Search is not available for this dataset
text
stringlengths 0
31.2k
| en
stringlengths 1
6.69k
⌀ | id
stringlengths 1
36
| dataset_id
stringclasses 4
values | source
null | filename
stringlengths 4
78
| title
stringclasses 360
values | author
stringclasses 53
values |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
quemadmodum
quidam sentiunt, hoc non de suis, sed de
populi sui potius dixisse peccatis, postea dixit:
Cum orarem, et confiterer peccata mea, et peccata
populi mei Domino Deo meo. Noluit dicere peccata
nostra, sed populi sui dixit et sua: quoniam futuros
istos qui tam male intelligerent, tanquam propheta
praevidit.
CAP. 127.-- #De illis qui episcopis suis clam sua confitentur peccata, et postea negare voluerint.@#
(Ex eodem, capite 77.) Item placuit, ut si quando
episcopus dicit aliquem sibi soli proprium crimen
fuisse confessum, atque ille postea negat, et poenitere
noluerit, non putet ad injuriam suam episcopus
pertinere, quod illi soli non creditur, et si scrupulo
propriae conscientiae se dicit neganti nolle communicare,
secrete tamen interdicat ei communionem,
donec obtemperet.
CAP. 128.-- #De illis poenitentibus qui attente leges poenitentiae exsequuntur.@#
(Ex concilio Carthag., capite 79.) Poenitentes qui
attente leges poenitentiae exsequuntur, si casu in
itinere, vel in mari mortui fuerint, ubi eis subveniri
non potuit, memoria eorum, et orationibus, et
oblationibus commendetur.
CAP. 129.-- #De illis qui se affligunt de obitu charorum.@#
(Ex epist. Anastas. I papae, Nejano nobiliss. viro
directa, capite 11.) Nos autem qui novimus, qui hoc
credimus et docemus, contristari nimium de obeuntibus
non debemus, ne quod apud alios pietatis
tenet speciem, hoc magis nobis in culpa sit. Nam
diffidentiae quodammodo genus est contra hoc, quod
quisque praedicator quaerit justitiam amans, dicente
Apostolo: Nolumus autem vos ignorare, fratres, de
dormientibus ut non constristemini, sicut et caeteri
qui spem non habent. Hac itaque, frater charissime,
ratione prospecta studendum nobis est, ut sicut
diximus, non de mortuis affligamur, sed affectum
viventibus impendamus, quibus et pietas ad utilitatem,
et sit ad fructum dilectio. Desine igitur, charissime,
moerorem, et assume spiritalem fructum
laetitiae, ad utilitatem sanctae Dei Ecclesiae, servorumque
ejus profectum, et vitae hujus quaecunque
sunt spatia, aeternis divinisque officiis illustrare
contende, ut qui insignem te praestitit, reddat sibi
per saecula clariorem.
CAP. 130.-- #De illis qui sibiipsis voluntarie mortem inferunt.@#
(Ex concilio Braggar., capite 10.) Placuit ut hi qui
sibiipsis voluntarie, aut per ferrum, aut per venenum,
aut per praecipitium, aut per suspendium, vel
quolibet modo inferunt mortem, nulla pro illis in
oblatione commemoratio fiat, neque cum Psalmis ad
sepulturam eorum cadavera deducantur. Multi enim
sibi hoc per ignorantiam usurparunt. Similiter et
de his placuit fieri, qui pro suis sceleribus puniuntur.
CAP. 131.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Cabillon., capite 5.) Quicunque se
propria voluntate, aut in aquam jactaverit, aut
collum ligaverit, aut de arbore praecipitaverit, aut
ferro percusserit aut cuilibet voluntarie se morti
tradiderit, istius oblatio non recipiatur.
CAP. 132.-- #De illis qui cum infidelibus cibum sumere praesumpserint.@#
( #Ex concilio Elibertan.@# ) Si vero quis clericus vel
fidelis cum Judaeis cibum sumpserit, placuit eum a
communione abstineri, ut debeat emendari.
CAP. 133.-- #De illis qui apostatant, et ad idololatriam se convertunt.@#
( #Ex eodem.@# ) Adjectum est etiam quosdam Christianos
ad apostasiam, quod dici nefas est, transeuntes,
et idolorum cultu, ac sacrificiorum contaminatione
profanatos, quos a Christi corpore et sanguine,
quo dudum redempti fuerant renascendo, jubemus
abscindi: et si resipiscentes forte aliquando fuerint
ad lamenta conversi, his quandiu vivunt agenda
poenitentia est: et in ultimo fine suo reconciliationis
gratia tribuenda, dicente Domino: Nolo mortem
peccatoris, sed ut convertatur et vivat.
CAP. 134.-- #De eadem re.@#
( #Ex eodem.@# ) De his qui apostatant, et raro se ad
Ecclesiam repraesentant, nec quidem poenitentiam
agere quaerunt, et postea in infirmitate arrepti petunt
communionem, placuit non dandam eis communionem,
nisi revelaverint eorum rectam fidem,
et egerint fructus dignos poenitentiae.
CAP. 135.-- #De illis qui Christiana mancipia captivaverint.@#
( #Ex Poenitentiali Theod.@# ) Si quiscunque hominem
quolibet ingenio captivaverit aut transmiserit, tres
annos poeniteat.
CAP. 136 | null | e66ec98d-cb1c-479b-b6d3-81409c647866 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
.-- #De illis qui aream proximi su incenderint.@#
( #Ex Poenitentiali Romano.@# ) Si quis domum vel
aream cujuscunque voluntarie igne cremaverit,
sublata vel incensa omnia restituat, et tribus annis
poenitentiam agat.
CAP. 137.-- #De illis qui libidinose obtrectaverint puellam aut mulierem.@#
( #Ex eodem.@# ) Si quis obtrectaverit puellae aut mulieris
pectus, vel turpitudinem earum: si clericus
est, quinque dies: si laicus, tres dies poeniteat.
Monachus vel sacerdos, a ministerio divino suspensi,
si aliquid tale fecerint, viginti dies poeniteant. Scriptum
est enim: Neque tetigeritis neque obtrectaveritis
turpitudinem feminarum.
CAP. 138.-- #De illis qui in balneo cum mulieribus se laverint.@#
( #Ex Poenitentiali Theod.@# ) Si quis in balneo cum
mulieribus se lavare praesumpserit, tres dies poeniteat,
et ulterius non praesumat.
CAP. 139.-- #De administratione xenodochiae, et decimae.@#
( #Ex eodem.@# ) Si quis xenodochias pauperum administrat,
vel decimas populi susceperit, et si quis
exinde vel suis saecularibus lucris sectandum aliquid
subtraxerit, quasi rerum alienarum invasor: reus
damnum restituat, et sub canonico judicio reformetur,
et agat poenitentiam tribus annis. Scriptum est
enim: Talem dispensatorem Dominus quaerit, qui
sibi de suis nihil usurpet.
CAP. 140.-- #Ut feminae menstruatae non offerant.@#
(Ex concilio Mogunt., capite 6.) Mulieres menstruo
tempore non offerant, nec sanctimoniales, nec laicae.
Si praesumpserint, tres hebdomadas poeniteant.
CAP. 141.-- #De illis feminis quae ante mundum sanguinem Ecclesiam intrant, et quae nupserint his diebus.@#
( #Ex Poenitentiali Theod.@# ) Mulier quae intrat Ecclesiam
ante mundum sanguinem post partum, si
masculum generat, XXXIII dies, si foeminam LVI.
Si qua autem praesumpserit ante tempus praefinitum
Ecclesiam intrare, tot dies in pane et aqua poeniteat,
quot Ecclesia carere debuerat. Qui autem concubuerit
cum ea his diebus, decem dies poeniteat
in pane et aqua.
CAP. 142.-- #Quod monachi secularibus poenitentiam dare non debeant.@#
(Ex concilio Mogunt., capite 22.) Liberi sint monachi
ad dandam poenitentiam saecularibus.
CAP. 143.-- #Ut poenitentes ante peractam poenitentiam non reconcilientur.@#
(Ex eodem, capite 23.) Non reconcilientur poenitentes
si necessitas non coegerit, nisi post peractam
poenitentiam.
CAP. 144.-- #De illis qui ad confessionem veniunt, necesse est ut primum de livore invidiae, et avaritia, interrogentur.@#
( #Ex Poenitentiali Theod.@# ) Sane quia de livore invidiae,
et de ira, necnon et de avaritia, ut superius
digestum est, oriuntur homicidia, recte, ut arbitror,
censuimus de ipso vitio primum qualiter sacerdotali
judicio canonice penitus sit corrigendum ostendere:
ac deinde secundum ordinem vitiorum ita
remedium subsequatur, quo facilius undecunque
poenitens purgari voluerit, sine dilatione in singulis
capitulis inveniatur.
CAP. 145.-- #De illis qui soli Deo peccata sua confitenda esse affirmant.@#
( #Ex eodem.@# ) Quidam Deo solummodo confiteri
debere dicunt peccata, ut Graeci: quidam vero
sacerdotibus confitenda esse percensent, ut tota
sancta Ecclesia. Quod utrumque non sine magno
fructu intra sanctam fit Ecclesiam, ita duntaxat,
ut et Deo qui remissor est peccatorum confiteamur
peccata nostra, et hoc perfectorum est,
et cum David dicamus: Delictum meum cognitum
tibi feci, et injustitiam meam non abscondi.
Dixi, confitebor adversum me injustitias meas domino,
et tu remisisti impietatem peccati mei. Sed
tamen apostoli institutio nobis sequenda est, ut
confiteamur alterutrum peccata nostra, et oremus
pro invicem ut salvemur. Confessio itaque quae Deo
soli fit, quod justorum est, peccata purgat: ea vero
quae sacerdoti fit, docet qualiter ipsa purgentur
peccata. Deus namque salutis et sanitatis auctor, et
largitor, plerumque hanc praebet suae potentiae invisibili
administratione, plerumque medicorum operatione.
CAP. 146.-- #De illis qui accipiunt poenitentiam, et plus desiderant temporis constituti expletionem, quam peccati remissionem.@#
( #Ex Poenitentiali Bedae presbyteri.@# ) Multi, quod
non sine dolore dicendum est, in poenitentia, non
tam peccati remissionem, quam temporis constituti
expectant expletionem, et si carnium et vini usus
eis interdictus est, mutata non voluntate, sed ejusdem
cibi aut potus perceptione | null | ce0e2502-f3bf-4936-89da-b73d4003d056 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, in tantum deliciis
suis indulgent, ut deliciosius his interdictis, aliorum
ciborum vel potionum appetitu vivere cognoscantur.
Spiritalis autem abstinentia, quae in poenitentibus
potissimum vigere debet, quorumdam ciborum ac
potionum perceptiones et desiderium fugere debet.
Ille inquam, ille magis parcimoniae servire censendus
est, qui sibi non solum quarumdam rerum perceptiones,
sed delectationes corporis penitus interdicit.
CAP. 147.-- #Quod secundum canonum et poenitentialium statuta poenitentiae dandae sint.@#
(Ex concil. Mogunt., cap. 20.) Cum igitur omnia
consilia canonum quae recipiuntur, sint a sacerdotibus
legenda et intelligenda, et per ea sit eis vivendum
et praedicandum, necessarium duximus, ut ea
quae ad fidem pertinent, et ubi de extirpandis vitiis,
et plantandis virtutibus scribitur, hoc ab eis crebro
legatur, et bene intelligatur, et in populo praedicetur.
CAP. 148.-- #Ut nullus injustas mensuras, et pondera injusta, et a civibus non collaudata, lucri causa dare praesumat.@#
(Ex eodem, cap. 21.) Ut mensurae et pondera justa
fiant, sicut in divinis legibus censitum est, et in capitulari
dominico continetur, et iste sacer conventus
statuit. Sic omnibus nobis observare placet. Ut si
quis justas mensuras, et justa pondera lucri causa
mutare praesumpserit, in pane et aqua viginti dies
poeniteat.
CAP. 149.-- #De matre quae infantem suum juxta ignem posuerat, et sua negligentia mortuus est.@#
(Ex concil. Triburi., cui interfuit rex Arnolphus,
cap. 14.) Mater si juxta focum infantem posuerit,
et alius homo aquam in caldariam miserit, et ebullita
aqua infans superfusus mortuus fuerit, pro
negligentia mater poeniteat, et ille homo securus
sit.
CAP. 150.-- #De ordinatis si ante vel post ordinationem in criminalibus peccatis deprehensi fuerint.@#
(Ex concilio Hilerdensi, cap. 10.) De his ergo visum
est nobis conscribi qui sacros ordines habent,
et ante vel post ordinationem contaminatos in capitalibus
criminibus se esse profitentur, in quibus
ut mihi videtur haec distantia esse debet, ut hi qui
deprehensi vel capti fuerint publice in perjurio,
furto, atque fornicatione, et caeteris hujusmodi criminibus,
secundum sacrorum canonum instituta a
gradu proprio deponantur: quia scandalum est populo
Dei, tales personas super se positas habere,
quas ultra modum vitiosas constat esse. Nempe
inde detrahuntur homines a sacrificio Dei, sicut
quondam filiis Heli peccantibus fecisse leguntur, et
rebelles hinc atque contrarii existentes, eorum
pravis exempli quotidie pejores fiunt: qui autem
de praedictis viris per occultam confessionem mala
a se absconse commissa coram oculis Dei, praesente
etiam sacerdote, qui eis indicturus est poenitentiam,
confitentur, et semetipsos graviter deliquisse
accusant, si veraciter poenituerint, et se per
jejunia, et eleemosinas, vigiliasque atque sacras
orationes cum lacrymis purgare certaverint, his
etiam gradu servato spes veniae de misericordia Dei
promittenda est, qui omnes homines vult salvos
fieri, et ad agnitionem veritatis pervenire: neque
vult mortem peccatoris, sed ut convertatur, et
vivat.
CAP. 151.-- #De viris ordinatis, quorum occulta peccata sunt.@#
( #Ex concil. Toletan.@# ) De viris ordinatis quorum occulta
peccata sunt, nec manifeste ab aliquo argui possunt,
si salubriter compuncti pro peccatis suis confessionem
episcopo sive presbytero occulte faciunt, bonum
mihi videtur, ut secundum id quod sibi decretum
fuerit ab episcopo, sive presbytero, poenitentiam
agant, non trepide, nec tarde, sed ferventer et solicite,
ac sic se veniam peccatorum a domino percepturos,
et gradum se retenturos confidant.
CAP. 152.-- #De illa femina quae menstruosum suum sanguinem, et semen viri sui, et testam hominis combusserit, et haec omnia viro suo ad potandum dederit.@#
(Ex eodem, capite 17.) De his etiam super quibus
interrogasti, hoc est, de illa femina, quae menstruum
suum sanguinem immiscuit cibo vel potui, et dedit
viro suo ut comederet, et de illa quae semen viri sui
in potu bibit, et de ea quae testam hominis combussit
igni, et viro suo dedit pro infirmitate vitanda, quali
poenitentia sint plectendae, ut nobis videtur, tali sententia
sunt feriendae, sicut magi et arioli: quia magicam
artem exercuisse noscuntur. Nam de his qui
magicam artem exercuisse noscuntur, | null | d85fc906-6dc3-43d0-bf26-59bbc9c22315 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
et qui auguria
attendunt, et divinationes observant, Theodori archiespiscopi
gentis Anglorum constitutiones habemus,
in quibus scriptum est: Qui immolat daemoniis
in minimis, uno anno poeniteat, qui vero in magnis,
decem annos poeniteat.
CAP. 153.-- #Ut nullus alius praesumat poenitentiam dare, vel confessionem audire, nisi episcopus aut presbyter.@#
( #Ex Poenitentiali Romano.@# ) Sicut enim sacrificium
offerre non debent nisi episcopi et presbyteri, quibus
claves regni coelestis traditae sunt: sic nec poenitentium
judicia alii usurpare debent.
CAP. 154.-- #De eadam re.@#
( #Ex eodem.@# ) Si autem necessitas evenerit, et presbyter
non fuerit praesens, diaconus suscipiat poenitentem
ad sanctam communionem.
CAP. 155.-- #De temporibus quibus se continere debeant conjugati ab uxoribus.@#
( #Ex concilio Eliberta.@# ) In tribus quadragesimis
anni, et in die dominico, et in quarta feria, et in
sexta feria, conjugales continere se debent, nec illis
diebus copulari, quandiu gravata fuerit uxor, id est,
a quo die filius in utero motum fecerit, usque ad
partum, a partu post, XXXIII dies si filius est, si
autem filia, post LVI.
CAP. 156.-- #De femina quae sponte filium suum occiderit.@#
Si mater filium suum sponte occiderit, quindecim
annos poeniteat, et nunquam mutet, nisi die dominica.
Mulier autem paupercula si fecerit pro difficultate
nutriendi, septem annos poeniteat.
CAP. 157.-- #De illis qui in dominico die nupserint.@#
(Ex concilio Triburiensi, capite 51.) Si quis nupserit
die dominico, petat a Deo indulgentiam, et quatuor
dies poeniteat.
CAP. 158.-- #De illis qui confessa iterant.@#
( #Ex concilio Tolet.@# ) Ea quae frequenti praevaricatione
iterantur, frequenti et sententia condemnantur.
CAP. 159.-- #De poenitentia fidelium, ut confessio eorum non publice fiat, sed privatim.@#
(Ex epist. Leonis papae, capite 2.) Illam etiam contra
apostolicam regulam praesumptionem quam nuper
agnovi a quibusdam illicita usurpatione comitti,
modis omnibus constituo submoveri, de poenitentia
scilicet, quae a fidelibus postulatur: ne de singulorum
peccatorum genere, libellis scripta professio
publice recitetur. Conscientiarum sufficiat solis
sacerdotibus indicari confessione secreta. Quamvis
enim plenitudo fidei videatur esse laudabilis, quae
propter Dei timorem apud homines erubescere non
vereatur: tamen quia non omnium hujusmodi sunt
peccata, ut ea qui poenitentiam poscunt, non timeant
publicare, amoveatur improbabilis consuetudo,
ne multi a poenitentiae remediis arceantur,
dum aut erubescunt, aut metuunt inimicis suis
facta reservari, quibus possint legum constitutione
percelli. Sufficit enim illa confessio quae primum
Domino fertur, tunc etiam sacerdoti qui pro delictis
poenitentium precator accedit: tunc enim plures
ad poenitentiam poterunt provocari, si populi auribus
non publicetur conscientia confitentis.
FINIS LIBRI NONI DECIMI.
LIBER VICESIMUS. INDEX CAPITULORUM
CAP. 1. Quod animae humanae inter caeteras creaturas
ab initio non sint creatae.
2. Quod duae animae non sint in uno homine, ut quidam
dicunt, sed una tantum.
3. Quod solus homo habeat animam substantivam.
4. Ut pecudum animae cum carnis morte finiantur.
5. Quod anima humana non cum carne moriatur.
6. Quod homo constet duabus substantiis.
7. Quod spiritus non tertius sit in substantia hominis,
ut quidam affirmant.
8. Quod Deus sicut ex nihilo bona facere potuit, ita
cum voluit per incarnationis suae mysterium, etiam
perdita bona reparavit.
9. Quod Deus tres vitales spiritus crearet, unum qui
carne non tegeretur, alium qui carne tegeretur,
sed non cum carne moreretur: tertium qui carne
tegeretur, et cum carne moreretur.
10. Quod homo in prima conditione sua libero arbitrio
donatus sit.
13.
Quod homo sic positus sit in paradiso, si obediens
11. Quod omnes homines in praevaricatione Adae naturalem
possibilitatem perdidissent.
12. De eadem re.
permaneret, quandoque ad coelestem patriam,
sine carnis morte transiret.
14. Quod nos carnales in hujus exilii caecitate nati,
puero in carcere nato, et nutrito comparemur.
15. Quod nullus per semetipsum bonus fieri possit.
16. De eadem re.
17. De eadem re.
18. Quod gratia divina non solum peccata dimittat | null | db69e712-5000-4ae4-9ea0-b775f03707b2 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
,
sed etiam adjuvet ne committantur.
19. Quod praedestinatio Dei ita sit ordinata, ut ea
nociva quae praedestinata sunt electorum precibus
solvi queant.
20. Item de praedestinatione.
21. De Dei praevidentia, simul et providentia.
22. Quod divina aeternitas, nec fuisse, nec futurum
esse habeat.
23. Quod cuncta quae hominibus fiunt, absque omnipotentis
occulto consilio, non veniant.
24. De eadem re.
25. Quod Deus singulis dies suos praefigat, ut minui,
nec augeri possint.
26. Quod Deus nostra peccata dissimulet.
27. Quod Deus cuncta disponat, et consideret universorum
finem.
28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39. Item
de praedestinatione.
40. De creatione angelorum.
41. Quod nihil sit incorporeum et invisibile, praeter
solum Deum.
42. Quod omnis creatura sit corporea.
43. Quod omnes intellectuales naturae immortales
sint.
44. Quod apostatae angeli ante ruinam liberum arbitrium
habeant.
45. Cur angelorum spiritus irremissibiliter peccarent,
eum carnis commixtione non tenerentur.
46. Quod angeli custodes hominibus praeponantur.
47. Quod singulis hominibus singuli angeli dentur
custodes.
48. Quod dextera Dei sit angelorum pars electa,
sinistra autem ejus, pars angelorum reproba.
49. Quod immundi spiritus in hoc coeli, terraeque
medio vagentur.
50. De hoc si pax in sublimibus retineatur.
51. Quod diaboli voluntas semper sit iniqua, potestas
autem ejus nunquam injusta.
52. Quod quatuor modis loquatur Deus ad diabolum,
et tribus modis diabolus ad Deum.
53. Quod non sit palma victoriae, sine labore certaminis.
54. De creatura, et natura, et ministerio angelorum,
et de casu apostatarum angelorum.
55. Quod supernorum civium numerus, et finitus
sit, et infinitus.
56. Quod omnis culpa ante discessum oblationis munere
solvatur.
57. Quod sacra oblatio post mortem animabus prodesse
possint, si non sunt culpae indissolubiles.
64.
Quod Deus pius sit, et non pascatur cruciatu
58. Quod beatius sit quemquam liberum hinc exire,
quam post mortem libertatem quaerere.
59. Quod nullus debeat rogare pro peccato, quod est
ad mortem.
60. Ut omnes animae electorum credendae sint esse
in coelo, et iniquorum animae in inferno.
61. Quod sicut finis non est gaudio bonorum, sic
finis non est tormentis malorum.
62. Quod ita non sit, ut quidam affirmant, quod
Deus ob hoc minatus sit aeternam poenam peccantibus,
ut corrigeret a malis.
63. Cur peccata quae cum fine perpetrata sunt,
sine fine puniantur.
71.
Cur sanctorum animae pro peccatoribus non
miserorum: justus autem, et ideo non sedetur
in perpetuum ab iniquorum ultione.
65. De hoc si ante restitutionem corporum animae
justorum in coelum rapiantur.
66. Quod justi in die judicii animarum simul, et
corporum gloria laetabuntur.
67. De hoc si boni bonos in regno, vel si mali
malos in supplicio agnoscant.
68. De hoc si ignis purgatorius credendus sit, qui
post mortem animas a peccatis expurget.
69. Quod unus sit gehennae ignis, sed non uno modo
omnes cruciet.
70. Quot genera sint oblationis pro defunctis facienda?
orent, quando eos in igne aeterno ardere prospexerint.
72. Quod duobus modis vita dicatur, duobus etiam
mors intelligatur.
73. Quod electi, seu reprobi ad loca communia
deducantur in tormentis.
74. De hoc quod in domo Dei multae mansiones
sint.
75. Quod illum quem semel culpa ad poenam pertrahit,
misericordia ulterius ad veniam non reducat.
76. Quod Deus dicatur zelans, dicatur iratus, dicatur
poenitens, dicatur misericors, dicatur praescius.
77. Cur Deus suos electos sic permittat mori, ut non
in vita illorum ostendat, cujus sanctitatis sint.
78. Quod miseris mors fiat sine morte.
79. Quod in inferno peccatoribus ad consolationem
ignis non luceat, sed ut magis torqueat.
80. De eadem re.
81. Quod humana anima ita immortalis sit, ut et
mori possit, et non possit.
82. Quod corporeus sit ignis gehennae, et non indigeat
alia materia, nisi | null | b4a04095-aded-4d7b-901e-aba5819f30f3 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
reproborum cruciatu.
83. Cur anima in corpore manens, et egrediens
videri non possit.
84. Ut nullus dubitare debeat ea esse invisibilia,
quae Deo invisibili subministrant.
85. Quod nulla visibilia videri, vel cognosci possint,
nisi per invisibilia.
86. Quod incorporeus spiritus in inferno a corporeo
igne affligatur.
87. Quod incorporeus spiritus vivificare possit, et
ibi teneri, ubi a corporeo igne cruciatur.
88. De apostatis spiritibus quod incorporei credendi
sint.
89. Quod gehennae ignis corporeus esse credendus
sit.
90. De hoc quod scribitur, Deum nemo vidit unquam,
et qualiter illud intelligendum sit.
91. De duplici poena damnatorum.
92. De poenis impiorum.
93. De Antichristo.
94. Quod ante diem judicii, etiam electi casuri sint
in adventu Antichristi.
95. De Antichristo.
96. Item de Antichristo.
97. Quod in novissimis omnes Israelitae per praedicationem
Heliae converti debeant.
98. De hoc cur in hac vita saepius bonis male sit,
et malis bene.
99. Quod etiam omnes infideles resurgere debeant ad
tormenta, non ad judicium.
100. Quod omnes homines resurgere debeant.
101. De eadem re.
102. Quod angeli apostatae, et impii homines post
tormenta quasi suppliciis expurgati, non justorum
societati donetur.
103. Quod resurrectio fieri debeat in aetate perfectae
juventutis, quae profectu non indigeat.
104. Quod districtus judex ad judicium veniens peccatorem
videat, ut feriat, non ut salvet.
105. Quod Deus ad judicium veniat ad feriendum
videns, et ad salvandum non videns.
106. Quod in die judicii duo ordines in quatuor dividantur.
107. Quod liber vitae sit ipsa visio advenientis judicis:
quia quicquid quis fecerat, ipso viso statim
intelliget.
108. De gloria sanctorum post judicium.
109. Quod finito judicio incipiat esse saeculum novum,
etc.
110. Contra eos qui dicunt, si post factum judicium
erit conflagratio mundi, ubi tunc esse potuerint
sancti, qui non contingantur flamma incendii.
#Indicis capitulorum finis.@#
LIBER VICESIMUS #DE CONTEMPLATIONE.@#
ARGUMENTUM LIBRI.
Liber hic Speculator vocatur. Speculatur enim de
providentia et praedestinatione divina, et de adventu
Antichristi, de ejus operibus, de resurrectione, de
die judicii, de infernalibus poenis, de felicitate perpetuae
vitae.
CAP. 1.-- #Quod animae humanae inter caeteras creaturas ab initio non sint creatae.@#
( #August. dicit.@# ) Animas hominum non esse dicimus
ad initio inter caeteras intellectuales naturas, nec
semel creatas, ut Origenes fingit: neque cum corporibus
per coitum seminari, sicut Luciferiani et Cyrillus,
et aliqui Latinorum praesumentes affirmant,
quasi naturae consequentia serviente: sed dicimus
corpus tantum per conjugii copulam seminari, Dei
vero judicio coagulari in vulva, et fingi, atque formari.
Formato jam corpore, animam creari, et infundi,
ut vivat in utero homo ex anima constans, et
corpore, egrediaturque vivus ex utero, plenus substantia.
Creationem vero animae, solum creatorem
omnium nosse.
CAP. 2.-- #Quod duae animae non sint in uno homine, ut quidam, dicunt sed una tantum.@#
( #August.@# ) Non duas animas esse dicimus in uno
homine, sicut quidam Jacob, et alii Syrorum disputatores
scribunt, ut una anima sit de qua animetur
corpus, et immixta sit sanguini, et altera spiritalis,
quae rationem ministret: sed dicimus unam
esse eamdemque animam in homine, quae et corpus
sua societate vivificet, et semetipsam sua ratione
disponat, habens in se libertatem arbitrii, ut in sua
substantia eligat cogitationem quam vult.
CAP. 3.-- #Quod solus homo habeat animam substantivam.@#
( #Idem.@# ) Solum hominem credimus habere animam
substantivam, ex qua corpus vivit, et rationem suam,
et ingenia vivaciter tenet. Neque cum corpore moritur,
sicut Arabs asserit, neque post modicum intervallum,
sicut Zenon: quia substantialiter vivit.
CAP. 4.-- #Ut pecudum animae cum carnis morte finiantur.@#
( #Idem.@# ) Pecudum animae non sunt substantive sed
cum ipsa carnis vivacitate nascuntur, et cum carnis
morte finiuntur. Et ideo nec ratione reguntur, sicut
Plato et Alexander putant: sed ad omnia naturae incitamenta
ducuntur. | null | b203226e-453a-4364-8c62-ed4a610d8f3f | latin_170m_raw | null | None | None | None |
CAP. 5-- #Quod anima humana non cum carne moriatur.@#
( #Idem.@# ) Anima humana non cum carne moritur:
quia non carnis, ut superius diximus, semen est, sed
formato inventoris Dei judicio corpore, dicimus eam
creari, et infundi, ut vivat homo intus in utero, et
sic nativitate procedat in mundo.
CAP. 6.-- #Quod homo constet duabus substantiis.@#
( #Idem.@# ) Duabus substantiis constat homo, anima
tantum et carne. Anima cum ratione sua, et carne
cum sensibus suis, id est, visu, auditu, gustu, odoratu
et tactu. Quos tamen sensus absque animae
societate non movet caro: anima vero et sine carne
rationem suam integram tenet.
CAP. 7.-- #Quod spiritus non tertius sit in substantia hominis, ut quidam affirmant.@#
( #Idem.@# ) Non est tertius in substantia hominis spiritus
ut Dydimus contendit, sed spiritus ipse est
anima. Anima vero pro spiritali natura, vel pro eo
quod spiret in corpore, spiritus est appellata. Animam
vero ex eo vocari quod ad vivificandum animatur
et corpus. Tertium vero, qui ab Apostolo cum
corpore et anima inducitur spiritus, gratiam sancti
Spiritus intelligendum, quam orat Apostolus ut integra
perseveret in nobis, nec nostro vitio, aut
minuatur, aut fugetur a nobis: quia Spiritus sanctus
disciplinae effugiet fictum.
CAP. 8.-- #Quod Deus sicut ex nihilo bona facere potuit, ita cum voluit per incarnationis suae mysterium, etiam perdita bona reparavit.@#
( #Greg. in suis Moralibus.@# ) Omnipotens Deus sicut
ex nihilo bona facere potuit, ita, cum voluit, per
incarnationis suae mysterium etiam perdita bona
reparavit. Duas vero ad intelligendum se creaturas
fecerat, angelicam videlicet, et humanam. Utramque
vero superbia perculit, atque ab statu ingenitae rectitudinis
fregit: sed una tegmen carnis habuit, alia
vero nil infirmum de carne gestavit. Angelus namque
solummodo spiritus: homo vero, et spiritus, et
caro. Misertus ergo creator ut redimeret, illam ad
se debuit reducere, quam in perpetratione culpae
ex infirmitate aliquid constat habuisse: et eo altius
debuit apostatam angelum repellere, quo cum a
persistendi fortitudine corruit, nil infirmum ex
carne gestavit. Unde et recte Psalmista cum miserium
redemptorem hominibus diceret, ipsam quoque
causam misericordiae expressit, dicens: Et memoratus
est quia caro sunt. Ac si diceret: Quo eorum
infirma vidit, eo districte culpas punire noluit.
CAP. 9.-- #Quod Deus tres vitales spiritus crearet, unum qui carne non tegeretur, alium qui carne tegeretur, sed non cum carne moreretur. Tertium, qui carne legeretur, et cum carne moreretur.@#
( #Ex dialogo Greg.@# ) Habent etiam infideles fidem,
sed utinam in Deum. Quam si utique haberent, infideles
non essent. Sed hinc in sua perfidia redarguendi
sunt, hinc ad fidei gratiam provocandi: quia
si de ipso suo visibili corpore credunt quod minime
viderunt, cur invisibilia non credunt, quae corporaliter
videri non possunt? Nam quia post mortem carnis
vivat anima, patet ratio, sed fidei admixta. Tres
quippe vitales spiritus creavit omnipotens Deus.
Unum qui carne non tegitur, aliem qui carne tegitur,
sed non cum carne moritur. Tertium qui carne
tegitur, et cum carne moritur. Spiritus namque est
qui carne non tegitur, angelorum: spiritus qui
carne tegitur, sed cum carne non moritur, hominum:
spiritus qui carne tegitur, et cum carne moritur,
jumentorum brutorum omnium animalium.
Homo itaque si in medio creatus est, ut esset inferior
angelo, superior jumento. Itaque aliquid habet
commune cum summo, aliquid commune cum imfimo.
Immortalitatem scilicet spiritus cum angelo,
mortalitatem vero carnis cum jumento: quousque
et ipsam mortalitatem carnis, gloria resurrectionis
absorbeat, et inhaerendo spiritui, caro servetur in
perpetuum: quia ipse spiritus inhaerendo carni servatur
in Deum. Quae tamen caro non in reprobis
inter supplicia perfecte deficit: quia semper deficiendo
subsistit, ut qui spiritu et carne peccaverunt,
semper essentialiter viventes, et carne et
spiritu, sine fine moriantur.
CAP. 10.-- #Quod homo in prima conditione sua libero arbitrio donatus sit.@#
( #August. dicit in libro de Civitate Dei:@# | null | c27bd2a8-94ae-457b-a501-56a18f56339e | latin_170m_raw | null | None | None | None |
) Libertati
arbitrii sui commissus est homo statim prima conditione,
ut sola vigilantia mentis adnitente, etiam
percepta custodia, perseveraret, si vellet, in id quod
creatus fuerat. Postquam vero seductione serpentis
per Evam cecidit a naturae bono, perdidit pariter
vigorem arbitrii, non tamen electionem: ne non
esset suum quod emendaret peccatum, nec merito
indulgeretur quod arbitrio diluisset. Manet ergo ad
salutem arbitrii libertas, id est, rationalis voluntas,
sed admonente prius Deo, et invitante ad salutem,
ut vel eligat, vel sequatur, vel agat occasionem salutis,
hoc est, inspirationem Dei. Ut autem consequatur
quod eligit, vel quod sequitur, vel quod occasione
agit, Dei esse libere confitemur. Initium
ergo salutis nostrae Deo miserante habemus: ut
acquiescamus salutiferae inspirationi, nostrae potestatis
est: ut adipiscamur quod acquiescendo admonitioni
cupimus, divini est muneris. Ut non labamur
indempto salutis munere solicitudinis nostrae
est, et coelestis pariter adjutorii. Ut labamur, potestatis
nostrae est, et ignaviae.
CAP. 11.-- #Quod omnes homines, in praevaricatione Adae naturalem possibilitatem perdidissent.@#
(Ex decr. Coelestini papae, capite 5.) In praevaricatione
Adae, omnes homines naturalem possibilitatem
et innocentiam perdidisse, et neminem de
profundo illius ruinae per liberum arbitrium posse
consurgere, nisi eum gratia Dei miserantis erexerit,
pronunciante beatae memoriae papa Innocentio, atque
dicente in epistola sua ad Carthaginense concilium.
Liberum enim arbitrium ille perpessus, dum
suis inconsultius utitur bonis, cadens in praevaricationis
profunda demersus est, et nihil quemadmodum
exinde surgere posset invenit, suaque in aeternum
libertate deceptus, hujus ruinae latuisset oppressu,
nisi eum post Christi, per sua gratia, relevasset
adventus, qui per novae regenerationis
purificationem, omne praeteriti vitium, sui baptismatis
lavacro purgavit.
CAP. 12.-- #De eadem re.@#
( #Ex decr. ejusdem.@# ) Quod nemo, nisi per Christum,
libero bene utatur arbitrio idem magister in
epistola ad Milevitanum concilium data, praedicat,
dicens: Adverte tandem, o pravissimarum mentium
perversa doctrina, quod primum hominem ita libertas
ipsa decepit, ut dum indulgentius frenis ejus
utitur, in praevaricationem praesumptionis concideret,
nec ex hac potuit erui, nisi ei providentia
regenerationis, statim pristinae libertatis Christi
Domini reformasset adventum.
CAP. 13.-- #Quod homo sit sic positus in paradiso, si obediens permaneret, quandoque ad coelestem patriam sine carnis morte transiret.@#
( #Greg. in suis Moral. dicit:@# ) Ad hoc in paradiso homo
positus fuerat, ut si se ad conditoris sui obedientiam
vinculis charitatis astringeret, ad coelestem
angelorum patriam, quandoque sine carnis morte
transiret. Sic namque immortalis est conditus, ut
tamen si peccaret, et mori posset: et sic mortalis
est conditus, ut si non peccaret, etiam non mori
posset: atque ex merito liberi arbitrii beatitudinem
illius regionis attingeret, in qua vel peccare, vel
mori non posset. Ubi igitur post redemptionis tempus,
carnis morte interposita electi transeunt, illuc
procul dubio parentes primi si in conditionis suae
statu perstitissent, etiam sine morte corporum
transferri potuissent.
CAP. 14.-- #Quod nos carnales in hujus exilii caecitate nati, puero in carcere nato, et nutrito comparemur.@#
( #Ex dialogo Greg.@# ) Postquam de paradisi gaudiis
culpa exigente pulsus est primus humani generis
parens, in hujus exilii atque caecitatis, quam patimur
erumnam venit: quia peccato extra semetipsum
fusus, jam illa coelestis patriae gaudia, quae
prius contemplabatur, videre non potuit. Homo
quippe in paradiso assueverat verbis Dei perfrui, et
beatorum angelorum spiritibus cordis mundicia, et
celsitudine visionis interesse, sed postquam huc
cecidit, ab illo, quo implebatur, mentis lumine recessit.
Ex cujus videlicet carne nos in hujus exilii
caecitate nati, audimus quidem esse coelestem patriam,
audimus ejus cives angelos Dei, audimus
eorumdem angelorum socios spiritus justorum perfectorum,
sed carnales quique: quia illa invisibilia
scire non valent per experimentum, dubitant utrum
ne sit quod corporalibus oculis non vident. Quae
nimirum dubietas primo parenti nostro esse non
potuit: quia exclusus a paradisi gaudiis, hoc quod
amisit, quoniam vidit, recolebat. Hi autem sentire
vel recolere audita non possunt: quia eorum nullum
sicut ille saltem de praeterito experimentum
tenent. Ac si enim | null | e09be88b-dd12-4b22-92b8-af83547fcb39 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
praegnans mulier mittatur in
carcerem, ibique puerum pariat, qui natus puer in
carcere nutriatur et crescat, cui si fortasse mater
quae eum genuit, solem, lunam, stellas, montes et
campos, volantes aves, currentes equos nominet,
ille vero qui est in carcere natus et nutritus, nihil
aliud quam tenebras carceris sciat, et haec quidem
esse audiat, sed quia ea per experimentum non novit,
veraciter esse diffidat, ita in hac exilii sui caecitate
nati homines, dum esse summa et invisibilia
audiunt, diffidunt an vera sint: quia sola haec in
quibus nati sunt, infima et visibilia noverunt. Unde
factum est ut ipse invisibilium et visibilium creator,
ad humani generis redemptionem unigenitus
patris veniret, et Spiritum sanctum ad corda nostra
mitteret, quatenus per eum vivificati crederemus,
quae hic scire per experimentum non possumus.
Quotquot ergo hunc Spiritum sanctum haereditatis
nostrae pignus accepimus: de vita invisibilium non
dubitemus. Quisquis autem in hac credulitate adhuc
solidus non est, debet procul dubio majorum dictis
praebere fidem, eisque jam per Spiritum sanctum
invisibilium experimentum habentibus credere:
quia stultus puer est si matrem ideo aestimet de
luce mentiri, quia ipse nihil aliud quam tenebras
carceris agnovit.
CAP. 15.-- #Quod nullus per semetipsum bonus fieri possit.@#
( #Ex decre. Coelesti. papae.@# ) Neminem esse per semetipsum
bonum, nisi participationem sui ille donet,
qui solus est bonus. Nunquid nos de eorum
post haec rectum mentibus aestimemus, qui sibi se
putant deberi quod boni sunt, nec illum considerant,
cujus quotidie gratiam consequantur, qui sine
illo tantum se assequi posse confidunt?
CAP. 16.-- #De eadem re.@#
( #Ex decret. ejusdem.@# ) Neminem etiam baptismatis
gratia renovatum, idoneum esse ad superandas diaboli
insidias, et ad evincendas carnis concupiscentias,
nisi per quotidianum adjutorium Dei, perseverantiam
bonae conversationis acceperit. Nam quamvis hominem
redimeret a praeteritis ille peccatis, tamen sciens
iterum posse peccare, ad reparationem sibi quemadmodum
posset illum et post ista corrigere, multa servavit.
Quotidiana praestat ille remedia. Quibus nisi
freti confisique nitamur, nullatenus humanos vincere
poterimus errores. Necesse est enim ut quo auxiliante
vincimus, eo iterum non adjuvante vincamur.
CAP. 17.-- #De eadem re.@#
( #Ex decret. ejusdem.@# ) Quod ita Deus in cordibus
hominum atque in ipso libero operetur arbitrio, ut
sancta cogitatio, pium consilium, omnisque motus
bonae voluntatis ex Deo sit: quia per illum aliquid
boni possumus, sine quo nihil possumus. Ad hanc
nos professionem idem doctor instituit. Qui cum ad
totius orbis episcopos de divinae gratiae opitulatione
loqueretur. Quod ergo, ait, tempus intervenit, quo
non ejus egeamus auxilio? In omnibus igitur actibus
causisque, cogitationibus, motibus, adjutor et protector
orandus est. Superbum est enim, ut quicquam
sibi humana natura praesumat, clamante Apostolo:
Non est nobis colluctatio adversus carnem et sanguinem,
sed contra principes et potestates aeris hujus,
contra spiritalia nequitiae in coelestibus. Et sicut
ipse iterum dicit: Infelix ego homo, quis me liberabit
de corpore mortis hujus? Gratia Dei per
Jesum Christum Dominum nostrum. Et iterum:
Gratia Dei sum id quod sum et gratia ejus in me
vacua non fuit, sed plus illis omnibus laboravi: Non
ego autem, sed gratia Dei mecum.
CAP. 18.-- #Quod gratia divina non solum peccata dimittat, sed etiam adjuvet ne committantur.@#
( #Gregor. in suis Moral. dicit:@# ) Quod gratia Dei non
solum peccata dimittat, sed etiam adjuvet ne committantur,
et lex impleatur, non sicut ait Pelagius
facile, quasi sine gratia Dei difficilius possit impleri.
Illud etiam quod intra Carthaginensis synodi decreta
constitutum est, quasi proprium apostolicae sedis
amplectimur, quod scilicet tertio capitulo definitum
est: ut quicunque dixerit gratiam Dei, qua justificamur
per Jesum Christum Dominum nostrum, ad
remissionem solam peccatorum valere quae jam
commissa sunt, non etiam ad adjutorium ut non admittantur,
anathema sit. Et iterum quarto capitulo:
Quisquis dixerit, gratiam Dei per Jesum Christum
propter hoc tantum nos adjuvare non ad peccandum:
quia per ipsum nobis revelatur et aperitur
intelligentia mandatorum Dei, ut sciamus quid
appetere, et quid vitare debeamus, | null | e093a3ae-c435-4f66-b1dc-1dc144250992 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
non autem per
illam nobis praestari, ut quod faciendum cognovimus,
etiam facere diligamus atque valeamus, anathema
sit. Cum enim dicat Apostolus: Scientia inflat,
charitas vero aedificat: valde impium est ut
credamus, ad eam quae inflat nos habere gratiam
Christi, et ad eam quae aedificat non habere, cum sit
utrumque donum Dei, et scire quid facere debeamus, et
diligere ut faciamus, ut aedificante charitate, scientia
non possit inflare. Sicut autem de Deo scriptum est: Qui
docet hominem scientiam: ita etiam scriptum est:
Charitas ex Deo est. Item quinto capite, ut quisquis
dixerit, ideo nobis gratiam justificationis dari, ut
quod facere per liberum jubemur arbitrium, facilius
possimus implere per gratiam, licet et si gratia non
daretur, non quidem facile, sed tamen possemus
etiam sine illa implere divina mandata, anathema
sit. De fructibus enim mandatorum Dominus loquebatur,
ubi non ait: Sine me difficilius potestis facere,
sed ait: Sine me nihil potestis facere.
CAP. 19.-- #Quod praedestinatio Dei ita sit ordinata, ut ea nociva quae praedestinata sunt, electorum precibus solvi queant.@#
( #Gregor. in suo Dialogo dicit:@# ) Obtineri nequaquam
possunt quae praedestinata non fuerint: sed ea quae
sancti viri orando efficiunt, ita praedestinata sunt,
ut precibus obtineantur. Nam ipsa quoque perennis
regni praedestinatio, ita est ab omnipotenti Deo
disposita, ut ad hoc electi ex labore perveniant:
quatenus postulando mereatur accipere, quod eis
omnipotens Deus ante secula disposuit donare. Petrus:
Probari mihi apertius velim, si potest praedestinatio
praecibus adjuvari.
CAP. 20.-- #Item de praedestinatione.@#
( #Ex eodem.@# ) Hoc quod ego Petre intuli, concite
valet probari. Certe etenim nosti, quia ad Abraham
Dominus dixit: In Isaac vocabitur tibi semen. Cui
etiam dixerat Patrem multarum gentium constituite.
Cui rursum promisit, dicens: Benedicam tibi et
multiplicabo semen tuum sicut stellas coeli, et velut
arenam quae est in littore maris. Ex qua re aperte
constat intelligi, quia omnipotens Deus semen Abrahae
praedestinaverat per Isaac multiplicare: et tamen
scriptum est, deprecatus est Isaac Dominum pro
uxore sua, eo quod esset sterilis, qui exaudivit eum,
et dedit conceptum Rebeccae. Si ergo multiplicatio
generis Abrahae per Isaac praedestinata fuit, cur conjugem
sterilem accepit? Sed nimirum constat: quia
praedestinatio precibus impletur, quando is in quo
Deus multiplicare semen Abrahae praedestinaverat,
oratione obtinuit, ut filium habere potuisset.
CAP. 21.-- #De Dei praevidentia, simul et providentia.@#
( #August. dicit in lib. de Praedestinatione:@# ) Omne judicium
sui secundum naturam, quae sibi subjecta sunt
comprehendit. Est autem Deo semper aeternus ac praesentarius
status. Scientia quoque ejus omnem temporis
supergressa notionem, in suae manet simplicitate
praesentiae: infinitaque praeteriti ac futuri spacia
complectens, omnia quasi jam gerantur in sua simplici
cognitione considerat. Itaque si praesentiam
pensare quis velit, qua cuncta dignoscit: non esse
praesentiam quasi futuri, sed scientiam nunquam
deficientis instantiae rectius aestimabit. Unde non
praevidentia, sed providentia potius dicitur: quod
porro a rebus infimis constituta, quasi ab excelso
rerum cacumine cuncta prospiciat. Quid igitur dicendum
est? Ut necessaria fiant quae divino lumine
lustrentur, cum ne homines quidem necessaria faciant
esse quae videant? Num enim quae praesentia
cernuntur, aliquam eis necessitatem videntis addit
intuitus? Minime. Atqui, si est divini humanique
praesentis digna collatio, uti homines hoc temporario
praesenti quaedam vident: ita ille omnia suo cernit
aeterno. Quare haec divina praenotio, naturam rerum
proprietatemque non mutat, taliaque apud se praesentia
spectat, qualia in tempore olim futura provenient,
nec rerum judicia confundit: unoque suo
mentis intuitu tam necessarie quam non necessarie,
ventura dignoscit. Sicuti aliquis cum pariter ambulare
in terra hominem, et oriri in coelo solem videt,
quanquam simul utrumque sit conspectum, tamen
discernit, et hoc voluntarium, illud esse necessarium
judicat. Ita igitur cuncta despiciens divinus intuitus,
qualitatem rerum minime perturbat: apud se quidem
praesentium, ad conditionem vero temporis futurarum.
Quo fit ut hoc non sit opinio, sed veritate potius
nixa cognitio: cum extiturum quid esse cognoscit,
quid idem existendi necessitate carere non nesciat.
Hic si quis | null | 41191945-f38a-4f68-b5d2-06754ec5610c | latin_170m_raw | null | None | None | None |
dicat quod eventurum Deus videt, id non
evenire non posse, quod autem non potest non evenire,
id ex necessitate contingere. Respondebit illi
res quidem solidissimae veritatis, sed cui vix aliquis
nisi divini speculator accesserit. Firmatur namque
idem venturum, cum ad divinam notionem refertur
necessarium: cum vero in sua natura perpenditur,
liberum prorsus atque absolutum videri. Duae sunt
etenim necessitates, simplex una, veluti qua necesse
est omnes homines esse mortales: altera conditionis,
ut si aliquem ambulare quis scit, eum ambulare necesse
est. Quod enim quisque novit, id esse aliter ac
notum est, nequit. Sed haec minime secum illam simplicem
trahit. Hanc enim necessitatem non propria
facit natura, sed conditionis adjectio. Nulla enim
necessitas cogit incedere voluntate gradientem:
quamvis cum tum cum graditur, incedere necessarium
sit. Eodem igitur modo si quid providentia
praesens videt, id esse necesse est, tametsi nullam
naturae habeat necessitatem. Atqui Deus ea futura,
quae ex arbitrii libertate proveniunt, praesentia contuetur.
Haec igitur ad intuitum relata divinum necessaria
fiunt per dispositionem divinae notionis:
per se vero considerata, ab absoluta naturae suae
libertate non desinunt. Fient igitur procul dubio
cuncta quae futura Deus esse praenoscit, sed eorum
quaedam de libero proficiscuntur arbitrio: quae
quamvis eveniant existendo, tamen naturam propriam
non amittunt qua prius quam fierent, etiam
non evenire potuissent.
CAP. 22.-- #Quod divina aeternitas, nec fuisse nec futurum esse habeat.@#
( #Greg. in suis Moralibus.@# ) Sed quia beatus Job
sancto aeternitatis spiritu impletur, et fuisse vel futurum
esse aeternitas non habet, cui nimirum nec praeterita
transeunt, nec quae futura sunt veniunt: quia
cuncta per praesens videt.
CAP. 23.-- #Quod cuncta quae hominibus fiunt, absque omnipotentis occulto consilio non veniant.@#
( #Ex eodem.@# ) Nulla quae in hoc mundo hominibus
fiunt, absque omnipotentis Dei occulto consilio veniunt.
Nam cuncta Deus secutura praesciens, ante
saecula decrevit, qualiter per saecula disponantur.
CAP. 24.-- #De eadem re.@#
( #Ex eodem.@# ) Nec propheta igitur fallax quia tempus
mortis innotuit, quo vir ille mori merebatur:
nec dominica statuta convulsa sunt: quia ut ex largitate
Dei anni vitae crescerent, hoc quoque quod
ante secula praefixum fuit, atque spacium vitae quod
inopinate foris est aditum, sine augmento praescientiae
fuit intus statutum.
CAP. 25.-- #Quod Deus singulis dies suos praefigat, ut nec minui, nec augeri possint.@#
( #Ex eodem.@# ) Praefixi dies singulis ab interna Dei
praescientia, nec augeri possunt nec minui, nisi contingat
ut ita praesciantur, ut aut cum optimis operibus
longiores sint, aut cum pessimis breviores,
sicut Ezechias augmentum dierum meruit impensione
lacrymarum, et sicut de perversis scriptum
est, indisciplinatis obviat mors. Sed saepe iniquus
quamvis in occulta Dei praescientia longa vitae ejus
tempora non sint praedestinata, ipse tamen quia carnaliter
vivere appetit, longos animo dies proponit,
et quia ad illud tempus pervenire non valet quod
exspectat, quasi antequam dies illius impleantur
perit. Quod tamen intelligere et aliter possumus.
Plerumque enim quosdam cernimus, et perverse
agere, et usque ad senectutem ultimam pervenire.
Quomodo enim dicitur, antequam dies ejus impleantur,
peribit, cum in quibusdam saepe videamus,
quia aetate longa jam membra deficiunt, et tamen
pravitatem suam eorum desideria exsequi non desistunt?
CAP. 26.-- #Quod Deus nostra peccata dissimulet.@#
( #Ex eodem.@# ) Omnipotens Deus quid nobis profuturum
esse valeat sciens, dissimulat et audire dolentium
vocem, ut augeat utilitatem, ut purgetur
vita per poenam, et quietis tranquillitas, quae hic
inveniri non valet, alibi quaeratur.
CAP. 27.-- #Quod Deus cuncta disponat, et consideret universorum finem.@#
( #Ex eodem.@# ) Tempus ergo posuit tenebris, et universorum
finem ipse considerat. Universorum nomine,
et electos voluit et reprobos comprehendi.
Nam bona faciens et ordinans Deus, mala non faciens,
sed ab iniquis facta, ne inordinate veniant
ipse disponens, considerat universorum finem, et patienter
tolerat omnia, atque intuetur malorum terminum,
quo ex malo mutentur ad bonum. Intuetur
etiam reproborum finem, quo de malo opere, digni
trahantur ad supplicium. | null | bd7f7dff-6053-4891-9546-4cb95a683d6b | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Vidit finem persequentis
Sauli, vidit finem quasi obsequentis discipuli,
quod pro commisso scelere guttur laqueo stringeret,
seque et peccantem puniret, et deterius puniendo
deciperet. Vidit Ninivitas delinquentes: sed consideravit
finem delinquentium, poenitentiam correctorum.
Vidit quoque Sodomam delinquentem: sed
consideravit finem ardoris luxuriae, ignem gehennae.
Vidit Gentilitatis finem, quod possessa iniquitatum
tenebris, quandoque fidei luce claresceret.
Vidit etiam Judaeae terminum, quod ab ea luce
fidei quam tenebat, obduratae perfidiae tenebris caecaretur.
CAP. 28.-- #Item de praedestinatione.@#
( #Ex dictis Fulgentii.@# ) Fulgentius in libro de praedestinatione
ita ait: Neque enim est alia Dei praedestinatio,
nisi futurorum operum ejus aeterna praeparatio.
Et hic praeparationem praedestinationem
nominavit. Proinde sive praeparationem, seu praedestinationem,
in sanctorum dictis positum invenerimus,
unum idemque significari docemur.
CAP. 29.-- #Item de praedestinatione.@#
( #Ex dictis Ambro.@# ) His omnibus testimoniis praedestinati
ostenduntur, mali ad poenam, sed non praedestinati
ad peccatum. Quoniam eorum quae facturus
est Deus, praedestinator est. Quae vero nec fecit,
nec facturus est, ea non praedestinavit. Quia autem
judicaturus est mundum, et impios justo supplicio
pro iniquitatibus suis damnaturus, propterea et eos
praedestinavit ad poenam, et poenam praedestinavit
illis. Ad peccatum autem non eos praedestinavit,
quoniam non est Deus auctor iniquitatis. Quoniam
sicut justitia ex Deo est, et omne opus bonum ita
iniquitas et omne opus pravum ex diabolo.
CAP. 30.-- #Item de praedestinatione.@#
( #Ex dictis August.@# ) Praedestinationis enim nomine
non aliqua voluntatis humanae coactitia necessitas
exprimitur. Sed misericors et justa divini operis
sempiterna dispositio praedicatur.
CAP. 31.-- #Item de praedestinatione.@#
( #Ex dictis Isidori.@# ) Quia ergo Deus nulla necessitate
compellitur, ut aliquid nolens promittat. Nullius
utique adversitatis impeditur obstaculo, quo id quod
promisit, aut minus quam vult, aut tardius faciat.
Proinde potuit, sicut voluit, praedestinare quosdam
ad gloriam, quosdam ad poenam. Sed quos praedestinavit
ad gloriam, praedestinavit ad justitiam. Quos
autem praedestinavit ad poenam, non praedestinavit
ad culpam. Item paulo inferius. In sanctis igitur
coronat Deus justitiam, quam eis gratis ipse tribuit,
gratis servavit, gratisque perfecit. Iniquos autem
condemnavit pro impietate, vel justitia, quam in eis
ipse non fecit. In illis enim opera sua glorificat, in
istis autem opera non sua condemnat.
CAP. 32.-- #Item de praedestinatione.@#
( #Ex dictis August.@# ) Fidelibus congruit credere, et
fateri Deum bonum, et justum, praescisse quidem peccatores
homines: quia nihil eum latere potuit futurorum.
Neque enim vel futura essent, si in ejus praesentia
non fuissent, non tamen praedestinasse quemlibet
ad peccatum. Quod si ad peccatum aliquod Deus
hominem praedestinaret, pro peccatis hominem non
puniret. Dei enim praedestinatione, aut peccatorum
praeparata est pia remissio, aut peccatorum justa
punitio.
CAP. 33.-- #Item de praedestinatione.@#
( #Ex dictis Ambros.@# ) Iniquos itaque, quos praescivit
Deus hanc vitam in peccato terminaturos, praesdestinavit
supplicio interminabili puniendos. In quo sicut
culpanda non est praescientia humanae iniquitatis,
ita praedestinatio justissimae laudanda est ultionis, ut
agnosceretur, non ab eo praedestinatum hominem
ad qualecunque peccatum, quem praedestinavit peccati
merito puniendum. Deus itaque omnia hominum
opera, sive bona, seu mala praescivit: quia eum latere
nihil potuit, sed sola bona praedestinavit, quae
se in filiis gratiae facturum esse praescivit. Mala
vero futura opera illorum, quos non praedestinavit
ad regnum, sed ad interitum, praescivit potentissima
deitate, et ordinavit provida bonitate.
CAP. 34.-- #Item de praedestinatione.@#
( #Ex dictis August.@# ) Dominus ipse suo sermone nos
perdocuit, in eo quod a se ostendit paratum non solum
regnum, ubi laetentur boni, sed et ignem aeternum,
ubi crucientur mali. Bonis etenim dicturus est:
Venite, benedicti patris mei, percipite regnum, quod
vobis paratum est a constitutione mundi. Malis autem
dicturus est: Ite, maledicti, in ignem aeternum,
qui paratus est diabolo, et angelis ejus. Ecce ad quos
Dominus iniquos, et impios praedestinavit, id est,
ad supplicium justum non ad aliquod opus | null | 11d1b824-8ad3-45e3-92f4-f19e9f8b76aa | latin_170m_raw | null | None | None | None |
injustum.
Ad poenam, non ad culpam, ad punitionem, non ad
transgressionem: ad interitum quem ira justi judicis
peccantibus reddidit, non ad interitum, quo in se iram
Dei peccantium iniquitas provocavit. Quod beati Apostoli
praedicatio manifestat, qui malos quos in aeternum
damnaturus est Deus, vasa vocat irae, non culpae. Ait
enim: Quod si volens Deus ostendere iram et notam
facere potentiam suam, sustinuit in multa patientia
vasa irae, aptata in interitum, ut ostenderet divitias
gloriae suae in vasa misericordiae, quae paravit in gloriam.
In hac extrema sententia notandum, quod de
evangelio sumens testimonium, ait, praedestinatos
malos in ignem aeternum, eo quod dicturus est Dominus
in judicio non solum bonis, ut percipiant regnum
sibi paratum a constitutione mundi, verum
quod malis dicturus est: Ite, maledicti, in ignem
aeternum, qui paratus est diabolo, et angelis ejus.
Ex hoc enim approbat, quod iniquos et impios Dominus
praedestinaverit ad supplicium, ex eo quod illis
dicturus est: Ite in ignem aeternum. Unde qui
volunt dicere, quod poena praedestinata sit injustis, non
injusti praedestinati sunt ad poenam, viderint qualiter
hujus auctoris dicta intelligant. Cui enim paratur
poena, is nimirum praeparatur ad poenam.
CAP. 35.-- #Item de praedestinatione.@#
( #Item Augustinus.@# ) Vasis vero irae nunquam Deus
redderet interitum, si non spontaneum inveniretur
homo habere peccatum. Quia nec Deus peccanti homini
juste inferret iram, si homo ex praedestinatione
Dei cecidisset in culpam.
CAP. 36.-- #Item de praedestinatione.@#
( #Ex dictis Fulgentii.@# ) Sicut enim praescientia neminem
compellit ad peccatum, cum utique praescierit
singulorum ante saecula externa peccata, ita quoque
et praedestinatio ejus neminem compellit ad poenam.
Licet et antequam nascatur, aliquis praedestinatus
sit, si permansurus est in iniquitate ad paenam.
CAP. 37.-- #Item de praedestinatione.@#
( #Ex dictis Ambros.@# ) Sicut enim nemo potest imputare
Deo quod peccat, ita quoque quod peccatis puniendus
sit. Peccat enim propria voluntate delinquens,
puniendus est autem justo judicio judicantis,
et sicut peccati causa non ex Dei praescientia descendit,
quia nullus idcirco peccat: quia Deus eum
peccaturum praescierit, sed idcirco quia magis proprie
concupiscentiae obedierit, quam praecepto prohibentis
Dei a peccato ita quoque nullus idcirco ad
poenam vadit: quia hoc in praedestinatione Dei ante
fuerat. Ex eo enim quod praescitus est in peccatis
permansurus, et sine poenitentiae fructu, vitam praesentem
terminaturus, ex eo deputatus est ad poenam.
Et sicut causa peccati concupiscentia est, qua
magis obeditur voluntati carnis, quam praecepto divino,
ita pene deputatio, causa est peccati perpetratio,
et postea pro peccato nulla digna satisfactio.
CAP. 38.-- #Item de praedestinatione.@#
( #Ex dictis Ambros.@# ) Et scriptura dicit: Considera
opera Domini: quia nemo potest corrigere quem
ille despexerit.
CAP. 39.-- #Item de praedestinatione.@#
( #Ex dictis August.@# ) Nemo qui bene credit in
Deum, dubitat praescientia illius coelum, terramque
contineri, mundumque providentia divina regi. Et
sicut nihil latet sapientiam ejus, ita dispositio illius
universa moderatur et regit. Sic enim nulla est creatura
occulta, in conspectu illius.
CAP. 40.-- #De creatione angelorum.@#
( #Idem.@# ) In principio creavit Deus coelum et terram,
et aquam ex nihilo, et cum aquam ipsam
adhuc tenebrae occultarent, et aquam terra absconderet,
facti sunt angeli, et omnes coelestes virtutes,
ut non esset ociosa Dei bonitas, sed haberet in quibus
per multa ante spacia bonitatem suam ostenderet:
et ita hic visibilis mundus ex his quae
creata fuerant, factus est, et ornatus.
CAP. 41.-- #Quod nihil sit incorporeum, et invisibile praeter solum Deum.@#
( #Idem.@# ) Nihil incorporeum, et invisibile in natura
credendum, nisi solum Deum. Qui ideo incorporeus
creditur: quia ubique est, et omnia implet, atque
constringit. Ideo invisibilis omnibus creaturis est,
quia incorporeus est.
CAP. 42.-- #Quod omnis creatura sit corporea.@#
( #Idem.@# ) Creatura omnis corporea, angeli, et omnes
coelestes virtutes corporeae, licet non carne subsistant.
Ideo autem corporeas esse credimus intellectuales | null | 0a7da192-075e-4936-b92c-815df1de6c79 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
naturas, quoniam localiter circunscribuntur,
sicut et anima humana, quae carne clauditur,
et daemones qui substantia angelicae naturae sunt.
CAP. 43.-- #Quod omnes intellectuales naturae immortales sint.@#
( #Idem.@# ) Immortales esse credimus intellectuales
naturas, quae carne carent, nec habent quod cadat,
ut resurrectione egeat post ruinam.
CAP. 44.-- #Quod apostatae angeli ante ruinam liberum arbitrium haberent.@#
( #Greg. in suis Moralibus.@# ) Unaquaeque enim res
quasi tot passibus ad aliud tendit, quot murabilitatis
suae motibus subjacet. Sola autem natura incomprehensibilis
ab statu suo nescit moveri quae ab eo quod
semper idem est, nescit immutari. Nam si angelorum
substantia immutabilitatis motu fuisset ab auctore
condita, nequaquam a beatitudinis suae arce
cecidisset. Mire autem omnipotens Deus naturam
summorum spirituum bonam, sed mutabilem condidit:
ut et qui permanere nollent, ruerent, et qui in
conditione persisterent, tanto in ea jam dignus,
quanto et ex arbitrio starent: et eo majoris apud
Deum meriti fierent, quo mutabilitatis suae motum,
voluntatis statione fixissent.
CAP. 45.-- #Cur angelorum spiritus irremissibiliter peccaverunt.@#
( #Ex eisdem.@# ) Angelorum spiritus idcirco irremissibiliter
peccaverunt: quia tanto robustius stare poterant,
quanto eos carnis amixtio non tenebat. Homo
vero idcirco post culpam veniam meruit, quia per
carnale corpus aliquid quo semetipso minor esset,
accepit. Unde apud respectum judicem argumentum
pietatis est haec eadem infirmitas carnis.
CAP. 46.-- #Quod angeli custodes hominibus praeponantur.@#
( #Greg. in suis Moralibus dicit:@# ) Quia vero angeli
hominibus praesint, per prophetam testatur angelus,
dicens: Princeps regni Persarum restitit mihi.
Quod vero angeli a superiorum angelorum potestatibus
dispensentur, Zacharias perhibet propheta,
qui ait: Ecce angelus qui loquebatur in me, egrediebatur,
et angelus alius egrediebatur in occursum
ejus, et dixit ad eum: Curre, loquere ad puerum
istum, dicens: Absque muro habitabitur Hierusalem.
CAP. 47.-- #Quod singulis hominibus, singuli angeli dentur custodes.@#
( #Ex dictis cujusdam in Vita Patrum.@# ) Abbas Paulus
simplex habebat gratiam ut ingredientes in Ecclesiam
senes aspiceret: et ex ipsa facie eorum uniuscujusque
cogitationes, sive malae essent, seu bonae
sentiret. Cum ergo venisset ad Ecclesiam, et ingrederentur
senes, vidit eos clara facie, et laeto animo
ingredi, et angelos eorum cum gaudio pariter cum
ipsis. Unum autem nigrum et nebulosum habentem
corpus, et daemones hinc, atque inde trahentes eum,
cum admisso freno in naribus, et angelum sanctum
ejus de longe sequentem tristem. Beatus ergo Paulus
coepit flere amarissime, et pectus suum tundere,
sedens ante Ecclesiam propter eum quem talem viderat.
Omnes autem alii senes videntes eum sic
flentem, coeperunt eum rogare, ut si quid in illis
vidisset, cum eis ingrederetur in congregationem.
Ille autem noluit ingredi, sed semper flebat propter
eum quem sic viderat. Post paululum autem, cum
absoluta congregatio discederet, iterum omnium
vultus circunspiciebat, si tales egrederentur, quales
ingressi sunt. Et vidit illum quem antea viderat nigrum
et nebulosum egressum de Ecclesia clara facie,
et candido corpore, et daemones de longe sequentes
eum, sanctum autem angelum ejus prope eum
hilarem, et gaudentem super eum nimis.
CAP. 48.-- #Quod dextera Dei, sit pars angelorum electa, sinistra autem ejus, pars angelorum reproba.@#
( #Greg. in suis Moralibus dicit:@# ) Quid est ergo quod
exercitus coeli a dextris, et sinistris ejus stare perhibetur?
Deus enim qui ita est intra omnia, ut etiam
sit extra omnia, nec dextera, nec sinistra concluditur,
sed dextera Dei angelorum pars electa: sinistra
autem Dei, pars angelorum reproba designatur.
Non enim ministrant, solummodo boni qui adjuvent,
sed etiam alii qui reprobent, id est, non solum qui
a culpa redeuntes sublevent, sed etiam qui redire
nolentes gravent. Nec quod coeli exercitus, dicitur
angelorum pars reproba in eo intelligi posse perhibetur.
Quas enim suspendi in aere novimus, aves
coeli nominamus. Et de iisdem spiritibus Paulus
dicit: Contra spiritalia nequitiae in coelestibus.
Quorum caput enuncians, ait: Secundum principem
aeris hujus. A dextra ergo Dei et sinistra angelorum
exercitus stat: quia | null | 77fb25bd-5a9b-43ad-873b-f90d4be850b0 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
et voluntas electorum
spirituum, divinae pietati coneordat, et reproborum
sensus suae malitiae serviens, judicio districtionis ejus
optemperat. Unde et mox fallax spiritibus in medium
prosiluisse describitur, per quem Ahab rex exigentibus
suis meritis decipiatur. Neque enim fas est credere,
bonum spiritum fallaciae deservire voluisse, ut diceret:
Egrediar, et ero mendax spiritus in ore omnium
prophetarum ejus. Sed quia Achab rex peccatis praecedentibus
dignus erat, ut tali debuisset deceptione
damnari, quatenus qui saepe volens ceciderat culpa,
quandoque nolens caperetur ad poenam occulta
justitia, licentia malignis spiritus datur, ut quos
volentes in peccati laqueo strangulant, in peccati
poenam etiam nolentes trahant. Quod ergo illic a
dextris atque sinistris Dei, exercitus coeli astitisse
describitur, hoc hic inter filios Dei Satan adfuisse
perhibetur. Ecce a dextris Dei steterunt angeli, qui
nominantur filii Dei, ecce a sinistris stant angeli:
quia adfuit inter eos etiam Satan.
CAP. 49.-- #Quod immundi spiritus in hoc coeli terraeque medio vagentur.@#
( #Greg. in suis Moral. dicit:@# ) Paulo ante jam diximus,
unde et aves coeli nominamus. Et scimus,
quod immundi spiritus, qui e coelo aethereo lapsi
sunt, in hoc coeli terraeque medio vagantur. Qui
tanto magis corda hominum ascendere ad coelestia
invident, quanto se a coelestibus per elationis suae
immundiciam projectos vident.
CAP. 50.-- #De hoc si pax in sublimibus retineatur.@#
( #Ex iisdem.@# ) Sed inter haec libet inquirere, si pax
in sublimibus summa retinetur, quid est quod per
angelum Danieli dicitur? Ego veni propter sermones
tuos, princeps autem regni Persarum restitit mihi,
XX et uno diebus, et ecce Michael unus de principibus,
primus venit in adjutorium mihi. Et paulo post:
Nunc revertar ut praelier adversus principem Persarum.
Cum enim egrederer, apparuit princeps
Graecorum adveniens. Quos itaque alios principes
gentium nisi angelos appellat, qui sibi resistere
exeunti potuissent? Quae ergo esse pax in sublimibus
potest, si inter ipsos quoque angelicos spiritus
praeliandi certamen agitur, qui semper conspectui
veritatis assistunt? Sed quia certa angelorum ministeria
dispensandis singulis, quibusque gentibus
sint praelata, cum subjectorum mores adversum se
vicissim praepositorum spirituum opem merentur,
ipsi qui praesunt spiritus contra se venire referuntur.
Is nanque angelus qui Danieli loquebatur, captivis
Israelitici populi in Perside constitutis praelatus
agnoscitur Michael autem eorum, qui ex eadem
plebe in Judaea terra remanserant, praepositus invenitur.
Unde ab eodem angelo paulo post Danieli
dicitur: Nemo est adjutor meus in omnibus his, nisi
Michael princeps vester. De quo et hoc quod praemisimus,
dicit: Et ecce Michael unus de principibus,
primus venit in adjutorium mihi. Qui dum nequaquam
simul esse, sed venire in adjutorium mihi.
Qui dum nequaquam simul esse, sed venire in adjutorium
dicitur, aperte ei populo praelatus agnoscitur,
qui captus in alia parte tenebatur.
CAP. 51.-- #Quod diaboli voluntas semper sit iniqua, potestas autem ejus nunquam injusta.@#
( #Ex eisdem.@# ) Sciendum vero est quia Satanae voluntas
semper iniqua est, sed nunquam potestas injusta:
quia a semetipso voluntatem habet, sed a
Domino potestatem. Quod enim ipse facere inique
appetit, hoc Deus fieri non nisi juste permittit. Unde
bene in libris Regum dicitur: Spiritus Domini malus
irruebat in Saul. Ecce unus idemque spiritus,
et Domini appellatur, et malus Domini videlicet
per licentiam potestatis justae, malus autem per
desiderium voluntatis injustae. Formidari igitur non
debet, qui nihil nisi permissus valet. Sola ergo vis
illa timenda est, quae cum hostem saevire permiserit,
ei usum justi judicii, et injusta illius voluntas, servit.
Paululum vero manum postulat extendi: quia exteriora
sunt quae expetit conteri. Neque enim satan
facere se aliquid multum putat, nisi cum in anima
sauciat, ut ab illa patria feriens revocet.
CAP. 52.-- #Quod quatuor modis loquatur Deus ad diabolum, et tribus modis diabolus ad Deum.@#
( #Gregor. in suis Moralibus:@# ) Sciendum vero est,
quia sicut hoc loco discimus, IV modis loquitur Deus
ad diabolum: tribus modis diabolus ad Deum. Quatuor
modis loquitur Deus ad diabolum, et injustas
vias ejus arguit, et electorum suorum contra illum
justitiam proponit, | null | f0ec715b-c000-4ce2-80f7-f62e27928185 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
et tentandam eorum innocentiam
ei concedendo permittit, et aliquando cum ne tentare
audeat prohibet. Injustas enim vias ejus redarguit,
sicut jam dictum est: Unde venis? Electorum
suorum contra illum justitiam proponit, sicut ait:
Considerasti servum meum Job, quod non sit ei
similis super terram? Tentandam eorum innocentiam
ei concedendo permittit, sicut dicit: Ecce
universa quae habet, in manu tua sunt. Rursumque
eum a tentatione prohibet, cum dicit: Tantum in
eum ne extendas manum tuam. Tribus autem modis
loquitur diabolus ad Deum, cum vel vias suas insinuat,
vel electorum innocentiam fictis criminibus
accusat, vel tentandam eamdem innocentiam postulat.
Vias quippe suas insinuat, qui ait: Circuivi
terram, et perambulavi eam. Electorum innocentiam
accusat: quia dicit: Nunquid frustra Job timet
Deum? Nonne tu vallasti eum, ac domum ejus,
universamque substantiam per circuitum? Tentandam
eamdem innocentiam postulat, cum dicit: Extende
manum tuam, et tange cuncta quae possidet,
nisi in faciem benedixerit tibi.
CAP. 53.-- #Quod non sit palma victoriae sine labore certaminis.@#
( #Ex dialogo Greg.@# ) Sine labore certaminis, non
est palma victoriae. Unde ergo victores, nisi quia
contra antiqui hostis insidias decertaverunt? Malignus
quippe spiritus cogitationi, locutioni, atque
operi nostro semper assistit: si fortasse quid inveniat,
unde apud examen aeterni judicis accusator
existat. Vis etenim nosse quomodo ad decipiendum
semper assistat? Quidam qui nunc nobiscum sunt,
rem quam narro testantur. Quod vir vitae venerabilis
Stephanus nomine, Valeriae provinciae presbyter
fuit, hujus nostri Bonifacii diaconi, atque dispensatoris
ecclesiae, cognatione proximus. Qui quadam
die de itinere domum regressus, mancipio suo negligenter
loquens praecepit dicens: Veni, diabole,
discalcia me. Ad cujus vocem mox coeperunt se caligarum
corrigiae in summa velocitate dissolvere, ut
aperte constaret, quod ei ipse qui nominatus fuit,
ad extrahendas caligas, diabolus obedisset. Quod
mox ut presbyter vidit, vehementer expavit, magnisque
vocibus clamare coepit dicens: Recede
miser, recede: non enim tibi, sed mancipio meo
locutus sum. Ad cujus vocem protinus recessit, ita
ut inventae sint magna jam ex parte dissolutae corrigiae,
ex parte remanserint. Qua in re colligi potest
antiquus hostis, qui jam praesto est corporalibus
factis, quam nimiis insidiis, nostris cogitationibus
insistit.
CAP. 54.-- #De creatura, et natura, et ministerio angelorum, et de casu apostatarum.@#
( #S. Isidor. in libro officiorum sic loquitur.@# ) Angelorum
nomen officii est, non naturae. Nam secundum
naturam, spiritus nuncupantur. Quando enim
de coelis ad annunciandum hominibus mittuntur: ex
ipsa annunciatione angeli nominantur. Natura enim
spiritus sunt. Tunc autem angeli vocantur, quando
mittuntur. Natura angelorum mutabilis est, sed facit
eos incorruptos charitas sempiterna. Gratia dicimus
non natura esse incommutabiles angelos. Nam si
natura incommutabiles essent, diabolus utique non
cecidisset. Mutabilitatem itaque naturae suffragat in
illis contemplatio Creatoris. Inde et privatus est
apostata angelus, dum fortitudinem suam non a
Deo, sed a se voluit custodire. Ante omnem creaturam
angeli facti sunt, dum dictum est: Fiat lux.
De ipsis enim dicit Scriptura: Prior omnium creata
est sapientia. Lux enim dicuntur, participando lucis
aeternae: sapientiae vero dicuntur, ignitae inhaerendo
sapientiae. Et cum sint mutabiles natura, non tamen
sinit eos contemplatio mutari divina. Ante omnem
creationem mundi, creati sunt angeli, et ante omnem
creationem angelorum, diabolus conditus est, sicut
scriptum est: Ipse est principium viarum Dei.
Unde et ad comparationem angelorum, archangelus
appellatus est. Prius enim creatus exstitit ordinis
praelatione, non temporis quantitate. Primatum habuisse
angelorum diabolum scimus, ex qua fiducia
cecidit, ita ut sine reparatione laberetur, cujus praelationis
excellentiam propheta his verbis annunciat:
Cedri non fuerunt altiores illo in paradiso Dei,
abietes non adaequaverunt summitatem illius. Omne
lignum paradisi non est assimilatum illi: quoniam
speciosiorem fecit eum Deus. Distat conditio angeli
a conditione hominis. Homo enim ad Dei similitudinem
conditus est. Archangelus vero qui lapsus
est, signaculum Dei similitudinis appellatus est,
testante Domino per Ezechiel: Tu signaculum similitudinis
Dei, plenus sapientia, perfectus decore, in
deliciis paradisi Dei fuisti. Quanto | null | 9487dd9a-bc76-45ab-861f-a8b9f3beb470 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
enim subtilior est
ejus natura, tanto plenius exstitit ad similitudinem
divinae veritatis expressam. Prius de coelo cecidisse
diabolum constat, quam homo conderetur. Nam mox
ut factus est, in superbiam erupit, et praecipitatus de
coelo est. Nam juxta Veritatis testimonium, ab initio
mendax fuit, et in veritate non stetit, quia statim
ut factus est, cecidit. Fuit quidem in veritate
conditus, sed non stando confestim a veritate est
lapsus. Uno superbiae lapsu, dum Deo per tumorem
se conferunt, et homo cecidit, et diabolus. Sed homo
reversus est ad poenitentiam, dum se inferiorem esse
cognoscit. Diabolus vero non solum in hoc contentus,
quod se Deo aequalem existimans cecidit, insuper
etiam superiorem Deo se dicit, secundum apostoli
dicta, qui ait de Antichristo: Qui adversatur, et
extollitur supra omne quod dicitur Deus, aut quod
colitur. Diabolus ideo jam non petet veniam: quia
non compungitur ad poenitentiam. Membra vero ejus
saepe per hypocrisin deprecantur, quod tamen pro
mala conscientia adipisci non merentur. Discat
humana miseria, quod ea causa citius provocetur
Deus praestare veniam, dum infirmo compatitur
homini: quia ipse homo traxit ex parte inferiori
infirmitatem peccandi, hoc est, ex carne, qua inclusa
anima detinetur. Apostatae angeli ideo veniam
non habent: quia carnalis fragilitatis nulla infirmitate
gravati sunt ut peccarent. Homines autem
post peccatum idcirco revertuntur ad veniam,
propter quod ex lutea materia pondus traxerunt
infirmitatis, ideoque pro infirma carnis conditione,
reditus patet homini ad salutem. Sicut et Psalmus
dicit: Ipse scit figmentum nostrum. Memento, Domine,
quod terra sumus; et iterum: Memorare, inquit, quae
sit mea substantia. Postquam apostatae angeli ceciderunt,
reliqui perseverantiam aeternae beatitudinis solidati
sunt. Unde et post coeli creationem in principio
repetitur: Fiat firmamentum, et vocatum est
firmamentum coelum; nimirum ostendens, quod
post angelorum ruinam, hi qui permanserunt, firmitatem
meruerunt aeternae perseverantiae et beatitudinis,
quam antea minus acceperant: post diaboli
dejectionem, angelorum sanctorum collatam sanctitatis
perseverantiam, et beatitudinem quam minus
acceperant; unde oportet cognosci quod malorum
iniquitas, sanctorum serviat humilitati: quia unde
mali corruunt, inde boni proficiunt. Bonorum angelorum
numerus, qui post ruinam angelorum malorum est
diminutus, ex numero electorum omnium supplebitur,
qui numerus soli Deo est cognitus. Inter angelos distantia
potestatum est, et pro graduum dignitate, ministeria
eisdem sunt distributa. Aliisque alii praeferuntur tam
culmine potestatis, quam scientia virtutis. Subministrant
igitur alii aliorum praeceptis, atque obediunt
jussis. Unde ad prophetam Zachariam angelus
angelum mittit, et quaecunque annuntiare debeat
praecipit. Novem esse distinctiones vel ordines angelorum
sacrae Scripturae testantur, id est, angeli,
archangeli, throni, dominationes, virtutes, principatus,
potestates, cherubin, et seraphin. Horum
ordinum numerum etiam Ezechiel propheta describit
sub totidem nominibus lapidum, cum de primatu
apostatae angeli loqueretur: Omnis, inquit, lapis
operimentum tuum, sardius, et topazius, et jaspis,
chrysolythus, et onyx, et berillus, saphyrus, carbunculus,
et smaragdus. Quo numero lapidum, ipsi
ordines designati sunt angelorum. Quos apostata
angelus ante lapsum quasi in vestimento ornamenti
sui affixos habuit: ad quorum comparationem
dum se clariorem cunctis aspexit, confestim intumuit,
et cor suum ad superbiam elevavit. Angeli
semper in Deo gaudent, non in se. Malus vero inde
est diabolus, quia non quae Dei, sed quae sua sunt
requisivit. Nulla autem major iniquitas quam non
in Deo, sed in se velle quempiam gloriari. Angeli
vero Dei cognoscunt omnia antequam in re fiant: et
quae apud homines adhuc futura sunt, angeli jam
revelante Deo noverunt. Praevaricatores angeli, etiam
sanctitate amissa, non tamen amiserunt vivacem
creaturae angelicae sensum. Triplici enim modo praescientiae
acumine vigent, id est, subtilitate naturae,
experientia temporum, revelatione superiorum potestatum.
Quoties Deus quocunque flagello huic
mundo irascitur, ad ministerium vindictae apostatae
angeli mittuntur: qui tamen divina potestate coercentur,
ne tantum noceant, quantum cupiunt. Boni
autem angeli ad ministerium salutis humanae deputati
sunt: ut curas administrent mundi, et regant
omnia jussu Dei, testante Apostolo: Nonne omnes,
inquit, sunt administratorii spiritus, in ministerium
missi, propter eos qui haereditatem capiunt salutis? | null | 4626ec00-e9da-4d98-9893-1b24baa60070 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Angeli corpora in quibus hominibus apparent in superno
aere sumunt, solidamque speciem ex coelesti elemento
inducunt, per quam humanis obtutibus manifestius
demonstrentur. Singulae gentes praepositos angelos
habere creduntur, quod ostenditur testimonio
angeli Danieli loquentis: Ego, inquit, veni, ut nunciarem
tibi, sed princeps regni Persarum restitit mihi.
Et post alia: Non est qui me adjuvet, nisi Michael
princeps vester. Item omnes homines angelos habere
probantur, loquente Domino in Evangelio:
Amen dico vobis: quia angeli eorum semper vident
faciem Patris mei, qui in coelis est. Unde et Petrus
in Actibus apostolorum, cum pulsarent januam,
dixerunt intus apostoli: Non est Petrus, sed Angelus
ejus est. Si Deum angeli contuentur, et vident,
cur Petrus apostolus dicit: In quem desiderant angeli
Dei conspicere? Item si eum non contuentur
nec vident, quomodo juxta sententiam Domini: Angeli
eorum semper vident faciem Patris mei qui in
coelis est? Sed bene utrumque est. Nam veraciter
credimus quod Deum angeli, et vident, et videre desiderant:
et habent, et habere festinant: et amant,
et amare nituntur. Si enim sic videre desiderant ut
effectu desiderii non perfruantur, desiderium hoc
necessitatem habet, et necessitas ista poenalis est.
Sed beatis angelis omnis poena longe est: quia nunquam
simul poena et beatitudo conveniunt. Rursum,
si eos dicimus Dei visione satiari, satietas
fastidium habere solet, et scimus illos Dei visionem
quam et desiderant, fastidire non posse. Quid ergo
est, nisi ut miro modo simul utrumque credamus,
quia et desiderant et satiantur? Sed desiderant sine
labore, et satiantur sine fastidio. Ne enim sit in desiderio
necessitas, desiderantes satiantur. Et iterum:
Ne sit satietate fastidium, satiari desiderant.
Vident enim angeli faciem Patris per satietatem, sed
quia satietas ista fastidium nescit, angeli desiderant
in eo prospicere semper. Ubicunque in Scripturis
sanctis pro Deo angelus ponitur: non Pater,
non Spiritus sanctus, sed pro incarnationis dispensatione
solus Filius intelligitur. Ante Dominicae incarnationis
adventum, discordia inter angelos et
homines fuit. Veniens autem Christus, pacem in se
angelis et hominibus fecit. Eo quippe nato, clamaverunt
angeli in terra: Pax hominibus bonae voluntatis.
Per incarnationem igitur Christi, non solum
Deo reconciliatus est homo: verum etiam pax
inter angelos et homines reformata est. Discordia
igitur ante adventum Christi angelorum et hominum
fuisse per id maxime agnoscitur, quod salutati in
Veteri Testamento ab hominibus angeli, despiciunt
resalutari ab eis. Quod in Novo Testamento a Joanne
factum, non solum reverenter angelus suscipit,
verum etiam ne faciat interdicit. Ab hoc homo in
Veteri Testamento despicitur, nec resalutatur ab
angelo, eo quod homo adhuc nondum transisset in
Deo. Suscipitur autem homo a Deo, et reverenter
salutatur ab angelo. Nam et Mariam angelus legitur
salutasse, et Joanni angelum salutanti, ab eodem
angelo dicitur: Vide ne feceris, conservus enim
tuus sum, et fratrum tuorum. Per quod agnoscitur,
per incarnationem Dominicam, pacem hominibus
fuisse, et angelis, redditam.
CAP. 55.-- #Quod supernorum civium numerus, et finitus sit, et infinitus.@#
( #Gregor. in suis Moral.@# ) Supernorum civium numerus
et infinitus, et definitus exprimitur, ut qui
Deo est numerabilis, esse nobis innumerabilis demonstretur,
quamvis aliud est assistere, aliud ministrare.
Assistunt enim illae procul dubio potestates,
quae ad quaedam hominibus nuncianda non exeunt.
Ministrant vero hi qui ad explenda officia nunciorum
veniunt, sed tamen ipsi quoque a contemplatione ab
intimis non recedunt. Et quia plures sunt qui ministrant
quam hi qui principaliter assistunt, assistentium
numerus quasi definitus, ministrantium
vero infinitus ostenditur. Angelicos vero spiritus
recte Dei milites dicimus: quia decertare eos contra
potestates aerias non ignoramus. Quae tamen
certamina non labore, sed imperio peragunt: quia
quidquid agendo contra immundos spiritus appetunt,
ex adjutorio cuncta regentis possunt.
CAP. 56.-- #Quod omnis culpa ante discessum oblationis munere solvatur.@#
( #Ex dialog. Greg.@# ) Sed neque hoc silendum existimo,
quod actum in meo monasterio ante hoc triennium
reminiscor. Quidam namque monachus, Justus
nomine, medicinae arte imbutus fuit, qui mihi in eodem
monasterio constituto, sedulo obsequio, atque
in | null | e465a933-65f5-4890-a4c2-35e711f9aabe | latin_170m_raw | null | None | None | None |
assiduis aegritudinibus meis excubare consuevit.
Hic itaque languore corporis praeventus, ad extrema
deductus est. Cui in ipsa molestia sua frater
germanus, nomine Copiosus, serviebat. Qui ipse
quoque nunc in hac urbe per eamdem medicinae artem,
temporalis vitae stipendia sectatur. Sed praedictus
Justus, cum jam se ad extrema pervenisse
cognovisset, eidem fratri suo Copioso, quia occultos
tres aureos haberet, innotuit. Quod nimirum fratribus
non potuit celari, sed subtiliter indagantes,
atque illius omnia medicamenta perscrutantes, eosdem
tres aureos in medicamine absconsos invenerunt.
Quod mox ut mihi nunciatum est, tantum malum
de fratre qui nobiscum communiter vixit, aequanimiter
ferre non valui: quippe quia ejusdem monasterii
semper regula fuit ut cuncti fratres ita communiter
viverent, quatenus eis singulis nulla habere
propria liceret. Tunc nimio moerore percussus, cogitare
coepi, vel quod ad purgationem morientis facerem,
vel quod in exemplo viventibus fratribus
providerem. Precioso igitur ejusdem monasterii praeposito
ad me accito, dixit: Vade, et nullus ex fratribus
se ad eum morientem jungat, nec sermonem
consolationis ex cujuslibet eorum ore percipiat, sed
cum in morte constitutus fratres quaesierit, ei suus
frater carnalis dicat: quia pro solidis quos occulte
habuit, a cunctis fratribus abominatus sit, ut saltem
in morte de culpa mentem amaritudo transverberet,
atque a peccato quod perpetravit purget. Cum vero
mortuus fuerit, corpus illius cum fratrum corporibus
non ponatur, sed quolibet fossam in sterquilinio
facite, in eo corpus ejus projicite, ibique super eum
tres aureos quos reliquit jactate, simul omnes clamantes,
Pecunia tua tecum sit in perditione, et sic
eum terra operite. In quibus utrisque rebus unam
morienti, alteram vero volui viventibus fratribus
prodesse, ut et illum amaritudo mortis a culpa solubilem
faceret, et istos avaritiae tanta damnatio misceri
in culpa prohiberet. Quod ita factum est. Nam
cum idem pervenisset ad mortem, et anxie quaereret
se fratribus commendare, nullusque ei ex fratribus
applicare et loqui dignaretur, ei carnalis frater, cur
ab omnibus esset abominatus, innotuit. Qui protinus
de reatu vehementer gemuit, atque in ipsa tristitia
e corpore exivit. Qui ita sepultus est, ut dixi.
Sed fratres omnes eadem sententia perturbati, coeperunt
singuli extrema quaeque, et vilia, et quae eis
semper habere regulariter licuerat, ad medium proferre,
vehementerque formidabant, ne quid apud se
esset, unde reprehendi potuissent. Cum vero post
mortem ejus triginta jam essent dies ejus evoluti,
coepit animus meus defuncto fratri compati, ejusque
cum dolore gravi supplicia pensare, et si quid esset
ereptionis ejus in remedium quaerere. Tunc evocato
ad me Precioso eodem monasterii nostri praeposito,
dixit tristis: Diu est, quod frater ille qui defunctus
est in igne cruciatur, debemus ei aliquid charitatis
impendere, et eum in quantum possumus, ut eripiatur
adjuvare. Vade itaque et ab hodierna die diebus
triginta continuis offerre pro eo sacrificium stude,
et nullus omnino praetermittatur dies, quo pro absolutione
illius salutaris hostia non immoletur. Qui
protinus abscessit, et paruit. Nobis autem alia curantibus,
atque evolutos dies non numerantibus, idem
frater qui defunctus fuit, nocte quadam fratri suo
germano Copioso per visionem apparuit. Quem ille
cum vidisset, inquisivit dicens: Quid est, frater?
Quomodo es? Cui ille respondit: Nunc usque male
fui, modo jam bene sum: quia hodie communionem
recepi. Quod idem Copiosus pergens, protinus fratribus
in monasterio indicavit. Fratres vero sollicite
computabant dies, et repererant quod ipse dies exstitit,
quo pro eo trigesima oblatio fuit impleta. Cumque
et Copiosus nesciret, quid pro eo fratres agerent,
et fratres ignorassent quod de illo Copiosus vidisset,
uno eodemque tempore dum cognovit ille
quod isti ignorant, atque isti cognoscebant quod
ille vidit, concordantes simul visionem et sacrificium,
res aperte claruit, quia frater qui defunctus
fuit per salutarem hostiam supplicium evasit.
CAP. 57.-- #Quod sacra oblatio post mortem animabus prodesse possit, si non sunt culpae indissolubiles.@#
( #Ex dialog. Gregor.@# ) Si culpae post mortem insolubiles
non sunt, multorum solet animas etiam post
mortem sacra oblatio hostiae salutaris adjuvare, ita
ut hoc nonnunquam ipsae defunctorum animae expetere
videantur. Nam praedictus Felix episcopus, a
quodam venerabilis vitae presbytero qui usque ante
biennium vixit | null | dd31120e-593d-42c4-adc3-01252ca5415d | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, et in dioecesi Centumcellensis urbis
habitavit, atque Ecclesiae beati Joannis, quae in loco,
qui Tauriana dicitur, sita est, praeerat, cognovisse se
asserit: quod idem presbyter in eo loco in quo aquae calidae
vapores nimios faciunt, quoties necessitas corporis
exegit, lavari consuevit. Ubi dum die quadam fuisset
ingressus, invenit quemdam incognitum virum, ad
suum obsequium paratum, qui sibi de pedibus calceamenta
abstraheret, vestimenta susciperet, et exeunti
a calore sabana praeberet, atque omne ministerium
cum magno famulatu perageret. Cumque hoc saepius
fecisset, idem presbyter die quadam ad balnea iturus,
intra semetipsum cogitans, dixit: Viro illi qui mihi solet
tam devotissime ad lavandum obsequi, ingratus apparere
non debeo, sed aliquid me necesse est ei pro munere
portare. Tunc duas secum oblationum coronas
detulit. Qui mox, ut pervenit ad locum, hominem
invenit: atque ex more ejus obsequio in omnibus
usus est. Lavit itaque, et cum jam vestitus voluisset
egredi, hoc quod secum detulit obsequenti sibi viro
pro benedictione obtulit, petens ut benigne susciperet
quod ei charitatis gratia offerret. Cui ille moerens,
afflictusque respondit: Mihi ista quare das,
Pater? Iste panis sanctus est, et ego hunc manducare
non possum. Me etenim quem vides, aliquando
loci hujus dominus fui, sed pro culpis meis hic post
mortem deputatus sum. Si autem mihi praestare vis,
omnipotenti Deo pro me offer hunc panem, ut pro
peccatis meis intervenias: et tunc exauditum te esse
cognosce, cum huc ad luendum veneris, et me minime
inveneris. In quibus verbis disparuit, et is qui
esse homo videbatur, evanescendo innotuit, quia
spiritus fuit. Idem vero presbyter, hebdomada continua
sese pro eo in lacrymis afflixit, salutarem quotidie
hostiam obtulit, et reversus postea ad balneum,
eum minime invenit. Qua ex re, quantum prosit
animabus immolatio sacrae oblationis ostenditur:
quando hanc et ipsi mortuorum spiritus a viventibus
petunt, et signa indicant quibus per eam absoluti
videantur.
CAP. 58.-- #Quod beatius sit quemque liberum hinc exire, quam post mortem libertatem quaerere.@#
( #Gregorius in suo dialogo dicit:@# ) Cunctis ostenditur
quia si insolubiles culpae fuerint, ad absolutionem
prodesse minime etiam mortuis victima sacrae oblationis
possit. Sed sciendum est, quia illis sacra
victima mortuis prosit, qui hic vivendo obtinuerint
ut eos etiam post mortem bona adjuvent quae hic
pro ipsis ab aliis fiunt. Inter haec autem pensandum
est, ut tutior via sit, ut bonum quod quisque post
mortem sperat agi per alios, agat dum vivit ipse per
se. Beatius quippe est liberum exire, quam post
vincula libertatem quaerere.
CAP. 59.-- #Quod nullus debeat rogare pro peccato, quod est ad mortem.@#
( #Gregorius in suis Moralibus.@# ) Peccatum quippe
usque ad inferos ducitur quod ante finem vitae
praesentis per correctionem ac poenitentiam non
emendatur. De quo videlicet peccato per Joannem
dicitur: Est peccatum ad mortem, non pro illo dico,
ut roget quis. Peccatum namque ad mortem est:
quia scilicet peccatum quod hic non corrigitur, ejus
venia frustra postulatur. De hoc adhuc subditur:
Obliviscatur ejus misericordia. Omnipotentis Dei
misericordia oblivisci ejus dicitur, qui omnipotentis
Dei justitiam fuerit oblitus. Quisquis eum nunc
justum non timet, post invenire non valet misericordem.
CAP. 60.-- #Ut omnes animae electorum credendae sint esse in coelo, et iniquorum animae in inferno.@#
( #Ex dialogo Gregorii. Petrus interrogat. Responsio
Gregorii.@# ) Inquisitioni meae jam video sufficienter
satisfactum, sed hoc est adhuc quod quaestione animum
pulsat. Quia cum superius dictum sit esse jam
sanctorum animas in coelo, restat procul dubio, ut
iniquorum quoque animae esse non nisi in inferno
credantur, et quid de hac re habeat veritas ignoro.
Nam humana aestimatio non habet, peccatorum animas
posse ante judicium cruciari.--Si esse sanctorum
animas in coelo sacri eloquii satisfactione credidisti,
oportet ut per omnia esse credas iniquorum animas
in inferno: quia ex retributione aeternae justitiae, ex
qua jam justi gloriantur, necesse est per omnia, ut
injusti crucientur. Nam sicut electos beatitudo laetificat,
ita credi necesse est quod a die exitus sui
ignis reprobos exurat.
CAP. 61.-- #Quod sicut finis | null | d5f46ca3-76fb-4525-ac1e-0199f28b03fe | latin_170m_raw | null | None | None | None |
non est gaudio bonorum, sic finis non est tormentis malorum.@#
( #Ex dialog. Gregorii. Inter. Petr. Gregorii responsio.@# )
Nunquid nam, quaeso te, dicimus eos, qui semel
illic mersi fuerint, semper arsuros?--Constat nimis,
et incunctanter verum esse: quia sicut finis non est
gaudio bonorum, ita finis non est tormentis malorum.
Nam cum Veritas dicat: Ibunt hi in supplicium
aeternum, justi autem in vitam aeternam: quia verum
est quod promisit, falsum proculdubio non erit quod
minatus est Deus.
CAP. 62.-- #Quod ita non sit, ut quidam affirmant, quod Deus ob hoc minatus sit aeternam poenam peccantibus, ut corrigeret a malis.@#
( #Ex dialog. Gregorii. Petrus interrogat. Gregorii responsio.@# )
Quid si quis dicat, idcirco Deus peccantibus
aeternam poenam minatus est, ut eos a peccatorum
perpetratione compesceret?--Si falsum est quod minatus
est, ut ab injustitia corrigeret, etiam falsa est
pollicitus, ut ad justitiam provocaret. Sed quis hoc
dicere, vel insanus praesumat? Et si minatus est
quod non erat impleturus, dum asserere eum misericordem
volumus, fallacem, quod nefas est dicere,
praedicare compellimur.
CAP. 63.-- #Cur peccata quae cum fine perpetrata sunt, sine fine puniantur.@#
( #Ex eodem. Petr. int. Greg. resp.@# ) Scire velim quomodo
justum sit, ut culpa quae cum fine perpetrata
est, sine fine puniatur.--Hoc recte diceretur, si districtus
judex non corda hominum, sed facta pensaret.
Iniqui enim ideo cum fine deliquerunt, quia
cum fine vixerunt. Nam voluissent utique, si potuissent,
sine fine vivere, ut potuissent sine fine peccare.
Ostendunt enim, quia in peccato vivere semper cupiunt,
qui nunquam desinunt peccare, dum vivunt.
Ad magnam ergo justitiam judicantis pertinet, ut nunquam
careant supplicio qui in hac vita nunquam
voluerunt carere peccato.
CAP. 64.-- #Quod Deus pius sit, et non pascatur cruciatu miserorum, justus autem, et ideo non sedetur in perpetuum ab iniquorum ultione.@#
( #Ex eodem. Petr. int. Greg resp.@# ) Sed nullus justus
crudelitate pascitur, et delinquens servus a justo
domino idcirco caedi praecipitur, ut a nequitia corrigatur.
Ad hoc enim vapulat, ut emendare debeat.
Iniqui autem gehennae igni traditi, si ad correctionem
nunquam veniant, quo fine semper ardebunt?--Omnipotens
Deus, quia pius est, miserorum cruciatu
non pascitur: quia autem justus est, ab iniquorum
ultione in perpetuum non sedatur. Sed
iniqui omnes aeterno supplicio deputati, sua quidem
iniquitate puniuntur, et tamen ad aliquid ardebunt,
scilicet, ut justi omnes, et in Deo videant gaudia
quae percipiunt, et in illis respiciant supplicia quae
evaserunt, quatenus in aeternum tanto magis divinae
gratiae debitores se esse cognoscant, quanto in aeternum
mala puniri conspiciunt quae ejus adjutorio
vicerunt.
CAP. 65.-- #De hoc, si ante restitutionem corporum animae justorum in coelum recipiantur.@#
( #Ex eodem. Petr. int. Greg. resp.@# ) Placet quod dicis:
sed velim nosse, si nunc ante restitutionem corporum
in coelum recipi valeant animae justorum.--Hoc
namque de omnibus justis fateri non possumus, neque
de omnibus negare. Nam sunt quorundam justorum
animae, quae a coelesti regno quibusdam adhuc mansionibus
differuntur. In quo dilationis damno,
quid aliud innuitur, nisi quod perfectae justitiae aliquid
minus habuerunt? Et tamen luce clarius constat
quia perfectorum justorum animae, mox ut hujus
carnis claustra exeunt, in coelestibus sedibus recipiuntur.
Quod et ipsa per se Veritas testatur, dicens:
Ubicunque fuerit corpus, illuc congregabuntur aquilae:
quia ubi ipse Redemptor noster est corpore,
illuc procul dubio colliguntur et animae justorum.
Et Paulus dissolvi desiderat, et cum Christo esse.
Qui ergo Christum esse in coelis non dubitat, nec
Pauli animam esse in coelo negat. Qui etiam de
dissolutione sui corporis, atque habitatione patriae
coelestis dicit: Scimus quia si terrestris domus nostra
hujus habitationis dissolvatur, quod aedificationem
habemus ex Deo, domum non manufactam,
sed aeternam in coelis.
CAP. 66.-- #Quod justi, in die judicii, animarum simul et corporum gloria laetabuntur.@#
( #Ex | null | 4e13d904-6b1e-4c88-aff3-16da0a4a6982 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
eodem. Petr. int. Greg. resp@# ) Si igitur nunc in
coelo sunt animae justorum, quid est hoc quod in
die judicii pro justitiae suae retributione recipiunt?--Hoc
in eis nimirum crescit in judicio, quod nunc
animarum sola, postmodum vero corporum beatitudine
perfruantur, ut in ipsa quoque carne gaudeant,
in qua dolores pro Domino cruciatusque
pertulerunt. Pro hac quippe geminata eorum gloria
scriptum est: In terra sua duplicia possidebunt.
Hinc etiam ante resurrectionis diem de sanctorum
animabus scriptum est: Datae sunt illis singulae stolae
albae, et dictum est illis ut requiescerent tempus
adhuc modicum, donec impleatur numerus conservorum,
et fratrum eorum. Qui itaque nunc singulas
acceperunt, in judicio binas stolas habituri sunt:
quia modo animarum res tantummodo agitur, tunc
autem animarum simul et corporum gloria laetabuntur.
CAP. 67.-- #De hoc, si boni bonos in regno, vel si mali malos in supplicio agnoscant.@#
( #Ex eodem. Petr. int. Greg. resp@# ) Nosse vellem, si
boni bonos in regno, vel mali malos in suppliciis
agnoscant.--Hujus rei sententia in verbis est dominicis,
quam jam superius protulimus, luce clarius
demonstrata. In quibus cum dictum esset: Homo
quidam erat dives, et induebatur purpura et bysso,
et epulabatur quotidie splendide: et erat quidam
mendicus nomine Lazarus, qui jacebat ad januam
ejus ulceribus plenus, cupiens saturari de micis quae
cadebant de mensa divitis, et nemo illi dabat; sed
et canes veniebant, et lingebant ulcera ejus; subjunctum
est, quod Lazarus mortuus portaretur ab
angelis in sinum Abrahae, et mortuus dives sepultus
est in inferno. Qui elevans oculos suos, cum esset
in tormentis, vidit Abraham a longe, et Lazarum in
sinu ejus, et ipse clamans, dixit: Pater Abraham,
miserere mei, et mitte Lazarum, ut intingat extremum
digiti sui in aquam, ut refrigeret linguam meam.
Cui Abraham dicit: Fili, recordare, quia recepisti
bona in vita tua, et Lazarus similiter mala. Dives
autem de seipso jam spem salutis non habens, ad
promerandam suorum salutem convertitur, dicens:
Rogo te, pater, ut mittas eum in domum patris mei:
habeo enim quinque fratres, ut testetur illis, ne et
ipsi veniant in locum hunc tormentorum. Quibus
verbis aperte declaratur quia et boni bonos, et
mali agnoscant malos. Si igitur Abraham Lazarum
minime recognosceret, nequaquam ad divitem positum
in tormentis de transacta ejus contritione loqueretur,
dicens: Quod mala receperit in vita sua.
Et si mali malos non recognoscerent, nequaquam
dives in tormentis positus fratrum suorum etiam
absentiam meminisset. Quomodo enim praesentes
non posset agnoscere, qui etiam pro absentium memoria
curavit exorare? Qua in re illud quoque ostenditur,
quod nequaquam ipse requisisti: quia et boni
malos, et mali cognoscunt bonos. Nam et dives ab
Abraham cognoscitur, cum dictum est: Recordare,
quia recepisti bona in vita tua: et electus Lazarus
a reprobo est divite cognitus, quem mitti precatur
ex nomine, dicens: Mitte Lazarum, ut intingat
extremum digiti sui in aquam, ut refrigeret linguam
meam. In qua videlicet cognitione utriusque
partis cumulus retributionis excrescit, et ut boni amplius
gaudeant: quia secum eos laetari conspiciunt,
quos amaverunt: et mali dum cum eis torquentur,
quos in hoc mundo despecto Deo dilexerunt, eos non
solum sua, sed etiam eorum poena consumat. Fit
autem in electis quiddam mirabilius: quia non solum
eos cognoscunt quos in hoc mundo noverunt,
sed velut visos ac cognitos recognoscunt bonos, quos
nunquam viderunt. Nam cum antiquos patres in illa
aeterna haereditate viderint, eis incogniti per visionem
non erunt, quos in opere semper noverunt. Quia
enim illic omnes communi claritate Deum conspiciunt,
quid est quod ibi nesciant, ubi scientem omnia
sciunt? Nam quidam noster et vitae venerabilis vir,
religiosusque vaide et laudabilis, cum ante triennium
moreretur, sicut religiosi alii, qui praesentes
fuerunt, testati sunt, in hora sui exitus Jonam
prophetam, Ezechielem quoque et Danielem coepit
aspicere. Quos dum venisse ad se diceret, et depressis
luminibus eis reverentiae obsequium praeberet,
ex carne eductus est. Qua in re aperte datur intelligi,
quae erit in illa incorruptibili | null | f2138c1b-2857-44ab-8cd8-80ab62191d9d | latin_170m_raw | null | None | None | None |
vita notitia, si vir iste
adhuc in carne corruptibili positus, prophetas sanctos,
quos nimirum nunquam vidit, agnovit. Solet
autem plerumque contingere, ut egressura anima
eos etiam recognoscat cum quibus pro aequalitate
culparum, vel etiam praemiorum, in una est mansione
deputanda: quod multi in eo exitu vident, qui
aut in regno aut in supplicio pares habebuntur.
CAP. 68.-- #De hoc, si ignis purgatorius credendus sit, qui post mortem animas a peccatis expurget.@#
( #Ex eodem. Petr. int. Greg. resp.@# ) Discere vellem si
post mortem ignis purgatorius esse credendus est.--In
Evangelio Dominus dicit: Ambulate, dum lucem
habetis. Per prophetam quoque ait: Tempore accepto
exaudivi te, et in die salutis adjuvi te. Quod
Paulus apostolus exponens, dixit: Ecce nunc tempus
acceptabile, etc. Salomon quoque ait: Quodcunque
potest manus tua facere, instanter operare: quia nec
opus, nec ratio, nec scientia, nec sapientia erit apud
inferos, quo tu properas. David quoque ait: Quoniam
in saeculum misericordia ejus. Ex quibus nimirum
sententiis constat quia qualis hinc quisque egreditur,
talis in judicio praesentatur. Sed tamen de quibusdam
levibus culpis esse ante judicium purgatorius
ignis credendus est, eo quod Veritas dicit:
quia si quis in Spiritum sanctum blasphemiam dixerit,
nec in hoc saeculo remittetur ei, neque in
futuro. In qua sententia datur intelligi, quasdam
culpas in hoc saeculo, quasdam vero in futuro posse
relaxari. Quod enim de uno negatur, consequenter
intellectus patet quia de quibusdam conceditur.
Sed tamen, ut praedixi, hoc de parvis minimisque
peccatis fieri posse credendum est: sicut
est assiduus otiosus sermo, immoderatus risus, vel
peccatum curae rei familiaris: quae vix sine culpa ab
ipsis agitur, qui culpas qualiter declinari debeant
sciunt, aut non in gravibus rebus error ignorantiae,
quae cuncta etiam post mortem gravant, si adhuc
in hac vita positis minime fuerint relaxata. Nam et
cum Paulus dicat Christum esse fundamentum,
atque subjungat: Si quis superaedificaverit super hoc
fundamentum, aurum et argentum, lapides pretiosos,
ligna, foenum, stipulam, uniuscujusque opus
quale sit ignis probabit; si cujus opus arserit detrimentum
patietur, ipse autem salvus erit, sic tamen
quasi per ignem; quamvis hoc de igne tribulationis
in hac nobis vita adhibito possit intelligi, attamen si
quis haec de igne futurae purgationis accipiat, pensandum
sollicite est: quia illum dixit posse per
ignem salvari, non qui super hoc fundamentum ferrum,
aes, vel plumbum aedificat, id est peccata majora,
et idcirco duriora, atque jam tunc insolubilia;
sed ligna, foenum, stipulam, id est peccata minima
atque levissima, quae ignis facile consumit. Hoc
tamen sciendum est: quia illic saltem de minimis
nil quisque purgationis obtinebit, nisi bonis hoc
actibus in hac adhuc vita positus, ut illic obtineat,
promereatur.
CAP. 69.-- #Quod unus sit gehennae ignis, sed non uno modo omnes cruciet.@#
( #Ex eodem Petr. int. Greg. resp.@# ) Quaeso te, unus esse
gehennae ignis credendus est, an quanta peccatorum
diversitas fuerit, tanta quoque et ipsa aestimanda sunt
incendia esse praeparata?--Unus quidem est gehennae
ignis, sed non uno modo omnes cruciat peccatores.
Uniuscujusque etenim quantum exigit culpa, tantum
illic sentietur poena. Nam sicut in hoc mundo sub
uno sole multi consistunt, nec tamen ejusdem solis
ardorem aequaliter sentiunt: quia alius plus aestuat,
atque alius minus, ita illic in uno igne non unus
est modus incendii: quia quod hic diversitas corporum,
hoc illic agit diversitas peccatorum; ut et
ignem non dissimilem habeant, et tamen eosdem
singulos dissimiliter exuret.
CAP. 70.-- #Quot genera sint oblationis pro defunctis facienda.@#
( #Ex dictis August.@# ) Quatuor genera sunt oblationis.
Pro valde bonis, gratiarum actiones sunt, hoc
est, Deo gratias agunt: quia bene vixerunt. Pro non
valde bonis, ut plena remissio fiat. Pro non valde
malis propitiationes sunt, ut tolerabilior fiat damnatio.
Pro valde malis, non adjumenta mortuorum,
sed tantum consolationes vivorum sunt.
CAP. 71.-- #Cur sanctorum animae pro inimicis suis non orent, quando | null | d1d18839-741b-411c-a434-73a41fea73c5 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
eos in igne aeterno ardere prospexerint.@#
( #Ex eodem. Petr. int. Greg. resp.@# ) Et ubi est quod
sancti sunt, si pro inimicis suis quos tunc ardere
viderint, non orabunt?--Quibus utique dictum est:
Pro inimicis vestris orate. Orant pro inimicis suis eo
tempore quo possunt ad fructuosam poenitentiam
eorum corda convertere, atque ipsa conversione
salvare. Quid enim aliud pro inimicis suis orandum
est, nisi hoc quod ait Apostolus: Ut det illis Deus
poenitentiam ad cognoscendam veritatem, et resipiscant
a diaboli laqueis, a quo captivi tenentur ad
ipsius voluntatem? Et quomodo pro illis tunc orabitur,
qui jam nullatenus possunt ad justitiae opera ab
iniquitate commutari? Eadem itaque causa est cur
non oretur tunc pro hominibus aeterno igne damnatis,
quae nunc etiam causa est, ut non oretur pro
diabolo, angelisque ejus aeterno supplicio deputatis.
Quae nunc etiam causa est ut non orent sancti homines,
pro hominibus in fidelibus impiisque defunctis:
nisi quia de eis quos utique deputatos aeterno
supplicio jam noverint, ante illum judicis justi conspectu
orationis suae meritum cassari refugiunt?
Quod si nunc quoque viventes justi, mortuis et
damnatis injustis minime compatiuntur, quando
adhuc aliquid judicabile de sua carne sese perpeti
etiam ipsi noverint: quanto districtius tunc iniquorum
tormenta respiciunt, quando ab omni vitae corruptione
exuti, ipsi jam justitiae vicinius atque
arctius inhaerebunt? Sic quippe eorum mentes, per
hoc quod justissimo Judici inhaerent, jus districtionis
absorbet, ut omnino eis non libeat, quidquid ab
illius aeternae regulae subtilitate discordat.
CAP. 72.-- #Quod duobus modis vita dicatur, duobus etiam mors intelligatur.@#
( #Ex eodem. Petr. int. Greg. resp.@# ) Non est jam quod
responderi debeat apertae rationi. sed haec nunc
quaestio mentem movet, quomodo anima immortalis
dicitur, dum constat quod in perpetuo igne moriatur.--Quia
duobus modis vita dicitur, duobus etiam
modis mors debet intelligi. Aliud est namque quod
in Deo vivimus, aliud vero quod in hoc quod conditi
vel creati sumus, id est, aliud beate vivere, et
aliud essentialiter. Anima itaque, et mortalis esse
intelligitur, et immortalis. Mortalis quippe, quia
beate vivere amittit; immortalis autem, quia essentialiter
vivere nunquam desinit: et naturae suae
vitam perdere non valet, nec cum in perpetua fuerit
morte damnata. Illic enim posita beate esse perdet:
et esse non perdet. Ex qua re semper cogitur ut et
mortem sine morte, et defunctum sine defuncto et
finem sine fine patiatur.
CAP. 73.-- #Quod electi seu reprobi ad loca communia deducantur in tormentis.@#
( #Ex eodem. Petr. int.@# ). Quod vero sive electi seu
reprobi, quorum communis causa in opere fuerit,
ad loca etiam communia deducantur, Veritatis nobis
verba satisfacerent, etiam si exempla deessent. Ipsa
quippe Veritas propter electos in Evangelio dicit:
In domo Patris mei multae mansiones sunt. Si enim
dispar in illa beatitudine aeterna retributio non esset,
una potius mansio quam multae essent. Multae ergo
mansiones sunt, in quibus et distincti bonorum ordines
propter meritorum consortium communiter
laetentur; et tamen unum denarium omnes laborantes
accipiunt, qui multis mansionibus distinguitur:
quia et una est beatitudo quam illic percipiunt, et
dispar retributionis qualitas quam per opera diversa
consequuntur. Quae nimirum Veritas judicii sui diem
denuntians ait, Tunc dicam messoribus: Colligite
zizania, et ligate ea fasciculis ad comburendum.
Messores quippe angeli sunt; zizania in fasciculis ad
comburendum ligant, cum pares comparibus in tormentis
similibus sociant, ut superbi cum superbis,
luxuriosi cum luxuriosis, avari cum avaris, fallaces
cum fallacibus, invidi cum invidis, infideles cum
infidelibus, ardeant. Cum ergo similes in culpa, ad
tormenta similia adducantur, qui eos locis poenalibus
angeli deputant, quasi zizaniorum fasciculos ad
comburendum ligant.
CAP. 74.-- #De hoc quod in domo Dei multae mansiones sint.@#
( #Greg. in suis Moral. dicit:@# ) In Evangelio Veritas
dicit: In domo Patris mansiones multae sunt. Sed in
eisdem multis mansionibus erit aliquo modo ipsa
retributionum diversitas concors: quia tanta vis in
illa pace nos sociat, ut quod in se quisque non acceperit,
hoc se accepisse in alio exsultet. Unde | null | 305233e1-5304-49e6-abc7-3dd1443f4197 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
et non
aeque laborantes in vinea, aeque cuncti denarium
sortiuntur. Et quidem apud Patrem mansiones multae
sunt, et tamen eumdem denarium dispares laboratores
accipiunt: quia una cunctis erit beatitudo laetitiae,
quamvis non una sit omnibus sublimitas vitae.
CAP. 75.-- #Quod illum quem semel culpa ad poenam pertrahit, misericordia ulterius ad veniam non reducat.@#
( #Greg. in suis Moral. dicit:@# ) Sicut consumitur
nubes, et pertransit, sic qui descendit ad inferos non
ascendit. Nubes quippe ad altiora suspenditur, sed
densata vento impellitur ut currat, calore solis dissipatur
ut evanescat. Sic nimirum corda sunt hominum,
quae per acceptae rationis ingenium ad alta
emigrant: impulsa autem maligni spiritus flatu,
pravis desideriorum suorum motibus huc illucque
pertrahuntur. Sed districta respectu superni judicis
quasi solis calore liquefiunt, et semel locis poenalibus
tradita, ad operationis usum ultra non redeunt.
Vir igitur sanctus elationis cursum defectumque
humani generis exprimens dicit: Sicut consumitur
nubes, et pertransit, sic qui descendit ad inferos
non ascendit. Ac si aperte loqueretur dicens: In
altum currendo deficit, qui superbiendo ad interitum
tendit. Quem si semel culpa ad poenam pertrahit,
misericordia ulterius ad veniam non reducit.
CAP. 76.-- #Quod Deus dicatur zelans, dicatur iratus, dicatur poenitens, dicatur misericors, dicatur praescius.@#
( #Greg. in suis Moral. dicit:@# ) Deus ergo quomodo
zelans est, qui in custodienda castitate nostra nullo
mentis cruciatu tangitur? Quomodo irascitur, qui in
ulciscendis vitiis nostris nulla perturbatione animi
commovetur? Quomodo est poenitens, qui id quod
semel fecerit, se fecisse nequaquam dolet? Quomodo
habet misericordiam, qui cor miserum non habet?
Quomodo est praescius, dum nulla nisi quae futura
sint praesciantur? Et scimus quia Deo nihil futurum
est, ante cujus oculos praeterita nulla sunt, praesentia
non transeunt, futura non veniunt. Quippe quia
quod nobis fuit, et erit, in ejus prospectu praesto
est: et omne quod praesens est sciri potest, potius
quam praesciri. Et tamen dicitur zelans, dicitur
iratus, dicitur poenitens, dicitur misericors, dicitur
praescius: ut quia castitatem animae uniuscujusque
custodit, humano modo zelans vocetur, quamvis
mentis cruciatu non tangitur; et quia culpas percutit,
dicitur irasci, quamvis nulla animi turbatione
moveatur; et quia ipse immutabilis, id quod voluerit
mutat, poenitere dicitur, quamvis rem mutet,
consilium non mutet. Et cum miseriae nostrae subvenit,
misericors vocatur, quamvis miseris subvenit,
et cor miserum nunquam facit. Et quia ea quae
nobis futura sunt videt, quae tantum ipsi semper
praesto sunt, praescius dicitur: quamvis nequaquam
futurum praevideat, quod praesens videt.
CAP. 77.-- #Cur Deus suos electos sic permittat mori, ut non in vita illorum ostendat cujus sanctitatis sint.@#
( #Ex eodem. Petr. int. Greg. resp.@# ) Quid est hoc, quaeso
te, quod omnipotens Deus sic permittit mori, quos
tamen post mortem cujus sanctitatis fuerint non
compatitur celari. Cum scriptum sit: Justus quacunque
morte praeventus fuerit, justitia ejus non
auferetur ab eo?--Electi qui procul dubio ad perpetuam
vitam tendunt, quid eis obest si ad modicum
dure moriantur? Et est fortasse nonnunquam eorum
culpa, licet minima, quae in eadem debeat morte
resecari. Unde fit ut reprobi quidem potestatem
contra viventes accipiant, sed illis morientibus hoc
in eis gravius vindicetur, quod contra bonos potestatem
suae crudelitatis acceperunt: sicut idem
carnifex qui eumdem venerabilem diaconem viventem
ferire permissus est, gaudere super mortuum permissus
non est. Quod sacra quoque testantur eloquia.
Nam vir Dei contra Samariam missus, quia
per inobedientiam in itinere comedit, hunc in eodem
itinere leo occidit. Sed statim illic scriptum est:
Quia stetit leo juxta asinum, et non comedit de cadavere.
Ex qua re ostenditur, quod peccatum inobedientiae
in ipsa morte fuit laxatum, quia idem leo
qui viventem praesumpsit occidere, contingere non
praesumpsit occisum. Qui enim occidendi ausum
habuit, de occisi cadavere comedendi licentiam non
accepit: quia is qui culpabilis in vita fuit, punita
inobedientia, erat jam justus ex morte. Leo ergo
qui prius peccatoris vitam necavit, custodivit postmodum
cadaver justi.
CAP. 78.-- #Quod miseris | null | a79b48b2-7954-4f18-b330-b994d1a8b408 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
mors fiat sine morte.@#
( #Gregor. in suis Moral. dicit:@# ) Fit ergo miseris
mors sine morte, finis sine defunctu: quia et mors
vivit, et finis semper incipit, et deficere defunctus
nescit. Quia igitur, et mors perimit et non extinguit,
dolor cruciat, sed nullatenus pavorem fugat, flamma
comburit, sed nequaquam tenebras decutit.
CAP. 79.-- #Quod in inferno peccatoribus ad consolationem ignis non luceat, sed ut magis torqueat.@#
( #Gregor. in suis Moral. dicit:@# ) Quamvis illic ignis
et ad consolationem non lucet, attamen ut magis
torqueat, ad aliquid lucet. Nam sequaces quosque
suos secum in tormento reprobi flamma illustrante
visuri sunt, quorum amore deliquerunt: quatenus
qui eorum vitam carnaliter contra praecepta Conditoris
amaverunt, ipsorum quoque eos interitus in
augmento suae damnationis affligat.
CAP. 80.-- #De eadem re.@#
( #Gregor. in suis Moral. dicit:@# ) Sicut ergo electis
ignis ardere novit ad solatium, et tamen ardere ad
supplicium nescit: ita e diverso gehennae flamma
reprobis, et nequaquam lucet ad consolationis gratiam,
et tamen lucet ad poenam: ut damnatorum oculis
supplicium, et nulla charitate candeat, et ad doloris
cumulum qualiter cruciantur ostendat. Quid hic
mirum, si gehennae ignem credimus habere supplicium,
simul obscuritatis et luminis? quod experimento
novimus: quia et nunc dura flamma, lucet
obscura. Tunc edax flamma comburit, quos nunc
carnalis delectatio polluit. Tunc infinite patens inferni
baratrum devorat, quos nunc inanis elatio exaltat.
Atque qui quolibet ex vitio hic voluntatem callidi
persuasoris expleverunt, tunc cum suo duce reprobi
ad tormenta perveniunt: et quamvis angelorum
atque hominum longe sit natura dissimilis, una
tamen poena implicat, quos unus in crimine reatus
ligat.
CAP. 81.-- #Quod humana anima ita immortalis sit, ut et mori possit et non possit.@#
( #Gregor. in suis Moral. dicit:@# ) Quia ergo nostrae
immortalitatis hoc tempus non ita ut male sit, sed
ita perit ut non sit, quaerendum est quid sit, quod
non ut ita non sit, sed ita perire optatur ut male
sit. Humana enim anima seu angelicus spiritus ita
immortalis est, ut mori possit: ita mortalis, ut
mori non possit. Nam beate vivere, sive per vitium,
seu per supplicium perdit: essentialiter autem vivere,
neque per vitium, neque per supplicium amittit.
A qualitate enim vivendi deficit, sed omnimodum
subsistendi interitum nec moriens sentit. Ut ergo
breviter dixerim, et immortaliter mortalis est, et
mortaliter immortalis.
CAP. 82.-- #Quod corporeus sit ignis gehennae, et non indigeat alia materia, nisi reproborum cruciatu.@#
( #Greg. in suis Moralibus dicit:@# ) Miro valde modo,
paucis verbis expressus est ignis gehennae. Ignis
namque corporeus, ut esse valeat ignis, corporeis
indiget fomentis. Qui cum necesse est ut servetur,
per congesta ligna procul dubio nutritur, nec valet
nisi succensus esse, et nisi refotus subsistere. At
contra gehennae ignis cum sit corporeus, et in se
missos reprobos corporaliter exurat, nec studio
humano succenditur, nec lignis nutritur: sed
creatus semel durat inextinguibilis, et succensione
non indiget, et ardore non caret. Bene ergo de hoc
iniquo dicitur: Devorabit eum ignis qui non succenditur:
quia Omnipotentis justitia, futurorum
praescia, ab ipsa mundi origine gehennae ignem creavit:
qui in poena reproborum esse semel incipiet,
sed ardorem suum etiam sine lignis nunquam finiet.
Sciendum vero est, quod omnes reprobi, quia et
in anima simul et carne peccaverunt, illic in anima
et carne pariter cruciantur.
CAP. 83.-- #Cur anima in corpore manens, et egrediens videri non possit.@#
Quid mirum, Petre, si egredientem animam non
vidisti, quam et manentem in corpore non vides?
Nunquidnam modo cum mecum loqueris, quia
videre in me non vales animam meam, idcirco me
esse exanimem credis? Natura quippe animae invisibilis
est, atque ita ex corpore invisibiliter
egreditur sicut in corpore invisibiliter manet. Petrus:
Sed vitam animae in corpore manentis pensare possum
ex ipsis motibus corporis: quia nisi corpori
anima adesset, ejusdem membra corporis moveri
non possent. Vita vero animae post | null | 661b1c2f-0638-4541-95a3-fb8c46b453ac | latin_170m_raw | null | None | None | None |
carnem in
quibus motibus quibusve operibus sit, non video: ut
ex rebus visibilibus esse colligam, quod videre non
possum.
CAP. 84.-- #Ut nullus dubitare debeat, ea esse invisibilia, quae Deo invisibili subministrant.@#
( #Ex dialog. Greg.@# ) Sicut vis animae vivificat et
movet corpus, sic vis divina implet quae creavit
omnia. Et alia inspirando vivificat, aliis vero tribuit
ut vivant, aliis hoc solummodo praestat ut sint.
Quia verum esse non dubitas, creantem, et regentem,
implentem, et circumplectentem, transcendentem,
et sustinentem, incircumscriptum, atque invisibilem
Deum: ita dubitare non debes, hunc invisibilia
obsequia habere. Debent quippe ea quae ministrant
ad ejus similitudinem tendere cui ministrant,
ut quae invisibili serviunt, esse invisibilia
non dubitentur. Haec autem quae esse credimus,
nisi sanctos angelos, et spiritus justorum? Sicut
ergo motum considerans corporis, vitam animae in
corpore manentis perpendis animo: ita vitam animae
exeuntis a corpore perpendere debes a summo:
quia potest invisibiliter vivere, quam oportet in
obsequio invisibilis manere. Petrus: Recte totum
dicitur: sed mens refugit credere, quod corporeis
oculis non valet videre.
CAP. 85.-- #Quod nulla visibilia videri vel cognosci possunt nisi per invisibilia.@#
( #Ex dialog. Greg.@# ) Cum Paulus dicat: Est enim
fides sperandarum substantia rerum argumentum
non apparentium: hoc veraciter dicitur credi, quod
non valet videri. Nam credi jam non potest quod
videri potest. Ut tamen te breviter reducam ad
te: nulla visibilia nisi per invisibilia videntur.
Ecce enim cuncta corporea oculus tui corporis
aspicit, nec tamen ipse corporeus oculus aliquid videret
corporeum, nisi hunc res incorporea ad videndum
acueret. Nam tolle mentem quae non videtur,
et incassum patet oculus qui videbat. Subtrahe
animam corpori, remanent procul dubio oculi in
corpore aperti. Si igitur per se videbant, cur discedente
anima nil vident? Hinc ergo intellige: quia
ipsa quoque visibilia, non nisi per invisibilia videntur.
Ponamus quoque ante oculos mentis, domum
aedificare, immensas moles levare, pendere magnas
in machinis columnas: quis, quaeso te, hoc opus
operatur? Corpus visibile quod illas moles manibus
trahit: an invisibilis anima quae vivificat corpus?
Tolle enim quod non videtur in corpore: et mox
immobilia remanent cuncta quae moveri videbantur
visibilia corpora metallorum. Qua in re pensandum
est, quia in hoc quoque mundo visibili, nihil nisi
per creaturam invisibilem disponi potest. Nam sicut
omnipotens Deus aspirando vel implendo ea quae
ratione subsistunt, ut vivificat et movet invisibilia:
ita ipsa quoque invisibilia, implendo movent atque
sensim vivificant carnalia corpora quae videntur.
Petrus: Istis, fateor, allegationibus libenter victus,
prope nulla jam esse haec visibilia compellor existimare,
qui prius in me infirmantium personas suscipiens,
de invisibilibus dubitabam. Itaque placent
cuncta quae dicis: sed tamen sicut vitam animae in
corpore manentis ex motu corporis agnosco: ita
vitam animae post corpus, apertis quibusdam rebus
attestantibus, agnoscere cupio.
CAP. 86.-- #Quod incorporeus spiritus, in inferno a corporeo igne affligatur.@#
( #Ex dialog. Gregorii.@# ) Si viventis hominis incorporeus
spiritus tenetur in corpore, cur non post mortem
cum incorporeus sit spiritus, etiam corporeo
igne teneatur? Petrus: In vivente quolibet idcirco
incorporeus spiritus tenetur in corpore, quia vivificat
corpus.
CAP. 87.-- #Quod incorporeus spiritus vivificare possit, et tibi teneri ubi a corporeo cruciatur igne.@#
( #Ex dialog. Gregorii.@# ) Si incorporeus spiritus,
Petre, in hoc teneri potest quod vivificat, quare non
poenaliter et ibi teneatur ubi mortificatur? Teneri autem
per ignem spiritum hominis dicimus: ut in tormento
ignis sit videndo atque sentiendo. Ignem namque
eo ipso patitur quo videt: et quia concremari se
aspicit, crematur. Sicque fit ut res incorporea incorpoream
exurat, dum ex igne visibili ardor ac dolor invisibilis
trahitur: ut per ignem corporeum mens incorporea,
etiam incorporea flamma crucietur. Quamvis
colligere dictis evangelicis possumus: quia incendium
animarum non solum videndo, sed etiam experiendo
patitur. Veritatis etenim voce, dives mortuus in inferno
dicitur sepultus. Cujus anima quia in igne teneatur,
insinuat vox divitis, qui Abraham deprecatur dicens:
Mitte Lazarum, | null | e2ca9d13-0426-433e-ac24-7f6693245c8a | latin_170m_raw | null | None | None | None |
ut intingat extremum digiti
sui in aquam, ut refrigeret linguam meam: quia
crucior in hac flamma. Dum ergo divitem peccatorem
damnatum Veritas in ignibus perhibet, quis
jam sapiens reproborum animas teneri ignibus
negat? Petrus: Ecce ratione et testimonio ad credulitatem
flectitur animus: sed dimissus iterum ad
rigorem redit. Quomodo enim res incorporea a re
corperea teneri atque affligi possit, ignoro.
CAP. 88.-- #De apostatis spiritibus, quod incorporei credendi sint.@#
( #Ex dialog. Gregorii.@# ) Dic, quaeso te, apostatas spiritus
a coelesti gloria dejectos, corporeos an incorporeos
esse suspicaris? Petrus: Quis sane sapiens esse
spiritus corporeos dixerit?
CAP. 89.-- #Quod gehennae ignis corporeus esse credendus sit.@#
( #Ex dialogo Gregorii.@# ) Gehennae ignem esse corporeum
an incorporeum fateris? Petrus: Ignem gehennae
corporeum esse non ambigo, in quo corpora
certum est cruciari.
CAP. 90.-- #De hoc quod scribitur: Deum nemo vidit unquam, et qualiter illud intelligendum sit.@#
( #Gregorius in suis Moral. dicit:@# ) Deum nemo vidit
unquam. Rursumque cum Testamenti Veteris patres
intueor, multos horum teste ipsa sacrae lectionis
historia Deum vidisse cognosco. Vidit quippe Jacob
Dominum, et ait: Vidi Dominum facie ad faciem, et
salva facta est anima mea. Vidit Moses Dominum,
de quo scriptum est: Loquebatur Dominus ad Mosen
facie ad faciem, sicut loqui solet homo ad amicum
suum. Vidit Job Dominum qui dicit: Auditu auris
audivi te, nunc autem oculus meus videt te. Vidit
Esaias Dominum qui ait: Anno quo mortuus est rex
Ozias, vidi Dominum sedentem super solium excelsum,
et elevatum. Vidit Micheas Dominum qui dicit:
Vidi Dominum sedentem super solium suum: et
omnem exercitum coeli astantem ei a dextris, et a
sinistris. Quid est ergo quod tot Testamenti Veteris patres
Deum se vidisse testati sunt, et tamen de hac
sapientia quae Deus est dicitur: Abscondita est ab
oculis omnium viventium, et Joannes ait: Deum
nemo vidit unquam; nisi hoc quod patenter datur
intelligi, quia quamdiu hic mortaliter vivitur, videri
per quasdam imagines Deus potest, sed per ipsam
naturae suae speciem non potest: ut anima gratia
spiritus afflata, per figuras quasdam Deum videat,
sed ad ipsam vim ejus essentiae non pertingat?
Hinc est enim quod Jacob qui Deum se vidisse
testatur, hic non nisi angelum vidit. Hinc est
quod Moses qui cum Deo facie ad faciem loquitur,
sicut loqui solet homo ad amicum suum,
inter ipsa verba suae locutionis dicit: Si inveni
gratiam in conspectu tuo, ostende mihi temetipsum
manifeste, ut videam te. Certe enim si Deus non
erat, cum quo loquebatur: Ostende mihi Deum
diceret, et non, Ostende teipsum. Si autem Deus erat,
cum quo loquebatur facie ad faciem, cur repetebat
videre quem videbat? Sed ex hac ejus petitione colligitur,
quia eum sitiebat per incircumscriptae naturae
suae claritatem cernere, quem jam coeperat per
quasdam imagines videre, et sic superna essentia
mentis ejus oculis adesset, quatenus ei ad aeternitatis
visionem nulla imago creata temporaliter interesset.
Et viderunt ergo Patres Testamenti Veteris
Dominum, et tamen, juxta Joannis vocem: Deum
nemo vidit unquam; et juxta beati Job sententiam,
sapientia quae Deus est, abscondita est ab oculis
omnium viventium, quia in hac mortali carne consistentibus
et videri potuit per quasdam circumscriptas
imagines, et videri non potest per incircumscriptum
lumen aeternitatis. Sin vero a quibusdam
non potest in hac adhuc mortali carne consistentibus,
sed tamen inaestimabili virtute crescentibus
quodam contemplationis acumine aeterna Dei claritas
videri potest.
CAP. 91.-- #De duplici poena damnatorum.@#
( #Ex dictis Isidori.@# ) Duplex damnatorum poena est
in gehenna. Quorum et mentem urit tristitia, et
corpus flamma: juxta vicissitudinem, ut quod mente
tractaverunt, quod perficerent corpore, simul et
animo puniantur et corpore. Ignem gehennae ad aliquid
lumen habere, ad aliquid non habere. Hoc est
habere lumen ad damnationem, ut videant impii
unde doleant, et non habere ad consolationem, ne
videant unde gaudeant. Apta sit comparatio camino
trium puerorum ad exemplum ignis gehennae. Nam
sicut ille ignis non arsit ad trium puerorum supplicium,
et arsit ad | null | 9fdd63b6-a195-4e7e-9983-bf0cf21eebf6 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
comburenda ligamina vinculorum:
ita ignis gehennae, et lucebit miseris ad augmentum
poenarum, ut videant unde doleant, et non lucebit ad
consolationem, ne videant unde gaudeant. Inter
hujus vitae et futurae infelicitatis miseriam, multa
discretio est. Illic enim et miseria est propter cruciationem
dolorum, et tenebrae propter lucis aversionem.
Quorum unum in hac vita, id est, miseria
est, aliud non est. In inferno autem utrumque.
CAP. 92.-- #De poenis impiorum.@#
( #Ex dictis ejusdem.@# ) Sicut fasciculi lignorum ad
combustionem similibus colligantur, ita in judicii
die similis culpae rei suis similibus jungentur, ut ex
aequo poena constringat quasi in fasciculum, quos
actio similes fecit in malum. Sicut unusquisque
sanctus in futuro judicio pro quantitate virtutum
glorificabitur, ita et unusquisque impius pro
quantitate facinorum condemnabitur. Nec deerit
in supplicio futurus damnationis ordo. Sed juxta
qualitatem criminum discretio erit poenarum,
propheta firmante: De charorum quoque suorum
suppliciis, additur etiam poena defunctis. Sicut apud
inferos diviti sermo praedicat evangelicus: sic pro
augendo Judae supplicio, dicit etiam Psalmus: Commoti
moveantur filii ejus, et mendicent. Impii ex hoc
durius in judicio puniendi sunt mentis dolore, ex
quo visuri sunt justos gloriae beatitudinem meruisse.
Cunctis videntibus est praecipitandus diabolus,
quando sub aspectu omnium bonorum angelorum
hominum, cum eis qui de patre ejus erant, igne
aeterno mittendus est, dum sublatus fuerit diabolus
ut damnetur: multi electi qui in corpore sunt inveniendi,
Domino ad judicium veniente, metu concutiendi
sunt, videntes tali sententia impium esse
punitum; quo terrore purgandi sunt, quia si quid eis
ex corpore adhuc peccati remanserit, metu ipso
quod diabolum damnari conspiciunt, purgabuntur.
Hinc est quod ait Job: Cum sublatus fuerit, timebunt
angeli, et exterriti purgabuntur. Multos posse
perire ex eis in die judicii, qui nunc electi esse videntur
et sancti, docet Propheta: Vocavit Dominus
judicium ad ignem, et devorabit abyssum multam,
et comedet partem domus. Pars quippe domus
devorabitur, quia illos etiam infernus absorbebit,
qui nunc se in praeceptis coelestibus gloriantur. De
quibus et Dominus dicit: Multi dicent mihi in illa
die: Domine, Domine, nonne in nomine tuo prophetavimus?
in nomine tuo daemonia ejecimus?
virtutes multas fecimus? Tunc confitebor illis, quia
nunquam novi vos: discedite a me, qui operamini
iniquitatem, nescio qui estis.
CAP. 93.-- #De Antichristo.@#
( #Ex dictis ejusdem.@# ) Omnis qui secundum professionis
suae normam, aut non vivit, aut aliter
docet, Antichristus est. Plerique autem sunt
qui Antichristi tempora non visuri sunt, et tamen in
membris Antichristi inveniendi sunt. Antequam veniat
Antichristus, multa membra ejus praecesserunt,
et pravae actionis merito caput proprium praevenerunt,
secundum Apostoli sententiam, qui jam iniquitatis
mysterium operari illum affirmat, etiam antequam
reveletur. Magnitudo signorum faciet sub
Antichristo, ut electi, si fieri potest, in errorem
mittantur. Sed si electi, quomodo sunt in errorem
mittendi? Ergo ibunt in errorem titubationis ad modicum
pro multitudine prodigiorum: non tamen dejiciendi
sunt ab stabilitate sua, terrorum impulsu,
atque signorum. Unde et ideo ponitur, si fieri potest:
quia electi perire non possunt, sed cito resipiscentes
cordis errorem religione coercebunt: scientes praedictum
a Domino esse, ut dum hoc fecerint adversarii,
non conturbentur sancti. Jam mira facturus
est prodigia et signa, dum venerit Antichristus: ut
etiam electis quoddam cordis gignatur scrupulum,
quod tam cito exsuperet in illis ratio, pro qua scient
in deceptione reproborum, et electorum probatione
eadem fieri signa, in quo tempore per patientiam
gloriosi erunt sancti, non per miracula, sicut sancti
martyres fuerunt priores: illi enim et persecutores
sustinuerunt, et facientes prodigia. Proinde et durius
bellum sustinebunt: quia non solum contra persequentes,
sed etiam contra miraculis coruscantes dimicaturi
sunt. Gravius sub Antichristi temporibus
contra Ecclesiam deserviet Synagoga, quam in ipso
adventu Salvatoris Christianos esset persecuta. Dum
in martyres diabolus jam exercuerit magnam crudelitatem
etiam ligatus, crudelior tamen erit sub Antichristi
temporibus, quando etiam erit solvendus.
Nam si tanta ligatus facere potuit, quanta solutus
faciet? Quanto propinquius finem mundi diabolus
videt, tanto crudelius persecutiones exercet. Ut quia
se continuo | null | 0d540b39-5501-4b6b-90ab-5dd5e2b31e7a | latin_170m_raw | null | None | None | None |
damnandum conspicit, socios sibi multiplicet,
cum quibus gehennae ignis addicatur. Quanto
breve tempus videt diabolus sibi restare, ut damnetur,
tanto in magna persecutionis ira movetur, divina
justitia permittente, ut glorificentur justi, sordidentur
iniqui: et ut diabolo durior crescat damnationis
sententia.
CAP. 94.-- #Quod ante diem judicii, etiam electi casuri sint in adventu Antichristi.@#
( #Greg. in suis Moralibus dicit:@# ) In diebus ejus stupebunt
novissimi, et primos invadet horror. Tanta
enim tunc contra justos iniquitate effrenabitur, ut
etiam electorum corda non parvo pavore feriantur.
Unde scriptum est: Ita ut in errorem inducantur, si
fieri potest, etiam electi. Quod videlicet dicitur, non
quia electi casuri sint, sed magnis terroribus trepidaturi.
Tunc vero contra eum certamen justitiae, et
novissimi electi habere narrantur, et primi: quia scilicet
et hi qui in fine mundi electi reperiuntur, in
morte prosternendi sunt, ut illi etiam qui a prioribus
mundi partibus processerunt, Enoch scilicet et Helias,
ad medium revocantur et crudelitatis ejus saevitiam
in sua adhuc mortali carne passuri sunt. Hujus vires
in tanta potestate laxatas novissimi obstupescunt,
et primi metuunt: quia licet juxta hoc quod spiritu
superbiae sublevatur, omnem temporalem ejus potestatem
despiciant, juxta hoc tamen quod ipsi adhuc
in carne mortali sunt, in qua cruciari temporaliter
possunt, ipsa quae fortiter tolerant, supplicia perhorrescunt,
ita ut in eis uno eodemque tempore, et
constantia ex virtute sit, et pavor ex carne. Quia et
si electi sunt, ut tormentis vinci nequeant, per hoc
tamen quod homines sunt, et ipsa metuunt tormenta
qui vincunt.
CAP. 95.-- #De Antichristo.@#
( #Greg. in suis Moralibus dicit:@# ) Videt enim quod in
fine mundi Satan hominem ingrediens, quem sacra
Scriptura Antichristum appellat, tanta elatione extollitur,
tanta virtute principatus, tantis signis et
prodigiis in sanctitatis ostensione se elevat, ut argui
ab hominibus ejus facta non valeant: quia cum potestate
terroris adjunguntur etiam signa ostensae
sanctitatis. Et ait: Quis arguit coram eo viam ejus?
Quis videlicet hominum illum increpare audeat,
cujus visum ferre pertimescit? Sed tamen ejus viam
non solum Helias et Enoch, qui in ejus exprobratione
ad medium perducuntur, sed etiam omnes electi
arguunt, dum contemnunt, dum virtute mentis ejus
malitiae resistunt.
CAP. 96. #Item de Antichristo.@#
( #Gregor. in suis Moralibus dicit:@# ) Hoc loco homo humana
sapiens dicitur, sed cum plus sint omnes,
quam innumerabiles, quaerendum nobis est, cur ante
se innumerabiles, et post se omnes trahere dicatur, nisi
quod antiquus hostis reprobum tunc hominem ingressus,
cunctos quos carnales invenerit, sub suae jugum
ditionis rapit, qui et nunc priusquam appareat, innumerabiles
quidem, non tamen omnes carnales trahit.
Quia quotidie carnali opere ad vitam multi revocantur,
atque ad statum justitiae, alii per brevem, alii vero per
longam poenitentiam redeunt: et nunc innumerabiles
rapit, cum falsitatis suae stupenda hominibus
signa non exhibet: cum vero coram carnalium oculis
miranda eis prodigia fecerit, post se tunc non
innumerabiles, sed omnes trahit: quia qui bonis
praesentibus delectantur, potestati illius se absque
retractione subjiciunt. Sed, sicut praefati sumus,
quia plus est omnem hominem quam innumerabiles
trahere, cur prius dicitur, quia omnem trahit, et
post in augmento innumerabiles subjiciuntur? Ratio
namque expetit ut prius quod minus est, et post in
augmento quod majus est, diceretur. Sed sciendum
quia in hoc loco plus fuit innumerabiles dixisse,
quam omnes. Post se enim omnem hominem trahit;
quia in tribus annis et dimidio, omnes quos in
studiis vitae carnalis invenerit, jugo suae damnationis
astringit. Ante se vero innumerabiles traxit:
quia per quinque millia, et adhuc amplius annorum
curricula, quamvis carnales omnes trahere minime
potuit, multo tamen plures sunt in tam longo tempore
hi, quos ante se innumerabiles rapit, quam
omnes, quos in tam brevi tempore rapiendos invenerit.
Bene ergo dicitur, post se omnem hominem
trahit, et ante se innumerabiles: quia et tunc minus
tollet, cum omnes tulerit: et nunc amplius diripit,
cum corda omnium non invadit.
CAP. 97.-- #Quod in novissimis omnes | null | c66230a9-11f6-4e79-ac01-162ba14564ab | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Israelitae per praedicationem Heliae converti debeant.@#
( #Greg. in suis Moralibus dicit:@# ) Sed extremo Israelitae
omnes ad fidem, cognita Heliae praedicatione,
concurrunt: atque ad ejus protectionem quem fugerant,
redeunt: et tunc illud eximium multiplici
aggregatione populorum convivium celebratur.
CAP. 98.-- #De hoc cur in hac vita saepius bonis male sit, et malis bene.@#
( #Greg. in suis Moralibus dicit:@# ) Cum valde occulta
sint divina judicia, cur in hac vita nonnunquam bonis
male sit, malis bene: tunc occultiora sunt, cum
et bonis hic bene est, et malis male. Nam cum bonis
male est, malis bene, hoc fortasse deprehenditur:
quia et boni, si qua deliquerunt, hic recipiunt, ut ab
aeterna plenius damnatione liberentur: et mali
bona, quae pro hac vita faciunt, hic inveniunt, ut
ad sola in posterum tormenta pertrahantur. Unde
et ardenti in inferno diviti dicitur: Memento, fili,
quia recepisti bona in vita tua, et Lazarus similiter
mala. At cum bonis hic bene est, et malis male, incertum
valde fit, utrum boni idcirco bona accipiant
ut provocati ad aliquid melius crescant, an justo
latentique judicio hic suorum operum remunerationem
percipiant, ut a praemiis vitae sequentis inanescant.
Et utrum malos idcirco adversa feriant, ut
ab aeternis suppliciis corrigendo defendant: an hic
eorum poena incipiat, ut quandoque complenda
eos ad ultima gehennae tormenta perducat.
CAP. 99.-- #Quod etiam omnes infideles resurgere debeant ad tormenta, non ad judicium.@#
( #Gregor. in suis Moralibus dicit:@# ) Resurgunt vero
etiam omnes infideles, sed ad tormentum, non ad
judicium. Non enim eorum tunc causa discutitur,
qui ad conspectum districti judicis, jam cum damnatione
suae infidelitatis accedunt. Professionem vero
fidei retinentes, sed professionis opera non habentes,
redarguuntur ut pereant. Qui vero nec fidei
sacramenta tenuerunt, increpationem judicis in extrema
examinatione non audiunt: quia praejudicantur
infidelitatis suae tenebris, ejus quem despexerant
invectione redargui non merentur. Illi saltem verba
judicis audiunt, qui ejus fidei verba tenuerunt: isti
in damnatione sua aeterni judicis nec verba percipiunt,
quia ejus reverentiam nec verbotenus servare
maluerunt. Illi legaliter pereunt, quia sub
lege positi peccaverunt: istis in perditione sua de
lege nihil dicitur, quia nihil legis habere conati
sunt.
CAP. 100.-- #Quod omnes homines resurgere debeant.@#
( #August. dicit:@# ) Omnium hominum erit resurrectio.
Si omnium erit, ergo omnes moriuntur, ut mors
in Adam data, omnibus ejus filiis dominetur: et
maneat illud privilegium in Domino, quod de eo
specialiter dicitur: Non dabis sanctum tuum videre
corruptionem. Hanc rationem maxima Patrum
turba tradente suscepimus. Verum, quia sunt et
alii aeque catholici, et eruditi viri, qui credunt,
anima in corpore manente, immutandos ad corruptionem
et immortalitatem eos qui in adventu Domini
vivi inveniendi sunt, et hoc eis reputari pro
resurrectione ex mortuis, quod mortalitatem immutatione
deponant non mortem, quolibet quis acquiescat
modo non haereticus, nisi in conventione
haereticus fiat. Sufficit enim in Ecclesiae lege, carnis
resurrectionem credere fieri de morte.
CAP. 101. #De eadem re.@#
( #Item Aug.@# ) Quod autem dicimus in Symbolo, in
adventu Domini vivos et mortuos judicandos, non
justos tantum ac peccatores judicari, sicut Diodorus
significari putat, sed vivos eos qui in carne inveniendi
sunt dicit. Quia ad hoc morituri creduntur,
vel immutandi, sicut alii volunt: ut suscitati continuo
vel reformati a mortuis, judicentur.
CAP. 102.-- #Quod angeli apostatae, et impii homines post tormenta quasi suppliciis expurgati, non justorum societate donentur.@#
( #Item Aug.@# ) Post resurrectionem et judicium, non
credamus resurrectionem futuram, quam Origenes
delirat, ut daemones vel impii homines, post tormenta
quasi suppliciis expurgati, vel illi in angelicam
qua creati sunt redeant dignitatem, vel injusti justorum
societate donentur, eo quod hoc divinae conveniat
pietati, ne quid ex rationabilibus pereat creaturis,
sed quolibet modo salventur. Sed nos credamus
ipsi judici omnium et retributori justo, qui dixit:
Ibunt impii in supplicium aeternum, justi autem
in vitam aeternam: ut percipiant fructum operum
suorum. Et | null | 75aae146-03f8-42c4-8f42-92ffc5c2b654 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
iterum: Ite in ignem aeternum, qui paratus
est diabolo et angelis ejus.
CAP. 103.-- #Quod resurrectio fieri debeat in aetate perfectae juventutis, quae profectu non indigeat.@#
( #Ex dictis Isidori.@# ) Inchoatio pacis sanctorum est
in hac vita non perfectio. Tunc autem erit plenitudo
pacis, dum ad Dei contemplationem, absorpta carnis
infirmitate, convaluerint. Resurrectio mortuorum, ut
Apostolus ait, in virum perfectum in mensuram aetatis
plenitudinis Christi futura est: in aetate scilicet
juventutis quae profectu non indiget, et absque inclinatione
defectus in perfectione ex utraque parte
et plena est et robusta. Quamvis nunc filiorum Dei
nomine homines fideles vocentur, tamen ex eo quod
hanc servitutem corruptionis patiuntur, adhuc jugo
servitutis addicti sunt: accepturi plenam filiorum
Dei libertatem, dum corruptibile hoc induerit incorruptionem.
Nunc Deus per speculum agnoscitur: in
futuro autem quisque electus facie ad faciem praesentabitur,
ut ipsam speciem contempletur, quam
nunc per speculum videre conatur. In hac vita electorum
numerum ad dexteram pertinentium, et reproborum
qui ad sinistram ituri sunt, Ecclesiam Dei
compleri: in fine autem saeculi zizaniam a frumento
disjungi.
CAP. 104.-- #Quod districtus Judex ad judicium veniens peccatorem videat, ut feriat, non ut salvet.@#
( #Gregor. in suis Moral. dicit:@# ) In judicium quidem
Dominus veniens peccatorem videt ut feriat, sed
non videt ut ad largiendam salutis gratiam recognoscat.
Culpas examinat: et vitam pereuntium
ignorat.
CAP. 105.-- #Quod Deus ad judicium veniat ad feriendum videns, et ad salvandum non videns.@#
( #Gregor. in suis Moral. dicit:@# ) Districtus Judex ad
judicium veniet, et ad salvandum non videns, ad feriendum
videns: quia quem in praesenti vita dispensationis
suae miseratione non respicit, respiciendo
postmodum per justitiam extinguit. Nunc enim peccator
quisque dum non metuit, et vivit, et blasphemat
et proficit: quia scilicet misericors Creator
quem expectando vult corrigere, aspiciendo non vult
punire; sicut scriptum est: Dissimulans peccata
hominum propter poenitentiam. Sed tunc peccator
cum respicitur non subsistit: quia cum districtus
Judex merita subtiliter inquirit, res ad tormenta
non sufficit. Quamvis hoc etiam justorum voci congruit:
quorum mens semper sollicita venturo examini
intendit. Omne enim quod agunt metuunt, dum
caute considerant, ante quantum judicem stabunt.
Intuentur potentiam illius magnitudinis, et pensant
quanto reatu constricti sunt propriae infirmitatis.
Enumerant mala proprii operis, et contra haec exaggerant
bona gratiae Conditoris. Considerant prava
quam districte judicet, bona opera quam subtiliter
penset: et perituros se absque ambiguitate praesciunt,
si remota pietate judicentur. Quia hoc ipsum quoque
quod juste videmur vivere, culpa est, si vitam
nostram cum judicat, hanc apud se divina misericordia
non excusat.
CAP. 106.-- #Quod in die judicii duo ordines in quatuor dividantur.@#
( #Ex dictis Isidori.@# ) Duae sunt differentiae vel ordines
hominum in judicio, hoc est, electorum et reproborum.
Qui tamen dividuntur in quatuor. Perfectorum
ordo unus est, qui cum Deo judicat, et alius
qui judicatur. Utrique tamen cum Christo regnabunt.
Similiter ordo reproborum pariter in duo: dum hi
qui intra Ecclesiam sunt mali, judicandi sunt, et damnandi.
Qui vero extra Ecclesiam inveniendi sunt,
non sunt judicandi, sed tantum damnandi. Primus
igitur eorum ordo qui judicantur, et pereunt, opponitur
illi ordini bonorum de quo sunt qui judicantur
et regnant. Secundus ordo eorum qui non judicantur,
et pereunt, opponitur illi ordini perfectorum
qui sunt hi qui non judicantur, et regnant. Tertius
ordo eorum qui judicantur et regnant: illi ordini
contrarius est de quo sunt qui judicantur et pereunt.
Quartus ordo eorum qui non judicantur et regnant,
opponitur illi contrario ordini qui illi sunt qui non
judicantur et pereunt. Gemina punitur sententia impius:
dum aut hic pro suis meritis mentis caecitate
percutitur ne veritatem videat, aut dum in fine damnabitur
ut debitas poenas exsolvat.
CAP. 107.-- #Quod liber vitae sit ipsa visio advenientis Judicis: quia quidquid quis fecerit, ipso viso statim intelliget.@#
( #Gregor. in suis Moral. dicit:@# ) Libri aperti sunt, et
alius liber apertus est qui est vitae: et judicati sunt
mortui ex his | null | 64feec91-6cc6-40a0-b005-1695a0bb1a81 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
quae scripta erant in libris. Liber namque
vitae est ipsa visio advenientis judicis. In quo
quasi scriptum est omne mandatum: quia quisquis
eum viderit, mox teste conscientia quidquid non
fecit intelligit. Libri etiam aperti referuntur: quia
justorum tunc vita conspicitur, in quibus mandata
coelestia opere impressa cernuntur. Et judicati sunt
mortui ex his quae scripta erant in libris: quia in
ostensa vita justorum, quasi in expansione librorum,
legunt bonum quod agere ipsi noluerunt: atque eorum
qui fecerunt comparatione damnantur. Ne ergo
unusquisque tunc videns eos, quod non fecit defleat,
nunc in eis quod imitetur, attendat: quod quidam
facere non cessant.
CAP. 108.-- #De gloria sanctorum post judicium.@#
( #Ex dictis Isidori.@# ) Non faciet in futurum cor miserum
justorum compassione damnatorum condolendi
affectio, ubi tantum erit sanctorum de Dei contemplatione
gaudium, ut tristitiae nullus tribuatur
introitus. Sicut comparatus color candidus nigro colori
sit pulchrior, ita et sanctorum requies comparata
damnationi malorum gloriosior erit. Sicut justitia
injustitiae, sic virtus vitio. Crescit ergo sanctorum
gloria: dum debita damnantur impii poena.
Post resurrectionem sanctis in carne promissa est
coelorum ascensio, dicente ad Patrem Christo: Volo
ut ubi sum ego, et ipsi sint mecum. Si enim membra
capitis sumus, et unus in se et in nobis est Christus,
utique ubi ipse ascendit, et nos ascensuri sumus.
CAP. 109.-- #Quod finito judicio incipiat esse saeculum novum, et terra nova.@#
( #Ex dictis ejusdem.@# ) Ut ait B. Augustinus, peracto
finitoque judicio, tunc esse desinet hoc coelum, et
terra: quando incipiet esse coelum novum, et terra
nova. Mutatione namque rerum, non omni modo interitu
transibit hic mundus. Unde et Apostolus dicit:
Praeterit enim figura hujus mundi. Figura ergo praeterit,
non natura.
CAP. 110.-- #Contra eos qui dicunt si post factum judicium erit conflagratio mundi, ubi tunc esse potuerint sancti, qui non contingantur flamma incendii.@#
( #Ex dictis ejusdem.@# ) Hanc quaestionem beatus Augustinus
dissolvit. Quaeret, ait, forsitan aliquis, si
post factum judicium iste mundus ardebit, antequam
pro illo coelum novum et terra nova reponatur, eo
ipso tempore conflagrationis ejus, ubi erunt sancti,
cum eos habentes corpora in aliquo corporali loco
esse necesse sit. Possumus respondere futuros esse
eos in superioribus partibus, quo ita non ascendat
flamma illius incendii, quemadmodum nec unda diluvii.
Talia quippe illis erunt corpora, ut illic sint
ubi esse voluerint. Sed nec ignem conflagrationis
illius pertimescent immortales atque incorruptibiles
facti, sicut vivorum trium corruptibilia corpora atque
mortalia in camino ardenti illaesa vivere potuerunt.
FINIS LIBRI XX.
BURCHARDUS, ECCLESIAE WORMACIENSIS EPISCOPUS, #BRUNICHONI@# FIDELISSIMO SUO ET EJUSDEM ECCLESIAE PRAEPOSITO, IN CHRISTO DOMINO SALUTEM.
A multis sane diebus, et saepe quidem coram familiaritas
tua, charissime frater, hortando a nobis
contendit, ut utile aliquod opus non minus ex sanctorum
Patrum sententiis, quam canonicis scripturis,
vel ab comprobatis poenitentium exemplis, ad necessarium
Ecclesiae nostrae deservientium usum,
vigilanti studio colligerem. Et id quidem, vel ea ratione
maxime flagitare videbaris, quod canonum jura
atque poenitentium formae, in nostra quidem dioecesi
adeo confusa sint, atque inter se discrepantia,
ut aut ex toto neglecta, aut omni pene auctoritate
destituta, vel modice in ecclesiastica disciplina
institutis apparere possint. Qua de causa saepe accidit,
ut ad poenitentiae remedium confugientibus, cum
ob canonum descriptionem confusam, tum ob presbyterorum
nostrorum ignorantiam, non facile subveniatur.
Quod an ideo potissimum fieret, non impudenter
ex me rogasti. Et quanquam idem existimem,
tamen quia non certam temporis mensuram
canonum censura expressit ad singula poenitentium
delicta adhibendam, sed in absolventium judicio
relinquendam statuit, idcirco poenitentiae salutaria
remedia ab imperitis quidem sacerdotibus non pro
delictorum qualitate providentur, a piis quidem et
canonicis scripturis institutis, eadem facile prout
uniuscujuslibet infirmitas requirit, adhibentur. Et
quia hoc res ita habet, eo me dilectio tua rogavit,
ut opellam hanc congestam junioribus nostris legendam
proponerem, quo ipsi in idonea nimirum aetate,
ea discant, quae vel serior aequalium nostrorum
aetas modo assequi non possit, vel antecessorum
negligentia non attigit. Utpote decentissimum fore
existimans, ut quis | null | e454469e-6840-43c5-a82f-bbb70325dfb0 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
cum omni probitate se discipulum
prius exhibeat, quam doctoris auctoritatem
apud vulgum temere praesumat. Et in scholis discat,
quod suae fidei commissos doceat. Equidem hanc
tuam petitionem, dilectissime frater, justissimam
judicavi, proque isto tam pio ad divinam religionem
affectu, gratias maximas habeo, quem pro Ecclesiae
nostrae statu, non segni sollicitudine jugiter desudate
animadverto. Verum quod tuam exhortationem
mihi saepius inculcatam tandiu distuli, ignaviae, torporique
meo minime adscribendum putabis: siquidem
duae impediverunt me causae, quominus tibi pro
tuo desiderio prompte morem gessi. Quarum alteram
inevitabiles Ecclesiae nostrae necessitates attulerunt,
quae quotidie fluctuum more in nos emergunt. Altera
ex gravibus saecularium rerum curis oboritur, ad
quas inviti, imperialium mandatorum onere pertrahimur,
quae duo sane animum meum ad coelestia
enitentem altiuscule assurgere non permittunt. Nam
dum pluribus rebus inquietatur animus, infirmior
est, quam ut unicuilibet par esse possit. Nihilominus
tamen sanctis tuis petitionibus obsecutus synodalia
praecepta, sanctaque instituta, tam ex sanctorum
Patrum sententiis, quam ex canonicis scriptis,
adjutore Deo, in unum fascem ex amplissimo orbe
collegi. Eaque ut potui, uno veluti corpore connexa,
viginti libris distinxi, ita ut quisquis eos diligenter
legerit, fructum non vulgarem sentiet se brevi consequi
posse. Perutilem quidem in docenda plebe,
firmum autem propter Scripturarum auctoritatem,
honestum tanquam studio et diligentia acquisitum.
Neque enim sacerdotis nomen meretur, qui, quam
sollicite Evangelicam minam expendi oportet ignorat,
ut caecus caeco dux esse non potest. Quamobrem
hunc meum laborem nemo, ut collecticium
aspernetur. Certe coegit sacrarum in immensum
Scripturarum diffusa amplitudo, necnon nostrorum
negligentia, et inscitia sacerdotum, in hoc genere
desudare, in quo colligere quidem licitum fuit,
canones vero soli mihi sanxire illicitum. Quantis
autem hoc laboribus, atque vigiliis praestiterim,
Deus Opt. judicabit, quem, quod pro nostrae Ecclesiae
necessitate fecerim, non latet. Quare etiam si
nostrae provinciae limites non exierit, nihil omnino
aegre feremus, modo nostrorum ministrorum manibus
teratur. Porro legentibus, etiam id persuasum
esse cupimus, nihil de meo in hoc opere additum
esse, sed ex divinis testimoniis Scripturarum singula
esse decerpta, ea sane fide, ut perpetuam auctoritatem
habitura non dubitem. Ex quibus autem scriptis
selegerim ordo sequens indicat Bene vale, et
orationibus me adjuva.
EX QUIBUS LOCIS AUCTORUM SCRIPTIS ECCLESIASTICA HAEC DECRETA COLLEGERIT.
Ex canonibus, qui Corpus canonum vocantur.
Ex apostolorum canone.
Ex transmarinis conciliis.
Ex conciliis in Germania, Gallia, Hispania, celebratis.
Ex Romanorum pontificum decretis.
Ex evangelicis apostolicisque Scripturis.
Ex Veteri Testamento.
Ex libris sancti Gregorii.
Ex Hieronymo, Augustino, Ambrosio, Benedicto,
Basilio Magno, Isidoro.
Ex Poenitentiali Romano.
Ex Poenitentiali Theodori.
Ex Poenitentiali Bedae.
INDEX SINGULORUM LIBRORUM BURCHARDI WORMACIENSIS EPISCOPI #Breviter quid quoquo libro continetur ostendens.@#
Primus liber continet de potestate et primatu apostolicae
sedis, patriarcharum, caeterorumque primatuum
metropolitanorum, et de synodo celebranda,
et vocatione ad synodum. De accusatis, et accusatoribus,
et testibus. De exspoliatis injuste. De judicibus,
ac de omni honore competenti, ac dignitate, et
diverso negotio et ministerio episcoporum.
Secundus liber continet de congruenti dignitate,
et diversa institutione, ac nutrimento, vel qualitate
vitae, et diverso negotio, et ministerio presbyterorum
et diaconorum, seu reliquorum ordinum ecclesiasticorum.
Tertius liber continet de divinarum domorum institutione,
et cultu, et honore. De decimis et oblationibus
et justitiis singulorum, et qui libri in sacro
catalogo recipiantur, qui vero apocryphi, et quando
apponendi sint.
Quartus liber continet sacramentum baptismatis,
et ministerium baptizandorum et baptizatorum, et
consignandorum et consignatorum.
Quintus liber continet de sacramento corporis et
sanguinis Domini, et de perceptione et observatione
eorum.
Sextus liber continet de homicidiis sponte, et non
sponte commissis, et de parricidiis, et de fratricidiis,
et de illis qui uxores legitimas et seniores suos interficiunt,
et de occisione ecclesiasticorum, et de
observatione, et de poenitentia singulorum.
Septimus liber continet de incesta copulatione
consanguinitatis, et in quo geniculo fideles et conjungi
et separari debeant: et de revocatione, et de
poenitentia singulorum.
Octavus liber continet de viris ac feminis Deo dicatis,
et sacrum propositum transgredientibus, et de
revocatione, et de poenitentia eorum | null | ce131af4-eb84-4717-b95e-8476036f2645 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
.
Nonus liber continet de virginibus et viduis non
velatis, de raptoribus earum, et de separatione eorum,
de conjunctione legitimorum connubiorum, de
concubinis, et de transgressione, et poenitentia singulorum.
Decimus liber continet de incantatoribus, et de
auguribus, de divinis, de sortilegis, et de variis illusionibus
diaboli, et de maledicis, et de contentiosis,
et de conspiratoribus, et de poenitentia singulorum.
Undecimus liber continet de excommunicandis et
excommunicatis, de furibus, et de praedatoribus, et
de praesumptione, et contemptu, et negligentia, et
reconciliatione, et poenitentia eorum.
Duodecimus liber continet de perjurio, et de poenitentia
ejus.
Tertius decimus liber continet de veneratione, et
observatione sacri jejunii.
Quartus decimus liber continet de crapula, et ebrietate,
et de poenitentia eorum.
Quintus decimus liber continet de imperatoribus,
de principibus, et de reliquis laicis, et de ministerio
eorum.
Sextus decimus liber continet de accusatoribus,
de judicibus, de defensoribus, de falsis testibus, et
de poenitentia singulorum.
Septimus decimus liber continet de fornicatione,
et incestu diversi generis, et de poenitentia utriusque
sexus, et diversae aetatis.
Octavus decimus liber continet de visitatione, et
poenitentia, et reconciliatione infirmorum.
Nonus decimus liber, qui Corrector vocatur, continet
correctiones corporum et animarum medicinas,
et docet unumquemque sacerdotem, etiam simplicem,
quo modo, vel qualiter unicuique succurrere
valeat, ordinato, vel sine ordine, pauperi, diviti,
puero, juveni, seni, decrepito, sano, infirmo, in
omni aetate, in utroque sexu.
Vigesimus liber Speculationum vocatur: speculatur
enim de providentia, et de praedestinatione divina,
et de adventu Antichristi, de ejus operibus, de
resurrectione, de die judicii, de infernalibus poenis,
de felicitate perpetuae vitae.
LIBER PRIMUS. INDEX CAPITULORUM
II.
De privilegio beato Petro Domini vice solummodo
commisso, et de discretione potestatis, quae inter
CAP. I. Quod in Novo Testamento post Christum
Dominum nostrum a Petro sacerdotalis coeperit
ordo.
apostolos fuit.
III. Ut summus sacerdos non vocetur Romanus pontifex,
sed primae sedis episcopus.
IV. Quod bipartitus sit ordo sacerdotum.
V. Ut non laici, nec bigami, non viduarum mariti,
sed irreprehensibiles ordinentur episcopi.
VI. Ut dum episcopus eligitur, si contradictores habeat,
quinque episcopi conveniant.
VII. Quod, nolentibus clericis vel populis, nemo debeat
episcopus ordinari.
VIII. Qui episcopi sunt ordinandi, quod debeant
prius examinari.
IX. Ut episcopi diligentissime probentur antequam
ordinentur.
X. Quod populo non liceat per se sacerdotum facere
lectiones.
XI. Quod non habeantur episcopi, quos nec clerus
nec populus elegit, nec comprovinciales episcopi
consecrarunt.
XII. Quod nullus ordinari episcopus debeat, nisi ex
conventione.
XIII. De illis qui accipiunt regimina Ecclesiarum, et
cunctos fastu superbiae parvipendunt.
XIV. De illis episcopis qui superbire incipiunt.
XV. Quod ordinationes episcoporum apostolica auctoritate
a cunctis comprovincialibus fieri debeant.
XVI. Ne laicus fiat episcopus ante triginta annos, et
ante anni conversionem.
XVII. De laicis non temere faciendos episcopos.
XX.
Quod episcopus esse non possit, qui nesciente
XVIII. Quod per gradus ecclesiasticos, ad episcopatus
debeat officium perveniri.
XIX. Ut laicam communionem non accipiat, qui per
ambitionem episcopatum acceperit.
metropolitano consecratus fuerit.
XXI. Ne episcopi per Simoniacam haeresim regiminis
locum obtineant.
XXII. De his qui pretio sacram mercati sunt dignitatem.
XXIII. De eadem re.
XXIV. Quod non oporteat ordinationes episcoporum
diu differri.
XXV. De ordinationibus episcoporum diu differendis
minime.
XXVI. Quando quis debeat a vicinis provinciae episcopis
ordinari.
XXVII. Ut episcopus non consecretur sine tribus
episcopis.
XXVIII. Ut episcopus non minus quam a tribus ordinetur,
et, si fieri possit, archiepiscopus ab omnibus
comprovincialibus.
XXIX. De episcopo qui alium sine sua voluntate
episcopum ordinaverat.
XXX. De abjectione ejus, quem duo praesumpserint
ordinare episcopi.
XXXI. De non ordinandis episcopis per vicos et modicas
civitates.
XXXII. De eadem re.
XXXIII. De Waniba rege Gallorum, qui contra Canones
in quadam villula episcopatum fecerat,
quomodo annullatum est.
XXXIV. Ut plebs quae nunquam habuit episcopum,
nisi ex | null | 82e562b8-deff-4235-a0fa-2b2a75601c29 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
consensu non habeat.
XLII.
Quod auctoritas congregandarum synodorum
XXXV. Ut nequaquam in duos metropolitanos provincia
dividatur.
XXXVI. De illis episcopis qui non sunt recepti ab
illis, ad quos sunt ordinati, vel denominati.
XXXVII. De episcopo qui Ecclesiam, ad quam ordinatus
est, adire neglexerit.
XXXVIII. De episcopo qui non susceperit officium
sibi commissum.
XXXIX. De episcopo vacante, qui Ecclesiam vacantem
invaserit.
XL. De episcopo qui est ordinatus ad Ecclesiam,
et non est receptus.
XLI. De his qui promoventur ad episcopatum, nec
recipiuntur.
LI.
De episcopo qui per aegritudinem ad synodum
apostolicae sedi commissa sit.
XLIII. Quod bini conventus episcopales singulis annis
fieri debeant.
XLIV. De synodis, quo tempore sint habendae.
XLV. De synodo congreganda.
XLVI. De archiepiscopo qui tempore pacis ultra
biennium synodum annuntiare neglexerit.
XLVII. De episcopis ad synodum vocatis, ut venire
non contemnant.
XLVIII. Quales epistolae a metropolitano sint fratribus
dirigendae.
XLIX. De eadem re.
L. De episcopo qui synodo adesse neglexerit.
non venerit.
LII. De episcopis ad synodum vocatis, et venire, et
missos suos mittere dedignantibus.
LIII. Concilium universale non nisi necessitate faciendum.
LIV. Ut episcopi posteriores se prioribus suis non
praeferant.
LV. Ut episcopi sui ordinis tempus observent, alter
alteri honorem praebens.
LVI. De episcoporum ordine, ut qui posterius ordinati
sunt, prioribus se non audeant anteferre.
LVII. De rebus dubiis in conciliis episcoporum
emergentibus.
LVIII. Ut episcopi in synodo residentes, quae ad
emendationem vitae pertineant primum emendent.
LXV.
Ut nullus metropolitanus absque omnium
LIX. De metropolitano si comprovincialem episcopum
in sua causa audire distulerit.
LX. Ut episcopi justa judicia semper dijudicent.
LXI. Ut canonum statuta ab omnibus rite custodiantur,
et nullus ea suo sensu dijudicare praesumat.
LXII. De dissidentibus episcopis.
LXIII. De inflatione metropolitanorum et fastu, et de
episcopis ac reliquis clericis qui laeduntur a metropolitano.
LXIV. Ut plebes alienas alius episcopus non usurpet.
comprovincialium episcoporum praesentia aliquorum
audiat causas.
LXVI. Ut nullus primas vel metropolitanus aliquid
agat de Ecclesiis, vel parochiis comprovincialium
episcoporum et de ipsorum causis, sine eorum
consilio omnium, et nec ipsi aliquid agant sine
ejus consilio, nisi quantum ad proprias pertinet
parochias.
LXVII. De contentione parochiae.
LXVIII. Ut episcopi qui negligunt loca sua, a vicinis
episcopis ut se corrigant, admoneantur.
LXIX. De duobus episcopis altercantibus de parochia
cujusdam basilicae.
LXX. De episcopis qui contendunt de parochiis
suis.
LXXI. Ut in altera parochia clericos alterius dioecesis
episcopus nullatenus ordinet.
LXXII. Ut nullo modo de una parochia ad aliam
episcopus transeat.
LXXIII. De praesumptione alienae dioecesis
LXXIV. Ne episcopus, sua civitate despecta, ambitus
causa ad aliam transeat.
LXXV. Ut ab episcopis aliena parochia minime
pervadatur.
LXXVI. De eadem re.
LXXVII. De mutatione episcoporum.
LXXVIII. De eadem re.
LXXIX. De eadem re.
LXXX. De episcopo qui in sua fuerit persecutus Ecclesia,
quod ad aliam ei sit fugiendum.
LXXXVIII.
Qualem ministrum episcopus juxta se
LXXXI. De episcopo qui principalem cathedram
suae Ecclesiae negligit.
LXXXII. De episcopis qui sedes suas negligunt, et
in possessionibus suis longe positis diu morantur.
LXXXIII. De episcopis, ut singulis annis parochiam
suam circueant.
LXXXIV. De episcopis qui raro aut nunquam per
seipsos plebes sibi commissas visitant.
LXXXV. Ut episcopi presbyteros suos de ministeriis
illorum diligenter discutiant.
LXXXVI. Ut episcopus cum paucis suam parochiam
circumeat.
LXXXVII. Si episcopus parochiam suam visitare nequiverit,
viros probabilis vitae pro se mittat.
habere debeat.
LXXXIX. De episcopo, ne laicum ponat sibi vicarium.
XC. Ut in circuitione episcopi, omnes qui sunt in
parochia singularum Ecclesiarum matricum, exceptis
infirmis, ad synodum ejus venire debeant.
XCI. Decretalis constitutio Eutychiani papae, quid
episcopi in synodo inquirere debeant.
XCII. Jusjurandum synodale.
XCIII. Juramentum caeterorum.
XCIV. Post datum sacramentum episcopi illos qui
juraverint per octoginta octo interrogationes, quae
in contextu secundum ordinem inveniuntur, diligentissime
interrogent.
CII.
Ut in die Dominica rerum dijudicationes non
XCV. | null | 203bc03b-701d-4318-870f-012be4de9cca | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Ut episcopi libros gentilium non legant.
XCVI. Ut episcopi, prout vulgus intelligere possit,
secundum proprietatem communis linguae illorum
praedicationem temperent.
XCVII. Reprehensio episcopi in pulpito paganos libros
exponentis, eo quod cum Jovis laudibus
Christi laudes non conveniant.
XCVIII. Quantum discrimen immineat pastoribus,
qui veritatem Christi praedicare negligunt.
XCIX. Quod episcopum oporteat sine intermissione
Ecclesiam suam docere, et amare.
C. De ignorantia omnibus maxime sacerdotibus vitanda.
CI. Ut episcopus dissidentes concordare compellat.
fiant.
CIII. De domestica et interiori conversatione.
CIV. Ut episcopus quasi hospes se continere debeat.
CV. Ut episcopi frequenter missas celebrent.
CVI. Ne episcopus pretio corruptus alterius clericum
ordinare praesumat.
CVII. Ut episcopus clericos alterius parochiae nulla
tenus ordinet.
CVIII. Ut nullus episcopus, in alterius episcopi parochia,
ad promotionem ministerii accedere praesumat.
CIX. Ne episcopus alterius Ecclesiae clericum audacter
invadere attentet.
CX. De non praesumendis illicitis ordinationibus.
CXIX.
De suscipiendis episcopis qui persecutionem
CXI. De episcopo caeco, qui, per presbyterum suum,
presbyterum et diaconos duos ordinaverat.
CXII. Quod non oporteat episcopum per pecuniam
quempiam ordinare.
CXIII. Quod munus etiam sit a lingua vitandum.
CXIV. Ut non valeat sententia episcopi, nisi clericorum
suorum praesentia firmetur.
CXV. Ut episcopus secundum reditum Ecclesiarum,
numerum clericorum faciat.
CXVI. De episcopis peregrinis.
CXVII. Ut levitate vagantes episcopi, ad propria redire
compellantur.
CXVIII. Quandiu episcopus in aliena civitate remoretur.
CXXVI.
Quod episcopos Dominus ad glorificandum
patiuntur.
CXX. De illis qui se dicunt episcopos esse.
CXXI. Qualiter peregrini episcopi recipiantur.
CXXII. De episcopis vel presbyteris ignotis, ut ante
probationem synodalem ministrare non permittantur.
CXXIII. Ut episcopus hostilitate expulsus ad aliam
vacantem transeat Ecclesiam.
CXXIV. De episcopis quod omnes homines eis
jure obedire debeant.
CXXV. Quod episcopi claves sint Ecclesiae, et habeant
potestatem claudere coelum, et aperire portas
ejus.
se elegerit, et quod omnes principes terrae eis
obedire oporteat, et capita sua submittere.
CXXVII. De episcopis, quod se invicem diligere debeant.
CXXVIII. Ut episcopus episcopum alium non conculcet.
CXXIX. De episcopis qui a se fratrum adjutorio subtraxerint.
CXXX. De episcopis qui se, quasi canino dente, invicem
corroserint.
CXXXI. De episcopis qui fratribus nocere desiderant.
CXXXII. Ut de episcopo suo nullus querelam faciat,
nisi prius eum de eadem saepe interpellet.
CXXXIII. Ut episcopi a solo Domino sint dijudicandi.
CXXXIV. Nimis timendum et praevidendum ne offendantur
episcopi.
CXXXV. De episcopis qui ab ovibus suis criminantur,
ut eorum criminatio non recipiatur.
CXXXVI. Episcopos a suis ovibus non reprehendendos,
quod absit, nisi in fide erraverint.
CXXXVII. De eadem re.
CXXXVIII. De eadem re.
CXXXIX. De eadem re.
CXL. De infamatis et dilaceratis episcopis, et a civitatibus
propriis pulsis.
CXLI. Ut episcopus non dijudicetur, qui suis rebus
est exspoliatus.
CXLII. De eadem re.
CXLIII. De eadem re.
CXLIV. Ut episcopi criminati libere apostolicam
appellent sedem, et pleraque alia circa judicium
observanda.
CXLV. Episcopus si ab aliquo pulsatur, per episcopos
judices causa finiatur.
CXLVI. De episcopis judicibus quos communis
sensus elegerit.
CXLVII. Ut episcopi comprovinciales peregrina
judicia non patiantur.
CXLVIII. De episcopo criminato, si judicem suspectum
habuerit.
CXLIX. Si quis episcopus in crimine detentus fuerit,
et non potest plurimos congregare, a duodecim
episcopis audiatur.
CLVII.
Ut primates de accusato episcopo non ante
sententiam proferant damnationis, quam aut reum
CL. De episcopo criminato, si episcopi comprovinciales
in ejus criminatione dissenserint.
CLI. Ut episcopis nullus laicus crimen imponere
possit.
CLII. Quod inimici accusatores esse non possint.
CLIII. Ut episcopi accusatorum episcoporum judices
esse debeant.
CLIV. Qualiter accusatus episcopus discutiendus sit
apud patriarchas vel primates, et quot testibus
convinci debeat.
CLV. De patriarchis et primatibus.
CLVI. De vocatione accusati episcopi.
CLXIV.
Quod neganda sit accusatis licentia criminandi,
priusquam se crimine exuerint, et familiaribus
seipsum confiteatur, aut canonice per innocentes
testes convincatur.
CLVIII. Qualis primas esse, vel quid agere debeat | null | 7256f656-5c56-442f-82db-88b3a26f1d49 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
.
CLIX. Ut episcopi singularum gentium sciant quis
inter eos sit primus.
CLX. Ut episcopus accusatus non communione privetur,
nisi die statuta venire noluerit.
CLXI. De Maximo episcopo, variis criminibus infamato,
et ad synodum saepius vocato, qui venire
et se excusare neglexerat
CLXII. De episcopo inculpato qui ad synodum vocatus
venire contempserat.
CLXIII. Qui primates sint, qui metropolitani.
atque sponte confessis, et his qui hesterno
aut perendie, aut ante fuerunt inimici.
CLXV. De criminationibus adversus doctores non
suscipiendis, et de peregrinis judiciis.
CLXVI. Ut adversus doctorem accusationes nemo
suscipiat.
CLXVII. Ut nemo episcopum apud saeculares accuset.
CLXVIII. De episcopis in judicium saeculare non
vocandis.
CLXIX. Ut non accusetur episcopus a criminosis.
CLXX. Quod nullus episcopus extra suam provinciam
ad judicium invitetur.
CLXXI. De accusatoribus, et testibus episcoporum.
CLXXII. De eadem re.
CLXXIII. Quae sint infames personae.
CLXXIV. De episcopo accusato, et ab accusatoribus
recipiendis, et vocatione.
CLXXV. De damnatione episcoporum, accusantium
episcopum absque auctoritate apostolicae sedis.
CLXXVI. Ut accusatus vel judicatus ab episcopis
comprovincialibus, licenter appellet, et adeat Romanum
pontificem.
CLXXVII. Ut per scripta nullius accusatio suscipiatur
eo absente qui accusatur.
CLXXVIII. Ut difficilores causae ad apicem Romanae
sedis referantur, ut apostolico terminentur judicio,
cujus sedis autoritate omnes Ecclesiae reguntur.
CLXXIX. Quod omnes episcopi possint appellare
Romanam sedem in necessitatibus positi.
CLXXX. De induciis criminatorum episcoporum,
quales esse debent.
CLXXXI. De episcopo Centuriensi, qui causam suam
in synodo agere renuerat.
CLXXXII. Judicium episcopi qui pro crimine ejectus
ab officio, postea episcopatum more praedonis
invasit.
CLXXXIII. Cur sancti apostoli eorumque successores
voluerint difficilem esse accusationem sacerdotum.
CLXXXIV. Si episcopus expulsus ausus fuerit ingredi
civitatem.
CLXXXV. De episcopis qui, se viventibus, successores
eligere desiderant.
CLXXXVI. Ut episcopo vivente nullus superordinetur.
CLXXXVII. Quod non liceat episcopo successorem
eligere.
CLXXXVIII. Quod nusquam canones praecipiant, ut
pro aegritudine episcopi, alius succedat, et si ipse
pro sua molestia petierit, qualiter fieri possit.
CLXXXIX. De Ariminensi episcopo, dolore capitis
laborante, et in ejus loco altero subrogato.
CXC. De episcopo qui per infirmitatem in hebetudinem
mentis inciderit.
CXCI. De episcopo qui propter dolorem capitis saepe
in amentiam devenerat.
CXCIX.
Si quis ex ecclesiastico ordine damnatus
CXCII. De restitutis episcopis per Romanum pontificem.
CXCIII. Ut sacerdotes Domini, sicut vulgus facere
solet, jurare non praesumant, vel compellantur.
CXCIV. De episcopo sinistro rumore asperso, per
sacramentum autem et purgato et absoluto.
CXCV. Correctio episcopi qui concubinam habuit.
CXCVI. De episcopo per sacramentum purgato et
absoluto.
CXCVII. Qualiter senex episcopus corripiendus sit,
et quomodo mali ejus consiliarii excommunicandi.
CXCVIII. De purgatione Leonis papae.
fuerit a synodo, et ausus fuerit de sacro ministerio
aliquid contingere.
CC. Si aliquis ex ecclesiastico ordine excommunicatus
fuerit, et communicare praesumpserit, seipsum
damnat.
CCI. De ordinatis si aliquis illorum percussor exstiterit.
CCII. De episcopis sua manu caedentibus.
CCIII. De illo qui seipsum et sibi commissos corrigere
neglexerit.
CCIV. De eadem re.
CCV. De malo pastore quem suae oves fugiunt.
CCVI. De illo qui nobilitatem Dei a se ejicit.
CCVII. Quod non sunt omnes filii sanctorum, qui
tenent loca sanctorum.
CCVIII. Quod nullus ex genere, nec ex loco gloriari
debeat.
CCIX. De sacerdotibus qui ovibus suis mala exempla
praebent.
CCX. Ut tantum curam rerum ecclesiasticarum episcopus
habeat.
CCXI. De usu pallii, ne a metropolitanis praesumptive
utatur.
CCXII. Quod episcopus res suae Ecclesiae, nisi cum
suo prius commutet, testamentare non possit.
CCXIII. De episcopo qui res suae Ecclesiae parentibus
suis indiscrete tribuit.
CCXIV. De eadem re.
CCXV. Ne episcopus de rebus viduatae Ecclesiae quidquam
alienare praesumat.
CCXVI. De illis qui ad sacerdotum exsequias venire
contendunt.
CCXVII. Ut quidquid episcopo relinquitur, id emissum
in facultates Ecclesiae computetur.
CCXVIII. Ut nullus episcopus, nisi cum consilio
caeterorum episcoporum et principis, in hostem
ire debeat.
CCXIX. De eadem re. | null | 9579bfef-6a3c-4a77-94b8-974d28b25076 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
CCXX. De eo si quis ab apostolico falsam epistolam
detulerit.
CCXXI. De accusatis episcopis.
CCXXII. Quod non ita in ecclesiasticis agendum sit
negotiis, sicut in saecularibus.
CCXXIII. Quod nulli, papa vivente, alium eligere
liceat.
CCXXIV. De sessione episcopi.
CCXXV. Item de ordinatione episcopi.
CCXXVI. Quae sacerdotes Dei declinare debeant.
CCXXVII. De haereditate episcopi caeterorumque ecclesiasticorum.
CCXXVIII. Ne episcopi propter suam quietem, plebem
sibi commissam negligere praesumant.
CCXXIX. De episcopis qui, non visitatis parochiis,
pretium servitutis requirunt.
CCXXX. De purgatione episcoporum.
CCXXXI. De eo qui ex monacho factus fuerit episcopus.
CCXXXII. De illo qui de aliqua haeresi infamatur,
quod in sacro conventu formulam istius professionis
recitare debeat.
CCXXXIII. De damnatis episcopis, et post reconciliatis.
#Indicis capitulorum finis.@#
CCXXXIV. De episcoporum transmutatione.
LIBER PRIMUS #De primatu Ecclesiae.@#
CAP. I.-- #Quod in Novo Testamento post Christum Dominum nostrum a Petro sacerdotalis coeperit ordo.@#
( #Ex epistola Anacleti papae ad episcopos Italiae directa.@# )
In Novo autem Testamento post Christum dominum
nostrum, a Petro sacerdotalis coepit ordo,
quia ipsi primo pontificatus in Ecclesia Christi datus
est, dicente Domino ad eum: Tu es Petrus, et
super hanc petram aedificabo Ecclesiam meam, et
portae inferi non praevalebunt adversus eam, et tibi
dabo claves regni coelorum. Hic ergo ligandi solvendique
potestatem primus accepit a Domino, primusque
ad fidem populum Dei gratia, et virtute suae
praedicationis adduxit.
CAP. II.-- #De privilegio beato Petro Domini vice solummodo commisso, et discretione potestatis, quae inter apostolos fuit.@#
( #Ex epistola Melchiadis papae, Hispanis episcopis
directa.@# ) Atque hoc privilegium beato clavigero Petro,
sua vice solummodo commisit, quod ejus juste
praerogativum successit sedi, futuris haereditandum,
atque tenendum temporibus, quomodo et inter beatissimos
apostolos fuit quaedam discretio potestatis.
Et licet cunctorum par electio foret, beato tamen
Petro concessum est ut aliis praeemineret, et eorum
quae ad querelam venirent causas, et interrogationes
prudenter disponeret. Quod Dei ordinatione taliter
ordinatum esse credimus, ne omnes posteri eorum
cuncta sibi vendicarent: sed semper majores causae,
sicut sunt episcoporum, et potiorum curae negotiorum
ad unam beati principis apostolorum Petri sedem
confluerent, ut inde suscipiant finem judiciorum
unde acceperunt initium institutionum, ne
quandoque a suo discreparent capite.
CAP. III.-- #Ut summus sacerdos non vocetur Romanus pontifex, sed primae sedis episcopus.@#
(Can. Afric. can. 6.) Ut primae sedis episcopus
non appelletur princeps sacerdotum, aut summus
sacerdos, aut aliquid hujusmodi, sed tantum primae
sedis episcopus.
CAP. IV.-- #Quod bipartitus sit ordo sacerdotum.@#
#(Ex epistola Anacleti papae missa omnibus episcopis
et reliquis sacerdotibus, cap. 18.)@# Sacerdotum,
fratres, ordo bipartitus est, et sicut Dominus illum
constituit, a nullo debet perturbari. Scitis autem
apostolos a Domino esse electos, et constitutos, et
postea per diversas provincias ad praedicandum dispersos.
Cum vero messis coepit crescere, videns
paucos esse operarios, ad eorum adjumentum septuaginta
eligi praecepit discipulos. Episcopi vero apostolorum,
presbyteri quoque septuaginta discipulorum
locum tenent. Episcopi autem non in castellis
aut in modicis civitatibus debent constitui, sed presbyteri
per castella et modicas civitates atque villas,
debent ab episcopis ordinari et poni singuli tamen
per singulos titulos suos. Amplius quam isti duo
ordines sacerdotum, nec nobis collati sunt, nec apostoli
docuerunt.
CAP. V.-- #Ut non laici, nec bigami, nec viduarum mariti, sed irreprehensibiles ordinentur episcopi.@#
(Ex decr. Leonis papae, titulo 33.) In civitatibus
quarum rectores obierint, de substituendis episcopis
haec forma servetur, ut is qui ordinandus est,
etiam si bonae vitae testimonio fulciatur, non laicus,
nec neophitus, nec secundae conjugis sit maritus, aut
qui unam quidem habeat vel habuerit, et quam sibi
viduam copularit. Sacerdotum enim tam excellens
est electio, ut quae in aliis membris Ecclesiae non
vocantur ad culpam, in illis tamen habeantur illicita.
CAP. VI.-- #Ut dum episcopus eligitur, si contradictores habeat, quinque episcopi conveniant.@#
(Ex concil. Africano, cap. 17.) Sed et illud | null | 8c29abbe-33c3-482f-bc51-a5ffae1a2dde | latin_170m_raw | null | None | None | None |
est statuendum,
ut quando ad eligendum episcopum convenerimus,
si qua contradictio fuerit oborta, quia talia
facta sunt apud nos, non praesumant, ad purgandum
eum, qui ordinandus est, tres episcopi jam,
sed postulentur ad numerum supradictorum si haberi
possunt duo, in eadem plebe cui ordinandus
est, et discutiantur primo personae contradicentium.
Postremo etiam illa quae objiciuntur, pertractentur.
Et cum purgatus fuerit sub conspectu publico, ita
demum ordinetur. Si hoc cum vestrae sanctitatis
animo concordat, roboretur vestrae dignationis responsione.
Ab universis episcopis dictum est: Satis
placet.
CAP. VII.-- #Quod, nolentibus clericis vel populis, nemo debeat episcopus ordinari.@#
(Ex decr. Coelestini papae, cap. 18). Nullus invitis
detur episcopus; cleri, plebis et ordinis consensus,
et desiderium requiratur. Tunc alter de altera eligatur
Ecclesia, si de civitatis ipsius clericis, cui est
episcopus ordinandus, nullus dignus, quod evenire
non credimus, potuerit inveniri. Primum enim illi
reprobandi sunt, ut aliqui de alienis Ecclesiis merito
praeferantur. Habeat unusquisque suae fructum militiae
in Ecclesia, in qua suam per omnia officia transegit
aetatem. In aliena stipendia minime alter obrepat,
nec alii debitam alter sibi audeat vendicare
mercedem. Sit facultas clericis renitendi, si se viderint
praegravari. Et quos sibi ingeri ex transverso
cognoverint, non timeant refutare, qui si non, debitum
praemium, vel liberum de eo qui eos recturus
est, debent habere judicium.
CAP. VIII.-- #Qui episcopi sunt ordinandi, quod debeant prius examinari.@#
(Ex concil. Carthaginensi, cap. 1.) Qui episcopus
ordinandus est, antea examinetur, si natura prudens
est, si docibilis, si moribus temperatus, si vita castus,
si sobrius, si semper sui negocii cavens, si humilis,
si affabilis, si misericors, si litteratus, si in lege Domini
instructus, si in Scripturarum sensibus cautus,
si in dogmatibus ecclesiasticis exercitatus. Et ante
omnia, si fidei documenta verbis simplicibus asserat,
id est, Patrem, et Filium, et Spiritum sanctum, unum
Dominum esse confirmans, totamque in Trinitate Deitatem,
coessentialem, et consubstantialem, et coaeternalem,
et coomnipotentem praedicans, singulamque
in Trinitate personam plenum Deum, et totas
tres personas, unum Deum. Si incarnationem divinam
non in Patre neque in Spiritu sancto facta, sed
in Filio tantum credat, ut qui erat in divinitate Dei
Patris Filius, ipse fieret in homine hominis matris
filius: Deus verus ex Patre, homo verus ex matre:
carnem ex matris visceribus habens, et animam humanam
rationalem: simul in eo utramque naturam,
id est, hominis et Dei: persona una, unus Filius, unus
Christus, unus Dominus creaturarum omnium quae
sunt, et Auctorem, et Dominum, et Creatorem cum
Patre et Spiritu sancto omnium creaturarum. Qui
passus sit vera carnis passione, mortuus vera corporis
sui morte, resurrexit vera carnis suae resurrectione,
et vera animae resumptione, in qua veniet
judicare vivos et mortuos. Quaerendum etiam ab eo,
si Novi et Veteris Testamenti, id est, legis et prophetarum,
et apostolorum, unum eumdemque credat
Auctorem et Dominum. Si diabolus non per conditionem,
sed per arbitrium suum factus sit malus.
Quaerendum etiam ab eo, si credat hujus, quam gestamus,
et non alterius carnis resurrectionem. Si
credat judicium futurum, et recepturos singulos pro
his quae in hac carne gesserunt, vel poenas, vel
praemia. Si nuptias non improbet. Si secunda matrimonia
non condemnet. Si carnium perceptionem
non culpet. Si poenitentibus reconciliatis communicet.
Si in baptismo omnia peccata, id est tam
illud originale contractum quam illa quae voluntarie
admissa sunt, dimittantur; si extra Ecclesiam catholicam
ullus salvetur. Cum in his omnibus examinatus,
pleniterque instructus repertus fuerit, tunc
ordinetur episcopus.
CAP. IX.-- #Ut episcopi diligentissime probentur, antequam ordinentur.@#
(Ex concil. Aurelian., cap. 12.) Ut episcopi judicio
metropolitanorum, et eorum episcoporum qui circumcisa
sunt, provehantur ad ecclesiasticam potestatem,
hi videlicet, qui plurimo tempore probantur,
tam verbo fidei, quam rectae conversationis exemplo.
CAP. X.-- #Quod populo non liceat per se sacerdotum facere electiones.@#
(Ex concil | null | 6c5d4e84-9c4a-42f8-8a27-a7d5a29f5a08 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
. Bracar., cap. 1.) Non liceat populo
electionem facere per se, eorum qui ad sacerdotium
provocantur, sed in judicio episcoporum esse debet,
ut ipsi eum, qui ordinandus est, probent, si in sermone,
et fide, et spiritali vita edoctus sit.
CAP. XI.-- #Quod non habeantur episcopi, quos nec clerus, nec populus elegit, nec comprovinciales episcopi consecrarunt.@#
(Can. Leonis papae 15.) Nulla ratio sinit ut inter
episcopos habeantur qui nec a clericis sunt electi,
nec a plebibus expetiti, nec a comprovincialibus
episcopis cum metropolitani judicio consecrati. Unde
cum saepe quaestio de male accepto honore nascatur,
quis ambigat nequaquam et ab istis esse tribuendum
quod non doceatur fuisse collatum? Si qui autem
clerici ab istis pseudepiscopis in eis Ecclesiis
ordinati sunt, quae ad proprios episcopos pertinebant,
et ordinatio eorum cum consensu et consilio praesidentium
facta est, potest rata haberi, ita ut in ipsis
ecclesiis perseverent. Aliter autem vana habenda est
consecratio, quia nec loco fundata est, nec auctoritate
munita.
CAP. XII.-- #Quod nullus ordinari episcopus debeat, nisi ex conventione.@#
(Ex conc. Aurelian., cap. 2.) Nullus est ordinandus
episcopus, nisi convocatis clericis et parochianis, et
in unum consentientibus.
CAP. XIII.-- #De illis qui accipiunt regimina ecclesiarum, et cunctos fastu superbiae parvipendunt.@#
( #Origenes dicit:@# ) Quidam assumpta Ecclesia et
rebus divinis elevantur, et cunctos fastu superbiae
parvipendunt: hi canes magis quam principes nominantur.
CAP. XIV.-- #De illis episcopis qui superbire incipiunt.@#
( #Ex dictis Gregorii papae et apostoli Pauli.@# ) Humilis
debet esse episcopus. Gradum enim mansuetudinis
accipit, non superbiae. Paulus dicit: Decet hujusmodi
hominem mansuetum esse, non elatum, nec
superbum.
CAP. XV.-- #Quod ordinationes episcoporum apostolica auctoritate a cunctis provincialibus fieri debeant.@#
( #Ex epistola Anaclet. papae scripta episcopis Italiae,
can. nono.@# ) Ordinationes episcoporum auctoritate
apostolica ab omnibus qui in eadem fuerint provincia
sunt celebrandae, qui simul convenientes,
scrutinium diligenter agant, jejuniumque cum convenientibus
precibus celebrent, et manus cum sanctis
Evangeliis quae praedicaturi sunt imponentes,
Dominica die hora tertia orantes, sacraque unctione
exemplo prophetarum et regum, capita eorum more
apostolorum et Mosi ungentes: quia omnis sanctificatio
constat in Spiritu sancto, cujus virtus invisibilis
sancto est chrismate promulgata, hoc ritu solemnem
celebrent ordinationem. Quod si omnes simul
convenire minime potuerint, assensum tamen
suis precibus et scriptis praebeant, ut ab ipsa ordinatione
animo non desint. Porro et Hierosolymitarum
primus archiepiscopus beatus Jacobus, qui
Justus dicebatur, et secundum carnem Domini nuncupatus
est frater, a Petro, Jacobo et Joanne apostolis
est ordinatus, successoribus videlicet dantes formam
eorum, ut minus quam a tribus episcopis reliquisque
omnibus assensum praebentibus nullatenus
ordinetur, et cum communi voto ordinatio celebretur.
CAP. XVI.-- #Ne laicus fiat episcopus ante@# XXX #annos et ante anni conversationem.@#
(Ex concil. Arelatensi, can. 7.) Episcopatus vero
vel presbyterii honorem nullus laicus ante anni conversationem,
vel ante triginta annos accipiat.
CAP. XVII.-- #De laicis non temere faciendum episcopos.@#
(Ex concil. Sardicensi, cap. 13.) Osius episcopus
dixit: Et hoc necessarium arbitror, ut diligentissime
tractetis, si forte aut dives, aut scolasticus de
foro, aut ex administratore episcopus fuerit postulatus,
ut non prius ordinetur, nisi ante et lectoris
munere, et officio diaconi aut presbyteri fuerit perfunctus:
et ita per singulos gradus, si dignus fuerit,
ascendat ad culmen episcopatus. Potest enim per
has promotiones, quae habebunt utique prolixum
tempus, probari qua fide sit, qua modestia, qua gravitate
et verecundia; et si dignus fuerit probatus,
divino sacerdotio illustretur: quia conveniens non
est, nec ratio vel disciplina patitur, ut temere et
leviter ordinetur aut episcopus, aut presbyter, aut
diaconus, qui neophytus est; maxime cum et magister
gentium beatus apostolus Paulus, ne hoc fieret
denuntiasse et prohibuisse videatur, sed hi quorum
per longum tempus examinata sit vita, et merita
fuerint comprobata.
CAP. XVIII.-- #Quod per gradus ecclesiasticos ad episcopatus debeat officium perveniri.@#
(Ex decr. | null | d3167958-be2d-43e5-a4ab-ca8c948e1406 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Coelest. papae Galliarum episcopis missis,
can. 16.) Ordinatos vero quosdam, fratres charissimi,
episcopos, qui nullis ecclesiasticis ordinibus ad tantae
dignitatis fastigium fuerint instituti, contra Patrum
decreta, hujus usurpatione qui se hoc recognoscit fecisse
didicimus, cum ad episcopatum his gradibus quibus
frequentissime cautum est debeat perveniri, ut
minoribus initiati officiis, ad majora firmentur. Debet
enim antea esse discipulus quisquis doctor esse desiderat,
ut possit docere quod didicit. Omnis vitae institutio
hac ad id quo tendit se ratione confirmat. Qui
minime litteris operam dederit, praeceptor non potest
esse litterarum. Qui non per singula stipendia creverit,
ad meritum stipendii ordinem non potest
pervenire. Solum sacerdotium inter ista, rogo, vilius
est, quod facilius tribuitur, cum difficilius impleatur?
CAP. XIX.-- #Ut laicam communionem non accipiat, qui per ambitionem episcopatum acceperit.@#
(Ex concil. Sardicensi, cap. 2.) Osius episcopus
dixit: Etiam si talis aliquis extiterit temerarius, ut
fortassis talem excusationem afferens asseveret
quod litteras populi acceperit, cum manifestum sit
potuisse plures praemio et mercede corrumpi eorum
qui sinceram fidem non habent, ut clamarent in
ecclesia, et ipsum petere viderentur episcopum,
omnino has fraudes damnandas esse arbitror, ita ut
nec laicam in fine communionem talis accipiat. Si
vobis omnibus placet, statuite. Synodus respondit:
Placet.
CAP. XX.-- #Quod episcopus esse non possit qui, nesciente metropolitano, consecratus fuerit.@#
(Ex concil. Arelatensi, cap. 6.) Illud autem ante
omnia claret, quod eum qui sine conscientia metropolitani
constitutus fuerit episcopus, juxta magnam
synodum esse episcopum non debere.
CAP. XXI.-- #Ne episcopi per Simoniacam haeresim regiminis locum obtineant.@#
(Ex concil. Medensi, cap. 43.) Cavendum et summopere
praecavendum ac per virtutem Christi sanguinis
interdicendum episcopis et regibus, et omnibus
sublimioribus potestatibus, atque cunctis fautoribus
et electoribus quorumcunque, atque consensoribus,
seu ordinatoribus in gradu ecclesiastico, ut
nemo per Simoniacam haeresim, regiminis locum
obtineat quacunque factione, calliditate, promissione,
seu commoditate; aut dationem per se, aut per
emissam personam, cum Spiritus sanctus inter caetera
documenta per os dicat Gregorii: Cur non perpendit
quia benedicto illi in maledictionem convertitur?
Et alibi: Dolens, inquit, dico, gemens denuntio,
quia sacerdotium quod apud vos intus cecidit,
foris diu stare non poterit.
CAP. XXII.-- #De his qui pretio sacram mercati sunt dignitatem.@#
(Ex epistola Gelasii papae, cap. 5.) Quos constiterit
indignos meritis, sacram mercatos esse pretio
dignitatem, convictos oportet arceri, quia dantem
pariter accipientemque damnatio Simonis, quam
sacra lectio testatur, involvit.
CAP. XXIII.-- #De eadem re.@#
(Ex epist. Hormisdae papae, cap. 10.) Hoc itaque
ad priora conjungimus, ne benedictio per impositionem
manus, quae a Deo esse creditur, pretio comparetur;
quia Simon Spiritum sanctum volens pretio
mercari, apostoli fuit detestatione percussus.
CAP. XXIV.-- #Quod non oporteat ordinationes episcoporum diu differri.@#
(Cap. 25. Chalced.) Quoniam quidam metropolitanorum,
quantum comperimus, negligunt commissos
sibi greges, et ordinationes episcoporum facere
differunt, placuit sanctae synodo intra tres menses
ordinationes episcoporum celebrari, nisi forte necessitas
inexcusabilis praeparet tempus dilationis
extendi: quod si hoc minime fecerit, correptioni
Ecclesiasticae subjacebit. Veruntamen reditus Ecclesiae
viduatae penes oeconomum ejusdem Ecclesiae
integri reserventur.
CAP. XXV.-- #De ordinationibus episcoporum diu minime differendis.@#
(Ex decr. Damasi papae, cap. 2.) Quoniam quidam
metropolitanorum fidem suam secundum priscam consuetudinem
sanctae sedi apostolicae exponere detrectantes,
usum pallii neque expetunt, neque percipiunt,
ac per hoc episcoporum consecratio viduatis
Ecclesiis non sine periculo protelatur, placuit ut quisquis
metropolitanus ultra tres menses consecrationis
suae ad fidem suam exponendam, palliumque suscipiendum,
ad apostolicam sedem non miserit, commissa
sibi careat dignitate, sitque licentia metropolitanis
aliis post secundam et tertiam commonitionem
viduatis Ecclesiis cum consilio Romani pontificis
ordinando episcopum subvenire. Si vero consecrandi
episcopi negligentia provenerit, ut ultra tres menses
Ecclesia viduata consistat, communione privetur,
quousque aut loco cedat, aut se consecrandum praebere
non differat. Quod si ultra quinque menses per
suam negligentiam retinuerit viduatam Ecclesiam,
neque ibi neque alibi consecrationis donum percipiat | null | fc3782b8-90a0-475d-ad82-093a28162ade | latin_170m_raw | null | None | None | None |
,
imo metropolitani sui judicio cedat.
CAP. XXVI.-- #Quando quis debeat a vicinis provinciae episcopis ordinari.@#
(Can. Sardic., 5.) Osius episcopus dixit: Si
contigerit in una provincia, in qua plurimi fuerint
episcopi, unum forte remanere episcopum, et populi
convenerint, episcopi vicinae provinciae debent illum
prius convenire episcopum qui in ea provincia moratur,
et ostendere quod populi petant sibi rectorem,
et hoc justum esse, ut et ipsi veniant et cum ipso
ordinent episcopum. Quod si conventus litteris tacuerit,
et dissimulaverit, nihilque rescripserit, satisfaciendum
esse populis, ut veniant ex vicina provincia
episcopi, et ordinent episcopum.
CAP. XXVII.-- #Ut episcopus non consecretur sine tribus episcopis.@#
(Ex consilio Arelatensi, cap. 5.) Nullus episcopus
sine metropolitani permissu, nec episcopus metropolitanus
sine tribus episcopis comprovincialibus,
praesumat episcopum ordinare, ita ut alii comprovinciales
epistolis admoneantur, ut se suo responso
consensisse significent. Quod si inter partes aliqua
fuerit dubitatio, majori metropolitanus in electione
consentiat.
CAP. XXVIII.-- #Ut episcopus non ordinetur minus quam a tribus, et si fieri possit archiepiscopus ab omnibus comprovincialibus.@#
( #Ex epist. Anicii papae Ecclesiis per Galliam constitutis
directa.@# ) De ordinationibus episcoporum super
quibus nos consulere voluistis, olim in spiritu praecessoris
nostri Anacleti quaedam jam decreta reperimus.
Scimus enim beatissimum Jacobum, qui dicebatur
Justus, qui secundum etiam carnem frater
Domini nuncupatus est, a Petro, Jacobo et Joanne
apostolis, Hierosolymis episcopum esse ordinatum.
Si autem non minus quam a tribus apostolis tantus
vir fuit ordinatus, patet profecto eos formam instituente
Domino tradidisse, non minus quam a tribus
episcopis episcopum ordinari debere; sed crescente
numero episcoporum, nisi necessitas intervenerit,
debent etiam plures augeri. Si autem archiepiscopus
obierit, et alter ordinandus archiepiscopus fuerit,
omnes ejusdem provinciae episcopi ad sedem metropolitanam
conveniant, ut ab omnibus ipse eligatur
et ordinetur. Oportet autem ut ipse qui illis omnibus
praeesse debet, ab omnibus illis eligatur et ordinetur.
Reliqui vero comprovinciales episcopi, si necesse
fuerit, caeteris consentientibus, a tribus jussu
archiepiscopi consecrari possunt episcopi, sed melius
est si ipse cum omnibus eum qui dignus est elegerit,
et cuncti pariter consecraverint pontificem. Et
licet istud necessitate cogente concessum sit, illud
autem quod de archiepiscopi consecratione praeceptum
atque praedictum est, id est, ut omnes suffraganei
eum ordinent, nullatenus immutari licet, quia
qui illis praeest, ab omnibus episcopis quibus praeest,
debet constitui. Sin aliter praesumptum fuerit,
viribus carere non dubium est, quia irrita erit ejus
secus acta ordinatio.
CAP. XXIX.-- #De episcopo qui alium sine sua voluntate episcopum ordinaverat.@#
(Ex epist. Simplicii papae missa Joanni Ravennati
episcop., cap. 1.) Si quis esset intuitus ad normam
ecclesiasticae disciplinae, vel si quid apud te sacerdotalis
modestiae teneretur, nunquam plectibiles perpetrarentur
excessus. A quibus si nullo te paternarum
regularum poteras continere praecepto, saltem
sanctae memoriae praedecessoris tui fueras revocandus
exemplo, qui cum faciendo presbyterum minus
deliquisset invitum, senserat tamen dignum pro tali
usurpatione judicium. Ubi ista didicisti, quae in
fratrem et coepiscopum nostrum Gregorium, non
electione, sed invidia perpetrasti, quem inexcusabili
violentia pertrahi ad te passus es, atque vexari, ut
ei honorem tantum, non per animi tranquillitatem,
sed per amentiam, sicut dicendum est, irrogares?
Neque enim talia potuissent fieri, sanitate consilii.
Nolumus exaggerare quod gestum est, ne cogamur
judicare quod dignum est. Nam privilegium meretur
amittere, qui permissa sibi abutitur potestate.
CAP. XXX.-- #De abjectione ejus quem duo praesumpserint ordinare episcopi.@#
(Ex concil. Arausic., cap. 20) De abjectione ejus
quem duo praesumpserint ordinare episcopi, in nostris
provinciis placuit de praesumptoribus, ut sicubi
contigerit duos episcopos tertium consecrare, et
ipse et auctores damnabuntur, quo cautius ea quae
sunt antiquitus statuta serventur.
CAP. XXXI.-- #De non ordinandis episcopis per vicos et modicas civitates.@#
(Ex concil. Sardicensi, cap. 6.) Licentia vero
danda non est ordinandi episcopum, aut in vico
aliquo, aut in modica civitate, cui sufficit unus presbyter:
quia non est necesse ibi episcopum fieri, ne
vilescat nomen episcopi et auctoritas. Non debent | null | d682d3e5-6310-4264-93dc-ed4e1d60fd2d | latin_170m_raw | null | None | None | None |
illi ex alia provincia invitati facere episcopum, nisi
aut in his civitatibus quae episcopos habuerunt, aut
si qua talis aut tam populosa est civitas, quae mereatur
habere episcopum. Si hoc omnibus placet.
Synodus respondit: Placet.
CAP. XXXII.-- #De eadem re.@#
(Ex decret. Leonis papae, cap. 49.) Illud sane quod
ad sacerdotalem pertinet dignitatem, inter omnia
volumus canonum statuta servari, ut non in quibuslibet
locis neque quibuscunque castellis, et ubi antea
non fuerunt episcopi, consecrentur, cum ubi minores
sunt plebes minoresque conventus, presbyterorum
cura sufficiat, episcopalia autem gubernacula,
nonnisi majoribus populis et frequentioribus civitatibus
oporteat praesidere, ne quod sanctorum Patrum
divinitus inspirata decreta vetuerunt, viculis et
possessionibus, vel obscuris et solitariis municipiis
tribuatur sacerdotale fastigium et honor cui debent
excellentiora committi, ipse sui numerositate vilescat.
CAP. XXXIII.-- #De Wamba, rege Gallorum, qui centra canones in quadam villula episcopatum fecerat, quomodo annullatum est.@#
(Ex concil. Toletano XIII, can. 4.) Majoribus institutionibus
contraire, et sanctorum Patrum decreta
convellere, quid aliud est quam vinculum societatis
Christi abrumpere, et usurpatae praeceptionis licentia,
statum Ecclesiae dissipare? Prosequente igitur
venerabili et sanctissimo viro fratre nostro Stephano
Emeretensis sedis episcopo, res nobis novellae
praesumptionis usurpatione sese intulit pertractanda,
tanto communionis nostrae judicio convellenda,
quanto et pravitatis nostrae noscitur ausu perpetrata.
Dixit enim violentia principali se impulsum fuisse,
ut in monasterio villulae, in qua venerabile corpus
sanctissimi Punenii confessoris debito quiescit honore,
novam episcopalis honoris ordinationem efficeret,
et ideo ex indiscreto et facillimo assensu, injustis
Wambae principis jussionibus parens, novam
et injustam illic pontificalis sedis perlectionem induxit,
ubi canonica constitutio id fieri omnimoda
ratione refellit. Praedictus ille vir prostratus humo
medicamine nostri praecepti, et sibi dari veniam petit,
et quid potissimum fieri oporteat de persona
ejus qui illic ordinatus fuerat, nostri oris sententia
decerni poposcit. Sed quia veraciter, imo communiter
noveramus praedictum principem consilio levitatis
agentem, non solum praecepisse ut in praedicto
loco aliquis episcopus fieret, sed etiam ita eum
obstinationibus definisse, ut in suburbio Toletano
in ecclesia Praetoriensi sanctorum Petri et Pauli
episcopum ordinaret, necnon et in aliis vicis vel villulis
similiter faceret: ideo pro tam insolenti hujuscemodi
exstirpationis licentia, quidquid de hac re
haberent canonum instituta, in medium proferri
praecepimus. Tunc haec in ordinem constituta, praelecta
sunt. In primis exempla Pauli ubi Tito discipulo,
ut episcopos per civitates constituere deberet,
praecepit. Item ex concilio Nicaeno, titulo 8, ubi inter
caetera praecipitur ut in civitate non videantur duo
episcopi esse. Item ex concilio Laodicensi, titulo 7,
ubi dicit: Non oportet in vicis et in villulis episcopos
ordinari. Item ex concilio Africae, titulo 2, ubi
Felix episcopus Solemsitanus dixit: Etiam si hoc
placet sanctitati vestrae, insinuo ut dioeceses quae
nunquam habuerunt episcopos, non habeant. Dioecesis
quae aliquando habuit, habeat proprium. Secundum
autem hanc prosecutionem sanctitatis vestrae
est aestimare quid fieri debeat. Genecletus episcopus
dixit: Si placet insinuatio patris et coepiscopi nostri
Felicis, ab omnibus confirmetur. Ab universis episcopis
dictum est, Placet Item ex concilio Africae III, titulo
2, ubi dicit ut non accipiat alterum episcopum plebs
quae in dioecesi semper subjacuit. Epigenius enim episcopus
in caetera sic dixit: Non debere rectorem
accipere eam plebem quae in dioecesi semper subjacuit,
nec unquam proprium episcopum habuit. Quapropter
si universo sanctissimo coetui placet hoc
quod praefatus sum, confirmetur. Aurelius episcopus
dixit: Fratris et consacerdotis nostri prosecutioni
non obsisto, sed hoc me et fecisse, et facturum esse
profiteor. Item ex concilio Sardicensi, ubi inter caetera
praecipitur: Licentia danda passim non est. Si
enim subito aut vicus aliquis, aut modica civitas,
cui satis est unus presbyter, voluerit sibi episcopum
ordinari, ad hoc ut vilescat nomen episcopi et auctoritas,
non debent illi ex alia provincia invitati, facere
episcopum, in quibus locis antea non fuit. Item
de sententia eorum qui hujusmodi ordinationes faciunt,
vel de his qui contra haec instituta canonum
ordinantur, ex concilio Tauritano, titulo ubi dicit:
Gestorum quoque seriem conscribi placuit ad perpetem
disciplinam, quod circa Octabium Ursionem,
Remigium, ad Trefe episcopum, synodus sancta decrevit | null | 6d5fe9a8-6471-450e-a251-30a433fd78fe | latin_170m_raw | null | None | None | None |
.
Qui in usurpationem quamdam de ordine sacerdotum,
ad invidiam vocabantur. Quod ita his
videtur indultum, ut de caetero hac auctoritate commoniti,
nihil usurpare conentur. Siquidem se ab hac
causa tali excusatione defenderunt, qua dicerent
prius se non esse conventos, proinde judicavit
synodus sancta: ut si quis ex hoc fecerit contra instituta
majorum, sciat is qui ordinatus fuerit sacerdotis
se honore privandum, et ille qui ordinaverit,
auctoritatem se in ordinationibus vel in conciliis
minime retenturum. Non solum autem circa memoratum
episcopum haec sententia praevalebit, sed et
circa omnes, simili errore deceptos, qui ordinationes
hujusmodi perpetrarunt. His igitur fortissimis regulis,
effectum pii operis apponentes, in communi
definitione elegimus, ut in loco villulae supradictae
Aquis, deinceps sedes episcopalis non remaneat, neque
episcopus illuc ultra constituendus existat. Hic
tamen Conjuldus, qui contra majorum decreta illic
videtur institutus fuisse episcopus, nullis canonum
erit ad condemnationem sui sententia ulciscendus,
quia non ambitione, sed principis impulsione constitit
ordinatus. Et ideo hoc illi remedium humanitatis
concedimus, ut in sedem aliam decidentis cujuslibet
episcopi traducatur, et praedictus locus sub
monastica deinceps institutione mansurus, non episcopali
ultra privilegio fretus, sed sub abbatis regimine,
sicut huc usque fuit, erit modis omnibus
mancipandus. Jam vero de caetero generale ponentes
edictum, si quis contra haec canonum interdicta venire
conatus fuerit, ut in locis illis episcopum eligat
fieri, ubi episcopus nunquam fuit, anathema in
conspectu omnipotentis Dei incurrat, et insuper tam
ordinator quam ordinatus gradum sui ordinis perdat:
quia non solum antiquorum Patrum decreta,
sed apostolica ausus est convellere instituta.
CAP. XXXIV.-- #Ut plebs quae nunquam habuit episcopum, nisi ex consensu, non habeat.@#
(Ex concil. Africano, cap. 61.) Placuit et illud, ut
plebes quae nunquam habuerunt proprios episcopos,
nisi ex concilio plenario uniuscujusque provinciae et
primatis, atque consensu ejus ad cujus dioecesim
eadem Ecclesia pertinebat, decretum fuerit, minime
accipiant.
CAP. XXXV.-- #Ut nequaquam in duos metropolitanos provincia dividatur.@#
(Concil. Chalced., cap. 12.) Pervenit ad nos quod
quidam praeter ecclesiastica statuta facientes, convolarunt
ad potestates, et per pragmaticam formam
in duo unam provinciam diviserunt, ita ut ex hoc
facto duo metropolitani esse videantur in una provincia.
Statuit ergo sancta synodus de reliquo nihil
ab episcopis tale tentari. Alioquin, qui hoc adnisus
fuerit, amissioni gradus proprii subjacebit. Quaecunque
vero civitates litteris imperialibus metropolitani
nominis honore subnixae sunt, honore tantummodo
perfruantur, et qui Ecclesiam ejus gubernat
episcopus, salvis scilicet veris metropolis privilegiis
suis.
CAP. XXXVI.-- #De illis episcopis qui non sunt recepti ab illis ad quos sunt ordinati vel denominati.@#
(Ex concil. Ancyr., cap. 17.) Si qui episcopi ordinati
sunt, nec recepti ab illa parochia in qua fuerant
donominati, volueruntque alias occupare parochias,
et vim praesulibus earum inferre, seditiones adversus
eos excitando, hos abjici placuit. Quod si voluerint
in presbyterii ordine ubi prius fuerant, ut presbyteri
residere, non abjiciantur propria dignitate.
Si autem seditiones commovent ibidem constitutis
episcopis, presbyterii quoque honor talibus auferatur,
fiantque damnatione notabiles.
CAP. XXXVII.-- #De episcopo qui Ecclesiam ad quam ordinatus est, adire neglexerit.@#
(Ex concil. Antioch., cap. 17.) Si quis episcopus per
manus impositionem episcopatum acceperit, et sibi
commissum ministerium subire neglexerit, nec acquieverit
ire ad Ecclesiam sibi commissam, hunc
oportet communione privari, donec susceperit coactus
officium, aut certe de eo aliquid integra decreverit
ejusdem provinciae synodus sacerdotum.
CAP. XXXVIII.-- #De episcopo qui non susceperit officium sibi commissum.@#
(Ex conc. Arelat., cap. 6.) Si quis episcopus non
susceperit officium sibi commissum, hic communione
privetur, quoadusque consentiat obedientiae suae
commodans. Si vero perrexerit nec receptus fuerit,
non pro sua sententia, sed pro malitia populi, ipse
quidem maneat episcopus, clerici vero civitatis communione
priventur, quod erudiendis inobedientes
populis non fuerint.
CAP. XXXIX.-- #De episcopo vacante, qui Ecclesiam vacantem invaserit.@#
(Ex conc. Antioch., cap. 16.) Si quis episcopus vacans,
in Ecclesiam non habentem episcopum surripiens
populos sine concilio integri ordinis irruerit,
etiam si populus quem | null | ce2e61ae-fca4-4062-b7c2-aef65c13cea4 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
seduxit desideret illum, alienum
eum ab Ecclesia esse oportet. Integrum autem
et perfectum concilium dicimus illud cui metropolitanus
episcopus interfuerit.
CAP. XL.-- #De episcopo qui est ordinatus ad ecclesiam, et non est receptus.@#
(Ex conc. Aurelian., cap. 10.) Si quis ordinatus, per
contentionem populi, aut pro aliqua ratione, et non
pro sua culpa, in parochia quae ei fuerit data receptus
non erit, hunc oportet honorem sacerdotii
tantummodo contingere, ita ut de rebus Ecclesiae
in qua convenit sibi nihil praesumat. Sustineat
autem quidquid de eo sanctum concilium judicaverit.
CAP. XLI.-- #De his qui promoventur ad episcopatum nec recipiuntur.@#
(Ex concil. Antioch., cap. 18.) Si quis episcopus
ordinatus, ad parochiam minime, cui est electus,
accesserit, non suo vitio, sed quod eum aut populus
vetet, aut propter aliam causam, non tamen ejus
vitio perpetratam: hic et honoris sit et ministerii
particeps, dummodo nihil molestus Ecclesiae rebus
existat, ubi ministrare cognoscitur. Quem etiam
observare conveniet quidquid synodus perfecta provinciae
judicando decreverit.
CAP. XLII.-- #Quod auctoritas congregandarum synodorum apostolicae sedi commissa sit privata potestate.@#
(Cap. Isidori 8.) Synodorum vero congregandarum
auctoritas apostolicae sedi privata commissa
est potestate. Nec ullam synodum generalem ratam
esse legimus, quae ejus non fuerit auctoritate congregata
vel fulta. Haec canonica testatur auctoritas,
haec historia ecclesiastica roborat, haec sancti Patres
confirmant.
CAP. XLIII.-- #Quod bini conventus episcopales singulis annis fieri debeant.@#
(Ex decret. Leonis papae ad Rusticum episcopum
Narbonen., cap. 37.) De conciliis autem episcopalibus
non aliud indicimus, quam sancti Patres salubriter
ordinaverunt, ut scilicet bini conventus per
annos singulos habeantur, in quibus de omnibus
querelis, quae inter diversos Ecclesiae ordines nasci
assolent, judicetur. Ac si forte inter ipsos qui praesunt
de majoribus, quod absit, peccatis causa nascatur,
quae provinciali nequeat examine definiri, fraternitatem
tuam de totius negotii qualitate metropolitanus
curabit instruere: ut si coram positis partibus,
nec tuo fuerit resopita judicio, ad nostram
cognitionem quidquid illud est, transferatur.
CAP. XLIV.-- #De synodis, quo tempore sint habendae.@#
(Ex concil. Antioch., cap. 20.) Propter utilitates
ecclesiasticas et absolutiones earum rerum quae
dubitationem controversiamque recipiunt, optime
placuit, ut per singulas quasque provincias bis in
anno episcoporum concilia celebrentur. Semel quidem
post tertiam septimanam festi Paschalis, ita ut
in quarta septimana quae consequitur, id est, medio
Pentecostes conveniat synodus, metropolitano comprovinciales
episcopos admonente. Secunda vero
synodus fiat Idibus Octobris, id est XV die mensis
Octobris, quem per Beretheon Graeci nominant. In
ipsis autem conciliis adsint presbyteri, diaconi, et
omnes qui se laesos existimant, et synodi experiantur
examen. Nullis vero liceat apud se celebrare
concilia, praeter eos quibus metropolitana jura videntur
esse commissa.
CAP. XLV.-- #De synodo congreganda.@#
(Ex concil. Arvernen., cap. 15.) Peractis omnibus
quae ad correctionem nostri ordinis in hoc concilio
promulgata sunt, placuit definire, ut omni anno ad
peragendam celebritatem concilii in metropolitana
sede, tempore quo principis vel metropolitani electio
definierit, devotis semper animorum studiis
conferamus, nec quibuslibet requisitis occasionibus
dissentiamus, sed in praeparato die quo indictum
fuerit, adunatis in metropolitana sede omnibus provinciae
pontificibus, concilium, Deo praesule, celebretur.
Quisquis autem episcopum, excepta inevitabili
causa, vel necessitate, de peragendo se concilio
absentaverit, per unius anni spatium erit communione
plectendus. Quod si deinceps absque celebratione
concilii, anni unius metas transierit, omnium
in communione pontificum ejusdem provinciae sententiam
obnoxius retinebit, id est, si nulla sibi impediente
principis potestate, vel infirmitate, aut
inevitabili causa, sed solius propriae voluntatis libitu
sese ad celebrandum concilium non collegerit.
CAP. XLVI.-- #De archiepiscopo qui tempore pacis ultra biennium synodum annuntiare neglexerit.@#
(Ex conc. Meldensi, cap. 3.) Quod si intra biennium
divinitus temporum tranquillitate concessa
admonitis comprovincialibus a metropolitano synodus
indicta non fuerit, et metropolitanus ipse provocationes
tardaverit, anno integro missas facere
non praesumat. Quod si evocati et non corporali infirmitate
detenti, adesse sua abusione despexerant,
simili sententiae subjacebunt.
CAP. XLVII.-- #De | null | 58fa14f8-9cdb-49c2-b2e1-51f194978672 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
episcopis ad synodum vocatis, ut venire non contemnant.@#
(Ex concil. Laodicensi, cap. 40.) Quod non oporteat
episcopos ad synodum vocatos omnino contemnere,
sed protinus ire et docere, et discere ea
quae ad correctionem Ecclesiae, vel reliquarum pertinent
rerum. Seipsum vero qui contempserit, accusabit,
nisi forte per aegritudinem ire non possit.
CAP. LXVIII.-- #Quales epistolae a metropolitano sint fratribus dirigendae.@#
(Ex concil. Tarraconensi, cap. 13.) Epistolae tales
per fratres a metropolitano sunt dirigendae, ut non
solum de cathedralibus Ecclesiae presbyteris, verum
etiam de dioecesanis ad concilium trahant, et aliquos
de filiis Ecclesiae secularibus secum adducere
studeant.
CAP. XLIX.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Agath., cap. 36.) Si metropolitanus
episcopus ad comprovinciales episcopos epistolas
direxerit, in quibus eos, aut ad ordinationem alicujus
fratris, aut ad synodum invitet, postpositis omnibus,
excepta gravi infirmitate corporis, aut praeceptione
regia, ad constitutam diem adesse non differant.
Qui si defuerint, sicut prisca canonum praecepit
auctoritas, usque ad proximam synodum charitate
fratrum et Ecclesiae communione priventur.
CAP. L.-- #De episcopo qui synodo adesse neglexerit.@#
(Ex concil. Spalensi, cap. 10.) Si quis autem episcoporum
synodo adesse neglexerit, aut coetum fratrum,
antequam concilium dissolvatur, crediderit
deserendum: alienum se a fratrum communione
cognoscat, nec eum recipi liceat, nisi in sequenti
synodo fuerit absolutus.
CAP. LI.-- #De episcopo qui per aegritudinem ad synodum venire non potuerit.@#
(Ex decr. Felicis papae, cap. 11.) Quod si aegrotans
fuerit episcopus, aut aliqua eum gravis necessitas
detinuerit, pro se legatum ad synodum mittat,
suscepturus, salva fidei veritate, quidquid synodus
statuerit.
CAP. LII.-- #De episcopis ad synodum vocatis, et venire, et missos suos mittere dedignantibus.@#
(De synodo apud Althei habita, cap. 10.) Placuit
sanctae synodo episcopos qui vocati de Saxonia ad
sanctum concilium non venerunt, nec secundum canones
sacros missos suos vel vicarios direxerunt,
gravi increpatione objurgare, et pro culpa inobedientiae
increpare. Unde iterum eos fraterna charitate
ad condictum concilium invitamus et vocamus.
Quod et si hoc, quod non optamus, pro nihilo
duxerint, et venire noluerint, justamque rationem
inobedientiae suae reddere detrectaverint, apostolica
auctoritate interdicit eis Petrus sancti Petri et papae
missus, una cum sancta synodo, missas celebrare,
quousque Romam veniant, et coram papa et sancta
Ecclesia dignam reddiderint rationem.
CAP. LIII.-- #Concilium universale non nisi necessitate faciendum.@#
(Ex concil. Africano, cap. 42.) Placuit ut non sit
ultra fatigandis fratribus universalis necessitas, sed
quoties exegerint causae communes, id est, si totius
Africae undecunque relatae ad hanc sedem fuerint
litterae, congregandam esse synodum in ea provincia,
ubi opportunitas persuaserit. Causae autem quae
communes non sunt, in suis provinciis judicentur.
CAP. LIV.-- #Ut episcopi posteriores se prioribus suis non praeferant.@#
(Ex epist. Lucii papae, Occidentalibus missa,
cap. 5.) Episcopi vero per singulas provincias observent,
ne posteriores se superioribus suis praeferant,
nec eis inconsultis, nisi quantum ad propriam pertinet
parochiam, aliquid agant. Sed omnes de communibus
eorum causis, consonam sententiam proferant,
et determinent, quoniam aliter actae nullas
vires habebunt, nec ecclesiasticae reputabuntur.
CAP. LV. #Ut episcopi sui ordinis tempus observent, alter alteri honorem praebentes.@#
(Ex concil. Cabillonensi, cap. 7.) Item placuit ut,
conservato metropolitani episcopi primatu, caeteri
episcoporum secundum sui ordinationis tempus,
alius alii sedenti deferat locum.
CAP. LVI.-- #De episcoporum ordine, ut qui posterius ordinati sunt, prioribus se non audeant anteferre.@#
(Ex concil. Africano, cap. 53.) Valentinianus
episcopus dixit: Si permittit bonum patientiae vestrae,
prosequor ea quae praeterito tempore in Ecclesia
Carthaginensi gesta sunt, et subscriptionibus fratrum
firmata claruerunt, etiam hoc nos servaturos
esse profiteor. Sed illud scimus, inviolatam semper
mansisse ecclesiasticam disciplinam, ut nullus fratrum
prioribus suis se aliquando auderet anteponere,
sed officiis charitatis id semper exhibitum est
prioribus, quod ab insequentibus gratanter semper
acciperetur.
CAP. LVII.-- #De | null | fa10b525-2fc0-4fb7-8354-daedd4203c53 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
rebus dubiis in conciliis episcoporum emergentibus.@#
( #Ex epist. Bonifacii papae ad episcopos Galliae.@# )
Si inter episcopos ejusdem concilii dubitatio emerserit
de ecclesiastico jure, vel de aliis negotiis, primum
metropolitanus eorum cum aliis quibusdam
in concilio considerans rem judicet. Et si non
acquiescat utraque pars judicatis, tunc primas illius
regionis inter ipsos audiat, et quod ecclesiasticis canonibus,
et legibus nostris consentaneum sit, hoc
definiat, et nulla pars valeat calculo ejus contradicere.
CAP. LVIII.-- #Ut episcopi in synodo residentes, quae ad emendationem vitae pertineant, primum emendent.@#
(Ex concil. Arvernensi, cap. 1.) In primis placuit, ut
quoties secundum statuta Patrum sancta synodus
congregatur, nullus episcoporum aliquam prius causam
suggerere audeat, quam ea quae ad emendationem
vitae, ad severitatem regulae, ad animae remedia
pertinent, finiantur.
CAP. LIX.-- #De metropolitano si comprovincialem episcopum in sua causa audire distulerit.@#
( #Ex decr. Alexandri papae.@# ) Si metropolitanus a
quocunque comprovinciali episcopo bis fuerit in
causa propria appellatus, et eum audire distulerit,
in proxima synodo negotii sui habeat licentiam
exercendi: et quidquid propter justitiam a comprovincialibus
suis fuerit statutum debet custodiri.
CAP. LX.-- #Ut episcopi justa judicia semper dijudicent.@#
(Ex concil. Remensi, cap. 19.) Ut episcopi et judices
judicia discernant, quia sunt quaedam judicio
mundi, quaedam judicio Dei reservanda. Scriptum
est enim: Nolite judicare ante tempus, quoadusque
veniat Dominus, qui et illuminabit abscondita tenebrarum,
et manifestabit consilia cordium, et tunc
laus erit unicuique a Deo. Et illius memores sint:
In quo enim judicio judicaveritis, judicabimini et vos.
CAP. LXI.-- #Ut canonum statuta ab omnibus rite custodiantur, et nullus ea suo sensu dijudicare praesumat.@#
(Ex concil. Meldensi, cap. 11.) Canonum statuta
sine praejudicio ab omnibus custodiantur, et nemo
in actionibus, vel in judiciis ecclesiasticis suo sensu,
sed eorum auctoritate ducatur. In exponendis etiam,
vel praedicandis divinis Scripturis, sanctorum catholicorum
Patrum, et probatissimorum sensum quisque
sequatur, in quorum scripturis, ut beatus dicit
Hieronymus, fidei veritas non vacillet.
CAP. LXII.-- #De dissidentibus episcopis.@#
(Ex concil. Carthag, cap. 25.) Dissidentes episcopos,
si non timor Dei, synodus reconciliet.
CAP. LXIII.-- #De inflatione metropolitanorum et fastu, et de episcopis ac reliquis clericis qui laeduntur a metropolitano.@#
#(Ex epist. Anicii papae episcopis per Galliam constitutis
missa, cap. 4.)@# Si autem aliquis metropolitanorum
inflatus fuerit, et sine omnium comprovincialium
praesentia, vel consilio episcoporum alias causas
agere, nisi eas tantum quae ad propriam suam
pertinent parochiam, aut eos gravare voluerit, ab
omnibus districte corrigatur, ne talia deinceps praesumere
audeat. Si vero incorrigibilis, eisque inobediens
apparuerit, ad hanc apostolicam sedem, cui
omnia episcoporum judicia terminare praecepta
sunt, ejus contumacia referatur, ut vindicta de eo
fiat, et caeteri timorem habeant. Si autem propter
nimiam longinquitatem, aut temporis incommoditatem,
vel itineris asperitatem, grave ad hanc sedem
ejus causam deferre fuerit, tunc ad ejus primatem
ejus causa deferatur, et penes ipsum hujus
sanctae sedis auctoritate judicetur. Similiter si aliquis
episcoporum metropolitanum suspectum habuerit,
apud primatem dioeceseos, aut apud hanc
apostolicam sedem audiatur.
CAP. LXIV.-- #Ut plebes alienas alius episcopus non usurpet.@#
(Ex concil. Carthaginensi, cap. 19.) Placuit ut a
nullo episcopo usurpentur plebes alienae, nec aliquis
episcoporum supergrediatur in dioecesi collegam
suum.
CAP. LXV.-- #Ut nullus metropolitanus absque omnium comprovincialium episcoporum praesentia aliquorum audiat causas.@#
(Ex epist. Iginii papae cunctis fidelibus missa,
cap. 2.) Caeterum, fratres, salvo in omnibus Romanae
ecclesiae privilegio, nullus metropolitanus
absque caeterorum omnium comprovincialium episcoporum
instantia, aliquorum audiat causas: quia
irritae erunt aliter actae, quam in conspectu eorum
omnium ventilatae. Et ipse si fecerit, coerceatur a
fratribus.
CAP. LXVI.-- #Ut nullus primas vel metropolitanus aliquid agat de Ecclesiis, vel parochiis comprovincialium episcoporum, et de ipsorum causis sine eorum consilio omnium, et nec ipsi aliquid agant sine ejus consilio, nisi quantum ad proprias pertinet parochias.@#
(Ex | null | d2733776-3bcb-4420-a5f5-f25c11af516a | latin_170m_raw | null | None | None | None |
epist. Calist. papae episcopis per Galliam constitutis
missa, cap. 13.) Nullus autem primas vel metropolitanus
dioecesanam Ecclesiam vel parochianum,
aut aliquid ejus parochiae, praesumit excommunicare,
vel dijudicare aliquid, vel agere absque ejus consilio
vel judicio: sed hoc observet, quod ab apostolis
ac Patribus et praedecessoribus nostris est statutum,
et a nobis confirmatum: id est, si quis metropolitanus
episcopus, nisi quod ad suam solummodo
propriam pertinet parochiam, sine consilio et
voluntate omnium comprovincialium episcoporum
extra aliquid agere tentaverit, gradus sui periculo
subjacebit, et quod egerit irritum habeatur et vacuum.
Sed quidquid de comprovincialium coepiscoporum
causis, eorumque ecclesiarum et clericorum,
atque saecularium necessitatibus agere aut disponere
necesse fuerit, hoc cum omnium consensu comprovincialium
agatur pontificum, non aliquo damnationis
fastu, sed humillima et concordi administratione,
sicut Dominus ait: Non veni ministrari, sed ministrare.
Et alibi: Qui major est vestrum, erit minister
vester, et reliqua. Similiter et ipsi comprovinciales
episcopi cum ejus consilio, nisi quantum
ad proprias pertinet parochias, agant, juxta sanctorum
constituta Patrum, ut uno animo, uno ore, concorditer
sancta glorificetur Trinitas in saecula. Nullus
primas, nullus metropolitanus, nullusque reliquorum
episcoporum alterius adeat civitatem, aut ad
possessionem accedat quae ad eum non pertinet, et
alterius episcopi est parochia, super cujusquam
dispositione, nisi si vocatus ab eo cujus esse dinoscitur,
ut quiddam ibi disponat vel ordinet, au:
judicet, si sui gradus honore potiri voluerit. Sin
aliter praesumpserit, damnabitur: et non solum ille
sed cooperantes, eisque consentientes, quia sicut
ordinatio, ita ejus et judicatio, et aliarum rerum
dispositio prohibetur.
CAP. LXVII.-- #De contentione parochiae.@#
(Ex concil. Arvernen., cap. 3.) Quicunque episcopus
alterius episcopi dioecesim per XXX annos
sine aliqua interpellatione possederit, quamvis secundum
jus legis ejus videatur esse dioecesis, admittenda
non est contra eum actio reposcendi: sed
hoc intra unam parochiam, extra vero nullo modo:
ne, dum dioecesis defenditur, provinciarum termini
confundantur.
CAP. LXVIII.-- #Ut episcopi qui negligunt loca sua a vicinis episcopis, ut se corrigant, admoneantur.@#
(Ex concilio Africano, cap. 76.) Item placuit, ut
quicunque negligunt loca ad suam cathedram pertinentia
in catholicam unitatem lucrari, conveniantur
a diligentibus vicinis episcopis, ut id agere non
morentur. Quod si intra sex menses a die conventionis
non effecerint, qui potuerit eas lucrari, ad
ipsum pertineant: ita sane, ut si ille ad quem pertinuisse
videbantur, probare potuerit, magis illius
electam negligentiam ab haereticis, ut impune ibi
sint, et suam diligentiam fuisse praeventam, ut eo
modo ejus cura sollicitor vetaretur: cum hoc judices
episcopi cognoverint, suae cathedrae loca restituant.
Sane si episcopi intra quos causa versatur,
diversarum sunt provinciarum, ille primas det judices,
vicinus provincia est locus de quo contenditur.
Si autem ex communi placito vicinos judices
elegerint, aut unus eligatur, aut tres: aut si tres
elegerint, aut omnium sententiam sequantur, aut
duorum.
CAP. LXIX.-- #De duobus episcopis altercantibus de parochia cujusdam basilicae.@#
(Ex concil. Spalensi, cap. 1.) Inter memoratos fratres
nostros, Fulgentium Astigitanum et Honorium
Cordubensem episcopos, discussio agitata est, propter
parochiam basilicae cujusdam quam horum alter
Celtacensem, alter Reginensem asseruit. Et quia
inter utrasque partes hactenus limitis actio vendicata
est, cujus quamvis vetusta retentione, nullum
juris praejudicium adferret: ideoque ne in dubium
ultra inter eos nostra devocaretur sententia, prolatis
canonibus synodalia decreta perlecta sunt,
quorum auctoritas praemonet ita oportere inhiberi
cupiditatem, ut ne quis terminos alienos usurpet. Ob
hoc placuit inter alternas partes inspectionis viros
mittendos, ita ut dioecesis possidentis, si tamen basilicam
veteribus signis limes provisus monstraverit,
Ecclesiae cujus est jus retentionis, sit aeternum dominium.
Quod et si limes legitimus eamdem basilicam
non concludit, et tamen longi temporis probatur
objecta praescriptio, appellatio praesentis
episcopi non valebit: quia illi tricennalis objectio
silentium imponit. Hoc etiam et saecularium principum
edicta praecipiunt, et praesulum Romanorum
decrevit auctoritas. Sin vero infra metas tricennalis
temporis, extra alienos terminos basilicae injusta
retentio reperitur, repetentis episcopi juri sine mora
restituetur.
CAP. LXX.-- #De | null | b81d2806-584e-4aba-80da-ec62e27d0aad | latin_170m_raw | null | None | None | None |
episcopis qui contendunt de parochiis suis.@#
(Ex concil. Africano, cap. 75.) Placuit ut quicunque
episcopi plebes quas ad suam cathedram aestimant
pertinere non ita repetunt, ut causas suas episcopis
judicantibus agant: sed alio retinente irruerint,
sive nolentibus, sive volentibus plebibus causae
suae detrimentum patiantur. Et quicunque jam hoc
fecerunt, si nondum est inter episcopos finita contentio,
sed adhuc inde contendunt, ille inde discedat
quem constiterit praetermissis judiciis ecclesiasticis
irruisse, nec sibi quisque blandiatur, si a primate
ut retineat litteras impetrarit: sed sive habeat litteras,
sive non habeat, conveniat eum qui tenet, et
ejus litteras accipiat, ut eum appareat pacifice tenuisse
Ecclesiam ad se pertinentem. Si autem ille
aliquam quaestionem retulerit, per episcopos judices
causa finiatur, sive quos eis primates dederint, sive
quos ipsi vicinos ex consensu delegerint.
CAP. LXXI.-- #Ut in altera parochia clericos alterius dioecesis episcopus nullatenus ordinet.@#
(Ex concil. Antioche., cap. 22.) Episcopus alienam
civitatem, quae non est illi subjecta, non adeat, nec
ad possessionem accedat, quae ad eum non pertinet,
nec ordinationem ibi facere praesumat: nisi forte
cum consilio et voluntate episcopi regionis. Si quis
autem tale aliquid facere tentaverit, irrita sit ejus
ordinatio, et ipse coerceatur a synodo.
CAP. LXXII.-- #Ut nullo modo de parochia ad aliam episcopus transeat.@#
(Ex eodem, cap. 21.) Episcopus ab alia parochia
nequaquam migret ad aliam: nec sponte sua prorsus
insiliens, nec vi coactus a populis, nec ab episcopis
necessitate compulsus. Maneat autem in Ecclesia
quam primitus a Deo sortitus est, nec inde
transmigret, secundum pristinum terminum de hac
re constitutum.
CAP. LXXIII.-- #De praesumptione alienae dioecesis.@#
( #Ex epist. Bonifacii papae.@# ) Si quis episcopus non
rogatus de alia provincia in aliam venerit, praesumptive
irruens ad ordinationem et constitutionem
clericorum, et ad ea quae ad illum non pertinent,
importunus existat, vacua sint et inania omnia quae
ab eo fuerint constituta. Ipse autem digna increpatione
excommunicetur, et abominetur a sancto
concilio.
CAP. LXXIV.-- #Ne episcopus, sua civitate despecta, ambitus causa ad aliam transeat.@#
(Ex decret. Leonis papae, cap. 38.) Si quis autem
episcopus, civitatis suae mediocritate despecta, administrationem
loci celebrioris ambierit, et ad
majorem se plebem quacunque ratione transtulerit,
a cathedra quidem pellatur aliena, sed carebit
et propria: ut nec illis praesideat quos per avaritiam
concupivit, nec illis quos per superbiam sprevit.
Suis igitur terminis quisque contentus sit, nec
supra mensuram juris sui affectet augeri.
CAP. LXXV.-- #Ut ab episcopis aliena parochia minime pervadatur.@#
(De canonibus apostol. tit. 14.) Episcopo non licere
alienam parochiam propria relicta pervadere, licet
cogatur a plurimis, nisi forte quaevis eum rationabilis
causa compellat, tanquam qui possit ibidem
constitutis plus lucri conferre, et in causa religionis
aliquid profecto prospicere. Et hoc non a semetipso
pertentet, sed multorum episcoporum judicio et
maxima supplicatione perficiat.
CAP. LXXVI.-- #De eadem re.@#
(Ex epist. Evaristi papae, fratribus per Aegyptum
directa, cap. 4.) Sacerdotes vero vice Christi legatione
funguntur in Ecclesia, et sicut ei sua est
conjuncta sponsa, id est Ecclesia, sic episcopis
junguntur Ecclesiae, unicuique pro portione sua: et
sicut vir non debet negligere uxorem suam, sed
diligere, et caste custodire, et amare, atque prudenter
regere, ita et episcopus debet Ecclesiam
suam. Et velut uxor quae sub manu est viri, obedire
debet viro suo, eumque amare, et diligere: potius
etiam Ecclesia episcopo suo in omnibus obedire,
eumque amare, et diligere ut animam suam debet:
quia illud fit carnaliter, istud spiritaliter. Et sicut
vir non debet adulterare uxorem suam: ita nec
episcopus Ecclesiam suam, id est, ut illam dimittat,
ad quam consecratus est, absque inevitabili necessitate
aut apostolica vel regulari mutatione, et
alteri se ambitus causa conjungat. Et sicut uxori
non licet dimittere virum suum, ut alteri, vivente
eo, matrimonio se societ, ut eum adulteret, licet
fornicatus sit vir ejus, sed juxta Apostolum, aut
viro suo | null | d69fde6b-457f-474d-867b-aae600ee2924 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
debet reconciliari, aut manere innupta: ita
Ecclesiae non licet dimittere episcopum suum, aut
ab eo se segregare, ut alterum eo vivente accipiat:
sed aut ipsum habeat, aut innupta maneat, id est,
ne alterum episcopum suo vivente accipiat, ut fornicationis
aut adulterii crimen incurrat. Nam si
adulterata fuerit, id est, si se alteri episcopo junxerit,
aut super se alterum episcopum adduxerit, aut
esse fecerit, vel desideraverit, per acerrimam
poenitentiam, aut suo reconcilietur episcopo, aut
innupta permaneat.
CAP. LXXVII.-- #De mutatione episcoporum.@#
(Ex epist. Antheri papae episcopis per Boeticam
atque Toletanam provinciam constitutis missa,
cap. 14.) De mutatione ergo episcoporum unde
sanctam sedem apostolicam consulere voluistis, scitote
eam communi utilitate atque necessitate fieri
licere, sed non libitu cujusquam aut dominatione.
Petrus sanctus magister, et princeps apostolorum
de Antiochia utilitatis causa translatus est Romam,
ut ibidem potius proficere posset. Eusebius quoque
de quadam parva civitate, apostolica auctoritate
translatus est Alexandriam. Similiter Felix de civitate
in qua ordinatus erat electione civium, propter
doctrinam et bonam vitam quam habebat, communi
episcoporum et reliquorum sacerdotum ac
populorum consilio translatus est Ephesum. Non enim
transit de civitate ad civitatem qui non suo libitu,
aut ambitu hoc facit, sed utilitate quadam, aut necessitate,
aliorum hortatu, et consilio potiorum transfertur.
Nec transfertur de minori civitate ad majorem,
qui hoc non ambitu nec propria voluntate facit, sed
aut vi a propria sede pulsus, aut necessitate coactus,
aut utilitate loci, aut populi, non superbe, sed humiliter
ab aliis translatus et inthronizatus est: quia
homo videt in facie, Deus autem in corde. Et Dominus
per Prophetam loquitur, dicens: Dominus
scit cogitationes hominum, quoniam vanae sunt. Non
ergo mutat sedem, qui non mutat mentem, nec mutat
civitatem qui non sua sponte sed consilio et
electione aliorum mutatur. Non igitur migrat de civitate
ad civitatem, qui non avaritiae causa sponte
dimittit suam: sed, ut jam dictum est, aut pulsus
a sua, aut necessitate coactus, aut electione, aut
exhortatione sacerdotum et populorum translatus
est ad alteram civitatem. Nam sicut episcopi habent
potestatem ordinare regulariter episcopos et reliquos
sacerdotes: sic quoties utilitas aut necessitas
expoposcerit, supradicto modo et mutare et inthronizare
potestatem habent.
CAP. LXXVIII.-- #De eadem re.@#
( #Ex canonibus apostol.@# ) Episcopus aut presbyter
uxorem propriam nequaquam sub obtentu religionis
abjiciat. Si vero rejecerit, excommunicetur. Sed si
perseveraverit, dejiciatur.
CAP. LXXIX.-- #Item ex eodem.@#
(Ex concil. Sardicensi, cap. 1.) Osius episcopus
dixit: Non minus mala consuetudo quam perniciosa
corruptela funditus eradicanda est, ne cui liceat
episcopo de civitate sua ad aliam transire civitatem.
Manifesta est enim causa, pro qua re hoc
facere tentat: cum nullus in hac re inventus sit
episcopus, qui de majore civitate ad minorem transiret.
Unde apparet avaritiae ardore eos inflammari,
et ambitioni servire, et ut dominationes agant. Si
omnibus placet, hujusmodi pernicies saevius et austerius
vindicetur, ut nec laicam communionem habeat
qui talis est. Responderunt universi: Placet.
CAP. LXXX.-- #De episcopo qui in sua fuerit persecutus Ecclesia, quod ad alium ei sit fugiendum.@#
(Ex decre. Calist. papae episcopis per Galliam constitutis
missis., cap. 15.) Si quis episcopus fuerit
persecutus in sua Ecclesia, fugiendum illi est ad
alteram, eique sociandum, dicente Domino: Si persecuti
vos fuerint in una civitate, fugite in aliam.
Si autem utilitatis causa fuerit mutandum, non per
se hoc agat, sed fratribus invitantibus, et auctoritate
hujus sanctae sedis faciat, non ambitus causa, sed
utilitatis.
CAP. LXXXI.-- #De episcopo qui principalem cathedram suae Ecclesiae negligit.@#
(Ex concil. Rothoma., cap. 16.) Ut non liceat
episcopo principalem cathedram suae parochiae negligere,
et aliam Ecclesiam in sua dioecesi magis
frequentare.
CAP. LXXXII.-- #De episcopis qui sedes suas negligunt, et in possessionibus suis longe positis diu morantur.@#
(Ex concil. Sardicensi, cap. 15.) Osius episcopus
dixit: Quia nihil praetermitti oportet, sunt quidam
fratres et coepiscopi nostri, qui | null | 725cd671-abb5-4e33-9da2-c7382b120e57 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
non in ea civitate
resident, in qua videntur episcopi esse constituti,
vel certe parvam rem illic habeant: alibi autem
idonea praedia habere noscuntur, vel affectionem
proximorum quibus indulgeant. Hactenus permitti
eis oportet, ut accedant ad possessiones suas, et
disponant vel ordinent fructum laboris sui, ut post
quatuor dies Dominicos, id est, post tres hebdomadas,
si morari necesse est, in suis potius fundis
morentur, aut si est proxima civitas in qua est
presbyter, ne sine Ecclesia videantur facere diem
Dominicum, illuc accedant, ut neque res domesticae
per absentiam eorum detrimentum sustineant, et
non frequenter veniendo ad civitatem in qua episcopus
moratur suspicionem jactantiae et ambitionis
evadant. Universi dixerunt placere sibi.
LXXXIII.-- #Ut episcopus singulis annis parochiam suam circumeat.@#
(Ex concil. Spalensi, cap. 4.) Ut singulis annis
unusquisque episcopus parochiam suam circumeat,
populumque confirmet ac doceat, et ea quae vitanda
sunt prohibeat, et ea quae agenda sunt, utiliter
agere suadeat.
CAP. LXXXIV.-- #De episcopis qui raro aut nunquam per seipsos plebes sibi commissas visitant.@#
(Ex concil. Meldensi, cap. 5.) Ut episcopi qui
plebes sibi creditas, aut raro, aut nunquam per
seipsos visitant juxta ordinem evangelicum et apostolicum
atque ecclesiasticum, cum Dominus Mosi
dicat: Speculatorem dedi te domui Israel, et audies
ex ore meo verbum, et annunciabis eis ex me, etc.,
a comprovincialibus episcopis, acrius corripiantur.
CAP. LXXXV.-- #Ut episcopi presbyteros suos de ministeriis illorum diligenter discutiant.@#
(Ex concil. Braggar., cap. 2.) Placuit nobis atque
convenit, ut episcopi per singulas Ecclesias et dioeceses
euntes, primum discutiant clericos, quomodo
ordinem baptismi teneant vel missarum, et qualiter
quaeque officia in Ecclesia peragant. Et si recte quidem
invenerint, Deo gratias. Sin autem minime,
docere debent ignaros.
CAP. LXXXVI.-- #Ut episcopus cum paucis suam parochiam circumeat.@#
(Ex concil. Toletano, cap. 5.) Cum episcopus suam
dioecesim visitat, nulli prae multitudine onerosus
existat, nec unquam quinquagenarium numerum
evectionis excedat, aut amplius quam una die per
unamquamque basilicam remorandi licentiam habeat.
CAP. LXXXVII-- #Si episcopus parochiam suam visitare nequiverit, viros probabilis vitae pro se mittat.@#
(Ex eodem cap. 6.) Quod si episcopus, aut languore
detentus, aut aliis occupationibus implicatus, visitationem
dioeceseos explere nequiverit, presbyteros
probabilis vitae, aut diaconos mittat, qui redditus basilicarum
et reparationes, et ministrantium vitam
inquirant.
CAP. LXXXVIII.-- #Qualem ministrum episcopus juxta se habere debeat.@#
(Ex concil. Meldensi, cap. 3.) Ut quisque episcopus
talem juxta se pro viribus habere decertet, qui juxta
sincerissimum et purissimum sensum catholicorum
Patrum, fide et observatione mandatorum Dei, seu
et praedicationis doctrina, presbyteros plebium assidue
instruat et informet, ne domus Dei vivi, quae est
Ecclesia, sine lucerna verbi divini remaneat. Sed et
idem talis existat, quem amor pecuniae non vexet,
aut reprehensibilis contemptibilem reddat. Hinc est,
quod cum Moses querelam in conspectu Dei poneret,
non se posse portare tantum onus quod ei
fuerat impositum, audivit a Domino: Congrega mihi
LXX viros de senioribus Israel, quos tu nosti quod
senes populi sint ac magistri, et auferam de spiritu
tuo, tradamque eis ut sustentent tecum onus populi,
et non tu solus graveris. Quid in Mose, nisi summum
sacerdotium? Quid in LXX viris, nisi presbyteros
accipimus? Quod autem Dominus aufert de spiritu
Mosi, traditque eis, patenter ostendit, quod hi qui
ab episcopo in conspectu Dei vocati sunt, ut secum
onus populi sustentent, eadem velle, et in partito
sibi onere totis viribus cooperari. Hoc enim significat,
quod non alium, sed ejusdem Mosi spiritum
accipiunt.
CAP. LXXXIX.-- #De episcopo ne laicum ponat sibi vicarium.@#
(Ex concil. Bragar., cap. 9.) Nova actione didicimus
quosdam ex nostro collegio contra mores
ecclesiasticos, laicos habere in rebus divinis constitutos
oeconomos. Proinde pariter tractantes eligimus,
ut unusquisque nostrum secundum Chalcedonensium
Patrum decreta, ex proprio clero oeconomum
sibi constituat. Indecorum est laicum vicarium esse
episcopi, et saeculares in Ecclesia judicare. In uno
eodemque officio non | null | cfdf2a85-13ca-474b-a440-3699e81dd359 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
debet dispar esse professio.
Quod etiam in lege divina prohibetur, dicente Mose:
Non arabis in bove simul et asino, quod est, homines
diversae professionis in officio uno non sociabis.
Unde oportet nos et divinis libris et sanctorum
Patrum obedire praeceptis, constituentes ut hi qui
in administrationibus Ecclesiae pontificibus sociantur,
discrepare non debeant, nec professione, nec
habitu: nec cohaerere et conjungi possunt, quibus
et studia et vota diversa sunt. Si quis autem episcopus
post haec ecclesiasticam rem ad laicalem procurationem
administrandam elegerit, aut sine testimonio
oeconomi gubernanda crediderit, vere ut
contemptor canonum et fraudator ecclesiasticarum
rerum, non solum Christo de rebus pauperum judicabitur
reus, sed etiam et concilio manebit obnoxius.
CAP. XC.-- #Ut in circuitione episcopi omnes, qui sunt in parochia singularum matricum, exceptis infirmis, ad synodum ejus venire debeant@#
(Ex concil. Rothom. 13, cap. 11.) Cum episcopus
suam dioecesim circuit, archidiaconus vel archipresbyter
eum praeire debet uno aut duobus diebus
per parochias quas visitaturus est. Et plebe convocata,
annuntiare debet proprii pastoris adventum.
Et ut omnes, exceptis infirmis, ad ejus synodum die
denominata impraetermisse occurrant, et omnimodis
ex auctoritate sanctorum canonum praecipere, et
minaciter denuntiare debet, quod si quis absque
gravi necessitate defuerit, proculdubio a communione
Christiana sit repellendus. Deinde accitis secum
presbyteris, qui in illo loco servitium debent
exhibere episcopo, quidquid de minoribus et levioribus
causis corrigere potest, emendare satagat, ut
pontifex veniens nequaquam in facilioribus negotiis
fatigetur, aut sibi immorari amplius necesse sit ibi,
quam expensa sufficiat. Ait enim Dominus ad Mosen,
de hujuscemodi cooperatoribus: Ut tecum, inquit,
sustentent onus populi, et non tu solus graveris.
Et beatus Joannes Baptista adventum Domini
praecucurrit praedicando, dicens: Poenitentiam
agite, etc. Et item: Parate viam Domino. Siquidem
episcopus vicem Christi agere videtur, et ideo cum
gaudio, timore, et summa reverentia a plebibus sibi
subjectis suscipiendus est: ut illis cum laude dicatur
quod Apostolus discipulis dicit: Testimonium,
inquit, vobis perhibeo, quod ita suscepistis me sicut
angelum Dei, sicut Dominum Jesum.
CAP. XCI.-- #Decretalis constitutio Eutychiani papae quid episcopi in synodo quaerere debeant.@#
(Ex decr. Eutychian. papae, cap. 9.) Episcopus in
synodo residens, post congruam allocutionem, septem
ex plebe ipsius parochiae, vel eo amplius,
prout viderit expedire, maturiores, honestiores, atque
veraciores viros, in medium debet evocare. Et,
allatis sanctorum pignoribus, unumquemque illorum
tali sacramento constringat.
CAP. XCII.-- #Jusjurandum synodale.@#
( #Ex eodem decret.@# ) A modo in antea, quidquid
nosti, aut audisti, aut postmodum inquisiturus es,
quod contra Dei voluntatem et rectam Christianitatem,
in ista parochia factum sit, aut futurum erit,
si in diebus tuis evenerit, tantum, ut ad tuam cognitionem
quocunque modo perveniat, si scis aut
tibi indicatum fuerit synodalem causam esse, et ad
ministerium episcopi pertinere, quod tu nec propter
amorem, nec propter timorem, nec propter praemium,
nec propter parentelam ullatenus celes episcopum,
aut ejus missum cui hoc inquirere jusserit,
quandocunque te ex hoc interrogaverit: sic te Deus
adjuvet et istae sanctorum reliquiae.
CAP. XCIII.-- #Juramentum caeterorum.@#
( #Ex eodem.@# ) Istud sacramentum quod iste juravit
de synodali causa, quod tu illud ex te ita observabis, in
quantum sapis, aut audisti, aut ab hac die in antea
inquisiturus es, sic te Deus adjuvet, etc.
CAP. XCIV.-- #Post datum sacramentum episcopus illos qui juraverunt ita alloquatur.@#
( #Ex eodem.@# ) Videte, fratres, ut Domino reddatis
juramenta vestra: non enim homini jurastis, sed
Deo creatori vestro. Nos autem, qui ejus ministri
sumus, non terrenam substantiam vestram concupiscimus,
sed salutem animarum vestrarum requirimus.
Cavete ne aliquid abscondatis, et ex alterius
peccato vestra fiat damnatio.
#Prima interrogatio episcopi aut ejus missi.@#
( #Ex eodem.@# ) Est in hac parochia homicida, qui hominem,
aut spontanea voluntate, aut cupiditatis, aut
rapacitatis causa, aut casu, aut nolens, aut coactus,
aut pro vindicta parentum, aut in | null | 143fedf7-c493-4eb8-b445-aed9857d0bc9 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
bello, aut jussu
Domini, aut proprium servum occiderit?
#Interrogatio@# 2.
Est aliquis parricida, aut fratricida, qui patrem,
matrem, sororem, fratrem, avunculum aut aliquem
parentum interfecerit?
#Interrogatio@# 3.
Est aliquis qui presbyterum, aut diaconum, aut
aliquem clericorum occiderit, vel aliquo membro
detruncaverit?
#Interrogatio@# 4.
Est aliquis vel aliqua qui infantem proprium
oppresserit, vel vestimentorum pondere suffocaverit,
et si hoc factum est ante baptismum, aut post baptismum,
aut si infans infirmatus per negligentiam
parentis absque baptismo obierit?
#Interrogatio@# 5.
Est aliquis vel aliqua qui alterius partum excusserit,
vel si ipsa femina propria voluntate suum
partum vel conceptum excusserit, et abortivum fecerit?
#Interrogatio@# 6.
Est aliqua femina quae in fornicatione concipiens,
timens ne manifestaretur, infantem proprium, aut in
aquam projecerit, aut in terra occultaverit, quod #morht@#
dicunt?
#Interrogatio@# 7.
Est aliquis qui uxorem suam absque lege, aut
certa probatione interfecerit?
#Interrogatio@# 8.
Est aliqua femina quae virum suum, vel aliquem
hominem per herbas venenatas, vel mortiferas potiones
interfecerit, vel alium hoc facere docuerit?
#Interrogatio@# 9.
Est aliquis vel aliqua qui hoc fecerit, vel alium
facere docuerit, ut vir non possit generare, aut
femina concipere?
#Interrogatio@# 10.
Est aliquis qui proprium servum extra judicem
occiderit, et aliqua femina quae ancillam propriam
necaverit, furore zeli inflammata?
#Interrogatio@# 11.
Est aliquis qui, diabolo impellente, semetipsum
occiderit?
#Interrogatio@# 12.
Est aliquis qui in bello publico homines vulneraverit,
et nescit si de illo vulnere aliquis perierit?
Et si alicui imputatur quod hominem occiderit, et
ipse hoc denegaverit?
#Interrogatio@# 13.
Est aliquis qui in consilio fuerit ut homo interficeretur,
et non fuit in facto, et tamen per ejus consilium
et exhortationem interfectus est?
#Interrogatio@# 14.
Est aliquis qui truncationes manuum, pedum,
linguae, et testiculorum fecerit, et oculos alterius
eruerit?
#Interrogatio@# 15.
Est aliquis conjugatus, qui cum alterius uxore
adulterium perpetravit, vel uxor cum alterius viro?
#Interrogatio@# 16.
Est aliquis uxorem habens, qui concubinam simul
habuerit ancillam propriam, aut aliam feminam?
#Interrogatio@# 17.
Est aliquis qui uxorem legitimam dimiserit, et
alteri se conjunxerit, et aliam in conjugium acceperit?
#Interrogatio@# 18.
Est aliqua mulier quae virum proprium dimiserit
et alteri se conjunxerit?
#Interrogatio@# 19.
Sunt aliqui, interveniente repudio, qui ab invicem
sint separati, et sic maneant?
#Interrogatio@# 20.
Est aliquis qui absque consensu uxoris, derelicto
legitimo conjugio, in monasterium intraverit?
#Interrogatio@# 21.
Est aliquis qui suam conjugem quamvis culpabilem
sine episcopi judicio reliquerit?
#Interrogatio@# 22.
Est aliqua mulier quae, conscio viro suo, fornicata
fuerit?
#Interrogatio@# 23.
Est aliquis uxore carens, qui cum alterius conjuge
fornicatus fuerit: aut si qua mulier non habens
virum cum alterius marito?
#Interrogatio@# 24.
Est aliquis non habens uxorem, qui cum femina
quae virum non habet fornicatus fuerit?
#Interrogatio@# 25.
Est aliqua laica virgo, quae moechata fuerit cum
adolescente?
#Interrogatio@# 26.
Est aliquis qui desponsatam puellam non duxerit,
et fidem sponsaliorum fregerit?
#Interrogatio@# 27.
Est aliquis qui alterius sponsam rapuerit, et sibi
sociaverit?
#Interrogatio@# 28.
Est aliquis qui quamcunque feminam, virginem,
aut viduam per raptum traxerit, et sociaverit sibi
in matrimonium: et si aliqui sunt, qui in hoc consentientes
et adjuvantes fuerint?
#Interrogatio@# 29.
Est aliquis qui, cum Judaea, vel, si Judaeus vel
paganus, cum aliqua Christiana moechatus fuerit?
#Interrogatio@# 30.
Est aliquis qui, sanctimonialem, vel viduam Deo
sacratam rapuerit, et in conjugium sumpserit, vel
ipsis consentientibus cum eis fornicatus fuerit?
#Interrogatio@# 31.
Est aliquis qui vivente marito, conjugem illius
adulterasse accusatur, et eo in proximo defuncto
eamdem sumpsisse dinoscitur?
#Interrogatio@# 32.
Est aliqua mulier quae dicat quod vir ejus non
possit cum | null | 7348d410-f7c5-465b-9b7e-c8a5e83cca5b | latin_170m_raw | null | None | None | None |
ea coire, et ob hanc causam dissidium
quaerit, et alium virum velit accipere?
#Interrogatio@# 33.
Est aliquis qui cum commatre spiritali moechatus
fuerit, vel eam in matrimonium acceperit, similiterque
cum filiola quam ex sacro fonte susceperit, aut
ante episcopum tenuit?
#Interrogatio@# 34.
Est aliquis qui propinquam et consanguineam suam
in matrimonium accepit, aut cum ea fornicatus est?
#Interrogatio@# 35.
Est aliquis qui irrationabiliter, id est, contra naturam
cum masculis, et mutis misceatur animalibus?
#Interrogatio@# 36.
Est aliqua mulier quae lenocinium fecerit?
#Interrogatio@# 37.
Est aliquis qui in sua domo consentit cum propriis
ancillis, vel genitiariis suis adulteria perpetrari?
#Interrogatio@# 38.
Interrogandum si aliquis fur, aut sacrilegus sit in
eadem plebe, qui ecclesias Dei infregerit, vel aliquid
de ecclesia furatus sit, aut publice rapuerit, vel latenter
surripuerit: aut si aliquis rapax, et raptor,
et damnator Ecclesiae Dei est?
#Interrogatio@# 39.
Interrogandum si aliquis perjurus sit, aut si sciens,
et pro cupiditate terrena pejeraverit: et si nesciens,
aut si coactus jussu senioris, aut pro membris,
aut pro vita redimenda: aut si aliquis scienter non
solum pejeraverit, sed etiam alios in perjurium
duxerit?
#Interrogatio@# 40.
Interrogandum si aliquis scienter contra aliquem
falsum testimonium protulerit, et quale damnum
aliquis per hanc testificationem habuerit?
#Interrogatio@# 41.
Interrogandum si aliquis hominem liberum aut
servum alterius, aut peregrinum, aut adventitium
furatus fuerit, aut eum blandientem seduxerit et
vendiderit, et extra patriam in captivitatem duxerit:
aut si aliquis Judaeo vel pagano Christianum mancipium
vendiderit, aut si ipsi Judaei Christiana mancipia
in suo servitio habeant, vel vendant?
#Interrogatio@# 42.
Interrogandum si aliquis sit magus, ariolus, aut
incantator, divinus, aut sortilegus: vel si aliquis
vota ad arbores, vel ad fontes, vel ad lapides faciat,
aut ibi candelam seu quodlibet munus deferat, veluti
ibi quoddam numen sit, quod bonum, aut malum
possit inferre?
#Interrogatio@# 43.
Perscrutandum si aliquis subulcus, vel bubulcus,
sive venator, vel caeteri hujusmodi diabolica carmina
dicat super panem, aut super herbas, aut super
quaedam nefaria ligamenta, et haec aut in arbore
abscondat, aut in bivio, aut in trivio projiciat, ut
sua animalia liberet a peste et clade, et alterius perdat?
#Interrogatio@# 44.
Perquirendum si aliqua foemina sit, quae per quaedam
maleficia, et incantationes, mentes hominum
se immutare posse dicat, id est, ut de odio in amorem,
aut de amore in odium convertat, aut bona
hominum, aut damnet, aut surripiat? Et si aliqua
est quae se dicat cum daemonum turba in similitudinem
mulierum transformata certis noctibus equitare
super quasdam bestias, et in eorum consortio annumeratam
esse?
#Interrogatio@# 45.
Interrogandum si aliquis sanguinem morticinum,
aut dilaceratum a bestia comederit?
#Interrogatio@# 46.
Est aliquis qui juravit quod Deo contrarium est,
ut fratri nunquam reconcilietur, quod est peccatum
usque ad mortem?
#Interrogatio@# 47.
Est aliquis qui bibit de liquore in quo mustela,
vel mus, sive aliquod immundum animal necatum
est?
#Interrogatio@# 48.
Est aliquis qui jejunium quadragesimale, vel quatuor
temporum, sive Letaniae majoris, vel Rogationum,
sive indictum ab episcopo jejunium pro quacunque
plaga, non observaverit?
#Interrogatio@# 49.
Est aliquis qui bibit, aut manducavit, aut portavit
super se quo existimaverat se Dei judicium pervertere
posse?
#Interrogatio@# 50.
Est aliquis qui in Kalend. Januarii aliquid fecerat,
quod a paganis inventum est, et dies observavit, et
lunam, et menses, et horum effectiva potentia aliquid
speraverat in melius, aut in deterius posse converti?
#Interrogatio@# 51.
Est aliquis quodcunque opus inchoans, qui
aliquid dixerat, aut quacunque magica arte aliud
fecit, nisi ut Apostolus docet, omnia in nomine
Domini facienda? Neque enim daemones in nostrum
adjutorium debemus invocare, sed Deum, in collectione
similiter herbarum medicinalium, symbolum
et orationem Dominicam dicere oportet, et nihil
aliud?
#Interrogatio@# 52.
Quaerendum etiam si mulieres in lanificiis | null | 732294c5-2b0a-47ac-a83e-ee2110d409ce | latin_170m_raw | null | None | None | None |
suis,
vel inordiendis telis aliquid dicant, aut observent,
nisi, ut supra dictum est, omnia in nomine
Domini?
#Interrogatio@# 53.
Est aliquis qui oblationes, id est, eleemosynam
parentum defunctorum injuste retineat?
#Interrogatio@# 54.
Est aliquis qui supra mortuum nocturnis horis
carmina diabolica cantaret, et biberet, et manducaret
ibi, quasi de ejus morte gratularetur, et si alibi
mortui in vigiliis nocturnis, nisi in Ecclesia custodiantur?
#Interrogatio@# 55.
Est aliquis qui non communicet, vel tribus temporibus
in anno, id est, in Pascha, Pentecoste, et
Natali Domini, nisi pro mortiferis criminibus, et
episcopi vel sacerdotum judicio, a communione fuerit
remotus?
#Interrogatio@# 56.
Est aliquis qui in die Dominica, vel in praecipuis
festivitatibus, quidquam operis faciat: et si ad
Matutinas et ad Missam, et ad Vesperas, his diebus
impraetermisse omnes occurrant?
#Interrogatio@# 57.
Est aliquis excommunicatus, qui pro nihilo duxerit
excommunicationem: et si aliquis cum excommunicato
communicaverit?
#Interrogatio@# 58.
Est aliquis qui modum poenitentiae sibi injunctura
non custodierit?
#Interrogatio@# 59.
Est aliquis qui patrem aut matrem inhonaraverit,
aut percusserit, aut maledixerit?
#Interrogatio@# 60.
Est aliquis qui vomitum post acceptam Eucharistiam
per ebrietatem fecerit?
#Interrogatio@# 61.
Est aliquis qui suam decimationem Deo et sanctis
ejus retraxerit?
#Interrogatio@# 62.
Est aliquis tam perversus et Deo alienus, ut saltem
Dominica die ad ecclesiam non venerit?
#Interrogatio@# 63.
Si porcarii, et alii pastores Dominica die ad ecclesiam
non veniant, et Missas non audiunt, similiter
in aliis festivitatibus?
#Interrogatio@# 64.
Est aliquis qui ad confessionem non veniret, vel
una vice in anno, id est, in capite Quadragesimae,
et poenitentiam pro peccatis suis non susciperet?
#Interrogatio@# 65.
Est aliquis qui assiduam ebrietatem sectetur,
Apostolo dicente: Neque enim ebriosi regnum Dei
possidebunt?
#Interrogatio@# 66.
Est aliquis qui contempto suo presbytero, in aliam
parochiam iret ad ecclesiam, et ibi communicaret,
et suam decimam daret?
#Interrogatio@# 67.
Inquirendum de mendicis qui per parochiam discurrunt:
et si unusquisque pauperem de familia sua
pascat?
#Interrogatio@# 68.
Interrogandum si in unaquaque plebe decani sint
per villas constituti, viri veraces et Dominum timentes,
qui caeteros admoneant ut ad ecclesiam pergant,
ad Matutinas, ad Missam, et ad Vesperam, et
nihil operis in diebus festis faciant: et si horum
quisquam transgressus fuerit, statim presbytero
annuntient, similiter de luxuria, et omni opere
pravo?
#Interrogatio@# 69.
Est aliquis qui bannum episcopi, aut presbyteri
sui, et excommunicationem parvipendit?
#Interrogatio@# 70.
Perquirendum si parochiani presbytero suo debitum
honorem impendant, aut si est aliquis qui eum
verbo, vel facto inhonoraret, et ejus monita sperneret?
#Interrogatio@# 71.
Est aliquis qui peregrino, aut viatori hospitium
contradixerit?
#Interrogatio@# 72.
Inquirendum est quas festivitates colant?
#Interrogatio@# 73.
Interrogandum si patrini filiolis suis Symbolum
et Orationem Dominicam insinuent, aut insinuari
faciant?
#Interrogatio@# 74.
Perquirendum si IIII aut V vel plures interfecerint
hominem?
#Interrogatio@# 75.
Est aliquis qui contradicit episcopo aut ejus ministris,
ne coloni aut servi pro commissis criminibus
virgis nudi caedantur?
#Interrogatio@# 76.
Interrogandum si aliquis peregrinum, qui de sua
patria propter paganorum infestationem, vel persecutionem
fugit, hac de causa quia in domo ejus
mansit, et diebus aut annis loco mercenarii illi servivit,
pro proprio servo velit habere, et vendere,
aut dare alicui praesumat?
#Interrogatio@# 77.
Est aliquis qui injusta mensura suam annonam,
aut vinum vendat, cum Dominus dicat: Aequas sit
tibi modius, et aequus sextarius?
#Interrogatio@# 78.
Denunciandum etiam quam magnum piaculum sit
usuras exigere, et de alieno fenore velle ditescere,
et quod sacri canones tales ab Ecclesia ejici praecipiant.
#Interrogatio@# 79.
Est aliquis qui propter cupiditatem Judaeum vel
paganum interfecerit?
#Interrogatio@# 80.
Est aliquis insaniens qui aliquem hominem occiderit?
#Interrogatio@# 81.
Est aliquis qui arborem | null | 77f47424-a4be-4bf1-969c-2546fe31b176 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
succideret, et dum operi
necessario insisteret, aliquis subtus arborem deveniens,
improvise opprimeretur?
#Interrogatio@# 82.
Est aliquis qui conjurationes et conspirationes
sectaretur?
#Interrogatio@# 83.
Est aliquis qui ecclesiam aut clericum fatigare
praesumpserit?
#Interrogatio@# 84.
Inquirendum de refugis et perfidis clericis et
laicis.
#Interrogatio@# 85.
Percontandum de confratriis et fraternitatum societatibus
qualiter in parochia agantur.
#Interrogatio@# 86.
Interrogandum si cantica turpia et risum moventia
aliquis circa ecclesiam cantare praesumat.
#Interrogatio@# 87.
Perquirendum si aliquis ecclesiam intrans, fabulis
vacare consuevit, et non diligenter auscultat divina
eloquia, et si antequam Missa finiatur, de ecclesia
exierit?
#Interrogatio@# 88.
Interrogandum si oblationem, id est panem et vinum,
viri et feminae ad Missas offerant, et si non
viri conjuges offerant, pro se suisque omnibus ut
in canone continetur?
CAP. XCV.-- #Ut episcopi libros gentilium non legant.@#
(Ex concili. Carthag., cap. 16.) Ut episcopi libros
gentilium non legant: haereticorum autem pro necessitate
et tempore.
CAP. XCVI.-- #Ut episcopi, prout vulgus intelligere possit secundum proprietatem communis linguae illorum praedicationem temperent.@#
(Ex concil. Remensi, cap. 11.) Ut episcopi Sermones
et Homelias sanctorum Patrum, prout omnes intelligere
possint, secundum proprietatem communis
linguae praedicare studeant.
CAP. XCXVII.-- #Reprehensio episcopi in pulpito paganos libros exponentis, eo quod cum Jovis laudibus Christi laudes non conveniant.@#
(Ex reg. ad Desiderium episc. Galliae, cap. 84.) Cum multa nobis bona de vestris fuissent studiis
nunciata, ita cordi nostro est nata laetitia, ut negare
ea quae sibi fraternitas vestra concedenda poposcerat,
minime pateremur. Sed post hoc pervenit ad
nos, quod sine verecundia memorare non possumus,
fraternitatem tuam Grammaticam, et illa difficiliora
quibusdam exponere. Quam rem ita moleste
suscepimus, ac sumus vehementer aspernati,
ut ea quae prius dicta fuerunt, in gemitum et
tristitiam verteremus: quia in uno ore cum Jovis
laudibus, Christi laudes esse non possunt. Et quam
grave nefandumque sit episcopis canere, quod nec
laico religioso conveniat. Et quamvis dilectissimus
filius noster Candidus presbyter postmodum veniens,
hac de re subtiliter requisitus negaverit, atque vos
conatus fuerit excusare: de nostro tamen adhuc
animo non recessit: quia quantum exsecrabile est
hoc de sacerdote enarrari, tanto utrum ita necesse
sit districta et veraci oportet satisfactione cognosci.
Unde si post hoc evidenter haec quae ad nos perlata
sunt falsa esse claruerint, neque vos nugis et saecularibus
litteris studere constiterit, et Deo nostro gratias
agamus, qui cor vestrum maculari blasphemis
nefandorum laudibus non permisit, et de concedendis
quae poscitis securi jam et sine aliqua dubitatione
tractemus.
CAP. XCVIII.-- #Quantum discrimen immineat pastoribus qui veritatem Christi praedicare negligunt.@#
(Ex decr. Marci papae, Aegyptiorum episcopis
missis, cap. 3.) Vae enim erit nobis, qui hujus ministerii
onus susceptum habemus, si veritatem Salvatoris
nostri Jesu Christi, quam apostoli praedicaverunt,
praedicare neglexerimus. Vae erit nobis, si
silentio veritatem oppresserimus, qui erogare nummulariis
jubemur, id est, Christianos populos imbuere
et docere. Quid in ipsius Christi futuro dicturi
sumus examine, si sermonis ejus veritatem confundimur
praedicare? Quid erit de nobis, cum de commissis
nobis animabus, et de officio suscepto rationem
justus judex Christus Deus noster districtam
exegerit?
CAP. XCIX.-- #Quod episcopum oporteat sine intermissione Ecclesiam suam docere et amare.@#
(Cap. Evaristi papae V, omnibus per Aegyptum fratribus
missum.) Episcopum vero oportet opportune et
importune atque sine intermissione Ecclesiam suam
docere eamque prudenter regere et amare, ut a vitiis se
abstineat, ut salutem consequi possit aeternam. Et
illa cum tanta reverentia ejus doctrinam debet suscipere,
eumque amare et diligere, ut legatum Dei
et praeconem veritatis, quia, testante Veritate, quodcunque
ligaverit super terram, erit ligatum et in
coelo, et quodcunque solverit super terram, erit solutum
et in coelis.
CAP. C.-- #De ignorantia omnibus, maxime sacerdotibus, vitanda.@#
(Ex concil. Toletano 5, cap. 25.) Ignorantia mater
cunctorum errorum, maxime in sacerdotibus Dei
vitanda est, qui docendi officium in populis susceperunt.
Sacerdotes | null | 80b2a4f1-fc33-413a-84f2-839282ea1c7f | latin_170m_raw | null | None | None | None |
enim legere sancta Scriptura
admonet, Paulo apostolo dicente ad Timotheum:
Intende lectioni, exhortationi. Doctores semper se
permanere in his sciant. Igitur sacerdotes Scripturas
sanctas et canones meditentur, ut omne opus eorum
in praedicatione et doctrina consistat, atque aedificent
cunctos tam fidei scientia, quam operum disciplina.
CAP. CI.-- #Ut episcopus dissidentes concordare compellat.@#
(Ex concil. Cartha., cap. 26.) Studendum episcopo
ut dissidentes fratres, sive clericos, sive laicos, ad
pacem magis quam ad judicium hortetur.
CAP. CII.-- #Ut in die Dominica rerum dijudicationes non fiant.@#
(Ex concil. Spalensi., cap. 2.) Ut nullus episcopus,
vel infra positus, die Dominica causas judicare praesumat.
CAP. CIII.-- #De domestica et interiori conversatione episcoporum.@#
(Ex concil. Aurelian., cap. 5.) Decrevit sancta synodus
domesticam et interiorem episcopi conversationem
totius reprehensionis atque suspicionis impenetrabilem
fieri debere, ut juxta Apostolum provideamus
bona, non solum coram Deo, sed etiam coram
omnibus hominibus. Oportet igitur ut cubiculo
episcopi et secretioribus quibuslibet obsequiis
sincerae opinionis sacerdotes et clerici assistant,
qui vigilantem, orantem, sacra eloquia
scrutantem, episcopum suum jugiter attendant, ejusque
sanctae conversationis testes, imitatores, et ad
Dei gloriam praedicationis existant.
CAP. CIV.-- #Ut episcopus quasi hospes se continere debeat.@#
( #Ex dictis August.@# ) Episcopus quasi hospes fieri
debet, et privatam domum non habeat, sed quasi
hospes esse debet, ut Christus ait: Filius hominis
non habet ubi caput suum reclinet.
CAP. CV.-- #Ut episcopi frequenter Missas celebrent.@#
(Ex concil. Arausico, cap. 3.) Statuimus, ut non
tantum Dominicis diebus, et praecipuis festivitatibus
episcopi Missas celebrent, sed cum possibile fuerit,
quotidiana quoque sacrificia frequentent, nec fastidiant.
CAP. CVI.-- #Ne episcopus pretio corruptus alterius clericum ordinare praesumat.@#
(Ex concil. Hannerensi, cap. 1.) Omnibus ministris
ecclesiasticae dignitatis interdicimus, ut nullus
quocunque munere aut favore corruptus, clericum
alterius parochiae latenter ac furtive ad ordinationem
subintroducere praesumat. Quod si fecerit,
juxta Chalcedonense decretum, is qui mediator exstitit,
si clericus est, proprio gradu decidat, si laicus
aut monachus, anathematizetur.
CAP. VII.-- #Ut episcopus clericos alterius parochiae nullatenus ordinet.@#
(Ex concil. Parisiensi, cap. 32.) Episcopus non
constituat presbyteros aut diaconos alteri subjectos
episcopo, nisi forte cum consilio et voluntate ipsius.
Si quis autem tale aliquid agere tentaverit,
irrita sit ejus ordinatio, et ipse coerceatur a synodo.
CAP. CVIII.-- #Ut nullus episcopus in alterius episcopi parochia ad promotionem ministerii accedere praesumat.@#
(Ex concil. Antioch., cap. 13.) Nullus episcopus ex
alia provincia audeat ad aliam transgredi, et ad
promotionem ministerii aliquos in Ecclesiis ordinare,
licet consensum videantur praebere nonnulli,
nisi litteris tam Metropolitani, quam caeterorum, qui
cum eo sunt, episcoporum rogatus adveniat, et sic
ad actionem ordinationis accedat. Si vero, nullo
vocante, inordinato more deproperet super aliquibus
ordinationibus, et ecclesiasticis negotiis ad eum
non pertinentibus componendis: irrita quidem quae
ab eo geruntur existant. Ipse vero incompositi motus
sui, et irrationabilis audaciae subeat ultionem, ex hoc
jam damnatus a sancto concilio.
CAP. CIX.-- #Ne episcopus alterius Ecclesiae clericum audacter invadere attentet.@#
(Ex concil. Nicaeno, cap. 16.) Si quis episcopus
clericum ad alium pertinentem audacter invadere,
et in sua Ecclesia ordinare tentaverit, non consentiente
episcopo a quo discessit, is qui regulae
mancipatur, ordinatio hujusmodi irrita comprobetur.
CAP. CX.-- #De non praesumendis illicitis ordinationibus.@#
(Ex epist. Simplicii pap. missa Equitio Florentio, et
Seve. epist., cap. 1.) Relatio nos vestrae dilectionis
instruxit, et gestorum series plenius intimavit,
Gaudentium Offiniensis Ecclesiae sacerdotem contra
statuta canonum ac nostra praecepta ordinationes
illicitas perpetrasse. Quarum illi totam penitus
auferri praecipimus potestatem. Scripsimus enim ad
Severum fratrem et coepiscopum nostrum, ut, si
necesse fuerit, ipse in supradicta Ecclesia, consideratis
Patrum regulis, hoc fungatur officio quo
ille abusus esse convictus est: ita ut hi qui illicite
ab eodem sunt provecti, ab Ecclesiasticis ministeriis
remoti sint | null | ea92a3b1-c915-47fc-9718-1b4cba25357a | latin_170m_raw | null | None | None | None |
.
CAP. CXI.-- #De episcopo caeco qui, per presbyterum suum, presbyterum et diaconos duos ordinaverat.@#
(Ex concil. Bragga., cap. 5.) Ad cognitionem
nostri examinis Gabrensis diaconi relatu pervenit
de quibusdam ipsius Ecclesiae clericis, quorum dum
unus ad presbyterii, duo ad Levitarum ministerium
consecrarentur, episcopus autem eorum oculorum
dolore detentus, fertur manum suam super hos tantum
posuisse, et presbyterum quemdam illis contra
ecclesiasticum ordinem benedictionem dedisse. Qui
licet propter tantam praesumptionis audaciam poterat
accusatus judicio praesenti damnari, si adhuc
in corpore positus, non fuisset mortis vocatione
praeventus: sed quia jam ille examini divino relictus
est, humano judicio accusari non potest: hi qui
supersunt, et ab eo non consecrationis titulum, sed
ignominiae potius eulogium perceperunt, ne sibi
licentiam talis usurpatio faciat, decrevimus ut gradum
sacerdotis vel Levitici ordinis, quem perverse
adepti sunt, depositi aequo judicio abutantur. Tales
enim, merito judicati sunt removendi, quia prave
inventi sunt constituti.
CAP. CXII.-- #Quod non oporteat episcopum per pecuniam quempiam ordinare.@#
(Ex concil. Chalced., cap. 2.) Si quis episcopus
per pecuniam fecerit ordinationem, et sub pretio
redegerit Spiritus sancti gratiam, quae non potest
vendi, ordinaveritque per pecuniam episcopum, aut
presbyterum, aut diaconum, vel quemlibet ex his
qui connumerantur in clero: proprii gradus periculo
subjacebit: et qui ordinatus est, nihil ex hac
ordinatione proficiet, sed alienus sit a dignitate. Si
quis vero mediator datis vel acceptis exstiterit:
si quidem clericus fuerit, proprio gradu decidat:
si vero monachus, aut laicus, anathematizetur.
CAP. CXIII.-- #Quod munus etiam sit a lingua vitandum.@#
( #Ex dictis Gregorii papae.@# ) Sunt nonnulli qui nummorum
quidem praemia ex ordinatione non accipiunt,
tamen sacros ordines pro humana gratia
largiuntur. Hi nimirum quod gratis accipiunt,
gratis non tribuunt: quia favoris nummum de impenso
officio sanctitatis expetunt. Unde cum virum
justum describeret Isaias, ait: Qui excutit manus
suas ab omni munere: quia aliud est munus ab
obsequio, aliud munus a manu, aliud munus a
lingua. Munus ab obsequio, est subjectio indebite
impensa. Munus a manu, pecunia est. Munus a lingua,
favor. Qui ergo sacros ordines tribuit, tunc ab
omni munere manus excutit, quando in divinis
rebus non solum ullam pecuniam, sed etiam humanam
gratiam non requirit.
CAP. CXIV.-- #Ut non valeat sententia episcopi, nisi clericorum suorum praesentia firmetur.@#
(Ex concil. Carthag., cap. 23.) Irrita erit sententia
episcopi, nisi clericorum suorum praesentia confirmetur.
CAP. CXV.-- #Ut episcopus secundum reditum Ecclesiarum numerum clericorum faciat.@#
(Ex concil. Spalensi, cap. 1.) Ne passim episcopus
multitudinem clericorum faciat, sed secundum meritum,
vel redditum Ecclesiarum numerus moderetur.
CAP. CXVI.-- #De episcopis peregrinis.@#
(Ex concil. Arelatensi, cap. 20.) De episcopis peregrinis
qui in urbem solent venire, quos veraciter
episcopos scimus esse, placuit eis locum dari ut
offerant.
CAP. CXVII.-- #Ut levitate vagantes episcopi, ad propria redire compellantur.@#
(Ex regist. Gregor. papae, ad Siagrium episcopum
Augustodun., cap. 122.) Cum sacerdotis dignitas
aliis videatur dignitatibus eminere, ita quisquis ea
ornatus est, cunctis se imitandum debet ostendere,
ut exemplo sui nulli nocere, sed vitam potius valeat
componere subjectorum. Nam si actus dissentiat a
nomine, quanto pontificatus ipse plus erigit, tanto
magis abdicit. Itaque Menatem quendam episcopum,
qui illuc de dioeceseos nostrae ordinatione profectus
est, in tanta se levitate didicimus exhibere, ut et
nobis de eo major sit verecundia, et illi episcopatus
nomen non sit in honore, sed onere. Quod quia pudori
nobis est, de eo illa cognoscere, quae in aliarum
provinciarum omnino reprehendimus sacerdotibus,
fraternitas vestra eum illic immorari amplius
non permittat, sed ad nos quantocius reverti compellat.
Ac magis inventa per omnia occasione transmittat,
ut sub ea qua dignum est observantia refrenatus,
saeculares mores ad sacerdotalem studeat
convertere dignitatem. Nam satis noxium atque
perniciosum est, ut imitatione ipsius, qui aedificari
si debuerant destruantur. In qua re non solum ille
culpabilis, sed etiam qui non | null | 903c4832-a58e-4981-8b59-a79526f42050 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
restiterit invenitur.
Nam consentire videtur erranti, qui corrigenda, ut
resecari debeant, non concurrit. Quia vero quidam
Theodorus episcopus de dioecesi reverendissimi fratris
nostri Constantii Mediolanensis Ecclesiae episcopi,
disciplinam, ut dicitur, evitans, illuc venisse
firmatur: hortamur ut et isto diligentius requisito,
ad episcopum suum vestra fraternitas retransmittat.
Et quia, sicut legitur, qui abjicit disciplinam infelix
est, nulla eum illic excusatione patiamini retinere,
quatenus et hi, qui levitatis eorum vitio possunt decipi,
liberentur, et de ipsis habere mercedem, ne in
hac stultitia pereant, valeatis.
CAP. CXVIII.-- #Quandiu episcopus in aliena civitate remoretur.@#
(Ex concil. Sardinensi, cap. 14.) Osius episcopus
dixit: Et hoc quoque statuere debetis, ut ex aliqua
civitate cum advenerit ad aliam civitatem, et ambitioni
magis quam devotioni sermonem, voluerit in
aliena civitate multo tempore residere: forte enim
evenit episcopum loci non esse tam instructum, neque
tam doctum: is vero qui advenit incipiat contemnere
eum, et frequenter facere sermonem, ut
dehonestet et infirmet illius personam, ita ut ex hac
occasione non dubitet relinquere adsignatam sibi
Ecclesiam, et transeat ad alienam. Definite ergo
tempora: quia et non recipi episcopum, inhumanum
est, et si diutius resideat, perniciosum est. Nemini
autem superiori concilio fratres nostros constituisse,
ut si quis laicus in ea, in qua commoratur, civitate,
quatuor Dominicos dies, id est, per tres septimanas
non celebrasset conventum, communione privaretur.
Si haec circa laicos constituta sunt, multo magis
episcopum nec licet, nec decet, si nulla sit tam gravis
necessitas quae detineat, ut amplius a suprascripto
tempore absens sit ab Ecclesia sua. Universi dixerunt
placere sibi.
CAP. CXIX.-- #De suscipiendis episcopis qui persecutionem patiuntur.@#
(Ex eodem, cap. 22.) Osius episcopus dixit: Suggerente
fratre et coepiscopo nostro Olympio, etiam
hoc placuit, ut si aliquis vim perpessus est, et inique
expulsus, pro disciplina et catholica confessione,
vel pro defensione veritatis, effugiens pericula, innocens
et devotus ad aliam venerit civitatem, non
prohibeatur immorari, quandiu aut redire possit,
aut injuria ejus remedium acceperit: Quia durum
est eum qui persecutionem patitur non recipi; etiam
et larga benevolentia et humanitas ei est exhibenda.
Omnis synodus dixit: Universa quae constituta sunt
catholica Ecclesia in universo orbe diffusa custodiet.
Et subscripserunt qui convenerant.
CAP. CXX.-- #De illis qui se dicunt esse episcopos.@#
(Ex concil. Remensi, cap. 43.) Sunt in quibusdam
locis scotti et alii erronei qui se dicunt episcopos
esse, et multos negligentes, absque licentia dominorum
suorum sive magistrorum, presbyteros et diaconos
ordinent. Quorum ordinationem, quia plerumque
in Simoniacam incidit haeresim, et multis
erroribus subjacet, modis omnibus irritam fieri
debere omnes uno consensu decrevimus.
CAP. CXXI.-- #Qualiter peregrini episcopi recipiantur.@#
(Ex regul. Gregorii pap. universis episcopis per
Illyricum, cap. 42.) Jovinus excellentissimus vir
filius noster per Illyricum scriptis suis nobis indicasse
dignoscitur, ad se sacris apicibus destinatis
jussum fuisse episcopos quos e propriis locis hostilitatis
furor expulerat, ad eos episcopos qui nunc
quoque in locis propriis degunt, pro sustentatione
ac stipendiis praesentis vitae esse jungendos. Et licet
ad hoc fraternitatem vestram jussio principalis
admoneat, habemus tamen majus horum mandatum
aeterni principis, quo ad haec terribilius peragenda
compellimur, ut non dico fratres et coepiscopos
nostros, sed ipsos etiam quos nobis contrarios patimur,
cum opportunitas postulat, in conferendis
subsidiis necessitatum carnalium diligamus. Oportet
ergo vos ad hanc rem et coelesti primitus principi
obedientes existere, et imperialibus etiam jussionibus
consentire, quatenus fratres coepiscoposque nostros,
quos et captivitatis et diversarum necessitatum angustiae
comprimunt, debeatis consolandos conveniendosque
vobiscum in ecclesiasticis sustentationibus
libenter suscipere: non quidem ut per communionem
episcopalis throni dignitatem, sed ut ab
Ecclesia juxta possibilitatem sufficientia debeant
alimenta percipere. Sic enim et proximum in Deo
et Deum in proximo diligere comprobamur. Nullam
quippe eis nos in vestris Ecclesiis auctoritatem tribuimus,
sed tamen eos vestris solatiis contineri
summopere hortamur.
CAP. CXXII.-- #De episcopis vel presbyteris ignotis, ut ante probationem synodalem ministrare non permittantur.@#
(Ex concil. Rotoma., cap. 8.) Statuimus, secundum | null | 1edef800-5fd3-4177-ab87-0c84d19d59cc | latin_170m_raw | null | None | None | None |
canonicam cautelam, omnes undecunque supervenientes
ignotos episcopos vel presbyteros, ante
probationem synodalem in ecclesiasticum ministerium
non admittere.
CAP. CXXIII.-- #Ut episcopus, hostilitate expulsus, ad aliam vacantem transeat Ecclesiam.@#
(Ex regu. S. Grego. ad Agnellum epis., cap. 135.) Pastoralis officii cura nos admonet destitutis Ecclesiis
proprios constituere sacerdotes, qui gregem
Dominicum pastorali debeant sollicitudine gubernare.
Propterea te Joannem ab hostibus captivitate Lisitanae
civitatis episcopum, in Squillicina Ecclesia
cardinalem necesse duximus constituere sacerdotem,
ut et susceptam semel animarum curam intuitu
futurae retributionis impleas, et licet a tua, hoste
imminente, depulsus sis, aliam quae pastore vacat
debeas Ecclesiam gubernare: ita tamen ut, si civitatem
illam ab hostibus liberam effici, et Domino
protegente ad priorem statum contigerit revocari,
in eam in qua et prius ordinatus es Ecclesiam revertaris.
Sin autem praedicta civitas continua captivitatis
calamitate premitur, in hac in qua et a nobis
incardinatus es debeas Ecclesia permanere.
CAP. CXXIV.-- #De episcopis, quod omnes homines eis jure obedire debeant.@#
(Ex decret. Clementis papae, cap. 15). Omnes principes
terrae et cunctos homines episcopis obedire, et
capita sua submittere, eorumque auditores existere
praecipiebat, ut omnes pariter fideles et cooperatores
legis Dei monstrarentur, ne de eis dicatur:
Confundentur et erubescent omnes qui pugnant
adversum te et erunt quasi non sint, et peribunt
viri qui contradicunt tibi. Quaeres eos, et non invenies,
viros rebelles tuos: erunt quasi non sint, et veluti
consumptio homines bellantes adversum te.
Omnes ergo qui eis contraeunt, ita damnatos et
infames usque ad satisfactionem monstrabat: et nisi
converterentur, a liminibus Ecclesiae alienos esse
praecipiebat.
CAP. CXXV.-- #Quod episcopi claves sint Ecclesiae, et habeant potestatem claudere coelum et aperire portas ejus.@#
(Ex eodem cap. 37.) Sanctam ergo Ecclesiam immaculatam
omnes servare debere evangelizabat,
cujus claves episcopos esse dicebat. Ipsi enim habent
potestatem claudere coelum et aperire portas
ejus, quia claves coeli facti sunt. Amovere autem
eos neminem debere docebat, quia oculi Domini sunt,
et qui eos tangit, tangit pupillam oculi ejus. Et
quanta poena dignus sit qui eos scandalizat, ipsum
Dominum docuisse dicebat, ubi ait: Qui scandalizaverit
unum de pusillis istis qui in me credunt, expedit
ei ut suspendatur mola asinaria in collo ejus,
et demergatur in profundum maris.
CAP. CXXVI.-- #Quod episcopos Dominus ad glorificandum se elegerit, et quod omnes principes terrae eis obedire oporteat, et capita sua submittere.@#
(Ex eodem cap. 29.) Ad glorificandum se, et divina
mandata seminanda et evangelizanda episcopos
Dominus elegit, et ut non prohibeantur, aut perturbentur
aiebat: Quoniam qui eos laedit, eum laedit
cujus legatione funguntur. Praedicare eos assidue,
et mandata Domini sine intermissione annuntiare
rogabat. Opera eorum bona coram hominibus monstrare,
et conscientiam bonam coram Deo habere
insinuabat.
CAP. CXXVII.-- #De episcopis, quod se invicem diligere debeant.@#
(Ex eodem cap. 30.) Episcopos ergo vicem apostolorum
gerere Dominum docuisse dicebat, et reliquorum
discipulorum vicem tenere presbyteros debere
insinuabat: et si quis aliquem ex his scandalizaret,
gravissimam sibi poenam inferri debere praedicabat.
Cunctos se invicem diligere et adjuvare
debere, et nemmem ab adjutorio fratris se subtrahere
instruebat.
CAP. CXXVIII.-- #Ut episcopus episcopum alium non conculcet.@#
(Ex concil. Arelatensi, cap. 13.) Ut nullus episcopus
alium episcoporum conculcet, eumque calumniari
vel injuriari praesumat. Quod si fecerit, gradus
sui periculo subjacebit.
CAP. CXXIX.-- #De episcopis qui se a fratrum adjutorio subtraxerint.@#
#(Ex decr. Alexandri pap. cap. 30 omnibus episcopis
missis.)@# Qui autem ex vestro collegio fuerit, et ab
auxilio vestro se subtraxerit, magis schismaticus
quam sacerdos esse probabitur. Ecce, inquit Propheta,
quam bonum et quam jucundum habitare
fratres in unum. » Illi vero non in unum habitant, qui
a fratrum se solatio subtrahunt, et, quod deterius
est, fratribus insidias praeparant, aut laqueos ponunt.
Item post pauca: Nos ergo qui discipuli Domini
et dici et esse cupimus, portare crucem Domini,
et compati fratribus debemus, et non quascunque
eis insidias aut foveas praeparare | null | 0a373f91-c4b1-496b-a469-22707856ee47 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
: quia talionem
meretur qui fratribus foveam parat. Nolite
errare, fratres, quia Deus non irridetur. Hujus rei
gratia vobis Dominus commisit Ecclesiam suam, ut
pro omnibus laboretis, et cunctis oppressis opem
ferre non negligatis. Unde et Dominus per Prophetam
loquitur, dicens: Haec dicit Dominus: Judicate
mane judicium, et eruite vi oppressos de manu calumniantis,
ne forte egrediatur quasi ignis indignatio
mea, et succendatur, et non sit qui exstinguat.
Vos ergo qui in summa specula a Domino constituti
estis, attendere eos et opprimere oportet, qui in
fratres seditiones et scandala excitant, ne simul cum
eis pereatis.
CAP. CXXX.-- #De episcopis qui se quasi canino dente invicem corroserint.@#
(Ex eisdem ad eosdem, cap. 18.) Si vero, quod
absit! discordes fueritis, et canino dente vos derodere
coeperitis, non solum eos non superabitis, sed
et vobis ipsi nocebitis, atque ab eis superabimini, et
nocenter forte peribitis.
CAP. CXXXI.-- #De episcopis qui fratribus nocere desiderant.@#
( #Ex decr. Bonifacii papae.@# ) Sicut omnis qui diligit
fratrem suum, ex Deo est: ita omnis qui odit proximum,
ex diabolo est. Dilectione enim sola discernitur
quis, ex quo genitus approbetur, dicente Joanne:
In hoc manifesti sunt filii Dei, et filii diaboli.
Omnis qui non facit justitiam, ex Deo non est, et
non diligit fratrem suum. Quoniam haec est annuntiatio
quam ab initio audistis, ut diligatis alterutrum.
Et post paululum: Omnis qui odit fratrem
suum, homicida est. Et scitis quoniam omnis
homicida non habet vitam aeternam in se
manentem. Ecce homicida probabiliter esse declaratur
qui a fraterna societate dividitur. Nam et si manus
non moveat ad occidendum, pro eo tamen quia
immitis est ad nocendum, jam a Deo homicida tenetur.
Vivit ille, et iste jam interfector convincitur.
Cum igitur his praeceptis beatus apostolus Paulus
consona praedicatione concordet, dicens: Sol non occidat
super iracundiam vestram; et: Nolite locum
dare diabolo, relatae sunt nobis quorumdam sacerdotum
personae in tantam obstinationis efferbuisse
discordiam, ut non solum illos ab ira occasus solis
non revocet, sed ne annosa quidem transactio temporum
ad bonum charitatis reclinet. Quippe in
quorum cordibus ita sol justitiae Christus occubuit,
ut ad lumen charitatis redire vix possint. Horum
igitur et similium discordantium fratrum oblationes,
juxta antiqui canonis definitionem, nullo modo recipiendas
esse censemus. Personis tamen discordantium
id speciali definitione praecipimus, ut, antequam
eos reconciliatio vera innectat, nullus eorum accedere
ad altare Domini audeat, vel gratiam communionis
sanctae percipiat: sed geminato tempore per
poenitentiam compensabunt, quo discordiae servierunt.
Quod si unus eorum, alio contemnente, ad satisfactionem
charitatis cucurrerit, ex eo tempore jam
pacificus intra Ecclesiam recipietur, ex quo ad concordiam
festinasse convincitur: sententia tamen
superiori servata, ut tempus quod in iram expendit,
geminatum in poenitentiae satisfactione persolvat.
CAP. CXXXII.-- #Ut nullus de episcopo suo querelam faciat, nisi prius eum de eadem saepe interpellet.@#
(Ex decr. Alexandri papae, omnibus orthodoxis
missis, cap. 2.) Si quis erga episcopum vel actores
Ecclesiae quamlibet querelam habere justam crediderit,
non prius primates aut alios adeat judices,
quam ipsos a quibus se laesum aestimat conveniat
familiariter: non semel, sed saepissime, ut ab eis
aut suam justitiam accipiat, aut excusationem. Si
autem secus egerit, ab ipsis et ab aliis communione
privetur, tanquam apostolorum aliorumque Patrum
contemptor.
CAP. CXXXIII.-- #Ut episcopi a solo Domino sint dijudicandi.@#
(Ex decr. Clementis pap., cap. 38.) Episcopos autem
a solo Domino judicandos aut removendos, et
non ab aliis esse dicebat: quia sui sunt, non alterius.
Et quis est qui alterius judicet servum? Nam
si ista non patiuntur homines, nec Deus deorum, et
Dominus dominantium haec ullatenus patitur. Unde
et per prophetas sibi testes esse dicebat, per quos
Dominus loquitur, dicens: Ecce excoxi te, sed non
quasi argentum: elegi te in camino paupertatis.
Propter me, propter me faciam ut non blasphemer;
et gloriam meam alteri non dabo.
CAP. CXXXIV.-- #Nimis timendum et praevidendum ne offendantur episcopi.@#
( | null | 4d04d60c-250d-4f2c-8670-7db1c05e9769 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Cap. Evaristi pap. VI omnibus per Aegyptum fratribus
missum.) Nimis timenda est, fratres, haec sententia,
et praevidendum vobis ne offendatis eos qui
tantam a Domino potestatem habent. Et ideo potius
obaudiendi, diligendi, et summopere sunt venerandi,
et non detrahendi, vel lacerandi aut ejiciendi, sed
portandi et amandi, ipso dicente Domino: Qui vos
audit, me audit: et qui vos spernit, me spernit.
Ideo haec vobis et omnibus fidelibus scribimus, fratres,
ut ab his vos caveatis, et posteris vestris non
malum sed bonum exemplum relinquatis, quoniam
injuria episcoporum ad Christum pertinet, cujus vice
funguntur.
CAP. CXXXV.-- #De episcopis qui ab omnibus suis criminantur, ut eorum criminatio non recipiatur.@#
(Ex epist. Calist. papae, cap. 1.) Callistus episcopus
Ecclesiae catholicae urbis Romanae, Benedicto fratri
et coepiscopo, salutem in Christo. Criminationes
vero contra doctorem nemo suscipiat: quia non
oportet filios patres reprehendere, nec servos dominos
lacerare. Filii ergo sunt doctorum omnes quos
instruunt: et sicut filii patres carnales, sic et hi patres
debent diligere spiritales. Non enim bene vivunt
qui non recte credunt, aut patres reprehendunt, vel
detrahunt suis. Doctores ergo, qui et patres vocantur,
magis portandi quam reprehendendi sunt, nisi
in recta fide erraverint. Nullus ergo doctorum per
scripta accusetur, nec nisi fideli et legitimo, qui
etiam irreprehensibilem vitam ac conversationem
ducat, accusatori respondeat. Quia indignum est
ut doctor stulto et indocto atque reprehensibiliter
viventi respondeat juxta stultitiam suam, dicente
Scriptura: Non respondeas stulto juxta stultitiam
suam. Non bene vivit qui non recte credit. Nihil
mali vult qui fidelis est. Si quis fidelis est, videat
ne falsa loquatur, aut cuiquam insidias ponat. Fidelis
homo semper fideliter agit, et infidelis callide insidiatur,
atque fideles et pie ac juste viventes perdere
nititur, quia similis similem sibi quaerit. Infidelis
vero homo mortuus est in corpore vivente.
Econtra sermones fidelis hominis vitam custodiunt
auditorum. Doctorem enim catholicum, et praecipue
Domini sacerdotem, sicut nullo errore implicari, ita
nulla oportet machinatione aut cupiditate violari,
dicente Scriptura sancta: Post concupiscentias tuas
non eas, et a voluntate tua averteris.
CAP. CXXXVI.-- #Episcopos a suis ovibus non reprehendendos, nisi in fide erraverint.@#
(Ex epist. Anacleti papae, scripta omnibus Christi
sacerdotibus, cap. 1.) Doctor autem vel pastor Ecclesiae,
si a fidelibus exorbitaverit, erit a fidelibus
corrigendus. Sed pro reprobis moribus magis est
tolerandus, quam distringendus; quia rectores Ecclesiae
a Domino sunt judicandi, sicut ait Propheta:
Deus stetit in synagoga deorum, in medio autem
deos discernit. Unde oportet unumquemque fidelem,
si viderit aut cognoverit plebes suas adversus
pastorem suum tumescere, aut clerum detractionibus
vacare, hoc vitium pro viribus exstirpare, prudenterque
corrigere satagat: nec eis in quibuscunque
negotiis misceri, si incorrigibiles apparuerint,
antequam suo reconcilientur doctori, praesumat:
quoniam tam sacerdotes quam reliqui fideles omnes
summam debent habere curam de his qui pereunt,
quatenus eorum redargutione aut corrigantur a
peccatis, aut, si incorrigibiles apparuerint, ab Ecclesia
separentur.
CAP. CXXXVII.-- #De eadem re.@#
(Ex decr. Clementis pap., cap. 17.) Ipsi autem
episcopi si exorbitaverint, ab istis non sunt reprehendendi
vel arguendi, sed portandi, nisi in
fide erraverint. Hi ergo super hos sunt, non illi
super istos: quoniam major a minore non argui
nec judicari potest. Nullus se extollat erga doctores
ac magistros suos: quia discipulus super magistrum
nec esse debet nec potest. Nullus velit
dici sanctus antequam sit, sed prius sit, ut verius
dicatur. Praecepta Domini doctorumque ac magistrorum
factis quotidie adimplere, et in Christi
nomine pro inimicis orare oportet.
CAP. CXXXVIII.-- #De eadem re.@#
(Ex epist. Eusebii papae, cap. 20.) Necesse enim
est ut rectores a subditis timeantur, ab ipsisque
corrigantur, ut humana formidine peccare metuant,
qui divina judicia non formidant. Deteriores quippe
sunt qui doctorum vitam moresque corrumpunt,
his qui substantias aliorum praediaque diripiunt.
Ipsi quidem ea quae extra nos, licet nostra sint,
auferunt; nostri quoque detractores, et morum
corruptores nostrorum, | null | 659cbf5b-ad10-4320-b482-469198a9cc91 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
sive qui adversum nos
armantur, proprie nos ipsi decipiunt, et ideo juste
infames sunt, et merito ab Ecclesia extorres
fiunt.
CAP. CXXXIX.-- #De eadem re.@#
(Ex decret. Gaii papae, cap. 7.) Oves vero quae
pastori suo commissae fuerint, eum nec reprehendere,
nisi a recta fide exorbitaverit, debent, nec
ullatenus accusare possunt: quia facta pastorum
eorum gladio ferienda non sunt, quanquam recte
reprehendenda videantur.
CAP. CXL.-- #De infamatis et dilaceratis episcopis, et a civitatibus propriis pulsis.@#
(Ex decret. Evarist. papae omnibus per Aegyptum
fratribus missis, cap. 18.) Audivimus enim quosdam
a vobis infamatos et dilaceratos episcopos, a civitatibus
propriis pulsos, qui alibi episcopi constitui
non possunt, nisi in civitatibus non minimis,
et alios in eis, ipsis viventibus, constitutos. Ideo
haec vobis scribimus, ut sciatis hoc non licere,
sed proprios revocari et integerrime restitui debere.
Illos vero qui adulterina foeditate suas sponsas,
quas et uxores eorum praefixo tenore esse
intelligimus, tenent, ejici ut adulteros, atque infames
fieri, eosque ab ecclesiasticis honoribus arceri
jubemus. Si autem adversus eos aliquam
querelam habueritis, his peractis inquirendum erit,
et auctoritate hujus sanctae sedis terminandum.
CAP. CXLI.-- #Ut episcopus non dijudicetur qui suis rebus est expoliatus.@#
(Ex decret. Felicis papae episcop. per Aegyptum
missis, cap. 10.) Nullus enim episcopus qui suis
est rebus exspoliatus, aut a se de propria vi aut
errore pulsus antequam omnia sibi ablata legibus
restituantur, et ipse pacifice annum vel plus
suis fruatur honoribus, sedique propriae sit
regulariter restitutus, juxta canonicam institutionem
accusari, vocari, judicari, aut damnari
potest.
CAP. CXLII.-- #De eadem re.@#
(Ex decret. Stepha. papae omnibus episcopis missis,
cap. 6.) Nullus enim episcoporum, dum suis fuerit
rebus exspoliatus, aut a sede propria qualibet occasione
pulsus, debet accusari: aut a quoquam ei potest
crimen objici, priusquam integerrime restauretur,
et omnia quae ei ablata quocunque sunt ingenio,
legibus redintegrentur, et ipse propriae sedi et
pristino statui regulariter reddatur: ita ut omnes
possessiones, et cuncta sibi injuste sublata, atque
fructus omnes, ante conceptam accusationem, primates
et synodus episcopo de quo agitur funditus
restituant. Quia hoc non solum ecclesiasticae, sed
etiam saeculi leges fieri prohibent: neque aliquis
eorum, aut Ecclesiarum auctorum, vel defensorum
ad aliquos prius accusari debet, quam ipse charitative,
bis aut ter ab eis qui se laesos aestimant, vel
eos pro aliquibus erratibus corripere cupiunt, conveniatur:
ut ab eis aut familiarem emendationem,
aut justam percipiat excusationem. Quod qui praesumpserit,
liminibus arceatur Ecclesiae, usque ad
condignam satisfactionem.
CAP. CXLIII.-- #De eadem re.@#
(Ex decret. Sixti papae Hispaniae episcopis missis,
cap. 6.) His taliter consideratis, atque cum reliquorum
episcoporum decretis, tanquam omnium curam
gerentes, propter sedis propriae apicem decernimus
ut nemo pontificum aliquem suis rebus exspoliatum
episcopum, aut a sede pulsum, excommunicare aut
judicare praesumat: quia non est privilegium quo
exspoliari possit jam nudatus. Si quis autem aliter
agere praesumpserit, sciat censuram hujus sedis
cum omnibus membris suis sibi non defuturam, et
sicut egerit, ita recipiet. Si bene, bene. Si grave,
grave. Si pessime, pessime. Quoniam dignus est
operarius mercede sua.
CAP. CXLIV.-- #Ut episcopi criminati libere apostolicam appellent sedem, et pleraque alia circa judicium observanda.@#
(Ex decret. Julii papae Orientalib. episcopis missis,
cap. 18.) Ut omnes episcopi qui in quibusdam gravioribus
pulsantur vel criminantur causis, quoties
necesse fuerit, libere apostolicam appellent sedem,
atque ad eam quasi ad matrem confugiant, ut ab ea,
sicut semper fuit, pie fulciantur, defendantur et
liberentur. Cujus dispositioni omnes majores ecclesiasticas
causas, et episcoporum judicia, antiqua
apostolorum eorumque successorum atque canonum
auctoritas reservavit. Quoniam culpantur episcopi
quia aliter erga fratres egerint quam ejusdem sedis
papae fieri placuerit, placuit ut accusatus vel judicatus
a comprovincialibus in aliqua a causa episcopus
licenter appellet, et adeat apostolicae sedis pontificem,
qui aut per se, aut per vicarios suos, ejus
retractari negotium procuret | null | e9230c61-c43c-4245-97a3-b5f910bf4e9d | latin_170m_raw | null | None | None | None |
. Et dum iterato judicio
pontifex causam suam agit, nullus alius in ejus
loco subrogetur, ponatur, aut ordinetur episcopus.
Quoniam, quanquam comprovincialibus episcopis
accusati causam pontificis scrutari liceat, non tamen
definiri inconsulto Romano pontifice permissum
est: cum beato Petro apostolo, non ab alio quam
ab ipso, dictum sit Domino: Quaecunque ligaveris
super terram, erunt ligata et in coelis: et quaecunque
solveris super terram, erunt soluta et in coelis.
Si quis putaverit se a proprio metropolitano gravari,
apud primatem dioeceseos, aut penes apostolicae
universalis Ecclesiae papam judicetur. Accusatores
et accusationes quas leges saeculi non asciscunt, et
nos unanimiter submovemus, ne fiat indistricta probatione
impietas, cum recta sit judicii in electione
sententia. Si quis erga episcopum vel actores Ecclesiae
se proprium crediderit habere negotium, non
prius adeat judices, quam ad eos recurrat charitatis
studio: ut familiari colloquio commoniti, ea sanare
debeant quae in querimoniam deducuntur.
Quod si aliter egerit, communione privetur. Nemo
pontificum deinceps aliquem episcopum suis exspoliatum
rebus, aut a sede pulsum excommunicare
aut judicare praesumat: quia non est privilegium
quo spoliari possit jam nudatus. Pari tenore decernimus
non credi accusatori qui, absente adversario,
causam suggesserit, ante utriusque partis discussionem:
nec accusatores nec testes suscipi, qui non
sunt idonei. Placuit, si accusatus vel damnatus episcopus
appellaverit Romanum pontificem, id statuendum
quod ipse juste censuerit. Et omnes qui
adversus Patres armantur, infames esse censemus:
neque eos qui cum inimicis morantur, ad accusationem
vel ad testimonium recipiendos. Placuit ut
semper in accusatione clericorum primo persona,
fides, vita et conversatio blasphemantium perscrutetur.
Nam fides omnes actus hominis praecedere
debet: quia dubius in fide, infidelis est. Nec eis
omnino esse credendum qui veritatis fidem ignorant,
nec rectae conversationis vitam ducunt: quoniam
tales facile et indifferenter lacerant, et criminantur
recte et pie viventes. Ideo suspicio eorum
discutienda est primo et corrigenda. Neque accusatoribus
suspectis, vel de inimicorum domibus prodeuntibus
credendum.
CAP. CXLV.-- #Episcopus si ab aliquo pulsatur, per episcopos judices causa finiatur.@#
(Ex concil. Spalensi, cap. 8.) Si quis episcopus a
quoquam impetitur, vel ille aliquam quaestionem
retulerit, per episcopos judices causa finiatur: sive
quos eis primates dederint, sive quos ipsi vicinos ex
consensu elegerint.
CAP. CXLVI.-- #De episcopis judicibus quos communis consensus elegerit.@#
(Ex eodem conc., cap. 9.) Judices autem episcopos
quos communis consensus elegerit, non liceat quem
quam provocare: et quisquis probatus fuerit pro
contumacia nolle obtemperare judicibus, cum hoc
primae sedis episcopo fuerit probatum, det litteras
ut nullus ei communicet episcoporum, donec obtemperet.
CAP. CXLVII.-- #Ut episcopi comprovinciales peregrina judicia non patiantur.@#
(Ex decret. Fabiani papae Hilario episcopo missis,
cap. 26.) Peregrina vero judicia, salva in omnibus
apostolica auctoritate, generali sanctione prohibemus.
Quia indignum est ut ab exteris judicetur qui provinciales
et a se electos debet habere judices, nisi
fuerit appellatum. Unde oportet, si aliquis episcoporum
super certis accusetur criminibus, ut ab omnibus
audiatur qui sunt in provincia episcopis: quia
non oportet accusatum alicubi quam in foro suo
audiri.
CAP. CXLVIII.-- #De episcopo criminato, si judicem suspectum habuerit.@#
(Ex decret. ejusdem ad eumdem episcopum missis,
cap. 27.) Si quis vero episcopus judicem suspectum
habuerit, et viderit se ingravari, libere sedem apostolicam
appellet. Appellantem autem non habeat
afflictio ulla, aut detentionis injuriosae custodia, sed
liceat appellatori conviciantum causam appellationis
remedio sublevare: licet etiam in causis criminalibus
appellare, nec appellandi vox denegetur ei
quem in supplicium sententia destinarat.
CAP. CXLIX.-- #Si quis episcopus in crimine detentus fuerit, et non potest plurimos congregare, a XII episcopis audiatur.@#
(Ex concil. Carthag., cap. 12.) Felix episcopus
dixit: Suggero, secundum statuta veterum conciliorum,
ut si quis episcopus, quod non optamus, in
reatum aliquem incurrerit, et nimia necessitas ei
fuerit non posse plurimos congregare: ne in crimine
remaneat, a XII episcopis, et presbyter a sex
episcopis, cum proprio suo episcopo audiatur, et
diaconus a tribus.
CAP. CL.-- #De episcopo criminato | null | 6163c006-c1fa-44e2-8d2e-3475eff55683 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, si episcopi comprovinciales in ejus criminatione dissenserint.@#
(Ex concil. Antioche., cap. 14.) Si quis episcopus
de certis criminibus dijudicatur, et contingat de eo
comprovinciales episcopos dissidere, cum judicatus
ab aliis innocens creditur, reus ab aliis aestimatur,
propter hujus ambiguitatis absolutionem sanctae
synodo placuit ut metropolitanus episcopus a vicina
provincia judices alios convocet, qui controversiam
tollant, et ut per eos simul et per comprovinciales
episcopos quod justum fuerit visum approbetur.
CAP. CLI.-- #Ut episcopis nullus laicus crimen imponere possit.@#
(Ex decret. Sylvest. papae, cap. 1.) In consensu et
subscriptione omnium constitutum est ut nullus
laicus episcopo, vel alicui in ordinibus posito, crimen
aliquod possit inferre. Et ut presbyter non adversus
episcopum, non diaconus adversus presbyterum,
non subdiaconus adversus diaconum, non acolytus
adversus subdiaconum, non exorcista adversus
acolytum, non lector adversus exorcistam, non
ostiarius adversus lectorem, det accusationem aliquam.
Et non damnetur praesul, nisi in LXX duobus
idoneis testibus.
CAP. CLII.-- #Quod inimici accusatores esse non possint.@#
(Ex decret. Anacleti papae, omnibus episcopis missis,
cap. 37.) Accusatores autem et testes esse non
possunt qui in proximo facti sunt inimici, ne irati
nocere cupiant, ne laesi ulcisci se velint. In offensis
igitur accusatorum et testium affectus quaerendus
est, et non suspectus.
CAP. CLIII.-- #Ut episcopi accusatorum episcoporum judices esse debeant.@#
(Ex decret. Damasi papae, cap. 3.) Accusatorum
episcoporum judices esse dicernimus episcopos sapientes,
recte et juste volentes.
CAP. CLIV.-- #Qualiter accusatus episcopus discutiendus sit apud patriarchas vel primates, et quot testibus convinci debeat.@#
(Ex decr. Zepherini papae omnibus per Siciliam
constitutis episcopis missis, cap. 2.) Patriarchae
vero vel primates accusatum discutientes episcopum,
non ante sententiam proferant finitivam, quam,
apostolica fultus auctoritate, aut reum se ipse
confiteatur, aut per innocentes et regulariter
examinatos convincatur testes, qui minores non
sint numero quam illi discipuli fuerunt quos
Dominus ad adjumentum apostolorum eligere praecepit.
CAP. CLV.-- #De patriarchis et primatibus.@#
(Ex decr. Clementis pap., cap. 9) In illis vero civitatibus
in quibus olim apud ethnicos primi flamines
eorum, atque primi legis doctores erant, episcoporum
primates poni, vel patriarchas, qui reliquorum
episcoporum judicia, et majora, quoties necesse foret,
negotia in fide agitarent, et secundum Domini
voluntatem, sicut sancti constituerunt apostoli, ita
ut ne quis injuste periclitaretur definirent.
CAP. CLVI.-- #De vocatione accusati episcopi.@#
( #Ex epist. Damasi papae, ad Stephan. et ad concil.
Africae.@# ) Vocatio enim ad synodum, juxta decreta
Patrum canonica, ejus qui impetitur, rationabilibus
scriptis per spatium fieri debet congruum atque
canonicum. Quia, nisi canonice vocatus fuerit suo
tempore, et canonica ordinatione, licet venerit ad
conventum, in quacunque necessitate, nisi sponte
voluerit, nullatenus suis respondebit insidiatoribus:
quoniam nec saeculi leges hoc permittunt fieri, quanto
magis divinae?
CAP. CLVII.-- #Ut primates de accusato episcopo non ante sententiam proferant damnationis, quam aut reum seipsum confiteatur, aut canonice per innocentes testes convincatur.@#
(Ex epist. Felicis pa. Paterno epis. miss., cap. 4.) Primates quoque accusatum discutientes episcopum,
non ante sententiam proferant damnationis, quam,
apostolica fretus auctoritate, aut reum seipsum confiteatur,
aut per innocentes et canonice examinatos
regulariter testes convincatur. Aliter censemus irritam
esse et injustam episcoporum damnationem, et
idcirco a synodo retractandam: ita ut oppressis ab
omnibus in cunctis subveniatur causis.
CAP. CLVIII.-- #Qualis primas esse vel quid agere debeat.@#
( #Ex re. ad Gennadium Patricium et Exarchum
Africae.@# ) Concilium vero catholicorum episcoporum
admoneri praecipite, ut primatem non ex ordine
loci, postpositis vitae meritis, faciat, quoniam apud
Dominum non gradus elegantior, sed vitae melioris
actio comprobatur. Ipse vero primas non passim,
sicut moris est, per villas, sed in una, juxta eorum
electionem, civitate resideat.
CAP. CLIX.-- #Ut episcopi singularum gentium sciant quis inter eos sit primus.@#
( #Ex epistol. Anacleti papae, omnibus episcopis
missa.@# | null | c67a5288-43bb-4e22-9e3b-903ceb69f995 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
) Beati etiam apostoli inter se statuerunt ut
episcopi singularum scirent gentium quis inter eos
primus esset, quatenus ad eum potior eorum sollicitudo
pertineret. Nam et inter beatos apostolos
quaedam fuit discretio. Et, licet omnes essent apostoli,
Petro tamen a Domino est concessum, et ipsi inter
se idipsum voluerunt ut reliquis omnibus praeesset
apostolis Cephas, id est, ut Petrus principatum teneret
apostolatus. Qui et eamdem formam suis successoribus
et reliquis episcopis tenendam tradiderunt.
Et non solum hoc in Novo Testamento est
constitutum, sed etiam in Veteri fuit. Unde scriptum
est: Moses et Aaron in sacerdotibus ejus, id est,
primi inter eos fuerunt. Et quamvis ita sit ordinatum,
nemo tamen quod suum est quaerat, sed quod
alterius. Unde ait beatus apostolus Paulus: Unusquisque
placeat proximo suo in bonum ad aedificationem.
Et sicut ipse Salvator suis ait discipulis:
Qui major est vestrum, erit minister vester. Et reliqua
CAP. CLX.-- #Ut episcopus accusatus non communione privetur, nisi die statuta venire noluerit.@#
(Ex concil. Carthag., cap. 19.) Aurelius episcopus
dixit: Quisquis episcoporum accusatur, ad primatem
provinciae ipsius causam deferat accusator, nec
a communione suspendatur cui crimen intenditur,
nisi si ad causam suam dicendam, electorum judicum
die statuta litteris evocatus, minime occurrerit, hoc
est, infra spatium mensis ex ea die qua eum litteras
accepisse constiterit. Quod si aliquas veras necessitatis
causas probaverit, quibus eum occurrere non
potuisse manifestum sit, causae suae dicendae intra
alterum mensem integram habeat facultatem. Verum
post mensem secundum non communicet donec
examinetur. Si autem ad consilium universale
infra anni spatium occurrere noluerit, ut vel ibi
causa ejus terminetur, ipse in se damnationis sententiam
dixisse judicetur. Tempore sane quo non
communicat, nec in sua Ecclesia vel parochia communicet.
Accusator autem ejus, si nunquam diebus
causae dicendae defuerit, a communione non removeatur.
Si vero aliquando defuerit, subtrahens se,
restituto in communione episcopo, ipse removeatur
a communione accusator: ita tamen ut nec ipsi adimatur
facultas causae peragendae, si se ad diem occurrere
non noluisse, sed non potuisse probaverit.
Illud vero placuit, ut, cum agere coeperit in episcoporum
judicio, si fuerit accusatoris persona culpabilis,
ad arguendum non admittatur, nisi proprias
causas, non tamen ecclesiasticas, asserere voluerit.
CAP. CLXI.-- #De Maximo episcopo variis criminibus infamato, et ad synodum saepius vocato qui venire et se excusare neglexerat.@#
( #Ex epist. Bonifacii papae ad episcopos Galliae.@# )
Bonifacius episcopus Patroclo, Remigio, Maximo,
Hilario, Severo, Juliano, Castorio, Leontio, Constantino,
Joanni, Montano, Marino, et caeteris episcopis
per Gallias et per septem provincias constitutis.
Valentinae nos clerici civitatis adierunt, proponentes
libellum et crimina quae Maximum tota
provincia asserit commisisse. Delegata toties cognitione,
illum constituta semper subterfugisse judicia,
nec confusum conscientia festinasse, ut si esset innocens,
exterminatis omnibus, purgaretur: quae toties
decreta ex nostrarum quoque chartarum instructione
cognovimus. Qui econtrario probavit de se illa
quae dicta sunt, quia ad ea confutanda, cum essent
innumera, a decessoribus meis provincialis est delegata
cognitio. Conventus etiam dicitur vitasse, et
minime adesse voluisse: et nullus dubitat quod ita
judicium nocens subterfugit, quemadmodum ut absolvatur
qui est innocens quaerit: sed astuta cavillatio
eorum qui versutis agendum credunt esse
consiliis, nunquam innocentiae nomen accipiet. Confitetur
enim de omnibus quisquis se subterfugere
judicium dilationibus putat. Veniet tamen aliquando
ille qui talis perhibetur in medium. Nec prodest illi
toties latuisse, toties subterfugisse, quem sui actus
et commissa, quocunque fugerit, ea quae objiciuntur
illi, si vera sunt, crimina persequuntur. Debueram
quidem jam nunc dignam pro ejus accusatis in nostro
judicio actibus, qui cognitionem et decretum
judicium saepe declinando credidit illudendum, dare
sententiam. At ne aliquid praecoqui forsitan judicaret,
et sibi qui absens est, licet sit quaesitus a
nobis, reservatum esse nihil diceret, maluimus intercapedine
temporis data differri, cum hoc etiam
ejus accusatores assererent. De cujus intentionibus
et moribus sit secretum maximum, tanto magis
damnanda committere, quanto tardius se constituto
judicio praesentaret. Quem Manichaeorum involutum
caligine arguunt, turpique secta olim. Ita cum non
posset abluere animum sordida | null | 148929fe-52da-4df9-b1a9-1c65be695091 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
improbatione, objectaque
ei gesta synodalia proferentes, et commissis
involutum undique flagitiis, nullum ei sanitatis
habuisse respectum, quem furore suo et insana temeritate
ad saecularium quoque judicium tribunali
subditum quaestioni, quod in vili quoque persona
turpissimum est, objicerent. Pervenisse eum ad homicidii
damna asserunt, gestis prolatis in medium.
Et hunc talem, post tanta talique commissa, episcopatus
adhuc sibi nomen in suis latibulis vindicare,
in propriae civitatis infamiam, nimiis doloribus conqueruntur;
et sanctum nomen vindicando sibi velle
polluere. Ideoque, fratres charissimi, quia audiendus
hic praesentare se noluit, nec convictus forsitan ab
accusantibus se defendere possit: digna tandem aliquando
praesentatus episcopali judicio pronuntiationis
congrue feriri sententia judicamus. Quamquam
illi cum edocta fuerint, sciamus hujus nominis non
esse jacturam, qui pudorem nunquam habuisse sacerdotii
perhibetur, et locum suum nec modico quidem
tempore custodisse, dilationem dedimus, et decrevimus
vestram debere intra provinciam esse
judicium, et congregare synodum ante diem Kalendarum
Novembrium, ut, si adesse voluerit praesens,
si confidit, ad objecta respondeat: si adesse neglexerit,
dilationem sententiae de absentia non lucretur.
Nam manifestum confiteri eum de crimine, qui, indulto
et toties delegato judicio, purgandi se occasione
non utitur. Nihil enim interest utrum in
praesenti examine omnia quae dicta sunt comprobentur:
cum ipsa quoque pro confessione procurata
toties constet absentia. Nos autem per omnes
provincias litteras dirigemus, ne excusationem sibi
ignorationis obtendat, ut ad provinciam venire cogatur,
et illic se constituto praesentare judicio. Quidquid
autem vestra charitas de hac causa duxerit
decernendum, cum ad nos relatum fuerit, nostra, ut
condecet, necesse est auctoritate firmetur
CAP. CLXII.-- #De episcopo inculpato qui ad synodum vocatus venire contempserat.@#
(De synodo apud Altheim habita cap. 10.) Richwinum
episcopum qui contra sanctorum canonum
sanctiones Strazburgensem Ecclesiam invasit, quem
ad sanctam synodum per litteras nostras invitavimus,
et venire contemnens, nec vicarium suum
misit, auctoritate sancti Petri, ego Joannes vicarius
apostolici, ex praecepto sanctae praesentis synodi injungendo
vocamus iterum, et praecipimus quatenus
ad concilium, id est, May Moguntiae indictum a
metropolitano episcopo suo, ad praesentiam venerabilis
Herigeri archiepiscopi et confratrum suorum
veniat, suae inobedientiae et perversitatis ibidem
justam rationem redditurus. Sin autem negligenter
et hoc agere parvipenderit, abstineat se a proprio
gradu, donec, Romam veniens, coram domino papa
et sancta Ecclesia reddat rationem.
CAP. CLXIII.-- #Qui primates sint, qui metropolitani.@#
( #Ex cap. concil. Niceni, quae addita sunt a Felice
papa.@# ) Primates illi et non alii sint, quam qui in
Nicaena synodo sunt constituti. Reliqui vero,
qui metropoles tenent sedes, archiepiscopi vocantur
et non primates: salva in omnibus apostolicae sedis
dignitate, quae ei ab ipso Domino est concessa, et
postea a sanctis Patribus roborata.
CAP. CLXIV.-- #Quod neganda sit accusatis licentia criminandi priusquam se crimine exuerint, et familiaribus atque sponte confessis, et qui hesterno die, aut perendie, aut ante fuerunt inimici.@#
(Ex decr. Stephani papae omnibus episcopis missis,
cap. 11.) Et neganda est accusatis licentia criminandi
priusquam se crimine quo premuntur exuerint:
quia non est credendum contra alios eorum
confessioni qui criminibus implicati sunt, nisi se
prius probaverint innocentes quoniam periculosa
est et admitti non debet rei adversus quemcunque
professio. Familiares vero et sponte confessi, atque
sceleribus irretiti, non debent admitti, nec hi
qui hesterna die, aut perendie, aut ante fuerunt inimici.
CAP. CLXV.-- #De criminationibus adversus doctores non suscipiendis, et de peregrinis judiciis.@#
(Eusebii pap. cap. 17.) Et licet haec possint generaliter
dicta sufficere, ut vel declinemus errata
vel custodiamus catholica: ab apostolis tamen eorumque
successoribus novimus constitutum, criminationes
adversus doctores non debere suscipi, nec
peregrina judicia fieri, neque quemquam alterius
judicis quam sui sententia debere constringi.
CAP. CLXVI.-- #Ut adversus doctorem accusationes nemo suscipiat.@#
(Ex concil. Spalensi, cap. 3.) Accusationes adversus
doctorem nemo suspiciat: quia non potest humano
condemnari examine, quem Deus suo judicio
reservavit.
CAP. CLXVII.-- #Ut nemo episcopum apud saeculares accuset.@#
(Ex epist. Felicis papae Aegyptiorum episcopis missa,
cap. 1.) | null | 5c27ff26-08e7-4e7c-8baf-cf096a4ba74b | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Ut nemo episcopum penes saeculares arbitros
accuset, sed apud summos primates.
CAP. CLXVIII.-- #De episcopis in judicium saeculare non vocandis.@#
( #Ex epistol. Bonifacii papae ad episcop. Galliae.@# )
Nullus episcopus, neque pro civili, neque pro criminali
causa, apud quemvis judicem sive civilem
sive militarem producatur vel exhibeatur. Magistratus
enim qui hoc jubere ausus fuerit, amissione
cinguli condemnatione plectetur.
CAP. CLXIX.-- #Ut non accusetur episcopus a criminosis.@#
(Ex epistol. Felicis papae supradictis episcopis missa,
cap. 18.) Quoties episcopus super certis accusatur
criminibus, si tales fuerint accusatores qui
juste et canonice recipi debeant, synodo legitima
in suo tempore congregata, ab omnibus canonice
audiatur qui sunt in provincia episcopis. Quod si
legitimi non fuerint accusatores, non fatigetur episcopus:
quia sacerdotes ad sacrificandum vocari
debent, non ad litigandum: nec illi qui throni Dei
vocantur, pravorum hominum insidiis debent turbari,
sed libere Christo famulari.
CAP. CLXX.-- #Quod nullus episcopus extra suam provinciam ad judicium invitetur.@#
(Ex decret. Julii papae, Orientali. episc. missis, cap.
18.) Nullus episcopus extra suam provinciam ad judicium
devocetur: sed, vocato eo canonice in loco
congruo, tempore synodali, ab omnibus comprovincialibus
episcopis audiatur: quia concordem super
eum canonicamque debent proferre sententiam:
quia, si hoc minoribus, tam clericis quam laicis,
concessum est, quanto magis de episcopis servare
convenit? Nam si ipse metropolitanum aut judices
suspectos habuerit, aut infestos senserit, apud primatem
dioeceseos, aut apud Romanae sedis pontificem
judicetur.
CAP. CLXXI.-- #De accusatoribus et testibus episcoporum.@#
(Ex decr. Calist. papae episcopis per Galliam constitutis,
cap. 17.) Omnes ergo qui in recta fide suspecti
sunt, in accusationem sacerdotum, et eorum super
quorum fide non haesitatur, minime recipiantur,
et in testimonio dubii habeantur. Infirmari ergo
oportet eorum vocem de quorum fide dubitatur,
nec eis omnino est credendum qui rectam fidem
ignorant. Quaerendum ergo est in judicio cujus sit
conversationis ac fidei is qui accusat, et is qui accusatur,
quoniam hi qui non sunt rectae conversationis
ac fidei, et quorum vita est accusabilis, non
permittendi sunt eos accusare: et quorum fides,
vita, et libertas nescitur, et viles personae in eorum
non recipiantur accusationem. Rimandae vero sunt
accusatorum enucleatim personae, quae sine scripto
difficile, per scriptum autem nunquam recipiantur:
quia per scripturam nullus accusari potest: sed propria
voce, et praesente eo quem accusare voluerit,
suam quisque agat accusationem, nec, absente eo
quem accusare voluerit, quisquam accusator credatur.
Similiter testes per quamcunque scripturam
testimonium non dicant, nec de aliis causis vel negotiis
testimonium dicant, nisi de his quae sub praesentia
eorum acta esse noscuntur. Accusatoris vero
consanguinei adversus eos testimonium nec dicant,
nec eorum familiares, vel de domibus eorum prodeuntes:
sed, si voluerint et in invicem consenserint,
inter se parentes testificentur, et non in alios:
nec accusatores vel testes suspecti recipiantur: quia
propinquitatis et familiaritatis ac dominationis affectio
veritatem impedire solet.
CAP. CLXXII.-- #De eadem re.@#
(Ex decr. Damasi papae, Stephano et universis episcopis
Africae missis, cap. 10.) Accusatores autem
episcoporum et testes, super quibus rogitastis, absque
ulla infamia aut suspicione vel manifesta macula,
et vera fide pleniter instructi esse debent: et
tales quales ad sacerdotium eligere divina jubet auctoritas.
Quoniam sacerdotes, ut antiquorum tradit
auctoritas, criminari non possunt, nec in eos testificari
qui ad eumdem non debent, nec possunt, provehi
honorem.
CAP. CLXXIII.-- #Quae sint infames personae.@#
( #Ex epist. Stephani papae ad Hilarium.@# ) Infames
autem esse eas personas dicimus quae pro aliqua
culpa notantur infamia; id est, omnes qui Christianae
legis normam abjiciunt, et statuta ecclesiastica contemnunt.
Similiter fures, sacrilegos, et omnes capitalibus
criminibus irretitos, sepulcrorum quoque violatores,
et apostolorum atque successorum eorum
religiosa sanctorum Patrum statuta libenter violantes,
et omnes qui adversus Patres armantur, qui in
omni mundo infamia notantur. Similiter et incestuosos,
homicidas, perjuros, raptores, maleficos, veneficos,
adulteros, de bellis fugientes, et qui | null | 74af00d9-6c20-4884-96f9-1213ad973913 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
indigna sibi
petunt loca tenere, aut facultates Ecclesiae abstrahunt
injuste, et qui fratres calumniantur aut accusant,
et non probant: vel qui contra innocentes principum
animos ad iracundiam provocant, et omnes anathematizatos,
vel pro suis sceleribus ab Ecclesia expulsos,
et omnes quos ecclesiasticae vel saeculi leges
infames pronuntiant: nec servos ante legitimam
libertatem, nec poenitentes, nec digamos, nec eos
qui curiae deserviunt, vel qui non sunt integri corpore,
aut sanam non habent mentem vel intellectum,
aut inobedientes sanctorum decretis existunt. Hi
omnes nec ad sacros gradus debent provehi, nec isti,
nec liberti, neque suspecti, neque rectam fidem vel
dignam conversationem non habentes, summos sacerdotes
possunt accusare.
CAP. CLXXIV.-- #De episcopo accusato, et accusatoribus recipiendis, et vocatione.@#
(Ex decr. Felicis papae episcopis per Galliam constitutis
missis, cap. 9.) Si quis episcopus ab illis accusatoribus
qui recipiendi sunt fuerit accusatus,
postquam ipse ab eis charitative conventus fuerit,
ut ipsam causam emendet, et eam corrigere noluerit,
non olim, sed tunc ad summos primates causa
ejus canonice deferatur. Qui in congruo loco infra
ipsam provinciam tempore congruo, id est autumnali
vel aestivo, concilium regulariter convocare
debebunt, ita ut ab omnibus ejusdem provinciae
episcopis mihi audiatur. Quo et ipse regulariter
convocatus, si eum aut infirmitas aut alia gravis
necessitas non detinuerit, adesse debet: quia
ultra provinciae terminos accusandi ante licentia
non est quam audientia rogetur. Quod si quoquo
modo praesumptum fuerit, statuerunt ut, antequam
et proprius locus et sua omnia ei legibus redintegrentur,
nullatenus a quoquam accusetur aut criminetur:
et nisi sponte elegerit, cuiquam pro talibus
respondeat. Sed postquam, ut praefixum est, restitutus
fuerit, et sua omnia ei legibus redintegrata
sunt, dispositis ordinatisque suis, magnum spatium
tractandi causam ei concedatur. Et postea, si necesse
fuerit, regulariter vocatus veniat ad causam, et,
si injuste visum fuerit, accusantium propositionibus
sustentatione fratrum respondeat. Nulla enim permittit
ratio, dum ad tempus ejus bona, vel Ecclesiae,
atque res ab aemulis aut a quibuscunque detinentur,
ut aliquid illi objici debeat, nec quidquam potest ei
quomodolibet majorum vel minorum objici, dum
Ecclesiis vel rebus aut potestatibus caret suis.
CAP. CLXXV.-- #De damnatione episcoporum accusantium episcopum absque auctoritate apostolicae sedis@#
(Cap. Julii papae VIII Orientalibus episcopis missum.) Si quis ab hodierna die et deinceps episcopum
praeter hujus sanctae sedis sententiam damnare et a
propria pellere sede praesumpserit, sciat se irrecuperabiliter
esse damnatum, et proprio perpetim carere
honore: eosque qui absque hujus sedis sententia
sunt ejecti vel damnati, hujus sanctae sedis auctoritate
scitote pristinam recipere communionem, et
in propriis restitui sedibus. Quoniam et prius, a
tempore scilicet apostolorum, haec sanctae huic sedi
concessa sunt, et postea in memorata Nicaena synodo
propter pravorum hominum infestationes, atque
haereticorum persecutiones, et insidiantium molimina
fratrum, sunt concorditer ab omnibus roborata,
ut magis singuli praevideant ne talia audeant
perpetrare.
CAP. CLXXVI.-- #Ut accusatus vel judicatus ab episcopis comprovincialibus licenter appellet, et adeat Romanum pontificem.@#
(Ex decr. Victoris papae, cunctis fratribus Alexandriae,
cap. 1.) Placuit ut accusatus vel judicatus
episcopus a comprovincialibus in aliqua causa
episcopis licenter appellet, et adeat apostolicae sedis
pontificem, qui, aut per se aut per vicarios suos,
ejus retractari negotium procuret. Et, dum iterato
judicio pontifex causam suam agit, nullus alius in
ejus loco ponatur aut ordinetur episcopus; quoniam,
quanquam comprovincialibus episcopis accusati causam
pontificis scrutari liceat, non tamen definire
inconsulto Romano pontifice permissum est, cum
beato Petro apostolo non ab alio quam ab ipso
dictum sit Domino: Quaecunque ligaveris super terram,
erunt ligata et in coelis, et quaecunque solveris
super terram, erunt soluta et in coelis.
CAP. CLXXVII.-- #Ut perscripta nullius accusatio suscipiatur, eo absente qui accusatur.@#
(Ex epist. Stepha. papae cunctis episcopis missa,
cap. 8.) Perscripta enim nullius accusatio, accusatore
et eo qui accusatur absentibus, uscipiatur,
sed propria voce, si legitima et condigna
accusatoris persona fuerit, praesente videlicet eo
quem accusare desiderat: quia nullus absens aut
accusari potest aut accusare. Nullus tamen praefati
ordinis vir accusari | null | 6d072475-2b78-4670-aa85-b92802238320 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
potest, aut respondere suis accusatoribus
debet, priusquam regulariter a suo primate
vocatus sit, locumque defendendi aut inquirendi
accipiat, ad abluenda crimina.
CAP. CLXXVIII.-- #Ut difficiliores causae ad apicem Romanae sedis referantur, ut apostolico terminentur judicio, cujus sedis auctoritate omnes Ecclesiae reguntur.@#
(Ex epist. Anacleti papae omnibus episcopis missa,
cap. 14.) Si quae vero causae difficiliores inter vos
ortae fuerint, ad hujus sanctae sedis apicem eas, quasi
ad caput, referte, ut apostolico terminentur judicio:
quia sic Deum velle ab eoque ita constitutum esse,
antedictis testimoniis declaratur. Haec vero apostolica
sedes cardo et caput factum est a Domino, et
non ab alio est constituta. Et, sicut cardine ostium
regitur, sic hujus sanctae sedis auctoritate omnes
Ecclesiae, Domino disponente, reguntur.
CAP. CLXXXIX.-- #Quod omnes episcopi possint appellare Romanam sedem in necessitatibus positi.@#
(Ex decr. Damasi pap. Stepha. episcop. Africae missis,
cap. 9.) Quam omnes appellare, si necesse
fuerit, et ejus fulciri auxilio oportet. Nam, ut nostis,
synodum sine ejus auctoritate fieri non est canonicum:
nec episcopus, nisi in legitima synodo et suo
tempore apostolica vocatione congregata, definite
damnari potest: neque ulla unquam concilia rata leguntur,
quae non sunt fulta apostolica auctoritate.
CAP. CLXXX.-- #De induciis criminatorum episcoporum, quales esse debeant.@#
(Ex epist. Felicis papae II fratribus Aegyptiorum
missa, cap. 15.) De induciis vero episcoporum, super
quibus consuluistis, diversas a Patribus regulas invenimus
institutas. Quidam enim ad repellenda imperitorum
machinamenta, et suas praeparandas
responsiones, et testes confirmandos, et concilia
episcoporum atque amicorum quaerenda, annum
et sex menses mandaverunt concedi: quidam autem
annum, in quo plurimi concordant. Minus vero
quam sex menses non reperi: quia et laicis haec
indulta sunt, quanto magis Domini sacerdotibus?
Nam et a nostris antecessoribus atque reliquis sanctis
Patribus multoties inhibitum est ne quis Domini
sacerdotes detractionibus non ex radice charitatis
prolatis vexet: Quiescite, inquiunt, et nolite persequi
eos qui Deo perfecte ministrant, quorum orationibus
et terrena bella sedantur, et recedentium angelorum
pelluntur incursus, quique omnes daemones
corruptores precum assiduitate confundunt. Induciae
namque non sub augusto tempore, sed sub longo
spatio concedendae sunt, ut accusati se praeparare,
et universos communicatores in provinciis positos
convenire, et testes praeparare, atque contra insidiatores
se pleniter armare valeant. Judices enim et
accusatores tales esse debent qui omni careant suspicione,
et ex radice charitatis suam desiderent promere
sententiam.
CAP. CLXXXI.-- #De episcopo Centuriensi, qui causam suam in synodo agere renuerat.@#
(Ex concil. Africano, cap. 54.) De Quodvulteo etiam
Centuriensi, quoniam adversarius ipsius cum se petisset
introduci ad concilium nostrum, interrogatus
utrum cum eo vellet apud episcopos experiri, primo
promiserat, et alia die respondit hoc sibi non placere,
atque discessit: placuit omnibus episcopis, ut
nullus eidem Quodvulteo communicet, donec causa
ejus qualem potuerit terminum sumat. Nam adimi
ei episcopatum antequam causae ejus exitus appareret,
nulli Christiano videri jure potuerit.
CAP. CLXXXII.-- #Judicium episcopi qui, pro crimine ejectus ab officio, postea episcopium more praedonis invasit.@#
(Ex regist. ad Joannem episcopum primae Justinianae
cap. 17.) Quando mala quae poenitentiae fletu
purganda sunt augentur excessibus, ita major est
delinquentibus adhibenda correctio, ut et ipsi facinus
suum poena saltem vindicante cognoscant, et
alios ab illicitis ecclesiasticae tuitionis timor inhibeat.
Dilectissimus itaque lator praesentium Nemesion ad
nos veniens, indicavit, sicut et gestorum exemplaria
quae huc detulit continebant, Paulum Doclavenae civitatis
episcopum, inter alia mala in corporali crimine
lapsum, a suis fuisse clericis accusatum, atque
habita cognitione, ita quod sine dolore dicere non
possumus, claruisse, atque insuper, postquam convictus
est, etiam libellum illum, in quo ea de quibus
accusatus fuerat vera esse confessus est, obtulisse.
Qua de re sententia illum episcopali depositum, et
se ejus loco cum fraternitatis vestrae consensu esse
episcopum ordinatum: sed nunc eumdem Paulum
cum auxilio saecularium judicum venientem, episcopium
more praedonis ingressum, ablatisque violenter
rebus Ecclesiae, ab eo se projectum, et ad summam
injuriam ac necem pene perductum. Et quoniam | null | f4abc04e-4c0c-476a-9b70-583c4814f4d0 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
tantae nequitiae pravitas nec dissimulanda nec leviter
agenda est, fraternitas vestra haec omnia diligenter
curet addiscere: et, si ita se, ut edocti sumus,
veritas habet, praedictum Paulum districta faciat
exsecutione compelli ut quaecunque abstulit, omni
mora vel excusatione cessante, restituat. Si vero
nihil Ecclesiae sed proprium se dixerit abstulisse,
quamvis grave et iniquum fuit ut non a vobis vel
metropolitano ejus hoc peteret, sed ausu temerario
manu praesumeret agere: verumtamen si quid proprium
tulit, sub fraternitatis vestrae debet examinatione
constare si verum est. Sed et illud diligenter
quaerendum est, si quid male de rebus dilapidavit
Ecclesiae; vel quod nunc abstulit, hoc reformare ac
satisfacere modis omnibus compellatur. Si autem
differre tentaverit, quousque omne quod dilapidavit
vel de substantia tulit Ecclesiae restituat in monasterium
mittendus est, ut saltem coactus reddat quod
male auferre non timuit. Quod si forte, quod non credimus,
post depositionem suam inverecundum ac mente
perversa aliquid de episcopatu loqui atque rursus ad
hoc qualibet aspirare praesumptione tentaverit, fraternitatis
vestrae se contra improbitatem ipsius omnino
vigor accendat, atque Dominici corporis et
sanguinis communione privatum, in monasterium
eum usque ad diem obitus sui ad agendum curet
poenitentiam retrudendum: quatenus perpetrati sceleris
maculas dignis discat fletibus emendare, quas
magis in interitu animae suae nequiter augere desiderat.
Suprascriptus autem dilectissimus frater noster
Nemesion in suo loco et episcopatus officio procul
dubio reformetur: et ne denuo hac de re inquietudinem
ac molestiam patiatur, sollicitos vos
esse necesse est: quia hoc non solum ad hujus munitionem,
verumetiam ad aliorum constat emendationem
proficere, ut pravorum hominum praesumptio
nihil de caetero contra sacrorum canonum statuta
vel ecclesiasticam disciplinam ullo modo habeat
attentare.
CAP. CLXXXIII.-- #Cur sancti apostoli eorumque successores voluerint difficilem esse accusationem sacerdotum.@#
(Ex decret. Fabiani papae, Orientalibus episcopis
missis, cap. 19.) Talia cogitantes sancti apostoli
eorumque successores, spiritu Dei repleti, malos
homines praevidentes, et simplices considerantes,
difficilem aut nunquam voluerunt esse accusationem
sacerdotum, ne a malis potuissent everti aut submoveri:
quia si hoc facile concederetur saecularibus
et malis hominibus, aut nullus, aut vix perpauci remanerent;
quoniam semper fuit et est, et, quod pejus
est, nimis viget, ut mali bonos insequantur, et carnales
spiritales infestent. Idcirco, ut praedictum est,
statuerunt ne accusarentur, aut si aliter fieri non
posset, perdifficilis fieret eorum accusatio, et a quibus,
ut supradictum est, non praesumeretur, neque
a propriis sedibus aut Ecclesiis episcopi ejicerentur.
CAP. CLXXXIV.-- #Si episcopus expulsus ausus fuerit ingredi civitatem.@#
( #Ex epist. Bonifacii papae ad episcopos Galliae.@# )
Si episcopus expulsus ausus fuerit ingredi civitatem
e qua repulsus est, vel exire de loco in quo degere
jussus est, jubemus eum in monasterio in alia provincia
constituto tradi, ut, qui sacerdotio peccavit,
degens in monasterio corrigatur.
CAP. CLXXXV.-- #De episcopis qui, se viventibus, successores eligere desiderant.@#
(Ex concil. Antiochen. cap. 23.) Episcopo non licere
pro se alterum successorem sibi constituere, licet
ad exitum vitae perveniat. Quod si tale aliquid factum
fuerit, irritum esse hujusmodi constitutum.
Servetur autem jus ecclesiasticum id continens
oportere non aliter fieri, nisi cum synodo et judicio
episcoporum, qui post obitum quiescentis potestatem
habent eum qui dignus exstiterit promovere.
CAP. CLXXXVI.-- #Ut episcopo vivente nullus super ordinetur.@#
(Ex concil. Avernen. cap., 13.) Ut nullus vivente
episcopo alius superponatur aut superordinetur episcopus,
nisi forsitan in ejus locum quem capitalis
culpa dejecerit.
CAP. CLXXXVII.-- #Quod non liceat episcopo successorem eligere.@#
(Ex concil. Spalensi, cap. 8.) Episcopum non
liceat ante finem vitae alium in loco suo constituere
successorem. Si quis autem hoc usurpare tentaverit,
talis constitutio irrita erit. Non ergo aliter fieri
oportet, nisi cum consilio et judicio episcoporum,
qui post exitum praecessoris potestatem habent dignum
eligere.
CAP. CLXXXVIII.-- #Quod nusquam canones praecipiant ut pro aegritudine episcopi alius succedat, et si ipse pro sua molestia petierit, qualiter fieri possit.@#
( #Ex registr. Gregorii papae, ad Anatolium Constantinopolita.
diaconum.@# ) Scripsit mihi dilectio tua
me reverendissimo fratri meo Joanni primae | null | 524e7f8d-4884-40f3-ba06-ba41a3260fd7 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Justinianae
episcopo, pro aegritudine capitis quam patitur
episcopum praecipere succedi: ne fortasse, dum
episcopi jura eadem civitas non habeat, quod absit!
ab hoste depereat. Equidem nusquam canones praecipiunt
ut pro aegritudine episcopi episcopus succedat:
et omnino injustum est ut, si molestia corporis
irruit, honore suo privetur aegrotus. Sed suggerendum
est ut, si quis in regimine aegrotat, dispensator
illi talis requiratur, qui possit ejus curam omnem
agere, et locum illius in regimine Ecclesiae, ipso non
deposito, conservare, ut neque Deus omnipotens
offendatur, neque civitas neglecta esse inveniatur.
CAP. CLXXXIX.-- #De Ariminensi episcopo dolore capitis laborante, et in ejus loco altero subrogato.@#
(Ex regist. S. Greg. papae, cap. 238.) Qualiter ordinati
a nobis sacerdotis, corporis, quia notum est, impediente
molestia, Ariminensis Ecclesia pastorali hactenus
ac sacerdotali sit regimine destituta, dudum
fraternitas vestra cognovit. Quem dum, habitatorum
loci illius precibus permoti, saepius hortaremur ut,
si de eadem capitis, qua detinebatur, molestia melioratum
se esse sentiret, ad suam, auxiliante Deo,
reverteretur Ecclesiam; qui, datis induciis, in hoc
quadriennio exspectatur. Qui, dum cleri vel civium
nosque precibus arguentium instantius hortaremur
ut, si valeret, cum eis auxiliante Domino remearet,
datis scriptis supplicatione nos petit ut, quia ad
ejusdem Ecclesiae regimen vel susceptorum officium,
pro eadem qua detinetur molestia, assurgere
nullatenus posset, Ecclesiae ipsi ordinare episcopum
deberemus. Unde, quia cunctarum Ecclesiarum injuncta
nos sollicitudinis cura constringit ne diutius
gregi fidelium desit custodia pastoralis, illorum
precibus hujusque ex sui impossibilitate renuntiatione
compulsus, visum nobis est eidem Ariminensi
Ecclesiae debere episcopum ordinari: et, datis ex
more praeceptis, clerum plebemque ejusdem Ecclesiae
non destitimus admonere quatenus ad eligendum
sibi antistitem concordi provisione concurrant.
Hortamur ergo ut fraternitas vestra eum quem uno
consensu omnes elegerint, sicut et ipsi a nobis poposcisse
noscuntur, ad se faciat evocari. Quem cauta
ex omnibus examinatione discutite: et si ea in eo,
quae in contextu eptatici morte multata sunt, minime
Domino fuerint opitulante reperta, atque fidelium
personarum relatione ejus vobis quoque vita
placuerit, ad nos eum cum decreti pagina vestri,
addita quoque testificationis epistola, destinate,
quatenus eidem a nobis Ecclesiae, disponente Domino,
consecretur antistes.
CAP. CXC.-- #De episcopo qui per infirmitatem in hebetudinem mentis inciderit.@#
(Ex concil. Arausic., cap. 2.) Ut si quis episcopus
in infirmitatem aut in aliquam hebetudinem sensus
inciderit, aut officium oris amiserit, ea quae episcopis
operari conveniunt, presbyterum agere non permittat,
sed episcopum qui vicinus est vocet, cui
quod in Ecclesia agendum fuerit imponet.
CAP. CXCI.-- #De episcopo qui propter dolorem capitis saepe in amentiam devenerat.@#
(Ex regist. cap. 233, ad Etherium episcopum.) Quamvis triste nobis sit valde quod loquimur, atque
fraterna nos compassione potius urgeat quam aliquid
de auditis definire permittat: suscepti tamen
sollicitudo regiminis cor nostrum instanti pulsat
aculeo magnam nos Ecclesiis curam prospicere, et,
antequam earum possit utilitas deperire, quid fieri
debeat Deo auctore disponere. Pervenit igitur ad
nos, quibusdam referentibus, quemdam episcopum
ita passionem capitis incurrisse, ut, quod mente
alienata agere soleat, gemitus et fletus audire sit.
Ne ergo, languente pastore, grex, quod absit! insidiatoris
laniandus dentibus exponatur, vel Ecclesiae
ipsius utilitates depereant, cauta nos necesse est
provisione tractare. Et ideo, quia viventem episcopum
ab officio suo necessitas infirmitatis, non crimen,
abducit, alium loco ejus, nisi recusante eo, nulla
sinit ratio ordinari. Sed si intervalla aegritudinis
habere est solitus, ipse data petitione non se ulterius
ad hoc ministerium, subvertente infirmitate, posse
fateatur adsurgere, et alium loco suo expetat ordinandum.
Quo facto omnium solemniter electione
alter, qui dignus fuerit, episcopus ordinetur, sic
tamen ut, quousque eumdem episcopum in hoc saeculo
vita tenuerit, sumptus ei debiti de eadem Ecclesia
ministrentur. Enimvero si nullo tempore ad
sanae mentis redit officium, persona fidelis ac vitae
est probabilis eligenda, quae ad regimen Ecclesiae
idonea possit existere atque de animarum utilitate
cogitare, inquietos sub disciplinae vincula restringere,
ecclesiasticarum rerum curam gerere, et maturum
atque efficacem se in | null | 215e14e2-21ac-4065-8472-62b7452178be | latin_170m_raw | null | None | None | None |
omnibus exhibere. Qui
etiam, episcopo qui nunc aegrotat superstes, loco ejus
debeat consecrari.
CAP. CXCII.-- #De restitutis episcopis per Romanum pontificem.@#
(Ex decret. Sixti papae II fratrib. per Hispaniam
constitutis commissis, cap. 7.) Fratres vero quos timore
terreno injuste damnastis scitote a nobis juste
esse restitutos. Quibus ex auctoritate sancti Petri,
apostolica auctoritate, omnia quae eis ablata sunt integerrime
reddi praecipimus, si non vultis et vos et
principes vestri a collegio nostro et membris Ecclesiae
separari. Justo enim judicio Dei datur plerumque
peccatoribus potestas, qua sanctos ipsius persequantur,
ut qui spiritu Dei juvantur et aguntur fiant per
laborum exercitia clariores. Illi tamen qui hoc agunt,
nullatenus evadent poenam, quia, ut ait Dominus: Vae
illi per quem scandalum venit. Et, quanquam juxta
Salvatoris sententiam necesse sit venire scandala,
vae tamen per quem veniunt! De occultis etiam cordis
alieni temere judicare peccatum est, et eum cujus
non videntur opera nisi bona iniquum est ex suspicione
reprehendere: cum eorum quae homini sunt
incognita solus Deus judex sit justus inspector et
verus. Unde scriptum est: Incerta non judicemus
quoadusque veniat Dominus, qui et illuminabit abscondita
tenebrarum, et manifestabit consilia cordium.
Et, quamvis vera sint, non tamen credenda sunt,
nisi quae certis judiciis comprobantur, nisi quae manifesto
judicio convincuntur, nisi quae judiciario ordine
publicantur. Nullus ergo potest humano condemnari
examine, quem Deus suo judicio reservavit.
Haec omnia summopere sunt praecavenda, ne praesumptores
esse videamur.
CAP. CXCIII.-- #Ut sacerdotes Domini, sicut vulgus facere solet, indicare praesumant, vel compellantur.@#
( #Ex decr. Cornelii papae.@# ) Sacramentum autem
hactenus ab episcopis et reliquis ordinibus exigi, nisi
pro fide recta, minime cognovimus, nec sponte eos
jurasse reperimus. Summopere ergo sanctus Jacobus
apostolus prohibens sacramentum loquitur, dicens:
Ante omnia, fratres mei, nolite jurare, neque
per coelum, neque per terram, neque per aliud quodcunque
juramentum. Sit autem sermo vester, Est,
est, Non, non: ut sub judicium non decidatis.
CAP. CXCIV.-- #De episcopo sinistro rumore asperso, per sacramentum autem et purgato et absoluto.@#
(Ex re. ad Justinum imperat., cap. 170). Habet
hoc proprium antiqui hostis invidia, ut quos in pravorum
actuum perpetrationem, Deo sibi resistente,
decipere non valet, opiniones eorum falsa ad praesens
simulando dilaceret. Quoniam igitur quaedam
contra sacerdotale propositum de Leone fratre et
coepiscopo nostro sinister rumor asperserat, utrum
vera essent, districta diutius fecimus inquisitione
perquiri, et nullam in eo de his quae fuerant dicta
culpam invenimus. Sed ne quid videretur omissum
nostro potuisse cordi dubium remanere, ad beati
Petri sacratissimum corpus districta eum ex abundanti
fecimus sacramenta praebere. Quibus praestitis,
magna sumus exsultatione gavisi, quod hujuscemodi
innocentia ejus evidenter enituit. Pro qua re gloria
vestra praedictum virum cum omni charitate suscipiat,
reverentiam ei qualem sacerdoti decet exhibeat,
nec quaedam cordibus remaneat de his quae jam
sunt purgata dubietas. Et ita suprascripto vos episcopo
devotissime oportet in omnibus adhaerere, ut
congrue decenterque Deum in ejus persona videamini,
cujus minister est, honorare.
CAP. CXCV.-- #Correctio episcopi qui concubinam habuit.@#
(Ex reg. Gregorii papae ad Andream episcop. Tarentin.
cap. 179.) Tribunal judicis aeterni securus
aspiciet quisquis, reatus sui conscius, digna eum
modo poenitentia placare contendit. Habuisse te
siquidem concubinam manifesta veritate comperimus,
de qua etiam contraria est quibusdam nata suspicio.
Sed, quia in rebus ambiguis absolutum non debet
esse judicium, hoc tuae conscientiae elegimus committendum.
Qua de re si, in sacro ordine constitutus,
ejus te permixtione esse recolis maculatum, sacerdotii
honore deposito, ad ministrandum nullo modo
praesumas accedere, sciturus in animae tuae periculo
ministrare, et Deo nostro te sine dubio reddere rationem,
si, hujusmodi sceleris conscius, in eo quo es
ordine, celans veritatem, permanere volueris. Unde
iterum adhortamur ut, si te deceptum hostis antiqui
calliditate cognoscis, competenti eum dum licet
poenitentia superare festines: ne cum eo particeps,
quod non optamus, in die judicii deputeris. Si vero
hujus reatus tibi conscius non es, in eo te necesse
est | null | 0c6d65b3-c3dd-4198-a756-830e4d9bf17e | latin_170m_raw | null | None | None | None |
quo es ordine permanere. Praeterea, quoniam
mulierem de matriculis contra ordinem sacerdotii
caedi crudeliter fustibus deputasti, quam licet post
octo menses, exinde minime arbitremur fuisse defunctam,
tamen quia ordinis tui habere noluisti
respectum, propterea duobus te mensibus ab administratione
missarum statuimus abstinere. In quibus,
ab officio tuo suspensum, flere te convenit quod
fecisti. Nam valde dignum est ut, postquam te ad
vitae istius tranquillam rectitudinem laudabilium
sacerdotum exempla non provocant, saltem correctionis
medicina compellat.
CAP. CXCVI.-- #De episcopo per sacramenta purgato et absoluto.@#
(Ex reg. ad Brunihildam reginam Francorum, cap.
132.) Menam vero reverendissimum fratrem coepiscopumque
nostrum, postquam, ea quae de eo dicta
fuerant requirentes, in nullo invenimus esse culpabilem:
qui insuper ad sacratissimum corpus beati
Petri apostoli sub jurejurando satisfaciens, ab his
quae objecta ejus opinioni fuerant se demonstravit
alienum: reverti illum purgatum absolutumque
permisimus: quia, sicut dignum erat ut, si in aliquo
reus existeret, culpam in eo canonice puniremus,
ita dignum non fuit ut eum, adjuvante innocentia,
diutius retinere, vel affligere in aliquo deberemus.
CAP. CXCVII.-- #Qualiter senex episcopus corripienpiendus sit, quomodo mali ejus consiliarii excommunicandi.@#
(Ex reg. cap. 37). Praedicator omnipotentis Domini
Paulus apostolus dicit: Seniorem ne increpaveris.
Sed haec ejus regula in eo reservanda est, cum culpa
senioris exemplo suo non trahit ad interitum corda
juniorum. Ubi autem senior juvenibus exemplum ad
interitum praebet, ibi districta increpatione feriendus
est. Nam scriptum est: Laqueus juvenum omnes vos.
Et rursum propheta dicit: Et peccator centum annorum
maledictus est. Tanta autem nequitia ad aures
meas de tua senectute pervenit, ut eam, nisi adhuc
humanitus pensaremus, fixa jam maledictione feriremus.
Dictum quippe mihi est quod Dominicorum
die, priusquam missarum solemnia celebrares, ad
exarandam messem latoris praesentium perrexisti,
post exarationem ejus missarum solemnia celebrasti.
Post missarum solemnia, etiam terminos possessionis
illius eradicare minime timuisti. Quod
factum quae poena debuit insequi, omnes qui audiunt
sciunt. Dubii autem de tanta hac perversitate
fueramus, sed filius noster Cyriacus abbas
a nobis requisitus, dum esset choralis, ita se
cognovisse perhibuit. Et quia adhuc canis tuis parcimus,
hortamur, aliquando resipisce, senex, atque a
tanta levitate morum et operum perversitate compescere.
Quanto morti vicinior efficeris, tanto fieri
sollicitior atque timidior debes. Et quidem poena
sententiae in te fuerat jaculanda, sed, quia simplicitatem
tuam cum senectute novimus, interim tacemus.
Eos vero quorum consiliis haec egisti, in duobus
mensibus excommunicatos esse decernimus, ita ut
si quid eis intra duorum mensium spatium humanitus
evenerit, benedictione viatici non priventur.
Deinceps autem ab eorum consiliis cautus existe, te
quoque sollicite custodi: ne si, eis in malo discipulus
fueris quibus magister in bono esse debuisti,
nec simplicitati tuae, nec ulterius senectuti parcamus.
CAP. CXCVIII.-- #De purgatione Leonis papae.@#
( #Juramentum Leonis papae.@# ) Auditum, fratres charissimi,
et divulgatum est per multa loca, qualiter
homines mali adversum me insurrexerunt, et dilatare
voluerunt, et miserunt super me gravia crimina.
Propter quam causam iste clementissimus ac serenissimus
dominus rex Carolus una cum sacerdotibus
et optimatibus suis istam pervenit ad urbem. Quamobrem
ego Leo pontifex sanctae Romanae Ecclesiae,
a nemine judicatus neque coactus, sed spontanea
mea voluntate, purifico me in conspectu vestro coram
Deo et angelis ejus, qui conscientiam meam
novit, et beato Petro principe apostolorum, in cujus
conspectu consistimus, quia istas criminosas et sceleratas
res quas illi mihi objiciunt nec perpetravi
nec perpetrari jussi. Testis mihi est Deus, in cujus
judicium venturi sumus, et in cujus conspectu consistimus:
et hoc propter suspiciones malas tollendas
mea spontanea voluntate facio, non quasi in
canonibus inventum sit, aut quasi ego hanc consuetudinem
aut decretum in sancta Ecclesia successoribus
meis, nec non et fratribus, et coepiscopis nostris
imponam: sed ut melius a vobis abscindatis
rebelles cogitationes.
CAP. CXCIX.-- #Si quis ex ecclesiastico ordine damnatus fuerit a synodo, et ausus fuerit de sacro ministerio aliquid contingere@#
(Ex concil. Antiocheno, cap. 4.) Si quis episcopus
damnatus a synodo, vel presbyter aut diaconus a
suo episcopo, | null | e508f97c-07bb-48f6-ad4c-90d391b10fca | latin_170m_raw | null | None | None | None |
ausi fuerint aliquid de ministerio sacro
contingere, sive episcopus juxta praecedentem
consuetudinem, sive presbyter aut diaconus, nullo
modo liceat ei nec in alia synodo restitutionis spem
aut locum habere satisfactionis: sed et communicantes
ei omnes abjici de Ecclesia, et maxime si,
posteaquam didicerint adversum memoratos prolatam
fuisse sententiam, eisdem communicare tentaverint.
CAP. CC.-- #Si aliquis ex ecclesiastico ordine excommunicatus fuerit, et communicare praesumpserit, se ipsum damnat.@#
(Ex concil. Afric., cap. 29.) Item placuit universo
concilio ut qui excommunicatus fuerit pro suo neglectu,
sive episcopus, sive quilibet clericus, et tempore
excommunicationis suae ante audientiam communionem
praesumpserit, ipse in se damnationis
judicetur protulisse sententiam.
CAP. CCI.-- #De ordinatis, si aliquis illorum percussor exstiterit.@#
(Ex concil. Mogunt., cap. 6.) His, a quibus Domini
sacramenta tractantur, judicium sanguinis agitare
non licet. Et ideo magnopere talis excessus prohibendus
est; nec, indiscretae praesumptionis motibus
agitati, aut quod morte plectendum est, sententia
propria judicare praesumant, aut truncationes quibuslibet
personis aut per se inferant, aut inferendas
praecipiant. Quod si quisquam, horum immemor praeceptorum,
aut in Ecclesiae suae familiis, aut in quibuslibet
personis tale aliquid perpetraverit, et concessi
ordinis honore privetur et loco, et sub perpetuae
damnationis religetur ergastulo. Cui tamen communio
exeunti de hac vita non neganda est, propter
Domini misericordiam.
CAP. CCII.-- #De episcopis sua manu caedentibus.@#
( #Ex decr. Bonifacii papae.@# ) Non liceat episcopo
manibus suis aliquem caedere. Hoc enim alienum a
sacerdote esse debet.
CAP. CCIII.-- #De episcopo qui seipsum et sibi commissos corrigere neglexerit.@#
( #Greg. dic.@# ) Qui nec regiminis in se rationem habuit,
nec sua delicta detersit, nec crimen filiorum
correxit, canis impudicus magis dicendus est quam
episcopus.
CAP. CCIV.-- #De eadem re.@#
( #Ex dictis Hieron.@# ) Ut lixivia per cinerem humidum
fluens lavat et non lavatur: ita bona doctrina
per malum doctorem animas credentium lavat a
sorde peccatorum.
CAP. CCV.-- #De malo pastore quem suae oves fugiunt.@#
( #Ex dictis August.@# ) Sicut fugiunt oves vocem pastoris
quem non cognoscunt, et deserta petunt, ita
mali pastoris ovilia.
CAP. CCVI.-- #De illo qui nobilitatem Dei a se ejicit.@#
( #Gregor. dicit.@# ) Adam primus homo pro peccato
de paradiso ejectus est: hoc est, qui nobilitatem Dei
a se ejicit, nobilitate loci privetur.
CAP. CCVII.-- #Quod non sint omnes filii sanctorum qui tenent loca sanctorum.@#
( #Hieron. dicit.@# ) Non facile est stare in loco Petri et
Pauli, et tenere cathedram regnantium cum Christo;
quia hinc dicitur: Non sanctorum filii sunt qui tenent
loca sanctorum, sed qui exercent opera eorum.
CAP. CCVIII.-- #Quod nullus ex genere nec ex loco gloriari debeat.@#
( #Greg. dicit.@# ) Nos qui praesumus non ex locorum nec
generis dignitate, sed morum nobilitate innotescere
debemus, nec urbium claritate, sed fidei puritate.
CAP. CCIX.-- #De sacerdotibus qui ovibus suis mala exempla praebent.@#
( #Ex dictis August.@# ) Nemo quippe amplius in Ecclesia
nocet, quam qui, perverse agens, nomen vel ordinem
sanctitatis et sacerdotis habet. Delinquentem
namque hunc redarguere nullus praesumit: et in
exemplum culpa vehementer extenditur, cum pro
reverentia ordinis peccator honoratur.
CAP. CCX.-- #Ut tantum curam rerum ecclesiasticarum episcopus habeat.@#
(Cap. apost. 30.) Omnium negotiorum ecclesiasticorum
curam episcopus habeat, et ea velut Deo contemplante
dispenset, nec ei liceat ex his aliquid omnino
contingere, aut parentibus propriis quae Dei
sunt condonare. Quod si pauperes sunt, tanquam
pauperibus subministret: ne eorum occasione Ecclesiae
negotia depraedentur.
CAP. CCXI.-- #De usu pallii, ne a metropolitanis praesumptive utatur.@#
(Ex decr. Honor. papae, cap. 3.) Quicunque sane
metropolitanorum per plateas vel in litaniis uti pallio
praesumpserit, et non tantum in praecipuis festivitatibus,
et ab apostolica sede indictis temporibus,
ad missarum solummodo solemnia, careat illo honore;
et, prout beatus papa Gregorius ad Joannem
Panormitanum | null | 6203868c-152a-477c-9c91-feb390d05e4d | latin_170m_raw | null | None | None | None |
episcopum, et Marinianum scribit Ravennatem
episcopum, quia grave jugum atque vinculum
cervicis, non pro ecclesiastica, sed pro quadam
saeculari dignitate defendit, permissa, qua abutitur,
dignitate careat: quoniam jure privilegium meretur
amittere qui audacter usurpat illicita.
CAP. CCXII.-- #Quod episcopus res suae ecclesiae, nisi cum suo prius commutet, testamento legare non possit.@#
(Ex concil. Agathensi, cap. 6.) Si quis episcopus
condito testamento aliquid de ecclesiastici juris proprietate
legaverit, aliter non valebit, nisi tantum de
juris proprii facultatibus suppleverit.
CAP. CCXIII.-- #De episcopo qui res suae Ecclesiae parentibus suis indiscrete tribuit.@#
(Ex concil. Spalensi, cap. 10.) Ut episcopi in rebus
Ecclesiae circa propinquos suos exponendis reprehensionem
caveant, et ut discretionis modum teneant.
CAP. CCXIV.-- #De eadem re.@#
(Ex eodem, cap. 5.) Quoniam multi episcoporum
amore propinquorum suorum de rebus sibi commendatis,
suo aut quolibet amicorum nomine, praedia
et mancipia emunt, et ut in propinquorum suorum
jus cedant statuunt, et ob hoc jura ecclesiastica
convelluntur, et ministerium sacerdotale fuscatur,
imo a subditis detrahitur et contemnitur:
placuit omnibus ut deinceps avaritiae hoc genus
caveatur. Fixumque ab hinc et perpetuo mansurum
esse decrevimus, ut episcopus res sui juris, quas aut
ante episcopatum, aut certe in episcopatu haereditaria
successione acquisivit, secundum auctoritatem
canonicam, quidquid vult faciat, et cui vult conferat.
Postquam autem episcopus factus est, quascunque
res de facultatibus Ecclesiae, aut suo aut
alterius nomine, qualibet conditione comparaverit,
decrevimus ut non propinquorum suorum, sed in
Ecclesiae cui praeest jura deveniant.
CAP. CCXV.-- #Ne episcopus de rebus viduatae Ecclesiae quidquam alienare praesumat.@#
(Ex decr. Martin. papae, cap. 20.) Si quis episcopus
nulla ecclesiasticae rationis necessitate compulsus,
in suo clero aut ubi forte non est presbyter, de
rebus ecclesiasticis aliquid praesumpserit vendere:
res ipsas Ecclesiae restaurare cogatur, et in judicio
episcoporum dejiciatur auditus, et tanquam furti aut
latrocinii reus suo privetur honore.
CAP. CCXVI.-- #De illis qui ad sacerdotum exsequias venire contemnunt.@#
(Ex concil. Toletano VIII, cap. 31.) Ea quae competunt
honestati, contingit saepe quorumdam desidia
non impleri. Proinde, quia notum est quae dignitas
in exsequiis morientis episcopi ex canonibus conservetur,
traditione moris antiqui hoc tantum adjicimus
ut, si quis sacerdotum, secundum statuta
Valentini concilii, ad humanda defuncti episcopi
membra venire commonitus, pigra voluntate distulerit,
appellantibus clericis obeuntis episcopi apud
synodum, sive apud metropolitanum episcopum,
tempore anni unius nec faciendi missam nec communicandi
habeat omnino licentiam. Presbyteri
autem sive caeteri clerici, quibus major honoris
locus apud eamdem Ecclesiam fuerit cujus sacerdos
obierit, si omni sollicitudine pro exsequiis jam
mortui, aut continuo antistitis morituri, ad commonendum
vicinum episcopum tardi inveniantur, aut
per quamcunque molestiam animi id negligere comprobentur,
totius anni spatio ad poenitentiam in
monasteriis deputentur.
CAP. CCXVII.-- #Ut quidquid episcopo relinquitur, id emissum in facultates Ecclesiae computetur.@#
( #Ex concil. Agathensi.@# ) Pontifices vero quibus in
summo sacerdotio constitutis ab extraneis duntaxat
donatur aliquid, vel cum Ecclesia aut sequestratim
dimittitur aut donatur: quia haec ille qui donat pro
redemptione animae suae, non pro commodo sacerdotis
probatur offerre, non quasi suum, sed quasi id
emissum in facultates Ecclesiae computetur: quia
justum est ut, sicut sacerdos habet quod Ecclesiae
dimissum est, ita et Ecclesia habeat quod relinquitur
a sacerdote.
CAP. CCVIII.-- #Ut nullus episcopus, nisi cum concilio caeterorum episcoporum et principis, in hostem ire debeat.@#
( #Cap. Caroli imperatoris de episcopis Aquisgrani
collaudatum.@# ) Carolus gratia Dei rex, regnique
Francorum rector, et devotus sanctae Ecclesiae defensor,
atque adjutor in omnibus apostolicae sedis:
Hortatu omnium fidelium nostrorum, et maxime
episcoporum, ac reliquorum sacerdotum consultu,
servis Dei per omnia omnibus armaturam portare
vel pugnare, aut in exercitum et in hostem pergere
omnino prohibemus, nisi illis tantummodo qui
propter divinum ministerium, missarum scilicet solennia
adimplenda et sanctorum patronicia portanda
ad hoc electis, id est unum vel duos episcopos cum
capellanis presbyteris. Et unusquisque princeps
unum presbyterum secum habeat, qui peccata confitentibus
judicare, et indicare | null | d6f36b21-5ade-439c-8534-c4b458ca76cd | latin_170m_raw | null | None | None | None |
poenitentiam possit.
CAP. CCXIX.-- #De eadem re.@#
( #Cap. ejusdem.@# ) Secunda vice propter ampliorem
observantiam, apostolica auctoritate et multorum
episcoporum admonitione instructi, sanctorum quoque
canonum regulis edocti, consultu videlicet omnium
nobilium nostrorum nosmetipsos corrigentes,
posterisque nostris exemplum dantes, volumus ut
nullus sacerdos in hostem pergat, nisi duo vel tres
tantum episcopi, electione caeterorum propter benedictionem,
praedicationem, populique reconciliationem,
et cum illis electi sacerdotes, qui bene sciant
populis poenitentiam dare, missas celebrare, de infirmis
curam habere, sacratique olei cum sacris
precibus unctionem impendere, et hoc maxime praevidere
ne sine viatico quis de saeculo recedat.
CAP. CCXX. #De eo si quis ab apostolico falsam detulerit epistolam.@#
(Ex concil. Triburiensi, cap. 30, cui interfuit rex
Arnolphus.) In memoriam beati Petri apostoli honoremus
sanctam Romanam et apostolicam sedem, ut
quae nobis sacerdotalis mater est dignitatis, esse
debet magistra ecclesiasticae rationis. Quare servanda
est cum mansuetudine humilitas, ut, licet vix
ferendum ab illa sancta sede imponatur jugum, conferamus,
et pia devotione toleremus. Si vero, quod
non decet, quilibet, sive sit presbyter sive diaconus,
aliquam perturbationem machinando, et nostro ministerio
insidiando redarguatur falsam ab apostolico
detulisse epistolam, vel aliud quid quod inde non
convenerit falsa fide, et non integra circa apostolicum
humilitate; penes episcopum sit potestas utrum
eum in carcerem aut in aliam detrudat custodiam,
usquequo, per epistolam aut per idoneos suae partis
legatos, apostolicam interpellet sublimitatem, ut potissimum
sua sancta legatione dignetur decernere
quid de talibus justo ordine lex Romana statuat definire,
ut et is corrigatur, et caeteris modus imponatur
CAP. CCXXI.-- #De accusatis episcopis.@#
(Ex decret. Felicis papae, cap. 4.) Si primates accusatores
episcoporum cum eis pacificare familiariter minime
potuerint, tunc tempore legitimo eos ad synodum
canonice convocatam, non infra angusta tempora
canonice convocent, et prius eis per scripta significent
quod eis opponitur, ut ad responsionem praeparati
adveniant. Nam si, aut vi aut timore, ejecti aut suis
rebus exspoliati fuerint, nec canonice vocari ad synodum
possunt, nec respondere aemulis debent antequam
canonice restituantur, et sua omnia eis legaliter
reddantur.
CAP. CCXXII.-- #Quod non ita in ecclesiasticis agendum sit negotiis sicut in saecularibus.@#
(Ex decr. ejusdem, cap. 16.) Non enim in ecclesiasticis
agendum est negotiis sicut in saecularibus.
Priusquam legibus vocatus venerit, ut, cum in foro
decertare coeperit aliquis, non licet ante peractam
causam recedere. In ecclesiasticis vero causa dicta
recedere licet, si necesse fuerit, aut si se praegravari
viderit.
CAP. CCXXIII.-- #Quod nulli, papa vivente, alium eligere liceat.@#
(Ex decr. Symmachi papae, cap. 3.) Si quis presbyter
aut diaconus aut clericus, papa incolumi, et eo
inconsulto, subscriptionem pro Romano pontificatu
commendare, aut pitacio promittere, aut sacramentum
praebere tentaverit aut aliquod suffragium
polliceri, vel de hac causa privatis conventiculis
factis deliberare atque decernere, loci sui dignitate
et communione privetur.
CAP. CCXIV.-- #De sessione episcopi.@#
( #Ex concil. Carthag.@# ) In Ecclesia in concessu
presbytorum, episcopus sublimior sedeat.
CAP. CCXXV.-- #Item de ordinatione episcopi.@#
( #Ex dictis Theodori archiepiscopi.@# ) In ordinatione
episcopi, ipse qui ordinat, missam celebrare debet,
et qui ordinatur similiter.
CAP. CCXXVI.-- #Quae sacerdotes Dei declinare debeant.@#
(Ex concil. Turonensi, cap. 1.) Quaecunque ad
aurium et ad oculorum pertinent illecebras, unde
vigor animi emolliri posse credatur, ut de aliquibus
generibus musicorum, aliisque nonnullis rebus,
omnes Dei sacerdotes se abstinere debent: quia
per aurium oculorumque illecebras vitiorum turba
ad animum ingredi solet, histrionum quoque turpium
et obscoenorum insolentias jocorum ipsi animo
effugere, caeterisque sacerdotibus effugienda praedicare
debent.
CAP. CCXXVII. #De haereditate episcopi, caeterorumque ecclesiasticorum.@#
(Ex concil. apud Altheim habito, cap. 37, cui
interfuit rex Conradus.) Sed et hoc ibidem inventum
est de episcopis, presbyteris et clericis, si haereditatem
a Domino rege, vel ab alio principe, vel amico
suo, seu per haereditariam sortem sibi devenerit,
vel acquisierunt | null | 6c0a2963-5688-48cc-a112-8f6d779d31b7 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, donare eis liceat hanc cui voluerint,
dum vivunt, pro remedio animae, ad Ecclesiam
quamcunque elegerint, vel consanguineis suis vel
amicis. Sin autem antea obierint quam firmiter
perfecerint, altari cui serviunt omnia perpetuo
sanctificentur, et in jus tradantur. Similiter de presbyteris
statutum est. Hildibertus Moguntinensis
archiepiscopus subscripsit. Robertus Treverensis
archiepiscopus subscripsit. Unni Hameburgensis
archiepiscopus subscripsit. Adaluvardus Fardinensis
episcopus subscripsit. Richwynus Argentinensis
episcopus subscripsit. Notingus Constantiensis episcopus
subscripsit. Unewanus Padarbrunnensis episcopus
subscripsit. Udalricus Augustensis episcopus
subscripsit. Bernhardus Halwartanensis episcopus
subscripsit. Rumaldus Minugardenowardensis episcopus
subscripsit. Eberis Mindunensis episcopus
subscripsit. Necnon et abbates cum caeteris sacri
ordinis viris subscripserunt.
CAP. CCXXVIII.-- #Ne episcopi propter suam quietem plebem sibi commissam negligere praesumant.@#
(Ex concil. apud Sanctum Medardum, praesente
Carolo rege, cap. 5.) Providendum est ne episcopi
propter suam quietem ad remotiora loca secedentes,
et suum ministerium negligentes, proprias deserant
civitates: sed aut parochias suas cum officii efficacia
circumeant, aut cum religione in suis civitatibus
canonice cum filiis suis degant. Presbyteros
etiam sibi commissos, doctrina, castitate, et sobrietate,
atque hospitalitate secundum suum ministerium
ornari compellant.
CAP. CCXXIX.-- #De episcopis qui non visitatis parochiis pretium servitutis requirunt.@#
(Ex concil. Triburiis habito tempore Arnolphi regis,
cap. 26.) Delata est coram sancta synodo querimonia
plebium, eo quod sint quidam episcopi nolentes
ad praedicandum, vel ad confirmandum, suas
per annum parochias circumire: qui tamen exigant
ut mansiones quibus in profectione uti debuerant,
alio pretio redimant qui parare debent. Quae duplex
infamia et negligentia et avaritia sanctae synodo
horrori fuit magno, et statuerunt ne quis ultra
exerceat id cupiditatis ingenium, et ut sollicitiores
sint episcopi de suis gregibus visitandis.
CAP. CCXXX.-- #De purgatione episcoporum.@#
#(Ex concil. apud Alth. habito praesente Conrado
rege, cap. 16.)@# Statuimus propter Dei dilectionem,
et proximi, et fidelium honorem catholicorum, et
praecipue ob multitudinem, scandala eruenda et
funditus exstirpanda, et perturbationes quae noviter
exorta sunt et oriuntur, necnon ut omnes sciant
nos episcopos, tales Dei misericordia nequaquam esse
quales dicimur, exemplum sancti Leonis papae, qui,
supra quatuor Evangelia jurans, coram populo se
purgavit, sequi et imitari, salva tamen auctoritate
canonica.
CAP. CCXXXI.-- #De eo qui ex monacho factus fuerit episcopus.@#
(Ex eodem concil. praesente rege Conrado, cap. 36.) Statutum et rationabiliter secundum sanctos Patres
a synodo est firmatum ut monachus quem canonica
electio a jugo regulae monasticae professionis absolvit,
et sacra ordinatio de monacho episcopum facit,
velut legitimus haeres paternam sibi haereditatem
postea jure vindicandi potestatem habeat. Sed quidquid
acquisierat, vel habere visus fuerat, monasterio
relinquat, et abbatis sui, qui fuerat secundum
regulam sancti Benedicti, arbitrio. Postquam enim
episcopus ordinatur, ad altare ad quod sanctificatur
et titulatur, secundum sacros canones, quod
acquirere poterit restituat.
CAP. CCXXXII.-- #De illo qui de aliqua haeresi infamatur, quod in sacro conventu formulam istius professionis recitare debeat.@#
( #Ex epist. Cyril. ad Joannem Antioch.@# ) Ego N. hac
scriptura quam manu mea perscripsi, profiteor sequens
sanctum judicium Patrum Nicaenae synodi
trecentorum decem et octo, vel Chalcedonensis
synodi universale concilium, cujus definitionem sedes
apostolica confirmavit: quod etiam beatissimi papae
Leonis epistola ad sanctae memoriae Flavianum Constantinopolitanae
urbis episcopum nostrum data
praedicatione lucidissimae veritatis exposuit. Confiteor
unum eumdemque Dominum nostrum Jesum
Christum unigenitum Dei patris perfectum: eumdem
in deitate perfectum, eumdem in humanitate
Deum vere, et hominem vere. Ipsum eumdemque
ex anima rationali et carne consubstantialem Patri
secundum deitatem, consubstantialem nobis eumdem
secundum humanitatem, in omnibus similem
nobis absque peccato: ante saecula quidem
de Patre genitum secundum deitatem: in novissimis
vero diebus eumdem propter nos et propter nostram
salutem de virgine Maria, quae eumdem Deum peperit
secundum humanitatem, unum eumdemque Chritum
Filium Dei Dominum unigenitum in duabus naturis,
inconfuse, inconvertibiliter, individue, et inseparabiliter
cognitum, nequaquam naturarum differentia
sublata propter unitionem, sed potius salva
manente proprietate utriusque naturae, in unam non
in duas concurrisse personas. Sed unum eumdemque
Filium unigenitum Deum, verum Dominum Jesum
Christum, sicut olim prophetae de eo, vel | null | 375fbf55-1dfc-4833-9c65-3aab50ff2a6e | latin_170m_raw | null | None | None | None |
ipse nos
Christus per semetipsum Dominus erudivit. Qui
autem ita non sentiunt, cum Nestorio et Eutyche,
vel eorum sectatoribus aeterno anathemate dignos
esse pronuntio.
CAP. CCXXXIII.-- #De damnatis episcopis, et post reconciliatis.@#
Joannes Chrysostomus a duabus synodis orthodoxorum
episcoporum fuit dijudicatus, sed iterum
fuit restitutus. Marcellus episcopus Ancyrae Galatiae
depositus fuit, sed postmodum proprium recepit
episcopatum. Asclepius dijudicatus a synodo, Ecclesiam
suam postea recepit. Lucianus episcopus Adrianopolites,
damnatus a papa Julio, recepit Ecclesiam
sui episcopatus. Cyrillus Hierosolymitanus episcopus
depositus fuit, postea reconciliatus est Ecclesiae
suae. Simili modo et Polychronium ejusdem
Ecclesiae Hierosolymitanae pontificem Xistus papa
damnavit, et iterum ipse eum reconciliavit. Innocentius
papa Photinum damnavit episcopum, sed ipse
postea eum in proprium restituit locum Ecclesiae
suae. Misenum episcopum a Felice papa damnatum,
Gelasius papa successor illius et communicavit, et Ecclesiae
suae restituit. Leontius dum esset presbyter
depositus fuit, sed postea in Antiochia patriarcha
exstitit. Gregorius vero quartus papa Theodosium,
quem Eugenius ejus antecessor presbyterii honore
privaverat, sanctae Ecclesiae Signinae consecravit
episcopum. Ybas namque episcopus dijudicatus fuit,
sed sancta synodus canonice suam illi restituit Ecclesiam.
Rothadum vero episcopum sanctae Suessoniensis
Ecclesiae, a synodo cui Carolus interfuit rex
condemnatum, et Soffrenum Placentinum episcopum
merito reprobatum, Nicolaus papa ambos reconciliavit.
#De episcoporum transmutatione.@#
Quia vero episcoporum plurimi ex aliis civitatibus
ad alias propter necessitatem seu utilitatem temporum
sunt migrati et transmutati, quorum nomina
haec sunt: Peregines in Petris est ordinatus episcopus,
sed quoniam cives ejus civitatis eum suscipere
noluerunt, Romanae civitatis episcopus jussit
eum inthronizari in Corintho metropoli, defuncto
ejus episcopo eique donec vixit Ecclesiae praefuit.
Dosideum Seleuciae episcopum, Alexander Antiochenus
episcopus in Tharsum Ciliciae transmutavit.
Reverentius ab Argis Phoeniciae in Tyrum transmigratus
est. Joannes de Gordolinia mutatus est in Proconixum,
et ei praesedit Ecclesiae. Palladius ab Helinopoli
mutatus est in Asponam. Alexander, ab alia
Helinopoli, in Andrinopolim mutatus est. Gregorius
Nazianzenus prius civitatis Cappadociae fuit episcopus
quae Sasima dicitur, deinde a beato Basilio et aliorum
episcoporum consensu in Anzianco constitutus est.
Meletius prius Sebastiae Ecclesiae praefuit, et postea
Antiochiae praesul est constitutus. Theusebius ab
Apamia Asiae transfertur in Eudoxiopolim, quae dudum
Salambria vocabatur. Polycarpus, de urbe ante
Pristena Mysiae, in Nicopolim Thraciae mutatus est.
Hierophilus, de Trapezopoli Frisiae, transmigratus est
in Platinopolim Thraciae. Optimus, ab Agardamia
Frigiae, in Antiochiam Pisidiae transmigratus est.
Silvanus, a Philippopoli Thraciae, mutatus est in
Troadam.
FINIS LIBRI PRIMI.
CAP. I.-- #Quod in Novo Testamento post Christum Dominum nostrum a Petro sacerdotalis coeperit ordo.@#
( #Ex epistola Anacleti papae ad episcopos Italiae directa.@# )
In Novo autem Testamento post Christum dominum
nostrum, a Petro sacerdotalis coepit ordo,
quia ipsi primo pontificatus in Ecclesia Christi datus
est, dicente Domino ad eum: Tu es Petrus, et
super hanc petram aedificabo Ecclesiam meam, et
portae inferi non praevalebunt adversus eam, et tibi
dabo claves regni coelorum. Hic ergo ligandi solvendique
potestatem primus accepit a Domino, primusque
ad fidem populum Dei gratia, et virtute suae
praedicationis adduxit.
CAP. II.-- #De privilegio beato Petro Domini vice solummodo commisso, et discretione potestatis, quae inter apostolos fuit.@#
( #Ex epistola Melchiadis papae, Hispanis episcopis
directa.@# ) Atque hoc privilegium beato clavigero Petro,
sua vice solummodo commisit, quod ejus juste
praerogativum successit sedi, futuris haereditandum,
atque tenendum temporibus, quomodo et inter beatissimos
apostolos fuit quaedam discretio potestatis.
Et licet cunctorum par electio foret, beato tamen
Petro concessum est ut aliis praeemineret, et eorum
quae ad querelam venirent causas, et interrogationes
prudenter disponeret. Quod Dei ordinatione taliter
ordinatum esse credimus, ne omnes posteri eorum
cuncta sibi vendicarent: sed semper majores causae,
sicut sunt episcoporum, et potiorum curae negotiorum
ad unam beati principis apostolorum Petri sedem
confluerent, ut inde suscipiant finem judiciorum
unde acceperunt initium institutionum, ne
quandoque a suo discreparent capite.
CAP. III.-- #Ut summus sacerdos non vocetur Romanus pontifex, sed primae sedis episcopus.@#
(Can. Afric. can. 6.) Ut primae sedis episcopus
non appelletur princeps sacerdotum, aut summus
sacerdos, aut aliquid hujusmodi, sed tantum primae | null | e27fd1aa-8e58-448a-bd87-2da83eae3d1a | latin_170m_raw | null | None | None | None |
sedis episcopus.
CAP. IV.-- #Quod bipartitus sit ordo sacerdotum.@#
#(Ex epistola Anacleti papae missa omnibus episcopis
et reliquis sacerdotibus, cap. 18.)@# Sacerdotum,
fratres, ordo bipartitus est, et sicut Dominus illum
constituit, a nullo debet perturbari. Scitis autem
apostolos a Domino esse electos, et constitutos, et
postea per diversas provincias ad praedicandum dispersos.
Cum vero messis coepit crescere, videns
paucos esse operarios, ad eorum adjumentum septuaginta
eligi praecepit discipulos. Episcopi vero apostolorum,
presbyteri quoque septuaginta discipulorum
locum tenent. Episcopi autem non in castellis
aut in modicis civitatibus debent constitui, sed presbyteri
per castella et modicas civitates atque villas,
debent ab episcopis ordinari et poni singuli tamen
per singulos titulos suos. Amplius quam isti duo
ordines sacerdotum, nec nobis collati sunt, nec apostoli
docuerunt.
CAP. V.-- #Ut non laici, nec bigami, nec viduarum mariti, sed irreprehensibiles ordinentur episcopi.@#
(Ex decr. Leonis papae, titulo 33.) In civitatibus
quarum rectores obierint, de substituendis episcopis
haec forma servetur, ut is qui ordinandus est,
etiam si bonae vitae testimonio fulciatur, non laicus,
nec neophitus, nec secundae conjugis sit maritus, aut
qui unam quidem habeat vel habuerit, et quam sibi
viduam copularit. Sacerdotum enim tam excellens
est electio, ut quae in aliis membris Ecclesiae non
vocantur ad culpam, in illis tamen habeantur illicita.
CAP. VI.-- #Ut dum episcopus eligitur, si contradictores habeat, quinque episcopi conveniant.@#
(Ex concil. Africano, cap. 17.) Sed et illud est statuendum,
ut quando ad eligendum episcopum convenerimus,
si qua contradictio fuerit oborta, quia talia
facta sunt apud nos, non praesumant, ad purgandum
eum, qui ordinandus est, tres episcopi jam,
sed postulentur ad numerum supradictorum si haberi
possunt duo, in eadem plebe cui ordinandus
est, et discutiantur primo personae contradicentium.
Postremo etiam illa quae objiciuntur, pertractentur.
Et cum purgatus fuerit sub conspectu publico, ita
demum ordinetur. Si hoc cum vestrae sanctitatis
animo concordat, roboretur vestrae dignationis responsione.
Ab universis episcopis dictum est: Satis
placet.
CAP. VII.-- #Quod, nolentibus clericis vel populis, nemo debeat episcopus ordinari.@#
(Ex decr. Coelestini papae, cap. 18). Nullus invitis
detur episcopus; cleri, plebis et ordinis consensus,
et desiderium requiratur. Tunc alter de altera eligatur
Ecclesia, si de civitatis ipsius clericis, cui est
episcopus ordinandus, nullus dignus, quod evenire
non credimus, potuerit inveniri. Primum enim illi
reprobandi sunt, ut aliqui de alienis Ecclesiis merito
praeferantur. Habeat unusquisque suae fructum militiae
in Ecclesia, in qua suam per omnia officia transegit
aetatem. In aliena stipendia minime alter obrepat,
nec alii debitam alter sibi audeat vendicare
mercedem. Sit facultas clericis renitendi, si se viderint
praegravari. Et quos sibi ingeri ex transverso
cognoverint, non timeant refutare, qui si non, debitum
praemium, vel liberum de eo qui eos recturus
est, debent habere judicium.
CAP. VIII.-- #Qui episcopi sunt ordinandi, quod debeant prius examinari.@#
(Ex concil. Carthaginensi, cap. 1.) Qui episcopus
ordinandus est, antea examinetur, si natura prudens
est, si docibilis, si moribus temperatus, si vita castus,
si sobrius, si semper sui negocii cavens, si humilis,
si affabilis, si misericors, si litteratus, si in lege Domini
instructus, si in Scripturarum sensibus cautus,
si in dogmatibus ecclesiasticis exercitatus. Et ante
omnia, si fidei documenta verbis simplicibus asserat,
id est, Patrem, et Filium, et Spiritum sanctum, unum
Dominum esse confirmans, totamque in Trinitate Deitatem,
coessentialem, et consubstantialem, et coaeternalem,
et coomnipotentem praedicans, singulamque
in Trinitate personam plenum Deum, et totas
tres personas, unum Deum. Si incarnationem divinam
non in Patre neque in Spiritu sancto facta, sed
in Filio tantum credat, ut qui erat in divinitate Dei
Patris Filius, ipse fieret in homine hominis matris
filius: Deus verus ex Patre, homo verus ex matre:
carnem ex matris visceribus habens, et animam humanam
rationalem: simul in eo utramque naturam,
id est, hominis et | null | 0f191230-935c-4147-adf3-9fa1cb9a3cdb | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Dei: persona una, unus Filius, unus
Christus, unus Dominus creaturarum omnium quae
sunt, et Auctorem, et Dominum, et Creatorem cum
Patre et Spiritu sancto omnium creaturarum. Qui
passus sit vera carnis passione, mortuus vera corporis
sui morte, resurrexit vera carnis suae resurrectione,
et vera animae resumptione, in qua veniet
judicare vivos et mortuos. Quaerendum etiam ab eo,
si Novi et Veteris Testamenti, id est, legis et prophetarum,
et apostolorum, unum eumdemque credat
Auctorem et Dominum. Si diabolus non per conditionem,
sed per arbitrium suum factus sit malus.
Quaerendum etiam ab eo, si credat hujus, quam gestamus,
et non alterius carnis resurrectionem. Si
credat judicium futurum, et recepturos singulos pro
his quae in hac carne gesserunt, vel poenas, vel
praemia. Si nuptias non improbet. Si secunda matrimonia
non condemnet. Si carnium perceptionem
non culpet. Si poenitentibus reconciliatis communicet.
Si in baptismo omnia peccata, id est tam
illud originale contractum quam illa quae voluntarie
admissa sunt, dimittantur; si extra Ecclesiam catholicam
ullus salvetur. Cum in his omnibus examinatus,
pleniterque instructus repertus fuerit, tunc
ordinetur episcopus.
CAP. IX.-- #Ut episcopi diligentissime probentur, antequam ordinentur.@#
(Ex concil. Aurelian., cap. 12.) Ut episcopi judicio
metropolitanorum, et eorum episcoporum qui circumcisa
sunt, provehantur ad ecclesiasticam potestatem,
hi videlicet, qui plurimo tempore probantur,
tam verbo fidei, quam rectae conversationis exemplo.
CAP. X.-- #Quod populo non liceat per se sacerdotum facere electiones.@#
(Ex concil. Bracar., cap. 1.) Non liceat populo
electionem facere per se, eorum qui ad sacerdotium
provocantur, sed in judicio episcoporum esse debet,
ut ipsi eum, qui ordinandus est, probent, si in sermone,
et fide, et spiritali vita edoctus sit.
CAP. XI.-- #Quod non habeantur episcopi, quos nec clerus, nec populus elegit, nec comprovinciales episcopi consecrarunt.@#
(Can. Leonis papae 15.) Nulla ratio sinit ut inter
episcopos habeantur qui nec a clericis sunt electi,
nec a plebibus expetiti, nec a comprovincialibus
episcopis cum metropolitani judicio consecrati. Unde
cum saepe quaestio de male accepto honore nascatur,
quis ambigat nequaquam et ab istis esse tribuendum
quod non doceatur fuisse collatum? Si qui autem
clerici ab istis pseudepiscopis in eis Ecclesiis
ordinati sunt, quae ad proprios episcopos pertinebant,
et ordinatio eorum cum consensu et consilio praesidentium
facta est, potest rata haberi, ita ut in ipsis
ecclesiis perseverent. Aliter autem vana habenda est
consecratio, quia nec loco fundata est, nec auctoritate
munita.
CAP. XII.-- #Quod nullus ordinari episcopus debeat, nisi ex conventione.@#
(Ex conc. Aurelian., cap. 2.) Nullus est ordinandus
episcopus, nisi convocatis clericis et parochianis, et
in unum consentientibus.
CAP. XIII.-- #De illis qui accipiunt regimina ecclesiarum, et cunctos fastu superbiae parvipendunt.@#
( #Origenes dicit:@# ) Quidam assumpta Ecclesia et
rebus divinis elevantur, et cunctos fastu superbiae
parvipendunt: hi canes magis quam principes nominantur.
CAP. XIV.-- #De illis episcopis qui superbire incipiunt.@#
( #Ex dictis Gregorii papae et apostoli Pauli.@# ) Humilis
debet esse episcopus. Gradum enim mansuetudinis
accipit, non superbiae. Paulus dicit: Decet hujusmodi
hominem mansuetum esse, non elatum, nec
superbum.
CAP. XV.-- #Quod ordinationes episcoporum apostolica auctoritate a cunctis provincialibus fieri debeant.@#
( #Ex epistola Anaclet. papae scripta episcopis Italiae,
can. nono.@# ) Ordinationes episcoporum auctoritate
apostolica ab omnibus qui in eadem fuerint provincia
sunt celebrandae, qui simul convenientes,
scrutinium diligenter agant, jejuniumque cum convenientibus
precibus celebrent, et manus cum sanctis
Evangeliis quae praedicaturi sunt imponentes,
Dominica die hora tertia orantes, sacraque unctione
exemplo prophetarum et regum, capita eorum more
apostolorum et Mosi ungentes: quia omnis sanctificatio
constat in Spiritu sancto, cujus virtus invisibilis
sancto est chrismate promulgata, hoc ritu solemnem
celebrent ordinationem. Quod si omnes simul
convenire minime potuerint, assensum tamen
suis precibus et scriptis praebeant, ut ab ipsa ordinatione
animo non desint. Porro et Hierosolymitarum
primus archiepiscopus beatus Jacobus, qui
Justus dicebatur, et secundum carnem | null | 4355b573-fb39-4885-afbb-44ff6c215a1a | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Domini nuncupatus
est frater, a Petro, Jacobo et Joanne apostolis
est ordinatus, successoribus videlicet dantes formam
eorum, ut minus quam a tribus episcopis reliquisque
omnibus assensum praebentibus nullatenus
ordinetur, et cum communi voto ordinatio celebretur.
CAP. XVI.-- #Ne laicus fiat episcopus ante@# XXX #annos et ante anni conversationem.@#
(Ex concil. Arelatensi, can. 7.) Episcopatus vero
vel presbyterii honorem nullus laicus ante anni conversationem,
vel ante triginta annos accipiat.
CAP. XVII.-- #De laicis non temere faciendum episcopos.@#
(Ex concil. Sardicensi, cap. 13.) Osius episcopus
dixit: Et hoc necessarium arbitror, ut diligentissime
tractetis, si forte aut dives, aut scolasticus de
foro, aut ex administratore episcopus fuerit postulatus,
ut non prius ordinetur, nisi ante et lectoris
munere, et officio diaconi aut presbyteri fuerit perfunctus:
et ita per singulos gradus, si dignus fuerit,
ascendat ad culmen episcopatus. Potest enim per
has promotiones, quae habebunt utique prolixum
tempus, probari qua fide sit, qua modestia, qua gravitate
et verecundia; et si dignus fuerit probatus,
divino sacerdotio illustretur: quia conveniens non
est, nec ratio vel disciplina patitur, ut temere et
leviter ordinetur aut episcopus, aut presbyter, aut
diaconus, qui neophytus est; maxime cum et magister
gentium beatus apostolus Paulus, ne hoc fieret
denuntiasse et prohibuisse videatur, sed hi quorum
per longum tempus examinata sit vita, et merita
fuerint comprobata.
CAP. XVIII.-- #Quod per gradus ecclesiasticos ad episcopatus debeat officium perveniri.@#
(Ex decr. Coelest. papae Galliarum episcopis missis,
can. 16.) Ordinatos vero quosdam, fratres charissimi,
episcopos, qui nullis ecclesiasticis ordinibus ad tantae
dignitatis fastigium fuerint instituti, contra Patrum
decreta, hujus usurpatione qui se hoc recognoscit fecisse
didicimus, cum ad episcopatum his gradibus quibus
frequentissime cautum est debeat perveniri, ut
minoribus initiati officiis, ad majora firmentur. Debet
enim antea esse discipulus quisquis doctor esse desiderat,
ut possit docere quod didicit. Omnis vitae institutio
hac ad id quo tendit se ratione confirmat. Qui
minime litteris operam dederit, praeceptor non potest
esse litterarum. Qui non per singula stipendia creverit,
ad meritum stipendii ordinem non potest
pervenire. Solum sacerdotium inter ista, rogo, vilius
est, quod facilius tribuitur, cum difficilius impleatur?
CAP. XIX.-- #Ut laicam communionem non accipiat, qui per ambitionem episcopatum acceperit.@#
(Ex concil. Sardicensi, cap. 2.) Osius episcopus
dixit: Etiam si talis aliquis extiterit temerarius, ut
fortassis talem excusationem afferens asseveret
quod litteras populi acceperit, cum manifestum sit
potuisse plures praemio et mercede corrumpi eorum
qui sinceram fidem non habent, ut clamarent in
ecclesia, et ipsum petere viderentur episcopum,
omnino has fraudes damnandas esse arbitror, ita ut
nec laicam in fine communionem talis accipiat. Si
vobis omnibus placet, statuite. Synodus respondit:
Placet.
CAP. XX.-- #Quod episcopus esse non possit qui, nesciente metropolitano, consecratus fuerit.@#
(Ex concil. Arelatensi, cap. 6.) Illud autem ante
omnia claret, quod eum qui sine conscientia metropolitani
constitutus fuerit episcopus, juxta magnam
synodum esse episcopum non debere.
CAP. XXI.-- #Ne episcopi per Simoniacam haeresim regiminis locum obtineant.@#
(Ex concil. Medensi, cap. 43.) Cavendum et summopere
praecavendum ac per virtutem Christi sanguinis
interdicendum episcopis et regibus, et omnibus
sublimioribus potestatibus, atque cunctis fautoribus
et electoribus quorumcunque, atque consensoribus,
seu ordinatoribus in gradu ecclesiastico, ut
nemo per Simoniacam haeresim, regiminis locum
obtineat quacunque factione, calliditate, promissione,
seu commoditate; aut dationem per se, aut per
emissam personam, cum Spiritus sanctus inter caetera
documenta per os dicat Gregorii: Cur non perpendit
quia benedicto illi in maledictionem convertitur?
Et alibi: Dolens, inquit, dico, gemens denuntio,
quia sacerdotium quod apud vos intus cecidit,
foris diu stare non poterit.
CAP. XXII.-- #De his qui pretio sacram mercati sunt dignitatem.@#
(Ex epistola Gelasii papae, cap. 5.) Quos constiterit
indignos meritis, sacram mercatos esse pretio
dignitatem, convictos oportet arceri, quia dantem
pariter accipientemque damnatio Simonis, quam
sacra lectio testatur | null | 3c5c81bc-c51b-4e0e-a154-3ebad82320c7 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, involvit.
CAP. XXIII.-- #De eadem re.@#
(Ex epist. Hormisdae papae, cap. 10.) Hoc itaque
ad priora conjungimus, ne benedictio per impositionem
manus, quae a Deo esse creditur, pretio comparetur;
quia Simon Spiritum sanctum volens pretio
mercari, apostoli fuit detestatione percussus.
CAP. XXIV.-- #Quod non oporteat ordinationes episcoporum diu differri.@#
(Cap. 25. Chalced.) Quoniam quidam metropolitanorum,
quantum comperimus, negligunt commissos
sibi greges, et ordinationes episcoporum facere
differunt, placuit sanctae synodo intra tres menses
ordinationes episcoporum celebrari, nisi forte necessitas
inexcusabilis praeparet tempus dilationis
extendi: quod si hoc minime fecerit, correptioni
Ecclesiasticae subjacebit. Veruntamen reditus Ecclesiae
viduatae penes oeconomum ejusdem Ecclesiae
integri reserventur.
CAP. XXV.-- #De ordinationibus episcoporum diu minime differendis.@#
(Ex decr. Damasi papae, cap. 2.) Quoniam quidam
metropolitanorum fidem suam secundum priscam consuetudinem
sanctae sedi apostolicae exponere detrectantes,
usum pallii neque expetunt, neque percipiunt,
ac per hoc episcoporum consecratio viduatis
Ecclesiis non sine periculo protelatur, placuit ut quisquis
metropolitanus ultra tres menses consecrationis
suae ad fidem suam exponendam, palliumque suscipiendum,
ad apostolicam sedem non miserit, commissa
sibi careat dignitate, sitque licentia metropolitanis
aliis post secundam et tertiam commonitionem
viduatis Ecclesiis cum consilio Romani pontificis
ordinando episcopum subvenire. Si vero consecrandi
episcopi negligentia provenerit, ut ultra tres menses
Ecclesia viduata consistat, communione privetur,
quousque aut loco cedat, aut se consecrandum praebere
non differat. Quod si ultra quinque menses per
suam negligentiam retinuerit viduatam Ecclesiam,
neque ibi neque alibi consecrationis donum percipiat,
imo metropolitani sui judicio cedat.
CAP. XXVI.-- #Quando quis debeat a vicinis provinciae episcopis ordinari.@#
(Can. Sardic., 5.) Osius episcopus dixit: Si
contigerit in una provincia, in qua plurimi fuerint
episcopi, unum forte remanere episcopum, et populi
convenerint, episcopi vicinae provinciae debent illum
prius convenire episcopum qui in ea provincia moratur,
et ostendere quod populi petant sibi rectorem,
et hoc justum esse, ut et ipsi veniant et cum ipso
ordinent episcopum. Quod si conventus litteris tacuerit,
et dissimulaverit, nihilque rescripserit, satisfaciendum
esse populis, ut veniant ex vicina provincia
episcopi, et ordinent episcopum.
CAP. XXVII.-- #Ut episcopus non consecretur sine tribus episcopis.@#
(Ex consilio Arelatensi, cap. 5.) Nullus episcopus
sine metropolitani permissu, nec episcopus metropolitanus
sine tribus episcopis comprovincialibus,
praesumat episcopum ordinare, ita ut alii comprovinciales
epistolis admoneantur, ut se suo responso
consensisse significent. Quod si inter partes aliqua
fuerit dubitatio, majori metropolitanus in electione
consentiat.
CAP. XXVIII.-- #Ut episcopus non ordinetur minus quam a tribus, et si fieri possit archiepiscopus ab omnibus comprovincialibus.@#
( #Ex epist. Anicii papae Ecclesiis per Galliam constitutis
directa.@# ) De ordinationibus episcoporum super
quibus nos consulere voluistis, olim in spiritu praecessoris
nostri Anacleti quaedam jam decreta reperimus.
Scimus enim beatissimum Jacobum, qui dicebatur
Justus, qui secundum etiam carnem frater
Domini nuncupatus est, a Petro, Jacobo et Joanne
apostolis, Hierosolymis episcopum esse ordinatum.
Si autem non minus quam a tribus apostolis tantus
vir fuit ordinatus, patet profecto eos formam instituente
Domino tradidisse, non minus quam a tribus
episcopis episcopum ordinari debere; sed crescente
numero episcoporum, nisi necessitas intervenerit,
debent etiam plures augeri. Si autem archiepiscopus
obierit, et alter ordinandus archiepiscopus fuerit,
omnes ejusdem provinciae episcopi ad sedem metropolitanam
conveniant, ut ab omnibus ipse eligatur
et ordinetur. Oportet autem ut ipse qui illis omnibus
praeesse debet, ab omnibus illis eligatur et ordinetur.
Reliqui vero comprovinciales episcopi, si necesse
fuerit, caeteris consentientibus, a tribus jussu
archiepiscopi consecrari possunt episcopi, sed melius
est si ipse cum omnibus eum qui dignus est elegerit,
et cuncti pariter consecraverint pontificem. Et
licet istud necessitate cogente concessum sit, illud
autem quod de archiepiscopi consecratione praeceptum
atque praedictum est, id est, ut omnes suffraganei
eum ordinent, nullatenus immutari licet, quia
qui illis praeest, ab omnibus episcopis quibus praeest,
debet constitui. Sin aliter praesumptum fuerit,
viribus carere non dubium est, quia irrita erit ejus
secus acta ordinatio.
CAP. XXIX.-- #De episcopo qui alium sine sua voluntate episcopum | null | 1888a974-d8a1-4148-ac61-ac9460cca4a2 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
ordinaverat.@#
(Ex epist. Simplicii papae missa Joanni Ravennati
episcop., cap. 1.) Si quis esset intuitus ad normam
ecclesiasticae disciplinae, vel si quid apud te sacerdotalis
modestiae teneretur, nunquam plectibiles perpetrarentur
excessus. A quibus si nullo te paternarum
regularum poteras continere praecepto, saltem
sanctae memoriae praedecessoris tui fueras revocandus
exemplo, qui cum faciendo presbyterum minus
deliquisset invitum, senserat tamen dignum pro tali
usurpatione judicium. Ubi ista didicisti, quae in
fratrem et coepiscopum nostrum Gregorium, non
electione, sed invidia perpetrasti, quem inexcusabili
violentia pertrahi ad te passus es, atque vexari, ut
ei honorem tantum, non per animi tranquillitatem,
sed per amentiam, sicut dicendum est, irrogares?
Neque enim talia potuissent fieri, sanitate consilii.
Nolumus exaggerare quod gestum est, ne cogamur
judicare quod dignum est. Nam privilegium meretur
amittere, qui permissa sibi abutitur potestate.
CAP. XXX.-- #De abjectione ejus quem duo praesumpserint ordinare episcopi.@#
(Ex concil. Arausic., cap. 20) De abjectione ejus
quem duo praesumpserint ordinare episcopi, in nostris
provinciis placuit de praesumptoribus, ut sicubi
contigerit duos episcopos tertium consecrare, et
ipse et auctores damnabuntur, quo cautius ea quae
sunt antiquitus statuta serventur.
CAP. XXXI.-- #De non ordinandis episcopis per vicos et modicas civitates.@#
(Ex concil. Sardicensi, cap. 6.) Licentia vero
danda non est ordinandi episcopum, aut in vico
aliquo, aut in modica civitate, cui sufficit unus presbyter:
quia non est necesse ibi episcopum fieri, ne
vilescat nomen episcopi et auctoritas. Non debent
illi ex alia provincia invitati facere episcopum, nisi
aut in his civitatibus quae episcopos habuerunt, aut
si qua talis aut tam populosa est civitas, quae mereatur
habere episcopum. Si hoc omnibus placet.
Synodus respondit: Placet.
CAP. XXXII.-- #De eadem re.@#
(Ex decret. Leonis papae, cap. 49.) Illud sane quod
ad sacerdotalem pertinet dignitatem, inter omnia
volumus canonum statuta servari, ut non in quibuslibet
locis neque quibuscunque castellis, et ubi antea
non fuerunt episcopi, consecrentur, cum ubi minores
sunt plebes minoresque conventus, presbyterorum
cura sufficiat, episcopalia autem gubernacula,
nonnisi majoribus populis et frequentioribus civitatibus
oporteat praesidere, ne quod sanctorum Patrum
divinitus inspirata decreta vetuerunt, viculis et
possessionibus, vel obscuris et solitariis municipiis
tribuatur sacerdotale fastigium et honor cui debent
excellentiora committi, ipse sui numerositate vilescat.
CAP. XXXIII.-- #De Wamba, rege Gallorum, qui centra canones in quadam villula episcopatum fecerat, quomodo annullatum est.@#
(Ex concil. Toletano XIII, can. 4.) Majoribus institutionibus
contraire, et sanctorum Patrum decreta
convellere, quid aliud est quam vinculum societatis
Christi abrumpere, et usurpatae praeceptionis licentia,
statum Ecclesiae dissipare? Prosequente igitur
venerabili et sanctissimo viro fratre nostro Stephano
Emeretensis sedis episcopo, res nobis novellae
praesumptionis usurpatione sese intulit pertractanda,
tanto communionis nostrae judicio convellenda,
quanto et pravitatis nostrae noscitur ausu perpetrata.
Dixit enim violentia principali se impulsum fuisse,
ut in monasterio villulae, in qua venerabile corpus
sanctissimi Punenii confessoris debito quiescit honore,
novam episcopalis honoris ordinationem efficeret,
et ideo ex indiscreto et facillimo assensu, injustis
Wambae principis jussionibus parens, novam
et injustam illic pontificalis sedis perlectionem induxit,
ubi canonica constitutio id fieri omnimoda
ratione refellit. Praedictus ille vir prostratus humo
medicamine nostri praecepti, et sibi dari veniam petit,
et quid potissimum fieri oporteat de persona
ejus qui illic ordinatus fuerat, nostri oris sententia
decerni poposcit. Sed quia veraciter, imo communiter
noveramus praedictum principem consilio levitatis
agentem, non solum praecepisse ut in praedicto
loco aliquis episcopus fieret, sed etiam ita eum
obstinationibus definisse, ut in suburbio Toletano
in ecclesia Praetoriensi sanctorum Petri et Pauli
episcopum ordinaret, necnon et in aliis vicis vel villulis
similiter faceret: ideo pro tam insolenti hujuscemodi
exstirpationis licentia, quidquid de hac re
haberent canonum instituta, in medium proferri
praecepimus. Tunc haec in ordinem constituta, praelecta
sunt. In primis exempla Pauli ubi Tito discipulo,
ut episcopos per civitates constituere deberet,
praecepit. Item ex concilio Nicaeno, titulo 8, ubi inter
caetera praecipitur ut in civitate non videantur duo
episcopi esse. Item ex concilio Laodicensi, titulo 7,
ubi | null | 1e626642-0603-47ca-8622-d0e34bab217f | latin_170m_raw | null | None | None | None |
dicit: Non oportet in vicis et in villulis episcopos
ordinari. Item ex concilio Africae, titulo 2, ubi
Felix episcopus Solemsitanus dixit: Etiam si hoc
placet sanctitati vestrae, insinuo ut dioeceses quae
nunquam habuerunt episcopos, non habeant. Dioecesis
quae aliquando habuit, habeat proprium. Secundum
autem hanc prosecutionem sanctitatis vestrae
est aestimare quid fieri debeat. Genecletus episcopus
dixit: Si placet insinuatio patris et coepiscopi nostri
Felicis, ab omnibus confirmetur. Ab universis episcopis
dictum est, Placet Item ex concilio Africae III, titulo
2, ubi dicit ut non accipiat alterum episcopum plebs
quae in dioecesi semper subjacuit. Epigenius enim episcopus
in caetera sic dixit: Non debere rectorem
accipere eam plebem quae in dioecesi semper subjacuit,
nec unquam proprium episcopum habuit. Quapropter
si universo sanctissimo coetui placet hoc
quod praefatus sum, confirmetur. Aurelius episcopus
dixit: Fratris et consacerdotis nostri prosecutioni
non obsisto, sed hoc me et fecisse, et facturum esse
profiteor. Item ex concilio Sardicensi, ubi inter caetera
praecipitur: Licentia danda passim non est. Si
enim subito aut vicus aliquis, aut modica civitas,
cui satis est unus presbyter, voluerit sibi episcopum
ordinari, ad hoc ut vilescat nomen episcopi et auctoritas,
non debent illi ex alia provincia invitati, facere
episcopum, in quibus locis antea non fuit. Item
de sententia eorum qui hujusmodi ordinationes faciunt,
vel de his qui contra haec instituta canonum
ordinantur, ex concilio Tauritano, titulo ubi dicit:
Gestorum quoque seriem conscribi placuit ad perpetem
disciplinam, quod circa Octabium Ursionem,
Remigium, ad Trefe episcopum, synodus sancta decrevit.
Qui in usurpationem quamdam de ordine sacerdotum,
ad invidiam vocabantur. Quod ita his
videtur indultum, ut de caetero hac auctoritate commoniti,
nihil usurpare conentur. Siquidem se ab hac
causa tali excusatione defenderunt, qua dicerent
prius se non esse conventos, proinde judicavit
synodus sancta: ut si quis ex hoc fecerit contra instituta
majorum, sciat is qui ordinatus fuerit sacerdotis
se honore privandum, et ille qui ordinaverit,
auctoritatem se in ordinationibus vel in conciliis
minime retenturum. Non solum autem circa memoratum
episcopum haec sententia praevalebit, sed et
circa omnes, simili errore deceptos, qui ordinationes
hujusmodi perpetrarunt. His igitur fortissimis regulis,
effectum pii operis apponentes, in communi
definitione elegimus, ut in loco villulae supradictae
Aquis, deinceps sedes episcopalis non remaneat, neque
episcopus illuc ultra constituendus existat. Hic
tamen Conjuldus, qui contra majorum decreta illic
videtur institutus fuisse episcopus, nullis canonum
erit ad condemnationem sui sententia ulciscendus,
quia non ambitione, sed principis impulsione constitit
ordinatus. Et ideo hoc illi remedium humanitatis
concedimus, ut in sedem aliam decidentis cujuslibet
episcopi traducatur, et praedictus locus sub
monastica deinceps institutione mansurus, non episcopali
ultra privilegio fretus, sed sub abbatis regimine,
sicut huc usque fuit, erit modis omnibus
mancipandus. Jam vero de caetero generale ponentes
edictum, si quis contra haec canonum interdicta venire
conatus fuerit, ut in locis illis episcopum eligat
fieri, ubi episcopus nunquam fuit, anathema in
conspectu omnipotentis Dei incurrat, et insuper tam
ordinator quam ordinatus gradum sui ordinis perdat:
quia non solum antiquorum Patrum decreta,
sed apostolica ausus est convellere instituta.
CAP. XXXIV.-- #Ut plebs quae nunquam habuit episcopum, nisi ex consensu, non habeat.@#
(Ex concil. Africano, cap. 61.) Placuit et illud, ut
plebes quae nunquam habuerunt proprios episcopos,
nisi ex concilio plenario uniuscujusque provinciae et
primatis, atque consensu ejus ad cujus dioecesim
eadem Ecclesia pertinebat, decretum fuerit, minime
accipiant.
CAP. XXXV.-- #Ut nequaquam in duos metropolitanos provincia dividatur.@#
(Concil. Chalced., cap. 12.) Pervenit ad nos quod
quidam praeter ecclesiastica statuta facientes, convolarunt
ad potestates, et per pragmaticam formam
in duo unam provinciam diviserunt, ita ut ex hoc
facto duo metropolitani esse videantur in una provincia.
Statuit ergo sancta synodus de reliquo nihil
ab episcopis tale tentari. Alioquin, qui hoc adnisus
fuerit, amissioni gradus proprii subjacebit. Quaecunque
vero civitates litteris imperialibus metropolitani
nominis honore subnixae sunt, honore tantummodo
perfruantur, et qui Ecclesiam ejus gubernat
episcopus, salvis scilicet veris metropolis privilegiis
suis.
CAP. XXXVI.-- #De illis episcopis qui non sunt recepti ab | null | faa5a56b-9b9f-48dd-a510-e8a5ccfff62e | latin_170m_raw | null | None | None | None |
illis ad quos sunt ordinati vel denominati.@#
(Ex concil. Ancyr., cap. 17.) Si qui episcopi ordinati
sunt, nec recepti ab illa parochia in qua fuerant
donominati, volueruntque alias occupare parochias,
et vim praesulibus earum inferre, seditiones adversus
eos excitando, hos abjici placuit. Quod si voluerint
in presbyterii ordine ubi prius fuerant, ut presbyteri
residere, non abjiciantur propria dignitate.
Si autem seditiones commovent ibidem constitutis
episcopis, presbyterii quoque honor talibus auferatur,
fiantque damnatione notabiles.
CAP. XXXVII.-- #De episcopo qui Ecclesiam ad quam ordinatus est, adire neglexerit.@#
(Ex concil. Antioch., cap. 17.) Si quis episcopus per
manus impositionem episcopatum acceperit, et sibi
commissum ministerium subire neglexerit, nec acquieverit
ire ad Ecclesiam sibi commissam, hunc
oportet communione privari, donec susceperit coactus
officium, aut certe de eo aliquid integra decreverit
ejusdem provinciae synodus sacerdotum.
CAP. XXXVIII.-- #De episcopo qui non susceperit officium sibi commissum.@#
(Ex conc. Arelat., cap. 6.) Si quis episcopus non
susceperit officium sibi commissum, hic communione
privetur, quoadusque consentiat obedientiae suae
commodans. Si vero perrexerit nec receptus fuerit,
non pro sua sententia, sed pro malitia populi, ipse
quidem maneat episcopus, clerici vero civitatis communione
priventur, quod erudiendis inobedientes
populis non fuerint.
CAP. XXXIX.-- #De episcopo vacante, qui Ecclesiam vacantem invaserit.@#
(Ex conc. Antioch., cap. 16.) Si quis episcopus vacans,
in Ecclesiam non habentem episcopum surripiens
populos sine concilio integri ordinis irruerit,
etiam si populus quem seduxit desideret illum, alienum
eum ab Ecclesia esse oportet. Integrum autem
et perfectum concilium dicimus illud cui metropolitanus
episcopus interfuerit.
CAP. XL.-- #De episcopo qui est ordinatus ad ecclesiam, et non est receptus.@#
(Ex conc. Aurelian., cap. 10.) Si quis ordinatus, per
contentionem populi, aut pro aliqua ratione, et non
pro sua culpa, in parochia quae ei fuerit data receptus
non erit, hunc oportet honorem sacerdotii
tantummodo contingere, ita ut de rebus Ecclesiae
in qua convenit sibi nihil praesumat. Sustineat
autem quidquid de eo sanctum concilium judicaverit.
CAP. XLI.-- #De his qui promoventur ad episcopatum nec recipiuntur.@#
(Ex concil. Antioch., cap. 18.) Si quis episcopus
ordinatus, ad parochiam minime, cui est electus,
accesserit, non suo vitio, sed quod eum aut populus
vetet, aut propter aliam causam, non tamen ejus
vitio perpetratam: hic et honoris sit et ministerii
particeps, dummodo nihil molestus Ecclesiae rebus
existat, ubi ministrare cognoscitur. Quem etiam
observare conveniet quidquid synodus perfecta provinciae
judicando decreverit.
CAP. XLII.-- #Quod auctoritas congregandarum synodorum apostolicae sedi commissa sit privata potestate.@#
(Cap. Isidori 8.) Synodorum vero congregandarum
auctoritas apostolicae sedi privata commissa
est potestate. Nec ullam synodum generalem ratam
esse legimus, quae ejus non fuerit auctoritate congregata
vel fulta. Haec canonica testatur auctoritas,
haec historia ecclesiastica roborat, haec sancti Patres
confirmant.
CAP. XLIII.-- #Quod bini conventus episcopales singulis annis fieri debeant.@#
(Ex decret. Leonis papae ad Rusticum episcopum
Narbonen., cap. 37.) De conciliis autem episcopalibus
non aliud indicimus, quam sancti Patres salubriter
ordinaverunt, ut scilicet bini conventus per
annos singulos habeantur, in quibus de omnibus
querelis, quae inter diversos Ecclesiae ordines nasci
assolent, judicetur. Ac si forte inter ipsos qui praesunt
de majoribus, quod absit, peccatis causa nascatur,
quae provinciali nequeat examine definiri, fraternitatem
tuam de totius negotii qualitate metropolitanus
curabit instruere: ut si coram positis partibus,
nec tuo fuerit resopita judicio, ad nostram
cognitionem quidquid illud est, transferatur.
CAP. XLIV.-- #De synodis, quo tempore sint habendae.@#
(Ex concil. Antioch., cap. 20.) Propter utilitates
ecclesiasticas et absolutiones earum rerum quae
dubitationem controversiamque recipiunt, optime
placuit, ut per singulas quasque provincias bis in
anno episcoporum concilia celebrentur. Semel quidem
post tertiam septimanam festi Paschalis, ita ut
in quarta septimana quae consequitur, id est, medio
Pentecostes conveniat synodus, metropolitano comprovinciales
episcopos admonente. Secunda vero
synodus fiat Idibus Octobris, id est XV die mensis
Octobris, quem | null | 766f4857-c6e8-4575-b93e-71bc7181ff33 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
per Beretheon Graeci nominant. In
ipsis autem conciliis adsint presbyteri, diaconi, et
omnes qui se laesos existimant, et synodi experiantur
examen. Nullis vero liceat apud se celebrare
concilia, praeter eos quibus metropolitana jura videntur
esse commissa.
CAP. XLV.-- #De synodo congreganda.@#
(Ex concil. Arvernen., cap. 15.) Peractis omnibus
quae ad correctionem nostri ordinis in hoc concilio
promulgata sunt, placuit definire, ut omni anno ad
peragendam celebritatem concilii in metropolitana
sede, tempore quo principis vel metropolitani electio
definierit, devotis semper animorum studiis
conferamus, nec quibuslibet requisitis occasionibus
dissentiamus, sed in praeparato die quo indictum
fuerit, adunatis in metropolitana sede omnibus provinciae
pontificibus, concilium, Deo praesule, celebretur.
Quisquis autem episcopum, excepta inevitabili
causa, vel necessitate, de peragendo se concilio
absentaverit, per unius anni spatium erit communione
plectendus. Quod si deinceps absque celebratione
concilii, anni unius metas transierit, omnium
in communione pontificum ejusdem provinciae sententiam
obnoxius retinebit, id est, si nulla sibi impediente
principis potestate, vel infirmitate, aut
inevitabili causa, sed solius propriae voluntatis libitu
sese ad celebrandum concilium non collegerit.
CAP. XLVI.-- #De archiepiscopo qui tempore pacis ultra biennium synodum annuntiare neglexerit.@#
(Ex conc. Meldensi, cap. 3.) Quod si intra biennium
divinitus temporum tranquillitate concessa
admonitis comprovincialibus a metropolitano synodus
indicta non fuerit, et metropolitanus ipse provocationes
tardaverit, anno integro missas facere
non praesumat. Quod si evocati et non corporali infirmitate
detenti, adesse sua abusione despexerant,
simili sententiae subjacebunt.
CAP. XLVII.-- #De episcopis ad synodum vocatis, ut venire non contemnant.@#
(Ex concil. Laodicensi, cap. 40.) Quod non oporteat
episcopos ad synodum vocatos omnino contemnere,
sed protinus ire et docere, et discere ea
quae ad correctionem Ecclesiae, vel reliquarum pertinent
rerum. Seipsum vero qui contempserit, accusabit,
nisi forte per aegritudinem ire non possit.
CAP. LXVIII.-- #Quales epistolae a metropolitano sint fratribus dirigendae.@#
(Ex concil. Tarraconensi, cap. 13.) Epistolae tales
per fratres a metropolitano sunt dirigendae, ut non
solum de cathedralibus Ecclesiae presbyteris, verum
etiam de dioecesanis ad concilium trahant, et aliquos
de filiis Ecclesiae secularibus secum adducere
studeant.
CAP. XLIX.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Agath., cap. 36.) Si metropolitanus
episcopus ad comprovinciales episcopos epistolas
direxerit, in quibus eos, aut ad ordinationem alicujus
fratris, aut ad synodum invitet, postpositis omnibus,
excepta gravi infirmitate corporis, aut praeceptione
regia, ad constitutam diem adesse non differant.
Qui si defuerint, sicut prisca canonum praecepit
auctoritas, usque ad proximam synodum charitate
fratrum et Ecclesiae communione priventur.
CAP. L.-- #De episcopo qui synodo adesse neglexerit.@#
(Ex concil. Spalensi, cap. 10.) Si quis autem episcoporum
synodo adesse neglexerit, aut coetum fratrum,
antequam concilium dissolvatur, crediderit
deserendum: alienum se a fratrum communione
cognoscat, nec eum recipi liceat, nisi in sequenti
synodo fuerit absolutus.
CAP. LI.-- #De episcopo qui per aegritudinem ad synodum venire non potuerit.@#
(Ex decr. Felicis papae, cap. 11.) Quod si aegrotans
fuerit episcopus, aut aliqua eum gravis necessitas
detinuerit, pro se legatum ad synodum mittat,
suscepturus, salva fidei veritate, quidquid synodus
statuerit.
CAP. LII.-- #De episcopis ad synodum vocatis, et venire, et missos suos mittere dedignantibus.@#
(De synodo apud Althei habita, cap. 10.) Placuit
sanctae synodo episcopos qui vocati de Saxonia ad
sanctum concilium non venerunt, nec secundum canones
sacros missos suos vel vicarios direxerunt,
gravi increpatione objurgare, et pro culpa inobedientiae
increpare. Unde iterum eos fraterna charitate
ad condictum concilium invitamus et vocamus.
Quod et si hoc, quod non optamus, pro nihilo
duxerint, et venire noluerint, justamque rationem
inobedientiae suae reddere detrectaverint, apostolica
auctoritate interdicit eis Petrus sancti Petri et papae
missus, una cum sancta synodo, missas celebrare,
quousque Romam veniant, et coram papa et sancta
Ecclesia dignam reddiderint rationem.
CAP. LIII.-- #Concilium universale non nisi necessitate faciendum.@#
(Ex concil. Africano, cap. 42.) Placuit ut | null | a4023d40-93b8-46a1-90dc-df2007db3af6 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
non sit
ultra fatigandis fratribus universalis necessitas, sed
quoties exegerint causae communes, id est, si totius
Africae undecunque relatae ad hanc sedem fuerint
litterae, congregandam esse synodum in ea provincia,
ubi opportunitas persuaserit. Causae autem quae
communes non sunt, in suis provinciis judicentur.
CAP. LIV.-- #Ut episcopi posteriores se prioribus suis non praeferant.@#
(Ex epist. Lucii papae, Occidentalibus missa,
cap. 5.) Episcopi vero per singulas provincias observent,
ne posteriores se superioribus suis praeferant,
nec eis inconsultis, nisi quantum ad propriam pertinet
parochiam, aliquid agant. Sed omnes de communibus
eorum causis, consonam sententiam proferant,
et determinent, quoniam aliter actae nullas
vires habebunt, nec ecclesiasticae reputabuntur.
CAP. LV. #Ut episcopi sui ordinis tempus observent, alter alteri honorem praebentes.@#
(Ex concil. Cabillonensi, cap. 7.) Item placuit ut,
conservato metropolitani episcopi primatu, caeteri
episcoporum secundum sui ordinationis tempus,
alius alii sedenti deferat locum.
CAP. LVI.-- #De episcoporum ordine, ut qui posterius ordinati sunt, prioribus se non audeant anteferre.@#
(Ex concil. Africano, cap. 53.) Valentinianus
episcopus dixit: Si permittit bonum patientiae vestrae,
prosequor ea quae praeterito tempore in Ecclesia
Carthaginensi gesta sunt, et subscriptionibus fratrum
firmata claruerunt, etiam hoc nos servaturos
esse profiteor. Sed illud scimus, inviolatam semper
mansisse ecclesiasticam disciplinam, ut nullus fratrum
prioribus suis se aliquando auderet anteponere,
sed officiis charitatis id semper exhibitum est
prioribus, quod ab insequentibus gratanter semper
acciperetur.
CAP. LVII.-- #De rebus dubiis in conciliis episcoporum emergentibus.@#
( #Ex epist. Bonifacii papae ad episcopos Galliae.@# )
Si inter episcopos ejusdem concilii dubitatio emerserit
de ecclesiastico jure, vel de aliis negotiis, primum
metropolitanus eorum cum aliis quibusdam
in concilio considerans rem judicet. Et si non
acquiescat utraque pars judicatis, tunc primas illius
regionis inter ipsos audiat, et quod ecclesiasticis canonibus,
et legibus nostris consentaneum sit, hoc
definiat, et nulla pars valeat calculo ejus contradicere.
CAP. LVIII.-- #Ut episcopi in synodo residentes, quae ad emendationem vitae pertineant, primum emendent.@#
(Ex concil. Arvernensi, cap. 1.) In primis placuit, ut
quoties secundum statuta Patrum sancta synodus
congregatur, nullus episcoporum aliquam prius causam
suggerere audeat, quam ea quae ad emendationem
vitae, ad severitatem regulae, ad animae remedia
pertinent, finiantur.
CAP. LIX.-- #De metropolitano si comprovincialem episcopum in sua causa audire distulerit.@#
( #Ex decr. Alexandri papae.@# ) Si metropolitanus a
quocunque comprovinciali episcopo bis fuerit in
causa propria appellatus, et eum audire distulerit,
in proxima synodo negotii sui habeat licentiam
exercendi: et quidquid propter justitiam a comprovincialibus
suis fuerit statutum debet custodiri.
CAP. LX.-- #Ut episcopi justa judicia semper dijudicent.@#
(Ex concil. Remensi, cap. 19.) Ut episcopi et judices
judicia discernant, quia sunt quaedam judicio
mundi, quaedam judicio Dei reservanda. Scriptum
est enim: Nolite judicare ante tempus, quoadusque
veniat Dominus, qui et illuminabit abscondita tenebrarum,
et manifestabit consilia cordium, et tunc
laus erit unicuique a Deo. Et illius memores sint:
In quo enim judicio judicaveritis, judicabimini et vos.
CAP. LXI.-- #Ut canonum statuta ab omnibus rite custodiantur, et nullus ea suo sensu dijudicare praesumat.@#
(Ex concil. Meldensi, cap. 11.) Canonum statuta
sine praejudicio ab omnibus custodiantur, et nemo
in actionibus, vel in judiciis ecclesiasticis suo sensu,
sed eorum auctoritate ducatur. In exponendis etiam,
vel praedicandis divinis Scripturis, sanctorum catholicorum
Patrum, et probatissimorum sensum quisque
sequatur, in quorum scripturis, ut beatus dicit
Hieronymus, fidei veritas non vacillet.
CAP. LXII.-- #De dissidentibus episcopis.@#
(Ex concil. Carthag, cap. 25.) Dissidentes episcopos,
si non timor Dei, synodus reconciliet.
CAP. LXIII.-- #De inflatione metropolitanorum et fastu, et de episcopis ac reliquis clericis qui laeduntur a metropolitano.@#
#(Ex epist. Anicii papae episcopis per Galliam constitutis
missa, cap. 4.)@# Si autem aliquis metropolitanorum
inflatus fuerit, et sine omnium comprovincialium
praesentia, vel consilio episcoporum alias causas | null | 5517ae05-1afd-4482-8407-849592a7b97e | latin_170m_raw | null | None | None | None |
agere, nisi eas tantum quae ad propriam suam
pertinent parochiam, aut eos gravare voluerit, ab
omnibus districte corrigatur, ne talia deinceps praesumere
audeat. Si vero incorrigibilis, eisque inobediens
apparuerit, ad hanc apostolicam sedem, cui
omnia episcoporum judicia terminare praecepta
sunt, ejus contumacia referatur, ut vindicta de eo
fiat, et caeteri timorem habeant. Si autem propter
nimiam longinquitatem, aut temporis incommoditatem,
vel itineris asperitatem, grave ad hanc sedem
ejus causam deferre fuerit, tunc ad ejus primatem
ejus causa deferatur, et penes ipsum hujus
sanctae sedis auctoritate judicetur. Similiter si aliquis
episcoporum metropolitanum suspectum habuerit,
apud primatem dioeceseos, aut apud hanc
apostolicam sedem audiatur.
CAP. LXIV.-- #Ut plebes alienas alius episcopus non usurpet.@#
(Ex concil. Carthaginensi, cap. 19.) Placuit ut a
nullo episcopo usurpentur plebes alienae, nec aliquis
episcoporum supergrediatur in dioecesi collegam
suum.
CAP. LXV.-- #Ut nullus metropolitanus absque omnium comprovincialium episcoporum praesentia aliquorum audiat causas.@#
(Ex epist. Iginii papae cunctis fidelibus missa,
cap. 2.) Caeterum, fratres, salvo in omnibus Romanae
ecclesiae privilegio, nullus metropolitanus
absque caeterorum omnium comprovincialium episcoporum
instantia, aliquorum audiat causas: quia
irritae erunt aliter actae, quam in conspectu eorum
omnium ventilatae. Et ipse si fecerit, coerceatur a
fratribus.
CAP. LXVI.-- #Ut nullus primas vel metropolitanus aliquid agat de Ecclesiis, vel parochiis comprovincialium episcoporum, et de ipsorum causis sine eorum consilio omnium, et nec ipsi aliquid agant sine ejus consilio, nisi quantum ad proprias pertinet parochias.@#
(Ex epist. Calist. papae episcopis per Galliam constitutis
missa, cap. 13.) Nullus autem primas vel metropolitanus
dioecesanam Ecclesiam vel parochianum,
aut aliquid ejus parochiae, praesumit excommunicare,
vel dijudicare aliquid, vel agere absque ejus consilio
vel judicio: sed hoc observet, quod ab apostolis
ac Patribus et praedecessoribus nostris est statutum,
et a nobis confirmatum: id est, si quis metropolitanus
episcopus, nisi quod ad suam solummodo
propriam pertinet parochiam, sine consilio et
voluntate omnium comprovincialium episcoporum
extra aliquid agere tentaverit, gradus sui periculo
subjacebit, et quod egerit irritum habeatur et vacuum.
Sed quidquid de comprovincialium coepiscoporum
causis, eorumque ecclesiarum et clericorum,
atque saecularium necessitatibus agere aut disponere
necesse fuerit, hoc cum omnium consensu comprovincialium
agatur pontificum, non aliquo damnationis
fastu, sed humillima et concordi administratione,
sicut Dominus ait: Non veni ministrari, sed ministrare.
Et alibi: Qui major est vestrum, erit minister
vester, et reliqua. Similiter et ipsi comprovinciales
episcopi cum ejus consilio, nisi quantum
ad proprias pertinet parochias, agant, juxta sanctorum
constituta Patrum, ut uno animo, uno ore, concorditer
sancta glorificetur Trinitas in saecula. Nullus
primas, nullus metropolitanus, nullusque reliquorum
episcoporum alterius adeat civitatem, aut ad
possessionem accedat quae ad eum non pertinet, et
alterius episcopi est parochia, super cujusquam
dispositione, nisi si vocatus ab eo cujus esse dinoscitur,
ut quiddam ibi disponat vel ordinet, au:
judicet, si sui gradus honore potiri voluerit. Sin
aliter praesumpserit, damnabitur: et non solum ille
sed cooperantes, eisque consentientes, quia sicut
ordinatio, ita ejus et judicatio, et aliarum rerum
dispositio prohibetur.
CAP. LXVII.-- #De contentione parochiae.@#
(Ex concil. Arvernen., cap. 3.) Quicunque episcopus
alterius episcopi dioecesim per XXX annos
sine aliqua interpellatione possederit, quamvis secundum
jus legis ejus videatur esse dioecesis, admittenda
non est contra eum actio reposcendi: sed
hoc intra unam parochiam, extra vero nullo modo:
ne, dum dioecesis defenditur, provinciarum termini
confundantur.
CAP. LXVIII.-- #Ut episcopi qui negligunt loca sua a vicinis episcopis, ut se corrigant, admoneantur.@#
(Ex concilio Africano, cap. 76.) Item placuit, ut
quicunque negligunt loca ad suam cathedram pertinentia
in catholicam unitatem lucrari, conveniantur
a diligentibus vicinis episcopis, ut id agere non
morentur. Quod si intra sex menses a die conventionis
non effecerint, qui potuerit eas lucrari, ad
ipsum pertineant: ita sane, ut si ille ad quem pertinuisse
videbantur, probare potuerit, magis illius
electam negligentiam ab haereticis, ut impune ibi
sint, et suam diligentiam fuisse praeventam | null | 8697ad3a-cd47-4ad8-b1dd-859126ced983 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, ut eo
modo ejus cura sollicitor vetaretur: cum hoc judices
episcopi cognoverint, suae cathedrae loca restituant.
Sane si episcopi intra quos causa versatur,
diversarum sunt provinciarum, ille primas det judices,
vicinus provincia est locus de quo contenditur.
Si autem ex communi placito vicinos judices
elegerint, aut unus eligatur, aut tres: aut si tres
elegerint, aut omnium sententiam sequantur, aut
duorum.
CAP. LXIX.-- #De duobus episcopis altercantibus de parochia cujusdam basilicae.@#
(Ex concil. Spalensi, cap. 1.) Inter memoratos fratres
nostros, Fulgentium Astigitanum et Honorium
Cordubensem episcopos, discussio agitata est, propter
parochiam basilicae cujusdam quam horum alter
Celtacensem, alter Reginensem asseruit. Et quia
inter utrasque partes hactenus limitis actio vendicata
est, cujus quamvis vetusta retentione, nullum
juris praejudicium adferret: ideoque ne in dubium
ultra inter eos nostra devocaretur sententia, prolatis
canonibus synodalia decreta perlecta sunt,
quorum auctoritas praemonet ita oportere inhiberi
cupiditatem, ut ne quis terminos alienos usurpet. Ob
hoc placuit inter alternas partes inspectionis viros
mittendos, ita ut dioecesis possidentis, si tamen basilicam
veteribus signis limes provisus monstraverit,
Ecclesiae cujus est jus retentionis, sit aeternum dominium.
Quod et si limes legitimus eamdem basilicam
non concludit, et tamen longi temporis probatur
objecta praescriptio, appellatio praesentis
episcopi non valebit: quia illi tricennalis objectio
silentium imponit. Hoc etiam et saecularium principum
edicta praecipiunt, et praesulum Romanorum
decrevit auctoritas. Sin vero infra metas tricennalis
temporis, extra alienos terminos basilicae injusta
retentio reperitur, repetentis episcopi juri sine mora
restituetur.
CAP. LXX.-- #De episcopis qui contendunt de parochiis suis.@#
(Ex concil. Africano, cap. 75.) Placuit ut quicunque
episcopi plebes quas ad suam cathedram aestimant
pertinere non ita repetunt, ut causas suas episcopis
judicantibus agant: sed alio retinente irruerint,
sive nolentibus, sive volentibus plebibus causae
suae detrimentum patiantur. Et quicunque jam hoc
fecerunt, si nondum est inter episcopos finita contentio,
sed adhuc inde contendunt, ille inde discedat
quem constiterit praetermissis judiciis ecclesiasticis
irruisse, nec sibi quisque blandiatur, si a primate
ut retineat litteras impetrarit: sed sive habeat litteras,
sive non habeat, conveniat eum qui tenet, et
ejus litteras accipiat, ut eum appareat pacifice tenuisse
Ecclesiam ad se pertinentem. Si autem ille
aliquam quaestionem retulerit, per episcopos judices
causa finiatur, sive quos eis primates dederint, sive
quos ipsi vicinos ex consensu delegerint.
CAP. LXXI.-- #Ut in altera parochia clericos alterius dioecesis episcopus nullatenus ordinet.@#
(Ex concil. Antioche., cap. 22.) Episcopus alienam
civitatem, quae non est illi subjecta, non adeat, nec
ad possessionem accedat, quae ad eum non pertinet,
nec ordinationem ibi facere praesumat: nisi forte
cum consilio et voluntate episcopi regionis. Si quis
autem tale aliquid facere tentaverit, irrita sit ejus
ordinatio, et ipse coerceatur a synodo.
CAP. LXXII.-- #Ut nullo modo de parochia ad aliam episcopus transeat.@#
(Ex eodem, cap. 21.) Episcopus ab alia parochia
nequaquam migret ad aliam: nec sponte sua prorsus
insiliens, nec vi coactus a populis, nec ab episcopis
necessitate compulsus. Maneat autem in Ecclesia
quam primitus a Deo sortitus est, nec inde
transmigret, secundum pristinum terminum de hac
re constitutum.
CAP. LXXIII.-- #De praesumptione alienae dioecesis.@#
( #Ex epist. Bonifacii papae.@# ) Si quis episcopus non
rogatus de alia provincia in aliam venerit, praesumptive
irruens ad ordinationem et constitutionem
clericorum, et ad ea quae ad illum non pertinent,
importunus existat, vacua sint et inania omnia quae
ab eo fuerint constituta. Ipse autem digna increpatione
excommunicetur, et abominetur a sancto
concilio.
CAP. LXXIV.-- #Ne episcopus, sua civitate despecta, ambitus causa ad aliam transeat.@#
(Ex decret. Leonis papae, cap. 38.) Si quis autem
episcopus, civitatis suae mediocritate despecta, administrationem
loci celebrioris ambierit, et ad
majorem se plebem quacunque ratione transtulerit,
a cathedra quidem pellatur aliena, sed carebit
et propria: ut nec illis praesideat quos per avaritiam
concupivit, nec illis quos per superbiam sprevit.
Suis igitur terminis quisque contentus sit, nec
supra mensuram juris sui affectet augeri.
CAP | null | 2782a5e5-a0b7-4992-8dfb-d2fdd9c2de0a | latin_170m_raw | null | None | None | None |
. LXXV.-- #Ut ab episcopis aliena parochia minime pervadatur.@#
(De canonibus apostol. tit. 14.) Episcopo non licere
alienam parochiam propria relicta pervadere, licet
cogatur a plurimis, nisi forte quaevis eum rationabilis
causa compellat, tanquam qui possit ibidem
constitutis plus lucri conferre, et in causa religionis
aliquid profecto prospicere. Et hoc non a semetipso
pertentet, sed multorum episcoporum judicio et
maxima supplicatione perficiat.
CAP. LXXVI.-- #De eadem re.@#
(Ex epist. Evaristi papae, fratribus per Aegyptum
directa, cap. 4.) Sacerdotes vero vice Christi legatione
funguntur in Ecclesia, et sicut ei sua est
conjuncta sponsa, id est Ecclesia, sic episcopis
junguntur Ecclesiae, unicuique pro portione sua: et
sicut vir non debet negligere uxorem suam, sed
diligere, et caste custodire, et amare, atque prudenter
regere, ita et episcopus debet Ecclesiam
suam. Et velut uxor quae sub manu est viri, obedire
debet viro suo, eumque amare, et diligere: potius
etiam Ecclesia episcopo suo in omnibus obedire,
eumque amare, et diligere ut animam suam debet:
quia illud fit carnaliter, istud spiritaliter. Et sicut
vir non debet adulterare uxorem suam: ita nec
episcopus Ecclesiam suam, id est, ut illam dimittat,
ad quam consecratus est, absque inevitabili necessitate
aut apostolica vel regulari mutatione, et
alteri se ambitus causa conjungat. Et sicut uxori
non licet dimittere virum suum, ut alteri, vivente
eo, matrimonio se societ, ut eum adulteret, licet
fornicatus sit vir ejus, sed juxta Apostolum, aut
viro suo debet reconciliari, aut manere innupta: ita
Ecclesiae non licet dimittere episcopum suum, aut
ab eo se segregare, ut alterum eo vivente accipiat:
sed aut ipsum habeat, aut innupta maneat, id est,
ne alterum episcopum suo vivente accipiat, ut fornicationis
aut adulterii crimen incurrat. Nam si
adulterata fuerit, id est, si se alteri episcopo junxerit,
aut super se alterum episcopum adduxerit, aut
esse fecerit, vel desideraverit, per acerrimam
poenitentiam, aut suo reconcilietur episcopo, aut
innupta permaneat.
CAP. LXXVII.-- #De mutatione episcoporum.@#
(Ex epist. Antheri papae episcopis per Boeticam
atque Toletanam provinciam constitutis missa,
cap. 14.) De mutatione ergo episcoporum unde
sanctam sedem apostolicam consulere voluistis, scitote
eam communi utilitate atque necessitate fieri
licere, sed non libitu cujusquam aut dominatione.
Petrus sanctus magister, et princeps apostolorum
de Antiochia utilitatis causa translatus est Romam,
ut ibidem potius proficere posset. Eusebius quoque
de quadam parva civitate, apostolica auctoritate
translatus est Alexandriam. Similiter Felix de civitate
in qua ordinatus erat electione civium, propter
doctrinam et bonam vitam quam habebat, communi
episcoporum et reliquorum sacerdotum ac
populorum consilio translatus est Ephesum. Non enim
transit de civitate ad civitatem qui non suo libitu,
aut ambitu hoc facit, sed utilitate quadam, aut necessitate,
aliorum hortatu, et consilio potiorum transfertur.
Nec transfertur de minori civitate ad majorem,
qui hoc non ambitu nec propria voluntate facit, sed
aut vi a propria sede pulsus, aut necessitate coactus,
aut utilitate loci, aut populi, non superbe, sed humiliter
ab aliis translatus et inthronizatus est: quia
homo videt in facie, Deus autem in corde. Et Dominus
per Prophetam loquitur, dicens: Dominus
scit cogitationes hominum, quoniam vanae sunt. Non
ergo mutat sedem, qui non mutat mentem, nec mutat
civitatem qui non sua sponte sed consilio et
electione aliorum mutatur. Non igitur migrat de civitate
ad civitatem, qui non avaritiae causa sponte
dimittit suam: sed, ut jam dictum est, aut pulsus
a sua, aut necessitate coactus, aut electione, aut
exhortatione sacerdotum et populorum translatus
est ad alteram civitatem. Nam sicut episcopi habent
potestatem ordinare regulariter episcopos et reliquos
sacerdotes: sic quoties utilitas aut necessitas
expoposcerit, supradicto modo et mutare et inthronizare
potestatem habent.
CAP. LXXVIII.-- #De eadem re.@#
( #Ex canonibus apostol.@# ) Episcopus aut presbyter
uxorem propriam nequaquam sub obtentu religionis
abjiciat. Si vero rejecerit, excommunicetur. Sed si
perseveraverit, dejiciatur.
CAP. LXXIX.-- #Item ex eodem.@#
(Ex concil. Sardicensi, cap. 1.) Osius episcopus | null | d07dc3c1-91a9-4860-9575-a3b81193ee30 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
dixit: Non minus mala consuetudo quam perniciosa
corruptela funditus eradicanda est, ne cui liceat
episcopo de civitate sua ad aliam transire civitatem.
Manifesta est enim causa, pro qua re hoc
facere tentat: cum nullus in hac re inventus sit
episcopus, qui de majore civitate ad minorem transiret.
Unde apparet avaritiae ardore eos inflammari,
et ambitioni servire, et ut dominationes agant. Si
omnibus placet, hujusmodi pernicies saevius et austerius
vindicetur, ut nec laicam communionem habeat
qui talis est. Responderunt universi: Placet.
CAP. LXXX.-- #De episcopo qui in sua fuerit persecutus Ecclesia, quod ad alium ei sit fugiendum.@#
(Ex decre. Calist. papae episcopis per Galliam constitutis
missis., cap. 15.) Si quis episcopus fuerit
persecutus in sua Ecclesia, fugiendum illi est ad
alteram, eique sociandum, dicente Domino: Si persecuti
vos fuerint in una civitate, fugite in aliam.
Si autem utilitatis causa fuerit mutandum, non per
se hoc agat, sed fratribus invitantibus, et auctoritate
hujus sanctae sedis faciat, non ambitus causa, sed
utilitatis.
CAP. LXXXI.-- #De episcopo qui principalem cathedram suae Ecclesiae negligit.@#
(Ex concil. Rothoma., cap. 16.) Ut non liceat
episcopo principalem cathedram suae parochiae negligere,
et aliam Ecclesiam in sua dioecesi magis
frequentare.
CAP. LXXXII.-- #De episcopis qui sedes suas negligunt, et in possessionibus suis longe positis diu morantur.@#
(Ex concil. Sardicensi, cap. 15.) Osius episcopus
dixit: Quia nihil praetermitti oportet, sunt quidam
fratres et coepiscopi nostri, qui non in ea civitate
resident, in qua videntur episcopi esse constituti,
vel certe parvam rem illic habeant: alibi autem
idonea praedia habere noscuntur, vel affectionem
proximorum quibus indulgeant. Hactenus permitti
eis oportet, ut accedant ad possessiones suas, et
disponant vel ordinent fructum laboris sui, ut post
quatuor dies Dominicos, id est, post tres hebdomadas,
si morari necesse est, in suis potius fundis
morentur, aut si est proxima civitas in qua est
presbyter, ne sine Ecclesia videantur facere diem
Dominicum, illuc accedant, ut neque res domesticae
per absentiam eorum detrimentum sustineant, et
non frequenter veniendo ad civitatem in qua episcopus
moratur suspicionem jactantiae et ambitionis
evadant. Universi dixerunt placere sibi.
LXXXIII.-- #Ut episcopus singulis annis parochiam suam circumeat.@#
(Ex concil. Spalensi, cap. 4.) Ut singulis annis
unusquisque episcopus parochiam suam circumeat,
populumque confirmet ac doceat, et ea quae vitanda
sunt prohibeat, et ea quae agenda sunt, utiliter
agere suadeat.
CAP. LXXXIV.-- #De episcopis qui raro aut nunquam per seipsos plebes sibi commissas visitant.@#
(Ex concil. Meldensi, cap. 5.) Ut episcopi qui
plebes sibi creditas, aut raro, aut nunquam per
seipsos visitant juxta ordinem evangelicum et apostolicum
atque ecclesiasticum, cum Dominus Mosi
dicat: Speculatorem dedi te domui Israel, et audies
ex ore meo verbum, et annunciabis eis ex me, etc.,
a comprovincialibus episcopis, acrius corripiantur.
CAP. LXXXV.-- #Ut episcopi presbyteros suos de ministeriis illorum diligenter discutiant.@#
(Ex concil. Braggar., cap. 2.) Placuit nobis atque
convenit, ut episcopi per singulas Ecclesias et dioeceses
euntes, primum discutiant clericos, quomodo
ordinem baptismi teneant vel missarum, et qualiter
quaeque officia in Ecclesia peragant. Et si recte quidem
invenerint, Deo gratias. Sin autem minime,
docere debent ignaros.
CAP. LXXXVI.-- #Ut episcopus cum paucis suam parochiam circumeat.@#
(Ex concil. Toletano, cap. 5.) Cum episcopus suam
dioecesim visitat, nulli prae multitudine onerosus
existat, nec unquam quinquagenarium numerum
evectionis excedat, aut amplius quam una die per
unamquamque basilicam remorandi licentiam habeat.
CAP. LXXXVII-- #Si episcopus parochiam suam visitare nequiverit, viros probabilis vitae pro se mittat.@#
(Ex eodem cap. 6.) Quod si episcopus, aut languore
detentus, aut aliis occupationibus implicatus, visitationem
dioeceseos explere nequiverit, presbyteros
probabilis vitae, aut diaconos mittat, qui redditus basilicarum
et reparationes, et ministrantium vitam
inquirant.
CAP. LXXXVIII.-- #Qualem ministrum episcopus juxta se habere debeat.@#
(Ex concil. Meldensi, cap. 3.) Ut | null | 11ad3b56-18d4-479a-9caa-3d66937d43db | latin_170m_raw | null | None | None | None |
quisque episcopus
talem juxta se pro viribus habere decertet, qui juxta
sincerissimum et purissimum sensum catholicorum
Patrum, fide et observatione mandatorum Dei, seu
et praedicationis doctrina, presbyteros plebium assidue
instruat et informet, ne domus Dei vivi, quae est
Ecclesia, sine lucerna verbi divini remaneat. Sed et
idem talis existat, quem amor pecuniae non vexet,
aut reprehensibilis contemptibilem reddat. Hinc est,
quod cum Moses querelam in conspectu Dei poneret,
non se posse portare tantum onus quod ei
fuerat impositum, audivit a Domino: Congrega mihi
LXX viros de senioribus Israel, quos tu nosti quod
senes populi sint ac magistri, et auferam de spiritu
tuo, tradamque eis ut sustentent tecum onus populi,
et non tu solus graveris. Quid in Mose, nisi summum
sacerdotium? Quid in LXX viris, nisi presbyteros
accipimus? Quod autem Dominus aufert de spiritu
Mosi, traditque eis, patenter ostendit, quod hi qui
ab episcopo in conspectu Dei vocati sunt, ut secum
onus populi sustentent, eadem velle, et in partito
sibi onere totis viribus cooperari. Hoc enim significat,
quod non alium, sed ejusdem Mosi spiritum
accipiunt.
CAP. LXXXIX.-- #De episcopo ne laicum ponat sibi vicarium.@#
(Ex concil. Bragar., cap. 9.) Nova actione didicimus
quosdam ex nostro collegio contra mores
ecclesiasticos, laicos habere in rebus divinis constitutos
oeconomos. Proinde pariter tractantes eligimus,
ut unusquisque nostrum secundum Chalcedonensium
Patrum decreta, ex proprio clero oeconomum
sibi constituat. Indecorum est laicum vicarium esse
episcopi, et saeculares in Ecclesia judicare. In uno
eodemque officio non debet dispar esse professio.
Quod etiam in lege divina prohibetur, dicente Mose:
Non arabis in bove simul et asino, quod est, homines
diversae professionis in officio uno non sociabis.
Unde oportet nos et divinis libris et sanctorum
Patrum obedire praeceptis, constituentes ut hi qui
in administrationibus Ecclesiae pontificibus sociantur,
discrepare non debeant, nec professione, nec
habitu: nec cohaerere et conjungi possunt, quibus
et studia et vota diversa sunt. Si quis autem episcopus
post haec ecclesiasticam rem ad laicalem procurationem
administrandam elegerit, aut sine testimonio
oeconomi gubernanda crediderit, vere ut
contemptor canonum et fraudator ecclesiasticarum
rerum, non solum Christo de rebus pauperum judicabitur
reus, sed etiam et concilio manebit obnoxius.
CAP. XC.-- #Ut in circuitione episcopi omnes, qui sunt in parochia singularum matricum, exceptis infirmis, ad synodum ejus venire debeant@#
(Ex concil. Rothom. 13, cap. 11.) Cum episcopus
suam dioecesim circuit, archidiaconus vel archipresbyter
eum praeire debet uno aut duobus diebus
per parochias quas visitaturus est. Et plebe convocata,
annuntiare debet proprii pastoris adventum.
Et ut omnes, exceptis infirmis, ad ejus synodum die
denominata impraetermisse occurrant, et omnimodis
ex auctoritate sanctorum canonum praecipere, et
minaciter denuntiare debet, quod si quis absque
gravi necessitate defuerit, proculdubio a communione
Christiana sit repellendus. Deinde accitis secum
presbyteris, qui in illo loco servitium debent
exhibere episcopo, quidquid de minoribus et levioribus
causis corrigere potest, emendare satagat, ut
pontifex veniens nequaquam in facilioribus negotiis
fatigetur, aut sibi immorari amplius necesse sit ibi,
quam expensa sufficiat. Ait enim Dominus ad Mosen,
de hujuscemodi cooperatoribus: Ut tecum, inquit,
sustentent onus populi, et non tu solus graveris.
Et beatus Joannes Baptista adventum Domini
praecucurrit praedicando, dicens: Poenitentiam
agite, etc. Et item: Parate viam Domino. Siquidem
episcopus vicem Christi agere videtur, et ideo cum
gaudio, timore, et summa reverentia a plebibus sibi
subjectis suscipiendus est: ut illis cum laude dicatur
quod Apostolus discipulis dicit: Testimonium,
inquit, vobis perhibeo, quod ita suscepistis me sicut
angelum Dei, sicut Dominum Jesum.
CAP. XCI.-- #Decretalis constitutio Eutychiani papae quid episcopi in synodo quaerere debeant.@#
(Ex decr. Eutychian. papae, cap. 9.) Episcopus in
synodo residens, post congruam allocutionem, septem
ex plebe ipsius parochiae, vel eo amplius,
prout viderit expedire, maturiores, honestiores, atque
veraciores viros, in medium debet evocare. Et,
allatis sanctorum pignoribus, unumquemque illorum
tali sacramento constringat.
CAP. XCII.-- #Jusjurandum synodale.@#
( #Ex eodem decret.@# ) | null | 674ffc06-30a9-4f89-9de4-5647ecd024aa | latin_170m_raw | null | None | None | None |
A modo in antea, quidquid
nosti, aut audisti, aut postmodum inquisiturus es,
quod contra Dei voluntatem et rectam Christianitatem,
in ista parochia factum sit, aut futurum erit,
si in diebus tuis evenerit, tantum, ut ad tuam cognitionem
quocunque modo perveniat, si scis aut
tibi indicatum fuerit synodalem causam esse, et ad
ministerium episcopi pertinere, quod tu nec propter
amorem, nec propter timorem, nec propter praemium,
nec propter parentelam ullatenus celes episcopum,
aut ejus missum cui hoc inquirere jusserit,
quandocunque te ex hoc interrogaverit: sic te Deus
adjuvet et istae sanctorum reliquiae.
CAP. XCIII.-- #Juramentum caeterorum.@#
( #Ex eodem.@# ) Istud sacramentum quod iste juravit
de synodali causa, quod tu illud ex te ita observabis, in
quantum sapis, aut audisti, aut ab hac die in antea
inquisiturus es, sic te Deus adjuvet, etc.
CAP. XCIV.-- #Post datum sacramentum episcopus illos qui juraverunt ita alloquatur.@#
( #Ex eodem.@# ) Videte, fratres, ut Domino reddatis
juramenta vestra: non enim homini jurastis, sed
Deo creatori vestro. Nos autem, qui ejus ministri
sumus, non terrenam substantiam vestram concupiscimus,
sed salutem animarum vestrarum requirimus.
Cavete ne aliquid abscondatis, et ex alterius
peccato vestra fiat damnatio.
#Prima interrogatio episcopi aut ejus missi.@#
( #Ex eodem.@# ) Est in hac parochia homicida, qui hominem,
aut spontanea voluntate, aut cupiditatis, aut
rapacitatis causa, aut casu, aut nolens, aut coactus,
aut pro vindicta parentum, aut in bello, aut jussu
Domini, aut proprium servum occiderit?
#Interrogatio@# 2.
Est aliquis parricida, aut fratricida, qui patrem,
matrem, sororem, fratrem, avunculum aut aliquem
parentum interfecerit?
#Interrogatio@# 3.
Est aliquis qui presbyterum, aut diaconum, aut
aliquem clericorum occiderit, vel aliquo membro
detruncaverit?
#Interrogatio@# 4.
Est aliquis vel aliqua qui infantem proprium
oppresserit, vel vestimentorum pondere suffocaverit,
et si hoc factum est ante baptismum, aut post baptismum,
aut si infans infirmatus per negligentiam
parentis absque baptismo obierit?
#Interrogatio@# 5.
Est aliquis vel aliqua qui alterius partum excusserit,
vel si ipsa femina propria voluntate suum
partum vel conceptum excusserit, et abortivum fecerit?
#Interrogatio@# 6.
Est aliqua femina quae in fornicatione concipiens,
timens ne manifestaretur, infantem proprium, aut in
aquam projecerit, aut in terra occultaverit, quod #morht@#
dicunt?
#Interrogatio@# 7.
Est aliquis qui uxorem suam absque lege, aut
certa probatione interfecerit?
#Interrogatio@# 8.
Est aliqua femina quae virum suum, vel aliquem
hominem per herbas venenatas, vel mortiferas potiones
interfecerit, vel alium hoc facere docuerit?
#Interrogatio@# 9.
Est aliquis vel aliqua qui hoc fecerit, vel alium
facere docuerit, ut vir non possit generare, aut
femina concipere?
#Interrogatio@# 10.
Est aliquis qui proprium servum extra judicem
occiderit, et aliqua femina quae ancillam propriam
necaverit, furore zeli inflammata?
#Interrogatio@# 11.
Est aliquis qui, diabolo impellente, semetipsum
occiderit?
#Interrogatio@# 12.
Est aliquis qui in bello publico homines vulneraverit,
et nescit si de illo vulnere aliquis perierit?
Et si alicui imputatur quod hominem occiderit, et
ipse hoc denegaverit?
#Interrogatio@# 13.
Est aliquis qui in consilio fuerit ut homo interficeretur,
et non fuit in facto, et tamen per ejus consilium
et exhortationem interfectus est?
#Interrogatio@# 14.
Est aliquis qui truncationes manuum, pedum,
linguae, et testiculorum fecerit, et oculos alterius
eruerit?
#Interrogatio@# 15.
Est aliquis conjugatus, qui cum alterius uxore
adulterium perpetravit, vel uxor cum alterius viro?
#Interrogatio@# 16.
Est aliquis uxorem habens, qui concubinam simul
habuerit ancillam propriam, aut aliam feminam?
#Interrogatio@# 17.
Est aliquis qui uxorem legitimam dimiserit, et
alteri se conjunxerit, et aliam in conjugium acceperit?
#Interrogatio@# 18.
Est aliqua mulier quae virum proprium dimiserit
et alteri se conjunxerit?
#Interrogatio@# 19.
Sunt aliqui, interveniente repudio, qui ab invicem
sint separati, et sic maneant | null | 4cdd61cc-2f0d-4468-b7f4-482428db8d24 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
?
#Interrogatio@# 20.
Est aliquis qui absque consensu uxoris, derelicto
legitimo conjugio, in monasterium intraverit?
#Interrogatio@# 21.
Est aliquis qui suam conjugem quamvis culpabilem
sine episcopi judicio reliquerit?
#Interrogatio@# 22.
Est aliqua mulier quae, conscio viro suo, fornicata
fuerit?
#Interrogatio@# 23.
Est aliquis uxore carens, qui cum alterius conjuge
fornicatus fuerit: aut si qua mulier non habens
virum cum alterius marito?
#Interrogatio@# 24.
Est aliquis non habens uxorem, qui cum femina
quae virum non habet fornicatus fuerit?
#Interrogatio@# 25.
Est aliqua laica virgo, quae moechata fuerit cum
adolescente?
#Interrogatio@# 26.
Est aliquis qui desponsatam puellam non duxerit,
et fidem sponsaliorum fregerit?
#Interrogatio@# 27.
Est aliquis qui alterius sponsam rapuerit, et sibi
sociaverit?
#Interrogatio@# 28.
Est aliquis qui quamcunque feminam, virginem,
aut viduam per raptum traxerit, et sociaverit sibi
in matrimonium: et si aliqui sunt, qui in hoc consentientes
et adjuvantes fuerint?
#Interrogatio@# 29.
Est aliquis qui, cum Judaea, vel, si Judaeus vel
paganus, cum aliqua Christiana moechatus fuerit?
#Interrogatio@# 30.
Est aliquis qui, sanctimonialem, vel viduam Deo
sacratam rapuerit, et in conjugium sumpserit, vel
ipsis consentientibus cum eis fornicatus fuerit?
#Interrogatio@# 31.
Est aliquis qui vivente marito, conjugem illius
adulterasse accusatur, et eo in proximo defuncto
eamdem sumpsisse dinoscitur?
#Interrogatio@# 32.
Est aliqua mulier quae dicat quod vir ejus non
possit cum ea coire, et ob hanc causam dissidium
quaerit, et alium virum velit accipere?
#Interrogatio@# 33.
Est aliquis qui cum commatre spiritali moechatus
fuerit, vel eam in matrimonium acceperit, similiterque
cum filiola quam ex sacro fonte susceperit, aut
ante episcopum tenuit?
#Interrogatio@# 34.
Est aliquis qui propinquam et consanguineam suam
in matrimonium accepit, aut cum ea fornicatus est?
#Interrogatio@# 35.
Est aliquis qui irrationabiliter, id est, contra naturam
cum masculis, et mutis misceatur animalibus?
#Interrogatio@# 36.
Est aliqua mulier quae lenocinium fecerit?
#Interrogatio@# 37.
Est aliquis qui in sua domo consentit cum propriis
ancillis, vel genitiariis suis adulteria perpetrari?
#Interrogatio@# 38.
Interrogandum si aliquis fur, aut sacrilegus sit in
eadem plebe, qui ecclesias Dei infregerit, vel aliquid
de ecclesia furatus sit, aut publice rapuerit, vel latenter
surripuerit: aut si aliquis rapax, et raptor,
et damnator Ecclesiae Dei est?
#Interrogatio@# 39.
Interrogandum si aliquis perjurus sit, aut si sciens,
et pro cupiditate terrena pejeraverit: et si nesciens,
aut si coactus jussu senioris, aut pro membris,
aut pro vita redimenda: aut si aliquis scienter non
solum pejeraverit, sed etiam alios in perjurium
duxerit?
#Interrogatio@# 40.
Interrogandum si aliquis scienter contra aliquem
falsum testimonium protulerit, et quale damnum
aliquis per hanc testificationem habuerit?
#Interrogatio@# 41.
Interrogandum si aliquis hominem liberum aut
servum alterius, aut peregrinum, aut adventitium
furatus fuerit, aut eum blandientem seduxerit et
vendiderit, et extra patriam in captivitatem duxerit:
aut si aliquis Judaeo vel pagano Christianum mancipium
vendiderit, aut si ipsi Judaei Christiana mancipia
in suo servitio habeant, vel vendant?
#Interrogatio@# 42.
Interrogandum si aliquis sit magus, ariolus, aut
incantator, divinus, aut sortilegus: vel si aliquis
vota ad arbores, vel ad fontes, vel ad lapides faciat,
aut ibi candelam seu quodlibet munus deferat, veluti
ibi quoddam numen sit, quod bonum, aut malum
possit inferre?
#Interrogatio@# 43.
Perscrutandum si aliquis subulcus, vel bubulcus,
sive venator, vel caeteri hujusmodi diabolica carmina
dicat super panem, aut super herbas, aut super
quaedam nefaria ligamenta, et haec aut in arbore
abscondat, aut in bivio, aut in trivio projiciat, ut
sua animalia liberet a peste et clade, et alterius perdat?
#Interrogatio@# 44.
Perquirendum si aliqua foemina sit, quae per quaedam
maleficia, et incantationes, mentes hominum
se immutare posse dicat, id est, ut de odio in amorem,
aut de amore | null | 5d86ad4c-3d38-4a83-9edc-e7ac5c0c0b65 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
in odium convertat, aut bona
hominum, aut damnet, aut surripiat? Et si aliqua
est quae se dicat cum daemonum turba in similitudinem
mulierum transformata certis noctibus equitare
super quasdam bestias, et in eorum consortio annumeratam
esse?
#Interrogatio@# 45.
Interrogandum si aliquis sanguinem morticinum,
aut dilaceratum a bestia comederit?
#Interrogatio@# 46.
Est aliquis qui juravit quod Deo contrarium est,
ut fratri nunquam reconcilietur, quod est peccatum
usque ad mortem?
#Interrogatio@# 47.
Est aliquis qui bibit de liquore in quo mustela,
vel mus, sive aliquod immundum animal necatum
est?
#Interrogatio@# 48.
Est aliquis qui jejunium quadragesimale, vel quatuor
temporum, sive Letaniae majoris, vel Rogationum,
sive indictum ab episcopo jejunium pro quacunque
plaga, non observaverit?
#Interrogatio@# 49.
Est aliquis qui bibit, aut manducavit, aut portavit
super se quo existimaverat se Dei judicium pervertere
posse?
#Interrogatio@# 50.
Est aliquis qui in Kalend. Januarii aliquid fecerat,
quod a paganis inventum est, et dies observavit, et
lunam, et menses, et horum effectiva potentia aliquid
speraverat in melius, aut in deterius posse converti?
#Interrogatio@# 51.
Est aliquis quodcunque opus inchoans, qui
aliquid dixerat, aut quacunque magica arte aliud
fecit, nisi ut Apostolus docet, omnia in nomine
Domini facienda? Neque enim daemones in nostrum
adjutorium debemus invocare, sed Deum, in collectione
similiter herbarum medicinalium, symbolum
et orationem Dominicam dicere oportet, et nihil
aliud?
#Interrogatio@# 52.
Quaerendum etiam si mulieres in lanificiis suis,
vel inordiendis telis aliquid dicant, aut observent,
nisi, ut supra dictum est, omnia in nomine
Domini?
#Interrogatio@# 53.
Est aliquis qui oblationes, id est, eleemosynam
parentum defunctorum injuste retineat?
#Interrogatio@# 54.
Est aliquis qui supra mortuum nocturnis horis
carmina diabolica cantaret, et biberet, et manducaret
ibi, quasi de ejus morte gratularetur, et si alibi
mortui in vigiliis nocturnis, nisi in Ecclesia custodiantur?
#Interrogatio@# 55.
Est aliquis qui non communicet, vel tribus temporibus
in anno, id est, in Pascha, Pentecoste, et
Natali Domini, nisi pro mortiferis criminibus, et
episcopi vel sacerdotum judicio, a communione fuerit
remotus?
#Interrogatio@# 56.
Est aliquis qui in die Dominica, vel in praecipuis
festivitatibus, quidquam operis faciat: et si ad
Matutinas et ad Missam, et ad Vesperas, his diebus
impraetermisse omnes occurrant?
#Interrogatio@# 57.
Est aliquis excommunicatus, qui pro nihilo duxerit
excommunicationem: et si aliquis cum excommunicato
communicaverit?
#Interrogatio@# 58.
Est aliquis qui modum poenitentiae sibi injunctura
non custodierit?
#Interrogatio@# 59.
Est aliquis qui patrem aut matrem inhonaraverit,
aut percusserit, aut maledixerit?
#Interrogatio@# 60.
Est aliquis qui vomitum post acceptam Eucharistiam
per ebrietatem fecerit?
#Interrogatio@# 61.
Est aliquis qui suam decimationem Deo et sanctis
ejus retraxerit?
#Interrogatio@# 62.
Est aliquis tam perversus et Deo alienus, ut saltem
Dominica die ad ecclesiam non venerit?
#Interrogatio@# 63.
Si porcarii, et alii pastores Dominica die ad ecclesiam
non veniant, et Missas non audiunt, similiter
in aliis festivitatibus?
#Interrogatio@# 64.
Est aliquis qui ad confessionem non veniret, vel
una vice in anno, id est, in capite Quadragesimae,
et poenitentiam pro peccatis suis non susciperet?
#Interrogatio@# 65.
Est aliquis qui assiduam ebrietatem sectetur,
Apostolo dicente: Neque enim ebriosi regnum Dei
possidebunt?
#Interrogatio@# 66.
Est aliquis qui contempto suo presbytero, in aliam
parochiam iret ad ecclesiam, et ibi communicaret,
et suam decimam daret?
#Interrogatio@# 67.
Inquirendum de mendicis qui per parochiam discurrunt:
et si unusquisque pauperem de familia sua
pascat?
#Interrogatio@# 68.
Interrogandum si in unaquaque plebe decani sint
per villas constituti, viri veraces et Dominum timentes,
qui caeteros admoneant ut ad ecclesiam pergant,
ad Matutinas, ad Missam, et ad Vesperam, et
nihil operis in diebus festis faciant: et si horum
quisquam transgressus fuerit, statim presbytero
annuntient, similiter de luxuria, et omni opere
pravo? | null | a471595c-0ead-47f8-b72d-422f836875b9 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
#Interrogatio@# 69.
Est aliquis qui bannum episcopi, aut presbyteri
sui, et excommunicationem parvipendit?
#Interrogatio@# 70.
Perquirendum si parochiani presbytero suo debitum
honorem impendant, aut si est aliquis qui eum
verbo, vel facto inhonoraret, et ejus monita sperneret?
#Interrogatio@# 71.
Est aliquis qui peregrino, aut viatori hospitium
contradixerit?
#Interrogatio@# 72.
Inquirendum est quas festivitates colant?
#Interrogatio@# 73.
Interrogandum si patrini filiolis suis Symbolum
et Orationem Dominicam insinuent, aut insinuari
faciant?
#Interrogatio@# 74.
Perquirendum si IIII aut V vel plures interfecerint
hominem?
#Interrogatio@# 75.
Est aliquis qui contradicit episcopo aut ejus ministris,
ne coloni aut servi pro commissis criminibus
virgis nudi caedantur?
#Interrogatio@# 76.
Interrogandum si aliquis peregrinum, qui de sua
patria propter paganorum infestationem, vel persecutionem
fugit, hac de causa quia in domo ejus
mansit, et diebus aut annis loco mercenarii illi servivit,
pro proprio servo velit habere, et vendere,
aut dare alicui praesumat?
#Interrogatio@# 77.
Est aliquis qui injusta mensura suam annonam,
aut vinum vendat, cum Dominus dicat: Aequas sit
tibi modius, et aequus sextarius?
#Interrogatio@# 78.
Denunciandum etiam quam magnum piaculum sit
usuras exigere, et de alieno fenore velle ditescere,
et quod sacri canones tales ab Ecclesia ejici praecipiant.
#Interrogatio@# 79.
Est aliquis qui propter cupiditatem Judaeum vel
paganum interfecerit?
#Interrogatio@# 80.
Est aliquis insaniens qui aliquem hominem occiderit?
#Interrogatio@# 81.
Est aliquis qui arborem succideret, et dum operi
necessario insisteret, aliquis subtus arborem deveniens,
improvise opprimeretur?
#Interrogatio@# 82.
Est aliquis qui conjurationes et conspirationes
sectaretur?
#Interrogatio@# 83.
Est aliquis qui ecclesiam aut clericum fatigare
praesumpserit?
#Interrogatio@# 84.
Inquirendum de refugis et perfidis clericis et
laicis.
#Interrogatio@# 85.
Percontandum de confratriis et fraternitatum societatibus
qualiter in parochia agantur.
#Interrogatio@# 86.
Interrogandum si cantica turpia et risum moventia
aliquis circa ecclesiam cantare praesumat.
#Interrogatio@# 87.
Perquirendum si aliquis ecclesiam intrans, fabulis
vacare consuevit, et non diligenter auscultat divina
eloquia, et si antequam Missa finiatur, de ecclesia
exierit?
#Interrogatio@# 88.
Interrogandum si oblationem, id est panem et vinum,
viri et feminae ad Missas offerant, et si non
viri conjuges offerant, pro se suisque omnibus ut
in canone continetur?
CAP. XCV.-- #Ut episcopi libros gentilium non legant.@#
(Ex concili. Carthag., cap. 16.) Ut episcopi libros
gentilium non legant: haereticorum autem pro necessitate
et tempore.
CAP. XCVI.-- #Ut episcopi, prout vulgus intelligere possit secundum proprietatem communis linguae illorum praedicationem temperent.@#
(Ex concil. Remensi, cap. 11.) Ut episcopi Sermones
et Homelias sanctorum Patrum, prout omnes intelligere
possint, secundum proprietatem communis
linguae praedicare studeant.
CAP. XCXVII.-- #Reprehensio episcopi in pulpito paganos libros exponentis, eo quod cum Jovis laudibus Christi laudes non conveniant.@#
(Ex reg. ad Desiderium episc. Galliae, cap. 84.) Cum multa nobis bona de vestris fuissent studiis
nunciata, ita cordi nostro est nata laetitia, ut negare
ea quae sibi fraternitas vestra concedenda poposcerat,
minime pateremur. Sed post hoc pervenit ad
nos, quod sine verecundia memorare non possumus,
fraternitatem tuam Grammaticam, et illa difficiliora
quibusdam exponere. Quam rem ita moleste
suscepimus, ac sumus vehementer aspernati,
ut ea quae prius dicta fuerunt, in gemitum et
tristitiam verteremus: quia in uno ore cum Jovis
laudibus, Christi laudes esse non possunt. Et quam
grave nefandumque sit episcopis canere, quod nec
laico religioso conveniat. Et quamvis dilectissimus
filius noster Candidus presbyter postmodum veniens,
hac de re subtiliter requisitus negaverit, atque vos
conatus fuerit excusare: de nostro tamen adhuc
animo non recessit: quia quantum exsecrabile est
hoc de sacerdote enarrari, tanto utrum ita necesse
sit districta et veraci oportet satisfactione cognosci.
Unde si post hoc evidenter haec quae ad nos perlata
sunt falsa esse claruerint, neque vos nugis et saecularibus
litteris studere constiterit, et Deo nostro gratias
agamus, qui cor vestrum maculari blasphemis
nefandorum laudibus non | null | b7039ed9-96e0-4488-baf7-b848027f46eb | latin_170m_raw | null | None | None | None |
permisit, et de concedendis
quae poscitis securi jam et sine aliqua dubitatione
tractemus.
CAP. XCVIII.-- #Quantum discrimen immineat pastoribus qui veritatem Christi praedicare negligunt.@#
(Ex decr. Marci papae, Aegyptiorum episcopis
missis, cap. 3.) Vae enim erit nobis, qui hujus ministerii
onus susceptum habemus, si veritatem Salvatoris
nostri Jesu Christi, quam apostoli praedicaverunt,
praedicare neglexerimus. Vae erit nobis, si
silentio veritatem oppresserimus, qui erogare nummulariis
jubemur, id est, Christianos populos imbuere
et docere. Quid in ipsius Christi futuro dicturi
sumus examine, si sermonis ejus veritatem confundimur
praedicare? Quid erit de nobis, cum de commissis
nobis animabus, et de officio suscepto rationem
justus judex Christus Deus noster districtam
exegerit?
CAP. XCIX.-- #Quod episcopum oporteat sine intermissione Ecclesiam suam docere et amare.@#
(Cap. Evaristi papae V, omnibus per Aegyptum fratribus
missum.) Episcopum vero oportet opportune et
importune atque sine intermissione Ecclesiam suam
docere eamque prudenter regere et amare, ut a vitiis se
abstineat, ut salutem consequi possit aeternam. Et
illa cum tanta reverentia ejus doctrinam debet suscipere,
eumque amare et diligere, ut legatum Dei
et praeconem veritatis, quia, testante Veritate, quodcunque
ligaverit super terram, erit ligatum et in
coelo, et quodcunque solverit super terram, erit solutum
et in coelis.
CAP. C.-- #De ignorantia omnibus, maxime sacerdotibus, vitanda.@#
(Ex concil. Toletano 5, cap. 25.) Ignorantia mater
cunctorum errorum, maxime in sacerdotibus Dei
vitanda est, qui docendi officium in populis susceperunt.
Sacerdotes enim legere sancta Scriptura
admonet, Paulo apostolo dicente ad Timotheum:
Intende lectioni, exhortationi. Doctores semper se
permanere in his sciant. Igitur sacerdotes Scripturas
sanctas et canones meditentur, ut omne opus eorum
in praedicatione et doctrina consistat, atque aedificent
cunctos tam fidei scientia, quam operum disciplina.
CAP. CI.-- #Ut episcopus dissidentes concordare compellat.@#
(Ex concil. Cartha., cap. 26.) Studendum episcopo
ut dissidentes fratres, sive clericos, sive laicos, ad
pacem magis quam ad judicium hortetur.
CAP. CII.-- #Ut in die Dominica rerum dijudicationes non fiant.@#
(Ex concil. Spalensi., cap. 2.) Ut nullus episcopus,
vel infra positus, die Dominica causas judicare praesumat.
CAP. CIII.-- #De domestica et interiori conversatione episcoporum.@#
(Ex concil. Aurelian., cap. 5.) Decrevit sancta synodus
domesticam et interiorem episcopi conversationem
totius reprehensionis atque suspicionis impenetrabilem
fieri debere, ut juxta Apostolum provideamus
bona, non solum coram Deo, sed etiam coram
omnibus hominibus. Oportet igitur ut cubiculo
episcopi et secretioribus quibuslibet obsequiis
sincerae opinionis sacerdotes et clerici assistant,
qui vigilantem, orantem, sacra eloquia
scrutantem, episcopum suum jugiter attendant, ejusque
sanctae conversationis testes, imitatores, et ad
Dei gloriam praedicationis existant.
CAP. CIV.-- #Ut episcopus quasi hospes se continere debeat.@#
( #Ex dictis August.@# ) Episcopus quasi hospes fieri
debet, et privatam domum non habeat, sed quasi
hospes esse debet, ut Christus ait: Filius hominis
non habet ubi caput suum reclinet.
CAP. CV.-- #Ut episcopi frequenter Missas celebrent.@#
(Ex concil. Arausico, cap. 3.) Statuimus, ut non
tantum Dominicis diebus, et praecipuis festivitatibus
episcopi Missas celebrent, sed cum possibile fuerit,
quotidiana quoque sacrificia frequentent, nec fastidiant.
CAP. CVI.-- #Ne episcopus pretio corruptus alterius clericum ordinare praesumat.@#
(Ex concil. Hannerensi, cap. 1.) Omnibus ministris
ecclesiasticae dignitatis interdicimus, ut nullus
quocunque munere aut favore corruptus, clericum
alterius parochiae latenter ac furtive ad ordinationem
subintroducere praesumat. Quod si fecerit,
juxta Chalcedonense decretum, is qui mediator exstitit,
si clericus est, proprio gradu decidat, si laicus
aut monachus, anathematizetur.
CAP. VII.-- #Ut episcopus clericos alterius parochiae nullatenus ordinet.@#
(Ex concil. Parisiensi, cap. 32.) Episcopus non
constituat presbyteros aut diaconos alteri subjectos
episcopo, nisi forte cum consilio et voluntate ipsius.
Si quis autem tale aliquid agere tentaverit,
irrita sit ejus ordinatio, et ipse coerceatur a synodo.
CAP. CVIII.-- #Ut nullus episcopus in alterius episcopi | null | 88e9e55c-1832-4573-85b4-adbdbfe95eaa | latin_170m_raw | null | None | None | None |
parochia ad promotionem ministerii accedere praesumat.@#
(Ex concil. Antioch., cap. 13.) Nullus episcopus ex
alia provincia audeat ad aliam transgredi, et ad
promotionem ministerii aliquos in Ecclesiis ordinare,
licet consensum videantur praebere nonnulli,
nisi litteris tam Metropolitani, quam caeterorum, qui
cum eo sunt, episcoporum rogatus adveniat, et sic
ad actionem ordinationis accedat. Si vero, nullo
vocante, inordinato more deproperet super aliquibus
ordinationibus, et ecclesiasticis negotiis ad eum
non pertinentibus componendis: irrita quidem quae
ab eo geruntur existant. Ipse vero incompositi motus
sui, et irrationabilis audaciae subeat ultionem, ex hoc
jam damnatus a sancto concilio.
CAP. CIX.-- #Ne episcopus alterius Ecclesiae clericum audacter invadere attentet.@#
(Ex concil. Nicaeno, cap. 16.) Si quis episcopus
clericum ad alium pertinentem audacter invadere,
et in sua Ecclesia ordinare tentaverit, non consentiente
episcopo a quo discessit, is qui regulae
mancipatur, ordinatio hujusmodi irrita comprobetur.
CAP. CX.-- #De non praesumendis illicitis ordinationibus.@#
(Ex epist. Simplicii pap. missa Equitio Florentio, et
Seve. epist., cap. 1.) Relatio nos vestrae dilectionis
instruxit, et gestorum series plenius intimavit,
Gaudentium Offiniensis Ecclesiae sacerdotem contra
statuta canonum ac nostra praecepta ordinationes
illicitas perpetrasse. Quarum illi totam penitus
auferri praecipimus potestatem. Scripsimus enim ad
Severum fratrem et coepiscopum nostrum, ut, si
necesse fuerit, ipse in supradicta Ecclesia, consideratis
Patrum regulis, hoc fungatur officio quo
ille abusus esse convictus est: ita ut hi qui illicite
ab eodem sunt provecti, ab Ecclesiasticis ministeriis
remoti sint.
CAP. CXI.-- #De episcopo caeco qui, per presbyterum suum, presbyterum et diaconos duos ordinaverat.@#
(Ex concil. Bragga., cap. 5.) Ad cognitionem
nostri examinis Gabrensis diaconi relatu pervenit
de quibusdam ipsius Ecclesiae clericis, quorum dum
unus ad presbyterii, duo ad Levitarum ministerium
consecrarentur, episcopus autem eorum oculorum
dolore detentus, fertur manum suam super hos tantum
posuisse, et presbyterum quemdam illis contra
ecclesiasticum ordinem benedictionem dedisse. Qui
licet propter tantam praesumptionis audaciam poterat
accusatus judicio praesenti damnari, si adhuc
in corpore positus, non fuisset mortis vocatione
praeventus: sed quia jam ille examini divino relictus
est, humano judicio accusari non potest: hi qui
supersunt, et ab eo non consecrationis titulum, sed
ignominiae potius eulogium perceperunt, ne sibi
licentiam talis usurpatio faciat, decrevimus ut gradum
sacerdotis vel Levitici ordinis, quem perverse
adepti sunt, depositi aequo judicio abutantur. Tales
enim, merito judicati sunt removendi, quia prave
inventi sunt constituti.
CAP. CXII.-- #Quod non oporteat episcopum per pecuniam quempiam ordinare.@#
(Ex concil. Chalced., cap. 2.) Si quis episcopus
per pecuniam fecerit ordinationem, et sub pretio
redegerit Spiritus sancti gratiam, quae non potest
vendi, ordinaveritque per pecuniam episcopum, aut
presbyterum, aut diaconum, vel quemlibet ex his
qui connumerantur in clero: proprii gradus periculo
subjacebit: et qui ordinatus est, nihil ex hac
ordinatione proficiet, sed alienus sit a dignitate. Si
quis vero mediator datis vel acceptis exstiterit:
si quidem clericus fuerit, proprio gradu decidat:
si vero monachus, aut laicus, anathematizetur.
CAP. CXIII.-- #Quod munus etiam sit a lingua vitandum.@#
( #Ex dictis Gregorii papae.@# ) Sunt nonnulli qui nummorum
quidem praemia ex ordinatione non accipiunt,
tamen sacros ordines pro humana gratia
largiuntur. Hi nimirum quod gratis accipiunt,
gratis non tribuunt: quia favoris nummum de impenso
officio sanctitatis expetunt. Unde cum virum
justum describeret Isaias, ait: Qui excutit manus
suas ab omni munere: quia aliud est munus ab
obsequio, aliud munus a manu, aliud munus a
lingua. Munus ab obsequio, est subjectio indebite
impensa. Munus a manu, pecunia est. Munus a lingua,
favor. Qui ergo sacros ordines tribuit, tunc ab
omni munere manus excutit, quando in divinis
rebus non solum ullam pecuniam, sed etiam humanam
gratiam non requirit.
CAP. CXIV.-- #Ut non valeat sententia episcopi, nisi clericorum suorum praesentia firmetur.@#
(Ex concil. Carthag., cap. 23.) Irrita erit sententia
episcopi, nisi clericorum suorum praesentia confirmetur.
CAP. CXV.-- #Ut episcopus | null | 41fad66c-1976-46a9-8dd9-43ea71eb1564 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.