Search is not available for this dataset
text
stringlengths 0
31.2k
| en
stringlengths 1
6.69k
⌀ | id
stringlengths 1
36
| dataset_id
stringclasses 4
values | source
null | filename
stringlengths 4
78
| title
stringclasses 360
values | author
stringclasses 53
values |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
Deum per legislatorem urbes refugii deputasse, ad
quas confugientes salvarentur ab ultore sanguinis
proximi sui, et non morerentur. Unde in Deuteronomio
scriptum est: Haec erit lex homicidae, cui vita
servanda est: Qui percusserit proximum nesciens,
et heri, et nudius tertius nullum contra eum habuisse
odium comprobatur, sed abiisse simpliciter cum
eo in sylvam ad ligna caedenda, et in succisione lignorum
securis fugerit de manu, aut ferrum lapsum
de manubrio amicum ejus percusserit et occiderit,
hic ad unam urbium supradictarum confugiat et vivat,
nec proximus ejus, cujus sanguis effusus est,
stimulo doloris percutiat animam ejus. De eo vero
qui per industriam aliquem occiderit, in Exodo
scriptum est: Si quis de industria, et per insidias
occiderit proximum, ab altari meo evelles eum, ut
moriatur. Et in Deuteronomio: Si quis odio habens
proximum suum insidiatus fuerit vitae ejus, et surgens,
percusserit eum, et mortuus fuerit, et fugerit
ad unam de supradictis urbibus, mittent seniores
civitatis illius, et rapient eum de loco refugii, et tradent
eum in manus proximi ejus, cujus sanguis effusus
est, et moriatur, nec misereberis ejus. Si ergo
illum quem Dominus dignum morte esse judicavit
reum non esse quis dicit, quomodo contrarius legi
Dei non existit, qui hoc quod Deus praecepit, cassum
esse contendit? Sed inter haec sciendum est,
quod magna distantia est inter legitimum principem,
et seditiosum tyrannum: inter eum qui subvertere
nititur Christianae pacis tranquillitatem, et illum qui
armis contra iniquitatem certat defendere aequitatem.
CAP. 24.-- #De illis qui de homicidio sunt infamati, si negaverint.@#
(Ex concilio Turonen., capite 2.) Ubi manifestari
potest quemlibet hominem perpetrasse homicidium
secundum canonicam auctoritatem, condignum poenitentiae
judicium illi ingeratur. Si autem manifestis
indiciis non potest probari eum homicidam esse,
nec ipse vult confiteri, omnipotentis Dei judicio cui
omnia occulta manifesta sunt, reservetur: ei tamen
indicetur publice a presbytero, quod communione
ecclesiastica indignus sit, et ea carere debeat, donec
perpetratum crimen confiteatur, et per confessionem,
et per poenitentiam condignam, ab hoc crimine
se absolvere certet.
CAP. 25.-- #De insano, si homicidium perpetraverit.@#
(Ex eodem, capite 7.) Si quis insaniens aliquem
occiderit, si ad sanam mentem pervenerit, levior
ei poenitentia imponenda est, quam ei qui sana
mente tale quid commiserit. Cui quamvis poenitentia
sit imponenda, quia infirmitas causa peccati fuisse
creditur: tantum tamen lenior, quam ei qui sanus
aliquem occiderit, quantum inter sanum et insanum
et irrationabile a rationabili constat esse discriminis.
CAP. 26.-- #De illis qui veneficio homicidia committunt.@#
(Ex concilio Eliberit., capite 5.) Si quis vero
veneficio interfecerit alterum, eo quod sine idololatria
perficere scelus non potuit, nisi in fine impertiendam
non esse illi communionem.
CAP. 27.-- #De illo per cujus delationem aliquis interfectus fuerit.@#
#(Ex eodem, capite 1)@# Delator si quis exstiterit
fidelis, et per delationem ejus aliquis fidelium fuerit
praescriptus vel interfectus, placuit eum non nisi in
fine accipere communionem. Si levior causa fuerit,
intra quinquennium accipere communionem poterit.
Si catechumenus fuerit, post quinquennii tempora
admittatur ad baptismum.
CAP. 28.-- #Quod tria genera sint homicidarum.@#
(Ex epistola Clementis papae, capite 16.) Homicidarum
vero tria genera esse dicebat, et poenam eorum
parilem fore docebat. Sicut enim homicidas interfectores
fratrum, ita et detractores eorum, eosque
odientes, homicidas esse manifestabat. Quia occidit,
qui odit fratrem suum: et qui detrahit, pariter
homicida esse monstratur. Omnes enim a carnalibus
desideriis quae militant adversus animam abstinere,
et bonam eorum conversationem ac innocentem
omnibus monstrare rogabat. Ex corde enim cunctos
attentius invicem diligere insinuabat. Seniores venerari,
et juniores diligere, episcopos sacerdotes
suos, ac cunctos reliquos Ecclesiae ministros, atque
omnem plebem sibi commissam, verbis et mandatis
divinis instruere et armare. Hosque omnes eorum
episcopos tota animi virtute diligere, ut oculos suos,
qui oculi sunt illorum, eorum praeceptis in omnibus
obedire, etiam si ipsi aliter, quod absit, agant quam
deceat: memores scilicet illius dominici praecepti:
quae dicunt, facite: quae autem faciunt, facere
nolite.
CAP. | null | 56214877-2c2d-452d-9a7c-7cdb3bf1c3e4 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
29.-- #Quod homicidae ab ecclesiastica communione sint submovendi.@#
(Ex concilio Agathen., capite 10.) Itaque censuimus
homicidas a communione ecclesiastica submovendos,
nisi poenitentiae satisfactione, admissa crimina
diluerint.
CAP. 30.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Turonico, capite 7.) Homicidis penitus
non communicandum, donec per confessionem
poenitentiae ipsorum crimina diluantur.
CAP. 31.-- #De illis quorum consilio homicidia fiunt.@#
( #Ex dictis August.@# ) Periculose se decipiunt, qui
existimant eos tantum homicidas esse, qui manibus
hominem occidunt, et non potius eos,
per quorum consilium, et fraudem, et exhortationem
homines extinguuntur. Nam Judaei Dominum
nequaquam propriis manibus interfecerunt, sicut
scriptum est: Nobis non licet interficere quemquam,
sed tamen illis Domini mors imputatur, quia ipsi
eum lingua crucifixerunt, dicentes: Crucifige eum.
Unde unus Evangelista dicit, Dominum crucifixum
esse hora tertia, alius sexta: quia Judaei crucifixerunt
eum hora tertia lingua, manibus hora sexta
milites. Qui ergo hominem tradit, ille eum interficit,
Domino dicente: Majus peccatum habet, qui me
tradidit tibi. Unde Psalmista: Filii hominum, dentes
eorum arma et sagittae, linguae eorum gladius
acutus. Subjiciant ergo se poenitentiae, quorum
consilio sanguis funditur, si veniam promereri
voluerint.
CAP. 32.-- #De illis qui pro vindicta parentum homicidia committunt.@#
( #Ex Poenitentiali Theodor.@# ) Qui pro vindicta fratris,
aut aliorum parentum occiderit hominem, ita
poeniteat, ut homicidia sponte commissa, cum ipsa
Veritas dicat: Mihi vindictam, et ego retribuam.
CAP. 33.-- #De illo qui propter cupiditatem Judaeum interfecerit.@#
(Ex concilio Mogunt., capite 6.) Qui odii meditatione
vel propter cupiditatem Judaeum, vel paganum occiderit,
quia imaginem Dei, et spem futurae conversionis
extinxerat, XL dies in pane et aqua poeniteat.
CAP. 34.-- #De parricidis et fratricidis.@#
(Ex concilio Tribur., capite 5.) Statuimus, ut parricidae
et fratricidae per unius anni circulum ante
fores ecclesiae orantes Domini clementiam perseverent.
Completo anni circulo introducantur in ecclesiam,
tamen inter audientes, usque dum unius anni
spatium finiatur, stent. His itaque peractis, si poenitentiae
fructus in eis conspicitur, corporis et sanguinis
Domini participes fiant, ut non obdurentur
desperatione. Carnem non manducent omnibus diebus
vitae illorum, jejunent autem usque ad nonam
quotidie, exceptis festis diebus atque dominicis.
Abstineant autem se a vino, medone, atque mellita
cervisia, tres dies per hebdomadam. Arma portare
non audeant, nisi contra paganos. Et ubicunque ire
maluerint, nullo vehiculo deducantur, sed pedibus
propriis pergant. Ab uxoribus si habuerint non separentur.
Tempus autem hujus poenitentiae in episcoporum
ponimus arbitrio, ut secundum conversationem
illorum, aut extendere, vel minuere valeant.
CAP. 35.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Mogunt., capite 11.) Parricidium autem
quam sit detestabile crimen, judicio facto inter Cain
et Abel fratrem suum Dominus ipse ostendit, cum
ad Cain parricidam ait: Maledictus eris super terram,
quae aperuit os suum, et suscepit sanguinem
fratris tui de manu tua. Cum operatus fueris eam,
non dabit tibi fructus ejus, et vagus et profugus eris
super terram. In quo etiam posuit signum, ut tremens
et gemens et profugus semper viveret, nec
auderet uspiam sedes habere quietis. Sed quia modernis
temporibus parricidae profugi discurrunt per
diversa loca, et variis vitiis atque gulae illecebris
deserviunt, melius nobis videtur, ut in uno loco manentes
poenitentia districta semetipsos castigent, si
forte a Domini pietate indulgentiam facinoris sui
percipere mereantur. Non enim eis licebit ultra militiae
cingulum sumere, et nuptiis atque conjugii
copula uti, quia sacri canones hoc eis non consentiunt.
CAP. 36.-- #De illis qui infantes suos non sponte interficiunt.@#
(Ex concilio Triburi., capite 21.) Si quis filium suum
non sponte occiderit, juxta homicidia non sponte
commissa poeniteat.
CAP. 37.-- #De illo qui uxorem legitimam sine judicio interfecerit.@#
(Ex decr. Pii papae, capite 26.) Quicunque propriam
uxorem absque lege, vel sine causa et certa
probatione interfecerit, aliamque duxerit uxorem,
armis depositis publicam agat poenitentiam. Et si
contumax fuerit, et episcopo suo inobediens | null | 974aab68-422c-4998-98e2-95e1d3f3c022 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
exstiterit,
anathematizetur, quousque consentiat. Eadem
lex erit illi qui seniorem suum interfecerit.
CAP. 38.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Mogunt., capite 1.) Si maritus uxorem,
aut uxor maritum interfecerit, aequum judicium sit
super eos, dicente Domino: Non consideres personam
pauperis, nec honores vultum potentis. Et post pauca:
Ita, inquit, parvum audietis ut magnum, nec
accipietis cujusquam personam, quia Dei judicium
est. Idcirco uterque eorum in hujuscemodi criminis
actione si negaverit, pari judicio examinetur. Si negaverit
et non potest vinci manifestis indiciis, si liber
est, juret cum duodecim: si servus, ferventi ferro
se purget. Sin autem uxor moriens maritum uno vel
duobus audientibus de morte ejus inculpaverit, non
ideo erit victus, sed si liber est cum LXXII juret; si
servus, super XII vomeres ferventes se purget. Eadem
lex erit marito uxorem accusanti.
CAP. 39.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Elibertan., capite 85.) Si mulier maritum
suum causa fornicationis veneno interfecerit,
aut quacunque arte perimere facit, quia dominum
et seniorem suum occidit, seculum relinquat, et in
monasterio poeniteat.
CAP. 40.-- #De eadem re.@#
( #Epistola Paulini Forojuliensis episcopi ad Heistulfum.@# )
Admonere te cum lacrymis et multo gemitu
curo, fili Heistulfe, si tamen filius dici debeas,
qui tam crudeliter infelix homicidium perpetrasti.
Nam occidisti uxorem tuam partem corporis tui, legitimo
tibi matrimonio sociatam sine causa mortis,
non tibi resistentem, non insidiantem quoquo modo
vitae tuae. Non invenisti eam cum alio viro nefariam
rem facientem, sed incitatus a diabolo, impio inflammatus
furore, latrocinii more, atrocior et crudelior
omni bestia, eam gladio tuo interemisti. Et nunc
post mortem ejus addis iniquitatem super iniquitatem,
filiorum tuorum improbe praedo, qui matri
non pepercisti, et filios tuos ideo orphanos fecisti,
ut superinduceres mortis causam post mortem: et
per unum homicidam, et reprobum testem incusare
vis mortuam: hoc nec Evangelium, nec ulla divina
humanaque lex concedit, ut unius testimonio etiam
idoneo, aliquis condemnetur, vel justificetur: quanto
magis per istum tam flagitiosum et scelestum, nec
illa viva debuit condemnari, nec tu poteris post ejus
mortem excusari? Prius causa criminis subtiliter
erat investiganda, et tunc si rea fuisset inventa,
secundum legis tramitem debuit excipere ultionis
vindictam. Nam etsi verum, quod absit, fuisset,
sicut ille adulter mentitus est, post VII annos poenitentia
peracta, dimittere eam per approbatam causam
poteras si voluisses, occidere eam nullatenus
debuisti. Duo consilia proponimus tibi: Accepta tecum
deliberatione duorum, elige magis quod placeat,
et miserere animae tuae. Et tu hic in isto angusto
tempore positus, ne sis tu ipse tuimet homicida,
et in aeternum pereas, relinque hoc malignum
saeculum quod te traxit ad tam immanissimum peccati
facinus. Ingredere monasterium, humiliare sub
manu abbatis, et multorum fratrum precibus adjutus,
observa cuncta simplici animo quae tibi ab abbate
fuerint imperata, si forte ignoscat infinita Dei
bonitas peccatis tuis. Istud consilium ut certissime
scias levius et salubrius est, ut sub alterius custodia
lugeas deflenda peccata. Secundum autem consilium
tale est. Arma depone, et cuncta saecularia negocia
dimitte. Carnem et sagimen omnibus diebus vitae
tuae non comedas, excepto uno die Resurrectionis
Domini, et uno die Pentecostes, et uno die Natalis
Domini caeteris temporibus in pane et aqua, et interdum
leguminibus et oleribus poeniteas: in jejuniis,
in vigiliis, et in orationibus, et in eleemosynis persevera
omni tempore. Vinum, medonem, et mellitam
cervisiam nunquam bibas, nisi in aliis praedictis
tribus diebus. Uxorem ne ducas, concubinam
non habeas, adulterium non facias, absque spe conjugii
perpetuo permaneas. Nunquam te laves in balneo,
equum non ascendas, causam tuam et alterius
in conventu fidelium non agas, in conviviis laetantium
nunquam sedeas, in ecclesia segregatus ab aliis
Christianis post ostium humiliter stes, ingredientium
et egredientium orationibus suppliciter te commendes,
communione sacri corporis et sanguinis Domini
cunctis diebus vitae tuae indignum te existimes.
In ultimo termino vitae tuae pro viatico, si observaveris
consilium, ut accipias, tibi concedimus. Sunt
et alia multa duriora quae tibi juxta pondus tanti
facinoris | null | fa15d26c-cc67-4b4c-a116-9278b0af8fdd | latin_170m_raw | null | None | None | None |
essent adjicienda: sed si haec omnia quae
supra misericorditer dicta sunt, perfecto corde Deo
auxiliante perfeceris, et custodieris, confidimus de
immensa Dei clementia, remissionem tuorum peccatorum
habiturum, et secundum boni justique pastoris
imperium, resolvat te sancta ecclesia ab hoc
vinculo peccati in terris, ut per ipsius gratiam qui
eam suo sanguine redemerat, sis solutus in coelis.
Sin autem aliter feceris, et sanctae matris Ecclesiae
salubre consilium despexeris, ipse tibi sis judex, et
in laqueo diaboli quo irretitus teneris maneas, sanguisque
tuus sit super caput tuum: nos alieni a
consortio tuo, et sub indissolubili anathemate permaneas,
donec Deo et sanctae Ecclesiae satisfacias.
CAP. 41.-- #De uxore mariti mortem conciliante.@#
(Ex concilio apud Vermeriam, capite 3.) Si qua mulier
mortem viri sui cum aliis conciliata est, et ipse
vir aliquem illorum se defendendo occiderit, et si
hoc probare potest ille vir eam ream esse consilii,
potest ut nobis videtur, ipsam uxorem dimittere, et
si voluerit aliam uxorem accipere, ipsa autem insidiatrix,
poenitentiae subjecta, absque spe conjugii
maneat.
CAP. 42.-- #De hoc, si plures unum impugnaverint.@#
(Ex eodem concilio, capite 98.) Si quatuor aut quinque
homines seu etiam plures, contra unum hominem
rixati fuerint, et ab his vulneratus mortuus
fuerit, quicunque eorum ei plagam imposuit, secundum
statuta canonum ut homicida judicetur, reliqui
autem qui eum impugnabant volentes eum interficere,
similiter poeniteant. Qui nec eum impugnabant,
nec vulnerabant, nec consilio, nec auxilio cooperatores
fuerunt, sed tantum adfuerunt, extra
noxam sint.
CAP. 43. #De vindicta non prohibenda.@#
( #Ex dictis Apostoli Hierony. August. Greg.@# ) De
vindicta non prohibenda in Novo Testamento, Hieronymus
de personis dignis ad vindictam ait: Qui
percutit malos in eo quod mali sunt, et habet causam
interfectionis ut percutiat pessimos, minister
Dei est. Item, lex et ministri ejus coerceant inimicos
et constringant. Apostolus inquit: Regi quasi
praecedenti, et ducibus tanquam ab eo missis ad
vindictam malefactorum, laudem vero bonorum.
Item Hieronymus: Homicidas et sacrilegos punire,
non est effusio sanguinis. Augustinus ait: Quae ista
est vanitas? Uni parcere et omnes in discrimen
adducere? Polluuntur enim omnes uno peccante.
Unde et in lege jubetur: Maleficos non patiaris vivere.
Unde Propheta: Mortificabant animas quae
non moriuntur. Unde Gregorius: non morientem
quippe mortificat, qui justum damnat, et non victurum
vivificare nititur, qui reum a supplicio solvere
conatur. Helias namque multos affecit morte, propria
manu, nece et igne divinitus inspirato. In
Novo etiam Testamento Petrus Ananiam et Saphyram
terrifice mulctavit.
CAP. 44.-- #De illis qui post baptismum capitalem protulerunt sententiam.@#
(Ex dictis Innocentii papae, capite 23.) Quaesitum
est etiam super his, qui post baptismum administraverunt,
et aut tormenta sola exercuerunt, aut
etiam capitalem protulerunt sententiam. De his nihil
legimus a majoribus definitum, meminerant enim
a Deo potestates has fuisse concessas, et propter
vindictam noxiorum gladium fuisse permissum, et
Dei ministrum esse datum in hujusmodi vindicem.
Quomodo igitur reprehenderent factum, quod ab
auctore Deo viderent esse concessum? De his ergo
ita ut hactenus servatum est sic habemus, ne aut
disciplinam evertere, aut contra auctoritatem Domini
venire videamur. Ipsis autem in ratione reddenda,
gesta sua omnia servabuntur.
CAP. 45.-- #De illis qui in confractione idolorum occisi fuerint.@#
(Ex concilio Elibertan., capite 70) Si quis idola
fregerit, et ibidem occisus fuerit, quia in Evangeliis
scriptum non est, neque invenitur sub apostolis
unquam factum, placuit in numerum eum non recipi
martyrum.
CAP. 46.-- #De eo qui matrem suam occiderit qualiter poenitere debeat.@#
( #Ex epistola Nicolai papae ad Radoldum S. Argenteae
Retensis Ecclesiae episcopum.@# ) Nicolaus episcopus
servus servorum Dei, reverendissimo et
sanctissimo Radoldo episcopo sanctae Argenteae
Retensis Ecclesiae. Dum universis mundi partibus
credentium agmina principis apostolorum liminibus
properant, quidam vir nomine Thiothart venit
vestrae beatitudinis epistolam gerens, quam nostro
contulit praesulatui, cujus paginam perlegentes,
matricidam illum esse cognovimus, quo facto multis
fletibus lacrymisque profusis, valde doluimus. Idcirco
praecipimus et patrum almorum censuris statuimus | null | c7912739-8db3-40ac-b733-611eccdb6fc1 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
,
ut sub poenitentiae jugo permaneat, ita ut
unum per annum Ecclesiam non ingrediatur, sed
ante fores basilicae orans ac deprecans Deum perseveret,
qualiter tanto eripiatur piaculo. Completo
vero anni circulo introeundi in Ecclesiam licentiam
habeat, tamen inter audientes stet, et nondum
communicet. Completis autem trium annorum
circulis, sacrae communionis illi gratia concedatur.
Oblationes vero non offerat, nisi postquam aliorum
septem annorum curricula expleantur. In his autem
omnibus annis atque temporibus carnem non manducet,
nec vinum bibere praesumat, exceptis festis
diebus atque Dominicis, et a Pascha usque Pentecostes,
et quocunque ire voluerit, nullo vehiculo
deducatur, sed pedibus proficiscatur, arma non
sumat nisi contra paganos. Jejunet autem tres dies
per hebdomadam usque ad vesperum. A propria
quidem ac legitima sua conjuge non separetur, ne
fornicationis voragine corruat, quod ne fiat optamus.
Si autem ante trium annorum cursum finis
vitae illius appropinquaverit, corporis et sanguinis
Domini nostri Jesu Christi particeps fiat: sin autem,
ut supra statuimus efficiatur, tamen si illius
conversationem et lacrymarum fontem in omnibus
videritis floridis actionibus et optimis operibus pullulare,
humanius circa eum vestra sollicitudo pervigil
appareat, mitisque omnibus demonstretur.
Optamus vos in Christo bene valere.
CAP. 47.-- #Si quis clericus homicidium fecerit, ab ordine cessare debebit.@#
(Ex concilio Triburiensi, cui interfuit rex Arnolphus,
capite 11.) Si quis clericus, quamvis nimium
coactus, homicidium fecerit, sive sit presbyter, sive
diaconus, deponatur. Legimus in canonibus apostolorum,
quod episcopus, presbyter aut diaconus, qui
in fornicatione, aut perjurio, aut furto captus est,
deponatur: quanto magis is qui hoc immane scelus
fecerit, ab ordine cessare debebit? Qui enim Christum
sequi desiderat, debet sicut ipse ambulavit et ipse
ambulare. Qui cum malediceretur, non maledicebat:
cum percuteretur, non repercutiebat: cum pro nobis
pateretur, non comminabatur. Et ipse in Evangelio
suo praecepit: Si quis te percusserit in unam
maxillam, praebe illi et alteram. Non enim debemus
occidere, cum Dominus dicat: Audistis
quia dictum est antiquis: Non occides; qui autem
occiderit, reus erit judicio: ego autem dico
vobis, quia omnis qui irascitur fratri suo,
reus erit judicio; nec malum pro malo reddere,
sed sicut Apostolus Romanis scribens, ait: Noli
vinci a malo, sed vince in bono malum. Si quis clericorum
praesens erit ubi homicidium factum fuerit,
et neque consensu, neque consultu, nec in aliquo
homicidii reatu pollutus esse convincitur, nihil ei obsit
quin consecratus in gradu permaneat. Non consecratus,
si alias dignus sit. promotus accedat.
CAP. 48.-- #De eo si quis in hostem contra paganos dimicans interficit Christianos captivos.@#
#(Ex eodem concilio cui interfuit rex Arnolphus,
cap. 34.)@# Saepe fit victoria Christianorum, victa est
pars paganorum. Quare una cum interfectis paganis
perempti fuerint Christiani captivi a barbaris, quia
in impetu belli nequeunt distingui, idcirco justum
decernentes, statuimus, cum intertectoribus misericordius
agendum, ita ut, XL diebus poenitentiae indulgentius
transactis, penes episcopum sit auctoritas
et potestas ut perpendat culpam, agat indulgentiam.
CAP. 49.-- #De eo qui Christianum mancipium seduxerit et sic vendiderit.@#
(Ex concilio apud Confluentiam cui interfuit Henricus,
et Carolus, reges, capite 7.) Item interrogatum
est quid de eo faciendum sit, qui Christianum hominem
seduxerit et sic vendiderit. Responsumque
est ab omnibus, homicidii reatum ipsum hominem
sibi contrahere.
FINIS LIBRI SEXTI.
LIBER SEPTIMUS. INDEX CAPITULORUM
CAP. 1. Quod infames vocentur qui ex consanguineis
nascuntur.
2. Quod nulli liceat de propria cognatione uxorem
ducere.
3. De incestuosis.
4. De eadem re.
5. De eadem re.
6. Ne aliquis fidelium ad propinquam sanguinis sui
accedat.
7. Quod aequaliter non conjungendus sit in matrimonio
vir suis consanguineis et uxoris.
8. Quod uno modo parentela viri et mulieris in conjunctione
consideranda sit.
9. In quo geniculo abstinendum sit.
10. In quo ramusculo consanguinitatis legitima connubia
fieri possint.
11. Quod consanguinitas usque ad septimum geniculum
conservari debeat.
12. De eadem re.
13. De eadem re.
14. De eadem re.
19. | null | df67c856-aa09-4557-9f29-93043a6ae17f | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Quid sanctus Gregorius Augustino Anglorum
15. De eadem re.
16. De eadem re.
17. Ut duobus vel tribus testibus testimonia dicentibus
consanguinei separentur.
18. De eadem re.
28.
Haec capitula de septem gradibus consanguinitatis
sanctus Isidorus diligenti inquisitione descripserat,
praedicatori propter teneritatem novae fidei permiserit.
20. Quod sanctus Gregorius hoc Anglorum genti
specialiter non generaliter permiserit.
21. Quod extranei, nisi ex necessario, discidium inter
consanguineos facere non debeant.
22. De eadem re.
23. De eadem re.
24. De eadem re.
25. Sacramentum de parentela, quomodo inquirendum
sit.
26. Juramentum testium.
27. Sacramentum de incestuoso discidio.
#Capitulum L de septem gradibus.@#
et in figura inferius depicta apertius ordinaverat.
Capitulum 2.
Capitulum 3.
Capitulum 4.
Capitulum 5.
Capitulum 6.
Capitulum 7.
29. De incestuosis qui admonitiones sacerdotum
contemnunt.
30. Quod infra sextam generationem conjugia non
fiant.
#Indicis capitulorum finis.@#
LIBER SEPTIMUS #DE INCESTU.@#
ARGUMENTUM LIBRI.
Libro hoc de incesta consanguinitatis copulatione
agitur, et in quo gradu coire dirimique conjugia
debeant, quaeque pro ratione delicti incesto pollutis
poenitentia injungi debeat, ostenditur.
CAP. 1.-- #Quod infames vocentur qui ex consanguineis nascuntur.@#
(Ex epist. Calist. papae fratribus per Galliam constitutis
missa, capite 1.) Conjunctiones autem consanguineorum
fieri prohibete, quia eas et divinae leges et saeculi
prohibent. Leges ergo divinae, haec agentes, et eos
qui ex eis prodeunt non solum ejiciunt, sed et maledictos
appellant. Leges vero saeculi infames tales
vocant, et ab haereditate repellunt. Nos vero sequentes
patres nostros infamia eos notamus, et infames
esse censemus: quia infamiae maculis aspersi sunt,
nec eos quos leges saeculi rejiciunt, nos in testimonium
suscipere debemus. Eos autem consanguineos
dicimus, quos divinae et saeculi leges consanguineos
appellant, et in haereditatem suscipiunt, nec repellere
possunt. Talium enim conjunctiones, nec legitimae
sunt nec permanere possunt, sed sunt repellendae.
Quisquis ergo non est legitime conjunctus,
vel absque dotali titulo et sine benedictione sacerdotis
constat esse copulatus, sacerdotes vel legitime
conjunctos criminari, vel in eos testificari minime
potest: quoniam omnis incesti macula pollutus infamis
est, et accusare supradictos non permittitur.
Non solum ergo hi rejiciendi sunt, et infames efficiuntur,
sed etiam omnes eis consentientes.
CAP. 2.-- #Quod nulli liceat de propria cognatione uxorem ducere.@#
(Ex concilio Wormac. capite 2.) In copulatione
fidelium generationum numerum non definimus, sed
id statuimus, ut nulli liceat Christiano de propria
consanguinitate seu cognatione uxorem accipere,
usque dum generatio recordatur, cognoscitur, aut
memoria retinetur.
CAP. 3.-- #De incestuosis.@#
(Ex concilio Hilerdensi, capite 10.) De his qui se
incesta pollutione commaculant, placuit ut quousque
in ipso detestando et illicito carnis contubernio
perseverant, usque ad missam tantum catechumenorum
in ecclesia admittantur. Cum quibus etiam
nec cibum sumere ulli Christianorum, sicut Apostolus
jussit, oportet.
CAP. 4.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Agathens., capite 8.) De incestis conjunctionibus
nihil prorsus veniae reservamus nisi
cum adulterium separatione sanaverint. Et si sanare
noluerint, anathematizentur.
CAP. 5.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Aurelian., capite 1.) Incestuosi, dum in
ipso detestando atque nefando scelere manent,
non inter fideles Christianos, sed inter gentiles aut
catechumenos habeantur, id est, cum Christianis
non sumant potum, non cibum, sed soli hoc faciant;
non osculentur aut salutentur ab eis. Sed si suis
sacerdotibus inobedientes exstiterint, et a tam nefando
scelere se segregare atque ad publicam poenitentiam
redire noluerint, inter eos habeantur
qui spiritu periclitantur immundo, vel etiam inter
eos de quibus per se Veritas ait: Si te non audierit,
sit tibi sicut ethnicus et publicanus. Et si alter eorum
morte praeventus fuerit, alter quandiu vivat
graviter poeniteat, et sine spe conjugii maneat.
CAP. 6.-- #Ne aliquis fidelium ad propinquam sanguinis sui accedat.@#
(Ex concilio Toletan. II, capite 5.) Nam et haec
salubriter praecavenda sancimus, ne quis fidelium
propinquam sanguinis sui, usquequo affinitatis
liniamenta successione generis cognoscit, in matrimonio | null | bc5b37c1-d90f-4e3c-9c78-e7a97d4bd7ca | latin_170m_raw | null | None | None | None |
sibi desideret copulari, quoniam scriptum est:
Omnis homo ad proximam sanguinis sui non accedat,
ut revelet turpitudinem ejus. Et iterum: Anima quae
fecerit quidpiam ex istis, peribit de medio populi
sui. Sane quibus conjunctio illicita interdicitur,
habebunt ineundi melioris conjugii libertatem.
CAP. 7.-- #Quod aequaliter non conjungendus sit in matrimonio vir suis consanguineis, et uxoris.@#
( #Ex decretis Julii papae.@# ) Equaliter vir non conjungatur
in matrimonio consanguineis suis, et consanguineis
uxoris suae.
CAP. 8.-- #Quod uno modo parentela viri et mulieris in conjunctione consideranda sit.@#
(Ex concilio Matiscen., capite 3.) Sane consanguinitas
quae in proprio viro observanda est, haec nimirum
in uxoris parentela de lege nuptiarum custodienda
est: quia constat eos duos fuisse in carne
una, communis illis utraque parentela esse credenda
est, sicut scriptum est: Erunt duo in carne una.
CAP. 9.-- #In quo geniculo abstinendum sit.@#
( #Ex dictis sancti Isidori.@# ) Isidorus in Etymologiis
suis usque ad septimam generationem consanguinitatis
abstinendum, et sic legitimo connubio conjungendum
asseruit. Inde reor eum fecisse, quod genealogiae
seriem retexens, quousque ordinem numerandi
perducere posset, eo cognitionem sanguinis servandam
aestimavit. Sicque ad invocationem generis et
amicitiae jus confirmandum, redire ad connubium
sancivit, quando jam cognationis ordo numerari
desinit.
CAP. 10.-- #In quo ramusculo consanguinitatis legitima connubia fieri possint.@#
( #Ex dictis ejusdem.@# ) Beatus Isidorus de consanguinitate
sic loquitur: Cujus series septem gradibus
dirimitur, hoc modo: Filius et filia, quod est frater
et soror, sit ipse truncus. Illis seorsum sejunctis, ex
radice illius trunci egrediuntur isti ramusculi, nepos
et neptis, primus: pronepos et proneptis, secundus:
abnepos et abneptis, tertius: adnepos et
adneptis, quartus: trinepos et trineptis, quintus:
et trinepotis nepos et trinepotis neptis, sextus.
Haec consanguinitas, dum se paulatim in propaginum
ordinibus dirimens, usque ad ultimum
gradum sese subtraxerit, et propinquitas esse desierit,
tunc primum lex in matrimonii vinculum recipietur,
et quodammodo revocabit fugientem. Ideo
autem usque ad sextum generis gradum consanguinitas
constituta est, ut sicut in sex aetatibus mundi
generatio et hominis status finitur, ita propinquitas
generis tot gradibus terminetur.
CAP. 11.-- #Quod consanguinitas usque ad septimum geniculum conservari debeat.@#
( #Ex epist. Gregorii papae episcopis Galliae missa.@# )
Progeniem suam unumquemque ad septimam observare
decernimus generationem, et quandiu se agnoscunt
affinitate propinquos, ad conjugalem copulam
accedere denegamus. Quod si fecerint, separentur.
CAP. 12.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. apud Theodonis villam habito, cap. 8.) Nullus fidelium usque ad affinitatis lineam, id est
usque in septimam progeniem, consanguineam suam
ducat uxorem, vel eam quoquo modo incesti macula
polluat. Si quis vero hoc temere praesumpserit, ut
incestum luat, ac publice, juxta canonicos gradus
poeniteat.
CAP. 13.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Lugdun., cap. 10.) Nulli ex propinquitate
sui sanguinis usque ad septimum gradum
uxores ducant, neque sine benedictione sacerdotis.
Qui ante innupti erant, a sacerdote benedicti nubere
audeant.
CAP. 14.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Aurelian., cap. 10.) Nullum in utroque
sexu permittimus ex propinquitate sui sanguinis, vel
uxoris, usque in septimi generis gradum uxorem
ducere, vel incesti macula commaculari.
CAP. 15.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Agrippin., cap. 6.) In septem gradibus
omnia propinquitatum nomina continentur, ultra
quos nec affinitas invenitur, nec successio potest
amplius praerogari.
CAP. 16.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Meldensi, cap. 7.) De affinitate namque
sanguinis per gradus cognationis, placuit usque ad
septimam generationem observare: nam et haereditas
rerum per legales definitiones sancit usque
ad septimum gradum praetendere haeredum successionem:
non enim succederent, nisi eis de propagine
cognationis deberetur.
CAP. 17.-- #Ut duobus vel tribus testibus testimonium dicentibus consanguinei separentur.@#
(Ex concil. Hilerdensi, cap. 20.) Ut omnis controversia,
quae de ecclesiasticis rebus fit, secundum
divinam legem sub duobus vel tribus testibus terminetur. | null | fe2abff4-73ea-4a0c-91a9-d56ca2ada88f | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Testis est Dominus, cum dixit: Non
unus stet contra alium, sed in ore duorum vel
trium testium stet omne verbum.
CAP. 18.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Cabillon., cap. 5.) Contradicimus quoque
ut in quarta, vel quinta, sextaque generatione,
nullus amplius conjugio copuletur. Ubi autem post
interdictum factum fuerit inventum, separetur.
CAP. 19.-- #Quid sanctus Gregorius Augustino Anglorum praedicatori propter teneritatem novae fidei permiserit.@#
( #Ex epist. Joannis Constantinop. episcopi ad Felicem
episcopum Siciliae.@# ) Gregorius papa requisitus
ab Augustino Anglorum gentis episcopo quota generatione
fideles debeant copulari, dispensatorie sic
rescribit: Quaedam lex in Romana republica permittit
ut sive frater et soror, seu duorum fratrum
germanorum vel duarum sororum filius et filia
misceantur: sicut experimento didicimus, ex tali
conjugio sobolem non posse succrescere. Unde necesse
est ut jam quarta vel quinta generatio fidelium
licenter sibi jungantur.
CAP. 20.-- #Quod sanctus Gregorius hoc Anglorum genti specialiter, non generaliter permiserit.@#
( #Item idem Joan. dicit.@# ) Verum post multum temporis
a Felice Mesenae Siciliae praesule requisitus,
utrum Augustino Gregorius scripsit ut Anglorum
quarta generatione contracta matrimonia minime
solverentur, humillimus Pater Gregorius inter caetera
talem dedit rationem: Quod scripsi Augustino
Anglorum gentis episcopo, alumno videlicet ut recorderis
tuo, de consanguinitatis conjunctione, ipsi
et Anglorum genti, quae nuper ad fidem venerat,
ne a bono quod coeperat metuendo austeriora recederet,
specialiter, et non generaliter certissime
scripsisse me cognoscas. Unde et mihi omnis Romana
civitas testis existit, nec ea intentione haec
illis scripsi mandata, ut postquam firma radice in
fide fuerint solidati, si infra propriam consanguinitatem
inventi fuerint, non separentur, aut infra
affinitatis lineam, id est usque ad septimam generationem
jungantur: sed quod adhuc illis neophytis
existentibus eis primum illicita consentire, et eos
verbis ac exemplis instruere, et quae post de talibus
egerint, rationabiliter et fideliter excludere oporteret.
Nam juxta Apostolum qui ait: Lac dedi vobis
potum non escam, ista illis modo, non posteris, ut
praefixum est, temporibus tenenda indulsimus, ne
bonum quod infirma adhuc radice plantatum erat,
exureretur, sed aliquantum firmaretur, et usque
ad perfectionem custodiretur. Haec ergo ego Joannes
idcirco perstringenda curavi, ut hi qui occasione
novae dispensationis illicita matrimonia contra
hunc eruditissimum virum causantur, non generaliter
quartae generationis copulam censuisse, imo
venialiter.
CAP.--21. #Quod extranei, nisi ex necessario, discidium inter consanguineos facere non debeant.@#
(Ex decr. Fabiani papae, cap. 8.) Consanguineos extraneorum
nullus accuset, vel consanguinitatem in synodo
computet, sed propinqui ad quorum notam
pertinet, id est, pater, mater, frater, soror, patruus,
avunculus, amita, matertera, et eorum procreatio.
Si autem progenies tota defecerit, ab antiquioribus
et veracioribus, quibus eadem propinquitas nota
sit, episcopus canonice perquirat: et si inventa
propinquitas fuerit, separentur.
CAP. 22.-- #De eadem re.@#
( #Ex concilio Romano. Gregor.@# ) Si quis neptem suam
in conjugium duxerit, anathema sit.
CAP. 23.-- #De eadem re.@#
( #Ejusdem Gregor.@# ) Si quis consobrinam in conjugium
duxerit, anathema sit.
CAP. 24.-- #De eadem re.@#
( #Item ejusdem Gregor.@# ) Si quis de propria cognatione,
vel quam cognatus habuit, in conjugium duxerit,
anathema sit.
CAP. 25.-- #Sacramentum de parentela, quomodo inquirendum sit.@#
De ista parentela quam dicunt esse inter illum
N. et istam ejus conjugem N. quidquid inde scis, aut
audisti a tuis vicinis, aut a tuis antiquioribus propinquis,
quod tu per nullum ingenium, nec propter
amorem, nec propter timorem, aut per praemium,
aut per consanguinitatem celabis episcopum tuum,
aut ejus missum, cui hoc inquirere jusserit, quandocunque
te ex hoc interrogaverit, sic te Deus adjuvet,
et istae sanctorum reliquiae.
CAP. 26.-- #Juramentum testium.@#
Istud sacramentum quod iste juravit de illa parentela,
quae inter illum N. et ejus conjugem N.
computatur, quod tu illud observabis in quantum
sapis, aut audisti, sic te Deus adjuvet.
CAP. 27 | null | 1b5ed3a5-0d7c-4590-a03b-fd82e2713b73 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
.-- #Sacramentum de incestuoso discidio.@#
Ab isto die in antea quod tu per nullum ingenium
te sociabis huic tuae consanguineae N. cum qua
contra legem et rectam Christianitatem tuam adulterium
et incestum perpetrasti, nec in conjugio nec
in adulterio illam tibi sociabis, nec cum illa ad unam
mensam manducabis et bibes, aut sub uno tecto
manebis, nisi forte in ecclesia aut in aliquo publico
loco, ubi nulla mala suspicio possit esse, ut ibi
coram testibus idoneis pro certa necessitate pariter
colloquamini. Nec aliam conjugem accipies, nisi forte
post peractam poenitentiam tibi licentia data fuerit
ab episcopo tuo, aut ejus misso, sic te Deus adjuvet
et istae sanctorum reliquiae.
CAP. 28.-- #Haec capitula de septem gradibus consanguinitatis sanctus Isidorus diligenti inquisitione descripserat, et in figura inferius depicta apertius ordinaverat.@#
CAPITULUM 1 DE 7 GRADIBUS.
( #Isidor. de 7 gradibus consanguinitatis.@# ) Primo
gradu superiori linea continentur pater, mater;
inferiori, filius, filia, quibusque nullae aliae personae
junguntur.
CAPITULUM 2.
Secundo gradu continentur superiori linea, avus,
avia: inferiori, nepos, neptis. In transversa frater,
soror, quae personae duplicantur. Avus enim et avia,
tam ex patre, quam ex matre accipiuntur. Quae
personae sequentibus quoque gradibus similiter pro
substantia earum, quae in quo gradu subsistunt, ipso
ordine duplicantur. Istae personae in secundo gradu
ideo duplices appellantur, quia duo avi, et paternus
est, et maternus. Item duo genera nepotum sunt,
sive ex filio, sive ex filia procreati. Frater et soror
ex transverso veniunt, id est, aut frater patris, aut
frater matris; quia aut patruus, aut avunculus nominatur.
Qui et ipsi hoc ordine duplicantur.
CAPITULUM 3.
Tertio gradu veniunt supra, proavus proavia:
infra pronepos, proneptis: ex obliquo, fratris, sororisque
filius, vel filia. Patruus, amita, id est,
patris frater, et soror. Avunculus, matertera, matris
frater, et soror.
CAPITULUM 4.
Quarto gradu veniunt supra, abavus, abavia:
infra abnepos, abneptis: ex obliquo fratris et sororis,
nepos, neptis, patruelis, soror patruelis, id
est, patrui filius, vel filia. Consobrinus, consobrina,
id est, avunculi et materterae filius, vel filia. Amitinus,
amitina, id est, amitae filius, vel filia. Itemque
consobrini: quia ex duabus sororibus nascuntur.
Quibus accrescit patruus magnus, amita magna, id
est, avi paterni frater et soror. Avunculus magnus,
matertera magna, id est, aviae tam paternae, quam
maternae, frater et soror.
CAPITULUM 5.
Quinto gradu veniunt supra quidem atavus, atavia:
infra adnepos, adneptis: ex obliquo fratris et
sororis, pronepos, proneptis: fratres patrueles,
sorores patrueles: amitini, amitinae: consobrini,
consobrinae filius, vel filia, proprius consobrinus,
consobrina, id est, patrui magni, amitae magnae,
avunculi magni, materterae magnae filius, vel filia.
Quibus accrescunt propatruus, proamita. Hi sunt
proavi materni frater et soror, proavunculus, promatertera.
Hi sunt proaviae paternae, maternaeque
frater et soror, proavique materni. Haec species, nec
aliis gradibus quam scripta est, nec aliis vocabulis
declarari potest.
CAPITULUM 6.
Sexto gradu veniunt supra tritavus, tritavia: infra
trinepos, trineptis: ex obliquo fratris et sororis,
abnepos abneptis, fratres patruelis, sorores patruelis.
Amitini amitinae, consobrini consobrinae. Patrui
magni, amitae magnae, avunculi magni, materterae
magnae. Nepos neptis proprioris consobrini filius
vel filia, qui consobrini appellantur. Quibus ex latere
accrescunt propatrui, proamitae: proavunculi, promaterterae
filius, vel filia, adpatruus, adamita. Hi
sunt abavi paterni frater et soror, abavunculus, abmatertera.
Hi sunt abaviae paternae maternaeque
frater et soror, abavique materni. Haec quoque
explanari amplius non possunt, quam auctor ipse
disseruit.
CAPITULUM 7.
Septimo gradu, qui sunt cognati recta linea, supra
infraque pro propriis nominibus non appellantur,
sex ex transversa linea continentur fratris
sororis adnepos adneptis, consobrini filii, filiaeque
successionis. Idcirco gradus septem constituti sunt:
qui ulterius per rerum naturam, nec nomina inveniri,
nec vita succedentibus | null | 1749360e-239f-40b6-a74a-c7b6c937aa02 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
prorogari potest. In
his septem gradibus omnia propinquitatum nomina
continentur, ultra quos affinitas inveniri, nec successio
potest amplius propagari.
CAP. 29.-- #De incestuosis qui admonitiones sacerdotum contemnunt.@#
(Ex concilio Turon., capite 41.) Incestuosi, parricidae,
homicidae, multi apud nos, proh dolor! reperiuntur:
sed aliqui ex illis sacerdotum nolunt
admonitionibus aurem accommodare, volentes in
pristinis perdurare criminibus: quos oportet per
saecularis potentiae disciplinam a tam prava consuetudine
coerceri, qui per salutifera sacerdotum monita
noluerunt revocari.
CAP. 30.-- #Quod infra sextam generationem conjugia non fiant.@#
(Ex concilio apud Confluentiam cui interfuit Henricus,
et Carolus, reges, capite 1.) Anno Dominicae
incarnationis DCCCCXXII, apud Confluentiam jussu
venerabilium principum Caroli videlicet, et Henrici
regum reverendissimorum, congregati sunt episcopi
numero VIII: Hermannus Agrippinensis archiepiscopus,
Herigerus Moguntiensis archiepiscopus, Thiedo
Wirceburgensis episcopus, Luittharius Mindanensis
episcopus, Doto Osneburgensis episcopus, Richgouwo
Wormaciensis episcopus, Richwinus Strazburgensis
episcopus, Unwano Padebrunensis episcopus,
cum abbatibus aliisque sacri ordinis viris
quamplurimis. Cap. 1. Qui, ipso cooperante et sententias
eorum confirmante Domino nostro Jesu
Christo, in synodali residentes conventu multa utilia
ac sanctae Dei Ecclesiae profutura saluberrimo
tractantes consilio inter caetera quae statuerunt, hoc
maxime necessarium, et instanti, proh dolor! tempore
per abusionem frequentissimum cognationis
incestum, summa cautela vitandum firmaverunt:
hoc est, ne ullus Christianus infra sextam generationem
nuptias copulare praesumat.
FINIS LIBRI SEPTIMI.
#Sequitur figura sancti Isidori episcopi de septem gradibus consanguinitatis.@#
ARGUMENTUM LIBRI.
Libro hoc de incesta consanguinitatis copulatione
agitur, et in quo gradu coire dirimique conjugia
debeant, quaeque pro ratione delicti incesto pollutis
poenitentia injungi debeat, ostenditur.
CAP. 1.-- #Quod infames vocentur qui ex consanguineis nascuntur.@#
(Ex epist. Calist. papae fratribus per Galliam constitutis
missa, capite 1.) Conjunctiones autem consanguineorum
fieri prohibete, quia eas et divinae leges et saeculi
prohibent. Leges ergo divinae, haec agentes, et eos
qui ex eis prodeunt non solum ejiciunt, sed et maledictos
appellant. Leges vero saeculi infames tales
vocant, et ab haereditate repellunt. Nos vero sequentes
patres nostros infamia eos notamus, et infames
esse censemus: quia infamiae maculis aspersi sunt,
nec eos quos leges saeculi rejiciunt, nos in testimonium
suscipere debemus. Eos autem consanguineos
dicimus, quos divinae et saeculi leges consanguineos
appellant, et in haereditatem suscipiunt, nec repellere
possunt. Talium enim conjunctiones, nec legitimae
sunt nec permanere possunt, sed sunt repellendae.
Quisquis ergo non est legitime conjunctus,
vel absque dotali titulo et sine benedictione sacerdotis
constat esse copulatus, sacerdotes vel legitime
conjunctos criminari, vel in eos testificari minime
potest: quoniam omnis incesti macula pollutus infamis
est, et accusare supradictos non permittitur.
Non solum ergo hi rejiciendi sunt, et infames efficiuntur,
sed etiam omnes eis consentientes.
CAP. 2.-- #Quod nulli liceat de propria cognatione uxorem ducere.@#
(Ex concilio Wormac. capite 2.) In copulatione
fidelium generationum numerum non definimus, sed
id statuimus, ut nulli liceat Christiano de propria
consanguinitate seu cognatione uxorem accipere,
usque dum generatio recordatur, cognoscitur, aut
memoria retinetur.
CAP. 3.-- #De incestuosis.@#
(Ex concilio Hilerdensi, capite 10.) De his qui se
incesta pollutione commaculant, placuit ut quousque
in ipso detestando et illicito carnis contubernio
perseverant, usque ad missam tantum catechumenorum
in ecclesia admittantur. Cum quibus etiam
nec cibum sumere ulli Christianorum, sicut Apostolus
jussit, oportet.
CAP. 4.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Agathens., capite 8.) De incestis conjunctionibus
nihil prorsus veniae reservamus nisi
cum adulterium separatione sanaverint. Et si sanare
noluerint, anathematizentur.
CAP. 5.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Aurelian., capite 1.) Incestuosi, dum in
ipso detestando atque nefando scelere manent,
non inter fideles Christianos, sed inter gentiles aut
catechumenos habeantur, id est, cum Christianis
non sumant potum, non cibum, sed soli hoc faciant;
non osculentur aut salutentur ab eis. Sed si suis
sacerdotibus inobedientes exstiterint, et a tam nefando
scelere se segregare atque ad publicam poenitentiam
redire noluerint, inter eos habeantur
qui spiritu periclitantur immundo, vel etiam inter
eos | null | ee0b3754-81b3-42f1-a4b5-62ee7fa6bb9f | latin_170m_raw | null | None | None | None |
de quibus per se Veritas ait: Si te non audierit,
sit tibi sicut ethnicus et publicanus. Et si alter eorum
morte praeventus fuerit, alter quandiu vivat
graviter poeniteat, et sine spe conjugii maneat.
CAP. 6.-- #Ne aliquis fidelium ad propinquam sanguinis sui accedat.@#
(Ex concilio Toletan. II, capite 5.) Nam et haec
salubriter praecavenda sancimus, ne quis fidelium
propinquam sanguinis sui, usquequo affinitatis
liniamenta successione generis cognoscit, in matrimonio
sibi desideret copulari, quoniam scriptum est:
Omnis homo ad proximam sanguinis sui non accedat,
ut revelet turpitudinem ejus. Et iterum: Anima quae
fecerit quidpiam ex istis, peribit de medio populi
sui. Sane quibus conjunctio illicita interdicitur,
habebunt ineundi melioris conjugii libertatem.
CAP. 7.-- #Quod aequaliter non conjungendus sit in matrimonio vir suis consanguineis, et uxoris.@#
( #Ex decretis Julii papae.@# ) Equaliter vir non conjungatur
in matrimonio consanguineis suis, et consanguineis
uxoris suae.
CAP. 8.-- #Quod uno modo parentela viri et mulieris in conjunctione consideranda sit.@#
(Ex concilio Matiscen., capite 3.) Sane consanguinitas
quae in proprio viro observanda est, haec nimirum
in uxoris parentela de lege nuptiarum custodienda
est: quia constat eos duos fuisse in carne
una, communis illis utraque parentela esse credenda
est, sicut scriptum est: Erunt duo in carne una.
CAP. 9.-- #In quo geniculo abstinendum sit.@#
( #Ex dictis sancti Isidori.@# ) Isidorus in Etymologiis
suis usque ad septimam generationem consanguinitatis
abstinendum, et sic legitimo connubio conjungendum
asseruit. Inde reor eum fecisse, quod genealogiae
seriem retexens, quousque ordinem numerandi
perducere posset, eo cognitionem sanguinis servandam
aestimavit. Sicque ad invocationem generis et
amicitiae jus confirmandum, redire ad connubium
sancivit, quando jam cognationis ordo numerari
desinit.
CAP. 10.-- #In quo ramusculo consanguinitatis legitima connubia fieri possint.@#
( #Ex dictis ejusdem.@# ) Beatus Isidorus de consanguinitate
sic loquitur: Cujus series septem gradibus
dirimitur, hoc modo: Filius et filia, quod est frater
et soror, sit ipse truncus. Illis seorsum sejunctis, ex
radice illius trunci egrediuntur isti ramusculi, nepos
et neptis, primus: pronepos et proneptis, secundus:
abnepos et abneptis, tertius: adnepos et
adneptis, quartus: trinepos et trineptis, quintus:
et trinepotis nepos et trinepotis neptis, sextus.
Haec consanguinitas, dum se paulatim in propaginum
ordinibus dirimens, usque ad ultimum
gradum sese subtraxerit, et propinquitas esse desierit,
tunc primum lex in matrimonii vinculum recipietur,
et quodammodo revocabit fugientem. Ideo
autem usque ad sextum generis gradum consanguinitas
constituta est, ut sicut in sex aetatibus mundi
generatio et hominis status finitur, ita propinquitas
generis tot gradibus terminetur.
CAP. 11.-- #Quod consanguinitas usque ad septimum geniculum conservari debeat.@#
( #Ex epist. Gregorii papae episcopis Galliae missa.@# )
Progeniem suam unumquemque ad septimam observare
decernimus generationem, et quandiu se agnoscunt
affinitate propinquos, ad conjugalem copulam
accedere denegamus. Quod si fecerint, separentur.
CAP. 12.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. apud Theodonis villam habito, cap. 8.) Nullus fidelium usque ad affinitatis lineam, id est
usque in septimam progeniem, consanguineam suam
ducat uxorem, vel eam quoquo modo incesti macula
polluat. Si quis vero hoc temere praesumpserit, ut
incestum luat, ac publice, juxta canonicos gradus
poeniteat.
CAP. 13.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Lugdun., cap. 10.) Nulli ex propinquitate
sui sanguinis usque ad septimum gradum
uxores ducant, neque sine benedictione sacerdotis.
Qui ante innupti erant, a sacerdote benedicti nubere
audeant.
CAP. 14.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Aurelian., cap. 10.) Nullum in utroque
sexu permittimus ex propinquitate sui sanguinis, vel
uxoris, usque in septimi generis gradum uxorem
ducere, vel incesti macula commaculari.
CAP. 15.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Agrippin., cap. 6.) In septem gradibus
omnia propinquitatum nomina continentur, ultra
quos nec affinitas invenitur, nec successio potest
amplius praerogari.
CAP. 16.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Meldensi, cap. 7.) De | null | 94e21a9d-bf37-4e60-8771-28c2773696b7 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
affinitate namque
sanguinis per gradus cognationis, placuit usque ad
septimam generationem observare: nam et haereditas
rerum per legales definitiones sancit usque
ad septimum gradum praetendere haeredum successionem:
non enim succederent, nisi eis de propagine
cognationis deberetur.
CAP. 17.-- #Ut duobus vel tribus testibus testimonium dicentibus consanguinei separentur.@#
(Ex concil. Hilerdensi, cap. 20.) Ut omnis controversia,
quae de ecclesiasticis rebus fit, secundum
divinam legem sub duobus vel tribus testibus terminetur.
Testis est Dominus, cum dixit: Non
unus stet contra alium, sed in ore duorum vel
trium testium stet omne verbum.
CAP. 18.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Cabillon., cap. 5.) Contradicimus quoque
ut in quarta, vel quinta, sextaque generatione,
nullus amplius conjugio copuletur. Ubi autem post
interdictum factum fuerit inventum, separetur.
CAP. 19.-- #Quid sanctus Gregorius Augustino Anglorum praedicatori propter teneritatem novae fidei permiserit.@#
( #Ex epist. Joannis Constantinop. episcopi ad Felicem
episcopum Siciliae.@# ) Gregorius papa requisitus
ab Augustino Anglorum gentis episcopo quota generatione
fideles debeant copulari, dispensatorie sic
rescribit: Quaedam lex in Romana republica permittit
ut sive frater et soror, seu duorum fratrum
germanorum vel duarum sororum filius et filia
misceantur: sicut experimento didicimus, ex tali
conjugio sobolem non posse succrescere. Unde necesse
est ut jam quarta vel quinta generatio fidelium
licenter sibi jungantur.
CAP. 20.-- #Quod sanctus Gregorius hoc Anglorum genti specialiter, non generaliter permiserit.@#
( #Item idem Joan. dicit.@# ) Verum post multum temporis
a Felice Mesenae Siciliae praesule requisitus,
utrum Augustino Gregorius scripsit ut Anglorum
quarta generatione contracta matrimonia minime
solverentur, humillimus Pater Gregorius inter caetera
talem dedit rationem: Quod scripsi Augustino
Anglorum gentis episcopo, alumno videlicet ut recorderis
tuo, de consanguinitatis conjunctione, ipsi
et Anglorum genti, quae nuper ad fidem venerat,
ne a bono quod coeperat metuendo austeriora recederet,
specialiter, et non generaliter certissime
scripsisse me cognoscas. Unde et mihi omnis Romana
civitas testis existit, nec ea intentione haec
illis scripsi mandata, ut postquam firma radice in
fide fuerint solidati, si infra propriam consanguinitatem
inventi fuerint, non separentur, aut infra
affinitatis lineam, id est usque ad septimam generationem
jungantur: sed quod adhuc illis neophytis
existentibus eis primum illicita consentire, et eos
verbis ac exemplis instruere, et quae post de talibus
egerint, rationabiliter et fideliter excludere oporteret.
Nam juxta Apostolum qui ait: Lac dedi vobis
potum non escam, ista illis modo, non posteris, ut
praefixum est, temporibus tenenda indulsimus, ne
bonum quod infirma adhuc radice plantatum erat,
exureretur, sed aliquantum firmaretur, et usque
ad perfectionem custodiretur. Haec ergo ego Joannes
idcirco perstringenda curavi, ut hi qui occasione
novae dispensationis illicita matrimonia contra
hunc eruditissimum virum causantur, non generaliter
quartae generationis copulam censuisse, imo
venialiter.
CAP.--21. #Quod extranei, nisi ex necessario, discidium inter consanguineos facere non debeant.@#
(Ex decr. Fabiani papae, cap. 8.) Consanguineos extraneorum
nullus accuset, vel consanguinitatem in synodo
computet, sed propinqui ad quorum notam
pertinet, id est, pater, mater, frater, soror, patruus,
avunculus, amita, matertera, et eorum procreatio.
Si autem progenies tota defecerit, ab antiquioribus
et veracioribus, quibus eadem propinquitas nota
sit, episcopus canonice perquirat: et si inventa
propinquitas fuerit, separentur.
CAP. 22.-- #De eadem re.@#
( #Ex concilio Romano. Gregor.@# ) Si quis neptem suam
in conjugium duxerit, anathema sit.
CAP. 23.-- #De eadem re.@#
( #Ejusdem Gregor.@# ) Si quis consobrinam in conjugium
duxerit, anathema sit.
CAP. 24.-- #De eadem re.@#
( #Item ejusdem Gregor.@# ) Si quis de propria cognatione,
vel quam cognatus habuit, in conjugium duxerit,
anathema sit.
CAP. 25.-- #Sacramentum de parentela, quomodo inquirendum sit.@#
De ista parentela quam dicunt esse inter illum
N. et istam ejus conjugem N. quidquid inde scis, aut
audisti a tuis vicinis, aut a tuis antiquioribus propinquis,
quod tu per nullum ingenium, nec propter
amorem, nec propter | null | a7f03d8b-3292-45fe-8eb8-d74efb03f94e | latin_170m_raw | null | None | None | None |
timorem, aut per praemium,
aut per consanguinitatem celabis episcopum tuum,
aut ejus missum, cui hoc inquirere jusserit, quandocunque
te ex hoc interrogaverit, sic te Deus adjuvet,
et istae sanctorum reliquiae.
CAP. 26.-- #Juramentum testium.@#
Istud sacramentum quod iste juravit de illa parentela,
quae inter illum N. et ejus conjugem N.
computatur, quod tu illud observabis in quantum
sapis, aut audisti, sic te Deus adjuvet.
CAP. 27.-- #Sacramentum de incestuoso discidio.@#
Ab isto die in antea quod tu per nullum ingenium
te sociabis huic tuae consanguineae N. cum qua
contra legem et rectam Christianitatem tuam adulterium
et incestum perpetrasti, nec in conjugio nec
in adulterio illam tibi sociabis, nec cum illa ad unam
mensam manducabis et bibes, aut sub uno tecto
manebis, nisi forte in ecclesia aut in aliquo publico
loco, ubi nulla mala suspicio possit esse, ut ibi
coram testibus idoneis pro certa necessitate pariter
colloquamini. Nec aliam conjugem accipies, nisi forte
post peractam poenitentiam tibi licentia data fuerit
ab episcopo tuo, aut ejus misso, sic te Deus adjuvet
et istae sanctorum reliquiae.
CAP. 28.-- #Haec capitula de septem gradibus consanguinitatis sanctus Isidorus diligenti inquisitione descripserat, et in figura inferius depicta apertius ordinaverat.@#
CAPITULUM 1 DE 7 GRADIBUS.
( #Isidor. de 7 gradibus consanguinitatis.@# ) Primo
gradu superiori linea continentur pater, mater;
inferiori, filius, filia, quibusque nullae aliae personae
junguntur.
CAPITULUM 2.
Secundo gradu continentur superiori linea, avus,
avia: inferiori, nepos, neptis. In transversa frater,
soror, quae personae duplicantur. Avus enim et avia,
tam ex patre, quam ex matre accipiuntur. Quae
personae sequentibus quoque gradibus similiter pro
substantia earum, quae in quo gradu subsistunt, ipso
ordine duplicantur. Istae personae in secundo gradu
ideo duplices appellantur, quia duo avi, et paternus
est, et maternus. Item duo genera nepotum sunt,
sive ex filio, sive ex filia procreati. Frater et soror
ex transverso veniunt, id est, aut frater patris, aut
frater matris; quia aut patruus, aut avunculus nominatur.
Qui et ipsi hoc ordine duplicantur.
CAPITULUM 3.
Tertio gradu veniunt supra, proavus proavia:
infra pronepos, proneptis: ex obliquo, fratris, sororisque
filius, vel filia. Patruus, amita, id est,
patris frater, et soror. Avunculus, matertera, matris
frater, et soror.
CAPITULUM 4.
Quarto gradu veniunt supra, abavus, abavia:
infra abnepos, abneptis: ex obliquo fratris et sororis,
nepos, neptis, patruelis, soror patruelis, id
est, patrui filius, vel filia. Consobrinus, consobrina,
id est, avunculi et materterae filius, vel filia. Amitinus,
amitina, id est, amitae filius, vel filia. Itemque
consobrini: quia ex duabus sororibus nascuntur.
Quibus accrescit patruus magnus, amita magna, id
est, avi paterni frater et soror. Avunculus magnus,
matertera magna, id est, aviae tam paternae, quam
maternae, frater et soror.
CAPITULUM 5.
Quinto gradu veniunt supra quidem atavus, atavia:
infra adnepos, adneptis: ex obliquo fratris et
sororis, pronepos, proneptis: fratres patrueles,
sorores patrueles: amitini, amitinae: consobrini,
consobrinae filius, vel filia, proprius consobrinus,
consobrina, id est, patrui magni, amitae magnae,
avunculi magni, materterae magnae filius, vel filia.
Quibus accrescunt propatruus, proamita. Hi sunt
proavi materni frater et soror, proavunculus, promatertera.
Hi sunt proaviae paternae, maternaeque
frater et soror, proavique materni. Haec species, nec
aliis gradibus quam scripta est, nec aliis vocabulis
declarari potest.
CAPITULUM 6.
Sexto gradu veniunt supra tritavus, tritavia: infra
trinepos, trineptis: ex obliquo fratris et sororis,
abnepos abneptis, fratres patruelis, sorores patruelis.
Amitini amitinae, consobrini consobrinae. Patrui
magni, amitae magnae, avunculi magni, materterae
magnae. Nepos neptis proprioris consobrini filius
vel filia, qui consobrini appellantur. Quibus ex latere
accrescunt propatrui, proamitae: proavunculi, promaterterae
filius, vel filia, adpatruus, adamita. Hi
sunt abavi paterni frater | null | dfb08889-8b18-46e0-b6cc-5e475df535fa | latin_170m_raw | null | None | None | None |
et soror, abavunculus, abmatertera.
Hi sunt abaviae paternae maternaeque
frater et soror, abavique materni. Haec quoque
explanari amplius non possunt, quam auctor ipse
disseruit.
CAPITULUM 7.
Septimo gradu, qui sunt cognati recta linea, supra
infraque pro propriis nominibus non appellantur,
sex ex transversa linea continentur fratris
sororis adnepos adneptis, consobrini filii, filiaeque
successionis. Idcirco gradus septem constituti sunt:
qui ulterius per rerum naturam, nec nomina inveniri,
nec vita succedentibus prorogari potest. In
his septem gradibus omnia propinquitatum nomina
continentur, ultra quos affinitas inveniri, nec successio
potest amplius propagari.
CAP. 29.-- #De incestuosis qui admonitiones sacerdotum contemnunt.@#
(Ex concilio Turon., capite 41.) Incestuosi, parricidae,
homicidae, multi apud nos, proh dolor! reperiuntur:
sed aliqui ex illis sacerdotum nolunt
admonitionibus aurem accommodare, volentes in
pristinis perdurare criminibus: quos oportet per
saecularis potentiae disciplinam a tam prava consuetudine
coerceri, qui per salutifera sacerdotum monita
noluerunt revocari.
CAP. 30.-- #Quod infra sextam generationem conjugia non fiant.@#
(Ex concilio apud Confluentiam cui interfuit Henricus,
et Carolus, reges, capite 1.) Anno Dominicae
incarnationis DCCCCXXII, apud Confluentiam jussu
venerabilium principum Caroli videlicet, et Henrici
regum reverendissimorum, congregati sunt episcopi
numero VIII: Hermannus Agrippinensis archiepiscopus,
Herigerus Moguntiensis archiepiscopus, Thiedo
Wirceburgensis episcopus, Luittharius Mindanensis
episcopus, Doto Osneburgensis episcopus, Richgouwo
Wormaciensis episcopus, Richwinus Strazburgensis
episcopus, Unwano Padebrunensis episcopus,
cum abbatibus aliisque sacri ordinis viris
quamplurimis. Cap. 1. Qui, ipso cooperante et sententias
eorum confirmante Domino nostro Jesu
Christo, in synodali residentes conventu multa utilia
ac sanctae Dei Ecclesiae profutura saluberrimo
tractantes consilio inter caetera quae statuerunt, hoc
maxime necessarium, et instanti, proh dolor! tempore
per abusionem frequentissimum cognationis
incestum, summa cautela vitandum firmaverunt:
hoc est, ne ullus Christianus infra sextam generationem
nuptias copulare praesumat.
FINIS LIBRI SEPTIMI.
#Sequitur figura sancti Isidori episcopi de septem gradibus consanguinitatis.@#
LIBER OCTAVUS. – INDEX CAPITULORUM
CAP. 1. De illis quos unus aut ambo parentes sanctae
religioni tradiderint.
2. De virginibus quae sponte, non coactae parentum
imperio, habitum religionis susceperunt.
3. De illis qui se ante legitimos annos totonderunt
et velaverunt.
4. De illis qui semel in clero deputati sunt, aut
monachorum vitam expetiverunt.
5. Ut canonici qui in monasterio monachorum conversantur,
aut monachice vivant, aut sub canonica
regula constringantur.
6. Quod monachum paterna devotio, vel propria
professio faciat.
7. De clericis qui se fingunt monachos esse.
8. Quod spontaneum propositum monachi mutare
non liceat.
9. Ut monacho sine conscientia sui abbatis votum
vovere non liceat.
10. De virginibus quae ante 12 annos, insciis mundiburdis
suis, velamen sibi imposuerint.
11. Ut clerici, ex ea Ecclesia in qua semel legerint,
ab alia non recipiantur.
20.
Ut aliquis incognitus non cito in monasterio
12. De virginibus necdum velatis, quae tamen in
proposito virginali se simulaverant permanere.
13. De sanctimonialibus si a proposito sacro deviaverint.
14. De eadem re.
15. Quo tempore sacrum velamen sacris virginibus
imponi debeat.
16. De eadem re.
17. De sanctimonialibus, quae alias velare praesumunt.
18. De virginibus, qua aetate velari debeant.
19. Quod desponsatam puellam alii viro non sit licitum
dare, monasterium autem licet eligere, si
vult.
28.
Ut servus in monasterium non recipiatur nesciente
monachorum recipiatur.
21. De clericis qui monachorum propositum appetunt.
22. De virginibus sacris, quae propter districtiorem
vitam ad aliud monasterium ire disposuerint.
23. Quo vestitu virgines ad consecrationem venire
debeant.
24. Ut praeter scientiam domini sui servus non efficiatur
monachus.
25. De illo qui servum alienum causa religionis docet
contemnere dominum suum.
26. De fugitivis clericis.
27. De saecularibus, si se semel per religionem totonderint,
et post laici efficiuntur.
domino suo.
29. De monachis ac monachabus qui se sacrilega
contagione miscuerunt.
30. Ut non liceat Deo sacratis nuptialia jura contrahere.
31. De his qui sanctimoniales in matrimonium acceperint,
ut separati sine spe conjugii maneant.
32. De virginibus quae | null | 2705a7ce-4502-471b-9b7d-eefe842db34f | latin_170m_raw | null | None | None | None |
praevaricatae sunt.
33. Ut viduae velum sibi imponere non debeant, inconsulto
episcopo suo, et ne presbyteri eis imponere
praesumant, quod et episcopis non licet.
34. Quod viduae sub nulla benedictione sint velandae.
35. De viduis quae semel sacrae conversationis velamen
suscipiunt.
36. De viduis, ut nullus eas velare attentet.
37. De nobilibus feminis, quae, postquam velatae
fuerint, domi in deliciis residere delectantur.
38. De his qui velatas et Deo consecratas in conjugium
duxerint.
39. De viduis quae professam continentiam praevaricatae
sunt.
40. De eadem re.
41. De eadem re.
42. De feminis quarum mariti obierint, ut non
cito se velent.
43. Ut viduitatis professio coram episcopo fiat.
44. Ut nullus vetet, vel jubeat, viduas vel virgines
nubere.
45. De viduis propositum relinquentibus.
53.
Ut clerici seu laici cum bono testimonio cum
46. Ut viduae velatae ad nuptias ire non debeant.
47. De vidua quae sub obtentu religionis velum ad
tempus sibi imposuerit.
48. De viduis et puellis quae in domibus propriis habitum
religionis susceperunt.
49. Quod sanctus Gregorius quamdam feminam
velatam quae sacrum propositum transgressa est
comprehendi jusserit.
50. De viduis velatis, si voluptatibus carnis inservire
accusantur.
51. Ut sacrilegi dijudicentur qui se sacratis feminis
miscuerunt.
52. De his qui sanctimoniales virgines vel viduas velatas
rapiunt.
sacris puellis loqui debeant.
54. Quod mulieres velatae, aut in monasteriis, aut
in domibus suis habitum observent.
55. Ut adolescentiores viduae, vel sanctimoniales,
ab episcopo non negligantur.
56. Ut unusquisque episcopus clericos in suo episcopio
vagantes ad suum episcopum redire faciat.
57. De clericis vagis.
58. Ut monachae monastice vivant, et canonice
secundum canonicam vitam vivant.
59. Ut sanctimoniales abbatissae suae sint obedientes.
60. De feminis, quae propter continentiam muliebrem
mutant habitum.
61. De illo qui virginatem custodierit, nuptias
autem exsecraverit.
70.
De quadam abbatissa quae se proclamaverat super
62. De feminis quae propter religionem crines totonderint.
63. De illis qui propter continentiam palliis vestiuntur.
64. De illis qui virginitatem observant, et sic extolluntur.
65. Quod non sit permittendum monachos et monachas
in uno monasterio simul habitare.
66. Ut episcopus monasteria monachorum et sanctimonialium
frequenter visitet.
67. Ut abbates in potestate episcoporum consistant.
68. De monachis qui filios procreaverint.
69. De sanctimonialibus quae vim barbaricam pertulerunt.
militibus in claustro suo hospitantibus.
71. Quod res ecclesiasticae ad laicos disponendae non
respiciant.
72. De eadem re.
73. Ut abbates ad synodum ire non cogantur, nisi
pro rationabili re.
74. Ut congregationes monachorum sine collaudatione
episcopi fieri non liceat.
75. De virginibus sacris quae parentibus privantur.
76. Qui religiosis feminis praeponendus sit.
77. De sanctimonialibus, quid in claustro facere debeant.
78. Nullus laicus claustra sanctimonialium ingrediatur,
nisi ad opera exercenda.
79. Janitrix claustri non eligatur, nisi testimonium
habeat bonum.
80. Ut abbatissa, nisi per licentiam sui episcopi, a
monasterio non egrediatur.
81. Ut unus abbas duobus monasteriis praeesse non
debeat.
82. Ut monachi compatres non habeant.
83. Quod feminae in conventu docere non debeant.
84. Ut femina poenitentiam dare non debeat, nec
sedere inter sacerdotes in convivio.
85. De mulieribus virorum causas discutientibus.
86. Quod abbas pro humiliatione locum suum relinquere
possit.
87. Quod laicus in ecclesia lectionem recitare non
debeat.
88. Quod non liceat episcopo abstrahere rem monasterii,
quamvis erga se peccaverit abbas.
89. Ne monachi placita saecularia adeant
90. De negotio saeculari.
91. De clericis injuste tonsuratis.
99.
De illo qui filiam, aut neptem, vel parentem
92. Ut episcopi sive abbates ante se joca turpia fieri
non permittant.
93. De illis qui ab episcopo seu ab aliis avaritiae
causa seducti se totonderunt.
94. Ut abbatissa magnam curam habeat de congregatione
sua.
95. Ut sanctimoniales in domibus suis cum aliquibus
masculis manducare vel bibere non praesumant.
96. Qualiter indignus abbas a suo separetur officio.
97. | null | 48605cb7-248b-4da2-ba4d-c8ed7b51bab3 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
De clericis qui tonsuras dimiserint, et uxores
acceperint.
98. De puellis quae se ante legitimos annos sua sponte
sacrae religioni tradiderint.
suam Deo omnipotenti offerre voluerit.
100. De eadem re.
101. De abbate qui feminas in monasterio suo festivitates
celebrare permiserit.
#Indicis capitulorum finis.@#
LIBER OCTAVUS #DE VIRIS AC FEMINIS DEO DICATIS.@#
ARGUMENTUM LIBRI.
Libro hoc de viris et feminis, qui, Deo dicati, sacrum
propesitum reliquerunt, deque eorumdem poenitentia
tractatio instituitur.
CAP. 1.-- #De illis quos unus aut ambo parentes sanctae religioni tradiderint.@#
(Ex concil. Tolet. XI, capite 6.) Quoniam hucusque
dissolutae operationis effectus interdum nutare fecit
honestum constitutionis edictum, dum incognite resolvi
putatur quod indissolubili sanctionis auctoritate
tenetur: ideo quidquid obvium ex incerto occurrerit
evidenter abjici decet, ut de caetero nihil supersit
quod indubium nutet. Ideoque si in qualibet
minori aetate, vel religionis tonsuram, vel religioni
debitam vestem in utroque sexu filiis aut unus aut
ambo parentes dederint, certe vel nolentibus aut
nescientibus se susceptam et non mox visam in filiis
abdicaverint, sed vel coram se vel coram Ecclesia
palamque in conventu eosdem filios talia habere
permiserint, ad saecularem reverti habitum ipsis
filiis quandoque penitus non licebit, sed convicti
quod tonsuram aut religiosam vestem aliquando
habuerint, mox ad religionis et cultum habitumque
revocentur, et sub strenua districtione hujusce observantiae
inservire cogantur. Parentibus sanis filios
religioni contradere non amplius quam usque ad
duodecimum aetatis eorum annum licentia poterit
esse. Postea vero an voluntate parentum, an suae
devotionis sit solitarium votum, erit filiis licitum
religionis adsumere cultum. Quisquis autem, vel
abolitione tonsurae, vel saecularis vestis assumptione
detectus fuerit attigisse transgressionem, excommunicationis
censuram accipiat et religioni semper
inhaereat.
CAP. 2.-- #De virginibus quae sponte, non coactae parentum imperio, habitum religionis susceperunt.@#
(Ex decr. Leonis papae, capite 17.) Puellae quae non
parentum coactae imperio, sed spontaneo judicio
virginitatis propositum atque habitum susceperunt,
si postea nuptias eligunt, praevaricantur, etiam si
nondum eis gratia consecrationis accessit. Cujus utique
non fraudarentur munere, si in proposito permanerent.
CAP. 3.-- #De illis qui se ante legitimos annos totonderunt et velaverunt.@#
(Ex concilio Mogunt. cui interfuit Carolus imperator,
et Ricolphus archiepiscopus, in claustro S. Albani,
capite 20.) Si quis ante annos legitimos tonsuratus
est sine consensu parentum suorum, et si ipsi
parentes infra annum non se reclamaverunt ad principem,
aut ad proprium episcopum, aut ad missum
dominicum, in ipso clericatu permaneat. Si vero
post legitimos annos per vim clericus factus est, et
infra annum ad super memoratas personas minime
se reclamavit, ita in clericatu permaneat sicut is
de quo superius dictum est. Si vero praefatae personae
infra annum reclamationem fecerunt, hi qui eos
clericos fecerunt, ipsis sive parentibus eorum hoc
per legem exsolvant quod contra eos contraxerunt.
Ille vero qui ante legitimos annos tonsuratus est,
utrum in eadem tonsura permanere debeat necne,
in potestate sit parentum. Si vero is qui tonsuratus
est alicujus servus fuit, domino per legem emendetur
quidquid de ejus servo contra eum contractum
est. Ille vero qui tonsuratus est, utrum in eadem
tonsura permaneat, in potestate sit domini sui. Si
vero hi qui liberi sunt, ante legitimos aut post legitimos
annos, hoc modo, sicut superius taxatum est,
tonsurati sunt et ad gradus ecclesiasticos pervenerint,
in eisdem gradibus perseverare cogantur. Si
vero servus, qui superius taxato modo tonsuratus
est, et ad gradus ecclesiasticos pervenerit, domino
suo per legem emendetur, et ei redditus in suo gradu
permaneat. Hoc et de velandis puellis observandum
est.
CAP. 4.-- #De illis qui semel in clero deputati sunt, aut monachorum vitam expetiverunt.@#
(Ex concilio Chalced. capite 7.) Qui semel in clero
deputati sunt, aut monachorum vitam expetiverunt,
statuimus neque ad militiam, neque ad dignitatem
aliquam venire mundanam: sed hoc tentantes et
non agentes poenitentiam, quo minus redeant ad hoc
quod propter Deum primitus elegerunt, anathematizari.
CAP. 5.-- #Ut canonici qui in monasterio monachorum conversantur, aut monachice vivant, aut sub canonica regula constringantur.@#
(Ex concilio Mogunt., capite 17.) Praecipimus | null | f2ef62e7-4aaf-4114-a482-e25621288b1c | latin_170m_raw | null | None | None | None |
ut
unusquisque episcopus sciat per singula monasteria
quanto quisque abbas canonicos in monasterio suo
habeat, et hoc omnino ambo pariter provideant, si
monachi fieri voluerint, regulariter vivant, sin autem,
canonice vivant omnino.
CAP. 6.-- #Quod monachum paterna devotio, vel propria professio faciat.@#
(Ex concilio Toletan. capite 49.) Monachum autem
paterna devotio, aut propria professio facit. Quidquid
horum fuerit, alligatum tenebit. Proinde his
ad mundum reverti recludimus aditum, et omnes
ad saeculum interdicimus regressus.
CAP. 7.-- #De clericis qui se fingunt monachos esse.@#
( #Ex eodem concilio.@# ) Ut clerici, qui se fingunt
habitu et nomine monachos esse, et non sunt,
omnimodis corrigantur atque emendentur, ut vel
veri monachi sint vel veri canonici.
CAP. 8.-- #Quod spontaneum propositum monachi mutari non liceat.@#
(Ex decr. Leonis papae, capite 26.) Propositum
monachi, proprio arbitrio aut voluntate susceptum,
deseri non potest absque peccato. Quod enim quis
vovit Deo, debet et reddere. Unde qui relicta singularitatis
professione ad militiam, vel ad nuptias
devolutus est, publicae poenitentiae satisfactione
purgandus est: quia et si innocens militia, et honestum
potest esse conjugium, electionem meliorem
deseruisse transgressio est.
CAP. 9.-- #Ut monacho sine conscientia sui abbatis votum vovere non liceat.@#
( #Ex dictis Basilii.@# ) Monacho non liceat votum vovere
sine consensu abbatis sui. Si autem voverit,
frangendum erit.
CAP. 10.-- #De virginibus quae ante XII annos, insciis mundiburdis suis, velamen sibi imposuerint.@#
(Ex concilio Tribur., capite 10.) Virgines quae ante
XII annos, insciis mundiburdis suis, sacrum velamen
capiti suo imposuerint, et illi mundiburdi
annum et diem hoc tacendo consenserint, in
sancto proposito permaneant. Et si in praedicto anno
et die pro illis se proclamaverint, petitioni eorum
assensus praebeatur, nisi, forte Dei timore tactis,
cum eorum licentia in religionis habitu perseverent.
CAP. 11.-- #Ut clerici ex ea Ecclesia, in qua semel legerint, ab alia non recipiantur.@#
(Ex concilio Africano, capite 57.) Item placuit ut
quicunque in Ecclesia vel semel legerit, ab alia
Ecclesia ad clericatum non teneatur.
CAP. 12.-- #De virginibus necdum velatis, quae tamen in proposito virginali se simulaverant permanere.@#
(Ex decr. Innocentii papae, capite 20.) Hae vero
quae, necdum sacro velamine tectae, tamen in proposito
virginali semper se simulaverant permanere,
licet velatae non fuerint, si forte nupserint, revocandae
sunt, et agenda poenitentia illis est: quia
sponsio earum a Domino tenebatur. Nam si Apostolus
illas quae a proposito viduitatis discesserunt
dixerat habere damnationem, quia primam fidem
irritam fecerunt, quanto magis virgines quae prioris
promissionis fidem frangere conatae sunt?
CAP. 13.-- #De sanctimonialibus, si a proposito sacro deviaverint.@#
(Ex decr. ejusdem, capite 19.) Quae Christo spiritaliter
nubunt, si postea publice nupserint, vel se
clanculo corruperint, non eas admittendas esse ad
agendam poenitentiam, nisi is cui se junxerant de
mundo recesserit. Si enim de hominibus haec ratio
custoditur, ut quaecunque vivente viro alteri nupserit
adultera habeatur, nec ei agendae poenitentiae
licentia concedatur, nisi unus ex his fuerit defunctus:
quanto magis de illa tenenda est, quae ante
immortali se sponso conjunxerat et postea ad humanas
nuptias transmigravit?
CAP. 14.-- #De eadem re.@#
( #Ex concilio Toletan.@# ) De viris ac feminis sacris
propositum transgredientibus sacrum proclivis
cursus est a voluntate, et imitatrix natura vitiorum.
Quamobrem quisquis virorum vel mulierum habitum
semel induerint, vel induerunt spontanee religiosum,
aut si vir deditus Ecclesiae thoro, vel femina fuerit,
aut fuit delegata puellarum monasterio, in
utroque sexu praevaricator ad propositum invitus
reverti cogatur, ut vir detondeatur, et puella monasterium
ingrediatur. Si autem quolibet patrocinio
desertores permanere voluerint, sacerdotali sententia
a Christianorum coetu habeantur extorres, ut
nec locus eis ullus sit communis. Viduas quoque
universalis jam dudum statuit synodus, professionis
vel habitus sui desertrices, ut superiori sententia
condemnentur.
CAP. 15.-- #Quo tempore sacrum velamen sacris virginibus imponi debeat.@#
(Ex decr. Gelasii papae, capite 12.) Devotis | null | b900e0a2-c86e-44c6-aa30-9c9896070875 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
quoque
virginibus, nisi aut in Epiphania, aut in albis Paschalibus,
aut in apostolorum natalitiis, sacrum minime
velamen imponatur, et non ante XXV annos;
nisi forte, sicut de baptismate dictum est, gravi languore
correptis, ne si hoc munere de saeculo exeant,
implorantibus non negetur.
CAP. 16.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Milevit., capite 26.) Item placuit ut
quicunque episcoporum necessitate periclitantis pudicitiae
virginalis, cum vel petitor potens vel raptor
aliquis formidatur, vel si etiam aliquando mortis
periculoso scrupulo compuncta fuerit, ne non velata
moriatur, aut exigentibus parentibus, aut his ad
quorum curam pertinet, velaverit virginem, seu velavit
intra vigesimum quintum annum aetatis, non ei
obsit consilium, quod de isto numero annorum constitutum
est.
CAP. 17.-- #De sanctimonialibus quae alias velare praesumunt.@#
(Ex decr. Eutychiae papae, capite 13.) Nihilominus
etiam in quibusdam locis inolitum invenimus usum
stultitiae plenum, et ecclesiasticae auctoritati contrarium,
eo quod videlicet nonnullae abbatissae et
aliquae ex sanctimonialibus viduis et puellis virginibus
contra fas velum imponere praesumant. Et
ideo nonnullae injuste velatae putant se liberius suis
carnalibus desideriis posse inservire, et suas voluntates
explere. Quapropter statuimus ut si abbatissa
aut quaelibet sanctimonialis post hanc definitionem
in tantam audaciam proruperit ut aut viduam aut
puellam virginem velare praesumpserit, judicio canonico
usque ad satisfactionem subdatur.
CAP. 18.-- #De virginibus, qua aetate velari debeant.@#
( #Ex decr. Pii papae.@# ) Ut virgines non velentur
ante XXV annos aetatis, nisi forte necessitate periclitantis
pudicitiae virginalis. Et non sunt consecrandae
alio tempore nisi in Epiphania, et albis
Paschalibus, et in apostolorum natalitiis, nisi causa
mortis urgente.
CAP. 19.-- #Quod desponsatam puellam alii viro non sit licitum dare, monasterium autem licet eligere si vult.@#
(Ex decr. Eusebii papae, capite 10.) Desponsatam
puellam non licet parentibus dare alii viro, tamen
monasterium licet eligere, si voluerit.
CAP. 20.-- #Ut aliquis incognitus, non cito in monasterio monachorum recipiatur.@#
(Ex concilio Toletan., cap. 5.) Si aliquis incognitus
monasterium ingredi voluerit, ante triennium monachi
habitus ei non praestetur. Et si intra tres annos,
aut servus, aut libertus, vel colonus quaeratur
a domino suo, reddatur ei cum omnibus quae attulit,
fide tamen accepta de impunitate. Si autem intra
triennium requisitus non fuerit, postea quaeri
non potest, nisi sit tam longe quod inveniri non possit,
sed tantum ea quae in monasterium adduxit,
dominus servi recipiat.
CAP. 21.-- #De clericis qui monachorum propositum appetunt.@#
(Ex eodem, cap. 50.) Clerici qui monachorum
propositum appetunt, et meliorem vitam sequi cupiunt,
liberos eis ab episcopis in monasteriis largiri
oportet ingressus, nec interdici propositum eorum,
qui ad contemplationis desiderium transire nituntur.
CAP. 22.-- #De virginibus sacris, quae propter districtiorem vitam ad aliud monasterium ire disposuerint.@#
(Ex concilio Tribur., cap. 11.) Virgines sacrae,
si pro lucro animae suae, propter districtiorem vitam
ad aliud monasterium pergere disposuerint, ibidemque
commanere decreverint, synodus concedit. Si
vero fuga disciplinae alium locum quaesierint, redire
cogantur.
CAP. 23.-- #Quo vestitu virgines ad consecrationem venire debeant.@#
(Ex concilio Carthag., cap. 11.) Sanctimonialis
virgo, cum ad consecrationem suo episcopo offeratur,
in talibus vestibus applicetur, qualibus semper
usura est, professioni et sanctimoniae aptis.
CAP. 24.-- #Ut praeter scientiam domini sui, servus non efficiatur monachus.@#
(Ex concilio Arelaten., capite 4.) Placuit in monasteriis
non esse suscipiendum servum ad monachum
faciendum, praeter proprii Domini voluntatem. Qui
vero hoc constitutum nostrum excesserit, eum a
communione suspendi decrevimus, ne nomen Domini
blasphemetur.
CAP. 25.-- #De illo qui servum alienum, causa religionis, docet contemnere dominum suum.@#
(Ex concilio Braggar., capite 47.) Si quis servum
alienum, causa religionis, docet contemnere dominum
suum, et recedere ab ejus servitio, durissime in
omnibus arguatur, et ad poenitentiam compellatur.
CAP. 26.-- #De fugitivis clericis.@#
( #Ex decr. Leonis papae.@# ) Fugitivum vero clericum,
aut monachum deserentem | null | d7ef5744-a9d5-414d-aeb2-eee77f50f058 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
disciplinam, velut contemptorem
placuit revocare.
CAP. 27.-- #De saecularibus, si se semel per religionem totonderint, et post laici efficiuntur.@#
(Ex concilio Toletan. V, capite 5.) Quicunque ex saecularibus
accipientes poenitentiam se totonderunt, et
rursus praevaricantes laici effecti sunt, comprehensi
ab episcopo suo, ad poenitentiam ex qua recesserunt
revocentur. Quod si aliqui qui per potentiam irrevocabiles
sunt, nec admoniti revertentur, vere ut
apostatae coram Ecclesia anathematis sententia
condemnentur. Non aliter et hi qui tonsi collaudantibus
parentibus fuerint, seipsos religioni devoverunt,
et postea habitum saecularem sumpserunt, et
iidem a sacerdote comprehensi, ad cultum religionis
acta prius poenitentia revocentur. Quod si reverti
nolunt, vere ut apostatae anathematis sententiae subjiciantur.
Quae forma servabitur, etiam in viduis
virginibusque sacris, ac poenitentibus feminis, quae
sanctimonialem habitum induerunt, et postea aut
vestem mutaverunt, aut ad nuptias transierunt.
CAP. 28.-- #Ut servus in monasterium non recipiatur, nesciente domino suo.@#
(Ex concilio Chalced., capite 4.) Nullum vero recipere
in monasteriis servum obtentu monachi praeter
domini sui conscientiam licet.
CAP. 29.-- #De monachis et monachabus, qui se sacrilega contagione miscuerint.@#
(Ex epist. Syricii papae, capite 6.) Impudicas
detestabilesque personas, monachorum scilicet atque
monacharum, quae, abjecto proposito sanctitatis,
illicita ac sacrilega contagione se miscuerunt, et
in abruptum conscientiae desperatione perductae, de
illicitis complexibus libere filios procreaverunt, a
monasteriorum coetu ecclesiarumque conventibus
eliminandas esse mandamus, quatenus retrusae in
suis ergastulis, tantum facinus continua lamentatione
deflentes, purificatorio possint plenitudinis
igne decoqui, ut eis vel ad mortem saltem solius
misericordiae intuitu per communionis gratiam possit
subveniri.
CAP. 30.-- #Ut non liceat Deo sacratis nuptialia jura contrahere.@#
(Ex concilio Chalced. capite 16.) Virginem quae se
Deo Domino consecravit, similiter et monachum non
licere nuptialia jura contrahere. Quod si hoc inventi
fuerint perpetrantes, excommunicentur. Confitentitibus
autem, decrevimus ut habeat auctoritatem
ejusdem loci episcopus, misericordiam humanitatemque
largiri.
CAP. 31.-- #De his qui sanctimoniales in matrimonium acceperint, ut separati sine spe conjugii maneant.@#
(Ex epist. Pascuelis papae, capite 11.) Hi igitur qui
scientes sanctimonialibus feminis in matrimonio
sunt ad injuriam Christi copulati juxta censuram
Christiani zeli separentur, et nunquam eis concedatur
jugali vinculo religari, sed in poenitentiae se
lamentis vehementer, dum vivunt, afficiant.
CAP. 32.-- #De virginibus quae praevaricatae sunt.@#
(Ex decr. Gelasii papae, capite 10.) Virginibus sacris
temere se quosdam sociare cognovimus, et post
dicatum Deo propositum, incesta foedera sacrilegaque
miscere. Quos protinus aequum est a sacra
communione detrudi: et nisi per publicam probatamque
poenitentiam omnino non recipi, sed tamen
his viaticum de saeculo transeuntibus, si digne poenituerint,
non negetur.
CAP. 33.-- #Ut viduae velum sibi imponere non debeant inconsulto episcopo suo, et ne presbyteri eis imponere praesumant, quod et episcopis non licet.@#
(Ex conc. Rothomag., capite 9.) Statutum est
viduas non debere velare se, inconsulto suo episcopo.
Simul et hoc statutum est, ut si quispiam
presbyterorum deinceps hujus constitutionis
normae contumaciter transgressor exstiterit,
scilicet ut aliquas viduas velare praesumat, quia hoc
et episcopis non licet, gradus sui periculum incurrat.
Similiter et de puellis virginibus a presbyteris
non velandis statutum est, ut si quis hoc facere
tentaverit, tanquam trangressor canonum damnetur.
CAP. 34.-- #Quod viduae sub nulla benedictione sint velandae.@#
(Ex decr. Gelasii papae, capite 21.) Nam de viduis
sub nulla benedictione velandis, superius latius
duximus disserendum. Quae si propria voluntate
professam pristini conjugii castitatem mutabili mente
calcaverunt, periculi earum intererit, quali Deum
debeant satisfactione placare. Sicut enim si se forsitan
continere non poterant secundum Apostolum,
nullatenus nubere vetabantur, sic habita secum deliberatione,
promissam Deo pudicitiae fidem debuerunt
custodire. Nos autem nullum talibus laqueum
debemus injicere, sed solas adhortationes praemii
sempiterni, poenasque proponere divini judicii, ut
nostra sit absoluta conscientia, et illarum pro se
rationem Deo reddat intentio. Cavendum quippe
est quod de earum moribus actibusque beatus
Paulus testatur apostolus, quod planius exponere
praeterimus, ne sexus instabilis non tam deterreri
quam admoneri videatur.
CAP | null | b8f276a9-b7db-4c49-842e-f4a3f586266a | latin_170m_raw | null | None | None | None |
. 35.-- #De viduis quae semel sacrae conversationis velamen suscipiunt.@#
(Ex concilio Aurelian., capite 3.) Viduae quae spontanea
voluntate ab altari sacrae conversationis velamen
suscipiunt, decrevit sancta synodus in eodem
proposito eas permanere. Non enim fas esse decernimus,
ut postquam se Domino semel sub velo
consecraverint, et inter velatas oblationes fecerint,
iterum eis concedi Spiritui sancto mentiri.
CAP. 36.-- #De viduis, ut nullus eas velare attentet.@#
(Ex concil. Mogunt., cap. 6.) Viduas autem velare
pontificum nullus attentet, prout constitutum est in
decretis Gelasii, capitulo XIII, quod nec auctoritas
divina, nec canonum forma praestitit. Quae si propria
fuerit voluntate continentiam professa, ut in
ejusdem Gelasii capitulo XXI legitur, ejus intentio
pro se reddat rationem Deo: quia sicut secundum
Apostolum, si se continere non poterat, nullatenus
nubere vetabatur, sic secum habita deliberatione,
promissam fidem pudicitiae Deo debet custodire.
Nos autem, auctoritate Patrum suffulti, in hoc sacro
conventu sancimus, et libere judicamus, si sponte
velamen, quamvis non consecratum, sibi imposuerit,
et in ecclesia inter velatas oblationem Deo obtulerit,
velit, nolit, sanctimoniae habitum ulterius
habere debet, licet sacramento confirmare velit eo
tenore et ratione velamen sibi imposuisse ut iterum
posset deponere.
CAP. 37.-- #De nobilibus feminis quae, postquam velatae fuerint, domi in deliciis residere delectantur.@#
(Ex concilio apud Aquisgran., Ludovico Pio praesente,
capite 6.) De nobilibus feminis quae amissis
viris repente velantur, et in propriis domibus diversas
necessitates opponentes residere delectantur,
de quibus in aliis conventibus coram serenitate
vestra jam dudum ventilatum et definitum est,
majori solertique studio admonendas et instruendas
ab episcopis statuimus, quatenus suae saluti
consulant, ne sic indiscrete vivendo, et propria
noxiaque libertate utendo, et per diversa vagando,
periculum animarum suarum incurrant, semper illud
apostolicum ante oculos habentes, quo dicitur:
Vidua quae in deliciis est, vivens mortua est.
CAP. 38.-- #De his qui velatas et Deo consecratas in conjugium duxerint.@#
(Ex concilio Aurelian., capite 23.) Si quis sacro
velamine consecratam in conjugium duxerit, et
post dicatum Deo propositum incesta foedera sacrilegaque
miscuerit, ut in constitutis Gelasii papae,
cap. XX, legitur, protinus aequum est sacra communione
detrudi, et nisi per publicam probatamque
poenitentiam omnino non recipi. Si tamen poenituerint,
transeuntibus de saeculo viaticum non negetur.
In Chalcedonensi concilio, cap. XVI, hoc perpetrantes
excommunicantur. Confitentibus auctoritate
episcopi misericordia largitur. In epistola Syricii
papae, cap. VI, velatae et Deo consecratae, si
abjecto proposito sanctitatis clanculum sacrilega
contagione se miscuerint, et illicitis complexibus
publice et libere filios procreaverint, has nuptias
detestabiles a monasteriorum coetu, et ecclesiarum
conventibus eliminandas esse judicatum est: quatenus
detrusae ergastutis, tantum facinus continua
lamentatione defleant. Unde verbo Domini et canonica
auctoritate in hac sancta synodo praecipimus, ut
omnino separentur, et juramento colligentur, ulterius
sub uno non cohabitare tecto, nec familiari
frui colloquio, excepto in ecclesia, aut in publico,
aut rem habere ullam communem, unde suspicio
illecebrosi desiderii, aut scandalum libidinosi facti
juste possit oriri. Si qua etiam inter se dividenda
sint, dividant, et uterque sua provideat, et incestuosus
sine spe conjugii maneat.
CAP. 39.-- #De viduis quae professam continentiam praevaricatae sunt.@#
(Ex concilio Carthag., capite 104.) De viduis quae
professam continentiam praevaricatae sunt: sicut
bonum est castitatis praemium, ita et majori observantia
et praeceptione custodiendum est, ut si quae
viduae, quamlibet adhuc in minoribus annis positae
et matura aetate a viro relictae, se devoverint Deo,
et veste laicali abjecta, sub testimonio episcopi et
Ecclesiae religioso habitu apparuerunt, postea vero
ad nuptias saeculares transierunt, secundum Apostolum
damnationem habeant: quia fidem castitatis
quam Deo voverunt, irritam facere visi sunt. Tales
ergo personae a Christianorum communione sequestrentur,
neque etiam in convivio cum Christianis
communicent. Nam si adulterae conjuges reae sunt,
si suis viris obnoxiae fuerint, quanto magis viduae
quae Dei religiositatem mutaverunt, crimine adulterii
notabuntur, si devotionem quam sponte nec coacte
Deo obtulerunt libidinosa voluntate corruperint,
atque ad secundas nuptias transitum fecerint?
Quae et si violentia irruente ab aliquo | null | 7f4cb5c2-8899-4e98-b5f4-1de8c46335b3 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
oppressae fuerint,
ac postea delectatione libidinis permanente in
conjugio raptori vel violento viro consenserint, damnatione
superius dicta teneantur obnoxiae. De talibus
ait Apostolus: Cum enim luxuriatae fuerint,
nubere in Christo volunt, habentes damnationem,
quia primam fidem irritam fecerunt.
CAP. 40.-- #De eadem re.@#
(Ex decr. Zepherini papae, capite 4.) Ut viduae non
sint in deliciis, sed, secundum Apostolum, sub potestate
episcopi vivant.
CAP. 41.-- #De eadem re.@#
( #Apostol. dicit.@# ) Praecipe, inquit, ut viduae irreprehensibiles
sint. Vidua eligatur non minus XL annorum,
in operibus bonis testimonium habens, si
filios educavit, etc. Adolescentiores viduas devita.
Cum enim luxuriatae fuerint, in Christo nubere volunt,
habentes damnationem, quia primam fidem
irritam fecerunt: simul et otiosae loquentes quod
non oportet. Volo ergo juniores nubere, procreare
filios, matresfamilias esse, nullam occasionem dare
adversario, maledicti gratia. Jam enim quaedam
conversae sunt retro Satanam
CAP. 42.-- #De feminis quarum mariti obierint, ut non cito se velent.@#
(Ex concilio Aurelian., capite 5.) De feminis quae
viros amittunt, placet ne se sicut hactenus indiscrete
velent, sed triginta dies post decessum viri
sui exspectent. Et post tricesimum diem per consilium
episcopi sui, vel, si episcopus absens fuerit,
consilio aliorum religiosorum sacerdotum suorumque
amicorum id quod eligere debent eligant: et ut
rogetur princeps a sacro conventu, ut hi qui publicam
egerunt poenitentiam, et feminae quae viros
amittunt, sua auctoritate donec deliberent quid
agant tueantur, et specialiter pro his capitula fieri,
et legis mundanae capitulis inserenda decrevimus.
CAP. 43.-- #Ut viduitatis professio coram episcopo fiat.@#
(Ex concil. Arausic., capite 6.) Viduitatis servandae
professionem coram episcopo in secretario habitam,
imposita coram episcopo veste viduali, non esse
violandam, ipsam talis professionis desertricem
merito esse damnandam decernimus.
CAP. 44.-- #Ut nullus vetet vel jubeat viduas vel virgines nubere.@#
(Ex concilio Toletan., capite 10.) Pro consulto castitatis,
quod maxime hortamento concilii proficere
debeat, annuente glorioso domino nostro Recaredo
rege, hoc sanctum affirmat concilium, ut viduae
quibus placuerit tenere castitatem, nulla vi ad nuptias
iterandas venire cogantur. Quod si priusquam
profiteantur continentiam, nubere elegerint,
illis nubant quos propria voluntate voluerint habere
maritos. Similis conditio et de virginibus habeatur,
nec contra voluntatem parentum vel suam cogantur
maritos accipere. Si quis vero propositum castitatis
viduae vel virginis impedierit, a sancta communione
et a liminibus ecclesiae habeatur extraneus.
CAP. 45.-- #De viduis propositum relinquentibus.@#
( #Ex epist. Greg. papae missa ad Bonifacium.@# ) Viduas
a proposito discedentes viduitatis, super quibus nos
consulere voluit dilectio tua, frater charissime, credo
te nosse a sancto Paulo, et a multis sanctis Patribus,
nisi convertantur, olim esse damnatas. Quas et nos
apostolica auctoritate damnandas, et a communione
fidelium atque a liminibus ecclesiae arcendas fore
censemus, usquequo obediant episcopis suis et ad
bonum quod coeperunt invitae aut voluntariae revertantur.
De virginibus autem non velatis, si deviaverint,
a sanctae memoriae praedecessore nostro papa
Innocentio taliter decretum habemus: Hae vero
quae necdum sacro velamine tectae, tamen in proposito
virginali semper se simulaverunt permanere,
licet velatae non fuerint, si nupserint, aliquanto
tempore his agenda poenitentia est: quia sponsio
carum a Domino tenebatur. Si enim inter homines
solet bonae fidei contractus nulla ratione dissolvi,
quanto magis ista pollicitatio, quam cum Deo pepigit,
solvi sine vindicta non poterit? etc. Nam si virgines
nondum velatae taliter poenitentia publica
puniuntur et a coetu fidelium usque ad satisfactionem
excluduntur, quanto potius viduae quae perfectioris
aetatis, et maturioris sapientiae, atque consilii
existunt, virorumque consortio multoties usae sunt,
et habitum religionis assumpserunt, et demum apostataverunt,
atque ad priorem vomitum sunt reversae,
a nobis et ab omnibus fidelibus a liminibus
ecclesiae et a coetu fidelium, usque ad satisfactionem,
sunt eliminandae et carceribus tradendae, qualiter
juxta beatum apostolum Paulum, tradentes
hujusmodi hominem Satanae, ut spiritus salvus sit
in die Domini? De talibus enim et Dominus per
Moysen loquitur dicens: Auferte malum de medio
vestri. De quibus et per Prophetam | null | 7d2b7089-ec41-4d3f-bfc3-33b361ddf368 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
ait: Laetabitur
justus cum viderit vindictam, manus suas lavabit
in sanguine peccatoris. De talibus namque et eorum
similibus atque eisdem consentientibus dicitur:
quia non solum qui faciunt, sed etiam qui consentiunt
facientibus, rei sunt.
CAP. 46.-- #Ut viduae velatae ad nuptias ire non debeant.@#
#(Ex decr. Gelasii papae ad Sicilienses episcopos
missis, capite 9.)@# Neque viduas ad nuptias transire
patimur, quae religioso proposito diuturna observatione
permanserunt. Similiter virgines nubere prohibemus,
quas annis plurimis in monasteriis aetatem
peregisse contigerit.
CAP. 47.-- #De vidua quae sub obtentu religionis velum ad tempus sibi imposuerit.@#
(Ex epist. Nicolai papae, capite 5.) Nicolaus episcopus
servus servorum Dei, reverendissimo et sanctissimo
confratri nostro Adalwino sanctae Vivenensis
Ecclesiae archiepiscopo. Quod autem interrogasti
de femina quae post obitum mariti sui velamen
sacrum super caput suum imposuit, et finxit se sub
eodem velamine sanctimonialem esse, postea vero
ad nuptias rediit, bonum mihi videtur quia per
hypocrisim ecclesiasticam regulam conturbare voluit,
et non legitime in voto suo permansit, ut poenitentiam
agat de illusione nefanda, et revertatur ad id quod
spopondit, et in sacro ministerio inchoavit. Nam si
consenserimus quod omnia sacramenta ecclesiastica
quisque, prout vult, fingat et non vere faciat, omnis
ordo ecclesiasticus conturbatur, nec catholicae fidei
jura consistunt, nec canones sacri rite observantur.
Quid enim profuit Simoni Mago baptismum sacrum
ficte suscipere, et in Christianitate permansurum se
finxisse, cum per apostolum fraude ejus detecta,
quod sibi futurum esset praenuntiatum est. Ait
enim: Pecunia tua tecum sit in perditione; cor
enim tuum non est rectum coram Deo: poenitentiam
itaque age ab hac nequitia tua, et roga Deum
ut forte remittatur tibi haec cogitatio cordis tui. In
felle enim amaritudinis, et obligatione iniquitatis
video te esse. Ideo tales, nisi resipiscant, spirituali
gladio percutere censemus. Non enim fas est Spiritui
sancto mentiri, sicuti Ananias et Sapphira mentiti
sunt, et statim perierunt.
CAP. 48.-- #De viduis et puellis quae in domibus propriis habitum religionis susceperunt.@#
(Ex concilio Toletan. IV, capite 57.) De viduis et
puellis quae habitum religionis in domibus propriis
tam a parentibus quam per se mutaverunt, si postea
contra instituta Patrum, vel praecepta canonum,
conjugia crediderint copulanda, tandiu utrique
habeantur a communione suspensi, quousque quod
illicite perpetraverunt emendare neglexerint, a
communione vel omnium Christianorum convivio
in perpetuum sint sequestrati.
CAP. 49.-- #Quod sanctus Gregorius quamdam feminam velatam quae sacrum propositum transgressa est, comprehendi jusserit.@#
( #Ex reg. Greg. ad Sepontium episcop.@# ) Si custos
religiosi habitus fuisses, aut esse nosses episcopus,
filiam gloriosae memoriae Tulliani magistri militiae,
te illic posito, nec projectis religiosis vestibus ad
saecularem reverti habitum, nec ad nos licuisset
perversam epistolam destinare. Sed quia nimia desidia
ac torpore deprimeris, in tuo dedecore res ad
praesens illicita impune commissa est. Nam sicut
praefati sumus, si sollicitus esses, prius ad nos ultio
mulieris pravissimae, quam culpa debuit pervenire.
Quia ergo tantum hebes, tantumque es negligens, ut
nisi canonicam vitae fueris coercitionem expertus, in
aliis districtionem et disciplinam nescias custodire,
qualiter debeas esse sollicitus, congruo tibi, si Domino
placuerit, tempore demonstramus. Praesentia
igitur scripta suscipiens evigila, et excitatus saltem
exsequere quod pressus nunc usque ignavia distulisti.
Instantiae ergo tuae sit, praedictam mulierem
una cum Sergio defensore comprehendere, et statim
non solum ad male contemptum habitum sine
excusatione aliqua revocare, sed etiam in monasterio
ubi omnino districte valeat custodiri detrudere,
et ita omnem circa illam sollicitudinem exhibere, ut
quam sit netarium quod commisit, ex tua possit districtione
cognoscere. Qua in re si quis, quod non
credimus, laicorum aliquo tibi ingenio tentaverit
obsistendum, a sanctissimae eum communionis participatione
suspende, nobisque renuntiare festina,
ut quantum sit exsecrabile quod praesumit, postquam
consideratione propria non advertit, emendationis
qualitate cognoscat. In his autem omnibus ita cautum
ac stude vigilantem te ostendere, ut culpam
tuam non geminare neglectus, sed aliquantisper
valeat et sollicitudo minuere.
CAP. 50.-- #De viduis velatis, si voluptatibus carnis inservire accusantur.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 2.) Ut illae quae quasi
sanctimoniales | null | e4383a97-43a0-4d0a-9bd7-b7bd22037cab | latin_170m_raw | null | None | None | None |
sub velamine religionis degere videntur,
sed potius in deliciis viventes, mortuae in
divinis oculis computantur, per provincias discurrentes,
curiosae et verbosae, si libidinibus caeterisque
carnis voluptatibus inservire accusantur, si manifeste
detegi potuerint, episcopali auctoritate et regia
potestate in talibus locis residere sub testimonio religioso
cogantur, ubi poenitentiam si fecerint dignam,
assequantur etiam fructuosam. Si enim manifeste
detegi non valuerint, erga Ecclesiam suae
opinionis malam famam canonice purgare cogantur:
et ut religiosius de caetero vivant, et in monasteriis
conversentur, episcopali decreto et regia potestate
coerceantur. De his etiam Apostolus dicit: Quae cum
fornicatae fuerint, in Christo nubere volunt.
CAP. 51.-- #Ut sacrilegi dijudicentur, qui se sacratis feminis miscuerint.@#
(Ex concilio Arelatensi, capite 7.) Sciendum est
omnibus quod Deo sacratarum feminarum corpora
per votum propriae sponsionis et verba sacerdotis
Deo consecrata templa esse Scripturarum testimoniis
comprobantur, et ideo violatores earum sacrilegi
ac juxta Apostolum filii perditionis esse noscuntur.
CAP. 52.-- #De his qui sanctimoniales virgines, viduas velatas rapiunt.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 8.) Qui sanctimoniales
virgines vel viduas rapiunt, et progressu etiam
criminis in conjugium sumunt, publicae poenitentiae
subigantur. Ipsae vero feminae locis congruis poenitentiae
retrudantur, et ad habitum religionis redire
cogantur. Ipse autem incestuosus sine spe uxoriae
copulationis perenniter maneat, nisi nescisse se velatam
expurgare potuerit. Si vero, quod absit! conjugia
iterare praesumpserint, acriori subdantur vindictae,
et amplius propellantur. Qui si forte obedire
monitis salutaribus notuerint, anathematizentur.
CAP. 53.-- #Ut clerici seu laici cum bono testimonio cum sacris puellis loqui debeant.@#
#(Ex concilio Spalensi, capite 10)@#. Haec cautela circa
omnes servetur, ut laici remoti a peculiaritate virginum,
nec usque ad vestibulum habeant accedendi
familiare permissum, nec ipse qui praeest cum
sola colloqui debet, sed sub testimonio duarum aut
trium sororum, ita ut rara sit accessio, brevisque
locutio.
CAP. 54.-- #Quod mulieres velatae, in monasteriis, aut in domibus suis habitum observent.@#
(Ex decr. Eugenii papae capite 28.) Mulieres obtentu
religionis velatae; aut in monasterio regulariter
vivant, aut in domibus suis susceptum habitum
caste observent.
CAP. 55.-- #Ut adolescentiores viduae, vel sanctimoniales, ab episcopo non negligantur@#
(Ex concilio Carthag., capite 102.) Ad reatum episcopi
pertinet, vel presbyteri qui parochiae praeest,
si sustentandae ab Ecclesia vitae praesentis causa
adolescentiores viduae vel sanctimoniales eorum
familiaritatibus subjiciantur.
CAP. 56.-- #Ut unusquisque episcopus clericos in suo episcopio vagantes, ad suum episcopum redire faciat.@#
(Ex concilio Mogunt., capite 19.) Ut unusquisque
episcopus in sua parochia diligenter presbyteros vel
clericos inquirat, unde sint: et si aliquem fugitivum
invenerit, ad suum episcopum redire faciat.
CAP. 57.-- #De clericis vagis.@#
(Ex eodem capite 18.) De clericis vagis, seu deacephalis,
id est, de his qui sunt sine capite, neque
in servitio Domini nostri, neque sub episcopo, neque
sub abbate, sed sine canonica vel regulari vita
degentes, ut in libro officiorum secundo, cap. tertio,
de his dicitur: Hos neque inter laicos, et inter
saecularium officiorum studia, neque inter clericos
religio tentat divina, sed solutos atque oberrantes,
sola turpis vita complectitur et vaga: quique dum
nullum metuunt, explendae voluptatis suae licentiam
sectantur, et quasi animalia bruta libertate ac dedesiderio
feruntur, habentes signum religionis, non
religionis officium, hypocentauris similes, neque equi
nec homines. Tales omnino praecipimus, ut ubicunque
inventi fuerint, episcopi sine ulla mora eos sub
custodia constringant canonica, et nullatenus eos
amplius ita errabundos et vagos secundum desideria
voluptatum suarum vivere permittant. Sin autem
episcopis suis canonice obedire noluerint,
excommunicentur usque ad judicium episcopi regionis
illius. Sin autem nec illi eos corrigere valuerint,
omnino sub vinculis constringantur usque
ad synodum, ut ibi eis indicetur utrum ad judicium
principis aut ad universalem synodum deferantur,
sub custodia publica.
CAP. 58.-- #Ut monachae monastice vivant, et canonice secundum canonicam vitam vivant.@#
(Ex eodem concilio cui interfuit Carolus imper., et
Ricolphus archiep., in claustr. S. Alb., capite 13.) Abbatissas autem cum sanctimomalibus omnino
recte | null | c3783c62-d867-4199-9924-f212bdfbb9a3 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
et juste vivere censemus. Quae vero professionem
secundum regulam sancti Benedicti fecerunt,
regulariter vivant. Sin autem, canonice vivant pleniter,
et sub diligenti cura custodiam habeant, et
in claustris suis permaneant, nec foras exitum habeant.
Sed et ipsae abbatissae in monasteriis sedeant,
nec foras vadant, sine licentia et consilio episcopi
sui.
CAP. 59.-- #Ut sanctimoniales abbatissae suae sint obedientes.@#
(Ex eodem, capite 14.) Sanctimoniales, nisi forte
abbatissa sua pro aliqua necessitate incumbente
mittente, nequaquam de monasterio egrediantur.
Hae vero quae famulos aut famulas non habent, ad
exercenda negotia ad mediam monasterii portam
perveniant, et ibi coram testibus negotium suum
exerceant.
CAP. 60.-- #De feminis quae propter continentiam muliebrem mutant habitum.@#
(Ex concilio Grangen. capite 13.) Si qua mulier
propter continentiam quae putatur, habitum mutat,
et pro solito muliebri amictu virilem sumit, anathema
sit.
CAP. 61.-- #De illo qui virginitatem custodierit, nuptias autem exsecraverit.@#
(Ex eodem, capite 9.) Quicunque virginitatem custodiens,
aut continentiae studens, velut horrescens
nuptias temerat, nec propter hoc quod bonum et
sanctum est nomen virginitatis assumit, anathema
sit.
CAP. 62.-- #De feminis quae propter religionem crines totonderint.@#
(Ex eodem, capite 17.) Si qua mulier propter divinum
cultum, ut aestimat, crines attondit, quos ei
Deus ad subjectionis memoriam tribuit, tanquam
praeceptum dissolvens obedientiae, anathema sit.
CAP. 63.-- #De illis qui propter continentiam palliis vestiuntur.@#
(Ex concil. Cabillon., capite 12.) Si quis virorum
propter continentiam, quae putatur, amictu pallii
utitur, quasi per hoc habere se justitiam credens, et
despicit eos qui cum reverentia byrris et aliis
communibus et solitis vestibus utuntur, anathema
sit.
CAP. 64.-- #De illis qui virginitatem observant, et sic extolluntur.@#
(Ex eodem, capite 10.) Si quis ex his qui virginitatem
propter Deum servant extollitur adversum
conjugatos, anathema sit.
CAP. 65.-- #Quod non sit permittendum monachos et monachas in uno monasterio simul habitare.@#
( #Ex reg. Greg. papae.@# ) In nullo loco monachos et
monachas permittimus unum monasterium habere,
sed nec ea quae duplicia vocant, et si quid tale est.
Religiosus episcopus mulieres quidem in suo loco
studeat manere, monachos autem aliud monasterium
aedificare cogat. Sin autem plurima sint talia monasteria,
separentur in aliis monasteriis monachae,
et in aliis monachi. Res autem quas habent communes,
secundum jura eis competentia distribuantur.
CAP. 66.-- #Ut episcopus monasteria monachorum et sanctimonialium frequenter visitet.@#
(Ex concil. Rothomag., capite 3.) Ut episcopus monasteria
monachorum et sanctimonialium frequenter
introeat, et cum gravibus et religiosis personis, et in
eorum, vel in earum conventu residens, eorum vitam
et conversationem diligenter discutiat, et, si quid reprehensibile
invenerit, corrigere satagat. Sanctimonialium
etiam, pudicitiam subtiliter investiget. Et si
aliqua invenitur quae, neglecto proposito castitatis,
clerico aut laico impudenter misceatur, et in privata
custodia retrudatur, ubi quod male commisit digne
poeniteat. Interdicat etiam ex auctoritate sanctorum
canonum, ut nullus laicus aut clericus in earum
claustris et secretis habitationibus accessum habeat,
neque presbyteri, nisi tantum ad missam, expleta
missa ad ecclesias suas redeant. Omnibus praeterea
publice et privatim denuntiet, quantum piaculum
sit, qui sponsam Christi vitiare praesumit. Si
enim ille reus tenetur qui sponsam hominis violat,
quanto magis reus majestatis efficitur qui sponsam
omnipotentis Dei corrumpit?
CAP. 67.-- #Ut abbates in potestate episcoporum consistant.@#
(Ex concilio Aureliano, capite 4.) Abbates pro humilitate
religionis in episcoporum potestate consistant,
et si quid extra regulam fecerint, ab episcopis
corrigantur. Non semel, sed saepius in anno, episcopi
visitent monasteria monachorum, et si quid
corrigendum fuerit, corrigant. Monachi autem abbatibus
omni obedientia et devotione subjaceant.
Quod si quis per contumaciam exstiterit indevotus,
ac per loca aliqua vagari, aut peculiare aliquod habere
praesumpserit, omnia quae acquisierit ab abbatibus
auferantur secundum regulam monasterio
profutura. Ipsi autem qui fuerint pervagati, ubi
inventi fuerint, cum auxilio episcopi tanquam fugaces
sub custodia revocentur et constringantur.
CAP. 68.-- #De | null | 3e570d71-71e4-4925-b9ba-fa65cbe4372b | latin_170m_raw | null | None | None | None |
monachis qui filios procreaverint.@#
( #Ex dictis S. Isidor.@# ) Monachi filios procreantes
in carcere recludantur, tantum facinus continua lamentatione
deflentes, ut eis vel ad mortem sola misericordia
in communionis gratia possit indulgeri.
CAP. 69.-- #De sanctimonialibus quae vim barbaricam pertulerunt.@#
(Ex decr. Leonis papae, capite 49.) De his autem
quae, in sacro virginitatis proposito constitutae, barbaricam
pertulere violentiam, et integritatem pudoris
non in animo sed corpore perdiderunt, ea nobis
videtur servanda moderatio, ut neque in viduarum
dejiciantur gradum, neque in sacrarum et perseverantium
virginum numero censeantur. Quibus si
in omnibus virginalibus observationibus perseverant,
et castimoniae soliditatem mente custodiunt, sacramentorum
non est neganda communio: quia
injustum est illas in eo vel argui, vel notari, quod
non voluntas admisit, sed vis hostilis eripuit.
CAP. 70.-- #De quadam abbatissa quae se proclamaverat super militibus in claustro suo hospitantibus.@#
(Ex regis. Greg. ad Fortunatum episcopum Neapolit.,
capite 112) Insinuavit nobis latrix praesentium Agnella
abbatissa, quod intra monasterium ipsius milites
hospitentur. Et omnino de fraternitatis vestrae sollicitudine
mirati sumus, cur hoc patienter tulerit,
et non illud cum omni celeritate fecerit emendari.
Unde hortamur, ut vel nunc studii vestri sit instanter
eis quorum interest imminere, quatenus
sine aliqua exinde excusatione tollantur, et nullus
illic ulterius meatum accipiat, nec callidus hostis
occasionem inveniens, de deceptione religiosi habitus,
quod absit! valeat exsultare.
CAP. 71.-- #Quod res ecclesiasticae ad laicos disponendae non respiciant.@#
(Ex concilio apud Compendium, capite 10.) Synodali
decreto sancitum est, ne laici vel saeculares de viris
Deo dicatis Ecclesiaeque facultatibus aliquid ad se
putent vel praesumant praeter reverentiam pertinere,
quorum quarumque sacerdotibus disponendi indiscusse
a Deo cura commissa docetur. Si quis contra
haec venire praesumpserit. anathemate feriatur.
CAP. 72.-- #De eadem re.@#
(Ex eodem, capite 3.) De viris Deo dicatis vel
ecclesiasticis facultatibus aliquid disponendi, nulla
legitur laicis, quamvis religiosis, unquam attributa
facultas.
CAP. 73.-- #Ut abbates ad synodum ire non cogantur, nisi pro rationabili re.@#
(Ex concilio Turonensi, capite 11.) Episcopus non
debet abbatem cogere ad synodum ire, nisi aliqua
rationabilis causa consistat.
CAP. 74.-- #Ut congregationes monachorum sine collaudatione episcopi fieri non liceat.@#
(Ex concilio Epaonensi, capite 10.) Cellulas novas
aut congregatiunculas monachorum absque notitia
episcopi prohibemus institui.
CAP. 75.-- #De virginibus sacris, quae parentibus privantur.@#
(Ex concilio Africano, capite 11.) Ut virgines sacrae,
si parentibus a quibus custodiebantur privatae
fuerint, ab episcopo custodiantur. Ubi autem episcopus
absens est, providentia gravioribus feminis
commendetur, ut simul habitantes invicem se custodiant,
ne, passim vagando, Ecclesiae laedant existimationem.
CAP. 76.-- #Qui religiosis feminis praeponendus sit.@#
(Ex concilio Carthaginensi, capite 97.) Qui religiosis
feminis praeponendus sit, ab episcopo probetur.
CAP. 77.-- #De sanctimonialibus, quid in claustro facere debeant.@#
(Ex concilio Moguntino, capite 6.) Sanctimoniales
in monasterio constitutae habeant studium in legendo
et in cantando, et horas canonicas solemniter
pariter celebrent, et omnes, exceptis quas infirmitas
tenet, in dormitorio dormiant, et omnibus diebus
ad capitulum et ad collationes veniant, et regulam a
sanctis Patribus illis constitutam diligenter observent.
CAP. 78.-- #Nullus laicus claustra sanctimonialium ingrediatur, nisi ad opera exercenda.@#
(Ex eodem, capite 16.) Nullus vassus abbatissae, nec
minister aliquis, nec clericus, nec laicus claustra
ancillarum Dei ingrediatur, nisi forte quando necessitas
operandi incumbit.
CAP. 79.-- #Janitrix claustri non eligatur, nisi testimonium habeat bonum.@#
(Ex eodem, cap. 15.) Portaria non eligatur, nisi
quae aetate matura sit, et testimonium habeat bonum,
et vitae probabilis sit.
CAP. 80.-- #Ut abbatissa, nisi per licentiam sui episcopi a monasterio non egrediatur.@#
(Ex concilio Gangren., capite 9.) Abbatissa nequaquam
de monasterio egrediatur, nisi per licentiam
episcopi sui. Et si quando foras pergit, de sanctimonialibus
quas secum ducit curam maximam habeat,
ut nulla eis detur occasio peccandi.
CAP. 81.-- | null | 982c0729-a978-4cee-9f53-1c517e764d7d | latin_170m_raw | null | None | None | None |
#Ut unus abbas duobus monasteriis praeesse non debeat.@#
(Ex concilio Arausic., capite 54.) Unum abbatem
duobus monasteriis interdicimus praesidere.
CAP. 82.-- #Ut monachi compatres non habeant.@#
(Ex concilio Augustodunensi, capite 5.) Ut monachi
vel monachae compatres habere non praesumant.
CAP. 83.-- #Quod feminae in conventu docere non debeant.@#
( #Ex concilio Carthaginensi.@# ) Mulier quamvis docta
in conventu docere non audeat.
CAP. 84.-- #Ut femina poenitentiam dare non debeat, nec sedere inter sacerdotes in convivio.@#
(Ex concilio Remensi, praesente Ludovico imperatore,
capite 5.) Femina non det poenitentiam, nec
corporale cum oblatione, nec calicem super altare
ponat, nec inter ordinatos stet in ecclesia, nec sedeat
inter sacerdotes in convivio.
CAP. 85.-- #De mulieribus virorum causas discutientibus.@#
(Ex concil. Nanneten., cap. 8.) Cum Apostolus
dicat: Mulieres in ecclesia taceant: non enim permittitur
eis loqui, turpe est enim mulieri in ecclesia
loqui: mirum videtur, quod quaedam mulierculae
contra divinas humanasque leges, attrita fronte
impudenter agentes, placita generalia et publicos
conventus indesinenter adeunt, et negotia regni
utilitatesque reipublicae magis perturbant quam
disponant, cum indecens sit, et etiam inter barbaras
gentes reprehensibile, mulieres virorum causas discutere,
et quae de lanificiis suis, et operibus textrilibus,
et mulieribus inter genitiarias suas residentes
debuerant disputare, in conventu publico ac si in
curia residentes, senatoriam sibi usurpant auctoritatem.
Quae ignominiosa praesumptio fautoribus magis
imputanda videtur, quam feminis. Unde quia
divinae leges, ut supra monstratum est, hoc contradicunt,
et humanae nihilominus idipsum prohibent,
ut feminae nihil aliud prosequantur in publico, quam
suam causam. Ait enim lex Theodosiana: Nulla ratione
femmae amplius quam suas causas agendi habeant
potestatem, nec alicujus causam a se noverint
prosequendam: idcirco ex auctoritate canonica interdicimus,
ut nulla sanctimonialis virgo, vel vidua,
conventus generales adeat, nisi a principe fuerit
evocata aut ab episcopo suo: nisi forte propriae
necessitatis ratio impulerit, et hoc ipsum cum licentia
et nuntio episcopi sui.
CAP. 86.-- #Quod abbas pro humiliatione locum suum relinquere possit.@#
(Ex concil. Mongunt. cap. 18.) Abbas potest pro
humiliatione, et cum permissione episcopi, locum
suum relinquere: tamen fratres eligant sibi abbatem
de ipsis si habeant, sin autem de extraneis. Nec
episcopus debet abbatem violenter retinere in loco
suo. Congregatio debet eligere sibi abbatem post
mortem abbatis sui, vel eo vivente, si ipse discesserit,
vel peccaverit. Ipse enim non potest aliquem ordinare
de suis propinquis vel amicis, sine voluntate
fratrum.
CAP. 87.-- #Quod laicus in ecclesia lectionem recitare non debeat.@#
(Ex eodem, cap. 19.) Laicus non debet in ecclesia
lectionem recitare, nec alleluia dicere, nisi psalmos
tantum et responsoria sine alleluia.
CAP. 88.-- #Quod non liceat episcopo abstrahere rem monasterii, quamvis erga se peccaverit abbas.@#
(Ex eodem, cap. 20.) Episcopo non licet tollere
possessionem monasterii, quamvis peccaverit abbas,
sed mittat eum in aliud monasterium, in potestatem
alterius abbatis.
CAP. 89.-- #Ne monachi placita saecularia adeant.@#
(Ex eodem, cap. 21.) Ac deinde decrevimus, sicut
sancta regula dicit, ut monasterium ubi fieri possit,
per decanos ordinetur: quia illi praepositi saepe in
elationem incidunt, et in laqueum diaboli. Hoc tamen
omnino volumus, ut non monachi ad saecularia placita
ullatenus veniant, neque ipse abbas sine licentia
episcopi sui, et cum necessitas exigit, tunc per
jussionem et consilium episcopi sui illuc vadat. Nequaquam
tamen contentiones aut lites aliquas ibi
movere praesumat, sed quidquid quaerendum, vel
etiam respondendum sit, per advocatos suos hoc faciat.
Abbates et monachi usque ad interrogationem
silentium habeant, et cum interrogantur, cum humilitate
et reverentia respondeant. Alias querelas
omnino devitent. In eorum claustro permaneant,
nullusque ex eis foras vadat, nisi per necessitatem
ab abbate mittatur in obedientiam: nec foris manducet
neque bibat sine permissione abbatis, nec ad
convivia saecularia vadat.
CAP. 90.-- #De negotio saeculari.@#
(Ex eodem, cap. 22.) Ministri autem altaris Domini,
vel | null | 318d072f-51f3-4669-92ce-48c8450ab685 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
monachi, nobis placuit, ut a negotiis saecularibus
omnino abstineant. Multa sunt ergo negotia
saecularia, de his tamen pauca perstringamus, ad
quae pertinet omnis libido, non solum immunditia
carnis sed etiam omnis carnalis concupiscentia.
Quidquid plus justo appetit homo, turpe lucrum est:
munera injusta accipere vel etiam dare pro aliquo
saeculari conquaestu, pretio aliquem conducere,
contentiones, et lites, et rixas amare, in placitis saecularibus
disputare, excepta defensione orphanorum
et viduarum, conductores aut procuratores esse
saecularium rerum, turpis verbi vel facti jocularem
esse, vel jocum saecularem diligere, aleas amare
ornamentum inconveniens proposito suo quaerere,
in deliciis vivere velle, gulam et ebrietatem sequi,
pondera injusta vel mensuras habere, negotium injustum
exercere. Nec tamen justum negotium est
est contradicendum propter necessitates diversas:
quia legimus sanctos apostolos negotiasse, et in regula
S. Benedicti praecipitur praevidere, per quorum
manus negotium monasterii transeat. Canes et aves
sequi ad venandum, et in omnibus quibuslibet causis
superfluum esse. Ecce talia et his similia ministris
altaris Domini necnon et monachis omnino
contradicimus. De quibus dicit Apostolus: Nemo militans
Deo implicat se negotiis saecularibus.
CAP. 91.-- #De clericis injuste tonsuratis.@#
(Ex eodem, cap. 23.) De clericis vero hoc statuimus,
ut hi qui hactenus inventi sunt sive canonico
sive in monachico ordine tonsurati sine eorum voluntate,
si liberi sunt, ut ita permaneant, et deinceps
cavendum ut nullus tondeatur, nisi legitima aetate,
et spontanea voluntate, vel cum licentia domini sui,
vel consensu parentum.
CAP. 92.-- #Ut episcopi sive abbates, ante se joca turpia fieri non permittant.@#
(Ex eodem, cap. 24.) Ut episcopi et abbates ante
se joca turpia facere non permittant, sed pauperes
et indigentes secum ad mensam habeant, et lectio
divina ibi personet, et sumant cibum cum benedictione,
et laude Domini secundum Apostolum: Sive
manducatis sive bibitis, omnia in laude Dei faciatis.
CAP. 93.-- #De illis qui ab episcopo seu ab aliis avaritiae causa seducti se totonderunt.@#
(Ex eodem, cap. 25.) Constituit sane sacer iste
conventus, ut episcopi sive abbates, qui non in fructum
animarum, sed in avaritiam et turpe lucrum
inhiantes, quoslibet homines illectos circumveniendo
totonderunt, et res eorum tali persuasione non solum
acceperunt, sed potius surripuerunt, poenitentiae
canonicae sive regulari, utpote turpis lucri sectatores,
subjaceant: hi vero qui vanis promissionibus
illecti, vel quibuslibet machinationibus
persuasi, mentis inopes effecti, rerum suarum domini
esse nescientes, comam deposuerunt, in eo
quod coeperunt perseverare cogantur. Res namque
quae ab illectis et negligentibus datae, ab avaris et
negligentibus non solum acceptae sed raptae noscuntur,
haeredibus reddantur, qui dementia parentum,
avaritia incentorum exhaeredati esse noscuntur. Si
vero nescientibus episcopis aut abbatibus, ministri
eorum, quilibet videlicet in clero, hoc fecisse convincuntur,
episcopi et abbates, desidia: illi vero
rapacitate et avaritia, judicentur. Hoc vero quod
quis Deo juste et rationabiliter de rebus suis offert,
firmiter Ecclesia tenere debet.
CAP. 94.-- #Ut abbatissa magnam curam habeat de congregatione sua.@#
(Ex eodem, cap. 26.) Abbatissa diligentem habeat
curam de congregatione sibi commissa, et provideat
ut in lectione et in officio, et in modulatione psalmorum
ipsae sanctimoniales strenuae sint, et in omnibus
operibus bonis illa eis ducatum praebeat, utpote
pro animabus earum rationem redditura in conspectu
Domini: et stipendia sanctimonialibus praebeat
necessaria, ne forte per indigentiam cibi aut potus
peccare compellantur.
CAP. 95.-- #Ut sanctimoniales in domibus suis cum aliquibus masculis manducare vel bibere non praesumant.@#
(Ex eodem, cap. 27.) Non debere sanctimoniales
in propriis mansionibus cum aliquibus masculis,
clericis sive laicis consanguineis sive extraneis
bibere sive comedere: sed si quando id agendum
est, in auditorio agatur, et cum nullo masculo eis
colloquium habere liceat, nisi in auditorio, et ibi coram
testibus idoneis.
CAP. 96.-- #Qualiter indignus abbas a suo separetur officio.@#
(Ex concil. Tribur. cui interfuit rex Arnolphus,
cap. 15.) Si quis autem abbas cautus in regimine
et humilis, castus sobriusque, misericors, discretus
non fuerit, ac divina praecepta | null | 5648d4cd-c40b-481c-ad08-b73e00e5e34e | latin_170m_raw | null | None | None | None |
verbis et exemplis
non ostenderit, ab episcopo in cujus territorio consistit,
et a vicinis abbatibus et caeteris Deum timentibus
a suo arceatur honore, etiam si omnis congregatio
vitiis suis consentiens abbatem eum habere
voluerit.
CAP. 97.-- #De clericis qui tonsuras dimiserint, et uxores acceperint.@#
(Ex eodem concil., praesente Arnolpho rege, cap. 16.) Clericus si tonsura dimissa uxorem acceperit, qui
quidem sit sine gradu nec ad monasterium aliquod a
parentibus traditus, si uxorem habere permittitur,
iterum tonderi cogatur, nec in vita sua tonsuram
negligere audeat. Quem autem progenitores ad monasterium
tradiderunt, et in Ecclesia coepit cantare,
et legere, nec uxorem ducere, nec monasterium deserere
poterit, sed si discesserit, reducatur. Si tonsuram
dimiserit, rursum tondeatur, uxorem si usurpaverit,
dimittere compellatur.
CAP. 98.-- #De puellis quae se ante legitimos annos sua sponte sacrae religioni tradiderint.@#
(Ex eodem, cap. 17.) Puella si ante duodecim annos
aetatis sponte sua sacrum sibi velamen assumit,
possunt statim parentes vel tutores ejus id factum
irritum facere, si volunt. At si annum et diem id dissimulando
consenserint, ulterius nec ipsa, nec illi
mutare hoc poterunt. Porro si in fortiori aetate adolescentula,
vel adolescens servire Deo elegerint,
non est potestas parentibus hoc prohibendi.
CAP. 99.-- #De illo qui filiam, aut neptem, vel parentem suam Deo omnipotenti offerri voluerit.@#
(Ex eodem, cap. 6.) Quicunque filiam suam, aut
neptem, vel parentem Deo omnipotenti offerri voluerit,
licentiam habeat: sin autem, virum accipiat,
domi infantes suos nutriat, et non aliam infra monasterium
mittere nutriendi gratia praesumat, nisi
eam quam firmiter in ipso loco, in Dei servitio perseverare
voluerit, secundum instituta sanctorum Patrum,
seu secundum canonicam auctoritatem.
CAP. 100.-- #De eadem re.@#
(Ex eodem, cap. 7.) Omnino prohibemus, ut nullus
filium aut nepotem, vel parentem suum in monasterio
puellarum ad nutriendum commendare praesumat,
nec quisquam illum ibi suscipere audeat.
CAP. 101.-- #De abbate qui feminas in monasterio suo festivitates celebrare permiserit.@#
( #Ex concilio Urbico.@# ) Si abbas mulierem in monasterium
suum ingredi permiserit, aut festivitates
aliquas ibidem spectare, tribus mensibus in alio
monasterio retrudatur, pane et aqua tantum contentus.
FINIS LIBRI OCTAVI.
ARGUMENTUM LIBRI.
Libro hoc de viris et feminis, qui, Deo dicati, sacrum
propesitum reliquerunt, deque eorumdem poenitentia
tractatio instituitur.
CAP. 1.-- #De illis quos unus aut ambo parentes sanctae religioni tradiderint.@#
(Ex concil. Tolet. XI, capite 6.) Quoniam hucusque
dissolutae operationis effectus interdum nutare fecit
honestum constitutionis edictum, dum incognite resolvi
putatur quod indissolubili sanctionis auctoritate
tenetur: ideo quidquid obvium ex incerto occurrerit
evidenter abjici decet, ut de caetero nihil supersit
quod indubium nutet. Ideoque si in qualibet
minori aetate, vel religionis tonsuram, vel religioni
debitam vestem in utroque sexu filiis aut unus aut
ambo parentes dederint, certe vel nolentibus aut
nescientibus se susceptam et non mox visam in filiis
abdicaverint, sed vel coram se vel coram Ecclesia
palamque in conventu eosdem filios talia habere
permiserint, ad saecularem reverti habitum ipsis
filiis quandoque penitus non licebit, sed convicti
quod tonsuram aut religiosam vestem aliquando
habuerint, mox ad religionis et cultum habitumque
revocentur, et sub strenua districtione hujusce observantiae
inservire cogantur. Parentibus sanis filios
religioni contradere non amplius quam usque ad
duodecimum aetatis eorum annum licentia poterit
esse. Postea vero an voluntate parentum, an suae
devotionis sit solitarium votum, erit filiis licitum
religionis adsumere cultum. Quisquis autem, vel
abolitione tonsurae, vel saecularis vestis assumptione
detectus fuerit attigisse transgressionem, excommunicationis
censuram accipiat et religioni semper
inhaereat.
CAP. 2.-- #De virginibus quae sponte, non coactae parentum imperio, habitum religionis susceperunt.@#
(Ex decr. Leonis papae, capite 17.) Puellae quae non
parentum coactae imperio, sed spontaneo judicio
virginitatis propositum atque habitum susceperunt,
si postea nuptias eligunt, praevaricantur, etiam si
nondum eis gratia consecrationis accessit. Cujus utique
non fraudarentur munere, si in proposito permanerent.
CAP. 3.-- #De illis qui se ante legitimos annos totonderunt et velaverunt.@#
( | null | 22b33c56-748a-42ee-9b8a-ab84a289afdd | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Ex concilio Mogunt. cui interfuit Carolus imperator,
et Ricolphus archiepiscopus, in claustro S. Albani,
capite 20.) Si quis ante annos legitimos tonsuratus
est sine consensu parentum suorum, et si ipsi
parentes infra annum non se reclamaverunt ad principem,
aut ad proprium episcopum, aut ad missum
dominicum, in ipso clericatu permaneat. Si vero
post legitimos annos per vim clericus factus est, et
infra annum ad super memoratas personas minime
se reclamavit, ita in clericatu permaneat sicut is
de quo superius dictum est. Si vero praefatae personae
infra annum reclamationem fecerunt, hi qui eos
clericos fecerunt, ipsis sive parentibus eorum hoc
per legem exsolvant quod contra eos contraxerunt.
Ille vero qui ante legitimos annos tonsuratus est,
utrum in eadem tonsura permanere debeat necne,
in potestate sit parentum. Si vero is qui tonsuratus
est alicujus servus fuit, domino per legem emendetur
quidquid de ejus servo contra eum contractum
est. Ille vero qui tonsuratus est, utrum in eadem
tonsura permaneat, in potestate sit domini sui. Si
vero hi qui liberi sunt, ante legitimos aut post legitimos
annos, hoc modo, sicut superius taxatum est,
tonsurati sunt et ad gradus ecclesiasticos pervenerint,
in eisdem gradibus perseverare cogantur. Si
vero servus, qui superius taxato modo tonsuratus
est, et ad gradus ecclesiasticos pervenerit, domino
suo per legem emendetur, et ei redditus in suo gradu
permaneat. Hoc et de velandis puellis observandum
est.
CAP. 4.-- #De illis qui semel in clero deputati sunt, aut monachorum vitam expetiverunt.@#
(Ex concilio Chalced. capite 7.) Qui semel in clero
deputati sunt, aut monachorum vitam expetiverunt,
statuimus neque ad militiam, neque ad dignitatem
aliquam venire mundanam: sed hoc tentantes et
non agentes poenitentiam, quo minus redeant ad hoc
quod propter Deum primitus elegerunt, anathematizari.
CAP. 5.-- #Ut canonici qui in monasterio monachorum conversantur, aut monachice vivant, aut sub canonica regula constringantur.@#
(Ex concilio Mogunt., capite 17.) Praecipimus ut
unusquisque episcopus sciat per singula monasteria
quanto quisque abbas canonicos in monasterio suo
habeat, et hoc omnino ambo pariter provideant, si
monachi fieri voluerint, regulariter vivant, sin autem,
canonice vivant omnino.
CAP. 6.-- #Quod monachum paterna devotio, vel propria professio faciat.@#
(Ex concilio Toletan. capite 49.) Monachum autem
paterna devotio, aut propria professio facit. Quidquid
horum fuerit, alligatum tenebit. Proinde his
ad mundum reverti recludimus aditum, et omnes
ad saeculum interdicimus regressus.
CAP. 7.-- #De clericis qui se fingunt monachos esse.@#
( #Ex eodem concilio.@# ) Ut clerici, qui se fingunt
habitu et nomine monachos esse, et non sunt,
omnimodis corrigantur atque emendentur, ut vel
veri monachi sint vel veri canonici.
CAP. 8.-- #Quod spontaneum propositum monachi mutari non liceat.@#
(Ex decr. Leonis papae, capite 26.) Propositum
monachi, proprio arbitrio aut voluntate susceptum,
deseri non potest absque peccato. Quod enim quis
vovit Deo, debet et reddere. Unde qui relicta singularitatis
professione ad militiam, vel ad nuptias
devolutus est, publicae poenitentiae satisfactione
purgandus est: quia et si innocens militia, et honestum
potest esse conjugium, electionem meliorem
deseruisse transgressio est.
CAP. 9.-- #Ut monacho sine conscientia sui abbatis votum vovere non liceat.@#
( #Ex dictis Basilii.@# ) Monacho non liceat votum vovere
sine consensu abbatis sui. Si autem voverit,
frangendum erit.
CAP. 10.-- #De virginibus quae ante XII annos, insciis mundiburdis suis, velamen sibi imposuerint.@#
(Ex concilio Tribur., capite 10.) Virgines quae ante
XII annos, insciis mundiburdis suis, sacrum velamen
capiti suo imposuerint, et illi mundiburdi
annum et diem hoc tacendo consenserint, in
sancto proposito permaneant. Et si in praedicto anno
et die pro illis se proclamaverint, petitioni eorum
assensus praebeatur, nisi, forte Dei timore tactis,
cum eorum licentia in religionis habitu perseverent.
CAP. 11.-- #Ut clerici ex ea Ecclesia, in qua semel legerint, ab alia non recipiantur.@#
(Ex concilio Africano, capite 57.) Item placuit ut
quicunque in Ecclesia vel semel legerit, ab alia
Ecclesia ad | null | a46dcf4a-9366-49e4-8856-c94fbaecb219 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
clericatum non teneatur.
CAP. 12.-- #De virginibus necdum velatis, quae tamen in proposito virginali se simulaverant permanere.@#
(Ex decr. Innocentii papae, capite 20.) Hae vero
quae, necdum sacro velamine tectae, tamen in proposito
virginali semper se simulaverant permanere,
licet velatae non fuerint, si forte nupserint, revocandae
sunt, et agenda poenitentia illis est: quia
sponsio earum a Domino tenebatur. Nam si Apostolus
illas quae a proposito viduitatis discesserunt
dixerat habere damnationem, quia primam fidem
irritam fecerunt, quanto magis virgines quae prioris
promissionis fidem frangere conatae sunt?
CAP. 13.-- #De sanctimonialibus, si a proposito sacro deviaverint.@#
(Ex decr. ejusdem, capite 19.) Quae Christo spiritaliter
nubunt, si postea publice nupserint, vel se
clanculo corruperint, non eas admittendas esse ad
agendam poenitentiam, nisi is cui se junxerant de
mundo recesserit. Si enim de hominibus haec ratio
custoditur, ut quaecunque vivente viro alteri nupserit
adultera habeatur, nec ei agendae poenitentiae
licentia concedatur, nisi unus ex his fuerit defunctus:
quanto magis de illa tenenda est, quae ante
immortali se sponso conjunxerat et postea ad humanas
nuptias transmigravit?
CAP. 14.-- #De eadem re.@#
( #Ex concilio Toletan.@# ) De viris ac feminis sacris
propositum transgredientibus sacrum proclivis
cursus est a voluntate, et imitatrix natura vitiorum.
Quamobrem quisquis virorum vel mulierum habitum
semel induerint, vel induerunt spontanee religiosum,
aut si vir deditus Ecclesiae thoro, vel femina fuerit,
aut fuit delegata puellarum monasterio, in
utroque sexu praevaricator ad propositum invitus
reverti cogatur, ut vir detondeatur, et puella monasterium
ingrediatur. Si autem quolibet patrocinio
desertores permanere voluerint, sacerdotali sententia
a Christianorum coetu habeantur extorres, ut
nec locus eis ullus sit communis. Viduas quoque
universalis jam dudum statuit synodus, professionis
vel habitus sui desertrices, ut superiori sententia
condemnentur.
CAP. 15.-- #Quo tempore sacrum velamen sacris virginibus imponi debeat.@#
(Ex decr. Gelasii papae, capite 12.) Devotis quoque
virginibus, nisi aut in Epiphania, aut in albis Paschalibus,
aut in apostolorum natalitiis, sacrum minime
velamen imponatur, et non ante XXV annos;
nisi forte, sicut de baptismate dictum est, gravi languore
correptis, ne si hoc munere de saeculo exeant,
implorantibus non negetur.
CAP. 16.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Milevit., capite 26.) Item placuit ut
quicunque episcoporum necessitate periclitantis pudicitiae
virginalis, cum vel petitor potens vel raptor
aliquis formidatur, vel si etiam aliquando mortis
periculoso scrupulo compuncta fuerit, ne non velata
moriatur, aut exigentibus parentibus, aut his ad
quorum curam pertinet, velaverit virginem, seu velavit
intra vigesimum quintum annum aetatis, non ei
obsit consilium, quod de isto numero annorum constitutum
est.
CAP. 17.-- #De sanctimonialibus quae alias velare praesumunt.@#
(Ex decr. Eutychiae papae, capite 13.) Nihilominus
etiam in quibusdam locis inolitum invenimus usum
stultitiae plenum, et ecclesiasticae auctoritati contrarium,
eo quod videlicet nonnullae abbatissae et
aliquae ex sanctimonialibus viduis et puellis virginibus
contra fas velum imponere praesumant. Et
ideo nonnullae injuste velatae putant se liberius suis
carnalibus desideriis posse inservire, et suas voluntates
explere. Quapropter statuimus ut si abbatissa
aut quaelibet sanctimonialis post hanc definitionem
in tantam audaciam proruperit ut aut viduam aut
puellam virginem velare praesumpserit, judicio canonico
usque ad satisfactionem subdatur.
CAP. 18.-- #De virginibus, qua aetate velari debeant.@#
( #Ex decr. Pii papae.@# ) Ut virgines non velentur
ante XXV annos aetatis, nisi forte necessitate periclitantis
pudicitiae virginalis. Et non sunt consecrandae
alio tempore nisi in Epiphania, et albis
Paschalibus, et in apostolorum natalitiis, nisi causa
mortis urgente.
CAP. 19.-- #Quod desponsatam puellam alii viro non sit licitum dare, monasterium autem licet eligere si vult.@#
(Ex decr. Eusebii papae, capite 10.) Desponsatam
puellam non licet parentibus dare alii viro, tamen
monasterium licet eligere, si voluerit.
CAP. 20.-- #Ut aliquis incognitus, non cito in monasterio monachorum recipiatur.@#
(Ex concilio Toletan., cap. 5.) Si aliquis incognitus
monasterium ingredi voluerit, ante triennium monachi
habitus ei non praestetur. Et si intra tres annos | null | bf30f400-0c9e-4504-9054-ab5896fec6b8 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
,
aut servus, aut libertus, vel colonus quaeratur
a domino suo, reddatur ei cum omnibus quae attulit,
fide tamen accepta de impunitate. Si autem intra
triennium requisitus non fuerit, postea quaeri
non potest, nisi sit tam longe quod inveniri non possit,
sed tantum ea quae in monasterium adduxit,
dominus servi recipiat.
CAP. 21.-- #De clericis qui monachorum propositum appetunt.@#
(Ex eodem, cap. 50.) Clerici qui monachorum
propositum appetunt, et meliorem vitam sequi cupiunt,
liberos eis ab episcopis in monasteriis largiri
oportet ingressus, nec interdici propositum eorum,
qui ad contemplationis desiderium transire nituntur.
CAP. 22.-- #De virginibus sacris, quae propter districtiorem vitam ad aliud monasterium ire disposuerint.@#
(Ex concilio Tribur., cap. 11.) Virgines sacrae,
si pro lucro animae suae, propter districtiorem vitam
ad aliud monasterium pergere disposuerint, ibidemque
commanere decreverint, synodus concedit. Si
vero fuga disciplinae alium locum quaesierint, redire
cogantur.
CAP. 23.-- #Quo vestitu virgines ad consecrationem venire debeant.@#
(Ex concilio Carthag., cap. 11.) Sanctimonialis
virgo, cum ad consecrationem suo episcopo offeratur,
in talibus vestibus applicetur, qualibus semper
usura est, professioni et sanctimoniae aptis.
CAP. 24.-- #Ut praeter scientiam domini sui, servus non efficiatur monachus.@#
(Ex concilio Arelaten., capite 4.) Placuit in monasteriis
non esse suscipiendum servum ad monachum
faciendum, praeter proprii Domini voluntatem. Qui
vero hoc constitutum nostrum excesserit, eum a
communione suspendi decrevimus, ne nomen Domini
blasphemetur.
CAP. 25.-- #De illo qui servum alienum, causa religionis, docet contemnere dominum suum.@#
(Ex concilio Braggar., capite 47.) Si quis servum
alienum, causa religionis, docet contemnere dominum
suum, et recedere ab ejus servitio, durissime in
omnibus arguatur, et ad poenitentiam compellatur.
CAP. 26.-- #De fugitivis clericis.@#
( #Ex decr. Leonis papae.@# ) Fugitivum vero clericum,
aut monachum deserentem disciplinam, velut contemptorem
placuit revocare.
CAP. 27.-- #De saecularibus, si se semel per religionem totonderint, et post laici efficiuntur.@#
(Ex concilio Toletan. V, capite 5.) Quicunque ex saecularibus
accipientes poenitentiam se totonderunt, et
rursus praevaricantes laici effecti sunt, comprehensi
ab episcopo suo, ad poenitentiam ex qua recesserunt
revocentur. Quod si aliqui qui per potentiam irrevocabiles
sunt, nec admoniti revertentur, vere ut
apostatae coram Ecclesia anathematis sententia
condemnentur. Non aliter et hi qui tonsi collaudantibus
parentibus fuerint, seipsos religioni devoverunt,
et postea habitum saecularem sumpserunt, et
iidem a sacerdote comprehensi, ad cultum religionis
acta prius poenitentia revocentur. Quod si reverti
nolunt, vere ut apostatae anathematis sententiae subjiciantur.
Quae forma servabitur, etiam in viduis
virginibusque sacris, ac poenitentibus feminis, quae
sanctimonialem habitum induerunt, et postea aut
vestem mutaverunt, aut ad nuptias transierunt.
CAP. 28.-- #Ut servus in monasterium non recipiatur, nesciente domino suo.@#
(Ex concilio Chalced., capite 4.) Nullum vero recipere
in monasteriis servum obtentu monachi praeter
domini sui conscientiam licet.
CAP. 29.-- #De monachis et monachabus, qui se sacrilega contagione miscuerint.@#
(Ex epist. Syricii papae, capite 6.) Impudicas
detestabilesque personas, monachorum scilicet atque
monacharum, quae, abjecto proposito sanctitatis,
illicita ac sacrilega contagione se miscuerunt, et
in abruptum conscientiae desperatione perductae, de
illicitis complexibus libere filios procreaverunt, a
monasteriorum coetu ecclesiarumque conventibus
eliminandas esse mandamus, quatenus retrusae in
suis ergastulis, tantum facinus continua lamentatione
deflentes, purificatorio possint plenitudinis
igne decoqui, ut eis vel ad mortem saltem solius
misericordiae intuitu per communionis gratiam possit
subveniri.
CAP. 30.-- #Ut non liceat Deo sacratis nuptialia jura contrahere.@#
(Ex concilio Chalced. capite 16.) Virginem quae se
Deo Domino consecravit, similiter et monachum non
licere nuptialia jura contrahere. Quod si hoc inventi
fuerint perpetrantes, excommunicentur. Confitentitibus
autem, decrevimus ut habeat auctoritatem
ejusdem loci episcopus, misericordiam humanitatemque
largiri.
CAP. 31.-- #De his qui sanctimoniales in matrimonium acceperint, ut separati sine spe conjugii maneant.@#
(Ex epist. Pascuelis papae, capite 11.) Hi igitur qui
scientes sanctimonialibus feminis in | null | 7b41f455-6ad1-4984-96ad-bd694beedbb9 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
matrimonio
sunt ad injuriam Christi copulati juxta censuram
Christiani zeli separentur, et nunquam eis concedatur
jugali vinculo religari, sed in poenitentiae se
lamentis vehementer, dum vivunt, afficiant.
CAP. 32.-- #De virginibus quae praevaricatae sunt.@#
(Ex decr. Gelasii papae, capite 10.) Virginibus sacris
temere se quosdam sociare cognovimus, et post
dicatum Deo propositum, incesta foedera sacrilegaque
miscere. Quos protinus aequum est a sacra
communione detrudi: et nisi per publicam probatamque
poenitentiam omnino non recipi, sed tamen
his viaticum de saeculo transeuntibus, si digne poenituerint,
non negetur.
CAP. 33.-- #Ut viduae velum sibi imponere non debeant inconsulto episcopo suo, et ne presbyteri eis imponere praesumant, quod et episcopis non licet.@#
(Ex conc. Rothomag., capite 9.) Statutum est
viduas non debere velare se, inconsulto suo episcopo.
Simul et hoc statutum est, ut si quispiam
presbyterorum deinceps hujus constitutionis
normae contumaciter transgressor exstiterit,
scilicet ut aliquas viduas velare praesumat, quia hoc
et episcopis non licet, gradus sui periculum incurrat.
Similiter et de puellis virginibus a presbyteris
non velandis statutum est, ut si quis hoc facere
tentaverit, tanquam trangressor canonum damnetur.
CAP. 34.-- #Quod viduae sub nulla benedictione sint velandae.@#
(Ex decr. Gelasii papae, capite 21.) Nam de viduis
sub nulla benedictione velandis, superius latius
duximus disserendum. Quae si propria voluntate
professam pristini conjugii castitatem mutabili mente
calcaverunt, periculi earum intererit, quali Deum
debeant satisfactione placare. Sicut enim si se forsitan
continere non poterant secundum Apostolum,
nullatenus nubere vetabantur, sic habita secum deliberatione,
promissam Deo pudicitiae fidem debuerunt
custodire. Nos autem nullum talibus laqueum
debemus injicere, sed solas adhortationes praemii
sempiterni, poenasque proponere divini judicii, ut
nostra sit absoluta conscientia, et illarum pro se
rationem Deo reddat intentio. Cavendum quippe
est quod de earum moribus actibusque beatus
Paulus testatur apostolus, quod planius exponere
praeterimus, ne sexus instabilis non tam deterreri
quam admoneri videatur.
CAP. 35.-- #De viduis quae semel sacrae conversationis velamen suscipiunt.@#
(Ex concilio Aurelian., capite 3.) Viduae quae spontanea
voluntate ab altari sacrae conversationis velamen
suscipiunt, decrevit sancta synodus in eodem
proposito eas permanere. Non enim fas esse decernimus,
ut postquam se Domino semel sub velo
consecraverint, et inter velatas oblationes fecerint,
iterum eis concedi Spiritui sancto mentiri.
CAP. 36.-- #De viduis, ut nullus eas velare attentet.@#
(Ex concil. Mogunt., cap. 6.) Viduas autem velare
pontificum nullus attentet, prout constitutum est in
decretis Gelasii, capitulo XIII, quod nec auctoritas
divina, nec canonum forma praestitit. Quae si propria
fuerit voluntate continentiam professa, ut in
ejusdem Gelasii capitulo XXI legitur, ejus intentio
pro se reddat rationem Deo: quia sicut secundum
Apostolum, si se continere non poterat, nullatenus
nubere vetabatur, sic secum habita deliberatione,
promissam fidem pudicitiae Deo debet custodire.
Nos autem, auctoritate Patrum suffulti, in hoc sacro
conventu sancimus, et libere judicamus, si sponte
velamen, quamvis non consecratum, sibi imposuerit,
et in ecclesia inter velatas oblationem Deo obtulerit,
velit, nolit, sanctimoniae habitum ulterius
habere debet, licet sacramento confirmare velit eo
tenore et ratione velamen sibi imposuisse ut iterum
posset deponere.
CAP. 37.-- #De nobilibus feminis quae, postquam velatae fuerint, domi in deliciis residere delectantur.@#
(Ex concilio apud Aquisgran., Ludovico Pio praesente,
capite 6.) De nobilibus feminis quae amissis
viris repente velantur, et in propriis domibus diversas
necessitates opponentes residere delectantur,
de quibus in aliis conventibus coram serenitate
vestra jam dudum ventilatum et definitum est,
majori solertique studio admonendas et instruendas
ab episcopis statuimus, quatenus suae saluti
consulant, ne sic indiscrete vivendo, et propria
noxiaque libertate utendo, et per diversa vagando,
periculum animarum suarum incurrant, semper illud
apostolicum ante oculos habentes, quo dicitur:
Vidua quae in deliciis est, vivens mortua est.
CAP. 38.-- #De his qui velatas et Deo consecratas in conjugium duxerint.@#
(Ex concilio Aurelian., capite 23.) Si quis sacro
velamine consecratam in conjugium duxerit, et
post dicatum Deo propositum incesta foedera sacrilegaque
miscuerit, ut in constitutis | null | 908b250b-46bb-47a3-b926-d7aa2e07c879 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Gelasii papae,
cap. XX, legitur, protinus aequum est sacra communione
detrudi, et nisi per publicam probatamque
poenitentiam omnino non recipi. Si tamen poenituerint,
transeuntibus de saeculo viaticum non negetur.
In Chalcedonensi concilio, cap. XVI, hoc perpetrantes
excommunicantur. Confitentibus auctoritate
episcopi misericordia largitur. In epistola Syricii
papae, cap. VI, velatae et Deo consecratae, si
abjecto proposito sanctitatis clanculum sacrilega
contagione se miscuerint, et illicitis complexibus
publice et libere filios procreaverint, has nuptias
detestabiles a monasteriorum coetu, et ecclesiarum
conventibus eliminandas esse judicatum est: quatenus
detrusae ergastutis, tantum facinus continua
lamentatione defleant. Unde verbo Domini et canonica
auctoritate in hac sancta synodo praecipimus, ut
omnino separentur, et juramento colligentur, ulterius
sub uno non cohabitare tecto, nec familiari
frui colloquio, excepto in ecclesia, aut in publico,
aut rem habere ullam communem, unde suspicio
illecebrosi desiderii, aut scandalum libidinosi facti
juste possit oriri. Si qua etiam inter se dividenda
sint, dividant, et uterque sua provideat, et incestuosus
sine spe conjugii maneat.
CAP. 39.-- #De viduis quae professam continentiam praevaricatae sunt.@#
(Ex concilio Carthag., capite 104.) De viduis quae
professam continentiam praevaricatae sunt: sicut
bonum est castitatis praemium, ita et majori observantia
et praeceptione custodiendum est, ut si quae
viduae, quamlibet adhuc in minoribus annis positae
et matura aetate a viro relictae, se devoverint Deo,
et veste laicali abjecta, sub testimonio episcopi et
Ecclesiae religioso habitu apparuerunt, postea vero
ad nuptias saeculares transierunt, secundum Apostolum
damnationem habeant: quia fidem castitatis
quam Deo voverunt, irritam facere visi sunt. Tales
ergo personae a Christianorum communione sequestrentur,
neque etiam in convivio cum Christianis
communicent. Nam si adulterae conjuges reae sunt,
si suis viris obnoxiae fuerint, quanto magis viduae
quae Dei religiositatem mutaverunt, crimine adulterii
notabuntur, si devotionem quam sponte nec coacte
Deo obtulerunt libidinosa voluntate corruperint,
atque ad secundas nuptias transitum fecerint?
Quae et si violentia irruente ab aliquo oppressae fuerint,
ac postea delectatione libidinis permanente in
conjugio raptori vel violento viro consenserint, damnatione
superius dicta teneantur obnoxiae. De talibus
ait Apostolus: Cum enim luxuriatae fuerint,
nubere in Christo volunt, habentes damnationem,
quia primam fidem irritam fecerunt.
CAP. 40.-- #De eadem re.@#
(Ex decr. Zepherini papae, capite 4.) Ut viduae non
sint in deliciis, sed, secundum Apostolum, sub potestate
episcopi vivant.
CAP. 41.-- #De eadem re.@#
( #Apostol. dicit.@# ) Praecipe, inquit, ut viduae irreprehensibiles
sint. Vidua eligatur non minus XL annorum,
in operibus bonis testimonium habens, si
filios educavit, etc. Adolescentiores viduas devita.
Cum enim luxuriatae fuerint, in Christo nubere volunt,
habentes damnationem, quia primam fidem
irritam fecerunt: simul et otiosae loquentes quod
non oportet. Volo ergo juniores nubere, procreare
filios, matresfamilias esse, nullam occasionem dare
adversario, maledicti gratia. Jam enim quaedam
conversae sunt retro Satanam
CAP. 42.-- #De feminis quarum mariti obierint, ut non cito se velent.@#
(Ex concilio Aurelian., capite 5.) De feminis quae
viros amittunt, placet ne se sicut hactenus indiscrete
velent, sed triginta dies post decessum viri
sui exspectent. Et post tricesimum diem per consilium
episcopi sui, vel, si episcopus absens fuerit,
consilio aliorum religiosorum sacerdotum suorumque
amicorum id quod eligere debent eligant: et ut
rogetur princeps a sacro conventu, ut hi qui publicam
egerunt poenitentiam, et feminae quae viros
amittunt, sua auctoritate donec deliberent quid
agant tueantur, et specialiter pro his capitula fieri,
et legis mundanae capitulis inserenda decrevimus.
CAP. 43.-- #Ut viduitatis professio coram episcopo fiat.@#
(Ex concil. Arausic., capite 6.) Viduitatis servandae
professionem coram episcopo in secretario habitam,
imposita coram episcopo veste viduali, non esse
violandam, ipsam talis professionis desertricem
merito esse damnandam decernimus.
CAP. 44.-- #Ut nullus vetet vel jubeat viduas vel virgines nubere.@#
(Ex concilio Toletan., capite 10.) Pro consulto castitatis,
quod maxime hortamento concilii proficere
debeat, annuente glorioso domino nostro Recaredo
rege, hoc sanctum affirmat concilium, ut viduae
quibus placuerit tenere castitatem | null | 72723980-cf71-4a60-9614-e471e8a333ea | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, nulla vi ad nuptias
iterandas venire cogantur. Quod si priusquam
profiteantur continentiam, nubere elegerint,
illis nubant quos propria voluntate voluerint habere
maritos. Similis conditio et de virginibus habeatur,
nec contra voluntatem parentum vel suam cogantur
maritos accipere. Si quis vero propositum castitatis
viduae vel virginis impedierit, a sancta communione
et a liminibus ecclesiae habeatur extraneus.
CAP. 45.-- #De viduis propositum relinquentibus.@#
( #Ex epist. Greg. papae missa ad Bonifacium.@# ) Viduas
a proposito discedentes viduitatis, super quibus nos
consulere voluit dilectio tua, frater charissime, credo
te nosse a sancto Paulo, et a multis sanctis Patribus,
nisi convertantur, olim esse damnatas. Quas et nos
apostolica auctoritate damnandas, et a communione
fidelium atque a liminibus ecclesiae arcendas fore
censemus, usquequo obediant episcopis suis et ad
bonum quod coeperunt invitae aut voluntariae revertantur.
De virginibus autem non velatis, si deviaverint,
a sanctae memoriae praedecessore nostro papa
Innocentio taliter decretum habemus: Hae vero
quae necdum sacro velamine tectae, tamen in proposito
virginali semper se simulaverunt permanere,
licet velatae non fuerint, si nupserint, aliquanto
tempore his agenda poenitentia est: quia sponsio
carum a Domino tenebatur. Si enim inter homines
solet bonae fidei contractus nulla ratione dissolvi,
quanto magis ista pollicitatio, quam cum Deo pepigit,
solvi sine vindicta non poterit? etc. Nam si virgines
nondum velatae taliter poenitentia publica
puniuntur et a coetu fidelium usque ad satisfactionem
excluduntur, quanto potius viduae quae perfectioris
aetatis, et maturioris sapientiae, atque consilii
existunt, virorumque consortio multoties usae sunt,
et habitum religionis assumpserunt, et demum apostataverunt,
atque ad priorem vomitum sunt reversae,
a nobis et ab omnibus fidelibus a liminibus
ecclesiae et a coetu fidelium, usque ad satisfactionem,
sunt eliminandae et carceribus tradendae, qualiter
juxta beatum apostolum Paulum, tradentes
hujusmodi hominem Satanae, ut spiritus salvus sit
in die Domini? De talibus enim et Dominus per
Moysen loquitur dicens: Auferte malum de medio
vestri. De quibus et per Prophetam ait: Laetabitur
justus cum viderit vindictam, manus suas lavabit
in sanguine peccatoris. De talibus namque et eorum
similibus atque eisdem consentientibus dicitur:
quia non solum qui faciunt, sed etiam qui consentiunt
facientibus, rei sunt.
CAP. 46.-- #Ut viduae velatae ad nuptias ire non debeant.@#
#(Ex decr. Gelasii papae ad Sicilienses episcopos
missis, capite 9.)@# Neque viduas ad nuptias transire
patimur, quae religioso proposito diuturna observatione
permanserunt. Similiter virgines nubere prohibemus,
quas annis plurimis in monasteriis aetatem
peregisse contigerit.
CAP. 47.-- #De vidua quae sub obtentu religionis velum ad tempus sibi imposuerit.@#
(Ex epist. Nicolai papae, capite 5.) Nicolaus episcopus
servus servorum Dei, reverendissimo et sanctissimo
confratri nostro Adalwino sanctae Vivenensis
Ecclesiae archiepiscopo. Quod autem interrogasti
de femina quae post obitum mariti sui velamen
sacrum super caput suum imposuit, et finxit se sub
eodem velamine sanctimonialem esse, postea vero
ad nuptias rediit, bonum mihi videtur quia per
hypocrisim ecclesiasticam regulam conturbare voluit,
et non legitime in voto suo permansit, ut poenitentiam
agat de illusione nefanda, et revertatur ad id quod
spopondit, et in sacro ministerio inchoavit. Nam si
consenserimus quod omnia sacramenta ecclesiastica
quisque, prout vult, fingat et non vere faciat, omnis
ordo ecclesiasticus conturbatur, nec catholicae fidei
jura consistunt, nec canones sacri rite observantur.
Quid enim profuit Simoni Mago baptismum sacrum
ficte suscipere, et in Christianitate permansurum se
finxisse, cum per apostolum fraude ejus detecta,
quod sibi futurum esset praenuntiatum est. Ait
enim: Pecunia tua tecum sit in perditione; cor
enim tuum non est rectum coram Deo: poenitentiam
itaque age ab hac nequitia tua, et roga Deum
ut forte remittatur tibi haec cogitatio cordis tui. In
felle enim amaritudinis, et obligatione iniquitatis
video te esse. Ideo tales, nisi resipiscant, spirituali
gladio percutere censemus. Non enim fas est Spiritui
sancto mentiri, sicuti Ananias et Sapphira mentiti
sunt, et statim perierunt.
CAP. 48.-- #De viduis et puellis quae in domibus propriis habitum religionis susceperunt.@#
(Ex concilio Toletan. IV, capite 57.) De viduis et
puellis quae habitum religionis in domibus propriis
tam a parentibus quam per se mutaverunt | null | 05bc1b04-702b-4331-a702-ea2dde7174a1 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, si postea
contra instituta Patrum, vel praecepta canonum,
conjugia crediderint copulanda, tandiu utrique
habeantur a communione suspensi, quousque quod
illicite perpetraverunt emendare neglexerint, a
communione vel omnium Christianorum convivio
in perpetuum sint sequestrati.
CAP. 49.-- #Quod sanctus Gregorius quamdam feminam velatam quae sacrum propositum transgressa est, comprehendi jusserit.@#
( #Ex reg. Greg. ad Sepontium episcop.@# ) Si custos
religiosi habitus fuisses, aut esse nosses episcopus,
filiam gloriosae memoriae Tulliani magistri militiae,
te illic posito, nec projectis religiosis vestibus ad
saecularem reverti habitum, nec ad nos licuisset
perversam epistolam destinare. Sed quia nimia desidia
ac torpore deprimeris, in tuo dedecore res ad
praesens illicita impune commissa est. Nam sicut
praefati sumus, si sollicitus esses, prius ad nos ultio
mulieris pravissimae, quam culpa debuit pervenire.
Quia ergo tantum hebes, tantumque es negligens, ut
nisi canonicam vitae fueris coercitionem expertus, in
aliis districtionem et disciplinam nescias custodire,
qualiter debeas esse sollicitus, congruo tibi, si Domino
placuerit, tempore demonstramus. Praesentia
igitur scripta suscipiens evigila, et excitatus saltem
exsequere quod pressus nunc usque ignavia distulisti.
Instantiae ergo tuae sit, praedictam mulierem
una cum Sergio defensore comprehendere, et statim
non solum ad male contemptum habitum sine
excusatione aliqua revocare, sed etiam in monasterio
ubi omnino districte valeat custodiri detrudere,
et ita omnem circa illam sollicitudinem exhibere, ut
quam sit netarium quod commisit, ex tua possit districtione
cognoscere. Qua in re si quis, quod non
credimus, laicorum aliquo tibi ingenio tentaverit
obsistendum, a sanctissimae eum communionis participatione
suspende, nobisque renuntiare festina,
ut quantum sit exsecrabile quod praesumit, postquam
consideratione propria non advertit, emendationis
qualitate cognoscat. In his autem omnibus ita cautum
ac stude vigilantem te ostendere, ut culpam
tuam non geminare neglectus, sed aliquantisper
valeat et sollicitudo minuere.
CAP. 50.-- #De viduis velatis, si voluptatibus carnis inservire accusantur.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 2.) Ut illae quae quasi
sanctimoniales sub velamine religionis degere videntur,
sed potius in deliciis viventes, mortuae in
divinis oculis computantur, per provincias discurrentes,
curiosae et verbosae, si libidinibus caeterisque
carnis voluptatibus inservire accusantur, si manifeste
detegi potuerint, episcopali auctoritate et regia
potestate in talibus locis residere sub testimonio religioso
cogantur, ubi poenitentiam si fecerint dignam,
assequantur etiam fructuosam. Si enim manifeste
detegi non valuerint, erga Ecclesiam suae
opinionis malam famam canonice purgare cogantur:
et ut religiosius de caetero vivant, et in monasteriis
conversentur, episcopali decreto et regia potestate
coerceantur. De his etiam Apostolus dicit: Quae cum
fornicatae fuerint, in Christo nubere volunt.
CAP. 51.-- #Ut sacrilegi dijudicentur, qui se sacratis feminis miscuerint.@#
(Ex concilio Arelatensi, capite 7.) Sciendum est
omnibus quod Deo sacratarum feminarum corpora
per votum propriae sponsionis et verba sacerdotis
Deo consecrata templa esse Scripturarum testimoniis
comprobantur, et ideo violatores earum sacrilegi
ac juxta Apostolum filii perditionis esse noscuntur.
CAP. 52.-- #De his qui sanctimoniales virgines, viduas velatas rapiunt.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 8.) Qui sanctimoniales
virgines vel viduas rapiunt, et progressu etiam
criminis in conjugium sumunt, publicae poenitentiae
subigantur. Ipsae vero feminae locis congruis poenitentiae
retrudantur, et ad habitum religionis redire
cogantur. Ipse autem incestuosus sine spe uxoriae
copulationis perenniter maneat, nisi nescisse se velatam
expurgare potuerit. Si vero, quod absit! conjugia
iterare praesumpserint, acriori subdantur vindictae,
et amplius propellantur. Qui si forte obedire
monitis salutaribus notuerint, anathematizentur.
CAP. 53.-- #Ut clerici seu laici cum bono testimonio cum sacris puellis loqui debeant.@#
#(Ex concilio Spalensi, capite 10)@#. Haec cautela circa
omnes servetur, ut laici remoti a peculiaritate virginum,
nec usque ad vestibulum habeant accedendi
familiare permissum, nec ipse qui praeest cum
sola colloqui debet, sed sub testimonio duarum aut
trium sororum, ita ut rara sit accessio, brevisque
locutio.
CAP. 54.-- #Quod mulieres velatae, in monasteriis, aut in domibus suis habitum observent.@#
(Ex decr. Eugenii papae capite 28.) Mulieres obtentu
religionis velatae; aut in monasterio regulariter
vivant, aut in domibus suis susceptum habitum
caste observent.
CAP. 55.-- # | null | 8c886d24-4afa-42d4-97d7-52c676ea130c | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Ut adolescentiores viduae, vel sanctimoniales, ab episcopo non negligantur@#
(Ex concilio Carthag., capite 102.) Ad reatum episcopi
pertinet, vel presbyteri qui parochiae praeest,
si sustentandae ab Ecclesia vitae praesentis causa
adolescentiores viduae vel sanctimoniales eorum
familiaritatibus subjiciantur.
CAP. 56.-- #Ut unusquisque episcopus clericos in suo episcopio vagantes, ad suum episcopum redire faciat.@#
(Ex concilio Mogunt., capite 19.) Ut unusquisque
episcopus in sua parochia diligenter presbyteros vel
clericos inquirat, unde sint: et si aliquem fugitivum
invenerit, ad suum episcopum redire faciat.
CAP. 57.-- #De clericis vagis.@#
(Ex eodem capite 18.) De clericis vagis, seu deacephalis,
id est, de his qui sunt sine capite, neque
in servitio Domini nostri, neque sub episcopo, neque
sub abbate, sed sine canonica vel regulari vita
degentes, ut in libro officiorum secundo, cap. tertio,
de his dicitur: Hos neque inter laicos, et inter
saecularium officiorum studia, neque inter clericos
religio tentat divina, sed solutos atque oberrantes,
sola turpis vita complectitur et vaga: quique dum
nullum metuunt, explendae voluptatis suae licentiam
sectantur, et quasi animalia bruta libertate ac dedesiderio
feruntur, habentes signum religionis, non
religionis officium, hypocentauris similes, neque equi
nec homines. Tales omnino praecipimus, ut ubicunque
inventi fuerint, episcopi sine ulla mora eos sub
custodia constringant canonica, et nullatenus eos
amplius ita errabundos et vagos secundum desideria
voluptatum suarum vivere permittant. Sin autem
episcopis suis canonice obedire noluerint,
excommunicentur usque ad judicium episcopi regionis
illius. Sin autem nec illi eos corrigere valuerint,
omnino sub vinculis constringantur usque
ad synodum, ut ibi eis indicetur utrum ad judicium
principis aut ad universalem synodum deferantur,
sub custodia publica.
CAP. 58.-- #Ut monachae monastice vivant, et canonice secundum canonicam vitam vivant.@#
(Ex eodem concilio cui interfuit Carolus imper., et
Ricolphus archiep., in claustr. S. Alb., capite 13.) Abbatissas autem cum sanctimomalibus omnino
recte et juste vivere censemus. Quae vero professionem
secundum regulam sancti Benedicti fecerunt,
regulariter vivant. Sin autem, canonice vivant pleniter,
et sub diligenti cura custodiam habeant, et
in claustris suis permaneant, nec foras exitum habeant.
Sed et ipsae abbatissae in monasteriis sedeant,
nec foras vadant, sine licentia et consilio episcopi
sui.
CAP. 59.-- #Ut sanctimoniales abbatissae suae sint obedientes.@#
(Ex eodem, capite 14.) Sanctimoniales, nisi forte
abbatissa sua pro aliqua necessitate incumbente
mittente, nequaquam de monasterio egrediantur.
Hae vero quae famulos aut famulas non habent, ad
exercenda negotia ad mediam monasterii portam
perveniant, et ibi coram testibus negotium suum
exerceant.
CAP. 60.-- #De feminis quae propter continentiam muliebrem mutant habitum.@#
(Ex concilio Grangen. capite 13.) Si qua mulier
propter continentiam quae putatur, habitum mutat,
et pro solito muliebri amictu virilem sumit, anathema
sit.
CAP. 61.-- #De illo qui virginitatem custodierit, nuptias autem exsecraverit.@#
(Ex eodem, capite 9.) Quicunque virginitatem custodiens,
aut continentiae studens, velut horrescens
nuptias temerat, nec propter hoc quod bonum et
sanctum est nomen virginitatis assumit, anathema
sit.
CAP. 62.-- #De feminis quae propter religionem crines totonderint.@#
(Ex eodem, capite 17.) Si qua mulier propter divinum
cultum, ut aestimat, crines attondit, quos ei
Deus ad subjectionis memoriam tribuit, tanquam
praeceptum dissolvens obedientiae, anathema sit.
CAP. 63.-- #De illis qui propter continentiam palliis vestiuntur.@#
(Ex concil. Cabillon., capite 12.) Si quis virorum
propter continentiam, quae putatur, amictu pallii
utitur, quasi per hoc habere se justitiam credens, et
despicit eos qui cum reverentia byrris et aliis
communibus et solitis vestibus utuntur, anathema
sit.
CAP. 64.-- #De illis qui virginitatem observant, et sic extolluntur.@#
(Ex eodem, capite 10.) Si quis ex his qui virginitatem
propter Deum servant extollitur adversum
conjugatos, anathema sit.
CAP. 65.-- #Quod non sit permittendum monachos et monachas in uno monasterio simul habitare.@#
( #Ex reg. Greg. papae.@# ) In nullo loco monachos et
monachas permittimus unum monasterium habere | null | d60cf2c1-0ccf-40f2-8f53-5f0393249e83 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
,
sed nec ea quae duplicia vocant, et si quid tale est.
Religiosus episcopus mulieres quidem in suo loco
studeat manere, monachos autem aliud monasterium
aedificare cogat. Sin autem plurima sint talia monasteria,
separentur in aliis monasteriis monachae,
et in aliis monachi. Res autem quas habent communes,
secundum jura eis competentia distribuantur.
CAP. 66.-- #Ut episcopus monasteria monachorum et sanctimonialium frequenter visitet.@#
(Ex concil. Rothomag., capite 3.) Ut episcopus monasteria
monachorum et sanctimonialium frequenter
introeat, et cum gravibus et religiosis personis, et in
eorum, vel in earum conventu residens, eorum vitam
et conversationem diligenter discutiat, et, si quid reprehensibile
invenerit, corrigere satagat. Sanctimonialium
etiam, pudicitiam subtiliter investiget. Et si
aliqua invenitur quae, neglecto proposito castitatis,
clerico aut laico impudenter misceatur, et in privata
custodia retrudatur, ubi quod male commisit digne
poeniteat. Interdicat etiam ex auctoritate sanctorum
canonum, ut nullus laicus aut clericus in earum
claustris et secretis habitationibus accessum habeat,
neque presbyteri, nisi tantum ad missam, expleta
missa ad ecclesias suas redeant. Omnibus praeterea
publice et privatim denuntiet, quantum piaculum
sit, qui sponsam Christi vitiare praesumit. Si
enim ille reus tenetur qui sponsam hominis violat,
quanto magis reus majestatis efficitur qui sponsam
omnipotentis Dei corrumpit?
CAP. 67.-- #Ut abbates in potestate episcoporum consistant.@#
(Ex concilio Aureliano, capite 4.) Abbates pro humilitate
religionis in episcoporum potestate consistant,
et si quid extra regulam fecerint, ab episcopis
corrigantur. Non semel, sed saepius in anno, episcopi
visitent monasteria monachorum, et si quid
corrigendum fuerit, corrigant. Monachi autem abbatibus
omni obedientia et devotione subjaceant.
Quod si quis per contumaciam exstiterit indevotus,
ac per loca aliqua vagari, aut peculiare aliquod habere
praesumpserit, omnia quae acquisierit ab abbatibus
auferantur secundum regulam monasterio
profutura. Ipsi autem qui fuerint pervagati, ubi
inventi fuerint, cum auxilio episcopi tanquam fugaces
sub custodia revocentur et constringantur.
CAP. 68.-- #De monachis qui filios procreaverint.@#
( #Ex dictis S. Isidor.@# ) Monachi filios procreantes
in carcere recludantur, tantum facinus continua lamentatione
deflentes, ut eis vel ad mortem sola misericordia
in communionis gratia possit indulgeri.
CAP. 69.-- #De sanctimonialibus quae vim barbaricam pertulerunt.@#
(Ex decr. Leonis papae, capite 49.) De his autem
quae, in sacro virginitatis proposito constitutae, barbaricam
pertulere violentiam, et integritatem pudoris
non in animo sed corpore perdiderunt, ea nobis
videtur servanda moderatio, ut neque in viduarum
dejiciantur gradum, neque in sacrarum et perseverantium
virginum numero censeantur. Quibus si
in omnibus virginalibus observationibus perseverant,
et castimoniae soliditatem mente custodiunt, sacramentorum
non est neganda communio: quia
injustum est illas in eo vel argui, vel notari, quod
non voluntas admisit, sed vis hostilis eripuit.
CAP. 70.-- #De quadam abbatissa quae se proclamaverat super militibus in claustro suo hospitantibus.@#
(Ex regis. Greg. ad Fortunatum episcopum Neapolit.,
capite 112) Insinuavit nobis latrix praesentium Agnella
abbatissa, quod intra monasterium ipsius milites
hospitentur. Et omnino de fraternitatis vestrae sollicitudine
mirati sumus, cur hoc patienter tulerit,
et non illud cum omni celeritate fecerit emendari.
Unde hortamur, ut vel nunc studii vestri sit instanter
eis quorum interest imminere, quatenus
sine aliqua exinde excusatione tollantur, et nullus
illic ulterius meatum accipiat, nec callidus hostis
occasionem inveniens, de deceptione religiosi habitus,
quod absit! valeat exsultare.
CAP. 71.-- #Quod res ecclesiasticae ad laicos disponendae non respiciant.@#
(Ex concilio apud Compendium, capite 10.) Synodali
decreto sancitum est, ne laici vel saeculares de viris
Deo dicatis Ecclesiaeque facultatibus aliquid ad se
putent vel praesumant praeter reverentiam pertinere,
quorum quarumque sacerdotibus disponendi indiscusse
a Deo cura commissa docetur. Si quis contra
haec venire praesumpserit. anathemate feriatur.
CAP. 72.-- #De eadem re.@#
(Ex eodem, capite 3.) De viris Deo dicatis vel
ecclesiasticis facultatibus aliquid disponendi, nulla
legitur laicis, quamvis religiosis, unquam attributa
facultas.
CAP. 73.-- #Ut abbates ad synodum ire non cogantur, nisi pro rationabili re.@#
(Ex concilio Turonensi, capite 11.) Episcopus non
debet abbatem cogere | null | dfeed734-9aa6-4532-9f1c-a5e3b54b3fb3 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
ad synodum ire, nisi aliqua
rationabilis causa consistat.
CAP. 74.-- #Ut congregationes monachorum sine collaudatione episcopi fieri non liceat.@#
(Ex concilio Epaonensi, capite 10.) Cellulas novas
aut congregatiunculas monachorum absque notitia
episcopi prohibemus institui.
CAP. 75.-- #De virginibus sacris, quae parentibus privantur.@#
(Ex concilio Africano, capite 11.) Ut virgines sacrae,
si parentibus a quibus custodiebantur privatae
fuerint, ab episcopo custodiantur. Ubi autem episcopus
absens est, providentia gravioribus feminis
commendetur, ut simul habitantes invicem se custodiant,
ne, passim vagando, Ecclesiae laedant existimationem.
CAP. 76.-- #Qui religiosis feminis praeponendus sit.@#
(Ex concilio Carthaginensi, capite 97.) Qui religiosis
feminis praeponendus sit, ab episcopo probetur.
CAP. 77.-- #De sanctimonialibus, quid in claustro facere debeant.@#
(Ex concilio Moguntino, capite 6.) Sanctimoniales
in monasterio constitutae habeant studium in legendo
et in cantando, et horas canonicas solemniter
pariter celebrent, et omnes, exceptis quas infirmitas
tenet, in dormitorio dormiant, et omnibus diebus
ad capitulum et ad collationes veniant, et regulam a
sanctis Patribus illis constitutam diligenter observent.
CAP. 78.-- #Nullus laicus claustra sanctimonialium ingrediatur, nisi ad opera exercenda.@#
(Ex eodem, capite 16.) Nullus vassus abbatissae, nec
minister aliquis, nec clericus, nec laicus claustra
ancillarum Dei ingrediatur, nisi forte quando necessitas
operandi incumbit.
CAP. 79.-- #Janitrix claustri non eligatur, nisi testimonium habeat bonum.@#
(Ex eodem, cap. 15.) Portaria non eligatur, nisi
quae aetate matura sit, et testimonium habeat bonum,
et vitae probabilis sit.
CAP. 80.-- #Ut abbatissa, nisi per licentiam sui episcopi a monasterio non egrediatur.@#
(Ex concilio Gangren., capite 9.) Abbatissa nequaquam
de monasterio egrediatur, nisi per licentiam
episcopi sui. Et si quando foras pergit, de sanctimonialibus
quas secum ducit curam maximam habeat,
ut nulla eis detur occasio peccandi.
CAP. 81.-- #Ut unus abbas duobus monasteriis praeesse non debeat.@#
(Ex concilio Arausic., capite 54.) Unum abbatem
duobus monasteriis interdicimus praesidere.
CAP. 82.-- #Ut monachi compatres non habeant.@#
(Ex concilio Augustodunensi, capite 5.) Ut monachi
vel monachae compatres habere non praesumant.
CAP. 83.-- #Quod feminae in conventu docere non debeant.@#
( #Ex concilio Carthaginensi.@# ) Mulier quamvis docta
in conventu docere non audeat.
CAP. 84.-- #Ut femina poenitentiam dare non debeat, nec sedere inter sacerdotes in convivio.@#
(Ex concilio Remensi, praesente Ludovico imperatore,
capite 5.) Femina non det poenitentiam, nec
corporale cum oblatione, nec calicem super altare
ponat, nec inter ordinatos stet in ecclesia, nec sedeat
inter sacerdotes in convivio.
CAP. 85.-- #De mulieribus virorum causas discutientibus.@#
(Ex concil. Nanneten., cap. 8.) Cum Apostolus
dicat: Mulieres in ecclesia taceant: non enim permittitur
eis loqui, turpe est enim mulieri in ecclesia
loqui: mirum videtur, quod quaedam mulierculae
contra divinas humanasque leges, attrita fronte
impudenter agentes, placita generalia et publicos
conventus indesinenter adeunt, et negotia regni
utilitatesque reipublicae magis perturbant quam
disponant, cum indecens sit, et etiam inter barbaras
gentes reprehensibile, mulieres virorum causas discutere,
et quae de lanificiis suis, et operibus textrilibus,
et mulieribus inter genitiarias suas residentes
debuerant disputare, in conventu publico ac si in
curia residentes, senatoriam sibi usurpant auctoritatem.
Quae ignominiosa praesumptio fautoribus magis
imputanda videtur, quam feminis. Unde quia
divinae leges, ut supra monstratum est, hoc contradicunt,
et humanae nihilominus idipsum prohibent,
ut feminae nihil aliud prosequantur in publico, quam
suam causam. Ait enim lex Theodosiana: Nulla ratione
femmae amplius quam suas causas agendi habeant
potestatem, nec alicujus causam a se noverint
prosequendam: idcirco ex auctoritate canonica interdicimus,
ut nulla sanctimonialis virgo, vel vidua,
conventus generales adeat, nisi a principe fuerit
evocata aut ab episcopo suo: nisi forte propriae
necessitatis ratio impulerit, et hoc ipsum cum licentia
et nuntio episcopi sui.
CAP. 86.-- #Quod abbas pro humiliatione locum suum relinquere possit.@#
(Ex concil. Mongunt. cap. | null | ac20f7ae-c99c-491d-b5f8-f4f38056d283 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
18.) Abbas potest pro
humiliatione, et cum permissione episcopi, locum
suum relinquere: tamen fratres eligant sibi abbatem
de ipsis si habeant, sin autem de extraneis. Nec
episcopus debet abbatem violenter retinere in loco
suo. Congregatio debet eligere sibi abbatem post
mortem abbatis sui, vel eo vivente, si ipse discesserit,
vel peccaverit. Ipse enim non potest aliquem ordinare
de suis propinquis vel amicis, sine voluntate
fratrum.
CAP. 87.-- #Quod laicus in ecclesia lectionem recitare non debeat.@#
(Ex eodem, cap. 19.) Laicus non debet in ecclesia
lectionem recitare, nec alleluia dicere, nisi psalmos
tantum et responsoria sine alleluia.
CAP. 88.-- #Quod non liceat episcopo abstrahere rem monasterii, quamvis erga se peccaverit abbas.@#
(Ex eodem, cap. 20.) Episcopo non licet tollere
possessionem monasterii, quamvis peccaverit abbas,
sed mittat eum in aliud monasterium, in potestatem
alterius abbatis.
CAP. 89.-- #Ne monachi placita saecularia adeant.@#
(Ex eodem, cap. 21.) Ac deinde decrevimus, sicut
sancta regula dicit, ut monasterium ubi fieri possit,
per decanos ordinetur: quia illi praepositi saepe in
elationem incidunt, et in laqueum diaboli. Hoc tamen
omnino volumus, ut non monachi ad saecularia placita
ullatenus veniant, neque ipse abbas sine licentia
episcopi sui, et cum necessitas exigit, tunc per
jussionem et consilium episcopi sui illuc vadat. Nequaquam
tamen contentiones aut lites aliquas ibi
movere praesumat, sed quidquid quaerendum, vel
etiam respondendum sit, per advocatos suos hoc faciat.
Abbates et monachi usque ad interrogationem
silentium habeant, et cum interrogantur, cum humilitate
et reverentia respondeant. Alias querelas
omnino devitent. In eorum claustro permaneant,
nullusque ex eis foras vadat, nisi per necessitatem
ab abbate mittatur in obedientiam: nec foris manducet
neque bibat sine permissione abbatis, nec ad
convivia saecularia vadat.
CAP. 90.-- #De negotio saeculari.@#
(Ex eodem, cap. 22.) Ministri autem altaris Domini,
vel monachi, nobis placuit, ut a negotiis saecularibus
omnino abstineant. Multa sunt ergo negotia
saecularia, de his tamen pauca perstringamus, ad
quae pertinet omnis libido, non solum immunditia
carnis sed etiam omnis carnalis concupiscentia.
Quidquid plus justo appetit homo, turpe lucrum est:
munera injusta accipere vel etiam dare pro aliquo
saeculari conquaestu, pretio aliquem conducere,
contentiones, et lites, et rixas amare, in placitis saecularibus
disputare, excepta defensione orphanorum
et viduarum, conductores aut procuratores esse
saecularium rerum, turpis verbi vel facti jocularem
esse, vel jocum saecularem diligere, aleas amare
ornamentum inconveniens proposito suo quaerere,
in deliciis vivere velle, gulam et ebrietatem sequi,
pondera injusta vel mensuras habere, negotium injustum
exercere. Nec tamen justum negotium est
est contradicendum propter necessitates diversas:
quia legimus sanctos apostolos negotiasse, et in regula
S. Benedicti praecipitur praevidere, per quorum
manus negotium monasterii transeat. Canes et aves
sequi ad venandum, et in omnibus quibuslibet causis
superfluum esse. Ecce talia et his similia ministris
altaris Domini necnon et monachis omnino
contradicimus. De quibus dicit Apostolus: Nemo militans
Deo implicat se negotiis saecularibus.
CAP. 91.-- #De clericis injuste tonsuratis.@#
(Ex eodem, cap. 23.) De clericis vero hoc statuimus,
ut hi qui hactenus inventi sunt sive canonico
sive in monachico ordine tonsurati sine eorum voluntate,
si liberi sunt, ut ita permaneant, et deinceps
cavendum ut nullus tondeatur, nisi legitima aetate,
et spontanea voluntate, vel cum licentia domini sui,
vel consensu parentum.
CAP. 92.-- #Ut episcopi sive abbates, ante se joca turpia fieri non permittant.@#
(Ex eodem, cap. 24.) Ut episcopi et abbates ante
se joca turpia facere non permittant, sed pauperes
et indigentes secum ad mensam habeant, et lectio
divina ibi personet, et sumant cibum cum benedictione,
et laude Domini secundum Apostolum: Sive
manducatis sive bibitis, omnia in laude Dei faciatis.
CAP. 93.-- #De illis qui ab episcopo seu ab aliis avaritiae causa seducti se totonderunt.@#
(Ex eodem, cap. 25.) Constituit sane sacer iste
conventus, ut episcopi sive abbates, qui non in fructum
animarum, sed in | null | c3076464-8349-435b-aca9-41b6a363da9b | latin_170m_raw | null | None | None | None |
avaritiam et turpe lucrum
inhiantes, quoslibet homines illectos circumveniendo
totonderunt, et res eorum tali persuasione non solum
acceperunt, sed potius surripuerunt, poenitentiae
canonicae sive regulari, utpote turpis lucri sectatores,
subjaceant: hi vero qui vanis promissionibus
illecti, vel quibuslibet machinationibus
persuasi, mentis inopes effecti, rerum suarum domini
esse nescientes, comam deposuerunt, in eo
quod coeperunt perseverare cogantur. Res namque
quae ab illectis et negligentibus datae, ab avaris et
negligentibus non solum acceptae sed raptae noscuntur,
haeredibus reddantur, qui dementia parentum,
avaritia incentorum exhaeredati esse noscuntur. Si
vero nescientibus episcopis aut abbatibus, ministri
eorum, quilibet videlicet in clero, hoc fecisse convincuntur,
episcopi et abbates, desidia: illi vero
rapacitate et avaritia, judicentur. Hoc vero quod
quis Deo juste et rationabiliter de rebus suis offert,
firmiter Ecclesia tenere debet.
CAP. 94.-- #Ut abbatissa magnam curam habeat de congregatione sua.@#
(Ex eodem, cap. 26.) Abbatissa diligentem habeat
curam de congregatione sibi commissa, et provideat
ut in lectione et in officio, et in modulatione psalmorum
ipsae sanctimoniales strenuae sint, et in omnibus
operibus bonis illa eis ducatum praebeat, utpote
pro animabus earum rationem redditura in conspectu
Domini: et stipendia sanctimonialibus praebeat
necessaria, ne forte per indigentiam cibi aut potus
peccare compellantur.
CAP. 95.-- #Ut sanctimoniales in domibus suis cum aliquibus masculis manducare vel bibere non praesumant.@#
(Ex eodem, cap. 27.) Non debere sanctimoniales
in propriis mansionibus cum aliquibus masculis,
clericis sive laicis consanguineis sive extraneis
bibere sive comedere: sed si quando id agendum
est, in auditorio agatur, et cum nullo masculo eis
colloquium habere liceat, nisi in auditorio, et ibi coram
testibus idoneis.
CAP. 96.-- #Qualiter indignus abbas a suo separetur officio.@#
(Ex concil. Tribur. cui interfuit rex Arnolphus,
cap. 15.) Si quis autem abbas cautus in regimine
et humilis, castus sobriusque, misericors, discretus
non fuerit, ac divina praecepta verbis et exemplis
non ostenderit, ab episcopo in cujus territorio consistit,
et a vicinis abbatibus et caeteris Deum timentibus
a suo arceatur honore, etiam si omnis congregatio
vitiis suis consentiens abbatem eum habere
voluerit.
CAP. 97.-- #De clericis qui tonsuras dimiserint, et uxores acceperint.@#
(Ex eodem concil., praesente Arnolpho rege, cap. 16.) Clericus si tonsura dimissa uxorem acceperit, qui
quidem sit sine gradu nec ad monasterium aliquod a
parentibus traditus, si uxorem habere permittitur,
iterum tonderi cogatur, nec in vita sua tonsuram
negligere audeat. Quem autem progenitores ad monasterium
tradiderunt, et in Ecclesia coepit cantare,
et legere, nec uxorem ducere, nec monasterium deserere
poterit, sed si discesserit, reducatur. Si tonsuram
dimiserit, rursum tondeatur, uxorem si usurpaverit,
dimittere compellatur.
CAP. 98.-- #De puellis quae se ante legitimos annos sua sponte sacrae religioni tradiderint.@#
(Ex eodem, cap. 17.) Puella si ante duodecim annos
aetatis sponte sua sacrum sibi velamen assumit,
possunt statim parentes vel tutores ejus id factum
irritum facere, si volunt. At si annum et diem id dissimulando
consenserint, ulterius nec ipsa, nec illi
mutare hoc poterunt. Porro si in fortiori aetate adolescentula,
vel adolescens servire Deo elegerint,
non est potestas parentibus hoc prohibendi.
CAP. 99.-- #De illo qui filiam, aut neptem, vel parentem suam Deo omnipotenti offerri voluerit.@#
(Ex eodem, cap. 6.) Quicunque filiam suam, aut
neptem, vel parentem Deo omnipotenti offerri voluerit,
licentiam habeat: sin autem, virum accipiat,
domi infantes suos nutriat, et non aliam infra monasterium
mittere nutriendi gratia praesumat, nisi
eam quam firmiter in ipso loco, in Dei servitio perseverare
voluerit, secundum instituta sanctorum Patrum,
seu secundum canonicam auctoritatem.
CAP. 100.-- #De eadem re.@#
(Ex eodem, cap. 7.) Omnino prohibemus, ut nullus
filium aut nepotem, vel parentem suum in monasterio
puellarum ad nutriendum commendare praesumat,
nec quisquam illum ibi suscipere audeat.
CAP. 101.-- #De abbate qui feminas in monasterio suo festivitates celebrare permiserit.@#
( #Ex concilio Urbico.@# ) Si abbas mulierem in monasterium | null | 5b6280fd-cf0d-417f-b33c-f42a63f5d149 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
suum ingredi permiserit, aut festivitates
aliquas ibidem spectare, tribus mensibus in alio
monasterio retrudatur, pane et aqua tantum contentus.
FINIS LIBRI OCTAVI.
LIBER NONUS. INDEX CAPITULORUM
CAP. 1. Quod aliud sit uxor, aliud concubina, nec
erret quisquis filiam suam in matrimonium concubinam
habenti tradiderit.
2. Qualis uxor legitima esse debeat.
3. Ut nullus occulte nuptias celebret.
4. Quo tempore nuptiae celebrandae sint.
5. Qualiter benedicantur a sacerdote sponsus et
sponsa.
6. Ut nullum conjugium sine dote fiat.
7. Ut sponsus et sponsa ante nuptias a sacerdote
benedicantur.
8. De primo conjugio.
9. Quod vir fidelis a muliere infideli separari non
debeat.
10. Ut in Christianorum nuptiis non saltetur.
11. Ut viduam nemo furetur in uxorem.
12. Ut virginem nemo furetur in uxorem.
13. De virgine vel vidua furata.
14. De virginibus quae virginitatem ante nuptias non
custodierint.
15. Quod nulli liceat concubinam habere.
16. De illis qui ante nuptias concubinas habuerint.
17. Item de concubinis.
18. De ancilla, si proprio domino suo legitima fieri
possit.
19. De illo qui servum suum et ancillam in matrimonium
conjunxerit.
20. De multinubis.
21. Quod secunda conjugia saecularibus non negentur,
quibus tamen ad clerum minime venire conceditur.
22. De illis qui in plurimas nuptias inciderunt.
23. De illis qui tertio nuptias celebraverint.
24. De bigamis.
25. De numero maritorum.
26. De ingenuo homine, si alterius ancillam pro in
genua, acceperit, et post ancillam eam esse intellexerit.
27. De femina ingenua, si servum maritum acceperit.
28. De legitime conjunctis, si alter illorum in amentiam
devenerit.
29. De legitimis matrimoniis servorum.
30. Si furiosi matrimonia contraxerint.
31. De desponsata puella, si alter eam in matrimonium
possit accipere.
32. De his qui sponsas alienas rapiunt.
33. De his qui feminas rapiunt.
34. De eadem re.
35. De his qui rapiunt puellas sub nomine simul habitandi.
36. De puellis raptis nondum desponsatis.
37. De raptis desponsatis.
38. De eadem re.
39. De eadem re.
40. De illis qui in matrimonio sunt et concumbere
non possunt.
41. De eadem re.
42. De eadem re.
43. De eadem re.
44. De eadem re.
45. De conjugatis, qui saecularia relinquere desiderant.
46. De viro qui uxorem suam velare permiserit.
47. De muliere, si sine licentia viri sui velum sibi
imposuerit.
48. De viro qui sine uxoris permissu monasticam
vitam susceperit.
49. De regina Thietbirga, quae causa religionis a regia
dignitate discedere voluerat.
50. De Lothario rege qui uxorem suam in custodia
detinebat.
51. De singulari certamine quod Lotharius molitus
est contra Thietbirgam uxorem suam.
52. De femina de adulterio inculpata, si cum marito
debet inire certamen legale, suae potestati prius
debet, etc.
53. De eadem re.
54. De illis qui in alias provincias fugerint aut suos
seniores secuti fuerint, et uxores suas domi reliquerint.
55. De feminis quae captis viris, vel in captivitatem,
etc.
56. Quod non probetur esse culpabilis qui uxorem
capti in matrimonio videtur esse sortitus.
64.
Quod neque dimissus ab uxore, neque dimissa
57. Ut si mulieres ad priores maritos redire noluerint,
velut impiae, ecclesiastica communione privandae
sunt.
58. Ut si viri de captivitate regressi, intemperantia
uxorum offensi non fuerint, et voluerint eas in
conjugio recipere liberam habeant facultatem.
59. De illo qui in paganismo uxorem suam dimiserit.
60. De baptizato, si uxor ejus infidelis converti noluerit.
61. De illo qui ante baptismum mulierem virginem
acceperat.
62. De illis feminis quae nulla causa interveniente
reliquerunt viros suos.
63. De femina quae adulterum reliquerit, et adulterum
acceperit.
72.
De illis qui interveniente repudio aliis se in matrimonio
a marito conjungantur.
65. De illo qui vivente marito conjugem illius adulterasse
accusatur, et eam post ejus mortem sumpsisse
dignoscitur.
66. De eadem re | null | af672a90-7fa7-4c4c-8671-81f15e52a96e | latin_170m_raw | null | None | None | None |
.
67. De illo qui uxorem habet, et saepius moechatus
fuerit.
68. Si laicus absolutus cum laica absoluta peccaverit.
69. De uxore quae conscio marito moechata fuerit.
70. De viro uxorem non habente, si cum uxore alterius
adulterium perpetraverit.
71. De conjugatis qui aliqua certa re discidium fecerint,
ut innupti maneant.
copulaverint.
73. Si cujus uxor constuprata fuerit, et propterea
maritus perdere illam machinaverit.
74. De eo, si quis cum uxore alterius, vivente eo, fornicatus
fuerit.
75. De ingenuo qui ingenuam acceperit uxorem, et
postea se servum fecerit.
76. De illis conjugatis, quorum leges diversae sunt.
77. Cur communicantes viri cum adulteris uxoribus
non conveniant.
78. Quod non conveniat Christianos cum haereticis
nuptialia jura contrahere.
79. Judicii examinatio.
80. Separatio incestae copulationis.
81. Reconciliatio conjugatorum.
82. De eadem re.
#Indicis capitulorum finis@#
LIBER NONUS #DE FEMINIS NON CONSECRATIS.@#
ARGUMENTUM LIBRI.
Libro hoc de virginibus et viduis Deo non sacratis,
de earum raptoribus, poenaque iis imponenda, de legitimo
matrimonio, de illegitimo concubitu ejusque
poenitentia tractatur.
CAP. 1.-- #Quod aliud sit uxor, aliud concubina, nec erret quisquis filiam suam in matrimonium concubinam habenti tradiderit.@#
(Ex decr. Leonis papae, capite 18.) Non omnis mulier
viro juncta uxor est viri, quia nec omnis filius
haeres est patris. Nuptiarum autem foedera inter
ingenuos sunt legitima, et inter aequales multo prius
hoc ipsum Domino constituente, quam initium Romani
juris existeret. Itaque aliud est uxor, aliud
concubina, sicut aliud est ancilla, aliud libera. Propter
quod etiam Apostolus ad manifestandam harum
personarum discretionem testimonium ponit ex
Genesi, ubi dicitur Abrahae: Ejice ancillam et
filium ejus: non enim haeres erit filius ancillae cum
filio meo Isaac. Unde cum societas nuptiarum ita
ab initio constituta sit, ut praeter sexuum conjunctionem
haberet in se Christi et Ecclesiae sacramentum,
dubium non est eam mulierem non pertinere
ad matrimonium, in qua docetur nuptiale non fuisse
mysterium. Igitur cujuslibet loci laicus, si filiam
suam viro habenti concubinam in matrimonium dederit,
non ita accipiendum est quasi eam conjugato
dederit, nisi forte illa mulier et ingenua facta, et
dotata legitime, et publicis nuptiis honestata videatur;
quia paterno arbitrio viris conjunctae carent
culpa, si mulieres quae a viris habebantur in matrimonio
non fuerunt, quia aliud est nupta, aliud concubina.
CAP. 2.-- #Qualis uxor legitima esse debeat.@#
( #Ex epistola Leonis papae.@# ) Qualis esse debeat uxor
quae habenda est secundum legem: virgo casta et
desponsata in virginitate, et dotata legitime, et a
parentibus tradita, et a sponso et a paranymphis
accipienda, et ita secundum legem et Evangelium
publicis nuptiis honeste in conjugium liquide sumenda:
et omnibus diebus vitae nisi ex consensu et
causa vacandi Deo nunquam propter hominem separanda,
et si fornicata fuerit dimittenda; sed illa
vivente altera non deducenda, quia adulteri regnum
Dei non possidebunt, et poenitentia illius per scripturas
recipienda.
CAP. 3.-- #Ut nullus occulte nuptias celebret.@#
(Ex decr. Hormisdae papae, capite 6.) Ut nullus
fidelis cujuscunque conditionis sit occulte nuptias
faciat, sed, benedictione a sacerdote accepta, publice
nubat in Domino.
CAP. 4.-- #Quo tempore nuptiae celebrandae sint.@#
(Ex concilio Hilerdensi, cap. 3.) Quod non oporteat
a Septuagesima usque in octavas Paschae, et
tribus hebdomadibus ante festivitatem sancti Joannis
Baptistae, et ab Adventu Domini usque post Epiphaniam
nuptias celebrare. Quod si factum fuerit, separentur.
CAP. 5.-- #Qualiter benedicantur a sacerdote sponsus et sponsa.@#
(Ex concilio apud Valentias, capite 101.) Sponsus
et sponsa cum benedicendi sunt, a sacerdote, a parentibus,
vel a paranymphis in ecclesia sacerdoti
offerantur, et cum benedictionem acceperint, eadem
nocte pro reverentia ipsius benedictionis in virginitate
permaneant.
CAP. 6.-- #Ut nullum conjugium sine dote fiat.@#
(Ex concilio Arelatensi, capite 6.) Nullum sine dote
fiat conjugium, juxta possibilitatem fiat dos, nec
sine publicis nuptiis quisquam nubere vel uxorem
ducere praesumat.
CAP. 7.-- #Ut sponsus et sponsa ante | null | 8c925ba0-0c5e-4e87-a2bb-5324efe2fbd4 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
nuptias a sacerdote benedicantur.@#
(Ex decr. Sotheris papae, capite 5.) Ut sponsus ac
sponsa cum precibus et oblationibus a sacerdote
benedicantur, et legibus sponsetur ac donetur, et a
paranymphis custodiatur, et publice solemniterque
accipiatur. Biduo etiam ac triduo abstineant se,
et doceantur ut castitatem inter se custodiant, certisque
temporibus nubant, ut filios non spurios sed
haereditarios Deo et saeculo generent.
CAP. 8.-- #De primo conjugio.@#
(Ex concil. Mediolan., cap. 2.) In primo conjugio
debet presbyter missam agere et benedicere ambos,
et postea se abstineant ab ecclesia XXX
diebus.
CAP. 9.-- #Quod vir fidelis a muliere infideli separari non debeat.@#
( #Apostolus dicit.@# ) Si quis frater uxorem habet infidelem,
et haec consentit habitare cum illo, non dimittat
illam. Et si qua mulier habet virum infidelem,
et hic consentit habitare cum illa, non dimittat virum.
Sanctificatus enim erit vir infidelis in muliere
fideli, et sanctificata erit mulier infidelis per virum
fidelem.
CAP. 10.-- #Ut in Christianorum nuptiis non saltetur.@#
(Ex concil. Laodicen., cap. 53.) Quod non oporteat
Christianos euntes ad nuptias plaudere vel saltare,
sed venerabiliter coenare, vel prandere, sicut Christianos
decet.
CAP. 11.-- #Ut viduam nemo furetur in uxorem.@#
( #Gregor. dicit.@# ) Si quis viduam furatus fuerit in
uxorem, vel consentiens ei, anathema sit. Et responderunt
omnes tertio: Anathema sit
CAP. 12.-- #Ut virginem nemo furetur in uxorem.@#
( #Item ejusdem.@# ) Si quis virginem, nisi desponsaverit,
furatus fuerit in uxorem, vel consentiens ei,
anathema sit. Et responderunt omnes tertio: Anathema
sit!
CAP. 13.-- #De virgine vel vidua furata.@#
(Ex decr. Eusebii pap., cap. 10.) Si quis virginem
aut viduam furatus in uxorem, nisi fuerit a se desponsatam,
anathema sit.
CAP. 14.-- #De virginibus quae virginitatem ante nuptias non custodierint.@#
(Ex concil. Elibertan., cap. 5.) Virgines quae virginitatem
suam non custodierint, si eosdem qui eas
violaverint maritos acceperint, eo quod solas nuptias
violaverint, post poenitentiam unius anni reconcilientur.
Si alios cognoverint viros, eo quod moechatae
sunt, quinquennio poeniteant, et sic ad communionem
accedant.
CAP. 15.-- #Quod nulli liceat concubinam habere.@#
( #Ex dictis August.@# ) Audite, charissimi, membra
Christi, et matris catholicae Ecclesiae filii. Quod dico
competentibus, audiant fideles; quod dico fidelibus,
audiant competentes; quod dico fidelibus et competentibus,
audiant poenitentes; quod dico fidelibus et
competentibus, et poenitentibus, audiant et catechumeni,
audiant omnes: omnes timeant, et nemo contemnat.
Sit mihi in consolationem vester auditus, ne vobis
sit in testimonium dolor meus. Competentibus dico,
Fornicari vobis non liceat, sufficiant vobis uxores, concubinas
vobis non licet habere. Audiat Deus, si vos
surdi estis; audiant angeli ejus, si vos contemnitis:
Concubinas non licet vobis habere. Et si non habetis
uxores, tamen non licet vobis habere concubinas,
quas postea dimittatis, ut ducatis uxores. Tanto major
damnatio vobis erit, si volueritis habere et concubinas
et uxores. Non licet habere uxores, quarum
priores mariti vivunt. Nec vobis, feminae, habere
viros licet, quorum priores uxores vivunt. Adulterina
sunt ista conjugia, non jure coeli, sed jure
saeculi: nec illam feminam licet habere, quae per
repudium discessit a marito, eo vivente. Solius fornicationis
causa licet uxorem adulteram dimittere,
sed illa vivente non licet alteram ducere.
CAP. 16.-- #De illis qui ante nuptias concubinas habuerint.@#
( #Item Aug.@# ) Quale est et illud quod multi virorum
ante nuptias concubinas sibi adhaerere non erubescunt,
quas post aliquot annos dimittunt, et sic
postea legitimas uxores accipiunt. Unde coram
Deo et coram angelis ejus contestor, atque denuntio,
Deum et ista semper prohibuisse, et nunquam ei
placuisse. Et praecipue temporibus Christianis concubinas
habere nunquam licet, et nunquam licebit.
CAP. 17.-- #Item de concubinis.@#
(Ex concilio Arelaten., capite 4.) Nulli liceat uno
tempore | null | b2678036-ebd7-4813-bba0-baaf1bdb7616 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
duas uxores habere: sed neque unquam
concubinam.
CAP. 18.-- #De ancilla, si proprio domino suo legitima fieri possit.@#
(Ex decr. Julii papae, capite 4.) Si quis ancillam
suam libertate donaverit, et in matrimonio sibi
sociaverit, dubitabatur apud quosdam utrum hujusmodi
nuptiae legitimae esse videantur, an non. Nos
itaque vetustam ambiguitatem decidentes talia connubia
legitima esse censuimus. Si enim ex affectu
fiunt omnes nuptiae, et nihil impium, et legibus
contrarium in tali copulatione fieri potest, quare
praedictas nuptias inhibendas existimaverimus. Omnibus
vobis unus est pater in coelis, et unusquisque
dives et pauper, liber et servus, aequaliter pro se,
et pro animabus eorum rationem daturi sunt.
Quapropter omnibus cujuscunque conditionis sint,
unam legem, quantum ad Deum, habere non dubitamus.
CAP. 19.-- #De illo qui servum suum, et ancillam in matrimonium conjunxerit.@#
(Ex concilio Matiscen., capite 10.) Si servum et ancillam
dominus amborum in matrimonium conjunxerit,
et postea liberato servo vel ancilla, non potest
redimi qui in servitio est, ideo matrimonia non
solvantur.
CAP. 20.-- #De multinubis.@#
(Ex concilio Braggarensi, capite 81.) Si quis multis
nuptiis fuerit copulatus, poenitentiam agat: conversatio
autem et fides poenitentis compendit
tempus.
CAP. 21.-- #Quod secunda conjugia saecularibus non negentur, quibus tamen ad clerum minime venire conceditur.@#
(Ex decr. Gelasii papae, capite 22.) Secundas nuptias,
sicut saecularibus inire conceditur, ita post eas nullus
ad clericale sinitur venire collegium. Alia est
enim humanae fragilitati generaliter concessa licentia,
alia debet esse vita divinarum rerum servitio
dedicata.
CAP. 22.-- #De illis qui in plurimas nuptias inciderunt.@#
(Ex concilio Neocaesar., capite 1.) De his qui in
plurimas nuptias inciderunt, et tempus quidem praefinitum
manifestum est, sed conversatio eorum, et
fides, tempus abbreviat.
CAP. 23.-- #De illis qui tertio nuptias celebraverint.@#
(Ex decr. Hormisdae papae, capite 2.) Ne quisquam
amplius, quam duas accipiat uxores: quia jam tertia
superflua est.
CAP. 24.-- #De bigamis.@#
(Ex concilio Laodicensi, capite 1.) De his qui secundum
ecclesiasticam regulam libere ac legitime
secundis nuptiis juncti sunt, nec occulte nuptiarum
copulam fecerunt, oportet ut parvo tempore transacto
vacent orationibus et jejuniis. Quibus etiam
juxta indulgentiam communionem reddi decrevimus.
CAP. 25.-- #De numero maritorum.@#
( #Ex dictis Hieronymi.@# ) Ubi fuerit numerus maritorum,
ibi vir proprius unus esse desistit.
CAP. 26.-- #De ingenuo homine, si alterius ancillam pro ingenua acceperit, et post ancillam eam esse intellexerit.@#
#(Ex concil. apud Vermeriam, cui interfuit Pipinus
rex, capite 7.)@# Si quis ingenuus homo ancillam alterius
uxorem acceperit, et existimat quod ingenua
sit, si ipsa femina postea fuerit inservita, si eam a
servitute redimere potest, faciat: si non potest, si
voluerit, aliam accipiat. Si autem servam eam scierat,
et collaudaverat: post, ut legitimam habeat.
Similiter et mulier ingenua de servo alterius facere
debet.
CAP. 27.-- #De femina ingenua, si servum maritum acceperit.@#
(Ex eodem concilio, capite 8.) Si femina ingenua
accipit servum, sciens quia servus esset, habeat eum:
quia omnes unum patrem habemus in coelis. Una lex
erit, et viro et feminae.
CAP. 28.-- #De legitime conjunctis, si alter eorum in amentiam devenerit.@#
( #Ex epistola Nicolai ad Carolum Mogunt. episcopum
missa.@# ) Si qui matrimonium sani contraxerint, et
uni ex duobus amentia, aut furor, aut aliqua infirmitas
accesserit, ob hanc infirmitatem conjugia talium
solvi non possunt. Similiter sentiendum de his
qui ab adversariis excaecantur, aut membris detruncantur.
CAP. 29.-- #De legitimis matrimoniis servorum.@#
(Ex concilio Cabillon., capite 30.) Dictum est nobis,
quod quidam legitima servorum matrimonia potestativa
quadam praesumptione dirimant, non attendentes
illud evangelicum: Quod Deus conjunxit, homo
non separet. Unde nobis visum est ut conjugia
servorum non dirimantur, etiamsi diversos dominos
habeant: sed in uno conjugio permanentes, dominis
serviant suis. Et hoc in illis | null | e8af7a2a-5d03-402e-b0dc-df57b199e8e5 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
observandum est, ubi
legalis conjunctio fuit, et per voluntatem dominorum.
CAP. 30.-- #Si furiosi matrimonia contraxerint.@#
(Ex decreto Fabiani papae, capite 5.) Neque furiosus,
neque furiosa matrimonium contrahere possunt; sed
si contractum fuerit, non separentur.
CAP. 31.-- #De desponsata puella, si alter eam in matrimonium possit accipere.@#
(Ex epist. Syricii papae, capite 4.) De conjugali autem
violatione requisisti, si desponsatam alii puellam,
alter in matrimonium possit accipere. Hoc ne
fiat modis omnibus inhibemus: quia illa benedictio
quam nupturae sacerdos imponit, apud fideles cujusdam
sacrilegii instar est, si ulla transgressione violetur.
CAP. 32.-- #De his qui sponsas alienas rapiunt.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 5.) De his qui sponsas
alienas rapiunt, antiqua et synodali sententia observetur.
Quod et si forte in Ecclesia eventus talis reperiri
dignoscitur, ut pro salutis et religionis competentia
humanius quiddam debeant tractare pontifices,
sicut canonica, ut eisdem verbis utamur, docet
auctoritas, quia prior, inquiens, definitio durius:
posterior autem quiddam tractavit humanius, nullo
modo ut ad maximam indulgentiam descendamus,
alterius sponsae acceptor, sine publica transeat poenitentia.
Quod si haec obedire renuerit, sine ulla
refragatione anathematizetur. Fautores vero illius,
juxta modum culpae, episcopi decreto poeniteant. Si
vero, quod non optamus, de gradu ecclesiastico talibus
nuptiis se consensorem, vel interventorem manifeste
prodiderit, a gradu proprio repellantur. Et si
verisimilibus exinde suspicionibus fuerit propulsatus,
canonice se purget.
CAP. 33.-- #De his qui feminas rapiunt.@#
(Ex concilio apud Aquisgran. capite 3.) Placuit ut
hi qui rapiunt feminas, vel furantur, aut seducunt,
eas nullatenus habeant uxores, quamvis eis postmodum
conveniat, aut eas dotaverint, vel nuptialiter
cum consensu parentum suorum acceperint. Si quis
autem uxorem habere voluerit, canonice et legaliter
eam accipiat, et non rapiat. Qui vero eam rapuerit,
vel furatus fuerit, aut seduxerit, nunquam eam uxorem
habeat.
CAP. 34.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 10.) Qui vero deinceps
rapere virgines praesumpserint, vel viduas,
secundum synodalem beati Gregorii definitionem,
ipsi, et complices eorum anathematizentur, et raptores
sine spe conjugii perpetuo maneant.
CAP. 35.-- #De his qui rapiunt puellas sub nomine simul habitandi.@#
(Ex concilio Chalced. capite 27.) Eos qui rapiunt
mulieres sub nomine simul habitandi, cooperantes
autem et conniventes raptoribus, decrevit sancta
synodus ut si quidem clerici sunt, decidant de gradu
proprio; si vero laici, anathematizentur.
CAP. 36.-- #De puellis raptis nondum desponsatis.@#
(Ex concilio Cabillon., capite 27.) De puellis raptis
necdum desponsatis in Chalcedonensi concilio scriptum
est: Eos qui rapiunt puellas sub nomine simul
habitandi, cooperantes et conniventes raptoribus
decrevit sancta synodus ut siquidem clerici sunt,
decidant de gradu proprio: si vero laici, anathematizentur.
Quibus verbis datur intelligi, qualiter hujus
mali auctores damnandi sunt: quando participes
consilium conniventes tanto anathemate feriuntur,
et juxta canonicam auctoritatem ad conjugia legitima
raptas sibi jure vindicare nullatenus possunt.
CAP. 37.-- #De raptis desponsatis.@#
( #Ex concilio Toletano.@# ) Proinde placuit, atque statutum
est a sacro conventu, ut si aliquis sponsam
alterius rapuerit, publica poenitentia mulctetur, et
sine spe conjugii maneat. Et si ipsa eidem crimini
consentiens non fuit, licentia nubendi alii non negetur.
Quod si et ipsi post haec se conjungere praesumpserint,
utrique usque ad satisfactionem anathematizentur.
CAP. 38.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Ancirano, capite 10.) Desponsatas puellas,
et post ab aliis raptas, placuit erui, et eis reddi,
quibus ante fuerant desponsatae, etiamsi eis a raptoribus
vis illata constiterit.
CAP. 39.-- #De eadam re.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 65.) Si autem necdum
eas quas rapuerant cum voluntate parentum sub
praefato desponsionis, vel dotalitii nomine in conjugium
sumptas habent, quando in omnium aures haec
fuerit constitutio promulgata, ab earum conjunctione
separentur, et publicae poenitentiae subigantur. Raptae
autem parentibus legaliter restituantur. Post actam
vero publicam poenitentiam, si aetas et incontinentia
exegerit, legitimo et ex utrisque | null | 1cfe28f7-12d8-4636-9b79-28d64cca5ab9 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
partibus placito
conjugio socientur. Nam in his non regulam constituimus,
sed, ut verbis Magni Leonis utamur, quid
sit tolerabilius aestimamus. Quod si unus ex conjugatis
obierit, is qui publicam poenitentiam egerit, et
superstes exstiterit, iterare conjugium non praesumat,
nisi forte episcopus praeviderit aliquam concedere
indulgentiam, ut graviorem possit amovere offensam.
CAP. 40.-- #De his qui in matrimonio juncti sunt, et concumbere non possunt.@#
( #Ex epist. Greg. ad Joannem Ravennatem episcopum.@# )
Quod autem interrogasti de his qui matrimonio
juncti sunt, et nubere non possunt, si ille aliam,
vel illa alium ducere possit, quibus scriptum est:
Vir et mulier si se conjunxerint, et postea dixerit
mulier de viro, quod non possit coire cum eo, si potest
probare per justum judicium quod verum sit,
accipiat alium: si autem ille aliam acceperit, separentur.
CAP. 41.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio apud Vermeriam temporibus Pipini regis,
capite 17.) Si qua mulier proclamaverit, quod
vir suus nunquam cum ea coisset, exeant inde ad
crucem: et si verum fuerit, separentur, et illa faciat
quod vult.
CAP. 42.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio apud Compendium, capite 20.) Si quis
accepit uxorem, et habuit ipsam aliquo tempore, et
ipsa femina dicit quod non coisset cum ea, et ille
vir dicit quod sic fecit, in veritate viri consistat:
quia vir caput est mulieris.
CAP. 43.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Tribur., capite 3.) Vir si duxerit uxorem
concumbere cum ea non valens, et frater ejus
clanculo eam vitiaverit, et gravidam reddiderit, separentur.
Considerata autem imbecillitate, misericordia
eis impartiatur ad conjugium, tantum in Domino.
CAP. 44.-- #De eadem re.@#
( #Ex epist. Gregor.@# ) De his requisitis, qui ob causam
frigidae naturae se dicunt non posse in invicem
operam carnis dantes commisceri: Iste vero si non
potest ea uti pro uxore, habeat quasi sororem. Quod
si retinaculum jugale volunt rescindere, maneant
utrique innupti: nam si huic non potuit naturaliter
concordare, quomodo alteri conveniet? Igitur si vir
aliam vult accipere uxorem, manifesta ratio patet,
quia succendente diabolo odii fomitem, exosam eam
habuit, et idcirco illam dimittere mendacii falsitate
molitur. Quod si mulier causatur, et dicit, Volo
mater esse et filios procreare, uterque eorum
septima manu propinquorum tactis sacrosanctis
reliquiis, jurejurando dicat ut nunquam per commistionem
carnis conjuncti una caro effecti fuis
sent, tunc videtur mulierem secundas posse contrahere
nuptias. Humanum dico propter infirmitatem
carnis eorum. Vir autem qui frigidae naturae
est, maneat sine conjuge. Quod si et ille aliam copulam
acceperit, tunc hi qui juraverint perjurii
crimine rei teneantur, et poenitentia peracta, priora
cogantur recipere connubia.
CAP. 45.-- #De conjugatis qui saecularia relinquere desiderant.@#
( #Ex dictis Basilii episcopi.@# ) Si quis vult conjugatus
converti ad monasterium, non est recipiendus, nisi
prius a conjuge castimoniam profitente fuerit absolutus.
Nam si illa, vivente illo, per incontinentiam
alteri nupserit, procul dubio adultera erit, nec recipitur
apud Deum ejusmodi viri conversio, cujus
sequitur conjugalis foederis prostitutio. Tales ergo
tunc sine culpa sequantur Christum relicto saeculo,
si habeant ex pari voluntate castitatis consensum.
CAP. 46.-- #De viro qui uxorem suam velare permiserit.@#
(Ex concilio Remensi, capite 3.) Qui uxorem suam
permiserit velare, aliam non accipiat, se similiter
convertatur.
CAP. 47.-- #De muliere, si sine licentia viri sui velum sibi imposuerit.@#
(Ex decr. apud Compendium, capite 6.) Mulier, si
sine licentia mariti sui velum in caput miserit, si
viro placuerit, recipiet eam iterum ad conjugium.
CAP. 48.-- #De viro qui sine uxoris permissu monasticam vitam susceperit.@#
(Ex reg. Greg. ad Adrium notarium, capite 80.)
Agathosa, latrix praesentium, questa est maritum
suum contra voluntatem suam in monasterio urbici
abbatis esse conversum. Quod quia ad ejusdem abbatis
culpam et invidiam non est dubium pertinere,
experientiae tuae praecipimus ut diligenti inquisitione
discretiat, ne forte cum ejus voluntate | null | 3bd0f95a-1961-4fa8-9a90-8737ea328d63 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
conversus
sit, vel ipsa se mutare promiserit. Et si hoc
repererit, et illum in monasterio permanere provideat,
et hanc sicut promisit mutare compellat. Si
vero nihil horum est, nec quoddam fornicationis
crimen propter quod viro licet uxorem relinquere,
praedictam mulierem commisisse cognoveris, ne illius
conversio uxori relictae in saeculo fieri possit
perditionis occasio, volumus ut maritum suum illi,
vel si jam tonsuratus est, reddas, omni excusatione
cessante. Nam si excepta fornicationis causa virum
uxorem relinquere nulla ratione conceditur, quia
postquam copulatione conjugii viri atque mulieris
unum corpus efficitur, non potest ex parte converti,
et ex parte in saeculo manere.
CAP. 49.-- #De regina Thietbirga, quae causa religionis a regia dignitate discedere voluerat.@#
( #Ex epist. Nicolai papae ad Carolum regem.@# ) Scripsit
nobis Thietbirga regina, regia se velle dignitate
seu copula exui, et solam privata vita fore contentam
desiderare. Cui nos scripsimus non hoc aliter
fieri posse, nisi eamdem vitam conjux ejus Lotharius
elegerit. Et post pauca: De retroacta controversia
Thietbirga non debet ulterius ad iteratam
responsionem promoveri. Quod bene semel definitum
est, et interpositis juramentis deliberatum,
nulla debet iteratione, nisi fortassis ubi fuerit major
auctoritas, retractari.
CAP. 50.-- #De Lothario rege qui uxorem suam in custodia detinebat.@#
( #Item ejusdem.@# ) Verum, sicut multorum relatu didicimus,
Lotharius rex conventum celebrare disponit,
et Thietbirgam reginam examini proprio et
judicio subjicere meditatur. Et si quidem eam praestigiis
falsitatis suae potuerit exhibere, quasi non
fuerit legitima sua uxor, vult eam penitus a se sequestrare:
sin autem, vult eam tanquam propriam
uxorem admittere, sed deinde, quasi moechata fuerit,
insimulare, atque pro hoc hominem suum et hominem
Thietbirgae ad monomachiam impellere, et, si
homo ipsius reginae ceciderit, disponit hanc sine dilatione
perimere. Quae quantum sint omni divinae
vel sanctorum Patrum, legi contraria, magnitudo
prudentiae vestrae, credimus, jam advertit.
CAP. 51.-- #De singulari certamine, quod Lotharius molitus est contra Thietbirgam uxorem suam.@#
( #Item ejusdem.@# ) Monomachiam vero in lege non
assumimus, quam praeceptam fuisse non reperimus.
Quam licet iniisse quosdam legamus, sicut sanctum
David et Goliam sacra prodit historia, nusquam
tamen ut pro lege teneatur alicubi divina sanxit
auctoritas: cum hoc et hujuscemodi sectantes Deum
solummodo tentare videantur.
CAP. 52.-- #De femina de adulterio inculpata, si cum marito debet inire certamen legale, suae potestati prius debet ad tempus restitui.@#
( #Item ejusdem.@# ) Praeterea sive de conjugii foedere,
sive de adulterii crimine judicium sit agitandum,
nulla ratio patitur Thietbirgam cum Lothario posse
inire conflictum, vel legitimum controversiae inire
certamen, nisi prius ad tempus fuerit suae potestati
et consanguineis propriis libere sociata. Inter quos
etiam locus providendus est, in quo nulla sit vis
multitudinis formidanda, et non sit difficile testes
producere, vel caeteras personas, quae tam a sanctis
canonibus, quam a venerandis Romanis legibus in
hujusmodi controversiis requiruntur. Haec idcirco
diximus, ut ostendamus quem legum conflictum
Lotharius congredi posse autumat, cum personam,
quam in suis penetralibus quotidie fatigat, et conterit,
quando vult ad judicium educit, quando vult
ad claustra reducit: et quando educta fuerit, nisi
ea profiteatur quae ipse praeceperit, punit. Propriae
igitur libertati committi, et ab omni oppressione
ac potestate illius, cum quo initur conflictus, oportet
liberari, atque suis liberaliter uti, et suspectas personas
convenit declinare, quae se ab objectis ostendere
cupit immunem.
CAP. 53.-- #De eadem re.@#
( #Item idem.@# ) Itaque summo studio Thietbirgam
conjugem tuam tanquam propriam carnem fovere
ac diligere procurato, et ne illam a te ullo pacto
consentias discedere, vigilanter attende. Unde si
vult a te discedere, corripe, imo corrige eam, et a
tali intentione per omnia revocare satage. Jam vero
si amore pudicitiae separationem quaerit, et conjugalis
connubii solutionem efflagitat, certum est,
Apostolo dicente, quia mulier sui corporis potestatem
non habet, sed vir. Verum si et ipse pudicitiam
sectatus religionis obtentu copulam dissolvere vis,
tantum ne simulate fiat concedimus. Nam licet sit
scriptum: Quod Deus conjunxit, homo non separet, | null | 774da6c3-554f-4663-a34e-5e4c41ef697f | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Deus tamen et non homo separat, quando divini
amoris intuitu, ex consensu utriusque conjugis matrimonia
dissolvuntur. Si ergo hoc modo vis, gratuito
permittimus animo, celeremque praebemus
assensum: aliter autem fieri mutuam separationem
vestram prohibemus.
CAP. 54.-- #De illis qui in alias provincias fugerint, aut suos seniores secuti fuerint, et uxores suas domi reliquerint.@#
(Ex concilio apud Vermeriam, capite 6.) Si quis
necessitate inevitabili cogente in alium ducatum seu
provinciam fugerit, et uxor ejus, cum valet et potest,
amore parentum aut rerum suarum eum sequi
noluerit, ipsa omni tempore quandiu vir ejus quem
secuta non fuit, vivit, semper innupta permaneat.
Ille vero qui necessitate cogente in alia patria manet,
si nunquam in suam patriam se reversurum
sperat, si se continere non potest, aliam uxorem accipiat,
tamen cum poenitentia.
CAP. 55.-- #De feminis quae, captis viris vel in captivitatem missis, aliis nupserunt.@#
(Ex epist. Leonis papae, capite 42.) Quod debeant
feminae, quae, captis viris et in captivitatem ductis,
aliis viris nupserant, putantes interemptos maritos,
remeatis de captivitate prioribus viris copulari, ut
cuique id quod legitime habuit reformetur, et recipiat
unusquisque quod suum est, et redintegrentur
foedera nuptiarum.
CAP. 56.-- #Quod non probetur esse culpabilis, qui uxorem capti in matrimonio videtur esse sortitus.@#
(Item ejusdem, capite 43.) Nec tamen culpabilis
judiciter, et tanquam alieni juris perversor habeatur,
qui personam ejus mariti qui jam non esse
existimabatur, assumpsit. Si enim multa quae ad
eos qui in captivitatem ducti sunt pertinebant, in
jus alienum transire potuerunt, tamen plenum justitiae
est ut iisdem reversis propria reformentur.
Quod si in mancipiis, vel in agris, aut etiam in domibus
ac possessionibus rite servatur, quanto magis
in conjugiorum redintegratione faciendum sit, ut
quod bellica necessitate turbatum est, pacis remedio
reformetur?
CAP. 57.-- #Ut si mulieres ad priores maritos redire noluerint, velut impiae ecclesiastica communione privandae sint.@#
(Item ejusdem, cap. 45.) Si autem aliquae mulieres
ita posteriorum virorum amore sunt captae, ut malint
his cohaerere quam ad legitimum redire consortium,
merito sunt notandae, ita ut ecclesiastica communione
priventur: quae de re excusabili contaminationem
criminis elegerunt, ostendentes sibimet
pro sua incontinentia placuisse, quod justa remissio
poterat expiare. Redeant ergo in suum statum voluntaria
redintegratione conjugia, neque ullo modo
ad opprobrium malae voluntatis trahatur quod
conditio necessitatis extorsit: quia sicut hae mulieres
quae reverti ad viros suos noluerint, impiae
sunt habendae, ita illae quae in affectum ex Deo initum
redeunt merito sunt laudandae.
CAP. 58.-- #Ut si viri de captivitate regressi intemperantia uxorum offensi non fuerint, et voluerint eas in conjugio recipere, liberam habeant facultatem.@#
(Item ejusdem, capite 44.) Et ideo si viri post longam
captivitatem reversi, ita in dilectione suarum
conjugum perseverent ut eas cupiant in suum redire
consortium, omittendum est et inculpabile judicandum
quod necessitas intulit, et restituendum est
quod fides poscit.
CAP. 59.-- #De illo qui in paganismo uxorem suam dimiserit.@#
( #Ex decr. Eutych. papae.@# ) Si quis gentilis gentilem
dimiserit uxorem ante baptisma, post baptismum
in potestate ejus erit eam habere, vel non habere.
CAP. 60.-- #De baptizato, si uxor ejus infidelis converti noluerit.@#
( #Ex decr. ejusdem.@# ) Simili modo si unus ex conjugatis
baptizatus est, et alter gentilis, et sequi non
vult, sit sicut dicit Apostolus: Infidelis si discedit,
discedat.
CAP. 61.-- #De illo qui ante baptismum mulierem virginem acceperat.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 2.) Si quis habuerit
uxorem virginem ante baptisma, vivente illa post
baptisma alteram habere non potest. Crimina in
baptismo solvuntur, non conjugia.
CAP. 62.-- #De illis feminis quae, nulla causa interveniente, reliquerunt viros suos.@#
(Ex concilio Elibertan., capite 7.) Item feminae
quae nulla praecedente causa reliquerunt viros suos,
et alteri se copulaverunt, et in hoc permanere voluerint,
nec in fine accipiant communionem.
CAP. 63.-- #De femina quae adulterum reliquerit, et adulterum acceperit.@#
( | null | 3b2d7a43-a24c-4229-9d80-30f4202783b8 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Ex eodem, capite 9.) Item femina fidelis quae
adulterum maritum reliquerit fidelem, et adulterum
ducit, prohibeatur ne ducat. Si autem duxerit, non
prius accipiat communionem quam is quem reliquit
de saeculo exierit, nisi forte necessitas infirmitatis
dare compulerit.
CAP. 64.-- #Quod neque dimissus ab uxore, neque dimissa a marito, alteri conjungantur.@#
(Ex concilio Africano, capite 63.) Placuit ut secundum
evangelicam et apostolicam disciplinam, neque
dimissus ab uxore, neque dimissa a marito, alteri
conjungantur, sed ita maneant, aut sibimet reconcilientur.
Quod si contempserint, ad poenitentiam
redigantur.
CAP. 65.-- #De illo qui vivente marito conjugem illius adulterasse accusatur, et eam post ejus obitum sumpsisse dignoscitur.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 69.) Is qui vivente
marito conjugem illius adulterasse accusatur, et eo
in proximo defuncto eamdem sumpsisse dignoscitur,
omnimodis publicae poenitentiae subigatur. De quo
etiam post poenitentiam praefata, si expedierit, servabitur
regula, nisi forte, id est, aut mulier virum
qui mortuus fuerat occidisse notetur, aut propinquitas
vel alia quaelibet actio criminalis impediat.
Quod si probatum fuerit, sine ulla spe conjugii cum
poenitentia perpetuo maneant. Si autem negaverit
se eamdem feminam vivente viro nequaquam adulterasse,
et praefati homicidii neuter eorum reus exstiterit,
et probatis testibus neuter eorum convinci
potuerit, purgent legaliter famam suae opinionis, et
sumpto utantur conjugio, si alia, ut diximus, non
impedierit ratio.
CAP. 66.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Tribur., capite 3.) Relatum est auribus
sanctorum sacerdotum, quemdam alterius uxorem
stupro violasse, insuper et moechae, vivente viro suo,
juramentum dedisse, ut post legitimi mariti mortem,
si supervixisset, duceret uxorem. Quod et factum
est. Tale igitur connubium prohibemus et anathematizamus.
CAP. 67.-- #De illo qui uxorem habet, et saepius moechatus est.@#
(Ex concilio Elibertan., capite 4.) Si quis fidelis
habens uxorem non semel sed saepius fuerit moechatus,
in fine mortis est conveniendus. Quod si se
promiserit cessaturum, detur ei communio. Si resuscitatus
rursus fuerit moechatus, placuit ulterius
non illudere alios de communione pacis.
CAP. 68.-- #Si laicus absolutus cum laica absoluta peccaverit.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 7.) Si laicus cum laica
femina, id est, uterque absolutus a lege conjugi
concubuerit, tres annos poeniteant. Et quanto saepius
et negligentius ea peccata commiserunt, tanto magis
et tempus addatur, et modus poenitentiae.
CAP. 69.-- #De uxore quae conscio marito moechata fuerit.@#
(Ex concilio Mogunt., capite 9.) Si conscio marito
et ipso consentiente uxor moechata fuerit, placuit
nec in fine dandam eis communionem. Si vero eam
reliquerit, et separati fuerint, et digne poenituerint,
post decem annos accipiant communionem.
CAP. 70.-- #De viro uxorem non habente, si cum alterius uxore adulterium perpetraverit.@#
(Ex concilio Nanneten., capite 6.) Quod si vir non
habens uxorem cum alterius uxore adulterium perpetravit,
aut si qua mulier non habens virum cum
alterius viro, ille qui foedus violavit conjugii, VII
annos, ut supra dictum est, poeniteat. Ille qui lege
conjugii non tenetur, quinque annos poeniteat.
Neque enim aequalis poenitentia danda est his quibus
sufficere poterat ad explendam libidinem suam
conjugum amplexus: et illis qui, conjuge carentes,
ardore libidinis impellente, in fornicationem ceciderunt.
CAP. 71.-- #De conjugatis qui aliqua certa re discidium fecerint, ut innupti maneant.@#
( #Ex dictis August.@# ) Apostolus Paulus dicit: His qui
sunt in conjugio praecipio, non ego, sed Dominus,
uxorem a viro non discedere: quod si discesserit,
manere innuptam, aut viro suo reconciliari. Potest
enim fieri ut discedat ea causa qua Dominus permisit.
Aut si feminae licet virum dimittere etiam propter causam
fornicationis, et non licet viro, quid respondebimus
de hoc quod dicit posterius: Et vir uxorem non dimittat?
Quare non addidit, excepta causa fornicationis,
quod Dominus permittit: nisi quia similem formam vult
intelligi, ut si dimiserit quod causa fornicationis permittitur,
maneat sine uxore, aut reconcilietur uxori?
Et post pauca: Dominus autem permisit causa fornicationis
uxorem dimitti, | null | 2cf32a11-83b5-4b86-b15c-f7fde94777db | latin_170m_raw | null | None | None | None |
sed quia permisit, non
jussit.
CAP. 72.-- #De illis qui, interveniente repudio, aliis se in matrimonium copulaverint.@#
(Ex decreto Innocentii papae, capite 26.) De his
etiam requisivit dilectio tua, qui interveniente repudio
aliis se matrimonio copulaverunt, quos in utraque
parte adulteros esse manifestum est. Qui vero
vel uxore vivente, quamvis dissociatum esse videatur
conjugium, ad aliam copulam festinarunt, neque
possunt adulteri non videri, in tantum ut hae etiam
personae quibus tales conjuncti sunt, etiam ipsae adulterium
commisisse videantur, secundum illud quod
legimus in Evangelio: Qui dimiserit uxorem suam,
et duxerit aliam, moechatur. Et ideo omnes a communione
fidelium abstinendos. De parentibus autem aut
propinquis eorum nihil tale statui potest, nisi si incentores
illiciti consortii fuisse videantur.
CAP. 73.-- #Si cujus uxor constuprata fuerit, et propterea maritus perdere illam machinaverit.@#
(Ex concil. Triburiensi, capite 46.) Si cujus uxor
constuprata fuerit, et propterea maritus capitali sententia
delere illam machinaverit, ipsa vero, urgente
mortis periculo, ad episcopum confugerit, et auxilium
quaesierit, operosiori tamen si potest episcopus
labore desudet ne occidatur; si vero non potest,
nullo modo liceat ei requirenti eam reddere ad occidendum,
quae se ei obtulit ad defendendum: sed solerti
cura transmittat eam ad locum quem ipsa delegerit,
ut secura possit vivere. Si vero interdum maritus
eam invenerit, et repetierit, secundum saeculum
potestatem habuerit quid ei agere velit; sed
audiat S. Augustinum dicentem: Cum enim vir a
virtute nomen accepit, et mulier a mollitie, id est
fragilitate, quare contra crudelissimam libidinis bestiam
vult unusquisque uxorem suam esse victricem,
cum ipse ad primum libidinis ictum victus cadat?
Nam quidquid contra fidem catholicam non licet
mulieribus, nec viris licebit. Si autem eadem mulier
timore perterrita, a loco ubi eam episcopus destinavit
aufugerit, et vir ejus ab episcopo semel,
aut bis, vel saepius repetierit, si vitam ei obtinere
possit, perquirat et reddat: sin autem, omnino non
reddat. Maritus vero, quandiu ipsa vivat, nullo modo
alteram ducat.
CAP. 74.-- #De eo, si quis cum uxore alterius, vivente eo, fornicatus fuerit.@#
(Ex concilio apud Alth. habito, praesente Conrado
rege, capite 5.) Illud vero communi decreto secundum
canonum instituta definimus et praejudicamus, ut si
quis cum uxore alterius, vivente eo, fornicatus fuerit,
moriente marito synodali judicio aditus ei claudatur
illicitus, ne ulterius ei conjungatur matrimonio,
quam prius polluit adulterio. Nolumus enim nec
Christianae religioni convenit ut ullus ducat in conjugium,
quam prius polluit per adulterium.
CAP. 75.-- #De ingenuo qui ingenuam acceperit uxorem, et postea servum se fecerit.@#
(Ex concil. Tribur. cui interfuit rex Arnolphus,
capite 8.) Perlatum est ad sanctam synodum quod
quidam ingenuus ingenuam acceperit uxorem, et
post filiorum procreationem occasione divortii cujusdam
servum se fecerit, utrum necessario mulierem
tenere debeat, et, si tenuerit, utrum illa quoque secundum
saecularem legem servituti subjici debeat.
Judicatum est uxorem minime debere dimitti, non
tamen ob Christi legem mulierem in servitutem redigi,
dum ille non ex consensu conjugis se servum
fecit, quem liberum ipsa maritum accepit.
CAP. 76.-- #De illis conjugatis quorum leges diversae sunt.@#
(Ex eodem, capite 15.) De Francia nobilis quidam
homo nobilem de Saxonia Saxonum lege duxit uxorem.
Tenuit multis annis, et ex ea filios procreavit.
Verum quia non iisdem utuntur legibus Saxones et
Franci, causatus est quod eam non sua, id est Francorum
lege desponsaverit, vel acceperit, aut dotaverit:
dimissaque illa, duxit alteram. Definivit super
hoc sancta synodus, ut ille transgressor evangelicae
legis subjugatur poenitentiae; a secunda conjuge separetur,
priorem resumere cogatur.
CAP. 77.-- #Cur communicantes viri cum adulteris uxoribus non conveniant.@#
(Ex decr. Innocentii papae, capite 24.) Cur viri cum
adulteris non conveniant, et illud desideratum est
sciri, cur communicantes viri cum adulteris uxoribus
non conveniant, cum contra uxores in consortio
adulterorum virorum manere videantur, dum super
hoc Christiana religio adulterium in utroque sexu
pari ratione contemnet, sed viros suos mulieres non
facile de adulterio accusant | null | 01399d46-5506-47ee-9e3e-309508eccd9e | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, et non habent latentia
peccata vindictam. Viri autem liberius uxores adulteras
apud sacerdotes deferre consueverunt, et ideo
mulieribus prodito earum crimine communio denegatur,
virorum autem, latente commisso, non facile
quisquam ex suspicionibus abstinetur, qui utique
submovebitur si ejus flagitium detegatur. Cum ergo
par causa sit interdum probatione cessante, vindictae
ratio conquiescit.
CAP. 78.-- #Quod non conveniat Christianos cum haereticis nuptialia jura contrahere.@#
(Ex concilio Laodicensi, capite 31.) Quod non oporteat
cum haereticis universis nuptiarum foedera
celebrare, nec eis filios dare vel filias, sed magis
accipere, si tamen Christianos se fieri permittant.
CAP. 79.-- #Judicii examinatio.@#
De hoc quod mihi reputatum est in hac synodo,
quod simul cum ista femina adulterium vel fornicationem
fecissem, quod non ego ita feci, nec inde
me culpabilem recognosco, sic me Deus adjuvet ad
istud judicium.
CAP. 80.-- #Separatio incestae copulationis.@#
Ab isto die in antea cum ista femina cum qua
adulterium vel fornicationem fecisti, unde disciplinam
vel poenitentiam suscepisti, amplius non adulterabis,
nec fornicaberis cum ea, nec aliam uxorem
accipies, nisi post peractam poenitentiam tibi
licentia data fuerit ab episcopo, aut ab ejus misso:
sic te Deus ad juvet.
CAP. 81.-- #Reconciliatio conjugatorum.@#
Ab isto die in antea istam tuam conjugem nomine
N. quam injuste dimiseras ita tenebis, sicut per reectum
maritus suam debet habere conjugem, in dilectione
et debita disciplina: nec eam per ullum
malum ingenium a te separabis, nec ea vivente aliam
accipies: sic te Deus adjuvet.
CAP. 82.-- #De eadem re.@#
A modo in antea istum tuum maritum quem injuste
dimiseras ita tenebis et amplexaberis, et ei in
servitio, in amore et in timore ita eris subjecta et
obediens, sicut per rectum uxor suo debet subjecta
esse marito, nec unquam ab eo te separabis, nec
illo vivente alteri viro te sociabis, nec conjugio aut
adulterio: sic te Deus adjuvet.
FINIS LIBRI NONI.
ARGUMENTUM LIBRI.
Libro hoc de virginibus et viduis Deo non sacratis,
de earum raptoribus, poenaque iis imponenda, de legitimo
matrimonio, de illegitimo concubitu ejusque
poenitentia tractatur.
CAP. 1.-- #Quod aliud sit uxor, aliud concubina, nec erret quisquis filiam suam in matrimonium concubinam habenti tradiderit.@#
(Ex decr. Leonis papae, capite 18.) Non omnis mulier
viro juncta uxor est viri, quia nec omnis filius
haeres est patris. Nuptiarum autem foedera inter
ingenuos sunt legitima, et inter aequales multo prius
hoc ipsum Domino constituente, quam initium Romani
juris existeret. Itaque aliud est uxor, aliud
concubina, sicut aliud est ancilla, aliud libera. Propter
quod etiam Apostolus ad manifestandam harum
personarum discretionem testimonium ponit ex
Genesi, ubi dicitur Abrahae: Ejice ancillam et
filium ejus: non enim haeres erit filius ancillae cum
filio meo Isaac. Unde cum societas nuptiarum ita
ab initio constituta sit, ut praeter sexuum conjunctionem
haberet in se Christi et Ecclesiae sacramentum,
dubium non est eam mulierem non pertinere
ad matrimonium, in qua docetur nuptiale non fuisse
mysterium. Igitur cujuslibet loci laicus, si filiam
suam viro habenti concubinam in matrimonium dederit,
non ita accipiendum est quasi eam conjugato
dederit, nisi forte illa mulier et ingenua facta, et
dotata legitime, et publicis nuptiis honestata videatur;
quia paterno arbitrio viris conjunctae carent
culpa, si mulieres quae a viris habebantur in matrimonio
non fuerunt, quia aliud est nupta, aliud concubina.
CAP. 2.-- #Qualis uxor legitima esse debeat.@#
( #Ex epistola Leonis papae.@# ) Qualis esse debeat uxor
quae habenda est secundum legem: virgo casta et
desponsata in virginitate, et dotata legitime, et a
parentibus tradita, et a sponso et a paranymphis
accipienda, et ita secundum legem et Evangelium
publicis nuptiis honeste in conjugium liquide sumenda:
et omnibus diebus vitae nisi ex consensu et
causa vacandi Deo nunquam propter hominem separanda,
et si fornicata fuerit dimittenda; sed illa
vivente altera non deducenda, quia adulteri regnum
Dei non possidebunt, et poenitentia illius per scripturas
recipienda.
CAP. 3.-- #Ut nullus occulte nuptias celebret.@#
(Ex decr. Hormisdae papae, capite 6.) Ut nullus
fidelis cujuscunque | null | 4a9837ba-9260-4a81-af26-a996ef949abf | latin_170m_raw | null | None | None | None |
conditionis sit occulte nuptias
faciat, sed, benedictione a sacerdote accepta, publice
nubat in Domino.
CAP. 4.-- #Quo tempore nuptiae celebrandae sint.@#
(Ex concilio Hilerdensi, cap. 3.) Quod non oporteat
a Septuagesima usque in octavas Paschae, et
tribus hebdomadibus ante festivitatem sancti Joannis
Baptistae, et ab Adventu Domini usque post Epiphaniam
nuptias celebrare. Quod si factum fuerit, separentur.
CAP. 5.-- #Qualiter benedicantur a sacerdote sponsus et sponsa.@#
(Ex concilio apud Valentias, capite 101.) Sponsus
et sponsa cum benedicendi sunt, a sacerdote, a parentibus,
vel a paranymphis in ecclesia sacerdoti
offerantur, et cum benedictionem acceperint, eadem
nocte pro reverentia ipsius benedictionis in virginitate
permaneant.
CAP. 6.-- #Ut nullum conjugium sine dote fiat.@#
(Ex concilio Arelatensi, capite 6.) Nullum sine dote
fiat conjugium, juxta possibilitatem fiat dos, nec
sine publicis nuptiis quisquam nubere vel uxorem
ducere praesumat.
CAP. 7.-- #Ut sponsus et sponsa ante nuptias a sacerdote benedicantur.@#
(Ex decr. Sotheris papae, capite 5.) Ut sponsus ac
sponsa cum precibus et oblationibus a sacerdote
benedicantur, et legibus sponsetur ac donetur, et a
paranymphis custodiatur, et publice solemniterque
accipiatur. Biduo etiam ac triduo abstineant se,
et doceantur ut castitatem inter se custodiant, certisque
temporibus nubant, ut filios non spurios sed
haereditarios Deo et saeculo generent.
CAP. 8.-- #De primo conjugio.@#
(Ex concil. Mediolan., cap. 2.) In primo conjugio
debet presbyter missam agere et benedicere ambos,
et postea se abstineant ab ecclesia XXX
diebus.
CAP. 9.-- #Quod vir fidelis a muliere infideli separari non debeat.@#
( #Apostolus dicit.@# ) Si quis frater uxorem habet infidelem,
et haec consentit habitare cum illo, non dimittat
illam. Et si qua mulier habet virum infidelem,
et hic consentit habitare cum illa, non dimittat virum.
Sanctificatus enim erit vir infidelis in muliere
fideli, et sanctificata erit mulier infidelis per virum
fidelem.
CAP. 10.-- #Ut in Christianorum nuptiis non saltetur.@#
(Ex concil. Laodicen., cap. 53.) Quod non oporteat
Christianos euntes ad nuptias plaudere vel saltare,
sed venerabiliter coenare, vel prandere, sicut Christianos
decet.
CAP. 11.-- #Ut viduam nemo furetur in uxorem.@#
( #Gregor. dicit.@# ) Si quis viduam furatus fuerit in
uxorem, vel consentiens ei, anathema sit. Et responderunt
omnes tertio: Anathema sit
CAP. 12.-- #Ut virginem nemo furetur in uxorem.@#
( #Item ejusdem.@# ) Si quis virginem, nisi desponsaverit,
furatus fuerit in uxorem, vel consentiens ei,
anathema sit. Et responderunt omnes tertio: Anathema
sit!
CAP. 13.-- #De virgine vel vidua furata.@#
(Ex decr. Eusebii pap., cap. 10.) Si quis virginem
aut viduam furatus in uxorem, nisi fuerit a se desponsatam,
anathema sit.
CAP. 14.-- #De virginibus quae virginitatem ante nuptias non custodierint.@#
(Ex concil. Elibertan., cap. 5.) Virgines quae virginitatem
suam non custodierint, si eosdem qui eas
violaverint maritos acceperint, eo quod solas nuptias
violaverint, post poenitentiam unius anni reconcilientur.
Si alios cognoverint viros, eo quod moechatae
sunt, quinquennio poeniteant, et sic ad communionem
accedant.
CAP. 15.-- #Quod nulli liceat concubinam habere.@#
( #Ex dictis August.@# ) Audite, charissimi, membra
Christi, et matris catholicae Ecclesiae filii. Quod dico
competentibus, audiant fideles; quod dico fidelibus,
audiant competentes; quod dico fidelibus et competentibus,
audiant poenitentes; quod dico fidelibus et
competentibus, et poenitentibus, audiant et catechumeni,
audiant omnes: omnes timeant, et nemo contemnat.
Sit mihi in consolationem vester auditus, ne vobis
sit in testimonium dolor meus. Competentibus dico,
Fornicari vobis non liceat, sufficiant vobis uxores, concubinas
vobis non licet habere. Audiat Deus, si vos
surdi estis; audiant angeli ejus, si vos contemnitis:
Concubinas non licet vobis habere. Et si non habetis
uxores, tamen non licet vobis habere concubinas,
quas postea dimittatis, ut ducatis uxores. Tanto major
damnatio | null | 8a414ff8-2056-486b-8f42-ba61cb04d8fa | latin_170m_raw | null | None | None | None |
vobis erit, si volueritis habere et concubinas
et uxores. Non licet habere uxores, quarum
priores mariti vivunt. Nec vobis, feminae, habere
viros licet, quorum priores uxores vivunt. Adulterina
sunt ista conjugia, non jure coeli, sed jure
saeculi: nec illam feminam licet habere, quae per
repudium discessit a marito, eo vivente. Solius fornicationis
causa licet uxorem adulteram dimittere,
sed illa vivente non licet alteram ducere.
CAP. 16.-- #De illis qui ante nuptias concubinas habuerint.@#
( #Item Aug.@# ) Quale est et illud quod multi virorum
ante nuptias concubinas sibi adhaerere non erubescunt,
quas post aliquot annos dimittunt, et sic
postea legitimas uxores accipiunt. Unde coram
Deo et coram angelis ejus contestor, atque denuntio,
Deum et ista semper prohibuisse, et nunquam ei
placuisse. Et praecipue temporibus Christianis concubinas
habere nunquam licet, et nunquam licebit.
CAP. 17.-- #Item de concubinis.@#
(Ex concilio Arelaten., capite 4.) Nulli liceat uno
tempore duas uxores habere: sed neque unquam
concubinam.
CAP. 18.-- #De ancilla, si proprio domino suo legitima fieri possit.@#
(Ex decr. Julii papae, capite 4.) Si quis ancillam
suam libertate donaverit, et in matrimonio sibi
sociaverit, dubitabatur apud quosdam utrum hujusmodi
nuptiae legitimae esse videantur, an non. Nos
itaque vetustam ambiguitatem decidentes talia connubia
legitima esse censuimus. Si enim ex affectu
fiunt omnes nuptiae, et nihil impium, et legibus
contrarium in tali copulatione fieri potest, quare
praedictas nuptias inhibendas existimaverimus. Omnibus
vobis unus est pater in coelis, et unusquisque
dives et pauper, liber et servus, aequaliter pro se,
et pro animabus eorum rationem daturi sunt.
Quapropter omnibus cujuscunque conditionis sint,
unam legem, quantum ad Deum, habere non dubitamus.
CAP. 19.-- #De illo qui servum suum, et ancillam in matrimonium conjunxerit.@#
(Ex concilio Matiscen., capite 10.) Si servum et ancillam
dominus amborum in matrimonium conjunxerit,
et postea liberato servo vel ancilla, non potest
redimi qui in servitio est, ideo matrimonia non
solvantur.
CAP. 20.-- #De multinubis.@#
(Ex concilio Braggarensi, capite 81.) Si quis multis
nuptiis fuerit copulatus, poenitentiam agat: conversatio
autem et fides poenitentis compendit
tempus.
CAP. 21.-- #Quod secunda conjugia saecularibus non negentur, quibus tamen ad clerum minime venire conceditur.@#
(Ex decr. Gelasii papae, capite 22.) Secundas nuptias,
sicut saecularibus inire conceditur, ita post eas nullus
ad clericale sinitur venire collegium. Alia est
enim humanae fragilitati generaliter concessa licentia,
alia debet esse vita divinarum rerum servitio
dedicata.
CAP. 22.-- #De illis qui in plurimas nuptias inciderunt.@#
(Ex concilio Neocaesar., capite 1.) De his qui in
plurimas nuptias inciderunt, et tempus quidem praefinitum
manifestum est, sed conversatio eorum, et
fides, tempus abbreviat.
CAP. 23.-- #De illis qui tertio nuptias celebraverint.@#
(Ex decr. Hormisdae papae, capite 2.) Ne quisquam
amplius, quam duas accipiat uxores: quia jam tertia
superflua est.
CAP. 24.-- #De bigamis.@#
(Ex concilio Laodicensi, capite 1.) De his qui secundum
ecclesiasticam regulam libere ac legitime
secundis nuptiis juncti sunt, nec occulte nuptiarum
copulam fecerunt, oportet ut parvo tempore transacto
vacent orationibus et jejuniis. Quibus etiam
juxta indulgentiam communionem reddi decrevimus.
CAP. 25.-- #De numero maritorum.@#
( #Ex dictis Hieronymi.@# ) Ubi fuerit numerus maritorum,
ibi vir proprius unus esse desistit.
CAP. 26.-- #De ingenuo homine, si alterius ancillam pro ingenua acceperit, et post ancillam eam esse intellexerit.@#
#(Ex concil. apud Vermeriam, cui interfuit Pipinus
rex, capite 7.)@# Si quis ingenuus homo ancillam alterius
uxorem acceperit, et existimat quod ingenua
sit, si ipsa femina postea fuerit inservita, si eam a
servitute redimere potest, faciat: si non potest, si
voluerit, aliam accipiat. Si autem servam eam scierat,
et collaudaverat: post, ut legitimam habeat.
Similiter et mulier ingenua de servo alterius facere
debet.
CAP. 27.-- #De femina ingenua, si servum maritum acceperit.@# | null | cfb1c967-2ead-438c-93f5-3d0f9a5cea57 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
(Ex eodem concilio, capite 8.) Si femina ingenua
accipit servum, sciens quia servus esset, habeat eum:
quia omnes unum patrem habemus in coelis. Una lex
erit, et viro et feminae.
CAP. 28.-- #De legitime conjunctis, si alter eorum in amentiam devenerit.@#
( #Ex epistola Nicolai ad Carolum Mogunt. episcopum
missa.@# ) Si qui matrimonium sani contraxerint, et
uni ex duobus amentia, aut furor, aut aliqua infirmitas
accesserit, ob hanc infirmitatem conjugia talium
solvi non possunt. Similiter sentiendum de his
qui ab adversariis excaecantur, aut membris detruncantur.
CAP. 29.-- #De legitimis matrimoniis servorum.@#
(Ex concilio Cabillon., capite 30.) Dictum est nobis,
quod quidam legitima servorum matrimonia potestativa
quadam praesumptione dirimant, non attendentes
illud evangelicum: Quod Deus conjunxit, homo
non separet. Unde nobis visum est ut conjugia
servorum non dirimantur, etiamsi diversos dominos
habeant: sed in uno conjugio permanentes, dominis
serviant suis. Et hoc in illis observandum est, ubi
legalis conjunctio fuit, et per voluntatem dominorum.
CAP. 30.-- #Si furiosi matrimonia contraxerint.@#
(Ex decreto Fabiani papae, capite 5.) Neque furiosus,
neque furiosa matrimonium contrahere possunt; sed
si contractum fuerit, non separentur.
CAP. 31.-- #De desponsata puella, si alter eam in matrimonium possit accipere.@#
(Ex epist. Syricii papae, capite 4.) De conjugali autem
violatione requisisti, si desponsatam alii puellam,
alter in matrimonium possit accipere. Hoc ne
fiat modis omnibus inhibemus: quia illa benedictio
quam nupturae sacerdos imponit, apud fideles cujusdam
sacrilegii instar est, si ulla transgressione violetur.
CAP. 32.-- #De his qui sponsas alienas rapiunt.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 5.) De his qui sponsas
alienas rapiunt, antiqua et synodali sententia observetur.
Quod et si forte in Ecclesia eventus talis reperiri
dignoscitur, ut pro salutis et religionis competentia
humanius quiddam debeant tractare pontifices,
sicut canonica, ut eisdem verbis utamur, docet
auctoritas, quia prior, inquiens, definitio durius:
posterior autem quiddam tractavit humanius, nullo
modo ut ad maximam indulgentiam descendamus,
alterius sponsae acceptor, sine publica transeat poenitentia.
Quod si haec obedire renuerit, sine ulla
refragatione anathematizetur. Fautores vero illius,
juxta modum culpae, episcopi decreto poeniteant. Si
vero, quod non optamus, de gradu ecclesiastico talibus
nuptiis se consensorem, vel interventorem manifeste
prodiderit, a gradu proprio repellantur. Et si
verisimilibus exinde suspicionibus fuerit propulsatus,
canonice se purget.
CAP. 33.-- #De his qui feminas rapiunt.@#
(Ex concilio apud Aquisgran. capite 3.) Placuit ut
hi qui rapiunt feminas, vel furantur, aut seducunt,
eas nullatenus habeant uxores, quamvis eis postmodum
conveniat, aut eas dotaverint, vel nuptialiter
cum consensu parentum suorum acceperint. Si quis
autem uxorem habere voluerit, canonice et legaliter
eam accipiat, et non rapiat. Qui vero eam rapuerit,
vel furatus fuerit, aut seduxerit, nunquam eam uxorem
habeat.
CAP. 34.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 10.) Qui vero deinceps
rapere virgines praesumpserint, vel viduas,
secundum synodalem beati Gregorii definitionem,
ipsi, et complices eorum anathematizentur, et raptores
sine spe conjugii perpetuo maneant.
CAP. 35.-- #De his qui rapiunt puellas sub nomine simul habitandi.@#
(Ex concilio Chalced. capite 27.) Eos qui rapiunt
mulieres sub nomine simul habitandi, cooperantes
autem et conniventes raptoribus, decrevit sancta
synodus ut si quidem clerici sunt, decidant de gradu
proprio; si vero laici, anathematizentur.
CAP. 36.-- #De puellis raptis nondum desponsatis.@#
(Ex concilio Cabillon., capite 27.) De puellis raptis
necdum desponsatis in Chalcedonensi concilio scriptum
est: Eos qui rapiunt puellas sub nomine simul
habitandi, cooperantes et conniventes raptoribus
decrevit sancta synodus ut siquidem clerici sunt,
decidant de gradu proprio: si vero laici, anathematizentur.
Quibus verbis datur intelligi, qualiter hujus
mali auctores damnandi sunt: quando participes
consilium conniventes tanto anathemate feriuntur,
et juxta canonicam auctoritatem ad conjugia legitima
raptas sibi jure vindicare nullatenus possunt.
CAP. 37.-- #De raptis desponsatis.@#
( #Ex concilio Toletano.@# | null | 83ebeaf8-c5d0-46e5-ac72-a12b87775d64 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
) Proinde placuit, atque statutum
est a sacro conventu, ut si aliquis sponsam
alterius rapuerit, publica poenitentia mulctetur, et
sine spe conjugii maneat. Et si ipsa eidem crimini
consentiens non fuit, licentia nubendi alii non negetur.
Quod si et ipsi post haec se conjungere praesumpserint,
utrique usque ad satisfactionem anathematizentur.
CAP. 38.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Ancirano, capite 10.) Desponsatas puellas,
et post ab aliis raptas, placuit erui, et eis reddi,
quibus ante fuerant desponsatae, etiamsi eis a raptoribus
vis illata constiterit.
CAP. 39.-- #De eadam re.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 65.) Si autem necdum
eas quas rapuerant cum voluntate parentum sub
praefato desponsionis, vel dotalitii nomine in conjugium
sumptas habent, quando in omnium aures haec
fuerit constitutio promulgata, ab earum conjunctione
separentur, et publicae poenitentiae subigantur. Raptae
autem parentibus legaliter restituantur. Post actam
vero publicam poenitentiam, si aetas et incontinentia
exegerit, legitimo et ex utrisque partibus placito
conjugio socientur. Nam in his non regulam constituimus,
sed, ut verbis Magni Leonis utamur, quid
sit tolerabilius aestimamus. Quod si unus ex conjugatis
obierit, is qui publicam poenitentiam egerit, et
superstes exstiterit, iterare conjugium non praesumat,
nisi forte episcopus praeviderit aliquam concedere
indulgentiam, ut graviorem possit amovere offensam.
CAP. 40.-- #De his qui in matrimonio juncti sunt, et concumbere non possunt.@#
( #Ex epist. Greg. ad Joannem Ravennatem episcopum.@# )
Quod autem interrogasti de his qui matrimonio
juncti sunt, et nubere non possunt, si ille aliam,
vel illa alium ducere possit, quibus scriptum est:
Vir et mulier si se conjunxerint, et postea dixerit
mulier de viro, quod non possit coire cum eo, si potest
probare per justum judicium quod verum sit,
accipiat alium: si autem ille aliam acceperit, separentur.
CAP. 41.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio apud Vermeriam temporibus Pipini regis,
capite 17.) Si qua mulier proclamaverit, quod
vir suus nunquam cum ea coisset, exeant inde ad
crucem: et si verum fuerit, separentur, et illa faciat
quod vult.
CAP. 42.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio apud Compendium, capite 20.) Si quis
accepit uxorem, et habuit ipsam aliquo tempore, et
ipsa femina dicit quod non coisset cum ea, et ille
vir dicit quod sic fecit, in veritate viri consistat:
quia vir caput est mulieris.
CAP. 43.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Tribur., capite 3.) Vir si duxerit uxorem
concumbere cum ea non valens, et frater ejus
clanculo eam vitiaverit, et gravidam reddiderit, separentur.
Considerata autem imbecillitate, misericordia
eis impartiatur ad conjugium, tantum in Domino.
CAP. 44.-- #De eadem re.@#
( #Ex epist. Gregor.@# ) De his requisitis, qui ob causam
frigidae naturae se dicunt non posse in invicem
operam carnis dantes commisceri: Iste vero si non
potest ea uti pro uxore, habeat quasi sororem. Quod
si retinaculum jugale volunt rescindere, maneant
utrique innupti: nam si huic non potuit naturaliter
concordare, quomodo alteri conveniet? Igitur si vir
aliam vult accipere uxorem, manifesta ratio patet,
quia succendente diabolo odii fomitem, exosam eam
habuit, et idcirco illam dimittere mendacii falsitate
molitur. Quod si mulier causatur, et dicit, Volo
mater esse et filios procreare, uterque eorum
septima manu propinquorum tactis sacrosanctis
reliquiis, jurejurando dicat ut nunquam per commistionem
carnis conjuncti una caro effecti fuis
sent, tunc videtur mulierem secundas posse contrahere
nuptias. Humanum dico propter infirmitatem
carnis eorum. Vir autem qui frigidae naturae
est, maneat sine conjuge. Quod si et ille aliam copulam
acceperit, tunc hi qui juraverint perjurii
crimine rei teneantur, et poenitentia peracta, priora
cogantur recipere connubia.
CAP. 45.-- #De conjugatis qui saecularia relinquere desiderant.@#
( #Ex dictis Basilii episcopi.@# ) Si quis vult conjugatus
converti ad monasterium, non est recipiendus, nisi
prius a conjuge castimoniam profitente fuerit absolutus.
Nam si illa, vivente illo, per incontinentiam
alteri nupserit, procul dubio adultera erit, nec recipitur
apud Deum ejusmodi | null | 37069b3c-8ed4-4811-a1f0-5f8d23722a97 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
viri conversio, cujus
sequitur conjugalis foederis prostitutio. Tales ergo
tunc sine culpa sequantur Christum relicto saeculo,
si habeant ex pari voluntate castitatis consensum.
CAP. 46.-- #De viro qui uxorem suam velare permiserit.@#
(Ex concilio Remensi, capite 3.) Qui uxorem suam
permiserit velare, aliam non accipiat, se similiter
convertatur.
CAP. 47.-- #De muliere, si sine licentia viri sui velum sibi imposuerit.@#
(Ex decr. apud Compendium, capite 6.) Mulier, si
sine licentia mariti sui velum in caput miserit, si
viro placuerit, recipiet eam iterum ad conjugium.
CAP. 48.-- #De viro qui sine uxoris permissu monasticam vitam susceperit.@#
(Ex reg. Greg. ad Adrium notarium, capite 80.)
Agathosa, latrix praesentium, questa est maritum
suum contra voluntatem suam in monasterio urbici
abbatis esse conversum. Quod quia ad ejusdem abbatis
culpam et invidiam non est dubium pertinere,
experientiae tuae praecipimus ut diligenti inquisitione
discretiat, ne forte cum ejus voluntate conversus
sit, vel ipsa se mutare promiserit. Et si hoc
repererit, et illum in monasterio permanere provideat,
et hanc sicut promisit mutare compellat. Si
vero nihil horum est, nec quoddam fornicationis
crimen propter quod viro licet uxorem relinquere,
praedictam mulierem commisisse cognoveris, ne illius
conversio uxori relictae in saeculo fieri possit
perditionis occasio, volumus ut maritum suum illi,
vel si jam tonsuratus est, reddas, omni excusatione
cessante. Nam si excepta fornicationis causa virum
uxorem relinquere nulla ratione conceditur, quia
postquam copulatione conjugii viri atque mulieris
unum corpus efficitur, non potest ex parte converti,
et ex parte in saeculo manere.
CAP. 49.-- #De regina Thietbirga, quae causa religionis a regia dignitate discedere voluerat.@#
( #Ex epist. Nicolai papae ad Carolum regem.@# ) Scripsit
nobis Thietbirga regina, regia se velle dignitate
seu copula exui, et solam privata vita fore contentam
desiderare. Cui nos scripsimus non hoc aliter
fieri posse, nisi eamdem vitam conjux ejus Lotharius
elegerit. Et post pauca: De retroacta controversia
Thietbirga non debet ulterius ad iteratam
responsionem promoveri. Quod bene semel definitum
est, et interpositis juramentis deliberatum,
nulla debet iteratione, nisi fortassis ubi fuerit major
auctoritas, retractari.
CAP. 50.-- #De Lothario rege qui uxorem suam in custodia detinebat.@#
( #Item ejusdem.@# ) Verum, sicut multorum relatu didicimus,
Lotharius rex conventum celebrare disponit,
et Thietbirgam reginam examini proprio et
judicio subjicere meditatur. Et si quidem eam praestigiis
falsitatis suae potuerit exhibere, quasi non
fuerit legitima sua uxor, vult eam penitus a se sequestrare:
sin autem, vult eam tanquam propriam
uxorem admittere, sed deinde, quasi moechata fuerit,
insimulare, atque pro hoc hominem suum et hominem
Thietbirgae ad monomachiam impellere, et, si
homo ipsius reginae ceciderit, disponit hanc sine dilatione
perimere. Quae quantum sint omni divinae
vel sanctorum Patrum, legi contraria, magnitudo
prudentiae vestrae, credimus, jam advertit.
CAP. 51.-- #De singulari certamine, quod Lotharius molitus est contra Thietbirgam uxorem suam.@#
( #Item ejusdem.@# ) Monomachiam vero in lege non
assumimus, quam praeceptam fuisse non reperimus.
Quam licet iniisse quosdam legamus, sicut sanctum
David et Goliam sacra prodit historia, nusquam
tamen ut pro lege teneatur alicubi divina sanxit
auctoritas: cum hoc et hujuscemodi sectantes Deum
solummodo tentare videantur.
CAP. 52.-- #De femina de adulterio inculpata, si cum marito debet inire certamen legale, suae potestati prius debet ad tempus restitui.@#
( #Item ejusdem.@# ) Praeterea sive de conjugii foedere,
sive de adulterii crimine judicium sit agitandum,
nulla ratio patitur Thietbirgam cum Lothario posse
inire conflictum, vel legitimum controversiae inire
certamen, nisi prius ad tempus fuerit suae potestati
et consanguineis propriis libere sociata. Inter quos
etiam locus providendus est, in quo nulla sit vis
multitudinis formidanda, et non sit difficile testes
producere, vel caeteras personas, quae tam a sanctis
canonibus, quam a venerandis Romanis legibus in
hujusmodi controversiis requiruntur. Haec idcirco
diximus, ut ostendamus quem legum conflictum
Lotharius congredi posse autumat, cum personam,
quam in suis penetralibus quotidie fatigat, et conterit,
quando vult ad judicium educit, quando vult | null | 3ede449a-2b41-4ef3-ba1f-64b1c9f45da4 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
ad claustra reducit: et quando educta fuerit, nisi
ea profiteatur quae ipse praeceperit, punit. Propriae
igitur libertati committi, et ab omni oppressione
ac potestate illius, cum quo initur conflictus, oportet
liberari, atque suis liberaliter uti, et suspectas personas
convenit declinare, quae se ab objectis ostendere
cupit immunem.
CAP. 53.-- #De eadem re.@#
( #Item idem.@# ) Itaque summo studio Thietbirgam
conjugem tuam tanquam propriam carnem fovere
ac diligere procurato, et ne illam a te ullo pacto
consentias discedere, vigilanter attende. Unde si
vult a te discedere, corripe, imo corrige eam, et a
tali intentione per omnia revocare satage. Jam vero
si amore pudicitiae separationem quaerit, et conjugalis
connubii solutionem efflagitat, certum est,
Apostolo dicente, quia mulier sui corporis potestatem
non habet, sed vir. Verum si et ipse pudicitiam
sectatus religionis obtentu copulam dissolvere vis,
tantum ne simulate fiat concedimus. Nam licet sit
scriptum: Quod Deus conjunxit, homo non separet,
Deus tamen et non homo separat, quando divini
amoris intuitu, ex consensu utriusque conjugis matrimonia
dissolvuntur. Si ergo hoc modo vis, gratuito
permittimus animo, celeremque praebemus
assensum: aliter autem fieri mutuam separationem
vestram prohibemus.
CAP. 54.-- #De illis qui in alias provincias fugerint, aut suos seniores secuti fuerint, et uxores suas domi reliquerint.@#
(Ex concilio apud Vermeriam, capite 6.) Si quis
necessitate inevitabili cogente in alium ducatum seu
provinciam fugerit, et uxor ejus, cum valet et potest,
amore parentum aut rerum suarum eum sequi
noluerit, ipsa omni tempore quandiu vir ejus quem
secuta non fuit, vivit, semper innupta permaneat.
Ille vero qui necessitate cogente in alia patria manet,
si nunquam in suam patriam se reversurum
sperat, si se continere non potest, aliam uxorem accipiat,
tamen cum poenitentia.
CAP. 55.-- #De feminis quae, captis viris vel in captivitatem missis, aliis nupserunt.@#
(Ex epist. Leonis papae, capite 42.) Quod debeant
feminae, quae, captis viris et in captivitatem ductis,
aliis viris nupserant, putantes interemptos maritos,
remeatis de captivitate prioribus viris copulari, ut
cuique id quod legitime habuit reformetur, et recipiat
unusquisque quod suum est, et redintegrentur
foedera nuptiarum.
CAP. 56.-- #Quod non probetur esse culpabilis, qui uxorem capti in matrimonio videtur esse sortitus.@#
(Item ejusdem, capite 43.) Nec tamen culpabilis
judiciter, et tanquam alieni juris perversor habeatur,
qui personam ejus mariti qui jam non esse
existimabatur, assumpsit. Si enim multa quae ad
eos qui in captivitatem ducti sunt pertinebant, in
jus alienum transire potuerunt, tamen plenum justitiae
est ut iisdem reversis propria reformentur.
Quod si in mancipiis, vel in agris, aut etiam in domibus
ac possessionibus rite servatur, quanto magis
in conjugiorum redintegratione faciendum sit, ut
quod bellica necessitate turbatum est, pacis remedio
reformetur?
CAP. 57.-- #Ut si mulieres ad priores maritos redire noluerint, velut impiae ecclesiastica communione privandae sint.@#
(Item ejusdem, cap. 45.) Si autem aliquae mulieres
ita posteriorum virorum amore sunt captae, ut malint
his cohaerere quam ad legitimum redire consortium,
merito sunt notandae, ita ut ecclesiastica communione
priventur: quae de re excusabili contaminationem
criminis elegerunt, ostendentes sibimet
pro sua incontinentia placuisse, quod justa remissio
poterat expiare. Redeant ergo in suum statum voluntaria
redintegratione conjugia, neque ullo modo
ad opprobrium malae voluntatis trahatur quod
conditio necessitatis extorsit: quia sicut hae mulieres
quae reverti ad viros suos noluerint, impiae
sunt habendae, ita illae quae in affectum ex Deo initum
redeunt merito sunt laudandae.
CAP. 58.-- #Ut si viri de captivitate regressi intemperantia uxorum offensi non fuerint, et voluerint eas in conjugio recipere, liberam habeant facultatem.@#
(Item ejusdem, capite 44.) Et ideo si viri post longam
captivitatem reversi, ita in dilectione suarum
conjugum perseverent ut eas cupiant in suum redire
consortium, omittendum est et inculpabile judicandum
quod necessitas intulit, et restituendum est
quod fides poscit.
CAP. 59.-- #De illo qui in paganismo uxorem suam dimiserit.@#
( #Ex decr. Eutych. papae.@# ) Si quis gentilis gentilem
dimiserit uxorem | null | a0dfd696-dce3-4a16-884d-29b8bcf418ae | latin_170m_raw | null | None | None | None |
ante baptisma, post baptismum
in potestate ejus erit eam habere, vel non habere.
CAP. 60.-- #De baptizato, si uxor ejus infidelis converti noluerit.@#
( #Ex decr. ejusdem.@# ) Simili modo si unus ex conjugatis
baptizatus est, et alter gentilis, et sequi non
vult, sit sicut dicit Apostolus: Infidelis si discedit,
discedat.
CAP. 61.-- #De illo qui ante baptismum mulierem virginem acceperat.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 2.) Si quis habuerit
uxorem virginem ante baptisma, vivente illa post
baptisma alteram habere non potest. Crimina in
baptismo solvuntur, non conjugia.
CAP. 62.-- #De illis feminis quae, nulla causa interveniente, reliquerunt viros suos.@#
(Ex concilio Elibertan., capite 7.) Item feminae
quae nulla praecedente causa reliquerunt viros suos,
et alteri se copulaverunt, et in hoc permanere voluerint,
nec in fine accipiant communionem.
CAP. 63.-- #De femina quae adulterum reliquerit, et adulterum acceperit.@#
(Ex eodem, capite 9.) Item femina fidelis quae
adulterum maritum reliquerit fidelem, et adulterum
ducit, prohibeatur ne ducat. Si autem duxerit, non
prius accipiat communionem quam is quem reliquit
de saeculo exierit, nisi forte necessitas infirmitatis
dare compulerit.
CAP. 64.-- #Quod neque dimissus ab uxore, neque dimissa a marito, alteri conjungantur.@#
(Ex concilio Africano, capite 63.) Placuit ut secundum
evangelicam et apostolicam disciplinam, neque
dimissus ab uxore, neque dimissa a marito, alteri
conjungantur, sed ita maneant, aut sibimet reconcilientur.
Quod si contempserint, ad poenitentiam
redigantur.
CAP. 65.-- #De illo qui vivente marito conjugem illius adulterasse accusatur, et eam post ejus obitum sumpsisse dignoscitur.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 69.) Is qui vivente
marito conjugem illius adulterasse accusatur, et eo
in proximo defuncto eamdem sumpsisse dignoscitur,
omnimodis publicae poenitentiae subigatur. De quo
etiam post poenitentiam praefata, si expedierit, servabitur
regula, nisi forte, id est, aut mulier virum
qui mortuus fuerat occidisse notetur, aut propinquitas
vel alia quaelibet actio criminalis impediat.
Quod si probatum fuerit, sine ulla spe conjugii cum
poenitentia perpetuo maneant. Si autem negaverit
se eamdem feminam vivente viro nequaquam adulterasse,
et praefati homicidii neuter eorum reus exstiterit,
et probatis testibus neuter eorum convinci
potuerit, purgent legaliter famam suae opinionis, et
sumpto utantur conjugio, si alia, ut diximus, non
impedierit ratio.
CAP. 66.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Tribur., capite 3.) Relatum est auribus
sanctorum sacerdotum, quemdam alterius uxorem
stupro violasse, insuper et moechae, vivente viro suo,
juramentum dedisse, ut post legitimi mariti mortem,
si supervixisset, duceret uxorem. Quod et factum
est. Tale igitur connubium prohibemus et anathematizamus.
CAP. 67.-- #De illo qui uxorem habet, et saepius moechatus est.@#
(Ex concilio Elibertan., capite 4.) Si quis fidelis
habens uxorem non semel sed saepius fuerit moechatus,
in fine mortis est conveniendus. Quod si se
promiserit cessaturum, detur ei communio. Si resuscitatus
rursus fuerit moechatus, placuit ulterius
non illudere alios de communione pacis.
CAP. 68.-- #Si laicus absolutus cum laica absoluta peccaverit.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 7.) Si laicus cum laica
femina, id est, uterque absolutus a lege conjugi
concubuerit, tres annos poeniteant. Et quanto saepius
et negligentius ea peccata commiserunt, tanto magis
et tempus addatur, et modus poenitentiae.
CAP. 69.-- #De uxore quae conscio marito moechata fuerit.@#
(Ex concilio Mogunt., capite 9.) Si conscio marito
et ipso consentiente uxor moechata fuerit, placuit
nec in fine dandam eis communionem. Si vero eam
reliquerit, et separati fuerint, et digne poenituerint,
post decem annos accipiant communionem.
CAP. 70.-- #De viro uxorem non habente, si cum alterius uxore adulterium perpetraverit.@#
(Ex concilio Nanneten., capite 6.) Quod si vir non
habens uxorem cum alterius uxore adulterium perpetravit,
aut si qua mulier non habens virum cum
alterius viro, ille qui foedus violavit conjugii, VII
annos, ut supra dictum est, poeniteat. Ille qui lege
conjugii non tenetur, | null | b9342611-290e-4a39-bd4f-78c97a3da444 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
quinque annos poeniteat.
Neque enim aequalis poenitentia danda est his quibus
sufficere poterat ad explendam libidinem suam
conjugum amplexus: et illis qui, conjuge carentes,
ardore libidinis impellente, in fornicationem ceciderunt.
CAP. 71.-- #De conjugatis qui aliqua certa re discidium fecerint, ut innupti maneant.@#
( #Ex dictis August.@# ) Apostolus Paulus dicit: His qui
sunt in conjugio praecipio, non ego, sed Dominus,
uxorem a viro non discedere: quod si discesserit,
manere innuptam, aut viro suo reconciliari. Potest
enim fieri ut discedat ea causa qua Dominus permisit.
Aut si feminae licet virum dimittere etiam propter causam
fornicationis, et non licet viro, quid respondebimus
de hoc quod dicit posterius: Et vir uxorem non dimittat?
Quare non addidit, excepta causa fornicationis,
quod Dominus permittit: nisi quia similem formam vult
intelligi, ut si dimiserit quod causa fornicationis permittitur,
maneat sine uxore, aut reconcilietur uxori?
Et post pauca: Dominus autem permisit causa fornicationis
uxorem dimitti, sed quia permisit, non
jussit.
CAP. 72.-- #De illis qui, interveniente repudio, aliis se in matrimonium copulaverint.@#
(Ex decreto Innocentii papae, capite 26.) De his
etiam requisivit dilectio tua, qui interveniente repudio
aliis se matrimonio copulaverunt, quos in utraque
parte adulteros esse manifestum est. Qui vero
vel uxore vivente, quamvis dissociatum esse videatur
conjugium, ad aliam copulam festinarunt, neque
possunt adulteri non videri, in tantum ut hae etiam
personae quibus tales conjuncti sunt, etiam ipsae adulterium
commisisse videantur, secundum illud quod
legimus in Evangelio: Qui dimiserit uxorem suam,
et duxerit aliam, moechatur. Et ideo omnes a communione
fidelium abstinendos. De parentibus autem aut
propinquis eorum nihil tale statui potest, nisi si incentores
illiciti consortii fuisse videantur.
CAP. 73.-- #Si cujus uxor constuprata fuerit, et propterea maritus perdere illam machinaverit.@#
(Ex concil. Triburiensi, capite 46.) Si cujus uxor
constuprata fuerit, et propterea maritus capitali sententia
delere illam machinaverit, ipsa vero, urgente
mortis periculo, ad episcopum confugerit, et auxilium
quaesierit, operosiori tamen si potest episcopus
labore desudet ne occidatur; si vero non potest,
nullo modo liceat ei requirenti eam reddere ad occidendum,
quae se ei obtulit ad defendendum: sed solerti
cura transmittat eam ad locum quem ipsa delegerit,
ut secura possit vivere. Si vero interdum maritus
eam invenerit, et repetierit, secundum saeculum
potestatem habuerit quid ei agere velit; sed
audiat S. Augustinum dicentem: Cum enim vir a
virtute nomen accepit, et mulier a mollitie, id est
fragilitate, quare contra crudelissimam libidinis bestiam
vult unusquisque uxorem suam esse victricem,
cum ipse ad primum libidinis ictum victus cadat?
Nam quidquid contra fidem catholicam non licet
mulieribus, nec viris licebit. Si autem eadem mulier
timore perterrita, a loco ubi eam episcopus destinavit
aufugerit, et vir ejus ab episcopo semel,
aut bis, vel saepius repetierit, si vitam ei obtinere
possit, perquirat et reddat: sin autem, omnino non
reddat. Maritus vero, quandiu ipsa vivat, nullo modo
alteram ducat.
CAP. 74.-- #De eo, si quis cum uxore alterius, vivente eo, fornicatus fuerit.@#
(Ex concilio apud Alth. habito, praesente Conrado
rege, capite 5.) Illud vero communi decreto secundum
canonum instituta definimus et praejudicamus, ut si
quis cum uxore alterius, vivente eo, fornicatus fuerit,
moriente marito synodali judicio aditus ei claudatur
illicitus, ne ulterius ei conjungatur matrimonio,
quam prius polluit adulterio. Nolumus enim nec
Christianae religioni convenit ut ullus ducat in conjugium,
quam prius polluit per adulterium.
CAP. 75.-- #De ingenuo qui ingenuam acceperit uxorem, et postea servum se fecerit.@#
(Ex concil. Tribur. cui interfuit rex Arnolphus,
capite 8.) Perlatum est ad sanctam synodum quod
quidam ingenuus ingenuam acceperit uxorem, et
post filiorum procreationem occasione divortii cujusdam
servum se fecerit, utrum necessario mulierem
tenere debeat, et, si tenuerit, utrum illa quoque secundum
saecularem legem servituti subjici debeat.
Judicatum est uxorem minime debere dimitti, non
tamen ob Christi legem mulierem in servitutem redigi,
dum ille non ex consensu conjugis se servum
fecit, quem | null | a42af609-be47-40b1-9f7b-fba30f45c57a | latin_170m_raw | null | None | None | None |
liberum ipsa maritum accepit.
CAP. 76.-- #De illis conjugatis quorum leges diversae sunt.@#
(Ex eodem, capite 15.) De Francia nobilis quidam
homo nobilem de Saxonia Saxonum lege duxit uxorem.
Tenuit multis annis, et ex ea filios procreavit.
Verum quia non iisdem utuntur legibus Saxones et
Franci, causatus est quod eam non sua, id est Francorum
lege desponsaverit, vel acceperit, aut dotaverit:
dimissaque illa, duxit alteram. Definivit super
hoc sancta synodus, ut ille transgressor evangelicae
legis subjugatur poenitentiae; a secunda conjuge separetur,
priorem resumere cogatur.
CAP. 77.-- #Cur communicantes viri cum adulteris uxoribus non conveniant.@#
(Ex decr. Innocentii papae, capite 24.) Cur viri cum
adulteris non conveniant, et illud desideratum est
sciri, cur communicantes viri cum adulteris uxoribus
non conveniant, cum contra uxores in consortio
adulterorum virorum manere videantur, dum super
hoc Christiana religio adulterium in utroque sexu
pari ratione contemnet, sed viros suos mulieres non
facile de adulterio accusant, et non habent latentia
peccata vindictam. Viri autem liberius uxores adulteras
apud sacerdotes deferre consueverunt, et ideo
mulieribus prodito earum crimine communio denegatur,
virorum autem, latente commisso, non facile
quisquam ex suspicionibus abstinetur, qui utique
submovebitur si ejus flagitium detegatur. Cum ergo
par causa sit interdum probatione cessante, vindictae
ratio conquiescit.
CAP. 78.-- #Quod non conveniat Christianos cum haereticis nuptialia jura contrahere.@#
(Ex concilio Laodicensi, capite 31.) Quod non oporteat
cum haereticis universis nuptiarum foedera
celebrare, nec eis filios dare vel filias, sed magis
accipere, si tamen Christianos se fieri permittant.
CAP. 79.-- #Judicii examinatio.@#
De hoc quod mihi reputatum est in hac synodo,
quod simul cum ista femina adulterium vel fornicationem
fecissem, quod non ego ita feci, nec inde
me culpabilem recognosco, sic me Deus adjuvet ad
istud judicium.
CAP. 80.-- #Separatio incestae copulationis.@#
Ab isto die in antea cum ista femina cum qua
adulterium vel fornicationem fecisti, unde disciplinam
vel poenitentiam suscepisti, amplius non adulterabis,
nec fornicaberis cum ea, nec aliam uxorem
accipies, nisi post peractam poenitentiam tibi
licentia data fuerit ab episcopo, aut ab ejus misso:
sic te Deus ad juvet.
CAP. 81.-- #Reconciliatio conjugatorum.@#
Ab isto die in antea istam tuam conjugem nomine
N. quam injuste dimiseras ita tenebis, sicut per reectum
maritus suam debet habere conjugem, in dilectione
et debita disciplina: nec eam per ullum
malum ingenium a te separabis, nec ea vivente aliam
accipies: sic te Deus adjuvet.
CAP. 82.-- #De eadem re.@#
A modo in antea istum tuum maritum quem injuste
dimiseras ita tenebis et amplexaberis, et ei in
servitio, in amore et in timore ita eris subjecta et
obediens, sicut per rectum uxor suo debet subjecta
esse marito, nec unquam ab eo te separabis, nec
illo vivente alteri viro te sociabis, nec conjugio aut
adulterio: sic te Deus adjuvet.
FINIS LIBRI NONI.
LIBER DECIMUS. INDEX CAPITULORUM
CAP. 1. Ut episcopi de parochiis suis sortilegos et
maleficos expellant.
2. De cultoribus arborum.
3. De cultoribus idolorum.
4. De eadem re.
5. De illis qui divinationes requirunt.
6. De illis qui ritum paganorum observant.
7. De illis qui auguriis et incantationibus subserviunt.
8. De eadem re.
9. De illis qui sortes observant.
10. De arboribus quas vulgus colit.
11. De illis qui dies et menses observant.
12. De illis qui daemonibus immolant.
13. De illis qui traditiones gentilium observant.
14. De mulierculis quae infantes suos pro sanitate
in fornacem aut supra tectum ponunt.
15. Quod non liceat iniquas observationes Kalendar.
agere.
16. De illis qui Kalendas Januarias ritu paganorum
colere praesumunt
17. De eadem re.
18. De bubulcis vel venatoribus, qui suas incantationes
exercuerint.
19. Quod non liceat mulierculas Christianas vanitates
in suis lanificiis observare.
20. Quod non liceat cum incantationibus herbarum
collectionem fieri.
21. De illis qui ad arbores, vel ad fontes jaculas incenderint.
22. Ut vaticinatores caesi de civitatibus ejiciantur.
23. | null | d69665ac-399a-430b-9ec5-0fd3233cd0bd | latin_170m_raw | null | None | None | None |
De illis qui phylacteriis utuntur.
24. Item de mulierculis incantatricibus.
25. De illis qui manducant, aut bibunt, aut portant
super se aliquid ad Dei judicium subvertendum.
26. De illis qui in tabulis, aut in codicibus futura
requirunt.
27. De illis qui sortes sanctorum requirunt.
28. De illis maleficis, qui sperant se mentes hominum
pervertere posse.
29. De eadem re.
30. De illis qui ad suas vanitates perficiendas daemones
invocant.
31. De illis qui nocturna sacrificia daemonum celebraverint.
32. De illis qui ad arbores vel ad fontes aliqua vota
voverunt.
33. De illis, qui, quando luna obscuratur, clamores
suos et maleficia sua exercuerint.
34. De illis qui vanitates suas in excubiis exercuerint.
35. De eadem re.
36. De conviviis quae fiunt ritu paganorum.
37. De eadem re.
38. Ne fideles in coemeteriis prandere praesumant.
39. De illis qui balationes fecerint, et se in alienas
formas transmutaverint.
40. Quod incantationes et magicae artes laquei diaboli
sint.
51.
Ut malefici, nisi se corrigant, regnum Dei non
41. De illis qui salutem non a Salvatore, sed ab ejus
creatura requirunt.
42. De eadem re.
43. De eadem re.
44. De exsecrabilibus remediis, quas medici suis in
praecantationibus faciunt.
45. De natura daemonum.
46. de divinatione daemonum.
47. De eadem re.
48. De sacerdotibus et reliquis ecclesiasticis ordinibus
qui magos, hariolos, aut divinos consulunt.
49. De illis qui ad fascinum incantationes fecerint.
50. Quod daemoniacum petras, vel herbas sine incantatione
liceat portare.
possideant.
52. De illis qui murmurant.
53. De eadem re.
54. De eadem re.
55. De contentiosis.
56. De illis qui in lingua lascivi fuerint.
57. De illis qui per odium dissidentes exstiterint.
58. De illo qui odio habet aliquem, et ad pacem reverti
noluerit.
59. De eadem re.
60. De eadem re.
61. De eadem re.
62. De illis qui contentiones et rixas amaverint.
63. De illis qui faciles sunt ad detrahendum.
64. De illis qui contra episcopos suos conspiraverint.
65. De eadem re.
66. De clericis maledicis.
67. De illis qui detrahunt suis prioribus.
68. De clericis vel monachis conjurantibus, vel conspirantibus
contra episcopum suum.
69. De eadem re.
#Indicis capitulorum finis.@#
LIBER DECIMUS #DE INCANTATORIBUS ET AUGURIBUS.@#
ARGUMENTUM LIBRI.
Libro hoc de incantatoribus, de auguribus, divinis,
sortilegis et variis illusionibus diaboli, de
maledicis, contentiosis, conspiratoribus, deque
singulorum poenitentia tractatur.
CAP. 1.-- #Ut episcopi de parochiis suis sortilegos et maleficos expellant.@#
(Ex concilio Anquiren., capite 1.) Ut episcopi eorumque
ministri omnibus viribus elaborare studeant,
ut perniciosam et a diabolo inventam sortilegam
et maleficam artem penitus ex parochiis suis eradicent:
et si aliquem virum aut feminam hujuscemodi
sceleris sectatorem invenerint, turpiter dehonestatum
de parochiis suis ejiciant. Ait enim Apostolus:
Haereticum post unam et secundam admonitionem
devita, sciens quia subversus est, qui
ejusmodi est. Subversi sunt, et a diabolo capti
tenentur, qui, derelicto creatore suo, a diabolo
suffragia quaerunt, et ideo a tali peste mundari debet
sancta Ecclesia. Illud etiam non omittendum,
quod quaedam sceleratae mulieres retro post Satanam
conversae, daemonum illusionibus, et phantasmatibus
seductae, credunt se et profitentur nocturnis
horis, cum Diana paganorum dea, vel cum Herodiade
et innumera multitudine mulierum equitare
super quasdam bestias, et multa terrarum spatia
intempestae noctis silentio pertransire ejusque jussionibus
velut dominae obedire et certis noctibus ad
ejus servitium evocari. Sed utinam hae solae in
perfidia sua perissent, et non multos secum in infidelitatis
interitum pertraxissent. Nam innumera
multitudo hac falsa opinione decepta haec vera esse
credit, et credendo a recta fide deviat, et in errore
paganorum revolvitur, cum aliquid divinitatis, aut
numinis extra unum Deum esse arbitratur. Quapropter
sacerdotes per Ecclesias sibi commissas
populo omni instantia praedicare debent, ut noverint
haec omnimodis falsa esse, et non a divino, sed
a maligno spiritu | null | 6eca4c61-c090-4b9c-812d-eb13abfd6965 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
talia phantasmata mentibus infidelium
irrogari. Siquidem ipse Satanas, qui transfigurat
se in angelum lucis, cum mentem cujuscunque
mulierculae ceperit, et hanc sibi per infidelitatem
et incredulitatem subjugaverit, illico transformat
se in diversarum personarum species atque
similitudines, et mentem quam captivam tenet in
somnis deludens, modo laeta, modo tristia, modo
cognitas, modo incognitas personas, ostendens, per
devia quaeque deducit. Et cum solus spiritus hoc
patitur, infidelis mens haec non in animo, sed in
corpore evenire opinatur. Quis enim non in somnis
et nocturnis visionibus extra seipsum educitur, et
multa videt dormiendo, quae nunquam viderat
vigilando? Quis vero tam stultus et hebes sit, qui
haec omnia quae in solo spiritu fiunt, etiam in corpore
accidere arbitretur? Cum Ezechiel propheta
visiones Domini in spiritu non in corpore vidit. Et
Joannes apostolus Apocalypsis sacramenta in spiritu
non in corpore vidit, et audivit sicut ipse dicit:
Statim, inquit, fui in spiritu. Et Paulus non audet
se dicere raptum in corpore. Omnibus itaque publice
annuntiandum est, quod qui talia et his similia
credit, fidem perdit, et qui fidem rectam in Deo
non habet, hic non est ejus, sed illius in quem
credit, id est diaboli. Nam de Domino nostro scriptum
est: Omnia per ipsum facta sunt. Quisquis
ergo aliquid credit posse fieri, aut aliquam creaturam
in melius aut in deterius immutari, aut transformari
in aliam speciem, vel similitudinem, nisi
ab ipso Creatore qui omnia fecit et per quem
omnia facta sunt, procul dubio infidelis est et pagano
deterior.
CAP. 2.-- #De eultoribus arborum.@#
( #Ex reg. Gregorii.@# ) Pervenit ad nos quosdam,
quod dici nefas est, arbores colere, et multa alia
contra Christianam fidem illicita perpetrare: et
miramur cur hoc fraternitas vestra districta emendare
ultione distulerit. Propterea scriptis praesentibus
adhortamur hos diligenti investigatione perquiri,
et veritate cognita, talem in eis faciatis exercere
vindictam, quatenus et Deus placari possit, et aliis
eorum ultio correctionis exemplum sit.
CAP. 3.-- #De cultoribus idolorum.@#
(Ex eodem, capite 5.) Contra idolorum namque
cultores, vel aruspicum atque sortilegorum, fraternitatem
tuam vehementius pastorali hortamur invigilare
custodia, atque publice in populo contra
hujus rei viros sermonem facere, eosque a tali labe
sacrilegii, et divini intentione judicii, et praesentis
vitae periculo adhortatione suasoria revocare. Quos
tamen si emendare se a talibus atque corrigere nolle
repereris, ferventi comprehendere zelo te volumus:
et quidem, si servi sunt, verberibus, cruciatibusque
quibus ad emendationem pervenire valeant, castigare.
Si vero sunt liberi inclusione digni, districtaque
sunt in poenitentia dirigendi, ut qui salubria et
a mortis periculo revocantia audire verba contemnunt,
cruciatus saltem eos corporis ad desideratam
mentis valeat reducere sanitatem.
CAP. 4.-- #De eadem re.@#
(Ex eodem, capite 18.) Pervenit ad nos quod quosdam
incantatores atque sortilegos fueris insecutus,
et omnino nobis sollicitudinem, zelumque tuum
gratum fuisse cognoscas. Sed moleste tulimus quod
te dubitare, ne ab eis nobis contra experientiam
tuam surripi potuisset, didicimus, dum quando
certus esse ac scire debueris, hoc tibi apud nos ad
commendationem magis proficere, non ad culpam
adscribi. Et ideo studii tui sit sollicite quaerere, et
quoscunque inveneris hujusmodi Christi inimicos
ita districta ultione corrige, ut et nos de experientia
tua melius possimus habere judicium, et Deo te
nostro, quod maxime studendum est, valeas commendare.
CAP. 5.-- #De illis qui divinationes requirunt.@#
(Ex concilio Ancirano, capite 23.) Qui divinationes
expetunt, et more gentilium subsequuntur, aut in
domos suas hujuscemodi homines introducunt, exquirendi
aliquid, arte malefica, aut expiandi causa, sub
regula quinquennii jaceant, secundum gradus poenitentiae
definitos.
CAP. 6.-- #De illis qui ritum paganorum observant.@#
(Ex concilio Braggar., capite 6.) Si quis paganorum
consuetudinem sequens, divinos et sortilegos in
domum suam introduxerit, quasi ut malum foras
mittat, aut maleficia inveniat, quinque annos poeniteat.
CAP. 7.-- #De illis qui auguriis et incantationibus subserviunt.@#
(Ex concilio Carthag., capite 89.) Auguriis vel incantationibus
servientem, a conventu Ecclesiae separandum.
Similiter et Judaicis superstitionibus, | null | 56dad151-c2b4-4195-babb-5a1a31a66325 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
vel
feriis inhaerentem.
CAP. 8.-- #De eadem re.@#
( #Ex poenitentiali Romano.@# ) Qui auguriis vel divinationibus
inserviunt, vel qui credit ut aliqui hominum
sint immissores tempestatum: vel si qua mulier
divinationes, vel incantationes diabolicas fecerit,
VII annos poeniteat.
CAP. 9.-- #De illis qui sortes observant.@#
( #Ex eodem.@# ) Auguria vel sortes quae dicuntur falsae
sanctorum, vel divinationes, qui eas observaverint,
vel quarumcunque scripturarum, vel votum voverint,
vel persolverint ad arborem, vel ad lapidem,
vel ad quamlibet rem, excepto ad Ecclesiam, omnes
excommunicentur. Si ad poenitentiam venerint, clerici
annos tres, laici annum unum et dimidium, poeniteant.
CAP. 10.-- #De arboribus quas vulgus colit.@#
(Ex concilio Nannetensi, capite 8.) Summo studio
decertare debent episcopi, et eorum ministri, ut
arbores daemonibus consecratae quas vulgus colit,
et in tanta veneratione habet, ut nec ramum vel
surculum inde audeat amputare, radicitus excidantur,
atque comburantur. Lapides quoque quos in
ruinosis locis et silvestribus daemonum ludificationibus
decepti venerantur, ubi et vota vovent et
deferunt, funditus effodiantur, atque in tali loco
projiciantur, ubi nunquam a cultoribus suis venerari
possint. Et omnibus annuntietur quantum scelus sit
idololatria, et qui haec veneratur et colit quasi
Deum suum negat, et Christianitati abrenuntiat, et
talem poenitentiam inde suscipiat quasi idola adorasset:
omnibusque interdicantur ut nullus votum
faciat, aut candelam vel aliquod munus pro salute
sua rogaturus alibi deferat, nisi ad ecclesiam Domino
Deo suo. Scriptum est enim: Vovete et reddite
Domino Deo vestro. Novimus siquidem quanta Dominus
antiquo populo per prophetas suos comminatus
est qui in lucis sacrificabant, et in excelsis immolabant.
Si quis haec transgressus fuerit, fidem perdidit,
et est infideli deterior. Et idcirco omni modo
a sanctae Ecclesiae consortio abscindatur, et nisi
digne poenituerit, non recipiatur.
CAP. 11.-- #De illis qui dies et menses observant.@#
( #Ex dictis Ambros.@# ) Apostolus dicit: Dies observatis,
et menses, et tempora, et annos: timeo ne
sine causa laboraverim in vobis. Dies observant,
qui dicunt: Puto crastino proficiscendum non est.
Post crastinum enim non debet aliquid inchoari, et
sic solent magis decipi. Hi autem colunt menses,
qui cursum lunae perscrutantur, dicentes: Septima
luna strumenta confici non debent: nona autem
luna emptum servum domum duci non oportet.
Et per haec facilius solent adversa provenire. Tempora
vero observant, cum dicunt: Hodie veris initium
est, et ideo festivitas est. Et rursum: Posterum
est, domum egredi non licet. Annos sic colunt,
cum dicunt: Kalendis Januarii novus est annus, quasi
non quotidie annus impleatur. Haec superstitio longe
debet esse a servis Dei. Si quis in hac perfidia
detegitur, clerici, annum unum; laici dimidium poeniteant.
CAP. 12-- #De his qui daemonibus immolant.@#
( #Ex poenitentiali Theodor.@# ) Nam de his qui daemonibus
immolant Theodori episcopi constitutiones
habemus, in quibus scriptum est: Qui immolant daemoniis
in minimis, annum unum poeniteant; qui
vero in magnis, X annos poeniteant.
CAP. 13.-- #De illis qui traditiones gentilium observant.@#
(Ex concil. Braggar., capite 20.) Non licet Christianis
traditiones gentilium observare, vel colere
elementa, aut lunam, aut stellarum cursum, et inanem
signorum fallaciam considerare pro domo facienda,
et ad conjugia socienda. Scriptum est enim:
Omnia quaecunque facitis in verbo aut in opere, in
nomine Domini nostri Jesu Christi facite, gratias
agentes Deo. Si quis autem fecerit, severissime corripiatur,
et canonice poeniteat.
CAP. 14.-- #De mulierculis, quae infantes suos pro sanitate in fornacem aut supra tectum ponunt.@#
( #Ex poenitentiali Bedae presbyteri.@# ) Mulier si qua
filium suum ponit supra tectum, aut in fornacem pro
sanitate febrium, unum annum poeniteat.
CAP. 15.-- #Quod non liceat iniquas observationes Kalendarum agere.@#
( #Ex decret. Martial. papae.@# ) Non licet iniquas observationes
agere Kalendarum, et otiis vacare, neque
lauro, aut viriditate arborum cingere domos. Omnis
haec observatio paganorum est.
CAP. 16. | null | e14e487a-97c9-44a2-8eec-d7465d99ce0c | latin_170m_raw | null | None | None | None |
#De illis qui Kalendas Januarias ritu paganorum colere praesumunt.@#
(Ex decret. Zachar. papae, capite 11.) Si quis Kalendas
Januarias ritu paganorum colere, vel aliquid
plus novi facere propter novum annum, aut mensas
cum lapidibus vel epulis in domibus suis praeparare,
et per vicos et plateas cantatores et choros ducere
praesumpserit, anathema sit.
CAP. 17.-- #De eadem re.@#
( #Ex concil. Rothomag.@# ) Si quis in Kalendis Januariis
aliquid fecerit quod a paganis inventum est, et dies
observat et lunam, et menses, et horarum effectiva
potentia aliquid sperat in melius aut in deterius
verti, anathema sit.
CAP. 18.-- #De bubulcis, vel venatoribus qui suas incantationes exercuerint.@#
(Ex eodem, capite 4.) Perscrutandum si aliquis subulcus,
vel bubulcus, sive venator, vel caeteri hujusmodi,
dicat diabolica carmina super panem, aut
super herbas, aut super quaedam nefaria ligamenta,
et haec aut in arbore abscondat, aut in bivio, aut in
trivio projiciat, ut sua animalia liberet a peste et
clade, et alterius perdat. Quae omnia idololatriam
esse nulli fideli dubium est: et ideo summopere sunt
exterminanda.
CAP. 19.-- #Quod non liceat mulierculas Christianas vanitates in suis lanificiis observare.@#
(Ex concilio Braggar., capite 10.) Non licet mulieres
Christianas, vanitatem in suis lanificiis observare,
sed Deum invocent adjutorem, qui eis sapientiam
texendi donavit.
CAP. 20.-- #Quod non liceat cum incantationibus herbarum collectionem fieri.@#
(Ex eodem, capite 21.) Non licet in collectione herbarum
medicinalium aliquas observationes vel incantationes
attendere, nisi tantum cum symbolo
divino, et Oratione Dominica, ut Deus et Dominus
noster honoretur.
CAP. 21.-- #De illis qui ad arbores vel ad fontes faculas incenderint.@#
(Ex eodem, capite 22.) Si in alicujus presbyteri parochia
infideles, aut faculas incenderint, aut arbores,
aut fontes, aut saxa venerantur, si hoc eruere neglexerit,
sacrilegium se fecisse cognoscat, praesumptor
aut hortator rei ipsius. Si admonitus hoc emendare
neglexerit, communione privetur.
CAP. 22.-- #Ut vaticinatores caesi de civitatibus ejiciantur.@#
(Ex concilio Arelaten., capite 11.) Vaticinatores,
qui se futura scire dicunt, caesi de civitate ejiciantur.
CAP. 23.-- #De illis qui phylacteriis utuntur.@#
( #Ex decr. Gregor.@# ) Si quis hariolos, aruspices, vel
incantatores observaverit, aut phylacteriis usus fuerit,
anathema sit.
CAP. 24.-- #Item de mulierculis incantatricibus.@#
( #Ex poenitentiali Romano.@# ) Mulier si divinationes
vel incantationes diabolicas fecerit, annum unum
poeniteat, vel tres quadragesimas, vel quadraginta
dies secundum qualitatem delicti.
CAP. 25.-- #De illis qui manducant aut bibunt, aut portant super se aliquid ad Dei judicium subvertendum.@#
(Ex concilio Tribur., capite 4.) Si aliquis manducat,
aut bibit, aut portat super se unde existimat Dei
judicium pervertere posse, et exinde comprobatus
fuerit, eadem sententia feriatur qua magi, et harioli,
et incantatores feriuntur.
CAP. 26.-- #De illis qui in tabulis aut in codicibus futura requirunt.@#
( #Ex poenitentiali Theod.@# ) In tabulis vel codicibus
sorte futura non sunt requirenda, et ut nullus in
Psalterio, vel in Evangelio, vel in aliis rebus sortiri
praesumat, nec divinationes aliquas in aliquibus rebus
observare. Quod si fecerit, quadraginta dies poeniteat.
CAP. 27.-- #De illis qui sortes sanctorum requirunt.@#
(Ex concil. Agathens., capite 3.) Nec illud est praetereundum
quod maxime fidem religionis infestat,
quod aliqui clerici vel laici student auguriis, et sub
nomine fictae religionis, quam sortes sanctorum vocant,
divinationis scientiam profitentur, aut quarumcunque
scripturarum inspectione futura promittunt.
Quincunque clericus, vel laicus in eo detectus fuerit
talia consulere, vel docere, ab Ecclesia ejiciatur.
CAP. 28.-- #De illis maleficis qui sperant se mentes hominum pervertere posse.@#
( #Ex poenitentiali Romano.@# ) Malefici vel incantatores,
vel immissores tempestatum, vel qui per
invocationem daemonum mentes hominum perturbant,
anathematizati abjiciantur: et si emendare voluerint,
clerici tres annos, laici unum annum poeniteant.
CAP. 29.-- #De eadem re | null | 324803c4-3f37-4e31-9f3d-b84c1b22eb3c | latin_170m_raw | null | None | None | None |
.@#
(Ex concilio Agath., capite 4.) Perquirendum si
aliqua femina sit, quae per quaedam meleficia et
incantationes mentes hominum se immutare posse
dicat, id est, ut de odio in amorem, aut de amore
in odium convertat, aut bona hominum aut damnet,
aut subripiat. Et si aliqua est quae se dicat
cum daemonum turba, in similitudinem mulierum
transformata, certis noctibus equitare super quasdam
bestias, et in eorum consortio adnumeratam
esse, haec talis omnimodis scopis correpta, ex parochia
ejiciatur.
CAP. 30.-- #De illis qui ad suas vanitates perficiendas daemones invocant.@#
( #Ex poenitentiali Bedae presbyteri.@# ) Quicunque pro
curiositate futurorum, vel invocatorem daemonum,
vel divinos quos hariolos appellant, vel aruspices qui
auguria colligunt, consuluerint, clerici ab omni
officio remoti, tres annos, laici duos annos poeniteant.
CAP. 31.-- #De illis qui nocturna sacrificia daemonum celebraverint.@#
( #Ex poenitentiali Romano.@# ) Quicunque nocturna
sacrificia daemonum celebraverint, vel incantationibus
daemones quacunque arte ad sua vota invitaverint,
tres annos poeniteant.
CAP. 32.-- #De illis qui ad arbores vel ad fontes aliqua vota voverint.@#
(Ex concilio Agathensi, capite 5.) Perscrutandum si
aliquis vota ad arbores, vel ad fontes, vel ad lapides
quosdam quasi ad altaria faciat, aut ibi candelam
seu quodlibet munus deferat, veluti ibi quoddam
numen sit, quod bonum aut malum possit inferre.
CAP. 33.-- #De illis qui, quando luna obscuratur, clamores suos et maleficia sua exercuerint.@#
(Ex concilio Arelaten., capite 5.) Quicunque exercuerint
hoc, quando luna obscuratur, ut cum clamoribus
suis ac maleficiis et sacrilego usu se posse
defendere credant, et quicunque divinos praecantatores
phylacteria etiam diabolica, vel characteres diabolicos,
vel herbas, vel sucos, suis vel sibi impendere
tentaverint, vel quintam feriam in honorem Jovis, vel
Kalen. Janua. secundum paganam consuetudinem
honorare praesumpserit, monachus V, clericus IV,
laicus II, annos poeniteat.
CAP. 34.-- #De illis qui vanitates suas in excubiis exercuerint.@#
(Ex eodem, capite 3.) Laici qui excubias funeris
observant, cum timore et tremore et reverentia hoc
faciant. Nullus ibi praesumat diabolica carmina
cantare, non joca et saltationes facere, quae pagani
diabolo docente adinvenerunt. Quis enim nesciat
diabolicum esse, et non solum a religione Christiana
alienum sed etiam humanae naturae esse contrarium,
ibi laetari, cantari, inebriari, et cachinnis ora
dissolvi, et omni pietate, et affectu charitatis postposito,
quasi de fraterna morte exsultare, ubi luctus
et planctus flebilibus vocibus debuerat resonare pro
amissione chari fratris? Patres siquidem Veteris ac
Novi Testamenti mortes sanctorum virorum legimus
multis in locis cum fletu deplorasse: in nullo
autem loco qui a saeculo recesserant exsultasse. Nam
et Jacob patriarcham flevit tota Aegyptus LXX
diebus. Et Joseph, et fratres ejus cum patrem deferrent
in terram Chanaam ad sepeliendum, celebrantes
exsequias ad aream Athael, quae sita est trans
Jordanem, planctu magno atque vehementi impleverunt
VII dies. Tantus autem fuit planctus, ut
locus inde nomen acciperet. Et de beato Stephano
legimus, quod sepelierunt eum, sive curaverunt viri
timorati, et fecerunt planctum magnum super eum.
Et ideo talis inepta laetitia et pestifera cantica, ex
auctoritate Dei interdicenda sunt. Si quis autem
cantare desiderat, Kyrie eleison cantet: sin aliter,
omnino taceat. Sin autem tacere non vult, in
crastino a presbytero taliter coerceatur, ut caeteri
timeant.
CAP. 35.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 10.) Placuit prohiberi
ne feminae in coemeterio pervigilent, eo quod saepe sub
obtentu orationis et religionis, latenter scelera committant.
CAP. 36.-- #De conviviis quae fiunt ritu paganorum.@#
(Ex concilio Afric., capite 27.) Illud etiam petendum,
ut quoniam contra praecepta divina convivia
multis in locis exercentur, quae ab errore gentili
attracta sunt, ita ut nunc a paganis Christiani ad
haec celebranda cogantur, ex qua re temporibus
Christianorum imperatorum persecutio altera fieri
occulta videatur, vetari talia jubeant, et de civitatibus
et possessionibus imposita poena prohiberi,
maxime cum etiam in natalibus beatissimorum
martyrum per nonnullas civitates, et in ipsis locis
sacris talia committere non reformident, | null | 793da82b-2c1a-473d-b429-91a5947d0dcc | latin_170m_raw | null | None | None | None |
quibus
diebus etiam, quod pudoris est dicere, saltationes
sceleratissimas per vicos atque plateas exerceant,
ut matronalis honor, et innumerabilium feminarum
pudor, devote venientium ad sacratissimum diem,
injuriis lascivientium appetatur, ut etiam ipsius
sanctae religionis pene fugiatur accessus.
CAP. 37.-- #De eadem re.@#
#Ex decr. Leonis papae.@# ) Si convivio solo gentilium,
et escis immolaticiis usi sunt, possunt jejuniis et
manus impositione purgari, ut deinceps ab idolothitis
abstinentes, sacramentorum Christi possint
esse participes. Si autem aut idola adoraverunt, aut
homicidiis vel fornicationibus contaminati sunt, ad
communionem eos nisi per poenitentiam publicam
non oportet admitti.
CAP. 38.-- #Ne fideles in coemeteriis prandere praesumant.@#
(Ex concilio Braggar., capite 70.) Non liceat Christianis
prandia ad defunctorum sepulcra deferre, et
sacrificare mortuis.
CAP. 39.-- #De illis qui balationes fecerint, et se in alienas formas transformaverint.@#
(Ex eodem, capite 80.) Si quis balationes ante
ecclesias sanctorum fecerit, seu qui faciem suam
transformaverit in habitu muliebri, et mulier in
habitu viri, emendatione pollicita III annos poeniteat.
CAP. 40.-- #Quod incantationes et magicae artes laquei diaboli sint.@#
( #Ex dictis Augusti.@# ) Admoneant sacerdotes fideles
populos, ut noverint magicas artes, incantationesque
quibuslibet infirmitatibus hominum nihil posse
remedii conferre, non animalibus languentibus
claudicantibusve, vel etiam moribundis quidquam
mederi, sed haec esse laqueos et insidias antiqui
hostis, quibus ille perfidus genus humanum decipere
nititur. Et si quis haec exercuerit, clericus degradetur,
laicus anathematizetur.
CAP. 41.-- #De illis qui salutem non a Salvatore, sed ab ejus creatura requirunt.@#
( #August. in libro de Civitate Dei.@# ) Omnis sapientia
a Domino Deo est, et apud illum fuit semper,
et est ante aevum. Arenam maris et pluviae guttas,
et dies saeculi quis dinumerabit? Altitudinem coeli,
et latitudinem terrae, et profundum abyssi quis
mensus est? Sapientiam Dei praecedentem omnia,
quis investigabit? Prior omnium creata est sapientia,
et intellectus prudentiae ab aevo. Fons sapientiae
Verbum Dei in excelsis, et ingressus illius mandata
aeterna. Qui enim sine Salvatore salutem vult habere,
et sine vera sapientia aestimat prudentem se fieri
posse, non sanus sed aeger, non prudens sed stultus,
in aegritudine assidua laborabit, et in caecitate noxia
stultus et demens permanebit. Ac proinde omnis
inquisitio, et omnis curatio quae a divinis et magis,
vel ab ipsis daemoniis in idolorum cultura expetitur,
mors potius dicenda est, quam vita. Et qui ea sectantur,
si se non correxerint, ad aeternam perditionem
tendunt, Psalmista dicente: Omnes dii
gentium sunt daemonia. Qui per deceptos homines
alios decipere quotidie gestiunt, ut perditionis suae
faciant eos esse participes. Itaque haec vanitas magicarum
artium, ex traditione angelorum malorum,
in toto terrarum orbe plurimis saeculis valuit per
quamdam scientiam futurorum et infernorum, et
per inventiones eorum inventa sunt aruspicia,
augurationes et ipsa quae licuntur oracula et necromantia.
CAP. 42.-- #De eadem re.@#
( #Ex dictis ejusdem.@# ) Nec mirum de magorum
praestigiis, quorum in tantum prodiere maleficiorum
artes, ut etiam Mosi simillimis signis resisterent,
vertentes virgas in dracones, aquas in sanguinem,
cum fertur etiam in gentilium libris quod quaedam
maga famosissima Circe socios Ulixis mutaverit in
bestias. Legitur et de sacrificio, quod Arcades deo
suo Liceo immolabant, ex quo quicunque sumerent,
in bestiarum formas converterentur. Sed haec omnia
magicis praestigiis potius fingebantur, quam rerum
veritate complerentur. Ut ergo ipsi errores ignorantibus
manifesti fiant, de eorum proprietate atque
inventoribus juxta traditionem majorum primum
dicere congruum arbitramur. Magi sunt, qui vulgo
malefici ob facinorum magnitudinem nuncupantur.
Hi permissu Dei elementa concutiunt, turbant
mentes hominum minus confidentium in Deo, ac
sine ullo veneni haustu, violentia tantum carminis
interimunt. Unde et Lucanus: Mens hausti nulla
sanie polluta veneni, incantata perit. Daemonibus
enim accitis audent ventilare, ut quisquis suos perimat
malis artibus inimicos. Hi etiam sanguine
utuntur, et victimis saepe contingunt corpora mortuorum.
Necromantii sunt quorum praecationibus
videntur resuscitati mortui divinare et ad interrogata
respondere. Necros enim, Graece mortuus,
mantia divinatio nuncupatur. Ad quos suscitandos
cadaveri sanguis | null | a68e22d0-598a-4ee4-bb51-65589edd3b8f | latin_170m_raw | null | None | None | None |
adjicitur. Nam amare daemones
sanguinem dicuntur: ideoque quoties Necromantia
fit, cruor aquae miscetur, et colore sanguinis facilius
provocantur. Hydromantii ab aqua dicti: est
enim hydromantia in aquae inspectione umbras
daemonum evocare, et imagines ludificationis eorum
videre, ibique ab eis aliqua audire. Ubi adhibito
sanguine, inferos perhibentur sciscitari.
CAP. 43.-- #De eadem re.@#
( #Ex dictis ejusdem.@# ) Igitur genus divinationis a
Persis fertur allatum. Varro autem dicit divinationis
quatuor esse genera: terram, aquam, aerem,
et ignem. Hinc geomantiam, hydromantiam, aeromantiam,
pyromantiam, dictam autumant. Divini
dicti sunt, quasi Deo pleni. Divinitati enim plenos se
esse assimulant, et astutia quadam fraudulenta hominibus
futura conjectant. Duo autem sunt genera
divinationis: ars et furor. Incantatores vero dicti
sunt, qui artem verbis peragunt. Arioli vocati sunt
propterea quod circa aras idolorum nefarias preces
emittunt et funesta sacrificia offerunt, hisque
celebritatibus daemonum responsa accipiunt. Aruspices
nuncupati sunt, quasi horarum inspectores.
Dies enim et horas in agendis negotiis
operibusque custodiunt: quo per singula
tempora observare debeat homo intendunt. Hi
etiam exta pecudum inspiciunt, et ex eis futura
praedicunt. Augures sunt, qui volatus avium et voces
intendunt, aliaque signa rerum vel observationes
improvisas hominibus occurrentes ferunt. Idem et
auspices. Nam et auspicia sunt, quae iter facientes
observant. Dicta autem sunt auspicia quasi avium
aspicia, et auguria quasi avium garria, hoc est,
avium voces et linguae. Jam augurium quasi avigerium,
quod aves gerunt. Duo autem sunt genera
auspiciorum: unum ad oculos, alterum ad aures
pertinens. Ad oculos scilicet volatus: ad aures vox
avium. Pithonissae a Pithio Appollinae dictae, quod is
auctor fuerit divinandi. Astrologi dicti sunt eo quod
in astris augurantur. Genethliaci appellati sunt
propter nataliciorum considerationes dierum. Geneses
enim hominum per XII signa coeli describuntur,
siderumque cursus, nascentium mores, actus et
eventus praedicare conantur, id est, quis, quali signo
fuerit natus, aut quem effectum habeat vitae qui
nascitur interpretantur. Hi sunt qui vulgo mathematici
vocantur. Cujus superstitionis genus constellationes
Latini vocant, id est, notationes siderum,
quomodo se habeant cum quisque nascitur. Primum
autem idem stellarum interpretes magi nuncupabantur,
sicut de his legitur qui in Evangelio natum
Christum annunciaverunt. Postea hoc nomine soli
mathematici dicti sunt, cujus artis scientia usque
ad Evangelium fuit concessa, ut, Christo edito, nemo
exinde nativitatem alicujus de coelo interpretetur.
Horoscopi dicti sunt, quod horas nativitatis hominum
specularentur, dissimili et diverso fato. Sortilegi
sunt, qui sub nomine fictae religionis, per quasdam
quas sanctorum sortes vocant, divinationis
scientiam profitentur, aut quarumcunque scripturarum
scientiae inspectione futura promittunt. Salisatores
vocati sunt: quia dum eis membrorum quae
cunque partes salierint, aliquid sibi exinde prosperum
seu triste significari praedicunt.
CAP. 44.-- #De execrabilibus remediis quae medici suis in praecantationibus faciunt.@#
( #Ex dictis ejusdem.@# ) Ad haec omnia supradicta pertinent
et ligaturae exsecrabilium remediorum quae
ars medicorum commendat, seu in praecantationibus,
seu in caracteribus vel in quibuscunque rebus
suspendendis atque ligandis. In quibus omnibus ars
daemonum est, ex quadam pestifera societate hominum
et angelorum malorum exorta. Unde cuncta
vitanda sunt Christiano, et omni penitus exsecratione
repudianda, atque damnanda. Auguria autem
sunt avium. Haec autem Phryges primi invenerunt.
Praestigium vero Mercurius primus dicitur invenisse.
Dictum autem praestigium, quod praestringat
aciem oculorum. Aruspicinam artem primus Hetruscis
tradidisse dicitur quidam Strages. Hic ex horis
aruspicinam dictavit, et postea non apparuit. Nam
dicitur fabulose, arante quodam rustico subito hunc
ex glebis exiluisse, et aruspicinam dictasse, qua die
et mortuus est. Quos libros Romani ex Hetrusca
lingua in propriam mutaverunt. His ergo portentis,
per daemonium fallaciam illuditur curiositas humana,
quando id impudenter appetunt scire, quod nulla
ratione eis competit investigare. Ac ideo datur potestas
immundis spiritibus, ut pervasa sibi apta, hoc
est pravos homines, seducant illos qui spernunt
veritatem et credunt mendacio, et juxta Pauli sententiam:
Sanam doctrinam non sustinebunt, sed
ad sua desideria coacervabunt sibi magistros prurientes
auribus, et a veritate quidem auditum avertant,
ad fabulas autem convertentur. Onerati peccatis,
ducuntur variis desideriis, semper | null | 2063158a-f1f0-432d-893f-2f3c999917a7 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
discentes,
et nunquam ad scientiam veritatis pervenientes.
Quemadmodum autem Jamnes et Mambres restiterunt
Mosi, ita et isti resistunt veritati, homines
corrupti mente, reprobi circa fidem, sed ultra non
proficient. Insipientia enim eorum manifesta erit
omnibus, sicut et illorum fuit. Nec ideo quisquam
credere debet, quolibet magicis artibus aliquid
facere posse, sine permissu Dei, qui omnia quae fiunt,
aut justo judicio facit, aut permissu suo ita fieri
sinit. Quod praedicti magi leguntur similia fecisse
Mosi, qui virgam suam projecit, et conversa est in
draconem, projeceruntque ipsi singuli virgas suas,
quae versae sunt in dracones, sed devoravit virga
Aaron virgas eorum. Non ergo fuerunt creatores
draconum, nec magi, nec angeli mali, quibus ministris
illa operabantur. Insunt enim rebus corporeis
per omnia elementa mundi quaedam occultae seminariae
rationes, quibus cum data fuerit opportunitas temporalis
atque causalis, prorumpunt in species debitas
suis modis et finibus. Et sic non dicuntur angeli, qui
ista faciunt animalium creatores, sicut nec agricolae
segetum, vel arborum, vel quorumcunque in terra gignentium
creatores dicendi sunt, quamvis noverint
praebere quasdam visibiles opportunitates et causas,
ut illa nascantur. Quod autem isti faciunt visibiliter
hoc illi invisibiliter. Deus vero solus unus creator est
qui causas ipsas et rationes seminarias rebus inse
ruit. Praeterea quidam quaerendum putant, quomodo
Scriptura narret Pithonissam Samuelem prophetam
suscitasse ad colloquium Saul impiissimi regis, si
Pithonica divinatio, errori magicae artis deputanda
sit. Quibus ita responderi potest, indignum omnino
facinus esse, si secundum verba historiae commodetur
assensus. Quomodo enim poterat fieri, ut arte
magica attraheretur vir, et nativitate sanctus, et vitae
operibus justus? Aut si non attractus est, consensit.
Quod utrumque de viro justo credere adversum est.
Nullum suffragium habet justitia, si aut voluntarius
amisit meritum spiritalis, quem positus in carne
quaesiverat. Quod valde absurdum est: quia hinc
qui justus recedit, permanet justus. Porro autem
hoc est praestigium Satanae, quo ut plurimos fallat.
etiam bonos in potestate se habere confingat;
quod Apostolus inter caetera ostendit, dicens: Ipse
Satanas transfigurat se in angelum lucis. Ut enim
errorem faceret in quo gloriaretur, in habitu viri
justi et nomine se subornavit, ut nihil proficere
spem quam praedicabant Dei cultoribus mentiretur,
quando hinc exeuntes justos finxit in sua potestate
esse. Sed hoc quosdam fallit, quod de morte Saul et
filii ejus non sit mentitus, quasi magnum sit diabolo
ante occasum mortem corporis praevidere, cum signa
quaedam soleant apparere morituris, quippe a quibus
Dei protectio amota videtur: quanto magis diabolo
quem angelica majestate sublimem prophetica oracula
fuisse testantur, de cujus magnitudine Apostolus
ait: An ignoratis altitudinem Satanae? Quid mirum
ergo, si imminentem prope mortem potuit praevidere,
cum hoc sit unde fallit, et se in Dei potestate vult
adorari? Nam tanta hebetudine demens effectus est
Saul, ut ad Pythonissam confugeret. Depravatus enim
causa peccat, ad haec se contulit quae damnaverat.
Sed si quis propter historiam, et ea quae verbis expressa
sunt, putet non praetermittenda, ne ratio
historiae inanis sit, recte faciat quidem, si tamen,
minime istud ad veri rapiat rationem, sed ad visum
et intellectum Saul: neque enim reprobus factus,
poterat bonum intellectum habere. Historicus enim
mentem Saul et habitum Samuelis descripsit, ea
quae dicta et visa sunt exprimens, praetermittens,
si vera an falsa sint. Quid enim ait, audiens, in quo
habitu esset excitatus? Intellexit, inquit, hunc esse
Samuelem. Quid intellexerit, retulit: quia bene non
intellexit, contra Scripturam aerium adoravit, quam
dominum et putans Samuelem, adoravit diabolum,
ut fructum fallaciae suae haberet Satanas. Hoc enim
nititur, ut adoretur quasi Deus. Si enim vere Samuel
illi apparuisset, non utique vir justus permisisset
se adorari, qui praedicaverat Dominum solum
esse adorandum: et quomodo homo Dei, qui cum
Abraham in refrigerio erat, dicebat ad virum pestilentiae,
dignum adorare gehennae: cras mecum eris?
His duobus titulis subtilitatem fallaciae suae providit
improvidus Satanas: quia et adorari se permisit sub
habitu et nomine Samuelis contra legem, et virum
peccatis pressum, cum magna distantia peccatorum
et justorum sit, cum Samuele justissimo futurum
mentitus est. Verum potest | null | 1d7b613b-21d0-46b7-81a2-6cc763e98968 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
videri, sed de Samuelis
nomine taceatur, quia Saul cum diabolo futurus erat.
Ad eum enim transmigravit, quem adoravit. Semper
ergo diabolus sub velamine latens prodit se,
dum ea confingit, quae horreant personis, per quas
fallere nititur. Si autem quislibet nobis opponit ac
dicit; quomodo eveniunt illa, quae illi divini praedicunt
futura aut quomodo possunt aegris praebere
medelam, aut sanis immittere aegritudinem, si aliquid
propriae virtutis ac potestatis non habent? Hoc
a nobis recipiat responsum quod ideo quisquam non
debet eis credere: quia aliquando eveniunt quae
praedicunt, aut sanare videntur languidos, vel laedere
sanos: quia hoc permissu Dei fit, ut ipsi qui haec
audiunt, vel vident, prohibentur, et appareat quali
fide sint, vel devotione erga Deum. Sicut in Deuteronomio
legitur Moyses verbo Domini populo Dei
praecipisse ita dicens: Si surrexit in medio tui prophetans,
aut qui somnium vidisse se dicat, et praedixerit
in signum ac portentum, et venerit quod
locutus est, et dixerit tibi: Eamus, et sequamur
deos alienos quos ignoras, et serviamus eis, non
audies verba prophetae, aut somniatoris: quia tentat
vos Dominus Deus vester, ut palam fiat utrum diligatis
eum, an non. In toto corde, et in tota anima
vestra Deum vestrum sequimini, et ipsum timete,
mandata illius custodite, et audite vocem ejus, ipsi
servietis, et ipsi adhaerebitis, etc. Ubi sane intelligi
voluit, etiam illa quae a divinantibus non secundum
Deum dicuntur, si acciderint quae dicuntur, non
accipienda, vel etiam si fiant quae praecipiuntur ab
eis, aut colantur quae coluntur ab eis. Nec praeter
suam potestatem Deus ostendit esse quod ista contingunt,
sed quasi quaereretur cur ea permittat, causam
tentationis exposuit. Ad cognoscendam utique
eorum dilectionem utrum eam habeant erga Deum
suum. Cognoscendam vero ab ipsis potius, quam ab
illo, qui scit omnia, antequam fiant.
CAP. 45.-- #De natura daemonum.@#
( #Ex dictis ejusdem.@# ) Sciendum vero est hanc daemonum
esse naturam, ut aerei corporis sensu terrenorum
corporum sensum facile praecedant, celeritate etiam,
propter aerei corporis superiorem mobilitatem, non
solum cursus quorumlibet hominum, vel ferarum, verum
etiam volatus avium incomparabiliter vincant.
Quibus duabus rebus quantum ad aereum corpus
attinet praediti, hoc est, acrimonia sensus et celeritate
motus; multo ante cogitata praenunciant, vel nunciant,
quae homines pro sensus terreni tarditate mirentur.
Accessit etiam daemonibus per tam longum tempus,
quo eorum vita protenditur, rerum longe major experientia,
quam potest hominibus propter brevitatem
vitae provenire. Per has efficacias quas aerei corporis
natura sortita est, non solum futura praedicunt
daemones, verum etiam mira multa faciunt. Quae
quoniam homines dicere ac facere non possunt, eos
dignos quidam quibus serviant, et quibus honores
divinos deferant, arbitrantur, instigante maxime
vitio curiositatis propter amorem felicitatis falsae,
atque terrenae, et excellentiae temporalis. Qui autem
se ab eis cupiditatibus mundant, nec eis se feriendos
rapiendosque permittunt, sed inquirunt, et amant
aliquid quod eodem modo semper est, cujus participatione
beati sint, primum considerant non ideo sibi
praeponendos esse daemones, quod acriore sensu corporis
praevalent, aeris scilicet, hoc est, subtilioris
clementi: quia nec ipsis terrenis corporibus bestias
sibi praeponendas putant, quae acrius multa persentiunt:
veluti sagacem canem, quia latentem feram
olfactu acerrimo sic invenit ut ad eam capiendam
ducatum quendam homini praebeat, non utique prudentiore
intellectu animi, sed acutiore corporis
sensu: vel vulturem, quia, projecto cadavere, ex
provisa longinquitate advolat: nec aquilam, quia
sublimiter volans, de tanto intervallo natantem sub
fluctibus piscem dicitur praevidere, et graviter illisa
exertis pedibus atque unguibus rapere: nec alia
multa animantium genera, quae inter herbas saluti
suae noxias pascendo circumerrant, nec aliquid
earum quo laedantur, attingunt, cum eas homo vix
experiendo cavere didicerit, et multa innoxia, quod
sint inexperta, formidet. Unde conjicere facile est
quantum possit in aeriis corporibus sensus esse
acrior, nec ideo tamen daemones, qui eo praediti
sunt, bonis hominibus praeponendos prudens quisque
censuerit. Hoc et de corporum celeritate dicimus.
Et hac enim praestantia non solum a volucribus
homines, verum a multis etiam quadrupedibus ita
superantur, ut in eorum comparatione | null | c2c04109-1636-435b-9c2f-85dfd12c44cc | latin_170m_raw | null | None | None | None |
plumbei deputandi
sint, nec tamen ideo sibi haec animantium
genera existimant praeponenda, quibus capiendis et
mansuefaciendis, atque in suae voluntatis usum,
commodumque redigendis, non vi corporis, sed rationis
imperitant. Illam vero tertiam daemonum potentiam,
quod diuturna rerum experientia, quemadmodum
praenoscant, atque praenuncient, multa
didicerunt, ita contemnunt, qui haec vigilanter curant
a verissimae lucis veritate discernere, ut nec
malos senes plura expertos et ob hoc quasi doctiores
ideo probi adolescentes sibi antecellere existiment,
ut nec medicos, nec nautas, nec agricolas
quos pravae voluntatis et iniquis moribus viderint,
ideo putent sibi esse praeferendos, quod illi de valetudinibus,
illi de tempestatibus, illi de arbustorum
fructuumque generibus multa ita praenunciant, ut
harum rerum inexperto divinare videantur. Quod
vero non solum quaedam daemones futura praedicunt,
verum etiam quaedam faciunt, pro ipsa utique sui corporis
excellentia, cur non contemnatur a prudentibus,
cum plerique iniqui ac perditi homines ita exerceant
corpora sua, tantamque diversis artibus possint, ut ea
qui haec nesciunt, nec aliquando viderunt, etiam narrata
vix credant. Quam multa funambuli, caeterique
theatri artifices: quam multa opifices, maximeque
mechanici miranda fecerunt? Num ideo meliores
sunt bonis, et sancta pietate praeditis hominibus?
Quae ideo commemoravimus, ut qui haec sine pervicacia,
et sine vana resistendi animositate considerat,
simul cogitet, si de subjacenti crassiore materia, vel
sui quisque corporis, vel terrae, et aquae, lapidum,
atque lignorum, metallorumque variorum tanta quidem
homines possunt, ut eos illi qui haec non possunt,
plerumque stupendo in sui comparatione divinos
vocent, cum quidam illorum sint artibus potentiores,
quidam istorum moribus meliores: quanto
meliora et majora pro subtilissimi corporis, hoc est,
aerii facultate, ac facilitate daemones possint, cum
tamen sint pravae voluntatis, maximeque superbiae
fastu, et evidenti malitia spiritus immundi, atque
perversi. Quantum autem valeat aeris elementum,
quo eorum corpora praevalent ad multa visibilia visibiliter
molienda, movenda, mutanda, atque versanda,
longum est nunc demonstrare, et putamus
quod vel mediocriter consideranti facile occurrat.
CAP. 46.-- #De divinatione daemonum.@#
( #Ex dictis ejusdem.@# ) Igitur nunc primum sciendum
est, quoniam de divinatione daemonum quaestio est,
illos ea plerunque praenunciare quae ipsi facturi sunt.
Accipiunt enim saepe potestatem et morbos immittere,
et ipsum aerem vitiando morbidum reddere, et
perversis atque amatoribus terrenorum commodorum
malefacta suadere: de quorum moribus certi
sunt, quod sint eis talia suadentibus consensuri.
Suadent autem miris et invisibilibus modis per illam
subtilitatem corporum suorum, corpora hominum
non sentientium penetrando, et se cogitationibus
eorum per quaedam imaginaria visa miscendo, sive
vigilantium, sive dormientium. Aliquando autem non
quae ipsi faciunt, sed quae naturalibus signis futura
praenoscunt, quae signa in hominum sensus venire
non possunt, ante praedicunt. Neque enim quia praevidet
medicus quod praevidere nescit hujus artis
ignarus, ideo jam divinus habendus est. Quid autem
mirum, si quemadmodum ille in corporis humani,
vel perturbata, vel modificata temperie, seu bonas,
seu malas futuras praevidet valetudines, sic daemon
in aeris affectione, atque ordinatione sibi nota,
nobis ignota, futuras praevidet tempestates? Aliquando
et hominum dispositiones, non solum voce prolatas,
verum etiam cogitatione conceptas, cum signa
quaedam ex animo exprimuntur in corpore, tota facilitate
perdiscunt, atque hinc etiam multa futura
praenunciant, aliis videlicet mira, qui ista disposita
non noverunt. Sicut enim apparet concitatior animi
motus in vultu, ut ab hominibus quoque aliquid forinsecus
agnoscatur quod intrinsecus agitur, ita non
debet esse incredibile si etiam leniores cogitationes
dant aliqua signa per corpus, quae obtuso sensu
hominum cognosci non possunt, acuto autem daemonum
possunt. Hac atque hujusmodi facultate, multa
daemones futura praenunciant, cum tamen ab eis longe
sit altitudo illius prophetiae quam Deus per sanctos
angelos et prophetas operatur. Nam si quid de
illa Dei dispositione praenunciant, audiunt ut praenuncient,
et cum ea praedicunt quae inde audiunt,
non fallunt: veracissima enim sunt angelica, et
prophetica oracula. Sic autem indignanter accipitur,
quod aliqua etiam talia daemones audiant et praedicant,
quasi aliquid indignum sit, ut quod ideo
dicitur, ut hominibus innotescat, hoc non solum
boni, verum etiam mali non taceant, cum in ipsis | null | 260ef325-6d5d-4ec6-af42-c7c0a8e8927f | latin_170m_raw | null | None | None | None |
hominibus etiam vitae bonae praecepta videamus pariter
a justis perversisque cantari, nec obesse aliquid,
imo etiam prodesse ad majorem noticiam, famamque
veritatis, cum de illa etiam hi quidquid
noverunt, dicunt, qui ei perversis moribus contradicunt.
In caeteris autem suis praedictionibus daemones
plerumque et fallunt et falluntur quidem: quia
cum suas dispositiones praenunciant, ex improviso
desuper aliquid jubetur, quod eorum consilia cuncta
perturbat: velut si aliquid disponant quilibet
homines quibusque potestatibus subditi, quod non
prohibituros suos praepositos arbitrentur, idque facturos
se esse promittat, at illi penes quos major
potestas est, ex alio superiore consilio hoc totum
dispositum atque praeparatum repente prohibeant.
Falluntur etiam cum causis naturalibus, sicut medici,
et naturae, et agricolae, sed longe acutius, longeque
praestantius pro aeri corporis sensu solertiore
et excitatione praenoscunt: quia et haec
ab angelis Deo summo pie servientibus ex alia
dispositione ignota, daemonibus ex improviso ac
repente mutantur, tanquam si aliquid aegro extrinsecus
accedat quo moriatur, quem medicus
veris salutis praecedentibus signis, victarum esse
promiserat. Aut si aeris qualitate provisa diu statutum
illum ventum nautarum aliqui praedixissent,
cum Dominus Christus cum discipulis navigans
ut requiesceret imperavit, et facta est tranquillitas
magna. Vel si agricola illo anno fructificaturam
vitem aliquam polliceatur, naturam utique
terrae et numeros seminum callens, quo tamen anno
eam vel improvisa coeli intemperies arefaciat, ita
multa etiam ad praesentiam praedictionemque daemonum
pertinentia, quae minoribus et usitatioribus causis
futura praevidentur, eadem majoribus et occultioribus
causis impedita mutantur. Fallunt autem etiam
studio fallendi et invida voluntate, quia hominum errore
laetantur. Sed no apud cultores suos pondus auctoritatis
amittant, id agunt, ut interpretibus suis
signorumque suorum conjectoribus culpa tribuatur,
quando vel decepti fuerint, vel mentiti. Nonnunquam
vero ipsi maligni spiritus et illusores hominum
atque invisores salutis eorum, solent praedicere
defectum culturae suae et idolorum ruinam, quatenus
prescii videantur quid in singulis regnis aut locis
venturum sit, et quid adversi suae factioni contingere
possit. Quod etiam illi qui gentilium historias
legunt non ignorant. Quid ergo mirum, si jam imminente
templorum et simulacrorum eversione,
quam prophetae Dei summi tanto ante praedixerant,
Serapis daemon alicui cultorum suorum hoc de
proximo prodidit, ut suam quasi divinitatem recedens
vel fugiens commendaret. Fugantur enim isti,
vel etiam jussis superioribus colligati abstrahuntur
et alienantur a locis suis, ut de rebus in quibus
colebantur fiat voluntas Dei, qui hoc tanto ante per
omnes gentes futurum esse praedixit, et ut per suos
fideles fieret imperavit. Cur autem hoc non sineretur
daemon praedicere, cum sibi jam praenosceret imminere?
Cum haec praedictio et in prophetis attestaretur
a quibus sunt ista conscripta, et prudentibus
daret intelligi quam vigilanter esset daemonum cavenda
fallacia, cultusque fugiendus, qui cum ante
per tam longum tempus in templis suis haec futura
tacuissent, quae per prophetas praedicta ignorare
non possent, posteaquam appropinquare coeperunt,
voluerunt ea quasi praedicere, ne ignari victique
putarentur.
CAP. 47.-- #De eadem re.@#
( #Ex dictis ejusdem.@# ) Cum igitur tam longe ante praedictum
esset atque conscriptum, ut alia iterim taceamus,
dicamus illud quod Sophonias propheta dicit:
Praevalebit Dominus adversus eos, exterminabit
omnes deos gentium terrae, et adorabunt eum, unusquisque
de loco suo, omnes insulae gentium. Aut
non credebant ista sibi eventura, quia in templis
gentium colebantur, et haec ideo per suos vates ac
phanaticos frequentare noluerunt: aut cum ea ventura
certissime scirent, ideo per sua templa tacuerunt,
ne jam tunc inciperent ab hominibus intelligentibus
deseri atque contemni: quod de templorum
et simulacrorum suorum futura eversione eis a
prophetis attestaretur, qui eos coli prohibebant.
Nunc vero posteaquam tempus advenit quo complerentur
vaticinia prophetarum Dei unius, quis istos
deos dicit, et ut colantur vehementissime praecipit?
Quum non hoc etiam ipsi compertum praedicere sinerentur,
ut inde clarius appareret eos haec antea vel
minime credidisse, vel suis cultoribus enunciare
timuisse, in fine autem tanquam nihil amplius habentes
quid agerent, etiam ibi voluisse suam ostentare
divinitatem, ubi jam produntur diu simulasse
divinationem? Tamen nec ista ipsa quae ab eis vix
raro et clanculo proferuntur, movere nos debent.
Si cuiquam daemonum extortum est, id prodere cultoribus
suis quod didicerat ex eloquiis prophetarum,
vel ex oraculis angelorum. Quod cur non fieret | null | 4369c730-b32d-4560-a081-b6eab40c2576 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, cum
et ista non sint oppugnatio, sed testatio veritatis?
Illud enim quod solum ab ipsis phanaticis flagitandum
est, nec unquam antea protulerunt, nec unquam
postea, nisi forte confictum proferre conabuntur,
aliquid deos suos per vates suos, contra Deum Israel
ausos fuisse praedicere aut dicere. De quo Deo
doctissimi eorum autores, qui omnia illa legere ac
nosse potuerunt, magis quaesiverunt quis Deus esset,
quam Deum negare potuerunt. Porro autem Deus
iste quem nullus eorum negare ausus est verum
Deum, quia et si negaret non solum subjaceret debitis
poenis, verum etiam certis convinceretur effectibus.
Iste ergo Deus quem nemo, ut diximus, illorum
negare ausus est verum Deum, illos falsos esse deos,
et omnino deserendos, eorumque templa et simulacra
et sacra evertenda per suos vates, hoc est prophetas,
aperta denunciatio praedixit, aperta potestate
praecepit, aperta veritate complevit. Unde quis est
qui usque adeo desipiat, ut non eum potius colendum
eligat, quem coli non prohibent quos colebat? Quem
procul dubio cum colere coeperit, illos utique non
est culturus, quos prohibet coli quem colit. Quod
autem ipsum essent culturae gentes, exterminatis
diis falsis quos antea colebant, a prophetis ejus esse
praedictum paulo ante commemoravimus, et nunc
repetamus. Praevalebit, inquit, Dominus adversus
eos, et exterminabit omnes deos gentium terrae, et
adorabunt eum, unusquisque de loco suo, omnes
insulae gentium. Neque enim solae insulae hic intelligendae
sunt, sed potius omnes gentes in his positae
adorant Deum. Nec mirum quandoquidem alibi non
insulas nominat, sed universum orbem terrarum,
dicens: Commemorabuntur et convertentur ad Dominum
universi fines terrae, et adorabunt in conspectu
ejus universae patriae gentium, quoniam Domini
est regnum, et ipse dominabitur gentium. Haec
autem per Christum fuisse complenda, et aliis pluribus
testimoniis, et in eodem ipso psalmo unde
commemoravimus satis apparet. Cum enim paulo superius
futuram passionem suam per Prophetam ipse
loqueretur, dicens: Foderunt manus meas et pedes
meos, dinumeraverunt omnia ossa mea, ipsi vero
consideraverunt et conspexerunt me, diviserunt sibi
vestimenta mea et super vestem meam miserunt
sortem; paulo post infert illud quod posuimus: Commemorabuntur
et convertentur ad Dominum universi
fines terrae, etc., quanquam et illud testimonium
quod prius adhibui, ubi dictum est; praevalebit
Dominus adversus eos, et exterminabit omnes deos
gentium terrae, in eo quod positum est, praevalebit,
satis ostendit etiam hoc praenunciatum, quod pagani
prius oppugnaturi essent Ecclesiam, nomenque
Christianum quantum valerent persecuturi, ut si
fieri posset, de terra omnino deleretur. Et quia eos
patientia martyrum, et magnitudine miraculorum, et
consequente fide populorum erat superaturus, ideo
sic dictum est, praevalebit Dominus adversus eos.
Non enim diceretur, praevalebit adversus eos, nisi
oppugnando illi resisterent. Unde et in Psalmo ita
prophetatum est: Ut quid fremuerunt gentes, et
populi meditati sunt inania? Astiterunt reges terrae,
et principes convenerunt in unum, adversus Dominum
et adversus Christum ejus. Et paulo post
dicit: Dominus dixit ad me: Filius meus es tu,
ego hodie genui te. Postula a me, et dabo tibi
gentes haereditatem tuam, et possessionem tuam
fines terrae. His atque hujusmodi propheticis documentis
praedictum ostenditur, quod videmus impleri
per Christum, fuisse futurum ut Deus Israel, quem
unum verum Deum intelligimus, non in una ipsa
gente quae appellata est Israel, sed in omnibus gentibus
coleretur, et omnes falsos deos gentium et
templis eorum, et a cordibus cultorum suorum
amoliretur. Erant nunc isti et adhuc contra Christianam
religionem, contra verum Dei cultum, vanitates
pristinas defensitare audeant, ut cum strepitu pereant. Nam et hoc de illis praedictum est in psalmis,
dicente Propheta: Sedisti super thronum, qui judicas
aequitatem. Increpasti gentes, et periit impius,
nomen eorum delesti in aeternum, et in seculum
seculi. Inimici defecerunt frameae, et civitates eorum
destruxisti. Periit memoria eorum cum strepitu,
et Dominus in aeternum permanet. Necesse est ergo
ut impleantur omnia haec. Nec etiam illud quod adhuc
audent ipsi pauci qui remanserunt vaniloquas
suas ostentare doctrinas, et Christianos tanquam
imperitissimos irridere, nos commovere debet, dum
in eis impleri ea quae praedicta sunt videamus. Ex
quo enim fremuerunt gentes, et populi | null | 1d7cb9b2-5223-4e82-8106-fdd4701041c4 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
meditati sunt
inania adversus Dominum et adversus Christum
ejus, quando ab eis fundebatur sanguis sanctorum,
et vastabatur Ecclesia, usque ad hoc tempus, et
deinceps quotidie minuuntur. Nos autem, quos adversus
eorum opprobria et superbas irrisiones, fortissimos
reddunt oracula Dei, de hac quoque re
audemus et gaudemus impleri. Sic enim nos alloquitur
per Prophetam: Audite me qui scitis judicium,
populus meus, in quorum corde lex mea, opprobria
hominum nolite metuere, et detractione eorum ne
superemini, nec quod vos spernant magni duxeritis.
Sicut enim vestimentum, ita per tempus assumentur,
et sicut lana a tinea comedentur: justitia autem
mea in aeternum manet. Attendendum est ergo
atque omni studio cavendum, ne nostris temporibus
in quibus videmus Christianam religionem
in toto orbe dilatatam, propter desidiam magistrorum
et inertiam doctorum, pauci illi qui adhuc supersunt
confundant ritum culturae veri Dei, et, daemoniacis illusionibus
depravati, divinationes falsas in populo Dei
agant, rusticos et imperitos seducentes, ita ut deserta
ipsa veritate, quae lux est mundi, et illuminat omnem
hominem venientem in hunc mundum tenebrarum
harum, quaerant scientiam futurorum, et a deceptoribus
hominum quaerant salutem animarum, sive
etiam corporum suorum. His enim praevaricationibus
maxime irritatur Deus, et ad vindictam provocatur.
Unde per Ezechielem comminatur dicens: Vae prophetis
insipientibus qui sequuntur spiritum suum,
et nihil vident. Quasi vulpes in desertis, prophetae
tui Israel erant. Nunquid non visionem cassam vidistis,
et divinationem mendacem locuti estis, et dicitis:
Ait Dominus, cum ego non sim locutus? Propterea
haec dicit Dominus Deus: Quia locuti estis
vana, et vidistis mendacium, ideo ecce ego ad vos,
ait Dominus Deus: Et erit manus mea super prophetas
qui vident vana, et divinant mendacium: in
concilio populi mei non erunt, et in scriptura domus
Israel non scribentur, nec in terram Israel ingredientur.
Ad doctores autem per eundem prophetam
increpans eorum inertiam, ita loquitur dicens: Non
ascendistis ex adverso, neque opposuistis murum
pro domo Israel ut staretis in praelio in die Domini.
Et rursum: Vae, inquit, pastoribus Israel, qui pascebant
semetipsos. Nonne greges pascuntur a pastoribus?
Lac comedebatis, et lanis operiebamini, et quod
crassum erat occidebatis, gregem autem meum non
pascebatis. Quod infirmum fuit non consolidastis, et
quod aegrotum non sanastis, et quod fractum est
non alligastis, et quod abjectum non reduxistis,
quod perierat non quaesistis: sed cum austeritate
imperabatis eis et cum potentia, et dispersae sunt
oves meae, eo quod non esset pastor, et factae sunt
in devorationem omnium bestiarum agri, et dispersae
sunt. Hinc per Hieremiam dicitur: A minimo usque
ad maximum omnes avaritiam sequuntur: a propheta
usque ad sacerdotem, cuncti faciunt mendacium.
Et sanabant contritionem filiae populi mei ad
ignominiam, dicentes, Pax pax, cum non esset pax;
confusi sunt: quia abominationem fecerunt. Idcirco
haec dicit Dominus exercituum Deus Israel: Ecce
ego cibabo populum istum absynthio, et potum dabo
eis aquam fellis, et dispergam eos in gentibus quas
non noverunt, ipsi et patres eorum, et mittam post
eos gladium donec consumantur. Qualiter ergo displiceat
Deo omnipotenti pastorum negligentia, et
subditorum error, non solum prophetica testimonia
ostendunt, sed etiam facta antiquorum declarant,
cum in libro Regum legitur quomodo malignus spiritus
deceperit Achab regem Israel per falsos prophetas,
ita ut credens eis interierit, et quomodo
Ochozias filius ejus aegrotans miserit nuncios ad
consulendum Beelzebud Deum Accaron, utrum vivere
atque convalescere posset de infirmitate sua. Ob
quod Helias propheta, a Deo missus, increpat eum,
ita dicens: Quia misisti nuncios ad consulendum
Beelzebud Deum Accaron, quasi non esset Deus in
Israel a quo possit interrogare sermonem, ideo de
lectulo super quem ascendisti non descendes, sed
morte morieris. Mortuus est autem ipse juxta sermonem
Domini quem locutus est Helias, et salutem
quam quaerebat non invenit. Quapropter curandum
summopere est omnibus modis, hoc est, praelatis et
subditis, majoribus et minoribus, sacerdotibus et
plebi, ne aliquem seducat per hujuscemodi illusionem
fraus, dolus, et nequicia hostis antiqui, ita ut
a mendacibus velimus discere veritatem, et a pestiferis
morbis mortisque autoribus quaeramus infirmitatis
nostrae remedium: sed magis ad Deum vivum
et | null | b9516c95-e09a-49ce-bcc3-ec6cabb8da26 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
vivificatorem omnium confugiendo devoto corde
properemus, per orationes sacras, jejunia et eleemosynas
illum deprecantes, ut ipse propter benignitatem
suam consulat servis suis, eripiens nos de omnibus
inimicis nostris, doceatque nos facere voluntatem
suam: quia ipse est Dominus Deus noster,
spiritumque suum bonum nobis tribuat, qui nos ducat
in viam rectam, vivificetque nos in aequitate sua:
quatenus ejus magisterio omni tempore vitae nostrae
gratum servitium ei exhibentes, post hanc vitam
per ejus gratiam mereamur beatitudinem possidere
sempiternam.
CAP. 48.-- #De sacerdotibus et reliquis ecclesiasticis ordinibus qui magos, ariolos, aut divinos consulunt.@#
(Ex concilio Toletan., capite 29) Si quis episcopus,
aut presbyter, sive diaconus, vel quilibet ex ordine
clericorum, magos, aut aruspices, aut ariolos, vel
sortilegos, aut eos qui profitentur artem aliquam,
aut aliquos eorum similia exercentes consulens fuerit
deprehensus, ab honore dignitatis suae depositus,
monasterium ingressus, ibique perpetuae poenitentiae
deditus, scelus admissum sacrilegii luat.
CAP. 49.-- #De illis qui ad fascinum incantationes fecerint.@#
(Ex concilio Cabillon., capite 5.) Si quis praecantaverit
ad fascinum, vel qualescunque praecantiones,
exceptis Symbolo et oratione Dominica, qui cantat,
et qui cantatur, tres Quadragesimas in pane et
aqua poeniteat.
CAP. 50.-- #Quod daemoniacum petras vel herbas sine incantatione liceat portare.@#
( #Ex dictis Hierony.@# ) Daemonium sustinenti licet
petras vel herbas habere sine incantatione.
CAP. 51.-- #Ut maledici nisi se corrigant regnum Dei non possideant.@#
( #Apostolus dicit.@# ) Apostolus dicit: Neque maledici
regnum Dei possidebunt. Si quis hoc peccatum admiserit,
tam grande poeniteat, quam grande perperavit
scelus, quod a regno Dei non separetur.
CAP. 52.-- #De illis qui murmurant.@#
(Ex concilio Mogunti, capite 8.) Si quis murmurans
extiterit, videat ne poenam murmurantium incurrat,
de qua Apostolus dicit: Neque murmuraveritis sicut
quidam eorum murmuraverunt, et perierunt ab
exterminatore. Juxta mensuram opusque peccati:
quia in hoc sententia Apostoli pleniter declaratur,
sacerdotis judicio poeniteat.
CAP. 53.-- #De eadem re.@#
( #Ex eodem.@# ) Qui contentiosus aut murmurans extiterit,
secundum arbitrium prioris ita poeniteat, qualiter
culpae qualitas extat.
CAP. 54.-- #De eadem re.@#
( #Apostolus dicit.@# ) Apostolus dicit: Omnia facite
sine murmurationibus. Alienus sit a fratrum unitate
qui murmurat, et opus ejus abjiciatur.
CAP. 55.-- #De contentiosis@#
(Ex decr. Hylarii papae, capite 15.) Si quis videtur
contentiosus esse, dicente Apostolo: Nos talem consuetudinem
non habemus, neque Ecclesia Dei, si
quis hoc facit notetur usquequo corrigatur.
CAP. 56.-- #De illis qui in lingua lascivi fuerint.@#
( #Ex poenitentiali Theodo.@# ) Si quis lascivus in lingua
fuerit, triduana poenitentia expietur.
CAP. 57.-- #De illis qui per odium dissiaentes extiterint.@#
( #Ex dictis S. Isidori.@# ) Si quis discors et litigans, et
per odium dissidens extiterit, quousque ad concordiam
redeat, a conventu et societate Ecclesiae, ut
canones jubent, alienus existat.
CAP. 58.-- #De illo qui odio habet aliquem, et ad pacem reverti noluerit.@#
( #Ex eodem.@# ) Si quis odio habet aliquem, ita ut ad
pacem reverti non velit, sicut sancti Patres statuerunt,
excommunicetur, et ab Ecclesia separetur,
donec reconcilietur.
CAP. 59.-- #De eadem re.@#
(Ex decr. Fabiani papae, capite 3.) Si quis contristatus
noluerit reconciliari satisfaciente eo qui contristavit,
acerrimis maceretur inediis, usque dum
gratanti animo satisfactionem recipiat.
CAP. 60.-- #De eadem re.@#
( #Ex eodem.@# ) Si quis non vult reconciliari fratri suo
quem odio habet, tamdiu in pane et aqua poeniteat,
usque dum reconcilietur ei.
CAP. 61.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Agatensi, capite 7.) Placuit etiam, ut
sicut plerumque fit, ut quicunque aut longinqua inter
se lite discesserunt, et ad pacem revocari diuturna
intentione nequiverint, de Ecclesiae coetu justissima
excommunicatione pellantur.
CAP. 62.-- #De illis qui contentiones et rixas amaverint.@#
(Ex | null | 76599c6c-e470-4cfa-b860-8effc4dd7e40 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
eodem capite 5.) Si quis contentiones vel rixas
amaverit, vel manifestum convitium fratri intulerit,
juxta arbitrium rectoris modumque peccati, diuturna
expietur poenitentia.
CAP. 63.-- #De illis qui faciles sunt ad detrahendum.@#
(Ex eodem, capite 10.) Si quis promptus facilisque
est ad detrahendum, dicensque quod verum non
est, VI dies in pane et aqua, sequestratus a fraterno
consortio, poeniteat.
CAP. 64.-- #De illis qui contra episcopos suos conspiraverint.@#
#Ex epist. Calist. papae ad omnes Galliae episcopos.@# )
Conspirationum vero crimina vestris in partibus
vigere audivimus, et plebes contra episcopos suos
conspirare nobis mandatum est. Cuivis criminis
astutia non solum inter Christianos abominabilis
est, sed etiam inter ethnicos, et ab exteris lege prohibita.
Et idcirco hujus criminis reos, non solum Ecclesiasticae,
sed etiam saeculi damnant leges: et non
solum conspirantes, sed et consentientes eis. Antecessores vero nostri quam plurima turba episcoporum,
quicunque eorum in sacerdotali ordine sunt
constituti aut existunt clerici, honore quo utuntur
carere praeceperunt: caeteros vero communione
privari, et ab ecclesia extorres fieri jusserunt, et
non solum facientes, sed eis consentientes.
CAP. 65.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Tungren. capite 5.) Quisquis per dolum
mittit manum suam in Christum Domini, episcopum
videlicet, patrem et pastorem suum: quia sacrilegium
committit, et qui ecclesiam Dei devastat, et
incendit: quia et hoc sacrilegium est, placuit sanctae
synodo ut in uno loco, id est in monasterio,
poeniteat omnibus diebus vitae suae.
CAP. 66.-- #De clericis maledicis.@#
(Ex concilio Carthag., capite 57.) Clericus maledicus,
maxime a sacerdotibus cogatur ad postulandam veniam.
Si noluerit, degradetur, nec unquam ad officium,
absque satisfactione revocetur.
CAP. 67.-- #De illis qui detrahunt suis prioribus.@#
( #Ex dictis Basilii episcopi.@# ) Si quis detraxerit qui
ei praeest, VII dies a conventu ecclesiae separatus,
ut Maria soror Aaron quae detraxit Mosi, poeniteat.
CAP. 68.-- #De clericis vel monachis conjurantibus vel conspirantibus contra episcopum suum.@#
(Ex concilio Chalced., capite 19.) Si qui ergo cleric
vel monachi reperti fuerint conjurantes aut conspirantes,
aut insidias ponentes episcopis, aut clericis,
gradu proprio poenitus abjiciantur.
CAP. 69.-- #De eadem re.@#
Igitur si clerici aut monachi inventi fuerint conjurati,
aut per conjurationem calumniam machinantes
episcopis vel clericis, proprium amittant gradum.
FINIS LIBRI DECIMI.
ARGUMENTUM LIBRI.
Libro hoc de incantatoribus, de auguribus, divinis,
sortilegis et variis illusionibus diaboli, de
maledicis, contentiosis, conspiratoribus, deque
singulorum poenitentia tractatur.
CAP. 1.-- #Ut episcopi de parochiis suis sortilegos et maleficos expellant.@#
(Ex concilio Anquiren., capite 1.) Ut episcopi eorumque
ministri omnibus viribus elaborare studeant,
ut perniciosam et a diabolo inventam sortilegam
et maleficam artem penitus ex parochiis suis eradicent:
et si aliquem virum aut feminam hujuscemodi
sceleris sectatorem invenerint, turpiter dehonestatum
de parochiis suis ejiciant. Ait enim Apostolus:
Haereticum post unam et secundam admonitionem
devita, sciens quia subversus est, qui
ejusmodi est. Subversi sunt, et a diabolo capti
tenentur, qui, derelicto creatore suo, a diabolo
suffragia quaerunt, et ideo a tali peste mundari debet
sancta Ecclesia. Illud etiam non omittendum,
quod quaedam sceleratae mulieres retro post Satanam
conversae, daemonum illusionibus, et phantasmatibus
seductae, credunt se et profitentur nocturnis
horis, cum Diana paganorum dea, vel cum Herodiade
et innumera multitudine mulierum equitare
super quasdam bestias, et multa terrarum spatia
intempestae noctis silentio pertransire ejusque jussionibus
velut dominae obedire et certis noctibus ad
ejus servitium evocari. Sed utinam hae solae in
perfidia sua perissent, et non multos secum in infidelitatis
interitum pertraxissent. Nam innumera
multitudo hac falsa opinione decepta haec vera esse
credit, et credendo a recta fide deviat, et in errore
paganorum revolvitur, cum aliquid divinitatis, aut
numinis extra unum Deum esse arbitratur. Quapropter
sacerdotes per Ecclesias sibi commissas
populo omni instantia praedicare debent, ut noverint
haec omnimodis falsa esse, et non a divino, sed
a maligno spiritu talia phantasmata mentibus infidelium
irrogari. Siquidem ipse Satanas, qui transfigurat
se in angelum | null | b08626bb-9503-49b2-8244-a68b3e6c3d91 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
lucis, cum mentem cujuscunque
mulierculae ceperit, et hanc sibi per infidelitatem
et incredulitatem subjugaverit, illico transformat
se in diversarum personarum species atque
similitudines, et mentem quam captivam tenet in
somnis deludens, modo laeta, modo tristia, modo
cognitas, modo incognitas personas, ostendens, per
devia quaeque deducit. Et cum solus spiritus hoc
patitur, infidelis mens haec non in animo, sed in
corpore evenire opinatur. Quis enim non in somnis
et nocturnis visionibus extra seipsum educitur, et
multa videt dormiendo, quae nunquam viderat
vigilando? Quis vero tam stultus et hebes sit, qui
haec omnia quae in solo spiritu fiunt, etiam in corpore
accidere arbitretur? Cum Ezechiel propheta
visiones Domini in spiritu non in corpore vidit. Et
Joannes apostolus Apocalypsis sacramenta in spiritu
non in corpore vidit, et audivit sicut ipse dicit:
Statim, inquit, fui in spiritu. Et Paulus non audet
se dicere raptum in corpore. Omnibus itaque publice
annuntiandum est, quod qui talia et his similia
credit, fidem perdit, et qui fidem rectam in Deo
non habet, hic non est ejus, sed illius in quem
credit, id est diaboli. Nam de Domino nostro scriptum
est: Omnia per ipsum facta sunt. Quisquis
ergo aliquid credit posse fieri, aut aliquam creaturam
in melius aut in deterius immutari, aut transformari
in aliam speciem, vel similitudinem, nisi
ab ipso Creatore qui omnia fecit et per quem
omnia facta sunt, procul dubio infidelis est et pagano
deterior.
CAP. 2.-- #De eultoribus arborum.@#
( #Ex reg. Gregorii.@# ) Pervenit ad nos quosdam,
quod dici nefas est, arbores colere, et multa alia
contra Christianam fidem illicita perpetrare: et
miramur cur hoc fraternitas vestra districta emendare
ultione distulerit. Propterea scriptis praesentibus
adhortamur hos diligenti investigatione perquiri,
et veritate cognita, talem in eis faciatis exercere
vindictam, quatenus et Deus placari possit, et aliis
eorum ultio correctionis exemplum sit.
CAP. 3.-- #De cultoribus idolorum.@#
(Ex eodem, capite 5.) Contra idolorum namque
cultores, vel aruspicum atque sortilegorum, fraternitatem
tuam vehementius pastorali hortamur invigilare
custodia, atque publice in populo contra
hujus rei viros sermonem facere, eosque a tali labe
sacrilegii, et divini intentione judicii, et praesentis
vitae periculo adhortatione suasoria revocare. Quos
tamen si emendare se a talibus atque corrigere nolle
repereris, ferventi comprehendere zelo te volumus:
et quidem, si servi sunt, verberibus, cruciatibusque
quibus ad emendationem pervenire valeant, castigare.
Si vero sunt liberi inclusione digni, districtaque
sunt in poenitentia dirigendi, ut qui salubria et
a mortis periculo revocantia audire verba contemnunt,
cruciatus saltem eos corporis ad desideratam
mentis valeat reducere sanitatem.
CAP. 4.-- #De eadem re.@#
(Ex eodem, capite 18.) Pervenit ad nos quod quosdam
incantatores atque sortilegos fueris insecutus,
et omnino nobis sollicitudinem, zelumque tuum
gratum fuisse cognoscas. Sed moleste tulimus quod
te dubitare, ne ab eis nobis contra experientiam
tuam surripi potuisset, didicimus, dum quando
certus esse ac scire debueris, hoc tibi apud nos ad
commendationem magis proficere, non ad culpam
adscribi. Et ideo studii tui sit sollicite quaerere, et
quoscunque inveneris hujusmodi Christi inimicos
ita districta ultione corrige, ut et nos de experientia
tua melius possimus habere judicium, et Deo te
nostro, quod maxime studendum est, valeas commendare.
CAP. 5.-- #De illis qui divinationes requirunt.@#
(Ex concilio Ancirano, capite 23.) Qui divinationes
expetunt, et more gentilium subsequuntur, aut in
domos suas hujuscemodi homines introducunt, exquirendi
aliquid, arte malefica, aut expiandi causa, sub
regula quinquennii jaceant, secundum gradus poenitentiae
definitos.
CAP. 6.-- #De illis qui ritum paganorum observant.@#
(Ex concilio Braggar., capite 6.) Si quis paganorum
consuetudinem sequens, divinos et sortilegos in
domum suam introduxerit, quasi ut malum foras
mittat, aut maleficia inveniat, quinque annos poeniteat.
CAP. 7.-- #De illis qui auguriis et incantationibus subserviunt.@#
(Ex concilio Carthag., capite 89.) Auguriis vel incantationibus
servientem, a conventu Ecclesiae separandum.
Similiter et Judaicis superstitionibus, vel
feriis inhaerentem.
CAP. 8.-- #De eadem re.@#
( # | null | 09b9c496-3763-42c8-9cb1-8a7dc53ac8d8 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Ex poenitentiali Romano.@# ) Qui auguriis vel divinationibus
inserviunt, vel qui credit ut aliqui hominum
sint immissores tempestatum: vel si qua mulier
divinationes, vel incantationes diabolicas fecerit,
VII annos poeniteat.
CAP. 9.-- #De illis qui sortes observant.@#
( #Ex eodem.@# ) Auguria vel sortes quae dicuntur falsae
sanctorum, vel divinationes, qui eas observaverint,
vel quarumcunque scripturarum, vel votum voverint,
vel persolverint ad arborem, vel ad lapidem,
vel ad quamlibet rem, excepto ad Ecclesiam, omnes
excommunicentur. Si ad poenitentiam venerint, clerici
annos tres, laici annum unum et dimidium, poeniteant.
CAP. 10.-- #De arboribus quas vulgus colit.@#
(Ex concilio Nannetensi, capite 8.) Summo studio
decertare debent episcopi, et eorum ministri, ut
arbores daemonibus consecratae quas vulgus colit,
et in tanta veneratione habet, ut nec ramum vel
surculum inde audeat amputare, radicitus excidantur,
atque comburantur. Lapides quoque quos in
ruinosis locis et silvestribus daemonum ludificationibus
decepti venerantur, ubi et vota vovent et
deferunt, funditus effodiantur, atque in tali loco
projiciantur, ubi nunquam a cultoribus suis venerari
possint. Et omnibus annuntietur quantum scelus sit
idololatria, et qui haec veneratur et colit quasi
Deum suum negat, et Christianitati abrenuntiat, et
talem poenitentiam inde suscipiat quasi idola adorasset:
omnibusque interdicantur ut nullus votum
faciat, aut candelam vel aliquod munus pro salute
sua rogaturus alibi deferat, nisi ad ecclesiam Domino
Deo suo. Scriptum est enim: Vovete et reddite
Domino Deo vestro. Novimus siquidem quanta Dominus
antiquo populo per prophetas suos comminatus
est qui in lucis sacrificabant, et in excelsis immolabant.
Si quis haec transgressus fuerit, fidem perdidit,
et est infideli deterior. Et idcirco omni modo
a sanctae Ecclesiae consortio abscindatur, et nisi
digne poenituerit, non recipiatur.
CAP. 11.-- #De illis qui dies et menses observant.@#
( #Ex dictis Ambros.@# ) Apostolus dicit: Dies observatis,
et menses, et tempora, et annos: timeo ne
sine causa laboraverim in vobis. Dies observant,
qui dicunt: Puto crastino proficiscendum non est.
Post crastinum enim non debet aliquid inchoari, et
sic solent magis decipi. Hi autem colunt menses,
qui cursum lunae perscrutantur, dicentes: Septima
luna strumenta confici non debent: nona autem
luna emptum servum domum duci non oportet.
Et per haec facilius solent adversa provenire. Tempora
vero observant, cum dicunt: Hodie veris initium
est, et ideo festivitas est. Et rursum: Posterum
est, domum egredi non licet. Annos sic colunt,
cum dicunt: Kalendis Januarii novus est annus, quasi
non quotidie annus impleatur. Haec superstitio longe
debet esse a servis Dei. Si quis in hac perfidia
detegitur, clerici, annum unum; laici dimidium poeniteant.
CAP. 12-- #De his qui daemonibus immolant.@#
( #Ex poenitentiali Theodor.@# ) Nam de his qui daemonibus
immolant Theodori episcopi constitutiones
habemus, in quibus scriptum est: Qui immolant daemoniis
in minimis, annum unum poeniteant; qui
vero in magnis, X annos poeniteant.
CAP. 13.-- #De illis qui traditiones gentilium observant.@#
(Ex concil. Braggar., capite 20.) Non licet Christianis
traditiones gentilium observare, vel colere
elementa, aut lunam, aut stellarum cursum, et inanem
signorum fallaciam considerare pro domo facienda,
et ad conjugia socienda. Scriptum est enim:
Omnia quaecunque facitis in verbo aut in opere, in
nomine Domini nostri Jesu Christi facite, gratias
agentes Deo. Si quis autem fecerit, severissime corripiatur,
et canonice poeniteat.
CAP. 14.-- #De mulierculis, quae infantes suos pro sanitate in fornacem aut supra tectum ponunt.@#
( #Ex poenitentiali Bedae presbyteri.@# ) Mulier si qua
filium suum ponit supra tectum, aut in fornacem pro
sanitate febrium, unum annum poeniteat.
CAP. 15.-- #Quod non liceat iniquas observationes Kalendarum agere.@#
( #Ex decret. Martial. papae.@# ) Non licet iniquas observationes
agere Kalendarum, et otiis vacare, neque
lauro, aut viriditate arborum cingere domos. Omnis
haec observatio paganorum est.
CAP. 16. #De illis qui Kalendas Januarias ritu paganorum colere praesumunt.@#
(Ex decret. | null | 3d64bf6f-d53f-49f8-ac56-4a52ca842357 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Zachar. papae, capite 11.) Si quis Kalendas
Januarias ritu paganorum colere, vel aliquid
plus novi facere propter novum annum, aut mensas
cum lapidibus vel epulis in domibus suis praeparare,
et per vicos et plateas cantatores et choros ducere
praesumpserit, anathema sit.
CAP. 17.-- #De eadem re.@#
( #Ex concil. Rothomag.@# ) Si quis in Kalendis Januariis
aliquid fecerit quod a paganis inventum est, et dies
observat et lunam, et menses, et horarum effectiva
potentia aliquid sperat in melius aut in deterius
verti, anathema sit.
CAP. 18.-- #De bubulcis, vel venatoribus qui suas incantationes exercuerint.@#
(Ex eodem, capite 4.) Perscrutandum si aliquis subulcus,
vel bubulcus, sive venator, vel caeteri hujusmodi,
dicat diabolica carmina super panem, aut
super herbas, aut super quaedam nefaria ligamenta,
et haec aut in arbore abscondat, aut in bivio, aut in
trivio projiciat, ut sua animalia liberet a peste et
clade, et alterius perdat. Quae omnia idololatriam
esse nulli fideli dubium est: et ideo summopere sunt
exterminanda.
CAP. 19.-- #Quod non liceat mulierculas Christianas vanitates in suis lanificiis observare.@#
(Ex concilio Braggar., capite 10.) Non licet mulieres
Christianas, vanitatem in suis lanificiis observare,
sed Deum invocent adjutorem, qui eis sapientiam
texendi donavit.
CAP. 20.-- #Quod non liceat cum incantationibus herbarum collectionem fieri.@#
(Ex eodem, capite 21.) Non licet in collectione herbarum
medicinalium aliquas observationes vel incantationes
attendere, nisi tantum cum symbolo
divino, et Oratione Dominica, ut Deus et Dominus
noster honoretur.
CAP. 21.-- #De illis qui ad arbores vel ad fontes faculas incenderint.@#
(Ex eodem, capite 22.) Si in alicujus presbyteri parochia
infideles, aut faculas incenderint, aut arbores,
aut fontes, aut saxa venerantur, si hoc eruere neglexerit,
sacrilegium se fecisse cognoscat, praesumptor
aut hortator rei ipsius. Si admonitus hoc emendare
neglexerit, communione privetur.
CAP. 22.-- #Ut vaticinatores caesi de civitatibus ejiciantur.@#
(Ex concilio Arelaten., capite 11.) Vaticinatores,
qui se futura scire dicunt, caesi de civitate ejiciantur.
CAP. 23.-- #De illis qui phylacteriis utuntur.@#
( #Ex decr. Gregor.@# ) Si quis hariolos, aruspices, vel
incantatores observaverit, aut phylacteriis usus fuerit,
anathema sit.
CAP. 24.-- #Item de mulierculis incantatricibus.@#
( #Ex poenitentiali Romano.@# ) Mulier si divinationes
vel incantationes diabolicas fecerit, annum unum
poeniteat, vel tres quadragesimas, vel quadraginta
dies secundum qualitatem delicti.
CAP. 25.-- #De illis qui manducant aut bibunt, aut portant super se aliquid ad Dei judicium subvertendum.@#
(Ex concilio Tribur., capite 4.) Si aliquis manducat,
aut bibit, aut portat super se unde existimat Dei
judicium pervertere posse, et exinde comprobatus
fuerit, eadem sententia feriatur qua magi, et harioli,
et incantatores feriuntur.
CAP. 26.-- #De illis qui in tabulis aut in codicibus futura requirunt.@#
( #Ex poenitentiali Theod.@# ) In tabulis vel codicibus
sorte futura non sunt requirenda, et ut nullus in
Psalterio, vel in Evangelio, vel in aliis rebus sortiri
praesumat, nec divinationes aliquas in aliquibus rebus
observare. Quod si fecerit, quadraginta dies poeniteat.
CAP. 27.-- #De illis qui sortes sanctorum requirunt.@#
(Ex concil. Agathens., capite 3.) Nec illud est praetereundum
quod maxime fidem religionis infestat,
quod aliqui clerici vel laici student auguriis, et sub
nomine fictae religionis, quam sortes sanctorum vocant,
divinationis scientiam profitentur, aut quarumcunque
scripturarum inspectione futura promittunt.
Quincunque clericus, vel laicus in eo detectus fuerit
talia consulere, vel docere, ab Ecclesia ejiciatur.
CAP. 28.-- #De illis maleficis qui sperant se mentes hominum pervertere posse.@#
( #Ex poenitentiali Romano.@# ) Malefici vel incantatores,
vel immissores tempestatum, vel qui per
invocationem daemonum mentes hominum perturbant,
anathematizati abjiciantur: et si emendare voluerint,
clerici tres annos, laici unum annum poeniteant.
CAP. 29.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Agath., capite 4.) Perquirendum si
aliqua femina sit, | null | 4e189f01-a606-4fb8-99ae-b8a228a7fa55 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
quae per quaedam meleficia et
incantationes mentes hominum se immutare posse
dicat, id est, ut de odio in amorem, aut de amore
in odium convertat, aut bona hominum aut damnet,
aut subripiat. Et si aliqua est quae se dicat
cum daemonum turba, in similitudinem mulierum
transformata, certis noctibus equitare super quasdam
bestias, et in eorum consortio adnumeratam
esse, haec talis omnimodis scopis correpta, ex parochia
ejiciatur.
CAP. 30.-- #De illis qui ad suas vanitates perficiendas daemones invocant.@#
( #Ex poenitentiali Bedae presbyteri.@# ) Quicunque pro
curiositate futurorum, vel invocatorem daemonum,
vel divinos quos hariolos appellant, vel aruspices qui
auguria colligunt, consuluerint, clerici ab omni
officio remoti, tres annos, laici duos annos poeniteant.
CAP. 31.-- #De illis qui nocturna sacrificia daemonum celebraverint.@#
( #Ex poenitentiali Romano.@# ) Quicunque nocturna
sacrificia daemonum celebraverint, vel incantationibus
daemones quacunque arte ad sua vota invitaverint,
tres annos poeniteant.
CAP. 32.-- #De illis qui ad arbores vel ad fontes aliqua vota voverint.@#
(Ex concilio Agathensi, capite 5.) Perscrutandum si
aliquis vota ad arbores, vel ad fontes, vel ad lapides
quosdam quasi ad altaria faciat, aut ibi candelam
seu quodlibet munus deferat, veluti ibi quoddam
numen sit, quod bonum aut malum possit inferre.
CAP. 33.-- #De illis qui, quando luna obscuratur, clamores suos et maleficia sua exercuerint.@#
(Ex concilio Arelaten., capite 5.) Quicunque exercuerint
hoc, quando luna obscuratur, ut cum clamoribus
suis ac maleficiis et sacrilego usu se posse
defendere credant, et quicunque divinos praecantatores
phylacteria etiam diabolica, vel characteres diabolicos,
vel herbas, vel sucos, suis vel sibi impendere
tentaverint, vel quintam feriam in honorem Jovis, vel
Kalen. Janua. secundum paganam consuetudinem
honorare praesumpserit, monachus V, clericus IV,
laicus II, annos poeniteat.
CAP. 34.-- #De illis qui vanitates suas in excubiis exercuerint.@#
(Ex eodem, capite 3.) Laici qui excubias funeris
observant, cum timore et tremore et reverentia hoc
faciant. Nullus ibi praesumat diabolica carmina
cantare, non joca et saltationes facere, quae pagani
diabolo docente adinvenerunt. Quis enim nesciat
diabolicum esse, et non solum a religione Christiana
alienum sed etiam humanae naturae esse contrarium,
ibi laetari, cantari, inebriari, et cachinnis ora
dissolvi, et omni pietate, et affectu charitatis postposito,
quasi de fraterna morte exsultare, ubi luctus
et planctus flebilibus vocibus debuerat resonare pro
amissione chari fratris? Patres siquidem Veteris ac
Novi Testamenti mortes sanctorum virorum legimus
multis in locis cum fletu deplorasse: in nullo
autem loco qui a saeculo recesserant exsultasse. Nam
et Jacob patriarcham flevit tota Aegyptus LXX
diebus. Et Joseph, et fratres ejus cum patrem deferrent
in terram Chanaam ad sepeliendum, celebrantes
exsequias ad aream Athael, quae sita est trans
Jordanem, planctu magno atque vehementi impleverunt
VII dies. Tantus autem fuit planctus, ut
locus inde nomen acciperet. Et de beato Stephano
legimus, quod sepelierunt eum, sive curaverunt viri
timorati, et fecerunt planctum magnum super eum.
Et ideo talis inepta laetitia et pestifera cantica, ex
auctoritate Dei interdicenda sunt. Si quis autem
cantare desiderat, Kyrie eleison cantet: sin aliter,
omnino taceat. Sin autem tacere non vult, in
crastino a presbytero taliter coerceatur, ut caeteri
timeant.
CAP. 35.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 10.) Placuit prohiberi
ne feminae in coemeterio pervigilent, eo quod saepe sub
obtentu orationis et religionis, latenter scelera committant.
CAP. 36.-- #De conviviis quae fiunt ritu paganorum.@#
(Ex concilio Afric., capite 27.) Illud etiam petendum,
ut quoniam contra praecepta divina convivia
multis in locis exercentur, quae ab errore gentili
attracta sunt, ita ut nunc a paganis Christiani ad
haec celebranda cogantur, ex qua re temporibus
Christianorum imperatorum persecutio altera fieri
occulta videatur, vetari talia jubeant, et de civitatibus
et possessionibus imposita poena prohiberi,
maxime cum etiam in natalibus beatissimorum
martyrum per nonnullas civitates, et in ipsis locis
sacris talia committere non reformident, quibus
diebus etiam, quod pudoris est dicere, saltationes
sceleratissimas per vicos atque plateas | null | 13c0c10d-7374-40e4-afdf-d591b0b3a43b | latin_170m_raw | null | None | None | None |
exerceant,
ut matronalis honor, et innumerabilium feminarum
pudor, devote venientium ad sacratissimum diem,
injuriis lascivientium appetatur, ut etiam ipsius
sanctae religionis pene fugiatur accessus.
CAP. 37.-- #De eadem re.@#
#Ex decr. Leonis papae.@# ) Si convivio solo gentilium,
et escis immolaticiis usi sunt, possunt jejuniis et
manus impositione purgari, ut deinceps ab idolothitis
abstinentes, sacramentorum Christi possint
esse participes. Si autem aut idola adoraverunt, aut
homicidiis vel fornicationibus contaminati sunt, ad
communionem eos nisi per poenitentiam publicam
non oportet admitti.
CAP. 38.-- #Ne fideles in coemeteriis prandere praesumant.@#
(Ex concilio Braggar., capite 70.) Non liceat Christianis
prandia ad defunctorum sepulcra deferre, et
sacrificare mortuis.
CAP. 39.-- #De illis qui balationes fecerint, et se in alienas formas transformaverint.@#
(Ex eodem, capite 80.) Si quis balationes ante
ecclesias sanctorum fecerit, seu qui faciem suam
transformaverit in habitu muliebri, et mulier in
habitu viri, emendatione pollicita III annos poeniteat.
CAP. 40.-- #Quod incantationes et magicae artes laquei diaboli sint.@#
( #Ex dictis Augusti.@# ) Admoneant sacerdotes fideles
populos, ut noverint magicas artes, incantationesque
quibuslibet infirmitatibus hominum nihil posse
remedii conferre, non animalibus languentibus
claudicantibusve, vel etiam moribundis quidquam
mederi, sed haec esse laqueos et insidias antiqui
hostis, quibus ille perfidus genus humanum decipere
nititur. Et si quis haec exercuerit, clericus degradetur,
laicus anathematizetur.
CAP. 41.-- #De illis qui salutem non a Salvatore, sed ab ejus creatura requirunt.@#
( #August. in libro de Civitate Dei.@# ) Omnis sapientia
a Domino Deo est, et apud illum fuit semper,
et est ante aevum. Arenam maris et pluviae guttas,
et dies saeculi quis dinumerabit? Altitudinem coeli,
et latitudinem terrae, et profundum abyssi quis
mensus est? Sapientiam Dei praecedentem omnia,
quis investigabit? Prior omnium creata est sapientia,
et intellectus prudentiae ab aevo. Fons sapientiae
Verbum Dei in excelsis, et ingressus illius mandata
aeterna. Qui enim sine Salvatore salutem vult habere,
et sine vera sapientia aestimat prudentem se fieri
posse, non sanus sed aeger, non prudens sed stultus,
in aegritudine assidua laborabit, et in caecitate noxia
stultus et demens permanebit. Ac proinde omnis
inquisitio, et omnis curatio quae a divinis et magis,
vel ab ipsis daemoniis in idolorum cultura expetitur,
mors potius dicenda est, quam vita. Et qui ea sectantur,
si se non correxerint, ad aeternam perditionem
tendunt, Psalmista dicente: Omnes dii
gentium sunt daemonia. Qui per deceptos homines
alios decipere quotidie gestiunt, ut perditionis suae
faciant eos esse participes. Itaque haec vanitas magicarum
artium, ex traditione angelorum malorum,
in toto terrarum orbe plurimis saeculis valuit per
quamdam scientiam futurorum et infernorum, et
per inventiones eorum inventa sunt aruspicia,
augurationes et ipsa quae licuntur oracula et necromantia.
CAP. 42.-- #De eadem re.@#
( #Ex dictis ejusdem.@# ) Nec mirum de magorum
praestigiis, quorum in tantum prodiere maleficiorum
artes, ut etiam Mosi simillimis signis resisterent,
vertentes virgas in dracones, aquas in sanguinem,
cum fertur etiam in gentilium libris quod quaedam
maga famosissima Circe socios Ulixis mutaverit in
bestias. Legitur et de sacrificio, quod Arcades deo
suo Liceo immolabant, ex quo quicunque sumerent,
in bestiarum formas converterentur. Sed haec omnia
magicis praestigiis potius fingebantur, quam rerum
veritate complerentur. Ut ergo ipsi errores ignorantibus
manifesti fiant, de eorum proprietate atque
inventoribus juxta traditionem majorum primum
dicere congruum arbitramur. Magi sunt, qui vulgo
malefici ob facinorum magnitudinem nuncupantur.
Hi permissu Dei elementa concutiunt, turbant
mentes hominum minus confidentium in Deo, ac
sine ullo veneni haustu, violentia tantum carminis
interimunt. Unde et Lucanus: Mens hausti nulla
sanie polluta veneni, incantata perit. Daemonibus
enim accitis audent ventilare, ut quisquis suos perimat
malis artibus inimicos. Hi etiam sanguine
utuntur, et victimis saepe contingunt corpora mortuorum.
Necromantii sunt quorum praecationibus
videntur resuscitati mortui divinare et ad interrogata
respondere. Necros enim, Graece mortuus,
mantia divinatio nuncupatur. Ad quos suscitandos
cadaveri sanguis adjicitur. Nam amare daemones
sanguinem dicuntur: ideoque quoties Necromantia
fit, cruor aquae | null | c858ca43-d4fb-43e3-857a-56b782573112 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
miscetur, et colore sanguinis facilius
provocantur. Hydromantii ab aqua dicti: est
enim hydromantia in aquae inspectione umbras
daemonum evocare, et imagines ludificationis eorum
videre, ibique ab eis aliqua audire. Ubi adhibito
sanguine, inferos perhibentur sciscitari.
CAP. 43.-- #De eadem re.@#
( #Ex dictis ejusdem.@# ) Igitur genus divinationis a
Persis fertur allatum. Varro autem dicit divinationis
quatuor esse genera: terram, aquam, aerem,
et ignem. Hinc geomantiam, hydromantiam, aeromantiam,
pyromantiam, dictam autumant. Divini
dicti sunt, quasi Deo pleni. Divinitati enim plenos se
esse assimulant, et astutia quadam fraudulenta hominibus
futura conjectant. Duo autem sunt genera
divinationis: ars et furor. Incantatores vero dicti
sunt, qui artem verbis peragunt. Arioli vocati sunt
propterea quod circa aras idolorum nefarias preces
emittunt et funesta sacrificia offerunt, hisque
celebritatibus daemonum responsa accipiunt. Aruspices
nuncupati sunt, quasi horarum inspectores.
Dies enim et horas in agendis negotiis
operibusque custodiunt: quo per singula
tempora observare debeat homo intendunt. Hi
etiam exta pecudum inspiciunt, et ex eis futura
praedicunt. Augures sunt, qui volatus avium et voces
intendunt, aliaque signa rerum vel observationes
improvisas hominibus occurrentes ferunt. Idem et
auspices. Nam et auspicia sunt, quae iter facientes
observant. Dicta autem sunt auspicia quasi avium
aspicia, et auguria quasi avium garria, hoc est,
avium voces et linguae. Jam augurium quasi avigerium,
quod aves gerunt. Duo autem sunt genera
auspiciorum: unum ad oculos, alterum ad aures
pertinens. Ad oculos scilicet volatus: ad aures vox
avium. Pithonissae a Pithio Appollinae dictae, quod is
auctor fuerit divinandi. Astrologi dicti sunt eo quod
in astris augurantur. Genethliaci appellati sunt
propter nataliciorum considerationes dierum. Geneses
enim hominum per XII signa coeli describuntur,
siderumque cursus, nascentium mores, actus et
eventus praedicare conantur, id est, quis, quali signo
fuerit natus, aut quem effectum habeat vitae qui
nascitur interpretantur. Hi sunt qui vulgo mathematici
vocantur. Cujus superstitionis genus constellationes
Latini vocant, id est, notationes siderum,
quomodo se habeant cum quisque nascitur. Primum
autem idem stellarum interpretes magi nuncupabantur,
sicut de his legitur qui in Evangelio natum
Christum annunciaverunt. Postea hoc nomine soli
mathematici dicti sunt, cujus artis scientia usque
ad Evangelium fuit concessa, ut, Christo edito, nemo
exinde nativitatem alicujus de coelo interpretetur.
Horoscopi dicti sunt, quod horas nativitatis hominum
specularentur, dissimili et diverso fato. Sortilegi
sunt, qui sub nomine fictae religionis, per quasdam
quas sanctorum sortes vocant, divinationis
scientiam profitentur, aut quarumcunque scripturarum
scientiae inspectione futura promittunt. Salisatores
vocati sunt: quia dum eis membrorum quae
cunque partes salierint, aliquid sibi exinde prosperum
seu triste significari praedicunt.
CAP. 44.-- #De execrabilibus remediis quae medici suis in praecantationibus faciunt.@#
( #Ex dictis ejusdem.@# ) Ad haec omnia supradicta pertinent
et ligaturae exsecrabilium remediorum quae
ars medicorum commendat, seu in praecantationibus,
seu in caracteribus vel in quibuscunque rebus
suspendendis atque ligandis. In quibus omnibus ars
daemonum est, ex quadam pestifera societate hominum
et angelorum malorum exorta. Unde cuncta
vitanda sunt Christiano, et omni penitus exsecratione
repudianda, atque damnanda. Auguria autem
sunt avium. Haec autem Phryges primi invenerunt.
Praestigium vero Mercurius primus dicitur invenisse.
Dictum autem praestigium, quod praestringat
aciem oculorum. Aruspicinam artem primus Hetruscis
tradidisse dicitur quidam Strages. Hic ex horis
aruspicinam dictavit, et postea non apparuit. Nam
dicitur fabulose, arante quodam rustico subito hunc
ex glebis exiluisse, et aruspicinam dictasse, qua die
et mortuus est. Quos libros Romani ex Hetrusca
lingua in propriam mutaverunt. His ergo portentis,
per daemonium fallaciam illuditur curiositas humana,
quando id impudenter appetunt scire, quod nulla
ratione eis competit investigare. Ac ideo datur potestas
immundis spiritibus, ut pervasa sibi apta, hoc
est pravos homines, seducant illos qui spernunt
veritatem et credunt mendacio, et juxta Pauli sententiam:
Sanam doctrinam non sustinebunt, sed
ad sua desideria coacervabunt sibi magistros prurientes
auribus, et a veritate quidem auditum avertant,
ad fabulas autem convertentur. Onerati peccatis,
ducuntur variis desideriis, semper discentes,
et nunquam ad scientiam veritatis pervenientes.
Quemadmodum autem Jamnes et Mambres restiterunt | null | 2ea11242-d4f9-4567-8658-fd3171273951 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Mosi, ita et isti resistunt veritati, homines
corrupti mente, reprobi circa fidem, sed ultra non
proficient. Insipientia enim eorum manifesta erit
omnibus, sicut et illorum fuit. Nec ideo quisquam
credere debet, quolibet magicis artibus aliquid
facere posse, sine permissu Dei, qui omnia quae fiunt,
aut justo judicio facit, aut permissu suo ita fieri
sinit. Quod praedicti magi leguntur similia fecisse
Mosi, qui virgam suam projecit, et conversa est in
draconem, projeceruntque ipsi singuli virgas suas,
quae versae sunt in dracones, sed devoravit virga
Aaron virgas eorum. Non ergo fuerunt creatores
draconum, nec magi, nec angeli mali, quibus ministris
illa operabantur. Insunt enim rebus corporeis
per omnia elementa mundi quaedam occultae seminariae
rationes, quibus cum data fuerit opportunitas temporalis
atque causalis, prorumpunt in species debitas
suis modis et finibus. Et sic non dicuntur angeli, qui
ista faciunt animalium creatores, sicut nec agricolae
segetum, vel arborum, vel quorumcunque in terra gignentium
creatores dicendi sunt, quamvis noverint
praebere quasdam visibiles opportunitates et causas,
ut illa nascantur. Quod autem isti faciunt visibiliter
hoc illi invisibiliter. Deus vero solus unus creator est
qui causas ipsas et rationes seminarias rebus inse
ruit. Praeterea quidam quaerendum putant, quomodo
Scriptura narret Pithonissam Samuelem prophetam
suscitasse ad colloquium Saul impiissimi regis, si
Pithonica divinatio, errori magicae artis deputanda
sit. Quibus ita responderi potest, indignum omnino
facinus esse, si secundum verba historiae commodetur
assensus. Quomodo enim poterat fieri, ut arte
magica attraheretur vir, et nativitate sanctus, et vitae
operibus justus? Aut si non attractus est, consensit.
Quod utrumque de viro justo credere adversum est.
Nullum suffragium habet justitia, si aut voluntarius
amisit meritum spiritalis, quem positus in carne
quaesiverat. Quod valde absurdum est: quia hinc
qui justus recedit, permanet justus. Porro autem
hoc est praestigium Satanae, quo ut plurimos fallat.
etiam bonos in potestate se habere confingat;
quod Apostolus inter caetera ostendit, dicens: Ipse
Satanas transfigurat se in angelum lucis. Ut enim
errorem faceret in quo gloriaretur, in habitu viri
justi et nomine se subornavit, ut nihil proficere
spem quam praedicabant Dei cultoribus mentiretur,
quando hinc exeuntes justos finxit in sua potestate
esse. Sed hoc quosdam fallit, quod de morte Saul et
filii ejus non sit mentitus, quasi magnum sit diabolo
ante occasum mortem corporis praevidere, cum signa
quaedam soleant apparere morituris, quippe a quibus
Dei protectio amota videtur: quanto magis diabolo
quem angelica majestate sublimem prophetica oracula
fuisse testantur, de cujus magnitudine Apostolus
ait: An ignoratis altitudinem Satanae? Quid mirum
ergo, si imminentem prope mortem potuit praevidere,
cum hoc sit unde fallit, et se in Dei potestate vult
adorari? Nam tanta hebetudine demens effectus est
Saul, ut ad Pythonissam confugeret. Depravatus enim
causa peccat, ad haec se contulit quae damnaverat.
Sed si quis propter historiam, et ea quae verbis expressa
sunt, putet non praetermittenda, ne ratio
historiae inanis sit, recte faciat quidem, si tamen,
minime istud ad veri rapiat rationem, sed ad visum
et intellectum Saul: neque enim reprobus factus,
poterat bonum intellectum habere. Historicus enim
mentem Saul et habitum Samuelis descripsit, ea
quae dicta et visa sunt exprimens, praetermittens,
si vera an falsa sint. Quid enim ait, audiens, in quo
habitu esset excitatus? Intellexit, inquit, hunc esse
Samuelem. Quid intellexerit, retulit: quia bene non
intellexit, contra Scripturam aerium adoravit, quam
dominum et putans Samuelem, adoravit diabolum,
ut fructum fallaciae suae haberet Satanas. Hoc enim
nititur, ut adoretur quasi Deus. Si enim vere Samuel
illi apparuisset, non utique vir justus permisisset
se adorari, qui praedicaverat Dominum solum
esse adorandum: et quomodo homo Dei, qui cum
Abraham in refrigerio erat, dicebat ad virum pestilentiae,
dignum adorare gehennae: cras mecum eris?
His duobus titulis subtilitatem fallaciae suae providit
improvidus Satanas: quia et adorari se permisit sub
habitu et nomine Samuelis contra legem, et virum
peccatis pressum, cum magna distantia peccatorum
et justorum sit, cum Samuele justissimo futurum
mentitus est. Verum potest videri, sed de Samuelis
nomine taceatur, quia Saul cum diabolo futurus erat. | null | 82d60977-8886-4209-8f26-6e750ad0f45b | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Ad eum enim transmigravit, quem adoravit. Semper
ergo diabolus sub velamine latens prodit se,
dum ea confingit, quae horreant personis, per quas
fallere nititur. Si autem quislibet nobis opponit ac
dicit; quomodo eveniunt illa, quae illi divini praedicunt
futura aut quomodo possunt aegris praebere
medelam, aut sanis immittere aegritudinem, si aliquid
propriae virtutis ac potestatis non habent? Hoc
a nobis recipiat responsum quod ideo quisquam non
debet eis credere: quia aliquando eveniunt quae
praedicunt, aut sanare videntur languidos, vel laedere
sanos: quia hoc permissu Dei fit, ut ipsi qui haec
audiunt, vel vident, prohibentur, et appareat quali
fide sint, vel devotione erga Deum. Sicut in Deuteronomio
legitur Moyses verbo Domini populo Dei
praecipisse ita dicens: Si surrexit in medio tui prophetans,
aut qui somnium vidisse se dicat, et praedixerit
in signum ac portentum, et venerit quod
locutus est, et dixerit tibi: Eamus, et sequamur
deos alienos quos ignoras, et serviamus eis, non
audies verba prophetae, aut somniatoris: quia tentat
vos Dominus Deus vester, ut palam fiat utrum diligatis
eum, an non. In toto corde, et in tota anima
vestra Deum vestrum sequimini, et ipsum timete,
mandata illius custodite, et audite vocem ejus, ipsi
servietis, et ipsi adhaerebitis, etc. Ubi sane intelligi
voluit, etiam illa quae a divinantibus non secundum
Deum dicuntur, si acciderint quae dicuntur, non
accipienda, vel etiam si fiant quae praecipiuntur ab
eis, aut colantur quae coluntur ab eis. Nec praeter
suam potestatem Deus ostendit esse quod ista contingunt,
sed quasi quaereretur cur ea permittat, causam
tentationis exposuit. Ad cognoscendam utique
eorum dilectionem utrum eam habeant erga Deum
suum. Cognoscendam vero ab ipsis potius, quam ab
illo, qui scit omnia, antequam fiant.
CAP. 45.-- #De natura daemonum.@#
( #Ex dictis ejusdem.@# ) Sciendum vero est hanc daemonum
esse naturam, ut aerei corporis sensu terrenorum
corporum sensum facile praecedant, celeritate etiam,
propter aerei corporis superiorem mobilitatem, non
solum cursus quorumlibet hominum, vel ferarum, verum
etiam volatus avium incomparabiliter vincant.
Quibus duabus rebus quantum ad aereum corpus
attinet praediti, hoc est, acrimonia sensus et celeritate
motus; multo ante cogitata praenunciant, vel nunciant,
quae homines pro sensus terreni tarditate mirentur.
Accessit etiam daemonibus per tam longum tempus,
quo eorum vita protenditur, rerum longe major experientia,
quam potest hominibus propter brevitatem
vitae provenire. Per has efficacias quas aerei corporis
natura sortita est, non solum futura praedicunt
daemones, verum etiam mira multa faciunt. Quae
quoniam homines dicere ac facere non possunt, eos
dignos quidam quibus serviant, et quibus honores
divinos deferant, arbitrantur, instigante maxime
vitio curiositatis propter amorem felicitatis falsae,
atque terrenae, et excellentiae temporalis. Qui autem
se ab eis cupiditatibus mundant, nec eis se feriendos
rapiendosque permittunt, sed inquirunt, et amant
aliquid quod eodem modo semper est, cujus participatione
beati sint, primum considerant non ideo sibi
praeponendos esse daemones, quod acriore sensu corporis
praevalent, aeris scilicet, hoc est, subtilioris
clementi: quia nec ipsis terrenis corporibus bestias
sibi praeponendas putant, quae acrius multa persentiunt:
veluti sagacem canem, quia latentem feram
olfactu acerrimo sic invenit ut ad eam capiendam
ducatum quendam homini praebeat, non utique prudentiore
intellectu animi, sed acutiore corporis
sensu: vel vulturem, quia, projecto cadavere, ex
provisa longinquitate advolat: nec aquilam, quia
sublimiter volans, de tanto intervallo natantem sub
fluctibus piscem dicitur praevidere, et graviter illisa
exertis pedibus atque unguibus rapere: nec alia
multa animantium genera, quae inter herbas saluti
suae noxias pascendo circumerrant, nec aliquid
earum quo laedantur, attingunt, cum eas homo vix
experiendo cavere didicerit, et multa innoxia, quod
sint inexperta, formidet. Unde conjicere facile est
quantum possit in aeriis corporibus sensus esse
acrior, nec ideo tamen daemones, qui eo praediti
sunt, bonis hominibus praeponendos prudens quisque
censuerit. Hoc et de corporum celeritate dicimus.
Et hac enim praestantia non solum a volucribus
homines, verum a multis etiam quadrupedibus ita
superantur, ut in eorum comparatione plumbei deputandi
sint, nec tamen ideo sibi haec animantium
genera existimant praeponenda, quibus | null | f149d5ce-fd60-4a7e-9873-9608a0e57ea5 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
capiendis et
mansuefaciendis, atque in suae voluntatis usum,
commodumque redigendis, non vi corporis, sed rationis
imperitant. Illam vero tertiam daemonum potentiam,
quod diuturna rerum experientia, quemadmodum
praenoscant, atque praenuncient, multa
didicerunt, ita contemnunt, qui haec vigilanter curant
a verissimae lucis veritate discernere, ut nec
malos senes plura expertos et ob hoc quasi doctiores
ideo probi adolescentes sibi antecellere existiment,
ut nec medicos, nec nautas, nec agricolas
quos pravae voluntatis et iniquis moribus viderint,
ideo putent sibi esse praeferendos, quod illi de valetudinibus,
illi de tempestatibus, illi de arbustorum
fructuumque generibus multa ita praenunciant, ut
harum rerum inexperto divinare videantur. Quod
vero non solum quaedam daemones futura praedicunt,
verum etiam quaedam faciunt, pro ipsa utique sui corporis
excellentia, cur non contemnatur a prudentibus,
cum plerique iniqui ac perditi homines ita exerceant
corpora sua, tantamque diversis artibus possint, ut ea
qui haec nesciunt, nec aliquando viderunt, etiam narrata
vix credant. Quam multa funambuli, caeterique
theatri artifices: quam multa opifices, maximeque
mechanici miranda fecerunt? Num ideo meliores
sunt bonis, et sancta pietate praeditis hominibus?
Quae ideo commemoravimus, ut qui haec sine pervicacia,
et sine vana resistendi animositate considerat,
simul cogitet, si de subjacenti crassiore materia, vel
sui quisque corporis, vel terrae, et aquae, lapidum,
atque lignorum, metallorumque variorum tanta quidem
homines possunt, ut eos illi qui haec non possunt,
plerumque stupendo in sui comparatione divinos
vocent, cum quidam illorum sint artibus potentiores,
quidam istorum moribus meliores: quanto
meliora et majora pro subtilissimi corporis, hoc est,
aerii facultate, ac facilitate daemones possint, cum
tamen sint pravae voluntatis, maximeque superbiae
fastu, et evidenti malitia spiritus immundi, atque
perversi. Quantum autem valeat aeris elementum,
quo eorum corpora praevalent ad multa visibilia visibiliter
molienda, movenda, mutanda, atque versanda,
longum est nunc demonstrare, et putamus
quod vel mediocriter consideranti facile occurrat.
CAP. 46.-- #De divinatione daemonum.@#
( #Ex dictis ejusdem.@# ) Igitur nunc primum sciendum
est, quoniam de divinatione daemonum quaestio est,
illos ea plerunque praenunciare quae ipsi facturi sunt.
Accipiunt enim saepe potestatem et morbos immittere,
et ipsum aerem vitiando morbidum reddere, et
perversis atque amatoribus terrenorum commodorum
malefacta suadere: de quorum moribus certi
sunt, quod sint eis talia suadentibus consensuri.
Suadent autem miris et invisibilibus modis per illam
subtilitatem corporum suorum, corpora hominum
non sentientium penetrando, et se cogitationibus
eorum per quaedam imaginaria visa miscendo, sive
vigilantium, sive dormientium. Aliquando autem non
quae ipsi faciunt, sed quae naturalibus signis futura
praenoscunt, quae signa in hominum sensus venire
non possunt, ante praedicunt. Neque enim quia praevidet
medicus quod praevidere nescit hujus artis
ignarus, ideo jam divinus habendus est. Quid autem
mirum, si quemadmodum ille in corporis humani,
vel perturbata, vel modificata temperie, seu bonas,
seu malas futuras praevidet valetudines, sic daemon
in aeris affectione, atque ordinatione sibi nota,
nobis ignota, futuras praevidet tempestates? Aliquando
et hominum dispositiones, non solum voce prolatas,
verum etiam cogitatione conceptas, cum signa
quaedam ex animo exprimuntur in corpore, tota facilitate
perdiscunt, atque hinc etiam multa futura
praenunciant, aliis videlicet mira, qui ista disposita
non noverunt. Sicut enim apparet concitatior animi
motus in vultu, ut ab hominibus quoque aliquid forinsecus
agnoscatur quod intrinsecus agitur, ita non
debet esse incredibile si etiam leniores cogitationes
dant aliqua signa per corpus, quae obtuso sensu
hominum cognosci non possunt, acuto autem daemonum
possunt. Hac atque hujusmodi facultate, multa
daemones futura praenunciant, cum tamen ab eis longe
sit altitudo illius prophetiae quam Deus per sanctos
angelos et prophetas operatur. Nam si quid de
illa Dei dispositione praenunciant, audiunt ut praenuncient,
et cum ea praedicunt quae inde audiunt,
non fallunt: veracissima enim sunt angelica, et
prophetica oracula. Sic autem indignanter accipitur,
quod aliqua etiam talia daemones audiant et praedicant,
quasi aliquid indignum sit, ut quod ideo
dicitur, ut hominibus innotescat, hoc non solum
boni, verum etiam mali non taceant, cum in ipsis
hominibus etiam vitae bonae praecepta videamus pariter
a justis perversisque cantari, nec obesse aliquid | null | e3cb72b3-3777-4985-80a1-c745b8cb1018 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
,
imo etiam prodesse ad majorem noticiam, famamque
veritatis, cum de illa etiam hi quidquid
noverunt, dicunt, qui ei perversis moribus contradicunt.
In caeteris autem suis praedictionibus daemones
plerumque et fallunt et falluntur quidem: quia
cum suas dispositiones praenunciant, ex improviso
desuper aliquid jubetur, quod eorum consilia cuncta
perturbat: velut si aliquid disponant quilibet
homines quibusque potestatibus subditi, quod non
prohibituros suos praepositos arbitrentur, idque facturos
se esse promittat, at illi penes quos major
potestas est, ex alio superiore consilio hoc totum
dispositum atque praeparatum repente prohibeant.
Falluntur etiam cum causis naturalibus, sicut medici,
et naturae, et agricolae, sed longe acutius, longeque
praestantius pro aeri corporis sensu solertiore
et excitatione praenoscunt: quia et haec
ab angelis Deo summo pie servientibus ex alia
dispositione ignota, daemonibus ex improviso ac
repente mutantur, tanquam si aliquid aegro extrinsecus
accedat quo moriatur, quem medicus
veris salutis praecedentibus signis, victarum esse
promiserat. Aut si aeris qualitate provisa diu statutum
illum ventum nautarum aliqui praedixissent,
cum Dominus Christus cum discipulis navigans
ut requiesceret imperavit, et facta est tranquillitas
magna. Vel si agricola illo anno fructificaturam
vitem aliquam polliceatur, naturam utique
terrae et numeros seminum callens, quo tamen anno
eam vel improvisa coeli intemperies arefaciat, ita
multa etiam ad praesentiam praedictionemque daemonum
pertinentia, quae minoribus et usitatioribus causis
futura praevidentur, eadem majoribus et occultioribus
causis impedita mutantur. Fallunt autem etiam
studio fallendi et invida voluntate, quia hominum errore
laetantur. Sed no apud cultores suos pondus auctoritatis
amittant, id agunt, ut interpretibus suis
signorumque suorum conjectoribus culpa tribuatur,
quando vel decepti fuerint, vel mentiti. Nonnunquam
vero ipsi maligni spiritus et illusores hominum
atque invisores salutis eorum, solent praedicere
defectum culturae suae et idolorum ruinam, quatenus
prescii videantur quid in singulis regnis aut locis
venturum sit, et quid adversi suae factioni contingere
possit. Quod etiam illi qui gentilium historias
legunt non ignorant. Quid ergo mirum, si jam imminente
templorum et simulacrorum eversione,
quam prophetae Dei summi tanto ante praedixerant,
Serapis daemon alicui cultorum suorum hoc de
proximo prodidit, ut suam quasi divinitatem recedens
vel fugiens commendaret. Fugantur enim isti,
vel etiam jussis superioribus colligati abstrahuntur
et alienantur a locis suis, ut de rebus in quibus
colebantur fiat voluntas Dei, qui hoc tanto ante per
omnes gentes futurum esse praedixit, et ut per suos
fideles fieret imperavit. Cur autem hoc non sineretur
daemon praedicere, cum sibi jam praenosceret imminere?
Cum haec praedictio et in prophetis attestaretur
a quibus sunt ista conscripta, et prudentibus
daret intelligi quam vigilanter esset daemonum cavenda
fallacia, cultusque fugiendus, qui cum ante
per tam longum tempus in templis suis haec futura
tacuissent, quae per prophetas praedicta ignorare
non possent, posteaquam appropinquare coeperunt,
voluerunt ea quasi praedicere, ne ignari victique
putarentur.
CAP. 47.-- #De eadem re.@#
( #Ex dictis ejusdem.@# ) Cum igitur tam longe ante praedictum
esset atque conscriptum, ut alia iterim taceamus,
dicamus illud quod Sophonias propheta dicit:
Praevalebit Dominus adversus eos, exterminabit
omnes deos gentium terrae, et adorabunt eum, unusquisque
de loco suo, omnes insulae gentium. Aut
non credebant ista sibi eventura, quia in templis
gentium colebantur, et haec ideo per suos vates ac
phanaticos frequentare noluerunt: aut cum ea ventura
certissime scirent, ideo per sua templa tacuerunt,
ne jam tunc inciperent ab hominibus intelligentibus
deseri atque contemni: quod de templorum
et simulacrorum suorum futura eversione eis a
prophetis attestaretur, qui eos coli prohibebant.
Nunc vero posteaquam tempus advenit quo complerentur
vaticinia prophetarum Dei unius, quis istos
deos dicit, et ut colantur vehementissime praecipit?
Quum non hoc etiam ipsi compertum praedicere sinerentur,
ut inde clarius appareret eos haec antea vel
minime credidisse, vel suis cultoribus enunciare
timuisse, in fine autem tanquam nihil amplius habentes
quid agerent, etiam ibi voluisse suam ostentare
divinitatem, ubi jam produntur diu simulasse
divinationem? Tamen nec ista ipsa quae ab eis vix
raro et clanculo proferuntur, movere nos debent.
Si cuiquam daemonum extortum est, id prodere cultoribus
suis quod didicerat ex eloquiis prophetarum,
vel ex oraculis angelorum. Quod cur non fieret, cum
et ista non sint oppugnatio, sed testatio veritatis?
Illud enim quod | null | 852e7d91-4455-4497-82d7-c32417cb11c3 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
solum ab ipsis phanaticis flagitandum
est, nec unquam antea protulerunt, nec unquam
postea, nisi forte confictum proferre conabuntur,
aliquid deos suos per vates suos, contra Deum Israel
ausos fuisse praedicere aut dicere. De quo Deo
doctissimi eorum autores, qui omnia illa legere ac
nosse potuerunt, magis quaesiverunt quis Deus esset,
quam Deum negare potuerunt. Porro autem Deus
iste quem nullus eorum negare ausus est verum
Deum, quia et si negaret non solum subjaceret debitis
poenis, verum etiam certis convinceretur effectibus.
Iste ergo Deus quem nemo, ut diximus, illorum
negare ausus est verum Deum, illos falsos esse deos,
et omnino deserendos, eorumque templa et simulacra
et sacra evertenda per suos vates, hoc est prophetas,
aperta denunciatio praedixit, aperta potestate
praecepit, aperta veritate complevit. Unde quis est
qui usque adeo desipiat, ut non eum potius colendum
eligat, quem coli non prohibent quos colebat? Quem
procul dubio cum colere coeperit, illos utique non
est culturus, quos prohibet coli quem colit. Quod
autem ipsum essent culturae gentes, exterminatis
diis falsis quos antea colebant, a prophetis ejus esse
praedictum paulo ante commemoravimus, et nunc
repetamus. Praevalebit, inquit, Dominus adversus
eos, et exterminabit omnes deos gentium terrae, et
adorabunt eum, unusquisque de loco suo, omnes
insulae gentium. Neque enim solae insulae hic intelligendae
sunt, sed potius omnes gentes in his positae
adorant Deum. Nec mirum quandoquidem alibi non
insulas nominat, sed universum orbem terrarum,
dicens: Commemorabuntur et convertentur ad Dominum
universi fines terrae, et adorabunt in conspectu
ejus universae patriae gentium, quoniam Domini
est regnum, et ipse dominabitur gentium. Haec
autem per Christum fuisse complenda, et aliis pluribus
testimoniis, et in eodem ipso psalmo unde
commemoravimus satis apparet. Cum enim paulo superius
futuram passionem suam per Prophetam ipse
loqueretur, dicens: Foderunt manus meas et pedes
meos, dinumeraverunt omnia ossa mea, ipsi vero
consideraverunt et conspexerunt me, diviserunt sibi
vestimenta mea et super vestem meam miserunt
sortem; paulo post infert illud quod posuimus: Commemorabuntur
et convertentur ad Dominum universi
fines terrae, etc., quanquam et illud testimonium
quod prius adhibui, ubi dictum est; praevalebit
Dominus adversus eos, et exterminabit omnes deos
gentium terrae, in eo quod positum est, praevalebit,
satis ostendit etiam hoc praenunciatum, quod pagani
prius oppugnaturi essent Ecclesiam, nomenque
Christianum quantum valerent persecuturi, ut si
fieri posset, de terra omnino deleretur. Et quia eos
patientia martyrum, et magnitudine miraculorum, et
consequente fide populorum erat superaturus, ideo
sic dictum est, praevalebit Dominus adversus eos.
Non enim diceretur, praevalebit adversus eos, nisi
oppugnando illi resisterent. Unde et in Psalmo ita
prophetatum est: Ut quid fremuerunt gentes, et
populi meditati sunt inania? Astiterunt reges terrae,
et principes convenerunt in unum, adversus Dominum
et adversus Christum ejus. Et paulo post
dicit: Dominus dixit ad me: Filius meus es tu,
ego hodie genui te. Postula a me, et dabo tibi
gentes haereditatem tuam, et possessionem tuam
fines terrae. His atque hujusmodi propheticis documentis
praedictum ostenditur, quod videmus impleri
per Christum, fuisse futurum ut Deus Israel, quem
unum verum Deum intelligimus, non in una ipsa
gente quae appellata est Israel, sed in omnibus gentibus
coleretur, et omnes falsos deos gentium et
templis eorum, et a cordibus cultorum suorum
amoliretur. Erant nunc isti et adhuc contra Christianam
religionem, contra verum Dei cultum, vanitates
pristinas defensitare audeant, ut cum strepitu pereant. Nam et hoc de illis praedictum est in psalmis,
dicente Propheta: Sedisti super thronum, qui judicas
aequitatem. Increpasti gentes, et periit impius,
nomen eorum delesti in aeternum, et in seculum
seculi. Inimici defecerunt frameae, et civitates eorum
destruxisti. Periit memoria eorum cum strepitu,
et Dominus in aeternum permanet. Necesse est ergo
ut impleantur omnia haec. Nec etiam illud quod adhuc
audent ipsi pauci qui remanserunt vaniloquas
suas ostentare doctrinas, et Christianos tanquam
imperitissimos irridere, nos commovere debet, dum
in eis impleri ea quae praedicta sunt videamus. Ex
quo enim fremuerunt gentes, et populi meditati sunt
inania adversus Dominum et adversus Christum
ejus, quando ab eis fundebatur sanguis | null | 39be8f5c-f3b5-453c-b2d9-849f674c2d53 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
sanctorum,
et vastabatur Ecclesia, usque ad hoc tempus, et
deinceps quotidie minuuntur. Nos autem, quos adversus
eorum opprobria et superbas irrisiones, fortissimos
reddunt oracula Dei, de hac quoque re
audemus et gaudemus impleri. Sic enim nos alloquitur
per Prophetam: Audite me qui scitis judicium,
populus meus, in quorum corde lex mea, opprobria
hominum nolite metuere, et detractione eorum ne
superemini, nec quod vos spernant magni duxeritis.
Sicut enim vestimentum, ita per tempus assumentur,
et sicut lana a tinea comedentur: justitia autem
mea in aeternum manet. Attendendum est ergo
atque omni studio cavendum, ne nostris temporibus
in quibus videmus Christianam religionem
in toto orbe dilatatam, propter desidiam magistrorum
et inertiam doctorum, pauci illi qui adhuc supersunt
confundant ritum culturae veri Dei, et, daemoniacis illusionibus
depravati, divinationes falsas in populo Dei
agant, rusticos et imperitos seducentes, ita ut deserta
ipsa veritate, quae lux est mundi, et illuminat omnem
hominem venientem in hunc mundum tenebrarum
harum, quaerant scientiam futurorum, et a deceptoribus
hominum quaerant salutem animarum, sive
etiam corporum suorum. His enim praevaricationibus
maxime irritatur Deus, et ad vindictam provocatur.
Unde per Ezechielem comminatur dicens: Vae prophetis
insipientibus qui sequuntur spiritum suum,
et nihil vident. Quasi vulpes in desertis, prophetae
tui Israel erant. Nunquid non visionem cassam vidistis,
et divinationem mendacem locuti estis, et dicitis:
Ait Dominus, cum ego non sim locutus? Propterea
haec dicit Dominus Deus: Quia locuti estis
vana, et vidistis mendacium, ideo ecce ego ad vos,
ait Dominus Deus: Et erit manus mea super prophetas
qui vident vana, et divinant mendacium: in
concilio populi mei non erunt, et in scriptura domus
Israel non scribentur, nec in terram Israel ingredientur.
Ad doctores autem per eundem prophetam
increpans eorum inertiam, ita loquitur dicens: Non
ascendistis ex adverso, neque opposuistis murum
pro domo Israel ut staretis in praelio in die Domini.
Et rursum: Vae, inquit, pastoribus Israel, qui pascebant
semetipsos. Nonne greges pascuntur a pastoribus?
Lac comedebatis, et lanis operiebamini, et quod
crassum erat occidebatis, gregem autem meum non
pascebatis. Quod infirmum fuit non consolidastis, et
quod aegrotum non sanastis, et quod fractum est
non alligastis, et quod abjectum non reduxistis,
quod perierat non quaesistis: sed cum austeritate
imperabatis eis et cum potentia, et dispersae sunt
oves meae, eo quod non esset pastor, et factae sunt
in devorationem omnium bestiarum agri, et dispersae
sunt. Hinc per Hieremiam dicitur: A minimo usque
ad maximum omnes avaritiam sequuntur: a propheta
usque ad sacerdotem, cuncti faciunt mendacium.
Et sanabant contritionem filiae populi mei ad
ignominiam, dicentes, Pax pax, cum non esset pax;
confusi sunt: quia abominationem fecerunt. Idcirco
haec dicit Dominus exercituum Deus Israel: Ecce
ego cibabo populum istum absynthio, et potum dabo
eis aquam fellis, et dispergam eos in gentibus quas
non noverunt, ipsi et patres eorum, et mittam post
eos gladium donec consumantur. Qualiter ergo displiceat
Deo omnipotenti pastorum negligentia, et
subditorum error, non solum prophetica testimonia
ostendunt, sed etiam facta antiquorum declarant,
cum in libro Regum legitur quomodo malignus spiritus
deceperit Achab regem Israel per falsos prophetas,
ita ut credens eis interierit, et quomodo
Ochozias filius ejus aegrotans miserit nuncios ad
consulendum Beelzebud Deum Accaron, utrum vivere
atque convalescere posset de infirmitate sua. Ob
quod Helias propheta, a Deo missus, increpat eum,
ita dicens: Quia misisti nuncios ad consulendum
Beelzebud Deum Accaron, quasi non esset Deus in
Israel a quo possit interrogare sermonem, ideo de
lectulo super quem ascendisti non descendes, sed
morte morieris. Mortuus est autem ipse juxta sermonem
Domini quem locutus est Helias, et salutem
quam quaerebat non invenit. Quapropter curandum
summopere est omnibus modis, hoc est, praelatis et
subditis, majoribus et minoribus, sacerdotibus et
plebi, ne aliquem seducat per hujuscemodi illusionem
fraus, dolus, et nequicia hostis antiqui, ita ut
a mendacibus velimus discere veritatem, et a pestiferis
morbis mortisque autoribus quaeramus infirmitatis
nostrae remedium: sed magis ad Deum vivum
et vivificatorem omnium confugiendo devoto corde
properemus, per orationes sacras, jejunia et eleemosynas
illum | null | 10807804-b18b-4388-a365-6012ef682969 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
deprecantes, ut ipse propter benignitatem
suam consulat servis suis, eripiens nos de omnibus
inimicis nostris, doceatque nos facere voluntatem
suam: quia ipse est Dominus Deus noster,
spiritumque suum bonum nobis tribuat, qui nos ducat
in viam rectam, vivificetque nos in aequitate sua:
quatenus ejus magisterio omni tempore vitae nostrae
gratum servitium ei exhibentes, post hanc vitam
per ejus gratiam mereamur beatitudinem possidere
sempiternam.
CAP. 48.-- #De sacerdotibus et reliquis ecclesiasticis ordinibus qui magos, ariolos, aut divinos consulunt.@#
(Ex concilio Toletan., capite 29) Si quis episcopus,
aut presbyter, sive diaconus, vel quilibet ex ordine
clericorum, magos, aut aruspices, aut ariolos, vel
sortilegos, aut eos qui profitentur artem aliquam,
aut aliquos eorum similia exercentes consulens fuerit
deprehensus, ab honore dignitatis suae depositus,
monasterium ingressus, ibique perpetuae poenitentiae
deditus, scelus admissum sacrilegii luat.
CAP. 49.-- #De illis qui ad fascinum incantationes fecerint.@#
(Ex concilio Cabillon., capite 5.) Si quis praecantaverit
ad fascinum, vel qualescunque praecantiones,
exceptis Symbolo et oratione Dominica, qui cantat,
et qui cantatur, tres Quadragesimas in pane et
aqua poeniteat.
CAP. 50.-- #Quod daemoniacum petras vel herbas sine incantatione liceat portare.@#
( #Ex dictis Hierony.@# ) Daemonium sustinenti licet
petras vel herbas habere sine incantatione.
CAP. 51.-- #Ut maledici nisi se corrigant regnum Dei non possideant.@#
( #Apostolus dicit.@# ) Apostolus dicit: Neque maledici
regnum Dei possidebunt. Si quis hoc peccatum admiserit,
tam grande poeniteat, quam grande perperavit
scelus, quod a regno Dei non separetur.
CAP. 52.-- #De illis qui murmurant.@#
(Ex concilio Mogunti, capite 8.) Si quis murmurans
extiterit, videat ne poenam murmurantium incurrat,
de qua Apostolus dicit: Neque murmuraveritis sicut
quidam eorum murmuraverunt, et perierunt ab
exterminatore. Juxta mensuram opusque peccati:
quia in hoc sententia Apostoli pleniter declaratur,
sacerdotis judicio poeniteat.
CAP. 53.-- #De eadem re.@#
( #Ex eodem.@# ) Qui contentiosus aut murmurans extiterit,
secundum arbitrium prioris ita poeniteat, qualiter
culpae qualitas extat.
CAP. 54.-- #De eadem re.@#
( #Apostolus dicit.@# ) Apostolus dicit: Omnia facite
sine murmurationibus. Alienus sit a fratrum unitate
qui murmurat, et opus ejus abjiciatur.
CAP. 55.-- #De contentiosis@#
(Ex decr. Hylarii papae, capite 15.) Si quis videtur
contentiosus esse, dicente Apostolo: Nos talem consuetudinem
non habemus, neque Ecclesia Dei, si
quis hoc facit notetur usquequo corrigatur.
CAP. 56.-- #De illis qui in lingua lascivi fuerint.@#
( #Ex poenitentiali Theodo.@# ) Si quis lascivus in lingua
fuerit, triduana poenitentia expietur.
CAP. 57.-- #De illis qui per odium dissiaentes extiterint.@#
( #Ex dictis S. Isidori.@# ) Si quis discors et litigans, et
per odium dissidens extiterit, quousque ad concordiam
redeat, a conventu et societate Ecclesiae, ut
canones jubent, alienus existat.
CAP. 58.-- #De illo qui odio habet aliquem, et ad pacem reverti noluerit.@#
( #Ex eodem.@# ) Si quis odio habet aliquem, ita ut ad
pacem reverti non velit, sicut sancti Patres statuerunt,
excommunicetur, et ab Ecclesia separetur,
donec reconcilietur.
CAP. 59.-- #De eadem re.@#
(Ex decr. Fabiani papae, capite 3.) Si quis contristatus
noluerit reconciliari satisfaciente eo qui contristavit,
acerrimis maceretur inediis, usque dum
gratanti animo satisfactionem recipiat.
CAP. 60.-- #De eadem re.@#
( #Ex eodem.@# ) Si quis non vult reconciliari fratri suo
quem odio habet, tamdiu in pane et aqua poeniteat,
usque dum reconcilietur ei.
CAP. 61.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Agatensi, capite 7.) Placuit etiam, ut
sicut plerumque fit, ut quicunque aut longinqua inter
se lite discesserunt, et ad pacem revocari diuturna
intentione nequiverint, de Ecclesiae coetu justissima
excommunicatione pellantur.
CAP. 62.-- #De illis qui contentiones et rixas amaverint.@#
(Ex eodem capite 5.) Si quis contentiones vel rixas
amaverit, vel manifestum convitium fratri | null | 458cfbcd-f54e-4bae-bc9f-8c6cb2683cc4 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
intulerit,
juxta arbitrium rectoris modumque peccati, diuturna
expietur poenitentia.
CAP. 63.-- #De illis qui faciles sunt ad detrahendum.@#
(Ex eodem, capite 10.) Si quis promptus facilisque
est ad detrahendum, dicensque quod verum non
est, VI dies in pane et aqua, sequestratus a fraterno
consortio, poeniteat.
CAP. 64.-- #De illis qui contra episcopos suos conspiraverint.@#
#Ex epist. Calist. papae ad omnes Galliae episcopos.@# )
Conspirationum vero crimina vestris in partibus
vigere audivimus, et plebes contra episcopos suos
conspirare nobis mandatum est. Cuivis criminis
astutia non solum inter Christianos abominabilis
est, sed etiam inter ethnicos, et ab exteris lege prohibita.
Et idcirco hujus criminis reos, non solum Ecclesiasticae,
sed etiam saeculi damnant leges: et non
solum conspirantes, sed et consentientes eis. Antecessores vero nostri quam plurima turba episcoporum,
quicunque eorum in sacerdotali ordine sunt
constituti aut existunt clerici, honore quo utuntur
carere praeceperunt: caeteros vero communione
privari, et ab ecclesia extorres fieri jusserunt, et
non solum facientes, sed eis consentientes.
CAP. 65.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Tungren. capite 5.) Quisquis per dolum
mittit manum suam in Christum Domini, episcopum
videlicet, patrem et pastorem suum: quia sacrilegium
committit, et qui ecclesiam Dei devastat, et
incendit: quia et hoc sacrilegium est, placuit sanctae
synodo ut in uno loco, id est in monasterio,
poeniteat omnibus diebus vitae suae.
CAP. 66.-- #De clericis maledicis.@#
(Ex concilio Carthag., capite 57.) Clericus maledicus,
maxime a sacerdotibus cogatur ad postulandam veniam.
Si noluerit, degradetur, nec unquam ad officium,
absque satisfactione revocetur.
CAP. 67.-- #De illis qui detrahunt suis prioribus.@#
( #Ex dictis Basilii episcopi.@# ) Si quis detraxerit qui
ei praeest, VII dies a conventu ecclesiae separatus,
ut Maria soror Aaron quae detraxit Mosi, poeniteat.
CAP. 68.-- #De clericis vel monachis conjurantibus vel conspirantibus contra episcopum suum.@#
(Ex concilio Chalced., capite 19.) Si qui ergo cleric
vel monachi reperti fuerint conjurantes aut conspirantes,
aut insidias ponentes episcopis, aut clericis,
gradu proprio poenitus abjiciantur.
CAP. 69.-- #De eadem re.@#
Igitur si clerici aut monachi inventi fuerint conjurati,
aut per conjurationem calumniam machinantes
episcopis vel clericis, proprium amittant gradum.
FINIS LIBRI DECIMI.
LIBER UNDECIMUS. INDEX CAPITULORUM
CAP. 1. De sede episcoporum, cur in Ecclesia altius
caeteris sedere debeant.
2. Episcopus cum excommunicare, vel anathematizare
aliquem pro certis et manifestis sceleribus
dispositum habet, post lectionem Evangelii clerum
et plebem ita debet alloqui.
3. Prima excommunicatio.
4. Item excommunicationis allocutio.
5. Excommunicatio secunda.
6. Item tertia excommunicatio.
7. Excommunicatio quarta.
8. Reconciliatio excommunicati.
9. Ne episcopi praecipites sint aliquem excommunicare.
10. De eadem re.
11. De eadem re.
12. Ut nullus graviter ferat, cujus parochianus ab
alio episcopo pro certa culpa excommunicatus
fuerit.
13. De illis qui in parochia consistentes aliquid contra
Deum fecerint, quoties ab episcopo ad emendationem
vocari debeant.
14. De eadem re.
15. Quod aliud sit peccare in Deum, aliud in hominem.
16. De eadem re.
17. Quod sanctum sanctorum sit quidquid Domino offeratur.
18. De illis qui Christi pecunias auferunt vel rapiunt.
19. De eadem re.
20. De eadem re.
21. De eadem re.
22. De eadem re.
23. De his qui domum Dei contemptibilem ducunt.
24. De eadem re.
25. Ut res ablatae cum multiplicatione restituantur.
26. Quod ecclesiasticarum rerum incendia, et depraedationes
pro emunitate sint emendandae.
27. De rebus ecclesiasticis, quomodo restitui debeant.
28. Quod sacrilegi sint ecclesiarum praedones.
29. De eadem re.
30. De his qui truncationes membrorum, depraedationes,
et domorum incendia fecerint.
31. Quod cum excommunicato orare non liceat.
32. De eadem re.
33. De eadem re.
34. De eadem re.
35. De eadem re.
36. De eadem re. | null | 320a5d3c-729c-4416-b277-52705b1e5fa2 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
37. De eadem re.
38. De eadem re
39. De eadem re.
40. De eadem re.
41. De eadem re.
42. De eadem re.
43. De eadem re.
44. De eadem re.
45. De illis qui ex alia parochia sunt, et depraedationes
faciunt.
46. De illis qui defendunt delinquentes.
47. De illis qui intra annum causam suam tractare
neglexerint.
48. De eadem re.
49. Ut notentur excommunicatorum nomina, et in
foribus Ecclesiae praefigantur.
50. De episcopo qui ante damnati absolutionem obierit.
51. De illis qui excommunicati moriuntur.
52. De eadem re.
53. De furibus et furtis.
54. De eadem re.
55. De eadem re.
56. De eadem re.
57. De eadem re.
58. De eadem re.
59. De eadem re.
60. De eadem re.
61. De eadem re.
62. De servo qui fugerit dominum suum.
63. De clericis, si in demoliendis sepulcris comprehensi
fuerint.
64. De clericis aut monachis, si furtum fecerint.
65. De illis qui de ministerio Ecclesiae aliquid furati
fuerint.
66. De monachis, si de furto infamati fuerint, quomodo
se expurgare debeant.
67. De illis qui colonorum flagella defendunt.
68. De episcopis qui apud Romanam sedem accusati
fuerint quod cum excommunicatis communicarent.
69. De episcopis qui sibi subjectos seducunt, communicantes
cum excommunicatis.
70. De eadem re.
71. De episcopis, ut non sint malum exemplum populo.
72. De correctione episcoporum qui cum excommunicatis
communicaverunt.
73. De his qui contemnunt bannum ab episcopis
impositum.
74. De eo pro quibus causis quemlibet hominem
anathematis vinculo ligari oporteat.
75. De illis qui furtum et rapinam exercuerint.
76. De illis qui in patibulis suspenduntur.
77. De episcopis qui cum excommunicatis communicaverint.
78. De clericis qui fugerint Ecclesias suas, et de
servis qui dominos proprios fugerint.
#Indicis Capitulorum finis.@#
LIBER UNDECIMUS. #DE EXCOMMUNICATIONE.@#
ARGUMENTUM LIBRI.
Libro hoc de excommunicatione, ejusque neglectu
et contemptu, de furibus et praedonibus, deque sacrarum
aedium insensoribus, ac depraedatoribus,
agitur.
CAP. 1.-- #De sede episcoporum, cur in ecclesia altius caeteris sedere debeant.@#
( #Ex epist. Urbani papae.@# ) Quod autem sedes episcoporum
in ecclesia excelsae constitutae, et praeparatae
inveniuntur in throno, speculationem, et potestatem
judicandi, et solvendi, atque ligandi a Domino
sibi datam materiae docent. Unde ipse Salvator
in Evangelio ait: Quaecunque ligaveritis super terram,
erunt ligata et in coelo. Et alibi: Accipite
Spiritum sanctum, quorum remiseritis peccata, remittuntur
eis: et quorum retinueritis, retenta
erunt. Ideo ista praetulimus, charissimi, ut intelligatis
potestatem episcoporum vestrorum, in eisque
Dominum veneremini, et eos ut animas vestras diligatis,
et quibus illi non communicant non communicetis,
et quos ejecerint non recipiatis. Valde enim
timenda est sententia episcopi, licet injuste liget,
quod tamen summopere praevidere debet.
CAP. 2.-- #Episcopus cum excommunicare vel anathematizare aliquem pro certis et manifestis sceleribus dispositum habet, post lectionem Evangelii, clerum et plebem ita debet alloqui.@#
(Ex concilio Rhotomag., capite 3.) Noverit charitas
vestra, fratres mei, quod quidam vir nomine
N. diabolo suadente postponens Christianam promissionem
quam in baptismo professus est, per apostasiam
conversus post Satanam, cui abrenunciavit, et
omnibus operibus ejus, vineam Christi, id est Ecclesiam
ejus, devastare et depraedari non pertimescit:
pauperes Christi, quos pretioso sanguine suo redemit,
violenter opprimens et interficiens, et bona eorum diripiens.
Unde, quia filius hujus nostrae Ecclesiae (cui
Deo auctore praesidemus) debuerat esse: quia in ea
per aquam et Spiritum sanctum renatus est, et inter
adoptivos filios Dei adnumeratus, quamvis modo
filius diaboli sit imitando diabolum, solliciti ne
per negligentiam pastoralem aliqua de ovibus nobis
creditis deperiret, pro qua in tremendo judicio
ante principem pastorum Dominum nostrum Jesum
Christum rationem reddere compelleremur,
juxta quod ipse terribiliter nobis comminatur, dicens:
Si non annunciaveris iniquo iniquitatem
suam, sanguinem ejus de manu tua requiram | null | 53d8cf07-0ec7-42ff-8163-d5f607275a86 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
. Misimus
ad eum presbyterum nostrum, et litteras commonitorias
semel, et iterum, atque tertio, invitantes
eum canonice ad emendationem, et satisfactionem,
et poenitentiam, corripientes eum paterno affectu. Sed
ipse, proh dolor! diabolo cor ejus indurante, monita
salutaria sprevit, et in incoepta malitia perseverans
Ecclesiae Dei quam laesit, superbiae spiritu inflatus,
satisfacere dedignatur. De talibus itaque transgressoribus,
et sanctae religionis pacisque, quam Christus
suis discipulis dedit, atque reliquit, violatoribus,
praecepta dominica et apostolica habemus, quibus
informamur, quid de hujuscemodi praevaricatoribus
agere nos oporteat. Ait enim Dominus in Evangelio:
Si peccaverit in te frater tuus, corripe eum. Fratres,
in unumquemque nostrum peccat, qui in sanctam
Ecclesiam peccat. Si enim sancta Ecclesia unum
corpus est, cujus corporis caput Christus est, singuli
autem sumus alter alterius membra: et si cum patitur
unum membrum, compatiuntur omnia membra,
procul dubio in nos peccat, qui membra nostra laedit.
Jubet ergo Dominus, ut frater, id est, Christianus in nos
peccans, primo secrete corripiatur, deinde cum testibus
redarguatur: novissime in conventu ecclesiae publice
conveniatur. Quod si has tres commonitiones, et
pias correptiones contemnit, et satisfacere despicit,
post haec sit tibi, inquit, sicut ethnicus et publicanus, id
est, gentilis atque paganus, ut non jam pro Christiano,
sed pro pagano habeatur. Et in alio loco, membrum
quod a sua compage resolvitur, et a junctura charitatis
dissociatur, et omne corpus scandalizat,
Dominus, et abscindi, et projici jubet, dicens: Si
oculus, manus, vel pes tuus scandalizat te, erue
eum, et projice abs te. Et Apostolus: Auferte, inquit,
malum a vobis. Et iterum: Si quis frater
nominatur, et est fornicator, aut adulter, aut homicida,
aut rapax, cum hujusmodi, nec cibum sumere
licet. Et Joannes dilectus prae caeteris Christi discipulus,
talem nefarium hominem salutare prohibebat,
dicens: Nec ei Ave dixeris, neque eum in
domum receperis. Qui enim ei Ave dicit, communicat
operibus ejus malignis. Dominica itaque atque
apostolica praecepta adimplentes membrum putridum
et insanabile, quod medicinam non recipit, ferro excommunicationis
a corpore Ecclesiae abscindamus,
ne tam pestifero morbo reliqua membra corporis
veluti veneno inficiantur.
CAP. 3.-- #Prima excommunicatio.@#
(Ex eodem, capite 4.) Igitur quia monita nostra,
et crebras exhortationes contemnit, quia tertio
secundum Dominicum praeceptum vocatus ad emendationem
et poenitentiam venire despexit: quia
culpam suam necdum cognovit, nec confessus est,
nec missa nobis legatione, qui causam ipsius
exquirimus: quia noster parochianus est, veniam
postulavit: quia in coepta malitia, diabolo cor ejus
indurante, perseverat, et juxta quod Apostolus
dicit: Secundum duritiam suam, et cor impoenitens
thesaurizat sibi iram in die irae: idcirco nos eum
cum universis complicibus et communicatoribus,
fautoribusque suis, judicio Dei omnipotentis,
Patris, et Filii, et Spiritus sancti, et beati Petri
principis apostolorum, et omnium sanctorum,
necnon et nostrae mediocritatis auctoritate, et
potestate nobis divinitus collata ligandi et solvendi
in coelo et in terra, a preciosi corporis et sanguinis
Domini perceptione, et a societate omnium Christianorum
separamus, et a liminibus sanctae matris
Ecclesiae in coelo et in terra excludimus, et excommunicatum,
et anathematizatum esse decernimus,
et damnatum cum diabolo et angelis ejus,
et omnibus reprobis, in igne aeterno judicamus, nisi
forte a diaboli laqueis resipiscat, et ad emendationem
et poenitentiam redeat, et Ecclesiae Dei,
quam laesit, satisfaciat. Et respondeant omnes tertio,
Amen: aut, Fiat, fiat; aut, Anathema sit. Debent
enim sacerdotes episcopum circumstare, et
lucernas ardentes in manibus tenere, quas in conclusionne
anathematis, vel excommunicationis
projicere debent in terram, et conculcare pedibus.
Post haec episcopus plebi ipsam excommunicationem
communibus verbis debet explanare, ut
omnes intelligant quam terribiliter damnatus sit,
et ut noverint quod ab illa hora in reliquum
non pro Christiano, sed pro pagano habendus sit:
et qui illi quasi Christiano communicaverit aut
cum manducaverit, aut biberit, aut cum osculatus
fuerit, vel cum eo colloquium familiare habuerit,
nisi forte ad satisfactionem et poenitentiam eum
provocare studuerit, aut | null | 0a8cb602-a3b1-4531-8004-ab01542659ea | latin_170m_raw | null | None | None | None |
in domo sua eum receperit,
aut simul cum eo oraverit, procul dubio
similiter sit excommunicatus. Deinde epistolae presbyteris
per parochias mittantur, continentes modum
excommunicationis. In quibus jubeatur, ut Dominicis
diebus post lectionem Evangelii plebibus sibi
commissis publice annuncient ipsam excommunicationem,
ut ne quis per ignorantiam communicet
excommunicato. Oportet etiam ut aliis episcopis
ipsa excommunicatio manifestetur. Praecipit enim
Toletanum concilium, ut invicem mox scripta
percurrant per omnes provinciae episcopos quoscunque
adire potuerint, ut excommunicatus audiatur.
Seniori etiam ejus ipsa excommunicatio debet
nota fieri.
CAP. 4.-- #Item excommunicationis allocutio.@#
(Ex concil. Aurelia., cap. 1.) Audistis, dilectissimi,
quanta et quam horrida pravitatis ac
iniquitatis opera. N. a diabolo instigatus perpetrare
non timuerit, et quomodo per apostasiam a totius
Christianae religionis cultu profana mente recesserit.
Audistis quemadmodum canonice ad satisfaciendum
evocatus sit, sed venire distulerit,
quomodo frequenter admonitus ut resipisceret a
diaboli laqueis, quibus tenetur adstrictus, saluberrimas
admonitiones obduratis auribus cordis audire
contempserit. Dominus dicit in Evangelio, de tali
contumaci fratre, qui ecclesiasticam renuit suscipere
correptionem: Si Ecclesiam non audierit,
sit tibi, inquit, sicut ethnicus et publicanus, id est,
jam non est computandus inter Christianos, sed inter
paganos. Hinc Paulus Domini et magistri doctrinam
sequens, Corinthios redarguit, quare cum
criminosis ac sceleratis communionem haberent dicens:
Vos inflati estis, et non magis luctum habuistis,
ut tollatur vir de medio vestrum, id est, separetur
a vestro consortio, qui tale scelus operatus
est. Et adjungit: Ego quidem absens corpore, praesens
autem spiritu, jam judicavi ut praesens eum
qui sic operatus est, in nomine Domini nostri Jesu
Christi congregatis vobis in unum, et meo spiritu
cum virtute Domini mei Jesu, tradere hujusmodi
Satanae in interitum carnis. Et post pauca: Scripsi
vobis, ne commisceamini fornicariis. Et statim infert.
Si is qui frater appellatur, id est Christianus,
fornicator est, aut rapax, cum hujusmodi nec cibum
sumere. Et alibi: Auferte malum ex vobis. Et,
infidelis si discedit, discedat. Una enim ovis morbida
omnem gregem contaminat; et modicum fermentum
totam massam corrumpit, et plerumque
unum membrum putridum totum corpus inficit. Et
ideo tam perniciosa pestis a corpore Ecclesiae radicitus
evellatur.
CAP. 5.-- #Excommunicatio secunda.@#
( #Ex eodem concilio.@# ) Dominicis igitur atque apostolicis
informati praeceptis, judicio Patris, et Filii ejus
Domini nostri Jesu Christi, et Spiritus sancti, et
auctoritate et potestate apostolis apostolorumque
successoribus a Deo concessa, una vobiscum praedictum
pessimum virum a liminibus sanctae matris
Ecclesiae excludimus, et ab omni societate et communione
Christiana separamus, separatumque esse
in aeternum decernimus, id est, et praesenti saeculo,
et in futuro. Nullus ei Christianus Ave dicat aut
eum osculari praesumat. Nullus presbyter Missam
cum eo celebrare audeat, vel sacrosanctum corpus
et sanguinem Domini tradere. Nemo ei jungatur in
consortio, neque in aliquo negocio. Et si quis ei se
sociaverit et communicaverit ejus operibus malignis,
noverit se simili percussum anathemate, his exceptis
qui ob hanc causam ei junguntur ut eum revocent
ab errore et provocent ad satisfactionem, nisi forte
resipuerit, et Dei gratia inspirante ad poenitentiae
remedium conversus fuerit, et digna emendatione
Ecclesiae Dei quam laesit humiliter satisfecerit.
CAP. 6.-- #Item tertia excommunicatio.@#
(Ex concilio Turonen., capite 2.) Canonica instituta,
et sanctorum Patrum exempla sequentes,
ecclesiarum Dei violatores, videlicet, raptores, depraedatores,
et homicidas. N. in nomine Patris, et
Filii et virtute Spiritus sancti, necnon auctoritate
episcopis per Petrum principem apostolorum divinitus
collata, a sanctae matris Ecclesiae gremio segregamus,
ac perpetuae maledictionis anathemate condemnamus.
Sintque maledicti in civitate, maledicti
in agro, maledictum horreum eorum, et maledictae
reliquiae illorum, maledictus fructus ventris eorum,
et fructus terrae illorum, maledicti sint ingredientes,
et maledicti sint egredientes. Sintque in domo maledicti,
in agro profugi, veniantque super eos omnes
illae maledictiones quas Dominus per Mosen in populum
divinae legis praevaricatorem se esse missurum
intentavit, sintque anathema maranatha, id est,
pereant in secundo adventu Domini. Nullus eis
Christianus Ave dicat. Nullus presbyter Missam cum
eis celebrare praesumat, vel sanctam | null | 9d8b6fc5-4d37-4a0e-9811-583935a28c74 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
communionem
dare. Sepultura asini sepeliantur, et in sterquilinium
sint super faciem terrae. Et sicut hae lucernae de
manibus nostris projectae hodie extinguuntur, sic
eorum lucerna in aeternum extinguatur: nisi forte
resipuerint, et Ecclesiae Dei quam laeserunt per
emendationem et condignam poenitentiam satisfecerint.
CAP. 7.-- #Excommunicatio quarta.@#
(Ex concilio Arausic., capite 5.) Canonica instituta,
et sanctorum Patrum exempla sequentes, ecclesiarum
Dei violatores. N. auctoritate Dei, et judicio
sancti Spiritus a gremio sanctae matris Ecclesiae, et
a consortio totius Christianitatis eliminamus, quousque
resipiscant, et Ecclesiae Dei satisfaciant.
CAP. 8.-- #Reconciliatio excommunicati.@#
( #Ex eodem.@# ) Cum aliquis excommunicatus, vel
anathematizatus, poenitentia ductus veniam postulat,
et emendationem promittit, episcopus qui eum excommunicavit,
ante januas Ecclesiae venire debet.
et duodecim presbyteri cum eo, qui eum hinc inde
circumstare debent. Ubi etiam adesse debent illi
quibus injuria vel damnum illatum est. Et ibi secundum
leges divinas opportet damnum commissum
emendari, aut si jam emendatum est, eorum testimonio
comprobari. Deinde interroget episcopus, si
poenitentiam juxta quod canones praecipiunt pro
perpetratis sceleribus suscipere velit. Et si ille terrae
prostratus veniam postulat, culpam confitetur,
poenitentiam implorat, de futuris cautelam spondet,
tunc episcopus septem Psalmos decantet, cum istis
precibus. Kirie eleison. Pater noster.
Salvum fac servum tuum,
Deus meus, sperantem in te.
Mitte ei, Domine, auxilium de sancto,
Et de Sion tuere eum.
Nihil proficiet inimicus in eo,
Et Filius iniquitatis non ap. etc.
Esto ei, Domine, turris fortitudinis,
A facie inimici.
Domine, exaudi orationem meam,
Et clamor meus ad te veniat.
Dominus vobiscum,
Et cum spiritu tuo.
#Oratio.@#
Oremus. Praesta quaesumus, Domine, huic famulo
tuo dignum poenitentiae fructum, ut Ecclesiae tuae
sanctae a cujus integritate deviarat peccando, admissorum
veniam consequendo reddatur innoxius.
Per Dominum.
#Item alia.@#
Majestatem tuam quaesumus, Domine, sancte Pater
omnipotens aeterne Deus, qui non mortem sed peccatorum
vitam semper inquiris, respice flentem
famulum tuum, attende prostratum, ejus planctum
in gaudium tuae miserationis converte, scinde delictorum
saccum, et indue eum laetitiam salutarem,
ut post longam peregrinationis famem de sanctis altaribus
satietur, ingressusque cubiculum regis, in
ipsius aula benedicat nomen gloriae tuae semper. Per
Dominum.
#Tunc episcopus, apprehensa manu ejus dextera, in
ecclesiam eum introducat, et ei communionem et
societatem Christianam reddat, et hanc orationem
dicat:@#
Deus misericors, Deus clemens, qui secundum
multitudinem miserationum tuarum peccata poenitentium
deles, et praeteritorum criminum culpas,
veniam remissionis evacuas, respice super hunc famulum
N. et remissionem sibi omnium peccatorum
toto cordis confessione poscentem deprecatus exaudi,
innova in eo, piissime Pater, quidquid diabolica fraude
violatum est, in unitate corporis Ecclesiae tuae, miserere,
Domine, gemituum ejus, miserere lacrymarum
ejus, et non habentem fiduciam nisi in tua misericordia,
ad sacramentum reconciliationis admitte.
Per Dominum nostrum.
Post haec secundum modum culpae poenitentiam
ei injungat, et litteras per parochiam dirigat, ut
omnes noverint eum in societate Christiana receptum.
Aliis etiam episcopis hoc notum faciat.
Nullus autem episcopus alterius parochianum excommunicare
vel reconciliare praesumat sine conscientia
vel consensu proprii episcopi.
CAP. 9.-- #Ne episcopi praecipites sint aliquem excommunicare.@#
(Ex epist. Evarist. papae, capite 3.) Deus omnipotens,
ut nos a praecipitantis prolatione sententiae
compesceret, cum omnia nuda et aperta sint oculis
ejus, mala tamen Sodomae noluit audita judicare,
priusquam manifesta agnosceret, quae dicebantur.
Unde ait: Descendam et videbo utrum clamorem
qui venit ad me opere compleverint, an non est ita,
ut sciam. Cujus exemplo monemur, ne ad proferendam
sententiam unquam praecipites simus, aut temere
indiligenterque indiscussa quaeque quoquo modo
judicemus.
CAP. 10.-- #De eadem re.@#
(Ex synodo Meldensi, capite 3.) Ut nemo episcoporum
quemlibet sine certa et manifesta peccati
causa, communione privet ecclesiastica. Sub anathema
autem sine conscientia archiepiscopi, aut
coepiscoporum, episcopus nullum ponat, nisi unde
canonica docet auctoritas: quia anathema aeterna
est mortis damnatio, et non nisi pro mortali debet
imponi crimine, et illi qui | null | f52350d5-1370-40e4-ab9a-6adad786c8df | latin_170m_raw | null | None | None | None |
aliter non potuerit corrigi.
CAP. 11. #De eadem re.@#
(Ex concilio Agathen., capite 4.) Episcopi vero si,
sacerdotali moderatione posthabita, innocentes aut
in minimis causis culpabiles excommunicare praesumpserint,
et ad gratiam festinantes recipere fortasse
noluerint, a vicinis episcopis cujuslibet provinciae
litteris moneantur, et si parcere noluerint, a
communione confratrum usque ad proximam synodum
suspendantur, et ibi rationem profecto dent,
ne fortasse in excommunicatores, peccatum excommunicati
longo tempore morte praeveniatur.
CAP. 12.-- #Ut nullus graviter ferat cujus parochianus ab alio episcopo pro certa culpa excommunicatus fuerit.@#
(Ex concilio apud Compendium, capite 5.) Placuit
etiam pro communi utilitate, et instanti necessitate,
ut nullus episcoporum graviter ferat, si ejus parochianum,
pro depraedationis causa, alter episcopus
excommunicaverit.
CAP. 13.-- #De illis qui in parochia consistentes aliquid contra Deum fecerint, quoties ab episcopo ad emendationem vocari debeant.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 3.) Episcopus in cujus
parochia aliquis consistens, aliquid injuste fecerit,
semel et bis, atque tertio, si necesse fuerit, vocabit
illum sua admonitione per suum nuncium canonice
ad emendationem sive compositionem, et ad poenitentiam,
ut Deo et Ecclesiae satisfaciat quam laesit.
Si autem despexerit atque contempserit ejus admonitionem
et saluberrimam invitationem, feriat illum
pastorali virga, hoc est, sententia excommunicationis,
ut a communione sanctae Ecclesiae omniumque
Christianorum sit separatus, usque ad congruam
satisfactionem et dignam emendationem.
Quam excommunicationem debet idem episcopus
seniori illius notam facere, et omnibus suis coepiscopis,
et omnibus suis parochianis ne eum recipiant
usque ad dignam satisfactionem.
CAP. 14.-- #De eadem re.@#
(Ex eodem, capite 6.) Episcopus qui eos quolibet
munere vel favore aut negligentia monere aut excommunicare
distulerit, qui contra Deum et Ecclesiae
pacem faciunt, ut aut revertentes suscipiat,
aut contemnentes de Ecclesia ejiciat, excommunicatus
habeatur a collegio caeterorum, quousque vel
emendationis, vel damnationis eorum ab eo sententia
promulgetur.
CAP. 15.-- #Quod aliud sit peccare in Deum, aliud in hominem.@#
( #Ex dictis Augusti.@# ) Attendendum est quod Dominus
dicit: Si peccaverit in te frater tuus. Aliud est
peccare in nos, aliud peccare in Deum. Si in nos
aliquis peccaverit, non est nostri arbitrii. Scriptum
quippe est: Si peccaverit vir in virum, placari potest
ei Deus. Si autem in Deum peccaverit, quis orabit
pro eo? Nos econtrario in Dei injuria benigni et
misericordes sumus, et Dei offensam, quasi in nostra
potestate sit ejus velle et ejus nolle, impune absque
congruenti poenitentiae vindicta donamus: cum tamen
quod in nobis commissum est, nec saltem verbum
contumeliosum leviterque prolatum sine vindicta
pertransire patimur. Dimittamus ergo propter Deum
quod in nobis perpetratum est, et quod in Deo commissum
est, quia dimittere non possumus, juxta
constitutionem sanctorum Patrum, secundum canonicam
auctoritatem vindicemus.
CAP. 16.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 5.) Ut pervasores rerum
ecclesiasticarum, qui easdem res contra auctoritatem
non solum retinere, verum et crudeliter depopulari
noscuntur, quidam enim facultates etiam
Ecclesiae in diversa collaboratione et redditibus eas
expoliant, sed et pauperes et vicinos et circummanentes
immisericorditer affligunt, devastant et opprimunt,
ut rapaces qui secundum Apostolum a regno
Dei excluduntur, ex criminali et publico peccato
publica poenitentia multentur. Quod si hoc agere
noluerint, proferatur contra eos apostolica terribilisque
sententia qua dicitur: Si quis frater nominatur,
et est rapax, cum hujusmodi nec cibum quisquam
sumere praesumat: quia iniquum et sacrilegum
est, ut Symmachus papa, et post eum beatus
Gregorius, Sabino subdiacono scribit: Si quis quod
venerabilibus locis relinquitur, pravae voluntatis studiis,
suis compendiis tentaverit retinere, secundum
statuta canonum ab omni ecclesiastica communione
ut sacrilegus debet arceri, donec studeat digna satisfactione
quod admisit corrigere.
CAP. 17.-- #Quod sanctum sanctorum sit, quidquid Domino offeratur.@#
(Ex decr. Bonifacii papae, capite 5.) Nulli liceat
ignorare, omne quod Domino consecratur, sive fuerit
homo, sive animal, sive ager, vel quidquid semel
fuerit consecratum, sanctum sanctorum erit Domino,
et ad jus pertinet sacerdotum. Propter quod: quia
inexcusabilis erit omnis qui a Domino et Ecclesia, | null | a85a245a-ca1f-4958-babc-8bb8bceb561c | latin_170m_raw | null | None | None | None |
cui competunt, aufert, vastat, invadit, vel eripit,
usque ad emendationem Ecclesiaeque satisfactionem,
ut sacrilegus dijudicetur, et si emendare noluerit,
excommunicetur.
CAP. 18.-- #De illis qui Christi pecunias auferunt vel rapiunt.@#
( #Ex epist. Anacleti papae, cunctis fidelibus missa.@# )
Qui abstulit, inquit, aliquid patri, homicidae particeps
est. Pater noster, sine dubio, Deus est, qui nos
creavit. Mater vero Ecclesia, quae nos in baptismo
spiritaliter regeneravit. Ergo qui Christi pecunias
et Ecclesiae auffert, rapit, aut fraudat, homicida est,
atque ante Deum homicida deputatur. Qui enim res
Ecclesiae abstulerit, sacrilegium facit, et ut sacrilegus
judicandus est.
CAP. 19.-- #De eadem re.@#
(Ex decr. Lucii papae, capite 10.) Rerum ecclesiasticarum
et facultatum raptores a liminibus sanctae
Ecclesiae anathematizantes apostolica auctoritate
pellimus et damnamus, atque sacrilegos esse judicamus,
et non solum eos, sed etiam omnes consentientes
eis: quia non solum qui faciunt, sed etiam
qui consentiunt rei judicantur. Augustinus dicit:
Qui aliquid de Ecclesia furatur et rapit, Judae proditori
comparatur.
CAP. 20.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Gangren. capite 8.) Hic qui dederit
vel acceperit oblationes altaris, praeter episcopum
vel ejus missum, et qui dat et qui accepit, anathema
sit.
CAP. 21.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio apud S. Medardum, capite 1.) Si quis
oblationes Ecclesiae extra Ecclesiam rapere vel dare
voluerit, praeter conscientiam episcopi, vel ejus cui
hujusmodi officia commissa sunt, anathema sit.
CAP. 22.-- #De eadem re.@#
(Ex decr. Joannis papae, capite 10.) Ut hi qui monasteria
et loca Deo sacrata et ecclesias infringunt,
et deposita vel alia quemlibet exinde abstrahunt,
damnum novies componant, et emunitatem tripliciter,
et velut sacrilegi canonicae sententiae subigantur
CAP. 23.-- #De his qui domum Dei contemptibilem ducunt.@#
(Ex concilio Mogunti., capite 7.) Quisquis fastu superbiae
elatus domum Dei ducit contemptibilem, et
possessiones Deo sacratas, atque ad honorem Dei sub
regiae emunitatis defensione constitutas, inhoneste
tractaverit, vel infringere praesumpserit, aut incendia
vel vastationes ausu temerario perpetraverit,
quasi invasor et violator Ecclesiae Dei, quae est domus
Dei vivi, a communione omnium fidelium abscindatur.
CAP. 24.-- #De eadem re.@#
(Ex eodem, cap. 6.) Si quis cujuscunque munuscula
Ecclesiae sanctis scripturarum titulis collecta, nefaria
calliditate abstulerit, fraudaverit, invaserit, retentaverit,
atque subripuerit, et non statim a sacerdote
commonitus Deo collata reddiderit, ab Ecclesiae
catholicae communione pellatur.
CAP. 25.-- #Ut res ablatae cum multiplicatione restituantur.@#
(Ex decr. Eusebii papae, capite 4.) Est etiam in antiquis
Ecclesiae statutis decretum, ut qui aliena invadit,
non exeat impunitus, sed cum multiplicatione
omnia restituat. Unde et in Evangelio scriptum est,
quod si aliquid aliquem defraudavi, reddo quadruplum.
CAP. 26.-- #Quod ecclesiasticarum rerum incendia et depraedationes pro emunitate sint emendandae.@#
( #Ex epist. Gregor. papae ad Constantinam reg. Galliae.@# )
Cum devotissimam dominam sciam de coelesti
vita atque remedio animae suae sedulo cogitare, culpam
me committere vehementer existimo, si ea quae
pro timore omnipotentis Dei sunt suggerenda siluero,
et te sanctissimam de Ecclesiastica pace sedule non
commonuero. Nimis me Juliani fratris et coepiscopi
nostri proclamatio nuper contristavit, maxime cum
villae suae videlicet Ecclesiae a nequissimis praedonibus
sint depraedatae, atque nocturnis incendiis more
furum combustae: et dum idem maligni, juxta nostri
praedecessoris Bonifacii decreta, pro emunitate illud
emendare noluerint, dum et saeculi leges haec eadem
ita habere voluerint, lege vulgari teste, in qua sic
scribitur: Si quis manu armata usque ad quatuor
homines in vicum alterius ad malefaciendum venerit,
ille qui prior est illicita praesumptione componat solidos
DCCCC, sequaces vero ejus unusquisque solidos
LXXX; si vero ibi incendium fecerint, sibi nonam
componant, praedam vero in quadruplum restituant.
Si saeculi leges talem justitiam habere voluerint, lex
divina cur inferior esse debebit, cum in ipsius veritatis
praesentia a Zachaeo collaudatum sit, si aliquem
defraudaret, ut in quadruplum restitueret?
Et quia summum in | null | 7974f877-d59d-42dd-9a73-22fd7b7a864b | latin_170m_raw | null | None | None | None |
regibus bonum est justitiam
colere, ac sua quique jura servare, et in subjectos
non sinere quod potestatis est fieri, sed quod
aequum est custodiri, quod vos et diligere, et omnino
confidimus studere: quapropter excellentiae tuae
mense novembri praesentis anni, secunda indictione,
Petrum et coepiscopum a gremio sanctae Romanae Ecclesiae
transmittimus, ut fratribus ejusdem provinciae
in unum congregatis, emunitas et praesumptio et
sacrilegium canonica autoritate, et vestra regia
dignitate talem terminum accipiant, ne posthac
membra diaboli, filii nequam, in sancta Ecclesia te
etiam ibi regnante talia praesumant.
CAP. 27.-- #De rebus ecclesiasticis quomodo restitui debeant.@#
(Ex decr. Eusebii, capite 8.) Et in legibus saeculi
cautum habetur. Qui rem surripit alienam, illi cujus
res dirempta est, in undecuplum quae sublata
sunt restituat. Et in lege divina legitur. Maledictus
omnis qui transfert terminos proximi sui: et dicit
omnis populus, Amen. Talia ergo non praesumantur
absque ultione, nec exerceantur absque damnatione.
Pacem, et non damnum aut injustitiam alicujus
sectamini in invicem, et in omnes. Proinde si quis
ecclesiasticas oblationes, et quod Deo consecratum
fuerit, rapuerit, vel consenserit facientibus, ut
sacrilegus dijudicetur, et damnum in quadruplum
restituat, et canonice poeniteat.
CAP. 28.-- #Quod sacrilegi sint Ecclesiarum praedones.@#
(Ex concilio Mogunti, capite 3.) Sacrilegi sunt Ecclesiarum
praedones. Unde et in concilio Agathensi
sub quarto capitulo decretum habetur ita: Amico
quippiam rapere furtum est: Ecclesiae vero fraudari
vel abstrahi surripique sacrilegium. Omnes enim
contra legem facientes, resque Ecclesiae diripientes,
vel Ecclesias sacerdotesque contra divinas sanctiones
vexantes sacrilegi vocantur, atque indubitanter
infames, sacrilegique habendi sunt.
CAP. 29.-- #De eadem re.@#
( #Ex epist. Pii papae Italicis fratribus missa.@# ) Ad sedem
autem apostolicam perlatum est, quod sint inter
vos contentiones et emulationes, et praedia divinis
usibus tradita, quidam humanis applicent usibus,
et Domino Deo cui tradita sunt ea subtrahant,
et suis usibus inserviant. Quapropter ab omnibus illa
usurpationis contumelia depellenda est, ne praedia
sub secretis coelestibus judicata a quibusdam irruentibus
vexentur. Quod si quis praesumpserit, sacrilegus
habeatur, et sicut sacrilegus judicetur. Ipsos
autem qui hoc agunt: clericos ac Domini sacerdotes
persequi eosque infamare audivimus, ut
malum super malum addentes deteriores fiant, non
intelligentes quod Ecclesia Dei in sacerdotibus consistat,
et crescat in templum Dei: et sicut cui Ecclesiam
Dei vastat ejusque praedia et donaria expoliat
et invadit, fit sacrilegus, sic et ille qui ejus sacerdotes
insequitur, sacrilegii reus existit et sacrilegus
judicatur.
CAP. 30.-- #De his qui truncationes membrorum, depraedationes et domorum incendia fecerint.@#
( #Ex decr. Eutychian. papae.@# ) Si quis membrorum
truncationes, domorum incendia fecerit, sive facere
jusserit, aut facienti consenserit, quousque de his
unicuique legaliter vel amicabiliter coram episcopo
civitatis aliisque civibus non emendaverit, ab Ecclesia
se privatum cognoscat. Si vero post secundam
et tertiam conventionem, cuncta in quibus arguitur
non emendaverit, tanquam ethnicus et publicanus
ab omni Christianorum collegio separetur.
CAP. 31.-- #Quod cum excommunicato orare non liceat.@#
( #Ex dictis S. Isidori.@# ) Cum excommunicato, neque
orare, neque loqui, nisi ea quae ad eamdem excommunicationem
pertinent, neque vesci cuique liceat.
CAP. 32.-- #De eadem re.@#
( #Ex dictis ejusdem.@# ) Si quis frater, aut palam aut
absconse cum excommunicato fuerit locutus, communem
statim cum eo excommunicationis contrahet
poenam.
CAP. 33.-- #De eadem re.@#
( #Ex dictis Fructuosi episcopi.@# ) Cum excommunicato
nullus loquatur, neque qualibet eum compassione
vel miseratione refoveat, neque ad contradictionem,
vel superbiam confortare praesumat.
CAP. 34.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Antioch., capite 2.) Cum excommunicatis
non licet communicare, nec cum his qui per
domos conveniunt, devitantes orationes ecclesiae,
ubi simul orandum est. Si quilibet autem ex clero
deprehensus fuerit cum excommunicatis communicare,
etiam iste privetur communione.
CAP. 35.-- #De eadem re.@#
( #Ex canone apostolorum.@# ) Si quis cum excommunicato,
saltem in domo, simul oraverit, iste communione
privetur.
CAP | null | 67bb8576-a36e-4e9b-9172-3a599114a1f8 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
. 36.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Nicaeno, capite 5.) De his qui communione
privantur, seu ex clero, seu ex laicali ordine,
ab episcopis per unamquamque provinciam sententia
regularis obtineatur, ut hi qui abjiciuntur, ab
aliis non recipiantur. Requiratur autem ne pusillanimitate
aut contentione, vel alio quolibet vitio
episcopi videatur a communione seclusus.
CAP. 37.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Antioche capite 6.) Si quis a proprio
episcopo communione privatus est, non ante suscipiatur
ab aliis episcopis, quam suo reconcilietur
episcopo.
CAP. 38.-- #De eadem re.@#
(Ex decr. Calist. papae, capite 3.) Excommunicatos
quoque a sacerdotibus nullus recipiat ante utriusque
partis examinationem justam, nec cum eis in oratione,
aut cibo, vel potu, aut osculo communicet,
nec Ave eis dicat: quia quicunque in his, vel aliis
prohibitis scienter excommunicatis communicaverit,
juxta apostolorum institutionem, et ipse simili excommunicationi
subjaceat.
CAP. 39.-- #De eadem re.@#
( #Ex concilio Antioche.@# ) Non autem liceat communicare
incommunicatis, neque per domos ingredi,
et cum eis orare, qui Ecclesiae in oratione non participant,
nec in alteram Ecclesiam recipi, qui ab
alia excommunicantur. Quod si visus fuerit quilibet
episcoporum, vel presbyterorum, aut diaconorum,
vel etiam qui in canone detinentur, incommunicatis
communicare, et hunc oportet communione privari,
tanquam Ecclesiae regulas confundentem.
CAP. 40.-- #De eadem re.@#
( #Ex decr. Fabiani papae episcopis Galliae missis.@# )
Si quis sponte communicaverit excommunicato,
verbo, oratione, in cibo, vel potu, XL dies poeniteat
in pane, sale, et aqua. Qui vero eis communicaverit
in homicidiis, vel flagitiis, reus erit irae, et
vindictae Dei omnipotentis quem spernit: quia haec
omnia divina ei voce interdicta sunt, et, secundum
Apostolum, obedire Deo oportet magis quam hominibus;
et secundum quod deliquit, digne juxta decreta
canonum poeniteat: et si poenitere noluerit,
excommunicetur.
CAP. 41.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 10.) De his qui pro
delicto suo a communione separantur, ita placuit,
ut in quibuscunque locis fuerint exclusi, eodem loco
consequantur communionem.
CAP. 42.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Rotoma., capite 3.) Sunt aliqui qui
culpis exigentibus ab episcopo proprio excommunicantur,
et ab aliis ecclesiasticis, vel laicis praesumptione,
in communionem accipiuntur, quod
omnino sanctum Nicaenum concilium, simul et Chalcedonense,
necnon et Antiochenum atque Sardicense
fieri prohibent.
CAP. 43.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Carthag., capite 9.) Augustinus episcopus
legatus Numidiae provinciae dixit: Hoc statuere
dignemini, ut si qui forte merito facinorum
suorum ab Ecclesia pulsi sunt, et sive ab episcopo
aliquo vel presbytero fuerint in communionem suscepti,
etiam ipse pari cum eis crimine teneatur
obnoxius, refugientibus sui episcopi regulare judicium.
Ab universis episcopis dictum est: Omnibus
placet.
CAP. 44.-- #De eadem re.@#
(Ex eodem, capite 73.) Qui communicaverit, vel
oraverit cum excommunicato: si laicus est, excommunicetur,
si clericus, deponatur.
CAP. 45.-- #De illis qui ex alia parochia sunt, et depraedationes faciunt.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 2.) De illis autem,
qui infra parochiam beneficium aut haereditatem
habent, et alterius episcopi parochiani sunt, et de
loco ad locum iter faciunt, rapinas et depraedationes
peragunt, placuit ut excommunicentur, nec ante ex
parochia exeant, quam quae perpetrarunt digne
emendent. Quorum excommunicatio seniori eorum,
et proprio episcopo significanda est, ne eos recipiant
antequam illuc redeant, ubi rapinam fecerunt,
et omnia pleniter emendent.
CAP. 46.-- #De illis qui defendunt delinquentes.@#
( #Ex dictis Basilii episcopi.@# ) Qui consentit peccantibus,
et defendit alium delinquentem, maledictus
erit apud Deum et homines, et corripietur increpatione
severissima. Hinc et quidam sanctissimus Pater
ait: Si quis errori alterius consenserit, sciat se
cum illo simili modo culpabilem judicandum, et
excommunicandum.
CAP. 47.-- #De illis qui intra annum causam suam tractare neglexerint.@#
(Ex decr. Gelasii, pap | null | 7dc2f915-0235-42d8-a35e-c1ff82577b7f | latin_170m_raw | null | None | None | None |
. capite 2.) Quicunque igitur
intra anni spacium civiliter, sive publice causam
suam coram suis excommunicatoribus non peregerint,
ipsi sibi audientiae clausisse aditum videantur.
Quod si obstinato animo sine communione defuncti
fuerint, nos illius causam, juxta beati Leonis praedecessoris
nostri sententiam, divino judicio reservantes,
quibus vivis non communicavimus, mortuis
non communicare possumus.
CAP. 48.-- #De eadem re.@#
(Ex decr. ejusdem, capite 13.) Hi sane, qui ante
audientiam communicare tentaverint, donec per
poenitentiam reatum suum defleant, ad communionem
nullo modo reducantur, excepto mortis interitu
urgente. Qui vero excommunicato scienter communicaverit,
et amodo saltem in domo simul oraverit,
atque latebras defensionis, ne cominus ad satisfactionem
perducatur, praebuerit, donec ab excommunicatore
poenitentiam suscipiat, corporis et sanguinis
Domini communione privatum se esse cognoscat,
et delictum secundum canones poeniteat.
CAP. 49.-- #Ut notentur excommunicatorum nomina, et in foribus ecclesiae praefigantur.@#
(Ex decr. Honorii papae, capite 11.) Curae sit omnibus
episcopis, excommunicatorum nomina omnino
tam vicinis episcopis quam suis parochianis pariter
indicare, eaque in celebri loco posita prae foribus
ecclesiae, cunctis convenientibus, inculcare,
quatenus in utraque diligentia, et excommunicatis
ubique ecclesiasticus auditus excludatur, et excusationis
causa omnibus auferatur.
CAP. 50.-- #De episcopo, qui ante damnati absolutionem obierit.@#
(Ex concilio Epaonensi, capite 10.) Si episcopus
ante damnati absolutionem, obitu rapiatur: correptum,
aut poenitentem successorem licebit absolvere.
CAP. 51.-- #De illis qui excommunicati moriuntur.@#
(Ex eodem, capite 11.) Si aliquis excommunicatus
fuerit mortuus, qui jam sit confessus, et testimonium
habet bonum, et non poterat venire ad sacerdotem,
sed praeoccupavit eum mors in domo, aut in
via, faciant pro eo parentes ejus oblationem ad
altare, et dent redemptionem pro captivis.
CAP. 52.-- #De eadem re.@#
(Ex epist. Leonis papae, capite 21.) Horum causa
Dei judicio reservanda est, in cujus manu fuit, ut
talium obitus usque ad communionis remedium
non differretur. Nos autem quibus viventibus non
communicavimus, mortuis communicare non possumus.
CAP. 53.-- #De furibus et furtis.@#
#Ex dictis August.@# ) Dixit Dominus ad Moysen:
Accipiat unusquisque a proximo, et proxima vasa
argentea, et aurea, et vestes, etc. Non hinc quisque
exemplum sumendum putare debet ad expoliandum
proximum, hoc enim Deus jussit, qui noverat quid
quemque pati oporteret. Nec Israelitae fecerunt,
sed Deo jubenti ministerium praebuerunt, quemadmodum
cum minister occidit eum quem judex
jussit occidi.
CAP. 54.-- #De eadem re.@#
( #Ex dictis ejusdem.@# ) Poenale est occulte auferre,
multo majoris poenae est visibiliter eripere. Auferre
ergo nolenti, sive occulte, seu palam, habet praeceptum
suum. Furti enim nomine pene intelligitur
omnis illicita usurpatio rei alienae. Non enim rapinam
permisit, qui furtum prohibuit, sed sub furti
nomine rapinam intelligi voluit. A parte enim totum
significavit quidquid aufertur.
CAP. 55.-- #De eadem re.@#
( #Ex dictis Hierony.@# ) Fur autem non solum in majoribus,
sed in minoribus etiam judicatur. Non enim
quod furto ablatum est, sed mens furantis attenditur:
quomodo in fornicatione, non idcirco diversa
fit fornicatio, si mulier pulchra aut deformis, ancilla
aut ingenua, pauper aut opulenta: sed qualiscunque
illa fuerit, una est fornicatio. Ita in furto,
quantumcunque quis abstulerit, furti crimen incurrit.
CAP. 56.-- #De eadem re.@#
( #Ex poenitentiali Theodori.@# ) Si quis per necessitatem
furatus fuerit cibaria, vel vestem, vel pecus
propter famem, aut per nuditatem, poeniteat hebdomadas
tres: si reddiderit, non cogatur jejunare.
CAP. 57.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Aurelia, capite 8.) Nam si quis publicam
rapinam seu furtum fecerit, publicam inde agat
poenitentiam, juxta sanctorum canonum sanctiones.
Si vero occulte, sacerdotum concilio poeniteat: quoniam
raptores, ut Apostolus ait, nisi inde veram
egerint poenitentiam, regnum Dei non possidebunt.
Qui vero de rebus ecclesiarum aliquid abstulerit,
gravius judicetur: quia quamvis ultio furum et raptorum
ad comites respiciat, poenitentia tamen ad | null | aa532fd1-9557-40f6-923c-efcfd1a27ce5 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
episcopos pertinet.
CAP. 58.-- #De eadem re.@#
( #Ex poenitentiali Theodori.@# ) Si quis furtum capitale
commiserit, id est, quadrupedia tulerit, vel casas
effregerit, septem annos poeniteat: et quod furatum
est, reddat. Si quis vero de minoribus semel aut bis
furtum fecerit, reddat quod tulit, et annum unum
poeniteat, vel si quis sepulchrum violaverit, VII annos
poeniteat, tres ex his in pane et aqua.
CAP. 59.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Triburi., capite 5.) Fures et latrones,
si in furando et praedando occiduntur, visum est pro
eis non orandum. Si comprehensi, aut vulnerati,
presbytero, vel diacono confessi fuerint, communionem
eis non negamus.
CAP. 60.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Aurelian., capite 1.) Si fur aut latro
captus in praeda, absque occasione potest comprehendi,
et tamen interficitur: quia ad imaginem Dei
creati, et in nomine ejus baptizati sunt, interfectores
eorum XL diebus non intrent Ecclesiam: lanea
veste induti, ab escis et potibus, qui interdicti sunt,
a thoro, a gladio, et equitatu se abstineant. In III.
V. feria, et sabbato, aliquo genere leguminum, vel
holerum, et pomis, parvisque pisciculis cum mediocri
cervisia vicissim utantur et temperate. Sin
autem a veridicis comprobatur testibus, quod sine
odii meditatione se, suaque liberando diaboli membra
interficiunt, et capi non poterant, poenitentiam
pro homicidio eis injungimus, nisi ipsi voluerint aliquid
quod humanitatis est facere: et si presbyter
est, non deponatur, cunctis tamen vitae suae diebus
poenitentiam agat.
CAP. 61.-- #De eadem re.@#
( #In Exodo dicitur.@# ) Si infringens fur domum, sive
effodiens fuerit inventus et accepto vulnere mortuus
fuerit, percussor non erit reus sanguinis. Quod
si orto sole fecerit, homicidium perpetravit, et ipse
morietur. Si non habuerit quod pro furto reddat,
venundabitur. Si inventum fuerit apud eum quod
furatus est, vivens, sive bos, sive asinus, sive ovis,
duplum restituet.
CAP. 62.-- #De servo qui fugerit Dominum suum.@#
( #Ex epist. Hierony.@# ) Ex epistola Hieronymi, ad
Pacasium Alexandrinum. De servo qui fugerit dominum
suum interrogabas, si ille in illa fuga mortuus
fuerit, utrum liceret pro eo orare, an non. Hoc
in divinis libris non invenimus prohibitum, sed
tamen scimus ab apostolis firmiter praeceptum, ut
servi subditi sint in omni timore dominis: non
tantum bonis et modestis, sed etiam discolis. Et in
Gangrensi concilio ita scriptum est: Si quis servum
sub praetextu divini cultus doceat dominum proprium
contemnere, ut discedat ab ejus obsequio,
anathema sit. Unde datur intelligi quod si ille anathema
meruit, qui docet servum proprium dominum
contemnere et ab ejus obsequio recedere, quanto
magis ille qui Dominum spernit et ejus servitio
subdi noluerit? Sed tamen distantia est inter illum
qui per superbiam fecerit, et illum qui per necessitatem
coactus crudelitate domini sui.
CAP. 63.-- #De clericis, si in demotiendis sepulcris comprehensi fuerint.@#
(Ex concilio Toletan. 5, capite 45.) Si quis clericus
in demoliendis sepulchris fuerit deprehensus: quia
facinus hoc pro sacrilegio legibus publicis sanguine
vindicatur, oportet in tali scelere proditum a clericatus
ordine submoveri, et poenitentiae triennio deputari.
CAP. 64.-- #De clericis, aut monachis, si furtum fecerint.@#
(Ex concilio Agathen., capite 2.) Si quis clericus aut
monachus furtum fecerit, quod potius sacrilegium
dici potest, id censuimus ordinandum, ut junior virgis
caesus, tanti criminis reus, nunquam officium
ecclesiasticum excipiat. Si vero jam ordinatus in
hoc facinore fuerit deprehensus, nominis ipsius
dignitate privetur: cui sufficere potest pro actus sui
levitate, impleta poenitentiae satisfactione, sola
communio.
CAP. 65.-- #De illis qui de ministerio Ecclesiae aliquid furati fuerint.@#
( #Ex poenitentiali Romano.@# ) Si aliquis de ministerio
Ecclesiae quolibet modo aliquid furatus fuerit, VII
annos poeniteat.
CAP. 66.-- #De monachis si de furto infamati fuerint, quomodo se expurgare debeant.@#
(Ex concilio Wormatiensi, capite 10.) Saepe contingit,
ut in monasteriis | null | 484e6964-de17-45bd-8c09-1fe006e1946c | latin_170m_raw | null | None | None | None |
monachorum furta perpetrentur.
Idcirco statuimus, ut quando ipsi fratres
de talibus se expurgare debuerint, missa ab abbate
celebretur, vel ab aliquo praesentibus fratribus, et
sic expleta missa, omnes communicent in haec
verba: Corpus Domini sit mihi ad probationem
hodie.
CAP. 67.-- #De illis qui colonorum flagella defendunt.@#
(Ex concilio Elibertan., capite 9.) Decrevit sancta
synodus ut episcopus ac ministri episcoporum pro
criminibus colonos flagellare cum virgis potestatem
habeant, propter metum aliorum, ut ipsi criminosi
corrigantur, ut vel inviti poenitentiam agant, ne
aeternaliter pereant. Si vero seniores ipsorum colonorum
indigne tulerint, et aliquam vindictam exinde
exercere voluerint, aut eosdem colonos ne distringantur
defendere praesumpserint, sciant se excommunicationis
ecclesiasticae sententia feriendos.
CAP. 68.-- #De episcopis qui apud Romanam sedem accusati fuerant, quod cum excommunicatis communicatis communicarent.@#
( #Ex concilio apud Altheim habito, cui interfuit Conradus
rex.@# ) Regno Conradi piissimi et Christianissimi
regis quinto, congregata est sancta generalis synodus
apud Altheim in pago Rethia, praesente videlicet
domini Joannis papae apocrisiario sanctae Ortensis
Ecclesiae Petro venerabili episcopo. Hoc quatenus
aliquo modo diabolica semina in nostris partibus
exorta exstirpare, et nefandissimas machinationes
quorumdam perversorum hominum sedare, et eliminando
purgare deberet. Transacto igitur triduano
jejunio, et sacris lithaniis more debito celebratis,
convenimus in Ecclesia sancti Joannis Baptistae, et
moesti consedimus. Tum demum praefatus S. Petri,
et domini Joannis papae missus, proferens chartam
apostolicis litteris inscriptam qua monebamur, arguebamur,
et instruebamur, de omnibus ad veram
religionem Christianae fidei pertinentibus. Quae omnia,
ut justum et dignum erat, humiliter accepimus,
diligenter tractavimus, et devoto affectu omnimodo
amplectebamur. Ergo evangelicam praeceptionem et
institutionem saluberrimam lacrymabili voce protulimus,
qua arguebantur Pharisaei et Scribae:
Mundate, inquit, prius quae intus sunt. Et item:
Ejice primum trabem de oculo tuo. Ac propheticum
illud: Ruina populi, sacerdotes mali. Perpendentes,
et discutiendo nosmetipsos inspicientes, et in medium
poenitentiae sanctae digno fructu ad terram
nos projicientes, deflevimus negligentias innumerabiles
et peccata nostra gravissima. Deinde hortatu
domini Petri contra nosmetipsos, et vitia irati, adjuvante
primo sancto Spiritu, et miserante, capitula
infra notata ad correctionem tam nostram quam
Christiani populi statuendo collegimus.
CAP. 69.-- #De episcopis qui subjectos seducunt communicantes cum excommunicatis.@#
(Ex eodem concilio, capite 6.) Scimus sacra autoritate
scriptum, qui excommunicato communicaverit,
excommunicetur. In hoc nos fatemur episcopi,
et presbyteri, et clerici poenaliter peccasse, quod
in posterum Deo, auxiliante, et emendare et evitare
cupimus, et praecipimus.
CAP. 70.-- #De eadem re.@#
(Ex eodem, capite 7.) Placuit sanctae synodo hunc
errorem quasi impium ab Ecclesia amovere: quia
animarum curam a Domino accepimus, non pecuniarum.
Inde et reddituri sumus Deo rationem, et
accepturi propter suam misericordiam aeternam retributionem,
vel justam damnationem.
CAP. 71.-- #De episcopis ut non sint malum exemplum populo.@#
(Ex eodem, capite 8.) Bonum exemplum populis,
seipsos episcopi vel sacerdotes debent praebere, et
ostendere non solum dictis, verum et factis. Propter
hoc enim statuimus, minime unquam in posterum
contra sacra statuta aliquo modo communicemus
excommunicatis, et dijudicimus nosmetipsos, quatenus
in futuro non judicemur a Domino. Sequi cupimus
dicta et statuta sancti Gregorii papae, et poenitentiam
dignam agere volumus secrete in monasterio:
quia publice nequimus: in futuroque praedicta
omnibus modis Deo propitio vitare volumus. Eamdemque
legem statuentes presbyteris, diaconibus,
et omni clero, si de gradu deponi noluerint, ut fideliter
observent, et aliis servare praedicent.
CAP. 72.-- #De correctione episcoporum qui cum excommunicatis communicaverunt.@#
(Ex eodem, capite 9.) Auctoritate apostolica firmamus
dicta et praecepta sanctorum canonum, et interdicimus,
quam diu quis excommunicatus sit, ut
nullus nostrorum episcoporum ei audeat communicare,
vel cum eo in ecclesia orare. Et laici qui secuti
sunt nos, ut dicunt, errando et sequendo nos
modo, nos aut nosmetipsos per poenitentiam macerantes
corrigendo, et viam eis vitae praedicantes, et
aperientes: ut resipiscant a diaboli laqueis, a quibus
per nostra mala exempla capti tenentur, et ad
veram matrem Ecclesiam per poenitentiam revertantur.
CAP. 73 | null | 22f984ad-f595-454e-83fa-770ba94c21b7 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.