Search is not available for this dataset
text
stringlengths 0
31.2k
| en
stringlengths 1
6.69k
⌀ | id
stringlengths 1
36
| dataset_id
stringclasses 4
values | source
null | filename
stringlengths 4
78
| title
stringclasses 360
values | author
stringclasses 53
values |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
quod ad ipsum monasterium domni
Petri, vel monachis ibidem deservientibus dono, per
hujus texti vigorem inserendum putavi, hoc est
bacchoaicha pura sigillata transmarina pensantia
pondo libras X, quorum unus habet in medio crucem
auream. Dono et scutellam, quae habet in medio
effigiem capitis hominis simili modo auream; idemque
et duas scutellas minores massilienses deauratas,
quae habent in medio cruces niellatas. Quae species
argenti in jure et dominatione memorati monasterii
domni Petri perenniter permaneant volo. De
vestimentis vero, quae in paupertate mea habere
videor, praeter id quod superius basilicae domni
Aniani delegavi, reliquum quod superfuerit, pars
domni Petri Floriacensis recipiat ad possidendum.
Spero autem non futurum, nec quolibet modo fieri
posse credo ut aliquis de haeredibus meis, aut quaelibet
persona contra praesentem venire tentet epistolam.
Quod si fecerit et factum meum irrumpere conatus
fuerit, in primis iram coelestis incurrat Trinitatis,
et insuper partibus basilicae domni Aniani, et
basilicae domnae Mariae, vel monasterio sancti Petri,
quod est constructum Floriaco, duplum quod ad
ipsas basilicas dedi, juxta quod res ipsae melioratae
fuerint, ipsis abbatibus vel monachis ibidem deservientibus
reformet, et fisci juribus auri libras III,
argenti pondo XX teneatur obnoxius. Quam donationem,
ut firmior habeatur, gestis municipalibus alligare
decrevi, et duas epistolas uno tenore conscriptas
feci de re superius nominata; una quae in
archivo domni resideat Aniani, aliam vero pars monasterii
domni Petri per futura tempora reservandam
recipiat, qualiter monachi ibidem Deo servientes,
id quod eis per ipsam dedi defensare valeant.
Et praesens nihilominus a me facta donatio, firma
omni tempore et inviolata permaneat, stipulatione
in omnibus comprehensa. Actum Aurelianis publice.
Addi vero convenit quod superius intimare
debueramus, ut quidquid praefato monasterio domni
Petri Floriacensis, quod nos a novo construximus,
delegavimus et a timoratis viris delegatum fuerit in
posterum; quidquid abbas, qui ibidem praefuerit,
exinde voluerit facere, pro usu aut utilitate monasterii
ipsius, vel lucro animae aut fratrum necessitate,
liberam habeat potestatem absque detrimento
et impedimento saepe dicti monasterii.
Leodebodus peccator abbas, epistola a me facta.
Audoenus peccator episcopus, rogante venerabili
viro, Leodebodo abbate, hanc epistolam relegi et
subscripsi.
Leodegarius, ac si indignus episcopus, rogante
Leodebodo abbate, hanc devotionis ejus epistolam
firmavi in Christi nomine.
Beccelenus abba.
Ado abba.
Salomon abba.
Leotsindus abba.
Burgulfus presbyter.
Higecius diaconus et vicedominus.
Martinus diaconus.
Boso diaconus.
Agneramnus. Dagobertus.
Mummolenus. Vapingus.
Sigirigus. Framesindus.
Autbertus. Salomon sive Boso.
Pappolus. Sisobaldus sive Saxo.
Amnegisilus testis.
Manasses. Authacarius.
Nonno. Hildulfus.
Grimoldus. Segonius.
Anno Incarnationis Dominicae 623, data in mense
Junio, anno II domni Clodovei Francorum regis,
filii Dagoberti Senioris, sanctorum Dionysii sociorumque
ejus loci mirifici constructoris.
Hic autem praecipuus abba Leodebodus, quantum
locum Floriacensem dilexerit, in quibusdam suis
factis agnosci valet. Nam in Camberon et Rosdon
villis a se S. Petro datis, hanc ipse consuetudinem
tenuit et fratribus Floriacensibus tenendam reliquit,
ut quilibet Ecclesias, in quarum parochiis ipsae
villae sunt, possideret, media pars decimae agrorum
et vinearum in quibusdam locis ipsarum villarum,
in aliquibus vero tota ad dominium perveniret fratrum.
Qui videlicet usus hactenus servatur. Quodque
magis eum divitem fuisse declarat, non est omittendum,
emisse videlicet illum haereditatem Thomae,
cujusdam Parisiaci civis, obrizi auri mille et sexcentis
solidis. Testatur hoc charta memorati venditoris
ad ipsum domnum Leodebodum facta, in nostris
archivis recondita, licet vetustate consumpta. Cujus
haereditatis in territorio Aurelianorum sitae media
pars ab eo huic sacro collata est loco, alia medietate
monasterio sanctae Mariae remanente, quod quidam
Joannes, ut supra scriptum est, a fundamentis construxerat,
cujusque idem Dei famulus Leodebobus
abba exstitit, habens sub se Fulchaldum nobilem
virum. Quartam quoque partem de Suncanto atque villam
Warentiarias a Machilde femina CCC probatis auri
solidis, Rosdon ab Auderanno CC ejusdem metalli
emit solidis. Ipse vero usque ad octavum decimum
annum memorati regis Clodovei perdurans, postmodum
laudabilis vitae cursum sancto fine conclusit.
Reperiuntur autem ab Incarnatione Domini non plures
quam 620 praeteriisse anni, donec a domno Leodebodo
fabrica hujus sacri coepta est coenobii, auxiliante
Domino nostro Jesu Christo, qui vivit et
regnat.
#Explicit | null | 2cd47243-a0c6-4fcf-a86e-9622cd7add28 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
testamentum Leodebodi abbatis monasterii sancti Aniani, quod factum est sub Clodoveo rege
Francorum filio Dagoberti Senioris.
Fiat. Fiat.@#
INCIPIT EPITOMA VITAE REGIS ROTBERTI PII.
PRAEFATIO.
Coelestis imperii dignitas, cui spiritus superbiae
aequalis voluit esse potestas, elegit in hoc saeculo
principes, qui regerent hujus saeculi sceptra potentes.
Et sicut sancta Ecclesia, quae est mater nostra,
obtinuit sibi ad regendum populum Dei pontifices,
abbates et caeteros sacri ordinis ministros, ita et in
hoc mundo elegit imperatores, reges et principes
« ad vindictam malefactorum » et ad reprimendam
proterviam iniquorum, ut laudaretur Deus in saecula
saeculorum. Et quia a patribus monasterii domni
Aniani sermo sumpsit exordium, necessarium est et
utile ut unus adhuc praecipuus pater sumatur pro
omnibus, ut habeat de eo levamen omnis mundus,
quia eum bonum elegit Christi Domini pietas et
« constituit super familiam suam » divina majestas.
Ad quid ista protulerimus, dicamus.
Omnipotentia igitur omnipotentis Dei volente et
beato Aniano auxiliante, memoriam domni et venerandi
Leodebodi abbatis monasterii saepedicti sancti
Aniani fecimus per testamentum, quod de suis rebus
propriis sancto Petro Aurelianensi, domnae Mariae
et sancto Petro Floriacensi contulit; nunc huic
scripto addere curavimus quod, in omnes terras
sonus exiens pietatis et bonitatis Rotberti, suavissimi
et piissimi regis Francorum, filii Hugonis regis,
hunc sanctum, in quantum potuit, exornavit, dilexit
et excoluit. Quo eoncedente, vitam hujus excellentissimi
regis adoriri cupimus praesentibus et futuris
imitabilem. Nam hic languentes animae perspicient
quid charitatis, humilitatis et misericordiae valeant
opera, sine quibus nullus ad regna poterit pervenire
coelestia. In quibus ita enituit, ut post sanctissimum
regem prophetamque David nullus ei aequaretur,
praecipue in sancta humilitate, quae semper Deo
proxima amatores suos corpore simul Deo conjungit
et spiritu. Initio autem descriptionis omnem
vultus illius habitudinem corporisve elegantiam,
prout ipsi perspeximus, propalamus, adjuvante Domino
nostro Jesu Christo, qui, ubi vult, et quomodo
et cui vult, inolita bonitate aspirat.
EXPLICIT PRAEFATIO.
INCIPIT VITA.
In tempore, quo respexit Deus super filios hominum,
ut videret, si esset intelligens aut requirens
Deum, fuit rex Francorum Rotbertus, origine natus
nobilissima, patre illustri Hugone, matre Adhelaide
vocitata, quae adeo bene laudata tanti filii digna
exstitit praerogativa. Ejus inclyta progenies, sicuti
ipse suis sanctis et humillimis asserebat verbis, ab
Ausoniae partibus descenderat. Probis hic actibus
decoratus, crescebat quotidie meritorum lumine qui
erat insignitus totius scientiae perfectione. Hujus
gitur statura corporis eminens, caesaries admodum
plana et bene ducta, oculi humiles, nares porrectae
et patulae, os suave et dulce ad dandum sanctae pacis
osculum, barba satis honesta, humeri hujus in
altum porrecti. Corona capiti imposita decernebat
eum avis et atavis stirpe processisse regia. Sedens
equo regio, mirabile dictu, pene jungebant pedum
digiti calcaneo, et hoc erat videntibus in saeculo pro
miraculo. Erat in eo jugis et frequens ad Deum
oratio, genuum flexio innumerabilis erat pro certe,
et, ut verbis Aurelii Victorini loquar, ad humanae
conversationis exemplum, per laboris genera universa,
vir provectus ad summa. Sistens in consistorio
clientem se esse libentissime fatebatur. Nunquam
injuria accepta ad ulciscendum ductus. Amabat
simplicitatem, communi se affatu et convivio et
incessu praebebat. Eloquentiae tantum incumbens, ut
nullus laberetur dies quin legeret Psalterium, et
exoraret cum sancto Davide Deum altissimum. Exstitit
mitis, gratus, civilis animi et lepidi, magis
beneficus quam blandus.
Fuit idem rex sapientissimus litterarum; cujus
prudentissimo cordi erant insita a Deo data perfectae
scientiae dona. Nam a piissima matre scholae
Remensi traditus, domno Girberto ad erudiendum
est datus, qui eum sufficienter liberalibus instrueret
disciplinis, ut in omnibus Deo omnipotenti complaceret
virtutibus almis. Factumque est. Is quippe
Girbertus, pro maximo suae sapientiae merito, qua
toto radiabat in mundo, donativo regis Hugonis
munere pontificium adeptus Remense, non multis
annis illud adornavit splendide in his quae forent
necessaria Ecclesiae sanctae. Eo namque derelicto,
Ravennatium factus est rector ab Ottone III. De quo ad
apostolatum Petri apostoli sanctissimi festinus conscendens,
multa in eo virtutum operatus est insignia
et praecipue in eleemosyna sancta, quam fortiter
tenuit, dum fideliter vixit. Inter caetera de se laetus
et hilaris ita in R. littera lusit:
#Scandit | null | 47589879-15b6-47b7-b0ed-ef0207f68d35 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
ab R. Girbertus in R. post papa viget R.@# Hoc aperte demonstrans quod hi tres episcopatus
honores, quos professione regularis vitae patris Benedicti
monachus factus suscepit, rexit et tenuit,
hujus R. litterae signo in capite sunt declarati. In
addiscendis vero artibus hic vir Dei humillimus
domnum Ingonem collegam habuit, quem abbatia
S. Martini Masciacensis remuneratum, post abbatia
S. Germani Parisiacensis inclytum saeculo reddidit,
ut decebat tantum virum. Quantum autem in eo harum
virtutum incrementa viguerint nos brevitati
studentes paucis adnotare curavimus.
Quodam tempore palatio Compendii, hic vir misericordiae,
vir pietatis, positus, unum quoddam ibi
in uno operatus est, quod omni saeculo patuit et
cunctis pro ipsa pietate et misericordia imitabile
reliquit. Sanctum Pascha illo in loco rex amabilis
celebraturus in die coenae Domini, a duodecim iniquae
conspirationis ducibus mors ei juramento promittitur,
vita abstrahitur, honor regius tollitur. Capi
eos et adduci ante se jubet rex mitissimus. Percontatus
eos mandat servari domo Caroli Calvi, regalibus
dapibus opulenter refici et in die sanctae Resurrectionis
perceptione corporis et sanguinis Domini
nostri Jesu Christi insigniter praemuniri. Secunda
autem Sabbati proferuntur in medium, judicantur,
damnantur, et super eos tot sententiae quot homines.
Audivit ista princeps Dei, pius et prudens,
sciens et intelligens, et ipsos propter benignum
Jesum absolvit, dicens non debere damnari qui
fuerant praemuniti cibo potuque coelesti. Sed ne amplius
talia in aliquo gererent, suis sanctis imperat
verbis, et sic eos illaesos ad sua regredi jussit. In
latrociniis vero pauperum clericorum et laicorum sibi
illatis, adplene erat consentiens, quae pro certo
erant in auro vel argento et pretiosissimis ornamentis.
Volentibus ea investigare minas dabat virtute,
jurans Domini fidem, ne perderent quae asportaverant.
Stampis castro regina Constantia palatium
construxerat nobile, simul cum oratorio. Quo
delectatus rex ad prandendum cum suis assedit,
impleri domum sanctis pauperibus jussit. Inter quos
ad pedes ejus unus se collocans, ab eo sub mensa
satiatus est. Qui non obliviosus factus ornamentum,
quod erat in sex unciis auri dependens a genibus,
et quod nos lingua rustica labellos vocamus,
ipso conspiciente, cultello diripit, quantocius discessurus.
Liberata vacuatur domus a pauperum caterva,
imperat longe a se expelli, qui jam satiati
fuerant carnium esu simul et poculo. Cumque surgerent
a mensa, aspicit regina Dominum suum fraudatum
gloria. Et turbata contra sanctum Dei non
constantia protulit verba: « Heu, senior bone! quis
inimicorum Dei vos aureo vestitu deturpavit honesto?
Me, inquit, aliquis non deturpavit, sed illi qui
abstulit necessarium magis quam nobis, volente Deo,
proficiet. » Sedatis his vocibus, collocat se in oratorio
rex, Dei dono laetificans se de suo perdito et de
suae conjugis dicto, astantibus ibi domno Guillelmo
Divionensium abbate, simul et Odone comite et non
minimis Francorum primoribus. Quaedam adhuc de
ejus non minima pietate narranda sunt. Praesuli
cuidam [Leothorico Senonensi archiepiscopo] de
Domino non bene sentienti et quaerenti pro quibusdam
causis probationem in corpore Domini nostri
Jesu Christi indigne tulit rex amator bonitatis et
scripsit ei in his verbis: « Cum sit tibi nomen
scientiae et non luceat in te lumen sapientiae, miror
qua ratione quaesieris pro tuis iniquissimis imperiis
et pro infestato odio quod erga Dei servos habes
examinationem in corpore et sanguine Domini; et
cum hoc sit quod a dante sacerdote dicitur: #Corpus
Domini nostri Jesu Christi sit tibi salus animae et
corporis,@# cur tu temerario ore et polluto dicas: #Si
dignus es accipe,@# cum sit nullus qui habeatur dignus?
Cur divinitati attribuis aerumnas corporis et
infirmum doloris humani divinae connectis naturae?
Jurans Domini fidem, princeps Dei, privaberis, inquit,
honore pontificis, nisi ab his resipueris, et
damnaberis cum his qui dixerunt Domino: #Recede
a nobis,@# et non communicabis his quibus dicitur: #Appropinquante Deo, et appropinquabit vobis.@#
« His
verbis praesul non bene doctus, a rege pio et bono
sapienter instructus, quievit, obmutuit et siluit a
dogmate perverso, quod erat contrarium omni bono
et jam crescebat in saeculo.
In sinu matris Ecclesiae collocatus iste Dei servus,
factus est Dominici corporis et sanguinis vasorumque
ejus custos fortissimus. Ad unguem ita perordinans
cuncta, quasi videretur Deus suscipi non | null | 94967c58-cbd1-4ea2-9852-713507c95599 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
ut
in alterius, sed in propria sanctae majestatis gloria.
Haec ejus devotio, haec erat fortis provisio, ut corde
mundo et vestitu candido Deus immolaretur pro
totius mundi piaculo. Hoc servitutis obsequio delectabatur
terris positus jam in coelis. Jucundabatur in
sanctorum pignoribus a se auro et argento bene ornatis
vestibus albis, sacerdotalibus indumentis, crucibus
pretiosis, calicibus auro bono fabricatis, thuribulis
electum thymiama proferentibus, vasis argenteis
ad emundationem manuum sacerdotis, qui
stabat illa hora fundens preces ad Deum pro totius
populi delictis. Et quid? Vas vinarium ex argento
factum, quod canthara dicitur, a suo quodam clerico
fuerat furatum; quod eum omnimodis tristem
reddidit. Non sic autem ut turbaretur clericus qui
postea fuit illi pretiosus. Examinationem furti minitans
rex fieri, volens nolens clericus, mali patrator
operis, quaesivit, redemit et suo illud loco restituit.
In hoc rex Dei amicus alludens clerico dicebat:
« Melius esse in domo propria apportare quam exportare,
ne efficeretur similis Judae, qui fur erat, et
loculos habens ea quae mittebantur exportabat (Joan.
XII, 6). » Habuit enim postea hunc suae utilitati
proximum, et sui boni consilii dignum. Sciebat hic
piissimus Dei virtute sua et aliena curare vulnera,
secundum patris Benedicti mandata, non detegere
et publicare. Hujus igitur peccata pro tali facto sua
Deus deleat quaesumus clementia, ut, sanctis omnibus
intercedentibus, possideat justorum gaudia repromissa.
Pergratum mihi est et hoc auribus intimare fidelium,
quod est omnino narratu dignissimum. Provocabit
nos Deum amantes in hoc liberalis istius
serenissimi regis memoria, et ejus operatio digna,
cum cordibus fidelium et infidelium tinnierit tuba,
non illa quae ex aeramento, sed quae procedit de
coelesti thesauro, et aperiens os suum dicit: #Conclude
eleemosynam in sinu pauperis, et ipsa pro te
exorabit (Eccli. XXIX, 15)
@#. Haec de tali viro cogitantes,
occurrunt nobis plura cogitatione, auditu et
sermone, quae non possunt ascribi prae multitudine,
quia illa solus Deus agnovit sua forti prudentia et
scientia, ingenio et arte, quae non possunt comprehendi
miserabilis hominis virtute. Et quia a nobis
diligitur mundus, delectamur in hujus excellentissimi
regis operibus, in quibus, ut credimus, laudatur
Deus, Rex gloriosus, cujus regni haeres erit perpetuus
qui fuit mentis et corporis integra bonitate
conspicuus. Quia ejus jucunda et delectabili vita
adhuc frueretur mundus, credat orbis universus, si
voluisset Dei Filius pro peccatoribus occisus.
Aliquando proficiscente eo ad ecclesiam et prostrato
in oratione coram Deo, quiddam verecundiae
in ornamentis pellium a sancto collo dependentium
sustinuit rex mitis et corde humilis. Fundente eo
preces ad Deum, astat e proximo Rapaton latro,
non ille fortissimus princeps latronum, qui tenet
lectione principatum in libro Regum. Nam medictatem
finalium chlamidis regis auferens haec ab
eo suscepit mansuetissima et omni melle dulciora
mandata: « Recede abhinc, recede; sufficiat tibi
quod abstulisti, quia et alteri necessarium erit quod
reliquum est. » Confusus latro abscessit ad imperium
sancti viri, qui periclitantibus et pauperrimis
hoc consentiebat ex more pro Dei amore, ut haberet
eos apud Deum intercessores quos sciebat jam
esse factos Dei cives.
Sedes regalis, Pisciacus dicta, supra Sequanam
posita, Francorum regibus satis est opportuna. In
ea monasteria tria ab antiquis viris didicimus facta,
unum in honorem sanctae Mariae, aliud sancti
Joannis, tertium sancti Martini confessoris. E quibus
unum in honore sanctae Mariae matris Domini rex
bonus assumens et a novo aedificans, illud in ornamentis
et clericis, auro et argento satis honorabile
reddidit. Quo laudandi Deum nunquam finem habuit.
Porro orationibus ibi adhaerens Deo, cum ad
locum repausationis sui humillimi corporis reverteretur,
post assuetos in oratione lacrymarum imbres
fusos, invenit ibi suam lanceam a conjuge
gloriosa bene argento paratam. Hanc considerans
aspicit a foris si quempiam reperiret argentum hoc
cui necessarium foret. Inveniensque quemdam pauperrimum,
interrogat caute si haberet aliquid ferramenti
quo posset auferri argentum. Pauperi inscio
ad quid ita requireret ait Dei famulus ut perquirat
quantocius. Inter haec orationi vacabat. Adveniens
is qui missus fuerat ferramentum offert tali operi
satis congruum. Obserantur ostia domus et rex cum
paupere argentum a lancea auferens pauperculo dat
bene faciens, et suis ipse sanctis manibus ei in
sacculum mittens dat in mandatis, sicut | null | d47d9ce8-111f-4c71-ac48-6e7c13788c72 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
mos erat,
ut sibi in redeundo prospiceret ne uxor ejus eum
videre posset. Obaudivit praeceptis regis necessitas
pauperis. Peractis his, advenit regina mirans quod
factum fuerit de lancea, quae sic erat destructa, de
qua sperabat dominum suum forti laetificari gloria.
Ad haec Domini fidem jurans rex joco hujus se
non esse facti conscium, inter eos amicabilis est
exorta contentio quibus eleemosynae largitio profuit
et proderit, faciente Deo, mortuis saeculo, viventibus
Deo. Quaedam adhuc de ejus non minima pietate
narranda sunt.
Clericus quidam pauperculus de regno Lotharii
exiens, ad hunc de quo loquimur servum Dei
veniens, est receptus. Is nempe clericus Oggerius
dicebatur. Qui eum nimia bonitate suscipiens, suo
sanctorum collegio sociavit clericorum et eum
sufficienter in his quae debuit, adornavit, sperans
secum habitaturum non paucis diebus et annis.
Verum in his quae praevidere noluit inventus est.
Nam super eum dicta David prophetae merito dicta
sunt: #Verba oris ejus iniquitas et dolus. Noluit intelligere,
ut bene ageret. Iniquitatem meditatus est
in cubili suo. Astitit omni viae non bonae, malitiam
autem non audivit (Psal. XXXV, 4, 5)
@#. Splendebat
quippe in eo species Judae traditoris Domini, qui
loculos habens, ea quae mittebantur exportabat.
Nam quodam tempore advesperascente hora dici,
coena cum suis sumpta, incumbentibus jam noctis
tenebris, dum ad complenda, et quae sunt Deo
reddenda cogitaret, ad domum Dei de more processit,
praeeuntibus ante se clericis cum ceroferariis
non minimi ponderis. Quibus positis, significavit
rex humilis ne accederent ad excelsa. Stat rex in
angulo, et corde tacito Deo suo reddit vota jucundo.
Meditans ergo in conspectu Domini, aspicit jam
dictum Oggerium ad altare accedere, cereum ad
terram deponere, candelabrum sinu contegere. Turbantur
clerici, qui hujus latrocinii debuerant esse
custodes. Inquirunt dominum regem de furto;
quibus se respondit nescire ullo modo. Pervenit
hoc ad aures Constantiae reginae ejus conjugis, de
qua quidam ad nomen ejus lusit dicens:
Constans et fortis, quae non Constantia ludit.
Haec accensa furore jurat per animam Willelmi
sui genitoris custodibus mala se irrogaturam fore,
luminibus privari et malis aliis deturpari, ni reddant
quod ablatum fuerat de thesauro sancti et
justi. Hoc ubi audivit in quo erat requies pietatis,
cum qui erat latrunculus advocans, ita ad eum
locutus est: « Amice Oggeri, abi hinc jam, ne te
consumat inconstans Constantia uxor mea. Sufficiunt
enim quae habes, donec intres in terram
nativitatis tuae. Sit Dominus tecum ubicunque
perrexeris. » Ubi hoc audivit furti dominus, cadens
ad pedes piissimi regis volutabatur clamans: « Succurre
mihi, domine, succurre. » Ipse vero volens
eum eripere, dicebat: « Transi, transi, noli hic
permanere, » dans ei et alia cum his quae absportaverat,
ne deficeret in via. Post aliquot dies idem
Dei famulus credens illum jam posse suum attigisse
solum, conversus ad suos lepide et jucundissime
dixit: « O bone Theudo (hic enim ei erat familiaris)
ut quid tantum laboras in quaerendo candelabro,
cum Deus omnipotens illud suo attribuerit
pauperculo? Scias etenim tu et tui quod illi plus
quam nobis necessarium fuerat, cum Deus nobis
peccatoribus omnia quae sunt in terris attribuerit,
ut subveniamus pauperibus, orphanis, viduis et omni
populo Dei. »
Palatium insigne, quod est Parisius, suo construxerant
jussu officiales ejus. Quod volens praesentia
sui die sancto Paschae nobilitari, more regali
jussit mensam parari. Cumque aquam ad abluendas
manus praesto haberet, adest caecus quidam inter
pauperum multitudinem coram eo assistentium,
qui illius erant memoriale continuum, qui ut illi
aquam jactaret in faciem humillimam effert precem.
At ille continuo, velut pro joco ducens pauperis precem,
dum primum in manibus accepit aquam, illius
projecit in faciem. Qui mox, videntibus cunctis optimatibus
qui astabant, cum respersione aquae amissa
oculorum caecitate, congratulantibus cunctis in Domino,
laetior inter convivas discubuit prandio. Fuitque
discumbentibus tota die hujusce rei confabulatio ad
omnipotentis laudem Dei; quorum verba forte fuissent
vana et otiosa, nisi tanto lumine forent illustrati illo
die. Nec immerito sane potest existimari quod palatium
illud frequenti regio conventu sit honorandum,
quod divina virtus tali decoravit miraculo et populi
sacravit jubilo, dum | null | 8f435991-98bd-493f-9d3d-b470278dfa41 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
vesci voluit ibi devotissimus rex
die primo.
Vigore justitiae vigens idem rex serenissimus
studebat non continuari os suum mendacio, sed
veritatem corde et ore proferre, Domini Dei fidem
jurans assidue. Unde nimirum suos, a quibus sacramentum
recipiebat, volens justificare quemadmodum
seipsum, fecerat unum phylacterium olocristallinum,
in gyro auro puro adornatum, absque
alicujus sancti pignorum inclusione, super quod
jurabant sui primates, hac pia fraude nescii. Aliud
quoque jussit parari argento, in quo posuit ovum
cujusdam avis quae vocatur grippis, super quod
minus potentes et rusticos jurare praecipiebat. O
quam bene et congrue huic sancto viro concordant
illius sancti dicta prophetae dicentis: #Habitabit in
tabernaculum Altissimi, qui loquitur veritatem in
corde suo: qui non egit dolum in lingua, nec fecit
proximo suo malum, et opprobrium non accepit adversum
proximum suum (Psal. XIV, 3)
@#. Cui utique
bono illum adhaesisse tota cordis intentione certissimum
est, ut mereretur esse in superna haereditate
beatorum cohaeres.
Quanta vero humilitatis virtus in eo fuerit paucis
edicendum est verbis. Colloquium cum episcopis sui
regni habens rex humilis, inter colloquium unumquemque
aspiciens, vidit quemdam eorum mole
carnis gravatum, pedes suos dependere ab alto. Pietate
ductus a longe quaerens subpedaneum reperit
unum. Quod manibus Deo et hominibus charus apprehendens,
illud tanto pontifici offerre non recusavit
et sub pedibus ejus ponere non est dedignatus.
Erat autem hic episcopus Lingonensis, Lambertus
nomine dictus, scientia, religione et bonitate pollens.
In magna etenim ex hoc admiratione pro tali
facto omnes episcopi et principes habuere saepefatum
Rotbertum humillimum et inclytum regem.
Is quippe rex Deo dilectus Rotbertus semper meminit
sanctae legis, quia memor fuit operis Dei in
omnibus viis suis. Sciebat etenim scriptum: « Scientia,
virtus; custos virtutis, humilitas sancta. » Et
illud beati papae Gregorii: « Qui sine humilitate virtutes
congregat, quasi in ventum pulverem portat. »
Legerat quid dixerit quidam ex Patribus: « Omnis
labor sine humilitate vanus est; humilitatis signum
dat regnum coelorum. » Nos ergo oremus omnipotentem
Deum, ut hic electus, qui deposito omni tumore
superbiae conjunctus est Christo Deo sanctae
humilitatis virtute, ita illi jungatur in saeculo venturo,
ut in judicio a sinistra parte disjunctus, non
inveniat in eo Jesus Christus quod damnet in poena,
sed quod pietate multiplici provebat ad coronam,
quam promisit diligentibus se ad gloriam. Hic etenim
vir Dei tantus ac talis quod amavit, quod cupiit,
quod credidit, Deus est Rex regum, Dominus dominorum
spes utique certa fidelium.
Jactantiam superbae mentis a se rejiciens rex humilis
et cum multiplici pietate nominandus Rotbertus
studebat illi semper placere virtutibus bonis qui
habitat in excelsis. Devitans sublimes suscipiebat quos
poterat humiles, qui certis temporibus veras vero
Deo redderent laudes. Suscepit in hoc et exemplum
ab Ambrosio Mediolanensium civitatis venerabili
episcopo, qui binos Ecclesiae suae, cui praesidebat,
clericos pro incessu superbo gravibus tradidit lamentis,
donec, calcato tumore superbiae, addiscerent
humilitate pergere, qui erant correcti virga sacerdotalis
disciplinae. Idem namque beatus pontifex, in
tractatu De diluvio et arca Noe, habitus hoc modo
arrogantium curavit edicere, scilicet quales describit
Isaias Judaeae filias, oculorum micantes nutibus et
alta se cervice jactantes. Sunt enim hujusmodi erigentes
supercilia, inflato corde, elato pectore, cervice
resupina, qui solum quidem pedum praestringant
vestigiis, toto autem se librant corpore et
inani suspendunt texamine. In priora gressu prodeunt,
in posteriora verticem reclinantes, coelum
spectant: terram autem fastidiunt, tanquam cervicis
dolore suffixi, ut eam inclinare non possint. Hos
igitur delevit Deus de libro vitae, dicens: #Omnis qui
se exaltat, humiliabitur (Luc. XIV, 11)
@#. Nec inter merita
sanctorum commentis [ #al.,@# commeritis] facit
adhaerere coelestibus. Haec idcirco diximus, ut cognoscant
omnes quis in tanto Francorum imperatore
mundi fuerit despectus, qui humilitate sancta
coelorum possedit regna.
Hujus igitur inclyti regis avus Hugo, pro pietate,
bonitate, fortitudine Magnus dictus, monasterium
S. Maglorii confessoris Christi in civitate Parisius
simul cum filio construens nobiliter, monachos sub
regula patris Benedicti vivere paratos ibi collocat, et
in auro vel argento locum ipsum dicat, et caeteris
ornamentis, pro salute sua et filii ac futurae posteritatis.
Mater quoque ejus | null | f89e7535-fa52-4eab-9c8d-2c58bdca3bde | latin_170m_raw | null | None | None | None |
supradicta Adhelaidis, admiranda
satis in sancta devotione regina, fecit monasterium
sancti Frambaldi in civitate Silvanectensi,
ubi duodecim ad serviendum Domino clericos
misit et de quibus viverent abunde subministravit.
Construxit et monasterium in territorio Parisiensi,
villa quae dicitur Argentoilus, ubi numerum
ancillarum Dei non minimum sub norma sancti Benedicti
vivere paratas adunavit; ad laudem et gloriam
bonorum omnium Inspiratoris et sub honore
sanctae Dei genitricis et perpetuae virginis Mariae
omnipotenti Domino dedicari et consecrari voluit.
Fecit nihilominus sancto pontifici Martino casulam
auro operatam optimo, inter scapulas majestatem
veri pontificis continentem, Cherubim quoque ac
Seraphim colla Dominatori omnium submittentia.
In pectore vero Agnum Dei, nostrae redemptionis
hostiam; quatuor e regione praefigens animalia Dominum
gloriae adorantia. Fecit et eidem beato confessori
cappam unam intextam auro; duas vero ex
argento. Speciali autem suo post Dominum amicorum
amico, beato videlicet Dionysio, casulam miro
itidem opere factam contulit. Cui et aliud, ut tantam
decebat feminam, ornamentum contexuit, quod
vocatur orbis terrarum, illi Caroli Calvi dissimillimum.
Sperabat enim se Deo fidelis regina partem
habituram cum eo, cui promiserat Deus sermone
non casso impetraturum pro quibuscunque petiisset.
Etenim illius universa progenies famulam se tanti
martyris in omni opere proclamabat, reddens Domino
suo quae sunt servi debitae servitutis obsequio.
Erant siquidem huic generationi speciales amici,
sancta videlicet Maria, et pater et dux monachorum
sanctus Benedictus, sanctus quoque Martinus, sanctus
nec ne Anianus atque victoriosi martyres Christi
Cornelius et Cyprianus; optatissimus vero gloriosus
martyr Dionysius ac inclyta virgo beata Genovefa.
Fertur autem dixisse moriens bonus Pater:
« O optime fili, per sanctam et individuam Trinitatem
te obtestor, ne quando animus subripiat acquiescere
consiliis adulantium, vel muneribus donisque
venenatis te ad vota sua maligna adducere
cupientium ex his abbatiis quae tibi post Deum perpetualiter
delego; neve animi levitate ductus quolibet
modo distrahas, diripias aut ira excitante dissipes.
Specialiter vero tibi inculco nullo pacto ducem
omnium, Patrem dico Benedictum, a te patiaris divelli,
illum apud communem Judicem salutis aditum,
tranquillitatis portum postque carnis obitum
securitatis asylum. »
Quae autem haec ancilla Dei, mater prudentissimi
regis Rotberti, opera bona fecerit, paucis adnotare
libet. Ipse juvenis laborabat forti infirmitate corporis,
de qua erat patri et matri in timore periculum.
Pro quo fecit in seniori ecclesia Aurelianensis civitatis,
quam sanctus Evurtius per Dei dexteram fundavit
et more ecclesiastico benedixit in sanctae et
vivificae Crucis honore imaginem Domini et Salvatoris
nostri Jesu Christi pendentis in cruce, ex auro puro,
ut liberaretur a mortis periculo, quem Deus omnipotens
jam apud se decreverat regnaturum in mundo.
Nam et ejus virtute liberatus est. Dederat autem
et pater pro filio unico sanctae Crucis loco urceum
argenteum pensantem LX libras, qui usque
ad haec nostra tempora permansit in domo Dei sancta.
Crescens quippe aetate et vir factus virtute totam
terram sanctae Crucis, quam Fulco episcopus
pro adjutorio sui Hugoni potentissimo Belvacensi
dederat; hic vir Dei, qui laude et verbo omnipotenti
complacebat Deo, moesto factus animo, per saecula
celebrando salutiferae Crucis loco suo reddidit dono.
Hunc denique locum, Aurelianensem scilicet sedem,
specialius semper dilexit, quia in ea natus adolevit,
et post regeneratus ex aqua et Spiritu sancto, ibi
assumptionis suae in Regem solemnem utique percepit
benedictionem. Domnus etiam Theodericus
ejusdem civitatis episcopus, cujus vox laudem Domini
digne et laudabiliter eructabat, volens haberi
memoriam sui nominis in monasterio sanctae Crucis,
jubet vas fieri ex centum solidis auri optimi, in quo
consecraretur sanguis Domini nostri Jesu Christi.
Junxerat se tanto pontifici rex mente humili, qui
superno tactus amore fecit in ipso sancto calice patenam
ad conficiendum in ea corpus Redemptoris
mundi, ut esset ei crucis signaculum in auxilium
et sancta passio vera animae carnisque redemptio.
Nihilominus et domnum Odolricum episcopum in
sacerdotali vestimento sic honoravit, ut astans in sacrificio
Domini circumtectus ex omni parte auro et
purpura videretur. Urceolum ex onichino factum,
quod comparaverat rex ditissimus pretio LX librarum,
iterum ipsi sanctae Crucis loco contulit simul
cum alio argenteo et manipulo. Dedit etiam et pallia
tria pretiosa in ornatu ecclesiae, pro sua suorumque
filiorum salute, et alia multa quae non possunt
littera notari nec numero comprehendi. Sanctorum
enim corpora martyrum pretiosorum Saviniani et
Potentiani, qui passi sunt acerrime in Senonensi
urbe, auro | null | f6a77669-e7e2-4b54-a434-12b29bb715c2 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, argento, gemmis ita vestivit ut in his
delectaretur omnis mundus, quos in terris rex honorificaverat,
laude dignis. Praeterea Patri Benedicto
et suis, cui semper totis adhaeserat praecordiis, pro
sua in tota mundi latitudine admirabili vita, piscatoriam
Ligeritti fluminis benignissimus attribuit,
scripto firmavit et ex his nil aliud quam intercessionis
illius quaesivit suffragia. Sed et praeceptum de
immunitate Floriaci loci, seu de his quae monasterii
competunt utilitatibus, auctoritate regia firmavit
et sigillo suo ut bonus et sapiens insignivit. In ornamentis
quippe ecclesiasticis Patrem Benedictum
honorans, quo eo amore dilexerit manifestissime
aperuit. Nam altare sanctae Dei genitricis Mariae
pallio pretiosissimo post ignem, qui fuit immensa
nostri sancti loci calamitas, cooperuit et thymiamaterio
usquequaque satis mirabili, auro et gemmis
bene elevato in sublimi, hunc sanctum devotissime
nobilitavit. Erat enim et hoc adplene conveniens
thymiamaterium thuribulo aureo a Gauzlino abbate
mirabilium factore patrato, cujus opus splendescit
prae omnibus quae vidimus ipsi qui haec scribimus,
in Floriaco loco. Monasterium S. Cassiani confessoris
summi in Hedua civitate, quae et Augustodunus,
nimia dirutum vetustate a novo aedificavit et in eo
Dei ministros collocans abbatiam, sicut prius, construxit,
praebens sumptus his qui ibidem Deo deservirent.
Hoc ei studium, haec ejus semper fuit in
opere Dei voluntas.
Palatio Compendii damnum accidit regi in furto
nobili. Instabat tunc dies Pentecostes, quo Spiritus
sanctus replens animas mundat fidelium corda, ut
placeant Patri et Filio, quibus aequalis Spiritus sancti
portio. Volens illo die pater rex gloriosus filium
suum statuere in regem, nomine Hugonem, strenuissimae
nobilitatis juvenem, pro immensa patris et filii
bonitate, quae erat divulgata toto terrarum orbe, ad
faciendum eum festinabat omnis mundus, quia delectabatur
in talibus. Fuit enim hic bonus juvenis
excellentissimae probitatis, omnes complectens, omnes
diligens, nullum despiciens, dilectus a cunctis
et semper amatus. Die autem primo perfecta benedictione
mirabili, pater laetus factus de filio, exsultabat
gaudio immenso. Admonitio patris eo die talis
facta est in filio bono: « Vide, fili, semper sis memor
Dei, qui te hodie participem sui fecit regni, ut
aequitatis et justitiae in semitis delecteris. Quod,
quaeso, attribuat mihi Deus ut videam, et tibi ut facias
juxta ejus voluntatem, quae omnibus desiderantibus
eam semper adest. » Inter haec festiva solemnia
quidam clericorum, vesano corde meditatus
perversa, accelerat perficere ea. Speciem cervi ex
argento mero facti vir Dei habens in thesauris suis
eo delectabatur solemnibus festis. Acceperat hoc
munus a duce Normannorum Richardo ad usus humanos,
quod benignus ore, benignus corde, benigno
non distulit conferre Deo. Erat huic ornamento adjunctus
scyphus corneus, quo deferebatur vinum ad
celebrandum sacrificium. Haec aspiciens quidam
pestifer et nequam clericus, arripit, caligis recondit,
huc illucque vadens non invenit cui ea venditione
contribueret, vel quomodo illam speciem cervi
destruere posset. Credendum est cunctis ea pii regis
servata meritis, qui toto corde erat Deo fidelis.
Nam tertia Sabbati in oratorio Turris Caroli colloquens
cum quodam familiaritate perfecta sibi conjuncto,
ecce fur veniens ante altare se collocat, preces
inutiles spargit et longa protrahens suspiria, facistergio
altaris prolixo operit, simul cum scypho,
et sic verecundus abiit, nesciens miser quorum oculi
super eum erant defixi. Cessans rex a colloquio vadit
ad altare pede levi cum amico vero, et sua accipiens
reddit laetus ministro, interminans socio ne,
dum adviveret, nomen ejus saeculo innotesceret et
tanto viro verecundiam faceret.
Verum quia opponit se nostrae narrationi quorumdam
perversae mentis intentio, qui omne bonum
quod ipsi nequeunt assequi aliis invidere et malignitatis
caleaneo, prout possunt, premere non erubescunt,
quique, si quid excessus humanitus admissum
est, eo cuncta boni operis succedentia germina canino
dente oblatrant suffocari, hunc sanctissimum
virum lacerare non pertimescentes: Non, inquiunt,
haec quae prolata sunt bona de eo opera ad salutem
illius provenient animae, quoniam non exhorruit facinus
copulationis illicitae, dum commatrem et sibi
consanguinitatis vinculo nexam duxit uxorem. Quorum
irrationabilitatem placet evidenti sanctae Scripturae
indicio convincere. Sed, ne forte loquendi
proclament aditum sibi intercludi, dent nobis aliquem
sine prolapsione delicti. Quis vero castum se
habere cor gloriabitur? cum nec unius diei infans
mundus esse Scripturae testimonio comprobetur?
Siquidem ob inertiam desipientium comprimendam
haec dixerim | null | e02ea900-c637-477b-af58-730c434db3ed | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, non ut viri ultro poenitentis culpam
occultem. Sicut enim sanctus David, lege prohibibitus,
Bethsabee contra fas concupivit et rapuit, ita
et iste, contra sacrae fidei jura agens, praefatam mulierem
nefarie sibi copulavit uxorem. Illi non solum
satis fuit in mulierem peccasse, sed molita viri innoxii
nece incurrit duplex peccatum. Huic profecto
magis libuit Deum offendisse, quam a muliere duplici
sibi lege prohibita torum servare immaculatum.
Sed utriusque peccati vulnus verus humani
generis benigna dispositione sanavit Medicus: illum
per Nathan prophetam suum, dum pauperis viri
unius oviculae et divitis ovium abundantis multitudine
paradigmate objecto, se reum agnoscens dixit peccasse;
istum aeque per domnum et venerabilem Abbonem,
Floriacensium a Deo praeelectum abbatem,
nunc, Christi favente gratia, miraculis coruscum,
spreta mortis formidine dure increpatum privatim
et publice. Cujus sancti viri increpatio tam diu perstitit
donec rex mitissimus reatum suum agnosceret,
et quam male sibi copulaverat mulierem prorsus
derelinqueret, et peccati maculam grata Deo satisfactione
dilueret. Uterque igitur rex Deo acceptus,
utpote ab illo coronatus. Quos nudos peperit natura
mundo, sancta dispositione sui gloriosos habere
voluit et inclytos saeculo. Et quia, ut ait Scriptura,
permittit Deus fieri quod non vult, permisit benigna
dispensatio sic eos occumbere peccato, ut se
humanitate aequales subjectis recognoscerent, et reliquum
vitae tempus vigiliis et orationibus inhaerendo
transigerent, varias corporum passiones sustinerent,
ut adimpleretur in eis sacrae Scripturae testimonium,
quae ait: #Corripit Deus quem diligit, flagellat
autem omnem filium quem recipit (Hebr. XII, 6)
@#.
Uterque peccavit, quod solent reges; sed a Deo visitati
poenituerunt, fleverunt, ingemuerunt, quod non
solent reges. Siquidem exemplo beati David, domnus
iste noster Rotbertus confessus est culpam, obsecravit
indulgentiam, deploravit aerumnam, jejunavit,
oravit et confessionis suae testimonium in perpetua
saecula vulgato dolore transmisit. Quod non erubescunt
facere privati rex non erubuit confiteri. Qui
tenentur legibus audent suum negare peccatum, dedignantur
rogare indulgentiam quam petebat qui
nullis legibus tenebatur humanis. Quod peccavit
conditionis est; quod supplicavit correctionis. Lapsus
communis, sed confessio specialis. Culpam itaque
incidisse naturae est, diluisse virtutis. Ob hoc
nimirum ista facere non despexit, quia sciebat
Deum pusillis et magnis fore timendum et potentem
quemque divina admoneri Scriptura: #Quanto magnus
es, humilia te in omnibus et coram Deo invenies
gratiam.@# His igitur rex humilis, legibus absolutus,
suae tamen reus fuit conscientiae. Quibus vinculis se
edomare desiderans, divinum sibi precatur auxilium,
ut ab omni criminis labe mundetur. Et revera,
cum mitis et corde mansuetus egregia semper
habuerit sanctus rex suae mansuetudinis et pietatis
insignia, ita ut adversariis suis frequenter ignoverit
atque ab eorum nece abstinendum putaverit, non est
mirum quod tam graviter doleat noxium sibi obrepsisse
peccatum. Et ideo a peccatis mortalibus liberari
se postulavit, laudavit Dominum Deum suum,
justitiam Domini praedicavit, et exsultavit ejus lingua
justitia de coelo prospicientis, quae processit de
utero intactae Virginis.
Unum vero quiddam memoria dignum a patre
hujus inclyti regis et a Deo electi patratum, huic
lectioni inserere dignum duxi. In eo namque sacerdotes
veridici, abbates et monachi, sanctae normae
non nescii, exemplar virtutem, quod non solum
imitari, sed etiam admirari valeant, invenient. Ante
omnia autem pietatis et misericordiae omni laude
extollenda insignia. Quodam namque tempore sanctum
diem Paschae in civitate Parisius solemniter
celebrans, secunda Sabbati ad domum suam apud
Sanctum Dionysium laetus regressus est, ibique solemnes
exegit dies. Tertia autem Sabbati adveniente
hora, qua laudibus laudaretur per omnia saecula
Deus, surgit a lecto et ad ecclesiam ire disponit.
Aspiciens ergo videt duos ex adverso jacentes in
angulo, operi insistentes nefario. Horum fragilitati
condolens, ornamentum pellium, quod erat pretiosissimum,
tollit a collo et super peccatores projicit
corde benigno. Quo facto, ecclesiam sanctorum
omnipotentem Deum rogaturus intravit, ubi pro
ipsis peccatoribus ne perirent oravit. Prolongata
vero oratione et sperans jam abiisse mortuos peccatores,
qui poenitentia viverent Deo, evocat sui corporis
custodem, et ut aliud sibi ejusdem generis deferat
ornamentum humillimis verbis imperat, mandans
hoc minis imperialibus, ut neque conjugi gloriosae,
neque alicui istud unquam manifestaretur. O
quam perfectus, qui sic suo peccatores protexit
vestimento! quam sanctus sacerdos! quam | null | a18b0497-54eb-4b99-a215-8d6bdd1bea03 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
pius abbas
religiosusque monachus! quam rectissima virtutis
et perfectionis norma, cui inniti potest justitiae
concupiscens semitas! Tali quippe mandat monachorum
pater et dux confiteri peccata, qui sciret
sua et aliena curare vulnera, non autem detegere
et publicare. O felix participatione Dei pietas et misericordia,
quae sic floruerunt in tanto et tali viro!
quas et ipse Rotbertus noster quasi haereditario
jure a patre relictas possedit.
Ingo summae ingenuitatis vir et bonitatis, abbas
Sancti Germani Parisius civitate constituti monasterii,
ad hunc Dei famulum pro sua et fratrum utilitate
Aurelianis duos boni testimonii direxit fratres.
Qui ab eo visi pacis honorati sunt osculo, ut ei mos
erat, interrogatique sunt benignissime qua causa ad
eum properassent. Vocabantur autem propriis nominibus
Herbertus unus, alter vero Gauzfredus, haud
infimi ordinis monastici viri. Quibus pio de more
imperat ut post matutinos hymnos sua praesentia
assisterent et de quibus vellent audientiam haberent.
Quibus jussa observantibus contigit ut in ipsa
ecclesia, in qua consederant, his cernentibus, candela
exstingueretur. Qua exstincta, religiosum virum,
Theudonem clericum proximum suum a lecto
evocat candelamque porrigens ad requirendum lumen
quantocius dirigit. Interea devotissimus rex
psalmis et orationibus vacans, dum qui missus fuerat
revertitur, videt virum Domini candelam ardentem
tenere in manibus, qui tenebat charitatem in
moribus. Quod admirans et Deum hymnisonis vocibus
laudare cupiens, omnimodis illum prohibet, ut
a jactantia superbae mentis ex toto se liberans, Dei
in omnibus collaudans virtutem diceret cum David: #Ego sum vermis et non homo, opprobrium hominum
et abjectio plebis
(Psal. XXI, 7)
@#. Et iterum: #Humiliatus
sum usquequaque, Domine; vivifica me secundum
verbum tuum (Psal. CXVIII, 107)
@#.
Legimus in divinis Voluminibus quod #servire Deo
regnare est.@# Quod pro certo cognovit qui admonuit,
dicens: #Servite Domino in timore (Psal. II, 11)
@#.
Quod utique iste noster, de quo loquimur, vir beatus
adimplevit pro posse et velle. Et sicut Moyses
Dei famulus, precibus humillimis, manibus extensis
prostravit Amalech; ita et hic verus Dei amicus,
suis devictis hostibus virtute sancti Spiritus, semper
Deum habuit adjutorem, qui est salus omnium.
Resplendebat quippe in eo animi dulcedo, qua omnem
sibi conciliabat hominem. Erat ei sapientia
salutaris, qua delectabatur cum suis. Docebat quosdam
in lectionibus, alios in hymnis et laudibus,
et ad talia semper exhortans, omne secundum apostolum
omnibus fiebat, ut cunctos lucrifaceret (I Cor. IX, 22).
Caeterum quod pontifices ipsi abbatesque
facere pigritabant, quorum est errantes corrigere
et bonos quosque exemplo suo ad meliora
provocare, ipse verus Dei amicus audebat; de cujus
cordis thesauro procedebat vox exsultationis et salutis,
qua delectari gaudebat cum omnibus sanctis,
secundum Apostolum carnem suam crucifigendo
cum vitiis et concupiscentiis mundi hujus (Gal. V,
24), delectabile semper divinitati seipsum praeparans
templum. Ad divinum officium primus, ad laudandum
Deum sedulus. Quocunque illi erat eundum
praeparabatur vehiculum, quod deportaret divini
ministerii tentorium. Quo in terram fixo, deponebantur
ibi sancta, ut quia secundum Psalmistam: #Domini
est terra et plenitudo ejus, orbis terrarum et universi
qui habitant in eo (Psal. XXIII, 1)
@#, proderet se
devotum famulum, quovis in loco Deo devotas persolvere
laudes. Erant enim fixa et bene plantata in
corde mansuetissimi et Deum bene amantis regis
beatissimi Antonii verba: « Jesum Christum semper
desiderate, quia in omni sede terrarum constituta
regna coelorum. » Sanctas noctes, hoc est nativitatis
Domini, sancti Paschae et Pentecostes, sic
totas ducebat insomnes usque ad summum mane ut
nec sedens vel stans somnum caperet, donec quam
exspectabat et desiderabat salutiferam corporis et
sanguinis Domini nostri Jesu Christi perceptionem
perciperet. Probata de eo res ista et in omni saeculo
manifestata. Solemnitate vero nativitatis sancti
Joannis Baptistae, hanc quam in nativitate Domini
tenebat consuetudinem ut post laudationem Domini,
quae est in hymno #Te Deum laudamus,@# missa celebraretur
devote, quae sanctis est libris praenotata, in
primo mane. Hoc sancta constituit auctoritas Gregorii
Magni et aliorum in missa; Amalarii vero iterum
doctrina, quam assumpsit ex dictis sanctorum
Patrum.
Quis autem ei mos fuerit dandae eleemosynae in
sui regni sedibus non praetermittimus. In Parisius
civitate | null | 5f21b0bf-4750-45ce-9936-81cb65094463 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, Silvanectis, Aurelianis, Divione, Antissiodoro,
Avalone, Meloduno, Stampis, in unaquaque
harum sede, trecentis, vel, quod est verius, mille pauperibus
dabatur panis et vini abundantia, et hoc specialius
ipso quo ad Deum transiit anno, qui est incarnationis
Dominicae millesimus tricesimus secundus.
Praeter haec, quo ibat quotidie in sancta Quadragesima
C aut CC jubebat pauperibus dari panem,
piscium et vini cibaria. In die autem Coenae Domini,
non videntibus incredibile, V dentibus vero et servientibus
in tali negotio satis admirabile, cum non
minus quam trecenti ipsa die sua providentia congregati,
de ejus sancta manu flexo poplite in terram,
unusquisque legumen, piscem, panem, denarium
unum sumebat in manibus. Et hoc hora diei tertia.
Hora itidem sexta. Itidem centum clericis pauperibus
praebendam panis, piscis, et vini concedebat;
duodecim unumquemque eorum honorans denariis,
corde et ore Davidicos semper decantans psalmos.
Post mensam vero praeparans se ad Dei servitium
rex humilis ponebat vestimenta sua, indutus ad carnem
cilicio, adjunctoque clericorum collegio centum
sexaginta et eo amplius numero, ad exemplum Domini
eorum pedes lavans capillis capitis sui tergebat,
et ad mandatum Domini singulos eorum duobus
solidis remunerans, clero praesente et diacono
astante, qui lectionem legeret secundum Joannem in
Coena Domini dictam et factam. Talibus factis occupabat
se rex meritis gloriosus, loca sanctorum
perlustrando toto die sancto Parasceve et crucem
Domini adorando usque iu vigilia sanctae Resurrectionis,
in qua assumebat statim sacrificium laudis,
quae non defuit ab ejus ore in omnibus saeculis. His
et hujuscemodi virtutum meritis bonorumque operum
exhibitionibus gloriosus et toto orbe praedicandus
Rotbertus rex se mirabilem mundo praebuit,
cunctis posteris imitabilem dereliquit.
Hic autem post Deum specialis gloria regum, pro
sacrato sanctorum apostolorum numero, quos semper
amabat corde benigno et quorum solemnes festivitates
votivo praeveniebat jejunio, ad horum exemplum
duodecim pauperes secum ducebat, quos specialius
diligebat. Quibus ipse erat vera requies post
labores. Nam his sanctis pauperibus comparans
fortissimos asinorum pullos, ante se, ubicunque pergebat,
laetantes, Deum laudantes et animam suam
benedicentes dirigebat. In his nempe et aliis innumerabilibus
pauperibus recreandis nunquam habuit
nolle, sed semper velle. Morituris his fortis erat provisio,
ne quis minueretur de numero, eratque eis
vivorum successio et apud Deum tanti regis oblatio.
Hoc studium, haec ejus semper fuit bona voluntas,
cui semper adhaeserat, participatione summi boni;
vera bonitas, in qua clarissimus versificator his
versibus est delectatus:
#Major cura boni est fratrum relevare labores,@#
#Et fieri optatum tristibus auxilium.@#
#Pascere jejunos, nudos vestire, ligatos@#
#Solvere, discordes conciliare sibi.@#
#Et quaecunque homines miseri solatia quaerunt,@#
#Haec, ut possibile est, promere corde pio.@#
#Ut recte vere cupidus vereque benignus@#
#Quae mala sunt fugiat, quae bona sunt faciat.@#
Haec omnia in tanto viro fuisse omnis cognovit
mundus, quia eum semper dilexit Deus.
Praeterea construxit a novo in urbe Aureliana monasterium
sancti Aniani singularis sui apud Deum
advocati. Qui quam pium sanctae devotionis amorem
erga eumdem habuerit nullus edicere valet,
quia illum suum semper post Deum adjutorem, protectorem
et defensorem habere voluit, ad quoscunque
potuisset pergere gressus. Nam uno die a quodam
suo speciali amicorum amico interpellatus ut
quid talem ac tantum pontificem et non alios sic
sanctos suis sanctis laudibus extolleret, respondisse
humillima et piissima voce fertur: Quis est Anianus?
Anianus, Anianus pro certo est vera nostrorum
consolatio, laborantium fortitudo, regum protectio,
principum defensio, pontificum exsultatio,
clericorum, monachorum, orphanorum et viduarum
egregia et inenarrabilis sublevatio. Et illudens
ad circumstantes pueros ait: Num et iste, de quo
loquimur, Arianus. a poenis virgarum vobis pueris
non est frequens, vera et probata liberatio?
Ardens tanti pontificis honore hic redolens flos et
decus Ecclesiae sanctae, et gratia Dei desiderio eum
in altiori volens constituere loco, domum Domini
super eum in melius construere coepit et, Deo cooperante
et sancto Aniano auxilia praebente, ad finem
usque perduxit. Habet namque ipsa domus in
longitudine tensas quadraginta duas, in latitudine
duodecim, in alto decem, fenestras centum viginti
tres. Fecit et altaria in ipso monasterio ad laudem
sanctorum numero novemdecim, quorum memoriam
hic adnotare curavimus; principale | null | 296f207d-3b01-4bfc-a253-fc1c4f898259 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, in honorem
apostoli Petri, cui supradictus rex associavit coapostolum
Paulum in benedictione, cum non antea ibi
nisi solius sancti Petri esset veneratio; ad caput S.
Aniani, unum; ad pedes, aliud; aliud in honore S.
Benedicti; caetera sunt in honore eorum quorum
nomina sunt ascripta, sancti videlicet Evurtii, sancti
Laurentii, S. Georgii omniumque sanctorum,
item S. Martini, S. Mauritii, S. Stephani, S. Antonii,
S. Vincentii, sanctae Mariae, sancti Joannis,
sancti Salvatoris, S. Mamerti, S. Nicolai et S. Michaelis.
Caput autem ipsius monasterii fecit miro
opere in similitudinem monasterii sanctae Mariae
matris Domini et sanctorum Agricolae et Vitalis in
Claromonte constituti. Lecticam ipsius S. Aniani a
fronte auro bono et optimo, et lapidibus pretiosis et
argento mero praeoccupavit. Tabulam ad altare S.
Petri, in cujus honore exstat locus, auro bono totam
cooperuit, de qua Constantia, nobilis regina,
ejus conjux gloriosa, post mortem viri sui sanctissimi
Deo et sancto attribuit Aniano summam, scilicet
librarum septem ipsius metalli in meliorandis a
se monasterii facti tectis; quibus ab imis ad superiora
apertis, coelum melius cerneretur quam terra.
Exstitit in ea quantitas auri quindecim librarum
probati. Quod reliquum fuit in quibus debuit distribuit,
quia erat ei sollicitudo Ecclesiarum Dei, juxta
utile senioris sui velle. Post quae omnia cupidus
sanctae benedictionis rex Rotbertus gloriosus, suae
ordinationis, benedictionis et assumptionis in regem
anno tricesimo sexto, jussione imperatoria evocavit
archipraesules Gauzlinum Bituricensem et abbatem
Floriacensem, Leothericum Senonensem,
necnon et Arnulphum Turonensem. Quorum praesentiam
subsequuntur praesules Odolricus Aurelianensis,
Theodoricus Carnotensis, Bernerius Meldensis,
Guarinus Belvacensis, et Rodulfus Silvanectensis.
Non defuit etiam praesentia domni et venerabilis
Odilonis, Cluniacensium abbatis, et aliorum
bonorum virorum non minimi meriti, cum quibus
semper desiderabat colloqui. Ab his pro certo et aliis
Dei ministris levatur illud nobile corpus amici Dei
Aniani sanctissimi de sepulcro cum corporibus sanctorum
Euspicii, Monitoris et Flosculi confessorum,
Baudelii et Scubilii martyrum et Agiae matris S. Lupi
confessoris; et ab ipso glorioso rege et aliis,
quos jam praenotavit littera, qui pro tali negotio
advenerant, custoditur, laudatur, et decantatur in
hymnis et laudibus in ecclesia S. Martini quoadusque
praepararentur utilia et necessaria sanctae benedictioni.
Praeparatis ergo omnibus, ab ipsis sanctis
sacerdotibus locum ipsum benedici et consecrari
solemniter fecit, anno Dominicae incarnationis millesimo
vicesimo nono, indictione duodecima. Sumitur
itaque humeris inclyti regis gaudentium simul et
laetantium populorum et transfertur cum laudibus
in templum novum, quod ipse inclytus Rotbertus
aedificaverat, laudantes Dominum et S. Anianum in
tympano et choro, in chordis et organo, et eum in
loco collocant sancto ad honorem, gloriam et laudem
Jesu Christi Domini nostri et famuli sui Aniani,
speciali gloria decorati.
Expleta benedictione solemni et omnibus quae ad
dedicationem sancti templi pertinebant, vadit jam
cum reverentia nominandus pater patriae Rotbertus
ante altare sanctissimi Petri et dilecti domni Aniani,
in conspectu omnium populorum, et exuens se
vestimento purpureo, quod lingua rustica dicitur
rocus, utroque genu fixo in terram, toto de corde ad
Deum supplicem fudit precem in his verbis: « Gratias,
inquit, ago tibi, bone Deus, qui ad effectum
meam voluntatem hodie meritis S. Aniani perduxisti,
laetificans animam meam de corporibus
sanctorum cum eo hodierna die triumphantium. Da
ergo, Domine, per hos sanctos tuos vivis delictorum
indulgentiam, defunctis omnibus vitam et requiem
sempiternam. Tempora nostra prospice, regnum
tuum, quod tua pietate, misericordia, bonitate nobis
datum est, rege, dispone, custodi ad laudem et gloriam
nominis tui, S. Aniani virtute mirabili patris
patriae ab inimicis mirabiliter liberatae. » Peracta
oratione, ad sua quisque laetus regreditur et de suis
donariis ipso die locus insigniter nobilitatur, in
quatuor scilicet palliis pretiosissimis, et urceo argenteo
et capella, quam post obitum suum Deo
omnipotenti et sanctissimo confessori delegavit
Aniano. Capella autem hujus piissimi, prudentissimi,
potentissimi regis Rotberti, talis fuit: Cappae
octodecim bonae, optimae et bene paratae. Libri
Evangeliorum aurei duo, argentei duo, et alii duo
parvi, cum missali uno transmarino, bene parato
ebore et argento. Philacteria aurea duodecim. Altare
unum auro | null | ea92d7e0-dd2f-46fc-8e18-7bbe0747a35e | latin_170m_raw | null | None | None | None |
et argento mirabiliter paratum,
continens in medio petram laudabilem, quae dicitur
onichinus. Cruces aureae tres. Major ex his continet
in se libras auri puri septem. Signa quinque. Unum
ex his satis mirabile, in quo duo millenaria metalli
et sexcentae librae fuerunt, cui imprimi jussit
signum baptismi de oleo et chrismate facti, sicut
ordo deposcit ecclesiasticus, et ut vocaretur Rotbertus
attribueret Spiritus sanctus. Dedit etiam et
huic sancto ecclesias duas, Sentiliacum et Rutinagum,
cum villis et omnibus quae ad ipsas pertinent,
quas praecepto regali firmavit et corroborari jussit.
Promeruit autem et a domno Theodorico venerabili
Aurelianorum episcopo altaria ipsarum ecclesiarum
cum pontificali privilegio de ipsis a se facto, quod
sancto contulit Aniano et regi inclyto, qui eum in
voce exsultationis semper dilexerat de corde bono.
Castrum Crispiacus dictum a Waltero potenti nobiliter
constructum Suessionico in territorio, Abbatiam
sancti Arnulfi a se factam nobilis nobilem et per
saecula reddidit illustrem. Nostra enim aetate ibi abbatem
quemdam, Lezcelinum nomine, constituit, boni
testimonii virum, professione regularis vitae monachum,
quotannis venientem ad hunc Dei virum. Suscipiebatur
ab eo ut Dei servus, et colloquium habentes
de coelestibus, post in redeundo honorabatur
ab eo honorabilibus muneribus quam splendide,
quae erant juncta coelestibus perfectae charitatis virtute.
Quodam autem tempore sanctae Quadragesimae
Pisciaco ad regem de more properans, temporales
simul et spiritales sumpserunt cibos. Avita se
posthaec conjungentes bonitate, offert regi charitatem
Dei abbas bonus, pro relevatione corporis ejus
humillimi, ut haberet levamen ciborum, qui precibus
pulsans ostia coelorum fieret consors sanctorum.
Hoc renuens vir pietatis et incumbens se terris
omnimodis orabat ne vi eum opprimeret, quia
talibus obediens nullum adhuc Deo jejunii votum
obtulisset. Abba hoc audiens taciturnitatis vincula
suscepit, et meditans corde quod esset perfectus
virtute, pro jejunii ejus observatione, suscepit eum
in multimodam et non numerosam missarum celebrationem,
ut attribueret ei Deus in his firmam
devotionem. His laetus rex donis a sancto viro perceptis,
Deo gratias egit et sanctum celebravit continuo
jejunium, exspectans Dei et Domini nostri
Jesu Christi resurrectionem. Erat et hoc amatori
bonorum in religione pro suarum emundatione culparum
quod, a sancto Septuagesimo usque in pascha,
nulla usus culcita frequenter eum suscipiebat
ad jacendum fortissima terra, tendentem indesinenter
ad aethera. Prosit tamen pro his et aliis anima
ejus subscripta et brevis oratio: Priorum actuum
ejus maculas Deus tergat, oblivioni perpetuae tradat,
partem ei in resurrectione prima concedat qui
est resurrectio mortuorum Jesus Christus vivens et
regnans in saecula saeculorum.
Cordi meo quid dulcius, quid jucundius potest
jungi quam ut praeceptorem, adjutorem meum, in
omnibus Dei operibus collaudem? Redeo, redeo et,
sicut solebam in diebus quibus nos simul respiciebamus,
ejus mihi amabilem et desideratissimam
recipio bonitatem. Delector etiam in illa et experior
quid utilitatis mihi illa fuerit. In illa, ut meae est
recordationis, nil accipio, nil sentio quam ut bonus
filius de patre bono, amicus de amico, dilectus de
dilecto. Erubesco tamen valde in hujus admirabilis
viri operum bonorum narratione, cum in eo semper
floruerint quae sunt fixa summis coelorum, pro lucratione
animarum et corporum. Quempiam videns
desudare in Dei opere, hunc exhortabatur voce,
clanculo allevans munere, cujus erat donum promissis
pauperrimum, dato permaximum. In fundo
monasterii Floriacensis loci paterna imitabilis abbatis
mei Gauzlini jussione ecclesiam coepi aedificare,
modicam quidem, sed festivam; ad quam occurrebat
populus amore quorum erat sacranda condigna
benedictione. Licet esset imperfecta, quamvis
lignea, tamen promovit se rex vir coelestium
desideriorum a Vitriaco castro, desiderans eam
videre aspectu sanctissimo. Fuerat jam jussu domni
et amabilis Odolrici pontificis a venerabili Bituricensium
archiepiscopo Gauzlino benedicta, dante
eo in circuitu plenissime terram ipsi ecclesiae perutilem.
Intrans in ea rex et orans pallium quatuor
librarum super altare posuit; quod quia in honore
sanctorum Dionysii, Rustici et Eleutherii, consecratum
fuit, procul dubio ejus cordi ita insedit ut
suis piis aspicientibus oculis, post ad eum Parisius
me veniente, de reliquiis ipsorum martyrum, almi
scilicet Dionysii, Rustici et Eleutherii, splendide
exornaret, intercessionibus ditaret. Protectionis eorum
dona haec sunt: De casula sancti Dionysii, dalmatica
sancti Rustici, casula sancti Eleutherii, de
vestimentis eorum sanguine aspersis, de carnium
eorum pulvere et funiculo triplici, quo fuit | null | 56ebb5c5-2857-439f-a68b-56921f55a86a | latin_170m_raw | null | None | None | None |
astrictus
Dionysius martyr Domini pretiosus. His et aliis
sanctorum pignoribus a rege amante Deum nobiliter
insignitus est locus. Susceptae sunt autem ipsae
sanctorum supra dictorum pretiosissimae reliquiae
in Floriaco monasterio a domno Gauzlino abbate,
in dando et accipiendo satis honorabili viro, die
Kalendarum Octobrium, quo celebris agitur in omnibus
saeculis sanctorum Germani, Remigii atque
Vedasti solemnitas confessorum. Sane peccatis
existentibus ipsa ecclesia post ignibus adusta,
iterum a me misero, auxiliatrice manu Domini operante,
sanctae Mariae matris Domini, Patris quoque
Benedicti et eorumdem sanctorum adjuvantibus meritis,
quae erat lignea facta est lapidea, quam magnae
bonitatis gloriosus episcopus Odolricus sua,
non alterius, ut prius, manu Domino Deo et suis
sanctis dedicari et consecrari voluit. Fecit ut decebat
talem virum. Quippe qui sic me protexit amore
omni quo advixit tempore, operante Dei virtute, ut
in his quaecunque volui nunquam ejus habuerim
nolle, sed semper quod est honestum et utile.
Haereditatem sanctorum sacerdotum, quam semper
hic sacerdos inclytus honore pontificatus consequi
desiderabat, hanc quaesumus ei tribuere dignetur
Pontifex summus, Deus et Dominus noster Jesus
Christus. Hujus peccata destruat, collocet in coelestibus,
jungat coelorum civibus Redemptor et Conditor,
et sanctarum animarum mitissimus liberator.
Intrantes hanc ecclesiam prae oculis habent subscriptos
versiculos, memoriam sancti Dionysii et
factoris loci retinentes, quos binis partibus divisos
agnoscunt altaria, quorum sunt honore sacrata.
Ad sinistram partem altaris sancti Dionysii hi
sunt:
#Ista Dionysius penetrantes limina sanctus,@#
#Auxilio sancto consociet Domino.@#
#Quem quicunque petis Dominum deposce tonantem,@#
#Quatenus Helgaudum servet amore suum.@#
#Cujus amor Christo sic sic venerabile templum@#
#Construxit Domino atque Dionysio.@#
Item ad dexteram:
#Est domus ista Deo sine fine dicata superno,@#
#Helgaudi studio consilioque boni.@#
#Hinc paradisiaci pulsatur janua regni:@#
#Hinc pia plebs Domino conjubilat supero.@#
#Intrantes pariter Christus conservet Jesus.@#
#Dicite, cuncti, voce fideli omne per aevum:@#
Sic fiat: Amen, amen, amen.
Hujus certe temporibus, cujus adjuvante Deo facta
describimus, fulsit in monasterio Floriacensi
loco celebri splendidus mundo Gauzlinus abbas merito,
sanctis Deo conjunctus operibus, pollens
scientia spiritali simul et humana. Inerant ejus
cordi Abonis magistri prolati sanctae Scripturae
flores boni, de quibus honestissime imbutus ita eructabat
omnibus, ut possent delectari in coelestibus.
In sanctis eleemosynis ita largissimus, ut ipse positus
in fortissimis frigoribus a se vestes pellium
abjiciens, pauperes Christi indueret, ut a remuneratore
bonorum praemium perciperet, de quo audiret: #Nudus fui, et vos operuistis me. Quod uni ex
minimis meis fecistis, mihi fecistis: Venite, benedicti
Patris mei, percipite regnum quod vobis paratum
est ab origine mundi
(Matth. XXV, 34-38)
@#.
Hunc perfectus rex ita suis affixit obtutibus, ut cum
prae caeteris diligens suis eum specialiter devinceceret
consiliis, quae ab eo probe probata, semper
ea habuit honesta, nunquam tamen injusta. In honoribus
saeculi eum honorans attribuit illi honores
non minimos, abbatiam S. Benedicti, quae est caput
totius ordinis monastici et episcopatum Bituricensem
sancti protomartyris Stephani, principatum
tenentis totius Aquitaniae, qui fuit et est honor et
decus Franciae. In quibus quae peccavit vera charitas
et eleemosyna, quae in eum floruerunt virtute
magna, perpetuae tradent oblivioni actione felicis
boni, quod habuit participatione summi boni. In
diebus quippe Septuagesimae residens rex illustris
Parisius civitate misit ad eum abbas humilis ex more
pro sacratissimi loci utilitate. Qui missi erant
his propriis appellabantur nominibus: Albericus
unus sacerdotii gloria decoratus, largifluae charitatis
vir; cui adjunctus Dei dono et excellentissimi
patris Gauzlini imperio, frater de nomine dictus
Helgaudus, quem iste princeps Dei affectu diligebat
paterno; tertium secum habentes in obsequio fraternitatis
laborantem, Hisembertum nomine, conversione
dignum factum monachum. Dies autem sanctae
Quadragesimae Pisciaco celebraturus, iter accelerat
nobiscum proficiscentibus ejus praeceptis imperialibus,
in quo erat rationem redditurus, de quibus
eum adieramus. Cum ecce venientes ad portum
Sequanae, qui dicitur Carolivenna, hoc est piscatoria,
quae erat difficultate transmeabilis, jussione
ejus sancta soli naviculam intravimus, ipso aspiciente
et considerante quis finis non assumeret,
quos ad se venire alacres et incolumes exspectabat.
Affuit nobis miseris hujus intercessione regis, qui
laudatur, benedicitur et adoratur ubique Deus | null | 7e6ec176-54f8-4db6-b2cc-325350a9e6c8 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
.
Navigantibus nobis et equos nostros juxta lintrem
frenis trahentibus, contigit unum sonipedem, indomitum
et nunquam talia id actum, in mediis fluctibus
duos in navi anteriores posuisse pedes; cujus
forti rabie navis periclitabatur, trahens nos jam in
profundum. Inclamans rex post Deum altissimum
cum suis et virtutes coelorum, dat voces immensas
ad coelum nostro pro periculo. Pronuntiat
grandi voce frena relinquere, et equos longe a navi
arceri. Ad cujus amabilem vocem laxatis frenis, ut
jusserat, et equi pedibus de navi ejectis, coepimus
ad littus evehi. Ipse quoque sanctum Dionysium
sanctumque Benedictum et omnes sanctos Dei in
adjutorium nostrum provocabat, lacrymis perfusus
oculis. Cujus precem audivit is qui est in saecula benedictus
Deus. Factum est ut voluit, et deducta navi
ad terram, suscepit nos per Dei gratiam incolumes,
qui eramus simul cum eo mirabilem Deum laudantes.
Ex quo facto habuit nos Deus omnipotens omni
tempore laudatores. Mansimus autem cum ipso Dei
viro illo in loco triduo, delectati dulci ejus colloquio,
sicut et aspectu jucundo. Cujus, quaesumus, sanctissimam
animam suo collocet in regno, qui eam redemit
sanguine pretioso!
Adhuc in majori quam ingressi sumus loco placet
ponere pedem, ad ejus gloriosum festinantes
transitum in describendo, quem laudibus veracissimis
et non falsis, apertis et non fictis, Domino nostro
audebimus commendare, sancti Spiritus virtute
ut mereatur evadere diem ultionis extremae, insignitus
signaculo Trinitatis sanctae. Sed quia adhuc
quaedam de ejus mira operatione, quae sunt verae
humilitati sociata, nos scripsimus et quae multis
prosunt et proderunt ad salutem, restat ut, his manifestatis,
non teneat nos otiosos ejus sanctissimus
obitus, qui dono Dei exstitit laudabilis et gloriosus.
Habens desiderium mori saeculo et vivere Christo
Deo, Rex strenuissimus eum, cui est omne quod est
et cui attribuimus omne quod scribimus, desiderans
videre, voluit terris habere socium, quem non
potest capere coelum. Proficiscente eo quadam Quadragesima
ad sanctos, Dei servitio sibi conjunctos,
adit, orat, honorat, aures eorum precibus humillimis
et salutaribus pulsat ut cum ipsis et sanctis omnibus
inveniri posset in Dei laudibus dignus. Laborabat
in hoc carnis et spiritus fortitudine, ut evinceret
Dei virtute. Intrans fines Bituricum suscipit
eum sanctus protomartyr Stephanus cum sancto
Maiolo meritis praecipuo, sancta Maria, cum celebri
Juliano martyre summo, iterum ipsa piissima virginum
virgo Maria, cum sancto Egidio confessore
magno. Inclytus vero Saturninus cum forti Vincentio,
dignus Antoninus cum Fidi martyre, sanctus
Domini Giraldus ipsum jam revertentem ad propria
sancto iterum reddit incolumem Stephano glorioso,
cum quo terris laetum deducens diem Palmarum,
properat Aurelianis, ibi in Pascha percepturus Auctorem
nostrae salutis. Quo itinere, multa ab eo
fuerunt dona sanctis data, a pauperibus vero ejus
manus nunquam fuit vacua. Nam ipsa terra multos
habens infirmos et praecipue leprosos, hos vir Dei
non abhorruit, quia in Scripturis sanctis legit Domiminum
Christum multoties in speciem leprosorum
hospitio susceptum. Ad hos avida mente properans
et intrans, manu propria dabat denariorum summam
et ore proprio figens eorum manibus oscula,
in omnibus Deum collaudabat, memor verborum
Domini dicentis: #Memento quia pulvis es et in pulverem
reverteris (Gen. XIII, 19)
@#. Caeteris autem mittebat
devote pro Dei omnipotentis amore, qui operatur
magna ubi est. Tantam quippe gratiam in
medendis corporibus perfecto viro contulit divina
virtus ut, sua piissima manu infirmis locum tangens
vulneris et illis imprimens signum sanctae crucis,
omnem auferret ab eis dolorem infirmitatis.
Charitatis integrae non immemor servus Dei considerabat
pretiosa Martyrii monachi facta, qui proprio
leprosum astringens vestimento illumque suo levans
humero, dum ei servitutis officia dare voluit, repente
ad aethera rediit et ei ascendens dixit Christus,
qui in specie leprosi fuerat susceptus: « Martyri,
tu me non erubuisti super terram, ego te non
erubescam super coelos. » Habeat hic, de quo loquimur,
praestante Deo, partem cum sancto Martyrio,
qui istis et aliis bonis operibus festinabat se
sociari Christo Deo.
In aedificationibus vero ecclesiarum Dei hic temporali
simul et spiritali oleo inunctus rex, sanctae
benedictionis dono suam potentiam et voluntatem
adimplere desiderans et ad aeternae beatitudinis palmam
consequendam anhelans, inter alia cogitare
coepit et post cogitata ad effectum perducere, sancti
Dei, cujus sublimitatis, cujus meriti quave essent
honorandi | null | 5d1af336-cf1f-46d5-b53f-3602b3905d47 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
et extollendi laude, de quibus nulla ei
cunctis temporibus loquendi laudandive fuit satietas.
Enimvero apparebit in his quae subter sunt adnexa,
descripta et superioribus juncta, quia omnia
semper fuerunt ei curae, scilicet quae sunt pudica,
quae sunt casta, quae sunt sancta, et quae habet
virgo vere mater Ecclesia sancta. Attamen nunquam
fuit illi Deus obliviosus. In ipsa autem civitate
Aurelianis aedificavit monasterium in honore sancti
Aniani, ut diximus; item, aliud in honore sanctae
Mariae matris Domini nostri Jesu Christi et S. Hilarii
confessoris summi. Sanctae itidem Mariae genitricis
Dei, cognomento Fabricatae. Fecit inibi et monasterium
sancti Vincentii martyris Christi; monasterium
S. Pauli apostoli, in Cantogilo villa; monasterium
S. Medardi, in Vitriaco castro; monasterium S. Leodegarii,
in silva Aquilina; monasterium sanctae Mariae
in Miliduno castro cum alia ecclesia; monasterium
S. Petri et S. Reguli, in civitate Silvanectensi;
monasterium sanctae Mariae in Stampensi castro; item
in ipso castro, ecclesiam unam, in palatio; in civitate
Parisius, ecclesiam in honore S. Nicolai pontificis
in palatio; monasterium S. Germani Antissiodorensis,
S. Michaelis ecclesiam, in silva cognominata
Bieria; item monasterium S. Germani Parisiacensis
cum ecclesia S. Vincentii, in silva cognominata Ledia;
in villa, quae dicitur Gomedus, ecclesiam in honore
S. Aniani; item in villa Faida, ecclesiam in
honore S. Aniani; monasterium sanctae Mariae, in
Pisciaco; monasterium S. Cassiani in Augustiduno.
Pro his omnibus et aliis innumerabilibus quae per
Domini virtutem operatus est bonis, oremus singuli,
oremus omnes et dicamus: « Deus, qui inter sanctissimos
reges famulum tuum Robertum regali fecisti
dignitate vigere, praesta, quaesumus, ut quorum
vicem ad horam gerebat in terris, intercedente gloriosa
Dei genitrice Maria cum omnibus sanctis,
eorum quoque perpetuo consortio laetetur in coelis.
Per eumdem Dominum nostrum. »
Ante suum sane sanctissimum obitum, qui tertio
decimo Kalendis Augusti exstitit, die passionis apostolorum
sanctorum Petri et Pauli, sol ad similitudinem
quartae lunae subtractis radiis fuscatus apparuit
in toto mundo, hora diei sexta pallescens super
homines. Quorum visus ita obnubilavit ut nullus
alium recognosceret, donec quoddam recognoscendi
transiret spatium. Quid autem portenderit, in proximo
patuit, cum nil nobis miserius aluit quam de
sua morte dolorem intolerabilem reliquerit. A die
enim S. Petri ad sui sanctissimi transitus diem
viginti et unus dies supputantur. In quibus diebus
sancta David canens meditabatur legem Domini die
ac nocte, ut procul dubio ei concordari queat illud
quod de sanctissimo Patre Benedicto specialiter dictum
est:
#Psalmicen assiduus nunquam dabat otia plectro,@#
#Sacra canens obiit psalmicen asiduus.@#
Cognoverat autem hic miles beatus tunc Dei servis
pacem esse liberam, quietem tranquillam, quando
de hujus mundi turbinibus abstracti ad sedem et securitatem
aeterni portus intrarent et absorpta morte
ad immortalitatem venirent. Festinabat enim supra
nominatis virtutibus de praesenti tristitia ad laetitiam
venire perennem. Dicebat illi perfectum esse
gaudium, qui elaboraret ut videre posset Christum
Deum. Exire ipse de hoc saeculo paratus, Dominum
Jesum suae salutis atque utilitatis magistrum semper
invocabat. Ad videndam regis aeterni insuperabilem
potentiam angelos, archangelos et omnes Dei
sanctos in auxilium suum venire voce, signis, indesinenter
orabat, muniens se semper in fronte et
oculis, naribus et labiis, gutture et auribus per signum
sanctae crucis, memoria Dominicae incarnationis,
nativitatis, passionis, resurrectionis et ascensionis
et gratiae Spiritus sancti. Habuit hoc ex more
in vita, cui nunquam defuit voluntate aqua benedicta.
His vero aliisque refertus bonis virtutibus, sexagenarius,
ut credimus, opperiebat mortem intrepidus.
Et invalescente validae febris languore, petiit
viaticum salutare et salubre vivifici corporis et sanguinis
Domini nostri Jesu Christi. Sumpto eo et,
parvo intervallo facto, ad Regem regum et Dominum
dominorum demigrans, felix feliciter felicia promeruit
regna. Obdormivit autem, ut diximus, in Domino
decimo tertio Kal. Augusti, lucescente aurora
diei tertiae Sabbati, Miliduno castro; et Parisius deportatus
apud S. Dionysium juxta patrem suum sepelitur
ante altare sanctae Trinitatis. Fuerat ibi ingens
luctus, intolerabilis dolor, dum monachorum
ingemiscens turba pro absentia tanti Patris, clericorum
innumerabilis multitudo aerumnas suas ab
ipso sancto pie relevatas dolens, viduarum et orphanorum
infinitus numerus | null | b16ccfbc-6a9e-4997-99c8-9028f4eb5fbe | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, beneficia ab eo percepta
deplorans, dabat voces ad coelum immensas. Una
pro certo omnium vox: « Rex magne, Deus bone,
ut quid nos interficis, cum nobis Patrem bonum
abstrahis, et tibi adjungis? » Pugnis enim pectora
percutientes ibant et revertebantur ad sancti tumulum,
repetentes jam dicti sermonis versiculum,
adjicientes ut misereretur ei Deus in bonum precibus
omnium sanctorum in saeculum sempiternum. In
cujus morte, heu! proh dolor! ingeminatis vocibus
acclamatum est: « Rotberto imperante et
regente, securi viximus, neminem timuimus. Patri
pio, patri senatus, patri omnium bonorum,
felix anima et salus, felix ad superna ascensus,
felix cum Christo rege regum per saecula cohabitatio. »
Hujus igitur mirabilis regis portio in coelesti regno
fuit Dominus Deus. Etenim narranda est. Fastigio
regni erectus in sublimi, hic humillimus vir Dei
abjecit a se jactantiam inhonestae mentis, quae sunt
honorum sublimia, mundi gloriam et in coelis suum
collocans thesaurum, propter hoc hujus portio factus
est Deus. Magnus apud Deum ejus thesaurus,
egregius sanctarum divitiarum cumulus, cubile requietionis
sanctae perpetuum, cujus est Deus propitiatio
qui fuit totius mundi liberatio. Inter alia
unum quiddam doloris nobis hoc affert quod talis ac
tantus vir sine titulo ornati lapidis, sine nomine,
sine litteris jacet, cujus in toto terrarum orbe gloria
et memoria in benedictione est. Proinde omni saeculo
profuit et proderit hujus serenissimi regis ratio,
cui indesinenter adhaesit ecclesiasticus et sibi
semper amabilis monasticus ordo. Hunc Christus
Deus bonum omnibus dederat patrem. Attamen libet
adnotare paucis in fine hujus Operis innumerosam
hujus mirabilis bonitatem regis. Sermocinans
quis cum eo non est laetificatus gaudio magno? Pacem
quis desiderans in ejus conspectu non abhorruit
iram? Vultus sui praesentiam aspiciens quis
non est oblitus dolos? Orationibus ejus quis monachorum
non habuit requiem et non est amatus, dilectus
et veneratus? Ejus sanctissima admonitione
quis clericorum non fuit amator castimoniae? Ipsius
amicabilia verba quibus non fuerunt medicamina?
Aspectus ejus quibus non profuit insipientibus, ut
virga? Oculos ejus humiles quis aspiciens non est meditatus
coelestia? Pauper et esuriens quis non satiatus
ab ejus recessit mensa? Mortuus quis suo termino
non ejus vestitus est vestimento? Hebes quis non
est ab eo factus sapiens? Viduae et pauperes, ad
exemplum bonae Dorcadis, non ab eo datas ostenderunt
vestes? (Act. IX, 39.) Omnis miserorum multitudo,
non eum patrem et nutricium inclamavit? Incidens
quis in peccatum, non hujus sanctae consolationis
habuit auxilium? Dormitans quis prae taedio
non est evigilatus a somno? Laudans quis Deum
hunc non habuit in exemplum? Eleemosynam quis
facere desiderans hunc non accipit imitatorem,
quasi alium Joannem? Joannem dico Alexandrinum
patriarcham qui pro ejus immensa, quae fuit super
miseros et pauperes misericordia, misericors dici et
esse meruit sua in vita simul et in omni terra.
Enimvero non fuit ei similis post sanctum David de
cunctis regibus terrae in sanctis virtutibus, humilitate,
misericordia, pietate et charitate, quae super
omnes est et sine qua nemo videbit Deum, quia semper
adhaesit Domino et non recessit a mandatis ejus
corde perfecto. Caetera, quae sunt de saeculi militiis,
hostibus devictis, honoribus virtute et ingenio acquisitis,
historiographis scribenda relinquimus. Qui si
fuerint et ea scriptitaverint, invenient in eis patrem
et filios bellis inclytos et insigni gloria gloriosos.
Jam nunc monachorum, clericorum, viduarum, orphanorum
et omnium pauperum Christi ex parte
habeas perpetuum vale, noster praecordialis amor
Rotberte, et profer preces pro servo propitiabili
Christo Deo, cui complacuisti laudabili vita et servitio
et per sanctarum virtutum merita promeruisti
coelestia regna. Annuat hoc Deus omnipotens qui
justificat impios, et vivificat mortuos, et sanctissimis
regibus ornat coelos, cujus regnum et
imperium permanet in saecula saeculorum.
PRAEFATIO.
Coelestis imperii dignitas, cui spiritus superbiae
aequalis voluit esse potestas, elegit in hoc saeculo
principes, qui regerent hujus saeculi sceptra potentes.
Et sicut sancta Ecclesia, quae est mater nostra,
obtinuit sibi ad regendum populum Dei pontifices,
abbates et caeteros sacri ordinis ministros, ita et in
hoc mundo elegit imperatores, reges et principes
« ad vindictam malefactorum » et ad reprimendam
proterviam iniquorum, ut laudaretur Deus in saecula
saeculorum. Et quia a patribus monasterii domni
Aniani sermo sumpsit | null | 30e4bf7e-3f2a-424a-80fb-3b4748a95045 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
exordium, necessarium est et
utile ut unus adhuc praecipuus pater sumatur pro
omnibus, ut habeat de eo levamen omnis mundus,
quia eum bonum elegit Christi Domini pietas et
« constituit super familiam suam » divina majestas.
Ad quid ista protulerimus, dicamus.
Omnipotentia igitur omnipotentis Dei volente et
beato Aniano auxiliante, memoriam domni et venerandi
Leodebodi abbatis monasterii saepedicti sancti
Aniani fecimus per testamentum, quod de suis rebus
propriis sancto Petro Aurelianensi, domnae Mariae
et sancto Petro Floriacensi contulit; nunc huic
scripto addere curavimus quod, in omnes terras
sonus exiens pietatis et bonitatis Rotberti, suavissimi
et piissimi regis Francorum, filii Hugonis regis,
hunc sanctum, in quantum potuit, exornavit, dilexit
et excoluit. Quo eoncedente, vitam hujus excellentissimi
regis adoriri cupimus praesentibus et futuris
imitabilem. Nam hic languentes animae perspicient
quid charitatis, humilitatis et misericordiae valeant
opera, sine quibus nullus ad regna poterit pervenire
coelestia. In quibus ita enituit, ut post sanctissimum
regem prophetamque David nullus ei aequaretur,
praecipue in sancta humilitate, quae semper Deo
proxima amatores suos corpore simul Deo conjungit
et spiritu. Initio autem descriptionis omnem
vultus illius habitudinem corporisve elegantiam,
prout ipsi perspeximus, propalamus, adjuvante Domino
nostro Jesu Christo, qui, ubi vult, et quomodo
et cui vult, inolita bonitate aspirat.
EXPLICIT PRAEFATIO.
INCIPIT VITA.
In tempore, quo respexit Deus super filios hominum,
ut videret, si esset intelligens aut requirens
Deum, fuit rex Francorum Rotbertus, origine natus
nobilissima, patre illustri Hugone, matre Adhelaide
vocitata, quae adeo bene laudata tanti filii digna
exstitit praerogativa. Ejus inclyta progenies, sicuti
ipse suis sanctis et humillimis asserebat verbis, ab
Ausoniae partibus descenderat. Probis hic actibus
decoratus, crescebat quotidie meritorum lumine qui
erat insignitus totius scientiae perfectione. Hujus
gitur statura corporis eminens, caesaries admodum
plana et bene ducta, oculi humiles, nares porrectae
et patulae, os suave et dulce ad dandum sanctae pacis
osculum, barba satis honesta, humeri hujus in
altum porrecti. Corona capiti imposita decernebat
eum avis et atavis stirpe processisse regia. Sedens
equo regio, mirabile dictu, pene jungebant pedum
digiti calcaneo, et hoc erat videntibus in saeculo pro
miraculo. Erat in eo jugis et frequens ad Deum
oratio, genuum flexio innumerabilis erat pro certe,
et, ut verbis Aurelii Victorini loquar, ad humanae
conversationis exemplum, per laboris genera universa,
vir provectus ad summa. Sistens in consistorio
clientem se esse libentissime fatebatur. Nunquam
injuria accepta ad ulciscendum ductus. Amabat
simplicitatem, communi se affatu et convivio et
incessu praebebat. Eloquentiae tantum incumbens, ut
nullus laberetur dies quin legeret Psalterium, et
exoraret cum sancto Davide Deum altissimum. Exstitit
mitis, gratus, civilis animi et lepidi, magis
beneficus quam blandus.
Fuit idem rex sapientissimus litterarum; cujus
prudentissimo cordi erant insita a Deo data perfectae
scientiae dona. Nam a piissima matre scholae
Remensi traditus, domno Girberto ad erudiendum
est datus, qui eum sufficienter liberalibus instrueret
disciplinis, ut in omnibus Deo omnipotenti complaceret
virtutibus almis. Factumque est. Is quippe
Girbertus, pro maximo suae sapientiae merito, qua
toto radiabat in mundo, donativo regis Hugonis
munere pontificium adeptus Remense, non multis
annis illud adornavit splendide in his quae forent
necessaria Ecclesiae sanctae. Eo namque derelicto,
Ravennatium factus est rector ab Ottone III. De quo ad
apostolatum Petri apostoli sanctissimi festinus conscendens,
multa in eo virtutum operatus est insignia
et praecipue in eleemosyna sancta, quam fortiter
tenuit, dum fideliter vixit. Inter caetera de se laetus
et hilaris ita in R. littera lusit:
#Scandit ab R. Girbertus in R. post papa viget R.@# Hoc aperte demonstrans quod hi tres episcopatus
honores, quos professione regularis vitae patris Benedicti
monachus factus suscepit, rexit et tenuit,
hujus R. litterae signo in capite sunt declarati. In
addiscendis vero artibus hic vir Dei humillimus
domnum Ingonem collegam habuit, quem abbatia
S. Martini Masciacensis remuneratum, post abbatia
S. Germani Parisiacensis inclytum saeculo reddidit,
ut decebat tantum virum. Quantum autem in eo harum
virtutum incrementa viguerint nos brevitati
studentes paucis adnotare curavimus.
Quodam tempore palatio Compendii, hic vir misericordiae,
vir pietatis, positus, unum quoddam ibi
in uno operatus est, quod | null | 7575b1a2-29f6-43b9-8398-404b091a4c71 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
omni saeculo patuit et
cunctis pro ipsa pietate et misericordia imitabile
reliquit. Sanctum Pascha illo in loco rex amabilis
celebraturus in die coenae Domini, a duodecim iniquae
conspirationis ducibus mors ei juramento promittitur,
vita abstrahitur, honor regius tollitur. Capi
eos et adduci ante se jubet rex mitissimus. Percontatus
eos mandat servari domo Caroli Calvi, regalibus
dapibus opulenter refici et in die sanctae Resurrectionis
perceptione corporis et sanguinis Domini
nostri Jesu Christi insigniter praemuniri. Secunda
autem Sabbati proferuntur in medium, judicantur,
damnantur, et super eos tot sententiae quot homines.
Audivit ista princeps Dei, pius et prudens,
sciens et intelligens, et ipsos propter benignum
Jesum absolvit, dicens non debere damnari qui
fuerant praemuniti cibo potuque coelesti. Sed ne amplius
talia in aliquo gererent, suis sanctis imperat
verbis, et sic eos illaesos ad sua regredi jussit. In
latrociniis vero pauperum clericorum et laicorum sibi
illatis, adplene erat consentiens, quae pro certo
erant in auro vel argento et pretiosissimis ornamentis.
Volentibus ea investigare minas dabat virtute,
jurans Domini fidem, ne perderent quae asportaverant.
Stampis castro regina Constantia palatium
construxerat nobile, simul cum oratorio. Quo
delectatus rex ad prandendum cum suis assedit,
impleri domum sanctis pauperibus jussit. Inter quos
ad pedes ejus unus se collocans, ab eo sub mensa
satiatus est. Qui non obliviosus factus ornamentum,
quod erat in sex unciis auri dependens a genibus,
et quod nos lingua rustica labellos vocamus,
ipso conspiciente, cultello diripit, quantocius discessurus.
Liberata vacuatur domus a pauperum caterva,
imperat longe a se expelli, qui jam satiati
fuerant carnium esu simul et poculo. Cumque surgerent
a mensa, aspicit regina Dominum suum fraudatum
gloria. Et turbata contra sanctum Dei non
constantia protulit verba: « Heu, senior bone! quis
inimicorum Dei vos aureo vestitu deturpavit honesto?
Me, inquit, aliquis non deturpavit, sed illi qui
abstulit necessarium magis quam nobis, volente Deo,
proficiet. » Sedatis his vocibus, collocat se in oratorio
rex, Dei dono laetificans se de suo perdito et de
suae conjugis dicto, astantibus ibi domno Guillelmo
Divionensium abbate, simul et Odone comite et non
minimis Francorum primoribus. Quaedam adhuc de
ejus non minima pietate narranda sunt. Praesuli
cuidam [Leothorico Senonensi archiepiscopo] de
Domino non bene sentienti et quaerenti pro quibusdam
causis probationem in corpore Domini nostri
Jesu Christi indigne tulit rex amator bonitatis et
scripsit ei in his verbis: « Cum sit tibi nomen
scientiae et non luceat in te lumen sapientiae, miror
qua ratione quaesieris pro tuis iniquissimis imperiis
et pro infestato odio quod erga Dei servos habes
examinationem in corpore et sanguine Domini; et
cum hoc sit quod a dante sacerdote dicitur: #Corpus
Domini nostri Jesu Christi sit tibi salus animae et
corporis,@# cur tu temerario ore et polluto dicas: #Si
dignus es accipe,@# cum sit nullus qui habeatur dignus?
Cur divinitati attribuis aerumnas corporis et
infirmum doloris humani divinae connectis naturae?
Jurans Domini fidem, princeps Dei, privaberis, inquit,
honore pontificis, nisi ab his resipueris, et
damnaberis cum his qui dixerunt Domino: #Recede
a nobis,@# et non communicabis his quibus dicitur: #Appropinquante Deo, et appropinquabit vobis.@#
« His
verbis praesul non bene doctus, a rege pio et bono
sapienter instructus, quievit, obmutuit et siluit a
dogmate perverso, quod erat contrarium omni bono
et jam crescebat in saeculo.
In sinu matris Ecclesiae collocatus iste Dei servus,
factus est Dominici corporis et sanguinis vasorumque
ejus custos fortissimus. Ad unguem ita perordinans
cuncta, quasi videretur Deus suscipi non ut
in alterius, sed in propria sanctae majestatis gloria.
Haec ejus devotio, haec erat fortis provisio, ut corde
mundo et vestitu candido Deus immolaretur pro
totius mundi piaculo. Hoc servitutis obsequio delectabatur
terris positus jam in coelis. Jucundabatur in
sanctorum pignoribus a se auro et argento bene ornatis
vestibus albis, sacerdotalibus indumentis, crucibus
pretiosis, calicibus auro bono fabricatis, thuribulis
electum thymiama proferentibus, vasis argenteis
ad emundationem manuum sacerdotis, qui
stabat illa hora fundens preces ad Deum pro totius
populi delictis. Et quid? Vas vinarium ex argento
factum, quod canthara dicitur, a suo quodam clerico
fuerat furatum; quod eum omnimodis tristem
reddidit. | null | 0625a163-5eac-462c-9146-6517af5c09e0 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Non sic autem ut turbaretur clericus qui
postea fuit illi pretiosus. Examinationem furti minitans
rex fieri, volens nolens clericus, mali patrator
operis, quaesivit, redemit et suo illud loco restituit.
In hoc rex Dei amicus alludens clerico dicebat:
« Melius esse in domo propria apportare quam exportare,
ne efficeretur similis Judae, qui fur erat, et
loculos habens ea quae mittebantur exportabat (Joan.
XII, 6). » Habuit enim postea hunc suae utilitati
proximum, et sui boni consilii dignum. Sciebat hic
piissimus Dei virtute sua et aliena curare vulnera,
secundum patris Benedicti mandata, non detegere
et publicare. Hujus igitur peccata pro tali facto sua
Deus deleat quaesumus clementia, ut, sanctis omnibus
intercedentibus, possideat justorum gaudia repromissa.
Pergratum mihi est et hoc auribus intimare fidelium,
quod est omnino narratu dignissimum. Provocabit
nos Deum amantes in hoc liberalis istius
serenissimi regis memoria, et ejus operatio digna,
cum cordibus fidelium et infidelium tinnierit tuba,
non illa quae ex aeramento, sed quae procedit de
coelesti thesauro, et aperiens os suum dicit: #Conclude
eleemosynam in sinu pauperis, et ipsa pro te
exorabit (Eccli. XXIX, 15)
@#. Haec de tali viro cogitantes,
occurrunt nobis plura cogitatione, auditu et
sermone, quae non possunt ascribi prae multitudine,
quia illa solus Deus agnovit sua forti prudentia et
scientia, ingenio et arte, quae non possunt comprehendi
miserabilis hominis virtute. Et quia a nobis
diligitur mundus, delectamur in hujus excellentissimi
regis operibus, in quibus, ut credimus, laudatur
Deus, Rex gloriosus, cujus regni haeres erit perpetuus
qui fuit mentis et corporis integra bonitate
conspicuus. Quia ejus jucunda et delectabili vita
adhuc frueretur mundus, credat orbis universus, si
voluisset Dei Filius pro peccatoribus occisus.
Aliquando proficiscente eo ad ecclesiam et prostrato
in oratione coram Deo, quiddam verecundiae
in ornamentis pellium a sancto collo dependentium
sustinuit rex mitis et corde humilis. Fundente eo
preces ad Deum, astat e proximo Rapaton latro,
non ille fortissimus princeps latronum, qui tenet
lectione principatum in libro Regum. Nam medictatem
finalium chlamidis regis auferens haec ab
eo suscepit mansuetissima et omni melle dulciora
mandata: « Recede abhinc, recede; sufficiat tibi
quod abstulisti, quia et alteri necessarium erit quod
reliquum est. » Confusus latro abscessit ad imperium
sancti viri, qui periclitantibus et pauperrimis
hoc consentiebat ex more pro Dei amore, ut haberet
eos apud Deum intercessores quos sciebat jam
esse factos Dei cives.
Sedes regalis, Pisciacus dicta, supra Sequanam
posita, Francorum regibus satis est opportuna. In
ea monasteria tria ab antiquis viris didicimus facta,
unum in honorem sanctae Mariae, aliud sancti
Joannis, tertium sancti Martini confessoris. E quibus
unum in honore sanctae Mariae matris Domini rex
bonus assumens et a novo aedificans, illud in ornamentis
et clericis, auro et argento satis honorabile
reddidit. Quo laudandi Deum nunquam finem habuit.
Porro orationibus ibi adhaerens Deo, cum ad
locum repausationis sui humillimi corporis reverteretur,
post assuetos in oratione lacrymarum imbres
fusos, invenit ibi suam lanceam a conjuge
gloriosa bene argento paratam. Hanc considerans
aspicit a foris si quempiam reperiret argentum hoc
cui necessarium foret. Inveniensque quemdam pauperrimum,
interrogat caute si haberet aliquid ferramenti
quo posset auferri argentum. Pauperi inscio
ad quid ita requireret ait Dei famulus ut perquirat
quantocius. Inter haec orationi vacabat. Adveniens
is qui missus fuerat ferramentum offert tali operi
satis congruum. Obserantur ostia domus et rex cum
paupere argentum a lancea auferens pauperculo dat
bene faciens, et suis ipse sanctis manibus ei in
sacculum mittens dat in mandatis, sicut mos erat,
ut sibi in redeundo prospiceret ne uxor ejus eum
videre posset. Obaudivit praeceptis regis necessitas
pauperis. Peractis his, advenit regina mirans quod
factum fuerit de lancea, quae sic erat destructa, de
qua sperabat dominum suum forti laetificari gloria.
Ad haec Domini fidem jurans rex joco hujus se
non esse facti conscium, inter eos amicabilis est
exorta contentio quibus eleemosynae largitio profuit
et proderit, faciente Deo, mortuis saeculo, viventibus
Deo. Quaedam adhuc de ejus non minima pietate
narranda sunt.
Clericus quidam pauperculus de regno Lotharii
exiens, ad hunc de quo loquimur servum Dei
veniens, est receptus. Is nempe clericus Oggerius
dicebatur. | null | b7da83d8-a2f8-40fe-a11d-523752288d37 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Qui eum nimia bonitate suscipiens, suo
sanctorum collegio sociavit clericorum et eum
sufficienter in his quae debuit, adornavit, sperans
secum habitaturum non paucis diebus et annis.
Verum in his quae praevidere noluit inventus est.
Nam super eum dicta David prophetae merito dicta
sunt: #Verba oris ejus iniquitas et dolus. Noluit intelligere,
ut bene ageret. Iniquitatem meditatus est
in cubili suo. Astitit omni viae non bonae, malitiam
autem non audivit (Psal. XXXV, 4, 5)
@#. Splendebat
quippe in eo species Judae traditoris Domini, qui
loculos habens, ea quae mittebantur exportabat.
Nam quodam tempore advesperascente hora dici,
coena cum suis sumpta, incumbentibus jam noctis
tenebris, dum ad complenda, et quae sunt Deo
reddenda cogitaret, ad domum Dei de more processit,
praeeuntibus ante se clericis cum ceroferariis
non minimi ponderis. Quibus positis, significavit
rex humilis ne accederent ad excelsa. Stat rex in
angulo, et corde tacito Deo suo reddit vota jucundo.
Meditans ergo in conspectu Domini, aspicit jam
dictum Oggerium ad altare accedere, cereum ad
terram deponere, candelabrum sinu contegere. Turbantur
clerici, qui hujus latrocinii debuerant esse
custodes. Inquirunt dominum regem de furto;
quibus se respondit nescire ullo modo. Pervenit
hoc ad aures Constantiae reginae ejus conjugis, de
qua quidam ad nomen ejus lusit dicens:
Constans et fortis, quae non Constantia ludit.
Haec accensa furore jurat per animam Willelmi
sui genitoris custodibus mala se irrogaturam fore,
luminibus privari et malis aliis deturpari, ni reddant
quod ablatum fuerat de thesauro sancti et
justi. Hoc ubi audivit in quo erat requies pietatis,
cum qui erat latrunculus advocans, ita ad eum
locutus est: « Amice Oggeri, abi hinc jam, ne te
consumat inconstans Constantia uxor mea. Sufficiunt
enim quae habes, donec intres in terram
nativitatis tuae. Sit Dominus tecum ubicunque
perrexeris. » Ubi hoc audivit furti dominus, cadens
ad pedes piissimi regis volutabatur clamans: « Succurre
mihi, domine, succurre. » Ipse vero volens
eum eripere, dicebat: « Transi, transi, noli hic
permanere, » dans ei et alia cum his quae absportaverat,
ne deficeret in via. Post aliquot dies idem
Dei famulus credens illum jam posse suum attigisse
solum, conversus ad suos lepide et jucundissime
dixit: « O bone Theudo (hic enim ei erat familiaris)
ut quid tantum laboras in quaerendo candelabro,
cum Deus omnipotens illud suo attribuerit
pauperculo? Scias etenim tu et tui quod illi plus
quam nobis necessarium fuerat, cum Deus nobis
peccatoribus omnia quae sunt in terris attribuerit,
ut subveniamus pauperibus, orphanis, viduis et omni
populo Dei. »
Palatium insigne, quod est Parisius, suo construxerant
jussu officiales ejus. Quod volens praesentia
sui die sancto Paschae nobilitari, more regali
jussit mensam parari. Cumque aquam ad abluendas
manus praesto haberet, adest caecus quidam inter
pauperum multitudinem coram eo assistentium,
qui illius erant memoriale continuum, qui ut illi
aquam jactaret in faciem humillimam effert precem.
At ille continuo, velut pro joco ducens pauperis precem,
dum primum in manibus accepit aquam, illius
projecit in faciem. Qui mox, videntibus cunctis optimatibus
qui astabant, cum respersione aquae amissa
oculorum caecitate, congratulantibus cunctis in Domino,
laetior inter convivas discubuit prandio. Fuitque
discumbentibus tota die hujusce rei confabulatio ad
omnipotentis laudem Dei; quorum verba forte fuissent
vana et otiosa, nisi tanto lumine forent illustrati illo
die. Nec immerito sane potest existimari quod palatium
illud frequenti regio conventu sit honorandum,
quod divina virtus tali decoravit miraculo et populi
sacravit jubilo, dum vesci voluit ibi devotissimus rex
die primo.
Vigore justitiae vigens idem rex serenissimus
studebat non continuari os suum mendacio, sed
veritatem corde et ore proferre, Domini Dei fidem
jurans assidue. Unde nimirum suos, a quibus sacramentum
recipiebat, volens justificare quemadmodum
seipsum, fecerat unum phylacterium olocristallinum,
in gyro auro puro adornatum, absque
alicujus sancti pignorum inclusione, super quod
jurabant sui primates, hac pia fraude nescii. Aliud
quoque jussit parari argento, in quo posuit ovum
cujusdam avis quae vocatur grippis, super quod
minus potentes et rusticos jurare praecipiebat. O
quam bene et congrue huic sancto viro concordant
illius sancti dicta prophetae dicentis: #Habitabit in | null | 99d11cbd-7b99-47e4-aba0-f52eb9079daf | latin_170m_raw | null | None | None | None |
tabernaculum Altissimi, qui loquitur veritatem in
corde suo: qui non egit dolum in lingua, nec fecit
proximo suo malum, et opprobrium non accepit adversum
proximum suum (Psal. XIV, 3)
@#. Cui utique
bono illum adhaesisse tota cordis intentione certissimum
est, ut mereretur esse in superna haereditate
beatorum cohaeres.
Quanta vero humilitatis virtus in eo fuerit paucis
edicendum est verbis. Colloquium cum episcopis sui
regni habens rex humilis, inter colloquium unumquemque
aspiciens, vidit quemdam eorum mole
carnis gravatum, pedes suos dependere ab alto. Pietate
ductus a longe quaerens subpedaneum reperit
unum. Quod manibus Deo et hominibus charus apprehendens,
illud tanto pontifici offerre non recusavit
et sub pedibus ejus ponere non est dedignatus.
Erat autem hic episcopus Lingonensis, Lambertus
nomine dictus, scientia, religione et bonitate pollens.
In magna etenim ex hoc admiratione pro tali
facto omnes episcopi et principes habuere saepefatum
Rotbertum humillimum et inclytum regem.
Is quippe rex Deo dilectus Rotbertus semper meminit
sanctae legis, quia memor fuit operis Dei in
omnibus viis suis. Sciebat etenim scriptum: « Scientia,
virtus; custos virtutis, humilitas sancta. » Et
illud beati papae Gregorii: « Qui sine humilitate virtutes
congregat, quasi in ventum pulverem portat. »
Legerat quid dixerit quidam ex Patribus: « Omnis
labor sine humilitate vanus est; humilitatis signum
dat regnum coelorum. » Nos ergo oremus omnipotentem
Deum, ut hic electus, qui deposito omni tumore
superbiae conjunctus est Christo Deo sanctae
humilitatis virtute, ita illi jungatur in saeculo venturo,
ut in judicio a sinistra parte disjunctus, non
inveniat in eo Jesus Christus quod damnet in poena,
sed quod pietate multiplici provebat ad coronam,
quam promisit diligentibus se ad gloriam. Hic etenim
vir Dei tantus ac talis quod amavit, quod cupiit,
quod credidit, Deus est Rex regum, Dominus dominorum
spes utique certa fidelium.
Jactantiam superbae mentis a se rejiciens rex humilis
et cum multiplici pietate nominandus Rotbertus
studebat illi semper placere virtutibus bonis qui
habitat in excelsis. Devitans sublimes suscipiebat quos
poterat humiles, qui certis temporibus veras vero
Deo redderent laudes. Suscepit in hoc et exemplum
ab Ambrosio Mediolanensium civitatis venerabili
episcopo, qui binos Ecclesiae suae, cui praesidebat,
clericos pro incessu superbo gravibus tradidit lamentis,
donec, calcato tumore superbiae, addiscerent
humilitate pergere, qui erant correcti virga sacerdotalis
disciplinae. Idem namque beatus pontifex, in
tractatu De diluvio et arca Noe, habitus hoc modo
arrogantium curavit edicere, scilicet quales describit
Isaias Judaeae filias, oculorum micantes nutibus et
alta se cervice jactantes. Sunt enim hujusmodi erigentes
supercilia, inflato corde, elato pectore, cervice
resupina, qui solum quidem pedum praestringant
vestigiis, toto autem se librant corpore et
inani suspendunt texamine. In priora gressu prodeunt,
in posteriora verticem reclinantes, coelum
spectant: terram autem fastidiunt, tanquam cervicis
dolore suffixi, ut eam inclinare non possint. Hos
igitur delevit Deus de libro vitae, dicens: #Omnis qui
se exaltat, humiliabitur (Luc. XIV, 11)
@#. Nec inter merita
sanctorum commentis [ #al.,@# commeritis] facit
adhaerere coelestibus. Haec idcirco diximus, ut cognoscant
omnes quis in tanto Francorum imperatore
mundi fuerit despectus, qui humilitate sancta
coelorum possedit regna.
Hujus igitur inclyti regis avus Hugo, pro pietate,
bonitate, fortitudine Magnus dictus, monasterium
S. Maglorii confessoris Christi in civitate Parisius
simul cum filio construens nobiliter, monachos sub
regula patris Benedicti vivere paratos ibi collocat, et
in auro vel argento locum ipsum dicat, et caeteris
ornamentis, pro salute sua et filii ac futurae posteritatis.
Mater quoque ejus supradicta Adhelaidis, admiranda
satis in sancta devotione regina, fecit monasterium
sancti Frambaldi in civitate Silvanectensi,
ubi duodecim ad serviendum Domino clericos
misit et de quibus viverent abunde subministravit.
Construxit et monasterium in territorio Parisiensi,
villa quae dicitur Argentoilus, ubi numerum
ancillarum Dei non minimum sub norma sancti Benedicti
vivere paratas adunavit; ad laudem et gloriam
bonorum omnium Inspiratoris et sub honore
sanctae Dei genitricis et perpetuae virginis Mariae
omnipotenti Domino dedicari et consecrari voluit.
Fecit nihilominus sancto pontifici Martino casulam
auro operatam optimo, inter scapulas majestatem
veri pontificis continentem, Cherubim quoque ac
Seraphim colla Dominatori omnium submittentia.
In pectore vero Agnum Dei, nostrae redemptionis
hostiam; quatuor | null | 0f7e8041-3f03-421d-887b-a72a19ea7e8e | latin_170m_raw | null | None | None | None |
e regione praefigens animalia Dominum
gloriae adorantia. Fecit et eidem beato confessori
cappam unam intextam auro; duas vero ex
argento. Speciali autem suo post Dominum amicorum
amico, beato videlicet Dionysio, casulam miro
itidem opere factam contulit. Cui et aliud, ut tantam
decebat feminam, ornamentum contexuit, quod
vocatur orbis terrarum, illi Caroli Calvi dissimillimum.
Sperabat enim se Deo fidelis regina partem
habituram cum eo, cui promiserat Deus sermone
non casso impetraturum pro quibuscunque petiisset.
Etenim illius universa progenies famulam se tanti
martyris in omni opere proclamabat, reddens Domino
suo quae sunt servi debitae servitutis obsequio.
Erant siquidem huic generationi speciales amici,
sancta videlicet Maria, et pater et dux monachorum
sanctus Benedictus, sanctus quoque Martinus, sanctus
nec ne Anianus atque victoriosi martyres Christi
Cornelius et Cyprianus; optatissimus vero gloriosus
martyr Dionysius ac inclyta virgo beata Genovefa.
Fertur autem dixisse moriens bonus Pater:
« O optime fili, per sanctam et individuam Trinitatem
te obtestor, ne quando animus subripiat acquiescere
consiliis adulantium, vel muneribus donisque
venenatis te ad vota sua maligna adducere
cupientium ex his abbatiis quae tibi post Deum perpetualiter
delego; neve animi levitate ductus quolibet
modo distrahas, diripias aut ira excitante dissipes.
Specialiter vero tibi inculco nullo pacto ducem
omnium, Patrem dico Benedictum, a te patiaris divelli,
illum apud communem Judicem salutis aditum,
tranquillitatis portum postque carnis obitum
securitatis asylum. »
Quae autem haec ancilla Dei, mater prudentissimi
regis Rotberti, opera bona fecerit, paucis adnotare
libet. Ipse juvenis laborabat forti infirmitate corporis,
de qua erat patri et matri in timore periculum.
Pro quo fecit in seniori ecclesia Aurelianensis civitatis,
quam sanctus Evurtius per Dei dexteram fundavit
et more ecclesiastico benedixit in sanctae et
vivificae Crucis honore imaginem Domini et Salvatoris
nostri Jesu Christi pendentis in cruce, ex auro puro,
ut liberaretur a mortis periculo, quem Deus omnipotens
jam apud se decreverat regnaturum in mundo.
Nam et ejus virtute liberatus est. Dederat autem
et pater pro filio unico sanctae Crucis loco urceum
argenteum pensantem LX libras, qui usque
ad haec nostra tempora permansit in domo Dei sancta.
Crescens quippe aetate et vir factus virtute totam
terram sanctae Crucis, quam Fulco episcopus
pro adjutorio sui Hugoni potentissimo Belvacensi
dederat; hic vir Dei, qui laude et verbo omnipotenti
complacebat Deo, moesto factus animo, per saecula
celebrando salutiferae Crucis loco suo reddidit dono.
Hunc denique locum, Aurelianensem scilicet sedem,
specialius semper dilexit, quia in ea natus adolevit,
et post regeneratus ex aqua et Spiritu sancto, ibi
assumptionis suae in Regem solemnem utique percepit
benedictionem. Domnus etiam Theodericus
ejusdem civitatis episcopus, cujus vox laudem Domini
digne et laudabiliter eructabat, volens haberi
memoriam sui nominis in monasterio sanctae Crucis,
jubet vas fieri ex centum solidis auri optimi, in quo
consecraretur sanguis Domini nostri Jesu Christi.
Junxerat se tanto pontifici rex mente humili, qui
superno tactus amore fecit in ipso sancto calice patenam
ad conficiendum in ea corpus Redemptoris
mundi, ut esset ei crucis signaculum in auxilium
et sancta passio vera animae carnisque redemptio.
Nihilominus et domnum Odolricum episcopum in
sacerdotali vestimento sic honoravit, ut astans in sacrificio
Domini circumtectus ex omni parte auro et
purpura videretur. Urceolum ex onichino factum,
quod comparaverat rex ditissimus pretio LX librarum,
iterum ipsi sanctae Crucis loco contulit simul
cum alio argenteo et manipulo. Dedit etiam et pallia
tria pretiosa in ornatu ecclesiae, pro sua suorumque
filiorum salute, et alia multa quae non possunt
littera notari nec numero comprehendi. Sanctorum
enim corpora martyrum pretiosorum Saviniani et
Potentiani, qui passi sunt acerrime in Senonensi
urbe, auro, argento, gemmis ita vestivit ut in his
delectaretur omnis mundus, quos in terris rex honorificaverat,
laude dignis. Praeterea Patri Benedicto
et suis, cui semper totis adhaeserat praecordiis, pro
sua in tota mundi latitudine admirabili vita, piscatoriam
Ligeritti fluminis benignissimus attribuit,
scripto firmavit et ex his nil aliud quam intercessionis
illius quaesivit suffragia. Sed et praeceptum de
immunitate Floriaci loci, seu de his quae monasterii
competunt utilitatibus, auctoritate regia firmavit
et sigillo suo ut bonus et sapiens insignivit. In ornamentis
quippe ecclesiasticis Patrem Benedictum
honorans, quo eo amore dilexerit manifestissime
aperuit. Nam altare sanctae Dei genitricis Mariae
pallio pretiosissimo post ignem, qui fuit immensa | null | 1d70865d-0f79-494a-89b8-f7249b09bac6 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
nostri sancti loci calamitas, cooperuit et thymiamaterio
usquequaque satis mirabili, auro et gemmis
bene elevato in sublimi, hunc sanctum devotissime
nobilitavit. Erat enim et hoc adplene conveniens
thymiamaterium thuribulo aureo a Gauzlino abbate
mirabilium factore patrato, cujus opus splendescit
prae omnibus quae vidimus ipsi qui haec scribimus,
in Floriaco loco. Monasterium S. Cassiani confessoris
summi in Hedua civitate, quae et Augustodunus,
nimia dirutum vetustate a novo aedificavit et in eo
Dei ministros collocans abbatiam, sicut prius, construxit,
praebens sumptus his qui ibidem Deo deservirent.
Hoc ei studium, haec ejus semper fuit in
opere Dei voluntas.
Palatio Compendii damnum accidit regi in furto
nobili. Instabat tunc dies Pentecostes, quo Spiritus
sanctus replens animas mundat fidelium corda, ut
placeant Patri et Filio, quibus aequalis Spiritus sancti
portio. Volens illo die pater rex gloriosus filium
suum statuere in regem, nomine Hugonem, strenuissimae
nobilitatis juvenem, pro immensa patris et filii
bonitate, quae erat divulgata toto terrarum orbe, ad
faciendum eum festinabat omnis mundus, quia delectabatur
in talibus. Fuit enim hic bonus juvenis
excellentissimae probitatis, omnes complectens, omnes
diligens, nullum despiciens, dilectus a cunctis
et semper amatus. Die autem primo perfecta benedictione
mirabili, pater laetus factus de filio, exsultabat
gaudio immenso. Admonitio patris eo die talis
facta est in filio bono: « Vide, fili, semper sis memor
Dei, qui te hodie participem sui fecit regni, ut
aequitatis et justitiae in semitis delecteris. Quod,
quaeso, attribuat mihi Deus ut videam, et tibi ut facias
juxta ejus voluntatem, quae omnibus desiderantibus
eam semper adest. » Inter haec festiva solemnia
quidam clericorum, vesano corde meditatus
perversa, accelerat perficere ea. Speciem cervi ex
argento mero facti vir Dei habens in thesauris suis
eo delectabatur solemnibus festis. Acceperat hoc
munus a duce Normannorum Richardo ad usus humanos,
quod benignus ore, benignus corde, benigno
non distulit conferre Deo. Erat huic ornamento adjunctus
scyphus corneus, quo deferebatur vinum ad
celebrandum sacrificium. Haec aspiciens quidam
pestifer et nequam clericus, arripit, caligis recondit,
huc illucque vadens non invenit cui ea venditione
contribueret, vel quomodo illam speciem cervi
destruere posset. Credendum est cunctis ea pii regis
servata meritis, qui toto corde erat Deo fidelis.
Nam tertia Sabbati in oratorio Turris Caroli colloquens
cum quodam familiaritate perfecta sibi conjuncto,
ecce fur veniens ante altare se collocat, preces
inutiles spargit et longa protrahens suspiria, facistergio
altaris prolixo operit, simul cum scypho,
et sic verecundus abiit, nesciens miser quorum oculi
super eum erant defixi. Cessans rex a colloquio vadit
ad altare pede levi cum amico vero, et sua accipiens
reddit laetus ministro, interminans socio ne,
dum adviveret, nomen ejus saeculo innotesceret et
tanto viro verecundiam faceret.
Verum quia opponit se nostrae narrationi quorumdam
perversae mentis intentio, qui omne bonum
quod ipsi nequeunt assequi aliis invidere et malignitatis
caleaneo, prout possunt, premere non erubescunt,
quique, si quid excessus humanitus admissum
est, eo cuncta boni operis succedentia germina canino
dente oblatrant suffocari, hunc sanctissimum
virum lacerare non pertimescentes: Non, inquiunt,
haec quae prolata sunt bona de eo opera ad salutem
illius provenient animae, quoniam non exhorruit facinus
copulationis illicitae, dum commatrem et sibi
consanguinitatis vinculo nexam duxit uxorem. Quorum
irrationabilitatem placet evidenti sanctae Scripturae
indicio convincere. Sed, ne forte loquendi
proclament aditum sibi intercludi, dent nobis aliquem
sine prolapsione delicti. Quis vero castum se
habere cor gloriabitur? cum nec unius diei infans
mundus esse Scripturae testimonio comprobetur?
Siquidem ob inertiam desipientium comprimendam
haec dixerim, non ut viri ultro poenitentis culpam
occultem. Sicut enim sanctus David, lege prohibibitus,
Bethsabee contra fas concupivit et rapuit, ita
et iste, contra sacrae fidei jura agens, praefatam mulierem
nefarie sibi copulavit uxorem. Illi non solum
satis fuit in mulierem peccasse, sed molita viri innoxii
nece incurrit duplex peccatum. Huic profecto
magis libuit Deum offendisse, quam a muliere duplici
sibi lege prohibita torum servare immaculatum.
Sed utriusque peccati vulnus verus humani
generis benigna dispositione sanavit Medicus: illum
per Nathan prophetam suum, dum pauperis viri
unius oviculae et divitis ovium abundantis multitudine
paradigmate objecto, se reum agnoscens dixit peccasse;
istum aeque per domnum et | null | 32e2d250-03ed-4a66-b7ba-0def6b320dcb | latin_170m_raw | null | None | None | None |
venerabilem Abbonem,
Floriacensium a Deo praeelectum abbatem,
nunc, Christi favente gratia, miraculis coruscum,
spreta mortis formidine dure increpatum privatim
et publice. Cujus sancti viri increpatio tam diu perstitit
donec rex mitissimus reatum suum agnosceret,
et quam male sibi copulaverat mulierem prorsus
derelinqueret, et peccati maculam grata Deo satisfactione
dilueret. Uterque igitur rex Deo acceptus,
utpote ab illo coronatus. Quos nudos peperit natura
mundo, sancta dispositione sui gloriosos habere
voluit et inclytos saeculo. Et quia, ut ait Scriptura,
permittit Deus fieri quod non vult, permisit benigna
dispensatio sic eos occumbere peccato, ut se
humanitate aequales subjectis recognoscerent, et reliquum
vitae tempus vigiliis et orationibus inhaerendo
transigerent, varias corporum passiones sustinerent,
ut adimpleretur in eis sacrae Scripturae testimonium,
quae ait: #Corripit Deus quem diligit, flagellat
autem omnem filium quem recipit (Hebr. XII, 6)
@#.
Uterque peccavit, quod solent reges; sed a Deo visitati
poenituerunt, fleverunt, ingemuerunt, quod non
solent reges. Siquidem exemplo beati David, domnus
iste noster Rotbertus confessus est culpam, obsecravit
indulgentiam, deploravit aerumnam, jejunavit,
oravit et confessionis suae testimonium in perpetua
saecula vulgato dolore transmisit. Quod non erubescunt
facere privati rex non erubuit confiteri. Qui
tenentur legibus audent suum negare peccatum, dedignantur
rogare indulgentiam quam petebat qui
nullis legibus tenebatur humanis. Quod peccavit
conditionis est; quod supplicavit correctionis. Lapsus
communis, sed confessio specialis. Culpam itaque
incidisse naturae est, diluisse virtutis. Ob hoc
nimirum ista facere non despexit, quia sciebat
Deum pusillis et magnis fore timendum et potentem
quemque divina admoneri Scriptura: #Quanto magnus
es, humilia te in omnibus et coram Deo invenies
gratiam.@# His igitur rex humilis, legibus absolutus,
suae tamen reus fuit conscientiae. Quibus vinculis se
edomare desiderans, divinum sibi precatur auxilium,
ut ab omni criminis labe mundetur. Et revera,
cum mitis et corde mansuetus egregia semper
habuerit sanctus rex suae mansuetudinis et pietatis
insignia, ita ut adversariis suis frequenter ignoverit
atque ab eorum nece abstinendum putaverit, non est
mirum quod tam graviter doleat noxium sibi obrepsisse
peccatum. Et ideo a peccatis mortalibus liberari
se postulavit, laudavit Dominum Deum suum,
justitiam Domini praedicavit, et exsultavit ejus lingua
justitia de coelo prospicientis, quae processit de
utero intactae Virginis.
Unum vero quiddam memoria dignum a patre
hujus inclyti regis et a Deo electi patratum, huic
lectioni inserere dignum duxi. In eo namque sacerdotes
veridici, abbates et monachi, sanctae normae
non nescii, exemplar virtutem, quod non solum
imitari, sed etiam admirari valeant, invenient. Ante
omnia autem pietatis et misericordiae omni laude
extollenda insignia. Quodam namque tempore sanctum
diem Paschae in civitate Parisius solemniter
celebrans, secunda Sabbati ad domum suam apud
Sanctum Dionysium laetus regressus est, ibique solemnes
exegit dies. Tertia autem Sabbati adveniente
hora, qua laudibus laudaretur per omnia saecula
Deus, surgit a lecto et ad ecclesiam ire disponit.
Aspiciens ergo videt duos ex adverso jacentes in
angulo, operi insistentes nefario. Horum fragilitati
condolens, ornamentum pellium, quod erat pretiosissimum,
tollit a collo et super peccatores projicit
corde benigno. Quo facto, ecclesiam sanctorum
omnipotentem Deum rogaturus intravit, ubi pro
ipsis peccatoribus ne perirent oravit. Prolongata
vero oratione et sperans jam abiisse mortuos peccatores,
qui poenitentia viverent Deo, evocat sui corporis
custodem, et ut aliud sibi ejusdem generis deferat
ornamentum humillimis verbis imperat, mandans
hoc minis imperialibus, ut neque conjugi gloriosae,
neque alicui istud unquam manifestaretur. O
quam perfectus, qui sic suo peccatores protexit
vestimento! quam sanctus sacerdos! quam pius abbas
religiosusque monachus! quam rectissima virtutis
et perfectionis norma, cui inniti potest justitiae
concupiscens semitas! Tali quippe mandat monachorum
pater et dux confiteri peccata, qui sciret
sua et aliena curare vulnera, non autem detegere
et publicare. O felix participatione Dei pietas et misericordia,
quae sic floruerunt in tanto et tali viro!
quas et ipse Rotbertus noster quasi haereditario
jure a patre relictas possedit.
Ingo summae ingenuitatis vir et bonitatis, abbas
Sancti Germani Parisius civitate constituti monasterii,
ad hunc Dei famulum pro sua et fratrum utilitate
Aurelianis duos boni testimonii direxit fratres.
Qui ab eo visi pacis honorati sunt osculo, ut ei mos
erat, interrogatique | null | 25c9d8af-e0f5-4405-87af-b2ba61cb43fd | latin_170m_raw | null | None | None | None |
sunt benignissime qua causa ad
eum properassent. Vocabantur autem propriis nominibus
Herbertus unus, alter vero Gauzfredus, haud
infimi ordinis monastici viri. Quibus pio de more
imperat ut post matutinos hymnos sua praesentia
assisterent et de quibus vellent audientiam haberent.
Quibus jussa observantibus contigit ut in ipsa
ecclesia, in qua consederant, his cernentibus, candela
exstingueretur. Qua exstincta, religiosum virum,
Theudonem clericum proximum suum a lecto
evocat candelamque porrigens ad requirendum lumen
quantocius dirigit. Interea devotissimus rex
psalmis et orationibus vacans, dum qui missus fuerat
revertitur, videt virum Domini candelam ardentem
tenere in manibus, qui tenebat charitatem in
moribus. Quod admirans et Deum hymnisonis vocibus
laudare cupiens, omnimodis illum prohibet, ut
a jactantia superbae mentis ex toto se liberans, Dei
in omnibus collaudans virtutem diceret cum David: #Ego sum vermis et non homo, opprobrium hominum
et abjectio plebis
(Psal. XXI, 7)
@#. Et iterum: #Humiliatus
sum usquequaque, Domine; vivifica me secundum
verbum tuum (Psal. CXVIII, 107)
@#.
Legimus in divinis Voluminibus quod #servire Deo
regnare est.@# Quod pro certo cognovit qui admonuit,
dicens: #Servite Domino in timore (Psal. II, 11)
@#.
Quod utique iste noster, de quo loquimur, vir beatus
adimplevit pro posse et velle. Et sicut Moyses
Dei famulus, precibus humillimis, manibus extensis
prostravit Amalech; ita et hic verus Dei amicus,
suis devictis hostibus virtute sancti Spiritus, semper
Deum habuit adjutorem, qui est salus omnium.
Resplendebat quippe in eo animi dulcedo, qua omnem
sibi conciliabat hominem. Erat ei sapientia
salutaris, qua delectabatur cum suis. Docebat quosdam
in lectionibus, alios in hymnis et laudibus,
et ad talia semper exhortans, omne secundum apostolum
omnibus fiebat, ut cunctos lucrifaceret (I Cor. IX, 22).
Caeterum quod pontifices ipsi abbatesque
facere pigritabant, quorum est errantes corrigere
et bonos quosque exemplo suo ad meliora
provocare, ipse verus Dei amicus audebat; de cujus
cordis thesauro procedebat vox exsultationis et salutis,
qua delectari gaudebat cum omnibus sanctis,
secundum Apostolum carnem suam crucifigendo
cum vitiis et concupiscentiis mundi hujus (Gal. V,
24), delectabile semper divinitati seipsum praeparans
templum. Ad divinum officium primus, ad laudandum
Deum sedulus. Quocunque illi erat eundum
praeparabatur vehiculum, quod deportaret divini
ministerii tentorium. Quo in terram fixo, deponebantur
ibi sancta, ut quia secundum Psalmistam: #Domini
est terra et plenitudo ejus, orbis terrarum et universi
qui habitant in eo (Psal. XXIII, 1)
@#, proderet se
devotum famulum, quovis in loco Deo devotas persolvere
laudes. Erant enim fixa et bene plantata in
corde mansuetissimi et Deum bene amantis regis
beatissimi Antonii verba: « Jesum Christum semper
desiderate, quia in omni sede terrarum constituta
regna coelorum. » Sanctas noctes, hoc est nativitatis
Domini, sancti Paschae et Pentecostes, sic
totas ducebat insomnes usque ad summum mane ut
nec sedens vel stans somnum caperet, donec quam
exspectabat et desiderabat salutiferam corporis et
sanguinis Domini nostri Jesu Christi perceptionem
perciperet. Probata de eo res ista et in omni saeculo
manifestata. Solemnitate vero nativitatis sancti
Joannis Baptistae, hanc quam in nativitate Domini
tenebat consuetudinem ut post laudationem Domini,
quae est in hymno #Te Deum laudamus,@# missa celebraretur
devote, quae sanctis est libris praenotata, in
primo mane. Hoc sancta constituit auctoritas Gregorii
Magni et aliorum in missa; Amalarii vero iterum
doctrina, quam assumpsit ex dictis sanctorum
Patrum.
Quis autem ei mos fuerit dandae eleemosynae in
sui regni sedibus non praetermittimus. In Parisius
civitate, Silvanectis, Aurelianis, Divione, Antissiodoro,
Avalone, Meloduno, Stampis, in unaquaque
harum sede, trecentis, vel, quod est verius, mille pauperibus
dabatur panis et vini abundantia, et hoc specialius
ipso quo ad Deum transiit anno, qui est incarnationis
Dominicae millesimus tricesimus secundus.
Praeter haec, quo ibat quotidie in sancta Quadragesima
C aut CC jubebat pauperibus dari panem,
piscium et vini cibaria. In die autem Coenae Domini,
non videntibus incredibile, V dentibus vero et servientibus
in tali negotio satis admirabile, cum non
minus quam trecenti ipsa die sua providentia congregati,
de ejus sancta manu flexo poplite in terram,
unusquisque legumen | null | f404f3ea-f210-4433-b192-51d7a065fa8f | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, piscem, panem, denarium
unum sumebat in manibus. Et hoc hora diei tertia.
Hora itidem sexta. Itidem centum clericis pauperibus
praebendam panis, piscis, et vini concedebat;
duodecim unumquemque eorum honorans denariis,
corde et ore Davidicos semper decantans psalmos.
Post mensam vero praeparans se ad Dei servitium
rex humilis ponebat vestimenta sua, indutus ad carnem
cilicio, adjunctoque clericorum collegio centum
sexaginta et eo amplius numero, ad exemplum Domini
eorum pedes lavans capillis capitis sui tergebat,
et ad mandatum Domini singulos eorum duobus
solidis remunerans, clero praesente et diacono
astante, qui lectionem legeret secundum Joannem in
Coena Domini dictam et factam. Talibus factis occupabat
se rex meritis gloriosus, loca sanctorum
perlustrando toto die sancto Parasceve et crucem
Domini adorando usque iu vigilia sanctae Resurrectionis,
in qua assumebat statim sacrificium laudis,
quae non defuit ab ejus ore in omnibus saeculis. His
et hujuscemodi virtutum meritis bonorumque operum
exhibitionibus gloriosus et toto orbe praedicandus
Rotbertus rex se mirabilem mundo praebuit,
cunctis posteris imitabilem dereliquit.
Hic autem post Deum specialis gloria regum, pro
sacrato sanctorum apostolorum numero, quos semper
amabat corde benigno et quorum solemnes festivitates
votivo praeveniebat jejunio, ad horum exemplum
duodecim pauperes secum ducebat, quos specialius
diligebat. Quibus ipse erat vera requies post
labores. Nam his sanctis pauperibus comparans
fortissimos asinorum pullos, ante se, ubicunque pergebat,
laetantes, Deum laudantes et animam suam
benedicentes dirigebat. In his nempe et aliis innumerabilibus
pauperibus recreandis nunquam habuit
nolle, sed semper velle. Morituris his fortis erat provisio,
ne quis minueretur de numero, eratque eis
vivorum successio et apud Deum tanti regis oblatio.
Hoc studium, haec ejus semper fuit bona voluntas,
cui semper adhaeserat, participatione summi boni;
vera bonitas, in qua clarissimus versificator his
versibus est delectatus:
#Major cura boni est fratrum relevare labores,@#
#Et fieri optatum tristibus auxilium.@#
#Pascere jejunos, nudos vestire, ligatos@#
#Solvere, discordes conciliare sibi.@#
#Et quaecunque homines miseri solatia quaerunt,@#
#Haec, ut possibile est, promere corde pio.@#
#Ut recte vere cupidus vereque benignus@#
#Quae mala sunt fugiat, quae bona sunt faciat.@#
Haec omnia in tanto viro fuisse omnis cognovit
mundus, quia eum semper dilexit Deus.
Praeterea construxit a novo in urbe Aureliana monasterium
sancti Aniani singularis sui apud Deum
advocati. Qui quam pium sanctae devotionis amorem
erga eumdem habuerit nullus edicere valet,
quia illum suum semper post Deum adjutorem, protectorem
et defensorem habere voluit, ad quoscunque
potuisset pergere gressus. Nam uno die a quodam
suo speciali amicorum amico interpellatus ut
quid talem ac tantum pontificem et non alios sic
sanctos suis sanctis laudibus extolleret, respondisse
humillima et piissima voce fertur: Quis est Anianus?
Anianus, Anianus pro certo est vera nostrorum
consolatio, laborantium fortitudo, regum protectio,
principum defensio, pontificum exsultatio,
clericorum, monachorum, orphanorum et viduarum
egregia et inenarrabilis sublevatio. Et illudens
ad circumstantes pueros ait: Num et iste, de quo
loquimur, Arianus. a poenis virgarum vobis pueris
non est frequens, vera et probata liberatio?
Ardens tanti pontificis honore hic redolens flos et
decus Ecclesiae sanctae, et gratia Dei desiderio eum
in altiori volens constituere loco, domum Domini
super eum in melius construere coepit et, Deo cooperante
et sancto Aniano auxilia praebente, ad finem
usque perduxit. Habet namque ipsa domus in
longitudine tensas quadraginta duas, in latitudine
duodecim, in alto decem, fenestras centum viginti
tres. Fecit et altaria in ipso monasterio ad laudem
sanctorum numero novemdecim, quorum memoriam
hic adnotare curavimus; principale, in honorem
apostoli Petri, cui supradictus rex associavit coapostolum
Paulum in benedictione, cum non antea ibi
nisi solius sancti Petri esset veneratio; ad caput S.
Aniani, unum; ad pedes, aliud; aliud in honore S.
Benedicti; caetera sunt in honore eorum quorum
nomina sunt ascripta, sancti videlicet Evurtii, sancti
Laurentii, S. Georgii omniumque sanctorum,
item S. Martini, S. Mauritii, S. Stephani, S. Antonii,
S. Vincentii, sanctae Mariae, sancti Joannis,
sancti Salvatoris, S. Mamerti, S. Nicolai et S. Michaelis.
Caput autem ipsius monasterii fecit miro
opere in | null | 6124e079-3550-4b44-871d-9970945d8263 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
similitudinem monasterii sanctae Mariae
matris Domini et sanctorum Agricolae et Vitalis in
Claromonte constituti. Lecticam ipsius S. Aniani a
fronte auro bono et optimo, et lapidibus pretiosis et
argento mero praeoccupavit. Tabulam ad altare S.
Petri, in cujus honore exstat locus, auro bono totam
cooperuit, de qua Constantia, nobilis regina,
ejus conjux gloriosa, post mortem viri sui sanctissimi
Deo et sancto attribuit Aniano summam, scilicet
librarum septem ipsius metalli in meliorandis a
se monasterii facti tectis; quibus ab imis ad superiora
apertis, coelum melius cerneretur quam terra.
Exstitit in ea quantitas auri quindecim librarum
probati. Quod reliquum fuit in quibus debuit distribuit,
quia erat ei sollicitudo Ecclesiarum Dei, juxta
utile senioris sui velle. Post quae omnia cupidus
sanctae benedictionis rex Rotbertus gloriosus, suae
ordinationis, benedictionis et assumptionis in regem
anno tricesimo sexto, jussione imperatoria evocavit
archipraesules Gauzlinum Bituricensem et abbatem
Floriacensem, Leothericum Senonensem,
necnon et Arnulphum Turonensem. Quorum praesentiam
subsequuntur praesules Odolricus Aurelianensis,
Theodoricus Carnotensis, Bernerius Meldensis,
Guarinus Belvacensis, et Rodulfus Silvanectensis.
Non defuit etiam praesentia domni et venerabilis
Odilonis, Cluniacensium abbatis, et aliorum
bonorum virorum non minimi meriti, cum quibus
semper desiderabat colloqui. Ab his pro certo et aliis
Dei ministris levatur illud nobile corpus amici Dei
Aniani sanctissimi de sepulcro cum corporibus sanctorum
Euspicii, Monitoris et Flosculi confessorum,
Baudelii et Scubilii martyrum et Agiae matris S. Lupi
confessoris; et ab ipso glorioso rege et aliis,
quos jam praenotavit littera, qui pro tali negotio
advenerant, custoditur, laudatur, et decantatur in
hymnis et laudibus in ecclesia S. Martini quoadusque
praepararentur utilia et necessaria sanctae benedictioni.
Praeparatis ergo omnibus, ab ipsis sanctis
sacerdotibus locum ipsum benedici et consecrari
solemniter fecit, anno Dominicae incarnationis millesimo
vicesimo nono, indictione duodecima. Sumitur
itaque humeris inclyti regis gaudentium simul et
laetantium populorum et transfertur cum laudibus
in templum novum, quod ipse inclytus Rotbertus
aedificaverat, laudantes Dominum et S. Anianum in
tympano et choro, in chordis et organo, et eum in
loco collocant sancto ad honorem, gloriam et laudem
Jesu Christi Domini nostri et famuli sui Aniani,
speciali gloria decorati.
Expleta benedictione solemni et omnibus quae ad
dedicationem sancti templi pertinebant, vadit jam
cum reverentia nominandus pater patriae Rotbertus
ante altare sanctissimi Petri et dilecti domni Aniani,
in conspectu omnium populorum, et exuens se
vestimento purpureo, quod lingua rustica dicitur
rocus, utroque genu fixo in terram, toto de corde ad
Deum supplicem fudit precem in his verbis: « Gratias,
inquit, ago tibi, bone Deus, qui ad effectum
meam voluntatem hodie meritis S. Aniani perduxisti,
laetificans animam meam de corporibus
sanctorum cum eo hodierna die triumphantium. Da
ergo, Domine, per hos sanctos tuos vivis delictorum
indulgentiam, defunctis omnibus vitam et requiem
sempiternam. Tempora nostra prospice, regnum
tuum, quod tua pietate, misericordia, bonitate nobis
datum est, rege, dispone, custodi ad laudem et gloriam
nominis tui, S. Aniani virtute mirabili patris
patriae ab inimicis mirabiliter liberatae. » Peracta
oratione, ad sua quisque laetus regreditur et de suis
donariis ipso die locus insigniter nobilitatur, in
quatuor scilicet palliis pretiosissimis, et urceo argenteo
et capella, quam post obitum suum Deo
omnipotenti et sanctissimo confessori delegavit
Aniano. Capella autem hujus piissimi, prudentissimi,
potentissimi regis Rotberti, talis fuit: Cappae
octodecim bonae, optimae et bene paratae. Libri
Evangeliorum aurei duo, argentei duo, et alii duo
parvi, cum missali uno transmarino, bene parato
ebore et argento. Philacteria aurea duodecim. Altare
unum auro et argento mirabiliter paratum,
continens in medio petram laudabilem, quae dicitur
onichinus. Cruces aureae tres. Major ex his continet
in se libras auri puri septem. Signa quinque. Unum
ex his satis mirabile, in quo duo millenaria metalli
et sexcentae librae fuerunt, cui imprimi jussit
signum baptismi de oleo et chrismate facti, sicut
ordo deposcit ecclesiasticus, et ut vocaretur Rotbertus
attribueret Spiritus sanctus. Dedit etiam et
huic sancto ecclesias duas, Sentiliacum et Rutinagum,
cum villis et omnibus quae ad ipsas pertinent,
quas praecepto regali firmavit et corroborari jussit.
Promeruit autem et a domno Theodorico venerabili
Aurelianorum episcopo altaria ipsarum ecclesiarum
cum pontificali privilegio de ipsis | null | 83f207b6-ef3b-4845-95a2-2c3b93c42a21 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
a se facto, quod
sancto contulit Aniano et regi inclyto, qui eum in
voce exsultationis semper dilexerat de corde bono.
Castrum Crispiacus dictum a Waltero potenti nobiliter
constructum Suessionico in territorio, Abbatiam
sancti Arnulfi a se factam nobilis nobilem et per
saecula reddidit illustrem. Nostra enim aetate ibi abbatem
quemdam, Lezcelinum nomine, constituit, boni
testimonii virum, professione regularis vitae monachum,
quotannis venientem ad hunc Dei virum. Suscipiebatur
ab eo ut Dei servus, et colloquium habentes
de coelestibus, post in redeundo honorabatur
ab eo honorabilibus muneribus quam splendide,
quae erant juncta coelestibus perfectae charitatis virtute.
Quodam autem tempore sanctae Quadragesimae
Pisciaco ad regem de more properans, temporales
simul et spiritales sumpserunt cibos. Avita se
posthaec conjungentes bonitate, offert regi charitatem
Dei abbas bonus, pro relevatione corporis ejus
humillimi, ut haberet levamen ciborum, qui precibus
pulsans ostia coelorum fieret consors sanctorum.
Hoc renuens vir pietatis et incumbens se terris
omnimodis orabat ne vi eum opprimeret, quia
talibus obediens nullum adhuc Deo jejunii votum
obtulisset. Abba hoc audiens taciturnitatis vincula
suscepit, et meditans corde quod esset perfectus
virtute, pro jejunii ejus observatione, suscepit eum
in multimodam et non numerosam missarum celebrationem,
ut attribueret ei Deus in his firmam
devotionem. His laetus rex donis a sancto viro perceptis,
Deo gratias egit et sanctum celebravit continuo
jejunium, exspectans Dei et Domini nostri
Jesu Christi resurrectionem. Erat et hoc amatori
bonorum in religione pro suarum emundatione culparum
quod, a sancto Septuagesimo usque in pascha,
nulla usus culcita frequenter eum suscipiebat
ad jacendum fortissima terra, tendentem indesinenter
ad aethera. Prosit tamen pro his et aliis anima
ejus subscripta et brevis oratio: Priorum actuum
ejus maculas Deus tergat, oblivioni perpetuae tradat,
partem ei in resurrectione prima concedat qui
est resurrectio mortuorum Jesus Christus vivens et
regnans in saecula saeculorum.
Cordi meo quid dulcius, quid jucundius potest
jungi quam ut praeceptorem, adjutorem meum, in
omnibus Dei operibus collaudem? Redeo, redeo et,
sicut solebam in diebus quibus nos simul respiciebamus,
ejus mihi amabilem et desideratissimam
recipio bonitatem. Delector etiam in illa et experior
quid utilitatis mihi illa fuerit. In illa, ut meae est
recordationis, nil accipio, nil sentio quam ut bonus
filius de patre bono, amicus de amico, dilectus de
dilecto. Erubesco tamen valde in hujus admirabilis
viri operum bonorum narratione, cum in eo semper
floruerint quae sunt fixa summis coelorum, pro lucratione
animarum et corporum. Quempiam videns
desudare in Dei opere, hunc exhortabatur voce,
clanculo allevans munere, cujus erat donum promissis
pauperrimum, dato permaximum. In fundo
monasterii Floriacensis loci paterna imitabilis abbatis
mei Gauzlini jussione ecclesiam coepi aedificare,
modicam quidem, sed festivam; ad quam occurrebat
populus amore quorum erat sacranda condigna
benedictione. Licet esset imperfecta, quamvis
lignea, tamen promovit se rex vir coelestium
desideriorum a Vitriaco castro, desiderans eam
videre aspectu sanctissimo. Fuerat jam jussu domni
et amabilis Odolrici pontificis a venerabili Bituricensium
archiepiscopo Gauzlino benedicta, dante
eo in circuitu plenissime terram ipsi ecclesiae perutilem.
Intrans in ea rex et orans pallium quatuor
librarum super altare posuit; quod quia in honore
sanctorum Dionysii, Rustici et Eleutherii, consecratum
fuit, procul dubio ejus cordi ita insedit ut
suis piis aspicientibus oculis, post ad eum Parisius
me veniente, de reliquiis ipsorum martyrum, almi
scilicet Dionysii, Rustici et Eleutherii, splendide
exornaret, intercessionibus ditaret. Protectionis eorum
dona haec sunt: De casula sancti Dionysii, dalmatica
sancti Rustici, casula sancti Eleutherii, de
vestimentis eorum sanguine aspersis, de carnium
eorum pulvere et funiculo triplici, quo fuit astrictus
Dionysius martyr Domini pretiosus. His et aliis
sanctorum pignoribus a rege amante Deum nobiliter
insignitus est locus. Susceptae sunt autem ipsae
sanctorum supra dictorum pretiosissimae reliquiae
in Floriaco monasterio a domno Gauzlino abbate,
in dando et accipiendo satis honorabili viro, die
Kalendarum Octobrium, quo celebris agitur in omnibus
saeculis sanctorum Germani, Remigii atque
Vedasti solemnitas confessorum. Sane peccatis
existentibus ipsa ecclesia post ignibus adusta,
iterum a me misero, auxiliatrice manu Domini operante,
sanctae Mariae matris Domini, Patris quoque
Benedicti et eorumdem sanctorum adjuvantibus meritis,
quae erat lignea facta est lapidea, quam magnae
bonitatis gloriosus episcopus Odolricus sua,
non alterius, ut prius, manu | null | dd6a62c0-3bc9-4aba-bbd5-35bb3954031b | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Domino Deo et suis
sanctis dedicari et consecrari voluit. Fecit ut decebat
talem virum. Quippe qui sic me protexit amore
omni quo advixit tempore, operante Dei virtute, ut
in his quaecunque volui nunquam ejus habuerim
nolle, sed semper quod est honestum et utile.
Haereditatem sanctorum sacerdotum, quam semper
hic sacerdos inclytus honore pontificatus consequi
desiderabat, hanc quaesumus ei tribuere dignetur
Pontifex summus, Deus et Dominus noster Jesus
Christus. Hujus peccata destruat, collocet in coelestibus,
jungat coelorum civibus Redemptor et Conditor,
et sanctarum animarum mitissimus liberator.
Intrantes hanc ecclesiam prae oculis habent subscriptos
versiculos, memoriam sancti Dionysii et
factoris loci retinentes, quos binis partibus divisos
agnoscunt altaria, quorum sunt honore sacrata.
Ad sinistram partem altaris sancti Dionysii hi
sunt:
#Ista Dionysius penetrantes limina sanctus,@#
#Auxilio sancto consociet Domino.@#
#Quem quicunque petis Dominum deposce tonantem,@#
#Quatenus Helgaudum servet amore suum.@#
#Cujus amor Christo sic sic venerabile templum@#
#Construxit Domino atque Dionysio.@#
Item ad dexteram:
#Est domus ista Deo sine fine dicata superno,@#
#Helgaudi studio consilioque boni.@#
#Hinc paradisiaci pulsatur janua regni:@#
#Hinc pia plebs Domino conjubilat supero.@#
#Intrantes pariter Christus conservet Jesus.@#
#Dicite, cuncti, voce fideli omne per aevum:@#
Sic fiat: Amen, amen, amen.
Hujus certe temporibus, cujus adjuvante Deo facta
describimus, fulsit in monasterio Floriacensi
loco celebri splendidus mundo Gauzlinus abbas merito,
sanctis Deo conjunctus operibus, pollens
scientia spiritali simul et humana. Inerant ejus
cordi Abonis magistri prolati sanctae Scripturae
flores boni, de quibus honestissime imbutus ita eructabat
omnibus, ut possent delectari in coelestibus.
In sanctis eleemosynis ita largissimus, ut ipse positus
in fortissimis frigoribus a se vestes pellium
abjiciens, pauperes Christi indueret, ut a remuneratore
bonorum praemium perciperet, de quo audiret: #Nudus fui, et vos operuistis me. Quod uni ex
minimis meis fecistis, mihi fecistis: Venite, benedicti
Patris mei, percipite regnum quod vobis paratum
est ab origine mundi
(Matth. XXV, 34-38)
@#.
Hunc perfectus rex ita suis affixit obtutibus, ut cum
prae caeteris diligens suis eum specialiter devinceceret
consiliis, quae ab eo probe probata, semper
ea habuit honesta, nunquam tamen injusta. In honoribus
saeculi eum honorans attribuit illi honores
non minimos, abbatiam S. Benedicti, quae est caput
totius ordinis monastici et episcopatum Bituricensem
sancti protomartyris Stephani, principatum
tenentis totius Aquitaniae, qui fuit et est honor et
decus Franciae. In quibus quae peccavit vera charitas
et eleemosyna, quae in eum floruerunt virtute
magna, perpetuae tradent oblivioni actione felicis
boni, quod habuit participatione summi boni. In
diebus quippe Septuagesimae residens rex illustris
Parisius civitate misit ad eum abbas humilis ex more
pro sacratissimi loci utilitate. Qui missi erant
his propriis appellabantur nominibus: Albericus
unus sacerdotii gloria decoratus, largifluae charitatis
vir; cui adjunctus Dei dono et excellentissimi
patris Gauzlini imperio, frater de nomine dictus
Helgaudus, quem iste princeps Dei affectu diligebat
paterno; tertium secum habentes in obsequio fraternitatis
laborantem, Hisembertum nomine, conversione
dignum factum monachum. Dies autem sanctae
Quadragesimae Pisciaco celebraturus, iter accelerat
nobiscum proficiscentibus ejus praeceptis imperialibus,
in quo erat rationem redditurus, de quibus
eum adieramus. Cum ecce venientes ad portum
Sequanae, qui dicitur Carolivenna, hoc est piscatoria,
quae erat difficultate transmeabilis, jussione
ejus sancta soli naviculam intravimus, ipso aspiciente
et considerante quis finis non assumeret,
quos ad se venire alacres et incolumes exspectabat.
Affuit nobis miseris hujus intercessione regis, qui
laudatur, benedicitur et adoratur ubique Deus.
Navigantibus nobis et equos nostros juxta lintrem
frenis trahentibus, contigit unum sonipedem, indomitum
et nunquam talia id actum, in mediis fluctibus
duos in navi anteriores posuisse pedes; cujus
forti rabie navis periclitabatur, trahens nos jam in
profundum. Inclamans rex post Deum altissimum
cum suis et virtutes coelorum, dat voces immensas
ad coelum nostro pro periculo. Pronuntiat
grandi voce frena relinquere, et equos longe a navi
arceri. Ad cujus amabilem vocem laxatis frenis, ut
jusserat, et equi pedibus de navi ejectis, coepimus
ad littus evehi. Ipse quoque sanctum Dionysium
sanctumque Benedictum et omnes sanctos Dei in
adjutorium nostrum provocabat, lacrymis perfusus
oculis. Cujus | null | bbef1119-816d-4ff0-95f8-21316e39f1b0 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
precem audivit is qui est in saecula benedictus
Deus. Factum est ut voluit, et deducta navi
ad terram, suscepit nos per Dei gratiam incolumes,
qui eramus simul cum eo mirabilem Deum laudantes.
Ex quo facto habuit nos Deus omnipotens omni
tempore laudatores. Mansimus autem cum ipso Dei
viro illo in loco triduo, delectati dulci ejus colloquio,
sicut et aspectu jucundo. Cujus, quaesumus, sanctissimam
animam suo collocet in regno, qui eam redemit
sanguine pretioso!
Adhuc in majori quam ingressi sumus loco placet
ponere pedem, ad ejus gloriosum festinantes
transitum in describendo, quem laudibus veracissimis
et non falsis, apertis et non fictis, Domino nostro
audebimus commendare, sancti Spiritus virtute
ut mereatur evadere diem ultionis extremae, insignitus
signaculo Trinitatis sanctae. Sed quia adhuc
quaedam de ejus mira operatione, quae sunt verae
humilitati sociata, nos scripsimus et quae multis
prosunt et proderunt ad salutem, restat ut, his manifestatis,
non teneat nos otiosos ejus sanctissimus
obitus, qui dono Dei exstitit laudabilis et gloriosus.
Habens desiderium mori saeculo et vivere Christo
Deo, Rex strenuissimus eum, cui est omne quod est
et cui attribuimus omne quod scribimus, desiderans
videre, voluit terris habere socium, quem non
potest capere coelum. Proficiscente eo quadam Quadragesima
ad sanctos, Dei servitio sibi conjunctos,
adit, orat, honorat, aures eorum precibus humillimis
et salutaribus pulsat ut cum ipsis et sanctis omnibus
inveniri posset in Dei laudibus dignus. Laborabat
in hoc carnis et spiritus fortitudine, ut evinceret
Dei virtute. Intrans fines Bituricum suscipit
eum sanctus protomartyr Stephanus cum sancto
Maiolo meritis praecipuo, sancta Maria, cum celebri
Juliano martyre summo, iterum ipsa piissima virginum
virgo Maria, cum sancto Egidio confessore
magno. Inclytus vero Saturninus cum forti Vincentio,
dignus Antoninus cum Fidi martyre, sanctus
Domini Giraldus ipsum jam revertentem ad propria
sancto iterum reddit incolumem Stephano glorioso,
cum quo terris laetum deducens diem Palmarum,
properat Aurelianis, ibi in Pascha percepturus Auctorem
nostrae salutis. Quo itinere, multa ab eo
fuerunt dona sanctis data, a pauperibus vero ejus
manus nunquam fuit vacua. Nam ipsa terra multos
habens infirmos et praecipue leprosos, hos vir Dei
non abhorruit, quia in Scripturis sanctis legit Domiminum
Christum multoties in speciem leprosorum
hospitio susceptum. Ad hos avida mente properans
et intrans, manu propria dabat denariorum summam
et ore proprio figens eorum manibus oscula,
in omnibus Deum collaudabat, memor verborum
Domini dicentis: #Memento quia pulvis es et in pulverem
reverteris (Gen. XIII, 19)
@#. Caeteris autem mittebat
devote pro Dei omnipotentis amore, qui operatur
magna ubi est. Tantam quippe gratiam in
medendis corporibus perfecto viro contulit divina
virtus ut, sua piissima manu infirmis locum tangens
vulneris et illis imprimens signum sanctae crucis,
omnem auferret ab eis dolorem infirmitatis.
Charitatis integrae non immemor servus Dei considerabat
pretiosa Martyrii monachi facta, qui proprio
leprosum astringens vestimento illumque suo levans
humero, dum ei servitutis officia dare voluit, repente
ad aethera rediit et ei ascendens dixit Christus,
qui in specie leprosi fuerat susceptus: « Martyri,
tu me non erubuisti super terram, ego te non
erubescam super coelos. » Habeat hic, de quo loquimur,
praestante Deo, partem cum sancto Martyrio,
qui istis et aliis bonis operibus festinabat se
sociari Christo Deo.
In aedificationibus vero ecclesiarum Dei hic temporali
simul et spiritali oleo inunctus rex, sanctae
benedictionis dono suam potentiam et voluntatem
adimplere desiderans et ad aeternae beatitudinis palmam
consequendam anhelans, inter alia cogitare
coepit et post cogitata ad effectum perducere, sancti
Dei, cujus sublimitatis, cujus meriti quave essent
honorandi et extollendi laude, de quibus nulla ei
cunctis temporibus loquendi laudandive fuit satietas.
Enimvero apparebit in his quae subter sunt adnexa,
descripta et superioribus juncta, quia omnia
semper fuerunt ei curae, scilicet quae sunt pudica,
quae sunt casta, quae sunt sancta, et quae habet
virgo vere mater Ecclesia sancta. Attamen nunquam
fuit illi Deus obliviosus. In ipsa autem civitate
Aurelianis aedificavit monasterium in honore sancti
Aniani, ut diximus; item, aliud in honore sanctae
Mariae matris Domini nostri Jesu Christi et S. Hilarii
confessoris summi. Sanctae itidem Mariae genitricis
Dei, cognomento Fabricatae. Fecit inibi et monasterium
sancti Vincentii martyris Christi; monasterium
S | null | f43fc12f-90a4-4498-a282-250a8c4f6eb3 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
. Pauli apostoli, in Cantogilo villa; monasterium
S. Medardi, in Vitriaco castro; monasterium S. Leodegarii,
in silva Aquilina; monasterium sanctae Mariae
in Miliduno castro cum alia ecclesia; monasterium
S. Petri et S. Reguli, in civitate Silvanectensi;
monasterium sanctae Mariae in Stampensi castro; item
in ipso castro, ecclesiam unam, in palatio; in civitate
Parisius, ecclesiam in honore S. Nicolai pontificis
in palatio; monasterium S. Germani Antissiodorensis,
S. Michaelis ecclesiam, in silva cognominata
Bieria; item monasterium S. Germani Parisiacensis
cum ecclesia S. Vincentii, in silva cognominata Ledia;
in villa, quae dicitur Gomedus, ecclesiam in honore
S. Aniani; item in villa Faida, ecclesiam in
honore S. Aniani; monasterium sanctae Mariae, in
Pisciaco; monasterium S. Cassiani in Augustiduno.
Pro his omnibus et aliis innumerabilibus quae per
Domini virtutem operatus est bonis, oremus singuli,
oremus omnes et dicamus: « Deus, qui inter sanctissimos
reges famulum tuum Robertum regali fecisti
dignitate vigere, praesta, quaesumus, ut quorum
vicem ad horam gerebat in terris, intercedente gloriosa
Dei genitrice Maria cum omnibus sanctis,
eorum quoque perpetuo consortio laetetur in coelis.
Per eumdem Dominum nostrum. »
Ante suum sane sanctissimum obitum, qui tertio
decimo Kalendis Augusti exstitit, die passionis apostolorum
sanctorum Petri et Pauli, sol ad similitudinem
quartae lunae subtractis radiis fuscatus apparuit
in toto mundo, hora diei sexta pallescens super
homines. Quorum visus ita obnubilavit ut nullus
alium recognosceret, donec quoddam recognoscendi
transiret spatium. Quid autem portenderit, in proximo
patuit, cum nil nobis miserius aluit quam de
sua morte dolorem intolerabilem reliquerit. A die
enim S. Petri ad sui sanctissimi transitus diem
viginti et unus dies supputantur. In quibus diebus
sancta David canens meditabatur legem Domini die
ac nocte, ut procul dubio ei concordari queat illud
quod de sanctissimo Patre Benedicto specialiter dictum
est:
#Psalmicen assiduus nunquam dabat otia plectro,@#
#Sacra canens obiit psalmicen asiduus.@#
Cognoverat autem hic miles beatus tunc Dei servis
pacem esse liberam, quietem tranquillam, quando
de hujus mundi turbinibus abstracti ad sedem et securitatem
aeterni portus intrarent et absorpta morte
ad immortalitatem venirent. Festinabat enim supra
nominatis virtutibus de praesenti tristitia ad laetitiam
venire perennem. Dicebat illi perfectum esse
gaudium, qui elaboraret ut videre posset Christum
Deum. Exire ipse de hoc saeculo paratus, Dominum
Jesum suae salutis atque utilitatis magistrum semper
invocabat. Ad videndam regis aeterni insuperabilem
potentiam angelos, archangelos et omnes Dei
sanctos in auxilium suum venire voce, signis, indesinenter
orabat, muniens se semper in fronte et
oculis, naribus et labiis, gutture et auribus per signum
sanctae crucis, memoria Dominicae incarnationis,
nativitatis, passionis, resurrectionis et ascensionis
et gratiae Spiritus sancti. Habuit hoc ex more
in vita, cui nunquam defuit voluntate aqua benedicta.
His vero aliisque refertus bonis virtutibus, sexagenarius,
ut credimus, opperiebat mortem intrepidus.
Et invalescente validae febris languore, petiit
viaticum salutare et salubre vivifici corporis et sanguinis
Domini nostri Jesu Christi. Sumpto eo et,
parvo intervallo facto, ad Regem regum et Dominum
dominorum demigrans, felix feliciter felicia promeruit
regna. Obdormivit autem, ut diximus, in Domino
decimo tertio Kal. Augusti, lucescente aurora
diei tertiae Sabbati, Miliduno castro; et Parisius deportatus
apud S. Dionysium juxta patrem suum sepelitur
ante altare sanctae Trinitatis. Fuerat ibi ingens
luctus, intolerabilis dolor, dum monachorum
ingemiscens turba pro absentia tanti Patris, clericorum
innumerabilis multitudo aerumnas suas ab
ipso sancto pie relevatas dolens, viduarum et orphanorum
infinitus numerus, beneficia ab eo percepta
deplorans, dabat voces ad coelum immensas. Una
pro certo omnium vox: « Rex magne, Deus bone,
ut quid nos interficis, cum nobis Patrem bonum
abstrahis, et tibi adjungis? » Pugnis enim pectora
percutientes ibant et revertebantur ad sancti tumulum,
repetentes jam dicti sermonis versiculum,
adjicientes ut misereretur ei Deus in bonum precibus
omnium sanctorum in saeculum sempiternum. In
cujus morte, heu! proh dolor! ingeminatis vocibus
acclamatum est: « Rotberto imperante et
regente, securi viximus, neminem timuimus. Patri
pio, patri senatus, patri omnium bonorum,
felix anima et salus, felix ad superna ascensus, | null | ca3f3be5-3b6a-4a26-a392-04bce6deb6a8 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
felix cum Christo rege regum per saecula cohabitatio. »
Hujus igitur mirabilis regis portio in coelesti regno
fuit Dominus Deus. Etenim narranda est. Fastigio
regni erectus in sublimi, hic humillimus vir Dei
abjecit a se jactantiam inhonestae mentis, quae sunt
honorum sublimia, mundi gloriam et in coelis suum
collocans thesaurum, propter hoc hujus portio factus
est Deus. Magnus apud Deum ejus thesaurus,
egregius sanctarum divitiarum cumulus, cubile requietionis
sanctae perpetuum, cujus est Deus propitiatio
qui fuit totius mundi liberatio. Inter alia
unum quiddam doloris nobis hoc affert quod talis ac
tantus vir sine titulo ornati lapidis, sine nomine,
sine litteris jacet, cujus in toto terrarum orbe gloria
et memoria in benedictione est. Proinde omni saeculo
profuit et proderit hujus serenissimi regis ratio,
cui indesinenter adhaesit ecclesiasticus et sibi
semper amabilis monasticus ordo. Hunc Christus
Deus bonum omnibus dederat patrem. Attamen libet
adnotare paucis in fine hujus Operis innumerosam
hujus mirabilis bonitatem regis. Sermocinans
quis cum eo non est laetificatus gaudio magno? Pacem
quis desiderans in ejus conspectu non abhorruit
iram? Vultus sui praesentiam aspiciens quis
non est oblitus dolos? Orationibus ejus quis monachorum
non habuit requiem et non est amatus, dilectus
et veneratus? Ejus sanctissima admonitione
quis clericorum non fuit amator castimoniae? Ipsius
amicabilia verba quibus non fuerunt medicamina?
Aspectus ejus quibus non profuit insipientibus, ut
virga? Oculos ejus humiles quis aspiciens non est meditatus
coelestia? Pauper et esuriens quis non satiatus
ab ejus recessit mensa? Mortuus quis suo termino
non ejus vestitus est vestimento? Hebes quis non
est ab eo factus sapiens? Viduae et pauperes, ad
exemplum bonae Dorcadis, non ab eo datas ostenderunt
vestes? (Act. IX, 39.) Omnis miserorum multitudo,
non eum patrem et nutricium inclamavit? Incidens
quis in peccatum, non hujus sanctae consolationis
habuit auxilium? Dormitans quis prae taedio
non est evigilatus a somno? Laudans quis Deum
hunc non habuit in exemplum? Eleemosynam quis
facere desiderans hunc non accipit imitatorem,
quasi alium Joannem? Joannem dico Alexandrinum
patriarcham qui pro ejus immensa, quae fuit super
miseros et pauperes misericordia, misericors dici et
esse meruit sua in vita simul et in omni terra.
Enimvero non fuit ei similis post sanctum David de
cunctis regibus terrae in sanctis virtutibus, humilitate,
misericordia, pietate et charitate, quae super
omnes est et sine qua nemo videbit Deum, quia semper
adhaesit Domino et non recessit a mandatis ejus
corde perfecto. Caetera, quae sunt de saeculi militiis,
hostibus devictis, honoribus virtute et ingenio acquisitis,
historiographis scribenda relinquimus. Qui si
fuerint et ea scriptitaverint, invenient in eis patrem
et filios bellis inclytos et insigni gloria gloriosos.
Jam nunc monachorum, clericorum, viduarum, orphanorum
et omnium pauperum Christi ex parte
habeas perpetuum vale, noster praecordialis amor
Rotberte, et profer preces pro servo propitiabili
Christo Deo, cui complacuisti laudabili vita et servitio
et per sanctarum virtutum merita promeruisti
coelestia regna. Annuat hoc Deus omnipotens qui
justificat impios, et vivificat mortuos, et sanctissimis
regibus ornat coelos, cujus regnum et
imperium permanet in saecula saeculorum. | null | 68195191-614b-43eb-81dd-3e7e04cdcbbf | latin_170m_raw | null | None | None | None |
NOTA.
Heribertus, episcopus Eichstettensis XV, annis viginti uno rexit Ecclesiam, electus anno 1021, anno
vero 1042, IX Kal. Augusti defunctus. Hunc traditio Eichstettensis ex comitibus de Rothenburg Franconicis
natum refert. De eo anonymus Hasenriedianus qui anno 1075 ad canonicum Herbipolensem epistolam
de episcopis Eichstettensibus direxit: « Heribertus, nobilis genere, nobilior moribus, vir eleganter
litteratus, sancti illius Heriberti Coloniensis archiepiscopi cognatus et aequivocus, divina favente gratia,
factus est episcopus. Hic Herbipoli nutritus, edoctus, egregia dictandi dulcedine in tantum enituit, ut
tunc temporis hac in arte nulli secundus fuerit. Hic Spiritu sancto afflatus, sex hymnos pulcherrimos
composuit: unum de sancta cruce, #Salve, cruz sancta;@# alterum de S. Wilibaldo, #mare, fons, ostium;@# tertium
de S. Walpurga, #Ave, flos virginum;@# quartum de S. Stephani inventione, #Deus deorum, Domine;@# quintum
de S. Laurentio: #Conscendat usque sidera;@# sextum de omnibus sanctis: #Omnes superni ordines.@# De
sancta Maria vero fecit quinque intimas orationes, quarum omnium commune initium est: #Ave, Maria
gratia plena.@# Fecit etiam duas has initiatas modulationes: #Advertite, omnes populi,@# et: #Peccatores, peccatrices
quondam.@# »
Hymnos ex Breviario Eichstettensi, quod primum typis excusum est, subjicimus, excepto hymno de
S. Stephano, quem apud Daniel in Thesauro hymnologico, Halis 1841, p. 289, invenimus. Plura de Vita
Heriberti videtis apud Gretser. l. c. et Andr. Straus in opere De viris scriptis, eruditione ac pietate insignibus
quos Eichstadium vel genuit vel aluit. Eichst. 1709, p. 172.
HERIBERTI HYMNI.
I. #De sancta cruce.@#
Salve, crux sancta,
Salve, mundi gloria,
Vera spes nostra,
Vera ferens gaudia,
Signum salutis,
Salus in periculis,
Vitale lignum,
Vitam portans omnium.
Te adorandam,
Te crucem vivificam,
In te redempti,
Dulce decus saeculi,
Semper laudamus,
Semper tibi canimus,
Per lignum servi,
Per te lignum liberi
Originale crimen
Necans in cruce,
Nos a privatis,
Christe, munda maculis;
Humanitatem
Miseratus fragilem
Per crucem sanctam
Lapsis dona veniam.
Protege, salva,
Benedic, sanctifica
Populum cunctum
Crucis per signaculum;
Morbos averte
Corporis et animae;
Hoc contra signum
Nullum stet periculum.
Laus Deo Patri
Sit in cruce Filii;
Laus coaequalis
Sit sancto Spiritui;
Civibus summis
Gaudium sit angelis,
Honor in mundo
Sit crucis inventio [exaltatio]
Amen.
II. #De S. Wilibaldo.@#
Mare, fons, ostium
Atque terrarum,
Deus, tu omnium
Caput bonorum,
A te bona fluunt,
Ad te recurrunt.
Longe ab insulis
Pars bona maris
Ad fontem rediit
Teque requirit,
Jesu, viventium
Fontem aquarum.
Maris fons est Deus,
Pars Willibaldus,
Quem procul patriis
Sitit ab oris:
Cervi more suum
Tendit ad haustum.
Angelorum insulae
Felix alumne,
Nos prece sedula
Dignos fac aqua,
Quam quisquis biberit
Sitim post nescit.
Mundos baptismate
Fraudes iniquae
Semper inficiunt,
Maleque mergunt
Per stagnum criminis
In poenam mortis.
Sed tuis precibus
Omnes rogamus,
De saeva eripi
Noxa Charybdis,
Tangentes lacrymis
Portum salutis.
Laus tibi, Trinitas,
Laus et potestas;
Te laudant flumina,
Coeli ac terra;
A mari ad mare
Laus sit hac die. Amen.
III. #De sancta Walburga.@#
Ave, flos virginum,
Soror magnorum
Fratrum Willibaldi
Et Wunebaldi,
Ave, virginei
Sponsa decoris.
Inter innumeros
Quos misit sanctos,
Te laeta genuit
Laetaque misit,
Florem angelicum,
Anglia mater.
Te mater Domini,
Mater et virgo,
Choreis virginum
Virginem junxit,
Filioque suo,
Sponsa, dicavit
Ingressa thalamum
Regis coelorum
Audis angelicum
Carmen jocundum:
Intra, virgo, tui
Gaudium Sponsi
Laus tibi, Trinitas,
Laus et potestas;
Te laudant virgines
Quinque prudentes;
Te oret pro nobis
Virgo Walpurgis. Amen.
IV. #De S. Laurentio.@#
Conscendat usque sidera
Coelique pulset intima
Vox atque cantus omnium
Te Deum collaudantium.
Adest namque festivitas
Et dies venerabilis,
In quo coelum pro meritis
Laurentius ingressus est.
Qui, superatis ignibus
Et impiis tortoribus,
Devictis saevis hostibus,
Nunc | null | ffc79025-3fb7-4f9b-a048-ed36e7625d94 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
gaudet in coelestibus.
Ipse dignetur Dominum
Rogare clementissimum,
Ut ab aeternis ignibus
Nos salvet et daemonibus.
Deo Patri sit gloria
Ejusque soli Filio
Cum Spiritu Paraclito
Et nunc et in perpetuum. Amen.
V. #De omnibus sanctis.@#
Omnes superni ordines,
Quibus dicatur hic dies,
Mille milleni millies,
Vestros audite supplices
Primum virtutes igneae,
Mox repletae scientiae,
Exin juvate nos prece,
Sessiones dominicae.
Hinc dicati virtutibus,
Vosque tremendi mutibus (nutibus?)
Et fulgurosi vultibus,
Christi favete plebibus.
Tu, pater, adsis Abraham,
Claram gerens prosapiam,
Cum ipsis necessariam
Nobis precando veniam.
Sacer adesto claviger,
Et novae pacis legifer,
Omnisque Christi crucifer
Actus mundate pariter.
Deo Patri sit gloria
Ejusque soli Filio
Cum Spiritu Paraclito
Et nunc et in perpetuum. Amen.
VI. #De inventione S. Stephani.@#
Deus deorum, Domine,
Rex sempiternae gloriae,
Rex invictorum militum,
Carmen exaudi supplicum.
Terra tegens absconditum
Dulcis thesauri pretium,
Invento protomartyre,
Mundo reddit spem gratiae.
Omnes devoti martyres,
Laudate protomartyrem;
Vestris dignus est laudibus,
Vestri dux belli praevius.
Donatur primus laurea
In acie Dominica,
Quem prostratum lapidibus
Dei assumpsit Filius.
Jam protomartyr Stephane,
Preces devotas accipe,
Quibus per te nos quaesumus
Deo placari coelitus.
Quem pro persecutoribus
Exaudiebat Dominus,
Et pro tuis supplicibus
Exaudiet propitius.
Vosque juncto Nicodemo
Gamaliel et Abibon
Pro populi excessibus
Finem non date precibus.
Summo Parenti gloria
Natoque laus quam maxima
Cum sancto sit Spiramine
Nunc et per omne saeculum. Amen.
NOTA.
Heribertus, episcopus Eichstettensis XV, annis viginti uno rexit Ecclesiam, electus anno 1021, anno
vero 1042, IX Kal. Augusti defunctus. Hunc traditio Eichstettensis ex comitibus de Rothenburg Franconicis
natum refert. De eo anonymus Hasenriedianus qui anno 1075 ad canonicum Herbipolensem epistolam
de episcopis Eichstettensibus direxit: « Heribertus, nobilis genere, nobilior moribus, vir eleganter
litteratus, sancti illius Heriberti Coloniensis archiepiscopi cognatus et aequivocus, divina favente gratia,
factus est episcopus. Hic Herbipoli nutritus, edoctus, egregia dictandi dulcedine in tantum enituit, ut
tunc temporis hac in arte nulli secundus fuerit. Hic Spiritu sancto afflatus, sex hymnos pulcherrimos
composuit: unum de sancta cruce, #Salve, cruz sancta;@# alterum de S. Wilibaldo, #mare, fons, ostium;@# tertium
de S. Walpurga, #Ave, flos virginum;@# quartum de S. Stephani inventione, #Deus deorum, Domine;@# quintum
de S. Laurentio: #Conscendat usque sidera;@# sextum de omnibus sanctis: #Omnes superni ordines.@# De
sancta Maria vero fecit quinque intimas orationes, quarum omnium commune initium est: #Ave, Maria
gratia plena.@# Fecit etiam duas has initiatas modulationes: #Advertite, omnes populi,@# et: #Peccatores, peccatrices
quondam.@# »
Hymnos ex Breviario Eichstettensi, quod primum typis excusum est, subjicimus, excepto hymno de
S. Stephano, quem apud Daniel in Thesauro hymnologico, Halis 1841, p. 289, invenimus. Plura de Vita
Heriberti videtis apud Gretser. l. c. et Andr. Straus in opere De viris scriptis, eruditione ac pietate insignibus
quos Eichstadium vel genuit vel aluit. Eichst. 1709, p. 172.
HERIBERTI HYMNI.
I. #De sancta cruce.@#
Salve, crux sancta,
Salve, mundi gloria,
Vera spes nostra,
Vera ferens gaudia,
Signum salutis,
Salus in periculis,
Vitale lignum,
Vitam portans omnium.
Te adorandam,
Te crucem vivificam,
In te redempti,
Dulce decus saeculi,
Semper laudamus,
Semper tibi canimus,
Per lignum servi,
Per te lignum liberi
Originale crimen
Necans in cruce,
Nos a privatis,
Christe, munda maculis;
Humanitatem
Miseratus fragilem
Per crucem sanctam
Lapsis dona veniam.
Protege, salva,
Benedic, sanctifica
Populum cunctum
Crucis per signaculum;
Morbos averte
Corporis et animae;
Hoc contra signum
Nullum stet periculum.
Laus Deo Patri
Sit in cruce Filii;
Laus coaequalis
Sit sancto Spiritui;
Civibus summis
Gaudium sit angelis,
Honor in mundo
Sit crucis inventio [exaltatio]
Amen.
II. #De S. Wilibaldo.@#
Mare, fons, ostium
Atque terrarum,
Deus, tu omnium
Caput bonorum,
A | null | af19ff94-8d3b-4a9e-a1a5-3ad3b74f639a | latin_170m_raw | null | None | None | None |
te bona fluunt,
Ad te recurrunt.
Longe ab insulis
Pars bona maris
Ad fontem rediit
Teque requirit,
Jesu, viventium
Fontem aquarum.
Maris fons est Deus,
Pars Willibaldus,
Quem procul patriis
Sitit ab oris:
Cervi more suum
Tendit ad haustum.
Angelorum insulae
Felix alumne,
Nos prece sedula
Dignos fac aqua,
Quam quisquis biberit
Sitim post nescit.
Mundos baptismate
Fraudes iniquae
Semper inficiunt,
Maleque mergunt
Per stagnum criminis
In poenam mortis.
Sed tuis precibus
Omnes rogamus,
De saeva eripi
Noxa Charybdis,
Tangentes lacrymis
Portum salutis.
Laus tibi, Trinitas,
Laus et potestas;
Te laudant flumina,
Coeli ac terra;
A mari ad mare
Laus sit hac die. Amen.
III. #De sancta Walburga.@#
Ave, flos virginum,
Soror magnorum
Fratrum Willibaldi
Et Wunebaldi,
Ave, virginei
Sponsa decoris.
Inter innumeros
Quos misit sanctos,
Te laeta genuit
Laetaque misit,
Florem angelicum,
Anglia mater.
Te mater Domini,
Mater et virgo,
Choreis virginum
Virginem junxit,
Filioque suo,
Sponsa, dicavit
Ingressa thalamum
Regis coelorum
Audis angelicum
Carmen jocundum:
Intra, virgo, tui
Gaudium Sponsi
Laus tibi, Trinitas,
Laus et potestas;
Te laudant virgines
Quinque prudentes;
Te oret pro nobis
Virgo Walpurgis. Amen.
IV. #De S. Laurentio.@#
Conscendat usque sidera
Coelique pulset intima
Vox atque cantus omnium
Te Deum collaudantium.
Adest namque festivitas
Et dies venerabilis,
In quo coelum pro meritis
Laurentius ingressus est.
Qui, superatis ignibus
Et impiis tortoribus,
Devictis saevis hostibus,
Nunc gaudet in coelestibus.
Ipse dignetur Dominum
Rogare clementissimum,
Ut ab aeternis ignibus
Nos salvet et daemonibus.
Deo Patri sit gloria
Ejusque soli Filio
Cum Spiritu Paraclito
Et nunc et in perpetuum. Amen.
V. #De omnibus sanctis.@#
Omnes superni ordines,
Quibus dicatur hic dies,
Mille milleni millies,
Vestros audite supplices
Primum virtutes igneae,
Mox repletae scientiae,
Exin juvate nos prece,
Sessiones dominicae.
Hinc dicati virtutibus,
Vosque tremendi mutibus (nutibus?)
Et fulgurosi vultibus,
Christi favete plebibus.
Tu, pater, adsis Abraham,
Claram gerens prosapiam,
Cum ipsis necessariam
Nobis precando veniam.
Sacer adesto claviger,
Et novae pacis legifer,
Omnisque Christi crucifer
Actus mundate pariter.
Deo Patri sit gloria
Ejusque soli Filio
Cum Spiritu Paraclito
Et nunc et in perpetuum. Amen.
VI. #De inventione S. Stephani.@#
Deus deorum, Domine,
Rex sempiternae gloriae,
Rex invictorum militum,
Carmen exaudi supplicum.
Terra tegens absconditum
Dulcis thesauri pretium,
Invento protomartyre,
Mundo reddit spem gratiae.
Omnes devoti martyres,
Laudate protomartyrem;
Vestris dignus est laudibus,
Vestri dux belli praevius.
Donatur primus laurea
In acie Dominica,
Quem prostratum lapidibus
Dei assumpsit Filius.
Jam protomartyr Stephane,
Preces devotas accipe,
Quibus per te nos quaesumus
Deo placari coelitus.
Quem pro persecutoribus
Exaudiebat Dominus,
Et pro tuis supplicibus
Exaudiet propitius.
Vosque juncto Nicodemo
Gamaliel et Abibon
Pro populi excessibus
Finem non date precibus.
Summo Parenti gloria
Natoque laus quam maxima
Cum sancto sit Spiramine
Nunc et per omne saeculum. Amen. | null | ea2f900b-fdf3-4c75-979d-d00c40c03f96 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
I. #Joannis XIX papae privilegium pro Ecclesia Portuensi.@# (Anno 1025.)[MARINI #Papiri diplomatichi,@# I, 70.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, charissimo
in Domino Jesu Christo filio BENEDICTO, sanctae
Portuensis Ecclesiae episcopo successoribusque
suis in perpetuum.
Quoniam semper sunt concedenda quae rationabiliter
a fidelibus fiunt postulata, oportet nos in
concedendis privilegiis nostram benevolentiam largiri
et munificentiam. Et quia a perfectionis culmine,
saecularibus praepediti negotiis, valde distamus,
ex eo nos potissimum ab omnipotenti Deo veniam
promereri et gratiam adipisci confidimus, si
rectitudinis normam tenentibus et evangelica conversatione
pollentibus defensionis et nostro munimine
subrogamus. Unde, quia tua dilectio a nostra
sublimitate humiliter expetiit, quatenus concederemus
et confirmaremus vobis vestrisque successoribus
in perpetuum episcopatum supradictum cum
pertinentiis suis; inclinati precibus vestris, per hujus
praecepti seriem concedimus et confirmamus vobis
vestrisque successoribus in perpetuum praedictum
episcopium, scilicet Portuensis Ecclesiae,
quod positum esse videtur foris praedictam civitatem
Portuensem, cui vocabulum est sancti Hyppoliti,
cum vineis et hortis qui sunt in circuitu ejusdem
ecclesiae, pariter et clausuram ( #clusuram de
vinea una@# ), et vineam unam in integrum, sitam in
Cardeto, et in Finilia clausuras duas cum vineis, et
terris infra se.
Omnia haec posita in insula majore, imo et
ecclesiam S. Mariae ( #parvamque@# ) pariterque ecclesiam
S. Laurentii cum episcopio, et cum cellis,
et hortis atque vineis, clausuras quinque; in una
quidem est ecclesia S. Petri, et S. Georgii, et
S. Theodori; in alia vero est ecclesia S. Viti sicuti
a muro, et a (flumine Tiberino) #fluvio Tiberis,@# atque
limitibus circumdatur, tertia super ripam fluminis,
quarta juxta S. Laurentium, et usque in praedium
Trajanum. Necnon clausuram de vinea in loco qui
vocatur Scarajo, et aliam petiam quae appellatur
Clusura, et vineae petiam unam in Turre Cucuzuta
( #Cucuzina@# ), et aliam in Monton. Verum etiam et
fundum unum in integrum qui dicitur Bacatu (Bacani)
cum appendice sua, quae vocatur Scriptula
( #Criptulis@# ), in qua sunt cisternae antiquae positae
juxta eamdem civitatem Portuensem, sicuti incipit
a primo latere ab arbore quae dicitur Tramarice
( #Tumarice@# ), dirigitur in Colunnella, quae in campo
stare videtur milliario secundo distante ab eadem
civitate, et deinde pergente recto itinere per Salariam,
et usque ad attegiam piscatoriam, et ex inde
remeante ad mare per Buccinam, et circumeunte
littus maris usque ad Sanctam Nympham, et usque
ad Focem Miccinam, cum locis qui dicuntur Juncera
( #Jonceta@# ) usque ad balnearia, et usque ad locum
qui Portus Trajani vocatur, et usque ad palatium
qui vocatur Progesta, et usque ad civitatem ipsam
vetustissimam cum lacu Trajani. Nec non et castellum
aliud minus in integrum cum omnibus ad illud
pertinentibus; et in civitate Constantiniana omnia
quae ibidem praedictum episcopium habere dignoscitur,
una cum Ecclesia beatorum apostolorum Petri
et Pauli destructa, cum cryptis, ubi animalia ipsius
Ecclesiae manere videntur, ( #deinde et vadit@# ad) extendentibus
se usque S. Mariam, quae ponitur in
arcu cum ( #crypta et domo@# ) cisterna, et usque ad domum
quae vocatur Balneum Veneris, et usque ad
viam publicam infra ipsum castellum, atque cannetum
de ipsa civitate, scilicet monasterium S. ( #Aguntii@# )
Agnetis cum salariis et vineis quae (in terra, in
Cere) infra se habere videtur. Porro et fundum in
integrum qui vocatur Palmis, cum casis, vineis,
terris et pascuis, extendentem se usque ad Furnum
antiquum, qui est juris supradicti episcopii; et in
eodem fundo monumentum antiquum, esse videtur,
positum via Portuensi milliario ab urbe Roma plus
vel minus decimo. Itemque insulam minorem in integrum,
cum vineis et casis, seu terris, cum loco
qui vocatur Scarajo, qui olim fuit portus Trajani,
cohaerente eidem fundo Baccani, et cum omnibus
ad eum pertinentibus; pariterque et fundum in integrum
qui vocatur Judaeorum, et fundum qui vocatur
Gualdus ( #Galdus@# ) cum omnibus eorum pertinentibus
positum juxta praedictam civitatem antiquam, etiam
et filum salinae in integrum, situm in VII fila. Item
et in Baccani et in Generula (Genestula) | null | 6ce6a26a-fdc0-4a79-9e77-a2d617f3bd46 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
fila novem,
omnia fila salinarum quae ad vestrum episcopium
pertinere noscuntur; seu et fundum in integrum, qui
vocatur Gualdus Major, cum ecclesia S. Aureae et
monumento suo, et terra sementaritia quae appellatur
Planura, in qua cisternae videntur esse ( #constitutum
inter flumen Tiberis@# ) positum infra fluvium,
et formam quae vocatur Arcioni. Nec non et confirmamus
vobis curtem in integrum, quae dicitur Galeria,
in qua est ecclesia S. Mariae cum caminatis
seu orticliniis (tricliniis), atque diversis cubiculis,
et omnibus suis aedificiis quae infra se et circa se
habere dignoscitur, cum omnibus finibus, terminis,
limitibusque suis, terris casalibus, silvis, atque pantacicis
(Pantonis) cum ponte, et ipsum rivum qui
vocatur Galeria, usque ad flumen, una cum campis,
pratis, pascuis, salictis, arboribus fructiferis et
infructiferis diversi generis, puteis, fontibus, rivis,
aquis perennibus cum locis ad aquimola facienda,
vel cum omnibus ad praedictam curtem, quae vocatur
Galeria, pertinentibus. Simulque pratum in integrum
cultum et assolatum, situm in campo qui
vocatur Merul, et vadit per montem quem olim
detinuit Joannes de Miccina, et haeredes (quondam)
Stephani Numemculatoris, et exinde ducitur (ultra
viam) per casale quem olim detinuit Joannes
de Sergio, et transit (per) aliam viam Carrariam, et
venit in casale quem detinent haeredes Transtiberini,
sicut per affines marmoreos designatur; et
exinde vadit in casale monasterii sanctorum Cosmae
et Damiani, et pergit per fossatum antiquum, quod
verni tempore ducit aquam in rivum Galeriae, (et
pergit per medium rivum de Galeria usque) pergentem
ad molam de Silva, et revolventem (revolvit se)
per viam carrariam usque ad vallem mediam de
monte qui vocatur Zunul, et pergentem (pergit)
usque ad Staffilem, qui stat in Lintiscino, et usque
in caput de valle (valle Stabla et per fossatum ipsius
vallis pergit a pede filorum salinarum) concludentem
totum campum usque in pedicam quae vocatur
(Ticoli) Ticli, et piscinam Galiardam concludentem
ipsam pedicam, ubi sunt fila XXX pergentem
juxta fila quae sunt monasterii (de Mirandi) di Miranda
usque in Stagnum Majus, et (tertiam partem
praedicti Stagni Majoris et per ripam ipsius) per ripam
Stagni usque in Bordunariam, et a (pede antiquorum)
pede filorum usque in Baccani, et usque in
terra de praedicti episcopii, et usque in formam
quae vocatur Arcion., et per ipsam formam usque
in rivum qui vocatur Galeria, et ultra Galeriam
per formam usque in praedictum primum affinem de
Prata Caraci.
Infra hos vero fines loca et vocabula sunt haec sequentes:
Caesarius, Palmis, Sorbilianus, Pantanum
majus, Clusa vetere (vetus curia de Galeria Panianum
majus), Meodian ( #Rugnosum Mons de Canaparia
celsa Longerie@# ), Ruginosus mons Cannoparius, Celza,
Limes major (major campus publicum), Stagnellum
maledictum, Ticeli, Piscina Galiarda, Olibastrum,
Stagnellum peregrinum cum omnibus eorum pertinentiis.
Nec non et confirmamus vobis vestrisque
successoribus Perpetualiter quatuor in integrum
principales untias, quod est tertia pars de toto stagno
majore Portuensi. Itemque concedimus et confirmamus
vobis vestrisque successoribus turrem in
integrum quae vocatur de Albo, cum casis, vineis,
hortis, terris, campis, pratis, pascuis, silvis, pantanis
et rivis, cultis et incultis, vacuis et plenis, et cum omnibus
ad praedictam (turrem et Gualdum Longeriae)
turrem generaliter et in integrum pertinentibus, sicuti
affines ejus designant, a primo latere rivus qui
vocatur Galeria, et a secundo latere fluvius qui vocatur
Tiberis, et a tertio latere Pulverinula, et a
quarto latere forma quae vocatur Arction. Concedimus
etiam ipsis hominibus qui pro tempore habitaturi
sunt in praedicta Turre, ita ut nullius potestati,
nullius ditioni sint subditi, aut alicui homini serviant,
aut hostem faciant nisi episcopo, qui jam in
dicto episcopio fuerit. Nec non et confirmamus vobis
vestrisque successoribus in perpetuum omnes res et
facultates, mobiles et immobiles de illis hominibus
qui sine haerede et intestati ac subito praeoccupati
judicio ( #judicio Dei@# ) mortui fuerint, et minime per
se ordinare ex eorum facultatibus possunt in lota
Portuensem civitatem, seu in ( #regione Transtiberim@# )
Transtiberim, vel in insula Licaonia, | null | c46c8ac6-e616-4b2d-b3c3-30a5a9a8b624 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
sive ubicunque
vestri episcopii jura esse videntur. Ipsam sanctam
matrem Ecclesiam Portuensem constituimus ( #atque@# ),
itaque confirmamus (haeredem ita ut episcopus qui per
ipsam in jam) habere haereditatem, qui per tempora
in jam dicto episcopio ordinati fuerint, quomodo
eis placuerit ordinandi et disponendi habeat licentiam
ut non in aeternum pereant, sed in quantum
poterint eorum semper orationibus (opportunitatibus)
adjuventur.
Insuper concedimus vobis, vestrisque successoribus
in perpetuum ex jure sacri nostri palatii
Lateranensis quod ad publicum nostrum pertinet
totum (Castaldanum) Castaldaticum in integrum
Portuensem, vel quidquid usque hactenus nostri
casteldiones de tota Portuensi civitate, sive de portis
vel de navibus, nec non de tota Burdunaria, vel
quidquid extra vel infra ubicunque illis pertinuit;
de jam dicto ministerio vobis vestrisque successoribus
perpetuis temporibus tribuimus (possessionem)
possidendam, ita ut qualemcunque hominem ibidem
constituere volueritis castaldum aut mandatarium,
vestrae potestati consistat, et quidquid ex ipso ministerio
acquisierit vel habere poterit, vobis vestrisque
successoribus deferatur, quidquid vobis placuerit
exinde faciendi, tamen si nostro comiti, vel
nostrorum successoribus placuerit de illo, quod ad
nostrum palatium pertinet, fidelitatem juret. Ipsi
namque comites, qui per tempora (ipsam) ibidem
fuerint (a nobis vel a nostris successoribus) nullo
modo alium castaldum aut mandatarium audeam
ordinare vel constituere, praeter illos quos vos vel
vestri successores ordinatis vel constitutis. Quod si
fecerint, vel de jam dicto castaldatico aliquid violenter
abstulerint, vel quae a nobis vobis vestrisque
successoribus tradita sunt frangere aut contraire
voluerint, unusquisque IV lib. auri persolvat; medietatem
vero episcopatui, et medietatem in nostro
palatio, et quod ab eis in ( #castaldatu@# ) nostrum
castaldionem, vel in (mandatariis) mandatarium ordinatum
fuerit evacuetur. Si vero contumax exstiterit,
usque ad veram (vestram) satisfactionem excommunicatus
existat.
Itemque concedimus et confirmamus vobis vestrisque
successoribus in perpetuum de civitate Portuense
duos piscatores et duos curiales, quales vos vel vestri
successores eligere volueritis de ipsis hominibus qui
ibidem fuerint, aut inveniri potuerint. Vestrae itaque
religiositati haec omnia in perpetuum concedimus
et confirmamus. Item statuimus quod ipsi duo
(ipsi namque duo piscatores et duo curiales) ulterius
nullam dotationem aut servitium faciant, nec ad
placitum distringantur ab aliquo, qui pro tempore
in ipsa civitate Portuensi dominatum tenuerit, sed
tuae tuorumque successorum illos submittimus potestati.
Item confirmamus vobis vestrisque successoribus
casale unum in integrum, quod vocatur
Genisianum (in loco qui Maliana dicitur) et Malian.
Cum insula modica ultra rivum in ipso loco positum,
cum omnibus sibi pertinentibus, positum via
Portuensi (in praedicto loco qui vocatur Malliana)
juxta Malian. juris monasterii S. Pancracii. Etiam
et confirmamus vobis vestrisque successoribus in
perpetuum totam insulam quae vocatur Licaonia,
in qua est ecclesia Beati Joannis Baptistae (cum
turre et oratorio infra eamdem curtem cum) ecclesia
Sancti Adelberti cum casis et oratoriis infra
eamdem curtem, cum hortis et aquimolis pertinentiis
suis infra hanc urbem Romam sitam sicuti
(a Plantone pontis extenditur usque) extenditur ab
uno capite usque in aliud caput ipsius insulae, ubi
flumen dividitur. Et sic inferius usque ad terminum
vestri episcopii et sub praelibato ponte ad triginta
pedes inferius per aquam et siccum. Simulque concedimus
et confirmamus vobis Manum S. Mariae,
Sanctique Baptistae Joannis, cum horto vineato, sicuti
in chartulas acquisitionis vel offertionis in
Leone piae memoriae presbytero fascicula contineri
videtur, scilicet domibus, tricliniis et parientinis, una
cum porta et puteo aquae vivae, seu attegiis, nec non
et hortis cum universis arboribus pomarum atque
olivarum, posita Romae regione septima, in loco qui
vocatur Proba juxta monasterium S. Agathae super
Sobora, affines vero ab utroque latere viae publicae.
Praeterea confirmamus vobis vestrisque successoribus
in eadem ecclesia horta, caeparia, seu olearia,
una cum terra seminaritia quae ponitur in
monte Albino, et aliam terram sementaritiam in integrum
cum parietinis, et omnibus suis pertinentiis,
positam foris portam Salariam ad clivum cucumeris.
Pari modo concedimus et confirmamus vobis vestrisque
successoribus in perpetuum omnem ordinationem
episcopalem, tam de presbyteris quam diaconibus
vel diaconissis seu subdiaconibus, ecclesiis,
vel altaribus quae in tota Transtiberi necessaria fuerit
faciendum, nisi forte cardinalis presbyter, vel cardinalis
diaconus, vel subdiaconus, vel acolytus sacri palatii
Lateranensis efficiatur (alia vero | null | 0d4fabd7-b70b-4fae-adb8-4f56c5c24334 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
vobis vestrisque)
sed omnia tibi tuisque successoribus, vel episcopis
qui a vobis invitati fuerint ordinandi, benedicendi,
consecrandive concedimus potestatem, et ne parochia
vestra aliquo pervadatur episcopo, fines ejus
per hoc nostrum apostolicum privilegium intimare,
tuaeque ecclesiae confirmare curamus incipiente
(igitur) quoque primo termino a fracto ponte, ubi
unda dividitur (Antonina dicitur, unda ducitur), per
murum videlicet Transtiberinae urbis per Septinianam
portam et per portam S. Pancratii, per silicem
vero ipsius portae usque ad pontem marmoreum,
qui est super Arronem, et ducente per ipsam silicem
usque ad Paritorum, indeque revolvente per
paludes usque in mare, indeque veniente per mare
usque ad duo milliaria ultra Farum, et usque in
(focem) fontem majorem; indeque remeante per
medium flumen majus venit usque ad (Romam in
medio) Ramum fracti pontis, qui est juxta Marmoratam,
indeque ad medium pontem S. Mariae, et ad
medium pontem, ubi Judaei habitare videntur
(solebant), et redit per medium pontem praedictum
fractum, ubi jam (undam Antoninam) de unda diximus,
qui est primus affinis absque Transtiberinis
catholicis ecclesiis S. Mariae videlicet in Transtiberi,
S. Chrysogoni, et sanctae Caeciliae, vel monasterio
S. Pancracii, et sanctorum Cosmae et Damiani, tamen
in praedictis ecclesiis et monasteriis quidquid
ibidem ab episcopis necesse fuerit faciendi Portuensibus
episcopis, vel ab ipsis invitatis tribuimus potestatem.
Itemque concedimus et confirmamus in
jam dicto episcopio plebem S. Mariae, et S. Apollinaris
in mola rupta, et plebem S. Stephani in Pauzi,
et plebem S. Mariae in Apruniana ( #Aproniana@# ), vel
omnes ecclesias exiguas vel magnas cujuslibet nominis,
quae infra jam dictos affines sunt vel esse
possunt, absque illis quas jam diximus Transtiberi
sitis.
Interea sancientes jubemus, sicuti a nostris praedecessoribus
jussum est, ut in flumine toto, qui juxta
urbem Portuensem decurrit, nullus audeat molendina
aut pontem, praeter jussionem tuam vel successorum
tuorum episcoporum, juxta priscam consuetudinem,
quoquo modo constituere (construere), et cum
vel a vobis, vel ab aliis quibus tamen vos faciendum
injunxeritis constitutum (restitutum), aut factum
fuerit, ipsa molendina vel pons vestro (pontoneis
in vestro) arbitrio dispensentur. Per pontem vero civitatis
ipsius (de pontone vero per pontem civitatis
ipsius) si factus fuerit cum plaustro onusto vino
vel victu nemo audeat nec hinc illuc, nec inde huc penitus
transmeare. Iterum (item) sancientes jubemus ut
nullus presb . . . vel cujuslibet ordinis clericum aliquis
audeat de toto praefato episcopatu ad placitum
constringere, aut ad contentionem finiendam (faciendam)
compellere. aut aliquod servitium ab eis
requirere, praeter episcopos Portuenses, in cujus
parochia sunt. Quicunque vero praesumptor sive dux,
sive comes, vel vicecomes, aut cubicularius, vel a
nostra apostolica sede missus, aut qualiscunque interveniens
potestas, quae de ipsa civitate Portuensi
dominatum tenuerint, de quocunque fuerint ordine,
praedicta omnia immobilia loca, aut praenominatum
castoldatium, vel duos piscatores, et duos curiales,
vel omnes praedictos clericos a jure et potestate
atque ditione praefati episcopii auferre vel minuere
voluerit, vel parochiam infringere tentaverit, aut
homines in praedicta turre habitantes, vel ubicunque
proprietas hujus episcopii mentionata fuerit, ad publicum
servitium revocaverit, sciat se compositurum
episcopo ipso ( #sic@# ) qui per tempora fuerit auri purissimi
libr. XX et insuper anathemati subjaceat.
Statuentes quippe apostolica censura auctoritate
beati Petri apostolorum principis sub divini judicii
obtestatione, et anathematis interdictionibus, ut
nullus unquam nostrorum successorum pontificum,
vel alia quaelibet magna parvaque persona ea quae
a nobis ad laudem Dei pro stabilitate vel augmento
praedicti episcopii statuta sunt, refragari, aut in
quoquam transgredi, aut aliquid exinde minuere
audeat, sed sicut superius a nobis statutum vel concessum
est, ita perennibus ac perpetuis temporibus
sine aliqua minuatione permittat finetenus permanere.
Si quis autem, quod non optamus, temerario
ausu contra hoc nostrum privilegium venire, aut in
quoquam ire praesumpserit, et sicut superius a nobis
statutum est, ita firmiter permanere non dimiserit,
et in omnibus non observaverit, sciat se, nisi resipuerit,
auctoritate Dei omnipotentis, et beati Petri
apostolorum principis, atque nostra, qui ejus fungimur
vicariatione, anathematis vinculo esse innodatum,
et a regno Dei alienum | null | e59c6e96-d76f-4ed0-9ef0-a7da8c9a9d00 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, atque cum Juda
traditore Domini nostri Jesu Christi, et omnibus
pompis ejus omnino incendio concremandum. Qui
vero pio intuitu custos et observator hujus nostri
apostolici privilegii in omnibus exstiterit, benedictionis
gratiam, vitamque aeternam a justo Judice
Domino Deo nostro, et ab omnibus sanctis ejus
consequi mereatur in saecula saeculorum. Amen.
Scriptum per manum Sergii sanctae Romanae Ecclesiae
scriniarii, mense Maio, indictione VIII.
II. #Joannes XIX Bisantio archiepiscopo Canusino@# [i. e. #Barensi] pallium concedit juraque ejus confirmat.@# (Anno 1025.) [UGHELLI, #Italia sacra@# VII, 601.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, reverendissimo
confratri ac nostro spirituali filio BISANTIO,
sanctae Canusinae Ecclesiae a nobis consecrato archiepiscopo
omnibus diebus vitae tuae.
Convenit apostolico moderamini pia religione
pollentibus benevola compassione succurrere, et
poscentium animis alacri devotione impartire assensum.
Ex hoc enim lucri potissimum primum a
Conditore omnium Deo in sidereis arcibus praescribitur
remuneratio, quando egregia ac venerabilia
loca ad meliorem fuerint sine dubio statum perducta.
Igitur, quia postulasti a nobis quatenus ob tuam reverentiam,
atque amabilem fraternitatem, concederemus
et confirmaremus cunctis diebus vitae tuae
praefatum archiepiscopatum sanctae Canusinae Ecclesiae
cum omnibus sibi adjacentiis vel pertinentiis,
videlicet duodecim episcopatus quemadmodum abolita
tempora, scilicet nostris antecessoribus sanctae
memoriae, decreverant ut archiepiscopus duodecim
sub se ordinaret episcopos. Unde nunc juste precantium
votis favemus ut et vobis praenominato
Bisantio Angelico archiepiscopo consecrarem in
praefatae ecclesiae sanctae Canusinae cum universis
civitatibus, et castellis, hoc scilicet Canusinae, Bari,
Medunco, Juvenacio, Melficta, Rubo, Trane, Canni,
Minerbino, Aquatecta, Monte Melioris, Labellotatum,
Cisternae, Bitalbae, Salpi, Cupersano, Puliniano simul
et Catera, et aliarum civitatum atque castrorum
sibi adjacentium, vel longe lateque ibi positae, donec
impleatur duodecimus episcopus. Itaque confirmamus
vobis omnes fundos et casales una cum casis
et vincis, servos et ancillas, una cum massis et massariciis
atque molendinis, littora cum portu, montibus
et collibus, atque planitiis et pratis, simulque
plebibus, sive ecclesiis cum omnibus titulis, sive
capellis suis. Verum etiam monasteria virorum seu
puellarum, tam Graeca quam Latina, cum universis
ordinibus ecclesiasticis, diaconis, subdiaconis,
lectoribus, presbyteris, et omnia, et universa praedia,
et possessiones, cultum, vel incultum, atque
cum omnibus quae dici et nominari rura solent generaliter,
et integro pertinentibus, constitutis a
termino Apuliae. Praeterea concedimus cum auctoritate
beatorum apostolorum principis Petri et Pauli,
et caeteris simul, qui eorum fungimur vicariatum,
quatenus licentiam habeas cunctis diebus vitae tuae
utere pallium, et episcopos consecrare cum omni
humilitate atque reverentia, quia tale hoc tantum
pastoralis officium arripere, si sine interiori vigilantia
perpendatur, plus est oneris quam honoris;
quippe cum propria non sufficit curare, nisi et salubriter
gesserit alienum. His ita breviter praelibatis,
nunc benigne et in Christo amantissime, esto
forma omni bonitate, esto forma cunctis videntibus
seu audientibus, imitare suorum vestigia in terris,
ut eorum consortes esse mereatis in coelis. Quem
vero superscriptum archiepiscopatum Canusinum
cum omnibus suis pertinentiis, et episcopos ipsos
per manus vestras consecrandi, atque usu pallii per
auctoritatem apostolicam utendi a praesenti octava
indictione omnibus diebus vitae tuae concedimus,
atque confirmamus tenendum atque dominandum,
et omni cum Dei timore regendum et gubernandum,
ita ut nullus patritius, seu catapanus, atque excubitus,
vel qualiscunque honoris seu dignitatis imperialis
sit, audeat vel praesumat dijudicare, vel molestare,
aut inquietare de ulla re, etiam nullus
clericus, nullusque laicus, vel quaelibet persona
hujusmodi audeat vel praesumat ibidem aliqua molesta
vel contraria facere. Statuentes quippe apostolica
censura, sub divini judicii obtestatione et
anathematis interdictionibus, ut nullus unquam
nostrorum successorum pontificum, sive regum,
vel imperatorum, aut cujuslibet magnae, parvaeque
potestatis audeat interdicere, vel confringere hoc
quod a nobis constitutum et ordinatum est. Si quis
autem, quod non credimus, temerario ausu contra
hoc nostrum instrumentum, apostolicum privilegium
exstiterit, sciat se, nisi resipuerit, auctoritate Dei
omnipotentis, et Beati Petri apostolorum principis,
et caeteris, anathematis vinculo esse innodatum et a
regno Dei alienum, atque cum Juda traditore Domini
nostri Jesu Christi, et omnibus impiis socius
sit in infernum. Qui vero pro intuitu custos et | null | f8e1a9ba-4c61-4d59-a103-00734ae67fe9 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
observator
hujus nostri apostolici privilegii exstiterit,
benedictionis gratiam, vitamque aeternam a Domino
percipere mereatur in saecula saeculorum. Amen.
Scriptum per manus Rogerii notarii regionarii,
atque scriniarii sanctae Romanae Ecclesiae mense
Junio indict. octava. Valete.
III. #Bulla Joannis XIX papae ad omnes reges, episcopos, duces, comites,@# etc. (Circa annum 1025.) [ #Mémoires et Documents historiques de la Suisse,@# tom. III, p. 429. Lausanne 1838. 8º]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, omnibus
regibus, episcopis, ducibus, comitibus atque omnibus
principibus, in quorum potestate Romanense
coenobium videtur habere aliquas ecclesias, aut aliquas
terras, salutem a Deo et apostolicam benedictionem.
Precor omnem in commune vestram fraternitatem
ut pio Dei et sancti Petri nostroque amore, praedictum
Romanense coenobium, et omnia ad ipsum pertinentes
( #sic@# ) protegere studeatis, et in omnibus tueamini
et defendatis. Si vero aliquis in vestris potestatibus
aut terris exstiterit, qui supra dicto loco vel
terris ad eum pertinentibus aliquam injuriam aut
molestiam inferre tentaverit, rogo vestram in commune
fraternitatem ut supradicto loco justitiam et
rectum judicium facere studeatis. Si vero contempserint
et in sua malitia perseverare voluerint, sciant
se a nobis apostolica auctoritate excommunicandos
atque maledicendos, nec non et a liminibus sanctae
Ecclesiae arcendos et societate omnium christianorum
segregandos, et cum Datan et Abiron, quos
vivos terra deglutivit, in inferno demergendos, nisi
cito ad emendationem venerint S. Petri Romani
monasterii, suique excommunicati atque anathematizati
ex parte S. Petri apostoli, qui potestatem a
Domino accepit ligandi atque solvendi, qui terras
ejusdem S. Petri injuste tenent et nolunt reddere:
et illi similiter excommunicati, qui eas celant et nolunt
indicare vel manifestare ministris SS. Petri,
terras ejusdem. Eruntque miseri in inferno damnati
cum Juda, qui Dominum nostrum impiis Judaeis tradidit,
et cum Pilato, qui ipsum Dominum jussit crucifigi,
et cum Herode, qui se ipsum interfecit, cum his sint
omnes illi homines damnati, qui terras S. Petri Romani
monasterii injuste tenent vel celant; tradat
eos Dominus corruentes ante hostes suos, per unam
viam egrediantur contra eos et per septem fugiant
ab eis et dispergantur per omnia regna terrae, sitque
cadaver eorum in escam cunctis volatilibus coeli et
estiis terrae, et non sit qui abigat. Percutiat eos Dominus
amentia, et caecitate ac furore mentis; et
palpent in meridie, sicut balpare solet caecus in tenebris,
et non dirigant vias suas, omnique tempore
calumniam sustineant, et opprimantur violentia nec
habeant qui liberet eos; uxores accipiant et alius
dormiat cum eis videntibus illis. Domos aedificent et
non habitent in eis. Plantent vineas et non vindemient
eas. Et veniant omnes maledictiones istae et
multae aliae super omnes homines qui terras S. Petri
Romani monasterii injuste tenent, vel qui eas
celant, nisi cito ad emendationem venerit.
IV. #Joannes XIX Ecclesiae Silvae Candidae possessiones, petente Petro episcopo, confirmat.@# (Anno 1026.) [UGHELLI, #Italia Sacra,@# I. 93]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, dilecto
filio PETRO, Domini gratia, episcopo Silvae Candidae
Ecclesiae, et per te eidem venerabili episcopio successoribusque
tuis episcopis in perpetuum.
Convenit apostolico moderamini pia religione
pollentibus benevola compassione succurrere, et poscentium
animis alacri devotione impertiri assensum.
Ex hoc enim lucri potissimum praemium apud
Conditorem omnium Deum promerebimus, quando
venerabilia loca opportune ordinata ad meliorem
fuerint sine dubio statum perducta. Igitur quia dilectio
tuae filiationis postulavit quatenus concederemus
et confirmaremus tibi tuoque venerabili episcopio
ea quae a praedecessoribus nostris pontificibus,
ob restaurationem et restitutionem sacri loci
ipsius, et remedium animarum suarum et suorum
successorum, in praefatum usum tui episcopii concesserunt
atque confirmaverunt, nos, simili clementia
praemoniti, et inclinati precibus vestris, per
hujus nostri apostolici privilegii seriem concedimus
et confirmamus tibi, supradicto filio dilecto Petro
episcopo, supradictum tuum episcopatum in integrum
cum omni integritate sua, cum universis plebibus,
titulis, clericis, capellis, massis, curtibus,
fundis et casalibus, villis, vineis, terris, vel
omnia quae sub jure et dominio ejusdem episcopatus
adjacere vel pertinere dignoscuntur, in primis
videlicet massam in integrum, quae appellatur Caesarea,
cum fundis et colonis suis, qui dicuntur
Furculae | null | 768a0702-ca20-41e7-af10-a41d42d377b8 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, Tondiliani, Martiniani. Item coloniam de
Salaro, et de Cortina et de Gradulsi; coloniam de
Valle, et de Fontana et de Sancto, et coloniam de
Coriliano et de Lauro, simulque coloniam de Casa
Nova, colonia de Tribuno et de Masopane, et coloniam
de Castanea cupa et de Cobellis, coloniam de
Caesario, sive quibus aliis vocabulis nuncupantur,
cum omnibus suis vineis, casalibus et appendiciis;
et cum omnibus finibus et terminis, limitibus, scilicet
terris, campis, pratis, pascuis, silvis, salictis,
arboribus pomiferis, fructiferis et infructiferis, diversi
generis, puteis, fontibus, rivis, aquis perennibus,
aedificiis, parietinis, arenariis, adjunctis, adjacentibusque
suis, et ecclesiam S. Andreae apostoli,
infra ipsam massam aedificatam, una cum colonis
atque massaritiis, tributariis et angarialibus, masculis
et feminis, filiis et filiabus ac nepotibus ibidem
residentibus aut exinde provenientibus, ubicunque
inventi fuerint, et cum omni censu et dationibus
atque functionibus, nec non et angariis pertinentibus
positis in territorio Nepesino, milliarium
ab urbe Romae viginti, ex corpore patrimonii Thusciae
juris S. nostrae Romanae (cui Deo auctore praesidemus)
Ecclesiae, et inter affines, ab uno latere,
terra monasterii S. Stephani Minoris a S. Petro, et,
secundo latere, silva et terra quae sunt de Joanne
grammatico, et a tertio latere, pastoritia Donica, et
a quarto latere, massa Claudiana. Itemque concedimus
et confirmamus vobis fundum in integrum,
qui vocatur Buxus, in quo basilica SS. Rufinae et
Secundae constructa esse videtur, et fundum in integrum,
qui vocatur Artronum, et montem Jordani,
cum casis, vineis et terris, silvis, cultum et incultum,
una cum servis et ancillis, atque colonis
ibidem residentibus utriusque sexus et aetatis, vel
cum omnibus eorum pertinentibus, situ, territorio
Silvae Candidae, et inter affines, a primo latere, terra
supradicta S. episcopii, a secundo latere, rivus, qui
vocatur Galeria, a tertio latere, Bibaro, a quarto
latere, Criptulae; nec non fundum in integrum, qui
dicitur Mons Aureus, cum omnibus suis pertinentiis,
ab uno latere mons qui vocatur Jordanus, a secundo
latere, Criptulae, a tertio latere casale quod vocatur
Palmira, a quarto latere, fundus, qui dicitur Lauret,
et a quinto latere, terra et monasterium S. Martini,
seu fundum qui appellatur Mons Grundul cum
omnibus ad eum pertinentibus; inter affines, ab uno
latere, fundus Aquilin. a secundo latere, fundus
Palmi, a tertio latere, fundus Montis Aurei, et a
quarto latere, fundus Criptulae, et Bibariolae atque
fundum qui dicitur Oripo, cum omnibus ad eum
pertinentibus, inter affines, ab uno latere, bona monasterii
S. Martini, et a secundo latere, fundus qui
vocatur Insula Sancta, et a tertio latere, curtis S. Petri,
et fundus Montis Grunduli, et a quarto latere,
insula de curte S. Petri.
Verum etiam fundus qui vocatur Criptulus, et
Palmis, cum omnibus eorum pertinentiis, ab uno
latere, fundus Fulisanus, et a secundo latere, fundus
Lauret, et a tertio latere, terra S. Martini, et a
quarto latere, fundus Seriani; in imo, fundus Isidori
cum omnibus pertinentibus suis, ab uno latere,
terra monasterii S, Martini, a secundo latere Castagnetol,
et a tertio latere, Insula Sancta, denique et
ipsum fundum Insulam Sanctam, cum omnibus
ad eum pertinentibus, ab uno latere, casale quod
vocatur Bruce, a secundo latere Donicus, et a tertio
latere Musanus, et a quarto latere Sanctus Laurentius
de Panti; pari modo fundum S. Basilii cum omnibus
ad eum pertinentibus, ab uno latere, casale
S. Petri, qui appellatur Pauli, a secundo latere, vallis
quae vocatur Intensonosa, et a tertio latere, Barbarol,
a quarto latere, monasterium S. Stephani.
Porro fundum Panori, cum omnibus suis pertinentibus,
ab uno latere, fundus Aprunianus, a secundo
latere Silva Candida, et a tertio latere, Musanellus,
et a quarto latere Camiliar, et a quinto latere
turris Aureliana, et silex S. Stephani, cum salinaria | null | 79ea3d78-01dc-4e16-aec2-72ed13fd0f12 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
,
atque fundum Laureti, ab uno latere, terra
S. Petri, a secundo latere, terra S. Martini, a tertio
latere, mons Iliodori, a quarto latere, fundus Oripi,
seu casale quod vocatur, Pauli, et fundum Serianum
cum omnibus eorum pertinentiis, ab uno latere,
terra S. Martini, a secundo latere, Silva Candida, a
tertio latere Insula Sancta, et a quarto latere silva
S. Petri, nec non casale quod dicitur Castagnolum,
ab uno latere sancti quatuor Fratres, a secundo fundus
Orbanula, a tertio Mussan, a quarto Massanell.,
atque silva quae vocatur Magia, cum omnibus pertinentibus
suis, ab uno latere rivus de Galesia, a secundo
latere, monasterium Veneris, quod vocatur
Huppla Ancilla Dei. Omnes vero illos fundos, et casaliacum
terris, campis, pratis, pascuis, silvis,
cultis et incultis, positis in territorio Silvae Candidae,
milliarium ab urbe Romae plus minus duodecim.
Verum etiam aquimolum molentem in integrum
in vico qui vocatur Galeria, cum omnibus sibi pertinentibus,
et terra Simitaritia, quae vocatur Pastina,
longe ab uno latere, Gualdus Donicus, a secundo
terra S. Petri quae appellatur campus Massanus,
a tertio latere, mons Actionus, a quarto, mons Pauninus
constitutus juxta supradictum episcopium,
sive alium aquimolum in ipso rivo cum omnibus sibi
pertinentibus, juris ipsius episcopii. Itemque concedimus
et confirmamus vobis omnes plebes et ecclesias,
parochiasque cum omnibus eorum pertinentibus
vel adjacentiis, scilicet plebem S. Mariae in
Silva Candida cum titulis suis, titulum SS. Joannis
et Pauli in Lutino, et titulum S. Angeli in Musano,
titulum S. Donati in Majorata, atque plebem S. Gregorii
in ipso loco, titulum S. Anastasii in Musano
et plebem S. Angeli in Ruscindo cum terris suis,
simulque plebem S. Joannis in nono cum terris et titulis
suis, titulum S. Martiani in ipso burgo cum
terris suis, titulum S. Andreae cum titulis suis, nec
non titulum S. Mariae cum terris suis, titulum S. Nicolai,
qui est in castello de monte Depini, titulum
S. Mariae qui appellatur Insirigus, cum terris suis,
titulum S. Pancratii cum terris et titulis suis, S. Mariae
in Insula cum terris suis, plebem S. Mariae
Lutiae cum terris suis, insulam S. Joannis cum titulo
et terra sua, titulum S. Gregorii in ipso loco;
similiter plebem S. Pauli in Formello, cum terris,
vineis, hortis, et olivetis atque titulis suis, titulum
S. Sylvestri in columna cum terris et vineis suis, titulum
S. Angeli in Mubiano cum terris et hortis suis,
titulum S. Martini cum terris suis, titulum S. Genesii
in Dalmatia cum terris suis, titulum S. Laurentii
in Formello cum terris et hortis suis, titulum S Joannis
in ipso loco cum terra sua, titulum S. Petri cum
terra sua, titulum S. Angeli in Laureto, titulum
S. Valentini in Criptullo; item plebem S. Cornelii in
Crapario.
Et per hujus privilegii nostri et decreti paginam,
in perpetuum confirmamus S. praedicto vestro episcopio
Silvae Candidae, cum terris, vineis, et olivetis
et titulis suis, titulum S. Pancratii cum terris suis,
titulum S. Mariae cum terris et prato suo, titulum
S. Valentini cum terris et oliveto suo atque prato,
titulum S. Donati cum terris suis, titulum S.
Mariae cum terris suis, titulum S. Laurentii cum
terris suis, titulum S. Anastasii in Cannetalo, cum
terris et vineis suis, titulum S. Viti cum terris suis,
plebem S. Pauli cum terris, vineis et juribus suis,
titulum S. Sylvestri, et S. Angeli cum terris et vineis,
et olivetis et juribus suis, titulum S. Mariae
cum terris et vineis, titulum S. Christianae cum terris,
vineis et silvis suis, titulum S. Georgii, titulum
S. Martini cum terris et vineis suis, titulum S. Casiani
cum terris et vineis, et familiis tribus, titulum
S. Anastasii, cum terris et vineis, titulum S. Justinae
cum terris et vineis, titulum S | null | e0417ad3-fe98-4136-948b-c773b9b4b570 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
. Angeli cum terris
suis, titulum S. Gregorii cum terris suis et vineis;
similiter plebem S. Marcelli in Quarto decimo cum
terris et vineis, et oliveto majore atque titulis suis,
titulum S. Mariae in Scrofano cum terris et vineis,
titulum S. Stephani in Matera, titulum S. Mariae in
Matera, titulum S. Blasii in Scrofano, titulum S.
Joannis in ipso Scrofano, et S. Eugeniae cum terris
et vineis, simulque plebem S. Mariae in Molmula cum
terris et vineis et titulo suo, et S. Angeli cum terris
et vineis. Confirmamus etiam vobis casalia et colonias,
atque castellum in integrum, qui appellatur
Dalmachia, Balneo, Stabla, Massaviliana, vel si qui
aliis vocabulis nuncupatur, una cum familiis, masculis
et feminis, seu colonis per singula loca pertinentibus,
cum casis, vineis, terris, silvis et pratis,
aquis perennibus, vel cum omnibus ad supradicta
casalia, et colonias atque castellum pertinentibus,
positum in territorio Nepesino milliarium ab urbe
Roma plus minus viginti; inter affines ab uno latere
via, quae est inter militiam de turre de Crapacorio
et terram de Pastoritia S. Petri, ab alio latere
terra de monte Arsitio, et Focapran, qui vocatur
Columella, et terra de turre de Crapacorio,
quae appellatur Matera, et a quarto latere terra
S. Laurentii, quae appellatur Salicara, et rivus
qui pergit per Bussetum et Malcan. Itemque concedimus,
et confirmamus vobis in perpetuum ecclesiam
SS. Rufinae et Secundae, sitam Romae juxta palatium
nostrum, cum omnibus ad eam pertinentibus.
Etiam concedimus et confirmamus vobis in
perpetuum ecclesiam S. Mariae, cum omnibus suis
pertinentibus infra hanc civitatem Romanam, non
longe a monte qui Augustus dicitur. Pariter concedimus
et confirmamus vobis vestrisque successoribus
in perpetuum, sicuti a memorato sanctissimo
papa, sive a certis praedecessoribus nostris pontificibus
concessa et confirmata fuerunt, videlicet, monasteria
quinque S. Stephani Majoris, et Minoris,
Sanctorumque Joannis et Pauli, et B. Martini, atque
Theclae, constituta juxta magnam ecclesiam S. Petri,
cum omnibus eorum pertinentiis, omnesque consecrationes
quae ibidem sunt, aut in praedicta alma
ecclesia S. Petri, aut in caeteris ecclesiis, quae sunt
constitutae in tota civitate Leonina, et si necessarium
fuerit eas consecrare, nullus alius episcopus
ad tale ministerium, vel consecrationem accedere
praesumat, nisi vos vestrique successores episcopi
S. Silvae Candidae ecclesiae in perpetuum.
Concedimus autem et confirmamus vobis vestrisque
successoribus in perpetuum S. diem Sabbati
ad baptismi sacramentum celebrandum, et totum
officium faciendum, in ecclesia B. Petri apostoli,
et supra magnum altare, in quo toto ven. altari,
seu in confessione, quidquid auri, vel argenti, pallii,
vel cerae, sive aliarum rerum positum, vel oblatum,
vel jactatum fuerit, vel vobis oblatum, ab hora
videlicet diei tertia, qua ingredi ecclesiam ad ordinandum
et peragendum divinum officium vos volumus,
et usquequo expletam S. Dominicae diei
missam habueritis per vestros curatores in vestram
vestrorumque successorum, remota omni contradictione,
deveniat potestatem. Et quia usque ad nostrum
tempus in praefata ecclesia S. Petri, a qua
pene omnes ecclesiae doctrinam acceperunt, sicut a
magistra et Domina, dies Dominica Palmarum, et
dies Coenae Domini et Parasceve tam irreverenter
colebantur, ut nec processio cum palmis in ipsa die
Dominica ibi fieret, neque in die Coenae Domini
#Gloria in excelsis Deo@#
diceretur, et in Paraseeve non
tam reverenter uti decebat officium ibi fiebat. Condoluimus,
et meliorare hoc cupientes per vos vestrosque
successores, statuimus ut omni annua die
Dominica Palmarum cum processione ab ecclesia
S. Mariae in Turri exeatis, et venientes ad magnum
altare S. Petri missam celebretis. Similiter, et omni
anno in die Coenae Domini vos vestrosque successores
missam super eodem Altare S. Petri celebrare, #Gloria in excelsis Deo@#
dicere, S. chrisma conficere,
et quod ad episcopum pertinet, agere volumus, et
omni anno die Parasceve supra ipsum altare majus
S. Petri totum officium reverenter, ut decet vos vestrosque
successores facere volumus, in quibus tribus
missis, scilicet in missa Palmarum, seu in missa
Coenae Domini, et in officio Parasceve, quidquid
auri vel | null | 5a83498b-e805-4263-b2b7-c680679f24f2 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
argenti, pallii, seu cerae, vel aliarum rerum
supra jam dicto sacro altari S. Petri, sive in
confessione positum, aut jactatum fuerit vel vobis
oblatum, ab hora qua ipsa missa, et officium inchoata
fuerint, et expleta per nostros custodes in
vestram, vestrorumque successorum similiter, remota
omni contradictione, deveniat potestatem, in
quibus quinque diebus si vobis vestrisque successoribus
utile visum fuerit aliquem diaconorum nostrorum
ministrare ob honorem S. Petri vestram reverentiam
volumus petere; potestatem autem ejusdem
ecclesiae S. Petri et supradictorum suorum
monasteriorum, et cuncta ecclesiastica judicia ipsorum,
seu totius civitatis Leoninae vobis vestrisque
successoribus concedimus et confirmamus, similique
modo ad inungendum et consecrandum imperatorem
primum vestram et vestrorum successorum
episcoporum fraternitatem convocamus, ut quibus
regimen totius Ecclesiae S. Petri et civitatis Leoninae
commissum est ab his primum sit benedictum.
Nec non cuncta sacra officia, seu mysteria, quae nos
et successores nostri facere debemus, si aegritudine,
vel aliqua cura impediti facere non possumus, tam
in supradicta Ecclesia S. Petri, et monasteriis suis
quam per totam civitatem Leoninam, per vos vestrosque
successores fieri apostolica auctoritate decernimus.
Consecrationem vero altarium ecclesiae S. Petri
et aliorum monasteriorum, nec non consecrationem
ecclesiarum, altarium, sacerdotum, diaconorum,
seu diaconistarum totius civitatis Leoninae
vobis, vestrisque successoribus in perpetuum, sicut
praelibatum est, concedimus et confirmamus. Superque
etiam ecclesiae SS. Rufinae et Secundae,
cui Deo auctore praesidetis, vobis vestrisque successoribus
in perpetuum concedimus et confirmamus
etiam ecclesiam S. Adalberti et Paulini cum ecclesia
S. Benedicti, et omni sua integritate et pertinentiis,
et sicut ad manus vestras hodie tenetis posita infra
hanc civitatem Romanam in insula Lycaonia, ut sit
vobis vestrisque successoribus cum volueritis episcopale
domicilium, et congruum receptaculum opportunumque
habitaculum, quemadmodum interesse
videtur Portuensem ecclesiam, S. Joannem inter
duos pontes, presbyteros vero et clericos, qui pro
tempore in eadem ecclesia S. Adalberti, Paulini, et
Benedicti fuerint, ita subjectos vobis esse volumus
ut proprios filios ecclesiae vestrae, et ab omni jure
illos subtrahimus, tuae paternitati tamen eos committentes,
ut solummodo vestrum judicium exspectent,
vestro dominio famulentur, et per omnia
vestris rationalibus obsecundent mandatis, ut, quomodo
vobis placet, eos ordinare, secundum decet,
regere, informare et emendare nostra apostolica auctoritate
in perpetuum liceat, praedictis vero omnibus
locis, et familiis cum omnibus eorum pertinentibus,
sicut superius missa sunt, a praesenti decima
indictione, tibi, tuisque successoribus in eodem venerabili
episcopio in perpetuum donamus, largimur,
concedimus et confirmamus, atque stabilimus perenniter
in usum et utilitatem ipsius venerabilis
episcopii, et episcoporum qui per tempora tenuerint
ipsam ecclesiam. Statuentes quippe apostolica censura,
sub divini judicii obtestatione et anathematis
interdicto, ut nulli unquam nostrorum successorum
pontificum, vel qui publicas functi fuerint actiones,
vel alia quaelibet magna, parvaque persona audeat
vel praesumat aliquid de omnibus quae supra continentur,
contra hoc nostrum pontificale privilegium
agere, vel alienare aut auferre, scilicet potius firma
atque stabilia perpetuis temporibus, sicuti a nobis
statuta et confirmata sunt, decernimus permanenda.
Si quis autem, quod non optamus, temerario ausu
contra hoc nostrum apostolicum privilegium in
quoquam transgressor esse praesumpserit vel frangere
ausus fuerit, et in omnibus obediens et observator
esse noluerit, sciat se auctoritate Dei omnipotentis
et domini nostri apostolorum principis Petri,
cujus, licet immeriti, Dei tamen dignatione gerimus
vices, anathematis vinculo innodatum, et a regno Dei
alienum, atque cum Juda traditore Domini nostri
Jesu Christi et omnibus impiis socius sit in inferno.
Qui vero pro intuitu custos et observator hujus
nostri apostolici privilegii exstiterit, meritis atque
precibus B. Petri apostolorum principis, et SS. martyrum
Rufinae et Secundae in aethereis arcibus praemia,
et benedictionis gratiam atque misericordiam,
a justo judice Domino Deo nostro, vitam aeternam
percipere, et invenire mereatur in saecula saeculorum.
Amen.
Scriptum per manum Georgii notarii regionarii
atque scriptoris S. R. Ecclesiae in mense Decembris,
et indictione supra scripta X.
Thebaldus Bell. tren. Ecclesiae episcopus.
Theobaldus episcopus sanctae Alban. Ecclesiae.
Dominicus S. Lavican. Eccl. episc.
Petrus Praenest. Eccl. episc.
Petrus episc. S. Ostiens. Ecclesiae.
Stephanus presbyter tituli sanctae Caeciliae.
Benedictus | null | dc4015fd-a40b-433a-ac67-95968e9782f5 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
archidiaconus.
Ugo diaconus.
Petrus card. tit. S. Damasi.
Crescentius diaconus.
Joannes subdiaconus
Joannes card. tit. S. Marci.
Joannes Domini gratia diaconus.
Joannes subdiaconus de Mira.
Joannes presbyter tit. S. Callixti in Transtiberim.
Crescentius diaconus.
Rodulphus indignus presbyter, et abbas ex monasterio
S. Laurentii, qui ponitur in Clausura.
Joannes presbyter card. tit. S. Grisogoni.
Franco diaconus.
Raynerius diaconus.
Datum XVI Kal. Januarii, per manus Benedicti
episcopi Portuensis, et vice Peregrini Coloniens,
archiepiscopi bibliothecarii S. apostolicae sedis, anno
pontificatus domini nostri Joannis summi pontificis, et
universalis XIX papae in sacratissima sede B. Petri
apostoli, tertio mense Decemb., indictione X.
Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat
praedictam Ecclesiam temere perturbare, aut ejus
possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere,
vel injustis vexationibus fatigare, scilicet omnia integra
conserventur eorum pro quorum gubernatione
ac sustentatione concessa sunt, usibus omnimodis
profutura, salva sedis apostolicae auctoritate. Si quae
igitur in futurum ecclesiastica, saecularis, vel alia
persona, hanc nostrae constitutionis paginam, sciens
contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove
commonita, nisi reatum suum congrua satisfactione
correxerit, potestatis honorisque sui careat
dignitate, reamque se divino judice existere de perpetrata
iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore
ac sanguine Dei et Domini Redemptoris nostri
Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine
districte subjaceat ultioni. Cunctis autem eidem loco
sua jura servantibus, sit pax Domini nostri Jesu
Christi, quatenus, et hic fructum bonae actionis percipiant,
et apud districtum Judicem praemia aeternae
pacis inveniant. Amen.
V. #Joannes XIX in concilio Petrum, episcopum Silvae Candidae, accepta virga, de universa terra omnium ecclesiarum Galeriae, investit.@# (Anno 1026.) [UGHELLI, #ibid.,@# pag. 98.]
In nomine sanctae et individuae Trinitatis, Patris,
et Filii, et Spiritus sancti. Amen.
Ego JOANNES divina providentia XIX papa Romanus,
sciens pene cuncta oblivioni dari ob nimiam
fragilitatem humanam, quae ad honorem et utilitatem
SS. Rufinae et Secundae martyrum temporibus
gesta sunt, litteris pandenda mandavimus, ut posteri
devotionem erga nostra loca cognoscant, et
si qui rebelles fuerint, contabescant et erubescant.
Defuncto igitur Gregorio episcopo supradictarum
martyrum Rufinae et Secundae, Petrum
consecravimus episcopum, post cujus consecrationem,
nondum transactis tribus annis presbyteri S.
Nicolai de Galeria coeperunt gerere eumdem episcopum
de presbyteris S. Andreae, presbyteri vero S.
Andreae rogaverunt episcopum ut illuc iret, et in
praedicta ecclesia S. Andreae altaria aedificaret. Quibus
episcopus respondit non debere ibi altaria consecrare,
quia de ipsa ecclesia litigatur presbyter S.
Nicolai, prius igitur veniant utraeque partes ante
nos, et legibus finiatur, et tunc si canonice potero,
ad servitium S. Ecclesiae faciendum libenter ibo.
His auditis reversi sunt, et archipresbytero et caeteris
presbyteris nuntiaverunt, qui iterum atque iterum
canonice vocati, tandem utraeque partes venerunt
ante suum episcopum, quorum causam volens
praelibatus Petrus episcopus ita finire ut nunquam
magis lis inde oriretur, ante nostram praesentiam illos
conduxit, nos vero residentes in ecclesia S. Sylvestri,
quae est infra palatium Lateranense, una
cum Theobaldo Belliternens., Petro Praenestino, Benedicto
Portuensi, Theobaldo Albanensi, Petro Ostiensi,
Dominico Lavican. Benedicto archidiacono,
Crescentio, atque Raynerio, Gregorio diaconibus,
Petro card. S. Damasi, Francone card. S. Sixti,
Tuidisco card. S. Marcelli, aliisque quamplurimis
sacerdotibus, et clericis adstantibus autem Benedicto
Primicerio, et alio Benedicto Secundicerio,
Crescentio nomenclatore, Petro primo defensore,
Stephano Protoscriniario, Joanne Deubaldo Dativo
judice, seu fratre nostro Domino Alberico
comite palatii, et Joanne Tocco comite Galeriae,
dictos presbyteros utrarumque ecclesiarum
introire fecimus cum paucis laicis Galeranis, videlicet
Joanne filio Rodulphi, Baldo; tunc episcopus
veniens ad pedes nostros coepit exponere
quomodo, et qualiter, et qua pro causa vocasset eos,
et coepimus causam quaerere, quae illos movebat,
tranquilla mente dirimere et tractare. Quae cum
protelaretur, ut reor, suggestione Spiritus sancti,
venit mihi in mentem quod multum lucri
episcopus S. Rufinae haberet de tot sacerdotibus et
tam magno populo Galerano, hoc cogitans infra me
ipsum, et volens addiscere quantitatem | null | c33fe520-a9f8-4ae7-8cd3-699affbf752e | latin_170m_raw | null | None | None | None |
redditus praedictae
Galeriae, taliter episcopum interrogavi. Credo
quidem multum redditus habere episcopum S. Rufinae
de tot sacerdotibus, et tam amplo populo Galerano.
Episcopus respondit: A sacerdotibus S. Nicolai
XIV solidos per annum, et a presbyteris S. Andreae
XXX denarios consequitur episcopus, nihil amplius.
Quod nos audientes maxima tristitia affecti sumus,
et relinquentes causam quam tractabamus, omnes
uno spiritu, una mente, cogente tanta impietate, ad
hoc tractandum conversi sumus. Tunc archipresbyterum
vocavimus S. Nicolai cum suis, et syndicum
S. Andreae cum suis, quia archipresbyter absens,
erat infirmitatis causa, nos taliter aggressi sumus:
« Dicite nobis quare tam parum episcopo redditis, et
quare vel tertiam non redditis sibi, sicut et alia loca
faciunt? » Qui responderunt: « Consuetudo nostra
fuit. » Et nos contra: « Habetis ab aliquo episcopo inde
aliquid scriptum? » Qui responderunt per omnia: « Domine,
nullum. » Tunc nos interrogavimus, residentes
episcopos, sacerdotes, diaconos, judices, quid deberet
de hoc fieri, et praelibatus episcopus procedens
ad pedes nostros, talia coepit: « Domine, si vestri
gratia est, ad eam causam redite, pro qua huc venimus,
istam opportuno tempore reservate. » Tunc
nos commoti et valde irati contra eum, quia nolebat
nos proponere quod ipse quaerere debebat, diximus:
« Miror, cum sis prudens ac potens, quare
ecclesiam tuam non sublevas, sed magis opprimis?
quare non dixisti hoc per tot dies, et quare illam
consuetudinem, quam omnes Ecclesiae habent, non
exigis ab ipsis? Mihi adeo non imputabitur quod in
ea est Ecclesia: ego eam vobis dedi, si tu non vis
tertiam ab eis exigere, ego illam exigam, ut Ecclesia
tibi commissa meo et tuo tempore non decrescat. »
His verbis Petrus episcopus correptus respondit:
« Domine, quid vos et sanctum hoc concilium judicat,
recipere paratus sim. » Tunc ab omni concilio definitum
et judicatum est ut, cunctis postpositis, prius
ecclesia S. Rufinae, et episcopus suus honoretur, et
per me de tertia cunctae Galeriae episcopus ministretur,
refutantibus ea presbyteris, et dare integram
promittentibus sibi, suisque successoribus in perpetuum,
et sic ad inchoatam causam presbyterum redire,
quod et factum est. Nam accepta ego virga,
investivi episcopum Petrum, et per se suosque successores
de universa tertia omnium ecclesiarum Galeriae,
assuetaque datione, consentientibus presbyteris
utriusque Ecclesiae, et refutantibus, atque dare
eam promittentibus, ac dicentibus quod se illam
prius sponte darent. Iterumque judicatum est ut sub
interdictione anathematis hoc poneretur, et confirmaretur,
et factum est, nam nostra jussione, et omnium
praedictorum sacerdotum, episcoporum, diaconorum
accepta stola Benedictus Portuensis episcopus
dixit: Auctoritate Patris, Filii, et Spiritus sancti,
et auctoritate B. Petri apostoli, et D. N. Joannis
papae hoc S. concilio praesidentis, et auctoritate
hujus S. concilii maledicimus, et excommunicamus,
et perpetuo anathematis vinculo obligamus, quicunque
sacerdotum, sive clericorum, sive laicorum,
seu qualiscunque persona mortalium tertiam
universarum ecclesiarum Galeriae Petro episcopo,
suisque successoribus aliquo modo contendere praesumpserit,
vel aliquo modo fraudare disposuerit,
et hoc quod de Galeria judicavimus ab omnibus locis
praedicti episcopatus S. Rufinae, et ab omnibus
sacerdotibus, et clericis, vel laicis, et ab omni persona
observari sub simili anathemate apostolica
auctoritate sancimus, et statuimus in perpetuum,
postquam ter a Petro episcopo vel suis successoribus
supradicta tertia requisita fuerit, et ab omnibus
clamatum est, Fiat, fiat, amen, amen. Et ut diligentius
observetur, et clarius cognoscatur, totum
per ordinem Gregorio scrivanio S. R. E.
scribere praecepimus, et ab omnibus qui interfuerunt
propriis manibus roborare voluimus.
Benedictus archidiaconus interfui, et in perpetuum
valere judico. Petrus Praenestinus episcopus interfui,
et in perpetuum valere judico. Ego Benedictus
episcopus Portuensis interfui, et in perpetuum valere
judico.
Datum XIX Kalend. Januarii per manus Bosonis
episcopi S. Tiburtinae Ecclesiae et bibliothecarii
S. A. S. interfui, et in perpetuum valere judico,
Raynerius diaconus de diaconia S. Georgii, et Leon
episcopus Ostiensis Ecclesiae interfui et in perpetuum
valere judico. Gregorius S. Luciae interfui, et
in | null | 9805d83b-d777-4c33-8ecd-18e68f2ddf99 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
perpetuum valere judico. Benedictus episcopus
S. Anagninae ecclesiae interfui. Joann. episcopus
S. Bledanae Ecclesiae interfui, et in perpetuum valere
judico. Benedictus episcopus Ceren. hoc decretum
firmum, et in perpetuum valere judico. Petrus cardinalis
tituli S. Marci interfui, et in perpetuum valere
judico. Raynerius episcopus Nepesinae ecclesiae
hoc decretum firmum, et in perpetuum manere judico.
Amasus episcopus atque capellanus domini
papae. Franco cardinalis S. Sixti. Benedictus Domini
gratia secundicerius S. A. S. Joannes cardinalis tit.
S. Marcelli. Crescentius Domini gratia nomenclator
S. A. S. Ego Stephanus Dei gratia scrivanius S. sedis
apostolicae scripsi, etc.
VI. #Privilegium Joannis papae XIX pro monasterio Cluniacensi.--Declarat se confirmare omnia monasteria et loca ad Cluniacense monasterium pertinentia, et ei ab aliquibus fidelibus Christianis, regibus, episcopis, ducibus, seu principibus antea concessa. Prohibet quoque ne quis episcopus, vel sacerdos, pro aliqua ordinatione seu consecratione ecclesiae, presbyterorum, aut diaconorum, missarumque celebratione, nisi ab abbate Cluniacensi invitatus, veniat Cluniacum; sed liceat monachis Cluniacensibus cujuscunque voluerint ordinationis gradum suscipere ubicunque suo placuerit abbati. Similiter vetat ne quis episcopus vel sacerdos possit excommunicare fratres Cluniacenses ubicunque positos. Decernit praeterea Cluniacense monasterium omnibus ad se ob salutem confugientibus fore misericordiae sinum; et statuit quod si aliquis cujuscunque obligatus anathemate idem monasterium expetierit, sive pro corporis sepultura, seu alterius suae utilitatis, et salutis gratia, benigniter excipiatur oleo medicamenti salutaris fovendus. Denique definit electionem abbatis Cluniacensis pertinere ad congregationem ipsius loci.@# (Anno 1027.) [ #Bullarium Cluniacense,@# pag. 8.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, dilectissimo
filio ODILONI abbati monasterii quod dicitur
Cluniacum, in honore beatorum apostolorum Petri
et Pauli consecratum, in comitatu Matisconensi situm,
et per te cunctis successoribus tuis abbatibus
in perpetuum.
Cum omnium fidelium petitionibus et necessitatibus
subvenire debeat apostolicae charitatis gratia,
multo magis his est impertienda ejus beneficii clementia,
quos singulariter proprios et specialiter filios
se gaudet habere sancta Romana mater Ecclesia, et
suae utilitatis gratia, et praecedentium Patrum auctoritate
egregia, quorum etiam desideriis et votis eo
plenius parere debet auctoritatis apostolicae sublimitas,
quo certius constat eos nonnisi illa desiderare
et expetere quae sunt ad honestatem sanctae pietatis,
et utilitatem verae religionis. Et quoties in suae necessitatis
commodis nostrum assensum et solitae apostolicae
auctoritatis audiverint humiliter requirere
praesidium, ultro benignitatis intuitu nos convenit
subvenire, et rite pro integra securitate solidare; ut
ex hoc nobis quoque potissimum praemium a conditore
omnium Deo sidereis arcibus contribuatur. Et
ideo quia postulastis a nobis ut praefatum monasterium
apostolicae auctoritatis serie muniremus, et
omnia ejus pertinentia perenni jure ibidem inviolabiliter
permanenda confirmaremus, et absque omni
jugo seu ditione cujuscunque personae constabilire
nostri privilegii pagina studeremus: propterea tuis
flexus precibus, ob interventum domni invictissimi
et pii Henrici imperatoris augusti, ejusque remedium
animae, per hujus nostrae auctoritatis privilegium
statuentes decernimus, ut cuncta loca et monasteria
ad praedictum Cluniacense coenobium pertinentia,
quae ab aliquibus fidelissimis Christianis, regibus,
episcopis, ducibus, seu principibus eidem loco
sunt concessa, et ab antecessoribus tuis abbatibus
acquisita, Bernone videlicet, Odone, Aymardo, et
beatae recordationis sancto Mayolo praedecessore
tuo, vel quaecunque ad eumdem locum pertinere videntur,
absque ullius contradictione, cum magna
securitate debeas possidere, et per te universi successores
tui in perpetuum. Necnon sub divini judicii
promulgatione et confirmatione, et anathematis
interdictione corroborantes decernimus, ut nullus
episcopus, seu quilibet sacerdotum in eodem venerabili
coenobio pro aliqua ordinatione, sive consecratione
ecclesiae, presbyterorum, aut diaconorum, missarumque
celebratione, nisi ab abbate ejusdem loci
invitatus fuerit, venire ad agendum praesumat; sed
liceat monachis ipsius loci cujuscunque voluerint
ordinationis gradum suscipere, ubicunque tibi,
tuisque successoribus placuerit. Interdicimus autem
sub simili anathematis promulgatione, ut isdem
locus sub nullius cujuscunque episcopi vel sacerdotis
deprimatur interdictionis titulo, seu excommunicationis
vel anathematis vinculo. Non enim patitur
sanctae sedis apostolicae auctoritas, ut ullius cujuscunque
personae obligatione proscindatur a se
cuilibet concessa liberalis libertas: neque ipsius loci
fratres ubicunque positi, cujuscunque episcopi maledictionis
vel excommunicationis vinculo teneantur
astricti. Inhonestum enim nobis videtur ut
sine nostro judicio, a quoquam anathematizetur
sanctae sedis apostolicae filius veluti cujuscunque
subjectae Ecclesiae discipulus. Si qua vero
competens | null | f3da7929-0b94-4003-9a00-7ba48392db39 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
ratio adversus eos quemquam moverit,
et hoc aliter determinari vel definiri nequiverit,
judicium apostolicum, quod nulli praejudicium
praetendere patitur, super hoc patienter praestoletur
et humiliter requiratur. Decernimus etiam, et illius
cujus vice quamvis indigne fungimur, auctoritate
sancimus, ut isdem locus omnibus ad se ob salutem
confugientibus, sit misericordiae sinus, sit totius
pietatis et salutis portus. Obtineat in eo locum
justus, nec repellatur poenitere volens iniquus. Praebeatur
innocentibus charitas mutuae fraternitatis,
nec negetur offensis spes salutis et indulgentia pietatis.
Et si aliquis cujuscunque obligatus anathemate
eumdem locum expetierit, sive pro corporis
sepultura, seu alterius suae utilitatis et salutis gratia,
minime a venia et optata misericordia excludatur,
sed oleo medicamenti salutaris fovendus benigniter
colligatur. Quia et justum sic est, ut in
domo pietatis et justo praebeatur dilectio sanctae fraternitatis,
et ad veniam confugienti peccatori non
negetur medicamentum indulgentiae et salutis. Sit
autem omnibus ibi advenientibus causa salutis, hic
et in perpetuum divinae miserationis et pietatis refugium,
et apostolicae benedictionis praesidium. Decernimus
praeterea et omnino constituimus ut, praedicti
loci obeunte abbate, non ibi alius cujuscunque
personae violentia constituatur ordinandus, sed ab
ipsa congregatione loci secundum timorem Dei, et
institutionem legislatoris Benedicti, pater qui sibi
praeesse debeat eligatur, atque ad eum ordinandum
qualiscunque illi placuerit, advocetur episcopus.
Quascunque vero terras nunc tenes, et quas tu tuique
successores acquirere potueritis, in perpetuum
possidendas concedimus vobis. Si quis autem temerario
ausu, quod fieri non credimus, contra hujus
nostrae apostolicae confirmationis seriem venire aut
agere tentaverit, sciat se Domini nostri et apostolorum
principis Petri anathematis vinculo innodandum,
et cum diabolo ejusque atrocissimis pompis,
atque cum Juda traditore Domini et Salvatoris nostri
Jesu Christi, in aeternum ignem concremandum,
simulque in voraginem tartareumque chaos demersum
cum impiis deficiendum. Qui vero custos et
observator hujus nostri privilegii exstiterit, benedictionis
gratiam et vitam aeternam a Domino consequatur,
etc. Amen.
VII. #Joannis XIX epistola ad Popponem patriarcham Aquileiensem.@# (Anno 1027.) [UGHELLI, #Italia sacra,@# V, 49.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, dilecto
in Christo fratri POPPONI sanctae Aquileiensis Ecclesiae
patriarchae perpetuam salutem.
Cum magna nobis sollicitudine insistit cura pro
universis Ecclesiis Dei ac piis locis vigilandi, ne
aliquam necessitatis jacturam sustineant, sed magis
propriae utilitatis stipendia consequantur, ideo convenit
nos tota mentis aviditate eorumdem veterum
locorum stabilitatem ac integritatem maxime procurare,
et sedulo eorum utilitatem ac subsidia illic
contrahere, ut Deo nostro omnipotenti id quod pro
ejus sancti nominis honore et laude, atque gloria
ejus divinae majestatis, nostrarum rerum confirmare
veteribus locis sit acceptabile, nobisque ab ejus
locupletissima misericordia digna hujusmodi pii in
sidereis conseri amoris arcibus remuneratione. Igitur
quia postulatis a nobis quatenus patriarchatum
sanctae Aquileiensis Ecclesiae cum omni suo honore,
atque suis pertinentiis totum in unum vobis conferamus,
sicuti olim a beato Petro principe apostolorum,
nec non Eugenio, atque Gregorio, caeterisque
praedecessoribus nostris hujus apostolicae sedis
episcopis decretum est, inclinati namque precibus
vestris apostolica auctoritate concedimus, et per
hujus nostri privilegii paginam confirmamus vobis
vestrisque successoribus patriarchatum sanctae Aquileiensis
Ecclesiae fore caput et metropolim super
omnes Italiae Ecclesias, quoniam ante omnes constitutam
et in fide Christi fundatam fuisse cognoscimus;
atque volumus S. Aquileiensem in cunctis
fidei rebus peculiarem, et vicariam, et secundam
esse post hanc almam Romanam sedem, sicuti olim
a beato Petro apostolo concessum fuisse videtur.
Insuper vobis vestrisque successoribus, apostolica
auctoritate pallium concedimus, quo vos ad missarum
solemnia celebranda uti volumus in Natali
Domini, ac solemnitate Epiphaniae, et in quatuor
S. Mariae festivitatibus, et in ejusdem Dedicatione
ecclesiae, et in die Natalitii sui, et in Coena Domini,
et in die S. Paschae, et in Ascensione Domini, et in
die S. Pentecostes, et in Nativitate S. Joannis Baptistae,
atque in festivitatibus omnium apostolorum,
et in festivitate Omnium Sanctorum, et in caeteris
omnibus praecipuis festivitatibus, nec non in consecratione
episcoporum. De rationali autem idipsum
praecipimus ut in caeteris festivitatibus utamini,
quemadmodum et de pallio. Insuper autem vobis
vestrisque successoribus apostolica auctoritate universos
episcopos S. Aquileiensis Ecclesiae pertinentes,
nec non monasteria . . . atque etiam parochias
cunctas eidem patriarchatui pertinentes cum omnibus
plebibus, titulis, ecclesiis, seu | null | 626ee5ea-3aa3-4bc6-89c5-5b19db23062d | latin_170m_raw | null | None | None | None |
capellis, castellis,
villis, terris cultis et incultis, seu decimationibus eorum
cum exitibus, vel redditibus eorum, seu cum omnibus
utensilibus eorum, et appendiciis, quaesitis, vel inquirendis,
quae dici vel nominari possunt, nec non confirmamus
vobis vestrisque successoribus insulam, quae
Gradus vocatur, cum omnibus suis pertinentiis, quae
barbarico impetu ab eadem Aquileiensi Ecclesia subtracta
fuerant, et falso patriarchali nomine utebatur,
de qua multi antecessores vestri, temporibus
meorum antecessorum, et multorum imperatorum
per multas synodos proclamaverunt, ad quas aemulus
tuus multoties synodali sententiae, et imperiali
praecepto vocatus venire renuit, unde interventu
etiam et petitione dilecti filii nostri Conradi imperatoris
Augusti synodum congregavimus, in qua
multi nostrates et Longobardi et Teutonici episcopi,
et abbates interfuerunt, ad quam ipse canonice
vocatus venire distulit. Unde judicio omnium
episcoporum qui aderant, restituta est ibi eadem
insula cum omnibus suis pertinentiis, ut secundum
Deum et votum vestrum eam ordinare vobis liceat,
vel omnia quae sub jure ac dominio patriarchatus
praefati adjacere, vel pertinere noscuntur, quemadmodum
beatissimus Petrus apostolus olim suo
discipulo Marco evangelistae, ejusque sequaci eleganti
viro Hermagorae contradidit. Statuentes igitur
apostolica censura sub divini judicii obtestatione et
anathematis interdictu interdicimus ut nullus unquam
nostrorum successorum pontifex, nullusque
episcopus, nullaque magna parvaque persona in
totis finibus vestri patriarchatus, vel episcoporum
vestrorum dominio pertinentium, ordinationem
quamlibet facere praesumant, nisi vestro vestrorumque
successorum fuerit consensu, quatenus
Ecclesiarum ordines cum Dei adjutorio sedule accrescant.
Si quis autem, quod non optamus, temerario
ausu hujus nostri apostolici privilegii
transgressor exstiterit, sciat se auctoritate Dei omnipotentis,
et apostolorum principis Petri, et Pauli,
et nostra, qui eorum fungimur vice, anathematis
vinculo esse innodatum, et a regno Dei esse alienum;
qui vero hujus nostrae Epistolae institutionis in omnibus
observator exstiterit, benedictionis gratiam,
vitamque aeternam, et absolutionem omnium peccatorum
suorum consequi mereatur a Deo, qui vivit
et regnat in saecula saeculorum. Amen.
Scriptum per manus Joannis cardinalis, et cancellarii,
vice Petri diaconi, mense Septembris, indictione
decima.
Datum per manus Bossonis episcopi et bibliothecarii
S. R. E. in mense, et indictione suprascripta,
in sacratissima sede beati Petri apostoli, anno IV,
Deo propitio, pontificatus D. Joannis summi pontificis
et universalis XIX papae.
VIII. #Joannes XIX Ecclesiae Tiburtinae bona juraque, petente Benedicto episcopo, confirmat.@# (Fragm.--Anno 1029.) [UGHELLI, #Italia sacra,@# I, 1307.]
Dilecto in Christo ac nostro spirituali filio BENEDICTO
S. Tiburtinae Ecclesiae a nobis consecrato
episcopo. . . . . Imo etiam ecclesias, quas Boso episcopus
tuus antecessor isto praesente anno consecravit,
videlicet S. Joannis et B. Juvenalis.
In nomine . . . . Pontificatus D. Joannis XIX in
sacratissima sede, etc., anno VII, indictione XIV,
mense Januarii die VIII, Joannes episcopus S. Tiburtinae
Ecclesiae, consentiente cuncta congregatione
episcopii S. Laurentii martyris Christi, donat cuncto
clero venerab. presbyter. omnem medietatem demortuorum
civitatis Tiburtinae ad se pertinentem,
in juga presbyterorum jurat, ut sup. poena auri
obritiae unciae tres. Tedemandus vir et tabellio civitatis
scripsit.
+ Joannes episcopus, servus servorum Dei, S. Tiburtinae
Ecclesiae.
IX. #Joannes XIX in synodo patriarchatum Gradensem, sub potestatem Popponis patriarchae Aquileiensis contra jus fasque redactum, Ursoni patriarchae Gradensi restituit.@# (Anno 1029.) [MANSI, #Concil.@# XIX, 491.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei.
Si mortalibus inevitabiliter non immineret accidens
ex protoplasti parentis vitio deficere, nulla penitus
ratio cogeret acta eorumdem servanda futuris
saeculis bona ad exemplum, vel improba ad cautelam
stylo inextricabili commendare, illa minus idoneum
foret auctores praesentes inspicere, et Acta
exsequi exarata. Sed quia, ut praemissum est, primi
parentis piaculo instantia caeterorum deficere coepit,
provide eorum invenit humanitas, ne secum deperirent
Gesta propria ad informationem sequentium
saeculorum, vel ad evitationem, si obscura fuerint,
debere adnotari, ut ipsa adnotatio immemores aetates
superans significaret quid utile, quidve gestum
fuisset inutile, et lucida indagatione verum a falso
in tempore opportuno secerneret. Quod si est in saecularibus
negotiis id servari sancitum, cautius, et
diligentius in ecclesiasticis est observandum, qui
tanto tempestatem saeculi horrent | null | 9a20ba5c-8fbd-451b-9116-3ec795209e0a | latin_170m_raw | null | None | None | None |
quanto quiete
perpetua ardent, tanto inquietudinem refugiunt
mortalium quanto soli viventi Deo in saecula saeculorum
placere desiderant. Cujus rei gratia omnibus
S. Dei Ecclesiae filiis notum esse volumus quod inter
Ursonem patriarcham Gradensem, et Popponem Forojuliensem
patriarcham, proh dolor! nostris temporibus
zabulo ventilante commotum est, et ad quod
usque perductum. Conspirante namque Veneticorum
populo contra dominum suum ducem, et praelibatum
patriarcham fratrem suum, uterque posthabitis
dignitatibus et curis, quae ad se pertinebant, alias se
receptarunt, donec sopitis saecularibus insolentiis ad
sua repedare quivissent, sicuti postea rei probavit
eventus. Interea vero antiquo zelo accensus hostis
Forojuliensis patriarcha Poppo Gradensem civitatem
adit, petens se recipi a civibus adjutorem confratris
sui patriarchae Gradensis, et amici sui ducis. Cui
cum nollent acquiescere per Deum et octo suorum
sacramenta firmavit, sicut referente Ursone patriarcha,
et quamplurimis Veneticorum nobilibus,
ac tum provincialium episcopis didicimus, quod ad
salvam faciendam duci et fratri suo patriarchae civitatem
intraret. Ubi postquam intratum est, oblitus
sacramentorum, gentilium more, ut de saecularibus
audivimus, quidquid in ecclesia inventum est,
unca manu depraedatum est, duorum monasteriorum
sanctimoniales stupratae ac violatae a suis sunt,
neque monachis pepercit. Quin etiam defunctorum
corpora quietem desiderantia e propriis tumulis auferens
ad civitatem suam inhonorata transtulit, reliquias
minus tamen quam desiderabat similiter secum
devexit, altaria confregit, thesauros abstulit,
civitatem aliquibus patronis Gradensem licet destitutam
munitam suis reliquit. Cui non sufficiens hoc
apposuit iniquitates super iniquitates (Psal. LXVIII,
28), nos suis legatis petiit poscens confirmationem
omnium locorum suorum a nobis, et nominatim
Gradensis insulae: quibus cum responderem non sibi
juste, et canonice, ac per antiqua privilegia pertinere,
dixerunt: Non aliter ea petit dominus noster
sibi confirmari, nisi quemadmodum per privilegia
vestrorum antecessorum suis antecessoribus et Ecclesiae
suae confirmata est, et sibi juste et canonice
pertinere videtur, ac ipse probare potest, et promittit.
His auditis, nec arbitrantes eum audere illudere
apostolicae sedi, et magis quia novimus pro hac ratione
Ursonem patriarcham a bonae memoriae domno
Benedicto papa Romam vocatum fassum se venire
non posse sub excusatione imperialis timoris,
licet legatos suos mitteret petitionibus suis condescendentes
privilegium sibi dare filio nostro Petro
diacono et cancellario praecepimus. Sed et de insula
Gradensi inseri jussimus, sicut audietis. Praeterea
confirmamus vobis insulam Gradensem cum pertinentiis,
sicut juste et canonice per antiqua privilegia
vobis et Ecclesiae vestrae pertinere dignoscitur:
et sicut tu ipse juste probare omni tempore
potes, et promittis, ita ut secundum Deum tibi eam
ordinare liceat. Quod totum in contrarium accidit,
quia nec juste sibi pertinere convinctum est: qui
vocatus ad satisfaciendum de hoc Gradensi patriarchae
sicut promisit, venire distulit, nec secundum
Deum dictam ordinavit insulam, neque antiqua
per privilegia eam sibi pertinere, ut promiserat,
ostendit. Privilegium, quod scriptum est sub praefata
conditione manu nostra corroboratum, per
suos remissum est nuntios. Post eorum reversionem
nondum expleto triduo nuntius patriarchae Gradensis
supervenit, flebilem nobis repraesentans epistolam,
quam cum legissemus magno moerore affecti sumus;
sed recuperata spe ex eo, quod probare omni tempore
justitiam se habere promisit, nuntium nostrum
Gregorium fide probatum, et omni eloquentia insignem
ad utrumque misimus cum epistolis paterne
vocantibus eos ad nostram synodum. Sed Poppo
visis litteris commotus . . . . . sicut Gregorius retulit,
quod nec etiam caput inclinaret, sed potius tenorem
privilegii denegaret. Et, quia perditam Gradensem
insulam haberet, querebatur, nec posse se venire ad
nostram synodum nulla ratione interveniente profitebatur;
sed de tenore privilegii in eodem loco
vinctus est mendacem esse; quia exemplar demonstratum
est a Gregorio: cui revertenti junxit se Urso
patriarcha nos vocatus adiens. Quod cum cognovisset
Poppo Forojuliensis patriarcha, monachum
quemdam legatum ad nos misit, nulla probabili ratione,
nec justa defensione, ut promiserat, munitum.
Quem cum retinere audito adventu Ursonis patriarchae
voluissem, fugam arripuit. Veniens autem ante
nos patriarcha Gradensis triduo flebiliter questus
est. Postea vero congregata synodo in ecclesia
B. Sylvestri infra nostrum palatium residentibus
nobiscum venerabilibus episcopis Petro Pipernensi,
Benedicto Portuensi, Dominico Lavicanensi, Bosone
Tiburtinensi, Reginerio Nephiensi, Benedicto
Cerensi, Dodone Nucerensi, Petro Praenestinensi,
Joanne Bledensi, Joanne Ortensi, Azo,
Amato seu Benedicto episcopis ac diaconibus,
Benedicto archidiacono, Crescentio diacono | null | 9b87c1f6-883e-4c50-9549-e99a76a31a57 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, Petro
diacono archicancellario, Crescentio et Rainerio
diaconibus et cardinalibus, Stephano, Petro,
Joanne et alio Joanne, seu caeteris tam episcopis
quam presbyteris, nec non diaconibus, quorum subtus
manus ascriptae esse subcernuntur; omnes res
per ordinem relatae sunt atque privilegia antecessorum
nost., scil. sanctissimi Pelagii, Gregorii et Honorii,
Stephani et Gregorii, Leonis, Sergii et Leonis,
Benedicti, Adriani, Bonifacii, Romani, Theodori,
Anastasii, Joannis, Sylvestri et Sergii ostensa, quorum
imitantes quamplurima de eadem Gradensi sede
instituta, talem definitionem promeruit, ut privilegium
confirmationis judicio nostrorum episcoporum
sibi, suisque successoribus de ejusdem sedis stabilitate
perpetualiter faceremus. Quod et fecimus, statuentes
apostolica censura sub divini judicii obtestatione,
ut nulli unquam in tempore praedictum Ursonem
patriarcham, ac successores ejus de praedicto patriarchatu
Gradensi, sive de rebus, ac possessionibus
ejus inquietare, aut molestare praesumant; sed potius
saepius nominatum patriarcham Gradensem cum sua
integritate quietum remota omni contradictione ipse,
suique successores perpetuis possideant temporibus,
ita etiam ut absque suo suorumque successorum voluntario
consensu nulli electionem suorum suffraganeorum
facere liceat. Et quidquid ab eis juxta
normam canonicam pro commissae sibi Ecclesiae cura
prolatum fuerit, tam a suffraganeis sibi episcopis,
quam a clero et populo custodiri praecipimus. Qui
vero haec, quae a nobis pio intuitu promulgata sunt,
infringere aut in aliquo transgredi praesumpserit,
omnipotentis Dei iram incurrat, et nostro anathemate
confossus pereat, sed et cum diabolo perpetuo
damnatus gemat. Qui autem custos et observator
hujus nostri apostolici privilegii exstiterit, gratiam
mereatur SS. Trinitatis, et nostra benedictione fruatur,
ac in saecula saeculorum laetetur.
Scriptum per manus Georgii scriniarii S. R. E. in
mense Decembri indictione VIII. + Bene valete.
Ego Benedictus episcopus Portuensis interfui et
subscr.
Ego Bosus episcopus S. Tiburtinae Ecclesiae subscripsi.
Ego Petrus episcopus Hostiensis subscr.
Ego Dominicus episcopus Lavicanensis Ecclesiae
subscripsi.
Ego Benedictus S. Cerensis Ecclesiae episcopus
subscr.
Ego Joannes episcopus S. Ortanae Ecclesiae subscripsi.
Ego Raynerius S. Nepesinae Ecclesiae episcopus
subscr.
Ego Petrus episcopus S. Pipernensis Ecclesiae subscripsi.
Ego Benedictus episcopus de Portalatina subscr.
Ego Dodo episcopus Nucerensis subscr
Ego Azo episcopus Camerinensis subscr.
Ego Joannes episcopus S. Bledanae Ecclesiae subscripsi.
Ego Almatius . . . . subscr.
Ego Leo S. Ficoclensis Ecclesiae episc. subscr.
Ego Monaldus episcopus Ariminensis ex jussione
D. Jo. papae subscr.
Ego Berardus S. Fulgiliensis Ecclesiae episc. ex
jussione D. Jo. papae subscr.
Ego Benedictus archidiaconus, et vicedominus
subscr.
Ego Petrus diaconus S. R. E. et cancellarius sacri
palatii subscr.
Ego Crescentius diaconus subscr.
Ego Riginerius diaconus subscr.
Ego Stephanus cardinalis interfui.
Ego Joannes cardinalis tit. S. Marcelli interfui.
Ego Joannes cardinalis S. Marci interfui.
X. #Joannis XIX papae epistola ad Petrum episcopum Gerundensem de privilegio pallii.@# (Anno 1030.) [FLOREZ, #Espana Sagrada,@# XLIII, 430.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, PETRO
venerabili episcopo Gerundensis sanctae Ecclesiae et
dilecto in Christo filio, perpetuam in Domino salutem
et apostolicam benedictionem.
Cum tui amoris causa aliquid agimus, tanto nos
placere Deo devotius confidimus quanto tuam conversationem
tam evangelicis quam et apostolicis
glorificatam testimoniis scimus. Ad ejus namque
laudem refertur illud quod dicitur: « Qui manet in
charitate, in Deo manet, et Deus in eo. » Si ergo
per charitatem in Deo manemus et Deus in nobis,
et sine illa Deo placere non possumus, in omnibus
nostris operibus sine intermissione illam praeferre
debemus. Et quia urgente pastorali sollicitudine
qua divinitus videmur praediti, si aliquos captivos
ab Hispanis redimere possemus, te veniente ad
limina apostolorum, interrogavimus; respondisti
triginta captivos te velle et posse pro remedio animae
nostrae redimere et libertati dare, si vel duodecim
in anno vicibus tibi pallii usum concederemus. Zelo
itaque Dei, qui eos proprio sanguine redemit, accensi,
petitioni tuae condescendimus, palliumque
gestandum duodecim in anno vicibus tibi solum
modo concessimus, in Natale videlicet Domini, in
Epiphania, in Coena Domini, in Resurrectione Domini,
in die luna Resurrectionis, in Ascensione
Domini, in Pentecosten, in festivitate Omnium
Sanctorum, in Assumptione sanctae Mariae, et in
festo | null | e5e28126-70bd-4761-a520-924bea9b7e8f | latin_170m_raw | null | None | None | None |
sancti Saturnini, in uno concilio dioecesis vestrae.
Cujus quoniam indumenti honor modesta
actuum vivacitate servandus est, hortamur ut ei
morum tuorum ornamenta conveniant, quatinus
auctore Deo recte utrobique possis esse conspicuus.
Itaque vita tua filiis tuis sit regula. In ipsa, si qua
tortitudo in illis injecta est, dirigantur; in ea quae
imitentur, aspiciant; in ipsa semper considerando
proficiant, ut tuum post Deum videatur esse bene
quod vixerint. Cor ergo neque prospera quae temporaliter
blandiuntur extollant, neque adversa dejiciant;
sed quidquid illud fuerit virtute patientiae
devincatur. Nullum apud te locum odia, nullum
favor indiscretus inveniant; districtum mali cognoscant,
insontem apud te culpabilem suggestio mala
non faciat, nocentem gratia non excuset. Remissum
te delinquentibus non ostendas, ne quod ultus non
fueris perpetrari permittas. Sit in te et boni pastoris
dulcedo, sit et judicis severa districtio, unum scilicet
quod innocenter viventes foveat, aliud quod
inquietos feriendos a pravitate compescat. Sed
quoniam nonnunquam praepositorum zelus, dum
districtus malorum vindex existere vult, transit in
crudelitatem correctio, iram judicio refrena, et
censuram disciplinae sic discute ut et culpas ferias,
et a dilectione personarum quas corrigis non recedas.
Misericordem te, prout virtus patitur, pauperibus
exhibe. Oppressis defensio tua subveniat, opprimentibus
modesta correctio contradicat. Nullius faciem
contra justitiam accipias, nullum quaerentem
justitiam despicias. Custodia in te aequitatis excellat,
ut nec divitem potentia tua aliquid apud vos
extra viam rationis suadeat audire, nec pauperem de
re sua faciat humilitas desperare, quatenus Deo miserante
talis possis existere qualem sacra lectio
praecipit, dicens: « Oportet episcopum irreprehensibilem
esse. » Sed his omnibus uti salubriter poteris,
si magistram charitatem habueris; quam qui secutus
fuerit a recto aliquando tramite non recedit.
Ecce, frater charissime, inter multa alia, ista sunt
sacerdotii, ista sunt pallii, quae si studiose servaveris,
quod foris accepisse ostenderis intus habebis.
Sancta Trinitas fraternitatem vestram gratia suae
protectionis circumdet, atque ita in timoris sui via
nos dirigat ut post vitae hujus amaritudines ad
aeternam simul pervenire dulcedinem mereamur.
Scriptum per manum Sergi scriniarii sanctae
Romanae Ecclesiae, mense Aprili, indictione tertia
decima
XI. #Epistola Joannis papae XIX ad Robertum regem Francorum de immunitate Cluniacensis monasterii.@# (Anno 1024-1031.) [ #Bullarium Cluniacense,@# pag. 7.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, ROBERTO
regi Francorum, salutem charissimam cum benedictione
apostolica.
Quoniam, o religiosissime rex, multorum jam
charitate frigescente, superabundante autem iniquitate,
plurimis in locis non solum ab extraneis,
verum etiam ab iis qui filii nomine tenus dicuntur,
status Ecclesiae confunditur, sacrae religionis ordo
contemnitur, pietas et forma justitiae dehonestatur,
et privilegia apostolica seu etiam regalia praecepta,
quantum ad substantiam, illorum temeritate irreverenter
cassantur: oportet vestram sublimitatem vigilare,
ut in regno vobis Deo auctore commisso catholicae
fidei norma vigorem obtineat, sanctitas et
religio contra inimicos veritatis trophaeum victoriae
insigniter teneat, et sacer ritus praecedentium Patrum
inviolabiliter permaneat, quatenus per haec et vestra
fides plenitudinem bonorum percipiat, et devotio
subditorum exinde ad incrementa virtutum magis
ac magis proficiat. His enim rei sacramentum non
solum a nobis exigitur, quibus pastoralis commissa
est cura, verum etiam et a vobis, cui credita est,
cum usuris exigenda maxima pompa et regiae sublimitatis
potentia. Quod enim sine gravi dicere non
valemus dolore, quibusdam vestrorum exsecrabili
negotio ad sacerdotium introductis, non sufficit injuste
acquisita, posthabito religionis ordine, per perimendos
terrenae affectationis luxus distrahere, nisi
etiam et ea loca quae a fidelibus, qui illa ex propriis
possessionibus et sumptibus construxere, potestati
solius Romanae Ecclesiae tradita sunt testamenti
auctoritate, ad damnationis suae cumulum sibi conentur
defendere, et suis usibus male applicare; qui
profecto ipsum caput discerpere gestiunt, dum
membra ab ipso separare volunt, et eos quos ut vernaculos
habet injuriis et contumeliis lacessere non
desinunt, ignorantes utique miseri quod hujus sanctae
sedis decreta ita pia fide a filiis matris Ecclesiae accipienda
sunt, et veneranda, ut tanquam regulae canonum
ab eisdem absque ullo scrupulo admittantur, utpote
quae de omni Ecclesiae fas habeat judicandi, neque
cuiquam liceat de ejus garrire decreto, nec judicare
judicio. Cujus judicii sententiam eo magis oportet a
nemine dissolvi, quo certius apostoli constat illam
Petri | null | f263deec-6158-4dd3-8e29-fea057e41ec5 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
firmitate et auctoritate solidari. Ait enim quodam
in loco Leo papa venerabilis et sanctae institutionis
doctor admirabilis: « Non parvae insaniae est
contra eum aliquem mutire, qui clavigerum regni
coelestis habet tutorem et patronum; quin eo magis
si hic multa verba tumentis spiritus relaxentur, ne
forte Petri vindicta in posterum reservetur. » Horum
itaque rabiem et tumoris insolentiam a nostris
locis, et maxime a Cluniensi coenobio specialiter et
singulariter nobis proprio procul amovere cupientes,
hoc privilegium apostolica auctoritate filio nostro
charissimo Odiloni et sibi succedentibus in perpetuum
facere voluimus; quod vestrae nobilitati idcirco
cum his litteris mittimus, ut vestris vestrorumque
sacerdotum vel optimatum in auribus recitetur,
praeceptoque regali et auctoritate firmetur, corroboretur,
et auctorizetur; ut nullius cujuscunque sacerdotis
vel principis persona contra hoc apostolicae auctoritatis
decretum in perpetuum garrire vel mutire
audeat, ne apostolico percussus anathemate districtae
ultionis poenas luat, et regalis transgressor praecepti
cum suppliciis infernorum exsors etiam fiat temporalium
bonorum.
XII. #Epistola Joannis XIX papae ad Gauslenum episcopum Matisconensem pro tuenda libertate et immunitate monasterii Cluniacensis ab omni jurisdictione episcopali.@# (Anno 1024-1031.) [ #Bullarium Cluniacense,@# pag. 8.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, GAUSLENO
episcopo Matisconensi, salutem charissimam cum
benedictione apostolica.
Cui, Deo auctore, praesidemus reliquarum Ecclesiarum
caput et cardo sancta Romana Ecclesia tanto
intolerabilius patitur quodcunque sibi ingeritur dedecus
quanto unitati suae is, a quo ingestum est, videtur
propinquior. Ex quo ad episcopalem gloriam
deductus es, Romanae Ecclesiae filius et discipulus
visus es, et tam a nobis quam ab antecessoribus
nostris amodo sic computatus es; nunc vero nescimus
qua nova temeritate illectus, inexstinguibili cupiditate
accensus, matri tuae repugnas, et contra
nos, meritis apostoli Petri magistrum tuum, levas
calcaneum, cum coenobium Cluniacense, cunctis
pene nationibus sanctitate praefulgens, nec non apostolicis
privilegiis fultum et ab omnium ditione subtractum,
solius principis apostolorum et vicariorum
suorum judicio reservatum, commoves, venerandum
etiam infidelibus Patrem domnum Odilonem, abbatem
irreverenter appetis, fratres ibidem degentes pro
adipiscenda perpetua transitoriam quietem optantes
sollicitas, apostolica privilegia cassare contendis.
Quod ita accipimus quemadmodum si ipsa membra
nostra avide discerpere quaereres; et quod sine ruina
tua esse nequit. Cave caute vel jam monitus animae,
et nostrum monasterium singulare nobis relinque ne,
dum particeps ejus contra nos esse cupis, ordinis nostri
exsors apostolica auctoritate efficiaris. Si vero aliqua
competens ratio adversus eum te commovet, nostrum
judicium sub quo solo manet confidenter quaere;
nos nempe qui eum tam a te quam et ab omnibus
tuemur, nulli praejudicium praetendere patimur.
XIII. #Epistola Joannis XIX papae ad Bochardum archiepiscopum Lugdunensem pro immunitate Cluniacensis monasterii.@# (Anno 1024-1031.) [ #Bullarium Cluniacense,@# pag. 9.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, BORCHARDO
archiepiscopo Lugdunensi, salutem charissimam
cum benedictione apostolica.
Gauslenum Matisconensem suffraganeum vestrum,
Cluniacensis monasterii nostri ordinationem et consecrationem
avide contra privilegia apostolica usurpare
quaerentem, valde dolemus, ex eo magis quod
tantorum apostolicorum excommunicationum reus
sola cupiditate factus est. Et quia pro amore sancti
Petri, cujus singulare monasterium est, suae parti
favisse et favere vos intelleximus, gratias vobis apostolicis
benedictionibus referimus cumulatas, et ut
incessanter faciatis, petimus. Sub quae etiam rogamus
ut eidem episcopo interdicatis, sicut nos litteris
nostris fecimus consecrationem, ordinationem, vel
aliquod jus in nostro monasterio quaerere, ne dum
hoc injuste appetit, quod juste sibi licet pro sua inobedientia,
iterata tantorum Patrum querela, apostolica
auctoritate careat.
XIV. #Joannes XIX monasterii Fuldensis privilegia, petente Richardo abbate, confirmat.@# (Anno 1031.) [DRONKE, #Cod. diplom. Fuld.,@# 351.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, dilecto
in Christo filio RICHARDO, abbati venerabilis monasterii
Salvatoris nostri Jesu Christi et sancti Bonifacii
martyris, siti in loco qui vocatur Boconia juxta
ripam fluminis Fuldae, et per te omnibus tuis successoribus.
Congruit apostolico moderamini pia religione pollentibus
benevola compassione succurrere et poscentium
animis alacri devotione assensum praebere.
Igitur, quia postulasti a me, fili charissime, quatenus
praedictum Fuldense monasterium privilegii sedis
apostolicae infulis decoretur, ut sub jurisdictione
sanctae Romanae Ecclesiae specialiter constitutum
nullius alterius Ecclesiae jurisdictionibus submittatur:
idcirco piis desideriis faventes hac nostra auctoritate
id quod exposcimur effectui mancipamus.
Commendamus itaque tuae | null | 51d88e12-e3c8-4979-8f36-f7aaa1a0453f | latin_170m_raw | null | None | None | None |
fidei et discretioni praefatum
monasterium cum omnibus rebus mobilibus
et immobilibus sibi pertinentibus quas nunc habet,
vel in futurum Deo auxiliante habebit. Concedimus
etiam atque donamus vobis monasterium Sancti
Andreae, quod vocatur Exailum, situm juxta basilicam
sanctae Mariae ad Praesepe, cum omnibus mansionibus
suis. Monasterium ergo Fuldense, quod
sanctus martyr Christi Bonifacius primitus construxit,
et pluribus ornatibus ac praediis ditavit regumque
ac principum defensionibus munivit, cum
omnibus cellis, ecclesiis et curtibus cunctisque ad
se pertinentibus nostri privilegii praeceptione confirmamus,
hocque jubemus et statuimus ut nullus inde
futurus abbas consecrationem usquam praesumat
accipere nisi ab hac sede apostolica. Quem etiam
idcirco specialiter ordinamus et consecramus atque
privilegiis Romanae et apostolieae sedis insigniri volumus,
ut noverint caeterae Ecclesiae Fuldensem
Ecclesiam specialem sanctae Romanae Ecclesiae esse
filiam. Tibi ergo, fili charissime, inter omnes abbates
Galliae et Germaniae primatum sedendi et judicandi
et concilium cum caeteris abbatibus habendi concedimus.
Nulli episcoporum, archiepiscoporum, patriarcharum
temere, nisi a vobis accepta licentia,
super altare vestri patrocinii missarum solemnia
celebrare liceat. Nullius persona principis neque
totum neque partem de rebus ejusdem monasterii
alicui mortalium subdere vel in beneficium praestare
audeat, excepto solo abbate, qui legitima beneficia
viris ac ministerialibus suis praestare habet; sed
soli Romanae Ecclesiae specialis filia Fuldensis Ecclesia
libere atque secure deserviat. Si, quod absit!
aliquis abbas de vestro monasterio aliquo crimine
infamis fuerit, praecipimus ut pulsationis judicium
non sentiat, donec a nostra apostolica sede audiatur.
Liceat etiam tibi, charissime fili, tuisque successoribus
abbatibus ejusdem monasterii, episcoporum
more, apostolicam sedem ad defensionem tui
tuaeque Ecclesiae appellare, et contra omnes aemulos
vestros Romanae majestatis scuto vos defendere.
Praeterea ob amorem et reverentiam venerabilis
Fuldensis Ecclesiae tibi, frater charissime, tuisque
successoribus abbatibus usum dalmaticae et sandaliorum
in celebratione missae concedimus, ut et in hoc
prae caeteris nostri amoris privilegio specialiter insignitus
appareas. Decrevimus quoque deliberantes
ut congruis temporibus nostrae pro vobis sollicitudini
intimetur qualiter religio monastica regulari
habitu dirigatur et concordia fratrum studio ecclesiasticae
professionis custodiatur, ne forte, quod
absit! sub hujus privilegii obtentu animus gressusque
vestrae rectitudinis a norma justitiae aliquomodo
retorqueatur. Interdicimus etiam, secundum petitionem
sancti Bonifacii et decretum Zachariae antecessoris
nostri, ne ulla femina idem venerabile monasterium
ingrediatur. Sed et hoc summopere praecipimus
et commonemus, ut nullus hominum de
redditibus et fundis vel decimis caeterisque fidelium
oblationibus seu familiis ad hospitale pauperum vel
ad portam hospitum pertinentibus aliquid auferat,
vel in beneficium suscipere praesumat; sed, sicut
beatissimus Christi martyr Bonifacius instituit, omnia
sint rata et ordinata, tam ea quae ad usus fratrum
quam ea quae ad diversos officiorum cultus
pertinere videntur. Super haec omnia constituimus
per hujus decreti nostri paginam, ut quicunque cujuslibet
Ecclesiae praesul vel quacunque dignitate
praedita persona hanc nostri privilegii chartam,
quam auctoritate principis apostolorum firmamus
temerare tentaverit, anathema sit, et iram Dei incurrens
a coetu omnium sanctorum extorris existat,
et nihilominus praefati monasterii dignitas a nobis
indulta perpetualiter inviolata permaneat apostolica
auctoritate subnixa.
Scriptum per manum Sergii scriniarii sanctae Romanae
sedis, mense Martio, indictione XIV.
XV. #Epistola Joannis XIX ad Jordanum Lemovicensem episcopum, caeterosque Galliarum episcopos, de S. Martialis apostolatu.@# (Anno 1031.) [MANSI, #Concil.@# XIX, 417.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, JORDANO
episcopo, et ejus clero cunctisque episcopis Galliarum,
salutem charissimam cum benedictione apostolica.
Ad pastoralem quidem sollicitudinem pertinet,
cum aliquid controversiae in Ecclesia oritur, antequam
vires recipiat, falcastro severae linguae exstirpare
radicitus, et ea superserere tam divinis quam
sanctissimis exemplis quae messem Dei faciant et
laetificent. Cur enim talia suscepimus propalabunt
subjecta. Beatissimus quidem Martialis, sicut in
gestis ejus reperimus, docente Christo in mundo et
praecipiente, a Petro apostolorum principe baptizatus
est, et tanto sancti Spiritus igne inflammatus ut
ex eo derelictis parentibus soli ipsi Filio Dei servire
eligeret, et hunc Magistrum et Dominum, Petro apostolo
confirmante, cujus sanguine cretus erat, desideraret:
quod et factum est. Nam in resuscitatione
Lazari praesens aderat, in coena interfuit, in lavatione
pedum ministravit. Post passionem vero,
quando putabant se spiritum videre, palpare manus
et latus Thomam vidit. Quando apostolis dictum
est: #Euntes docete omnes gentes, baptizantes eos in
nomine Patris, et Filii, | null | 66238b6b-8486-41ff-b0cf-f64e3e1840f4 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
et Spiritus sancti (Matth.
XXVIII)
@#, etc. #Accipite Spiritum sanctum; quorum remiseritis
peccata, remittuntur eis, et quorum retinueritis,
retenta sunt (Joan. XX)
@#, audivit. Ascendentem
in coelum vidit, Spiritum sanctum in igneis linguis
descendentem et vidit et accepit, omnibusque
linguis est usus. Deinde principi apostolorum adhaesit,
utpote carne propinquus et baptismate filius,
a quo, praecipiente Christo ad praedicandum provinciis
Galliarum est destinatus, ubi infinitum populum
a cultu idolorum removens, Christo sua doctrina
dedicavit; quam piam sanctamque, tam
gravitate et pietate morum, quam resuscitatione
mortuorum, recuratione claudorum, caecorum illuminatione,
et omnium mirabilium perpetratione
confirmabat.
Huic modo quidam vestrorum, ut audivimus,
detrahere praesumunt, quasi nihil sit ei commune
cum apostolis, sed confessoribus. Hi vero non loqui,
sed insanire videntur, quia gravati fascibus
peccatorum, in coelis judicare contendunt. Petrum
denique nostrum, cui claves coelorum commissae
sunt, confessorem dicimus quia Christum confessus
est, dicens: #Tu es Christus Filius Dei vivi (Matth. XVI)
@#,
et apostolum dicimus, quia ab ipso
Domino ad praedicationem est missus; martyrem
nominamus, quia praedicando Christum, martyrio
vitam finivit; principem apostolorum credimus
quia apostolos constituit, sicut est Marcus baptismate
filius, et Mathias sorte electus, Lucas discipulus
apostoli Pauli, et Barnabas, et quamplures. An
forte nolunt hos recipi inter apostolos, eo quod ab
apostolis sint electi et missi, qui Martialem, eo quod
non sit de duodeno numero, apostolica dignitate nolunt
clarum videri?
Non putant alios apostolos, nisi illos duodecim;
et ubi est quod dicit apostolus Paulus Philippensibus? #Necessarium autem existimavi Epaphroditum
fratrem, cooperatorem, et commilitonem meum, vestrum
autem apostolum, et ministrum necessitatis meae,
mittere ad vos
(Philipp. II)
@#. Silam quoque et Judam ab
apostolis apostolos nominatos invenimus. Anglorum
enim Ecclesia usque hactenus beatissimum
Gregorium, quem nos confessorem dicimus, proprium
suum apostolum nominat. Romani pontifices,
quia vice apostoli funguntur, apostolici nominantur.
Cum igitur apostoli nomen non sit numeri, sed
suffragii, quicunque revelante Deo ad praedicandum
mittitur, et sua pia exhortatione et exemplo commissum
sibi divinitus populum a potestate diaboli
liberat, non incongrue apostolus dici potest, quia
apostolus #missus@# dicitur.
Nos vero, in firma petra aedificati, hunc de quo
loquimur Martialem, utrum inter confessores, an
inter apostolos, Jesus Christus Dei Filius, cui corporaliter
adhaesit, et cujus gloriam vidit et benedictione
est usus, annumeret; apostolum nominari
posse definimus, et aeque apostolica officia in
divinis mysteriis exhiberi sibi censemus: nec de
illius beatitudine dubitare quemquam posse confidimus,
qui sibi respondente nomine sacris operibus
apostolicam dignitatem subtrahere invidiose conatur.
Ut autem reverentia et celebritas tanti apostoli in
toto terrarum orbe excelsius recolatur, aedificatum
et dedicatum est a nobis in ejus honorem pulcherrimum
altare in basilica Sancti Petri apostoli Romae
ad meridianam templi partem III Idus Maii, ubi quotidie
ipsius sancti memoria devotissime veneratur,
et praecipue in die natalitii ejus, quod est pridie Kalendas
Julias, quotannis dulcius recolitur.
XVI. #Joannis XIX epistola ad S. Odilonem Cluniacensem abbatem.--Redarguit quod Lugdunensem archiepiscopatum recusaverit.@# (Anno 1031.) [MANSI, #Concil.@# XIX, 418.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, ODILONI
abbati, salutem charissimam cum benedictione apostolica.
Docente beatissimo Gregorio, multa videntur bona,
et non sunt. Verumtamen cum dicatur, si rogas,
audies; quia omnia tua quae videbantur bona, bona
non esse sentimus. Quid enim in monacho obedientia
sanctius? Quid in Christiano acceptabilius? Nonne #melior est obedientia, sacrificio,@#
secundum propheticum
judicium? et voce Dominica dicitur: #Obedientiam volo, et non sacrificium.@#
Quantum vero
beatus Benedictus eam suis praeconiis extollat, non
est dignum hic inserere, cum te non lateat. Percipimus
igitur injuriam sanctae Ecclesiae Lugdunensis
petentis te in conjugium, quia competebat: cui
etiam salivam in facie jecisti. Omittimus injuriam
sanctae plebis, cujus regimen, parcendo soli vitae tuae,
refugisti, et refugis. Tacemus quod auctoritatem
tantorum praesulum monentium, et rogantium ad
episcopalem dignitatem accedere, posthabuisti, quod
sanctae Romanae Ecclesiae et nobis inobedientem te
reddidisti, et inultum relinquere nec debemus, | null | 8066855e-fe3c-42a9-a58b-6f8ab9c5008b | latin_170m_raw | null | None | None | None |
nec
possumus, nisi forte obedientia diluat quae inobedientia
maculavit, satisfactione purgetur quod
transgressione inquinatum est, id est, nisi expetitum
regimen jam dictae Ecclesiae, quod inobediendo
usque hactenus sprevisti obedienter susceperis;
quid amaritudinis, vel severitatis erga meritos sciat
Romana Ecclesia injicere, senties. Nam hoc sacrum
regimen sicut a nullo est temere usurpandum, ita
petente Ecclesia a nullo tuo simili est vitandum.
Quoniam tantorum perditionis reus eris, quantorum
saluti exemplo et doctrina prodesse potuisses. Nota
loquimur, et quae te scire pleniter confidimus. Ideoque
taceat jam charta, et lingua loquatur, verum
episcopi Gaudfridi, cui luce clarius voluntatem meam
reserandam tam tibi, quam confratribus tuis, et
omni Ecclesiae commisimus. Vale.
XVII. #Litterae absolutionis Hugoni Antissiodorensi episcopo, a Joanne XIX concessae.@# (Anno 1032.) [MANSI, #Concil.@# XIX, 419.]
JOANNES gratia Dei Romanae sedis episcopus, universis
in orbe terrarum Ecclesiae filiis.
Nullum in Ecclesia catholica majus potest esse
nefas quam existimare alicujus naevum criminis,
praecipue poenitentis, quod non queat dissolvere concessa
Petro a Domino clavis. Debemus enim ante
oculos mentis revocare lapsum ipsius primi pastoris
qui, dum Magistrum negavit, protinus ut poenituit,
non solum gradum, vel dignitatem apostolici
culminis non amisit, sed potius sui ovilis custodiam
Christus illi postmodum evidentius assignavit.
Quod nihil aliud, ut credimus, quam lapsorum medicina
fuit. Proinde fratri nostro Hugoni Antissiodorensi
praesuli, Deo et nobis sua peccata confitenti,
seseque culpabilem reddenti, plenariam a Deo pollicente
promittimus consequi indulgentiae veniam,
secundum sponsionem ejusdem, qua dixit: #Non
veni vocare justos, sed peccatores ad poenitentiam (Matth. IX)
@#.
Ideoque nobis debet effici charissimus,
quia Dei timore correptus, apparet humillimus, et
quia in talibus requiescit Deus.
XVIII. #Joannis XIX papae ad Bardonem archiepiscopum Moguntinum epistola.@# (Anno 1032.) [GUDENI, #Cod. diplom.@# I, 15.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, confratri
et coepiscopo BARDONI, sanctae Moguntinae Ecclesiae
venerabili archiepiscopo, perpetuam in Domino salutem
Licet omnibus Christianis sit conveniens charitatem
Christi sequi, a quo nomen ducunt, qui in tantum
nos dilexit ut proprio sanguine a potestate diaboli
liberaret, nos praecipue, qui sacerdotali dignitate
fungimur, ita per omnia sequi charitatem debemus
ut secundum divinum eloquium proximum
sicut nos ipsos diligere demonstremus.
Quod sequentes sanctissimi antecessores nostri,
decus sacratissimum, singulariter in sede beati Petri
apostoli praesulantibus divina providentia adinventum,
pallium scilicet, gestandum inter missarum
solemnia dignitatis et sanctitatis insigne et ad universorum
honestorum morum cultum aliis coepiscopis,
quos benigna opera caeteris clariores reddiderunt,
indulgere honestum visum est certis festivitatibus.
Hoc vero quia petiit fraternitas vestra, et antecessorum
vestrorum ducit exemplo gestandum,
vobis certis festivitatibus, et subjectis concedimus,
videlicet in die Natalis Domini, in Epiphania, in die
Coenae Domini, in die sancto Paschae, et in Ascensione
Domini, in die sancto Pentecostes, in festivitatibus
sanctae Mariae, in Natalitiis apostolorum, in
festivitate sancti Martini et sanctorum Lamberti,
Albani, Sergii, Bachi, Aurei et Justinae, in Ordinatione
suffraganeorum tuorum episcoporum et clericorum,
in die Natalis vestri et in Dedicatione ecclesiae
vestrae.
Crucem ante vos portandam fraternitati vestrae
concedimus, et in stationibus festivis super equum
equitandi licentiam damus. Et si quid in Ecclesia
vestra, vel suffraganeorum vestrorum acciderit,
quod judicium apostolicum vel apostolici legati
praesentiam competenter expetat, et tanta necessitas
vos urgeat ut exspectare nulla ratione valeatis, nostra
vice terminare, vos apostolica auctoritate judicamus,
servata tamen in hoc, et in supra scriptis
ea mensura qua antecessores vestros usos esse per
privilegia sanctissimorum antecessorum nostrorum
cognoveritis. Quarum dignitatum honor cum modesta
actuum vivacitate servandus est. Hortamur
tamen ut ei cuncta morum vestrorum ornamenta
conveniant, quatenus auctore Deo recto utrobique
possis esse conspicuus.
Itaque vita tua filiis tuis sit regula; in ipsa, si
qua tortitudo illis injecta est, dirigant, in ea quid
imitentur aspiciant, in ipsa se semper considerando
proficiant, ut tuum post Deum, videatur esse bonum
quoad vixerint. Cor ergo neque prospera quae temporaliter
blandiuntur, extollant, neque adversa dejiciant,
sed quidquid illud fuerit, virtute patientiae
vincatur.
Iram judicio refrena, et mensura disciplinae sic
utere ut et culpas ferias, et | null | 2744bda4-4fdd-40da-9aaa-b1873617b36f | latin_170m_raw | null | None | None | None |
a dilectione personarum
quas corrigis non recedas. Misericordem te, prout
virtus patitur, pauperibus exhibe, oppressis defensio
tua subveniat, opprimentibus modesta correctio
contradicat. Nullius faciem contra justitiam accipies,
nullum quaerentem justa despicias. Custodia
in te aequitatis excellat, ut nec divitem potentia sua
aliquid apud vos extra viam suadeat rationis audire;
nec pauperem de se sua faciat humilitas desperare,
quatenus Deo miserante talis possis existere qualem
sacra lectio praecipit, dicens: #Oportet episcopum
irreprehensibilem esse.@# Sed in his omnibus uti
salubriter poteris, si magistram charitatem habueris;
quam qui secutus fuerit, a recto aliquando tramite
non recedit.
Ecce, frater charissime, inter multa alia ista sunt
sacerdotii, ista sunt pallii, et praedictarum virtutum:
quae si studiose servaveris, quod foris accepisse
ostenderis, intus habebis. Sancta Trinitas fraternitatem
tuam gratiae suae protectione circumdet; atque
in timoris sui viam nos dirigat, ut post vitae
hujus amaritudinem, ad aeternam simul pervenire
dulcedinem mereamur.
Scriptum per manus Sergii notarii regionarii et
scriniarii sanctae Romanae Ecclesiae, mense Januario,
indictione quinta decima.
XIX. #Joannes XIX sedem episcopalem Ciza Numburgum translatam rogatu Hildiwardi episcopi confirmat.@# Anno 1032. [MANSI, #Concil.,@# tom. XIX, col. 481.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, dilecto
in Christo filio HILDIWARDO sanctae Nuemburgensis
Ecclesiae episcopo, et omnibus successoribus tuis
perpetuam in Domino salutem.
Convenit apostolico moderamini pia religione petentibus
benevola cooperatione succurrere, ac poscentium
animis alacri devotione impertiri assensum.
Ex hoc enim lucri potissimum praemium a conditore
omnium Deo procul dubio promeremur, si venerabilia
loca opportune ordinata et ad meliorem
per vos fuerint statum perducta. Sicut ergo, charissime
fili, tibi absenti rogatu filii nostri Christianissimi
imperatoris Conradi, et confratris nostri
Hunfredi Magdeburgensis archiepiscopi, nec non illorum
qui haereditatem suam ecclesiae contulerunt,
videlicet Hermanni marchionis, et germani sui Ekkihardi,
et maxime pro magna utilitate et securitate
Ecclesiae tuae consilio episcoporum et clericorum
nostrorum, sedem episcopalem de Ziza in Nuemburg
transferre concessimus. Ita nunc quoque tibi
praesenti cum clero tuo et dignioribus de populo et
nuntiis praedicti imperatoris, et archiepiscopi consilio
eorumdem archiepiscoporum et clericorum nostrorum
factum probamus, et tam tibi quam omnibus
successoribus tuis perpetua stabilitate confirmamus.
Quod enim secundum canones pro necessitate
saepe factum fuisse legimus, nostris quoque temporibus
fieri non prohibemus. Quoniam igitur canonice,
et communi consensu omnium ad quos attinebat,
sedis tuae translatio facta est, absque omni contradictione
universi successores tui a Nuemburgensi
clero, et populo eligantur, atque ad eumdem titulum
regulariter consecrentur, et Magdeburgensibus
archiepiscopis, quorum dioecesim translatio non excedit,
utpote metropolitanis suis omni pietatis devotione
sint subjecti. Hoc quoque communicato concilio
placet addere, quod Ecclesia Citicensis in honorem
beatorum apostolorum Petri et Pauli consecrata
non omnimodis negligatur, sed in loco clericorum
in Nuemburg transeuntium monachi vel canonici
substituantur, qui integrius stipendiis ejusdem ecclesiae
inibi Deo serviant, et sicut pacis filii matri
suae Nuemburgensi Ecclesiae in Domino semper devote
obediant. Si quis autem, quod minime credimus,
temeraria praesumptione contra hoc nostrum
apostolicum privilegium venire, aut in aliquo contraire
praesumpserit, seu violator exstiterit, sciat se,
auctoritate Dei omnipotentis et beati apostolorum
principis Petri, ac nostra, anathematis vinculo esse
innodatum, et a regno Dei alienum, atque cum Juda
traditore Domini nostri Jesu Christi socium futurum
inferno, excommunicationique subjaceat, donec resipiscens
ad satisfactionem et congruam emendationem
revertatur. Qui vero suo intuitu curator et observator
hujus nostri apostolici privilegii exstiterit,
benedictionis gratiam, vitamque aeternam, et aeterni
regni gaudia a Domino percipere mereatur in saecula
saeculorum. Amen.
XX. #Epistola Joannis XIX pro monasterio S. Joannis Angeriaco@# (Anno 1024-1033.) [ #Gallia Chritisana,@# tom. II, p. 466.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, urbis
Romae vicarius beatorum Petri et Pauli apostolorum,
omnibus archiepiscopis et episcopis Galliarum degentibus,
cum WILLELMO religioso duce Aquitanorum,
et GOFFREDO comite Engolismae civitatis commoranti;
nec non ELIA comite Petragoricae urbis degenti,
simulque filiis Hugonis castro Leziniaco habitantibus;
itemque WILLELMO de Paterniaco, et
alio WILLELMO de Talamonte, pariter cum WILLELMO
vicecomite filio Kalonis de Castello-Oniaco, AIMERICO
de Taleburgo, WILLELMO de Surgeriis, et ALBUINO,
omnibusque senioribus, minoribusve Aquitaniae partibus
commorantibus, | null | 5d6944eb-2435-4fa0-833d-868de0e5976b | latin_170m_raw | null | None | None | None |
salutem beatissimam cum
benedictione apostolica.
Rogamus vos omnes, suprascripti seniores, et qui
hic nomine tenus non sunt positi, vos vestrique
successores, usque in perpetuum custodire hujus
nostrae textus, videlicet ut monasterium sanctissimi
ac beatissimi praecursoris et martyris Christi Joannis,
et confessoris domini Reverentii, positorum in
loco qui dicitur Angeriaco, ab hac praesenti die Kal.
Maiarum, defendere, ac benigne tractetis cum religioso
domno Aymerico ejusdem Patre loci, cum
cuncta caterva monachorum a Deo sibi credita, ita
venerari, sicut decet in omnibus, maxime tamen
pro eo quod regulam sanctissimi Patris Benedicti
inviolabiliter audivimus custodiri. Quapropter obnixe
precamur et praecipiendo praecipimus ut nullus
sit ab hac hora inantea usque in saecula saeculorum res
praedicti monasterii temerare [ausus], et quod absit!
aliquid exinde auferre praesumat, nisi tantummodo
ex consensu ejusdem loci Patris et omnium fratrum.
Si quis autem hanc nostram assertionem custodire
voluerit, habeat benedictionem a Filio S. Mariae et a
praecursore ejusdem Domini nostri Jesu Christi, et
absolutus sit a B. Petro apostolo, et a me ejusdem
pastoris vicario, ab omnibus peccatorum vinculis,
etc. Vos autem valete et pro me orate.
XXI. #Epistola Joannis XIX papae ad Guillelmum comitem.@# (Circa a. 1030.) [ #Histoire générale du Languedoc@# tom. II, #Preuves,@# pag. 185, ex Chronico ms. Amymerici de Peyrat. Biblioth. Colbert.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, domino
GUILLELMO glorioso comiti, charissimam salutem et
apostolicam benedictionem.
Mittimus ad tuam benignitatem veluti ad charissimum
filium, ut audias nostram exhortationem, et
benefacias monasterio sancti Petri de Moyssiaco, ut
ipse beatus Petrus, qui est pastor et nutritor omnium
fidelium, benefaciat de te cum a praesenti vita
subtraxeris. Arnaldus Oddo vice comes Gasconiae,
miles tuus, possidet injuste duas ecclesias quae
pertinent jam dicto monasterio Sancti Petri; una
est aedificata ad honorem sancti Martini, in loco qui
dicitur Orriolo; alia sancti Saturnini, in Flamalingis.
Manda Arnaldo ut reddat sancto Petro duas ecclesias
cum omnibus pertinentiis illarum, ut fratres
commorantes in praedicto monasterio habeant de
eisdem ecclesiis quod rectum est, et propter tuam
animam quotidie supplicent Domini clementiam, ut,
cum per divinam vocationem de hac luce deportaberis
ab angelis sanctis, aeternam habeas requiem.
Quod si non peregeris secundum quod tibi per praesentem
epistolam transmisimus, ex auctoritate Petri
apostoli scias te esse excommunicatum, ita ut in
ecclesiam nom ingrediaris, neque communionem accipias.
Vale
XXII. #Joannis XIX epistola qua omnes « bonum facientes » excitat ut in restituendam ecclesiam Magalonennensem incumbant.@# (Anno 1024-1033.) [MANSI, #Concil.@# tom XIX, col. 570.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, omnibus
bonum facientibus in Ecclesia Magalonensi, ad
honorem apostolorum Petri et doctoris gentium
Pauli dedicata et dedicanda, salutem charissimam,
cum benedictione apostolica et absolutione.
Supradictam Magalonensem ecclesiam, peccatis
exigentibus, ad nihilum redactam audivimus, unde
valde dolemus, quia Ecclesiarum desolatio Christianorum
detrimentum esse dignoscitur. Ob hoc quidem
tam Ecclesiae supradictae quam et omnibus
circumcirca degentibus suggerere volumus Christianis
ut in restauratione hujus ecclesiae laborent:
peccatorum namque suorum veniam et indulgentiam
promereri a justo judice apostolica auctoritate
spondemus, quicunque de propria haereditate vel de
propriis bonis offerendo, aut de beneficiis reddendo,
ecclesiam supradictam relevare nisus fuerit. Nam
unam et similem mercedem accipiet qui propria offeret,
et qui beneficia ecclesiastica reddet in commune,
et benedictione pariter et absolutione apostolica
fruetur. Quod si aliquis episcopus, vel cujusque
dignitatis honore, quod ibidem ablatum fuerit,
pravo ingenio alienare, usurpare vel vendere
voluerit, maledictione anathematis percellatur, habeaturque
extraneus a Christianorum consortio et
regno Dei. Hoc vero decretum firmari ab omnibus
volumus episcopis, quos Arnaldus invitaverit, sicut
nos fecisse inferius cognoscent +. Bene valete. Aldericus
Dei gratia Vercellencis episcopus. Reynaldus
Dei gratia Papiensis episcopus. Petrus, quem dicunt
episcopum sanctae Ruffinae, subscribens firmavit.
Ismundus archiepiscopus Ebredunensis firmavit.
Oldericus episcopus Aurelianensis Ecclesiae +. Raymundus
episcopus de Rende. Deodatus episcopus
Lunensis firmavit. Alcuius Astensis firmavit. Vaudinus
Taurinensis firmavit. Bernardus Aggenensis
firmavit. Deodatus episcopus Tholonensis firmavit.
Petrus episcopus Massiliensis firmavit.
I. #Joannis XIX papae privilegium pro Ecclesia Portuensi.@# (Anno 1025.)[MARINI # | null | e5823aa6-b745-4343-9102-5a1e75498dcc | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Papiri diplomatichi,@# I, 70.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, charissimo
in Domino Jesu Christo filio BENEDICTO, sanctae
Portuensis Ecclesiae episcopo successoribusque
suis in perpetuum.
Quoniam semper sunt concedenda quae rationabiliter
a fidelibus fiunt postulata, oportet nos in
concedendis privilegiis nostram benevolentiam largiri
et munificentiam. Et quia a perfectionis culmine,
saecularibus praepediti negotiis, valde distamus,
ex eo nos potissimum ab omnipotenti Deo veniam
promereri et gratiam adipisci confidimus, si
rectitudinis normam tenentibus et evangelica conversatione
pollentibus defensionis et nostro munimine
subrogamus. Unde, quia tua dilectio a nostra
sublimitate humiliter expetiit, quatenus concederemus
et confirmaremus vobis vestrisque successoribus
in perpetuum episcopatum supradictum cum
pertinentiis suis; inclinati precibus vestris, per hujus
praecepti seriem concedimus et confirmamus vobis
vestrisque successoribus in perpetuum praedictum
episcopium, scilicet Portuensis Ecclesiae,
quod positum esse videtur foris praedictam civitatem
Portuensem, cui vocabulum est sancti Hyppoliti,
cum vineis et hortis qui sunt in circuitu ejusdem
ecclesiae, pariter et clausuram ( #clusuram de
vinea una@# ), et vineam unam in integrum, sitam in
Cardeto, et in Finilia clausuras duas cum vineis, et
terris infra se.
Omnia haec posita in insula majore, imo et
ecclesiam S. Mariae ( #parvamque@# ) pariterque ecclesiam
S. Laurentii cum episcopio, et cum cellis,
et hortis atque vineis, clausuras quinque; in una
quidem est ecclesia S. Petri, et S. Georgii, et
S. Theodori; in alia vero est ecclesia S. Viti sicuti
a muro, et a (flumine Tiberino) #fluvio Tiberis,@# atque
limitibus circumdatur, tertia super ripam fluminis,
quarta juxta S. Laurentium, et usque in praedium
Trajanum. Necnon clausuram de vinea in loco qui
vocatur Scarajo, et aliam petiam quae appellatur
Clusura, et vineae petiam unam in Turre Cucuzuta
( #Cucuzina@# ), et aliam in Monton. Verum etiam et
fundum unum in integrum qui dicitur Bacatu (Bacani)
cum appendice sua, quae vocatur Scriptula
( #Criptulis@# ), in qua sunt cisternae antiquae positae
juxta eamdem civitatem Portuensem, sicuti incipit
a primo latere ab arbore quae dicitur Tramarice
( #Tumarice@# ), dirigitur in Colunnella, quae in campo
stare videtur milliario secundo distante ab eadem
civitate, et deinde pergente recto itinere per Salariam,
et usque ad attegiam piscatoriam, et ex inde
remeante ad mare per Buccinam, et circumeunte
littus maris usque ad Sanctam Nympham, et usque
ad Focem Miccinam, cum locis qui dicuntur Juncera
( #Jonceta@# ) usque ad balnearia, et usque ad locum
qui Portus Trajani vocatur, et usque ad palatium
qui vocatur Progesta, et usque ad civitatem ipsam
vetustissimam cum lacu Trajani. Nec non et castellum
aliud minus in integrum cum omnibus ad illud
pertinentibus; et in civitate Constantiniana omnia
quae ibidem praedictum episcopium habere dignoscitur,
una cum Ecclesia beatorum apostolorum Petri
et Pauli destructa, cum cryptis, ubi animalia ipsius
Ecclesiae manere videntur, ( #deinde et vadit@# ad) extendentibus
se usque S. Mariam, quae ponitur in
arcu cum ( #crypta et domo@# ) cisterna, et usque ad domum
quae vocatur Balneum Veneris, et usque ad
viam publicam infra ipsum castellum, atque cannetum
de ipsa civitate, scilicet monasterium S. ( #Aguntii@# )
Agnetis cum salariis et vineis quae (in terra, in
Cere) infra se habere videtur. Porro et fundum in
integrum qui vocatur Palmis, cum casis, vineis,
terris et pascuis, extendentem se usque ad Furnum
antiquum, qui est juris supradicti episcopii; et in
eodem fundo monumentum antiquum, esse videtur,
positum via Portuensi milliario ab urbe Roma plus
vel minus decimo. Itemque insulam minorem in integrum,
cum vineis et casis, seu terris, cum loco
qui vocatur Scarajo, qui olim fuit portus Trajani,
cohaerente eidem fundo Baccani, et cum omnibus
ad eum pertinentibus; pariterque et fundum in integrum
qui vocatur Judaeorum, et fundum qui vocatur
Gualdus ( #Galdus@# ) cum omnibus eorum pertinentibus
positum juxta praedictam civitatem antiquam, etiam
et filum salinae in integrum, situm in VII fila. Item
et in Baccani et in Generula (Genestula) fila novem,
omnia fila salinarum quae ad vestrum episcopium
pertinere noscuntur; seu et fundum in | null | bb873b16-8f0e-49a2-8e7c-4777cfd6e06e | latin_170m_raw | null | None | None | None |
integrum, qui
vocatur Gualdus Major, cum ecclesia S. Aureae et
monumento suo, et terra sementaritia quae appellatur
Planura, in qua cisternae videntur esse ( #constitutum
inter flumen Tiberis@# ) positum infra fluvium,
et formam quae vocatur Arcioni. Nec non et confirmamus
vobis curtem in integrum, quae dicitur Galeria,
in qua est ecclesia S. Mariae cum caminatis
seu orticliniis (tricliniis), atque diversis cubiculis,
et omnibus suis aedificiis quae infra se et circa se
habere dignoscitur, cum omnibus finibus, terminis,
limitibusque suis, terris casalibus, silvis, atque pantacicis
(Pantonis) cum ponte, et ipsum rivum qui
vocatur Galeria, usque ad flumen, una cum campis,
pratis, pascuis, salictis, arboribus fructiferis et
infructiferis diversi generis, puteis, fontibus, rivis,
aquis perennibus cum locis ad aquimola facienda,
vel cum omnibus ad praedictam curtem, quae vocatur
Galeria, pertinentibus. Simulque pratum in integrum
cultum et assolatum, situm in campo qui
vocatur Merul, et vadit per montem quem olim
detinuit Joannes de Miccina, et haeredes (quondam)
Stephani Numemculatoris, et exinde ducitur (ultra
viam) per casale quem olim detinuit Joannes
de Sergio, et transit (per) aliam viam Carrariam, et
venit in casale quem detinent haeredes Transtiberini,
sicut per affines marmoreos designatur; et
exinde vadit in casale monasterii sanctorum Cosmae
et Damiani, et pergit per fossatum antiquum, quod
verni tempore ducit aquam in rivum Galeriae, (et
pergit per medium rivum de Galeria usque) pergentem
ad molam de Silva, et revolventem (revolvit se)
per viam carrariam usque ad vallem mediam de
monte qui vocatur Zunul, et pergentem (pergit)
usque ad Staffilem, qui stat in Lintiscino, et usque
in caput de valle (valle Stabla et per fossatum ipsius
vallis pergit a pede filorum salinarum) concludentem
totum campum usque in pedicam quae vocatur
(Ticoli) Ticli, et piscinam Galiardam concludentem
ipsam pedicam, ubi sunt fila XXX pergentem
juxta fila quae sunt monasterii (de Mirandi) di Miranda
usque in Stagnum Majus, et (tertiam partem
praedicti Stagni Majoris et per ripam ipsius) per ripam
Stagni usque in Bordunariam, et a (pede antiquorum)
pede filorum usque in Baccani, et usque in
terra de praedicti episcopii, et usque in formam
quae vocatur Arcion., et per ipsam formam usque
in rivum qui vocatur Galeria, et ultra Galeriam
per formam usque in praedictum primum affinem de
Prata Caraci.
Infra hos vero fines loca et vocabula sunt haec sequentes:
Caesarius, Palmis, Sorbilianus, Pantanum
majus, Clusa vetere (vetus curia de Galeria Panianum
majus), Meodian ( #Rugnosum Mons de Canaparia
celsa Longerie@# ), Ruginosus mons Cannoparius, Celza,
Limes major (major campus publicum), Stagnellum
maledictum, Ticeli, Piscina Galiarda, Olibastrum,
Stagnellum peregrinum cum omnibus eorum pertinentiis.
Nec non et confirmamus vobis vestrisque
successoribus Perpetualiter quatuor in integrum
principales untias, quod est tertia pars de toto stagno
majore Portuensi. Itemque concedimus et confirmamus
vobis vestrisque successoribus turrem in
integrum quae vocatur de Albo, cum casis, vineis,
hortis, terris, campis, pratis, pascuis, silvis, pantanis
et rivis, cultis et incultis, vacuis et plenis, et cum omnibus
ad praedictam (turrem et Gualdum Longeriae)
turrem generaliter et in integrum pertinentibus, sicuti
affines ejus designant, a primo latere rivus qui
vocatur Galeria, et a secundo latere fluvius qui vocatur
Tiberis, et a tertio latere Pulverinula, et a
quarto latere forma quae vocatur Arction. Concedimus
etiam ipsis hominibus qui pro tempore habitaturi
sunt in praedicta Turre, ita ut nullius potestati,
nullius ditioni sint subditi, aut alicui homini serviant,
aut hostem faciant nisi episcopo, qui jam in
dicto episcopio fuerit. Nec non et confirmamus vobis
vestrisque successoribus in perpetuum omnes res et
facultates, mobiles et immobiles de illis hominibus
qui sine haerede et intestati ac subito praeoccupati
judicio ( #judicio Dei@# ) mortui fuerint, et minime per
se ordinare ex eorum facultatibus possunt in lota
Portuensem civitatem, seu in ( #regione Transtiberim@# )
Transtiberim, vel in insula Licaonia, sive ubicunque
vestri episcopii jura esse videntur. Ipsam sanctam
matrem Ecclesiam Portuensem constituimus ( #atque | null | 514cde68-9d97-4be0-8886-7e9b7f56787d | latin_170m_raw | null | None | None | None |
@# ),
itaque confirmamus (haeredem ita ut episcopus qui per
ipsam in jam) habere haereditatem, qui per tempora
in jam dicto episcopio ordinati fuerint, quomodo
eis placuerit ordinandi et disponendi habeat licentiam
ut non in aeternum pereant, sed in quantum
poterint eorum semper orationibus (opportunitatibus)
adjuventur.
Insuper concedimus vobis, vestrisque successoribus
in perpetuum ex jure sacri nostri palatii
Lateranensis quod ad publicum nostrum pertinet
totum (Castaldanum) Castaldaticum in integrum
Portuensem, vel quidquid usque hactenus nostri
casteldiones de tota Portuensi civitate, sive de portis
vel de navibus, nec non de tota Burdunaria, vel
quidquid extra vel infra ubicunque illis pertinuit;
de jam dicto ministerio vobis vestrisque successoribus
perpetuis temporibus tribuimus (possessionem)
possidendam, ita ut qualemcunque hominem ibidem
constituere volueritis castaldum aut mandatarium,
vestrae potestati consistat, et quidquid ex ipso ministerio
acquisierit vel habere poterit, vobis vestrisque
successoribus deferatur, quidquid vobis placuerit
exinde faciendi, tamen si nostro comiti, vel
nostrorum successoribus placuerit de illo, quod ad
nostrum palatium pertinet, fidelitatem juret. Ipsi
namque comites, qui per tempora (ipsam) ibidem
fuerint (a nobis vel a nostris successoribus) nullo
modo alium castaldum aut mandatarium audeam
ordinare vel constituere, praeter illos quos vos vel
vestri successores ordinatis vel constitutis. Quod si
fecerint, vel de jam dicto castaldatico aliquid violenter
abstulerint, vel quae a nobis vobis vestrisque
successoribus tradita sunt frangere aut contraire
voluerint, unusquisque IV lib. auri persolvat; medietatem
vero episcopatui, et medietatem in nostro
palatio, et quod ab eis in ( #castaldatu@# ) nostrum
castaldionem, vel in (mandatariis) mandatarium ordinatum
fuerit evacuetur. Si vero contumax exstiterit,
usque ad veram (vestram) satisfactionem excommunicatus
existat.
Itemque concedimus et confirmamus vobis vestrisque
successoribus in perpetuum de civitate Portuense
duos piscatores et duos curiales, quales vos vel vestri
successores eligere volueritis de ipsis hominibus qui
ibidem fuerint, aut inveniri potuerint. Vestrae itaque
religiositati haec omnia in perpetuum concedimus
et confirmamus. Item statuimus quod ipsi duo
(ipsi namque duo piscatores et duo curiales) ulterius
nullam dotationem aut servitium faciant, nec ad
placitum distringantur ab aliquo, qui pro tempore
in ipsa civitate Portuensi dominatum tenuerit, sed
tuae tuorumque successorum illos submittimus potestati.
Item confirmamus vobis vestrisque successoribus
casale unum in integrum, quod vocatur
Genisianum (in loco qui Maliana dicitur) et Malian.
Cum insula modica ultra rivum in ipso loco positum,
cum omnibus sibi pertinentibus, positum via
Portuensi (in praedicto loco qui vocatur Malliana)
juxta Malian. juris monasterii S. Pancracii. Etiam
et confirmamus vobis vestrisque successoribus in
perpetuum totam insulam quae vocatur Licaonia,
in qua est ecclesia Beati Joannis Baptistae (cum
turre et oratorio infra eamdem curtem cum) ecclesia
Sancti Adelberti cum casis et oratoriis infra
eamdem curtem, cum hortis et aquimolis pertinentiis
suis infra hanc urbem Romam sitam sicuti
(a Plantone pontis extenditur usque) extenditur ab
uno capite usque in aliud caput ipsius insulae, ubi
flumen dividitur. Et sic inferius usque ad terminum
vestri episcopii et sub praelibato ponte ad triginta
pedes inferius per aquam et siccum. Simulque concedimus
et confirmamus vobis Manum S. Mariae,
Sanctique Baptistae Joannis, cum horto vineato, sicuti
in chartulas acquisitionis vel offertionis in
Leone piae memoriae presbytero fascicula contineri
videtur, scilicet domibus, tricliniis et parientinis, una
cum porta et puteo aquae vivae, seu attegiis, nec non
et hortis cum universis arboribus pomarum atque
olivarum, posita Romae regione septima, in loco qui
vocatur Proba juxta monasterium S. Agathae super
Sobora, affines vero ab utroque latere viae publicae.
Praeterea confirmamus vobis vestrisque successoribus
in eadem ecclesia horta, caeparia, seu olearia,
una cum terra seminaritia quae ponitur in
monte Albino, et aliam terram sementaritiam in integrum
cum parietinis, et omnibus suis pertinentiis,
positam foris portam Salariam ad clivum cucumeris.
Pari modo concedimus et confirmamus vobis vestrisque
successoribus in perpetuum omnem ordinationem
episcopalem, tam de presbyteris quam diaconibus
vel diaconissis seu subdiaconibus, ecclesiis,
vel altaribus quae in tota Transtiberi necessaria fuerit
faciendum, nisi forte cardinalis presbyter, vel cardinalis
diaconus, vel subdiaconus, vel acolytus sacri palatii
Lateranensis efficiatur (alia vero vobis vestrisque)
sed omnia tibi tuisque successoribus, vel episcopis
qui a vobis invitati fuerint ordinandi | null | ae626cd6-abc3-46d4-95b8-05cb64f5d2f7 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, benedicendi,
consecrandive concedimus potestatem, et ne parochia
vestra aliquo pervadatur episcopo, fines ejus
per hoc nostrum apostolicum privilegium intimare,
tuaeque ecclesiae confirmare curamus incipiente
(igitur) quoque primo termino a fracto ponte, ubi
unda dividitur (Antonina dicitur, unda ducitur), per
murum videlicet Transtiberinae urbis per Septinianam
portam et per portam S. Pancratii, per silicem
vero ipsius portae usque ad pontem marmoreum,
qui est super Arronem, et ducente per ipsam silicem
usque ad Paritorum, indeque revolvente per
paludes usque in mare, indeque veniente per mare
usque ad duo milliaria ultra Farum, et usque in
(focem) fontem majorem; indeque remeante per
medium flumen majus venit usque ad (Romam in
medio) Ramum fracti pontis, qui est juxta Marmoratam,
indeque ad medium pontem S. Mariae, et ad
medium pontem, ubi Judaei habitare videntur
(solebant), et redit per medium pontem praedictum
fractum, ubi jam (undam Antoninam) de unda diximus,
qui est primus affinis absque Transtiberinis
catholicis ecclesiis S. Mariae videlicet in Transtiberi,
S. Chrysogoni, et sanctae Caeciliae, vel monasterio
S. Pancracii, et sanctorum Cosmae et Damiani, tamen
in praedictis ecclesiis et monasteriis quidquid
ibidem ab episcopis necesse fuerit faciendi Portuensibus
episcopis, vel ab ipsis invitatis tribuimus potestatem.
Itemque concedimus et confirmamus in
jam dicto episcopio plebem S. Mariae, et S. Apollinaris
in mola rupta, et plebem S. Stephani in Pauzi,
et plebem S. Mariae in Apruniana ( #Aproniana@# ), vel
omnes ecclesias exiguas vel magnas cujuslibet nominis,
quae infra jam dictos affines sunt vel esse
possunt, absque illis quas jam diximus Transtiberi
sitis.
Interea sancientes jubemus, sicuti a nostris praedecessoribus
jussum est, ut in flumine toto, qui juxta
urbem Portuensem decurrit, nullus audeat molendina
aut pontem, praeter jussionem tuam vel successorum
tuorum episcoporum, juxta priscam consuetudinem,
quoquo modo constituere (construere), et cum
vel a vobis, vel ab aliis quibus tamen vos faciendum
injunxeritis constitutum (restitutum), aut factum
fuerit, ipsa molendina vel pons vestro (pontoneis
in vestro) arbitrio dispensentur. Per pontem vero civitatis
ipsius (de pontone vero per pontem civitatis
ipsius) si factus fuerit cum plaustro onusto vino
vel victu nemo audeat nec hinc illuc, nec inde huc penitus
transmeare. Iterum (item) sancientes jubemus ut
nullus presb . . . vel cujuslibet ordinis clericum aliquis
audeat de toto praefato episcopatu ad placitum
constringere, aut ad contentionem finiendam (faciendam)
compellere. aut aliquod servitium ab eis
requirere, praeter episcopos Portuenses, in cujus
parochia sunt. Quicunque vero praesumptor sive dux,
sive comes, vel vicecomes, aut cubicularius, vel a
nostra apostolica sede missus, aut qualiscunque interveniens
potestas, quae de ipsa civitate Portuensi
dominatum tenuerint, de quocunque fuerint ordine,
praedicta omnia immobilia loca, aut praenominatum
castoldatium, vel duos piscatores, et duos curiales,
vel omnes praedictos clericos a jure et potestate
atque ditione praefati episcopii auferre vel minuere
voluerit, vel parochiam infringere tentaverit, aut
homines in praedicta turre habitantes, vel ubicunque
proprietas hujus episcopii mentionata fuerit, ad publicum
servitium revocaverit, sciat se compositurum
episcopo ipso ( #sic@# ) qui per tempora fuerit auri purissimi
libr. XX et insuper anathemati subjaceat.
Statuentes quippe apostolica censura auctoritate
beati Petri apostolorum principis sub divini judicii
obtestatione, et anathematis interdictionibus, ut
nullus unquam nostrorum successorum pontificum,
vel alia quaelibet magna parvaque persona ea quae
a nobis ad laudem Dei pro stabilitate vel augmento
praedicti episcopii statuta sunt, refragari, aut in
quoquam transgredi, aut aliquid exinde minuere
audeat, sed sicut superius a nobis statutum vel concessum
est, ita perennibus ac perpetuis temporibus
sine aliqua minuatione permittat finetenus permanere.
Si quis autem, quod non optamus, temerario
ausu contra hoc nostrum privilegium venire, aut in
quoquam ire praesumpserit, et sicut superius a nobis
statutum est, ita firmiter permanere non dimiserit,
et in omnibus non observaverit, sciat se, nisi resipuerit,
auctoritate Dei omnipotentis, et beati Petri
apostolorum principis, atque nostra, qui ejus fungimur
vicariatione, anathematis vinculo esse innodatum,
et a regno Dei alienum, atque cum Juda
traditore Domini nostri Jesu Christi, et omnibus
pompis ejus omnino incendio concremandum | null | ae104db2-2e4c-4439-90bc-5383eebd6912 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
. Qui
vero pio intuitu custos et observator hujus nostri
apostolici privilegii in omnibus exstiterit, benedictionis
gratiam, vitamque aeternam a justo Judice
Domino Deo nostro, et ab omnibus sanctis ejus
consequi mereatur in saecula saeculorum. Amen.
Scriptum per manum Sergii sanctae Romanae Ecclesiae
scriniarii, mense Maio, indictione VIII.
II. #Joannes XIX Bisantio archiepiscopo Canusino@# [i. e. #Barensi] pallium concedit juraque ejus confirmat.@# (Anno 1025.) [UGHELLI, #Italia sacra@# VII, 601.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, reverendissimo
confratri ac nostro spirituali filio BISANTIO,
sanctae Canusinae Ecclesiae a nobis consecrato archiepiscopo
omnibus diebus vitae tuae.
Convenit apostolico moderamini pia religione
pollentibus benevola compassione succurrere, et
poscentium animis alacri devotione impartire assensum.
Ex hoc enim lucri potissimum primum a
Conditore omnium Deo in sidereis arcibus praescribitur
remuneratio, quando egregia ac venerabilia
loca ad meliorem fuerint sine dubio statum perducta.
Igitur, quia postulasti a nobis quatenus ob tuam reverentiam,
atque amabilem fraternitatem, concederemus
et confirmaremus cunctis diebus vitae tuae
praefatum archiepiscopatum sanctae Canusinae Ecclesiae
cum omnibus sibi adjacentiis vel pertinentiis,
videlicet duodecim episcopatus quemadmodum abolita
tempora, scilicet nostris antecessoribus sanctae
memoriae, decreverant ut archiepiscopus duodecim
sub se ordinaret episcopos. Unde nunc juste precantium
votis favemus ut et vobis praenominato
Bisantio Angelico archiepiscopo consecrarem in
praefatae ecclesiae sanctae Canusinae cum universis
civitatibus, et castellis, hoc scilicet Canusinae, Bari,
Medunco, Juvenacio, Melficta, Rubo, Trane, Canni,
Minerbino, Aquatecta, Monte Melioris, Labellotatum,
Cisternae, Bitalbae, Salpi, Cupersano, Puliniano simul
et Catera, et aliarum civitatum atque castrorum
sibi adjacentium, vel longe lateque ibi positae, donec
impleatur duodecimus episcopus. Itaque confirmamus
vobis omnes fundos et casales una cum casis
et vincis, servos et ancillas, una cum massis et massariciis
atque molendinis, littora cum portu, montibus
et collibus, atque planitiis et pratis, simulque
plebibus, sive ecclesiis cum omnibus titulis, sive
capellis suis. Verum etiam monasteria virorum seu
puellarum, tam Graeca quam Latina, cum universis
ordinibus ecclesiasticis, diaconis, subdiaconis,
lectoribus, presbyteris, et omnia, et universa praedia,
et possessiones, cultum, vel incultum, atque
cum omnibus quae dici et nominari rura solent generaliter,
et integro pertinentibus, constitutis a
termino Apuliae. Praeterea concedimus cum auctoritate
beatorum apostolorum principis Petri et Pauli,
et caeteris simul, qui eorum fungimur vicariatum,
quatenus licentiam habeas cunctis diebus vitae tuae
utere pallium, et episcopos consecrare cum omni
humilitate atque reverentia, quia tale hoc tantum
pastoralis officium arripere, si sine interiori vigilantia
perpendatur, plus est oneris quam honoris;
quippe cum propria non sufficit curare, nisi et salubriter
gesserit alienum. His ita breviter praelibatis,
nunc benigne et in Christo amantissime, esto
forma omni bonitate, esto forma cunctis videntibus
seu audientibus, imitare suorum vestigia in terris,
ut eorum consortes esse mereatis in coelis. Quem
vero superscriptum archiepiscopatum Canusinum
cum omnibus suis pertinentiis, et episcopos ipsos
per manus vestras consecrandi, atque usu pallii per
auctoritatem apostolicam utendi a praesenti octava
indictione omnibus diebus vitae tuae concedimus,
atque confirmamus tenendum atque dominandum,
et omni cum Dei timore regendum et gubernandum,
ita ut nullus patritius, seu catapanus, atque excubitus,
vel qualiscunque honoris seu dignitatis imperialis
sit, audeat vel praesumat dijudicare, vel molestare,
aut inquietare de ulla re, etiam nullus
clericus, nullusque laicus, vel quaelibet persona
hujusmodi audeat vel praesumat ibidem aliqua molesta
vel contraria facere. Statuentes quippe apostolica
censura, sub divini judicii obtestatione et
anathematis interdictionibus, ut nullus unquam
nostrorum successorum pontificum, sive regum,
vel imperatorum, aut cujuslibet magnae, parvaeque
potestatis audeat interdicere, vel confringere hoc
quod a nobis constitutum et ordinatum est. Si quis
autem, quod non credimus, temerario ausu contra
hoc nostrum instrumentum, apostolicum privilegium
exstiterit, sciat se, nisi resipuerit, auctoritate Dei
omnipotentis, et Beati Petri apostolorum principis,
et caeteris, anathematis vinculo esse innodatum et a
regno Dei alienum, atque cum Juda traditore Domini
nostri Jesu Christi, et omnibus impiis socius
sit in infernum. Qui vero pro intuitu custos et observator
hujus nostri apostolici privilegii exstiterit,
benedictionis gratiam, vitamque aeternam a Domino
percipere mereatur in | null | e9420265-8347-4559-a8c0-4482991e9577 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
saecula saeculorum. Amen.
Scriptum per manus Rogerii notarii regionarii,
atque scriniarii sanctae Romanae Ecclesiae mense
Junio indict. octava. Valete.
III. #Bulla Joannis XIX papae ad omnes reges, episcopos, duces, comites,@# etc. (Circa annum 1025.) [ #Mémoires et Documents historiques de la Suisse,@# tom. III, p. 429. Lausanne 1838. 8º]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, omnibus
regibus, episcopis, ducibus, comitibus atque omnibus
principibus, in quorum potestate Romanense
coenobium videtur habere aliquas ecclesias, aut aliquas
terras, salutem a Deo et apostolicam benedictionem.
Precor omnem in commune vestram fraternitatem
ut pio Dei et sancti Petri nostroque amore, praedictum
Romanense coenobium, et omnia ad ipsum pertinentes
( #sic@# ) protegere studeatis, et in omnibus tueamini
et defendatis. Si vero aliquis in vestris potestatibus
aut terris exstiterit, qui supra dicto loco vel
terris ad eum pertinentibus aliquam injuriam aut
molestiam inferre tentaverit, rogo vestram in commune
fraternitatem ut supradicto loco justitiam et
rectum judicium facere studeatis. Si vero contempserint
et in sua malitia perseverare voluerint, sciant
se a nobis apostolica auctoritate excommunicandos
atque maledicendos, nec non et a liminibus sanctae
Ecclesiae arcendos et societate omnium christianorum
segregandos, et cum Datan et Abiron, quos
vivos terra deglutivit, in inferno demergendos, nisi
cito ad emendationem venerint S. Petri Romani
monasterii, suique excommunicati atque anathematizati
ex parte S. Petri apostoli, qui potestatem a
Domino accepit ligandi atque solvendi, qui terras
ejusdem S. Petri injuste tenent et nolunt reddere:
et illi similiter excommunicati, qui eas celant et nolunt
indicare vel manifestare ministris SS. Petri,
terras ejusdem. Eruntque miseri in inferno damnati
cum Juda, qui Dominum nostrum impiis Judaeis tradidit,
et cum Pilato, qui ipsum Dominum jussit crucifigi,
et cum Herode, qui se ipsum interfecit, cum his sint
omnes illi homines damnati, qui terras S. Petri Romani
monasterii injuste tenent vel celant; tradat
eos Dominus corruentes ante hostes suos, per unam
viam egrediantur contra eos et per septem fugiant
ab eis et dispergantur per omnia regna terrae, sitque
cadaver eorum in escam cunctis volatilibus coeli et
estiis terrae, et non sit qui abigat. Percutiat eos Dominus
amentia, et caecitate ac furore mentis; et
palpent in meridie, sicut balpare solet caecus in tenebris,
et non dirigant vias suas, omnique tempore
calumniam sustineant, et opprimantur violentia nec
habeant qui liberet eos; uxores accipiant et alius
dormiat cum eis videntibus illis. Domos aedificent et
non habitent in eis. Plantent vineas et non vindemient
eas. Et veniant omnes maledictiones istae et
multae aliae super omnes homines qui terras S. Petri
Romani monasterii injuste tenent, vel qui eas
celant, nisi cito ad emendationem venerit.
IV. #Joannes XIX Ecclesiae Silvae Candidae possessiones, petente Petro episcopo, confirmat.@# (Anno 1026.) [UGHELLI, #Italia Sacra,@# I. 93]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, dilecto
filio PETRO, Domini gratia, episcopo Silvae Candidae
Ecclesiae, et per te eidem venerabili episcopio successoribusque
tuis episcopis in perpetuum.
Convenit apostolico moderamini pia religione
pollentibus benevola compassione succurrere, et poscentium
animis alacri devotione impertiri assensum.
Ex hoc enim lucri potissimum praemium apud
Conditorem omnium Deum promerebimus, quando
venerabilia loca opportune ordinata ad meliorem
fuerint sine dubio statum perducta. Igitur quia dilectio
tuae filiationis postulavit quatenus concederemus
et confirmaremus tibi tuoque venerabili episcopio
ea quae a praedecessoribus nostris pontificibus,
ob restaurationem et restitutionem sacri loci
ipsius, et remedium animarum suarum et suorum
successorum, in praefatum usum tui episcopii concesserunt
atque confirmaverunt, nos, simili clementia
praemoniti, et inclinati precibus vestris, per
hujus nostri apostolici privilegii seriem concedimus
et confirmamus tibi, supradicto filio dilecto Petro
episcopo, supradictum tuum episcopatum in integrum
cum omni integritate sua, cum universis plebibus,
titulis, clericis, capellis, massis, curtibus,
fundis et casalibus, villis, vineis, terris, vel
omnia quae sub jure et dominio ejusdem episcopatus
adjacere vel pertinere dignoscuntur, in primis
videlicet massam in integrum, quae appellatur Caesarea,
cum fundis et colonis suis, qui dicuntur
Furculae, Tondiliani, Martiniani. Item coloniam de
Salaro, et de Cortina et de Gradulsi; | null | b22297c0-2e7d-42fe-aed9-0f7e61df679e | latin_170m_raw | null | None | None | None |
coloniam de
Valle, et de Fontana et de Sancto, et coloniam de
Coriliano et de Lauro, simulque coloniam de Casa
Nova, colonia de Tribuno et de Masopane, et coloniam
de Castanea cupa et de Cobellis, coloniam de
Caesario, sive quibus aliis vocabulis nuncupantur,
cum omnibus suis vineis, casalibus et appendiciis;
et cum omnibus finibus et terminis, limitibus, scilicet
terris, campis, pratis, pascuis, silvis, salictis,
arboribus pomiferis, fructiferis et infructiferis, diversi
generis, puteis, fontibus, rivis, aquis perennibus,
aedificiis, parietinis, arenariis, adjunctis, adjacentibusque
suis, et ecclesiam S. Andreae apostoli,
infra ipsam massam aedificatam, una cum colonis
atque massaritiis, tributariis et angarialibus, masculis
et feminis, filiis et filiabus ac nepotibus ibidem
residentibus aut exinde provenientibus, ubicunque
inventi fuerint, et cum omni censu et dationibus
atque functionibus, nec non et angariis pertinentibus
positis in territorio Nepesino, milliarium
ab urbe Romae viginti, ex corpore patrimonii Thusciae
juris S. nostrae Romanae (cui Deo auctore praesidemus)
Ecclesiae, et inter affines, ab uno latere,
terra monasterii S. Stephani Minoris a S. Petro, et,
secundo latere, silva et terra quae sunt de Joanne
grammatico, et a tertio latere, pastoritia Donica, et
a quarto latere, massa Claudiana. Itemque concedimus
et confirmamus vobis fundum in integrum,
qui vocatur Buxus, in quo basilica SS. Rufinae et
Secundae constructa esse videtur, et fundum in integrum,
qui vocatur Artronum, et montem Jordani,
cum casis, vineis et terris, silvis, cultum et incultum,
una cum servis et ancillis, atque colonis
ibidem residentibus utriusque sexus et aetatis, vel
cum omnibus eorum pertinentibus, situ, territorio
Silvae Candidae, et inter affines, a primo latere, terra
supradicta S. episcopii, a secundo latere, rivus, qui
vocatur Galeria, a tertio latere, Bibaro, a quarto
latere, Criptulae; nec non fundum in integrum, qui
dicitur Mons Aureus, cum omnibus suis pertinentiis,
ab uno latere mons qui vocatur Jordanus, a secundo
latere, Criptulae, a tertio latere casale quod vocatur
Palmira, a quarto latere, fundus, qui dicitur Lauret,
et a quinto latere, terra et monasterium S. Martini,
seu fundum qui appellatur Mons Grundul cum
omnibus ad eum pertinentibus; inter affines, ab uno
latere, fundus Aquilin. a secundo latere, fundus
Palmi, a tertio latere, fundus Montis Aurei, et a
quarto latere, fundus Criptulae, et Bibariolae atque
fundum qui dicitur Oripo, cum omnibus ad eum
pertinentibus, inter affines, ab uno latere, bona monasterii
S. Martini, et a secundo latere, fundus qui
vocatur Insula Sancta, et a tertio latere, curtis S. Petri,
et fundus Montis Grunduli, et a quarto latere,
insula de curte S. Petri.
Verum etiam fundus qui vocatur Criptulus, et
Palmis, cum omnibus eorum pertinentiis, ab uno
latere, fundus Fulisanus, et a secundo latere, fundus
Lauret, et a tertio latere, terra S. Martini, et a
quarto latere, fundus Seriani; in imo, fundus Isidori
cum omnibus pertinentibus suis, ab uno latere,
terra monasterii S, Martini, a secundo latere Castagnetol,
et a tertio latere, Insula Sancta, denique et
ipsum fundum Insulam Sanctam, cum omnibus
ad eum pertinentibus, ab uno latere, casale quod
vocatur Bruce, a secundo latere Donicus, et a tertio
latere Musanus, et a quarto latere Sanctus Laurentius
de Panti; pari modo fundum S. Basilii cum omnibus
ad eum pertinentibus, ab uno latere, casale
S. Petri, qui appellatur Pauli, a secundo latere, vallis
quae vocatur Intensonosa, et a tertio latere, Barbarol,
a quarto latere, monasterium S. Stephani.
Porro fundum Panori, cum omnibus suis pertinentibus,
ab uno latere, fundus Aprunianus, a secundo
latere Silva Candida, et a tertio latere, Musanellus,
et a quarto latere Camiliar, et a quinto latere
turris Aureliana, et silex S. Stephani, cum salinaria,
atque fundum Laureti, ab uno latere, terra
S. Petri, a secundo latere | null | 5a43bb71-670b-426e-8cbd-d040a7aa23a5 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, terra S. Martini, a tertio
latere, mons Iliodori, a quarto latere, fundus Oripi,
seu casale quod vocatur, Pauli, et fundum Serianum
cum omnibus eorum pertinentiis, ab uno latere,
terra S. Martini, a secundo latere, Silva Candida, a
tertio latere Insula Sancta, et a quarto latere silva
S. Petri, nec non casale quod dicitur Castagnolum,
ab uno latere sancti quatuor Fratres, a secundo fundus
Orbanula, a tertio Mussan, a quarto Massanell.,
atque silva quae vocatur Magia, cum omnibus pertinentibus
suis, ab uno latere rivus de Galesia, a secundo
latere, monasterium Veneris, quod vocatur
Huppla Ancilla Dei. Omnes vero illos fundos, et casaliacum
terris, campis, pratis, pascuis, silvis,
cultis et incultis, positis in territorio Silvae Candidae,
milliarium ab urbe Romae plus minus duodecim.
Verum etiam aquimolum molentem in integrum
in vico qui vocatur Galeria, cum omnibus sibi pertinentibus,
et terra Simitaritia, quae vocatur Pastina,
longe ab uno latere, Gualdus Donicus, a secundo
terra S. Petri quae appellatur campus Massanus,
a tertio latere, mons Actionus, a quarto, mons Pauninus
constitutus juxta supradictum episcopium,
sive alium aquimolum in ipso rivo cum omnibus sibi
pertinentibus, juris ipsius episcopii. Itemque concedimus
et confirmamus vobis omnes plebes et ecclesias,
parochiasque cum omnibus eorum pertinentibus
vel adjacentiis, scilicet plebem S. Mariae in
Silva Candida cum titulis suis, titulum SS. Joannis
et Pauli in Lutino, et titulum S. Angeli in Musano,
titulum S. Donati in Majorata, atque plebem S. Gregorii
in ipso loco, titulum S. Anastasii in Musano
et plebem S. Angeli in Ruscindo cum terris suis,
simulque plebem S. Joannis in nono cum terris et titulis
suis, titulum S. Martiani in ipso burgo cum
terris suis, titulum S. Andreae cum titulis suis, nec
non titulum S. Mariae cum terris suis, titulum S. Nicolai,
qui est in castello de monte Depini, titulum
S. Mariae qui appellatur Insirigus, cum terris suis,
titulum S. Pancratii cum terris et titulis suis, S. Mariae
in Insula cum terris suis, plebem S. Mariae
Lutiae cum terris suis, insulam S. Joannis cum titulo
et terra sua, titulum S. Gregorii in ipso loco;
similiter plebem S. Pauli in Formello, cum terris,
vineis, hortis, et olivetis atque titulis suis, titulum
S. Sylvestri in columna cum terris et vineis suis, titulum
S. Angeli in Mubiano cum terris et hortis suis,
titulum S. Martini cum terris suis, titulum S. Genesii
in Dalmatia cum terris suis, titulum S. Laurentii
in Formello cum terris et hortis suis, titulum S Joannis
in ipso loco cum terra sua, titulum S. Petri cum
terra sua, titulum S. Angeli in Laureto, titulum
S. Valentini in Criptullo; item plebem S. Cornelii in
Crapario.
Et per hujus privilegii nostri et decreti paginam,
in perpetuum confirmamus S. praedicto vestro episcopio
Silvae Candidae, cum terris, vineis, et olivetis
et titulis suis, titulum S. Pancratii cum terris suis,
titulum S. Mariae cum terris et prato suo, titulum
S. Valentini cum terris et oliveto suo atque prato,
titulum S. Donati cum terris suis, titulum S.
Mariae cum terris suis, titulum S. Laurentii cum
terris suis, titulum S. Anastasii in Cannetalo, cum
terris et vineis suis, titulum S. Viti cum terris suis,
plebem S. Pauli cum terris, vineis et juribus suis,
titulum S. Sylvestri, et S. Angeli cum terris et vineis,
et olivetis et juribus suis, titulum S. Mariae
cum terris et vineis, titulum S. Christianae cum terris,
vineis et silvis suis, titulum S. Georgii, titulum
S. Martini cum terris et vineis suis, titulum S. Casiani
cum terris et vineis, et familiis tribus, titulum
S. Anastasii, cum terris et vineis, titulum S. Justinae
cum terris et vineis, titulum S. Angeli cum terris
suis, titulum S. Gregorii cum terris suis et vineis;
similiter | null | c50ab69b-a441-4984-858b-f975147725a1 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
plebem S. Marcelli in Quarto decimo cum
terris et vineis, et oliveto majore atque titulis suis,
titulum S. Mariae in Scrofano cum terris et vineis,
titulum S. Stephani in Matera, titulum S. Mariae in
Matera, titulum S. Blasii in Scrofano, titulum S.
Joannis in ipso Scrofano, et S. Eugeniae cum terris
et vineis, simulque plebem S. Mariae in Molmula cum
terris et vineis et titulo suo, et S. Angeli cum terris
et vineis. Confirmamus etiam vobis casalia et colonias,
atque castellum in integrum, qui appellatur
Dalmachia, Balneo, Stabla, Massaviliana, vel si qui
aliis vocabulis nuncupatur, una cum familiis, masculis
et feminis, seu colonis per singula loca pertinentibus,
cum casis, vineis, terris, silvis et pratis,
aquis perennibus, vel cum omnibus ad supradicta
casalia, et colonias atque castellum pertinentibus,
positum in territorio Nepesino milliarium ab urbe
Roma plus minus viginti; inter affines ab uno latere
via, quae est inter militiam de turre de Crapacorio
et terram de Pastoritia S. Petri, ab alio latere
terra de monte Arsitio, et Focapran, qui vocatur
Columella, et terra de turre de Crapacorio,
quae appellatur Matera, et a quarto latere terra
S. Laurentii, quae appellatur Salicara, et rivus
qui pergit per Bussetum et Malcan. Itemque concedimus,
et confirmamus vobis in perpetuum ecclesiam
SS. Rufinae et Secundae, sitam Romae juxta palatium
nostrum, cum omnibus ad eam pertinentibus.
Etiam concedimus et confirmamus vobis in
perpetuum ecclesiam S. Mariae, cum omnibus suis
pertinentibus infra hanc civitatem Romanam, non
longe a monte qui Augustus dicitur. Pariter concedimus
et confirmamus vobis vestrisque successoribus
in perpetuum, sicuti a memorato sanctissimo
papa, sive a certis praedecessoribus nostris pontificibus
concessa et confirmata fuerunt, videlicet, monasteria
quinque S. Stephani Majoris, et Minoris,
Sanctorumque Joannis et Pauli, et B. Martini, atque
Theclae, constituta juxta magnam ecclesiam S. Petri,
cum omnibus eorum pertinentiis, omnesque consecrationes
quae ibidem sunt, aut in praedicta alma
ecclesia S. Petri, aut in caeteris ecclesiis, quae sunt
constitutae in tota civitate Leonina, et si necessarium
fuerit eas consecrare, nullus alius episcopus
ad tale ministerium, vel consecrationem accedere
praesumat, nisi vos vestrique successores episcopi
S. Silvae Candidae ecclesiae in perpetuum.
Concedimus autem et confirmamus vobis vestrisque
successoribus in perpetuum S. diem Sabbati
ad baptismi sacramentum celebrandum, et totum
officium faciendum, in ecclesia B. Petri apostoli,
et supra magnum altare, in quo toto ven. altari,
seu in confessione, quidquid auri, vel argenti, pallii,
vel cerae, sive aliarum rerum positum, vel oblatum,
vel jactatum fuerit, vel vobis oblatum, ab hora
videlicet diei tertia, qua ingredi ecclesiam ad ordinandum
et peragendum divinum officium vos volumus,
et usquequo expletam S. Dominicae diei
missam habueritis per vestros curatores in vestram
vestrorumque successorum, remota omni contradictione,
deveniat potestatem. Et quia usque ad nostrum
tempus in praefata ecclesia S. Petri, a qua
pene omnes ecclesiae doctrinam acceperunt, sicut a
magistra et Domina, dies Dominica Palmarum, et
dies Coenae Domini et Parasceve tam irreverenter
colebantur, ut nec processio cum palmis in ipsa die
Dominica ibi fieret, neque in die Coenae Domini
#Gloria in excelsis Deo@#
diceretur, et in Paraseeve non
tam reverenter uti decebat officium ibi fiebat. Condoluimus,
et meliorare hoc cupientes per vos vestrosque
successores, statuimus ut omni annua die
Dominica Palmarum cum processione ab ecclesia
S. Mariae in Turri exeatis, et venientes ad magnum
altare S. Petri missam celebretis. Similiter, et omni
anno in die Coenae Domini vos vestrosque successores
missam super eodem Altare S. Petri celebrare, #Gloria in excelsis Deo@#
dicere, S. chrisma conficere,
et quod ad episcopum pertinet, agere volumus, et
omni anno die Parasceve supra ipsum altare majus
S. Petri totum officium reverenter, ut decet vos vestrosque
successores facere volumus, in quibus tribus
missis, scilicet in missa Palmarum, seu in missa
Coenae Domini, et in officio Parasceve, quidquid
auri vel argenti, pallii, seu cerae, vel aliarum rerum
supra jam dicto sacro altari S. | null | 04682702-5e8c-43ab-9a58-ab2abea99910 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Petri, sive in
confessione positum, aut jactatum fuerit vel vobis
oblatum, ab hora qua ipsa missa, et officium inchoata
fuerint, et expleta per nostros custodes in
vestram, vestrorumque successorum similiter, remota
omni contradictione, deveniat potestatem, in
quibus quinque diebus si vobis vestrisque successoribus
utile visum fuerit aliquem diaconorum nostrorum
ministrare ob honorem S. Petri vestram reverentiam
volumus petere; potestatem autem ejusdem
ecclesiae S. Petri et supradictorum suorum
monasteriorum, et cuncta ecclesiastica judicia ipsorum,
seu totius civitatis Leoninae vobis vestrisque
successoribus concedimus et confirmamus, similique
modo ad inungendum et consecrandum imperatorem
primum vestram et vestrorum successorum
episcoporum fraternitatem convocamus, ut quibus
regimen totius Ecclesiae S. Petri et civitatis Leoninae
commissum est ab his primum sit benedictum.
Nec non cuncta sacra officia, seu mysteria, quae nos
et successores nostri facere debemus, si aegritudine,
vel aliqua cura impediti facere non possumus, tam
in supradicta Ecclesia S. Petri, et monasteriis suis
quam per totam civitatem Leoninam, per vos vestrosque
successores fieri apostolica auctoritate decernimus.
Consecrationem vero altarium ecclesiae S. Petri
et aliorum monasteriorum, nec non consecrationem
ecclesiarum, altarium, sacerdotum, diaconorum,
seu diaconistarum totius civitatis Leoninae
vobis, vestrisque successoribus in perpetuum, sicut
praelibatum est, concedimus et confirmamus. Superque
etiam ecclesiae SS. Rufinae et Secundae,
cui Deo auctore praesidetis, vobis vestrisque successoribus
in perpetuum concedimus et confirmamus
etiam ecclesiam S. Adalberti et Paulini cum ecclesia
S. Benedicti, et omni sua integritate et pertinentiis,
et sicut ad manus vestras hodie tenetis posita infra
hanc civitatem Romanam in insula Lycaonia, ut sit
vobis vestrisque successoribus cum volueritis episcopale
domicilium, et congruum receptaculum opportunumque
habitaculum, quemadmodum interesse
videtur Portuensem ecclesiam, S. Joannem inter
duos pontes, presbyteros vero et clericos, qui pro
tempore in eadem ecclesia S. Adalberti, Paulini, et
Benedicti fuerint, ita subjectos vobis esse volumus
ut proprios filios ecclesiae vestrae, et ab omni jure
illos subtrahimus, tuae paternitati tamen eos committentes,
ut solummodo vestrum judicium exspectent,
vestro dominio famulentur, et per omnia
vestris rationalibus obsecundent mandatis, ut, quomodo
vobis placet, eos ordinare, secundum decet,
regere, informare et emendare nostra apostolica auctoritate
in perpetuum liceat, praedictis vero omnibus
locis, et familiis cum omnibus eorum pertinentibus,
sicut superius missa sunt, a praesenti decima
indictione, tibi, tuisque successoribus in eodem venerabili
episcopio in perpetuum donamus, largimur,
concedimus et confirmamus, atque stabilimus perenniter
in usum et utilitatem ipsius venerabilis
episcopii, et episcoporum qui per tempora tenuerint
ipsam ecclesiam. Statuentes quippe apostolica censura,
sub divini judicii obtestatione et anathematis
interdicto, ut nulli unquam nostrorum successorum
pontificum, vel qui publicas functi fuerint actiones,
vel alia quaelibet magna, parvaque persona audeat
vel praesumat aliquid de omnibus quae supra continentur,
contra hoc nostrum pontificale privilegium
agere, vel alienare aut auferre, scilicet potius firma
atque stabilia perpetuis temporibus, sicuti a nobis
statuta et confirmata sunt, decernimus permanenda.
Si quis autem, quod non optamus, temerario ausu
contra hoc nostrum apostolicum privilegium in
quoquam transgressor esse praesumpserit vel frangere
ausus fuerit, et in omnibus obediens et observator
esse noluerit, sciat se auctoritate Dei omnipotentis
et domini nostri apostolorum principis Petri,
cujus, licet immeriti, Dei tamen dignatione gerimus
vices, anathematis vinculo innodatum, et a regno Dei
alienum, atque cum Juda traditore Domini nostri
Jesu Christi et omnibus impiis socius sit in inferno.
Qui vero pro intuitu custos et observator hujus
nostri apostolici privilegii exstiterit, meritis atque
precibus B. Petri apostolorum principis, et SS. martyrum
Rufinae et Secundae in aethereis arcibus praemia,
et benedictionis gratiam atque misericordiam,
a justo judice Domino Deo nostro, vitam aeternam
percipere, et invenire mereatur in saecula saeculorum.
Amen.
Scriptum per manum Georgii notarii regionarii
atque scriptoris S. R. Ecclesiae in mense Decembris,
et indictione supra scripta X.
Thebaldus Bell. tren. Ecclesiae episcopus.
Theobaldus episcopus sanctae Alban. Ecclesiae.
Dominicus S. Lavican. Eccl. episc.
Petrus Praenest. Eccl. episc.
Petrus episc. S. Ostiens. Ecclesiae.
Stephanus presbyter tituli sanctae Caeciliae.
Benedictus archidiaconus.
Ugo diaconus.
Petrus card. tit. S. Damasi.
Crescentius diaconus. | null | 44d675f3-4dc4-4c9f-8c7c-55e9928ed971 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Joannes subdiaconus
Joannes card. tit. S. Marci.
Joannes Domini gratia diaconus.
Joannes subdiaconus de Mira.
Joannes presbyter tit. S. Callixti in Transtiberim.
Crescentius diaconus.
Rodulphus indignus presbyter, et abbas ex monasterio
S. Laurentii, qui ponitur in Clausura.
Joannes presbyter card. tit. S. Grisogoni.
Franco diaconus.
Raynerius diaconus.
Datum XVI Kal. Januarii, per manus Benedicti
episcopi Portuensis, et vice Peregrini Coloniens,
archiepiscopi bibliothecarii S. apostolicae sedis, anno
pontificatus domini nostri Joannis summi pontificis, et
universalis XIX papae in sacratissima sede B. Petri
apostoli, tertio mense Decemb., indictione X.
Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat
praedictam Ecclesiam temere perturbare, aut ejus
possessiones auferre, vel ablatas retinere, minuere,
vel injustis vexationibus fatigare, scilicet omnia integra
conserventur eorum pro quorum gubernatione
ac sustentatione concessa sunt, usibus omnimodis
profutura, salva sedis apostolicae auctoritate. Si quae
igitur in futurum ecclesiastica, saecularis, vel alia
persona, hanc nostrae constitutionis paginam, sciens
contra eam temere venire tentaverit, secundo tertiove
commonita, nisi reatum suum congrua satisfactione
correxerit, potestatis honorisque sui careat
dignitate, reamque se divino judice existere de perpetrata
iniquitate cognoscat, et a sacratissimo corpore
ac sanguine Dei et Domini Redemptoris nostri
Jesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine
districte subjaceat ultioni. Cunctis autem eidem loco
sua jura servantibus, sit pax Domini nostri Jesu
Christi, quatenus, et hic fructum bonae actionis percipiant,
et apud districtum Judicem praemia aeternae
pacis inveniant. Amen.
V. #Joannes XIX in concilio Petrum, episcopum Silvae Candidae, accepta virga, de universa terra omnium ecclesiarum Galeriae, investit.@# (Anno 1026.) [UGHELLI, #ibid.,@# pag. 98.]
In nomine sanctae et individuae Trinitatis, Patris,
et Filii, et Spiritus sancti. Amen.
Ego JOANNES divina providentia XIX papa Romanus,
sciens pene cuncta oblivioni dari ob nimiam
fragilitatem humanam, quae ad honorem et utilitatem
SS. Rufinae et Secundae martyrum temporibus
gesta sunt, litteris pandenda mandavimus, ut posteri
devotionem erga nostra loca cognoscant, et
si qui rebelles fuerint, contabescant et erubescant.
Defuncto igitur Gregorio episcopo supradictarum
martyrum Rufinae et Secundae, Petrum
consecravimus episcopum, post cujus consecrationem,
nondum transactis tribus annis presbyteri S.
Nicolai de Galeria coeperunt gerere eumdem episcopum
de presbyteris S. Andreae, presbyteri vero S.
Andreae rogaverunt episcopum ut illuc iret, et in
praedicta ecclesia S. Andreae altaria aedificaret. Quibus
episcopus respondit non debere ibi altaria consecrare,
quia de ipsa ecclesia litigatur presbyter S.
Nicolai, prius igitur veniant utraeque partes ante
nos, et legibus finiatur, et tunc si canonice potero,
ad servitium S. Ecclesiae faciendum libenter ibo.
His auditis reversi sunt, et archipresbytero et caeteris
presbyteris nuntiaverunt, qui iterum atque iterum
canonice vocati, tandem utraeque partes venerunt
ante suum episcopum, quorum causam volens
praelibatus Petrus episcopus ita finire ut nunquam
magis lis inde oriretur, ante nostram praesentiam illos
conduxit, nos vero residentes in ecclesia S. Sylvestri,
quae est infra palatium Lateranense, una
cum Theobaldo Belliternens., Petro Praenestino, Benedicto
Portuensi, Theobaldo Albanensi, Petro Ostiensi,
Dominico Lavican. Benedicto archidiacono,
Crescentio, atque Raynerio, Gregorio diaconibus,
Petro card. S. Damasi, Francone card. S. Sixti,
Tuidisco card. S. Marcelli, aliisque quamplurimis
sacerdotibus, et clericis adstantibus autem Benedicto
Primicerio, et alio Benedicto Secundicerio,
Crescentio nomenclatore, Petro primo defensore,
Stephano Protoscriniario, Joanne Deubaldo Dativo
judice, seu fratre nostro Domino Alberico
comite palatii, et Joanne Tocco comite Galeriae,
dictos presbyteros utrarumque ecclesiarum
introire fecimus cum paucis laicis Galeranis, videlicet
Joanne filio Rodulphi, Baldo; tunc episcopus
veniens ad pedes nostros coepit exponere
quomodo, et qualiter, et qua pro causa vocasset eos,
et coepimus causam quaerere, quae illos movebat,
tranquilla mente dirimere et tractare. Quae cum
protelaretur, ut reor, suggestione Spiritus sancti,
venit mihi in mentem quod multum lucri
episcopus S. Rufinae haberet de tot sacerdotibus et
tam magno populo Galerano, hoc cogitans infra me
ipsum, et volens addiscere quantitatem redditus praedictae
Galeriae, taliter episcopum interrogavi. Credo
quidem multum redditus habere episcopum S. Rufinae | null | d7cde49e-8ad6-4fbe-9b6d-9812d8a823e9 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
de tot sacerdotibus, et tam amplo populo Galerano.
Episcopus respondit: A sacerdotibus S. Nicolai
XIV solidos per annum, et a presbyteris S. Andreae
XXX denarios consequitur episcopus, nihil amplius.
Quod nos audientes maxima tristitia affecti sumus,
et relinquentes causam quam tractabamus, omnes
uno spiritu, una mente, cogente tanta impietate, ad
hoc tractandum conversi sumus. Tunc archipresbyterum
vocavimus S. Nicolai cum suis, et syndicum
S. Andreae cum suis, quia archipresbyter absens,
erat infirmitatis causa, nos taliter aggressi sumus:
« Dicite nobis quare tam parum episcopo redditis, et
quare vel tertiam non redditis sibi, sicut et alia loca
faciunt? » Qui responderunt: « Consuetudo nostra
fuit. » Et nos contra: « Habetis ab aliquo episcopo inde
aliquid scriptum? » Qui responderunt per omnia: « Domine,
nullum. » Tunc nos interrogavimus, residentes
episcopos, sacerdotes, diaconos, judices, quid deberet
de hoc fieri, et praelibatus episcopus procedens
ad pedes nostros, talia coepit: « Domine, si vestri
gratia est, ad eam causam redite, pro qua huc venimus,
istam opportuno tempore reservate. » Tunc
nos commoti et valde irati contra eum, quia nolebat
nos proponere quod ipse quaerere debebat, diximus:
« Miror, cum sis prudens ac potens, quare
ecclesiam tuam non sublevas, sed magis opprimis?
quare non dixisti hoc per tot dies, et quare illam
consuetudinem, quam omnes Ecclesiae habent, non
exigis ab ipsis? Mihi adeo non imputabitur quod in
ea est Ecclesia: ego eam vobis dedi, si tu non vis
tertiam ab eis exigere, ego illam exigam, ut Ecclesia
tibi commissa meo et tuo tempore non decrescat. »
His verbis Petrus episcopus correptus respondit:
« Domine, quid vos et sanctum hoc concilium judicat,
recipere paratus sim. » Tunc ab omni concilio definitum
et judicatum est ut, cunctis postpositis, prius
ecclesia S. Rufinae, et episcopus suus honoretur, et
per me de tertia cunctae Galeriae episcopus ministretur,
refutantibus ea presbyteris, et dare integram
promittentibus sibi, suisque successoribus in perpetuum,
et sic ad inchoatam causam presbyterum redire,
quod et factum est. Nam accepta ego virga,
investivi episcopum Petrum, et per se suosque successores
de universa tertia omnium ecclesiarum Galeriae,
assuetaque datione, consentientibus presbyteris
utriusque Ecclesiae, et refutantibus, atque dare
eam promittentibus, ac dicentibus quod se illam
prius sponte darent. Iterumque judicatum est ut sub
interdictione anathematis hoc poneretur, et confirmaretur,
et factum est, nam nostra jussione, et omnium
praedictorum sacerdotum, episcoporum, diaconorum
accepta stola Benedictus Portuensis episcopus
dixit: Auctoritate Patris, Filii, et Spiritus sancti,
et auctoritate B. Petri apostoli, et D. N. Joannis
papae hoc S. concilio praesidentis, et auctoritate
hujus S. concilii maledicimus, et excommunicamus,
et perpetuo anathematis vinculo obligamus, quicunque
sacerdotum, sive clericorum, sive laicorum,
seu qualiscunque persona mortalium tertiam
universarum ecclesiarum Galeriae Petro episcopo,
suisque successoribus aliquo modo contendere praesumpserit,
vel aliquo modo fraudare disposuerit,
et hoc quod de Galeria judicavimus ab omnibus locis
praedicti episcopatus S. Rufinae, et ab omnibus
sacerdotibus, et clericis, vel laicis, et ab omni persona
observari sub simili anathemate apostolica
auctoritate sancimus, et statuimus in perpetuum,
postquam ter a Petro episcopo vel suis successoribus
supradicta tertia requisita fuerit, et ab omnibus
clamatum est, Fiat, fiat, amen, amen. Et ut diligentius
observetur, et clarius cognoscatur, totum
per ordinem Gregorio scrivanio S. R. E.
scribere praecepimus, et ab omnibus qui interfuerunt
propriis manibus roborare voluimus.
Benedictus archidiaconus interfui, et in perpetuum
valere judico. Petrus Praenestinus episcopus interfui,
et in perpetuum valere judico. Ego Benedictus
episcopus Portuensis interfui, et in perpetuum valere
judico.
Datum XIX Kalend. Januarii per manus Bosonis
episcopi S. Tiburtinae Ecclesiae et bibliothecarii
S. A. S. interfui, et in perpetuum valere judico,
Raynerius diaconus de diaconia S. Georgii, et Leon
episcopus Ostiensis Ecclesiae interfui et in perpetuum
valere judico. Gregorius S. Luciae interfui, et
in perpetuum valere judico. Benedictus episcopus
S. Anagninae ecclesiae interfui. Joann. episcopus
S. | null | a7c1fd09-993c-4f6a-bb11-6796c458a412 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Bledanae Ecclesiae interfui, et in perpetuum valere
judico. Benedictus episcopus Ceren. hoc decretum
firmum, et in perpetuum valere judico. Petrus cardinalis
tituli S. Marci interfui, et in perpetuum valere
judico. Raynerius episcopus Nepesinae ecclesiae
hoc decretum firmum, et in perpetuum manere judico.
Amasus episcopus atque capellanus domini
papae. Franco cardinalis S. Sixti. Benedictus Domini
gratia secundicerius S. A. S. Joannes cardinalis tit.
S. Marcelli. Crescentius Domini gratia nomenclator
S. A. S. Ego Stephanus Dei gratia scrivanius S. sedis
apostolicae scripsi, etc.
VI. #Privilegium Joannis papae XIX pro monasterio Cluniacensi.--Declarat se confirmare omnia monasteria et loca ad Cluniacense monasterium pertinentia, et ei ab aliquibus fidelibus Christianis, regibus, episcopis, ducibus, seu principibus antea concessa. Prohibet quoque ne quis episcopus, vel sacerdos, pro aliqua ordinatione seu consecratione ecclesiae, presbyterorum, aut diaconorum, missarumque celebratione, nisi ab abbate Cluniacensi invitatus, veniat Cluniacum; sed liceat monachis Cluniacensibus cujuscunque voluerint ordinationis gradum suscipere ubicunque suo placuerit abbati. Similiter vetat ne quis episcopus vel sacerdos possit excommunicare fratres Cluniacenses ubicunque positos. Decernit praeterea Cluniacense monasterium omnibus ad se ob salutem confugientibus fore misericordiae sinum; et statuit quod si aliquis cujuscunque obligatus anathemate idem monasterium expetierit, sive pro corporis sepultura, seu alterius suae utilitatis, et salutis gratia, benigniter excipiatur oleo medicamenti salutaris fovendus. Denique definit electionem abbatis Cluniacensis pertinere ad congregationem ipsius loci.@# (Anno 1027.) [ #Bullarium Cluniacense,@# pag. 8.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, dilectissimo
filio ODILONI abbati monasterii quod dicitur
Cluniacum, in honore beatorum apostolorum Petri
et Pauli consecratum, in comitatu Matisconensi situm,
et per te cunctis successoribus tuis abbatibus
in perpetuum.
Cum omnium fidelium petitionibus et necessitatibus
subvenire debeat apostolicae charitatis gratia,
multo magis his est impertienda ejus beneficii clementia,
quos singulariter proprios et specialiter filios
se gaudet habere sancta Romana mater Ecclesia, et
suae utilitatis gratia, et praecedentium Patrum auctoritate
egregia, quorum etiam desideriis et votis eo
plenius parere debet auctoritatis apostolicae sublimitas,
quo certius constat eos nonnisi illa desiderare
et expetere quae sunt ad honestatem sanctae pietatis,
et utilitatem verae religionis. Et quoties in suae necessitatis
commodis nostrum assensum et solitae apostolicae
auctoritatis audiverint humiliter requirere
praesidium, ultro benignitatis intuitu nos convenit
subvenire, et rite pro integra securitate solidare; ut
ex hoc nobis quoque potissimum praemium a conditore
omnium Deo sidereis arcibus contribuatur. Et
ideo quia postulastis a nobis ut praefatum monasterium
apostolicae auctoritatis serie muniremus, et
omnia ejus pertinentia perenni jure ibidem inviolabiliter
permanenda confirmaremus, et absque omni
jugo seu ditione cujuscunque personae constabilire
nostri privilegii pagina studeremus: propterea tuis
flexus precibus, ob interventum domni invictissimi
et pii Henrici imperatoris augusti, ejusque remedium
animae, per hujus nostrae auctoritatis privilegium
statuentes decernimus, ut cuncta loca et monasteria
ad praedictum Cluniacense coenobium pertinentia,
quae ab aliquibus fidelissimis Christianis, regibus,
episcopis, ducibus, seu principibus eidem loco
sunt concessa, et ab antecessoribus tuis abbatibus
acquisita, Bernone videlicet, Odone, Aymardo, et
beatae recordationis sancto Mayolo praedecessore
tuo, vel quaecunque ad eumdem locum pertinere videntur,
absque ullius contradictione, cum magna
securitate debeas possidere, et per te universi successores
tui in perpetuum. Necnon sub divini judicii
promulgatione et confirmatione, et anathematis
interdictione corroborantes decernimus, ut nullus
episcopus, seu quilibet sacerdotum in eodem venerabili
coenobio pro aliqua ordinatione, sive consecratione
ecclesiae, presbyterorum, aut diaconorum, missarumque
celebratione, nisi ab abbate ejusdem loci
invitatus fuerit, venire ad agendum praesumat; sed
liceat monachis ipsius loci cujuscunque voluerint
ordinationis gradum suscipere, ubicunque tibi,
tuisque successoribus placuerit. Interdicimus autem
sub simili anathematis promulgatione, ut isdem
locus sub nullius cujuscunque episcopi vel sacerdotis
deprimatur interdictionis titulo, seu excommunicationis
vel anathematis vinculo. Non enim patitur
sanctae sedis apostolicae auctoritas, ut ullius cujuscunque
personae obligatione proscindatur a se
cuilibet concessa liberalis libertas: neque ipsius loci
fratres ubicunque positi, cujuscunque episcopi maledictionis
vel excommunicationis vinculo teneantur
astricti. Inhonestum enim nobis videtur ut
sine nostro judicio, a quoquam anathematizetur
sanctae sedis apostolicae filius veluti cujuscunque
subjectae Ecclesiae discipulus. Si qua vero
competens ratio adversus eos quemquam moverit,
et hoc aliter determinari vel definiri nequiverit,
judicium apostolicum, | null | 2c2998ac-97e9-4d7d-99cb-09934a90f108 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
quod nulli praejudicium
praetendere patitur, super hoc patienter praestoletur
et humiliter requiratur. Decernimus etiam, et illius
cujus vice quamvis indigne fungimur, auctoritate
sancimus, ut isdem locus omnibus ad se ob salutem
confugientibus, sit misericordiae sinus, sit totius
pietatis et salutis portus. Obtineat in eo locum
justus, nec repellatur poenitere volens iniquus. Praebeatur
innocentibus charitas mutuae fraternitatis,
nec negetur offensis spes salutis et indulgentia pietatis.
Et si aliquis cujuscunque obligatus anathemate
eumdem locum expetierit, sive pro corporis
sepultura, seu alterius suae utilitatis et salutis gratia,
minime a venia et optata misericordia excludatur,
sed oleo medicamenti salutaris fovendus benigniter
colligatur. Quia et justum sic est, ut in
domo pietatis et justo praebeatur dilectio sanctae fraternitatis,
et ad veniam confugienti peccatori non
negetur medicamentum indulgentiae et salutis. Sit
autem omnibus ibi advenientibus causa salutis, hic
et in perpetuum divinae miserationis et pietatis refugium,
et apostolicae benedictionis praesidium. Decernimus
praeterea et omnino constituimus ut, praedicti
loci obeunte abbate, non ibi alius cujuscunque
personae violentia constituatur ordinandus, sed ab
ipsa congregatione loci secundum timorem Dei, et
institutionem legislatoris Benedicti, pater qui sibi
praeesse debeat eligatur, atque ad eum ordinandum
qualiscunque illi placuerit, advocetur episcopus.
Quascunque vero terras nunc tenes, et quas tu tuique
successores acquirere potueritis, in perpetuum
possidendas concedimus vobis. Si quis autem temerario
ausu, quod fieri non credimus, contra hujus
nostrae apostolicae confirmationis seriem venire aut
agere tentaverit, sciat se Domini nostri et apostolorum
principis Petri anathematis vinculo innodandum,
et cum diabolo ejusque atrocissimis pompis,
atque cum Juda traditore Domini et Salvatoris nostri
Jesu Christi, in aeternum ignem concremandum,
simulque in voraginem tartareumque chaos demersum
cum impiis deficiendum. Qui vero custos et
observator hujus nostri privilegii exstiterit, benedictionis
gratiam et vitam aeternam a Domino consequatur,
etc. Amen.
VII. #Joannis XIX epistola ad Popponem patriarcham Aquileiensem.@# (Anno 1027.) [UGHELLI, #Italia sacra,@# V, 49.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, dilecto
in Christo fratri POPPONI sanctae Aquileiensis Ecclesiae
patriarchae perpetuam salutem.
Cum magna nobis sollicitudine insistit cura pro
universis Ecclesiis Dei ac piis locis vigilandi, ne
aliquam necessitatis jacturam sustineant, sed magis
propriae utilitatis stipendia consequantur, ideo convenit
nos tota mentis aviditate eorumdem veterum
locorum stabilitatem ac integritatem maxime procurare,
et sedulo eorum utilitatem ac subsidia illic
contrahere, ut Deo nostro omnipotenti id quod pro
ejus sancti nominis honore et laude, atque gloria
ejus divinae majestatis, nostrarum rerum confirmare
veteribus locis sit acceptabile, nobisque ab ejus
locupletissima misericordia digna hujusmodi pii in
sidereis conseri amoris arcibus remuneratione. Igitur
quia postulatis a nobis quatenus patriarchatum
sanctae Aquileiensis Ecclesiae cum omni suo honore,
atque suis pertinentiis totum in unum vobis conferamus,
sicuti olim a beato Petro principe apostolorum,
nec non Eugenio, atque Gregorio, caeterisque
praedecessoribus nostris hujus apostolicae sedis
episcopis decretum est, inclinati namque precibus
vestris apostolica auctoritate concedimus, et per
hujus nostri privilegii paginam confirmamus vobis
vestrisque successoribus patriarchatum sanctae Aquileiensis
Ecclesiae fore caput et metropolim super
omnes Italiae Ecclesias, quoniam ante omnes constitutam
et in fide Christi fundatam fuisse cognoscimus;
atque volumus S. Aquileiensem in cunctis
fidei rebus peculiarem, et vicariam, et secundam
esse post hanc almam Romanam sedem, sicuti olim
a beato Petro apostolo concessum fuisse videtur.
Insuper vobis vestrisque successoribus, apostolica
auctoritate pallium concedimus, quo vos ad missarum
solemnia celebranda uti volumus in Natali
Domini, ac solemnitate Epiphaniae, et in quatuor
S. Mariae festivitatibus, et in ejusdem Dedicatione
ecclesiae, et in die Natalitii sui, et in Coena Domini,
et in die S. Paschae, et in Ascensione Domini, et in
die S. Pentecostes, et in Nativitate S. Joannis Baptistae,
atque in festivitatibus omnium apostolorum,
et in festivitate Omnium Sanctorum, et in caeteris
omnibus praecipuis festivitatibus, nec non in consecratione
episcoporum. De rationali autem idipsum
praecipimus ut in caeteris festivitatibus utamini,
quemadmodum et de pallio. Insuper autem vobis
vestrisque successoribus apostolica auctoritate universos
episcopos S. Aquileiensis Ecclesiae pertinentes,
nec non monasteria . . . atque etiam parochias
cunctas eidem patriarchatui pertinentes cum omnibus
plebibus, titulis, ecclesiis, seu capellis, castellis,
villis, terris cultis et incultis, seu decimationibus eorum
cum exitibus, | null | 8cf09b8e-e629-4408-9777-7024f7780974 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
vel redditibus eorum, seu cum omnibus
utensilibus eorum, et appendiciis, quaesitis, vel inquirendis,
quae dici vel nominari possunt, nec non confirmamus
vobis vestrisque successoribus insulam, quae
Gradus vocatur, cum omnibus suis pertinentiis, quae
barbarico impetu ab eadem Aquileiensi Ecclesia subtracta
fuerant, et falso patriarchali nomine utebatur,
de qua multi antecessores vestri, temporibus
meorum antecessorum, et multorum imperatorum
per multas synodos proclamaverunt, ad quas aemulus
tuus multoties synodali sententiae, et imperiali
praecepto vocatus venire renuit, unde interventu
etiam et petitione dilecti filii nostri Conradi imperatoris
Augusti synodum congregavimus, in qua
multi nostrates et Longobardi et Teutonici episcopi,
et abbates interfuerunt, ad quam ipse canonice
vocatus venire distulit. Unde judicio omnium
episcoporum qui aderant, restituta est ibi eadem
insula cum omnibus suis pertinentiis, ut secundum
Deum et votum vestrum eam ordinare vobis liceat,
vel omnia quae sub jure ac dominio patriarchatus
praefati adjacere, vel pertinere noscuntur, quemadmodum
beatissimus Petrus apostolus olim suo
discipulo Marco evangelistae, ejusque sequaci eleganti
viro Hermagorae contradidit. Statuentes igitur
apostolica censura sub divini judicii obtestatione et
anathematis interdictu interdicimus ut nullus unquam
nostrorum successorum pontifex, nullusque
episcopus, nullaque magna parvaque persona in
totis finibus vestri patriarchatus, vel episcoporum
vestrorum dominio pertinentium, ordinationem
quamlibet facere praesumant, nisi vestro vestrorumque
successorum fuerit consensu, quatenus
Ecclesiarum ordines cum Dei adjutorio sedule accrescant.
Si quis autem, quod non optamus, temerario
ausu hujus nostri apostolici privilegii
transgressor exstiterit, sciat se auctoritate Dei omnipotentis,
et apostolorum principis Petri, et Pauli,
et nostra, qui eorum fungimur vice, anathematis
vinculo esse innodatum, et a regno Dei esse alienum;
qui vero hujus nostrae Epistolae institutionis in omnibus
observator exstiterit, benedictionis gratiam,
vitamque aeternam, et absolutionem omnium peccatorum
suorum consequi mereatur a Deo, qui vivit
et regnat in saecula saeculorum. Amen.
Scriptum per manus Joannis cardinalis, et cancellarii,
vice Petri diaconi, mense Septembris, indictione
decima.
Datum per manus Bossonis episcopi et bibliothecarii
S. R. E. in mense, et indictione suprascripta,
in sacratissima sede beati Petri apostoli, anno IV,
Deo propitio, pontificatus D. Joannis summi pontificis
et universalis XIX papae.
VIII. #Joannes XIX Ecclesiae Tiburtinae bona juraque, petente Benedicto episcopo, confirmat.@# (Fragm.--Anno 1029.) [UGHELLI, #Italia sacra,@# I, 1307.]
Dilecto in Christo ac nostro spirituali filio BENEDICTO
S. Tiburtinae Ecclesiae a nobis consecrato
episcopo. . . . . Imo etiam ecclesias, quas Boso episcopus
tuus antecessor isto praesente anno consecravit,
videlicet S. Joannis et B. Juvenalis.
In nomine . . . . Pontificatus D. Joannis XIX in
sacratissima sede, etc., anno VII, indictione XIV,
mense Januarii die VIII, Joannes episcopus S. Tiburtinae
Ecclesiae, consentiente cuncta congregatione
episcopii S. Laurentii martyris Christi, donat cuncto
clero venerab. presbyter. omnem medietatem demortuorum
civitatis Tiburtinae ad se pertinentem,
in juga presbyterorum jurat, ut sup. poena auri
obritiae unciae tres. Tedemandus vir et tabellio civitatis
scripsit.
+ Joannes episcopus, servus servorum Dei, S. Tiburtinae
Ecclesiae.
IX. #Joannes XIX in synodo patriarchatum Gradensem, sub potestatem Popponis patriarchae Aquileiensis contra jus fasque redactum, Ursoni patriarchae Gradensi restituit.@# (Anno 1029.) [MANSI, #Concil.@# XIX, 491.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei.
Si mortalibus inevitabiliter non immineret accidens
ex protoplasti parentis vitio deficere, nulla penitus
ratio cogeret acta eorumdem servanda futuris
saeculis bona ad exemplum, vel improba ad cautelam
stylo inextricabili commendare, illa minus idoneum
foret auctores praesentes inspicere, et Acta
exsequi exarata. Sed quia, ut praemissum est, primi
parentis piaculo instantia caeterorum deficere coepit,
provide eorum invenit humanitas, ne secum deperirent
Gesta propria ad informationem sequentium
saeculorum, vel ad evitationem, si obscura fuerint,
debere adnotari, ut ipsa adnotatio immemores aetates
superans significaret quid utile, quidve gestum
fuisset inutile, et lucida indagatione verum a falso
in tempore opportuno secerneret. Quod si est in saecularibus
negotiis id servari sancitum, cautius, et
diligentius in ecclesiasticis est observandum, qui
tanto tempestatem saeculi horrent quanto quiete
perpetua ardent, tanto inquietudinem refugiunt
mortalium quanto soli viventi Deo in saecula saeculorum
placere | null | 4fbce2ca-d205-410f-8906-b1c743db143f | latin_170m_raw | null | None | None | None |
desiderant. Cujus rei gratia omnibus
S. Dei Ecclesiae filiis notum esse volumus quod inter
Ursonem patriarcham Gradensem, et Popponem Forojuliensem
patriarcham, proh dolor! nostris temporibus
zabulo ventilante commotum est, et ad quod
usque perductum. Conspirante namque Veneticorum
populo contra dominum suum ducem, et praelibatum
patriarcham fratrem suum, uterque posthabitis
dignitatibus et curis, quae ad se pertinebant, alias se
receptarunt, donec sopitis saecularibus insolentiis ad
sua repedare quivissent, sicuti postea rei probavit
eventus. Interea vero antiquo zelo accensus hostis
Forojuliensis patriarcha Poppo Gradensem civitatem
adit, petens se recipi a civibus adjutorem confratris
sui patriarchae Gradensis, et amici sui ducis. Cui
cum nollent acquiescere per Deum et octo suorum
sacramenta firmavit, sicut referente Ursone patriarcha,
et quamplurimis Veneticorum nobilibus,
ac tum provincialium episcopis didicimus, quod ad
salvam faciendam duci et fratri suo patriarchae civitatem
intraret. Ubi postquam intratum est, oblitus
sacramentorum, gentilium more, ut de saecularibus
audivimus, quidquid in ecclesia inventum est,
unca manu depraedatum est, duorum monasteriorum
sanctimoniales stupratae ac violatae a suis sunt,
neque monachis pepercit. Quin etiam defunctorum
corpora quietem desiderantia e propriis tumulis auferens
ad civitatem suam inhonorata transtulit, reliquias
minus tamen quam desiderabat similiter secum
devexit, altaria confregit, thesauros abstulit,
civitatem aliquibus patronis Gradensem licet destitutam
munitam suis reliquit. Cui non sufficiens hoc
apposuit iniquitates super iniquitates (Psal. LXVIII,
28), nos suis legatis petiit poscens confirmationem
omnium locorum suorum a nobis, et nominatim
Gradensis insulae: quibus cum responderem non sibi
juste, et canonice, ac per antiqua privilegia pertinere,
dixerunt: Non aliter ea petit dominus noster
sibi confirmari, nisi quemadmodum per privilegia
vestrorum antecessorum suis antecessoribus et Ecclesiae
suae confirmata est, et sibi juste et canonice
pertinere videtur, ac ipse probare potest, et promittit.
His auditis, nec arbitrantes eum audere illudere
apostolicae sedi, et magis quia novimus pro hac ratione
Ursonem patriarcham a bonae memoriae domno
Benedicto papa Romam vocatum fassum se venire
non posse sub excusatione imperialis timoris,
licet legatos suos mitteret petitionibus suis condescendentes
privilegium sibi dare filio nostro Petro
diacono et cancellario praecepimus. Sed et de insula
Gradensi inseri jussimus, sicut audietis. Praeterea
confirmamus vobis insulam Gradensem cum pertinentiis,
sicut juste et canonice per antiqua privilegia
vobis et Ecclesiae vestrae pertinere dignoscitur:
et sicut tu ipse juste probare omni tempore
potes, et promittis, ita ut secundum Deum tibi eam
ordinare liceat. Quod totum in contrarium accidit,
quia nec juste sibi pertinere convinctum est: qui
vocatus ad satisfaciendum de hoc Gradensi patriarchae
sicut promisit, venire distulit, nec secundum
Deum dictam ordinavit insulam, neque antiqua
per privilegia eam sibi pertinere, ut promiserat,
ostendit. Privilegium, quod scriptum est sub praefata
conditione manu nostra corroboratum, per
suos remissum est nuntios. Post eorum reversionem
nondum expleto triduo nuntius patriarchae Gradensis
supervenit, flebilem nobis repraesentans epistolam,
quam cum legissemus magno moerore affecti sumus;
sed recuperata spe ex eo, quod probare omni tempore
justitiam se habere promisit, nuntium nostrum
Gregorium fide probatum, et omni eloquentia insignem
ad utrumque misimus cum epistolis paterne
vocantibus eos ad nostram synodum. Sed Poppo
visis litteris commotus . . . . . sicut Gregorius retulit,
quod nec etiam caput inclinaret, sed potius tenorem
privilegii denegaret. Et, quia perditam Gradensem
insulam haberet, querebatur, nec posse se venire ad
nostram synodum nulla ratione interveniente profitebatur;
sed de tenore privilegii in eodem loco
vinctus est mendacem esse; quia exemplar demonstratum
est a Gregorio: cui revertenti junxit se Urso
patriarcha nos vocatus adiens. Quod cum cognovisset
Poppo Forojuliensis patriarcha, monachum
quemdam legatum ad nos misit, nulla probabili ratione,
nec justa defensione, ut promiserat, munitum.
Quem cum retinere audito adventu Ursonis patriarchae
voluissem, fugam arripuit. Veniens autem ante
nos patriarcha Gradensis triduo flebiliter questus
est. Postea vero congregata synodo in ecclesia
B. Sylvestri infra nostrum palatium residentibus
nobiscum venerabilibus episcopis Petro Pipernensi,
Benedicto Portuensi, Dominico Lavicanensi, Bosone
Tiburtinensi, Reginerio Nephiensi, Benedicto
Cerensi, Dodone Nucerensi, Petro Praenestinensi,
Joanne Bledensi, Joanne Ortensi, Azo,
Amato seu Benedicto episcopis ac diaconibus,
Benedicto archidiacono, Crescentio diacono, Petro
diacono archicancellario, Crescentio et Rainerio
diaconibus et cardinalibus, Stephano, Petro,
Joanne | null | b5deb2d7-1325-40c1-a64a-49cd02277cd7 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
et alio Joanne, seu caeteris tam episcopis
quam presbyteris, nec non diaconibus, quorum subtus
manus ascriptae esse subcernuntur; omnes res
per ordinem relatae sunt atque privilegia antecessorum
nost., scil. sanctissimi Pelagii, Gregorii et Honorii,
Stephani et Gregorii, Leonis, Sergii et Leonis,
Benedicti, Adriani, Bonifacii, Romani, Theodori,
Anastasii, Joannis, Sylvestri et Sergii ostensa, quorum
imitantes quamplurima de eadem Gradensi sede
instituta, talem definitionem promeruit, ut privilegium
confirmationis judicio nostrorum episcoporum
sibi, suisque successoribus de ejusdem sedis stabilitate
perpetualiter faceremus. Quod et fecimus, statuentes
apostolica censura sub divini judicii obtestatione,
ut nulli unquam in tempore praedictum Ursonem
patriarcham, ac successores ejus de praedicto patriarchatu
Gradensi, sive de rebus, ac possessionibus
ejus inquietare, aut molestare praesumant; sed potius
saepius nominatum patriarcham Gradensem cum sua
integritate quietum remota omni contradictione ipse,
suique successores perpetuis possideant temporibus,
ita etiam ut absque suo suorumque successorum voluntario
consensu nulli electionem suorum suffraganeorum
facere liceat. Et quidquid ab eis juxta
normam canonicam pro commissae sibi Ecclesiae cura
prolatum fuerit, tam a suffraganeis sibi episcopis,
quam a clero et populo custodiri praecipimus. Qui
vero haec, quae a nobis pio intuitu promulgata sunt,
infringere aut in aliquo transgredi praesumpserit,
omnipotentis Dei iram incurrat, et nostro anathemate
confossus pereat, sed et cum diabolo perpetuo
damnatus gemat. Qui autem custos et observator
hujus nostri apostolici privilegii exstiterit, gratiam
mereatur SS. Trinitatis, et nostra benedictione fruatur,
ac in saecula saeculorum laetetur.
Scriptum per manus Georgii scriniarii S. R. E. in
mense Decembri indictione VIII. + Bene valete.
Ego Benedictus episcopus Portuensis interfui et
subscr.
Ego Bosus episcopus S. Tiburtinae Ecclesiae subscripsi.
Ego Petrus episcopus Hostiensis subscr.
Ego Dominicus episcopus Lavicanensis Ecclesiae
subscripsi.
Ego Benedictus S. Cerensis Ecclesiae episcopus
subscr.
Ego Joannes episcopus S. Ortanae Ecclesiae subscripsi.
Ego Raynerius S. Nepesinae Ecclesiae episcopus
subscr.
Ego Petrus episcopus S. Pipernensis Ecclesiae subscripsi.
Ego Benedictus episcopus de Portalatina subscr.
Ego Dodo episcopus Nucerensis subscr
Ego Azo episcopus Camerinensis subscr.
Ego Joannes episcopus S. Bledanae Ecclesiae subscripsi.
Ego Almatius . . . . subscr.
Ego Leo S. Ficoclensis Ecclesiae episc. subscr.
Ego Monaldus episcopus Ariminensis ex jussione
D. Jo. papae subscr.
Ego Berardus S. Fulgiliensis Ecclesiae episc. ex
jussione D. Jo. papae subscr.
Ego Benedictus archidiaconus, et vicedominus
subscr.
Ego Petrus diaconus S. R. E. et cancellarius sacri
palatii subscr.
Ego Crescentius diaconus subscr.
Ego Riginerius diaconus subscr.
Ego Stephanus cardinalis interfui.
Ego Joannes cardinalis tit. S. Marcelli interfui.
Ego Joannes cardinalis S. Marci interfui.
X. #Joannis XIX papae epistola ad Petrum episcopum Gerundensem de privilegio pallii.@# (Anno 1030.) [FLOREZ, #Espana Sagrada,@# XLIII, 430.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, PETRO
venerabili episcopo Gerundensis sanctae Ecclesiae et
dilecto in Christo filio, perpetuam in Domino salutem
et apostolicam benedictionem.
Cum tui amoris causa aliquid agimus, tanto nos
placere Deo devotius confidimus quanto tuam conversationem
tam evangelicis quam et apostolicis
glorificatam testimoniis scimus. Ad ejus namque
laudem refertur illud quod dicitur: « Qui manet in
charitate, in Deo manet, et Deus in eo. » Si ergo
per charitatem in Deo manemus et Deus in nobis,
et sine illa Deo placere non possumus, in omnibus
nostris operibus sine intermissione illam praeferre
debemus. Et quia urgente pastorali sollicitudine
qua divinitus videmur praediti, si aliquos captivos
ab Hispanis redimere possemus, te veniente ad
limina apostolorum, interrogavimus; respondisti
triginta captivos te velle et posse pro remedio animae
nostrae redimere et libertati dare, si vel duodecim
in anno vicibus tibi pallii usum concederemus. Zelo
itaque Dei, qui eos proprio sanguine redemit, accensi,
petitioni tuae condescendimus, palliumque
gestandum duodecim in anno vicibus tibi solum
modo concessimus, in Natale videlicet Domini, in
Epiphania, in Coena Domini, in Resurrectione Domini,
in die luna Resurrectionis, in Ascensione
Domini, in Pentecosten, in festivitate Omnium
Sanctorum, in Assumptione sanctae Mariae, et in
festo sancti Saturnini, in uno concilio dioecesis vestrae.
Cujus quoniam indumenti honor modesta
actuum vivacitate servandus | null | af834acb-1249-4054-bd98-5816126fec20 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
est, hortamur ut ei
morum tuorum ornamenta conveniant, quatinus
auctore Deo recte utrobique possis esse conspicuus.
Itaque vita tua filiis tuis sit regula. In ipsa, si qua
tortitudo in illis injecta est, dirigantur; in ea quae
imitentur, aspiciant; in ipsa semper considerando
proficiant, ut tuum post Deum videatur esse bene
quod vixerint. Cor ergo neque prospera quae temporaliter
blandiuntur extollant, neque adversa dejiciant;
sed quidquid illud fuerit virtute patientiae
devincatur. Nullum apud te locum odia, nullum
favor indiscretus inveniant; districtum mali cognoscant,
insontem apud te culpabilem suggestio mala
non faciat, nocentem gratia non excuset. Remissum
te delinquentibus non ostendas, ne quod ultus non
fueris perpetrari permittas. Sit in te et boni pastoris
dulcedo, sit et judicis severa districtio, unum scilicet
quod innocenter viventes foveat, aliud quod
inquietos feriendos a pravitate compescat. Sed
quoniam nonnunquam praepositorum zelus, dum
districtus malorum vindex existere vult, transit in
crudelitatem correctio, iram judicio refrena, et
censuram disciplinae sic discute ut et culpas ferias,
et a dilectione personarum quas corrigis non recedas.
Misericordem te, prout virtus patitur, pauperibus
exhibe. Oppressis defensio tua subveniat, opprimentibus
modesta correctio contradicat. Nullius faciem
contra justitiam accipias, nullum quaerentem
justitiam despicias. Custodia in te aequitatis excellat,
ut nec divitem potentia tua aliquid apud vos
extra viam rationis suadeat audire, nec pauperem de
re sua faciat humilitas desperare, quatenus Deo miserante
talis possis existere qualem sacra lectio
praecipit, dicens: « Oportet episcopum irreprehensibilem
esse. » Sed his omnibus uti salubriter poteris,
si magistram charitatem habueris; quam qui secutus
fuerit a recto aliquando tramite non recedit.
Ecce, frater charissime, inter multa alia, ista sunt
sacerdotii, ista sunt pallii, quae si studiose servaveris,
quod foris accepisse ostenderis intus habebis.
Sancta Trinitas fraternitatem vestram gratia suae
protectionis circumdet, atque ita in timoris sui via
nos dirigat ut post vitae hujus amaritudines ad
aeternam simul pervenire dulcedinem mereamur.
Scriptum per manum Sergi scriniarii sanctae
Romanae Ecclesiae, mense Aprili, indictione tertia
decima
XI. #Epistola Joannis papae XIX ad Robertum regem Francorum de immunitate Cluniacensis monasterii.@# (Anno 1024-1031.) [ #Bullarium Cluniacense,@# pag. 7.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, ROBERTO
regi Francorum, salutem charissimam cum benedictione
apostolica.
Quoniam, o religiosissime rex, multorum jam
charitate frigescente, superabundante autem iniquitate,
plurimis in locis non solum ab extraneis,
verum etiam ab iis qui filii nomine tenus dicuntur,
status Ecclesiae confunditur, sacrae religionis ordo
contemnitur, pietas et forma justitiae dehonestatur,
et privilegia apostolica seu etiam regalia praecepta,
quantum ad substantiam, illorum temeritate irreverenter
cassantur: oportet vestram sublimitatem vigilare,
ut in regno vobis Deo auctore commisso catholicae
fidei norma vigorem obtineat, sanctitas et
religio contra inimicos veritatis trophaeum victoriae
insigniter teneat, et sacer ritus praecedentium Patrum
inviolabiliter permaneat, quatenus per haec et vestra
fides plenitudinem bonorum percipiat, et devotio
subditorum exinde ad incrementa virtutum magis
ac magis proficiat. His enim rei sacramentum non
solum a nobis exigitur, quibus pastoralis commissa
est cura, verum etiam et a vobis, cui credita est,
cum usuris exigenda maxima pompa et regiae sublimitatis
potentia. Quod enim sine gravi dicere non
valemus dolore, quibusdam vestrorum exsecrabili
negotio ad sacerdotium introductis, non sufficit injuste
acquisita, posthabito religionis ordine, per perimendos
terrenae affectationis luxus distrahere, nisi
etiam et ea loca quae a fidelibus, qui illa ex propriis
possessionibus et sumptibus construxere, potestati
solius Romanae Ecclesiae tradita sunt testamenti
auctoritate, ad damnationis suae cumulum sibi conentur
defendere, et suis usibus male applicare; qui
profecto ipsum caput discerpere gestiunt, dum
membra ab ipso separare volunt, et eos quos ut vernaculos
habet injuriis et contumeliis lacessere non
desinunt, ignorantes utique miseri quod hujus sanctae
sedis decreta ita pia fide a filiis matris Ecclesiae accipienda
sunt, et veneranda, ut tanquam regulae canonum
ab eisdem absque ullo scrupulo admittantur, utpote
quae de omni Ecclesiae fas habeat judicandi, neque
cuiquam liceat de ejus garrire decreto, nec judicare
judicio. Cujus judicii sententiam eo magis oportet a
nemine dissolvi, quo certius apostoli constat illam
Petri firmitate et auctoritate solidari. Ait enim quodam
in loco Leo papa venerabilis et sanctae institutionis
doctor | null | 930bed38-2c1a-4e08-83ad-ab2b4f21b6a7 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
admirabilis: « Non parvae insaniae est
contra eum aliquem mutire, qui clavigerum regni
coelestis habet tutorem et patronum; quin eo magis
si hic multa verba tumentis spiritus relaxentur, ne
forte Petri vindicta in posterum reservetur. » Horum
itaque rabiem et tumoris insolentiam a nostris
locis, et maxime a Cluniensi coenobio specialiter et
singulariter nobis proprio procul amovere cupientes,
hoc privilegium apostolica auctoritate filio nostro
charissimo Odiloni et sibi succedentibus in perpetuum
facere voluimus; quod vestrae nobilitati idcirco
cum his litteris mittimus, ut vestris vestrorumque
sacerdotum vel optimatum in auribus recitetur,
praeceptoque regali et auctoritate firmetur, corroboretur,
et auctorizetur; ut nullius cujuscunque sacerdotis
vel principis persona contra hoc apostolicae auctoritatis
decretum in perpetuum garrire vel mutire
audeat, ne apostolico percussus anathemate districtae
ultionis poenas luat, et regalis transgressor praecepti
cum suppliciis infernorum exsors etiam fiat temporalium
bonorum.
XII. #Epistola Joannis XIX papae ad Gauslenum episcopum Matisconensem pro tuenda libertate et immunitate monasterii Cluniacensis ab omni jurisdictione episcopali.@# (Anno 1024-1031.) [ #Bullarium Cluniacense,@# pag. 8.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, GAUSLENO
episcopo Matisconensi, salutem charissimam cum
benedictione apostolica.
Cui, Deo auctore, praesidemus reliquarum Ecclesiarum
caput et cardo sancta Romana Ecclesia tanto
intolerabilius patitur quodcunque sibi ingeritur dedecus
quanto unitati suae is, a quo ingestum est, videtur
propinquior. Ex quo ad episcopalem gloriam
deductus es, Romanae Ecclesiae filius et discipulus
visus es, et tam a nobis quam ab antecessoribus
nostris amodo sic computatus es; nunc vero nescimus
qua nova temeritate illectus, inexstinguibili cupiditate
accensus, matri tuae repugnas, et contra
nos, meritis apostoli Petri magistrum tuum, levas
calcaneum, cum coenobium Cluniacense, cunctis
pene nationibus sanctitate praefulgens, nec non apostolicis
privilegiis fultum et ab omnium ditione subtractum,
solius principis apostolorum et vicariorum
suorum judicio reservatum, commoves, venerandum
etiam infidelibus Patrem domnum Odilonem, abbatem
irreverenter appetis, fratres ibidem degentes pro
adipiscenda perpetua transitoriam quietem optantes
sollicitas, apostolica privilegia cassare contendis.
Quod ita accipimus quemadmodum si ipsa membra
nostra avide discerpere quaereres; et quod sine ruina
tua esse nequit. Cave caute vel jam monitus animae,
et nostrum monasterium singulare nobis relinque ne,
dum particeps ejus contra nos esse cupis, ordinis nostri
exsors apostolica auctoritate efficiaris. Si vero aliqua
competens ratio adversus eum te commovet, nostrum
judicium sub quo solo manet confidenter quaere;
nos nempe qui eum tam a te quam et ab omnibus
tuemur, nulli praejudicium praetendere patimur.
XIII. #Epistola Joannis XIX papae ad Bochardum archiepiscopum Lugdunensem pro immunitate Cluniacensis monasterii.@# (Anno 1024-1031.) [ #Bullarium Cluniacense,@# pag. 9.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, BORCHARDO
archiepiscopo Lugdunensi, salutem charissimam
cum benedictione apostolica.
Gauslenum Matisconensem suffraganeum vestrum,
Cluniacensis monasterii nostri ordinationem et consecrationem
avide contra privilegia apostolica usurpare
quaerentem, valde dolemus, ex eo magis quod
tantorum apostolicorum excommunicationum reus
sola cupiditate factus est. Et quia pro amore sancti
Petri, cujus singulare monasterium est, suae parti
favisse et favere vos intelleximus, gratias vobis apostolicis
benedictionibus referimus cumulatas, et ut
incessanter faciatis, petimus. Sub quae etiam rogamus
ut eidem episcopo interdicatis, sicut nos litteris
nostris fecimus consecrationem, ordinationem, vel
aliquod jus in nostro monasterio quaerere, ne dum
hoc injuste appetit, quod juste sibi licet pro sua inobedientia,
iterata tantorum Patrum querela, apostolica
auctoritate careat.
XIV. #Joannes XIX monasterii Fuldensis privilegia, petente Richardo abbate, confirmat.@# (Anno 1031.) [DRONKE, #Cod. diplom. Fuld.,@# 351.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, dilecto
in Christo filio RICHARDO, abbati venerabilis monasterii
Salvatoris nostri Jesu Christi et sancti Bonifacii
martyris, siti in loco qui vocatur Boconia juxta
ripam fluminis Fuldae, et per te omnibus tuis successoribus.
Congruit apostolico moderamini pia religione pollentibus
benevola compassione succurrere et poscentium
animis alacri devotione assensum praebere.
Igitur, quia postulasti a me, fili charissime, quatenus
praedictum Fuldense monasterium privilegii sedis
apostolicae infulis decoretur, ut sub jurisdictione
sanctae Romanae Ecclesiae specialiter constitutum
nullius alterius Ecclesiae jurisdictionibus submittatur:
idcirco piis desideriis faventes hac nostra auctoritate
id quod exposcimur effectui mancipamus.
Commendamus itaque tuae fidei et discretioni praefatum
monasterium cum omnibus rebus mobilibus
et immobilibus sibi pertinentibus quas nunc habet, | null | f9db33a2-1ca3-4964-995a-536c504d5da0 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
vel in futurum Deo auxiliante habebit. Concedimus
etiam atque donamus vobis monasterium Sancti
Andreae, quod vocatur Exailum, situm juxta basilicam
sanctae Mariae ad Praesepe, cum omnibus mansionibus
suis. Monasterium ergo Fuldense, quod
sanctus martyr Christi Bonifacius primitus construxit,
et pluribus ornatibus ac praediis ditavit regumque
ac principum defensionibus munivit, cum
omnibus cellis, ecclesiis et curtibus cunctisque ad
se pertinentibus nostri privilegii praeceptione confirmamus,
hocque jubemus et statuimus ut nullus inde
futurus abbas consecrationem usquam praesumat
accipere nisi ab hac sede apostolica. Quem etiam
idcirco specialiter ordinamus et consecramus atque
privilegiis Romanae et apostolieae sedis insigniri volumus,
ut noverint caeterae Ecclesiae Fuldensem
Ecclesiam specialem sanctae Romanae Ecclesiae esse
filiam. Tibi ergo, fili charissime, inter omnes abbates
Galliae et Germaniae primatum sedendi et judicandi
et concilium cum caeteris abbatibus habendi concedimus.
Nulli episcoporum, archiepiscoporum, patriarcharum
temere, nisi a vobis accepta licentia,
super altare vestri patrocinii missarum solemnia
celebrare liceat. Nullius persona principis neque
totum neque partem de rebus ejusdem monasterii
alicui mortalium subdere vel in beneficium praestare
audeat, excepto solo abbate, qui legitima beneficia
viris ac ministerialibus suis praestare habet; sed
soli Romanae Ecclesiae specialis filia Fuldensis Ecclesia
libere atque secure deserviat. Si, quod absit!
aliquis abbas de vestro monasterio aliquo crimine
infamis fuerit, praecipimus ut pulsationis judicium
non sentiat, donec a nostra apostolica sede audiatur.
Liceat etiam tibi, charissime fili, tuisque successoribus
abbatibus ejusdem monasterii, episcoporum
more, apostolicam sedem ad defensionem tui
tuaeque Ecclesiae appellare, et contra omnes aemulos
vestros Romanae majestatis scuto vos defendere.
Praeterea ob amorem et reverentiam venerabilis
Fuldensis Ecclesiae tibi, frater charissime, tuisque
successoribus abbatibus usum dalmaticae et sandaliorum
in celebratione missae concedimus, ut et in hoc
prae caeteris nostri amoris privilegio specialiter insignitus
appareas. Decrevimus quoque deliberantes
ut congruis temporibus nostrae pro vobis sollicitudini
intimetur qualiter religio monastica regulari
habitu dirigatur et concordia fratrum studio ecclesiasticae
professionis custodiatur, ne forte, quod
absit! sub hujus privilegii obtentu animus gressusque
vestrae rectitudinis a norma justitiae aliquomodo
retorqueatur. Interdicimus etiam, secundum petitionem
sancti Bonifacii et decretum Zachariae antecessoris
nostri, ne ulla femina idem venerabile monasterium
ingrediatur. Sed et hoc summopere praecipimus
et commonemus, ut nullus hominum de
redditibus et fundis vel decimis caeterisque fidelium
oblationibus seu familiis ad hospitale pauperum vel
ad portam hospitum pertinentibus aliquid auferat,
vel in beneficium suscipere praesumat; sed, sicut
beatissimus Christi martyr Bonifacius instituit, omnia
sint rata et ordinata, tam ea quae ad usus fratrum
quam ea quae ad diversos officiorum cultus
pertinere videntur. Super haec omnia constituimus
per hujus decreti nostri paginam, ut quicunque cujuslibet
Ecclesiae praesul vel quacunque dignitate
praedita persona hanc nostri privilegii chartam,
quam auctoritate principis apostolorum firmamus
temerare tentaverit, anathema sit, et iram Dei incurrens
a coetu omnium sanctorum extorris existat,
et nihilominus praefati monasterii dignitas a nobis
indulta perpetualiter inviolata permaneat apostolica
auctoritate subnixa.
Scriptum per manum Sergii scriniarii sanctae Romanae
sedis, mense Martio, indictione XIV.
XV. #Epistola Joannis XIX ad Jordanum Lemovicensem episcopum, caeterosque Galliarum episcopos, de S. Martialis apostolatu.@# (Anno 1031.) [MANSI, #Concil.@# XIX, 417.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, JORDANO
episcopo, et ejus clero cunctisque episcopis Galliarum,
salutem charissimam cum benedictione apostolica.
Ad pastoralem quidem sollicitudinem pertinet,
cum aliquid controversiae in Ecclesia oritur, antequam
vires recipiat, falcastro severae linguae exstirpare
radicitus, et ea superserere tam divinis quam
sanctissimis exemplis quae messem Dei faciant et
laetificent. Cur enim talia suscepimus propalabunt
subjecta. Beatissimus quidem Martialis, sicut in
gestis ejus reperimus, docente Christo in mundo et
praecipiente, a Petro apostolorum principe baptizatus
est, et tanto sancti Spiritus igne inflammatus ut
ex eo derelictis parentibus soli ipsi Filio Dei servire
eligeret, et hunc Magistrum et Dominum, Petro apostolo
confirmante, cujus sanguine cretus erat, desideraret:
quod et factum est. Nam in resuscitatione
Lazari praesens aderat, in coena interfuit, in lavatione
pedum ministravit. Post passionem vero,
quando putabant se spiritum videre, palpare manus
et latus Thomam vidit. Quando apostolis dictum
est: #Euntes docete omnes gentes, baptizantes eos in
nomine Patris, et Filii, et Spiritus sancti (Matth.
XXVIII)
@#, etc. #Accipite Spiritum sanctum; quorum | null | 32aec920-d43e-496f-950c-bdb175182f37 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
remiseritis
peccata, remittuntur eis, et quorum retinueritis,
retenta sunt (Joan. XX)
@#, audivit. Ascendentem
in coelum vidit, Spiritum sanctum in igneis linguis
descendentem et vidit et accepit, omnibusque
linguis est usus. Deinde principi apostolorum adhaesit,
utpote carne propinquus et baptismate filius,
a quo, praecipiente Christo ad praedicandum provinciis
Galliarum est destinatus, ubi infinitum populum
a cultu idolorum removens, Christo sua doctrina
dedicavit; quam piam sanctamque, tam
gravitate et pietate morum, quam resuscitatione
mortuorum, recuratione claudorum, caecorum illuminatione,
et omnium mirabilium perpetratione
confirmabat.
Huic modo quidam vestrorum, ut audivimus,
detrahere praesumunt, quasi nihil sit ei commune
cum apostolis, sed confessoribus. Hi vero non loqui,
sed insanire videntur, quia gravati fascibus
peccatorum, in coelis judicare contendunt. Petrum
denique nostrum, cui claves coelorum commissae
sunt, confessorem dicimus quia Christum confessus
est, dicens: #Tu es Christus Filius Dei vivi (Matth. XVI)
@#,
et apostolum dicimus, quia ab ipso
Domino ad praedicationem est missus; martyrem
nominamus, quia praedicando Christum, martyrio
vitam finivit; principem apostolorum credimus
quia apostolos constituit, sicut est Marcus baptismate
filius, et Mathias sorte electus, Lucas discipulus
apostoli Pauli, et Barnabas, et quamplures. An
forte nolunt hos recipi inter apostolos, eo quod ab
apostolis sint electi et missi, qui Martialem, eo quod
non sit de duodeno numero, apostolica dignitate nolunt
clarum videri?
Non putant alios apostolos, nisi illos duodecim;
et ubi est quod dicit apostolus Paulus Philippensibus? #Necessarium autem existimavi Epaphroditum
fratrem, cooperatorem, et commilitonem meum, vestrum
autem apostolum, et ministrum necessitatis meae,
mittere ad vos
(Philipp. II)
@#. Silam quoque et Judam ab
apostolis apostolos nominatos invenimus. Anglorum
enim Ecclesia usque hactenus beatissimum
Gregorium, quem nos confessorem dicimus, proprium
suum apostolum nominat. Romani pontifices,
quia vice apostoli funguntur, apostolici nominantur.
Cum igitur apostoli nomen non sit numeri, sed
suffragii, quicunque revelante Deo ad praedicandum
mittitur, et sua pia exhortatione et exemplo commissum
sibi divinitus populum a potestate diaboli
liberat, non incongrue apostolus dici potest, quia
apostolus #missus@# dicitur.
Nos vero, in firma petra aedificati, hunc de quo
loquimur Martialem, utrum inter confessores, an
inter apostolos, Jesus Christus Dei Filius, cui corporaliter
adhaesit, et cujus gloriam vidit et benedictione
est usus, annumeret; apostolum nominari
posse definimus, et aeque apostolica officia in
divinis mysteriis exhiberi sibi censemus: nec de
illius beatitudine dubitare quemquam posse confidimus,
qui sibi respondente nomine sacris operibus
apostolicam dignitatem subtrahere invidiose conatur.
Ut autem reverentia et celebritas tanti apostoli in
toto terrarum orbe excelsius recolatur, aedificatum
et dedicatum est a nobis in ejus honorem pulcherrimum
altare in basilica Sancti Petri apostoli Romae
ad meridianam templi partem III Idus Maii, ubi quotidie
ipsius sancti memoria devotissime veneratur,
et praecipue in die natalitii ejus, quod est pridie Kalendas
Julias, quotannis dulcius recolitur.
XVI. #Joannis XIX epistola ad S. Odilonem Cluniacensem abbatem.--Redarguit quod Lugdunensem archiepiscopatum recusaverit.@# (Anno 1031.) [MANSI, #Concil.@# XIX, 418.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, ODILONI
abbati, salutem charissimam cum benedictione apostolica.
Docente beatissimo Gregorio, multa videntur bona,
et non sunt. Verumtamen cum dicatur, si rogas,
audies; quia omnia tua quae videbantur bona, bona
non esse sentimus. Quid enim in monacho obedientia
sanctius? Quid in Christiano acceptabilius? Nonne #melior est obedientia, sacrificio,@#
secundum propheticum
judicium? et voce Dominica dicitur: #Obedientiam volo, et non sacrificium.@#
Quantum vero
beatus Benedictus eam suis praeconiis extollat, non
est dignum hic inserere, cum te non lateat. Percipimus
igitur injuriam sanctae Ecclesiae Lugdunensis
petentis te in conjugium, quia competebat: cui
etiam salivam in facie jecisti. Omittimus injuriam
sanctae plebis, cujus regimen, parcendo soli vitae tuae,
refugisti, et refugis. Tacemus quod auctoritatem
tantorum praesulum monentium, et rogantium ad
episcopalem dignitatem accedere, posthabuisti, quod
sanctae Romanae Ecclesiae et nobis inobedientem te
reddidisti, et inultum relinquere nec debemus, nec
possumus, nisi forte obedientia diluat quae inobedientia
maculavit, satisfactione purgetur quod
transgressione inquinatum est | null | 4a9238ba-a51c-4e87-b910-3b2ae7f77b96 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, id est, nisi expetitum
regimen jam dictae Ecclesiae, quod inobediendo
usque hactenus sprevisti obedienter susceperis;
quid amaritudinis, vel severitatis erga meritos sciat
Romana Ecclesia injicere, senties. Nam hoc sacrum
regimen sicut a nullo est temere usurpandum, ita
petente Ecclesia a nullo tuo simili est vitandum.
Quoniam tantorum perditionis reus eris, quantorum
saluti exemplo et doctrina prodesse potuisses. Nota
loquimur, et quae te scire pleniter confidimus. Ideoque
taceat jam charta, et lingua loquatur, verum
episcopi Gaudfridi, cui luce clarius voluntatem meam
reserandam tam tibi, quam confratribus tuis, et
omni Ecclesiae commisimus. Vale.
XVII. #Litterae absolutionis Hugoni Antissiodorensi episcopo, a Joanne XIX concessae.@# (Anno 1032.) [MANSI, #Concil.@# XIX, 419.]
JOANNES gratia Dei Romanae sedis episcopus, universis
in orbe terrarum Ecclesiae filiis.
Nullum in Ecclesia catholica majus potest esse
nefas quam existimare alicujus naevum criminis,
praecipue poenitentis, quod non queat dissolvere concessa
Petro a Domino clavis. Debemus enim ante
oculos mentis revocare lapsum ipsius primi pastoris
qui, dum Magistrum negavit, protinus ut poenituit,
non solum gradum, vel dignitatem apostolici
culminis non amisit, sed potius sui ovilis custodiam
Christus illi postmodum evidentius assignavit.
Quod nihil aliud, ut credimus, quam lapsorum medicina
fuit. Proinde fratri nostro Hugoni Antissiodorensi
praesuli, Deo et nobis sua peccata confitenti,
seseque culpabilem reddenti, plenariam a Deo pollicente
promittimus consequi indulgentiae veniam,
secundum sponsionem ejusdem, qua dixit: #Non
veni vocare justos, sed peccatores ad poenitentiam (Matth. IX)
@#.
Ideoque nobis debet effici charissimus,
quia Dei timore correptus, apparet humillimus, et
quia in talibus requiescit Deus.
XVIII. #Joannis XIX papae ad Bardonem archiepiscopum Moguntinum epistola.@# (Anno 1032.) [GUDENI, #Cod. diplom.@# I, 15.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, confratri
et coepiscopo BARDONI, sanctae Moguntinae Ecclesiae
venerabili archiepiscopo, perpetuam in Domino salutem
Licet omnibus Christianis sit conveniens charitatem
Christi sequi, a quo nomen ducunt, qui in tantum
nos dilexit ut proprio sanguine a potestate diaboli
liberaret, nos praecipue, qui sacerdotali dignitate
fungimur, ita per omnia sequi charitatem debemus
ut secundum divinum eloquium proximum
sicut nos ipsos diligere demonstremus.
Quod sequentes sanctissimi antecessores nostri,
decus sacratissimum, singulariter in sede beati Petri
apostoli praesulantibus divina providentia adinventum,
pallium scilicet, gestandum inter missarum
solemnia dignitatis et sanctitatis insigne et ad universorum
honestorum morum cultum aliis coepiscopis,
quos benigna opera caeteris clariores reddiderunt,
indulgere honestum visum est certis festivitatibus.
Hoc vero quia petiit fraternitas vestra, et antecessorum
vestrorum ducit exemplo gestandum,
vobis certis festivitatibus, et subjectis concedimus,
videlicet in die Natalis Domini, in Epiphania, in die
Coenae Domini, in die sancto Paschae, et in Ascensione
Domini, in die sancto Pentecostes, in festivitatibus
sanctae Mariae, in Natalitiis apostolorum, in
festivitate sancti Martini et sanctorum Lamberti,
Albani, Sergii, Bachi, Aurei et Justinae, in Ordinatione
suffraganeorum tuorum episcoporum et clericorum,
in die Natalis vestri et in Dedicatione ecclesiae
vestrae.
Crucem ante vos portandam fraternitati vestrae
concedimus, et in stationibus festivis super equum
equitandi licentiam damus. Et si quid in Ecclesia
vestra, vel suffraganeorum vestrorum acciderit,
quod judicium apostolicum vel apostolici legati
praesentiam competenter expetat, et tanta necessitas
vos urgeat ut exspectare nulla ratione valeatis, nostra
vice terminare, vos apostolica auctoritate judicamus,
servata tamen in hoc, et in supra scriptis
ea mensura qua antecessores vestros usos esse per
privilegia sanctissimorum antecessorum nostrorum
cognoveritis. Quarum dignitatum honor cum modesta
actuum vivacitate servandus est. Hortamur
tamen ut ei cuncta morum vestrorum ornamenta
conveniant, quatenus auctore Deo recto utrobique
possis esse conspicuus.
Itaque vita tua filiis tuis sit regula; in ipsa, si
qua tortitudo illis injecta est, dirigant, in ea quid
imitentur aspiciant, in ipsa se semper considerando
proficiant, ut tuum post Deum, videatur esse bonum
quoad vixerint. Cor ergo neque prospera quae temporaliter
blandiuntur, extollant, neque adversa dejiciant,
sed quidquid illud fuerit, virtute patientiae
vincatur.
Iram judicio refrena, et mensura disciplinae sic
utere ut et culpas ferias, et a dilectione personarum
quas corrigis non recedas. Misericordem te, prout
virtus patitur, pauperibus exhibe | null | ae56eaca-9651-4070-80f2-7b2d578a817d | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, oppressis defensio
tua subveniat, opprimentibus modesta correctio
contradicat. Nullius faciem contra justitiam accipies,
nullum quaerentem justa despicias. Custodia
in te aequitatis excellat, ut nec divitem potentia sua
aliquid apud vos extra viam suadeat rationis audire;
nec pauperem de se sua faciat humilitas desperare,
quatenus Deo miserante talis possis existere qualem
sacra lectio praecipit, dicens: #Oportet episcopum
irreprehensibilem esse.@# Sed in his omnibus uti
salubriter poteris, si magistram charitatem habueris;
quam qui secutus fuerit, a recto aliquando tramite
non recedit.
Ecce, frater charissime, inter multa alia ista sunt
sacerdotii, ista sunt pallii, et praedictarum virtutum:
quae si studiose servaveris, quod foris accepisse
ostenderis, intus habebis. Sancta Trinitas fraternitatem
tuam gratiae suae protectione circumdet; atque
in timoris sui viam nos dirigat, ut post vitae
hujus amaritudinem, ad aeternam simul pervenire
dulcedinem mereamur.
Scriptum per manus Sergii notarii regionarii et
scriniarii sanctae Romanae Ecclesiae, mense Januario,
indictione quinta decima.
XIX. #Joannes XIX sedem episcopalem Ciza Numburgum translatam rogatu Hildiwardi episcopi confirmat.@# Anno 1032. [MANSI, #Concil.,@# tom. XIX, col. 481.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, dilecto
in Christo filio HILDIWARDO sanctae Nuemburgensis
Ecclesiae episcopo, et omnibus successoribus tuis
perpetuam in Domino salutem.
Convenit apostolico moderamini pia religione petentibus
benevola cooperatione succurrere, ac poscentium
animis alacri devotione impertiri assensum.
Ex hoc enim lucri potissimum praemium a conditore
omnium Deo procul dubio promeremur, si venerabilia
loca opportune ordinata et ad meliorem
per vos fuerint statum perducta. Sicut ergo, charissime
fili, tibi absenti rogatu filii nostri Christianissimi
imperatoris Conradi, et confratris nostri
Hunfredi Magdeburgensis archiepiscopi, nec non illorum
qui haereditatem suam ecclesiae contulerunt,
videlicet Hermanni marchionis, et germani sui Ekkihardi,
et maxime pro magna utilitate et securitate
Ecclesiae tuae consilio episcoporum et clericorum
nostrorum, sedem episcopalem de Ziza in Nuemburg
transferre concessimus. Ita nunc quoque tibi
praesenti cum clero tuo et dignioribus de populo et
nuntiis praedicti imperatoris, et archiepiscopi consilio
eorumdem archiepiscoporum et clericorum nostrorum
factum probamus, et tam tibi quam omnibus
successoribus tuis perpetua stabilitate confirmamus.
Quod enim secundum canones pro necessitate
saepe factum fuisse legimus, nostris quoque temporibus
fieri non prohibemus. Quoniam igitur canonice,
et communi consensu omnium ad quos attinebat,
sedis tuae translatio facta est, absque omni contradictione
universi successores tui a Nuemburgensi
clero, et populo eligantur, atque ad eumdem titulum
regulariter consecrentur, et Magdeburgensibus
archiepiscopis, quorum dioecesim translatio non excedit,
utpote metropolitanis suis omni pietatis devotione
sint subjecti. Hoc quoque communicato concilio
placet addere, quod Ecclesia Citicensis in honorem
beatorum apostolorum Petri et Pauli consecrata
non omnimodis negligatur, sed in loco clericorum
in Nuemburg transeuntium monachi vel canonici
substituantur, qui integrius stipendiis ejusdem ecclesiae
inibi Deo serviant, et sicut pacis filii matri
suae Nuemburgensi Ecclesiae in Domino semper devote
obediant. Si quis autem, quod minime credimus,
temeraria praesumptione contra hoc nostrum
apostolicum privilegium venire, aut in aliquo contraire
praesumpserit, seu violator exstiterit, sciat se,
auctoritate Dei omnipotentis et beati apostolorum
principis Petri, ac nostra, anathematis vinculo esse
innodatum, et a regno Dei alienum, atque cum Juda
traditore Domini nostri Jesu Christi socium futurum
inferno, excommunicationique subjaceat, donec resipiscens
ad satisfactionem et congruam emendationem
revertatur. Qui vero suo intuitu curator et observator
hujus nostri apostolici privilegii exstiterit,
benedictionis gratiam, vitamque aeternam, et aeterni
regni gaudia a Domino percipere mereatur in saecula
saeculorum. Amen.
XX. #Epistola Joannis XIX pro monasterio S. Joannis Angeriaco@# (Anno 1024-1033.) [ #Gallia Chritisana,@# tom. II, p. 466.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, urbis
Romae vicarius beatorum Petri et Pauli apostolorum,
omnibus archiepiscopis et episcopis Galliarum degentibus,
cum WILLELMO religioso duce Aquitanorum,
et GOFFREDO comite Engolismae civitatis commoranti;
nec non ELIA comite Petragoricae urbis degenti,
simulque filiis Hugonis castro Leziniaco habitantibus;
itemque WILLELMO de Paterniaco, et
alio WILLELMO de Talamonte, pariter cum WILLELMO
vicecomite filio Kalonis de Castello-Oniaco, AIMERICO
de Taleburgo, WILLELMO de Surgeriis, et ALBUINO,
omnibusque senioribus, minoribusve Aquitaniae partibus
commorantibus, salutem beatissimam cum
benedictione apostolica.
Rogamus vos omnes, suprascripti seniores, et qui
hic nomine | null | bc59e7bf-3802-4f70-abfc-e70e8105fd0e | latin_170m_raw | null | None | None | None |
tenus non sunt positi, vos vestrique
successores, usque in perpetuum custodire hujus
nostrae textus, videlicet ut monasterium sanctissimi
ac beatissimi praecursoris et martyris Christi Joannis,
et confessoris domini Reverentii, positorum in
loco qui dicitur Angeriaco, ab hac praesenti die Kal.
Maiarum, defendere, ac benigne tractetis cum religioso
domno Aymerico ejusdem Patre loci, cum
cuncta caterva monachorum a Deo sibi credita, ita
venerari, sicut decet in omnibus, maxime tamen
pro eo quod regulam sanctissimi Patris Benedicti
inviolabiliter audivimus custodiri. Quapropter obnixe
precamur et praecipiendo praecipimus ut nullus
sit ab hac hora inantea usque in saecula saeculorum res
praedicti monasterii temerare [ausus], et quod absit!
aliquid exinde auferre praesumat, nisi tantummodo
ex consensu ejusdem loci Patris et omnium fratrum.
Si quis autem hanc nostram assertionem custodire
voluerit, habeat benedictionem a Filio S. Mariae et a
praecursore ejusdem Domini nostri Jesu Christi, et
absolutus sit a B. Petro apostolo, et a me ejusdem
pastoris vicario, ab omnibus peccatorum vinculis,
etc. Vos autem valete et pro me orate.
XXI. #Epistola Joannis XIX papae ad Guillelmum comitem.@# (Circa a. 1030.) [ #Histoire générale du Languedoc@# tom. II, #Preuves,@# pag. 185, ex Chronico ms. Amymerici de Peyrat. Biblioth. Colbert.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, domino
GUILLELMO glorioso comiti, charissimam salutem et
apostolicam benedictionem.
Mittimus ad tuam benignitatem veluti ad charissimum
filium, ut audias nostram exhortationem, et
benefacias monasterio sancti Petri de Moyssiaco, ut
ipse beatus Petrus, qui est pastor et nutritor omnium
fidelium, benefaciat de te cum a praesenti vita
subtraxeris. Arnaldus Oddo vice comes Gasconiae,
miles tuus, possidet injuste duas ecclesias quae
pertinent jam dicto monasterio Sancti Petri; una
est aedificata ad honorem sancti Martini, in loco qui
dicitur Orriolo; alia sancti Saturnini, in Flamalingis.
Manda Arnaldo ut reddat sancto Petro duas ecclesias
cum omnibus pertinentiis illarum, ut fratres
commorantes in praedicto monasterio habeant de
eisdem ecclesiis quod rectum est, et propter tuam
animam quotidie supplicent Domini clementiam, ut,
cum per divinam vocationem de hac luce deportaberis
ab angelis sanctis, aeternam habeas requiem.
Quod si non peregeris secundum quod tibi per praesentem
epistolam transmisimus, ex auctoritate Petri
apostoli scias te esse excommunicatum, ita ut in
ecclesiam nom ingrediaris, neque communionem accipias.
Vale
XXII. #Joannis XIX epistola qua omnes « bonum facientes » excitat ut in restituendam ecclesiam Magalonennensem incumbant.@# (Anno 1024-1033.) [MANSI, #Concil.@# tom XIX, col. 570.]
JOANNES episcopus, servus servorum Dei, omnibus
bonum facientibus in Ecclesia Magalonensi, ad
honorem apostolorum Petri et doctoris gentium
Pauli dedicata et dedicanda, salutem charissimam,
cum benedictione apostolica et absolutione.
Supradictam Magalonensem ecclesiam, peccatis
exigentibus, ad nihilum redactam audivimus, unde
valde dolemus, quia Ecclesiarum desolatio Christianorum
detrimentum esse dignoscitur. Ob hoc quidem
tam Ecclesiae supradictae quam et omnibus
circumcirca degentibus suggerere volumus Christianis
ut in restauratione hujus ecclesiae laborent:
peccatorum namque suorum veniam et indulgentiam
promereri a justo judice apostolica auctoritate
spondemus, quicunque de propria haereditate vel de
propriis bonis offerendo, aut de beneficiis reddendo,
ecclesiam supradictam relevare nisus fuerit. Nam
unam et similem mercedem accipiet qui propria offeret,
et qui beneficia ecclesiastica reddet in commune,
et benedictione pariter et absolutione apostolica
fruetur. Quod si aliquis episcopus, vel cujusque
dignitatis honore, quod ibidem ablatum fuerit,
pravo ingenio alienare, usurpare vel vendere
voluerit, maledictione anathematis percellatur, habeaturque
extraneus a Christianorum consortio et
regno Dei. Hoc vero decretum firmari ab omnibus
volumus episcopis, quos Arnaldus invitaverit, sicut
nos fecisse inferius cognoscent +. Bene valete. Aldericus
Dei gratia Vercellencis episcopus. Reynaldus
Dei gratia Papiensis episcopus. Petrus, quem dicunt
episcopum sanctae Ruffinae, subscribens firmavit.
Ismundus archiepiscopus Ebredunensis firmavit.
Oldericus episcopus Aurelianensis Ecclesiae +. Raymundus
episcopus de Rende. Deodatus episcopus
Lunensis firmavit. Alcuius Astensis firmavit. Vaudinus
Taurinensis firmavit. Bernardus Aggenensis
firmavit. Deodatus episcopus Tholonensis firmavit.
Petrus episcopus Massiliensis firmavit. | null | aef8aa32-9c21-4000-bfe1-722339a4f661 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Constitutio de placito generali
1.
Homo de generali placito tria placita debet in
anno. Unum VI feria post Epiphaniam, aliud VI feria
post octavas Paschae, tertium VI feria post festum
S. Joannis Baptistae. In quibus placitis nulla
extranea potestas debet venire, neque praesidere ad
judicandum, neque comes, neque advocatus ullus,
nisi tantum abbas aut praepositus.
II.
Quod si quis eminentioris potentiae, vel qui
non sit de lege hujus generalis placiti, habuerit causam,
volueritque clamare in placito, licet ei venire
et clamare, et secundum legem placiti causa illius
judicabitur recte; sicque egredietur, remanente placito
in sua libertate.
III.
In hoc itaque generali placito, praesidente abbate
seu praeposito, circumsedentibus etiam scabionibus,
si quis adversus alterum habet querelam,
stabit et faciet clamorem suum legitime super illum,
audieturque clamor ejus, et diligenter discutietur,
et secundum legem placiti res inter utrumque
dijudicabitur.
IV.
Qui sacramentum acceperit, XX noctes de interstitio
habebit.
V.
Qui vadem dederit V solidos de lege, dabit XXX
den. de fredo, et hujus fredi duae partes erunt praepositi,
tertiam vero partem habebit major placiti.
Si autem lex abbatis vel praepositi fuerit, totum fredum
major placiti habebit. At vero si quis causam
clamoris habens, in praesenti clamare distulerit,
usque ad diem alterius placiti omnino clamare non
poterit. Abbas autem vel praepositus, si est unde velit
clamare, potest omni tempore hominem de placito
in camera sua mundare, et de catelo suo super
eum clamare et legem facere, ipsaque lex quae in
camera abbatis fiet, consuetudinem placiti debet tenere.
Ad clamorem vero alterius, ut dictum est,
nisi in placito nullum debet judicare.
VI.
Homo de generali placito non dat censum de
capite suo, nullam dat neque debet advocaturam,
quia liber est ab hac exactione sine inquietudine. Si
uxorem ex lege sua acceperit, quinque solidos de
comedo, id est licentia vir et femina dabit. Si extra
legem suam uxorem acceperit, illicitam rem
operatus est, tantum dabit quantum deprecari poterit.
Si liberam feminam uxorem duxerit, nihil
dabit, quia libertatem uxoris suae ad legem suam
convertit.
VII.
Homo si mortuus fuerit, quinque solidos de
mortua-manu dabit; femina cum mortua fuerit, nihil
dabit, quia prolem suam in haereditatem dimittit.
De his quoque V solidos tam de comedo quam
de mortua-manu, decimum denarium major placiti
habebit.
VIII.
Non licet homini de placito generali vendere
aut in vadimonium mittere alodium placiti,
aut alteri ecclesiae dare, nisi per licentiam abbatis
vel praepositi; verum si qua necessitate compulsus,
vendere vel in vadimonium mittere illud voluerit,
veniet et offeret abbati; si placuerit illi ut redimat,
levius habere debet quam quilibet alius; si noluerit
vel non potuerit redimere, dabit ei licentiam vendendi,
non alicui extraneo, sed proximo generis sui,
aut alicui ejusdem legis, ne alodium placiti videatur
exhaeredari. Quod si nesciente abbate vel praeposito
hoc fecerit, et abbas cognoscens hoc insequi
voluerit, nec illi remanebit qui emit, nec ad illum
revertetur qui vendidit, sed ecclesia alodium suum
jure sibi vindicabit.
IX.
Hanc ego Leduinus, abbas ecclesiae Beati
Vedasti, rationem sive constitutionem placiti generalis,
ut in libertate sua ratum et inconvulsum omni
tempore permaneret, tam posteris quam praesentibus
Ecclesiae filiis et fidelibus, scripto commendans notificare
volui, consensu et dispositione tunc temporis
advocatorum et aliorum Ecclesiae fidelium, quorum
haec sunt nomina: Robertus, Pasciculus, et Helgotus
advocati assenserunt. Stephanus Bechez, qui major
erat hujus placiti, et fratres ejus Rainboldus, et
Gontrannus, Varnerus Malnis. Wlago de Walenscurt,
et Johannes frater ejus, Albricus castellanus, Gerricus
de Herchingehen.
Actum est autem tempore comitis Balduini Pulchrae-Barbae.
Constitutio de placito generali
1.
Homo de generali placito tria placita debet in
anno. Unum VI feria post Epiphaniam, aliud VI feria
post octavas Paschae, tertium VI feria post festum
S. Joannis Baptistae. In quibus placitis nulla
extranea potestas debet venire, neque praesidere ad
judicandum, neque comes, neque advocatus ullus,
nisi tantum abbas aut praepositus.
II.
Quod si quis eminentioris potentiae, vel qui
non sit de lege hujus generalis placiti | null | a8c6e282-ffb0-49dc-98c9-cec1907ab153 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, habuerit causam,
volueritque clamare in placito, licet ei venire
et clamare, et secundum legem placiti causa illius
judicabitur recte; sicque egredietur, remanente placito
in sua libertate.
III.
In hoc itaque generali placito, praesidente abbate
seu praeposito, circumsedentibus etiam scabionibus,
si quis adversus alterum habet querelam,
stabit et faciet clamorem suum legitime super illum,
audieturque clamor ejus, et diligenter discutietur,
et secundum legem placiti res inter utrumque
dijudicabitur.
IV.
Qui sacramentum acceperit, XX noctes de interstitio
habebit.
V.
Qui vadem dederit V solidos de lege, dabit XXX
den. de fredo, et hujus fredi duae partes erunt praepositi,
tertiam vero partem habebit major placiti.
Si autem lex abbatis vel praepositi fuerit, totum fredum
major placiti habebit. At vero si quis causam
clamoris habens, in praesenti clamare distulerit,
usque ad diem alterius placiti omnino clamare non
poterit. Abbas autem vel praepositus, si est unde velit
clamare, potest omni tempore hominem de placito
in camera sua mundare, et de catelo suo super
eum clamare et legem facere, ipsaque lex quae in
camera abbatis fiet, consuetudinem placiti debet tenere.
Ad clamorem vero alterius, ut dictum est,
nisi in placito nullum debet judicare.
VI.
Homo de generali placito non dat censum de
capite suo, nullam dat neque debet advocaturam,
quia liber est ab hac exactione sine inquietudine. Si
uxorem ex lege sua acceperit, quinque solidos de
comedo, id est licentia vir et femina dabit. Si extra
legem suam uxorem acceperit, illicitam rem
operatus est, tantum dabit quantum deprecari poterit.
Si liberam feminam uxorem duxerit, nihil
dabit, quia libertatem uxoris suae ad legem suam
convertit.
VII.
Homo si mortuus fuerit, quinque solidos de
mortua-manu dabit; femina cum mortua fuerit, nihil
dabit, quia prolem suam in haereditatem dimittit.
De his quoque V solidos tam de comedo quam
de mortua-manu, decimum denarium major placiti
habebit.
VIII.
Non licet homini de placito generali vendere
aut in vadimonium mittere alodium placiti,
aut alteri ecclesiae dare, nisi per licentiam abbatis
vel praepositi; verum si qua necessitate compulsus,
vendere vel in vadimonium mittere illud voluerit,
veniet et offeret abbati; si placuerit illi ut redimat,
levius habere debet quam quilibet alius; si noluerit
vel non potuerit redimere, dabit ei licentiam vendendi,
non alicui extraneo, sed proximo generis sui,
aut alicui ejusdem legis, ne alodium placiti videatur
exhaeredari. Quod si nesciente abbate vel praeposito
hoc fecerit, et abbas cognoscens hoc insequi
voluerit, nec illi remanebit qui emit, nec ad illum
revertetur qui vendidit, sed ecclesia alodium suum
jure sibi vindicabit.
IX.
Hanc ego Leduinus, abbas ecclesiae Beati
Vedasti, rationem sive constitutionem placiti generalis,
ut in libertate sua ratum et inconvulsum omni
tempore permaneret, tam posteris quam praesentibus
Ecclesiae filiis et fidelibus, scripto commendans notificare
volui, consensu et dispositione tunc temporis
advocatorum et aliorum Ecclesiae fidelium, quorum
haec sunt nomina: Robertus, Pasciculus, et Helgotus
advocati assenserunt. Stephanus Bechez, qui major
erat hujus placiti, et fratres ejus Rainboldus, et
Gontrannus, Varnerus Malnis. Wlago de Walenscurt,
et Johannes frater ejus, Albricus castellanus, Gerricus
de Herchingehen.
Actum est autem tempore comitis Balduini Pulchrae-Barbae.
1.
Homo de generali placito tria placita debet in
anno. Unum VI feria post Epiphaniam, aliud VI feria
post octavas Paschae, tertium VI feria post festum
S. Joannis Baptistae. In quibus placitis nulla
extranea potestas debet venire, neque praesidere ad
judicandum, neque comes, neque advocatus ullus,
nisi tantum abbas aut praepositus.
II.
Quod si quis eminentioris potentiae, vel qui
non sit de lege hujus generalis placiti, habuerit causam,
volueritque clamare in placito, licet ei venire
et clamare, et secundum legem placiti causa illius
judicabitur recte; sicque egredietur, remanente placito
in sua libertate.
III.
In hoc itaque generali placito, praesidente abbate
seu praeposito, circumsedentibus etiam scabionibus,
si quis adversus alterum habet querelam,
stabit et faciet clamorem suum legitime super illum,
audieturque clamor ejus, et diligenter discutietur,
et secundum legem placiti res inter utrumque
dijudicabitur.
IV.
Qui sacramentum | null | 1d5848f7-1419-4d85-8285-d927027ec45c | latin_170m_raw | null | None | None | None |
acceperit, XX noctes de interstitio
habebit.
V.
Qui vadem dederit V solidos de lege, dabit XXX
den. de fredo, et hujus fredi duae partes erunt praepositi,
tertiam vero partem habebit major placiti.
Si autem lex abbatis vel praepositi fuerit, totum fredum
major placiti habebit. At vero si quis causam
clamoris habens, in praesenti clamare distulerit,
usque ad diem alterius placiti omnino clamare non
poterit. Abbas autem vel praepositus, si est unde velit
clamare, potest omni tempore hominem de placito
in camera sua mundare, et de catelo suo super
eum clamare et legem facere, ipsaque lex quae in
camera abbatis fiet, consuetudinem placiti debet tenere.
Ad clamorem vero alterius, ut dictum est,
nisi in placito nullum debet judicare.
VI.
Homo de generali placito non dat censum de
capite suo, nullam dat neque debet advocaturam,
quia liber est ab hac exactione sine inquietudine. Si
uxorem ex lege sua acceperit, quinque solidos de
comedo, id est licentia vir et femina dabit. Si extra
legem suam uxorem acceperit, illicitam rem
operatus est, tantum dabit quantum deprecari poterit.
Si liberam feminam uxorem duxerit, nihil
dabit, quia libertatem uxoris suae ad legem suam
convertit.
VII.
Homo si mortuus fuerit, quinque solidos de
mortua-manu dabit; femina cum mortua fuerit, nihil
dabit, quia prolem suam in haereditatem dimittit.
De his quoque V solidos tam de comedo quam
de mortua-manu, decimum denarium major placiti
habebit.
VIII.
Non licet homini de placito generali vendere
aut in vadimonium mittere alodium placiti,
aut alteri ecclesiae dare, nisi per licentiam abbatis
vel praepositi; verum si qua necessitate compulsus,
vendere vel in vadimonium mittere illud voluerit,
veniet et offeret abbati; si placuerit illi ut redimat,
levius habere debet quam quilibet alius; si noluerit
vel non potuerit redimere, dabit ei licentiam vendendi,
non alicui extraneo, sed proximo generis sui,
aut alicui ejusdem legis, ne alodium placiti videatur
exhaeredari. Quod si nesciente abbate vel praeposito
hoc fecerit, et abbas cognoscens hoc insequi
voluerit, nec illi remanebit qui emit, nec ad illum
revertetur qui vendidit, sed ecclesia alodium suum
jure sibi vindicabit.
IX.
Hanc ego Leduinus, abbas ecclesiae Beati
Vedasti, rationem sive constitutionem placiti generalis,
ut in libertate sua ratum et inconvulsum omni
tempore permaneret, tam posteris quam praesentibus
Ecclesiae filiis et fidelibus, scripto commendans notificare
volui, consensu et dispositione tunc temporis
advocatorum et aliorum Ecclesiae fidelium, quorum
haec sunt nomina: Robertus, Pasciculus, et Helgotus
advocati assenserunt. Stephanus Bechez, qui major
erat hujus placiti, et fratres ejus Rainboldus, et
Gontrannus, Varnerus Malnis. Wlago de Walenscurt,
et Johannes frater ejus, Albricus castellanus, Gerricus
de Herchingehen.
Actum est autem tempore comitis Balduini Pulchrae-Barbae. | null | 50803c67-77ad-449d-9b2c-73008a7f5c1a | latin_170m_raw | null | None | None | None |
AD PROVISOREM SANCTI EMMERAMMI, QUID DEBEAT IPSI ET RATIONI, P. A. [PURCHARDUM ABBATEM.]
Domino Purchardo ad optima quaeque haud tardo,
pro paterna quidem dignitate reverendo, ac plurigena
probitate diligendo, Arnoldus adprime
sibi utpote abbati, exin caeteris merito suppositus,
verumtamen rebus monasterii praepositus, quidquid
fidelis domino servus, seu magistro discipulus.
#Vide infra in@#
ARNOLDO #De miraculis S. Emmerammi
init.@#
INCIPIT EPISTOLA ET PROLOGUS MEGINFREDI PARTHENOPOLITANI MAGISTRI ET PRAEPOSITI AD ARNOLDUM S. EMMERAMMI MONACHUM EUMDEM ET PRAEPOSITUM ATQUE MAGISTRUM.
Charissimo suo A. M. [Arnoldo magistro] salutem in Christo.
Sanctorum dicta, quae videntur simplicia, vivifico
fecunda spiritu, pondere veritatis religiosa, non illice
compositionis sunt astu pomposa. Quae quando
incommutabilium sunt signa virtutum, neque favor
eis nutrit meritum, neque indignatio detrimentum;
quibus velut ex sanctitate fluxit dignitas, ita ex rerum
existentia venit integritas quorum sicut compositio
spiritualis, sic potentia mirabilis, dum per
eadem locutionis membra et ad genituram imaginis
Dei gremium fidei maritat, et per fidei sinum indurat.
Unde conjicere possum, frater, quam vera debeatur
sanctitati religio, quam sancta veritati confessio;
ne videar vel in spiritum esse praesumptor,
vel in simplicitatem impostor. Sed quia mihi dilectio
tua pondus imposuit, quod beati martyris et
pontificis Emmerammi desiderio libenter subivi, et
ab ipsius sanctitate et sanctitatis ejus scriptore
veniam quaero; quatenus illius me reverentia cultorem,
istius sapientia dignetur imitatorem. Equidem
si sanctorum gesta non possumus imitari, licebit
saltem meditari, licebit mirari, quod volumus, ut
quandoque liceat velle, quod miramur. Non enim
est circumscripta divina misericordia, quae juvat
etiam ubi nulla sunt merita. Proinde flagito quatenus
orationi meae succurras, ne vel professio mea
debilitata succumbat, et per occasionem imperitiae,
pia voluntas invidiae dentes imbuat, unde et tecum
latere desiderat, ne in publico erubescat.
#Explicit epistola.@#
INCIPIT PROLOGUS.
Militiam Christi licet varius pugnandi modus exerceat,
diversa triumphandi gloria coronet, par est
tamen disciplina, similis affectus, eadem forma;
quomodo sui regis impressi patientiae sigillo, ad
ipsum inrequietis anhelantes animis similitudinem
suam, ad unam faciem primae pietatis instaurant.
Unde patriarchae et prophetae latores legum, victores
regum, Ecclesiam Novi Testamenti per mediatorem
Jesum Christum, in unum corpus aduniendam benedicendo,
piae prolis successionem sancti Spiritus
oraculo et verae professionis organo de longe salutant,
ut variis aut verborum aut rerum ostentis exprimant,
quos sibi videlicet moribus concordes futuros
esse praeviderant. Inter quos et sanctos martyres
per exemplum praeteritorum, aliqui ita describunt,
ut sole luceat splendidius, quod in omnibus unus
fuerit spiritus. Hi ergo per contemptum cognati doloris
et amarae necis, ad thronum aeternae charitatis
familiarius aspirant; nam inter cruciatus libera spei
contemplatio, pro difficili conditione processit ad altitudinem
gloriae. Quare si ab illis tantum venerationis
habuerunt cum adhuc non essent, quid a nobis
habituri sunt, qui doctrinis eorum et exemplis
instituti quotidie patrociniis fovemur. Ex quibus
beatus pontifex Emmerammus, auream in saeculo
famam dereliquit, qui pro fratre suo pretiosum sanguinem
fudit. Et ut duplex pietatis foret auctoritas,
crimen alienum innocentiae suae imposuit, quatenus
eum liberaret a morte corporis, quem antea sustulerat
ab interitu mentis. De cujus moribus, certamine,
triumpho et meritis, quod scriptis et recenti
memoria nobis potuit pervenire, futuris temporibus
providemus.
#Explicit prologus.@#
INCIPIUNT CAPITULA.
CAP. I. #Quomodo beatus Emmerammus apud Pictavium
nutritur, ac litteris erudi ur, et universis factus
est amabilis.@#
CAP. II. #Quod post pueritiae flores, et adolescentiae
bonos odores, pro morum maturitate sublimatur episcopatus
dignitate.@#
CAP. III. #Qualiter semetipsum palaestro virtutum
exercuit et subditis et caeteris harum exemplar demonstravit.@#
CAP. IV. #Quia non contentus cura ovium commissarum
alias duxit in ovile Dominicum, et insuper pro
nomine Christi desideravit peregrinari.@#
CAP. V. #Quod post nobilem animi disceptationem
exul veniens in Bajoariam intravit Radasponam.@#
CAP. VI. #Quod a principe Pannoniam petendi licentiam
postulavit, et hanc non obtinens dispositioni
divinae animum supposuit.@#
CAP. VII. #Qualiter Noricam adhuc in fide novitiam
excoluit et post triennem in ea laborem, Romam
ire disposuit.@#
CAP. VIII. #Quod Dominicae | null | 090de487-741a-41cc-a122-e128593e9489 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
dilectionis exemplo alteritatis
onera suscepit, et per Spiritum prophetiae
ecclesiasticis ventura praedixit, sicque iter suum Romam
direxit.@#
CAP. IX. #Quod ducis filia est sceleris publicata,
et quia Lambertus virum Dei est persecutus, pro inobedientia
multatus est gravi sententia.@#
CAP. X. #Quod praesul almus celebrat hymnos, et
sermone confortat discipulos.@#
CAP. XI. #Quod tyrannus sanctum Dei mordaciter
excipiens, tradidit suis puniendum, et de fuga comitum.@#
CAP. XII. #Quod vir Dei membratim sectus est, et
quod duo e carnificibus per poenitens cor salvati sunt,
et Vitalis presbyter.@#
CAP. XIII. #De miraculo in membris viri Dei facto,
et exitu sanctae illius animae, et quod apud Aschein
sepultus est, et de natura orbis mutata.@#
CAP. XIV. #Quod per revelationes ordine mirifico ad
Hiatoscopolim, id est Ratisbonam, est translatus,
ibique honorifice est humatus, et quia pax aetheris
rediit.@#
CAP. XV. #Quomodo hi tres interierunt carnifices,
et eorum dominum qualis poena ceperit, seu qua miseria
posteritas ejus affecta sit.@#
CAP. XVI. #De miraculis locorum sectionis et vocationis.@#
INCIPIT LIBER DE VITA ET VIRTUTIBUS B. EMMERAMMI.
CAPUT PRIMUM.
#Emmerammi patria.@# --Est in Aquitaniae partibus
urbs virorum illustrium titulis celeberrima, nomine
Pictavis, in qua B. Emmerammus sinu Christianorum
parentum est nutritus, et ad discendas sacrae
institutionis litteras scholis traditus: ubi quam docilis
fuerit, finis disciplinae, virtutis socia dignitas
ostendit. Nam in ipsa simplicitate, sic puerilis collatio
mentem ad alta Scripturarum suspendit, ut
cunctorum aestimatio, quid esset futurus, praesagiret,
cunctorum oculi notarent, omnium affectus diligeret.
Hic tamen oblatus ex patria, favor sic ab eo
prudenter accipitur, et acceptus augetur, ut nec humilitas
minueret gloriam, nec gravitas excitaret invidiam.
CAPUT II.
#Fit episcopus.@# --Successit igitur in tam perspicaci
puero felix adolescentia, et incrementa temporum
florent incremento virtutum; et praevenit virum
maturitas morum, nam collactanea teneritudinis
ejus prudentia facile suadebat juveni, rationis pondere,
transitorium omne quam fuisset leve. Unde
factum est ut nec ad spem et gaudia mundi inclinaret
oculum, tristitiam quoque vel metum nullius haberet
pensi. Quare fuit et in correctione amicorum
liber animus, dulcis exhortatio, moderata locutio.
Tum praeterea pretium cordis commendat pulchritudo
corporis, et suavissima dona sapientia praebuit
ex honestissimo ferculo. His ornamentis conspicuus,
per ecclesiasticos gradus ascendens vir Dei, post dilectionem
meruit reverentiam, donec disponente Domino,
confessu cunctorum, morum custos et exemplum
vitae ordinatur episcopus.
CAPUT III.
#Ejus virtutes.@# --Disposita vero in sublimi lucerna,
quibus radiis effulserit, qua serenitate patriam illustraverit,
omni orationi materiam dabit. Igitur et
quis erga se ipsum, deinde qualis ad subditos, et ad
caeteros fuerit proloquamur. Duplicem custodiam
corpori, duplicem menti disposuit. Nam ne lex corporis
enervaret legem mentis, et plena voluptas exhauriret
ubertatem cordis, continuo jejuniorum et
vigiliarum praesulatu praevidit. Porro lectionis et
orationis vicaria successione, et expatiantis animi
discursus inhibuit, et suggestionis adversae militiam
exclusit; et inter agendum quid, solemnis ei semper
ad utrumque fuit opus psalmodiae dilecta materia.
Sane singularis pauperum thesaurus, pupillorum
pater, refocillatio senum, viduarum unicus, desperatorum
spes, medicina languentium, miserorum
confugium, sic hospitalis, ut neque manum a munere
domus exhausta retraheret, neque frequentia
frontem rugaret; dum venientibus et animae delicias
affatim, et naturae debita praeberet. Ad excubias
commissi gregis pervigili sollicitudine porrectus,
aditum tetrae rapacitatis ita pastoralibus armis obsedit,
ut per vicos singulasque domos fidelium coelestis
discursus sideris tenebras reverberaret et erroris.
CAPUT IV.
#Convertit ad fidem plurimos.@# --Nullus erat locus
tam vilis, nulla persona tam humilis, quo eum non
declinaret salus animarum, redimentem tempus ne
ad horreum domini vacuus rediret. Sufficeret hoc
quibusdam non immerito, si circumscriptum sibi
terminum cultura sacerdotali tam diligenter ambiret,
verum illi tanta sedulitas Dominicae messis inarsit,
ut adjacentes Gallorum aliarumque gentium provincias
ad littus solidae conversationis hamo Petri attraheret.
Quapropter frequentabant sedem ejus religiosae
simul et indifferentes personae complures,
quas odor aromatum ejus a remotioribus locis adduxit,
quibus fidelis dispensator ad mensuram cujusque
depositum suum prudenter distribuit, ut | null | 27dff7b6-3c1c-4f49-aa53-fe550d101e31 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
non
minus de illo quam de aliis apostolicis viris dici posset
illud psalmi: « Illuxerunt coruscationes tuae orbi
terrae (Psal. LXXVI). » Nam candens amoris igne superni
dum in colligendis animabus singulis paucitatem
fructus ad magnitudinem voluntatis excrevisse
non cerneret, et indignatio secum reputantis
studio suo nullius momenti donaret pretium, inter
angustias disceptantis conscientiae perlatum est ad
eum, Avares, quos aliis nominibus Hunos et Ungros
appellamus, Pannoniae incolatu idololatriae squalere
veterno, et in luce multarum id locorum gentium,
hanc solam veritatis diem non habere. His auditis
tanto compassus animarum dispendio, aegritudinem
cordis spe recuperandae gentis interdum lenivit, interdum
difficultates itinerum, peregrini mores locorum,
affectus eorum, quos relicturus erat, respectus
infirmitatis humanae, pedem aliquantulum retrahunt
ab inceptis. Porro facultatem oblatam sibi, cum in
sarrienda deceptae gentilitatis humo fidei sarculo uteretur
impigre, nec posse nec oportere negligi putavit,
quando et ipse hoc saepe optaverit, ut pro amore
fraternitatis et Dei, periculum subiret.
CAPUT V.
#Bajoariam petit.@# --Vicit ergo in optimo ingenio,
et ardua via, et potior causa: nam constituto pro
se examinatae personae viro, ipse ad nova tyrocinia
strenuus miles succingitur; et ascito inter alios
necessitatis suae comites, quia linguam Teutonicam
non noverat, Vitale quodam presbytero interprete,
perrexit; in barbarie disciplinam, in exsilio patriam,
inter immanes cognationem facturus. Quae
omnia licet prius bene tenuerit, melius tamen dereliquit;
et quae sine appetitu jucunde licerent,
abdicata jocunditate cum licentia, ne ubi rerum
praesens affluentia thesaurum beatae remunerationis
obaeraret, pauperes divitias dives pauper exposuit.
Inde viam, ne quo pigresceret otio inrequietus
agricola, praesumit, et Galliam, qua tendebat iter,
et #Rheni@# fluminis contigua, plantis verbi Dei silvescere
et insitivam novi hominis gemmam, protoplasti
e mortuo stipite, frondescere ipse quidem
studuit; sed incrementi datorem Christum operis
summa comprobavit: quippe qui, ubi Dei scientia
meritis accessit, sobolem regenerationis edidit. Hoc
igitur modo fidelis in Bajoarios fines, qui meridiem
versus, Alpibus; ad orientem Ungris; ad aquilonem
vero Hircano nemori limitem Germaniae protendunt,
non hac conterritus meta, devenit. Ubi
cum defluentis Histri fluminis imperium sequeretur,
Ratisbonam accessit urbem quae olim totius
Germaniae, et nomine et dignitate principum, et
adhuc ejusdem gentis metropolis, antiquae prosapiae
caput, adventu beatissimi sacerdotis ornatioribus
illustravit fastus et insignia victoriosae gentis
triumpho concepta, novo pacis praeconio in melius
commutata, fidei spoliis et ornatu sanctae religionis
ampliavit.
CAPUT VI.
#Pannoniam petit.--Fines inter Ungros et Bajorios
deserti.@# --Hujus monarchiam Theodo dux
provinciae, qui tunc possedit, comperto sancti pontificis
introitu, adhibitoque conspectu, inter alia,
quae sit causa exsilii, percontatus est. Qui nomine
et natione exposita, incolatum nativi liminis propterea
deseruisse se perhibuit, ut Pannoniae populos,
qui gentili feritate adhuc effremuerant,
conditori Christo reconciliaret, et in hoc proposito
suam conjurasse sententiam, ut aut voti compos
professionem vitae cum fructuosa pace finiret, aut
devoto certamine, sanguinem martyr effunderet.
Ad haec divino consilio praeventus, dux infit, se
tam pio studio nihil opponere, nihil tantae virtuti
resistere; nisi quod commeandi facultatem inpossibilitas
quaedam obstrueret, propter discordiam
scilicet, et longam inter se et Avares bellorum controversiam,
fines in utroque limite desertos, ita ut
circa Anesim fluvium urbes et loca olim cultissima,
tantis bestiarum immanitatibus horrerent, ne viantibus
ullus transeundi aditus pateret: monere autem
potius et supplicare, quatenus apud se suosque
B. Pater morari dignaretur, quos tam rudes et imperfectos
in fide praeteriri fas non esset: maxime
cum isti necessarium optarent, et illi forte quasi
superfluum recusarent. Provideret autem ne indiscreta
pietas praemium amitteret, si offerret invitis
taedium, qui volentibus poterat afferre praesidium:
neve sic diligeret impios, ut negligeret pios. Vir
autem Dei, in sua sententia fixus, nullo nutu declinari
potuit, ut aliud vellet, quam quod coeperat;
nisi forte coelestis obviaret censurae contradictio.
Quibus acceptis ducis prudentia populique frequentia
cum exhortationes ejus adientium mentibus et
pabulum sufficere docilitate, et dulcedine desiderium
conspicerent, salutem suam, quam supplicatione
non poterant, violenter obtinuerant, et ex
verbis Salvatoris, vim passum est regnum coelorum (Matth. XI).
Nam egrediendi provinciam, ne | null | ec4e98d0-fc66-43b4-bdc7-c6634f84d9b5 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
beato
viro occasio proveniret, obstiterant; et bene praevaluit
humana praesumptio, quo ex fonte ejus salutis
ascendit conditio. At Pater sanctus, quem prohibiti
callis injuria conturbavit, aestimare coepit, quidnam
haec justae voluntati difficultas obvia portenderet,
maxime cum e sinu veritatis strenuis votis placabilis
promitteretur effectus, quem ipse quoque non
infirma fide prosequeretur. Haec agitantem subit
exemplum apostolorum, quos aut responsis, aut
difficultatibus superna moderatio nunc et ad quasdam
gentes misit, nunc a quibusdam prohibuit.
Gratulatus ergo, supernae dispositioni supposuit
animum, et gentis studio praebuit consensum, et in
altari obedientiae Deo consilium salutis oblaturus,
mutua se charitate populo devinxit, cujus devotioni
conflictum ministerii sui etiam vitae periculo diffinivit.
CAPUT VII.
#Romam vult ire.@# --Erant autem memoratae civitatis
et patriae totius accolae affluentia quidem mundanae
felicitatis illustres, sed noviter ad fidem
adducti, delusae vetustatis frutices nondum radicitus
exstirpabant, et consuetudinem tenaciter haerentem
ignorantia fovit. Ad quod opus omnia
ferramenta Christianae religionis robustus cultor
succingitur, et excisis inutilibus paganismi surculis,
erigitur sacramentum fidei, quod universo
justitiae flore distinxit, et quoniam magnam circa
perficiendam Deo plebem solertiam habuit, lucidissimo
conversationis exemplo formam vivendi praebuit,
et suavissimo loquendi modo edocuit. Unde
non sufficiebat tam ardenti lampadi normam praedicationis
communiter exhibere, quin omnium mores
notavit, omnium ingenia discussit. Deposita non
auctoritate, sed rigiditate, ad intrandam cujusque
privati domum reverentiam episcopalem humiliavit.
In Ecclesia, quae communia fuerunt, ordinavit,
apud singulos de propriis admissis disceptavit, et
cognoscere suos, et a suis cognosci, sicut pastor
bonus maluit, ne taciturnitas vitiis permitteret
assensum, perurgeret interitum. Itaque nemo subditotum
ejus erat, qui vel de actibus vel a verbis
magistri, lineam rectitudinis non traheret. Proinde
celebris illi fuit contentio sobrietatis cum sobrio,
extenuationis cum humili, liberalitatis cum omnibus.
Verum in contumaces magnanimo conatu surrexit
et superciliosae procacitati virgam auctoritatis
intendit, spem votis proponens, ut in hac area certaminis
per diversum agonem, quandoque perveniret
ad palmam. His et horum similibus per
triennium fines Bajoariae perlustrans, ad laudem
coelestis patriae non ultima pars accessurus, per
spiritum, qui loquitur ad cor Hierusalem, ad littus
aeternae quietis tempora sua jam jam declinari praesensit,
et ut judici pulsanti expeditius aperiret,
pervigili custodia insidiosum tempus exspectabat,
ne moram faciente sponso, fragilitas obdormiret
humana. Et quia noverat fatigatione corporis excitatiorem
animum reddi, et in negotiis honestae sollicitudinis
minus obrepere somnum pigredinis, tum
praeterea quatenus in via bonae intentionis eum
fraus inimica calcaneo calceatum et cautum offenderet,
licentiam a duce pariter et populo quaesivit,
quatenus Romam ad beatorum limina apostolorum
ire permitteretur, coelestis aulae janitorem, ut pulsationem
[ #al.,@# supplicationem] suam intromitteret
supplicaturus.
CAPUT VIII.
#Ejus praedictiones.@# --Sub idem tempus invida
pars supremo congressu tanto periculosius conflictura,
quanto gloriosius erat vincenda, subdola
occasione nacta, tale pugnandi genus invenit, ubi
aut viscera charitatis occludenda, aut infamia sacri
ordinis, in Ecclesiae scandalum, foret displodenda.
Nam supra memorati principis filia, nomine Uta, a
cujusdam judicis filio Sigibaldo compressa, consuetae
turpitudinis maculam utero ingravescente,
detegendam non solum generositatis damno, verum
etiam mensura mortis ponderabat. Quid facerent?
quod consilium caperent? tempus urgebat partum,
et culpa minabatur interitum. Supererant sola in
beati Emmerammi et pietate fiducia, et in sanctitate
consilia. Huc desperatio pallida provolvitur, pedes
osculando demulcentur, crimen exponitur, venia
rogatur. Postremo de vitae remedio pia paternitas
consulitur, tantoque exstitit querelantium modus
flebilior, quanto de admissis poenarum opinio praesentior.
Horum beatus Pater acceptis gemitibus
compati coepit interius, et licet parturiret spiritum
doloris, obfirmavit tamen delictis faciem arguentis;
laesum quippe ingenuae regenerationis pudorem
referens magis erubescendum et aeternam justi
judicis animadversionem vehementius esse pertimescendam,
maxime cum hujus temporis supplicia
sicut quantitate, sic etiam ab aeternis diversa sunt,
qualitate. Proinde, sicut mos est, poenitentibus viam
reconciliationis ostendit, ipse alto dilectionis consilio
alteritatis onera suscepturus, mandavit secretius,
ut maculam hanc in se transferrent, quo
facilius furorem ducis evaderent; quem noverat
inexorabilem, cum ignominia cumularet dolorem.
Sed ne pietati providentia deesset, et innocentia
muta fidem et exemplum culpae donaret, si alieno
crimini sternens humeros, in offendiculum sui sileret,
testificatae | null | 716c1773-a13e-414f-887a-2252db283c60 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
veritatis et verae aestimationis virum
Wolflaicum quemdam presbyterum familiarius adscivit,
cui secretum suum, quatenus divina revelatione
noverat, cautius exposuit. Nam dixit articulum
vitae praesentis propter crimen alienum diverso se
cruciatu egressurum, et poenas pro quadam ficta
culpa se laturum: rogatque ut post obitum suum
cunctis Ecclesiae gradibus denuntiet, ne quis fidem
hujus infamiae de eo contendat habere, et imitaturus
exemplum impingat offendiculum, se autem vivo
omnibus hoc esse celatum persuadet. Quod ille idem
presbyter ita ut jusserat, testimonium innocentia
ejus et fideliter tacuit, dum debuit; et aperte praedicavit,
cum decuit. Post haec Deo dignus, accepta
licentia principis et populi optatam arripuit viam,
et ut par fuit, cum justo deducitur affectu. Nam ex
tota urbe utriusque sexus effusa multitudo precibus
lachrymisque prosequitur euntem, et in omnibus
mensuram doloris expendit pretium acceptae charitatis,
cum pariter et minoris fortunae populares aut
amovendae paternitatis damno gemebant, aut pro
reditu ei vota geminabant, et ab uno dilectionis
fonte lachrymarum duplex inundat materies, mixtamque
vim luctibus, et de reditu dubia spes, et de
abscessu tristitia praesens administrat. Hos ille,
sicut noverat pius pastor, amplo commendationis
ordine demulcet, et salutatis omnibus, viam ingreditur.
CAPUT IX.
#Ducis filia stuprata.@# --Quo longius procedente,
supra dicti ducis filia commissi sceleris publicata, et
ante patris tribunal constituta, de auctore tam solemnis
injuriae convenitur. Cumque diu, femineo metu,
spiritus obtupesceret, et alternante timore pariter et
amore lingua haereret, arguentium impetu coartata,
in innocentis episcopi personam dedecus suum conjecit.
Quo pater audito, tanto vehementiori indignatione
flammescit, quanto altioris dignitatis fastu intumuit;
acceptoque mucrone ad extinguendam propriam
sobolem ruit, perficeretque facinus, nisi manus
assistentium puellam imminenti periculo subduceret.
Prosequitur autem tantum sententia furorem saeva,
nam exhaeredatam in Ausoniae longinqua relegat,
perpetuo puniendam exilio, quam nunquam miseratio
paterna revocavit: quia inconsolabilis est dolor,
quem altus nutriverat pudor. Huic judicio Lampertus
puellae germanus interfuit, quem grandis, pro
confusione sororis, invasit tristitia; et quod juventuti
familiare est, pro falsa fide cepit eum temerarius
furor, nam mixto dolore postquam bestialiter
effremuit, iram subit amentia, fletuque deposito
prosilit ad vindictam. Sumpto itaque comitatu non
pauco, properat virum Dei persequi.
CAPUT X.
#Hymnos canit Emmerammus.@# --Interea sanctae memoriae
Pater trium dierum cursum explicuit, et in
vicum quemdam Helphandorf nuncupatum, ubi fons
perspicuis manabat aquis, morarum causas innectit
sociis, inventa gerendi quidlibet occasione.
Mens enim divino amore lustrata, ubi certaminis
campum invenit, in adventum temporis, arma fidei
et constantiae, spei et orationis opera, subornavit,
ita ut stupor discipulos invaderet, tantum quod
pontificem gravaret. Igitur circiter horam diei tertiam
celebrante illo canonicos hymnos, et debitum
officium sub sanctarum testimonio reliquiarum solvente,
juvenis praefatus superveniens praecipitium
cordis vesano tumultu designavit, nam multitudinis
arma collisa, minaciter inquirit nomen pontificis,
comitatui ejus magnum pavorem incussit. Unde
festina trepidatione, sicut fit, ad ostium domus
occurrentes, postquam habitum furoris et turbam
cognoverunt, illum haec inimica intendere timidi
praenuntiabant. Quorum ille pavori ex arcano solidae
spei retulit orsa, dicens, adventum eorum non
afferre sibi timorem per quem et molestia pereat, et
gaudia sine fine succedant: dolorem corporis, qui
momento pertransit, esse brevem, et poenam, quae
vitam perennem affert, esse levem. Discrimen est,
inquit, parvum, mortis hujus hora, quam bonae fidei
pectus dum patienter excipit aeternitatis desiderio
transilit. Unde videndum est ne nos timor strangulet
antequam timoris causa conveniat; cui si
manus dantur, periculosius punit, quam interemptor.
Hic etenim ex adversa militia tetricus pariter
et turpissimus profligatur; quem ille ceperit, antea
moritur quam puniatur. Moritur, inquam, non solum
turpiter, verum infeliciter, quia et sponte simul
et sine spe tollitur. Qui enim diversa pati pro
justitia diffidit, et sine fide moritur et sine fine punitur.
CAPUT XI.
#Dux juvenis plecti jubet.@# --Haec eo prosequente
funestus irrupit juvenis, et ut in ea domo lapis jacuit,
super eum baculo inclinis stans, adduci sibi
beatum Emmerammum turbulenter proclamat. Quo
adducto ardentibus et oculis et animis exceptum
mordaciter irridens generum appellat. Quod Dei sacerdos
justa detestatione cum | null | ebcca810-8280-4a9f-81e8-0e509a2e4139 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
denegaret, ille prosequitur,
ira contumaciam dispumante et ignita jaculatur
opprobria, tandemque intulit: « Ruinam nostrae
domus sustulimus, calamitatem nostram proveximus,
incendium gloriae nostrae in sinu fovimus.
Utquid ergo patri filiam, mihi sororem meam foedasti?
Plena libidinum tuarum virgo regia, dedecus
generis et damnum pudoris exposuit. Risus hostium,
moeror patris, luctus fratris, pignus nobile
damnatur ut scortum. Hoccine est episcopum esse?
Hoccine est amicum esse? Hoc est testimonium religionis?
Hoc indicium pietatis tuae? Hanc gratiam
meritis nostris rependis? qui te advenam et egenum
nostris bonis in reverentiam totius populi aedificavimus.
Sub haec miles Christi: Imo, inquit, fili, aliam
et longe dissimilem gratiam et vestra merita et nostra
voluntas exquirit. Proinde bonae spei, bonam
fidem habere debuisti; nam illa suspicio non probatur,
quae neque fidem trahit a praeteritis, neque causam
habet ex meritis. Cur enim bene merentibus
obessem, qui vel male merentibus saepe profueram?
Proinde tu, quem neque propter minas timeo, neque
propter timorem moneo, depone pertinaciam, differ
animum suspicionis, et redi ad experimentum veritatis,
ne propter temeritatem tuam incurras in exitium.
Ad limina sanctorum apostolorum Romam
ire decrevi, ubi cathedram Petrus habuit, quem in
Ecclesia sua censorem veritatis Veritas ipsa disposuit.
Hujus vicarius sicut ab eodem loco et ordine
trahit honorem, sic ab eadem tenet auctoritatem et
ejus judicium non fallitur, quod auctore Christo solidatur.
Ibi ergo vel per te vel per nuntium canonicae
examinationis pondus de objectis experiri licebit,
quatenus obligatus aut absolutus inveniar. Accepto
autem mansuetudinis oraculo, vim animositatis
caeca tyranni praesumptio furore lavabat, baculumque,
quem manu gestabat, tanti patris in pectus
impegit, et non reveritus templo Domini funestas
injicere manus, socios nefandis instigat vocibus,
quatenus vinculatum deformiter traherent. Factumque
est sic, ut assentatio semper declivem tyrannis
impetum facit, ut a militibus illico vallatus, et religionis
vestibus exutus, in hospitio ipsorum super
scalam funibus stringeretur. Hoc ausu tam scelerato
perterriti comites sancti viri, diffugiunt, exempli
majoris imagine, propheticum implentes praesagium,
quo dicitur: « Percute pastorem, et dispergentur
oves gregis (Matth. XXVI). » Pretiosus autem
Christi martyr, olim devotam animam oblatum
iri Deo perpendens, quanto arctiori discrimine confligendum
sibi cognovit, tanto attentiori sollicitudine,
ad victoriae suae ducem Christum se contulit, foris
patientia, precibus intus armatus, toto videlicet spiritu
illi inhaerens, cujus amor animum deliniret,
dum crudelis poena corpus laniaret.
CAPUT XII.
#Emmerammi corpus secatum.@# --Interea quinque
carnificibus ad secandum membratim atque articulatim
tanti sacerdotis corpusculum, ut bestialem
tyranni animum multiplici vulnere pascerent, electis,
divisa est sententia tortorum. Quippe duo ex
ipsis, detestantes tam crudele officium, veniam postulabant,
ne pro illo facinore puniret eos justitia,
ad quod non voluntas, sed Domini sui cogeret saevitia;
caeteri vero vana pro veris aestimantes, Manus,
inquiunt, impudice mulieribus insertas, ad deterrenda
incestorum facinora praecidi oportet. Itaque
digitorum articulos vulneribus numerant, et simul
nata dividunt, per tempora morti moras facientes,
ut amarior per tormenta veniret. Sed cur moratur
hic facundia, ubi locus est voci suspiriis interclusae,
non compositionis arte depictae? Ergo pedibus et
manibus abscissis, luminibus effossis, auribus amputatis,
naribus truncatis, tandem pudicitia martyris
est invasa, et secreta pudoris detestabili sunt acie
recisa. Inter quae omnia in laudem Creatoris, vox
quamvis modica, Davidicum melos exercuit. Quo ipsi
invidentes linguam radicitus evulsam resecaverunt,
relictoque tam multipliciter caeso recesserunt.
Ipse vero Dei bellator in eodem victoriae campo
cruore involvebatur, donec socii beati viri e latebris
et angulis emersi, cum vicinis mulieribus causa
humanitatis excitis, aderant. Quos adesse cognoscens,
aquam ad refocillandum pectus requirit. Cui
Vitalis supradictus presbyter: « Mirari satis nequeo,
cunctis pene membris amissis, atque ipsum lucis
limen egressurus, quidnam potum exoptes; quasi
dilaniatae morulis vitae fruiturus, cum tot cruciatibus
exhaustus, finem doloribus, potius quam spatium
exoptare deberes. » Ad haec athleta Dei tam
magnus ad prosternenda in subditis vitia, quam invictus
ad patienda tormenta, spiritum collegit, et
animosam virtutem rationis, parvo quo potuit corporis
nisu erexit, temptatum robur mentis gravius
ferens, quam membrorum sectiones. » | null | 14d90877-4ffb-4b38-b457-ecb3139db9be | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Impatientis
est, inquit, cogente dolore, quempiam velle metas
vitae praesentis erumpere, et concessam poenitentiae
salutaris hostiam fastidire, cum e contra magnae
sit obedientiae sententiam judicis exspectare. At
quomodo grave est pigritiae tuae, officium nobis humanitatis
et exhausto tormentis pectori refrigerandi
copiam praebere? dies tuos haec exactio torqueat, ut
quoties cujuslibet generis potum sumas, alienationem
mentis incurras, nulli periculum laturus, sed
exemplum inobedientiae hoc typo futurus. » Cujus
sententiae vim idem Vitalis multis, quibus postea vixerat
annis, expertus est. Nam quoties aliquem gustabat
potum, illico mente captus per urbis plateas
perque loca petrarum abrupta, et monumenta mortuorum
discurrendo terribiliter perstrepebat, et tamen
ita stupidus, nulli fuit periculosus. Saepe quoque
sic evagatus est, ut per cacumina turrium curreret,
et praecipitium minime toleraret. Caeterum vir
idem callem piae conversationis recte gradiebatur,
et missarum officia caeteraque Ecclesiastica strenue
peragendo, charitatis munia cuncta, quantum valuit,
adimplevit: hoc tantum solum usque ad finem vitae,
ut nobis aestimare conceditur, et pro exemplo et oro
humilitatis custodia, pertulit.
CAPUT XIII.
#Emmerammi sepultura.@# --Interea locorum incolae
pretiosa martyris membra humanitate compuncti
in arborem, quae Spina Alba vocatur, collecta,
dum conderent, conditisque non diu recessissent,
duo pulcherrimi viri antea non visi viam regiam
equitantes de utroque arantes latere, pro membris
beati pontificis, ubi posita fuissent, conveniebant.
Quibus in arbore praedicta monstratis, videntibus
cunctis, illuc pervenientes, subito non comparuerunt.
Hac disparitione, qui praesto fuerant omnes
stupefacti, ad arborem illico convolantes membra
paulo ante posita non invenerunt; factique sunt
hujus rei testes et notitia et novitate pene omnes,
qui ejusdem loci fuerant habitatores, consulente divina
dispositione membris illis pretiosis, quae non
amittit in sanctis etiam capillum capitis (Luc. XXI).
Dum haec geruntur, qui circa sanctum Dei fuerant,
tollentes eum de certaminis campo, in plaustro ponebant,
perducturi eum in villam Ascheim, quae distabat
inde XII milliaribus, ubi et ecclesia fuit B. Petro
apostolorum principi dedicata, ne in vilibus
rusticorum casis, tanta talisque persona deficeret.
Proinde mulieres ex vicinia collectae, et viri circiter
ducenti, venerabiles exequias prosecuti, viscera
commiserationis votis indulsere fidelibus. Emensa
jam magna itineris parte, in campum quemdam gramineum
tribus millibus distantem a vico Ascheim
perveniebant: et ecce transmigraturus ad coelestia
beatus pontifex voce qua valuit ejulare coepit, innuens
horam vocationis suae advenisse. Quod quidam
commeantium subtiliter discernens, ut de plaustro
levatum Christi martyrem dimitterent telluri,
cum praemonuisset socios, mox herbido in aprico
loco tremebunda religione resolvi coepit. In exitu
vero sanctae animae illius de Aegypto hujus mundi,
lucem quasi lampadis immensae ex ore sancti viri
processisse, coelumque ipsum penetrasse, cuncti
assistentes videbant, tantaque vis jubaris erat, ut
intuentium oculos quasi fulminando reverberaret,
pavorque membra eorum tremore concuteret, ut vix
beati viri corpus in plaustrum auderent reponere.
Itaque inde digna patre reverentia ad praefatum Ascheim
perductum in ecclesia Beati Petri apostoli,
confaventibus ejus loci populis, debito sepelierunt
honore. Sed quoniam ejus resurrectionis diem
beatissimus pontifex praestolari minime voluit, exigente
justitia, ut quos fidei gremio nutrierat, eis
quoque sacri corporis patrocinaretur reliquiis, coepit
orbis natura moveri, atque elementorum violentia
tanti sacerdotis nutum praedicare; nam coorta subito
ventorum procella, lucida regio poli nubibus
obducitur, et contenebratur coeli facies, mugitu tonitrui,
fulguribusque, mortalium corda terrentibus;
dissoluto interim in pluvias et defluentes amnes
aere continuis quadraginta diebus.
CAPUT XIV.
#Ejus translatio.@# --Tunc sicut in angustia semper
humanum genus de insuetis attendit, et de periculis
requirit, consulta est divina potentia et pietas
exorata, donec visu nocturnae revelationis declaratum
est, deberi felices reliquias festinato ad
urbem Ratisbonam inde transferri. Unde primates
loci illius adunati, sublatum a sepulcro venerandum
corpus ad Isuram fluvium navi imposuerunt, accensis,
juxta religionis modum, caereis. Ibi cum defluum
iter, amne in propria ruente, sequerentur,
per ostia ipsius ad Danubium intraverunt. Inde
contra ortum fluminis enitentibus, quod sine magno
labore consuetodo naturae non praestat, tanta celeritate
res immobilis contra mobilem meritis martyris
propellitur, ac si velum ventus post flumen intenderet.
Auxit hunc stuporem in eo comitatu res admodum
mirabilis, sed tamen sancti viri moribus comparabilis | null | ef28f3c0-9d51-48c2-8272-65f515981cee | latin_170m_raw | null | None | None | None |
.
Nam sicut ille in hoc mundo conversatus
inter grassantis stultitiae turbines, nec ignem superni
amoris, nec veritatis lumen amisit, ita candelae
juxta sacrum illius corpus accensae tempestatum
flamina atque imbrium flumina jugi sereno despexerant,
consalutantibus tam clarum signum, et conjubilantibus
utrisque littoribus. Hac alacritate urbem
praedictam ingressi, obviam habuerunt sacros cleri
ordines, et praevia religionis vexilla, cum reliquo
processionis ritu, principemque Theodum provinciae
cum optimatibus, effusa in adventum sui patroni
tota regione; quorum hymnisonis vocibus tellus videbatur
esse concussa. Itaque in Beati Gregorii
[Georgii] martyris ecclesia, quam ipse quondam
orationum familiaritate frequentabat, solempni celebritate
composito truculentia furentis aurae quievit
reditque pax aetheris et arbitrium luminis. Traditur
autem firmaque assertione probatur, quod in illa
via, qua levatus a navi ferebatur ad ecclesiam triginta
signis divina eum pietas clarificaret.
CAPUT XV.
#Carnificum poena.@# --Quoniam de exercitio certaminis
pontificis atque triumpho cognita et credita
contexuit oratio, consequens esse videtur, quis rerum
finis persecutores ejus praesentialiter ceperit,
enarrare; quatenus et haec cognitio et fraenet improbos,
et tueatur probos; dum non audent isti, quae
volunt; et non patiantur illi, quae non debent. Sicut
superius diximus, quinque sunt electi, qui eum torquerent,
ex quibus duos facinus terruit, tres vero et
ad audendum et ad perpetrandum scelus foris, imperium
senioris incitat, atque insita medullitus iniquitas
exacuit. Unde timidi duo illi, preces pro his
fundente sancto martyre, venia donati, in pace deduxerunt
tempora; reliqui vero intra septem dies
spiritui cui servierunt in mundo traditi, atque horribiliter
diuque vexati, tandem quodam intempestae
noctis silentio in desertum ruunt; ubi per loca confragosa
et inaccessibilia lymphando perierunt: neque
postea aliquo in loco vel vivi, vel defuncti comparuerunt;
duplici contritione, sicut ait propheta (Jerem. XVII),
contriti. Sed et Lambertus eorum
dominus, consurgente contra eum nata ex sceleribus
suis occasione, perpetuo damnatus exilio, procul a
suis digno despectu evanuit; hac in posteros haereditate
poenarum relicta, ut infra paucos annos
immature mortis falce praecisi, pene omnis vita difficulter
extorta, pro innocuo martyris sanguine discerperentur.
Qui vero superesse poterant, vel adhuc
supersunt, eadem infelicitatis forma miseram testantur
prosapiam, et calamitosam brevitatem imbecillis
vitae suspiriis debent potius quam usibus. Et
quid mirum? si consanguineos ejus sanguis innocens
tetigit, cum et aedificia ipsius secundum illud
propheticum: « Fiat habitatio ejus deserta, et in tabernaculo
ejus non sit qui inhabitet (Psal. LXVIII), »
damna impietatis ejus tulerint; ita ut virgultis et
urticis ascendentibus ruinosa deformitate delapsa
humana conversatione sint incongrua, damnabilemque
ac detestandum hominem, et jam insensibilium
neglecta figura declamet.
CAPUT XVI.
#Miracula.@# --Diximus de insensati hominis sedibus
et loci ipsius aedibus, quia desolatione visibili
testentur invisibilem ejus interitum; deinceps dicturi
sumus ex adverso quanta gloria polleant area
certaminis beati viri et locus vocationis, ut, dum locorum
illorum reverentia praedicatur, quo incolatu
martyris anima tripudiet, conjiciatur. Ergo ubi incisus
est felix sacerdos, locum illum haec solemnitas
colit atque haec immunitas tegit, scilicet ut in altitudinem
cubiti unius excretus eminentia sua, fidem
ibi sperandae veniae petentibus promittat: tum praeterea
nescit jura saevientis aurae, neque nive candescit,
nec autumno flacessit; non hieme gelatur,
non aestu torretur; solum vernale decus, et semper
virentia gramina, cespitem illum jucundum praebuerunt:
unde etiam fidelium plebs vicina, ecclesiam
ibi ob frequentes votivae congregationis accessus, in
honorem ibidem triumphantis martyris construxerunt.
Proinde locus ubi spiritus ejus sideream plagam
adiit, multo tempore neglectui traditus, et pene
oblivione obsoletus, hoc modo dignitatem suam vindicavit.
Hiemali tempestate, sicut natura est Germaniae,
cum totam terrae superficiem nivium operiret
immensitas, sola corporis areola tali conditione
libera, dum praetereuntibus hac et illac miraculi sui
stuporem ingessit, causam pariter suae viriditatis, et
memoriam obitus beati martyris edocuit. Quapropter
et ibi basilicam posuit fides, quatenus efficacius
animaretur spes, quae in utrisque locis ita votorum
fructibus viguit, ut si numerari deberent, numerantis
industriam premerent.
AD PROVISOREM SANCTI EMMERAMMI, QUID DEBEAT IPSI ET RATIONI, P. A. [PURCHARDUM ABBATEM.]
Domino Purchardo ad optima quaeque haud tardo,
pro paterna quidem dignitate reverendo, ac plurigena
probitate | null | ecbee2aa-5da3-4fcf-bf50-c586d455e504 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
diligendo, Arnoldus adprime
sibi utpote abbati, exin caeteris merito suppositus,
verumtamen rebus monasterii praepositus, quidquid
fidelis domino servus, seu magistro discipulus.
#Vide infra in@#
ARNOLDO #De miraculis S. Emmerammi
init.@#
INCIPIT EPISTOLA ET PROLOGUS MEGINFREDI PARTHENOPOLITANI MAGISTRI ET PRAEPOSITI AD ARNOLDUM S. EMMERAMMI MONACHUM EUMDEM ET PRAEPOSITUM ATQUE MAGISTRUM.
Charissimo suo A. M. [Arnoldo magistro] salutem in Christo.
Sanctorum dicta, quae videntur simplicia, vivifico
fecunda spiritu, pondere veritatis religiosa, non illice
compositionis sunt astu pomposa. Quae quando
incommutabilium sunt signa virtutum, neque favor
eis nutrit meritum, neque indignatio detrimentum;
quibus velut ex sanctitate fluxit dignitas, ita ex rerum
existentia venit integritas quorum sicut compositio
spiritualis, sic potentia mirabilis, dum per
eadem locutionis membra et ad genituram imaginis
Dei gremium fidei maritat, et per fidei sinum indurat.
Unde conjicere possum, frater, quam vera debeatur
sanctitati religio, quam sancta veritati confessio;
ne videar vel in spiritum esse praesumptor,
vel in simplicitatem impostor. Sed quia mihi dilectio
tua pondus imposuit, quod beati martyris et
pontificis Emmerammi desiderio libenter subivi, et
ab ipsius sanctitate et sanctitatis ejus scriptore
veniam quaero; quatenus illius me reverentia cultorem,
istius sapientia dignetur imitatorem. Equidem
si sanctorum gesta non possumus imitari, licebit
saltem meditari, licebit mirari, quod volumus, ut
quandoque liceat velle, quod miramur. Non enim
est circumscripta divina misericordia, quae juvat
etiam ubi nulla sunt merita. Proinde flagito quatenus
orationi meae succurras, ne vel professio mea
debilitata succumbat, et per occasionem imperitiae,
pia voluntas invidiae dentes imbuat, unde et tecum
latere desiderat, ne in publico erubescat.
#Explicit epistola.@#
INCIPIT PROLOGUS.
Militiam Christi licet varius pugnandi modus exerceat,
diversa triumphandi gloria coronet, par est
tamen disciplina, similis affectus, eadem forma;
quomodo sui regis impressi patientiae sigillo, ad
ipsum inrequietis anhelantes animis similitudinem
suam, ad unam faciem primae pietatis instaurant.
Unde patriarchae et prophetae latores legum, victores
regum, Ecclesiam Novi Testamenti per mediatorem
Jesum Christum, in unum corpus aduniendam benedicendo,
piae prolis successionem sancti Spiritus
oraculo et verae professionis organo de longe salutant,
ut variis aut verborum aut rerum ostentis exprimant,
quos sibi videlicet moribus concordes futuros
esse praeviderant. Inter quos et sanctos martyres
per exemplum praeteritorum, aliqui ita describunt,
ut sole luceat splendidius, quod in omnibus unus
fuerit spiritus. Hi ergo per contemptum cognati doloris
et amarae necis, ad thronum aeternae charitatis
familiarius aspirant; nam inter cruciatus libera spei
contemplatio, pro difficili conditione processit ad altitudinem
gloriae. Quare si ab illis tantum venerationis
habuerunt cum adhuc non essent, quid a nobis
habituri sunt, qui doctrinis eorum et exemplis
instituti quotidie patrociniis fovemur. Ex quibus
beatus pontifex Emmerammus, auream in saeculo
famam dereliquit, qui pro fratre suo pretiosum sanguinem
fudit. Et ut duplex pietatis foret auctoritas,
crimen alienum innocentiae suae imposuit, quatenus
eum liberaret a morte corporis, quem antea sustulerat
ab interitu mentis. De cujus moribus, certamine,
triumpho et meritis, quod scriptis et recenti
memoria nobis potuit pervenire, futuris temporibus
providemus.
#Explicit prologus.@#
INCIPIUNT CAPITULA.
CAP. I. #Quomodo beatus Emmerammus apud Pictavium
nutritur, ac litteris erudi ur, et universis factus
est amabilis.@#
CAP. II. #Quod post pueritiae flores, et adolescentiae
bonos odores, pro morum maturitate sublimatur episcopatus
dignitate.@#
CAP. III. #Qualiter semetipsum palaestro virtutum
exercuit et subditis et caeteris harum exemplar demonstravit.@#
CAP. IV. #Quia non contentus cura ovium commissarum
alias duxit in ovile Dominicum, et insuper pro
nomine Christi desideravit peregrinari.@#
CAP. V. #Quod post nobilem animi disceptationem
exul veniens in Bajoariam intravit Radasponam.@#
CAP. VI. #Quod a principe Pannoniam petendi licentiam
postulavit, et hanc non obtinens dispositioni
divinae animum supposuit.@#
CAP. VII. #Qualiter Noricam adhuc in fide novitiam
excoluit et post triennem in ea laborem, Romam
ire disposuit.@#
CAP. VIII. #Quod Dominicae dilectionis exemplo alteritatis
onera suscepit, et per Spiritum prophetiae
ecclesiasticis ventura praedixit, sicque iter suum Romam
direxit.@#
CAP. IX. #Quod ducis filia est sceleris publicata,
et quia Lambertus virum | null | 08c99ca3-f84d-43bb-924a-e8964dfce14b | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Dei est persecutus, pro inobedientia
multatus est gravi sententia.@#
CAP. X. #Quod praesul almus celebrat hymnos, et
sermone confortat discipulos.@#
CAP. XI. #Quod tyrannus sanctum Dei mordaciter
excipiens, tradidit suis puniendum, et de fuga comitum.@#
CAP. XII. #Quod vir Dei membratim sectus est, et
quod duo e carnificibus per poenitens cor salvati sunt,
et Vitalis presbyter.@#
CAP. XIII. #De miraculo in membris viri Dei facto,
et exitu sanctae illius animae, et quod apud Aschein
sepultus est, et de natura orbis mutata.@#
CAP. XIV. #Quod per revelationes ordine mirifico ad
Hiatoscopolim, id est Ratisbonam, est translatus,
ibique honorifice est humatus, et quia pax aetheris
rediit.@#
CAP. XV. #Quomodo hi tres interierunt carnifices,
et eorum dominum qualis poena ceperit, seu qua miseria
posteritas ejus affecta sit.@#
CAP. XVI. #De miraculis locorum sectionis et vocationis.@#
INCIPIT LIBER DE VITA ET VIRTUTIBUS B. EMMERAMMI.
CAPUT PRIMUM.
#Emmerammi patria.@# --Est in Aquitaniae partibus
urbs virorum illustrium titulis celeberrima, nomine
Pictavis, in qua B. Emmerammus sinu Christianorum
parentum est nutritus, et ad discendas sacrae
institutionis litteras scholis traditus: ubi quam docilis
fuerit, finis disciplinae, virtutis socia dignitas
ostendit. Nam in ipsa simplicitate, sic puerilis collatio
mentem ad alta Scripturarum suspendit, ut
cunctorum aestimatio, quid esset futurus, praesagiret,
cunctorum oculi notarent, omnium affectus diligeret.
Hic tamen oblatus ex patria, favor sic ab eo
prudenter accipitur, et acceptus augetur, ut nec humilitas
minueret gloriam, nec gravitas excitaret invidiam.
CAPUT II.
#Fit episcopus.@# --Successit igitur in tam perspicaci
puero felix adolescentia, et incrementa temporum
florent incremento virtutum; et praevenit virum
maturitas morum, nam collactanea teneritudinis
ejus prudentia facile suadebat juveni, rationis pondere,
transitorium omne quam fuisset leve. Unde
factum est ut nec ad spem et gaudia mundi inclinaret
oculum, tristitiam quoque vel metum nullius haberet
pensi. Quare fuit et in correctione amicorum
liber animus, dulcis exhortatio, moderata locutio.
Tum praeterea pretium cordis commendat pulchritudo
corporis, et suavissima dona sapientia praebuit
ex honestissimo ferculo. His ornamentis conspicuus,
per ecclesiasticos gradus ascendens vir Dei, post dilectionem
meruit reverentiam, donec disponente Domino,
confessu cunctorum, morum custos et exemplum
vitae ordinatur episcopus.
CAPUT III.
#Ejus virtutes.@# --Disposita vero in sublimi lucerna,
quibus radiis effulserit, qua serenitate patriam illustraverit,
omni orationi materiam dabit. Igitur et
quis erga se ipsum, deinde qualis ad subditos, et ad
caeteros fuerit proloquamur. Duplicem custodiam
corpori, duplicem menti disposuit. Nam ne lex corporis
enervaret legem mentis, et plena voluptas exhauriret
ubertatem cordis, continuo jejuniorum et
vigiliarum praesulatu praevidit. Porro lectionis et
orationis vicaria successione, et expatiantis animi
discursus inhibuit, et suggestionis adversae militiam
exclusit; et inter agendum quid, solemnis ei semper
ad utrumque fuit opus psalmodiae dilecta materia.
Sane singularis pauperum thesaurus, pupillorum
pater, refocillatio senum, viduarum unicus, desperatorum
spes, medicina languentium, miserorum
confugium, sic hospitalis, ut neque manum a munere
domus exhausta retraheret, neque frequentia
frontem rugaret; dum venientibus et animae delicias
affatim, et naturae debita praeberet. Ad excubias
commissi gregis pervigili sollicitudine porrectus,
aditum tetrae rapacitatis ita pastoralibus armis obsedit,
ut per vicos singulasque domos fidelium coelestis
discursus sideris tenebras reverberaret et erroris.
CAPUT IV.
#Convertit ad fidem plurimos.@# --Nullus erat locus
tam vilis, nulla persona tam humilis, quo eum non
declinaret salus animarum, redimentem tempus ne
ad horreum domini vacuus rediret. Sufficeret hoc
quibusdam non immerito, si circumscriptum sibi
terminum cultura sacerdotali tam diligenter ambiret,
verum illi tanta sedulitas Dominicae messis inarsit,
ut adjacentes Gallorum aliarumque gentium provincias
ad littus solidae conversationis hamo Petri attraheret.
Quapropter frequentabant sedem ejus religiosae
simul et indifferentes personae complures,
quas odor aromatum ejus a remotioribus locis adduxit,
quibus fidelis dispensator ad mensuram cujusque
depositum suum prudenter distribuit, ut non
minus de illo quam de aliis apostolicis viris dici posset
illud psalmi: « Illuxerunt coruscationes tuae orbi
terrae (Psal. LXXVI). » Nam candens amoris igne superni
dum in colligendis animabus singulis | null | ab013a79-4039-4d8e-a621-1d1fb5251bd0 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
paucitatem
fructus ad magnitudinem voluntatis excrevisse
non cerneret, et indignatio secum reputantis
studio suo nullius momenti donaret pretium, inter
angustias disceptantis conscientiae perlatum est ad
eum, Avares, quos aliis nominibus Hunos et Ungros
appellamus, Pannoniae incolatu idololatriae squalere
veterno, et in luce multarum id locorum gentium,
hanc solam veritatis diem non habere. His auditis
tanto compassus animarum dispendio, aegritudinem
cordis spe recuperandae gentis interdum lenivit, interdum
difficultates itinerum, peregrini mores locorum,
affectus eorum, quos relicturus erat, respectus
infirmitatis humanae, pedem aliquantulum retrahunt
ab inceptis. Porro facultatem oblatam sibi, cum in
sarrienda deceptae gentilitatis humo fidei sarculo uteretur
impigre, nec posse nec oportere negligi putavit,
quando et ipse hoc saepe optaverit, ut pro amore
fraternitatis et Dei, periculum subiret.
CAPUT V.
#Bajoariam petit.@# --Vicit ergo in optimo ingenio,
et ardua via, et potior causa: nam constituto pro
se examinatae personae viro, ipse ad nova tyrocinia
strenuus miles succingitur; et ascito inter alios
necessitatis suae comites, quia linguam Teutonicam
non noverat, Vitale quodam presbytero interprete,
perrexit; in barbarie disciplinam, in exsilio patriam,
inter immanes cognationem facturus. Quae
omnia licet prius bene tenuerit, melius tamen dereliquit;
et quae sine appetitu jucunde licerent,
abdicata jocunditate cum licentia, ne ubi rerum
praesens affluentia thesaurum beatae remunerationis
obaeraret, pauperes divitias dives pauper exposuit.
Inde viam, ne quo pigresceret otio inrequietus
agricola, praesumit, et Galliam, qua tendebat iter,
et #Rheni@# fluminis contigua, plantis verbi Dei silvescere
et insitivam novi hominis gemmam, protoplasti
e mortuo stipite, frondescere ipse quidem
studuit; sed incrementi datorem Christum operis
summa comprobavit: quippe qui, ubi Dei scientia
meritis accessit, sobolem regenerationis edidit. Hoc
igitur modo fidelis in Bajoarios fines, qui meridiem
versus, Alpibus; ad orientem Ungris; ad aquilonem
vero Hircano nemori limitem Germaniae protendunt,
non hac conterritus meta, devenit. Ubi
cum defluentis Histri fluminis imperium sequeretur,
Ratisbonam accessit urbem quae olim totius
Germaniae, et nomine et dignitate principum, et
adhuc ejusdem gentis metropolis, antiquae prosapiae
caput, adventu beatissimi sacerdotis ornatioribus
illustravit fastus et insignia victoriosae gentis
triumpho concepta, novo pacis praeconio in melius
commutata, fidei spoliis et ornatu sanctae religionis
ampliavit.
CAPUT VI.
#Pannoniam petit.--Fines inter Ungros et Bajorios
deserti.@# --Hujus monarchiam Theodo dux
provinciae, qui tunc possedit, comperto sancti pontificis
introitu, adhibitoque conspectu, inter alia,
quae sit causa exsilii, percontatus est. Qui nomine
et natione exposita, incolatum nativi liminis propterea
deseruisse se perhibuit, ut Pannoniae populos,
qui gentili feritate adhuc effremuerant,
conditori Christo reconciliaret, et in hoc proposito
suam conjurasse sententiam, ut aut voti compos
professionem vitae cum fructuosa pace finiret, aut
devoto certamine, sanguinem martyr effunderet.
Ad haec divino consilio praeventus, dux infit, se
tam pio studio nihil opponere, nihil tantae virtuti
resistere; nisi quod commeandi facultatem inpossibilitas
quaedam obstrueret, propter discordiam
scilicet, et longam inter se et Avares bellorum controversiam,
fines in utroque limite desertos, ita ut
circa Anesim fluvium urbes et loca olim cultissima,
tantis bestiarum immanitatibus horrerent, ne viantibus
ullus transeundi aditus pateret: monere autem
potius et supplicare, quatenus apud se suosque
B. Pater morari dignaretur, quos tam rudes et imperfectos
in fide praeteriri fas non esset: maxime
cum isti necessarium optarent, et illi forte quasi
superfluum recusarent. Provideret autem ne indiscreta
pietas praemium amitteret, si offerret invitis
taedium, qui volentibus poterat afferre praesidium:
neve sic diligeret impios, ut negligeret pios. Vir
autem Dei, in sua sententia fixus, nullo nutu declinari
potuit, ut aliud vellet, quam quod coeperat;
nisi forte coelestis obviaret censurae contradictio.
Quibus acceptis ducis prudentia populique frequentia
cum exhortationes ejus adientium mentibus et
pabulum sufficere docilitate, et dulcedine desiderium
conspicerent, salutem suam, quam supplicatione
non poterant, violenter obtinuerant, et ex
verbis Salvatoris, vim passum est regnum coelorum (Matth. XI).
Nam egrediendi provinciam, ne beato
viro occasio proveniret, obstiterant; et bene praevaluit
humana praesumptio, quo ex fonte ejus salutis
ascendit conditio. At Pater sanctus, quem prohibiti
callis injuria conturbavit, aestimare coepit, quidnam
haec | null | 6c19d83e-9ba9-4041-b6c5-4d6a6ff02dce | latin_170m_raw | null | None | None | None |
justae voluntati difficultas obvia portenderet,
maxime cum e sinu veritatis strenuis votis placabilis
promitteretur effectus, quem ipse quoque non
infirma fide prosequeretur. Haec agitantem subit
exemplum apostolorum, quos aut responsis, aut
difficultatibus superna moderatio nunc et ad quasdam
gentes misit, nunc a quibusdam prohibuit.
Gratulatus ergo, supernae dispositioni supposuit
animum, et gentis studio praebuit consensum, et in
altari obedientiae Deo consilium salutis oblaturus,
mutua se charitate populo devinxit, cujus devotioni
conflictum ministerii sui etiam vitae periculo diffinivit.
CAPUT VII.
#Romam vult ire.@# --Erant autem memoratae civitatis
et patriae totius accolae affluentia quidem mundanae
felicitatis illustres, sed noviter ad fidem
adducti, delusae vetustatis frutices nondum radicitus
exstirpabant, et consuetudinem tenaciter haerentem
ignorantia fovit. Ad quod opus omnia
ferramenta Christianae religionis robustus cultor
succingitur, et excisis inutilibus paganismi surculis,
erigitur sacramentum fidei, quod universo
justitiae flore distinxit, et quoniam magnam circa
perficiendam Deo plebem solertiam habuit, lucidissimo
conversationis exemplo formam vivendi praebuit,
et suavissimo loquendi modo edocuit. Unde
non sufficiebat tam ardenti lampadi normam praedicationis
communiter exhibere, quin omnium mores
notavit, omnium ingenia discussit. Deposita non
auctoritate, sed rigiditate, ad intrandam cujusque
privati domum reverentiam episcopalem humiliavit.
In Ecclesia, quae communia fuerunt, ordinavit,
apud singulos de propriis admissis disceptavit, et
cognoscere suos, et a suis cognosci, sicut pastor
bonus maluit, ne taciturnitas vitiis permitteret
assensum, perurgeret interitum. Itaque nemo subditotum
ejus erat, qui vel de actibus vel a verbis
magistri, lineam rectitudinis non traheret. Proinde
celebris illi fuit contentio sobrietatis cum sobrio,
extenuationis cum humili, liberalitatis cum omnibus.
Verum in contumaces magnanimo conatu surrexit
et superciliosae procacitati virgam auctoritatis
intendit, spem votis proponens, ut in hac area certaminis
per diversum agonem, quandoque perveniret
ad palmam. His et horum similibus per
triennium fines Bajoariae perlustrans, ad laudem
coelestis patriae non ultima pars accessurus, per
spiritum, qui loquitur ad cor Hierusalem, ad littus
aeternae quietis tempora sua jam jam declinari praesensit,
et ut judici pulsanti expeditius aperiret,
pervigili custodia insidiosum tempus exspectabat,
ne moram faciente sponso, fragilitas obdormiret
humana. Et quia noverat fatigatione corporis excitatiorem
animum reddi, et in negotiis honestae sollicitudinis
minus obrepere somnum pigredinis, tum
praeterea quatenus in via bonae intentionis eum
fraus inimica calcaneo calceatum et cautum offenderet,
licentiam a duce pariter et populo quaesivit,
quatenus Romam ad beatorum limina apostolorum
ire permitteretur, coelestis aulae janitorem, ut pulsationem
[ #al.,@# supplicationem] suam intromitteret
supplicaturus.
CAPUT VIII.
#Ejus praedictiones.@# --Sub idem tempus invida
pars supremo congressu tanto periculosius conflictura,
quanto gloriosius erat vincenda, subdola
occasione nacta, tale pugnandi genus invenit, ubi
aut viscera charitatis occludenda, aut infamia sacri
ordinis, in Ecclesiae scandalum, foret displodenda.
Nam supra memorati principis filia, nomine Uta, a
cujusdam judicis filio Sigibaldo compressa, consuetae
turpitudinis maculam utero ingravescente,
detegendam non solum generositatis damno, verum
etiam mensura mortis ponderabat. Quid facerent?
quod consilium caperent? tempus urgebat partum,
et culpa minabatur interitum. Supererant sola in
beati Emmerammi et pietate fiducia, et in sanctitate
consilia. Huc desperatio pallida provolvitur, pedes
osculando demulcentur, crimen exponitur, venia
rogatur. Postremo de vitae remedio pia paternitas
consulitur, tantoque exstitit querelantium modus
flebilior, quanto de admissis poenarum opinio praesentior.
Horum beatus Pater acceptis gemitibus
compati coepit interius, et licet parturiret spiritum
doloris, obfirmavit tamen delictis faciem arguentis;
laesum quippe ingenuae regenerationis pudorem
referens magis erubescendum et aeternam justi
judicis animadversionem vehementius esse pertimescendam,
maxime cum hujus temporis supplicia
sicut quantitate, sic etiam ab aeternis diversa sunt,
qualitate. Proinde, sicut mos est, poenitentibus viam
reconciliationis ostendit, ipse alto dilectionis consilio
alteritatis onera suscepturus, mandavit secretius,
ut maculam hanc in se transferrent, quo
facilius furorem ducis evaderent; quem noverat
inexorabilem, cum ignominia cumularet dolorem.
Sed ne pietati providentia deesset, et innocentia
muta fidem et exemplum culpae donaret, si alieno
crimini sternens humeros, in offendiculum sui sileret,
testificatae veritatis et verae aestimationis virum
Wolflaicum quemdam presbyterum familiarius adscivit,
cui secretum suum, quatenus divina revelatione
noverat, cautius exposuit. Nam dixit articulum
vitae praesentis propter crimen alienum diverso se
cruciatu egressurum, | null | be9ef42c-ef4a-4ccb-825d-043a03dac8d7 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
et poenas pro quadam ficta
culpa se laturum: rogatque ut post obitum suum
cunctis Ecclesiae gradibus denuntiet, ne quis fidem
hujus infamiae de eo contendat habere, et imitaturus
exemplum impingat offendiculum, se autem vivo
omnibus hoc esse celatum persuadet. Quod ille idem
presbyter ita ut jusserat, testimonium innocentia
ejus et fideliter tacuit, dum debuit; et aperte praedicavit,
cum decuit. Post haec Deo dignus, accepta
licentia principis et populi optatam arripuit viam,
et ut par fuit, cum justo deducitur affectu. Nam ex
tota urbe utriusque sexus effusa multitudo precibus
lachrymisque prosequitur euntem, et in omnibus
mensuram doloris expendit pretium acceptae charitatis,
cum pariter et minoris fortunae populares aut
amovendae paternitatis damno gemebant, aut pro
reditu ei vota geminabant, et ab uno dilectionis
fonte lachrymarum duplex inundat materies, mixtamque
vim luctibus, et de reditu dubia spes, et de
abscessu tristitia praesens administrat. Hos ille,
sicut noverat pius pastor, amplo commendationis
ordine demulcet, et salutatis omnibus, viam ingreditur.
CAPUT IX.
#Ducis filia stuprata.@# --Quo longius procedente,
supra dicti ducis filia commissi sceleris publicata, et
ante patris tribunal constituta, de auctore tam solemnis
injuriae convenitur. Cumque diu, femineo metu,
spiritus obtupesceret, et alternante timore pariter et
amore lingua haereret, arguentium impetu coartata,
in innocentis episcopi personam dedecus suum conjecit.
Quo pater audito, tanto vehementiori indignatione
flammescit, quanto altioris dignitatis fastu intumuit;
acceptoque mucrone ad extinguendam propriam
sobolem ruit, perficeretque facinus, nisi manus
assistentium puellam imminenti periculo subduceret.
Prosequitur autem tantum sententia furorem saeva,
nam exhaeredatam in Ausoniae longinqua relegat,
perpetuo puniendam exilio, quam nunquam miseratio
paterna revocavit: quia inconsolabilis est dolor,
quem altus nutriverat pudor. Huic judicio Lampertus
puellae germanus interfuit, quem grandis, pro
confusione sororis, invasit tristitia; et quod juventuti
familiare est, pro falsa fide cepit eum temerarius
furor, nam mixto dolore postquam bestialiter
effremuit, iram subit amentia, fletuque deposito
prosilit ad vindictam. Sumpto itaque comitatu non
pauco, properat virum Dei persequi.
CAPUT X.
#Hymnos canit Emmerammus.@# --Interea sanctae memoriae
Pater trium dierum cursum explicuit, et in
vicum quemdam Helphandorf nuncupatum, ubi fons
perspicuis manabat aquis, morarum causas innectit
sociis, inventa gerendi quidlibet occasione.
Mens enim divino amore lustrata, ubi certaminis
campum invenit, in adventum temporis, arma fidei
et constantiae, spei et orationis opera, subornavit,
ita ut stupor discipulos invaderet, tantum quod
pontificem gravaret. Igitur circiter horam diei tertiam
celebrante illo canonicos hymnos, et debitum
officium sub sanctarum testimonio reliquiarum solvente,
juvenis praefatus superveniens praecipitium
cordis vesano tumultu designavit, nam multitudinis
arma collisa, minaciter inquirit nomen pontificis,
comitatui ejus magnum pavorem incussit. Unde
festina trepidatione, sicut fit, ad ostium domus
occurrentes, postquam habitum furoris et turbam
cognoverunt, illum haec inimica intendere timidi
praenuntiabant. Quorum ille pavori ex arcano solidae
spei retulit orsa, dicens, adventum eorum non
afferre sibi timorem per quem et molestia pereat, et
gaudia sine fine succedant: dolorem corporis, qui
momento pertransit, esse brevem, et poenam, quae
vitam perennem affert, esse levem. Discrimen est,
inquit, parvum, mortis hujus hora, quam bonae fidei
pectus dum patienter excipit aeternitatis desiderio
transilit. Unde videndum est ne nos timor strangulet
antequam timoris causa conveniat; cui si
manus dantur, periculosius punit, quam interemptor.
Hic etenim ex adversa militia tetricus pariter
et turpissimus profligatur; quem ille ceperit, antea
moritur quam puniatur. Moritur, inquam, non solum
turpiter, verum infeliciter, quia et sponte simul
et sine spe tollitur. Qui enim diversa pati pro
justitia diffidit, et sine fide moritur et sine fine punitur.
CAPUT XI.
#Dux juvenis plecti jubet.@# --Haec eo prosequente
funestus irrupit juvenis, et ut in ea domo lapis jacuit,
super eum baculo inclinis stans, adduci sibi
beatum Emmerammum turbulenter proclamat. Quo
adducto ardentibus et oculis et animis exceptum
mordaciter irridens generum appellat. Quod Dei sacerdos
justa detestatione cum denegaret, ille prosequitur,
ira contumaciam dispumante et ignita jaculatur
opprobria, tandemque intulit: « Ruinam nostrae
domus sustulimus, calamitatem nostram proveximus,
incendium gloriae nostrae in sinu fovimus.
Utquid ergo patri | null | f2e83255-dc65-4b7c-b294-440c61e861ee | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.