danielshaps/nchlt_text_afr · Datasets at Hugging Face

document_id int64 0 5.02k	document_filename stringlengths 9 106	line_id int64 1 81.3k	text stringlengths 7 3.62k
4,985	aanbod.txt	78,686	Dit sKeur die hart.
4,985	aanbod.txt	78,687	Kikoejoe': meer as nostalgiese terugblik op sestigerjare.
4,985	aanbod.txt	78,688	Koors produk van ryp gees wat verborge dieptes peil. Van Coller, H.P.
4,985	aanbod.txt	78,689	Aspekte van die verhouding tussen ouer en kind in Die kreef raak gewoond daaraan (André P Brink). Prins, M.J.
4,985	aanbod.txt	78,690	Gewilde drama weer te sien. - Die Volksblad, 15 Aug 1997: Joernaal p.
4,985	aanbod.txt	78,691	Só roei ons taal sommer self uit [brief].
4,985	aanbod.txt	78,692	Lae Lande het 'n verweer teen kultuur-imperialisme.
4,985	aanbod.txt	78,693	Venter is 'n man van vele talente. - Beeld, 2 Sep 1997: Kalender p.
4,985	aanbod.txt	78,694	Dié vrolike, satiriese 'joolblad' in vorm van joernalistieke kitsch 'n lekker en welkome verskynsel - en teken van die tye!.
4,985	aanbod.txt	78,695	Soms strek die leser se verbeelding vanself verder.
4,985	aanbod.txt	78,696	Met die aksent op die persoonlike belewing en problematiek. Grové, A.P.
4,985	aanbod.txt	78,697	Lesers se kommentaar op voorgestelde chemieterme. De Villiers, W.van Z.
4,985	aanbod.txt	78,698	Verhaal lees jy eers en haal dan later in.
4,985	aanbod.txt	78,699	Met die aksent op die persoonlike belewing en problematiek. Grové, A.P.
4,985	aanbod.txt	78,700	Paljas' spreek van hope rolprenttalent op eie bodem.
4,985	aanbod.txt	78,701	Postmodernisme-boek moet jy lees en herlees. Venter, L.S.
4,985	aanbod.txt	78,702	Boekbesprekings: Guitige fabels veranker in die Suid-Afrikaanse werklikheid.
4,985	aanbod.txt	78,703	Bundel oor Paternoster.
4,985	aanbod.txt	78,704	Geskiedenis in resente genealogiese romans. Burger, Willie - Afrikaanse Letterkunde-vereniging. Bundel van referate: 18 - 29 Sep 1996, p.
4,985	aanbod.txt	78,705	Gawe versameling volksversies om te geniet. Grové, A.P.
4,985	aanbod.txt	78,706	Saam met die man van Wesselsvlei ry jy jou laaste ry [van alle kante].
4,985	aanbod.txt	78,707	Arts se pa wil boek van Maartens keer.
4,985	aanbod.txt	78,708	Gewilde skrywer met hof gedreig.
4,985	aanbod.txt	78,709	Hofuitspraak byna woordeliks herhaal.
4,985	aanbod.txt	78,710	Geskiedenis in resente genealogiese romans. Burger, Willie - Afrikaanse Letterkunde-vereniging.
4,985	aanbod.txt	78,711	Ligte leesstof uit die pen van drie vroue.
4,985	aanbod.txt	78,712	Pret lê in sondes.
4,985	aanbod.txt	78,713	Klug probeer satiries wees.
4,985	aanbod.txt	78,714	Met die aksent op die persoonlike belewing en problematiek. Grové, A.P.
4,985	aanbod.txt	78,715	Grillighede word gesogte kos met resepte uit verre verlede.
4,985	aanbod.txt	78,716	Begrip van Afrikaans toon groot gebreke.
4,985	aanbod.txt	78,717	Met die aksent op die persoonlike belewing en problematiek. Grové, A.P.
4,985	aanbod.txt	78,718	Met die aksent op die persoonlike belewing en problematiek. Grové, A.P.
4,985	aanbod.txt	78,719	Kookboek is aanwins vir elke kok.
4,985	aanbod.txt	78,720	Op soek na die storie.
4,985	aanbod.txt	78,721	Postkolonialisme en die Afrikaanse letterkunde: 'n verkenning van die rol van enkele gemarginaliseerde disKoerse.
4,985	aanbod.txt	78,722	Die gebruik en misbruik van Christelike simbole in gay-literatuur met spesifieke verwysing na Johann de Lange.
4,985	aanbod.txt	78,723	Ligte leesstof uit die pen van drie vroue.
4,985	aanbod.txt	78,724	Derde in reeks rillers is pret vir jonger lesers.
4,985	aanbod.txt	78,725	Christelike uitgewersmaatskappy 'n leier in die Christelike boekemark.
4,985	aanbod.txt	78,726	Breek weg na verre plekke met nuwe wildernisboek. - Die Burger, 82, 13 Mei 1997: Buiteburger p.
4,985	aanbod.txt	78,727	Tiende deel van WAT getuig van deeglike navorsing.
4,986	aansoek_straatnaamverandering.txt	78,729	Vul A of B of C in.
4,986	aansoek_straatnaamverandering.txt	78,730	Beampte wat die aansoek ontvang het:...
4,986	aansoek_straatnaamverandering.txt	78,731	Beampte se handtekening:...
4,986	aansoek_straatnaamverandering.txt	78,732	Kantoor waar die aansoek ingedien is:...
4,987	afrikaans (1).txt	78,734	Nasionale ordes is die hoogste toekennings waarmee 'n land, via sy president, sy eie burgers en uitnemende buitelandse burgers vereer. Die president, in sy hoedanigheid as bron (houer, wieg, oorsprong) van eer in die land, ken hierdie ordes en dekorasies toe. Hy word deur die direkteur-generaal van Die Presidensie, wat kanselier van nasionale ordes en van 'n adviesraad op nasionale ordes is, in die nakoming van hierdie verantwoordelikheid bygestaan.
4,987	afrikaans (1).txt	78,735	Die geboorte van 'n nuwe nierassige en nieseksistiese demokrasie in Suid-Afrika het 'n kritiese hersiening van die stelsel van nasionale ordes nodig gemaak. Die vorige stelsel het uit een dekorasie en vier ordes bestaan, met 'n simboliese estetika wat verteenwoordigend van die verlede was..
4,987	afrikaans (1).txt	78,736	In 'n poging om van die verlede weg te beweeg, het die nuut gestigte Presidentsadviesraad op Nasionale Ordes in Mei 1998 die taak en verantwoordelikheid gekry om die stelsel van nasionale ordes en toekennings te hersien. Ten einde hierdie taak uit te voer, is 'n tegniese komitee in die lewe geroep. Hierdie komitee het 'n uitvoerige en inklusiewe navorsingsproses aan die gang gesit, met openbare samesprekings, onderhoude met insethouers op nasionale skaal, groepbesprekings wat op alternatiewe stelsels gefokus het, opdraggewing vir historiese navorsing, en juweliers- en medaljeontwerpers byeengebring het om nuwe medaljes aan die hand van 'n ontwerp-opdrag te ontwerp.
4,987	afrikaans (1).txt	78,737	Die voormalige Departement van Kuns, Kultuur, Wetenskap en Tegnologie het, as deel van hierdie proses, in samewerking met die Regeringskommunikasie- en -inligtingstelsel (GCIS), dieper na simbole en simboliek ondersoek ingestel in 'n poging om die essensie vas te vang van 'n nuwe estetika wat die gees van die nuwe land weerspieël. 'n Paneel bestaande uit akademici en vakkundiges wat in inheemse simbole en simboliek onderlê is, is gevra om sleutelfaktore en -elemente te identifiseer wat die kollektiewe en inklusiewe geskiedenis en ervaring van Suid-Afrika, met Suid-Afrika as die belangrikste verwysingspunt, aandui. Die gesamentlike resultaat van hierdie proses het tot opdraggewing vir, en uiteindelik die ontwerp van, die nuwe nasionale ordes gelei.
4,987	afrikaans (1).txt	78,738	Suid-Afrika het reeds beduidende vordering in die wegbeweeg van sy verlede van uitsluiting en diskriminasie op grond van seks, kleur en geloof gemaak. Die land is al geruime tyd lank bestendig aan die voortbeweeg op 'n pad wat na die herstel van ons mensheid lei. In hierdie opmars na humanisme het 'n nuwe kultuur van menseregte en respek vir die waardigheid van die menslike gees tiperend van Suid-Afrika geword.
4,987	afrikaans (1).txt	78,739	Een van die simboliese momente in die uittog uit die verlede was die hys van die nuwe vlag in 1994. Hierdie oomblik het die trots en waardigheid van 'n land in wording en 'n viering van humanisme op gepaste wyse bevestig. 'n Soortgelyke moment was die onthulling, op 27 April 2000, van die nuwe landswapen, waarin die kollektiewe historiese essensie van die inwoners van die land saamgevat is. Hierdeur het 'n nuwe estetika, wat Afrika en Afrika-simbole in berekening bring, deel geword van die nuwe kultuur wat tekenend van die Suid-Afrikaanse hergeboorte is.
4,987	afrikaans (1).txt	78,740	Dit is in die gees van daardie hergeboorte dat daar aan die nuwe nasionale ordes gestalte gegee is.
4,987	afrikaans (1).txt	78,741	Hierdie Orde sal toegeken word aan Suid-Afrikaanse burgers vir uitmuntende en buitengewone prestasie.
4,987	afrikaans (1).txt	78,742	Mapungubwe - Die Mapungubwe-koninkryk het 100 jaar gelede in die noordelike hoek van ons land bestaan. Die koninkryk het 'n gesofistikeerde staatsbestel gehad en 'n ontwikkelde landbou. Dit het ook 'n mynbou- en metallurgiebedryf ontwikkel. Die koninkryk het handel gedryf met lande so ver as China. Gedurende sy bestaan het die koninkryk uitnemende menslike denke en vindingrykheid verteenwoordig.
4,987	afrikaans (1).txt	78,743	Die vier uithoeke van die aarde - simboliseer die prestasies van Suid-Afrikaners regoor die wêreld.
4,987	afrikaans (1).txt	78,744	Mapungubwe-heuwel - vorm die agtergrond, 'n sandsteenheuwel op modderklip-neerslag in 'n dor subtropiese gebied met sporadiese somerreënval. Uitgrawings het getoon dat uitnemendheid floreer in die moeilikste natuurlike omstandighede.
4,987	afrikaans (1).txt	78,745	Mapungubwe-renoster - die nou baie bekende artefak wat in 'n graf op die uitgrawingsterrein gevind is, 'n vergulde beeldjie wat rondom 'n sagte kern - waarskynlik houtsneewerk - geskep is, 'n getuienis vir die uitnemendheid van menslike vindingrykheid teenwoordig in die koninkryk.
4,987	afrikaans (1).txt	78,746	Mapungubwe-septer - rys uit die goudsmeltpot aan beide kante - nog een van die artefakte wat in 'n graf op die opgrawingsterrein gevind is.
4,987	afrikaans (1).txt	78,747	Versierde goudsmeltpot - die eenvoudige simmetriese vorms op die stampvol goudsmeltpot simboliseer die oorvloed van uitnemendheid, wetenskap en kreatiwiteit, getuienis vir die eerste prestasies in metallurgie.
4,987	afrikaans (1).txt	78,748	Smeltoond - die suiwerende en lewensondersteunende kenmerke van vuur, wat sedert die Ystertydperk gebruik word, om ontwikkeling en uitnemendheid in samelewings en gemeenskappe te bevorder.
4,987	afrikaans (1).txt	78,749	Hierdie Orde sal aan Suid-Afrikaanse burgers toegeken word vir uitstekende diens. Die diens gelewer sal bo en behalwe die gewone plig wees.
4,987	afrikaans (1).txt	78,750	Hierdie Orde word geïnspireer deur die Baobab. Die Baobab (kremetartboom) is 'n tropiese Afrika-boom. Dit is 'n belangrike element in baie agrobosbou-stelsels in Afrika. Dit verskaf bas vir kledingstof en tou, vrugte vir voedsel en brandstof, en baie ander bruikbare produkte. Die oorsprong van die naam Baobab is deel van die baie ryk legends en geheimenisse van Afrika.
4,987	afrikaans (1).txt	78,751	Baobab (Baobab of Adonsonia Digitata) - bekend vir sy wortels en lang lewensduur. Verskaf nie net skadu en 'n vergaderplek nie, maar is ook sentraal tot die ondersteuning van die gemeenskappe waarin dit gevind word.
4,987	afrikaans (1).txt	78,752	Negehoekige vorm - 'n negehoek op die agtergrond simboliseer die baie verskillende gebiede van moontlike bydrae en diens waardeur 'n voorspoedige en vooruitstrewende nasie gebou kan word. Die ikon is ook simbolies van die nege provinsies van ons land.
4,987	afrikaans (1).txt	78,753	Buitenste organiese ankervorm - Tekstuur-afwerking van baobab-bas; die bas word algemeen gebruik om matte en hoede te maak.
4,987	afrikaans (1).txt	78,754	Hierdie Orde sal toegeken word aan individue met buitelandse nasionaliteite (staats- en regeringshoofde) op grond van vriendskap betoon aan Suid-Afrika. Dit is dus 'n Orde vir vrede, samewerking en aktiewe uitdrukking van solidariteit en ondersteuning. Die Orde is 'n wesenlike steunpilaar vir internasionale en multilaterale betrekkinge.
4,987	afrikaans (1).txt	78,755	Al die toekennings behels vier elemente: 'n wandelstok, 'n nekwapen, 'n miniatuur- en 'n lapelroset. Die laaste Orde bestaan uit drie elemente: 'n nekwapen, 'n miniatuur- en 'n lapelroset.
4,987	afrikaans (1).txt	78,756	OR Tambo - Het wyd gereis oorsee as verteenwoordiger van die onderdrukte mense van Suid-Afrika en het 'n belangrike rol gespeel in die groei en ontwikkeling van die internasionale solidariteitsbeweging teen rassisme en apartheid. Hy het ondermeer die eerste missies van die bevrydingsbeweging in Egipte, Marokko, Ghana en Londen gevestig - 'n beskeie begin waardeur die vriende van Suid-Afrika dwarsoor die wêreld byeen gebring is ter ondersteuning van 'n vrye en demokratiese Suid-Afrika.
4,987	afrikaans (1).txt	78,757	Majola (Molslang) - Die slang wat babas na geboorte besoek. Dit doen die baba of lede van die gesin geen kwaad nie en die enigste vriendelike manier om dit te verjaag, is vir die moeder om dit met haar eie borsmelk te spuit. Dit besoek die baba om dit voor te berei vir 'n suksesvolle en veilige lewe as volwassene. Die slang kom as 'n vriend en beskermengel. Die vriendskap wat hierdeur getoon word is nie geanker in 'n goedhartige demonstrasie van welwillendheid nie, maar is eerder 'n aktiewe uitdrukking van solidariteit en 'n strewe om die jong en groeiende lede van die menslike ras te ondersteun en om langtermyn sukses te bevorder. Die slang leef voort in Afrika mitologie deur die klassieke werk van A.C. Jordan, The wrath of the ancestors. Die werk verander die konvensionele persepsie van 'n slang as bloot vyandig gesind. Dit vestig die breër Afrika interpretasie van die slang as 'n vriend en lid van 'n dinamiese ekologie.
4,987	afrikaans (1).txt	78,758	Wandelstok - uit donker, inheemse hout gekerf en 'n simbool van waardering vir die ondersteuning en solidariteit bewys, ook terselfdertyd 'n verbintenis om die ontvanger daarvan te ondersteun en by te staan.
4,987	afrikaans (1).txt	78,759	Majola - die waaksame oog met hake beide bo en onder simboliseer erkenning vir die aktiewe uitdrukking van solidariteit en ondersteuning vir Suid-Afrika.
4,987	afrikaans (1).txt	78,760	Gold Mametja se gelukkige naam onderskryf sy talente. Sy ontwerpe is gekies uit dosyne ontwerpe wat ingedien is nadat die GCIS juweliersontwerpers genooi het om ontwerpe vir die nuwe Ordes in te dien. Dié jong ontwerper van The Oaks in Limpopo is 'n nywerheidsontwerper by die WNNR in Pretoria. Hy, sy vrou en twee kinders woon in Kempton Park.
4,988	afrikaans (3).txt	78,762	Die voedsel wat ons eet, bepaal ons gesondheid, hoe ons voel, werk en speel, groei en ontwikkel. Voedsel voorsien die liggaam van die nodige voedingstowwe om sterk en gesond te wees. Voedingstowwe bestaan uit: proteïene, koolhidrate, vette, vitamiene, minerale en water. Die doel van die boekie is om jou van inligting te voorsien in die baie belangrike rol wat voedsel speel in die versterking van die immuunstelsel , om sodoende siekte te beveg en herstel te bewerkstellig. Die boekie dien as motivering om jou aandag te fokus op die voedingstatus van elke kliënt met 'n chroniese siekte en om voeding as belangrike instrument te gebruik in die behandelingsplan. Vir die doel van die boekie: mense met 'n chroniese siekte sluit in kliënte wat addisionele voedingsondersteuning benodig om gewigsverlies en agteruitgang te voorkom-veral kliënte wat HIV-positief is, of VIGS, TB of kanker het.
4,988	afrikaans (3).txt	78,763	Daar is 'n direkte verwantskap tussen swak voeding en siekte, omdat die een problem die ander vererger. Die diagram toon hoedat wanvoeding siekte kan vererger, maar ook hoe siekte op sy beurt weer tot wanvoeding kan lei.
4,988	afrikaans (3).txt	78,764	Goeie voeding is een van die maniere waarop hierdie siklus gebreek kan word. Goeie voeding verhoog weerstand teen infeksies en siekte, verhoog energievlakke en laat 'n mens sterker en beter voel. Dit kan ook die progressie van die siekte vertraag.
4,988	afrikaans (3).txt	78,765	Gesonde eetgewoontes kan help om die liggaam se immuunstelsel so sterk as moontlik te hou om infeksies te beveg. Almal moet gesond eet om gesond te bly. Dit is egter van soveel groter belang dat mense met 'n chroniese siekte gesond eet, omdat die risiko soveel groter is vir die voorkoms van wanvoeding.
4,988	afrikaans (3).txt	78,766	Swak spysvertering en absorpsie van voedingstowwe in voedsel, kom voor vanweë die degenerasie van die slymvliese wat die derm uitvoer. Die gevolg hiervan is diarree, wat weer veroorsaak dat die liggaam nòg meer voedingstowwe en water verloor. Swak voedselinname, abnormale verliese van voedingstowwe en verhoogde behoefte aan voedingstowwe in siek mense, veroorsaak gewig-en spierverlies, 'n verswakte immuunstelsel, en dus siekte. Dit is daarom van uiterste belang om te verseker dat 'n persoon met 'n chroniese siekte goed eet.
4,988	afrikaans (3).txt	78,767	Die hoofdoel van ingryping in die voeding van 'n persoon met 'n chroniese siekte, is die verbetering van die voedingstatus van so 'n persoon.
4,988	afrikaans (3).txt	78,768	Daar bestaan heelparty maniere om gesond te eet. Elke mens eet verskillend as gevolg van voedselbeskikbaarheid, -voorkeure, godsdiens, kultuur, ens. Dit is baie belangrik om al bg. faktore in gedagte te hou wanneer jy kliënte van raad bedien oor voeding.
4,988	afrikaans (3).txt	78,769	Kliënte behoort so gou moontlik addisionele aandag te skenk aan voeding, om infeksie, wanvoeding en ongewensde gewigsverlies te voorkom. Dit is baie moeilik om swak voeding te herstel na die vlak voordat die persoon siek geword het, wanneer 'n persoon reeds aan wanvoeding ly en siek is.
4,988	afrikaans (3).txt	78,770	Geen enkele voedselsoort voorsien in al die liggaam se behoeftes nie. Moedig kliënte aan om 'n verskeidenheid van bekostigbare en algemeen beskikbare voedsel te eet. Drie maaltye bestaande uit 'n verskeidenheid voedsel, word aanbeveel per dag. Moedig kliënte ook aan om tussen maaltye te eet. Dit help baie wanneer kliënte met moeite eet en nie altyd genoeg voedsel tydens maaltye inneem nie.
4,988	afrikaans (3).txt	78,771	Onderstaande 'n diagram wat jou kliënte kan wys hoe maklik dit is om gesonde voedselkeuses te maak uit 'n verskeidenheid voedsel.
4,988	afrikaans (3).txt	78,772	Styselryke voedsel soos brood, pap, graankosse, rys, aartappels, stampmielies, giers, mielies, sorghum en pasta, behoort die grootste deel van 'n maaltyd te vorm. Hierdie voedsel is oor die algemeen nie duur nie en het goeie voedingswaarde vir geld. Moedig kliënte aan om ander beskikbare voedsel by die styselryke voedsel te voeg, vir 'n gebalanseerde maaltyd.
4,988	afrikaans (3).txt	78,773	Groente en vrugte voorsien in 'n magdom vitamiene en minerale om die immuunstelsel sterk te hou. Moedig kliënte aan om soveel as moontlik verskillende tipe groente en vrugte te eet. Groente en vrugte met 'n geel, oranje, rooi, of donkergroen kleur, bv. spinasie, pampoen, wortels, appelkose, papaja en mango's, behoort daagliks geëet te word. Sitrusvrugte soos lemoene en naartjies, asook koejawels, mango's en tamaties, bevat vitamien C, wat infeksies beveg. Vyf porsies groente en vrugte per dag word aanbeveel vir kliënte. 'n Groentetuin by die huis, of eetbare veldplante kan help dat 'n persoon genoeg groente eet.
4,988	afrikaans (3).txt	78,774	Hierdie voedselgroep verskaf 'n verskeidenheid voedingstowwe aan die liggaam, waaronder ook proteïene. Dit is baie belangrik om tydens siekte genoeg proteiene in te neem. Almal geniet en kies nie dieselfde dierlike produkte nie, daarom volg 'n paar voorbeelde. Bief, lam, vark, hoender, vis, niertjies, lewer, hart, brein, hoenderpote, pens en pootjies, afval, eiers, melk, dikmelk, suurmelk, joghurt, karringmelk, melkpoeier (nie koffieverromer), kaas, mopaniewurms en insekte. Hierdie voedsel is gewoonlik redelik duur in die winkel-moedig kliënte in plattelandse gebiede dus aan om hoenders, hase, skaap, bokke en ander diere- wat vleis, eiers en melk voorsien- aan te hou.
4,988	afrikaans (3).txt	78,775	Hierdie plantprodukte voorsien proteïene en ander voedingstowwe wat nodig is vir 'n sterk immuunstelsel en spiere. Gekookte, gedroogde bone, ertjies, lensies en soja kan in plaas van vleis geëet word, as deel van 'n gebalanseerde maaltyd wat minder kos. Vir vegetariërs wat aan 'n chroniese siekte ly, moet hierdie produkte 'n baie belangrike deel vorm van 'n gesonde eetplan.
4,988	afrikaans (3).txt	78,776	Klliënte kan suikers, vette en olies insluit as deel van 'n gesonde eetplan. Hierdie voedsel verhoog die energiewaarde en gee smaak aan maaltye, sonder om die kos meer te maak. Lg. is baie handig, veral wanneer dit nie vir 'n kliënt moontlik is om baie te eet nie. Dit is egter belangrik om kliënte daaraan te herinner dat te veel vet diarree kan veroorsaak.
4,988	afrikaans (3).txt	78,777	Sout wat in oormaat gebruik word kan bydra tot hoë bloeddruk. Beveel kliënte aan om sout spaarsamig te gebruik, siende dat baie Suid-Afrikaners aan hoë bloeddruk ly. 'n Groot hoeveelheid sout en water gaan verlore tydens diarree en braking en dit is dus baie belangrik om kliënte daarop attent te maak om verlore sout en water te vervang. Drink 'n mengsel van suiker, sout en gekookte water (1 liter water + 8 teelepels suiker + ½ teelepel sout) wanneer diarree en braking voorkom.
4,988	afrikaans (3).txt	78,778	Dit is belangrik vir elke mens om genoeg water te drink. Diarree, braking en nagsweet veroorsaak groot water- en mineraalverliese in die liggaam- wat weer vervang moet word! Kliënte benodig ten minste 8 koppies vloeistof per dag. Water, koeldrank, melk, vrugtesap of tee kan gedrink word gedurende die dag. Kraanwater is gewoonlik veilig, maar leer kliënte om eerder boorgat-, rivier-, of putwater te kook en af te koel voordat dit gedrink word.
4,988	afrikaans (3).txt	78,779	Mense wat aan chroniese siektes ly behoort nie enige alkoholiese drankies te drink nie. Alkohol beskadig die lewer en veroorsaak verlies van vitamiene, wat nodig is om die immuunstelsel te beskerm. Die kombinasie van alkohol en medisyne is baie skadelik vir die lewer. Alkoholiese drankies sluit in: wyn, bier (insluitend tuisverboude bier en sorghumbier), appelwyn, alkoholiese koelers, whisky, rum, jenewer, wodka, rietsppiritus en ander drankies wat alkohol bevat.
4,988	afrikaans (3).txt	78,780	Moedig kliënte aan om so aktief as moontlik te bly. Huiswerk en gereelde stap verhoog aktiwiteit en help om spiere sterk te hou. Gewigsverlies in HIV/VIGS en ander chroniese siektes is gewoonlik as gevolg van die verlies van spiermassa.
4,988	afrikaans (3).txt	78,781	Wat is voedselvergiftiging?
4,988	afrikaans (3).txt	78,782	Voedselvergiftiging word mees algemeen deur bakterieë veroorsaak. Bakterieë (kieme) kan binne 'n paar uur, teen louwarm temperature vermenigvuldig tot miljoene, en voedselvergiftiging veroorsaak. 'n Gesonde liggaam is toegerus om baie verskillende kieme te kan hanteer, maar tydens siekte is die immuunstelsel verswak en die liggaam beveg infeksies met moeite. Kliënte met TB, VIGS en ander siektes, is meer vatbaar vir infeksies en behoort ekstra versigtig te wees as dit kom by die veiligheid van voedsel. Enige siekte, ook diè veroorsaak deur voedsel, sal die immuunstelsel verder verswak. Voorkom voedselvergiftifing deurdat voedsel op 'n veilige manier hanteer, voorberei en geberg word.
4,988	afrikaans (3).txt	78,783	Was hande met seep en water (verkieslik warm) vir ten minste 20 sekondes voor en na die hantering van voedsel, nadat aan diere geraak is, na toiletbesoeke en nadat jy genies of neus geblaas het.
4,988	afrikaans (3).txt	78,784	Moenie geblikte kos gebruik indien die blikkie opgeblaas is, ingeduik is of lek nie.
4,988	afrikaans (3).txt	78,785	Vermy die gebruik van vuil of gekraakte eiers- eiers is 'n goeie groeimedium vir bakterieë. Was eiers voor gebruik.
4,988	afrikaans (3).txt	78,786	Moenie aan voedsel proe as jy vermoed dat dit bedorwe is nie.'n Gesonde persoon mag dalk die voedsel eet sonder om siek te word, maar 'n persoon wat aan 'n chroniese siekte ly het minder weerstand teen voedselvergiftiging.
4,988	afrikaans (3).txt	78,787	Neem voedsel wat verkoel gehou moet word, reguit huis toe na inkopies en plaas in die yskas of op 'n koel plek. Moet nooit voedsel in 'n warm motor, bus of in die son laat nie.
4,988	afrikaans (3).txt	78,788	Versker dat voedsel verwyder is van troeteldiere en bedek vir vlieë en ander insekte.

4,985

aanbod.txt

78,686

Dit sKeur die hart.

4,985

aanbod.txt

78,687

Kikoejoe': meer as nostalgiese terugblik op sestigerjare.

4,985

aanbod.txt

78,688

Koors produk van ryp gees wat verborge dieptes peil. Van Coller, H.P.

4,985

aanbod.txt

78,689

Aspekte van die verhouding tussen ouer en kind in Die kreef raak gewoond daaraan (André P Brink). Prins, M.J.

4,985

aanbod.txt

78,690

Gewilde drama weer te sien. - Die Volksblad, 15 Aug 1997: Joernaal p.

4,985

aanbod.txt

78,691

Só roei ons taal sommer self uit [brief].

4,985

aanbod.txt

78,692

Lae Lande het 'n verweer teen kultuur-imperialisme.

4,985

aanbod.txt

78,693

Venter is 'n man van vele talente. - Beeld, 2 Sep 1997: Kalender p.

4,985

aanbod.txt

78,694

Dié vrolike, satiriese 'joolblad' in vorm van joernalistieke kitsch 'n lekker en welkome verskynsel - en teken van die tye!.

4,985

aanbod.txt

78,695

Soms strek die leser se verbeelding vanself verder.

4,985

aanbod.txt

78,696

Met die aksent op die persoonlike belewing en problematiek. Grové, A.P.

4,985

aanbod.txt

78,697

Lesers se kommentaar op voorgestelde chemieterme. De Villiers, W.van Z.

4,985

aanbod.txt

78,698

Verhaal lees jy eers en haal dan later in.

4,985

aanbod.txt

78,699

Met die aksent op die persoonlike belewing en problematiek. Grové, A.P.

4,985

aanbod.txt

78,700

Paljas' spreek van hope rolprenttalent op eie bodem.

4,985

aanbod.txt

78,701

Postmodernisme-boek moet jy lees en herlees. Venter, L.S.

4,985

aanbod.txt

78,702

Boekbesprekings: Guitige fabels veranker in die Suid-Afrikaanse werklikheid.

4,985

aanbod.txt

78,703

Bundel oor Paternoster.

4,985

aanbod.txt

78,704

Geskiedenis in resente genealogiese romans. Burger, Willie - Afrikaanse Letterkunde-vereniging. Bundel van referate: 18 - 29 Sep 1996, p.

4,985

aanbod.txt

78,705

Gawe versameling volksversies om te geniet. Grové, A.P.

4,985

aanbod.txt

78,706

Saam met die man van Wesselsvlei ry jy jou laaste ry [van alle kante].

4,985

aanbod.txt

78,707

Arts se pa wil boek van Maartens keer.

4,985

aanbod.txt

78,708

Gewilde skrywer met hof gedreig.

4,985

aanbod.txt

78,709

Hofuitspraak byna woordeliks herhaal.

4,985

aanbod.txt

78,710

Geskiedenis in resente genealogiese romans. Burger, Willie - Afrikaanse Letterkunde-vereniging.

4,985

aanbod.txt

78,711

Ligte leesstof uit die pen van drie vroue.

4,985

aanbod.txt

78,712

Pret lê in sondes.

4,985

aanbod.txt

78,713

Klug probeer satiries wees.

4,985

aanbod.txt

78,714

Met die aksent op die persoonlike belewing en problematiek. Grové, A.P.

4,985

aanbod.txt

78,715

Grillighede word gesogte kos met resepte uit verre verlede.

4,985

aanbod.txt

78,716

Begrip van Afrikaans toon groot gebreke.

4,985

aanbod.txt

78,717

Met die aksent op die persoonlike belewing en problematiek. Grové, A.P.

4,985

aanbod.txt

78,718

Met die aksent op die persoonlike belewing en problematiek. Grové, A.P.

4,985

aanbod.txt

78,719

Kookboek is aanwins vir elke kok.

4,985

aanbod.txt

78,720

Op soek na die storie.

4,985

aanbod.txt

78,721

Postkolonialisme en die Afrikaanse letterkunde: 'n verkenning van die rol van enkele gemarginaliseerde disKoerse.

4,985

aanbod.txt

78,722

Die gebruik en misbruik van Christelike simbole in gay-literatuur met spesifieke verwysing na Johann de Lange.

4,985

aanbod.txt

78,723

Ligte leesstof uit die pen van drie vroue.

4,985

aanbod.txt

78,724

Derde in reeks rillers is pret vir jonger lesers.

4,985

aanbod.txt

78,725

Christelike uitgewersmaatskappy 'n leier in die Christelike boekemark.

4,985

aanbod.txt

78,726

Breek weg na verre plekke met nuwe wildernisboek. - Die Burger, 82, 13 Mei 1997: Buiteburger p.

4,985

aanbod.txt

78,727

Tiende deel van WAT getuig van deeglike navorsing.

4,986

aansoek_straatnaamverandering.txt

78,729

Vul A of B of C in.

4,986

aansoek_straatnaamverandering.txt

78,730

Beampte wat die aansoek ontvang het:...

4,986

aansoek_straatnaamverandering.txt

78,731

Beampte se handtekening:...

4,986

aansoek_straatnaamverandering.txt

78,732

Kantoor waar die aansoek ingedien is:...

4,987

afrikaans (1).txt

78,734

Nasionale ordes is die hoogste toekennings waarmee 'n land, via sy president, sy eie burgers en uitnemende buitelandse burgers vereer. Die president, in sy hoedanigheid as bron (houer, wieg, oorsprong) van eer in die land, ken hierdie ordes en dekorasies toe. Hy word deur die direkteur-generaal van Die Presidensie, wat kanselier van nasionale ordes en van 'n adviesraad op nasionale ordes is, in die nakoming van hierdie verantwoordelikheid bygestaan.

4,987

afrikaans (1).txt

78,735

Die geboorte van 'n nuwe nierassige en nieseksistiese demokrasie in Suid-Afrika het 'n kritiese hersiening van die stelsel van nasionale ordes nodig gemaak. Die vorige stelsel het uit een dekorasie en vier ordes bestaan, met 'n simboliese estetika wat verteenwoordigend van die verlede was..

4,987

afrikaans (1).txt

78,736

In 'n poging om van die verlede weg te beweeg, het die nuut gestigte Presidentsadviesraad op Nasionale Ordes in Mei 1998 die taak en verantwoordelikheid gekry om die stelsel van nasionale ordes en toekennings te hersien. Ten einde hierdie taak uit te voer, is 'n tegniese komitee in die lewe geroep. Hierdie komitee het 'n uitvoerige en inklusiewe navorsingsproses aan die gang gesit, met openbare samesprekings, onderhoude met insethouers op nasionale skaal, groepbesprekings wat op alternatiewe stelsels gefokus het, opdraggewing vir historiese navorsing, en juweliers- en medaljeontwerpers byeengebring het om nuwe medaljes aan die hand van 'n ontwerp-opdrag te ontwerp.

4,987

afrikaans (1).txt

78,737

Die voormalige Departement van Kuns, Kultuur, Wetenskap en Tegnologie het, as deel van hierdie proses, in samewerking met die Regeringskommunikasie- en -inligtingstelsel (GCIS), dieper na simbole en simboliek ondersoek ingestel in 'n poging om die essensie vas te vang van 'n nuwe estetika wat die gees van die nuwe land weerspieël. 'n Paneel bestaande uit akademici en vakkundiges wat in inheemse simbole en simboliek onderlê is, is gevra om sleutelfaktore en -elemente te identifiseer wat die kollektiewe en inklusiewe geskiedenis en ervaring van Suid-Afrika, met Suid-Afrika as die belangrikste verwysingspunt, aandui. Die gesamentlike resultaat van hierdie proses het tot opdraggewing vir, en uiteindelik die ontwerp van, die nuwe nasionale ordes gelei.

4,987

afrikaans (1).txt

78,738

Suid-Afrika het reeds beduidende vordering in die wegbeweeg van sy verlede van uitsluiting en diskriminasie op grond van seks, kleur en geloof gemaak. Die land is al geruime tyd lank bestendig aan die voortbeweeg op 'n pad wat na die herstel van ons mensheid lei. In hierdie opmars na humanisme het 'n nuwe kultuur van menseregte en respek vir die waardigheid van die menslike gees tiperend van Suid-Afrika geword.

4,987

afrikaans (1).txt

78,739

Een van die simboliese momente in die uittog uit die verlede was die hys van die nuwe vlag in 1994. Hierdie oomblik het die trots en waardigheid van 'n land in wording en 'n viering van humanisme op gepaste wyse bevestig. 'n Soortgelyke moment was die onthulling, op 27 April 2000, van die nuwe landswapen, waarin die kollektiewe historiese essensie van die inwoners van die land saamgevat is. Hierdeur het 'n nuwe estetika, wat Afrika en Afrika-simbole in berekening bring, deel geword van die nuwe kultuur wat tekenend van die Suid-Afrikaanse hergeboorte is.

4,987

afrikaans (1).txt

78,740

Dit is in die gees van daardie hergeboorte dat daar aan die nuwe nasionale ordes gestalte gegee is.

4,987

afrikaans (1).txt

78,741

Hierdie Orde sal toegeken word aan Suid-Afrikaanse burgers vir uitmuntende en buitengewone prestasie.

4,987

afrikaans (1).txt

78,742

Mapungubwe - Die Mapungubwe-koninkryk het 100 jaar gelede in die noordelike hoek van ons land bestaan. Die koninkryk het 'n gesofistikeerde staatsbestel gehad en 'n ontwikkelde landbou. Dit het ook 'n mynbou- en metallurgiebedryf ontwikkel. Die koninkryk het handel gedryf met lande so ver as China. Gedurende sy bestaan het die koninkryk uitnemende menslike denke en vindingrykheid verteenwoordig.

4,987

afrikaans (1).txt

78,743

Die vier uithoeke van die aarde - simboliseer die prestasies van Suid-Afrikaners regoor die wêreld.

4,987

afrikaans (1).txt

78,744

Mapungubwe-heuwel - vorm die agtergrond, 'n sandsteenheuwel op modderklip-neerslag in 'n dor subtropiese gebied met sporadiese somerreënval. Uitgrawings het getoon dat uitnemendheid floreer in die moeilikste natuurlike omstandighede.

4,987

afrikaans (1).txt

78,745

Mapungubwe-renoster - die nou baie bekende artefak wat in 'n graf op die uitgrawingsterrein gevind is, 'n vergulde beeldjie wat rondom 'n sagte kern - waarskynlik houtsneewerk - geskep is, 'n getuienis vir die uitnemendheid van menslike vindingrykheid teenwoordig in die koninkryk.

4,987

afrikaans (1).txt

78,746

Mapungubwe-septer - rys uit die goudsmeltpot aan beide kante - nog een van die artefakte wat in 'n graf op die opgrawingsterrein gevind is.

4,987

afrikaans (1).txt

78,747

Versierde goudsmeltpot - die eenvoudige simmetriese vorms op die stampvol goudsmeltpot simboliseer die oorvloed van uitnemendheid, wetenskap en kreatiwiteit, getuienis vir die eerste prestasies in metallurgie.

4,987

afrikaans (1).txt

78,748

Smeltoond - die suiwerende en lewensondersteunende kenmerke van vuur, wat sedert die Ystertydperk gebruik word, om ontwikkeling en uitnemendheid in samelewings en gemeenskappe te bevorder.

4,987

afrikaans (1).txt

78,749

Hierdie Orde sal aan Suid-Afrikaanse burgers toegeken word vir uitstekende diens. Die diens gelewer sal bo en behalwe die gewone plig wees.

4,987

afrikaans (1).txt

78,750

Hierdie Orde word geïnspireer deur die Baobab. Die Baobab (kremetartboom) is 'n tropiese Afrika-boom. Dit is 'n belangrike element in baie agrobosbou-stelsels in Afrika. Dit verskaf bas vir kledingstof en tou, vrugte vir voedsel en brandstof, en baie ander bruikbare produkte. Die oorsprong van die naam Baobab is deel van die baie ryk legends en geheimenisse van Afrika.

4,987

afrikaans (1).txt

78,751

Baobab (Baobab of Adonsonia Digitata) - bekend vir sy wortels en lang lewensduur. Verskaf nie net skadu en 'n vergaderplek nie, maar is ook sentraal tot die ondersteuning van die gemeenskappe waarin dit gevind word.

4,987

afrikaans (1).txt

78,752

Negehoekige vorm - 'n negehoek op die agtergrond simboliseer die baie verskillende gebiede van moontlike bydrae en diens waardeur 'n voorspoedige en vooruitstrewende nasie gebou kan word. Die ikon is ook simbolies van die nege provinsies van ons land.

4,987

afrikaans (1).txt

78,753

Buitenste organiese ankervorm - Tekstuur-afwerking van baobab-bas; die bas word algemeen gebruik om matte en hoede te maak.

4,987

afrikaans (1).txt

78,754

Hierdie Orde sal toegeken word aan individue met buitelandse nasionaliteite (staats- en regeringshoofde) op grond van vriendskap betoon aan Suid-Afrika. Dit is dus 'n Orde vir vrede, samewerking en aktiewe uitdrukking van solidariteit en ondersteuning. Die Orde is 'n wesenlike steunpilaar vir internasionale en multilaterale betrekkinge.

4,987

afrikaans (1).txt

78,755

Al die toekennings behels vier elemente: 'n wandelstok, 'n nekwapen, 'n miniatuur- en 'n lapelroset. Die laaste Orde bestaan uit drie elemente: 'n nekwapen, 'n miniatuur- en 'n lapelroset.

4,987

afrikaans (1).txt

78,756

OR Tambo - Het wyd gereis oorsee as verteenwoordiger van die onderdrukte mense van Suid-Afrika en het 'n belangrike rol gespeel in die groei en ontwikkeling van die internasionale solidariteitsbeweging teen rassisme en apartheid. Hy het ondermeer die eerste missies van die bevrydingsbeweging in Egipte, Marokko, Ghana en Londen gevestig - 'n beskeie begin waardeur die vriende van Suid-Afrika dwarsoor die wêreld byeen gebring is ter ondersteuning van 'n vrye en demokratiese Suid-Afrika.

4,987

afrikaans (1).txt

78,757

Majola (Molslang) - Die slang wat babas na geboorte besoek. Dit doen die baba of lede van die gesin geen kwaad nie en die enigste vriendelike manier om dit te verjaag, is vir die moeder om dit met haar eie borsmelk te spuit. Dit besoek die baba om dit voor te berei vir 'n suksesvolle en veilige lewe as volwassene. Die slang kom as 'n vriend en beskermengel. Die vriendskap wat hierdeur getoon word is nie geanker in 'n goedhartige demonstrasie van welwillendheid nie, maar is eerder 'n aktiewe uitdrukking van solidariteit en 'n strewe om die jong en groeiende lede van die menslike ras te ondersteun en om langtermyn sukses te bevorder. Die slang leef voort in Afrika mitologie deur die klassieke werk van A.C. Jordan, The wrath of the ancestors. Die werk verander die konvensionele persepsie van 'n slang as bloot vyandig gesind. Dit vestig die breër Afrika interpretasie van die slang as 'n vriend en lid van 'n dinamiese ekologie.

4,987

afrikaans (1).txt

78,758

Wandelstok - uit donker, inheemse hout gekerf en 'n simbool van waardering vir die ondersteuning en solidariteit bewys, ook terselfdertyd 'n verbintenis om die ontvanger daarvan te ondersteun en by te staan.

4,987

afrikaans (1).txt

78,759

Majola - die waaksame oog met hake beide bo en onder simboliseer erkenning vir die aktiewe uitdrukking van solidariteit en ondersteuning vir Suid-Afrika.

4,987

afrikaans (1).txt

78,760

Gold Mametja se gelukkige naam onderskryf sy talente. Sy ontwerpe is gekies uit dosyne ontwerpe wat ingedien is nadat die GCIS juweliersontwerpers genooi het om ontwerpe vir die nuwe Ordes in te dien. Dié jong ontwerper van The Oaks in Limpopo is 'n nywerheidsontwerper by die WNNR in Pretoria. Hy, sy vrou en twee kinders woon in Kempton Park.

4,988

afrikaans (3).txt

78,762

Die voedsel wat ons eet, bepaal ons gesondheid, hoe ons voel, werk en speel, groei en ontwikkel. Voedsel voorsien die liggaam van die nodige voedingstowwe om sterk en gesond te wees. Voedingstowwe bestaan uit: proteïene, koolhidrate, vette, vitamiene, minerale en water. Die doel van die boekie is om jou van inligting te voorsien in die baie belangrike rol wat voedsel speel in die versterking van die immuunstelsel , om sodoende siekte te beveg en herstel te bewerkstellig. Die boekie dien as motivering om jou aandag te fokus op die voedingstatus van elke kliënt met 'n chroniese siekte en om voeding as belangrike instrument te gebruik in die behandelingsplan. Vir die doel van die boekie: mense met 'n chroniese siekte sluit in kliënte wat addisionele voedingsondersteuning benodig om gewigsverlies en agteruitgang te voorkom-veral kliënte wat HIV-positief is, of VIGS, TB of kanker het.

4,988

afrikaans (3).txt

78,763

Daar is 'n direkte verwantskap tussen swak voeding en siekte, omdat die een problem die ander vererger. Die diagram toon hoedat wanvoeding siekte kan vererger, maar ook hoe siekte op sy beurt weer tot wanvoeding kan lei.

4,988

afrikaans (3).txt

78,764

Goeie voeding is een van die maniere waarop hierdie siklus gebreek kan word. Goeie voeding verhoog weerstand teen infeksies en siekte, verhoog energievlakke en laat 'n mens sterker en beter voel. Dit kan ook die progressie van die siekte vertraag.

4,988

afrikaans (3).txt

78,765

Gesonde eetgewoontes kan help om die liggaam se immuunstelsel so sterk as moontlik te hou om infeksies te beveg. Almal moet gesond eet om gesond te bly. Dit is egter van soveel groter belang dat mense met 'n chroniese siekte gesond eet, omdat die risiko soveel groter is vir die voorkoms van wanvoeding.

4,988

afrikaans (3).txt

78,766

Swak spysvertering en absorpsie van voedingstowwe in voedsel, kom voor vanweë die degenerasie van die slymvliese wat die derm uitvoer. Die gevolg hiervan is diarree, wat weer veroorsaak dat die liggaam nòg meer voedingstowwe en water verloor. Swak voedselinname, abnormale verliese van voedingstowwe en verhoogde behoefte aan voedingstowwe in siek mense, veroorsaak gewig-en spierverlies, 'n verswakte immuunstelsel, en dus siekte. Dit is daarom van uiterste belang om te verseker dat 'n persoon met 'n chroniese siekte goed eet.

4,988

afrikaans (3).txt

78,767

Die hoofdoel van ingryping in die voeding van 'n persoon met 'n chroniese siekte, is die verbetering van die voedingstatus van so 'n persoon.

4,988

afrikaans (3).txt

78,768

Daar bestaan heelparty maniere om gesond te eet. Elke mens eet verskillend as gevolg van voedselbeskikbaarheid, -voorkeure, godsdiens, kultuur, ens. Dit is baie belangrik om al bg. faktore in gedagte te hou wanneer jy kliënte van raad bedien oor voeding.

4,988

afrikaans (3).txt

78,769

Kliënte behoort so gou moontlik addisionele aandag te skenk aan voeding, om infeksie, wanvoeding en ongewensde gewigsverlies te voorkom. Dit is baie moeilik om swak voeding te herstel na die vlak voordat die persoon siek geword het, wanneer 'n persoon reeds aan wanvoeding ly en siek is.

4,988

afrikaans (3).txt

78,770

Geen enkele voedselsoort voorsien in al die liggaam se behoeftes nie. Moedig kliënte aan om 'n verskeidenheid van bekostigbare en algemeen beskikbare voedsel te eet. Drie maaltye bestaande uit 'n verskeidenheid voedsel, word aanbeveel per dag. Moedig kliënte ook aan om tussen maaltye te eet. Dit help baie wanneer kliënte met moeite eet en nie altyd genoeg voedsel tydens maaltye inneem nie.

4,988

afrikaans (3).txt

78,771

Onderstaande 'n diagram wat jou kliënte kan wys hoe maklik dit is om gesonde voedselkeuses te maak uit 'n verskeidenheid voedsel.

4,988

afrikaans (3).txt

78,772

Styselryke voedsel soos brood, pap, graankosse, rys, aartappels, stampmielies, giers, mielies, sorghum en pasta, behoort die grootste deel van 'n maaltyd te vorm. Hierdie voedsel is oor die algemeen nie duur nie en het goeie voedingswaarde vir geld. Moedig kliënte aan om ander beskikbare voedsel by die styselryke voedsel te voeg, vir 'n gebalanseerde maaltyd.

4,988

afrikaans (3).txt

78,773

Groente en vrugte voorsien in 'n magdom vitamiene en minerale om die immuunstelsel sterk te hou. Moedig kliënte aan om soveel as moontlik verskillende tipe groente en vrugte te eet. Groente en vrugte met 'n geel, oranje, rooi, of donkergroen kleur, bv. spinasie, pampoen, wortels, appelkose, papaja en mango's, behoort daagliks geëet te word. Sitrusvrugte soos lemoene en naartjies, asook koejawels, mango's en tamaties, bevat vitamien C, wat infeksies beveg. Vyf porsies groente en vrugte per dag word aanbeveel vir kliënte. 'n Groentetuin by die huis, of eetbare veldplante kan help dat 'n persoon genoeg groente eet.

4,988

afrikaans (3).txt

78,774

Hierdie voedselgroep verskaf 'n verskeidenheid voedingstowwe aan die liggaam, waaronder ook proteïene. Dit is baie belangrik om tydens siekte genoeg proteiene in te neem. Almal geniet en kies nie dieselfde dierlike produkte nie, daarom volg 'n paar voorbeelde. Bief, lam, vark, hoender, vis, niertjies, lewer, hart, brein, hoenderpote, pens en pootjies, afval, eiers, melk, dikmelk, suurmelk, joghurt, karringmelk, melkpoeier (nie koffieverromer), kaas, mopaniewurms en insekte. Hierdie voedsel is gewoonlik redelik duur in die winkel-moedig kliënte in plattelandse gebiede dus aan om hoenders, hase, skaap, bokke en ander diere- wat vleis, eiers en melk voorsien- aan te hou.

4,988

afrikaans (3).txt

78,775

Hierdie plantprodukte voorsien proteïene en ander voedingstowwe wat nodig is vir 'n sterk immuunstelsel en spiere. Gekookte, gedroogde bone, ertjies, lensies en soja kan in plaas van vleis geëet word, as deel van 'n gebalanseerde maaltyd wat minder kos. Vir vegetariërs wat aan 'n chroniese siekte ly, moet hierdie produkte 'n baie belangrike deel vorm van 'n gesonde eetplan.

4,988

afrikaans (3).txt

78,776

Klliënte kan suikers, vette en olies insluit as deel van 'n gesonde eetplan. Hierdie voedsel verhoog die energiewaarde en gee smaak aan maaltye, sonder om die kos meer te maak. Lg. is baie handig, veral wanneer dit nie vir 'n kliënt moontlik is om baie te eet nie. Dit is egter belangrik om kliënte daaraan te herinner dat te veel vet diarree kan veroorsaak.

4,988

afrikaans (3).txt

78,777

Sout wat in oormaat gebruik word kan bydra tot hoë bloeddruk. Beveel kliënte aan om sout spaarsamig te gebruik, siende dat baie Suid-Afrikaners aan hoë bloeddruk ly. 'n Groot hoeveelheid sout en water gaan verlore tydens diarree en braking en dit is dus baie belangrik om kliënte daarop attent te maak om verlore sout en water te vervang. Drink 'n mengsel van suiker, sout en gekookte water (1 liter water + 8 teelepels suiker + ½ teelepel sout) wanneer diarree en braking voorkom.

4,988

afrikaans (3).txt

78,778

Dit is belangrik vir elke mens om genoeg water te drink. Diarree, braking en nagsweet veroorsaak groot water- en mineraalverliese in die liggaam- wat weer vervang moet word! Kliënte benodig ten minste 8 koppies vloeistof per dag. Water, koeldrank, melk, vrugtesap of tee kan gedrink word gedurende die dag. Kraanwater is gewoonlik veilig, maar leer kliënte om eerder boorgat-, rivier-, of putwater te kook en af te koel voordat dit gedrink word.

4,988

afrikaans (3).txt

78,779

Mense wat aan chroniese siektes ly behoort nie enige alkoholiese drankies te drink nie. Alkohol beskadig die lewer en veroorsaak verlies van vitamiene, wat nodig is om die immuunstelsel te beskerm. Die kombinasie van alkohol en medisyne is baie skadelik vir die lewer. Alkoholiese drankies sluit in: wyn, bier (insluitend tuisverboude bier en sorghumbier), appelwyn, alkoholiese koelers, whisky, rum, jenewer, wodka, rietsppiritus en ander drankies wat alkohol bevat.

4,988

afrikaans (3).txt

78,780

Moedig kliënte aan om so aktief as moontlik te bly. Huiswerk en gereelde stap verhoog aktiwiteit en help om spiere sterk te hou. Gewigsverlies in HIV/VIGS en ander chroniese siektes is gewoonlik as gevolg van die verlies van spiermassa.

4,988

afrikaans (3).txt

78,781

Wat is voedselvergiftiging?

4,988

afrikaans (3).txt

78,782

Voedselvergiftiging word mees algemeen deur bakterieë veroorsaak. Bakterieë (kieme) kan binne 'n paar uur, teen louwarm temperature vermenigvuldig tot miljoene, en voedselvergiftiging veroorsaak. 'n Gesonde liggaam is toegerus om baie verskillende kieme te kan hanteer, maar tydens siekte is die immuunstelsel verswak en die liggaam beveg infeksies met moeite. Kliënte met TB, VIGS en ander siektes, is meer vatbaar vir infeksies en behoort ekstra versigtig te wees as dit kom by die veiligheid van voedsel. Enige siekte, ook diè veroorsaak deur voedsel, sal die immuunstelsel verder verswak. Voorkom voedselvergiftifing deurdat voedsel op 'n veilige manier hanteer, voorberei en geberg word.

4,988

afrikaans (3).txt

78,783

Was hande met seep en water (verkieslik warm) vir ten minste 20 sekondes voor en na die hantering van voedsel, nadat aan diere geraak is, na toiletbesoeke en nadat jy genies of neus geblaas het.

4,988

afrikaans (3).txt

78,784

Moenie geblikte kos gebruik indien die blikkie opgeblaas is, ingeduik is of lek nie.

4,988

afrikaans (3).txt

78,785

Vermy die gebruik van vuil of gekraakte eiers- eiers is 'n goeie groeimedium vir bakterieë. Was eiers voor gebruik.

4,988

afrikaans (3).txt

78,786

Moenie aan voedsel proe as jy vermoed dat dit bedorwe is nie.'n Gesonde persoon mag dalk die voedsel eet sonder om siek te word, maar 'n persoon wat aan 'n chroniese siekte ly het minder weerstand teen voedselvergiftiging.

4,988

afrikaans (3).txt

78,787

Neem voedsel wat verkoel gehou moet word, reguit huis toe na inkopies en plaas in die yskas of op 'n koel plek. Moet nooit voedsel in 'n warm motor, bus of in die son laat nie.

4,988

afrikaans (3).txt

78,788

Versker dat voedsel verwyder is van troeteldiere en bedek vir vlieë en ander insekte.