Search is not available for this dataset
text
stringlengths 0
31.2k
| en
stringlengths 1
6.69k
⌀ | id
stringlengths 1
36
| dataset_id
stringclasses 4
values | source
null | filename
stringlengths 4
78
| title
stringclasses 360
values | author
stringclasses 53
values |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
auctoritas.
Quod si factum fuerit, non valebit, sed ipsum
monasterium in pristinum reformetur statum.
CAP. XXIV.-- #Ut non liceat alicui unius Ecclesiae terram, nisi cambiat, vertere ad aliam.@#
(Ex concil. Lugdun., cap. 5.) Non licet episcopo
nec abbati terram Ecclesiae vertere ad aliam, quamvis
ambae sint in ejus potestate. Tamen si commutare
voluerint terras earum, cum consensu amborum
faciant.
CAP. XXV.-- #Ut altaria, nisi sint lapidea, chrismate non consecrentur.@#
(Ex concil. Epaonensi, cap. 10.) Altaria si non
sunt lapidea, chrismatis unguine non consecrentur.
Ad celebranda autem divina officia ordinem quem
metropolitani tenent, comprovinciales eorum et observare
debebunt.
CAP. XXVI.-- #Ut monasterium ad meliorandum in alium liceat ponere locum.@#
(Ex decr. Bonifacii papa, cap. 6.) Si quis vult monasterium
suum ad meliorandum in alium locum
ponere, fiat cum consilio episcopi et fratrum suorum,
et dimittat presbyterum in priori loco, ad ministeria
Ecclesiae.
CAP. XXVII.-- #Ut sine Missa Ecclesia non debeat dedicari.@#
(Ex decr. Evarist. papae, cap. 4.) Omnes basilicae
cum Missa semper debent consecrari.
CAP. XXVIII.-- #Ut episcopus neminem prohibeat Ecclesiam ingredi, et audire verbum Dei.@#
(Ex concil. apud Valentias habito, cap. 16.) Ut
episcopus nullum prohibeat ingredi Ecclesiam et
audire verbum Dei, sive gentilem, sive haereticum,
sive Judaeum, usque ad Missam catechumenorum.
CAP. XXIX.-- #Ut populus qui convenit ad Missam, antequam finiatur non discedat.@#
(Ex concil. Arelatensi, cap. 1.) Item, cum ad celebrandam
Missam in Dei nomine convenit populus,
non ante discedat quam Missae solemnitas compleatur,
et, ubi episcopus defuerit, benedictionem accipiat
sacerdotis.
CAP. XXX.-- #De illis qui Ecclesiastica habent beneficia.@#
(Ex concil. Mogunt., cap. 42.) Quicunque beneficium
Ecclesiasticum habent, ad tecta Ecclesiae restauranda
vel ipsas Ecclesias emendandas omnino
adjuvent, et nonam et decimam reddant.
CAP. XXXI.-- #De Ecclesiis apud barbaros constitutis.@#
(Ex concil. Constanti., cap. 6.) Ecclesias autem Dei
in barbaris gentibus constitutas gubernari et administrari
oportet secundum consuetudinem quae est
a patribus observata.
CAP. XXXII.-- #De Ecclesiis Arianorum.@#
(Ex decr. Joan. 1 papae, episcopis per Italiam directis.) Ecclesias vero Arrianorum ubicunque inveneritis,
catholicas eas divinis precibus et operibus
absque ulla mora consecrate: quia et nos, quando
fuimus Constantinopoli, tam pro religione catholica
quam et pro regis Theodorici causa negotii suadente
atque hortante, Arianosque exstirpante piissimo
atque Christianissimo Justino orthodoxo imperatore,
quascunque illis in partibus eorum Ecclesias
reperire potuimus, catholicas eas Domino opem ferente
consecravimus.
CAP. XXXIII.-- #De dioecesanis Ecclesiis destitutis.@#
(Ex concil. Terraconensi, cap. 9.) Multorum casuum
experientia magistrante, reperimus nonnullas
dioecesanas Ecclesias destitutas. Pro qua re id constitutione
decrevimus ut antiquae consuetudinis ordo
servetur, et annis singulis ab episcopo dioeceses visitentur,
et, si qua forte basilica reperta fuerit
destituta, ordinatione ipsius reparetur: quia tertia
pars ex omnibus per antiquam traditionem ut accipiatur
ab episcopis, ex principibus novimus statutum.
CAP. XXXIV.-- #Qualiter destitutam Ecclesiam alteri Ecclesiae recte conjungere valeat episcopus.@#
( #Ex regist Greg. ad Bacaudam Formiensem episc.
mis.@# ) Et temporalis necessitas nos perurget, et imminutio
exigit personarum, ut destitutis Ecclesiis
salubri ac provida debeamus dispositione succurrere.
Et ideo, quoniam Ecclesiam Minturnensem
funditus tam cleri quam plebis destitutam desolatione
cognovimus, tuamque pro ea petitionem quatenus
Formianae Ecclesiae, in qua corpus beati Erasmi
martyris requiescit, cuique fraternitas tua praesidet,
adjungi debeat, et piam esse ac justissimam praevidentes,
necessarium duximus, consulentes tam desolationi
loci illius quam tuae Ecclesiae paupertati,
reditus supradictae Ecclesiae Minturnensis, vel quidquid
ei antiquo modernoque jure, vel privilegio potuit
potestve qualibet ratione competere, ad tuae
Ecclesiae jus potestatemque hac praecepti nostri auctoritate
concedimus, ut a praesenti tempore, sicuti
e propria quippe Ecclesia debeas cogitare, eique
competentiae tuae provisione disponere, quatenus
deinceps, quod perire nunc usque potuit, pauperum
Ecclesiae tuae utilitatibus, clerique proficiat.
CAP. XXXV.-- # | null | e2604164-6dcb-439f-a812-05c9d9f5a0e1 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Ut picturae in Ecclesia fieri non debeant.@#
(Ex conc. Elibertan., cap. 2.) Placuit picturas in
Ecclesia fieri non debere, ne quod colitur et adoratur,
in parietibus depingatur.
CAP. XXXVI.-- #Item de pictura.@#
( #Ex epist. Gregorii Secundino servo Dei recluso
directa.@# ) Aliud est enim picturam adorare, aliud
per picturae historiam quid sit adorandum addiscere.
Nam quod legentibus Scriptura, hoc idiotis praestat
pictura cernentibus: quia in ipsa ignorantes vident
quod sequi debeant, in ipsa legunt qui litteras nesciunt.
Unde et praecipue gentibus pro lectione pictura
est. Quod magnopere, tu qui inter gentes habitas,
attendere debueras; ne, dum recto zelo incaute
succendereris, ferocibus animis scandalum generares.
Frangi ergo non debuit quod non ad adorandum
in Ecclesiis, sed ad instruendas solummodo
mentes fuit nescientium collocatum. Et quia in locis
venerabilibus sanctorum depingi historias non
sine ratione vetustas admisit, si zelum discretione
condidisses, sine dubio et ea quae intendebas salubriter
obtinere, et collectum gregem non dispergere,
sed potius poteras congregare, ut pastoris intemeratum
nomen excelleret, non culpa dispersoris incumberet.
CAP. XXXVII.-- #Ut non pro debito episcopus de consecranda Ecclesia munus aliquod requirat.@#
(Ex concil. Wormacien., cap. 1.) Placuit ut quoties
ab aliquo fidelium ad consecrandas Ecclesias
episcopus invitatur, non quasi ex debito munus
aliquod a fundatore requirat, sed si ipse quidem
aliquid ex suo voto obtulerit, non respuatur. At tamen
unusquisque episcopus meminerit ut non prius
dedicet Ecclesiam, nisi antea dotem basilicae et
obsequium ipsius per donationem chartulae confirmatum
accipiat. Nam non levior est ista temeritas
si sine luminaribus vel sine substantiali sustentatione
est eorum qui ibidem servituri sunt, quam si
domus privata consecretur Ecclesia.
CAP. XXXVIII.-- #Ut Ecclesiam in qua cadavera infidelium sepulta sunt sanctificare non liceat.@#
(Ex concil. Agrippin., cap. 23.) Ecclesiam in qua
mortuorum cadavera infidelium sepeliuntur sanctificare
non licet, sed apta videtur ad consecrandum,
[modo] inde evulsis corporibus, et rasis parietibus, vel
lotis lignis ejus reaedificetur. Si haec consecrata prius
fuit, Missas in ea celebrare licet, si tamen fideles
fuerint qui in ea sepulti sunt.
CAP. XXXIX.-- #De lignis dedicatae Ecclesiae, ad quos usus verti debeant.@#
(Ex decr. Ygini papae, cap. 3.) Ligna Ecclesiae
dedicatae non debent ad aliud opus jungi nisi ad
aliam Ecclesiam, vel igni comburenda, vel ad profectum
in monasterio fratribus; in laicorum opera
non debent admitti.
CAP. XL.-- #Quid episcopo agendum sit, si plures haeredes de una contenderint Ecclesia.@#
(Ex concil. Tribur., cap. 20.) Si plures haeredes
contenderint de communi Ecclesia, auferri jubeat
episcopus reliquias sacras et Ecclesiam claudi, donec
communi consensu et consilio episcopi statuant
ibi presbyterum, et unde vivat.
CAP. XLI.-- #De eadem re.@#
(Ex decr. Greg. papae, cap. 5.) De Ecclesiis quae
inter cohaeredes sunt divisae considerandum est
quatenus si secundum providentiam et admonitionem
episcopi ipsi cohaeredes eas voluerint tenere,
et honorare faciant. Sin autem hoc contradixerint,
in episcopi potestate maneat, utrum eas ita consistere
permittat, aut reliquias inde auferre velit.
CAP. XLII.-- #De Ecclesiis inter haeredes divisis.@#
(Ex concil. Mediomatricis, cap. 1.) Perlatum est
ad sanctam synodum quod inter haeredes Ecclesiae
in rebus propriis constitutae dividantur, et tanta
per eamdem divisionem simultas oriatur, ut de uno
altari quatuor partes fiant, et singulae partes singulos
habeant presbyteros, quod sine discordia et
simultate nullo modo fieri potest. Unde nobis visum
est quod hujuscemodi Ecclesiae inter haeredes dividi
non debeant, et si in contentionem venerint, et
simultates inter eos surrexerint, per quas sacerdos
suo ibi officio canonice fungi non possit, praecipiatur
ab episcopo civitatis ut nullo modo ibi Missarum
solemnia celebrentur, donec illi ad concordiam redeant,
et pari voto atque concilio Ecclesia illa sacerdotem
canonice habeat, qui libere suum ministerium
ibi peragere possit.
CAP. XLIII.-- #Ut singuli presbyteri singulas habeant Ecclesias.@#
(Ex decr. Dionysii papae, cap. 4.) De Ecclesiis ergo
parochianis, unde apostolicam sedem consulere voluisti,
qualiter sint custodiendae ac dividendae | null | bc0804c6-b940-4c69-afb8-0a76cb7900db | latin_170m_raw | null | None | None | None |
sacerdotibus,
nihil tuae charitati melius nobis videtur
intimare, quam ut sequaris quod nos in Romana
Ecclesia nuper egisse cognoscitur: Ecclesias vero
singulas singulis presbyteris dedimus, et unicuique
jus proprium habere statuimus, ita videlicet ut nullus
alterius parochiae terminos aut jus invadat, sed
unusquisque suis terminis sit contentus, et taliter
Ecclesiam et plebem sibi commissam custodiat, ut
ante tribunal aeterni judicis ex omnibus sibi commissis
rationem reddat, et non judicium, sed gloriam
pro suis actibus accipiat. Hanc quoque normam,
charissime, te et omnes episcopos sequi
convenit, et quod tibi scribitur, omnibus quibuscunque
potueris notum facias, ut non specialis, sed
generalis fiat ista praeceptio.
CAP. XLIV.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Remensi, cap. 2.) Unusquisque presbyter
Ecclesia una ad quam ordinatus est contentus
sit, et nullus in duabus Ecclesiis ministrare praesumat.
CAP. XLV.-- #De eadem re.@#
(Ex eodem concil., cap. 8). Sicut in unaquaque
Ecclesia presbyter debet esse, ita ipsa Ecclesia, quae
sponsa vel uxor ejus dicitur, non potest dividi inter
plures presbyteros, sed unum tantummodo habebit
sacerdotem, qui eam caste et sinceriter regat. Unde
interdicimus ut nullus praesumat Ecclesiam inter
duos vel plures dividere, quia Ecclesia Christi uxor
et sponsa debet esse non scortum, sicut Calistus
papa testatur.
CAP. XLVI.-- #Ut unusquisque presbyter una Ecclesia contentus sit.@#
(Ex eodem, cap. 11.) Statutum est ut unaquaeque
Ecclesia suum presbyterum habeat, ubi id fieri facultas
providente episcopo permiserit.
CAP. XLVII.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Nannetensi, cap. 8.) Sicut enim episcopus
non plus potest habere quam unam civitatem,
et vir unam uxorem, ita presbyter unam tantum
Ecclesiam. Itaque nullus presbyter plures praesumat
habere Ecclesias, si de statu suo gaudere desiderat.
CAP. XLVIII.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Meldensi, cap. 10.) Si quis de ordine
sacerdotali contemptu minoris Ecclesiae ambitiose
et improbe ad potiorem aspiraverit, canonica erga
eum definitio conservetur, hoc est ut, utrisque careat.
CAP. XLIX.-- #De eadem re.@#
(Ex decr. Calist. papae, cap. 4.) Quoniam sicut alterius
uxor, nec adulterari ab aliquo, vel judicari
aut disponi, nisi a proprio viro eo vivente permittitur,
sic nec uxor episcopi, vel presbyteri, quae ejus
Ecclesia vel parochia indubitanter intelligitur, eo
vivente, ab altero dijudicari vel disponi, aut ejus
concubitu frui permittitur. Unde ait Apostolus:
« Alligata est uxor legi, quandiu vir ejus vivit: eo
vero defuncto, soluta est a lege viri. » Similiter et
Ecclesia, quae uxor sacerdotis dicitur, eo vivente ei
alligata est. Eo vero defuncto nubat in Domino, id
est regulariter. Si enim eo vivente alteri nupserit,
adultera judicabitur.
CAP. L.-- #De ordinibus sacris.@#
( #Ex epistola Isidori.@# ) Domino sancto, meritisque
beato fratri Lantfredo episcopo, Isidorus episcopus.
Perlectis sanctitatis tuae litteris, gavisus sum quod
optatam salutem tuam earum relatu cognovi. De his
autem quae in sequentibus insinuare eloquii tui sermo
studuit, gratias ago Deo, quod sollicitudinem officii
pastoralis tibi impendis, qualiterque ecclesiastica
officia ordinentur perquiris. Et licet omnia prudentiae
tuae sint cognita: tamen quia affectu fraterno me
consulis, ex parte qua valeo, expediam: et de omnibus
Ecclesiae gradibus, quid ad quemlibet pertineat,
eloquar. Ad Psalmistam pertinet officium canendi,
dicere laudes, responsoria, et quidquid pertinet
ad cantandi peritiam. Ad ostiarium namque
pertinent claves Ecclesiae, ut claudat et aperiat templum
Dei, et omnia quae sunt intus, extraque custodiat,
fideles recipiat, excommunicatos et infideles
excipiat.
Ad lectorem pertinet lectiones pronuntiare, et ea
quae prophetae vaticinarint populis praedicare. Ad
exorcistam pertinet exorcismos memoriter retinere,
manusque super energumenos et catechumenos in
exorcizando imponere. Ad acolythum pertinet praeparatio
luminariorum in sacrario. Ipse cereum portat,
ipse suggesta pro eucharistia calicis praeparat. Ad
subdiaconum pertinet calicem et patenam ad altare
Christi deferre, et levitis tradere, eisque ministrare;
urceolum quoque et aquamanile, et manutergium tenere,
episcopo, presbytero et levitis pro lavandis ante
altare manibus coram praebere. Ad diaconum | null | 533b35a1-177c-4f13-b972-616a7360848f | latin_170m_raw | null | None | None | None |
pertinet
assistere sacerdotibus, et ministrare in omnibus
quae aguntur in sacramentis Christi, in baptismo
scilicet, in chrismate, et patena, et calice, oblationes
quoque inferre et disponere in altari; componere
etiam mensam Domini atque vestire, crucem
ferre, et praedicare Evangelium et Apostolum. Nam
sicut lectoribus Vetus Testamentum, ita diaconibus
Novum praedicare praeceptum est. Ad ipsum quoque
pertinet officium precum et recitatio nominum.
Ipse praemonet aures ad Dominum, ipse hortatur
orare, ipse clamat, et ipse pacem annuntiat.
Ad presbyterum pertinet sacramentum corporis et
sanguinis Domini in altari Dei conficere, et orationem
dicere, et benedicere dona Dei. Ad episcopum
pertinet basilicarum consecratio, unctio altaris et
confectio chrismatis. Ipse praedicta officia et ordines
ecclesiasticos distribuit, ipse sacras virgines benedicet;
et dum praecessit unusquisque in singulis,
hic tamen est praeordinator in cunctis. Hi sunt
ordines ac ministeria clericorum, quae tamen
auctoritate pontificali in archidiaconi cura et primicerii,
ac thesaurii sollicitudine dividuntur. Archidiaconus
enim imperat subdiaconis et levitis, ad
quem ista ministeria pertinent. Ordinatio vestiendi
altare ad levitas, cura incensi, et sacrificii necessaria
sollicitudo quis levitarum Apostolum et Evangelium
legat, quis preces dicat, seu responsorium
in Dominicis diebus aut solemnitatum decantet, sollicitudo
quoque parochianorum et ordinatio. et jurgia,
ad ejus pertinent curam. Praeparandas dioecesanas
basilicas ipse suggerit sacerdoti. Ipse inquirit
parochias cum jussione episcopi, et ornamenta, vel
res basilicarum parochianarum, gesta libertatum
ecclesiasticarum episcopo idem refert, collectam
pecuniam de communione ipse accipit, et episcopo
defert, et clericis partes proprias idem distribuit.
CAP. LI.-- #De Ecclesiis, seu sanctis noviter inventis.@#
(Ex concil. Agrippinensi, cap. 5.) De Ecclesiis,
seu sanctis noviter sine auctoritate inventis, nisi episcopo
probante, in cujus territorio est, minime
venerentur, salva etiam de hoc et de omnibus Ecclesiis
canonica auctoritate.
CAP. LII.-- #Ut unaquaeque Ecclesia mansum integrum habeat sine servitio.@#
(Ex concil. Womarcien., cap. 18.) Sancitum est
ut unicuique Ecclesiae unus mansus integer absque
ullo servitio attribuatur, et presbyteri in eis constitui,
non de decimis, neque de oblationibus fidelium,
non de domibus, neque de atriis vel hortis
juxta Ecclesiam positis, neque de praescripto manso
aliquod servitium faciant praeter ecclesiasticum;
et si aliquid amplius habuerint, inde senioribus suis
debitum servitium impendant.
CAP. LIII.-- #Ut nullus de dote Ecclesiae, vel de manso presbyterum censum persolvere cogat.@#
(Ex concil. Meldensi, cap. 8.) Juxta synodalica
praecepta decrevimus ut nullus mortalium de agro
ecclesiastico, et manso ac mancipiis, vel si quilibet
pro loco sepulturae aliquid largitus fuerit Ecclesiae,
neque de decimis et oblationibus fidelium quemquam
presbyterorum aliquem censum persolvere cogat,
nec quisquam cujuslibet ordinis aut dignitatis exinde
quidquam subtrahat, et redhibitionem quamcunque
exigat temporalem. Quod si fecerit, communione
usque ad satisfactionem privetur.
CAP. LIV.-- #De altaribus, quae passim fiunt per agros.@#
(Ex concil. Africano, cap. 50.) Item placuit ut
altaria quae passim per agros et per vias tanquam
memoriae martyrum constituuntur, in quibus nullum
corpus aut reliquiae martyrum conditae probantur,
ab episcopis, qui locis eisdem praesunt, si
fieri potest, evertantur. Si autem hoc per tumultus
populares non sinitur, plebes tamen admoneantur,
ne illa loca frequentent, ut qui recte sapiunt, nulla
ibi superstitione devincti teneantur; et omnino
nulla memoria martyrum probabiliter accipiatur,
nisi aut ubi corpus, aut aliquae reliquiae certae sunt,
aut origo alicujus habitationis, vel possessionis, vel
passionis, fidelissima origine traditur. Nam quae per
somnia, et per inanes quasi revelationes quorumlibet
hominum ubicunque constituuntur altaria, omni
modo reprobentur.
CAP. LV.-- #Ut martyrum dignitatem nullus profanus infamet.@#
(Ex concil. Carthagin., cap. 3.) Martyrum dignitatem
nemo profanus infamet, neque passiva corpora,
quae sepulturae tantum propter misericordiam
ecclesiasticam commendari mandatum est redigant,
ut aut insania praecipitatos, aut tali peccato discretos,
non ratione vel tempore competenti quo martyria
celebrantur, martyrum nomen appellent. At si
qui in injuriam martyrum, claritati eorum adjungant
insaniam, placet eos si laici sunt ad poenitentiam
redigi, si autem sunt clerici, post commonitionem
honore privari. Universi dixerunt: | null | e7edee68-ce10-41c0-9342-851ee948d25d | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Recte stabit sanctitas vestra. Hoc et singulis conciliis
statutum est.
CAP. LVI.-- #Ut missarum solemnia non ubique, sed in locis ab episcopo consecratis fiant.@#
(Ex concil. Triburiensi, cap. 4.) Missarum solemnia,
non ubique, sed in locis ab episcopo consecratis,
vel ubi ipse permiserit, celebranda esse censemus.
Concedimus etiam ut sicubi, quod nostris
peccatis exigentibus perplurimum est factum, a
Nordmannis, et a Slavis, et ab Ungaris, et a malis
Christianis, seu alio qualicunque modo Ecclesiae
fuerint incensae et combustae, in cappellis cum tabula
consecrata missas interim celebrare permittimus,
donec ipsae Ecclesiae restaurari queant. In
itinere vero positis, si Ecclesia defuerit, ut sub dio
seu in tentoriis item si tabula altaris consecrata,
caeteraque sacra mysteria ad id officium pertinentia
adfuerint, missarum solemnia celebrare concedimus,
aliter omnino interdicimus.
CAP. LVII.-- #De missa non celebranda, nisi in sacrato loco.@#
(Ex decr. Felicis IV, papae, omnibus episcopis missis.) Scripta sanctitatis vestrae, quae ad sedem apostolicam
misistis super quibusdam consultis, quasi
ad caput, ut inde acciperetis responsa, unde omnis
Ecclesia totius religionis sumpsit exordium, gratanter
suscepi, et breviter vobis respondere curavi. De
Ecclesiarum enim consecratione, et de missarum
celebrationibus non aliubi, quam in sacratis Domino
locis absque magna necessitate fieri debet, liquet
omnibus quibus sunt nota Novi et Veteris Testamenti
praecepta. Tabernaculum vero Mosen, Domino
praecipiente, fecisse, et sacrasse cum mensa et altari
ejus, et aereis vasis et utensilibus, ad divinum cultum
explendum legimus, et non solum divinis precibus
ea sacrasse, sed etiam sancti olei unctione,
Domino jubente, perlinisse novimus. Qualiter autem
haec facta sunt, et non alii ipsa sacra quam sacerdotes
sacra unctione delibuti, Dominoque cum vestibus
sanctis sacrati et levitae tractabant, ferebant,
erigebant, et deponebant, in ipsis institutionibus
quae, jubente Domino, per Mosen conscriptae sunt in
lege Domini reperitur. Qualiter ergo David regum
piissimus ampliaverat cultum Dei, et templum Domini
aedificare voluit, sed propter multum sanguinem
quem effuderat, prohibitus est, et ipse collegerat
expensas. Salomon quoque filius ejus idipsum
quod ipse facere optaverat, jubente et auxiliante
Domino, perfecit, et templum cum altari, et reliqua
ad divinum cultum peragendum consecravit.
CAP. LVIII.-- #De eadem re.@#
(Ex epist. Felicis IV, papae, omnibus Episcopis
missa.) Judaei ergo loca in quibus Domino sacrificabant
divinis habebant supplicationibus consecrata,
nec in aliis, quam Deo dicatis locis munera Domino
offerebant. Si enim Judaei, qui umbrae legis deserviebant,
haec faciebant, multo magis quibus veritas
patefacta est, et gratia et veritas per Jesum data
est, templa Domino aedificare, et prout melius possumus
ornare, eaque divinis precibus et sanctis
unctionibus suis cum altaribus et vasis, vestibus quoque
et reliquis ad divinum cultum explendum utensilibus
devote et solemniter sacrare, et non in aliis
locis, quam in Domino sacratis ab episcopis, et non
a chorepiscopis, qui saepe prohibiti sunt, nisi, ut
praedictum est, summa exigente necessitate, missas
celebrare, nec sacrificia Domino offerre debemus
Et hoc, nisi summa necessitas agere compulerit,
non in domibus, quia in sacris canonibus sacrificia
in domibus offerri prohibita sunt, sed in tabernaculis
divinis precibus a pontificibus dicatis, et in mensis
Domino sacratis, et sacra unctione a pontificibus delibutis,
pro summa, ut praefixum est, necessitate,
et non pro libitu cujusquam et pigritia agatur. Satius
est missam non cantare, aut non audire, quam
in his locis, ubi fieri non oportet fore, nisi, ut saepe
dictum est, pro summa contingat necessitate, quoniam
necessitas legem non habet. Unde scriptum est:
Vide ne offeras holocausta tua in omni loco quem videris,
sed in loco quem elegerit Dominus Deus tuus.
Et in Exodo legitur: Vos vidistis quia de coelo locutus
sum vobis: Non facietis deos argenteos, nec deos
aureos facietis vobis. Altare de terra facietis mihi,
et offeretis super eo holocausta et pacifica vestra.
Oves vestras in omni loco, in quo memoria fuerit
nominis mei. Et sicut non alii, quam sacrati Domino
sacerdotes debent missas cantare, nec sacrificia super
altare offerre, sic | null | 43747953-7299-40d1-b2b8-b97e5f89f546 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
nec in aliis, quam in praefatis
Domino sacratis locis Missas cantare, aut sacrificia
offerre licet. Si autem legitur in concilio Laodicensi
capite XXVI, quod hi qui non sunt ab episcopis
ordinati, tam in Ecclesiis quam in domibus
exorcizare non possunt, multo magis majoris gradus
ministeria, nisi ab eis, qui ad eos gradus sunt sacrati,
quibus fungi debent, vel officia agi, vel sacrificia
offerri non licet. Quod autem, ut paulo superius
praelibatum est, oblationes in domibus
offerri non debent in eodem concilio, cap. LIX prohibitum
habetur ita: Non oportet in domibus oblationes
celebrari ab episcopis vel presbyteris. Solemnitates
vero dedicationum Ecclesiarum et sacerdotum,
per singulos annos solemniter sunt celebrandae,
ipso Domino exempla dante, qui ad festum dedicationis
Templi, omnibus id faciendum dans formam,
cum reliquis populis eamdem festivitatem celebraturus
venit, sicut scriptum est: Facta sunt
encoenia Hierosolymis, et hiems erat, et ambulabat
Jesus in templo in porticu Salomonis. Quod autem
octo dierum sint encoenia celebranda, in libro Regum
peracta dedicatione templi reperietis. De ecclesiarum
vero consecratione quoties dubitatur, et
nec certa scriptura, nec certi testes existunt, a quibus
consecratio sciatur, absque ulla dubitatione
scitote eas esse sacrandas, ne talis trepidatio faciat
deteriorationem, quoniam non monstratur esse
iteratum, quod nescitur factum. His fratres testimoniis
scripturarum, ab apostolica auctoritate consultis
vestris breviter respondisse sufficiat: vobis
tamen praevidendum est, et omnibus praedicandum,
ut illicita non agantur.
CAP. LIX.-- #Quod non liceat Missas celebrare, nisi in locis ab episcopo civitatis consecratis.@#
(Ex decr. Clementis papae, cap. 22.) Hic ergo, hoc
est, in praesenti vita positos oportet vos agnoscere
voluntatem et praeceptum Dei, ubi et agendi et
sacrificandi sit locus, quoniam in aliis locis sacrificare
et missas celebrare non licet, nisi in his in
quibus episcopus proprius jusserit, aut ab episcopo
regulariter ordinatio, tenente videlicet civitatem,
consecrati fuerint. Aliter enim non sunt haec agenda,
nec rite celebranda, docente nos Novo et Veteri Testamento.
Haec a Domino Apostoli acceperunt, et
nobis tradiderunt: haec nos docemus, vobisque et
omnibus absque reprehensione tenere, et docere
quibus agendum est, mandamus.
CAP. LX.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Laodicensi, cap. 58.) Quod non oporteat
in domibus oblationes celebrari, ab episcopis vel
presbyteris.
CAP. LXI.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Aurelian., cap. 4.) Audivimus quod
quidam laici in domibus propriis praecipiant presbyteris
suis Missas celebrare, et inter canum discursus,
et scortorum greges, sanctitatis mysteria
polluantur magis quam consecrentur. Quapropter
praecipimus ut nullus presbyter extra ecclesiam
praesumat Missam cantare, nisi forte itineris necessitas
exposcat, in tentorio aut sub dio, in loco
nitido, et longe ab omni immunditia remoto, Missas
celebrare permittimus, et hoc nullatenus sine
tabula consecrata.
CAP. LXII.-- #De reparatione Ecclesiae.@#
(Ex epist. Vigilii papae.) De fabrica vero cujuslibet
Ecclesiae, si dirupta fuerit instauranda, et si
in eo loco consecrationis solemnitas debeat iterari,
in quo sanctuaria non fuerint, nihil judicamus
officere, si per eam minima aqua exorcizata jactetur,
quia consecrationem cujuslibet Ecclesiae, in
qua Spiritus sancti ara non ponitur, celebritatem
tantum scimus esse Missarum. Et ideo si qua sanctorum
basilica a fundamentis etiam fuerit innovata,
sine aliqua dubitatione, cum in ea Missarum
fuerit celebrata solemnitas, totius sanctificatio consecrationis
implebitur. Si vero sanctuaria quae habebat,
ablata sunt, rursus eorum repositione, et
Missarum solemnitate reverentiam sanctificationis
accipiet.
CAP. LXIII.-- #Ut ante noram diei tertiam non sint Missae celebrandae.@#
(Ex epist. Telesphori papae, cap. 6.) Missarum
celebrationes ante horam diei tertiam minime sunt
celebrandae, quia eadem hora et Dominus crucifixus,
et super apostolos Spiritus sanctus descendisse
legitur, excepta nocte sanctae nativitatis.
CAP. LXIV.-- #Ut pro fidelibus defunctis singulis diebus Missas celebrare liceat.@#
(Ex concil. Cabillon., cap. 39.) Visum praeterea
nobis est ut in omnibus Missarum solemnibus pro
defunctorum spiritibus loco competenti Dominus deprecetur.
Sicut enim nulla dies excipitur, qua non
pro viventibus et pro quibuslibet necessitatibus dominus
deprecetur, ita nimirum nulla dies | null | cbce4d41-a303-4c29-aaf1-ee265cdb5a0b | latin_170m_raw | null | None | None | None |
excipi
debet, quin pro animabus fidelium preces Domino in
Missarum solemnibus fundantur. Antiquitus igitur
hunc morem sancta tenet Ecclesia, ut et in Missarum
solemnibus et aliis precibus Domino spiritus
quiescentium commendentur, dicente beato Augustino:
Non sunt praetermittendae supplicationes pro
spiritibus mortuorum, quas faciendas pro omnibus
in Christiana et catholica societate laudamus. Defunctos
etiam tacitis nominibus eorum sub generali
commemoratione suscepit Ecclesia, ut quibus ad ista
desunt parentes, aut filii, aut quicunque cognati vel
amici, ab una eis exhibeatur pia matre communi.
CAP. LXV.-- #Ut Missa mortuorum pro omnibus Christianis sit cantanda.@#
( #Ex dictis Dionysii Areop. et Augustini.@# ) Dionysius
Areopagita dicit blasphemias Deo facere, qui Missas
offert pro malo homine. Augustinus dicit pro omnibus
Christianis esse faciendum quia vel eis proficit,
aut offerentibus, aut petentibus proderit.
CAP. LXVI.-- #Ut institutiones Missarum sicut in metropoli fiunt, sic et in reliquis comprovincialibus Ecclesiis.@#
(Ex concil. Gerunden., cap. 6.) Ut institutiones
Missarum sicut in metropolitana Ecclesia fiunt, ita
in Dei nomine in omnibus comprovincialibus Ecclesiis,
tam ipsius Missae ordo, quam psallendi, vel
ministrandi consuetudo servetur.
CAP. LXVII.-- #Ut preces et praefationes quae in concilio probatae non fuerint, non celebrentur.@#
(Ex concil. Africano, cap. 64.) Placuit etiam hoc,
ut preces quae probatae fuerint in concilio, sive praefationes,
sive commendationes, seu impositiones
manus ab omnibus celebrentur. Nec aliae omnino
contra fidem proferantur, sed quaecunque cum prudentioribus
fuerint collatae dicantur.
CAP. LXVIII.-- #Ut nullus presbyter solus Missam cantare praesumat.@#
(Ex concil. Nannetensi, cap. 30.) Definivit sanctum
concilium ut nullus presbyter solus praesumat
Missam cantare. Cui enim dicit, « Dominus vobiscum, »
aut « sursum corda » , aut « gratias agamus Domino
Deo nostro, » cum nullus sit qui respondeat? Aut in canone,
et omnium circumadstantium, cum nemo sit?
Aut quem invitat ad orationem, cum dicit: « Oremus, »
cum nullus sit qui secum oret? Aut ergo ista penitus
reticenda sunt, et non solum non erit perfectum
sacrificium, verum etiam incurret quisquis ille est
illam terribilem sententiam: Si quis tulerit de hoc,
tollat Deus partem ejus de libro vitae; aut si haec
muris et parietibus insusurraverit, ridiculosum erit.
Quapropter illa periculosa superstitio maxime a
monasteriis monachorum exterminanda est. Praevideant
autem praelati ut presbyteri in coenobiis et in
aliis Ecclesiis cooperatores habeant in celebratione
Missarum. Si quis haec transgressus fuerit, ab officio
suspendatur.
INCIPIUNT DECRETA SECUNDI PELAGII PAPAE,
SUCCESSORIS BENEDICTI, ET ANTECESSORIS
GREGORII PAPAE.
CAP. LXIX.-- #De praefationibus quas sancta Romana Ecclesia et collaudavit, et firmiter tenet.@#
( #Ex decret. Pelagii papae.@# ) Pelagius Romanae
Ecclesiae et apostolicae sedis episcopus, universis
Germaniarum atque Galliarum regionum episcopis.
Cum in Dei nomine in Romana Ecclesia synodum
episcoporum sive caeterorum consacerdotum Dei
fidelium congregatam habuissemus, et de Ecclesiasticis
statutis, ut sunt ab apostolis et a sanctis Patribus
tradita, diligentius tractaremus, supervenere
litterae vestrae, et ut magis essent auctoritativae,
etiam vivae voces processerunt, rogantes ut ordinem
praefationum quem sancta Romana Ecclesia hactenus
haberet, nostris litteris vobis remandaremus. Tunc
de vestra voluntate et studio tam bono multum
gavisi sumus, sacrum ordinem Romanum, sacraque
constituta nostrorum antecessorum solerter relegentes,
invenimus has novem praefationes in sacro catalogo
tantummodo recipiendas, quas longe retro vetustas,
in Romana Ecclesia hactenus servavit. Id
est, unam in albis Paschalibus. Aliam de Ascensione
Domini. Tertiam de Pentecoste. Quartam de Natali
Domini. Quintam de Apparitione Domini. Sextam
de Apostolis. Septimam de sancta Trinitate. Octavam
de Cruce. Nonam de jejunio in Quadragesima tantummodo
dicendam. Has praefationes tenet et custodit
sancta Romana Ecclesia. Has tenendas esse vobis
mandamus.
CAP. LXX.-- #De sacerdotibus Missarum tempore si aegritudinis aliquis eventus accesserit.@#
(Ex concil. Toletan. 8, cap. 2.) Nihil contra ordines
statutum temeritatis ausu praesumatur, neque
illa quae summa veneratione censentur, vel minimo
praesumptionis tactu solvantur, cum adhuc tantum
fieri jussa sunt, nec interrupta noscuntur, ne languoris
proventu, robore salutis natura privetur. Non
ergo solum fragilitati consulitur humanae | null | fae054d3-4740-40e3-8f43-f51e0ac2fa96 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, sed etiam
sacris mysteriorum Dei, providentur habere sollicitudinem.
Censuimus igitur convenire ut, cum a
sacerdotibus Missarum tempore sancta mysteria
consecrantur, si aegritudinis accidat quilibet eventus,
quo coeptum nequeat consecrationis expleri mysterium,
sit liberum episcopo vel presbytero, ut alter
consecrationem expleat officii coepti. Non enim aliud
ad supplementum initiatis mysteriis competit, quam
aut incipientis aut subsequentis complenda benedictione
sacerdotis, quia nec perfecta videri possunt,
nisi perfectionis ordine compleantur. Cum
enim simus omnes unum in Christo, nihil contrarium
diversitas format, ubi efficaciam prosperitatis unitas
fidei repraesentat. Quod etiam consultum cuncti
ordinis clerici inditum vel indultum esse sibi non
ambigant, sed, ut praemissum est, praecedentibus
statim alii pro complemento succedant. Ne tamen
quod naturae languoris causa consulitur, in praesumptionis
perniciem convertatur, nullus post cibum
potumque sive quodlibet minimum sumptum Missas
facere, nullusque absque patentis proventu molestiae
minister vel sacerdos cum coeperit, imperfecta officia
praesumat omnino relinquere. Si quis haec temerare
praesumpserit, excommunicationis sententiam sustinebit.
CAP. LXXI.-- #De eadem re.@#
( #Ex decret. Anacteti papae.@# ) Sacerdotes quando sacrificant,
non soli hoc agere debent, sed testes
secum habeant, ut Deo perfecte in sacratis Domino
locis sacrificare probentur. Ait namque auctoritas
legis divinae: Vide ne offeras holocausta tua in
omni loco quem videris, sed in loco quem elegerit
Dominus Deus tuus.
CAP. LXXII.-- #De presbyteris qui daemonibus variisque passionibus vexantur, quod illis sacra tractare non liceat.@#
(Ex decret. Pii papae, cap. 6.) Bene siquidem majorum
regulis definitum est ut, daemoniis aliisque
passionibus irretitis, mysteria sacra tractare non
liceat. Cui praecepto, consensu rationis adhibito, id
communiter definivimus, ut nullus de his qui aut in
terram arrepti a daemonibus eliduntur, aut quolibet
modo vexationis incursibus efferuntur, vel sacris
audeant ministrare altaribus, vel indiscussi se
divinis ingerant sacramentis, exceptis illis qui corporum
incommoditatibus dediti, sine hujusmodi
passionibus in terram approbantur elisi. Qui tamen
et ipsi tandiu erunt ab officii sui et ordine et loco
suspensi, quousque unius anni spatio, per discretionem
episcopi inveniantur ab incursu daemonum
alieni.
CAP. LXXIII.-- #De eadem re.@#
(Ex decret. Sotheris papae, cap. 8.) Ut illud divini
oraculi monentis singuli praecaveant quo scribitur:
Vae soli, quia, cum ceciderit, non habet sublevantem:
summopere verendum est nobis et cavendum,
ne horis illis atque temporibus quibus Domino
psallitur, vel sacrificatur, unicuique divinis singulariter
officiis insistenti, perniciosa passio vel corporis
quaelibet valetudo occurrat, quae aut corpus
subito subrui faciat, aut mentem alienatione vel
terrore confundat. Pro hujusmodi ergo ausibus praecaventes,
necessarium duximus instituere ut, ubi
temporis vel loci, sive cleri copia suffragatur, habeat
quisquis ille canens Deo atque sacrificans post
se vicini solaminis adjutorem: ut si aliquo casu ille
qui officia impleturus accedit turbatus fuerit, vel ad
terram elisus, a tergo semper habeat qui ejus vicem
exsequatur intrepidus, et officium inceptum adimpleat.
CAP. LXXIV.-- #De presbyteris qui soli Missas solent celebrare.@#
(Ex eodem, cap. 10.) Hoc quoque statutum est
ut nullus presbyterorum Missarum solemnia celebrare
praesumat, nisi duobus praesentibus sibique
respondentibus ipse tertius habeatur, quia cum
pluraliter ab eo dicitur: « Dominus vobiscum, » et
illud in Secretis: « Orate pro me, » aptissime convenit,
ut et ipsius respondeatur salutationi.
CAP. LXXV.-- #De illis qui conjugati presbyteri oblationes spreverint.@#
(Ex concil. Agathen., cap. 8.) Si quis decernit
presbyterum conjugatum tanquam occasione nuptiarum
quod offerre non debeat, et ab ejus oblatione
ideo se abstinet, anathema sit.
CAP. LXXVI.-- #Ut presbyteri communicent quotiescunque Missas celebraverint.@#
(Ex concil. Rothomag., cap. 2.) Dictum est nobis
quod quidam presbyteri celebrata Missa detrectantes
ipsi sumere divina mysteria quae consecrarunt, calicem
Domini mulierculis quae ad Missas offerunt tradant,
vel quibusdam laicis qui dijudicare corpus
Domini nesciunt, id est, discernere inter cibum
spiritalem atque carnalem. Quod quantum sit omni
Ecclesiasticae religioni contrarium, pietas fidelium
novit. Unde omnibus presbyteris interdicimus ut
nullus in posterum hoc facere praesumat, sed ipse,
cum reverentia sumat, et diacono aut subdiacono
qui ministri sunt altaris colligenda tradat | null | 8b90b5fd-6c93-4e6b-bce0-45e12a6c900e | latin_170m_raw | null | None | None | None |
. Illud
etiam attendat ut eos propria manu communicet.
Nulli autem laico aut feminae Eucharistiam in manibus
ponat, sed tantum in os ejus cum his verbis ponat:
Corpus Domini et sanguis prosit tibi ad remissionem
peccatorum et ad vitam aeternam. Si quis
haec transgressus fuerit, quia Deum omnipotentem
contemnit, et quantum in ipso est inhonorat, ab
altari removeatur.
CAP. LXXVII.-- #De eadem re.@#
(Ex epist. Anacleti papae, cap. 12.) Peracta autem
consecratione omnes communicent qui noluerint
ecclesiasticis carere liminibus. Sic enim et Apostoli
statuerunt, et sancta Romana tenet Ecclesia. Et si
hoc neglexerint, degradentur.
CAP. LXXVIII.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Aurelian., cap. 10.) Auditum est aliquos
presbyteros Missam celebrare et non communicare,
quod omnino in canonibus apostolorum
interdictum esse legitur. Vel quomodo dicere recte
potest si non communicaverit: « Sumpsimus, Domine,
sacramenta? » etc.
CAP. LXXIX.-- #De eadem re.@#
(Ex eodem, cap. 11.) Si quis episcopus, aut presbyter,
aut diaconus, vel quilibet ex sacerdotali catalogo
facta oblatione non communicaverit, aut causam
dicat: et si rationabilis fuerit, veniam consequatur,
aut si non dixerit, communione privetur, tanquam
qui populo causa laesionis exstiterit.
CAP. LXXX.-- #Ut in Ecclesia nihil aliud agatur nisi id ad quod facta est.@#
( #Ex dictis August.@# ) In oratorio praeter orandi et
psallendi Deo cultum penitus nihil agatur, ut nomini
huic et opera jugiter impensa concordent.
CAP. LXXXI.-- #De eadem re.@#
( #Ex dictis Benedicti.@# ) Oratorium hoc sit quod dicitur,
nec ibi quidquam aliud geratur aut condatur,
quam divinis mysteriis conveniat.
CAP. LXXXII.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Laodicen., cap. 28.) Quod non oporteat
in domiciliis divinis, id est, in Ecclesiis agapen
fieri, nec intra domum Dei comedere, vel accubitus
sternere.
CAP. LXXXIII.-- #Ut nullus in Ecclesia convivetur.@#
(Ex concil. Carthag., cap. 28.) Ut nulli episcopi
vel clerici in Ecclesia conviventur, nisi forte transeuntes
hospitii necessitate illic reficiantur. Populi
etiam ab hujusmodi conviviis, quantum fieri potest,
prohibeantur.
CAP. LXXXIV.-- #Ut nullus in Ecclesia tabernas constituat.@#
(Ex concil. Turonen., cap. 2.) Perlatum est ad
sanctam synodum quod quidam presbyteri in
Ecclesiis sibi commissis tabernas, quod nefas
est, constituant, ibique per caupones vinum vendant,
aut vendere permittant, et ubi tantummodo
orationes et verbum divinum, Deique laus debuerit
resonare, ibi comessationes et ebrietates fiant, ibi
risus et plausus et verba turpia, ibi rixae et contentiones
resultent. Quod quam sit Deo contrarium,
Dominus Jesus demonstrat. Qui cum invenisset in
templo vendentes et ementes, et nummularios sedentes,
facto funiculo de resticulis, omnes ejecit de
templo. Si enim ea quae licite vendi videbantur in
templo, et ad hoc emebantur, ut in eodem templo
offerrentur Domino, ipse foras ejecit, quid putas de
tam pestifera praesumptione et Dei contemptu fiet?
Et si non solum sacerdotibus sed etiam omnibus
clericis praecipitur, ne tabernas ingrediantur: quis
audire potest ut Ecclesiae Dei tabernae fiant? Itaque
interdicit per omnia synodus ne hoc in posterum
ullatenus fiat. Quod si factum fuerit, presbyter deponatur,
laici communione privati ab Ecclesia, quam
dehonestaverunt, expellantur.
CAP. LXXXV.-- #De eadem re.@#
(Ex eodem, cap. 3.) Si enim domus Dei orationis
domus vocatur, hoc debet esse quod dicitur: nec
ibi aliud debet geri aut recondi. Ubi enim corpus
Domini consecratur, ibi angelorum praesentia non
dubitatur adesse. Ubi sanctorum reliquiae reconditae
venerantur, ne quid inhonestum appareat, quod
oculos ad orationem venientium offendat, ne quid
ibi videatur quod ad lucrum temporale pertineat:
sed omnia sancta, omnia munda, et tantummodo ad
Ecclesiasticum ministerium pertinentia.
CAP. LXXXVI.-- #Ut unicuique in domo sua orare liceat.@#
(Ex concil. Aureliano, cap. 3.) Unicuique fidelium
in domo sua oratorium licet habere, et ibi orare,
Missas autem ibi celebrare non licet.
CAP. LXXXVII.-- #Ut canticum turpe circa | null | 80ca2afe-97f3-4208-9c7e-2277966bb04c | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Ecclesias non fiat.@#
( #Ex concil. Carthag.@# ) Canticum turpe atque luxuriosum
circa Ecclesias atque in atriis Ecclesiae agere
omnino contradicimus, quod ubique vitandum est.
CAP. LXXXVIII.-- #Ut sanctorum reliquiae in oratoriis villaribus non ponantur.@#
(Ex concil. Epaonensi, cap. 25.) Sanctorum reliquiae
in oratoriis villaribus non ponantur, nisi forsitan
clericus cujuscunque parochiae vicinus esse
contingat, qui sacris pignoribus psallendi frequentis
famuletur.
CAP. LXXXIX.-- #Ut sedes episcopalis, si necesse fuerit, in alium locum transferatur.@#
( #Ex reg. Greg., ad Joannem Billitran. episcopum.@# )
Temporis qualitas admonet episcoporum sedes antiquitus
certis civitatibus constitutas, ad alia quae securiora
putamus. ejusdem dioeceseos loca transponere,
quo et habitatores nunc degere, et Barbaricum possit
periculum facilius declinari. Propterea te Joannem
fratrem coepiscopumque nostrum Billitranensis civitatis,
sedemque tuam in loco qui appellatur Renati
ad sanctum Andream apostolum praecipimus exinde
transmigrare, quatenus et ab hostilitatis incursu
liberior existere valeas, et illic consuetudinem solemnium
festorum disponas.
CAP. XC.-- #De mutandis sanctis locis.@#
( #August. dicit.@# ) Tribus causis loca sanctorum
transmutanda sunt. Primo, quum necessitas persecutorum
loca eorum gravavit. Secundo, quum
difficultas locorum fuerit. Tertio, quum malorum
societate gravantur.
CAP. XCI.-- #Quod translatis martyribus, honor interdum cum illis migret, interdum in loco permaneat.@#
( #Ex dictis Hieron.@# ) Notandum cum transmutantur
alii qui de martyribus, cum his honor commigrat:
aliis vero transmutatis honor in locis
eorum esse non cessat.
CAP. XCII.-- #Quod sanguis martyrum consecret locum, non locus sanguinem.@#
( #Ex dictis August.@# ) Sanguis martyrum consecrat
locum, non locus sanguinem. Si aliquis dixerit: Mea
est Ecclesia, dices illi, quod in Cantico legitur: Una
est columba mea, et unus est dilectus meus. Et dices
illi: Aptum est filium occidi in sinu matris et nutricis
suae? Tamen scias nutricem tantum pollutam,
et pro hac pollutione consecratam, filium autem
mortuum esse.
CAP. XCIII.-- #Quid sit basilica.@#
( #Ex dictis S. Isidor.@# ) Basilion Graecorum rex
erat. Hinc et basilica regalis, quia in primis temporibus
reges tantum sepeliebantur in ea, ideo nomen
sortita est. Nam nunc temporis caeteri homines,
sive igni combusti, sive acervo lapidum sepulti
sunt.
CAP. XCIV.-- #De illis qui domum Dei contemptibilem faciunt.@#
(Ex concil. Gangren., cap. 5.) Si quis docet domum
Dei contemptibilem esse, et conventus qui in ea celebrantur,
anathema sit.
CAP. XCV.-- #De eadem re.@#
(Ex eodem, cap. 6.) Si quis extra Ecclesiam seorsum
conventus celebrat, et despiciens Ecclesiam,
ea quae sunt Ecclesiae voluerit usurpare, non conveniente
presbytero juxta decretum episcopi, anathema
sit.
CAP. XCVI.-- #Ut calix et patena ex auro aut ex argento fiant.@#
(Ex concil. Remensi, cap. 5.) Ut calix Domini
cum patena, si non ex auro omnimodis, ex argento
fiat. Nec causentur presbyteri avaritia suadente de
paupertate vel impossibilitate, cum quarta pars ex
omnibus quae ad Ecclesiam pertinent, in fabricis
ipsius Ecclesiae sit impendenda. Admonendus est
etiam populus ut aliquid in donariis Domini offerat,
sicut ille antiquus populus sub Mose in tabernaculo
Domini fecisse legitur. Si quis autem tam pauper
est, saltem vel stanneum calicem habeat. De aere
autem ex aurichalco non fiat calix, quia ob vini virtutem
eruginem parit, quae vomitum provocat. Nullus
autem in ligneo calice, aut vitreo praesumat
cantare.
CAP. XCVII.-- #De observanda mensa Christi.@#
(Ex eodem concil., cap. 5.) Observandum est ut
mensa Christi, id est, altare ubi corpus Dominicum
consecratur, ubi sanguis ejus hauritur, ubi sanctorum
reliquiae reconduntur, ubi preces et vota populi
in conspectu Dei a sacerdote offeruntur, cum
omni veneratione honoretur, et mundissimis linteis
et palliis diligentissime cooperiatur, nihilque super
eo ponatur, nisi capsae cum sanctorum reliquiis et
quatuor Evangelia. Expleta Missa calix cum patena,
et sacramentorum liber, cum vestibus sacerdotalibus
in mundo loco sub sera recondantur.
CAP. XCVIII.-- #Ut corporale ex purissimo linteo | null | a5148db6-abc8-4a02-853a-27669fefbb5c | latin_170m_raw | null | None | None | None |
sit, et unius materiei.@#
(Ex eodem, cap. 3.) Corporale super quod sacra
oblatio immolatur, ex mundissimo et purissimo linteo
sit, nec in eo alterius generis materia pretiosior
aut vilior misceatur, et nunquam super altare remaneat,
nisi in tempore missae, sed aut in sacramentorum
libro ponatur, aut cum calice et patena in
mundissimo loco recondatur: vel quando abluitur
a sacerdote, diacono vel subdiacono, primo in ecclesia
in loco et vase ad hoc praeparato abluatur,
eo quod ex Dominico corpore et sanguine infectum
sit. Post haec a lavandario in nitido loco paretur.
CAP. XCIX.-- #Ut sacrificium altaris non in serico panno aut tincto celebretur.@#
(Ex epist. Eusebii papae, cap. 51.) Hic inter caetera
praedicta consultu omnium constituimus ut sacrificium
altaris non in serico panno, aut tincto quisquam
celebrare praesumeret, sed in puro lineo ab
episcopo consecrato, terreno scilicet lino procreato
atque contexto, sicut corpus Domini nostri Jesu Christi
in syndone linea munda sepultum fuit.
CAP. C.-- #Ut mulieres ad altare non accedant, et officiis virorum se non intromittant.@#
(Ex concil. Laodicensi, cap. 43.) Quod non oporteat
mulieres ingredi ad altare, et ea contingere quae
virorum officiis deputata sunt.
CAP. CI.-- #De eadem re.@#
(Ex decr. Gelasii papae, cap. 16.) Nihilominus impatienter
audivimus, tantum divinarum rerum subiisse
despectum, ut femina sacris altaribus ministrare
firmentur, cunctaque non nisi virorum famulatui
deputata sexui cui non competit exhibere.
CAP. CII.-- #Ut laici juxta altare non sedeant.@#
(Ex concil. Mogunt., cap. 13.) Ut laici secus altare
quo sancta mysteria celebrantur, inter clericos,
tam ad vigilias quam ad Missas stare vel sedere
penitus non praesumant, sed pars illa quae cancellis
ab altari dividitur, tantum psallentibus pateat clericis.
Ad orandum vero et communicandum laicis
et feminis, sicut mos est, pateant sancta sanctorum.
CAP. CIII.-- #De illis sacerdotibus qui in Ecclesia dum Evangelia leguntur, sedere praesumunt.@#
( #Anastas. I papae epistola episcopis Germaniae ac
Burgund. directa.@# ) Anastasius episcopus cunctis
Germanicis et Burgundiae regionis episcopis in Domino
salutem. Exegit dilectio vestra, charissimi, ut
ex auctoritate sedis apostolicae, vestris deberemus
consultis respondere. Et quamvis non prolixe, sed
succincte hoc agere propter quasdam alias occupationes
festinaremus: denuo tamen si necesse fuerit
ob has vel alias necessitates quasi ad caput mittere
charitative non dubitetis, quia vestras preces et
nunc et tunc acceptabiles habemus. Significastis
enim quosdam sacerdotes in Ecclesia quando Evangelia
leguntur sedere, et Domini salvatoris verba
non stantes sed sedentes audire, et hoc ex majorum
traditione se accepisse narrantur. Quod nullatenus
deinceps fieri sinatis apostolica auctoritate mandamus:
sed dum sancta Evangelia in Ecclesia recitantur,
sacerdotes et caeteri omnes non sedentes,
sed venerabiliter in conspectu Evangelii stantes,
Dominica verba intente audiant et fideliter adorent.
CAP. CIV.-- #Ut nullus calicem, patenam, vel vestimentum sacerdotale in vadium tabernario praestare praesumat.@#
(Ex concil. Remensi, cap. 11.) Ut nullus presbyter
praesumat calicem, vel patenam, vel pallium altaris,
vel vestimentum sacerdotale, aut librum ecclesiasticum
tabernario, vel negociatori, aut cuilibet laico
vel feminae in vadium dare, nisi justissima necessitate
urgente, quia tanta est sanctitas sacri ministerii,
ut salva altioris mysterii intelligentia, etiam
per prophetam Dominus prohibuerit, ne cum sanctis
vestimentis sacerdos procedat ad populum, sed illa
intra sancta dimittat, a colloquio divino rediens. Et
cui in tabernas ad bibendum a sacris canonibus ingredi
prohibetur, sanctificata sacro ministerio nec
ad contingendum immundis: quanto minus in vadium
exhibere debet? Sicut Stephanus sanctus papa
et martyr sanctum Hilarium in suis decretalibus
docuit.
CAP. CV.-- #Ut nullus calicem, patenam, aut aliqua vasa sacra ad alios usus facere praesumat.@#
(Ex concil. Aurelianensi, cap. 9.) Nullus sacerdos
seu laicus calicem, aut patenam, aut quaelibet vasa
sacra et divino cultui mancipata, ad alios usus suos
retorquere praesumat. Nam quicunque de calice
sacro aliud bibit praeter Christi sanguinem qui in
sacramento accipitur, et patenam ad aliud officium
habet quam altaris ministerium, deterrendus est
exemplo Balthazar, qui dum vasa | null | b21da21b-eb72-47f9-94c4-73509cb0319b | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Domini in usus
communes adsumpsit, vitam pariter cum regno
amisit.
CAP. CVI.-- #Quod licitum sit episcopis cum consilio cleri de thesauro Ecclesiae suae familiae in necessitate succurrere.@#
(Ex concil. Arvernen., cap. 5.) Licitum sit episcopis
praesentibus presbyteris et diaconibus de thesauro
Ecclesiae familiae et pauperibus ejusdem Ecclesiae,
secundum canonicam institutionem, juxta
quod indiguerint erogare.
CAP. CVII.-- #Ne cadavera pallio altaris cooperiantur.@#
(Ex eodem, cap. 30.) Ne opertorio Dominici corporis,
vel altaris non unquam corpus dum ad tumulum
evehitur obtegatur, ne sacro velamine dum honorantur
corpora, altaria polluantur.
CAP. CVIII.-- #Ne ad nuptiarum ornatum divina ministeria praestentur.@#
(Ex eodem, cap. 8.) Ne ad nuptiarum ornatum
ministeria divina praestentur, et dum improborum
tactu vel pompa saecularis luxuriae polluantur, ad
officia sacri mysterii videantur indigna.
CAP. CIX.-- #Ut Ecclesia saeculari potentia minime pervadatur.@#
(Ex concil. apostol., cap. 31.) Si quis episcopus
saecularibus potestatibus usus, Ecclesiam per ipsas
obtineat, deponatur, et segregetur, omnesque qui
illi communicant.
CAP. CX.-- #De presbyteris qui Ecclesias suas per pretium acquisierint.@#
(Ex concil. Mogunti., cap. 5.) Quicunque presbyter
per pretium ecclesiam fuerit adeptus, quoniam
contra Ecclesiasticae regulae disciplinam agere
dignoscitur, et qui alium presbyterum legitime ad
Ecclesiam ordinatum per pecuniam expulerit, eamque
sibi taliter vindicaverit, omnimodis deponatur.
CAP. CXI.-- #Ut nullus laicus ab Ecclesia sua presbyterum ejicere praesumat.@#
(Ex eodem, cap. 29.) Ut laici presbyteros non ejiciant
de Ecclesiis, neque constituant sine consensu
episcoporum suorum.
CAP. CXII.-- #Item de illis qui presbyteris Ecclesias auferunt.@#
(Ex concil. Cabillon., cap. 42.) Inventum est quod
multi arbitrii sui temeritate, et quod est gravius,
ducti cupiditate, presbyteris quibuslibet absque consensu
episcoporum Ecclesias dant vel auferunt. Unde
oportet ut canonica regula servata, nullus absque
consensu episcopi cuilibet presbytero Ecclesiam
det. Quam si juste adeptus fuerit, hanc non nisi
culpa gravi, et coram episcopo canonica severitate
amittat.
CAP. CXIII.-- #Ut nullus aliquod munus propter Ecclesiam a presbytero requirat.@#
(Ex concil. Mogunt., cap. 30.) Ut nullus omnino
munera exigat a presbyteris, propter commendationem
Ecclesiae.
CAP. CXIV.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Rothomag., cap. 5.) Sancitum est atque
omnimodis prohibitum ut, si quis presbyter inventus
fuerit alicui clerico aut laico munera dare aut
dedisse, aut aliquam pecuniam tribuere, ut alterius
presbyteri Ecclesiam surripiat, aut Ecclesiam vacantem
pretio redimat, pro hac cupiditate seu rapina,
seu praesumptione turpis lucri gratia dejiciatur
a clero, et alienus existat a regula.
CAP. CXV.-- #Ut presbyteri plebes admoneant ut linteamina altaris praeparent.@#
(Ex concil. Remensi, cap. 4.) Ut presbyteri per
plebes suas feminis praedicent, ut linteamina in
altaria praeparent.
CAP. CXVI.-- #Ut episcopi praevideant quid presbyteri dominis suis pro Ecclesiis facere debeant.@#
(Ex concil Arelatensi, cap. 3.) Ut episcopi praevideant
quem honorem presbyteri pro Ecclesiis
suis facere debeant.
CAP. CXVII.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Aurel., cap. 10.) Ut nullus presbyter
ad introitum Ecclesiae xenia donet.
CAP. CXVIII.-- #De presbyteris nihil habentibus quando ordinantur.@#
(Ex concil. Remensi, cap. 6.) Investigandum si
nihil patrimonii habens presbyter quando provectus
est ad ordinem ecclesiasticum, postea emerit praedia,
cujus juris sint, quoniam Ecclesiae ad quam de nihil
habente promotus est esse debent, juxta canonicam
auctoritatem.
CAP. CXIX.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Arausico, cap. 54.) Presbyter cum
dioecesim tenet, de his quae emerit, ad Ecclesiae
nomen scripturam faciat, aut ab ejus quam tenet
Ecclesiae ordinatione discedat.
CAP. CXX.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Carthag., cap. 47.) Placuit ut episcopi,
presbyteri, diaconi, vel quicunque clerici, qui
nihil habentes ordinantur, et tempore episcopatus,
vel clericatus sui, agros vel quaecunque praedia suo
nomini comparant, tanquam rerum dominicarum
invasionis crimine teneantur obnoxii, nisi | null | d8eb1985-b43c-481d-b6f5-27a57f592fc5 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
ad Ecclesiam
ad quam titulati sunt, eadem ipsa contulerint.
Si autem ipsis propria liberalitate alicujus, vel successione
cognationis aliquid venerit, faciant inde
quod velint.
CAP. CXXI.-- #De eadem re.@#
(Ex eodem, cap. 48.) Ut unusquisque presbyter
res quas post diem consecrationis acquisierit, propriae
Ecclesiae relinquat.
CAP. CXXII.-- #De eadem re.@#
( #Ex concil. Toletano.@# ) Caeterum, presbyter si
post ordinationem aliquid acquisierit, illud observandum
est, quod in canonibus de consecratis nihil
habentibus constitutum est.
CAP. CXXIII.-- #De presbyteris qui ex reditibus Ecclesiae sibi res comparaverint, et structuras ibi fecerint, et mulieres ibi posuerint.@#
(Ex concil. Remensi, cap. 10.) Inquirendum si
aliquis presbyterorum de reditibus Ecclesiae, vel oblationibus
ac votis fidelium alio nomine res comparaverit,
et ibi structuras fecerit, vel quae ad Ecclesiam
pertinent, ibidem collocaverit, et mulierum frequentationem
inibi fieri permiserit, vel quod turpius est,
tales mulieres ibidem habuerit, quae lanificium suum
exerceant, et curam domus agant, et in eadem presbyter
frequenter veniens manserit, et contra decreta
canonum hoc malum agat; quia sicut nec suo, ita
nec alieno nomine presbyter fenus exercere debet,
multo minus fraudem facere de facultatibus ecclesiasticis,
quoniam hoc sacrilegium est, et par crimen
Judae furis qui sacras oblationes asportabat et
furabatur.
CAP. CXXIV.-- #De consuetudine servanda, quae non est contra fidem.@#
(Ex epist. Pii papae.) Petistis enim per Hylarium
chartularium nostrum, a beatae memoriae decessore
nostro, ut omnes vobis retro temporum consuetudines
servarentur, quae a beati Petri apostolorum
principis ordinationum initiis hactenus vetustas
longa servavit. Et nos quidem juxta seriem relationis
nostrae consuetudinem laudamus, quae
tamen contra fidem catholicam nihil usurpare
dinoscitur.
CAP. CXXV.-- #Ut ecclesiastica statuta ab apostolis et reliquis magistris Ecclesiae tradita integra serventur.@#
(Ex decr. Innocentii papae, cap. 1.) Innocentius Decentio,
episcopo Egobino, salutem. Si instituta ecclesiastica,
ut sunt a beatis apostolis tradita, integra
vellent servare Domini sacerdotes, nulla diversitas,
nulla varietas in ipsis ordinibus et consecrationibus
haberetur. Sed dum unusquisque non quod traditum
est, sed quod sibi visum fuerit, hoc existimat esse
tenendum, inde diversa in diversis locis vel ecclesiis,
aut teneri, aut celebrari videntur: ac fit scandalum
populis qui, dum nesciunt traditiones antiquas
humana praesumptione corruptas, putant sibi aut
Ecclesias non convenire, aut ab apostolis vel apostostolicis
viris contrarietatem inductam. Quis enim
nesciat aut non advertat id quod a principe apostolorum
Petro Romanae Ecclesiae traditum est, ac
nunc usque custoditur, ab omnibus debere servari,
nec superduci aut introduci aliquid, quod aut auctoritatem
non habeat, aut aliunde accipere videatur
exemplum, praesertim cum sit manifestum in omnem
Italiam, Gallias, Hispanias, Africam atque Siciliam
insulasque interjacentes, nullum instituisse Ecclesias,
nisi eos quos venerabilis apostolus Petrus, aut
ejus successores constituerunt sacerdotes? Aut legant,
si in his provinciis alius apostolorum invenitur
aut legitur docuisse. Qui si non legunt, quia
nusquam inveniunt, oportet eos hoc sequi quod
Ecclesia Romana custodit a qua eos principium
accepisse non dubium est, ne, dum peregrinis assertionibus
studeant caput institutionum videantur
omittere. Saepe dilectionem tuam ad urbem venisse,
ac nobiscum in ecclesia convenisse non dubium est
et quem morem, vel in consecrandis mysteriis, vel
in caeteris agendis arcanis teneat cognovisse. Quod
sufficere arbitrarer ad informationem Ecclesiae tuae,
vel reformationem, si praecessores tui, quod minus
aliquid, aut aliter tenuerint satis certum haberem
nisi de aliquibus consulendos nos esse dixisses.
Quibus idcirco respondemus non quod te aliqua
ignorare credamus. sed ut majore auctoritate, vel
tuos instituas, vel si qui a Romanae Ecclesiae institutionibus
errant, aut commoneas, aut indicare non
differas, ut scire valeamus qui sint, qui aut novitates
inducunt, aut alterius Ecclesiae quam Romanae
existimant consuetudinem esse servandam.
CAP. CXXVI.-- #Ut consuetudines ecclesiasticae pro lege sint tenendae.@#
( #Augustinus dicit ad Casulanum presbyterum.@# ) In
his enim rebus de quibus nihil certi statuit Scriptura
divina, mos populi Dei, vel instituta majorum
pro lege tenenda sunt, et sicut praevaricatores legum
divinarum, ita contemptores consuetudinum
ecclesiasticarum coercendi sunt.
CAP. | null | f6c2ca10-bbbd-487b-b2fe-b7fabcd8272a | latin_170m_raw | null | None | None | None |
CXXVII.-- #Item de consuetudinibus ecclesiasticis observandis.@#
(Ex dictis Basilii, cap. 27.) Ecclesiasticarum institutionum
consuetudines quasdam Scripturis, quasdam
vero apostolica traditione per successiones in mysterio
confirmatas accepimus, quibus par virtus, et
idem utrisque pietatis effectus quin sit, quotus
quisque vel aliquantulum sacrarum expertus Scripturarum
haesitaverit? Si enim attentaverimus consuetudines
Ecclesiae, non per Scripturas a Patribus
traditas nihili aestimare, quantum religio detrimenti
latura sit despicientibus liquido constabit. Quae enim,
ut inde ordiamur, Scriptura salutiferae crucis signaculo
fideles docuit insigniri? Quae multifariam digesta
super panem et calicem prolixae orationis et
consecrationis verba commendavit? Nam non modo
quod in Evangelio continetur, vel apostolo in secretis
dicimus, sed et alia per plura adjicimus, magnam
quasi vim consummandis accommodantia mysteriis.
Quae Orientem versus nos orare litterarum forma
praestituit? Benedicimus fontem baptismatis, oleum
unctionis. Huc accedit quod ter immergimus quos
baptizamus, oleo ungimus, verbis abrenuntiare Satanae
et angelis ejus informamus. Unde haec et alia
in hunc modum non pauca, nisi quia tacita ac mystica
traditione a Patribus ecclesiastico more reverentiori
diligentia sunt in mysteriis observata silentio,
quam publicata scripto.
CAP. CXXVIII.-- #Quid agendum sit in causis, de quibus certa in canonibus inveniuntur judicia.@#
(Ex decr. Innocentii papae, cap. 18.) De causis de
quibus nulla solvendi, ligandique auctoritas in libris
Veteris Testamenti, quatuor Evangeliorum, cum
scriptis totis apostolorum non appareat, ad divina
recurrito scripta Graece. Si nec in illis, ad catholicae
Ecclesiae historias catholicas, a doctoribus catholicis
scriptas manum mitte. Si nec in illis, canones apostolicae
sedis intuere. Si nec in his, sanctorum
exempla perspicaciter recordare. Quod si in his
omnibus inspectis hujus quaestionis qualitas non
lucide investigatur, seniores provinciae congrega, et
eos interroga. Facilius namque invenitur, quod a
pluribus sentientibus quaeritur. Verus enim repromissor
Dominus ait: Si duo ex vobis, vel tres conveniant
super terram in nomine meo, de omni re
quamcunque patierint, fiet illis a Patre meo.
CAP. CXXIX.-- #Ut cuncta quae Deo offeruntur, consecrata habeantur.@#
(Ex concil. Aurelian, cap. 7.) Omnia quae Deo
offeruntur, consecrata habentur, in vineis, terris,
sylvis, utensilibus, vestimentis, pecoribus, et reliquis
possessionibus, et quae Ecclesiis sine dubio Christo,
qui sponsus earum est, offeruntur.
CAP. CXXX.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Rothomag., cap. 3.) Omnes decimae terrae,
sive de frugibus, sive de pomis arborum Domini
sunt, et illi sanctificantur. Boves, et oves, et caprae,
quae sub pastoris virga transeunt, quidquid decimum
venerit, sanctificabitur Domino. Non eligetur nec
bonum nec malum, nec altero commutabitur. Si quis
mutaverit, et quod mutat, et quod mutatum est,
sanctificabitur Domino, et non redimetur. Sed
quia modo multi inveniuntur decimas dare nolentes,
statuimus ut secundum Domini nostri praeceptum
admoneantur semel, et secundo et tertio.
Si non emendaverint, anathematis vinculo constringantur
usque ad satisfactionem, et ad emendationem
congruam.
CAP. CXXXI.-- #Ut decima nullo modo negligatur.@#
(Ex concil. Mogunt., cap. 35.) Admonemus atque
praecipimus ut decimas Deo omnino dare non negligatur,
quas Deus ipse sibi dari constituit, quia
timendum est ut quisquis Deo suum debitum abstrahit,
ne forte Deus per peccatum suum auferat ei
necessaria sua.
CAP. CXXXII.-- #De illis qui decimas dare nolunt.@#
(Ex concil. Cavallon., cap. 18.) Questi sunt praeterea
quidam fratres, quod essent aliqui episcopi et
abbates, qui decimas non sinerent dare ad Ecclesias,
ubi illi coloni Missam audiunt. Proinde decrevit sacer
iste conventus, ut episcopi et abbates de agris et
vineis, quae ad suum vel fratrum stipendium habent,
decimas ad Ecclesias deferri faciant. Familiae vero
ibi dent decimas suas, ubi infantes eorum baptizantur,
et ubi per totum anni circulum missas audiunt.
CAP. CXXXIII.-- #Quod decimae ab omnibus Christianis ex debito reposci debeant.@#
(Ex concil. Mogunti., cap. 8.) Decimas Deo et sacerdotibus
Dei dandas, Abraham factis, Jacob promissis
insinuat. Deinde lex statuit, et omnes doctores
sancti commemorant. Et profecto dignum | null | dbdd2d9c-0b53-4b52-856c-29128b227a28 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
erat
ut Israelitae decimas pecorum, et frugum, et omnium
pecuniarum Domino darent, qui eos liberaverat
a decem plagis, quibus percussit Aegyptios, et in
novissima plaga primogenita cunctorum disperdidit,
gratiamque suis praestitit, ut impetratis pecuniis
spoliarent Aegyptum. De quibus decimis Augustinus
doctor venerabilis dicit: Decimae ex debito requiruntur.
Quid si diceret Deus, nempe meus es, o
homo, mea est terra quam colis, mea sunt semina
quae spargis, mea animalia quae fatigas, meus est
solis calor; et cum omnia mea sint, tu qui minus
accommodas, solam decimam merebaris, sed reservo
tibi novem, da mihi decimam. Si non dederis
mihi decimam, auferam novem. Si dederis mihi decimam,
multiplicabo novem. Cum itaque Judaicu
populus praeceptum decimarum tanta diligenti
observaret, ut de minimis quibusque holusculis,
ruta videlicet, menta et cimino, ut ipse Dominus
testatur, decimas daret, cur non majori studio
plebs Evangelica eamdem impleat jussionem? Cui et
major numerus est sacerdotum, et sincerior cultus
sacramentorum? Ideo ergo dandae sunt, ut hac Deus
devotione placatus, largius praestet quae necessaria
sunt, sicut superius ostendimus. Et ut sacerdotes ac
ministri Ecclesiae cura et sollicitudine necessitatum
corporalium, sine quibus haec vita transigi non potest,
relevati, liberiores fiant ad meditationem divinae
legis et doctrinae administrationem, atque spiritalis
servitii voluntariam expletionem. Et ut munus populi
in quotidiana oblatione Domino immoletur, nec
non secundum statuta canonica in sustentationem
pauperum, et restaurationem ecclesiarum proficiat.
Quatuor enim partes juxta canones fieri de fidelium
oblationibus debent, ut una sit episcopi, altera clericorum,
tertia pauperum, quarta restaurationi ecclesiarum
servetur.
CAP. CXXXIV.-- #De illis qui decimam dare noluerint nisi pretio redimantur.@#
(Ex concil. Mediomatricis, cap. 3.) De decimis
quas populus dare non vult, nisi quolibet munere
ab eo redimantur, ab episcopis prohibendum est ne
fiat.
CAP. CXXXV.-- #Ut decima Dei census nuncupetur.@#
(Ex concil. Agrippin., cap. 6.) Item, quod decima,
quae a fidelibus datur, Dei census nuncupanda est, et
ideo ex integro reddenda. Cujus tertia pars secundum
canonem Toletanum, episcoporum esse debet.
Nos vero hac potestate uti nolumus, sed tantum singulis
annis quartam partem usu Romanorum pontificum,
et observantia sanctae Ecclesiae Romanae de
eadem habere volumus. Quod si quis contentiosus
inde repertus fuerit, sive clericus, sive ille laicus
sit, communione privabitur, et synodali censura
judicabitur.
CAP. CXXXVI.-- #De oblationibus parochitarum cujus esse debeant.@#
( #Ex concil. Toletano.@# ) De his quae ad parochitanas
ecclesias offeruntur, in terris, vineis, mancipiis,
peculiis, antiquorum canonum instituta serventur,
ut omnia in episcopi potestate consistant. De his
autem quae altaribus offeruntur, tertia pars fideliter
episcopis deferatur, duae clericis, decimae autem secundum
quosdam singulis annis tertia pars, aut in
tertio tota. Sed tamen nos sequentes Romanos, singulis
annis quartam partem, aut in quarto totam
episcopi recipiant.
CAP. CXXXVII.-- #Quod in unaquaque Ecclesia tam de reditibus quam oblationibus quatuor debeant fieri portiones.@#
(Ex epist. Gelasii papae, cap. 27.) Quatuor autem
tam de reditibus quam de oblationibus fidelium,
prout cujuslibet Ecclesiae facultas admittit, sicut
dudum rationabiliter est decretum, convenit fieri
portiones. Quarum sit una pontificis, altera clericorum,
tertia pauperum, quarta fabricis applicanda.
De quibus sicut sacerdotis intererit integram ministris
Ecclesiae memoratam dependere quantitatem,
sic clerus ultra delegatam sibi summam nihil insolenter
noverit expetendum. Ea vero quae ecclesiasticis
aedificiis attributa sunt, huic operi veraciter praerogata,
locorum doceat instauratio manifesta sanctorum,
quia nefas est si sacris aedibus destitutis in
lucrum suum praesul impendia his designata convertat.
Ipsam nihilominus ascriptam pauperibus portionem,
quamvis divinis rationibus se dispensasse
monstraturus esse videatur, tamen juxta quod scriptum
est: Ut videant opera vestra bona, et glorificent
Patrem vestrum qui in coelis est, oportet etiam
praesenti testificatione praedicari, et bonae famae praeconiis
non taceri.
CAP. CXXXVIII.-- #Item quod de decimis quatuor debeant fieri portiones.@#
(Ex concil. Nannetensi, cap. 6.) Instruendi sunt
presbyteri, pariterque admonendi, quatenus noverint
decimas et oblationes quas a fidelibus accipiunt,
pauperum et hospitum et peregrinorum esse | null | 50368468-cab8-45fc-9d48-5fb62319d5a9 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
stipendia,
et non quasi suis, sed quasi commendatis uti.
De quibus omnibus sciant se rationem posituros in
conspectu Dei, et nisi eas fideliter pauperibus et his
qui praemissi sunt administraverint, damna passuros.
Qualiter vero dispensari debeant, canones sancte
instituunt. Scilicet, ut quatuor partes inde fiant,
una ad fabricam ecclesiae relevandam, altera pauperibus
distribuenda, tertia presbytero cum suis clericis
habenda, quarta episcopo reservanda, ut quidquid
exinde jusserit, prudenti consilio fiat.
CAP. CXXXIX.-- #Ubi terminari debeant contentiones ortae inter Christianos.@#
(Ex decr. Marcelli papae, cap. 3.) Quaecunque ergo
contentiones inter Christianos ortae fuerint, ad Ecclesiam
deferant, et ab ecclesiasticis viris terminentur.
Et si obedire noluerint, quousque obediant a liminibus
sanctae Ecclesiae excludantur.
CAP. CXL.-- #De his qui oblationes parentum aut testamenta, vel quod ipsi donaverint Ecclesiis, retinere aut auferre conantur.@#
(Ex concil. habito apud Valentias, cap. 4.) Clerici
etiam vel saeculares, qui oblationes parentum aut
donatas, aut testamentis relictas retinere perstiterint,
aut id quod ipsi donaverint Ecclesiis vel monasteriis
crediderint auferendum, sicut synodus sancta
constituit, velut necatores pauperum, quousque reddant
ab Ecclesiis excludantur.
CAP. CXLI.-- #De illis qui Deum haeredem faciunt.@#
( #S. Isidor. dicit.@# ) Augustinus ait in libro de Haeredibus:
Noli sub imagine pietatis augere pecuniam,
dicens: Filiis meis servo has res. Quare non potius
servas illi qui te ex nihilo fecit, qui te pascit, et
filios servat? Nonne melius creatori tuo thesaurizabis
quam filiis? Item idem: Qua fronte haereditatem
a Christo quaeris, quum Christum tua haereditate
fraudaveris? Qui dixit: Thesaurizate vobis thesauros
in coelo?
CAP. CXLII.-- #De his qui oblationes defunctorum aut negant aut difficulter reddunt.@#
(Ex concil. apud Valentias, cap. 4.) Qui oblationes
defunctorum aut negant Ecclesiis, aut cum difficultate
reddunt, tanquam egentium necatores excommunicentur
CAP. CXLIII.-- #De eadem re.@#
(Ex decr. Urbani papae, cap. 4.) Ipse enim res fidelium,
oblationes appellantur, quia Domino offeruntur.
Non ergo debent in alios usus quam ecclesiasticos,
et praedictorum Christianorum fratrum vel indigentium
converti, quia vota sunt fidelium, et pretia
peccatorum, atque ad praedictum opus explendum
Domino traditae. Si quis autem, quod absit, secus
egerit, videat ne damnationem Ananiae et Saphyrae
percipiat, et reus sacrilegii efficiatur sicut illi fecerunt
qui pretia praedictarum rerum fraudabant, de
quibus in praedictis legitur apostolorum Actibus.
CAP. CXLIV.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Gangren., cap. 7.) Si quis oblationes
Ecclesiae extra Ecclesiam accipere vel dare voluerit
praeter conscientiam episcopi vel ejus cui hujuscemodi
officia commissa sunt, nec cum ejus voluerit
agere consilio, anathema sit.
CAP. CXLV.-- #De eadem re.@#
(Ex eodem, cap. 8.) Si quis dederit vel acceperit
oblata praeter episcopum vel eum qui constitutus est
ab eo ad dispensandam misericordiam pauperibus,
et qui dat et qui accipit, anathema sit.
CAP. CXLVI.-- #Ut omnes Ecclesiae vel decimae in episcoporum potestate consistant.@#
(Ex concil. Cabillon., cap. 1.) In sancto Cabillonensi
concilio decretum est ut omnes Ecclesiae cum
dotibus suis et decimis, et omnibus rebus suis, in
episcopi proprii potestate consistant, atque ad ordinationem
vel dispositionem suam semper pertineant.
CAP. CXLVII.-- #Quod tricennalis possessio firma sit.@#
(Ex concil. Toletan. V, cap. 35.) Sicut dioecesim
alienam tricennalis possessio tollit, ita territorii conventum
non admittit. Ideoque basilicae quae novae
conditae fuerint, ad eum procul dubio episcopum pertinebunt,
cujus conventus esse constiterit.
CAP. CXLVIII.-- #Ut singularum Ecclesiarum rusticanae parochiae semper maneant inconcussae.@#
(Ex concil. Chalced., cap. 17). Singularum Ecclesiarum
rusticas parochias vel possessiones manere
inconcussas illis episcopis qui eas retinere noscuntur,
et maxime si per tricennium eas absque vi obtinentes,
sub dispensatione rexerunt. Quod si intra
tricennium facta fuerit de his altercatio, licere eis
qui se laesos asserunt, apud sanctam synodum provinciae
de his movere certamen decrevimus.
CAP. CXLIX.-- #Quod tricennalis possessio, si intacta permansit, mutari | null | 13de9e54-57ed-4ff4-8603-6bc4b6c19be6 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
non debeat.@#
(Ex epist. Gelasii papae, cap. 11.) Illud etiam adnecti
placuit ut si, quod absit, facultates Ecclesiae, nec
non et dioeceses ab aliis quibusque possidentur episcopis,
jure sibi vindicent quod tricennalis lex conclusit,
quia et ultra triginta annos nulli liceat pro eo
appellare, quod legum tempus excludit.
CAP. CL.-- #Idem de rebus per triginta annos possessis.@#
(Ex concil. Matiscen., cap. 7.) Ut de rebus Ecclesiarum
quae ab eis per triginta annorum spatium
sine ulla interpellatione possessae sunt, testimonia
non recipiantur, sed eo modo contineantur, sicut res
ad fiscum dominicum pertinentes contineri solent.
CAP. CLI.-- #De illis, qui de ecclesiis coemiteria faciunt.@#
(Ex concil. Meldensi, cap. 9.) Antiquus in his regionibus
in Ecclesia sepeliendorum mortuorum usus
fuit, et plerumque loca divino cultui mancipata, et
ad offerendas Deo hostias praeparata coemeteria sive
polyandria facta sunt. Unde volumus ut ab hac re
deinceps abstineatur, ut nemo in Ecclesia sepeliatur,
nisi forte talis sit persona sacerdotis, aut cujuslibet
justi hominis, qui per vitae meritum talem vivendo
suo corpori defuncto locum acquisivit. Corpora vero
quae antiquitus in Ecclesiis sepulta sunt, nequaquam
projiciantur, nisi sint paganorum, sed tumuli qui
apparent profundius in terram mittantur, et pavimento
desuper facto nullo tumulorum vestigio apparente,
Ecclesiae reverentia conservetur. Ubi vero
tanta est multitudo cadaverum, ut hoc facere difficile
sit, locus ille pro coemeterio habeatur, ablato
inde altari, et in alio loco constituto, ubi religiose
et pure Deo sacrificium offerri valeat.
CAP. CLII.-- #De illis qui in sacris locis se sepelire petierint.@#
( #August. dicit.@# ) Quibus peccata dimissa non sunt,
a sacris locis post mortem adjuvari non possunt,
quia quos peccata gravia deprimunt, si in sacris locis
sepelire se faciunt; restat ut de sua praesumptione
judicentur, quatenus eos sacra loca non liberant,
sed culpa temeritatis accusat.
CAP. CLIII.-- #De eadem re.@#
( #Gregor. dicit in dialogo suo.@# ) Cum gravia peccata
non deprimunt, hoc prodest mortuis si in Ecclesiis
sepeliantur, quod eorum proximi quoties ad eadem
loca sacra veniunt, suorum, quorum sepulturam
aspiciunt, recordantur, et pro eis Domino preces
fundunt. Nam quos peccata gravia deprimunt, non
ad absolutionem potius quam ad damnationis cumulum
majorem, eorum corpora in Ecclesiis ponuntur.
Quod melius ostendimus, si ea quae diebus nostris
gesta sunt breviter enarremus. Vir namque vitae venerabilis
Felix Portuensis episcopus, in Sabinensi
provincia ortus atque enutritus est, qui quamdam
sanctimonialem feminam in loco eodem fuisse testatur,
quae carnis quidem continentiam habuit, sed
linguae procacitatem atque stultiloquium non declinavit.
Haec igitur defuncta, atque in Ecclesia sepulta
est. Nocte autem eadem ejusdem Ecclesiae custos
per revelationem vidit, quia ducta ante sacrum
altare per medium secabatur, et pars una illius igni
cremabatur, pars autem altera intacta remansit. Cumque
hoc surgens mane fratribus narraret, et locum
vellet ostendere in quo fuerat igne consumpta, ipsa
flammae combustio ita ante altare apparuit in marmoribus,
ac si illic eadem femina corporeo fuisset igne
concremata. Ex qua re aperte datur intelligi, quia hi
quibus peccata dimissa non fuerint, ad evitandum judicium
sacris locis post mortem non valent adjuvari.
CAP. CLIV.-- #De eadem re.@#
( #Item Greg.@# ) Joannes quoque magnificus in hac
urbe locum praefectorum servans, cujus veritatis
atque gravitatis sit novimus, qui mihi testatus est,
Valerianum patricium in civitate quae Brixa dicitur
fuisse defunctum. Cui ejusdem civitatis episcopus
accepto pretio locum in Ecclesia praebuit, in quo
sepeliri debuisset. Qui videlicet Valerianus usque ad
aetatem decrepitam levis ac lubricus exstitit, modumque
suis pravitatibus ponere contempsit. Eadem
vero nocte qua sepultus est, beatus Faustinus martyr,
in cujus Ecclesia corpus ejus fuit humatum
custodi suo apparuit dicens: Vade et dic episcopo,
projiciat hinc fetentes carnes quas hic posuit, quia,
si non fecerit, ipse die trigesimo morietur. Quam
visionem custos episcopo timuit confiteri, et rursus
admonitus declinavit. Die autem trigesimo, ejusdem
civitatis episcopus, cum vespertina hora sanus atque
incolumis ad lectum redisset, subita et inopinata
morte defunctus est.
CAP. CLV.-- #De | null | 63c65cd7-369b-476a-9788-2d451b31d663 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
eadem re.@#
( #Item Greg.@# ) Adest quoque in praesenti senex venerabilis
pater Venentius Lunensis episcopus, et
magnificus Liberius vir nobilissimus atque veracissimus,
qui se scire suosque homines interfuisse
testantur ei rei, quam narrant nuper in Genuensi
urbe contigisse. Ibi namque, ut dicunt, Valentinus nomine
Mediolanensis Ecclesiae defensor defunctus est,
vir valde lubricus, et cunctis levitatibus occupatus,
cujus corpus in ecclesia beati martyris Syri sepultum
est. Nocte autem media in eadem ecclesia
factae sunt voces, ac si quis violenter ex ea repelleretur
ac traheretur foras. Ad quas nimirum voces
currebant custodes, et viderunt duos quosdam teterrimos
spiritus, qui ejusdem Valentini pedes quadam
ligatura strinxerant, et eum ab ecclesia clamantem
ac nimium vociferantem foras trahebant.
Qui videlicet territi, ad sua strata reversi sunt.
Mane autem facto, aperuerunt sepulcrum in quo
idem Valentinus positus erat, ejusque corpus non
invenerunt. Cumque extra ecclesiam quaererent ubi
projectum esset, invenerunt hoc in sepulcro alio
positum, ligatis adhuc pedibus sicut de ecclesia fuit
abstractum. Ex qua re, Petre, collige, quia hi quos
peccata gravia deprimunt, si in sacro loco sepelire
se faciant, restat ut etiam de sua praesumptione
judicentur, quatenus eos sacra loca non liberent, sed
etiam culpa temeritatis accuset.
CAP. CLVI.-- #De eadem re.@#
( #Item Greg.@# ) Nam quid quoque in hac urbe contigerit,
cunctorum qui hic habitant multitudo testatur:
quod quidam artis eorum primus cum defunctus
fuisset, juxta ecclesiam beati Januarii martyris,
juxta portam sancti Laurentii a conjuge sua sepultus
est. Sequenti autem nocte ex sepultura eadem,
audiente custode, ejus spiritus coepit clamare: Ardeo,
ardeo. Cum vero has diu voces emitteret, custos
hoc ejus nuntiavit uxori. Uxor vero illius eos qui
diligenter inspicerent ejusdem artis viros transmisit
ad ecclesiam, volens cognoscere qualiter corpus ejus
esset in sepulcro de quo talia clamaret. Qui aperientes
sepulcrum, vestimenta quoque intacta repererunt,
quae nunc usque in eadem ecclesia, pro ejusdem
causae testimonio servantur; corpus vero illius
omnino non invenerunt, ac si in eodem sepulcro
positum non fuisset. Ex qua re colligendum est qua
ulti ejus damnata sit, cujus et caro est ab
ecclesia rojecta. Quid igitur sacra loca sepultis prosunt,
quando hi qui indigni sunt ab eisdem sacris
locis divinitus projicinatur.
CAP. CLVII.-- #Ut corpora defunctorum in ecclesia non sepeliantur.@#
(Ex concil. Bragga., cap. 4.) Item placuit ut corpora
defunctorum nullo modo intra basilicam sepeliantur,
sed si necesse est de foris circa murum
basilicae. Nam si firmissimum hoc privilegium
usque nunc retinent Galliae civitates, ut nullo modo
intra ambitum murorum civitatum, cujuslibet defuncti
corpus sit humatum, quanto magis venerabilium
martyrum debet reverentia obtineri?
CAP. CLVIII.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Meldensi, cap. 10.) Ut nemo quemlibet
mortuum in ecclesia quasi haereditario jure, nisi
quem episcopus aut presbyter pro qualitate conversationis
et vitae dignum duxerit, sepelire praesumat,
nec quisquam ossa cujuslibet mortui de sepulcro
suo ejicere, aut sepulturam cujusquam temerario
ausu quoquo modo violare, sed unumquemque in
loculo sibi a Deo parato atque concesso, adventum
sui judicis praestolari concedat.
CAP. CLIX.-- #Ut nemo pro sepeliendis mortuorum corporibus aliquid muneris exigat.@#
(Ex concil. Nanneten., cap. 11.) Praecipiendum
secundum canonum auctoritatem, ut de sepulcris et
hominibus sepeliendis nihil muneris exigant, nisi
forte qui sepelitur, vivens jusserit ecclesiae, in cujus
atrio sepelitur, de suis rebus aliquid tribuere, aut
etiam post mortem illius quibus commissum est
ejus eleemosynam facere, de rebus illius aliquid
dare sponte voluerint: tamen nullatenus a presbyteris
illis aliquid exigatur, sive ab illis qui locis et
vicis praesunt. Prohibendum etiam secundum majorum
instituta, ut in ecclesia nullatenus sepeliantur,
sed in atrio, aut in porticu, aut in exedris ecclesiae.
Infra ecclesiam vero, aut prope altare ubi corpus
Domini et sanguis conficitur, nullatenus habeant
licentiam sepeliendi.
CAP. CLX.-- #De sepultura conjugatorum in primis connubiis.@#
( #Hieron dicit.@# ) Ebron dicitur esse civitas trium
virorum, quia in ea sepulti sunt tres patriarchae in
spelunca duplici cum tribus uxoribus suis, id est,
Abraham et Sara, Isaac et Rebecca | null | 63a7f710-d705-4e2b-9469-943fb3e2112a | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, Jacob et Lia,
praeter ipsum Adam et Evam uxorem suam. Tobias
dicit ad filium suum: Cum acceperit Deus animam
meam, corpus meum sepelies, et honorem habebis
matri tuae omnibus diebus, et cum ipsa compleverit
tempus, sepelies eam juxta me in uno sepulcro.
CAP. CLXI.-- #De eadem re.@#
( #Item ejusd.@# ) Quos conjunxit unum conjugium,
conjungat unum sepulcrum: quia una caro est, et
quod Deus conjunxit, homo non separet.
CAP. CLXII.-- #De eadem re.@#
#August. dicit.@# ) Unaquaeque mulier sequatur virum
suum, sive in vita, sive in morte.
CAP. CLXIII.-- #Quorum mens una fuerat, sepultura non separet.@#
( #Item August.@# ) Soror sancti Benedicti sepulta est
in sepulcro quod ipse sibi praeparaverat ut quorum
mens una semper fuit in Domino, eorum quoque
corpora sepultura non separaret. Ita in primo
connubio conjuncti, quia una et eadem caro est, in
uno sepulcro sepeliantur.
CAP. CLXIV.-- #De rebus immobilibus Ecclesiae.@#
(Ex concil. apud Sylvanectim praesente Ludovico
rege, cap. 5.) Nulli liceat alienare rem immobilem Ecclesiae,
sive domum, sive agrum, sive hortum, sive
rusticum mancipium, neque creditoribus specialis
hypothecae titulo obligare. Alienationis autem verbum
contineat conditionem, donationem, permutationem
et emphyteoseos perpetuum contractum. Sed
omnes omnino sacerdotes ab hujusmodi alienatione
abstineant, poenas timentes, quas Leoniana
constitutio minatur.
CAP. CLXV.-- #De eadem re.@#
(Ex eodem, cap. 6.) --Si princeps voluerit rem
immobilem sanctis locis praestare et accipere ab eo
aliam immobilem rem, et eo modo permutationem
contrahere, liceat hoc facere ei divina pragmatica
sanctione ab eo promulgata.
CAP. CLXVI.-- #De praestariis viduatarum Ecclesiarum ut non valeant.@#
(Ex conc. apud Belvacum, cui Ludovicus imperator
intereat, cap. 10.) Ut precariae et commutationes,
tempore viduatarum Ecclesiarum factae, ab his qui
loca episcoporum occupaverant, rescindantur, et
cum autoritate Ecclesiastica, vel civili, si faciendae
sunt fiant.
CAP. CLXVII.-- #De eadem re.@#
(Ex eodem, cap. 11.) Precariae a nemine de rebus
Ecclesiasticis fieri praesumantur, nisi quantum de
qualitate convenienti datur ex proprio, duplum
accipiatur ex rebus Ecclesiae, in suo tantum qui
dederit nomine, si res proprias et Ecclesiasticas
usu fructuario tenere voluerit. Si autem res proprias
ad praesens dimiserit, ex rebus ecclesiasticis triplum
fructuario usu, in suo tantum quis nomine sumat,
quia sic eas quemque tractare, ut alienarum rerum
dispensatorem convenit, non propriarum rerum largitorem.
CAP. CLXVIII.-- #De eadem re.@#
(Ex eodem concil., cap. 12.) A nulla potestate
quis cogatur facere precariam de rebus Deo et
sanctis ejus dicatis, cum ratio et usus obtineat,
neminem cui non vult, contra utilitatem et rationem,
praestitum de proprio facere beneficium.
CAP. CLXIX.-- #De eadem re.@#
(Ex eodem, cap. 13.) Ut precariae, de quinquennio
in quinquennium secundum antiquam consuetudinem
et auctoritatem renoventur.
CAP. CLXX.-- #De donatione, vel venditione, vel commutatione ecclesiasticae rei.@#
(Ex concil. habito apud Valentias, cap. 50.) Irrita
erit episcoporum donatio, vel venditio, vel
commutatio rei ecclesiasticae, absque collaudatione
et subscriptione clericorum.
CAP. CLXXI.-- #De commutationibus rerum ecclesiasticarum.@#
(Ex concil. apud Belvacum, cap. 5.) Ut commutationes
rerum ecclesiasticarum valde caveantur, et
subtilissime si aliquo modo fieri debent, inspiciantur.
Quae autem inconsultae factae sunt, juxta decretum
canonicum Hilarii papae, quas illicite decessor episcopus
admiserit, vel ab aliis illicite commissae sunt,
ab eo qui successor est emendentur.
CAP. CLXXII.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Matiscen., cap. 4.) A sancta synodo
decretum est, et imperialis auctoritas denuntiat, ne
commutationes rerum, vel mancipiorum ecclesiasticorum
quaelibet persona sine licentia et consensu
regio praesumat facere.
CAP. CLXXIII.-- #De ecclesiasticis mancipiis.@#
(Ex concil. apud Carisiacum, cap. 2.) Neque
mancipia ecclesiastica quisquam, nisi ad libertatem
commutet, videlicet ut mancipia quae pro ecclesiastico
homine dabuntur, in ecclesiae servitute
permaneant, | null | 1eaf5170-01a5-4743-b025-ead73610695e | latin_170m_raw | null | None | None | None |
et ecclesiasticus homo qui commutatur,
perpetua libertate fruatur. Quod enim semel
Domino consecratum est, ad humanos usus jam
transferri non potest. Ait enim lex: Si quis mutaverit,
et quod mutat, et quod mutatum est, sanctificabitur
Domino.
CAP. CLXXIV.-- #De eadem re.@#
(Ex eodem, cap. 3.) Injustum videtur et impium,
ut mancipia quae fideles viri seu feminae pro remedio
animae suae Deo et sanctis ejus consecrarunt,
cujuscunque muneris pretio vel commutationis commercio,
iterum in secularem servitutem redigantur,
cum canonica auctoritas servos fugitivos tantummodo
distrahi permittat, et ideo omnes rectores
Ecclesiarum summopere caveant, ne unius eleemosyna
alterius peccatum fiat. Et est absurdum ut
Ecclesiastica dignitate servus decedens, humanae
obnoxius sit servituti.
CAP. CLXXV.-- #De regalibus praeceptis super prestaria.@#
(Ex concil. ad S. Medardum, cap. 11.) Praecepta
regalia super precariis Ecclesiasticis fieri nec ratio
sinit, nec auctoritas quolibet modo permittit. Quoniam
praecepta in jure ecclesiastico firmare indignum
judicatur, necesse est ut majestas regia non
nisi ab ecclesiastico rectore petatur. Idem autem
custos Ecclesiae solertissime caveat, ne sui ordinis
et Ecclesiasticae communionis forte immemor, contra
auctoritatem praeceptum regium pro quacunque assentatione
fieri petat. Qui etsi fecerit, non audiatur.
Si autem et obtinuerit, regia discretione, et episcopali
judicio idem rescindatur, et petitor injustus,
pro principis injusta suggestione digne corripiatur.
CAP. CLXXVI.-- #De episcopo qui mancipium Ecclesiae manumitti desiderat.@#
(Ex concil. Toletan. V, cap. 68.) Episcopus qui
mancipium juris Ecclesiae, non retento ecclesiastico
patrocinio, manumitti desiderat, duos meriti ejusdem
et peculii coram concilio Ecclesiae cui praeeminet,
per commutationem subscribentibus sacerdotibus
offerat, ut rata et justa inveniatur definitio
commutationis. Tunc enim liberam manumissionem
sine patrocinio Ecclesiae concedere poterit, quia
eum quem libertati tradere disponit, jam juri proprio
acquisivit. Hujusmodi autem liberto adversus
Ecclesiam, cujus juris exstitit, accusandi vel testificandi
denegetur licentia. Quod si praesumpserit,
placet ut, stante commutatione, in servitutem propriam
Ecclesiae revocetur.
CAP. CLXXVII.-- #De sacerdotibus, qui res suas Ecclesiae relinquunt.@#
(Ex eodem concil. V, cap. 69.) Consensus totius
concilii definivit ut sacerdotes, qui aut res suas
Ecclesiae relinquunt, aut nihil habentes, aliqua tamen
praedia, aut familias Ecclesiis suis conquirunt.
Liceat illis aliquos de familiis ejusdem Ecclesiae manumittere,
juxta rei collatae modum, quem antiqui
canones decreverunt, ita ut cum peculio et posteritate
sua, si ingenui sunt, sub patrocinio Ecclesiae
maneant, utilitates injunctas sibi juxta quod potuerint
prosequentes.
CAP. CLXXVIII.-- #Ut presbyteri rem Ecclesiae vendere non praesumant.@#
(Ex concil. Carthag., cap. 33.) Item placuit ut
presbyteri non vendant rem Ecclesiae, ubi sunt constituti,
nescientibus episcopis suis: quomodo et
episcopis non liceat vendere praedia Ecclesiae, ignorante
concilio vel presbyteris suis. Non habenti
ergo necessitatem, nec episcopo liceat matricis Ecclesiae,
nec presbytero rem tituli sui usurpare.
CAP. CLXXIX.-- #Ut nullus ordinatus de ministeriis Ecclesiae aliquid vendere praesumat.@#
(Ex concil. Braggar., cap. 30.) Si quis presbyter
aut diaconus inventus fuerit de eleemosynis Ecclesiae
aliquid venundasse, quia sacrilegium commisit,
placuit eum in ordinatione Ecclesiae non haberi. In
judicio tamen episcopi dimittendum, sive dignus sit,
sive indignus in suo recipi gradu.
CAP. CLXXX.-- #De presbyteris qui de jure tituli sui aliquid distrahunt.@#
(Ex eodem, cap. 31.) Quicunque presbyter de jure
tituli sui quolibet modo aurum, argentum, vel gemmas,
vestes quoque, si sunt, vel si accesserint aliqua
mobilia ad ornamenta divina, aliquid in perpetuum
alienare tentaverit, donator, alienator ac venditor,
honoris sui amissione mulctetur.
CAP. CLXXXI.-- #De eadem re.@#
(Ex eodem, cap. 32.) Si quis episcopus nulla ecclesiasticae
rationis necessitate compulsus, in suo
clero, aut ubi forte non est presbyter, de rebus ecclesiasticis
aliquid praesumpserit vendere, res ipsas,
Ecclesiae propriae restaurare cogatur, et in judicio
episcoporum dejiciatur auditus, et tanquam furti aut
latrocinii reus suo privetur honore.
CAP. CLXXXII. #Quod quantum remedium veniae oblatio ecclesiastica tribuit conferenti, tantum damnum praeparat fundatori.@#
( | null | 9c3a2226-b9ca-4cc8-9a09-c103a88927ac | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Ex concil. Toletan., cap. 33.) Omnis itaque rei
ecclesiasticae quantitas, sicut remedium veniae tribuit
conferendi, ita damnum rite praeparat fraudatori.
Et ideo nullus sacerdotum, vel ministrorum ex
rebus Ecclesiae, quae in quibuscunque locis a fidelibus
largiuntur, aliquid auferat, et juri suo, aut
cathedrae propriae unitati connectat. Verum, ut hujus
rei soliditas potior habeatur, propinquis ejus,
qui construxerunt vel ditaverunt Ecclesiam, licitum
sit hanc bonae intentionis habere solertiam, ut, si
sacerdotem seu ministrum aliquid ex collatis
rebus praeviderint defraudare, aut commonitionis
honesta conventione compescant, aut talia episcopo,
aut judici corrigenda denuntient. Quod si talia episcopus
agere tentat, metropolitano ejus haec insinuare
procurent. Si autem metropolitanus talia
gerit, regis haec auribus insinuare non differant.
Ipsis tamen haeredibus in eisdem rebus non liceat,
quasi juris proprii potestatem praeferre, non rapinam,
non fraudem ingerere, non violentiam quamcunque
praesumere. Si quis haec monita temerare
praesumpserit, et male rapta cum confusione restituet,
et excommunicationis annuae sententiam sustinebit.
CAP. CLXXXIII. #De clericis qui documenta, quibus ecclesiae possessio firmatur, distrahunt.@#
(Ex concil. Agathen., cap. 5.) Si quis vero de clericis
documenta, quibus Ecclesiae possessio firmatur
aut supprimere, aut negare, aut adversariis
fortasse tradere, damnabili et punienda obstinatione
praesumpserit, quidquid per absentiam documentorum
damni Ecclesiae illatum est, et de propriis
facultatibus reddat, et communione privetur. Hi autem
qui in damnum Ecclesiae praecepta et testimonia
sanctae Ecclesiae impie sollicitati a traditoribus susceperunt,
pari sententia feriantur.
CAP. CLXXXIV. #De libertis, qui a patrocinio Ecclesiae discesserunt.@#
(Ex concil. Tolet. V, cap. 71.) Liberti Ecclesiae,
qui a patrocinio ejus discedentes, quibuslibet personis
adhaeserunt, si admoniti redire contempserint,
manumissio eorum irrita sit, quia per obedientiae
contemptum ingrati actione tenentur.
CAP. CLXXXV. #De libertis Ecclesiae.@#
(Ex eodem concil. V, cap. 70.) Liberti Ecclesiae,
quia nunquam moritur eorum patrona a patrocinio
ejusdem nunquam discedant, nec posteritas quidem
eorum, sicut priores canones decreverunt. Et ne
forte libertas eorum in futura prole non pateat,
ipsaque posteritas naturali ingenuitate obtinens,
sese ab Ecclesiae patrocinio non subtrahat, necesse
est tam iidem liberti, quam ab eis progeniti professionem
episcopo suo faciant, per quam se ex familia
Ecclesiae liberos effectos esse fateantur, ejusque
patrocinium non relinquant, sed juxta virtutem
suam obsequium ei, vel obedientiam praebeant.
CAP. CLXXXVI. #De libertis, qui a quibuscunque manumissi Ecclesiae patrocinio commendati sunt.@#
(Ex eodem V, cap. 72.) Liberti, qui a quibuscunque
manumissi sunt, atque Ecclesiae patrocinio
commendati existunt, sicut regulae antiquorum Patrum
constituerunt, sacerdotali defensione a cujuslibet
insolentia protegantur, sive in statu libertatis
eorum, seu in peculio quod habere noscuntur.
CAP. CLXXXVII. #De manumissis in Ecclesia.@#
(Ex concil. Arausic., cap. 6.) In Ecclesia manumissos,
vel per testamentum Ecclesiae commendatos,
si quis in servitutem, vel in obsequium, vel ad colonariam
conditionem imprimere tentaverit, animadversione
ecclesiastica coercebitur.
CAP. CLXXXVIII. #De fugitivis ecclesiasticis servis.@#
( #Ex eodem Toletan.@# ) Fugitivos etiam servos
ecclesiasticos domos suas, aut familias deserentes,
qui etiam si revocati fuerint, teneri non possunt,
simili ratione ab episcopo, si voluerit, aut si ita
illi meruerint, distrahantur.
CAP. CLXXXIX. #De episcopis, qui nihil suis Ecclesiis conferunt, et tamen ex familia liberos facere praesumunt.@#
( #Ex eodem.@# ) Episcopi, qui nihil ex proprio suo
Ecclesiae Christi conferunt, liberos ex familiis Ecclesiae
ad condemnationem suam facere non praesumant.
Impium est enim ut qui res suas Ecclesiae
Christi non contulerit, damnum Ecclesiae inferat.
Tales igitur libertos successor episcopus, absque
aliqua oppositione ad jus Ecclesiae revocabit.
CAP. CXC. #De illis, qui pro aliquo reatu fugiunt ad Ecclesiam.@#
(Ex concil. Aurelian., cap. 10.) In synodo Aurelianensi
prima sub Clodoveo rege, in qua sederunt
episcopi viginti quatuor, de his qui ad Ecclesiam pro
reatibus suis fugiunt, id constitutum est observandum,
quod antiqui canones decreverunt, et lex Romana
constituit, ut ab Ecclesia, | null | bccd27b5-9495-4105-b09d-70444b170de7 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
vel ab Ecclesiae
atriis, vel a domo episcopi vel a claustro, quia haec
pro emunitate habentur, eos abstrahi omnino non
liceat, sed nec alteri consignari, nisi ad Evangelia
datis sacramentis, de morte, et debilitate, et omni
poenarum genere sint securi, ita, ut ei cui reus
fuerit criminosus, de satisfactione conveniat. Quod
si sacramenta sua convictus fuerit violasse, reus
perjurii non solum a communione Ecclesiae, vel omnium
clericorum, verum etiam, et a catholicorum
convivio separetur. Quod si cui reus est, noluerit
sibi intentione faciente componi, et ipse reus de
Ecclesia actus timore discesserit, ab Ecclesiae clericis
non requiratur.
CAP. CXCI.-- #De raptore, si cum rapta ad Ecclesiam confugerit.@#
(Ex eodem, cap. 2.) De raptoribus autem feminarum
id constituendum esse censuimus, ut si ad
ecclesiam raptor cum rapta confugerit, et feminam
ipsam violentiam pertulisse constiterit, statim liberetur
de potestate raptoris, et parentibus reddatur,
et raptor mortis, vel poenarum impunitate concessa,
liberam habeat eundi facultatem. Si vero parentes
mulieris ecclesiasticis viris obedire noluerint, excommunicentur.
CAP. CXCII.-- #De servo, si pro qualibet culpa dominum suum ad Ecclesiam fugerit.@#
(Ex eodem, cap. 3.) Servus qui ad Ecclesiam confugerit
pro qualibet culpa, si a domino pro commissa
culpa ecclesiastici sacramentum susceperint, statim
ad servitium domini sui redire cogatur. Et postquam
dato sacramento domino suo fuerit consignatus, si
aliquid poenae pro eadem culpa qua accusatur probatus
fuerit pertulisse, pro contemptu Ecclesiae, et
praevaricatione fidei a communione et convivio catholicorum,
sicut superius comprehensum est, extraneus
habeatur. Si vero servus pro culpa sua ab
Ecclesia defensatus, sacramenta domini clericis
exigentibus de impunitate perceperit, exire nolentem
a domino liceat occupari.
CAP. CXCIII.-- #De eadem re.@#
(Ex eodem, cap 5.) Similiter in Matiscensi synodo
decretum est ut hi qui fugiunt suos inimicos, aut
in Ecclesiam, aut in atrium Ecclesiae, aut in domum
episcopi, aut in claustrum regularium non inde
abstrahantur, nisi prius super sacra accepta securitate
a persecutoribus de morte, de debilitate, et
omni poenarum genere, sint securi: etiam si servi
sint illorum, qui eos insequuntur, ita ut ei cui rei
criminosi fuerint de satisfactione conveniant. Quod
si is qui super sacra prius juraverat, post convictus
fuerit juramentum violasse, reus perjurii communione
privetur, quousque satisfaciat.
CAP. CXCIV.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. apud Theodonis villam, cap. 11.) Reum
confugientem ad Ecclesiam, seu in atrium Ecclesiae,
aut in officinas regularium fratrum, vel in curiam
aut in domum episcopi, quia haec in antiquis canonibus
pro emunitate tenentur, nemo abstrahere audeat,
neque inde donare ad poenam, vel ad mortem,
ut honor Dei et sanctorum ejus prae omnibus conservetur,
sed rectores ecclesiarum pacem et vitam,
ac membra ei cum juramento obtinere studeant:
sed tamen legitime componat, quidquid inique fecerat:
et si insequutor magistris ecclesiae obedire
noluerit, canonice constringatur.
CAP. CXCV.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Arausico, cap. 5.) Eos qui ad Ecclesiam
confugerint, tradi non debere, sed loci reverentia
et intercessione defendi. Si quis autem mancipia
clericorum pro suis mancipiis ad Ecclesiam confugientibus
crediderit occupanda, per omnes Ecclesias
districtissima damnatione feriatur.
CAP. CXCVI.-- #De emunitate Ecclesiae.@#
(Ex concil. Triburi., cap. 30.) Si quis in atrio
Ecclesiae pugnam committit, aut homicidium facit,
quidquid pro emunitate violata emendandum est.
altario solvatur, cujuscunque fuerit Ecclesia illa.
CAP. CXCVII.-- #De fugientibus ad Ecclesiam.@#
(Ex concil. Mediomatricis, cap. 2.) Si quis contumax
vel superbus timorem Dei, vel reverentiam
Ecclesiarum sanctarum non habuerit, et fugientem
servum suum, vel quem ipse persecutus fuerit, de
atrio Ecclesiae, vel de porticibus quomodolibet Ecclesiae
adhaerentibus per vim abstraxerit, et Deum
omnipotentem in hoc contempserit, pro emunitate
D. CCCC, solidos episcopo componat, et ipse publica
poenitentia juxta judicium episcopi multetur, ut sit
honor Dei et reverentia sanctorum, et ut Ecclesia
Dei semper invicta permaneat.
CAP. CXCVIII.-- #Quid in Ecclesia Dei legi debeat.@# | null | 7e8f5d45-1523-4507-95be-2f957407ed11 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
(Ex concil. Aureliano, cap. 3.) Nihil aliud in
Ecclesia legatur aut cantetur, nisi ea quae auctoritatis
divinae sunt, et Patrum orthodoxorum sanxit auctoritas,
nec falsa angelorum nomina colant, sed ea
tantum quae prophetica et Evangelica docet Scriptura,
id est Michael, Gabriel, Raphael.
CAP. CXCIX.-- #Ut excommunicandi sint qui libros famosos legerint.@#
(Ex decr. Adriani papae, cap. 2.) Hi qui inventi
fuerint libros famosos et ignotos in Ecclesia legere,
vel cantare, excommunicentur.
CAP. CC.-- #De illis quae clam concipiunt.@#
(Ex concil. Matiscen., cap. 6.) In hoc sancto concilio
decretum est ut unusquisque presbyter in sua
plebe publice annuntiet, ut si aliqua femina clanculo
corrupta conceperit, et perpererit, nequaquam
diabolo coactante filium, aut filiam suam interficiat,
sed quocunque praevalet ingenio, ante januas Ecclesiae
partum deportari, ibique poni faciat, ut coram
sacerdote in crastinum delatus, ab aliquo fideli
suscipiatur et nutriatur, et tali ex causa homicidii
reatum et, quod majus est parricidium evadat.
Nam qui filium, aut filiam interficit, parricida omnimodis
tenetur.
CAP. CCI.-- #De infantibus in adulterio natis, et ad Ecclesiam expositis.@#
(Ex concil. Arelaten., cap. 5.) Si expositus ante
Ecclesiam cujuscumque fuerit miseratione collectus,
contestationis ponat epistolam, ut si is qui collectus
est intra X dies quaesitus, agnitusque non fuerit,
securus habeat qui collegit. Sane, qui post praedictum
tempus calumniator exstiterit, ut homicida
ecclesiastica districtione damnabitur, sicut Patrum
sanxit auctoritas.
CAP. CCII.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Vasensi, cap. 9.) De expositis, quia
collata ab omnibus querela processit, eos non ad
misericordiam jam, sed canibus exponi, quos colligere
calumniarum metu, quamvis infelix a praeceptis
misericordiae mens humana detractet, id observandum
est ut secundum statuta fidelissimorum Augustorum,
piissimorumque principum, quisquis
expositum colliget, Ecclesiam contestetur, contestationem
collegat. Nihilominus de altari Dominico die
minister annuntiet ab ecclesiastico expositum esse
collectum, ut intra dies decem ab expositionis die
expositum recipiat, si quis se probaverit agnovisse,
collectiori pro ipsorum X dierum misericordia,
prout valuerit, ad praesens retribuat, aut in perpetuum
cum Dei gratia, si voluerit, possideat. Si quis
expositorum hoc ordine collectorum repetitor, vel
calumniator exstiterit, ut homicida habendus est.
CAP. CCIII.-- #De avaritia sacerdotum.@#
(Ex concil. Toletan., cap. 33.) Avaritia radix
cunctorum malorum, cujus sitis etiam sacerdotum
mentes obtinet. Multi enim fidelium in amore Christi
et martyrum, in parochiis episcoporum basilicas
construunt, oblationes conscribunt, sacerdotes
haec auferunt, atque in usus suos convertunt. Inde
est quod cultores sacrorum deficiunt, dum stipendia
sua perdunt. Inde labentium basilicarum ruinae non
reparantur, quia avaritia sacerdotali omnia auferuntur.
Pro qua re constitutum est a praesenti concilio,
episcopos ita dioeceses suas regere, ut nihil ex
earum jure praesumant auferre: sed juxta priorum
auctoritatem conciliorum, tam de oblationibus,
quam de decimis, et de tributis ac frugibus tertiam
consequantur. Quod si amplius quippiam ab eis
praesumptum exstiterit, per concilium restauretur,
appellantibus ipsis conditoribus, aut certe propinquis
eorum, si jam illi a saeculo discesserunt. Noverint
autem conditores basilicarum in rebus quas
eisdem ecclesiis conferunt, nullam potestatem habere,
sed juxta canonum instituta, sicut ecclesiam,
ita et dotem ejus ad ordinationem episcopi pertinere.
CAP. CCIV.-- #De illis qui ecclesias incenderint.@#
( #Ex decr. Julii papae.@# ) Si quis ecclesiam igne
comburit, XV annos poeniteat, et eam sedule restituat,
et pretium suum distribuat pauperibus.
CAP. CCV.-- #De quodam clerico a diabolo vexato.@#
( #Ex dialogo Greg. papae.@# ) Ex eodem quoque tempore
quidam Aquinensis Ecclesiae clericus daemonio
vexabatur, qui a venerabili viro Constantio Ecclesiae
ejus anstistite per multa fuit martyrum loca transmissus,
ut sanari posset. Sed sancti Dei martyres noluerunt
ei sanitatis donum tribuere, ut quanta esset
in Benedicto gratia demonstrarent. Ductus itaque
est ad omnipotentis Dei famulum Benedictum, qui
Jesu Christo Domino preces fundens, antiquum
hostem de obsesso homine protinus expulit. Cui
sanato praecepit dicens: Vade, et post haec | null | 396266fe-8916-4502-a68a-08c547cbd964 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
carnem
non comedas, et ad sacrum ordinem nunquam accedere
praesumas. Quacunque autem die sacrum
ordinem temerare praesumpseris, statim juri diaboli
iterum manciparis. Discessit itaque clericus sanus
ac sicut terrere solet animum poena recens, ea quae
vir Dei praecepit interim custodivit. Cum ergo post
annos multos omnes priores illius de hac luce migrassent,
et minores suos sibimet superponi in sacris
ordinibus cerneret, verba viri Dei quasi ex longo
tempore oblitus postposuit, atque ad sacrum ordinem
accessit. Quem mox is qui reliquit diabolus
tenuit, eumque vexare quousque animam ejus excuteret,
non cessavit.
CAP. CCVI.-- #De rebus Ecclesiae quae, mortuo episcopo, a presbyteris venditae fuerint.@#
(Ex concil. Ancirano, cap. 14.) De his quae pertinent
ad Ecclesiam, quaecunque, cum non esset
episcopus, presbyteri vendiderunt, placuit rescisso
contractu ad jura ecclesiastica revocari. In judicio
autem erit episcopi, si pretium debeat recipi necne:
quia plerumque rerum districtarum reditus ampliorem
summam pro pretio dato reddiderit.
CAP. CCVII.-- #De eo qui spernit ablationem presbyteri, qui uxorem habuit.@#
(Ex concil. Gangren., cap. 4.) Quicunque discernit
a presbytero qui uxorem habuit, quod non oporteat,
eo ministrante, de oblatione percipere, anathema
sit.
CAP. CCVIII.-- #Quod non permittantur ecclesiastici ad caemeteria haereticorum accedere.@#
(Ex concil. Laodicen., cap. 8.) Quod non permittantur
ecclesiastici ad haereticorum coemeteria, vel
ad ea quae ab eis appellantur martyria, orationis
causa vel sanitatis accedere. Sed hujusmodi si fideles
fuerint, certo tempore communione privari:
poenitentes autem et confitentes se deliquisse, convenit
suscipi.
CAP. CCIX.-- #Quod non oporteat ab haereticis eulogias accipere.@#
(Ex eodem, cap. 32.) Quod non oporteat ab haereticis
eulogias accipere, quae sunt maledictiones
potius quam benedictiones.
CAP. CCX.-- #Quod nullus Christianus ad pseudomartyres ire debeat.@#
(Ex eodem, cap. 34.) Quod omnem Christianum
non oporteat deserere martyres Christi, et ire ad
pseudomartyres, id est, haereticorum, et quos ipsos
constat haereticos exstitisse. Hi namque alienati
sunt a Deo. Sint igitur anathema qui ad tales accesserint.
CAP. CCXI.-- #Quod non oporteat plebeios psalmos in Ecclesia recitari.@#
(Ex eodem concilio, cap. 59.) Quod non oporteat
plebeios psalmos in Ecclesia cantari, nec libros
praeter canonem legi, sed sola sacra volumina Novi
Testamenti vel Veteris
CAP. CCXII.-- #De illis qui conventus, qui ad confessiones martyrum fiunt, abominantur.@#
(Ex concil. Antioch., cap. 20.) Si quis superbiae
usus affectu, conventus abominatur qui ad confessiones
martyrum celebrantur, et ministeria quae in
eis fiunt simul cum eorum memoriis exsecratur,
anathema sit.
CAP. CCXIII.-- #Ut victus ab exorcistis energumenis in domo Dei sedentibus administretur.@#
(Ex concil. Carthag., cap. 91.) Energumenis in
domo Dei sedentibus victus quotidianus per exorcistas
opportuno tempore ministretur.
CAP. CCXIV.-- #Ut sacra vasa non ab aliis quam a sacris viris tractari debeant.@#
(Ex decr. Syxti papae, cap. 49.) Cognoscat sapientia
vestra, fratres charissimi, quia in hac sancta
apostolica sede a nobis et reliquis episcopis, caeterisque
Domini sacerdotibus, statutum est ut sacra
vasa non ab aliis quam a sacratis Dominoque dicatis
contrectentur hominibus. Indignum enim valde
est ut sacra Domini vasa, quaecunque sunt, humanis
usibus serviant, aut ab aliis quam a Domino famulantibus
eique dicatis tractentur viris, ne pro talibus
praesumptionibus iratus Dominus plagam imponat
populo suo, et hi qui etiam non peccaverunt, mala
patiantur, aut pereant: quia perit justus saepissime
pro impio. Attendite, fratres, ne talia vestris in Ecclesiis
permittatis deinceps fieri, ne grex pretioso sanguine
Christi redemptus, in praecipitium, quod absit! ruat.
CAP. CCXV.-- #De sacratis foeminis quae sacra vasa et pallas altaris tractare praesumpserint.@#
(Ex decr. Sotheris papae, cap. 46.) Sacratas Deo
foeminas vel monachas sacra vasa, vel sacras pallas
penes vos contingere, et incensum circum altaria
deferre perlatum est ad apostolicam sedem. Quae
omnia reprehensione et vituperatione plena esse
nulli recte sapientium dubium est. Quapropter hujus
sanctae sedis auctoritate haec omnia vobis resecare
funditus | null | aaf4caf7-9048-45f9-8eb3-6d8a4283948b | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, quantocius poteritis, censemus: et ne
pestis haec latius divulgetur, per omnes provincias
abstergi diutissime mandamus.
CAP. CCXVI.-- #De vasis sacris, de pallis altaris et velis ecclesiae, si vetustate consumpta fuerint, quid inde faciendum sit.@#
(Ex epist. Clementis papae, cap. 56.) De vasis sane
sacris ita gerendum est: Altaris palla, cathedra,
candelabrum, et velum, si fuerint vetustate consumpta,
incendio dentur: quoniam non licet ea quae
in sacrario fuerunt, male tractari, sed incendio universa
tradentur. Cineres quoque eorum in baptisterium
inferantur, ubi nullus transitus habeatur, in
pariete, aut in fossis pavimentorum jactentur, ne
introeuntium pedibus inquinentur. Pallas vero et
vela quae in sanctuarii sordidata fuerint ministerio,
diaconi cum humilibus ministris intra sacrarium
lavent, non ejicientes foras a sacrario velamina
Dominicae mensae, ne forte pulvis Dominici corporis
male decidat, syndone foris delata, et erit hoc operanti
peccatum. Idcirco in sacrario ministris praecipimus
cum diligentia custodire. Pallae in alia pelvi
laventur, in alia vela.
INCIPIUNT DECRETA DE RECIPIENDIS, VEL NON RECIPIENDIS
LIBRIS, SCRIPTA A GELASIO PAPA, CUM SEPTUAGINTA
ERUDITISSIMIS EPISCOPIS IN SEDE APOSTOLICA
URBIS ROMAE. ( #Ex decr. Gelasii papae de recipiendis
libris.@# )
CAP. CCXVII.-- #De ordine librorum Veteris Testamenti@#
Genesis liber unus.
Exodi liber unus.
Levitici liber unus.
Numeri liber unus.
Deuteronomii liber unus
Jesu Nave liber unus.
Judicum liber unus.
Regum libri quatuor.
Ruth liber unus.
Paralipomenon libri duo.
Psalmorum liber unus.
Salomonis libri quinque.
Job liber unus.
Tobiae liber unus.
Hesdrae liber unus.
Hester liber unus.
Judith liber unus.
Machabaeorum libri duo.
CAP. CCXVIII.-- #De ordine prophetarum.@#
Esaiae liber unus.
Hieremiae, cum Cinoth, id est Lamentationibus
suis, liber unus.
Ezechielis liber unus.
Danielis liber unus
Oseae liber unus.
Amos liber unus.
Micheae liber unus.
Joel liber unus.
Abdiae liber unus.
Ionae liber unus.
Naum liber unus.
Abacuc liber unus.
Sophoniae liber unus.
Aggaei liber unus.
Zachariae liber unus.
Malachiae liber unus.
CAP. CCXIX. #De ordine librorum Novi Testamenti, quos sancta Romana Ecclesia tenet, et quos universalis Ecclesia observat.@#
Evangeliorum libri quatuor.
Secundum Matthaeum liber unus.
Secundum Marcum liber unus.
Secundum Lucam liber unus.
Secundum Joannem liber unus.
Actus apostolorum liber unus.
#Epistolae Pauli numero XIV.@#
Ad Romanos epistola una.
Ad Corinthios epistolae duae.
Ad Galatas epistola una.
Ad Ephesios epistola una.
Ad Philippenses epistola una.
Ad Colossenses epistola una.
Ad Thessalonicenses epistola una.
Ad Timotheum epistolae duae.
Ad Titum epistolae duae.
Ad Philemonem epistola una.
Ad Hebraeos epistola una.
Apocalypsis Joannis liber unus.
CAP. CCXX. #Ordo VII epistolarum canonic.@#
Petri apostoli epistolae duae.
Jacobi apostoli epistola una.
Joannis apostoli epistolae tres.
Judae Zelotis apost. epistola una.
( #Ex decr. ejusdem.@# ) Post propheticas et evangelicas
atque apostolicas Scripturas, quibus Ecclesia catholica
per gratiam Dei fundata est, etiam illud intimandum
putavimus, quod quamvis universae per orbem
diffusae catholicae Ecclesiae unus thalamus Christi sit,
sancta tamen Romana catholica et apostolica Ecclesia
nullis synodicis constitutis caeteris Ecclesiis
praelata est, sed Evangelica voce Domini Salvatoris
nostri primatum obtinuit: Tu es Petrus, inquiens,
et super hanc petram aedificabo Ecclesiam meam, et
portae inferi non praevalebunt adversus eam, et tibi
dabo claves regni coelorum. Et quaecunque ligaveris
super terram, erunt ligata et in coelo. Et quaecunque
solveris super terram, erunt soluta et in coelo. Cui
data est etiam societas beatissimi Pauli apostoli vasis
electionis, qui non diverso, sicut haeretici garriunt,
sed uno tempore, uno eodemque die gloriosa morte
cum Petro in urbe Roma sub Caesare Nerone agonizans
coronatus est, et pariter supradictam sanctam
Romanam Ecclesiam Christo Domino consecrarunt,
hancque omnibus urbibus in universo mundo sua
praesentia, atque venerando triumpho praetulerunt.
Est ergo prima Petri apostoli sedes Romana Ecclesia
non habens maculam, nec rugam, nec aliquid hujusmodi.
Secunda autem sedes apud Alexandriam,
beati Petri nomine a Marco ejus discipulo et evangelista
consecrata est, ipseque a Petro apostolo in | null | 986c1251-55f7-48cc-8aff-580993d05105 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Aegyptum directus, verbum veritatis praedicavit, et
gloriosum consummavit martyrium. Tertia vero
sedes apud Antiochiam ejusdem beatissimi Petri
nomine habetur honorabilis, eo quod illic, priusquam
Romam venisset, habitavit, et illic primum nomen
Christianorum novellae gentis exortum est. Et quamvis
aliud fundamentum nemo possit ponere, praeter
id quod positum est, quod est Christus Jesus, tamen
ad aedificationem nostram eadem sancta Romana
Ecclesia, post illas Veteris vel Novi Testamenti,
quas regulariter suscepimus, etiam has suscipi non
prohibet Scripturas: Sanctam synodum Nicaenam
trecentorum decom et octo Patrum, mediante Maximo
Constantino Augusto, in qua Arius haereticus condemnatus
est. Sanctam synodum Constantinopolitanam,
mediante Theodosio seniore Augusto, in qua Macedonius
haereticus debitam damnationem excepit.
Sanctam synodum Ephesinam, in qua Nestorius
damnatus est, cum consensu beatissimi Coelestini papae,
mediante Cyrillo Alexandrinae sedis antistite, et
Archadio episcopo ab Italia destinato. Sanctam
synodum Chalcedonensem, mediante Martiano Augusto,
et Anatholio Constantinopolitano episcopo, in qua
Nestoriana et Eutychiana haeresis simul cum Dioscoro
ejusque complicibus damnatae sunt. Sed et si
qua sunt concilia a sanctis Patribus hactenus instituta.
praeter istorum quatuor auctoritatem, et custodienda
et recipienda decrevimus. Jam nunc subjiciendum
de opusculis sanctorum Patrum, quae in Ecclesia
catholica recipiantur: Opuscula B. Cypriani martyris
et Carthaginensis episcopi. Item opuscula B.
Gregorii Nazianzeni episcopi. Item opuscula Basilii
Cappadoceni episcopi. Item opuscula B. Athanasii
Alexandrini episcopi. Item opuscula B. Joannis Constantinopolitani
episcopi. Item opuscula B. Theophili
Alexandrini episcopi. Item opuscula B. Cyrilli
Alexandrini episcopi. Item opuscula B. Hylarii Pictaviensi
episcopi. Item opuscula B. Ambrosii Mediolanensis
episcopi. Item opuscula B. Augustini
Hypponeregiensis episcopi. Item opuscula B. Hieronymi
presbyteri. Item opuscula Prosperi viri religiosissimi.
Item epistola B. Leonis papae ad Flavianum
Constantinopolitanum episcopum destinata.
Cujus textum quispiam si usque ad unum iota disputaverit,
et non eam in omnibus venerabiliter receperit,
anathema sit. Item opuscula atque tractatus
omnium Patrum orthodoxorum qui in nullo a sanctae
Ecclesiae Romanae consortio deviarunt, nec ab
ejus fide, vel praedicatione sejuncti sunt, sed ipsius
communionis per gratiam Dei usque in ultimum diem
vitae suae fuere participes, legendos decernimus.
Item decretales epistolas, quas beatissimi papae diversis
temporibus ab urbe Roma pro diversorum
patrum consolatione dederunt, venerabiliter suscipiendas.
Item gesta sanctorum martyrum, quae multiplicibus
tormentorum cruciatibus et mirabilibus
confessionum triumphis irradiant, quis ista catholicorum
dubitet, et majora eos in agonibus fuisse
perpessos, nec suis viribus, sed Dei gratia et adjutorio
universa tolerasse? Sed ideo secundum antiquam
consuetudinem singulari cautela in sancta Romana
Ecclesia non leguntur, quia et eorum qui scripsere
nomina penitus ignorantur, et ab infidelibus
aut dictis superflua, aut minus apta, quam rei ordo
fuerit, scripta esse putantur: sicut cujusdam Cyrici,
et Julittae, sicut Georgii, aliorumque hujusmodi
passiones, quae ab haeriticis perhibentur conscriptae.
Propter quod, ut dictum est, ne vel levis subsannandi
oriretur occasio, in sancta Romana Ecclesia
non leguntur. Nos tamen cum praedicta Ecclesia,
omnes martyres et eorum gloriosos agones, qui Deo
magis quam hominibus noti sunt, omni devotione
veneramur. Item Vitas patrum Pauli, Antonii, Hylarionis,
et omnium eremitarum, quas tantum vir
beatissimus scripsit Hieronymus, cum omni veneratione
suscipimus. Item actus beati Sylvestri apostolicae
sedis praesulis, licet ejus qui conscripsit
nomen ignoretur, a multis tamen in urbe Roma catholicis
legi cognovimus, et pro antiquo usu multae
haec imitantur Ecclesiae. Item scriptura de inventione
Dominicae crucis, et alia scriptura de inventione
capitis beati Joannis Baptistae, novellae quidem
relationes sunt, et nonnulli eas catholici legunt. Sed
cum haec ad catholicorum manus advenerint, beati
Pauli apostoli praecedat sententia: Omnia probate,
quod bonum est tenete. Item, Rufinus vir religiosus
plurimos ecclesiasticae operis edidit libros, nonnullas
etiam scripturas interpretatus est. Sed quoniam
beatissimus Hieronymus in aliquibus eum de arbitrii
libertate notavit, illa sentimus, quae praedictum
beatum Hieronymum sentire cognoscimus. Et non
solum de Rufino, sed etiam de universis, quos vir
saepius memoratus zelo Dei et fidei religione reprehendit.
Item Origenis nonnulla opuscula, quae vir
beatissimus Hieronymus non repudiat, legenda suscipimus.
Reliqua autem omnia cum suo auctore dicimus
esse renuenda. Item Chronica Eusebii Caesariensis,
atque ejusdem Historiae ecclesiasticae libros,
quamvis | null | ccdd9bde-9cc4-4eb6-a8d1-36e4fbbd59b8 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
in primo narrationis suae libro tepuerit, et
post in laudibus atque excusatione Origenis schismatici
unum conscripserit librum: propter rerum
tamen singularem notitiam, quae ad instructionem
pertinet, usquequaque non dicimus renuendos. Item
Orosium virum eruditissimum collaudamus, quia
valde nobis necessariam adversus paganorum calumnias
ordinavit historiam, miraque brevitate contexuit.
Item venerabilis viri Sedulii Paschale opus,
quod Heroicis descripsit versibus insigni laude praeferimus.
Item Juvenci nihilominus laboriosum opus
non spernimus, sed miramur. Caetera quae ab haereticis
et schismaticis conscripta vel praedicta sunt, nullatenus
recipit catholica et apostolica Romana Ecclesia.
E quibus pauca quae ad memoriam venerint,
et a catholicis vitanda sunt, credimus esse subdenda.
CAP. CCXXI.-- #De notitia librorum apocryphorum, qui a sanctis Patribus aeterna damnatione damnati sunt.@#
( #Item ejusdem.@# ) In primis Ariminensem synodum
a Constantino Caesare Constantini filio congregatam,
mediante Tauro praefecto, ex tunc et in aeternum
confitemur esse damnatam. Item Itinerarii nomine
Petri apostoli, quod appellatur sancti Clementis,
libri VIII, apocryphi. Actus nomine Andreae apostoli,
apocryphus. Actus nomine Thomae apostoli, apocryphus.
Actus alius nomine Petri apostoli, apocryphus.
Actus nomine Philippi apostoli, apocryphus.
Evangelia Thaddaei nomine, apocrypha. Evangelia
nomine Barnabae, apocrypha. Evangelia nomine Petri
apostoli, apocrypha. Evangelia nomine Thomae,
quibus Manichaei utuntur, apocrypha. Evangelia nomine
Bartholomaei, apocrypha. Evangelia nomine
Andreae apostoli, apocrypha. Evangelia quae falsavit
Lucianus, apocrypha. Evangelia quae falsavit Ysicius,
apocrypha. Liber de infantia Salvatoris, apocryphus.
Liber de Nativitate Salvatoris, et de Maria, vel obstetrice,
apocryphus. Liber qui appellatur Pastoris,
apocryphus. Libri omnes quos fecit Leutius discipulus
diaboli, apocryphi. Liber qui appellatur Fundamentum,
apocryphus. Liber qui appellatur Thesaurus,
apocryphus. Liber de filiabus Adelgenesis, apocryphus.
Centimetrum de Christo Virgilianis compaginatum
versibus, apocryphum. Liber qui appellatur
Actus Teclae et Pauli, apocryphus. Liber qui appellatur
Nepotis, apocryphus. Liber Proverbiorum
ab haereticis conscriptus, et sancti Sixti nomine signatus,
apocryphus. Revelatio quae appellatur Pauli,
apocrypha. Revelatio quae appellatur Thomae, apocrypha.
Revelatio quae appellatur Stephani, apocrypha.
Liber qui appellatur Transitus sanctae Mariae,
apocryphus. Liber qui appellatur Poenitentia Adam,
apocryphus. Liber de Ogiae nomine Gigantis, qui
post diluvium cum dracone ab haereticis pugnasse
perhibetur, apocryphus. Liber qui appellatur Testamentum
Job, apocryphus. Liber qui appellatur Poenitentia
Origenis, apocryphus. Liber qui appellatur
Poenitentia sancti Cypriani, apocryphus. Liber qui
appellatur Jamnae et Mambrae, apocryphus. Liber
qui appellatur Sors apostolorum, apocryphus. Liber
Lusa apostoli, apocryphus. Libri canones apostolorum,
apocryphi. Liber Physiologus ab haereticis conscriptus,
et beati Ambrosii nomine praesignatus, apocryphus.
Historia Eusebii Pamphili, apocrypha.
Opuscula Tertulliani, sive Africani, apocrypha. Opuscula
Postumiani et Galli, apocrypha. Opuscula Montani,
et Priscillae, et Maximillae, apocrypha. Opuscula
omnia Fausti Manichaei, apocrypha. Opuscula
alterius Clementis Alexandrini, apocrypha. Opuscula
Cassiani presbyteri Galliarum, apocrypha. Opuscula
Victorini Pictaviensis, apocrypha. Opuscula Fausti
Regiensis Galliarum, apocrypha. Opuscula Frumentii,
apocrypha. Epistola Jesu ad Abagarum, apocrypha.
Epistola Abagari ad Jesum, apocrypha. Passio
Quiricae et Julitae, apocrypha. Passio Georgii, apocrypha.
Scripta quae appellantur Salomonis contradictio,
apocrypha. Phylacteria omnia, quae non angelorum,
ut illi confingunt, sed daemonum magis nominibus
conscripta sunt, apocrypha. Haec et his
similia, quae Simon Magus, Nicolaus, Cerinthus,
Marcion, Basilides, Ebion, Paulus etiam Samosatenus,
Fotinus et Bonosus, qui simili errore defecerunt,
Montanus quoque cum suis obscoenissimis
sequacibus, Apollinaris, Valentinus sive Manichaeus,
Faustus, Sabellius, Arius, Macedonius, Eunomius,
Novatus, Sabbacius, Galistus, Donatus et Eustatius,
Nibinianus, Pelagius, Julianus Edanensis, Coelestinus,
Maximianus, Priscillianus ab Hispania, Lampedius,
Dioscorus, Eutychius, Petrus et alius Petrus,
e quibus unus Alexandriam, alius Antiochiam maculavit,
Achatius Constantinopolitanus cum consortibus
suis, necnon et omnes haereses quas ipsi
eorumque discipuli, sive schismatici docuerunt vel
conscripserunt, quorum nomina minime retinemus,
non solum repudiata, verumetiam ab omni catholica
Romana Ecclesia eliminata, atque cum suis auctoribus,
auctorumque sequacibus sub anathematis indissolubili
vinculo, in aeternum | null | 981acbb4-5baf-4331-856c-30eac12df567 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
confitemur esse damnata.
CAP. CCXXII.-- #Quando, et quo tempore libri Veteris et Novi Testamenti legendi sint.@#
In Septuagesima ponunt Heptaticum, usque in
XV diem ante Pascha. XV die ante Pascha ponunt
Hieremiam, usque in coenam Domini. In
coena Domini legunt tres lectiones de Lamentatione
Hieremiae: Quomodo sedet sola civitas, etc. Et tres
de tractatu sancti Augustini in Psalmo LXIII: Exaudi,
Deus, orationem meam cum deprecor. Et tres de
Apostolo, ubi ait ad Corinthios: Convenientibus
vobis in unum. Secunda lectio sic incipit: Similiter
postquam coenavit. Tertia: De spiritalibus autem,
nolumus vos ignorare, fratres. In Parasceve tres
lectiones de Lamentatione Hieremiae. Et tres de
tractatu sancti Augustini in Psalmo LXIII. Et tres de
Apostolo, ubi ait in epistola ad Hebraeos: Festinemus
ingredi in illam requiem. Secunda lectio:
Omnis namque pontifex. Tertia: De quo grandis
nobis sermo est. In Sabbato sancto tres lectiones de
Lamentatione Hieremiae. Et tres de tractatu sancti
Augustini in Psalmo LXIII: Exaudi, Deus, orationem
meam cum deprecor. Et tres de Apostolo, ubi ait
in epistola ad Hebraeos: Christus assistens pontifex.
Secunda lectio: Ubi enim Testamentum. Tertia:
Umbram enim habens, lex bonorum futurorum.
In Pascha Domini, Homilias de ipsa die pertinentes.
Infra hebdomadam, Homilias. In octavas
paschae ponunt Actus apostolorum. Et epistolas
canonicas, et Apocalypsin, usque in octavas Pentecostes.
In octavis Pentecostes ponunt Regum et
Paralipomenon usque in Calend. Augusti. In Dominica
prima mensis Augusti ponunt Salomonem,
usque in Calend. Septembris. In Dominica prima
Septembris ponunt Job, Tobiam, Hester, et Ezra,
usque in Calend. Octobris. In Dominica prima mensis
Octobris ponunt Machabaeorum, usque in Calendas
Novembris. In Dominica prima mensis Novembris
ponunt Ezechielem, et Danielem, et minores
Prophetas, usque in Calend. Decemb. In Dominica
prima mensis Decembris, ponunt Esaiam
prophetam usque in Natalem Domini. In vigilia
Natalis Domini legunt primum de Esaia tres lectiones.
Prima lectio: Primo tempore alleviata est terra
Zabulon. Secunda: Consolamini. Tertia: Consurge,
consurge. Deinde leguntur Sermones vel Homiliae
ad ipsum diem pertinentes. In Natali sancti Stephani
Homiliae de ipso die. In natali sancti Joannis similiter.
In natali Innocentum similiter. In octavas Domini
Homiliae de ipso die. In Dominica prima post
natalem Domini ponuntur epistolae Pauli usque
Septuagesimam. In Epiphania lectiones tres de
Esaia. Prima lectio sic incipit: Omnes sitientes.
Secunda, Surge, illuminare. Tertia, Gaudens gaudebo.
Deinde leguntur Sermones vel Homiliae ad
ipsum diem pertinentes.
CAP. CCXXIII.-- #De vasculis, quibus mysteria sacra conficiuntur.@#
(Ex concil. Tribur. cui interfuit rex Arnolphus,
cap. 9.) Vasa quibus sacrosancta conficiuntur mysteria,
calices sunt et patenae. De quibus Bonifacius
martyr et episcopus interrogatus, si liceret in
vasculis ligneis sacramenta conficere, respondit:
Quondam sacerdotes aurei ligneis calicibus utebantur:
nunc econtra lignei sacerdotes aureis utuntur
calicibus. Zepherinus XVI, Romanus episcopus, patenis
vitreis missas celebrare constituit. Tunc deinde
Urbanus decimus octavus papa omnia ministeria
sacra fecit argentea. In hoc enim, sicut et in reliquis
cultibus magis et magis per incrementum
temporum decus succrevit Ecclesiarum. Nostris
enim diebus, qui servi patrisfamilias sumus, ne
decus matris Ecclesiae imminuatur, sed magis cumuletur
et amplificetur, statuimus ut deinceps
nullus sacerdos sacrum mysterium corporis et sanguinis
Jesu Christi Domini nostri in ligneis vasculis
ullo modo conficere praesumat, ne unde placari debet,
inde irascatur Deus.
CAP. CCXXIV.-- #De ecclesia a compluribus cohaeredibus obsessa.@#
#(Ex eodem concil. cui interfuit rex Arnolphus,
cap. 32.)@# Quaecunque ecclesia a compluribus cohaeredibus
sit obsessa, concordia, unanimitate undique
procuretur, ne propter aliquas disceptationes
servitium Dei minuatur, et cura populi irreligiose
agatur. Si vero contingat pro ea comparticipes diffidere,
et sub uno presbytero nolle eam procurare,
et propterea jurgia et contentiones tam inter ipsos
quam inter clericos incipiant frequentare: quia,
juxta Apostolum, servos Dei non oportet litigare,
episcopus tollat inde reliquias, et sub magna cura
honorifice collocet eas, atque ejusdem ecclesiae
claudat ostia, et sub sigillo signet ea. Et ut sacrum
mysterium | null | f9d1c5f2-37e2-4c8b-abbb-5eac925a1237 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
nullus celebret in ea antequam concordi
unanimitate unum omnes eligant presbyterum, qui
idoneus sit sacrosanctum locum procurate, et populo
Dei utiliter praeesse.
CAP. CCXXV.-- #De altaribus, in quibus sacrae reliquiae non inveniuntur.@#
(Ex concil. Africano, cap. 50.) Altaria in quibus
corpora, vel reliquiae martyrum non esse probantur
ab episcopis ejusdem loci destruantur.
CAP. CCXXVI.-- #In altari in quo episcopus missam celebrat, eo die presbyter aliam iterare non praesumat.@#
( #Ex concil. Urbico.@# ) Nec in altari, in quo missam
episcopus cantavit, presbyter eo die missam celebrare
praesumat.
CAP. CCXXVII.-- #Ut in oblatione corporis et sanguinis Domini incensum imponi debeat.@#
(Ex conc. Rothomag., cap. 1.) Ut tempore quo Evangelium
legitur, finitoque offertorio, super oblationem
incensum, in mortem videlicet Redemptoris nostri,
ponatur, decrevimus.
CAP. CCXXVIII.-- #Ut quoties basilicam ad quam itur praesentia novae plebis impleverit toties sacrificium subsequens offeratur@#
(Ex epist. Leonis, papae ad Dioscorum Alexandrin.
episcopum missa, cap. 2) Ut autem in omnibus observantia
nostra concordet, illud quoque volumus
custodiri, ut cum solemnior festivitas conventum
populi numerosioris indixerit, et ad eamdem tanta
fidelium multitudo convenerit, quam recipere basilica
una non possit, sacrificii oblatio indubitanter
iteretur, ne his tantum admissis ad hanc devotionem,
qui prius advenerint, videantur hi qui postmodum
confluxerint non recepti, cum plenum pietatis
atque rationis sit, ut quoties basilicam ad quam
itur praesentia novae plebis impleverit, toties sacrificium
subsequens offeratur. Necesse est enim, ut
quaedam populi pars sua devotione privetur, si
unius tantum missae more servato, sacrificium
offerre non possint, nisi prima diei parte convenerint.
CAP. CCXXIX.-- #Ut nullus presbyter titulum super titulum usurpare praesumat.@#
( #Ex concil. Nanneten.@# ) Ut si quilibet presbyterorum
defunctus fuerit, vicinus presbyter apud seniorem
saecularem nulla precatione, vel aliquo xenio
ecclesiam illam obtineat, quia titulus per se constans
antea exstitit, sed neque capellam sine consultu
episcopi. Quod si fecerit, definitam sententiam
sibi prolatam suscipiat, sicuti de episcopo canonica
decrevit auctoritas, ut si per ambitionem majorem
civitatem appetierit, et illam perdat quam tenuit, et
illam nequaquam obtineat, quam usurpare tentavit.
CAP. CCXXX.-- #Ut episcopus aut presbyter, postquam missam inceperit, et orationem dixerit, nisi passio aliqua intervenerit, antequam inceptum ministerium adimpleat, ab altario Dei nullo modo discedere audeat.@#
(Ex decr. Zachariae papae, cap. 14.) Ut episcopus
aut presbyter, dum ingressus fuerit ad missarum
solemnia celebranda, nisi passio aliqua intervenerit,
nullo modo audeat data oratione recedere, ut
ab alio episcopo, aut presbytero suppleantur missarum
solemnia, sed qui initium ponit, suppleat usque
ad finem. Quia scriptum est: Qui perseveraverit
usque in finem, hic salvus erit. Si quis vero praesumpserit
praeter quod posuimus agere, a sacro
corpore et sanguine Domini nostri Jesu Christi sit
suspensus.
CAP. CCXXXI.-- #Ut nullus episcopus vel presbyter ad celebrandum missarum solemnia cum baculo ire, aut velato capite altario Dei assistere praesumat.@#
(Ex decr. ejusdem, cap. 13.) Ut nullus episcopus,
presbyter, aut diaconus ad celebrandum missarum
solemnia praesumat cum baculo introire, aut velato
capite altario Dei assistere, quoniam et apostolus
Paulus prohibet viros velato capite orare in Ecclesia,
et si temere praesumpserit, communione privetur.
CAP. CCXXXII.-- #Ne corpora sanctorum transferantur de loco ad locum.@#
(Ex concil. Mogunt., cap. 51.) Deinceps vero corpora
sanctorum de loco ad locum nullus transferre
praesumat, sine consilio principis, vel episcoporum
sanctaeque synodi licentia.
CAP. CCXXXIII.-- #Qui mortui in ecclesia sepeliantur.@#
(Ex eodem, cap. 52.) Nullus mortuus infra ecclesiam
sepeliatur, nisi episcopi, aut abbates, aut digni
presbyteri, vel fideles laici.
CAP. CCXXXIV.-- #Quod omnes fideles in ecclesia nihil agere debeant, nisi orare.@#
(Ex concil. Turonen., cap. 38.) Sacerdotes debent
fideles admonere, ut quando ad ecclesiam conveniunt,
sine strepitu ac tumultu eam ingrediantur, in
qua etiam quandiu in orationis causa morantur,
nequaquam inanes inter se proferant confabulationes, | null | 29678b6f-102d-4015-bb84-9ccbefdf4b67 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
sed tempore quo missarum solemnia celebrantur,
non solum ab otiosis et inutilibus verbis, verumetiam
et a perniciosis cogitationibus funditus abstinendum
sit.
CAP. CCXXXV.-- #Quod divina clementia fixis in terram genibus exoranda sit, nisi in majoribus solemnitatibus.@#
(Ex eodem, cap. 37.) Sciendum est quod exceptis
diebus Dominicis, et illis solemnitatibus quibus
sancta et universalis Ecclesia ob recordationem
Dominicae resurrectionis solet stando orare, fixis
in terram genibus suppliciter clementiam nobis
profuturam nostrorumque criminum indulgentiam
deposcendum est: cujus rei in Evangelio ipse Dominus
nobis dedit exemplum. Sed et Stephanus
martyr, et apostolus Paulus eadem fecisse, liber
Actus apostolorum testis est, ex quibus intelligi
datur, oportere Christianum humiliter in terram
prosterni, ne forte illi dicatur: Cur superbiat terra
et cinis?
CAP. CCXXXVI.-- #Quod non liceat mortuis osculum dare.@#
(Ex concil. Agathen., cap. 3.) Non licet mortuis
osculum dare, nec palliis quae in sacrificio super
altare ponuntur, corpora eorum involvere, vel super
feretrum ponere.
CAP. CCXXXVII.-- #Ubi fideles sepeliri debeant.@#
(Ex concil. Triburien., cui interfuit rex Arnolphus,
cap. 15.) Restat propter instantem, quae tunc maxima
occurrit, necessitatem ubicunque facultas rerum
et opportunitas temporum suppetat sepulturam
morientium apud ecclesiam, ubi sedes est episcopi,
celebrari. Si autem hoc propter itineris longinquitatem
aut adjacentem alicujus inopportunitatis difficultatem
impossibile videatur, exspectet eum terra
sepulturae suae quo canonicorum aut monachorum
sive sanctimonialium congregatio sancta communiter
degat, ut eorum orationibus judici suo commendatus
occurrat, et remissionem delictorum
quam meritis non obtinet, illorum intercessionibus
percipiat. Quod si et hoc ineptum et difficile
aestimetur, ubi decimam persolvebat vivus, sepeliatur
mortuus.
CAP. CCXXXVIII.-- #Ut sacerdotes ad tempus orationibus vacent, antequam sacrificent.@#
(Ex decret. Innocentii papae, cap. 26.) Nam Paulus
ad Corinthios scribit dicens: Abstinete vos
ad tempus ut vacetis orationi, et hoc utique laicis
praecepit, multo magis sacerdotibus, quibus et
orandi et sacrificandi juge officium est: semper debebunt
ab hujusmodi consortio abstinere. Qui si
contaminatus fuerit carnali concupiscentia, quo
pudore vel sacrificare forsitan usurpabit, aut qua
conscientia, quove merito exaudiri se credit, cum
dictum sit: Omnia munda mundis coinquinatis
autem et infidelibus nihil mundum?
CAP. CCXXXIX.-- #De laicis qui proprias ecclesias habent.@#
(Ex concil. Remensi, praesente Ludovico imperatore,
cap. 5.) Si laici capellas proprias habuerint,
a ratione et auctoritate alienum habetur ut ipsi
decimas accipiant, et inde canes aut genitiarias suas
pascant, sed potius presbyteri ecclesiarum eas
accipiant, et inde restaurationem ecclesiarum, et
luminaria, et hospitum ac pauperum receptionem
exhibeant, et pro sancta Ecclesia, ac pro statu regni
Dei misericordiam studiose implorent.
CAP. CCXL.-- #De ecclesiis monachorum.@#
(Ex concil. apud Confluentiam cui interfuit Henricus,
et Carolus, reges, cap. 6.) Hoc quoque statutum
est quatenus ecclesiae quorumcunque monachorum
in singulis parochiis sitae episcoporum, ut
decet, divinitus subdantur regimini, eisque debita
obsequia in exercendis ecclesiasticae curae negotiis
sollicite exhibeant, ipsi proculdubio monachi episcopis
suis in omnibus obediant.
CAP. CCXLI.-- #De illis qui dum suae proprietatis loca alicubi dare voluerint, decimam nusquam tradere se posse cognoscant.@#
#(Ex eodem concilio cui interfuit Henricus, et Carolus,
reges, cap. 8.)@# Si quis vero laicus vel clericus seu
utriusque sexus persona proprietatis suae loca, vel
res alicubi donare delegaverit, decimationum proventum
priori Ecclesiae legitime signatum inde
abstrahere nullam habeat potestatem. Quod si
facere tentaverit, talis traditio irrita prorsus ducatur,
et ipse ad emendationem ecclesiastica coerceatur
censura.
FINIS LIBRI TERTII.
LIBER QUARTUS. INDEX CAPITULORUM
I.
Quid sit baptismus.
II. Ut praeter Pascha et Pentecosten nisi morte
periclitantibus, baptismus non fiat.
III. Quo tempore baptisma celebrandum sit, ut
qui baptizantur non infideles, sed fideles inveniantur.
IV. De duobus temporibus baptismatis.
V. Item quo tempore baptismus fieri debeat.
VI. De eadem re.
VII. De eadem re.
VIII. Ut viginti dies ante baptismum ad purgationem
exorcismi catechumeni veniant.
IX. Quod omnes ad baptismum venientes quinta
feria majoris hebdomadae fidem episcopo vel
presbytero reddere debeant
X. Ut omnes | null | 143a9a78-6d82-40a0-9c30-4f3328634b58 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
baptizandi prius sint exorcizandi.
XI. Ut baptizandi nomine dato a carne et vino
se abstineant.
XII. Quod neophyti a lautioribus cibis aliquod
tempus et a conjugibus se abstinere debeant.
XIII. Ut omnis presbyter vas baptismale habeat.
XIV. Ut nullus presbyter nisi in civitatibus baptizare
praesumat, excepta causa infirmitatis.
XV. Qualiter ei qui fidelis existere voluerit, baptismum
sit tribuendum.
XVI. De martyribus qui sine baptismo martyrium
susceperunt.
XVII. Quod catechumenis sacramentum in Pascha
dari non debeat
XVIII. De catechumenis a baptisterio removendis.
XIX. De catechumenis segregandis et informandis.
XX. De catechumenis peccantibus.
XXI. De illis qui nuper sunt baptizati, quod promoveri
non debeant.
XXII. De presbyteris si in Trinitate juxta praeceptum
Domini non baptizaverint.
XXIII. De eadem re.
XXIV. Quod in baptismo et in confirmatione, si
necesse fuerit, unus patrinus possit esse.
XXV. Ut unus patrinus, vel patrina ad suscipiendum
infantem accedant.
XXVI. Ut ille qui non est confirmatus a baptismo
nullum recipiat
XXVII. Ut nullus fiat patrinus nisi recte credat.
XXVIII. Ut presbyteri a patrinis requirant si
symbolum teneant.
XXIX. De symbolo octo dies ante Pascha publice in
omnibus Ecclesiis recitando.
XXX. De gentilibus infirmis, si baptismum desiderant.
XXXI. De gravida baptizanda.
XXXII. De parvulis infirmis baptizandis.
XXXIII. De illis qui in aegritudine baptizantur.
XXXIV. De illis qui parvulos recentes negant
esse baptizandos.
XXXV. De infirmis baptizandis.
XXXVI. De aegrotantibus si baptismum desiderant,
et post obtumescunt.
XXXVII. De mortuis non baptizandis
XXXVIII. De subito obtumescente, si testes habuerit
baptizando.
XLVII.
Ut nullus presbyter in propria provincia
XXXIX. De his qui apud haereticos baptizantur in
nomine sanctae Trinitatis.
XL. De eadem re.
XLI. Ut baptismus in Trinitate susceptus non iteretur
XLII. De illis qui nesciunt qua fide baptizati sint.
XLIII. De presbytero qui grammaticam ignorabat,
et tamen in Trinitate baptizabat.
XLIV. De illis qui aliquam habent dubitationem
baptismatis ut rebaptizentur.
XLV. De infantibus si certos testes habere non
possunt, eos non esse baptizatos.
XLVI. De presbyteris per quorum negligentiam
sine baptismate aliquis mortuus fuerit
alicui infirmo baptismum denegare praesumat.
XLVIII. De illis qui denuo baptizati sunt.
XLIX. De hoc, si parvulus aegrotans ad quemlibet
presbyterum baptismi gratia defertur.
L. De illis qui bis vel ter baptizati sunt.
LI. De illis qui bis ignorantes baptizati sunt.
LII. De parvulorum animabus qui sine baptismate
moriuntur.
LIII. De energumenis baptizatis.
LIV. De energumenis et catechumenis baptizandis.
LV. De rebaptizatis.
LVI. De presbytero qui recte baptizatum denuo
baptizaverit, et non recte baptizatum ab haereticis
non baptizaverit.
LVII. Ut diaconi suam mensuram custodiant.
LXVI.
Ut omnes renati fonte baptismatis, donum
LVIII. De inordinato, si quasi ordinatus baptizare
praesumpserit.
LIX. Ut presbyteri populum admoneant, suos infantulos
ad confirmationem episcopo praesentent.
LX. Ut omnes perfectae aetatis jejuni ad confirmationem
venian
LXI. De duobus sacramentis, id est, baptismo et
manus impositione.
LXII. Ut omnes Christiani ad confirmationem festinent.
LXIII. Item de manus impositione.
LXIV. Item de confirmatione.
LXV. Quod omnes fideles accepto baptismate chrisma
coeleste percipere debeant.
LXXII.
De presbyteris qui veteri chrismate baptizare
sancti Spiritus per manus impositionem accipere
debeant.
LXVII. Ut episcopi non nisi jejuni confirmationes
faciant, excepta causa infirmitatis.
LXVIII. Ut episcopis in campo, si necesse sit, liceat
confirmare: melius est autem in ecclesia aut in
atrio ecclesiae.
LXIX. Ut a solis episcopis baptizati sint, consignandi.
LXX. Ut presbyteri baptizatos in frontibus chrismate
signare non audeant.
LXXI. De presbyteris qui pro baptismate pretia
requirunt.
praesumunt
LXXIII. Ut presbyter in sua plebe sine chrismate
ire non debeat.
LXXIV. De presbytero qui se deprehenderit non
esse baptizatum.
LXXV. De presbyteris, quomodo in coena Domini de
chrismate, de oleo sanctificato, de oleo infirmorum
facere debeant.
LXXVI. De eadem re.
LXXVII. De eadem re.
LXXVIII. De eadem re.
LXXIX. De presbyteris qui pro accipiendo chrismate
ad civitates venire solent.
LXXX | null | dc4bc592-635f-4f15-bacc-39704a6589f3 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
. De chrismate quod semper sub sera esse
debeat.
LXXXI. De Judaeis, quomodo ante baptismum examinari
debeant.
LXXXII. De Judaeis, ut nullus eis vim ad credendum
debeat inferre.
LXXXIII. Ut Judaeorum filii baptizati ab eorum consortio
separari debeant.
LXXXIV. Ut nulla communio sit Hebraeis ad fidem
Christianam translatis cum aliis nondum baptizatis.
LXXXV. De Judaeis qui apostataverunt.
LXXXVI. De Judaeorum servis.
LXXXVII. De mancipiis Judaeorum quae ad baptismum
confugiunt.
XCV.
Quod catechumeni cum baptizatis manducare
LXXXVIII. Item de mancipiis Judaeorum, aut Christianis,
aut ad fidem Christianam venire desiderantibus.
LXXXIX. De illis qui de haeresi ad fidem venire desiderant.
XC. De Judaeis, si Christianum mancipium circumciderint.
XCI. Quid sanctus Gregorius de Judaeis praeceperit.
XCII. De illis baptizatis qui pro periculo mortis a
diaconibus baptizati fuerint.
XCIII. De illis qui presbyteros cogunt denarios pro
balsamo dare.
XCIV. De chrismatis panno.
non debeant.
XCVI. De scrutinio faciendo.
XCVII. De ministerio baptismatis.
XCVIII. Quod bigamus vocetur, qui ante baptismum
uxorem, et aliam post baptismum habuit.
XCIX. De episcopis et presbyteris et diaconibus rebaptizatis.
C. De eo qui per ignorantiam ordinatur antequam
baptizetur.
CI. De illis qui gratiam sancti Spiritus vendere conantur.
#Indicis capitulorum finis.@#
LIBER QUARTUS. #DE SACRAMENTO BAPTISMATIS ET CONFIRMATIONIS.@#
ARGUMENTUM LIBRI.
Libro hoc de baptismo et confirmatione, deque
iis quae circa haec observanda sunt, tractatur.
CAP. I.-- #Quid sit baptismus.@#
(Ex decr. Fabian. papae, cap. 5.) Baptismus Graece,
Latine #tinctio@# interpretatur. Quod idcirco tinctio
dicitur, quia ibi homo spiritu gratiae in melius mutatur,
et longe aliud quam erat efficitur, baptizatus
in nomine Patris, et Filii, et Spiritus sancti. Sicut in
tribus testibus stat omne verbum, ita hoc sacramentum
confirmat ternarius numerus nominum divinorum,
id est, Patris, et Filii, et Spiritus sancti.
CAP. II.-- #Ut praeter Pascha et Pentecosten nisi morte periclitantibus baptismus non fiat.@#
(Ex epist. Leon. papae, cap. 11.) Unde quia manifestissime
patet, baptizandis in Ecclesia electis haec
duo tempora, id est Pasca et Pentecosten, esse
legitima, dilectionem vestram monemus, ut nullos
alios dies huic observantiae misceatis. Quia si sunt
alia quoque festa quibus multa in honorem Dei
reverentia debeatur, principalis tamen et maximi
sacramenti custodienda nobis est mystica et rationabilis
exemplatio, non interdicta licentia qua in
baptismo tribuendo quolibet tempore periclitantibus
subvenitur. Ita enim ad has duas festivitates connexas
sibimet atque cognatas, incolumium et pacis
securitate degentium libera vota deferimus, ut in
mortis periculo, in obsidionis discrimine, in persecutionis
angustiis, in timore naufragii, nullo tempore
hoc verae salutis singulare praesidium cuiquam
denegemus.
CAP. III.-- #Quo tempore baptisma celebrandum sit, et ut qui baptizantur non infideles sed fideles inveniantur.@#
(Ex decr. Victoris papae, fratribus per Alexandriam
constitutis, cap. 2.) In paschali vero tempore et
Pentecoste baptisma celebrandum est catholicum,
sed tamen si necesse fuerit, aut mortis periculum
ingruerit, gentiles ad fidem venientes quoquo loco,
vel momento, ubicunque evenerit, sive in flumine,
sive in mari, sive in fontibus tantum Christianae
confessione credulitatis clarificata baptizantur. Ipsi
quoque, quod in baptismo polliciti sunt, summopere
est attendendum, ne infideles sed fideles inveniantur.
Ipsi vero qui infidelitatis nota asperguntur,
infames efficiuntur, atque inter fideles minime reputantur.
CAP. IV.-- #De duobus temporibus baptismatis.@#
(Ex decr. Gelasii papae, cap. 10.) Baptizandi sibi
quispiam passim quocunque tempore nullam credat
inesse fiduciam, praeter Paschale festum et Pentecostes
venerabile sacramentum, excepto duntaxat
gravissimi languoris incursu, in quo verendum est
ne, morbi crescente periculo, sine remedio salutari
fortassis aegrotans exitio praeventus abscedat.
CAP. V.-- #Item quo tempore baptismus fieri debeat.@#
(Ex decr. Syrici papae, cap. 2.) Sequitur de diversis
baptizandorum, prout unicuique libitum fuerit,
improbabilis et emendanda confusio, quae a
nostris consacerdotibus, quod commoti dicimus,
non ratione auctoritatis alicujus, sed sola temeritate
praesumitur, ut passim ac libere natalitiis Christi,
seu | null | 939b71d7-801d-46fc-8820-5b4747f906b7 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
apparitionis, necnon et apostolorum, seu martyrum
festivitatibus innumerae, ut asseris, plebes
baptismi mysterium consequantur, cum hoc sibi
privilegium et apud nos, et apud omnes Ecclesias,
Dominicum specialiter cum Pentecoste suo Pascha
defendat.
CAP. VI.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. apud Compendium, cap. 3.) Ut extra
statuta tempora canonum, id est in Pascha et Pentecoste,
baptisma non celebretur: quia sacri canones
hoc modis omnibus, nisi aliquod periculum institerit,
fieri prohibent, in tantum ut etiam eos qui
alio tempore baptizantur, a gradibus ecclesiasticis
abstineant, nec ad clerum admittantur.
CAP. VII.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Wormac., cap. 10.) Sacrosancti baptismi
sacramentum, non nisi in Paschali festivitate,
et Pentecoste unusquisque fidelium noverit esse praebendum:
exceptis his quibus mortis periculo urgente,
ne in aeternum pereant, talibus oportet remediis
subvenire.
CAP. VIII.-- #Ut viginti dies ante baptismum ad purgationem exorcismi cathechumeni veniant.@#
(Ex concil. Braggar., cap. 3.) Hoc omnimodis praecipimus
et antiqui canones praecipiunt, ut ante
baptismum viginti dies ad purgationem exorcismi
catechumeni veniant, et in illis viginti diebus
juxta canonicum praeceptum, et erudiantur et consecrentur
CAP. IX.-- #Quod omnes ad baptismum venientes quinta feria majoris hebdomadae, fidem episcopo vel presbytero reddere debeant.@#
(Ex concil. Laodicensi, cap. 46.) Quod oporteat eos
qui ad baptisma veniunt fidem discere, et quinta
feria septimanae majoris episcopo aut presbyteris
reddere.
CAP. X.-- #Ut omnes baptizandi prius sint exorcizandi@#
(Ex decr. Caelest. pap. Galliarum episc. missis, cap.
12.) Illud etiam quod circa baptizandos in universo
mundo sancta Ecclesia uniformiter agit, non otioso
contemplamur intuitu, cum sive parvuli, sive [adulti] ad
regenerationis veniunt sacramentum, non prius fontem
vitae adeant, quam et exufflationibus clericorum
spiritus ab eis immundus abigatur, ut tunc vere
appareat quomodo princeps hujus mundi mittatur
foras.
CAP. XI.-- #Ut baptizandi nomine dato a carne et vino se abstineant.@#
(Ex concil. Carthag., cap. 85.) Baptizandi nomen
suum dent sub abstinentia vini et carnium, ac manus
impositione crebro examinent baptismum.
CAP. XII.-- #Quod neophyti a lautioribus cibis aliquod tempus, et a conjugiis se abstinere debeant.@#
(Ex eodem, cap. 87.) Neophyti aliquandiu a lautioribus
epulis, et spectaculis, vel conjugibus abstineant.
CAP. XIII.-- #Ut omnis presbyter vas baptismale habeat.@#
(Ex concil. Meldens., cap. 7.) Omnis presbyter qui
fontem lapideum habere nequiverit, vas conveniens
ad hoc solummodo baptizandi officium habeat, quod
extra ecclesiam non deportetur. Similiter ad corporale
lavandum, et ad pallas altaris propria vasa habeantur,
in quibus nihil aliud fiat.
CAP. XIV.-- #Ut nullus presbyter nisi in civitatibus baptizare praesumat, excepta causa infirmitatis.@#
(Ex eodem, cap. 48.) Nemo presbyterorum baptizare
praesumat, nisi in civitatibus atque temporibus constitutis,
nisi causa aegritudinis, vel certae necessitatis,
et loca illa auctoritatem et privilegia debita retineant.
CAP. XV.-- #Qualiter ei qui fidelis existere voluerit, baptismum sit tribuendum.@#
(Ex decr. Clementis papae, cunctis fidelibus missis,
cap. 62.) Si quis ergo fidelis voluerit existere, et desiderat
baptizari, exutus prioribus malis de reliquo
pro bonis actibus haeres bonorum coelestium ex gestis
propriis fiat. Accedat ad sacerdotem suum, et ipsi
det nomen suum, atque ab eo audiat mysteria regni
coelorum. Jejuniis frequentibus operam impendat,
ac semetipsum in omnibus probet, ut tres menses jam
consummando, in die festo possit baptizari. Baptizetur
unusquisque in aquis perennibus, nomine trinae
beatitudinis invocato super se, perunctus primo oleo
per orationem sanctificato, ut ita demum per haec
consecratus, possit percipere locum cum sanctis.
CAP. XVI.-- #De martyribus qui sine baptismo martyrium susceperunt.@#
( #Ex dictis August.@# ) Catechumenum quamvis in
bonis operibus defunctum, vitam habere non credimus,
excepto duntaxat nisi martyrii sacramenta
compleantur. Baptizatus confitetur fidem suam coram
sacerdote, et interrogatus respondebit. Hoc
idem martyr coram persecutore facit, qui et confitetur
fidem, et interrogatus respondet. Ille post
confessionem | null | 38162fdb-dcd1-478c-93a4-106e0ae94f53 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
aspergitur martyrio, vel vero aspergitur
sanguine, vel tingitur igne. Ille manus impositione
pontificis accipit Spiritum sanctum. Hic habitaculum
efficitur Spiritus sancti dum non est ipse qui
loquitur, sed spiritus qui in illo loquitur. Ille communicat
Eucharistiae in commemoratione mortis
Domini: hic ipsi Christo commoritur. Ille confitetur
se mundi actibus renuntiaturum, hic ipse renuntiavit
vitae. Illi omnia peccata remittuntur, isti exstinguuntur.
CAP. XVII.-- #Quod catechumenis sacramentum in Pascha dari non debeat.@#
(Ex concil. Carthag., cap. 5.) Item placuit ut per
solemnissimos Paschales dies sacramentum catechumenis
non detur, ni solum salis, quia si fideles per
illos dies sacramentum non mutant, nec catechumenos
oportet mutare.
CAP. XVIII.-- #De catechumenis a baptisterio removendis.@#
(Ex concil. Arausic., cap. 17.) Ab baptisterium
catechumeni nunquam admittendi sunt, nisi ipsi
baptizentur.
CAP. XIX.-- #De catechumenis segregandis, et informandis.@#
(Ex eodem, cap. 18.) A fidelium benedictione catechumeni,
etiam inter domesticos ordines, in quantum
caveri potest, segregandi informandique sunt,
ut se et signandos vel benedicendos semotim offerant.
CAP. XX.-- #De catechumenis peccantibus.@#
(Ex concil. Neocaesar., cap. 6.) Catechumenus, si
ingrediatur ecclesiam, et in ordine eorum, qui instruuntur,
assistat, hic autem deprehensus fuerit
peccans, siquidem genu flectit, audiat, ut non delinquat
ulterius. Si vero et audiens peccaverit, expellatur.
CAP. XXI.-- #De illis qui nuper sunt baptizati, quod promoveri non debeant.@#
(Ex concil. Laodiensi, cap. 3.) De his qui nuper
sunt illuminati baptismate, quod eos in sacerdotali
non conveniat ordine promoveri.
CAP. XXII.-- #De presbyteris, si in Trinitate juxta praeceptum Domini non baptizaverint.@#
( #Ex canone apostolor.@# ) Si quis episcopus aut presbyter
juxta praeceptum Domini non baptizaverit in
nomine Patris, et Filii, et Spiritus sancti, sed in tribus
sine initio principiis, aut in tribus filiis, aut in
tribus paracletis, abjiciatur.
CAP. XXIII.-- #De eadem re.@#
( #Ex eodem.@# ) Si quis episcopus aut presbyter, non
trinam mersionem unius mysterii celebraverit, sed
semel mergit in baptismate, quod dari videtur in
morte Domini, deponatur. Non enim dixit Dominus:
In morte mea baptizate, sed: Euntes docete omnes
gentes, baptizantes eos in nomine Patris, et Filii, et
spiritus sancti.
CAP. XXIV.-- #Quod in baptismo, et in confirmatione, si necesse fuerit, unus patrinus possit esse.@#
(Ex decr. Ygini papae, cap. 10.) In catechumeno,
et in baptismo, et in confirmatione unus pater potest
fieri, si necessitas cogit: non est tamen consuetudo
Romana, sed per singula singuli suscipiunt.
CAP. XXV.-- #Ut unus patrinus, vel patrina ad suscipiendum infantem accedat.@#
( #Ex decr. Leonis papae apud S. Medardum.@# ) Ut
non plures ad suscipiendum de baptismo infantem
accedant, quam unus, sive vir, sive mulier. In confirmationibus
quoque idipsum fiat.
CAP. XXVI.-- #Ut ille qui non est baptizatus, vel confirmatus, a baptismo nullum recipiat.@#
(Ex concil. Mogunt., cap. 2.) In baptismo vel in
chrismate non potest alium suscipere in filium ipse
qui non est baptizatus, vel confirmatus.
CAP. XXVII.-- #Ut nullus patrinus fiat, nisi recte credat.@#
(Ex concil. Parisiensi, cap. 2.) Ut nemo a sacro
fonte aliquem suscipiat, nisi Orationem dominicam
et Symbolum juxta suam linguam et intellectum
teneat, et coram presbytero decantet, et ut intelligant
omnes pactum, quod cum Deo pepegerunt.
CAP. XXVIII.-- #Ut presbyteri a patrinis requirant si Symbolum teneant.@#
(Ex concils. Womarciens. IV, cap. 1.) Annuntient
presbyteri, ut neque viri, neque foeminae de sacro
fonte filiolos, vel filiolas suscipiat, nisi memoriter
Symbolum et Orationem dominicam tenuerint.
CAP. XXIX.-- #De symbolo octo dies ante Pascha publice in omnibus ecclesiis recitando.@#
(Ex concil. Agathen. cap. 1.) Symbolum etiam placuit
ab omnibus ecclesiis una die, id est, octo | null | 51c1c2fa-b051-4b4c-81f3-fb59cc0b25f1 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
dies
ante Dominicam resurrectionem, publice in ecclesia
competentibus tradi.
CAP. XXX.-- #De gentilibus infirmis, si baptismum desiderant.@#
(Ex eodem concilio, cap. 3.) Gentiles, si in infirmitate
desideraverint sibi manum imponi, si fuerint
ex aliqua parte honesta vita, placuit eis manum imponi,
et fieri Christianos.
CAP. XXXI.-- #De gravida baptizanda.@#
(Ex concil. Neocaesar., cap. 6.) Gravidam oportet
baptizari, quando voluerit. Nihil enim in hoc quae
parit nascenti communicat, propterea quod uniuscujusque
propositum in confessione declaratur.
CAP. XXXII.-- #De parvulis infirmis baptizandis.@#
(Ex concil. Habergerunda, cap. 5.) De parvulis
vero, qui nuper materno utero aediti sunt, placuit
constitui, ut si infirmi, ut assolet, fuerint, et lac
maternum non appetunt, etiam eadem die qua nati
sunt, si oblati fuerint, baptizentur.
CAP. XXXIII.-- #De illis qui in aegritudine baptizentur.@#
(Ex concil. Neocaesar., cap. 12.) Si quis ergo in
aegritudine fuerit baptizatus, presbyter ordinari non
debet: non enim fides illius est voluntaria, sed ex
necessitate descendit, nisi forte postea ipsius studium,
et fides hujus probabilis videtur, aut hominum
raritas cogit.
CAP. XXXIV.-- #De illis qui parvulos recentes negant esse baptizandos.@#
(Ex concil. Africano, cap. 66.) Item placuit, ut
quicunque parvulos recentes ab uteris matrum
baptizandos negat, aut dicit in remissionem quidem
peccatorum eos non baptizari sed nihil ex Adam
trahere originalis peccati quod lavacro regenerationis
expietur, unde sit consequens, ut in eis forma
baptismatis in remissionem peccatorum non vera
sed falsa intelligatur, anathema sit, quoniam non
aliter intelligendum est quod ait Apostolus: Per
unum hominem peccatum intravit in mundum, et
per peccatum mors, et ita in omnes homines pertransiit,
in quo omnes peccaverunt, nisi quemadmodum
Ecclesia catholica ubique diffusa semper intellexit.
Propter hanc enim regulam fidei, etiam parvuli,
qui nihil peccatorum in seipsis adhuc committere
potuerunt, ideo in peccatorum remissionem
veraciter baptizantur, ut in eis regeneratione mundetur
quod generatione traxerunt.
CAP. XXXV.-- #De infirmis baptizatis.@#
(Ex concil. Laodien., cap. 47.) Quod oporteat eos
qui in aegritudine percipiunt baptisma, postquam
convaluerint, fidem perdiscere, et scire cujus muneris
participes facti sint.
CAP. XXXVI.-- #De aegrotantibus, si baptismum desiderant, et post obmutescunt.@#
(Ex concil. Africano, cap. 12). Ut aegrotantes, si
pro se respondere non possunt, cum voluntatis
corum testimonium sui qui periculo proprio adfuere
dixerint, baptizentur, et ut scoenicis atque histrionibus,
caeterisque hujusmodi personis reconciliatio
non negetur.
CAP. XXXVII.-- #De mortuis non baptizandis.@#
(Ex concil. Carthag., cap. 6.) Cavendum est ne
mortuos etiam baptizari posse fratrum infirmitas
credat, quibus nec Eucharistiam dare animadvertat.
CAP. XXXVIII.-- #De subito obmutescente, si testes habuerit, baptizando.@#
(Ex concil. Arausic., cap. 11.) Subito obmutescens,
prout statutum est, baptizari et poenitentiam
accipere potest, si voluntatis praeteritae testimonium
aliorum verbis habet, aut praesentes in suo
nutu.
CAP. XXXIX.-- #De his qui apud haereticos baptizantur in nomine sanctae Trinitatis.@#
(Ex concil. Rothomag., cap. 3.) Baptisma unum
est, sed in Ecclesia catholica, cujus nos membra
effecti sumus, ubi una fides est, ubi in nomine Patris,
et Filii, et Spiritus sancti datur. Et ideo qui
apud illos haereticos baptizati sunt, qui in sanctae
Trinitatis confessione baptizant, et veniunt ad nos,
recipiantur quidem quasi baptizati, ne sanctae Trinitatis
invocatio vel confessio annulletur, sed doceantur
integre, et instruantur, sensu sanctae Trinitatis,
et mysterio quod in sancta Ecclesia tenetur:
et si consentiunt credere, vel acquiescunt confiteri,
purgatae fidei integritate, firmentur manus impositione.
Si vero parvuli sunt hebetes, qui doctrinam
non capiant, respondeant pro illis qui eos offerunt
juxta morem baptizandi, et ita interrogentur, ut
sciant quid respondere debeant, et sic manus impositionem
accipiant.
CAP. XL.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Wormaciens., cap. 5.) Quicunque baptizatus
fuerit ab haereticis | null | 6a086b32-dfce-402a-bf0a-50aeb5d69d0f | latin_170m_raw | null | None | None | None |
in nomine Patris, et
Filii, et Spiritus sancti, nullo modo rebaptizari debet,
sed per solam manus impositionem purgandus
est.
CAP. XLI.-- #Ut baptismus in Trinitate susceptus non iteretur.@#
(Ex concil. Carthagin., cap. 1.) Ut baptismus in
Trinitate susceptus non iteretur. Ergo si vobis
placet, consideremus primum titulum de rebaptizatis,
et sanctitatem vestram postulo, ut mentis vestrae
placita producatis ad descendentem in aquam, et
interrogatum in Trinitate secundum Evangelii fidem,
et apostolorum doctrinam, et confessum bonam
conscientiam in Deum de resurrectione Jesu Christi,
liceat iterum interrogari in eadem fide, et in aqua
iterum tingi? Universi episcopi dixerunt: Absit, absit!
illicitam esse sancimus rebaptizationem, et satis
esse alienum a sincera fide et a catholica disciplina.
CAP. XLII.-- #De illis qui nesciunt qua fide baptizati sunt.@#
(Ex decr. Leonis papae episcopis per Siciliam constitutis
missis, cap. 29.) Hi autem de quibus scripsisti,
qui se baptizatos sciunt, sed cujus fidei fuerint
qui eos baptizaverunt se nescire profitentur,
quoniam quolibet modo formam baptismatis acceperunt,
baptizandi non sunt. sed per manus impositionem,
virtutem Spiritus sancti, quam ab haereticis
accipere non potuerunt, catholicis copulandi
sunt.
CAP. XLIII.-- #De presbytero, qui grammaticam ignorabat, et tamen in Trinitate baptizabat.@#
( #Ex epist. Zachariae papae ad Bonifacium Mogunt.
archiepiscopum.@# ) Virgilius et Sedonius religiosi viri
apud Bavariorum provinciam degentes, suis nos
litteris visunt, per quas intimaverunt, quod tua reverenda
fraternitas injungeret eis Christianos denuo
baptizare. Quod audientes, nimis sumus conturbati,
et in admirationem quamdam incidimus, si haberetur,
ut dictum est. Retulerunt quippe, quod fuerit
in eadem provincia sacerdos, qui Latinam linguam
penitus ignorabat, et dum baptizaret, nesciens Latini
eloquii infringere linguam, diceret: Baptizo te in
nomine Patria, et Filia, et Spiritus sancti, ac per
hoc tua reverenda fraternitas consideravit rebaptizare.
Sed, sanctissime frater, si ille qui baptizavit,
non errorem introducens aut haeresim, sed pro sola
ignorantia Romanae locutionis infringendo linguam,
ut praefati sumus, baptizans dixisset, non possumus
consentire ut denuo baptizentur: quia quod tua
bene compertum habet sancta fraternitas, quicunque
baptizatus fuerit ab haereticis in nomine Patris, et
Filii, et Spiritus sancti, nullo modo rebaptizari debet,
sed per solam manus impositionem purgari debet.
Nam, sanctissime frater, si ita est, ut nobis relatum
est, non amplius a te illis praedicetur aliquid
hujusmodi, sed ut sancti Patres docent et praedicant,
tua sanctitas studeat conservare.
CAP. XLIV.-- #De illis qui aliquam habent dubitationem baptismatis, ut rebaptizentur.@#
(Ex decr. Leonis papae ad Rusticum Narbonens.
episcopum missi, cap. 27.) Si nulla exstant indicia
inter propinquos aut familiares, nulla inter clericos
aut vicinos, quibus hi de quibus quaeritur baptizati
fuisse doceantur, agendum est ut renascantur, ne
manifeste pereant. In quibus quod non ostenditur
gestum, ratio non sinit ut videatur iteratum. Qui
autem possunt meminisse quod ad ecclesiam veniebant
cum parentibus suis, possunt recordari an quod
eorum parentibus dabatur acceperint. Sed si hoc
etiam ab ipsa memoria alienum est, conferendum
eis videtur quod collatum esse nescitur, quia non
temeritas intervenit praesumptionis, ubi est diligentia
pietatis.
CAP. XLV.-- #De infantibus, si certos testes habere non possunt, eos non esse baptizatos.@#
(Ex concil. Africano, cap. 39.) Item placuit de
infantibus quoties non inveniuntur certissimi testes
qui eos baptizatos esse sine dubitatione testentur,
neque ipsi sunt per aetatem de traditis sibi sacramentis
idonei respondere, absque ullo scrupulo eos
esse baptizandos, ne ista trepidatio eos faciat sacramentorum
purgatione privari. Hinc enim legati
Maurorum fratres nostros consuluerunt, quia multos
tales a barbaris redimunt.
CAP. XLVI.-- #De presbyteris per quorum negligentiam sine baptismate aliquis mortuus fuerit.@#
(Ex decr. Sixti papae, cap. 5.) Perpendant presbyteri
quanti discriminis sit animas innocentium per
eorum negligentiam a regno Dei excludi. Si enim
gaudium est in coelo super uno peccatore poenitentiam
agente, quid putas, quanta ira et indignatio
super illum erit, qui per suam negligentiam januas
paradisi innocentibus claudit? Et ideo presbyteri
summa diligentia | null | 6fb2935b-dea1-48b9-abe2-ece3267a8887 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
caveant, ne animas pro quibus
sanguis Christi effusus est, per suam incuriam a
coelesti beatitudine separent; sed si, quod absit!
evenerit, gravi poenitentiae luctu diebus vitae suae se
submittat, per cujus evenerit neglectum.
CAP. XLVII.-- #Ut nullus presbyter in propria provincia, vel in alia cuiquam infirmo baptismum denegare praesumat.@#
(Ex decr. Martini papae, cap. 3.) Quicunque presbyter
in propria provincia aut in alia, vel ubicunque
inventus fuerit, commendatum sibi infirmum
baptizare noluerit, vel pro intentione itineris, vel
de aliqua excusatione, et sic sine baptismo moritur,
deponatur.
CAP. XLVIII.-- #De illis qui denuo baptizati sunt.@#
(Ex decr. Leonis papae, ad Nicetam episcopum
Aquiliensem, cap. 47.) His vero, de quibus similiter
dilectio tua nos credidit consulendos, qui ad iterandum
baptismum vel metu coacti, vel errore traducti
sunt, et nunc se contra catholicae fidei sacramentum
egisse cognoscunt, ea est custodienda moderatio,
qua in societatem nostram non nisi per
poenitentiae remedium, et per impositionem episcopalis
manus, communionis recipiant unitatem.
Tempora autem poenitudinis habita moderatione tuo
constituenda judicio, prout conversorum animos
inspexeris esse devotos, pariterque etiam habentes
aetatis senilis intuitum, et periculorum quorumque
aut aegritudinum respicientes necessitates. In quibus
si quis ita graviter urgeatur, ut dum adhuc poenitet,
de salute ipsius desperetur oportet ei per sacerdotalem
sollicitudinem communionis gratia subveniri.
CAP. XLIX.-- #De hoc, si parvulus aegrotans ad quemlibet presbyterum baptismi gratia defertur.@#
(Ex decr. Eugenii papae, cap. 6.) Si parvulus
aegrotans ad quemlibet presbyterorum baptismi gratia
de cujuslibet parochia allatus fuerit, ei baptismi
sacramentum non denegetur. Si quis hoc munus
petenti concedere detrectaverit, et ille parvulus
absque baptismatis gratia mortuus fuerit, noverit
ille se, qui eum non baptizavit, pro ejus anima rationem
redditurum, et apud synodum acerrime corrigendum.
CAP. L.-- #De illis qui bis vel ter confirmati vel baptizati sunt.@#
(Ex concil. Terraconensi, cap. 6.) Dictum nobis
est quod quidam de plebe bis, aut ter, ab episcopis
ignorantibus tamen eisdem episcopis confirmentur.
Unde nobis visum est eamdem confirmationem,
sicut nec baptismum, iterari minime debere: quia
bis vel amplius baptizatos aut confirmatos non saeculo
sed soli Domino sub habitu regulari vel clericali
religiosissime famulari decretum est.
CAP. LI.-- #De illis qui bis ignorantes baptizati sunt.@#
(Ex poenitentiali Theod., cap. 14.) Qui bis ignorantes
baptizati sunt non indigent pro eo poenitere,
nisi quod secundum canones non possunt ordinari,
nisi magna aliqua necessitas cogat. Qui autem non
ignari iterum baptizati sunt, quasi iterum Christum
crucifixerint, septem annos poeniteant, quartam, et
sextam feriam, et tres Quadragesimas poeniteant. Si
pro vitio aliquo fuerit, similiter. Si pro munditia
putaverint, tribus annis similiter poeniteant.
CAP. LII. #De parvulorum animabus, qui sine baptismate moriuntur.@#
#Ex epist. Gregor. papae scripta Secundino servo Dei
recluso.@# ) In extremo vero epistolae requisisti quid eis
respondendum sit, qui dilectionem tuam de parvulorum
animabus requirunt, qui sine gratia baptismatis
moriuntur, dicentes: Si corpus originali tenetur
culpa, unde anima quae a Deo datur rea erit, quae
adhuc in actuali delicto non consensit corpori? Sed
hac de re dulcissima mihi tua charitas sciat, quia de
origine animae inter sanctos Patres requisitio non
parva versata est, sed utrum ipsa ab Adam descenderit,
an certe singulis detur, incertum remansit,
eamque in hac vita insolubilem fassi sunt esse quaestionem.
Gravis est enim quaestio, nec valet ab homine
comprehendi: quia si de Adae substantia anima
cum carne nascitur, cur non etiam cum carne moritur?
Si vero cum carne quae ab Adam prolata est,
obligata peccatis tenetur. Sed cum hoc sit, incertum
non est, quia nisi sacra baptismatis gratia fuerit
renatus homo, omnis anima originalis peccati vinculis
est obstricta. Hinc enim scriptum est: Non
est mundus in conspectu ejus, nec unius diei infans
super terram. Hinc David ait: In iniquitatibus conceptus
sum, et in delictis peperit me mater mea.
Hinc ipsa Veritas dicit: Nisi quis renatus fuerit ex
aqua et Spiritu sancto, non intrabit in regnum | null | a6430ed3-2a78-4aac-b9c5-9f2f807729b8 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
coelorum.
Hinc Paulus apostolus ait: Sicut in Adam
omnis moriuntur, ita et in Christo omnes vivificabuntur.
Cum ergo infans qui nihil peccavit in conspectu
omnipotentis Dei esse non valet mundus, cur
Psalmista ex legitimo conjugio prolatus, in iniquitate
conceptus est? Cur? nisi quia qui mundatus aqua
baptismatis non fuerit mundus non est? Cur in Adam
omnis homo moritur, si originalis peccati vinculis
non tenetur? Sed quia genus humanum in parente
primo velut in radice putruit, ariditatem erexit in
ramis, et inde omnis homo cum peccato nascitur,
unde primus homo permanere voluit in peccato. De
his autem subtilius ac latius loqui debueram, sed
dum me et curarum tumultus premunt, et harum
portitor ut laxaretur importunus exstitit, unde multa
debui, pauca locutus sum.
CAP. LIII.-- #De energumenis baptizatis.@#
(Ex concil. Arausic., cap. 13.) Energumeni baptizati
de purgatione sua curantes, si se sollicitudini
clericorum tradunt, monitisque obtemperant, omnimodis
communicent, sacramenti ipsius virtute vel
muniendi ab incursu daemonis quo infestantur, vel
purgandi, quorum jam ostenditur vitae purgatio.
CAP. LIV.-- #De energumenis et catechumenis baptizandis.@#
(Ex eodem, cap. 14.) Energumenis et catechumenis
in quantum vel necessitas exegerit, vel opportunitas
permiserit, de baptismate consulendum.
CAP. LV.-- #De rebaptizatis.@#
(Ex concil. Everdensi, cap. 14.) Cum rebaptizatis
fideles religiosi nec in cibo participent.
CAP. LVI.-- #De presbytero qui recte baptizatum denuo baptizaverit, et non recte baptizatum ab haereticis non baptizaverit.@#
(Ex concil. Lugdunensi, cap. 47.) Episcopus aut
presbyter si eum qui secundum veritatem habuerit
baptisma denuo baptizaverit, aut si pollutum ab
impiis, et non recte baptizatum non baptizaverit,
deponatur, tanquam deridens crucem et mortem
Domini, nec sacerdotes veros a falsis sacerdotibus
jure discernens.
CAP. LVII.-- #Ut diaconi suam mensuram custodiant.@#
(Ex decr. Gelasii papae, cap. 7.) Diacones quoque
propriam constituimus servare mensuram, nec ultra
tenorem paternis canonibus deputatum quippiam
tentare permittimus: nihil eorum suo ministerio
penitus applicare, quae primis ordinibus propriae
decrevit antiquitas. Absque episcopo et presbytero
baptizare non audeant, nisi praedictis fortassis officiis
longius constitutis necessitas extrema compellat,
quod et laicis Christianis facere plerumque
conceditur.
CAP. LVIII.-- #De inordinato, si quasi ordinatus baptizare praesumpserit.@#
(Ex decr. Hormisdae papae, cap. 4.) Si quis baptizat,
aut aliquid divinum officium exercuerit per
temeritatem non ordinatus, abjiciatur ab Ecclesia,
et nunquam ordinetur.
CAP. LIX.-- #Ut presbyteri populum admoneant ut suos infantulos ad confirmationem episcopo praesentent.@#
(Ex conc. Wormaciens., cap. 2.) Annuntient presbyteri
populis, ut quam citius potuerint, suos
infantulos ad confirmandum episcopo praesentari
faciant. Quod si neglexerint, et presbyter et populus
canonicis disciplinis subjaceant.
CAP. LX.-- #Ut omnes perfectae aetatis, jejuni ad confirmationem veniant.@#
(Ex concil. Aurelian., cap. 5.) Ut jejuni ad confirmationem
veniant perfectae aetatis, et moneantur confessiones
facere prius, ut mundi donum sancti Spiritus
valeant accipere, et quia nunquam erit Christianus,
nisi confirmatione episcopali fuerit chrismatus.
CAP. LXI.-- #De duobus sacramentis, id est, baptismo et manus impositione.@#
(Melchia. papa Hispaniarum episcopis haec scribit,
cap. 6.) De his vero super quibus rogitastis vos informari,
id est, utrum majus esset sacramentum
manus impositionis episcoporum, aut baptismus,
scitote utrumque magnum esse sacramentum. Et
sicut unum a majoribus fit, id est, a summis pontificibus
quod a minoribus perfici non potest, ita et
majori veneratione venerandum et tenendum est.
Sed ita conjuncta sunt haec duo sacramenta, ut ab
invicem nisi morte praeveniente nullatenus possint
segregari, et unum sine altero rite perfici non
potest.
CAP. LXII.-- #Ut omnes Christiani ad confirmationem festinent.@#
(Ex concil. Wormac., cap. 6.) Ut ad praedicationem
et confirmationem episcopi omnes devote conveniant,
eique fideliter ministrent et obediant.
CAP. LXIII.-- #Item de manus impositione.@#
( #Eusebius papa fratribus per Campaniam et Tusciam
constitutis scribit.@# ) Manus quoque impositionis
sacramentum magna veneratione tenendum est,
quod ab aliis perfici | null | 8eb111f6-d775-4889-b79d-70583e6f18ec | latin_170m_raw | null | None | None | None |
non potest, nisi a summis sacerdotibus.
Nec tempore apostolorum ab aliis quam
ab ipsis apostolis legitur aut scitur peractum esse:
neque ab aliis, sicut jam dictum est, quam ab illis
qui eorum locum tenent unquam perfici potest aut
fieri debet. Nam si aliter praesumptum fuerit, irritum
habeatur et vacuum, nec inter ecclesiastica
unquam reputabitur sacramenta.
CAP. LXIV.-- #Item de confirmatione.@#
(Ex concil. Moguntin., cap. 5.) Praecipimus ut ad
accipiendum per manus impositionem pontificis Spiritus
sancti donum, sollicite et devote omnes concurrant,
et episcopo suo ea quae necessaria sunt
fideliter ministrent, eique ab omnibus et per omnia
obediatur.
CAP. LXV.-- #Quod omnes fideles, accepto baptismate, chrisma percipere debeant.@#
(Ex concil. Laodicensi, cap. 48.) Quod oporteat
eos qui baptizantur post lavacrum chrisma coeleste
percipere, et regni Christi participes inveniri.
CAP. LXVI.-- #Ut omnes renati fonte baptismatis, donum sancti Spiritus per manus impositionem accipere debeant.@#
(Ex epist. Anteri papae, cap. 15.) Omnes enim
fideles per manus impositionem episcoporum, post
baptismum accipere debent Spiritum sanctum, ut
pleni Christiani inveniantur. De Spiritu sancto accipimus,
ut spiritales efficiamur: quia animalis homo
non percipit ea quae sunt Spiritus Dei, quia cum Spiritus
sanctus infunditur, cor fidele ad prudentiam,
ad constantiam dilatatur. De Spiritu sancto accipimus,
ut sapiamus inter bonum et malum discernere,
justa diligere, injusta respuere, ut invidiae ac superbiae
repugnemus, ut luxuriae ac diversis illecebris,
et foedis indignisque cupiditatibus resistamus. De
Spiritu sancto accipimus; ut amore et gloriae ardore
succensi erigere a terrenis mentem ad superna et
ad divina valeamus.
CAP. LXVII.-- #Ut episcopi non nisi jejuni confirmationes faciant, excepta causa infirmitatis.@#
(Ex concil. Meldensi, cap. 6.) Ut episcopi non nisi
jejuni per impositionem manuum Spiritum sanctum
tradant exceptis infirmis, et morte periclitantibus.
Sicut autem duobus temporibus, Pascha videlicet et
Pentecoste, a jejunis celebrari debet baptismus:
ita etiam traditionem sancti Spiritus a jejunis pontificibus
convenit celebrari.
CAP. LXVIII.-- #Ut episcopis in campo, si necesse sit, liceat confirmare: melius est autem in ecclesia, aut in atrio ecclesiae.@#
(Ex concil. Remensi, cap. 10.) Episcopo liceat in
campo, si necesse sit, confirmare.
CAP. LXIX.-- #Ut a solis episcopis baptizati sint consignandi.@#
(Ex decr. Innocentii pap. Decentio episc. missis,
cap. 3.) De consignandis vero infantibus manifestum
est non ab alio quam ab episcopo fieri licere,
nam presbyteri, licet sint secundi sacerdotes, pontificatus
tamen apicem non habent. Hoc autem pontificibus
solis deberi, ut vel consignent, vel paracletum
Spiritum tradant, non solum consuetudo ecclesiastica
demonstrat, verum illa lectio Actuum apostolorum,
quae asserit Petrum et Joannem esse directos, quo
jam baptizatis tradant Spiritum sanctum. Nam presbyteris
seu extra episcopum seu praesente episcopo
cum baptizant, chrismate baptizatos ungere licet,
sed quod ab episcopo fuerit consecratum, non tamen
frontem ex eodem oleo signare, quod solis debetur
episcopis, cum tradunt Spiritum paracletum.
CAP. LXX.-- #Ut presbyteri baptizatos in frontibus chrismate signare non audeant.@#
(Ex regum Greg. ad Januarium episcopi Caralitanum,
cap. 200.) Presbyteri baptizatos infantes
signare in frontibus suis chrismate non praesumant,
sed presbyteri baptizatos tangant in pectore, ut
episcopi postmodum confirment in fronte.
CAP. LXXI.-- #De presbyteris qui pro baptismate pretia requirunt.@#
(Ex epist. Gelasii papae, cap. 5.) Baptizandis consignandisque
fidelibus pretia nulla praefigant, nec illationibus
quibuslibet impositis exagitare cupiant
renascentes: quoniam quod gratis accepimus, gratis
dare mandamur. Et ideo nihil a praedictis prorsus
exigere moliantur, quo vel paupertate cogente
deterriti, vel indignatione revocati, redemptionis suae
causas adire despiciant, certum habentes, quod qui
prohibita deprehensi fuerint admisisse, vel commissa
non potius sua sponte correxerint, periculum subituri
proprii sint honoris.
CAP. LXXII.-- #De presbyteris qui veteri chrismate baptizare praesumunt.@#
(Ex concil. Lugdun., cap. 3.) Si quis de alio chrismate,
quam de illo novo quod proprii episcopi largitione
vel concessione accepit, baptizare nisi praeoccupante
morte tentaverit, pro | null | 39c68de0-e9df-4d2e-abf6-4bc479480b01 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
temeritatis ausu ipse
in se suae damnationis protulisse sententiam manifestatur
CAP. LXXIII.-- #Ut presbyter in sua plebe sine chrismate ire non debeat.@#
(Ex concil. Vasensi, cap. 5.) Nullum presbyterorum
in plebe sibi commissa sine chrismate unquam
debere progredi, quia inter nos placuit semel in
baptismate chrismari. De eo autem qui in baptismate
quacunque necessitate faciente non chrismatus
fuerit, in confirmatione sacerdotis perficietur.
CAP. LXXIV.-- #De presbytero qui se deprehenderit non esse baptizatum@#
(Ex concil. apud Compendium, cap. 5.) Si quis
presbyter ordinatus deprehenderit se non esse baptizatum,
baptizetur et ordinetur iterum et omnes
quos prius baptizavit.
CAP. LXXV.-- #De presbyteris, quomodo in coena Domini de chrismate, de oleo sanctificato, de oleo infirmorum facere debeant.@#
(Ex concil. Meldensi, cap. 1.) Ut presbyter in
coena Domini ampullas tres secum deferat, unam ad
chrisma, alteram ad oleum ad catechumenos inungendos,
tertiam ad infirmos, juxta sententiam apostolicam,
ut quando quis infirmatur inducat presbyteros
Ecclesiae, etc.
CAP. LXXVI.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. apud Valentias, cap. 2.) Presbyteri
qui dioecesanas Ecclesias regunt, non a quibuslibet
episcopis, sed a suo, nec per juniorem clericum, sed
per seipsos, aut per illum qui ejusdem ordinis sit,
ante Paschae solemnitatem chrisma petant.
CAP. LXXVII.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Meldensi, cap. 5.) Ut nemo episcoporum,
vel quilibet minister ecclesiasticus propter sacrum
chrisma aliquid muneris accipiat, neque denarios,
vel quaelibet munuscula, quae per ministros
episcoporum a presbyteris inordinabiliter exiguntur.
CAP. LXXVIII.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Vasensi, cap. 10.) Per singula territoria
presbyteri vel ministri ab episcopis non prout
libitum fuerit a vicinioribus, sed a suis propriis per
annos singulos petant chrisma, appropinquante solemnitate
Paschali, nec per quemcunque alium quam
per seipsos aut per vicarios ejusdem ordinis, quia
inhonorum est inferioribus summa committi. Optimum
autem est ut ipse suscipiat, qui in tradendo
usurus est.
CAP. LXXIX.-- #De presbyteris qui pro accipiendo chrismate ad civitates venire solent.@#
(Ex concil. Meldensi, cap. 6.) De presbyteris qui
accipiendi chrismatis gratia ad civitates in coena
Domini venire solliciti erant, sancitum est ut de
his qui longe positi sunt, de octo vel decem unus ab
archidiacono eligatur, qui acceptum chrisma sibi
et sociis diligenter perferat. Hi vero qui non longius
a civitate quam quatuor aut quinque millibus habitant,
more solito ad accipiendum chrisma per se
veniant. Discendi vero gratia, alio non Quadragesimali
tempore ad civitatem convocentur, propter plebes
sibi commissas.
CAP. LXXX.-- #De chrismate, quod semper sub sera esse debeat.@#
(Ex concil. Turonen., cap. 3.) Praeterea et illud
omnimodis observandum est, ut sacrum chrisma et
oleum consecratum semper sub sera sit, ne illud
unde Christo incorporamur, et unde omnes fideles
sanctificantur, unde reges et sacerdotes inunguntur,
aliquis infidelis aut immundus tangat, aut aliquis
perfidus ad Dei judicium subvertendum subripiat,
quod experimento didicimus.
CAP. LXXXI.-- #De Judaeis, quomodo ante baptismum examinari debeant@#
(Ex concil. Agathensi, cap. 35.) Judaei quorum perfidia
frequenter ad fomitem redit, si ad legem catholicam
venire voluerint, octo menses inter catechumenos
ecclesiae limen introeant, et si pura fide
venire noscuntur, tunc demum baptismatis gratiam
mereantur. Quod si casu aliquo periculum infirmitatis
intra praescriptum tempus incurrerint, et desperati
fuerint, baptizentur.
CAP. LXXXII.-- #De Judaeis, ut nullus eis vim ad credendum debeat inferre.@#
(Ex concil. Toletan. V. cap. 57.) De Judaeis autem
hoc praecepit sancta synodus, nemini deinceps ad
credendum vim inferre. Cui enim vult Deus miseretur,
et quem vult indurat. Non enim tales inviti
salvandi sunt, sed volentes, ut integra sit forma justitiae.
Sicut homo propria arbitrii voluntate serpenti
obediens periit, sic vocante se gratia Dei propriae
mentis conversione homo quisque credendo salvatur.
Ergo non vi, sed libera arbitrii facultate, ut convertantur
salvandi sunt, non potius impellendi. Qui
autem jampridem ad Christianitatem coacti sunt, | null | b2b18b90-6afc-450b-a779-9498a38f7634 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
sicut factum est temporibus religiosissimi principis
Sisenandi, quia jam constat eos sacramentis divinis
associatos, et baptismi gratiam suscepisse, et chrismate
unctos esse, et corporis Domini et sanguinis
exstitisse participes, oportet ut fidem etiam quam
vi vel necessitate susceperant, tenere cogantur, ne
nomen Domini blasphemetur, fidesque quam susceperunt
vilis ac contemptibilis habeatur.
CAP. LXXXIII.-- #Ut Judaeorum filii baptizati ab eorum consortio separari debeant.@#
(Ex eod. V, cap. 60.) Judaeorum filios vel filias baptizatos,
ne parentum ultra involvantur erroribus,
ab eorum consortio separari decernimus, deputatos
aut monasteriis, aut Christianis viris, aut mulieribus
Deum timentibus, ut sub eorum conversatione
cultum fidei discant, atque in melius constituti, tam
in moribus quam in fide proficiant.
CAP. LXXXIV.-- #Ut nulla communio sit Hebraeis ad fidem Christianam translatis cum aliis nondum baptizatis.@#
(Ex eod. V, cap. 62.) Saepe malorum consortia etiam
bonos corrumpunt, quanto magis eos qui ad vitia
proni sunt? Nulla igitur ultra communio sit Hebraeis
ad fidem Christianam translatis cum his qui adhuc
in veteri ritu consistunt, ne torte eorum participatione
subvertantur. Quicunque igitur amodo ex his
qui baptizati sunt infidelium consortia non vitaverint,
et hi Christianis donentur, et illi publicis caedibus
deputentur.
CAP. LXXXV.-- #De Judaeis qui apostataverint.@#
(Ex eodem concilio V, cap. 59.) Plerique qui ex
Judaeis dudum ad Christianam fidem premoti sunt,
nunc blasphemantes Christum, non solum Judaicos
ritus perpetrasse noscuntur, sed etiam et abominandas
circumcisiones exercere noscuntur. De quibus,
consultu piissimi ac religiosissimi domini nostri Sisenandi
regis, hoc sanctum decrevit concilium, ut
hujusmodi transgressores pontificali auctoritate correcti
ad cultum Christiani dogmatis revocentur, ut
quos voluntas propria non emendat, animadversio
sacerdotalis coerceat. Eos autem quos circumciderunt,
si filii eorum sunt, a parentum consortio separentur,
si servi pro injuria corporis sui libertati
tradantur.
CAP. LXXXVI.-- #De servis Judaeorum.@#
(Ex eodem XIII, cap. 9.) Item ut si Judaeorum servi
necdum conversi ad Christi gratiam convolaverint,
libertati donentur.
CAP. LXXXVII.-- #De mancipiis Judaeorum quae ad baptismum confugiunt.@#
(Ex concil. apud Arvernen., cap. 30.) Licet prioribus
canonibus jam fuerit definitum ut de mancipiis
paganis quae apud Judaeos sunt si ad ecclesiam confugerint,
et baptismum petierint, etiam ad quoscunque
Christianos refugerint, taxato et oblato a fidelibus
justo pretio, ab eorum dominio liberentur, ideo
statuimus hoc, ut tam justa constitutio ab omnibus
catholicis observetur.
CAP. LXXXVIII.-- #Item de mancipiis Judaeorum, aut Christianis aut ad fidem Christianam venire desiderantibus.@#
(Ex concil. Matiscen., cap. 16.) Praesenti concilio,
Deo auctore, sancimus ut nullum Christianum mancipium
Judaeo deinceps serviat, sed datis pro quolibet
bono mancipio duodecim solidis, ipsum mancipium
quicunque Christianorum, seu ad ingenuitatem,
seu ad servitium licentiam habeat redimendi, et si
Christianum fieri desiderat et non permittitur, similiter
faciat: quia nefas est ut quod Christus Dominus
sanguinis sui effusione redemit, blasphemum
Christianae religionis in vinculis tenere. Quod si
acquiescere his quae statuimus quicunque Judaeus
noluerit, quandiu ad pecuniam constitutam venire
distulerit, liceat mancipium ipsum cum Christianis
ubicunque voluerit habitare.
CAP. LXXXIX.-- #De illis qui de haeresi ad fidem venire desiderant.@#
(Ex concil. Arelatens., cap. 9.) Si ad ecclesiam aliquis
de haeresi venerit, interrogent eum de Symbolo,
et si viderint eum in Patre, et Filio, et Spiritu
sancto esse baptizatum, manus ei tantum imponatur,
ut accipiat Spiritum sanctum.
CAP. XC.-- #De Judaeis, si Christianum mancipium circumciderint.@#
(Ex concil. apud Theogonis villam habito, cap. 4.) Si quis Judaeorum Christianum mancipium, vel cujuslibet
sectae alterius, emerit et circumciderit, a
Judaei ipsius potestate sublatus in libertate permaneat.
CAP. XCI.-- #Quid sanctus Gregorius de Judaeis praeceperit.@#
( #Ex reg. Greg. ad Joannem Terracinensem episcopum.@# )
Joseph praesentium lator Judaeus insinuavit
nobis de loco quodam, in quo ad celebrandas
festivitates suas Judaei in Terracinensi castro consistentes
convenire consueverant, quod tua eos fraternitas
expulisset, et in alium locum pro colendis similiter
festivitatibus suis te quoque noscente, et
consentiente migraverint | null | e3a19a60-3394-4435-95fe-b02ab7c26a91 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, et nunc de eodem loco
etiam expelli se denuo conqueruntur. Quod si ita
est, volumus tua fraternitas ab hujusmodi se querela
suspendat, et loco quem, sicut praediximus,
cum tua conscientia quo congregentur, adepti sunt,
eos, sicut mos fuit, ibidem liceat convenire. Hos
enim, qui a Christiana religione discordant, mansuetudine,
benignitate admonendo, suadendo, ad
unitatem fidei necesse est congregare, ne quos dulcedo
praedicationis, et praeventus futuri judicis terror
ad credendum invitare poterat, minis et terroribus
repellantur. Oportet ergo ut ad audiendum de te
verbum Dei benigne conveniant, quam austeritate
quae supra modum extenditur, expavescant.
CAP. XCII.-- #De illis baptizatis, qui pro periculo mortis a diaconibus baptizati fuerint.@#
(Ex concil. Turonico, cap. 3.) Si quis diaconus
regens plebem, sine episcopo vel presbytero, aliquos
pro periculo mortis baptizaverit, episcopus eos per
benedictionem et confirmationem perficere debebit.
Quod si ante de saeculo recesserit, sub fide qua
quisque credit, poterit esse justus.
CAP. XCIII.-- #De illis qui presbyteros cogunt denarios pro balsamo dare@#
(Ex concil. Cavallon., cap. 5.) Quidam fratres
dixerunt consuetudinis antiquae fuisse in eorum
Ecclesiis, ut pro balsamo emendo ad chrisma faciendum,
sive pro luminaribus Ecclesiae concinnandis,
binos vel quaternos denarios presbyteri darent.
Unde omnes uno consensu statuimus, ut sicut
pro dedicandis basilicis, et dandis ordinibus nihil
accipiendum est, ita etiam pro balsamo sive luminaribus
emendis nihil presbyteri chrisma accepturi
dent. Episcopi itaque de Ecclesiae facultatibus balsamum
emant, et luminaria singuli in Ecclesiis
suis.
CAP. XCIV.-- #De chrismatis panno.@#
(Ex concil, apud Belvacum, cap. 8.) Si quis voluerit
chrismatis pannum iterum linire et super
alium baptizatum mittere, non est absurdum.
CAP. XCV.-- #Quod catechumeni cum baptizatis manducare non debeant@#
(Ex concil. Mogunt., cap. 5.) Catechumeni manducare
non debent cum baptizatis, neque osculum
eis dare, quanto minus gentilis?
CAP. XCVI.-- #De scrutinio faciendo.@#
(Ex concil. Romano, cap. 15.) De scrutinio faciendo
decrevimus, ut in episcopiis, et ubi conventus
est populi, et cleri, et possibilitas permittit, ibi
celebretur.
CAP. XCVII.-- #De ministerio baptismatis.@#
(Ex concil. Mogunt., cap. 9.) Baptisterii et catechumenorum
ventilata est ratio, ut sacerdotes plenius
intelligant qualiter condignis ordinibus efficiant
Christianum.
CAP. XCVIII.-- #Quod bigamus vocetur, qui ante baptismum uxorem, et aliam post baptismum habuit.@#
(Ex decr. Innocentii papae, cap. 52.) Deinde ponitur
non dici oportere bigamum, eum qui catechumenus
habuerit, atque amiserit uxorem, si post
baptismum fuerit aliam sortitus, eamque primam
videri, quae novo homini copulata sit: quia illud
conjugium per baptismi sacramentum cum caeteris
criminibus sit ablutum, quod cum de una utique dicitur,
certi, si tres habuerit in veteri positus homine
uxores, erit ei quae post baptismum quarta est, sic
interpretantibus prima. Virginis aeque nomen accipiet,
quae quarto ducta est loco. Quis, oro, istud non
videat contra Apostoli esse praeceptum, qui ait:
Unius uxoris virum oportere fieri sacerdotem? Sed
objicitur, quod in baptismo totum, quicquid in
veteri homine gestum est, sit solutum. Dicite mihi,
cum pace vestra loquor, crimina tantum dimittuntur
in baptismo? An et illa quae secundum Domini
praecepta, ac Dei instituta complentur? Uxorem
ducere crimen est, aut non est crimen? Si crimen
est, ergo praefata venia dixerim, erit auctor in
culpa, qui ut crimina committerentur, in paradiso
cum ipse eos jungeret, benedixit. Si vero non est
crimen quia quod Deus junxit, nefas sit crimen appellari,
et Salomon addidit: etenim a Deo praeparatur
viro uxor, quomodo creditur inter crimina esse
dimissum, quod Deo auctore legitur consummatum?
Quid de talium filiis percensetur? Nunquid
non erunt admittendi in haereditatis consortio, qui
ex ea suscepti sunt, quae ante baptismum fuit uxor?
Eruntque appellandi, vel naturales, vel spurii, quia
non est legitimum matrimonium, nisi illud, ut vobis
videtur, quod post baptismum assumitur? Ipse Dominus
cum interrogaretur a Judaeis, si | null | b88ba0a3-66d8-4bac-8e1e-d015fe4ee57a | latin_170m_raw | null | None | None | None |
liceret dimittere
uxorem, atque exponeret fieri non debere, addidit:
Quod vero Deus conjunxit, homo non separet.
Ac ne de his locutus esse credatur, quae post baptismum
sortiuntur, meminerint hoc, et a Judaeis esse
interrogatum, et Judaeis esse responsum. Quae vero
et sollicitus quaero, si una eademque sit uxor ejus,
qui ante catechumenus, postea sit fidelis, filiosque
ex ea, quum esset catechumenus, susceperit, ac
postea alios cum fidelis, utrum sint fratres appellandi
an non? Habeant postea defuncto patre cum caeteris
herciscundae haereditatis consortium, quibus filiorum
nomen regeneratio spiritalis creditur abstulisse?
Quod quum ita sentire, atque judicare absurdum
est, quae malum ratio est hoc defendi, et vacua
magis opinione jactari, quam aliqua auctoritate roborari,
quum non possit inter peccata deputari, quod
lex praecepit, et Deus conjunxit? Nunquid si quis
catechumenus virtutibus studuerit, humilitatem secutus
fuerit, patientiam tenuerit, eleemosynas fecerit,
morti destinatos qualibet ratione eripuerit, adulteria
exhorruerit, castitatem tenuerit, quaero, si
haec quum factus fuerit, fidelis amittit, quia per
baptismum totum, quod vetus homo gesserit putatur
auferri? Aspiciamus gentilem hominem Cornelium
orationibus atque eleemosynis revelationem,
Petrumque ipsum vidisse. Nunquid per baptismum
haec illi ablata sunt propter quae ei baptisma esse
concessum videtur? Si ita creditur, mihi credite, non
modicum erratur: quia quicquid bene gestum fuerit,
et secundum praecepta legalia custoditum non
potest facientibus deperire. Nuptiarum ergo copula,
quia Dei mandato perficitur, non potest dici
peccatum, et quod peccatum non est, solvi inter
peccata omnino credi non debet, eritque integrum
aestimare, aboleri non posse prioris nomen uxoris,
quum non dimissum sit pro peccato, quod ex Dei
sit voluntate completum.
CAP. XCIX.-- #De episcopis et presbyteris, et diaconibus rebaptizatis.@#
(Ex decr. Felicis papae, cap. 1.) Communis dolor
et generalis est gemitus, quod intra Africam rebaptizatos
etiam episcopos, presbyteros, diaconosque
cognovimus. Quae res sine dubio ad vestrae
quoque pervenit notitiam sanctitatis, qualiter in
Africanis regionibus astutia diaboli saevierit in populum
Christianum, atque in id multiplici deceptione
proruperit, ut non modo vulgus incautum, sed ipsos
quoque in mortis profunda demerserit sacerdotes,
nullus non orbis ingemuit, nulla terra nescivit.
Unde in grandi moerore positi, dissimulare non possumus
pereuntium atque a nobis exigendarum discrimen
animarum. Quapropter competens adhibenda
est talibus medela vulneribus, ne immatura curandi
facilitas, mortifera captis peste nihil prosit, sed segnius
tractata pernicies reatu non legitimae curationis
involvat pariter saucios et medentes. In primis itaque
venientis ad vos, et remedium postulantis sollicite
discutienda est professio, et persona decepti, ut
medela possit congruens exhiberi: et qui satisfacturus
Deo per poenitentiam rebaptizatum se legitime
doluerit, utrum ad hoc facinus concurrerit, an
impulsus accesserit, requiratur, sciens quod se
decipiat ipse qui fallit, nihilque per nostram facilitatem
tribunalis excelso judicio derogari, cui illa
sunt rata, quae pia, quae vera, quae justa sunt. Et
aliter necessitatis, aliter tractanda est ratio voluntatis.
Deterior est autem causa illius, qui forte pretio
sollicitatus est, ut periret. Nihil enim intentatum
relinquit inimicus. Cui ne de sua liceat gaudere
captura, succurrendum est irretitis, et conterendus
venantis est laqueus, ut infucatim lamentantibus
lapsum, tam justitiae moderatione quam compunctione
pietatis, ad aulam quam reliquerant, sit
ingressus. Nec pudeat forsan, aut pigeat, in
dictis jejuniorum, gemituumque temporibus obedire,
aut aliis observantiae salubrioris obtemperare
praeceptis: quia humilibus datur gratia, non superbia.
Sit ergo ruinae suae dolore prostratus, quisquis in
Christo fieri quaerit erectus. Et per dispensationis nostrae
ministerium, quod vestram sequi convenit charitatem,
nec alicui fas est, vel velle, vel posse transcendere,
causas ejus, qui contra apostolicam doctrinam,
ad iterationem se nimis infaustam baptismatis
dedit, vel ejus qui aliquibus argumentis excusandum
callide proprium putaverit esse consensum, sacerdotali
vigore et humanitate tractemus, ut in eis
fides, quae nisi est una, jam nulla est, adjutorio Domini
judicis ad salutem, sine nostrae properationis
offensione, reparetur: quia cum peccatoris a nobis
satisfactio protrahitur, non praeter nostram laudem
atque laetitiam, mens ejus ad veniam purgatior invenitur.
Et ideo memineritis hanc super his nos habere | null | 54f8f8ea-01f9-4ecc-aa76-11d775ed0f5b | latin_170m_raw | null | None | None | None |
sententiam, ut servata discretione peccantium
non eadem cuncti qui lapsi sunt, lance pensentur:
quoniam majoris castigationis est exigendus usuram,
cui domus Domini commissa fuerit disciplina.
Ut ergo ab Ecclesiae summatibus inchoemus, eos
quos episcopos, presbyteros, vel diaconos fuisse
constiterit, et seu optantes forsitan, seu coactos lavacri
illius unici, salutarisque claruit fecisse jacturam,
et Christum, quem non solum dono regenerationis,
verum etiam gratia praecepti honoris induerant,
exuisse, cum constet neminem ad secundam
tinctionem venire potuisse, nisi se palam Christianum
negaverit, et professus fuerit esse paganum,
quod cum generaliter sit in omnibus exsecrandum,
multo magis in episcopis, presbyteris, et diaconibus
auditu saltem dictuque probatur horrendum: sed
quia idem Dominus, atque Salvator clementissimus
est, et neminem vult perire, usque ad exitus sui
diem in poenitentia, si resipiscunt, jacere conveniet,
nec orationi non modo fidelium, sed ne catechumenorum
quidem omnimodis interesse. Quibus communio
laica in morte redhibenda est. Quam rem diligentius
explorare vel facere pro baptismo sacerdotis
cura debebit. De clericis autem, et monachis,
aut puellis Dei, aut secularibus servari praecipimus
hunc tenorem, quem Nicaena synodus circa eos qui
lapsi sunt, vel fuerunt, servandum esse constituit,
ut scilicet, qui nulla necessitate, nullius rei timore
atque periculo, se ut rebaptizaretur haereticis impie
dediderunt: si tamen eos ex corde poeniteat, tribus
annis inter audientes sint. Septem vero annis subjaceant
inter poenitentes manibus sacerdotum: duobus
etiam ad oblationes modis omnibus non sinantur,
sed tantummodo popularibus in oratione socientur,
nec confundatur Deo colla submittere, quia eum non
timuit, abnegare. Quod si, utpote mortales, intra
metas praescripti temporis coeperit vitae finis urgere,
subveniendum est imploranti, et seu ab episcopo,
qui poenitentiam dederit, seu ab alio, qui tamen datam
esse probaverit, aut similiter a presbytero viaticum
abeunti de saeculo non negetur. Pueris autem
quibus quod adhuc investes sunt, a puritate vocabulum
est, seu clericis, seu laicis, aut etiam similibus
puellis, quibus ignorantia suffragatur aetatis,
aliquandiu sub manus impositione detentis, reddenda
communio est, nec eorum expectanda poenitentia
quos excipit a coercitione censura. Quod est
a nobis proinde constitutum, ne hi quibus in terreni
labe contagii, plus minusve restat ad vitam, dum
adhuc in poenitentia sunt, poenitenda forte committant.
Quod si ante praefinitum poenitentiae tempus,
despectus a medicis, aut evidentibus mortis pressus
indiciis, recepta quisquam communionis gratia convalescit,
servemus in eo quod Nicaeni canones ordinaverunt,
ut habeatur inter illos, qui in oratione
sola communicant, donec impleatur spatium temporis
eidem praestitutum. Nec catechumenos nostros,
qui sub tali professione baptizati sunt, praeterimus:
quia non est causa dissimilis, sicut iidem
sancti canones ordinarunt, ejus qui quolibet modo
Christum, quem semel confessus est, abjuraret. Tribus
annis inter audientes sint, et postea catechumenis
permittantur orare, per manus impositionem
communionis catholicae gratiam recepturi, exceptis
sane tantummodo episcopis, presbyteris, diaconibus,
quibus solo mortis suae tempore reconciliandum esse
jam diximus: caeteros, id est, sive clericos, sive monachos,
seu laicos, sexus utriusque personas, quos
violentia et periculis coactos, iterationem baptismatis
subiisse constiterit, vel qui aliquo commento,
hujus se facinoris piaculis dixerint non teneri,
in poenitentia per triennium durare decernimus,
et per manus impositionem ad societatem
recipi sacramenti, illo per omnia custodito, ne
ex his unquam, qui in qualibet aetate alibi quam
in Ecclesia catholica, aut baptizati, aut rebaptizati
sunt, ad ecclesiasticam militiam prorsus
permittantur accedere. Quibus satis esse debet,
quod in catholicorum numerum sunt recepti,
quoniam de suo ordine et communione videbitur
ferre judicium, quisquis hoc violarit antistitum:
vel qui non removerit eum quem ex his ad
ministerium clericale obrepsisse cognoverit. Curandum
vero maxime, et omni cautela est providendum
ne quis fratrum coepiscoporumque nostrorum,
aut etiam presbyterorum in alterius civitate, vel
dioecesi poenitentem, vel sub manu positum sacerdotis
aut eum qui conciliatum se esse dixerit, sine
episcopi vel presbyteri testimonio et litteris, aut in
parochia presbyter, aut episcopus in civitate, suscipiat.
Quod aliqua dissimulatione neglectum, culpam
tangit etiam clericorum, qui in locis in quibus hoc
minus curatum fuerit commorantur. His itaque rite
dispositis, et ad | null | 8a33ff9a-ec08-4331-954e-53c0f303c04c | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Ecclesiarum vestrarum notitiam,
nostra deliberatione perlatis, parere vos convenit.
Quibus licet ad animarum reparationem nihil deesse
videatur, tamen si cui novi aliquid, et quod praeterire
nos potuit fuerit revelatum, secundum beatum Paulum
apostolum tacente priore fidenter insinuet:
quia Spiritus sanctus ubi vult spirat, maxime cum
sua causa tractatur. Nec nos pigebit audire, et si
qua sunt omissa non arroganter abnuere, sed rationabiliter
ordinare. Datum Iduum Martiarum die,
Dynamio, et Sibidio quartum consulibus.
CAP. C.-- #De eo qui per ignorantiam ordinatur antequam baptizetur.@#
( #Ex dictis S. Isidori episcopi.@# ) Si quis per ignorantiam
ordinatur antequam baptizetur, debent ab
eo baptizati baptizari, et ipse non ordinetur, sed
Romanus pontifex judicat non hominem qui baptizat,
sed Spiritum Dei subministrare gratiam baptismi,
licet paganus sit qui baptizat.
CAP. CI.-- #De illis qui gratiam sancti Spiritus vendere conantur.@#
(Ex concil. Tribur., cui interfuit rex Arnolphus,
cap. 22.) Dictum est solere in quibusdam locis pro
perceptione chrismatis nummos dari: solere quoque
pro baptismo et communione. Hoc symoniacae
haeresis semen detestata est sancta Sinodus, et anathematizavit,
et ut de caetero nec pro ordinatione,
nec pro chrismate, vel baptismo, vel pro balsamo,
nec pro sepultura, vel communione, quicquam
exigatur: sed gratis dona Christi, gratuita dispensatione
donentur.
FINIS LIBRI QUARTI.
LIBER QUINTUS. INDEX CAPITULORUM
II. Quod in Eucharistia nec pura aqua nec purum
CAP. I. Quod omne crimen sacrificiis Deo oblatis
deleatur, quaeque in sacrificiis debent adhiberi quae
rejici.
vinum offerri debeat.
III. Ut in sacrificio panis et vinum cum aqua mixtum
offeratur.
IV. Ut nihil aliud in sacrificio offeratur nisi panis
et vinum aqua mixtum.
V. De passione Domini in consecratione corporis
miscenda.
VI. Quae species ad altare non ad sacrificium sed
ad benedictionem simplicem offerantur.
VII. De eadem re.
VIII. Nihil in sacrificio praeter quod Dominus statuit
offerendum.
IX. Ut presbyteri vas mundum habeant ubi corpus
Domini cum diligentia recondatur.
X. Ut presbyter Eucharistiam in promptu habeat.
XI. Tot oblationes quot populo sufficiant offerendas,
relictas in crastinum non reservandas.
XII. Oblationes de sabbato in sabbatum innovandas.
XIII. Ut praesente et praecipiente presbytero, diaconus
populum communicet.
XIV. Quod discretio magna esse debeat de perceptione
corporis et sanguinis Dominici.
XV. De quotidiana perceptione Eucharistiae.
XVI. De eadem re.
XVII. Laici ter minimum in anno communicent.
XVIII. An Eucharistiam qui semper peccat, semper
accipere debeat.
XIX. Quod singulis diebus Dominicis in Quadragesima
fideles communicandi sint.
XX. Ut in coena Domini Eucharistiae perceptio
non negligatur.
XXI. De histrionibus et magis, an communionem
cum caeteris fidelibus accipere debeant.
XXII. Quam diu unusquisque ante sacram communionem
ab uxore se abstinere debeat.
XXIII. Quod inter catholicos non connumeretur,
qui in istis temporibus, Pascha, Pentecoste, Natali
Domini non communicaverit.
XXIV. Ut oblatio altaris singulis Dominicis diebus
fiat.
XXV. De eadem re.
XXVI. De diaconibus quod presbyteris communionem
dare non debeant.
XXVII. De eulogiis populis a presbytero dandis.
XXVIII. Oratio simplex eulogiae.
XXIX. De pane qui offerendus est.
XXX. De presbyteris qui corpus Dominicum ad
deferendum infirmis mulierculis tradunt.
XXXI. Ut defunctis Eucharistia non detur.
XXXII. Ut oblationes in majoribus festis ab omnibus,
etc.
XXXIII. Quod ministris altaris supra altare solis
communicare liceat.
XXXIV. Ut nullus infra presbyterum ordinatus
rem a presbytero consecratam alteri porrigat.
XXXV. De illis qui post aliquam degustationem
sacrificium acceperint.
XXXVI. Ut presbyter illiteratus Missam celebrare
non debeat.
XXXVII. Pro unius oblatione alterius non spernendam.
XXXVIII. Ut dissidentium fratrum oblationes non
recipiantur.
XXXIX. Ut refutanda sint eorum dona qui pauperes
opprimunt.
XL. De presbyteris immolantibus.
XLXI. De eadem re.
XLXII. De presbyteris quibus solet dormiendo saepe
semen effluere.
XLXIII, De eadem re.
XLIV. De presbyteris villanis si in civitate offerre
audeant.
XLV. De eadem re.
XLVI. De illis qui per ebrietatem Eucharistiam
evomuerint.
XLVII. De hoc si aliquid de calice sacri sanguinis | null | 11430d0c-27c2-4725-bc5e-2c869501c8af | latin_170m_raw | null | None | None | None |
stillaverit.
XLVIII. De illo qui evomit sacrificium et a canibus
consumitur.
XLIX. De eadem re.
L. De Eucharistia inveterata.
LI. De illis qui non bene custodierint corpus et
sanguinem Domini.
LII. De eadem re.
LIII. De muliere quae peperit, ut communicet si
voluerit.
#Indicis capitulorum finis.@#
LIBER QUINTUS #DE SACRAMENTO CORPORIS ET SANGUINIS DOMINI.@#
ARGUMENTUM LIBRI.
Liber hic quae ad sacramentum Eucharistiae spectant
plenissime tractat, adeo ut nihil quod ad hanc
rem attinet requiras.
CAP. I.-- #Quod omne crimen sacrificiis Deo oblatis deleatur, quaeque in sacrificiis debeant adhiberi, quae rejici.@#
( #Ex decretis Julii papae episcopis per Aegyptum
missis.@# ) Cum omne crimen atque peccatum oblatis
Deo sacrificiis deleatur, quid de caetero pro delictorum
expiatione Domino dabitur, quando in ipsa
sacrificii oblatione erratur? Audivimus enim quosdam
schismatica ambitione detentos, contra divinos
ordines et apostolicas institutiones, lac pro vino in
divinis sacrificiis dedicare. Alios quoque intinctam
Eucharistiam populis, pro complemento communionis
porrigere. Quosdam etiam non expressum vinum
in sacramento Dominici calicis offerre, sed oblatis
uvis populos communicare. Alios vero pannum lineum
musto intinctum, per totum annum reservare,
et in tempore sacrificii cum aqua partem ejus lavare,
et sic offerre. Quod quam sit Evangelicae atque apostolicae
doctrinae contrarium, et consuetudini ecclesiasticae
adversum, non difficile ab ipso fonte veritatis
probabitur, a quo ordinata ipsa sacramentorum
mysteria processerunt. Cum enim magister
Veritatis verum salutis nostrae sacrificium suis
commendaret discipulis, non illis lac, sed panem
tantum, et calicem sub hoc sacramento cognoscimus,
dedisse. Legitur enim in evangelica veritate:
Accepit Jesus panem et calicem, et benedicens
dedit discipulis suis. Cesset ergo lac sacrificando
offerri, quia manifestum et evidens exemplum Evangelicae
veritatis illuxit, quod praeter panem et vinum
aliud offerri non liceat. Illud vero quod pro complemento
communionis intinctam tradunt Eucharistiam
populis, nec hoc prolatum ex evangelio
testimonium receperunt, ubi apostolis corpus suum
et sanguinem commendavit, seorsum enim panis, et
seorsum calicis commendatio memoratur. Nam intinctum
panem aliis Christum praebuisse non legimus,
excepto illi tantum discipulo, quem intincta
bucella magistri proditorem ostenderet, non quae
sacramenti hujus institutionem signaret. Nam quod
de expresso botro, id est, de uvarum granis populus
communicatur, valde est omnino confusum, sed si
necesse fuerit, botrus in calice comprimatur, et aqua
misceatur: quia calix Dominicus juxta canonicum
praeceptum vino et aqua permixtus debet offerri:
quia videmus in aqua populum intelligi, in vino vero
ostendi sanguinem Christi. Ergo cum in calice vinum
aqua misceatur, Christo populus adunatur, et credentium
plebs ei in quem credidit copulatur, et jungitur.
Quae copulatio et conjunctio aquae et vini sic
miscetur in calice Domini, ut commixtio illa non
possit separari. Nam si vinum tantum quis offerat,
sanguis Christi incipit esse sine nobis: si vero
aqua sit sola, plebs incipit esse sine Christo. Ergo
quando botrus solus offertur, in quo vini tantum efficentia
demonstratur, salutis nostrae sacramentum
negligitur, quod per aquam significatur. Non enim
potest calix Domini esse aqua sola, aut vinum solum,
nisi utrumque misceatur. Et ideo, quia jam ex hoc
plurima et multiplex majorum emanavit sententia,
deinceps omnis talis error atque praesumptio cessare
debet, ne perversorum inordinata compago statum
veritatis enervet. Et ideo nullum deinceps licitum
erit aliud in divinis sacris offerre, nisi juxta antiquorum
sententiam conciliorum, panem tantum, et
calicem vino et aqua permixtum. De caetero aliter
quam praeceptum est faciens, tandiu sacrificando
cessabit, quandiu legitima poenitentiae satisfactione
correptus ad gradus sui officium redeat quod
amisit.
CAP. II.-- #Quod in Eucharistia nec pura aqua, nec purum vinum offerri debeat.@#
(Ex concil. Wormaciensi, cap. 2.) In Eucharistia
non debet pura aqua offerri, ut quidam sobrietatis
causa falluntur, sed vinum cum aqua mixtum: quia
et vinum fuit in redemptionis nostrae mysterio, cum
dicit: Non bibam de hoc genimine vitis, et aqua mixtum,
quod post coenam dabat. Sed de latere ejus
aqua cum sanguine egressa, vinum de vera carnis
ejus vite cum aqua expressum ostendit. Cum igitur
magister veritatis verum salutis nostrae sacrificium
suis commendaret discipulis, panem tantum et calicem
sub hoc sacramento | null | 7e5f90d3-62bd-472c-ad1a-51cd35401a0f | latin_170m_raw | null | None | None | None |
praebuisse cognoscimus:
ideoque praeter panem et vinum cum aqua mixtum,
aliud offerri non debet. Calix enim Dominicus vino
et aqua commixtus debet offerri: quia videmus in
aqua populum intelligi, in vino vero ostendi sanguinem
Christi. Ergo quando in calice vino aqua miscetur,
Christo populus adunatur, et credentium plebs
ei in quem credidit copulatur et jungitur. Quae copulatio
et conjunctio aquae et vini sic miscetur in
calice Domini, ut commixtio illa non possit separari.
Nam si vinum tantum quis offerat, sanguis Christi
incipit esse sine nobis. Si vero aqua sit sola, plebs
incipit esse sine Christo. Non potest enim calix Domini
esse aqua sola aut vinum solum, nisi utrumque
sibi misceatur.
CAP. III.-- #Ut in sacrificio panis et vinum cum aqua mixtum offeratur.@#
(Ex concil. Carthag., cap. 23.) Ut in sacramentis
corporis et sanguinis Domini nihil amplius offeratur
quam quod ipse Dominus dicit, hoc est, panis et
vinum aqua mixtum: nec amplius in primitiis offeratur
Deo vino et frumento.
CAP. IV.-- #Ut nihil aliud in sacrificio offeratur, nisi panis et vinum aqua mixtum.@#
(Ex concil. African., cap. 4.) Ut in sacramentis corporis
et sanguinis Domini nihil amplius offeratur
quam quod ipse Dominus tradidit, hoc est, panis et
vinum aqua mixtum. Primitiae vero, ceu mel et lac
quod uno die solemnissimo in infantum mysterio
solet offerri, quamvis in altari offerantur, suam tamen
habeant propriam benedictionem, ut a sacramento
corporis Dominici et sanguinis distinguantur, nec
amplius in primitiis offeratur, quam de uvis et frumentis.
CAP. V.-- #De passione Domini in consecratione corporis miscenda.@#
(Ex decr. Alexan. pap., cap. 5.) In sacramentorum
quoque oblationibus, quae inter Missarum solennia
Domino offeruntur, passio Domini miscenda
est, ut ejus, cujus corpus et sanguis conficitur,
passio celebretur, ita ut repulsis opinionibus superstitionum,
panis tantum et vinum aqua permixtum
in sacrificio offerantur. Non debet enim, ut a patribus
accepimus, et ipsa ratio docet, in calice Domini
aut vinum solum, aut aqua sola offerri, sed
utrumque permixtum, quia utrumque ex latere ejus
in sua passione profluxisse legitur. Ipsa vero Veritas
nos instruxit, calicem et panem in sacramento
offerre, quando ait: Accepit Jesus panem et benedixit,
deditque discipulis suis, dicens: Accipite et
manducate, hoc est corpus meum quod pro vobis
tradetur. Similiter, postquam coenavit, accepit calicem,
deditque discipulis suis dicens: Accipite et
bibite ex eo omnes, quia hic est calix sanguinis
mei, qui pro vobis effundetur in remissionem peccatorum.
Crimina enim atque peccata oblatis his
Domino sacrificiis delentur. Idcirco et passio ejus
in his commemoranda est, qua redempti sumus,
et saepius recitanda, atque haec Domino offerenda.
Talibus hostiis delectabitur et placabitur Dominus,
et peccata dimittet ingentia. Nihil enim in
sacrificiis majus esse potest, quam corpus et sanguis
Christi, nec ulla oblatio hac potior est, sed haec
omnes praecellit: quae pura conscientia Domino offerenda
est, et pura mente consummanda, atque ab
omnibus veneranda. Et sicut potior est caeteris: ita
potius excoli, et venerari debet.
CAP. VI.-- #Quae species ad altare non ad sacrificandum, sed ad benedictionem simplicem offerantur.@#
(Ex canon. apostol., capite 4.) Offerri non liceat
aliquid ad altare praeter novas spicas, et uvas, et
oleum ad luminaria, et fabas, et thymiama ad incensum,
tempore quo sancta celebratur oblatio.
CAP. VII.-- #De eadem re.@#
(Ex decr. Melch. pap., capite 1.) Haec species quas
non licet offerre super altare juxta constitutionem
apostolorum eorumque successorum, ad domum sacerdotum
deferantur, et a sacerdotibus benedicantur,
et simplici benedictione benedicta demum a populis
sumantur. Fabae tantum et uvae, novae spicae,
et oleum, et odoramenta ad incensum, et caetera
quae apostoli constituerunt super altare offerantur.
CAP. VIII.-- #Nihil in sacrificio praeter quod Dominus statuit offerendum.@#
(Ex canon. apostol., capite 3.) Si quis episcopus,
aut presbyter, praeter ordinationem Domini alia quaedam
in sacrificio offerat, super altare, id est, aut
mel, aut lac, | null | a5bd029a-c2b2-4f4a-8a32-e2b5894b99b4 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
aut pro vino siceram, aut confecta
quaedam, aut volatilia, aut animalia aliqua, aut
legumina, contra constitutionem Domini faciens,
deponatur.
CAP. IX.-- #Ut presbyteri vas mundum habeant, ubi corpus Domini cum diligentia recondatur.@#
(Ex concil. Turonen., capite 4.) Ut omnis presbyter
habeat pixidem, aut vas tanto sacramento dignum,
ubi corpus Dominicum diligenter recondatur, ad viaticum
recedentibus a saeculo. Quae tantum sacra oblatio
intincta debet esse in sanguine Christi, ut veraciter
presbyter possit dicere infirmo, corpus et sanguis
Domini proficiat tibi, etc. Semperque sit super altare
obserata propter mures et nefarios homines, et
de septimo in septimum diem semper mutetur, id
est, illa a presbytero sumatur, et alia, quae eodem
die consecrata est, in locum ejus subrogetur, ne
forte diutius reservata, mucida, quod absit, fiat.
CAP. X.-- #Ut presbyter Eucharistiam in promptu habeat.@#
(Ex concil. Wormac., cap. 5.) Ut presbyter semper
Eucharistiam habeat paratam, ut quando quis infirmatus
fuerit, aut parvulus infirmus fuerit statim
eum communicet, ne sine communione moriatur.
CAP. XI.-- #Tot oblationes quot populo sufficiant offerendas, relictas in crastinum non reservandas.@#
(Ex epist. Clementis pa., c. 28.) Certe tanta in altari
holocausta offerentur quanta populo sufficere debeant:
quod si remanserit in crastinum non reserventur,
sed cum timore et tremore clericorum diligentia
consumantur. Qui autem residua corporis
Domini, quae in sacrario relicta sunt consumunt,
non statim ad communes sumendos cibos conveniant,
nec putent sanctae portioni commiscere cibum
qui per aqualiculos digestus in secessum emittitur. Si
igitur mane Dominica porrigitur, usque ad sextam
jejunent ministri qui eam consumpserint. Et si tertia
vel quarta hora acceperint, jejunent usque ad vesperam.
Sic secreta sanctificatione, aeterna custodienda
sunt sacramenta.
CAP. XII.-- #Oblationes de sabbato in sabbatum innovandas.@#
(Ex concilio Aurel., capite 4.) Illud etiam annectendum
videtur, ut oblationes quae in altari offeruntur,
de sabbato in sabbatum semper innoventur:
quia panes propositionis qui super mensam Domini
ponebantur, a sabbato in sabbatum semper mutabantur,
ne diu servati mucidi fiant, et, ut quidam
saeviunt, igne concrement. Quod si aliquis diabolo
instigante hoc facere praesumpserit, anathema sit.
CAP. XIII.-- #Ut praesente et praecipiente presbytero, diaconus populum communicet.@#
(Ex concilio Carthag., capite 38.) Ut diaconus praesente
presbytero Eucharistiam corporis Christi populo,
si necessitas cogit, jussus eroget.
CAP. XIV.-- #Quod magna discretio esse debeat de perceptione corporis et sanguinis Dominici.@#
(Ex epist. Clementis pa., capite 32.) In perceptione
corporis et sanguinis Dominici magna discretio
adhibenda est. Cavendum est enim ne si nimium in
longum differatur ad perniciem animae pertineat,
dicente Domino: Nisi manducaveritis carnem Filii
hominis, et biberitis ejus sanguinem, non habebitis
vitam in vobis. Si vero indiscrete accipiatur, timendum
est illud quod ait Apostolus: Qui manducat
et bibit corpus et sanguinem Domini indigne, judicium
sibi manducat et bibit. Juxta ejusdem apostoli
vocem, probare se debet homo, et sic de pane illo
edat, et de calice bibat, ut videlicet abstinens aliquot
diebus ab operibus carnis, et purificans corpus
animamque suam praeparet se ad percipiendum
tantum sacramentum exemplo David, qui, nisi confessus
fuerit se abstinuisse ab opere conjugali, ab
heri et nudius tertius, nequaquam panes propositionis
a sacerdote accepisset.
CAP. XV.-- #De quotidana perceptione Eucharistiae.@#
( #Ex dictis August.@# ) Quotidie Eucharistiae communionem
percipere, nec laudo, nec vitupero: Omnibus
tamen Dominicis diebus communicandum hortor.
Si tamen metus in affectu peccandi est, gravari
magis dico Eucharistiae perceptione quam purificari.
Et ideo quamvis quis peccato mordeatur peccandi
non habeat de caetero voluntatem, et communicaturus
satis faciat lacrymis et orationibus, et confidens
de Domini miseratione, accedat ad Eucharistiam intrepidus
et securus. Sed hoc de illo dico quem mortalia
peccata non gravant.
CAP. XVI.-- #De eadem re.@#
( #Ex dictis ejusdem ad Januarium.@# ) Dixerit quispiam,
non quotidie accipiendam Eucharistiam, alius
affirmet quotidie. Faciat unusquisque quod secundum
fidem suam pie credit esse faciendum. Neque
enim litigaverunt inter se, | null | 69902550-7b02-4be6-b3aa-d9b1c3d9e063 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
aut quisquam eorum se
alteri praeposuit, Zachaeus et ille centurio; quum
alter eorum gaudens in domo sua susceperit Dominum,
alter dixerit: Domine, non sum dignus ut
intres sub tectum meum: ambo Salvatorem honorificantes,
quamvis non uno modo: ambo peccatis
miseri, ambo misericordiam consequuti. Ad hoc
valet, quod magna secundum propriam voluntatem
in ore cujusque sapiebat.
CAP. XVII.-- #Laici ter minimum in anno communicent.@#
(Ex epist. Fabii pa., capite 4.) Ut si non frequentius,
vel ter laici homines communicent in anno,
nisi forte quis majoribus quibuslibet criminibus impediatur,
id est, in Pascha et Pentecoste, et Natali
Domini.
CAP. XVIII.-- #An Eucharistiam qui semper peccat, semper accipere debeat.@#
( #Ex dictis Cyprian. et aliorum sanctorum Patrum.@# )
Sanctus Cyprianus dixit: Eucharistia quotidie ad
cibum salutis accipitur. Sanctus Ambrosius dixit:
Si quotiescumque effunditur sanguis Christi in remissionem
peccatorum effunditur, debeo semper accipere,
qui semper pecco, debeo semper habere medicinam.
S. Hilarius episcopus dixit: Si tanta non sunt
peccata ut excommunicetur quis, non se debet a medicina
corporis Domini separare. Unde timendum est,
ne diu abstractus a Christi corpore, alienus remaneat a
salute. Nam manifestum est eos vivere, qui corpus
ejus attingunt, ipso Domino dicente: Nisi manducaveritis
carnem Filii hominis, et biberitis ejus sanguinem,
non habebitis vitam in vobis. Qui enim jam
peccare quievit communicare non desinat.
CAP. XIX.-- #Quod singulis diebus Dominicis in Quadragesima fideles communicandi sint.@#
(Ex dictis Silverii pap., capite 3.) Singulis diebus
Dominicis in Quadragesima, praeter hos qui excommunicati
sunt, et praeter illos qui in publica poenitentia
sunt, sacramenta corporis et sanguinis Christi
sumenda sunt: et in coena Domini, in vigilia
Paschae, et in die Resurrectionis Domini, et Pentecostes,
et in Natali Domini, penitus ab omnibus
communicandum est.
CAP. XX.-- #Ut in coena Domini Eucharistiae perceptio non negligatur.@#
(Ex decr. Sotheris pap., cap. 5.) In coena Domini
a quibusdam perceptio Eucharistiae negligitur.
Quae quoniam in eadem die ab omnibus fidelibus,
exceptis his quibus pro gravibus criminibus inhibitum
est, percipienda sit, ecclesiasticus usus demonstrat,
cum etiam poenitentes eadem die ad percipienda
corporis et sanguinis Dominici sacramenta,
reconcilientur.
CAP. XXI.-- #De histrionibus et magis, si communionem cum caeteris fidelibus accipere debeant.@#
( #Ex epist. sancti Cyprian. episc. ad Eucratium.@# )
Cyprianus Eucratio confratri salutem. Pro dilectione
tua et reverentia ut ad consulendum me existimasti
frater charissime, quid mihi videatur de histrione et
mago illo, qui apud vos constitutus, adhuc in artis
suae dedecore perseverat, et magister et doctor
erudiendorum, imo perdendorum puerorum id quod
male didicit, caeteris quoque insinuat, an tali sacra
communione cum caeteris Christianis debeat dari,
aut nobiscum communicare: puto nec majestati
divinae, nec Evangelicae disciplinae congruere, ut pudor
et honor Ecclesiae, tam turpi et infami contagione
foedetur.
CAP. XXII.-- #Quandiu unusquisque ante sacram communionem ab uxore se abstinere debeat.@#
(Ex concil. Elibertan., cap. 3.) Omnis homo ante
sacram communionem a propria uxore abstinere
debet tres, aut quinque, aut septem dies.
CAP. XXIII.-- #Quod inter catholicos non connumeretur, qui in istis tribus temporibus, Pascha, Pentecoste, Natali Domini, non communicat.@#
( #Ex canone Agathen.@# ) Saeculares vero, qui in
Natali Domini Pascha, et in Pentecoste non communicaverint,
catholici non credantur, nec inter catholicos
habeantur.
CAP. XXIV.-- #Ut oblatio altaris singulis Dominicis diebus fiat.@#
(Ex decr. Fabii papae, cap. 5.) Decernimus ut in
Dominicis omnibus diebus altaris oblatio, ab omnibus
viris, vel mulieribus fiat, tam panis quam vini, ut per
has immolationes a peccatorum suorum fascibus
liberentur.
CAP. XXV.-- #De eadem re.@#
(Ex decr. ejusdem, cap. 10.) Oblationem quoque
et pacem in Ecclesia facere jugiter admoneatur populus
Christianus: quia ipsa oblatio sibi et suis
magnum remedium est animarum, et in ipsa pace
vera unanimitas et concordia demonstratur.
CAP. XXVI.-- #De diaconibus | null | 4599695f-2231-4934-a326-d1cce3fa47f2 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
quod presbyteris communionem dare non debeant.@#
(Ex Nicaeno concilio, cap. 18.) Pervenit ad magnum,
sanctumque concilium, quod in quibusdam locis et
civitatibus presbyteris gratiam sacrae communionis
diaconi porrigant, quod nec regula, nec consuetudo
tradidit, ut ab his qui potestatem non habent offerendi,
illi qui offerunt Christi corpus accipiant.
Necnon et illud innotuit, quod quidam diaconi ante
episcopos sacra oblata contingant. Haec igitur omnia
resecentur, et in sua diaconi mensura permaneant,
scientes quod episcoporum quidem ministri sint,
inferiores autem presbyteris habeantur. Per orbem
ergo post presbyteros gratiam sacrae communionis
accipiant, aut episcopo eis, aut presbytero porrigente.
Sed nec sedere in medio presbyterorum diaconis
liceat: quia si hoc fiat, praeter regulam et ordinem
probatur existere. Si quis autem etiam post
has definitiones obedire noluerit, a ministerio cessare
debebit.
CAP. XXVII.-- #De eulogiis populo a presbyteris dandis.@#
(Ex decr. Pii papae, cap. 4.) Ut de oblationibus
quae offeruntur a populo, et consecrationi supersunt,
vel de panibus quos offerunt fideles ad Ecclesiam,
vel certe de suis presbyter convenienter partes incisas
habeat in vase nitido, ut post Missarum solemnia,
qui communicare non fuerunt parati, eulogias
omni die Dominico, et in diebus festis inde accipiant,
et illa, unde eulogias presbyter daturus est, ante in
haec verba benedicat.
CAP. XXVIII.-- #Oratio simplex eulogiae.@#
Domine sancte, Pater omnipotens, aeterne Deus,
benedicere digneris hunc panem tua sancta et spiritali
benedictione, ut sit omnibus salus mentis et corporis,
atque contra omnes morbos et universas inimicorum
insidias tutamen. Per Dominum nostrum Jesum
Christum Filium tuum panem vitae, qui de coelo
descendit, et dat vitam et salutem mundo, et tecum
vivit et regnat. Per, etc.
CAP. XXIX.-- #De pane qui offerendus est.@#
(Ex decr. Anitii papae, cap. 3.) Panes quos Deo in
sacrificium offertis, aut a vobismetipsis, aut a vestris
pueris coram vobis nitide ac studiose fiant, et diligenter
observetur, ut panis, et vinum, et aqua, sine
quibus Missae nequeunt celebrari, mundissime atque
studiose tractentur, et nihil in eis vile, nihil non
probatum inveniatur, juxta illud quod ait Scriptura:
Sit timor Domini vobiscum, et cum diligentia cuncta
facite.
CAP. XXX.-- #De presbyteris qui corpus Dominicum ad deferendum infirmis mulierculis tradunt.@#
(Ex concil. Remensi, cap. 2.) Pervenit ad notitiam
nostram, quod quidam presbyteri in tantum parvipendant
divina mysteria, ut laico, aut feminae sacrum
corpus Domini tradant ad deferendum infirmis,
et quibus prohibetur, ne sacrarium ingrediantur,
nec ad altare appropinquent, illis sancta sanctorum
committuntur. Quod quam sit horribile, quam
detestabile omnium religiosorum animadvertit prudentia.
Igitur interdicit per omnia synodus, ne talis
temeraria praesumptio ulterius fiat, sed omnimodis
presbyter per semetipsum infirmum communicet.
Quod si aliter fecerit, gradus sui periculo subjacebit.
CAP. XXXI.-- #Ut defunctis Eucharistia non detur.@#
(Ex concil. Carthag., cap. 6.) Item placuit, ut
corporibus defunctorum Eucharistia non detur.
Scriptum est enim: Accipite, et edite. Cadavera
autem, nec accipere possunt, nec edere: et nec
jam mortuos homines baptizari faciat presbyterorum
ignavia.
CAP. XXXII.-- #Ut oblationes in majoribus festis ab omnibus aequanimiter fiant.@#
(Ex concil. Matiscen. cap. 50.) In synodo Matiscensi
decretum est, ut in omnibus diebus Dominicis,
aliisque festivitatibus oblatio ab omnibus, qui
ad Missam convenerint, utriusque sexus offeratur
in Ecclesia, singuli singulas oblationes offerentes.
Finita Missa a presbytero oblationes accipiant. Omnis
autem qui hanc diffinitionem per inobedientiam
evacuare praesumpserit, anathemate percellatur.
CAP. XXXIII.-- #Quod ministris altaris supra altare solis communicare liceat.@#
(Ex concil. Laodicen. cap. 19.) Solis autem ministris
sacro ordini deditis ad altare accedere, et communicare
liceat.
CAP. XXXIV.-- #Ut nullus infra presbyterum ordinatus, rem a presbytero consecratam alteri porrigat.@#
(Ex decr. Silvestr. papae. cap. 7.) Nullus acolythorum,
vel subdiaconorum rem consecratam a presbytero
jam aliis porrigat: quia aliud est minister,
aliud adsistens, nisi tantum supportet, quod | null | 9955b323-e590-4507-8da0-5d3d635cd1de | latin_170m_raw | null | None | None | None |
ei sacerdos
imposuerit, ore suo benedictum.
CAP. XXXV.-- #De illis qui post aliquam degustationem sacrificium acceperint.@#
(Ex decr. Eutychii papae, capite 2.) Qui acceperit
sacrificium post cibum, aut post aliquam parvissimam
refectionem, nisi pro viatico, pueri tres dies,
majores septem, clerici viginti dies poeniteant.
CAP. XXXVI.-- #Ut presbyter illiteratus Missam celebrare non debeat.@#
(Ex decr. Fabiani papae, capite 10.) Sacrificium
non est accipiendum de manu sacerdotis, qui orationes,
vel lectiones, et reliquas observationes in
Missa, secundum ritum implere non postte.
CAP. XXXVII.-- #Pro unius oblatione alterius non spernendam.@#
(Eugenii papae, capite 17.) Presbyter pro unius oblatione,
alterius non spernat.
CAP. XXXVIII.-- #Ut dissidentium fratrum oblationes non recipiantur.@#
(Ex concilio Africano, capite 93.) Oblationes dissidentium
fratrum, neque in sacrario, neque in gazophylacio
recipiantur.
CAP. XXXIX.-- #Ut refutanda sint eorum dona, qui pauperes opprimunt.@#
(Ex eodem, capite 94.) Eorum, qui pauperes opprimunt,
dona a sacerdotibus refutanda.
CAP. XL.-- #De presbyteris immolantibus.@#
(Ex concilio Ancyrano, capite 1.) Presbyteros immolantes,
et iterum luctamen adeuntes, si hoc non
per illusionem aliquam sed ex veritate fecerunt, nec
ante parentes et affectantes, atque suadentes, ut
aestimarent quidem tormentis aptari, sed his visu
tantum et habitu subjici, hos placuit honorem quidem
propriae sedis retinere: offerre autem, aut alloqui
populum, aut omnino sacerdotalibus fungi
officiis non licere.
CAP. XLI.-- #De eadem re.@#
(Ex eodem, cap. 12.) Diaconi similiter, qui immolaverunt,
honorem quidem habeant, cessent vero ab
omni sacro mysterio, sive a pane, sive a calice offerendo,
vel praedicando. Quod si quidam episcoporum
conscii sunt laboris eorum, et humilitatis, et
mansuetudinis, et voluerint eis aliquid amplius tribuere,
vel adimere, penes ipsos erit potestas.
CAP. XLII.-- #De presbyteris, quibus solet dormiendo saepe semen effluere.@#
( #Interrogatio August. Anglorum apostoli.@# ) Si post
illusionem, quae per somnium solet accidere, vel
corpus Domini quilibet accipere valeat, vel si sacerdos
sit, sacra mysteria celebrare.
CAP. XLIII.-- #De eadem re.@#
( #Responsio Gregor.@# ) Etquidem hunc Testamentum
veteris legis, sicut in superiori capitulo jam diximus,
pollutum dicit, nisi lotum aqua ei usque ad
vesperum intrare Ecclesiam non conceditur. Quod
tamen aliter populus spiritalis intelligens, sub eodem
intellectu accipiet, quo praefati sumus quia quasi
per somnium illuditur, qui tentatus immundicia veris
imaginibus in cogitatione inquinatur. Sed lavandus est
aqua, ut culpas cogitationis lacrymis abluat, et nisi
prius ignis tentationis recesserit, reum se quasi usque
ad vesperum cognoscat. Sed est in eadem illusione necessaria
valde discretio, quae subtiliter pensari debeat,
ex qua re accidat menti dormientis. Nam
aliquando ex crapula, aliquando ex naturae superfluitate,
vel infirmitate, aliquando ex cogitatione
contingit. Et quidem quum ex naturae superfluitate,
vel infirmitate evenerit, omnimodo haec illusio non
est timenda: quia hanc animus nesciens pertulisse
magis dolendus est quam fecisse. Quum vero ultra
modum appetitus gulae in sumendis alimentis rapitur,
atque idcirco humorum receptacula gravantur,
habet exinde animus aliquem reatum, non
tamen usque ad prohibitionem percipiendi corporis
Christi vel missarum solemnia celebrandi, quum
fortasse, aut festus dies exigit, aut exhiberi mysterium
pro eo quod sacerdos alius in loco deest, ipsa
necessitas compellit, mutatis vestibus cantet. Nam
si adsunt alii, qui implere mysterium valeant, illusio
per crapulam facta a perceptione sacri mysterii
prohibere non debet, sed ab immolatione sacri
mysterii abstinere, ut arbitror, humiliter debet, si
tamen dormientis mentem turpi imaginatione non
concusserit. Nam sunt quibus ita plerumque illusio
nascitur, ut eorum animus, etiam in somno corporis
positus, turpibus imaginationibus non foedetur.
Qua in re unum ibi ostenditur, ipsa mens rea non
tamen sit, vel suo judicio libera: quum se et dormienti
corpore nihil meminit vidisse, tamen in
vigiliis corporeis meminit in ingluviem cecidisse.
Sin vero ex turpi cogitatione vigilantis oritur illusio
dormientis, patet animo reatus suus. Videt enim a
qua radice inquinatio illa | null | c77f5dba-923e-4e86-bf7a-c7bfd88076f2 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
processerit: quia quod
cogitavit sciens, hoc pertulit nesciens. Propter
talem pollutionem, a sacro mysterio eo die abstinere
oportet. Sed pensandum est, ipsa cogitatio utrum
in suggestione, hac in delectatione, vel, quod majus
est, in peccati consensu ceciderit. Tribus enim modis
impletur omne peccatum, videlicet, suggestione,
delectatione, consensu. Suggestio quippe fit per diabolum,
delectatio per carnem, consensus per spiritum:
quia et primam culpam serpens suggessit, Eva, velut
caro, delectata est Adam, vero velut spiritus consensit.
Et necessaria est magna discretio inter suggestionem
atque delectationem, inter delectationem
atque consensum, judicem sui praesidere animum.
Quum enim malignus spiritus peccatum suggerit in
mente, si nulla peccati delectatio sequatur, peccatum
omnino perpetratum non est. Quum vero delectari
caro coeperit, tunc peccatum incipit nasci, si autem
etiam ad consensum ex deliberatione consentit,
tunc peccatum cognoscitur perfici. In suggestione
igitur peccati, si mens est in delectatione, fit nutrimentum,
in consensu perfectio. Et saepe contingit,
ut hoc quod malignus spiritus seminat in cogitatione,
caro in delectationem trahat, nec tamen
animus eidem delectationi consentiat: et cum caro
delectari sine animo nequeat, ipse tamen animus
carnis voluptatibus reluctans, in delectatione carnali
aliquo modo ligatur invitus, ut ei ex ratione contradicat;
ne consentiat, et tamen delectatione ligatus
sit, sed ligatum se vehementer ingemiscat. Unde et
ille coelitus exercitatus praecipuus miles gemebat,
dicens: Video aliam legem in membris meis repugnantem
legi mentis meae, et captivum me ducentem
in lege peccati, quae est in membris meis. Si
autem captivus erat minime pugnabat. Quapropter
et captivus erat, et pugnabat: igitur legi mentis ejus
lex, quae in membris est, repugnabat. Si autem pugnabat,
captivus non erat. Itaque est homo, ut ita
dixerim, captivus et liber. Liber ex justitia, captivus
ex delectatione quam portat invitus.
CAP. XLIV.-- #De presbyteris villanis si in civitate offerre audeant.@#
(Ex concil. Neocaes., cap. 13.) Presbyteri ruris in
ecclesia civitatis episcopo praesente, vel presbyteris
urbis ipsius, offerre non possunt, nec panem sanctificatum
dare, calicemque porrigere. Si vero absentes
hi fuerint, et ad dandam orationem vocentur, soli
dare debebunt
CAP. XLV.-- #De eadem re.@#
(Ex decr. Sotheris papae, cap. 13.) Presbyteri qui
conreligionales non sunt, in ecclesiis, praesentibus
episcopis vel presbyteris civitatis, offerre non poterunt,
nec panem dare, in oratione autem calicem
dabunt. Quod si absentes sunt civitatis sacerdotes,
et fuerint invitati in orationem, soli possunt dare.
CAP. XLVI.-- #De illis qui per ebrietatem eucharistiam evomuerint.@#
( #Ex Poenitentiali Bedae.@# ) Si quis per ebrietatem vel
voracitatem eucharistiam evomuerit, XL dies poeniteat:
clerici, vel monachi, seu diaconi, XL dies poeniteant,
presbyteri, LXX dies, episcopi XC. Si pro
infirmitatis causa evomuerit, VII dies poeniteat.
CAP. XLVII.-- #De hoc, si aliquid de calice sacri sanguinis stillaverit.@#
(Ex decr. Pii papae, cap. 3.) Si vero per negligentiam
de calice aliquid stillaverit in terram, linguabitur,
tabula radetur. Si non fuerit tabula, ut non
conculcetur, locus corradetur, et in igne consumetur,
et cinis intra altare recondetur, et sacerdos quadraginta
dies poeniteat. Si super altare stillaverit calix,
sorbeat minister stillam, et tres dies poeniteat. Si
per linteum altaris ad aliud stilla pervenerit, quatuor
dies poeniteat. Si usque tertium, novem dies. Si usque
quartum, quindecim dies: et linteamina quae
tetigerunt stillam tribus minister abluat vicibus, calice
subterposito, et aqua ablutionis sumatur, et
juxta altare recondatur.
CAP. XLVIII.-- #De illo qui evomit sacrificium, et a canibus consumitur.@#
( #Ex Poenitentiali Theod.@# ) Qui evomuerit sacrificium
et a canibus consumitur, annum unum poeniteat:
sin autem, quadraginta dies poeniteat. Si in
die quando communicaverit sacrificium evomuerit,
si ante mediam noctem, tres superpositiones faciat.
Si post mediam noctem, duas. Si post matutinas,
unam.
CAP. XLIX.-- #De eadem re.@#
( #Ex Poenitentiali Romano.@# ) Si vero sacrificium evomuerit | null | 0fc3da96-1231-4565-b937-c4d786d387d1 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
,
quadraginta dies poeniteat. Si infirmitatis
causa, septem dies: si in ignem projicit, centum
psalmos cantet: si vero canes lambuerint talem vomitum,
centum dies qui evomit, poeniteat.
CAP. L.-- #De eucharistia inveterata.@#
(Ex concil. Aurelian., cap. 5.) Omne sacrificium
sordida vetustate perditum, igne comburendum est,
et cinis juxta altare sepeliendus.
CAP. LI.-- #De illis qui non bene custodierint corpus et sanguinem Domini.@#
(Ex eodem, cap. 6.) Qui non bene custodierit sacrificium,
et mus, vel aliquod aliud animal comederit
illud, quadraginta dies poeniteat. Qui autem perdiderit
illud in ecclesia, aut pars ejus ceciderit, et
non inventa fuerit, XX dies poeniteat. Perfundens
aliquid super altare de calice quando offertur, VI
dies poeniteat, aut si abundantius, VII dies poeniteat.
Qui autem perfundit calicem dum solemnitas missae
celebratur, XL dies poeniteat. Si vero celebrata
missa presbyter neglexerit accipere sacrificium, similiter
XL dies poeniteat, et qui acceperit sacrificium
pollutus nocturno tempore, VII dies. Diaconus obliviscens
oblationem offerre donec offeratur linteamen,
quando recitantur nomina pausantium, similiter
poeniteat. Qui negligentiam erga sacrificium fecerit,
ut vermibus consumptum ad nihilum devenerit, III
quadragesimas cum pane et aqua poeniteat. Si integrum
inventum fuerit, in eo vermis comburatur, et
cinis sub altari condatur, et qui neglexerit, quaternis
diebus suam negligentiam solvat. Si cum amissione
saporis decoloratur sacrificium, XX dies expleantur
jejunio, conglutinatum vero, VII dies qui
mersit, poeniteat.
CAP. LII.-- #De eadem re.@#
( #Ex Poenitentiali Romano.@# ) Si ceciderit sacrificium
de manibus offerentis terratenus ut non inveniatur,
omne quodcunque inventum fuerit in loco in quo
ceciderit comburetur, et cinis ut supra, abscondatur,
et cui acciderit medium annum poeniteat. Si vero
sacrificium inventum fuerit, locus scopis mundetur,
et stramen ut supra, ignetur, et cinis ut supra, recondatur
et sacerdos XX dies poeniteat.
CAP. LIII.-- #De muliere quae pepererit, ut communicet si voluerit@#
( #Ex concil. Carthag.@# ) Mulier enixa, si vult, communionem
percipiat.
FINIS LIBRI QUINTI.
LIBER SEXTUS. INDEX CAPITULORUM
11. De presbytero interfecto ad quem ejus compositio
CAP. 1. Si quis spontanea voluntate homicidium perpetraverit,
juxta decreta Melchiadis papae, et Triburiensis
concilii statuta, talem poenitentiam accipere
debet.
2. Quid in primo anno observare debeat.
3. Quid in secundo et tertio anno observare debeat.
4. Quid in reliquis quatuor annis observare debeat.
5. De homicidiis et calumniis episcoporum, et reliquorum
ordinum.
6. De eadem re.
7. De eadem re.
8. De interfectoribus sacerdotum.
9. De presbyteris depositis, et sic occisis.
10. De presbyteris qui sine orario occidentur.
pertineat.
12. De illis qui per insidias homicidium perpetraverint.
13. Item de homicidio sponte commisso.
14. De eadem re.
15. De homicidio non sponte commisso.
16. De eadem re.
17. De illo qui domino suo praecipiente homicidium
fecerit.
18. De illo qui servum suum interfecerit.
19. De femina quae furore zeli accensa ancillam
suam verberaverit, et sic perierit.
20. De eadem re.
21. De illis qui in opere necessario casu homicidium
perpetraverint.
22. De eadem re.
23. De illis qui in publico bello homicidia committunt.
24. De illis qui de homicidio sunt infamati, si negaverint.
25. De insano si homicidium perpetraverit.
26. De illis qui veneficio homicidia committunt.
27. De illo per cujus delationem aliquis interfectus
fuerit.
28. Quod tria genera sint homicidarum.
29. Quod homicidae ab ecclesiastica communione
sint submovendi.
30. De eamdem re.
31. De illis quorum consilio homicidia fiunt.
32. De illis qui pro vindicta parentum homicidia
committunt.
33. De illo qui propter cupiditatem Judaeum interfecerit.
34. De parricidis et fratricidis.
35. De eadem re.
36. De illis qui infantes suos non sponte interficiunt.
47.
Si quis clericus homicidium fecerit, ab ordine
37. De illo qui uxorem legitimam sine judicio interfecerit.
38. | null | c672c70b-a778-42ea-bf6e-f4ced5146695 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
De eadem re.
39. De eadem re.
40. De eadem re.
41. De uxore mariti mortem conciliante.
42. De hoc, si plures unum impugnaverint.
43. De vindicta non prohibenda.
44. De illis qui post baptismum capitalem protulerint
sententiam.
45. De illis qui in confractione idolorum occisi fuerint.
46. De eo qui matrem suam occiderit, qualiter poenitere
debeat.
cessare debebit.
48. De eo, si quis in hostem contra paganos dimicans,
interficit captivos Christianos.
49. De eo qui Christianum mancipium seduxerit, et
sic vendiderit.
#Indicis capitulorum finis.@#
LIBER SEXTUS #DE HOMICIDIIS.@#
ARGUMENTUM LIBRI.
Liber hic de Homicidiis sponte et non sponte commissis,
de parricidiis, de fratricidiis, de illis qui
uxores legitimas, et seniores suos interficiunt, et de
caede ecclesiasticorum tractat, quaeque singulis hisce
homicidii generibus sit poenitentia injungenda, ostendit.
CAP. 1. #Si quis spontanea voluntate homicidium perpetraverit juxta decreta Melchiadis papae, et Triburiensis concilii statuta, talem poenitentiam accipere deest.@#
(Ex concilio Triburi., capite 4.) In primis, ut licentiam
non habeat Ecclesiam intrandi, illos proximos
XL dies nudis pedibus incedat, et nullo vehiculo
utatur. In laneis vestibus sit absque femoralibus,
arma non ferat, et nihil sumat in his quadraginta
diebus nisi tantum panem, et salem, et puram bibat
aquam. Et nullam communionem cum caeteris
Christianis, neque cum alio poenitente habeat in
cibo et potu, antequam quadraginta dies adimpleantur.
Et ex cibo quem sumit, nullus alius manducet.
Considerata vero personae qualitate, vel infirmitate,
de pomis, vel oleribus seu leguminibus, prout visum
fuerit, aliquid pro misericordia indulgeatur, maxime
si quis coactus et non sponte homicidium fecerit, et
ei omnimodis ex canonica auctoritate interdicatur,
ut in his diebus cum nulla femina misceatur, nec
ad propriam uxorem accedat, nec cum aliquo homine
dormiat. Juxta Ecclesiam sit, ante cujus januas
peccata sua defleat diebus et noctibus, et non
de loco ad locum pergat, sed in uno loco his quadraginta
diebus sit. Et si forte habuerit insidiatores
vitae suae, interim differatur ei poenitentia, donec ab
episcopo pax ei ab inimicis concedatur, et si in infirmitate
detentus fuerit, ita ut non possit digne poenitere,
differatur poenitentia donec sanitati restituatur.
Si autem longa aegritudine detentus fuerit
ad sententiam episcopi pertinebit quomodo reum
et infirmum sanare disponat. Completis XL, diebus
aqua lotus vestimenta et calciamenta, accipiat, et
capillum incidat.
CAP. 2.-- #Quid in primo anno observare debeat.@#
(Ex eodem, capite 5.) In primo anno post quadraginta
dies, totum illum annum a vino, medone et
mellita cervisia, a carne, et caseo, et pinguibus piscibus
abstineat, nisi festis diebus qui in illo episcopio
a cuncto populo celebrantur. Et nisi forte in
magno itinere, vel in hoste, vel diu ad Dominicam
curtem, vel infirmitate detentus sit, tunc liceat uno
denario, vel precio unius denarii, aut tres pauperes
pascendo, tertiam feriam, quintam feriam, et sabbatum
redimere, ita duntaxat, ut una re de tribus
utatur. Postquam domum venerit, aut sanitati fuerit
restitutus, nullam licentiam habeat redimendi. Completo
anni circulo in Ecclesiam introducatur, et
pacis osculum ei concedatur.
CAP. 3.-- #Quid in secundo et tertio anno observare debeat.@#
(Ex eodem, capite 6.) In secundo et tertio anno
similiter jejunet nisi quod tertiam feriam, quintam
et sabbatum, potestatem habeat redimendi praetaxato
pretio ubicunque est. Caetera diligenter omnia
observet ut in primo anno.
CAP. 4.-- #Quid in reliquis quatuor annis observare debeat.@#
(Ex eodem, capite 7.) Quatuor anni deinde restant
per quos singulos jejunet tres Quadragesimas. Unam
ante Pascha cum caeteris Christianis, abstinendo de
vino, medone, mellita cervisia, carne, et sagimine,
et ovis, et pinguibus piscibus. Alteram, ante nativitatem
sancti Joannis. Si aliquid remanet de quadraginta
diebus, post Missam sancti Joannis impleat.
Tertiam, ante Natalem Domini jejunet, ut supradictum
est. Et in quatuor supradictis annis, tertia,
quinta feria, et sabbato, utatur quicquid vult, et
secundam, et quartam feriam | null | a9d04113-038a-4714-b225-7fd1354b127e | latin_170m_raw | null | None | None | None |
redimere potest pretio
jam supradicto, sextam feriam omnimodis observet
in pane et aqua, et nequaquam redimat. His expletis,
sacram communionem accipiat.
CAP. 5.-- #De homicidiis, et calumniis episcoporum, et reliquorum ordinum.@#
(Ex concil. apud Theodonis villam habito, capite 3.)
In concilio apud Theodonis villam, ubi interfuerunt
XXXII episcopi, Histolphus Moguntiensis archiepiscopus
cum suis suffraganeis, Hetti Treverensis
archiepiscopus cum suis suffraganeis, Ebo Remensis
archiepiscopus cum suis suffraganeis, cum nuntiis
reliquorum episcoporum Galliae et Germaniae, ob
nimiam praesumptionem quorum dam tyrannorum in
sacerdotes Domini debacchantium, et propter factum
quod in Wasconia noviter acciderat de episcopo
Joanne, inhoneste et inaudite mordridato decretum
est, ut communi consensu et humili devotione supplicarentur
auribus principis, si suae pietati complaceret,
ut calumnia in Christi sacerdotes peracta,
juxta synodalica determinaretur pleniter statuta,
hoc idem episcoporum judicio placeret, si ex toto
secundum potestatem eorum posset definiri, id est,
ut canonica ferirentur sententia, hi videlicet, qui
timorem Domini postponentes, in ministros suos
grassare praesumerent. Quod si vero pietati ejus
complaceret, juxta capitula regum praecedentium,
ubi eorum provisio misericorditer in offensis pecuniae
quantitatem interposuit, pro consolatione sanctae
Ecclesiae, ut praefatae res per pecuniam ab imperatoribus
sacerdotibus ad defensionem concessam,
et per poenitentiam determinarentur episcoporum
judicio, si pietas illius collaudare voluerit, sic definiri
eis complaceret. Si quis subdiaconum calumniatus
fuerit, vulneraverit, vel debilitaverit, et convaluerit,
quinque quadragesimas sine subditis annis
poeniteat, et trecentos solidos cum sua compositione,
et episcopalibus bannis episcopo componat. Si autem
mortuus fuerit, singulas supradictas Quadragesimas
cum sequentibus annis poeniteat, et CCCC solidos,
cum tripla sui compositione, et episcopalibus bannis
triplicibus episcopo componat. Si diaconum
calumniatus fuerit, et convaluerit, sex Quadragesimas
sine subditis annis poeniteat, et CCCC
solidos cum compositione sua et episcopalibus
bannis episcopo componat. Si autem mortuus
fuerit, singulas supra dictas sex Quadragesimas
cum sequentibus annis poeniteat, et DC solidos cum
triplici sua compositione, et episcopalibus bannis
triplicibus episcopo componat. Si quis presbyterum
calumniatus fuerit, et spassaverit, sex Quadragesimas
sine subditis annis poeniteat, et DC solidos cum
triplici sua compositione, et episcopalibus bannis
triplicibus episcopo componat. Si autem mortuus
fuerit, duodecim annorum poenitentia secundum canones
ei imponatur, et DCCCC solidos cum triplici
compositione sua, et episcopalibus bannis triplicibus
componat. Si quis episcopo insidias posuerit, comprehenderit,
vel in aliquo dehonestaverit, decem
Quadragesimas cum subditis annis poeniteat, et
presbyteri occisi triplicem compositionem componat.
Si autem casu et non sponte occiditur, cum comprovincialium
episcoporum consilio homicida poeniteat.
Si quis autem sponte eum occiderit, carnem non comedat,
vinum non bibat cunctis diebus vitae suae,
cingulum militare deponat, absque spe conjugii in
perpetuum maneat. Aistolphus Moguntiensis archiepiscopus
dixit: Si principibus placuerit, aliisque
suis fidelibus, rogemus ut collaudetur et subscribatur.
Et collaudatum est, et subscriptum est, tam a
principe, quam a caeteris omnibus.
CAP. 6.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Triburiensi, capite 1. Capitulum ecclesiast.
apud Triburiam a Carolo et primis Galliae
et Germaniae collaudatum et subscriptum.) Placuit
nobis et fidelibus nostris, ut sicut ab episcopis et
reliquis sacerdotibus ac Dei servis, alio anno apud
Theodonis villam admoniti fuimus et rogati, ut episcopi
et eorum ministri quos Deus suo non humano
judicio reservavit, juxta sanctorum canonum, sanctorumque
patrum, ac capitularium praecedentium
regum coram positorum statuta, et Dei sacerdotes,
eorumque cooperatores, quorum intercessionibus
supplicationibus sancta Dei Ecclesia constare videtur,
intacti permaneant. Constituimus, ut si quis
subdiaconum calumniatus fuerit, et convaluerit,
poenitentia canonica poeniteat, et CCC solidos episcopo
componat. Et si mortuus fuerit, juxta id quod
canones praecipiunt poeniteat, et CCCC solidos episcopo
componat. Si diaconum quis calumniatus fuerit,
et convaluerit, poeniteat secundum canones, et
CCCC solidos episcopo componat. Si non convaluerit,
juxta praecepta synodalica poeniteat, et DC solidos
episcopo componat. Si presbyterum quis male
tractaverit, et spassaverit, secundum ejus episcopi
sententiam poeniteat, et DCCCC solidos episcopo
componat. Si autem mortuus fuerit, ut synodus
dijudicaverit, poeniteat, et mille CC solidos episcopo
componat. Et si quis episcopo insidias posuerit,
comprehenderit, vel in aliquo dehonestaverit, poeniteat
secundum | null | 1720f4ba-f5bd-40e1-839e-64cde2cf3358 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
canonum statuta, et presbyteri non
occisi triplicem compositionem, cum instilis quae in
superiori capitulo scriptae, et confirmatae esse videntur,
componat. Si quis per industriam episcopum
occiderit, juxta id quod apud Theodonis villam a
XXXII episcopis decretum est, et quod ibi a nobis
et a primatibus totius Germaniae, et Galliae, benigna
collaudatione collaudatum est, et subscriptum est,
poeniteat, et pecuniam a nobis concessam Ecclesiae
viduatae persolvat. Et hoc de nostro adjecimus, ut si
quis in his supradictis sanctorum canonum nostrique
decreti sanctionibus episcopis, inobediens et
contumax extiterit, primum canonica sententia feriatur.
Deinde in nostro regno beneficium non habeat,
et alodis ejus in bannum mittatur, et si annum
unum et diem in nostro banno permanserit ad fiscum
nostrum redigatur, et captus in exilium religetur, et
ibi tam diu custodiatur et constringatur, donec
coactus Deo, et sanctae Ecclesiae satisfaciat, quod
prius gratis facere noluerat. Et si omnibus vobis
complacuerint dicite. Et tertio ab omnibus conclamatum
est, placet. Et imperatores, et pene omnes
Galliae et Germaniae principes subscripserunt, singuli
singulas facientes cruces, et Ecclesiasticus ordo
Deo et principibus laudes referentes hymnum, Te
Deum laudamus, decantabant, et sic soluta est synodus
CAP. 7.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Mogunt., capite 24.) Qui presbyterum
occiderit XII annorum ei poenitentia secundum canones
imponatur aut si negaverit, si liber est, cum
LXXII juret. Si autem servus, super duodecim vomeres
ferventes se expurget. Convictus noxae usque
ad ultimum vitae tempus militiae cingulo careat, et
absque spe conjugii maneat.
CAP. 8.-- #De interfectoribus sacerdotum.@#
(Ex concilio Wormacien., capite 3.) Qui sacerdotem
voluntarie occiderit, carnem non comedat, et
vinum non bibat cunctis diebus vitae suae. Jejunet
usque ad vesperam, exceptis diebus festis atque dominicis;
arma non sumat, equum non ascendat,
Ecclesiam per quinque annos non ingrediatur, sed
ante fores Ecclesiae stet. Post quinque annos Ecclesiam
ingrediatur, nondum vero communicet, sed
inter audientes stet. Cum autem fuerit duodecimi
anni cursus finitus, communicandi ei licentia concedatur,
et equitandi tribuatur remissio. Maneat autem
in reliquis observationibus tres dies per hebdomadam,
ut perfectius purificari mereatur.
CAP. 9.-- #De presbyteris depositis, et sic occisis.@#
(Ex concil. Turonico., cap. 3.) Nuntiatum est nobis,
quod aliqui olim dixerunt se fuisse sacerdotes,
et postea degradati pro suis peccatis poenitentiam
agendo, suffragia sanctorum per diversa loca transeuntes
quaesierunt, trucidati sint. Hujuscemodi interfectoribus
omnem ecclesiasticam dignitatem denegamus,
donec dignam poenitentiam pro reatu suo
secundum judicium episcoporum exsolvant: quia
gravius aliis homicidis poenitere debent.
CAP. 10.-- #De presbyteris qui sine orario occiduntur.@#
(Ex concilio Tribur., cui interfuit rex Arnolphus,
cap. 26.) Ut presbyteri non vadant, nisi stola vel
orario induti. Et si in itinere spoliantur, vel vulnerantur,
aut occiduntur, non stola vestiti, simplici
emendatione sua solvantur. Si autem cum stola,
triplici.
CAP. 11.-- #De presbytero interfecto, ad quem ejus compositio pertineat.@#
(Ex eodem, cap. 5.) Presbyteri interfecti composito
episcopo ad cujus parochiam pertinebat, solvatur,
ita videlicet, ut medietatem Wirigeldi ejus
episcopus utilitatibus Ecclesiae cui praefuit, tribuat,
et alteram medietatem in eleemosynam ejus juste
dispertiat, quia nullus nobis ejus haeres proximior
videtur, quam ille qui ipsum Domino sociavit.
CAP. 12.-- #De illis qui per insidias homicidium perpetraverit.@#
(Ex concil. Nanneten., cap. 2.) Si quis voluntarie,
et per insidias hominem interfecerit, jugi poenitentiae
se submittat. Et si hoc publice actum constat,
si laicus est, a communione orationum quinquennio
removeatur. Post quinquennium tantum in orationum
communionem recipiatur, non autem offerat,
non corpus Domini contingat. In quo perdurans
quatuordecim annis, tunc ad plenam communionem
cum oblationibus recipiatur.
CAP. 13.-- #Item de homicidio sponte commisso.@#
(Ex concil. Ancirano, cap. 21.) Qui voluntarie
homicidium fecerint, poenitentiae quidem jugiter
submittant se, perfectionem vero circa vitae exitum
consequantur.
CAP. 14.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Pariensi., cap. 6.) Si quis homicidium
sponte | null | 9e85b10f-51a1-41c5-9e89-55278f85ec10 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
commiserit, et non violento resistens, sed
vim faciens, innocentem et simpliciter gradientem
interfecerit, usque ad finem vitae suae graviter poeniteat,
sic tamen, ut si poenitentiam bene peregerit,
in exitu ei communionis viaticum non negetur.
CAP. 15.-- #De homicidio non sponte commisso.@#
(Ex concil. Ancirano, cap. 22.) De homicidiis non
sponte commissis prior quidem definitio, post septennem
poenitentiam, perfectionem consequi praecipit.
Secunda vero quinquennii tempus explere.
CAP. 16.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Nanneten., cap. 2.) Si quis casu non
volens, homicidium perpetraverit, quadraginta dies
in pane et aqua poeniteat. Quibus peractis, biennio
ab oratione fidelium segregetur, non communicet
nec offerat, post biennium in communionem orationis
suscipiatur: offerat autem, non tamen communicet.
Post quinquennium ad plenam communionem
recipiatur, abstinentia ciborum in arbitrio sacerdotis
maneat.
CAP. 17.-- #De illo qui domino suo praecipiente homicidium fecerit.@#
(Ex eodem, cap. 25.) Si quis liber jubente Domino
suo servum ejus occiderit, ut homicidium sponte
commissum poeniteat.
CAP. 18.-- #De illo qui servum suum interfecerit.@#
(Ex concil. Agathen., cap. 62) Si quis servum proprium,
sine conscientia vel judicio judicis occiderit,
ut homicidium sponte commissum lugeat.
CAP. 19.-- #De femina quae furore zeli accensa ancillam suam verberaverit et sic perierit.@#
(Ex concilio Elibertan., capite 5.) Si qua domina furore
zeli accensa, flagellis verberaverit ancillam
suam, ita ut infra diem tertium animam cruciatu
effundat, eo quod incertum sit voluntate, an casu occiderit:
si voluntate, post septem annos, si casu, per
quinquennii tempora, acta legitima poenitentia, ad
communionem placuit admitti. Quod si infra tempora
constituta fuerit infirmata, accipiat communionem.
CAP. 20.-- #De eadem re.@#
( #Ex decr. Silvester. papae.@# ) Si quis hominem publice
poenitentem interfecerit, ut homicidium sponte
commissum dupliciter poeniteat, et nisi in fine non
communicet.
CAP. 21.-- #De illis qui in opere necessario casu homicidium perpetraverint.@#
(Ex concilio Wormacien., capite 5.) Saepe contingit
ut, dum quis operi necessario insistens arborem
incidat, aliquis subtus ipsam veniens deprimatur.
Et idcirco, si voluntate vel negligentia incidentis arborem
factum est, ut homicida poenitentiae debet omnino
submitti. Quod non voto, sed incuria illius, non
denique sententia contingit, sed dum ille operi necessario
fortassis incumberet iste insperatus occurrit
sub arbore, et sub ipsa oppressus est, incisor
arboris non tenetur pro homicida.
CAP. 22.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Tribur., capite 17.) Si duo fratres in
sylva arbores succiderint, et appropinquante casura
unius arboris, frater fratri dixerit cave, et ille
fugiens in pressuram arboris inciderit, et mortuus
fuerit, vivens frater innocens de sanguine germani
dijudicetur.
CAP. 23.-- #De illis qui in publico bello homicidia committunt.@#
(Ex concilio Mogunt., capite 2.) Oportet autem diligentius
eos admonere, qui homicidia in bello perpetrata
pro nihilo ducunt, excusantes non ideo necesse
habere de singulis facere poenitentiam, eo
quod jussu principum peractum sit, et Dei judicio
ita finitum. Scimus enim, quod Dei judicium semper
justum est, et nulla reprehensione dignum. Sed
tamen oportet eos considerare, qui hanc necem nefariam
cupiunt, utrum se coram oculis Dei, quasi
innoxios excusare possint, qui propter avaritiam,
quae omnium malorum radix est, et idolorum servituti
comparatur, atque propter favorem dominorum
suorum temporalium, aeternum Dominum contempserunt,
et mandata illius spernentes, non casu,
sed per industriam homicidium fecerunt. Nam de
his legimus, qui homines non sponte interfecerunt,
Deum per legislatorem urbes refugii deputasse, ad
quas confugientes salvarentur ab ultore sanguinis
proximi sui, et non morerentur. Unde in Deuteronomio
scriptum est: Haec erit lex homicidae, cui vita
servanda est: Qui percusserit proximum nesciens,
et heri, et nudius tertius nullum contra eum habuisse
odium comprobatur, sed abiisse simpliciter cum
eo in sylvam ad ligna caedenda, et in succisione lignorum
securis fugerit de manu, aut ferrum lapsum
de manubrio amicum ejus percusserit et occiderit,
hic ad unam urbium supradictarum | null | 48d9536b-5afb-42d5-bc71-a03fb7b9719e | latin_170m_raw | null | None | None | None |
confugiat et vivat,
nec proximus ejus, cujus sanguis effusus est,
stimulo doloris percutiat animam ejus. De eo vero
qui per industriam aliquem occiderit, in Exodo
scriptum est: Si quis de industria, et per insidias
occiderit proximum, ab altari meo evelles eum, ut
moriatur. Et in Deuteronomio: Si quis odio habens
proximum suum insidiatus fuerit vitae ejus, et surgens,
percusserit eum, et mortuus fuerit, et fugerit
ad unam de supradictis urbibus, mittent seniores
civitatis illius, et rapient eum de loco refugii, et tradent
eum in manus proximi ejus, cujus sanguis effusus
est, et moriatur, nec misereberis ejus. Si ergo
illum quem Dominus dignum morte esse judicavit
reum non esse quis dicit, quomodo contrarius legi
Dei non existit, qui hoc quod Deus praecepit, cassum
esse contendit? Sed inter haec sciendum est,
quod magna distantia est inter legitimum principem,
et seditiosum tyrannum: inter eum qui subvertere
nititur Christianae pacis tranquillitatem, et illum qui
armis contra iniquitatem certat defendere aequitatem.
CAP. 24.-- #De illis qui de homicidio sunt infamati, si negaverint.@#
(Ex concilio Turonen., capite 2.) Ubi manifestari
potest quemlibet hominem perpetrasse homicidium
secundum canonicam auctoritatem, condignum poenitentiae
judicium illi ingeratur. Si autem manifestis
indiciis non potest probari eum homicidam esse,
nec ipse vult confiteri, omnipotentis Dei judicio cui
omnia occulta manifesta sunt, reservetur: ei tamen
indicetur publice a presbytero, quod communione
ecclesiastica indignus sit, et ea carere debeat, donec
perpetratum crimen confiteatur, et per confessionem,
et per poenitentiam condignam, ab hoc crimine
se absolvere certet.
CAP. 25.-- #De insano, si homicidium perpetraverit.@#
(Ex eodem, capite 7.) Si quis insaniens aliquem
occiderit, si ad sanam mentem pervenerit, levior
ei poenitentia imponenda est, quam ei qui sana
mente tale quid commiserit. Cui quamvis poenitentia
sit imponenda, quia infirmitas causa peccati fuisse
creditur: tantum tamen lenior, quam ei qui sanus
aliquem occiderit, quantum inter sanum et insanum
et irrationabile a rationabili constat esse discriminis.
CAP. 26.-- #De illis qui veneficio homicidia committunt.@#
(Ex concilio Eliberit., capite 5.) Si quis vero
veneficio interfecerit alterum, eo quod sine idololatria
perficere scelus non potuit, nisi in fine impertiendam
non esse illi communionem.
CAP. 27.-- #De illo per cujus delationem aliquis interfectus fuerit.@#
#(Ex eodem, capite 1)@# Delator si quis exstiterit
fidelis, et per delationem ejus aliquis fidelium fuerit
praescriptus vel interfectus, placuit eum non nisi in
fine accipere communionem. Si levior causa fuerit,
intra quinquennium accipere communionem poterit.
Si catechumenus fuerit, post quinquennii tempora
admittatur ad baptismum.
CAP. 28.-- #Quod tria genera sint homicidarum.@#
(Ex epistola Clementis papae, capite 16.) Homicidarum
vero tria genera esse dicebat, et poenam eorum
parilem fore docebat. Sicut enim homicidas interfectores
fratrum, ita et detractores eorum, eosque
odientes, homicidas esse manifestabat. Quia occidit,
qui odit fratrem suum: et qui detrahit, pariter
homicida esse monstratur. Omnes enim a carnalibus
desideriis quae militant adversus animam abstinere,
et bonam eorum conversationem ac innocentem
omnibus monstrare rogabat. Ex corde enim cunctos
attentius invicem diligere insinuabat. Seniores venerari,
et juniores diligere, episcopos sacerdotes
suos, ac cunctos reliquos Ecclesiae ministros, atque
omnem plebem sibi commissam, verbis et mandatis
divinis instruere et armare. Hosque omnes eorum
episcopos tota animi virtute diligere, ut oculos suos,
qui oculi sunt illorum, eorum praeceptis in omnibus
obedire, etiam si ipsi aliter, quod absit, agant quam
deceat: memores scilicet illius dominici praecepti:
quae dicunt, facite: quae autem faciunt, facere
nolite.
CAP. 29.-- #Quod homicidae ab ecclesiastica communione sint submovendi.@#
(Ex concilio Agathen., capite 10.) Itaque censuimus
homicidas a communione ecclesiastica submovendos,
nisi poenitentiae satisfactione, admissa crimina
diluerint.
CAP. 30.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Turonico, capite 7.) Homicidis penitus
non communicandum, donec per confessionem
poenitentiae ipsorum crimina diluantur.
CAP. 31.-- #De illis quorum consilio homicidia fiunt.@#
( #Ex dictis August.@# ) Periculose se decipiunt, qui
existimant eos | null | 2de0bd8b-2023-43b2-b9b4-39b1049b2948 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
tantum homicidas esse, qui manibus
hominem occidunt, et non potius eos,
per quorum consilium, et fraudem, et exhortationem
homines extinguuntur. Nam Judaei Dominum
nequaquam propriis manibus interfecerunt, sicut
scriptum est: Nobis non licet interficere quemquam,
sed tamen illis Domini mors imputatur, quia ipsi
eum lingua crucifixerunt, dicentes: Crucifige eum.
Unde unus Evangelista dicit, Dominum crucifixum
esse hora tertia, alius sexta: quia Judaei crucifixerunt
eum hora tertia lingua, manibus hora sexta
milites. Qui ergo hominem tradit, ille eum interficit,
Domino dicente: Majus peccatum habet, qui me
tradidit tibi. Unde Psalmista: Filii hominum, dentes
eorum arma et sagittae, linguae eorum gladius
acutus. Subjiciant ergo se poenitentiae, quorum
consilio sanguis funditur, si veniam promereri
voluerint.
CAP. 32.-- #De illis qui pro vindicta parentum homicidia committunt.@#
( #Ex Poenitentiali Theodor.@# ) Qui pro vindicta fratris,
aut aliorum parentum occiderit hominem, ita
poeniteat, ut homicidia sponte commissa, cum ipsa
Veritas dicat: Mihi vindictam, et ego retribuam.
CAP. 33.-- #De illo qui propter cupiditatem Judaeum interfecerit.@#
(Ex concilio Mogunt., capite 6.) Qui odii meditatione
vel propter cupiditatem Judaeum, vel paganum occiderit,
quia imaginem Dei, et spem futurae conversionis
extinxerat, XL dies in pane et aqua poeniteat.
CAP. 34.-- #De parricidis et fratricidis.@#
(Ex concilio Tribur., capite 5.) Statuimus, ut parricidae
et fratricidae per unius anni circulum ante
fores ecclesiae orantes Domini clementiam perseverent.
Completo anni circulo introducantur in ecclesiam,
tamen inter audientes, usque dum unius anni
spatium finiatur, stent. His itaque peractis, si poenitentiae
fructus in eis conspicitur, corporis et sanguinis
Domini participes fiant, ut non obdurentur
desperatione. Carnem non manducent omnibus diebus
vitae illorum, jejunent autem usque ad nonam
quotidie, exceptis festis diebus atque dominicis.
Abstineant autem se a vino, medone, atque mellita
cervisia, tres dies per hebdomadam. Arma portare
non audeant, nisi contra paganos. Et ubicunque ire
maluerint, nullo vehiculo deducantur, sed pedibus
propriis pergant. Ab uxoribus si habuerint non separentur.
Tempus autem hujus poenitentiae in episcoporum
ponimus arbitrio, ut secundum conversationem
illorum, aut extendere, vel minuere valeant.
CAP. 35.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Mogunt., capite 11.) Parricidium autem
quam sit detestabile crimen, judicio facto inter Cain
et Abel fratrem suum Dominus ipse ostendit, cum
ad Cain parricidam ait: Maledictus eris super terram,
quae aperuit os suum, et suscepit sanguinem
fratris tui de manu tua. Cum operatus fueris eam,
non dabit tibi fructus ejus, et vagus et profugus eris
super terram. In quo etiam posuit signum, ut tremens
et gemens et profugus semper viveret, nec
auderet uspiam sedes habere quietis. Sed quia modernis
temporibus parricidae profugi discurrunt per
diversa loca, et variis vitiis atque gulae illecebris
deserviunt, melius nobis videtur, ut in uno loco manentes
poenitentia districta semetipsos castigent, si
forte a Domini pietate indulgentiam facinoris sui
percipere mereantur. Non enim eis licebit ultra militiae
cingulum sumere, et nuptiis atque conjugii
copula uti, quia sacri canones hoc eis non consentiunt.
CAP. 36.-- #De illis qui infantes suos non sponte interficiunt.@#
(Ex concilio Triburi., capite 21.) Si quis filium suum
non sponte occiderit, juxta homicidia non sponte
commissa poeniteat.
CAP. 37.-- #De illo qui uxorem legitimam sine judicio interfecerit.@#
(Ex decr. Pii papae, capite 26.) Quicunque propriam
uxorem absque lege, vel sine causa et certa
probatione interfecerit, aliamque duxerit uxorem,
armis depositis publicam agat poenitentiam. Et si
contumax fuerit, et episcopo suo inobediens exstiterit,
anathematizetur, quousque consentiat. Eadem
lex erit illi qui seniorem suum interfecerit.
CAP. 38.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Mogunt., capite 1.) Si maritus uxorem,
aut uxor maritum interfecerit, aequum judicium sit
super eos, dicente Domino: Non consideres personam
pauperis, nec honores vultum potentis. Et post pauca:
Ita, inquit, parvum audietis ut magnum, nec
accipietis cujusquam personam, quia Dei judicium
est. Idcirco uterque eorum in hujuscemodi criminis
actione | null | 282b2608-1b30-4635-be50-c30606b3845a | latin_170m_raw | null | None | None | None |
si negaverit, pari judicio examinetur. Si negaverit
et non potest vinci manifestis indiciis, si liber
est, juret cum duodecim: si servus, ferventi ferro
se purget. Sin autem uxor moriens maritum uno vel
duobus audientibus de morte ejus inculpaverit, non
ideo erit victus, sed si liber est cum LXXII juret; si
servus, super XII vomeres ferventes se purget. Eadem
lex erit marito uxorem accusanti.
CAP. 39.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Elibertan., capite 85.) Si mulier maritum
suum causa fornicationis veneno interfecerit,
aut quacunque arte perimere facit, quia dominum
et seniorem suum occidit, seculum relinquat, et in
monasterio poeniteat.
CAP. 40.-- #De eadem re.@#
( #Epistola Paulini Forojuliensis episcopi ad Heistulfum.@# )
Admonere te cum lacrymis et multo gemitu
curo, fili Heistulfe, si tamen filius dici debeas,
qui tam crudeliter infelix homicidium perpetrasti.
Nam occidisti uxorem tuam partem corporis tui, legitimo
tibi matrimonio sociatam sine causa mortis,
non tibi resistentem, non insidiantem quoquo modo
vitae tuae. Non invenisti eam cum alio viro nefariam
rem facientem, sed incitatus a diabolo, impio inflammatus
furore, latrocinii more, atrocior et crudelior
omni bestia, eam gladio tuo interemisti. Et nunc
post mortem ejus addis iniquitatem super iniquitatem,
filiorum tuorum improbe praedo, qui matri
non pepercisti, et filios tuos ideo orphanos fecisti,
ut superinduceres mortis causam post mortem: et
per unum homicidam, et reprobum testem incusare
vis mortuam: hoc nec Evangelium, nec ulla divina
humanaque lex concedit, ut unius testimonio etiam
idoneo, aliquis condemnetur, vel justificetur: quanto
magis per istum tam flagitiosum et scelestum, nec
illa viva debuit condemnari, nec tu poteris post ejus
mortem excusari? Prius causa criminis subtiliter
erat investiganda, et tunc si rea fuisset inventa,
secundum legis tramitem debuit excipere ultionis
vindictam. Nam etsi verum, quod absit, fuisset,
sicut ille adulter mentitus est, post VII annos poenitentia
peracta, dimittere eam per approbatam causam
poteras si voluisses, occidere eam nullatenus
debuisti. Duo consilia proponimus tibi: Accepta tecum
deliberatione duorum, elige magis quod placeat,
et miserere animae tuae. Et tu hic in isto angusto
tempore positus, ne sis tu ipse tuimet homicida,
et in aeternum pereas, relinque hoc malignum
saeculum quod te traxit ad tam immanissimum peccati
facinus. Ingredere monasterium, humiliare sub
manu abbatis, et multorum fratrum precibus adjutus,
observa cuncta simplici animo quae tibi ab abbate
fuerint imperata, si forte ignoscat infinita Dei
bonitas peccatis tuis. Istud consilium ut certissime
scias levius et salubrius est, ut sub alterius custodia
lugeas deflenda peccata. Secundum autem consilium
tale est. Arma depone, et cuncta saecularia negocia
dimitte. Carnem et sagimen omnibus diebus vitae
tuae non comedas, excepto uno die Resurrectionis
Domini, et uno die Pentecostes, et uno die Natalis
Domini caeteris temporibus in pane et aqua, et interdum
leguminibus et oleribus poeniteas: in jejuniis,
in vigiliis, et in orationibus, et in eleemosynis persevera
omni tempore. Vinum, medonem, et mellitam
cervisiam nunquam bibas, nisi in aliis praedictis
tribus diebus. Uxorem ne ducas, concubinam
non habeas, adulterium non facias, absque spe conjugii
perpetuo permaneas. Nunquam te laves in balneo,
equum non ascendas, causam tuam et alterius
in conventu fidelium non agas, in conviviis laetantium
nunquam sedeas, in ecclesia segregatus ab aliis
Christianis post ostium humiliter stes, ingredientium
et egredientium orationibus suppliciter te commendes,
communione sacri corporis et sanguinis Domini
cunctis diebus vitae tuae indignum te existimes.
In ultimo termino vitae tuae pro viatico, si observaveris
consilium, ut accipias, tibi concedimus. Sunt
et alia multa duriora quae tibi juxta pondus tanti
facinoris essent adjicienda: sed si haec omnia quae
supra misericorditer dicta sunt, perfecto corde Deo
auxiliante perfeceris, et custodieris, confidimus de
immensa Dei clementia, remissionem tuorum peccatorum
habiturum, et secundum boni justique pastoris
imperium, resolvat te sancta ecclesia ab hoc
vinculo peccati in terris, ut per ipsius gratiam qui
eam suo sanguine redemerat, sis solutus in coelis.
Sin autem aliter feceris, et sanctae matris Ecclesiae
salubre consilium despexeris, ipse tibi sis judex, et
in laqueo diaboli quo irretitus teneris | null | 96dc3256-625b-42ef-8631-cc3ae42e0cef | latin_170m_raw | null | None | None | None |
maneas, sanguisque
tuus sit super caput tuum: nos alieni a
consortio tuo, et sub indissolubili anathemate permaneas,
donec Deo et sanctae Ecclesiae satisfacias.
CAP. 41.-- #De uxore mariti mortem conciliante.@#
(Ex concilio apud Vermeriam, capite 3.) Si qua mulier
mortem viri sui cum aliis conciliata est, et ipse
vir aliquem illorum se defendendo occiderit, et si
hoc probare potest ille vir eam ream esse consilii,
potest ut nobis videtur, ipsam uxorem dimittere, et
si voluerit aliam uxorem accipere, ipsa autem insidiatrix,
poenitentiae subjecta, absque spe conjugii
maneat.
CAP. 42.-- #De hoc, si plures unum impugnaverint.@#
(Ex eodem concilio, capite 98.) Si quatuor aut quinque
homines seu etiam plures, contra unum hominem
rixati fuerint, et ab his vulneratus mortuus
fuerit, quicunque eorum ei plagam imposuit, secundum
statuta canonum ut homicida judicetur, reliqui
autem qui eum impugnabant volentes eum interficere,
similiter poeniteant. Qui nec eum impugnabant,
nec vulnerabant, nec consilio, nec auxilio cooperatores
fuerunt, sed tantum adfuerunt, extra
noxam sint.
CAP. 43. #De vindicta non prohibenda.@#
( #Ex dictis Apostoli Hierony. August. Greg.@# ) De
vindicta non prohibenda in Novo Testamento, Hieronymus
de personis dignis ad vindictam ait: Qui
percutit malos in eo quod mali sunt, et habet causam
interfectionis ut percutiat pessimos, minister
Dei est. Item, lex et ministri ejus coerceant inimicos
et constringant. Apostolus inquit: Regi quasi
praecedenti, et ducibus tanquam ab eo missis ad
vindictam malefactorum, laudem vero bonorum.
Item Hieronymus: Homicidas et sacrilegos punire,
non est effusio sanguinis. Augustinus ait: Quae ista
est vanitas? Uni parcere et omnes in discrimen
adducere? Polluuntur enim omnes uno peccante.
Unde et in lege jubetur: Maleficos non patiaris vivere.
Unde Propheta: Mortificabant animas quae
non moriuntur. Unde Gregorius: non morientem
quippe mortificat, qui justum damnat, et non victurum
vivificare nititur, qui reum a supplicio solvere
conatur. Helias namque multos affecit morte, propria
manu, nece et igne divinitus inspirato. In
Novo etiam Testamento Petrus Ananiam et Saphyram
terrifice mulctavit.
CAP. 44.-- #De illis qui post baptismum capitalem protulerunt sententiam.@#
(Ex dictis Innocentii papae, capite 23.) Quaesitum
est etiam super his, qui post baptismum administraverunt,
et aut tormenta sola exercuerunt, aut
etiam capitalem protulerunt sententiam. De his nihil
legimus a majoribus definitum, meminerant enim
a Deo potestates has fuisse concessas, et propter
vindictam noxiorum gladium fuisse permissum, et
Dei ministrum esse datum in hujusmodi vindicem.
Quomodo igitur reprehenderent factum, quod ab
auctore Deo viderent esse concessum? De his ergo
ita ut hactenus servatum est sic habemus, ne aut
disciplinam evertere, aut contra auctoritatem Domini
venire videamur. Ipsis autem in ratione reddenda,
gesta sua omnia servabuntur.
CAP. 45.-- #De illis qui in confractione idolorum occisi fuerint.@#
(Ex concilio Elibertan., capite 70) Si quis idola
fregerit, et ibidem occisus fuerit, quia in Evangeliis
scriptum non est, neque invenitur sub apostolis
unquam factum, placuit in numerum eum non recipi
martyrum.
CAP. 46.-- #De eo qui matrem suam occiderit qualiter poenitere debeat.@#
( #Ex epistola Nicolai papae ad Radoldum S. Argenteae
Retensis Ecclesiae episcopum.@# ) Nicolaus episcopus
servus servorum Dei, reverendissimo et
sanctissimo Radoldo episcopo sanctae Argenteae
Retensis Ecclesiae. Dum universis mundi partibus
credentium agmina principis apostolorum liminibus
properant, quidam vir nomine Thiothart venit
vestrae beatitudinis epistolam gerens, quam nostro
contulit praesulatui, cujus paginam perlegentes,
matricidam illum esse cognovimus, quo facto multis
fletibus lacrymisque profusis, valde doluimus. Idcirco
praecipimus et patrum almorum censuris statuimus,
ut sub poenitentiae jugo permaneat, ita ut
unum per annum Ecclesiam non ingrediatur, sed
ante fores basilicae orans ac deprecans Deum perseveret,
qualiter tanto eripiatur piaculo. Completo
vero anni circulo introeundi in Ecclesiam licentiam
habeat, tamen inter audientes stet, et nondum
communicet. Completis autem trium annorum
circulis, sacrae communionis illi gratia concedatur.
Oblationes vero non offerat, nisi postquam aliorum
septem annorum curricula expleantur. In his autem
omnibus annis atque temporibus carnem non manducet,
nec vinum bibere praesumat, | null | 125bc10c-2848-488c-984b-a1620a42ae5e | latin_170m_raw | null | None | None | None |
exceptis festis
diebus atque Dominicis, et a Pascha usque Pentecostes,
et quocunque ire voluerit, nullo vehiculo
deducatur, sed pedibus proficiscatur, arma non
sumat nisi contra paganos. Jejunet autem tres dies
per hebdomadam usque ad vesperum. A propria
quidem ac legitima sua conjuge non separetur, ne
fornicationis voragine corruat, quod ne fiat optamus.
Si autem ante trium annorum cursum finis
vitae illius appropinquaverit, corporis et sanguinis
Domini nostri Jesu Christi particeps fiat: sin autem,
ut supra statuimus efficiatur, tamen si illius
conversationem et lacrymarum fontem in omnibus
videritis floridis actionibus et optimis operibus pullulare,
humanius circa eum vestra sollicitudo pervigil
appareat, mitisque omnibus demonstretur.
Optamus vos in Christo bene valere.
CAP. 47.-- #Si quis clericus homicidium fecerit, ab ordine cessare debebit.@#
(Ex concilio Triburiensi, cui interfuit rex Arnolphus,
capite 11.) Si quis clericus, quamvis nimium
coactus, homicidium fecerit, sive sit presbyter, sive
diaconus, deponatur. Legimus in canonibus apostolorum,
quod episcopus, presbyter aut diaconus, qui
in fornicatione, aut perjurio, aut furto captus est,
deponatur: quanto magis is qui hoc immane scelus
fecerit, ab ordine cessare debebit? Qui enim Christum
sequi desiderat, debet sicut ipse ambulavit et ipse
ambulare. Qui cum malediceretur, non maledicebat:
cum percuteretur, non repercutiebat: cum pro nobis
pateretur, non comminabatur. Et ipse in Evangelio
suo praecepit: Si quis te percusserit in unam
maxillam, praebe illi et alteram. Non enim debemus
occidere, cum Dominus dicat: Audistis
quia dictum est antiquis: Non occides; qui autem
occiderit, reus erit judicio: ego autem dico
vobis, quia omnis qui irascitur fratri suo,
reus erit judicio; nec malum pro malo reddere,
sed sicut Apostolus Romanis scribens, ait: Noli
vinci a malo, sed vince in bono malum. Si quis clericorum
praesens erit ubi homicidium factum fuerit,
et neque consensu, neque consultu, nec in aliquo
homicidii reatu pollutus esse convincitur, nihil ei obsit
quin consecratus in gradu permaneat. Non consecratus,
si alias dignus sit. promotus accedat.
CAP. 48.-- #De eo si quis in hostem contra paganos dimicans interficit Christianos captivos.@#
#(Ex eodem concilio cui interfuit rex Arnolphus,
cap. 34.)@# Saepe fit victoria Christianorum, victa est
pars paganorum. Quare una cum interfectis paganis
perempti fuerint Christiani captivi a barbaris, quia
in impetu belli nequeunt distingui, idcirco justum
decernentes, statuimus, cum intertectoribus misericordius
agendum, ita ut, XL diebus poenitentiae indulgentius
transactis, penes episcopum sit auctoritas
et potestas ut perpendat culpam, agat indulgentiam.
CAP. 49.-- #De eo qui Christianum mancipium seduxerit et sic vendiderit.@#
(Ex concilio apud Confluentiam cui interfuit Henricus,
et Carolus, reges, capite 7.) Item interrogatum
est quid de eo faciendum sit, qui Christianum hominem
seduxerit et sic vendiderit. Responsumque
est ab omnibus, homicidii reatum ipsum hominem
sibi contrahere.
FINIS LIBRI SEXTI.
LIBER SEPTIMUS. INDEX CAPITULORUM
CAP. 1. Quod infames vocentur qui ex consanguineis
nascuntur.
2. Quod nulli liceat de propria cognatione uxorem
ducere.
3. De incestuosis.
4. De eadem re.
5. De eadem re.
6. Ne aliquis fidelium ad propinquam sanguinis sui
accedat.
7. Quod aequaliter non conjungendus sit in matrimonio
vir suis consanguineis et uxoris.
8. Quod uno modo parentela viri et mulieris in conjunctione
consideranda sit.
9. In quo geniculo abstinendum sit.
10. In quo ramusculo consanguinitatis legitima connubia
fieri possint.
11. Quod consanguinitas usque ad septimum geniculum
conservari debeat.
12. De eadem re.
13. De eadem re.
14. De eadem re.
19.
Quid sanctus Gregorius Augustino Anglorum
15. De eadem re.
16. De eadem re.
17. Ut duobus vel tribus testibus testimonia dicentibus
consanguinei separentur.
18. De eadem re.
28.
Haec capitula de septem gradibus consanguinitatis
sanctus Isidorus diligenti inquisitione descripserat,
praedicatori propter teneritatem novae fidei permiserit.
20. Quod sanctus Gregorius hoc Anglorum genti
specialiter non generaliter permiserit.
21. Quod extranei, nisi ex necessario, discidium inter
consanguineos facere non debeant.
22. De eadem re. | null | 760a41a3-a771-4d97-9157-e6acf71c0c8d | latin_170m_raw | null | None | None | None |
23. De eadem re.
24. De eadem re.
25. Sacramentum de parentela, quomodo inquirendum
sit.
26. Juramentum testium.
27. Sacramentum de incestuoso discidio.
#Capitulum L de septem gradibus.@#
et in figura inferius depicta apertius ordinaverat.
Capitulum 2.
Capitulum 3.
Capitulum 4.
Capitulum 5.
Capitulum 6.
Capitulum 7.
29. De incestuosis qui admonitiones sacerdotum
contemnunt.
30. Quod infra sextam generationem conjugia non
fiant.
#Indicis capitulorum finis.@#
LIBER SEPTIMUS #DE INCESTU.@#
ARGUMENTUM LIBRI.
Libro hoc de incesta consanguinitatis copulatione
agitur, et in quo gradu coire dirimique conjugia
debeant, quaeque pro ratione delicti incesto pollutis
poenitentia injungi debeat, ostenditur.
CAP. 1.-- #Quod infames vocentur qui ex consanguineis nascuntur.@#
(Ex epist. Calist. papae fratribus per Galliam constitutis
missa, capite 1.) Conjunctiones autem consanguineorum
fieri prohibete, quia eas et divinae leges et saeculi
prohibent. Leges ergo divinae, haec agentes, et eos
qui ex eis prodeunt non solum ejiciunt, sed et maledictos
appellant. Leges vero saeculi infames tales
vocant, et ab haereditate repellunt. Nos vero sequentes
patres nostros infamia eos notamus, et infames
esse censemus: quia infamiae maculis aspersi sunt,
nec eos quos leges saeculi rejiciunt, nos in testimonium
suscipere debemus. Eos autem consanguineos
dicimus, quos divinae et saeculi leges consanguineos
appellant, et in haereditatem suscipiunt, nec repellere
possunt. Talium enim conjunctiones, nec legitimae
sunt nec permanere possunt, sed sunt repellendae.
Quisquis ergo non est legitime conjunctus,
vel absque dotali titulo et sine benedictione sacerdotis
constat esse copulatus, sacerdotes vel legitime
conjunctos criminari, vel in eos testificari minime
potest: quoniam omnis incesti macula pollutus infamis
est, et accusare supradictos non permittitur.
Non solum ergo hi rejiciendi sunt, et infames efficiuntur,
sed etiam omnes eis consentientes.
CAP. 2.-- #Quod nulli liceat de propria cognatione uxorem ducere.@#
(Ex concilio Wormac. capite 2.) In copulatione
fidelium generationum numerum non definimus, sed
id statuimus, ut nulli liceat Christiano de propria
consanguinitate seu cognatione uxorem accipere,
usque dum generatio recordatur, cognoscitur, aut
memoria retinetur.
CAP. 3.-- #De incestuosis.@#
(Ex concilio Hilerdensi, capite 10.) De his qui se
incesta pollutione commaculant, placuit ut quousque
in ipso detestando et illicito carnis contubernio
perseverant, usque ad missam tantum catechumenorum
in ecclesia admittantur. Cum quibus etiam
nec cibum sumere ulli Christianorum, sicut Apostolus
jussit, oportet.
CAP. 4.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Agathens., capite 8.) De incestis conjunctionibus
nihil prorsus veniae reservamus nisi
cum adulterium separatione sanaverint. Et si sanare
noluerint, anathematizentur.
CAP. 5.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Aurelian., capite 1.) Incestuosi, dum in
ipso detestando atque nefando scelere manent,
non inter fideles Christianos, sed inter gentiles aut
catechumenos habeantur, id est, cum Christianis
non sumant potum, non cibum, sed soli hoc faciant;
non osculentur aut salutentur ab eis. Sed si suis
sacerdotibus inobedientes exstiterint, et a tam nefando
scelere se segregare atque ad publicam poenitentiam
redire noluerint, inter eos habeantur
qui spiritu periclitantur immundo, vel etiam inter
eos de quibus per se Veritas ait: Si te non audierit,
sit tibi sicut ethnicus et publicanus. Et si alter eorum
morte praeventus fuerit, alter quandiu vivat
graviter poeniteat, et sine spe conjugii maneat.
CAP. 6.-- #Ne aliquis fidelium ad propinquam sanguinis sui accedat.@#
(Ex concilio Toletan. II, capite 5.) Nam et haec
salubriter praecavenda sancimus, ne quis fidelium
propinquam sanguinis sui, usquequo affinitatis
liniamenta successione generis cognoscit, in matrimonio
sibi desideret copulari, quoniam scriptum est:
Omnis homo ad proximam sanguinis sui non accedat,
ut revelet turpitudinem ejus. Et iterum: Anima quae
fecerit quidpiam ex istis, peribit de medio populi
sui. Sane quibus conjunctio illicita interdicitur,
habebunt ineundi melioris conjugii libertatem.
CAP. 7.-- #Quod aequaliter non conjungendus sit in matrimonio vir suis consanguineis, et uxoris.@#
( #Ex decretis Julii papae.@# ) Equaliter vir non conjungatur
in matrimonio consanguineis suis, et consanguineis
uxoris suae. | null | 03d5ed18-337c-49d1-8363-847a97feb446 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
CAP. 8.-- #Quod uno modo parentela viri et mulieris in conjunctione consideranda sit.@#
(Ex concilio Matiscen., capite 3.) Sane consanguinitas
quae in proprio viro observanda est, haec nimirum
in uxoris parentela de lege nuptiarum custodienda
est: quia constat eos duos fuisse in carne
una, communis illis utraque parentela esse credenda
est, sicut scriptum est: Erunt duo in carne una.
CAP. 9.-- #In quo geniculo abstinendum sit.@#
( #Ex dictis sancti Isidori.@# ) Isidorus in Etymologiis
suis usque ad septimam generationem consanguinitatis
abstinendum, et sic legitimo connubio conjungendum
asseruit. Inde reor eum fecisse, quod genealogiae
seriem retexens, quousque ordinem numerandi
perducere posset, eo cognitionem sanguinis servandam
aestimavit. Sicque ad invocationem generis et
amicitiae jus confirmandum, redire ad connubium
sancivit, quando jam cognationis ordo numerari
desinit.
CAP. 10.-- #In quo ramusculo consanguinitatis legitima connubia fieri possint.@#
( #Ex dictis ejusdem.@# ) Beatus Isidorus de consanguinitate
sic loquitur: Cujus series septem gradibus
dirimitur, hoc modo: Filius et filia, quod est frater
et soror, sit ipse truncus. Illis seorsum sejunctis, ex
radice illius trunci egrediuntur isti ramusculi, nepos
et neptis, primus: pronepos et proneptis, secundus:
abnepos et abneptis, tertius: adnepos et
adneptis, quartus: trinepos et trineptis, quintus:
et trinepotis nepos et trinepotis neptis, sextus.
Haec consanguinitas, dum se paulatim in propaginum
ordinibus dirimens, usque ad ultimum
gradum sese subtraxerit, et propinquitas esse desierit,
tunc primum lex in matrimonii vinculum recipietur,
et quodammodo revocabit fugientem. Ideo
autem usque ad sextum generis gradum consanguinitas
constituta est, ut sicut in sex aetatibus mundi
generatio et hominis status finitur, ita propinquitas
generis tot gradibus terminetur.
CAP. 11.-- #Quod consanguinitas usque ad septimum geniculum conservari debeat.@#
( #Ex epist. Gregorii papae episcopis Galliae missa.@# )
Progeniem suam unumquemque ad septimam observare
decernimus generationem, et quandiu se agnoscunt
affinitate propinquos, ad conjugalem copulam
accedere denegamus. Quod si fecerint, separentur.
CAP. 12.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. apud Theodonis villam habito, cap. 8.) Nullus fidelium usque ad affinitatis lineam, id est
usque in septimam progeniem, consanguineam suam
ducat uxorem, vel eam quoquo modo incesti macula
polluat. Si quis vero hoc temere praesumpserit, ut
incestum luat, ac publice, juxta canonicos gradus
poeniteat.
CAP. 13.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Lugdun., cap. 10.) Nulli ex propinquitate
sui sanguinis usque ad septimum gradum
uxores ducant, neque sine benedictione sacerdotis.
Qui ante innupti erant, a sacerdote benedicti nubere
audeant.
CAP. 14.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Aurelian., cap. 10.) Nullum in utroque
sexu permittimus ex propinquitate sui sanguinis, vel
uxoris, usque in septimi generis gradum uxorem
ducere, vel incesti macula commaculari.
CAP. 15.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Agrippin., cap. 6.) In septem gradibus
omnia propinquitatum nomina continentur, ultra
quos nec affinitas invenitur, nec successio potest
amplius praerogari.
CAP. 16.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Meldensi, cap. 7.) De affinitate namque
sanguinis per gradus cognationis, placuit usque ad
septimam generationem observare: nam et haereditas
rerum per legales definitiones sancit usque
ad septimum gradum praetendere haeredum successionem:
non enim succederent, nisi eis de propagine
cognationis deberetur.
CAP. 17.-- #Ut duobus vel tribus testibus testimonium dicentibus consanguinei separentur.@#
(Ex concil. Hilerdensi, cap. 20.) Ut omnis controversia,
quae de ecclesiasticis rebus fit, secundum
divinam legem sub duobus vel tribus testibus terminetur.
Testis est Dominus, cum dixit: Non
unus stet contra alium, sed in ore duorum vel
trium testium stet omne verbum.
CAP. 18.-- #De eadem re.@#
(Ex concil. Cabillon., cap. 5.) Contradicimus quoque
ut in quarta, vel quinta, sextaque generatione,
nullus amplius conjugio copuletur. Ubi autem post
interdictum factum fuerit inventum, separetur.
CAP. 19.-- #Quid sanctus Gregorius Augustino Anglorum praedicatori propter teneritatem novae fidei permiserit.@#
( #Ex epist | null | a6c56182-e930-449b-b5e1-e460727d913a | latin_170m_raw | null | None | None | None |
. Joannis Constantinop. episcopi ad Felicem
episcopum Siciliae.@# ) Gregorius papa requisitus
ab Augustino Anglorum gentis episcopo quota generatione
fideles debeant copulari, dispensatorie sic
rescribit: Quaedam lex in Romana republica permittit
ut sive frater et soror, seu duorum fratrum
germanorum vel duarum sororum filius et filia
misceantur: sicut experimento didicimus, ex tali
conjugio sobolem non posse succrescere. Unde necesse
est ut jam quarta vel quinta generatio fidelium
licenter sibi jungantur.
CAP. 20.-- #Quod sanctus Gregorius hoc Anglorum genti specialiter, non generaliter permiserit.@#
( #Item idem Joan. dicit.@# ) Verum post multum temporis
a Felice Mesenae Siciliae praesule requisitus,
utrum Augustino Gregorius scripsit ut Anglorum
quarta generatione contracta matrimonia minime
solverentur, humillimus Pater Gregorius inter caetera
talem dedit rationem: Quod scripsi Augustino
Anglorum gentis episcopo, alumno videlicet ut recorderis
tuo, de consanguinitatis conjunctione, ipsi
et Anglorum genti, quae nuper ad fidem venerat,
ne a bono quod coeperat metuendo austeriora recederet,
specialiter, et non generaliter certissime
scripsisse me cognoscas. Unde et mihi omnis Romana
civitas testis existit, nec ea intentione haec
illis scripsi mandata, ut postquam firma radice in
fide fuerint solidati, si infra propriam consanguinitatem
inventi fuerint, non separentur, aut infra
affinitatis lineam, id est usque ad septimam generationem
jungantur: sed quod adhuc illis neophytis
existentibus eis primum illicita consentire, et eos
verbis ac exemplis instruere, et quae post de talibus
egerint, rationabiliter et fideliter excludere oporteret.
Nam juxta Apostolum qui ait: Lac dedi vobis
potum non escam, ista illis modo, non posteris, ut
praefixum est, temporibus tenenda indulsimus, ne
bonum quod infirma adhuc radice plantatum erat,
exureretur, sed aliquantum firmaretur, et usque
ad perfectionem custodiretur. Haec ergo ego Joannes
idcirco perstringenda curavi, ut hi qui occasione
novae dispensationis illicita matrimonia contra
hunc eruditissimum virum causantur, non generaliter
quartae generationis copulam censuisse, imo
venialiter.
CAP.--21. #Quod extranei, nisi ex necessario, discidium inter consanguineos facere non debeant.@#
(Ex decr. Fabiani papae, cap. 8.) Consanguineos extraneorum
nullus accuset, vel consanguinitatem in synodo
computet, sed propinqui ad quorum notam
pertinet, id est, pater, mater, frater, soror, patruus,
avunculus, amita, matertera, et eorum procreatio.
Si autem progenies tota defecerit, ab antiquioribus
et veracioribus, quibus eadem propinquitas nota
sit, episcopus canonice perquirat: et si inventa
propinquitas fuerit, separentur.
CAP. 22.-- #De eadem re.@#
( #Ex concilio Romano. Gregor.@# ) Si quis neptem suam
in conjugium duxerit, anathema sit.
CAP. 23.-- #De eadem re.@#
( #Ejusdem Gregor.@# ) Si quis consobrinam in conjugium
duxerit, anathema sit.
CAP. 24.-- #De eadem re.@#
( #Item ejusdem Gregor.@# ) Si quis de propria cognatione,
vel quam cognatus habuit, in conjugium duxerit,
anathema sit.
CAP. 25.-- #Sacramentum de parentela, quomodo inquirendum sit.@#
De ista parentela quam dicunt esse inter illum
N. et istam ejus conjugem N. quidquid inde scis, aut
audisti a tuis vicinis, aut a tuis antiquioribus propinquis,
quod tu per nullum ingenium, nec propter
amorem, nec propter timorem, aut per praemium,
aut per consanguinitatem celabis episcopum tuum,
aut ejus missum, cui hoc inquirere jusserit, quandocunque
te ex hoc interrogaverit, sic te Deus adjuvet,
et istae sanctorum reliquiae.
CAP. 26.-- #Juramentum testium.@#
Istud sacramentum quod iste juravit de illa parentela,
quae inter illum N. et ejus conjugem N.
computatur, quod tu illud observabis in quantum
sapis, aut audisti, sic te Deus adjuvet.
CAP. 27.-- #Sacramentum de incestuoso discidio.@#
Ab isto die in antea quod tu per nullum ingenium
te sociabis huic tuae consanguineae N. cum qua
contra legem et rectam Christianitatem tuam adulterium
et incestum perpetrasti, nec in conjugio nec
in adulterio illam tibi sociabis, nec cum illa ad unam
mensam manducabis et bibes, aut sub uno tecto
manebis, nisi forte in ecclesia aut in aliquo publico
loco, ubi nulla mala suspicio possit esse, ut ibi
coram testibus idoneis pro certa necessitate pariter
colloquamini. | null | 915ce9bd-2ddf-4e03-af08-b3f14fe4ddd7 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Nec aliam conjugem accipies, nisi forte
post peractam poenitentiam tibi licentia data fuerit
ab episcopo tuo, aut ejus misso, sic te Deus adjuvet
et istae sanctorum reliquiae.
CAP. 28.-- #Haec capitula de septem gradibus consanguinitatis sanctus Isidorus diligenti inquisitione descripserat, et in figura inferius depicta apertius ordinaverat.@#
CAPITULUM 1 DE 7 GRADIBUS.
( #Isidor. de 7 gradibus consanguinitatis.@# ) Primo
gradu superiori linea continentur pater, mater;
inferiori, filius, filia, quibusque nullae aliae personae
junguntur.
CAPITULUM 2.
Secundo gradu continentur superiori linea, avus,
avia: inferiori, nepos, neptis. In transversa frater,
soror, quae personae duplicantur. Avus enim et avia,
tam ex patre, quam ex matre accipiuntur. Quae
personae sequentibus quoque gradibus similiter pro
substantia earum, quae in quo gradu subsistunt, ipso
ordine duplicantur. Istae personae in secundo gradu
ideo duplices appellantur, quia duo avi, et paternus
est, et maternus. Item duo genera nepotum sunt,
sive ex filio, sive ex filia procreati. Frater et soror
ex transverso veniunt, id est, aut frater patris, aut
frater matris; quia aut patruus, aut avunculus nominatur.
Qui et ipsi hoc ordine duplicantur.
CAPITULUM 3.
Tertio gradu veniunt supra, proavus proavia:
infra pronepos, proneptis: ex obliquo, fratris, sororisque
filius, vel filia. Patruus, amita, id est,
patris frater, et soror. Avunculus, matertera, matris
frater, et soror.
CAPITULUM 4.
Quarto gradu veniunt supra, abavus, abavia:
infra abnepos, abneptis: ex obliquo fratris et sororis,
nepos, neptis, patruelis, soror patruelis, id
est, patrui filius, vel filia. Consobrinus, consobrina,
id est, avunculi et materterae filius, vel filia. Amitinus,
amitina, id est, amitae filius, vel filia. Itemque
consobrini: quia ex duabus sororibus nascuntur.
Quibus accrescit patruus magnus, amita magna, id
est, avi paterni frater et soror. Avunculus magnus,
matertera magna, id est, aviae tam paternae, quam
maternae, frater et soror.
CAPITULUM 5.
Quinto gradu veniunt supra quidem atavus, atavia:
infra adnepos, adneptis: ex obliquo fratris et
sororis, pronepos, proneptis: fratres patrueles,
sorores patrueles: amitini, amitinae: consobrini,
consobrinae filius, vel filia, proprius consobrinus,
consobrina, id est, patrui magni, amitae magnae,
avunculi magni, materterae magnae filius, vel filia.
Quibus accrescunt propatruus, proamita. Hi sunt
proavi materni frater et soror, proavunculus, promatertera.
Hi sunt proaviae paternae, maternaeque
frater et soror, proavique materni. Haec species, nec
aliis gradibus quam scripta est, nec aliis vocabulis
declarari potest.
CAPITULUM 6.
Sexto gradu veniunt supra tritavus, tritavia: infra
trinepos, trineptis: ex obliquo fratris et sororis,
abnepos abneptis, fratres patruelis, sorores patruelis.
Amitini amitinae, consobrini consobrinae. Patrui
magni, amitae magnae, avunculi magni, materterae
magnae. Nepos neptis proprioris consobrini filius
vel filia, qui consobrini appellantur. Quibus ex latere
accrescunt propatrui, proamitae: proavunculi, promaterterae
filius, vel filia, adpatruus, adamita. Hi
sunt abavi paterni frater et soror, abavunculus, abmatertera.
Hi sunt abaviae paternae maternaeque
frater et soror, abavique materni. Haec quoque
explanari amplius non possunt, quam auctor ipse
disseruit.
CAPITULUM 7.
Septimo gradu, qui sunt cognati recta linea, supra
infraque pro propriis nominibus non appellantur,
sex ex transversa linea continentur fratris
sororis adnepos adneptis, consobrini filii, filiaeque
successionis. Idcirco gradus septem constituti sunt:
qui ulterius per rerum naturam, nec nomina inveniri,
nec vita succedentibus prorogari potest. In
his septem gradibus omnia propinquitatum nomina
continentur, ultra quos affinitas inveniri, nec successio
potest amplius propagari.
CAP. 29.-- #De incestuosis qui admonitiones sacerdotum contemnunt.@#
(Ex concilio Turon., capite 41.) Incestuosi, parricidae,
homicidae, multi apud nos, proh dolor! reperiuntur:
sed aliqui ex illis sacerdotum nolunt
admonitionibus aurem accommodare, volentes in
pristinis perdurare criminibus: quos oportet per
saecularis potentiae disciplinam a tam prava consuetudine
coerceri, qui per salutifera sacerdotum monita | null | 25df70a3-84e0-4f56-87bf-7f9ec3c98e86 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
noluerunt revocari.
CAP. 30.-- #Quod infra sextam generationem conjugia non fiant.@#
(Ex concilio apud Confluentiam cui interfuit Henricus,
et Carolus, reges, capite 1.) Anno Dominicae
incarnationis DCCCCXXII, apud Confluentiam jussu
venerabilium principum Caroli videlicet, et Henrici
regum reverendissimorum, congregati sunt episcopi
numero VIII: Hermannus Agrippinensis archiepiscopus,
Herigerus Moguntiensis archiepiscopus, Thiedo
Wirceburgensis episcopus, Luittharius Mindanensis
episcopus, Doto Osneburgensis episcopus, Richgouwo
Wormaciensis episcopus, Richwinus Strazburgensis
episcopus, Unwano Padebrunensis episcopus,
cum abbatibus aliisque sacri ordinis viris
quamplurimis. Cap. 1. Qui, ipso cooperante et sententias
eorum confirmante Domino nostro Jesu
Christo, in synodali residentes conventu multa utilia
ac sanctae Dei Ecclesiae profutura saluberrimo
tractantes consilio inter caetera quae statuerunt, hoc
maxime necessarium, et instanti, proh dolor! tempore
per abusionem frequentissimum cognationis
incestum, summa cautela vitandum firmaverunt:
hoc est, ne ullus Christianus infra sextam generationem
nuptias copulare praesumat.
FINIS LIBRI SEPTIMI.
#Sequitur figura sancti Isidori episcopi de septem gradibus consanguinitatis.@#
LIBER OCTAVUS. – INDEX CAPITULORUM
CAP. 1. De illis quos unus aut ambo parentes sanctae
religioni tradiderint.
2. De virginibus quae sponte, non coactae parentum
imperio, habitum religionis susceperunt.
3. De illis qui se ante legitimos annos totonderunt
et velaverunt.
4. De illis qui semel in clero deputati sunt, aut
monachorum vitam expetiverunt.
5. Ut canonici qui in monasterio monachorum conversantur,
aut monachice vivant, aut sub canonica
regula constringantur.
6. Quod monachum paterna devotio, vel propria
professio faciat.
7. De clericis qui se fingunt monachos esse.
8. Quod spontaneum propositum monachi mutare
non liceat.
9. Ut monacho sine conscientia sui abbatis votum
vovere non liceat.
10. De virginibus quae ante 12 annos, insciis mundiburdis
suis, velamen sibi imposuerint.
11. Ut clerici, ex ea Ecclesia in qua semel legerint,
ab alia non recipiantur.
20.
Ut aliquis incognitus non cito in monasterio
12. De virginibus necdum velatis, quae tamen in
proposito virginali se simulaverant permanere.
13. De sanctimonialibus si a proposito sacro deviaverint.
14. De eadem re.
15. Quo tempore sacrum velamen sacris virginibus
imponi debeat.
16. De eadem re.
17. De sanctimonialibus, quae alias velare praesumunt.
18. De virginibus, qua aetate velari debeant.
19. Quod desponsatam puellam alii viro non sit licitum
dare, monasterium autem licet eligere, si
vult.
28.
Ut servus in monasterium non recipiatur nesciente
monachorum recipiatur.
21. De clericis qui monachorum propositum appetunt.
22. De virginibus sacris, quae propter districtiorem
vitam ad aliud monasterium ire disposuerint.
23. Quo vestitu virgines ad consecrationem venire
debeant.
24. Ut praeter scientiam domini sui servus non efficiatur
monachus.
25. De illo qui servum alienum causa religionis docet
contemnere dominum suum.
26. De fugitivis clericis.
27. De saecularibus, si se semel per religionem totonderint,
et post laici efficiuntur.
domino suo.
29. De monachis ac monachabus qui se sacrilega
contagione miscuerunt.
30. Ut non liceat Deo sacratis nuptialia jura contrahere.
31. De his qui sanctimoniales in matrimonium acceperint,
ut separati sine spe conjugii maneant.
32. De virginibus quae praevaricatae sunt.
33. Ut viduae velum sibi imponere non debeant, inconsulto
episcopo suo, et ne presbyteri eis imponere
praesumant, quod et episcopis non licet.
34. Quod viduae sub nulla benedictione sint velandae.
35. De viduis quae semel sacrae conversationis velamen
suscipiunt.
36. De viduis, ut nullus eas velare attentet.
37. De nobilibus feminis, quae, postquam velatae
fuerint, domi in deliciis residere delectantur.
38. De his qui velatas et Deo consecratas in conjugium
duxerint.
39. De viduis quae professam continentiam praevaricatae
sunt.
40. De eadem re.
41. De eadem re.
42. De feminis quarum mariti obierint, ut non
cito se velent.
43. Ut viduitatis professio coram episcopo fiat.
44. Ut nullus vetet, vel jubeat, viduas vel virgines
nubere.
45. De viduis propositum relinquentibus.
53.
Ut clerici seu laici cum bono testimonio cum
46. Ut viduae velatae ad nuptias ire | null | 7401a48b-155f-4e78-9824-f7339b5b57c3 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
non debeant.
47. De vidua quae sub obtentu religionis velum ad
tempus sibi imposuerit.
48. De viduis et puellis quae in domibus propriis habitum
religionis susceperunt.
49. Quod sanctus Gregorius quamdam feminam
velatam quae sacrum propositum transgressa est
comprehendi jusserit.
50. De viduis velatis, si voluptatibus carnis inservire
accusantur.
51. Ut sacrilegi dijudicentur qui se sacratis feminis
miscuerunt.
52. De his qui sanctimoniales virgines vel viduas velatas
rapiunt.
sacris puellis loqui debeant.
54. Quod mulieres velatae, aut in monasteriis, aut
in domibus suis habitum observent.
55. Ut adolescentiores viduae, vel sanctimoniales,
ab episcopo non negligantur.
56. Ut unusquisque episcopus clericos in suo episcopio
vagantes ad suum episcopum redire faciat.
57. De clericis vagis.
58. Ut monachae monastice vivant, et canonice
secundum canonicam vitam vivant.
59. Ut sanctimoniales abbatissae suae sint obedientes.
60. De feminis, quae propter continentiam muliebrem
mutant habitum.
61. De illo qui virginatem custodierit, nuptias
autem exsecraverit.
70.
De quadam abbatissa quae se proclamaverat super
62. De feminis quae propter religionem crines totonderint.
63. De illis qui propter continentiam palliis vestiuntur.
64. De illis qui virginitatem observant, et sic extolluntur.
65. Quod non sit permittendum monachos et monachas
in uno monasterio simul habitare.
66. Ut episcopus monasteria monachorum et sanctimonialium
frequenter visitet.
67. Ut abbates in potestate episcoporum consistant.
68. De monachis qui filios procreaverint.
69. De sanctimonialibus quae vim barbaricam pertulerunt.
militibus in claustro suo hospitantibus.
71. Quod res ecclesiasticae ad laicos disponendae non
respiciant.
72. De eadem re.
73. Ut abbates ad synodum ire non cogantur, nisi
pro rationabili re.
74. Ut congregationes monachorum sine collaudatione
episcopi fieri non liceat.
75. De virginibus sacris quae parentibus privantur.
76. Qui religiosis feminis praeponendus sit.
77. De sanctimonialibus, quid in claustro facere debeant.
78. Nullus laicus claustra sanctimonialium ingrediatur,
nisi ad opera exercenda.
79. Janitrix claustri non eligatur, nisi testimonium
habeat bonum.
80. Ut abbatissa, nisi per licentiam sui episcopi, a
monasterio non egrediatur.
81. Ut unus abbas duobus monasteriis praeesse non
debeat.
82. Ut monachi compatres non habeant.
83. Quod feminae in conventu docere non debeant.
84. Ut femina poenitentiam dare non debeat, nec
sedere inter sacerdotes in convivio.
85. De mulieribus virorum causas discutientibus.
86. Quod abbas pro humiliatione locum suum relinquere
possit.
87. Quod laicus in ecclesia lectionem recitare non
debeat.
88. Quod non liceat episcopo abstrahere rem monasterii,
quamvis erga se peccaverit abbas.
89. Ne monachi placita saecularia adeant
90. De negotio saeculari.
91. De clericis injuste tonsuratis.
99.
De illo qui filiam, aut neptem, vel parentem
92. Ut episcopi sive abbates ante se joca turpia fieri
non permittant.
93. De illis qui ab episcopo seu ab aliis avaritiae
causa seducti se totonderunt.
94. Ut abbatissa magnam curam habeat de congregatione
sua.
95. Ut sanctimoniales in domibus suis cum aliquibus
masculis manducare vel bibere non praesumant.
96. Qualiter indignus abbas a suo separetur officio.
97. De clericis qui tonsuras dimiserint, et uxores
acceperint.
98. De puellis quae se ante legitimos annos sua sponte
sacrae religioni tradiderint.
suam Deo omnipotenti offerre voluerit.
100. De eadem re.
101. De abbate qui feminas in monasterio suo festivitates
celebrare permiserit.
#Indicis capitulorum finis.@#
LIBER OCTAVUS #DE VIRIS AC FEMINIS DEO DICATIS.@#
ARGUMENTUM LIBRI.
Libro hoc de viris et feminis, qui, Deo dicati, sacrum
propesitum reliquerunt, deque eorumdem poenitentia
tractatio instituitur.
CAP. 1.-- #De illis quos unus aut ambo parentes sanctae religioni tradiderint.@#
(Ex concil. Tolet. XI, capite 6.) Quoniam hucusque
dissolutae operationis effectus interdum nutare fecit
honestum constitutionis edictum, dum incognite resolvi
putatur quod indissolubili sanctionis auctoritate
tenetur: ideo quidquid obvium ex incerto occurrerit
evidenter abjici decet, ut de caetero nihil supersit
quod indubium nutet. Ideoque si in qualibet
minori aetate, vel religionis tonsuram, vel religioni
debitam vestem in utroque sexu filiis | null | a22f25fe-561a-4e69-8c4f-641c379017b3 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
aut unus aut
ambo parentes dederint, certe vel nolentibus aut
nescientibus se susceptam et non mox visam in filiis
abdicaverint, sed vel coram se vel coram Ecclesia
palamque in conventu eosdem filios talia habere
permiserint, ad saecularem reverti habitum ipsis
filiis quandoque penitus non licebit, sed convicti
quod tonsuram aut religiosam vestem aliquando
habuerint, mox ad religionis et cultum habitumque
revocentur, et sub strenua districtione hujusce observantiae
inservire cogantur. Parentibus sanis filios
religioni contradere non amplius quam usque ad
duodecimum aetatis eorum annum licentia poterit
esse. Postea vero an voluntate parentum, an suae
devotionis sit solitarium votum, erit filiis licitum
religionis adsumere cultum. Quisquis autem, vel
abolitione tonsurae, vel saecularis vestis assumptione
detectus fuerit attigisse transgressionem, excommunicationis
censuram accipiat et religioni semper
inhaereat.
CAP. 2.-- #De virginibus quae sponte, non coactae parentum imperio, habitum religionis susceperunt.@#
(Ex decr. Leonis papae, capite 17.) Puellae quae non
parentum coactae imperio, sed spontaneo judicio
virginitatis propositum atque habitum susceperunt,
si postea nuptias eligunt, praevaricantur, etiam si
nondum eis gratia consecrationis accessit. Cujus utique
non fraudarentur munere, si in proposito permanerent.
CAP. 3.-- #De illis qui se ante legitimos annos totonderunt et velaverunt.@#
(Ex concilio Mogunt. cui interfuit Carolus imperator,
et Ricolphus archiepiscopus, in claustro S. Albani,
capite 20.) Si quis ante annos legitimos tonsuratus
est sine consensu parentum suorum, et si ipsi
parentes infra annum non se reclamaverunt ad principem,
aut ad proprium episcopum, aut ad missum
dominicum, in ipso clericatu permaneat. Si vero
post legitimos annos per vim clericus factus est, et
infra annum ad super memoratas personas minime
se reclamavit, ita in clericatu permaneat sicut is
de quo superius dictum est. Si vero praefatae personae
infra annum reclamationem fecerunt, hi qui eos
clericos fecerunt, ipsis sive parentibus eorum hoc
per legem exsolvant quod contra eos contraxerunt.
Ille vero qui ante legitimos annos tonsuratus est,
utrum in eadem tonsura permanere debeat necne,
in potestate sit parentum. Si vero is qui tonsuratus
est alicujus servus fuit, domino per legem emendetur
quidquid de ejus servo contra eum contractum
est. Ille vero qui tonsuratus est, utrum in eadem
tonsura permaneat, in potestate sit domini sui. Si
vero hi qui liberi sunt, ante legitimos aut post legitimos
annos, hoc modo, sicut superius taxatum est,
tonsurati sunt et ad gradus ecclesiasticos pervenerint,
in eisdem gradibus perseverare cogantur. Si
vero servus, qui superius taxato modo tonsuratus
est, et ad gradus ecclesiasticos pervenerit, domino
suo per legem emendetur, et ei redditus in suo gradu
permaneat. Hoc et de velandis puellis observandum
est.
CAP. 4.-- #De illis qui semel in clero deputati sunt, aut monachorum vitam expetiverunt.@#
(Ex concilio Chalced. capite 7.) Qui semel in clero
deputati sunt, aut monachorum vitam expetiverunt,
statuimus neque ad militiam, neque ad dignitatem
aliquam venire mundanam: sed hoc tentantes et
non agentes poenitentiam, quo minus redeant ad hoc
quod propter Deum primitus elegerunt, anathematizari.
CAP. 5.-- #Ut canonici qui in monasterio monachorum conversantur, aut monachice vivant, aut sub canonica regula constringantur.@#
(Ex concilio Mogunt., capite 17.) Praecipimus ut
unusquisque episcopus sciat per singula monasteria
quanto quisque abbas canonicos in monasterio suo
habeat, et hoc omnino ambo pariter provideant, si
monachi fieri voluerint, regulariter vivant, sin autem,
canonice vivant omnino.
CAP. 6.-- #Quod monachum paterna devotio, vel propria professio faciat.@#
(Ex concilio Toletan. capite 49.) Monachum autem
paterna devotio, aut propria professio facit. Quidquid
horum fuerit, alligatum tenebit. Proinde his
ad mundum reverti recludimus aditum, et omnes
ad saeculum interdicimus regressus.
CAP. 7.-- #De clericis qui se fingunt monachos esse.@#
( #Ex eodem concilio.@# ) Ut clerici, qui se fingunt
habitu et nomine monachos esse, et non sunt,
omnimodis corrigantur atque emendentur, ut vel
veri monachi sint vel veri canonici.
CAP. 8.-- #Quod spontaneum propositum monachi mutari non liceat.@#
(Ex decr. Leonis papae, capite 26.) Propositum
monachi, proprio arbitrio aut voluntate susceptum,
deseri non | null | c403eca2-1b9a-4d0e-97ca-1895438c65ed | latin_170m_raw | null | None | None | None |
potest absque peccato. Quod enim quis
vovit Deo, debet et reddere. Unde qui relicta singularitatis
professione ad militiam, vel ad nuptias
devolutus est, publicae poenitentiae satisfactione
purgandus est: quia et si innocens militia, et honestum
potest esse conjugium, electionem meliorem
deseruisse transgressio est.
CAP. 9.-- #Ut monacho sine conscientia sui abbatis votum vovere non liceat.@#
( #Ex dictis Basilii.@# ) Monacho non liceat votum vovere
sine consensu abbatis sui. Si autem voverit,
frangendum erit.
CAP. 10.-- #De virginibus quae ante XII annos, insciis mundiburdis suis, velamen sibi imposuerint.@#
(Ex concilio Tribur., capite 10.) Virgines quae ante
XII annos, insciis mundiburdis suis, sacrum velamen
capiti suo imposuerint, et illi mundiburdi
annum et diem hoc tacendo consenserint, in
sancto proposito permaneant. Et si in praedicto anno
et die pro illis se proclamaverint, petitioni eorum
assensus praebeatur, nisi, forte Dei timore tactis,
cum eorum licentia in religionis habitu perseverent.
CAP. 11.-- #Ut clerici ex ea Ecclesia, in qua semel legerint, ab alia non recipiantur.@#
(Ex concilio Africano, capite 57.) Item placuit ut
quicunque in Ecclesia vel semel legerit, ab alia
Ecclesia ad clericatum non teneatur.
CAP. 12.-- #De virginibus necdum velatis, quae tamen in proposito virginali se simulaverant permanere.@#
(Ex decr. Innocentii papae, capite 20.) Hae vero
quae, necdum sacro velamine tectae, tamen in proposito
virginali semper se simulaverant permanere,
licet velatae non fuerint, si forte nupserint, revocandae
sunt, et agenda poenitentia illis est: quia
sponsio earum a Domino tenebatur. Nam si Apostolus
illas quae a proposito viduitatis discesserunt
dixerat habere damnationem, quia primam fidem
irritam fecerunt, quanto magis virgines quae prioris
promissionis fidem frangere conatae sunt?
CAP. 13.-- #De sanctimonialibus, si a proposito sacro deviaverint.@#
(Ex decr. ejusdem, capite 19.) Quae Christo spiritaliter
nubunt, si postea publice nupserint, vel se
clanculo corruperint, non eas admittendas esse ad
agendam poenitentiam, nisi is cui se junxerant de
mundo recesserit. Si enim de hominibus haec ratio
custoditur, ut quaecunque vivente viro alteri nupserit
adultera habeatur, nec ei agendae poenitentiae
licentia concedatur, nisi unus ex his fuerit defunctus:
quanto magis de illa tenenda est, quae ante
immortali se sponso conjunxerat et postea ad humanas
nuptias transmigravit?
CAP. 14.-- #De eadem re.@#
( #Ex concilio Toletan.@# ) De viris ac feminis sacris
propositum transgredientibus sacrum proclivis
cursus est a voluntate, et imitatrix natura vitiorum.
Quamobrem quisquis virorum vel mulierum habitum
semel induerint, vel induerunt spontanee religiosum,
aut si vir deditus Ecclesiae thoro, vel femina fuerit,
aut fuit delegata puellarum monasterio, in
utroque sexu praevaricator ad propositum invitus
reverti cogatur, ut vir detondeatur, et puella monasterium
ingrediatur. Si autem quolibet patrocinio
desertores permanere voluerint, sacerdotali sententia
a Christianorum coetu habeantur extorres, ut
nec locus eis ullus sit communis. Viduas quoque
universalis jam dudum statuit synodus, professionis
vel habitus sui desertrices, ut superiori sententia
condemnentur.
CAP. 15.-- #Quo tempore sacrum velamen sacris virginibus imponi debeat.@#
(Ex decr. Gelasii papae, capite 12.) Devotis quoque
virginibus, nisi aut in Epiphania, aut in albis Paschalibus,
aut in apostolorum natalitiis, sacrum minime
velamen imponatur, et non ante XXV annos;
nisi forte, sicut de baptismate dictum est, gravi languore
correptis, ne si hoc munere de saeculo exeant,
implorantibus non negetur.
CAP. 16.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Milevit., capite 26.) Item placuit ut
quicunque episcoporum necessitate periclitantis pudicitiae
virginalis, cum vel petitor potens vel raptor
aliquis formidatur, vel si etiam aliquando mortis
periculoso scrupulo compuncta fuerit, ne non velata
moriatur, aut exigentibus parentibus, aut his ad
quorum curam pertinet, velaverit virginem, seu velavit
intra vigesimum quintum annum aetatis, non ei
obsit consilium, quod de isto numero annorum constitutum
est.
CAP. 17.-- #De sanctimonialibus quae alias velare praesumunt.@#
(Ex decr. Eutychiae papae, capite 13.) Nihilominus
etiam in quibusdam locis inolitum invenimus usum
stultitiae plenum, et ecclesiasticae auctoritati contrarium | null | bb91be68-2b20-48dc-b8aa-5158d99194ca | latin_170m_raw | null | None | None | None |
,
eo quod videlicet nonnullae abbatissae et
aliquae ex sanctimonialibus viduis et puellis virginibus
contra fas velum imponere praesumant. Et
ideo nonnullae injuste velatae putant se liberius suis
carnalibus desideriis posse inservire, et suas voluntates
explere. Quapropter statuimus ut si abbatissa
aut quaelibet sanctimonialis post hanc definitionem
in tantam audaciam proruperit ut aut viduam aut
puellam virginem velare praesumpserit, judicio canonico
usque ad satisfactionem subdatur.
CAP. 18.-- #De virginibus, qua aetate velari debeant.@#
( #Ex decr. Pii papae.@# ) Ut virgines non velentur
ante XXV annos aetatis, nisi forte necessitate periclitantis
pudicitiae virginalis. Et non sunt consecrandae
alio tempore nisi in Epiphania, et albis
Paschalibus, et in apostolorum natalitiis, nisi causa
mortis urgente.
CAP. 19.-- #Quod desponsatam puellam alii viro non sit licitum dare, monasterium autem licet eligere si vult.@#
(Ex decr. Eusebii papae, capite 10.) Desponsatam
puellam non licet parentibus dare alii viro, tamen
monasterium licet eligere, si voluerit.
CAP. 20.-- #Ut aliquis incognitus, non cito in monasterio monachorum recipiatur.@#
(Ex concilio Toletan., cap. 5.) Si aliquis incognitus
monasterium ingredi voluerit, ante triennium monachi
habitus ei non praestetur. Et si intra tres annos,
aut servus, aut libertus, vel colonus quaeratur
a domino suo, reddatur ei cum omnibus quae attulit,
fide tamen accepta de impunitate. Si autem intra
triennium requisitus non fuerit, postea quaeri
non potest, nisi sit tam longe quod inveniri non possit,
sed tantum ea quae in monasterium adduxit,
dominus servi recipiat.
CAP. 21.-- #De clericis qui monachorum propositum appetunt.@#
(Ex eodem, cap. 50.) Clerici qui monachorum
propositum appetunt, et meliorem vitam sequi cupiunt,
liberos eis ab episcopis in monasteriis largiri
oportet ingressus, nec interdici propositum eorum,
qui ad contemplationis desiderium transire nituntur.
CAP. 22.-- #De virginibus sacris, quae propter districtiorem vitam ad aliud monasterium ire disposuerint.@#
(Ex concilio Tribur., cap. 11.) Virgines sacrae,
si pro lucro animae suae, propter districtiorem vitam
ad aliud monasterium pergere disposuerint, ibidemque
commanere decreverint, synodus concedit. Si
vero fuga disciplinae alium locum quaesierint, redire
cogantur.
CAP. 23.-- #Quo vestitu virgines ad consecrationem venire debeant.@#
(Ex concilio Carthag., cap. 11.) Sanctimonialis
virgo, cum ad consecrationem suo episcopo offeratur,
in talibus vestibus applicetur, qualibus semper
usura est, professioni et sanctimoniae aptis.
CAP. 24.-- #Ut praeter scientiam domini sui, servus non efficiatur monachus.@#
(Ex concilio Arelaten., capite 4.) Placuit in monasteriis
non esse suscipiendum servum ad monachum
faciendum, praeter proprii Domini voluntatem. Qui
vero hoc constitutum nostrum excesserit, eum a
communione suspendi decrevimus, ne nomen Domini
blasphemetur.
CAP. 25.-- #De illo qui servum alienum, causa religionis, docet contemnere dominum suum.@#
(Ex concilio Braggar., capite 47.) Si quis servum
alienum, causa religionis, docet contemnere dominum
suum, et recedere ab ejus servitio, durissime in
omnibus arguatur, et ad poenitentiam compellatur.
CAP. 26.-- #De fugitivis clericis.@#
( #Ex decr. Leonis papae.@# ) Fugitivum vero clericum,
aut monachum deserentem disciplinam, velut contemptorem
placuit revocare.
CAP. 27.-- #De saecularibus, si se semel per religionem totonderint, et post laici efficiuntur.@#
(Ex concilio Toletan. V, capite 5.) Quicunque ex saecularibus
accipientes poenitentiam se totonderunt, et
rursus praevaricantes laici effecti sunt, comprehensi
ab episcopo suo, ad poenitentiam ex qua recesserunt
revocentur. Quod si aliqui qui per potentiam irrevocabiles
sunt, nec admoniti revertentur, vere ut
apostatae coram Ecclesia anathematis sententia
condemnentur. Non aliter et hi qui tonsi collaudantibus
parentibus fuerint, seipsos religioni devoverunt,
et postea habitum saecularem sumpserunt, et
iidem a sacerdote comprehensi, ad cultum religionis
acta prius poenitentia revocentur. Quod si reverti
nolunt, vere ut apostatae anathematis sententiae subjiciantur.
Quae forma servabitur, etiam in viduis
virginibusque sacris, ac poenitentibus feminis, quae
sanctimonialem habitum induerunt, et postea aut
vestem mutaverunt, aut ad nuptias transierunt.
CAP. 28.-- #Ut servus in monasterium non recipiatur, nesciente domino suo | null | 2c158fab-1989-4c64-8e2c-a07b1c8f5b12 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
.@#
(Ex concilio Chalced., capite 4.) Nullum vero recipere
in monasteriis servum obtentu monachi praeter
domini sui conscientiam licet.
CAP. 29.-- #De monachis et monachabus, qui se sacrilega contagione miscuerint.@#
(Ex epist. Syricii papae, capite 6.) Impudicas
detestabilesque personas, monachorum scilicet atque
monacharum, quae, abjecto proposito sanctitatis,
illicita ac sacrilega contagione se miscuerunt, et
in abruptum conscientiae desperatione perductae, de
illicitis complexibus libere filios procreaverunt, a
monasteriorum coetu ecclesiarumque conventibus
eliminandas esse mandamus, quatenus retrusae in
suis ergastulis, tantum facinus continua lamentatione
deflentes, purificatorio possint plenitudinis
igne decoqui, ut eis vel ad mortem saltem solius
misericordiae intuitu per communionis gratiam possit
subveniri.
CAP. 30.-- #Ut non liceat Deo sacratis nuptialia jura contrahere.@#
(Ex concilio Chalced. capite 16.) Virginem quae se
Deo Domino consecravit, similiter et monachum non
licere nuptialia jura contrahere. Quod si hoc inventi
fuerint perpetrantes, excommunicentur. Confitentitibus
autem, decrevimus ut habeat auctoritatem
ejusdem loci episcopus, misericordiam humanitatemque
largiri.
CAP. 31.-- #De his qui sanctimoniales in matrimonium acceperint, ut separati sine spe conjugii maneant.@#
(Ex epist. Pascuelis papae, capite 11.) Hi igitur qui
scientes sanctimonialibus feminis in matrimonio
sunt ad injuriam Christi copulati juxta censuram
Christiani zeli separentur, et nunquam eis concedatur
jugali vinculo religari, sed in poenitentiae se
lamentis vehementer, dum vivunt, afficiant.
CAP. 32.-- #De virginibus quae praevaricatae sunt.@#
(Ex decr. Gelasii papae, capite 10.) Virginibus sacris
temere se quosdam sociare cognovimus, et post
dicatum Deo propositum, incesta foedera sacrilegaque
miscere. Quos protinus aequum est a sacra
communione detrudi: et nisi per publicam probatamque
poenitentiam omnino non recipi, sed tamen
his viaticum de saeculo transeuntibus, si digne poenituerint,
non negetur.
CAP. 33.-- #Ut viduae velum sibi imponere non debeant inconsulto episcopo suo, et ne presbyteri eis imponere praesumant, quod et episcopis non licet.@#
(Ex conc. Rothomag., capite 9.) Statutum est
viduas non debere velare se, inconsulto suo episcopo.
Simul et hoc statutum est, ut si quispiam
presbyterorum deinceps hujus constitutionis
normae contumaciter transgressor exstiterit,
scilicet ut aliquas viduas velare praesumat, quia hoc
et episcopis non licet, gradus sui periculum incurrat.
Similiter et de puellis virginibus a presbyteris
non velandis statutum est, ut si quis hoc facere
tentaverit, tanquam trangressor canonum damnetur.
CAP. 34.-- #Quod viduae sub nulla benedictione sint velandae.@#
(Ex decr. Gelasii papae, capite 21.) Nam de viduis
sub nulla benedictione velandis, superius latius
duximus disserendum. Quae si propria voluntate
professam pristini conjugii castitatem mutabili mente
calcaverunt, periculi earum intererit, quali Deum
debeant satisfactione placare. Sicut enim si se forsitan
continere non poterant secundum Apostolum,
nullatenus nubere vetabantur, sic habita secum deliberatione,
promissam Deo pudicitiae fidem debuerunt
custodire. Nos autem nullum talibus laqueum
debemus injicere, sed solas adhortationes praemii
sempiterni, poenasque proponere divini judicii, ut
nostra sit absoluta conscientia, et illarum pro se
rationem Deo reddat intentio. Cavendum quippe
est quod de earum moribus actibusque beatus
Paulus testatur apostolus, quod planius exponere
praeterimus, ne sexus instabilis non tam deterreri
quam admoneri videatur.
CAP. 35.-- #De viduis quae semel sacrae conversationis velamen suscipiunt.@#
(Ex concilio Aurelian., capite 3.) Viduae quae spontanea
voluntate ab altari sacrae conversationis velamen
suscipiunt, decrevit sancta synodus in eodem
proposito eas permanere. Non enim fas esse decernimus,
ut postquam se Domino semel sub velo
consecraverint, et inter velatas oblationes fecerint,
iterum eis concedi Spiritui sancto mentiri.
CAP. 36.-- #De viduis, ut nullus eas velare attentet.@#
(Ex concil. Mogunt., cap. 6.) Viduas autem velare
pontificum nullus attentet, prout constitutum est in
decretis Gelasii, capitulo XIII, quod nec auctoritas
divina, nec canonum forma praestitit. Quae si propria
fuerit voluntate continentiam professa, ut in
ejusdem Gelasii capitulo XXI legitur, ejus intentio
pro se reddat rationem Deo: quia sicut secundum
Apostolum, si se continere non poterat, nullatenus
nubere vetabatur, sic secum habita deliberatione,
promissam fidem pudicitiae Deo debet custodire.
Nos autem, auctoritate Patrum suffulti | null | 9bc0ab84-0bb2-4b17-b16d-0d7e6ea45a92 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, in hoc sacro
conventu sancimus, et libere judicamus, si sponte
velamen, quamvis non consecratum, sibi imposuerit,
et in ecclesia inter velatas oblationem Deo obtulerit,
velit, nolit, sanctimoniae habitum ulterius
habere debet, licet sacramento confirmare velit eo
tenore et ratione velamen sibi imposuisse ut iterum
posset deponere.
CAP. 37.-- #De nobilibus feminis quae, postquam velatae fuerint, domi in deliciis residere delectantur.@#
(Ex concilio apud Aquisgran., Ludovico Pio praesente,
capite 6.) De nobilibus feminis quae amissis
viris repente velantur, et in propriis domibus diversas
necessitates opponentes residere delectantur,
de quibus in aliis conventibus coram serenitate
vestra jam dudum ventilatum et definitum est,
majori solertique studio admonendas et instruendas
ab episcopis statuimus, quatenus suae saluti
consulant, ne sic indiscrete vivendo, et propria
noxiaque libertate utendo, et per diversa vagando,
periculum animarum suarum incurrant, semper illud
apostolicum ante oculos habentes, quo dicitur:
Vidua quae in deliciis est, vivens mortua est.
CAP. 38.-- #De his qui velatas et Deo consecratas in conjugium duxerint.@#
(Ex concilio Aurelian., capite 23.) Si quis sacro
velamine consecratam in conjugium duxerit, et
post dicatum Deo propositum incesta foedera sacrilegaque
miscuerit, ut in constitutis Gelasii papae,
cap. XX, legitur, protinus aequum est sacra communione
detrudi, et nisi per publicam probatamque
poenitentiam omnino non recipi. Si tamen poenituerint,
transeuntibus de saeculo viaticum non negetur.
In Chalcedonensi concilio, cap. XVI, hoc perpetrantes
excommunicantur. Confitentibus auctoritate
episcopi misericordia largitur. In epistola Syricii
papae, cap. VI, velatae et Deo consecratae, si
abjecto proposito sanctitatis clanculum sacrilega
contagione se miscuerint, et illicitis complexibus
publice et libere filios procreaverint, has nuptias
detestabiles a monasteriorum coetu, et ecclesiarum
conventibus eliminandas esse judicatum est: quatenus
detrusae ergastutis, tantum facinus continua
lamentatione defleant. Unde verbo Domini et canonica
auctoritate in hac sancta synodo praecipimus, ut
omnino separentur, et juramento colligentur, ulterius
sub uno non cohabitare tecto, nec familiari
frui colloquio, excepto in ecclesia, aut in publico,
aut rem habere ullam communem, unde suspicio
illecebrosi desiderii, aut scandalum libidinosi facti
juste possit oriri. Si qua etiam inter se dividenda
sint, dividant, et uterque sua provideat, et incestuosus
sine spe conjugii maneat.
CAP. 39.-- #De viduis quae professam continentiam praevaricatae sunt.@#
(Ex concilio Carthag., capite 104.) De viduis quae
professam continentiam praevaricatae sunt: sicut
bonum est castitatis praemium, ita et majori observantia
et praeceptione custodiendum est, ut si quae
viduae, quamlibet adhuc in minoribus annis positae
et matura aetate a viro relictae, se devoverint Deo,
et veste laicali abjecta, sub testimonio episcopi et
Ecclesiae religioso habitu apparuerunt, postea vero
ad nuptias saeculares transierunt, secundum Apostolum
damnationem habeant: quia fidem castitatis
quam Deo voverunt, irritam facere visi sunt. Tales
ergo personae a Christianorum communione sequestrentur,
neque etiam in convivio cum Christianis
communicent. Nam si adulterae conjuges reae sunt,
si suis viris obnoxiae fuerint, quanto magis viduae
quae Dei religiositatem mutaverunt, crimine adulterii
notabuntur, si devotionem quam sponte nec coacte
Deo obtulerunt libidinosa voluntate corruperint,
atque ad secundas nuptias transitum fecerint?
Quae et si violentia irruente ab aliquo oppressae fuerint,
ac postea delectatione libidinis permanente in
conjugio raptori vel violento viro consenserint, damnatione
superius dicta teneantur obnoxiae. De talibus
ait Apostolus: Cum enim luxuriatae fuerint,
nubere in Christo volunt, habentes damnationem,
quia primam fidem irritam fecerunt.
CAP. 40.-- #De eadem re.@#
(Ex decr. Zepherini papae, capite 4.) Ut viduae non
sint in deliciis, sed, secundum Apostolum, sub potestate
episcopi vivant.
CAP. 41.-- #De eadem re.@#
( #Apostol. dicit.@# ) Praecipe, inquit, ut viduae irreprehensibiles
sint. Vidua eligatur non minus XL annorum,
in operibus bonis testimonium habens, si
filios educavit, etc. Adolescentiores viduas devita.
Cum enim luxuriatae fuerint, in Christo nubere volunt,
habentes damnationem, quia primam fidem
irritam fecerunt: simul et otiosae loquentes quod
non oportet. Volo ergo juniores nubere, procreare
filios, matresfamilias esse, nullam occasionem dare
adversario, maledicti gratia. Jam | null | 3bcef8e2-2cb4-443c-b860-1de9ce7fb6fd | latin_170m_raw | null | None | None | None |
enim quaedam
conversae sunt retro Satanam
CAP. 42.-- #De feminis quarum mariti obierint, ut non cito se velent.@#
(Ex concilio Aurelian., capite 5.) De feminis quae
viros amittunt, placet ne se sicut hactenus indiscrete
velent, sed triginta dies post decessum viri
sui exspectent. Et post tricesimum diem per consilium
episcopi sui, vel, si episcopus absens fuerit,
consilio aliorum religiosorum sacerdotum suorumque
amicorum id quod eligere debent eligant: et ut
rogetur princeps a sacro conventu, ut hi qui publicam
egerunt poenitentiam, et feminae quae viros
amittunt, sua auctoritate donec deliberent quid
agant tueantur, et specialiter pro his capitula fieri,
et legis mundanae capitulis inserenda decrevimus.
CAP. 43.-- #Ut viduitatis professio coram episcopo fiat.@#
(Ex concil. Arausic., capite 6.) Viduitatis servandae
professionem coram episcopo in secretario habitam,
imposita coram episcopo veste viduali, non esse
violandam, ipsam talis professionis desertricem
merito esse damnandam decernimus.
CAP. 44.-- #Ut nullus vetet vel jubeat viduas vel virgines nubere.@#
(Ex concilio Toletan., capite 10.) Pro consulto castitatis,
quod maxime hortamento concilii proficere
debeat, annuente glorioso domino nostro Recaredo
rege, hoc sanctum affirmat concilium, ut viduae
quibus placuerit tenere castitatem, nulla vi ad nuptias
iterandas venire cogantur. Quod si priusquam
profiteantur continentiam, nubere elegerint,
illis nubant quos propria voluntate voluerint habere
maritos. Similis conditio et de virginibus habeatur,
nec contra voluntatem parentum vel suam cogantur
maritos accipere. Si quis vero propositum castitatis
viduae vel virginis impedierit, a sancta communione
et a liminibus ecclesiae habeatur extraneus.
CAP. 45.-- #De viduis propositum relinquentibus.@#
( #Ex epist. Greg. papae missa ad Bonifacium.@# ) Viduas
a proposito discedentes viduitatis, super quibus nos
consulere voluit dilectio tua, frater charissime, credo
te nosse a sancto Paulo, et a multis sanctis Patribus,
nisi convertantur, olim esse damnatas. Quas et nos
apostolica auctoritate damnandas, et a communione
fidelium atque a liminibus ecclesiae arcendas fore
censemus, usquequo obediant episcopis suis et ad
bonum quod coeperunt invitae aut voluntariae revertantur.
De virginibus autem non velatis, si deviaverint,
a sanctae memoriae praedecessore nostro papa
Innocentio taliter decretum habemus: Hae vero
quae necdum sacro velamine tectae, tamen in proposito
virginali semper se simulaverunt permanere,
licet velatae non fuerint, si nupserint, aliquanto
tempore his agenda poenitentia est: quia sponsio
carum a Domino tenebatur. Si enim inter homines
solet bonae fidei contractus nulla ratione dissolvi,
quanto magis ista pollicitatio, quam cum Deo pepigit,
solvi sine vindicta non poterit? etc. Nam si virgines
nondum velatae taliter poenitentia publica
puniuntur et a coetu fidelium usque ad satisfactionem
excluduntur, quanto potius viduae quae perfectioris
aetatis, et maturioris sapientiae, atque consilii
existunt, virorumque consortio multoties usae sunt,
et habitum religionis assumpserunt, et demum apostataverunt,
atque ad priorem vomitum sunt reversae,
a nobis et ab omnibus fidelibus a liminibus
ecclesiae et a coetu fidelium, usque ad satisfactionem,
sunt eliminandae et carceribus tradendae, qualiter
juxta beatum apostolum Paulum, tradentes
hujusmodi hominem Satanae, ut spiritus salvus sit
in die Domini? De talibus enim et Dominus per
Moysen loquitur dicens: Auferte malum de medio
vestri. De quibus et per Prophetam ait: Laetabitur
justus cum viderit vindictam, manus suas lavabit
in sanguine peccatoris. De talibus namque et eorum
similibus atque eisdem consentientibus dicitur:
quia non solum qui faciunt, sed etiam qui consentiunt
facientibus, rei sunt.
CAP. 46.-- #Ut viduae velatae ad nuptias ire non debeant.@#
#(Ex decr. Gelasii papae ad Sicilienses episcopos
missis, capite 9.)@# Neque viduas ad nuptias transire
patimur, quae religioso proposito diuturna observatione
permanserunt. Similiter virgines nubere prohibemus,
quas annis plurimis in monasteriis aetatem
peregisse contigerit.
CAP. 47.-- #De vidua quae sub obtentu religionis velum ad tempus sibi imposuerit.@#
(Ex epist. Nicolai papae, capite 5.) Nicolaus episcopus
servus servorum Dei, reverendissimo et sanctissimo
confratri nostro Adalwino sanctae Vivenensis
Ecclesiae archiepiscopo. Quod autem interrogasti
de femina quae post obitum mariti sui velamen
sacrum super caput suum imposuit, et finxit se sub
eodem velamine sanctimonialem esse, postea vero
ad nuptias rediit, bonum mihi videtur quia | null | 5120594f-c45d-444b-b0b8-04d98ebac357 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
per
hypocrisim ecclesiasticam regulam conturbare voluit,
et non legitime in voto suo permansit, ut poenitentiam
agat de illusione nefanda, et revertatur ad id quod
spopondit, et in sacro ministerio inchoavit. Nam si
consenserimus quod omnia sacramenta ecclesiastica
quisque, prout vult, fingat et non vere faciat, omnis
ordo ecclesiasticus conturbatur, nec catholicae fidei
jura consistunt, nec canones sacri rite observantur.
Quid enim profuit Simoni Mago baptismum sacrum
ficte suscipere, et in Christianitate permansurum se
finxisse, cum per apostolum fraude ejus detecta,
quod sibi futurum esset praenuntiatum est. Ait
enim: Pecunia tua tecum sit in perditione; cor
enim tuum non est rectum coram Deo: poenitentiam
itaque age ab hac nequitia tua, et roga Deum
ut forte remittatur tibi haec cogitatio cordis tui. In
felle enim amaritudinis, et obligatione iniquitatis
video te esse. Ideo tales, nisi resipiscant, spirituali
gladio percutere censemus. Non enim fas est Spiritui
sancto mentiri, sicuti Ananias et Sapphira mentiti
sunt, et statim perierunt.
CAP. 48.-- #De viduis et puellis quae in domibus propriis habitum religionis susceperunt.@#
(Ex concilio Toletan. IV, capite 57.) De viduis et
puellis quae habitum religionis in domibus propriis
tam a parentibus quam per se mutaverunt, si postea
contra instituta Patrum, vel praecepta canonum,
conjugia crediderint copulanda, tandiu utrique
habeantur a communione suspensi, quousque quod
illicite perpetraverunt emendare neglexerint, a
communione vel omnium Christianorum convivio
in perpetuum sint sequestrati.
CAP. 49.-- #Quod sanctus Gregorius quamdam feminam velatam quae sacrum propositum transgressa est, comprehendi jusserit.@#
( #Ex reg. Greg. ad Sepontium episcop.@# ) Si custos
religiosi habitus fuisses, aut esse nosses episcopus,
filiam gloriosae memoriae Tulliani magistri militiae,
te illic posito, nec projectis religiosis vestibus ad
saecularem reverti habitum, nec ad nos licuisset
perversam epistolam destinare. Sed quia nimia desidia
ac torpore deprimeris, in tuo dedecore res ad
praesens illicita impune commissa est. Nam sicut
praefati sumus, si sollicitus esses, prius ad nos ultio
mulieris pravissimae, quam culpa debuit pervenire.
Quia ergo tantum hebes, tantumque es negligens, ut
nisi canonicam vitae fueris coercitionem expertus, in
aliis districtionem et disciplinam nescias custodire,
qualiter debeas esse sollicitus, congruo tibi, si Domino
placuerit, tempore demonstramus. Praesentia
igitur scripta suscipiens evigila, et excitatus saltem
exsequere quod pressus nunc usque ignavia distulisti.
Instantiae ergo tuae sit, praedictam mulierem
una cum Sergio defensore comprehendere, et statim
non solum ad male contemptum habitum sine
excusatione aliqua revocare, sed etiam in monasterio
ubi omnino districte valeat custodiri detrudere,
et ita omnem circa illam sollicitudinem exhibere, ut
quam sit netarium quod commisit, ex tua possit districtione
cognoscere. Qua in re si quis, quod non
credimus, laicorum aliquo tibi ingenio tentaverit
obsistendum, a sanctissimae eum communionis participatione
suspende, nobisque renuntiare festina,
ut quantum sit exsecrabile quod praesumit, postquam
consideratione propria non advertit, emendationis
qualitate cognoscat. In his autem omnibus ita cautum
ac stude vigilantem te ostendere, ut culpam
tuam non geminare neglectus, sed aliquantisper
valeat et sollicitudo minuere.
CAP. 50.-- #De viduis velatis, si voluptatibus carnis inservire accusantur.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 2.) Ut illae quae quasi
sanctimoniales sub velamine religionis degere videntur,
sed potius in deliciis viventes, mortuae in
divinis oculis computantur, per provincias discurrentes,
curiosae et verbosae, si libidinibus caeterisque
carnis voluptatibus inservire accusantur, si manifeste
detegi potuerint, episcopali auctoritate et regia
potestate in talibus locis residere sub testimonio religioso
cogantur, ubi poenitentiam si fecerint dignam,
assequantur etiam fructuosam. Si enim manifeste
detegi non valuerint, erga Ecclesiam suae
opinionis malam famam canonice purgare cogantur:
et ut religiosius de caetero vivant, et in monasteriis
conversentur, episcopali decreto et regia potestate
coerceantur. De his etiam Apostolus dicit: Quae cum
fornicatae fuerint, in Christo nubere volunt.
CAP. 51.-- #Ut sacrilegi dijudicentur, qui se sacratis feminis miscuerint.@#
(Ex concilio Arelatensi, capite 7.) Sciendum est
omnibus quod Deo sacratarum feminarum corpora
per votum propriae sponsionis et verba sacerdotis
Deo consecrata templa esse Scripturarum testimoniis
comprobantur, et ideo violatores earum sacrilegi
ac juxta Apostolum filii perditionis esse noscuntur.
CAP. 52 | null | 31692dc2-f4f8-4211-bbc8-9b7f5456dba6 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
.-- #De his qui sanctimoniales virgines, viduas velatas rapiunt.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 8.) Qui sanctimoniales
virgines vel viduas rapiunt, et progressu etiam
criminis in conjugium sumunt, publicae poenitentiae
subigantur. Ipsae vero feminae locis congruis poenitentiae
retrudantur, et ad habitum religionis redire
cogantur. Ipse autem incestuosus sine spe uxoriae
copulationis perenniter maneat, nisi nescisse se velatam
expurgare potuerit. Si vero, quod absit! conjugia
iterare praesumpserint, acriori subdantur vindictae,
et amplius propellantur. Qui si forte obedire
monitis salutaribus notuerint, anathematizentur.
CAP. 53.-- #Ut clerici seu laici cum bono testimonio cum sacris puellis loqui debeant.@#
#(Ex concilio Spalensi, capite 10)@#. Haec cautela circa
omnes servetur, ut laici remoti a peculiaritate virginum,
nec usque ad vestibulum habeant accedendi
familiare permissum, nec ipse qui praeest cum
sola colloqui debet, sed sub testimonio duarum aut
trium sororum, ita ut rara sit accessio, brevisque
locutio.
CAP. 54.-- #Quod mulieres velatae, in monasteriis, aut in domibus suis habitum observent.@#
(Ex decr. Eugenii papae capite 28.) Mulieres obtentu
religionis velatae; aut in monasterio regulariter
vivant, aut in domibus suis susceptum habitum
caste observent.
CAP. 55.-- #Ut adolescentiores viduae, vel sanctimoniales, ab episcopo non negligantur@#
(Ex concilio Carthag., capite 102.) Ad reatum episcopi
pertinet, vel presbyteri qui parochiae praeest,
si sustentandae ab Ecclesia vitae praesentis causa
adolescentiores viduae vel sanctimoniales eorum
familiaritatibus subjiciantur.
CAP. 56.-- #Ut unusquisque episcopus clericos in suo episcopio vagantes, ad suum episcopum redire faciat.@#
(Ex concilio Mogunt., capite 19.) Ut unusquisque
episcopus in sua parochia diligenter presbyteros vel
clericos inquirat, unde sint: et si aliquem fugitivum
invenerit, ad suum episcopum redire faciat.
CAP. 57.-- #De clericis vagis.@#
(Ex eodem capite 18.) De clericis vagis, seu deacephalis,
id est, de his qui sunt sine capite, neque
in servitio Domini nostri, neque sub episcopo, neque
sub abbate, sed sine canonica vel regulari vita
degentes, ut in libro officiorum secundo, cap. tertio,
de his dicitur: Hos neque inter laicos, et inter
saecularium officiorum studia, neque inter clericos
religio tentat divina, sed solutos atque oberrantes,
sola turpis vita complectitur et vaga: quique dum
nullum metuunt, explendae voluptatis suae licentiam
sectantur, et quasi animalia bruta libertate ac dedesiderio
feruntur, habentes signum religionis, non
religionis officium, hypocentauris similes, neque equi
nec homines. Tales omnino praecipimus, ut ubicunque
inventi fuerint, episcopi sine ulla mora eos sub
custodia constringant canonica, et nullatenus eos
amplius ita errabundos et vagos secundum desideria
voluptatum suarum vivere permittant. Sin autem
episcopis suis canonice obedire noluerint,
excommunicentur usque ad judicium episcopi regionis
illius. Sin autem nec illi eos corrigere valuerint,
omnino sub vinculis constringantur usque
ad synodum, ut ibi eis indicetur utrum ad judicium
principis aut ad universalem synodum deferantur,
sub custodia publica.
CAP. 58.-- #Ut monachae monastice vivant, et canonice secundum canonicam vitam vivant.@#
(Ex eodem concilio cui interfuit Carolus imper., et
Ricolphus archiep., in claustr. S. Alb., capite 13.) Abbatissas autem cum sanctimomalibus omnino
recte et juste vivere censemus. Quae vero professionem
secundum regulam sancti Benedicti fecerunt,
regulariter vivant. Sin autem, canonice vivant pleniter,
et sub diligenti cura custodiam habeant, et
in claustris suis permaneant, nec foras exitum habeant.
Sed et ipsae abbatissae in monasteriis sedeant,
nec foras vadant, sine licentia et consilio episcopi
sui.
CAP. 59.-- #Ut sanctimoniales abbatissae suae sint obedientes.@#
(Ex eodem, capite 14.) Sanctimoniales, nisi forte
abbatissa sua pro aliqua necessitate incumbente
mittente, nequaquam de monasterio egrediantur.
Hae vero quae famulos aut famulas non habent, ad
exercenda negotia ad mediam monasterii portam
perveniant, et ibi coram testibus negotium suum
exerceant.
CAP. 60.-- #De feminis quae propter continentiam muliebrem mutant habitum.@#
(Ex concilio Grangen. capite 13.) Si qua mulier
propter continentiam quae putatur, habitum mutat,
et pro solito muliebri amictu virilem sumit, anathema
sit.
CAP. 61.-- #De illo qui virginitatem custodierit | null | 679fd9e3-fe68-4ac9-acf3-ab3bffbd97ac | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, nuptias autem exsecraverit.@#
(Ex eodem, capite 9.) Quicunque virginitatem custodiens,
aut continentiae studens, velut horrescens
nuptias temerat, nec propter hoc quod bonum et
sanctum est nomen virginitatis assumit, anathema
sit.
CAP. 62.-- #De feminis quae propter religionem crines totonderint.@#
(Ex eodem, capite 17.) Si qua mulier propter divinum
cultum, ut aestimat, crines attondit, quos ei
Deus ad subjectionis memoriam tribuit, tanquam
praeceptum dissolvens obedientiae, anathema sit.
CAP. 63.-- #De illis qui propter continentiam palliis vestiuntur.@#
(Ex concil. Cabillon., capite 12.) Si quis virorum
propter continentiam, quae putatur, amictu pallii
utitur, quasi per hoc habere se justitiam credens, et
despicit eos qui cum reverentia byrris et aliis
communibus et solitis vestibus utuntur, anathema
sit.
CAP. 64.-- #De illis qui virginitatem observant, et sic extolluntur.@#
(Ex eodem, capite 10.) Si quis ex his qui virginitatem
propter Deum servant extollitur adversum
conjugatos, anathema sit.
CAP. 65.-- #Quod non sit permittendum monachos et monachas in uno monasterio simul habitare.@#
( #Ex reg. Greg. papae.@# ) In nullo loco monachos et
monachas permittimus unum monasterium habere,
sed nec ea quae duplicia vocant, et si quid tale est.
Religiosus episcopus mulieres quidem in suo loco
studeat manere, monachos autem aliud monasterium
aedificare cogat. Sin autem plurima sint talia monasteria,
separentur in aliis monasteriis monachae,
et in aliis monachi. Res autem quas habent communes,
secundum jura eis competentia distribuantur.
CAP. 66.-- #Ut episcopus monasteria monachorum et sanctimonialium frequenter visitet.@#
(Ex concil. Rothomag., capite 3.) Ut episcopus monasteria
monachorum et sanctimonialium frequenter
introeat, et cum gravibus et religiosis personis, et in
eorum, vel in earum conventu residens, eorum vitam
et conversationem diligenter discutiat, et, si quid reprehensibile
invenerit, corrigere satagat. Sanctimonialium
etiam, pudicitiam subtiliter investiget. Et si
aliqua invenitur quae, neglecto proposito castitatis,
clerico aut laico impudenter misceatur, et in privata
custodia retrudatur, ubi quod male commisit digne
poeniteat. Interdicat etiam ex auctoritate sanctorum
canonum, ut nullus laicus aut clericus in earum
claustris et secretis habitationibus accessum habeat,
neque presbyteri, nisi tantum ad missam, expleta
missa ad ecclesias suas redeant. Omnibus praeterea
publice et privatim denuntiet, quantum piaculum
sit, qui sponsam Christi vitiare praesumit. Si
enim ille reus tenetur qui sponsam hominis violat,
quanto magis reus majestatis efficitur qui sponsam
omnipotentis Dei corrumpit?
CAP. 67.-- #Ut abbates in potestate episcoporum consistant.@#
(Ex concilio Aureliano, capite 4.) Abbates pro humilitate
religionis in episcoporum potestate consistant,
et si quid extra regulam fecerint, ab episcopis
corrigantur. Non semel, sed saepius in anno, episcopi
visitent monasteria monachorum, et si quid
corrigendum fuerit, corrigant. Monachi autem abbatibus
omni obedientia et devotione subjaceant.
Quod si quis per contumaciam exstiterit indevotus,
ac per loca aliqua vagari, aut peculiare aliquod habere
praesumpserit, omnia quae acquisierit ab abbatibus
auferantur secundum regulam monasterio
profutura. Ipsi autem qui fuerint pervagati, ubi
inventi fuerint, cum auxilio episcopi tanquam fugaces
sub custodia revocentur et constringantur.
CAP. 68.-- #De monachis qui filios procreaverint.@#
( #Ex dictis S. Isidor.@# ) Monachi filios procreantes
in carcere recludantur, tantum facinus continua lamentatione
deflentes, ut eis vel ad mortem sola misericordia
in communionis gratia possit indulgeri.
CAP. 69.-- #De sanctimonialibus quae vim barbaricam pertulerunt.@#
(Ex decr. Leonis papae, capite 49.) De his autem
quae, in sacro virginitatis proposito constitutae, barbaricam
pertulere violentiam, et integritatem pudoris
non in animo sed corpore perdiderunt, ea nobis
videtur servanda moderatio, ut neque in viduarum
dejiciantur gradum, neque in sacrarum et perseverantium
virginum numero censeantur. Quibus si
in omnibus virginalibus observationibus perseverant,
et castimoniae soliditatem mente custodiunt, sacramentorum
non est neganda communio: quia
injustum est illas in eo vel argui, vel notari, quod
non voluntas admisit, sed vis hostilis eripuit.
CAP. 70.-- #De quadam abbatissa quae se proclamaverat super militibus in claustro suo hospitantibus.@#
(Ex regis. Greg. ad Fortunatum | null | a0420f4d-0aee-4987-b438-379c6f13ee94 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
episcopum Neapolit.,
capite 112) Insinuavit nobis latrix praesentium Agnella
abbatissa, quod intra monasterium ipsius milites
hospitentur. Et omnino de fraternitatis vestrae sollicitudine
mirati sumus, cur hoc patienter tulerit,
et non illud cum omni celeritate fecerit emendari.
Unde hortamur, ut vel nunc studii vestri sit instanter
eis quorum interest imminere, quatenus
sine aliqua exinde excusatione tollantur, et nullus
illic ulterius meatum accipiat, nec callidus hostis
occasionem inveniens, de deceptione religiosi habitus,
quod absit! valeat exsultare.
CAP. 71.-- #Quod res ecclesiasticae ad laicos disponendae non respiciant.@#
(Ex concilio apud Compendium, capite 10.) Synodali
decreto sancitum est, ne laici vel saeculares de viris
Deo dicatis Ecclesiaeque facultatibus aliquid ad se
putent vel praesumant praeter reverentiam pertinere,
quorum quarumque sacerdotibus disponendi indiscusse
a Deo cura commissa docetur. Si quis contra
haec venire praesumpserit. anathemate feriatur.
CAP. 72.-- #De eadem re.@#
(Ex eodem, capite 3.) De viris Deo dicatis vel
ecclesiasticis facultatibus aliquid disponendi, nulla
legitur laicis, quamvis religiosis, unquam attributa
facultas.
CAP. 73.-- #Ut abbates ad synodum ire non cogantur, nisi pro rationabili re.@#
(Ex concilio Turonensi, capite 11.) Episcopus non
debet abbatem cogere ad synodum ire, nisi aliqua
rationabilis causa consistat.
CAP. 74.-- #Ut congregationes monachorum sine collaudatione episcopi fieri non liceat.@#
(Ex concilio Epaonensi, capite 10.) Cellulas novas
aut congregatiunculas monachorum absque notitia
episcopi prohibemus institui.
CAP. 75.-- #De virginibus sacris, quae parentibus privantur.@#
(Ex concilio Africano, capite 11.) Ut virgines sacrae,
si parentibus a quibus custodiebantur privatae
fuerint, ab episcopo custodiantur. Ubi autem episcopus
absens est, providentia gravioribus feminis
commendetur, ut simul habitantes invicem se custodiant,
ne, passim vagando, Ecclesiae laedant existimationem.
CAP. 76.-- #Qui religiosis feminis praeponendus sit.@#
(Ex concilio Carthaginensi, capite 97.) Qui religiosis
feminis praeponendus sit, ab episcopo probetur.
CAP. 77.-- #De sanctimonialibus, quid in claustro facere debeant.@#
(Ex concilio Moguntino, capite 6.) Sanctimoniales
in monasterio constitutae habeant studium in legendo
et in cantando, et horas canonicas solemniter
pariter celebrent, et omnes, exceptis quas infirmitas
tenet, in dormitorio dormiant, et omnibus diebus
ad capitulum et ad collationes veniant, et regulam a
sanctis Patribus illis constitutam diligenter observent.
CAP. 78.-- #Nullus laicus claustra sanctimonialium ingrediatur, nisi ad opera exercenda.@#
(Ex eodem, capite 16.) Nullus vassus abbatissae, nec
minister aliquis, nec clericus, nec laicus claustra
ancillarum Dei ingrediatur, nisi forte quando necessitas
operandi incumbit.
CAP. 79.-- #Janitrix claustri non eligatur, nisi testimonium habeat bonum.@#
(Ex eodem, cap. 15.) Portaria non eligatur, nisi
quae aetate matura sit, et testimonium habeat bonum,
et vitae probabilis sit.
CAP. 80.-- #Ut abbatissa, nisi per licentiam sui episcopi a monasterio non egrediatur.@#
(Ex concilio Gangren., capite 9.) Abbatissa nequaquam
de monasterio egrediatur, nisi per licentiam
episcopi sui. Et si quando foras pergit, de sanctimonialibus
quas secum ducit curam maximam habeat,
ut nulla eis detur occasio peccandi.
CAP. 81.-- #Ut unus abbas duobus monasteriis praeesse non debeat.@#
(Ex concilio Arausic., capite 54.) Unum abbatem
duobus monasteriis interdicimus praesidere.
CAP. 82.-- #Ut monachi compatres non habeant.@#
(Ex concilio Augustodunensi, capite 5.) Ut monachi
vel monachae compatres habere non praesumant.
CAP. 83.-- #Quod feminae in conventu docere non debeant.@#
( #Ex concilio Carthaginensi.@# ) Mulier quamvis docta
in conventu docere non audeat.
CAP. 84.-- #Ut femina poenitentiam dare non debeat, nec sedere inter sacerdotes in convivio.@#
(Ex concilio Remensi, praesente Ludovico imperatore,
capite 5.) Femina non det poenitentiam, nec
corporale cum oblatione, nec calicem super altare
ponat, nec inter ordinatos stet in ecclesia, nec sedeat
inter sacerdotes in convivio.
CAP. 85.-- #De mulieribus virorum causas discutientibus.@#
(Ex concil. Nanneten., cap. 8.) Cum Apostolus
dicat: Mulieres in ecclesia taceant: non enim permittitur
eis | null | e41d60c6-1866-4d0c-956f-df9fba201c1b | latin_170m_raw | null | None | None | None |
loqui, turpe est enim mulieri in ecclesia
loqui: mirum videtur, quod quaedam mulierculae
contra divinas humanasque leges, attrita fronte
impudenter agentes, placita generalia et publicos
conventus indesinenter adeunt, et negotia regni
utilitatesque reipublicae magis perturbant quam
disponant, cum indecens sit, et etiam inter barbaras
gentes reprehensibile, mulieres virorum causas discutere,
et quae de lanificiis suis, et operibus textrilibus,
et mulieribus inter genitiarias suas residentes
debuerant disputare, in conventu publico ac si in
curia residentes, senatoriam sibi usurpant auctoritatem.
Quae ignominiosa praesumptio fautoribus magis
imputanda videtur, quam feminis. Unde quia
divinae leges, ut supra monstratum est, hoc contradicunt,
et humanae nihilominus idipsum prohibent,
ut feminae nihil aliud prosequantur in publico, quam
suam causam. Ait enim lex Theodosiana: Nulla ratione
femmae amplius quam suas causas agendi habeant
potestatem, nec alicujus causam a se noverint
prosequendam: idcirco ex auctoritate canonica interdicimus,
ut nulla sanctimonialis virgo, vel vidua,
conventus generales adeat, nisi a principe fuerit
evocata aut ab episcopo suo: nisi forte propriae
necessitatis ratio impulerit, et hoc ipsum cum licentia
et nuntio episcopi sui.
CAP. 86.-- #Quod abbas pro humiliatione locum suum relinquere possit.@#
(Ex concil. Mongunt. cap. 18.) Abbas potest pro
humiliatione, et cum permissione episcopi, locum
suum relinquere: tamen fratres eligant sibi abbatem
de ipsis si habeant, sin autem de extraneis. Nec
episcopus debet abbatem violenter retinere in loco
suo. Congregatio debet eligere sibi abbatem post
mortem abbatis sui, vel eo vivente, si ipse discesserit,
vel peccaverit. Ipse enim non potest aliquem ordinare
de suis propinquis vel amicis, sine voluntate
fratrum.
CAP. 87.-- #Quod laicus in ecclesia lectionem recitare non debeat.@#
(Ex eodem, cap. 19.) Laicus non debet in ecclesia
lectionem recitare, nec alleluia dicere, nisi psalmos
tantum et responsoria sine alleluia.
CAP. 88.-- #Quod non liceat episcopo abstrahere rem monasterii, quamvis erga se peccaverit abbas.@#
(Ex eodem, cap. 20.) Episcopo non licet tollere
possessionem monasterii, quamvis peccaverit abbas,
sed mittat eum in aliud monasterium, in potestatem
alterius abbatis.
CAP. 89.-- #Ne monachi placita saecularia adeant.@#
(Ex eodem, cap. 21.) Ac deinde decrevimus, sicut
sancta regula dicit, ut monasterium ubi fieri possit,
per decanos ordinetur: quia illi praepositi saepe in
elationem incidunt, et in laqueum diaboli. Hoc tamen
omnino volumus, ut non monachi ad saecularia placita
ullatenus veniant, neque ipse abbas sine licentia
episcopi sui, et cum necessitas exigit, tunc per
jussionem et consilium episcopi sui illuc vadat. Nequaquam
tamen contentiones aut lites aliquas ibi
movere praesumat, sed quidquid quaerendum, vel
etiam respondendum sit, per advocatos suos hoc faciat.
Abbates et monachi usque ad interrogationem
silentium habeant, et cum interrogantur, cum humilitate
et reverentia respondeant. Alias querelas
omnino devitent. In eorum claustro permaneant,
nullusque ex eis foras vadat, nisi per necessitatem
ab abbate mittatur in obedientiam: nec foris manducet
neque bibat sine permissione abbatis, nec ad
convivia saecularia vadat.
CAP. 90.-- #De negotio saeculari.@#
(Ex eodem, cap. 22.) Ministri autem altaris Domini,
vel monachi, nobis placuit, ut a negotiis saecularibus
omnino abstineant. Multa sunt ergo negotia
saecularia, de his tamen pauca perstringamus, ad
quae pertinet omnis libido, non solum immunditia
carnis sed etiam omnis carnalis concupiscentia.
Quidquid plus justo appetit homo, turpe lucrum est:
munera injusta accipere vel etiam dare pro aliquo
saeculari conquaestu, pretio aliquem conducere,
contentiones, et lites, et rixas amare, in placitis saecularibus
disputare, excepta defensione orphanorum
et viduarum, conductores aut procuratores esse
saecularium rerum, turpis verbi vel facti jocularem
esse, vel jocum saecularem diligere, aleas amare
ornamentum inconveniens proposito suo quaerere,
in deliciis vivere velle, gulam et ebrietatem sequi,
pondera injusta vel mensuras habere, negotium injustum
exercere. Nec tamen justum negotium est
est contradicendum propter necessitates diversas:
quia legimus sanctos apostolos negotiasse, et in regula
S. Benedicti praecipitur praevidere, per quorum
manus negotium monasterii transeat. Canes et aves
sequi ad venandum, et in omnibus quibuslibet causis | null | 7954097c-c220-48d7-9ccf-c781e1d8410b | latin_170m_raw | null | None | None | None |
superfluum esse. Ecce talia et his similia ministris
altaris Domini necnon et monachis omnino
contradicimus. De quibus dicit Apostolus: Nemo militans
Deo implicat se negotiis saecularibus.
CAP. 91.-- #De clericis injuste tonsuratis.@#
(Ex eodem, cap. 23.) De clericis vero hoc statuimus,
ut hi qui hactenus inventi sunt sive canonico
sive in monachico ordine tonsurati sine eorum voluntate,
si liberi sunt, ut ita permaneant, et deinceps
cavendum ut nullus tondeatur, nisi legitima aetate,
et spontanea voluntate, vel cum licentia domini sui,
vel consensu parentum.
CAP. 92.-- #Ut episcopi sive abbates, ante se joca turpia fieri non permittant.@#
(Ex eodem, cap. 24.) Ut episcopi et abbates ante
se joca turpia facere non permittant, sed pauperes
et indigentes secum ad mensam habeant, et lectio
divina ibi personet, et sumant cibum cum benedictione,
et laude Domini secundum Apostolum: Sive
manducatis sive bibitis, omnia in laude Dei faciatis.
CAP. 93.-- #De illis qui ab episcopo seu ab aliis avaritiae causa seducti se totonderunt.@#
(Ex eodem, cap. 25.) Constituit sane sacer iste
conventus, ut episcopi sive abbates, qui non in fructum
animarum, sed in avaritiam et turpe lucrum
inhiantes, quoslibet homines illectos circumveniendo
totonderunt, et res eorum tali persuasione non solum
acceperunt, sed potius surripuerunt, poenitentiae
canonicae sive regulari, utpote turpis lucri sectatores,
subjaceant: hi vero qui vanis promissionibus
illecti, vel quibuslibet machinationibus
persuasi, mentis inopes effecti, rerum suarum domini
esse nescientes, comam deposuerunt, in eo
quod coeperunt perseverare cogantur. Res namque
quae ab illectis et negligentibus datae, ab avaris et
negligentibus non solum acceptae sed raptae noscuntur,
haeredibus reddantur, qui dementia parentum,
avaritia incentorum exhaeredati esse noscuntur. Si
vero nescientibus episcopis aut abbatibus, ministri
eorum, quilibet videlicet in clero, hoc fecisse convincuntur,
episcopi et abbates, desidia: illi vero
rapacitate et avaritia, judicentur. Hoc vero quod
quis Deo juste et rationabiliter de rebus suis offert,
firmiter Ecclesia tenere debet.
CAP. 94.-- #Ut abbatissa magnam curam habeat de congregatione sua.@#
(Ex eodem, cap. 26.) Abbatissa diligentem habeat
curam de congregatione sibi commissa, et provideat
ut in lectione et in officio, et in modulatione psalmorum
ipsae sanctimoniales strenuae sint, et in omnibus
operibus bonis illa eis ducatum praebeat, utpote
pro animabus earum rationem redditura in conspectu
Domini: et stipendia sanctimonialibus praebeat
necessaria, ne forte per indigentiam cibi aut potus
peccare compellantur.
CAP. 95.-- #Ut sanctimoniales in domibus suis cum aliquibus masculis manducare vel bibere non praesumant.@#
(Ex eodem, cap. 27.) Non debere sanctimoniales
in propriis mansionibus cum aliquibus masculis,
clericis sive laicis consanguineis sive extraneis
bibere sive comedere: sed si quando id agendum
est, in auditorio agatur, et cum nullo masculo eis
colloquium habere liceat, nisi in auditorio, et ibi coram
testibus idoneis.
CAP. 96.-- #Qualiter indignus abbas a suo separetur officio.@#
(Ex concil. Tribur. cui interfuit rex Arnolphus,
cap. 15.) Si quis autem abbas cautus in regimine
et humilis, castus sobriusque, misericors, discretus
non fuerit, ac divina praecepta verbis et exemplis
non ostenderit, ab episcopo in cujus territorio consistit,
et a vicinis abbatibus et caeteris Deum timentibus
a suo arceatur honore, etiam si omnis congregatio
vitiis suis consentiens abbatem eum habere
voluerit.
CAP. 97.-- #De clericis qui tonsuras dimiserint, et uxores acceperint.@#
(Ex eodem concil., praesente Arnolpho rege, cap. 16.) Clericus si tonsura dimissa uxorem acceperit, qui
quidem sit sine gradu nec ad monasterium aliquod a
parentibus traditus, si uxorem habere permittitur,
iterum tonderi cogatur, nec in vita sua tonsuram
negligere audeat. Quem autem progenitores ad monasterium
tradiderunt, et in Ecclesia coepit cantare,
et legere, nec uxorem ducere, nec monasterium deserere
poterit, sed si discesserit, reducatur. Si tonsuram
dimiserit, rursum tondeatur, uxorem si usurpaverit,
dimittere compellatur.
CAP. 98.-- #De puellis quae se ante legitimos annos sua sponte sacrae religioni tradiderint.@#
(Ex eodem, cap. 17.) Puella si ante | null | 253058d2-89c8-43f6-932c-81ceeecd17fb | latin_170m_raw | null | None | None | None |
duodecim annos
aetatis sponte sua sacrum sibi velamen assumit,
possunt statim parentes vel tutores ejus id factum
irritum facere, si volunt. At si annum et diem id dissimulando
consenserint, ulterius nec ipsa, nec illi
mutare hoc poterunt. Porro si in fortiori aetate adolescentula,
vel adolescens servire Deo elegerint,
non est potestas parentibus hoc prohibendi.
CAP. 99.-- #De illo qui filiam, aut neptem, vel parentem suam Deo omnipotenti offerri voluerit.@#
(Ex eodem, cap. 6.) Quicunque filiam suam, aut
neptem, vel parentem Deo omnipotenti offerri voluerit,
licentiam habeat: sin autem, virum accipiat,
domi infantes suos nutriat, et non aliam infra monasterium
mittere nutriendi gratia praesumat, nisi
eam quam firmiter in ipso loco, in Dei servitio perseverare
voluerit, secundum instituta sanctorum Patrum,
seu secundum canonicam auctoritatem.
CAP. 100.-- #De eadem re.@#
(Ex eodem, cap. 7.) Omnino prohibemus, ut nullus
filium aut nepotem, vel parentem suum in monasterio
puellarum ad nutriendum commendare praesumat,
nec quisquam illum ibi suscipere audeat.
CAP. 101.-- #De abbate qui feminas in monasterio suo festivitates celebrare permiserit.@#
( #Ex concilio Urbico.@# ) Si abbas mulierem in monasterium
suum ingredi permiserit, aut festivitates
aliquas ibidem spectare, tribus mensibus in alio
monasterio retrudatur, pane et aqua tantum contentus.
FINIS LIBRI OCTAVI.
LIBER NONUS. INDEX CAPITULORUM
CAP. 1. Quod aliud sit uxor, aliud concubina, nec
erret quisquis filiam suam in matrimonium concubinam
habenti tradiderit.
2. Qualis uxor legitima esse debeat.
3. Ut nullus occulte nuptias celebret.
4. Quo tempore nuptiae celebrandae sint.
5. Qualiter benedicantur a sacerdote sponsus et
sponsa.
6. Ut nullum conjugium sine dote fiat.
7. Ut sponsus et sponsa ante nuptias a sacerdote
benedicantur.
8. De primo conjugio.
9. Quod vir fidelis a muliere infideli separari non
debeat.
10. Ut in Christianorum nuptiis non saltetur.
11. Ut viduam nemo furetur in uxorem.
12. Ut virginem nemo furetur in uxorem.
13. De virgine vel vidua furata.
14. De virginibus quae virginitatem ante nuptias non
custodierint.
15. Quod nulli liceat concubinam habere.
16. De illis qui ante nuptias concubinas habuerint.
17. Item de concubinis.
18. De ancilla, si proprio domino suo legitima fieri
possit.
19. De illo qui servum suum et ancillam in matrimonium
conjunxerit.
20. De multinubis.
21. Quod secunda conjugia saecularibus non negentur,
quibus tamen ad clerum minime venire conceditur.
22. De illis qui in plurimas nuptias inciderunt.
23. De illis qui tertio nuptias celebraverint.
24. De bigamis.
25. De numero maritorum.
26. De ingenuo homine, si alterius ancillam pro in
genua, acceperit, et post ancillam eam esse intellexerit.
27. De femina ingenua, si servum maritum acceperit.
28. De legitime conjunctis, si alter illorum in amentiam
devenerit.
29. De legitimis matrimoniis servorum.
30. Si furiosi matrimonia contraxerint.
31. De desponsata puella, si alter eam in matrimonium
possit accipere.
32. De his qui sponsas alienas rapiunt.
33. De his qui feminas rapiunt.
34. De eadem re.
35. De his qui rapiunt puellas sub nomine simul habitandi.
36. De puellis raptis nondum desponsatis.
37. De raptis desponsatis.
38. De eadem re.
39. De eadem re.
40. De illis qui in matrimonio sunt et concumbere
non possunt.
41. De eadem re.
42. De eadem re.
43. De eadem re.
44. De eadem re.
45. De conjugatis, qui saecularia relinquere desiderant.
46. De viro qui uxorem suam velare permiserit.
47. De muliere, si sine licentia viri sui velum sibi
imposuerit.
48. De viro qui sine uxoris permissu monasticam
vitam susceperit.
49. De regina Thietbirga, quae causa religionis a regia
dignitate discedere voluerat.
50. De Lothario rege qui uxorem suam in custodia
detinebat.
51. De singulari certamine quod Lotharius molitus
est contra Thietbirgam uxorem suam.
52. De femina de adulterio inculpata | null | d161ef59-51f7-4d63-9c7f-04af719aaca3 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, si cum marito
debet inire certamen legale, suae potestati prius
debet, etc.
53. De eadem re.
54. De illis qui in alias provincias fugerint aut suos
seniores secuti fuerint, et uxores suas domi reliquerint.
55. De feminis quae captis viris, vel in captivitatem,
etc.
56. Quod non probetur esse culpabilis qui uxorem
capti in matrimonio videtur esse sortitus.
64.
Quod neque dimissus ab uxore, neque dimissa
57. Ut si mulieres ad priores maritos redire noluerint,
velut impiae, ecclesiastica communione privandae
sunt.
58. Ut si viri de captivitate regressi, intemperantia
uxorum offensi non fuerint, et voluerint eas in
conjugio recipere liberam habeant facultatem.
59. De illo qui in paganismo uxorem suam dimiserit.
60. De baptizato, si uxor ejus infidelis converti noluerit.
61. De illo qui ante baptismum mulierem virginem
acceperat.
62. De illis feminis quae nulla causa interveniente
reliquerunt viros suos.
63. De femina quae adulterum reliquerit, et adulterum
acceperit.
72.
De illis qui interveniente repudio aliis se in matrimonio
a marito conjungantur.
65. De illo qui vivente marito conjugem illius adulterasse
accusatur, et eam post ejus mortem sumpsisse
dignoscitur.
66. De eadem re.
67. De illo qui uxorem habet, et saepius moechatus
fuerit.
68. Si laicus absolutus cum laica absoluta peccaverit.
69. De uxore quae conscio marito moechata fuerit.
70. De viro uxorem non habente, si cum uxore alterius
adulterium perpetraverit.
71. De conjugatis qui aliqua certa re discidium fecerint,
ut innupti maneant.
copulaverint.
73. Si cujus uxor constuprata fuerit, et propterea
maritus perdere illam machinaverit.
74. De eo, si quis cum uxore alterius, vivente eo, fornicatus
fuerit.
75. De ingenuo qui ingenuam acceperit uxorem, et
postea se servum fecerit.
76. De illis conjugatis, quorum leges diversae sunt.
77. Cur communicantes viri cum adulteris uxoribus
non conveniant.
78. Quod non conveniat Christianos cum haereticis
nuptialia jura contrahere.
79. Judicii examinatio.
80. Separatio incestae copulationis.
81. Reconciliatio conjugatorum.
82. De eadem re.
#Indicis capitulorum finis@#
LIBER NONUS #DE FEMINIS NON CONSECRATIS.@#
ARGUMENTUM LIBRI.
Libro hoc de virginibus et viduis Deo non sacratis,
de earum raptoribus, poenaque iis imponenda, de legitimo
matrimonio, de illegitimo concubitu ejusque
poenitentia tractatur.
CAP. 1.-- #Quod aliud sit uxor, aliud concubina, nec erret quisquis filiam suam in matrimonium concubinam habenti tradiderit.@#
(Ex decr. Leonis papae, capite 18.) Non omnis mulier
viro juncta uxor est viri, quia nec omnis filius
haeres est patris. Nuptiarum autem foedera inter
ingenuos sunt legitima, et inter aequales multo prius
hoc ipsum Domino constituente, quam initium Romani
juris existeret. Itaque aliud est uxor, aliud
concubina, sicut aliud est ancilla, aliud libera. Propter
quod etiam Apostolus ad manifestandam harum
personarum discretionem testimonium ponit ex
Genesi, ubi dicitur Abrahae: Ejice ancillam et
filium ejus: non enim haeres erit filius ancillae cum
filio meo Isaac. Unde cum societas nuptiarum ita
ab initio constituta sit, ut praeter sexuum conjunctionem
haberet in se Christi et Ecclesiae sacramentum,
dubium non est eam mulierem non pertinere
ad matrimonium, in qua docetur nuptiale non fuisse
mysterium. Igitur cujuslibet loci laicus, si filiam
suam viro habenti concubinam in matrimonium dederit,
non ita accipiendum est quasi eam conjugato
dederit, nisi forte illa mulier et ingenua facta, et
dotata legitime, et publicis nuptiis honestata videatur;
quia paterno arbitrio viris conjunctae carent
culpa, si mulieres quae a viris habebantur in matrimonio
non fuerunt, quia aliud est nupta, aliud concubina.
CAP. 2.-- #Qualis uxor legitima esse debeat.@#
( #Ex epistola Leonis papae.@# ) Qualis esse debeat uxor
quae habenda est secundum legem: virgo casta et
desponsata in virginitate, et dotata legitime, et a
parentibus tradita, et a sponso et a paranymphis
accipienda, et ita secundum legem et Evangelium
publicis nuptiis honeste in conjugium liquide sumenda:
et omnibus diebus vitae nisi ex consensu et
causa vacandi Deo nunquam propter hominem separanda,
et si fornicata fuerit dimittenda; sed illa
vivente altera | null | 74c6a1a2-3784-436b-a381-9e71ce5fee66 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
non deducenda, quia adulteri regnum
Dei non possidebunt, et poenitentia illius per scripturas
recipienda.
CAP. 3.-- #Ut nullus occulte nuptias celebret.@#
(Ex decr. Hormisdae papae, capite 6.) Ut nullus
fidelis cujuscunque conditionis sit occulte nuptias
faciat, sed, benedictione a sacerdote accepta, publice
nubat in Domino.
CAP. 4.-- #Quo tempore nuptiae celebrandae sint.@#
(Ex concilio Hilerdensi, cap. 3.) Quod non oporteat
a Septuagesima usque in octavas Paschae, et
tribus hebdomadibus ante festivitatem sancti Joannis
Baptistae, et ab Adventu Domini usque post Epiphaniam
nuptias celebrare. Quod si factum fuerit, separentur.
CAP. 5.-- #Qualiter benedicantur a sacerdote sponsus et sponsa.@#
(Ex concilio apud Valentias, capite 101.) Sponsus
et sponsa cum benedicendi sunt, a sacerdote, a parentibus,
vel a paranymphis in ecclesia sacerdoti
offerantur, et cum benedictionem acceperint, eadem
nocte pro reverentia ipsius benedictionis in virginitate
permaneant.
CAP. 6.-- #Ut nullum conjugium sine dote fiat.@#
(Ex concilio Arelatensi, capite 6.) Nullum sine dote
fiat conjugium, juxta possibilitatem fiat dos, nec
sine publicis nuptiis quisquam nubere vel uxorem
ducere praesumat.
CAP. 7.-- #Ut sponsus et sponsa ante nuptias a sacerdote benedicantur.@#
(Ex decr. Sotheris papae, capite 5.) Ut sponsus ac
sponsa cum precibus et oblationibus a sacerdote
benedicantur, et legibus sponsetur ac donetur, et a
paranymphis custodiatur, et publice solemniterque
accipiatur. Biduo etiam ac triduo abstineant se,
et doceantur ut castitatem inter se custodiant, certisque
temporibus nubant, ut filios non spurios sed
haereditarios Deo et saeculo generent.
CAP. 8.-- #De primo conjugio.@#
(Ex concil. Mediolan., cap. 2.) In primo conjugio
debet presbyter missam agere et benedicere ambos,
et postea se abstineant ab ecclesia XXX
diebus.
CAP. 9.-- #Quod vir fidelis a muliere infideli separari non debeat.@#
( #Apostolus dicit.@# ) Si quis frater uxorem habet infidelem,
et haec consentit habitare cum illo, non dimittat
illam. Et si qua mulier habet virum infidelem,
et hic consentit habitare cum illa, non dimittat virum.
Sanctificatus enim erit vir infidelis in muliere
fideli, et sanctificata erit mulier infidelis per virum
fidelem.
CAP. 10.-- #Ut in Christianorum nuptiis non saltetur.@#
(Ex concil. Laodicen., cap. 53.) Quod non oporteat
Christianos euntes ad nuptias plaudere vel saltare,
sed venerabiliter coenare, vel prandere, sicut Christianos
decet.
CAP. 11.-- #Ut viduam nemo furetur in uxorem.@#
( #Gregor. dicit.@# ) Si quis viduam furatus fuerit in
uxorem, vel consentiens ei, anathema sit. Et responderunt
omnes tertio: Anathema sit
CAP. 12.-- #Ut virginem nemo furetur in uxorem.@#
( #Item ejusdem.@# ) Si quis virginem, nisi desponsaverit,
furatus fuerit in uxorem, vel consentiens ei,
anathema sit. Et responderunt omnes tertio: Anathema
sit!
CAP. 13.-- #De virgine vel vidua furata.@#
(Ex decr. Eusebii pap., cap. 10.) Si quis virginem
aut viduam furatus in uxorem, nisi fuerit a se desponsatam,
anathema sit.
CAP. 14.-- #De virginibus quae virginitatem ante nuptias non custodierint.@#
(Ex concil. Elibertan., cap. 5.) Virgines quae virginitatem
suam non custodierint, si eosdem qui eas
violaverint maritos acceperint, eo quod solas nuptias
violaverint, post poenitentiam unius anni reconcilientur.
Si alios cognoverint viros, eo quod moechatae
sunt, quinquennio poeniteant, et sic ad communionem
accedant.
CAP. 15.-- #Quod nulli liceat concubinam habere.@#
( #Ex dictis August.@# ) Audite, charissimi, membra
Christi, et matris catholicae Ecclesiae filii. Quod dico
competentibus, audiant fideles; quod dico fidelibus,
audiant competentes; quod dico fidelibus et competentibus,
audiant poenitentes; quod dico fidelibus et
competentibus, et poenitentibus, audiant et catechumeni,
audiant omnes: omnes timeant, et nemo contemnat.
Sit mihi in consolationem vester auditus, ne vobis
sit in testimonium dolor meus. Competentibus dico,
Fornicari vobis non liceat, sufficiant vobis uxores, concubinas
vobis non licet habere. Audiat Deus, si | null | abaae0be-835e-4a7b-b283-3eeff26e8359 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
vos
surdi estis; audiant angeli ejus, si vos contemnitis:
Concubinas non licet vobis habere. Et si non habetis
uxores, tamen non licet vobis habere concubinas,
quas postea dimittatis, ut ducatis uxores. Tanto major
damnatio vobis erit, si volueritis habere et concubinas
et uxores. Non licet habere uxores, quarum
priores mariti vivunt. Nec vobis, feminae, habere
viros licet, quorum priores uxores vivunt. Adulterina
sunt ista conjugia, non jure coeli, sed jure
saeculi: nec illam feminam licet habere, quae per
repudium discessit a marito, eo vivente. Solius fornicationis
causa licet uxorem adulteram dimittere,
sed illa vivente non licet alteram ducere.
CAP. 16.-- #De illis qui ante nuptias concubinas habuerint.@#
( #Item Aug.@# ) Quale est et illud quod multi virorum
ante nuptias concubinas sibi adhaerere non erubescunt,
quas post aliquot annos dimittunt, et sic
postea legitimas uxores accipiunt. Unde coram
Deo et coram angelis ejus contestor, atque denuntio,
Deum et ista semper prohibuisse, et nunquam ei
placuisse. Et praecipue temporibus Christianis concubinas
habere nunquam licet, et nunquam licebit.
CAP. 17.-- #Item de concubinis.@#
(Ex concilio Arelaten., capite 4.) Nulli liceat uno
tempore duas uxores habere: sed neque unquam
concubinam.
CAP. 18.-- #De ancilla, si proprio domino suo legitima fieri possit.@#
(Ex decr. Julii papae, capite 4.) Si quis ancillam
suam libertate donaverit, et in matrimonio sibi
sociaverit, dubitabatur apud quosdam utrum hujusmodi
nuptiae legitimae esse videantur, an non. Nos
itaque vetustam ambiguitatem decidentes talia connubia
legitima esse censuimus. Si enim ex affectu
fiunt omnes nuptiae, et nihil impium, et legibus
contrarium in tali copulatione fieri potest, quare
praedictas nuptias inhibendas existimaverimus. Omnibus
vobis unus est pater in coelis, et unusquisque
dives et pauper, liber et servus, aequaliter pro se,
et pro animabus eorum rationem daturi sunt.
Quapropter omnibus cujuscunque conditionis sint,
unam legem, quantum ad Deum, habere non dubitamus.
CAP. 19.-- #De illo qui servum suum, et ancillam in matrimonium conjunxerit.@#
(Ex concilio Matiscen., capite 10.) Si servum et ancillam
dominus amborum in matrimonium conjunxerit,
et postea liberato servo vel ancilla, non potest
redimi qui in servitio est, ideo matrimonia non
solvantur.
CAP. 20.-- #De multinubis.@#
(Ex concilio Braggarensi, capite 81.) Si quis multis
nuptiis fuerit copulatus, poenitentiam agat: conversatio
autem et fides poenitentis compendit
tempus.
CAP. 21.-- #Quod secunda conjugia saecularibus non negentur, quibus tamen ad clerum minime venire conceditur.@#
(Ex decr. Gelasii papae, capite 22.) Secundas nuptias,
sicut saecularibus inire conceditur, ita post eas nullus
ad clericale sinitur venire collegium. Alia est
enim humanae fragilitati generaliter concessa licentia,
alia debet esse vita divinarum rerum servitio
dedicata.
CAP. 22.-- #De illis qui in plurimas nuptias inciderunt.@#
(Ex concilio Neocaesar., capite 1.) De his qui in
plurimas nuptias inciderunt, et tempus quidem praefinitum
manifestum est, sed conversatio eorum, et
fides, tempus abbreviat.
CAP. 23.-- #De illis qui tertio nuptias celebraverint.@#
(Ex decr. Hormisdae papae, capite 2.) Ne quisquam
amplius, quam duas accipiat uxores: quia jam tertia
superflua est.
CAP. 24.-- #De bigamis.@#
(Ex concilio Laodicensi, capite 1.) De his qui secundum
ecclesiasticam regulam libere ac legitime
secundis nuptiis juncti sunt, nec occulte nuptiarum
copulam fecerunt, oportet ut parvo tempore transacto
vacent orationibus et jejuniis. Quibus etiam
juxta indulgentiam communionem reddi decrevimus.
CAP. 25.-- #De numero maritorum.@#
( #Ex dictis Hieronymi.@# ) Ubi fuerit numerus maritorum,
ibi vir proprius unus esse desistit.
CAP. 26.-- #De ingenuo homine, si alterius ancillam pro ingenua acceperit, et post ancillam eam esse intellexerit.@#
#(Ex concil. apud Vermeriam, cui interfuit Pipinus
rex, capite 7.)@# Si quis ingenuus homo ancillam alterius
uxorem acceperit, et existimat quod ingenua
sit, si ipsa femina postea fuerit inservita, si eam a
servitute redimere potest, faciat: si non potest, si
voluerit, | null | 1d9ce9a8-ee3c-49e2-ac40-964da3072b62 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
aliam accipiat. Si autem servam eam scierat,
et collaudaverat: post, ut legitimam habeat.
Similiter et mulier ingenua de servo alterius facere
debet.
CAP. 27.-- #De femina ingenua, si servum maritum acceperit.@#
(Ex eodem concilio, capite 8.) Si femina ingenua
accipit servum, sciens quia servus esset, habeat eum:
quia omnes unum patrem habemus in coelis. Una lex
erit, et viro et feminae.
CAP. 28.-- #De legitime conjunctis, si alter eorum in amentiam devenerit.@#
( #Ex epistola Nicolai ad Carolum Mogunt. episcopum
missa.@# ) Si qui matrimonium sani contraxerint, et
uni ex duobus amentia, aut furor, aut aliqua infirmitas
accesserit, ob hanc infirmitatem conjugia talium
solvi non possunt. Similiter sentiendum de his
qui ab adversariis excaecantur, aut membris detruncantur.
CAP. 29.-- #De legitimis matrimoniis servorum.@#
(Ex concilio Cabillon., capite 30.) Dictum est nobis,
quod quidam legitima servorum matrimonia potestativa
quadam praesumptione dirimant, non attendentes
illud evangelicum: Quod Deus conjunxit, homo
non separet. Unde nobis visum est ut conjugia
servorum non dirimantur, etiamsi diversos dominos
habeant: sed in uno conjugio permanentes, dominis
serviant suis. Et hoc in illis observandum est, ubi
legalis conjunctio fuit, et per voluntatem dominorum.
CAP. 30.-- #Si furiosi matrimonia contraxerint.@#
(Ex decreto Fabiani papae, capite 5.) Neque furiosus,
neque furiosa matrimonium contrahere possunt; sed
si contractum fuerit, non separentur.
CAP. 31.-- #De desponsata puella, si alter eam in matrimonium possit accipere.@#
(Ex epist. Syricii papae, capite 4.) De conjugali autem
violatione requisisti, si desponsatam alii puellam,
alter in matrimonium possit accipere. Hoc ne
fiat modis omnibus inhibemus: quia illa benedictio
quam nupturae sacerdos imponit, apud fideles cujusdam
sacrilegii instar est, si ulla transgressione violetur.
CAP. 32.-- #De his qui sponsas alienas rapiunt.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 5.) De his qui sponsas
alienas rapiunt, antiqua et synodali sententia observetur.
Quod et si forte in Ecclesia eventus talis reperiri
dignoscitur, ut pro salutis et religionis competentia
humanius quiddam debeant tractare pontifices,
sicut canonica, ut eisdem verbis utamur, docet
auctoritas, quia prior, inquiens, definitio durius:
posterior autem quiddam tractavit humanius, nullo
modo ut ad maximam indulgentiam descendamus,
alterius sponsae acceptor, sine publica transeat poenitentia.
Quod si haec obedire renuerit, sine ulla
refragatione anathematizetur. Fautores vero illius,
juxta modum culpae, episcopi decreto poeniteant. Si
vero, quod non optamus, de gradu ecclesiastico talibus
nuptiis se consensorem, vel interventorem manifeste
prodiderit, a gradu proprio repellantur. Et si
verisimilibus exinde suspicionibus fuerit propulsatus,
canonice se purget.
CAP. 33.-- #De his qui feminas rapiunt.@#
(Ex concilio apud Aquisgran. capite 3.) Placuit ut
hi qui rapiunt feminas, vel furantur, aut seducunt,
eas nullatenus habeant uxores, quamvis eis postmodum
conveniat, aut eas dotaverint, vel nuptialiter
cum consensu parentum suorum acceperint. Si quis
autem uxorem habere voluerit, canonice et legaliter
eam accipiat, et non rapiat. Qui vero eam rapuerit,
vel furatus fuerit, aut seduxerit, nunquam eam uxorem
habeat.
CAP. 34.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 10.) Qui vero deinceps
rapere virgines praesumpserint, vel viduas,
secundum synodalem beati Gregorii definitionem,
ipsi, et complices eorum anathematizentur, et raptores
sine spe conjugii perpetuo maneant.
CAP. 35.-- #De his qui rapiunt puellas sub nomine simul habitandi.@#
(Ex concilio Chalced. capite 27.) Eos qui rapiunt
mulieres sub nomine simul habitandi, cooperantes
autem et conniventes raptoribus, decrevit sancta
synodus ut si quidem clerici sunt, decidant de gradu
proprio; si vero laici, anathematizentur.
CAP. 36.-- #De puellis raptis nondum desponsatis.@#
(Ex concilio Cabillon., capite 27.) De puellis raptis
necdum desponsatis in Chalcedonensi concilio scriptum
est: Eos qui rapiunt puellas sub nomine simul
habitandi, cooperantes et conniventes raptoribus
decrevit sancta synodus ut siquidem clerici sunt,
decidant de gradu proprio: si vero laici, anathematizentur.
Quibus verbis datur intelligi, qualiter hujus | null | 71cc104f-4b5d-4ece-92a0-877f266da0b2 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
mali auctores damnandi sunt: quando participes
consilium conniventes tanto anathemate feriuntur,
et juxta canonicam auctoritatem ad conjugia legitima
raptas sibi jure vindicare nullatenus possunt.
CAP. 37.-- #De raptis desponsatis.@#
( #Ex concilio Toletano.@# ) Proinde placuit, atque statutum
est a sacro conventu, ut si aliquis sponsam
alterius rapuerit, publica poenitentia mulctetur, et
sine spe conjugii maneat. Et si ipsa eidem crimini
consentiens non fuit, licentia nubendi alii non negetur.
Quod si et ipsi post haec se conjungere praesumpserint,
utrique usque ad satisfactionem anathematizentur.
CAP. 38.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Ancirano, capite 10.) Desponsatas puellas,
et post ab aliis raptas, placuit erui, et eis reddi,
quibus ante fuerant desponsatae, etiamsi eis a raptoribus
vis illata constiterit.
CAP. 39.-- #De eadam re.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 65.) Si autem necdum
eas quas rapuerant cum voluntate parentum sub
praefato desponsionis, vel dotalitii nomine in conjugium
sumptas habent, quando in omnium aures haec
fuerit constitutio promulgata, ab earum conjunctione
separentur, et publicae poenitentiae subigantur. Raptae
autem parentibus legaliter restituantur. Post actam
vero publicam poenitentiam, si aetas et incontinentia
exegerit, legitimo et ex utrisque partibus placito
conjugio socientur. Nam in his non regulam constituimus,
sed, ut verbis Magni Leonis utamur, quid
sit tolerabilius aestimamus. Quod si unus ex conjugatis
obierit, is qui publicam poenitentiam egerit, et
superstes exstiterit, iterare conjugium non praesumat,
nisi forte episcopus praeviderit aliquam concedere
indulgentiam, ut graviorem possit amovere offensam.
CAP. 40.-- #De his qui in matrimonio juncti sunt, et concumbere non possunt.@#
( #Ex epist. Greg. ad Joannem Ravennatem episcopum.@# )
Quod autem interrogasti de his qui matrimonio
juncti sunt, et nubere non possunt, si ille aliam,
vel illa alium ducere possit, quibus scriptum est:
Vir et mulier si se conjunxerint, et postea dixerit
mulier de viro, quod non possit coire cum eo, si potest
probare per justum judicium quod verum sit,
accipiat alium: si autem ille aliam acceperit, separentur.
CAP. 41.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio apud Vermeriam temporibus Pipini regis,
capite 17.) Si qua mulier proclamaverit, quod
vir suus nunquam cum ea coisset, exeant inde ad
crucem: et si verum fuerit, separentur, et illa faciat
quod vult.
CAP. 42.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio apud Compendium, capite 20.) Si quis
accepit uxorem, et habuit ipsam aliquo tempore, et
ipsa femina dicit quod non coisset cum ea, et ille
vir dicit quod sic fecit, in veritate viri consistat:
quia vir caput est mulieris.
CAP. 43.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Tribur., capite 3.) Vir si duxerit uxorem
concumbere cum ea non valens, et frater ejus
clanculo eam vitiaverit, et gravidam reddiderit, separentur.
Considerata autem imbecillitate, misericordia
eis impartiatur ad conjugium, tantum in Domino.
CAP. 44.-- #De eadem re.@#
( #Ex epist. Gregor.@# ) De his requisitis, qui ob causam
frigidae naturae se dicunt non posse in invicem
operam carnis dantes commisceri: Iste vero si non
potest ea uti pro uxore, habeat quasi sororem. Quod
si retinaculum jugale volunt rescindere, maneant
utrique innupti: nam si huic non potuit naturaliter
concordare, quomodo alteri conveniet? Igitur si vir
aliam vult accipere uxorem, manifesta ratio patet,
quia succendente diabolo odii fomitem, exosam eam
habuit, et idcirco illam dimittere mendacii falsitate
molitur. Quod si mulier causatur, et dicit, Volo
mater esse et filios procreare, uterque eorum
septima manu propinquorum tactis sacrosanctis
reliquiis, jurejurando dicat ut nunquam per commistionem
carnis conjuncti una caro effecti fuis
sent, tunc videtur mulierem secundas posse contrahere
nuptias. Humanum dico propter infirmitatem
carnis eorum. Vir autem qui frigidae naturae
est, maneat sine conjuge. Quod si et ille aliam copulam
acceperit, tunc hi qui juraverint perjurii
crimine rei teneantur, et poenitentia peracta, priora
cogantur recipere connubia.
CAP. 45.-- #De conjugatis qui saecularia relinquere desiderant.@#
( #Ex dictis Basilii episcopi.@# ) Si | null | 69d7d084-098f-49a9-88d5-63f7545a976f | latin_170m_raw | null | None | None | None |
quis vult conjugatus
converti ad monasterium, non est recipiendus, nisi
prius a conjuge castimoniam profitente fuerit absolutus.
Nam si illa, vivente illo, per incontinentiam
alteri nupserit, procul dubio adultera erit, nec recipitur
apud Deum ejusmodi viri conversio, cujus
sequitur conjugalis foederis prostitutio. Tales ergo
tunc sine culpa sequantur Christum relicto saeculo,
si habeant ex pari voluntate castitatis consensum.
CAP. 46.-- #De viro qui uxorem suam velare permiserit.@#
(Ex concilio Remensi, capite 3.) Qui uxorem suam
permiserit velare, aliam non accipiat, se similiter
convertatur.
CAP. 47.-- #De muliere, si sine licentia viri sui velum sibi imposuerit.@#
(Ex decr. apud Compendium, capite 6.) Mulier, si
sine licentia mariti sui velum in caput miserit, si
viro placuerit, recipiet eam iterum ad conjugium.
CAP. 48.-- #De viro qui sine uxoris permissu monasticam vitam susceperit.@#
(Ex reg. Greg. ad Adrium notarium, capite 80.)
Agathosa, latrix praesentium, questa est maritum
suum contra voluntatem suam in monasterio urbici
abbatis esse conversum. Quod quia ad ejusdem abbatis
culpam et invidiam non est dubium pertinere,
experientiae tuae praecipimus ut diligenti inquisitione
discretiat, ne forte cum ejus voluntate conversus
sit, vel ipsa se mutare promiserit. Et si hoc
repererit, et illum in monasterio permanere provideat,
et hanc sicut promisit mutare compellat. Si
vero nihil horum est, nec quoddam fornicationis
crimen propter quod viro licet uxorem relinquere,
praedictam mulierem commisisse cognoveris, ne illius
conversio uxori relictae in saeculo fieri possit
perditionis occasio, volumus ut maritum suum illi,
vel si jam tonsuratus est, reddas, omni excusatione
cessante. Nam si excepta fornicationis causa virum
uxorem relinquere nulla ratione conceditur, quia
postquam copulatione conjugii viri atque mulieris
unum corpus efficitur, non potest ex parte converti,
et ex parte in saeculo manere.
CAP. 49.-- #De regina Thietbirga, quae causa religionis a regia dignitate discedere voluerat.@#
( #Ex epist. Nicolai papae ad Carolum regem.@# ) Scripsit
nobis Thietbirga regina, regia se velle dignitate
seu copula exui, et solam privata vita fore contentam
desiderare. Cui nos scripsimus non hoc aliter
fieri posse, nisi eamdem vitam conjux ejus Lotharius
elegerit. Et post pauca: De retroacta controversia
Thietbirga non debet ulterius ad iteratam
responsionem promoveri. Quod bene semel definitum
est, et interpositis juramentis deliberatum,
nulla debet iteratione, nisi fortassis ubi fuerit major
auctoritas, retractari.
CAP. 50.-- #De Lothario rege qui uxorem suam in custodia detinebat.@#
( #Item ejusdem.@# ) Verum, sicut multorum relatu didicimus,
Lotharius rex conventum celebrare disponit,
et Thietbirgam reginam examini proprio et
judicio subjicere meditatur. Et si quidem eam praestigiis
falsitatis suae potuerit exhibere, quasi non
fuerit legitima sua uxor, vult eam penitus a se sequestrare:
sin autem, vult eam tanquam propriam
uxorem admittere, sed deinde, quasi moechata fuerit,
insimulare, atque pro hoc hominem suum et hominem
Thietbirgae ad monomachiam impellere, et, si
homo ipsius reginae ceciderit, disponit hanc sine dilatione
perimere. Quae quantum sint omni divinae
vel sanctorum Patrum, legi contraria, magnitudo
prudentiae vestrae, credimus, jam advertit.
CAP. 51.-- #De singulari certamine, quod Lotharius molitus est contra Thietbirgam uxorem suam.@#
( #Item ejusdem.@# ) Monomachiam vero in lege non
assumimus, quam praeceptam fuisse non reperimus.
Quam licet iniisse quosdam legamus, sicut sanctum
David et Goliam sacra prodit historia, nusquam
tamen ut pro lege teneatur alicubi divina sanxit
auctoritas: cum hoc et hujuscemodi sectantes Deum
solummodo tentare videantur.
CAP. 52.-- #De femina de adulterio inculpata, si cum marito debet inire certamen legale, suae potestati prius debet ad tempus restitui.@#
( #Item ejusdem.@# ) Praeterea sive de conjugii foedere,
sive de adulterii crimine judicium sit agitandum,
nulla ratio patitur Thietbirgam cum Lothario posse
inire conflictum, vel legitimum controversiae inire
certamen, nisi prius ad tempus fuerit suae potestati
et consanguineis propriis libere sociata. Inter quos
etiam locus providendus est, in quo nulla sit vis
multitudinis formidanda, et non sit difficile testes
producere, vel caeteras personas, quae tam a sanctis
canonibus, quam a venerandis | null | 29ed2b15-b533-4a7b-8b40-8a70682159ec | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Romanis legibus in
hujusmodi controversiis requiruntur. Haec idcirco
diximus, ut ostendamus quem legum conflictum
Lotharius congredi posse autumat, cum personam,
quam in suis penetralibus quotidie fatigat, et conterit,
quando vult ad judicium educit, quando vult
ad claustra reducit: et quando educta fuerit, nisi
ea profiteatur quae ipse praeceperit, punit. Propriae
igitur libertati committi, et ab omni oppressione
ac potestate illius, cum quo initur conflictus, oportet
liberari, atque suis liberaliter uti, et suspectas personas
convenit declinare, quae se ab objectis ostendere
cupit immunem.
CAP. 53.-- #De eadem re.@#
( #Item idem.@# ) Itaque summo studio Thietbirgam
conjugem tuam tanquam propriam carnem fovere
ac diligere procurato, et ne illam a te ullo pacto
consentias discedere, vigilanter attende. Unde si
vult a te discedere, corripe, imo corrige eam, et a
tali intentione per omnia revocare satage. Jam vero
si amore pudicitiae separationem quaerit, et conjugalis
connubii solutionem efflagitat, certum est,
Apostolo dicente, quia mulier sui corporis potestatem
non habet, sed vir. Verum si et ipse pudicitiam
sectatus religionis obtentu copulam dissolvere vis,
tantum ne simulate fiat concedimus. Nam licet sit
scriptum: Quod Deus conjunxit, homo non separet,
Deus tamen et non homo separat, quando divini
amoris intuitu, ex consensu utriusque conjugis matrimonia
dissolvuntur. Si ergo hoc modo vis, gratuito
permittimus animo, celeremque praebemus
assensum: aliter autem fieri mutuam separationem
vestram prohibemus.
CAP. 54.-- #De illis qui in alias provincias fugerint, aut suos seniores secuti fuerint, et uxores suas domi reliquerint.@#
(Ex concilio apud Vermeriam, capite 6.) Si quis
necessitate inevitabili cogente in alium ducatum seu
provinciam fugerit, et uxor ejus, cum valet et potest,
amore parentum aut rerum suarum eum sequi
noluerit, ipsa omni tempore quandiu vir ejus quem
secuta non fuit, vivit, semper innupta permaneat.
Ille vero qui necessitate cogente in alia patria manet,
si nunquam in suam patriam se reversurum
sperat, si se continere non potest, aliam uxorem accipiat,
tamen cum poenitentia.
CAP. 55.-- #De feminis quae, captis viris vel in captivitatem missis, aliis nupserunt.@#
(Ex epist. Leonis papae, capite 42.) Quod debeant
feminae, quae, captis viris et in captivitatem ductis,
aliis viris nupserant, putantes interemptos maritos,
remeatis de captivitate prioribus viris copulari, ut
cuique id quod legitime habuit reformetur, et recipiat
unusquisque quod suum est, et redintegrentur
foedera nuptiarum.
CAP. 56.-- #Quod non probetur esse culpabilis, qui uxorem capti in matrimonio videtur esse sortitus.@#
(Item ejusdem, capite 43.) Nec tamen culpabilis
judiciter, et tanquam alieni juris perversor habeatur,
qui personam ejus mariti qui jam non esse
existimabatur, assumpsit. Si enim multa quae ad
eos qui in captivitatem ducti sunt pertinebant, in
jus alienum transire potuerunt, tamen plenum justitiae
est ut iisdem reversis propria reformentur.
Quod si in mancipiis, vel in agris, aut etiam in domibus
ac possessionibus rite servatur, quanto magis
in conjugiorum redintegratione faciendum sit, ut
quod bellica necessitate turbatum est, pacis remedio
reformetur?
CAP. 57.-- #Ut si mulieres ad priores maritos redire noluerint, velut impiae ecclesiastica communione privandae sint.@#
(Item ejusdem, cap. 45.) Si autem aliquae mulieres
ita posteriorum virorum amore sunt captae, ut malint
his cohaerere quam ad legitimum redire consortium,
merito sunt notandae, ita ut ecclesiastica communione
priventur: quae de re excusabili contaminationem
criminis elegerunt, ostendentes sibimet
pro sua incontinentia placuisse, quod justa remissio
poterat expiare. Redeant ergo in suum statum voluntaria
redintegratione conjugia, neque ullo modo
ad opprobrium malae voluntatis trahatur quod
conditio necessitatis extorsit: quia sicut hae mulieres
quae reverti ad viros suos noluerint, impiae
sunt habendae, ita illae quae in affectum ex Deo initum
redeunt merito sunt laudandae.
CAP. 58.-- #Ut si viri de captivitate regressi intemperantia uxorum offensi non fuerint, et voluerint eas in conjugio recipere, liberam habeant facultatem.@#
(Item ejusdem, capite 44.) Et ideo si viri post longam
captivitatem reversi, ita in dilectione suarum
conjugum perseverent ut eas cupiant in suum redire
consortium, omittendum est et inculpabile | null | de3ebf98-b130-4190-a78e-3be81c05eb5b | latin_170m_raw | null | None | None | None |
judicandum
quod necessitas intulit, et restituendum est
quod fides poscit.
CAP. 59.-- #De illo qui in paganismo uxorem suam dimiserit.@#
( #Ex decr. Eutych. papae.@# ) Si quis gentilis gentilem
dimiserit uxorem ante baptisma, post baptismum
in potestate ejus erit eam habere, vel non habere.
CAP. 60.-- #De baptizato, si uxor ejus infidelis converti noluerit.@#
( #Ex decr. ejusdem.@# ) Simili modo si unus ex conjugatis
baptizatus est, et alter gentilis, et sequi non
vult, sit sicut dicit Apostolus: Infidelis si discedit,
discedat.
CAP. 61.-- #De illo qui ante baptismum mulierem virginem acceperat.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 2.) Si quis habuerit
uxorem virginem ante baptisma, vivente illa post
baptisma alteram habere non potest. Crimina in
baptismo solvuntur, non conjugia.
CAP. 62.-- #De illis feminis quae, nulla causa interveniente, reliquerunt viros suos.@#
(Ex concilio Elibertan., capite 7.) Item feminae
quae nulla praecedente causa reliquerunt viros suos,
et alteri se copulaverunt, et in hoc permanere voluerint,
nec in fine accipiant communionem.
CAP. 63.-- #De femina quae adulterum reliquerit, et adulterum acceperit.@#
(Ex eodem, capite 9.) Item femina fidelis quae
adulterum maritum reliquerit fidelem, et adulterum
ducit, prohibeatur ne ducat. Si autem duxerit, non
prius accipiat communionem quam is quem reliquit
de saeculo exierit, nisi forte necessitas infirmitatis
dare compulerit.
CAP. 64.-- #Quod neque dimissus ab uxore, neque dimissa a marito, alteri conjungantur.@#
(Ex concilio Africano, capite 63.) Placuit ut secundum
evangelicam et apostolicam disciplinam, neque
dimissus ab uxore, neque dimissa a marito, alteri
conjungantur, sed ita maneant, aut sibimet reconcilientur.
Quod si contempserint, ad poenitentiam
redigantur.
CAP. 65.-- #De illo qui vivente marito conjugem illius adulterasse accusatur, et eam post ejus obitum sumpsisse dignoscitur.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 69.) Is qui vivente
marito conjugem illius adulterasse accusatur, et eo
in proximo defuncto eamdem sumpsisse dignoscitur,
omnimodis publicae poenitentiae subigatur. De quo
etiam post poenitentiam praefata, si expedierit, servabitur
regula, nisi forte, id est, aut mulier virum
qui mortuus fuerat occidisse notetur, aut propinquitas
vel alia quaelibet actio criminalis impediat.
Quod si probatum fuerit, sine ulla spe conjugii cum
poenitentia perpetuo maneant. Si autem negaverit
se eamdem feminam vivente viro nequaquam adulterasse,
et praefati homicidii neuter eorum reus exstiterit,
et probatis testibus neuter eorum convinci
potuerit, purgent legaliter famam suae opinionis, et
sumpto utantur conjugio, si alia, ut diximus, non
impedierit ratio.
CAP. 66.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Tribur., capite 3.) Relatum est auribus
sanctorum sacerdotum, quemdam alterius uxorem
stupro violasse, insuper et moechae, vivente viro suo,
juramentum dedisse, ut post legitimi mariti mortem,
si supervixisset, duceret uxorem. Quod et factum
est. Tale igitur connubium prohibemus et anathematizamus.
CAP. 67.-- #De illo qui uxorem habet, et saepius moechatus est.@#
(Ex concilio Elibertan., capite 4.) Si quis fidelis
habens uxorem non semel sed saepius fuerit moechatus,
in fine mortis est conveniendus. Quod si se
promiserit cessaturum, detur ei communio. Si resuscitatus
rursus fuerit moechatus, placuit ulterius
non illudere alios de communione pacis.
CAP. 68.-- #Si laicus absolutus cum laica absoluta peccaverit.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 7.) Si laicus cum laica
femina, id est, uterque absolutus a lege conjugi
concubuerit, tres annos poeniteant. Et quanto saepius
et negligentius ea peccata commiserunt, tanto magis
et tempus addatur, et modus poenitentiae.
CAP. 69.-- #De uxore quae conscio marito moechata fuerit.@#
(Ex concilio Mogunt., capite 9.) Si conscio marito
et ipso consentiente uxor moechata fuerit, placuit
nec in fine dandam eis communionem. Si vero eam
reliquerit, et separati fuerint, et digne poenituerint,
post decem annos accipiant communionem.
CAP. 70.-- #De viro uxorem non habente, si cum alterius uxore adulterium perpetraverit.@#
(Ex concilio Nanneten., capite 6.) Quod si vir non | null | 479dddac-5330-4497-a392-dee82a4f4353 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
habens uxorem cum alterius uxore adulterium perpetravit,
aut si qua mulier non habens virum cum
alterius viro, ille qui foedus violavit conjugii, VII
annos, ut supra dictum est, poeniteat. Ille qui lege
conjugii non tenetur, quinque annos poeniteat.
Neque enim aequalis poenitentia danda est his quibus
sufficere poterat ad explendam libidinem suam
conjugum amplexus: et illis qui, conjuge carentes,
ardore libidinis impellente, in fornicationem ceciderunt.
CAP. 71.-- #De conjugatis qui aliqua certa re discidium fecerint, ut innupti maneant.@#
( #Ex dictis August.@# ) Apostolus Paulus dicit: His qui
sunt in conjugio praecipio, non ego, sed Dominus,
uxorem a viro non discedere: quod si discesserit,
manere innuptam, aut viro suo reconciliari. Potest
enim fieri ut discedat ea causa qua Dominus permisit.
Aut si feminae licet virum dimittere etiam propter causam
fornicationis, et non licet viro, quid respondebimus
de hoc quod dicit posterius: Et vir uxorem non dimittat?
Quare non addidit, excepta causa fornicationis,
quod Dominus permittit: nisi quia similem formam vult
intelligi, ut si dimiserit quod causa fornicationis permittitur,
maneat sine uxore, aut reconcilietur uxori?
Et post pauca: Dominus autem permisit causa fornicationis
uxorem dimitti, sed quia permisit, non
jussit.
CAP. 72.-- #De illis qui, interveniente repudio, aliis se in matrimonium copulaverint.@#
(Ex decreto Innocentii papae, capite 26.) De his
etiam requisivit dilectio tua, qui interveniente repudio
aliis se matrimonio copulaverunt, quos in utraque
parte adulteros esse manifestum est. Qui vero
vel uxore vivente, quamvis dissociatum esse videatur
conjugium, ad aliam copulam festinarunt, neque
possunt adulteri non videri, in tantum ut hae etiam
personae quibus tales conjuncti sunt, etiam ipsae adulterium
commisisse videantur, secundum illud quod
legimus in Evangelio: Qui dimiserit uxorem suam,
et duxerit aliam, moechatur. Et ideo omnes a communione
fidelium abstinendos. De parentibus autem aut
propinquis eorum nihil tale statui potest, nisi si incentores
illiciti consortii fuisse videantur.
CAP. 73.-- #Si cujus uxor constuprata fuerit, et propterea maritus perdere illam machinaverit.@#
(Ex concil. Triburiensi, capite 46.) Si cujus uxor
constuprata fuerit, et propterea maritus capitali sententia
delere illam machinaverit, ipsa vero, urgente
mortis periculo, ad episcopum confugerit, et auxilium
quaesierit, operosiori tamen si potest episcopus
labore desudet ne occidatur; si vero non potest,
nullo modo liceat ei requirenti eam reddere ad occidendum,
quae se ei obtulit ad defendendum: sed solerti
cura transmittat eam ad locum quem ipsa delegerit,
ut secura possit vivere. Si vero interdum maritus
eam invenerit, et repetierit, secundum saeculum
potestatem habuerit quid ei agere velit; sed
audiat S. Augustinum dicentem: Cum enim vir a
virtute nomen accepit, et mulier a mollitie, id est
fragilitate, quare contra crudelissimam libidinis bestiam
vult unusquisque uxorem suam esse victricem,
cum ipse ad primum libidinis ictum victus cadat?
Nam quidquid contra fidem catholicam non licet
mulieribus, nec viris licebit. Si autem eadem mulier
timore perterrita, a loco ubi eam episcopus destinavit
aufugerit, et vir ejus ab episcopo semel,
aut bis, vel saepius repetierit, si vitam ei obtinere
possit, perquirat et reddat: sin autem, omnino non
reddat. Maritus vero, quandiu ipsa vivat, nullo modo
alteram ducat.
CAP. 74.-- #De eo, si quis cum uxore alterius, vivente eo, fornicatus fuerit.@#
(Ex concilio apud Alth. habito, praesente Conrado
rege, capite 5.) Illud vero communi decreto secundum
canonum instituta definimus et praejudicamus, ut si
quis cum uxore alterius, vivente eo, fornicatus fuerit,
moriente marito synodali judicio aditus ei claudatur
illicitus, ne ulterius ei conjungatur matrimonio,
quam prius polluit adulterio. Nolumus enim nec
Christianae religioni convenit ut ullus ducat in conjugium,
quam prius polluit per adulterium.
CAP. 75.-- #De ingenuo qui ingenuam acceperit uxorem, et postea servum se fecerit.@#
(Ex concil. Tribur. cui interfuit rex Arnolphus,
capite 8.) Perlatum est ad sanctam synodum quod
quidam ingenuus ingenuam acceperit uxorem, et
post filiorum procreationem occasione divortii cujusdam
servum se fecerit, utrum necessario mulierem
tenere debeat, et | null | 949a4cee-0258-47af-af51-3a24434424b3 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
, si tenuerit, utrum illa quoque secundum
saecularem legem servituti subjici debeat.
Judicatum est uxorem minime debere dimitti, non
tamen ob Christi legem mulierem in servitutem redigi,
dum ille non ex consensu conjugis se servum
fecit, quem liberum ipsa maritum accepit.
CAP. 76.-- #De illis conjugatis quorum leges diversae sunt.@#
(Ex eodem, capite 15.) De Francia nobilis quidam
homo nobilem de Saxonia Saxonum lege duxit uxorem.
Tenuit multis annis, et ex ea filios procreavit.
Verum quia non iisdem utuntur legibus Saxones et
Franci, causatus est quod eam non sua, id est Francorum
lege desponsaverit, vel acceperit, aut dotaverit:
dimissaque illa, duxit alteram. Definivit super
hoc sancta synodus, ut ille transgressor evangelicae
legis subjugatur poenitentiae; a secunda conjuge separetur,
priorem resumere cogatur.
CAP. 77.-- #Cur communicantes viri cum adulteris uxoribus non conveniant.@#
(Ex decr. Innocentii papae, capite 24.) Cur viri cum
adulteris non conveniant, et illud desideratum est
sciri, cur communicantes viri cum adulteris uxoribus
non conveniant, cum contra uxores in consortio
adulterorum virorum manere videantur, dum super
hoc Christiana religio adulterium in utroque sexu
pari ratione contemnet, sed viros suos mulieres non
facile de adulterio accusant, et non habent latentia
peccata vindictam. Viri autem liberius uxores adulteras
apud sacerdotes deferre consueverunt, et ideo
mulieribus prodito earum crimine communio denegatur,
virorum autem, latente commisso, non facile
quisquam ex suspicionibus abstinetur, qui utique
submovebitur si ejus flagitium detegatur. Cum ergo
par causa sit interdum probatione cessante, vindictae
ratio conquiescit.
CAP. 78.-- #Quod non conveniat Christianos cum haereticis nuptialia jura contrahere.@#
(Ex concilio Laodicensi, capite 31.) Quod non oporteat
cum haereticis universis nuptiarum foedera
celebrare, nec eis filios dare vel filias, sed magis
accipere, si tamen Christianos se fieri permittant.
CAP. 79.-- #Judicii examinatio.@#
De hoc quod mihi reputatum est in hac synodo,
quod simul cum ista femina adulterium vel fornicationem
fecissem, quod non ego ita feci, nec inde
me culpabilem recognosco, sic me Deus adjuvet ad
istud judicium.
CAP. 80.-- #Separatio incestae copulationis.@#
Ab isto die in antea cum ista femina cum qua
adulterium vel fornicationem fecisti, unde disciplinam
vel poenitentiam suscepisti, amplius non adulterabis,
nec fornicaberis cum ea, nec aliam uxorem
accipies, nisi post peractam poenitentiam tibi
licentia data fuerit ab episcopo, aut ab ejus misso:
sic te Deus ad juvet.
CAP. 81.-- #Reconciliatio conjugatorum.@#
Ab isto die in antea istam tuam conjugem nomine
N. quam injuste dimiseras ita tenebis, sicut per reectum
maritus suam debet habere conjugem, in dilectione
et debita disciplina: nec eam per ullum
malum ingenium a te separabis, nec ea vivente aliam
accipies: sic te Deus adjuvet.
CAP. 82.-- #De eadem re.@#
A modo in antea istum tuum maritum quem injuste
dimiseras ita tenebis et amplexaberis, et ei in
servitio, in amore et in timore ita eris subjecta et
obediens, sicut per rectum uxor suo debet subjecta
esse marito, nec unquam ab eo te separabis, nec
illo vivente alteri viro te sociabis, nec conjugio aut
adulterio: sic te Deus adjuvet.
FINIS LIBRI NONI.
LIBER DECIMUS. INDEX CAPITULORUM
CAP. 1. Ut episcopi de parochiis suis sortilegos et
maleficos expellant.
2. De cultoribus arborum.
3. De cultoribus idolorum.
4. De eadem re.
5. De illis qui divinationes requirunt.
6. De illis qui ritum paganorum observant.
7. De illis qui auguriis et incantationibus subserviunt.
8. De eadem re.
9. De illis qui sortes observant.
10. De arboribus quas vulgus colit.
11. De illis qui dies et menses observant.
12. De illis qui daemonibus immolant.
13. De illis qui traditiones gentilium observant.
14. De mulierculis quae infantes suos pro sanitate
in fornacem aut supra tectum ponunt.
15. Quod non liceat iniquas observationes Kalendar.
agere.
16. De illis qui Kalendas Januarias ritu paganorum
colere praesumunt
17. De eadem re.
18. De bubulcis vel venatoribus, qui suas incantationes
exercuerint.
19. Quod non liceat mulierculas Christianas | null | b4e400b4-6ecc-4c2f-ad8e-c031c3774e5b | latin_170m_raw | null | None | None | None |
vanitates
in suis lanificiis observare.
20. Quod non liceat cum incantationibus herbarum
collectionem fieri.
21. De illis qui ad arbores, vel ad fontes jaculas incenderint.
22. Ut vaticinatores caesi de civitatibus ejiciantur.
23. De illis qui phylacteriis utuntur.
24. Item de mulierculis incantatricibus.
25. De illis qui manducant, aut bibunt, aut portant
super se aliquid ad Dei judicium subvertendum.
26. De illis qui in tabulis, aut in codicibus futura
requirunt.
27. De illis qui sortes sanctorum requirunt.
28. De illis maleficis, qui sperant se mentes hominum
pervertere posse.
29. De eadem re.
30. De illis qui ad suas vanitates perficiendas daemones
invocant.
31. De illis qui nocturna sacrificia daemonum celebraverint.
32. De illis qui ad arbores vel ad fontes aliqua vota
voverunt.
33. De illis, qui, quando luna obscuratur, clamores
suos et maleficia sua exercuerint.
34. De illis qui vanitates suas in excubiis exercuerint.
35. De eadem re.
36. De conviviis quae fiunt ritu paganorum.
37. De eadem re.
38. Ne fideles in coemeteriis prandere praesumant.
39. De illis qui balationes fecerint, et se in alienas
formas transmutaverint.
40. Quod incantationes et magicae artes laquei diaboli
sint.
51.
Ut malefici, nisi se corrigant, regnum Dei non
41. De illis qui salutem non a Salvatore, sed ab ejus
creatura requirunt.
42. De eadem re.
43. De eadem re.
44. De exsecrabilibus remediis, quas medici suis in
praecantationibus faciunt.
45. De natura daemonum.
46. de divinatione daemonum.
47. De eadem re.
48. De sacerdotibus et reliquis ecclesiasticis ordinibus
qui magos, hariolos, aut divinos consulunt.
49. De illis qui ad fascinum incantationes fecerint.
50. Quod daemoniacum petras, vel herbas sine incantatione
liceat portare.
possideant.
52. De illis qui murmurant.
53. De eadem re.
54. De eadem re.
55. De contentiosis.
56. De illis qui in lingua lascivi fuerint.
57. De illis qui per odium dissidentes exstiterint.
58. De illo qui odio habet aliquem, et ad pacem reverti
noluerit.
59. De eadem re.
60. De eadem re.
61. De eadem re.
62. De illis qui contentiones et rixas amaverint.
63. De illis qui faciles sunt ad detrahendum.
64. De illis qui contra episcopos suos conspiraverint.
65. De eadem re.
66. De clericis maledicis.
67. De illis qui detrahunt suis prioribus.
68. De clericis vel monachis conjurantibus, vel conspirantibus
contra episcopum suum.
69. De eadem re.
#Indicis capitulorum finis.@#
LIBER DECIMUS #DE INCANTATORIBUS ET AUGURIBUS.@#
ARGUMENTUM LIBRI.
Libro hoc de incantatoribus, de auguribus, divinis,
sortilegis et variis illusionibus diaboli, de
maledicis, contentiosis, conspiratoribus, deque
singulorum poenitentia tractatur.
CAP. 1.-- #Ut episcopi de parochiis suis sortilegos et maleficos expellant.@#
(Ex concilio Anquiren., capite 1.) Ut episcopi eorumque
ministri omnibus viribus elaborare studeant,
ut perniciosam et a diabolo inventam sortilegam
et maleficam artem penitus ex parochiis suis eradicent:
et si aliquem virum aut feminam hujuscemodi
sceleris sectatorem invenerint, turpiter dehonestatum
de parochiis suis ejiciant. Ait enim Apostolus:
Haereticum post unam et secundam admonitionem
devita, sciens quia subversus est, qui
ejusmodi est. Subversi sunt, et a diabolo capti
tenentur, qui, derelicto creatore suo, a diabolo
suffragia quaerunt, et ideo a tali peste mundari debet
sancta Ecclesia. Illud etiam non omittendum,
quod quaedam sceleratae mulieres retro post Satanam
conversae, daemonum illusionibus, et phantasmatibus
seductae, credunt se et profitentur nocturnis
horis, cum Diana paganorum dea, vel cum Herodiade
et innumera multitudine mulierum equitare
super quasdam bestias, et multa terrarum spatia
intempestae noctis silentio pertransire ejusque jussionibus
velut dominae obedire et certis noctibus ad
ejus servitium evocari. Sed utinam hae solae in
perfidia sua perissent, et non multos secum in infidelitatis
interitum pertraxissent. Nam innumera
multitudo hac falsa opinione decepta haec vera esse
credit, et credendo a recta fide deviat, et in errore
paganorum | null | 918bc688-fed2-4af9-985f-7a4e55e2eb59 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
revolvitur, cum aliquid divinitatis, aut
numinis extra unum Deum esse arbitratur. Quapropter
sacerdotes per Ecclesias sibi commissas
populo omni instantia praedicare debent, ut noverint
haec omnimodis falsa esse, et non a divino, sed
a maligno spiritu talia phantasmata mentibus infidelium
irrogari. Siquidem ipse Satanas, qui transfigurat
se in angelum lucis, cum mentem cujuscunque
mulierculae ceperit, et hanc sibi per infidelitatem
et incredulitatem subjugaverit, illico transformat
se in diversarum personarum species atque
similitudines, et mentem quam captivam tenet in
somnis deludens, modo laeta, modo tristia, modo
cognitas, modo incognitas personas, ostendens, per
devia quaeque deducit. Et cum solus spiritus hoc
patitur, infidelis mens haec non in animo, sed in
corpore evenire opinatur. Quis enim non in somnis
et nocturnis visionibus extra seipsum educitur, et
multa videt dormiendo, quae nunquam viderat
vigilando? Quis vero tam stultus et hebes sit, qui
haec omnia quae in solo spiritu fiunt, etiam in corpore
accidere arbitretur? Cum Ezechiel propheta
visiones Domini in spiritu non in corpore vidit. Et
Joannes apostolus Apocalypsis sacramenta in spiritu
non in corpore vidit, et audivit sicut ipse dicit:
Statim, inquit, fui in spiritu. Et Paulus non audet
se dicere raptum in corpore. Omnibus itaque publice
annuntiandum est, quod qui talia et his similia
credit, fidem perdit, et qui fidem rectam in Deo
non habet, hic non est ejus, sed illius in quem
credit, id est diaboli. Nam de Domino nostro scriptum
est: Omnia per ipsum facta sunt. Quisquis
ergo aliquid credit posse fieri, aut aliquam creaturam
in melius aut in deterius immutari, aut transformari
in aliam speciem, vel similitudinem, nisi
ab ipso Creatore qui omnia fecit et per quem
omnia facta sunt, procul dubio infidelis est et pagano
deterior.
CAP. 2.-- #De eultoribus arborum.@#
( #Ex reg. Gregorii.@# ) Pervenit ad nos quosdam,
quod dici nefas est, arbores colere, et multa alia
contra Christianam fidem illicita perpetrare: et
miramur cur hoc fraternitas vestra districta emendare
ultione distulerit. Propterea scriptis praesentibus
adhortamur hos diligenti investigatione perquiri,
et veritate cognita, talem in eis faciatis exercere
vindictam, quatenus et Deus placari possit, et aliis
eorum ultio correctionis exemplum sit.
CAP. 3.-- #De cultoribus idolorum.@#
(Ex eodem, capite 5.) Contra idolorum namque
cultores, vel aruspicum atque sortilegorum, fraternitatem
tuam vehementius pastorali hortamur invigilare
custodia, atque publice in populo contra
hujus rei viros sermonem facere, eosque a tali labe
sacrilegii, et divini intentione judicii, et praesentis
vitae periculo adhortatione suasoria revocare. Quos
tamen si emendare se a talibus atque corrigere nolle
repereris, ferventi comprehendere zelo te volumus:
et quidem, si servi sunt, verberibus, cruciatibusque
quibus ad emendationem pervenire valeant, castigare.
Si vero sunt liberi inclusione digni, districtaque
sunt in poenitentia dirigendi, ut qui salubria et
a mortis periculo revocantia audire verba contemnunt,
cruciatus saltem eos corporis ad desideratam
mentis valeat reducere sanitatem.
CAP. 4.-- #De eadem re.@#
(Ex eodem, capite 18.) Pervenit ad nos quod quosdam
incantatores atque sortilegos fueris insecutus,
et omnino nobis sollicitudinem, zelumque tuum
gratum fuisse cognoscas. Sed moleste tulimus quod
te dubitare, ne ab eis nobis contra experientiam
tuam surripi potuisset, didicimus, dum quando
certus esse ac scire debueris, hoc tibi apud nos ad
commendationem magis proficere, non ad culpam
adscribi. Et ideo studii tui sit sollicite quaerere, et
quoscunque inveneris hujusmodi Christi inimicos
ita districta ultione corrige, ut et nos de experientia
tua melius possimus habere judicium, et Deo te
nostro, quod maxime studendum est, valeas commendare.
CAP. 5.-- #De illis qui divinationes requirunt.@#
(Ex concilio Ancirano, capite 23.) Qui divinationes
expetunt, et more gentilium subsequuntur, aut in
domos suas hujuscemodi homines introducunt, exquirendi
aliquid, arte malefica, aut expiandi causa, sub
regula quinquennii jaceant, secundum gradus poenitentiae
definitos.
CAP. 6.-- #De illis qui ritum paganorum observant.@#
(Ex concilio Braggar., capite 6.) Si quis paganorum
consuetudinem sequens, divinos et sortilegos in
domum suam introduxerit, quasi ut malum foras
mittat, aut maleficia | null | 47af0094-5d0a-4ce6-8321-4923557266aa | latin_170m_raw | null | None | None | None |
inveniat, quinque annos poeniteat.
CAP. 7.-- #De illis qui auguriis et incantationibus subserviunt.@#
(Ex concilio Carthag., capite 89.) Auguriis vel incantationibus
servientem, a conventu Ecclesiae separandum.
Similiter et Judaicis superstitionibus, vel
feriis inhaerentem.
CAP. 8.-- #De eadem re.@#
( #Ex poenitentiali Romano.@# ) Qui auguriis vel divinationibus
inserviunt, vel qui credit ut aliqui hominum
sint immissores tempestatum: vel si qua mulier
divinationes, vel incantationes diabolicas fecerit,
VII annos poeniteat.
CAP. 9.-- #De illis qui sortes observant.@#
( #Ex eodem.@# ) Auguria vel sortes quae dicuntur falsae
sanctorum, vel divinationes, qui eas observaverint,
vel quarumcunque scripturarum, vel votum voverint,
vel persolverint ad arborem, vel ad lapidem,
vel ad quamlibet rem, excepto ad Ecclesiam, omnes
excommunicentur. Si ad poenitentiam venerint, clerici
annos tres, laici annum unum et dimidium, poeniteant.
CAP. 10.-- #De arboribus quas vulgus colit.@#
(Ex concilio Nannetensi, capite 8.) Summo studio
decertare debent episcopi, et eorum ministri, ut
arbores daemonibus consecratae quas vulgus colit,
et in tanta veneratione habet, ut nec ramum vel
surculum inde audeat amputare, radicitus excidantur,
atque comburantur. Lapides quoque quos in
ruinosis locis et silvestribus daemonum ludificationibus
decepti venerantur, ubi et vota vovent et
deferunt, funditus effodiantur, atque in tali loco
projiciantur, ubi nunquam a cultoribus suis venerari
possint. Et omnibus annuntietur quantum scelus sit
idololatria, et qui haec veneratur et colit quasi
Deum suum negat, et Christianitati abrenuntiat, et
talem poenitentiam inde suscipiat quasi idola adorasset:
omnibusque interdicantur ut nullus votum
faciat, aut candelam vel aliquod munus pro salute
sua rogaturus alibi deferat, nisi ad ecclesiam Domino
Deo suo. Scriptum est enim: Vovete et reddite
Domino Deo vestro. Novimus siquidem quanta Dominus
antiquo populo per prophetas suos comminatus
est qui in lucis sacrificabant, et in excelsis immolabant.
Si quis haec transgressus fuerit, fidem perdidit,
et est infideli deterior. Et idcirco omni modo
a sanctae Ecclesiae consortio abscindatur, et nisi
digne poenituerit, non recipiatur.
CAP. 11.-- #De illis qui dies et menses observant.@#
( #Ex dictis Ambros.@# ) Apostolus dicit: Dies observatis,
et menses, et tempora, et annos: timeo ne
sine causa laboraverim in vobis. Dies observant,
qui dicunt: Puto crastino proficiscendum non est.
Post crastinum enim non debet aliquid inchoari, et
sic solent magis decipi. Hi autem colunt menses,
qui cursum lunae perscrutantur, dicentes: Septima
luna strumenta confici non debent: nona autem
luna emptum servum domum duci non oportet.
Et per haec facilius solent adversa provenire. Tempora
vero observant, cum dicunt: Hodie veris initium
est, et ideo festivitas est. Et rursum: Posterum
est, domum egredi non licet. Annos sic colunt,
cum dicunt: Kalendis Januarii novus est annus, quasi
non quotidie annus impleatur. Haec superstitio longe
debet esse a servis Dei. Si quis in hac perfidia
detegitur, clerici, annum unum; laici dimidium poeniteant.
CAP. 12-- #De his qui daemonibus immolant.@#
( #Ex poenitentiali Theodor.@# ) Nam de his qui daemonibus
immolant Theodori episcopi constitutiones
habemus, in quibus scriptum est: Qui immolant daemoniis
in minimis, annum unum poeniteant; qui
vero in magnis, X annos poeniteant.
CAP. 13.-- #De illis qui traditiones gentilium observant.@#
(Ex concil. Braggar., capite 20.) Non licet Christianis
traditiones gentilium observare, vel colere
elementa, aut lunam, aut stellarum cursum, et inanem
signorum fallaciam considerare pro domo facienda,
et ad conjugia socienda. Scriptum est enim:
Omnia quaecunque facitis in verbo aut in opere, in
nomine Domini nostri Jesu Christi facite, gratias
agentes Deo. Si quis autem fecerit, severissime corripiatur,
et canonice poeniteat.
CAP. 14.-- #De mulierculis, quae infantes suos pro sanitate in fornacem aut supra tectum ponunt.@#
( #Ex poenitentiali Bedae presbyteri.@# ) Mulier si qua
filium suum ponit supra tectum, aut in fornacem pro
sanitate febrium, unum annum poeniteat.
CAP. 15.-- #Quod non liceat iniquas observationes Kalendarum | null | 51beba99-c1dc-4b14-acc8-5c8df8672798 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
agere.@#
( #Ex decret. Martial. papae.@# ) Non licet iniquas observationes
agere Kalendarum, et otiis vacare, neque
lauro, aut viriditate arborum cingere domos. Omnis
haec observatio paganorum est.
CAP. 16. #De illis qui Kalendas Januarias ritu paganorum colere praesumunt.@#
(Ex decret. Zachar. papae, capite 11.) Si quis Kalendas
Januarias ritu paganorum colere, vel aliquid
plus novi facere propter novum annum, aut mensas
cum lapidibus vel epulis in domibus suis praeparare,
et per vicos et plateas cantatores et choros ducere
praesumpserit, anathema sit.
CAP. 17.-- #De eadem re.@#
( #Ex concil. Rothomag.@# ) Si quis in Kalendis Januariis
aliquid fecerit quod a paganis inventum est, et dies
observat et lunam, et menses, et horarum effectiva
potentia aliquid sperat in melius aut in deterius
verti, anathema sit.
CAP. 18.-- #De bubulcis, vel venatoribus qui suas incantationes exercuerint.@#
(Ex eodem, capite 4.) Perscrutandum si aliquis subulcus,
vel bubulcus, sive venator, vel caeteri hujusmodi,
dicat diabolica carmina super panem, aut
super herbas, aut super quaedam nefaria ligamenta,
et haec aut in arbore abscondat, aut in bivio, aut in
trivio projiciat, ut sua animalia liberet a peste et
clade, et alterius perdat. Quae omnia idololatriam
esse nulli fideli dubium est: et ideo summopere sunt
exterminanda.
CAP. 19.-- #Quod non liceat mulierculas Christianas vanitates in suis lanificiis observare.@#
(Ex concilio Braggar., capite 10.) Non licet mulieres
Christianas, vanitatem in suis lanificiis observare,
sed Deum invocent adjutorem, qui eis sapientiam
texendi donavit.
CAP. 20.-- #Quod non liceat cum incantationibus herbarum collectionem fieri.@#
(Ex eodem, capite 21.) Non licet in collectione herbarum
medicinalium aliquas observationes vel incantationes
attendere, nisi tantum cum symbolo
divino, et Oratione Dominica, ut Deus et Dominus
noster honoretur.
CAP. 21.-- #De illis qui ad arbores vel ad fontes faculas incenderint.@#
(Ex eodem, capite 22.) Si in alicujus presbyteri parochia
infideles, aut faculas incenderint, aut arbores,
aut fontes, aut saxa venerantur, si hoc eruere neglexerit,
sacrilegium se fecisse cognoscat, praesumptor
aut hortator rei ipsius. Si admonitus hoc emendare
neglexerit, communione privetur.
CAP. 22.-- #Ut vaticinatores caesi de civitatibus ejiciantur.@#
(Ex concilio Arelaten., capite 11.) Vaticinatores,
qui se futura scire dicunt, caesi de civitate ejiciantur.
CAP. 23.-- #De illis qui phylacteriis utuntur.@#
( #Ex decr. Gregor.@# ) Si quis hariolos, aruspices, vel
incantatores observaverit, aut phylacteriis usus fuerit,
anathema sit.
CAP. 24.-- #Item de mulierculis incantatricibus.@#
( #Ex poenitentiali Romano.@# ) Mulier si divinationes
vel incantationes diabolicas fecerit, annum unum
poeniteat, vel tres quadragesimas, vel quadraginta
dies secundum qualitatem delicti.
CAP. 25.-- #De illis qui manducant aut bibunt, aut portant super se aliquid ad Dei judicium subvertendum.@#
(Ex concilio Tribur., capite 4.) Si aliquis manducat,
aut bibit, aut portat super se unde existimat Dei
judicium pervertere posse, et exinde comprobatus
fuerit, eadem sententia feriatur qua magi, et harioli,
et incantatores feriuntur.
CAP. 26.-- #De illis qui in tabulis aut in codicibus futura requirunt.@#
( #Ex poenitentiali Theod.@# ) In tabulis vel codicibus
sorte futura non sunt requirenda, et ut nullus in
Psalterio, vel in Evangelio, vel in aliis rebus sortiri
praesumat, nec divinationes aliquas in aliquibus rebus
observare. Quod si fecerit, quadraginta dies poeniteat.
CAP. 27.-- #De illis qui sortes sanctorum requirunt.@#
(Ex concil. Agathens., capite 3.) Nec illud est praetereundum
quod maxime fidem religionis infestat,
quod aliqui clerici vel laici student auguriis, et sub
nomine fictae religionis, quam sortes sanctorum vocant,
divinationis scientiam profitentur, aut quarumcunque
scripturarum inspectione futura promittunt.
Quincunque clericus, vel laicus in eo detectus fuerit
talia consulere, vel docere, ab Ecclesia ejiciatur.
CAP. 28.-- #De illis maleficis qui sperant se mentes hominum pervertere posse.@#
( #Ex poenitentiali Romano.@# ) | null | cde29f0b-0601-4b30-9b4c-3a5d1c009881 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Malefici vel incantatores,
vel immissores tempestatum, vel qui per
invocationem daemonum mentes hominum perturbant,
anathematizati abjiciantur: et si emendare voluerint,
clerici tres annos, laici unum annum poeniteant.
CAP. 29.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Agath., capite 4.) Perquirendum si
aliqua femina sit, quae per quaedam meleficia et
incantationes mentes hominum se immutare posse
dicat, id est, ut de odio in amorem, aut de amore
in odium convertat, aut bona hominum aut damnet,
aut subripiat. Et si aliqua est quae se dicat
cum daemonum turba, in similitudinem mulierum
transformata, certis noctibus equitare super quasdam
bestias, et in eorum consortio adnumeratam
esse, haec talis omnimodis scopis correpta, ex parochia
ejiciatur.
CAP. 30.-- #De illis qui ad suas vanitates perficiendas daemones invocant.@#
( #Ex poenitentiali Bedae presbyteri.@# ) Quicunque pro
curiositate futurorum, vel invocatorem daemonum,
vel divinos quos hariolos appellant, vel aruspices qui
auguria colligunt, consuluerint, clerici ab omni
officio remoti, tres annos, laici duos annos poeniteant.
CAP. 31.-- #De illis qui nocturna sacrificia daemonum celebraverint.@#
( #Ex poenitentiali Romano.@# ) Quicunque nocturna
sacrificia daemonum celebraverint, vel incantationibus
daemones quacunque arte ad sua vota invitaverint,
tres annos poeniteant.
CAP. 32.-- #De illis qui ad arbores vel ad fontes aliqua vota voverint.@#
(Ex concilio Agathensi, capite 5.) Perscrutandum si
aliquis vota ad arbores, vel ad fontes, vel ad lapides
quosdam quasi ad altaria faciat, aut ibi candelam
seu quodlibet munus deferat, veluti ibi quoddam
numen sit, quod bonum aut malum possit inferre.
CAP. 33.-- #De illis qui, quando luna obscuratur, clamores suos et maleficia sua exercuerint.@#
(Ex concilio Arelaten., capite 5.) Quicunque exercuerint
hoc, quando luna obscuratur, ut cum clamoribus
suis ac maleficiis et sacrilego usu se posse
defendere credant, et quicunque divinos praecantatores
phylacteria etiam diabolica, vel characteres diabolicos,
vel herbas, vel sucos, suis vel sibi impendere
tentaverint, vel quintam feriam in honorem Jovis, vel
Kalen. Janua. secundum paganam consuetudinem
honorare praesumpserit, monachus V, clericus IV,
laicus II, annos poeniteat.
CAP. 34.-- #De illis qui vanitates suas in excubiis exercuerint.@#
(Ex eodem, capite 3.) Laici qui excubias funeris
observant, cum timore et tremore et reverentia hoc
faciant. Nullus ibi praesumat diabolica carmina
cantare, non joca et saltationes facere, quae pagani
diabolo docente adinvenerunt. Quis enim nesciat
diabolicum esse, et non solum a religione Christiana
alienum sed etiam humanae naturae esse contrarium,
ibi laetari, cantari, inebriari, et cachinnis ora
dissolvi, et omni pietate, et affectu charitatis postposito,
quasi de fraterna morte exsultare, ubi luctus
et planctus flebilibus vocibus debuerat resonare pro
amissione chari fratris? Patres siquidem Veteris ac
Novi Testamenti mortes sanctorum virorum legimus
multis in locis cum fletu deplorasse: in nullo
autem loco qui a saeculo recesserant exsultasse. Nam
et Jacob patriarcham flevit tota Aegyptus LXX
diebus. Et Joseph, et fratres ejus cum patrem deferrent
in terram Chanaam ad sepeliendum, celebrantes
exsequias ad aream Athael, quae sita est trans
Jordanem, planctu magno atque vehementi impleverunt
VII dies. Tantus autem fuit planctus, ut
locus inde nomen acciperet. Et de beato Stephano
legimus, quod sepelierunt eum, sive curaverunt viri
timorati, et fecerunt planctum magnum super eum.
Et ideo talis inepta laetitia et pestifera cantica, ex
auctoritate Dei interdicenda sunt. Si quis autem
cantare desiderat, Kyrie eleison cantet: sin aliter,
omnino taceat. Sin autem tacere non vult, in
crastino a presbytero taliter coerceatur, ut caeteri
timeant.
CAP. 35.-- #De eadem re.@#
(Ex concilio Meldensi, capite 10.) Placuit prohiberi
ne feminae in coemeterio pervigilent, eo quod saepe sub
obtentu orationis et religionis, latenter scelera committant.
CAP. 36.-- #De conviviis quae fiunt ritu paganorum.@#
(Ex concilio Afric., capite 27.) Illud etiam petendum,
ut quoniam contra praecepta divina convivia
multis in locis exercentur, quae ab errore gentili
attracta sunt, ita ut nunc a paganis Christiani ad
haec celebranda cogantur, ex qua re temporibus | null | a8a680c9-73ae-469c-9938-820ec397c8d9 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Christianorum imperatorum persecutio altera fieri
occulta videatur, vetari talia jubeant, et de civitatibus
et possessionibus imposita poena prohiberi,
maxime cum etiam in natalibus beatissimorum
martyrum per nonnullas civitates, et in ipsis locis
sacris talia committere non reformident, quibus
diebus etiam, quod pudoris est dicere, saltationes
sceleratissimas per vicos atque plateas exerceant,
ut matronalis honor, et innumerabilium feminarum
pudor, devote venientium ad sacratissimum diem,
injuriis lascivientium appetatur, ut etiam ipsius
sanctae religionis pene fugiatur accessus.
CAP. 37.-- #De eadem re.@#
#Ex decr. Leonis papae.@# ) Si convivio solo gentilium,
et escis immolaticiis usi sunt, possunt jejuniis et
manus impositione purgari, ut deinceps ab idolothitis
abstinentes, sacramentorum Christi possint
esse participes. Si autem aut idola adoraverunt, aut
homicidiis vel fornicationibus contaminati sunt, ad
communionem eos nisi per poenitentiam publicam
non oportet admitti.
CAP. 38.-- #Ne fideles in coemeteriis prandere praesumant.@#
(Ex concilio Braggar., capite 70.) Non liceat Christianis
prandia ad defunctorum sepulcra deferre, et
sacrificare mortuis.
CAP. 39.-- #De illis qui balationes fecerint, et se in alienas formas transformaverint.@#
(Ex eodem, capite 80.) Si quis balationes ante
ecclesias sanctorum fecerit, seu qui faciem suam
transformaverit in habitu muliebri, et mulier in
habitu viri, emendatione pollicita III annos poeniteat.
CAP. 40.-- #Quod incantationes et magicae artes laquei diaboli sint.@#
( #Ex dictis Augusti.@# ) Admoneant sacerdotes fideles
populos, ut noverint magicas artes, incantationesque
quibuslibet infirmitatibus hominum nihil posse
remedii conferre, non animalibus languentibus
claudicantibusve, vel etiam moribundis quidquam
mederi, sed haec esse laqueos et insidias antiqui
hostis, quibus ille perfidus genus humanum decipere
nititur. Et si quis haec exercuerit, clericus degradetur,
laicus anathematizetur.
CAP. 41.-- #De illis qui salutem non a Salvatore, sed ab ejus creatura requirunt.@#
( #August. in libro de Civitate Dei.@# ) Omnis sapientia
a Domino Deo est, et apud illum fuit semper,
et est ante aevum. Arenam maris et pluviae guttas,
et dies saeculi quis dinumerabit? Altitudinem coeli,
et latitudinem terrae, et profundum abyssi quis
mensus est? Sapientiam Dei praecedentem omnia,
quis investigabit? Prior omnium creata est sapientia,
et intellectus prudentiae ab aevo. Fons sapientiae
Verbum Dei in excelsis, et ingressus illius mandata
aeterna. Qui enim sine Salvatore salutem vult habere,
et sine vera sapientia aestimat prudentem se fieri
posse, non sanus sed aeger, non prudens sed stultus,
in aegritudine assidua laborabit, et in caecitate noxia
stultus et demens permanebit. Ac proinde omnis
inquisitio, et omnis curatio quae a divinis et magis,
vel ab ipsis daemoniis in idolorum cultura expetitur,
mors potius dicenda est, quam vita. Et qui ea sectantur,
si se non correxerint, ad aeternam perditionem
tendunt, Psalmista dicente: Omnes dii
gentium sunt daemonia. Qui per deceptos homines
alios decipere quotidie gestiunt, ut perditionis suae
faciant eos esse participes. Itaque haec vanitas magicarum
artium, ex traditione angelorum malorum,
in toto terrarum orbe plurimis saeculis valuit per
quamdam scientiam futurorum et infernorum, et
per inventiones eorum inventa sunt aruspicia,
augurationes et ipsa quae licuntur oracula et necromantia.
CAP. 42.-- #De eadem re.@#
( #Ex dictis ejusdem.@# ) Nec mirum de magorum
praestigiis, quorum in tantum prodiere maleficiorum
artes, ut etiam Mosi simillimis signis resisterent,
vertentes virgas in dracones, aquas in sanguinem,
cum fertur etiam in gentilium libris quod quaedam
maga famosissima Circe socios Ulixis mutaverit in
bestias. Legitur et de sacrificio, quod Arcades deo
suo Liceo immolabant, ex quo quicunque sumerent,
in bestiarum formas converterentur. Sed haec omnia
magicis praestigiis potius fingebantur, quam rerum
veritate complerentur. Ut ergo ipsi errores ignorantibus
manifesti fiant, de eorum proprietate atque
inventoribus juxta traditionem majorum primum
dicere congruum arbitramur. Magi sunt, qui vulgo
malefici ob facinorum magnitudinem nuncupantur.
Hi permissu Dei elementa concutiunt, turbant
mentes hominum minus confidentium in Deo, ac
sine ullo veneni haustu, violentia tantum carminis
interimunt. Unde et Lucanus: Mens hausti nulla
sanie polluta veneni, incantata perit. Daemonibus
enim accitis audent ventilare, ut quisquis suos perimat
malis artibus | null | 53e13454-6fb9-46b7-93eb-5e90ece3e9d5 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
inimicos. Hi etiam sanguine
utuntur, et victimis saepe contingunt corpora mortuorum.
Necromantii sunt quorum praecationibus
videntur resuscitati mortui divinare et ad interrogata
respondere. Necros enim, Graece mortuus,
mantia divinatio nuncupatur. Ad quos suscitandos
cadaveri sanguis adjicitur. Nam amare daemones
sanguinem dicuntur: ideoque quoties Necromantia
fit, cruor aquae miscetur, et colore sanguinis facilius
provocantur. Hydromantii ab aqua dicti: est
enim hydromantia in aquae inspectione umbras
daemonum evocare, et imagines ludificationis eorum
videre, ibique ab eis aliqua audire. Ubi adhibito
sanguine, inferos perhibentur sciscitari.
CAP. 43.-- #De eadem re.@#
( #Ex dictis ejusdem.@# ) Igitur genus divinationis a
Persis fertur allatum. Varro autem dicit divinationis
quatuor esse genera: terram, aquam, aerem,
et ignem. Hinc geomantiam, hydromantiam, aeromantiam,
pyromantiam, dictam autumant. Divini
dicti sunt, quasi Deo pleni. Divinitati enim plenos se
esse assimulant, et astutia quadam fraudulenta hominibus
futura conjectant. Duo autem sunt genera
divinationis: ars et furor. Incantatores vero dicti
sunt, qui artem verbis peragunt. Arioli vocati sunt
propterea quod circa aras idolorum nefarias preces
emittunt et funesta sacrificia offerunt, hisque
celebritatibus daemonum responsa accipiunt. Aruspices
nuncupati sunt, quasi horarum inspectores.
Dies enim et horas in agendis negotiis
operibusque custodiunt: quo per singula
tempora observare debeat homo intendunt. Hi
etiam exta pecudum inspiciunt, et ex eis futura
praedicunt. Augures sunt, qui volatus avium et voces
intendunt, aliaque signa rerum vel observationes
improvisas hominibus occurrentes ferunt. Idem et
auspices. Nam et auspicia sunt, quae iter facientes
observant. Dicta autem sunt auspicia quasi avium
aspicia, et auguria quasi avium garria, hoc est,
avium voces et linguae. Jam augurium quasi avigerium,
quod aves gerunt. Duo autem sunt genera
auspiciorum: unum ad oculos, alterum ad aures
pertinens. Ad oculos scilicet volatus: ad aures vox
avium. Pithonissae a Pithio Appollinae dictae, quod is
auctor fuerit divinandi. Astrologi dicti sunt eo quod
in astris augurantur. Genethliaci appellati sunt
propter nataliciorum considerationes dierum. Geneses
enim hominum per XII signa coeli describuntur,
siderumque cursus, nascentium mores, actus et
eventus praedicare conantur, id est, quis, quali signo
fuerit natus, aut quem effectum habeat vitae qui
nascitur interpretantur. Hi sunt qui vulgo mathematici
vocantur. Cujus superstitionis genus constellationes
Latini vocant, id est, notationes siderum,
quomodo se habeant cum quisque nascitur. Primum
autem idem stellarum interpretes magi nuncupabantur,
sicut de his legitur qui in Evangelio natum
Christum annunciaverunt. Postea hoc nomine soli
mathematici dicti sunt, cujus artis scientia usque
ad Evangelium fuit concessa, ut, Christo edito, nemo
exinde nativitatem alicujus de coelo interpretetur.
Horoscopi dicti sunt, quod horas nativitatis hominum
specularentur, dissimili et diverso fato. Sortilegi
sunt, qui sub nomine fictae religionis, per quasdam
quas sanctorum sortes vocant, divinationis
scientiam profitentur, aut quarumcunque scripturarum
scientiae inspectione futura promittunt. Salisatores
vocati sunt: quia dum eis membrorum quae
cunque partes salierint, aliquid sibi exinde prosperum
seu triste significari praedicunt.
CAP. 44.-- #De execrabilibus remediis quae medici suis in praecantationibus faciunt.@#
( #Ex dictis ejusdem.@# ) Ad haec omnia supradicta pertinent
et ligaturae exsecrabilium remediorum quae
ars medicorum commendat, seu in praecantationibus,
seu in caracteribus vel in quibuscunque rebus
suspendendis atque ligandis. In quibus omnibus ars
daemonum est, ex quadam pestifera societate hominum
et angelorum malorum exorta. Unde cuncta
vitanda sunt Christiano, et omni penitus exsecratione
repudianda, atque damnanda. Auguria autem
sunt avium. Haec autem Phryges primi invenerunt.
Praestigium vero Mercurius primus dicitur invenisse.
Dictum autem praestigium, quod praestringat
aciem oculorum. Aruspicinam artem primus Hetruscis
tradidisse dicitur quidam Strages. Hic ex horis
aruspicinam dictavit, et postea non apparuit. Nam
dicitur fabulose, arante quodam rustico subito hunc
ex glebis exiluisse, et aruspicinam dictasse, qua die
et mortuus est. Quos libros Romani ex Hetrusca
lingua in propriam mutaverunt. His ergo portentis,
per daemonium fallaciam illuditur curiositas humana,
quando id impudenter appetunt scire, quod nulla
ratione eis competit investigare. Ac ideo datur potestas
immundis spiritibus, ut pervasa sibi apta, hoc
est pravos homines, seducant illos qui spernunt
veritatem et credunt | null | eb89d7ac-5af7-462a-a6cd-bd140403ab3b | latin_170m_raw | null | None | None | None |
mendacio, et juxta Pauli sententiam:
Sanam doctrinam non sustinebunt, sed
ad sua desideria coacervabunt sibi magistros prurientes
auribus, et a veritate quidem auditum avertant,
ad fabulas autem convertentur. Onerati peccatis,
ducuntur variis desideriis, semper discentes,
et nunquam ad scientiam veritatis pervenientes.
Quemadmodum autem Jamnes et Mambres restiterunt
Mosi, ita et isti resistunt veritati, homines
corrupti mente, reprobi circa fidem, sed ultra non
proficient. Insipientia enim eorum manifesta erit
omnibus, sicut et illorum fuit. Nec ideo quisquam
credere debet, quolibet magicis artibus aliquid
facere posse, sine permissu Dei, qui omnia quae fiunt,
aut justo judicio facit, aut permissu suo ita fieri
sinit. Quod praedicti magi leguntur similia fecisse
Mosi, qui virgam suam projecit, et conversa est in
draconem, projeceruntque ipsi singuli virgas suas,
quae versae sunt in dracones, sed devoravit virga
Aaron virgas eorum. Non ergo fuerunt creatores
draconum, nec magi, nec angeli mali, quibus ministris
illa operabantur. Insunt enim rebus corporeis
per omnia elementa mundi quaedam occultae seminariae
rationes, quibus cum data fuerit opportunitas temporalis
atque causalis, prorumpunt in species debitas
suis modis et finibus. Et sic non dicuntur angeli, qui
ista faciunt animalium creatores, sicut nec agricolae
segetum, vel arborum, vel quorumcunque in terra gignentium
creatores dicendi sunt, quamvis noverint
praebere quasdam visibiles opportunitates et causas,
ut illa nascantur. Quod autem isti faciunt visibiliter
hoc illi invisibiliter. Deus vero solus unus creator est
qui causas ipsas et rationes seminarias rebus inse
ruit. Praeterea quidam quaerendum putant, quomodo
Scriptura narret Pithonissam Samuelem prophetam
suscitasse ad colloquium Saul impiissimi regis, si
Pithonica divinatio, errori magicae artis deputanda
sit. Quibus ita responderi potest, indignum omnino
facinus esse, si secundum verba historiae commodetur
assensus. Quomodo enim poterat fieri, ut arte
magica attraheretur vir, et nativitate sanctus, et vitae
operibus justus? Aut si non attractus est, consensit.
Quod utrumque de viro justo credere adversum est.
Nullum suffragium habet justitia, si aut voluntarius
amisit meritum spiritalis, quem positus in carne
quaesiverat. Quod valde absurdum est: quia hinc
qui justus recedit, permanet justus. Porro autem
hoc est praestigium Satanae, quo ut plurimos fallat.
etiam bonos in potestate se habere confingat;
quod Apostolus inter caetera ostendit, dicens: Ipse
Satanas transfigurat se in angelum lucis. Ut enim
errorem faceret in quo gloriaretur, in habitu viri
justi et nomine se subornavit, ut nihil proficere
spem quam praedicabant Dei cultoribus mentiretur,
quando hinc exeuntes justos finxit in sua potestate
esse. Sed hoc quosdam fallit, quod de morte Saul et
filii ejus non sit mentitus, quasi magnum sit diabolo
ante occasum mortem corporis praevidere, cum signa
quaedam soleant apparere morituris, quippe a quibus
Dei protectio amota videtur: quanto magis diabolo
quem angelica majestate sublimem prophetica oracula
fuisse testantur, de cujus magnitudine Apostolus
ait: An ignoratis altitudinem Satanae? Quid mirum
ergo, si imminentem prope mortem potuit praevidere,
cum hoc sit unde fallit, et se in Dei potestate vult
adorari? Nam tanta hebetudine demens effectus est
Saul, ut ad Pythonissam confugeret. Depravatus enim
causa peccat, ad haec se contulit quae damnaverat.
Sed si quis propter historiam, et ea quae verbis expressa
sunt, putet non praetermittenda, ne ratio
historiae inanis sit, recte faciat quidem, si tamen,
minime istud ad veri rapiat rationem, sed ad visum
et intellectum Saul: neque enim reprobus factus,
poterat bonum intellectum habere. Historicus enim
mentem Saul et habitum Samuelis descripsit, ea
quae dicta et visa sunt exprimens, praetermittens,
si vera an falsa sint. Quid enim ait, audiens, in quo
habitu esset excitatus? Intellexit, inquit, hunc esse
Samuelem. Quid intellexerit, retulit: quia bene non
intellexit, contra Scripturam aerium adoravit, quam
dominum et putans Samuelem, adoravit diabolum,
ut fructum fallaciae suae haberet Satanas. Hoc enim
nititur, ut adoretur quasi Deus. Si enim vere Samuel
illi apparuisset, non utique vir justus permisisset
se adorari, qui praedicaverat Dominum solum
esse adorandum: et quomodo homo Dei, qui cum
Abraham in refrigerio erat, dicebat ad virum pestilentiae,
dignum adorare gehennae: cras mecum eris?
His duobus titulis | null | ce55937a-ba4b-48e9-a5ca-b55c5c9fb0da | latin_170m_raw | null | None | None | None |
subtilitatem fallaciae suae providit
improvidus Satanas: quia et adorari se permisit sub
habitu et nomine Samuelis contra legem, et virum
peccatis pressum, cum magna distantia peccatorum
et justorum sit, cum Samuele justissimo futurum
mentitus est. Verum potest videri, sed de Samuelis
nomine taceatur, quia Saul cum diabolo futurus erat.
Ad eum enim transmigravit, quem adoravit. Semper
ergo diabolus sub velamine latens prodit se,
dum ea confingit, quae horreant personis, per quas
fallere nititur. Si autem quislibet nobis opponit ac
dicit; quomodo eveniunt illa, quae illi divini praedicunt
futura aut quomodo possunt aegris praebere
medelam, aut sanis immittere aegritudinem, si aliquid
propriae virtutis ac potestatis non habent? Hoc
a nobis recipiat responsum quod ideo quisquam non
debet eis credere: quia aliquando eveniunt quae
praedicunt, aut sanare videntur languidos, vel laedere
sanos: quia hoc permissu Dei fit, ut ipsi qui haec
audiunt, vel vident, prohibentur, et appareat quali
fide sint, vel devotione erga Deum. Sicut in Deuteronomio
legitur Moyses verbo Domini populo Dei
praecipisse ita dicens: Si surrexit in medio tui prophetans,
aut qui somnium vidisse se dicat, et praedixerit
in signum ac portentum, et venerit quod
locutus est, et dixerit tibi: Eamus, et sequamur
deos alienos quos ignoras, et serviamus eis, non
audies verba prophetae, aut somniatoris: quia tentat
vos Dominus Deus vester, ut palam fiat utrum diligatis
eum, an non. In toto corde, et in tota anima
vestra Deum vestrum sequimini, et ipsum timete,
mandata illius custodite, et audite vocem ejus, ipsi
servietis, et ipsi adhaerebitis, etc. Ubi sane intelligi
voluit, etiam illa quae a divinantibus non secundum
Deum dicuntur, si acciderint quae dicuntur, non
accipienda, vel etiam si fiant quae praecipiuntur ab
eis, aut colantur quae coluntur ab eis. Nec praeter
suam potestatem Deus ostendit esse quod ista contingunt,
sed quasi quaereretur cur ea permittat, causam
tentationis exposuit. Ad cognoscendam utique
eorum dilectionem utrum eam habeant erga Deum
suum. Cognoscendam vero ab ipsis potius, quam ab
illo, qui scit omnia, antequam fiant.
CAP. 45.-- #De natura daemonum.@#
( #Ex dictis ejusdem.@# ) Sciendum vero est hanc daemonum
esse naturam, ut aerei corporis sensu terrenorum
corporum sensum facile praecedant, celeritate etiam,
propter aerei corporis superiorem mobilitatem, non
solum cursus quorumlibet hominum, vel ferarum, verum
etiam volatus avium incomparabiliter vincant.
Quibus duabus rebus quantum ad aereum corpus
attinet praediti, hoc est, acrimonia sensus et celeritate
motus; multo ante cogitata praenunciant, vel nunciant,
quae homines pro sensus terreni tarditate mirentur.
Accessit etiam daemonibus per tam longum tempus,
quo eorum vita protenditur, rerum longe major experientia,
quam potest hominibus propter brevitatem
vitae provenire. Per has efficacias quas aerei corporis
natura sortita est, non solum futura praedicunt
daemones, verum etiam mira multa faciunt. Quae
quoniam homines dicere ac facere non possunt, eos
dignos quidam quibus serviant, et quibus honores
divinos deferant, arbitrantur, instigante maxime
vitio curiositatis propter amorem felicitatis falsae,
atque terrenae, et excellentiae temporalis. Qui autem
se ab eis cupiditatibus mundant, nec eis se feriendos
rapiendosque permittunt, sed inquirunt, et amant
aliquid quod eodem modo semper est, cujus participatione
beati sint, primum considerant non ideo sibi
praeponendos esse daemones, quod acriore sensu corporis
praevalent, aeris scilicet, hoc est, subtilioris
clementi: quia nec ipsis terrenis corporibus bestias
sibi praeponendas putant, quae acrius multa persentiunt:
veluti sagacem canem, quia latentem feram
olfactu acerrimo sic invenit ut ad eam capiendam
ducatum quendam homini praebeat, non utique prudentiore
intellectu animi, sed acutiore corporis
sensu: vel vulturem, quia, projecto cadavere, ex
provisa longinquitate advolat: nec aquilam, quia
sublimiter volans, de tanto intervallo natantem sub
fluctibus piscem dicitur praevidere, et graviter illisa
exertis pedibus atque unguibus rapere: nec alia
multa animantium genera, quae inter herbas saluti
suae noxias pascendo circumerrant, nec aliquid
earum quo laedantur, attingunt, cum eas homo vix
experiendo cavere didicerit, et multa innoxia, quod
sint inexperta, formidet. Unde conjicere facile est
quantum possit in aeriis corporibus sensus esse
acrior, nec ideo tamen daemones | null | dee49fd5-93b6-4c1b-bfb7-daddca9600e0 | latin_170m_raw | null | None | None | None |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.