Id
int64 1
3.02M
| Title
stringlengths 1
132
| Type
int64 0
6
| Rank
int64 0
80.7k
| Namespace
int64 0
14
| RedirectList
sequencelengths 0
3.08k
| IsDisambiguationPage
bool 2
classes | TargetLinksCount
int64 0
80.2k
| InfoBox
dict | Text
stringlengths 0
196k
| Links
sequencelengths 0
5.96k
| Parents
sequencelengths 0
227
|
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2,454 | ویرجینیا وولف | 1 | 179 | 0 | [
"ويرجينيا وولف",
"ویرجینیا ولف",
"ورجینیا وولف",
"ورجينيا وولف",
"ويرجينيا ولف"
] | false | 73 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "نام_شخص",
"Item2": "آدلاین ویرجینیا وولف"
},
{
"Item1": "نام_تصویر",
"Item2": "George Charles Beresford - Virginia Woolf in 1902.jpg"
},
{
"Item1": "عرض_تصویر",
"Item2": "200px"
},
{
"Item1": "توضیح_تصویر",
"Item2": "آدلاین ویرجینیا وولف"
},
{
"Item1": "نام دیگر",
"Item2": "آدلاین ویرجینیا استیون (Adeline Virginia Stephen)"
},
{
"Item1": "زمینه فعالیت",
"Item2": "[[رمان‌نویس]]، [[مقاله‌نویس]]، [[ناشر]]، [[منتقد]]"
},
{
"Item1": "ملیت",
"Item2": "[[انگلیسی]]"
},
{
"Item1": "اهل",
"Item2": "انگلستان"
},
{
"Item1": "مذهب",
"Item2": "بی‌خدا"
},
{
"Item1": "همسر",
"Item2": "[[لئونارد وولف]] [[۱۹۴۱]]-[[۱۹۱۲]]"
},
{
"Item1": "والدین",
"Item2": "لسلی استیون"
},
{
"Item1": "آثار",
"Item2": "[[اتاقی از آن خود]][[به سوی فانوس دریایی]][[خانم دالووی]]"
},
{
"Item1": "تاریخ_تولد",
"Item2": "[[۲۵ ژانویه]] [[۱۸۸۲]]"
},
{
"Item1": "محل_تولد",
"Item2": "[[لندن]]، [[انگلستان]]"
},
{
"Item1": "تاریخ_مرگ",
"Item2": "[[۲۸ مارس]] [[۱۹۴۱]]در سن ۵۹ سالگی"
},
{
"Item1": "محل_مرگ",
"Item2": "[[انگلستان]]"
},
{
"Item1": "گفتاورد",
"Item2": "قرن‌هاست که زنان به مثابه آیینه درشت‌نمای این امکان را برای مردان فراهم آورده‌اند تا خود را دوبرابر بزرگتر از آنچه هستند ببینند."
}
],
"Title": "زندگینامه"
} | آدلاین ویرجینیا وولف (۲۵ ژانویه ۱۸۸۲ - ۲۸ مارس ۱۹۴۱)، بانوی رمان‌نویس، مقاله‌نویس، ناشر، منتقد و فمینیست انگلیسی بود که آثار برجسته‌ای چون خانم دالووی (۱۹۲۵)، به سوی فانوس دریایی (۱۹۲۷) و اتاقی از آن خود (۱۹۲۹) را به رشته تحریر درآورده‌است.
ویرجینا وولف در سالهای بین دو جنگ جهانی از چهره‌های سرشناس محافل ادبی لندن و از مهره‌های اصلی انجمن روشنفکری بلومزبری بود. او در طول زندگی بارها دچار بیماری روانی دورهای شد و در نهایت در سال ۱۹۴۱ به زندگی خود پایان بخشید.
زندگی
آدلاین ویرجینیا استیون در سال ۱۸۸۲ در لندن به دنیا آمد. مادر او جولیا پرینسپ استیون (۱۸۴۶ الی ۱۸۹۵)در هند و از دکتر جان جکسون و ماریا پتل جکسون به دنیا آمده بود، که بعد به همراه مادر خود به انگلستان نقل مکان کرد و به عنوان مدل مشغول به کار شد.
پدر او سر لسلی استیون نویسنده، منتقد و کوهنوردی معروف بود.
. پدرش، لسلی استیون، منتقد برجسته آثار ادبی عصر ویکتوریا و از فیلسوفان مشهور لاادریگرا بود. اگرچه برادران او برای تحصیل به کمبریج فرستاده شدند، او تحصیلات رسمی دریافت نکرد و در منزل معلم خصوصی داشت. ویرجینیا از کتابخانه غنی پدر بهره بسیاری برد و از جوانی دیدگاه‌های ادبی خود را که متمایل به شیوه‌های بدیع نویسندگانی چون جیمز جویس، هنری جیمز و مارسل پروست بود در مطبوعات به چاپ می‌رساند.
از دست دادن ناگهانی مادرش در سیزده سالگی و به دنبال آن درگذشت خواهر ناتنی‌اش دو سال بعد منجر به اولین حمله از رشته حمله‌های عصبی ویرجینیا وولف شد. با وجود این بین سالهای ۱۸۹۷ تا ۱۹۰۱، موفق شد در دانشکده زنان کالج سلطنتی لندن درسهایی (گاه تا حد مدرک) در زبان یونانی، لاتین، آلمانی و تاریخ بگذراند که مقدمات آشنایی او را با بعضی از پیشگامان مدافع آموزش زنان مانند کلارا پیتر، جرج وار و لیلیان فیتفول فراهم کرد. دومین حمله عصبی او پس از مرگ پدرش در ۱۹۰۴ بود. در این دوران برای اولین بار دست به خودکشی زد و سپس بستری شد.
ویرجینیا پس از مرگ پدرش در ۲۲ سالگی‌اش (سال ۱۹۰۴)، بعد از آنکه توانست از زیر سلطه برادر ناتنی‌اش جورج داک‌ورت آزاد شود، استقلال تازهای را تجربه کرد. برپایی جلسات بحث دوستانه همراه خواهرش ونسا، و برادرش توبی و دوستان آنها تجربه نو و روشنفکرانه‌ای برای آنها بود. در این جلسه‌ها سر و وضع و جنسیت افراد مهم نبود بلکه قدرت تفکر و استدلال آنها بود که اهمیت داشت. علاوه بر این، ویرجینیا همراه خواهر و برادرش به سفر و کسب تجربه نیز می‌پرداخت. استقلال مالی ویرجینیا در جوانی و پیش از مشهور شدن، از طریق ارثیه مختصر پدرش، ارثیه برادرش، توبی که در سال ۱۹۰۶ بر اثر حصبه درگذشت و ارثیه عمه‌اش، کارولاین امیلیا استیون (که در کتاب اتاقی از آن خود بدان اشاره کرده‌است) به دست آمد.
عکس جولیا استیون، مادر ویرجینیا ولف، توسط جولیا مارگارت‌کامرون
او در سال ۱۹۱۲ با لئونارد وولف کارمند پیشین اداره دولتی سیلان و دوست قدیمی برادرش ازدواج کرد و همراه با همسرش انتشارات هوکارث را در سال ۱۹۱۷ برپا کردند؛ انتشاراتی که آثار نویسندگان جوان و گمنام آن هنگام (از جمله کاترین منسفیلد و تی.اس. الیوت) را منتشر کرد.
خودکشی و مرگ
ویرجینیا و لئونارد وولف، ۱۹۱۲
ویرجینیا وولف طی جنگهای جهانی اول و دوم بسیاری از دوستان خود را از دست داد که باعث افسردگی شدید او شد و در نهایت در تاریخ (۲۸ مارس ۱۹۴۱) پس از پایان آخرین رمان خود به نام بین دو پرده نمایش، خسته و رنجور از رویدادهای جنگ جهانی دوم و تحت تاثیر روحیه حساس و شکننده خود، با جیب‌های پر از سنگ به «رودخانه اوز» در «رادمال» رفت و خود را غرق کرد. جسد او حدود یک ماه بعد در تاریخ ۱۸ آوریل توسط چند کودک در پایین دست رودخانه پیدا شد. جسد او در روز ۲۱ آوریل در حضور همسرش لئونارد سوزانده شد و خاکسترش در سایه درختی در باغچه‌ای به خاک سپارده شد.
او در آخرین یادداشت خود با روحیه‌ای افسرده، برای همسرش چنین نوشت:
او یکی از بنیانگذاران بنیاد بلومزبری بود.
نخستین زندگی‌نامه‌نویس رسمی وولف خواهرزاده‌اش، کوئنتین بل است که گذشته از ویژگی‌های مثبت، چهره‌ای نیمه‌اشرافی و پریشان از او ترسیم کرده‌است. در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ پژوهشگران مختلفی درباره وولف نوشتند و به تدریج هم تصویر واقع‌بینانه‌تر و متعادل‌تری از وولف به وجود آمد و هم به اهمیت سبک و فلسفه او در ادبیات و نیز نقد فمینیستی پرداخته شد. جین مارکوس از پژوهشگرانی است که درباره سبک وولف کتاب نوشته‌است. او وولف را سیاسی سرسخت و مبارز می‌داند و استدلال می‌کند وولف با آگاهی‌ای که به طبقه اجتماعی و تاثیر آن بر رشد فردی داشته، نباید نخبه‌گرا محسوب شود.
سبک
ویرجینیا وولف نویسنده رمانهای تجربی است که سعی در تشریح واقعیت‌های درونی انسان دارد. نظرات فمینیستی وی که از روح حساس و انتقادی او سرچشمه گرفته، در دهه ششم قرن بیستم تحولی در نظریات جنبش زنان پدیدآورد. وی در نگارش از سبک سیال ذهن بهره گرفته‌است.
کتاب اتاقی از آن خود وولف در کلاس‌های آیین نگارش پایه‌های مختلف تحصیلی دانشگاهی تدریس میشود. علاوه بر اهمیت شیوه نگارشی آن، این کتاب ویژگی‌های نثر مدرنیستی را در مقاله‌نویسی وارد کرده و سبک جدیدی ایجاد کرده‌است. گذشته از این، اتاقی ازآن خود را شکل دهنده جریان نظری فمینیستی و به‌طور خاص نقد ادبی فمینیستی می‌دانند.
اندیشه‌های فمینیستی
ولف در مورد مشکل عدم امکان کار کردن برای زنان در مشاغل آکادمیک یا زمینه‌های مرتبط با کلیسا، حقوق و پزشکی بسیار نگاشته‌است، مشکلی که در آن زمان به دلیل عدم پذیرش زنان در آکسفورد و کمبریج شدت یافته بود. خود او به دانشگاه نرفته بود و از این موضوع که برادران و دوستان مذکرش این امکان را که او محروم بود در اختیار داشتند ابراز تاسف می‌کرد. او معتقد بود حتی در زمینه کاری ادبیات، معمولا از زنان انتظار می‌رفت که زندگینامه پدران خود را بنویسند یا مکاتبات آنان را ویرایش کنند. ولف معتقد بود که اگر پدرش هنگامی که او نستا جوان بود از دنیا نرفته بود، او هرگز نویسنده نشده بود.
او همچنین به مسئله برابری زنان با مردان در ازدواج پرداخته‌است و در رمان به سوی فانوس دریایی به طرز خلاقانه‌ای به نابرابری موجود در ازدواج والدین خود اشاره می‌کند. منتقدان معتقدند شخصیت‌های این رمان بر اساس والدین خود او ساخته و پرداخته شده‌اند.
کتابشناسی
رمان‌ها
۱۹۱۵ - سفر به بیرون
۱۹۱۹ - شب و روز
۱۹۲۲ - اتاق جیکوب
۱۹۲۵ - خانم دالووی
۱۹۲۷ - به سوی فانوس دریایی
۱۹۲۸ - اورلاندو
۱۹۳۱ - امواج (خیزاب‌ها)
۱۹۳۳ - فلاش
۱۹۳۷ - سالها
۱۹۴۱ - بین دو پرده نمایش («در میان نقش‌ها»، ترجمه الهه مرعشی، انتشارات فرهنگ جاوید، تهران: ۱۳۹۱)
داستان دوشس و جواهر فروش
غیرداستانی
۱۹۲۹ - اتاقی از آن خود
۱۹۳۸ - سه گینی | [
"رمان‌نویس",
"مقاله‌نویس",
"ناشر",
"منتقد",
"انگلستان",
"لئونارد وولف",
"۱۹۴۱ (میلادی)",
"۱۹۱۲ (میلادی)",
"اتاقی از آن خود",
"به سوی فانوس دریایی",
"خانم دالووی",
"۲۵ ژانویه",
"۱۸۸۲ (میلادی)",
"لندن",
"۲۸ مارس",
"فمینیست",
"جولیا پرینسپ استیون",
"جان جکسون",
"ماریا پتل جکسون",
"لسلی استیون",
"فیلسوف",
"لاادری",
"جیمز جویس",
"هنری جیمز",
"مارسل پروست",
"۱۹۰۴ (میلادی)",
"۱۹۰۶ (میلادی)",
"سیلان",
"ازدواج",
"۱۹۱۷ (میلادی)",
"نویسنده",
"کاترین منسفیلد",
"توماس استرنز الیوت",
"جنگ",
"افسردگی شدید",
"رمان",
"جنگ جهانی دوم",
"۱۹۸۰(میلادی)",
"۱۹۹۰ (میلادی)",
"جین مارکوس",
"نخبه‌گرا",
"فمینیسم",
"قرن بیستم",
"جنبش زنان",
"سیال ذهن (ادبیات)",
"نگارش",
"مدرنیسم",
"مقاله",
"نقد ادبی فمینیستی",
"۱۹۱۵ (میلادی)",
"سفر به بیرون",
"۱۹۱۹ (میلادی)",
"شب و روز (رمان)",
"۱۹۲۲ (میلادی)",
"اتاق جیکوب",
"۱۹۲۵ (میلادی)",
"۱۹۲۷ (میلادی)",
"۱۹۲۸ (میلادی)",
"۱۹۳۱ (میلادی)",
"موج‌ها (رمان)",
"۱۹۳۳ (میلادی)",
"فلاش (رمان)",
"۱۹۳۷ (میلادی)",
"سالها (رمان)",
"بین دو پرده نمایش",
"۱۹۲۹ (میلادی)",
"۱۹۳۸ (میلادی)",
"سه گینی"
] | [
"ویرجینیا وولف",
"افراد عصر ادواردی",
"افراد مبتلا به اختلال دوقطبی",
"اهالی انگلستان در سده ۱۹ (میلادی)",
"اهالی کنزینگتون",
"بی‌خدایان اهل انگلستان",
"جستارنویسان زن",
"جستارنویسان زن اهل بریتانیا",
"خاطره‌نویسان روزانه زن",
"خاطره‌نویسان زن",
"خودکشی با غرق شدن",
"خودکشی‌ها در انگلستان",
"دانش‌آموختگان دانشگاه کینگز لندن",
"درگذشتگان ۱۹۴۱ (میلادی)",
"دگرباشان جنسی اهل انگلستان",
"رمان‌نویسان اهل انگلستان",
"رمان‌نویسان دگرباش جنسی",
"رمان‌نویسان سده ۲۰ (میلادی) اهل انگلستان",
"رمان‌نویسان سده ۲۰ (میلادی) اهل بریتانیا",
"زادگان ۱۸۸۲ (میلادی)",
"زنان دوجنس‌گرا",
"زنان دوره ویکتوریا",
"رمان‌نویسان زن",
"رمان‌نویسان زن اهل انگلستان",
"زنان سده ۱۹ (میلادی) اهل انگلستان",
"زن‌های خودکشی‌کرده",
"ضد ملی‌گرایان",
"مقاله‌نویسان اهل انگلستان",
"منتقدان مسیحیت",
"نویسندگان انگلیسی سده ۱۹ (میلادی)",
"نویسندگان اهل بریتانیا",
"نویسندگان اهل لندن",
"نویسندگان خودکشی‌کرده",
"نویسندگان داستان کوتاه زن اهل بریتانیا",
"نویسندگان داستان کوتاه سده ۲۰ (میلادی)",
"نویسندگان داستان کوتاه سده ۲۰ (میلادی) اهل بریتانیا",
"نویسندگان دگرباش اهل بریتانیا",
"نویسندگان دگرباش جنسی",
"نویسندگان دوجنس‌گرا",
"نویسندگان زن اهل انگلستان",
"نویسندگان زن سده ۲۰ (میلادی)",
"نویسندگان زن سده ۲۰ (میلادی) اهل بریتانیا",
"نویسندگان زن نوگرا",
"نویسندگان سده ۲۰ (میلادی) اهل بریتانیا",
"نویسندگان فمینیست",
"نویسندگان نوگرا"
] |
2,455 | ماساچوست | 2 | 1,732 | 0 | [
"ایالت ماساچوست",
"ايالت ماساچوست",
"ماساچوستس",
"مسچوستس"
] | false | 1,690 | {
"KeysAndValues": [],
"Title": ""
} | ماساچوست ایالتی است در شرق کشور آمریکا و از ایالتهای نیو انگلند آمریکا میباشد. پایتخت آن بوستون، و شهر دیگر مهم آن امهرست است. این ایالت با رود آیلند و کنتیکت از جنوب، نیویورک از غرب، ورمانت و نیوهمپشایر از شمال و اقیانوس اطلس از شرق مرز دارد. ماساچوست هفتمین ایالت کوچک ایالات متحده از نظر وسعت است. هم چنین این ایالت چهاردهمین ایالت پرجمعیت و سومین ایالت پرتراکم از میان ۵۰ ایالت است.
شهر فال ریور در ایالت ماساچوست
نام
نام این ایالت از زبان بومیان منطقه گرفته شده، و بمعنای «نزدیک کوه کوچک» میباشد.
پیشینه
مردم این ایالت در پایه‌ریزی و تاریخ آمریکا نقش مهمی را ایفا کردند. ماساچوست از اولین اماکنی بود که مهاجرین اروپایی در آن تمرکز یافتند. کشتی می‌فلاور به خصوص در بندر گاه پلیموت از این بابت دارای اهمیت ویژه ایست.
مردم
اکثر مردم این ایالت از بازماندگان اولیه مهاجر بریتانیایی از اروپا هستند. این ایالت دارای جمعیت قابل توجهی آمریکایی ایرلندی نسب است. اما اکثر جمعیت ایالت در شهر بوستون متمرکز شده‌اند.
اقتصاد
در سال ، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با میلیارد دلار داشت، که بیش از تولید ناخالص داخلی کشور اتریش ( میلیارد دلار) بود.
مقایسه تولید ناخالص داخلی ایالتهای آمریکا با کشورهای دیگر در سال ۲۰۱۲. ایالت ماساچوست در این نقشه از نظر تولید ناخالص داخلی با کشور آرژانتین مقایسه شده‌است.
شهرها و شهرستان‌ها
ماساچوست از ۱۴ شهرستان تشکیل شده و مجموعا ۵۰ شهر و ۳۰۱ شهرک دارد. بوستون بزرگترین شهر و مرکز ایالت ماساچوست است. منطقه بوستون بیش از ۴٫۵ میلیون جمعیت دارد.
فهرست شهرهای معروف:
بوستون
تانتون
کمبریج
چلسی
فرانکلین
وست‌فیلد
وست‌اسپیرینگ‌فیلد
نیوبدفورد
نورث‌همپتون
دانشگاه‌های مشهور
شهر کمبریج در این ایالت از متراکم‌ترین مراکز دانشگاهی ایالات متحده است.
دانشگاه تافتز
دانشگاه هاروارد
موسسه فناوری ماساچوست
دانشگاه برندایس
دانشگاه بوستون
دانشگاه نورث ایسترن
دانشگاه ماساچوست در امهرست
دانشگاه ماساچوست در لوول
دانشگاه ماساچوست در بوستون
مشاهیر
از افراد مشهور این سرزمین میتوان چیک کوریا، جیمز راسل لوول، جونز وری، جان گرینلیف ویتیر، ریچارد آرمیتاژ، راب زامبی، اوما تورمن، ادگار آلن پو، جورج هربرت واکر بوش، جان اف کندی، رالف والدو امرسن، ای.ای. کامینگز، امیلی دیکنسون، و ان بردستریت را نام برد. | [
"بوستون",
"دوال پاتریک",
"الیزابت وارن",
"اد مارکی",
"زبان انگلیسی",
"۶ فوریه",
"۱۷۸۸ (میلادی)",
"منطقه زمانی شرقی",
"UTC",
"ساعت تابستانی",
"ماونت گریلاک",
"اقیانوس اطلس",
"آمریکا",
"ایالتهای نیو انگلند آمریکا",
"امهرست، ماساچوست",
"رود آیلند",
"کنتیکت",
"نیویورک",
"ورمانت",
"نیوهمپشایر",
"تاریخ آمریکا",
"کشتی می فلاور",
"تولید ناخالص داخلی",
"اتریش",
"صندوق بین‌المللی پول",
"تانتون",
"کمبریج (ماساچوست)",
"چلسی (ماساچوست)",
"فرانکلین",
"وست‌فیلد",
"وست‌اسپیرینگ‌فیلد",
"نیوبدفورد",
"نورث‌همپتون",
"دانشگاه تافتز",
"دانشگاه هاروارد",
"مؤسسه فناوری ماساچوست",
"دانشگاه برندایس",
"دانشگاه بوستون",
"دانشگاه نورث ایسترن",
"دانشگاه ماساچوست در امهرست",
"دانشگاه ماساچوست در لوول",
"دانشگاه ماساچوست در بوستون",
"چیک کوریا",
"جیمز راسل لوول",
"جونز وری",
"جان گرینلیف ویتیر",
"ریچارد آرمیتاژ",
"راب زامبی",
"اوما تورمن",
"ادگار آلن پو",
"جورج هربرت واکر بوش",
"جان اف کندی",
"رالف والدو امرسن",
"ای.ای. کامینگز",
"امیلی دیکنسون",
"ان بردستریت"
] | [
"ماساچوست",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۷۸۸ (میلادی)",
"ایالتهای ایالات متحده آمریکا",
"ایالتهای نیو انگلند آمریکا",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۷۸۸ (میلادی) در ایالات متحده آمریکا",
"شمال شرقی ایالات متحده آمریکا",
"مستعمره‌های پیشین بریتانیا"
] |
2,456 | نیویورک (ایالت) | 2 | 2,469 | 0 | [
"نيويورك (ايالت)",
"ايالت نيويورك",
"ایالت نیویورک"
] | false | 2,415 | {
"KeysAndValues": [],
"Title": ""
} | نیویورک ایالتی در شمال شرقی ایالات متحده آمریکا است.
ایالت نیویورک از نظر وسعت ۲۷-امین، از نظر جمعیت چهارمین و از نظر تراکم جمعیت هفتمین ایالت در میان ۵۰ ایالت آمریکا است. نیویورک از جنوب به ایالتهای نیوجرسی و پنسیلوانیا و از شرق به ایالتهای کنتیکت، ماساچوست و ورمانت محدود میشود. این ایالت از سمت شرقی جزیره لانگ آیلند دارای مرز دریایی با ایالت رود آیلند است. همچنین بخش‌هایی از مرز بین‌المللی میان دو کشور کانادا و ایالات متحده آمریکا مربوط به مرزهای شمالی ایالت نیویورک با ایالت کبک کانادا و از سمت غربی و شمالی آن با ایالت انتاریوی کانادا میشود. برای ایجاد تمایز میان شهر نیویورک (پرجمعیت‌ترین شهر و قطب اقتصادی این ایالت) و ایالت نیویورک، اغلب نام ایالت نیویورک را با اصطلاحات "New York State" و "State of New York" به کار می‌برند.
با توجه به برآوردهای اداره آمار آمریکا در سال ۲۰۱۴ جمعیتی نزدیک به ۸/۵ میلیون نفر در شهر نیویورک، پرجمعیت‌ترین شهر در کل آمریکا، زندگی می‌کرده‌اند. در میان شهرهایی که به صورت قانونی پذیرنده مهاجران به کشور آمریکا هستند، شهر نیویورک به عنوان دروازه اصلی ورود به آمریکا به‌شمار می‌رود و بیشترین میزان مهاجران را در خود جای داده است. کلانشهر نیویورک یکی از پرجمعیت‌ترین شهرهای جهان از نظر تراکم جمعیت شهری است. همچنین به علت وجود جزیره الیس در خلیج بالای نیویورک و تبدیل شدن این جزیره در طول تاریخ به دروازه ورودی مهاجران به آمریکا، شهر نیویورک دارای شهرت خاصی در میان سایر شهرهای آمریکا است. از منظری دیگر، شهر نیویورک، شهری جهانی به‌شمار می‌رود؛ به این معنا که نقشی تاثیرگذار در مسائل اقتصادی، مالی، رسانه‌ای، هنری، مد، تحقیق و پژوهش، فناوری، آموزشی و تفریحی دارد. با قرارگیری مقر سازمان ملل متحد در شهر نیویورک، این شهر بدل به یکی از مهمترین مراکز سیاسی در سطح جهانی شده‌است و در کنار چرخش بالای مالی و اقتصاد قوی این شهر، از آن به عنوان پایتخت فرهنگی و مالی دنیا نیز یاد می‌کنند. حدود دو سوم از جمعیت کل ایالت نیویورک در شهر نیویورک سکونت دارد و حدود ۴۰ درصد از این جمعیت در منطقه لانگ آیلند زندگی می‌کند. در قرن هفدهم شهر و ایالت نیویورک هر دو با عنوان دوک یورک (لقب دومین پسر پادشاه یا ملکه انگلستان) نامیده شدند. از دیگر شهرهای پرجمعیت ایالت نیویورک میتوان به بوفالو، روچستر، یانکرز و سیراکیوز اشاره کرد. لازم است ذکر شود که در میان تمامی شهرهای نام برده شده، پایتخت ایالت نیویورک شهر آلبانی است.
مرتفعترین آبشار این ایالت با ارتفاع ۷۸ متر در کوه‌های کت اسکیل قرار دارد.
اقتصاد
مقایسه تولید ناخالص داخلی ایالتهای آمریکا با کشورهای دیگر در سال ۲۰۱۲. ایالت نیویورک در این سال تولید ناخالصی‌اش نزدیک به کشور مکزیک بوده‌است.
در سال ، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با میلیارد دلار داشت، که نزدیک به تولید ناخالص داخلی کشور مکزیک ( میلیارد دلار) بود.
مراکز علمی و فرهنگی مشهور ایالت نیویورک
ابرشهر نیویورک در ایالت نیویورک قرار دارد.
موزه و کتابخانه ریاست جمهوری فرنکلین روزولت نیز در این ایالت قرار دارد.
مشاهیر
از افراد مشهور این سرزمین میتوان جنیفر کانلی، آیلین کالینز، جان پتروچی، استیو وای، لورا برانیگن، آرتور میلر، هوارد فاست، هوارد زین، گور ویدال، کریم عبدالجبار، باد پاول، هامفری بوگارت، تام کروز، فرانکلین روزولت، جرج گرشوین، النور روزولت، سانی رالینز، فتس والر، جری مالیگن، ایزاک آسیموف، لری کینگ، و جورج تنت را نام برد.
ساختمان پایتخت ایالت نیویورک
نیروگاه هسته‌ای ایندین پوینت | [
"آلبانی (نیویورک)",
"نیویورک",
"اندرو کومو",
"دیوید پترسون (سیاست‌مدار)",
"چارلز شومر",
"هیلاری کلینتون",
"Michael Bloomberg",
"۲۶ژوئیه",
"۱۷۸۸",
"منطقه زمانی شرقی",
"ساعت هماهنگ جهانی",
"ساعت تابستانی",
"ماونت مارسی",
"اقیانوس اطلس",
"ایالات متحده آمریکا",
"ایالت نیوجرسی",
"ایالت پنسیلوانیای",
"کنتیکت",
"ایالت ماساچوست",
"ورمانت",
"لانگ آیلند",
"ایالت رود آیلند",
"مرز کانادا-ایالات متحده آمریکا",
"ایالت کبک",
"ایالت انتاریو",
"شهر نیویورک",
"اداره آمار آمریکا",
"کلانشهر",
"خلیج بالای نیویورک",
"شهر جهانی",
"مقر سازمان ملل متحد",
"قرن هفدهم",
"دوک یورک",
"بوفالو، نیویورک",
"روچستر، نیویورک",
"یانکرز",
"سیراکیوز، نیویورک",
"آلبانی، نیویورک",
"تولید ناخالص داخلی",
"مکزیک",
"صندوق بین‌المللی پول",
"موزه و کتابخانه ریاست جمهوری فرنکلین روزولت",
"جنیفر کانلی",
"آیلین کالینز",
"جان پتروچی",
"استیو وای",
"لورا برانیگن",
"آرتور میلر",
"هوارد فاست",
"هوارد زین",
"گور ویدال",
"کریم عبدالجبار",
"باد پاول",
"هامفری بوگارت",
"تام کروز",
"فرانکلین روزولت",
"جرج گرشوین",
"النور روزولت",
"سانی رالینز",
"فتس والر",
"جری مالیگن",
"آسیموف",
"لری کینگ",
"جورج تنت",
"آبشار نیاگارا",
"کانادا",
"نیشابور",
"موزه متروپولیتن نیویورک",
"نیویورک یانکیز",
"بیسبال",
"ساختمان پایتخت ایالت نیویورک",
"نیروگاه هسته‌ای ایندین پوینت"
] | [
"نیویورک",
"ایالتهای ایالات متحده آمریکا",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۷۸۸ (میلادی) در ایالات متحده آمریکا",
"شمال شرقی ایالات متحده آمریکا",
"مستعمره‌های پیشین بریتانیا"
] |
2,457 | مریلند | 2 | 1,428 | 0 | [
"مريلند",
"ایالت مریلند",
"ايالت مريلند"
] | false | 1,387 | {
"KeysAndValues": [],
"Title": ""
} | مقایسه تولید ناخالص داخلی ایالتهای آمریکا با کشورهای دیگر در سال ۲۰۱۲. ایالت مریلند در این سال تولید ناخالصی‌اش قابل مقایسه با کشور ونزوئلا بوده‌است.
مریلند ایالتی است در شمال شرقی ایالات متحده آمریکا و یکی از ایالتهای ساحلی اقیانوس اطلس آمریکا. پایتخت آن آناپولیس و شهر مهم آن بالتیمور است. بخش عمده‌ای از جمعیت این ایالت در کلانشهر بالتیمور-واشینگتن متمرکز شده‌اند.
نام
نام این ایالت به افتخار ملکه فرانسوی‌تبار انگلستان هنریتا ماریا، همسر چارلز اول (شاه انگلیس) گذاشته شده‌است.
پیشینه
مریلند از سیزده ایالت اولیه مستعمره آمریکا در زمان حکمرانی انگلستان میباشد. پایتخت آن، آناپولیس، امروزه محل یکی از بزرگترین دانشگاه‌های افسری ایالات متحده آمریکا به نام آکادمی نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا است. کمپ دیوید نیز در این ایالت قرار دارد. شهر واشینگتن دی سی پایتخت ایالات متحده آمریکا در زمین اهدایی از ایالت مریلند بنا گردیده‌است.
جغرافیا
مریلند آب و هوایی گرم در تابستان، و سرد اما مرطوب در زمستان دارد.
اقتصاد
در سال ، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با میلیارد دلار داشت، که قابل مقایسه با تولید ناخالص داخلی کشور ونزوئلا ( میلیارد دلار) بود.
از لحاظ صنعت این ایالت از پیشرفته‌ترین ایالات آمریکا محسوب میشود. موسسات ملی بهداشت ایالات متحده آمریکا (NIH)، موسسه پزشکی هاورد هیوز، و شرکت لاکهید مارتین در این ایالت قرار دارند.
ایالت مریلند همچنین میزبان بالاترین نسبت جمعیتی میلیونرها در کشور آمریکا است. ایالت مریلند همچنین بالاترین متوسط درآمد خانوار را در میان ایالتهای آمریکا دارد. در سال ۲۰۱۴ میلادی، متوسط درآمد سالانه خانواده‌ای با یک نفر شاغل، ۵۹،۰۵۵ دلار بوده‌است. در همان بازه زمانی، نرخ فقر در ایالت ۱۰٫۱ درصد بوده‌است و مریلند دومین ایالت در میان ایالتهای با کمترین میزان فقر بوده‌است. البته هزینه زندگی در این ایالت ۱۰٫۹ درصد بیشتر از میانگین کل کشور بوده‌است.
مراکز علمی
آزادراه هریسبورگ-بالتیمور در شمال این ایالت.
مریلند دارای مراکز علمی بسیار غنی است. در علوم فضایی، ناسا یک پایگاه فضایی بنام مرکز پرواز فضایی گادرد در مریلند دارد، و امروزه مریلند تبدیل به یک قطب مهم در علوم زیست-فناوری گردیده.
دو دانشگاه جانز هاپکینز و دانشگاه مریلند در کالج پارک در این ایالت دارای شهرت جهانی هستند.
مشاهیر
پلهای عبوری از روی خلیج چساپیک در مریلند. مریلند یک ایالت صنعتی است.
از افراد مشهور این سرزمین میتوان مایکل فلپس، نانسی پلوسی، تورگود مارشال، ادوارد ویتن، و فرانک زاپا را نام برد.
شهرستان مونتگومری، مریلند
شهرستان هوارد
ازدواج همجنسگرایان در مریلند | [
"آناپولیس",
"بالتیمور",
"لاری هوگان",
"باربارا مک کولسکی",
"بن کاردین",
"۲۸ آوریل",
"۱۷۸۸ (میلادی)",
"منطقه زمانی شرقی",
"UTC",
"ساعت تابستانی",
"هوی کرست",
"اقیانوس اطلس",
"Horseshoe crab",
"ایالات متحده آمریکا",
"ایالتهای ساحلی اقیانوس اطلس آمریکا",
"بالتیمور-واشینگتن",
"هنریتا ماریا",
"چارلز اول",
"انگلستان",
"آکادمی نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا",
"کمپ دیوید",
"واشینگتن دی سی",
"تولید ناخالص داخلی",
"ونزوئلا",
"صندوق بین‌المللی پول",
"موسسات ملی بهداشت ایالات متحده آمریکا",
"مؤسسه پزشکی هاورد هیوز",
"لاکهید مارتین",
"آمریکا",
"خانوار",
"مرکز پرواز فضایی گادرد",
"دانشگاه جانز هاپکینز",
"دانشگاه مریلند در کالج پارک",
"مایکل فلپس",
"نانسی پلوسی",
"تورگود مارشال",
"ادوارد ویتن",
"فرانک زاپا",
"Inner Harbor",
"Bethesda, Maryland",
"Bowie, Maryland",
"Chesapeake City, Maryland",
"College Park, Maryland",
"Cumberland, Maryland",
"Ellicott City, Maryland",
"Frederick, Maryland",
"Gaithersburg, Maryland",
"Greenbelt, Maryland",
"Hagerstown, Maryland",
"Laurel, Maryland",
"Ocean City, Maryland",
"Prince Frederick, Maryland",
"Rockville, Maryland",
"Silver Spring, Maryland",
"Upper Marlboro, Maryland",
"شهرستان مونتگومری، مریلند",
"شهرستان هوارد، مریلند",
"ازدواج همجنسگرایان در مریلند",
"خلیج چساپیک"
] | [
"مریلند",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۷۸۸ (میلادی)",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۷۸۸ (میلادی) در ایالات متحده آمریکا"
] |
2,458 | مین (ایالت) | 2 | 793 | 0 | [
"مِين",
"مِین",
"ايالت مين",
"مين (ايالت)",
"ایالت مین"
] | false | 395 | {
"KeysAndValues": [],
"Title": ""
} | مین واقع در شمال شرقی آمریکا ایالتی است در ناحیه نیوانگلند که از جنوب و شرق با اقیانوس اطلس، از غرب با نیوهمپشایر و از شمال غربی و شمال شرقی به ترتیب با استانهای کانادایی کبک و نیوبرانزویک همسایه است. مین در شمالی‌ترین و شرقی‌ترین قسمت نیوانگلند واقع است. مین بیشتر به خاطر مناظر طبیعی از جمله ناهمواری‌ها، سواحل عمدتا صخره‌ای، جنگلهای انبوه و آبراه‌های زیبایش و به‌علاوه غذاهای دریایی به ویژه خرچنگ و حلزون شناخته میشود.
برای هزاران سال مردمان بومی تنها ساکنان قلمرویی بودند که اکنون مین نامیده میشود. هنگامه برخورد اروپاییان با قاره آمریکا آلگونیک زبانان در آن نواحی ساکن بودند. اولین مستعمره اروپایی در مین به وسیله پیر دوگوا سیور د مون در سال ۱۶۰۴ در جزیره سن کروا به وجود آمد. اولین مستعمره انگلیسی، مستعمره کوتاه مدت پوپهام بود که در سال ۱۶۰۷ بوسیله شرکت پلیموث ایجاد گردید. شمار زیادی مستعمرات انگلیسی تا سال ۱۶۲۰ در امتداد ساحل به وجود آمدند، هرچند آب و هوای نامناسب، محرومیت‌ها و درگیری با ساکنان بومی در طی سالها باعث شکست مستعمرات شد.
هنگامی که مین وارد قرن ۱۸ شد تنها شش مستعمره جان سالم به در بردند. در طی جنگ ۱۸۱۲ و تحولات آمریکا میهن‌پرستان و نیروهای بریتانیا بر سر قلمرو مین با هم درگیر بودند. مین تا سال ۱۸۲۰ بخشی از ایالت ماساچوست بود، تا اینکه برای جدایی از این ایالت به رای گذاشته شد و سرانجام در ۱۵ مارچ ۱۸۲۰ تحت پیمان میسوری به عنوان بیست و سومین ایالت به ایالات متحده آمریکا ملحق شد. مین سی و نهمین ایالت پهناور و چهل و یکمین ایالت پرجمعیت در بین ۵۰ ایالت کشور آمریکاست. همچنین بر اساس نرخ جرم و جنایت مین اغلب به عنوان امن‌ترین ایالت در آمریکا شناخته میشود.
پایتخت مین آگوستا و شهر مهم آن پورتلند است.
جمعیت مین ۱،۲۷۴،۹۲۳، زبان رسمی این ایالت انگلیسی و لقب آن «من رهبری می‌کنم» است.
جغرافیا
نقشه مین و نواحی اطراف
سواحل ایالت مین
در جنوب و شرق آن اقیانوس اطلس و در شمال و شمال شرق آن استان کانادایی نیوبرانزویک قرار دارد. استان کانادایی کبک نیز در شمال غرب آن واقع است. مین شمالی‌ترین و در عین حال بزرگترین ایالت ناحیه نیوانگلند است که تقریبا معادل نیمی از کل مساحت منطقه است. مین تنها ایالتی است که دقیقا با یک ایالت دیگر (نیوهمپشایر در غرب همسایه) است.
مین شرقی‌ترین ایالت در ایالت متحده است که هم‌زمان دورترین نقطه و مرکز جغرافیایی آن است. نقاط شهری ایستپورت و لوبک به ترتیب شرقی‌ترین شهر و بخش در ایالات متحده هستند. دهکده استکورت شمالی‌ترین نقطه مین و همچنین شمالی‌ترین نقطه نیوانگلنداست.
دریاچه موس‌هد بزرگترین دریاچه در تمام نیوانگلند است که همانند دریاچه شاپلن بین ورمانت، نیویورک و کبک قرار گرفته‌است. شمار زیادی از دریاچه‌ها، همانند دریاچه دوقلوی جنوب به وسیله هنری دیوید توری توصیف شده‌اند.
کوهستان کاتادین از انتهای جنوبی به سمت رشته‌کوه بین‌المللی آپالیشین که به سمت جزیره بل در نیوفاوندلند و لابرادور امتداد دارد، منتهی میشود و هم‌زمان در انتهای شمالی رشته‌کوه آپالیشین قرار دارد که از جنوب به سمت کوهستان اسپرینگر در شمال جورجیا کشیده شده‌است.
مین جنبه‌های منحصربه‌فرد جغرافیایی فراوانی دارد. جزیره ماکیاس سیل، و قسمت شرقی صخره شمال که مورد دعوی ایالات متحده و کاناداست و یکی از نواحی چهارگانه‌ای است که هنوز مورد مناقشه دو کشور است. همچنین در شرقی‌ترین نواحی آن گرداب جزر و مد اولدسا قرار دارد که بزرگترین گرداب نیمکره غربی است.
مین از نواحی کم جمعیت شرق رودخانه میسیسیپی است. مین ایالت درخت کاج نامیده میشود چرا که بیش از نود درصد زمینهای آن پوشیده از جنگل است. نواحی داخلی جنگلی تقریبا خالی از سکنه هستند و بسیاری از آنها تشکیلات رسمی سیاسی ندارند (کم سابقه در نیوانگلند). به عنوان نمونه قلمروی سازمان نیافته اروزتوک شمال غربی مساحتی معادل ۲،۶۶۸ مایل مربع (۶،۹۱۰ کیلومتر مربع) دارد و جمعیت آن در سرشماری سال ۲۰۰۰، ۲۷ نفر گزارش شده‌است، یعنی به ازای هر ۱۰۰ مایل مربع (۲۶۰ کیلومتر مربع) یک نفر.
مین در نواحی معتدل جنگلهای پهن برگ و مخلوط، واقع شده‌است. نواحی نزدیک جنوب و سواحل مرکزی اقیانوس اطلس به وسیله بلوط‌های مخلوط جنگلهای ساحلی شمال شرقی پوشیده شده‌اند. سایر نواحی ایالت که شامل نورث‌وودز میشود به وسیله جنگلهای آکیدیایی نیوانگلند پوشیده شده‌است.
مین تقریبا ۲۳۰ مایل (۴۰۰ کیلومتر) خط ساحلی دارد (و ۳۵۰۰ مایل (۵۶۰۰ کیلومتر) خط ساحلی جزر و مدی). وست کودی هد شرقی‌ترین نقطه در ۴۸ ایالت به هم پیوسته آمریکاست. در امتداد ساحل صخره‌ای معروف مین، فانوس‌های دریای، شن زارها، دهکده‌های ماهیگیری و جزایر دور از ساحل شامل جزایر کوچک شولز که در امتداد مرز نیوهمپشایر است، قرار دارند. صخره‌های دندانه‌ای، تخته سنگ‌ها و خلیج‌های کوچک در کنار رودخانه‌ها، دریاچه‌ها، جنگل‌ها و کوهستانها هستند. این تقابل عینی دامنه‌های جنگلی منتهی به دریا به وسیله ادنا سنت وینسنت میلی، شاعر آمریکایی اهل راکلند و کمدن خلاصه شده‌است. مین در "نو زایش":
ساحلی در مین در نزدیکی پارک ملی آکادیا
"تمام چیزی که من می‌توانستم از جایی که ایستاده بودم، ببینم
سه کوهستان بلند و یک جنگل بود
چرخیدم و از دیگر سو نگریستم
و سه جزیره در خلیج کوچک دیدم"
زمین شناسان این زمین‌ها را سواحل غرق شده می‌نامند به این دلیل که به واسطه بالا آمدن آب دریا چهره این سرزمین‌ها دستخوش تغییر شده، از دره‌ها خلیج و از نوک قله‌ها جزایر به وجود آمده‌اند. اگر چه افزایش سطح زمین به واسطه ذوب یخچال‌های طبیعی به میزان جزئی باعث برگرداندن ویژگی‌های قبلی این زمین‌ها شده‌است اما این افزایش برای حذف تمام تاثیرات ناشی از افزایش سطح دریا و تغییراتی که در چهره زمین ایجاد کرده، کافی نیست.
بسیاری از جنبه‌های مورفولوژیکی مین بوسیله فعالیت یخبندان در انتهای آخرین عصر یخبندان به وجود آمده‌است. وجوه برجسته یخبندان شامل سامزسوند و بابل راک هستند که هر دو بخشی از پارک ملی آکادیا در جزیره مونت دیزرت هستند. سامزسوند که در نتیجه یخبندان حاصل شده، به عنوان تنها آبراه در کرانه شرقی ساحل در نظر گرفته میشود که عمق آن به ۱۷۵ فوت (۵۰ متر) می‌رسد. عمق زیاد و شیب تند به کشتی‌های بزرگ اجازه می‌دهد که تقریبا در تمام طول آبراه حرکت کنند و همین ویژگی‌ها این آبراه را برای قایق‌سازان معروفی همچون کمپانی قایق بادبانی هینکلی حائز اهمیت نموده‌است. بابل راک تحت عنوان یخبندان سرگردان شناخته میشود و تخته‌سنگ بزرگی است که بر لبه کوهستان بابل قرار دارد. این تخته سنگ در پارک ملی آکادیا قرار گرفته‌است. با تجزیه و تحلیل نوع گرانیت آن زمین شناسان قادر به کشف این مهم شدند که یخچالی که این تخته سنگ را به جایگاه فعلی حمل نموده از شهر لوسرن - ۳۰ مایل (۴۸ کیلومتر) دورتر- بوده‌است.
پارک ملی آکادیا تنها پارک ملی در نیوانگلند است.
نواحی تحت نگهداری و اداره سازمان پارک‌های ملی آمریکا شامل:
پارک ملی آکادیا نزدیک بار هاربر
مناظر زیبای کوهستان ملی آپالیشین
تمدن آکادیایی مین در دره سنت جان
پارک بین‌المللی روزولت کامپوبلو نزدیکی لوبک
سایت تاریخی بین‌المللی جزیره سنت کروا در کلی
آب و هوا
مین آب و هوای مرطوب قاره‌ای به همراه تابستان‌های گرم و مرطوب دارد (اگرچه به‌طور کلی گرم نیست) زمستان‌ها در سرتاسر ایالت هوا سرد و برفی است و این سرما و برف در نواحی شمالی شدیدتر است. نواحی ساحلی تا اندازه‌ای به وسیله اقیانوس اطلس معتدل شده‌اند. در ماه ژوئیه در سرتاسر ایالت بیشینه درجه حرارت در طول روز بین ۸۰-۷۵ فارنهایت (۲۷-۲۴ سانتیگراد) و کمینه آن در طول شب بیش از ۵۰ فارنهایت (حدود ۱۵ سانتیگراد) است. در ژانویه محدوده درجه حرارت از بیشینه حدود ۳۲ فارنهایت (صفر سانتیگراد) در سواحل جنوبی تا متوسط زیر صفر فارنهایت (۱۸- سانتیگراد) در طول شب، در نقاط دوردست شمالی است.
رکورد بالاترین دمای ایالت ۱۰۵ فارنهایت(۴۱ سانتیگراد) است که در ژوئیه ۱۹۱۱ در نورث بریجتون ثبت شده‌است. مین نسبت به سایر ایالتهای شرق رشته کوه راکی کمتر تجربه توفان‌های همراه با آذرخش دارد به‌طوری‌که بیشترین میانگین آن کمتر از ۲۰ روز توفان در سال است. گردبادها نیز با میانگین کمتر از دو بار در سال نیز به ندرت و اغلب در نواحی جنوبی اتفاق می‌افتند.
تاریخ
ساکنان اصلی قلمرویی که اکنون شامل مین است وابانکی‌های آلگونیک زبان شامل آبناکی، پاساموکودی، مالیسیت و پنوب اسکات بودند. اولین مستعمره اروپایی در سال ۱۶۰۴ در جایی که اکنون مین نامیده میشود توسط پیر دوگوا سیور د مون ایجاد شد که ساموئل د شامپلین جهانگرد برجسته نیز از ساکنان آن بود. فرانسوی‌ها نام منطقه‌ای را که بعدها قسمتی از ایالت مین شد، آکادیا نامیدند. اولین مستعمره انگلیسی مین در سال ۱۶۰۷ توسط شرکت پلیموث در پوپهام ایجاد شد که هم‌زمان با مستعمره جیمزتون ویرجینیا تشکیل شد. ساکنان مستعمره پوپهام ۱۴ ماه بعد به انگلستان بازگشتند.
خانه ایالت مین، طراحی شده توسط چارلز بالفینچ ساخته شده در ۱۸۲۹ - ۱۸۳۲
دو انجمن یسوعی به وسیله فرانسویان تاسیس شد یکی در سال ۱۶۰۹ در خلیج پنوب اسکات و دیگر در ۱۶۱۳ در جزیره مونت دیزرت. در همان سال کاستین به وسیله کلود د لا تور ایجاد شد، در سال ۱۶۲۵ شارل د سن-اتین د لا تور فر پانتاگوئه را برای حفاظت از کاستین بنا کرد. نواحی ساحلی غربی اولین مناطقی بودند که در سال ۱۶۲۲ تحت عنوان استان مین به رسمیت شناخته شدند. نواحی شرقی شمال رودخانه کنه‌بک ساکنان بسیار کمی داشت و در قرن ۱۷ تحت عنوان قلمرو ساگاداهوک شناخته شد. دومین مستعمره در سال ۱۶۲۳ به وسیله دریانورد و کاپیتان نیروی دریایی انگلیسی، کریستوفر لوت در مکانی به نام یورک در زمینی که اعطایی چارلز اول انگلستان بود، ایجاد شد. این مستعمره نیز شکست خورد.
قبیله آندروسکوجین که با نام اروزگانتاکوک نیز شناخته می‌شوند اولین ساکنان نواحی مرکزی مین بودند. آندروسکوجین‌ها از قبیله‌ای از تیره آبناکی بودند. در طی جنگ شاه فیلیپ در سال ۱۶۹۰ از آن نواحی بیرون رانده شدند. آنها به سنت‌فرانسیس نقل مکان کردند که به وسیله تکاوران راجرز در سال ۱۹۷۵ تخریب شد و اکنون اوداناک نام دارد. سایر قبائل آبناکی شکستهای دشواری را متحمل شدند به ویژه در طی جنگ دامر و تسخیر نوریجویک در سال ۱۷۲۴ و شکست پکوآکیت در سال ۱۷۲۵ که تا حد زیادی از شمار آنها کاست. آنها در نهایت به همراه دیگر قبایل مهاجر جنوب به کانادا عقب‌نشینی کردند و در بیکنکور و سیلری و بعدها در سنت فرانسیس اسکان گزیدند.
استان مین با مرزهای کنونی‌اش در سال ۱۶۵۲ بخشی از مستعمره خلیج ماساچوست شد. مین در قرن هفدهم و اوایل قرن هجده صحنه جنگ فرانسوی‌ها، انگلیسیها و نیروهای متحد بومی بود که برضد یکدیگر می‌تاختند و برای خونخواهی و در برخی موارد سلطه طلبی توسط بومیان آمریکایی، گروگان‌گیری می‌کردند. برای نمونه در ابتدای سال ۱۶۹۲ به یورک یورش بردند، حدود ۱۰۰ نفر از مستعمره نشینان انگلیسی را کشتند و ۸۰ تن از سایر روستاییان را به گروگان گرفتند. آبناکی‌ها درطی یورشهای جنگ کوئین آن اوایل سال ۱۷۰۰ در کانویک، روستای کاتولیک موهاک در نزدیکی مونترآل دست به گروگان‌گیری زدند که برخی از گروگان‌ها به اسارت درآمدند و برخی دیگر آزادی یافتند.
پس از اینکه در سال ۱۷۴۰ انگلیسیها فرانسوی‌ها را در آکادیا شکست دادند قلمرو از شرق رودخانه پنوب‌اسکات جدا شده و تحت قلمرو اسمی استان نوااسکوشیا درآمد و به همراه نیوبرانزویک فعلی شهرستان سانبری نوا اسکوشیا را تشکیل دادند. نیروهای آمریکایی و انگلیسی در طی انقلاب آمریکا در ۱۸۱۲ بر سر قلمرو مین مدعی بودند و نیروهای انگلیسی مین غربی را در هر دو نبرد به اشغال خود درآوردند. قرارداد منعقد شده بعد از انقلاب آمریکا درباره مرزهای مین با شمال بریتانیایی آمریکا مبهم بود. هنگامی که کشور ایالات متحده تشکیل شد قلمرو مین به عنوان بخشی از ماساچوست درآمد اگرچه مرزهای نهایی با قلمرو بریتانیایی تا زمان پیمان وبستر- اشبرتون در ۱۸۴۲ معین نگردید.
مین به صورت فیزیکی از ماساچوست جدا شد. اختلاف دیرینه بر سرزمین خواری و استعمار منجرشد که ساکنان مین و متحدانشان مجلس ماساچوست را در سال ۱۸۰۷ برای جدایی مین وادار به رای‌گیری کنند. آتش احساسات تجزیه طلبان در طی جنگ ۱۸۱۲ دامن زده شد هنگامی که بازرگانان طرفدار بریتانیا در ماساچوست به مخالفت با جنگ برخاستند و از دفاع از مین در مقابل مهاجمان بریتانیایی سر باز زدند. جدایی و تشکیل ایالت مین به عنوان بیست و سومین ایالت در ۱۵ مارچ ۱۸۲۰ تحت قسمتی از پیمان میسوری اتفاق افتاد که از نظر جغرافیایی گسترش برده‌داری را محدود می‌کرد و در سال بعد با توازن میان بردگان و افراد آزاد ایالت، زمینه ورود به استقلال میسوری را فراهم کرد.
پایتخت اصلی مین، پورتلند، شهر مهم مین بود که در سال ۱۸۳۲ به منظور مرکزیت بخشیدن به پایتخت درون ایالت به آگوستا تغییر پیدا کرد.
ارتش داوطلب پیاده‌نظام موسوم به مین بیستم تحت فرماندهی سرهنگ جاشوا لارنس چمبرلین از لیتل راند تاپ در نبرد گتیسبورگ دفاع کردند. همچنین سربازانش ارتش متحدان را از تهاجم ارتش ائتلاف محافظت کردند.
چهار کشتی نیروی دریایی ایالات متحده به افتخار مین یو اس اس مین نامیده شدند.
دلیل نامگذاری
تعریف مشخصی برای ریشه کلمه مین وجود ندارد. مجلس قانونگزاری ایالت در سال ۲۰۰۱ مصوبه روز فرانسه- آمریکا را به تصویب رساند که بیان می‌دارد نام ایالت از نام استان فرانسوی مین در گذشته برگرفته شده‌است. سایر نظریه‌ها به مکان‌های قدیمی با نام مشابه اشاره دارند یا مدعی هستند که این واژه اصطلاحی دریانوردی است که به خشکی (mainland) اشاره دارد.
به نظر می‌رسد اولین ثبت رسمی نام مین در تاریخ ۱۰ آگوست ۱۶۲۲ مربوط به زمینی بود که امتیاز رسمی آن متعلق به سر فردیناندو گرجس(۱۵۶۵-۱۶۴۷) و جان میسون، کهنه سربازان نیروی دریایی سلطنتی انگلستان بود و تصمیم گرفتند آن را استان مین بنامند. میسون در نیروی دریایی در جزیره اورکنی، خدمت می‌کرده‌است که جزیره اصلی جایی به نام مین‌لند است و برای این ملوانان انگلیسی بسیار محتمل است که این نام از مین‌لند گرفته شده باشد تا اینکه از نام یک استان فرانسوی مشتق شده باشد. یک سال بعد کاپیتان نیروی دریایی انگلیسی کریستوفر لوت در حال کاوش سواحل نیوانگلند نوشت: اولین جایی که در نیوانگلند قدم نهادم جزایر شولز بود که دو فرسنگ بالاتر از مین (mayne) در دریا قرار داشت. فارغ از ریشه این نام، در سال ۱۶۵۵ اعضای هیئت پادشاهی دستور دادند که «استان مین» در اسناد رسمی وارد گردد. مین تنها ایالتی است که نام آن فقط از یک سیلاب تشکیل شده‌است.
جمعیت‌شناسی
نقشه تراکم جمعیت مین
اداره آمار ایالات متحده آمریکا جمعیت مین را در یکم ژوئیه ۲۰۱۲، ۱،۳۲۹،۱۹۲ تخمین زد که نسبت به سرشماری سال ۲۰۱۰ یک درصد افزایش داشته‌است. تراکم جمعیت ایالت ۴۱/۳ نفر در هر مایل مربع است که بدین ترتیب مین را کم جمعیت‌ترین ایالت در تمام نیوانگلند، آمریکای شمال شرقی، کرانه شرقی تمام ایالتهای ساحلی اقیانوس اطلس و تمام ایالات شرق رودخانه میسیسیپی ساخته است.
مرکزیت میانگین جمعیت مین در شهرستان کنه‌بک و در شرق آگوستا قرار گرفته‌است. مرکز شهری پورتلند که بزرگتر از آگوستاست متراکم‌ترین جمعیت را داراست که در حدود ۲۰ درصد جمعیت کل مین است. همانطور که در بخش جغرافیا تشریح شد بخشهای وسیعی از نواحی بدون سکنه در مناطق دورافتاده داخلی وجود دارد.
نژاد، تبار، زبان
در سرشماری سال ۲۰۱۰، ۹۴/۴ درصد جمعیت، سفیدپوست غیر هیسپانیک، ۱/۱ درصد سیاه‌پوست غیر هیسپانیک یا آفریقایی آمریکایی، ۰/۶ درصد سرخپوستان آمریکایی یا بومیان آلاسکا، یک درصد آسیایی ۰/۱ درصد از سایر نژادها و ۱/۴ درصد از دو یا چند نژاد بودند. ۱/۳ درصد از جمعیت مین هیسپانیک، لاتین یا دارای منشا اسپانیایی (که ممکن است از هر نژادی باشند) هستند.
در سال ۲۰۱۱ فراوانی جمعیت تبارهای ساکن در مین به صورت زیر برآورد شدند:
۲۳/۹ درصد فرانسوی یا فرانسوی-کانادایی
۲۱/۶ درصد انگلیسی
۱۷/۸ درصد ایرلندی
۹/۴ درصد آمریکایی
۸/۵ درصد آلمانی‌ها
۵/۸ درصد ایتالیایی
۵/۵ درصد اسکاتلندی
۲/۱ درصد لهستانی
۱/۸ درصد سوئدی
۱/۷ درصد اسکاتلندی-ایرلندی
مردمی که خود را «آمریکایی» معرفی می‌کنند بیشتر دارای تبار انگلیسی هستند و نیاکان آنها از مدت‌های طولانی پیش (اغلب از اوائل سده هفدهم) در این منطقه بوده‌اند و از این رو واژه «آمریکایی» را برای تعریف هویت خود برگزیده‌اند.
مین بیشترین درصد جمعیت آمریکائیان فرانسوی را در بین سایر ایالات دارد. این ایالت همچنین بر اساس سرشماری سال ۲۰۱۰ حدود ۹۴/۴ درصد جمیعت سفیدپوست غیر هیسپنیک دارد که بالاترین درصد جمعیت این نژاد در بین سایر ایالات است. در سال ۲۰۱۱، ۸۹/۰ درصد تولدها بین والدین سفیدپوست غیر هیسپانیک بود. مین همچنین در مقایسه با سایر ایالت‌ها بیشترین درصد جمیعت فرانسوی زبان را داراست. بیشتر آنها مهاجران کبکی هستند که در سال ۱۸۴۰ تا ۱۹۱۰ به مین آمده‌اند یا پیش از ۱۹۴۲ از نیوبرانزویک به سمت مین سرازیر شده‌اند. در شمال مین (به ویژه شهرستان اروزتوک) آکادیایی‌ها هنوز در خانه به زبان فرانسوی صحبت می‌کنند، از این رو که بستگان آنها در همسایگی شان یعنی نیوبرانزویک زندگی می‌کنند. آمارهای سرشماری نشان می‌دهد که مین همچنین بیشترین درصد جمعیت فرانسوی زبان را در بین سایر ایالات دارد. میزان ۵/۲۵ درصد از خانواده‌های مین فرانسوی زبان هستند، در مقایسه با ایالت لوئیزیانا با ۴/۶۸ درصد. فرانسوی زبانان در بین اقلیت زبانی ایالت، بیشترین جمعیت را دارا هستند. گزارش سرشماری سال ۲۰۰۰ حاکی از آن بود که ۹۲/۵ درصد از ساکنان مین از سن ۵ سال و بالاتر در خانه انگلیسی صحبت می‌کنند. مین زبان رسمی ندارد اما بیشتر ساکنان آن انگلیسی زبان هستند.
نواحی بالای دره رودخانه سنت جان، قسمتی از جمهوری ماداواسکا قبل از مرزهای پیمان وبستر-اشبرتون بود. بیش از یک چهارم جمعیت لویستون، واترویل و بیدفورد آمریکایی‌های فرانسوی تبار هستند. شمار کوچکتری از دیگر تبارها شامل ایرلندی، ایتالیایی و لهستانی در خلال موج مهاجرات‌ها در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم در تمام ایالت ساکن شدند.
ترکیب مذهبی مردم مین به صورت زیر است:
مسیحی-۸۲ درصد
پروتستان-۴۵ درصد
باپتیست (بیشتر باپتیست آمریکایی)-۱۶ درصد
متدیست (بیشتر کلیسای متحد متودیست با ۳۱،۶۸۹ عضو)- ۹ درصد
اپیسکوپال- ۸ درصد
کلیسای متحد مسیح (۲۹،۱۲۲)- ۸ درصد
پنتاکوستال- ۶ درصد
لوتری- ۳ درصد
دیگر پروتستان‌ها- ۱۰ درصد
کلیسای کاتولیک رم (۲۸۳،۰۲۴)- ۳۷ درصد
سایر مسیحیان- ۱ درصد
سایر مذاهب- ۱ درصد
بدون مذهب- ۱۷ درصد
در سال ۲۰۱۰ پژوهشی اظهار داشت که مردم مین نسبت به سایر ایالات کمتر مذهبی هستند.
اقتصاد
مقایسه تولید ناخالص داخلی ایالتهای آمریکا با کشورهای دیگر در سال ۲۰۱۲. ایالت مین در این سال تولید ناخالصی‌اش قابل مقایسه با کشور لوکزامبورگ بوده‌است.
کوارتر ایالت مین
کشتی‌سازی بث ارون ورکز
نواحی قدیمی پورتلند
در سال ، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با میلیارد دلار داشت، که بیشتر از تولید ناخالص داخلی کشور لوکزامبورگ ( میلیارد دلار) بود. همچنین اداره تجزیه و تحلیل اقتصادی آمریکا تولید ناخالص داخلی مین را در سال ۲۰۱۰، ۵/۲ میلیارد دلار تخمین زد. سرانه درآمد شخصی در سال ۲۰۰۷، ۳۳،۹۹۱ دلار آمریکا بود که حائز رتبه ۳۴ در کل کشور بود. همچنین از ماه اکتبر۲۰۱۰ نرخ بیکاری ۷/۴ درصد بوده‌است.
تولیدات کشاورزی مین شامل مرغ، تخم مرغ، فراورده‌های لبنی، پرورش چارپایان، تمشک وحشی، شیره افرا و شکر افرا میباشد. شهرستان اروزتوک به خاطر داشتن بهترین محصول سیب زمینی معروف است. مین همچنین در شمار صادرکنندگان تمشک است. ماهیگیری تجاری از گذشته تاکنون نقطه اتکای اقتصاد این ایالت بوده‌است، به ویژه صید خرچنگ (لابستر) و ماهی‌های کف زی. همچنین سفره‌های آب زیرزمینی و چشمه‌های غرب مین منابع اصلی آب معدنی هستند.
تولیدات صنعتی مین بیشتر شامل کاغذ، الوار و تولیدات چوبی، تجهیزات الکترونیکی، مواد غذایی، نساجی و بیوتکنولوژی است. کشتی‌سازی نیروی دریایی اهمیت خود را به وسیله دو کمپانی بث ارون ورکز در بث و پورتزموث نیول شیپ یارد در کیتری به خوبی حفظ کرده‌است. ایستگاه هوایی نیروی دریایی برانزویک نیز در مین قرار دارد که در گذشته پایگاه حمایتی بزرگی برای نیروی دریایی ایالات متحده محسوب می‌شده‌است. اگرچه به رغم تلاشهای دولتی جهت ارتقا امکانات این ایستگاه کمپین برک(BRCAC) شروع به محدود کردن آن نمود.
بزرگترین کارخانه تولید خلال دندان در ایالات متحده در استرانگ قرار داشت. کارخانه تولیدات چوبی مین در یک رور حدود ۲۰ میلیون خلال دندان تولید می‌کرد. این کارخانه در می‌سال ۲۰۰۳ بسته شد.
گردشگری و تفریح در فضای باز نقش عمده و به‌طور فزاینده مهم در اقتصاد مین بازی می‌کنند. این ایالت مکان معروفی برای شکار (به ویژه شکار خرس، آهو و گوزن)، ماهیگیری، اسکی روی برف، قایق رانی، اردو زدن، پیاده‌روی و دیگر فعالیت‌های ورزشی است.
اسکله‌های مین نقش مهمی در حمل و نقل ملی بازی می‌کنند. ابتدا در حدود سال ۱۸۸۰ خط راه آهن پورتلند و اسکله بدون یخبندان آن، تا اواسط سالهای ۱۹۰۰ تا ۱۹۱۰ پیش از پیشرفت چشمگیر هالیفاکس در نوا اسکوشیا، پایانه اصلی زمستانی کانادا بودند. در سال ۲۰۰۱ پورتلند، بزرگترین شهر مین به واسطه توانایی‌اش برای ساپورت کردن تانکرهای بزرگ، از بوستون که دارای پرترددترین اسکله نیوانگلند (برحسب تناژ) بود، پیشی گرفت. فرودگاه بین‌المللی پورتلند اخیرا گسترش یافته و ترابری هوایی در این ایالت را با شرکتهای هواپیمایی‌ای مانند جتبلو و سوث وست ارلاینز افزایش داده است.
تعداد شرکتهای بزرگی که دفاتر مرکزی آن در ایالت مین باقی مانده‌است بسیار کم است و در حال حاضر نیز به واسطه ترکیب و ادغام صنایع به خصوص صنایع کاغذ و خمیر کاغذ میزان آن کمتر نیز شده‌است. شماری از شرکت‌هایی که دفاتر مرکزی آنها در ایالت باقی‌مانده عبارتند از: شرکت تولید قطعات نیمه رسانای فرچایلد سمی کنداکتور در پورتلند جنوبی، آزمایشگاه‌های خدمات غذایی، دامپزشکی و آزمایش آب آی دی‌ای ایکس ایکس در وستبروک، فروشگاه‌های زنجیره‌ای هانافورد در اسکاربرو، شرکت بیمه اونوم در پورتلند، بانک تی دی در پورتلند، شرکت تولید تجهیزات اردویی و تفریحی ال. ال بین در فریپورت، تولیدی پوشاک با برند کول هان و شرکت فناوری ماهواره‌ای و ناوبری دلورمه در یارموث. همچنین آزمایشگاه غیر انتفاعی جکسون که بزرگترین مرکز تحقیقات ژنتیکی پستانداران و بزرگترین تولیدکننده موش ژنتیکی اصیل در دنیا است در این ایالت قرار دارد.
مالیات
مالیات بر درآمد در مین شامل چهار سرفصل است که از ۵ تا ۸/۵ درصد متغیر است. نرخ کلی مالیات فروش در مین ۵ درصد است. همچنین مالیات ۷ درصد برای مسکن و غذای آماده و مالیات ۱۰ درصد برای خودروهای اجاره‌ای کوتاه مدت دریافت میشود. فروشندگان تجاری تمشک وحشی که یک جزء اصلی اقتصاد مین هست باید سوابق معاملات خود را نگه دارند و بابت فروش میوه هر فصل ۱/۵ سنت مالیات به ازای هر پوند(۱/۵ دلار به ازای ۱۰۰ پوند) به ایالت بپردازند. تمام اموال عمومی و اموال خصوصی هرچند کوچک که در ایالت مین هستند مشمول مالیات می‌شوند مگر اینکه به‌طور خاص توسط قانون معاف شوند. وضع مالیات بر دارایی‌ها در بخش‌ها و شهرهای بزرگ به هم پیوسته توسط ارزیاب محلی انجام میشود در حالی که در قلمروهای سازمان نیافته توسط ارزیاب مالیاتی ایالت انجام می‌گیرد.
کشتی‌سازی
شرکتهای کشتی‌سازی از دیرباز در مین وجود داشته‌اند. در قرن ۱۸ و ۱۹ شرکتهای کشتی‌سازی که کشتی‌های بادبانی چوبی تولید می‌کردند در مین قرار داشتند. کار عمده این کشتی‌ها حمل بار و مسافر به خارج بود. یکی از جاهایی که بیشتر شرکتهای کشتی‌سازی در آن قرار داشتند منطقه تاریخی پنول ویل (برانزویک فعلی) بود. این منطقه متعلق به خانواده پنول بود که در آن زمان مالک بسیاری از شرکتهای کشتی‌سازی آنجا بودند. خانواده‌های دیگری نظیر مورس‌ها و اسکالفیلدها نیز در زمره مالکان کشتی سازی‌های آن زمان بودند. در طی قرن‌های ۱۸ و ۱۹ ساخت کشتی‌های چوبی از این دست بخش قابل توجهی از اقتصاد را تشکیل می‌داد.
حمل و نقل
فرودگاه بین‌المللی پورتلند
فرودگاه‌ها
خدمات هواپیمایی در مین به وسیله دو فرودگاه بزرگ شامل فرودگاه بین‌المللی پورتلند و فرودگاه بین‌المللی بنگور ارائه میشود. هر دوی آنها روزانه سرویس‌های متعددی توسط شرکتهای هواپیمایی بزرگ به مقصدهایی همچون نیویورک، جورجیا و اورلاندو ارائه می‌دهند.
خدمات ضروری هوایی با دادن هواگردهای توربوپراپ کوچک به فرودگاه‌های منطقه‌ای مانند فرودگاه ایالتی آگوستا، فرودگاه هنکاک کانتی بارهاربر، فرودگاه منطقه‌ای ناکس کانتی، و فرودگاه منطقه‌ای مین شمالی در جزیره پرسک، به تعدادی از فرودگاه‌های کوچکتر در مین یارانه خدمات می‌دهد.
بسیاری از فرودگاه‌های کوچکتر در سرتاسر ایالت وجود دارند که تنها خدمات هوانوردی عمومی ارائه می‌دهند. برای نمونه فرودگاه شهری ایستپورت یک فرودگاه عمومی متعلق به شهرداری با سالانه ۱۲۰۰ پرواز عمومی با هواپیمای تک موتوره و فوق سبک است.
بزرگراه‌ها
بزرگراه میان ایالتی ۹۵ به همراه انشعاب شرقی آی۲۹۵، شاخه‌های ۱۹۵ و ۳۹۵ و راه بدون علامت آی ۴۹۵ در تمام مین امتداد دارد. بزرگراه ۱ ایالات متحده از فورت کنت آغاز میشود و تا فلوریدا امتداد دارد. انتهای شرقی بخش شرقی بزرگراه ۲ ایالات متحده از هولتون در نزدیکی نیوبرانزویک کانادا و در همسایگی روزز پوینت در بزرگراه ۱۱ ایالات متحده شروع میشود. بزرگراه ۲ ایالات متحده اولدتون و اورونو را به هم وصل می‌کند و در وهله اول دانشگاه مین را ساپورت می‌کند. بزرگراه ۲۰۱ و ۲۰۲ ایالات متحده در سرتاسر مین امتداد دارند. بزرگراه۲، ۶ و ۹ ایالات متحده غالبا به وسیله رانندگان کامیون و دیگر وسایل نقلیه استانهای ماریتایم کانادا به مقصد ایالات متحده یا کانادای مرکزی استفاده میشود.
در مارس ۲۰۱۱ مین در رتبه بندی ایالتهای آمریکا از نظر پاکیزگی به خاطر پاکیزگی فضای عمومی، به ویژه جاده‌ها و اطراف آنها، و همچنین تلاشهای مرتبط با حذف زباله‌ها حائز رتبه در بین سه ایالت آمریکا شد.
راه‌آهن
مسافربری
قطارهای مسافربری دونیستر که به وسیله امترک اداره می‌شوند بین برانزویک و پایانه شمال بوستون خدمات مسافربری ارائه می‌دهند و در شهرهای پورتلند، فریپرت، اولد اورچرد بیچ، ساکو و ولز نیز ایستگاه دارند. دونیستر روزانه ۵ سرویس دارد که دو تای آن پورتلند را به مقصد برانزویک ترک می‌کنند.
مسافرتهای فصلی بین راکلند و برانزویک توسط راه آهن شرقی مین که کریدور راه آهن راکلند برنچ تحت اجاره آن است اداره میشود.
باری
خدمات باربری در سرتاسر ایالت مین توسط تعدادی زیادی از شرکتهای منطقه‌ای که در خطوط کوتاه فعالیت می‌کنند ارائه میشود. راه آهن پن آم (سیستم راه آهن گیلفورد سابق) که دو شرکت قبلی راه آهن بوستون، مین و راه آهن مین مرکزی را اداره می‌کند؛ راه آهن سنت لارنس و آتلانتیک؛ راه آهن شرقی مین؛ راه آهن مونترآل، مین و آتلانتیک؛ راه آهن جنوبی نیوبرانزویک.
قوانین و دولت
ساختار قانون اساسی ایالت مین از سه شاخه هم ارز اجرایی (قوه مجریه)، قانونگزاری (قوه مقننه) و نظارتی (قوه قضائیه) تشکیل شده‌است.
بخش قانونگزاری مین که از دو قسمت اصلی مجلس نمایندگان با ۱۵۱ عضو و مجلس سنا با ۳۵ عضو تشکیل شده، مسئول تصویب و معرفی قوانین است.
بخش اجرایی مین که در راس آن فرماندار (در حال حاضر پل ل پیج) قرار دارد مسئول اجرای قوانینی است که به وسیله بخش قانونگزاری ایجاد میشود. فرماندار هر چهارسال یک بار انتخاب میشود و طبق قانون اساسی این امکان وجود ندارد که فردی بتواند بیش از دو دوره متوالی به این منصب دست یابد. مین یکی از هفت ایالتی است که معاون فرماندار ندارد.
بخش نظارتی مین مسئول تفسیر قوانین ایالت است، بالاترین دادگاه ایالت دادگاه عالی قضایی مین است و در رده‌های بعدی دادگاه ارشد، دادگاه‌های ناحیه‌ای و دادگاه انحصار وارثت است. تمام قضات به جز قضات دادگاه انحصار وراثت به صورت تمام وقت مشغول خدمت هستند و برای یک دوره هفت ساله به وسیله فرماندار انتخاب و توسط مجلس قانونگزاری تایید می‌شوند. قضات دادگاه انحصار وراثت نیز که به صورت نیمه وقت خدمت می‌کنند توسط مردم شهرستان‌ها برای یک دوره چهار ساله منصوب می‌شوند.
شهرستان‌ها
مین به واحدهای سیاسی کوچکتر تحت عنوان شهرستان (کانتی،county) تقسیم شده‌است. از سال ۱۸۶۰، ۱۶ شهرستان در این ایالت وجود دارد که مساحت آنها از ۳۷۰ مایل مربع (۹۶۰ کیلومتر مربع) تا ۶۸۲۹ مایل مربع (۱۷،۷۰۰ کیلومتر مربع) متغیر است.
شهرستانهای مین
نام شهرستان
مرکز شهرستان
سال تشکیل
۲۰۱۰ جمعیت
درصد
مساحت (مایل مربع)
درصد
آندروسکوجین
ابرن
۱۸۵۴
۱۰۷،۷۰۲
۸٫۱۱٪
۴۹۷
۱٫۴۴٪
اروزتوک
هولتون
۱۸۳۹
۷۱،۸۷۰
۵٫۴۱٪
۶،۸۲۹
۱۹٫۷۶٪
کامبرلند
پورتلند
۱۷۶۰
۲۸۱،۶۷۴
۲۱٫۲۰٪
۱،۲۱۷
۳٫۵۲٪
فرانکلین
فارمینگتن
۱۸۳۸
۳۰،۷۶۸
۲٫۳۲٪
۱،۷۴۴
۵٫۰۵٪
هنکاک
الزورث
۱۷۸۹
۵۴،۴۱۸
۴٫۱۰٪
۱،۵۲۲
۴٫۴۰٪
کنبک
آگوستا
۱۷۹۹
۱۲۲،۱۵۱
۹٫۲۰٪
۹۵۱
۲٫۷۵٪
ناکس
راکلند
۱۸۶۰
۳۹،۷۳۶
۲٫۹۹٪
۱،۱۴۲
۳٫۳۰٪
لینکلن
ویسکست
۱۷۶۰
۳۴،۴۵۷
۲٫۵۹٪
۷۰۰
۲٫۰۳٪
آکسفورد
پاریس
۱۸۰۵
۵۷،۸۳۳
۴٫۳۵٪
۲،۱۷۵
۶٫۲۹٪
پنوب‌اسکات
بنگر
۱۸۱۶
۱۵۳،۹۲۳
۱۱٫۵۹٪
۳،۵۵۶
۱۰٫۲۹٪
پیسکاتاکیوس
داور-فاکس کرافت
۱۸۳۸
۱۷،۵۳۵
۱٫۳۲٪
۴،۳۷۷
۱۲٫۶۷٪
ساگاداهاک
بث
۱۸۵۴
۳۵،۲۹۳
۲٫۶۶٪
۳۷۰
۱٫۰۷٪
سامرست
اسکوهگان
۱۸۰۹
۵۲،۲۲۸
۳٫۹۳٪
۴،۰۹۵
۱۱٫۸۵٪
والدو
بلفست
۱۸۲۷
۳۸،۷۸۶
۲٫۹۲٪
۸۵۳
۲٫۴۷٪
واشینگتن
ماکیاس
۱۷۹۰
۳۲،۸۵۶
۲٫۴۷٪
۳،۲۵۵
۹٫۴۲٪
یورک
آلفرد
۱۶۳۶
۱۹۷،۱۳۱
۱۴٫۸۴٪
۱،۲۷۱
۳٫۶۸٪
جمع کل: ۱۶
جمعیت کل سال ۲۰۱۰: ۱،۳۲۸،۳۶۱
مساحت کل ایالت:
ایالت و سیاست‌های محلی
رای دهندگان مین نسبت به بیشتر ایالات به نامزدهای جبهه سوم و مستقل متمایل هستند. مین دو فرماندار مستقل داشته‌است(جیمز بی.لانگلی ۱۹۷۵-۱۹۷۹ و انگوس کینگ ۱۹۹۵-۲۰۰۳). سیاستمداران مین اعم از جمهوری خواه و دموکرات، به خاطر داشتن دیدگاه‌های متعادل‌تر نسبت به احزاب متبوع خود در سطح ملی مورد توجه هستند.
انحصار فروش مشروبات الکلی در مین در اختیار دولت است.
در ۶ می‌سال ۲۰۰۹ مین پنجمین ایالتی بود که ازدواج همجنسگرایان را قانونی کرد؛ اگرچه این قانون به واسطه رای دهندگان در ۳ نوامبر همان سال لغو شد. در ۶ نوامبر ۲۰۱۲ مین همراه با ایالتهای مریلند و واشینگتن اولین ایالت‌هایی شدند که با برگزاری انتخابات ازدواج همجنسگرایان را قانونی کردند.
سیاست‌های فدرال
در دهه ۳۰ مین از معدود ایالت‌هایی بود که احساسات جمهوری خواهانه‌اش را حفظ کرده بود. در انتخابات ریاست جمهوری ۱۹۳۶ فرانکلین دی روزولت آرای همه ایالت‌ها به جز مین و ورمانت را به دست آورد. این دو ایالت تنها ایالت‌هایی بودند که در هیچ‌یک از دوران مبارزات روزولت برای به دست آوردن کرسی ریاست جمهوری به نفع او رای ندادند، اگرچه رقابت انتخاباتی در سالهای ۱۹۴۰ و ۱۹۴۴ در مین بسیار تنگاتنگ بود. در دهه ۶۰ به خصوص در انتخابات ریاست جمهوری مین به سمت دموکراتها متمایل شد. در سال ۱۹۶۸ همفری هربرت دومین دموکرات در نیم قرن گذشته بود که به لطف حضور هم حزبی‌اش، ادموند ماسکی سناتور وقت مین، توانست در مین به پیروزی دست یابد هرچند مردم این ایالت در تمامی انتخابات‌های ریاست جمهوری دهه ۷۰ و ۸۰ به نامزد جمهوری خواه رای دادند.
مین در شش دوره متوالی انتخابات ریاست جمهوری به نامزد دموکراتها رای داده است؛ هر دو دوره نامزدی بیل کلینتون، الگور در سال ۲۰۰۰، جان کری(با ۵۳/۶ درصد آرا) در سال ۲۰۰۴ و باراک اوباما در سال ۲۰۰۸ و ۲۰۱۲. اگرچه دموکراتها در سالهای اخیر آرا انتخابات ریاست جمهوری در مین را از آن خود کرده‌اند اما جمهوری خواه‌ها به صورت گسترده استیلای خود بر صندلی‌های مجلس سنا را حفظ کرده‌اند به گونه‌ای که ادموند ماسکی، ویلیام هث اوی و جورج ج.میشل تنها دموکرات‌هایی بودند که توانستند در ۵۰ سال اخیر به عضویت مجلس سنا درآیند.
در انتخابات میان دورهای سال ۲۰۱۰ جمهوری خواهان نتایج خوبی در مین به دست آوردند. برای اولین بار از اوایل دهه هفتاد آنها توانستند دفتر فرمانداری و صندلی‌های هر دو مجلس قوه مقننه را از آن خود کنند؛ ولی در انتخابات سال ۲۰۱۲ دموکراتها موفق به بازپس‌گیری هر دو مجلس قانونگذاری مین شدند و از راه انتخاب فرماندار پیشین اگوست کینگ به جای الیمپیا اسنو تعداد اعضای کمیته پارلمانی را به ۵۵ کرسی رساندند.
راس پرو موفقیت بزرگی را در انتخابات ریاست جمهوری ۱۹۹۲ و ۱۹۹۶ در مین به دست آورد. در ۱۹۹۲ پرو علی‌رغم حضور طولانی مدت خانواده بوش در اقامتگاه تابستانی اشان در کنبانک پورت به عنوان نامزد مستقل پس از بیل کلینتون، نامزد دموکراتها قرار گرفت. در ۱۹۹۶ پرو به عنوان نامزد جبهه رفرمیست‌ها، توانست بالاترین رای را در ایالت مین نسبت به سایر ایالت‌ها به دست آورد.
سیاست مداران سرشناس مین عبارتند از: پریسوال بکستر، جیمز بلین، اون بریوستر، ویلیام کوهن، هانیبال هملین، جورج جی.میشل، ادموند ماسکی، توماس براکت رید، مارگارت چیس اسمیت، المپیا اسنو و والاس اچ وایت جرالد.
سناتورهای مین سوزان کالینز از حزب جمهوری خواه و اگوست کینگ به صورت مستقل، فرماندار مین پاول ال. پیج جمهوری خواه و همچنین نمایندگان مین در مجلس نمایندگان ایالات متحده چیلی پینگری و مایک میکود که هر دو دموکرات‌اند.
مناطق شهری
مناطق شهری سازمان یافته
یک منطقه شهری سازمان یافته شامل دولت منتخب محلی است که وظیفه مدیریت شهر و خدماتی نظیر ثبت پرونده‌ها، جمع‌آوری هزینه‌های صدور پروانه، تصویب آیین‌نامه‌های الزام‌آور محلی به همراه سایر مسئولیت‌های دولت خودگردان، ارائه می‌دهد. شورای شهر نهاد دولتی اداره بخش‌ها و روستاها و شورای مدیریتی نهاد دولتی اداره شهرها است. در سال ۲۰۱۳ مناطق سازمان یافته مین شامل ۲۳ شهر، ۴۳۱ بخش و ۳۴ روستا بود. در مجموع ۴۸۸ منطقه شهری سازمان یافته در مین تنها نیمی از قلمرو ایالت را در بر می‌گیرند. مین همچنین سه قرار گاه سرخپوستی دارد: ایندین آیلند، قرارگاه ایندین تون شیپ و قرارگاه ایندین پلیزنت پوینت!
بزرگترین شهر مین بر پایه جمعیت شهر پورتلند است. (۶۴،۲۴۹ نفر)
کوچکترین شهر بر پایه جمعیت شهر ایستپورت است. (۱،۶۴۰ نفر)
بزرگترین بخش بر پایه جمعیت شهر برانزویک است. (۲۰،۲۷۸ نفر)
کوچکترین بخش بر پایه جمعیت فری‌آیلند است، جای پر رفت آمدی که جمعیت سالانه آن در سرشماری سال ۲۰۰۰ صفر گزارش شده‌است. همچنین دهکده گلینوود پلنتیشن نیز جمعیت دائمی‌اش صفر گزارش شد.
بزرگترین منطقه شهری بر پایه مساحت شهر آلاگاش با مساحت ۱۲۸ مایل مربع است (۳۳۲ کیلومتر مربع).
کوچکترین منطقه شهری بر پایه مساحت دهکده مانگان آیلند با مساحت ۰/۸۶مایل مربع (۲/۲ کیلومتر مربع). کوچکترین منطقه شهری بر پایه مساحت که جزیره نیست، راندولف با مساحت ۲/۲۳ مایل مربع است (۶ کیلومتر مربع).
مناطق شهری سازمان نیافته
مناطق شهری سازمان نیافته دولت محلی نداند. مدیریت، خدمات، صدور مجوز و قوانین به وسیله دولت ایالت اجرا می‌شوند. مناطق سازمان نیافته مین بالغ بر ۴۰۰ شهرک (بخش‌ها ثبت شده هستند و شهرک‌ها ثبت شده نیستند) به علاوه تعدادی جزایر ساحلی که در محدوده مرزهای هیچ منطقه شهری قرار ندارند. مساحت مناطق سازمان نیافته کمی بیش از نصف کل مساحت ایالت مین را در بر می‌گیرد. در طول سال جمعیت مناطق سازمان نیافته به همراه تعداد زیادی از افرادی که به صورت فصلی در این مناطق ساکن می‌شوند، رقمی نزدیک به ۹۰۰۰ نفر، در حدود ۱/۳ درصد از کل جمعیت ایالت، است. تنها چهار شهرستان از ۱۶ شهرستان ایالت مین (آندروسکوجین، کامبرلند، والدو و یورک) تماما سازمان یافته هستند، اگر چه چند شهرستان دیگر نیز تقریبا همینطور هستند و بیشتر مساحت مناطق سازمان نیافته واقع در منطقه وسیع و کم جمعیت نورث وودز مین هستند.
شهرها و بخشهای پرجمعیت مین
+ ۴۹ شهر و بخش پرجمعیت مین در سرشماری سال ۲۰۱۰ ایالات متحده
پورتلند(۶۶،۱۹۴)
لویستون(۴۱،۵۹۲)
بنگر(۳۵،۴۷۳)
پورتلند جنوبی(۲۵،۰۰۲)
ابرن(۲۳،۰۵۵)
بیدفورد(۲۱،۲۷۷)
استنفورد(۲۰،۷۹۸)
برانزویک(۲۰،۲۷۸)
آگوستا(۱۹،۱۳۶)
اسکاربرو(۱۸،۹۱۹)
ساکو(۱۸،۴۸۲)
وست بروک(۱۷،۴۹۴)
ویندهام(۱۷،۰۰۱)
گورهام(۱۶،۳۸۱)
وترویل(۱۵،۷۲۲)
یورک(۱۲،۵۲۹)
فالموث(۱۱،۱۸۵)
کنبانک(۱۰،۷۹۸)
ارونو(۱۰،۳۶۲)
استندیش(۹،۸۷۴)
جزایر پرسک(۹،۶۹۲)
ولز(۹،۵۸۹)
کیتری(۹،۴۹۰)
بریور(۹،۴۸۲)
باکستون(۹،۰۹۳)
کیپ الیزابت(۹،۰۱۵)
لیسبون(۹،۰۰۹)
تاپشام(۸،۷۹۴)
اولد اورچرد بیچ(۸،۶۲۴)
اسکوهگان(۸،۵۸۹)
بث(۸،۵۱۴)
یارموث(۸،۳۴۹)
کاریبو(۸،۱۸۹)
فریپورت(۷،۸۷۹)
اولد تون(۷،۸۴۰)
وینسلاو(۷،۷۹۴)
گری(۷،۷۶۱)
فارمینگتون(۷،۷۶۰)
الزورث(۷،۷۴۱)
وتربرو(۷،۶۹۳)
راکلند(۷،۲۹۷)
همپدن(۷،۲۵۷)
بریک(۷،۲۴۶)
برویک جنوبی(۷،۲۲۰)
کامبرلند(۷،۲۱۱)
فیرفیلد(۶،۷۳۵)
بلفست(۶،۶۶۸)
اوکلند(۶،۲۴۰)
الیوت(۶،۲۰۴)
مشاهیر
از افراد مشهور این سرزمین میتوان هنری وادزورث لانگ‌فلو و استیون کینگ (نویسنده بزرگ رمانهای جنایی) را نام برد.
پارک ملی آکیدیا | [
"آگوستا",
"پورتلند (مِین)",
"پل لِ‌پیج",
"الیمپیا سنو",
"سوزان کالینز",
"Tom Allen",
"Michael Michaud",
"زبان انگلیسی",
"زبان فرانسوی",
"۱۵ مارس",
"۱۸۲۰ (میلادی)",
"منطقه زمانی شرقی",
"UTC",
"ساعت تابستانی",
"کوه کاتادین",
"اقیانوس اطلس",
"شمال شرقی آمریکا",
"نیوانگلند",
"نیوهمپشایر",
"استان کبک",
"نیوبرانزویک",
"خرچنگ",
"حلزون",
"آلگونیک",
"پیر دوگوا سیور دُ مون",
"سن کروا",
"مستعمره پوپهام",
"شرکت پلیموث",
"بریتانیایی",
"ماساچوست",
"پیمان میسوری",
"ایستپورت، مین",
"لوبک، مین",
"دهکده استکورت",
"دریاچه موس‌هد",
"دریاچه شاپلن",
"ورمانت",
"ایالت نیویورک",
"دریاچه دوقلوی جنوب",
"هنری دیوید توری",
"کوهستان کاتادین",
"رشته‌کوه بین‌المللی آپالیشین",
"جزیره بل",
"نیوفاوندلند و لابرادور",
"رشته‌کوه آپالیشین",
"کوهستان اسپرینگر",
"جورجیا",
"جزیره ماکیاس سیل",
"صخره شمال",
"اولدسا",
"رودخانه میسیسیپی",
"اروزتوک شمال غربی",
"بلوط",
"نورث‌وودز",
"جنگلهای آکیدیایی نیوانگلند",
"وست کودی هد",
"جزایر کوچک شولز",
"ادنا سنت وینسنت میلی",
"راکلند، مین",
"کمدن، مین",
"مورفولوژیک",
"یخبندان",
"آخرین عصر یخبندان",
"سامزسوند",
"بابل راک",
"پارک ملی آکادیا",
"جزیره مونت دیزرت",
"قایق بادبانی هینکلی",
"لوسرن، مین",
"سازمان پارک‌های ملی",
"بار هاربر، مین",
"رشته کوه آپالیشین",
"کلی، مین",
"نورث بریجتون",
"یواس‌ای تودی",
"رشته کوه راکی",
"وابانکی",
"آبناکی",
"پاساموکودی",
"مالیسیت",
"پنوب اسکات",
"ساموئل دُ شامپلین",
"آکادیا",
"جیمزتون، ویرجینیا",
"ویرجینیا",
"یسوعی",
"خلیج پنوب اسکات",
"کستین، مین",
"کلود دُ لا تور",
"شارل دُ سن-اتین دُ لا تور",
"فُر پانتاگوئه",
"رودخانه کنه‌بک",
"قلمرو ساگاداهوک",
"کریستوفر لوت",
"شهرستان یورک، مین",
"چارلز اول انگلستان",
"قبیله آندروسکوجین",
"اروزگانتاکوک",
"جنگ شاه فیلیپ",
"سنت‌فرانسیس",
"تکاوران راجرز",
"اوداناک",
"جنگ دامر",
"نوریجویک",
"پِکوآکیت",
"بیکِنکور",
"سیلری",
"Handbook of North American Indians",
"مستعمره خلیج ماساچوست",
"The Portsmouth Herald",
"جنگ کوئین آن",
"کانویک",
"موهاک",
"مونترآل",
"رودخانه پنوب‌اسکات",
"نوااسکوشیا",
"سانبری",
"شمال بریتانیایی آمریکا",
"پیمان وبستر- اشبرتون",
"برده‌داری",
"ایالت میسوری",
"مین بیستم",
"جاشوا لارنس چمبرلین",
"لیتل راند تاپ",
"نبرد گتیسبورگ",
"نیروی دریایی ایالات متحده",
"یو اس اس مین",
"سر فردیناندو گرجس",
"جان میسون",
"جزیره اورکنی",
"مین‌لند، اورکنی",
"اداره آمار ایالات متحده آمریکا",
"شهرستان کنه‌بک، مین",
"سفیدپوست",
"هیسپانیک",
"سیاه‌پوست",
"سرخپوستان",
"مردم فرانسوی",
"فرانسوی-کانادایی",
"مردم انگلستان",
"ایرلندی‌ها",
"آمریکایی‌ها",
"آلمانی‌ها",
"مردم ایتالیا",
"اسکاتلندی",
"لهستانی",
"سوئدی‌ها",
"اسکاتلندی-ایرلندی",
"آکادیایی",
"لوئیزیانا",
"ماداواسکا، مین",
"لویستون، مین",
"واترویل، مین",
"بیدفورد، مین",
"مسیحی",
"پروتستان",
"باپتیست",
"متدیست",
"اپیسکوپال",
"کلیسای متحد مسیح",
"پنتاکوستالیسم",
"لوتری",
"کلیسای کاتولیک رم",
"تولید ناخالص داخلی",
"لوکزامبورگ",
"صندوق بین‌المللی پول",
"اداره تجزیه و تحلیل اقتصادی آمریکا",
"نرخ بیکاری",
"شیره افرا",
"شکر افرا",
"شهرستان اروزتوک",
"بث ارون ورکز",
"بث، مین",
"پورتزموث نِیوِل شیپ یارد",
"کیتری، مین",
"ایستگاه هوایی نیروی دریایی برانزویک",
"برک(BRCAC)",
"استرانگ، مین",
"اسکی (ورزش)",
"اسکله",
"هالیفاکس",
"بوستون",
"فرودگاه بین‌المللی پورتلند",
"فرچایلد سمی کنداکتور",
"پورتلند جنوبی، مین",
"وستبروک، مین",
"اسکاربرو، مین",
"فریپرت، مین",
"یارموث، مین",
"آزمایشگاه جکسون",
"مالیات",
"تمشک وحشی",
"منطقه تاریخی پنول ویل",
"برانزویک، مین",
"فرودگاه بین‌المللی بنگور",
"نیویورک",
"اورلاندو",
"توربوپراپ",
"شهرستان هنکاک، مین",
"شهرستان ناکس، مین",
"جزیرهٔ پرسک",
"هوانوردی#هوانوردی عمومی",
"بزرگراه میان ایالتی ۹۵",
"بزرگراه میان ایالتی ۲۹۵",
"بزرگراه میان ایالتی ۱۹۵",
"بزرگراه میان ایالتی ۳۹۵",
"بزرگراه میان ایالتی ۴۹۵",
"بزرگراه ۱ ایالات متحده",
"فورت کنت، مین",
"فلوریدا",
"بزرگراه ۲ ایالات متحده",
"هولتون، مین",
"روزز پوینت، نیویورک",
"بزرگراه ۱۱ ایالات متحده",
"اولد تون، مین",
"ارونو، مین",
"دانشگاه مین",
"بزرگراه ۲۰۱ ایالات متحده",
"بزرگراه ۲۰۲ ایالات متحده",
"بزرگراه‌های ۲ ایالات متحده",
"بزرگراه ۶ ایالات متحده",
"بزرگراه ۹ ایالات متحده",
"استانهای ماریتایم",
"استانها و قلمروهای کانادا#کانادی مرکزی",
"دونیستر",
"امترک",
"پایانه شمال",
"اولد ارچرد بیچ، مین",
"ساکو، مین",
"ولز، مین",
"قوه مجریه",
"قوه مقننه",
"قوه قضائیه",
"دادگاه‌های ناحیه در ایالات متحده آمریکا",
"شهرستان",
"اداره آمار آمریکا",
"شهرستان آندروسکوجین، مین",
"ابرن، مین",
"شهرستان اروزتوک، مین",
"شهرستان کامبرلند، مین",
"پورتلند، مین",
"شهرستان فرانکلین، مین",
"فارمینگتن، مین",
"الزورث، مین",
"شهرستان کنبک، مین",
"آگوستا، مین",
"شهرستان لینکلن، مین",
"ویسکست، مین",
"شهرستان آکسفورد، مین",
"پاریس، مین",
"شهرستان پنوب‌اسکات، مین",
"بنگر، مین",
"شهرستان پیسکاتاکیوس، مین",
"داوِر-فاکس کرافت، مین",
"شهرستان ساگاداهاک، مین",
"شهرستان سامرست، مین",
"اسکوهگان، مین",
"شهرستان والدو، مین",
"بلفست، مین",
"شهرستان واشینگتن، مین",
"ماکیاس، مین",
"آلفرد، مین",
"جیمز بی.لانگلی",
"انگوس کینگ",
"مشروبات الکلی",
"ازدواج همجنسگرایان",
"مریلند",
"ایالت واشینگتن",
"هافینگتن پست",
"جمهوری خواه",
"روزولت",
"حزب دموکرات ایالات متحده آمریکا",
"همفری هربرت",
"ادموند ماسکی",
"بیل کلینتون",
"الگور",
"جان کری",
"باراک اوباما",
"ویلیام هث اوی",
"جورج ج.میشل",
"اگوست کینگ",
"الیمپیا اسنو",
"راس پرو",
"خانواده بوش",
"کنبانک پورت، مین",
"پریسوال بکستر",
"جیمز بلین",
"اون بریوستر",
"ویلیام کوهن",
"هانیبال هملین",
"جورج جی.میشل",
"توماس براکت رید",
"مارگارت چیس اسمیت",
"المپیا اسنو",
"والاس اچ وایت جرالد",
"فری‌آیلند، مین",
"گلینوود پلنتیشن، مین",
"آلاگاش، مین",
"مانگان آیلند، مین",
"راندولف، مین",
"استنفورد، مین",
"وست بروک، مین",
"ویندهام، مین",
"گورهام، مین",
"وترویل، مین",
"یورک، مین",
"فالموث، مین",
"کنبانک، مین",
"استندیش، مین",
"جزایر پرسک، مین",
"بریور، مین",
"باکستون، مین",
"کیپ الیزابت، مین",
"لیسبون، مین",
"تاپشام، مین",
"کاریبو، مین",
"فریپورت، مین",
"وینسلاو، مین",
"گری، مین",
"وتربرو، مین",
"همپدن، مین",
"بریک، مین",
"بریک جنوبی، مین",
"کامبرلند، مین",
"فیرفیلد، مین",
"اوکلند، مین",
"الیوت، مین",
"هنری وادزورث لانگ‌فلو",
"استیون کینگ",
"پارک ملی آکیدیا"
] | [
"آمارگیری‌های نفوس ایالات متحده آمریکا",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۸۲۰ (میلادی)",
"ایالتهای نیو انگلند آمریکا",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۸۲۰ (میلادی) در ایالات متحده آمریکا",
"شمال شرقی ایالات متحده آمریکا",
"مین"
] |
2,461 | بسیج نیروها | 3 | 13 | 0 | [
"بسيج نيروها"
] | false | 5 | {
"KeysAndValues": [],
"Title": ""
} | بسیج نیروها یا بسیج به مجموع منابع نیروی انسانی، مواد و خدماتی که یک کشور می‌تواند برای تامین نیازمندی‌های قابل پیش‌بینی نظامی و غیرنظامی زمان جنگ خود همراه با طرح‌ها و برنامه‌های لازم برای استفاده موثر از این ثروت‌ها آماده کند گفته میشود.
نیروی مقاومت بسیج | [
"نیروی انسانی",
"کشور",
"جنگ",
"نیروی مقاومت بسیج"
] | [
"تاریخ نظامی",
"جنگ",
"عملیات‌های نظامی",
"لجستیک نظامی"
] |
2,462 | صربستان و مونته‌نگرو | 6 | 140 | 0 | [
"صربستان و مونتنگرو",
"صربستان و مونته نگرو",
"جمهوری فدرال یوگسلاوی",
"جمهوري فدرال يوگسلاوي"
] | false | 95 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "native_name",
"Item2": "''Državna zajednica Srbija i Crna Gora''"
},
{
"Item1": "conventional_long_name",
"Item2": "اتحاد صربستان و مونته‌نگرو"
},
{
"Item1": "common_name",
"Item2": "صربستان و مونته‌نگرو"
},
{
"Item1": "continent",
"Item2": "اروپا"
},
{
"Item1": "region",
"Item2": "بالکان"
},
{
"Item1": "government_type",
"Item2": "[[جمهوری فدرال]] (۱۹۹۲–۲۰۰۳)[[اتحاد سیاسی]] (۲۰۰۳–۲۰۰۶)"
},
{
"Item1": "year_start",
"Item2": "[[۱۹۹۲]]"
},
{
"Item1": "year_end",
"Item2": "[[۲۰۰۶]]"
},
{
"Item1": "date_start",
"Item2": "[[۲۸ آوریل]]"
},
{
"Item1": "date_end",
"Item2": "[[۵ ژوئن]]"
},
{
"Item1": "event_end",
"Item2": "تجزیه اتحاد سیاسی"
},
{
"Item1": "event_pre",
"Item2": "تاسیس"
},
{
"Item1": "date_pre",
"Item2": "۲۷ آوریل ۱۹۹۲"
},
{
"Item1": "event2",
"Item2": "[[عضویت در سازمان ملل]]"
},
{
"Item1": "date_event2",
"Item2": "۱ نوامبر ۲۰۰۰"
},
{
"Item1": "event3",
"Item2": "بازتاسیس به عنوان اتحاد سیاسی <small>(تغییر نام از جمهوری فدرال یوگسلاوی به صربستان و مونته‌نگرو)</small>"
},
{
"Item1": "date_event3",
"Item2": "۴ فوریه ۲۰۰۳"
},
{
"Item1": "p1",
"Item2": "جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی"
},
{
"Item1": "flag_p1",
"Item2": "Flag of SFR Yugoslavia.svg"
},
{
"Item1": "s1",
"Item2": "صربستان"
},
{
"Item1": "flag_s1",
"Item2": "Flag of Serbia.svg"
},
{
"Item1": "s2",
"Item2": "مونته‌نگرو"
},
{
"Item1": "flag_s2",
"Item2": "Flag of Montenegro.svg"
},
{
"Item1": "image_flag",
"Item2": "Flag of Serbia and Montenegro; Flag of Yugoslavia (1992–2003).svg"
},
{
"Item1": "flag_type",
"Item2": "پرچم"
},
{
"Item1": "image_coat",
"Item2": "Coat of arms of Serbia and Montenegro.svg"
},
{
"Item1": "symbol_type",
"Item2": "نشان ملی"
},
{
"Item1": "image_map",
"Item2": "Serbia and Montenegro.svg"
},
{
"Item1": "capital",
"Item2": "[[بلگراد]]"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "44"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "49"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "20"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "28"
},
{
"Item1": "common_languages",
"Item2": "[[صربی-کرواتی]] <small>(۱۹۹۲–۱۹۹۷)</small>[[صربی]] <small>(۱۹۹۷–۲۰۰۶)</small>"
},
{
"Item1": "stat_year1",
"Item2": "۲۰۰۶"
},
{
"Item1": "stat_area1",
"Item2": "۱۰۲۳۵۰"
},
{
"Item1": "stat_pop1",
"Item2": "۱۰۸۳۲۵۴۵"
}
],
"Title": "former country"
} | صربستان و مونته‌نگرو (از سال ۱۹۹۲ تا ۲۰۰۳: جمهوری فدرال یوگسلاوی )، کشوری در جنوب شرقی اروپا بود که شامل کشورهای امروزی صربستان، مونته‌نگرو و کوزوو می‌شد. این کشور بخشی از کشور یوگسلاوی پیشین بود.
پایتخت صربستان و مونته‌نگرو شهر بلگراد بود.
تاریخ
مردمان این بخش از جهان از نژاد اسلاو بودند. اینان در این گوشه اروپا ساکن شدند و پس از چندی فرمانروایی تزارهای صربستان را ساختند.
عثمانیان در یورش به اروپا واپسین تزار صرب را کشتند و آنگاه تا زمان چیرگی امپراتوری اتریش-مجار این سرزمین در اختیار آنان بود.
پس از جنگ جهانی اول بود این سرزمین با رژیم پادشاهی اعلام استقلال کرد (پادشاهی یوگسلاوی) ولی در سالهای جنگ جهانی دوم به دست آلمان‌ها افتاد. پس از جنگ نیز به بلوک شرق پیوست و با سرزمینهای بوسنی و هرزگوین، کرواسی، کوزوو، مقدونیه، اسلوونی و مونته‌نگرو، جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی را ساختند که پس از فروپاشی شوروی و بلوک شرق از هم پاشید.
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، جمهوری سوسیالیستی یوگسلاوی هم در جریان جنگهای یوگسلاو تجزیه شد (فروپاشی یوگسلاوی) و تنها دو جمهوری صربستان و مونته‌نگرو باقی ماندند که تا سال ۲۰۰۳ با نام جمهوری فدرال یوگسلاوی شناخته می‌شدند. در سال ۲۰۰۳، کشور یوگسلاوی به صربستان و مونته‌نگرو تغییر نام داد. برخی کشورها مانند آمریکا، از سال ۱۹۹۲ به این کشور، صربستان و مونته‌نگرو می‌گفتند.
در ۳۱ مه ۲۰۰۶، همه‌پرسی استقلال در مونته‌نگرو برگزار شد و ۵۵٫۵٪ شرکت‌کنندگان، رای به استقلال مونته‌نگرو دادند. در ۳ ژوئن ۲۰۰۶، مونته‌نگرو به صورت رسمی اعلام استقلال کرد. | [
"جمهوری فدرال",
"اتحاد سیاسی",
"۱۹۹۲ (میلادی)",
"۲۰۰۶ (میلادی)",
"۲۸ آوریل",
"۵ ژوئن",
"فهرست کشورهای عضو سازمان ملل متحد",
"بلگراد",
"زبان صربی کرواتی",
"زبان صربی",
"اروپا",
"صربستان",
"مونته‌نگرو",
"کوزوو",
"یوگسلاوی",
"اسلاو",
"عثمانیان",
"امپراتوری اتریش-مجار",
"جنگ جهانی اول",
"پادشاهی یوگسلاوی",
"جنگ جهانی دوم",
"بلوک شرق",
"جمهوری سوسیالیستی بوسنی و هرزگوین",
"جمهوری سوسیالیستی کرواسی",
"استان خودمختار سوسیالیستی کوزوو",
"جمهوری سوسیالیستی مقدونیه",
"جمهوری سوسیالیستی اسلوونی",
"جمهوری سوسیالیستی مونته‌نگرو",
"جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی",
"فروپاشی شوروی",
"اتحاد جماهیر شوروی",
"جنگهای یوگسلاو",
"فروپاشی یوگسلاوی",
"۳ ژوئن"
] | [
"صربستان و مونته‌نگرو",
"اروپا",
"انحلال‌های ۲۰۰۶ (میلادی) در صربستان و مونته‌نگرو",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۹۲ (میلادی)",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۲۰۰۳ (میلادی)",
"ایالت‌ها و قلمروهای منحل‌شده در ۲۰۰۶ (میلادی)",
"بنیان‌گذاری‌های ۲۰۰۳ (میلادی) در صربستان و مونته‌نگرو",
"تاریخ نوین صربستان",
"جنوب شرقی اروپا",
"کشورهای پیشین در اروپا",
"کشورهای پیشین عضو سازمان ملل متحد",
"کشورهای قدیم در بالکان",
"کنفدراسیون‌های سابق",
"مونته‌نگرو در دهه ۲۰۰۰ (میلادی)"
] |
2,463 | بلگراد | 2 | 463 | 0 | [] | false | 423 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "بلگراد"
},
{
"Item1": "native_name",
"Item2": "Beograd"
},
{
"Item1": "settlement_type",
"Item2": "[[شهر]]"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "Belgrade Montage.jpg"
},
{
"Item1": "image_flag",
"Item2": "Flag of Belgrade.svg"
},
{
"Item1": "image_seal",
"Item2": "Coat of Arms Belgrade.png"
},
{
"Item1": "image_map",
"Item2": "Serbia Belgrade.png"
},
{
"Item1": "pushpin_map",
"Item2": "Serbia"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "44"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "49"
},
{
"Item1": "lats",
"Item2": "14"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "20"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "27"
},
{
"Item1": "longs",
"Item2": "44"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type2",
"Item2": "شهرستان‌ها"
},
{
"Item1": "subdivision_name2",
"Item2": "۱۷"
},
{
"Item1": "subdivision_type3",
"Item2": "ناحیه"
},
{
"Item1": "subdivision_name3",
"Item2": "شهر بلگراد"
},
{
"Item1": "established_title",
"Item2": "تاسیس"
},
{
"Item1": "established_date",
"Item2": "[[۲۷۹ (پیش از میلاد)]]"
},
{
"Item1": "seat_type",
"Item2": "[[مرکز]]"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "شهردار"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "[[دراگان دیلاس]]"
},
{
"Item1": "unit_pref",
"Item2": "Metric"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "۳۵۹٫۹۶"
},
{
"Item1": "area_metro_km2",
"Item2": "۳،۲۲۲٫۶۸"
},
{
"Item1": "elevation_m",
"Item2": "۳۸۴"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "۱،۲۱۳،۰۰۰"
},
{
"Item1": "population_metro",
"Item2": "۱،۶۷۰،۰۰۰"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "۲۰۰۹"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "auto"
},
{
"Item1": "timezone1",
"Item2": "CET"
},
{
"Item1": "utc_offset1",
"Item2": "۱ +"
},
{
"Item1": "timezone1_DST",
"Item2": "CEST"
},
{
"Item1": "utc_offset1_DST",
"Item2": "۲+"
},
{
"Item1": "postal_code_type",
"Item2": "[[کد پستی]]"
},
{
"Item1": "postal_code",
"Item2": "۱۱۰۰۰"
},
{
"Item1": "area_code",
"Item2": "۱۱ ۳۸۱"
}
],
"Title": "settlement"
} | بلگراد پایتخت و بزرگترین شهر در کشور صربستان است.
نام بلگراد به معنی شهر سفید میباشد.
تاریخچه
بلگراد در سال ۱۵۲۱ بدست نیروهای عثمانی اشغال و از آن تاریخ تا سال ۱۸۴۱ ضمیمه آن امپراتوری بود. در این سال بلگراد در خلال نبردهای عثمانی و اتریش از ممالک عثمانی جدا شد و به امپراتوری اتریش-مجارستان پیوست. پس از فروپاشی امپراتوری اخیر در سال ۱۹۱۸ تا ۲۰۰۳ بلگراد پایتخت یوگسلاوی بود.
جغرافیا
این شهر که در حد فاصل رودخانه‌های دانوب و رود ساوا قرار گرفته بیش از ۱٫۲۰۰٫۰۰۰ نفر سکنه دارد که با احتساب محدوده حومه شهر جمعیت آن به بیش از دو میلیون می‌رسد و از اینرو بلگراد یکی از بزرگترین شهرهای جنوب شرق اروپاست.
شهر بلگراد حدود ۳٫۶ درصد از مساحت خاک صربستان را شامل میشود و ۱۵ درصد از جمعیت این کشور در بلگراد ساکن هستند.
مردم
بیشتر ساکنان شهر اقوام مجاری هستند که پیشینیان آنها در ابتدای قرن ششم میلادی در این نقطه ساکن شده‌بودند.
مذهب
تنها مسجد بجا مانده در شهر بلگراد مسجد بایراکلی نام دارد؛ و بزرگترین کلیسای این شهر کلیسای سنت ساوا است.
شهرهای خواهر خوانده
کورفو - یونان (۲۰۱۰)
کاونتری - بریتانیای کبیر (۱۹۵۷)
شیکاگو - ایالات متحده آمریکا (۲۰۰۵)
لاهور - پاکستان (۲۰۰۷)
لیوبلیانا - اسلوونی (۲۰۱۰)
تل آویو - اسرائیل (۱۹۹۰)
وین - اتریش (۲۰۰۳) | [
"فهرست شهرهای صربستان",
"فهرست کشورهای جهان",
"۲۷۹ (پیش از میلاد)",
"دراگان دیلاس",
"کد پستی",
"صربستان",
"امپراتوری عثمانی",
"امپراتوری اتریش-مجار",
"یوگسلاوی",
"دانوب",
"رود ساوا",
"مجاری",
"مسجد بایراکلی بلگراد",
"کلیسای سنت ساوا",
"خواهر خوانده",
"کورفو",
"یونان",
"کاونتری",
"بریتانیای کبیر",
"شیکاگو",
"ایالات متحده آمریکا",
"لاهور",
"پاکستان",
"لیوبلیانا",
"اسلوونی",
"تل آویو",
"اسرائیل",
"وین",
"اتریش"
] | [
"بلگراد",
"پایتختهای اروپا",
"دارندگان لژیون دونور",
"شومادیا",
"شهر در صربستان",
"شهرهای بندری در صربستان",
"شهرهای صربستان",
"شهرهای کرانه دانوب",
"مناطق شهری بر پایه کشور صربستان",
"مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده در سده ۳ (پیش از میلاد)",
"مناطق مسکونی در دانوب",
"ناحیه‌ها در صربستان",
"ناحیه‌های آماری صربستان"
] |
2,464 | میدان دلدوئومو | 2 | 12 | 0 | [
"ميدان دلدوئومو",
"میدان دلدوئومو (ابهام‌زدایی)"
] | false | 3 | {
"KeysAndValues": [],
"Title": ""
} | میدان دل دوئومو ( Piazza del Duomo ) نامی است که معمولا در ایتالیا به میدانگاههای بزرگی که در جلوی کلیساهای جامع قرار دارند داده میشود.
میدانهای دل دوئوموی معروف عبارت‌اند از:
میدان دل دوئومو، در فلورانس
میدان دل دوئومو, میلان
میدان دل دوئومو در پیزا که به نام کامپو دئی میراکولی (میدان معجزه‌ها) نیز معروف است. | [
"ایتالیا",
"میدانگاه",
"کلیسای جامع",
"میدان دل دوئومو، فلورانس",
"فلورانس",
"میدان دل دوئومو، میلان",
"میلان",
"پیزا",
"کامپو دئی میراکولی"
] | [] |
2,465 | معماری زبره‌کاری | 0 | 143 | 0 | [
"زبره کاری",
"زبره كاري",
"زبرهٔ كاري",
"زبرهٔ کاری",
"معماری بروتالیستی",
"بروتالیسم در معماری",
"زبره‌کاری",
"معماري بروتاليستي",
"معماري زبره كاري",
"معماری زبره کاری",
"بروتاليسم در معماري"
] | false | 9 | {
"KeysAndValues": [],
"Title": ""
} | زبره‌کاری یا معماری بروتالیست سبکی از معماری است که در آن ساختمان‌ها کلآ با بتن زبره و بدون روکش و دیگر عناصر کاربردی و به عبارتی عریان و عاری از زینت اجرا می‌شوند. اصطلاح زبره‌کاری (بروتالیسم) در ۱۹۵۴ در فرانسه و انگلستان برای توصیف این شیوه بکار رفت.
اصطلاح بروتالیسم
معماران انگلیسی به نامهای آلیسون و پیتر اسمیتسون برتی اولین بار این اصطلاح را در سال ۱۹۵۳ میلادی ابداع کردند، این اصطلاح ریشه در واژه فرانسوی بتون بروت به معنای «سیمان خام» دارد، عبارتی که توسط لوکوربوزیه برای تشریح متد استفاده خاصش از سیمان استفاده می‌شد، متدی که توسط آن بسیاری از بناهای پس از جنگ جهانی دومش را ساخت. این اصطلاح پس از این که توسط رینر بنهام، منتقد معماری در عنوان کتابش: معماری بروتالیست نوین: اخلاقیات یا زیبایی‌شناسی؟ در سال ۱۹۶۶ میلادی به کار گرفته شد، رواج بسیاری پیدا کرد، مضمون کتاب توصیف برخی دیدگاه‌های معمارانه بود که اخیرا در اروپا رایج شده بود.
سبک معماری بروتالیست و سبک تئوریک معماری شهری به نام معماری بروتالیست نوین ممکن است به عنوان دو جنبش متفاوت شناخته شود، هرچند که این اصطلاحات اغلب به شکلی تبادل‌پذیر استفاده می‌شوند. معماری بروتالیست نوین اعضای انگلیسی گروه ۱۰، آلیسون و پیتر اسمیتسون، بیشتر به اصلاح نظری سی‌آی‌ای‌ام مربوط است (در معماری و شهرنشینی) تا به بتون بروت. رینر بنهام این تفاوت را در عنوان کتابش: معماری عریان نوین: اخلاقیات یا زیبایی شناسی؟ قاعده‌مند کرد.
ویژگی‌ها
ساختمان‌هایی معماری بروتالیست را اغلب میتوان از هندسه مکرر گوشه‌دار قابل توجه آنها و همچنین نمایان‌سازی بافت فرم‌های چوبی در بناهایی که در ساخت آنها از سیمان استفاده شده، بازشناخت. اگرچه سیمان از مصالحی است که بیشترین استفاده را در معماری بروتالیست دارد، ولی لزوما نمی‌توان سیمان را جزئی جدا ناپذیر از این معماری دانست. یک ساختمان زمانی جزئی از معماری بروتالیست محسوب میشود که نمایی چهارگوش، قالب دارو خشن را از طریق مصالح ساختمانی، شکل و در برخی موارد تاسیسات بیرونی‌اش به نمایش بگذارد. برای مثال، تعداد زیادی از خانه‌های شخصی طراحی شده توسط آلیسون و پیتر اسمیتسون از آجر ساخته شده‌اند. از دیگر مصالح مورد استفاده در معماری بروتالیست میتوان از آجر، شیشه، فولاد، سنگ‌های ناصاف و گابیون (که به اسم تراپیون هم شناخته میشود) نام برد. به‌طور معکوس، نمی‌توان تمام بناهایی را که نمای بیرونی سیمانی دارند جزئی از معماری بروتالیست به‌شمار آورد، این بناها ممکن است به طیف دیگری از سبک‌های معماری مثل کانستراکتیویسم (ساختارگرایی)، سبک‌های بین‌المللی، اکسپرسیونیسم، پست مدرنیسم یا معماری ساختار شکن، تعلق داشته باشد.
موضوع رایج دیگر درطراحی‌های معماری بروتالیست این است که بیننده با دیدن نمای خارجی ساختمان می‌تواند به کارکرد و خاصیت وجودی آن پی ببرد. در بنای شهرداری بوستون که در سال ۱۹۶۲ طراحی شده، بخشهای برجسته و بیرون زده بنا، اشاره واضحی به ماهیت خاص اتاقهای پشت دیوارش مثل دفتر شهردار یا دفاتر شورای شهر دارد. از نقطه نظری دیگر، در طراحی مدرسه هانستاتون، مخزن آب ساختمان که معمولا در جایی داخل بنا پنهان میشود، در این جا آشکارا بالای برج بنا و در معرض دید قرار گرفته‌است.
معماری بروتالیست به عنوان فلسفه‌ای خاص در معماری، بیش از آن که سبک محسوب شود، نوعی ایدئولوژی آرمانی سوسیالیستی به حساب می‌آید که از طریق طراحانش به ویژه آلیسون و پیتر اسمیتسون حمایت میشود. منتقدان عقیده دارند که ماهیت تجریدی معماری بروتالیست باعث میشود که علی‌رغم هدف سازندگان، بناهای آن به جای این که حالتی محافظ و جمع‌کننده داشته باشند بیشتر ظاهری غیردوستانه و خاموش از خود نشان بدهند. نقد دیگری که به معماری بروتالیست وارد است، بی‌توجهی آن به فضای اطراف بنا از لحاظ ساختار معماری، اجتماعی و تاریخی است. این مسئله باعث میشود که بناها در فضای اطراف خود بیگانه و نا به جا به نظر برسند. عدم استقبال مثبت عوام از فرم کارهای اولیه این سبک، که احتمالا می‌توانست به خاطر اضمحلال شهری پس از جنگ جهانی دوم به ویژه در انگلستان باشد، باعث عدم محبوبیت ایدئولوژی این سبک معماری شد.
تاریخچه
شناخته شده‌ترین معمار اولیه این سبک را میتوان لوکوربوزیه معمار سوییسی دانست، از کارهای او در این سبک میتوان از مجتمع مسکونی هبیتاسیون(۱۹۵۲) و ساختمان سکرتاریات درچاندیگار هند (۱۹۵۳) نام برد. حرکت معماری بروتالیست در انگلستان به ویژه در اواسط قرن بیستم شتاب بالایی پیدا کرد چرا که بعد از افت اقتصادی پس از جنگ جهانی دوم نیاز به بناهایی با ساخت و طراحی ارزان برای ایجاد مسکن‌ها، مراکز خرید و ساختمانهای دولتی کم هزینه بود. با این حال، برخی معماران حتی با وجود داشتن بودجه زیاد این سبک معماری را انتخاب می‌کردند، چرا که شیفته ماهیت صادقانه، تندیس وار، ضد بورژوایی و سازش‌ناپذیر شده بودند.
معماری بروتالیست در ترکیب با اهداف ترقی خواهانه اجتماعی لوکوربوزیه در بنای یونیته گزینه‌ای مثبت برای حرکت رو به جلو در طراحی مساکن شهری محسوب می‌شد؛ ولی در عمل بسیاری از بناهای ساخته شده در این سبک به جای این که دارای ویژگی‌های تاسیسات اجتماعی‌ای باشند که در نظر لوکوربوزیه بود، تبدیل به بناهایی تنگ و محصور و مکانی مناسب برای انواع بزهکاری شدند. باغ رابین هود را میتوان نمونه‌ای بدنام از این دست به‌شمار آورد، هرچند بسیاری از مشکلاتش در سالهای اخیر حل شده‌است. دهه‌ها زمان برد تا برخی از این بناها تبدیل به مکان‌هایی مثبت برای زندگی شدند. سردی خشن و ناصاف سیمان جاذبه خود را زیر آسمان خاکستری و نمناک از دست دادو مصالح دژ مانندش که ادعا می‌شد مقاوم در برابر هرگونه خرابکاری هستند در برابر قوطی‌های رنگ گرافیتی آسیب‌پذیر می‌نمودند.
شخصیت‌های برجسته
در انگلستان، از دیگر معماران وابسته به این جنبش میتوان از ارنو گلدفینگر، زوج پیتر و آلیسون اسمیتسون، و سر دنیس لسدون نام برد. در استرالیا سه نمونه از بهترین آثار معماری بروتالیست عبارت است از گالری هنر کویینز لند اثر رابین گیبسون، کتابخانه فیشر در دانشکده سیدنی اثر کن وولی و دیوان عالی استرالیا در کنبرا ساخته کالین مدیگان. بناهای سازمانی و دولتی جان اندروز نیز در استرالیا نمایانگر همین سبک هستند. در آسیا نیز ساختمان‌هایی دولتی اثر لوییس کان وجود دارند. پل رودولف و رالف رپسون هر دو معماران برجسته‌ای در این زمینه محسوب می‌شوند. والتر نچ نیز برای ساخت بناهای آکادمیک به این روش شهرت دارد. مارسل برور به خاطر روش ملایمش در این سبک شناخته شده است، او معمولا به جای استفاده از گوشه‌های زاویه دار از منحنی استفاده می‌کند. کلوریندو تستا در آرژانتین بانک لندن و آمریکای جنوبی را خلق کرد که از بهترین نمونه‌های دهه ۵۰ هستند. اخیرا مدرنیست‌های بیشتری از جمله آی‌ام پی و تادائو آندو آثار برجسته‌ای در این زمینه طراحی کرده‌اند. در برزیل مدرسه پائولیستا نماد این سبک شناخته میشود و در کارهای برنده جایزه نوبل معماری یعنی پائولا مندز داروخا نیز خود را نشان می‌دهد(۲۰۰۶). در فیلیپین، لیوندرو لوسکین ساختمانهای عظیمی از این دست طراحی کرد، مثل مرکز فرهنگی فیلیپین و مجمع بین‌المللی فیلیپین. در نیوزلند، سر مایلز وارن و شرکتش «وارن و ماهونی» مدرسه معماری‌ای را تاسیس کردند که در آن سبک معماری بروتالیسم را با ارزشهای مستقیم و بی‌پرده معماری ژاپنی و اسکاندیناویایی ترکیب کردند. بناهای ساخت وارن تاثیر عمده‌ای در معماری ساختمانهای عمومی زلاند نو گذاشته است.
دانشگاه‌ها و فضاهای کالج
در اواخر دهه ۶۰، تعداد زیادی از کالج‌های آمریکای شمالی دستخوش تغییر و گسترش شدند، در نتیجه، تعداد زیادی از دانشگاه‌های کانادایی و آمریکایی با این سبک معماری ساخته شدند، که اولین آنها دانشگاه هنر و معماری یل اثر پل رودولف در سال ۱۹۵۸ بود. طراحی رودولف برای دانشگاه دارتموث ماساچوست نمونه‌ای کامل از معماری بروتالیست است. والتر نچ معمار نیز بنای دانشگاه ایلینوای شیکاگو را کاملا بر اساس یک طرح مجرد و یکپارچه تحت تاثیر این سبک طراحی کرد. حلقه داخلی اصلی دانشگاه کالیفرنیا توسط گروهی از معماران که توسط ویلیام پریرا هدایت می‌شدند، به روشی که معماری بروتالیست کالیفرنیایی می‌نامید، طراحی شد.
نمونه‌های خارج از ایالات متحده شامل این بناها می‌شوند: کتابخانه مک لنان، تالار برنساید و ساختمان استفان لیکاک در دانشگاه مک گیل در مونتریال، بخش اعظم محوطه دانشگاه و کالج بلفیلد دوبلین، فضای بزرگ آکادمیک کتابخانه بنت در دانشگاه سیمون فریزر؛ بنای دانشگاه تورنتو اسکاربرو از جان اندروز؛ بنای دانشگاه تورنتو میسیسوگا از ویلیام جی دیویس، و کتابخانه رابرتز در دانشگاه تورنتو واقع در شهر تورنتو؛ بخشهای مهمی از دانشگاه یورک در تورنتو؛ دانشگاه انگلیسی کولومبیا در ونکوور؛ دانشگاه دلفت در هلند؛ دانشگاه رند افریکانز در جوهانسبورگ، دفتر رئیس دانشگاه مالایا در مالزی. در استرالیا، دانشگاه‌های مک کواری، فلیندرز و کورتین. در مقدونیه، دانشگاه اس اس سیریل و متودیوس در اسکوپجه. در نیوزلند، دانشگاه کانتربوری و بخشهای از محوطه دانشگاه اوکلند سیتی. در انگلستان، دانشگاه لیسستر اثر چارلز ویلسون، دادگاه هاروی، کالج کایس و گانویل، کالج کمبریج و چرچیل، خانه دونلم و کمبریج، دانشگاه دورهام (۱۹۶۵)، دانشگاه یورک (۱۹۶۳) همگی در کنار دانشگاه لیدز نمونه‌هایی برجسته به‌شمار می‌آیند. در ژنو سوییس، بنای یونی دوفور در دانشگاه ژنو که واقع در مرکز ژنو و نزدیک خانه اپرا و پلیس نووه است.
انتقادات وارد بر معماری بروتالیست و نحوه برخورد با آنها
معماری بروتالیست منتقدان سرسختی دارد، از جمله چارلز، پرنس ولز. سخنرانی‌ها و نوشته‌هایش همیشه انتقادات سختی بر معماری عریان وارد داشته‌اند، و بسیاری از بناها را تنها توده‌ای از سیمان خوانده‌اند. بیشتر انتقادات به خاطر طراحی بنا نیست، بلکه بیشتر به خاطر نمای سیمانی آنها است، به این دلیل که سیمان در هوای مرطوب و در اقلیم ابری اقیانوسی به ویژه در شمال غربی اروپا دوام چندانی ندارد و به سرعت ظاهر خود را از دست می‌دهد. در این آب و هوا سیمان با لکه‌های آب یا حتی گاهی خزه و گلسنگ ورقه ورقه میشود و باعث زنگ زدگی آرماتورها میشود.
در دانشگاه اورگان، اعتراض و تنفر دانشجویان نسبت به معماری دانشگاه به استخدام کریستوفر الکساندر و آغاز پژوهش اورگان در اواخر دهه ۷۰ انجامید.
در سالهای اخیر، برخی از این بناهای رسیدگی نشده تخریب یا بازسازی یا با ساختمانهای جدید جایگزین شده‌اند. علی‌رغم موفقیت برخی از این آثار همچنان روند تخریب آنها ادامه دارد.
تئودور دالریمپل، نویسنده بریتانیایی، فیزیکدان و مفسر سیاسی برای روزنامه سیتی ژورنال در مقاله‌ای نوشت که معماری بروتالیست محصول فلسفه توتالیتاریانیسم اروپایی و دارای نقص اخلاقی، روحانی و عقلانی است. او ساختمان‌ها را سنگدل، غیرانسانی، مهیب و غول پیکر خواند. از نظر او بتون آرمه با گذر زمان زشت، خرد و پوسیده میشود و لک برمی‌دارد و همین باعث میشود که نسبت به سبک‌های دیگر معماری ارجحیت نداشته باشد.
ماتیو اگلسیاس، مفسر مجله ثینک پروگرس، معتقد است که بنایی مثل ساختمان شهرداری در بوستون باعث شده که آن ناحیه روح خوشایند و مثبت خود را از دست بدهد.
تجدید فعالیت
اگرچه جنبش معماری بروتالیسم از بعد از اواسط دهه ۸۰ دیگر مرده به حساب می‌آید و جای خود را تا حد زیادی به اکسپرسیونیسم ساختاری و ساختارشکنی داده است، ولی اخیرا سعی در به روز کردن خود داشته‌است. بسیاری از جنبه‌های خشن خود را ملایم‌تر و ظریف‌تر کرده‌است، نماهای سیمانی روکشی ماسه‌ای پیدا کرده‌اند که باعث میشود سنگ نما به نظر برسند، گاهی نیز با گچ یا عناصر پیش‌ساخته و طرح دار ترکیب می‌شوند. از معماران مدرنیست که در پروژه‌های اخیر خود به این رویکرد روی آوردند میتوان از استیون ارلیش، ریکاردو لگورتا و جین وانگ نام برد. شرکت ویکتور گورن و شرکایش با نونما کردن همین سبک چند ساختمان دادگستری طراحی کرده‌اند. معماران آمریکای لاتین نیز در سالهای اخیردر مقیاسی کوچکتر به احیای این سبک پرداخته‌اند. معماری بروتالیست اخیرا در اسراییل نیز به خاطر حسی که از امنیت و استحکام به دست می‌دهد دوباره احیا شده‌است. با به وجود آمدن لیتراکان که نوعی سیمان نیمه شفاف است، ممکن است دوباره شاهد موج جدید بناهایی از این سبک باشیم.
حتی در بریتانیا که این سبک زمانی بیشترین شیوع را داشت (و بعدها مورد بیشترین ناسزا قرار گرفت)، اخیرا از سال ۲۰۰۶ به بعد بناهایی با معماری بروتالیست به روز شده ساخته شده‌اند از جمله ساختمان مارش مورگان در خیابان سنتاور در لمبث لندن و بنای الدر و کانون در گلاسکو اسکاتلند. در لیست نامزدهای جایزه استرلینگ ۲۰۰۵ تعدادی بنا وجود داشت (برجسته‌ترین آنها ساختمان مرکزی بی‌ام دبلیو ساخته زاها حدید وبنایی که برنده نهایی شد یعنی ساختمان پارلمان اسکاتلند اثر انریک میرالس) که در نمای آنها میزان زیادی سیمان به کار رفته بود، چیزی که نه سال پیش زمانی که این جایزه دایر شد از لحاظ زیبایی‌شناسی غیرقابل قبول به حساب می‌آمد.
به تازگی ارزیابی دوباره‌ای از معماری بروتالیست شده‌است که منجر به درک ارزش آن شده است، امروز دلیل ناکارآمدی این سبک را بیش از آن که به خاطر طراحی‌هایش بدانند، نتیجه عدم مدیریت، تعمیرات و حفاظت ناکافی از این بناها می‌دانند. در سال ۲۰۰۵ شبکه ۴ تلویزیون انگلیس مستندی به نام من عاشق رنگ نارنجی هستم پخش کرد که در آن میراث معماری عریان را مثبت ارزیابی می‌کرد. برخی از این بنا اکنون تاریخی به حساب می‌آیند و برخی دیگر مثل مدرسه علوم دینی سنت پیتر توسط بخش معماری مجله پراسپکت جز بهترین بناهای پس از جنگ جهانی دوم در اسکاتلند شناخته می‌شوند و بر سر نگهداری و حفاظت از آنها دائما منازعه وجود دارد. جمعیت قرن بیستم بارها علیه تخریب مرکز ترایکرن، ترینیتی و پارکینگ چند طبقه مبارزه کرده‌است. | [
"معماری",
"بتن",
"زبره",
"روکش",
"سی‌آی‌ای‌ام",
"دانشگاه یورک (کانادا)",
"تورنتو",
"انتاریو",
"دانشگاه تورنتو",
"Robarts Library",
"دانشگاه کارنگی ملون",
"پیتسبورگ",
"دانشگاه صنعتی دلفت",
"هلند",
"Posvar Hall",
"دانشگاه پیتسبورگ",
"Barco Law Building",
"University of Pittsburgh School of Law",
"Ss. Cyril and Methodius University of Skopje",
"University of Pittsburgh School of Information Sciences",
"Roger Stevens Building",
"دانشگاه لیدز",
"skyways",
"دانشگاه کالیفرنیا، سن دییگو",
"کتابخانه گایزل",
"دانشگاه وسترن انتاریو",
"Malcom Moos Health Sciences Tower",
"دانشگاه مینسوتا",
"مؤسسه پلی‌تکنیک رنسلیر",
"Folsom Library",
"Birmingham Central Library",
"Community College of Rhode Island",
"Warwick, Rhode Island",
"Grand Valley State University",
"UTS Tower",
"University of Technology, Sydney"
] | [
"زبره‌کاری",
"ساختمان‌سازی",
"سبک‌های معماری",
"معماری انگلستان بر پایه دوره",
"معماری بریتانیا بر پایه دوره یا سبک",
"معماری دهه ۱۹۵۰ (میلادی)",
"معماری دهه ۱۹۶۰ (میلادی)",
"معماری دهه ۱۹۷۰ (میلادی)"
] |
2,466 | زبره | 0 | 9 | 0 | [] | false | 1 | {
"KeysAndValues": [],
"Title": ""
} | زبره صفتی است که برای موادی مانند آرد، بتن، گچ، سنگ، سنگ آهن غیره بکار می‌رود و معنی آن اینست که در آن حالت در ساخت آن مواد دانه‌های درشت و زبر بکار رفته است یا آن مواد هنوز بطور کامل ساییده و آرد نشده‌اند. در علوم غذایی به غله‌هایی که ساییده شده‌اند و دانه‌هایشان هنوز از آرد درشت‌تر است زبره (Meal) گفته میشود. در مورد سنگ‌های معدنی به خاک سنگ آن مواد که هنوز کاملآ خرد و آرد نشده‌اند حالت زبره گفته میشود.
در معماری به سطوح زبر و صیقل‌نیافته، زبره گفته میشود.
ترکیبات رایج با واژه زبره عبارت‌اند از:
زبره‌سنگ
زبره‌آرد
زبره‌پاشی
زبره‌کاری
زبره‌تراشی
گونه‌ای از مارچوبه به نام مارچوبه زبره وجود دارد که به آن در فارسی شبیدی هم گفته میشود.
گردی زبره نام یک گونه گل است.
واژه متصاد با زبره، واژه نرمه است. | [
"کانی‌ها",
"زبره‌سنگ",
"زبره‌پاشی",
"مارچوبه",
"گردی زبره",
"گل"
] | [
"مصالح ساختمانی"
] |
2,467 | دانشگاه تهران | 3 | 2,402 | 0 | [
"دانشگاه تهران",
"دانش گاه تهران",
"کتابخانه دانشگاه تهران",
"کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران",
"مرکز لرزه‌نگاری کشور"
] | false | 2,223 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "نام",
"Item2": "دانشگاه تهران"
},
{
"Item1": "تصویر لوگو",
"Item2": "University of Tehran logo.svg"
},
{
"Item1": "دانشجویان",
"Item2": "۳۴۰۰۰ نفر"
},
{
"Item1": "زیرنویس لوگو",
"Item2": "نشان دانشگاه تهران"
},
{
"Item1": "نام‌تصویر",
"Item2": "TehranUniversityEntrancePanorama.jpg"
},
{
"Item1": "شعار",
"Item2": "میاسای زآموختن یک زمان. ( )"
},
{
"Item1": "نوع",
"Item2": "[[دانشگاه عمومی]]"
},
{
"Item1": "تأسیس",
"Item2": "[[۱۳۱۳]]"
},
{
"Item1": "بنیانگذار",
"Item2": "[[دکتر ابوالقاسم خان بختیار(نخستین پزشک ایرانی]]"
},
{
"Item1": "رئیس",
"Item2": "[[محمود نیلی احمدآبادی]]"
},
{
"Item1": "معاون آموزشی",
"Item2": "سید حسین حسینی"
},
{
"Item1": "معاون پژوهشی",
"Item2": "محمد رحیمیان"
},
{
"Item1": "معاون دانشجویی",
"Item2": "حسن به‌نژاد"
},
{
"Item1": "هیئت علمی",
"Item2": "۲۰۴۱ نفر"
},
{
"Item1": "دانش آموختگان",
"Item2": "۲۵۰۰۰۰ هزار"
},
{
"Item1": "شمار دانشکده‌ها",
"Item2": "۱۲ دانشکده"
},
{
"Item1": "شهر",
"Item2": "[[تهران]]،"
},
{
"Item1": "ارائه دهنده رشته‌های",
"Item2": "۹۷۶ رشته تحصیلی"
},
{
"Item1": "وابسته به",
"Item2": "[[وزارت علوم، تحقیقات و فناوری]]"
}
],
"Title": "دانشگاه"
} | دانشگاه تهران بزرگترین مرکز آموزش عالی در ایران است که در سال ۱۳۱۳ خورشیدی به دستور رضا شاه پهلوی تاسیس شد. دانشگاه تهران هم‌اکنون دارای ۲۵ دانشکده، ۹ پردیس و ۱۱ مرکز پژوهشی است و از استادان مجرب ایرانی در بیشتر رشته‌ها بهره می‌گیرد. برند دانشگاه تهران در سال ۱۳۹۲ در دهمین جشنواره ملی قهرمانان صنعت ایران به عنوان یکی از ۱۰۰ برند برتر ایران شناخته شد. در حال حاضر محمود نیلی احمدآبادی ریاست این دانشگاه را به عهده دارد.
پیشینه
ظاهرا تاریخچه مدونی از روند بنیانگذاری و تاسیس دانشگاه تهران از طرف این نهاد انتشار نیافته و در اینباره نظرهای گوناگونی از سوی اشخاص مختلفی اظهار گردیده و گفته شده‌است که فکر تاسیس دانشگاه تهران در سال ۱۳۰۵ خورشیدی توسط دکتر سنک نماینده مجلس نخستین بار پدیدار شد. در نامهای به وزیر معارف درباره اقدام به تاسیس دانشگاه، محمد تدین پاسخ داد:
وزیر دربار وقت، عبدالحسین تیمورتاش، از طرف رضا شاه، عیسی صدیق (صدیق اعلم) را مامور کرد تا در سال ۱۳۱۰ خورشیدی به ایالات متحده آمریکا سفر کرده و پس از مطالعه در «تاسیسات علمی دنیای جدید»، طرحی برای تاسیس دانشگاه در کشور به دولت تقدیم نماید. طرح صدیق مورد قبول کفالت وزارت معارف وقت، علی اصغر حکمت، قرار گرفت و با پیگیری ایشان، علی‌اصغر حکمت سرانجام دانشگاه تهران در هشتم خرداد ماه ۱۳۱۳ به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
در بهمن‌ماه سال ۱۳۱۲ شمسی، جلسه هیئت دولت وقت تشکیل و در آن در زمینه آبادی تهران و زیبایی و شکوه ابنیه، عمارات و کاخ‌های زیبای آن سخن به میان آمد. مرحوم فروغی که در آن روز ریاست وزراء را برعهده داشت از یک سو و دیگر وزیران از سوی دیگر زبان به تحسین و تمجید شهر گشودند و برخی از آنان برای جلب رضایت شاه در این مقال، عنان از کف بدادند اما در این میان مرحوم علی اصغر حکمت، کفیل وزارت معارف، بی‌آنکه پیشرفتهای پایتخت را نادیده انگارد با لحنی محتاطانه چنین گفت: «البته که در آبادی و عظمت پایتخت شکی نیست» ولی تنها نقص آشکار آن اینست که «انیورسته» ندارد و حیف است که در این شهر نوین از این حیث از دیگر بلاد بزرگ عالم، واپس ماند». این سخنان ارزشمند تاثیر خود را برجای نهاد و بی‌درنگ مقبول همگان افتاد. از این رو علی‌اکبر داور با تخصیص بودجه اولیه‌ای به میزان ۲۵۰،۰۰۰ تومان به وزارت معارف باعث گردید تا زمین مناسبی برای تاسیس دانشگاه یافته شده و ساختمان آن را در اسرع وقت پدید آید. علی اصغر حکمت بی‌درنگ دست به کار شد و جستجو برای مکان‌یابی مناسب دانشگاه را با کمک و مشاوره آندره گدار، معمار چیره‌دست فرانسوی که در آن روزگار به عنوان مهندس در خدمت وزارت معارف بود آغاز کرد. آنان پس از جستجوی بسیار در میان ابنیه، باغ‌ها و زمینهای فراوان آن روز اطراف تهران باغ جلالیه را برای احداث دانشگاه برگزیدند. در همین حال برخلاف امروز که یافتن زمین مناسب در شهر تهران برای ایجاد دانشگاهی عظیم تقریبا ناممکن است، در آن روزها زمینهای فراوانی وجود داشت که صاحبان آنها نه تنها در فروش آنها امساکی نداشتند بلکه برای واگذاری به چنین موسساتی که مسلما سود کلانی هم به دنبال داشت، سر و دست می‌شکستند. از همین رو بود که گروهی از مالکین اراضی بهجت آباد با سوءاستفاده‌هایی نظر وزیر مالیه وقت را جلب کرده بودند که زمینهای آنها را برای تاسیس دانشگاه خریداری نماید. در حالی که به نظر موسیو گدار عرصه آن زمین‌ها تنگ و موقعیت آنها سیل گیر بود و برای تاسیس دانشگاه به هیچ روی مناسب نبود. با این همه مرحوم داور رجحان در جلسه هیئت دولت به‌سختی بر خرید اراضی بهجت آباد پای فشرد و نظر بیشتر اعضاء را جلب کرده و سرانجام دولتیان، بهجت آباد را برگزیدند. در همین حال که علی اصغر حکمت دل‌شکسته و ناامید ناظر ماجرا بود، رضاشاه وارد شد و گفت: «باغ جلالیه را برگزینید. بهجت آباد ابدا شایسته نیست عرصه آن کم و اراضی آن سیل گیر است.» دولتیان در برابر این سخنان قاطع، زبان در کام کشیدند و احدی دم برنیاورد.
این موسسه با ادغام کردن دارالفنون، مدرسه علوم سیاسی، مدرسه طب، مدرسه عالی فلاحت و صنایع روستایی، مدرسه فلاحت مظفر (اولین مدرسه کشاورزی در ایران)، مدرسه صنایع و هنر (تاسیس توسط کمال الملک)، مدرسه عالی معماری، مدرسه عالی حقوق، و چند مرکز آموزش عالی دیگر تهران دایر گشت. و در ۱۵ بهمن ماه همان سال بود که کلنگ تاسیس دانشگاه تهران توسط رضاشاه در زمینهای پردیس جلالیه تهران (در جنوب پارک لاله کنونی) به زمین زده شد و در جمعه ۲۴ اسفند رسما دانشگاه تهران تاسیس گشت.
نقش دکتر محمود حسابی
در برخی رسانه‌ها عنوان شده‌است که دکتر محمود حسابی موسس دانشگاه تهران بوده‌است. ضیاء موحد در مصاحبه‌ای ادعای نقش محمود حسابی در تاسیس دانشگاه تهران را کذب محض می‌داند.
طرح و الگو
این دانشگاه بر اساس موسسات آموزش عالی فرانسه الگوبرداری شد و حتی طراحان ساختمانهای دانشگاه تهران مهندسین فرانسوی بودند، و دروس و برنامه‌های هنرکده (دانشکده هنرهای زیبای فعلی) دقیقا بر اساس الگوی دانشسرای عالی ملی هنرهای زیبای پاریس طراحی گردید.
پردیس و بناهای این دانشگاه توسط معماران اروپایی رولاند دوبرول، ماکسیم سیرو، مارکوف، آلکساندر موزر، آندره گدارد، محسن فروغی طراحی گردید.
توسعه
در اواخر دهه ۱۹۴۰ میلادی ساختار درسی و پژوهشی دانشگاه تهران رفته رفته به سمت الگوبرداری از سیستم دانشگاه‌های آمریکایی شروع به حرکت نمود: بطور نمونه دانشکده کشاورزی این دانشگاه به کمک دانشگاه یوتا توسعه و گسترش یافت.
موقعیت دانشگاه تهران در نقشه تهران به رنگ سیاه
نمونه‌های دیگری نیز میتوان برشمرد: در سال ۱۹۵۴ موسسه علوم اداری دانشگاه (دانشکده مدیریت کنونی ) به کمک دانشگاه کالیفرنیا جنوبی و به ریاست هری مارلو از این دانشگاه آغاز به ارائه مدارج دکترا نمود. در سال ۱۹۵۸ موسسه روزنامه‌نگاری دانشگاه تهران به کمک دانشگاه ویرجینیا و جیمز ولارد آغاز به کار نمود؛ و دانشگاه جانز هاپکینز آمریکا بود که در سال ۱۹۶۵ رشته دکترای بیماری‌های سلولی (cytopathology) را راه‌اندازی نمود.
دانشگاه‌های دیگر آمریکایی که مستقیما ناظر فعالیت‌های علمی و آکادمیک دانشگاه تهران بودند مانند :دانشگاه ایندیانا، دانشگاه ایلینوی در اوربانا شامپاین، دانشگاه کلرادو در بولدر، دانشگاه آلاباما، و دانشگاه ایالتی کلرادو است.
انقلاب ۱۳۵۷ ایران
پس از دو سال تعطیلی اجباری در سالهای ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۱ به واسطه انقلاب فرهنگی ایران توسط جمهوری اسلامی و در سال ۱۳۶۴ دانشکده‌های علوم پزشکی از دانشگاه تهران رسما به دستور بخشنامه جدید دولت جدا و مستقل گردیدند و دانشگاه علوم پزشکی تهران را تشکیل دادند.
نقش سیاسی
جدا از مسایل انقلاب ۱۳۵۷ دانشگاه تهران محل پدید آمدن بزرگترین جنبش اعتراضی دانشجویان ایران پس از انقلاب در تیرماه سال ۱۳۷۸ و هم چنین در اعتراضات گسترده توده‌ای بعد از انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۳۸۸ بود.
در بهمن ۱۳۸۶ فرهاد رهبر که دارای مدرک دکترای اقتصاد بوده و یکی از روسای سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در دولت احمدی‌نژاد بود، به ریاست دانشگاه منصوب گشت.
سامانه کتابخانه دانشگاه
در سال ۱۹۷۱ ساختمان جدید با طراحی عبدالعزیز فرمانفرمایان گشوده شد که امروزه حاوی ۷۰۰،۰۰۰ جلد کتاب و ۱۸۰۰ نشریه از سراسر جهان میباشد. هر دانشکده به‌طور جداگانه و همچنین اکثر گروه‌ها دارای کتابخانه تخصصی می‌باشند.
سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران
دانشگاه تهران در حال حاضر، دارای ۱۳۹ نشریه تخصصی است که ۹۷ نشریه دارای رتبه علمی - پژوهشی از دبیرخانه کمیسیون نشریات علمی کشور می‌باشند. این نشریات به صورت فصلنامه یا دوفصلنامه منتشر می‌شوند. ویراستاری ادبی و صفحه آرایی مقالات و همچنین انتشار نشریات به صورت نسخه‌های الکترونیکی و چاپی در صورت می‌گیرد.
جایگاه دانشگاه در رتبه‌بندی‌های معتبر بین‌المللی
سازمان مرکزی دانشگاه تهران
جداول زیر حاوی رتبه دانشگاه تهران در معتبرترین رتبه‌بندی‌های بین‌المللی از سال ۲۰۰۷ میلادی هستند.
همچنین دانشگاه تهران (بدون احتساب دانشگاه علوم پزشکی) در سال ۲۰۰۹ در رتبه‌بندی SCImago (که بر اساس تعداد مقالات علمی موسسات تحقیقاتی دولتی و آموزش عالی کشورهای مختلف موجود در دیتابیس Scopus از انتشارات Elsevier بدست آمده‌است) در رتبه ۳۰۸ جهان قرار داشت (که در تمام خاورمیانه پس از چهار دانشگاه اسرائیلی در رتبه پنجم قرار داشت).
براساس جدیدترین رتبه‌بندی دانشگاه‌های دنیا در ژوئیه سال ۲۰۱۱ و بر اساس وب سنجی، دانشگاه تهران برترین دانشگاه ایران میباشد؛ دانشگاه تهران با رتبه جهانی ۷۰۸، در شاخص اندازه صفحات وب امتیاز ۵۰۲، در شاخص قابلیت مشاهده از سوی دیگران امتیاز ۹۶۱، در شاخص فایلهای قابل دسترسی امتیاز ۷۸۸ و در شاخص میزان ارجاعات امتیاز ۳۸۴ را به دست آورده‌است. این در حالی است که رتبه این دانشگاه در آخرین نسخه‌ای که از رتبه‌بندی وبومتریک در ماه مرداد منتشر شد، ۹۳۸ اعلام شده بود.
براساس نظام رتبه‌بندی بین‌المللی دانشگاهی شانگهای، در رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان در سال ۲۰۱۴، دانشگاه تهران رتبه۵۶۶رابین دانشگاه‌های برتر جهان کسب کرد.
در سال ۲۰۱۵ نیز در این دانشگاه در رتبه ۳۰۰–۲۰۱ و در رشته‌های فنی و مهندسی نیز در رتبه ۷۵–۵۱ و در بین ۱۰۰ دانشگاه برتر جهان قرار گرفت.
پردیس‌ها
ساختمان کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران
عکس درب دانشگاه تهران بر پشت اسکناس ۵ هزار تومانی
پردیس مرکزی دانشگاه تهران
دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
دانشکده علوم اطلاعات و دانش شناسی
پردیس ۱ پردیس دانشکده‌های فنی دانشگاه تهران
پردیس علوم دانشگاه تهران
پردیس هنرهای زیبا
دانشکده ادبیات و علوم انسانی
مجموعه امیرآباد
پردیس ۲ پردیس دانشکده‌های فنی دانشگاه تهران
دانشکده کارآفرینی
دانشکده زبان‌ها و ادبیات خارجی
دانشکده تربیت بدنی
موسسه ژئوفیزیک
دانشکده علوم و فنون نوین
دانشکده فیزیک
دانشکده مطالعات جهان
پردیس دانشکده‌های فنی (همان دانشکده فنی سابق)
پردیس ۱ پردیس دانشکده‌های فنی دانشگاه تهران (همان ساختمان قدیمی دانشکده فنی سایق واقع در خیابان انقلاب به تاسیس ۱۳۱۳)
دانشکده مهندسی شیمی
دانشکده مهندسی عمران
دانشکده علوم مهندسی
پردیس ۲ پردیس دانشکده‌های فنی دانشگاه تهران (همان دانشکده فنی سابق در خیابان کارگر شمالی-امیرآباد)
دانشکده مهندسی مکانیک
دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر
انستیتو مهندسی نفت
دانشکده مهندسی صنایع
دانشکده مهندسی مواد و متالورژی
دانشکده مهندسی معدن
دانشکده مهندسی نقشه‌برداری
پردیس ۳ پردیس دانشکده‌های فنی دانشگاه تهران (همان دانشکده فنی سابق در بخش مرکزی استان گیلان به تاسیس ۱۳۷۵)
دانشکده فنی کاسپین
دانشکده فنی فومن
پردیس فارابی
دانشکده مدیریت و حسابداری
دانشکده حقوق
دانشکده الهیات
دانشکده مهندسی
پردیس کشاورزی و منابع طبیعی
پردیس ابوریحان
پردیس هنرهای زیبا
پردیس ارس دانشگاه تهران
پردیس بین‌المللی کیش
پردیس البرز دانشگاه تهران
دانشکده‌ها
دانشکده حقوق و علوم سیاسی
دانشکده ادبیات و علوم انسانی
دانشکده فنی دانشگاه تهران (پردیس دانشکده‌های فنی دانشگاه تهران)
دانشکده اقتصاد
دانشکده زبان‌ها و ادبیات خارجی
دانشکده کشاورزی(پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران)
دانشکده تربیت بدنی
دانشکده محیط زیست
دانشکده الهیات و معارف اسلامی
دانشکده جغرافیا
دانشکده علوم اجتماعی
دانشکده علوم و فنون نوین
دانشکده دامپزشکی
دانشکده زیست‌شناسی
دانشکده علوم تربیتی
دانشکده مدیریت
دانشکده فیزیک
دانشکده منابع طبیعی
دانشکده کارآفرینی
دانشکده مطالعات جهان
موسسه ژئوفیزیک
افراد
روسا
تا سال ۱۳۲۱ دانشگاه تهران توسط وزیر فرهنگ مدیریت می‌شد. از آن تاریخ به بعد ریاست دانشگاه به صورت مستقل و زیر نظر وزارت فرهنگ درآمد. نام مدیران دانشگاه از ابتدا تاکنون به شرح زیر است:
علی‌اصغر حکمت (۱۳۱۷–۱۳۱۳)
اسماعیل مرآت (۱۳۲۰–۱۳۱۷)
عیسی صدیق علم (۱۳۲۰)
سید محمد تدین (۱۳۲۰)
مصطفی عدل (۱۳۲۱–۱۳۲۰)
علی‌اکبر سیاسی (۱۳۳۳–۱۳۲۱)
منوچهر اقبال (۱۳۳۶–۱۳۳۳)
احمد فرهاد معتمد (۱۳۴۲–۱۳۳۶)
جهانشاه صالح (۱۳۴۷–۱۳۴۲)
فضل‌الله رضا (۱۳۴۸–۱۳۴۷)
علینقی عالیخانی (۱۳۵۰–۱۳۴۸)
هوشنگ نهاوندی (۱۳۵۵–۱۳۵۰)
احمد هوشنگ شریفی (۱۳۵۶–۱۳۵۵)
قاسم معتمدی (۱۳۵۷–۱۳۵۶)
عبدالله شیبانی (۱۳۵۷)
محمد ملکی (۱۳۵۸–۱۳۵۷)
حسن عارفی (۱۳۶۰–۱۳۵۹)
علی مهدی‌زاده شهری (۱۳۶۰)
ابوالقاسم گرجی (۱۳۶۱–۱۳۶۰)
عباس شیبانی (۱۳۶۲–۱۳۶۱)
بهمن یزدی صمدی (۱۳۶۴–۱۳۶۲)
محمد فرهادی (۱۳۶۴)
اسماعیل آوینی (۱۳۶۴)
حسین فروتن (۱۳۶۷–۱۳۶۴)
محمد رحیمیان (۱۳۷۲–۱۳۶۷)
غلامعلی افروز (۱۳۷۳–۱۳۷۲)
محمدرضا عارف (۱۳۷۶–۱۳۷۳)
منصور خلیلی عراقی (۱۳۸۱–۱۳۷۶)
رضا فرجی دانا (۱۳۸۴–۱۳۸۱)
عباسعلی عمید زنجانی (۱۳۸۶–۱۳۸۴)
فرهاد رهبر (۱۳۹۲–۱۳۸۶)
محمدحسین امید (۱۳۹۳–۱۳۹۲)(سرپرست)
محمود نیلی احمدآبادی (۱۳۹۳–تاکنون)
دانش‌آموختگان
دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران
گشایش دانشگاه تهران که با آغاز آشنایی جدی ایرانیان با مغرب‌زمین مقارن افتاده بود، این دانشگاه را به بستر اصلی ارتباط با تمدن مغرب‌زمین و علوم جدید تبدیل کرد. از آغاز فعالیت‌های آموزشی دانشگاه تهران تاکنون همواره افراد شایسته و شخصیت‌های برجسته و چهره‌های پرآوازه‌ای در آن به تحصیل پرداخته‌اند.
فهرست برخی از این دانش‌آموختگان برجسته در زیر آمده‌است:
جمشید آموزگار بیست و هشتمین نخست‌وزیر محمدرضا پهلوی
ابوالحسن بنی‌صدر، نخستین رئیس‌جمهور ایران
سید محمد خاتمی، پنجمین رئیس‌جمهور ایران
حسن روحانی، هفتمین رئیس‌جمهور ایران
اصغر فرهادی، اولین کارگردان ایرانی دارای جایزه اسکار
شیرین عبادی، تنها ایرانی دارنده جایزه صلح نوبل
رضا داوری اردکانی، فیلسوف برجسته معاصر ایران و رئیس فرهنگستان علوم کشور
محمد ابراهیم باستانی پاریزی، تاریخ‌دان و نویسنده نامدار ایرانی
سید جواد طباطبایی، از استادان به نام علوم سیاسی در ایران
سید موسی صدر، رهبر فکری و سیاسی شیعیان لبنان و موسس مجلس اعلای شیعیان لبنان
نچیروان ادریس بارزانی، نخست‌وزیر فعلی کردستان عراق
مرتضی قریب، عضو هیئت علمی دانشگاه کلتک و برنده جایزه دینامیک سیالات از انجمن فیزیک آمریکا در سال ۲۰۱۵
لطف‌علی عسکرزاده، مهندس برق و استاد بازنشسته علوم کامپیوتر در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی و بنیانگذار منطق فازی
سیروان خسروی، خواننده و آهنگساز ایرانی
عادل آذر، رییس دیوان محاسبات کشور
سردر دانشگاه تهران
دانشگاه‌های دولتی ایران
فهرست دانشگاه‌های ایران
فهرست نام دانشگاه‌های کشورها
آموزش عالی در ایران
جشنواره فیلم دانشگاه تهران
ورزشگاه تربیت بدنی دانشگاه تهران | [
"دانشگاه عمومی",
"۱۳۱۳",
"دکتر ابوالقاسم خان بختیار(نخستین پزشک ایرانی",
"محمود نیلی احمدآبادی",
"تهران",
"وزارت علوم، تحقیقات و فناوری",
"ایران",
"رضا شاه پهلوی",
"دارالفنون",
"آموزشی",
"دانشگاه",
"دودمان پهلوی",
"رضاشاه پهلوی",
"دکتر سنک",
"وزارت علوم",
"محمد تدین",
"عبدالحسین تیمورتاش",
"رضا شاه",
"عیسی صدیق",
"ایالات متحده آمریکا",
"علی‌اصغر حکمت",
"محمدعلی فروغی",
"علی‌اکبر داور",
"آندره گدار",
"مدرسه علوم سیاسی",
"مدرسه طب",
"مدرسه عالی فلاحت و صنایع روستایی",
"مدرسه فلاحت مظفر",
"مدرسه صنایع و هنر",
"کمال الملک",
"مدرسه عالی معماری",
"دانشنامه ایرانیکا",
"رضاشاه",
"پارک لاله",
"محمود حسابی",
"ضیاء موحد",
"فرانسه",
"دانشکده هنرهای زیبا",
"دانشسرای عالی ملی هنرهای زیبای پاریس",
"ماکسیم سیرو",
"آندره گدارد",
"محسن فروغی",
"دانشگاه یوتا",
"دانشکده مدیریت دانشگاه تهران",
"دانشگاه کالیفرنیا جنوبی",
"دانشگاه ویرجینیا",
"دانشگاه جانز هاپکینز",
"دانشگاه ایندیانا",
"دانشگاه ایلینوی در اوربانا شامپاین",
"دانشگاه کلرادو در بولدر",
"دانشگاه آلاباما",
"دانشگاه ایالتی کلرادو",
"انقلاب فرهنگی ایران",
"دانشگاه علوم پزشکی تهران",
"تیر (ماه)",
"بهمن",
"فرهاد رهبر",
"دولت احمدی‌نژاد",
"عبدالعزیز فرمانفرمائیان",
"خاورمیانه",
"رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان",
"پردیس مرکزی دانشگاه تهران",
"دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران",
"دانشکده علوم اطلاعات و دانش شناسی",
"پردیس دانشکده‌های فنی دانشگاه تهران",
"پردیس علوم دانشگاه تهران",
"پردیس هنرهای زیبا",
"دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران",
"دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران",
"دانشکده زبانهای خارجی دانشگاه تهران",
"دانشکده تربیت بدنی دانشگاه تهران",
"مؤسسه ژئوفیزیک",
"دانشکده علوم و فنون نوین دانشگاه تهران",
"دانشکده فیزیک دانشگاه تهران",
"دانشکده مطالعات جهان",
"مهندسی شیمی",
"مهندسی عمران",
"علوم مهندسی",
"مهندسی مکانیک",
"مهندسی برق و کامپیوتر",
"انستیتو",
"مهندسی نفت",
"مهندسی صنایع",
"مهندسی مواد",
"متالورژی",
"مهندسی معدن",
"مهندسی نقشه‌برداری",
"دانشکده فنی کاسپین",
"دانشکده فنی فومن",
"پردیس فارابی",
"مدیریت و حسابداری",
"حقوق",
"الهیات",
"مهندسی",
"پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران",
"پردیس ابوریحان",
"پردیس ارس دانشگاه تهران",
"پردیس بین‌المللی کیش",
"پردیس البرز دانشگاه تهران",
"دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران",
"دانشکده کشاورزی کرج",
"دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران",
"دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران",
"دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران",
"دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران",
"دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران",
"دانشکده زیست‌شناسی دانشگاه تهران",
"دانشکده علوم تربیتی دانشگاه تهران",
"دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران",
"دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران",
"اسماعیل مرآت",
"عیسی صدیق علم",
"سید محمد تدین",
"مصطفی عدل",
"علی‌اکبر سیاسی",
"منوچهر اقبال",
"احمد فرهاد معتمد",
"جهانشاه صالح",
"فضل‌الله رضا",
"علینقی عالیخانی",
"هوشنگ نهاوندی",
"احمد هوشنگ شریفی",
"قاسم معتمدی",
"عبدالله شیبانی",
"محمد ملکی",
"حسن عارفی",
"علی مهدی‌زاده شهری",
"ابوالقاسم گرجی",
"عباس شیبانی",
"بهمن یزدی صمدی",
"محمد فرهادی",
"اسماعیل آوینی",
"حسین فروتن",
"محمد رحیمیان",
"غلامعلی افروز",
"محمدرضا عارف",
"سید منصور خلیلی عراقی",
"رضا فرجی دانا",
"عباسعلی عمید زنجانی",
"محمدحسین امید",
"جمشید آموزگار",
"محمدرضا پهلوی",
"ابوالحسن بنی‌صدر",
"سید محمد خاتمی",
"حسن روحانی",
"اصغر فرهادی",
"جایزه اسکار",
"شیرین عبادی",
"جایزه صلح نوبل",
"رضا داوری اردکانی",
"محمد ابراهیم باستانی پاریزی",
"سید جواد طباطبایی",
"سید موسی صدر",
"مجلس اعلای شیعیان لبنان",
"نچیروان ادریس بارزانی",
"مرتضی قریب",
"جایزه دینامیک سیالات",
"لطفی زاده",
"علوم کامپیوتر",
"دانشگاه کالیفرنیا، برکلی",
"سیروان خسروی",
"عادل آذر",
"سردر دانشگاه تهران",
"دانشگاه‌های دولتی ایران",
"فهرست دانشگاه‌های ایران",
"فهرست نام دانشگاه‌های کشورها",
"آموزش عالی در ایران",
"جشنواره فیلم دانشگاه تهران",
"ورزشگاه تربیت بدنی دانشگاه تهران"
] | [
"دانشگاه تهران",
"آموزش و پرورش در تهران",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۹۳۴ (میلادی) در ایران",
"دانشگاه‌ها در تهران",
"دانشگاه‌های تاریخی تهران",
"دانشگاه‌های دولتی وزارت علوم ایران",
"معماری ایرانی",
"منطقه ۶ تهران",
"نهادهای آموزشی بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۳۴ (میلادی)",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۳۱۳ در ایران",
"دانشگاه‌های ایران"
] |
2,468 | رم | 2 | 2,144 | 0 | [
"رُم"
] | false | 2,045 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "رم"
},
{
"Item1": "native_name",
"Item2": "Roma"
},
{
"Item1": "settlement_type",
"Item2": "[[شهر]]"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "Colosseum in Rome-April 2007-1- copie 2B.jpg"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "کولوسئوم"
},
{
"Item1": "image_flag",
"Item2": "Flag of Rome.svg"
},
{
"Item1": "nickname",
"Item2": "شهر ابدی"
},
{
"Item1": "image_map",
"Item2": "Roma posizione.png"
},
{
"Item1": "image_map1",
"Item2": "LocationRoma.jpg"
},
{
"Item1": "map_caption1",
"Item2": "محل استان رم در منطقه [[لاتزیو]]"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "41"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "54"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "12"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "30"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type1",
"Item2": "[[ناحیه]]"
},
{
"Item1": "subdivision_name1",
"Item2": "[[لاتزیو]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type2",
"Item2": "[[استان]]"
},
{
"Item1": "subdivision_name2",
"Item2": "[[رم]] (RM)"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "شهردار"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "[[جیانی آلمانو]]"
},
{
"Item1": "unit_pref",
"Item2": "Metric"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "۱،۲۸۵"
},
{
"Item1": "elevation_m",
"Item2": "۶۶"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "۲۷۶۱۴۷۷"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "۲۰۱۰"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "auto"
},
{
"Item1": "population_demonym",
"Item2": "Roman"
},
{
"Item1": "timezone1",
"Item2": "CET"
},
{
"Item1": "utc_offset1",
"Item2": "۱+"
},
{
"Item1": "timezone1_DST",
"Item2": "CEST"
},
{
"Item1": "postal_code_type",
"Item2": "[[کد پستی]]"
},
{
"Item1": "postal_code",
"Item2": "۰۰۱۰۰ , ۰۰۱۲۱ , ۰۰۱۹۹"
},
{
"Item1": "area_code",
"Item2": "۰۶"
}
],
"Title": "settlement"
} | رم پایتخت کشور ایتالیا، بزرگترین و پرجمعیت‌ترین شهر این کشور با ۲۶۴۹۷۲۴ سکنه و همچنین مرکز ناحیه لاتزیو میباشد.
هم چنین رم با مساحت ۱۳۶۲۸۷ کیلومتر مربع، وسیعترین شهرداری ایتالیا به حساب می‌آید.
مقر اصلی سازمان جهانی غذا و کشاورزی (FAO) در رم قرار دارد.
تاریخچه
تاریخ رم را معمولا از ۲۲ آوریل ۷۵۳ ق‌م، تاریخ سنتی بنیانگذاری شهر رم (که در دورهای مبدا تاریخ به‌شمار می‌آمده) - تا ۴ سپتامبر ۴۷۶، یعنی تاریخ برکناری رومولوس آگوستولوس، آخرین امپراتور رم غربی در نظر می‌گیرند.
این دوازده قرن تاریخ را ادوارد گیبون، سیاست‌مدار انگلیسی سده ۱۸ و مشهورترین مورخ تاریخ رم، در ۶ جلد جا کرده و ویل دورانت، یک جلد ۹۰۰ صفحه‌ای از تاریخ تمدن‌اش را به آن اختصاص داده.
تاریخ رم با افسانه شروع میشود.
انیید، یکی از بازماندگان شهر تروا در آن جنگ افسانه‌ای، به سرزمین ایتالیای امروزی می‌آید.
نوادگانش رموس و رمولوس، بنا به دستور پادشاهی که پسران را می‌کشته، به آب افکنده می‌شوند و از قضا، توسط ماده‌گرگی پرستاری و بزرگ می‌شوند؛ و بعدها این دو تن، شهر رم را بر روی هفت تپه نزدیک به رود تیبر بنیان می‌گذارند. این افسانه، خالی از حقیقت هم نیست. بنیانگذاران شهر رم، مردمانی غیر از ساکنان بومی سرزمین ایتالیا بودند که امروزه قوم و تمدن شان به نام اتروسکانی شناخته میشود. آن طور که محققان حدس می‌زنند، کسانی از بابل یا الهام گرفته از تمدن بابل بودند که به رم آمدند و شهرنشینی را به آن سرزمین آوردند.
تاریخ رم، سه دوره آغازین و جمهوری، امپراتوری، و افول و سقوط امپراتوری را شامل میشود.
سنای رم، مجلسی که به تقلید از یونانی‌ها برپا شده بود، بازیگر ثابت هر سه دوره بود. در ابتدا، پس از منازعات فراوان، اختلاف طبقاتی بین اشراف و توده‌های زیردست برداشته شد و جمهوری شکل گرفت. نشان اصلی شناسایی قدرت سنای روم حروف اختصاری (اس.پی. کیو. آر) بوده‌است که به معنای سنا و مردم رم است
رمی‌ها به خاطر ارتش منظم شان توانستند قلمرو خود را از دشت‌های پیرامون رم (موسوم به لاتیوم، یعنی سرزمین مردم لاتین) به کل ایتالیا گسترش بدهند (۲۳۸ ق‌م). بعد نوبت تسلط بر دریای مدیترانه بود.
رمی‌ها بر سر تصرف جزیره سیسیل با دولت کارتاژ درگیر شدند و بعد از سه جنگ بزرگ، عاقبت در (۱۴۹ ق‌م) دولت کارتاژ که روزی بر تمامی ساحل دریای مدیترانه، از سیسیل تا اسپانیا تا آفریقا حکومت می‌کرد، به کلی نابود شد.
یونان هم در (۱۲۹ ق‌م) به دست رمی‌ها افتاد.
امپراتوری شکل گرفته بود. با ظهور چهره قدرتمندی به نام ژولیوس سزار، اختلافات داخلی تمام شد و جایگاه امپراتور به عنوان بالاترین قدرت و مظهر اراده رم شکل گرفت.
در دوره طلایی (۲۷ ق‌م تا ۱۹۲ م) آنها به همسایگی امپراتوری ایران رسیدند و رم از شهری آجری به شهری از مرمر تبدیل شد.
تمام ادیبان و فیلسوفان مهم رم در این دوره زندگی می‌کردند و اکثر داستانهای رم باستان، مربوط به این دوران است.
پادشاهی کومودوس پایان عصر طلایی بود. بعد از او، دیگر هیچ چیز مثل قبل نبود. سرداران کشور را چند پاره کردند و اختلافات بین هواداران مسیح و کافران به کیش جدید هم به این چندپارگی افزود.
کنستانتین، تنها امپراتور بزرگ پس از عصر طلایی، کشور را متحد کرد، مسیحیت را آئین رسمی اعلام کرد و شهر کنستانتینوپل (استانبول) را به عنوان پایتخت جدید ساخت (۳۳۶ م). با این کار البته میراث رم تا قرن‌ها بعد در امپراتوری بیزانس حفظ شد، اما در واقع کنستانتین به شهر رمولوس خیانت کرد.
پانتئون رم، مه ۲۰۰۵
با مرگ او، امپراتوری به دو بخش غربی و شرقی تقسیم شد (۳۹۵م). فاصله این دو پاره امپراتوری، مدام با هم بیشتر می‌شد. دیگر نه رم شرقی تاب مقابله با امپراتوری ایران را داشت و نه رم غربی می‌توانست مانع از هجوم هون‌ها و وندال‌ها و گوت‌ها و سایر اقوام بیابان‌گرد بشود. آتیلا در(۴۴۴ م) رسما برای حمله نکردن به رم از امپراتوران غرامت می‌گرفت. اوضاع در داخل امپراتوری از این هم عجیب‌تر بود. یکی از آخرین امپراتورها، خودش هم از این که به مرگ طبیعی می‌میرد و هیچ‌کس علیه‌اش توطئه نکرده در تعجب بود.
آخرین امپراتور رم، پسربچه‌ای به نام رمولوس اگوستوس بود. ادووآکر، پسر ادکون، وزیر ایتالیا با تهاجم به رم، به سادگی او را از پادشاهی خلع کرد (۴۷۶ م) و پایان امپراتوری رم را اعلام کرد. او دستور داد از آن به بعد، آن سرزمین را ایتالیا بخوانند.
برخی آثار گردشگری
کولوسئوم
قلعه سن آنجلو
موزه اسپادا
فرهنگ
فشن
رم به‌طور گسترده‌ای به عنوان پایتخت مد جهان است. اگرچه نه به اندازه اهمیت میلان. رم چهارمین مرکز مهم فشن در جهان پس از میلان، نیویورک و پاریس است و با لندن رقابت می‌کند. اکثر خانه‌های لوکس مد و زنجیره‌های طلا و جواهر مانند بولگارری، فندی، لائورا بیاجوتی و بریونی دفاتر مرکیشان در در این شهر واقع است. همچنین دیگر برچسب‌های مهم مانند شنل، پرادا، دولچه و گابانا، آرمانی و ورساچه بوتیک‌های لوکسی در رم دارند.
جغرافیا
رم در کنار رودخانه توره و در نزدیکی دریای مدیترانه قرار گرفته‌است. کشور واتیکان در درون شهر رم قرار گرفته‌است.
در سال ۲۰۰۷ رم به عنوان یازدهمین مکان بازدید شده در جهان، سومین در اروپا و اولین در ایتالیا توسط گردشگران شناخته شد. از استودیوهای معروف و تاریخی فیلم در رم چینه‌چیتا است و بقایای کولوسئوم، آمفی‌تئاتر معروف رومی نیز در همین شهر است.
مترو
متروی رم در سال ۱۹۵۵ تاسیس شده و هم‌اکنون دارای ۳ خط و ۷۳ ایستگاه میباشد.
فضاهای شهری
بوستان‌ها و باغ‌ها
باغهای ویلا بورگز.
پلکان اسپانیایی و ترینیتا دی مونتی
پارک‌های عمومی و ذخایر پوشش طبیعی یک منطقه بزرگ در رم، و شهری که یکی از بزرگترین فضاهای سبز را بین پایتختهای اروپایی دارد. مهمترین بخش این ناحیه سبز توسط ویلاها و باغهای ایجاد شده توسط حکومت اشرافی ایتالیا جلب نظر می‌کند. در حالیکه اغلب بوستان‌های احاطه شده توسط ویلاها در خلال رونق ساختمان‌سازی در قرن نوزدهم از بین رفت. برخی آثار بر جای مانده که برجسته‌ترین آنها شامل ویلا بورگز، ویلا ادا و ویلا دوریا پامفیلی است. ویلا پامفیلی در غرب تپه جانیکولو متشکل از ۱٫۸ کیلومتر مربع (۰٫۷ مایل مربع) است. همچنین ویلای شیارا بر روی تپه جانی کولو با زمین بازی برای کودکان و یک ناحیه پیاده‌رو سایه دار قرار دارد.
شهرهای دوقلو، شهرهای خواهر و شهرهای شریک
رم از ۹ آوریل ۱۹۵۶ به‌طور انحصاری و متقابلا تنها با شهر زیر دوقلو شده‌است:
پاریس، فرانسه
شهرهای خواهر و شریک رم عبارتند از:
ورزش
ورزشگاه المپیک رم تقریبا به عنوان یک ورزشگاه مشترک برای بازیهای خانگی در سری آ برای باشگاه فوتبال لاتزیو و باشگاه فوتبال آ. اس. رم که در شهرآورد دلا کاپیتاله رقابت می‌کنند استفاده میشود.
فهرست دانشگاه‌ها در ایتالیا
فهرست شهرهای ایتالیا
فهرست ناحیه‌های ایتالیا | [
"فهرست شهرهای ایتالیا",
"لاتزیو",
"فهرست کشورهای جهان",
"فهرست ناحیه‌های ایتالیا",
"فهرست استانهای ایتالیا",
"استان رم",
"جیانی آلمانو",
"کد پستی",
"ایتالیا",
"FAO",
"رومولوس آگوستولوس",
"ادوارد گیبون",
"ویل دورانت",
"تاریخ تمدن",
"انیید",
"تروا",
"رموس",
"رمولوس",
"تیبر",
"جمهوری",
"لاتین‌ها",
"۲۳۸ (پیش از میلاد)",
"مدیترانه",
"کارتاژ",
"۱۴۹ (پیش از میلاد)",
"سیسیل",
"اسپانیا",
"یونان",
"۱۲۹ (پیش از میلاد)",
"ژولیوس سزار",
"۲۷ (پیش از میلاد)",
"۱۹۲ (میلادی)",
"ایران",
"کومودوس",
"مسیح",
"کنستانتین",
"کنستانتینوپل",
"استانبول",
"۳۳۶ (میلادی)",
"بیزانس",
"۳۹۵ (میلادی)",
"هون",
"وندال",
"گوت",
"آتیلا",
"۴۴۴ (میلادی)",
"ادووآکر",
"ادکون",
"۴۷۶ (میلادی)",
"کولوسئوم",
"قلعه سن آنجلو",
"موزه اسپادا",
"توره (رودخانه)",
"واتیکان",
"چینه‌چیتا",
"متروی رم",
"ترینیتا دی مونتی",
"پاریس",
"اکاساچی",
"الجزیره",
"پکن",
"بلگراد",
"برازیلیا",
"قاهره",
"کییف",
"کراکوف",
"لندن",
"مولتان",
"بمبئی",
"مادرید",
"ماربلا",
"مونترآل",
"کبک",
"نیویورک",
"ایالت نیویورک",
"پلوودیو",
"دهلی نو",
"سئول",
"سیدنی",
"تیرانا",
"تهران",
"توکیو",
"تنژران",
"تونس (شهر)",
"واشینگتن، دی.سی.",
"ورزشگاه المپیک رم",
"سری آ",
"باشگاه فوتبال لاتزیو",
"باشگاه فوتبال آ. اس. رم",
"شهرآورد دلا کاپیتاله",
"فهرست دانشگاه‌ها در ایتالیا"
] | [
"رم",
"بنیان‌گذاری‌ها در سده ۸ (پیش از میلاد) در ایتالیا",
"پایتختهای اروپا",
"زیارتگاههای مسیحیان کاتولیک",
"شهرهای استان رم",
"شهرها و شهرک‌های ایتالیا",
"شهرهای باستانی",
"شهرهای دانشگاهی در ایتالیا",
"شهرهای کرانه تیبر",
"شهرهای میزبان المپیک تابستانی",
"مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده در سده ۸ (پیش از میلاد)",
"میراث جهانی یونسکو در ایتالیا"
] |
2,469 | لندن | 2 | 5,686 | 0 | [
"شهر لندن",
"لاندن"
] | false | 5,560 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "لندن"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "<imagemap>\nFile:London Montage L.jpg"
},
{
"Item1": "alt",
"Item2": "London montage. Clicking on an image in the picture causes the browser to load the appropriate article.\nrect 217 123 282 330 [[برج هرون]]\nrect 322 123 380 330 [[برج ۴۲]]\nrect 441 154 498 330 [[تبر سنت ماری ۳۰]]\nrect 505 87 572 330 [[۱۲۲ خیابان لیدنهال]]\nrect 638 208 699 251 [[ساختمان ویلیس (لندن)]]\nrect 596 251 715 332 [[ساختمان لویدز]]\nrect 740 217 851 275 [[کنری وورف]]\nrect 888 168 940 330 [[۲۰ خیابان فنچورچ]]\nrect 0 330 1200 450 [[سیتی لندن]]\nrect 0 460 330 1420 [[متروی لندن]]\nrect 330 460 622 1420 [[ساعت بیگ بن]]\nrect 632 460 1200 951 [[میدان ترافالگار]]\nrect 632 961 1200 1420 [[چشم لندن]]\nrect 0 1429 1200 1765 [[تاور بریج]]\nrect 0 1765 1200 1809 [[تیمز]]\n</imagemap>"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "Clockwise from top: [[سیتی لندن]] skyline, [[میدان ترافالگار]]، [[چشم لندن]]، [[تاور بریج]] و [[متروی لندن]] roundel in front of [[ساعت بیگ بن]]"
},
{
"Item1": "map_caption",
"Item2": "Location of London in the United Kingdom"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "coordinates_region",
"Item2": "GB"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور مستقل]]"
},
{
"Item1": "subdivision_name",
"Item2": "[[بریتانیا]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type1",
"Item2": "کشور"
},
{
"Item1": "subdivision_name1",
"Item2": "[[انگلستان]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type2",
"Item2": "[[ناحیه]]"
},
{
"Item1": "subdivision_name2",
"Item2": "[[لندن بزرگ]]"
},
{
"Item1": "seat_type",
"Item2": "[[شهرستان]]"
},
{
"Item1": "parts_type",
"Item2": "[[Districts]]"
},
{
"Item1": "government_type",
"Item2": "[[Devolved]] authority"
},
{
"Item1": "governing_body",
"Item2": "[[Greater London Authority]]"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "اعضای انتخابی"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "[[شورای شهر لندن]]"
},
{
"Item1": "leader_title1",
"Item2": "[[شهردار لندن]]"
},
{
"Item1": "leader_name1",
"Item2": "[[صادق خان]]"
},
{
"Item1": "leader_title2",
"Item2": "London Assembly"
},
{
"Item1": "leader_name2",
"Item2": "[[14 constituencies]]"
},
{
"Item1": "leader_title3",
"Item2": "[[پارلمان بریتانیا]]"
},
{
"Item1": "leader_name3",
"Item2": "[[73 constituencies]]"
},
{
"Item1": "leader_title4",
"Item2": "[[پارلمان اروپا]]"
},
{
"Item1": "leader_name4",
"Item2": "[[London constituency]]"
},
{
"Item1": "established_title",
"Item2": "اشغال توسط [[امپراتوری روم]]"
},
{
"Item1": "established_date",
"Item2": "۴۳ پیش از میلاد (به عنوان [[لوندینیوم]])"
},
{
"Item1": "total_type",
"Item2": "[[لندن بزرگ]]"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "۱۵۷۲"
},
{
"Item1": "area_blank1_title",
"Item2": "[[Urban]]"
},
{
"Item1": "area_blank1_km2",
"Item2": "۱۷۳۷٫۹"
},
{
"Item1": "area_blank2_title",
"Item2": "[[Metro]]"
},
{
"Item1": "area_blank2_km2",
"Item2": "۸۳۸۲"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "۲۰۱۵"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "۸،۶۷۳،۷۱۳"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "۵،۵۱۸"
},
{
"Item1": "population_blank1_title",
"Item2": "[[Urban]]"
},
{
"Item1": "population_blank1",
"Item2": "۹،۷۸۷،۴۲۶"
},
{
"Item1": "population_blank2_title",
"Item2": "[[Metro]]"
},
{
"Item1": "population_blank2",
"Item2": "۱۳،۸۷۹،۷۵۷"
},
{
"Item1": "population_demonym",
"Item2": "Londoner"
},
{
"Item1": "timezone",
"Item2": "[[ساعت گرینویچ]]"
},
{
"Item1": "utc_offset",
"Item2": "±۰۰:۰۰UTC"
},
{
"Item1": "timezone_DST",
"Item2": "[[ساعت تابستانی بریتانیا]]"
},
{
"Item1": "utc_offset_DST",
"Item2": "+۱"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "51"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "30"
},
{
"Item1": "lats",
"Item2": "26"
},
{
"Item1": "longs",
"Item2": "39"
},
{
"Item1": "elevation_m",
"Item2": "۳۵"
},
{
"Item1": "postal_code_type",
"Item2": "[[Postcode areas]]"
},
{
"Item1": "blank_name",
"Item2": "پلیس"
},
{
"Item1": "blank_info",
"Item2": "[[City of London Police]] and [[Metropolitan Police]]"
},
{
"Item1": "blank1_name",
"Item2": "فرودگاه بین‌المللی"
},
{
"Item1": "blank1_info",
"Item2": "[[فرودگاه هیترو لندن]]، [[فرودگاه لندن سیتی]] (Both within Greater London) [[فرودگاه گاتویک]]، [[فرودگاه استانستد لندن]]، [[فرودگاه لوتن لندن]]، [[فرودگاه جنوبی لندن]] (Outside Greater London)"
},
{
"Item1": "blank_name_sec2",
"Item2": "[[دامنه سطح‌بالای عمومی جغرافیایی]]"
},
{
"Item1": "blank_info_sec2",
"Item2": "[[.london]]"
}
],
"Title": "settlement"
} | ساختمان پارلمان بریتانیا و ساعت معروف بیگ بن در کنار رود تیمز در لندن
لندن پایتخت انگلستان و پادشاهی متحد بریتانیا است. این شهر همچنین بزرگترین و پرجمعیت‌ترین شهر در بریتانیا و بزرگترین ناحیه شهری از نظر مساحت در اروپا نیز هست.
این شهر که در کنار رود تیمز قرار دارد قدمتی دو هزار ساله دارد و تاریخ ساخت آن به دوران روم باستان برمی‌گردد. سیتی لندن به عنوان هسته تاریخی لندن تاحدود زیادی حفظ شده است و از قرن ۱۹ میلادی توسعه این شهر شروع شده و امروزه این شهر مهمترین شهر انگلستان به شمار می‌آید و ساختار اداری بسیار گسترده‌ای دارد. همچنین شهردار لندن به عنوان شهردار نمونه انتخاب شده است.
یکی از مراکز مهم مسکونی شهر لندن، شهر باستانی این شهر است که امروزه دو میلیون نفر را در خود جا داده است. این شهر در سالها پیش با کمک رومی‌ها ساخته شده است. بعد از ساخت شهر لندن، این شهر مرکز نهضت‌های بزرگ تاریخ بوده است. این گونه از رنسانس انگلیسی با پیشرفتهای صنعتی و انقلابی و احیای زبان گوتیک همراه بوده است.
این شهر یکی از مراکز تجاری، مالی و فرهنگی عمده در جهان است و تاثیر فراوانی در سیاست، آموزش و پرورش، سرگرمی، رسانه‌ها، معماری و هنر دارد.
لندن میزبان بازیهای المپیک تابستانی ۱۹۰۸، ۱۹۴۸ و ۲۰۱۲ و پارالمپیک ۲۰۱۲ بوده است.
شهر لندن طبق آمارهای رسمی جمعیتی بالغ بر ۷،۵۱۲،۴۰۰ نفر (در نیمه سال ۲۰۰۶) را در داخل محدوده شهری خود گنجانده است و به عنوان پرجمعیت‌ترین شهر در اتحادیه اروپا مطرح میشود. مساحت این شهر روز به روز افزایش می‌یابد، به طوری که امروزه شهر از محدوده خودش بزرگتر شده است و جمعیتش به ۸،۶۳۸،۲۵۱ نفر (در سال ۲۰۱۵) رسیده است. جمعیت منطقه پایتختی انگلستان بین ۱۲ تا ۱۴ میلیون نفر تخمین زده میشود. مردم شهر لندن به دلیل مهاجرت از نقاط مختلف به این شهر، دارای تمدن، فرهنگ، دین و آداب و رسوم خاص خود هستند، به طوری که امروزه ۳۰۰ زبان گوناگون در این شهر تکلم میشود.
این شهر یکی از قطب‌های حمل و نقل بین‌المللی در جهان است و دارای پنج فرودگاه بین‌المللی است که عبارت‌اند از فرودگاه بین‌المللی هیثرو، فرودگاه گاتویک، فرودگاه استانستد لندن، فرودگاه لوتن لندن، و فرودگاه لندن سیتی.
لندن چهار مکان باستانی مهم دارد: این مکان‌ها در منطقه وستمینستر قرار گرفته‌اند. (الف) کلیسای باستانی مارگارت. (ب) برج لندن. (پ) روستای گرینویچ. (ت) کاخ و باغ سلطنتی.
آتش‌سوزی بزرگ لندن
در فاصله یکشنبه ۲ تا چهارشنبه ۵ سپتامبر ۱۶۶۶ این قسمت قرون وسطایی لندن که در داخل دیوار رومی شهر قرار داشت در اثر یک آتش‌سوزی بسیار بزرگ به طور کلی ویران شد و از بین رفت.
مذهب
براساس سرشماری ۲۰۱۱ بریتانیا ۴۸٫۴٪ مردم شهر لندن مسیحی هستند، پس از ۲۰٫۷٪ مردم این شهر بدون دین، ۱۲٫۴٪ مسلمان، ۵٪ هندو، ۱٫۸٪ یهودی، ۱٫۵٪ سیک، ۱٪ بودایی و 8.5٪ دین خود را اظهار نکرده‌اند.
پارکها و باغ‌ها
بزرگترین پارکها در منطقه مرکزی لندن شامل ۳ پارک سلطنتی، هاید پارک، باغهای کنزینگتون و ریجنتز پارک هستند. رجنتز پارک شامل باغ‌وحش لندن میشود که از قدیمیترین باغ‌وحش‌های علمی جهان است، این پارک در نزدیکی موزه مادام توسو قرار دارد.
سنت جیمز پارک و گرین پارک از پارک‌های کوچکتر سلطنتی در نزدیکی مرکز لندن هستند. تعدادی از پارکها خارج از منطقه شهری لندن قرار دارند، از جمله گرینویچ پارک که در جنوب شرقی و بوشی پارک و ریچموند پارک که در جنوب غربی شهر لندن قرار دارند.
گردشگری در لندن
موزه تاریخ طبیعی لندن
لندن یکی از مراکز اصلی گردشگری و یکی از صنایع مهم این شهر محسوب میشود و میزان درآمد حاصل از گردشگران سالانه ۱۵ میلیارد پوند است. لندن با داشتن ۱۴ میلیون گردشگری بین‌المللی پربازدیدترین شهر در اروپا محسوب میشود.
در سال ۲۰۱۰ میلادی ۱۰ مکان پربازدید در شهر لندن به شرح زیر است:
موزه بریتانیا
تیت مدرن
نگارخانه ملی لندن
موزه تاریخ طبیعی لندن
چشم لندن
موزه علوم
موزه ویکتوریا و آلبرت
موزه مادام توسو
موزه ملی دریانوردی لندن
برج لندن
ترابری
کنترل و گسترش حمل‌ونقل یکی از وظایف اصلی شهرداری لندن است، لندن یکی از قدیمیترین و مجهزترین شهرهای جهان در زمینه ترابری عمومی است، متروی لندن که در سال ۱۸۶۳ تاسیس شده قدیمیترین مترو جهان و با ۲۷۰ ایستگاه دومین مترو جهان از لحاظ مسافت میباشد. همچنین لندن دارای خطوط متعدد ریلی و ایستگاه‌های قطار برای جابه‌جایی مسافر به مناطق حومه و تمام انگلستان میباشد. ترام‌لینک یا قطار سبکی شهری با ۳۹ ایستگاه یکی دیگر از خدمات ریلی در لندن میباشد.
پنج فرودگاه هیترو لندن، فرودگاه گاتویک، فرودگاه استانستد لندن، فرودگاه لوتن لندن، و فرودگاه لندن سیتی که در اطراف لندن قرار دارد ترابری هوایی را در این شهر فراهم کرده است.
لندن دارای بزرگترین سیستم اتوبوسرانی شهری در جهان میباشد، به‌طوری که خدمات به صورت شبانه‌روزی توسط ۸۵۰۰ اتوبوس، بیش از ۷۰۰ مسیر و ۱۹،۵۰۰ ایستگاه ارائه میشود. در سال ۲۰۱۳ میلادی دو میلیارد سفر در سیستم اتوبوسرانی انجام شده که بیشتر از سفرهای متروی لندن بوده است.
ورزش
لندن میزبان ۳ دوره بازیهای المپیک تابستانی در سالهای ۱۹۰۸، ۱۹۴۸ و ۲۰۱۲ بوده است. لندن در ژوئیه ۲۰۰۵ میزبانی بازیهای المپیک ۲۰۱۲ و بازیهای پارالمپیک تابستانی ۲۰۱۲ را به دست آورد و اولین شهری است که میزبان سه دوره از بازیهای مدرن المپیک بوده. همچنین لندن میزبان بازیهای اتحادیه کشورهای مشترک‌المنافع در سال ۱۹۳۴ بوده است. مسابقات جهانی دو و میدانی ۲۰۱۷ نیز در این شهر انجام خواهد شد.
فوتبال از محبوبترین ورزش‌ها در شهر لندن است، تیمهای آرسنال، چلسی، فولهام، کویینز پارک رنجرز، تاتنهام و وستهام یونایتد که در شهر لندن قرار دارند سابقه بازی در لیگ برتر انگلستان را دارند.
ورزشگاه ومبلی، ومبلی آرنا، ولوپارک لندن، زمین کریکت لورد، باشگاه تنیس و کروکت انگلستان، ورزشگاه تویینکهام، ورزشگاه المپیک لندن، ریوربنک آرنا، مرکز ورزشهای آبی لندن، ورزشگاه او۲ آرنا لندن، کوپر باکس، ورزشگاه استمفورد بریج، ورزشگاه امارات و ورزشگاه وایت هارت لن از جمله مراکز ورزشی و فوتبالی شهر لندن هستند.
سنتر کورت در باشگاه تنیس و کروکت انگلستان میزبان مسابقات قهرمانی ویمبلدون
ورزشگاه ومبلی
شهرهای خواهرخوانده
لندن با ۴۶ شهر جهان خواهرخوانده است، مهمترین این شهرها به ترتیب زیر است.
بوگوتا، کلمبیا
لاپاز، بولیوی
آرکیپا، پرو
برلین، آلمان
دهلی، هند
ژوهانسبورگ، آفریقای جنوبی
کوالالامپور، مالزی
شهر کویت، کویت
مسکو، روسیه
نیویورک، آمریکا
اسلو، نروژ
سیلهت، بنگلادش
شانگهای، چین
سئول، کره جنوبی
شهرهای زیر با لندن توافقنامه دوستی امضا کرده‌اند:
الجزیره، الجزایر
باکو، جمهوری آذربایجان
پکن، چین
بخارست، رومانی
بوئنوس آیرس، آرژانتین
دهلی، هند
داکا، بنگلادش
استانبول، ترکیه
لس‌آنجلس، آمریکا
بمبئی، هند
پاریس، فرانسه
پودگوریتسا، مونته‌نگرو
رم، ایتالیا
صوفیه، بلغارستان
توکیو، ژاپن
زاگرب، کرواسی
سراسرنما لندن | [
"برج هرون",
"برج ۴۲",
"تبر سنت ماری ۳۰",
"۱۲۲ خیابان لیدنهال",
"ساختمان ویلیس (لندن)",
"ساختمان لویدز",
"کنری وورف",
"۲۰ خیابان فنچورچ",
"سیتی لندن",
"متروی لندن",
"ساعت بیگ بن",
"میدان ترافالگار",
"چشم لندن",
"تاور بریج",
"تیمز",
"فهرست کشورهای مستقل",
"بریتانیا",
"انگلستان",
"ناحیه‌های انگلستان",
"لندن بزرگ",
"شهرستانهای انگلستان",
"Districts of England",
"منطقه‌های لندن",
"Devolution in the United Kingdom",
"Greater London Authority",
"شورای شهر لندن",
"شهردار لندن",
"صادق خان",
"London Assembly constituencies",
"پارلمان بریتانیا",
"List of Parliamentary constituencies in London",
"پارلمان اروپا",
"London (European Parliament constituency)",
"امپراتوری روم",
"لوندینیوم",
"Greater London Urban Area",
"London metropolitan area",
"Office for National Statistics",
"Greater London Built-up Area",
"ساعت گرینویچ",
"ساعت تابستانی بریتانیا",
"Postcodes in the United Kingdom",
"List of telephone exchanges in London",
"City of London Police",
"Metropolitan Police Service",
"فرودگاه هیترو لندن",
"فرودگاه لندن سیتی",
"فرودگاه گاتویک",
"فرودگاه استانستد لندن",
"فرودگاه لوتن لندن",
"فرودگاه جنوبی لندن",
"دامنه سطح‌بالای عمومی جغرافیایی",
".london",
"پایتخت",
"ناحیه شهری",
"اروپا",
"روم",
"موزه لندن",
"رومی",
"تاریخ",
"رنسانس",
"صنعت",
"انقلاب",
"گوتیک",
"تجارت",
"مالی",
"فرهنگ",
"سیاست",
"آموزش و پرورش",
"سرگرمی",
"رسانه‌ها",
"معماری",
"هنر",
"بازیهای المپیک تابستانی",
"اتحادیه اروپا",
"تمدن",
"دین",
"آداب و رسوم",
"زبان",
"حمل و نقل",
"فرودگاه بین‌المللی هیثرو",
"دیوار رومی",
"پارک‌های سلطنتی لندن",
"هاید پارک",
"باغهای کنزینگتون",
"ریجنتز پارک",
"باغ‌وحش لندن",
"موزه مادام توسو",
"سنت جیمز پارک",
"گرین پارک",
"گرینویچ پارک",
"بوشی پارک",
"ریچموند پارک",
"موزه بریتانیا",
"تیت مدرن",
"نگارخانه ملی لندن",
"موزه تاریخ طبیعی لندن",
"موزه علوم (لندن)",
"موزه ویکتوریا و آلبرت",
"موزه ملی دریانوردی لندن",
"برج لندن",
"Railway Gazette International",
"ترام‌لینک",
"بازیهای المپیک تابستانی ۱۹۰۸",
"بازیهای المپیک تابستانی ۱۹۴۸",
"بازیهای المپیک تابستانی ۲۰۱۲",
"بازیهای پارالمپیک تابستانی ۲۰۱۲",
"کمیته بین‌المللی المپیک",
"بازیهای اتحادیه کشورهای مشترک‌المنافع",
"مسابقات جهانی دو و میدانی",
"فوتبال",
"باشگاه فوتبال آرسنال",
"باشگاه فوتبال چلسی",
"باشگاه فوتبال فولهام",
"باشگاه فوتبال کویینز پارک رنجرز",
"باشگاه فوتبال تاتنهام هاتسپر",
"باشگاه فوتبال وستهام یونایتد",
"ورزشگاه ومبلی",
"ومبلی آرنا",
"ولوپارک لندن",
"زمین کریکت لورد",
"باشگاه تنیس و کروکت انگلستان",
"ورزشگاه تویینکهام",
"ورزشگاه المپیک لندن",
"ریوربنک آرنا",
"مرکز ورزشهای آبی لندن",
"ورزشگاه او۲ آرنا لندن",
"کوپر باکس",
"ورزشگاه استمفورد بریج",
"ورزشگاه امارات",
"ورزشگاه وایت هارت لن",
"مسابقات قهرمانی ویمبلدون",
"تایمز",
"بوگوتا",
"لاپاز",
"آرکیپا",
"برلین",
"دهلی",
"ژوهانسبورگ",
"کوالالامپور",
"کویت (شهر)",
"مسکو",
"نیویورک",
"اسلو",
"سیلهت",
"شانگهای",
"سئول",
"الجزیره",
"باکو",
"پکن",
"بخارست",
"بوئنوس آیرس",
"داکا",
"استانبول",
"لس‌آنجلس",
"بمبئی",
"پاریس",
"پودگوریتسا",
"رم",
"صوفیه",
"توکیو",
"زاگرب"
] | [
"لندن",
"بنیان‌گذاری‌ها در سده اول (میلادی) در بریتانیای روم",
"پایتختهای اروپا",
"پایتختهای بریتانیا",
"شهرهای انگلستان",
"شهرهای بندری در انگلستان",
"شهرهای دانشگاهی بریتانیا",
"شهرهای رودگذر",
"شهرهای کرانه تایمز",
"شهرهای میزبان المپیک تابستانی",
"مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده در سده ۱ (میلادی)"
] |
2,470 | کنتیکت | 0 | 561 | 0 | [
"کانکتیکات",
"كنتيكت",
"کانتیکات",
"کانکتیکت",
"كانتيكت",
"کنه‌تیکت",
"کنیتیکت",
"ایالت کنتیکات",
"ایالت کانتیکت",
"ايالت كانتيكت",
"ايالت كنتيكات",
"کانتیکت",
"كانتيكات",
"كانكتيكات",
"كانكتيكت",
"كنه تيكت",
"کنه تیکت",
"كنيتيكت"
] | false | 509 | {
"KeysAndValues": [],
"Title": ""
} | نمایی از شهر نیو لندن. کنتیکت یکی از ایالات ساحلی آمریکا است.
کنتیکت () ایالتی است از ایالتهای نیو انگلند آمریکا در شمال شرقی این کشور. پایتخت آن هارتفورد و شهر مهم آن بریجپورت است. این ایالت هم‌مرز با نیویورک، ماساچوست، رودآیلند و همچنین لانگ آیلند سوند میباشد. کانتیکت ایالت قانون اساسی نیز خوانده میشود.
ایالت کانتیکت از نظر مساحت سومین ایالت کوچک در کشور ایالات متحده است. همچنین این ایالت ۲۹ امین ایالت پرجمعیت کشور آمریکا است، هر چند از نظر تراکم جمعیت چهارمین ایالت پرجمعیت است.
نام
نام کانتیکت از روی رودخانه کانتیکت بر گرفته شده‌است که واژه‌ای سرخپوستی Quinnehtukqut است.
پیشینه
نخستین اروپاییانی که در کانتیکت ساکن شدند مهاجرین هلندی بودند. اما مهاجرت و سکونت روزافزون بریتانیایی‌ها در این منطقه در دهه ۱۶۳۰ میلادی به تشکیل مستعمرات بریتانیایی کنتیکت، نیوهیون و سی‌بروک انجامید. مستعمره کنتیکت برای اولین بار در سال ۱۶۳۹ میلادی نوعی قانون اساسی را تهیه کرد که پس از تایید پادشاه انگلستان به عنوان منشور سلطنتی به رسمیت درآمد. این منشور سلطنتی (در انگلیسی: Fundamental Orders) به عنوان نخستین قانون اساسی در آمریکای شمالی شناخته میشود و به همین دلیل به ایالت کانتیکت در کشور آمریکا لقب «ایالت قانون اساسی» داده‌اند.
بعدها کانتیکت یکی از سیزده مستعمره‌ای بود که در جریان انقلاب آمریکا علیه سلطه بریتانیا قیام کردند.
نمای شهر نیو هیون در هنگام برگزاری فستیوال. این شهر زادگاه جورج دبلیو بوش رئیس جمهور آمریکاست.
جغرافیا
کانتیکت از جنوب با لانگ ایلند، از غرب با نیویورک، از شمال با ماساچوست، و از شرق با رودایلند همسایه است. پایتخت کانتیکت شهر هارتفورد و پرجمعیت‌ترین شهرهای آن بریجپوینت، نیوهیون، استمفورد، واتربری، نوالک، دانبری، نیوبریتن، گرینویچ و بریستول است.
بلندترین نقطه کانتیکت بی‌یر مونتاین در سالزبری در گوشه شمال غرب این ایالت واقع شده‌است. این نقطه‌ای درست در شرق قسمتی است که سه ایالت ماساچوست، نیویورک، و کانکتیکت به هم می‌رسند.
آب و هوا
آب و هوای کانتیکت آب و هوای قاره‌ای مرطوب با زمستان‌های سرد و تابستان‌های گرم است.
اقتصاد
در سال ، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با میلیارد دلار داشت، که قابل مقایسه با تولید ناخالص داخلی کشور فنلاند ( میلیارد دلار) بود.
در سال ۲۰۱۳ درآمد سرانه در این ایالت ۶۰۸۴۷ دلار بود که بیشترین درآمد سرانه در بین کل ایالتهای کشور آمریکا به‌شمار می‌رود. با این حال درآمد به صورت نامتقارنی توزیع شده‌است، به‌طوری‌که بعد از ایالت نیویورک این ایالت بیشترین اختلاف بین میانگین یک درصد بالای و میانگین ۹۹ درصد پایین را دارا میباشد. بر اساس یک تحقیق که در سال ۲۰۱۳ انجام گرفته کانتیکت بیشترین تعداد میلیونر نسبت به جمعیت را در کل ایالات متحده دارا است.
دانشگاه‌های مشهور
دانشگاه ییل یکی از اعضای آیوی لیگ در این ایالت قرار دارد. دانشگاه کنتیکت بزرگترین دانشگاه ایالت و از اعضای لیگ آیوی عمومی است که در مسابقات ورزشی به ویژه در بسکتبال افتخارات فراوانی را کسب نموده‌است. دانشگاه هارتفورد و دانشگاه ایالتی کنتیکت شرقی از دیگر دانشگاه‌های دیگر این ایالت به‌شمار می‌رود.
مشاهیر
از مشاهیر این ایالت میتوان جورج دبلیو بوش، ویلیام چیتیک و رالف نادر را نام برد.
پرچم کانتیکت
ازدواج همجنسگرایان در کنتیکت | [
"هارتفورد، کنتیکت",
"بریجپورت",
"دنل ملوی",
"دمکرات",
"کریس مورفی",
"ریچارد بلومنتال",
"دموکرات",
"زبان انگلیسی",
"2007-02-20",
"ژانویه ۹",
"۱۷۸۸",
"منطقه زمانی شرقی",
"ساعت هماهنگ جهانی",
"ساعت تابستانی",
"ماونت فریسل",
"لانگ آیلند ساوند",
"ایالتهای نیو انگلند آمریکا",
"نیویورک",
"ماساچوست",
"رود آیلند",
"لانگ آیلند سوند",
"اروپا",
"هلند",
"بریتانیا",
"قانون اساسی",
"انگلستان",
"آمریکای شمالی",
"مستعمرات سیزده‌گانه",
"انقلاب آمریکا",
"جورج دبلیو بوش",
"لانگ ایلند",
"ایالت نیویورک",
"رودایلند",
"هارتفورد",
"تولید ناخالص داخلی",
"فنلاند",
"صندوق بین‌المللی پول",
"دانشگاه ییل",
"آیوی لیگ",
"دانشگاه کنتیکت",
"لیگ آیوی عمومی",
"دانشگاه هارتفورد",
"دانشگاه ایالتی کنتیکت شرقی",
"ویلیام چیتیک",
"رالف نادر",
"پرچم کانتیکت",
"ازدواج همجنسگرایان در کنتیکت"
] | [
"کنتیکت",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۷۸۸ (میلادی)",
"ایالتهای ایالات متحده آمریکا",
"ایالتهای نیو انگلند آمریکا",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۷۸۸ (میلادی) در ایالات متحده آمریکا",
"رودهای کنتیکت",
"شمال شرقی ایالات متحده آمریکا",
"مستعمره‌های پیشین بریتانیا"
] |
2,473 | رود آیلند | 2 | 295 | 0 | [
"رودآیلند",
"رود آيلند",
"رودآيلند",
"ایالت رودآیلند",
"آيلند",
"آیلند",
"رود ایلند",
"ايلند",
"ایلند",
"ايالت رودآيلند",
"ایالت رودایلند",
"رود ايلند",
"رودايلند",
"رودایلند",
"ايالت رودايلند",
"ایالت رود آیلند",
"ايالت رود آيلند",
"ایالت رود ایلند",
"ايالت رود ايلند"
] | false | 267 | {
"KeysAndValues": [],
"Title": ""
} | رودآیلند ایالتی است در شمال شرقی آمریکا و یکی از ایالتهای نیوانگلند است. پایتخت و شهر مهم آن پراویدنس است.
رودآیلند یکی از سیزده ایالتی است که در جریان انقلاب آمریکا علیه سلطه بریتانیا قیام کردند. این ایالت کوچکترین ایالت آمریکا است.
اقتصاد
صخره‌های مجاور اقیانوس اطلس در رود آیلند
نمای شهر پراویدنس
مقایسه تولید ناخالص داخلی ایالتهای آمریکا با کشورهای دیگر در سال ۲۰۱۲. ایالت رود آیلند در این سال تولید ناخالصی‌اش قابل مقایسه با کشور ازبکستان بوده‌است.
در سال ، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با میلیارد دلار داشت، که بیشتر از تولید ناخالص داخلی کشور ازبکستان ( میلیارد دلار) بود.
دانشگاه‌های مشهور رودآیلند
دانشگاه براون، یکی از اعضای آیوی لیگ در این ایالت قرار دارد.
مشاهیر
آرتور پوپ
ازدواج همجنسگرایان در رود آیلند | [
"پراویدنس",
"دونالد کارسیری",
"جک رید",
"شلدون وایتهاوس",
"۲۹ مه",
"۱۷۹۰ (میلادی)",
"منطقه زمانی شرقی",
"UTC",
"ساعت تابستانی",
"جزیموت هیل",
"اقیانوس اطلس",
"جریب",
"نیوانگلند",
"انقلاب آمریکا",
"تولید ناخالص داخلی",
"ازبکستان",
"صندوق بین‌المللی پول",
"دانشگاه براون",
"آیوی لیگ",
"آرتور پوپ",
"William Kissam Vanderbilt",
"ازدواج همجنسگرایان در رود آیلند"
] | [
"رود آیلند",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۶۶۳ (میلادی)",
"ایالتهای ایالات متحده آمریکا",
"ایالتهای نیو انگلند آمریکا",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۶۶۳ (میلادی) در مستعمرات سیزده‌گانه",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۷۹۰ (میلادی) در ایالات متحده آمریکا",
"ساحل شرقی ایالات متحده آمریکا",
"شمال شرقی ایالات متحده آمریکا",
"مستعمره‌های پیشین بریتانیا"
] |
2,474 | ورمانت | 2 | 322 | 0 | [
"ورمونت"
] | false | 265 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "Name",
"Item2": "ورمانت"
},
{
"Item1": "Former",
"Item2": "Vermont Republic"
},
{
"Item1": "Former_flag",
"Item2": "Flag of Vermont Republic.svg"
},
{
"Item1": "Fullname",
"Item2": "ایالت ورمانتVermont"
},
{
"Item1": "Flag",
"Item2": "Flag of Vermont.svg"
},
{
"Item1": "Flaglink",
"Item2": "پرچم رسمی"
},
{
"Item1": "Seal",
"Item2": "Great seal of Vermont bw.png"
},
{
"Item1": "Seallink",
"Item2": "نشان رسمی"
},
{
"Item1": "Map",
"Item2": "Map of USA VT.svg"
},
{
"Item1": "Nickname",
"Item2": "The Green Mountain Stateایالت کوه سبز"
},
{
"Item1": "Motto",
"Item2": "Freedom and Unityآزادی و اتحاد"
},
{
"Item1": "Capital",
"Item2": "[[مونپلیه]]"
},
{
"Item1": "LargestCity",
"Item2": "[[برلینگتون]]"
},
{
"Item1": "Governor",
"Item2": "[[جیم داگلاس]] (جمهوریخواه)"
},
{
"Item1": "Lieutenant Governor",
"Item2": "[[Brian Dubie]] (D)"
},
{
"Item1": "Senators",
"Item2": "[[پاتریک لیهی]] (دمکرات)[[برنی ساندرز]] (مستقل)"
},
{
"Item1": "OfficialLang",
"Item2": "None"
},
{
"Item1": "AreaRank",
"Item2": "۴۵امین"
},
{
"Item1": "TotalAreaUS",
"Item2": "۹،۶۲۰"
},
{
"Item1": "TotalArea",
"Item2": "۲۴،۹۲۳"
},
{
"Item1": "LandAreaUS",
"Item2": "۹،۳۵۴"
},
{
"Item1": "LandArea",
"Item2": "۲۳،۹۷۴"
},
{
"Item1": "WaterAreaUS",
"Item2": "۳۶۶"
},
{
"Item1": "WaterArea",
"Item2": "۹۴۹"
},
{
"Item1": "PCWater",
"Item2": "۳٫۸"
},
{
"Item1": "PopRank",
"Item2": "۴۹امین"
},
{
"Item1": "2000Pop",
"Item2": "۶۰۸،۸۲۷"
},
{
"Item1": "DensityRank",
"Item2": "۳۰امین"
},
{
"Item1": "2000DensityUS",
"Item2": "۶۵٫۸"
},
{
"Item1": "2000Density",
"Item2": "۲۵٫۴۱"
},
{
"Item1": "MedianHouseholdIncome",
"Item2": "$۴۸،۵۰۸"
},
{
"Item1": "IncomeRank",
"Item2": "۱۹امین"
},
{
"Item1": "AdmittanceOrder",
"Item2": "۱۴امین"
},
{
"Item1": "AdmittanceDate",
"Item2": "[[۴ مارس]]، [[۱۷۹۱ (میلادی)]]"
},
{
"Item1": "TimeZone",
"Item2": "[[Eastern]]: / ([[DST]])"
},
{
"Item1": "Longitude",
"Item2": "۷۱° ۲۸′ W to 73° ۲۶′ W"
},
{
"Item1": "Latitude",
"Item2": "۴۲° ۴۴′ N to 45° ۱′ N"
},
{
"Item1": "WidthUS",
"Item2": "۸۰"
},
{
"Item1": "Width",
"Item2": "۱۳۰"
},
{
"Item1": "LengthUS",
"Item2": "۱۶۰"
},
{
"Item1": "Length",
"Item2": "۲۶۰"
},
{
"Item1": "HighestPoint",
"Item2": "[[ماونت مانسفیلد]]"
},
{
"Item1": "HighestElevUS",
"Item2": "۴،۳۹۳"
},
{
"Item1": "HighestElev",
"Item2": "۱،۳۴۰"
},
{
"Item1": "MeanElevUS",
"Item2": "۱،۰۰۰"
},
{
"Item1": "MeanElev",
"Item2": "۳۰۰"
},
{
"Item1": "LowestPoint",
"Item2": "[[دریاچه چمپلین]]"
},
{
"Item1": "LowestElevUS",
"Item2": "۹۵"
},
{
"Item1": "LowestElev",
"Item2": "۲۹"
},
{
"Item1": "PostalAbbreviation",
"Item2": "VT"
},
{
"Item1": "Website",
"Item2": "www.vermont.gov"
}
],
"Title": "ایالت آمریکا"
} | مقایسه تولید ناخالص داخلی ایالتهای آمریکا با کشورهای دیگر در سال ۲۰۱۲. ایالت ورمانت در این سال تولید ناخالصی‌اش قابل مقایسه با کشور بحرین بوده‌است.
ساختمان پایتخت ایالت ورمانت
ورمانت ( ) از ایالتهای آمریکا واقع در منطقه نیوانگلند در شمالشرق آمریکا است. این ایالت از جنوب با ایالات ماساچوست، از شرق با نیوهمپشایر، از غرب با ایالت نیویورک، و از شمال با استان کبک کانادا هم‌مرز است. دریاچه چمپلین نیمی از مرز غربی ورمانت با ایالات نیویورک را دربر می‌گیرد و کوه‌های گرین در امتداد شمال-جنوب ایالت ادامه دارد.
ورمانت دومین ایالت کم جمعیت آمریکاست و در حدود ۵۰۰۰۰ نفر بیشتر از وایومینگ جمعیت دارد. پایتخت آن مونپلیه، کم جمعیت‌ترین پایتخت ایالت در آمریکاست. پرجمعیت‌ترین شهر آن برلینگتون، کم جمعیت‌ترین شهر در بین پرجمعیت‌ترین شهرهای هر ایالت در آمریکاست. بنا بر آمار سال ۲۰۱۵، ورمانت همچنان بزرگترین تولیدکننده شیره درخت افرا در آمریکاست. در ژانویه ۲۰۱۶ این ایالت به عنوان امن‌ترین ایالت رتبه‌بندی شد.
بیشتر اراضی آنچه که امروز ورمانت نام دارد و هزاران سال سکونتگاه سرخپوستان از جمله آبناکی‌ها و موهاک‌های آلگونکویی-زبان بوده، در ادعای مستعمره فرانسه نوی فرانسه بود. فرانسه پس از شکست در جنگ هفت ساله در سال ۱۷۶۳ این اراضی را به بریتانیای کبیر واگذار کرد. مستعمراتی نزدیک، مخصوصا نیو همپشر و نیو یورک، سالها بر سر کنترل این منطقه منازعه داشتند. سکنی گزینانی که نیویورک به آنها حق مالکیت زمین داده بود با مخالفت میلیشیای گرین مانتن بویز مواجه بودند که از حمایت سکنی گزینانی برخوردار بودند که ادعاهایشان از سوی نیو همپشر پشتیبانی می‌شد.
نهایتا آن سکنی گزینان موفق به ایجاد دولتی مستقل به نام جمهوری ورمانت شدند. این دولت که در ۱۷۷۷ در جریان جنگ انقلاب آمریکا تاسیس شد، ۱۴ سال دوام آورد. جدا از ۱۳ ایالت اصلی که مستعمرات سابق بودند، ورمانت یکی از چهار ایالت آمریکاست که پیشتر یک کشور مستقل بوده‌اند (بقیه عبارتند از کالیفرنیا، هاوایی، و جمهوری تگزاس). ورمانت همچنین اولین ایالتی است که به عنوان چهاردهمین ایالت عضو پس از ۱۳ تای اصلی به ایالات متحده پیوسته‌است. ورمانت با این که یک جمهوری مستقل بود، اولین ایالت آمریکا بود که برده داری را تا حدی ملغی کرد. این ایالت نقش جغرافیایی مهمی در راه‌آهن زیرزمینی ایفا کرد.
اقتصاد
در سال ، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با میلیارد دلار داشت، که بیشتر از تولید ناخالص داخلی کشور بحرین ( میلیارد دلار) بود.
مشاهیر
از افراد مشهور این سرزمین میتوان کلوین کولیج (رئیس‌جمهور سابق) و بریگهام یانگ (رهبر مورمونها) را نام برد.
آموزش و پژوهش
ورمانت دارای ۵ کالج دولتی در قالب کالج‌های ایالتی ورمانت، دانشگاه ورمانت، و ۱۴ کالج خصوصی دیگر است. | [
"r(مونپلیه، ورمانت",
"برلینگتون، ورمانت",
"جیم داگلاس",
"Brian Dubie",
"پاتریک لیهی",
"برنی ساندرز",
"پتر ولچ",
"۴ مارس",
"۱۷۹۱ (میلادی)",
"منطقه زمانی شرقی",
"ساعت تابستانی",
"ماونت مانسفیلد",
"دریاچه چمپلین",
"ایالتهای آمریکا",
"نیوانگلند",
"آمریکا",
"ماساچوست",
"نیوهمپشایر",
"ایالت نیویورک",
"استانها و قلمروهای کانادا",
"استان کبک",
"کوه‌های گرین",
"فهرست ایالات آمریکا بر پایه جمعیت",
"وایومینگ",
"مونپلیه، ورمانت",
"فهرست پایتخت‌ها در ایالات متحده آمریکا",
"شیره درخت افرا",
"WordPress.com",
"سرخپوست",
"زبانهای آلگونکویان",
"فرانسه نو",
"پادشاهی فرانسه",
"جنگ هفت ساله",
"پادشاهی بریتانیای کبیر",
"مستعمرات سیزده‌گانه",
"جمهوری ورمانت",
"جنگ انقلاب آمریکا",
"کشور مستقل",
"California Republic",
"Kingdom of Hawaii",
"جمهوری تگزاس",
"راه‌آهن زیرزمینی",
"تولید ناخالص داخلی",
"بحرین",
"صندوق بین‌المللی پول",
"کلوین کولیج",
"بریگهام یانگ",
"مورمون",
"دانشگاه ورمانت"
] | [
"ورمانت",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۷۹۱ (میلادی)",
"ایالتهای نیو انگلند آمریکا",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۷۹۱ (میلادی) در ایالات متحده آمریکا",
"شمال شرقی ایالات متحده آمریکا"
] |
2,475 | ویرجینیا | 2 | 1,254 | 0 | [
"ويرجينيا",
"ایالت ورجینیا",
"ایالت ویرجینیا",
"ورجینیا",
"ویرجیانا",
"ايالت ورجينيا",
"ايالت ويرجينيا",
"ورجينيا",
"ويرجيانا"
] | false | 1,211 | {
"KeysAndValues": [],
"Title": ""
} | ویرجینیا که با نام رسمی مشترک‌المنافع ویرجینیا شناخته میشود، ایالتی است که در منطقه آتلانتیک جنوبی ایالات متحده واقع شده‌است. ویرجینیا به دلیل اینکه اولین و قدیمیترین قلمرو پادشاهی انگلستان و نیز زادگاه بیشترین روسای جمهوری آمریکا بوده با نامهای مستعار «قلمرو کهن» و «مادر روسای جمهور» شناخته میشود. جغرافیا و آب و هوای این ایالت تحت تاثیر کوهستان بلوریج و خلیج چساپیک است که زیست‌بوم گیاهی و جانوری این ایالت را پدیدآورده است. پایتخت آن ریچموند و پرجمعیت‌ترین شهر آن ویرجینیابیچ است. همچنین شهرستان فرفاکس از پرجمعیت‌ترین تقسیمات سیاسی آن است. جمعیت تخمینی ویرجینا در سال ۲۰۱۴ بالع بر ۸/۳ میلیون نفر برآورد شده‌است. بر همین اساس ویرجینیا دوازدهمین ایالت پرجمعیت در ایالات متحده آمریکا به‌شمار می‌رود.
تاریخ این ایالت با چندین قبیله بومی از جمله پوهاتن آغاز شد. در تاریخ ۱۳ مه سال ۱۶۰۷ مستعمره ویرجینیا توسط شرکت ویرجینیای لندن به عنوان اولین مستعمره دائمی انگلیسی در بر جدید پایه‌گذاری شد.
مقایسه تولید ناخالص داخلی ایالتهای آمریکا با کشورهای دیگر در سال ۲۰۱۲. ایالت ویرجینیا در این سال تولید ناخالصی‌اش قابل مقایسه کشور لهستان بوده‌است.
تاریخچه
یادبود نبرد ایو جیما در جنگ جهانی دوم در شمال ایالت ویرجینیا
نام «ویرجینیا» از نام الیزابت یکم ملکه انگلستان گرفته شده‌است که در تمام عمر خود تن به زناشویی نداد و باکره ماند.
ویرجینیا یکی از سیزده مستعمره‌ای است که در جریان انقلاب آمریکا علیه سلطه بریتانیا شورش کردند.
حیات وحش در پارک ملی شنندوا در ویرجینیا
اقتصاد
در سال ، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با میلیارد دلار داشت، که قابل مقایسه با تولید ناخالص داخلی کشور لهستان ( میلیارد دلار) بود.
مردم
بیشتر جمعیت ایالت ویرجینیا را سفیدپوستان تشکیل می‌دهند که نیاکانشان از شمال اروپا مهاجرت کرده بودند. یک پنجم جمعیت ایالت سیاه‌پوست هستند و جمعیت قابل توجهی از مهاجرین آمریکای لاتین و آسیایی-آمریکایی نیز در این ایالت زندگی می‌کنند.
آموزش
قبرستان ملی آرلینگتون جاییست که بسیاری از کشته شدگان جنگهای آمریکا در آن آرمیده‌اند.
تاسیسات شتابدهنده ملی توماس جفرسون در این ایالت قرار دارند. دانشگاه ویرجینیا نیز از آثار جهانی ثبت شده یونسکو به‌شمار می‌رود. از دانشگاه‌های اصلی دیگر این ایالت میتوان به اسامی زیر اشاره نمود:
دانشگاه ویلیام اند ماری
دانشگاه ویرجینیا تک
دانشگاه جیمز مدیسون
دانشگاه جرج میسون
مشاهیر
از افراد مشهور این سرزمین میتوان آرتور اش، لوئیز فیروز، توماس جفرسون، رابرت لی (فرمانده نظامی در جنگ داخلی)، جیمز مدیسون، جیمز مونرو، کیتی کوریک، و جرج واشینگتن را نام برد. | [
"بدور باد ستمکاران",
"ریچموند",
"Jamestown, Virginia",
"ویرجینیا بیچ",
"عشور رامسین",
"جان وارن (د){{سخ}}[[جیم وب",
"زبان انگلیسی",
"منطقه زمانی شرقی",
"UTC",
"ساعت تابستانی",
"ماونت راجرز",
"اقیانوس اطلس",
"ایالتهای آتلانتیک جنوبی",
"ایالات متحده",
"پادشاهی انگلستان",
"فهرست رؤسای جمهور ایالات متحده بر پایه ایالت زادگاه",
"کوهستان بلوریج",
"خلیج چساپیک",
"زیست‌بوم",
"ویرجینیابیچ",
"شهرستان فرفاکس، ویرجینا",
"ایالات متحده آمریکا",
"پوهاتن",
"مستعمره ویرجینیا",
"شرکت ویرجینیای لندن",
"بر جدید",
"جنگ جهانی دوم",
"الیزابت یکم انگلستان",
"انگلستان",
"باکره",
"انقلاب آمریکا",
"بریتانیا",
"تولید ناخالص داخلی",
"لهستان",
"صندوق بین‌المللی پول",
"اروپا",
"تأسیسات شتابدهنده ملی توماس جفرسون",
"دانشگاه ویرجینیا",
"دانشگاه ویلیام اند ماری",
"دانشگاه ویرجینیا تک",
"دانشگاه جیمز مدیسون",
"دانشگاه جرج میسون",
"آرتور اش",
"لوئیز فیروز",
"توماس جفرسون",
"رابرت لی",
"جیمز مدیسون",
"جیمز مونرو",
"کیتی کوریک",
"جرج واشینگتن"
] | [
"ویرجینیا",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۶۰۷ (میلادی)",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۷۸۸ (میلادی)",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۷۸۸ (میلادی) در ایالات متحده آمریکا"
] |
2,476 | انقلاب آمریکا | 0 | 149 | 0 | [
"انقلاب امريكا",
"انقلاب امریکا",
"انقلاب آمريكا",
"انقلاب ایالات متحده",
"انقلاب ايالات متحده"
] | false | 110 | {
"KeysAndValues": [],
"Title": ""
} | 300px
انقلاب آمریکا مجموعه رویدادها و اندیشه‌ها و تغییراتی است که منجر به جدائی سیزده ایالت آمریکای شمالی از بریتانیا و تاسیس ایالات متحده آمریکا گردید.
اولین درگیری‌ها از شهر بوستون شروع شد که به دنبال شدت عمل پادشاهی انگلستان به سرعت گسترش یافت. در ۱۷۶۵ در نیویورک کنگره‌ای متشکل از ۹ مستعمره نشین تشکیل شد که سران این مستعمره نشین‌ها در این کنگره برای اقدام علیه انگلیس هم پیمان شدند و در مه ۱۷۷۵ رهبران مستعمره نشین از مردم درخواست کردند که برای مبارزه با اشغالگران آماده شوند.
خاستگاه
از لحاظ سیاسی، خاستگاه انقلاب آمریکا را باید در درگیریهای طولانی مدت بین بریتانیا و فرانسه در آمریکای شمالی بین سالهای ۱۷۵۴ و ۱۷۶۳ مشهور به جنگ هفت ساله جستجو کرد که موجب تهی شدن خزانه دو امپراتوری شد. پس از این جنگ‌ها و وضع مالیات‌های سنگین از سوی پارلمان بریتانیا و جورج سوم پادشاه این کشور، سیزده مستعمره نشین آمریکا اعلام کردند تا زمانی که نمایندگانی از ایشان در پارلمان حضور نداشته باشد و بر وضع قوانین و مالیات‌ها نظارتی نکند، از قوانین مالی و تجاری بریتانیا اطاعت نخواهند کرد و تجارت با سرزمین مادری را تحریم خواهند نمود. پارلمان در پاسخ با بیان اینکه مستعمره نشین‌ها در سراسر دنیا شرکتهای تجاری متعلق به بریتانیا هستند، و پارلمان بریتانیا برای وضع قوانین و مالیات‌ها از ساکنان مستعمره نشین‌ها اجازه نمی‌گیرد، درخواست مستعمره نشین‌های آمریکا را رد کرد.
هدف از انقلاب
به نظر اقتصاددان مائوئیست سمیر امین، انقلاب آمریکا، با وجود تحلیل‌هایی که از آن میشود، بیشتر نبردی برای دستیابی به استقلال و خارج شدن از سلطه امپراتوری انگلستان بود و چندان به دلایل اجتماعی صورت نگرفت. مستعمره‌نشینان آمریکایی، در قیام خود علیه پادشاهی انگلیس، ابدا نمی‌خواستند روابط اقتصادی و اجتماعی خود را دگرگون سازند؛ آنها خواستار آن بودند که از آن پس دیگر منافع خود را با طبقه حاکمه کشور مادر تقسیم نکنند. به این ترتیب، هدف از کسب قدرت ایجاد جامعه‌ای متفاوت با رژیم مستعمراتی پیشین نبود، بلکه نوعی جداسازی منافع بود.
فیلسوف انگلیسی توماس پین دلیل انقلاب آمریکا را نبرد برای حفظ آمریکا به عنوان پناهگاه آزادی و مقاومت عقل سلیم آدمی در برابر تهدیدهای خودکامگان می‌دانست. پین می‌گوید «انقلاب آمریکا بر این اساس شکل گرفت که دولت یک قرارداد اجتماعی بین مردم است و نه یک حاکمیت ذاتی که از سوی خدا به کسی اهدا شده باشد.»
نبرد لکزینگتون
انگلیسیها در حوالی لکزینگتون یک سوم از نیروهای خود را از دست دادند و در ۱۰ مه، دژ دیگر انگلیسی را در کنار دریاچه شامپلین تصرف کردند. با این پیروزی‌ها در ماه‌های ژوئیه و ژوئن ۱۶ هزار داوطلب به ماساچوست رسیدند و ۱۰۰۰ انگلیسی را در نبردی سخت به هلاکت رساندند.
در ژوئیه ۱۷۷۶ میلادی انگلیسیها از بوستون بیرون رانده شدند و مردانی چون توماس جفرسون، جان آدامز، ورجر شرمن، رابرت استون و بنجامین فرانکلین و کانر کنوی اعلامیه استقلال آمریکا را نوشتند و پرچمی با ۱۳ ستاره و خط که نمایانگر ۱۳ ایالت یا کوچ‌نشین بود، ارائه کردند.
زمان آغاز و پایان این انقلاب مورد بحث است، ولی برخی سال ۱۷۵۷ میلادی را سال شروع آن و سال ۱۷۸۹ و ریاست جمهوری جرج واشینگتن را پایان آن می‌شمارند. | [
"مستعمرات سیزده‌گانه",
"بریتانیا",
"ایالات متحده آمریکا",
"بوستون",
"جنگ هفت ساله",
"جورج سوم پادشاهی متحده",
"مائوئیست",
"سمیر امین",
"امپراتوری انگلستان",
"توماس پین",
"William and Mary Quarterly",
"لکزینگتون",
"ماساچوست",
"توماس جفرسون",
"جان آدامز",
"ورجر شرمن",
"رابرت استون",
"بنجامین فرانکلین",
"کانر کنوی",
"اعلامیه استقلال آمریکا",
"جرج واشینگتن"
] | [
"انقلاب آمریکا",
"انقلاب‌ها بر پایه کشور",
"انقلاب‌های سده ۱۸ (میلادی)",
"ایالات متحده آمریکا در سده ۱۸ (میلادی)",
"تاریخ حقوق ایالات متحده آمریکا",
"تاریخچه ایالات متحده آمریکا (۱۷۷۶-۱۷۸۹)",
"درگیریهای دهه ۱۷۶۰ (میلادی)",
"درگیریهای دهه ۱۷۷۰ (میلادی)",
"درگیریهای دهه ۱۷۸۰ (میلادی)",
"شورش‌های سده ۱۸ (میلادی)",
"عصر روشنگری"
] |
2,477 | ویرجینیای غربی | 2 | 1,534 | 0 | [
"ویرجینیای باختری",
"ويرجينياي غربي",
"ویرجینیای باختر",
"ایالت ویرجینیای غربی",
"ايالت ويرجينياي غربي",
"ويرجينياي باختر",
"ويرجينياي باختري"
] | false | 1,507 | {
"KeysAndValues": [],
"Title": ""
} | مقایسه تولید ناخالص داخلی ایالتهای آمریکا با کشورهای دیگر در سال ۲۰۱۲. ایالت ویرجینیای غربی در این سال تولید ناخالصی‌اش قابل مقایسه با کشور آذربایجان بوده‌است.
ویرجینیای غربی ایالتی است در شرق آمریکا و یکی از ایالتهای جنوبی آمریکا به‌شمار می‌رود. پایتخت و شهر مهم آن چارلستون است.
پل نیو ریور گرج در این ایالت قرار دارد.
اقتصاد
در سال ، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با میلیارد دلار داشت، که قابل مقایسه با تولید ناخالص داخلی کشور آذربایجان ( میلیارد دلار) بود.
دولت و سیاست
ویرجینیای غربی در سطح ایالتی وسیعا در سیطره حزب دمکرات است که فرمانداری، هر دو کرسی سنا و هر دو مجلس قانونگذاری را در اختیار دارند. این میراثی از سنت بسیار قوی عضویت در اتحادیه‌های صنفی در این ایالت است. به هر روی، از ۲۰۰۰ جمهوریخواهان در انتخابات‌های ملی خوب ظاهر شده‌اند. آنان در حال حاضر دو کرسی از سه کرسی این ایالت در مجلس نمایندگان را در اختیار دارند.
ویرجینیایی‌های غربی از سال ۲۰۰۰، در همه انتخابات‌های ریاست جمهوری از نامزدهای جمهوریخواه پشتیبانی کرده‌اند. در سال ۲۰۱۲ میت رامنی با کسب ۶۲٪ آرا باراک اوباما را که ۳۵٪ آرا را کسب کرد، شکست داد. پیش از ۲۰۰۰، ویرجینیای غربی در سطح ملی دژ مستحکمی برای دمکرات‌ها شناخته می‌شد.
مسیحیان انجیلی ۵۲ درصد از رای دهندگان ایالت را در ۲۰۰۸ تشکیل می‌دادند. نظرسنجی‌ای در ۲۰۰۵ نشان داد ۵۳ درصد رای دهندگان حامی حیات، هستند که در سطح ملی هفتمین ایالت است.
مراکز علمی
دانشگاه ویرجینیای غربی
رادیو تلسکوپ گرین بنک
300px
مشاهیر
از افراد مشهور این سرزمین میتوان سایروس ونس (در سازمان ملل) را نام برد.
وبگاه به خارج | [
"چارلستون (ویرجینیای غربی)",
"جو مانچین",
"رابرت برد",
"جی راکفلر",
"زبان انگلیسی",
"۲۰ ژوئن",
"۱۸۶۳ (میلادی)",
"منطقه زمانی شرقی",
"UTC",
"ساعت تابستانی",
"اسپروس ناب",
"رودخانه پوتوماک",
"ایالتهای جنوبی آمریکا",
"پل نیو ریور گرج",
"تولید ناخالص داخلی",
"آذربایجان",
"صندوق بین‌المللی پول",
"حزب دمکرات آمریکا",
"حامی حیات",
"دانشگاه ویرجینیای غربی",
"رادیو تلسکوپ گرین بنک",
"سایروس ونس"
] | [
"ویرجینیای غربی",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۸۶۳ (میلادی)",
"ایالتهای جنوبی آمریکا",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۸۶۳ (میلادی) در ایالات متحده آمریکا",
"جغرافیای آپالاشیا"
] |
2,478 | نیوجرسی | 2 | 1,737 | 0 | [
"ایالت نیوجرسی",
"نيوجرسي",
"نیوجرزی",
"نیو جرزی",
"ایالت نیوجرزی",
"ايالت نيوجرزي",
"ايالت نيوجرسي",
"نيو جرزي",
"نيو جرسي",
"نيوجرزي",
"نیو جرسی"
] | false | 1,707 | {
"KeysAndValues": [],
"Title": ""
} | نیوجرسی یا نیوجرزی () (به انگلیسی: New Jersey) ایالتی است در شرق ایالات متحده آمریکا و یکی از ایالتهای ساحلی اقیانوس اطلس آمریکا.
پایتخت آن ترنتون و شهرهای مهم آن نیوآرک و جرزی سیتی هستند.
نیوجرسی یک ایالت صنعتی است.
اقتصاد
در سال ، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با میلیارد دلار داشت، که بیش از تولید ناخالص داخلی کشور سوئد ( میلیارد دلار) بود.
همچنین نیوجرسی قطب صنعت داروسازی آمریکا محسوب میشود.
مقایسه تولید ناخالص داخلی ایالتهای آمریکا با کشورهای دیگر در سال ۲۰۱۲. ایالت نیوجرسی در این سال تولید ناخالصی‌اش قابل مقایسه کشور سوئد بوده‌است.
مراکز مهم علمی
دانشگاه پرینستون یکی از اعضای آیوی لیگ در این ایالت قرار دارد. دانشگاه راتگرز نیز از اعضای لیگ آیوی عمومی است؛ و دانشگاه موسسه فناوری استیونز در حومه شهر نیویورک قرار دارد.
آزمایشگاه‌های بل نیز در این ایالت قرار دارند.
مشاهیر
از افراد مشهور این سرزمین میتوان وودی شاو، ادوین آلدرین (فضانورد)، جان بان جوی (ستاره راک)، دیوید کاپرفیلد (شعبده باز)، ویتنی هوستون، آیس تی (ستاره رپ)، آلفرد کینسی (جانورشناس نامی)، جری لوئیس (کمدین)، جک نیکلسون، نورمن شوارتسکوف (فرمانده ارتش)، و پیتر آیزنمن، بروس اسپرینگستین را نام برد. | [
"ترنتون",
"نیوآرک، نیوجرسی",
"جان کرزین",
"فرنک لاتنبرگ",
"باب منندز",
"زبان انگلیسی",
"۱۸ دسامبر",
"۱۷۸۷ (میلادی)",
"منطقه زمانی شرقی",
"UTC",
"ساعت تابستانی",
"های پوینت",
"اقیانوس اطلس",
"ایالات متحده آمریکا",
"ایالتهای ساحلی اقیانوس اطلس آمریکا",
"جرزی سیتی",
"تولید ناخالص داخلی",
"سوئد",
"صندوق بین‌المللی پول",
"دانشگاه پرینستون",
"آیوی لیگ",
"دانشگاه راتگرز",
"لیگ آیوی عمومی",
"مؤسسه فناوری استیونز",
"آزمایشگاه‌های بل",
"وودی شاو",
"ادوین آلدرین",
"جان بان جوی",
"دیوید کاپرفیلد (شعبده‌باز)",
"ویتنی هوستون",
"آیس تی",
"آلفرد کینسی",
"جری لوئیس",
"جک نیکلسون",
"نورمن شوارتسکوف",
"پیتر آیزنمن",
"بروس اسپرینگستین",
"فیلادلفیا"
] | [
"نیوجرسی",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۷۸۷ (میلادی)",
"ایالتهای ایالات متحده آمریکا",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۷۸۷ (میلادی) در نیوجرسی",
"شمال شرقی ایالات متحده آمریکا",
"مستعمره‌های پیشین بریتانیا"
] |
2,479 | فلوریدا | 2 | 2,166 | 0 | [
"فلوريدا",
"ایالت فلوریدای",
"ایالت فلوریدا",
"ايالت فلوريدا",
"ايالت فلوريداي"
] | false | 2,098 | {
"KeysAndValues": [],
"Title": ""
} | فلوریدا ایالتی است در جنوب شرق آمریکا و یکی از ایالتهای جنوبی آمریکا به‌شمار می‌رود. پایتخت آن تالاهاسی و شهرهای مهم آن جکسون‌ویل، اورلندو، تمپا، سن پترزبورگ و میامی هستند.
این ایالت نزدیک‌ترین ایالت آمریکا به کشور کوبا است، و جمعیت قابل توجهی کوبایی مخالف رژیم کاسترو را در خود جای داده‌است.
نام
نام این ایالت از زبان اسپانیایی گرفته شده و معنی آن «پرگل» است. این نام از لفظ pascua-florida به معنای «عید پاک گل‌ها» آمده که به زمان کشف منطقه اشاره دارد.
یک کاشف اسپانیایی به نام خوان پونسه د لئون روز یکشنبه عید پاک در سال ۱۵۱۳ در این شبه جزیره پیاده شد. در زبان اسپانیایی کلماتی که برای عید پاک دارند معنی جشن گل هم می‌دهد. پونسه د لئون شاید به جهت آنکه روز عید پاک قدم به شبه جزیره گذارد یا شاید به علت فراوانی گل در آن شبه جزیره نام فلوریدا را بر آن نهاد.
تاریخچه
فلوریدا نخستین منطقه از خاک اصلی ایالات متحده بود که اروپایی‌ها بدان راه یافته و در آن سکنی گزیدند. شهر سنت آگوستین در این ایالت که در سال ۱۵۶۵ بنا شد قدیمیترین شهر در ایالات متحده آمریکا است.
فلوریدا تا سال ۱۸۱۹ متعلق به ایالات متحده نبود. این شبه جزیره از سال ۱۵۱۳ به دولت اسپانیا تعلق یافت. در سال ۱۷۶۳ اسپانیا فلوریدا را به ازای دریافت شهر هاوانای کوبا به پادشاهی بریتانیا بخشید. بریتانیا در خلال جنگ هفت ساله موفق به تسخیر هاوانا شده بود. فلوریدا پس از آن مجددا به دولت اسپانیا متعلق شد. ایالات متحده آمریکا این شبه جزیره را در سال ۱۸۱۹ از دولت اسپانیا خرید. فلوریدا در ۱۸۴۹ یکی از ایالتهای آمریکا شد. فلوریدا بیست و هفتمین ایالت اتحادیه بود اما در سال ۱۸۶۱ هنگام جنگهای داخلی آمریکا از اتحادیه بیرون رفت و مجددا در ۱۸۶۸ به اتحادیه پیوست.
مهاجرنشینان آمریکایی در شمال فلوریدا کشتزارهای پنبه تاسیس کردند و برای تامین کارگر برای این مزارع به خرید برده از بازارهای منطقه روی آوردند. در سال ۱۸۶۰ فلوریدا جمعیتی برابر با ۱۴۰ هزار و ۴۲۴ نفر داشت که ۴۴ درصد آنها برده بودند تا پیش از جنگ داخلی آمریکا در این منطقه تنها کمتر از ۱۰۰۰ آمریکایی آفریقایی‌تبار به صورت آزاد زندگی می‌کردند.
نخستین خط هوایی منظم جهان خطی بود که بین شهر سن پترزبورگ فلوریدا و تامپا در ۱۹۱۴ راه‌اندازی شد.
توفند ایرما در سپتامبر ۲۰۱۷ فلوریدا را درنوردید و آب بارانهای آن سطح شهرهای ایالت را پوشاند. توفند ایرما، همراه با بادهایی به سرعت دویست و ده کیلومتر در ساعت، بامداد یکشنبه ۱۹ شهریور ۱۳۹۶ با عبور از مجمع‌الجزایر کیز، و شهر توریستی کی وست، جنوب ایالت فلوریدا را فراگرفت و به پیشروی خود به داخل فلوریدا ادامه داد. بر خلاف پیش‌بینی قبلی، که گفته می‌شد شهر میامی در مسیر مستقیم ایرما است، این توفان با عبور از نواحی غرب فلوریدا خسارت‌های گسترده‌ای به بار آورد. به گفته مقام‌های محلی برق نزدیک به پنج میلیون و هفتصد هزار نفر در پی عبور ایرما از ایالت فلوریدا قطع شد.
جغرافیا
ایالت فلوریدا گوشه جنوب شرقی ایالات متحده آمریکا را تشکیل داده‌است. این شبه جزیره اقیانوس اطلس و خلیج مکزیک را از هم جدا می‌کند شهر کی وست فلوریدا جنوبی‌ترین شهر در تمام ایالات متحده آمریکا به‌شمار می‌آید.
ایالت فلوریدا اقلیمی ملایم دارد. آب و هوای این ایالت در شمال نیمه‌گرمسیری و در جنوب گرمسیری است. سواحل آن وسیع است و مناظر زیبا دارد. در آب‌های اطراف آن نیز ماهیگیری تفریحی رواج دارد. فلوریدا با حدود ۲ هزار و ۱۷۰ کیلومتر کرانه، در میان ایالتهای آمریکا، طولانی‌ترین خط ساحلی در خاک اصلی آمریکا را داراست. فلوریدا تنها ایالت آمریکا است که هم در خلیج مکزیک و هم با اقیانوس اطلس ساحل دارد. بیشتر اراضی این ایالت خاکی رسوبی و ارتفاعی نزدیک به سطح دریا دارند.
اقتصاد
مقایسه تولید ناخالص داخلی ایالتهای آمریکا با کشورهای دیگر در سال ۲۰۱۲. ایالت فلوریدا در این سال تولید ناخالصی‌اش نزدیک به کشور اندونزی بوده‌است.
در سال ، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با میلیارد دلار داشت، که نزدیک به تولید ناخالص داخلی کشور اندونزی ( میلیارد دلار) بود.
یکی از ویژگی‌های مهم این ایالت واقع شدن پایگاه فضایی کندی در آن است که پایگاه پرتاب سفینه‌های فضایی ناسا است. این مکان همچنین یکی از جاذبه‌های گردشی فلوریدا را تشکیل می‌دهد.
مراکز علمی مهم فلوریدا
دانشگاه ایالتی فلوریدا
دانشگاه فلوریدا
دانشگاه بین‌المللی فلوریدا
دانشگاه کشاورزی و مکانیک فلوریدا
موسسه فناوری فلوریدا
دانشگاه مرکز فلوریدا
دانشگاه فلوریدای جنوبی
آزمایشگاه ملی میدان قوی مغناطیسی نیز در این ایالت قرار دارد.
نقاط مهم و پارک‌های مشهور
میامی
از نقاط مهم ایالت فلوریدا میتوان به سه پارک ملی پارک ملی بیسکین، پارک ملی درای تورتوگز، و پارک ملی اورگلیدز در جنوب این ایالت اشاره کرد.
پایگاه فضایی کندی در شمال شرق ایالت نیز هر ساله تعداد بسیار زیادی بازدیدکننده به خود جلب می‌کند.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، اقامتگاه لوکسی در مار-ئه-لاگو واقع در پالم بیچ فلوریدا دارد.
مار-ئه-لاگو مجموعه‌ای است با ساحل اختصاصی، استخر و آبگرم، زمین تنیس و گلف است. ترامپ در سال ۱۹۸۵ این مجموعه ۸ هکتاری را خرید و در سال ۲۰۰۵ ازدواج با ملانیا، سومین همسر خود را در آنجا جشن گرفت.
مشاهیر
از افراد مشهور این سرزمین میتوان وینس کارتر، کننبال ادرلی و جیم موریسون را نام برد. | [
"Old Folks At Home",
"تالاهاسی",
"بیل نلسون",
"مل مارتینز",
"جکسون‌ویل",
"میامی (فلوریدا)",
"Brandon, Florida",
"ریک اسکات",
"زبان انگلیسی",
"March ۳",
"۱۸۴۵",
"منطقه زمانی شرقی",
"ساعت هماهنگ جهانی",
"ساعت تابستانی",
"منطقه زمانی مرکزی",
"دسته ماهیتابه فلوریدا",
"بریتون هیل",
"اقیانوس اطلس",
"ایالتهای جنوبی آمریکا",
"اورلندو",
"تمپا، فلوریدا",
"سن پترزبورگ (فلوریدا)",
"کوبا",
"عید پاک",
"خوان پونسه د لئون",
"سنت آگوستین، فلوریدا",
"شبه جزیره",
"اسپانیا",
"خلال جنگ هفت ساله",
"هاوانا",
"ایالت",
"پنبه",
"برده",
"توفند ایرما",
"مجمع‌الجزایر کیز",
"کی وست",
"خلیج مکزیک",
"نیمه‌گرمسیری",
"ته‌نشین",
"تولید ناخالص داخلی",
"اندونزی",
"صندوق بین‌المللی پول",
"پایگاه فضایی کندی",
"ناسا",
"دانشگاه ایالتی فلوریدا",
"دانشگاه فلوریدا",
"دانشگاه بین‌المللی فلوریدا",
"دانشگاه کشاورزی و مکانیک فلوریدا",
"مؤسسه فناوری فلوریدا",
"دانشگاه مرکز فلوریدا",
"دانشگاه فلوریدای جنوبی",
"آزمایشگاه ملی میدان قوی مغناطیسی",
"پارک ملی بیسکین",
"پارک ملی درای تورتوگز",
"پارک ملی اورگلیدز",
"دونالد ترامپ",
"مار-ئه-لاگو",
"وینس کارتر",
"کننبال ادرلی",
"جیم موریسون"
] | [
"فلوریدا",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۸۴۵ (میلادی)",
"ایالتهای ایالات متحده آمریکا",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۸۴۵ (میلادی) در ایالات متحده آمریکا",
"شبه‌جزیره‌های فلوریدا",
"مستعمره‌های پیشین بریتانیا",
"مستعمره‌های پیشین اسپانیا"
] |
2,480 | پنسیلوانیا | 2 | 1,898 | 0 | [
"پنسيلوانيا",
"ایالت پنسیلوانیای",
"ایالت پنسیلوانیا",
"پنسلوانیا",
"ايالت پنسيلوانيا",
"ايالت پنسيلوانياي",
"پنسیوالنیا",
"پنسلوانيا",
"پنسيوالنيا"
] | false | 1,866 | {
"KeysAndValues": [],
"Title": ""
} | مقایسه تولید ناخالص داخلی ایالتهای آمریکا با کشورهای دیگر در سال ۲۰۱۲. ایالت پنسیلوانیا در این سال تولید ناخالصی‌اش قابل مقایسه کشور سوییس بوده‌است.
پنسیلوانیا ایالتی است در شرق آمریکا و یکی از ایالتهای ساحلی اقیانوس اطلس آمریکا. پایتخت آن هریسبورگ و شهرهای مهم آن پیتسبورگ و فیلادلفیا است.
شهر فیلادلفیا در دهه آخر قرن هجدهم به مدت ده سال پایتخت ایالات متحده بود. تالار استقلال در این شهر قرار دارد.
اطلاعات عمومی
از مشاهیر این ایالت اقلیت مسیحی ضد فناوری به نام آمیش‌ها میباشد.
همچنین بندر مشهور «پنز لندینگ»، جایی که اولین بار ویلیام پن به آن قدم نهاد در این ایالت میباشد. به همین سبب شهر فیلادلفیا را شهر «عشق برادرانه» گویند.
لقب ایالت کویکرها (Quaker State) که برای این ایالت به‌کار می‌رود به فرقه مسیحی کویکرها (انجمن دینی دوستان) اشاره دارد.
جنگل ملی الگینی در این ایالت قرار دارد.
اقتصاد
در سال ، این ایالت تولید ناخالص داخلی‌ای برابر با میلیارد دلار داشت، که بیش از تولید ناخالص داخلی کشور سوییس ( میلیارد دلار) بود.
مراکز علمی و فرهنگی
دانشگاه پنسیلوانیا
دانشگاه کارنگی ملون
دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا
دانشگاه درکسل
دانشگاه پیتسبورگ
دانشگاه تمپل
دانشگاه لیهای
مشاهیر
از افراد مشهور این سرزمین میتوان فرد راجرز، تامی دورسی، ارول گارنر، احمد جمال، جیمی اسمیت، مک‌کوی تاینر، آرت بلیکی، تینا فی، والاس استیونز، استن گتز، مری مکدانل وتیلور سویفت را نام برد. | [
"ایالتهای ایالات متحده آمریکا",
"هریسبورگ",
"فیلادلفیا، پنسیلوانیا",
"اد رندل",
"آرلین سپکتر",
"باب کیسی",
"Virtue",
"Liberty",
"Independence",
"December ۱۲",
"۱۷۸۷",
"منطقه زمانی شرقی",
"UTC",
"ساعت تابستانی",
"کوه دیویس",
"اقیانوس اطلس",
"آمریکا",
"ایالتهای ساحلی اقیانوس اطلس آمریکا",
"پیتسبورگ",
"فیلادلفیا",
"تالار استقلال",
"آمیش",
"ویلیام پن",
"انجمن دینی دوستان",
"جنگل ملی الگینی",
"تولید ناخالص داخلی",
"سوییس",
"صندوق بین‌المللی پول",
"دانشگاه پنسیلوانیا",
"دانشگاه کارنگی ملون",
"دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا",
"دانشگاه درکسل",
"دانشگاه پیتسبورگ",
"دانشگاه تمپل",
"دانشگاه لیهای",
"فرد راجرز",
"تامی دورسی",
"ارول گارنر",
"احمد جمال",
"جیمی اسمیت",
"مک‌کوی تاینر",
"آرت بلیکی",
"تینا فی",
"والاس استیونز",
"استن گتز",
"مری مکدانل",
"تیلور سویفت"
] | [
"پنسیلوانیا",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۷۸۷ (میلادی)",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۷۸۷ (میلادی) در ایالات متحده آمریکا",
"شمال شرقی ایالات متحده آمریکا"
] |
2,481 | اوهایو | 2 | 1,746 | 0 | [
"اهایو",
"اوهايو",
"ایالت اوهایو",
"اهايو",
"ايالت اوهايو"
] | false | 1,677 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "Name",
"Item2": "Ohio"
},
{
"Item1": "Fullname",
"Item2": "State of Ohio"
},
{
"Item1": "Flag",
"Item2": "Flag of Ohio.svg"
},
{
"Item1": "Flaglink",
"Item2": "[[پرچم اوهایو]]"
},
{
"Item1": "Seal",
"Item2": "Seal of Ohio.svg"
},
{
"Item1": "Seallink",
"Item2": "[[Seal]]"
},
{
"Item1": "Map",
"Item2": "Ohio in United States.svg"
},
{
"Item1": "Nickname",
"Item2": "The Buckeye State; The Mother of Presidents;Birthplace of Aviation; The Heart of It All"
},
{
"Item1": "Motto",
"Item2": "[[With God, all things are possible]]"
},
{
"Item1": "Capital",
"Item2": "[[کلمبوس، اوهایو]]"
},
{
"Item1": "LargestCity",
"Item2": "capital"
},
{
"Item1": "LargestMetro",
"Item2": "[[Cleveland]][[Cincinnati]](see footnote)"
},
{
"Item1": "OfficialLang",
"Item2": "None (English, ''de facto'')"
},
{
"Item1": "Languages",
"Item2": "English 93.3%Spanish 2.2%Other 4.5%"
},
{
"Item1": "Demonym",
"Item2": "Ohioan; Buckeye (colloq.)"
},
{
"Item1": "Governor",
"Item2": "[[جان کیسک]]"
},
{
"Item1": "Lieutenant Governor",
"Item2": "[[Mary Taylor]] (R)"
},
{
"Item1": "Legislature",
"Item2": "[[General Assembly]]"
},
{
"Item1": "Upperhouse",
"Item2": "[[Senate]]"
},
{
"Item1": "Lowerhouse",
"Item2": "[[House of Representatives]]"
},
{
"Item1": "Senators",
"Item2": "[[شرود براون]] (D)[[راب پورتمن]] (R)"
},
{
"Item1": "Representative",
"Item2": "12 Republicans, 4 Democrats"
},
{
"Item1": "PostalAbbreviation",
"Item2": "OH"
},
{
"Item1": "OfficialLang",
"Item2": "'''[[دوژور]]''': None'''De facto''': English"
},
{
"Item1": "AreaRank",
"Item2": "34th"
},
{
"Item1": "TotalAreaUS",
"Item2": "۴۴،۸۲۵"
},
{
"Item1": "TotalArea",
"Item2": "۱۱۶،۰۹۶"
},
{
"Item1": "LandAreaUS",
"Item2": "۴۰،۹۴۸"
},
{
"Item1": "LandArea",
"Item2": "۱۰۶،۱۵۶"
},
{
"Item1": "WaterAreaUS",
"Item2": "۳،۸۷۷"
},
{
"Item1": "WaterArea",
"Item2": "۱۰،۰۴۰"
},
{
"Item1": "PCWater",
"Item2": "۸٫۷"
},
{
"Item1": "PopRank",
"Item2": "7th"
},
{
"Item1": "2010Pop",
"Item2": "11,594,163 (2014 est)"
},
{
"Item1": "DensityRank",
"Item2": "10th"
},
{
"Item1": "2000DensityUS",
"Item2": "۲۸۲"
},
{
"Item1": "2000Density",
"Item2": "۱۰۹"
},
{
"Item1": "MedianHouseholdIncome",
"Item2": "$۴۸،۰۷1 (2011)"
},
{
"Item1": "IncomeRank",
"Item2": "33rd"
},
{
"Item1": "AdmittanceOrder",
"Item2": "17th,اوهایو onAugust 7, 1953"
},
{
"Item1": "AdmittanceDate",
"Item2": "March 1, 1803"
},
{
"Item1": "TimeZone",
"Item2": "[[منطقه زمانی شرقی]]: [[ساعت هماهنگ جهانی]] [[منطقه زمانی شرقی]]/[[منطقه زمانی شرقی]]"
},
{
"Item1": "Latitude",
"Item2": "۳۸° ۲۴′ N to 41° ۵۹′ N"
},
{
"Item1": "Longitude",
"Item2": "۸۰° ۳۱′ W to 84° ۴۹′ W"
},
{
"Item1": "WidthUS",
"Item2": "۲۲۰"
},
{
"Item1": "Width",
"Item2": "355"
},
{
"Item1": "LengthUS",
"Item2": "۲۲۰"
},
{
"Item1": "Length",
"Item2": "۳۵۵"
},
{
"Item1": "HighestPoint",
"Item2": "[[Campbell Hill]]"
},
{
"Item1": "HighestElevUS",
"Item2": "۱،۵۴۹"
},
{
"Item1": "HighestElev",
"Item2": "۴۷۲"
},
{
"Item1": "MeanElevUS",
"Item2": "۸۵۰"
},
{
"Item1": "MeanElev",
"Item2": "۲۶۰"
},
{
"Item1": "LowestPoint",
"Item2": "[[رود اوهایو]] at"
},
{
"Item1": "LowestElevUS",
"Item2": "۴۵۵"
},
{
"Item1": "LowestElev",
"Item2": "۱۳۹"
},
{
"Item1": "ISOCode",
"Item2": "US-OH"
},
{
"Item1": "Website",
"Item2": "www.ohio.gov"
}
],
"Title": "U.S. state"
} | مقایسه تولید ناخالص داخلی ایالتهای آمریکا با کشورهای دیگر در سال ۲۰۱۲. ایالت اوهایو در این سال تولید ناخالصی‌اش تقریبا برابر با کشور ایران بوده‌است.
اوهایو ایالتی است در شرق آمریکا و از نظر فرهنگی یکی از ایالتهای غرب میانه آمریکا به‌شمار می‌رود.
مرکز اوهایو کلمبوس است و دیگر شهرهای مهم آن کلیولند، سینسیناتی، تولیدو و دیتون می‌باشند.
جمعیت ایالت اوهایو یازده و نیم میلیون نفر است که بیش از ۹۳ درصد از آنان انگلیسی‌زبان و ۲ درصد اسپانیایی‌زبان هستند. حدود ۴٫۵ درصد نیز به دیگر زبان‌ها سخن می‌گویند.
در یک نظرسنجی که در سال ۲۰۰۸ انجام شد ۷۶ درصد از مردم اوهایو خود را فردی معتقد به دین مسیح توصیف کردند.
اوهایو ایالتی صنعتی است و دفاتر اصلی صنایعی چون تایرسازی گودیر و فست‌فود زنجیره‌ای وندیز در این ایالت واقع است. با این حال پس از بروز بحران‌های اقتصادی در جهان، اوهایو با افزایش نرخ بیکاری روبه‌رو شده‌است.
اطلاعات عمومی
لقب این ایالت «ایالت شاه‌بلوط» (The Buckeye State) است که به نام درخت شاه‌بلوط اوهایو (Aesculus glabra) که در این ایالت بطور بومی می‌روید اشاره دارد.
برادران رایت از این ایالت بودند. به همین جهت لقب دیگر این ایالت را نیز «خاستگاه هوانوردی» گفته‌اند.
نیروی دریایی آمریکا به افتخار این ایالت چندین ناو دریایی با نامهای «یواس‌اس اهایو» را به آب انداخته‌است.
پارک ملی دره کویاهوگا در این ایالت قرار دارد.
تاریخچه
پیشینه نام اوهایو به واژه‌ای در زبان سرخپوستان ایروکی بازمی‌گردد که به معنی «نهر بزرگ» است. اوهایو در اصل جزئی از «منطقه شمال غرب» بودو اوهایو بعدا به عنوان هفدهمین ایالت در تاریخ ۱ مارس ۱۸۰۳ به ایالات متحده پیوست. رودخانه اوهایو مرز میان ایالت اوهایو و ایالتهای ویرجینیای غربی و کنتاکی را تشکیل می‌دهد.
در سال ۱۸۳۵ میان اوهایو و میشیگان بر سر مالکیت ناحیه کوچکی معروف به باریکه تولیدو، کشمکش روی داد.
نخستین طاعون خوک‌ها در جهان در حدود سال ۱۸۳۰ در اوهایو رخ داد.
اقتصاد
در سال ، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با میلیارد دلار داشت، که تقریبا برابر تولید ناخالص داخلی کشور ایران ( میلیارد دلار) بود.
شهرهای مهم
پرجمعیت‌ترین شهرهای این ایالت به ترتیب عبارت‌اند از:
کلمبوس
کلیولند
سینسیناتی
تولیدو
اکران
دیتون
پارما
کانتون
یانگزتاون
لورین
همیلتون
اسپرینگفیلد
کترینگ
الیریا
لیما
منسفیلد
دانشگاه‌های مشهور اوهایو
دانشگاه ایالتی اوهایو
دانشگاه اوهایو
دانشگاه ایالتی رایت
دانشگاه ایالتی کنت
دانشگاه کیس وسترن رزرو
دانشگاه سینسینتی
دانشگاه ایالتی بولینگ گرین
دانشگاه میامی
دانشگاه دیتون
دانشگاه تولیدو
مشاهیر
از افراد مشهور این سرزمین میتوان برادران رایت، شروود اندرسن، تریسی چپمن، فیلیپ جانسون، دنیس کوسینیچ، نیل آرمسترانگ٫ کلارک گیبل٫ جان آیزمن، استیون اسپیلبرگ٫ جان گلن٫ آرتور هالی کامپتون، پل نیومن و
لبران جیمز را نام برد.
رودخانه اوهایو
پیوندهای وابسته | [
"پرچم اوهایو",
"Seal of Ohio",
"With God, all things are possible",
"کلمبوس، اوهایو",
"Greater Cleveland",
"Greater Cincinnati",
"جان کیسک",
"Mary Taylor (politician)",
"Ohio General Assembly",
"Ohio Senate",
"Ohio House of Representatives",
"شرود براون",
"راب پورتمن",
"دوژور",
"منطقه زمانی شرقی",
"ساعت هماهنگ جهانی",
"Campbell Hill (Ohio)",
"رود اوهایو",
"ایندیانا",
"ایالتهای غرب میانه آمریکا",
"کلمبوس",
"کلیولند",
"سینسیناتی",
"تولیدو",
"دیتون",
"گودیر تایر",
"وندیز",
"Bureau of Labor Statistics",
"شاه‌بلوط اوهایو",
"برادران رایت",
"کتابخانه دیجیتال جهانی",
"نیروی دریایی آمریکا",
"پارک ملی دره کویاهوگا",
"تولید ناخالص داخلی",
"ایران",
"کلیولند، اوهایو",
"سینسیناتی، اوهایو",
"تولیدو، اوهایو",
"اکران، اوهایو",
"دیتون، اوهایو",
"پارما، اوهایو",
"کانتون، اوهایو",
"یانگزتاون، اوهایو",
"لورین، اوهایو",
"همیلتون، اوهایو",
"اسپرینگفیلد، اوهایو",
"کترینگ، اوهایو",
"الیریا، اوهایو",
"لیما، اوهایو",
"منسفیلد، اوهایو",
"دانشگاه ایالتی اوهایو",
"دانشگاه اوهایو",
"دانشگاه ایالتی رایت",
"دانشگاه ایالتی کنت",
"دانشگاه کیس وسترن رزرو",
"دانشگاه سینسینتی",
"دانشگاه ایالتی بولینگ گرین",
"دانشگاه میامی",
"دانشگاه دیتون",
"دانشگاه تولیدو",
"شروود اندرسن",
"تریسی چپمن",
"فیلیپ جانسون",
"دنیس کوسینیچ",
"نیل آرمسترانگ",
"کلارک گیبل",
"جان آیزمن",
"استیون اسپیلبرگ",
"جان گلن",
"آرتور هالی کامپتون",
"پل نیومن",
"لبران جیمز",
"پسانوگرایی",
"رودخانه اوهایو"
] | [
"اوهایو",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۸۰۳ (میلادی)",
"ایالتهای ایالات متحده آمریکا",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۸۰۳ (میلادی) در ایالات متحده آمریکا",
"غرب میانه آمریکا",
"مستعمره‌ها و تحت‌الحمایه‌های پیشین بریتانیا در قاره آمریکا",
"مستعمره‌های پیشین فرانسه"
] |
2,482 | ویسکانسین | 2 | 974 | 0 | [
"ويسكانسين",
"ایالت ویسکانسین",
"ايالت ويسكانسين"
] | false | 936 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "Name",
"Item2": "Wisconsin"
},
{
"Item1": "Flag",
"Item2": "Flag of Wisconsin.svg"
},
{
"Item1": "Seal",
"Item2": "Seal of Wisconsin.svg"
},
{
"Item1": "Bird",
"Item2": "[[سینه‌سرخ آمریکایی]]''Turdus migratorius''"
},
{
"Item1": "Fish",
"Item2": "[[اردک‌ماهی زشت]]''Esox masquinongy''"
},
{
"Item1": "Flower",
"Item2": "[[بنفشه مرغزار نیلی]]''Viola sororia''"
},
{
"Item1": "Insect",
"Item2": "[[زنبور عسل اروپایی]]''Apis mellifera''"
},
{
"Item1": "Tree",
"Item2": "[[افرای قندی]]''Acer saccharum''"
},
{
"Item1": "Beverage",
"Item2": "[[شیر (خوراکی)]]"
},
{
"Item1": "Dance",
"Item2": "[[پولکا]]"
},
{
"Item1": "Food",
"Item2": "[[ذرت]]''Zea mays''"
},
{
"Item1": "Fossil",
"Item2": "[[تریلوبیت]]''Calymene celebra''"
},
{
"Item1": "Mineral",
"Item2": "[[گالن]]"
},
{
"Item1": "Motto",
"Item2": "\"Forward\""
},
{
"Item1": "Rock",
"Item2": "[[سنگ خارا]]"
},
{
"Item1": "Slogan",
"Item2": "America's Dairyland"
},
{
"Item1": "Soil",
"Item2": "[[Antigo (soil)]]"
},
{
"Item1": "Song",
"Item2": "\"[[On, Wisconsin!]]\""
},
{
"Item1": "Tartan",
"Item2": "[[Wisconsin tartan]]"
},
{
"Item1": "Route Marker",
"Item2": "WIS 35.svg"
},
{
"Item1": "Quarter",
"Item2": "2004 WI Proof.png"
},
{
"Item1": "QuarterReleaseDate",
"Item2": "2004"
}
],
"Title": "U.S. state symbols"
} | مقایسه تولید ناخالص داخلی ایالتهای آمریکا با کشورهای دیگر در سال ۲۰۱۲. ایالت ویسکانسین در این سال تولید ناخالصی‌اش قابل مقایسه با کشور شیلی (طبق نقشه) بوده‌است.
ویسکانسین ایالتی است در آمریکا و یکی از ایالتهای غرب میانه آمریکا به‌شمار می‌رود. مرکز آن مدیسون و بزرگترین شهر آن میلواکی است.
تاریخچه
قلمرو ویسکانسن در تاریخ ۳ ژوئیه سال ۱۸۳۶ تاسیس شد و در تاریخ ۲۹ مه ۱۸۴۸ به عنوان سی‌امین ایالت به ایالات متحده آمریکا پیوست.
معادن سرب در جنوب ویسکانسین باعث تراکم جمعیت در این منطقه شد و ویسکانسن نیمی از سرب کشور را تولید می‌کرد؛ ولی تا دهه ۱۸۴۰ معدنچیان این معادن را فرسوده ساختند و عده زیادی از معدنچیان با تجربه این ایالت را به قصد معادن تازه کشف شده طلای کالیفرنیا ترک کردند.
فرهنگ
نمایی از داخل موزه هنر شهر میلواکی
ایالت ویسکانسین که ملقب به «سرزمین لبنیات آمریکا» است در تولید پنیر شهرت فراوان دارد. علاوه بر تولید پنیر این ایالت به تولید مشروبات الکلی و به خصوص آب جو مشهور است.
موزه هنر شهر میلواکی برای معماری یکتایش شهره دارد و شهر مدیسون علاوه بر پایتخت بودن ایالت شهریست دانشجویی.
دانشگاه ویسکانسین-مدیسون (با جمعیت ۴۱۴۸۰ دانشجو در ترم پاییزی سال ۲۰۰۵) در شهر مدیسون واقع شده‌است.
اقتصاد
در سال ، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با میلیارد دلار داشت، که بیش از تولید ناخالص داخلی کشور شیلی ( میلیارد دلار) بود.
مشاهیر
از مشاهیر این ایالت میتوان وودی هرمن و استیو جابز را نام برد.
دانشگاه‌های مشهور ویسکانسین
منظره دریاچه ویسوتا در ایالت ویسکانسین
دانشگاه ویسکانسین
دانشگاه ویسکانسین در میلواکی | [
"سینه‌سرخ آمریکایی",
"اردک‌ماهی زشت",
"بنفشه مرغزار نیلی",
"زنبور عسل اروپایی",
"افرای قندی",
"شیر (خوراکی)",
"پولکا",
"ذرت",
"تریلوبیت",
"گالن",
"سنگ خارا",
"Antigo (soil)",
"On, Wisconsin!",
"Wisconsin tartan",
"گورکن",
"مدیسون، ویسکانسین",
"میلواکی",
"جیمز دویل جونیور",
"هرب کوهل",
"راس فینگولد",
"۲۰۰۶",
"۲۹ مه",
"۱۸۴۸ (میلادی)",
"منطقه زمانی مرکزی",
"UTC",
"ساعت تابستانی",
"تیمز هیل",
"دریاچه میشیگان",
"ایالتهای غرب میانه آمریکا",
"پنیر",
"آب جو",
"مدیسون",
"دانشگاه ویسکانسین-مدیسون",
"تولید ناخالص داخلی",
"صندوق بین‌المللی پول",
"وودی هرمن",
"استیو جابز",
"دانشگاه ویسکانسین",
"دانشگاه ویسکانسین در میلواکی",
"اپلتون، ویسکانسین",
"ایوکلیر، ویسکانسین",
"گرین‌بی، ویسکانسین",
"جینسویل، ویسکانسین",
"کنوشا، ویسکانسین",
"لا کراس، ویسکانسین",
"مدیسن، ویسکانسین",
"میلواکی، ویسکانسین",
"اشکوش، ویسکانسین",
"ریسین، ویسکانسین"
] | [
"ویسکانسین",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۸۴۸ (میلادی)",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۸۴۸ (میلادی) در ایالات متحده آمریکا"
] |
2,483 | داکوتای شمالی | 2 | 1,077 | 0 | [
"داكوتاي شمالي",
"ایالت داکوتای شمالی",
"ايالت داكوتاي شمالي"
] | false | 1,019 | {
"KeysAndValues": [],
"Title": ""
} | داکوتای شمالی ، () سی‌ونهمین ایالت آمریکا است که در ۲ نوامبر ۱۸۸۶ به ایالات متحده پیوسته‌است.
داکوتای شمالی یکی از ایالتهای غرب میانه آمریکا به‌شمار می‌رود که با کانادا نیز مرز مشترک دارد به‌گونه‌ای که این ایالت از شمال با استان ساسکاچوان کانادا مرز دارد و از شرق با ایالت مینه‌سوتا و از غرب با ایالت مونتانا و از جنوب با ایالت داکوتای جنوبی همسایه است. پایتخت این ایالت شهر بیسمارک و بزرگترین شهر آن فارگو میباشد.
این ایالت از نظر مساحت رتبه ۱۹ و از نظر جمعیت رتبه ۳ و از نظر تراکم رتبه ۴ را از ۵۰ ایالت آمریکا دارد. داکوتای شمالی در قرن ۲۱ با رونق زیادی از منابع طبیعی و نفت روبه روست. که باعث توسعه کار و شغل و رشد جمعیت و پایین راندن نرخ بیکاری شده‌است.
نامگذاری
داکوتا به معنی «دوستان» است که از نام یک قبیله سرخپوستی گرفته شده‌است. القاب دیگر این ایالت، بوستان آزادی و ایالت سوارکار قهار است.
تاریخچه
داکوتای شمالی در تاریخ دوم نوامبر سال ۱۸۸۹ به ایالات متحده پیوسته‌است.
تقسیمات ایالتی
آدامز
بانز
بنسو
بوتینیو
بومن
بورک
بارلی
کاس
کاوالیر
دیکی
دیواید
دون
ادی
امونس
فاستر
گولدن ولی
گرند فورکس
گرانت
گریگز
هتینگر
کیدر
لامور
لوگان
مک‌هنری
مک‌اینتاش
مک‌کنزی
مک‌لین
مذسر
مورتون
ماونتریل
نلسون
اولیور
پمبینا
پیرس
رامزی
رانسوم
رنویل
ریچلند
رولت
سارجنت
شریدن
سیروس
اسلوپ
استارک
استیل
استاتسمن
تاونر
تریل
والش
وارد
ولز
ویلیامز
جغرافیا
بندانگشتی
این ایالت نوزدهمین ایالت پهناور و سومین ایالت کم جمعیت آمریکا محسوب می‌گردد. جمعیت داکوتای شمالی در سال ۲۰۱۲، قریب به ۷۰۰ هزار نفر بوده‌است که جزو کم‌تراکم‌ترین ایالتهای آمریکا به‌شمار می‌رود. با این حال بیشترین نرخ رشد جمعیت در سال ۲۰۱۱ مربوط به این ایالت بوده‌است. در داکوتای شمالی حدود ۹۸٪ جمعیت را سفید پوستان تشکیل می‌دهند.
شهرهای مهم: مینوت، فارگو
دریاچه‌ها: دریاچه ساکاکاویا، دریاچه اوهه
رودخانه‌ها: رود جیمز، رودخانه میزوری، رود لیتل، رود سیروس، رودخانه رد شمال
اقتصاد
مقایسه تولید ناخالص داخلی ایالتهای آمریکا با کشورهای دیگر در سال ۲۰۱۲. ایالت داکوتای شمالی در این سال تولید ناخالصی‌اش قابل مقایسه با کشور سودان بوده‌است.
در سال ، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با میلیارد دلار داشت، که تقریبا برابر با تولید ناخالص داخلی کشور کرواسی ( میلیارد دلار) بود:
در حدود ده سال است که داکوتای شمالی رشد اقتصادی مداومی دارد. کشاورزی در این ایالت حرف اول را می‌زند. نرخ بیکاری آن پایین‌تر از متوسط کشور بوده و کارآفرینی آن بسیار زیاد شده‌است. رشد اقتصاد در این ایالت مرهون صنعت تولید روغن پخت‌وپز و نیز تکنولوژی است. البته لازم است ذکر شود که کمترین نرخ توریسم در ایالات متحده مربوط به داکوتای شمالی است چرا که جذابیت‌های توریستی کمی دارد. نرخ مالیات فروش نیز در این ایالت ۵٪ میباشد.
پرنده این ایالت مرغ اقیانوس غربی و گل ایالت نیز رز وحشی چمنزار است. بیشترین گل‌های آفتابگردان نیز در این ایالت می‌رویند.
مراکز علمی
از مراکز علمی فرهنگی مهم داکوتای شمالی میتوان به دانشگاه داکوتای شمالی و دانشگاه ایالتی داکوتای شمالی اشاره کرد. پارک ملی تئودور روزولت نیز در این ایالت قرار دارد.
مشاهیر
رکسانا صابری
مراکز علمی-فرهنگی
دانشگاه داکوتای شمالی
دانشگاه ایالتی داکوتای شمالی
یک فستیوال در شهر گراند رپیدز این ایالت.
ایالت داکوتای شمالی
پیوندهای وابسته | [
"پرچم داکوتای شمالی",
"Great Seal of North Dakota",
"بیسمارک، داکوتای شمالی",
"فارگو، داکوتای شمالی",
"Fargo–Moorhead",
"جک دارلیمپل",
"Drew Wrigley",
"North Dakota Legislative Assembly",
"North Dakota Senate",
"North Dakota House of Representatives",
"جان هوون",
"هیدی هایتکمپ",
"کوین کرامر",
"منطقه زمانی مرکزی",
"ساعت هماهنگ جهانی",
"Mountain Time Zone",
"Mountain Standard Time",
"Mountain Daylight Time",
"مدار ۴۹ درجه شمالی",
"وایت بوت",
"رودخانه رد ریور",
"استانها و قلمروهای کانادا",
"ساسکاچوان",
"کانادا",
"مینه‌سوتا",
"مونتانا",
"ایالتهای ایالات متحده آمریکا",
"شهرستان آدامز، داکوتای شمالی",
"شهرستان بارنز، داکوتای شمالی",
"شهرستان بنسون، داکوتای شمالی",
"شهرستان بوتینیو، داکوتای شمالی",
"شهرستان بومن، داکوتای شمالی",
"شهرستان بورک، داکوتای شمالی",
"شهرستان بارلی، داکوتای شمالی",
"شهرستان کاس، داکوتای شمالی",
"شهرستان کاوالیر، داکوتای شمالی",
"شهرستان دیکی، داکوتای شمالی",
"شهرستان دیواید، داکوتای شمالی",
"شهرستان دون، داکوتای شمالی",
"شهرستان ادی، داکوتای شمالی",
"شهرستان امونس، داکوتای شمالی",
"شهرستان فاستر، داکوتای شمالی",
"شهرستان گولدن ولی، داکوتای شمالی",
"شهرستان گرند فورکس، داکوتای شمالی",
"شهرستان گرانت، داکوتای شمالی",
"شهرستان گریگز، داکوتای شمالی",
"شهرستان هتینگر، داکوتای شمالی",
"شهرستان کیدر، داکوتای شمالی",
"شهرستان لامور، داکوتای شمالی",
"شهرستان لوگان، داکوتای شمالی",
"شهرستان مک‌هنری، داکوتای شمالی",
"شهرستان مک‌اینتاش، داکوتای شمالی",
"شهرستان مکنزی، داکوتای شمالی",
"شهرستان مک‌لین، داکوتای شمالی",
"شهرستان مرسر، داکوتای شمالی",
"شهرستان مورتون، داکوتای شمالی",
"شهرستان مانتریل، داکوتای شمالی",
"شهرستان نلسون، داکوتای شمالی",
"شهرستان اولیور، داکوتای شمالی",
"شهرستان پمبینا، داکوتای شمالی",
"شهرستان پیرس، داکوتای شمالی",
"شهرستان رامزی، داکوتای شمالی",
"شهرستان رانسوم، داکوتای شمالی",
"شهرستان رنویل، داکوتای شمالی",
"شهرستان ریچلند، داکوتای شمالی",
"شهرستان رولت، داکوتای شمالی",
"شهرستان سارجنت، داکوتای شمالی",
"شهرستان شریدن، داکوتای شمالی",
"شهرستان سیروس، داکوتای شمالی",
"شهرستان اسلوپ، داکوتای شمالی",
"شهرستان استارک، داکوتای شمالی",
"شهرستان استیل، داکوتای شمالی",
"شهرستان استاتسمن، داکوتای شمالی",
"شهرستان تاونر، داکوتای شمالی",
"شهرستان تریل، داکوتای شمالی",
"شهرستان والش، داکوتای شمالی",
"شهرستان وارد، داکوتای شمالی",
"شهرستان ولز، داکوتای شمالی",
"شهرستان ویلیامز، داکوتای شمالی",
"مینوت",
"دریاچه ساکاکاویا",
"دریاچه اوهه",
"رود جیمز",
"رودخانه میزوری",
"رود لیتل",
"رود سیروس",
"رودخانه رد شمال",
"تولید ناخالص داخلی",
"کرواسی",
"صندوق بین‌المللی پول",
"دانشگاه داکوتای شمالی",
"دانشگاه ایالتی داکوتای شمالی",
"پارک ملی تئودور روزولت",
"رکسانا صابری"
] | [
"داکوتای شمالی",
"استعمار اسپانیا در قاره آمریکا",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۸۸۹ (میلادی)",
"ایالتهای ایالات متحده آمریکا",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۸۸۹ (میلادی) در ایالات متحده آمریکا",
"غرب میانه آمریکا"
] |
2,484 | داکوتای جنوبی | 2 | 1,020 | 0 | [
"داكوتاي جنوبي",
"ایالت داکوتای جنوبی",
"ايالت داكوتاي جنوبي",
"داکوتای‌جنوبی"
] | false | 997 | {
"KeysAndValues": [],
"Title": ""
} | مقایسه تولید ناخالص داخلی ایالتهای آمریکا با کشورهای دیگر در سال ۲۰۱۲. ایالت داکوتای جنوبی در این سال تولید ناخالصی‌اش قابل مقایسه با کشور اسلوونی بوده‌است.
داکوتای جنوبی ایالتی است در آمریکا و یکی از ایالتهای غرب میانه آمریکا به‌شمار می‌رود. مرکز آن پییر و شهر مهم آن سو فالز است.
واقعه کشتار زانوی زخمی در این ایالت رخ داد.
پارک ملی غار بادی و پارک ملی بدلندز در این ایالت قرار دارند.
اقتصاد
در سال ، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با میلیارد دلار داشت، که تقریبا برابر تولید ناخالص داخلی کشور اسلوونی ( میلیارد دلار) بود.
دانشگاه‌های مشهور داکوتای جنوبی
دانشگاه آبردین
دانشگاه داکوتای جنوبی
دانشگاه ایالتی داکوتای جنوبی
نمایی از دریاچه پاکتولا ایالت داکوتای جنوبی.
کنده کاری چهره‌های شخصیت‌های تاریخی آمریکا بر روی کوه راشمور در یادبود ملی کوه راشمور در این ایالت
پیوندهای وابسته
مشاهیر
از افراد مشهور این سرزمین میتوان اسب دیوانه، گاو نشسته، تام بروکا (مجری سراسری) و ارنست لارنس (فیزیکدان) را نام برد. | [
"پییر",
"زبان انگلیسی",
"سو فالز",
"تیم جانسون (سناتور آمریکایی)",
"United States House of Representatives",
"Stephanie Herseth Sandlin",
"۲ نوامبر",
"۱۸۸۹ (میلادی)",
"منطقه زمانی مرکزی",
"UTC",
"ساعت تابستانی",
"Mountain Standard Time Zone",
"هارنی پیک",
"بیگ ستون لیک",
"ایالتهای غرب میانه آمریکا",
"کشتار زانوی زخمی",
"پارک ملی غار بادی",
"پارک ملی بدلندز",
"تولید ناخالص داخلی",
"اسلوونی",
"صندوق بین‌المللی پول",
"دانشگاه آبردین",
"دانشگاه داکوتای جنوبی",
"دانشگاه ایالتی داکوتای جنوبی",
"اسب دیوانه",
"گاو نشسته",
"تام بروکا",
"ارنست ارلاندو لارنس"
] | [
"داکوتای جنوبی",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۸۸۹ (میلادی)",
"ایالتهای ایالات متحده آمریکا",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۸۸۹ (میلادی) در ایالات متحده آمریکا",
"غرب میانه آمریکا"
] |
2,485 | نبراسکا | 2 | 1,462 | 0 | [
"نبراسكا",
"ایالت نبراسکا",
"ايالت نبراسكا"
] | false | 1,435 | {
"KeysAndValues": [],
"Title": ""
} | مقایسه تولید ناخالص داخلی ایالتهای آمریکا با کشورهای دیگر در سال ۲۰۱۲. ایالت نبراسکا در این سال تولید ناخالصی‌اش قابل مقایسه با کشور مراکش بوده‌است.
نبراسکا ایالتی است در آمریکا و یکی از ایالتهای غرب میانه آمریکا به‌شمار می‌رود. پایتخت آن لینکلن و شهر مهم آن اوماها است.
اقتصاد
در سال ، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با میلیارد دلار داشت، که بیشتر از تولید ناخالص داخلی کشور مراکش ( میلیارد دلار) بود.
پارک پلات ریور نمونه‌ای از دشت‌های پهناور نبراسکا است.
دانشگاه‌های مشهور
دانشگاه نبراسکا در لینکلن
مشاهیر
از افراد مشهور این سرزمین میتوان ابر سرخ، هوارد باسکرویل، وارن بافت، مارلون براندو، هنری فاندا، جرالد فورد، و ملکوم ایکس را نام برد.
شهر اوماها در نبراسکا
شهرهای بزرگ
جمعیت بیش از ۱۰۰ هزار
جمعیت بیش از ۱۰ هزار
اوماها - ۴۲۷،۸۷۲
لینکلن - ۲۴۱،۱۶۷
بلوو - ۴۷،۵۹۴
گرند آیلند - ۴۴،۶۳۲
کیرنی - ۲۹،۳۸۵
فرمونت - ۲۵،۴۱۷
هستینگز - ۲۵،۱۴۴
نورث پلتی - ۲۴،۳۸۶
نورفولک - ۲۳،۸۹۶
کولومبوس - ۲۱،۴۱۴
پاپیون - ۲۱،۲۷۱
لا ویستا - ۱۶،۰۴۱
اسکاتس‌بلاف - ۱۴،۷۳۸
بئاتریس - ۱۲،۹۲۱
ساوث شو سیتی - ۱۲،۱۳۷
لکسینگتون - ۱۰،۲۵۱ | [
"لینکلن (نبراسکا)",
"زبان انگلیسی",
"اوماها",
"دیو هانمن",
"چاک هیگل",
"بن نلسون",
"Jeff Fortenberry",
"Lee Terry",
"Adrian Smith",
"۱ مارس",
"۱۸۶۷ (میلادی)",
"منطقه زمانی مرکزی",
"UTC",
"ساعت تابستانی",
"Mountain Standard Time Zone",
"Nebraska Panhandle",
"پانوراما پوینت",
"رودخانه میسوری",
"ایالتهای غرب میانه آمریکا",
"تولید ناخالص داخلی",
"مراکش",
"صندوق بین‌المللی پول",
"دانشگاه نبراسکا در لینکلن",
"ابر سرخ",
"هوارد باسکرویل",
"وارن بافت",
"مارلون براندو",
"هنری فوندا",
"جرالد فورد",
"ملکوم ایکس",
"اوماها، نبراسکا",
"لینکلن، نبراسکا",
"بلوو، نبراسکا",
"گرند آیلند، نبراسکا",
"کیرنی، نبراسکا",
"فرمونت، نبراسکا",
"هستینگز، نبراسکا",
"نورث پلتی، نبراسکا",
"نورفولک، نبراسکا",
"کولومبوس، نبراسکا",
"پاپیون، نبراسکا",
"لا ویستا، نبراسکا",
"اسکاتس‌بلاف، نبراسکا",
"بئاتریس، نبراسکا",
"ساوث شو سیتی، نبراسکا",
"لکسینگتون، نبراسکا"
] | [
"نبراسکا",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۸۶۷ (میلادی)",
"ایالتهای ایالات متحده آمریکا",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۸۶۷ (میلادی) در ایالات متحده آمریکا"
] |
2,486 | دبیرستان فردوسی | 2 | 127 | 0 | [
"دبيرستان فردوسي تبريز",
"دبيرستان فردوسي",
"دبیرستان فردوسی تبریز"
] | false | 18 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "نام",
"Item2": "دبیرستان فردوسی"
},
{
"Item1": "روی‌نقشه",
"Item2": "آری"
},
{
"Item1": "تصویر",
"Item2": "Ferdowsi Highschool.jpg"
},
{
"Item1": "اندازه تصویر",
"Item2": "۲۵۰"
},
{
"Item1": "استان",
"Item2": "[[استان آذربایجان شرقی]]"
},
{
"Item1": "شهرستان",
"Item2": "[[تبریز]]"
},
{
"Item1": "نامهای قدیمی",
"Item2": "مدرسه محمدیهمدرسه متوسطه"
},
{
"Item1": "کاربری",
"Item2": "[[آموزشی]]"
},
{
"Item1": "کاربری کنونی",
"Item2": "آموزشی، موزه، کتابخانه"
},
{
"Item1": "دیرینگی",
"Item2": "۱۲۹۵ خورشیدی"
},
{
"Item1": "شماره ثبت",
"Item2": "۶۱۷۵"
},
{
"Item1": "دوره ساخت اثر",
"Item2": "[[دوره قاجار]]"
},
{
"Item1": "امکان بازدید",
"Item2": "بله"
},
{
"Item1": "وبگاه",
"Item2": "http://ferdosi.edu1802.ir/"
},
{
"Item1": "پانویس",
"Item2": "مدیر:دکتر رحمان پور-معاون‌ها:لطفی، محمدزاده، شبانی"
}
],
"Title": "جای‌های تاریخی ایران"
} | دبیرستان فردوسی یا مدرسه محمدیه مدرسه‌ای تاریخی مربوط به اواخر دوره قاجار بوده که در تبریز، خیابان شریعتی واقع شده و در تاریخ با شماره ثبت ۶۱۷۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. این مدرسه پس از دبیرستان البرز تهران، به عنوان دومین مدرسه قدیمی ایران شناخته میشود.
پیشینه
مدرسه محمدیه متوسطه در ۲۱ صفر ۱۳۳۵ قمری مطابق با ۲۶ آذر ماه ۱۲۹۵ خورشیدی بر اثر اقدامات دکتر عباس لقمان ادهم (اعلم‌الملک) اولین رئیس فرهنگ آذربایجان بعد از مشروطیت، تاسیس شد. دکتر اعلم‌الملک اولین بار در ۱۳۳۰ قمری (۱۲۹۰ خورشیدی) با سمت ریاست بهداری همراه محمدولی خان تنکابنی (سپهدار اعظم) والی آذربایجان به تبریز آمد و برای کمک به امور فرهنگی، «مدرسه فیوضات» را دولتی کرده و ماهانه دو هزار ریال کمک خرجی به آن مدرسه اختصاص داد و چون در این تاریخ ارتش روسیه تزاری به آذربایجان حمله کرده و پس از تصرف تبریز، عده زیادی از مشروطه‌خواهان را کشتند و صمدخان شجاع‌الدوله با حمایت روی‌ها حکومت آذربایجان را به دست آورد. در این بین، دکتر اعلم الملک نیز به تهران برگشت؛ ولی دو سال بعد به همراهی محمدحسن میرزا ولیعهد احمد شاه قاجار به تبریز آمد و در صدد تاسیس یک مدرسه دولتی برآمد و برای کمک به مدارس ملی حکمت، رشدیه، تمدن، نوبر با جلب نظر بازرگانان و اشخاص علاقه‌مند عوارضی برای کالاهای تجارتی و امانات پستی و گذرنامه تعیین کرد و در سال ۱۳۳۵ قمری (۱۲۹۵ خوشیدی) مدرسه دولتی محمدیه (فردوسی بعدی) را به ریاست باقر طلیعه و نظامت میرزا تقی خان رفعت افتتاح نمود. ابوالقاسم فیوضات، محصلین کلاس‌های متوسطه فیوضات را به مدرسه دولتی محمدیه انتقال داد و خود شخصا تدریس درس ریاضیات این مدرسه را بر عهده گرفت و علاوه بر وی، طلیعه، تدریس عربی و علی خان ادیب خلوط آشتیانی تدریس ادبیات و تاریخ، صالح لقمان ادهم دروس حقوق و تعلیمات مدنیه و علی مجیر مولوی درس شیمی و محسن رفعت و تقی رفعت تدریس زبان خارجه را به عهده داشتند. مدرسه محمدیه (فردوسی بعدی) در سال اول تاسیس با چهار کلاس در محله سرخاب در ساختمان میرزا موسی خان امین‌الملک دایر شد. سال بعد به خانه‌های فرمانفرما در محله ششگلان منتقل شد. مدرسه در سال دوم تاسیس خود، قریب به ۱۰۰ نفر محصل داشت. سپس به تشویق دکتر اعلام الملک، مدیران مدارس متوسطه، شاگردان خود را به این مدرسه انتقال دادند و خود نیز در آنجا به تدریس پرداخت و سال به سال به تعداد کلاس‌ها افزوده شد تا در سال ۱۲۹۸ شمسی یک مدرسه شش کلاسه کامل گردید.
جناب آقای اعلم الملک موسس دبیرستان فردوسی تبریز
اولین دسته فارغ‌التحصیلان در خرداد ۱۲۹۹ تعداد هشت نفر بودند. در سال ۱۲۹۷ شمسی ریاست مدرسه با ابوالقاسم فیوضات و نظامت آن با عبدالله فریور بود. در سال ۱۲۹۹ شمسی فیوضات به ریاست معارف آذربایجان منصوب شد و اسماعیل امیرخیزی معلم ادبیات، ریاست مدرسه را به عهده گرفت. در همین سال مدرسه مزبور به حیاط صندوق خانه از عمارت حرمخانه (فرمانداری امروزی) انتقال یافت و بعدها به نام «مدرسه متوسطه» نامیده شد. سرانجام در سال ۱۳۱۳ مدرسه متوسطه به نام دبیرستان فردوسی نامگذاری شد و به غیر از سه کلاس دوره اول، دارای شش کلاس دوره دوم دبیرستان بود. اسماعیل امیرخیزی تا ۳۰ مرداد ۱۳۱۴ ریاست دبیرستان را به عهده داشت. در این مدت دبیرستان چه از لحاظ تعداد کلاس‌ها و چه از لحاظ تعداد محصل و نحوه تحصیل و تدریس پیشرفت کرده بود و امیرخیزی در همان سال به ریاست دبیرستان دارالفنون تهران منصوب و عازم پایتخت شد. دوره دوم دبیرستان در سال تحصیلی ۱۹–۱۳۱۸ به ساختمان دانشسرای پسران انتقال یافت و دوره اول در همان مکان اول به نام دبیرستان فردوسی تحت نظر مویدی اداره می‌شد، تا در سال تحصیلی بعد مدرسه پیوسته دانشسرای پسران شد و دوره دوم دبیرستان در همان سال به ساختمان فعلی دبیرستان توحید (پروین سابق) در کوی لیل آباد پیش از احداث خیابان شریعتی (شهناز سابق) از شهریور ۱۳۲۰ به محل فعلی دبیرستان در خیابان امام (پهلوی سابق) روبروی پاساژ انتقال یافت.
کتابخانه دبیرستان در سال ۱۲۹۹ شمسی توسط اسماعیل امیرخیزی تاسیس شد که بالغ بر ۱۷۰۰ جلد کتاب در آغاز داشت و آزمایشگاه‌های دبیرستان از سال ۱۳۱۲ ابتدا با واگذاری آزمایشگاه دارالمعلمین تبریز به وجود آمد. سپس با خریداری آزمایشگاه مدرسه امریکاییان در سال ۱۳۲۸ و دبیرستان شوروی‌ها در سال ۱۳۲۶، وضع آبرومندی پیدا کرد.
نام و وجه تسمیه
دبیرستان فردوسی در بدو تاسیس دبیرستان «محمدیه» نام داشت که با نام پیامبر اسلام و محمد حسن میرزا ولیعهد هم نام بوده‌است و بعدها نام «محمدیه» حذف گردید و مدتها مدرسه متوسطه تبریز نامیده شد تا در سال ۱۳۱۳ که مصادف با جشن هزاره فردوسی شاعر ملی و نامدار ایران بود، دبیرستان فردوسی خوانده شد.
مدیران و معلمان
مدیران و معلمان نخست این دبیرستان نیز شخصیت‌های برجسته و سرشناسی چون:
میرزا باقر طلیعه (معمم، مجتهد و روزنامه‌نگار)
میرزا تقی رفعت (بنیانگذار شعر نو در ایران و ناشر مجله ادبی تجدد)
محمدعلی خان تربیت (از شخصیت‌های تراز اول انقلاب مشروطه و از ادبا و مورخان ایران معاصر)
اسمعیل امیرخیزی (از پیشروان انقلاب مشروطه و نزدیکان ستارخان و مدیر دارالفنون تهران در دهه ۱۳۱۰ شمسی)
مدیران و شخصیت‌های فرهنگی که دبیرستان فردوسی را اداره کردند، عبارتند از:
بعد از فریور، محمود ابوالضیاء از تاریخ ۲۷ مهر ماه ۱۳۲۲ تا دی ماه ۱۳۲۴
عبدالحسین فائقی از دی ماه ۱۳۲۴ تا اواخر آذر ماه ۱۳۲۵
سید تقی میرفخرایی از اسفند ۱۳۲۵ تا مهر ماه ۱۳۲۸
بدر ایرانی از ۱۷ مهر ماه ۱۳۲۸ تا شهریور ۱۳۲۹
هاشم فرهنگ از شهریور ۱۳۲۹ تا شهریور ۱۳۳۱
مسعود رضوانی از ۱۹ شهریور ۱۳۳۱ تا اسفند ۱۳۳۲
محمود اصفهانی زاده از اسفند ۱۳۳۲ تا شهریور ۱۳۳۵
علیزاده افشار از شهریور ۱۳۳۵ تا ۱۳۳۹
اسماعیل شایا از ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۹ به مدت ده سال
پس از مدیریت اسماعیل، از سال ۱۳۴۹ تا سال ۱۳۸۴ به ترتیب علیزاده افشار، علیائی، کریم صدق روحی، یوسف اسماعیلی حسینی، کاظم فائقی، رسول براهنی، آقاجان حصاری، مرتضایی، حسن‌زاده و علی‌اکبر رحمان‌پور امور دبیرستان فردوسی را عهده‌دار بودند. مدیریت این دبیرستان در حال حاضر برعهده «مرتضی جوادی» به عنوان سی‌امین مدیر این دبیرستان میباشد.
دانش‌آموختگان
از دانش‌آموختگان برجسته این مدرسه میتوان به اشخاص زیر اشاره کرد:
ساموئل خاچیکیان (بنیانگذار سینمای وحشت در ایران)
پروفسور فرید (پدر جغرافی ایران)
دکتر سید محمدحسین مبین (پدر جذامیان ایران)
عباس علوی استاد و پژوهشگر برجسته دانشگاه پنسیلوانیا آمریکا
استاد محمد حسین بهجت تبریزی متخلص به شهریار
غلامعلی رعدی آذرخشی
یحیی آرین‌پور
شهرام دبیری اسکوئی (رئیس شورای شهر تبریز)
دبیرستان در انقلاب و جنگ
دبیرستان فردوسی دبیرستانی است که نقش موثری در انقلاب ۵۷ و ۸ سال جنگ داشته‌است این دبیرستان در دوره‌های انقلاب با شرکت در تظاهرات علیه حکومت پهلوی سهم عظیمی در سرنگونی این حکومت داشته‌است. برای قدردانی از شهدا و آشنایی همگان با شهیدان و خاطراتشان موزه دفاع مقدس و شهدا در این دبیرستان برپا شده‌است.
امکانات و تجهیزات
کتابخانه دبیرستان ماندگار فردوسی تبریز
این دبیرستان از عمد دبیرستان‌هایی است که در چند دهه گذشته دارای بهترین و مجهزترین آزمایشگاه در کل ایران بوده که سابقه آزمایشگاه این دبیرستان به دوره‌های قاجاریه وپهلوی برمی‌گردد که بعد از انقلاب اسلامی ایران نیز بر قدرت آزمایشگاه افزوده‌است، اما با این حال لازم است ذکر شود که با گذر سالها از تاسیس مدرسه طی چند سال اخیر از قدرت و امکانات آزمایشگاه کاسته شده بود که اما الان با نظر و رسیدگی‌های روزافزون کم‌کم به حالت قبلی برگردد.
بازدیدها
این دبیرستان از جمله دبیرستان‌هایی است که مورد جلب توجه همه میباشد که این دبیرستان در دوره پهلوی مورد بازدید محمد رضا شاه پهلوی بوده‌است که محمد رضا پهلوی علاوه بر بازدید از دبیرستان از گروه سرود دبیرستان بهره برده‌است و علاوه بر آن این دبیرستان در دوره جمهوری اسلامی ایران مورد جلب توجه استان و کشور بوده‌است که تعداد زیادی از ارگان وسازمان‌ها از جمله میراث فرهنگی، فرمانداری، آموزش وپرورش و… از این دبیرستان بازدید می‌کنند.
کاربری
قسمت تاریخی این دبیرستان در اختیار سازمان میراث فرهنگی قرار گرفته تا پی‌ریزی آن را انجام دهند. از سال ۱۳۸۶ پژوهشکده علمی-کاربردی کلاس‌های خود را در ساختمان قدیمی دایر می‌کند. پیشتر در حیاط مدرسه سرویس‌های بهداشتی وجود داشت که در سال ۱۳۸۷ آنها را تخریب کرده و ساختمان جدیدی ساخته‌اند که از طبقه همکف آن به عنوان سرویس بهداشتی و وضو خانه و از طبقه دوم آن به عنوان نمازخانه استفاده میشود.
پژوهشکده در فروردین سال ۱۳۸۸ از ساختمان قدیمی این دبیرستان نقل‌مکان کرد تا عملا این ساختمان به‌طور کامل خالی از هرگونه استفاده آموزشی و پژوهشی گردد. تنها استفاده‌ای که از این بنا میشود، این است که چند اتاق آن به صورت انباری برای دبیرستان ثقهالاسلام که حدود ۲ سال پیش تخریب و بازسازی شده، اختصاص داده شده‌است. البته شبکه سهند نیز در اواخر سال ۱۳۸۷ و اوایل سال ۱۳۸۸ در قسمت‌هایی از این ساختمان در حال فیلمبرداری و ساخت مجموعه تلویزیونی بود.
در جهت شرقی ساختمان و روبه‌روی ایوان آن ساختمان سینمای فرهنگیان قرار دارد که زیرزمین این ساختمان شباهت زیادی به بناهای ساخته‌شده توسط آلمان‌ها در قدیم دارد. از این زیرزمین که احتمال می‌رود پیشتر اسطبل اسب‌ها بوده به صورت سالن ورزشی (پینگ‌پنگ) استفاده می‌شد که در حال حاضر(۹۲) در دست تعمیر و مرمت است. همچنین اگر از نمای بالا به محل نگاه کنیم، خواهیم دید سازه شبیه به حرف لاتین H است که نشان می‌دهد این سازه در قدیم hospital یا همان بیمارستان بوده‌است.
لازم است ذکر شود که در ساختمان قدیمی یک موزه اشیاء و لوازم و اسناد قدیمی دبیرستان موجود است و علاوه بر آن نیز اتاقی به منظور آشنایی با شهداء انقلاب اسلامی و۸سال دفاع مقدس دبیرستان فردوسی و خاطرات و وصیت‌نامه‌های ان‌ها نیز موجود است.
اکران فیلم عمار در نمایشگاه دبیرستان فردوسی
فهرست مدرسه‌های قدیمی تبریز
فهرست آثار ملی ایران | [
"استان آذربایجان شرقی",
"تبریز",
"آموزشی",
"بهروز خاماچی",
"دوره قاجار",
"خیابان امام خمینی (تبریز)",
"خیابان شریعتی",
"فهرست آثار ملی ایران",
"دبیرستان البرز",
"عباس لقمان ادهم",
"مشروطیت",
"محمدولی خان تنکابنی",
"آذربایجان",
"روسیه تزاری",
"صمدخان شجاع‌الدوله",
"محمدحسن میرزا",
"احمد شاه قاجار",
"مدرسه رشدیه",
"تقی رفعت",
"ابوالقاسم فیوضات",
"محله سرخاب",
"ششگلان",
"عبدالله فریور",
"اسماعیل امیرخیزی",
"مدرسه دارالفنون",
"دبیرستان توحید",
"دبیرستان پروین",
"خیابان شریعتی (تبریز)",
"مدرسه مموریال",
"پیامبر اسلام",
"محمد حسن میرزا",
"جشن هزاره فردوسی",
"محمدعلی تربیت",
"ساموئل خاچیکیان",
"سید محمدحسین مبین",
"عباس علوی",
"دانشگاه پنسیلوانیا",
"آمریکا",
"محمد حسین بهجت تبریزی",
"شهریار",
"غلامعلی رعدی آذرخشی",
"یحیی آرین‌پور",
"شهرام دبیری اسکوئی",
"شورای اسلامی شهر تبریز",
"قاجاریه",
"دودمان پهلوی",
"محمدرضا شاه پهلوی",
"محمد رضا پهلوی",
"جمهوری اسلامی ایران",
"میراث فرهنگی",
"فرمانداری",
"آموزش وپرورش",
"سرویس بهداشتی",
"شبکه سهند",
"انقلاب اسلامی",
"۸سال دفاع مقدس",
"فهرست مدرسه‌های قدیمی تبریز"
] | [
"آثار دوره قاجاریان در تبریز",
"دبیرستان‌های تبریز",
"مختصات نیازمند به بازبینی",
"مدرسه‌های تاریخی تبریز",
"ویکی‌سازی رباتیک"
] |
2,487 | ایندیانا | 2 | 939 | 0 | [
"اينديانا",
"ایالت ایندیانا",
"ايالت اينديانا"
] | false | 916 | {
"KeysAndValues": [],
"Title": ""
} | مقایسه تولید ناخالص داخلی ایالتهای آمریکا با کشورهای دیگر در سال ۲۰۱۲. ایالت ایندیانا در این سال تولید ناخالصی‌اش قابل مقایسه با کشور کلمبیا بوده‌است.
ایندیانا ایالتی است در آمریکا و یکی از ایالتهای غرب میانه آمریکا به‌شمار می‌رود. پایتخت و شهر مهم آن ایندیاناپولیس است. شهر دوم آن فورت وین است. ایندیانا پولیس پایتخت فعلی ایندیانا سومین پایتخت در تاریخ این ایالت است. ایالت ایندیانا به ۹۲ شهرستان تقسیم شده‌است.
نام
نام این ایالت از واژه «سرزمین سرخپوستان» گرفته شده.
اقتصاد
در سال ۲۰۱۲، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با ۳۲۶،۹۳۳ میلیارد دلار داشت، که بیش از تولید ناخالص داخلی کشور دانمارک (۳۱۵،۱۶۳ میلیارد دلار) بود.
دانشگاه‌های مشهور ایندیانا
دانشگاه ایندیانا
دانشگاه پردیو
دانشگاه ایالتی بال
دانشگاه نوتردام
دانشگاه ایندیاناپولیس
مشاهیر
از افراد مشهور این سرزمین میتوان کورت وانگات، فرید مراد، لری برد (قهرمان بسکتبال)، دیوید لی راث، سیدنی پولاک، هوارد هاکس، مایکل جکسون و دیوید لترمن (مجری تلویزیونی) را نام برد.
جنگل ملی هوزیر | [
"هوزیر",
"ایندیاناپولیس",
"میچ دانیالز",
"ریچارد لوگر",
"اوان بی",
"زبان انگلیسی",
"۱۱ دسامبر",
"۱۸۱۶",
"منطقه زمانی شرقی",
"ساعت هماهنگ جهانی",
"ساعت تابستانی",
"منطقه زمانی مرکزی",
"هوزیر هیل",
"رودخانه اوهایو",
"ایالتهای غرب میانه آمریکا",
"فورت وین",
"تولید ناخالص داخلی",
"دانمارک",
"صندوق بین‌المللی پول",
"دانشگاه ایندیانا",
"دانشگاه پردیو",
"دانشگاه ایالتی بال",
"دانشگاه نوتردام",
"دانشگاه ایندیاناپولیس",
"فرید مراد",
"لری برد",
"دیوید لی راث",
"سیدنی پولاک",
"هوارد هاکس",
"مایکل جکسون",
"دیوید لترمن",
"ایندیناپولیس",
"موزه هنر ایندیاناپولیس",
"جنگل ملی هوزیر"
] | [
"ایندیانا",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۸۱۶ (میلادی)",
"ایالتهای ایالات متحده آمریکا",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۸۱۶ (میلادی) در ایالات متحده آمریکا",
"غرب میانه آمریکا"
] |
2,488 | آیووا | 2 | 1,519 | 0 | [
"آيووا",
"ایالت آیووا",
"ایووا",
"ايووا",
"آيوا",
"ايالت آيووا",
"ایالت ایووا",
"ايالت ايووا",
"ایالت آیوا",
"ايالت آيوا",
"ایالت ایوا",
"ايالت ايوا"
] | false | 1,458 | {
"KeysAndValues": [],
"Title": ""
} | آیووا ایالتی است در ایالتهای غرب میانه آمریکا و در ۲۸ دسامبر ۱۸۴۶ به عنوان بیست و نهمین ایالت به آن کشور پیوست. پایتخت و شهر مهم آن دی‌موین است.
از شهرهای دیگر این ایالت میتوان دونپورت را نام برد. یکی از شهرهای کوچک این ایالت پرشیا نام دارد.
این ایالت در انتخابات مقدماتی ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا هر چهار سال یک بار حائز اهمیت ویژه‌ای است. ۹۱ درصد مردم این ایالت سفیدپوست و سه درصد سیاه‌پوست‌اند.
نام
نام این ایالت از نام قبیله‌ای سرخپوست به نام آیووای گرفته شده که یکی از قبایل پرشمار بومی بود که در محدوده این ایالت می‌زیستند.
تاریخچه
ایالت آیوا در مرکز قسمت شمالی ایالات متحده آمریکا، میان رود میسیسیپی و رود میسوری قرار گرفته‌است. از لحاظ وسعت ۲۴ ایالت از ایالات متحده از آن بزرگتر و ۲۵ ایالت از آن کوچکتر است.
ژولیه و مارکت، پویندگان فرانسوی در ۱۶۷۳ به این سرزمین رفتند. این منطقه سالیان دراز متعلق به دولت اسپانیا و دولت فرانسه بود. توماس جفرسون در ۱۸۰۳ آن سرزمین را در معامله لوئیزیانا از دولت فرانسه خرید. از سال ۱۸۳۰ پیشگامان به آن سرزمین رفتند و ماندگار شدن آنان آغاز شد. پیشگامان از سرزمینهای شرقی و جنوب به این ایالت می‌رفتند. ماندگارانی که به این ایالت می‌رفتند سراسر آن سرزمین را پوشیده از گیاهستان یافتند. جز در کنار رودها چندان درختی در آن سرزمین نبود. خاک آن سرزمین غنی بود و زمین آن تقریبا هموار. بسی نگذشت که از بسیاری کشورهای اروپایی نیز کسانی به آن سرزمین کوچ کردند. آیووا در سال ۱۸۴۶ ایالت شد و بدین ترتیب بیست و نهمین ایالتی بود که به اتحادیه پیوست.
جمعیت
بر اساس آمارگیری در سال ۲۰۰۶، آیووا جمعیتی در حدود ۲،۹۸۲،۰۸۵ نفر دارد، که ۱۷،۸۹۲ یا ۰٫۶٪، از سال گذشته‌اش افزایش داشته‌است و افزایش ۵۵،۷۶۱ یا ۱٫۹٪ از سال ۲۰۰۰.
مرکز سرشماری جمعیت آیووا در شهرستان مارشال قرار دارد.
نقشه پراکندگی جمعیت آیووا
شهرها
دین
بر اساس نظرخواهی انجام شده توسط دانشگاه شهر نیویورک در سال ۲۰۰۱، ۵۲٪ مردم آیووا پروتستان و ۲۳٪ کاتولیک و ادیان دیگر ۶٪. ۱۳٪ بی‌دین و ۵٪ جوابی ندادند.
سد و دریاچه رد راک. آیووا یک ایالت با توانمندی‌های بالای کشاورزی است.
اقتصاد
مقایسه تولید ناخالص داخلی ایالتهای آمریکا با کشورهای دیگر در سال ۲۰۱۲. ایالت آیووا در این سال تولید ناخالصی‌اش قابل مقایسه با کشور زلاندنو بوده‌است.
کشتزارهای آیووا بیش از نه‌هم آن ایالت را پوشانده‌اند. پیرامون شهرها پر از خانه و انبارهای تمیز است و خاک حاصلخیز همه جا را فرا گرفته‌است. کشاورزان آیووا با کمک ماشین‌آلات جدید کشاورزی می‌توانند به اندازه ده برابر محصولی که پیشگامان با کمک خیش‌های اسبی به دست می‌آوردند محصول به دست آوردند. آیوواا قسمتی از کمربند عظیم ذرت است که از مرکز ایالت اوهایو به طرف غرب تا مشرق نبراسکا امتداد دارد. گاهی آیووا را ایالتی می‌نامند که در آن ساقه‌های ذرت بسیار قد می‌کشند. کشاورزان آیا با گاو گوشتی فراوان نیز پرورش می‌دهند مرغداری نیز در این ایالت بسیار رایج است.
در سال ، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با میلیارد دلار داشت، که قابل مقایسه با تولید ناخالص داخلی کشور زلاندنو ( میلیارد دلار) بود.
پارلمان ایالت آیووا که حاوی دو مجلس ایالتی سنا و عوام میباشد.
مشاهیر
افراد مشهور این سرزمین:
پگی ویتسون
هربرت هوور
جرج گالوپ (ابداع‌کننده سازمان نظرسنجی گالوپ)
جانی کارسون (گوینده تلویزیونی)
جیمز ون آلن (فیزیکدانی که حلقه یا کمربند ون آلن به افتخار وی نامگذاری گردیده)
جان وین
دنیل دیوید پالمر (مبتدع علم کایروپرکتیک)
گلن میلر
بیکس بایدربک
اشتون کوچر
مراکز فرهنگی آیووا
کتابخانه و موزه ریاست جمهوری هربرت هوور نیز در این ایالت قرار دارد.
شهرهای خواهر
آیووا به‌طور رسمی ۸ شهر خواهر دارد:
چرچکسکی اوبلست، اوکراین (۱۹۹۶)
هبی، چین (۱۹۸۳)
سرزمین استاوروپول، روسیه (۱۹۸۹)
تایوان (۱۹۸۹)
ترنگگانو، مالزی (۱۹۸۷)
ونتو، ایتالیا (۱۹۹۷)
یاماناشی‌کن، ژاپن (۱۹۶۰)
یوکاتان، مکزیک (۱۹۶۴)
ازدواج همجنسگرایان در آیووا | [
"پرچم آیووا",
"دی‌موین",
"زبان انگلیسی",
"چت کولور",
"چاک گرسلی",
"تام هارکین",
"December ۲۸",
"۱۸۴۶",
"منطقه زمانی مرکزی",
"ساعت هماهنگ جهانی",
"ساعت تابستانی",
"هاوک آی پوینت",
"میسیسیپی",
"ایالتهای غرب میانه آمریکا",
"دونپورت",
"پرشیا (شهر)",
"انتخابات مقدماتی ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا",
"قوم آیووا",
"۲۰۰۶ (میلادی)",
"۲۰۰۰ (میلادی)",
"۲۰۰۱ (میلادی)",
"پروتستانیسم",
"کاتولیک",
"خیش",
"ذرت",
"اوهایو",
"نبراسکا",
"تولید ناخالص داخلی",
"زلاندنو",
"صندوق بین‌المللی پول",
"پگی ویتسون",
"هربرت هوور",
"جرج گالوپ",
"جانی کارسون",
"جیمز ون آلن",
"کمربند تشعشعی وان آلن",
"جان وین",
"دنیل دیوید پالمر",
"کایروپرکتیک",
"گلن میلر",
"بیکس بایدربک",
"اشتون کوچر",
"کتابخانه و موزه ریاست جمهوری هربرت هوور",
"دانشگاه ایالتی آیووا",
"چرچکسکی اوبلست",
"اوکراین",
"هبی",
"چین",
"سرزمین استاوروپول",
"روسیه",
"تایوان",
"ترنگگانو",
"مالزی",
"ونتو",
"ایتالیا",
"یاماناشی‌کن",
"ژاپن",
"یوکاتان",
"مکزیک",
"ازدواج همجنسگرایان در آیووا"
] | [
"آیووا",
"آمارگیری‌های نفوس ایالات متحده آمریکا",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۸۴۶ (میلادی)",
"ایالتهای ایالات متحده آمریکا",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۸۴۶ (میلادی) در ایالات متحده آمریکا",
"غرب میانه آمریکا"
] |
2,489 | میشیگان | 2 | 1,259 | 0 | [
"میشیگن",
"ميشيگان",
"ایالت میشیگان",
"ايالت ميشيگان",
"ميشيگن"
] | false | 1,217 | {
"KeysAndValues": [],
"Title": ""
} | میشیگان (به انگلیسی: Michigan) ایالتی است در ایالتهای غرب میانه آمریکا. مرکز آن لنسینگ و بزرگترین شهر آن دیترویت است. جمعیت میشیگان ۹ میلیون و ۹۰۰ هزار نفر است. شهر لنسینگ ۱۱۴ هزار نفر و دیترویت ۷۰۶ هزار نفر جمعیت دارد.
میشیگان واقع در منطقه دریاچه‌های بزرگ غرب میانه ایالات متحده است. میشیگان نهمین ایالت پرجمعیت ایالات متحده، و یازدهمین ایالت بزرگ این کشور است.
میشیگان در ۲۶ ژانویه ۱۸۳۷ به عنوان بیست‌وششمین ایالت به ایالات متحده پیوست.
میشیگان با چهار دریاچه از پنج دریاچه بزرگ و همچنین با دریاچه سنت کلیر مرز دارد و با این حساب دارای طولانی‌ترین خط ساحلی آب شیرین در میان تمامی واحدهای تقسیمات کشوری در جهان است. این ایالت ۶۴۹۸۰ دریاچه داخلی و آبگیر دارد و از مکان‌های اصلی برای قایقرانی تفریحی در آمریکا است.
نام این ایالت شکل فرانسوی‌شده واژه «میشیگامی» است که در زبان اوجیبوا (تباری از سرخپوستان بومی منطقه) به معنای «دریاچه بزرگ» است.
منطقه میشیگان در قدیم تحت کنترل فرانسه بود و بخشی از فرانسه نو به‌شمار می‌آید تا اینکه در سال ۱۷۶۳ کنترل آن را بریتانیا به دست گرفت. جاینام‌های فرانسوی چون دیترویت و بوآ بلان یادآور این دوره هستند.
جغرافیای طبیعی
این ایالت از دو شبه جزیره تشکیل شده که میشیگان پایین و میشیگان بالا نامیده می‌شوند.
آب و هوای میشیگان سرد و زمستانی است و در مرز با کشور کانادا قرار دارد.
تنها پارک ملی این ایالت پارک ملی آیل رویال است، اما جنگل ملی هیوران-منستی و جنگل ملی هایاواتها نیز در این ایالت قرار دارند.
موزه ملی اعراب آمریکا. این ایالت جمعیت قابل توجهی مهاجر عرب و مسلمان مذهب دارد. مرکز اسلامی آمریکا در همین جا قرار دارد.
اقتصاد
مقایسه تولید ناخالص داخلی ایالتهای آمریکا با کشورهای دیگر در سال ۲۰۱۲. ایالت میشیگان از نظر تولید ناخالصی در این نقشه با کشور نیجریه قابل مقایسه است.
در سال ، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با میلیارد دلار داشت، که بیش از تولید ناخالص داخلی کشور اتریش ( میلیارد دلار) بود.
میشیگان مقر جنرال موتورز، فورد، و دیگر شرکتهای خودروسازی بزرگ آمریکایی است که سالها باعث پیشرانی اقتصاد آمریکا بوده‌اند. شرکت کرایسلر نیز در این ایالت مستقر است.
دانشگاه‌های معتبر
دانشگاه میشیگان
دانشگاه ایالتی میشیگان
دانشگاه صنعتی میشیگان
دانشگاه میشیگان غربی
دانشگاه مدونا
دانشگاه میشیگان شرقی
دانشگاه تکنولوزی میشیگان
مشاهیر
میشیگان یک ایالت تجاری-صنعتی است.
از افراد مشهور این سرزمین میتوان امینم، آرتور میلسپو، آلبرت کان، فرانسیس فورد کاپولا، هنری فورد، مدونا، استیون سیگال، لری پیج، مایکل مور، دایانا راس، و چارلز لیندبرگ (از پیشروان تاریخ صنعت هوانوردی) را نام برد. | [
"دریاچه‌های بزرگ",
"لنسینگ",
"دترویت",
"جنیفر گرنهلم",
"کارل لوین",
"دبی استبناو",
"۲۶ ژانویه",
"۱۸۳۷ (میلادی)",
"UTC",
"ساعت تابستانی",
"Upper Peninsula of Michigan",
"ماونت اوران",
"دریاجه ایری",
"زبان انگلیسی",
"ایالتهای غرب میانه آمریکا",
"دیترویت",
"دریاچه سنت کلیر",
"اوجیبوا",
"فرانسه نو",
"بوآ بلان",
"کانادا",
"پارک ملی آیل رویال",
"جنگل ملی هیوران-منستی",
"جنگل ملی هایاواتها",
"تولید ناخالص داخلی",
"اتریش",
"صندوق بین‌المللی پول",
"جنرال موتورز",
"فورد",
"اقتصاد آمریکا",
"کرایسلر",
"دانشگاه میشیگان",
"دانشگاه ایالتی میشیگان",
"دانشگاه صنعتی میشیگان",
"دانشگاه میشیگان غربی",
"دانشگاه مدونا",
"دانشگاه میشیگان شرقی",
"دانشگاه تکنولوزی میشیگان",
"امینم",
"آرتور میلسپو",
"آلبرت کان",
"فرانسیس فورد کاپولا",
"هنری فورد",
"مدونا",
"استیون سیگال",
"لری پیج",
"مایکل مور",
"دایانا راس",
"چارلز لیندبرگ"
] | [
"میشیگان",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۸۳۷ (میلادی)",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۸۳۷ (میلادی) در ایالات متحده آمریکا",
"فرانسه نو",
"مستعمره‌های پیشین فرانسه"
] |
2,490 | مینه‌سوتا | 2 | 1,640 | 0 | [
"مينسوتا",
"مینه سوتا",
"ایالت مینه سوتا",
"ایالت مینه‌سوتا",
"مینسوتا",
"مينه سوتا",
"ايالت مينه سوتا",
"ایالت مینهٔ سوتا",
"ايالت مينهٔ سوتا"
] | false | 1,539 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "Name",
"Item2": "مینه‌سوتا"
},
{
"Item1": "Fullname",
"Item2": "ایالت مینه‌سوتا"
},
{
"Item1": "Flag",
"Item2": "Flag of Minnesota.svg"
},
{
"Item1": "Flaglink",
"Item2": "[[پرچم]]"
},
{
"Item1": "Seal",
"Item2": "Minnesota-StateSeal.svg"
},
{
"Item1": "Map",
"Item2": "Minnesota in United States.svg"
},
{
"Item1": "Nickname",
"Item2": "سرزمین ۱۰٫۰۰۰ دریاچه؛سرزمین ستاره قطبی؛ سرزمین موش خرمایی"
},
{
"Item1": "Motto",
"Item2": "L'Étoile du Nord (به فرانسوی: سرزمین ستاره قطبی)"
},
{
"Item1": "Former",
"Item2": "سرزمین مینه‌سوتا"
},
{
"Item1": "Capital",
"Item2": "[[سنت پل]]"
},
{
"Item1": "LargestCity",
"Item2": "[[مینیاپولیس]]"
},
{
"Item1": "LargestCounty",
"Item2": "[[شهرستان سنت لوئیس]]"
},
{
"Item1": "LargestMetro",
"Item2": "[[سینت پل-مینیاپولیس]]"
},
{
"Item1": "Demonym",
"Item2": "Minnesotan"
},
{
"Item1": "Governor",
"Item2": "[[مارک دیتون]] ([[DFL]])"
},
{
"Item1": "Lieutenant Governor",
"Item2": "[[Tina Smith]] ([[DFL]])"
},
{
"Item1": "Legislature",
"Item2": "[[Minnesota Legislature]]"
},
{
"Item1": "Upperhouse",
"Item2": "[[Senate]]"
},
{
"Item1": "Lowerhouse",
"Item2": "[[House of Representatives]]"
},
{
"Item1": "Senators",
"Item2": "[[ایمی کلاوبشار]] ([[DFL]])[[ال فرنکن]] ([[DFL]])"
},
{
"Item1": "Representative",
"Item2": "5 Democrats, 3 Republicans"
},
{
"Item1": "PostalAbbreviation",
"Item2": "MN"
},
{
"Item1": "TradAbbreviation",
"Item2": "Minn."
},
{
"Item1": "AreaRank",
"Item2": "۱۲ام"
},
{
"Item1": "TotalAreaUS",
"Item2": "۸۶،۹۳۹"
},
{
"Item1": "TotalArea",
"Item2": "۲۲۵،۱۸۱"
},
{
"Item1": "LandAreaUS",
"Item2": "۷۹،۶۱۰"
},
{
"Item1": "LandArea",
"Item2": "۲۰۶،۳۷۵"
},
{
"Item1": "WaterAreaUS",
"Item2": "۷،۳۲۹"
},
{
"Item1": "WaterArea",
"Item2": "۱۸،۹۹۰"
},
{
"Item1": "PCWater",
"Item2": "۸٫۴"
},
{
"Item1": "PopRank",
"Item2": "۲۱ام"
},
{
"Item1": "2010Pop",
"Item2": "5,457,173 (2014 est)"
},
{
"Item1": "DensityRank",
"Item2": "31st"
},
{
"Item1": "2000DensityUS",
"Item2": "۶۷٫۱"
},
{
"Item1": "2000Density",
"Item2": "۲۵٫۹"
},
{
"Item1": "MedianHouseholdIncome",
"Item2": "$58,906"
},
{
"Item1": "IncomeRank",
"Item2": "۹ام"
},
{
"Item1": "AdmittanceOrder",
"Item2": "۳۲ام"
},
{
"Item1": "AdmittanceDate",
"Item2": "۲۱ اردیبهشت ۱۲۳۷ (۱۱ می۱۸۵۸)"
},
{
"Item1": "TimeZone",
"Item2": "[[مرکزی]]: [[یوتی‌سی]] [[−۶]]/[[−۵]]"
},
{
"Item1": "Latitude",
"Item2": "۴۳° ۳۰′ N to ۴۹° ۲۳′ N"
},
{
"Item1": "Longitude",
"Item2": "۸۹° ۲۹′ W to ۹۷° ۱۴′ W"
},
{
"Item1": "WidthUS",
"Item2": "c. ۲۰۰–۳۵۰"
},
{
"Item1": "Width",
"Item2": "c. ۳۲۰–۵۶۰"
},
{
"Item1": "LengthUS",
"Item2": "c. ۴۰۰"
},
{
"Item1": "Length",
"Item2": "c. ۶۴۰"
},
{
"Item1": "HighestPoint",
"Item2": "[[ایگل ماننتین]]"
},
{
"Item1": "HighestElevUS",
"Item2": "۲،۳۰۲"
},
{
"Item1": "HighestElev",
"Item2": "۷۰۱"
},
{
"Item1": "MeanElevUS",
"Item2": "۱،۲۰۰"
},
{
"Item1": "MeanElev",
"Item2": "۳۷۰"
},
{
"Item1": "LowestPoint",
"Item2": "[[دریاچه سوپریور]]"
},
{
"Item1": "LowestElevUS",
"Item2": "۶۰۱"
},
{
"Item1": "LowestElev",
"Item2": "۱۸۳"
},
{
"Item1": "ISOCode",
"Item2": "US-MN"
},
{
"Item1": "Website",
"Item2": "mn.gov"
}
],
"Title": "ایالت آمریکا"
} | مینه‌سوتا ایالتی است در آمریکا و یکی از ایالتهای غرب میانه آمریکا به‌شمار می‌رود. این ایالت در یازدهم می۱۸۵۸ از نیمه شرقی قلمرو مینه‌سوتا ایجاد شد. نام مینه‌سوتا از زبان داکوتا به معنای «آب شفاف آبی» گرفته شده‌است. شعار رسمی آن به فرانسوی «ستاره شمال» است. این ایالت دارای رودخانه‌های زیادی است به گونه‌ای که به «سرزمین ده‌هزار رودخانه» شهرت یافته‌است. مینه سوتا دوازدهمین ایالت پهناور و بیست و یکمین ایالت پرجمعیت ایالات متحده است. نزدیک به شصت درصد ساکنان آن در منطقه کلانشهری سینت پل-مینیاپولیس (معروف به شهرهای دوقلو) زندگی می‌کنند که مرکز حمل و نقل، کسب و کار، صنایع، آموزش، دولت و سکونت جامعه هنری شناخته شده بین‌المللی است. سایر بخشهای ایالت که شامل مراتعی است که به کشاورزی فشرده اختصاص یافته، جنگلهای برگریز که تا اندازه‌ای از بین رفته به مناطق مسکونی و کشاورزی اختصاص یافته و ناحیه کمتر انبوه جنگل شمال که برای استفاده‌های معدنی، جنگلداری و مقاصد تفریحی مورد استفاده قرار می‌گیرد، است. مینه سوتا سی و دومین ایالتی است که به ایالات متحده آمریکا پیوسته‌است.
مینه‌سوتا به گرایش‌های مترقی سیاسی و میزان بالای مشارکت مدنی و حضور رای‌دهندگان معروف است. تا پیش از استقرار اروپایی‌ها ساکنان مینه‌سوتا از مردمان قبیله داکوتا و اجیبوه(نامی که اروپایی‌ها بر آنها نهاده بودند، این اهالی خودشان را آنیشینابه می‌نامیدند) بودند. بیشتر ساکنان اروپایی از مهاجران اسکاتلندی و آلمانی بودند و این ایالت کماکان به عنوان مرکز فرهنگی آمریکایی‌های آلمانی‌تبار و اسکاتلندی‌تبار باقی مانده‌است. در دهه‌های اخیر مهاجرت از آسیا، شاخ آفریقا و آمریکای لاتین پیشینه جمعیتی و ترکیب فرهنگی این ایالت را گسترش داده‌است. شاخص‌های استاندارد زندگی در مینه‌سوتا در میان بالاترین‌ها در ایالات متحده است و نیز از بهترین‌ها در زمینه آموزش و ثروتمندترین‌ها در میان سایر ایالت‌هاست.
پایتخت مینه سوتا شهر سینت‌پال و شهر مهم آن مینیاپولیس است.
جنگل ملی سوپریور. مینه‌سوتا ایالتی سردسیر است.
نامگذاری
نام این ایالت از زبان داکوتا (زبان سرخ پوستان ساکن منطقه) برای رودخانه مینه‌سوتا گرفته شده‌است: mnesota. ریشه mni (که به صورت mini یا minne نیز نوشته میشود) به معنای آب و to (ta) به معنای آبی میباشد. ترکیب این دو کلمه را بسته به تلفط میتوان به معنای آب‌های شفاف آبی یا آب‌های ابری آبی ترجمه کرد. سرخپوستان ایالات متحده آمریکا این نام را برای معرفی ساکنان اولیه این سرزمین به کار می‌بردند که شیر در آب می‌ریختند و آن را mnisota می‌نامیدند. بسیاری از جاها در این ایالت نامهای مشابهی دارند مثل آبشار مینه‌هاها (آب خندان )، مینیسکا (آب سفید)، مینیوتا (آب فراوان)، دریاچه مینه‌تنکا (آب بزرگ)، منیه‌تریستا (آب پرپیج‌وخم) و مینیاپولیس که ترکیبی است از دو کلمه سرخپوستی mni و کلمه یونانی polis که در زبان یونانی به معنای «شهر» میباشد.
جغرافیا
مینه‌سوتا شمالی‌ترین ایالت ایالات متحده بعد از آلاسکا است. ناحیه زاویه شمال غرب این ایالت واقع در شهرستان لیک وودز تنها ناحیه در سرزمین اصلی ایالات متحده است که بالای مدار ۴۹ درجه شمالی قرار دارد. این ایالت بخشی از منطقه‌ایست که به غرب میانه شمالی معروف است و قسمتی از ناحیه دریاچه‌های بزرگ محسوب میشود. مینه‌سوتا از سمت شرق از طریق دریاچه سوپریور با میشیگان مرز آبی دارد و همچنین دارای مرز خاکی و آبی با ایالت ویسکانسین است. مینه سوتا از جنوب با آیووا، از غرب با داکوتای شمالی و داکوتای جنوبی و از شمال با استانهای کانادایی اونتاریو و مانیتوبا همسایه است. مینه‌سوتا با مساحت ۲۲۵۱۸۰ کیلومتر مربع ۲٫۲۵ درصد از خاک کشور آمریکا را در برمی‌گیرد و دوازدهمین ایالت پهناور این کشور محسوب میشود.
آب و هوا
مینه سوتا با داشتن اختلاف دمای بسیار زیاد آب و هوایی قاره‌ای با زمستان‌های سرد و تابستان‌های گرم دارد. اختلاف دمای بیشینه ثبت شده در این ایالت ۱۷۴ درجه فارنهایت است که زمستان منفی ۶۰ درجه فارنهایت (منفی ۱۶ درجه سانتیگراد) در شهرستان تاور (۲ فوریه ۱۹۹۶ میلادی) و بیشنه دمای ۱۱۴ درجه فارنهایت (مثبت ۴۶ درجه سانتیگراد) در شهرستان مورهد (۶ ژوئیه ۱۹۳۶ میلادی) میباشد. اتفاقات جوی مینه‌سوتا شامل بر برف، باران، تورنادو، باد مستقیم شدید، درکو، کولاک، و رعدوبرق است. فصل کشاورزی در مینه‌سوتا از ۹۰ روز در آیرون رنج تا ۱۶۰ روز در جنوب شرقی در نزدیکی رود میسیسیپی متغیر است و دمای متوسط آن مابین ۳۷ تا ۴۹ درجه فارنهایت متغیر است. متوسط دمای شبنم تابستانی در مینه‌سوتا از ۵۸ درجه فارنهایت در جنوب ایالت تا حدود ۴۸ درجه فارنهایت در شمال متغیر است. متوسط بارندگی سالیانه از ۱۹ اینچ تا ۳۵ اینچ متغیر است، و هر ۱۰ تا ۵۰ سال دچار خشکی میشود.
مناطق حفاظت شده
پارک ملی آیتاسکا نقطه شروع رود میسیسیپی (دریاچه آیتاسکا) در سال ۱۸۹۱ به عنوان نخستین پارک ملی ایالات شروع بکار کرد. امروزه ۷۲ پارک ایالتی و ۵۸ جنگل ایالتی آن مساحتی بالغ بر ۴ میلیون جریب را شامل می‌شوند.
مردم
جمعیت مینه‌سوتا در سال ۲۰۰۶ بیش از ۵ میلیون نفر بود. غالب جمعیت این ایالت سفیدپوست و از نژادهای اروپای غربی هستند.
اقتصاد
زمانی مینه سوتا تنها تولیدکننده مواد خام بود ولی امروزه یکی از عرضه‌کنندگان تولیدات صنعتی به‌شمار می‌آید. در سال ۲۰۰۸ سی‌وسه شرکت سهامی عام از ۱،۰۰۰ شرکت برتر آمریکا (بر اساس گردش مالی) دفتر مرکزی خود را در ایالت مینه سوتا دایر کرده بودند. بسیاری از شرکتهای خصوصی نیز نظیر کارگیل، بزرگترین شرکت خصوصی کشور آمریکا، نیز در این ایالت واقع شده‌اند. در سال ۲۰۱۲، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با ۳۲۳٫۹۱۲ میلیارد دلار داشت، که بیش از تولید ناخالص داخلی کشور دانمارک ( میلیارد دلار) بود.
آموزش
مسابقات قایقرانی با موتور بر روی رودخانه میسیسیپی در مینیاپولیس
دانشگاه مینه‌سوتا
دانشگاه مینه‌سوتا موریس
مایو کلینیک
مشاهیر
از افراد مشهور مینه‌سوتا میتوان جسی ونچورا، باب دیلن خواننده مشهور، و شان دیوری را نام برد. وینونا رایدر بازیگر زن که در حال حاضر ساکن نیویورک میباشد و شون ویلیام اسکات را از اهالی این ایالت بوده‌اند.
ازدواج همجنسگرایان در مینه‌سوتا | [
"پرچم مینه‌سوتا",
"سنت پل، مینه‌سوتا",
"مینیاپولیس",
"شهرستان سنت لوئیس، مینه‌سوتا",
"سینت پل-مینیاپولیس",
"مارک دیتون",
"Democratic-Farmer-Labor Party",
"Tina Smith",
"Minnesota Legislature",
"Minnesota Senate",
"Minnesota House of Representatives",
"ایمی کلاوبشار",
"ال فرنکن",
"منطقه زمانی مرکزی",
"ساعت هماهنگ جهانی",
"ایگل ماننتین",
"سازمان زمین‌شناسی آمریکا",
"North American Vertical Datum of 1988",
"دریاچه سوپریور",
"غواص بزرگ شمالی",
"پروانه شهریار",
"بزرگ‌چشم",
"Cypripedium reginae",
"کاج سرخ",
"شیر (خوراکی)",
"Honeycrisp",
"Lake Superior agate",
"بلوبری",
"Morel",
"Grace (photograph)",
"هاکی روی یخ",
"Hail! Minnesota",
"ایالات متحده آمریکا",
"ایالتهای غرب میانه آمریکا",
"قلمرو مینه‌سوتا",
"زبان داکوتا",
"منطقه کلانشهری",
"جنگل شمال",
"داکوتا (قبیله)",
"اجیبوه",
"آنیشینابه",
"اسکاتلند",
"آلمان",
"آمریکایی‌های آلمانی‌تبار",
"آمریکایی‌های اسکاتلندی‌تبار",
"آسیا",
"شاخ آفریقا",
"آمریکای لاتین",
"سینت‌پال",
"رودخانه مینه‌سوتا",
"سرخپوستان ایالات متحده آمریکا",
"آبشار مینه‌هاها",
"مینیسکا، مینه‌سوتا",
"مینیوتا، مینه سوتا",
"دریاچه مینه‌تنکا",
"مینه‌تریستا، مینه‌سوتا",
"زاویه شمال غرب",
"شهرستان لیک وودز، مینه‌سوتا",
"سرزمین اصلی ایالات متحده",
"مدار ۴۹ درجه شمالی",
"غرب میانه شمالی",
"ناحیه دریاچه‌های بزرگ",
"میشیگان",
"ویسکانسین",
"آیووا",
"داکوتای شمالی",
"داکوتای جنوبی",
"اونتاریو",
"مانیتوبا",
"اقلیم قاره‌ای",
"تاور، مینه‌سوتا",
"مورهد، مینه‌سوتا",
"دریاچه آیتاسکا",
"تولید ناخالص داخلی",
"دانمارک",
"صندوق بین‌المللی پول",
"دانشگاه مینه‌سوتا",
"دانشگاه مینه‌سوتا موریس",
"مایو کلینیک",
"جسی ونچورا",
"باب دیلن",
"شان دیوری",
"وینونا رایدر",
"نیویورک",
"شون ویلیام اسکات",
"ازدواج همجنسگرایان در مینه‌سوتا"
] | [
"مینه‌سوتا",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۸۵۸ (میلادی)",
"ایالتهای ایالات متحده آمریکا",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۸۵۸ (میلادی) در ایالات متحده آمریکا",
"غرب میانه آمریکا"
] |
2,491 | هاوایی | 2 | 695 | 0 | [
"هاوايي",
"ایالت هاوایی",
"هاوائي",
"جزایر هاوائی",
"مجمع‌الجزایر هاوایی",
"ايالت هاوايي",
"جزاير هاوائي",
"جزاير هاوايي",
"جزيره هاوايي",
"جزیرهٔ هاوایی",
"جزيرهٔ هاوايي",
"جزیره‌های هاوایی",
"ایالت هاوائی",
"جزيره هاي هاوايي",
"جزیره های هاوایی",
"مجمع الجزاير هاوايي",
"مجمع الجزایر هاوایی",
"ايالت هاوائي",
"هاوائی",
"ساندویچ (انگلستان)"
] | false | 623 | {
"KeysAndValues": [],
"Title": ""
} | مقایسه تولید ناخالص داخلی ایالتهای آمریکا با کشورهای دیگر در سال ۲۰۱۲. ایالت هاوایی در این سال تولید ناخالصی‌اش قابل مقایسه با کشور سوریه بوده‌است.
مجمع‌الجزایر هاوایی در اقیانوس آرام، ایالت پنجاهم کشور آمریکا است. پایتخت و شهر مهم آن هونولولو است. طول نواری که مجمع‌الجزایر هاوایی را تشکیل می‌دهد ۳،۳۰۰ کیلومتر است. هشت جزیره اصلی هاوایی اوآهو Oahu، مائوئی Maui، کائوآئی Kauai، لانائی Lanai، مولوکای Molokai، نیهاو Niihau، و کاهولاوی Kahoolawe هستند. بزرگترین این جزیره‌ها جزیره هاوایی با وسعت ۸،۱۵۰ کیلومتر مربع و کوچکترین آنها جزیره غیرمسکونی کاهولاوی با ۱۲۵ کیلومتر مربع وسعت است.
برای جلوگیری از سردرگمی، اغلب از عنوان جزیره بزرگ (بیگ آیلند) برای اشاره به بزرگترین جزیره استفاده میشود تا آن را از ایالت هاوایی متمایز کنند.
نام
نام این ایالت از زبان بومیان منطقه گرفته شده، و از Hawaiʻi بمعنای «سرزمین خدایان» میباشد.
جغرافیای هاوایی
دو تلسکوپ کک (Keck) در رصدخانه مونوکی در هاوایی
هاوایی
اقیانوس در پیرامون جزایر هاوایی ۴،۰۰۰ تا ۵،۰۰۰ عمق دارد. معروفترین کوه هاوایی دایمند هد (Diamond Head) در نزدیکی هونولولو است.
برخی از آتشفشانهای هاوایی هنوز فعالند از جمله مانوئا لوآ Manua Loa و کیلوئه‌آ Kiluea. در شمال شرقی مولوکاوی پرتگاهی به بلندای ۱،۱۵۰ متر از سطح دریا قرار دارد که از بلندترین پرتگاه‌های جهان است.
آب و هوای هاوایی معتدل و نمناک است. بالاترین دمای هونولولو ۳۱ درجه سانتیگراد و پایین‌ترین دمای آن ۱۳ درجه سانتیگراد است. میزان بارندگی در یک روز در هونولولو گاه رکوردهای جهانی را می‌شکند. کوه وایالئاله Waialeale در جزیره کاوائی، با ۱۲۳۸ سانتیمتر بارندگی در سال از نمناکترین مناطق جهان است.
شمار گیاهان بومی هاوایی به چندین هزار می‌رسد و ۶۶ گونه پرنده بی‌همتا در هاوایی شناسایی شده‌اند. پیش از راه یافتن انسان‌ها به هاوایی هیچ پستانداری در این جزایر حضور نداشت.
جمعیت جزایر
گمان بر اینست که مردمی که هزار سال پیش به هاوایی رفتند، از مارکیساز Marquesas که در ۴ هزار کیلومتری جنوب غربی آنجاست کوچ کرده‌اند. البته موج بزرگ مهاجرت به هاوایی حدود ۵۰۰ یا ۶۰۰ سال پیش از سوی پلی‌نزی‌ها انجام گرفت. در اواخر سده هیجدهم بود که اروپاییان هاوایی را کشف کردند. جمعیت هاوایی در آن زمان در حدود ۳۰۰ هزار نفر بود. نخستین اروپائی که وارد هاوایی شد کاپیتان جیمز کوک در سال ۱۷۷۸ بود و آن را جزایر ساندویچ نامید. از سال ۱۸۵۲ تا ۱۹۳۰، صاحبان کشتزارها ۴۰۰،۰۰ کارگر کشاورزی را که بیشتر آسیائی بودند به هاوایی آوردند. در سال ۱۹۰۰، بومیان کمتر از ۱۵ درصد کل جمعیت و بقیه را آسیایی‌ها تشکیل می‌داند. هم‌اکنون نزدیک به ۴۰ درصد از جمعیت این ایالت را سفیدپوستان یا دورگه‌های سفید تشکیل می‌دهند.
در سال ۱۹۸۸، جمعیت این ایالت به یک میلیون و صد هزار نفر رسید. در نتیجه مهاجرت، درصد رشد جمعیت سالانه هاوایی از متوسط رشد جمعیت در ایالات متحده بسیار بالاتر است.
نخستین کشتزارهای شکر در سال ۱۸۳۷ در هاوایی بوجود آمد، با اینکه فقط در میانه‌های سده بود که این جزایر به تولیدکنندگان اصلی شکر تبدیل شدند. از آن زمان تا آخر قرن نوزدهم، هاوایی به مقام یکی از اصلی‌ترین صادرکنندگان شکر نائل شد. هاوایی همچنان بخش عمده‌ای از فراورده شکر جهان را تامین می‌کند و سالانه در حدود ۶۵۰،۰۰۰ تن آناناس تولید می‌کند که آن را بزرگترین تولیدکننده این محصول ساخته‌است. بیش از ۸۰ درصد اقتصاد ایالتی در اواهو متمرکز شده‌است. لانای و مولوکائی هر دو برای اشتغال و درآمد به حد زیادی به تولید آناناس متکی هستند. همانگونه که شکر و آناناس در ماوی و کاوائی پایه‌های اصلی اقتصادی هستند، حیوانات اهلی و شکر در جزیره بزرگ این نقش را ایفا می‌کنند.
زبان
زبان هاوایی از ۱۲ کاراکتر A, E، I, O، U, H، K, L، M, N، P و W تشکیل شده‌است.
اقتصاد
در سال ، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با میلیارد دلار داشت، که بیشتر از تولید ناخالص داخلی کشور سوریه ( میلیارد دلار است. اقتصاد این ایالت بر پایه محصولات گرمسیری استوایی مانند موز، آناناس و نیشکر و همچنین گردشگری میباشد.
جغرافیا
شن‌های سواحل هاوایی بافت بازالتی دارد که نوعی سنگ آتشفشانی است.
وضعیت سیاسی
نمای هوایی از بندر هونولولو
در سال ۱۸۹۳ میلادی، نظام سلطنتی منقرض و لیلی‌اوکالانی از دودمان کالاکائوآ توسط انقلابیون بر کنار شد و دولت جدید فورا درخواست پیوستن به ایالات متحده آمریکا را نمود. سرانجام در سال ۱۸۹۸، پس از اینکه درخواست اولیه آنها رد شده بود، به عنوان محدوده کشوری پذیرفته شدند.
امروزه نیروی دریایی ایالت متحده کاهولاوی را اداره می‌کند و از آن برای تمرینات ارتشی استفاده می‌کند. ارتش تقریبا بیش از ۲۵ درصد اواهو، که شامل زمین‌هایی در اطراف پرل هاربر Pearl Harbor (که یکی از بهترین بندرگاههای طبیعی اقیانوس آرام شمرده میشود) است را در دست دارد.
دانشگاه‌های مشهور هاوایی
دانشگاه هاوایی
دانشگاه هاوایی در مانوا
مشاهیر
باراک اوباما،
نیکول شرزینگر
پارک‌های ملی
پارک ملی آتشفشانهای هاوایی
پارک ملی هالیاکالا
چشم‌اندازهای هاوایی
هنر اقیانوس آرام
ساختمان پایتخت ایالت هاوایی | [
"هونولولو",
"زبان انگلیسی",
"زبان هاوایی",
"دیوید ایگی",
"دانیال اینویه",
"دانیال آکاکا",
"Neil Abercrombie",
"Mazie Hirono",
"اداره آمار ایالات متحده آمریکا",
"Hawaii-Aleutian Standard Time Zone",
"ساعت هماهنگ جهانی",
"daylight saving time",
"مونوکی",
"اقیانوس آرام",
"ایالت",
"اوآهو",
"مائوئی",
"کائوآئی",
"لانائی",
"مولوکای",
"نیهاو",
"کاهولاوی",
"رصدخانه مونوکی",
"آتشفشان",
"مانوئا لوآ",
"کیلوئه‌آ",
"وایالئاله",
"بومی",
"مارکیساز",
"جیمز کوک",
"شکر",
"آناناس",
"تولید ناخالص داخلی",
"سوریه",
"صندوق بین‌المللی پول",
"پادشاه هاوایی",
"لیلی‌اوکالانی",
"دودمان کالاکائوآ",
"ایالات متحده آمریکا",
"نیروی دریایی ایالت متحده",
"پرل هاربر",
"بندرگاه",
"دانشگاه هاوایی",
"دانشگاه هاوایی در مانوا",
"باراک اوباما",
"نیکول شرزینگر",
"پارک ملی آتشفشانهای هاوایی",
"پارک ملی هالیاکالا",
"یادبود ملی دریایی پاپاهانوموکووآکه‌آ",
"هنر اقیانوس آرام",
"ساختمان پایتخت ایالت هاوایی"
] | [
"هاوایی",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۵۹ (میلادی)",
"ایالتهای ایالات متحده آمریکا",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۹۵۹ (میلادی) در ایالات متحده آمریکا",
"پلی‌نزی",
"جغرافیای پلی‌نزی",
"غرب ایالات متحده آمریکا",
"مناطق مسکونی در آمریکا با جمعیت غالب آسیایی‌ها"
] |
2,493 | پوئبلو | 0 | 29 | 0 | [] | false | 13 | {
"KeysAndValues": [],
"Title": ""
} | پوئبلوی تاوس، سال ۱۹۹۹
پویبلو گونه‌ای دهکده سرخ پوستی با خانه‌های خشتی و کاهگلی است که توسط برخی از قبایل در جنوب غربی ایالات متحده آمریکا پدید آمده بود. پوئبلو یک محل زیست اجتماعی بزرگ بود که به اتاقهای زیادی تقسیم شده و تا ۵ طبقه ارتفاع داشت و معمولا از خشت ساخته شده بود. مردمی که هنوز در پوئبلوها زندگی می‌کند مردم خشت‌نشین یا مردم پوئبلو نام دارند. این مردم امروزه در ۲۰ پوئبلو که از سوی دولت آمریکا به رسمیت شناخته شده ساکن هستند.
واژه پوئبلو همچنین در اسپانیایی به معنی دهکده است.
پوئبلوهای مردم آناسازی
آناسازی‌ها پوئبلوهای جالب توجه خود را از خشت (آجرهای گلی که در آفتاب خشک می‌شوند)، چوب و گل می‌ساختند. این خانه‌های چند-اشکوبه، ارتفاعی برابر با یک ساختمان ۴ طبقه داشتند. پشت بام مسطح خانه‌ای که در ردیف اول واقع شده بود، بشمار می‌آمد. دیوارهای پوئبلوها، بویژه در طبقه همکف غالبا فاقد در یا پنجره بود. این امر باعث می‌شد که آسانتر در برابر دشمنان از آن دفاع کرد. در خرابه‌های به جای مانده از قوم آناسازی، هیچ نشانی از اینکه خانواده‌های توانگر، خانه‌های بزرگ‌تری داشته‌اند، وجود ندارد. همه خانه‌ها به یک اندازه بوده و از وسایل و امکانات برابر برخوردار بودند.
مردمان باستانی پوئبلو | [
"سرخپوستان",
"خشتی",
"کاهگل",
"ایالات متحده آمریکا",
"مردم پوئبلو",
"زبان اسپانیایی",
"آناسازی",
"مردمان باستانی پوئبلو"
] | [
"پوئبلو",
"بومیان قاره آمریکا در آریزونا",
"بومیان قاره آمریکا در تگزاس",
"پوئبلوها",
"تاریخ سرخپوستان ایالات متحده آمریکای نیومکزیکو",
"سرخپوستان",
"قبایل بومی آمریکایی در نیومکزیکو",
"مسکن سنتی بومیان آمریکا",
"مقاله‌های دانشنامه رشد"
] |
2,495 | اعداد مرکب | 0 | 15 | 0 | [
"اعداد مركب"
] | false | 9 | {
"KeysAndValues": [],
"Title": ""
} | عدد مرکب عددی طبیعی بجز یک است که اول نباشد.
اعداد مرکب از حاصلضرب دو عدد طبیعی بزرگتر از یک حاصل میشود.و هر عددی که دو شمارنده و یا بیش از دو شمارنده داشته باشد مرکب است.
(1 <Y و 1 <X)
عدد مرکب = X * Y <=
پانزده عدد مرکب اول عبارت‌اند از:
۴، ۶، ۸، ۹، ۱۰، ۱۲، ۱۴، ۱۵، ۱۶، ۱۸، ۲۰، ۲۱، ۲۲، ۲۴ و ۲۵
قانون برای تمام اعداد مرکب و بزرگتر از ۵(فقط ۴ از این قاعده پیروی نمی‌کند) صدق می‌کند.عدد137 نیز در آزمون‌ها زیاد مطرح میشود که اول میباشد | [
"اعداد طبیعی",
"اعداد اول",
"عدد مرکب"
] | [
"اعداد",
"اعداد اول",
"حساب",
"دنباله اعداد صحیح",
"نظریه عدد مقدماتی"
] |
2,496 | اتیوپی | 2 | 987 | 0 | [
"حبشه",
"اتيوپي",
"اتیوپی/موقت",
"اتيوپي/موقت",
"ایتوپیا",
"اتیوپیایی"
] | false | 576 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "نام اصلی",
"Item2": "ye-Ītyōṗṗyā FēdēralāwīDīmōkrāsīyāwī Rīpeblīk"
},
{
"Item1": "نام فارسی رسمی",
"Item2": "جمهوری فدرال دموکراتیک اتیوپی"
},
{
"Item1": "نام عادی",
"Item2": "اتیوپی"
},
{
"Item1": "تصویر پرچم",
"Item2": "Flag of Ethiopia.svg"
},
{
"Item1": "تصویر نشان ملی",
"Item2": "Coat_of_arms_of_Ethiopia.svg"
},
{
"Item1": "سرود ملی",
"Item2": "[[به پیش تاز! اتیوپی، ای مام گرامی]]"
},
{
"Item1": "نقشه",
"Item2": "Ethiopia in its region.svg"
},
{
"Item1": "پایتخت",
"Item2": "[[آدیس آبابا]]"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "۰۱"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "۳۸"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "۴۴"
},
{
"Item1": "بزرگترین شهر",
"Item2": "[[آدیس آبابا]]"
},
{
"Item1": "زبان رسمی",
"Item2": "[[امهری]]"
},
{
"Item1": "نوع حکومت",
"Item2": "[[جمهوری فدرال]]"
},
{
"Item1": "نوع حاکمان",
"Item2": "• [[رئیس‌جمهور]]• [[نخست‌وزیر]]"
},
{
"Item1": "نام حاکمان",
"Item2": "[[مولاتو تشومه]][[هایله مریم دسالین]]"
},
{
"Item1": "نحوه تشکیل",
"Item2": "تشکیل"
},
{
"Item1": "موارد منجر به تشکیل",
"Item2": "جمهوری دموکراتیک"
},
{
"Item1": "تاریخ تشکیل",
"Item2": "سده دهم پیش از میلاد[[۱۹۹۱]]"
},
{
"Item1": "مساحت",
"Item2": "۱،۱۰۴،۳۰۰"
},
{
"Item1": "رتبه مساحت",
"Item2": "۲۷ام"
},
{
"Item1": "درصد آبها",
"Item2": "۰٫۷"
},
{
"Item1": "سال برآورد جمعیت",
"Item2": "[[۲۰۱۸]]"
},
{
"Item1": "جمعیت",
"Item2": "۱۰۰،۰۱۳،۰۱۲"
},
{
"Item1": "رتبه جمعیت",
"Item2": "۱۵ام"
},
{
"Item1": "تراکم جمعیت",
"Item2": "۷۰"
},
{
"Item1": "رتبه تراکم جمعیت",
"Item2": "۱۲۳م"
},
{
"Item1": "واحد پول",
"Item2": "[[بیر]]"
},
{
"Item1": "کد واحد پول",
"Item2": "ETB"
},
{
"Item1": "منطقه زمانی",
"Item2": "EAT"
},
{
"Item1": "منطقه زمانی تابستانی",
"Item2": "DST"
},
{
"Item1": "utc",
"Item2": "+۳"
},
{
"Item1": "dst",
"Item2": "+۳"
},
{
"Item1": "دامنه اینترنتی",
"Item2": "[[.et]]"
},
{
"Item1": "پیش‌شماره تلفنی",
"Item2": "۲۵۱"
}
],
"Title": "کشور"
} | اتیوپی با نام رسمی جمهوری دموکراتیک فدرال اتیوپی (نام تاریخی حبشه ) کشوری محصور در خشکی واقع در شاخ آفریقا است. این کشور با ۱۰۰ میلیون نفر جمعیت دومین کشور پرجمعیت قاره آفریقا و با ۱،۱۰۰ هزار کیلومتر مربع دهمین کشور بزرگ قاره آفریقا است. پایتخت آن آدیس آبابا است.
اتیوپی از شمال با اریتره، از غرب با سودان و سودان جنوبی، از شرق و جنوب شرقی با سومالی، جیبوتی و در جنوب با کنیا همسایه است. اتیوپی از قدیم‌ترین کشورهای مستقل آفریقا و یکی از کهن‌ترین کشورهای جهان است. این کشور پس از ارمنستان دومین کشوری بود که مسیحیت را دین رسمی خود اعلام کرد.
همچنین این کشور برای مدت‌های مدید محل تلاقی تمدن‌های شمال آفریقا، خاورمیانه و باقی مناطق آفریقا بوده‌است. به عنوان یک خصوصیت شاخص در میان ملت‌های آفریقائی، اتیوپی هرگز مستعمره کشورهای دیگر نبوده و همیشه استقلال خود را در درگیریهای سطح آفریقا حفظ نموده‌است.
از زمان‌های قدیم، اتیوپی عضو سازمانهای بین‌المللی بوده‌است. از جمله: در سال ۱۹۴۲ با امضای منشور ملل متحد به عضویت سازمان ملل متحد درآمد. همچنین پس از تاسیس مرکز سازمان ملل در قاره آفریقا، اتیوپی به عنوان پنجاه و یکمین عضو اصلی سازمان ملل متحد پذیرفته گردید. از سوی دیگر مرکز مدیریت و یکی از بنیانگذاران اصلی سازمان اتحاد آفریقا که نام فعلی آن اتحادیه آفریقا است، میباشد.
در سده یکم میلادی، پادشاهی آکسوم توانست منطقه را یکپارچه کند و این پادشاهی به عنوان نیای اتیوپی سده‌های میانه و اتیوپی امروزی شناخته میشود. مانی، پیامبر ایرانی، آکسوم را همراه با ایران، رم و چین به عنوان یکی از چهار قدرت بزرگ زمان خود برشمرده است.
در سال ۱۹۳۶ م ایتالیا اتیوپی را اشغال کرد و در سال ۱۹۴۱ م پس از شکست در جنگ جهانی دوم اتیوپی و سایر کشورهای آفریقای شرقی را تخلیه کرد.
این کشور سابقه هزاران ساله دارد. یونانیان از همان زمان باستان آن را اتیوپی می‌نامیدند و در نزد مسلمانان حبشه نام داشت. نام اتیوپی از واژه یونانی ἰ (آیثیوپس) به معنای «چهره‌سوخته» گرفته شده‌است.
جغرافیا
با وسعتی برابر ۴۳۵۰۷۱ مایل مربع (۱۱۲۷۱۲۷ کیلومتر مربع ), اتیوپی بیست و هفتمین کشور بزرگ دنیا (بعد از کلمبیا) محسوب می‌گردد. این کشور در بزرگی با بولیوی قابل مقایسه بوده و دو سوم وسعت ایالت آلاسکای ایالات متحده میباشد.
بخش اصلی اتیوپی در منطقه شاخ آفریقا که وسیعترین منطقه شرقی قاره آفریقا بحساب می‌آید، واقع گردیده‌است. مرزهای اتیوپی از غرب به سودان، از شمال به جیبوتی و اریتره، از شرق به سومالی و از جنوب به کنیا ختم می‌شوند. در داخل اتیوپی مجموعه‌ای از کوهستان و فلاتهای پست وجود دارند که با دره بزرگ ریفت از هم تفکیک شده‌اند. بطور کلی مسیر این دره از جنوب غرب به شمال شرق کشیده شده که زمینهای پست بنام استپ‌ها یا زمینهای نیمه صحرائی، آن را پوشانده‌است. گوناگونی بسیار زیاد انواع زمین در این کشور باعث وجود انواع آب و هوا، خاک، سرسبزی طبیعی و ترکیبات جمعیتی گردیده‌است.
آب‌وهوا
ارتفاع سطح و نحوه قرار گرفتن جغرافیائی باعث بوجود آمدن سه ناحیه آب و هوائی شده‌است: منطقه سرد در ارتفاع بالای ۲۴۰۰ متر (۷۹۰۰ فوت) قرار داشته و دامنه درجه دما از حدود نقطه انجماد تا ۱۶ درجه سانتیگراد (۳۲ درجه -؛ ۶۱ درجه فارنهایت؛ در نوسان است. منطقه دمائی در ارتفاع ۱۵۰۰ تا ۲۴۰۰ متری (۴۹۰۰ – ۷۹۰۰ فوت) دارای دامنه درجه دما از ۱۶ تا ۳۰ درجه سانتیگراد (۶۱ درجه -؛ ۸۶ درجه فارنهایت)؛ میباشد؛ و منطقه گرم در ارتفاع زیر ۱۵۰۰ متر (۴۹۰۰ فوت) قرار داشته که آب و هوای آن به صورت حاره‌ای و خشک و درجه حرارت آن در طول روز از ۲۷ تا ۵۰ درجه سانتیگراد (۸۱ درجه -؛ ۱۲۲ درجه فارنهایت) است. فصل معمول بارندگی از نیمه ماه ژوئن تا اواسط ماه سپتامبر (در مناطق جنوبی طولانی‌تر است) میباشد که به دنباله بارش‌های متناوب فوریه تا مارس می‌آید؛ مابقی ماه‌های سال خشک هستند.
اتیوپی از لحاظ بوم‌شناسی کشوری با آب وهوای متنوع میباشد. دریاچه تانا در شمال سرچشمه نیل آبی است. این کشور همچنین دارای انواع حیوانات بومی بسیار است که از مهمترین آنها میتوان از میمون گلادا، بز کوهی والیا و گرگ اتیوپیایی (یا روباه میمون‌نما) نام برد.
تاریخچه
سابقه سکونت انسان در اتیوپی به زمان‌های بسیار دور بر می‌گردد: قدمت استخوان‌های انواع انسان‌های اولیه که در اتیوپی کشف شده‌اند، مربوط به ۸٫۵ هزار سال قبل میباشد.
اتیوپی از لحاظ یافته‌های باستان‌شناسی و ابنیه تاریخی از تمام کشورهای آفریقای سیاه (شامل سودان) غنی‌تر است. در آوریل سال ۲۰۰۵، میل‌سنگ آکسام یکی از خزائن مذهبی و تاریخی اتیوپی توسط ایتالیا به این کشور برگردانده شد. با فرمان دیکتاتور بنیتو موسولینی سربازان ایتالیا میل‌سنگ را در سال ۱۹۳۷ (میلادی) ربوده و به روم منتقل نمودند. در سال ۱۹۴۷ (میلادی) و در طی یک موافقتنامه در سازمان ملل متحد، ایتالیا موافقت نمود که اوبلیکس را مرجوع نماید که بالاخره در همین اواخر یعنی سال ۲۰۰۵ برگردانده شد.
از سوی دیگر در حفاری‌های باستان‌شناسی، یافته‌های بسیار زیادی شامل قدیمیترین فسیل کامل انسان کشف گردیده‌است، لوسی. در حال حاضر نیز حفاری‌ها ادامه دارد
سرزمین اتیوپی به همراه اریتره و نواحی جنوب شرقی دریای سرخ در سواحل سودان، تشکیل دهنده مناطقی هستند که به عنوان سرزمین مصر باستان و «پانت» (یا «تا نتجرو»، بمعنی سرزمین خدایان) شناخته می‌شوند. ریشه تاریخی این اقوام را قرن بیست و پنجم قبل از میلاد ذکر کرده‌اند. حدود قرن هجده قبل از میلاد، یک پادشاهی بنام Dʿmt در نواحی شمالی اتیوپی و اریتره شکل گرفت که پایتخت آن با نام یحا در اتیوپی شمالی ایجاد شد. اکثر مورخان معاصر این تمدن را اگرچه به دلیل تفوق دریای سرخ تحت نفوذ سبا بود، بومی می‌دانند، در حالیکه دیگران D`mt را به عنوان نتیجه اختلاط صبائی‌های با «فرهنگ برتر» با مردم بومی می‌دانند؛ اقلیت کوچکی نیز این پادشاهی را کاملا به عنوان امپراتوری صبائی دانسته و اهالی اتیوپی را نسل حاصل از اختلاط مهاجران باستانی صبا و مردم بومی آفریقا قلمداد می‌نمایند. بهرحال، شواهد باستان‌شناسی موجود حاکی از آنست که در یک مقطع زمانی یک منطقه با نام صبا در شمال اتیوپی و اریتره وجود داشته‌است؛ ولیکن اکثر تحصیل کردگان امروزی این کشور را با نام اتیوپی صبا می‌نامند زیرا این کشور ماهیتی مجزا از منطقه صبا در یمن دارد.
بعد از سرنگونی حکومت دمت در سده پنجم قبل از میلاد، این فلات تحت کنترل پادشاهی‌های کوچکتر که بعدا ظاهر گشتند، درآمد. این کنترل تا صعود یکی از این سلطنت‌ها بنام پادشاهی آکسام که نیای اتیوپی قرون وسطی و امروز بحساب می‌آمد، در قرن اول قبل از میلاد ادامه داشت. این پادشاهی توانست که کل منطقه را مجددا متحد نماید. آنها اقدام به ایجاد پایگاه هائی در بخشهای کوهستانی شمالی فلات اتیوپی نموده و از آنجا سلطه خود را به سمت جنوب گسترش دادند. شخص مذهبی ایرانی بنام مانی نام اکسام را بهمراه روم، پارسی و چین به عنوان چهار ابرقدرت زمان خود، مکتوب نموده‌است. اوایل قرن چهارم پس از میلاد بود که یک تبعیدی سوری- یونانی بنام فرومنتیوس را بدادگاه کشانیده و نهایتا پادشاه ازانا به کیش مسیحیت درآمده و این دین به عنوان دین رسمی مملکت اعلام گردید. بخاطر این عمل او لقب ""ابا سلاما"" ("پدر صلح") گرفت. در ازمنه مختلف و از جمله یک دوره پنجاه ساله در قرن ششم، امپراتوری اکسام کنترل اکثر مناطق یمن امروزی و بخش هائی از جنوب عربستان سعودی درست در کنار دریای سرخ همچنین جنوب مصر، شمال سودان، شمال اتیوپی، اریتره، دیجیبوتی و شمال سومالی را بر عهده داشت.
رشته سلطنت شاهان اکسام بارها از هم گسیخته گردید: اولین بار توسط یهودیان یا کفار ملکه گودیت در حدود سالهای دهه ۹۵۰ (یا احتمالا در حدود سالهای دهه ۸۵۰ در تاریخ‌های اتیوپی). این دوران سپس توسط سلسله زاگوی قطع گردید؛ در طی حکومت این سلسله بود که کلیساهای معروف صخره‌ای لالیبلا در زمان شاه لالیبلا در داخل کوه ساخته شده و دورهای طولانی از صلح و آرامش را بهمراه داشت. در حدود سال ۱۲۷۰ (میلادی)، سلسله سلیمانیان کنترل اتیوپی را در اختیار گرفت که ادعای وراثت پادشاهان اکسام را داشت. حکام این سلسله خود را "نگوس نگست"("شاه شاهان،" یا امپراتور) خوانده و اساس ادعاهای خود را بر وراثت مستقیم سلیمان و ملکه شبا استوار می‌نمودند.
لبنا دنگل
در زمان حکومت امپراتور یشاق، اتیوپی اولین تماس موفق خود از زمان اکسامیان را با اروپا برقرار نموده و دو فرستاده بنام‌های آلفونز پنجم از اراگون به اروپا فرستاده شدند. اروپا نیز در مقابل فرستادگانی را به اتیوپی مامور کردند ولی این فرستادگان موفق به اتمام سفر خود نشدند. اولین ارتباط مستمر با اروپا به سال ۱۵۰۸ و با کشور پرتغال برقرار گردید. در این زمان حکومت در اختیار امپراتور لبنا دنگل بود. او نیز حکومت را به تازگی از پدر خود به ارث برده بود. این امر به عنوان پشتوانه‌ای محکم در حالی مطرح گردید که امپراتوری مورد تهاجم آدال ژنرال و امام، احمد ابن ابراهیم القاضی (ملقب به ""گران"" یا "چپ دست") قرار داشت، پرتغال به درخواست کمک لبنا دنگل پاسخ مثبت داده و با ارتشی متشکل از چهار صد سرباز به کمک پسر او گلاودیوس شتافته و احمد را شکست داده و حکومت او را مجددا بر سر کار آورد. بهرحال زمانی که امپراتور ساسنیوس در سال ۱۶۲۴ به دین رومن کاتولیکی درآمد، سالهای شورش و نا آرامی‌های مدنی ادامه یافتند که نتیجه آن کشته شدن هزاران نفر بود. مبلغان یسوعیون به اعتقادات ارتودکس مردم بومی اتیوپی توهین نموده و در ۲۵ ژوئن سال ۱۶۳۲، پسر ساسنیوس امپراتور فسیلیدیز مجددا دین رسمی کشور را مسیحیت ارتودکس اتیوپیایی اعلام و مبلغان یسوعیون و دیگر اروپائیان را اخراج نمود.
کلیه این موارد مربوط بدوران انزوای اتیوپی از سال ۱۷۵۵ تا ۱۸۵۵ بوده که با نام «زمانه میسافینت» یا «عصر پرنس‌ها» شناخته می‌گردد. امپراتوران به صورت حکام دست نشانده تحت نفوذ سپهسالارانی مانند راس میکائیل سهول از تیگرای و بعدها نیز تحت کنترل اورومو سلسله یججو درآمدند. انزواگری اتیوپی بدنبال ورود هیئت تبلیغی انگلستان و اتحاد دو کشور، خاتمه یافت؛ بهرحال این انزواء تا زمان حکومت امپراتور توودروس دوم که به مدرن‌سازی اتیوپی و متمرکز نمودن قدرت در امپراتوری پرداخت، ادامه داشت. نتیجه این اقدامات شرکت مجدد اتیوپی در امور بین‌المللی بود.
هایله سلاسی (۷۴–۱۹۱۶)
شاخص دهه ۱۸۸۰ درگیریهای آفریقا و مدرنیزه شدن اتیوپی میباشد، در این زمان ایتالیائی شروع به رقابت با انگلیسیها بر سر کشورهای منطقه نمود. بندراساب نزدیک به ورودی جنوبی دریای سرخ توسط یک شرکت ایتالیائی از سلطان محلی خریداری و در مارس ۱۸۷۰ به عنوان مستعمره اتیوپی اعلام گردید. بعدها در سال ۱۸۹۰ این محل به کانون قدرت ایتالیا تبدیل و به نام اریتره خوانده شد. نتیجه درگیریهای دو کشور به نبرد آدووا در سال ۱۸۹۶ انجامید که در آن اتیوپیایی‌ها با شکست دادن نیروهای مستعمراتی و حفظ استقلال خود تحت رهبری منلیک دوم، جهان را بشگفتی واداشتند. در مورخه ۲۶ اکتبر سال ۱۸۹۶ ایتالیا و اتیوپی یک پیمان مشروط صلح به امضاء رسانیدند.
در اوایل سده بیستم، امپراتور هایله سلاسی اول که متعهد به تسریع در مدرنیزه کردن اتیوپی بود، به حکومت رسید -؛ حکومت او تنها در دوره کوتاه اشغال توسط ایتالیا قطع گردید (۱۹۳۶ -؛ ۱۹۴۱). در سال ۱۹۴۱، انگلیسی و سربازان وطن دوست اتیوپی سرزمین مادری اتیوپی را آزاد ساختند و بدنبال آن در تاریخ ۳۱ ژانویه ۱۹۴۱، پادشاهی تثبیت گشته و انگلستان (بدون هیچ امتیاز خاصی برای خود) حق حاکمیت کامل آن را با امضای توافقنامه انگلو – اتیوپیایی در دسامبر ۱۹۴۴، به رسمیت شناخت.
160px
حکومت هایله سلاسی در سال ۱۹۷۴ (میلادی) و هنگامی که یک نظامی گری هوادار – شوروی مارکسیست – لنینیست حزب بنام دررگ او را سرنگون و حکومت تک حزبی کمونیستی را بوجود آورد، به پایان رسید. نظام تازه تشکیل شده نیز شاهد چندین کودتای خونین، شورش، قحطی‌های گسترده و مشکل پناهندگی‌های وسیع بود. در سال ۱۹۷۷ سومالی به اتیوپی حمله نمود که باعث بروز جنگ اوگادن گردید؛ ولی اتیوپی بسرعت آنها را با سیل تجهیزات نظامی اتحاد شوروی شکست داده و در سال بعد نیز با حضور نظامیان کوبا و همکاری نظامی با آلمان شرقی و یمن جنوبی اتحادی مستحکم را بوجود آورد.
به‌رغم بوجود آوردن یکی از بزرگترین ارتش‌های آفریقا که از کمک نظامی کشورهای بلوک سوسیالیست سود می‌جست، شورش‌های بی‌پایان در استانهای اریتره و تیگرای در سال ۱۹۸۵ منجر به قحطی گسترده و تغییرات حکومت در رژیم تحت حمایت بلوک سوسیالیست گردید. بدنبال آن در سال ۱۹۹۱ حکومت دررگ از جبهه آزادی خلق اریتره (ائی پی ال اف) در مناطق شمالی شکست خورده و در مناطق دیگر نیز مغلوب جبهه انقلابی دمکراتیک خلق اتیوپی (ائی پی آر دی اف) که ائتلافی از نیروهای نظامی شورشی و عمدتا شامل جبهه آزادیبخش خلق تیگرائی بود، گردید.
در سال ۱۹۹۳، و بدنبال برگزاری همه‌پرسی، استان اریتره استقلال خود از اتیوپی را بدست آورده و به بیش از بیست سال درگیری نظامی، یکی از بزرگترین نمونه‌های قاره آفریقا، خاتمه داده شد. در سال ۱۹۹۴، قانون اساسی پذیرفته گردید که به برگزاری اولین انتخابات چند حزبی اتیوپی در سال بعد از آن انجامید. در ماه می۱۹۹۸ اختلافات بر سر مرزهای اریتره باعث بروز جنگ اریتره – اتیوپی گردید که تا ژوئن سال ۲۰۰۰ بدرازا انجامید. این جنگ باعث مشکلات اقتصادی ملی شد، ولی در عین حال تقویت ائتلاف حاکم را بدنبال داشت. در تاریخ ۱۵ می‌سال ۲۰۰۵ (میلادی) اتیوپی انتخابات چند حزبی دیگر را برگزار نمود که نتیجه آن بازگشت مناقشه انگیز ائی پی آر دی اف بقدرت بود. در اوایل ماه ژوئن و سپس در ماه نوامبر، پلیس تحت فرمان ائی پی آر دی اف بسوی تظاهر کنندگان آتش گشوده و ۱۹۴ نفر کشته و هزاران نفر (شامل رهبران شاخص مخالف) را که معترض به انتخابات و مدعی تقلب در آن بودند، را بازداشت نمود.
سیاست
سفارت جمهوری دموکراتیک فدرال اتیوپی در واشینگتن دی سی
انتخابات مجلس موسسان ۵۴۷ نفری اتیوپی در ماه ژوئن سال ۱۹۹۴ برگزار شد. این مجلس قانون اساسی جمهوری فدرال دمکراتیک اتیوپی را در دسامبر ۱۹۹۴ اختیار نمود. اولین انتخابات پارلمان مردمی و مجالس قانونگذاری محلی اتیوپی در ماه‌های می‌و ژوئن سال ۱۹۹۵ (میلادی) برگزار گردیدند. اکثر جناح‌های مخالف این انتخابات را تحریم نمودند. نتیجه این انتخابات پیروزی شایان جبهه انقلابی دمکراتیک خلق اتیوپی (ائی پی آر دی اف) بود. ناظران بین‌المللی و غیردولتی نتیجه‌گیری نمودند که احزاب مخالف امکان حضور در انتخابات را داشتند ولی خودشان از این امر امتناع نمودند.
دولت جمهوری فدرال دمکراتیک اتیوپی در اوت سال ۱۹۹۵ مستقر گردید. اولین رئیس‌جمهور این دولت نگاسو گیدادا بود. دولت تحت رهبری ائی پی آر دی اف نخست‌وزیر ملس زناوی مروج سیاست فدرالیسم نژادی بوده و قدرت زیادی به مقامات محلی متکی به سیاست نژادی اعطاء نموده‌است. امروزه اتیوپی دارای نه منطقه دارای مدیریت نیمه مختار میباشد که قدرت تحصیل درآمد مستقل و هزینه نمودن آن بنا به مقتضی خود را دارا می‌باشند. تحت کنترل حکومت فعلی، مردم اتیوپی از هر زمان دیگری در تاریخ، از مشارکت بیشتر سیاسی و مباحثات آزاد بهره‌مند هستند، اگرچه برخی از آزادی‌های اساسی شامل آزادی مطبوعات در عمل بنوعی محدود می‌گردند.
دولت زناوی مجددا در انتخابات چند حزبی سال ۲۰۰۰ اتیوپی به پیروزی رسید. در حال حاضر، رئیس‌جمهور عامل گریما ولد – جیورجیس میباشد که دوره ریاست جمهوری او در سال ۲۰۰۶ بپایان خواهد رسید.
از سال ۱۹۹۱ (میلادی)، اتیوپی به تحکیم روابط صمیمانه با ایالات متحده و اروپای غربی پرداخته و در پی دریافت کمک‌های اساسی اقتصادی از کشورهای غربی و بانک جهانی بوده‌است. در سال ۲۰۰۴، دولت تلاشی را در جهت انتقال بیش از دو میلیون نفر از مناطق بایر کوهستانی شرق با طرح این ادعا که این تغییرات جمعیتی باعث کاهش کمبود مواد غذائی خواهد شد، نمود.
اتیوپی اقدام به برگزاری انتخابات عمومی در ماه می‌سال ۲۰۰۵ نموده که در آن رکورد تعداد رای‌دهندگان با رای ۹۰ درصد واجدین شرایط شکسته شد. در حالیکه مسئولیت برگزاری این انتخابات با تیم ناظر آنا گومز از اتحادیه اروپا و به منظور انجام آن بر اساس استانداردهای بین‌المللی انتخابات آزاد و منصفانه بود، گروه‌های دیگر نظری کاملا متفاوت داشتند. گزارش مورخه ۱۴ سپتامبر اتحادیه آفریقا شامل ستایشی با این مضمون بود که «مردم اتیوپی تعهد واقعی خود به ایده‌آل‌های دمکراتیک را بنمایش گذاشتند»، و در ۱۵ سپتامبر مرکز کارتر ایالات متحده این‌گونه نتیجه‌گیری کرد که «اکثریت نتایج ماخوذه از انتخابات ۱۵ ماه می‌و جدول‌بندی آن قابل اعتماد بوده و در شرایط رقابتی برگزار گردیده‌است». بهرحال به این نکته جلب نظر نمود که به برخی از ناظران انتخاباتی خارجی (شامل آنا گومز از اتحادیه اروپا) مجوز لازم و مدارک مورد نیاز جهت سفر به مناطق روستائی کشور و نظارت بر آن مناطق داده نشده بود. از آن بدتر، این تاخیرات درست چند روز قبل از انتخابات اتفاق افتاده و نقش دولت در آنها را تایید می‌نمود، ولی شواهد محکمی برای متهم نمودن آنها در دست نبود. در همین حال وزارت امور خارجه ایالات متحده در مورخه ۱۶ سپتامبر اعلام نمود که «این انتخابات را میتوان به عنوان سنگ زیر بنائی در روش نو و رقابتی برگزاری انتخابات در نظام چند حزبی در یکی از بزرگترین و مهمترین کشورهای آفریقائی به‌شمار آورد.» حتی بیانیه اولیه سال ۲۰۰۵ اتحادیه اروپا این‌گونه اعلام می‌داشت که «… روش‌های انتخاباتی به صورت عمومی مثبت ارزیابی می‌گردند. رتبه ارزیابی کلی روش انتخابات در حد ۶۴٪ خوب و ۲۴٪ بسیار خوب تعیین گردید».
شکایت گروه‌های مخالف مبنی بر آنکه حزب حاکم ای پی آر دی اف بطور گسترده در انتخابات موجبات ارعاب و تقلب را فراهم آورده، موجب اعلام تقلب در ۲۹۹ حوزه انتخاباتی گردید. کلیه این ادعاها توسط هیئت ملی نظارت بر انتخابات اتیوپی که اعضای آن توسط نخست‌وزیر ملس برگزیده شده بودند، مورد بررسی قرار گرفتند که باعث تاخیر در اعلام نتایج گردیدند. در ماه ژوئن ۲۰۰۵ در حالیکه هنوز نتیجه انتخابات نامشخص بود، یک گروه از دانشجویان به ادعاهای تقلبات اعتراض نمودند. این در حالی بود که اعتراض توسط دولت بمدت یکماه ممنوع اعلام شده بود. دولت اظهار نموده بود چنانچه تا یکماه هیچ اعتراضی صورت نپذیرد، تنش‌های سیاسی اتیوپی کاهش می‌یابد.
با فراخوان مخالفان به اعتصابات عمومی و بایکوت پارلمان جدید، موج اعتراضات خیابانی مجددا در همان سال بالا گرفته و مردم از پذیرش نتیجه انتخابات سر باز زدند. ماموران پلیس یکبار دیگر سعی در مهار اعتراضات نمودند که این بار باعث کشته شدن چهل و دو نفر از مردم و از جمله هفت مامور پلیس
در آدیس آبابا گردید. یک مامور دیگر نیز بعدا بر اثر شدت جراحات وارده با انفجار نارنجک دستی درگذشت. در این درگیری‌ها هزاران نفر بازداشت شده و به مراکز زندان در نقاط مختلف کشور انتقال یافتند.
به‌دنبال اثبات تقلب در انتخابات، تظاهراتی مسالمت‌آمیز توسط حامیان گروه‌های مخالف برگزار گردید. سربازان حکومتی ۱۹۳ تظاهرکننده مسالمت انگیز را بخاک و خون کشیدند. در یک گفتگوی مصاحبه‌ای که توسط بی.بی.سی. در تاریخ ۴ ژوئیه بین استفان ساکور و نخست‌وزیر اتیوپی برگزار گردید، نخست‌وزیر قبول نمود که شخصا دستور کشتار جمعی را به سربازان داده‌است. جهت دیدن این مصاحبه بروی کلیک نمائید، در ۱۴ نوامبر، پارلمان اتیوپی قانونی را از تصویب گذرانده و بر اساس آن تشکیل یک کمیسیون بیطرف جهت بررسی حوادث ۸ ژوئن و اول و دوم نوامبر مورد تاکید قرار داد. در ماه فوریه سال ۲۰۰۶، تونی بلر نخست‌وزیر انگلستان با اعلام اینکه ائی پی آر دی اف در انتخابات به پیروزی رسیده‌است، از خواست خود مبنی بر حل و فصل مشکلات اتیوپی در داخل این کشور و ادامه مسیر دمکراسی خبر داد.
تا ماه فوریه ۲۰۰۶، صدها نفر در بازداشت باقی ماندند تا در ماه مارس محاکمه شوند. در این زمان ۱۱۹ نفر شامل روزنامه‌نگاران به جرم افتراء و رهبران جناح‌های مخلف به جرم خیانت محاکمه گردیدند. سازمانهای حقوق بشر نسبت به وضعیت سلامت برخی از این زندانیان ابراز نگرانی نمودند. آنها همچنین نگرانی‌های خود را در باب آزادی مطبوعات اعلام کردند.
در مورخ ۵ سپتامبر سال ۲۰۰۵، هیئت ملی نظارت بر انتخابات اتیوپی نتیجه نهائی انتخابات را اعلام نموده و در آن تایید نمود که حزب حاکم جبهه انقلابی دمکراتیک خلق اتیوپی هنوز کنترل خود بر دولت را حفظ خواهد نمود ولی گروه‌های مخالف امکان افزایش سهم خود در کرسی‌های پارلمان از ۱۲ به ۱۷۶ را خواهند داشت. ائتلاف اتحاد و دمکراسی موفق به احراز تمام کرسی‌های پارلمان بجز یک کرسی در آدیس آبابا، هم در مجلس و هم در شورای شهر گردید.
بر اساس گزارش بی.بی.سی. به نقل از قاضی ارشد مشیشا کسی که مسئولیت کمیته تحقیق کشتار فراریان اتیوپی را بر عهده داشت، پلیس اتیوپی ۱۹۳ معترض را قتل‌عام نمود. بسیاری از قضات ارشد، ژنرال‌های نظامی و سیاستمداران بدنبال اخذ پناهندگی از اروپا و ایالات متحده آمریکا بودند. در نتیجه این اعتراضات که به دستگیری هزاران تن از معترضان نیز انجامید، برخی اعضای پارلمان و مقامات ارشد شامل شهردار منتخب آدیس آبابا، دکتر برهانو نگا، پروفسور مسفین ولدی ماریام، یک عضو شاخص فعالان حقوق بشر، یک وکیل بنام بیرتوکان میدکسا نیز دستگیر شدند. بنا بر نظر تشاله آبرا، یکی از عالیرتبه‌ترین قضات اتیوپی و کسی که بدنبال «آزار مستمر» دولت از کشور خارج گردید، دولت ملس در کشتار مردمی از حکومتهای ماقبل خود پیشی گرفته‌است.
به‌دنبال فرار ولدی-میکائیل مشیشا قائم مقام گروه ده نفره تحقیق درباره گشودن آتش بروی مردم در اکتبر ۲۰۰۶، این شخص تایید نمود که ۱۹۳ نفر در جریان اعتراضات انتخاباتی کشته شدند.
شورای سلطنتی اتیوپی
شورای سلطنتی اتیوپی سازمانی است که بر اساس قانون اساسی سمت مشاوره در امور حکومت به امپراتوران اتیوپی را دارا میباشد. این مشاوره از طرف مقام سلطنت انجام شده و اعضای این شورا نیز منتخب امپراتور هستند.
هم‌اکنون سلطنت در اتیوپی منسوخ شده‌است ولیکن سلطنت طلبان اتیوپی هنوز شورای سلطنتی را اداره می‌نمایند. در تاریخ ۱۶ مارس سال ۲۰۰۵، پرنس ارمیاس سهل سلاسی مجددا توسط شاهنشاه زرا یاکوب امها سلاسی به عنوان رئیس شورای سلطنتی اتیوپی منصوب گردید. زرا یاکوب امها سلاسی به عنوان امپراتور در تبعید اتیوپی محسوب می‌گردد.
بخشهای حکومتی
قبل از سال ۱۹۹۶، اتیوپی به سیزده استان تقسیم گشته بود که اکثر آنها ریشه در مقاطع تاریخی داشتند. در حال حاضر اتیوپی دارای یک سیستم حکومتی ردیفی است که متشکل است از دولت فدرال که نظارت بر ایالات محلی نژادی، مناطق، محلات ("ورداها") و ("کبله‌های") مجاور را برعهده دارد.
اتیوپی به نه منطقه نظارتی قومی بنام ("کیلیلوچ" مفرد "کیلی") تقسیم گردیده که این مناطق نیز به نوبه خود به شصت و هشت منطقه و دو شهر شاخص (" استه دادر اکابابی وچ" مفرد "استه دادر اکابابی"): آدیس آبابا و دایر داوا (در روی نقشه به ترتیب زیر مجموعه‌های ۱ و ۵) تقسیم گردیده‌اند. این مناطق در مرحله بعدی تقسیم‌بندی، به ۵۵۰ "وره داس" و ۶ "وره داس" ویژه تقسیم می‌شوند.
بر طبق قانون اساسی قدرت گسترده‌ای به ایالات محلی تفویض گشته به‌طوری‌که آنها بر اساس نظامنامه دولت فدرال، قادر به تاسیس دولت و دمکراسی خاص خودشان می‌باشند. هر منطقه دارای شورای محلی بوده که اعضای آن به صورت مستقیم از برای نمایندگی آن محل انتخاب گشته و شورا دارای قدرت قانونگذاری و مدیریت امور داخلی منطقه میباشد. ماده ۳۹ قانون اساسی اتیوپی از آن فراتر رفته و به هر یک از این ایالات محلی حق انتزاع از اتیوپی را اعطاء نموده‌است. بهرحال این مسئله مورد بحث است که چه مقدار از قدرت تفویضی در قانون در واقعیت اعطاء می‌گردد.
این شوراها قیمومیت خود را از طریق کمیته‌های اجرائی و دفاتر محلی بخشی اعمال می‌نمایند. ساختار استادانه این شوراها، کمیته‌های اجرائی و موسسات عمومی بخشی در سطوح بعدی آن (وره دا) نیز اعمال شده‌است.
نه منطقه و دو شهر شاخص عبارتند از:
آدیس آبابا
آفار
امهارا
بنی شانگول – گوماز
دایر داوا
گامبلا
حراری
ارومیا
سومالی
ملل جنوبی، ملیت‌ها و مردم منطقه
تیگرای
نام شهرهای شاخص به صورت متمایل نشان داده شده‌است.
اقتصاد
بندانگشتی
اتیوپی از لحاظ تاریخی یکی از بهترین اقتصادهای جهان را دارا میباشد که در طول دوران سلطنت هایله سلاسی که در آن ارزش دلار اتیوپی خیلی بالا رفته بود، نیز ادامه داشته‌است. اتیوپی در مرز یک ملت کامیاب قرار داشت. اما در هر صورت پس از انقلاب سال ۱۹۷۴ (میلادی)، نحوه اداره اقتصاد اتیوپی به صورت اقتصاد سوسیالیستی تغییر یافت: کنترل‌های قدرتمند ایالات تثبیت گشته و بخش عمده‌ای از اقتصاد و از جمله صنایع مدرن، کشاورزی سطح بالا و تجاری، کلیه زمینهای کشاورزی، مناطق اجاره‌ای شهری و کلیه موسسات مالی به بخش خصوصی منتقل گردیدند. از نیمه سال ۱۹۹۱ (میلادی)، اقتصاد شروع به حرکت به سمت اقتصاد بازار محور غیر متمرکز نموده و تاکید آن بر ابتکار عمل فردی قرار گرفت که نتیجه آن یک دهه رکود اقتصادی بود. در سال ۱۹۹۳ (میلادی) حرکت تدریجی خصوصی‌سازی کسب و کار، صنعت، بانکداری، کشاورزی، تجارت و بازرگانی ادامه یافت.
با اینحال، اتیوپی به صورت کامل یک کشور خصوصی نیست. حزب حاکم ائی پی آر دی اف کنترل بیش از پنجاه موسسه تجاری قدرتمند در اتیوپی را در دست دارد. این روش نسخه کپی‌برداری شده از اقتصاد چین میباشد. برخی از این موسسات عبارتند از امباسل، تیکور آبای، دینشو، مگا و غیره. هم‌اکنون بسیاری از مایملک رژیم قبل بنام خصوصی‌سازی به این موسسات تحت کنترل ائی پی آر دی اف انتقال یافته‌اند. از آن گذشته، بر اساس قانون اساسی اتیوپی، حق مالکیت زمین تنها به «ایالت و مردم» تعلق دارد، لکن شهروندان تنها امکان اجاره زمین تا ۹۹ سال را داشته و قادر به اجاره مجدد، فروش یا تملک زمین نیستند.
بندانگشتی
در اتیوپی کشاورزی حدود ۴۱ درصد تولید ناخالص ملی (GDP)، ۸۰ درصد صادرات و ۸۰ درصد نیروی کار را تشکیل می‌دهد. بسیاری از فعالیت‌های دیگر اقتصادی از جمله بازاریابی، پردازش و صادرات محصولات کشاورزی نیز به رشته کشاورزی وابسته هستند. تولید به صورت فشرده دارای اساسی معیشتی بوده و بخش عمده‌ای از کالاهای صادراتی توسط بخش کوچکی فراورده‌های سودآور کشاورزی تامین می‌گردد. محصولات اصلی این کشور شامل قهوه، موج (" به عنوان مثال " لوبیا)، دانه‌های روغنی، غلات، سیب زمینی، نیشکر و سبزیجات می‌گردد. اقلام کشاورزی، صادرات عمده این کشور را تشکیل داده و قهوه پر درآمدترین محصول بحساب می‌آید. بنظر می‌رسد جمعیت دام اتیوپی، بزرگترین رقم در کل قاره آفریقا را تشکیل داده و از سال ۱۹۸۷ (میلادی) ۱۵ درصد تولید ناخالص کشور را شکل داده‌است.
بندانگشتی
تولید ناخالص داخلی این کشور ۵۵٫۰۷ میلیارد دلار است. اتیوپی ۲۷٫۲۷ میلیون نفر نیروی کار دارد که ۸۰ درصد آنها در بخش کشاورزی مشغول به کارند. ۳۸٫۷ درصد از مردم آن زیر خط فقر زندگی می‌کنند و نرخ تورم در آن ۱۵٫۹ درصد است.
مهمترین کالای صادراتی این کشور قهوه‌است و دیگر فراورده‌های آن عبارتند از: میوه، سبزیجات، دانه‌های روغنی، چرم و پوست و حیوانات زنده. این صادرات به مقاصد زیر است: آلمان (۱۲٫۸ درصد)، چین (۱۰٫۶ درصد)، ژاپن (۷٫۵ درصد)، آمریکا (۶٫۸ درصد)، عربستان سعودی (۵٫۹ درصد)، جیبوتی (۵٫۸ درصد)، ایتالیا (۵ درصد).
کالاهای وارداتی به این کشور عبارتند از: مواد غذایی، حیوانات زنده، نفت و فرآورده‌های آن، مواد شیمیایی، ماشین‌آلات، وسایل نقلیه موتوری، غله و منسوجات. این اقلام از کشورهای، عربستان سعودی (۱۸ درصد)، چین (۱۱٫۳ درصد)، هند (۸٫۱ درصد)، ایتالیا (۵٫۱ درصد)، آلمان (۴٫۱ درصد) وارد میشود.
زمانی که اریتره در سال ۱۹۹۳ استقلال خود را بدست آورد، اتیوپی، همسایه این کشور ناگهان دریافت که به هیچ ساحلی دسترسی ندارد. از این رو نیروی دریایی اتیوپی نیز منحل شد. پس از جنگ مرزی شدید بین اتیوپی و اریتره که از ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۰ به‌درازا کشید، فرصت زیادی برای اتیوپی پیش نیامده تا بتواند از بنادر اریتره همانند قبل استفاده کند. از این رو این کشور مجبور شده تا جایگزینی در این مورد پیدا کند. اتیوپی توافقی برای استفاده از بندر جیبوتی امضا کرده‌است. براساس این توافق این کشور در حال حاضر حدود ۹۵ درصد از واردات و صادراتش را از این طریق انجام می‌دهد. اتیوپی همچنین با جمهوری سومالی‌لند توافقی امضا کرده که به موجب آن به بندر بربره دسترسی داشته باشد. براساس این توافق، این کشور قصد دارد تا از مرزش به این بندر جاده‌ای احداث کند.
مردم
مردم اتیوپی عمدتا از نژاد دورگه سامی و سیاه هستند و به زبانهای متعددی مانند زبانهای امهاری، سودو، اینور، چها، تیگره، سیلته و هراری تکلم می‌کنند. عربی نیز در این کشور رایج است. بیش از شصت درصد از مردم اتیوپی مسیحی می‌باشند.
اتیوپی چهل و هشت زبان بومی دارد و رایجترین زبان خارجی در میان تحصیلکردگان این کشور زبان انگلیسی است. انگلیسی در دبیرستان‌ها تدریس میشود و امهاری پیش از این زبان اصلی تدریس در دبستان‌ها بود اما از سالها پیش زبانهای محلی همچون اورومیفا و تیگرینیا این نقش را برعهده گرفته‌اند. اتیوپی، خط ویژه خود را دارد که گعز نامیده میشود.
Population in Ethiopia
سال
میلیون
Difference
۱۹۵۰
۱۸٫۴
۱۹۶۰
۲۲٫۵
۴٫۱
۱۹۷۰
۲۹٫۰
۶٫۵
۱۹۸۰
۳۵٫۴
۶٫۴
۱۹۹۰
۴۸٫۳
۱۲٫۹
۲۰۰۰
۶۵٫۶
۱۷٫۳
۲۰۱۰
۸۲٫۹
۱۷٫۳
۲۰۱۳
۹۳٫۸
>۱۰٫۹
جمعیت اتیوپی بسیار متنوع است. زبان اکثر مردم سامی یا زبان گاشیتیک میباشد. نژادهای ارومو، امهارا و تیگرائی‌ها بیش از سه چهارم ترکیب جمعیت را تشکیل می‌دهند ولیکن بیش از ۸۰ گروه قومی مختلف در اتیوپی زندگی می‌کنند. جمعیت برخی از این گروه‌ها از ۱۰۰۰۰ نفر تجاوز نمی‌کند.
اتیوپیایی هائی که به زبان سامی صحبت می‌کنند از یک سو و اهالی اریتره از سوی دیگر مجتمعا از خود به عنوان "حبشه" یا "آبیشا یاد می‌کنند. اگرچه گروه‌های دیگر این اسامی را به این دلیل که اشاره به اقوام خاص دارند، رد می‌نمایند. فرم عربی این واژه (الحبشه) ریشه کلمه " حبشه " است که اشاره به نام اتیوپی در زبان انگلیسی و دیگر زبانهای اروپائی دارد.
بر اساس سرشماری ملی مردم اتیوپی در سال ۱۹۹۴، قوم اورومو بزرگترین قوم اتیوپی است که ۱/۳۲٪ جمعیت را بخود اختصاص داده‌است. امهارا ۲/۳۰٪ و تیگرائی‌ها ۲/۶٪ از جمعیت کل می‌باشند. اقوام نژادی دیگر عبارتند از: سومالی ۰/۶٪، گوریج ۳/۴٪، سیداما ۴/۳٪، وولایتا ۲٪، آفار ۲٪، هادیا ۲٪، گامو ۱٪.
زبان‌ها
انگلیسی به عنوان زبان خارجی دوم صحبت شده و در تمام مدارس راهنمائی تدریس می‌گردد. امهارائی زبان مورد استفاده در آموزش ابتدائی کشور میباشد لکن در بسیاری از مناطق با زبانهای محلی مانند اورومو و تیگرین یا جایگزین می‌گردد.
مذهب
بر اساس جدیدترین سرشماری ملی سال ۱۹۹۴، مسیحیان ۶۱٪، مسلمانان ۳۳٪ و پیروان مناسک سنتی ۵٪ جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند. مسیحیت ارتودکس حضوری غالب در نواحی مرکزی و شمالی اتیوپی دارد. این در حالیست که هم ارتودکس و هم پروتستان در مناطق جنوب و غرب اتیوپی حاکمیت دارند.
برخی اوقات تصور میشود که ورود مسیحیت در آفریقا از طریق قاره اروپا و توسط مبلغان مذهبی بوده‌است، ولی این مورد در خصوص اتیوپی صادق نیست. پادشاهی آکسام یکی از اولین ملت هائی بود که بطور رسمی مسیحیت را پذیرفت. این در زمانی بود که فرومنتیوس مقدس تایر فرمناتوس یا ابا سلاما ("پدر صلح") در اتیوپی را فرا خوانده و در قرن چهارم سی ائی به پادشاه ازانا منتقل نمود. با اشاره به توصیف مقامات رسمی به زدن کوس توسط فیلیپ ایوانگلیست در فصل نه قوانین فرستاده خدا، بسیاری معتقدند که ورود انجیل به اتیوپی به حتی زمان‌های قبل‌تر نیز برمی گردد. امروزه، کلیسای ارتودکس تواحیدو اتیوپی که بخشی از ارتودکس شرق است، تا بحال غالب مطلق بوده‌است ولی شماری از کلیساهای پروتستان (پنتای) و کلیسای ارتودکس تحادسو اتیوپی نیز اخیرا جایگاه خاص خود را پیدا نموده‌اند. از قرن هجدهم بطور نسبی تعداد کمی یونایت کلیسای کاتولیک اتیوپی در تماس مستقیم با روم بوجود آمده‌اند که هواداران آن کمتر از ۱٪ کل جمعیت را تشکیل می‌دهند.
نام اتیوپی (که بزبان عبری «کوش» است) بارها در انجیل ذکر شده‌است (سی و هفت بار در نسخه شاه جیمز) و به طرق مختلف محلی مقدس شناخته شده‌است. همچنین نام اتیوپی بارها در قرآن و حدیث آورده شده‌است. در حالیکه اکثر مردم اتیوپی معتقدند که این مراجع به تمدن باستانی آنها بوده‌است، به این نکته اشاره می‌کنند که رودخانه گیهون، یک نام رود نیل، بر سرزمین جاری است، اکثر تحصیل کردگان معاصر اعتقاد دارند که استفاده از این واژه پادشاهی کوش بخصوص یا آفریقای خارج از مصر در کل، کاربرد دارد. بعضی نیز اعتقاد دارند که واژه انجیلی کوش سرزمینی وسیعی است که مناطق شمالی اتیوپی، اریتره و بخشی از سودان امروزی را در بر می‌گیرد.
اسلام در اتیوپی بزمان پیدایش این مذهب برمی گردد؛ در سال ۶۱۵، در زمانی‌که یک گروه از مسلمانان به فرمان محمد پیامبر اسلام جمع گشته و به منظور فرار از اذیت و آزار حاکمان مکه سفر به اتیوپی که از نظر محمد دارای پادشاهی پرهیزگار بود، را آغاز نمودند. علاوه بر آن، در تاریخ اسلام این‌گونه ذکر شده که یکی از یاران اولیه محمد بنام بلال حبشی از اهالی اتیوپی بوده‌است.
تعداد زیادی از مذاهب آفریقائی در اتیوپی وجود دارند که اکثرا در مناطق مرزی دور دست نواحی جنوب غرب و غرب این کشور قرار دارند. به صورت کلی اکثر (پیروان کثیر غیر یمانی کلیسای ارتودکس تواحیدو اتیوپی) مسیحیان عموما در مناطق کوهستانی زندگی می‌کنند. این در حالیست که مسلمانان و پیروان ادیان باستانی آفریقا تمایل به زندگی در فلاتهای پست شرق و جنوب کشور دارند. یک گروه باستانی از یهودیان، اسرائیل بتا، در شمال غرب اتیوپی ساکن هستند، اگرچه تعداد زیادی در دهه‌های آخر قرن بیستم و به عنوان بخش هائی از هیئت نجات تحت نظر دولت اسرائیل به عناوین عملیات موسی و عملیات سلیمان به کشور اسرائیل مهاجرت نمودند.
کشور اتیوپی همچنین سرزمین معنوی آبا و اجدادی فرقه راستافاری است که پیروان آن اعتقاد دارند که اتیوپی صهیون است. بر طبق نظر راستافاری امپراتور هایله سلاسی اول مسیح و حلول ذات الهی در انسان است. عقیده‌ای که حتی خود هایله سلاسی اول که یک مسیحی ارتودکس اتیوپی بود، نیز قبول نداشت. مفهوم صهیون در عین حالیکه بیانگر اعتقادی مجزا و پیچیده‌ای است که بطور مجازی به مریم اشاره دارد، همچنین در میان مسیحیان ارتودکس اتیوپی رواج پیدا نموده‌است. در نظر مردم اتیوپی این اعتقاد همچنین به عنوان سنگر مسیحیت است که توسط مسلمانان و پیروان دیگر ادیان محاصره گردیده و در انجیل با نام کوه صهیون از آن یاد شده‌است. همچنین از این مفهوم برای اشاره به آکسام، پایتخت باستانی و مذهبی مسیحیت ارتودکس اتیوپی یا برای اشاره به کلیسای اولیه آن با نام کلیسای بانو مریم صهیون ما استفاده می‌گردد.
فرهنگ
روش آشپزی اتیوپی شامل انواع غذاهای فرعی و اصلی سبزیجات یا گوشت است که معمولا در قالب خورش غلیظ یا «وات» طبخ و قبل از اینجریا یک نوع نان تخت تهیه شده با خمیر ترش سرو میشود. افراد برای خوردن از لوازم آشپزخانه‌ای استفاده نکرده و به جای آن از اینجرا جهت جمع کردن غذاهای اصلی و فرعی استفاده می‌کنند. در روش‌های باستانی آشپزی اتیوپی هیچ نوع گوشت خوک یا حلزون وجود ندارد، زیرا هم مسلمانان و مسیحیان ارتودکس اتیوپی خوردن این مواد غذائی حرام است.
موسیقی اتیوپی از تنوع بسیار زیادی برخوردار است و هر یک از ۸۰ گروه قومی کشور با یکسری از اصوات سروکار دارد. موسیقی اتیوپی از یک سیستم کیفیتی بی‌همتا بهره می‌جوید که پنج صدائی بوده و بطور ذاتی در میان برخی از نت‌ها یک ایست طولانی وجود دارد. تاثیرات اجزای موسیقی مسیحیت باستان و اسلام و موسیقی محلی از هر نقطه مناطق شاخ آفریقا علی‌الخصوص سودان و سومالی بر موسیقی اتیوپی مشهود است. موسیقی دانان معروف این کشور عبارتند از آستار اویک، محمود احمد، تیلاهان گیسس، اسناکیتچ ورکو، جی جی و مولاتو استاتکی.
ورزش
برخی از ورزشکاران عالی‌رتبه جهان بخصوص در رشته‌های دو متوسط و طولانی از کشور اتیوپی هستند. کنیا و مراکش بطور معمول رقبای اتیوپی در مسابقات قهرمانی جهانی و المپیک در مسابقات دو متوسط و طولانی محسوب می‌گردند. از ماه مارس سال ۲۰۰۶ دو اتیوپیایی فاتح دو مسافت طولانی هستند، بطور مشخص هایله گبرسلاسی (قهرمان رقابتهای جهانی و المپیک) است که بیش از بیست رکورد جهانی را ثبت نموده و کننیزا بکل جوان (قهرمان مسابقات جهانی، قهرمانی سطح کشور و قهرمان المپیک) که صاحب رکورد جهانی ۵۰۰۰ متر و ۱۰۰۰۰ متر میباشد.
درارتو تولو، آبیبه بیکیلا و میروتس یفتر از دیگر دوندگان شاخص اتیوپی بحساب می‌آیند. درارتو تولو اولین دونده زن اتیوپی از قاره آفریقا بود که با برنده شدن در رشته دو ۱۰۰۰۰ متر در بارسلونا، موفق به کسب اولین مدال طلای المپیک گردید. آبیبه بیکیلا فاتح ماراتن‌های سالهای ۱۹۶۰ و ۱۹۶۴ بود که در هر دو مسابقه موفق به بهبود دادن رکود گردید. او تا به امروز نیز بخاطر بردن ماراتن ۱۹۶۰ با پاهای برهنه مشهور است. میروتس یفتر اولین ورزشکار اتیوپیایی شناخته شده‌است که به لحاظ سرعت بسیار بالا و برد مدال طلای دوهای ۵۰۰۰ متر و ۱۰۰۰۰ متر المپیک مسکو معروف شده‌است. او آخرین فردی است که این کار برجسته را به انجام رسانیده‌است.
اریتره
الفبای گعز
زبان تیگرینیا
قوم تیگرای-تیگرینیا | [
"سرود ملی اتیوپی",
"آدیس آبابا",
"زبان امهری",
"جمهوری فدرال",
"رئیس‌جمهور",
"نخست‌وزیر",
"مولاتو تشومه",
"هایله مریم دسالین",
"۱۹۹۱ (میلادی)",
"۲۰۱۸ (میلادی)",
"بیر اتیوپی",
".et",
"کشور محصور در خشکی",
"شاخ آفریقا",
"اریتره",
"سودان",
"سودان جنوبی",
"سومالی",
"جیبوتی",
"کنیا",
"ارمنستان",
"شمال آفریقا",
"خاورمیانه",
"آفریقا",
"سازمان بین‌المللی",
"۱۹۴۲ (میلادی)",
"منشور ملل متحد",
"سازمان ملل متحد",
"سازمان اتحاد آفریقا",
"اتحادیه آفریقا",
"پادشاهی آکسوم",
"مانی",
"ایران باستان",
"روم باستان",
"چین باستان",
"ایتالیا",
"جنگ جهانی دوم",
"یونان",
"حبشه",
"مایل مربع",
"کیلومتر مربع",
"کلمبیا",
"بولیوی",
"آلاسکا",
"دره بزرگ ریفت",
"استپ",
"زمین",
"متر",
"فوت (واحد اندازه‌گیری طول)",
"سلسیوس",
"فارنهایت",
"دریاچه تانا",
"نیل آبی",
"میمون گلادا",
"بز کوهی والیا",
"گرگ اتیوپیایی",
"آفریقای سیاه",
"آکسام",
"بی‌بی‌سی",
"بنیتو موسولینی",
"۱۹۳۷ (میلادی)",
"روم",
"۱۹۴۷ (میلادی)",
"لوسی",
"اکتشاف",
"دریای سرخ",
"مصر باستان",
"سرزمین پانت",
"Dʿmt",
"یحا",
"سبا",
"پادشاهی آکسام",
"قرن اول قبل از میلاد",
"کوهستانهای اتیوپی",
"مانی (پیامبر)",
"پادشاهی اکسام",
"امپراتوری ایران",
"چین",
"عصر مشترک",
"فرومنتیوس",
"ازانا",
"مسیحیت",
"قرن ششم",
"یمن",
"عربستان سعودی",
"گودیت",
"سلسله زاگوی",
"لالیبلا",
"گبری مسکل لالیبلا",
"سلسله سلیمانیان",
"امپراتور اتیوپی",
"سلیمان",
"شبا",
"یشاق اول اتیوپی",
"آلفونز پنجم از اراگون",
"پرتغال",
"داویت دوم اتیوپی",
"آدال",
"ژنرال",
"امام",
"احمد ابن ابراهیم القاضی",
"گلاودیوس اتیوپی",
"ساسنیوس اتیوپی",
"کلیسای رومن کاتولیک",
"جامعه عیسوی",
"فسیلیدیز اتیوپی",
"ارتودکس اتیوپیایی کلیسای تیواحدو",
"زمانه میسافینت",
"میکائیل سهول",
"استان تیگرای",
"اورومو",
"سلسله یججو",
"توودروس دوم اتیوپی",
"درگیریهای آفریقا",
"اساب",
"مردم محلی",
"۱۸۹۰ (میلادی)",
"نبرد آدووا",
"۱۸۹۶ (میلادی)",
"منلیک دوم",
"۲۶ اکتبر",
"پیمان مشروط",
"هایله سلاسی اتیوپی",
"جنگ دوم ایتالیا – حبشه",
"۱۹۳۶ (میلادی)",
"۱۹۴۱ (میلادی)",
"انگلستان",
"عملیات جنگی شرق آفریقا (جنگ جهانی دوم)",
"پادشاهی",
"توافقنامه انگلو – اتیوپیایی",
"۱۹۷۴ (میلادی)",
"شوروی",
"مارکسیسم – لنینیسم",
"دیکتاتوری نظامی",
"دررگ",
"کمونیستی",
"کودتا",
"قحطی",
"پناهندگی",
"۱۹۷۷ (میلادی)",
"جنگ اوگادن",
"اتحاد شوروی",
"کوبا",
"آلمان شرقی",
"یمن جنوبی",
"جبهه انقلابی دمکراتیک خلق اتیوپی",
"۱۹۹۳ (میلادی)",
"۱۹۹۴ (میلادی)",
"۱۹۹۸ (میلادی)",
"جنگ اریتره – اتیوپی",
"۲۰۰۰ (میلادی)",
"۱۵ می",
"۲۰۰۵ (میلادی)",
"انتخابات عمومی سال ۲۰۰۵ اتیوپی",
"۱۹۹۵ (میلادی)",
"نگاسو گیدادا",
"ملس زناوی",
"آزادی مطبوعات",
"گریما ولد – جیورجیس",
"ایالات متحده",
"اروپا",
"بانک جهانی",
"۲۰۰۴",
"بی. بی. سی.",
"انتخابات عمومی اتیوپی، ۲۰۰۵",
"مرکز کارتر",
"هیئت ملی نظارت بر انتخابات اتیوپی",
"ژوئن ۲۰۰۵",
"تونی بلر",
"پادشاهی انگلستان",
"۵ سپتامبر",
"۲۰۰۵",
"یا هو",
"قانون اساسی",
"ارمیاس سهل سلاسی",
"زرا یاکوب امها سلاسی اتیوپی",
"وارث اورنگ پادشاهی اتیوپی",
"استانهای اتیوپی",
"دولت فدرال",
"مناطق",
"محلات",
"وردا",
"کبله",
"مجاور",
"منطقه",
"دایر داوا",
"منطقه آفار",
"منطقه امهارا",
"بنی شانگول – گوماز",
"منطقه گامبلا",
"منطقه حراری",
"ارومیا",
"منطقه سومالی",
"ملل جنوبی، ملیت‌ها و مردم منطقه",
"منطقه تیگرای",
"اقتصاد سوسیالیستی",
"اقتصاد بازار",
"تولید ناخالص ملی",
"قهوه",
"(سبزیجات خوردنی) موجی",
"دانه‌های روغنی",
"غلات",
"نیشکر",
"دام",
"۱۹۸۷ (میلادی)",
"سومالی‌لند",
"بربره",
"زبان امهاری",
"زبان سودو",
"زبان اینور",
"زبان چها",
"زبان تیگره",
"زبان سیلته",
"زبان هراری",
"اورومیفا",
"تیگرینیا",
"الفبای گعز",
"زبانهای سامی",
"زبانهای گاشیتیک",
"ارومو",
"امهارا (نژادی)",
"تیگرای – مردم تیگرائی",
"زبان عربی",
"مردم امهارا",
"مردم سومالی",
"گوریج",
"سیداما",
"مردم ولایتا",
"مردم آفار",
"هادیا",
"گامو",
"زبان انگلیسی",
"زبان امهارائی",
"زبان اورومو",
"زبان تیگریگنا",
"مذهب در اتیوپی",
"اسلام",
"مذهب‌های سنتی آفریقا",
"تایر (لبنان)",
"قرن چهارم",
"ازانای آکسام",
"فیلیپ ایوانگلیست",
"قوانین فرستاده خدا",
"کلیسای ارتودکس تواحیدو اتیوپی",
"ارتودکس شرق",
"پروتستان",
"پنتای",
"کلیسای ارتودکس تحادسو اتیوپی",
"قرن هجدهم",
"یونایت",
"کلیسای کاتولیک اتیوپی",
"تماس مستقیم",
"نسخه مجاز",
"قرآن",
"حدیث",
"گیهون",
"نیل",
"پادشاهی کوش",
"کوش",
"اسلام در اتیوپی",
"محمد",
"مهاجرت به حبشه",
"بلال حبشی",
"مذاهب آفریقائی",
"ارتودکس شرقی",
"یهودیان",
"اسرائیل بتا",
"عملیات موسی",
"عملیات سلیمان",
"اسرائیل",
"راستافاری",
"صهیون",
"هایله سلاسی",
"مسیح",
"مریم",
"کوه صهیون",
"کلیسای بانو مریم صهیون ما",
"روش آشپزی اتیوپی",
"سبزیجات",
"گوشت",
"وت (غذا)",
"اینجریا",
"نان تخت",
"خمیر ترش",
"گوشت خوک",
"حلزون",
"موسیقی اتیوپی",
"روش موزیکال",
"پنج صدائی",
"موسیقی محلی",
"آستار اویک",
"محمود احمد",
"تیلاهان گیسس",
"اسناکیتچ ورکو",
"جی جی",
"مولاتو استاتکی",
"ورزشکاران",
"متوسط",
"طولانی",
"مراکش",
"مسابقات قهرمانی جهانی",
"بازیهای المپیک",
"هایله گبرسلاسی",
"رکورد جهانی",
"کننیزا بکل",
"درارتو تولو",
"آبیبه بیکیلا",
"میروتس یفتر",
"زبان تیگرینیا",
"قوم تیگرای-تیگرینیا"
] | [
"اتیوپی",
"امپراتوری‌های پیشین",
"جمهوری‌های فدرال",
"شاخ آفریقا",
"کشورهای آفریقا",
"کشورهای توسعه‌نیافته",
"کشورهای عضو اتحادیه آفریقا",
"کشورهای عضو سازمان ملل متحد",
"کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی",
"کشورهای محصور در خشکی"
] |
2,497 | آرژانتین | 2 | 2,461 | 0 | [
"آرژانتين",
"آرژانتینی",
"ارژانتین",
"ارژانتين",
"آرژانتيني",
"ارژانتینی",
"ارژانتيني",
"ارجنتاین"
] | false | 2,322 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "نام اصلی",
"Item2": "República Argentina"
},
{
"Item1": "نام فارسی رسمی",
"Item2": "جمهوری آرژانتین"
},
{
"Item1": "نام عادی",
"Item2": "آرژانتین"
},
{
"Item1": "تصویر پرچم",
"Item2": "Flag of Argentina.svg"
},
{
"Item1": "تصویر نشان ملی",
"Item2": "Coat of arms of Argentina.svg"
},
{
"Item1": "شعار ملی",
"Item2": "در یکپارچگی و آزادی"
},
{
"Item1": "سرود ملی",
"Item2": "[[سرود ملی آرژانتین]]"
},
{
"Item1": "نقشه",
"Item2": "Argentina orthographic.svg"
},
{
"Item1": "پایتخت",
"Item2": "[[بوئنوس آیرس]]"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "۵۲"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "۳۱"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "۱۳"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "۲۴"
},
{
"Item1": "بزرگترین شهر",
"Item2": "[[بوئنوس آیرس]]"
},
{
"Item1": "زبان رسمی",
"Item2": "[[اسپانیایی]] ([[دوفاکتو]])"
},
{
"Item1": "نوع حکومت",
"Item2": "[[جمهوری فدرال]]"
},
{
"Item1": "نوع حاکمان",
"Item2": "• [[رئیس‌جمهور]]• [[معاون رئیس‌جمهور]]"
},
{
"Item1": "نام حاکمان",
"Item2": "[[مائوریسیو ماکری]][[خولیو کوبوس]]"
},
{
"Item1": "مساحت",
"Item2": "۲،۷۸۰،۴۰۰"
},
{
"Item1": "رتبه مساحت",
"Item2": "۸ام"
},
{
"Item1": "درصد آبها",
"Item2": "۱٫۱"
},
{
"Item1": "سال برآورد جمعیت",
"Item2": "[[۲۰۱۲]]"
},
{
"Item1": "جمعیت",
"Item2": "۴۱٫۰۹۰٫۰۰۰"
},
{
"Item1": "رتبه جمعیت",
"Item2": "۳۲ام"
},
{
"Item1": "تراکم جمعیت",
"Item2": "۱۴"
},
{
"Item1": "رتبه تراکم جمعیت",
"Item2": "۱۹۵ام"
},
{
"Item1": "سال تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "[[۲۰۰۷]]"
},
{
"Item1": "تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "۵۲۳٫۷ میلیارد [[دلار]]"
},
{
"Item1": "رتبه تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "۲۲ام"
},
{
"Item1": "سرانه تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "۱۴۸۳۸ [[دلار]]"
},
{
"Item1": "رتبه سرانه تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "۴۸ام"
},
{
"Item1": "سال شاخص توسعه انسانی",
"Item2": "[[۲۰۰۶]]"
},
{
"Item1": "شاخص توسعه انسانی",
"Item2": "۸۶۳/۰"
},
{
"Item1": "رتبه شاخص توسعه انسانی",
"Item2": "۳۶ام"
},
{
"Item1": "واحد پول",
"Item2": "[[پزو آرژانتین]]"
},
{
"Item1": "کد واحد پول",
"Item2": "ARS"
},
{
"Item1": "منطقه زمانی",
"Item2": "ART"
},
{
"Item1": "منطقه زمانی تابستانی",
"Item2": "ARST"
},
{
"Item1": "utc",
"Item2": "-۳"
},
{
"Item1": "dst",
"Item2": "+۳"
},
{
"Item1": "دامنه اینترنتی",
"Item2": "[[.ar]]"
},
{
"Item1": "پیش‌شماره تلفنی",
"Item2": "۵۴"
}
],
"Title": "کشور"
} | آرژانتین کشوری است در آمریکای جنوبی. پایتخت آن بوئنوس آیرس است. زبان رسمی این کشور اسپانیایی و جمعیت آن ۴۳،۵۹۰،۴۰۰ نفر است.
واحد پول آرژانتین پزو نام دارد. آرژانتین از لحاظ وسعت پس از برزیل دومین کشور آمریکای جنوبی و در بین کشورهای جهان هشتمین کشور از لحاظ وسعت است. آرژانتین سومین اقتصاد بزرگ آمریکای لاتین را دارد و سطح زندگی در آن بالا است.
۹۷ درصد از جمعیت آرژانتین اروپایی‌تبار هستند که بیشترشان از نوادگان مهاجران ایتالیایی و اسپانیایی هستند. ۹۲ درصد از مردم این کشور مسیحی، ۱٫۹ درصد مسلمان و بقیه بی‌دین یا پیرو ادیان دیگر هستند.
منطقه کنونی آرژانتین پیش از این یکی از مستعمرات امپراتوری اسپانیا به نام «فرمانداری ریو دلا پلاتا» را تشکیل می‌داد. با درگرفتن جنگ استقلال آرژانتین، مردم این منطقه اعلام استقلال کردند و پس از استقلال جنگهای داخلی آرژانتین رخ داد که در خلال بخش اعظم سده نوزدهم ادامه یافت. این کشور در جریان سده بیستم با چندین کودتا و دوره‌های بی‌ثباتی سیاسی روبه‌رو شد و بحران‌های اقتصادی نیز در آن رخ داد.
مجمع‌الجزایر فالکند در امتداد فلات آرژانتین قرار دارد و اما در کنترل بریتانیا است. این جزایر میان دو کشور مورد مناقشه هستند. ارتش آرژانتین در ۲ آوریل سال ۱۹۸۲ اقدام به تصرف جزایر فالکلند کرد، اما نیروهای بریتانیایی موفق شدند که در ۲۰ ماه مه همان سال جزایر را دوباره پس گیرند. در این جنگ ۲۵۰ سرباز بریتانیایی و ۶۵۰ سرباز آرژانتینی کشته شدند.
پاپ فرانسیس اول، رهبر کنونی کاتولیک‌های جهان اهل آرژانتین است.
نام
اسپانیایی‌های مهاجم در سال ۱۵۱۶ میلادی وارد آرژانتین شدند و بسیاری از آنان با شنیدن شایعه وجود «کوه‌های نقره» در این منطقه به جستجوی این کوه‌های افسانه‌ای پرداختند. پیشینه نام این کشور نیز از واژه لاتین argentum به معنای نقره گرفته شده‌است.
این کشور بطور رسمی جمهوری آرژانتین نامیده میشود . برای برخی موارد قانونی Nación Argentina (کشور آرژانتین) نیز بکار می‌رود.
مردم
در میان کشورهای آمریکای لاتین، آرژانتین طی سده بیستم بیشترین تعداد مهاجران را از آمریکای لاتین به‌خود دیده‌است. در سال ۲۰۰۱ آرژانتین ۱ میلیون مهاجر آمریکای لاتینی داشت که ۳۲ درصد آن از پاراگوئه بودند.
آرژانتین، میزبان بزرگترین جامعه یهودیان در آمریکای لاتین است.
نژاد
اروپایی ۸۶٫۴٪، دورگه‌سرخ‌وسفید ۶٫۵٪، سرخپوست ۳٫۴٪، بقیه ۳٫۷٪
تاریخ
پیش از ورود اروپائیان، آرژانتین جمعیت کم و پراکنده‌ای از سرخپوستان بومی داشت. در دوره ۴ تا ۲ هزار سال پیش از میلاد منطقه کنونی آرژانتین با خشکسالی شدیدی روبه‌رو شد که باعث کاهش جمعیت بومی آن شد و بسیاری از مناطق داخلی و کوهپایهای آن خالی از سکنه ماند.
کشف و استعمار آرژانتین در اوایل سده شانزدهم از سوی اسپانیایی‌ها آغاز شد. مهمترین کاشفان اروپایی آرژانتین عبارت‌اند از: آمریگو وسپوچی (۱۵۰۲. م)_ خواندیاز دوسولی (۱۵۱۶. م)_ فردیناند ماژلان(۱۵۲۰. م).
در سال ۱۷۷۶. م سرزمین ریودولاپلاتا شامل آرژانتین_بولیوی_پاراگوئه و اروگوئه به مرکزیت بوئنوس آیرس تحت ریاست نایب السلطنه اسپانیا تشکیل شد تا اینکه در سال ۱۸۱۶. م بوئنوس آیرس و سرزمینهای مجاور آن بنام ایالات متحده لاپلاتا، پس از ۳۰۰ سال، استقلال یافت.
در سال ۱۸۵۳ با تصویب قانون اساسی جدید، این کشور موسوم به " جمهوری آرژانتین " گردید. از آنجا که استانهای کشور آرژانتین دارای استقلال عمل فراوان بودند تا سال ۱۸۶۰ دولت مرکزی آن، قدرت چندانی نداشت. سرانجام در همان سال (۱۸۶۰) با ایجاد تمرکز قوی، اختیارات استانها محدود شد و از این سال به کشور آرژانتین متحد (Argantine Natino) معروف گردید. در سال ۱۸۷۹ نیز با تصرف سرزمینهای جنوبی موسوم به پاتاگونیا (Patagonia) , آرژانتین در حدود فعلی خود قرار گرفت و جمهوری آرژانتین فعلی تکوین یافت.
سیاست آرژانتین
دیکتاتورهای نظامی آرژانتین، بین سالهای ۱۹۷۶–۱۹۸۳ دست به قتل‌های سیاسی گسترده‌ای زدند. مادربزرگان داغدیده این قتل‌ها تا مدتها همچنان همه هفته در میدان «ماه مه» بوئنوس آیرس، برای گرفتن خبر از وضع فرزندان و نوه‌های خود جمع می‌شدند.
ژنرال خورخه ویدلا رهبری حکومت نظامی آرژانتین بین سالهای ۱۹۷۶ تا ۱۹۸۱ را برعهده داشت و از او به عنوان طراح اصلی جنگ کثیف و مسئول کشتار و ناپدید شدن هزاران نفر نام برده میشود. بیشتر از سی هزار نفر از مخالفان چپگرا در این ماجرا که جنگ کثیف نام گرفته کشته یا ناپدید شدند. خورخه ویدلا بعدا در دادگاه به جرم جنایت علیه بشریت به حبس ابد محکوم شد.
اوا پرون از رهبران آرژانتین بود که کمک شایانی به مردم فقیر این کشور کرد و شخصیتی بسیار محبوب بود.
اقتصاد آرژانتین در پی بحران پولی و اقتصادی سال ۲۰۰۲ در حال فروپاشی بود اما نستور کیرشنر، رئیس‌جمهوری پیشین آرژانتین که از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۷ ریاست جمهوری این کشور را برعهده داشت موفق شد همه بدهی آرژانتین، مبلغ ۹٫۵ میلیارد دلار، را به صندوق بین‌المللی پول پرداخت کند.
کریستینا فرناندز د کیرشنر، همسر نستور کیرشنر، برای نخستین بار در سال ۲۰۰۷ میلادی به عنوان جانشین همسرش موفق شد به کاخ ریاست جمهوری راه یابد. در سال ۲۰۱۱ نیز وی با اکثریت آرا در سمت خود ابقا شد. بر طبق قانون اساسی آرژانتین، رئیس‌جمهور اجازه ندارد برای سومین بار در انتخابات شرکت جوید، اما حزب کیرشنر در صدد است که با تغییر قانون اساسی راه را برای انتخاب وی، برای سومین بار فراهم کند که این امر اعتراضات گسترده‌ای را در کشور به دنبال داشته‌است.
اقتصاد
جغرافیا
280px
استان سالتا.
آرژانتین در فهرست وسعت کشورها هشتم در جهان است. آرژانتین وسعتی به مساحت ۲۷۹۱۸۱۰ کیلومتر مربع از این قاره را اشغال کرده که بین آند (رشته کوه) در غرب و اقیانوس اطلس جنوبی در شرق و جنوب واقع شده‌است. این کشور از شمال با پاراگوئه و بولیوی، از شمال شرق با برزیل و اروگوئه، و از جنوب و غرب با شیلی مرز مشترک دارد.
مرز آرژانتین تقریبا از شمال تا جنوب ۳۷۰۰ کیلومتر، و از شرق تا غرب ۱۴۰۰ کیلومتر میباشد. این کشور را میتوان تقریبا به چهار قسمت تقسیم نمود: دشت‌های حاصلخیز پامپا در مرکز کشور، قسمت کشاورزی در فلات، جلگه غنی از نفت پاتاگونیا در نیمه جنوبی پایین استان تییرا دل فیوگو؛ فلاتهای نیمه گرمسیری گرانچاکو در شمال، و رشته کوه‌های پرپیچ و خم آند در امتداد مرز غربی با شیلی.
بلندترین نقطه از سطح دریا در آرژانتین در استان مندوزا قرار دارد. کوه آکنکاگوا، در ارتفاع ۶،۹۶۰ متر از سطح دریا، مرتفعترین کوه کشورهای آمریکایی، در نیمکره جنوبی میباشد، و پست‌ترین نقطه در لاگونا دلکاربیون در استان سانتاکروز با ارتفاع ۱۰۵- متر (۳۴۴- فوت) زیر سطح دریا است. این نقطه همچنین پست‌ترین نقطه بر روی قاره آمریکای جنوبی میباشد. مرکز جغرافیایی کشور در بخش مرکزی جنوب لا پالما واقع شده‌است.
این کشور مدعی مالکیت محدوده‌های جزایر فالکلند و جزایر جورجیای جنوبی و ساندویچ جنوبی میباشد. تحت عنوان جنوبگان آرژانتین، این کشور مدعی حاکمیت 2 ۹۶۹۴۶۴ مایل مربع(۳۷۴۳۱۲ کیلومتر مربع) از قاره جنوبگان (قطب جنوب) است، که ادعاهای دیگری نیز درباره آنها از سوی شیلی و بریتانیای کبیر مطرح شده‌است.
این کشور نسبت به بخشی از جنوبگان ادعای ارضی دارد، جایی که برای مدت بیش از یک قرن پایگاه اورکاداس از آغاز سال ۱۹۰۴، تحت حضور اشغالگرانه و پیوسته دیگر کشورها قرار گرفته‌است.
تقسیمات کشوری
آرژانتین به ۲۳ استان تقسیم میشود ("provincias"؛ مفرد: "provincia" است)، و ۱ شهر خودگردان (که معمولا به عنوان «پایتخت فدرال» اما مشروطه شناخته میشود: «پایتخت جمهوری» یا «پایتخت کشور») که با ستاره مشخص می‌گردد؛
شهر خودگردان بوینس آیرس
استان بوئنوس آیرس
کاتامارکا
چاکو
چوبوت
کوردوبا
کورینتس
انتره ریوس
فورموسا
خوخوی
لا پامپا
لا ریوخا
مندوسا
میسیونس
نئوکن
ریو نگرو
سالتا
سان خوآن
سان لوئیس
سانتا کروس
سانتافه
سانتیاگو دل استرو
تییرا دل فیوگو
توکومان
نام رسمی کنونی بخش فدرال، «شهر خودگردان بوئنوس آیرس» میباشد. بوئنوس آیرس از زمان یکپارچگی کشور آرژانتین پایتخت آن بوده‌است، اما برنامه‌ای وجود داشته تا مرکز اداری کشور به مکان دیگری منتقل شود. طی دوره ریاست جمهوری رائول آلفونسو، قانونی تصویب شد که دستور می‌داد انتقال پایتخت فدرال به ویدما، شهری در استان پاتوگونیایی ریو نگرو منتقل شود. مطالعات پیرامون آن زمانی در حال انجام بود که مشکلات اقتصادی در سال ۱۹۸۹ این برنامه را از پای درآورد. اما این قانون هرگز رسما لغو نشد، آن به یک یادگار تاریخی محض تبدیل شد، و برنامه آن نیز به فراموشی سپرده شد.
ایالات به واحدهای ثانویه کوچکتری تحت عنوان بخشهای آرژانتین تقسیم می‌شوند. در این کشور ۳۷۶ بخش وجود دارد. استان بوینس آیرس دارای ۱۳۴ واحد مشابه با آن به نام بلوک میباشد. بخش‌ها و بلوک‌ها نیز به زیرمجموعه‌های کوچکتر شهرداری‌ها یا نواحی تقسیم می‌شوند.
بزرگترین شهرهای اصلی در آرژانتین عبارت‌اند از بوئنوس آیرس، کوردوبا، روزاریو، مندوزا، توکومین، لاپلاتا، ماردل پلاتا، سالتا، سانتافه، سان خوآن، رزیستنسیا، و نوکوئین.
آرژانتین مدعی حاکمیت و کنترل جزایر فالکلند (جزایر مالویناس) و بخشی از قاره جنوبگان بوده، که هر دو را به عنوان قسمتی از استان تییرا دل فیوگو خود به‌شمار می‌آورد.
فرهنگ
ارتش
رئیس‌جمهور آرژانتین رئیس کل قوای نظامی کشور آرژانتین است، و ارتش این کشور تحت نظارت وزارت دفاع قرار دارد.
نکات خواندنی درباره آرژانتین
آرژانتین اولین کشور ملی مستقل در نیمکره جنوبی بوده‌است.
دانشگاه ناسیونال کوردوبا دومین دانشگاه پرسابقه در آمریکای جنوبی است.
پنج نفر آرژانتینی مختلف جایزه نوبل را (در رشته‌های شیمی، پزشکی و صلح) برده‌اند.
شهر لاپلاتا اولین شهر در آمریکای لاتین بوده که صاحب روشنایی‌های برق در خیابانهای خود شده‌است.
تراموا در این شهر، اولین مترو احداث شده در نیمکره جنوبی بوده‌است.
شهر مندوزا یکی از ۸ مرکز اصلی تولید شراب در دنیا است.
آرژانتین بیشترین مصرف گوشت قرمز را در دنیا دارد.
اولین شخص متولد شده در قاره جنوبگان امیلیو پالما، در پایگاه اسپرانزا، یک شهروند آرژانتینی بود.
اولین شخص غیر اروپایی که به عنوان پاپ، رهبر کاتولیک‌های جهان میشود پاپ فرانسیس آرژانتینی است.
انفجار مرکز همیاری یهودیان واقعه‌ای تروریستی در ۱۸ ژوئیه ۱۹۹۴ برابر با ۲۷ تیر ۱۳۷۳۱ بود که در جریان آن ۸۵ نفر از شهروندان یهودی‌تبار آرژانتینی جان خود را از دست دادند و بیش از سیصد نفر زخمی شدند.
این بمبگذاری علاوه بر تاثیرگذاری بر وجهه جهانی جمهوری اسلامی و روابط با آرژانتین، تبعاتی نیز برای سیاست داخلی آرژانتین داشته‌است. از جمله یکی از قضات بررسی در مورد این پرونده به اتهام اقدام در ارائه شواهد کذب از کار برکنار شده و در سال ۲۰۱۲، قوه قضاییه آرژانتین، کارلوس منم، رئیس‌جمهوری وقت این کشور را در ارتباط با پیگیری این بمبگذاری تحت پیگرد قانونی قرار داد. منم متهم شد که با دریافت رشوه، کوشیده بود شواهد مربوط به ارتباط حزب‌الله لبنان و دولت جمهوری اسلامی ایران با این بمب‌گذاری‌ها را پنهان کند.۲ | [
"سرود ملی آرژانتین",
"بوئنوس آیرس",
"زبان اسپانیایی",
"دوفاکتو",
"جمهوری فدرال",
"رئیس‌جمهور",
"معاون رئیس‌جمهور",
"مائوریسیو ماکری",
"خولیو کوبوس",
"۲۰۱۲ (میلادی)",
"۲۰۰۷ (میلادی)",
"دلار",
"۲۰۰۶ (میلادی)",
"پزو آرژانتین",
".ar",
"آمریکای جنوبی",
"برزیل",
"فرمانداری ریو دلا پلاتا",
"جنگهای داخلی آرژانتین",
"فالکند",
"پاپ فرانسیس اول",
"آمریکای لاتین",
"پاراگوئه",
"بی‌بی‌سی فارسی",
"آمریگو وسپوچی",
"خواندیاز دوسولی",
"فردیناند ماژلان",
"سرزمین ریودولاپلاتا",
"ایالات متحده لاپلاتا",
"خورخه ویدلا",
"جنگ کثیف",
"اوا پرون",
"نستور کیرشنر",
"کریستینا فرناندز د کیرشنر",
"بولیوی",
"اروگوئه",
"استان لا پالما",
"قاره جنوبگان",
"شیلی",
"بریتانیای کبیر",
"استان بوئنوس آیرس",
"استان کاتامارکا",
"استان چاکو",
"استان چوبوت",
"استان کوردوبا، آرژانتین",
"استان کورینتس",
"استان انتره ریوس",
"استان فورموسا",
"استان خوخوی",
"استان لا پامپا",
"استان لا ریوخا، آرژانتین",
"استان مندوسا",
"استان میسیونس",
"استان نئوکن",
"استان ریو نگرو",
"استان سالتا",
"استان سان خوآن، آرژانتین",
"استان سان لوئیس",
"استان سانتا کروس، آرژانتین",
"استان سانتا فه",
"استان سانتیاگو دل استرو",
"استان تیرا دل فوئگو",
"استان توکومان",
"استان",
"کوردوبا، آرژانتین",
"روزاریو",
"مندوزا، آرژانتین",
"توکومین",
"لاپلاتا",
"ماردل پلاتا",
"سالتا",
"سانتافه، آرژانتین",
"سان خوآن، آرژانتین",
"رزیستنسیا، چاکو",
"نو کوئین، آرژانتین",
"لاپلاتا، آرژانتین",
"مترو بوینس آیرس"
] | [
"آرژانتین",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۸۱۶ (میلادی)",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۸۱۶ (میلادی) در آمریکای جنوبی",
"جمهوری‌ها",
"جمهوری‌های فدرال مشروطه",
"کشورها و سرزمینهای اسپانیایی‌زبان",
"کشورهای آمریکای جنوبی",
"کشورهای عضو اتحادیه کشورهای آمریکای جنوبی",
"کشورهای عضو سازمان ملل متحد",
"کشورهای عضو گروه پانزده",
"کشورهای گروه ۲۰",
"کشورهای هم‌مرز با اقیانوس اطلس",
"لیبرال دموکراسی",
"مستعمره‌های پیشین اسپانیا"
] |
2,498 | یمن | 2 | 2,279 | 0 | [
"يمن",
"جمهوری یمن",
"جمهوري يمن",
"یمنی"
] | false | 2,115 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "نام اصلی",
"Item2": "الجمهوریه الیمنیه"
},
{
"Item1": "نام فارسی رسمی",
"Item2": "جمهوری یمن"
},
{
"Item1": "نام عادی",
"Item2": "یمن"
},
{
"Item1": "تصویر پرچم",
"Item2": "Flag of Yemen.svg"
},
{
"Item1": "تصویر نشان ملی",
"Item2": "Coat of arms of Yemen.svg"
},
{
"Item1": "شعار ملی",
"Item2": "\"[[خدا]]،[[ملت]]، [[انقلاب]]، [[اتحاد]]"
},
{
"Item1": "سرود ملی",
"Item2": "[[جمهوری متحد]]"
},
{
"Item1": "نقشه",
"Item2": "Yemen (orthographic projection).svg"
},
{
"Item1": "پایتخت",
"Item2": "[[صنعا]] [[عدن]]"
},
{
"Item1": "بزرگترین شهر",
"Item2": "[[صنعا]]"
},
{
"Item1": "زبان رسمی",
"Item2": "[[زبان عربی]]"
},
{
"Item1": "نوع حکومت",
"Item2": "[[جمهوری عربی یمن]] (مورد منازعه)"
},
{
"Item1": "نوع حاکمان",
"Item2": "'''دولت صنعا''' [[رئیس شورای عالی سیاسی]][[نخست‌وزیر]]'''دولت عدن''' رئیس‌جمهور [[نخست‌وزیر]]"
},
{
"Item1": "نام حاکمان",
"Item2": "[[صالح علی صماد]][[عبدالعزیز بن حبتور]][[عبدربه منصور هادی]][[احمد عبید بند دغر]]"
},
{
"Item1": "نحوه تشکیل",
"Item2": "وحدت"
},
{
"Item1": "موارد منجر به تشکیل",
"Item2": "اتحاد [[یمن شمالی]] و [[جنوبی]]"
},
{
"Item1": "مساحت",
"Item2": "۵۲۷،۹۶۸"
},
{
"Item1": "رتبه مساحت",
"Item2": "۴۹ام"
},
{
"Item1": "درصد آبها",
"Item2": "جزئی"
},
{
"Item1": "سال برآورد جمعیت",
"Item2": "۲۰۱۱"
},
{
"Item1": "جمعیت",
"Item2": "۲۳،۸۳۳،۳۷۶"
},
{
"Item1": "رتبه جمعیت",
"Item2": "۵۱ام"
},
{
"Item1": "تراکم جمعیت",
"Item2": "۴۲"
},
{
"Item1": "رتبه تراکم جمعیت",
"Item2": "۱۶۰ام"
},
{
"Item1": "سال شاخص توسعه انسانی",
"Item2": "۲۰۱۳"
},
{
"Item1": "شاخص توسعه انسانی",
"Item2": "۰،۵۰۰"
},
{
"Item1": "رتبه شاخص توسعه انسانی",
"Item2": "۱۵۴"
},
{
"Item1": "واحد پول",
"Item2": "ریال یمن"
},
{
"Item1": "کد واحد پول",
"Item2": "YER"
},
{
"Item1": "منطقه زمانی",
"Item2": "UTC"
},
{
"Item1": "utc",
"Item2": "+۳"
},
{
"Item1": "دامنه اینترنتی",
"Item2": "ye."
},
{
"Item1": "پیش‌شماره تلفنی",
"Item2": "۹۶۷+"
}
],
"Title": "کشور"
} | نقشه جنگ داخلی یمن:سبز: حوثی‌ها و وفاداران علی عبدالله صالحقرمز: دولت منصور هادیخاکستری: القاعده و انصارالشریعه
جمهوری عربی یمن کشوری در جنوب غربی آسیا و در جنوب شبه جزیره عربستان واقع در خاورمیانه، و پایتخت آن شهر صنعا است. جمعیت یمن حدودا ۲۳ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر است. زبان رسمی آن عربی و واحد پول آن ریال یمنی است.
یمن ۵۲۷،۹۶۸ کیلومتر مربع گستردگی دارد. یمن دارای دو ساحل مهم است، ساحلی غربی در کرانه دریای سرخ و ساحلی جنوبی در کرانه دریای عرب، همچنین دارای بیش از ۲۰۰ جزیره است که مهمترین آنها جزایر سقطره در دریای عرب است.
یمن بین سالهای ۱۹۶۲ تا ۱۹۹۰ به دو کشور جمهوری عربی یمن (یمن شمالی) و جمهوری دمکراتیک یمن (یمن جنوبی) تجزیه شده بود که در این سال با هم متحد شدند و جمهوری یمن بوجود آمد. در سال ۱۹۹۴ جنگ داخلی میان جدایی‌خواهان جنوبی و حکومت مرکزی درگرفت که با پیروزی شمالی‌ها اتحاد پابرجا ماند.
طبق برآوردی در سال ۲۰۱۲، بین ۶۰٪ تا ۶۵٪ از مردم یمن مسلمان سنی و بین ۳۵٪ تا ۴۰٪ شیعه هستند. اغلب سنی‌ها شافعی و بیشتر شیعه‌های یمن از شاخه زیدی هستند اما اقلیت قابل توجهی شیعه دوازده‌امامی و شیعه اسماعیلی هم در میان آنها وجود دارد. سنی‌ها بیشتر در جنوب و جنوب شرق، شیعه‌های زیدی عمدتا در شمال و شمال غرب و اسماعیلی‌ها بیشتر در مراکز اصلی نظیر صنعا و مارب زندگی می‌کنند.
این کشور از سال ۲۰۱۱ گرفتار یک بحران سیاسی شده‌است. در این سال اعتراضات خیابانی علیه علی عبدالله صالح که در عمل به رئیس‌جمهور مادام‌العمر کشور تبدیل شده بود منجر به برکناری او از قدرت شد. در فوریه ۲۰۱۲ عبدربه منصور هادی در یک انتخابات تک‌نفره به عنوان رئیس‌جمهور کشور انتخاب شد اما اختلافات سیاسی ادامه یافته و دو گروه انصارالله (به رهبری حوثی‌ها) و نیز القاعده وارد درگیری با حکومت مرکزی و یکدیگر شدند. حوثی‌ها در سپتامبر ۲۰۱۴ صنعا را تصرف کرده و تشکیل حکومت وحدت ملی را اعلام کردند. منصور هادی و دولت او در ۲۱ ژانویه ۲۰۱۵ استعفای خود را اعلام کردند اما در ۲۱ فوریه منصور هادی استعفای خود را پس گرفته و عدن را به عنوان پایتخت موقت اعلام کرد. در ۲۶ مارس ائتلافی از کشورهای منطقه به رهبری عربستان سعودی حملات هوایی را علیه حوثی‌ها و در حمایت از دولت هادی با نام طوفان قاطعیت آغاز کردند.
در تاریخ ۴ دسامبر ۲۰۱۷ علی عبدالله صالح پس از آنکه پیشتر مواضعش را به سمت عربستان سعودی تغییر داده بود، توسط حوثی‌ها کشته شد.
محدوده یمن
محدوده یمن: از شمال عربستان سعودی، از جنوب به خلیج عدن، از مغرب ساحل دریای سرخ و از سمت مشرق به سلطنت عمان محدود میشود.
تاریخ
یمن کشوری است در همسایگی عربستان که از زمان‌های قدیم موقعیت خاص داشته‌است. یمن از قدیم ناحیه‌ای آباد و خرم و با نعمت بسیار و دارای جنگل‌ها در نقاط کوهستانی و در نقاط دیگر نخلستان‌ها و باغ‌ها میوه گوناگون میباشد. داستان سد تاریخی‌اش که بنام سد مارب مشهور است در کتب تاریخ ذکر شده‌است. در آن دوران کشور یمن «عربستان خوشبخت» نامیده می‌شده‌است.
در یمن به دلیل بارانهای منظم زمینهای زیر کشت و کشاورزی پر رونق بوده‌است؛ بنابراین جمعیت انبوه در آنجا سکونت یافتند و در نتیجه روستاها و شهرها را پدیدآوردند. گردآمدن مردم بسیار در آن خطه حاصلخیز صدها سال پیش از میلاد مسیح، دولت‌هایی را بوجود آورد و تمدنی را در آنجا پی افکند.
نخستین دولت معینیان است که پایتخت آن قرنو بود و بین سالهای ۱۲۰۰ تا ۶۰۰ پیش از میلاد بر سرزمین یمن حکومت می‌کردند. سلطه بازرگانی آنان چنان وسعت داشت که از خلیج فارس تا کنار مدیترانه را فرا می‌گرفته‌است. دولت قتبان نیز در هزاره اول پیش از میلاد تاسیس شد و تا قرن دوم میلادی ادامه یافت و سرانجام توسط سبائیان برچیده شد. باستان شناسان از روی سنگ نوشته‌ها معلوم کرده‌اند که پادشاهان قتبان همچون سبا لقب مکرب داشتند یعنی نوعی قدرت روحانی و سیاسی را دارا بودند. دولتی هم که در حضرموت تاسیس شد پایتخت آن شبوه بوده و به واسطه برخورداری از تجارت کندر ثروت فراوانی داشته‌است.
در میان این دولت‌ها سبا دارای اهمیت خاص میباشد. قدرت سیاسی و نظامی و بازرگانی آنان توانست به تدریج حکومتهای پراکنده جنوب را زیر پوشش حکومت مستقل و گسترده خود درآورد و دامنه سلطه خویش را تا به آفریقا بکشاند. سبائیان ۹ قرن بر این منطقه حکومت کردند و منطقه نفوذ خود را گسترش دادند و راه بازرگانی اقیانوس هند به دریای سرخ و از آنجا به خلیج عقبه و پیرامون آن را در اختیار گرفتند. دوره حکومت سبائیان تا یکصد و پانزده پیش از میلاد تداوم یافت. سرانجام قوم سبا توسط حمیریان منقرض گردید.
دولت حمیریان که برخی راجع به آن به‌طور مستقل صحبت کردند را میتوان به دو دوره تقسیم نمود: نخست اینکه پادشاهان دوره اول در آغاز پادشاهان سبا و ذوریدان نام داشتند که عنوانی شامل حکومت قتبیان و حمیر است ولی تدریجا حکومت به حمیریان منتقل گردید و از این زمان به بعد دوره دوم و حکومت آنان آغاز شده‌است. دولت دوم تبابعه نام داشت که پایتخت ایشان شهر ظفار از سرزمین یمن بود و چون نام عمومی هر یک از فرمانروایان این سلسله تبع بوده‌است حکومت ایشان را تبابعه می‌گویند. این دولت از سال پانصد و پانزده پیش از میلاد تا پانصد و سی و یک میلادی طول کشید و سرانجام توسط حبشیان انقراض یافت.
در زمان خسرو انوشیروان کار یمن یکسره شد و در رقابت میان ایران و روم، ایران پیروزی یافت. با چیرگی ایران بر جنوب عربستان در سال ۵۹۸-۵۹۷ میلادی یمن نیز به‌وسیله شاهنشاهان ساسانی به تصرف ایران درآمد و تا ظهور اسلام تابع حکومت ایران بود. شهرب (ساتراپ) ساسانیان در کل منطقه جنوب عربستان، باذان بود.
در دوران‌های پیش، نخستین تماسی که یمنی‌ها با خارج یافتند، در شمال عربستان بود و آن هنگامی بود که آشوریان راه بازرگانی یمن را به خطر انداخته بودند. همچنین فتوحات عظیم هخامنشی نیز ایشان را دچار خطر کرد. اما این حوادث صدمه‌ای به یمن وارد نکرد و اصولا روابط یمن و اکثر اعراب جنوب با ایران بیشتر دوستانه بوده و انتشار دین مسیح در آن نواحی این دوستی را استوار کرد.
تا ظهور دین اسلام پس از مدتی اسلام در این سرزمین نفوذ یافت که عبدالله بن اسحاق بن ابراهیم یکی از حاکمان یمن در این دوران است.
همچنین در سال ۱۷۵۰ میلادی جزو قلمرو دولت عثمانی درآمد و با سقوط امپراتوری عثمانی، در سال ۱۹۳۴ میلادی با انعقاد قراردادی با انگلستان به استقلال رسید.
سابقا حکومت یمن در دست امیری بود که او را امام یمن می‌خواندند و او شخصا کشور را اداره می‌کرد ولی از سال ۱۹۶۲ میلادی برابر ۱۳۴۱ شمسی به جمهوری تبدیل شد.
سیاست
پس از انقلاب یمن در سال ۲۰۱۲ قدرت حکومت مرکزی تا حد زیادی از دست رفته و بیشتر نقاط کشور خارج از کنترل آن هستند. حوثی‌ها که یک گروه شیعه زیدی هستند و مرکز آنها در ولایت صعده در شمال کشور است قویترین این گروه‌ها هستند که تا مارس ۲۰۱۵ صنعا پایتخت و بزرگترین شهر کشور را در کنترل خود دارند. انصارالشریعه که شاخه‌ای از القاعده است نیز دیگر گروه قدرتمند این کشور است.
علی عبدالله صالح از سال ۱۹۷۸ به عنوان رئیس‌جمهور یمن شمالی و از سال ۱۹۹۰ به عنوان رئیس‌جمهور یمن متحد قدرت را در این کشور در دست داشت. وی درسال ۲۰۱۲ با اعتراضات گسترده مردمی که به انقلاب یمن معروف شد از قدرت کناره‌گیری کرده اما همچنان یک بازیگر تاثیرگذار در صحنه سیاست این کشور بود و نیروهای وفادار به او در مارس ۲۰۱۵ با حوثی‌ها وارد ائتلاف شده‌اند.
تقسیمات کشوری
کشور یمن به ۲۰ استان و یک محدوده پایتختی بخش شده‌است:
thumb
200px
عدن
عمران
ابین
ضالع
بیضاء
حدیده
جوف
مهره
محویت
محدوده پایتختی صنعا (الامانه)
ذمار
حضرموت
حجه
اب
لحج
مارب
ریمه
صعده
استان صنعاء
شبوه
تعز
جزایر سقطری مهمترین جزایر این کشور هستند.
اقتصاد
تولید ناخالص داخلی یمن در سال ۲۰۱۳ بیش از ۶۱ میلیارد دلار و درآمد سرانه حدود ۲۵۰۰ دلار بوده‌است. خدمات مهمترین بخش اقتصاد کشور است که ۶۱ درصد تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص می‌دهد و صنعت با ۳۱ و کشاورزی با ۷٫۷ درصد پس از آن قرار می‌گیرند. تولیدات نفتی ۶۳ درصد درآمدهای دولت را تشکیل می‌دهد. کشاورزی در گذشته اهمیت بیشتری داشت و ۱۸ تا ۲۷ درصد تولید کشور را شامل می‌شد. محصولات کشاورزی کشور شامل غلات، میوه‌ها، سبزیجات، قات، قهوه، پنبه، لبنیات، ماهی، دام (گوسفند، بز، گاو و شتر) و ماکیان می‌شوند.
سورگوم (ذرت خوشه‌ای) کشت اصلی کشور و انبه مهمترین میوه کشور است. یکی از معضلات کشور کشت قات یک گیاه مخدر است که جویدن آن اثر محرک دارد. حدود ۴۰ درصد کل آب حوزه آبخیز صنعا به کشت این گیاه اختصاص پیدا می‌کند که موجب خشک شدن کشتزارها و بالارفتن قیمت مواد غذایی شده‌است.
بخش صنعت کشور نیز شامل تولید و پالایش نفت، صنایع غذایی، صنایع دستی، کارگاه‌های کوچک نساجی و چرم، تولید آلومینیوم، تعمیر کشتی، و تولید گاز طبیعی میشود. نرخ بیکاری در سال ۲۰۱۳ به ۳۵ درصد رسیده‌است.
مردم
پراکندگی نژادی و مذهبی و محل گردهمزیستی یمن در سال ۲۰۰۲
یهودیان یمن، صنعا ۱۹۳۷
کودکان یمنی در صنعا
جمعیت یمن در سال ۲۰۱۴ حدود ۲۴ میلیون نفر بوده‌است. بیش از ۹۹ درصد آنها مسلمان هستند که حدود ۶۵ درصد سنی و ۳۵ درصد شیعه برآورد می‌شوند. سنی‌ها اغلب شافعی با اقلیتی از مالکی و حنبلی و شیعیان اکثرا زیدی با اقلیت اسماعیلی و دوازده‌امامی هستند. بهائیان، یهودیان، هندوها و مسیحیان هم حدود نیم درصد جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند. رشد جمعیت کشور بالاست و نرخ باروری ۴٫۴۵ فرزند برای هر زن است. جمعیت صنعا پایتخت کشور در سال ۱۹۷۸ فقط ۵۵ هزار نفر بود اما اکنون از ۲ میلیون نفر فراتر رفته‌است.
بر اساس قانون اساسی اسلام دین رسمی کشور و مبنای همه قوانین است. قانون اساسی اجازه برگزاری مراسم آئینی را به اقلیت‌های دینی داده‌است اما خروج از دین اسلام ممنوع است.
اکثر یمنی‌ها عرب هستند و آفریقایی-عرب‌ها، جنوب آسیایی‌ها و اروپایی‌ها هم اقلیت‌های قومی کشور را شکل می‌دهند. یمن کشوری عمدتا قبیله‌ای است و در بخشهای کوهستانی شمال کشور حدود ۴۰۰ قبیله زیدی وجود دارند.
یهودیان یمن هم در گذشته جمعیت قابل توجهی داشتند اما بیشتر آنها در قرن بیستم به اسرائیل مهاجرت کردند. حدود یکصد هزار هندی‌تبار هم در جنوب کشور زندگی می‌کنند.
وضعیت بهداشت
پس از آغاز جنگ داخلی یمن در سال ۲۰۱۵ و ضعیت بهداشت در این کشور رو به وخامت گذاشت. وبا یکی از بیماری‌هایی میباشد که باعث مرگ شمار زیادی از یمنی‌ها شده‌است.
بر اساس گزارش منتشر شده از سوی صلیب سرخ و همچنین نهاد کمک‌های اضطراری سازمان ملل، تا ۱۳ جولای ۲۰۱۷، ۳۲۰هزار نفر از مردم یمن مبتلا به بیماری وبا شدند. این بیماری باعث مرگ ۱۷۰۰ نفر شده‌است. بر اساس اطلاعات منتشر شده، از ۲۳ استان یمن، در ۲۲ استان گرسنگی و وبا بیداد می‌کند. برنامه واکسیناسیون سازمان ملل نیز به علت مسائل امنیتی اجرا نشده‌است. این در حالی است که بیش از ۵۵ درصد بیمارستان‌های یمن در اثر بمباران‌ها آسیب دیده یا کاملا ویران شده‌اند. سیستم درمانی و بهداشتی کشور در هم شکسته‌است و آلودگی باعث شیوع بیماری‌هایی همچون وبا میشود. بیش از ۳۰ هزار نفر از شاغلان بخش بهداشتی و درمانی یمن بیش از یک سال است که حقوق دریافت نکرده‌اند. پول برای تهیه تلمبه‌های آب، تصفیه فاضلاب، و همچنین برای تعمیر و ساخت بیمارستان‌ها وجود ندارد.
در ۲۱ دسامبر ۲۰۱۷ کمیته بین‌المللی صلیب سرخ اعلام کرد تعداد بیماران مشکوک به ابتلا به بیماری وبا در یمن به یک میلیون نفر رسیده‌است. پیش از این برخی از سازمانهای غیردولتی فعال در یمن نیز این رقم را برای شمار موارد مشکوک به ابتلا به وبا در یمن اعلام کرده بودند. سازمان جهانی بهداشت شمار افرادی را که از روز ۲۷ آوریل (هفتم اردیبهشت) تا هشتم نوامبر (۱۷ آبان) در یمن مشکوک به ابتلا به بیماری وبا بوده‌اند ۹۱۳۷۴۱ نفر اعلام کرده‌است. این سازمان در همین مدت مرگ ۲۱۹۶ نفر را در این کشور جنگ‌زده بر اثر ابتلا به وبا به ثبت رسانده‌است. این در حالی است که آمار مبتلایان طی هفته‌های گذشته سیر صعودی در پیش گرفته‌است. سازمان جهانی بهداشت پیش از این هشدار داده بود که در صورت جلوگیری از ارسال کمک‌های بشردوستانه به روند مقابله با وبا در یمن «ضربه‌ای جدی» وارد خواهد شد. جلوگیری از ارسال کمک بشردوستانه و یا عدم کمک‌ها به یمن عامل اصلی قحطی در این کشور محسوب میشود. حدود هشت میلیون و ۴۰۰ هزار یمنی در معرض قحطی در این کشور هستند. این درحالیست که منابع داخلی آمار دوبرابری نسبت سازمانهای بین المللی می‌دهند. جنگ در یمن دسترسی بیش از ۸۰ درصد از جمعیت این کشور را به مواد خوراکی، سوخت، آب آشامیدنی و خدمات درمانی مختل کرده‌است. سازمان ملل از بحران انسانی در یمن به عنوان جدی‌ترین بحران بشردوستانه در جهان یاد می‌کند.
فهرست شهرهای یمن
سد مارب
ربع‌الخالی | [
"خدا",
"ملت",
"انقلاب",
"اتحاد",
"سرود ملی یمن",
"صنعا",
"مجلس انقلابی یمن",
"عدن",
"زبان عربی",
"جمهوری عربی یمن",
"رئیس‌جمهور یمن",
"نخست‌وزیر یمن",
"صالح علی صماد",
"عبدالعزیز بن حبتور",
"عبدربه منصور هادی",
"احمد عبید بند دغر",
"یمن شمالی",
"یمن جنوبی",
"آسیا",
"شبه جزیره عربستان",
"خاورمیانه",
"پایتخت",
"ریال یمنی",
"دریای سرخ",
"دریای عرب",
"جزایر سوکوترا",
"جمهوری دمکراتیک یمن",
"زیدی",
"شیعه دوازده‌امامی",
"شیعه اسماعیلی",
"اسماعیلی‌ها",
"مارب",
"علی عبدالله صالح",
"انصارالله یمن",
"حوثی‌ها",
"القاعده",
"اعتراضات و تغییر حکومت در یمن (۲۰۱۴-۲۰۱۵ میلادی)",
"طوفان قاطعیت",
"عربستان سعودی",
"خلیج عدن",
"سلطنت عمان",
"سد مأرب",
"معینیان",
"قرنو",
"قتبان",
"سبائیان",
"خلیج عقبه",
"ذوریدان",
"حمیریان",
"تبابعه",
"حبشیان",
"خسرو انوشیروان",
"۵۹۸ (میلادی)",
"۵۹۷ (میلادی)",
"شهرب",
"باذان (ساتراپ یمن)",
"آشوریان",
"هخامنشیان",
"۱۷۵۰ (میلادی)",
"عثمانی",
"۱۹۳۴ (میلادی)",
"انگلستان",
"۱۹۶۲ (میلادی)",
"۱۳۴۱ (خورشیدی)",
"انقلاب یمن",
"شیعه زیدی",
"ولایت صعده",
"انصارالشریعه",
"استان عدن",
"عمران (استان)",
"ابین (استان)",
"ضالع (استان)",
"بیضاء (استان)",
"حدیده (استان)",
"جوف (استان)",
"مهره (استان)",
"محویت (استان)",
"صنعا (استان)",
"ذمار (استان)",
"حضرموت (استان)",
"حجه (استان)",
"اب (استان)",
"لحج (استان)",
"مأرب (استان)",
"ریمه (استان)",
"صعده (استان)",
"شبوه (استان)",
"تعز (استان)",
"خدمات",
"غلات",
"میوه‌ها",
"سبزیجات",
"قات",
"قهوه",
"پنبه",
"لبنیات",
"ماهی",
"دام (حیوان)",
"گوسفند",
"بز",
"گاو",
"شتر",
"ماکیان",
"سورگوم",
"انبه",
"میوه",
"مخدر",
"محرک",
"صنعت",
"پالایش نفت",
"صنایع غذایی",
"صنایع دستی",
"نساجی",
"چرم",
"آلومینیوم",
"کشتی (شناور)",
"گاز طبیعی",
"شیعیان یمن",
"شافعی",
"نرخ باروری",
"جنگ داخلی یمن (۲۰۱۵ تا کنون)",
"وبا",
"کمیته بین‌المللی صلیب سرخ",
"فهرست شهرهای یمن",
"ربع‌الخالی"
] | [
"یمن",
"آسیای غربی",
"اتحادیه عرب",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۹۱ (میلادی)",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۹۹۰ (میلادی) در یمن",
"جمهوری‌ها",
"جمهوری‌های اسلامی",
"جمهوری‌های عربی",
"فهرست کشورهای در گستره بیش از یک قاره",
"کشورها و سرزمینهای عربی‌زبان",
"کشورهای آسیای غربی",
"کشورهای آسیایی",
"کشورهای اسلامی",
"کشورهای اقیانوس هند",
"کشورهای توسعه‌نیافته",
"کشورهای خاور نزدیک",
"کشورهای خاورمیانه",
"کشورهای عضو اتحادیه عرب",
"کشورهای عضو سازمان ملل متحد",
"کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی"
] |
2,499 | اکوادور | 2 | 902 | 0 | [
"اكوادور",
"اکوادر",
"اكوادر"
] | false | 596 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "نام اصلی",
"Item2": "República del Ecuador"
},
{
"Item1": "نام فارسی رسمی",
"Item2": "جمهوری اکوادور"
},
{
"Item1": "نام عادی",
"Item2": "اکوادور"
},
{
"Item1": "تصویر پرچم",
"Item2": "Flag of Ecuador.svg"
},
{
"Item1": "تصویر نشان ملی",
"Item2": "Coat of arms of Ecuador.svg"
},
{
"Item1": "شعار ملی",
"Item2": "[[خدا]]، [[میهن]]، [[آزادی]]"
},
{
"Item1": "سرود ملی",
"Item2": "[[درود، ای میهن]]"
},
{
"Item1": "نقشه",
"Item2": "Ecuador (orthographic projection).svg"
},
{
"Item1": "پایتخت",
"Item2": "[[کیتو]]"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "۰۰"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "۷۸"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "۲۱"
},
{
"Item1": "بزرگترین شهر",
"Item2": "[[گوایاکیول]]"
},
{
"Item1": "زبان رسمی",
"Item2": "[[اسپانیایی]]"
},
{
"Item1": "نوع حکومت",
"Item2": "[[جمهوری]]"
},
{
"Item1": "نوع حاکمان",
"Item2": "• [[رئیس‌جمهور]]• [[معاون اول]]"
},
{
"Item1": "نام حاکمان",
"Item2": "[[لنین مورنو]][[خورخه گلاس]]"
},
{
"Item1": "نحوه تشکیل",
"Item2": "استقلال"
},
{
"Item1": "موارد منجر به تشکیل",
"Item2": "از [[اسپانیا]]"
},
{
"Item1": "تاریخ تشکیل",
"Item2": "[[۲۴ مه]] [[۱۸۲۲]]"
},
{
"Item1": "مساحت",
"Item2": "۲۷۲،۰۴۵"
},
{
"Item1": "رتبه مساحت",
"Item2": "۷۳ام"
},
{
"Item1": "سال برآورد جمعیت",
"Item2": "[[۲۰۱۳]]"
},
{
"Item1": "جمعیت",
"Item2": "۱۶،۰۱۳،۱۴۳"
},
{
"Item1": "رتبه جمعیت",
"Item2": "۶۵ام"
},
{
"Item1": "تراکم جمعیت",
"Item2": "۵۳٫۸"
},
{
"Item1": "رتبه تراکم جمعیت",
"Item2": "۱۵۱ام"
},
{
"Item1": "واحد پول",
"Item2": "[[دلار آمریکا]]"
},
{
"Item1": "کد واحد پول",
"Item2": "USA"
},
{
"Item1": "منطقه زمانی",
"Item2": "ECT"
},
{
"Item1": "منطقه زمانی تابستانی",
"Item2": "GALT"
},
{
"Item1": "utc",
"Item2": "-۵"
},
{
"Item1": "dst",
"Item2": "-۶"
},
{
"Item1": "دامنه اینترنتی",
"Item2": "[[.ec]]"
},
{
"Item1": "پیش‌شماره تلفنی",
"Item2": "۵۹۳"
}
],
"Title": "کشور"
} | 340px
اکوادور کشوری در شمال غربی آمریکای جنوبی است. پایتخت آن کیتو و بزرگترین شهر این کشور گوایاکیول است.
جمعیت این کشور ۱۵ میلیون نفر و زبان رسمی آن اسپانیایی است.
نظام سیاسی اکوادور جمهوری ریاست‌جمهوری است. این کشور از سال ۱۸۳۰ مستقل شده‌است. اکوادور پیش از این تاریخ بخشی از مستعمرات اسپانیا و جمهوری کلمبیای بزرگ بود.
در شمال آن کلمبیا، در شرق و جنوب آن پرو و در غرب آن اقیانوس آرام قرار دارد. این کشور همچنین شامل جزایر گالاپاگوس در اقیانوس آرام در حدود ۹۶۵ کیلومتری غرب کشور میباشد. اکوادور دارای مساحتی برابر با ۲۷۲،۰۴۵ کیلومتر مربع است.
ایرانیان اکوادور یکی از گروه‌های مهاجر این کشور هستند و سابقه حضور آنها در اکوادور به سالهای قبل از انقلاب ۱۳۵۷ ایران بازمی‌گردد. و آمار رسمی از تعداد ایرانیان مقیم اکوادور وجود ندارد.
نام
این کشور بر خط استوا قرار دارد و نام (اسپانیائی) آن به همین واقعیت اشاره دارد. نام رسمی آن «جمهوری اکوادور» (اسپانیایی: است.
تاریخ
بومی‌ها مدتها پیش از فتح منطقه توسط امپراتوری اینکا در این ناحیه سکونت یافتند. به دلیل جنگ‌ها و ازدواج‌ها با ملل مختلفی که ساکن دره‌های رشته کوه آند بودند، این ناحیه بخشی از قلمروی امپراتوری اینکاها شد. آتاهوالپا یکی از پسران امپراتور اینکا هواینا کاپاک در شهر کیتو متولد شد. با این وجود از آنجاکه امپراتور پسر دیگری بنام هاسکار داشت که در کوسکو پایتخت امپراتوری اینکا متولد شده بود، تاج پادشاهی به وی نرسید؛ بنابراین امپراتوری به دو قسمت تقسیم شد: آتاهوالپا فرمانروایی قسمت شمالی را که مرکز آن کیتو بود دریافت کرد و هاسکار قسمت جنوبی را که مرکز آن کوسکو بود به ارث برد. در سال ۱۵۳۱ فاتحان اسپانیایی با فرمانروایی فرانسیسکو پیزارو وارد امپراتوری اینکاها شدند که به دلیل چنگ‌های داخلی بسیار ضعیف شده بود. آتاهوالپا به دنبال اتحاد با اسپانیایی‌ها برای غلبه بر هاسکار بود تا فرمانروایی کل امپراتوری اینکاها را بدست گیرد. اما اسپانیایی‌ها خود قصد تصرف داشتند و بنابراین در قلعه‌ای نظامی در کاجامارکا استقرار یافتند و در نبرد کاجامارکا آتاهوالپا را اسیر کرده و وی را گروکان گرفتند. وی در سلولی پر از طلا که مانع فرار او می‌شدند اسیر بود. در مدت اسارت، آتاهوالپا برنامه‌ای برای کشتن نابرادری خود در کوسکو طرح کرد. صحنه برای غلبه اسپانیایی‌ها بر کل امپراتوری اینکاها آماده بود. با وجود اینکه اسپانیایی‌ها در محاصره اینکاها بودند؛ آتاهوالپا را اعدام کردند. اسپانیایی‌ها برای فرار از محاصره قلعه، تمامی توپ‌های خود را شلیک کردند و از میان اینکاها گریختند. در سالهای بعدی اسپانیایی‌ها در پرو به قدرت رسیدند.
عده افراد بومی در دهه‌های اولیه حکومت اسپانیایی‌ها به دلیل بیماری رو به کاهش نهاد؛ زمانی که بومی‌ها مجبور به کار کردن در سیستم کاری «انکومیاندا» برای اربابان اسپانیایی بودند. در سال ۱۵۶۳، کیتو بخشی از ناحیه دولتی "audiencia" اسپانیا و محل حکومت نایب پرویی شد که پایتخت آن لیما بود.
پس از حدود ۳۰۰ سال از استعمارگری اسپانیایی‌ها، کیتو شهری با حدود ده هزار نفر جمعیت بود و در سال ۱۸۲۲ بود که اکوادور به جمهوری گرن کلمبیایی سیمون بلیوار ملحق شد و در سال ۱۸۳۰ جمهوری‌ای مستقل شد.
در قرن نوزدهم، اوضاع ناحیه ناآرام بود و فرمانروایان یکی پس از دیگری به سرعت می‌آمدند. گابریل گارسیا مورنو در دهه ۱۸۶۰ با پشتیبانی کلیسای کاتولیک رم کشور را متحد ساخت. در اواخر دهه ۱۸۰۰، تقاضای جهانی برای کاکائو باعث وابستگی اقتصاد به صادرات کالا شد و این شرایط باعث مهاجرت به مناطق حاصلخیز ساحلی شد.
یک انقلاب آزادیخواه در نواحی ساحلی تحت رهبری الوی الفارو در سال ۱۸۹۵ باعث کاهش قدرت روحانیت شد و این حزب آزادیخواه تا زمان کودتای نظامی سال ۱۹۲۵ همچنان قدرت داشت. در دهه‌های ۱۹۳۰ و ۱۹۴۰ سیاستمداران مردمی مانند رئیس‌جمهور خوسه ماریا ولاسکو ایباررا که در پنج دوره رئیس‌جمهور بود نقشی پراهمیت داشتند.
اختلاف بر سر حکومت بر قلمرویی در آمازون باعث ایجاد اختلافی طولانی مدت بین اکوادور و پرو شده‌است. در سال ۱۹۴۱، یا تشدید اختلافات بین دو کشور جنگ درگرفت. پرو ادعا می‌کرد که حضور نظامی اکوادور در قلمرویی که پرو مدعی آن است در واقع حمله به خاک پرو است و اکوادور نیز همین ادعا را در مورد پرو داشت. در ژوئیه سال ۱۹۴۱ سربازان به حرکت درآمدند. پرو دارای نیروی نظامی متشکل از یازده هزار و ۶۸۱ سرباز بود، در حالیکه اکوادور تنها پنج هزار و ۳۰۰ نیروی نظامی غیر ماهر و گسسته داشت که هزار و ۳۰۰ تن از آنها در نواحی جنوبی کشور استقرار یافته بودند. در پنج ژوئیه سال ۱۹۴۱، با عبور نیروهایی پرو از برخی محلهای مرزی اکوادور برای بررسی توان نظامی نیروهای مرزی این کشور درگیری بالا گرفت. در نهایت در ۲۳ ژوئیه ۱۹۴۱، نیروهای پرو از مرز اکوادور در رودخانه زارومیلا گذشتند و رسما حمله خود را به ناحیه ال‌اوروی اکوادور آغاز کردند. در این جنگ پرو تمامی نواحی مورد ادعای اکوادور و همچنین ناحیه ال‌اورو و قسمت‌هایی از ناحیه لوخا (حدود ۶٪ کشور) را تصرف کرد و خواستار صرف‌نظرکردن اکوادور از نواحی مورد ادعایش شد. نیروی دریایی پرو بندر گوایاکیول را در اختیار گرفت و بدین‌ترتیب مانع تامین تجهیزات مورد نیاز نیروهای اکوادور شد. پس از چندین هفته از جنگ، با فشار آمریکا و چندین کشور آمریکای لاتین جنگ متوقف شد. اکوادور و پرو در ۲۹ ژانویه سال ۱۹۴۲ رسما تفاهم‌نامه ریو را به نفع اتحاد نیمکره در مقابل نیروهای کشورهای محور در جنگ جهانی دوم امضاء کردند. در نهایت به دلیل پیروزی پرو نواحی مورد اختلاف به این کشور داده شد. پیش از اتمام کامل اختلافات دو جنگ دیگر اتفاق افتاده بودند. "رجوع کنید به جنگ پاکیوشا و جنگ سنپا.
یادبود کنفرانس بین سیمون بولیوار و خوسه د سن مارتین.
رکود اقتصادی و نارضایتی عمومی باعث بازگشت به سوی سیاست‌های مردمی در دهه ۱۹۶۰ شد، در حالیکه شرکتهای خارجی در ناحیه آمازون اکوادور منابع نفتی کشف کرده و آنها را توسعه می‌دادند. در سال ۱۹۷۲، ساخت لوله نفتی آندیان که نفت را از شرق به ساحل می‌آورد به اتمام رسید و بنابراین اکوادور به دومین تولیدکننده بزرگ نفت در آمریکای جنوبی تبدیل شد. در همان سال یک گروه نظامی ملی جونتا دولت را مغلوب کرد و تا سال ۱۹۷۹ همچنان بر قدرت ماند، تا اینکه در آن سال فشارهای نهادهای مردمی‌دموکراتیک بسیار افزایش یافت. در سال ۱۹۸۲، دولت با بحران اقتصادی ناشی از تورم بالا، کسری بودجه، کاهش ارزش پول کشور، افزایش بدهی و مشکل از صنایع غیررقابتی مواجه شد که منجر به بی‌ثباتی دولت شده بود.
سالهای متمادی بی‌کفایتی در اداره کشور که با ناتوانی در رسیدگی به بدهی‌های کشور در زمان حکومت نظامی آغاز شده بود، در واقع کنترل و اداره کشور را غیرممکن کرده بود. در اواسط دهه ۹۰، دولت اکوادور دارای نهاد اجرایی بسیار ضعیفی بود که برای راضی کردن دولتمردان در هیئت قانونگذاری و قضایی تقلا می‌کرد. سه رئیس‌جمهور آخر منتخب مردم هیچ‌کدام تا آخر دوره ریاست جمهوری خود بر سر کار نماندند.
از جمله مهمترین عوامل در بی‌ثباتی دموکراتیک اکوادور ظهور جمعیت بومی به عنوان جزئی فعال در دولت بود. این افراد به دلیل ناتوانی دولت در تحقق وعده‌هایش در مورد اصلاحات ارضی، بیکاری و استثمار مالکان زمین نسبت به دولت بدبین بودند.
نهضت آنها به همراه حرکت‌های مشابه چپ‌گراها و طبقه ممتاز باعث کاهش توان نهاد اجرایی شد. بخش عمومی و سایر بخشهای دولت سرمایه سیاسی کمی در اختیار رئیس‌جمهور قرار می‌دادند، همانطوری‌که در زمان عزل رئیس‌جمهور لوسیو گوتیرس در آوریل ۲۰۰۵ در کنگره اکوادور اتفاق افتاد. الفردو پالاسیو معاون رئیس‌جمهور جای او آمد و تا زمان انتخابات عمومی اکوادور ۲۰۰۶ در ۲۰۰۶ روی کار ماند، که در ابتدا برنده‌ای نداشت، تا زمانی که در ۲۶ نوامبر در انتخابات نهایی رافائل کورئا بر آلوارو نوبا پیروز شد.
سیاست
سیاست اکوادور به صورت سیستم رئیس‌جمهوری نمایندگی مردمی جمهوری است، که در آن رئیس‌جمهور اکوادور هم رئیس دولت و هم رهبر کشور در یک سیستم چند بخشی است. توان اجرایی در اختیار دولت است. حق قانونگذاری هم در دستان دولت و هم کنگره ملی اکوادور است. بخش قضایی جدای از بخشهای قانونگذاری و اجرایی است.
شاخه اجرایی
رئیس‌جمهور: الفردو پالاسیو (از ۲۰ آوریل ۲۰۰۵ و بعد لوسیو گوتیرس توسط کنگره عزل شد)
معاون رئیس‌جمهور: نیکانور الخاندرو سررانو آگیلار (از ۵ مه ۲۰۰۵)
کابینه: رئیس‌جمهور کابینه را تعیین می‌کند و تمامی وزرا و حیطه کاری آنها توسط وی تعیین می‌گردند. در حال حاضر ۱۵ وزیر (Ministerios) و ۷ دبیر (Secretarías) وجود دارند.
انتخابات: رئیس‌جمهور و معاون رئیس‌جمهور با یک رای برای یک دوره چهار ساله طی یک انتخابات اجباری انتخاب می‌شوند و آنها نمی‌توانند در دو دوره متوالی سر کار بیایند. انتخابات عمومی پیشین در اکوادور در بیستم اکتبر ۲۰۰۲ برگزار شد که رای‌گیری نهایی آن در ۲۴ نوامبر ۲۰۰۲ برگزار شد و طی آن لوسیو گوتیرس به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شد. در اکتبر و نوامبر ۲۰۰۶ نیر انتخابات در اکوادور برگزار شد که طی آن رافائل کورئا به عنوان رئیس‌جمهور و لنین مورنو به عنوان معاون رئیس‌جمهور انتخاب شد.
شاخه قانونگذاری
کنگره ملی اکوادور Congreso Nacional با ۱۰۰ عضو که در هر منطقه برای یک دوره چهار ساله انتخاب می‌شوند.
شاخه قضایی
دادگاه عالی Corte Suprema در راس این شاخه‌است. طبق قانون اساسی کشور، قضات Ministros Juez توسط اعضای دادگاه عالی انتخاب می‌شوند، با این حال در دسامبر ۲۰۰۴ کنگره ملی کلا جایگزین دادگاه شد.
روابط خارجی
لا میتاد دل موندو؛ محل تلاقی نیمکره شمال و جنوبی زمین
اکوادور عمدتا تاکید بسیاری بر رویکردهای چندجانبه در مورد مسائل بین‌المللی داشته‌است. اکوادور عضو سازمان ملل و اغلب آژانس‌های تخصصی آن است و همچنین عضو بسیاری از گروه‌های منطقه‌ای است که از آن جمله گروه ریو، سیستم اقتصادی آمریکای لاتین، سازمان انرژی آمریکای لاتین، انجمن اتحاد آمریکای لاتین و معاهده آند میباشد.
اکوادور ارتباطی نزدیک با آمریکا دارد. در سال ۲۰۰۶، فسخ یک قرارداد توسط شرکت اکسیدنتال، یک شرکت نفتی آمریکای شمالی، باعث ایجاد تنش در روابط آمریکا و اکوادور شد. دولت اکوادور اعلام کرد که قرارداد با این شرکت فاقد اعتبار است که این شرایط باعث کندی روند مذاکرات قراردادهای تجارت آزاد بین دو کشور شد. مدت زمان معاهده Atpdea بزودی به پایان می‌رسد و این بدین معنا است که روابط تجاری اکوادور با آمریکا کاهش خواهد یافت و بنابراین اکوادور مجبور خواهد شد که به دنبال بازارهای بین‌المللی دیگری باشد.
دورنمای صنعت گل ناخوشایند است. آمریکا بیش از ۷۵٪ از صادرات گل اکوادور را مصرف می‌کند. بر اساس تخمین‌ها شکست سیاست خارجی اکوادور سالانه بیش از ۳۰ هزار فرصت شغلی را در این کشور از بین می‌برد.
جغرافیا
اکوادور دارای سه منطقه جغرافیایی عمده به همراه یک ناحیه جزیره‌ای در اقیانوس آرام است.
La Costa، یا ساحل، شامل منطقه ساحلی در قسمتهای غربی کشور شامل خط ساحلی اقیانوس آرام است.
La Sierra ("the saw») نوار مرتفعی است که از شمال به جنوب کشور کشیده شده و در زمینهای کوهستانی آن کوه‌های آند قرار دارند.
El Oriente («شرق») شامل جنگل آمازون در قسمتهای شرقی کشور است که حدود کمتر از نیمی از مساحت کشور را شامل میشود ولی کمتر از ۵٪جمعیت در این ناحیه زندگی می‌کنند.
و آخرین ناحیه Región Insular است که شامل جزایر گالاپاگس و حدود ۱۰۰۰ کیلومتر (۶۲۰ mi) از غرب اقیانوس آرام است.
کیتو پایتخت اکوادور است و در استان پیچینچا در ناحیه سیرا واقع است. گوای اکیل بزرگترین شهر اکوادور است که در استان گوایاس در کستا واقع است. در مورد شهر کوتوپکسی که در جنوب کیتو در استان مجاور هم‌نام قرار دارد به اشتباه گفته شده که فعالترین و بلندترین آتشفشان جهان در آنجا قرار دارد، اما در حقیقت چندین قله در شمال شیلی و جنوب پرو بلندتر و فعال‌تر از آن هستند. در عین حال آتشفشان چیمبوراسو با ارتفاعی بین ۶،۲۶۷ تا ۶،۳۱۰ متر، بلندترین قله اکوادور است.
تقسیمات کشوری
نقشه اکوادور
اکوادور دارای ۲۲ استان است که هریک مرکز اجرایی خود را دارد.
مراکز استانها در داخل پرانتز آورده شده‌اند.
آسوای (کوئنکا)
بولیوار (گوئاراندا)
کانار (آسوگس)
کرچی (تولکان)
چیمبوراسو (ریوبامبا)
کوتوپکسی (لاتاکونگا)
ال‌اورو (ماچالا)
اسمرالداس (امرالداس)
گالاپاگوس (پوئرتو باکرزو مورنو)
گوایاس (گوای اکیل)
ایمبابورا (ایباررا)
لوخا (لوخا)
لس‌ریوس (بابائویا)
منابی (پرتویو)
مورونا-سانتیاگو (ماکاس)
نپو (تنا)
اوریانا (پوئرتو فرانسیسکو د اوریانا)
استان پاستاسا (پیو)
پیچینچا (کیتو)
ساکومبیوس (نوئوا لوخا)
تونگراگوا (امبتو)
سامورا-چینچیپه (سامورا)
اقتصاد
افق مرکز شهر کیتو
اکوادور دارای منابع نفتی غنی و زمینهای کشاورزی پرمحصول است. از آنجا که اکوادور کالاهای اصلی مانند نفت، موز و میگو صادر می‌کند، نوسانات در بازارهای جهانی می‌تواند تاثیر بسیاری بر اوضاع داخلی این کشور داشته باشد. صنعت اکوادور عمدتا در راستای ارائه خدمات در بازارهای داخلی است. وخیم شدن شرایط اقتصادی اکوادور در سالهای ۹۸–۱۹۹۷ باعث شد که این کشور دچار بحران‌های مالی و اقتصادی شدیدی در سال ۱۹۹۹ بشود. برخی عوامل خارجی مانند پدیده جوی ال‌نینیو در سال ۱۹۹۷، کاهش شدید قیمت نفت در بازارهای جهانی در ۹۸–۱۹۹۷ و بی‌ثباتی بازار بین‌المللی در همان دوران این بحران‌ها را قابل پیش‌بینی کرده بود. این عوامل سیاست اقتصادی دولت اکوادور را که تلفیقی از کسری‌های مالی بزرگ و سیاست‌های مالی انبساطی بود بیشتر برجسته ساخت و باعث کاهش ۳/۷ درصدی تولیدات خالص داخلی سالانه، تورم ۲/۵۲٪ و کاهش ۶۵درصدی ارزش پول ملی کشور در سال ۱۹۹۹ شد که این عوامل منجر به ناتوانی بیشتر اکوادور در پرداخت بدهی‌های خارجی در آن سال شد.
در ۹ ژانویه، ۲۰۰۰، دولت رئیس‌جمهور جمیل مهواد اعلام کرد که برای مقابله با این بحران‌ها ازین پس دلار آمریکا به عنوان پول رایج کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد. استفاده از دلار آمریکا به عنوان پول رایج کشور به جای تثبیت پول ملی به آن بدین معنا است که فواید ضرب پول به اقتصاد آمریکا تعلق می‌گیرد، چه آن را جبران کند یا نکند. اعتراضات در پی این قضیه باعث عزل رئیس‌جمهور شد و معاون وی نوبوئا به جای وی سر کار آمد.
دولت نوبوئا نیز استفاده از دلار را به عنوان هسته اصلی راهکار خود برای بهبود اوضاع اقتصادی برگزید. دولت در این زمینه وارد مذاکره با صندوق بین‌المللی پول (IMF) شد و نتیجه مذاکرات ترتیب یک دوره ۱۲ ماهه برای آماده‌سازی شرایط توسط IMFبود. سایر راه‌کارهای اقتصادی دولت اکوادور شامل تلاش برای کاهش کسری مالی دولت، اجرای اصلاحات ساختاری برای تقویت سیستم بانکی و بدست آوردن دوباره کنترل بر بازارهای خصوصی سرمایه بود. با گرانی نفت در بازارهای جهانی اقتصاد اکوادور اندکی بهبود یافت و در سال ۲۰۰۰ تولیدات خالص داخلی به سقف ۹/۱٪ رسید. با این وجود، ۷۰٪ مردم اکوادور زیر خط فقر بسر می‌برند که بیش از دو برابر آمار ۵ سال پیش از آن است. تورم در سال ۲۰۰۰ معادل ۱/۹۶٪ بود، اما نرخ تورم رو به کاهش است. تورم ماهانه در اکوادور در فوریه ۲۰۰۱ برابر با ۹/۲٪ بود. امروزه صنعت توریسم و جهانگردی یکی از اصلی‌ترین درآمدهای اکوادور است و از امنیت، جاذبه‌های طبیعی و مقرون به صرفه بودن این کشور میتوان به عنوان عوامل رونق جهانگردی نام برد.
جمعیت‌شناسی
محله لاس پنیاس
نژاد مردم اکوادور متنوع است. بزرگترین گروه نژادی در اکوادور مستیزوها هستند که تلفیقی از اجداد اسپانیایی و سرخپوستان هستند و بیش از ۶۵٪ جمعیت را تشکیل می‌دهند. سرخپوستان اکوادور از لحاظ جمعیتی دوم هستند و حدودا یک سوم جمعیت فعلی اکوادور معادل ۲۵٪ را تشکیل می‌دهند. سفیدپوستان اغلب از کسانی هستند که به ایشان کریولو گفته میشود؛ کسانی که نیاکانشان، خالص اسپانیایی‌ها بوده‌اند و حدود ۷٪ جمعیت را شامل می‌شوند. اندک افراد اکوادوری‌های آفریقایی‌تبار، شامل دورگه‌های سیاه‌پوست-سفیدپوست و نیز زامبوها (دورگه‌های سیاه‌پوست-سرخپوست) که عمدتا در اسمرالداس و ایبرا قرار دارند و مهاجرین بقیه جمعیت را تشکیل می‌دهند. خارجی‌های بسیاری در اکوادور زندگی می‌کنند. همچنین اکوادوری‌های بسیاری در کشورهای اسپانیا، ایتالیا و آمریکا بسر می‌برند.
منطقه جنگلی گرمسیری در شرق منطقه کوهستانی تقریبا خالی از جمعیت است و تنها حدود ۳٪ جمعیت در آنجا ساکن هستند.
اگرچه بر اساس قانون اساسی اکوادور باید بیش از ۳۰٪ درآمد خالص صرف آموزش شود، اما دولت اعلام کرده که هدف دولت تخصیص ۱۱٪ از بودجه برای آموزش است. بر اساس تخمین‌ها مصارف تولیدات خالص ملی (GDP) اکوادور در سال ۲۰۰۳ به ۴٪ می‌رسد. بر اساس گزارش‌ها بخش هزینه‌های کودکان سازمان ملل (یونیسف) سطح سواد در اکوادور بالای ۹۰٪ است، اما بیش از ۱۰ سال است که تغییری در این رقم بوجود نیامده‌است. سازمان فرهنگی، آموزشی و فرهنگی سازمان ملل (UNESCO) در گزارش‌ها خود اعلام کرده که تنها ۸۷٪ از معلمان مدارس ابتدایی و ۷۲٪ از معلمان دبیرستان‌ها در اکوادور آموزش دیده هستند. سیستم آموزش همگانی در اکوادور رایگان است و تحصیل برای افراد ۵ تا ۱۴ سال اجباری است. با این وجود بر اساس گزارش‌ها وزارت آموزش و پرورش اکوادور تنها ۱۰٪ از بچه‌های بالای ۵ سال در این کشور به صورت روزانه به آموزش دسترسی دارند و تنها ۶۶٪ از دانش‌آموزان دوره ۶ ساله تحصیل را تکمیل می‌کنند.
در مناطق روستایی تنها ۱۰٪ از نوجوانان وارد دبیرستان می‌شوند. بر اساس گزارش‌ها وزارت آموزش و پرورش میانگین دوره تحصیل در این کشور ۷/۶ سال است. اکوادور دارای شصت و یک دانشگاه است که بسیاری از آنها در حال حاضر مدرک کارشناسی ارشد یا دکتری ارائه می‌کنند، اما تنها ۱۸٪ دانشکده‌های دانشگاه‌های دولتی این کشور مدرک کارشناسی ارشد یا دکتری می‌دهند. ۳۰۰ انستیتوی عالی نیز در اکوادور دوره‌های آموزشی تخصصی و حرفه‌ای ارائه می‌کنند. لایحه اصلاح تحصیلات عالیه نظارت بر این انستیتوهای فاقد قانون مناسب را از وزارت آموزش و پرورش سلب و به CONESUP واگذار کرد.
مذهب
تقریبا ۸/۶۹٪ از اکوادوری‌ها کاتولیک هستند. عمده مردم اکوادور مذهبی هستند و در آیین‌ها شرکت می‌کنند. در مناطق روستایی اکوادور برخی مواقع، عقاید بومی و مسیحیت نیز وجود دارد.
تعداد مسلمانان در اکوادور بسیار کم و در حدود چند هزار است. تعداد یهودیان در این کشور تنها ۱۰۰۰ تن است که اغلب از ریشه آلمانی یا ایتالیایی هستند.
همچنین تعدادی یهودی سفاردیک (یهودیان جودوی اسپانیایی) نیز وجود دارند. تعداد کمی از آنها در حال حاضر اعتقادات جودوی دارند و بیشتر مسیحیانی هستند که اجدادشان کاتولیک شده‌بودند.
فرهنگ
روح کهربایی پروانه‌ای که در اکوادور زندگی می‌کند.
فرهنگ اصلی اکوادور با اکثریت مستیزوی اکوادور تعریف شده‌است و مانند نیاکانشان تلفیقی از اروپا، عوامل سرخپوستی و نیز متاثر از آفریقا است که از اجداد برده خود به ارث برده‌اند. جوامع بومی اکوادور در ابعاد مختلف این فرهنگ غالب را پذیرفته‌اند، اما برخی خود فرهنگی ویژه خود نیز دارند، خصوصا در جوامع دورتر منطقه آمازون. آفریقایی-اکوادوری‌هایی که کمتر به این فرهنگ غالب پیوسته‌اند، در واقع قربانیان بیکاری و تبعیض‌نژادی هستند.
ورزش
متداول‌ترین ورزش در اکوادور و اغلب کشورهای آمریکای جنوبی فوتبال است. از جمله تیمهای حرفه‌ای مشهور اکوادور «بارسلونا اس. سی» و «سی.اس. املک» از شهر گوایاکیول، Liga Deportiva Universitaria de Quito و El Nacional (تیم نیروهای مسلح اکوادور) از شهر کیتو و تیم «المدو» از شهر ریوبامبا و Deportivo Cuenca از شهر کوئنکا است. مسابقه‌های اکوادور پربیننده‌ترین وقایع ورزشی در اکوادور است. اکوادور در ۲۰۰۲ و ۲۰۰۶ به دورهای نهایی راه پیدا کرد. اکوادور در جام جهانی ۲۰۰۶ با شکست دادن لهستان و کاستارایسا در گروه A پس از آلمان جای گرفت و برای اولین بار به دور دوم راه پیدا کرد که در این دور یک بر صفر در مقابل انگلیس متوقف شد. فوتسال نیز خصوصا به صورت جمعی در اکوادور متداول است.
طبقه متوسط و اشراف تحصیلکردگان اکوادور همچنین علاقه بسیاری به ورزش تنیس دارند و بسیاری از این میان به دستاوردهای بین‌المللی قابل‌توجهی دست یافته‌اند که از آن جمله فرانسیسکو سگورا، آندرس گومس و در دهه ۱۹۹۹۰ نیکولاس لاپنتی میباشد. بسکتبال نیز در اکوادور متداول است و «اکواوالی» که ورزش سه نفری مشابه والیبال است از جمله ورزشهای مخصوص اکوادور است. گاوبازی تنها در سطحی حرفه‌ای در کیتو در طی فستیوال‌های سالیانه که یادآور ساخت این شهراست برگزار میشود، اما صورت خطرناک این ورزش rodeos montubios طی جشن‌های محلی در بسیاری از مناطق روستایی همچنان برگزار میشود.
ورزشهای المپیک نیز در اکوادور متداول هستند، خصوصا از زمانی که در سال ۱۹۹۶ اکوادور اولین مدال طلای خود را در بارزی‌های المپیک توسط جفرسون پرس در مسابقات راهپیمایی ۲۰ کیلومتر دریافت کرد. در اکوادور علاقه بسیاری به ورزشهای جدید مانند دوچرخه‌سواری در کوهستان، کوهنوردی، موتورسواری، موج‌سواری، پینت‌بال (اکوادوری‌ها در قاره خود جزء شش تای اول قرار دارند ) وجود دارد.
غذا
سویچه اکوادوری، نوعی غذای سرد است که از میگو، کوسه یا ماهی و لیمو، پیاز و سس گوجه فرنگی تهیه میشود.
غذا در اکوادور بسیار متنوع است و در مناطق مختلف با شرایط کشاورزی مختلف متفاوت است. خوک، مرغ، گوشت گاو یا خوکچه هندی در نواحی کوهستانی بسیار پرطرفدار هستند و با انواع غلات، سیب‌زمینی یا برنج مصرف می‌شوند. از جمله غذاهایی که پخت آن در خیابانهای اکوادور در مناطق کوهستانی بسیار رایج است، سیب زمینی با گوشت خوک است. Fanesca نیز از غذاهای رایج در اکوادور است که در واقع یک نوع سوپ است که درچله روزه تهیه میشود و در آن انواع گوناگون لوبیا (لوبیا سبز، باقالای لیما و chochos) و شیر است و معمولا با ماهی مصرف میشود.
در اکوادور انواع گوناگون میوه‌های تازه، در همه فصول در دسترس مردم است و خصوصا در ارتفاعات پایین‌تر میوه‌ها بیشتر و متنوع‌تر هستند. غذاهای دریایی در مناطق ساحلی بسیار متداول هستند، خصوصا شاه‌میگو. میگو در اکوادور بسیار متداول و تازه میباشد. بارهنگ و بادام زمینی مواد اصلی بسیاری از غذاها در مناطق ساحلی هستند که عموما به دو صورت سرو می‌شوند: به صورت «کالدو» یا سوپ که ممکن است یه صورت "aguado" (سوپی رقیق، معمولا با گوشت) یا «caldo de leche» سوپ خامه‌ای سبزیجات باشد. صورت دوم غالبا با برنج، گوشت یا ماهی در یک «منسترا» (خورش)، سالاد یا سبزیجات است. Patacones از جمله غذاهای مکمل در نواحی ساحلی است.
از جمله غذاهای رایج در مناطق ساحلی عبارت‌اند از: سویچه، پن‌د آلمیدون، کورویش، گواتیتا، انسبویادو و امپاناداس، در مناطق کوهستانی غذاهای رایج عبارت‌اند از: هورنادو، فریتادا، هیومیتاس، تامالس، لاپینگاشس و غیره
هنر
نقاشان اکوادوری
فیلم
«کرونیکاس» فیلم سال ۲۰۰۵، با نویسندگی و کارگردانی سباستین کوردرو و با بازی جان لگیسامو به زبان اسپانیایی، تماما در اکوادور تهیه و کارگردانی شده‌است.
قسمتی از فیلم ماریا سرشار از برکت در سال ۲۰۰۴، در اکوادور فیلمبرداری شده‌است، اگرچه کلا این فیلم در کلمبیا تهیه شده‌است.
«The Dancer Upstairs» در سال ۲۰۰۳ نیز در اکوادور تهیه شده، کارگردان فیلم جان مالکویچ و بازیگر اصلی آن خاویر باردم است.
فیلم Beyond the Gates of Splendor سال ۲۰۰۲ به کارگردانی جیم هانون فیلمی مستند درباره پنج مبلغ مذهبی است که در دهه ۱۹۵۰ به دست هندی‌های هئارانی کشته شدند. این فیلم در واقع اولین فیلم هانون بر اساس یک داستان واقعی است. وی این داستان را در فیلم The End of the Spear ساخته شده در هالیوود در سال ۲۰۰۶ مورد استفاده قرار داد، و هدف از این کار جلب گروه‌های مسیحی بود. قسمت بیشتر این فیلم در پاناما فیلمبرداری شده‌است.
فیلم Proof of Life (۲۰۰۰) با بازی مگ رایان و راسل کرو نیز در اکوادور فیلمبرداری شده‌است. با این حال داستان این فیلم در واقع مربوط به کشوری افسانه‌ای در آمریکای جنوبی به نام «تکالا» میباشد. نهضت چریکی که در این فیلم به تصویر کشیده شده‌است در واقع یادآور جاده درخشان پرو یا نیروهای مسلح انقلابی کلمبیا (FARC) میباشد.
فیلم Ratas, Ratones, Rateros نوشته و کارگردانی شده توسط سباستین کوردرو ی اکوادوری در سال ۱۹۹۹ فیلمی اکوادوری در مورد یک quiteño ۱۸ ساله‌است که عموزاده‌اش که دزدی در شهر ساحلی ناامن گوایاکیول است، همه را گرفتار می‌کند. تعدادی منتقدان از به تصویر کشیدن چنین اختلاف فاحشی بین منطقه ساحلی (گوایاکیول) و مناطق کوهستانی (کیتو) در این فیلم انتفاد کردند که این شرایط در واقع نشان‌دهنده اعتقادات شدید بومی و منطقه‌ای در افراد این دو ناحیه‌است.
یافتن فیلم Entre Marx y una Mujer Desnuda (۱۹۹۵) که با عنوان Between Marx and a Nude Woman مشهور است، سخت است ولی این فیلم که ساخته کامیلو لزوریاگا اکوادوری است درباره زندگی جوانان چپگرای اکوادوری در کشوری با اندک اثراتی از سیستم‌های فئودال و پر از کودتای گاه‌وبیگاه است.
فیلم "Sensaciones" در سال ۱۹۹۱ به کارگردانی خانوادگی خوان استبان کوردرو و ویویانا کوردرو است که در اکوادور فیلمبرداری شده‌است. ویویانا کوردرو بعدها درگیر ساخت فیلم «Ratas, Ratones, y Rateros» در سال ۱۹۹۹ شد و سپس به ساخت فیلم «Un Titán en el Ring» در سال ۲۰۰۲ پرداخت.
فیلم Vibes در دهه ۱۹۸۰ با بازی سیندی لپر و چف گلدبلام نیز در اکوادور فیلمبرداری شده‌است. شهرهای آندان محل فیلمبرداری این فیلم بودند.
علاوه بر فیلم، دررمان داستانی‌علمی راد گلن نیز به مکان‌های در اکوادور اشاره شده‌است.
حمل و نقل
اکوادور دارای شبکه‌ای از بزرگراه‌های ملی میباشد که Ministerio de Obras Públicas y Comunicaciones (وزارت کارهای دولتی و ارتباطات) نهاد دولتی مسئول حفظ و نگهداری از آنها است. بزرگراه سراسری آمریکا قسمتهای شمالی و جنوبی کشور را به هم متصل می‌سازد و همچنین اکوادور را از شمال به کلمبیا و از جنوب به پرو متصل می‌کند. کیفیت جاده‌ها، حتی در شاهراه‌ها بسیار متفاوت است.
ایرانیان اکوادور
فهرست پارک‌های ملی اکوادور
ارتباطات در اکوادور
ارتباطات آمریکا-اکوادور
ارتباطات خارجی اکوادور
تاریخ اختلافات قلمرویی اکوادور و پرو
فهرست اکوادوری‌ها
نقاشان آمریکای لاتین
رجوع کنید به نقاشان اکوادوری
ارتش اکوادور
موسیقی اکوادور
تعطیلات عمومی در اکوادور
گزارشگران بدون مرز شاخص ۲۰۰۲ آزادی مطبوعاتی جهانی: مکان ۸۷ از بین ۱۳۹ کشور
حمل و نقل در اکوادور
انجمن پیشاهنگان اکوادور یا Asociación de Scouts del Ecuador
کلمبیا
بولیوی
اوندوراس
گواته مالا
پاراگوئه
برزیل | [
"خدا",
"میهن",
"آزادی",
"سرود ملی اکوادور",
"کیتو",
"گوایاکیول",
"زبان اسپانیایی",
"جمهوری",
"رئیس‌جمهور",
"معاون اول",
"لنین مورنو",
"خورخه گلاس",
"اسپانیا",
"۲۴ مه",
"۱۸۲۲ (میلادی)",
"۲۰۱۳ (میلادی)",
"دلار آمریکا",
".ec",
"آمریکای جنوبی",
"جمهوری کلمبیای بزرگ",
"کلمبیا",
"پرو",
"اقیانوس آرام",
"جزایر گالاپاگوس",
"کیلومتر مربع",
"ایرانیان اکوادور",
"خط استوا",
"مردم بومی آمریکا",
"امپراتوری اینکا",
"رشته کوه آند",
"آتاهوالپا",
"هواینا کاپاک",
"هاسکار",
"کوسکو",
"فاتحان",
"فرانسیسکو پیزارو",
"کاجامارکا",
"نبرد کاجامارکا",
"انکومیاندا",
"جمهوری گرن کلمبیایی",
"سیمون بلیوار",
"گابریل گارسیا مورنو",
"کلیسای کاتولیک رم",
"کاکائو",
"الوی الفارو",
"خوسه ماریا ولاسکو ایباررا",
"نیروی نظامی پرو",
"ال‌اورو",
"لوخا",
"نیروی دریایی پرو",
"تفاهم‌نامه ریو",
"نیروهای کشورهای محور",
"جنگ جهانی دوم",
"جنگ پاکیوشا",
"جنگ سنپا",
"خوسه د سن مارتین",
"آمازون",
"دیکتاتوری نظامی",
"مردمی‌دموکراتیک",
"تورم",
"سران اکوادور",
"چپگرا",
"لوسیو گوتیِرس",
"الفردو پالاسیو",
"انتخابات عمومی اکوادور ۲۰۰۶",
"۲۶ نوامبر",
"انتخابات نهایی",
"رافائل کورئا",
"آلوارو نوبا",
"سیستم رئیس‌جمهوری",
"نمایندگی مردمی",
"رئیس‌جمهور اکوادور",
"رئیس دولت",
"رهبر کشور",
"توان اجرایی",
"حق قانونگذاری",
"دولت",
"کنگره ملی اکوادور",
"قضایی",
"نیکانور الخاندرو سررانو آگیلار",
"کابینه",
"وزیر",
"سازمان ملل",
"گروه ریو",
"سیستم اقتصادی آمریکای لاتین",
"سازمان انرژی آمریکای لاتین",
"انجمن اتحاد آمریکای لاتین",
"معاهده آند",
"اکسیدنتال",
"روابط آمریکا و اکوادور",
"گل",
"زمینهای",
"آند (رشته‌کوه)",
"جنگل آمازون",
"جزایر گالاپاگس",
"مایل",
"پیچینچا",
"گوای اکیل",
"گوایاس",
"کوتوپکسی",
"آتشفشان چیمبوراسو",
"استان",
"استان آسوای",
"کوئنکا، اکوادور",
"استان بلیوار",
"گوئاراندا",
"استان کانار",
"آسوگِس",
"استان کرچی",
"تولکان (اکوادور)",
"استان چیمبوراسو",
"ریوبامبا",
"استان کوتوپکسی",
"لاتاکونگا",
"استان ال‌اورو",
"ماچالا",
"استان اسمرالداس",
"امرالداس(شهر)",
"استان گالاپاگوس",
"پوئرتو باکرزو مورنو",
"استان گوایاس",
"استان ایمبابورا",
"ایباررا",
"استان لوخا",
"لوخا، اکوادور",
"استان لُس‌ریوس",
"بابائویا",
"استان منابی",
"پرتویو",
"مورونا-سانتیاگو",
"ماکاس",
"استان نپو",
"تنا، اکوادور",
"استان اوریانا",
"پوئرتو فرانسیسکو د اوریانا",
"استان پاستاسا",
"پیو",
"ساکومبیوس",
"نوئوا لوخا",
"استان تونگراگوا",
"سن خوان د امبتو",
"سامورا-چینچیپه",
"سامورا، اکوادور",
"نفتی",
"موز",
"میگو",
"ال‌نینیو",
"۹ ژانویه",
"۲۰۰۰",
"جمیل مهواد",
"ضرب پول",
"نوبوئا",
"صندوق بین‌المللی پول",
"خط فقر",
"مستیزو",
"سرخپوستان اکوادور",
"کریولو",
"زامبو",
"تولیدات خالص ملی",
"یونیسف",
"کاتولیک",
"مسیحیت",
"مسلمانان",
"یهود",
"آلمان",
"ایتالیا",
"یهودی سفاردیک",
"جودوی",
"فرهنگ",
"اروپا",
"سرخپوست",
"آفریقا",
"برده",
"منطقه آمازون",
"بیکاری",
"تبعیض‌نژادی",
"فوتبال",
"تیم ملی فوتبال اکوادور",
"جام جهانی ۲۰۰۲",
"جام جهانی ۲۰۰۶",
"فوتسال",
"تنیس",
"فرانسیسکو سگورا",
"آندرس گومس",
"نیکولاس لاپنتی",
"بسکتبال",
"گاوبازی",
"بارزی‌های المپیک",
"جفرسون پرس",
"دوچرخه‌سواری در کوهستان",
"کوهنوردی",
"موتورسواری",
"موج‌سواری",
"پینت‌بال",
"خوکچه هندی",
"چله روزه",
"لوبیا",
"لوبیا سبز",
"باقالای لیما",
"غذاهای دریایی",
"شاه‌میگو",
"بارهنگ",
"بادام زمینی",
"سوپ",
"Patacones",
"سِویچه",
"پن‌د آلمیدون",
"کورویش",
"گواتیتا",
"انسبویادو",
"امپاناداس",
"هورنادو",
"فریتادا",
"تامالس",
"لاپینگاشس",
"نقاشان اکوادوری",
"سباستین کوردرو",
"جان لگیسامو",
"ماریا سرشار از برکت",
"هئارانی",
"Proof of Life",
"مگ رایان",
"راسل کرو",
"جاده درخشان",
"نیروهای مسلح انقلابی کلمبیا",
"کامیلو لزوریاگا",
"فئودال",
"کودتا",
"خوان استبان کوردرو",
"ویویانا کوردرو",
"Vibes",
"سیندی لپر",
"چف گلدبلام",
"بزرگراه‌های اکوادور",
"بزرگراه سراسری آمریکا",
"فهرست پارک‌های ملی اکوادور",
"ارتباطات در اکوادور",
"ارتباطات آمریکا-اکوادور",
"ارتباطات خارجی اکوادور",
"تاریخ اختلافات قلمرویی اکوادور و پرو",
"فهرست اکوادوری‌ها",
"نقاشان آمریکای لاتین",
"ارتش اکوادور",
"موسیقی اکوادور",
"تعطیلات عمومی در اکوادور",
"گزارشگران بدون مرز",
"حمل و نقل در اکوادور",
"انجمن پیشاهنگان اکوادور یا Asociación de Scouts del Ecuador",
"بولیوی",
"اوندوراس",
"گواته مالا",
"پاراگوئه",
"برزیل"
] | [
"اکوادور",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۸۳۰ (میلادی)",
"جمهوری‌ها",
"شمال آمریکای جنوبی",
"کشورها و سرزمینهای اسپانیایی‌زبان",
"کشورهای آمریکای جنوبی",
"کشورهای عضو اتحادیه کشورهای آمریکای جنوبی",
"کشورهای عضو اوپک",
"کشورهای عضو سازمان ملل متحد",
"کشورهای هم‌مرز با اقیانوس آرام",
"مستعمره‌های پیشین اسپانیا"
] |
2,500 | السالوادور | 2 | 353 | 0 | [
"اِلسالوادور",
"السالوادر",
"ال سالوادور",
"السلوادور"
] | false | 192 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "نام اصلی",
"Item2": "República de El Salvador"
},
{
"Item1": "نام فارسی رسمی",
"Item2": "جمهوری السالوادور"
},
{
"Item1": "نام عادی",
"Item2": "السالوادور"
},
{
"Item1": "تصویر پرچم",
"Item2": "Flag of El Salvador.svg"
},
{
"Item1": "تصویر نشان ملی",
"Item2": "Coat of arms of El Salvador.svg"
},
{
"Item1": "شعار ملی",
"Item2": "خدا، یکپارچگی، آزادی"
},
{
"Item1": "سرود ملی",
"Item2": "''[[سرود ملی السالوادور]]''<center>پرونده:El Salvador National Anthem.ogg</center>"
},
{
"Item1": "نقشه",
"Item2": "El Salvador (orthographic projection).svg"
},
{
"Item1": "نقشه۲",
"Item2": "LocationElSalvador.svg"
},
{
"Item1": "پایتخت",
"Item2": "[[سان سالوادور]]"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "13"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "40"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "89"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "10"
},
{
"Item1": "بزرگترین شهر",
"Item2": "[[سان سالوادور]]"
},
{
"Item1": "زبان رسمی",
"Item2": "[[اسپانیایی]]"
},
{
"Item1": "نوع حکومت",
"Item2": "[[جمهوری]]"
},
{
"Item1": "نوع حاکمان",
"Item2": "• [[رئیس جمهور]]"
},
{
"Item1": "نام حاکمان",
"Item2": "[[سالوادور سانچز سرن]]"
},
{
"Item1": "نحوه تشکیل",
"Item2": "استقلال"
},
{
"Item1": "موارد منجر به تشکیل",
"Item2": "استقلال از [[اسپانیا]]استقلال از [[آرسی‌ای]]"
},
{
"Item1": "تاریخ تشکیل",
"Item2": "[[۱۵ سپتامبر]] [[۱۸۲۱]][[۱۸۴۲]]"
},
{
"Item1": "مساحت",
"Item2": "۲۱،۰۴۰"
},
{
"Item1": "سال برآورد جمعیت",
"Item2": "[[۲۰۰۸]]"
},
{
"Item1": "جمعیت",
"Item2": "۷،۱۰۰،۰۰۰"
},
{
"Item1": "رتبه جمعیت",
"Item2": "۹۸ام"
},
{
"Item1": "تراکم جمعیت",
"Item2": "۳۱۸٫۷"
},
{
"Item1": "رتبه تراکم جمعیت",
"Item2": "۳۴ام"
},
{
"Item1": "سال تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "[[۲۰۰۷]]"
},
{
"Item1": "تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "۲٫۰۶۹ میلیارد [[دلار]]"
},
{
"Item1": "رتبه تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "نامعلوم"
},
{
"Item1": "سرانه تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "۵،۸۴۶ [[دلار]]"
},
{
"Item1": "رتبه سرانه تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "نامعلوم"
},
{
"Item1": "سال شاخص توسعه انسانی",
"Item2": "[[۲۰۰۷]]"
},
{
"Item1": "شاخص توسعه انسانی",
"Item2": "۰٫۷۳۵"
},
{
"Item1": "رتبه شاخص توسعه انسانی",
"Item2": "۱۰۳ام"
},
{
"Item1": "واحد پول",
"Item2": "[[دلار آمریکا]]"
},
{
"Item1": "کد واحد پول",
"Item2": "USD"
},
{
"Item1": "منطقه زمانی",
"Item2": "UTC"
},
{
"Item1": "utc",
"Item2": "-۶"
},
{
"Item1": "دامنه اینترنتی",
"Item2": ".sv"
},
{
"Item1": "پیش‌شماره تلفنی",
"Item2": "۵۰۳"
}
],
"Title": "کشور"
} | السالوادور () ; (, Pipil: Kūskatan ), به طور رسمی جمهوری السالوادور () کوچکترین و پرتراکم‌ترین کشور منطقه آمریکای مرکزی است. پایتخت آن سان سالوادور است.
این کشور در جنوب آمریکای شمالی قرار دارد و به دریا هم راه دارد. السالوادور توسط کشورهای هندوراس، گواتمالا و همچنین خلیج فونسکا و اقیانوس آرام دربرگرفته شده‌است.
جمعیت این کشور ۶،۱۰۰،۰۰۰ نفر است که اکثریت آنان از تبار مستیزو (دورگه سرخپوست و اسپانیایی) هستند. بیشتر مردم السالوادور مسیحی هستند که بیش از نیمی از آنها از پیروان شاخه کاتولیک رومی از مسیحیت هستند. برنج و لوبیا از مهمترین مواد غذایی مردم این کشور است.
مساحت آن ۲۱۰۴۱ کیلومترمربع است. زبان اصلی آن اسپانیایی و واحد پول آن دلار آمریکا است (تا سال ۲۰۰۱ کولون السالوادور بود).
این کشور مستعمره اسپانیا بوده و در سال ۱۸۲۱ استقلال یافته‌است. زبانهای محلی ناهوات و لنکا که قبلا رایج بوده تقریبا از میان رفته‌اند.
این کشور گرفتار کودتاهای متعدد و خشونت سیاسی بوده‌است. السالوادور در سال ۱۹۳۱ میلادی، به دلیل سقوط قیمت قهوه در بازارهای جهانی با بحران عظیم اقتصادی روبه‌رو شد. اوضاع نابسامان اقتصادی، نارضایتی شدید مردم السالوادور را برانگیخت و شورش‌های دانشجویی و مردمی علیه دیکتاتوری هرناندز مارتینز آغاز شد. به دنبال این شورش‌ها، جنگ داخلی اوج گرفت و این جنگ سبب شد شمار بسیاری از مردم السالوادور به کشورهای همسایه پناهنده شوند.
این کشور در سال ۱۹۶۹ میلادی با کشور همسایه خود هندوراس بر سر یک گل فوتبال جنگید. پس از آن، جنگهای داخلی دوازده ساله (۱۹۷۹–۱۹۹۱) السالوادور زیان‌های فراوانی به نهادها و سازمانهای این کشور وارد آورد.
در این جنگ داخلی که طی سالهای یادشده بین گروه‌های چریکی چپگرا و نیروهای دولتی السالوادور جریان داشت حدود ۷۵ هزار تن کشته و بیش از هفت هزار تن ناپدید شدند.
تاریخ
در قدیم در منطقه کنونی السالوادور سرخپوستان پیپیل در قسمت غربی و سرخپوستان لنکا در قسمت شرقی سکونت داشتند. پیپیل‌ها در حدود سال ۹۰۰ میلادی به این مناطق آمده بودند و با سوزاندن شهرهای ساکنان پیشین، شهرهای خود را بنا کرده و یک پادشاهی به نام «کوزکاتلان» را بنیاد نهادند. کوزکاتلان در زبان پیپیل به معنای «مکان جواهرات الماس» بود و هم‌اینک نیز برای اشاره به فردی از السالوادور که تبار و فرهنگش با آن تمدن مرتبط است از عبارت کوزکاتلانی (Cuzcatleco) استفاده میشود. از تمدن مایاها در السالوادور نیز مکان‌های باستانی چندی به‌جا مانده که از آن‌جمله میتوان به تازومال، خویا دکرن، کاسا بلانکا و چالچوپا اشاره کرد.
پارک ملی باستان‌شناسی سیهوآتان در السالوادور که با ۷۳ هکتار مساحت یکی از محوطه‌های تاریخی ارزشمند منطقه آمریکای جنوبی به‌شمار می‌آید، یکی از نخستین سکونتگاههای مایاها بوده و آثار تاریخی زیادی را از این تمدن با قدمتی بیش از ۹۰۰ سال در خود جای داده‌است.
منطقه السالوادور در سال ۱۵۲۵ میلادی توسط پدرو د آلواردو برای اسپانیا تصرف شد. در ۱۸۲۱ میلادی السالوادور از حکومت اسپانیا آزاد شد و بخشی از مکزیک شد. در سال ۱۸۲۳ میلادی اتحادیه‌ای به نام «ایالات متحده آمریکا مرکزی» از مکزیک جدا شد که السالوادور نیز یکی از این ایالات بود. این ایالات متحده تا سال ۱۸۳۸ میلادی دوام آورد اما در آن تجزیه شد و السالوادور نیز در آن تاریخ از اتحادیه جدا شده و تبدیل به یک جمهوری مستقل شد.
پس از استقلال، ال سالوادور به طور رسمی دموکراسی به‌شمار می‌آمد اما در واقع این کشور توسط «چهارده خانواده» اداره می‌شد. در سال ۱۹۳۱ میلادی دیکتاتور ماکسیمیلیانو هرناندز مارتینز به قدرت رسید و در ۱۹۳۲ میلادی خیزشی روستایی به رهبری آگوستین فارابوندو مارتی را با خشونت سرکوب کرد. پس از سقوط هرناندز، السالوادور به طور متناوب دولتهای دموکراتیک و دیکتاتوری به خود دیده‌است، اما به ندرت یک دولت غیرنظامی در این کشور بر سر کار بوده‌است.
طی سالهای ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ میلادی در السالوادور، نیکاراگوئه، و گواتمالا فضاهای دمکراتیک مسدود شد و قتل روشمند مخالفان باعث شد تا بخشهای وسیعی از مردم به سوی مبارزه مسلحانه سوق داده شوند.
در ۱۹۶۹ به دنبال یک مسابقه فوتبال بین تیمهای السالوادور و هندوراس جنگ درگرفت. قدرت سیاسی و اقتصادی در دست چند خانواده متمرکز است و این منجر به تنش اجتماعی شده‌است. از اواخر دهه ۱۹۷۰ تا ۱۹۹۲ نظامیان با پشتیبانی آمریکا و یاری جوخه‌های مرگ جناح راست افراطی، به مبارزه با چریکهای چپگرای جبهه آزادیبخش ملی فارابوندو مارتی پرداختند که در نتیجه این کشور در وضعیتی شبیه به جنگ داخلی بسر می‌برد. در ۱۹۹۲ موافقت صلحی بین این نیروها حاصل شد و حکومت چندحزبی قانونی دوباره برقرار گشت.
در خلال جنگ داخلی ۱۲ ساله این کشور واقعه کشتار غیر نظامیان موسوم به قتل‌عام ال‌موزوته، در حد فاصل ۱۱ تا ۱۳ دسامبر سال ۱۹۸۱ میلادی (۱۳۶۰ خورشیدی) اتفاق افتاد. در این رویداد حدود یک هزار غیرنظامی در عملیات سرکوب شورش‌های این کشور توسط ارتش تحت حمایت آمریکا در شهر ال موزوته السالوادور کشته شدند.
سیاست
وزن حضور ۱٫۶ میلیون مهاجر السالوادوری در ایالات متحده، که سیاست مهاجرتی خود را سخت‌تر می‌کند، بر روی سیاست خارجی حکومت سان سالوادور سنگینی بسیار دارد. این مهاجران پول بسیاری از ایالات متحده به بستگان خود در السالوادور می‌فرستند و دولت پیشین السالوادور می‌کوشید برای حفظ این منشا درآمد که از ارکان اقتصاد ملی است باعث آزردگی دولت آمریکا نشود. تا سال ۲۰۱۲ سیاست خارجه السالوادور در تمام صحنه‌های بین‌المللی کاملا هماهنگ با واشینگتن بود و تنها کشور آمریکای لاتین است که در عراق نیرو داشت.
مائوریسیو فونس رئیس جمهور السالوادور از «جبهه آزادیبخش ملی فارابوندو مارتی» که دارای سابقه روزنامه‌نگاری است در انتخابات ۱۵ مارس ۲۰۱۲ این کشور به پیروزی رسید و به ۲۰ سال حکومت راستگرایان پایان داد. فونس قبلا سه بار در انتخابات ریاست جمهوری السالوادور شرکت کرده اما موفق به پیروزی نشده بود.
درپی سر کار آمدن موریسیو فونس در اوت ۲۰۱۲ سفارت کوبا در پایتخت السالوادور پس از ۴۸ سال قطع روابط دیپلماتیک بین دو کشور، ازنو گشایش یافت. روابط بین دو کشور کوبا و السالوادور از سال ۱۹۶۱ و تقریبا بلافاصله پس از پیروزی انقلاب در این جزیره به رهبری «فیدل کاسترو» قطع شد. السالوادور تنها کشور در آمریکای لاتین به‌شمار می‌آمد که پس از انقلاب کوبا با هاوانا روابط دیپلماتیک برقرار نکرده بود که این ارتباط سرانجام پس از ۴۸ سال برقرار شد.
جغرافیا
نقشه سیاسی السالوادور.
نقشه توپوگرافی السالوادور.
السالوادور کوچکترین جمهوری آمریکای مرکزی است که از شمال و مشرق به هندوراس، از جنوب به اقیانوس آرام، و از مغرب به گواتمالا محدود است.
این کشور کوهستانی است، رشته‌های کوهستانی در امتداد مرز با هندوراس و زنجیره‌های آتشفشانی و بلندتر در جنوب قرار دارد. آب و هوای آن در ساحل، استوایی مرطوب و بسیار گرم است، در حالی که مناطق درونی معتدل است.
السالوادور بیش از ۳۰۰ رودخانه دارد که مهمترین آن رود لمپا است که از گواتمالا سرچشمه می‌گیرد و تنها رودخانه قابل کشتیرانی در السالوادور است. لمپا و شاخه‌های آن حدود نیمی از کشور را آبیاری می‌کند.
بلندترین کوه آتشفشان سانتا آنا به ارتفاع ۲۳۸۱ متر و بلندترین نقطه کشور، کوه سرو ال پیتال به ارتفاع ۲۷۳۰ متر است.
شهرهای مهم آن سان سالوادور، سانتا آنا، سویاپانگو و سان میگوئل و بندرهای آن ژاکوآران و لالیبرتاد هستند.
السالوادور در تاریخ خود شاهد زمین‌لرزه‌های ویرانگر و فوران‌های آتشفشانی بوده‌است. سان سالوادور در سال ۱۷۵۶ و پس از آن در سال ۱۸۵۴ توسط زمین‌لرزه نابود شد و لرزه‌های ۱۹۱۹، ۱۹۸۲ و ۱۹۸۶ نیز آسیب زیادی به این شهر زد. این کشور بیش از بیست آتشفشان دارد که دوتای آنها یعنی سان میگوئل و ایزالکو در سالهای اخیر فعال بوده‌اند.
در السالوادور چندین دریاچه نیز وجود دارد که در دهانه آتشفشان‌ها تشکیل شده‌اند که مهمترین آنها دریاچه یوپانگو و دریاچه کوآتپاکه هستند. دریاچه گویخا بزرگترین دریاچه طبیعی السالوادور است. با سدسازی بر روی رود لمپا چندین دریاچه مصنوعی نیز پدید آمده که بزرگترین آنها «امبالسه سرون گرانده» نام دارد.
تقسیمات کشوری
السالوادور به ۱۴ استان (departamentos) تقسیم شده که هر استان نیز خود به بخش‌هایی (municipios) تقسیم گشته‌است.
استانهای السالوادور
تقسیمات کشوری السالوادور.
السالوادور شرقی اوسولوتان (اوسولوتان)سان میگوئل (سان میگوئل)مورازان (سان فرانسیسکو گوترا)لا اونیون (لا اونیون)
السالوادور مرکزی لالیبرتاد (سانتا تکلا)چالاتنانگو (چالاتنانگو)کوسکاتلان (کوخوتپکه)سان‌سالوادور (سان‌سالوادور)لاپاز (زاکاته‌کولوکا)کابانیاس (سنسونته‌پکه)سان ویسنته (سان ویسنته)
السالوادور غربی آهوآچاپان (آهوآچاپان)سانتا آنا (سانتا آنا)سونسوناته (سونسوناته)
یادداشت: مرکز استانها در پرانتز آمده‌اند.
شهرها
اقتصاد
پولی که دو نیم میلیون مهاجر السالوادوری به ایالات متحده از آن کشور به بستگان خود در السالوادور می‌فرستند از پایه‌های اقتصاد السالوادور به‌شمار می‌آید.
السالوادور موفق نشد به برخی از اهداف بودجه تعیین شده برای سال ۲۰۱۱ دست پیدا کند که موجب شد صندوق بین‌المللی پول برنامه وام ۷۵۰ میلیون دلاری به این کشور را در آوریل ۲۰۱۲ متوقف کند.
صندوق بین‌المللی پول اعلام کرده‌است رشد اقتصادی یک و نیم درصدی السالوادور در سال ۲۰۱۱ کمتر از رقم مورد پیش بینی بود در حالیکه هزینه عمومی و بدهی این کشور فراتر از حد انتظار افزایش یافت. در آوریل ۲۰۱۲ هکتور دادا، وزیر اقتصاد السالوادور، در پی اختلاف نظر با رئیس جمهور این کشور بر سر سیاست‌های اقتصادی، از مقام خود کناره گیری کرد. موریسیو فونس، رئیس جمهور السالوادور، معاون وزیر بازرگانی و صنعت را به عنوان جانشین دادا منصوب کرده‌است.
هم‌اینک گردشگری سریعترین رشد را در میان بخشهای گوناگون اقتصادی در السالوادور دارد.
مردم
جمعیت این کشور ۶،۱۰۰،۰۰۰ نفر است که اکثریت آنان از تبار مستیزو (دورگه سرخپوست و اسپانیایی) هستند. بیشتر مردم السالوادور مسیحی هستند که بیش از نیمی از آنها از پیروان شاخه کاتولیک رومی از مسیحیت هستند.
ژنرال هرناندز مارتینز در سال ۱۹۳۰ قانونی را تصویب کرد که بر پایه آن ورود سیاه‌پوستان، زردپوستان وکولی‌ها به السالوادور ممنوع اعلام شد. این قانون تا دهه ۱۹۸۰ پابرجا بود.
بر اساس برآوردها، بین ۲۵ تا ۳۴ درصد، معادل یک میلیون و هفتصد هزار تا دو و نیم میلیون نفر از اهالی السالوادور در خارج زندگی می‌کنند که ۱٫۶ میلیون از آن (در سال ۲۰۰۹) ساکن ایالات متحده بودند. جمعیت السالوادوری‌های خارج از کشور که بسیار سازمان یافته‌است از حمایت «معاونت وزارت سالوادوری‌های مقیم خارج» که حافظ منافع آنها است، برخوردار است. در روزنامه‌های داخلی بخش‌ها و صفحات کاملی به آنها اختصاص دارد.
مسیحیان فلسطینی از مهاجران کم‌جمعیت اما مهم در صحنه سیاسی و اقتصادی السالوادور هستند. این گروه شرکتهای تجاری، صنعتی و ساختمانی مهمی را ایجاد کرده‌اند و در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۰۴ هم آنتونیو ساکا، رئیس‌جمهور وقت، و هم رقیب انتخاباتی او شفیق حنضل، هردو از فلسطینی‌تباران مسیحی بودند.
فرهنگ
فرهنگ مستیزو در السالوادور چیرگی دارد. مردم مستیزو درنتیجه آمیختگی و ازدواج مردم بومی سرخپوست کوزکاتلان با مهاجران اروپایی که به این منطقه وارد شدند پدید آمدند. فرهنگ مستیزو از هر دو فرهنگ، یعنی هم از فرهنگ بومی سرخپوستی و هم از فرهنگ اسپانیایی، تاثیر زیاد گرفته‌است. کلیسای کاتولیک نقش مهمی در فرهنگ السالوادور ایفا می‌کند و اسقف اسکار رومرو به خاطر نقش بنیادینش در مقاومت علیه نقض حقوق بشر که در دوران جنگ داخلی رخ می‌داد به عنوان قهرمان ملی شناخته میشود.
نقاشی، کاشی‌کاری و بافندگی از هنرهای دستی اصلی در السالوادور به‌شمار می‌آیند. مهمترین نویسندگان کشور عبارتند از فرانسیسکو گاویدیا (۱۹۵۵–۱۸۶۳)، سالارروئه، کلاودیا لارس، آلفردو اسپینو، پدرو جفروی ریواس، مانلیو آرگوئتا، و خوزه روبرتو سئا. روکه دالتون از شاعران نامدار این کشور است. از شخصیت‌های هنری سده بیستم السالوادور میتوان به بالتاسار پولیو، فیلم‌ساز، پاتریشیا چیکا، کارگردان، فرناندو یورت، هنرمند، و تانیو سالازار، کاریکاتوریست، اشاره کرد.
بزهکاری
پیدایش و گسترش گروه‌های جوانان بزهکار (ماراس‌ها) در السالوادور از مشکلات این کشور است.
در ایالات متحده در شرایط اجتماعی بسیار سخت بسیاری از جوانان خانواده‌های مهاجر السالوادوری به گروه‌های خیابانی که در گتوها رشد کرده، می‌پیوندند. پس از دستگیری، محکومیت و زندان، آنها به کشور خود بازگردانده شده و به این ترتیب جذب گروه‌های محلی گردیده، مهارت و تجربه خود را در زمینه سلاح و خشونت در اختیارشان می‌نهند. به این ترتیب شبکه‌هایی در السالوادور، هندوراس و گواتمالا به عنوان کارگزاران ساختار گروه‌های بزهکار ایجاد می‌گردند.
دولت این کشور از سال ۲۰۰۹ که سرکوب تبهکاران را آغاز کرده چهار هزار نیروی ارتش را برای تقویت پلیس به خیابان‌ها اعزام کرده‌است. السالوادور در سال ۲۰۱۱ بیشترین آمار قتل‌ها را پس از جنگ داخلی با چهار هزار و ۳۰۸ نفر داشت. | [
"سرود ملی السالوادور",
"سان سالوادور",
"زبان اسپانیایی",
"جمهوری",
"رئیس جمهور",
"سالوادور سانچز سرن",
"اسپانیا",
"ایالات متحده آمریکای مرکزی",
"۱۵ سپتامبر",
"۱۸۲۱ (میلادی)",
"۱۸۴۲ (میلادی)",
"۲۰۰۸ (میلادی)",
"۲۰۰۷ (میلادی)",
"دلار",
"دلار آمریکا",
"Pipil language",
"آمریکای مرکزی",
"هندوراس",
"گواتمالا",
"خلیج فونسکا",
"اقیانوس آرام",
"مستیزو",
"کولون (واحد پول)",
"ناهوات",
"هرناندز مارتینز",
"پیپیل",
"کوزکاتلان",
"مایاها",
"تازومال",
"خویا دکرن",
"کاسا بلانکا",
"چالچوپا",
"سیهوآتان",
"پدرو د آلواردو",
"ایالات متحده آمریکا مرکزی",
"ماکسیمیلیانو هرناندز مارتینز",
"آگوستین فارابوندو مارتی",
"جنگ فوتبال",
"قتل‌عام ال‌موزوته",
"آمریکا",
"مائوریسیو فونس",
"فارابوندو مارتی",
"کوبا",
"رود لمپا",
"آتشفشان سانتا آنا",
"سرو ال پیتال",
"دریاچه سان میگوئل",
"ایزالکو",
"دریاچه یوپانگو",
"دریاچه کوآتپاکه",
"دریاچه گویخا",
"امبالسه سرون گرانده",
"استان اوسولوتان",
"اوسولوتان",
"استان سان میگوئل (السالوادور)",
"سان میگوئل، السالوادور",
"استان مورازان",
"سان فرانسیسکو گوترا",
"استان لا اونیون",
"لا اونیون، لا اونیون",
"استان لالبرتاد، السالوادور",
"سانتا تکلا، السالوادور",
"استان چالاتنانگو",
"چالاتنانگو، چالاتنانگو",
"استان کوسکاتلان",
"کوخوتپکه",
"استان سان‌سالوادور",
"سان‌سالوادور",
"استان لاپاز، السالوادور",
"زاکاته‌کولوکا",
"استان کابانیاس",
"سنسونته‌پکه",
"استان یان ویسنته",
"سان ویسنته، السالوادور",
"استان آهوآچاپان",
"آهوآچاپان",
"استان سانتا آنا",
"سانتا آنا، السالوادور",
"استان سونسوناته",
"سونسوناته",
"هکتور دادا",
"موریسیو فونس",
"سفیدپوستان آمریکای لاتین",
"سرخپوستان",
"کاتولیک رومی",
"پروتستان",
"مسیحیت انجیلی",
"بی‌دین",
"مورمون",
"دین",
"شاهدان یهوه",
"کولی‌ها",
"مسیحیان فلسطینی",
"آنتونیو ساکا",
"شفیق حنضل",
"اسکار رومرو",
"فرانسیسکو گاویدیا",
"سالارروئه",
"کلاودیا لارس",
"آلفردو اسپینو",
"پدرو جفروی ریواس",
"مانلیو آرگوئتا",
"خوزه روبرتو سئا",
"روکه دالتون",
"بالتاسار پولیو",
"پاتریشیا چیکا",
"فرناندو یورت",
"تانیو سالازار",
"ماراس‌ها"
] | [
"السالوادور",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۸۲۱ (میلادی)",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۸۴۲ (میلادی)",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۸۲۱ (میلادی) در آمریکای شمالی",
"جمهوری‌ها",
"کشورها و سرزمینهای اسپانیایی‌زبان",
"کشورهای آمریکای مرکزی",
"کشورهای عضو سازمان ملل متحد",
"لیبرال دموکراسی",
"مستعمره‌های پیشین اسپانیا"
] |
2,501 | کاستاریکا | 2 | 485 | 0 | [
"کستاریکا",
"کوستاریکا",
"كاستاريكا",
"کاستریکا",
"كاستريكا",
"كستاريكا",
"كوستاريكا"
] | false | 354 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "پایتخت اجنه\nنام اصلی",
"Item2": "República de Costa Rica"
},
{
"Item1": "نام فارسی رسمی",
"Item2": "جمهوری کاستاریکا"
},
{
"Item1": "نام عادی",
"Item2": "کستاریکا"
},
{
"Item1": "تصویر پرچم",
"Item2": "Flag_of_Costa_Rica_(state).svg"
},
{
"Item1": "تصویر نشان ملی",
"Item2": "Coat of arms of Costa Rica.svg"
},
{
"Item1": "شعار ملی",
"Item2": "زنده باد کار و آشتی"
},
{
"Item1": "سرود ملی",
"Item2": "[[ای میهن شریف، پرچم زیبای تو]]"
},
{
"Item1": "نقشه",
"Item2": "Costa Rica (orthographic projection).svg"
},
{
"Item1": "پایتخت",
"Item2": "[[سان خوزه]]"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "55"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "84"
},
{
"Item1": "بزرگترین شهر",
"Item2": "[[سان خوزه]]"
},
{
"Item1": "زبان رسمی",
"Item2": "[[اسپانیایی]]"
},
{
"Item1": "نوع حکومت",
"Item2": "[[جمهوری]]"
},
{
"Item1": "نوع حاکمان",
"Item2": "• [[رئیس‌جمهور]]• [[معاون اول]]"
},
{
"Item1": "نام حاکمان",
"Item2": "[[لوئیس گیرمو سولیس]][[هلو فجاس بنگس]]"
},
{
"Item1": "نحوه تشکیل",
"Item2": "استقلال"
},
{
"Item1": "موارد منجر به تشکیل",
"Item2": " ؛ از [[اسپانیا]] از UPCA"
},
{
"Item1": "تاریخ تشکیل",
"Item2": "[[۱۵ سپتامبر]] [[۱۸۲۱]][[۱۸۳۸]]"
},
{
"Item1": "مساحت",
"Item2": "۵۱،۱۰۰"
},
{
"Item1": "رتبه مساحت",
"Item2": "۱۲۸ام"
},
{
"Item1": "درصد آبها",
"Item2": "۰٫۷"
},
{
"Item1": "سال برآورد جمعیت",
"Item2": "[[۲۰۱۱]]"
},
{
"Item1": "جمعیت",
"Item2": "۴،۵۸۳،۳۵۳"
},
{
"Item1": "رتبه جمعیت",
"Item2": "۱۱۹ام"
},
{
"Item1": "تراکم جمعیت",
"Item2": "۸۴"
},
{
"Item1": "رتبه تراکم جمعیت",
"Item2": "۱۰۷ام"
},
{
"Item1": "سال تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "[[۲۰۰۷]]"
},
{
"Item1": "تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "نامعلوم"
},
{
"Item1": "رتبه تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "نامعلوم"
},
{
"Item1": "سرانه تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "۱۰،۳۵۷ [[دلار]]"
},
{
"Item1": "رتبه سرانه تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "نامعلوم"
},
{
"Item1": "سال شاخص توسعه انسانی",
"Item2": "[[۲۰۰۷]]"
},
{
"Item1": "شاخص توسعه انسانی",
"Item2": "۰٫۸۴۶"
},
{
"Item1": "رتبه شاخص توسعه انسانی",
"Item2": "۴۸ام"
},
{
"Item1": "واحد پول",
"Item2": "[[کولون]]"
},
{
"Item1": "کد واحد پول",
"Item2": "CRC"
},
{
"Item1": "منطقه زمانی",
"Item2": "CST"
},
{
"Item1": "utc",
"Item2": "-۶"
},
{
"Item1": "دامنه اینترنتی",
"Item2": ".cr"
},
{
"Item1": "پیش‌شماره تلفنی",
"Item2": "۵۰۶"
}
],
"Title": "کشور"
} | جمهوری کاستاریکا کشوری است واقع در آمریکای مرکزی. پایتخت این کشور شهر سان خوزه (کاستاریکا) و واحد پول آن کولون کاستاریکا میباشد.
جمعیت این کشور ۴ میلیون ۳۰۰ هزار نفر و زبان رسمی آن اسپانیایی است. ۴۰ درصد از مردم آن سفیدپوست، ۳۱ درصد مستیزو (دورگه سفید و سرخپوست) و بقیه از دیگر نژادها هستند. سفیدپوستان کاستاریکا، بیشتر اسپانیایی‌تبار هستند.
شاخه کاتولیک رومی از مسیحیت مذهب رسمی کاستاریکا است. ۷۰ درصد مردم این کشور کاتولیک، حدود ۱۴ درصد پروتستان و ۱۱٫۳ درصد بی‌دین هستند.
کاستاریکا شصت و چهار سال پیش ارتش خود را منحل کرد و از نظر سیاسی یکی از باثبات‌ترین کشورهای آمریکای مرکزی به‌شمار می‌آید.
این ناحیه – به عنوان بخشی از گواتمالا – تا ۱۸۲۱ تحت حکومت اسپانیایی بود. کستاریکا هر چند که قسمتی از فدراسیون آمریکای مرکزی (۱۸۲۳ تا ۱۸۳۸) به‌شمار می‌آمد، ولی بیشتر در انزوا از همسایگانش توسعه یافت. کاستاریکا با مزارع کوچک بسیار رونق یافت و مهاجران اروپایی را جذب کرد و دموکراسی باثباتی را ایجاد نمود. به دنبال یک جنگ داخلی کوتاه در ۱۹۴۸، ارتش منحل گردید. از آن زمان این کشور نقش برقرارکننده آشتی در آمریکای مرکزی را اتخاذ کرده‌است.
نام
نام کوستاریکا یا کاستاریکا یک نام اسپانیایی است و در زبان اسپانیایی «کوستا/کستا» یعنی «ساحل» (مانند coast در انگلیسی) و «ریکا» یعنی «غنی» (مانند rich در انگلیسی) و کوستا ریکا یا کستاریکا به معنی «ساحل غنی» است.
نام این کشور در زبان فارسی کستاریکا و کوستاریکا هم نوشته میشود.
تاریخ
پیش از ورود اروپائیان به قاره آمریکا مردمان مایان و آزتک در آمریکای مرکزی می‌زیستند. سرخپوستان کاستاریکا تا پیش از غلبه اروپایی‌ها با استفاده از جوهرهای قرمز و مشکی که از سبزیجات می‌گرفتند، به شیوه تصویرنگاری بر روی پوست جانوران می‌نوشتند.
یکی از عجیبترین رازها در باستان‌شناسی کستاریکا یافته شدن حدود ۳۰۰ گوی سنگی در جلگه دیکوئیس کستاریکا در دهه ۳۰ میلادی بود که مربوط به تمدن دیکوئیس هستند. این گوی‌ها از گراندیوریت جامد ساخته شده‌اند که یک سنگ آتشفشانی خیلی سخت است.
گوی‌های سنگی کستاریکا از زمان کشف تاکنون در معرض انقراض قرار دارند. جویندگان گنج با کمک دینامیت خیلی از گوی‌ها را منهدم کرده‌اند. فعالیت‌های کشاورزی باعث ترک خوردن و شکسته شدن شماری از این گوی‌های مبهم شده‌است.
در سده شانزدهم میلادی اسپانیا سرزمینهای این مردم را گرفت و کاستاریکا جنوبی‌ترین استان اسپانیای نو شد. پس از غلبه اسپانیایی‌ها در ۱۵۶۳، بومیانی که جان به‌در بردند تحت نفوذ شدید اروپایی‌ها شیوه‌ای جدید پیش گرفتند.
کاستاریکا از سده ۱۶ مستعمره کشور اسپانیا بوده و در روز ۱۵ سپتامبر ۱۸۲۱ از این کشور اعلام استقلال کرد. پس از دوره کوتاهی پیوستن به پادشاهی مکزیکی «اوتین د ایتوربیده»، کستاریکا از ۱۸۲۳ تا ۱۸۳۴ ایالتی از «استانهای متحد آمریکای مرکزی» شد. در سال ۱۸۲۴ پایتخت آن به سان خوزه منتقل شد. کستاریکا از ۱۸۴۰ کشوری مستقل بوده‌است و از ۱۸۴۸ به‌صورت جمهوری درآمد. کستاریکا را به‌خاطر دوام دموکراسی ستایش می‌کنند.
رودخانه سان‌خوان یکی از منابع اصلی اختلاف میان دو کشور کستاریکا و نیکاراگوئه در طول یک قرن گذشته بوده‌است. در سال ۲۰۱۰ کستاریکا کشور نیکاراگوئه را به مستقر کردن سربازانش در خاک خود در این منطقه متهم کرد ولی نیروهای نیکاراگوئه می‌گویند در حال انجام یک عملیات لایروبی در اطراف یک جزیره در رودخانه سان‌خوان هستند.
هژبر یزدانی از چهره‌های سرشناس و ثروتمند سالهای پیش از انقلاب ایران، پس از انقلاب ناچار به گریز از ایران شد و به کستاریکا رفت و در آنجا با همکاری تعدادی از ایرانی‌ها یک مجتمع بزرگ دامپروری راه‌اندازی کرد. آقای یزدانی که در نزدیکی شهر سن حوزه در کاستاریکا زندگی می‌کرد، در کنار مزرعه‌اش تابلوی بزرگی نصب کرده بود که بر آن نوشته بود سنگسر. این تابلو یادآور محل تولدش سنگسر است.
جغرافیا
نقشه ناهمواری‌های کستاریکا
مساحت کاستاریکا ۵۱۱۰۰ کیلومتر مربع است. این کشور از شمال با نیکاراگوئه و از جنوب غربی با پاناما همسایه است. در شرق این کشور دریای کارائیب و در غرب آن اقیانوس آرام قرار دارد. کاستاریکا در میان جلگه‌ای باریک در ساحل اقیانوس آرام و جلگه‌ای پهن‌تر در امتداد ساحل دریای کارائیب، فلات مرکزی و رشته‌کوه‌ها قرار دارد.
رود مهم کشور ریوگرانده است. میزان بارندگی در امتداد ساحل کارائیب سنگین است، ولی ساحل اقیانوس آرام خشک‌تر است. درجه دما در زمینهای پست گرم، و در ارتفاعات پایین‌تر است.
شهرهای مهم کاستاریکا عبارتند از: لیمون ۱۰۵،۰۰۰، الاهوئلا ۴۶،۵۵۴، کارتاگو ۱۵۶،۶۰۰ و لیبریا ۳۵،۰۰۰ نفر.
بلندترین نقطه این کشور قله سرو چیریپو با ۳۸۱۹ متر ارتفاع است. این قله پنجمین قله بلند آمریکا مرکزی به‌شمار می‌آید. مرتفعترین آتشفشان در کاستاریکا ایرازو (۳۴۳۱ متر) نام دارد و بزرگترین دریاچه کشور دریاچه آرنال است. کستاریکا ۱۴ آتشفشان دارد که شش تای آنها دست‌کم طی ۷۵ سال اخیر فعال بوده‌اند. این کشور همچنین طی یک قرن گذشته دست‌کم ۱۰ زمین‌لرزه شدیدتر از ۵٫۷ ریشتری به خود دیده‌است.
بزرگترین جزیره این کشور جزیره کالرو است و جزیره کوکوس نیز به خاطر دوری‌اش از سواحل کشور از جزایر جالب توجه کاستاریکا است. کاستاریکا از بیشترین تراکم گونه‌های زیستی در جهان برخوردار است.
سیاست
thumb
یکی از مهمترین سیاست‌ها یا میتوان گفت دستاوردهای کستاریکا سیاستی که بر مبنا آن این کشور هزینه‌ای را که جهت امور نظامی نیاز داشت، صرف حفظ منابع طبیعی کرده و هم‌اکنون این کشور بدون ارتش میباشد.
قدرت اجرایی به رئیس‌جمهور واگذار شده‌است. کابینه وزیرانی که منتصب خود او هستند و دو معاون وی را یاری می‌کنند. رئیس‌جمهور معاونان او و ۵۷ نماینده مجمع قانونگذاری برای دورهای چهار ساله با رای تمامی افراد بالغ انتخاب می‌شوند. احزاب سیاسی مهم کستاریکا عبارتند از: حزب وحدت سوسیال مسیحی، و حزب آزادیبخش ملی.
خوزه مارفا فیگوئرز از حزب آزادی ملی در سال ۱۹۹۴ به سمت رئیس‌جمهور انتخاب شد. در انتخابات سال ۲۰۰۶ اسکار آریاس سانچز به ریاست‌جمهوری کاستاریکا رسید. وی برنده جایزه صلح نوبل در سال ۱۹۸۷ شد.
در تاریخ ۸ مه ۲۰۱۰ برای نخستین بار در تاریخ سیاسی کاستاریکا و آمریکای مرکزی یک زن به عنوان رئیس‌جمهور این کشور انتخاب شد. لائورا چین چیا در آن تاریخ جانشین اسکار آریاس شد؛ هم چین چیا و هم آریاس هر دو از حزب چپ میانه آزادیبخش ملی (PLN) هستند.
خانم چینچیا، دانش‌آموخته دانشگاه جورج تاون است و به جناح محافظه‌کاران اجتماعی تعلق دارد. او با سقط جنین و ازدواج همجنسگرایان مخالف است. وی متعهد شده با جرایم سازمان یافته و قاچاق مواد مخدر مبارزه کند.
رئیس‌جمهور این کشور در حال حاضر لوئیس گیجرمو سولیس است.
تقسیمات کشوری
شامل هفت استان به شرح زیر:
380px
پرچم
نام استان
مرکز
مساحت
جمعیت(۲۰۱۱)
نقشه
50px
استان سان خوزه
سان خوزه
۴۹۶۶
۱۴۰۴۲۴۲
75px
50px
استان پونتارناس
پونتارناس
۱۱۲۶۶
۴۱۰،۹۲۹
75px
50px
استان لیمون
پورتو لیمون
۹۱۸۹
۳۸۶،۸۶۲
75px
50px
استان اردیا
اردیا
۲۶۵۷
۴۳۳،۶۷۷
75px
50px
استان گواناکاسته
لیبریا
۱۰۱۴۱
۳۲۶،۹۵۳
75px
50px
استان کارتاگو
کارتاگو
۳۱۲۴
۴۹۰،۹۰۳
75px
50px
استان آلاخوئلا
آلاخوئلا
۹۷۵۷٫۵۳
۸۴۸،۱۴۶
75px
نیکاراگوئه معتقد است کاستاریکا در سال ۱۸۲۴ استان گواناکاسته این کشور را که اکنون حدود ۲۰ درصد خاک کاستاریکا را شامل میشود و یک مرکز گردشگری شناخته شده به‌شمار می‌رود، به اشغال خود درآورد. دانیل اورتگا رئیس‌جمهور نیکاراگوئه در شهریورماه ۱۳۹۲ به کاستاریکا هشدار داد قصد دارد برای بازگرداندن این استان، به دیوان عدالت بین‌المللی شکایت کند.
اقتصاد
واحد پول این کشور کولون نام دارد.
قهوه بخش عمده‌ای از صادرات کستاریکا را تشکیل می‌دهد. موز، نیشکر، گاو گوشتی، کاکائو و الوار نیز دارای اهمیت است. اکوتوریسم یکی از موتورهای اصلی اقتصاد کستاریکا است و دولت کستاریکا تعهد کرده که این کشور را به اولین کشور خنثی از لحاظ انتشار دی‌اکسید کربن تبدیل کند.
بدهی‌های خارجی از جمله مشکلات اقتصادی این کشور شمرده میشود.
موج خصوصی‌سازی در سال ۱۹۸۳ به کستاریکا، که رشد شتابان دهه ۱۹۷۰ را در مورد موسسات دولتی تجربه کرده بود، رسید. کستاریکا از شکل یک دولت حمایت‌کننده از صنایع داخلی به سمت حمایت از یک الگوی اقتصاد آزاد حرکت کرد. از سال ۱۹۸۶ تا ۱۹۸۸ تعداد ۳۲ موسسه دولتی خصوصی شدند.
کاستاریکا در سال ۲۰۱۳ میزبان حدود ۲ میلیون و ۱۵۰ هزار گردشگر بود و دولت این کشور نیز قصد دارد تا سال ۲۰۱۵ تعداد گردشگران را که بخش قابل توجهی از آنها گردشگران درمانی هستند به سه میلیون و ۴۰۰ هزار گردشگر برساند. کاستاریکا که در سال ۲۰۱۱ میزبان کنفرانس جهانی گردشگری درمانی بود. این کشور با جذب سرمایه‌گذاری خارجی اقدام به احداث کلینیک‌های مجهز، هتلها و ویلاهای لوکس در قالب طرح «تعطیلات درمانی» کرده و به یکی از قطب‌های گردشگری درمانی جهان تبدیل شده‌است.
مردم
گروه‌های نژادی:
۴۰ درصد سفیدپوست
۳۱ درصد: مستیزو
۱۷ درصد مولاتو
۴ درصد سرخپوست
یک درصد زردپوست
غیره
فرهنگ
فرهنگ محلی کستاریکا ترکیبی از فرهنگ آمریکای لاتین و تاثیرات کابویی است؛ بسیاری از اهالی کستاریکا به عنوان صبحانه گالو پینتو می‌خورند و بعد از ظهرها در مسابقات اسب‌سواری شرکت می‌کنند.
آشپزی
غذاهای کستاریکایی ساده اما سرشار از روغن و ادویه است. اجزای اصلی غذاهای کستاریکایی را حبوبات و برنج تشکیل می‌دهند. وعده ناهار با سالاد کلم و گوجه فرنگی سرو میشود که هر دو، از فراورده‌های کشاورزی این کشور هستند. بیشتر مردم کستاریکا علاقه‌ای به مصرف زیاد غذاهایی با پایه سبزی ندارند و این مواد را بیشتر به عنوان دسر مصرف می‌کنند و غذای اصلی‌شان بیشتر باید سرخ‌کردنی باشد. مواد تشکیل‌دهنده دیگر غذاهای کستاریکایی، انواع گوشت قرمز، مرغ، ماهی، میگو و شاه‌میگو است. میزان حبوبات در غذاهایشان از میزان طبیعی کمی بیشتر است و امکان دارد برای کسی که عادت به خوردن غذایی حاوی حبوبات زیاد ندارد، مشکلات گوارشی ایجاد شود.
عصرانه نیز در وعده‌های غذایی کستاریکایی‌ها جایگاه خاصی دارد و شامل انواع غذاهای محلی و یک نوشیدنی داغ مثل قهوه یا شیر داغ است. یکی از عصرانه‌های محلی کستاریکایی‌ها، سوپ حبوبات است البته اگر علاقه‌ای به خوردن غذای محلی نداشته باشند، بال مرغ سوخاری انتخاب آنها خواهد بود. مردم کستاریکا به دلیل صرف وعده عصرانه، معمولا یا شام نمی‌خورند یا در صورتی می‌خورند که در مهمانی باشند چون در مهمانی‌هایشان با غذاهایی مثل ماهی و میگو و سیب زمینی سرخ کرده از مهمان‌ها پذیرایی می‌کنند. البته بعد از این شام سنگین هم عادت به خوردن یک برش تارت یا کیک شکلاتی دارند. | [
"سرود ملی کاستاریکا",
"سان خوزه (کاستاریکا)",
"زبان اسپانیایی",
"جمهوری",
"رئیس‌جمهور",
"معاون اول",
"لوئیس گیرمو سولیس",
"هلو فجاس بنگس",
"اسپانیا",
"۱۵ سپتامبر",
"۱۸۲۱ (میلادی)",
"۱۸۳۸ (میلادی)",
"۲۰۱۱ (میلادی)",
"۲۰۰۷ (میلادی)",
"دلار",
"کولون",
"آمریکای مرکزی",
"کولون کاستاریکا",
"مستیزو",
"ارتش",
"گواتمالا",
"ساحل",
"زبان انگلیسی",
"فارسی",
"آمریکا",
"مایان",
"آزتک",
"اسپانیای نو",
"مکزیک",
"اوتین د ایتوربیده",
"رودخانه سان‌خوان",
"نیکاراگوئه",
"کارائیب",
"سرو چیریپو",
"آتشفشان ایرازو",
"دریاچه آرنال",
"جزیره کالرو",
"جزیره کوکوس",
"خوزه مارفا فیگوئرز",
"اسکار آریاس سانچز",
"لائورا چین چیا",
"دانشگاه جورج تاون",
"ازدواج همجنسگرایان",
"لوئیس گیلرمو سولیس",
"استان سان خوزه",
"سان خوزه، کاستاریکا",
"استان پونتارناس",
"پونتارناس",
"استان لیمون",
"پورتو لیمون",
"استان اردیا",
"اردیا، کاستاریکا",
"استان گواناکاسته",
"لیبریا (کاستاریکا)",
"استان کارتاگو",
"کارتاگو، کاستاریکا",
"استان آلاخوئلا",
"آلاخوئلا",
"گواناکاسته",
"دانیل اورتگا",
"خصوصی‌سازی",
"گردشگری",
"Bureau of Democracy, Human Rights and Labor",
"کلیسای کاتولیک",
"پروتستانتیسم",
"بی‌دین",
"آیین بودایی",
"مولاتو",
"سرخپوست",
"زردپوست",
"گالو پینتو",
"حبوبات",
"شاه‌میگو",
"مرغ سوخاری",
"تارت"
] | [
"کاستاریکا",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۸۲۱ (میلادی)",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۸۲۱ (میلادی) در آمریکای شمالی",
"جمهوری‌ها",
"کشورها و سرزمینهای اسپانیایی‌زبان",
"کشورهای آمریکای مرکزی",
"کشورهای جزایر کارائیب",
"کشورهای عضو سازمان ملل متحد",
"کشورهای هم‌مرز با اقیانوس آرام",
"لیبرال دموکراسی",
"مستعمره‌های پیشین اسپانیا"
] |
2,502 | هندوراس | 2 | 349 | 0 | [
"هاندوراس"
] | false | 247 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "نام اصلی",
"Item2": "Repúblicalisalmani de Honduras"
},
{
"Item1": "نام فارسی رسمی",
"Item2": "جمهوری هندوراس"
},
{
"Item1": "نام عادی",
"Item2": "هندوراس"
},
{
"Item1": "تصویر پرچم",
"Item2": "Flag of Honduras.svg"
},
{
"Item1": "تصویر نشان ملی",
"Item2": "Coat of arms of Honduras.svg"
},
{
"Item1": "شعار ملی",
"Item2": "\"آزادی، حاکمیت، استقلال"
},
{
"Item1": "سرود ملی",
"Item2": "''[[سرود ملی هندوراس]]'' center"
},
{
"Item1": "نقشه",
"Item2": "Honduras (orthographic projection).svg"
},
{
"Item1": "پایتخت",
"Item2": "[[تگوسیگالپا]]"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "۱۴"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "۸۷"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "۱۳"
},
{
"Item1": "بزرگترین شهر",
"Item2": "[[تگوسیگالپا]]"
},
{
"Item1": "زبان رسمی",
"Item2": "[[اسپانیایی]]"
},
{
"Item1": "نوع حکومت",
"Item2": "[[جمهوری]]"
},
{
"Item1": "نوع حاکمان",
"Item2": "• [[رئیس جمهور]]• [[معاون اول]]"
},
{
"Item1": "نام حاکمان",
"Item2": "[[خوان اورلاندو ارناندز]]<small>María Antonietaalisalmani de Bográn</small>"
},
{
"Item1": "نحوه تشکیل",
"Item2": "استقلال"
},
{
"Item1": "موارد منجر به تشکیل",
"Item2": " ؛ از [[اسپانیا]] اعلان جمهوری"
},
{
"Item1": "تاریخ تشکیل",
"Item2": "[[۱۵ سپتامبر]] [[۱۸۲۱]][[۱۸۳۹]]"
},
{
"Item1": "مساحت",
"Item2": "۱۱۲،۴۹۲"
},
{
"Item1": "رتبه مساحت",
"Item2": "۱۰۲ام"
},
{
"Item1": "درصد آبها",
"Item2": "نامعلوم"
},
{
"Item1": "سال برآورد جمعیت",
"Item2": "[[۲۰۰۸]]"
},
{
"Item1": "جمعیت",
"Item2": "۷،۴۸۳،۷۶۳"
},
{
"Item1": "رتبه جمعیت",
"Item2": "۹۶ام"
},
{
"Item1": "تراکم جمعیت",
"Item2": "۶۴"
},
{
"Item1": "رتبه تراکم جمعیت",
"Item2": "۱۲۸ام"
},
{
"Item1": "سال تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "[[۲۰۰۷]]"
},
{
"Item1": "تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "نامعلوم"
},
{
"Item1": "رتبه تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "نامعلوم"
},
{
"Item1": "سرانه تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "۴،۷۰۲ [[دلار]]"
},
{
"Item1": "رتبه سرانه تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "نامعلوم"
},
{
"Item1": "سال شاخص توسعه انسانی",
"Item2": "[[۲۰۰۷]]"
},
{
"Item1": "شاخص توسعه انسانی",
"Item2": "۰٫۷۰۰"
},
{
"Item1": "رتبه شاخص توسعه انسانی",
"Item2": "۱۱۵ام"
},
{
"Item1": "واحد پول",
"Item2": "[[لمپیرا]]"
},
{
"Item1": "کد واحد پول",
"Item2": "HNL"
},
{
"Item1": "منطقه زمانی",
"Item2": "CST"
},
{
"Item1": "utc",
"Item2": "-۶"
},
{
"Item1": "دامنه اینترنتی",
"Item2": ".hn"
},
{
"Item1": "پیش‌شماره تلفنی",
"Item2": "۵۰۴"
}
],
"Title": "کشور"
} | جمهوری هندوراس کشوری است در شمال آمریکای مرکزی. پایتخت آن تگوسیگالپا است.
جمعیت این کشور ۸٫۳ میلیون نفر و ۹۰ درصد مردم آن از تبار مستیزو (آمیخته اسپانیایی و سرخپوست) هستند.
واحد پول این کشور لمپیرا و زبان رسمی آن اسپانیایی است.
چند فرهنگ قدیمی مهم سرخپوستان از جمله تمدن مایا در هندوراس حضور داشتند. این منطقه در سده شانزدهم از سوی اسپانیایی‌ها تصرف شد و در سال ۱۸۲۱ از اسپانیا استقلال یافت و از آن زمان نوع حکومت آن جمهوری است.
هندوراس به خاطر مواد معدنی و میوه‌های گرمسیری خود و به تازگی نیز به خاطر صادرات پوشاک به بازارهای جهانی معروفیت دارد.
تاریخ
«فورتالزا ده سان فرناندو ده اموآ» توسط اسپانیایی‌ها برای محافظت ساحل هندوراس در برابر دزدان دریایی انگلیسی بنا شد.
واژه هندوراس در زبان اسپانیایی به معنی «ژرفا» است. برای وجه تسمیه این نام دو نظریه ارائه شده‌است: یکی اینکه این نام به خلیج تروخیو به عنوان لنگرگاهی عمیق اشاره دارد. دوم اینکه به جمله‌ای اشاره دارد که گفته میشود کریستف کلمب در این محل به زبان آورده به این مضمون که «خدا را سپاس که آن اعماق را ترک کردیم.»
در دوران پیش از کریستف کلمب، منطقه هندوراس امروزی بخشی از محدوده فرهنگی سرخپوستان آمریکای میانه بود. در غرب آن تمدن مایا صدها سال رواج و رونق داشت. مرکز حاکمان تمدن سرخپوستی در محدوده هندوراس شهر کوپان بود. نوادگان امروزی مایاهای هندوراس مردم قوم چورتی هستند که در غرب کشور سکنی دارند.
اسپانیایی‌ها در سال ۱۵۲۴ به رهبری هرنان کورتز به هندوراس رسیدند و نیروهای مسلح خود را از مکزیک به این منطقه آوردند. اسپانیایی طی دو دهه پس از آن به تسخیر مناطق زیادی از هندوراس پرداختند اما بومیان، به ویژه قوم لمپیرا مقاومت زیادی کردند و بسیاری از مناطق شمال کشور، ازجمله پادشاهی میسکیتو، هیچگاه به دست اسپانیایی‌ها نیفتاد.
پس از تصرف هندوراس به‌دست اسپانیایی‌ها، هندوراس بخشی از پادشاهی گواتمالا در امپراتوری گسترده اسپانیا در بر جدید به‌شمار آمد. تروخیو و گراسیاس مراکز شهری اصلی در هندوراس بودند. اسپانیایی‌ها در حدود سیصد سال بر هندوراس فرمان راندند.
هندوراس در ۱۸۲۱ از سلطه اسپانیا آزاد گشت، ولی تا ۱۸۲۳ بخشی از مکزیک و تا ۱۸۳۹ بخشی از فدراسیون آمریکای مرکزی بود.
هندوراس در طول مدت بین استقلال و اوایل قرن بیستم شاهد آشوب سیاسی مستمر و جنگ با کشورهای همسایه بود. نفوذ ایالات متحد آمریکا در این کشور فوق‌العاده بود، و دلایل عمده این امر سرمایه‌گذاری کلان شرکت قدرتمند یونایتد فروت در تولید موز بود.
پس از جنگ داخلی کوتاهی در ۱۹۲۵، زنجیره‌ای از دیکتاتورهای نظامی تا ۱۹۸۰ بر این کشور حکومت کردند. از این تاریخ به بعد دولتهای غیرنظامی میانه‌رو متمایل به راست و طرفدار آمریکا به صورت دموکراتیک انتخاب شده‌اند.
جغرافیا
نقشه توپوگرافی هندوراس
اقیانوس اطلس از شمال، گواتمالا از مغرب، السالوادور و نیکاراگوآ به همراه خلیج فونسکا از جنوب و نیکاراگوآ از مشرق این کشور را احاطه کرده‌اند.
بیش از سه چهارم هندوراس کوهستانی است، و جلگه‌های ساحلی کوچکی نیز وجود دارد. رودهای مهم آن پاتوکا، اولوئا و بلندترین نقطه آن قله لاس‌میناس، به بلندی ۲۸۴۹ متر است.
میزان بارندگی در زمینهای پست استوایی بالاست (۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی‌متر) و آب‌وهوا در مناطق کوهستانی آن معتدل‌تر و خشک‌تر است.
مختصات جغرافیایی هندوراس ۱۵ درجه شمالی و ۸۶ درجه و ۳۰ دقیقه شرقی و مساحت آن ۱۱۲٫۰۹۰ کیلومتر مربع است. هندوراس ۸۲۰ کیلومتر خط ساحلی دارد.
شهرهای مهم آن سان‌پدرو سولا و لاسیبا است.
قله‌ها
قله سررو لاس میناس - با ارتفاع ۲۸۶۵ متر
خلیج هندورای - در شمال غربی
خلیج فونسکا - در جنوب
خلیج کارتاسکا - در جنوب
جزایر باهیا - در شمال
رود پاتوکا - در مرز با نیکاراگوآ
رود کوکو - در مرز با نیکاراگوآ
تقسیمات کشوری
هندوراس ۱۸ استان (departments) دارد. پایتخت کشور یعنی تگوسیگالپا در بخش مرکزی استان فرانسیسکو مورازان قرار گرفته‌است.
نقشه استانهای هندوراس
آتلانتیدا
چولوتکا
کولون
کومایاگوآ
کوپان
کورتس
ال پارائیسو
فرانسیسکو مورازان
گراسیاس آدیوس
اینتیبوکا
ایسلاس دلا باهیا
لاپاز
لمپیرا
اوکوتپکوئه
اولانچو
سانتا باربارا
واله
یورو
نقشه هندوراس
نقشه هندوراس
سیاست
رئیس جمهور و ۱۳۴ عضو مجمع ملی برای دورهای چهارساله با رای تمامی افراد بالغ انتخاب می‌شوند. احزاب مهم سیاسی هندوراس عبارتند از حزب لیبرال هندوراس • حزب ملی (راست‌گرا)، حزب ابداع و حزب اتحاد.
این کشور در سازمان ملل متحد، سازمان کشورهای آمریکایی، بازار مشترک آمریکای مرکزی، انجمن وحدت آمریکای لاتین عضویت دارد.
کودتای نظامی ژوئن ۲۰۰۹ و سرنگونی مانوئل زلایا
در سحرگاه ۲۸ ژوئن ۲۰۰۹ (۱۳۸۸/۴/۷) و تقریبا دو ساعت پیش از شروع همه‌پرسی پیرامون تشکیل یک مجلس موسسان با هدف اصلاح قانون اساسی این کشور، کودتاچیان با استفاده از ۲۰۰ سرباز آموزش دیده اقدام به حمله به کاخ ریاست جمهوری واقع در تگوسیگالپا کردند و خوزه مانوئل زلایا، رئیس‌جمهور هندوراس را که در خواب بود ربودند. آنها وی را با تهدید اسلحه از خواب بلند کرده و در حالی که هنوز لباس خواب بر تن داشت، بازداشت کردند و از طریق هواپیما راهی پایگاهی نظامی در کاستاریکا و پس از آن در دومنیکن کردند.
همه‌پرسی مذکور به منظور گرفتن نظر مردم هندوراس پیرامون تشکیل یک مجلس موسسان با هدف اصلاح قانون اساسی این کشور که راه را برای انتخاب یک نامزد ریاست جمهوری، برای بیش از دو دوره متوالی، هموار می‌کرد، بود.
منتقدان، مانوئل زلایا را متهم می‌کنند که او با این کار قصد داشت قانون محدودیت انتخاب مجدد رئیس‌جمهوری را از قانون اساسی حذف کند و راه خود را برای انتخاب دوباره خود به مقام ریاست جمهوری هموار کند. از اینرو، تصمیم به برگزاری همه‌پرسی توسط دادگاه عالی هندوراس و کنگره این کشور غیرقانونی اعلام شد و ارتش هندوراس هم با آن مخالفت کرد. بعد از اینکه مانوئل زلایا بر ادامه روند برگزاری همه‌پرسی اصرار کرد، کنگره هندوراس با حمایت دادگاه عالی این کشور او را به دلیل نقض مکرر قانون اساسی از سمت خود برکنار کرد.
پورفیریو لوبو به عنوان ۵۴مین رئیس‌جمهور هندوراس، جایگزین زلایا شد.
پس از ۱۶ ماه تبعید، مانوئل زلایا به طور مخفیانه به هندوراس بازگشت و اکنون نیز در سفارت برزیل در تگوسگالپا پایتخت زندگی می‌کند. لوبو و زلایا موافقتنامهای را به منظور بازگشت زلایا به این کشور امضاء کرده بودند که به ورود مجدد و فوری هندوراس به سازمان کشورهای آمریکایی منجر می‌شد.
یکی از شواهد دست داشتن آمریکا در این کودتا، اسنادی است که ویکی‌لیکس منتشر کرده است که از نقش محوری آمریکا پیش از کودتا در هندوراس، در حین انجام کودتا و پس از آن پرده برداشت.
اولین سند از اسناد منتشر شده به ترتیب زمانی مربوط به مکاتبات سفارت آمریکا در تگوسیگالپا پایتخت هندوراس، با واشینگتن و سایر مخاطبان است که در آن اوضاع هندوراس تشریح شده است. محتوای سند دوم مربوط به تحلیل تک تک نقش‌آفرینان تاثیرگذار داخلی هندوراس میشود. این افراد توانستند در روند مذاکرات برای امضای معاهده «سن‌خوسه» تاثیرگذار باشند. این معاهده در نوامبر ۲۰۰۹ و پیش از برگزاری انتخابات در هندوراس امضاء شد. برنامه کودتا توسط واشینگتن طراحی شده بود و آنها در این برنامه به این گونه اطلاعات نیاز داشتند.
اقتصاد
اکثر مردم هندوراس در بخش کشاورزی و دامداری کار می‌کنند، ولی با وجود اصلاحات ارضی، سطح زندگی همچنان پایین است. موز کالای اصلی صادرات است، هرچند گوشت از اهمیت فزاینده‌ای برخوردار است. در این کشور منابع طبیعی کمی یافت میشود.
مردم
مردم هندوراس بیشتر از تبار مستیزو هستند و دارای مذهب کاتولیک رومی هستند.
فرهنگ
کلمبیا
بولیوی
گواتمالا
پاراگوئه
برزیل
اکوادور | [
"سرود ملی هندوراس",
"تگوسیگالپا",
"زبان اسپانیایی",
"جمهوری",
"رئیس جمهور",
"معاون اول",
"خوان اورلاندو ارناندز",
"اسپانیا",
"۱۵ سپتامبر",
"۱۸۲۱ (میلادی)",
"۱۸۳۹ (میلادی)",
"۲۰۰۸ (میلادی)",
"۲۰۰۷ (میلادی)",
"دلار",
"لمپیرا",
"آمریکای مرکزی",
"مستیزو",
"مردم اسپانیولی",
"سرخپوست",
"مایا",
"پوشاک",
"تروخیو، کولون",
"کریستف کلمب",
"کوپان",
"هرنان کورتز",
"پادشاهی میسکیتو",
"پادشاهی گواتمالا",
"بر جدید",
"استان گراسیاس آدیوس",
"یونایتد فروت",
"دموکراتیک",
"اقیانوس اطلس",
"گواتمالا",
"السالوادور",
"نیکاراگوآ",
"خلیج فونسکا",
"سررو لاس میناس",
"خلیج هندورای",
"خلیج کارتاسکا",
"استان ایسلاس دلا باهیا",
"پاتوکا",
"کوکو",
"فرانسیسکو مورازان",
"استان آتلانتیدا",
"چولوتکا",
"استان کولون",
"کومایاگوآ",
"استان کورتس",
"ال پارائیسو",
"گراسیاس آدیوس",
"اینتیبوکا",
"ایسلاس دلا باهیا",
"استان لاپاز",
"استان لمپیرا",
"اوکوتپکوئه",
"اولانچو",
"استان سانتا باربارا",
"استان واله",
"استان یورو",
"مانوئل زلایا",
"کاستاریکا",
"دومنیکن",
"مجلس مؤسسان",
"پورفیریو لوبو",
"ویکی‌لیکس",
"کلمبیا",
"بولیوی",
"پاراگوئه",
"برزیل",
"اکوادور"
] | [
"هندوراس",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۸۲۱ (میلادی)",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۸۲۱ (میلادی) در آمریکای شمالی",
"جمهوری‌ها",
"کشورها و سرزمینهای اسپانیایی‌زبان",
"کشورهای جزایر کارائیب",
"کشورهای عضو سازمان ملل متحد",
"مستعمره‌های پیشین اسپانیا"
] |
2,503 | شیلی | 2 | 1,578 | 0 | [
"شيلي",
"شیلیایی",
"شيليايي",
"چلي",
"چلی"
] | false | 1,440 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "نام اصلی",
"Item2": "República de Chile"
},
{
"Item1": "نام فارسی رسمی",
"Item2": "جمهوری شیلی"
},
{
"Item1": "نام عادی",
"Item2": "شیلی"
},
{
"Item1": "تصویر پرچم",
"Item2": "Flag of Chile.svg"
},
{
"Item1": "تصویر نشان ملی",
"Item2": "Coat of arms of Chile.svg"
},
{
"Item1": "شعار ملی",
"Item2": "«با خرد یا نیرو»"
},
{
"Item1": "سرود ملی",
"Item2": "[[سرود ملی شیلی]]"
},
{
"Item1": "نقشه",
"Item2": "CHL orthographic.svg"
},
{
"Item1": "پایتخت",
"Item2": "[[سانتیاگو]]"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "33"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "26"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "70"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "40"
},
{
"Item1": "بزرگترین شهر",
"Item2": "[[سانتیاگو]]"
},
{
"Item1": "زبان رسمی",
"Item2": "[[اسپانیولی]]"
},
{
"Item1": "نوع حکومت",
"Item2": "[[جمهوری]]"
},
{
"Item1": "نوع حاکمان",
"Item2": "• [[رئیس‌جمهور]]"
},
{
"Item1": "نام حاکمان",
"Item2": "[[میچل باچله]]"
},
{
"Item1": "نحوه تأسیس",
"Item2": "استقلال"
},
{
"Item1": "تاریخ تأسیس",
"Item2": "[[۱۸ سپتامبر]] [[۱۸۱۰]]"
},
{
"Item1": "مساحت",
"Item2": "۷۵۶،۹۵۰"
},
{
"Item1": "رتبه مساحت",
"Item2": "۳۸ام"
},
{
"Item1": "درصد آبها",
"Item2": "۱٫۰۷"
},
{
"Item1": "سال برآورد جمعیت",
"Item2": "[[۲۰۰۵]]"
},
{
"Item1": "جمعیت",
"Item2": "۱۶،۹۲۸،۸۷۳"
},
{
"Item1": "رتبه جمعیت",
"Item2": "۶۰ام"
},
{
"Item1": "تراکم جمعیت",
"Item2": "۲۲"
},
{
"Item1": "رتبه تراکم جمعیت",
"Item2": "۱۹۴ام"
},
{
"Item1": "واحد پول",
"Item2": "[[پسو شیلی]]"
},
{
"Item1": "کد واحد پول",
"Item2": "CLP"
},
{
"Item1": "منطقه زمانی",
"Item2": "n/a"
},
{
"Item1": "منطقه زمانی تابستانی",
"Item2": "n/a"
},
{
"Item1": "utc",
"Item2": "-۴"
},
{
"Item1": "dst",
"Item2": "-۳"
},
{
"Item1": "دامنه اینترنتی",
"Item2": "[[.cl]]"
},
{
"Item1": "پیش‌شماره تلفنی",
"Item2": "۵۶"
}
],
"Title": "کشور"
} | شیلی ، با نام رسمی جمهوری شیلی ، کشوری است واقع در آمریکای جنوبی که پایتخت آن سانتیاگو است. شیلی در نقشه آمریکای جنوبی به مانند یک نوار بلند و باریک میان کوه‌های رشته کوه آند در شرق و اقیانوس آرام در غرب کشیده شده‌است. اقیانوس آرام کل مرز غربی این کشور را تشکیل می‌دهد، و از شمال با پرو، از شمال شرق با بولیوی، از شرق با آرژانتین، و در پایین‌ترین نقطه جنوبی کشور با گذرگاه دریک هم‌مرز است. این کشور به همراه اکوادور تنها کشورهایی در آمریکای جنوبی هستند که با برزیل مرز مشترک ندارند. طول خط ساحلی این کشور با اقیانوس آرام ۶۴۳۵ کیلومتر است.
بیابان آتاکاما با وسعت ۱۰۰۰ کیلومتر در بخش شمالی این کشور واقع شده‌است. این بیابان در واقع خشکترین ناحیه بر روی زمین است که با توجه به خشک بودن آن دارای ارزش اقتصادی فراوان برای کشور شیلی است. این بیابان سرشار از فلزاتی معدنی همچون فلز مس، طلا و نقره است که در سال ۲۰۱۵ تنها ۵،۷ میلیون تن مس از این بیابان استخراج و سپس صادر شده‌است.
یکی از مهمترین رویدادها در تاریخ کشور شیلی مربوط به دهه ۷۰ میلادی است زمانی که سالوادور آلنده از حزب مارکسیست شیلی در انتخابات این کشور پیروز و به عنوان رئیس‌جمهور برگزیده شد اما پس از آن در کودتای ۱۱ سپتامبر ۱۹۷۳ به رهبری آگوستو پینوشه و با کمک و تاثیرگذاری سازمان سیا، ژنرال پینوشه موفق به اجرای کودتا در این کشور شد.
این کودتا تاثیری شگرف و بسیار مهم در تاریخ این کشور و روند جنگ سرد گذاشت.
امروزه کشور شیلی با توجه به رشد و توسعه پایدار در شاخص‌های همانند توسعه انسانی، رقابت‌پذیری در تجارت و اقتصاد، آزادی اقتصادی و رشد درآمد سرانه یکی از با ثبات‌ترین و امن‌ترین کشورها در آمریکای لاتین به‌شمار می‌آید. شیلی یکی از اعضای سازمان ملل، اتحادیه کشورهای آمریکای جنوبی و اتحادیه کشورهای آمریکای لاتین و حوزه کارائیب است.
تاریخ
مپوچه‌ها ساکنان اصلی مرکز و جنوب شیلی
حدود ۱۰ هزار سال پیش، مردم سرخپوست مهاجر در داخل دره‌های حاصلخیز و در امتداد ساحلی که هم اکنون شیلی نامیده میشود، ساکن شدند. اینکاها امپراتوریشان را تا آنچه امروزه شیلی شمالی خوانده میشود گسترش دادند، اما بایر بودن این ناحیه از گسترش اقامت آنها جلوگیری می‌نمود.
فتح این سرزمین که امروزه شیلی خوانده میشود تنها به صورت تدریجی واقع شد، و اروپایی‌ها به دستان جمعیت محلی این نقطه متحمل عقب‌نشینیهای مکرر شدند. قیام گسترده مپوچه که در سال ۱۵۳۳ آغاز شد به مرگ والدیویدا و تخریب بسیاری از مستعمرات اصلی در این نقطه منجر گردید. قیامهای اصلی بعدی در سالهای ۱۵۹۸ و ۱۶۵۵ رخ داد. هرگاه که مپوچه‌ها و دیگر گروه‌های بومی شورش می‌نمودند، مرز جنوبی این مستعمره به سمت شمال جابجا می‌گردید.
لغو برده داری در سال ۱۶۸۳ از تنشها در مرز بین مستعمره و سرزمین مپوچه‌ها تا بخش جنوب کاست، و اجازه داد تا تجارت بین استعمارگران و مپوچه‌ها افزایش یابد.
سیاست شیلی
نام شیلی
نظریات متفاوتی راجع به ریشه کلمه «شیلی» وجود دارد. بر طبق یک نظریه، اینکاها در پرو، که در تسخیر سرزمین آروکانی‌ها شکست خورده بودند، دره آکنکاگوا «شیلی» را با دستکاری در نام یک رئیس قبیله‌ای («کاسیکوئه») که «تیلی» خوانده می‌شد و در زمان تسخیر اینکاها در آن ناحیه حکومت می‌کرد، انتخاب نمودند.
نظریه دیگر به شباهت دره آکنکاگوا با دره کاسما در پرو اشاره می‌کند که در آن یک شهر و دره با نام «شیلی» وجود داشت.
جغرافیای شیلی
به دلیل فاصله میان سرزمین اصلی (مین لند) و جزیره ایستر، شیلی چهار تراز متفاوت تنظیم زمان کشوری با زمان بین‌المللی (UTC) برای آنها استفاده می‌نماید:
سرزمین اصلی از ۴- UTC، و در تابستان از نظام یکساعت جلوتر ۳- UTC استفاده می‌کند.
جزیره ایستر از ۶- UTC، و در تابستان از سیستم یک ساعت جلوتر ۵- UTC استفاده می‌نماید.
تقسیمات اداری
چپ
شیلی به ۱۵ منطقه تقسیم میشود، که هریک تحت ریاست یک «مدیر» منصوب شده از سوی رئیس‌جمهوری اداره میشود. هر ناحیه نیز به استان‌هایی با «فرمانداران استانی» تقسیم میشود، که فرمانداران نیز توسط رئیس‌جمهور تعیین می‌گردند. نهایتا هر استان به شهرداریهایی تقسیم می‌گردد، که اغلب به شهرداری‌ها عنوان کمونا را نسبت می‌دهند و هر شهرداری یک شهردار و چند مشاور برای خود دارد، که به عنوان "concejales" از سوی ساکنان آن نقاط انتخاب می‌شوند.
برای هر ناحیه یک نام و یک عدد رومی، از سمت شمال به جنوب منظور شده‌است. کلا، اعداد رومی بیش از اسم این نواحی مورد استفاده قرار می‌گیرند. تنها مورد استثناء در ناحیه‌ای است که سانتیاگو قرار دارد و برای آن "RM" درنظر گرفته شده‌است، که بیانگر «رخیون متروپلیتانا»، یا «ناحیه پایتختی» میباشد.
در سال ۲۰۰۵، کنگره شیلی اصلاحیه‌ای از تصویب گذارند تا دو ناحیه جدید یکی در شمال در اطراف شهر آریکا، و یکی در بخش مرکزی جنوب حوالی والدیویدیا (ناحیه آکا از رودخانه‌ها) ایجاد شود. با قرار دادن اعداد رومی XIV و XV در اسامی این استانها، هردو ناحیه ترتیب اعداد جغرافیایی که از شمال به جنوب تنظیم شده بود را برهم زدند. تصور بر این است که نام رسمی آنها جایگزین نام حاوی عددشان شود.
نام
مرکز
XV
آریکا و پاریناکوتا
آریکا
I
تاراپاکا
ایکیکه
II
آنتوفاگوستا
آنتوفاگوستا
III
آتاکاما
کوپیاپو
IV
کوکیمبو
لا سرنا
V
والپاراییسو
والپاراییسو
VI
اوهیگینز
رانکاگوا
VII
مائولی
تالکا
VIII
بیوبیو
کونسپسیون
IX
آرائوکانیا
تموکو
XIV
لس ریوس
والدیویا
X
لس لاگوس
پورتومونت
XI
آیسن
کویایکی
XII
ماژلان
پونتا آرناس
RM
سانتیاگو
سانتیاگو
شهرها
مردم
شیلی یک کشور نسبتا یکدست از لحاظ جمعیت میباشد و بیشتر جمعیت آن غالبا اسپانیایی‌تبار هستند که با درجات مختلفی از آمیزش با بومیان سرخپوست.
حدود ۸۵ درصد از جمعیت کشور در نواحی شهری زندگی می‌کنند، ضمن آن که ۴۰ درصد آنها در منطقه کلانشهری سانتیاگو ساکن‌اند. رشد جمعیت شیلی با نرخ حدود ۰٫۹۷ درصد در میان کشورهای آمریکای لاتین پایین است که تنها پس از اروگوئه و کوبا در رده سوم قرار دارد.
زبان
درک و فهم گویش شیلیایی زبان اسپانیایی برای بیگانگان دشوار است. علت آن حذف هجاهای آخر و اصوات s در واژه‌ها، تلفظ بسیار نرم برخی از حروف بیصدا و سطوح بالای کاربرد کلمات عامیانه، به ویژه در نواحی سانتیاگو و اطراف آن است.
مردم شیلی همچنین نسبت به اسپانیایی‌زبانان سایر کشورهای همسایه سریعتر صحبت می‌کنند. این عوامل همگی دست به دست هم می‌دهند تا گویش شیلیایی از نظر دیدارکنندگان تازه‌وارد به این کشور، حتی گویشوران حرفه‌ای زبان اسپانیایی، دشوار باشد.
فرهنگ و نمادهای ملی
یک گل کوپیهوی سرخ
گل ملی کوپیهو (" لاپاجریا روزا، لاله کوهی شیلی)، در جنگلهای جنوبی شیلی می‌روید.
نشانهای ملی این کشور دو نوع جانور ملی را ترسیم می‌نمایند: کرکس («والچر گریفوس»، یک پرنده بسیار بزرگ که در کوهستانها زندگی می‌کند) و هوئمول
(«هیپوکاملوس بیسولکوس»، یک گوزن دم سفید که نژادش در خطر است). در این مورد همچنین یک جمله اسطوره‌ای وجود دارد «Por la razón o la fuerza» («با حق یا به زور» یا «با منطق یا با زور»).
اقتصاد
چشم‌انداز مرکز اقتصادی سانتیاگو
بیابان آتاکاما
بخش مالی شیلی سریعتر از حوزه‌های دیگر اقتصاد طی چند سال اخیر پیشرفت نموده‌است؛ قانون اصلاح بانکداری که در سال ۱۹۹۷ به تصویب رسید دامنه فعالیت مجاز خارجی را برای بانک‌های شیلی گسترش داد. دولت شیلی در سال ۲۰۰۱ آزادی بیشتری را در بازارهای سرمایه پیاده نمود. مردم شیلی از ابزارهای مالی جدیدی برخوردار شده‌اند همچون وامهای سرمایه‌گذاری مسکن، معاملات سلف و حقوق خرید و فروش ارز، کارگزاری (مقاطعه کاری)، لیزینگ، و کارت‌های اعتباری. ارائه این محصولات جدید نیز همراه با کاربرد فزاینده از ابزار سنتی همچون وامها و کارت‌های اعتباری بوده‌است. سیستم پرداخت خصوصی مقرری شیلی، با دارائی‌های حدود ۵۴ میلیارد دلار در پایان سال ۲۰۰۴، به منبع مهمی از دارایی سرمایه‌ای برای بازار سرمایه تبدیل شده‌است.
شیلی یکی از بهترین نرخهای اعتباری (+ S-P A) را در بین کشورهای آمریکای لاتین حفظ نموده‌است. دولت به بازپرداخت قروض خارجی خود ادامه می‌دهد. قروض مرکب خارجی بخشهای دولتی و خصوصی در پایان سال ۲۰۰۴، تقریبا ۵۰ درصد کل تولید ناخالص ملی را تشکیل می‌داد- که بر اساس استانداردهای آمریکای لاتین رقم پایینی است.
دفاع
250px
نیروهای مسلح شیلی از طریق وزارت دفاع به وسیله رئیس‌جمهور کنترل می‌شوند. رئیس‌جمهور این اختیار را دارد تا فرمانده کل نیروهای مسلح را برکنار نماید.
فرمانده کل قوای ارتش شیلی ژنرال اسکار ایزوریتا فرر است. ارتش شیلی شامل ۵۵۰۰۰ نفر نیرو بوده و به وسیله ستاد ارتش در سانتیاگو سازماندهی میشود، که شامل هفت یگان در این منطقه، یک تیپ هوابرد در رانکاگوا، و یک نیروی مخصوص تکاور در کولینا هستند. ارتش شیلی یکی از حرفه‌ای‌ترین و پیشرفته‌ترین ارتشها از لحاظ فناوری در کشورهای آمریکای لاتین میباشد.
دریاسالار رودولفو کودینا دیاز رهبری ۲۵۰۰۰ پرسنل نیروی دریایی شیلی و از جمله ۵۰۰۰ تفنگدار دریایی را برعهده دارد. از میان ۲۹ فروند کشتی زمینی- دریایی ناوگان شیلی، تنها ۶ فروند از آنها سامانه اصلی عملیاتی (از انواع تخریبچی و ناوچه محافظ) هستند. این کشتی‌ها در والپاریزو مستقر می‌باشند. نیروی هوایی دارای سامانه هوابرد ویژه ترابری و اسکورت برای خود بوده؛ و هیچگونه ناوشکن یا هواپیمای بمب افکن ندارد. نیروی دریایی شیلی همچنین ۳ فروند زیردریایی در تالکاهوانو دارد.
ژنرال اوسوالدو سارابیا ویلچز فرماندهی ۱۲۵۰۰ نفر افراد نیروی هوایی را بر عهده دارد. مجموعه یگانهای هوابرد شیلی در بین پنج مقر تیپ هوایی توزیع شده که در نواحی ایکوئیکو، آنتوفاگاستا، سانتیاگو، پورتو مونت و پونتا آرناس واقع شده‌اند. نیروی هوایی شیلی همچنین در یک پایگاه هوایی در جزیره کینگ جورج قاره جنوبگان عملیات هوایی انجام می‌دهد. نیروی هوایی شیلی در سال ۲۰۰۶ ۱۰فروند هواپیمای اف-۱۶ آمریکایی را در کنار ۶ فروند هواپیمای دست دوم بازسازی شده از همان نوع مزبور از نیروی هوایی سلطنتی هلند، تحویل گرفت.
پلیس
پس از کودتای نظامی در سپتامبر ۱۹۷۳، پلیس ملی شیلی که به عنوان تفنگداران شیلی نیز شناخته شده‌اند، با وزارت دفاع متحد شدند. با بازگشت حکومت دموکراتیک، پلیس تحت کنترل وزارت کشور قرار گرفت اما ظاهرا بطور اسمی تحت نظارت وزارت دفاع باقی مانده‌است. ژنرال خوزه برنالس رئیس ۳۰ هزار نیروی پلیس مرد و زن شیلی است که مسئول اجرای قانون، مدیریت ترافیک، مراقبت از مرزها، سرکوب (قاچاقچیان) مواد مخدر و مقابله با تروریسم در سراسر کشور شیلی هستند.
اداره آگاهی پلیس شیلی در سال ۱۹۳۳ به وجود آمد که به عنوان یک سازمان پلیسی غیرنظامی و مشابه با دامنه و عملکرد پلیس فدرال آمریکا (اف‌بی‌آی) عمل می‌کند. از لحاظ اداری بخشی از وزارت دفاع، فعالیتش به عنوان یک بازوی تحقیقاتی از شاخه قضائی است. پرفکتو آرتورو هررا وردوگو فعلا رئیس پلیس آگاهی در شیلی میباشد.
جزیره ایستر
شیلیایی‌ها
کتابهایی هم در این زمینه نوشته شده (همچون چگونه در جنگل شیلی باید زندگی کرد نوشته ژان برنان و آلوارو تابوادا) که می‌کوشد تا به بیان جزئیات و شرح مشکلات و حالات ویژه منحصربه‌فرد گویش شیلیایی بپردازد.
شرح منابع
, وزارت امور خارجه آمریکا، اوت۲۰۰۶
منابع رسمی
- دولت شیلی ( )
- ریاست جمهوری شیلی ( )
- وزارت کشور
- وزارت امور خارجه
- وزارت اقتصاد ( )
-کنگره ملی
-سنا
-مجمع نمایندگان
-کتابخانه کنگره ملی
-قوه قضائیه
-بانک مرکزی
–موسسه ملی آمار
اطلاعات عمومی
رسته دایرکتوری (راهنما)
پروژه اطلاعات شیلی
The Santiago Times
منبع مستقل اخبار و نظرات آمریکای لاتین
شیلی | [
"سرود ملی شیلی",
"سانتیاگو",
"اسپانیولی",
"جمهوری",
"رئیس‌جمهور",
"میچل باچِله",
"اسپانیا",
"۱۸ سپتامبر",
"۱۸۱۰ (میلادی)",
"۲۰۰۵ (میلادی)",
"پسو شیلی",
".cl",
"آمریکای جنوبی",
"رشته کوه آند",
"اقیانوس آرام",
"پرو",
"بولیوی",
"آرژانتین",
"گذرگاه دریک",
"اکوادور",
"بیابان آتاکاما",
"مس",
"طلا",
"نقره",
"سالوادور آلنده",
"مارکسیست",
"کودتای ۱۹۷۳ شیلی",
"آگوستو پینوشه",
"سیا",
"جنگ سرد",
"توسعه انسانی",
"رقابت‌پذیری",
"آزادی اقتصادی",
"درآمد سرانه",
"سازمان ملل",
"اتحادیه کشورهای آمریکای جنوبی",
"اتحادیه کشورهای آمریکای لاتین و حوزه کارائیب",
"سرخپوست",
"اینکاها",
"مپوچه",
"اینکا",
"رئیس‌جمهوری",
"اعداد رومی",
"سانتیاگو (شیلی)",
"آمریکای لاتین",
"اروگوئه",
"کوبا",
"زبان اسپانیایی",
"سرمایه‌گذاری",
"تولید ناخالص ملی",
"وزارت دفاع",
"فرمانده کل",
"نیروهای مسلح",
"یگان",
"تکاور",
"نیروی دریایی",
"نیروی هوایی",
"ناوشکن",
"فروند",
"زیردریایی",
"ژنرال",
"اوسوالدو سارابیا ویلچز",
"ایکوئیکو",
"پونتا آرناس",
"جزیره",
"قاره جنوبگان",
"اف-۱۶ فایتینگ فالکن",
"هلند",
"کودتای نظامی",
"وزارت کشور",
"اداره آگاهی",
"اف‌بی‌آی",
"جزیره ایستر",
"شیلیایی‌ها",
"وزارت امور خارجه آمریکا",
"ریاست جمهوری",
"وزارت امور خارجه"
] | [
"شیلی",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۸۱۸ (میلادی)",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۸۱۸ (میلادی) در آمریکای جنوبی",
"جمهوری‌ها",
"کشورها و سرزمینهای اسپانیایی‌زبان",
"کشورهای عضو اتحادیه کشورهای آمریکای جنوبی",
"کشورهای عضو سازمان ملل متحد",
"کشورهای عضو گروه پانزده",
"لیبرال دموکراسی",
"مستعمره‌های پیشین اسپانیا",
"کشورهای آمریکای جنوبی"
] |
2,504 | پاراگوئه | 2 | 496 | 0 | [
"پاراگویه",
"پاراگويه",
"پاراگوای"
] | false | 381 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "نام فارسی رسمی",
"Item2": "جمهوری پاراگوئه"
},
{
"Item1": "تصویر پرچم",
"Item2": "Flag of Paraguay.svg"
},
{
"Item1": "تصویر نشان ملی",
"Item2": "Coat of arms of Paraguay.svg"
},
{
"Item1": "شعار ملی",
"Item2": "آشتی و دادگری"
},
{
"Item1": "سرود ملی",
"Item2": "[[ای مردم پاراگوئه، یا جمهوری یا مرگ]]"
},
{
"Item1": "نقشه",
"Item2": "Paraguay (orthographic projection).svg"
},
{
"Item1": "پایتخت",
"Item2": "[[آسونسیون]]"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "۲۵"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "۱۶"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "۵۷"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "۴۰"
},
{
"Item1": "بزرگترین شهر",
"Item2": "[[آسونسیون]]"
},
{
"Item1": "زبان رسمی",
"Item2": "[[زبان اسپانیایی]] / [[زبان گوارانی]]"
},
{
"Item1": "نوع حکومت",
"Item2": "[[جمهوری]]"
},
{
"Item1": "نوع حاکمان",
"Item2": "• [[رئیس‌جمهور]]• [[نخست‌وزیر]]"
},
{
"Item1": "نام حاکمان",
"Item2": "[[هوراسیو کارتس]][[قرناندو فرانکو]]"
},
{
"Item1": "نحوه تشکیل",
"Item2": "استقلال از [[اسپانیا]]"
},
{
"Item1": "تاریخ تشکیل",
"Item2": "[[۱۴ مه]] [[۱۸۱۱]]"
},
{
"Item1": "مساحت",
"Item2": "۴۰۶،۷۵۲"
},
{
"Item1": "رتبه مساحت",
"Item2": "۵۲ام"
},
{
"Item1": "درصد آبها",
"Item2": "۱٫۲۹"
},
{
"Item1": "سال برآورد جمعیت",
"Item2": "[[۲۰۰۵]]"
},
{
"Item1": "جمعیت",
"Item2": "۶،۴۵۴،۰۰۰"
},
{
"Item1": "رتبه جمعیت",
"Item2": "۱۰۱ام"
},
{
"Item1": "تراکم جمعیت",
"Item2": "۱۵"
},
{
"Item1": "رتبه تراکم جمعیت",
"Item2": "۱۹۲ام"
},
{
"Item1": "واحد پول",
"Item2": "[[گوارانی]]"
},
{
"Item1": "کد واحد پول",
"Item2": "PYG"
},
{
"Item1": "منطقه زمانی",
"Item2": "DST"
},
{
"Item1": "utc",
"Item2": "-۴"
},
{
"Item1": "dst",
"Item2": "-۳"
},
{
"Item1": "دامنه اینترنتی",
"Item2": "[[.py]]"
},
{
"Item1": "پیش‌شماره تلفنی",
"Item2": "۵۹۵"
}
],
"Title": "کشور"
} | جمهوری پاراگوئه کشوری است در آمریکای جنوبی. پایتخت آن آسونسیون و جمعیت آن حدود ۶٫۵ میلیون نفر است. زبانهای رسمی آن اسپانیایی و زبان گوارانی واحد پول آن گوارانی است.
حدود ۹۲٪ از جمعیت توان صحبت به اسپانیایی و ۹۸٪ نیز توان تکلم به گوارانی را دارند.
پاراگوئه کشوری محصور در خشکی و مساحت آن ۴۰۶۷۵۲ کیلومتر مربع است. پاراگوئه از سوی جنوب و جنوب غربی با آرژانتین، از شرق و شمال شرق با برزیل، و از سوی شمال غرب با بولیوی هم‌مرز است. زمینهای پاراگوئه در دو سوی رودخانه پاراگوئه قرار گرفته که از میانه کشور از شمال به جنوب در جریان است.
پیش از ورود اروپاییان در سده شانزدهم مردم گوارانی در پاراگوئه زندگی می‌کردند. در آن سده پاراگوئه به بخشی از امپراتوری استعماری اسپانیا تبدیل شد. پس از استقلال از اسپانیا در سال ۱۸۱۱ پاراگوئه توسط یک رشته از دیکتاتورهایی که به دنبال سیاست‌های انزواگرایانه بودند حکومت شد. جنگ فاجعه‌بار پاراگوئه (۱۸۶۴–۱۸۷۰) که در آن ۶۰٪ تا ۷۰٪ از جمعیت کشور جان باخت باعث توقف در پیشرفت این کشور در آن دهه‌ها شد. در طول بخش بزرگی از قرن بیستم کشور توسط آلفردو اشتروسنر حکومت می‌شد که این حکومت از درازمدت‌ترین دیکتاتوری‌های آمریکای جنوبی به‌شمار می‌آید. در سال ۱۹۸۸ استروسنر ساقط شد و انتخابات آزاد در ۱۹۹۳ برگزار گردید.
تاریخچه
برای اولین بار اروپایی‌ها در اوایل قرن ۱۶ میلادی این کشور را کشف کردند و شهر آسونسیون در تاریخ ۱۵ اوت ۱۵۳۷ توسط جهانگرد اسپانیایی، خوان د سالارز بنا نهاده شد. پس از مدتی این شهر به مرکز ایالت مستعمره اسپانیایی و جایگاه اولیه هیئت جامعه یسوعی و محل سکنی گزینی در آمریکای جنوبی در سده ۱۸ تبدیل شد. پاراگوئه درتاریخ ۱۴ مه ۱۸۱۱ با برانداختن متولیان اسپانیایی، استقلال خود را اعلام کرد.
تاریخ پاراگوئه شاهد دروه‌های طولانی سلطه دولتهای بیگانه، عدم ثبات سیاسی، جنگهای داخلی و جنگهای ویرانگر کشورهای همسایه بوده‌است. تاریخ مستعمره بودن این کشور را میتوان به دوره‌های مشخص تقسیم کرد:
۱۸۱۱–۱۸۱۶: پیدایش تمدن
۱۸۱۶–۱۸۴۰: دولت خوزه گاسپار رودریگز د فرانسیا
۱۸۴۰–۱۸۶۵: دولتهای کارلوس آنتونیو لوپز و فرانسیسکو سولانو لوپز
۱۸۶۵–۱۸۷۰: جنگ دول سه‌گانه
۱۸۷۰–۱۹۰۴: بازسازی پس از جنگ و دولت حزب کلورادو (پاراگوئه) حزب کلورادو
۱۹۰۴–۱۹۳۲: حزب آزادیخواه و حرکت بسوی جنگ چاکو
۱۹۳۲–۱۹۳۵: جنگ چاکو
۱۹۳۵–۱۹۴۰: دولتهای حزب انقلابی فبرریستا و خوزه فلیکس استیگاریبیا
۱۹۴۰–۱۹۴۸: دولت هیگینیو مورینیگو
۱۹۴۸–۱۹۵۴: جنگ داخلی پاراگوئه، روی کار آمدن مجدد حزب کلورادو
۱۹۵۴–۱۹۸۹: دیکتاتوری آلفردو استروسنر
۱۹۸۹- زمان حال: جنبش بی‌مسیر- - تحول به سوی دموکراسی
جنگ دولتهای سه‌گانه و جنگ چاکو مراحل مهمی از تاریخ پاراگوئه‌اند، زیرا استقلال این کشور از اسپانیا، تقریبا بدون جنگ و خون‌ریزی بود. پاراگوئه در جنگ دول سه‌گانه، با برزیل آرژانتین و اروگوئه مبارزه کرد و در سال ۱۸۷۰ پس از پنج سال جنگ خونین در آمریکای جنوبی، شکست خورد. پاراگوئه مقدار زیادی از اراضی خود را توسط برزیل و آرژانتین از دست داد. جنگ چاکو با کشور بولیوی بود که بولیوی در اوایل دهه ۳۰ میلادی شکست خورد.
پاراگوئه حاکمیت خود را بر منطقه چاکو تجدید کرد و برای بدست آوردن صلح، اراضی زیادی را به عنوان جریمه از دست داد.
تاریخ پاراگوئه آکنده از اختلاف نظر میان تاریخ‌شناسان، فرهیختگان و سیاستمداران است. بسیاری از رویدادهای تاریخی، به‌ویژه جنگ‌ها، بسته به اینکه کتاب تاریخی نوشته شده در پاراگوئه، آرژانتین، برزیل یا بولیوی را بخوانید، تغییر می‌کنند. همچنین احزاب اصلی پاراگوئه مانند حزب کلورادو و حزب آزادیخواه (پاراگوئه) (حزب آزادیخواه نیز بر سر تاریخ پاراگوئه با یکدیگر اتفاق نظر ندارند.
نقشه پاراگوئه
جغرافیا
در کناره جنوب شرقی، رودخانه پارانا قرار دارد که سد ایتایپو، بطور مشترک با برزیل بر روی آن احداث شده‌است. این سد در حال حاضر بزرگترین نیروگاه برق‌آبی در دنیا است و تقریبا تمام برق مورد نیاز پاراگوئه را تامین می‌کند. نیروگاه برق‌آبی دیگری که بر روی رودخانه پارانا قرار دارد، سد یا کیرتا) یاکیرتا است که بطور مشترک بین آرژانتین و پاراگوئه احداث شده‌است. امروزه پاراگوئه بزرگترین صادرکننده نیروی برق‌آبی در دنیا است.
آب و هوای محلی بین آب و هوای شبه استوایی تا آب و هوای معتدل تغییر می‌کند، در نواحی شرقی بارش زیاد باران و در نواحی غربی مناطق تقریبا خشک به چشم می‌خورند.
امور سیاسی
امور سیاسی پاراگوئه در چهارچوب نظام سیاسی رئیس‌جمهوری، دمکراتیک جایگزینی، جمهوری قرار دارد که رئیس‌جمهور پاراگوئه هم نفر اول کشور و هم نفر اول دولت است و رئیس تقسیمات چند جزئی به‌شمار می‌آید.
قوه مجریه در اختیار دولت است. قوه مقننه به دولت و دو خانه کنگره ملی واگذار شده‌است. قوه قضاییه مستقل از قوه مقننه و قوه مجریه‌است.
اقتصاد
پاراگوئه اقتصاد بازاری دارد که نشانه بارز آن، فعالیت عمده بخش خصوصی است که در زمینه صادرات مجدد کالاهای مصرفی وارداتی به کشورهای همسایه و هزاران بنگاه اقتصادی، فعالیت می‌کنند. عمده فعالیت‌های اقتصادی پاراگوئه بر مبنای کشاورزی، بازرگانی محصولات کشاورزی و دامپروری قرار دارد.
پاراگوئه سومین کشور صادرکننده سویا است و صادرات گوشت آن نیز با توجه به وسعت این کشور، قابل توجه‌است. درصد زیادی از مردم پاراگوئه، از طریق کارهای کشاورزی امرار معاش می‌کنند.
پتانسیل اقتصادی پاراگوئه در طول تاریخ به علت محصور بودن این کشور در خشکی، محدود بوده‌است. هرچند این کشور از طریق رودخانه پارانا به اقیانوس آتلانتیک وصل میشود.
به خاطر حالت مدیترانه‌ای، اقتصاد پاراگوئه وابستگی زیادی به برزیل و آرژانتین دارد. بنابر عهدنامه‌های متعدد، پاراگوئه در کشورهای آرژانتین، اروگوئه و برزیل دارای گمرک آزاد است که محصولات را به آنجا صادر می‌کند. مهمترین این بنادر آزاد، در پاراناگوا ساحل برزیلی آتلانتیک قرار دارد.
پل دوستی که بر روی رودخانه پارانا ممیان شهر سیوداد دل استه و شهر برزیلی فوز دو ایگواچو نصب شده‌است، باعث تردد حدود ۴۰،۰۰۰ مسافر میان دو کشور شده‌است و راهیابی زمینی پاراگوئه به پاراناگوا را نیز تضمین می‌کند. اقتصاد پویایی میان سیوداد دل استه و فوزدو ایگواچو در جریان است که عمدتا مبتنی بر بازرگانی بین‌المللی و خرید و فروش بازرگانان برزیلی موسوم به ساکولیروس، میباشد.
حدود %۶۰ تولید ناخالص ملی از تجارت و صادرات به برزیل و آرژانتین حاصل میشود. با وجود مشکلات ناشی از ناپایداری سیاسی و اصلاحات ساختاری آهسته، پاراگوئه از سال ۱۹۹۱ عضو بلوک تجارت آزاد MERCOSUR بوده‌است.
سرشماری نفوس
آسونسیون، پایتخت پاراگوئه
از نوع نژاد، فرهنگ و آداب اجتماعی، پاراگوئه یکی از یکدست‌ترین مردمان را در بین کشورهای آمریکای لاتین دارد. حدود ۹۵٪ مردم از نژاد مستیزو اند که ترکیب نژادهای اسپانیایی و گوارانی – سرخپوست است.
تنها نشان باقی‌مانده از فرهنگ گوارانی، زبان گوارانی است که ۹۴٪ مردم به این زبان صحبت می‌کنند. زبانهای گوارانی و اسپانیایی هر دو رسمی هستند. گروهای کوچکی از مردم ایتالیایی، مردم آلمانی، ژاپنی، کره‌ای‌ها، چینیها، اعراب، برزیلی‌ها و آرژانتین‌ها نیز در پاراگوئه سکنی گزیده‌اند که تا حدود زیادی زبان و فرهنگ پیشین خود را حفظ کرده‌اند.
جمعیت پاراگوئه به صورت ناهمگون در تمامی کشور پخش شده‌است. حدود ۵۶٪ پاراگوئه‌ای‌ها در نواحی شهری زندگی می‌کنند. تعداد کثیری از مردم در ناحیه شرقی و نزدیک پایتخت و بزرگترین شهر، آسونسیون زندگی می‌کنند که ۱۰٪ جمعیت کشور را دربردارد. منطقه چاکو که تقریبا ۶۰٪ وسعت پاراگوئه‌است. کمتر از ۲٪ جمعیت را در خود جای داده‌است.
اغلب مردم کشور دارای دین کاتولیک کلیسای رم و تعداد کمی منونیت و همچنین تعدادی اقلیت پروتستان می‌باشند.
فرهنگ
منظره‌ای در گران چاکو، پاراگوئه
پاراگوئه‌ای‌ها فرهنگ خود را با هنرهایی نظیر قلابدوزی ("آهو پوی") و توری بافی ("ناندوتی") ابراز می‌کنند. موسیقی پاراگوئه شامل رقص موزون پولکا، رقص گالوپا و رقص آرام گوارانیاس میباشد که با چنگ بومی نواخته میشود. آنها همچنین از خوردن سوپا پاراگوئیما لذت می‌برند که شبیه به نان ذرت ضخیم است. این غذا از پنیر، پیاز، فلفل دلمه‌ای، پنیر روستایی، آرد ذرت زرد، شیر، ادویه جات، کره، تخم مرغ و مغز ذرت تازه تهیه میشود.
سالهای ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ شاهد شکوفایی نسل جدیدی از رمان نویسان و شاعران پاراگوئه مثل خوزه ریکاردومازو، روکه والیوس و آگرستو روآ باستوس بود. فیلمهای پاراگوئه‌ای زیادی نیز ساخته شد.
مردمان طبقه بالا عموما یک یا دو نسل قبلشان رعیت بوده‌اند. این به آن معنی نیست که سلسله مراتب اجتماعی وجود ندارد. بلکه رابطه بین شهرنشین و روستانشین، کارفرما و کارگر، کارگر یدی و فکری کماکان وجود دارد. از طرفی تغییر طبقاتی زیاد رخ می‌دهد و گاهی رعیتی فقیر، سربلندتر از مردم مرفه‌است.
زندگی اجتماعی عمدتا حول خانواده بزرگ پدر و مادر، بچه‌ها و نزدیکان و پدربزرگ و مادر بزرگ می‌چرخد. پاراگوئه‌ای‌ها به خانواده خود بسیار وفادارند؛ و خانواده پناهگاه و پشتیبان آنها به‌شمار می‌آید.
علایق خانواده در ایسنت که وارد چه حزبی شوند، با چه کسی ازدواج کنند، چه نوع کاری برای خود پیدا کنند. گاهی لباس قانون بر تن می‌کنند و گاهی در برخی موارد – از کشور مهاجرت می‌کنند. به جز دوستان معتمد قدیمی، به هر کسی که خارج از خانواده باشد با بی‌تفاوتی و گاهی با بدگمانی برخورد می‌کنند.
در داخل خانواده، ارزشهای سنتی ارجحیت دارند. کودکان باید پیرو والدین خود باشند و زنان باید تابع شوهر خود باشند. والدین تعمیدی روابط خاصی با خانواده دارند. زیرا اغلب آنها را به خاطر جایگاه اجتماعی مطلوبشان انتخاب می‌کنند تا امنیت بیشتری برای کودکان فراهم شود. خانواده احترام زیادی برای آنها قائل میشود و در مقابل، توقع حمایت و پشتیبانی را از آنها دارد.
سینمای پاراگوئه
ارتباطات در پاراگوئه
زبان گوارانی
فهرست شهرهای پاراگوئه
کلمبیا
بولیوی
هندوراس
گواتمالا
برزیل
اکوادور | [
"ای مردم پاراگوئه، یا جمهوری یا مرگ",
"آسونسیون",
"زبان اسپانیایی",
"زبان گوارانی",
"جمهوری",
"رئیس‌جمهور",
"نخست‌وزیر",
"هوراسیو کارتس",
"قرناندو فرانکو",
"اسپانیا",
"۱۴ مه",
"۱۸۱۱ (میلادی)",
"۲۰۰۵ (میلادی)",
"گوارانی",
".py",
"آمریکای جنوبی",
"امپراتوری استعماری اسپانیا",
"جنگ پاراگوئه",
"آلفردو اشتروسنر",
"خوان د سالارز",
"مستعمره اسپانیا در آمریکا",
"یسوعی",
"جنگ چاکو",
"حزب کلورادو",
"سد ایتایپو",
"نیروگاه برق‌آبی",
"شبه استوایی",
"معتدل",
"رئیس‌جمهوری",
"دمکراسی جایگزینی",
"کنگرهٔ پاراگوئه",
"سویا",
"کشاورزی",
"پل دوستی پاراگوئه – برزیل)",
"پایتخت",
"مستیزو",
"مردم ایتالیا",
"آلمان",
"موسیقی",
"سینمای پاراگوئه",
"ارتباطات در پاراگوئه",
"فهرست شهرهای پاراگوئه",
"کلمبیا",
"بولیوی",
"هندوراس",
"گواتمالا",
"برزیل",
"اکوادور"
] | [
"پاراگوئه",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۸۱۱ (میلادی)",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۸۱۱ (میلادی) در آمریکای جنوبی",
"جمهوری‌ها",
"کشورها و سرزمینهای اسپانیایی‌زبان",
"کشورهای آمریکای جنوبی",
"کشورهای عضو اتحادیه کشورهای آمریکای جنوبی",
"کشورهای عضو سازمان ملل متحد",
"کشورهای محصور در خشکی",
"لیبرال دموکراسی",
"مستعمره‌های پیشین اسپانیا"
] |
2,505 | مارک توین | 1 | 187 | 0 | [
"ساموئل لنگهورن کلمنس",
"ساموئل لنگهورن كلمنس",
"مارك تواين",
"مارك توين",
"مارک تواین"
] | false | 109 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "نام",
"Item2": "Mark Twain"
},
{
"Item1": "تصویر",
"Item2": "Twain1909.jpg"
},
{
"Item1": "توضیح تصویر",
"Item2": "مارک تواین"
},
{
"Item1": "نام اصلی",
"Item2": "'''سمیوئل لنگهورن کلمنز'''"
},
{
"Item1": "زمینه فعالیت",
"Item2": "داستان، داستان تاریخی، ادبیات کودکان، ادبیات غیرداستانی، ادبیات فلسفی"
},
{
"Item1": "ملیت",
"Item2": "[[آمریکایی]]"
},
{
"Item1": "محل تولد",
"Item2": "[[فلوریدا، میسوری]]"
},
{
"Item1": "محل مرگ",
"Item2": "[[ردینگ، کنتیکت]]"
},
{
"Item1": "پیشه",
"Item2": "[[سخنران]] و [[نویسنده]]"
},
{
"Item1": "همسر",
"Item2": "اولیویا لانگدون (۱۹۰۴–۱۸۷۰)"
},
{
"Item1": "فرزندان",
"Item2": "چهار فرزند"
},
{
"Item1": "علت شهرت",
"Item2": "[[ماجراهای هاکلبری فین]][[ماجراهای تام سایر]]"
},
{
"Item1": "imdb_id",
"Item2": "۰۸۷۸۴۹۴"
},
{
"Item1": "امضا",
"Item2": "Samuel L Clemens signature.svg"
}
],
"Title": "شاعر و نویسنده"
} | مارک تواین (۱۹۰۹)
سمیوئل لنگهورن کلمنز (زاده ۳۰ نوامبر ۱۸۳۵ - درگذشته ۲۱ آوریل ۱۹۱۰) که بیشتر با نام هنری‌اش مارک تواین (Mark Twain) شناخته میشود، نویسنده و طنزپرداز آمریکایی بود. او شهرت خود را مدیون رمان ماجراهای هاکلبری فین (۱۸۸۵) و ماجراهای تام سایر (۱۸۷۶) است.
زندگینامه
مارک تواین در ۳۰ نوامبر ۱۸۳۵ در مرز ایالت میسوری آمریکا در روستای فلوریدا با کلبه‌های چوبی پراکنده به دنیا آمد. پدرش قاضی بخش و تاجری کوچک و اصالتا اهل ویرجینیا بود که در کنتاکی درس حقوق خوانده و در همان‌جا به جین همپتون موخرمایی برخورده و با او ازدواج کرده‌بود. در ۱۲سالگی پدرش فوت کرد و سمیوئل مجبور شد در چاپخانه‌های محلی پادویی کند و بعد در روزنامه‌ای که برادرش اوریون کلمنز دایر کرده‌بود، ابتدا حروفچین و سپس چاپچی شد. صفحاتی از روزنامه به مقالات طنزآمیز اختصاص داشت که سمیوئل آنها را می‌نوشت و با امضای عجیب‌غریب چاپ می‌کرد. در ۱۸ سالگی به سنت لوئیس بزرگترین شهر ایالت میسوری رفت. سپس به نیویورک رفت و مدت کوتاهی در چاپخانه‌های کوچک کار کرد. در طی ۲–۳ سال به شهرهای مختلف می‌رفت و در آنجا حروفچینی می‌کرد. وی سفر نافرجامی به آمریکای جنوبی داشت. از ۱۸۵۷ تا ۱۸۶۴ سوار بر کشتی بخار بر میسیسیپی سفر می‌کرد. در ۱۸۵۹ مجوز ناخدایی کشتی گرفت و در این حین با امضاهای مختلف برای مجلات مقاله‌های طنز می‌نوشت. در جنگ داخلی آمریکا نقش کوچکی را برعهده گرفت. در سال ۱۸۶۶ با آلتا کالیفرنیا برجسته‌ترین روزنامه غرب قراردادی به این مضمون امضا کرد: خبرنگار سیار بدون محدودیت مکان و زمان و سمت که دور کره زمین می‌گردد و ضمن سفر گزارش می‌نویسد.
با اولیوه لنگدن دختر یکی از صاحبان صنایع ثروتمند نیویورک پس از مغازلات بسیار ازدواج کرد. در بیست سال بین ۱۸۷۵ و ۱۸۹۴ شادترین و ثروتمندترین نویسنده بود و بهترین کتاب‌هایش را در این مدت نوشت. اما در نیمه دهه ۱۸۹۰ اندوه و تلخ‌کامی روزافزونی نصیبش شد. دختر جوانش سوزی وقتی پدر و مادرش در خارج بودند مرد. خانم کلمنز که سالها بیمار بود از دنیا رفت و کوچکترین دخترش ناگهان در شب کریسمس فوت کرد. در ۱۹۰۶ انشای سرگذشتش را آغاز کرد. ۱۵ سال آخر عمرش را با نوشتن کتابهای جدی و چند کتاب طنز گذراند. کلمنز نام مارک تواین را از ناخدای یک کشتی که با این نام در مجلات می‌نوشت به‌عنوان ادای دین گرفت و در تمام کارهای طنزش از این اسم استفاده کرد.
کتابشناسی
رمان
عصر طلایی
ماجراهای تام سایر
شاهزاده و گدا
ماجراهای هاکلبری فین
یک یانکی اهل کنتیکت در دربار شاه آرتور
تراژدی ویلسون کله‌پوک
تام سایر در خارج
خاطرات شخصی ژان‌دارک
داستان یک اسب (۱۹۰۷)
بیگانه مرموز
داستان کوتاه
جست و خیز قورباغه ولایت کالاوراس (۱۸۶۷)
یک قتل یک راز یک ازدواج
به دنبال خط استوا
مردی که هایدلبرگ را تباه کرد
بشر چیست
زندگی بر روی میسیسیپی
خاطرات آدم
خاطرات حوا
داستان یک سگ (۱۹۰۳)
تجربیات متافیزیکی
اولین تجربه انتقال فکر و تلگراف ذهنی برای مارک تواین با هلن کلر رخ داده‌است. در سال ۱۸۸۵ میلادی، در اولین نشریه انجمن تحقیقاتی SPR، با عنوان «تلگراف ذهن»، مقالاتی نوشت که در آنها از اهمیت و جایگاه ذهن و بیشتر تله‌پاتی صحبت می‌کرد. در ادامه تحقیقاتش درزمینه تله‌پاتی، روشی به نام «فرنوفن» را معرفی کرد که باکمک این روش ارتباطی بین یک ذهن با ذهن شخص دیگری (با کنترل و هدایت ذهنی) برقرار میشود.
خودزندگی‌نامه
پس از گذشت ۱۰۰ سال از مرگ مارک تواین، خودزندگی‌نامهاش (اتوبیوگرافی) در آستانه انتشار قرار گرفت. او این خودزندگی‌نامه را در دهه آخر عمر خویش نوشته و خواسته بود که تا یک قرن پس از مرگش انتشار نیابد. در سال ۲۰۱۰ پس از گذشت این مدت دانشگاه برکلی کالیفرنیا اولین جلد این خودزندگی‌نامه را منتشر کرد. فروش کتاب از انتظار ناشر آن بسیار فراتر رفت و تا نوامبر ۲۰۱۰، در آمریکا ۲۷۵۰۰۰ نسخه از آن فروخته شد. بخش اعظم کتاب را تواین در چهار سال آخر عمر خود به تندنویسش دیکته کرده بود. منتقد نیویورک تایمز خودزندگی‌نامه تواین را سیاسی‌تر از سایر آثار او می‌داند و آن را «رک و راست، بانمک و خشمگین» توصیف می‌کند. به گزارش وی این کتاب سرشار از خاطرات دوران کودکی تواین است که تاثیر بسزایی بر کتاب ماجراهای هاکلبری فین گذاشته بود. | [
"ایالات متحده",
"فلوریدا، میسوری",
"ردینگ، کنتیکت",
"سخنران",
"نویسنده",
"ماجراهای هاکلبری فین",
"ماجراهای تام سایر",
"آمریکا",
"۳۰ نوامبر",
"۱۸۳۵ (میلادی)",
"میسوری",
"ویرجینیا",
"کنتاکی",
"اوریون کلمنز",
"سنت لوئیس",
"نیویورک",
"آمریکای جنوبی",
"میسیسیپی",
"جنگ داخلی آمریکا",
"آلتا کالیفرنیا",
"عصر طلایی",
"شاهزاده و گدا",
"یک یانکی اهل کنتیکت در دربار شاه آرتور",
"تراژدی ویلسون کله‌پوک",
"تام سایر در خارج",
"خاطرات شخصی ژان‌دارک",
"داستان یک اسب",
"بیگانه مرموز",
"جست و خیز قورباغه ولایت کالاوراس",
"یک قتل یک راز یک ازدواج",
"به دنبال خط استوا",
"مردی که هایدلبرگ را تباه کرد",
"بشر چیست",
"زندگی بر روی میسیسیپی",
"بریده‌هایی از دفترچه خاطرات آدم",
"خاطرات حوا",
"داستان یک سگ",
"هلن کلر",
"تله‌پاتی",
"خودزندگی‌نامه",
"دانشگاه برکلی کالیفرنیا",
"هاکلبری فین"
] | [
"مارک توین",
"افراد آمریکایی انگلیسی‌تبار",
"افراد آمریکایی ایرلندی-اسکاتلندی‌تبار",
"افراد آمریکایی کرنیش‌تبار",
"اهالی المیرا، نیویورک",
"اهالی سنت‌لوئیس",
"اهالی شهرستان مونرو، میزوری",
"اهالی میزوری در جنگ داخلی آمریکا",
"اهالی ورجینیا سیتی، مونتانا",
"اهالی هانیبال، میزوری",
"پرسبیترهای اهل ایالات متحده آمریکا",
"خاطره‌نویسان اهل آمریکا",
"خاطره‌نویسان روزانه اهل ایالات متحده آمریکا",
"خودزندگی‌نامه‌نویسان اهل ایالات متحده آمریکا",
"درگذشتگان ۱۹۱۰ (میلادی)",
"راه‌یافتگان به تالار مشاهیر آمریکاییان بزرگ",
"رمان‌نویسان اهل ایالت کنتیکت",
"رمان‌نویسان سده ۱۹ (میلادی)",
"رمان‌نویسان سده ۱۹ (میلادی) اهل ایالات متحده آمریکا",
"رمان‌نویسان سده ۲۰ (میلادی) اهل ایالات متحده آمریکا",
"رمان‌نویسان مرد اهل ایالات متحده آمریکا",
"رود میسیسیپی",
"زادگان ۱۸۳۵ (میلادی)",
"سربازان ارتش ایالات مؤتلفه",
"سفرنامه‌نویسان اهل ایالات متحده آمریکا",
"کمدین‌های اهل کنتیکت",
"کمدین‌های اهل میسیسیپی",
"کمدین‌های اهل نوادا",
"لیبرال‌های کلاسیک اهل ایالات متحده آمریکا",
"منتقدان ادیان",
"منتقدان مورمونها",
"ندانم‌گرایان",
"نویسندگان اهل ایالات متحده آمریکا",
"نویسندگان اهل سنت لوئیس",
"نویسندگان اهل کنتیکت",
"نویسندگان اهل منطقه خلیج سانفرانسیسکو",
"نویسندگان اهل میزوری",
"نویسندگان اهل نوادا",
"نویسندگان با نامهای مستعار",
"نویسندگان تاریخ جایگزین اهل ایالات متحده آمریکا",
"نویسندگان داستان کوتاه سده ۱۹ (میلادی)",
"نویسندگان داستان کوتاه سده ۱۹ (میلادی) اهل ایالات متحده آمریکا",
"نویسندگان داستان کوتاه سده ۲۰ (میلادی) اهل ایالات متحده آمریکا",
"نویسندگان داستان کوتاه مرد اهل ایالات متحده آمریکا",
"نویسندگان سده ۱۹ (میلادی) اهل ایالات متحده آمریکا",
"نویسندگان مرد اهل ایالات متحده آمریکا",
"طرفداران الغای برده‌داری اهل ایالات متحده آمریکا",
"طنزپردازان اهل ایالات متحده آمریکا"
] |
2,506 | بولیوی | 2 | 934 | 0 | [
"بوليوي",
"بولیویا"
] | false | 704 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "نام اصلی",
"Item2": "Republic of Bolivia"
},
{
"Item1": "نام فارسی رسمی",
"Item2": "جمهوری بولیوی"
},
{
"Item1": "نام عادی",
"Item2": "بولیوی"
},
{
"Item1": "تصویر پرچم",
"Item2": "Flag of Bolivia.svg"
},
{
"Item1": "تصویر نشان ملی",
"Item2": "Coat of arms of Bolivia.svg"
},
{
"Item1": "شعار ملی",
"Item2": "\"وحدت قدرت است.\" (اسپانیایی)"
},
{
"Item1": "سرود ملی",
"Item2": "[[بولیوی قدرتمند]]"
},
{
"Item1": "نقشه",
"Item2": "Bolivia (orthographic projection).svg"
},
{
"Item1": "پایتخت",
"Item2": "[[سوکره]] / [[لاپاز]]"
},
{
"Item1": "بزرگترین شهر",
"Item2": "[[سانتا کروز د لا سئیرا]]"
},
{
"Item1": "زبان رسمی",
"Item2": "[[اس.پی.آن.یو. آ]] / [[کچوآ]] / [[آیمارا]] / [[زبان گوارانی]]"
},
{
"Item1": "نوع حکومت",
"Item2": "[[جمهوری]]"
},
{
"Item1": "نوع حاکمان",
"Item2": "• [[رئیس‌جمهور]]• [[نخست‌وزیر]]"
},
{
"Item1": "نام حاکمان",
"Item2": "[[اوو مورالس]][[سارا بکمن]]"
},
{
"Item1": "نحوه تشکیل",
"Item2": "استقلال از [[اسپرالیو (ازآیمارا \"اسپانیا\")]]"
},
{
"Item1": "تاریخ تشکیل",
"Item2": "[[۶ اوت]] [[۱۸۲۵]]"
},
{
"Item1": "مساحت",
"Item2": "۱،۰۹۸،۵۸۱"
},
{
"Item1": "رتبه مساحت",
"Item2": "۲۷ام"
},
{
"Item1": "درصد آبها",
"Item2": "۱٫۲۹"
},
{
"Item1": "سال برآورد جمعیت",
"Item2": "[[۲۰۰۶]]"
},
{
"Item1": "جمعیت",
"Item2": "۹،۱۱۹،۱۵۲"
},
{
"Item1": "۳۷٬۴۹٬۱۳۳\nرتبه جمعیت",
"Item2": "۸۴ام"
},
{
"Item1": "تراکم جمعیت",
"Item2": "۸،۴"
},
{
"Item1": "رتبه تراکم جمعیت",
"Item2": "۲۱۰ام"
},
{
"Item1": "واحد پول",
"Item2": "[[بولیویانو]]"
},
{
"Item1": "کد واحد پول",
"Item2": "BOB"
},
{
"Item1": "منطقه زمانی",
"Item2": "UTC"
},
{
"Item1": "utc",
"Item2": "-۴"
},
{
"Item1": "دامنه اینترنتی",
"Item2": "[[.bo]]"
},
{
"Item1": "پیش‌شماره تلفنی",
"Item2": "۵۹۱"
}
],
"Title": "کشور"
} | بولیوی با نام رسمی جمهوری بولیوی کشوری محصور در خشکی، در مرکز آمریکای جنوبی است. پایتخت آن به‌طور رسمی و در قانون اساسی شهر سوکره ذکر شده اما دولت این کشور در شهر لاپاز مستقر است.
جمعیت بولیوی ۱۰ میلیون نفر و زبانهای رسمی آن اسپانیایی، کچوآ، آیمارا و ۳۴ زبان دیگر بومی است. واحد پول این کشور بولیویانا نام دارد و نظام حکومتی آن دموکراسی است.
۵۵ درصد مردم بولیوی از تبار سرخپوست، ۳۰ درصد مستیزو (دورگه سرخپوست و سفیدپوست) و ۱۵ درصد سفیدپوست هستند.
دین مردم بولیوی مسیحیت است. ۷۸ درصد مردم بولیوی پیرو کلیسای کاتولیک رومی، ۱۶ درصد پروتستان و ۳ درصد نیز پیرو دیگر شاخه‌های مسیحیت هستند.
بولیوی یک کشور در حال توسعه و شاخص توسعه انسانی آن در حد متوسط است. میزان فقر در بولیوی ۵۳ درصد ذکر شده‌است. کشاورزی، جنگلداری، ماهیگیری، و معادن از فعالیت‌های اصلی صنعتی در بولیوی و فراورده‌های عمده آن تولیدات نساجی، پوشاک، فلزکاری و پالایش نفت است. بولیوی از نظر اندوخته‌های معدنی و به‌ویژه فلز قلع غنی است.
پیش از استعمار اروپاییان منطقه کنونی بولیوی بخشی از امپراتوری سرخپوستان اینکا بود. امپراتوری اسپانیا در سده شانزدهم این منطقه را تسخیر کرد و در خلال دوران استعماری اسپانیا، این سرزمین «پروی علیا» نام داشت و جزو قلمروی نایب‌السلطنه پرو به‌شمار می‌آمد، قلمرویی که بیشتر مستعمرات اسپانیا در آمریکای جنوبی را در بر می‌گرفت.
پس از اعلام استقلال این منطقه در سال ۱۸۰۹، این منطقه با ۱۶ سال جنگ روبه‌رو شد و این جنگ‌ها در ۶ اوت ۱۸۲۵ به تشکیل جمهوری بولیوی انجامید که که از نام سیمون بولیوار، رهبر انقلابی، گرفته شده‌است.
این کشور از شمال و شرق با برزیل، از جنوب با آرژانتین و پاراگوئه و از غرب با شیلی و پرو همجوار است. سفارت این کشور در تهران در منطقه سعادت آباد خیابان قره تپه‌ای واقع است.
تاریخ
بحران‌های اجتماعی و ملی‌سازی مخازن هیدروکربنی (۲۰۰۵–۲۰۰۰)
اوو مورالس: حرکت به سوی سوسیالیسم
انتخابات ریاست جمهوری بولیوی در سال ۲۰۰۵ در تاریخ ۱۸ دسامبر برگزار شد. دو کاندیدای اصلی خوان اوو مورالس آیما از حزب حرکت به سوی سوسیالیسم (MAS) و جورج گوئیروگا، رهبر حزب نیروی اجتماعی و دمکراتیک (PODEMOS) و رهبر سابق حزب فعالان دمکراتیک ملی‌گرا (ADN) بودند.
مورالس در انتخابات با کسب ۵۴ درصد آرا پیروز شد که چنین اکثریتی در طول انتخابات بولیوی بی‌نظیر بوده‌است. او در ۲۲ ژانویه ۲۰۰۶ برای یک دوره پنج ساله سوگند یاد کرد. قبل از مراسم شروع به کار رسمی در لاپاز، او یک مراسم تشریفاتی ملی را در یتاواناکو و در مقابل هزاران نفر از مردم بومی و نمایندگان جنبشهای اجتماعی از سراسر آمریکای لاتین، برگزار کرد. هر چند این مراسم نقاط نظر و دیدگاه‌های او را تعیین نکرد بلکه فقط اصلیت آیمارایی او را مشخص کرد. این منطقه از آمریکای جنوبی که جمعیت بومی زیادی را در بر می‌گیرد از سالهای ۱۵۰۰ به بعد مورد استعمار اسپانیایی‌ها بوده و توسط نیروهای خارجی اداره می‌شده‌است. مورالس عنوان کرد که ۵۰۰ سال مستعمره بودن به پایان رسیده و اکنون آغاز دوران خودمختاری است.
پیروزی او در انتخابات ریاست جمهوری توجه گروه‌های مبارزه با موادمخدر آمریکایی در آمریکای جنوبی را به خود جلب کرد که تاکید عمده آنها بر ریشه‌کن کردن کاشت کوکا بود. برنامه تکریم ایالات متحده که هدفش رساندن تولید کوکا به صفر است، از دیدگاه بسیاری از مردم بولیوی تهدیدی برای امرار معاش و زندگی محسوب میشود. مورالس اعلام کرده‌است که دولت او سعی خواهد کرد تا مصرف مواد مخدر را ممنوع اعلام کند ولی بازار قانونی صادرات برگ‌های کوکا را حفظ خواهد کرد.
رئیس‌جمهور فعلی اوو مورالس
در یکم مه ۲۰۰۶، مورالس اعلام کرد که در تلاش است تا سرمایه‌های هیدروکربنی بولیوی را دوباره ملی کند. ضمن اعلام اینکه اقدام به ملی‌سازی به معنی سلب مالکیت نیست، مورالس نیروهای بولیوی را برای اشغال کردن ۵۶ عدد از تاسیسات گاز، اعزام کرد. همچنین نیروهایی به پالایشگاه‌های نفتی اعزام شدند که حدود %۹۰ ظرفیت پالایش بولیوی را تامین می‌کنند. مهلت ۱۸۰ روزهای به تمام شرکتهای انرژی خارجی داده شد تا قرار دادهای جدیدی را به امضاء برسانند و مالکیت اصلی را به بولیوی واگذار کنند. (در مورد میدانهای بزرگ گاز طبیعی %۸۲ از درآمد را نیز به بولیوی بدهند) با به پایان رسیدن مهلت، تمامی شرکت‌ها قراردادهای جدیدی را به امضاء رساندند.
گزارش‌ها دولت بولیوی، و شرکتهای مسئول درباره سرمایه‌گذاری‌های آتی با یکدیگر متناقض است. از زمان‌های گذشته، برزیل بزرگترین مشتری هیدروکربنهای بولیوی بوده‌است که گاز طبیعی بولیوی را از طریق خط لوله‌های شرکت نیمه خصوصی پتروبار (PBR) وارد می‌کند. از آنجایی که گاز از بولیوی فقط توسط خط لوله گسترده (و پرهزینه) شرکت PBR صادر میشود، تولیدکننده و مصرف‌کننده وابستگی زیادی به یکدیگر دارند. چگونگی ملی‌سازی مشخص نیست زیرا شرکت PBR برنامه‌های خود را برای تولید گاز طبیعی مورد نیاز تا سال ۲۰۱۱ اعلام کرده‌است. موقعیت بولیوی به خاطر علم به اینکه مخازن هیدروکربنی نسبت به ملی‌سازی قبلی ارزش بیشتری پیدا کرده‌است و به خاطر حمایت‌های هم پیمانشان هوگو چاوز از ونزوئلا، مستحکم شده‌است.
سیاست
لاپاز پایتخت سیاسی بولیوی است.
قانون اساسی نوشته شده در ۱۹۶۷، که در سال ۱۹۹۴ اصلاح شده‌است. باعث ایجاد توازن بین قوای مجریه، قانونگذاری و قضاییه‌است. هر چند به نظر می‌رسد که قوه مجریه بر کنگره تسلط داشته باشد که کار این کنگره مباحثه و تصویب کردن قوانینی است که دولت ابداع کرده‌است. قوه قضائیه که از دادگاه اعظم بولیوی و سایر دادگاه‌های کوچکتر تشکیل شده‌است؛ دچار فساد و ناکار آمدی بوده‌است. با اصلاح قانون اساسی در سال ۱۹۹۴، و وضع قوانین جدید، دولت اصلاحات بنیانی را در سیستم قضایی ایجاد کرده‌است.
استانهای نه‌گانه بولیوی، طبق قانون تمرکززدایی مدیریتی در سال ۱۹۹۵، استقلال بیشتری دارند. اختیارات استانها با برگزاری اولین انتخابات مردمی دولتمردان استانی («روسای ارشد») در تاریخ ۱۸ دسامبر ۲۰۰۵ و پس از اعتراضات طولانی رهبران استان سانتاکروز، افزایش بیشتری پیدا کرد. (رده: شهرهای بولیوی) شهرها و شهرستانهای بولیوی توسط شهردار و شوراهای منتخب مردم، اداره می‌شوند. انتخابات شهرداری‌ها در تاریخ ۵ دسامبر ۲۰۰۴ برگزار شد و اعضای شورا برای یک دوره پنج ساله انتخاب شدند. قانون مشارکت ملی که در تاریخ آوریل ۱۹۹۴ تصویب شد، بخش زیادی از سرمایه‌های ملی را در اختیار شهرداری‌ها قرار می‌دهد تا در زمینه‌های مطلوب هزینه کنند، این کار باعث شرکت اجتماعات مردمی در بهبود خدمات و امکانات شهری گردیده‌است.
رئیس‌جمهور با آرای مردم برای یک دوره پنج ساله انتخاب شده‌است. رئیس‌جمهور منتخب، گونزالو سانچزدی لوزادا در اکتبر ۲۰۰۳ استعفا داد و معاونش، کارلوس مسا، جایگزین او شد. سپس مسا نیز در ژوئن ۲۰۰۵ جای خود را به قاضی اعظم دادگاه اعظم، ادواردو رو دریگوئز داد. شش ماه بعد، در ۱۸ دسامبر ۲۰۰۵، رهبر حزب ملی سوسیالیست او مورالز به رئیس‌جمهوری انتخاب شد.
شعبه قانونگذاری: «کنگرسو ناسیونال(Congreso Nacional)l» (کنگره ملی) دو زیر شاخه دارد. «کامارا دی دیپوتادوس (Cámara de Diputados)» یا مجلس نمایندگان که ۱۳۰ عضو دارد و برای یک دوره پنج ساله انتخاب می‌شوند. ۷۰ نفر از آنان در مناطق تک نماینده و ۶۰ نفر درمناطق دارای چند نماینده فعالیت دارند. مجلس سناتورها ("کامارا دی سنادورز(Cámara de Senadores) جمعا ۲۷عضو دارد (۳ عضو در هر دپارتمان) که برای یک دوره پنج ساله انتخاب شده‌اند. بولیوی با حدود ۶۰ کودتا در تاریخ کشورش، بیشترین تعداد کودتا را در میان سایر کشورها داشته‌است.
مورالس در جریان جنگ ۲۲ روزه غزه در دی ماه ۱۳۸۷ روابط دیپلماتیک خود را با اسرائیل قطع نمود. (www.hamshahrionline.ir/News/?id=۲۹۹۴۳. در ضمن اعلام نمود اگر اسرائیل در این کشور سفیری می‌داشت قطعا او را همانند ونزوئلا اخراج می‌کردم. (همان)
تقسیمات اداری
نقشه تقسیمات اداری بولیوی
بولیوی به نه استان، یا در زبان اسپانیایی «دپارتمنتوس» تقسیم شده‌است:
استان چوکائیساکا (سوکره)
استان کوچابامبا (کوچا بامبا)
استان بنی (ترینیداد)
استان لاپاز (لاپاز)
استان ارورو (ارورو)
استان پاندو (کوبیا)
استان پوتوسی (پوتوسی)
استان سانتاکروز (سانتاکروز دی لاسیرا)
استان تاریا (تاریا)
علاوه بر این هر استان به تقسیمات کوچکتر ایالت یا «پرونیسیاس، شهرستان یا» کانتونز «و بخش یا» مونیسی پالیداوز" تقسیم میشود که کارهای محلی را بر عهده دارند.
CIA نقشه بولیوی از کتاب واقعیات جهان سازمان سیا
جغرافیا
بولیوی با مساحت (۵۸۰/۰۹۸/۱ کیلومتر مربع بیست و هشتمین کشور پهناور جهان است (پس از اتیوپی) وسعت آن تقریبا برابر موریتانی و تا حدودی برابر ایالت تگزاس ایالات متحده‌است.
بولیوی کشوریست که در خشکی محصور شده‌است و ارتباطش با اقیانوس آرام را در جنگ آرام در سال ۱۸۷۹ از دست داد. هر چند، از طریق رودخانه پاراگوئه به اقیانوس اتلانتیک دسترسی دارد. قسمت غربی بولیوی در رشته کوه‌های آندس قرار گرفته که بلندترین قله‌اش نوادو دل سایاما با ارتفاع ۶۵۴۲ متر در استان اورو قرار گرفته‌است. مناظر طبیعی گوناگونی زیادی دارند که باعث ایجاد چشم‌اندازهای زیبا و مناظر طبیعی فوق‌العاده شده‌است. قسمت غربی کشور بر روی فلات کوهستانی آلتی پلانو شکل گرفته‌است.
قسمت شرقی زمینهای پست و هموار است که با جنگلهای بارانی آمازونی پوشانیده شده‌است. دریاچه تیتیساکا در مرز بین بولیوی و پرو واقع شده‌است. در قسمت شرقی و در استان پوتوسی، سالار دی اویونی، بزرگترین سطح نمکی دنیا، واقع شده‌است. شهرهای بزرگ بولیوی لاپاز، سانتاکروز دی لاسیرا و کوچابامبا می‌باشند.
اقتصاد
بولیوی پس از گویانا فقیرترین کشور آمریکایی جنوبی است و کارشناسان قوانین امپریالیستی نیروهای خارجی را از زمان کشف قاره آمریکا، عامل این وضعیت می‌دانند. هر چند این کشور از نظر منابع طبیعی غنی است و گاهی به کنایه به آن "خری نشسته بر روی معدن طلا اطلاق می‌کنند. غیر از معادن مشهورش که توسط امپراتوری اینکا و بعدها توسط اسپانیاردها مورد بهره‌برداری بود، بولیوی دارای دومین میدان گاز طبیعی در آمریکای جنوبی پس از ونزوئلا است. علاوه بر این، معرق ال موتون در استان سانتاکروز، %۷۰ آهن و منیزیوم دنیا را تامین می‌کند.
مجموع تولید ناخالص ملی بولیوی (GDP) در سال ۲۰۰۲، ۹/۷ میلیارد دلار بود. رشد اقتصادی حدود %۵/۲ در سال و نرخ تورم در سال ۲۰۰۲ بین %۳ تا %۴ بود (در سال ۲۰۰۱ کمتر از %۱ بود) اقتصاد بی‌رونق بولیوی به خاطر عوامل مختلفی در طی دو دهه گذشته بوده‌است.
اولین عامل موثر در رکود اقتصاد بولیوی کاهش چشم گیر قیمت نقره در سال ۱۹۸۰ بود که یکی از مهمترین منابع درآمد بولیوی در صنایع معدن بود. عامل دوم پس از جنگ سرد در اواخر دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ بود که کشورهای غربی که قبلا به خاطر روی کار بودن یک رژیم با اقتصاد آزاد به این کشور کمک مالی می‌کردند، کمک‌های خود را قطع کردند. عامل سوم ریشه کن کردن محصولات کوکا توسط ایالات متحده بود که %۸۰ تولید کوکائین جهان را تامین می‌کرد. کاهش تولید کوکا باعث کاهش فوق‌العاده درآمد کشور بولیوی و به ویژه کشاورزان گردید.
پشته‌های نمک در سالاردو ییونی
از سال ۱۹۸۵، دولت بولیوی برنامه‌های پایدارسازی، اقتصادی و دگرگونی ساختاری، پایداری قیمت، ایجاد شرایط برای رشد و از بین بردن کمیابی محصولات را در پیش گرفت. دگرگونی در خدمت‌رسانی به مشتری در سالهای اخیر، شفافیت این حوزه را بهبود بخشیده‌است. تغییرات ساختاری پراهمیت در اقتصاد بولیوی شامل جمع‌آوری سرمایه‌های بخشهای پرتعداد عمومی بوده‌است. (جمع‌آوری سرمایه در بولیوی نوعی خصوصی‌سازی است که سرمایه‌گذاران %۵۰ مالکیت و مدیریت منابع عمومی را بدست می‌آورند و چندین سال بدون پرداخت هزینه به دولت، فعالیت می‌کنند)
دگرگونی در ساختار قانونگذاری باعث بهبود سیاست‌های بازار آزاد بخصوص در بخش هیدروکربن و ارتباطات سیار، باعث تشویق سرمایه‌گذاری خصوصی گردید. سرمایه‌گذاران خارجی، و مالکان خارجی هیچ محدودیتی در بولیوی ندارند. از آنجایی که برنامه جمع‌آوری سرمایه تاثیر موفقیت‌آمیزی بر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) در بولیوی داشت.
(۷/۱ میلیارد دلار در سالهای ۱۹۹۶–۲۰۰۰)، طرفین خارجی نیز بر کامل کردن تعهداتشان در قرار داد جمع‌آوری سرمایه مصمم بودند.
در سال ۱۹۹۶، سه گروه از شرکتهای نفتی بولیوی (YPFB) که در کارهای اکتشاف نفت، بهره‌برداری و انتقال فعالیت می‌کردند، تجمیع شدند تا خط لوله گاز به برزیل را بسازند. دولت قرار داد طولانی مدتی برای فروش گاز به برزیل تا سال ۲۰۱۹ دارد. خط لوله برزیل در سال ۲۰۰۲، روزانه حدود ۱۲ میلیون متر مکعب (۴۲۴ میلیون فوت مکعب) را منتقل می‌کرد. بولیوی دومین میدان گاز طبیعی بزرگ را در آمریکای جنوبی در اختیار دارد و مصرفی داخلی و صادراتش به برزیل، تنها بخش کوچکی از توانایی تولیدش است. دولت نظرخواهی اجباری درباره صادرات گاز طبیعی را در سال ۲۰۰۴ انجام داد. مخالفت‌های گسترده با صادرات گاز به شیلی منجر به استعفای رئیس‌جمهور، سانچز دی لوزادا در اکتبر ۲۰۰۳ گردید.
بانک مرکزی بولیوی
در آوریل ۲۰۰۲، بچتل قرار دادی را با هوگو بانزر، رئیس‌جمهور اسبق بولیوی، به امضاء رساند تا ذخایر آب سومین شهر بزرگ بولیوی، کوچابامبا، را خصوصی‌سازی کند. قرار داد بطور رسمی به نام آگواس دل توناری، معاون بچتل، ثبت شد. پس از مدتی، شرکت قیمت آب شهر را سه برابر کرد که منجر به شورش کوچابامبا در سال ۲۰۰۰ گردید. حکومت نظامی اعلام شد و پلیس بولیوی حداقل ۶ نفر از شورشگران را به قتل رسانید و بیش از ۱۷۰ نفر را مجروح کرد. به خاطر شکست اقتصادی و افزایش نارضایتی مردم، دولت بولیوی مجبور شد تا قرار داد آب را باطل کند. در سال ۲۰۰۱، شرکت بچتل از دولت بولیوی به خاطر ۲۵ میلیون دلار خسارت، شکایت کرد. ادامه یافتن درگیرهای داخلی، باعث کاهش توجه به گروه‌های ضد جهانی سازی و ضد سرمایه آوری شد.
صادرات بولیوی از ۶۵۲ میلیون دلار در ۱۹۹۱ به ۳/۱ میلیارد دلار در ۲۰۰۲ رسید. تجارت بین‌المللی ۷/۱ میلیارد دلار بود. تعرفه گمرکی در بولیوی کمتر از %۱۰ است. کسری بودجه بولیوی در سال ۲۰۰۲ حدود ۴۶۰ میلیون دلار بود.
تجارت بولیوی با کشورهای همسایه در حال افزایش است که در گذشته به خاطر تعدادی قرار داد تجارتی بین منطقه‌ای از آن چشم پوشی می‌شد. بولیوی عضو جامعه آندیان است و از فواید تجارت آزاد با سایر اعضاء مثل پرو، اکوادور، کلمبیا و ونزوئلا سود می‌برد. بولیوی قرار داد همکاری با مرکوسور (بازار آزاد غربی) را در مارس ۱۹۹۷ تنظیم کرد. طبق این قرار داد ناحیه آزاد تجاری با حداقل %۸۰ تجارت بین طرفین در طول ۱۰ سال، تشکیل میشود. بنیان تجارت کالا و داروی آندیان ایالات متحده، اجازه ورود محصولات بولیوی را بدون مالیات و کارمزد به ایالات متحده می‌دهد.
ایالات متحده هنوز بزرگترین کشور تجارت‌کننده با بولیوی است. در سال ۲۰۰۲، ایالات متحده ۲۸۳ میلیون دلار کالا به بولیوی صادر کرد و ۱۶۲ میلیون دلار کالا از این کشور وارد کرد. اقلام صادراتی عمده بولیوی به آمریکا، قلع، طلا، جواهرات و مصنوعات چوبی می‌باشند. اقلام وارداتی از ایالات متحده شامل کامپیوتر، خودرو، گندم و ماشین آلات میباشد.
کشاورزی حدود %۱۵ تولید ناخالص ملی بولیوی را تشکیل می‌دهد. میزان زمینهای مورد کشت با تجهیزات نوین به سرعت در منطقه سانتا کروز در حال افزایش است که شرایط هوایی برای تولید دو نوع محصول در سال مناسب است. سویا عمده‌ترین محصولات نقدی است که به بازار آندیان فروخته میشود. استخراج معادن و هیدروکربن‌ها %۱۰ و کارخانجات کمتر از %۱۷ تولید ناخالص ملی را تشکیل می‌دهند.
بزرگترین فلات نمکی جهان
دولت بولیوی هنوز به کمک‌های خارجی برای پروژه‌های خود نیاز دارد. تا پایان سال ۲۰۰۲ دولت ۵/۴ میلیارد دلار به طلبکاران خارجی بدهکار بود که ۶/۱ میلیارد دلار از این مبلغ متعلق به دولتهای قبلی و مابقی آن برای توسعه‌های چند جانبه در حوزه‌های مختلف بود. باز پرداخت و امها از سال ۱۹۸۷ به روش کلوب پاریس به تعویق می‌افتاد. طلبکاران خارجی از اینکار راضی بودند زیرا دولت بولیوی با برنامه‌های IMF به اهداف مالی و اقتصادی خود می‌رسید. به تعویق افتادن قرار دادها توسط کلوب پاریس به کشورهایی که فقط یک طلبکار داشت اجازه می‌داد تا مبالغی را به مبلغ اصلی وام اضافه کنند. در نتیجه بسیاری از کشورها مقادیری از بولیوی طلب دارند. دولت ایالات متحده قرار دادی را در گردهمایی کلوب پاریس در دسامبر ۱۹۹۵ تنظیم کرد که میزان ذخیره وام بولیوی را %۶۷ کاهش داد. دولت بولیوی باز پرداخت وامهای خود را به بانک‌های چند جانبه در زمان مقرر، ادامه می‌دهد. بولیوی از منافع کشورهای فقیر با وامهای سنگین (HIPC) و کمک‌های رو به افزایش آنها سود می‌برد و با محدودیتهای جدید، می‌تواند وامهای سبک بگیرد. بولیوی یکی از سه کشور نیمکره غربی است که به‌عنوان کشوری با قابلیت در پرداخت حسابهای هزار ساله انتخاب شده و به‌عنوان شرکت‌کننده در مذاکرات FIA حضور دارد.
در سال ۲۰۰۴، دولت توجه زیادی به توسعه تجهیزات بندر پوئرتوبوش در رودخانه پاراگوئه نشان داد. پس از مدتی در بندرسوارز و بندر آگویره که از طریق کانال تامنگو به رودخانه پاراگوئه متصل شده‌اند، کشتی‌های کوچک حمل بار شروع به رفت‌وآمد کردند. از سال ۲۰۰۴ به بعد، نیمی از صادرات بولیوی از طریق رودخانه پاراگوئه انجام میشود. وقتی بازسازی بندر بوش به پایان برسد، کشتی‌های اقیانوس پیما قادر خواهند بود قادر بولیوی لنگر بیندازند. این امر باعث کاهش نیاز به بنادر خارجی مثل بنادر پرو و شیلی میشود که باعث افزایش قیمت واردات و صادرات می‌شدند. کشاورزان بولیوی تنباکو تولید می‌کنند، ولی مقدار مازاد برای تامین نیازهای داخلی وارد میشود. در سال ۱۹۹۲، بولیوی بیش از ۱۰۰۰ میلیون تن تنباکو تولید کرده بود.
آمار جمعیتی
کریستو دلا کنکوردیا در کوچا بامبا
مردم شهر تارابوکو
%۳۰ از جمعیت بولیوی کوئچوازبان و %۲۵ از نژاد آمر ایندین‌های آیمارا زبان هستند. حدود یک چهارم بومیان از نژاد کوئچوا (۵/۲ میلیون) بقیه از نژادهای آیمارا (۲ میلیون)، چیکویتانو (۱۸۰۰۰۰) و گوارانی (۱۲۵۰۰۰) می‌باشند. %۳۰ باقی‌مانده از نژاد مستیزو (ترکیب اروپایی و آمرایندین) و حدود %۱۵ سفیدپوست می‌باشند.
جمعیت سفید پوستان اغلب از نژاد کریولواند که شامل خانواده‌های اسپانیایی‌تبار باقی‌مانده از دوران استعمارگری اسپانیا می‌باشند و خانواده‌های اشرافی را تشکیل داده‌اند. بقیه گروه‌های کوچک سفیدپوستان شامل آلمانی‌ها که خطوط هوایی ملی لوید آئرو بولیویاند را تاسیس کردند، ایتالیاییها، ایالات متحده آمریکا، مردم باسک، کروات‌ها، روس‌ها، لهستانی‌ها و سایر اقلیت‌ها می‌باشند که بسیاری از آنها چندین نسل در بولیوی زندگی کرده‌اند.
کارگران معدن سرگرم کار در پوتوسی
جامعه آفریقایی _ بولیویایی نیز قابل توجه‌است که کمتر از %۵/۰ جمعیت را تشکیل می‌دهند و نوادگان بردگان آفریقایی‌اند که برای کار به برزیل منتقل شده بودند و به بولیوی مهاجرت کردند. این افراد در منطقه یونگاس (یونگاس شمالی و یونگاس جنوبی) در استان لاپاز زندگی می‌کنند که حدود سه ساعت از شهر لاپاز فاصله دارد. ژاپنی‌ها نیز در منطقه سانتاکروز دلاسیرا و میانه شرقی زندگی می‌کنند که از راه بازرگانی ثروتمند شده‌اند.
بولیوی یکی از توسعه نیافته‌ترین کشورهای آمریکای جنوبی است. حدود دو سوم مردم که اکثرا کشاورز هستند، در فقر زندگی می‌کنند. تراکم جمعیت در مناطق جنوب شرقی کمتر از یک نفر در هر کیلومتر مربع و در مناطق مرتفع مرکزی ۱۰ نفر در هر کیلومتر مربع (۲۵ نفر در هر مایل مربع) میباشد. از سال ۲۰۰۶، نرخ افزایش جمعیت %۴۵/۱ در هر سال است.
لاپاز مرتفعترین پایتخت دنیا با ارتفاع ۳۶۰۰ متر (۱۱۸۰۰ فوت) از سطح دریا است. شهر ستانتاکروز دلاسیرا که مرکز صنعتی و تجارتی در زمینهای پست شرقی است، نیز رشد چشمگیری در جمعیت و مباحث اقتصادی دارد.
اکثریت مردم بولیوی کاتولیک هستند (دین کشور| دین رسمی)، هر چند طرفداران پروتستان با سرعت در حال گسترش می‌باشند. طرفداران دین اسلام که از بازماندگان نژاد میانه شرقی بودند، تقریبا از بین رفته‌اند. جامعه کوچک یهودی نیز وجود دارد که از نژاد اشکنازی می‌باشند. بیش از %۱ مردم دین بهایی دارند (که یکی از بیشترین جوامع بهایی در دنیا است) اجتماعی از منونیت‌ها هم در استان سانتا کروز وجود دارد.
بسیاری از مردم نمادهای مسیحی و پیش از کلمبیان را می‌پرستند. حدود %۸۰ مردم زبان اولشان اسپانیایی و زبان دوم آنها کوئچوا یا آیمارا است. حدود %۹۰ کودکان به مدت یکسال به پیش دبستانی می‌روند. نرخ با سوادی در مناطق روستایی پایین است ولی به گفته CIA، نرخ باسوادی در کل %۸۷ است که بیشتر از برزیل است. توسعه فرهنگی بولیوی امروز به سه دوران تقسیم میشود: پیش از کلمباین، مستعمره و جمهوری بقایای باستان پیش از کلمبیان باقی‌مانده‌اند. بناهای مجزو به قدیمی شامل تیاواناکو، سامایپاتا، اینکالاتیا و ایسکاناوایا می‌باشند. این کشور جاهای دیدنی زیادی دارد که دسترسی به آنها مشکل است و به این دلیل جهانگردان کمی از این کشور بازدید می‌کنند.
اسپانیایی‌ها هنرهای سنتی خود را وارد بولیوی کردند که با دستان توانمند معماران محلی و برخی و هنرمندان تبدیل به سبک متمایزی از معماری و نقاشی و مجسمه‌سازی گردید که بنام «مستیزو باروک» معروف است. دوران استعماری باعث بوجود آمدن نقاشی‌های پرز دی هولگوین، فلورس، بیتی و دیگران گردید و از طرفی کارگران ماهری را در زمینه‌های سنگ بری، منبت سازی، زرگری و نقره‌سازی تربیت کرد. بخش مهمی از موسیقی مذهبی باروک در دوران استعماری در سالهای اخیر کشف شده و در مناطق مختلف جهان از سال ۱۹۹۴ اجرا گردیده‌است.
روح کهربایی پروانه‌ای که در بولیوی زندگی می‌کند.
هنرمندان معروف بولیوی در قرن بیستم عبارت‌اند از: گازمن دی روخاس، آرتورو بوردا، ماریا لویس پاچکو، و مارینا نونز پرادو. بولیوی فرهنگ قومی غنی‌ای دارد. موسیقی محلی آن متفاوت و بارز است. «رقص شیطان» یکی از مراسم محلی معروف آمریکای جنوبی است که هر سال در شهر اورو برگزار میشود.
فرهنگ
فرهنگ بولیوی اثرات زیادی در دین، موسیقی و پوشش مردم آیمارا و اینکا گذاشته‌است.
معروفترین جشن آنها «ال کارناوال دی اورو» است. سرگرمیها شامل فوتبال است که یک ورزش ملی است و فوتبال گل کوچک که کودکان و بزرگ‌ترها در خیابان‌ها بازی می‌کنند. باغ وحش‌ها نیز مورد توجه مردم هستند که تنوع زیادی از موجودات مختلف را دارا می‌باشند.
نمادهای ملی
کانتوتا (کانتوا بوکسیفولیا)، نوعی گل است که در دره‌های میان کوه در یونگاس یافت میشود و سمبل ملی بولیوی به‌شمار می‌آید.
آمار کلی درباره کشور بولیوی
کلمبیا
هندوراس
گواتمالا
پاراگوئه
برزیل
اکوادور | [
"سرود ملی بولیوی",
"سوکره",
"لاپاز",
"سانتا کروز د لا سئیرا",
"زبان اسپانیایی",
"کچوآ",
"آیمارا",
"زبان گوارانی",
"جمهوری",
"رئیس‌جمهور",
"نخست‌وزیر",
"اوو مورالس",
"سارا بکمن",
"اسپانیا",
"۶ اوت",
"۱۸۲۵ (میلادی)",
"۲۰۰۶ (میلادی)",
"بولیویانو بولیوی",
".bo",
"آمریکای جنوبی",
"قانون اساسی",
"بولیویانا",
"دموکراسی",
"سرخپوست",
"مستیزو",
"کلیسای کاتولیک",
"کشور در حال توسعه",
"شاخص توسعه انسانی",
"قلع",
"اینکا",
"امپراتوری اسپانیا",
"نایب‌السلطنه پرو",
"سیمون بولیوار",
"برزیل",
"آرژانتین",
"پاراگوئه",
"شیلی",
"پرو",
"ریاست جمهوری",
"انتخابات ریاست جمهوری",
"ایالات متحده",
"کنگره بولیوی",
"دولت اصلاحات",
"گونزالو سانچزدی لوزادا",
"کارلوس مسا",
"رئیس‌جمهوری",
"کنگره ملی بولیوی",
"کامارا دی دیپوتادوس",
"مجلس نمایندگان",
"کامارا دی سنادورز",
"روابط دیپلماتیک",
"چوکوئیساکا",
"کوچا بامبا",
"بنی",
"توینیداد، بولیوی",
"ارورو",
"پاندو",
"پوتوسی",
"سانتا کروز",
"تاریا",
"کیلومتر مربع",
"ایالت تگزاس",
"اقیانوس آرام",
"اقیانوس اتلانتیک",
"سانتاکروز",
"کوچابامبا",
"منابع طبیعی",
"امپراتوری اینکا",
"تولید ناخالص ملی",
"رشد اقتصادی",
"کشورهای غربی",
"خصوصی‌سازی",
"سرمایه‌گذاری",
"حکومت نظامی",
"جهانی سازی",
"تجارت بین‌المللی",
"کسری بودجه",
"تجارت آزاد",
"نیمکره غربی",
"اقیانوس پیما",
"استان لاپاز",
"تراکم جمعیت",
"استان سانتا کروز",
"توسعه فرهنگی",
"هنرهای سنتی",
"موسیقی محلی",
"آمار کلی درباره کشور بولیوی",
"کلمبیا",
"هندوراس",
"گواتمالا",
"اکوادور"
] | [
"بولیوی",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۸۲۵ (میلادی)",
"جمهوری‌ها",
"کشورها و سرزمینهای اسپانیایی‌زبان",
"کشورهای آمریکای جنوبی",
"کشورهای عضو اتحادیه کشورهای آمریکای جنوبی",
"کشورهای عضو سازمان ملل متحد",
"کشورهای محصور در خشکی",
"مستعمره‌های پیشین اسپانیا"
] |
2,507 | پرو | 2 | 1,171 | 0 | [] | false | 957 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "نام فارسی رسمی",
"Item2": "جمهوری پرو"
},
{
"Item1": "تصویر پرچم",
"Item2": "Flag of Peru.svg"
},
{
"Item1": "تصویر نشان ملی",
"Item2": "Escudo nacional del Perú.svg"
},
{
"Item1": "سرود ملی",
"Item2": "[[سرود ملی پرو]]"
},
{
"Item1": "نقشه",
"Item2": "Peru (orthographic projection).svg"
},
{
"Item1": "پایتخت",
"Item2": "[[لیما]]"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "12"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "26"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "77"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "1.7"
},
{
"Item1": "بزرگترین شهر",
"Item2": "[[لیما]]"
},
{
"Item1": "زبان رسمی",
"Item2": "[[اسپانیایی]]"
},
{
"Item1": "نوع حکومت",
"Item2": "[[جمهوری]]"
},
{
"Item1": "نوع حاکمان",
"Item2": "• [[رئیس‌جمهور]]• [[نخست‌وزیر]]"
},
{
"Item1": "نام حاکمان",
"Item2": "[[اولانتا هومالا]][[پدرو کاتریانو]]"
},
{
"Item1": "نحوه تشکیل",
"Item2": "اعلام [[استقلال]]"
},
{
"Item1": "موارد منجر به تشکیل",
"Item2": "از [[اسپانیا]]"
},
{
"Item1": "تاریخ تشکیل",
"Item2": "[[۲۸ ژوئیه]] [[۱۸۲۱]]"
},
{
"Item1": "مساحت",
"Item2": "۱،۲۸۵،۲۲۰"
},
{
"Item1": "رتبه مساحت",
"Item2": "۲۰ام"
},
{
"Item1": "درصد آبها",
"Item2": "۸٫۸۰"
},
{
"Item1": "سال برآورد جمعیت",
"Item2": "[[۲۰۰۵]]"
},
{
"Item1": "جمعیت",
"Item2": "۲۹،۱۸۰،۹۰۰"
},
{
"Item1": "رتبه جمعیت",
"Item2": "نامعلوم"
},
{
"Item1": "تراکم جمعیت",
"Item2": "۲۲"
},
{
"Item1": "رتبه تراکم جمعیت",
"Item2": "۱۹۳ام"
},
{
"Item1": "واحد پول",
"Item2": "نوئوو سول"
},
{
"Item1": "کد واحد پول",
"Item2": "PEN"
},
{
"Item1": "منطقه زمانی",
"Item2": "PET"
},
{
"Item1": "utc",
"Item2": "-۵"
},
{
"Item1": "دامنه اینترنتی",
"Item2": "[[.pe]]"
},
{
"Item1": "پیش‌شماره تلفنی",
"Item2": "۵۱"
}
],
"Title": "کشور"
} | جمهوری پرو کشوری است در آمریکای جنوبی. پایتخت آن لیما است.
این کشور از شمال با اکوادور و کلمبیا، از شرق با برزیل، از جنوب شرقی با بولیوی، از جنوب با شیلی و از غرب با اقیانوس آرام هم‌مرز است.
پرو گذشته از این که به عنوان مهد امپراتوری اینکا شناخته میشود، وطن شمار زیادی از بومیان قاره آمریکا است. از این رو، پرو کشوری است با پشتوانه غنی تاریخی و فرهنگی.
لیما بزرگترین شهر پرو و پایتخت آن در منطقه پست‌بوم بیابانی قرار دارد. این شهر را اسپانیایی‌ها در حدود ۴۰۰ سال پیش بنیاد گذاردند. این شهر هنوز هم منظره اسپانیایی دارد و قدیمیترین دانشگاه بر جدید نیز در این شهر است. نسیم دریا در ساحل، آب و هوای لیما را مطبوع‌تر ساخته‌است. در منطقه پست‌بوم بیابانی پرو بیش از ۵۰ رود جریان دارد و یکی از این رودها از وسط شهر لیما می‌گذرد.
در کشور پرو نه تنها نقره و طلا، بلکه مس و کانی کمیاب وانادیوم استخراج میشود.
تاریخ
جنگ پرو و شیلی. ۱۸۷۹–۱۸۸۳
از معروفترین دوره‌های تاریخی در پرو، امپراتوری اینکاها پیش از ورود اسپانیایی‌ها به این کشور را میتوان نام برد. نخستین اسپانیایی‌ها در سده ۱۶ میلادی وارد این کشور شدند و این سرزمین به مستعمره اسپانیا تبدیل گشت. پرو استقلال خود از اسپانیا را در روز ۲۸ ژوئیه سال ۱۸۲۱ میلادی اعلام کرد.
بیشتر مردم منطقه کوهستانی پرو سرخپوست یا نیمه‌سرخپوست‌اند. زمانی که کریستوف کلمب به بر جدید رسید، امپراتوری بزرگی از سرخپوستان در آمریکای جنوبی وجود داشت. این سرخپوستان اینکاها بودند و پایتخت امپراتوری آنان کوسکو بود که امروزه یکی از شهرهای پرو است. این شهر در قلب منطقه کوهستانی پرو قرار دارد. در این منطقه هوای روزها بسیار گرم است و فاصله کمی تا خط استوا دارد و چندین ساعت در روز آفتاب سوزان بر آن می‌تابد. سرخپوستان امروزی منطقه کوهستانی هنوز هم مانند نیاکان اینکای خود زندگی می‌کنند. کشاورزان سرخپوست گندم، جو، سیب زمینی و نوعی ذرت به عمل می‌آورند. برخی از روستاهای آنان در این منطقه کوهستانی مرتفعترین روستاهای جهان به‌شمار می‌آیند و شاید کلبه بعضی از چوپانان این منطقه هم مرتفعترین کلبه‌های سراسر جهان باشد.
پس از اینکاها کلیسایی نیز در شهر کوسکو ساخته شد که دو چیز تماشایی دارد: یکی محراب تمام‌نقره‌ای کلیسا و یکی اژدهایی که یکپارچه از زمرد ساخته شده‌است.
سیاست پرو
سیاست‌های سابق پرو در یک چارچوب نظام ریاست جمهوری و دموکراتیک پارلمانی قرار گرفته‌است، که از طریق آن رئیس‌جمهور پرو هم به عنوان رئیس کشور و هم رئیس دولت، و هم در یک نظام چندحزبی جمع‌گرا قرار می‌گیرد. قدرت اجرائی نیز در اختیار دولت است. قدرت قانونگذاری بین هردو بخش دولت و کنگره تقسیم میشود. قوه قضائیه از دو قوه مجریه و مقننه مستقل به‌شمار می‌آید.
شهرها
نقشه پرو
مراکز اصلی شهری به این شرحند:
لیما (پایتخت، مرکز اصلی اقتصادی و فرهنگی)
آرکوئیپا
تروجیلو
چیکلایو
کالائو (بزرگترین بندر پرو)
کوسکو (مرکز جدید امپراطوری باستانی اینکا)
پیورا
تاکنا
ایکا
پونو
چیموبوته
وآنکایو
وآنچو
کاجامارکا
پوکالپا
ایکوئیتوس
یوریماگواس
تاراپوتو
مویوبامبا
جغرافیا
پرو با مساحتی بالغ بر۱۲۸۲۲۲۰ کیلومتر مربع
(پس از مغولستان) بیستمین کشور جهان از لحاظ وسعت میباشد. پرو در غرب قاره آمریکای جنوبی و در کنار اقیانوس آرام واقع شده‌است.
قلمرو پرو با داشتن مساحتی بالغ بر ۱،۲۸۵،۲۲۰ کیلومتر مربع، با کشورهای اکوادور و کلمبیا از شمال، برزیل و بولیوی از شرق، و بالاخره شیلی و بولیوی از جنوب هم‌مرز است. از سمت غرب در کنار اقیانوس آرام واقع شده‌است. دارای جمعیتی بیش از ۲۷ میلیون نفر بوده که به زبان اسپانیایی تکلم می‌کنند، و دیگر مردم دوزبانه به زبانهای کچوآ یا آیمارا و دیگر زبانهای بومی صحبت می‌کنند.
کوه‌های آند از شمال به جنوب پرو امتداد دارد و این کشور را به سه بخش تقسیم می‌کند: یکی منطقه کوهستانی که دره‌های پرآفتاب و مرتفع و قله‌هایی به ارتفاع بیش از ۶۰۰۰ متر دارد. منطقه دوم منطقه بیابانی باریک و پست‌بوم است بین کوه‌ها و اقیانوس آرام. منطقه سوم در شرق ناحیه کوهستانی قرار دارد و منطقه‌ای پست‌بوم و مرطوب و بسیار گرم. تا دوران اخیر مسافرت با قطار یا خودرو از ناحیه غربی و شرقی رشته کوه آند به هیچ قسمت از ناحیه کوهستانی ممکن نبود. مسافرت از یک منطقه به منطقه دیگر این کشور همواره به‌طور کلی دشوار بود.
شرق پرو عمدتا شامل جنگلهای مرطوب گرمسیری از جنگل بارانی آمازون، که بزرگترین در نوع خود است، تشکیل میشود. در جنوب شرق در امتداد مرزش با بولیوی، دریاچه تیتیکاکا؛ مرتفعترین دریاچه قابل کشتیرانی جهان قرار دارد. جلگه آلتیپلانو یک خور خشک شده‌است که در دامنه‌های کوه‌های آند در جنوب شرقی پرو واقع است. در امتداد مرز آن با شیلی، کویر آتاکاما، خشکترین مکان روی سیاره زمین است.
اقیانوس آرام، در مقابل پرو، زیستگاه مقدار فراوان و متنوعی از آبزیان میباشد. صحرای سچورا در ساحل شمال غربی پرو در امتداد نوار ساحلی اقیانوس آرام واقع شده‌است.
رودخانه‌های اصلی پرو شامل اوکایالی، رود مارانیون، رود آمازون، (که از جریان مشترک رودهای مارانیون و اوکایالی به وجود آمده)، پوتومایو، پاستازا، رود ناپو، جوروا، و پوروس میباشد.
نواحی (از لحاظ) جغرافیای طبیعی
اقتصاد
ساختمانی در بخش سن ایسدیرو، بزرگترین بخش اقتصادی شهر لیما
از سال ۱۹۹۰ به بعد، اقتصاد پرو متحمل اصلاحات چشمگیر بازار آزاد شده‌است، از قانونی کردن بخش غیررسمی تا خصوصی‌سازی عمده در استخراج معادن، الکتریسیته/ نیرو، و صنایع مخابرات. به کمک سرمایه‌گذاری خارجی و همکاری بین دولت سابق فوجی موری، صندوق بین‌المللی پول، و بانک جهانی، رشد اقتصادی در سالهای ۹۷|۱۹۹۷؛ و – ۱۹۹۴ سرعت یافته و تورم پایین نگهداشته شد.
هنوز، برخی می‌گویند که اصلاحات پرو منجر به پیشرفت پایدار اقتصادی نشده‌است. برطبق گزارش مرکز تحقیق اقتصاد و برنامه، سازمان پژوهشی واقع در آمریکا، " درآمد به ازای هر فرد در پرو- اساسی‌ترین معیار اقتصادی استانداردهای زندگی- فعلا در حدود میزان ۲۵ سال پیش قرار دارد. این یک شکست چشمگیر بلندمدت اقتصادی است.
در سال ۱۹۹۸، تاثیر پدیده ال نینو بر کشاورزی، بحران اقتصادی در آسیا، بی‌ثباتی در بازارهای برزیل رشد را متوقف ساخت. سال ۱۹۹۹، با وجود پیامد ال نینو و بحران مالی آسیا که تاثیر منفی بر اقتصاد بازار گذاشت، سال بی‌برکتی برای پرو بود. لیما کوشید تا مذاکرات برای تسهیلات مالی گسترده با صندوق بین‌المللی پول در ژوئن ۱۹۹۹ تکمیل نماید، اما این کار نتیجتا به ناچار به مذاکره دوباره پیرامون اهداف آن انجامید. فشار بر هزینه سازی در یک روند صعودی با انتخابات سال ۲۰۰۰ رشد کرد.
رشد تا سال ۲۰۰۵ از طریق ساخت و ساز، سرمایه‌گذاری، تقاضای داخلی و صادرات تحقق یافته‌است. اقتصاد پرو به یکی از آزادترین اقتصادهای بازار در آمریکای لاتین تبدیل شده‌است. صنایع نفت خام، گاز طبیعی و نیروی این کشور انتظار می‌رود در اثر گردش داخلی و خارجی بالای سرمایه در بخشهای جهانگردی، کشاورزی، معادن و ساختمان افزایش یابد.
در آوریل۲۰۰۶، پرو یک توافقنامه تجاری با آمریکا (تحت عنوان توافقنامه ارتقاء تجاری پرو) امضاء نمود، در حالی که پرو اولین کشوردر جامعه کشورهای حوزه آند مجمع ملل آند| کامیونیداد آندینا دناسیونز، مجمع کشورهای آند| CAN بود که این قرارداد را امضاء می‌نمود. در آوریل۲۰۰۶، آمریکا و پرو توافقنامه تجاری امضاء می‌کنند:
درژوئن ۲۰۰۶، کنگره پرو از قبل این توافقنامه را تصویب نموده بود، و این پیمان تنها در انتظار تایید از سوی کنگره ایالات متحده| کنگره آمریکا بود. فعلا پرو در حال مذاکره جهت انعقاد توافقنامه تجاری با شیلی، مکزیک، سنگاپور و هندوستان است.
پرو با جامعه کشورهای آند، توافقنامه‌های آزاد تجاری دارد، که در کلمبیا، اکوادور، بولیوی و ونزوئلا تدوین شده‌است. پرو همچنین توافقنامه‌های آزاد تجاری با بسیاری از کشورهای مرکوسور و نیز تایلند داشته، و طی اجلاس اخیر اپک، پرو اعلام نموده در نظر دارد توافقنامه‌های آزاد تجاری با چین، ژاپن و کره جنوبی منعقد سازد.
همچنین پرو خواستار امضای یک توافقنامه تجاری با اتحادیه اروپا است. این مذاکرات بیشتر بازارهایی را توسعه می‌دهد که در آنها محصولات پروئی معامله می‌شوند. پرو توانایی بالقوه‌ای برای صادرات فراورده‌های کشاورزی، منسوجات، پوشاک، کفش، مشتقات نفت، گاز طبیعی، مواد معدنی، و نیز ماهی و محصولات شیلات، جهانگردی، و کالاهای تولیدی دارد.
در سال ۲۰۰۵، صادرات پرو بالغ بر ۱/۱۷ میلیارد دلار (آمریکا) ارزش داشتند (افزایش ۶٪–۳۴ در مقایسه با سال ۲۰۰۴) و انتظار می‌رود در سال جاری این رشد به ۳۵٪، و در پایان سال۲۰۰۶، به ۵/۲۳ میلیارد دلار برسد. بازارهای پرو با رشد ۶۷٪/۶ در تمام بخشهای (انرژی، ساختمان، بازرگانی، شیلات، تولید، جهانگردی، و غیره) همراه بوده (یکی از سریعترین نرخهای رشد در اقتصادهای بازاری در آمریکای جنوبی) و برنامه‌ریزی شده که به رشد ۷٪ برای سال ۲۰۰۶ برسد.
برای پنج سال بعد (تا سال ۲۰۱۰) دولت پرو بیش از ۱۰ میلیارد دلار در سرمایه‌گذاری خصوصی (هم داخلی و هم خارجی) در بخشهای معادن و انرژی و نیز سرمایه‌هایی بالغ بر ۱۵ میلیارد دلار در بخشهای دیگر همچون صنعت، بازرگانی، جهانگردی، شیلات و کشاورزی ثبت کرده‌است که رشد اقتصادی سالانه را در سطوح ۵٪ یا بیشتر حفظ خواهد نمود.
فقر در پرو بالا است، و سطح آستانه فقر به ۴۸٪ برای کل جمعیت می‌رسد.
جمعیت‌شناسی
شرح نژادها
کاهن اورارینا، ۱۹۸۸
پرو یکی از سه کشور آمریکای لاتین دارنده بزرگترین جمعیت سرخپوست است؛ حدود ۴۵٪ از کل مردم پرو را سرخپوستان تشکیل می‌دهند. بیشتر آنها در کوه‌های آند جنوبی وجود دارند، اما بخش عمده‌ای از آنها نیز در ساحل جنوبی و مرکزی هستند که به دلیل مهاجرتهای گسترده داخلی برای کار از نواحی دور آند به شهرهای ساحلی به ویژه لیما، طی چهار دهه گذشته به آنجا آمده‌اند. در حالی که کوه‌های آند «قلب» مردم بومی پرو است، منطقه آمازونیای این کشور تقریبا ۶۰٪ کل محدوده ملی پرو و بندرگاه‌ها و گروه عمده‌ای از دسته‌های بومی را که تنها از طریق تنازع بقا با هم رقابت می‌کنند، تشکیل می‌دهد. اما، این سرزمینهای پست گرمسیری بطور پراکنده و نایکنواختی با جمعیت اشغال شده‌است.
دو گروه اصلی بومی و نژادی عبارتند از کوئچواس (متعلق به زیرگروه‌های گوناگون فرهنگی)، به همراه آیمارایی‌ها، که بیشتر در محدوده جنوبی کوه‌های آند یافت می‌شوند. نسبت فراوانی از جمعیت بومی که در سرزمینهای مرتفع آند زندگی می‌کنند هنوز به زبان کوئچوا یا زبان آیمارائی تکلم می‌نمایند، و دارای سنتهای فرهنگی پرشوری هستند، که برخی از آنها بخشی از قلمرو اینکا بوده، به شکلی قابل بحث پیشرفته‌ترین تمدن کشاورزی دنیا. در واقع، ده‌ها فرهنگ بومی نیز در سراسر کشور فراتر از کوه‌های آند و در خور آمازون پراکنده شده‌اند.
ناحیه آمازونی پرو به سرعت شهرنشین میشود. مراکز مهم شهری شامل ایکوئیتوس، ناوتا، پرتو مالدونادو، پوکالپا و یوریماگوآس می‌باشند. این ناحیه موطن مردم بومی متعددی است، اما آنها نسبت فراوانی از کل جمعیت را تشکیل نمی‌دهند. نمونه‌هایی از مردم بومی مقیم در شرق پرو شامل شیپیبو، اورارینا، کوکاما، و آگوآرونا هستند که تعدادی از آنها نامبرده شدند.
در سطح ملی، دورگه‌ها دومین بخش بزرگ جمعیت را با حدود ۳۷٪ کل آن، تشکیل می‌دهند. این اصطلاح اصولا بیانگر مردمی مرکب از نوادگان اروپایی و سرخپوست است، و بیشتر دورگه‌های پروئی از این ترکیب می‌باشند، اما نسلهای دیگر (عمده‌تر ازهمه آفریقایی) نیز با درجات متغیر از بخشهای دیگر جمعیت دورگه‌ها در پرو وجود دارد. بیشتر دورگه‌ها ساکنان شهری می‌باشند و میتوان آنها را در شهرهای بندری ساحل شمالی مشاهده نمود که نشانگر میراث توانمندتر اسپانیایی در ساحل مرکزی همچون منطقه لیما، ناحیه کاجامارکا، و نیز منطقه آرکوئیپا است.
حدود ۱۵٪ جمعیت به عنوان سفیدپوستان طبقه‌بندی می‌شوند، و بیشتر آنها را کسانی که کریولوس خوانده می‌شوند، تشکیل می‌دهند؛ فرزندان نسبتا درآمیخته‌نشده استعمارگران اسپانیایی. فرزندان ایتالیاییها و گروه کوچک دیگر آلمانی‌ها، یوگسلاوها و اروپاییان دیگر نیز بخش نسبتا کوچکتری از کل جمعیت سفیدپوست را تشکیل می‌دهند. بیشتر کریول‌ها در شهرهای بزرگ زندگی می‌کنند، که معمولا در شهرهای ساحلی شمالی تروجیلو، چیکلایو، پیورا، و البته لیما متمرکز شده‌اند. تنها شهر جنوبی با جمعیت عمده سفیدپوست آرکوئیپا است. تا بخش (شهر) کاجامارکا و سن مارتین شمالی شهرهایی با نفوذ قوی اسپانیایی‌ها وجود دارند.
۳٪ باقی‌مانده جمعیت از اعقاب سیاه‌پوستان آفریقایی و نیز آسیایی‌تبارها هستند. پرویی‌های آفریقایی‌تبار، میراثی از تاریخ پرو به عنوان وارد کننده بردگان طی دوره استعماری به‌شمار می‌آیند. امروزه دورگه‌های آفریقایی-اروپایی و همچنین زامبوزها (دورگه‌های آفریقایی-سرخپوست) بخش مهمی از جمعیت را تشکیل داده‌اند، به ویژه درمناطق پیورا، تومبس، لامبایکوئه، لیما و ایکا.
جمعیت آفریقایی- پروئی بیشتر در شهرهای کرانه‌ای جنوب لیماف همچون متمرکز شده‌اند که در ناحیه ایکا، در شهرهایی نظیر کانیه ته، چینچا، ایکا، نازکا و آکاری در مرز با ناحیه آرکوئیپا یافت می‌شوند. بخش بزرگ دیگر اما بسیار فقیر از حضور آفریقایی- پروئی در مناطق «یونگا» (غرب و درست در زیر رشته‌کوه آند در شمال پرو) قرار دارند جایی که تولید نیشکر، لیمو و انبه هنوز از اهمیت برخوردار است، و آن پیورا و لامبایکو میباشد. اجتماعات مهمی از آنها در سراسر ایالت موروپان، همچون در شهر چولوکاناس، و بخش یاپاترا از همان شهر، و حتی بخشهای کشاورزی کوچکتر نظیر پابوریا لاماتانزا و نیز حتی ناحیه کوهستانی نزدیک چانچاکو وجود دارد. بیشتر در جنوب، شهر استعماری زانیا یا بخشهای کشاورزی همچون کاپوته و تومان در لامبایکو نیز نواحی مهمی از حضور آفریقایی- پرویی‌ها هستند.
همچنین در پرو، حضور گسترده آسیایی‌ها، عمدتا ژاپنی و چینی، به چشم می‌خورد که شمارشان نسبت به کل جمعیت، بزرگترین مجموعه این افراد در کشورهای آمریکای لاتین هستند.
پرو پس از برزیل دومین جمعیت بزرگ از اعقاب ژاپنی‌ها را در آمریکای لاتین و بیشترین جمعیت اعقاب کانتونی‌ها (از فلات چین) را در آن دارا میباشد. جوامع تاریخی که مردم نسل چینی در آن سکونت یافته‌اند در سراسر بخش فوقانی آمازون در پرو، و از جمله شهرهایی نظیر یوریماگوآس، نایوتا، ایکوئیتوس، و ساحل مرکزی شمال (لامبایکوئه و تروجیلو) یافت می‌شوند. در مقایسه با جامعه ژاپنی در پرو، چینیها ظاهرا از زمانی که وارد کار در شالیزارها در طی قیمومیت پرو (نایب السلطنه بودن) شده و با برده‌های آفریقایی در طول زمان لغو برده داری شده‌اند، بیشتر با خود ازدواجهای درون‌قومی داشته‌اند.
زبان
زبانهای رسمی پرو زبان اسپانیایی و طبق قانون اساسی ۱۹۹۳ پرو، زبانهای سرخپوستی همچون کوئچوا، آیمارا و دیگر موارد نظیر زبانهای بومی که در این ناحیه غالب است، می‌باشند. امروزه، ۸۰٫۳٪ جمعیت پرو به زبان اسپانیایی تکلم می‌کنند، و این زبانی است که از سوی دولت، رسانه‌ها، و نیز در آموزش و بازرگانی رسمی استفاده میشود. تلاشهای فزاینده و سازمان یافته‌ای برای تدریس کوئچوا در مدارس عمومی در نواحی که به این زبان (کوئچوایی) تکلم میشود، صورت گرفته‌است.
طبق منابع رسمی، کاربرد زبان اسپانیایی در حالی افزایش یافته که دانستن و استفاده از زبانهای بومی بطور چشمگیری طی چهار دهه اخیر (۲۰۰۰–۱۹۶۰) کاهش یافته‌است. در آغاز دهه ۱۹۶۰، حدود ۳۰٪ از کل جمعیت پرو به عنوان متکلمین به زبانهای بومی ثبت شده بودند، اما از دهه ۱۹۹۰، ارقام، افت چشمگیری را در کاربرد زبانهای کوئچوا، آیمارا و دیگر زبانهای بومی نشان می‌دهد در حالی که تنها ۲۸٪ آنها به عنوان صحبت کننده به زبان کوئچوا (۱۶٪ از آنها دوزبانه با زبان اسپانیایی گزارش شده‌اند) ثبت شده و متکلمین زبان اسپانیایی تا ۷۲٪ افزایش یافته‌اند.
برای سال۲۰۰۵، ارقام دولتی، جایگاه زبان اسپانیایی را برای تکلم به آن برابر با ۳٪/۸۰ کل جمعیت ذکر کرده، اما در میان زبانهای سرخپوستی نیز کاهش (کاربرد) به ثبت رسیده‌است. کوئچوا از میان زبانهای بومی، بیشترین گویش‌گران را دارد، و حتی امروزه توسط ۲٪/۱۶ از کل جمعیت پرو استفاده میشود، یا به عبارتی یک سوم کل جمعیت بومی پرو. تعداد گویش‌گران زبان آیمارایی و دیگر زبانهای بومی در جایگاه ۳٪ و زبانهای خارجی ۲٪/۰ قرار می‌گیرد.
افت شدید کاربرد و دانستن زبانهای بومی بطور گسترده‌ای به عوامل جمعیت‌شناسی اخیر نسبت داده میشود. شهرنشینی و سازگاری جمعیت سرخپوست پرو با فرهنگ هیسپانی-دورگه، و نیز عوامل جدید اجتماعی اقتصادی به همراه ساختار طبقاتی، به کاربرد زبان اسپانیایی این امتیاز را در گستره زبانهای سرخپوستی داده که که نسبت به قرن گذشته کمتر توسط اکثریت جمعیت تکلم شود.
مانع اصلی برای استفاده هرچه بیشتر از زبان کوئچوا این واقعیت است که گویشهای چندگانه‌ای از این زبان وجود دارد. نوسانات در میان این گویشهای کوئچوایی که به -عنوان مثال- تفاوتهایی در بین زبانهای اسپانیایی، پرتغالی و ایتالیایی در ادا کردن تلفظ آنها به وجود می‌آورد.
کوئچوا در کنار آیمارا و دیگر زبانهای فرعی بومی، اصولا و اساسا به عنوان یک زبان شفاهی باقی می‌ماند؛ بنابراین، نوعی فقدان رسانه‌های جدید برای کاربرد آن وجود دارد: مثلا کتابها، روزنامه‌ها، نرم‌افزار، مجلات، ژورنالهای فنی و غیره. اما، سازمانهای غیردولتی نیز به عنوان گروه‌های مسئول کشوری در پروژه‌هایی برای ویرایش و ترجمه آثار اصلی به زبان کوئچوایی شرکت می‌کنند؛ مثلا، در اواخر سال۲۰۰۵ یک نسخه عالی از دون کیشوت به زبان کوئچوایی ارائه شد.
درصد گویشوران بومی به زبان کوئچوا که بیسواد بوده‌اند اخیرا کاهش یافته‌است، زیرا که ۸۷٪/۸۶ از جمعیت پرو باسواد هستند. جالبتر آنکه، نرخ باسوادی سراسری کشور در بین جوانان بین ۱۵تا۲۴ سال ۸٪–۹۶ است.
فرهنگ
ترابری
پرو دارای یک شبکه بزرگراه‌های ملی است که توسط «وزرات راه و ترابری» (وزارت ترابری و ارتباطات) یک سازمان دولتی اداره میشود. بزرگراه پان-امریکن مهمترین آزادراه پرو است، که نقاط شمال و جنوب کشور و نیز پرو را از شمال به اکوادور و از جنوب به شیلی متصل می‌کند.
سبک تغذیه
ورزش‌ها
فوتبال : رایجترین ورزش پرو فوتبال (انگلیسی) است و پرو در جام جهانی این چنین ظاهر شده‌است: ۱۹۳۰، ۱۹۷۰ (یک چهارم نهایی)، ۱۹۷۸ (یک چهارم نهایی)، ۱۹۸۲ و دو جام یادبود کوپا آمریکا. بیشتر جمعیت پرو مسابقات جام جهانی را از طریق تلویزیون دنبال می‌کنند. اسطوره‌های فوتبال از پرو عبارتند از هوگو سوتیل، چزار کوتو، روبرتو چاله، خوزه چومپیتاز، پرسی روجاس، خوآن کارلوس اوبلیتاس و تئوفیلو کوبیلاس: که بهترین مهاجم در فینال جامهای جهانی با ۱۰ گل زده‌است.
بازیکنان سرشناس فعلی آن عبارتند از دفاع میانی نولبرتو سولانو (در تیم نیوکاسل یونایتد)، و مهاجمانی همچون کلودیو پیزارو (اف سی. بایرن مونیخ)، خوزه پائولو گوئررو (اس وی. هامبورگ) و جفرسون فارفیان (پی‌اس‌وی آیندهوون).
تیمهای دانشکده ورزش، آلیانزای لیما، اسپورتینگ کریستال، و سینسیانو بزرگترین تیم‌ها در پرو هستند. در سال ۲۰۰۳، سینسیانو با شکست دادن باشگاه آرژانتینی ریورپلاته، جام آمریکای جنوبی| کوپاسودآمریکا را برد، و سپس توانست در سوپرجام میامی، قدرت خانگی آمریکای جنوبی بوکاجونیورز از آرژانتین را نیز شکست دهد.
تکواندو : خوآن کارلوس گامارا، برنده مدال نقره سیزدهمین دوره مسابقات آمریکای جنوبی، آرکوئیپای، پرو۱۹۹۷. دارنده مدال برنز یازدهمین دوره قهرمانی تکواندو پان آمریکن، لیمای پرو۱۹۹۸. نفر نوزدهمین در رتبه‌بندی مردان جهان (سبک‌وزن و وزن سنگین)، ۲۰۰۱. دانده مدال طلای مسابقات آزاد آمریکا، ایالات متحده۲۰۰۲. عضو
موزه مشاهیر فدراسیون جهانی تکواندو، سئول کره جنوبی.
والیبال : والیبال زنان از ورزشهای رایج دیگر است (مدال نقره در بازیهای المپیک سئول ۱۹۸۸، مقام نائب قهرمانی جهان در ۱۹۸۲ و ۱۲ بار قهرمانی آمریکای جنوبی).
موج‌سواری : فلیپه پومار، مقام دوم قهرمانی موج‌سواری جهان، پرو۱۹۶۵، سوفیا مولانوویچ، قهرمان جهانی موج‌سواری زنان جهان در سال۲۰۰۴و ۲۰۰۵.
قایقرانی : پرو تنها کشور منطقه‌است که ۶ سال متوالی برنده جام جهانی در گروه «خورشید ماهی» شده‌است. افزون براین، پرو جامهای قهرمانی آمریکای مرکزی، آمریکای جنوبی و کارائیب را در همان دسته برده‌است. در گروه آپتیمیست (خوشبین)، در یک «مسابقه تیمی» سه بار در سالهای ۱۹۹۷، ۱۹۹۸ و ۱۹۹۹ قهرمان جهان شده‌است.
تیراندازی : تیراندازان پروئی ۳ مدال از مجموع ۴ مدال بازیهای المپیک| المپیک را احراز نمودند. ادوین واسکوئز تنها برنده پروئی مدال طلا در بازیهای المپیک ۱۹۴۸ بود، در حالی که فرانچسکو بوزا (۱۹۸۴ لوس آنجلس)، و خوآن جیها (۱۹۹۲بارسلونا) هردو برندگان مدال نقره بودند.
تنیس : لوئیز هورنا و جائیم یزاگا مشهورترین تنیس بازان پروئی هستند. عضو موزه مشاهیر تنیس و برنده جام دیویس و ویمبلدون، الساندرو اولمدو در پرو متولد شده ولی برای آمریکا بازی می‌کند.
روح کهربایی پروانه‌ای که در پرو زندگی می‌کند.
پالتا فرانتون
پالتا فرانتون یک ورزش متولد شده در لیما در سال ۱۹۴۵ در باشگاه «رگاتاز لیما» است. این ورزش دارای ریشه‌هایی در «پلوتا واسکا» است که توسط فاتحین اسپانیایی آورده شده‌است و نوع خانگی «پلوتا مانو» آن به اشتباه در آن زمان به دلیل نفوذ انگلیس «هندبال» نامیده می‌شد.
پالتا فرانتون با یک میله چوبی، گرافیتی یا کربنی و یک توپ سیاه پلاستیکی بازی میشود. زمین بازی شامل یک دیوار بتونی به ارتفاع ۵ متر و پهنای ۶ متر با خطوطی بر روی آن است که محدوده زمین بازی را مشخص می‌کند و همچون تنیس نواحی دریافت توپ را معلوم می‌سازد. | [
"سرود ملی پرو",
"لیما",
"زبان اسپانیایی",
"جمهوری",
"رئیس‌جمهور",
"نخست‌وزیر",
"اولانتا هومالا",
"پدرو کاتریانو",
"استقلال",
"اسپانیا",
"۲۸ ژوئیه",
"۱۸۲۱ (میلادی)",
"۲۰۰۵ (میلادی)",
".pe",
"آمریکای جنوبی",
"اکوادور",
"کلمبیا",
"برزیل",
"بولیوی",
"شیلی",
"اقیانوس آرام",
"امپراتوری",
"اینکا",
"سرخپوست",
"بر جدید",
"مالکیت عمومی",
"وانادیوم",
"سرخپوست",
"کریستوف کلمب",
"سرخپوستان",
"اینکاها",
"کوسکو",
"استوا",
"کلبه",
"محراب",
"اژدها",
"زمرد",
"تروجیلو، پرو",
"کچوآ",
"زبان آیمارا",
"مارانیون (پرو)",
"آمازون",
"ایکایا",
"ناپو",
"ال نینو",
"صندوق بین‌المللی پول",
"آیمارایی",
"سفیدپوست",
"کریولو",
"مردم ایتالیا",
"آلمان",
"یوگسلاوی",
"کاجامارکا",
"سیاه‌پوست",
"ایالت کانیه ته",
"ژاپن",
"قوم هان",
"چینی‌های خارجی",
"دون کیشوت",
"بزرگراه‌های پرو",
"سازمان دولتی",
"بزرگراه پان-امریکن",
"پی‌اس‌وی آیندهوون"
] | [
"پرو",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۸۲۱ (میلادی)",
"جمهوری‌ها",
"کشورها و سرزمینهای اسپانیایی‌زبان",
"کشورهای آمریکای جنوبی",
"کشورهای عضو اتحادیه کشورهای آمریکای جنوبی",
"کشورهای عضو سازمان ملل متحد",
"کشورهای عضو گروه پانزده",
"لیبرال دموکراسی",
"مستعمره‌های پیشین اسپانیا"
] |
2,509 | سانفرانسیسکو | 2 | 1,124 | 0 | [
"سانفرانسیسکو",
"سان فرانسيسكو",
"سانفرانسيسكو",
"سن فرانسیسکو",
"سانفرانسیکو",
"شهرستان سانفرانسیسکو، کالیفرنیا",
"سن‌فرانسیسکو",
"سانفرانسيكو",
"سن فرانسيسكو",
"شهرستان سانفرانسيسكو، كاليفرنيا",
"سانفرانسیسکو، کالیفرنیا",
"سن فرنسیسکو",
"سان فرانسیسکو"
] | false | 1,049 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "سانفرانسیسکو"
},
{
"Item1": "official_name",
"Item2": "City and County of San Francisco"
},
{
"Item1": "settlement_type",
"Item2": "[[شهر]] / [[شهرستان]]"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "San Francisco California Montage.jpg"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "[[پل گلدن گیت]] و دیگر نقاط شهر سانفرانسیسکو"
},
{
"Item1": "image_flag",
"Item2": "Flag of San Francisco.svg"
},
{
"Item1": "image_map",
"Item2": "California Map showing San Francisco County.png"
},
{
"Item1": "mapsize",
"Item2": "250x200px"
},
{
"Item1": "map_caption",
"Item2": "موقعیت شهر در کالیفرنیا"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "37"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "46"
},
{
"Item1": "lats",
"Item2": "42"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "122"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "25"
},
{
"Item1": "longs",
"Item2": "9.12"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "coordinates_region",
"Item2": "US-CA"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type1",
"Item2": "[[ایالت]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type2",
"Item2": "[[شهرستان]]"
},
{
"Item1": "subdivision_name2",
"Item2": "25px [[سانفرانسیسکو]]"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "[[شهردار]]"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "[[گوین نیوسوم]]"
},
{
"Item1": "established_title",
"Item2": "تاسیس"
},
{
"Item1": "established_date",
"Item2": "۱۷۷۷\n<!-- Area\r\n>"
},
{
"Item1": "unit_pref",
"Item2": "US"
},
{
"Item1": "elevation_m",
"Item2": "۱۶"
},
{
"Item1": "elevation_ft",
"Item2": "۵۲"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "[[سرشماری ۲۰۱۰]]"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "۸۲۵،۱۱۱"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "auto"
},
{
"Item1": "population_metro",
"Item2": "۴،۳۳۵،۳۹۱"
},
{
"Item1": "timezone",
"Item2": "[[PST]]"
},
{
"Item1": "utc_offset",
"Item2": "-۸"
},
{
"Item1": "timezone_DST",
"Item2": "PDT"
},
{
"Item1": "utc_offset_DST",
"Item2": "-۷"
},
{
"Item1": "postal_code_type",
"Item2": "[[زیپ‌کد]]"
},
{
"Item1": "blank_name",
"Item2": "[[کد FIPS]]"
},
{
"Item1": "blank_info",
"Item2": "۰۶-"
},
{
"Item1": "blank1_name",
"Item2": "[[GNIS]] feature ID"
}
],
"Title": "settlement"
} | سانفرانسیسکو با جمعیت ۸۸۴۳۶۳ نفر، چهارمین شهر بزرگ ایالت کالیفرنیای ایالات متحده آمریکا است.
شهر سانفرانسیسکو در نوک شمالی شبه‌جزیره سانفرانسیسکو و در کنار خلیج سانفرانسیسکو قرار دارد. چندین جزیره درون خلیج و جزایر فارالون نیز که در ۲۷ مایلی ساحل در اقیانوس آرام قرار دارند بخشی از محدوده شهری سانفرانسیسکو به‌شمار می‌آیند.
شهر سانفرانسیسکو نقطه مرکزی در محدوده کلانشهری منطقه خلیج سانفرانسیسکو به‌شمار می‌رود. این محدوده کلانشهری در جمع ۷ میلیون جمعیت دارد. شهر سانفرانسیسکو پس از نیویورک متراکم‌ترین شهر آمریکا از نظر جمعیت است. دفتر مرکزی سانفرانسیسکو کرونیکل بزرگترین روزنامه منطقه شمال کالیفرنیا در این شهر جای دارد.
پیشینه
نخستین اروپایی‌هایی که در سانفرانسیسکو ساکن شدند اسپانیایی‌ها بودند که در سال ۱۷۷۶ بدین مکان آمدند. پس از هجوم طلای کالیفرنیا در ۱۸۴۸ شهر سانفرانسیسکو هم به سرعت رشد کرد.
زمین‌لرزه ۱۹۰۶ سانفرانسیسکو، این شهر را تبدیل به ویرانه نمود ولی پس از آن شهر به سرعت بازسازی شد.
مکان‌های دیدنی سانفرانسیسکو
موقعیت شهرستان سانفرانسیسکو در ایالت کالیفرنیا
گرچه این شهر همانند سایر مناطق کالیفرنیا آب و هوای مدیترانه‌ای دارد اما به خاطر جریان‌های هوایی در تابستان هم هوای آن گرم نیست و در زمستان مرطوب و معتدل است.
گلدن گیت را میتوان نه تنها سمبل سانفرانسیسکو بلکه، پس از مجسمه آزادی، سمبل آمریکا دانست. پل بی‌بریج که پل ارتباطی بین سانفرانسیسکو و اوکلند میباشد نیز از پلهای بزرگ و معروف این شهر است.
سانفرانسیسکو همچنین به دلیل داشتن تپه‌های بلند شهرت دارد. ارتفاع این تپه‌ها گاهی به ۳۰ متر هم می‌رسد. ناب هیل، راشن هیل و بلندی‌های پاسیفیک از معروفترین تپه‌های شهر هستند.
اوشن بیچ و بیکر بیچ از پلاژهای زیبای این شهر به‌شمار می‌آید اما به دلیل سردی آب اقیانوس و امواج بلند چندان برای شنا کردن مناسب نیستند. ضلع شرقی سانفرانسیسکو لنگرگاه کشتی‌های مسافربری و تجاری بوده و اسکله ماهیگیران در این منطقه قرار دارد که از جاهای محبوب گردشگران است.
مه روی سانفرانسیسکو
خیابان مارکت مهمترین قسمت اداری و تجاری سانفرانسیسکو بحساب می‌آید. محله چینیها (سن فرانسیسکو) از محله‌های بزرگ و قدیمی این شهر و بزرگترین تجمع مردم چینی‌تبار در خارج از کشور چین است. از دیگر قسمتهای شهر محله نورت بیچ است که ایتالیایی‌نشین و جای بسیاری از رستوران‌های ایتالیایی این شهر است. ناحیه میشن از مناطق پرجمعیت سانفرانسیسکو به‌شمار می‌رود که بیشتر ساکنانش از کارگران مهاجر از آمریکای جنوبی هستند. محله ریچموند در شمال گلدن گیت پارک و محله سانست در جنوب این پارک از محله‌های شلوغ و پر رفت‌وآمد این شهر می‌باشند.
تیم بیسبال جاینتز و تیم فوتبال فورتی ناینرز از تیمهای ورزشی پرطرفدار سانفرانسیسکو هستند.
از نقاط دیگر دیدنی این شهر کاخ هنرهای زیبا، پل گلدن گیت، جزیره آلکاتراز، محله چینیها، برج سوترو، موزه هنرهای معاصر سانفرانسیسکو، فرهنگستان علوم کالیفرنیا و برج هرمی شکل ترنس آمریکا را میتوان نام برد. محله هیت-اشبری که نام آن با جنبش دهه ۶۰ هیپی‌ها عجین شده و فضای هیپی‌وار خود را همچنان نگاه داشته نیز از محله‌های دیدنی این شهر است.
اقتصاد
سانفرانسیسکو هر ساله درآمد هنگفتی از گردشگری به دست می‌آورد. هر ساله تعداد زیادی توریست برای بازدید از اماکنی همچون جزیره آلکاتراز و پل گلدن گیت به این شهر مراجعه می‌کنند.
اما بانکها و شرکتهای بزرگی نیز در این شهر مستقر هستند. برای نمونه میتوان به بانک ولز فارگو اشاره کرد.
فرودگاه بین‌المللی سانفرانسیسکو نیز یکی از فرودگاه‌های بزرگ کشور بوده و نام متروی سرتاسری شهر بی‌اریا رپید ترنزیت است.
مترو
مترو انتقال‌گر سریع منطقه خلیج در سال ۱۹۷۳ تاسیس شده و هم‌اکنون دارای ۶ خط و ۴۵ ایستگاه میباشد.
مراکز دانشگاهی
دانشگاه کالیفرنیا در سانفرانسیسکو
دانشگاه ایالتی سانفرانسیسکو
دانشگاه سانفرانسیسکو
دانشگاه گولدن گیت
دانشگاه حقوق حیستینگز (دانشگاه کالیفرنیا)
ورزش
سانفرانسیسکو ۴۹رز (فوتبال آمریکایی)
سانفرانسیسکوجاینتس (بیس بال) | [
"شهر",
"شهرستان",
"پل گلدن گیت",
"فهرست کشورهای جهان بر اساس الفبای فارسی",
"ایالات آمریکا",
"فهرست شهرستانهای کالیفرنیا",
"شهرستان سانفرانسیسکو، کالیفرنیا",
"شهردار",
"گوین نیوسوم",
"سرشماری ۲۰۱۰ ایالات متحده آمریکا",
"منطقه زمانی اقیانوس آرام",
"زیپ‌کد",
"استاندارد پردازش اطلاعات فدرال",
"Geographic Names Information System",
"کالیفرنیا",
"ایالات متحده آمریکا",
"کلانشهر",
"منطقه خلیج سانفرانسیسکو",
"نیویورک",
"سانفرانسیسکو کرونیکل",
"هجوم طلای کالیفرنیا",
"زمین‌لرزه ۱۹۰۶ سانفرانسیسکو",
"پل بی بریج",
"اوکلند",
"ناب هیل",
"راشن هیل",
"بلندی‌های پاسیفیک",
"اسکله ماهیگیران",
"محله چینیها (سن فرانسیسکو)",
"نورت بیچ",
"ناحیه میشن",
"محله ریچموند",
"گلدن گیت پارک",
"محله سانست",
"جاینتز",
"فورتی ناینرز",
"کاخ هنرهای زیبا",
"جزیره آلکاتراز",
"محله چینیها",
"برج سوترو",
"موزه هنرهای معاصر سانفرانسیسکو",
"فرهنگستان علوم کالیفرنیا",
"برج هرمی شکل ترنس آمریکا",
"هیت-اشبری",
"ولز فارگو",
"فرودگاه بین‌المللی سانفرانسیسکو",
"بی اریا رپید ترنزیت",
"انتقال‌گر سریع منطقه خلیج",
"دانشگاه کالیفرنیا در سانفرانسیسکو",
"دانشگاه ایالتی سانفرانسیسکو",
"دانشگاه سانفرانسیسکو",
"دانشگاه گولدن گیت",
"دانشگاه حقوق حیستینگز (دانشگاه کالیفرنیا)",
"سانفرانسیسکو ۴۹رز (فوتبال آمریکایی)",
"سانفرانسیسکوجایِنتس (بیس بال)"
] | [
"بنیان‌گذاری‌های ۱۸۵۰ (میلادی) در کالیفرنیا",
"پست‌های تجاری کمپانی خلیج هادسون",
"سانفرانسیسکو",
"سکونتگاههای فرستاده‌های اسپانیایی در آمریکای شمالی",
"سکونتگاههای بندری ایالات متحده آمریکا",
"شهرستانهای کالیفرنیا",
"شهرهای کالیفرنیا",
"شهرهای منطقه خلیج سانفرانسیسکو",
"کالیفرنیا",
"مرکز شهرستانهای کالیفرنیا",
"مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده در ۱۷۷۶ (میلادی)",
"مناطق مسکونی ساحلی کالیفرنیا"
] |
2,510 | سیسوس (سرده) | 6 | 30 | 0 | [
"پيچ كانگورو",
"پیچ کانگورو"
] | false | 2 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "image",
"Item2": "Starr 071024-9714 Cissus nodosa.jpg"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "''[[Cissus nodosa]]''"
},
{
"Item1": "regnum",
"Item2": "[[گیاه]]"
},
{
"Item1": "unranked_divisio",
"Item2": "[[گیاهان گلدار]]"
},
{
"Item1": "unranked_classis",
"Item2": "[[دولپه‌ای‌های نو]]"
},
{
"Item1": "unranked_subclassis",
"Item2": "[[رزیدها]]"
},
{
"Item1": "ordo",
"Item2": "[[انگوریان]]"
},
{
"Item1": "familia",
"Item2": "[[انگوریان]]"
},
{
"Item1": "subfamilia",
"Item2": "[[انگوریان]]"
},
{
"Item1": "genus",
"Item2": "'''''Cissus'''''"
},
{
"Item1": "genus_authority",
"Item2": "[[کارل لینه]]"
},
{
"Item1": "subdivision_ranks",
"Item2": "[[گونه (زیست‌شناسی)]]"
},
{
"Item1": "subdivision",
"Item2": "About 350, see text"
}
],
"Title": "آرایه زیستی"
} | پیچ کانگورو یکی از گل‌های باغی است. یکی از پیچ‌های همیشه سبز و رونده، پیچ کانگورو یا سیسوس در حدود سیصد و پنجاه گونه و زیرگونه دارد. شاخه‌های آنها چوبی از نوع چوب انگور به نام ویتاسه‌آئه Vitaceae میباشد. برگ‌ها اغلب گوشتی و گاهی آبدار هستند. گونه C.incisa از شناخته شده‌ترین گونه‌های آن میباشد. گونه C.Antarctica که به آن پیچ کانگورو می‌گویند، از رایجترین گونه‌ها است. خاستگاه و سرزمین اصلی این گیاه مناطق حاره و معتدل تا گرم و مناطق حول خط استوا مانند استرالیا، آمریکای مرکزی و آفریقای شمالی و مرکزی میباشد. همه گونه‌های این خانواده رونده نیستند ولی همگی با روش قلمه زدن تکثیر می‌شوند. درازای برخی از آنها تا بیست متر هم می‌رسد. اما درازای پیچ کانگورو سه یا چهار متر میباشد. سرعت رشد آن بسیار خوب است و توسط پیچک‌های خود به جلو می‌رود و خود را به بدنه سایر گیاهان و اشیا می‌چسباند. رشد خوب گیاه و نیز بی‌توقع بودن گیاه موجب شده در نزد مردم محبوبیت خاصی به دست آورده و همه جا خود را دوست داشتنی جای دهد.
این گیاه با آنکه بومی مناطق گرمسیر است، آب و هوای خنک را بیشتر دوست دارد و رشد خوبی را در آن نشان می‌دهد. هم در آفتاب و هم در سایه رشد دارد. اما سایه روشن را بیشتر دوست دارد و به جز در زمان قلمه زدن، به آب زیادی احتیاج ندارد. زمان قلمه زدن در اوایل فصل بهار و ترجیحآ اواخر فصل زمستان است. در برخی از آپارتمان‌ها از آن به صورت آویز استفاده می‌کنند که شکل زیبایی به آپارتمان می‌دهد. | [
"Cissus nodosa",
"گیاه",
"گیاهان گلدار",
"دولپه‌ای‌های نو",
"رزیدها",
"انگوریان",
"کارل لینه",
"گونه (زیست‌شناسی)",
"پیچ",
"زیرگونه",
"ویتاسه‌آئه",
"مناطق حاره",
"استوا",
"استرالیا",
"پیچک",
"قلمه",
"آویز",
"Cissus woodrowii",
"Keesara",
"Rangareddy district",
"آندرا پرادش",
"هند",
"Cissus repanda",
"Cissus hypoglauca",
"Murramarang National Park"
] | [
"پیچ کانگورو",
"گیاهان باغی",
"گیاهان دارویی",
"ویره‌ها"
] |
2,512 | آلالگان | 6 | 168 | 0 | [
"آلاله ها",
"آلاله‌ها",
"تیره آلاله",
"رانونکولاسه",
"الالگان",
"الاله ها",
"آلالهٔ ها",
"الاله‌ها",
"الالهٔ ها",
"تيره آلاله",
"تیره الاله",
"تیرهٔ آلاله",
"رانونكولاسه",
"تيره الاله",
"تيرهٔ آلاله",
"تیرهٔ الاله",
"تيرهٔ الاله",
"آلاله‌ایان",
"آلاله ايان",
"آلاله ایان",
"الاله‌ایان",
"الاله ايان",
"الاله ایان"
] | false | 125 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "آلالگان"
},
{
"Item1": "image",
"Item2": "Ranunculus auricomis.jpg"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "آلالگان، ''Ranunculaceae''"
},
{
"Item1": "regnum",
"Item2": "[[گیاه]]"
},
{
"Item1": "ordo",
"Item2": "[[آلاله‌سانان]]"
},
{
"Item1": "familia",
"Item2": "'''Ranunculaceae'''"
}
],
"Title": "Taxobox"
} | گل آلاله، از اعضای خانواده آلالگان است.
آلالگان یا تیره آلاله‌ها (Ranunculaceae) یکی از تیره‌های گیاهی است.
آلالگان گل‌هایی چند ساله و بیشتر علفی هستند.
از اعضاء این خانواده میتوان از آلاله و تاج‌الملوک نام برد.
رقم‌ها
تاج‌الملوک (گیاه) L.
Actaea L.
آدونیس (گیاه) L.
Anemoclema (Franch.) W.T.Wang
شقایق نعمانی (سرده) L.
Anemonopsis Siebold - Zuccarini
تاج‌الملوک (سرده) L.
Asteropyrum J.R.Drumm. - Hutch.
Barneoudia Gay
Beesia Balf.f. - W.W.Sm.
Calathodes Hook.f. - Thomson
Callianthemum C.A.Mey.
همیشه بهار باتلاقی L.
Ceratocephala Moench
Cimicifuga Wernisch.
کلماتیس L.
زبان در قفا (سرده) Gray
Coptis Salisb.
زبان پس قفا L.
Dichocarpum W.T.Wang - P.K.Hsiao
Enemion Rafinesque
گل بهار (سرده) Salisb.
Glaucidium Siebold - Zuccarini
Halerpestes Greene
Hamadryas Comm. ex Juss.
خربق L.
Hydrastis L.
Isopyrum L.
Knowltonia Salisb.
Laccopetalum Ulbr.
Leptopyrum Reichenbach
Metanemone W.T.Wang
Miyakea Miyabe - Tatew.
دم‌موشک (سرده) L.
Naravelia Adans.
سیاهدانه (سرده) L.
Oreithales Schltdl.
Oxygraphis Bunge
Paraquilegia J.R.Drumm. - Hutch.
Paroxygraphis W.W.Sm.
آلاله L.
Semiaquilegia Makino
Souliea Franch.
برگ سدابی (سرده) L.
Trautvetteria Fisch. - C.A.Mey.
گل کره‌ای (سرده) L.
Urophysa Ulbr.
Xanthorhiza Marshall
Anemonella Spach → Thalictrum
جگرواش Mill.
پولساتیلا Mill. → شقایق نعمانی (سرده)
همیشه بهار باتلاقی (DC.) Bercht. - J.Presl → همیشه بهار باتلاقی | [
"گیاه",
"آلاله‌سانان",
"فهرست گل‌ها",
"آلاله (سرده)",
"تاج‌الملوک (گیاه)",
"Actaea",
"آدونیس (گیاه)",
"Anemoclema",
"شقایق نعمانی (سرده)",
"Anemonopsis",
"تاج‌الملوک (سرده)",
"Asteropyrum",
"Barneoudia",
"Beesia",
"Calathodes",
"Callianthemum",
"همیشه بهار باتلاقی",
"Ceratocephala (plant)",
"Cimicifuga",
"کلماتیس",
"زبان در قفا (سرده)",
"Coptis",
"زبان پس قفا",
"Dichocarpum",
"Enemion",
"گل بهار (سرده)",
"Glaucidium (plant)",
"Halerpestes",
"Hamadryas (plant)",
"خربق",
"خوک طلایی",
"Isopyrum",
"Knowltonia",
"Laccopetalum",
"Leptopyrum",
"Metanemone",
"Miyakea (plant)",
"دم‌موشک (سرده)",
"سیاهدانه (سرده)",
"Oreithales",
"Oxygraphis",
"Paraquilegia",
"Paroxygraphis",
"Semiaquilegia",
"Souliea",
"برگ سدابی (سرده)",
"Trautvetteria",
"گل کره‌ای (سرده)",
"Urophysa",
"Yellowroot",
"Thalictrum thalictroides",
"جگرواش",
"پولساتیلا"
] | [
"آلالگان",
"تیره‌های دولپه‌ای‌های نو",
"تیره‌های گیاهی"
] |
2,514 | پامچال | 6 | 59 | 0 | [
"گل پامچال"
] | false | 11 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "نام",
"Item2": "پامچال"
},
{
"Item1": "تصویر",
"Item2": "English Primrose.JPG"
},
{
"Item1": "پهنای تصویر",
"Item2": "250px"
},
{
"Item1": "فرمانرو",
"Item2": "[[گیاه]]ان"
},
{
"Item1": "شاخه رتبه‌بندی‌نشده",
"Item2": "[[گیاهان گلدار]]"
},
{
"Item1": "رده رتبه‌بندی‌نشده",
"Item2": "[[دولپه‌ای‌های نو]]"
},
{
"Item1": "راسته رتبه‌بندی‌نشده",
"Item2": "[[آستریدها]]"
},
{
"Item1": "راسته",
"Item2": "[[خلنگ‌سانان]]"
},
{
"Item1": "تیره",
"Item2": "[[پامچالیان]]"
},
{
"Item1": "سرده",
"Item2": "''[[پامچال‌ها]]''"
},
{
"Item1": "گونه",
"Item2": "'''''پامچال'''''"
},
{
"Item1": "نام دوجمله‌ای",
"Item2": "''Primula vulgaris''"
},
{
"Item1": "مترادف‌ها",
"Item2": "''Primula acaulis'' <small>[[هیل]]</small>"
}
],
"Title": "آرایه زیستی"
} | پامچال ، از گیاهان علفی و ماندنی تیره پامچالیان (Primulaceae) است که بیشتر گونه‌های آن توسط بشر با انجام عمل لقاح به وجود آمده‌اند. دمای معمولی اتاق را یعنی دمای متوسط در حد ۲۰ درجه سانتی گراد را دوست دارد. ارتفاع گیاه بین ۲۵ تا ۶۰ سانتیمتر متفاوت است و باید در فواصلی بین ۳۰ تا ۵۰ سانتیمتر کاشته شوند. محل آفتابی و سایه آفتاب را دوست دارد و خاک آن باید غنی و زه‌کشی شده باشد.
مدت گل دهی پامچال تقریبا در تمام مدت سال میباشد. اگر چه تمامی گونه‌های پامچال از طریق تقسیم پاجوش‌ها و انتقال آنها به محل جدید میتوان تکثیر نمود با این حال گلکاران علاقه دارند آنها را توسط بذر تکثیر نمایند. شاید علت آن به دست آوردن گونه‌های جدیدی از گیاه باشد. به هر حال برای تکثیر گیاه از طریق بذر باید از اواخر فروردین اقدام نمود و پس از بزرگ شدن بوته‌ها، آنها را به صورت نهال در محل مناسب نشا کرد. برای گل دهی آن در فصل زمستان، باید درفصل پائیز بوته‌های آن را با ارتفاعی در حدود بیست و پنج سانتیمتر به گلدان منتقل نمود و در گلخانه نگهداری نمود. خاک نرم حاوی خاکبرگ و شن برای آن کفایت می‌کند ولی کود باید دو هفته‌ای یک بار داده شود.
گونه‌ها
برخی از گونه‌های مهم:
پامچال چینی P.sinensis
پامچال گوشی P.nuricula
پامچال گل‌درشت P.grandflora
پامچال باغی P.gardenia
پامچال زرد P.macrocalyx
پامچال سرمادوست P.algida
پامچال هفت‌رنگ P.heterochroma. | [
"گیاه",
"گیاهان گلدار",
"دولپه‌ای‌های نو",
"آستریدها",
"خلنگ‌سانان",
"پامچالیان",
"پامچال (سرده)",
"جان هیل (نویسنده)",
"زه‌کشی",
"پاجوش",
"بذر",
"نهال",
"خاکبرگ",
"پامچال چینی",
"پامچال گوشی",
"پامچال گل‌درشت",
"پامچال باغی",
"پامچال زرد",
"پامچال سرمادوست",
"پامچال هفت‌رنگ"
] | [
"پامچال",
"گل‌ها",
"گیاگان آفریقای شمالی",
"گیاگان آلمان",
"گیاگان اتریش",
"گیاگان اسپانیا",
"گیاگان استونی",
"گیاگان اسلواکی",
"گیاگان الجزایر",
"گیاگان انگلستان",
"گیاگان اوکراین",
"گیاگان ایتالیا",
"گیاگان ایران",
"گیاگان ایرلند",
"گیاگان بریتانیا",
"گیاگان بلژیک",
"گیاگان بلغارستان",
"گیاگان پرتغال",
"گیاگان پیرنه",
"گیاگان ترکیه",
"گیاگان تونس",
"گیاگان جزایر فارو",
"گیاگان جمهوری چک",
"گیاگان خاورمیانه",
"گیاگان دانمارک",
"گیاگان روسیه",
"گیاگان رومانی",
"گیاگان سوئد",
"گیاگان شام",
"گیاگان کریمه",
"گیاگان عراق",
"گیاگان غرب آسیا",
"گیاگان فرانسه",
"گیاگان فنلاند",
"گیاگان لبنان",
"گیاگان لهستان",
"گیاگان لیبی",
"گیاگان مدیترانه‌ای",
"گیاگان مراکش",
"گیاگان مغرب عربی",
"گیاگان نروژ",
"گیاگان هلند",
"گیاهان",
"گیاهان باغی",
"گیاهان باغی آسیا",
"گیاهان باغی آفریقا",
"گیاهان باغی اروپا",
"گیاهان در اروپا"
] |
2,515 | پای شیر | 6 | 31 | 0 | [
"پاي شير"
] | false | 2 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "پای شیر"
},
{
"Item1": "color",
"Item2": "lightgreen"
},
{
"Item1": "image",
"Item2": "Lady's Mantle Alchemilla vulgaris 2816px.jpg"
},
{
"Item1": "image_width",
"Item2": "250px"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "''[[پای شیر معمولی]]''"
},
{
"Item1": "regnum",
"Item2": "[[گیاهان]]"
},
{
"Item1": "divisio",
"Item2": "[[گیاهان گلدار]]"
},
{
"Item1": "classis",
"Item2": "[[دولپه‌ای‌ها]]"
},
{
"Item1": "ordo",
"Item2": "[[راسته گل سرخ]]"
},
{
"Item1": "familia",
"Item2": "[[گلسرخیان]]"
},
{
"Item1": "tribus",
"Item2": "Potentilleae"
},
{
"Item1": "subfamilia",
"Item2": "[[رزوئیده]]"
},
{
"Item1": "genus",
"Item2": "'''''پای شیریان'''''"
},
{
"Item1": "genus_authority",
"Item2": "[[لینه]] (۱۷۵۳)"
},
{
"Item1": "type_species",
"Item2": "''[[A. vulgaris]]"
},
{
"Item1": "subdivision_ranks",
"Item2": "[[گونه‌ها]]"
},
{
"Item1": "subdivision",
"Item2": "متن را ببینید."
},
{
"Item1": "synonyms",
"Item2": "''Alchimilla'' <small>P. Miller, 1754</small>\n''Lachemilla'' <small>(Focke) Rydb.</small>\n''Zygalchemilla'' <small>Rydb.</small>\n<small> GRIN, AFPD, FOC </small>"
}
],
"Title": "Taxobox"
} | پای شیر گیاهی است از تیره گلسرخیان (Rosaceae)، سرده پای شیریان (Alchemilla) و دائم گل که فصل گل دهی آن بهار است. در انگلیسی به آن علاوه بر نام پای شیر، شنل بانو نیز می‌گویند. تقریبا در همه نواحی و مناطق قابل کشت است ولی سرزمین اصلی آن کوه‌های شرق آفریقا است که توسط توفان‌های اقیانوسی هند و اطلس به سایر نقاط دنیا سفر کرده است.
نوعی از این گیاه به نام پای شیر زمخت دارای برگ‌هایی بزرگتر بوده و در مناطق معتدل رشد می‌کند. از آنجایی که برگ‌های نرم دارد، در مناطق بارانی طرفداران زیادی پیدا کرده است زیرا برگ‌های آن ساعت‌ها پس از باران مانند جواهر درخشش دارند. تقریبا از اوایل تابستان تا اوایل پائیز دسته‌هایی از شاخه‌های گل زرد رنگ می‌آورد.
گونه‌های مختلف پای شیر، اغلب سالی دو بار گل می‌دهند. به طور شگفت انگیزی در زمین و خاک رس رشد کرده و زمین را پوشش می‌دهد. در فصل پائیز شاخه‌ها و سر گل‌ها با رنگ بسیار جالبی که ترکیبی از رنگ‌های نارنجی و قرمز است، جلوه گری می‌کنند. تکثیر آن به وسیله قلمه انجام میشود.از پای شیر بیشتر در حاشیه باغچه و نیز پوشش زمین استفاده میشود. محل سایه آفتاب را بیشتر دوست دارد و قد آن تا حدود سی و پنج سانتی متر می‌رسد.
از لحاظ دارویی خواص فراوانی دارد به‌ویژه برای بیماران تصلب رگها و التیام انواع زخم‌ها مانند زخم‌های مربوط به اندام‌های حساس بدن، زخم‌های چرکین، قانقاریا، واریس، حساسیت‌ها و بیماری‌های عفونی دهان بسیار موثر است و به شکل انواع غرغره یا جوشانده و شربت مورد استفاده قرار می‌گیرد. | [
"پای شیر معمولی",
"گیاهان",
"گیاهان گلدار",
"دولپه‌ای‌ها",
"راسته گل سرخ",
"گلسرخیان",
"رزوئیده",
"کارل لینه",
"Alchemilla vulgaris",
"گونه‌ها",
"وزارت کشاورزی ایالات متحده آمریکا",
"Agricultural Research Service",
"Natural History Museum of Geneva",
"گلسرخیان",
"شنل",
"آفریقا",
"توفان",
"اطلس",
"نارنجی",
"قلمه",
"باغچه",
"رگ",
"قانقاریا",
"واریس"
] | [
"رزوئیده",
"گلسرخیان"
] |
2,516 | مجموعه میدان امیرچخماق | 2 | 47 | 0 | [
"ميدان اميرچخماق",
"امیرچقماق",
"میدان امیر چخماق",
"مجموعه ميدان امير چخماق",
"مجموعه میدان امیر چخماق",
"اميرچقماق",
"میدان امیرچخماق",
"مجموعه ميدان اميرچخماق",
"مجموعه ميدان اميرچقماق",
"مجموعهٔ میدان امیرچقماق",
"مجموعهٔ ميدان اميرچقماق",
"ميدان امير چخماق",
"محله امیرچقماق (یزد)",
"مجموعه میدان امیرچقماق"
] | false | 10 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "نام",
"Item2": "مجموعه میدان امیر چخماق"
},
{
"Item1": "روی‌نقشه",
"Item2": "آری"
},
{
"Item1": "عرض‌جغرافیایی",
"Item2": "۳۱٫۸۹۳۸۱۲"
},
{
"Item1": "طول‌جغرافیایی",
"Item2": "۵۴٫۳۶۹۴۶۶"
},
{
"Item1": "تصویر",
"Item2": "Wiki_Loves_Monuments_2018_Iran_-_Yazd_-_Amir_Chakhmaq-2.jpg"
},
{
"Item1": "اندازه تصویر",
"Item2": "۲۵۰"
},
{
"Item1": "استان",
"Item2": "[[استان یزد]]"
},
{
"Item1": "شهرستان",
"Item2": "[[یزد]]"
},
{
"Item1": "کاربری",
"Item2": "مجموعه تاریخی"
},
{
"Item1": "کاربری کنونی",
"Item2": "[[میدان]]"
},
{
"Item1": "دیرینگی",
"Item2": "[[دوره تیموری]]"
},
{
"Item1": "شماره ثبت",
"Item2": "۲۴۱۶"
},
{
"Item1": "دوره ساخت اثر",
"Item2": "[[دوره تیموری]]، [[دوره صفوی]]، [[دوره قاجار]]"
},
{
"Item1": "بانی اثر",
"Item2": "[[امیرجلال‌الدین چقماق شامی]]"
}
],
"Title": "جای‌های تاریخی ایران"
} | میدان امیرچخماق نام میدانی در شهر یزد است. مجموعه امیرچخماق یزد شامل بازار، تکیه، مسجد و دو آب‌انبار که قدمت‌شان به دوره تیموریان می‌رسد. تکیه امیر چخماق در سال ۱۳۳۰ و مسجد امیر چخماق در سال ۱۳۴۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیدند. میدان امیرچخماق، یکی از شاخص‌ترین مجموعه‌های تاریخی و گردشگری در شهر یزد محسوب میشود.
امیرجلال‌الدین چقماق، از سرداران و امرای شاهرخ تیموری در سده ۸ خورشیدی در زمانی که حاکم یزد بود، مجموعه‌ای متشکل از تکیه، میدان، حمام عمومی، کاروانسراها، خانقاه، قنات‌خانه و چاه آب سرد را ساخت تا یزد را رونق بخشد و در این کار فاطمه خاتون همسرش(معروف به ستی فاطمه) که مقبره‌اش در ضلع شمالی ارسن امیر چقماق قرار دارد ، او را یاری کرد.
ثبت ملی
تکیه امیر چخماق در سال ۱۳۳۰ هجری شمسی و با شماره ۳۸۳ و مسجد امیر چخماق در سال ۱۳۴۱ با شماره مستقل ۲۴۷ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیدند. همچنین این بناها و دیگر الحاقات به عنوان مجموعه امیرچخماق نیز با شماره ۲۴۱۶ به ثبت ملی رسیده‌است.
دفن جنجال‌برانگیز «شهدای گمنام» در میدان امیر چخماق
در پی دو سال کشمکش بر سر موضوع دفن ۸ نفر از شهدای جنگ ایران و عراق در میدان امیر چخماق یزد، در تاریخ ۱ دی ۱۳۹۳، در نهایت جنازه شهدای گمنام در میدان تاریخی امیرچقماق دفن شد.
مقامات استانداری یزد، حفر قبرها را «غیرقانونی» اعلام کردند و سازمان میراث فرهنگی ایران، تدفین کشته‌شدگان را بدور از موازین قانونی و «به ضرر ثبت‌شدن پرونده شهر تاریخی یزد در فهرست میراث جهانی یونسکو» اعلام کرد.
مجموعه میدان امیرچخماق
گالری عکس | [
"استان یزد",
"یزد",
"میدان",
"دوره تیموری",
"دوره صفوی",
"دوره قاجار",
"امیرجلال‌الدین چقماق شامی",
"بازار حاجی قنبر",
"تکیه امیرپخماق",
"مسجد امیرچخماق",
"آب‌انبار امیرچخماق",
"تیموریان",
"فهرست آثار ملی ایران",
"گردشگری در ایران",
"امیر جلال‌الدین چقماق شامی",
"شاهرخ تیموری",
"سده ۸ (خورشیدی)",
"تکیه (مکان مذهبی)",
"حمام عمومی",
"کاروان‌سرا",
"خانقاه",
"چاه آب",
"ستی فاطمه",
"جنگ ایران و عراق",
"استانداری یزد",
"سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری",
"فهرست میراث جهانی در غرب آسیا",
"میراث جهانی یونسکو"
] | [
"آثار دوره صفویان در یزد",
"ساختمان‌ها و سازه‌ها در یزد",
"کاروانسراها",
"کاروانسراها در ایران",
"مجموعه‌های تاریخی یزد",
"مسجدهای ایران",
"میدانهای تاریخی یزد"
] |
2,517 | وین | 2 | 1,486 | 0 | [
"وين",
"شهر وین",
"شهر وين",
"ویانا"
] | false | 1,378 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "وین"
},
{
"Item1": "official_name",
"Item2": "Vienna"
},
{
"Item1": "native_name",
"Item2": "Wien"
},
{
"Item1": "settlement_type",
"Item2": "[[شهر]]"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "Stephansdom Vienna July 2008 (27)-Stephansdom Vienna July 2008 (31).jpg"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "کلیسای اشتفان"
},
{
"Item1": "image_flag",
"Item2": "Flag_of_Wien_%28state%29.svg"
},
{
"Item1": "flag_alt",
"Item2": "پرچم"
},
{
"Item1": "image_seal",
"Item2": "Vienna seal 1926.svg"
},
{
"Item1": "seal_alt",
"Item2": "نشان رسمی"
},
{
"Item1": "image_shield",
"Item2": "Wien Wappen.svg"
},
{
"Item1": "image_map",
"Item2": "Austria wien.svg"
},
{
"Item1": "map_caption",
"Item2": "موقعیت ایالت در نقشه اتریش"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "48"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "12"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "16"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "21"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور]]"
},
{
"Item1": "seat_type",
"Item2": "[[مرکز]]"
},
{
"Item1": "seat",
"Item2": "وین"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "شهردار"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "[[میشاییل هاپل]]"
},
{
"Item1": "unit_pref",
"Item2": "Metric"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "۴۱۴٫۸۹"
},
{
"Item1": "area_land_km2",
"Item2": "۳۹۵٫۵۰"
},
{
"Item1": "area_water_km2",
"Item2": "۱۹٫۳۹"
},
{
"Item1": "elevation_m",
"Item2": "۱۷۷۸"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "۱،۷۱۲،۹۰۳"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "۲۰۱۰"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "auto"
},
{
"Item1": "timezone1",
"Item2": "[[CET]]"
},
{
"Item1": "utc_offset1",
"Item2": "۱+"
},
{
"Item1": "timezone1_DST",
"Item2": "[[CEST]]"
},
{
"Item1": "utc_offset1_DST",
"Item2": "۲+"
},
{
"Item1": "postal_code_type",
"Item2": "[[کد پستی]]"
},
{
"Item1": "area_code_type",
"Item2": "[[پیش‌شماره تلفن]]"
}
],
"Title": "settlement"
} | وین یا وین یا ویانا () پایتخت کشور اتریش و یکی از استانهای نه‌گانه کشور اتریش محسوب میشود. این شهر بزرگترین شهر اتریش و نهمین شهر بزرگ در اتحادیه اروپا است. تا قبل از شروع قرن بیستم میلادی، وین بزرگترین شهر آلمانی زبان اروپا بود. پیش از شروع جنگ جهانی اول این شهر دو میلیون نفر جمعیت داشت.
تاریخچه
این شهر در قرن ۵ پیش از میلاد مسیح بنا و به تدریج به پایتخت اتریش تبدیل شده‌است. نام وین از قدیم مترادف موسیقی، مجالس بزم و رقص والس بوده، اما در دوران پیش از جنگ جهانی اول روی دیگری هم داشت که بسیار ناخوشایند بود. شمار زیادی از اهالی شهر در بیغوله‌ها زندگی می‌کردند، و در سال ۱۹۱۳ حدود ۱۵۰۰ نفر از سکنه وین خودکشی کردند.
بعد از جنگ جهانی دوم قوای متفقین آن را به چهار قسمت تحت کنترل شوروی، آمریکا، انگلیس و فرانسه تقسیم کردند. بعد از آن که اتریش قبول کرد برای همیشه بیطرف بماند و به پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) نپیوندد، نیروهای شوروی در سال ۱۹۵۵ از این شهر خارج شدند.
فیلم مرد سوم با بازی اورسون ولز در مورد فضای حاکم بر وین در دوران اشغال آن توسط قوای چهارگانه متفقین است. فیلمنامه این فیلم را گراهام گرین نوشته‌است.
سیاست
وین سومین شهر دنیاست که دفتر سازمان ملل متحد در آن قرار دارد و دفاتر بین‌المللی برخی از سازمانهای جهانی مانند اوپک، OSZE و سازمان انرژی اتمی در این شهر استقرار یافته‌است.
بافت مرکزی شهر وین بنا به درخواست دولت این کشور در سال ۲۰۰۱ میلادی از جانب سازمان یونسکو به عنوان میراث فرهنگی جهانی به ثبت رسیده‌است.
توافق هسته‌ای ایران و گروه پنج بعلاوه یک، با عنوان برنامه جامع اقدام مشترک در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵ در وین منعقد گردید.
نام گذاری
نام «وین» در زبان فارسی از نام آن در زبان فرانسوی (Vienne) گرفته شده‌است. در زبان آلمانی نام شهر «وین» (بر وزن چین) تلفظ میشود.
موقعیت جغرافیایی
300px
وین در شمال شرقی کشور اتریش و در نزدیکی رود دانوب قرار دارد.
این شهر ۴۱۵ کیلومتر مربع مساحت دارد و هم‌اکنون جمعیت آن به ۱،۷۰۰،۰۰۰ نفر می‌رسد که از این جمعیت، در حدود ۷۰،۰۰۰ نفر ایرانی می‌باشند.
مراکز دانشگاهی
از دانشگاه‌های دولتی وین میتوان دانشگاه وین و دانشگاه بودن کولتور وین (BOKU) را نام برد، تحصیل در وین رایگان بود؛ اما در سالهای اخیر مبلغ ۷۴۵ یورو برای هر ترم به عنوان شهریه دریافت میشود و در ضمن همه می‌توانند از امکانات بورسیه تحصیلی برخوردار شوند. دانشگاه فنی وین (TU)نیز بزرگترین دانشگاه وین در رشته‌های فنی و مهندسی است.
از دانشگاه‌های خصوصی میتوان دانشگاه بین‌المللی وین و دانشگاه وبستر را نام برد.
آب و هوا
گردشگری
وین در همه روزهای سال پذیرای عده زیادی از جهانگردان است و در سال حدود ۷ میلیون توریست از آن بازدید می‌کنند که بر اساس آمار، در سال ۲۰۰۴ این جمعیت چیزی در حدود ۵/۳ میلیون نفر بوده‌است.
قصر شونبرون
موزه ملکه سی‌سی یکی از موزه‌های معروف وین است.
کلیسای سنت‌استفان با قدمتی ۹۰۰ ساله بزرگترین کلیسای شهر به‌شمار می‌رود و در مرکز شهر قرار دارد و یک شاهکار دوره گوتیک محسوب میشود. ورود برای عموم رایگان است. یکی از جالب‌ترین قسمتهای این کلیسا سردابه (به آلمانی Katakomben) آن است که بقایای اسکلت قربانیان طاعون در قبرهای دست جمعی آن جا نگهداری میشود.
قصر شونبرون نیز از دیدنی‌ترین جاهای وین است که در دوره باروک و حدود سال ۱۷۰۰ میلادی بنا شده‌است و در آن سالنی قرار دارد که به سالن ایرانی مشهور بوده و معماری آن نیز به سبک معماری ایرانی است. در زبان آلمانی شون به معنای زیبا و برون به معنای چشمه است. همچنین شونبرون دارای یک گلخانه بسیار بزرگ و مجهز بوده که در نوع خود بی‌نظیر است و تنوع گیاهانی که در آن کاشته‌اند تا آنجاست که تا صد سال پیش در آن درخت انار می‌کاشتند. صدها گونه رز در فضای باز این قصر کاشته شده که به صورت فصلی دوباره کاشته می‌شوند.
هافبورگ قصر سلطنتی اتریش است و طی بیش از ششصد سال محل زندگی پادشاهان اتریش از اولینشان رودولف اول در سال ۱۲۷۳ تا آخرینشان کارل اول در سال ۱۹۱۸ بوده‌است.
موزه آلبرتینا که زمانی مهمانسرای سلطنتی بود اکنون یکی از معروفترین موزه‌های وین است که در آن آثار رافائل، رامبراند، داوینچی، مایکل آنجلو، سزان، پیکاسو و البته گوستاو کلیمت و اگون شیله نگهداری میشود.
قصر بلویدیر شامل موزه‌ها و گالری‌های مختلفی است و آثار مهمی از گوستاو کلیمت و اگون شیله در آن نگهداری میشود. تابلوی معروف بوسه (نقاشی) اثر کلیمت در این مکان نگهداری میشود.
از دیگر نقاط دیدنی وین میتوان باغ وحش، قصر گلوریت، موزه تکنیک و موزه دکتر لئوپلد را نام برد.
موسیقی
وین پایتخت جهانی موسیقی است و در تمام جهان شهر و زادگاه بسیاری از آهنگسازان و بزرگان موسیقی شناخته میشود. دانشگاه موسیقی و هنرهای نمایشی وین که یک دانشگاه دولتی است، بزرگترین و معتبرترین دانشگاه موسیقی و هنرهای نمایشی وین است. همچنین مدرسه‌ها، هنرستان‌ها و کنسرواتوارهای خصوصی موسیقی فراوان دیگری نیز به آموزش علاقه‌مندان و هنرجویان موسیقی در وین می‌پردازند.
در وین ۳۵ خانه وجود دارد که بتهوون چندی در آنها زندگی کرده‌است. معروفترین ارکستر دنیا، ارکستر فلارمونیک وین است که چندین نسل در آن می‌نوازند. به‌طوری‌که گاه پدر، پسر و نوه در یک شب با این ارکستر اجرا دارند و علاقه به موسیقی به صورت سینه به سینه از نسلی به نسل دیگر منتقل میشود. با این ارکسترها چند موسیقیدان و نوازنده ایرانی نیز همکاری دارند.
مترو
متروی وین در سال ۱۹۷۶ تاسیس شده و هم‌اکنون دارای ۵ خط و ۱۰۴ ایستگاه میباشد.
فرهنگ کافه‌نشینی
در وین فرهنگ کافه‌نشینی اهمیت بسیاری داشت و هنوز هم ادامه دارد. یکی از دلایل اهمیت زیاد کافه‌ها این بود که همه‌جور آدمی به آنها می‌رفت، و در نتیجه حوزه‌ها و علایق مختلف به رشد یکدیگر کمک می‌کردند. در واقع، مرزهای نظری که بعدها در تفکر غربی خیلی پررنگ و برجسته شدند، در آن زمان کاملا انعطاف‌پذیر بودند.
قصه‌ای وجود دارد که می‌گوید وقتی ترکان عثمانی در سال ۱۶۸۳ از ادامه محاصره وین منصرف شدند و عقب‌نشینی کردند، گونی‌های قهوه زیادی را در اطراف شهر به جای گذاشتند، و اولین کافه‌های وین با استفاده از این گونی‌های قهوه به‌راه افتاد.
چارلز امرسون، نویسنده کتاب «۱۹۱۳: در جستجوی جهان پیش از جنگ بزرگ» می‌گوید: «فرهنگ کافه نشینی، و بحث و گفتگو در کافه‌ها هنوز هم بخش مهمی از زندگی وینی است. حلقه روشنفکران وینی نسبتا کوچک بود و همه یکدیگر را می‌شناختند و این باعث می‌شد که تبادل ایده‌ها از حوزه‌های فرهنگی مختلف به‌راحتی انجام شود.»
او اضافه می‌کند که چنین وضعیتی برای دگراندیشان سیاسی و کسانی که از کشورشان فرار کرده بودند، مطلوب بود: «حکومت مرکزی قدرت فوق‌العاده زیادی نداشت و تا حدی سهل‌انگار بود. اگر در اروپا به‌دنبال جایی برای پنهان شدن بودید که بتوانید در آن با افراد جالب زیادی آشنا شوید، وین انتخاب مناسبی بود.»
کافه لانتمان (Café Landtmann)، پاتوق فروید، هنوز در بلوار معروف رینگ است. این بلوار به‌دور منطقه تاریخی مرکزی شهر، موسوم به اینر اشتات (Innere Stadt)، کشیده شده‌است.
تروتسکی و هیتلر مشتری کافه سنترال (Café Central) بودند که با کافه لانتمان فقط چند دقیقه پیاده فاصله داشت.
شهرهای خواهر
برازیلیا، برزیل
براتیسلاوا، اسلواکی
برنو، جمهوری چک
بوداپست، مجارستان
چنگدو، چین
کییف، اوکراین
کراکوف، لهستان
لیوبلیانا، اسلوونی
مسکو، روسیه
پاریس، فرانسه
تهران، ایران
تریسته، ایتالیا | [
"فهرست شهرهای اتریش",
"فهرست کشورهای جهان",
"میشاییل هاپل",
"کد پستی",
"فهرست پیش‌شماره تلفنی کشورها",
"اتریش",
"اتحادیه اروپا",
"جنگ جهانی اول",
"میلاد مسیح",
"جنگ جهانی دوم",
"پیمان آتلانتیک شمالی",
"مرد سوم",
"اورسون ولز",
"گراهام گرین",
"سازمان ملل متحد",
"اوپک",
"سازمان انرژی اتمی",
"یونسکو",
"میراث فرهنگی",
"ایران",
"برنامه جامع اقدام مشترک",
"زبان فرانسوی",
"زبان آلمانی",
"دانوب",
"ایرانی‌ها",
"دانشگاه وین",
"دانشگاه بودن کولتور وین",
"دانشگاه فنی وین",
"دانشگاه بین‌المللی وین",
"دانشگاه وبستر",
"جهانگرد",
"۲۰۰۴ (میلادی)",
"موزه ملکه سی‌سی",
"کلیسای سنت‌استفان",
"قصر شونبرون",
"باروک",
"معماری ایرانی",
"چشمه",
"گلخانه",
"انار",
"رز",
"هافبورگ",
"موزه آلبرتینا",
"رافائل",
"رامبراند",
"داوینچی",
"مایکل آنجلو",
"سزان",
"پیکاسو",
"گوستاو کلیمت",
"اگون شیله",
"قصر بلویدیر",
"بوسه (نقاشی)",
"باغ وحش",
"قصر گلوریت",
"موزه تکنیک",
"موزه دکتر لئوپلد",
"آهنگساز",
"موسیقی",
"دانشگاه موسیقی و هنرهای نمایشی وین",
"دانشگاه دولتی",
"بتهوون",
"ارکستر فلارمونیک وین",
"متروی وین",
"قهوه",
"چارلز امرسون",
"کافه",
"فروید",
"تروتسکی",
"هیتلر",
"برازیلیا",
"براتیسلاوا",
"برنو (جمهوری چک)",
"بوداپست",
"چنگدو",
"کییف",
"کراکوف",
"لیوبلیانا",
"مسکو",
"پاریس",
"تهران",
"تریسته"
] | [
"وین",
"ایالتهای اتریش",
"پایتختهای اروپا",
"پایتختهای فرهنگی اروپا",
"جوامع ترک خارج از ترکیه",
"دومین سطح کد جغرافیایی اتحادیه اروپا",
"شهرهای دارای میراث جهانی یونسکو",
"شهرهای دانشگاهی در اتریش",
"شهرهای رودگذر",
"شهرهای کرانه دانوب",
"کمپ‌های لژیونرهای امپراتوری روم در اروپای مرکزی",
"مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده در هزاره ۱ (پیش از میلاد)",
"مناطق مسکونی در اتریش",
"مناطق مسکونی در دانوب",
"میراث جهانی در خطر",
"میراث جهانی یونسکو در اتریش"
] |
2,518 | آدیس آبابا | 2 | 182 | 0 | [
"آديس آبابا",
"آدیس‌آبابا",
"ادیس ابابا",
"اديس ابابا",
"ادیس‌ابابا"
] | false | 149 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "آدیس آبابا"
},
{
"Item1": "native_name",
"Item2": "አዲስ አበባ"
},
{
"Item1": "settlement_type",
"Item2": "[[پایتخت]]"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "Addis Abeba montage 1.jpg"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "از راست به چپ، ردیف اول: [[سیتی هال]]، [[مجسمه شیر یهودا]]، بنای یادبود [[تیگلاچین]] (Tiglachin)، میدان ۱۲ یکتا، [[کلیسای جامع سنت جورج]]، ایستگاه راه‌آهن."
},
{
"Item1": "nickname",
"Item2": "City of Humans?, Adisaba, Sheger, Finfinne, Adu, Adu Genet"
},
{
"Item1": "image_map",
"Item2": "Addis Ababa in Ethiopia (special marker).svg"
},
{
"Item1": "map_caption",
"Item2": "شهر آدیس آبابا روی نقشه اتیوپی"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "۳۸"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "۳۸"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "۴۲"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور]]"
},
{
"Item1": "established_title",
"Item2": "بنیانگذاری"
},
{
"Item1": "established_date",
"Item2": "۱۸۸۶"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "شهردار"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "[[کوما دمکسا]]"
},
{
"Item1": "unit_pref",
"Item2": "Metric"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "۵۳۰٫۱۴"
},
{
"Item1": "area_land_km2",
"Item2": "۵۳۰٫۱۴"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "۳،۳۸۴،۵۶۹"
},
{
"Item1": "population_urbun",
"Item2": "۳،۳۸۴،۵۶۹"
},
{
"Item1": "population_metro",
"Item2": "۴،۵۶۷،۸۵۷"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "۲۰۰۵"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "auto"
},
{
"Item1": "timezone1",
"Item2": "East African Time"
},
{
"Item1": "utc_offset1",
"Item2": "۳+"
},
{
"Item1": "area_code",
"Item2": "۰۱۱ ۲۵۱"
}
],
"Title": "settlement"
} | آدیس آبابا (در زبان امهاری: አዲስ አበባ به معنی نوگل) پایتخت و بزرگترین شهر اتیوپی است که ۳٫۳۸۴٫۵۸۹ نفر بر اساس سرشماری سال ۲۰۰۷ جمعیت داشته‌است.
مقر اتحادیه آفریقا در این شهر است و دفتر اصلی نهادهای متعدد بین‌المللی و قاره‌ای از جمله کمیسیون اقتصادی ملل متحد برای آفریقا در آن قرار دارد؛ و از همین رو و با توجه به اهمیت تاریخی، دیپلماتیک، و سیاسی که این شهر در عرصه این قاره ایفا می‌کند به «پایتخت سیاسی قاره آفریقا» شهرت یافته‌است.
اهالی این شهر از اقوام و طوایف گوناگون ساکن اتیوپی هستند. کشوری که هشتاد قومیت یا ملیت با ۸۰ زبان متفاوت و پیرو مکاتب مذهبی متعدد را در خود جای داده‌است. آدیس آبابا در تقسیمات کشوری اتیوپی هم شهر و هم ایالت محسوب میشود.
تاریخچه
محل این شهر از سوی شهبانو تایتو بتول برگزیده شد و خود شهر در سال ۱۸۸۶ میلادی توسط شوهر او شاهنشاه منلیک دوم بنیاد گشت
جمعیت
مرکز شهری آدیس آبابا که پایتخت و بزرگترین شهر اتیوپی است ۳،۳۸۴،۵۸۹ نفر بر اساس سرشماری سال ۲۰۰۷ جمعیت داشته‌است. اما کل محدوده متروپولیتن آدیس آبابا در همین سرشماری ۴،۵۶۷،۸۵۷ جمعیت داشته‌است. مساحت آن نیز ۵۳۰ کیلومتر مربع و تراکم جمعیتی آن ۵۱۶۵ نفر است.
جغرافیا
این شهر در عین حال یکی از ایالتهای اتیوپی نیز بشمار می‌آید.
مردم
در آدیس آبابا بیش از ۸۰ قوم با ۹۰ زبان گوناگون سکونت دارند و گروه‌هایی از مسلمانان و مسیحیان در آن حضور دارند. | [
"فهرست شهرهای اتیوپی",
"سیتی هال",
"شیر یهودا",
"تیگلاچین",
"کلیسای جامع سنت جورج",
"فهرست کشورهای جهان",
"کوما دمکسا",
"زبان امهاری",
"اتیوپی",
"اتحادیه آفریقا",
"قاره آفریقا",
"شهر",
"ایالت",
"تایتو بتول",
"منلیک دوم"
] | [
"آدیس آبابا",
"استانهای اتیوپی",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۸۸۶ (میلادی) در امپراتوری اتیوپی",
"پایتختهای آفریقا",
"دولت‌شهرها",
"مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده در ۱۸۸۶ (میلادی)",
"مناطق مسکونی در اتیوپی",
"منطقه‌های اتیوپی"
] |
2,519 | بوئنوس آیرس | 2 | 1,013 | 0 | [
"بوینوس آیرس",
"بوئنوس آيرس",
"بوینس آیرس",
"بونس آیرس",
"بوئنوس‌آیرس",
"بوينوس آيرس",
"بوینس‌آیرس",
"بوئنوس ایرس",
"بوئنس آیرس",
"بوئنس آيرس",
"بوئنس ایرس",
"بوئنوس ايرس",
"بوئنوس‌ایرس",
"بونس آيرس",
"بونس ایرس",
"بوينوس ايرس",
"بوينس آيرس",
"بوینس ایرس",
"بوینس‌ایرس",
"بوینوس ایرس",
"بوئنس ايرس",
"بونس ايرس",
"بوينس ايرس",
"بوئینس آیرس"
] | false | 727 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "شهر خودمختار بوئنوس آیرس"
},
{
"Item1": "native_name",
"Item2": "Ciudad Autónoma de Buenos Aires"
},
{
"Item1": "settlement_type",
"Item2": "[[شهر خودمختار]]"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "چشم‌اندازی از شهر در شب"
},
{
"Item1": "image_flag",
"Item2": "Bandera de la Ciudad de Buenos Aires.svg"
},
{
"Item1": "image_seal",
"Item2": "Nuevo escudo_de_la_Ciudad_de_Buenos_Aires.png"
},
{
"Item1": "nickname",
"Item2": "ملکه ال‌پلالتا، پاریس آمریکای جنوبی، پایتخت تانگو، شهر کتابها، پاریس پامپاس، پایتخت فرهنگی آمریکای لاتین"
},
{
"Item1": "image_map",
"Item2": "Ciudad Autónoma de Buenos Aires - localización en Argentina 2.svg"
},
{
"Item1": "mapsize",
"Item2": "200px"
},
{
"Item1": "map_caption",
"Item2": "محل شهر خودمختار بوئنوس آیرس در نقشه آرژانتین"
},
{
"Item1": "image_map1",
"Item2": "Mapa de Buenos Aires.svg"
},
{
"Item1": "mapsize1",
"Item2": "150px"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "34"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "36"
},
{
"Item1": "lats",
"Item2": "12"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "58"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "22"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور]]"
},
{
"Item1": "established_title",
"Item2": "استقرار"
},
{
"Item1": "established_date",
"Item2": "[[۱۵۳۶]], [[۱۵۸۰]]"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "رئیس دولت"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "[[ماوریکیو ماکری]]"
},
{
"Item1": "leader_title1",
"Item2": "سناتورها"
},
{
"Item1": "leader_name1",
"Item2": "[[ماریا ایگنیا استنسورو]][[ساموئل کابانچیک]][[دانیل فیلموس]]"
},
{
"Item1": "unit_pref",
"Item2": "Metric"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "۲۰۳"
},
{
"Item1": "area_land_km2",
"Item2": "۲۰۳"
},
{
"Item1": "area_metro_km2",
"Item2": "۴،۷۵۸"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "۲،۸۹۱،۰۸۲"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "۲۰۰۱"
},
{
"Item1": "population_metro",
"Item2": "۱۲،۸۰۱،۳۶۴"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "auto"
},
{
"Item1": "population_demonym",
"Item2": "porteño (m), porteña (f)"
},
{
"Item1": "timezone1",
"Item2": "ART"
},
{
"Item1": "utc_offset1",
"Item2": "۳-"
},
{
"Item1": "area_code",
"Item2": "۰۱۱"
},
{
"Item1": "blank_name_sec1",
"Item2": "[[HDI]]"
}
],
"Title": "settlement"
} | بوئنوس آیرس (Buenos Aires) پایتخت کشور آرژانتین و بزرگترین شهر و بندر آن است. این شهر در ساحل جنوبی ریو دو لاپلاتا، و بر روی ساحل جنوب شرقی قاره آمریکای جنوبی، و مقابل شهر ساکرامنتو، اروگوئه واقع شده‌است.
بوئنوس آیرس که به شدت تحت تاثیر فرهنگ اروپا قرار گرفته، به خاطر معماری، زندگی شبانه، و فعالیت‌های فرهنگی‌اش سرشناس است. این شهر همچنین یکی از ثروتمندترین شهرهای آمریکای لاتین است، که در آن بیشتر طبقه متوسط اجتماعی و نیز ساکنانی که دارای تحصیلات عالی هستند، زندگی می‌کنند.
بوئنوس آیرس پس از درگیریهای داخلی در قرن نوزدهم، در ۱۸۸۰ از استان بوئنوس آیرس خارج شد تا توسط دولت فدرال اداره شود. محدوده‌های شهر نیز گسترش یافت تا شامل شهرهای سابق بلگرانو و فلورس شود.
گاهی ازاین شهر به عنوان «پایتخت فدرال» یاد می‌کنند تا آن را از استانی با این نام متمایز سازد. در اصلاحات ۱۹۹۴ قانون اساسی آرژانتین، این شهر یک شهر خودمختار معرفی گردید، از این رو عنوان رسمی آن «شهر خودمختار بوئنوس آیرس» است.
تاریخچه
دریانورد اسپانیایی، خوآن دیاز دسولیس نخستین مرد اروپایی بود که در سال ۱۵۱۶، به ریودولاپلاتا رسید، اما ماموریت وی در اثر حمله‌ای که در آن به وسیله قبیله بومی چارووا یا گوآرانی کشته شد، زود به پایان رسید.
این شهر در ابتدا تحت عنوان «شهربانوی ما با هوای مطبوع» توسط یک جوینده طلای اسپانیایی به نام پدرو د مندوسا، بنیانگذاری شد. این نام توسط کشیش مندوسا که یک پیرو پروپاقرص ویرجین دو بوناریا (بانوی ما از نسیم‌های ملایم) از کالیاری، ساردینیا بود، انتخاب شد. امروزه، مکان شهر مندوسا بخش سان تلمو در جنوب بخش مرکزی شهر واقع است.
بیشتر حملات مردم بومی اقامت کنندگان در این ناحیه را بریون راند و در سال ۱۵۴۱ این مکان خالی از سکنه شد. اقامت دوم (و دائمی) در سال ۱۵۸۰ از سوی خوآن دگارای صورت گرفت که از شهر آسونسیون (هم اکنون پایتخت پاراگوئه) در کنار رود پارانا لنگر انداخت.
قصر بارولو در خیابان دومایو
بسیاری از ساختمانهای واقع‌شده در خیابان فلوریدا در هسته شهر بوئنوس آیرس، در سبک معماری آرت دکو و هنر نو ساخته شده‌اند.
از همان روزهای اولیه، موفقیت بوئنوس آیرس به تجارت بستگی داشت. بیشتر طی قرون ۱۷ ام و ۱۸ ام، اسپانیا اصرار داشت که تمام تجارت با اروپا ابتدا از شهر لیما، پرو بگذرد تا مالیات در آنجا جمع‌آوری شود. این طرح موجب آشفتگی تجار بوئنوس آیرس شد، و یک گروه پویای صنعتی و مخالف (علیه آنها) تشکیل شد. شگفتی نداشت که این عمل موجب القاء ناراحتی در میان «بندر نشینان» نسبت به مقامات اسپانیائی گردید.
چارلز سوم از اسپانیا، با احساس بی‌ثباتی به سرعت محدودیتهای تجاری را رفع نمود و بالاخره در اواخر سالهای ۱۷۰۰ بوئنوس آیرس را به عنوان یک بندر باز (آزاد) اعلام نمود. این اقدامات آرام‌کننده، اثر مطلوب خود را نداشت و «بندرنشینان»، که برخی از آنها از ایدئولوژی انقلاب فرانسه آگاه بودند، حتی بیشتر متمایل بودند تا از اسپانیا مستقل شوند.
طی حملات بریتانیا به ریودولاپلاتا، نیروهای بریتانیا دوبار در سال ۱۸۰۶-؛ ۱۸۰۷ به بوئنوس آیرس حمله نمودند، اما توسط شبه نظامیان محلی عقب رانده شدند. سرانجام در ۲۵ می۱۸۱۰، زمانی که اسپانیا مشغول جنگ شبه قاره‌ای بود و پس از بحثهایی آرام، شهروندان در بوئنوس آیرس با موفقیت فرمانفرمای اسپانیایی را خلع نموده و یک دولت استانی تاسیس نمودند. این تاریخ هم‌اکنون به عنوان یک تعطیل ملی (روز انقلاب می) جشن گرفته میشود. استقلال رسمی از اسپانیا تنها در سال ۱۸۱۶ اعلام گردید.
از لحاظ تاریخی، بوئنوس آیرس از لحاظ ایده‌های لیبرال و تجارت آزاد، مرکز اصلی آرژانتین بوده‌است، در حالی که بسیاری از ایالا به ویژه در شمال غرب، از دیدگاه محافظه کارتر کاتولیک نسبت به مسائل سیاسی و اجتماعی حمایت می‌کنند. بسیاری از تنشها در طول تاریخ آرژانتین و با شروع درگیریهای فدرالگرا- مرکز گرا در قرن ۱۹ ام رخ داده که به این دیدگاه‌های متضاد برمی گردد.
این شهر در قرن۱۹ ام، در دو مناسبت (خاص) دچار محاصره‌های دریایی شد: اولی از سال ۱۸۳۸ تا ۱۸۴۰ به وسیله فرانسه، و بعدی از طریق اتحاد انگلیسی- فرانسوی از سال ۱۸۴۵ تا۱۸۴۸. هر دو محاصره در تسخیر این شهر ناکام ماندند، و قدرت‌های بیگانه سر انجام از خواسته‌هایشان منصرف شدند.
طی بیشتر سالهای قرن ۱۹، موقعیت سیاسی این شهر به عنوان یک موضوع حساس حفظ شد. این شهر به عنوان پایتخت ملی برای بسیاری از مردم، قبلا مرکز استان بوئنوس آیرس شده بود، و به مدت هفت سال از سال ۱۸۵۳ تا ۱۸۶۰، این شهر مرکز ایالات جدا شده بوئنوس آیرس بود. این موضوع بیشتر در میدان جنگ مطرح شد، تا این که این مسئله در سال ۱۸۸۰ درحالی که این شهر پایتخت اعلام شده ملی| فدرال شدن بوئنوس آیرس شد، از استانی با همین نام جدا شد، و کرسی دولت فدرال گردید، که در آن شهردار توسط رئیس جمهور منصوب شد. امروزه، کاخ سرخ، مرکز دولت ملی و رئیس جمهوری است.
نقشه بوئنوس آیرس در دهه ۱۵۳۰
احداث راه آهن حدود پایان قرن نوزدهم قدرت اقتصادی بوئنوس آیرس را که مواد خام را به داخل کارخانه‌ها سرازیر می‌نمود، افزایش داد و این شهر به یک شهر پایتختی و چند فرهنگی تبدیل شد که با پایتختهای اصلی اروپایی رقابت می‌کرد. مثلا، تئاترو کلون، یکی از عالی‌ترین عرصه‌های اپرا در جهان بود. خیابانهای اصلی این شهر در آن سالها ساخته شدند، و طلیعه قرن بیستم شاهد احداث بلندترین ساختمانهای جدید آمریکای جنوبی و اولین شبکه سریع ترابری| تراموا در این شهر بود.
تا دهه ۱۹۲۰، بوئنوس آیرس به یک مقصد دلخواه برای مهاجرین از اروپا تبدیل شد، و علاوه بر آن از ایالات فقیرتر و کشورهای همسایه، و حلبی آبادهای بزرگی در اطراف نواحی صنعتی شهر شروع به رشد کردند که به مشکلات بزرگ اجتماعی منجر شد.
بوئنوس آیرس گهواره پرونیسم بوده: تظاهرات افسانه‌ای کنونی در ۱۷ اکتبر ۱۹۴۵ که در میدان می‌برگزار شد. کارگران صنعتی از کمربند بزرگتر صنعتی بوئنوس آیرس تاکنون از ایده اصلی پرونیسم پشتیبانی نموده‌اند، و میدان می‌به مکانی برای تظاهرات و بسیاری از حوادث سیاسی کشور تبدیل گردید.
در ۱۶ ژوئن ۱۹۵۵، قیام نظامی موجب برکناری رئیس جمهور پرون شد، سه ماه بعد (نگاه به «انقلاب آزادی‌خواهی») منطقه میدان می‌بمباران شد، که منجر به کشته شدن ۳۶۴ غیرنظامی گردید (نگاه به «بمباران در میدان می»). این تنها دفعه‌ای بود که شهر از هوا مورد حمله قرار گرفت.
در دهه ۱۹۷۰، لین شهر دچار مبارزه بین جنبشهای انقلابی جناب چپ (توده‌ای‌ها، ارتش انقلابی خلق E.R.P و F.A.R) و گروه شبه نظامی جناح راست (اتحاد ضد کمونیست آرژانتین) شد که توسط ایزابل پرون حمایت می‌شد که در سال ۱۹۷۴ پس از مرگ خوآن پرون رئیس جمهور آرژانتین شد.
کودتای نظامی سال ۱۹۷۶، به رهبری خورخه رافائل ویدلا، تنها این درگیری را تشدید نمود؛ بین ۱۰۰۰۰ تا ۳۰۰۰۰ نفر ناپدید شدند، و مردم طی سالهای استقرار گروه‌های مخفی، توسط نظامیان ربوده و کشته می‌شدند.
بر اساس برخی برآوردها، تا حدود ۱۰۰۰۰۰ فر در مراکز غیرقانونی بازداشت و اردوگاه‌های متمرکز طی آن سالها نگهداری می‌شدند. تظاهرات ساکت مادرانشان (مادران میدان می) به عنوان تصویری بارز از زحماتی است که آرژانتین طی آن سالها متحمل شده‌است.
در دو مناسبت پاپ ژان پاول دوم از این شهر دیدار نموده‌است، یکی در سال ۱۹۸۲، در طی آغاز جنگ فالکلند-مالویناس، و دیدار دوم در سال ۱۹۸۷ که جمعیتی در آن گرد آمده بودند که تا آن زمان، آن شهر به خود ندیده بود.
در ۱۷ مارس ۱۹۹۲، بمبی در سفارت اسرائیل در بوئنوس آیرس منفجر شد که ۲۹ کشته و ۲۴۲ مجروح داشت. انفجار دیگری در ۱۸ ژولای ۱۹۹۴، درساختمان مسکونی چند سازمان یهودی رخ داد که ۸۵ کشته و تعداد بیشتری نیز مجروح به دنبال داشت.
در سال ۱۹۹۶، تحت اصلاحات قانون اساسی آرژانتین در سال ۱۹۹۴، این شهر رژیم خودگردان خود را به دست آورد، و اولین انتخابات شهرداری خود را برگزار نمود (عنوان رسمی آن به «رئیس حکومت» تغییر یافت). برنده آن (که بعدا رئیس جمهور شد) فرناندو دلاروآ بود.
در ۳۰ دسامبر ۲۰۰۴، آتش‌سوزی در تالار کنسرت جمهوری کرومانیون اتفاق افتاد که تقریبا ۲۰۰نفر در آن کشته شدند، و بزرگترین تراژدی غیرطبیعی در تاریخ آرژانتین بود. شهردار آنیبال ایبارا، به دلیل مسئولیتش در قبال غیر اجباری کردن مقررات ایمنی، و نیز به اصطلاح موضع سیاسی متزلزلش توسط قوه مقننه (مجلس) استیضاح| استیضاح شد، و در ۶ مارس ۲۰۰۶ برکنار گردید. معاون وی، خورخه تلرمن که از دسامبر۲۰۰۵ به عنوان شهردار فعالیت می‌کرد، این مقام را برعهده گرفت.
دولت و سیاست
250px
در سال ۱۹۹۶، تحت اصلاحات قانون اساسی آرژانتین در سال ۱۹۹۴، این شهر رژیم خودگردان خود را به دست آورد، و اولین انتخابات شهرداری خود را برگزار نمود (عنوان رسمی آن به «رئیس حکومت» تغییر یافت). برنده آن (که بعدها رئیس جمهور شد) فرناندو دلاروآ بود.
آنیبال ایبارا، جانشین دلاروزا، در دو انتخابات برنده شد، اما در ۶ مارس ۲۰۰۶، در نتیجه آتش‌سوزی در تالار کنسرت جمهوری کرومانیون که به کشته شدن ۲۰۰نفر انجامید، وی استیضاح شد و نهایتا برکنار گردید. خورخه تلرمن که تا دسامبر ۲۰۰۵ به عنوان شهردار فعالیت نموده بود، این پست را برعهده گرفت.
هیئت نمایندگان ملی
در بوئنوس آیرس سنای آرژانتین وجود دارد که توسط سه سناتور (از اوت۲۰۰۶، رودولفو ترانیو، ماریا لیوزامون و ویلما ایبارا) ادره میشود. علاوه بر این، شهروندان بوئنوس آیرسی ۲۵ نفر از نمایندگان ملی را برای مجمع نمایندگان آرژانتین انتخاب می‌نمایند.
بخش‌ها
right
این شهر به ۴۸ «بخش» (نقاط حومه) برای مقاصد اداری تقسیم میشود.
این تقسیم‌بندی اصولا بر مبنای «بخشهای (بلوک‌ها) کلیسای کاتولیک بوده، اما از دهه ۱۹۴۰ تاکنون دچار یک سری از تغییرات شده‌است.
200px
طرح جدیدتر شهر را به ۱۵» بلوک «تقسیم کرده‌است. تعدادی از بارزترین و معروفترین» بخش "ها عبارت‌اند از لابوکا، سان تلمو، رکولتا، پالرمو، و پوئرتو مادرو.
جمعیت
مردم بوئنوس آیرس به عنوان «ویکت: پورتنیو| پورتنیوس» (بندر نشینان) معروفند، که بر اهمیت عمده تاریخی این بندر در توسعه شهر و کشور اذعان دارد.
حومه نشینان آن «بندر نشین» و برخی اوقات «بوئنوس آیرسی» (نام مردمی استان بوئنوس آیرس) نامیده می‌شوند.
داده‌های سرشماری
left
بر طبق سرشماری، این شهر درست ۲،۷۷۶،۱۳۸ نفر جمعیت دارد، در حالی که کلانشهر بزرگتر بوئنوس آیرس بیش از ۴/۱۲ میلیون سکنه دارد.
جمعیت خود شهر از اواخر دهه ۱۹۶۰ در اثر نرخ پایین موالید و مهاجرت کند به حومه شهر، راکد مانده‌است.
اصالت (نژاد)
بیشتر «بندرنشینان» دارای ریشه‌های اروپایی و بطور عمده با اعقاب اسپانیایی و ایتالیایی هستند که بیشتر از گالیچیای (اسپانیا)، نواحی باسک اسپانیا و کالابریایی، لیوریایی، و نواحی پدیمونت و ناپل ایتالیا می‌باشند.
دیگر نژادهای اروپایی در آن عبارتند از آلمانی، پرتغالی، لهستانی، ایرلندی، فرانسوی، کرواسی و انگلیسی.
در دهه ۱۹۹۰، موج کوچکی از مهاجرت از سوی رومانی و اوکراین در آن وجود داشت.
اقلیت کوچکی از گروه قدیمی مردم دورگه نیز که حضورشان به روزهای استعماری اسپانیا بازمی‌گردد وجود دارند. جمعیت «دورگه» و اسپانیایی‌تبار در شهر بطور عمده در نتیجه مهاجرت هم از ایالات و هم از کشورهای نزدیک همچون بولیوی، پرو و پاراگوئه از نیمه دوم قرن بیستم افزایش یافته‌است…
جوامع مهم عربی (بیشتر سوری- لبنانی) و ارمنی نقش مهمی را در بازرگانی و زندگی شهری از شروع قرن بیستم در این شهر داشته‌اند.
جمعیت جامعه یهودیان بوئنوس آیرس، به حدود ۲۵۰هزار نفر می‌رسد که بزرگترین جامعه یهودی در آمریکای لتین است. بیشتر آنها از تیره اشکنازی اروپای غربی، با اقلیت اسپانیایی
سفاردیم و بیشتر از اعقاب سوری هستند.
اولین جامعه عمده آسیایی| آسیا در بوئنوس آیرس، ژاپنی‌ها هستند، از جمله تعداد عمده‌ای از اوکیناوا؛ از دهه ۱۹۷۰ جریان مهاجرت مهمی از سوی چین و کره به این منطقه وجود داشته‌است (" همچنین نگاه کنید به: آسیایی- آرژانتینی‌ها).
مذهب
بیشتر ساکنان آن مسیحیان کاتولیک رمی هستند. بوئنوس آیرس کرسی اسقفی پایتختی کاتولیک رمی (که سراسقف آرژانتین است) و نیز چند سلسله مراتب از ارتودوکس شرقی و آنگلیکان است. کلیساهای انجیلی بطور پیوسته از دهه ۱۹۸۰ در این کشور افزایش یافته‌اند.
جوامع قابل توجه یهودیت|یهودی و مسلمان به مدت ۱۰۰ سال است که در این شهر وجود داشته‌اند. بوئنوس آیرس موطن بزرگترین جامعه یهودی آمریکای لاتین میباشد.
اقتصاد
بوئنوس آیرس شاهراه اقتصادی، صنعتی، بازرگانی و فرهنگی آرژانتین است. بندر آن یکی از پرکارترین نمونه‌ها در جهان است. جمع‌آوری مالیات در گذشته سبب مشکلات سیاسی در تاریخ آرژانتین شده است؛ رودخانه‌های قابل کشتیرانی از طریق ریودولاپلاتا این بندر را به شمال شرق آرژانتین؛ برزیل، اروگوئه و پاراگوئه متصل می‌کند. در نتیجه، آن به عنوان یک شاهراه توزیع برای ناحیه وسیعی از منطقه جنوب‌شرقی قاره محسوب میشود.
«پامپا هومدا» در غرب بوئنوس آیرس، حاصلخیزترین ناحیه کشاورزی آرژانتین است. (برخلاف آن ناحیه خشک جنوبی پامپا، بیشتر به عنوان مراتع گله‌ها استفاده میشود)
گوشت، لبنیات، غلات، تنباکو، پشم و فراورده‌های پوستی در ناحیه بوئنوس آیرس تولید و فرآوری می‌شوند. دیگر صنایع مهم اتومبیل سازی، پالایش نفت، فلزکاری، ماشین سازی، و تولید منسوجات، مواد شیمیایی، پوشاک و نوشیدنی هستند.
فرهنگ
تئاتر کلون یکی از بزرگترین خانه‌های اپرای جهان است. در این اپرا گروه‌های متعدد ارکستر سمفونی و گروه‌های همخوانی وجود دارد. این شهر موزه‌های متعددی دارد که به تاریخ، هنرهای تجسمی، هنرهای نوین، هنرهای تزئینی، هنرهای عامه، هنر مقدس، هنرها و صنعتها، تئاتر و موسیقی عامه، و نیز خانه‌هایی محافظت شده از گردآوران هنری، نویسندگان، تدوینگران و هنرمندان، مربوط میشود. این مرکز ماوایی است برای کتابخانه‌های عمومی و انجمنهای فرهنگی و نیز بزرگترین محل تمرکز تئاترهای فعال در آمریکای لاتین. این شهر دارای یک باغ وحش و باغ پرورش گیاه بوئنوس آیرس معروف در جهان، تعداد زیادی پارک و میدان دارای مناظر، و علاوه برآن کلیساها و اماکن مذهبی از همه فرقه‌ها است که بسیاری از آنها از لحاظ معماری اهمیت شایان توجهی دارند.
زبان
آرژانتینی‌ها به لهجه خود در اسپانیایی به عنوان «کاستیانو» اشاره می‌کنند که در بوئنوس آیرس (و نیز در شهرهای دیگر نظیر روزاریو و مونته ویدئو، اروگوئه) با عناوین «بوسئو»، «ئیسمو» و نیز با تنفس ادا کردن یا انداختن سیلاب زبانی مختوم به «s-» شناخته میشود. این زبان به شدت تحت تاثیر گویشهای اسپانیولی اندلس و مورسیا قرار گرفته، و برخی اوقات به عنوان زبان ریوپلاتنز اسپانیایی شناخته میشود.
«لوفاردو» یا زبان زرگری در داخل جمعیت زندانی ریشه دارد، و و بین تمامی «بندرنشینان» شایع شده‌است. لوفاردو از گویشهای ایتالیایی، پرتقالی برزیلی، از ریشه آفریقایی و کارائیبی و حتی از انگلیسی گرفته شده؛ و شگردهایی را همچون واژگون‌سازی سیلابهای یک کلمه بکار می‌گیرد. امروزه، لوفاردو عمدتا امروزه در شعرهای بزمی تانگو شنیده میشود؛ و زبان محاوره‌ای نسلهای جوان‌تر از آن تکامل یافته‌است.
در اوایل قرن ۲۰ ام، آرژانتین میلیون‌ها نفر مهاجر را جذب نمود، که تعدادی از آنها ایتالیایی بودند که بیشتر به گویشهای محلی (بیشتر یناپلی، سیسیلی و ینوئا) تکلم می‌نمودند. سازگاری آنها با زبان اسپانیایی تدریجی بود، که یک زبان دورگه از گویشهای ایتالیایی ایجاد می‌نمود و در زبان اسپانیایی کوکولیچ نامیده می‌شد، و بیشتر در اوایل قرن بیستم شنیده میشود؛ کاربرد آن در حدود دهه ۱۹۵۰ بوده، و امروزه بیشتر از آن یک یادگار باقی مانده‌است.
چون بسیاری از مهاجران اسپانیایی از گالیچیا بودند، تا حدی که اسپانیایی‌ها هنوز «گالیگوس» (گالیچیایی) نامیده می‌شوند، زبان گالیچیایی، سبک آشپزی و فرهنگ آنها حضور عمده‌ای در این شهر در بیشتر سالهای قرن بیستم داشته‌است. در سالهای اخیر، اعقاب مهاجران گالیچیایی در موسیقی سلتیک به سوی وسیله موسیقی پیشرفت سریع (یا جهش کوچک) هدایت شده‌اند (که درمیان سنتهای ولزی پاتگونیا در آرژانتین بارز است).
تا دهه ۱۹۶۰، زبان عبری اروپایی معمولا در بوئنوس آیرس شنیده می‌شد، به خصوص در پوشش همسایگی بالوانرا و ویلا کرسپو. زبان کره‌ای و زبان چینی از دهه ۱۹۷۰ در این شهر بطور عمده مشاهده می‌شد. بیشتر مهاجران جدیدتر به سرعت زبان اسپانیایی را آموخته و با زندگی شهری سازگاری می‌یابند.
موسیقی
موسیقی تانگو در حومه‌های شهر متولد شد، به خصوص در روسپی خانه‌های بخش «خنینی لاواله» و در «آرابالز» (حومه‌های فقیرتر). حرکات مهیج رقص آن محترمانه به نظر نمی‌رسید تا آن که در دهه ۱۹۲۰ به وسیله جامعه پاریسی از طبقه بالا، هماهنگی یافت و سپس به تمام دنیا منتشر گردید. در بوئنوس آیرس، مدارس رقص تانگو (تحت عنوان «دانشکده») معمولا کمتر تاسیس می‌شوند.
در آغاز دهه ۱۹۲۰، سبک موسیقی تانگو در بوئنوس آیرس به سبکی پیچیده تکامل یافت. در روزهای اوج خود، تانگو دارای ارکسترهای مشهور متعددی بود که توسط افرادی همچون آنیبال ترویلو و خوآن دآرینزو، هدایت می‌شد و خوانندگان آ «کارلوس گاردل و ادموندو ریورو بودند. تانگو در اثر سبک آستور پیازولا و توسعه سبک تانگوی نوین وی در اواخر قرن در مشهوریت جهانی خود از یک نوع احیای مجدد برخوردار گردید.
بوئنوس آیرس در ۱۱ دسامبر هر سال، «روز تانگو» سالانه برگزار می‌کند.
در سن تلمو، یکشنبه‌ها به نمایشهای تانگو در خیابان‌ها و مرکز تجاری عتیقه جات در بازارهای اطراف میدان دورگو اختصاص می‌یابد. نمایشهای تانگو را در موسساتی همچون «انبار ال وییخو» ریوروس میتوان یافت.
متفرقه
خیابان جدید خولیو، پهن‌ترین خیابان جهان. نام آن به افتخار روز استقلال آرژانتین (۹ جولای، ۱۸۱۶) نهاده شد.
بوئنوس آیرس وطن نویسندگان آرژانتینی مانند لئوپولدو لوگونز، خورخه لوئیس بورخس، پاول گروساک، مانوئل موجیکا لاینز، آدولفو بیوی کازارس، ارنستو ساباتو، لئوپولدو مارکال، ویکتوریا اوکامپو، و خولیو کورتاسار (که بیشتر دوره نویسندگی‌اش را در پاریس گذرانده) است. شخصیت‌های جهانی که در بوئنوس آیرس زندگی کرده‌اند عبارت‌اند از رنه گوسینکی، مارسل دوشامب، ویتولد گومبروویتز، جری ماسوسی، رومولا نیجینسکا، روزا چاکل، آنتوان دوسن اگزوپری و یوجین اونیل، و نیز تجاری چون ژان اس. رید و اریستوتل اوناسیس.
طی دوران جنگ داخلی اسپانیا و پس از آن، بوئنوس آیرس میزبان پناهندگان متعددی بوده از جمله فیلسوف خوزه اورتگا وای گاست و تصنیف گر، مانوئل دفالاکه بعدها به کوردوبا منتقل شدند.
لوکا پرودان در دهه ۱۹۸۰از انگلیس به این شهر آمد و عضوی از موسیقی راک آرژانتین شد.
دانشگاه بوئنوس آیرس یکی از موسسات سرآمد آموزشی در آمریکای جنوبی است، و پنج برنده جایزه نوبل تربیت نموده و برای دانشجویان از سراسر دنیا آموزش رایگان فراهم ساخته‌است.
بیشتر سالهای قرن بیستم، بوئنوس آیرس پایتخت فرهنگی جهان اسپانیولی زبان بوده، و بسیاری از «بندرنشینان» ثروتهای خود را به رخ کشورهای خارجی کشیده‌اند. این موجب شده تا نمونه افراد آرژانتینی به عنوان افرادی بالنده و مغرور شناخته شوند که در میان آمریکای لاتین شایع شده‌است؛ برخی (خصوصا اهالی کشور اروگوئه) بین «بندرنشینان» و «استانی‌ها» (مردم ایالات)، که از این خصوصیت مستثنا هستند، تمایز قائل می‌شوند.
بوئنوس آیرس به ویژه در مدرسه (عالی) لاکانیان، یک مرکز اصلی برای تحلیل روانکاوی دارد.
شاهزاده ماکسیما از هلند در بوئنوس آیرس متولد شده که ماکسیما زورگوئیتا سروتی متولد ۱۷می ۱۹۷۱، همسر شاهزاده ویلم الکساندر از هلند، وارث بارز سلطنت در هلند میباشد.
جهانگردی
شهر دارای موزه‌ها، عمارات تاریخی، مراکز فروش، هتلها و کاباره‌های سیار فراوانی است.
حمل و نقل (ترابری)
حمل ونقل عمومی
بیشتر ساکنان بوئنوس آیرس و حومه‌های آن از حمل و نقل عمومی استفاده می‌کنند. ابداع بوئنوس آیرسیها نوعی وسیله نقلیه گروهی «کلکتیوو» است که نزد عموم ب نام «بوندی» خوانده میشود، اتوبوس کوچکی با شاسی یک کامیون و با ظرفیت۲۱تا۲۷ مسافر. کلکتیووهای متعدد و اتوبوسهای بزرگتر عمومی در هر ساعت در شهر تردد داشته و و در واقع دستیابی به تمام نواحی همسایه شهر را ممکن می‌سازند.
مترو بوئنوس آیرس (که از لحاظ محلی «ال سابته» از ریشه "" تراموا "" به مفهوم «زیر زمینی» گفته میشود) یک سیستم گسترده‌است که دسترسی به نقاط مختلف شهر را میسر می‌نماید. مترو شهر در سال ۱۹۱۳ افتتاح شد، و قدیمیترین سیستم تراموا در نیم کره جنوبی و در جهان اسپانیولی زبان میباشد. ۲ این سیستم دارای ۵ خط از A تا E و km ۴۶ مسیر برای آنهاست. در برنامه توسعه، انتظار می‌رود تا سال ۲۰۱۱ به km ۸۹ افزایش یابد.
خطوط حمل و نقل
بوئنوس آیرس تا حدی برای شهری با این اندازه خلوت به‌شمار می‌رود. بزرگراه‌های عوارضی در اواخر دهه ۱۹۷۰ توسط شهردار سابق اوسوالدو کاسیاتوره افتتاح گردید تا دسترسی سریع را به نواحی مرکزی و تجاری شهر مقدور ساخته و تعداد خودروهایی که به داخل شهر وارد می‌شوند، افزایش یابد. طی دوره کاسیاتوره، اعلام شد خیابانهای بخش اقتصادی مرکز شهر (نزدیک به یک کیلومتر مربع) برای تردد اتومبیلهای شخصی طی طول روز بدون محدودیت است. خیابانهای اصلی شهر عبارت‌اند از خیابان نهم ژولای (خولیو) به پهنای m۱۴۰، خیابان ریواداویا با عرض بیش از m۳۵، خیابان ریواداویا: پهن‌ترین خیابان ثبت شده قابل مقایسه با دیگر خیابان‌ها و خیابان کورینتزاز مراکز فرهنگی مهم شهر.
در پی جهش اندک اقتصادی دهه ۱۹۹۰ اقتصاد آرژانتین، بیشتر مردم به سفر با اتومبیل پرداخته و ترافیک افزایش یافت. بیشتر خیابان‌ها در ساعات اوج دچار راه بندان شدند. منشا دیگر ترافیک سفر بسیاری از مردم در پایان هفته‌ها به نواحی حومه میباشد.
تاکسیهای سیاه و زرد در تمام ساعت در تمام خیابان‌ها پرسه می‌زنند. بسیاری از آنها بدون مجوز می‌باشند (کنترلها بطور کامل اعمال نمی‌شود) بنابراین به مشتریان توصیه شده برای سفر با یک شرکت معتبر با شبکه رادیوئی تماس گیرند. سرویس‌های ارزان قیمت کرایه‌ای کند که با نام «حلزونها» شناخته می‌شوند، در سالهای اخیر بیشتر رایج شده‌اند.
حمل و نقل ریلی
شبکه گسترده راه آهن آرژانتین کل بوئنوس آیرس را پوشش می‌دهد. سه ایستگاه اصلی برای سرویس‌های مسافرتی با مسافت طولانی و نیز قطارهای متوالی روزانه عبارت‌اند از
ایستگاه رتیرو، ایستگاه کانستیتوسیون، و ایستگاه وانس.
پروژه‌ای برای احداث راه آهن سریع‌السیر بوئنوس آیرس-روزاریو-کوردوبا در دست اقدام است که سه شهر پرجمعیت آرژانتین را به هم متصل سازد. مناقصه‌ها در اواسط سال ۲۰۰۶ انجام گرفت، و پیشنهادهایی از سوی چهار شرکت اروپایی عرضه شد که تحت مطالعه قرار دارد. احداث آن برای آغاز سال ۲۰۰۷ برنامه‌ریزی شده و تا ۲۰۱۰ پایان خواهد یافت.
مترو
متروی بوئنوس آیرس در سال ۱۹۱۳ تاسیس شده و هم‌اکنون دارای ۶ خط و ۸۳ ایستگاه میباشد.
فرودگاه‌ها
فرودگاه بین‌المللی بوئنوس آیرس، یا فرودگاه بین‌المللی وزارت راه و ترابری، درحومه ناحیه ازیزا واقع شده و اغلب صرفا آن را «ازیزا» می‌نامند. فرودگاه پایگاه هوایی خورخه نیوبری در داخل محدوده شهر نزدیک رودخانه قرار داشته، و بیشتر ترافیک داخلی دارد.
ورزش‌ها
فوتبال یک سرگرمی برای آرژانتینی‌ها است. بوئنوس آیرس دارای بزرگترین مرکزیت تیمهای فوتبال نسبت به هر شهری در جهان میباشد، که دارای بسیاری از تیمهایی میباشد که در لیگ‌های جهانی بازی می‌نمایند. یکی از رقابت بسیار معروف بین بوکاجونیورز و ریورپلات و یک مسابقه نیز بین دو تیمی است که دارای شرایطی هستند که از نظر روزنامه «آبزرور» «وقایع ورزشی سری ۱ ° N هستند که باید پیش از مرگ آنها را دید». دیگر باشگاه‌های اصلی عبارت‌اند از سان لورنزو دی آمایرو، باشگاه اتلتیکو ویلز سارسفیلد و باشگاه اتلتیکو هوراکن از پارکو پاتریسو.
دیگو آرماندو ماردونا، که در حومه فقیر نشین بوئنوس آیرس متولد شده و تاکنون به عنوان یکی از بزرگترین فوتبالیستهای جهان مورد تمجید قرار گرفته، دوره کاری خود را از تیم جونیورز آرژانتینوس آغاز نمود و سپس در بوکاجونیورز به بازی پرداخت (همچنین او در باشگاه‌های دیگری که عمدتا طرف ایتالیایی هستند بازی نمود همچون اس اس سی ناپل).
بوئنوس آیرس در سه نوبت به عنوان شهر نامزد برگزاری بازیهای المپیک برگزیده شده‌است: برای بازیهای ۱۹۵۶ که به دلیل رای مخالف ملبورن آن را از دست داد؛ برای بازیهای المپیک ۱۹۶۸ که که نهایتا در مکزیکوسیتی برگزار شد (برای اولین بار تنها بازیهایی بود که در آمریکای لاتین برگزارشد)؛ و المپیک تابستانی ۲۰۰۴ که میزبانی بازی‌ها به آتنیها واگذارشد، آرژانتین تنها عضو کمیته بین‌المللی المپیک است که تاکنون میزبان هیچ بازی نبوده‌است.
اما، بوئنوس آیرس برای اولین بار میزبان بازیهای اتحادیه آمریکا سال ۱۹۵۱ بوده‌است، و همچنین شهر میزبان برای رویدادهای متعدد قهرمانی جهان: ۱۹۵۰ و ۱۹۹۰ مسابقات قهرمانی بسکتبال جهان، سالهای ۱۹۸۲ و ۲۰۰۲ والیبال قهرمانی جهانی| مسابقات قهرمانی والیبال مردان جهان و به یادماندنی‌ترین آنها جام جهانی فوتبال در سال ۱۹۷۸ بود که تیم ملی فوتبال آرژانتین در ۲۵ ژوئن ۱۹۷۸، تیم ملی فوتبال هلند را با نتیجه ۳ بر ۱ شکست داد.
پیست اتومبیلرانی اسکار آلفردو گالوز| اسکار گالوز میزبان ۲۰ نسخه از اتومبیلهای فرمول ۱ در مسابقه جایزه بزرگ بین سالهای ۱۹۵۳ و ۱۹۹۸ بوده‌است؛ علت عدم پیوستگی برگزاری مسابقه در آن به دلایل مالی بوده‌است. بیشتر در اواخر هفته این پیست پذیرای مسابقات محلی میباشد.
خوآن مانوئل فانگیو به عنوان یکی از بزرگترین شخصیت‌های تاریخ مسابقه جایزه بزرگ محسوب میشود. دیگر رانندگان ماهر آرژانتین عبارت‌اند از خوزه فرویلان گنزالس و کارلوس روتمن.
عشق آرژانتینی‌ها به اسب‌ها را میتوان به اشکال مختلف تجربه نمود: سوارکاری در «باشگاه سوارکاری آرژانتین در پالرمو بوئنوس آیرس| پالرمو»، ورزش چوگان در «کمپ آرژانتینی چوگان بازی» (که درست در تقاطع خیابان لبرتادور با پیست سوارکاری" قرار دارد)، و ورزش پاتو، که نوعی بسکتبال بر پشت اسب میباشد که به عنوان بازی ملی این کشور در سال ۱۹۵۳ در آن انجام میشود.
گیلرمو ویلاس اهل بوئنوس آیرس (که در ماردل پلاتا بزرگ شده‌است) یکی از تنیس بازان بزرگ دهه‌های ۱۹۷۰و ۱۹۸۰ بود، و تنیس را در میان تمام آرژانتینی‌ها رواج داد.
دیگر ورزشهای رایج در بوئنوس آیرس، گلف، بسکتبال، راگبی ۱۵نفره، و هاکی میدانی هستند.
عکس ماهواره‌ای ناسا از ناحیه ریودولاپلاتا. بوئنوس آیرس در سمت راست قابل مشاهده‌است.
اینترنت
سرویس‌دهنده‌های اینترنت در بوئنوس آیرس ارتباطات از طریق شماره‌گیر تلفن، کابلی، و به وسیله ماهواره خط اشتراک نامتقارن دیجیتال ADSL را با اینترنت برقرار می‌کند. کاربران حومه پیوست، خط اشتراک ADSL با سرعت‌های پایین‌تر را تجربه نموده‌اند، اما وضعیت آنها بطور مستمر در اثر سرمایه‌گذاری در امکانات تازهای که در دست اقدام بوده، بهبود خواهد یافت.
روزنامه‌ها
انفجار مرکز همیاری یهودیان | [
"فهرست شهرهای آرژانتین",
"فهرست کشورهای جهان",
"۱۵۳۶ (میلادی)",
"۱۵۸۰ (میلادی)",
"ماوریکیو ماکری",
"ماریا ایگنیا استنسورو",
"ساموئل کابانچیک",
"دانیل فیلموس",
"شاخص توسعه انسانی",
"آرژانتین",
"بندر",
"ریو دو لاپلاتا",
"آمریکای جنوبی",
"ساکرامنتو",
"اروگوئه",
"آمریکای لاتین",
"طبقه متوسط",
"تحصیلات عالی",
"۱۸۸۰ (میلادی)",
"استان بوئنوس آیرس",
"دولت فدرال",
"۱۹۹۴ (میلادی)",
"قانون اساسی",
"ریو دلا پلاتا",
"پدرو د مندوسا",
"کالیاری",
"ساردینیا",
"مندوسا (آرژانتین)",
"آسونسیون",
"پاراگوئه",
"رود پارانا",
"هسته شهر",
"آرت دکو",
"هنر نو",
"انقلاب فرانسه",
"شبه نظامیان",
"تاریخ آرژانتین",
"فرانسه",
"رئیس جمهور",
"دولت ملی",
"دفتر رئیس جمهور آرژانتین",
"راه آهن",
"قرن نوزدهم",
"تئاتر کلون",
"قرن بیستم",
"خوآن پرون",
"شبه نظامی",
"جناح راست",
"ایزابل پرون",
"کودتا",
"خورخه رافائل ویدلا",
"جنگ فالکلند",
"آتش‌سوزی",
"قوه مقننه",
"کلیسای کاتولیک",
"اسپانیا",
"ایتالیا",
"ناپل",
"آلمان",
"پرتغال",
"لهستان",
"ایرلند",
"کروات",
"انگلیس",
"کلیسای کاتولیک رمی",
"سلسله مراتب",
"ارتودوکس شرقی",
"مسیحی انجیلی",
"یهودی",
"ارکستر سمفونی",
"هنرهای تزئینی",
"باغ وحش",
"زبان اسپانیایی",
"زبان زرگری",
"زبان ایتالیایی",
"زبان عبری",
"زبان کره‌ای",
"زبان چینی",
"سبک موسیقی",
"لئوپولدو لوگونز",
"خورخه لوئیس بورخس",
"پاول گروساک",
"مانوئل موجیکا لاینز",
"آدولفو بیوی کازارس",
"ارنستو ساباتو",
"لئوپولدو مارکال",
"ویکتوریا اوکامپو",
"خولیو کورتاسار",
"رنه گوسینکی",
"مارسل دوشامب",
"ویتولد گومبروویتز",
"جری ماسوسی",
"رومولا نیجینسکا",
"روزا چاکل",
"آنتوان دوسن اگزوپری",
"یوجین اونیل",
"ژان اس. رید",
"اریستوتل اوناسیس",
"جنگ داخلی اسپانیا",
"کوردوبا، آرژانتین",
"موسیقی راک",
"جایزه نوبل",
"آموزش رایگان",
"ویلم الکساندر",
"حمل و نقل عمومی",
"وسیله نقلیه",
"نیم کره جنوبی",
"مرکز شهر",
"اقتصاد آرژانتین",
"سفر با اتومبیل",
"برنامه‌ریزی",
"متروی بوئنوس آیرس",
"وزارت راه",
"فوتبال",
"دوره کاری",
"بازیهای المپیک",
"المپیک تابستانی",
"کمیته بین‌المللی المپیک",
"جام جهانی فوتبال",
"تیم ملی فوتبال آرژانتین",
"تیم ملی فوتبال هلند",
"ماردل پلاتا",
"راگبی",
"سرمایه‌گذاری",
"انفجار مرکز همیاری یهودیان"
] | [
"بوئنوس آیرس",
"استانهای آرژانتین",
"پایتختهای آمریکای جنوبی",
"سکونتگاههای ساحلی در آرژانتین",
"شهرهای خودمختار",
"قلمروها و ناحیه‌های پایتخت",
"مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده در ۱۵۸۰ (میلادی)"
] |
2,520 | مونته‌ویدئو | 2 | 367 | 0 | [
"مونته‌ويدئو",
"مونته ویدئو",
"مونته ويدئو"
] | false | 270 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "مونته‌ویدئو"
},
{
"Item1": "native_name",
"Item2": "Montevideo"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "Montevideo centro y puerto.jpg"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "مرکز شهر و بندر مونته‌ویدئو"
},
{
"Item1": "image_seal",
"Item2": "Coat of arms of Montevideo Department.png"
},
{
"Item1": "image_map",
"Item2": "Uruguay mapa.png"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "۳۴"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "۵۳"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "۵۶"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "۱۰"
},
{
"Item1": "longs",
"Item2": "۵۵"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type1",
"Item2": "بخش"
},
{
"Item1": "subdivision_name1",
"Item2": "[[بخش مونته‌ویدئو]]"
},
{
"Item1": "established_title",
"Item2": "بنیانگذاری"
},
{
"Item1": "established_date",
"Item2": "۱۷۲۴"
},
{
"Item1": "founder",
"Item2": "Bruno Mauricio de Zabala"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "شهردار"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "[[ریکاردو ارلیش]]"
},
{
"Item1": "unit_pref",
"Item2": "Metric"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "۲۰۹"
},
{
"Item1": "elevation_m",
"Item2": "۱۴۱"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "۱،۳۳۶،۸۷۸"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "۲۰۱۰"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "auto"
},
{
"Item1": "timezone1",
"Item2": "UTC"
},
{
"Item1": "utc_offset1",
"Item2": "۳-"
},
{
"Item1": "area_code",
"Item2": "۷ ۲ ۵۹۸"
}
],
"Title": "settlement"
} | مونته‌ویدئو پایتخت و بزرگترین شهر بندر اصلی کشور اروگوئه است. این شهر بزرگتر از دو برابر اندازه هر شهر دیگری در این کشور است و یک شهر بسیار مهم و عمده محسوب میشود. مونته‌ویدئو در آوریل ۲۰۰۶، در رتبه بندی مرکز مشاوره منابع انسانی مرکر به عنوان شهری با بالاترین کیفیت زندگی در آمریکای لاتین شناخته شد.
جمعیت
جمعیت برآورد شده فعلی مونته‌ویدئو ۱،۳۴۹،۰۰۰ نفر در منطقه حریم شهر و ۱،۸۱۴،۴۰۰ نفر در ناحیه بزرگتر پایتختی آن میباشد.
جمعیت این شهر از لحاظ نژادی تقریبا «نیمی از اعقاب مردم ایتالیایی| ایتالیایی، و در صد بزرگی از بازماندگان با اصالت اروپائی (بیشتر مردم اسپانیایی| اسپانیولی)، هستند که کلا» ٪۸۸ نمودار جمعیتی آن را تشکیل می‌دهند. جمعیت مونته‌ویدئو تقریبا «٪۴۴ کل جمعیت کشور را تشکیل می‌دهد، و استان پیرامونی آن، کانلونز، و اصولا» حومه‌های شهر مونته‌ویدئوو ناحیه اصلی روستائی، ٪۱۲ دیگر آن را شامل می‌شوند. جمعیت بومی اروگوئه طی دوران استعمار از بین رفتند و در واقع هیچگونه اعقابی از آنها باقی نمانده‌است. یک اقلیت (٪۵) دورگه (مرکب از بومی و اروپائی) و (٪۴) آفریقائی تبار در آن وجود دارند. با این که بخش غالب جمعیت کاتولیک یا فاقد مذهب هستند، یک جمعیت خوب سازش یافته، اما فعال یهودی به تعداد ۴۰۰۰۰نفر نیز در آن وجود دارد.
موقعیت و اقلیم
مونته‌ویدئو در جنوب کشور و در دهانه شمالی سرشاخه بسیار بزرگ رود پلاته "(ریدولاپلاتا) " واقع شده‌است. مونته‌ویدئو دارای آب و هوایی معتدل، با درجه گرمای متوسط (تقریبا" °۱۳ سانتیگراد است که در تابستان به °۴۰ سانتیگراد یا بالاتر نیز می‌رسد.
خیابان اصلی شهر،" ۱۸ de Julio " نام دارد و یکی از زیباترین خیابانهای آمریکای جنوبی است.
تاریخچه
ریشه نام
مونته‌ویدئو
دست کم دو توضیح برای مفهوم نام "مونته‌ویدئو" وجود دارد: اولین بیان می‌کند که آن از زبان پرتغالی| پرتغالی گرفته شده که در آن " مونته- وید- ئو" یعنی " یک کوه می‌بینم". و دومی این است که اسپانیولی‌ها مکان یک کوه را در یک نقشه به این صورت بیان کردند، "Monte VI De Este a Oeste " که یعنی " شش کوه از شرق به غرب". کل اسم اصلی این شهر چنین است سن فلیپه سانتیاگو دمونته‌ویدئو .
تاریخ اولیه
پرتقالیها در قرن هفدهم با وجود آن که اسپانیایی‌ها به دلیل معاهده توردسیلاس نسبت به مالکیت این منطقه ادعا داشتند، مستعمره ساکرامنتو را در این ناحیه پایه‌گذاری نمود. اسپانیولی‌ها در سال ۱۷۲۴ پرتقالیها را در خارج از یک قلعه در این منطقه تعقیب نمودند. سپس، برونو موریسیو دزابالا و-؛ فرماندار بوئنوس آیرس و -؛ این شهر را در ۲۴ دسامبر ۱۷۲۶ برای جلوگیری از تاخت و تازهای بیشتر بنا نهاد. در سال۱۸۲۸، این شهر پایتخت اروگوئه شد.
از اوایل قرن نوزدهم تا اوایل قرن بیستم، این شهر به عنوان راهی برای احاطه آرژانتین و کنترل بازرگانی برزیل، به شدت تحت نفوذ بریتانیای کبیر| انگلیسیها قرار داشت. این شهر به کرات بین سالهای ۱۸۳۸ و ۱۸۵۱ توسط دیکتاتور آرژانتینی، خوآن مانوئل دروساس محاصره گردید. بین سالهای ۱۸۶۰ و ۱۹۱۱، بریتانیا یک شبکه گسترده راه آهن احداث نمود که شهر را به حومه پیرامون خود ارتباط می‌داد.
قرن بیستم
میدان استقلال۱۹۰۰ مونته‌ویدئو
طی جنگ جهانی دوم، حادثه معروف نبرد آلمانی جیب دریاسالار گراف اسپی در مونته‌ویدئو که یک بندر بیطرف در طی جنگ بود اتفاق افتاد. پس از نبرد ریورپلات با ناوگان سلطنتی| ناوگان بریتانیا در ۱۳دسامبر، ۱۹۳۹، گراف اسپی به طرف بندر عقب‌نشینی کرد. برای جلوگیری از به مخاطره افتادن خدمه که وی تصور می‌کرد در یک نبرد هزیمت بار قرار گرفته‌اند، کاپیتان هانس لنگدراف در ۱۷دسامبر کشتی را سوراخ کرد (معدوم نمود). انگدراف دو روز بعد خودکشی کرد. در ۱۰فوریه۲۰۰۶، نشان سرعقاب «دریاسالار گراف اسپی» در دریا پیدا شد.
برای پاسداشت احساسات آنهایی که هنوز نسبت به آلمان نازی حساس هستند، صلیب خمیده (نشان هیتلری) بر روی نشان سر عقاب از آب بیرون کشیده شد و پس داده شد. از سال ۲۰۰۵ شهردار مونته‌ویدئو (به اصطلاح اسپانیولی آن " مدیریت شهرداری")، ریکاردو ارلیش، از فرنته آمپلیو (جناح شورا) بوده‌است، که ضمن احراز ٪۶۱ آراء انتخابات شهرداری، پدرو بوردابری از حزب کلورادو را که ٪۲۷ رای آورده بود، شکست داد. مونته‌ویدئو برخلاف همسایه معروفترش بوئنوس آیرس، از یک لنگرگاه طبیعی برخوردار است.
رشد شهر و وضعیت اقتصادی آن
نقشه آلمانی مونته‌ویدئو در سال ۱۸۸۸
مونته‌ویدئو با اسکان اندک (جمعیت) شروع کرد. مونته‌ویدئو ۳۷۷۸۷نفر جمعیت داشت، تا سال۱۸۸۴، جمعیت تا ۱۰۴۴۷۲نفر رشد کرده بود، که از جمله تعدادی نیز مهاجر بودند. تا این زمان، تجارت منبع اصلی درآمد برای شهر بود و آن شهر به رقیبی برای بوئنوس آیرس تبدیل می‌شد. طی اوایل قرن بیستم، برخی از اروپائی‌ها، عمدتا از اسپانیا و ایتالیا، به این شهر مهاجرت نمودند، و تا سال ۱۹۰۸، ٪۳۰ جمعیت شهر از نژاد بیگانه بودند.
طی نیمه قرن بیستم، دیکتاتوری نظامی و رکود اقتصادی سبب افولی شد که اثرات جانبی آن تا به امروز مشاهده میشود. بسیاری از روستائیان فقیر با تمرکز عمده در ناحیه شهری سیوداد ویخا (شهر قدیمی) به شهر سرازیر شدند.
اخیرا، بهبود اقتصادی و مناسبات تجاری قویتر با همسایگان اروگوئه سبب توسعه احیای مجدد کشاورزی و نیز امیدهایی به آبادانی بیشتر در آینده شده‌است.
این شهر در سال ۲۰۰۴، جمعیتی بالغ بر ۱/۳۵ میلیون نفر را از کل جمعیت ۳/۴۳ میلیون نفری اروگوئه به خود اختصاص می‌داد. ناحیه (بزرگتر) پایتخت دارای ۸٫۱ میلیون نفر جمعیت است.
فرودگاه بین‌المللی کاراسکو در خدمت مونته‌ویدئو قرار دارد.
در آوریل۲۰۰۶، مونته‌ویدئو در رتبه بندی مرکز مشاوره منابع انسانی مرکر به عنوان باکیفیت‌ترین شهر آمریکای لاتین از لحاظ زندگی قرار گرفته‌است. 1
تشکیل شهری جهانی
این شهر نشان دهنده شواهدی از تشکیل شهر (دهکده) جهانی است. اگرچه گذشتگان به همین سبک زندگی می‌کنند. با برگشت به سال ۱۸۷۰، استانداردهای متوسط زندگی در آن از ایالات متحده بالاتر بوده، و این مسئله بارز است. با قدم زدن در (بافت) شهر قدیمی، که در آن تقریبا هر خیابانی دارای منظره‌ای از آب دارد و گاهی نیز در دو سوی آن، و شما انبوهی از ذخایر معماری را از اواخر قرون ۱۹ ام و اوایل ۲۰ ام خواهید یافت.
همسایگان
نقشه مونته‌ویدئو
۰۱ کوئیداد ویجا
۰۲ مرکز، مونته‌ویدئو
۰۳ حومه جنوبی
۰۴ (منطقه) آبی
۰۵ ویلا مونیوز
۰۶ کوردیون
۰۷ پالرمو
۰۸ پارک رودیو
۰۹ تقاطع سوم
۱۰ (منطقه) بازرگانی
۱۱ لارانیاگا
۱۲ لابلانکوئید (سفید)
۱۳ پارک باتله، ویلا دورولس
۱۴ پوسیتوز
۱۵ پونتا کارتاس
۱۶ یونیون (اتحادیه)
۱۷ بوچیو
۱۸ مالویان
۱۹ مالویان شمالی
۲۰ پارک گوآرانیا، لاس کانتراس
۲۱ پونتگوردا
۲۲ کاراسکو
۲۳ کارسکو شمالی
۲۴ حمام کاراسکو
۲۵ فلور دو مارونیاس
۲۶ مارونیاس
۲۷ ویلا اسپانیولا
۲۸ ایتوزانگیو
۲۹ کاسترو کاستلانوس
۳۰ بلوار، مرکادو مدلو
۳۱ برازو اورینتال
۳۲ جاسینتو ورا، لافیگوریتا
۳۳ ریدکتو
۳۴ کاپولو، منظره زیبا
۳۵ پرادو
۳۶ آتاهوالپا
۳۷ پانیارول
۳۸ بلودیره
۳۹ لاتجا
۴۰ ترس اومبوئز، پابلو ویکتوریا
۴۱ تپه، لاپالوما
۴۲ کاسابیو، پاجاس بلانکس
۴۳ پاسو دلا آرنا
۴۴ نوو پاریس
۴۵ کانسیلیاسیون
۴۶ سایاگو
۴۷ پیدراس بلانکاس
۴۸ مرکز کولیون شمالشرق
۴۹ ازیکا، ملیا
۵۰ کولیون جنوب‌شرق، آبایوبا
۵۱ مانگا، تولدوچیکو
۵۲ کازاواله
۵۳ سریتو
۵۴ لاس آکاکیاس
۵۵ پیست سوارکاری
۵۶ لاوالجا (۴۰هفته)
۵۷ مانگا
۵۸ مکان راه آهن، بلا ایتالیا
۵۹ ویلا گارسیا، مانگا رورال
آموزش
کالج استلا ماریس (مونته‌ویدئو)
مدارس انگلیسی مونته‌ویدئو
ورزش‌ها
مونته‌ویدئو میزبان کلیه مسابقات جام جهانی فیفا در سال ۱۹۳۰ بود. اروگوئه این مسابقه را با شکست ۲–۴ آرژانتین برنده شد، و سپس در جام جهانی ۱۹۵۰ با شکست دادن برزیل با نتیجه ۱–۲ برای بار دوم قهرمان جام جهانی شد. اروگوئه در المپیک تابستانی ۱۹۲۴ اروگوئه نیز مدالهای متعدد المپیک را در فوتبال و نیز " جام کشورهای آمریکایی سال۱۹۸۳" به دست آورد.
استادیوم سنتناریو یک مکان مقدس (معبد) برای جهان فوتبال محسوب میشود. این شهر موطن دو عدد ازمهمترین باشگاه‌های فوتبال آمریکای جنوبی است که عبارتند از: پانیارول، باشگاه ناسیونال.
اماکن دیدنی
استادیوم سنتناریو
قصر سالوو
برج مخابراتی آنتل
تئاتر سولییس
کاخ قانونگذاری
کلیسای اعظم متروپولیتانا
شورای شهر مونته‌ویدئو
بازار بندری
نوار ساحلی پوسیتوس
پارک رودو
شهرهای خواهرخوانده
شهر کبک، کانادا
بوئنوس آیرس، آرژانتین
بارسلونا، اسپانیا
مونته‌ویدئو، مینه سوتا، ایالات متحده
کوردوبا، پارانیا، برزیل
روزاریو، آرژانتین
چشم انداز مونته‌ویدئو. عکس از برج مخابراتی آنتل گرفته شده‌است. قصر سالوو از سمت راست در آن قابل مشاهده‌است. | [
"فهرست کشورهای جهان",
"بخش مونته‌ویدئو",
"ریکاردو ارلیش",
"مرکز مشاوره منابع انسانی مرکر",
"آمریکای لاتین",
"پرتقال",
"اسپانیا",
"شهر پیرزن، مونته‌ویدئو",
"پالرمو، مونته‌ویدئو",
"پونتاگوردا، مونته‌ویدئو",
"کاراسکو، مونته‌ویدئو",
"ایتوزانگیو، مونته‌ویدئو",
"مرتع، مونته‌ویدئو",
"آتاهوالپا، مونته‌ویدئو",
"پانیارول، مونته‌ویدئو",
"بلودیره، مونته‌ویدئو",
"سریتو، مونته‌ویدئو",
"میدان سوارکاری، مونته‌ویدئو",
"لالوالجا",
"مانگا، مونته‌ویدئو",
"۱۹۵۰",
"برزیل",
"المپیک تابستانی ۱۹۲۴ اروگوئه",
"جام کشورهای آمریکایی سال۱۹۸۳",
"ناسیونال فوتبال",
"کانادا",
"بوئنوس آیرس",
"آرژانتین",
"بارسلونا",
"مینه سوتا",
"ایالات متحده",
"کوردوبا",
"(ایالت) پارانیا",
"روزاریو"
] | [
"مونته‌ویدئو",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۷۲۶ (میلادی) در اروگوئه",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۷۲۶ (میلادی) در تحت‌الحمایگی پرو",
"پایتختهای آمریکای جنوبی",
"شهرهای اروگوئه",
"شهرهای بندری آمریکای جنوبی",
"شهرهای بندری در اروگوئه",
"مناطق مسکونی استان مونته‌ویدئو",
"مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده در ۱۷۲۶ (میلادی)"
] |
2,521 | تاشکند | 2 | 392 | 0 | [
"شهر تاشکند",
"چاچ",
"تاشكند",
"شهر تاشكند",
"چاچکند"
] | false | 339 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "تاشکند"
},
{
"Item1": "settlement_type",
"Item2": "[[شهر]]"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "Aerial view of Tashkent, Uzbekistan.JPG"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "چشم‌اندازی هوایی از تاشکند"
},
{
"Item1": "image_seal",
"Item2": "Tashkent emblem.jpg"
},
{
"Item1": "image_map",
"Item2": "KoartTaschkent.png"
},
{
"Item1": "map_caption",
"Item2": "شهر تاشکند در نقشه ازبکستان"
},
{
"Item1": "image_map1",
"Item2": "Tashkent EN.PNG"
},
{
"Item1": "mapsize1",
"Item2": "200px"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "41"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "16"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "69"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "13"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type1",
"Item2": "[[استان]]"
},
{
"Item1": "subdivision_name1",
"Item2": "[[تاشکند]]"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "شهردار"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "Rakhmonbek Usmonov"
},
{
"Item1": "unit_pref",
"Item2": "Metric"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "۳۳۴٫۸"
},
{
"Item1": "elevation_m",
"Item2": "۵۰۰"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "۲،۳۰۹،۶۰۰"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "۲۰۱۲"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "auto"
},
{
"Item1": "timezone1",
"Item2": "UTC"
},
{
"Item1": "utc_offset1",
"Item2": "۵+"
},
{
"Item1": "area_code_type",
"Item2": "پیش شماره تلفن"
},
{
"Item1": "area_code",
"Item2": "۷۱ ۹۹۸+"
},
{
"Item1": "blank_name_sec1",
"Item2": "زبان رسمی"
}
],
"Title": "settlement"
} | تاشکند (نامهای دیگر: تاشکنت ، چاچ ، شاش ) (به ازبکی؛ لاتین: Toshkent، سیریلیک: ́) پایتخت کشور ازبکستان است. جمعیت آن ۱،۹۷۸،۰۰۰ تن (برآورد ۲۰۰۵) است.
مردم
زبان مردم تاشکند، ازبکی و فارسی بخاری است.
بیشتر مردم تاشکند مسلمان و سنی مذهب و پیرو فقه حنفی هستند. محل استقرار مرکز روحانی آسیای میانه در تاشکند است.
مکان جغرافیایی
این شهر در کشور ازبکستان و در ۴۰ درجه و ۱۶ دقیقه عرض شمالی و ۶۹ درجه و ۱۳ دقیقه طول خاوری واقع شده است.
چاچ باستان در گستره چیرچیک و در میان دو شاخه از رودخانه سیردریا، رود ایگران در باختر و رود پرگ در خاور، که چند فرسنگ از یکدیگر فاصله دارند و کم و بیش موازی هستند، نهاده بود و جنوبی‌ترین نقطه آن به رودخانه سیردریا می‌رسید. چاچ در واقع در کران راست رودخانه سیردریا قرار داشت.
تاریخچه
در ۷۵۱م کاوسی‌ان چی فرمانروای چینی، پادشاه چاچ را کشت و دختر او از عرب‌ها کمک خواست. ابومسلم سردار ایرانی، زیاد بن صالح را با لشکری به آن سرزمین روانه کرد. وی چینیها را در ۱۳۳ق شکست داد و کاوسی‌ان چی در میدان نبرد کشته شد. به سبب این نبرد، اسلام به آسیای میانه راه یافت و چینیها دیگر نتوانستند در آن سامان حکمرانی کنند. در دوره کائونچی دوم (سده چهارم و سده پنجم میلادی) تاشکند گسترش یافت و به شکل شهر درآمد و دارای اجزای شهری، مانند دژ و کاخ گردید.
در ۱۸۶۵ روس‌ها تاشکند را که بخشی از خان‌نشین خوقند بود تسخیر کردند و در ۱۸۶۷ تاشکند به مرکز جدید اداری، بازرگانی، سیاسی و صنعتی تبدیل شد.
در ۱۹۱۷ برای نخستین بار حکومت بولشویکی در این شهر برقرار شد. در زمین لرزه سال ۱۹۶۶ ویران شد و جاذبه‌های تاریخی شهر که روزگاری آبادی‌ای بر سر راه کاروان‌های جاده ابریشم بود از بین رفت. تاشکند پس از این حادثه به کمک ۳۰،۰۰۰ هزار نیروی داوطلب بازسازی شد.
وجه تسمیه
چاچ نام باستانی شهر و ناحیه تاشکند در آسیای میانه است.
تاشکند در واقع از دو جزء تاش و کند تشکیل میشود که جزء اول یعنی تاش به معنی سنگ یا سنگی در زبان ترکی میباشد و جزء دوم یعنی کند به معنی شهر ، آبادی و یا دژ میباشد که البته پسوند کند بر روی نام اغلب شهرها و آبادی‌های خراسان قدیم قرار دارد که برخی معرب شده‌اند مانند سمرقند ، بیرجند ، نوقند ، شواکند و غیره .
نام چاچ در ادبیات فارسی به‌ویژه در شاهنامه فردوسی بسیار بکار رفته. کمان‌هایی که در قدیم در چاچ ساخته می‌شدند از شهرت فراوانی برخوردار بوده‌اند چنانچه اصطلاح «کمان چاچی» در ادب فارسی معنی بهترین کمان به‌خود گرفته است.
مترو
متروی تاشکند در سال ۱۹۷۷ تاسیس شده و هم‌اکنون دارای ۳ خط و ۲۹ ایستگاه میباشد.
فرارود | [
"فهرست شهرهای ازبکستان",
"فهرست کشورهای جهان",
"فهرست استانهای ازبکستان",
"استان تاشکند",
"ازبکی",
"زبان لاتین",
"سیریلیک",
"ازبکستان",
"۲۰۰۵ (میلادی)",
"گویش بخارائی",
"مسلمان",
"سنی",
"حنفی",
"آسیای میانه",
"چیرچیک",
"سیردریا",
"ایگران",
"پرگ",
"۷۵۱ (میلادی)",
"کاوسی‌ان چی",
"ابومسلم",
"زیاد بن صالح",
"۱۳۳ (قمری)",
"اسلام",
"چینی",
"کائونچی دوم",
"سده ۴ (میلادی)",
"سده ۵ (میلادی)",
"شهر",
"دژ",
"کاخ",
"۱۸۶۵ (میلادی)",
"روس‌ها",
"خانات خوقند",
"۱۸۶۷ (میلادی)",
"۱۹۱۷ (میلادی)",
"بولشویکی",
"زمین لرزه",
"سال",
"۱۹۶۶ (میلادی)",
"جاده ابریشم",
"سمرقند",
"بیرجند",
"نوقند",
"شواکند",
"شاهنامه فردوسی",
"متروی تاشکند",
"فرارود",
"تهران"
] | [
"تاشکند",
"بنیان‌گذاری‌ها در هزاره ۱ (پیش از میلاد) در آسیا",
"پایتختهای آسیا",
"شهرهای آسیای میانه",
"شهرهای راه ابریشم",
"شهرهای فرارود",
"مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده در هزاره ۱ (پیش از میلاد)",
"مناطق مسکونی در ازبکستان"
] |
2,522 | مادرید | 2 | 1,202 | 0 | [
"مادريد",
"مادرید (استان)",
"مادريد (استان)",
"مجریط"
] | false | 1,108 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "مادرید"
},
{
"Item1": "settlement_type",
"Item2": "[[کلانشهر]]"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "CollageMadrid.jpg"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "مرکز شهر مادرید"
},
{
"Item1": "image_flag",
"Item2": "Bandera de Madrid.svg"
},
{
"Item1": "image_seal",
"Item2": "Escudo de Madrid.svg"
},
{
"Item1": "image_map",
"Item2": "Madrid, Spain location.png"
},
{
"Item1": "map_caption",
"Item2": "شهر مادرید بر نقشه اسپانیا"
},
{
"Item1": "pushpin_map",
"Item2": "Spain"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "40"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "23"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "43"
},
{
"Item1": "coordinates_region",
"Item2": "ES"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type1",
"Item2": "[[بخش خودمختار]]"
},
{
"Item1": "subdivision_name1",
"Item2": "25px [[مادرید]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type2",
"Item2": "[[استان]]"
},
{
"Item1": "subdivision_name2",
"Item2": "25px [[مادرید]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type3",
"Item2": "[[کومارکا]]"
},
{
"Item1": "established_title",
"Item2": "بنیانگذاری"
},
{
"Item1": "established_date",
"Item2": "[[قرن نهم میلادی]]"
},
{
"Item1": "leader_party",
"Item2": "[[آورا مادرید]]"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "شهردار"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "[[مانوئلا کارمنا]]"
},
{
"Item1": "unit_pref",
"Item2": "Metric"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "۶۰۵٫۷۷"
},
{
"Item1": "elevation_m",
"Item2": "۶۶۷"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "۳،۲۶۵،۰۳۸"
},
{
"Item1": "population_metro",
"Item2": "۶،۳۶۹،۱۶۲"
},
{
"Item1": "population_urbun",
"Item2": "۶،۰۸۷،۰۰۰"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "۲۰۱۱"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "auto"
},
{
"Item1": "population_demonym",
"Item2": "Madrilenian, Madrilene\nmadrileño (m) madrileña (f)\nmatritense"
},
{
"Item1": "timezone1",
"Item2": "CET"
},
{
"Item1": "utc_offset1",
"Item2": "۱+"
},
{
"Item1": "timezone1_DST",
"Item2": "CEST"
},
{
"Item1": "utc_offset1_DST",
"Item2": "۲+"
},
{
"Item1": "postal_code_type",
"Item2": "[[کد پستی]]"
},
{
"Item1": "postal_code",
"Item2": "۲۸۰۰۱–۲۸۰۸۰"
},
{
"Item1": "area_code",
"Item2": "۹۱ (۳۴)+"
},
{
"Item1": "iso_code",
"Item2": "[[ES-M]]"
},
{
"Item1": "blank_name_sec1",
"Item2": "زبان رسمی"
},
{
"Item1": "blank_info_sec1",
"Item2": "[[اسپانیایی]]"
}
],
"Title": "settlement"
} | مادرید (تلفظ عامیانه در مادرید: مادریث یا مادری) پایتخت و بزرگترین شهر اسپانیا است.
مادرید همچنین پایتخت یک بخش خودمختار و مرکز استان مادرید نیز هست.
مادرید در وسط کشور، و در فلات اسپانیا واقع شده‌است. این شهر پس از لندن و برلین سومین شهر بزرگ اتحادیه اروپا است و منطقه کلانشهری آن پس از لندن و پاریس سومین منطقه کلانشهری بزرگ این اتحادیه است. جمعیت مادرید حدود ۳٫۳ میلیون نفر است و منطقه کلانشهری مادرید (مادرید و حومه) ۶٫۲۷۱ میلیون نفر جمعیت دارد. مساحت شهر مادرید ۶۰۴٫۳ کیلومتر مربع است.
شهر مادرید به خاطر مرکزیت جغرافیایی، پیشینه، و کارکردهای سیاسی و مالی‌اش شهر اصلی از شبه جزیره ایبری به‌شمار می‌آید. با وجود اینکه این شهر امروزه شبکه آمدوشد شلوغ و سومین شبکه متروی بزرگ در اروپا را دارد، اما بیشتر محله‌های آن توانسته‌اند حال و هوای اصلی خود را حفظ کنند.
جاذبه‌های عمده دیدنی در مادرید عبارتند از پالاسیو رئال یا کاخ سلطنتی، پارک رتیرو، موزه باستان‌شناسی، و سه موزه هنری معروف: موزه دل پرادو، موزه ملی مرکز هنری رئینا سوفیا و موزه تیسن-بورنمیسا.
شهردار کنونی مادرید آلبرتو رویز گالاردون از حزب مردمی است.
پیشینه
نخستین اطلاعات موجود تاریخی در مورد مادرید به سده نهم میلادی بازمی‌گردد. که در مقایسه با شهرهای دیگر اسپانیا بسیار دیرهنگام است.
برخلاف دیگر شهرها چون سویا، والنسیا و بارسلون در مادرید آثاری چندانی از دوران رومی‌ها و ویزیگوت‌ها یافت نشده‌است.
این امر احتمالا به این خاطر است که منطقه مادرید امروزی برای این دو قوم جذابیتی نداشت زیرا نه در کنار دریا و بنادر بود و نه در مسیر شهرهای اصلی قرار داشت.
بخش اعظم شبه جزیره ایبری در سده نهم میلادی در دست مورهای مسلمان بود. محمد اول قرطبه، امیر عرب اندلس در آن زمان کاخی در محل کنونی پالاسیو رئال در مادرید ساخت و در آن محل ارگ کوچکی نیز به نام المدینه بنا کرد.
این کاخ در کنار رود مانزانارس قرار داشت و مورها این رود را میرا می‌نامیدند که به معنای سرچشمه و منبع مادر است؛ بعدها پسوند رومی-ایبری «-ایت» به معنای مکان به آن چسبید. مادرید امروزی و نام این شهر از این بنا و این نام سرچشمه می‌گیرد.
ارگ مادرید در سال ۱۰۸۳ توسط آلفونسو ششم کاستیا، که در واقع در راه خود به تولدو بود، فتح شد. وی مسجد آن زمان مادرید را تبدیل به کلیسا کرد و آن را کلیسای جامع المدنا نامید.
ساکنان شهر مادرید را تا دهه‌های زیادی از سده پانزدهم مورها و یهودیان سفاردی‌ها تشکیل می‌دادند.
پس از دشواری‌های بسیار و یک آتش‌سوزی ویرانگر، شهر توسط هنری سوم کاستیا بازسازی شد اما خود او برای امنیت، بیرون از دیوارهای شهر و در دهکده‌ای به نام «ال پاردو» در نزدیکی مادرید مستقر شد. در این زمان اسپانیا شاهد نبرد میان پادشاهی کاستیل و پادشاهی آراگون بود که بازگشت ایزابلای یکم و فردیناند دوم به این ستیزها پایان بخشید.
ترابری
شهر مادرید دارای فرودگاه‌های داخلی و بین‌المللی از جمله فرودگاه مادرید-باراخاس است و همچنین راه‌های جاده‌ای و ریلی بسیار مجهزی میباشد. حمل و نقل عمومی در مادرید کارآمد است. قطارها و متروی مادرید به عنوان اصلی‌ترین بخش حمل و نقل عمومی فعالیت می‌کنند و در کنار این دو
اتوبوس، مونوریل و تراموا به عنوان مکمل فعالیت می‌کنند.
ترابری
متروی مادرید در سال ۱۹۱۹ تاسیس شده و هم‌اکنون دارای ۱۳ خط و ۳۰۱ ایستگاه میباشد، این مترو از قدیمیترین متروهای جهان محسوب میشود. همچنین قطار شهری مادرید در سال ۱۹۹۰ با ۹ خط و ۹۰ ایستگاه ساخته شده‌است.
فرودگاه مادرید-باراخاس اصلی‌ترین فروگاه شهر مادرید محسوب میشود که سالانه بیش از ۵۰ میلیون مسافر را جابه‌جا می‌کند، ایستگاه راه‌آهن آتوچا مادرید و ایستگاه راه‌آهن چامارتین مادرید نیز دو ایستگاه اصلی این شهر می‌باشند که نقش عمده‌ای در جابه‌جایی مسافرین بین‌شهری ایفا می‌کنند.
آثار باستان
در قرن پنجم توسط ویلیام شانز ناپلئون نمای باغ ایتوکولیا درست شد و آن جز آثار این شهر بود اما در قرن هفتم این آثار توسط زلزله ویران کننده مادرید این آثار و عمارت تخریب شد و در قرن هفتم پادشاه مردی به نام جلویس پادشاه آن موقع ارگ مادرید را درست کرد و همراه آن کلیسای میکارمن لارام را درست کرد که امروزه تبدیل به یک موزه باستان‌شناسی شده‌است و کلیسای ناپلئون را درست کرد و در این شهر آرامگاه شیخ جلویس ایمن را در این شهر قرار دارد.
زلزله خیزی
مادرید یکی از زلزله خیزترین شهرهای پر سکنه در کل جهان است. از نمونه‌های این خطرات پیش‌بینی نشدنی زلزله‌ای بود که در قرن هفدهم میلادی به وقوع پیوست. در این زلزله به شهر مادرید خسارات فراوانی وارد شد و چندین هزار سکنه این شهر را به کام مرگ کشانده یا آواره نمود. یکی از دلایل زلزله خیزی این شهر و حتی شهرستانهای همجوار این شهر، خاک نرم و ماسه مانند آن است.
دیدنی‌های مادرید
کاخ سلطنتی
بنای این کاخ توسط آرشیتکت ایتالیائی جیووانی ساچتی و بدستور فیلیپ پنجم در سال ۱۷۳۶ شروع و تا سال ۱۷۶۴ بطول انجامید. قبلا در این محل کاخی بوده که در اثر حریق سال ۱۷۳۴ بکلی از بین رفته است. اگرچه اکنون این کاخ به یکی از اماکن مهم و دیدنی تبدیل شده‌است، اما به لحاظ اهمیت تاریخی آن هنوز نیز بسیاری از مراسم تشریفاتی پادشاه در آن برگزار میشود.
موزه ال پرادو
این موزه یکی از غنی‌ترین موزه‌های دنیا بوده و در آن بیش از ۳۰۰۰ تابلو عالی و نفیس گردآوری شده‌است. در این موزه آثاری از هنرمندانی چون گویا، رامبراند، گویا، روبنس، ولاسکز، مورییو، و ال گرگو بچشم می‌خورد. چنانچه برای دیدن تمام قسمتهای این موزه وقت کافی ندارید از آثار گویا که شاهکارهایش در دنیا بی‌نظیر است، دیدن نمائید.
موزه موم
در این موزه مجسمه بسیاری از شخصیتها ی بزرگ تاریخ معاصر جهان به شکل موم به نمایش گذارده شده‌است. در قسمت فوقانی آن بازدیدکننده با وضعیت اروپا در قرون وسطی و زندان‌ها و شکنجه گاه‌های وابسته به حکومتهای قرون وسطایی آشنا می‌شودکه صحنه‌های دلخراشی است.
پارک رتیرو
این پارک زیبا که دارای فواره‌ها و مجسمه‌های زیبائی میباشد قسمتی از جنگل‌هایی است که در زمان فلیپ دوم اطراف مادرید را احاطه کرده بودند.
نزدیک درب ورودی این پارک دریاچه کوچک و زیبایی قرار دارد و قایقهای داخل دریاچه همواره مورد استفاده مردم میباشد.
طاق پیروزی
این طاق زیبا در سال ۱۷۷۸ توسط آرشیتکت معروف ساباتین بنا شده و در زمانی یکی از دروازه‌های مهم شهر بوده‌است.
معبد دبود
معبد دبود در پارکه دل اوئسته
معبد دبود، یک پرستشگاه متعلق به ایزیس، الهه مصر باستان است که اکنون در مادرید قرار دارد. معبد دبود در سال ۱۹۶۸ از سوی مصر به اسپانیا هدیه و به آن کشور منتقل شد. اکنون این معبد در پارک دل اوئسته، در نزدیکی کاخ سلطنتی مادرید بازچینی شده‌است.
فوتبال
در شهر مادرید پرافتخارترین تیم اروپا یعنی رئال مادرید حضور دارد که بیشترین قهرمانی را در تاریخ لیگ قهرمانان قاره سبز دارد .همچنین دیگر تیم پرطرفدار شهر مادرید اتلتیکو مادرید نام دارد که بر خلاف رئال این تیم هیچ قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا ندارد. | [
"فهرست شهرهای اسپانیا",
"فهرست کشورهای مستقل",
"بخشهای خودمختار اسپانیا",
"مادرید (بخش خودمختار)",
"استانهای اسپانیا",
"کومارکا",
"قرن نهم میلادی",
"آورا مادرید",
"مانوئلا کارمِنا",
"کد پستی",
"زبان اسپانیایی",
"پایتخت",
"اسپانیا",
"Wendell Cox",
"Eurostat",
"درگاه ملی آمار (اسپانیا)",
"ایبری",
"پالاسیو رئال",
"پارک رتیرو",
"موزه دل پرادو",
"موزه ملی مرکز هنری رئینا سوفیا",
"موزه تیسن-بورنمیسا",
"حزب مردمی، اسپانیا",
"سویا",
"والنسیا",
"بارسلون",
"رومی‌ها",
"ویزیگوت‌ها",
"محمد اول قرطبه",
"اندلس",
"مانزانارس",
"هنری سوم کاستیا",
"ایزابلای یکم",
"فردیناند دوم",
"فرودگاه مادرید-باراخاس",
"متروی مادرید",
"قطار شهری مادرید",
"ایستگاه راه‌آهن آتوچا مادرید",
"ایستگاه راه‌آهن چامارتین مادرید",
"معبد دبود",
"پارک دل اوئسته",
"پرستشگاه",
"ایزیس",
"مصر باستان",
"۱۹۶۸ (میلادی)",
"مصر",
"کاخ سلطنتی مادرید"
] | [
"مادرید",
"استانهای اسپانیا",
"پایتخت‌ها",
"پایتختهای اروپا",
"پایتختهای فرهنگی اروپا",
"شهرداری‌های مادرید",
"شهرهای اسپانیا",
"شهرهای دانشگاهی در اسپانیا",
"شهرهای میزبان المپیک تابستانی",
"مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده در سده ۹ (میلادی)",
"مناطق مسکونی در مادرید"
] |
2,523 | براتیسلاوا | 2 | 217 | 0 | [
"براتيسلاوا",
"پِرِس بورگ"
] | false | 191 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "براتیسلاوا"
},
{
"Item1": "native_name",
"Item2": "Bratislava"
},
{
"Item1": "other_name",
"Item2": "Pressburg"
},
{
"Item1": "settlement_type",
"Item2": "[[شهر]]"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "Bratislava Montage.jpg"
},
{
"Item1": "image_flag",
"Item2": "Flag of Bratislava.svg"
},
{
"Item1": "image_seal",
"Item2": "Coat of Arms of Bratislava.svg"
},
{
"Item1": "nickname",
"Item2": "«Beauty on the Danube، Little Big City»"
},
{
"Item1": "image_map",
"Item2": "Slovakia-map.png"
},
{
"Item1": "image_map1",
"Item2": "Map slovakia bratislava.png"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "17"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "06"
},
{
"Item1": "lats",
"Item2": "35"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "48"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "08"
},
{
"Item1": "longs",
"Item2": "38"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type1",
"Item2": "منطقه"
},
{
"Item1": "subdivision_name1",
"Item2": "براتیسلاوا"
},
{
"Item1": "established_title",
"Item2": "نخستین اشاره"
},
{
"Item1": "established_date",
"Item2": "۹۰۷"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "شهردار"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "[[میلان فتاچنیک]]"
},
{
"Item1": "unit_pref",
"Item2": "Metric"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "۳۶۷.۵۸۴"
},
{
"Item1": "elevation_m",
"Item2": "440"
},
{
"Item1": "elevation_max_footnotes",
"Item2": "Devínska Kobyla"
},
{
"Item1": "elevation_max_m",
"Item2": "1686"
},
{
"Item1": "elevation_min_footnotes",
"Item2": "[[دانوب]]"
},
{
"Item1": "elevation_min_m",
"Item2": "413"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "471,061"
},
{
"Item1": "population_metro",
"Item2": "659,578"
},
{
"Item1": "population_urbun",
"Item2": "586,300"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "auto"
},
{
"Item1": "timezone1",
"Item2": "CET"
},
{
"Item1": "utc_offset1",
"Item2": "۱+"
},
{
"Item1": "timezone1_DST",
"Item2": "CEST"
},
{
"Item1": "utc_offset1_DST",
"Item2": "۲+"
},
{
"Item1": "postal_code_type",
"Item2": "[[کد پستی]]"
},
{
"Item1": "postal_code",
"Item2": "۸xx xx"
},
{
"Item1": "blank_name_sec1",
"Item2": "کد پلاک"
},
{
"Item1": "blank_info_sec1",
"Item2": "BA, BL"
}
],
"Title": "settlement"
} | براتیسلاوا پایتخت کشور اسلوواکی و بزرگترین شهر آن با جمعیت ۴۶۰ هزار نفر است.
براتیسلاوا در جنوب غربی اسلواکی در دو کرانه رود دانوب و نیز کرانه شرقی رودخانه موراوا گسترده است. براتیسلاوا با واقع شدن در مرز مجارستان و اتریش، تنها پایتخت در جهان است که با دو کشور مستقل مرز مشترک دارد.
تاریخ این شهر قویا تحت نفوذ مللی چون اسلوواک‌ها، آلمانی‌ها، مجارها، چک‌ها، اتریشی‌ها و یهودی‌ها بوده‌است.
در براتیسلاوا جشنواره‌های زیادی برگزار میشود و زندگی شبانه و گردشگاه‌های آن معروفند. | [
"فهرست شهرهای اسلواکی",
"فهرست کشورهای جهان",
"میلان فتاچنیک",
"دانوب",
"کد پستی",
"اسلوواکی",
"رودخانهٔ موراوا",
"کشور مستقل",
"جشنواره",
"زندگی شبانه"
] | [
"براتیسلاوا",
"پایتختهای اروپا",
"شهرها و شهرک‌های اسلواکی",
"شهرهای کرانه دانوب",
"مناطق مسکونی در دانوب"
] |
2,524 | لیوبلیانا | 2 | 156 | 0 | [
"ليوبليانا"
] | false | 123 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "لیوبلیانا"
},
{
"Item1": "native_name",
"Item2": "Ljubljana"
},
{
"Item1": "settlement_type",
"Item2": "[[شهر]]"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "Lublana9.jpg"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "چشم‌انداز لیوبلیانا"
},
{
"Item1": "image_flag",
"Item2": "Flag of Ljubljana.svg"
},
{
"Item1": "image_seal",
"Item2": "Blason ville si Ljubljana (Slovénie).svg"
},
{
"Item1": "image_map",
"Item2": "Karte Ljubljana si.png"
},
{
"Item1": "pushpin_map",
"Item2": "Slovenia"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "46"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "03"
},
{
"Item1": "lats",
"Item2": "20"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "14"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "30"
},
{
"Item1": "longs",
"Item2": "30"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type1",
"Item2": "کلانشهر"
},
{
"Item1": "subdivision_name1",
"Item2": "City Municipality of Ljubljana"
},
{
"Item1": "established_title",
"Item2": "نخستین اشاره"
},
{
"Item1": "established_date",
"Item2": "۱۱۱۲–۱۱۲۵"
},
{
"Item1": "established_title1",
"Item2": "شهر شدن"
},
{
"Item1": "established_date1",
"Item2": "حدود ۱۲۲۰"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "شهردار"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "[[زوران یانکوویچ]]"
},
{
"Item1": "unit_pref",
"Item2": "Metric"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "۱۶۳٫۸"
},
{
"Item1": "elevation_m",
"Item2": "۹۶۸"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "۲۷۲،۲۲۰"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "۲۰۱۱"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "auto"
},
{
"Item1": "timezone1",
"Item2": "CET"
},
{
"Item1": "utc_offset1",
"Item2": "۱+"
},
{
"Item1": "timezone1_DST",
"Item2": "CEST"
},
{
"Item1": "utc_offset1_DST",
"Item2": "۲+"
},
{
"Item1": "postal_code_type",
"Item2": "[[کد پستی]]"
},
{
"Item1": "postal_code",
"Item2": "۱۰۰۰"
},
{
"Item1": "area_code",
"Item2": "۰۱"
}
],
"Title": "settlement"
} | لیوبلیانا پایتخت کشور اسلوونی و با حدود ۲۷۰ هزار نفر جمعیت بزرگترین شهر این کشور است.
نام آن به زبان اسلوونیایی Ljubljana، به آلمانی Laibach (لایباخ)، به ایتالیایی Lubiana، و به لاتین Labacum یا Aemona است.
محدوده لیوبلیانا از زمان‌های باستان مسکونی بوده ولی این سکونتگاه در سال ۱۲۲۰ میلادی رسما عنوان شهر یافت.
شهر لیوبلیانا در مرکز اسلوونی و در حوضه آبریز لیوبلیانا واقع شده و در طول تاریخ به عنوان چهارراهی برای برخورد فرهنگ جهان اسلاو با فرهنگ‌های ژرمنی و لاتین بوده‌است.
لیوبلیانا طی سده‌های پیاپی پایتخت منطقه تاریخی کارنیولا بود و در سده بیستم مرکز فرهنگی، آموزشی، اقتصادی، سیاسی و اداری اسلوونی شد، کشوری که از سال ۱۹۹۱ مستقل شده‌است.
ریشه نام
ریشه نام لیوبلیانا آشکار نیست اما به احتمال زیاد از نام رودخانه لیوبلیانیتسا که از میان آن می‌گذرد گرفته شده‌است. برخی پژوهندگان ریشه نام آن را از واژه اسلاوی کهن Ljubovid دانسته‌اند و برخی آن را با واژه لاتین alluviana از ریشه eluvio به معنی «آب‌گرفتگی» هم‌ریشه می‌دانند.
در سده‌های میانه هم رودخانه و هم شهر لایباخ نامیده می‌شد که از زبان آلمانی قدیم آمده که معنی آن «آب ایستاده‌ای که سیلاب به راه می‌اندازد» است. نام لایباخ تا سال ۱۹۱۸ نام رسمی این شهر بود. | [
"فهرست شهرهای اسلوونی",
"فهرست کشورهای مستقل",
"زوران یانکوویچ",
"کد پستی",
"اسلوونی",
"زبان لاتین",
"۱۲۲۰ (میلادی)",
"اسلاو",
"ژرمنی",
"لاتین‌ها",
"کارنیولا",
"لیوبلیانیتسا",
"آب‌گرفتگی",
"آلمانی قدیم",
"Urbanc House",
"Prešeren Square"
] | [
"لیوبلیانا",
"اسلوونی",
"پایتختهای اروپا",
"شهرها و شهرک‌های اسلوونی",
"شهرهای اسلوونی",
"مناطق مسکونی در رود ساوا"
] |
2,525 | بانگی | 2 | 71 | 0 | [
"بانکوئی",
"بانگوئي",
"بانگویی",
"بانكوئي",
"بانگويي",
"بانگي",
"بانگوئی"
] | false | 47 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "بانگی"
},
{
"Item1": "native_name",
"Item2": "Bangui"
},
{
"Item1": "settlement_type",
"Item2": "شهر"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "Ubangi river near Bangui.jpg"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "[[رودخانه اوبانگی]] در خارج شهر بانگی"
},
{
"Item1": "image_flag",
"Item2": "Imperial Standard of Bokassa I (1976–1979).svg"
},
{
"Item1": "image_seal",
"Item2": "Coat of arms of the Central African Republic (1958-1963).svg"
},
{
"Item1": "image_map",
"Item2": "CAR-OmbellaMpoko.png"
},
{
"Item1": "pushpin_map",
"Item2": "Central African Republic"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "22"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "18"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "35"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type1",
"Item2": "ناحیه"
},
{
"Item1": "subdivision_name1",
"Item2": "[[اومبلامپوکو]]"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "رئیس جمهور"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "[[کاترین سامبا پانزا]]"
},
{
"Item1": "unit_pref",
"Item2": "Metric"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "۶۷"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "۶۲۲،۷۷۱"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "۲۰۰۶"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "auto"
},
{
"Item1": "timezone1",
"Item2": "WAT"
},
{
"Item1": "utc_offset1",
"Item2": "۱+"
},
{
"Item1": "area_code",
"Item2": "۲۳۶"
}
],
"Title": "settlement"
} | بانگی پایتخت کشور جمهوری آفریقای مرکزی است.
در سال ۲۰۱۲ پس از بغداد، بانگی در میان بدترین شهرهای جهان برای زندگی در رتبه ۲۲۰ قرار گرفت که رتبه یکی‌مانده به آخر بود. هرچند که جمهوری آفریقای مرکزی دارای ذخایر الماس و اورانیوم است، اما پایتخت این کشور یکی از فقیرترین شهرهای جهان است .
افراد سرشناس
ناتالی توزیا | [
"رودخانه اوبانگی",
"فهرست کشورهای جهان",
"اومبلامپوکو",
"کاترین سامبا پانزا",
"پایتخت",
"جمهوری آفریقای مرکزی",
"بغداد",
"الماس",
"اورانیوم",
"ناتالی توزیا"
] | [
"استانهای جمهوری آفریقای مرکزی",
"بانگوئی",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۸۸۹ (میلادی) در آفریقا",
"پایانه‌های مرزی جمهوری آفریقای مرکزی و جمهوری دموکراتیک کنگو",
"پایتخت‌ها",
"پایتختهای آفریقا",
"جمهوری آفریقای مرکزی",
"رود اوبانگی",
"مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده در ۱۸۸۹ (میلادی)",
"مناطق مسکونی در جمهوری آفریقای مرکزی"
] |
2,526 | سان سالوادور | 2 | 100 | 0 | [
"سان سالوادر",
"سن سالوادر"
] | false | 73 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "سان سالوادور"
},
{
"Item1": "native_name",
"Item2": "San Salvador"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "San Salvador downtown.jpg"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "جنوب شهر سان سالوادور"
},
{
"Item1": "nickname",
"Item2": "San Sivar, La Capirrucha"
},
{
"Item1": "image_map",
"Item2": "San Salvador municipality in El Salvador.png"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "13"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "41"
},
{
"Item1": "lats",
"Item2": "24"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "89"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "11"
},
{
"Item1": "longs",
"Item2": "24"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type1",
"Item2": "بخش"
},
{
"Item1": "subdivision_name1",
"Item2": "بخش سان سالوادور"
},
{
"Item1": "established_title",
"Item2": "شهر شدن"
},
{
"Item1": "established_date",
"Item2": "۱۵۲۵"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "شهردار"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "[[نورمن کیخانو]]"
},
{
"Item1": "unit_pref",
"Item2": "Metric"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "۷۲٫۲۷"
},
{
"Item1": "elevation_m",
"Item2": "۲۱۵۹"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "۵۴۰،۸۹۸"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "۲۰۰۹"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "auto"
},
{
"Item1": "timezone1",
"Item2": "Central Standard Time"
},
{
"Item1": "utc_offset1",
"Item2": "۶-"
},
{
"Item1": "area_code",
"Item2": "۵۰۳"
}
],
"Title": "settlement"
} | سان سالوادور (San Salvador) پایتخت کشور السالوادور است. سان سالوادور با ۵۶۷،۶۹۸ نفر جمعیت پنجمین شهر بزرگ در آمریکای مرکزی است. جمعیت سان سالوادور با حومه آن (منطقه کلانشهری سان سالوادور) ۲،۴۴۲،۰۱۷ نفر است.
این شهر در سده شانزدهم بنیاد شده و به طور متناوب با وقوع زمین‌لرزه روبه‌رو است. معنی نام این شهر به زبان اسپانیایی «ناجی مقدس» است. این شهر دومین جامعه یهودیان متسقر در آمریکای مرکزی از نظر تعداد را دارد.
تاریخچه
تاریخچه این شهر به دوره پیش از تصرفات اسپانیایی‌ها می‌رسد.
نزدیک به محل کنونی سان سالوادور قبیله پیپیل، از نوادگان آزتک‌های مکزیک پایتخت خود به نام کوسکاتلان را مستقر کردند اما بعدها از بیم تصرف آن به‌دست اسپانیایی‌ها ساکنان این شهر آن را رها کردند.
بعدها فاتح اسپانیایی «پدرو ده آلواردو» به همراهان خود «گونزالو ده آلواردو» و «دیه‌گو ده هولگوئین» دستور داد تا این سکونتگاه را تصرف کرده و توسعه آن را آغاز کنند.
شهر سان سالوادور در این مکان در تاریخ ۱ آوریل ۱۵۲۵ بنیاد شد و نخستین شهردار آن «دیه‌گو ده هولگوئین» بود.
thumb | [
"فهرست کشورهای جهان",
"نورمن کیخانو",
"پایتخت",
"السالوادور",
"آمریکای مرکزی",
"سده ۱۶ (میلادی)",
"زمین‌لرزه",
"زبان اسپانیایی",
"یهودی",
"اسپانیا",
"پیپیل",
"آزتک",
"مکزیک",
"کوسکاتلان"
] | [
"سان سالوادور",
"السالوادور",
"پایتختهای آمریکای شمالی",
"مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده در ۱۵۲۵ (میلادی)",
"مناطق مسکونی در السالوادور"
] |
2,528 | جاکارتا | 2 | 454 | 0 | [
"جاكارتا",
"منطقه ویژه جاکارتا",
"باتاویا",
"باتاويا",
"منطقه ويژه جاكارتا",
"جاکارتا، اندونزی"
] | false | 392 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "جاکارتا"
},
{
"Item1": "native_name",
"Item2": "''''"
},
{
"Item1": "official_name",
"Item2": "Special Capital Region of Jakarta"
},
{
"Item1": "settlement_type",
"Item2": "[[شهر]]"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "Central Jakarta.JPG"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "مرکز شهر جاکارتا"
},
{
"Item1": "image_flag",
"Item2": "Flag of Jakarta (vectorised).svg"
},
{
"Item1": "image_seal",
"Item2": "Seal of Jakarta.gif"
},
{
"Item1": "image_shield",
"Item2": "Coat of arms of Jakarta.svg"
},
{
"Item1": "nickname",
"Item2": "The Big Durian"
},
{
"Item1": "motto",
"Item2": "Jaya Raya"
},
{
"Item1": "image_map",
"Item2": "Java map.png"
},
{
"Item1": "map_caption",
"Item2": "در نقشه اندونزی"
},
{
"Item1": "pushpin_map",
"Item2": "Indonesia"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "۱۲"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "۱۰۶"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "۴۸"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "coordinates_region",
"Item2": "ID"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type1",
"Item2": "[[استان]]"
},
{
"Item1": "subdivision_name1",
"Item2": "جاکارتا"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "[[فرماندار]]"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "[[فوزی بووو]]"
},
{
"Item1": "unit_pref",
"Item2": "Metric"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "۷۴۰٫۲۸"
},
{
"Item1": "area_land_km2",
"Item2": "۶۶۲٫۳۳"
},
{
"Item1": "area_water_km2",
"Item2": "۶،۹۷۷٫۵"
},
{
"Item1": "elevation_m",
"Item2": "۲۳"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "10,187,595"
},
{
"Item1": "population_metro",
"Item2": "28,019,545"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "نوامبر ۲۰۱۱"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "auto"
},
{
"Item1": "timezone1",
"Item2": "WIB"
},
{
"Item1": "utc_offset1",
"Item2": "۷+"
},
{
"Item1": "postal_code_type",
"Item2": "[[کدپستی]]"
},
{
"Item1": "area_code",
"Item2": "۲۱ (۶۲)+"
},
{
"Item1": "blank_name_sec1",
"Item2": "کد پلاک"
}
],
"Title": "settlement"
} | جاکارتا (Daerah Khusus Ibukota Jakarta) پایتخت کشور اندونزی و بزرگترین شهر این کشور است.
جاکارتا، پایتخت اندونزی و یکی از بزرگترین و پرجمعیت‌ترین شهرهای اسلامی است. جاکارتا بزرگترین شهر اندونزی و مرکز اقتصادی تجاری، حمل ونقل و صنعتی این کشور و مرکز سیاسی اداری ایالت جاکارتاست. ایالت جاکارتا که حدود ۵۹۰ کیلومترمربع مساحت دارد یکی از پنج ایالت جزیره جاوه‌است.
اما امروزه جاکارتا مرکز آسه آن (انجمن ملل آسیای جنوب شرقی) است و مقر وزارت خانه‌ها و سازمانهای مهم اندونزی به شمار می‌رود.
تاریخچه
جاکارتا از مشهورترین شهرهای بزرگ اسلامی، دارای بناهایی متعلق به دوره استعمار و بافت شهری مطابق الگوی شهرهای هلندی است. آثار و اماکن دیدنی شهر عمدتا در بخش مرکزی (بافت قدیمی) قرار دارند، از جمله آنها میتوان: میدان مردکا (آزادی و استقلال) و لوح ملی اندونزی، موزه ملی، کاخ ریاست جمهوری یا کاخ آزادی واقع در قسمت شمالی مردکا، موزه مردکا که هلندیها آن را در ۱۷۷۸ احداث کردند، کتابخانه شهر، مسجد بزرگ استقلال، مجموعه ورزشی بازیهای آسیایی، بازار چینیها، بازار قدیمی ماهی فروشان، بازار بزرگ، باغهای درون شهر از جمله باغ معروف جایاانکول، بقایای ساختمان شهرداری (متعلق به دوره استعمار) و زندان‌های قدیمی نزدیک آن را نام برد.
جاکارتا شهری قلعه‌ای و قدیمی است و در منطقه‌ای با تاریخ کهن قرار دارد. گفته شده که این منطقه مقر انسان‌های نخستین بوده‌است. در سده چهارم میلادی، دولتی هندو جاوه‌ای در جاکارتا فرمانروایی می‌کرده‌است. سابقه جاکارتا، به سبب واقع شدن در جزیره جاوه، با پیشینه این جزیره در آمیخته‌است.
نامهای قبلی آن سوندا کلاپا، جایاکارتا و بعد باتاویا بود.
جغرافیا
شهر جاکارتا در غرب جزیره جاوه، در سواحل شمالی، در کنار خلیج جاکارتا (یا خلیج باتاویا / بتاویه) و دریای جاوه، قرار دارد. این شهر در دشت واقع شده‌است و ارتفاعاتی با فاصله بسیار، در جنوب آن امتداد دارد. رود سیلیونگ با جهت جنوبی شمالی از میان شهر می‌گذرد و به خلیج جاکارتا می‌ریزد. علاوه بر این، رودهای بسیاری در نزدیکی شهر جاری‌اند که میتوان به گروگل در غرب و سونتر در شرق جاکارتا اشاره کرد.
باتوجه به موقعیت شهر و نزدیکی آن به دریا، نسیم خشکی و دریا که در جاکارتا دائمی است، در افزایش آلودگی هوای شهر موثر بوده‌است. این شهر در یکی از پرباران‌ترین مناطق جهان قرار دارد؛ متوسط باران سالانه جاکارتا حدود دو هزار میلی‌متر و متوسط رطوبت سالانه آن ۸۱% است.
حمل و نقل
جاکارتا با مشکل افزایش جمعیت و ترافیک مواجه بوده‌است و هست و به همین دلیل فرماندار شهر جاکارتا با توجه به افزایش جمعیت روز افزون این شهر تصمیم به ایجاد خیابان‌ها و بزرگراه‌های دو طبقه کرده‌است. با توجه به گرانی بودن زمین در جاکارتا، گسترش خیابان‌ها از سمت راست و چپ امکان پذیر نبوده و تنها راه گسترش خیابان‌ها به صورت عمودی در طبقات بالای خیابان میباشد. دلیل عمده دیگر ایجاد بزرگراه‌های دو طبقه، جلوگیری از کم شدن سرعت ماشین‌ها به دلیل سیلاب همیشگی در جاکارتا است.
جاکارتا دارای سیستم حمل و نقل راه آهن شهری میباشد که ترافیک جاکارتا را کاهش می‌دهد.
جاکارتا دارای شبکه حمل و نقل راه آهن از حومه به داخل شهر میباشد که بسیار ارزان و سریع و البته بدون ترافیک است. این شبکه راه آهن ریلی توانسته‌است که بسیاری از زمان سفر از حومه به داخل شهر را کاهش دهد. بسیاری از مردم با توجه به پر بودن ظرفیت قطارها، به بالای سقف قطار رفته و از سقف قطار به منظور سفر خود استفاده می‌کنند.
جاکارتا دارای سیستم جامع اتوبوسرانی میباشد که شامل ۱۵ مسیر اتوبوسرانی است که از مزایای آن سرعت اتوبوس‌ها بسیار زیاد و هم چنین بدون ترافیک است.
جاکارتا دارای شبکه‌ام آر تی میباشد که بسیار کار آمد و سریع میباشد. جاکارتا دارای دو شبکه حمل و نقل ام آر تی شمال -جنوب به طول ۲۲ کیلومتر و شامل ۲۱ ایستگاه میباشد و شبکه شرق -غرب به طول ۸۷ کیلومتر و شامل ۴۸ ایستگاه‌است.
جاکارتا دارای طرح مونوریل است که بسیاری از ترافیک‌های جاکارتا را کاهش می‌دهد. | [
"فهرست شهرهای اندونزی",
"فهرست کشورهای جهان",
"استانهای اندونزی",
"فرماندار",
"فوزی بووو",
"کدپستی",
"اندونزی",
"مرکز اقتصادی",
"ریاست جمهوری",
"بازیهای آسیایی",
"باغ معروف",
"ساختمان شهرداری",
"باتاویا",
"جزیره جاوه",
"خلیج جاکارتا",
"دریای جاوه",
"رود سیلیونگ",
"گروگل",
"سونتر",
"حمل و نقل",
"راه آهن",
"آر تی"
] | [
"جاکارتا",
"استانهای اندونزی",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۶۱۰ (میلادی) در امپراتوری هلند",
"پایتختهای آسیا",
"شهرهای اندونزی",
"شهرهای بندری در اندونزی",
"قلمروها و ناحیه‌های پایتخت",
"مناطق شهری بر پایه کشور اندونزی",
"مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده توسط هند شرقی هلند",
"مناطق مسکونی ساحلی در اندونزی"
] |
2,529 | کییف | 2 | 461 | 0 | [
"كيف",
"کییف",
"کی‌اف",
"کیف (شهر)",
"كي يف",
"کی یف",
"كيف (شهر)",
"كييف",
"كي اف",
"کی اف"
] | false | 396 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "کی یف"
},
{
"Item1": "settlement_type",
"Item2": "[[شهر]]"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "Collage_of_Kiev.png"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "کیف"
},
{
"Item1": "image_flag",
"Item2": "Flag of Kyiv Kurovskyi.svg"
},
{
"Item1": "image_seal",
"Item2": "COA of Kyiv Kurovskyi.svg"
},
{
"Item1": "pushpin_map",
"Item2": "Ukraine"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "50"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "27"
},
{
"Item1": "lats",
"Item2": "00"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "30"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "31"
},
{
"Item1": "longs",
"Item2": "24"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type1",
"Item2": "[[استان]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type2",
"Item2": "زیرمجموعه"
},
{
"Item1": "subdivision_type3",
"Item2": "ناحیه"
},
{
"Item1": "established_title",
"Item2": "تاسیس"
},
{
"Item1": "established_date",
"Item2": "۸۸۲"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "فرماندار شهر"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "[[ویتالی کلیچکو]]"
},
{
"Item1": "unit_pref",
"Item2": "Metric"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "۸۳۹"
},
{
"Item1": "elevation_m",
"Item2": "۳۲۴"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "۲،۸۴۷،۲۰۰"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "۲۰۱۳"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "auto"
},
{
"Item1": "timezone1",
"Item2": "[[EET]]"
},
{
"Item1": "utc_offset1",
"Item2": "۲+"
},
{
"Item1": "timezone1_DST",
"Item2": "[[EEST]]"
},
{
"Item1": "utc_offset1_DST",
"Item2": "۳+"
},
{
"Item1": "postal_code_type",
"Item2": "[[کد پستی]]"
},
{
"Item1": "postal_code",
"Item2": "01xxx-04xxx"
},
{
"Item1": "area_code_type",
"Item2": "[[پیش‌شماره تلفن]]"
},
{
"Item1": "area_code",
"Item2": "۴۴ (۳۸۰)+"
}
],
"Title": "settlement"
} | کییف پایتخت کشور اوکراین و بزرگترین شهر آن میباشد. رودخانه دنیپر از بین این شهر عبور می‌کند و شهر به دو بخش شرقی و غربی تقسیم می‌کند. از نظر تقسیمات کشوری این شهر دارای ادارات جدا و مستقل از استان کیف بوده و در واقع میتوان گفت بصورت مستقل و جداگانه اداره میشود. کیف مرکز فرهنگی، هنری، سیاسی، اقتصادی و علمی اوکراین بوده و بزرگان و دانشمندانی زیادی در این شهر زاده و زندگی نموده‌اند. کیف در کنار اهمیت سیاسی و اقتصادی جزو مراکز مذهبی اروپای شرقی و مسیحیت ارتدوکس میباشد و از اماکن مذهبی واقع در این شهر میتوان به کلیسای جامع کیف و کلیسای سنت اندرو و کلیسا جامع رستاخیز مسیح نام برد. مراکز سیاسی و دفاتر سفارتخانه‌های خارجی این شهر در منطقه گوامی اینوگیت و مراکز اداری شهر در منطقه استویاتوشنسکی قرار دارد.
این شهر در شمال این کشور واقع شده و هفتمین شهر پرجمعیت اروپا پس از شهرهای استانبول، مسکو، لندن، سن پترزبورگ، برلین و مادرید است. این شهر از قرون گذشته مرکز سلسله‌های پادشاه روس تبار بوده و در بین ملل روس زبان هنوز هم به عنوان مادر شهرهای روسیه نامیده میشود.
منشا نام
طبق افسانه‌ها نام این شهر از نام خاندان سه برادر که این شهر را بنا کردند گرفته شده‌است. با توجه به این افسانه و روایات مشابه مورخان و باستان شناسان بر این عقیده‌اند این شهر احتمالا در حدود اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم بوجود آمده‌است.
فرضیه دیگری نیز برای منشا نام این شهر وجود دارد مبنی بر اینکه ساکنین اولیه آن کارگران بوده و لفظ کارگر به زبان روسی یا بوده و بصورت کیان یا کیانی تلفظ می‌شودکه کارشان حمل و نقل و عبور از رودخانه دنیپر بوده‌است.
تقسیمات اداری
این شهر بوسیله رودخانه دنیپر به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم، که در مجموع دارای ۱۰ منطقه شهرداری است.
بخش غربی رودخانه که دارای ۷ منطقه میباشد، با جمعیتی در حدود۲٫۶۴۲٫۴۴۰ نفر و بخش شرقی رودخانه با ۳ منطقه دارای جمعیتی در حدود۹۳۰٫۰۰۰ نفر میباشد.
بر طبق آمارگیری سال ۲۰۰۷ در این شهر ۷۱۹ گروه و سازمان دینی وجود دارد که ۱۷۷ سازمان مربوط به مسیحیان پروتستان، بیشترین آمار را به خود اختصاص داده.
در این آمار ۸ مرکز اسلامی نیز به چشم می‌خورد.
منطقه
مساحت منطقهکیلومتر مربع
جمعیت
تراکمکیلومترمربع
کرانه شرقی رودخانه دنیپر
منطقه گلوسویسکی
۱۵۶
۲۳۸ ۹۸۳
۱۵۳۲
منطقه سولومیناسکی
۴۰
۳۵۱ ۳۴۲
۸۷۸۳
منطقه استویاتوشنسکی
۱۰۱
۳۳۷ ۷۱۸
۳۳۴۳
منطقه اوبولونسکی
۱۱۰
۳۱۷ ۶۱۵
۲۸۸۷
منطقه پودولسکی
۳۴
۱۹۳ ۷۳۲
۵۶۹۸
منطقه پیچرسکی
۲۷
۱۴۵ ۲۴۲
۵۳۷۹
منطقه شوچنکیوسکی
۲۵
۲۲۹ ۷۸۰
۹۱۹۱
کرانه غربی رودخانه دنیپر
منطقه دارینتسکی
۱۳۴
۳۲۱ ۶۲۲
۲۴۰۰
منطقه دنیپروفسکی
۶۷
۳۴۹ ۱۳۸
۵۲۱۱
منطقه دسنیانسکی
۱۴۸
۳۶۲ ۸۴۲
۲۴۵۱
نقشه مناطق ده‌گانه شهر کیف
جمعیت
در پایان قرن هیجدهم جمعیت اوکراین حدود ۳۰،۰۰۰ نفر بوده‌است. براساس سرشماری انجام شده در سال ۲۰۰۱ حدود ۲،۶۱۱،۳۰۰ نفر در کیف زندگی می‌کردند. در حال حاضر حدود ۲۰ هزار نفر به جمعیت کیف سالانه اضافه میشود. بر اساس آمارهای جمعیتی از ۱ ژانویه ۲۰۰۲ تا ۱ ژانویه ۲۰۱۰ جمعیت شهر کیف ۱۷۴،۰۰۰ نفر افزایش یافته‌است. در ۱ دسامبر ۲۰۱۳ جمعیت کیف ۲،۸۶۶،۵۱۶ نفر بوده که طبق گزارش منتشر شده از سوی دولت نرخ رشد در کیف ۲٫۲ و کل کشور ۴٫۱۷- اعلام شد. به گفته موسسه جمعیت‌شناسی و مطالعات اجتماعی NAS جمعیت در اوکراین پس از منطقه افزایش جمعیت در شهر مثبت بوده و پس از استانهای رونسکی و زاپارپاتسکی که به ترتیب ۳٫۷ و ۲٫۴ را کسب نموده‌است. بنا به آمارهای غیررسمی در سال ۲۰۰۹ جمعیت واقعی کیف ۳،۱۴۴،۳۰۰ بوده که ۴۲۰،۰۰۰ نفر با آمار رسمی اختلاف دارد.
جامعه یهودی
اولین اطلاعات در مورد زندگی یهودیان در این شهر به قرن دهم میلادی برمی‌گردد. از جمله مورخانی یهودی که در مورد جامعه بزرگ یهودیان کیف کتاب نوشته‌اند میتوان بنیامین تودلی و پرهام رگنسبورگ نام برد. بیشتر یهودیان کیف بازماندگان یهودیان لهستان بودند که در پی حمله مغولها به لهستان نابود یا فرار کردند. در طول این دوران یهودیان دوبار در سالهای ۱۴۵۹ و ۱۶۱۹ از کیف اخراج و مجددا به این شهر بازگشتند. سال ۱۶۴۸ سال سختی برای یهودیان کیف بود. در آن سال کیف به پادشاهی مسکو الحاق گردیده و در سال ۱۶۵۴ سکونت یهودیان در کیف ممنوع گشت و این ممنوعیت با تجزیه لهستان در سال ۱۷۹۳ لغو شد و یهودیان توانستند به کیف وارد شوند.
امروزه در کیف ۲۰،۰۰۰ یهودی زندگی می‌کند. در این شهر دو مدرسه یهودی و دو کنیسه به فعالیت خود ادامه می‌دهند.
مترو
متروی کییف در سال ۱۹۶۰ تاسیس شده و هم‌اکنون دارای ۳ خط و ۵۲ ایستگاه میباشد. | [
"فهرست شهرهای اوکراین",
"فهرست کشورهای جهان",
"استانهای اوکراین",
"ویتالی کلیچکو",
"زمان اروپای شرقی",
"ساعت تابستانی اروپای شرقی",
"کد پستی",
"فهرست پیش‌شماره تلفنی کشورها",
"دنیپر",
"مورخان",
"باستان شناسان",
"قرن هفتم",
"قرن هشتم",
"زبان روسی",
"رودخانه دنیپر",
"متروی کییف"
] | [
"کییف",
"بنیان‌گذاری‌های سده ۵ (میلادی) در اروپا",
"پایتختهای اروپا",
"شهرهای مقدس",
"مکان‌های هولوکاست در اوکراین",
"مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده در سده ۵ (میلادی)"
] |
2,530 | کامپالا | 2 | 105 | 0 | [
"كامپالا"
] | false | 71 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "کامپالا"
},
{
"Item1": "native_name",
"Item2": "Kampala"
},
{
"Item1": "settlement_type",
"Item2": "[[شهر]]"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "KampalaSkyline.jpg"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "تصویری از شهر کامپالا"
},
{
"Item1": "image_map",
"Item2": "Kampala District Uganda.png"
},
{
"Item1": "map_caption",
"Item2": "ناحیه کامپالا"
},
{
"Item1": "pushpin_map",
"Item2": "Uganda"
},
{
"Item1": "pushpin_map_caption",
"Item2": "موقعیت شهر کامپالا در نقشه اوگاندا"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "00"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "18"
},
{
"Item1": "lats",
"Item2": "49"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "32"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "34"
},
{
"Item1": "longs",
"Item2": "52"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type1",
"Item2": "ناحیه"
},
{
"Item1": "subdivision_name1",
"Item2": "[[ناحیه کامپالا]]"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "شهردار"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "[[جان سسبانا کیزیتو]]"
},
{
"Item1": "unit_pref",
"Item2": "Metric"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "۱۸۹"
},
{
"Item1": "area_land_km2",
"Item2": "۱۷۶"
},
{
"Item1": "area_water_km2",
"Item2": "۱۳"
},
{
"Item1": "elevation_m",
"Item2": "۱۱۹۰"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "۱،۶۵۹،۶۰۰"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "۲۰۱۱"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "auto"
},
{
"Item1": "timezone1",
"Item2": "EAT"
},
{
"Item1": "utc_offset1",
"Item2": "۳+"
},
{
"Item1": "postal_code_type",
"Item2": "[[کد پستی]]"
},
{
"Item1": "area_code",
"Item2": "۰۴۱۴ ۲۵۶"
},
{
"Item1": "iso_code",
"Item2": "UG KLA"
}
],
"Title": "settlement"
} | کامپالا پایتخت کشور اوگاندا است و به همراه انتبه دومین شهر بزرگ اوگاندا به‌شمار می‌آید.
این شهر ۱،۴۲۰،۰۰۰ هزار نفر جمعیت دارد و در کنار دریاچه ویکتوریا قرار گرفته‌است.
پیشینه
موتسای یکم، شاه بوگاندا منطقه‌ای که بعدها کامپالا در آن ساخته شد را به عنوان شکارگاه محبوب خود برگزید. این منطقه از تپه‌ماهورهای بسیار و مرداب‌های زیادی تشکیل شده‌بود و محلی بسیار مناسب را برای زندگی گونه‌ای از بز کوهی به نام ایمپالا را تشکیل می‌داد. بریتانیایی‌ها نیز زمانی که به این منطقه رسیدند آن را «تپه‌های ایمپالا» نامیدند.
ترجمه نام «تپه‌های ایمپالا» در زبان محلی (زبان لوگاندا) «کاسوزی کا امپالا» بود و با گذر زمان تنها بخش دوم این نام به‌جا ماند و به صورت کامپالا درآمد.
کامپالای امروزی در حدود سال ۱۸۸۰ و به عنوان پایتخت بوگاندا شکل گرفت. از آن دوران چند ساختمان هنوز بر جا مانده‌است از جمله گورهای کاسوبی (ساخته‌شده در ۱۸۸۱)، پارلمان بوگاندا، ساختمان دادگستری بوگاندا و محل تاج‌گذاری ناگالبی بودو.
کامپالا در جریان جنگ اوگاندا-تانزانیا به‌سختی آسیب دید ولی در جریان بازسازی، ساختمانهای نو از جمله هتلها، بانکها، مراکز خرید، نهادهای آموزشی، بیمارستان‌های گوناگونی در آن ساخته شد.
کامپالا سنتا از هفت تپه تشکیل شده بود اما با گذر زمان تپه‌های بسیار دیگری را دربر گرفته‌است.
شهر کامپالا با مشکل بزرگ ابتلا با بیماری ایدز روبه‌روست. به گفته وزارت بهداشت اوگاندا، ۹٫۲ درصد از بزرگسالان شهر و ۴۷ درصد از روسپیان این شهر به ویروس ایدز دچار شده‌اند. | [
"فهرست شهرهای اوگاندا",
"فهرست کشورهای جهان",
"ناحیه کامپالا",
"جان سسبانا کیزیتو",
"کد پستی",
"اوگاندا",
"انتبه",
"دریاچه ویکتوریا",
"موتسای یکم",
"بوگاندا",
"شکارگاه",
"ایمپالا",
"لوگاندا",
"گورهای کاسوبی",
"تپه بودو",
"جنگ اوگاندا-تانزانیا",
"ایدز",
"Kasubi Tombs",
"معمر قذافی"
] | [
"کامپالا",
"استان مرکزی، اوگاندا",
"اوگاندا",
"پایتختهای آفریقا",
"شهرهای دره کافتی بزرگ آفریقا",
"مناطق مسکونی در اوگاندا",
"مناطق مسکونی در دریاچه ویکتوریا"
] |
2,531 | دوبلین | 2 | 631 | 0 | [
"دابلین",
"دوبلين",
"دابلين"
] | false | 464 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "دوبلین"
},
{
"Item1": "native_name",
"Item2": "Dublin"
},
{
"Item1": "settlement_type",
"Item2": "[[شهر]]"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "Dublin lead image.jpg"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "بالا خانه لباس دوبلین: وسط: خیابان اوکانل پایین راست: پارک فونیکس پایین چپ: معبد بار"
},
{
"Item1": "image_flag",
"Item2": "Flag_of_Dublin.svg"
},
{
"Item1": "image_seal",
"Item2": "Dublin city coa.gif"
},
{
"Item1": "motto",
"Item2": "\"The citizens' obedience is the city's happiness\""
},
{
"Item1": "image_map",
"Item2": "Ireland map County Dublin City.png"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "53"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "20"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "06"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "15"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type1",
"Item2": "ناحیه"
},
{
"Item1": "subdivision_name1",
"Item2": "[[لینستر]]"
},
{
"Item1": "government_footnotes",
"Item2": "شورای شهر"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "شهردار"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "[[امر کاساتلو]]"
},
{
"Item1": "unit_pref",
"Item2": "Metric"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "۱۱۴٫۹۹"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "۵۲۵،۳۸۳"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "auto"
},
{
"Item1": "population_demonym",
"Item2": "Dubliner, Dub"
},
{
"Item1": "timezone1",
"Item2": "WET"
},
{
"Item1": "timezone1_DST",
"Item2": "IST"
},
{
"Item1": "utc_offset1_DST",
"Item2": "۱+"
},
{
"Item1": "postal_code_type",
"Item2": "[[کد پستی]]"
},
{
"Item1": "area_code",
"Item2": "۰۱"
}
],
"Title": "settlement"
} | دوبلین پایتخت و پرجمعیت‌ترین شهر کشور جمهوری ایرلند است. این شهر بیش از یک میلیون تن جمعیت دارد و در کرانه رود لیفی واقع شده‌است. مردم شهر دوبلین عمدتا به زبان ایرلندی تکلم می‌کنند که البته زبان انگلیسی نیز تا حد گسترده‌ای کاربرد دارد. دین بیشتر مردم دوبلین مسیحی کاتولیک میباشد.
این شهر دوران تاریخی مختلفی را از سر گذرانده‌است. وایکینگ‌ها، نروژی‌ها، سلت‌ها، اقوام نورمان، انگلیسیها اقوامی بودند که دورهای بر این شهر حاکم بوده‌اند. این شهر از سال ۱۹۲۲ رسما بعنوان پایتخت جمهوری ایرلند معرفی گردید. در دو دوره متوالی طاعون در این شهر شیوع پیدا کرد و شمار زیادی از مردم دوبلین در قرون وسطی بر اثر ابتلا به طاعون درگذشتند.
شهر دوبلین مانند برخی دیگر از شهرهای ایرلند جدا از محدوده شهرستان نوعی فرمانداری ویژه برای خود دارد و بصورت جدا از سایر بخش‌ها اداره میشود. شهرهای کورک و گالوی و واترفورد نیز وضعیتی مشابه دارند. بر اساس یک پژوهش انجام شده شهر دوبلین در فهرست ۳۰ شهر برتر دنیا قرار داده شده‌است. در گذشته دوبلین مرکز فرهنگ و اقتصاد کشور ایرلند بود. کما اینکه هنوز نیز در این کشور چنین جایگاهی دارد و بیشتر مراودات سیاسی و تجاری و سرمایه‌گذاری‌ها در ایرلند معطوف به دوبلین هستند. این شهر از نظر آب و هوا وضعیت بهتری نسبت به سایر شهرهای بزرگ بریتانیا دارد.
ریشه نام
نام دوبلین از زبان ایرلندی و واژه داب لین (به ایرلندی: Dubh Linn ) به معنی برکه سیاه گرفته شده‌است. نام متداول این شهر در زبان ایرلندی مدرن بایله آتا کلایث (به ایرلندی Baile Átha Cliath) است که معنی شهر سد معبر را می‌دهد. این نام به دلیل وجود رودخانه پرآب در محدوده شهری رایج شده‌است.
در گذشته نام شهر دوبلین تحت تاثیر لهجه حاکمان یا مردم ادوار مختلف متفاوت تلفظ می‌شده و بعنوان نمونه در زبان انگلیسی باستان شهر را دیفلین (Difelin) در زبان نروژی باستان آن را (Dyflin) می‌نامیدند. مردم ایسلند که امروزه زبان نسبتا کهنه‌تری را نسبت به سایر ژرمن‌زبان‌ها دارند این شهر را در زبان ایسلندی (Dyflinn) می‌نویسند.
تاریخچه
قلعه تاریخی دوبلین.
شهر دوبلین برای نخستین بار توسط وایکینگ‌ها بنیان نهاده‌شد. پس از تهاجم نورمن‌ها تحت حاکمیت آنها درآمد. نخستین اشاره به وجود شهری در محدوده کنون دوبلین به نوشته‌های بطلمیوس بازمی‌گردد. ممکن است که دوبلین در سده نخست پیش از میلاد مسکونی بوده‌باشد اما شهر کنونی فعلی در ۸۴۱ بدست نروژی‌ها بنیان نهاده‌شد. نروژی‌ها تا پایان هزاره یکم میلادی در این شهر بودند و پس از آن دوبلین از دست نروژی‌ها خارج شد اگرچه پادشاه شهر همچنان یک نروژی باقی‌ماند. پس از آن در پی نبردهایی با سلت‌ها و در نهایت نورمن‌ها نفوذ عناصر نروژی در این شهر به پایان رسید. پس از آن دوبلین دوره اشراف‌سالاری را آغاز نمود که تا سال ۱۸۴۰ که اصلاحاتی بزرگ پدید آمد دوام داشت. در سال ۱۳۴۸ شهر دوبلین از پدیده طاعون سیاه آسیب فراوان دید. این شهر در قرن هفدهم دارای رشد بالایی بود و به سرعت پیشرفت نمود به نحوی که جمعیت دوبلین از ۱۰۰۰۰ نفر در سال ۱۶۰۰ به ۵۰،۰۰۰ نفر در ۱۷۰۰ دست یافت؛ و حتی برای مدتی در قرن هجدهم این شهر به دومین شهر بزرگ تحت حاکمیت امپراتوری بریتانیا تبدیل شد. اما در آغاز قرن نوزدهم از اهمیت این شهر کاسته شد با اینحال همچنان مهمترین و اصلی‌ترین شهر در جزیره ایرلند باقی‌ماند. رشد و توسعه بلفاست سرعت بیشتری نسبت به دوبلین داشت. شهر دوبلین از سال ۱۸۰۱ تا ۱۹۲۱ بخشی از پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند بود. از سال ۱۹۰۶ جنگهای داخلی ایرلند و جنگ ایرلند و انگلستان آغاز شد و به جدایی بخش جنوبی جزیره ایرلند از بریتانیا انجامید و در این‌دوره دوبلین مرکز تحرکات ایرلندی‌ها بود. با اینحال شهر بلفاست که مردمش برخلاف دوبلینی‌های کاتولیک، مذهب پروتستان داشتند تحت انقیاد بریتانیا باقی‌ماندند. در این سال بدنبال جدایی دو ایرلند این شهر مرکز جمهوری ایرلند شد که تا به امروز نیز این وضعیت ادامه دارد.
جغرافیای شهر
عکس هوایی از منطقه شمال شهر دوبلین
دوبلین در نزدیکی میانه‌های خط ساحلی شرقی ایرلند و در کرانه رود لیفی واقع شده‌است. جمعیت کل شهر دوبلین بالغ بر ۱٫۶۶ میلیون نفر است و مساحتی بالغ بر ۱۱۵ کیلومتر مربع را داراست. کوه‌های کم‌ارتفاعی نیز در امتداد جنوبی دوبلین واقع شده‌اند.
شهرنشینی
این رودخانه از میان شهر دوبلین عبور کرده و آن را به دو بخش جنوبی و شمالی تقسیم کرده‌است. نیمه شمالی منطقه‌ای کارگری و دارای دفاتر اداری بوده و نیمه جنوبی را طبقه متوسط و بالای شهر در اختیار دارند. مردم این دو منطقه لهجه‌ای نسبتا متفاوت از یکدیگر دارد که به پایگاه اجتماعی آنان بازمی‌گردد. از نظر اقتصادی هم هرکدام از نیمه‌های شمالی و جنوبی به دو نیمه شرقی و غربی نیز تقسیم می‌شوند.
آب و هوا
هوای ایرلند سرد و مرطوب است و دمای هوای شهر دوبلین به نسبت شهرهای دیگر شمال غرب اروپا معتدل‌تر است. میانگین دما در ژوئیه که گرم‌ترین ماه است به ۱۸ درجه سانتیگراد می‌رسد. این در حالیست که در سردترین ماه‌های سال که ژانویه و فوریه می‌باشند میانگین دمای هوای شهر ۳٫۵ درجه سانتیگراد است. میزان بارش سالیانه در دوبلین نیز ۶۹۵ میلی‌متر گزارش شده‌است. شهر در زمستان که از نوامبر تا مارس طول می‌کشد سردترین زمان خود و پرباران‌ترین فصل را تجربه می‌کند. جریان بادهای شدید اطلس نیز در فصل پائیز در این شهر شدت می‌گیرد. اما با وجود شرقی بودن این شهر نسبت به سایر شهرها و نقاط ایرلند در این دوره شهر دوبلین وضعیت آب و هوایی مساعدتری در برابر سایر مناطق کشور دارد.
حمل و نقل
سامانه حمل و نقل در شهر دوبلین بسیار پیشرفته است و راه‌های درون شهری و برون‌شهری و قطار و راه‌های هوایی از مهمترین سامانه‌های حمل و نقل در این شهر محسوب می‌شوند. همچنین بیشتر خیابانهای اصلی و پرتردد شهر دارای خط ویژه دوچرخه سواری هستند.
راه‌های زمینی
شهر دوبلین دارای شمار زیادی اتوبان درون‌شهری است که به آنها بزرگراه‌های‌ام. پنجاه می‌گویند که نقاط مختلف شرق و غرب و شمال و جنوب این شهر را به‌یکدیگر متصل می‌کند. شمار ۲۰۰ اتوبوس تندرو شهری در نقاط مختلف ایرلند اقدام به حمل و جابجایی مسافران می‌کنند که عمدتا توسط سازمان اتوبوسرانی دوبلین کنترل می‌شوند. همچنین شماری اتوبوسهای کوچکتر نیز در این شهر بدون محدودیت در عبور از محلهای ویژه جابجایی مسافر می‌کنند.
راه‌آهن
راه‌آهن در دوبلین دارای دو ایستگاه میباشد که مسیرهای درون‌شهری و برون‌شهری دارند. یکی از این ایستگاه‌ها به مقصد مالاهید شهری در نزدیکی دوبلین است. نیز یک ایستگاه حرکت قطارهای تندرو از نوع قطار خودگرانشی دیزلی نیز در ایرلند فعالیت دارد. قطارهای واگن برقی نیز در شهر دوبلین استفاده می‌شوند.
خطوط هوایی
فرودگاه دوبلین در دورن محدوده شهر دوبلین قرار گرفته و پروازهای منظمی به نقاط مختلف جهان دارد. شرکتهای هوایی متعددی در این فرودگاه فعالیت دارند که مهمترین آنها رایان ایر، ایر آران و ایر لینگوس می‌باشند. فرودگاه دوبلین بهمراه فرودگاه‌های شهر شانون و کورک از شلوغ‌ترین فرودگاه‌های کشور ایرلند میباشد و پروازهایی به آمریکا و کانادا و خاورمیانه دارد. ساختمان جدید فرودگاه دوبلین در نوامبر ۲۰۱۰ به بهره‌برداری رسید.
ایستگاه دوچرخه عمومی در یکی از خیابانهای شهر دوبلین. درحال حاضر ۴۴ ایستگاه دوچرخه در دوبلین وجود دارد.
خطوط دوچرخه‌سواری
از سال ۲۰۰۹ خطوط ویژه دوچرخه‌سواری برای کاهش آلایندگی و سلامت فردی در شهر دوبلین راه‌اندازی شد. در این روش استفاده‌کنندگان با پرداخت مبلغ اندکی دوچرخه را برای طی مسیر از ایستگاه ویژه‌اش در اختیار می‌گیرند. سی دقیقه نخست استفاده رایگان است و پس از آن به مبلغ کرایه افزوده میشود با اینحال هزینه‌اش پائین‌تر از استفاده از خطوط تاکسی و مترو است. در حال حاضر ۵۵۰ دوچرخه عمومی و ۴۴ ایستگاه دوچرخه در شهر دوبلین تدارک دیده شده و در چشم‌انداز توسعه این روش اعلام کرده‌اند که قصد دارند شمار دوچرخه‌های عمومی در دوبلین را به عدد ۵۰۰۰ و شمار ایستگاه‌ها را به ۳۰۰ ایستگاه افزایش دهند.
آموزش و تحصیلات
دانشگاه ترینیتی در شهر دوبلین
مرکز اصلی آموزش در کشور جمهوری ایرلند شهر دوبلین است با سه دانشگاه بزرگ و معتبر اصلی و شمار زیادی انستیتوی آموزش عالی. همچنین در شهر دوبلین بیش از بیست دانشگاه درجه سه قرار دارند. دوبلین سال ۲۰۱۲ عنوان پایتخت علمی اروپا را خواهد داشت. قدیمیترین دانشگاه این شهر دانشگاه دوبلین است که قدمت آن به سده شانزدهم بازمی‌گردد و در مرکز شهر دوبلین واقع شده‌است. این دانشگاه که توسط ملکه الیزابت اول تاسیس شده بود تا زمان آزادی کاتولیک‌ها در ایرلند بروی معتقدان این مذهب بسته بود. سلسله مراتب کلیسای کاتولیک نیز تا سال ۱۹۷۰ حضور در آن را ممنوع اعلام کرده بود. این دانشگاه امروزه ۱۵،۰۰۰ دانشجو دارد. وزارت آموزش و پرورش ایرلند در شهر دوبلین قرار دارد.
مردم‌شناسی
جمعیت منطقه اصلی شهر دوبلین بر اساس سرشماری سال ۲۰۱۱ حدود ۵۲۵،۳۸۳ نفر بود که کل مناطق شهرنشین دوبلین جمعیتی در حدود ۱،۲۰۰،۷۶۹ را ثبت کرده‌است. منطقه شهرستان دوبلین دارای جمعیتی حدود ۱،۲۷۰،۶۰۳ است. دوبلین از نظر رشد جمعیت مترقی است و تخمین زده میشود که جمعیت آن تا سال ۲۰۲۰ میلادی به ۲٫۱ میلیون نفر برسد.
از سال ۱۹۹۰ تا کنون شهر دوبلین شاهد رشد گسترده مهاجرت به این شهر بوده و جمعیت زیادی از مهاجران عمدتا اروپایی از آن زمان تا کنون به دوبلین وارد می‌شوند. بیشتر مهاجران خارجی مقیم شده در دوبلین اهل انگلستان، لهستان و لیتوانی هستند. همچنین شمار زیادی از مهاجران غیر اروپایی نیز در دوبلین ساکن هستند که عمدتا چینی و نیجریه‌ای می‌باشند. شمار این مهاجران ساکن در دوبلین ۶۰٪ جمعیت غیراروپایی‌های مقیم جمهوری ایرلند میباشد. در سال ۲۰۰۶ جمعیت خارجی‌های مقیم استان دوبلین حدود ۱۴٪ و ساکنان خارجی مقیم شهر دوبلین حدود ۱۷٫۵٪ گزارش شده‌بود.
شاخصه‌های فرهنگی
سن‌استفان سبز در مرکز دوبلین. این پارک شهری از اماکن دیدنی دوبلین محسوب میشود.
دوبلین بزرگترین شهر ایرلند و مرکز اصلی امور و مسائل فرهنگی و هنری این کشور اروپایی میباشد. این شهر دارای مکاتب ویژه ادبی و هنری بوده‌است. تفاوت‌های فرهنگی و زبانی و مذهبی مردم این شهر با شهرهای بزرگ بریتانیا موجب موضوح و آشکاری شکاف فرهنگی بین اهالی بزرگترین شهر جزیره ایرلند با مردم جزیره بریتانیا شده‌است.
هنر و ادبیات
دوبلین دارای شمار قابل توجهی از بزرگان و نام‌آوران عرصه هنر و ادبیات است. سه نفر از اهالی این شهر بنام‌های جورج برنارد شاو، ویلیام باتلر ییتس و ساموئل بکت نمایشنامه‌نویس مشهور تا کنون موفق به دریافت جایزه ادبی نوبل شده‌اند. همچنین از دیگر بزرگان شهر دوبلین در عرصه ادبیات میتوان به جیمز جویس نویسنده شهیر ایرلندی و خالق آثار معروفی چون دوبلینی‌ها و اولیس، و نیز اسکار وایلد، جاناتان سویفت و برام استوکر خالق داستان دراکولا اشاره نمود. در سال ۲۰۱۰ دوبلین از سوی یونسکو بهمراه ادینبرو و آیووا سیتی به عنوان شهر ادبی یونسکو برگزیده شد.
موزه ملی ایرلند و مرکز ارکستر و اپرای شهر دوبلین از مناطق مهم فرهنگی هنری شهر دوبلین هستند. مراکز موسیقی و تئاتر زیادی نیز در این شهر یافت می‌شوند که مهمترین آن مرکز فرهنگی باروک میباشد.
مراکز خرید و تفریح
تمپل بار یکی از مراکز اصلی تفریحی توریستی در مرکز شهر دوبلین
زندگی شبانه در دوبلین بسیار پر جنب و جوش است و این شهر یکی از جوان‌ترین شهرهای اروپاست. به گونه‌ای که بیش از ۵۰٪ جمعیت شهر زیر ۲۵ سال سن دارند. مرکز شهر دوبلین که مراکز خرید نیز در آنجا واقع شده دارای شمار زیادی از کلوب‌های شبانه است که از مراکز عمده تفریح و تجمع جمعیت جوان این شهر بشمار می‌رود. در این مناطق استودیوهای موسیقی و سالن‌های اجرای کوچک و نیز تئاترها و نوازندگی‌ها و عکاسی خیابانی نیز رواج گسترده دارد. موسیقی خیابانی در این شهر رواج دارد و شماری از خوانندگان و گروه‌های موفق موسیقی جهان مانند یوتو، وست‌لایف، ثین لیزی، شینید اوکانر از همین خیابان‌ها پاگرفته‌اند.
همچنین شهر دوبلین شمار زیادی خیابان تجاری دارد که بطور کلی در آنها به عرضه کالا و خدمات می‌پردازند و مرکز عمده تجمع توریست‌هاست. این مناطق از آنجا که در کنار مراکز تفریحی فرهنگی نیز قرار دارند بسیار شلوغ و پرتردد هستند. یک پروژه ۸۰۰ میلیون یورویی در دوبلین به ساخت یک مرکز خرید جدید و بزرگ انجامید با ۴۷ فروشگاه بزرگ و ۱۷۵ آپارتمان و دفتر اداری و یک هتل پنج ستاره که به آن کوارتر شمال شرق می‌گویند. با وجود پیشرفت شهر و نوسازی مراکز خرید هنوز برخی بازارهای قدیمی و سنتی در دوبلین باقی‌مانده‌اند که معروفترین آنها بازار خیابان مور نام دارد.
ورزش
استادیوم آویوا در شهر دوبلین، محل برگزاری دیدار پایانی جام یوفا در سال ۲۰۱۱
ورزش محبوب مردم دوبلین فوتبال است با اینحال بیشتر بازیکنان تراز اول ایرلندی و ملی‌پوشان تیم ملی ایرلند در لیگ برتر انگلستان بازی می‌کنند. با اینحال ورزشگاه ملی شهر دوبلین کورک پارک نام دارد با گنجایش ۸۲،۳۰۰ نفر که پس از ورزشگاه نیوکمپ بارسلون و ویمبلی لندن سومین استادیوم بزرگ اروپا محسوب میشود. این استادیوم بصورت سنتی به بازیهای فوتبال گیلیک اختصاص دارد اما بازیهای فوتبال نیز در آن انجام میشود. به دنبال پیوستن تیم ملی راگبی جمهوری ایرلند به فدراسیون بین‌المللی این رشته ورزشی استادیومی بنام آویوا با ظرفیت ۵۵،۰۰۰ نفر ساخته شد. این ورزشگاه از سوی اتحادیه فوتبال اروپا به عنوان محل برگزاری دیدار پایانی رقابتهای جام یوفا در سال ۲۰۱۱ برگزیده شد. در آن مسابقه تیم فوتبال پورتو با نتیجه یک بر صفر بر تیم اس. سی پراگ چیره شد. در این ورزشگاه بازیهای راگبی ۱۵ نفره نیز برگزار میشود. در شهر دوبلین از سال ۱۹۸۰ تا کنون رقابتهای دو ماراتن دوبلین در آخرین دوشنبه اکتبر هر سال برگزار میشود.
شهرهای خواهر خوانده
شهرهای خواهر خوانده دوبلین به شرح زیر می‌باشند:
شهر
کشور
از تاریخ
سان خوزه، کالیفرنیا
ایالات متحده آمریکا
۱۹۸۶
لیورپول
انگلستان
۱۹۹۷
بارسلونا
اسپانیا
۱۹۹۸
پکن
چین
۲۰۱۱ | [
"فهرست شهرهای ایرلند",
"فهرست کشورهای جهان",
"لینستر",
"امر کاساتلو",
"کد پستی",
"جمهوری ایرلند",
"زبان ایرلندی",
"زبان انگلیسی",
"مسیحی",
"کاتولیک",
"وایکینگ‌ها",
"نروژی‌ها",
"سلت‌ها",
"انگلیس",
"فرمانداری ویژه",
"کورک (شهر)",
"گالوی",
"واترفورد",
"زبان انگلیسی باستان",
"زبان نروژی باستان",
"ایسلند",
"زبانهای ژرمنی",
"زبان ایسلندی",
"وایکینگ",
"نورمن‌ها",
"بطلمیوس",
"نروژ",
"اشراف‌سالاری",
"مرگ سیاه",
"امپراتوری بریتانیا",
"جزیره ایرلند",
"پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند",
"جنگهای داخلی ایرلند",
"جنگ ایرلند و انگلستان",
"بریتانیا",
"بلفاست",
"پروتستان",
"رود لیفی",
"لهجه",
"اروپا",
"ژوئیه",
"ژانویه",
"فوریه",
"اقیانوس اطلس",
"پائیز",
"حمل و نقل",
"قطار",
"اتوبان",
"مالاهید",
"قطار خودگرانشی دیزلی",
"فرودگاه دوبلین",
"رایان ایر",
"ایر آران",
"ایر لینگوس",
"آمریکا",
"کانادا",
"خاورمیانه",
"دوچرخه‌سواری",
"دوچرخه",
"دانشگاه دوبلین",
"سده ۱۶ (میلادی)",
"الیزابت اول",
"مهاجرت",
"انگلستان",
"لهستان",
"لیتوانی",
"چین",
"نیجریه",
"پارک شهری",
"فرهنگ",
"زبان",
"مذهب",
"جورج برنارد شاو",
"ویلیام باتلر ییتس",
"ساموئل بکت",
"جایزه ادبی نوبل",
"جیمز جویس",
"دوبلینی‌ها",
"اولیس (کتاب)",
"اسکار وایلد",
"جاناتان سویفت",
"برام استوکر",
"دراکولا",
"یونسکو",
"ادینبرو",
"آیووا سیتی",
"اپرا",
"موسیقی",
"تئاتر",
"نایت کلاب",
"استودیو",
"یوتو",
"وست‌لایف",
"ثین لیزی",
"شینید اوکانر",
"توریست",
"تیم ملی فوتبال جمهوری ایرلند",
"لیگ برتر انگلستان",
"ورزشگاه نیوکمپ",
"فوتبال گیلیک",
"یوفا",
"جام یوفا",
"باشگاه فوتبال پورتو",
"باشگاه فوتبال پراگ",
"راگبی ۱۵ نفره",
"دو ماراتن",
"اکتبر",
"سان خوزه",
"ایالات متحده آمریکا",
"لیورپول",
"بارسلونا",
"اسپانیا",
"پکن"
] | [
"دوبلین",
"بنیان‌گذاری‌های ۸۴۱ (میلادی)",
"بنیان‌گذاری‌های ۸۴۱ (میلادی) در اروپا",
"بنیان‌گذاری‌های سده ۹ (میلادی) در جزیره ایرلند",
"پایتختهای اروپا",
"پایتختهای فرهنگی اروپا",
"شهرستان دوبلین",
"شهرک‌های شهرستان‌ها در جمهوری ایرلند",
"شهرها و شهرک‌های بندری دریای ایرلند",
"شهرهای جمهوری ایرلند",
"شهرهای دانشگاهی در جزیره ایرلند",
"لینستر",
"مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده در سده ۹ (میلادی)",
"مناطق مسکونی ساحلی در جمهوری ایرلند",
"مناطق مسکونی عصر وایکینگ‌ها"
] |
2,532 | ریکیاویک | 2 | 205 | 0 | [
"ریک یاویک",
"ریکیاویک",
"ريك ياويك",
"ريكياويك"
] | false | 167 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "شهر ریکیاویک"
},
{
"Item1": "settlement_type",
"Item2": "[[شهر]]"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "Reykjavík séð úr Hallgrímskirkju.jpeg"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "چشم‌انداز ریکیاویک"
},
{
"Item1": "image_flag",
"Item2": "Flag of Reykjavik, Iceland.svg"
},
{
"Item1": "image_seal",
"Item2": "Reykjavik Coat of Arms.svg"
},
{
"Item1": "image_map",
"Item2": "Iceland Reykjavík position.png"
},
{
"Item1": "map_caption",
"Item2": "شهر ریکیاویک در نقشه کشور [[ایسلند]]"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "64"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "08"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "21"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "56"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type1",
"Item2": "حوزه انتخاباتی"
},
{
"Item1": "subdivision_name1",
"Item2": "ریکیاویک شمالیریکیاویک جنوبی"
},
{
"Item1": "established_title",
"Item2": "بنیانگذاری"
},
{
"Item1": "established_date",
"Item2": "حدود [[۸۷۰]]"
},
{
"Item1": "founder",
"Item2": "[[اینگولفور آرنارسون]]"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "شهردار"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "یون گنار"
},
{
"Item1": "unit_pref",
"Item2": "Metric"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "۲۷۴٫۵"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "۱۳۰،۳۴۵"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "۲۰۱۵"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "auto"
},
{
"Item1": "timezone1",
"Item2": "GMT"
},
{
"Item1": "postal_code_type",
"Item2": "[[کد پستی]]"
},
{
"Item1": "postal_code",
"Item2": "۱۰۱–۱۵۵"
}
],
"Title": "settlement"
} | ریکیاویک پایتخت کشور ایسلند و بزرگترین شهر این کشور است. جمعیت ریکیاویک در حدود ۱۲۳ هزار نفر است (با احتساب حومه یعنی ناحیه پایتختی ریکیاویک جمعیت آن به ۲۱۷ هزار نفر بالغ میشود).
ریکیاویک در جنوب غربی ایسلند، در ساحل جنوبی خلیج فاکسا واقع شده‌است. این شهر مرکز فعالیت‌های فرهنگی، اقتصادی و دولتی ایسلند و یک مقصد گردشگری محبوب است.
باور بر این است که ریکیاویک نخستین محل سکونت دائمی است که در ایسلند برپا شد. این سکونتگاه در ۸۷۴ میلادی بنا شد اما تا سده نوزدهم هیچ توسعه شهری در محل آن انجام نشد. ریکیاویک به عنوان یک شهر تجاری در سال ۱۷۸۶ تاسیس شد و طی دهه‌های آینده به‌طور پیوسته رشد کرد و به مرکز ملی بازرگانی، جمعیتی و فعالیت‌های دولتی تبدیل شد. ریکیاویک یکی از پاک‌ترین، سبزترین و امن‌ترین شهرهای جهان است.
جغرافیا
شهر ریکیاویک شمالی‌ترین پایتخت جهان است و در مدار۰۸°۶۴ شمالی قرار گرفته که با مدار قطبی (در۳۳°۶۶ شمالی) فاصله چندانی ندارد.
این شهر در زمستان تنها چهار ساعت در روز نور خورشید دارد و شبهای تابستانی آن به روشنی روز هستند.
مردم محلی برای این شهر لقب Stærsta smáborg í heimi را بکار می‌برند که معنی آن میشود «بزرگترین شهر کوچک دنیا».
ریکیاویک ۴۰ درصد جمعیت ایسلند را در خود جا داده‌است. منطقه ریکیاویک بزرگ دربرگیرنده شش شهرداری دیگر به نامهای زیر است:
آلفتانس: Álftanes) ۱،۸۷۶)
گارذابایر: ۸،۸۶۳ (Garðabær)
هافنارفیورذور: ۲۱،۱۹۰ (Hafnarfjörður)
کوپافوگور: ۲۵،۲۹۱ (Kópavogur)
موسفلس‌بایر: ۶،۵۷۳ (Mosfellsbær)
سلتیارنارنس: ۴،۵۶۶ (Seltjarnarnes)
تاریخ
نخستین سکونتگاه دائمی مردم نوردیک در ریکیاویک بدست شخصی به نام اینگولفور آرنارسون در حدود ۸۷۰ پایه‌ریزی شد.
این آگاهی در کتابی ایسلندی به نام لاندنامابوک (Landnámabók به معنی کتاب اقامت) پیدا شده‌است.
از آبگرم‌های منطقه ریکیاویک بخارهایی به هوا بلند میشود و همین موضوع باعث نامگذاری آن از سوی نخستین ساکنان شد زیرا واژه ریکیاویک به معنی «خلیج بخار» است.
مکان جالب:
کلیسای هالگریم
پرلان
موزه آربایر
دره لاگاردالور (دره چشمه داغ)
نگاره‌ها | [
"فهرست شهرهای ایسلند",
"ایسلند",
"فهرست کشورهای جهان",
"۸۷۰ (میلادی)",
"اینگولفور آرنارسون",
"کد پستی",
"خلیج فاکسا",
"پایتخت",
"مدار قطبی",
"شهرداری",
"آلفتانس",
"گارذابایر",
"هافنارفیورذور",
"کوپافوگور",
"موسفلس‌بایر",
"سلتیارنارنس",
"اسکاندیناوی",
"کتاب اقامت ایسلندیان",
"کلیسای هالگریم",
"پرلان",
"موزه آربایر",
"دره لاگاردالور"
] | [
"ریکیاویک",
"شهرهای بندری اروپا",
"مناطق مسکونی عصر وایکینگ‌ها"
] |
2,533 | بریج‌تاون | 2 | 70 | 0 | [
"بریج تاون",
"بريج تاون"
] | false | 46 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "بریج‌تاون"
},
{
"Item1": "native_name",
"Item2": "Bridgetown"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "Bridgetown2.jpg"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "چشم‌انداز حومه بریج‌تاون"
},
{
"Item1": "image_seal",
"Item2": "City of Bridgetown, Barbados Armorial bearing.jpg"
},
{
"Item1": "image_map",
"Item2": "Bridgetown.png"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "13.106"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "59.632"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type1",
"Item2": "پریش"
},
{
"Item1": "subdivision_name1",
"Item2": "[[سنت مایکل]]"
},
{
"Item1": "established_title",
"Item2": "تاسیس"
},
{
"Item1": "established_date",
"Item2": "۱۶۲۸"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "شهردار"
},
{
"Item1": "unit_pref",
"Item2": "Metric"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "38.8"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "96,578"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "۲۰۰۶"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "auto"
},
{
"Item1": "timezone1",
"Item2": "Eastern Caribbean Time Zone"
},
{
"Item1": "utc_offset1",
"Item2": "۴-"
},
{
"Item1": "area_code",
"Item2": "۲۴۶"
}
],
"Title": "settlement"
} | بریج‌تاون پایتخت کشور باربادوس در آمریکای شمالی است.
تاریخ
محل کنونی شهر در سال ۱۶۲۸ از سوی بریتانیایی‌ها بنیاد شد.
بریتانیایی‌ها پس از استقرار در جیمزتاون، بریج‌تاون را نیز بنیاد کردند.
جمعیت
جمعیت این شهر ۹۶۵۷۸ نفر است (سال ۲۰۰۶).
اقتصاد و هنر
بریج‌تاون از مراکز عمده گردشگری در هند غربی (در دریای کارائیب) و از مراکز مالی و همایشی ناحیه کارائیب است.
بریج‌تاون ژانویه هر سال میزبان جشنواره جاز باربادوس است. | [
"فهرست کشورهای جهان",
"سنت مایکل، باربادوس",
"باربادوس",
"آمریکای شمالی",
"جیمزتاون (ویرجینیا)",
"هند غربی",
"دریای کارائیب",
"جشنواره جاز باربادوس"
] | [
"بریج‌تاون",
"باربادوس",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۶۲۸ (میلادی) در امپراتوری بریتانیا",
"پایتختهای آمریکای شمالی",
"پایتختهای منطقه کارائیب",
"شهرهای بندری در کارائیب",
"قلمروها و ناحیه‌های پایتخت",
"مناطق شهری بر پایه کشور باربادوس",
"مناطق مسکونی بندری آمریکای شمالی",
"مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده در ۱۶۲۸ (میلادی)",
"مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده در سده ۱۷ (میلادی)",
"مناطق مسکونی در باربادوس",
"مناطق مسکونی ساحلی در باربادوس",
"میراث جهانی یونسکو در باربادوس"
] |
2,534 | برازیلیا | 2 | 300 | 0 | [
"برازيليا",
"برزیلیا"
] | false | 186 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "برازیلیا"
},
{
"Item1": "native_name",
"Item2": "Brasília"
},
{
"Item1": "settlement_type",
"Item2": "[[کلانشهر]]"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "Brazil.Brasilia.01.jpg"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "کلیسای جامع برازیلیا"
},
{
"Item1": "image_flag",
"Item2": "Bandeira_do_Distrito_Federal_(Brasil).svg"
},
{
"Item1": "image_seal",
"Item2": "Brasão do Distrito Federal (Brasil).svg"
},
{
"Item1": "nickname",
"Item2": "«Capital Federal, BSB»"
},
{
"Item1": "motto",
"Item2": "\"Venturis ventis\""
},
{
"Item1": "image_map",
"Item2": "Distrito Federal RA Plano Piloto.svg"
},
{
"Item1": "map_caption",
"Item2": "موقعیت در کلمبیا"
},
{
"Item1": "pushpin_map",
"Item2": "Brazil"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "15"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "48"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "47"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "54"
},
{
"Item1": "coordinates_region",
"Item2": "BR"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type1",
"Item2": "منطقه"
},
{
"Item1": "subdivision_name1",
"Item2": "[[غرب مرکزی]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type2",
"Item2": "[[ایالت]]"
},
{
"Item1": "subdivision_name2",
"Item2": "25px [[منطقه فدرال برزیل]]"
},
{
"Item1": "established_title",
"Item2": "تاسیس"
},
{
"Item1": "established_date",
"Item2": "۲۱ آوریل ۱۹۶۰"
},
{
"Item1": "government_type",
"Item2": "شهر"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "شهردار"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "[[خوزه روبرتو آرودا]]"
},
{
"Item1": "unit_pref",
"Item2": "Metric"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "۵،۸۰۲"
},
{
"Item1": "elevation_m",
"Item2": "۳۸۴۵"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "۲،۶۰۶،۸۸۵"
},
{
"Item1": "population_rank",
"Item2": "۴ام"
},
{
"Item1": "population_metro",
"Item2": "۲،۸۵۱،۵۴۹"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "۲۰۰۹"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "auto"
},
{
"Item1": "timezone1",
"Item2": "[[BRT]]"
},
{
"Item1": "utc_offset1",
"Item2": "۳-"
},
{
"Item1": "timezone1_DST",
"Item2": "[[BRST]]"
},
{
"Item1": "utc_offset1_DST",
"Item2": "۲-"
},
{
"Item1": "postal_code_type",
"Item2": "[[کد پستی]]"
},
{
"Item1": "postal_code",
"Item2": "۷۰۰۰–۰۰۰"
},
{
"Item1": "area_code_type",
"Item2": "[[پیش‌شماره تلفن]]"
},
{
"Item1": "area_code",
"Item2": "۶۱ ۵۵+"
}
],
"Title": "settlement"
} | برازیلیا پایتخت کشور برزیل است.
ساخت این شهر به این علت بود که می‌خواستند محل پایتخت برزیل که پیش از آن شهر ریو دوژانیرو بود را تغییر داده و بیشتر به مرکز و غرب کشور بیاورند تا به دیگر ناحیه‌ها نزدیک‌تر باشد.
برای این تغییر پایتخت نیروی کاری عظیمی از سراسر کشور به‌کار گرفته‌شد. طرح و نقشه این شهر بشکل یک هواپیما است.
پیشینه
رئیس‌جمهور جوسیلینو کوبیتشیک (Juscelino Kubitschek) فرمان ساخت برازیلیا را داد و در واقع یکی از مفاد قانون اساسی کشور را که در مورد این بود که مرکز کشور باید به مکان دیگری غیر از ریو دوژانیرو منتقل شود را به اجرا درآورد. طراح شهری اصلی برازیلیا لوسیو کوستا (Lúcio Costa) بود. اسکار نیمایر معمار اصلی اغلب ساختمانهای دولتی و روبرتو بورل مارکس طراح مناظر طبیعی شهر بود. طراحی این شهر بر پایه نظریات لی کوربسیر استوار بود. برازیلیا طی ۴۱ ماه ساخته شد و ساخت آن از سال ۱۹۵۶ تا ۲۱ آوریل سال ۱۹۶۰ یعنی زمان افتتاح رسمی آن بطول انجامید.
کنگره ملی در برازیلیا.
از سال ۱۷۶۳ تا ۱۹۶۰ شهر ریو دو ژانیرو پایتخت برزیل بود، و منابع غالبا در ناحیه جنوبی کشور متمرکز بودند. برزیلا از لحاظ موقعیت جغرافیایی در مرکز کشور قرار دارد که در واقع پایتختی است که از لحاظ جغرافیایی خنثی است. نظریه ایجاد پایتخت برزیل در داخل مربوط به قانون اساسی در ۱۸۹۱ میشود که در آن دقیقا عنوان شده بود که بخش فدرال باید کجا باشد، اما خود محل تا سال ۱۹۲۲ تعریف نشده بود.
موقعیت برزیلا باعث توسعه ناحیه مرکزی برزیل شده و تمامیت بهتری در قلمروی برزیل ایجاد می‌کند.
طبق یک افسانه، کشیش ایتالیایی گیوانی ملچیر بویکو دارای رویایی در مورد آینده بود که مربوط به شهری در آینده می‌شد که مشابه موقعیت برزیلا است. امروزه، در برزیلا اشارات بسیاری به این عالم که فرمان سیلسیان را بنیاد نهاد وجود دارد. این نام به یکی از کلیساهای اصلی نیز داده شده‌است.
طراحی
طرح لوسیا کوستا برای شهر طرحی مبسوط و جامع بود. در این طرح پیش‌بینی شده که کدام مناطق باید مسکونی بوده و کدام مناطق نیز باید تجاری باشد. در این طرح محدوده قرار گرفتن واحدهای صنعتی، محل احداث ساختمانهای خاص، ارتفاع ساختمان‌ها و موارد دیگری نیز پیش‌بینی شده‌است.
مبنای طراحی شهر یک صلیب ساده بوده‌است. به گفته خود کوستا: این طرح «از ژست فردی که محل مالکیت خود را امضا می‌کند اقتباس شده‌است: دو تبر که با هم زاویه قائمه می‌سازند، نشان خود صلیب»
اما، این صلیب باید با مکان‌نگاری محلی انطباق داشته باشد، همانند اینکه در این طرح نقشه‌هایی برای احداث دریاچه مصنوعی مشهود بود، و شهر نیز به شکل یک هواپیمای دارای بالهای ثابت درآمد.
دماغه هواپیما وزارتخانهها، ساختمانهای دولتی، سنا، مجلس نمایندگان و کلیسای جامع پیشرو که توسط اسکار نیمیر طراحی شده‌است را در خود جای داده‌است. برج بلند تلویزیونی برازیلیا نیز که دارای چشم‌انداز زیبایی از شهر و دریاچه آن است در این بخش احداث شده‌است.
بالهای هواپیما بالهای شمال و جنوب نام گرفته‌است: هر یک از این بالها تقریبا هفت کیلومتر طول دارد. خیابان بین دریاچه و بالها با توجه به شمالی یا جنوبی بودن بالها L۴ جنوب یا L۴ شمال نام گرفته‌اند.
خیابان مرتفع، دارای سرعت بالا، که ایکسو رودوویاریو نام دارد، با عبور از زیر یک ایستگاه اتوبوس دو بال را به هم متصل می‌کند، در این بخش بانک و هتل قرار گرفته‌اند. نشانی‌های حوزه ۱۰۰ و ۳۰۰ در سمت غربی ایکسو، و نشانی‌های حوزه‌های ۲۰۰ و ۴۰۰ در سمت شرقی واقع شده‌اند. در این خیابان‌ها محلات مسکونی متشکل از بلوک‌های آپارتمانی با نام سوپر کوادرای جنوبی یا سوپر کوادرای شمالی احداث شده‌است. این بلوک‌ها از ساختمانهای سه تا شصت طبقه تشکیل شده‌است. هر کدام از دو بلوک دارای یازده ساختمان است که هر ساختمان توسط حروف الفبای خاص خود مشخص شده و در فاصله بین دو بلوک مدارس و کلیساها واقع شده‌است. خیابانهای تجاری بلوک‌های سوپر کوادرا را از یکدیگر جدا می‌کند.
در مجاورت فرودگاه بین‌المللی رئیس‌جمهور جوسلینو کوبیتچک (فرودگاه برازیلیا) باغ‌وحشی قرار دارد که دارای جانوران بومی سرادو است. سفارت‌خانه‌ها، باشگاه‌های تفریحی و خانه‌های مجلل دریاچه را در خود محصور کرده‌است، و یک پارک بزرگ که پارک دا سیداد (پارک شهر) نام دارد، فضایی را که بسیار برای دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی و تماس با طبیعت مورد نیاز است فراهم می‌کند.
یکی از انتقادات اصلی که در مورد شهر برازیلیا به عمل می‌آید این است که این شهر بر اساس مقیاس پیاده‌روها طراحی نشده‌است. با ظهور عصر خودرو، یعنی زمانی که شهر در حال ساخت بود، به پیاده‌روها توجه چندانی نشد. در طرح اصلی هیچگونه چراغ راهنمایی پیش‌بینی نشده بود و تمام خودروها برای آنکه با ترافیک مواجه نشوند از روی پلها و از داخل تونلها عبور می‌کردند. امروزه، ۲۰۰،۰۰۰ نفر در طرح آزمایشی ساکنند، و با کهنه شدن سریع این طرح، شهر راه‌حل آموزشی جدیدی یافت: هزاران محل خط‌کشی عابر پیاده در خیابان‌ها ایجاد شد، و از این طریق راه عابران پیاده کوتاهتر شد. برای برطرف کردن این مشکلات متروی برازیلیا اخیرا احداث شده‌است، اما هنوز ایستگاه‌های متعدد زیادی به صورت ناتمام باقی مانده‌است. خط بال شرقی تکمیل شد، این خط تا شهر اقماری تاگوواتینگا ادامه می‌یابد. درحالیکه حمل و نقل عمومی تقریبا فراوان است، خودرو همچنان یکی از محبوبترین ابزار حمل و نقل در برازیلیاست.
یکی دیگر از انتقاداتی که به شهر برازیلیا وارد است جابجایی ساکنان فقیر به شهرهای اقماری بسیار دور همچون سانتا ماریا دو سواکوی، سائو سباستیائو، گاما، سیلاندیا و سوبرادینهو است. اتوبوس‌ها و سیستم انتقال سریع زمینی این شهرها را به مرکز متصل می‌کند. ساکنان این شهرک‌های اقماری به دلیل سیاست سکونتی که فرماندار خوواکیم روریز اتخاذ کرده‌است، در شرایطی پایین‌تر از شرایط ساکنان طرح آزمایشی زندگی می‌کنند. در طرح آزمایشی مردم از دیگر نقاط کشور در ازای املاکی اندک به پایتخت کشانده شدند و مرزهای ناحیه فدرال را پر کردند. زمانی که از برازیلیا حرف می‌زنیم، معمولا این شهرک‌های اقماری کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند، گرچه جمعیت آنها بسیار بیشتر از جمعیت طرح آزمایشی است. با این وجود برازیلیا همچنان دارای بالاترین شاخص توسعه انسانی در برزیل است.
به موجب طرح اولیه -- که برازیلیا باید از آن متابعت کند – این شهر همواره تحت ساخت و ساز قرار دارد. یونسکو برازیلیا را یک مرکز میراث جهانی نامیده‌است. صخره‌های مرتفع در این شهر یافت، و متاسفانه، تخریب شده‌است.
موقعیت
ساختمانهای دولتی
برزیلا در یک ناحیه فدرال توسط جوسیلینو کوبیتشیک در داخل ایالت گویاس ایجاد شد.
در شرق ناحیه رودخانه پرتو و در غرب آن رودخانه دسکوبرتو قرار دارد.
برزیلا در پلانالتو بر روی فلاتی با ارتفاع ۱۰۰۰ متر واقع است. فاصله برزیلا از گویانیا ۲۰۷ کیلومتر، از سالولدور ۱٫۵۳۱ کیلومتر، از ریو دی ژانیرو ۹۳۰، از بلو هریزانت ۷۱۶ و از سائو پائولو بیش از ۱٫۰۱۵ کیلومتر است.
آب و هوا
برزیلا زمستان‌های خشک و تابستان‌های مرطوب دارد. در دوره خشک، رطوبت نسبی هوا در گرم‌ترین ساعات روز به سطح بحرانی می‌رسد.
حداقل میانگین دما در برزیلا ۲۸ درجه سانتیگراد (۸۲درجه فارنهایت) است. طی فصل خشک، دما کاهش می‌یابد و می‌تواند در ماه ژوئیه به سطح ۱۳ درجه سانتیگراد (۵۵درجه فارنهایت) برسد. حداکثر میانگین دما ۲۵ درجه سانتیگراد (۷۷درجه فارنهایت) است
میانگین دما ۲۰٫۵ درجه سانتیگراد (۶۹درجه فارنهایت) است. سپتامبر گرم‌ترین ماه است که میانگین بالاترین دما در این ماه ۲۸ درجه سانتیگراد (۸۲درجه فارنهایت) و میانگین پایین‌ترین دما ۱۶سانتیگراد (۶۱درجه فارنهایت) است. ژوئیه خنک‌ترین ماه است که میانگین بالاترین دما در این ماه ۲۵ درجه سانتیگراد (۷۵درجه فارنهایت) و میانگین پایین‌ترین دما ۱۳سانتیگراد (۵۵درجه فارنهایت) است. اختلاف ماهانه میانگین بالاترین دما حدود ۳ درجه سانتیگراد (۳۵درجه فارنهایت) و اختلاف ماهانه میانگین پایین‌ترین دما ۵ درجه سانتیگراد (۳۹درجه فارنهایت) است.
کمترین دمای ثبت شده برابر ۵/۰ درجه سانتیگراد (۳۳درجه فارنهایت) و بیشترین معادل ۱/۳۴ درجه سانتیگراد (۹۳درجه فارنهایت) است.
دولت
سنای ملی
ناحیه فدرال دارای دولت خودمختار و نیروهای قانونگذار است، اما شاخه قضایی توسط اتحادیه تایید میشود.
حاکم بخش مستقیما برای یک دوره ۴ ساله انتخاب میشود. قوانین محلی توسط یک انجمن قانونگذاری تصویب و صادر می‌شوند که آنها نیز توسط مردم محلی انتخاب می‌شوند. این ناحیه از بسیاری لحاظ‌ها مشابه یک ایالت فدرال است. این ناحیه هم در کنگره نمایندگان (Câmara Federal)و هم در مجلس سنای ملی نماینده دارد.
علاوه بر این، برزیلا مقر دولت فدرال کشور است .(محل کار رئیس‌جمهوری) و وزارتخانهها که در امتداد محور تاریخی قرار دارند مقر شاخه اجرایی هستند. سران قضایی و مقننه نیز در همین محل قرار دارند.
مترو
متروی برازیلیا در سال ۲۰۰۱ تاسیس شده و هم‌اکنون دارای ۲ خط و ۲۴ ایستگاه میباشد.
افراد سرشناس متولد برازیلیا
پله در تاریخ ۲۳ سپتامبر ۲۰۰۷
لیلا باروس، والیبالیست
ربکا گوسمائو، شناگر
کاکا، فوتبالیست
لوسیمار فریرا دا سیلوا|لوسیو، فوتبالیست
تاتیانا لموس، شناگر
آنا پائولا پادرائو، روزنامه‌نگار
هودسون د سوزا، دونده نیمه استقامت
ماریلسون گومز دوس سانتوز، ورزشکار حرفه‌ای، برنده ماراتن شهر نیویورک در سال ۲۰۰۶ | [
"فهرست شهرهای برزیل",
"فهرست کشورهای جهان",
"غرب مرکزی",
"ایالتهای برزیل",
"منطقه فدرال برزیل",
"خوزه روبرتو آرودا",
"کد پستی",
"فهرست پیش‌شماره تلفنی کشورها",
"برزیل",
"ریو دوژانیرو",
"جوسیلینو کوبیتشیک",
"طراح شهری",
"لوسیو کوستا",
"اسکار نیمایر",
"معمار",
"روبرتو بورل مارکس",
"طراح مناظر طبیعی",
"لی کوربسیر",
"۱۹۵۶ (میلادی)",
"۲۱ آوریل",
"۱۹۶۰ (میلادی)",
"۱۷۶۳ (میلادی)",
"ریو دو ژانیرو",
"قانون اساسی",
"۱۸۹۱ (میلادی)",
"بخش فدرال",
"۱۹۲۲ (میلادی)",
"افسانه",
"گیوانی ملچیر بویکو",
"سیلسیان",
"زاویه قائمه",
"مجلس نمایندگان",
"کلیسای جامع",
"چراغ راهنمایی",
"عابران پیاده",
"حمل و نقل عمومی",
"سانتا ماریا",
"شاخص توسعه انسانی",
"یونسکو",
"ایالات برزیل",
"گویاس",
"فلاتی",
"گویانیا",
"سالوادور، برزیل",
"ریو دی ژانیرو",
"بلو هریزانت",
"سائو پائولو",
"رطوبت نسبی",
"وزارتخانه",
"محور تاریخی",
"متروی برازیلیا",
"کاکا (بازیکن فوتبال)",
"دو ماراتن",
"نیویورک"
] | [
"برازیلیا",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۹۶۰ (میلادی) در برزیل",
"پایتختهای آمریکای جنوبی",
"پایتختهای برنامه‌ریزی شده",
"ساختمانهای اسکار نیمایر",
"شهرهای برزیل",
"شهرهای طراحی شده در برزیل",
"مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۶۰ (میلادی)",
"مناطق مسکونی در ناحیه فدرال (برزیل)",
"میراث جهانی یونسکو در برزیل"
] |
2,535 | مینسک | 2 | 257 | 0 | [
"مينسك"
] | false | 207 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "مینسک"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "Victory-square.jpg"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "میدان پیروزی، مینسک"
},
{
"Item1": "image_flag",
"Item2": "Flag of Minsk, Belarus.svg"
},
{
"Item1": "image_seal",
"Item2": "Coat of arms of Minsk.svg"
},
{
"Item1": "image_map",
"Item2": "Belarus provinces Minsk city.svg"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "53"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "54"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "27"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "34"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور]]"
},
{
"Item1": "established_title",
"Item2": "نخستین اشاره"
},
{
"Item1": "established_date",
"Item2": "۱۰۶۷ میلادی"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "شهردار"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "Mikalai Ladutska"
},
{
"Item1": "unit_pref",
"Item2": "Metric"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "۳۰۷٫۸۹۵۴۱۱"
},
{
"Item1": "elevation_m",
"Item2": "۹۲۰"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "۱،۸۳۶،۸۰۸"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "auto"
},
{
"Item1": "population_urban",
"Item2": "۲،۱۰۱،۰۱۸"
},
{
"Item1": "timezone1",
"Item2": "EET"
},
{
"Item1": "utc_offset1",
"Item2": "۲+"
},
{
"Item1": "timezone1_DST",
"Item2": "EEST"
},
{
"Item1": "utc_offset1_DST",
"Item2": "۳+"
},
{
"Item1": "area_code",
"Item2": "۱۷ ۳۷۵"
}
],
"Title": "settlement"
} | مینسک پایتخت کشور بلاروس است. این شهر که ۱٫۸ میلیون جمعیت دارد مقر ادارات سازمان کشورهای همسود (مشترک‌المنافع) است. شهر مینسک همچنین مرکز شهرستان و بخشی به همین نام است.
این شهر در میان سالهای ۱۹۱۹–۱۹۹۱ پایتخت جمهوری شوروی سوسیالیستی بلاروس بود.
مینسک در کنار رودهای سویسلاچ و نیامیها در ۳۳°۲۷′ شمالی و ۵۵°۵۳′ شرقی قرار گرفته‌است.
تاریخ
گمان بر اینست که نام مینسک از نام رودخانه منکا گرفته شده‌است.
در سده دهم میلادی شاهزاده راهوالود (در نروژی راگنوالد) که از تبار وایکینگ‌ها بود بر ولایتی به نام پولوتسک فرمان می‌راند که آن ولایت شامل مینسک نیز می‌شد.
نخستین اشاره به شهر مینسک در کتب تاریخی از سال ۱۰۶۷ میلادی است، یعنی سالی که جنگی خونین میان ولایات پولوتسک و کیف بر کرانه رود نیامیها درگرفت.
مینسک در سال ۱۷۹۳ به عنوان بخشی از لهستان به خاک روسیه ضمیمه شد. و در ۱۷۹۶ به عنوان مرکز استان مینسک شناخته شد. نام تمامی خیابان‌ها به نام‌هایی با زبان روسی تغییر کرد هرچند اسم شهر بدون تغییر باقی ماند. مینسک در سال ۱۸۱۲ در طی حمله فرانسه به روسیه به اشغال ارتش ناپلئون درآمد.
دین
بلاروس سالها تحت سیطره شوروی بوده و آمار دقیقی از جمعیت مذهبی مینسک وجود ندارد. مسیحیان مینسک معمولا پیرو کلیسای ارتدکس بلاروسی یا کلیسای ارتدکس روسی هستند. همچنین اقلیت یهودی نیز در مینسک زندگی می‌کنند.
اقتصاد
مینسک مرکز اقتصادی بلاروس است. خدمات اقتصادی مینسک نه تنها به خود شهر، بلکه به کل کشور است. نزدیک به ۴۶ درصد بودجه اقتصادی بلاروس به مینسک تعلق دارد.
بیکاری
آمارهای رسمی بیکاری را در مینسک ۰٫۳٪ اعلام کرده‌اند. درحالی که درسال ۲۰۰۹، ۵٫۶٪ از شهروندان مینسک که در سن کار بوده‌اند، وضعیت شغلی خود را بیکار اعلام کردند.
امنیت اجتماعی
مینسک دارای بالاترین نرخ جرم و جنایت در بلاروس به میزان ۱۹۳٫۵ جنایت به ازای ۱۰،۰۰۰ شهروند است.
۲۰–۲۵٪ از همه جرایم اصلی در بلاروس، ۵۵ درصد از رشوه‌گیری و ۶۷٪ از دزدی تلفن‌های همراه در مینسک اتفاق می‌افتند.
نرخ جرم و جنایت در سالهای ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ به‌طور قابل توجهی رشد کرد. به‌طور مثال در سال ۲۰۰۹ فساد در مینسک ۳۶ درصد رشد را تجربه کرده‌است. تشخیص جرم از ۱۳٪ در سرقت تا ۹۲٪ در قتل بوده‌است. شهری بسیار امن و زیبا که در تمامی ساعات و مکان‌ها در شب میتوان گردش کرد.
مترو
متروی مینسک در سال ۱۹۸۴ تاسیس شده و هم‌اکنون دارای ۲ خط و ۲۹ ایستگاه میباشد.
آب و هوا
آب و هوای مینسک سرد است. از اواسط پاییز تا اوایل بهار دمای هوا منفی است. در تابستان نیز دمای هوا ملایم است.
شهرهای خواهر خوانده
ناتینگهام
سندای
بنگلور
لیون
بلو هوریزونته
چانگچون
ووچ،
بن،
آیندهوون
دوشنبه (تاجیکستان)
کیشیناو،
هاوانا
تهران
ابوظبی
آنکارا
بیشکک
هوشی‌مین
نووسیبیرسک
شنژن
اسلام‌آباد
تفلیس
میدان پیروزی مینسک | [
"فهرست کشورهای جهان",
"بلاروس",
"کشورهای همسود",
"مرکز شهرستان",
"جمهوری شوروی سوسیالیستی",
"سویسلاچ",
"نیامیها",
"راهوالود",
"وایکینگ",
"پولوتسک",
"مرکز استان",
"زبان روسی",
"حمله فرانسه به روسیه",
"ناپلئون",
"کلیسای ارتدکس بلاروسی",
"کلیسای ارتدکس روسی",
"یهودی",
"متروی مینسک",
"اداره ملی اقیانوسی و جوی",
"ناتینگهام",
"سندای",
"بنگلور",
"لیون",
"بلو هوریزونته",
"چانگچون",
"ووچ",
"بن",
"آیندهوون",
"دوشنبه (تاجیکستان)",
"کیشیناو",
"هاوانا",
"تهران",
"ابوظبی",
"آنکارا",
"بیشکک",
"هوشی‌مین (شهر)",
"نووسیبیرسک",
"شنژن",
"اسلام‌آباد",
"تفلیس",
"میدان پیروزی مینسک",
"دانشنامهٔ آزاد"
] | [
"مینسک",
"بنیان‌گذاری‌ها در سده ۱۱ (میلادی) در اروپا",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۰۶۷ (میلادی) در اروپا",
"پایتختهای اروپا",
"تقسیمات منطقه مینسک",
"زیربخش‌های بلاروس",
"شهرهای بلاروس",
"مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده در سده ۱۱ (میلادی)",
"مناطق مسکونی در ناحیه مینسک",
"ویکی‌سازی رباتیک"
] |
2,536 | دیلی | 2 | 47 | 0 | [
"ديلي"
] | false | 32 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "دیلی"
},
{
"Item1": "native_name",
"Item2": "Dili"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "Dili and Atauro Island.jpg"
},
{
"Item1": "image_flag",
"Item2": "Flag of Dili.png"
},
{
"Item1": "image_map",
"Item2": "Dili cities rivers.png"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "33"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "125"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "35"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type1",
"Item2": "ناحیه"
},
{
"Item1": "subdivision_name1",
"Item2": "[[ناحیه دیلی]]"
},
{
"Item1": "established_title",
"Item2": "اولین اسکان"
},
{
"Item1": "established_date",
"Item2": "۱۵۲۰"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "شهردار"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "Mr. Utterson"
},
{
"Item1": "unit_pref",
"Item2": "Metric"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "48.268"
},
{
"Item1": "elevation_m",
"Item2": "34"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "163305"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "۲۰۰۶"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "auto"
},
{
"Item1": "iso_code",
"Item2": "[[TL-DI]]"
}
],
"Title": "settlement"
} | دیلی پایتخت کشور تیمور شرقی است.
دیلی بندر اصلی و مرکز تجاری تیمور شرقی است و حدود ۱۵۰،۰۰۰ ساکن دارد.
200px | [
"فهرست کشورهای جهان",
"ناحیه دیلی",
"ISO 3166-2",
"تیمور شرقی"
] | [
"دیلی",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۵۲۰ (میلادی) در آسیا",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۵۲۰ (میلادی) در امپراتوری پرتغال",
"پایتختهای آسیا",
"تیمور شرقی",
"مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده در ۱۵۲۰ (میلادی)",
"مناطق مسکونی در تیمور شرقی"
] |
2,537 | بندر سری بگاوان | 2 | 80 | 0 | [
"بندرسری‌بگاوان",
"بندر سري بگاوان",
"بندرسري بگاوان",
"بندرسری بگاوان"
] | false | 54 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "بندر سری بگاوان"
},
{
"Item1": "native_name",
"Item2": "بندر سری بکاوانBandar Seri Begawan"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "Sultan Omar Ali Saifuddien Mosque; 2002.jpg"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "مسجد سلطان عمر علی سیف الدین، بندر سری بگاوان"
},
{
"Item1": "image_map",
"Item2": "Bx-map.gif"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "53"
},
{
"Item1": "lats",
"Item2": "25"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "114"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "56"
},
{
"Item1": "longs",
"Item2": "32"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type1",
"Item2": "ناحیه"
},
{
"Item1": "subdivision_name1",
"Item2": "Brunei-Muara"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "شهردار"
},
{
"Item1": "unit_pref",
"Item2": "Metric"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "100.36"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "140,000"
},
{
"Item1": "population_urbun",
"Item2": "276,608"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "۲۰۱۰"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "auto"
},
{
"Item1": "population_demonym",
"Item2": "Begawanese"
},
{
"Item1": "timezone1",
"Item2": "UTC"
},
{
"Item1": "utc_offset1",
"Item2": "۷:۳۹+"
}
],
"Title": "settlement"
} | بندر سری‌بگاوان پایتخت کشور سلطان‌نشین برونئی است.
جمعیت
این شهر با جمعیت ۴۶،۲۲۹ (سرشماری ۱۹۹۱) از مراکز تولید مبلمان، منسوجات، صنایع دستی و الوار محسوب می‌گردد.
جغرافیا
مشخصه ویژه این شهر این است که بخشی از آن به‌صورت دهکده‌ای برروی آب ساخته شده‌است.
این بخش از شهر که کامپونگ آیر نام دارد، از خانه‌هایی تشکیل شده که بر روی تیرهای چوبی کوبیده‌شده در دریا قرار گرفته‌اند. این دهکده تا ۵۰۰ متر در درون دریا ادامه دارد.
ریشه نام
به عقیده برخی، واژه اول نام این شهر یعنی «بندر» از زبان پارسی گرفته شده‌است.
این عده معتقدند که این واژه از راه دادوستدهای بازرگانان ایرانی خلیج فارس به‌جنوب شرقی آسیا (اندونزی و مالزی) راه یافته و از آنجا به برونئی رسید.
آثار تاریخی
اماکن معروف این بندر عبارت‌اند از: تالار مراسم پادشاهی، ساختمان نشانهای پادشاهی و مرکز تاریخ برونئی. | [
"فهرست کشورهای جهان",
"برونئی",
"مبلمان",
"منسوجات",
"صنایع دستی",
"الوار",
"کامپونگ آیر",
"بندر",
"پارسی",
"خلیج فارس",
"نشان",
"مرکز تاریخ برونئی"
] | [
"بندر سری بگاوان",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۹۰۶ (میلادی) در آسیا",
"پایتختهای آسیا",
"شهرداری‌ها در برونئی",
"شهرهای برونئی",
"مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۰۶ (میلادی)",
"مناطق مسکونی در برونئی"
] |
2,538 | هوشی‌مین (شهر) | 2 | 152 | 0 | [
"سایگون",
"سايگون",
"شهر هوشی مین",
"هوشی مین سیتی",
"شهر هوشی‌مین",
"هوشي مين (شهر)",
"هوشی مین (شهر)",
"شهر هوشي مين",
"هوشي مين سيتي"
] | false | 128 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "شهر هوشی‌مین"
},
{
"Item1": "native_name",
"Item2": "Thành phố Hồ Chí Minh"
},
{
"Item1": "settlement_type",
"Item2": "[[شهر]]"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "منظره شهر در شب"
},
{
"Item1": "pushpin_map",
"Item2": "Vietnam"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "10"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "46"
},
{
"Item1": "lats",
"Item2": "10"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "106"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "40"
},
{
"Item1": "longs",
"Item2": "55"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "کشور"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "شهردار"
},
{
"Item1": "unit_pref",
"Item2": "Metric"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "۲،۰۹۵"
},
{
"Item1": "elevation_m",
"Item2": "۶۲"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "۷،۱۶۲،۸۶۴"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "۲۰۰۹"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "auto"
},
{
"Item1": "timezone1",
"Item2": "[[ICT]]"
},
{
"Item1": "utc_offset1",
"Item2": "۷+"
},
{
"Item1": "postal_code_type",
"Item2": "[[کد پستی]]"
},
{
"Item1": "area_code_type",
"Item2": "[[پیش‌شماره تلفن]]"
},
{
"Item1": "area_code",
"Item2": "(۸) ۸۴+"
}
],
"Title": "settlement"
} | هوشی‌مین بزرگترین شهر ویتنام است.
پیش از پایانجنگ ویتنام و یکی شدن ویتنام شمالی و ویتنام جنوبی در سال ۱۹۷۵ میلادی این شهر سایگون نام داشت و پایتخت ویتنام جنوبی بود.
و با نام پری نوکور مهمترین بندر کامبوج پیش از ضمیمه شدن به خاک ویتنام در سده ۱۷ میلادی بود.
هوشی مینه در ساحل رود سایگون قرار دارد.
در ۶۰ کیلومتری دریای چین جنوبی و ۱۷۶۰ کیلومتری هانوی پایتخت ویتنام.
بر اساس آمار سال ۲۰۰۶ جمعیت این شهر برابر با ۶،۴۲۴،۵۱۹ نفر بوده‌است.
البته جمعیت شهر به همراه حومه بیش از ۹ میلیون نفر است.
Right | [
"فهرست شهرهای ویتنام",
"کد پستی",
"فهرست پیش‌شماره تلفنی کشورها",
"ویتنام",
"جنگ ویتنام",
"ویتنام شمالی",
"ویتنام جنوبی",
"کامبوج",
"دریای چین جنوبی",
"هانوی"
] | [
"پایتخت کشورهای پیشین",
"جنوب شرقی ویتنام",
"شهر هوشی‌مین",
"شهرهای بندری در ویتنام",
"شهرهای ویتنام",
"مراکز بخشهای ویتنام",
"مناطق مسکونی در هوشی‌مین"
] |
2,539 | کاراکاس | 2 | 496 | 0 | [
"كاراكاس"
] | false | 228 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "کاراکاس"
},
{
"Item1": "native_name",
"Item2": "Caracas"
},
{
"Item1": "other_name",
"Item2": "Santiago de León de Caracas"
},
{
"Item1": "settlement_type",
"Item2": "[[شهر]]"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "ChacaoAltamiraView2004-8.jpg"
},
{
"Item1": "image_flag",
"Item2": "Flag of Caracas.svg"
},
{
"Item1": "image_seal",
"Item2": "Coat of arms of Caracas.svg"
},
{
"Item1": "nickname",
"Item2": "La Sultana del Ávila (The Avila's Sultana)\nLa Sucursal del Cielo (Heaven's Branch on Earth)"
},
{
"Item1": "motto",
"Item2": "Ave María Purísima, sin pecado concebida, en el primer instante de su ser natural"
},
{
"Item1": "image_map",
"Item2": "Capital District in Venezuela (special marker).svg"
},
{
"Item1": "map_caption",
"Item2": "موقعیت کاراکاس در نقشه ونزوئلا"
},
{
"Item1": "image_map1",
"Item2": "Distrito metropolitano de caracas2.svg"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "10"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "30"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "66"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "55"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type1",
"Item2": "ایالت"
},
{
"Item1": "subdivision_name1",
"Item2": "Venezuelan Capital Districtایالت میراندا"
},
{
"Item1": "subdivision_type2",
"Item2": "کلان شهر"
},
{
"Item1": "subdivision_name2",
"Item2": "Libertador Bolivarian"
},
{
"Item1": "established_title",
"Item2": "تاسیس"
},
{
"Item1": "established_date",
"Item2": "۲۵ ژوئیه ۱۵۶۷"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "شهردار"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "[[آنتونیو لدزما]]"
},
{
"Item1": "unit_pref",
"Item2": "Metric"
},
{
"Item1": "elevation_m",
"Item2": "2953"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "1,815,679"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "۲۰۰۹"
},
{
"Item1": "population_metro",
"Item2": "5,196,514"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "auto"
},
{
"Item1": "population_demonym",
"Item2": "caraqueño (m), caraqueña (f)"
},
{
"Item1": "timezone1",
"Item2": "VST"
},
{
"Item1": "utc_offset1",
"Item2": "۴:۳۰-"
},
{
"Item1": "postal_code_type",
"Item2": "[[کد پستی]]"
},
{
"Item1": "postal_code",
"Item2": "۱۰۱۰-A"
},
{
"Item1": "area_code",
"Item2": "۲۱۲"
},
{
"Item1": "iso_code",
"Item2": "VE-A"
}
],
"Title": "settlement"
} | کاراکاس پایتخت کشور ونزوئلا است. این کشور در محدوده کشورهای امریکای لاتین واقع است.
کاراکاس در شمال این کشور در امتداد پستی و بلندی‌های دره کوهستانی تنگ واقع در رشته‌کوه ساحلی ونزوئلا (کوردیلرا دلا کوستا) واقع شده‌است. دره دارای هوایی بهاری است و منطقه شهری دره کاراکاس دارای ارتفاعی حدود ۲،۵۰۰ و ۳،۰۰۰ پا (۷۶۰ و ۹۱۰ متر) از سطح دریاست. این دره در مجاورت دریای کارائیب واقع است، و توسط رشته کوه پرشیب (سرو ال آویلا) که با ارتفاعی بیش از ۷۴۰۰ پا (۲۲۰۰ متر) در امتداد جنوبی تپه‌ها و رشته‌کوه‌ها واقع شده از ساحل جدا میشود. در سال ۲۰۰۵ برآورد جمعیت این مرکز تاریخی کاراکاس، که به نام ناحیه لیبرتادور شهرت دارد، ۱/۲ میلیون نفر بوده‌است. .
در همان سال، برآورد جمعیت منطقه پایتختی رسمی ۳/۳ میلیون نفر بود. . «ناحیه پایتخت» نام منطقه اصلی کاراکاس است، که بخشی از ایالت میراندا را پوشش می‌دهد. جمعیت کاراکاس (جمعیت‌نگاری شهری) (کاراکاس بزرگ، از جمله شهرهای همجوار ناحیه پایتخت) حدودا ۷/۴ میلیون نفر است.
تاریخچه
بیش از پانصد سال پیش، ساکنان این منطقه را قبایل بومی تشکیل می‌دادند و در آن زمان کاراکاسی وجود نداشت. سالها بعد و در سال ۱۵۶۲، فرانکو فاجاردو، یک مهاجرنشین اسپانیایی مزرعه‌ای در این ناحیه بنا نهاد. اقامت فاجاردو در این دره چندان دوام نیاورد، و بومیانی که به سرزمین خود بازگشتند وی را از این منطقه بیرون راندند. این آخرین طغیان بومیان بود، چرا که در ۲۵ ژوئیه ۱۵۶۷ دیگو د لوسادا، کاپیتان اسپانیایی بنای شهر سنت جیمز بزرگ|سانتیاگو دلئون دکاراکاس را بنا نهاد، و منطقه بومی‌نشین کاتوچاکائو تحت نفوذ مهاجرنشینان تبدیل به شهر جدید کاراکاس شد.
کشت کاکائو منجر به رشد بیش از پیش شهر شد که تبدیل به مرکز استان ونزوئلا شد. در سال ۱۵۷۷، کاراکاس همچنان به رشد افقی خود ادامه داد.
تلاش خوزه ماریا اسپانا و مانوئل خوال برای بر پا کردن انقلاب و کسب استقلال در ۱۳ ژوئیه ۱۷۹۷ سرکوب شد. اما عقاید ورای انقلاب فرانسه و جنگهای استقلال آمریکا مردم را برانگیخت، و در ۵ ژوئیه ۱۸۱۱ اعلامیه استقلال در کاراکاس امضا شد.این شهر محل تولد دو تن از مهمترین شخصیت‌های آمریکای لاتین بود: فرانچسکو د میراندا و ""ال لیبرتادور"" سیمون بولیوار. زلزله‌ای در ۲۶ مارس ۱۸۱۲ کاراکاس را تخریب کرد و مقامات شهر این زلزله را مجازات الهی برای عصیان در برابر پادشاهی اسپانیا در حین جنگ استقلال ونزوئلا قلمداد کردند. این دره تبدیل به گورستانی شد، و جنگ تا ۲۴ ژوئن ۱۸۲۱ یعنی زمانی که بولیوار در کارابوبو پیروزی سرنوشت‌سازی بر سلطنت‌طلبان به دست آورد ادامه یافت.
با رشد مستمر اقتصاد ونزوئلای نفت‌خیز در قرن بیستم، کاراکاس تبدیل به یکی از مراکز اقتصادی مهم آمریکای لاتین شد، و نیز این شهر تبدیل به مرکز اصلی روابط اروپا و آمریکای جنوبی شد. در طول دهه ۵۰ کاراکاس برنامه مدرنیزاسیون گسترده‌ای را آغاز کرد که این برنامه در طول دهه‌های ۶۰ و ۷۰ نیز ادامه یافت. در این دوره کارلوس رائول ویلانوئوا، معمار نوگرا بنای یونیورسیداد سنترال د ونزوئلا را بنا نهاد که این بنا در حال حاضر توسط یونسکو یکی از آثار ملی ونزوئلا نامگذاری شده‌است. ویلانوئوا نیز به ال سیلنسیو پیوست و چندین منطقه مسکونی کارگری ( ۲۳ دی انرو، سیمون رودریگز) و نیز نواحی مسکونی طبقه متوسط جدیدی (بلو مونته، لوس پالوس گرندز، چوائو، کافه تال، و غیره) در این دره احداث شد و مرزهای آن را به سمت شرق و جنوب شرقی گسترش داد؛ بزرگراهی که کاراکاس را به فرودگاه اصلی کشور (مایکوئشیا) و بندر اصلی کشور (لا گوئایرا) متصل می‌کرد و دارای تونلها و پلهای بسیاری بود، به همراه دیگر آزادراه‌های داخل شهر، و ساختمانهای دولتی (مرکز سیمون بولیوار) نیز از دیگر عوامل مهم تحول شهر به‌شمار می‌رفت. در ۱۷ اکتبر ۲۰۰۴، یکی از برجهای مجموعه پارک مرکزی آتش گرفت. تغییر در ساختار اقتصادی کشور، که اکنون وابسته به نفت است، و رشد سریع کاراکاس این شهر را تبدیل به عامل جذب جوامع روستایی کرد که این جوامع با مهاجرت بدون برنامه خود به شهر اقدام به ساخت مناطق فقیرنشین در اطراف دره کاراکاس کردند. امروزه در سال ۲۰۰۶ بر اساس آمار رسمی دست کم نیمی از جمعیت شهر در مناطق فقیرنشین ساکنند.
پرچم
پرچم کاراکاس متشکل از زمینه قرمز به همراه نشان شهر است که از آغاز دهه ۱۹۸۰ به کار رفته‌است. زمینه قرمز، که یادآور رنگ غالب رعیت سلطنتی در کاراکاس استعماری، نماد خون مردم کاراکاس که در راه استقلال ریخته شده و نیز بالاترین آرمان‌های ملت ونزوئلاست. طرح اولیه پرچم کاراکاس در دهه ۱۹۸۰ طراحی شد و متشکل از پارچه‌ای قرمز بود که دارای نشانی بود که در آن زمان ایجاد شده و همچنان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پرچم همچنان در شهر نصب است.
بعدها در سال ۱۹۹۴، ظاهرا در نتیجه تغییر در مقامات شهری، تصمیم بر آن شد که نشان کاراکاس را که قدری اندازه آن بزرگتر شده بود در مرکز زمینه قرار دهند، این ترکیب جدید همچنان نیز حفظ شده‌است.
نشان
نشان شهر کاراکاس توسط شهرداری لیبرتادور طراحی شد، این شهرداری برای متمایز کردن خود و نیز شهرداری مرکزی شهر نقش شیر، و نیز صلیب سنت جیمز را در این نشان طراحی کرد. به صورت نمادین، کاراکاس نماینده نشان مرکز جمهوری است.
سرود
سرود شهر «مارچا کاراکاس» نام دارد که ساخته «پیرو پزوتی د ماتیس» به همراه اشعار خوزه انریکه سارابیا است، که بر اساس موافقتنامهای که در ۲۸ مارس ۱۹۸۴ به تایید شورای شهر رسید اشعار به عنوان بخش اصلی و جدایی‌ناپذیر سرود به آن افزوده شد. شجاعت مردم کاراکاس، و نیز یادبود شهر بام‌های قرمز الهام‌بخش سرود است.
بخش‌ها
گسترش شهر
مناطق شهرداری
کاراکاس دارای پنج منطقه شهرداری است: باروتا، ال هاتیلو، چاکائو، لیبرتادور، و سوکر. به موجب قانون اساسی ونزوئلا شهرداری‌ها باید به دو بخش اجرایی و قانونگذاری تقسیم میشود. شهردار ریاست بخش اجرایی شهرداری را بر عهده دارد و این در حالی است که بخش قانونگذاری شهرداری توسط شورای شهر اداره میشود. در ۸ مارس ۲۰۰۰ یعنی یک سال پس از تصویب قانون اساسی جدید ونزوئلا در روزنامه رسمی شماره ۳۶،۹۰۶ اعلام شد که منطقه شهری کاراکاس بزرگ ایجاد خواهد شد، و اینکه برخی از اختیارات شهرداری‌های مناطق به "شهردار آلکادیا، که در شهرداری لیبرتادور واقع شده تفویض خواهد شد.
کالائو و آلتامیرا از محلات مرفه‌نشین کاراکاس‌اند.
موقعیت جغرافیایی
کاراکاس در درهای واقع شده، و توسعه شهر در قرن اخیر منجر به گسترش شهر تا کوهستانهای مجاور شده‌است. منبع اصلی آب کاراکاس رودخانه گوایر است، که در داخل شهر جریان دارد. کوه سرو ال آویلا در بخش شمالی شهر واقع شده‌است.
وضعیت اقتصادی
کاراکاس به عنوان پایتخت ونزوئلا، دارای شرکتهای خدماتی، بانکها، فروشگاهها و دیگر مراکز است. ۱۰۰ درصد این مراکز خدماتی هستند، به استثنای برخی صنایع که در حومه مادرشهری آن احداث شده‌اند، بورس اوراق بهادار کاراکاس نیز از دیگر مراکز مهم اقتصادی کاراکاس است، این مرکز درخواست خرید را مطرح کرده و اجازه فروش ابزار مورد نیاز برای مذاکرات خود در بازار سهام را صادر می‌کند. شرکت نفت ونزوئلا (PDVSA) که بزرگترین شرکت کشور است نیز در کاراکاس واقع شده‌است، این شرکت مسئول انجام مذاکرات تمامی موافقت‌نامه‌های بین‌المللی برای توزیع و صادرات نفت به سایر کشورهای جهان است.
مترو
متروی کاراکاس در سال ۱۹۸۳ تاسیس شده و هم‌اکنون دارای ۴ خط و ۴۶ ایستگاه میباشد.
جمعیت‌نگاری
جمعیت کاراکاس ۳،۲۷۶،۰۰۰ نفر است، که این رقم شامل مناطق حومه شهر، همچون پتاره، که دارای جمعیتی حدود ۱،۵۰۰،۰۰۰ نفر است نمی‌باشد.
ترکیب نژادها و فرهنگ‌های مختلف در طول تاریخ کاراکاس همواره در ایم شهر مشهود بوده‌است. پیش از این، در دوران استعمار، اسپانیایی‌ها با بومیان سرخپوست و پس از آن با سیاه‌پوستانی که برای کار در مزارع کاکائو و قهوه به این منطقه آمدند در هم آمیختند، بنابراین، امروزه میتوان هرگونه ترکیبی از آمیزش این نژادها را در شهر شاهد بود.
پس از دوران استعمار، یعنی زمانی که ونزوئلا استقلال یافته بود و زمانی که نفت کشف و استخراج شد، شهر در حال رشد شاهد نوع دیگری از مهاجرت بود. اروپائیان. فرانسویان تلفن را با خود به ونزوئلا آوردند (به همین دلیل است که مردم این کشور همانند فرانسویان در هنگام پاسخ گفتن به تلفن از لفظ «الو» استفاده می‌کنند) و هلندیان (شل پترولیوم) نیز برای استخراج نفت پا به این منطقه گذاشتند.
پس از آن، به دلیل وقوع جنگ دوم جهانی و نظام‌های دیکتاتوری قدیم اروپا و نیز استخراج بیشتر نفت، هزاران مهاجر از اسپانیا (خصوصا گالیسیا و جزایر قناری)، پرتغال (خصوصا جزیره مادیرا)، ایتالیا و دیگر کشورهایی نظیر ترکیه و لبنان برای آغاز زندگی جدید در شهر جدیدی که در آستانه انفجار بود، پا به کاراکاس گذاشتند. مهاجرت اروپائیان در طول دهه‌های ۶۰ و ۷۰ بیشتر چشمگیر بود. اما چند سال بعد، در طول دهه‌های ۸۰ و ۹۰، کاراکاس نوع جدیدی از مهاجران را پذیرفت، این بار مهاجران از کشورهای همسایه نظیر کلمبیا؛ اکوادور؛ پرو؛ بولیوی؛ ترینیداد و توباکو؛ هائیتی بودند، که با حضور خود در کاراکاس نوع جمعیت‌شناختی جدیدی را وارد منطقه کردند.
خوشبختانه، به دلیل نفوذ کهنه اسپانیا، ترکیب نژادها و فرهنگ‌ها مسئله‌ای رایج در شهر کاراکاس بوده‌است. بنابراین، به راحتی میتوان در این شهر افرادی با موی بور و چشمانی سیاه و نیز افرادی سیاه با موی بور و چشمان آبی یافت. با این وجود، بافت جمعیتی رایج «مولاتو» (سیاه+سفید)، «مستیزو» (سفید پوست+بومیان سرخپوست)، و «کریولو» (ترکیبی از هر سه نژاد) است.
امروزه، به دلیل رشد صنعت نفت، و نیز سیاست‌های مهاجرتی جدید، کاراکاس پذیرای مهاجرانی از کوبا، چین، کشورهای عربی همچون عراق و نیز کشور ایران است. مهاجرت جدید بیشتر ناشی از اتحادی است که هوگو چاوز رئیس‌جمهوری کنونی ونزوئلا با این کشورها ایجاد کرده‌است.
همانطور که می‌بینید، بسیاری از مردم به شهر کاراکاس پا گذاشته‌اند اما متاسفانه رشد شهر به صورتی بی‌برنامه و بدون کنترل بوده‌است. هیچگونه برنامه‌ریزی جمعیت‌شناختی تاکنون در شهر انجام نشده‌است، به همین دلیل هنوز میتوان مناطق و محلاتی را در کاراکاس یافت که فاقد سیستم‌های برق و آبرسانی هستند، نیازی به ذکر دیگر خدمات همچون مدرسه، بیمارستان، پاسگاه پلیس، اداره آتش‌نشانی و غیره نیست. بنابراین، بسیاری از مناطق حومه و محلات شهر همچون مناطق بی‌قانونی هستند که در آن جرم و ناامنی شب و روز بیداد می‌کند. کاراکاس، همچون دیگر شهرهای آمریکای لاتین، از بهترین نمونه‌های «توسعه بدون برنامه و حمایتی» است، که در نتیجه شهری جدید، و ثروتمند اما هم‌زمان مبتلا به بی‌قانونی و فقر فزاینده ایجاد میشود.
کاملا طبیعی است که در کاراکاس ساختمانی ۶۰ طبقه و باشکوه و دارای آخرین فناوری روز را در کنار خانه‌های فقیرنشین، سست و خطرناک مشاهده کرد.
مناطق دیدنی
نمایی داخلی از سالن اصلی تئاتر ترسا کارنو در کاراکاس.
دانشگاه سیوداد
ساختمان اصلی دانشگاه مرکزی ونزوئلا ، که توسط معمار مشهور کارلوس رائول ویلانوئوا طراحی شده و یونسکو در سال ۲۰۰۰ آن را میراث جهانی خوانده‌است، یکی از شاهکارهای هنر معماری تلقی میشود. بیش از ۲۸ هنرمند از مکتب هنری پیشرو معاصر در اجرای این پروژه شرکت داشتند. از جمله آنان میتوان هانس آرپ، الکساندر کالدر، فرناند لگر، ویکتور واسارلی، به همراه فرانچسکو ناروائز، آلخاندرو اوترو و اوسوالدو ویگاس از ونزوئلا نام برد.
کپیتولیو فدرال
کپیتولیو فدرال یک بلوک کامل شهر را به خود اختصاص داده‌است، و با گنبدهای طلایی و نیز سنگفرش‌های نئوکلاسیک خود، ممکن است حتی بزرگتر نیز به نظر برسد. ساخت این بنا در دهه ۱۸۷۰ و توسط آنتونیو گوزمان بلانکو انجام شد، و بیشتر شهرت آن به خاطر سالن الیپتیکو، یعنی یک سالن بیضی شکل است که دارای گنبدها و دیوارهای پوشیده از نقاشی‌های دیواری است که بزرگان کشور را به تصویر کشیده‌است.
در صورتی که در سالروز استقلال ونزوئلا به این محل وارد شوید، خواهید توانست قانون استقلال ۱۸۱۱ را که بر روی پایه مجسمه نگاشته شده و تنها در این روز به نمایش عمومی در می‌آید مشاهده کنید. راهروهای گرداگرد سالن پوشیده از تصاویر جنگهای استقلال ونزوئلاست.
پارک دل استه
این بنا توسط روبرتو برل مارکس معمار برزیلی طراحی شده‌است. این منطقه بهشت سبزی در مرکز شهر است، که در آن فعالیت‌های متعددی میتوان انجام داد. حیوانات اهلی نیز در بخش باغ وحش این پارک به نمایش گذاشته شده‌اند. نسخه‌ای از کشتی مشهور کریستف کلمب با نام لا سانتا ماریا در بخش جنوبی پارک به تصویر کشیده شده‌است.
مجتمع فرهنگی ترزا کارنو
مجتمع فرهنگی ترزا کارنو ، یا تئاتر ترزا کارنو ، یکی از مهمترین سالن‌های تئاتر شهر کاراکاس و ونزوئلاست، که در آن کنسرت‌های نمادین و مردم‌پسند، اپرا، رقص باله و تئاتر برگزار میشود. این سالن در ناحیه فرهنگی شهر و در نزدیکی بنای موزه، پارک کائوبوس و آتنی کاراکاس واقع شده‌است. این مجتمع به دو بخش تقسیم میشود: «خوزه فیلیکس ریباس» و «ریو ریان». این بنا در زمینی به مساحت ۲۲ هزار متر مربع احداث شده‌است. نام این سالن برگرفته از نام ترسا کارنو پیانیست مشهور است.
کاسا ناتال د بولیوار
در کاراکاس آسمان‌خراش‌ها ممکن است به خوبی به چشم بخورد، اما در بازسازی خانه‌ای که سیمون بولیوار در ۲۴ ژوئیه ۱۷۸۳ در آن به دنیا آمد ممکن است چیزی بیش از رنگ و بوی استعمار اولیه به چشم بخورد. نمایشگاه‌های سلاح، پرچم و یونیفرم در این موزه به تصویر کشیده شده‌است.
بیشتر فضای داخلی این ساختمان مربوط به دوران استعمار را تصاویر عظیمی از صحنه‌های نبرد اشغال کرده‌است، اما در موزه بولیوار وسایل شخصی وی بیشتر به چشم می‌خورد. افتخار این مکان در تابوتی نهفته‌است که در آن بقایای بولیوار از کلمبیا به ونزوئلا بازگردانده شد؛ خاکستر بولیوار اکنون در زیارتگاه ملی نگهداری میشود.
مراسم تشییع جنازه بولیوار ۱۲ سال پس از مرگ وی در ایگلسیا د سانفرانچسکو یعنی چند ساختمان در غرب همین مکان برگزار شد و در همین مکان بود که وی در سال ۱۸۱۳ به نام سیمون بولیوار ال لیبرتادور نامیده شد. تلالو زیارتگاههای کلیسای این محل چشم‌ها را خیره کرده و گرچه گوزمن بلانکو این کلیسا را مدرن کرده‌است اما کلیسا همچنان بخش اعظم معماری استعماری درونی خود را حفظ کرده‌است.
موزه هنر دوران استعمار
باغهای گرداگرد این موزه نیز به اندازه دورن آن اغواگر است. این موزه در یک خانه بزرگ و با شکوه ییلاقی که به کوئینتا آنائوکو شهرت دارد، و توسط فضای سبز زیبایی احاطه شده احداث شده‌است. درون خانه اتاق‌هایی که با وسواس تمام مرمت شده قرار دارد، این اتاق‌ها از آثار هنری، مبلمان و لوازم و بسیاری دیگر از صنایع دستی که با دقت خاصی گزینش شده انباشته شده‌است.
کوئینتا در زمان ساخت خود یعنی در سال ۱۷۹۷، در خارج از شهر تاریخی واقع بود، اما امروزه این خانه تبدیل به واحه‌ای شده‌است که در دل نواحی حومه سن برنادینو واقع است. چنانچه صبح یکشنبه به این مکان قدم بگذارید ممکن است با کنسرتی مواجه شوید که در اتاق‌هایی که زمانی اصطبل این ساختمان بوده برگزار میشود.
زیارتگاه ملی
مقدس‌ترین بنا در ونزوئلا از شمال پلازا بولیوار پنج ساختمان با این بنا فاصله دارد، این بنا در حاشیه شمالی شهر واقع شده‌است. این بنا که سابقا کلیسا بوده‌است، در سال ۱۸۷۴ توسط آنتونیو گوزمان بلانکو به عنوان قبرستان بزرگان ونزوئلا در نظر گرفته شد. کل صحن مرکزی کلیسا وقف بولیوار شده، و در قربانگاه نیز تابوت برنزی این قهرمان قرار گرفته‌است و این در حالی است که افرادی که از شهرت کمتری برخوردارند در راهروها دفن شده‌اند. گنبد زیارتگاه ملی پوشیده از نقاشی‌های متعلق به دهه ۱۹۳۰ است که تصاویری از زندگی بولیوار را ترسیم می‌کند و چلچراغ بزرگ نیز که در بالای سر می‌درخشد در سال ۱۸۸۳ به مناسبت صدمین سالگرد تولد وی در این مکان نصب شده‌است. تعویض نگهبانان که روزانه چند بار و طی مراسمی خاص انجام میشود نیز از دیگر صحنه‌های دیدنی این موزه‌است.
پارک مرکزی
در پرسه‌ای کوتاه در شرق پلازا بولیوار به پارک مرکزی می‌رسیم، این مجموعه بتونی مرکب از پنج سطح مسکونی دارای معماری یوحنایی است، که دارای دو برج ۵۳ طبقه هشت ضلعی است که یکی از آنها پس از آنکه در جریان آتش‌سوزی در ۱۷ اکتبر ۲۰۰۴ متحمل خسارات زیادی شد در حال حاضر در حال بازسازی است.
پارک مرکزی کانون فرهنگی و هنری کاراکاس است، در این بنا موزه، سالن سینما، مجموعه فرهنگی ترسا کارنو، و زیارتگاه کاراکاس و شرکت تئاتر راجاتابلا که از محبوبیت بسیاری نیز برخوردار است واقع شده‌است. میرادور د لاتوره اوسته، که در طبقه ۵۲ واقع شده دارای چشم‌اندازی ۳۶۰ درجه‌ای از شهر است.
پلازا بولیوار
پلازا بولیوار که آکنده از برگ است در کانون شهر قدیمی قرار گرفته و مجسمه یادبود سیمون بولیوار نیز در مرکز آن نصب شده‌است. ساختمانهای جدید و بلند بیشتر چشم‌انداز یادگار دوران استعمار محله اصلی کاراکاس را به خود اختصاص داده‌است. اما این منطقه زنده و با طراوت همچنان دارای مناطق دیدنی مهمی است.
طبقه همکف موزه کاراکاس نمایانگر تاریخ محلی است، و نیز دارای مدل‌های مهمی از شهر به نحوی که در اوایل قرن نوزدهم و دهه ۱۹۳۰ شکل گرفته‌است. برای پی بردن به میزان رشد این شهر، تنها کافی است نگاهی به نقشهای که قدمت آن به سال ۱۵۷۸ بازمی‌گردد و در حیاط مرکزی بنا قرار گرفته بیندازید.
ال هاتیلو
ال هاتیلو یکی از شهرک‌های یادگار دوران استعمار است که در حومه جنوب شرقی کاراکاس در منطقه شهری‌ای به همین نام واقع شده‌است. این شهرک کوچک، که یکی از معدود مناطق ونزوئلاست که در آن وضعیت مربوط به دوران استعمار حفظ شده‌است، تصویری از کاراکاس چند قرن پیش به دست می‌دهد. ال هاتیلو نیز مانند هر شهر دیگری در ونزوئلا، دارای پلازا بولیوار خاص خود است که تندیس سیمون بولیوار|ال لیبراتور در وسط آن قرار گرفته‌است. این شهرک دارای یک کلیسای کاتولیک رم و بسیاری ساختمانهای دیگر مربوط به دوران مهاجرنشینی نیز هست که به خوبی حفظ شده‌اند. حتی شهرداری، بانکها، و کتاب فروشی‌ها نیز در این محله ظاهر مربوط به دوران استعمار خود را حفظ کرده‌اند، و دارای پنجره‌های خاص آن دوران، درهای تمام چوبی و پشت بام‌های دارای سفال‌های قرمز هستند.
بخش مربوط به دوران استعمار شهرداری ال هاتیلو تنها بخش اندکی از تمام زمین را نشان می‌دهد. دیگر بخشهای شهرداری ال هاتیلو محلات مسکونی و تجاری معمولی از جمله محلاتی همچون لا بویرا، اوریپوتو و لالاگونیتا هستند.
سرو ال آویلا
سرو ال آویلا («کوه ال آویلا) (ووآرایرا رپانو)، کوهی واقع در شمال مرکزی ونزوئلاست، این کوه در جوار کاراکاس واقع شده و آن را از دریای کارائیب جدا می‌کند، از این کوه به عنوان ریه نباتی کاراکاس یاد میشود، و یکی از مناطق دیدنی شهر محسوب میشود. در سال ۱۹۵۸ این کوه »پارک ملی ال آویلا نام گرفت.
لاس مرسدس
افرادی که خواهان آشنایی با مهمترین منطقه تجاری و مادرشهری کاراکاس هستند، باید به لاس مرسدس بروند، این منطقه دارای برخی از بهترین رستوران‌های شهر که دارای متخصصان تغذیه هستند، و نیز میخانه‌ها، بارها و استخرهای متعددی است. این منطقه وعده‌گاه محبوب جوانان کاراکاس و دارای برخی از برترین مغازه‌ها، و مجتمع‌های تجاری کاراکاس است.
محله آلتامیرا
آلتامیرا محلهای است که در منطقه شهرداری چاکائو، میراندا|چاکائو از شهرداری کاراکاس واقع شده‌است، این محله دارای ایستگاه متروی خاص خود، هتلها و رستوران‌های متعدد، و یکی از مراکز تجاری مهم شهر است، خیابان فرانچسکو د میراندا (یکی از خیابانهای اصلی کاراکاس) و دیستیبیودور آلتامیرا (یک خروجی متراکم بزرگراه) هر دو در آلتامیرا واقع شده‌اند.
اماکن مذهبی
کلیسای جامع کاراکاس
Basílica Menor de Santa Capilla
Sinagoga Tiferet Israel en Maripérez
Mezquita Ibrahim Al-Ibrahim
Iglesia San Francisco
Iglesia Santa Rosalía de Palermo
Basílica Santa Teresa
Iglesia Rumana Ortodoxa de San Constantino y Santa Elena
Iglesia Nuestra Señora de Altagracia
کلیسای جامع کاراکاس
کلیسای جامع کاراکاس در یکی از زوایای پلازا بولیوار واقع شده و پس از زمان ساخت آن در سال ۱۵۹۴ بارها تخریب و تبدیل به ویرانه‌ای شده‌است، والدین سیمون بولیوار در کنار قربانگاه‌های دست‌ساز این کلیسا دفن شده‌اند، این کلیسا دارای آثار هنری باشکوهی، همچون «رستاخیز» اثر پیتر پل روبنز، «بازنمایی مریم مقدس» اثر موریلو، و شام آخر، و اثر ناتمام آرتورو میشلنا نقاش ونزوئلایی است.
مناطق دیدنی و پارکها
پلازا اولیری
پلازا ونزوئلا/پاسئو کولون
پلازا بولیوار
پلازا فرانسیکا (کاراکاس)
پلازا لاایندیا
پلازا د لوس موسئوس
پلازا لاکاستلانا
پلازا آندرس الوی بلانکو
پلازا ال ونزوئلانو
پارک دل است «رومولو بتانکورت»
پارک دل اوسته: "جوویتو ویلالبا
پارک لوس کائوبوس
پارک لوس کوروس
پارک آریستاید روجاس
پارک وینیسیو آدامز
پارک آروفلو
پارک کوئوا دل ایندیو
پارک جانورشناسی د کاریکوئائو
پارک جانورشناسی ال پینار
پارک مانوئل سان
پارک ماراکائیبو
پارک سانز
پارک جانورشناسی د کونتاکتو «اکسپانزو»
جاردین بوتانیکو د کاراکاس
Jardines de las Universidades: Simón Bolívar y Central de Venezuela
Paseo Los Próceres
Paseo El Calvario
پارک ملی ال آویلا
Cerro el Volcán
پارک ملی ماکارائو
Zona de Protección del Litoral Central
Zona de Protección del Área Metropolitana de Caracas
Zona de Protección “El Algodonal”
دانشکده‌ها و دانشگاه‌ها
کاراکاس محل برخی از برترین دانشگاه‌های ونزوئلاست، که از جمله آنها میتوان از دانشگاه مرکزی ونزوئلا، دانشگاه سیمون بولیوار، دانشگاه کاتولیک اندروس بلو، دانشگاه شهر، دانشگاه خوزه مناریا وارگاس و چندین دانشگاه دیگر نام برد.
ورزش
برجسته‌ترین تیمهای فوتبال و بیسبال در کاراکاس قرار دارند. مرکز چندین ورزش دیگر نیز شهر کاراکاس است.
تیمهای بیسبال تیبورونز د لا گوایرا و لئونز دل کاراکاس «ورزشگاه المپیک د لا UCV» متعلق به دانشگاه مرکزی ونزوئلا را که دارای گنجایش ۲۵،۰۰۰ نفر است در اختیار دارند.
نویگنتس دل ماگالانز، نیز یکی دیگر از تیمهای بیسبال شهر کارکاس است، این تیم به والنسیا، کارابوبو منتقل شد، اما به ویژه به خاطر رقابت این تیم با تیم محلی این تیم محبوبیت زیادی در پایتخت دارد.
شهر کاراکاس دارای دو ورزشگاه فوتبال است:
ورزشگاه المپیک کاراکاس|ورزشگاه المپیک د لا UCV، با گنجایشی معادل ۳۰،۰۰۰ تماشاچی است (اما ظرفیت این ورزشگاه برای جام کوپا آمریکا در سال ۲۰۰۷ به ۴۰،۰۰۰ نفر در حال افزایش است).
ورزشگاه بریگیدو ایریارته، دارای گنجایش ۱۲،۰۰۰ تماشاچی است (که از قدیم در اختیار باشگاه فوتبال کاراکاس و دپورتیوو ایتالچاکائو بوده‌است). باشگاه فوتبال کاراکاس ورزشگاه اختصاصی خود با نام «کوکودریلوس اسپرت پارک» را در اوت ۲۰۰۵ افتتاح خواهد کرد.
از آنجایی که کاراکاس پایتخت ونزوئلاست، موسسه ملی ورزش، کمیته المپیک ونزوئلا و نیز بسیاری دیگر از باشگاه‌ها و فدراسیون‌های ملی نیز در آن واقع شده‌است.
تیمهای ورزشی
بیسبال : Leones del Caracas B.B.C.
فوتبال : "باشگاه فوتبال کاراکاس، باشگاه فوتبال استرلا روجا، دیپورتیوو ایتالیا
بسکتبال : Cocodrilos del Caracas B.C.
فرهنگ
کاراکاس پایتخت فرهنگی ونزوئلاست، و دارای رستوران‌ها، سالن‌های نمایش، موزه‌ها، و مراکز خرید متعدد است. این شهر همچنین محل استقرار مهاجرانی از مناطقی همچون اسپانیا، ایتالیا، پرتغال، خاورمیانه، آلمان، چین، و کشورهای آمریکای لاتین است.
موزه‌ها و سالن‌های نمایش
موزه دل ترنسپورت گیلرمو خوزه شائل
موزه دل تکلادو
موزه ساکرو د کاراکاس
موزه تاریخ نظامی
موزه هنرهای معاصر کاراکاس (MACC)، که دارای یکی از مهمترین گنجینه‌های هنری آمریکای جنوبی است.
موزه جاکوبو بورخس
موزه هنری د بلاس (کاراکاس)
موزه آلخاندرو اوترو
موزه هنرهای مردمی د پتاره
آتنئو د کاراکاس
موزه سمعی بصری
موزه آلخاندرو اوترو
نگارخانه کونتینی، نگارخانه بین‌المللی نقاشی (آمریکا و اروپا)
مرکز هنری استانیکا
موزه بولیوار
تئاتر شهر
تئاتر ملی
Casa natal del Libertador Simón Bolívar
Museo de la Estampa y el Diseño Carlos Cruz-Diez
Cuadra Bolivariana
(CELARG)
افراد سرشناس
کاراکاس زادگاه بسیاری از سیاستمداران و هنرمندانی بوده‌است که تاریخ و فرهنگ کشور خود را رقم زده‌اند:
سیمون بولیوار
سیمون رودریگز
آندرس بلو
مانوئل بلوم
لوئیسا کاسرس د آریسمندی
ترسا کارنو
رومولو خالخوس
کارلوس کروز دیز
پدرو خوال اسکاندون
آنتونیو گوزمان بلانکو
فرانچسکو د میراندا
آرماندو رورون
تیتو سالاس
فرمین تورو
مارتین توواری تووار
آرتورو اوسلار پیتری
خوزه آنخل لاماس
خووان آنتونیو پرز بونالده
تفریحات
شهر کاراکاس دارای دو ورزشگاه فوتبال اصلی است: ورزشگاه المپیک با ظرفیت ۳۵،۰۰۰ تماشاچی و ورزشگاه استادیو بریگیدو ایریارتل، با گنجایش ۲۵،۰۰۰ تماشاچی، که مرکز باشگاه فوتبال کاراکاس و نیز ایتالچاکائو است. تیمهای بیسبال تیبورونز د لا گوایرا و لئونز دل کاراکاس نیز در ورزشگاه مشترک خود در ورزشگاه دانشگاه با گنجایش ۳۳،۰۰۰ نفر بازی می‌کنند.
کاراکاس میزبان بازیهای قاره آمریکا در سال ۱۹۸۳ بود
حمل و نقل
متروی کاراکاس از سال ۱۹۸۳ فعال بوده و ایمن‌ترین و سریعترین راه ممکن برای جابجایی در شهر بوده‌است. متروی کاراکاس به خاطر کارکرد و تمیزی آن مایه فخر این شهر است. متروی کاراکاس که دارای چهار خط و بیش از ۴۰ ایستگاه است، بخش عمده‌ای از شهر را پوشش می‌دهد. این مترو دارای سیستم بلیط یکپارچه‌است، که مسیر «مترو» را به سیستم اتوبوسرانی متروی کاراکاس که با کیفیتی همانند مترو در نواحی حضور دارد متصل می‌کند. ساعات کار مترو از پنج و نیم بامداد تا یازده شب است.
اتوبوس‌ها مهمترین وسیله حمل و نقل عمومی هستند. کاراکاس دارای دو سیستم اتوبوسرانی است: سیستم سنتی و متروباس. سیستم سنتی دارای انواع مختلف اتوبوس است، که توسط شرکتهای مختلف مدیریت می‌شوند:
اتوبوس ؛ اتوبوسهای بزرگ
اتوبوسهای متوسط
مینی‌بوس، وانت یا مینی‌وانت
در نزدیکی مایکتیا فرودگاه بین‌المللی سیمون بولیوار، در فاصله ۱۳ کیلومتری مرکز کاراکاس واقع است، این فرودگاه مهمترین فرودگاه از مجموع ۱۲ فرودگاه بین‌المللی ونزوئلاست.
خیابانهای اصلی
نمای شب مرکز شهر کاراکاس
خیابان بولیوار
خیابان سیمون بولیوار
خیابان یونیورسیداد
خیابان بارالت
خیابان سوکره
خیابان اوردانتا
خیابان آندرس بلو
خیابان لکونا
خیابان پانتئون
خیابان لیبرتادور
خیابان فرانچسکو د میراندا
خیابان پائز
خیابان اوهیگینز
خیابان سن مارتین
خیابان تهران
خیابان آکاسیاس
خیابان لاس پالماس
خیابان آبراهام لینکلن ()
خیابان فرانچسکو سولانو
خیابان کاسانووا
خیابان بین‌المللی ال وله
خیابان فوئرزاس آرماداس
خیابان نوئوا گرانادا
خیابان پرزیدنته مدینا
خیابان روزولت
خیابان اصلی ال سمنتریو
پاسئو لوس ایلاسترس
خیابان لاس آکاسیاس
پاسئو لوس پروسرس
خیابان ریو دو ژانیرو
خیابان اصلی لاس مرسدس
خیابان ال روزال ونزوئلا
خیابان تاماناکو
خیابان بین‌المللی سانتا مونیکا-کامبرز د کرومو
بلوار ال کافتال
خیابان سانز Prin { cipal avenue of Caurimare*
خیابان چهارم لوس پالوس گرندز
خیابان سن خووان بوسکو
خیابان لوئیس روچه
خیابان سوکه از لاس داس کامینوس
خیابان لوس کاستانوی لوس کوروس
خیابان رومولو خالخوس
خیابان اصلی ماکاراکووی
خیابان لا خوایریتا (گورستان شرق)
شهرهای خواهر | [
"فهرست شهرهای ونزوئلا",
"فهرست کشورهای جهان",
"آنتونیو لدزما",
"کد پستی",
"ونزوئلا",
"امریکای لاتین",
"منطقه شهری",
"دریای کارائیب",
"رشته کوه",
"مرکز استان",
"انقلاب فرانسه",
"استقلال آمریکا",
"آمریکای لاتین",
"پادشاهی اسپانیا",
"جنگ استقلال",
"قرن بیستم",
"آمریکای جنوبی",
"منطقه مسکونی",
"طبقه متوسط",
"خوزه انریکه",
"شورای شهر",
"قانون اساسی",
"روزنامه رسمی",
"بورس اوراق بهادار",
"بازار سهام",
"شرکت نفت ونزوئلا",
"کشورهای جهان",
"متروی کاراکاس",
"حومه شهر",
"استخراج نفت",
"جنگ دوم جهانی",
"صنعت نفت",
"کشورهای عربی",
"کشور ایران",
"هوگو چاوز",
"میراث جهانی",
"هنر معماری",
"الکساندر کالدر",
"مرکز شهر",
"حیوانات اهلی",
"باغ وحش",
"کریستف کلمب",
"سانتا ماریا",
"تئاتر شهر",
"رقص باله",
"متر مربع",
"تشییع جنازه",
"درون خانه",
"صنایع دستی",
"قرن نوزدهم",
"کلیسای جامع",
"شام آخر",
"Paseo Los Próceres",
"Paseo El Calvario (Caracas)",
"دانشگاه مرکزی ونزوئلا",
"کوپا آمریکا",
"Leones del Caracas",
"مراکز خرید",
"سیمون بولیوار",
"سیمون رودریگز",
"آندرس بلو",
"مانوئل بلوم",
"لوئیسا کاسرس د آریسمندی",
"ترسا کارنو",
"رومولو خالخوس",
"کارلوس کروز دیز",
"پدرو خوال اسکاندون",
"آنتونیو گوزمان بلانکو",
"فرانچسکو د میراندا",
"آرماندو رورون",
"تیتو سالاس",
"فرمین تورو",
"مارتین توواری تووار",
"آرتورو اوسلار پیتری",
"خوزه آنخل لاماس",
"خووان آنتونیو پرز بونالده",
"قاره آمریکا",
"حمل و نقل عمومی",
"فرانسیسکو فاخاردو"
] | [
"کاراکاس",
"اهالی کاراکاس",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۵۶۷ (میلادی) در امپراتوری اسپانیا",
"پایتختهای آمریکای جنوبی",
"مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده در ۱۵۶۷ (میلادی)",
"مناطق مسکونی در ونزوئلا",
"ونزوئلا",
"ویکی‌سازی رباتیک"
] |
2,540 | هوش مصنوعی | 0 | 437 | 0 | [
"هوش مصنوعي",
"هوش ماشینی",
"هوش‌مصنوعی",
"هوش ماشيني",
"سامانه‌های هوشمند"
] | false | 272 | {
"KeysAndValues": [],
"Title": ""
} | قسمت، یک ربات با مهارت‌های ابتدایی اجتماعی
هوش مصنوعی، هوش صناعی یا هوش ماشینی به هوشی که یک ماشین در شرایط مختلف از خود نشان می‌دهد، گفته میشود. به عبارت دیگر هوش مصنوعی به سیستم‌هایی گفته میشود که می‌توانند واکنش‌هایی مشابه رفتارهای هوشمند انسانی از جمله درک شرایط پیچیده، شبیه‌سازی فرایندهای تفکری و شیوه‌های استدلالی انسانی و پاسخ موفق به آنها، یادگیری و توانایی کسب دانش و استدلال برای حل مسایل را داشته باشند. بیشتر نوشته‌ها و مقاله‌های مربوط به هوش مصنوعی، آن را به عنوان «دانش شناخت و طراحی عامل‌های هوشمند» تعریف کرده‌اند.
هوش مصنوعی را باید عرصه پهناور تلاقی و ملاقات بسیاری از دانش‌ها، علوم، و فنون قدیم و جدید دانست. ریشه‌ها و ایده‌های اصلی آن را باید در فلسفه، زبان‌شناسی، ریاضیات، روان‌شناسی، عصب‌شناسی، فیزیولوژی، تئوری کنترل، احتمالات و بهینه‌سازی جستجو کرد و کاربردهای گوناگون و فراوانی در علوم رایانه، علوم مهندسی، علوم زیست‌شناسی و پزشکی، علوم اجتماعی و بسیاری از علوم دیگر دارد.
از زبانهای برنامه‌نویسی هوش مصنوعی میتوان به لیسپ، پرولوگ، کلیپس و ویپی اکسپرت اشاره کرد.
یک «عامل هوشمند» سیستمی است که با شناخت محیط اطراف خود، شانس موفقیت خود را پس از تحلیل و بررسی افزایش می‌دهد. جان مکارتی که واژه هوش مصنوعی را در سال ۱۹۵۶ استفاده نمود، آن را «دانش و مهندسی ساخت ماشینهای هوشمند» تعریف کرده‌است.
هوش مصنوعی در علم پزشکی امروزه به دلیل گسترش دانش و پیچیده‌تر شدن فرایند تصمیم‌گیری، استفاده از سیستم‌های اطلاعاتی به خصوص سیستم‌های هوش مصنوعی در تصمیم‌گیری، اهمیت بیشتری یافته‌است. هوش مصنوعی گسترش دانش در حوزه پزشکی و پیچیدگی تصمیمات مرتبط با تشخیص و درمان - به عبارتی حیات انسان - توجه متخصصین را به استفاده از سیستم‌های پشتیبان تصمیم‌گیری در امور پزشکی جلب نموده‌است. به همین دلیل، استفاده از انواع مختلف سیستم‌های هوشمند در پزشکی رو به افزایش است، به گونه‌ای که امروزه تاثیر انواع سیستم‌های هوشمند در پزشکی مورد مطالعه قرار گرفته‌است.
تاریخچه
نمونه‌ای از مدل شبکه عصبی مصنوعی
هوش مصنوعی توسط فلاسفه و ریاضی‌دانانی نظیر جرج بول که اقدام به ارائه قوانین و نظریه‌هایی در مورد منطق نمودند، مطرح شده بود. با اختراع رایانه‌های الکترونیکی در سال ۱۹۴۳، هوش مصنوعی، دانشمندان آن زمان را به چالشی بزرگ فراخواند. در این شرایط، چنین به‌نظر می‌رسید که این فناوری قادر به شبیه‌سازی رفتارهای هوشمندانه خواهد بود.
با وجود مخالفت گروهی از متفکرین با هوش مصنوعی که با تردید به کارآمدی آن می‌نگریستند تنها پس از چهار دهه، شاهد تولد ماشینهای شطرنج باز و دیگر سامانه‌های هوشمند در صنایع گوناگون شدیم.
نام هوش مصنوعی در سال ۱۹۶۵ میلادی به عنوان یک دانش جدید ابداع گردید. البته فعالیت در این زمینه از سال ۱۹۶۰ میلادی شروع شد. (مرجع۱)
بیشتر کارهای پژوهشی اولیه در هوش مصنوعی بر روی انجام ماشینی بازی‌ها و نیز اثبات قضیه‌های ریاضی با کمک رایانه‌ها بود. در آغاز چنین به نظر می‌آمد که رایانه‌ها قادر خواهند بود چنین فعالیت‌هایی را تنها با بهره گرفتن از تعداد بسیار زیادی کشف و جستجو برای مسیرهای حل مسئله و سپس انتخاب بهترین روش برای حل آنها به انجام رسانند.
اصطلاح هوش مصنوعی برای اولین بار توسط جان مکارتی (که از آن به‌عنوان پدر علم و دانش تولید ماشینهای هوشمند یاد میشود) استفاده شد. وی مخترع یکی از زبانهای برنامه‌نویسی هوش مصنوعی به نام لیسپ است. با این عنوان میتوان به هویت رفتارهای هوشمندانه یک ابزار مصنوعی پی برد. (ساخته دست بشر، غیرطبیعی، مصنوعی) حال آنکه هوش مصنوعی به عنوان یک اصطلاح عمومی پذیرفته شده که شامل محاسبات هوشمندانه و ترکیبی (مرکب از مواد مصنوعی) است.
از اصطلاح "Strong and Weak AI" میتوان تا حدودی برای معرفی رده‌بندی سیستم‌ها استفاده کرد.
کاربردها
کاربردهای هوش مصنوعی چنان گسترده و فراگیر شده‌اند که بسیاری از این کاربردها دیگر با نام هوش مصنوعی شناخته نمی‌شوند و نام تخصصی خود را دارند. تاثیر هوش مصنوعی را اکنون میتوان در همه جهات و نقاط زندگی مردم دید. آیفونی که قادر به تشخیص اعضای خانه است یا تلویزیونی که نور صفحه نمایش دلخواه را با تعداد افراد تنظیم می‌کند، همه و همه کاربردهای هوش مصنوعی هستند.
کاربردهای عملی آن دسته از کاربردهای هوش مصنوعی هستند که عملیات خاصی را انجام داده و عمل یا تاثیر آن به وضوح توسط کاربر احساس خواهد شد. برای مثال جستجوی خودکار گوگل که از الگوریتم‌ها و متدهای پیچیده هوش مصنوعی استفاده می‌کند، پس از انجام یک عملیات پرهزینه و البته سریع نتایج مرتبط را به شما نشان خواهد داد. ماشینهایی که قادر هستند خودشان را کنترل کنند. ربات‌های پرنده یا قایقهای هوشمند نمونه‌ای بارز و موفق از این نوع کاربردها هستند.
نیاز به تحلیل و استخراج الگو از داده‌های ترافیک شهری، دریافتی کارکنان و جابه جایی پول در یک بانک برای جلوگیری از اختلاس یک عملیات نیست و تاثیر یا خود عمل به وضوح توسط کاربر لمس نخواهد شد؛ اما در مقابل یک تحلیل هوشمند و خودکار است که کاربرد تحلیلی هوش مصنوعی به حساب می‌آید.
آزمون تورینگ
آزمون تورینگ آزمونی است که توسط آلن تورینگ در سال ۱۹۵۰ در نوشته‌ای به نام «محاسبات ماشینی و هوشمندی» مطرح شد. در این آزمون شرایطی فراهم میشود که شخصی با ماشینی تعامل برقرار کند و پرسش‌های کافی برای بررسی اقدامات هوشمندانه ماشین، از آن بپرسد. چنانچه در پایان آزمایش نتواند تشخیص دهد که با انسان یا با ماشین در تعامل بوده‌است، آزمون با موفقیت انجام شده‌است. تاکنون هیچ ماشینی از این آزمون با موفقیت بیرون نیامده است. کوشش این آزمون برای تشخیص درستی هوشمندی یک سیستم است که سعی در شبیه‌سازی انسان دارد.
تعریف و طبیعت هوش مصنوعی
هنوز تعریف دقیقی برای هوش مصنوعی که مورد توافق دانشمندان این علم باشد ارائه نشده‌است و این به هیچ وجه مایه تعجب نیست. چرا که مقوله مادر و اساسی‌تر از آن، یعنی خود هوش هم هنوز بطور همه‌جانبه و فراگیر تن به تعریف نداده‌است. در واقع میتوان نسل‌هایی از دانشمندان را سراغ گرفت که تمام دوران زندگی خود را صرف مطالعه و تلاش در راه یافتن جوابی به این سوال عمده نموده‌اند که: هوش چیست؟
اما اکثر تعریف‌هایی که در این زمینه ارائه شده‌اند بر پایه یکی از ۴ باور زیر قرار می‌گیرند:
سیستم‌هایی که به‌طور منطقی فکر می‌کنند
سیستم‌هایی که به‌طور منطقی عمل می‌کنند
سیستم‌هایی که مانند انسان فکر می‌کنند
سیستم‌هایی که مانند انسان عمل می‌کنند (مرجع۱)
شاید بتوان هوش مصنوعی را این‌گونه توصیف کرد: «هوش مصنوعی عبارت است از مطالعه این که چگونه کامپیوترها را میتوان وادار به کارهایی کرد که در حال حاضر انسان‌ها آنها را صحیح یا بهتر انجام می‌دهند» (مرجع۲). هوش مصنوعی به هوشی که یک ماشین از خود نشان می‌دهد یا به دانشی در کامپیوتر که سعی در ایجاد آن دارد گفته میشود. بیشتر نوشته‌ها و مقاله‌های مربوط به هوش مصنوعی آن را «دانش شناخت و طراحی عامل‌های هوشمند» تعریف کرده‌اند. یک عامل هوشمند، سیستمی است که با شناخت محیط اطراف خود، شانس موفقیت خود را بالا می‌برد.
اینکه هوش مصنوعی چیست و چه تعریفی میتوان از آن بیان نمود؟ مبحثی است که تاکنون دانشمندان به یک تعریف جامع در آن نرسیده‌اند و هریک تعریفی را ارائه نموده‌اند که در زیر نمونه‌ای از این تعاریف آمده‌است.
هنر ایجاد ماشینهایی که وظایفی را انجام می‌دهند که انجام آنها توسط انسان‌ها نیاز به هوش دارد (کورزویل- ۱۹۹۰)
مطالعه استعدادهای ذهنی از طریق مدل‌های محاسباتی (کارنیاک و مک درموت - ۱۹۸۵)
مطالعه اینکه چگونه کامپیوترها را قادر به انجام اعمالی کنیم که در حال حاضر، انسان آن اعمال را بهتر انجام می‌دهد. (ریچ و نایت -۱۹۹۱)
خودکارسازی فعالیت‌هایی که ما آنها را به تفکر انسانی نسبت می‌دهیم. فعالیت‌هایی مثل تصمیم‌گیری، حل مسئله، یادگیری و … (بلمن -۱۹۷۸)
تلاشی نو و مهیج برای اینکه کامپیوترها را قادر به فکر کردن کنیم. ماشینهایی با فکر و حس تشخیص واقعی (هاگلند-۱۹۸۵)
یک زمینه تخصصی که به دنبال توضیح و شبیه‌سازی رفتار هوشمندانه بوسیله فرایندهای کامپیوتری است. (شالکوف -۱۹۹۰)
مطالعه محاسباتی که درک، استدلال و عمل کردن را توسط ماشین‌ها را ممکن می‌سازد. (وینستون - ۱۹۹۲)
توانایی دست یافتن به کارایی در حد انسان در همه امور شناختی توسط رایانه (آلن تورینگ – ۱۹۵۰)
هوش مصنوعی دانش و مهندسی ساخت ماشینهای هوشمند و به خصوص برنامه‌های رایانه‌ای هوشمند است. هوش مصنوعی با وظیفه مشابه استفاده از کامپیوترها برای فهم چگونگی هوش انسان مرتبط است، اما مجبور نیست خودش را به روش‌هایی محدود کند که بیولوژیکی باشند. (جان مک‌کارتی – ۱۹۸۰)
هوشمندی مفهومی نسبی دارد و نمی‌توان محدوده صحیحی را برای ارائه تعریف از آن مشخص نمود. رفتاری که از نظر یک فرد هوشمند به نظر می‌رسد؛ ممکن است برای یک فرد دیگر این‌گونه به نظر نرسد. اما در مجموع خصوصیات زیر قابلیت‌های ضروری برای هوشمندی است:
پاسخ به موقعیت‌های از قبل تعریف نشده با انعطاف بسیار بالا و بر اساس بانک دانش
معنا دادن به پیام‌های نادرست یا مبهم
درک تمایزها و شباهت‌ها
تجزیه و تحلیل اطلاعات و نتیجه‌گیری
توانمندی آموختن و یادگرفتن
برقراری ارتباط دوطرفه
به فرض اینکه تعاریف بالا را از هوشمندی بپذیریم، موارد زیر فهرستی است از وظایفی که از یک سیستم هوشمند انتظار می‌رود و تقریبا اکثر دانشمندان هوش مصنوعی بر آن توافق نظر دارند به شرح زیر است:
تولید گفتار
تشخیص و درک گفتار (پردازش زبان طبیعی انسان)
دستورپذیری و قابلیت انجام اعمال فیزیکی در محیط طبیعی و مجازی
استنتاج و استدلال
تشخیص الگو و بازشناسی الگو برای پاسخ گویی به مسائل بر اساس دانش قبلی
شمایلی گرافیکی یا فیزیکی جهت ابراز احساسات و عکس العمل‌های ظریف
سرعت عکس العمل بالا
فلسفه هوش مصنوعی
بطور کلی ماهیت وجودی هوش به مفهوم جمع‌آوری اطلاعات، استقراء و تحلیل تجربیات به منظور رسیدن به دانش یا ارائه تصمیم است. در واقع هوش به مفهوم به‌کارگیری تجربه به منظور حل مسائل دریافت شده تلقی میشود. هوش مصنوعی علم و مهندسی ایجاد ماشینهایی هوشمند با به‌کارگیری از کامپیوتر و الگوگیری از درک هوش انسانی یا حیوانی و نهایتا دستیابی به مکانیزم هوش مصنوعی در سطح هوش انسانی است.
در مقایسه هوش مصنوعی با هوش انسانی میتوان گفت که انسان قادر به مشاهده و تجزیه و تحلیل مسایل در جهت قضاوت و اخذ تصمیم است در حالی که هوش مصنوعی مبتنی بر قوانین و رویه‌هایی از قبل تعبیه شده بر روی کامپیوتر است. در نتیجه علی‌رغم وجود کامپیوترهای بسیار کارا و قوی در عصر حاضر ما هنوز قادر به پیاده کردن هوشی نزدیک به هوش انسان در ایجاد هوش‌های مصنوعی نبوده‌ایم.
بطور کلی، هوش مصنوعی را میتوان از زوایای متفاوتی مورد بررسی و مطالعه قرار داد. مابین هوش مصنوعی به عنوان یک هدف، هوش مصنوعی به عنوان یک رشته تحصیلی دانشگاهی، یا هوش مصنوعی به عنوان مجموعه فنون و راه کارهایی که توسط مراکز علمی مختلف و صنایع گوناگون تنظیم و توسعه یافته‌است باید تفاوت قائل بود.
اتاق چینی
اتاق چینی بحثی است که توسط جان سیرل در ۱۹۸۰ مطرح شد در این راستا که یک ماشین نمادگرا هرگز نمی‌تواند دارای ویژگی‌هایی مانند مغز یا فهمیدن باشد. صرف نظر از اینکه چقدر از خود هوشمندی نشان دهد.
مدیریت پیچیدگی
ایجاد و ابداع فنون و تکنیک‌های لازم برای مدیریت پیچیدگی را باید به عنوان هسته بنیادین تلاشهای علمی و پژوهشی گذشته، حال و آینده در تمامی زمینه‌های علوم رایانه و به ویژه در هوش مصنوعی معرفی کرد. شیوه‌ها و تکنیک‌های هوش مصنوعی در واقع، برای حل آن دسته از مسائل به وجود آمده‌است که به‌طور سهل و آسان توسط برنامه‌نویسی تابعی یا شیوه‌های ریاضی قابل حل نبوده‌اند.
در بسیاری از موارد، با پوشانیدن و پنهان ساختن جزئیات فاقد اهمیت است که بر پیچیدگی فائق می‌آییم و می‌توانیم بر روی بخش‌هایی از مسئله متمرکز شویم که مهم‌تر است. تلاش اصلی در واقع، ایجاد و دستیابی به لایه‌ها و ترازهای بالاتر از هوشمندی انتزاع را نشانه می‌رود تا آنجا که سرانجام، برنامه‌های کامپیوتری درست در همان سطحی کار خواهند کرد که خود انسان‌ها رسیده‌اند.
به یاری پژوهشهای گسترده دانشمندان علوم مرتبط، هوش مصنوعی تاکنون راه بسیاری پیموده‌است. در این راستا، تحقیقاتی که بر روی توانایی آموختن زبان‌ها انجام گرفت و همچنین درک عمیق از احساسات، دانشمندان را در پیشبرد این دانش کمک زیادی کرده‌است. یکی از اهداف متخصصین، تولید ماشینهایی است که دارای احساسات بوده و دست کم نسبت به وجود خود و احساسات خود آگاه باشند. این ماشین باید توانایی تعمیم تجربیات قدیمی خود در شرایط مشابه جدید را داشته و به این ترتیب اقدام به گسترش دامنه دانش و تجربیاتش کند.
برای نمونه ربات هوشمندی که بتواند اعضای بدن خود را به حرکت درآورد، نسبت به این حرکت خود آگاه بوده و با آزمون و خطا، دامنه حرکت خود را گسترش می‌دهد و با هر حرکت موفقیت‌آمیز یا اشتباه، دامنه تجربیات خود را وسعت بخشیده و سر انجام راه رفته یا حتی می‌دود یا به روشی برای جابجا شدن دست می‌یابد که سازندگانش برای او متصور نبوده‌اند.
هر چند نمونه بالا ممکن است کمی آرمانی به نظر برسد، ولی به هیچ عنوان دور از دسترس نیست. دانشمندان عموما برای تولید چنین ماشینهایی از وجود مدل‌های زنده‌ای که در طبیعت وجود به ویژه آدمی نیز سود برده‌اند.
هوش مصنوعی اکنون در خدمت توسعه علوم رایانه نیز هست. زبانهای برنامه‌نویسی پیشرفته، که توسعه ابزارهای هوشمند را ممکن ساخته‌اند، پایگاه‌های دادهای پیشرفته، موتورهای جستجو، و بسیاری نرم‌افزارها و ماشین‌ها از نتایج پژوهش‌هایی در راستای هوش مصنوعی بوده‌اند.
از زبانهای برنامه‌نویسی هوش مصنوعی میتوان به لیسپ، پرولوگ، کلیپس و ویپی اکسپرت اشاره کرد.
تکنیک‌ها و زبانهای برنامه‌نویسی هوش مصنوعی
عملکرد اولیه برنامه‌نویسی هوش مصنوعی ایجاد ساختار کنترلی مورد لزوم برای محاسبه سمبولیک است. زبانهای برنامه‌نویسی لیسپ و پرولوگ علاوه بر اینکه از مهمترین زبانهای مورد استفاده در هوش مصنوعی هستند خصوصیات نحوی و معنایی آنها باعث شده که آنها شیوه‌ها و راه حل‌های قوی برای حل مسئله ارائه کنند. تاثیر قابل توجه این زبان‌ها بر روی توسعه هوش مصنوعی از جمله توانایی‌های آنها به عنوان ابزارهای فکر کردن است. در حقیقت همانطور که هوش مصنوعی مراحل رشد خود را طی می‌کند، زبانهای لیسپ و پرولوگ بیشتر مطرح می‌شوند که این زبان‌ها کار خود را در محدوده توسعه سیستم‌های هوش مصنوعی در صنعت و دانشگاه‌ها دنبال می‌کنند و طبیعتا اطلاعات در مورد این زبان‌ها به عنوان بخشی از مهارت هر برنامه‌نویس هوش مصنوعی است.
پرولوگ: یک زبان برنامه‌نویسی منطقی است. یک برنامه منطقی دارای یک سری ویژگی‌های قانون و منطق است. در حقیقت خود این نام از برنامه‌نویسی PRO در LOGIC می‌آید. در این زبان یک مفسر برنامه را بر اساس یک منطق می‌نویسد. ایده استفاده توصیفی محاسبه اولیه برای بیان خصوصیات حل مسئله یکی از محوریت‌های پرولوگ است که برای علم کامپیوتر به‌طور کلی و بطور جزئی برای زبان برنامه‌نویسی هوشمند مورد استفاده قرار می‌گیرند.
لیسپ: اصولا یک زبان کامل است که دارای عملکردها و لیست‌های لازمه برای توصیف عملکردهای جدید، تشخیص تناسب و ارزیابی معانی است. لیسپ به برنامه‌نویس قدرت کامل برای اتصال به ساختارهای اطلاعاتی را می‌دهد. گر چه لیسپ یکی از قدیمیترین زبانهای محاسباتی است که هنوز فعال است ولی دقت کافی در برنامه‌نویسی و طراحی توسعه باعث شده‌است که این یک زبان برنامه‌نویسی فعال باقی بماند. در حقیقت این مدل برنامه‌نویسی طوری موثر بوده‌است که تعدادی از دیگر زبان‌ها مانند اف پی، ام‌ال و اسکیم براساس عملکرد برنامه‌نویسی آن بنا شده‌اند. یکی از مهمترین برنامه‌های مرتبط با لیسپ برنامه اسکیم است که یک تفکر دوباره در باره زبان در آن وجود دارد که بوسیله توسعه هوش مصنوعی و برای آموزش و اصول علم کامپیوتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
عامل‌های هوشمند
عامل‌ها (Agents) قادر به شناسایی الگوها و تصمیم‌گیری بر اساس قوانین فکر کردن خود هستند. قوانین و چگونگی فکر کردن هر عامل در راستای دستیابی به هدفش، تعریف میشود. این سیستم‌ها بر اساس قوانین خاص خود فکر کرده و کار خود را به درستی انجام می‌دهند. پس عاقلانه رفتار می‌کنند، هر چند الزاما مانند انسان فکر نمی‌کنند.
در بحث هوشمندی اصطلاح پیس سرنام واژه‌های "کارایی (Performance)"، "محیط (Environment)"، "اقدام گر (Agent)" و "حسگر (Sensor)" است.
سیستم‌های خبره
سیستم‌های خبره زمینهای پرکاربرد در هوش مصنوعی و مهندسی دانش است که با توجه به نیاز روزافزون جوامع بر اتخاذ راه حل‌ها و تصمیمات سریع در مواردی که دانش‌های پیچیده و چندگانه انسانی مورد نیاز است و بر اهمیت نقش آنها نیز افزوده میشود. سیستم‌های خبره به حل مسائلی می‌پردازند که به‌طور معمول نیازمند تخصص‌های کاردانان و متخصصان انسانی است. به منظور توانایی بر حل مسائل در چنین سطحی (ترازی)، دسترسی هرچه بیشتر این‌گونه سامانه‌ها به دانش موجود در آن زمینه خاص ضروری می‌گردد.
علوم اعصاب شناختی
پردازش زبانهای طبیعی
هوش مصنوعی (بازیهای ویدئویی)
علم داده‌ها
فلسفه ذهن
بیوانفورماتیک
یادگیری ماشینی
کاوش‌های ماشینی در داده‌ها
شبکه‌های عصبی | [
"دانش",
"علم",
"فلسفه",
"زبان‌شناسی",
"ریاضیات",
"روان‌شناسی",
"عصب‌شناسی",
"فیزیولوژی",
"تئوری کنترل",
"احتمالات",
"بهینه‌سازی (ریاضیات)",
"علوم رایانه",
"علوم مهندسی",
"زیست‌شناسی",
"پزشکی",
"علوم اجتماعی",
"لیسپ",
"پرولوگ",
"کلیپس (زبان برنامه‌نویسی)",
"ویپی اکسپرت",
"جان مک‌کارتی (دانشمند علوم رایانه)",
"فیلسوف",
"ریاضی‌دان",
"جرج بول",
"رایانه‌های الکترونیکی",
"رایانش",
"بازی کامپیوتری",
"قضیه",
"زبان برنامه‌نویسی",
"آزمون تورینگ",
"آلن تورینگ",
"اتاق چینی",
"جان سیرل",
"نمادگرا",
"مغز",
"برنامه‌نویسی تابعی",
"انتزاع (رایانه)",
"پژوهش",
"هیجان",
"اف پی (زبان برنامه‌نویسی)",
"ام‌ال (زبان برنامه‌نویسی)",
"اسکیم",
"الگو#الگوها در علوم و ریاضی",
"مهندسی دانش",
"علوم اعصاب شناختی",
"پردازش زبانهای طبیعی",
"هوش مصنوعی (بازیهای ویدئویی)",
"علم داده‌ها",
"فلسفه ذهن",
"بیوانفورماتیک",
"یادگیری ماشینی",
"کاوش‌های ماشینی در داده‌ها",
"شبکه عصبی مصنوعی",
"نظام‌الدین فقیه",
"پیش بینی",
"ایست خط تولید",
"شبکه‌های عصبی",
"شابک"
] | [
"هوش مصنوعی",
"علوم شناختی",
"علوم محاسباتی اعصاب",
"فلسفه ذهن",
"فناوری در جامعه",
"فناوری نوپدید",
"مسئله‌های حل‌نشده",
"مسئله‌های حل‌نشده در علوم رایانه",
"مهندسی کامپیوتر"
] |
2,541 | گولیلمو مارکونی | 1 | 127 | 0 | [
"گوليلمو ماركوني",
"مارکونی",
"کمپنی مارکونی",
"ماركوني",
"كمپني ماركوني"
] | false | 30 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "نام",
"Item2": "گولیلمو مارکونی"
},
{
"Item1": "تصویر",
"Item2": "Guglielmo Marconi.jpg"
},
{
"Item1": "توضیح تصویر",
"Item2": "تمبر یادبود گولیلمو مارکونی؛ انتشار در سال ۱۹۹۵، [[بریتانیا]]"
},
{
"Item1": "زادگاه",
"Item2": "[[بولونیا]]"
},
{
"Item1": "محل مرگ",
"Item2": "[[رم]]"
},
{
"Item1": "رشته فعالیت",
"Item2": "[[مهندسی برق]]"
},
{
"Item1": "فارغ‌التحصیل",
"Item2": "[[دانشگاه بولونیا]]"
},
{
"Item1": "دلیل شهرت",
"Item2": "اختراع سیستم بی‌سیم تلگرافی یا همان رادیو"
},
{
"Item1": "جوایز",
"Item2": "[[مدال فرانکلین]] (۱۹۱۸) 22px [[جایزه نوبل فیزیک]][[مدال افتخار انجمن مهندسان برق و الکترونیک]] (۱۹۲۰)"
}
],
"Title": "دانشمند"
} | گولیلمو مارکونی (زاده ۲۵ آوریل ۱۸۷۴ – درگذشته ۲۰ ژوئیه ۱۹۳۷) مهندس برق ایتالیایی و دریافت‌کننده جایزه نوبل بود که در گسترش سیستم بی‌سیم تلگرافی یا همان رادیو تاثیر بسیاری داشت. مارکونی رئیس فرهنگستان ایتالیا و عضو شورای عالی فاشیستی ایتالیا بود.
ابتدای زندگی
گولیلمو مارکونی در شهر بولونیای ایتالیا زاده شد. وی دومین پسر خانواده جوزپه مارکونی و آنی جیمسون بود که از خانواده‌های اشراف و متشخصان ایتالیا به‌شمار می‌رفتند. مادرش، آنی، دختر اندرو جیمسون از نوادگان دافنه در وکسفورد ایرلند برای خود تاریخچه بزرگی خانوادگی داشت.
مارکونی به‌طور خصوصی درس خواند و تحصیلاتش را زیرنظر آموزگاران کارکشته ایتالیایی در بولونیا و فلورانس ادامه داد. به عنوان یک پسربچه، علاقه زیادی به فیزیک و علوم الکترونیکی داشت و کارها و پژوهشهای کسانی مانند ماکسول، هرتز و دیگران را بررسی و مطالعه می‌کرد.
در سال ۱۸۹۵ تجربیات و فعالیت‌های آزمایشگاهی‌اش را در آزمایشگاه پدرش در پونتکیو شروع کرد؛ جایی که اولین سیگنال‌ها و نشانه‌های رادیویی تلگراف بی‌سیم را در فاصله یک و نیم مایلی مخابره کرد. در سال ۱۸۹۶ مارکونی تجهیزات آزمایشگاهی خود را به انگلستان برد و در آنجا با سر ویلیام پریس، مهندس الکترونیک اداره پست آشنا شد و بعد از یک سال حق ثبت امتیاز نخستین سیستم تلگراف بی‌سیم را دریافت کرد و این اختراع را به نام خود ثبت کرد.
تاسیس کمپانی مارکونی
یکی از دستگاه‌های فرستنده رادیویی مارکونی او با موفقیت تمام سیستم مخابره بی‌سیم خود را در لندن بین ایستگاه مخابراتی سالیزبوری و بریستول در معرض نمایش گذاشت و در ژولای ۱۸۹۷ کمپانی تلگراف بی‌سیم و سیگنال - را با مسوولیت محدود تاسیس کرد. این شرکت در سال ۱۹۰۰ به کمپانی تلگراف بی‌سیم مارکونی تغییر نام داد. در همان سال سیستم بی‌سیم خود را در حضور مقامات دولتی ایتالیا در اسپتزیا به معرض نمایش گذاشت. این نمایش در ایتالیا در فاصله ۱۲ مایلی انجام شد که رکوردی چشمگیر تا آن زمان بود.
در سال ۱۸۹۹ ارتباط تلگراف بی‌سیم میان دو کشور فرانسه و انگلیس برقرار شد. او ایستگاه‌های بی‌سیم ثابتی را در نیدلز، ایسل آو ویت، بورن موث و پس از آن در هاون هتل، پول و دورست ایجاد کرد. وی همچنین در سال ۱۹۰۰ شماره مشهور ۷۷۷۷ را برای امتیاز مخابرات بی‌سیم هم فرکانس را به نام خود ثبت کرد.
یک فرضیه با اثبات تجربی
در دسامبر سال ۱۹۰۱ او توانست فرضیه امواج رادیویی که تحت تاثیر چرخش زمین و در مدار آن قرار نمی‌گرفتند را اثبات کند. او با بیان این فرضیه اقدام به مخابره کردن اولین سیگنالهای امواج رادیویی در اقیانوس اطلس میان پولدهو، کورن وال و سنت جونز، نیوفوندلند به فاصله ۲۱۰۰ مایلی مخابره کرد.
سالهای ۱۹۰۲ تا ۱۹۱۲ او اختراعات دیگری را به ثبت رساند. در ۱۹۰۲ در طول سفر دریایی خود به فیلادلفیای آمریکا تاثیرات روشنایی روز و ارتباط مستقیم آن با ارتباطات و امواج بی‌سیم را کشف کرد و در همان سال امتیاز ردیاب مغناطیسی خود را که پس از آن تبدیل به گیرنده استاندارد امواج رادیویی شد ثبت نمود. این گیرنده برای سالهای طولانی یک الگوی استاندارد و جامع بود.
مخابره اولین پیام تلگرافی و امواج کوتاه
مارکونی به همراه همسر دوم و فرزندشان در دسامبر ۱۹۰۲ او اولین پیغام کامل تلگرافی را از ایستگاه‌هایی در گلاس بی، نووا اسکوشیا و پس از آن کیپ کود و ماساچوست به پولدهو مخابره شد. این آزمایش‌ها در سال ۱۹۰۷ در آیین گشایش نخستین سرویس بازرگانی آن سوی اقیانوس اطلس بین گالاس بی‌و کلیفدن ایرلند به اوج خود رسید.
این ماجرا پس از آن بود که نخستین سرویس همگانی تلگراف بی‌سیم در فاصله‌ای کوتاهتر میان باری در ایتالیا و آویداری در مونته‌نگرو برقرار شد.
مارکونی در سال ۱۹۰۵ امتیاز آنتن هوایی رادیویی را نیز به نام خود ثبت کرد. در سال ۱۹۱۴ به عنوان ستوان ارتش ایتالیا و پس از آن درسال ۱۹۱۶ در سمت ناخدای ناوگان ایتالیایی و سرکرده آنان، در ارتش خدمت کرد.
در سال ۱۹۱۷ او عضو هیئت اعزامی ایتالیا به آمریکا بود و در سال ۱۹۱۹ به عنوان نماینده تام‌الاختیار ایتالیا در کنفرانس صلح پاریس شرکت کرد. او نشان افتخار ارتش ایتالیا را به خاطر خدمت صادقانه به ارتش این کشور در سال ۱۹۱۹ دریافت کرده و طی سالهای خدمت در ارتش به پژوهش در مورد امواج کوتاه ادامه داد و اولین آزمایش‌ها پیرامون این امواج را به‌طور عملی انجام داد، در سال ۱۹۲۳ با همکارانش در انگلیس به آزمایش روی این سری از امواج پرقدرت میان ایستگاه رادیویی پولدهو و قایق تفریحی مارکونی که در آتلانتا و مدیترانه بود پرداخت.
پیشنهادهای استفاده از این سیستم به معنای امپراتوری باشکوه ارتباطات بود که از سوی دولت انگلستان پذیرفته گشت و بدین ترتیب اولین ایستگاه ارتباطی میان انگلیس و کانادا در سال ۱۹۲۶ شکل گرفت و ایستگاه‌های بعدی متعاقبا در سالهای بعد اضافه شدند.
کشف امواج کوتاه
در سال ۱۹۳۱ مارکونی پژوهشهای گسترده خود را درباره انتشار گسترده امواج کوتاه از سر گرفت که نتیجه آن در سال ۱۹۳۲ در قالب اولین تلفن بی‌سیم که از امواج کوتاه الکترومغناطیسی بهره می‌برد ارائه داد که میان واتیکان رم و کستل گاندولفو، شهری که پاپ تابستان‌ها در آنجا مستقر بود بکار گرفته شد.
دو سال بعد در سستری لوانته امواج کوتاه رادیویی که برای هدایت کشتی کشف کرده بود را در برابر نیروی دریایی به معرض نمایش گذاشت. او پس از این اختراعات، مدرک دکترای افتخاری دانشگاه‌های بسیاری را در سراسر اروپا کسب کرد و در مجامع جهانی جوائز و افتخارات زیادی را به نام خود ثبت نمود که از میان آنها میتوان به جایزه نوبل با مشارکت فردیناند برون در فیزیک در سال ۱۹۰۹، نشان آلبرت از جامعه سلطنتی هنری، نشان جان فریتز، نشان کلوین و … اشاره کرد.
او همچنین از طرف تزار روسیه نیز مفتخر به کسب عنوان شد و حتی از سوی سنت آن، پادشاه ایتالیا به لقب فرمانده ارشد نایل آمد. بسیاری دیگر نیز در همان زمان به استعداد و نبوغ او واقف بودند. در ۱۹۱۴ او در مجلس سنای ایتالیا به مقام سناتوری رسید و در انگلستان به عنوان یک نجیب زاده در رویال ویکتورین به شهرت رسید و پس از آن در سال ۱۹۲۹ به عنوان موروثی مارچس دست پیدا کرد.
زندگی شخصی
در سال ۱۹۰۵ با بئاتریس اوبرین دختر بارون چهاردهم اینچیگوئین ازدواج کرد. ازدواجی که تا ۱۹۲۷ بیشتر دوام نداشت و در همان سال با کنتس بتزی-اسکالی از شهر رم پیمان زناشویی بست. مارکونی از ازدواج اولش یک پسر و دو دختر داشت و از همسر دومش فقط صاحب یک دختر شد. تفریح او در زمان فراغتش شکار، دوچرخه سواری و خودرورانی بود. وی در نهایت در ۲۰ ژوئیه ۱۹۳۷ در رم درگذشت.
تصورات نادرست
گولیلمو مارکونی رادیو را اختراع نکرد بلکه آن را برای ارتباطات و بکارگیری عمومی گسترش داد. اختراع رادیو به نام مارکنی ثبت شده و امروزه همه او را به عنوان مخترع این وسیله می‌شناسند، در حالی که در سال ۱۹۴۳ دادگاه عالی آمریکا به دلیل اینکه تسلا سالها پیش رادیو را اختراع کرده بود، حق اختراع مارکنی را باطل کرد! امواج رادیویی هم از فرکانس‌هایی هستند که نیاز به فرستنده و گیرنده دارند و تسلا در سال ۱۸۹۳ طی سمینار ملی لامپ‌های الکتریکی این موضوع را عنوان کرده بود. در سال ۱۸۹۷ تسلا اختراع رادیو را در اداره ثبت اختراعات آمریکا به ثبت رساند؛ با این حال در سال ۱۹۰۴ این اداره تصمیمش را عوض و اختراع رادیو را به نام مارکنی ثبت کرد. حمایت توماس ادیسون و آندره کارنجیو از مارکنی دلیل اصلی این موضوع بود که تسلا را از دریافت مزایای اختراعش محروم کرد!
در زبان ایتالیایی ترکیب gli «لیی» تلفظ میشود. | [
"بریتانیا",
"بولونیا",
"رم",
"مهندسی برق",
"دانشگاه بولونیا",
"مدال فرانکلین",
"جایزه نوبل فیزیک",
"مدال افتخار انجمن مهندسان برق و الکترونیک",
"جایزه نوبل",
"تلگراف بی‌سیم",
"رادیو",
"فرهنگستان ایتالیا",
"فاشیسم",
"وکسفورد",
"ایرلند",
"فلورانس",
"ماکسول",
"هرتز",
"آزمایشگاه",
"تلگراف",
"سالیزبوری",
"بریستول",
"اسپتزیا",
"اقیانوس اطلس",
"نیوفوندلند",
"فیلادلفیا",
"ردیاب",
"استاندارد",
"گیرنده",
"الگو",
"نووا اسکوشیا",
"کیپ کود",
"ماساچوست",
"آویداری",
"مونته‌نگرو",
"آنتن",
"ستوان",
"تام‌الاختیار",
"کنفرانس صلح پاریس",
"نشان",
"پژوهش",
"آتلانتا",
"واتیکان",
"فردیناند برون",
"سناتور",
"رویال ویکتورین"
] | [
"گولیلمو مارکونی",
"اعضای سنای پادشاهی ایتالیا",
"افراد عصر ادواردی",
"انگلیکان‌های اهل ایتالیا",
"اهالی ایتالیا با نژاد اسکاتلندی",
"افراد ایتالیایی ایرلندی‌تبار",
"اهالی بولونیا",
"اهالی وال، نیوجرسی",
"دور از وطن‌های اهل ایتالیا در انگلستان",
"ایتالیایی‌های مهاجرت‌کرده به ایالات متحده آمریکا",
"برندگان جایزه نوبل اهل ایتالیا",
"برندگان جایزه نوبل فیزیک",
"پیشگامان رادیو",
"تاریخ مخابرات",
"تاریخچه رادیو",
"تلگراف",
"درگذشتگان ۱۹۳۷ (میلادی)",
"درگذشتگان به علت سکته قلبی",
"دریافت کنندگان نشان افتخار انجمن مهندسان برق و الکترونیک",
"راه‌یافتگان به تالار مشاهیر مخترعین ملی",
"رئیسان دانشگاه سنت اندروز",
"زادگان ۱۸۷۴ (میلادی)",
"فاشیست‌های اهل ایتالیا",
"فیزیک‌دانان آزمایشگاهی",
"فیزیک‌دانان اهل ایتالیا",
"فیزیک‌دانان سده ۲۰ (میلادی)",
"کاتولیک‌های رومی اهل ایتالیا",
"مخترعان اهل ایتالیا",
"مهندسان برق اهل ایتالیا",
"نجیب‌زادگی ایتالیا",
"دانشمندان خداباور"
] |
2,542 | لاگوس | 2 | 167 | 0 | [] | false | 136 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "official_name",
"Item2": "لاگوس"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "Lagos Island.jpg"
},
{
"Item1": "image_size",
"Item2": "250px"
},
{
"Item1": "nickname",
"Item2": "Lasgidi"
},
{
"Item1": "slogan",
"Item2": "Eko o ni baje o!"
},
{
"Item1": "image_flag",
"Item2": "Lagos Flag.png"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "کرانه لاگوس"
},
{
"Item1": "image_seal",
"Item2": "Lagos_Seal.png"
},
{
"Item1": "pushpin_map",
"Item2": "Nigeria"
},
{
"Item1": "pushpin_mapsize",
"Item2": "300"
},
{
"Item1": "pushpin_map_caption",
"Item2": "جای لاگوس بر روی نقشه نیجریه"
},
{
"Item1": "coordinates_region",
"Item2": "NG"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "کشور"
},
{
"Item1": "subdivision_type1",
"Item2": "[[ایالتهای نیجریه]]"
},
{
"Item1": "subdivision_name1",
"Item2": "[[لاگوس]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type2",
"Item2": "[[LGA]]"
},
{
"Item1": "subdivision_name2",
"Item2": "[[جزیره لاگوس]][[سرزمین اصلی لاگوس]]"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "۹۹۹٫۶"
},
{
"Item1": "area_metro_km2",
"Item2": "۳،۵۷۷"
},
{
"Item1": "area_land_km2",
"Item2": "۷۳۸"
},
{
"Item1": "area_water_km2",
"Item2": "۲۶۱٫۶"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "۲۰۱۴"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "۱۳،۴۰۰،۰۰۰"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "۱۳،۴۰۵"
},
{
"Item1": "population_urban",
"Item2": "۱۷،۰۶۰،۳۰۷"
},
{
"Item1": "population_metro",
"Item2": "۲۱،۰۰۰،۰۰۰ (تخمین)"
},
{
"Item1": "population_density_metro_km2",
"Item2": "۵،۸۷۱"
},
{
"Item1": "demographics_type1",
"Item2": "[[تولید ناخالص داخلی]]"
},
{
"Item1": "demographics1_title1",
"Item2": "سال"
},
{
"Item1": "demographics1_info1",
"Item2": "۲۰۱۰"
},
{
"Item1": "demographics1_title2",
"Item2": "کل"
},
{
"Item1": "demographics1_info2",
"Item2": "آمریکا$۷۴٫۶۷ میلیارد"
},
{
"Item1": "demographics1_title3",
"Item2": "برپایه سرانه"
},
{
"Item1": "demographics1_info3",
"Item2": "$5,573"
},
{
"Item1": "area_code",
"Item2": "[[۰۱۰]]"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "[[فرماندار]]"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "[[باباتونده فاشولا]]"
},
{
"Item1": "leader_title1",
"Item2": "[[ابا]]"
},
{
"Item1": "leader_name1",
"Item2": "[[ریلوان آکیولوی یکم]]"
},
{
"Item1": "elevation_ft",
"Item2": "۱۳۵"
},
{
"Item1": "population_demonym",
"Item2": "لاگوسی"
},
{
"Item1": "Gini",
"Item2": "۵۳٫۷"
},
{
"Item1": "timezone",
"Item2": "[[WAT]] (UTC+1)"
},
{
"Item1": "utc_offset",
"Item2": "+۱"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "27"
},
{
"Item1": "lats",
"Item2": "11"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "23"
},
{
"Item1": "longs",
"Item2": "45"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "title"
}
],
"Title": "settlement"
} | لاگوس شهری بندری و پایتخت سابق نیجریه است. لاگوس دومین سرعت رشد را در میان شهرهای قاره آفریقا دارد. جمعیت منطقه شهری آن بالغ بر ۲۱ میلیون نفر میباشد. لاگوس پرجمعیت‌ترین شهر نیجریه و قاره آفریقا است.
لاگوس در آغاز دهکده کوچکی از قوم یوروبا بود و دو دوره تسلط نیروهای اروپایی را بخود دید و به مرور به مرکز بازرگانی و جمعیتی نیجریه تبدیل شد. | [
"Premium Times",
"ThisDay",
"ایالتهای نیجریه",
"لاگوس (ایالت)",
"Local Government Areas of Nigeria",
"جزیره لاگوس",
"سرزمین اصلی لاگوس",
"فهرست شهرها بر پایه تولید ناخالص داخلی",
"Telephone numbers in Nigeria",
"List of Nigerian state governors",
"باباتونده فاشولا",
"Oba of Lagos",
"West Africa Time",
"نیجریه",
"آفریقا",
"منطقه شهری",
"قاره آفریقا",
"یوروبا"
] | [
"لاگوس",
"بنیان‌گذاری‌های سده ۱۵ (میلادی) در آفریقا",
"پایتختهای پیشین",
"شهرهای بندری در نیجریه",
"شهرهای نیجریه",
"شهرهای یوربالند",
"مستعمره‌های پیشین بریتانیا",
"مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده در سده ۱۵ (میلادی)",
"مناطق مسکونی در لاگوس (ایالت)",
"مناطق مسکونی ساحلی در نیجریه",
"نیجریه"
] |
2,543 | توکیو | 2 | 2,139 | 0 | [
"توكيو",
"کلانشهر توکیو",
"كلان شهر توكيو",
"کلان شهر توکیو"
] | false | 1,787 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "توکیو"
},
{
"Item1": "official_name",
"Item2": "東京都 · Tokyo Metropolis"
},
{
"Item1": "settlement_type",
"Item2": "کلانشهر"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "Japan Tokyo3.png"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "از بالا راستگرد:[[شینجوکو]]، [[برج توکیو]]، [[رینبو بریج]]، [[شیبویا]]، ساختمان مجلس ملی</small>"
},
{
"Item1": "image_map",
"Item2": "Map of Japan with highlight on 13 Tokyo prefecture.svg"
},
{
"Item1": "map_caption",
"Item2": "محل توکیو بر روی نقشه ژاپن"
},
{
"Item1": "image_map1",
"Item2": "Tokyo Landsat.jpg"
},
{
"Item1": "map_caption1",
"Item2": "عکس ماهواره‌ای از توکیو که توسط [[ناسا]] گرفته شده‌است."
},
{
"Item1": "image_blank_emblem",
"Item2": "PrefSymbol-Tokyo.svg"
},
{
"Item1": "blank_emblem_type",
"Item2": "نشان رسمی"
},
{
"Item1": "blank_emblem_size",
"Item2": "115px"
},
{
"Item1": "image_seal",
"Item2": "Emblem of Tokyo Metropolis.svg"
},
{
"Item1": "seal_size",
"Item2": "100px"
},
{
"Item1": "seal_link",
"Item2": "نشان توکیو"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "35"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "42"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "139"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "42"
},
{
"Item1": "longs",
"Item2": "54"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline"
},
{
"Item1": "coordinates_region",
"Item2": "JP"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type1",
"Item2": "[[ناحیه]]"
},
{
"Item1": "subdivision_name1",
"Item2": "[[کانتو]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type2",
"Item2": "جزیره"
},
{
"Item1": "subdivision_name2",
"Item2": "[[هونشو]]"
},
{
"Item1": "parts_type",
"Item2": "تقسیمات شهری"
},
{
"Item1": "parts",
"Item2": "[[۲۳ منطقه ویژه]]، ۲۶ شهر، ۵ شهرستان و ۸ روستا"
},
{
"Item1": "government_type",
"Item2": "کلانشهر"
},
{
"Item1": "leader_name1",
"Item2": "شینجوکو"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "۲،۱۸۷٫۰۸"
},
{
"Item1": "area_water_percent",
"Item2": "۱٫۰"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "اولین"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "۱۳،۷۳۵،۵۸۲ (آگوست ۲۰۱۷)"
},
{
"Item1": "population_note",
"Item2": "(اول فوریه ۲۰۱۱)"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "۶،۰۲۰"
},
{
"Item1": "population_metro",
"Item2": "۳۵،۶۷۶،۰۰۰"
},
{
"Item1": "population_blank1_title",
"Item2": "[[مناطق ویژه توکیو]]"
},
{
"Item1": "population_blank1",
"Item2": "۸،۸۰۲،۰۰۰"
},
{
"Item1": "timezone",
"Item2": "[[گرینویچ]]"
},
{
"Item1": "utc_offset",
"Item2": "+۹"
},
{
"Item1": "postal_code_type",
"Item2": "کد مخفف"
},
{
"Item1": "postal_code",
"Item2": "JP-13"
},
{
"Item1": "blank_name_sec2",
"Item2": "'''گل سمبل'''"
},
{
"Item1": "blank_info_sec2",
"Item2": "[[ساکورای]] [[سومی-یوشینو]]"
},
{
"Item1": "blank1_name_sec2",
"Item2": "'''درخت سمبل'''"
},
{
"Item1": "blank1_info_sec2",
"Item2": "[[ژینکو]]"
},
{
"Item1": "blank2_name_sec2",
"Item2": "'''پرنده سمبل'''"
},
{
"Item1": "blank2_info_sec2",
"Item2": "[[کاکایی سرسیاه]]"
}
],
"Title": "settlement"
} | توکیو با نام رسمی کلانشهر توکیو پایتخت کشور ژاپن است. توکیو در شرق جزیره هونشوی ژاپن واقع شده‌است و یکی از استانهای ۴۷ گانه ژاپن به‌شمار می‌آید. توکیو در ابتدا یک دهکده ماهیگیری کوچک به نام ادو بود. در دوره‌های بعد ادو رفته‌رفته به شهری بزرگ تبدیل گشت، به گونه‌ای که در قرن ۱۸ میلادی به یکی از بزرگترین شهرهای جهان تبدیل شد. تا سال ۱۹۴۳ میلادی، تقسیم‌بندی و عنوان‌های شهر توکیو و استان توکیو وجود داشت اما در این سال این گونه تقسیم‌بندی منسوخ شد و شهر و استان توکیو با یکدیگر ادغام شدند. توکیو پس از نیویورک و لندن عنوان بزرگترین پایتختهای صنعتی جهان را به دست آورده‌است. در سال ۲۰۱۰ میلادی، منطقه شهری توکیو که شامل توکیو و استانهای مجاور آن میشود، با جمعیت ۳۶ میلیون و ۶۶۹ هزار نفر پرجمعیت‌ترین منطقه شهری در جهان بوده‌است. همچنین توکیو عنوان بزرگترین اقتصاد شهری جهان را دارا میباشد. در سال ۲۰۰۸ میلادی از پانصد شرکت برتر جهان، ۴۷ شرکت در توکیو واقع بوده‌اند و این شهر از این نظر، رتبه نخست در جهان را از آن خود کرده‌است. توکیو شهری است که بارها به خاطر زمین‌لرزه، آتش‌سوزی یا جنگ بطور کامل ویران شده‌است و هر بار با زیبایی بیشتر از نو ساخته شده‌است. به همین سبب چشم‌انداز کنونی شهر توکیو با معماری معاصر بسیار مدرن و جذاب به نظر می‌رسد و بناهای تاریخی و کهنه در شهر بسیار کمیاب هستند. حمل و نقل عمومی در توکیو بسیار پاکیزه و کارآمد است. قطارها و متروی توکیو به عنوان اصلی‌ترین بخش حمل و نقل عمومی فعالیت می‌کنند و در کنار این دو، اتوبوس، مونوریل و واگن برقی به عنوان مکمل فعالیت دارند. توکیو جشنواره‌های هنری، ورزشی و تفریحی متعددی دارد. جشنواره فیلم توکیو که بزرگترین رویداد سینمایی ژاپن به‌شمار می‌رود، معمولا در ماه اکتبر و در دو منطقه توکیو برگزار میشود. توکیو همچنین از نظر داشتن فضای سبز بسیار غنی است. پارک‌های طبیعی ۳۶٫۳ درصد مساحت کل توکیو را تشکیل می‌دهند و از نظر وسعت پارک‌های طبیعی، توکیو پس از استان شیگا جایگاه دوم را در ژاپن به خود اختصاص داده‌است. شهرداری توکیو از سال ۱۹۹۱ میلادی در نیشی شینجوکو جای دارد.
واژه‌شناسی
توکیو در زبان ژاپنی به معنای پایتخت شرقی است. نام این شهر تا پیش از اواسط قرن نوزدهم، ادو بود. قبل از این زمان کیوتو پایتخت ژاپن بود و امپراتور در آنجا زندگی می‌کرد. در آن زمان در توکیو شوگون‌ها زندگی می‌کردند و تحت کنترل آنها شهر که تا پیش از این شهر کوچکی در کنار دریا بود، توسعه پیدا کرد. ادو در زبان ژاپنی به معنای دهانه رودخانه است.
پیشینه
توکوگاوا ایه‌یاسو
توکیو در ابتدا یک دهکده ماهیگیری کوچک به نام ادو بود. در اسناد به‌جا مانده از قرن دوازدهم برای اولین بار نام روستای ادو به چشم می‌خورد. از آن زمان به بعد این ناحیه به نام ادو خوانده می‌شده‌است. در زمان جنگهای داخلی دوره سن گوکو در سال ۱۴۵۷ میلادی سامورایی‌ای به نام اوتا دوکان، قلعه ادو را در آن محل می‌سازد. در سال ۱۵۹۰ میلادی، توکوگاوا ایه‌یاسو ادو را پایگاه خود قرار می‌دهد و هنگامی که وی در سال ۱۶۰۳ میلادی، نظام مبتنی بر حکومت شوگون‌ها به نام ادوباکوفو را پایه‌گذاری کرد، این شهر تبدیل به مرکز سیاسی دولت نظامی شوگون‌ها در سراسر ژاپن گردید. از دوران ادوباکوفو با عنوان دوره ادو نیز یاد میشود. در واقع در دوره ادو با این که امپراتور در شهر کیوتو زندگی می‌کرد و کیوتو پایتخت محسوب می‌شد ولی در عمل شهر ادو به پایتخت ژاپن تبدیل شده‌بود. در دوره‌های بعد ادو رفته‌رفته به شهری بزرگ تبدیل گشت، به گونه‌ای که در قرن ۱۸ میلادی جمعیت این شهر به یک میلیون نفر رسید و به یکی از بزرگترین شهرهای جهان تبدیل شد.
در دوره باکوماتسو (بین سالهای ۱۸۵۳ و ۱۸۶۷ میلادی) جمعیت بزرگی از ساکنان ادو را سامورایی‌ها تشکیل می‌دادند که ۱۰۰ درصد آنها باسواد بودند، به همین علت نرخ سواد در بین مردان بالغ ادو در این دوران حدود ۷۰ درصد تخمین زده میشود که بسیار فراتر از نرخ سواد در سطح جهانی بوده‌است. دوره ادو حدود ۲۶۰ سال بطول انجامید و در طی این مدت پانزده شوگون قدرت را در اختیار داشتند.
در سال ۱۸۶۸ میلادی، به منظور احیای حکومت سلطنتی، حکومت شوگون‌ها سرنگون گشت و شهر ادو نیز تحت کنترل دولت جدید درآمد. در همان سال و با آغاز دوره میجی دولت جدید استانی را به نام استان ادو تاسیس کرد. چند ماه بعد، هم‌زمان با تغییر نام شهر ادو به عنوان جدید توکیو به معنی پایتخت شرقی، استان ادو نیز، به استان توکیو تغییر نام داد. در سال بعد امپراتور میجی از کیوتو به توکیو نقل مکان کرد و از آن زمان تا به حال این شهر پایتخت سیاسی ژاپن است. در سال ۱۸۸۹ میلادی، شهرداری توکیو تاسیس شد. در سال ۱۹۲۳ میلادی، بیش از نیمی از شهر در آتشی که پس از زمین‌لرزه بزرگ کانتو شعله‌ور شد، سوخت و ویران گشت.
در سال ۱۹۴۳ میلادی، نامگذاری و تقسیم‌بندی قبلی توکیو که آن را به دو قسمت شهر و استان تقسیم می‌کرد، منسوخ شد و از آن پس عنوان توکیو برای مجموعه شهر و استان توکیو انتخاب شد.
تمبر یادبود پیروزی آمریکا در جزیره ایووجیما
در طول جنگ جهانی دوم این شهر آماج بمباران‌های زیادی بود که معروفترین آنها بمبارانی بود که در ۱۰ مارس سال ۱۹۴۵ میلادی صورت گرفت و باعث شد که یک سوم شهر در آتش بسوزد و نزدیک به یکصد هزار نفر کشته شوند. همچنین در ماه ژانویه همان سال در یکی از جزایر اوگاساوارای توکیو، به‌نام جزیره ایووجیما، نبردی بین نیروهای آمریکایی و ژاپنی درگرفت که منجر به کشته شدن بیش از بیست هزار نفر از نیروهای ژاپنی در این جزیره شد. حوادث مربوط به نبرد ایووجیما، در چندین فیلم از جمله نامه‌هایی از ایووجیماو پرچم‌های پدران ما به تصویر کشیده شده‌است.
بعد از جنگ، توکیو تقریبا به‌طور کامل بازسازی شد. برگزاری المپیک در این شهر در تابستان سال ۱۹۶۴ میلادی یکی از مهمترین رویدادهای پس از جنگ است. از دیگر رویدادهای مهم در تاریخ توکیو میتوان به حادثه حمله با گاز سارین در متروی توکیو که در سال ۱۹۹۵ میلادی اتفاق افتاد، اشاره کرد. این اولین حمله تروریستی به وسیله گازهای شیمیایی در ژاپن بود و در طی آن سیزده نفر کشته و ۵،۵۰۰ نفر دچار آسیب شدند.
در ۱۱ مارس ۲۰۱۱ میلادی، زمین‌لرزه و سونامی ۲۰۱۱ توهوکو به قدرت ۹٫۰ درجه در مقیاس ریشتر در ساعت ۱۴ و ۴۶ دقیقه به وقت محلی در نزدیکی استان میاگی در شمال شرقی ژاپن رخ داد. در توکیو شدت این زمین‌لرزه ۵ درجه قوی در مقیاس شیندو ثبت شده‌است. این زمین لرزه در توکیو ۷ نفر کشته و ۸۳ نفر زخمی بر جای گذاشت.
در پی حادثه اتمی فوکوشیما و کاهش تولید برق، از مردم خواسته شد که در مصرف برق تا حد امکان صرفه‌جویی کنند.
جغرافیا
توکیو در بخشی از ژاپن به نام دشت کانتو و رو به خلیج توکیو ساخته شده‌است. توکیو در همسایگی استانهای کاناگاوا، چیبا، سایتاما و یاماناشی قرار دارد. جزایر اوگاساوارا، با اینکه در فاصله ۱۰۰۰ کیلومتری از جنوب و جنوب شرقی مناطق ویژه توکیو واقع شده‌اند، جزئی از توکیو به‌شمار می‌روند و بدین ترتیب توکیو جنوبی‌ترین و شرقی‌ترین استان ژاپن محسوب میشود. مساحت توکیو ۲،۱۸۷٫۰۸ کیلومتر مربع است.
زمین‌شناسی
عکس ماهواره‌ای از توکیو که توسط ناسا گرفته شده‌است. رود تاما در جنوب و آراکاوا در شمال تصویر قرار گرفته‌است. فلات موساشینو در قسمت غرب و مابین این دو رود قرار دارد.
در بخش شرقی توکیو رودهای سومیدا، آراکاوا، ادوگاوا و ناکا جریان دارند. در قسمت غرب توکیو رود تاما جریان دارد. این رود با طول ۱۳۸ کیلومتر طولانی‌ترین رود توکیو است و در مرز بین توکیو و استان همسایه‌اش کاناگاوا قرار دارد.
در منطقه تاما در اطراف رود تاما زمین هموار و پست است. مابین رود تاما و آراکاوا، فلات موساشینو قرار دارد. تپه‌های تاما در جنوب توکیو و در غرب کوهستان کانتو قرار گرفته‌است. از شهر ایروما واقع در استان سایتاما تا سه شهر اومه، تاچیکاوا و فوچو که هر سه جزئی از منطقه تامای توکیو هستند، وجود گسلی به‌نام گسل تاچیکاوا تایید شده‌است. احتمال وقوع زمین‌لرزه در اطراف این گسل بسیار بالاست.
جزایر توکیو عموما از جزایر آتشفشانی تشکیل شده‌است. در جزایر ایزوی توکیو هنوز هم تعداد زیادی آتشفشان فعال وجود دارد. از جمله میتوان از کوه اویاما در جزیره میاکه جیما نام برد که از ۲۰۰۰ سال پیش از نظر آتشفشانی فعال بوده‌است. کوه میهارا در جزیره ایزو اوشیما نیز به‌تازگی در سال ۱۹۸۶ میلادی فوران کرده‌است. جزایر اوگاساوارای توکیو از اکوسیستم ویژه‌ای برخوردار هستند و گونه‌های بسیار نادر گیاهی و جانوری در این جزایر یافت میشود.
تقسیمات شهری توکیو
شهر توکیو به‌طور کلی به سه منطقه بزرگ تقسیم میشود:
مناطق ویژه توکیو که شامل ۲۳ منطقه است.
منطقه تاما جمعا شامل ۳۰ بخش است.
جزایر توکیو که دو بخش دارد: جزایر ایزو و جزایر اوگاساوارا. هر یک از این دو بخش شامل جزایر کوچکتری می‌شوند که بیشتر غیرمسکونی هستند. در ۹ جزیره اصلی و مهم آن، تشکیلات اداری و شهری وجود دارد و جزایر کوچکتر اطراف جزئی از این جزایر اصلی شمرده می‌شوند. همچنین از نظر تقسیمات اداری، توکیو به ۲۳ منطقه، ۲۶ شهر، ۵ شهرستان و ۸ روستا تقسیم میشود.
نام مناطق شهرها، شهرستان‌ها و روستاها
رنگ بنفش پررنگ مناطق ویژه توکیو و رنگ بنفش کم رنگ منطقه تاما و رنگ خاکستری بخش تامای غربی را نشان می‌دهد. جزایر توکیو نیز با رنگ خاکستری مشخص شده‌است.
مناطق ویژه توکیو
آداچی آراکاوا بونکیو چیودا چوئو ادوگاوا ایتاباشی کاتسوشیکا کیتا کوتو مگورو میناتو ناکانو نریما اوتا ستاگایا شیبویا شیناگاوا شینجوکو سوگینامی سومیدا توشیما تایتو
منطقه تاما
شهرهای تاما
هاچی‌اوجی تاچیکاوا موساشینو میتاکا اومه فوچو آکیشیما چوفو ماچیدا کوگانه‌ای کودائیرا هینو هیگاشیمورایاما کوکوبونجی کونیتاچی فوسا کومائه هیگاشی‌یاماتو کیوسه هیگاشیکورومه موساشیمورایاما تاما ایناگی هامورا آکیرونو نیشیتوکیو
بخش تامای غربی
میزوهو (شهرستان) هینوده (شهرستان) اوکوتاما (شهرستان) هینوهارا (روستا)
جزایر توکیو
بخش ایزواوشیما
ایزو اوشیما (شهرستان) توشیما (روستا) نی‌ایجیما (روستا) کوزوشیما (روستا)
بخش میاکه
میاکه جیما (روستا) میکوراجیما (روستا)
بخش هاچیجو
هاچیجوجیما (شهرستان) آئوگاشیما (روستا)
بخش اوگاساوارا
اوگاساوارامورا (روستا)
دریاچه‌ها و کوه‌ها
دریاچه اوکوتاما
دو دریاچه مصنوعی به نامهای دریاچه اوکوتاما و دریاچه تاما دریاچه‌های توکیو هستند.
دریاچه اوکوتاما که در منطقه اوکوتامای توکیو و روستای تابایاما در استان یاماناشی واقع شده و در حال حاضر بزرگترین مخزن آب آشامیدنی در ژاپن به‌شمار می‌آید.
دریاچه تاما در هیگاشی‌یاماتو واقع شده و بزرگترین دریاچه درونی توکیو به‌شمار می‌آید.
با اینکه یاما به معنی کوه در نقشه مناطق ویژه توکیو بسیار به چشم می‌خورد، هیچ کوهی در این مناطق وجود ندارد و کوه‌های توکیو همگی در دو منطقه هاچی‌اوجی و منطقه اوکوتاما متمرکز شده‌اند.
کوه کوموتوری با ارتفاع ۲۰۱۷ متر از سطح دریا، بلندترین کوه توکیو است.
آب‌وهوا
توکیو شهری در منطقه آب‌وهوایی مرطوب و نیمه گرمسیری است که تابستان‌هایی گرم و زمستان‌هایی معتدل دارد. میانگین دما و بارش‌ها در جدول زیر آورده شده‌است.
جمعیت
+ جمعیت توکیو
براساس منطقه
کل جمعیت مناطق ویژه توکیو
شهرهای توکیو
شهرستان‌ها
جزایر
مجموع اتباع ژاپنی و خارجی
۱۳،۷۳۵،۵۸۲ نفر (آگوست ۲۰۱۷)
۹۳۷۷۹۲۳ نفر
۴۱۵۶۶۹۷ نفر
۵۸۱۰۹ نفر
۲۶۱۴۲
بر اساس جنس
مرد (تابعیت ژاپنی)
زن (تابعیت ژاپنی)
۶،۷۶۷،۱۹۵ (آگوست ۲۰۱۷)
۶،۹۶۸،۳۸۷
بر اساس وقت
روز
شب
۱۴،۹۷۸ میلیون
۱۲،۴۱۶ میلیون (سال ۲۰۰۵)
بر اساس ملیت
اتباع بیگانه
۵۰۸۷۶۵ نفر (ژوئن آگوست ۲۰۱۷)
توکیو دارای بالاترین نرخ تراکم جمعیت در ژاپن است. طبق سرشماری در سال ۱۹۵۵ میلادی، جمعیت توکیو ۶،۹۶۹،۱۰۴ نفر بوده‌است که پس از آن تا ۱۹۷۰ میلادی هر ساله بین ۳۰۰،۰۰۰ تا ۴۰۰،۰۰۰ هزار نفر، بر جمعیت این شهر افزوده شده‌است. توکیو حداکثر افزایش جمعیت را در سال ۱۹۸۷ میلادی داشته‌است و پس از آن میزان افزایش جمعیت در حد ۲۰۰،۰۰۰ نفر در سال ثابت باقی مانده‌است. بر اساس سرشماری سال ۱۹۴۵ میلادی ۱۳ درصد جمعیت ژاپن در منطقه شهری توکیو ساکن بوده‌اند که این میزان در سال ۲۰۰۵ میلادی به ۲۶٫۹ درصد کل جمعیت ژاپن رسیده‌است.
در طی روز به تعداد جمعیت توکیو بیش از دو و نیم میلیون نفر افزوده میشود. این افزایش جمعیت به‌خاطر رفت‌وآمد شاغلان، کارگران و دانشجویان است که در مناطق مجاور توکیو مسکن دارند و بعد از پایان ساعات کاری از توکیو خارج می‌شوند. در ماه مارس سال ۲۰۱۲ میلادی ۴۰۲،۰۳۹ نفر از اتباع بیگانه به‌طور قانونی مقیم توکیو بودند. بیشترین تعداد اتباع خارجی ساکن توکیو به ترتیب متعلق به کشورهای چین، کره جنوبی و کره شمالی، فیلیپین، آمریکا، هند و تایلند هستند. ژاپن در طی سال ۲۰۱۰ میلادی در حدود ۱۳۰،۰۰۰ نفر کاهش جمعیت داشته‌است، با این وجود به علت مهاجرت از دیگر نقاط، جمعیت توکیو همچنان رو به افزایش است. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که به‌خاطر پیشی گرفتن تعداد مرگ و میر نسبت به تعداد تولد، به‌تدریج و به‌طور طبیعی جمعیت این شهر در آینده کاهش پیدا خواهد کرد.
فرهنگ
بونراکو، خیمه شب بازی ژاپنی
توکیو شهری مدرن است و اطلاعات و فرهنگ لازم برای زندگی کردن در آن رو به گسترش است. با این وجود شهری تاریخی و وارث فرهنگی سنتی نیز هست. ژاپن کشوری است که سنت‌هایی نظیر کابوکی، بونراکو (خیمه شب بازی ژاپنی)، راکوگو (یک نوع کمدی)، نیهون بویو (رقص‌های سنتی ژاپنی)، ایکبانا (گل‌آرایی ژاپنی) و مراسم چای ژاپنی در آن هنوز پابرجا مانده و رواج دارد. یکی از مراکزی که نقش مهمی در رونق کابوکی و دیگر هنرهای نمایشی سنتی ژاپن ایفا می‌کند، تئاتر ملی ژاپن است. تئاتر ملی ژاپن علاوه بر این، یکی از مراکز مهم تحقیق در مورد سنتهای ژاپن نیز به‌شمار می‌رود. کابوکی-زا در گینزا نیز از دیگر مکان‌هایی است که در همه ایام سال کابوکی در آن اجرا میشود.
از محلهای مشهور برگزاری کنسرت‌های بزرگ میتوان از نیپون بودوکان که به اختصار بودوکان نامیده میشود، نام برد. بودوکان در اصل سالن جودو است اما تاکنون محل برگزاری کنسرت‌های بسیاری از خوانندگان ژاپنی و غیرژاپنی بوده‌است و آلبوم‌های بسیاری به نام اجرای زنده در بودوکان وجود دارد. گروه انگلیسی بیتلز نخستین گروه راک بودند که در این ورزشگاه کنسرت اجرا کردند.
همچنین در توکیو ۲۵۳ سینما که بیشتر به صورت مجتمع سینمایی هستند، وجود دارد. این تعداد سینما مجموعا دارای ۳۶۴ سالن سینما هستند.
بر اساس آمار سال ۲۰۰۸ میلادی، ۳۸۳ کتابخانه در توکیو وجود دارد و تعداد کتابخانه‌ها در ازای یک میلیون نفر جمعیت ۲۹ کتابخانه بوده‌است.
۵ شبکه با نامهای نیپون تلویژنیا NTV، توکیو برودکاستینگ سیستم یا TBS، فوجی تلویژن یا Fuji TV، تی‌وی آساهی و تی‌وی توکیو شبکه‌های اصلی تلویزیون توکیو هستند. سه انتشارت به نام انتشارات کودانشا، انتشارات شوگاکوکان و انتشارات شوئیشا بزرگترین شرکتهای انتشاراتی توکیو هستند.
آموزش عالی
دانشگاه توکیو، تالار کنفرانس یاسودا
بر اساس آمار سال ۲۰۰۷ میلادی، ۱۳۲ دانشگاه در توکیو جای دارند و تعداد دانشجویان ۶۶۰،۰۰۰ نفر بوده‌است.
چند دانشگاه زیر نمونه‌ای از دانشگاه‌های معتبر توکیو هستند.
دانشگاه توکیو در منطقه بونکئوی توکیو واقع شده‌است. دانشگاه توکیو در سال ۱۸۷۷ میلادی تاسیس شده و قدیمیترین دانشگاه عمومی ژاپن است. این دانشگاه دارای ده دانشکده حقوق، پزشکی، مهندسی، ادبیات، علم، کشاورزی، اقتصاد، هنر، آموزش و پرورش و داروسازی است. دانشگاه توکیو در رده نخست دانشگاه‌های معتبر در آسیا و در رده بیستم دانشگاه‌های معتبر در جهان قرار گرفته‌است. این دانشگاه هر ساله به‌طور متوسط در حدود ۳۰ هزار دانشجو دارد.
دانشگاه واسدا در سال ۱۸۸۲ میلادی تاسیس شده‌است و قدیمیترین دانشگاه خصوصی ژاپن به‌شمار می‌رود. در غرب توکیو و در منطقه شینجوکو واقع شده‌است و دارای ۱۳ دانشکده میباشد. این دانشگاه به‌طور تقریبی در حدود ۵۰ هزار دانشجو دارد.
انستیتوی تکنولوژی توکیو در سال ۱۹۲۹ میلادی تاسیس شده‌است و دارای ۳ دانشکده میباشد.
دانشگاه کیئو در سال ۱۸۵۸ میلادی تاسیس شده‌است و دارای ۱۰ دانشکده میباشد.
دانشگاه هیتوتسوباشی در سال ۱۸۷۵ میلادی تاسیس شده‌است و دارای ۴ دانشکده بازرگانی، اقتصاد، حقوق و جامعه‌شناسی میباشد. این دانشگاه به‌طور تقریبی حدود ۶ هزار دانشجو دارد.
ورزش
ریوگوکو کوکوگیکان
از سه ورزش سومو، بیس بال و فوتبال میتوان به عنوان پر طرفدارترین ورزش‌ها در بین مردم ژاپن نام برد. مسابقات رسمی سومو هر ساله در سه نوبت و در ماه‌های ژانویه، مه و سپتامبر در ورزشگاه ریوگوکو کوکوگیکان که به سومو اختصاص دارد، برگزار میشود.
توکیو دو تیم حرفه‌ای بیس بال دارد. تیم بیسبال یومیوری جاینتس که مسابقات خانگی آن در ورزشگاه توکیو دم انجام میشود و تیم بیسبال توکیو یاکولت سوواروز که مسابقات خانگی آن در ورزشگاه میجی جینگو برگزار میشود.
دو باشگاه برتر فوتبال توکیو به نامهای باشگاه اف. سی توکیو و توکیو وردی هر دو در ورزشگاه آجینوموتو واقع در چوفو بازیهای خانگی خود را انجام می‌دهند.
یکی از رویدادهای مهم ورزشی شهر توکیو ماراتون است. روز برگزاری این رویداد هر ساله از طرف برگزارکنندگان اعلام میشود و طی آن حداکثر تا ۲۵،۰۰۰ هزار نفر در بخش ماراتون اصلی به طول ۴۲ کیلومتر و ۵۰۰۰ نفر در طول مسیری به طول ۱۰ کیلومتر به رقابت می‌پردازند. این رقابت در سطح بین‌المللی انجام میشود و شرکت در آن برای همه آزاد است.
المپیک ۲۰۲۰
توکیو به همراه شهرهای مادرید و استانبول نامزد میزبانی المپیک ۲۰۲۰ بودند که در نهایت پس از حذف اسپانیا در دور اول، در اوت ۲۰۱۳ توکیو با کسب ۶۰ رای در مقابل ۳۶ رای استانبول، میزبانی المپیک سال ۲۰۲۰ را بر عهده گرفت.
اقتصاد
توکیو به همراه نیویورک و لندن یکی از سه مرکز فرماندهی امور مالی جهان است. در سال ۲۰۰۸ میلادی از پانصد شرکت برتر جهان، ۴۷ شرکت در توکیو واقع بودند که تقریبا دوبرابر تعداد شرکت‌ها در شهر بعدی یعنی پاریس میباشد. توکیو از نظر سرمایه دومین مقام را در بین بورس اوراق بهادار جهان داراست و از نظر حجم معاملات سهام مقام پنجم را در جهان از آن خود کرده‌است. توکیو بزرگترین اقتصاد شهری جهان از نظر سطح تولید ناخالص داخلی میباشد. با توجه به مطالعات انجام شده، توسط شرکت پرایس واتر هاوس کوپرز، منطقه شهری توکیو برابر با ۱،۴۷۹ میلیارد دلار آمریکا تولید ناخالص داشته‌است که در راس منطقه‌های شهری جهان قرار دارد. در جدول زیر موقعیت توکیو، از نظر تولید ناخالص داخلی (GDP)، بین منطقه‌های شهری جهان بر اساس آمارهای سال ۲۰۰۸ میلادی نشان داده شده‌است. بر اساس پیش‌بینی کارشناسان در سال ۲۰۲۵ میلادی، توکیو با ۱،۹۸۱ میلیارد دلار آمریکا تولید ناخالص همچنان در صدر جدول باقی خواهد ماند.
ترتیب
منطقه شهری
کشور
GDP (میلیارد دلار آمریکا)
۱
توکیو
۱،۴۷۹
۲
نیویورک
۱،۴۰۶
۳
لس‌آنجلس
۷۹۲
۴
شیکاگو
۵۷۴
۵
لندن
۵۶۵
۶
پاریس
۵۶۴
۷
اوساکا
۴۱۷
۸
مکزیکوسیتی
۳۹۰
۹
فیلادلفیا
۳۸۸
۱۰
سائوپائولو
۳۸۸
کشاورزی
توکیو حداقل مساحت زمینهای کشاورزی را در ژاپن دارد. بیش از نیمی از این زمینهای زراعی به کشت سبزیجات اختصاص دارد. کوماتسونا (اسفناج ژاپنی)، بالاترین میزان تولید را در بین سبزیجات دارد و پس از آن اسفناج و کلم‌برگ جای دارند. گل‌های زینتی پس از سبزیجات عمده‌ترین فراورده کشاورزی توکیو هستند.
۳۶ درصد از مساحت توکیو را جنگل‌ها و پارک‌های طبیعی تشکیل می‌دهند. به علت کاشت بی‌رویه درختان سرو در این جنگل‌ها، در فصل بهار مقدار انبوهی از گرده این درختان در هوا پخش میشود و موجب پدیدار شدن علائم آلرژی مانند سوزش چشم و ریزش اشک و آب بینی در شهروندان می‌گردد. تعداد کسانی که از حساسیت به گرده رنج می‌برند، هر ساله رو به افزایش است و در سالهای اخیر این مشکل به یکی از چالش‌های بزرگ زیست‌محیطی توکیو تبدیل شده‌است.
ترابری
توکیو دارای فرودگاه‌های داخلی و بین‌المللی و همچنین راه‌های جاده‌ای و ریلی بسیار مجهزی میباشد. حمل و نقل عمومی در توکیو بسیار پاکیزه و کارآمد است. قطارها و متروی توکیو به عنوان اصلی‌ترین بخش حمل و نقل عمومی فعالیت می‌کنند و در کنار این دو، اتوبوس، مونوریل و واگن برقی به عنوان مکمل فعالیت دارند.
فرودگاه‌ها
فرودگاه بین‌المللی هانه‌دا.
توکیو دارای یک فرودگاه بین‌المللی به نام فرودگاه بین‌المللی توکیو و ۶ فرودگاه داخلی میباشد. پروازهای فرودگاه‌های داخلی توکیو مابین توکیو و چند جزیره از جزایر ایزو انجام می‌گیرد. فرودگاه‌های داخلی توکیو در منطقه چوفو در توکیو و جزایر ایزو اوشیما، میاکه جیما، هاچیجوجیما، نی‌ایجیما و کوزوشیما قرار دارند.
فرودگاه بین‌المللی توکیو که بیشتر با نام فرودگاه بین‌المللی هانه‌دا شناخته میشود، در جنوب منطقه اوتا واقع شده و بزرگترین فرودگاه ژاپن میباشد. نقش اصلی این فرودگاه، جابه‌جایی مسافران داخلی ژاپن است. به علت نزدیکی به مناطق ویژه توکیو پروازهای ویژه مسئولان دولتی ژاپن و سران و مسئولان دیگر کشورها، از این فرودگاه انجام می‌پذیرد. از اکتبر سال
۲۰۱۰ میلادی ترمینال جدید بین‌المللی در این فرودگاه آغاز به‌کار کرده‌است و پروازهای خارجی این فرودگاه رو به افزایش است.
در حال حاضر بیشتر پروازهای بین‌المللی در ژاپن در فرودگاه بین‌المللی ناریتا واقع در استان چیبا انجام میشود. اکنون فاصله بین فرودگاه بین‌المللی ناریتا تا ایستگاه توکیو که در مرکز توکیو قرار دارد با قطارهای تندرو با زمانی حدود یکساعت پیموده میشود.
راه‌آهن
نقشه، خطوط ۹ گانه متروی توکیو و خطوط ۴ گانه متروی توئی را نشان می‌دهد. برای بهتر دیدن تصویر بر روی آن کلیک کنید.
خط یامانوته وابسته به جی‌آر به صورت یک دایره در قلب توکیو قرار گرفته و ایستگاه‌های اصلی و مهم توکیو را به یکدیگر متصل می‌کند. ایستگاه‌های توکیو، اوئنو، شیناگاوا، شیبویا، شینجوکو و ایکه‌بوکورو ایستگاه‌های ترمینال توکیو هستند. ایستگاه توکیو در مرکز توکیو قرار گرفته و به عنوان ایستگاه مرکزی شبکه راه‌آهن ژاپن شمرده میشود. ایستگاه توکیو مبدا خطوط شینکانسن است. این قطارهای تندرو فاصله بین توکیو تا شهرهای دیگر ژاپن را بسیار سریع طی می‌کنند. ایستگاه شینجوکو بالاترین تعداد مسافر روزانه را نه تنها در ژاپن بلکه در بین تمامی کشورهای جهان داراست. رتبه دوم تعداد مسافران روزانه در جهان از آن ایستگاه ایکه‌بوکورو میباشد.
دو کارت اعتباری، سوئیکا و پاسمو تسهیلاتی هستند که جهت آسان شدن محاسبه هزینه سوار شدن به قطارها و اتوبوسهای توکیو به وجود آمده‌اند. تهیه این دو کارت به‌آسانی توسط دستگاه‌های اتوماتیک خرید بلیط انجام میشود و هنگام خرید نیاز به ارائه هیچ مدرکی نیست.
آزادراه‌ها
بزرگراه شماره ۱ آسیا.
در مرکز توکیو دو آزادراه کمربندی به نامهای آزادراه کمربندی توشین با علامت اختصاری C1 و آزادراه کمربندی چوئو با علامت اختصاری C2 وجود دارند که مهمترین آزادراه‌های توکیو به‌شمار می‌آیند. آزادراه کمربندی توشین سرآغاز بزرگراه شماره ۱ آسیا شمرده میشود. این بزرگراه با نام اختصاری AH-1 پس از گذشتن از چندین کشور آسیایی سرانجام از ایران و ترکیه گذشته و در مرز ترکیه و بلغارستان خاتمه می‌یابد.
مترو
متروی توکیو در سال ۱۹۲۷ تاسیس شده و هم‌اکنون دارای ۹ خط و ۱۷۹ ایستگاه میباشد. همچنین خط رینکای نیز در سال ۱۹۹۶ با هشت ایستگاه نیز به عنوان یک سیستم ترابری ریلی در توکیو راه‌اندازی شده‌است.
مناطق شهری
باغ‌ها و پارکها
پارک یادبود شووا
پارک یادبود شووا با مساحت ۱۴۸ هکتار بزرگترین پارک توکیو است و در منطقه تاما قرار دارد.
از نظر بزرگی به ترتیب پارک میزوموتو با مساحت ۸۱ هکتار، پارک کاسای‌رینکای با مساحت ۷۹ هکتار، پارک هیکاریگائوکا با مساحت ۶۰ هکتار، پارک شینجوکو گیوئن با مساحت ۵۸ هکتار و پارک یویوگی با مساحت ۵۴ هکتار بزرگترین پارک‌های مناطق ویژه توکیو محسوب می‌شوند.
موزه‌ها
موزه ادو-توکیو در منطقه سومیدا
در توکیو جمعا ۲۶۵ موزه و نمایشگاه آثار هنری کوچک و بزرگ وجود دارد. موزه ملی توکیو در داخل پارک اوئنو جای دارد و قدیمیترین و بزرگترین موزه کشور است. اکنون تعداد اشیای باارزش جمع‌آوری شده در موزه ملی توکیو از ۱۱۰ هزار قطعه فراتر رفته‌است. همچنین موزه ملی هنر غرب و موزه ملی طبیعت و علم نیز در اوئنو می‌باشند. مرکز ملی هنر توکیو در چیودا واقع شده‌است. موزه ادو-توکیو در کنار ورزشگاه ریوگوکو کوکوگیکان قرار دارد و به تاریخ توکیو اختصاص دارد. موزه جیبلی در داخل پارک اینوکاشیرا قرار گرفته و به انیمیشن اختصاص دارد. موزه اورینتال و مرکز فرهنگ خاورمیانه در ژاپن موزه‌هایی هستند که در آنها اشیایی مربوط به تاریخ ایران باستان به نمایش گذاشته شده‌است.
جشن‌ها
جشن هاچی‌اوجی
توکیو جشنواره‌های هنری، ورزشی و تفریحی متعددی دارد. جشنواره فیلم توکیو که بزرگترین رویداد سینمایی ژاپن به‌شمار می‌رود، معمولا در ماه اکتبر و در دو منطقه روپونگی و شیبویای توکیو برگزار میشود. جایزه بزرگ این جشنواره به نام ساکورا به بهترین فیلم بخش مسابقه اهدا میشود. جشنواره فیلم توکیو توسط بنیاد توسعه بین‌المللی سینمای ژاپن با همکاری و پشتیبانی دولت ژاپن برگزار میشود.
جشن کاندا، جشن سانئو، جشن فوکاگاوا سه جشن بزرگ ادو نامیده می‌شوند. جشن سانجا نیز از جشن‌های معروف است که هر ساله در ماه مه به مدت سه روز در معبد آساکوسا برگزار میشود.
زمان شکوفایی شکوفه‌های گیلاس یا ساکورا، هنگام برگزاری جشن هانامی یا دیدن شکوفه‌هاست. پارک شینجوکو گیوئن با داشتن ۶۵ گونه مختلف درخت ساکورا، پارک اوئنو، پارک سومیدا، پارک اینوکاشیرا و پارک کوگانه‌ای پارک‌های برگزیده توکیو برای دیدن ساکورا هستند.
آتش بازی رود سومیدا یکی از بزرگترین آتش بازیهای پایتخت ژاپن است. این آتش‌بازی هر ساله در آخرین شنبه ماه ژوئیه بر روی رود سومیدا برگزار میشود و در حدود یک میلیون نفر بازدیدکننده را جذب می‌کند. آتش بازی رود سومیدا در کنار آتش بازی خلیج توکیو و آتش بازی جینگوگایئن بزرگترین آتش بازیهای توکیو محسوب می‌شوند.
جاذبه‌های گردشگری
مکان‌های دیدنی
کاخ امپراتوری توکیو و قسمتی از خندق اطراف آن
کاخ امپراتوری توکیو یا کوکیو قصر و قلعه‌ای است که در منطقه چیودا واقع شده‌است و در حدود ۱۵ دقیقه پیاده تا ایستگاه توکیو فاصله دارد و هم‌اکنون محل اقامت آکیهیتو، امپراتور ژاپن است. قسمت شرقی کاخ از سال ۱۹۶۸ میلادی تبدیل به پارکی به نام پارک کوکیو هیگاشی شده‌است. در قسمت‌هایی ازخندق چیدوریگافوچی در اطراف کاخ امکان قایقرانی برای گردشگران وجود دارد.
پارک شینجوکو گیوئن در منطقه شینجوکو واقع شده و ۵۸٫۳ هکتار مساحت دارد. پارک شینجوکو گیوئن دارای ۱۵۰۰ درخت برای دیدن ساکورا یا شکوفه گیلاس است و یکی از پارک‌های معروف توکیو جهت دیدن ساکورا هنگام جشن شکوفه‌های گیلاس به‌شمار می‌رود. در قسمتهای مختلف این پارک بزرگ، پارک‌هایی به شکل پارک‌های انگلیسی، فرانسوی و ژاپنی طراحی شده‌اند.
رینبو بریج در اودایبا
اودایبا به داشتن مناظر زیبای شبانه شهرت دارد. پل زیبای رینبو بریج، سه مرکز خرید ونوس فورت، دسک توکیو بیچ، آکواسیتی اودایبا، پارک‌هایی مانند پارک ساحلی اودایبا، پارک شیئوکازه، پارک دایبا و حمام آب معدنی اوادو-اونسن-منوگاتاری نمونه‌هایی از جاهای دیدنی اودایبا هستند.
معبد سنسوجی در قرن هفتم میلادی ساخته شده و قدیمیترین معبد در توکیو است. این معبد در کنار رود سومیدا و در آساکوسا واقع شده‌است و پربازدیدترین معبد در سراسر ژاپن به‌شمار می‌رود. به‌طور میانگین سالانه حدود ۳۰ میلیون نفر از این معبد دیدن می‌کنند. در دو طرف مسیر پیاده‌روی داخل معبد حدود ۸۹ مغازه که عمدتا سوغات‌فروش هستند، جای گرفته‌اند.
گردشگری در طبیعت
قله کوه جینبا
کوه تاکائو یکی از مراکز گردشگری معروف در منطقه تامای توکیو است و در قسمت جنوب غربی هاچی‌اوجی قرار دارد. معبد تاکائوسان–یاکوئواین در نزدیکی قله این کوه واقع شده‌است. هر ساله به‌طور متوسط در حدود ۲٫۶ میلیون نفر در تمام گروه‌های سنی از تاکائو بازدید می‌کنند. بنابر آمار، قله کوه تاکائو رتبه نخست را از نظر تعداد صعودکنندگان در بین تمامی کوه‌های جهان داراست. در کتاب راهنمای میشلن این کوه تنها کوهی در توکیوست که با سه ستاره مشخص شده‌است.
کوه میتاکه در منطقه اومه قرار دارد. این کوه به‌خاطر داشتن معبد موساشی‌میتاکه بازدیدکنندگان زیادی دارد. درصورتی‌که مسیر از ایستگاه قطار میتاکه آغاز شود، امکان استفاده از قطار کابلی تا معبد وجود دارد.
کوه جینبا در منطقه هاچی‌اوجی واقع شده‌است. سمبل این کوه مجسمه اسب سفید و بزرگی است که در مرکز محوطه باز و وسیع قله کوه جینبا نصب شده‌است. این کوه به‌خاطر چشم‌اندازهای زیبایی که از قله دیده میشود، بین کوهنوردان محبوبیت دارد.
بافت شهری
معماری توکیو تا حد زیادی توسط تاریخ توکیو شکل گرفته‌است. در قرن اخیر، توکیو دو بار بطور کامل ویران شده‌است. نخست در سال ۱۹۲۳ میلادی و در پی زمین‌لرزه بزرگ کانتو و پس از آن در جریان بمباران‌های گسترده طی جنگ جهانی دوم. به همین سبب چشم‌انداز کنونی شهر توکیو بسیار مدرن و معاصر است و بناهای تاریخی و کهنه بسیار کمیاب هستند.
شکوفه‌های گیلاس در کاخ امپراتوری توکیو
اودایبا در شب
پاییز در باغ کوایشیکاوا، در منطقه بونکئو
نمایی از منطقه شینجوکو و کوه فوجی
شهرهای خواهر
توکیو با یازده شهر زیر خواهر است.
نیویورک، ایالات متحده
پکن، چین
پاریس، فرانسه
نیو ساوث ولز، استرالیا
سئول، کره جنوبی
جاکارتا، اندونزی
سائوپائولو، برزیل
قاهره، مصر
مسکو، روسیه
برلین، آلمان
رم، ایتالیا | [
"شینجوکو",
"برج توکیو",
"رینبو بریج",
"شیبویا",
"ناسا",
"کشور",
"ناحیه",
"کانتو",
"هونشو",
"مناطق ویژه توکیو",
"گرینویچ",
"ساکورا",
"سومی-یوشینو",
"ژینکو",
"کاکایی سرسیاه",
"ژاپن",
"ادو",
"۱۹۴۳ (میلادی)",
"نیویورک",
"لندن",
"پایتخت",
"منطقه شهری توکیو",
"منطقه شهری",
"قطار",
"متروی توکیو",
"اتوبوس",
"مونوریل",
"واگن برقی",
"جشنواره فیلم توکیو",
"استان شیگا",
"نیشی شینجوکو",
"زبان ژاپنی",
"قرن نوزدهم",
"کیوتو",
"شوگون",
"دوره سن گوکو",
"اوتا دوکان",
"قلعه ادو",
"توکوگاوا ایه‌یاسو",
"ادوباکوفو",
"دوره ادو",
"باکوماتسو",
"سامورایی",
"دوره میجی",
"امپراتور میجی",
"زمین‌لرزه بزرگ کانتو",
"جنگ جهانی دوم",
"مارس",
"ژانویه",
"جزایر اوگاساوارا",
"ایووجیما",
"نبرد ایووجیما",
"نامه‌هایی از ایووجیما",
"پرچم‌های پدران ما",
"المپیک",
"حادثه حمله با گاز سارین در متروی توکیو",
"۱۱ مارس",
"زمین‌لرزه و سونامی ۲۰۱۱ توهوکو",
"استان میاگی",
"شیندو",
"حادثه اتمی فوکوشیما ۱",
"دشت کانتو",
"خلیج توکیو",
"استان کاناگاوا",
"استان چیبا",
"استان سایتاما",
"استان یاماناشی",
"رود تاما",
"رود آراکاوا",
"فلات موساشینو",
"رود سومیدا",
"رود ادوگاوا",
"رود ناکا",
"منطقه تاما",
"تپه‌های تاما",
"کوهستان کانتو",
"هان‌نو، سایتاما",
"اومه، توکیو",
"تاچیکاوا، توکیو",
"فوچو، توکیو",
"جزایر توکیو",
"آتشفشان",
"جزایر ایزو",
"کوه اویاما",
"میاکه جیما",
"کوه میهارا",
"ایزو اوشیما",
"اکوسیستم",
"بخش تامای غربی",
"آداچی، توکیو",
"آراکاوا، توکیو",
"بونکیو، توکیو",
"چیودا، توکیو",
"چوئو، توکیو",
"ادوگاوا، توکیو",
"ایتاباشی، توکیو",
"کاتسوشیکا، توکیو",
"کیتا، توکیو",
"کوتو، توکیو",
"مگورو، توکیو",
"میناتو، توکیو",
"ناکانو، توکیو",
"نریما، توکیو",
"اوتا، توکیو",
"ستاگایا، توکیو",
"شیبویا، توکیو",
"شیناگاوا، توکیو",
"شینجوکو، توکیو",
"سوگینامی، توکیو",
"سومیدا، توکیو",
"توشیما، توکیو",
"تایتو، توکیو",
"هاچی‌اوجی، توکیو",
"موساشینو، توکیو",
"میتاکا، توکیو",
"آکیشیما، توکیو",
"چوفو، توکیو",
"ماچیدا، توکیو",
"کوگانه‌ای، توکیو",
"کودائیرا، توکیو",
"هینو، توکیو",
"هیگاشیمورایاما، توکیو",
"کوکوبونجی، توکیو",
"کونیتاچی، توکیو",
"فوسا، توکیو",
"کومائه، توکیو",
"هیگاشی‌یاماتو، توکیو",
"کیوسه، توکیو",
"هیگاشیکورومه، توکیو",
"موساشیمورایاما، توکیو",
"تاما، توکیو",
"ایناگی، توکیو",
"هامورا، توکیو",
"آکیرونو، توکیو",
"نیشیتوکیو، توکیو",
"میزوهو، توکیو",
"هینوده، توکیو",
"اوکوتاما، توکیو",
"هینوهارا، توکیو",
"توشیما",
"نی‌ایجیما",
"کوزوشیما",
"میکوراجیما",
"هاچیجوجیما",
"آئوگاشیما",
"اوگاساوارامورا",
"دریاچه اوکوتاما",
"دریاچه تاما",
"کوه کوموتوری",
"تراکم جمعیت",
"سرشماری",
"چین",
"کره جنوبی",
"کره شمالی",
"فیلیپین",
"آمریکا",
"هند",
"تایلند",
"خیمه شب بازی",
"کابوکی",
"بونراکو",
"راکوگو",
"نیهون بویو",
"ایکبانا",
"مراسم چای ژاپنی",
"تئاتر ملی ژاپن",
"کابوکی-زا",
"گینزا",
"نیپون بودوکان",
"جودو",
"بیتلز",
"راک",
"۲۰۰۸ (میلادی)",
"نیپون تلویژن",
"توکیو برودکاستینگ سیستم",
"فوجی تلویژن",
"تی‌وی آساهی",
"تی‌وی توکیو",
"انتشارات کودانشا",
"انتشارات شوگاکوکان",
"انتشارات شوئیشا",
"دانشگاه توکیو",
"بونکئو، توکیو",
"دانشگاه واسدا",
"انستیتوی تکنولوژی توکیو",
"دانشگاه کیئو",
"دانشگاه هیتوتسوباشی",
"سومو",
"بیس بال",
"فوتبال",
"ریوگوکو کوکوگیکان",
"توکیو دم",
"ورزشگاه میجی جینگو",
"ورزشگاه آجینوموتو",
"توکیو ماراتون",
"ماراتون",
"مادرید",
"استانبول",
"پاریس",
"پرایس واتر هاوس کوپرز",
"تولید ناخالص داخلی",
"لس‌آنجلس",
"شیکاگو",
"اوساکا",
"مکزیکوسیتی",
"فیلادلفیا",
"سائوپائولو",
"کوماتسونا",
"اسفناج",
"سرو",
"گرده",
"آلرژی",
"فرودگاه بین‌المللی توکیو",
"فرودگاه بین‌المللی هانه‌دا",
"فرودگاه بین‌المللی ناریتا",
"ایستگاه توکیو",
"متروی توئی",
"خط یامانوته",
"جی‌آر",
"ایستگاه اوئنو",
"ایستگاه شیناگاوا",
"ایستگاه شیبویا",
"ایستگاه شینجوکو",
"ایستگاه ایکه‌بوکورو",
"شینکانسن",
"کارت اعتباری",
"سوئیکا",
"پاسمو",
"آزادراه کمربندی توشین",
"آزادراه کمربندی چوئو",
"بزرگراه شماره ۱ آسیا",
"AH-1",
"ترکیه",
"بلغارستان",
"خط رینکای",
"پارک یادبود شووا",
"پارک میزوموتو",
"پارک کاسای‌رینکای",
"پارک هیکاریگائوکا",
"پارک شینجوکو گیوئن",
"پارک یویوگی",
"موزه ملی توکیو",
"پارک اوئنو",
"موزه ملی هنر غرب",
"موزه ملی طبیعت و علم",
"اوئنو",
"مرکز ملی هنر توکیو",
"موزه ادو-توکیو",
"موزه جیبلی",
"پارک اینوکاشیرا",
"انیمیشن",
"موزه اورینتال",
"مرکز فرهنگ خاورمیانه در ژاپن",
"روپونگی",
"جشن کاندا",
"جشن سانئو",
"جشن فوکاگاوا",
"جشن سانجا",
"مه (ماه)",
"معبد آساکوسا",
"هانامی",
"پارک سومیدا",
"پارک کوگانه‌ای",
"آتش بازی رود سومیدا",
"ژوئیه",
"آتش بازی خلیج توکیو",
"آتش بازی جینگوگایئن",
"خندق",
"کاخ امپراتوری توکیو",
"آکیهیتو",
"پارک کوکیو هیگاشی",
"چیدوریگافوچی",
"گیلاس",
"جشن شکوفه‌های گیلاس",
"اودایبا",
"ونوس فورت",
"دسک توکیو بیچ",
"آکواسیتی اودایبا",
"پارک ساحلی اودایبا",
"پارک شیئوکازه",
"پارک دایبا",
"اوادو-اونسن-منوگاتاری",
"معبد سنسوجی",
"آساکوسا",
"کوه تاکائو",
"معبد تاکائوسان–یاکوئواین",
"کتاب راهنمای میشلن",
"کوه میتاکه",
"معبد موساشی‌میتاکه",
"کوه جینبا",
"معماری توکیو",
"کوه فوجی",
"ایالات متحده",
"پکن",
"فرانسه",
"نیو ساوث ولز",
"استرالیا",
"سئول",
"جاکارتا",
"اندونزی",
"برزیل",
"قاهره",
"مصر",
"مسکو",
"روسیه",
"برلین",
"آلمان",
"رم",
"ایتالیا"
] | [
"توکیو",
"استانهای ژاپن",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۴۵۷ (میلادی)",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۴۵۷ (میلادی) در آسیا",
"بنیان‌گذاری‌های سده ۱۵ (میلادی) در ژاپن",
"پایتختهای آسیا",
"تقسیمات کشوری ژاپن",
"شهرهای ژاپن",
"شهرهای میزبان المپیک تابستانی",
"مناطق مسکونی بندری ژاپن",
"مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده در ۱۴۵۷ (میلادی)",
"مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده در دهه ۱۴۵۰ (میلادی)",
"مناطق مسکونی ساحلی در ژاپن",
"منطقه کانتو"
] |
2,544 | باکو | 2 | 1,052 | 0 | [
"باكو",
"بادكوبه",
"بادکوبه",
"باکویه",
"باکی",
"بادکوب",
"بادكوب",
"باكويه",
"باكي"
] | false | 927 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "official_name",
"Item2": "باکو"
},
{
"Item1": "native_name",
"Item2": "Bakı"
},
{
"Item1": "nickname",
"Item2": "[[City of Winds]]"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "<imagemap>\nFile:Baku montage3.jpg"
},
{
"Item1": "alt",
"Item2": "Baku montage. Clicking on an image in the picture causes the browser to load the appropriate article.\nrect 0 0 1200 441 [[کاخ اسماعیلیه]]\nrect 0 447 618 1398 [[]]\nrect 618 447 1200 1056 [[Philharmony Fountain in front of the Magomayev Philharmonic Hall]]\nrect 618 1056 1200 1398 [[خلیج باکو]]\nrect 0 1395 1200 1803 [[بلوار باکو]]\n</imagemap>"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "Clockwise: Details of the façade of the [[کاخ اسماعیلیه]]، Philharmony Fountain in front of the [[مسلم ماقمایف]] [[Philharmonic Hall]], a vessel on the [[خلیج باکو]] with the skyline of the city, and the [[قلعه دختر]] – clickable image"
},
{
"Item1": "image_shield",
"Item2": "WP baku siegel.png"
},
{
"Item1": "seal_size",
"Item2": "80px"
},
{
"Item1": "mapsize",
"Item2": "220px"
},
{
"Item1": "map_caption",
"Item2": "Baku city lights at night"
},
{
"Item1": "pushpin_map",
"Item2": "Azerbaijan"
},
{
"Item1": "pushpin_label_position",
"Item2": "bottom"
},
{
"Item1": "pushpin_map_caption",
"Item2": "Location in Azerbaijan"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "کشور"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "شهردار"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "[[حاجی‌بالا ابوطالبوف]]"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "۳٫۱۲۵"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "۲۰۱۲"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "۳،۲۰۲،۳۰۰"
},
{
"Item1": "population_urban",
"Item2": "3,525,000"
},
{
"Item1": "population_metro",
"Item2": "۴،۳۰۸،۷۴۰"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "۹۹۶٫۳۸"
},
{
"Item1": "population_demonym",
"Item2": "Bakuvian"
},
{
"Item1": "timezone",
"Item2": "[[AZT]]"
},
{
"Item1": "utc_offset",
"Item2": "+۴"
},
{
"Item1": "elevation_m",
"Item2": "−۲۸"
},
{
"Item1": "area_code",
"Item2": "(+۹۹۴) ۱۲"
},
{
"Item1": "postal_code_type",
"Item2": "[[کد پستی]]"
},
{
"Item1": "postal_code",
"Item2": "AZ1000"
},
{
"Item1": "registration_plate",
"Item2": "10–90 AZ"
}
],
"Title": "settlement"
} | باکو (به ترکی آذربایجانی: Bakı)، پایتخت جمهوری آذربایجان، بزرگترین شهر و همچنین بزرگترین بندر این کشور است. این شهر بر ساحل غربی دریای خزر در شبه جزیره آب‌شوران قرار دارد و یکی از مناطق نفت‌خیز جهان میباشد.
باکو پر جمعیت‌ترین شهر قفقاز است. وجود تعداد بسیاری از پارک‌های ساحلی و برگزاری برنامه‌های متعدد هنری از جمله موسیقی، تئاتر و اپرا جذبه خاصی به این شهر داده‌است.
بخش قدیمی شهر باکو (İçəri Şəhər ایچری شهر)، همراه با برج و حصار قلعه شهر به خوبی از سده‌های میانه بجا مانده و یکی از آثار ثبت شده در یونسکو به عنوان میراث فرهنگ جهانی است. جمعیت شهری در ابتدای سال ۲۰۱۲ میلادی ۳،۲۰۲،۳۰۰ نفر برآورد شده‌است. در ابتدای سال ۲۰۰۳ بیش از ۱۵۳ هزار نفر از آوارگان داخلی (ناشی از جنگ قره باغ) و همچنین ۹۴ هزار نفر پناهنده خارجی در این شهر علاوه بر جمعیت اصلی وجود داشته‌اند.
در سال ۲۰۰۷ و در نشست وزرای فرهنگی اعضای سازمان کنفرانس اسلامی، باکو به عنوان پایتخت فرهنگ اسلامی برای سال ۲۰۰۹ اعلام شد. در سال ۲۰۰۰ بخش قدیمی باکو ((İçəri Şəhər ایچری شهر)) بعلاوه سرای شروانشاهان (به ترکی آذربایجانی، شیروانشاهلار سارایی) و قلعه دختر به عنوان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌اند.
باکو دارای ۱۱ منطقه شهری (اداری) شامل عزیزبایف، بیناغدی، قاراداغ، نریمانف، نسیمی، نظامی، صبالی، صابونچی، ختایی، سوراخانی و یاسامال و نیز ۴۸ شهر میباشد. شهرهای بناشده در جزایر موجود در خلیج باکو و شهر صخره‌های نفتی یا نفت داشلاری که در دریا ساخته شده‌اند و خارج از باکو و در داخل دریای خزر قرار دارند جز این ۴۸ شهر می‌باشند.
ریشه‌شناسی
نام باکو نامی پهلوی میباشد که از بادکویه گرفته شده‌است. باک از بک و بغ گرفته شده‌است به معنی خدا میباشد رواج نام بادکوبه که در فارسی گفتاری و آن را برآمده از شرایط طبیعی شهر می‌دانند نسبتا جدید است. جمعیت ترک زبان از عنوان باکی استفاده می‌کنند که پس از رسمی شدن زبان ترکی آذری رسمیت یافته‌است.
ریشه نام باکو همانند قدمت ناحیه مسکونی ناروشن است. سرزمینی که بعدتر به عنوان شروان شناخته شد و باکو بندر و بعدتر پایتخت آن بود، در شرق اران، همان سرزمین قدیمی آلبانیای قفقاز واقع شده‌بود. ساکنان اصلی اران غیر ایرانی و غیر ترک بودند با اینحال در شروان تاثیر قابل ملاحظه ساسانیان به خصوص در نوار ساحلی از باکو تا دربند وجود داشت و بنابراین نظریاتی که ریشه نام را از بگاوان به معنی جایگاه خدا می‌دانند نامحتمل نیستند.
تاریخچه
شهر قدیمی باکو همره با سرای شروانشاهان
تات بودند
اولین شواهد مستند مرتبط با باکو به قرن ششم میلادی برمی گردد. و از آنجا که از آن زمان اغلب بخشی از شاهنشاهی‌های ایرانی بوده‌است، پیوند تاریخی با آنها دارد. پس از این که زمین لرزه بزرگی در قرن ۱۲ میلادی شماخی پایتخت شروانشاهان را ویران نمود، آهسیتان اول باکو را به عنوان پایتخت جدید برگزید. در زمان ساسانیان حضور و نفوذ عنصر ایرانی در کرانه‌های اران از تالش و باکو تا دربند بسیار قوی و چشمگیر بود.
در دوره شروانشاهان، باکو بخشی از شروان بود. شروان مانند بقیه اران بخشی از سرزمین آذربایجان نبود. آذربایجان به منطقه جنوب رود ارس گفته می‌شد. باکو پایتخت شیروانشاهان در سده‌های ۱۴ و ۱۵ میلادی بود و بعد بخشی از ایران صفوی شد.
حکومت عثمانی در قرن ۱۶ میلادی طی دورهای کوتاه به قسمت اعظم قفقاز از جمله باکو حاکم بود. نادرشاه افشار توانست این قسمت از آران، گرجستان و منطقه ارمنستان فعلی را دوباره به ایران بازگرداند. در جنگهای ایران و روس در زمان فتح علی شاه این ناحیه بر اساس عهدنامه گلستان و ترکمانچای از ایران جدا و به دست روس‌ها افتاد و باکو در اواخر قرن نوزدهم و دهه اول قرن بیستم از بزرگترین مناطق تولید نفت جهان بود.
اشارات قدیمی
باکو یا بادکوبه، کرسی آران بر ساحل غربی دریای خزر قرار دارد. باکوی بزرگ مشتمل بر شبه جزیره آب‌شوران است، و دارای بندرگاهی بزرگ و چندین نهاد فرهنگی است. نامش در مآخذ اسلامی به صورت باکویه، با کوه نیز ضبط شده‌است.
قلعه دختر، از آثار ایرانی باکو از دوره ساسانیان.
اول بار در سده پنجم میلادی ذکر این شهر رفته‌است. مردم آن مانند بقیه مردم ایران آن روز زرتشتی بودند و برای آتش احترام قائل بودند.
شعله‌های دائمی باکو که منبع آنها گازهایی بوده که از چاه‌ها بیرون می‌آمده‌است بر سنت نیایش به آتش در منطقه تاثیر داشته و و شهر دارای آرامگاه‌های زردشتی بوده‌است. از جنبه‌های سیاسی مدتها تابع شروانشاهان بود، و پس از انقراض این دودمان (۹۵۷ ه. ق) به تصرف صفویه درآمد. بعدا مدت کوتاهی تحت استیلای ترکان عثمانی بود (۱۵۸۳_۱۶۰۶ م)؛ دیگر بار به دست ایران افتاد و سرانجام در ۱۸۰۶ بتصرف روسیه درآمد؛ معاهده گلستان (۱۸۱۳)رسما آن را به روسیه واگذاشت. صنایع نفت آن در اواخر قرن ۱۹ میلادی آغاز شد و باعث توسعه سریع آن شهر گردید. (مصاحب)
کتب و منابع قدیمی اسلامی به‌طور چکیده باکو را این‌گونه توصیف کرده‌اند (به نقل از لغت‌نامه دهخدا):
باکو یا باکویه شهری است به عجم به شمال ایران در شبه جزیره آب‌شوران.
این شهر را انوشیروان بنا کرد و دارای آتشکده معتبری بود و معادن نفت آنجا مشهور است. بزرگترین معدن نفت ایران‌زمین در باکویه واقع است و در آن آتش همیشه فروزان بوده‌است. مردمش اگرچه ترک‌زبانند اما لغت مخصوص نیز دارند، حاصلش زعفران و نفت سیاه.
باکو در پیرامون جزیره الله‌اکبر واقع است. آبش قلیل و خوشگوار و هوایش به گرمی مایل و زمینش ریگزار است. از بناهای انوشیروان و حصارش از شاهان شیروان است. این محل در نزد زرتشتیان از زمان‌های بسیار قدیم سرزمینی مقدس شناخته شده‌است و امروز نیز (زمان تالیف قاموس‌الاعلام ترکی) جمعی از زرتشتیان در آن جا سکونت دارند. کاخی بزرگ از آثار زمان شاه عباس صفوی در آنجا هست.
اطراف بادکوبه دریاچه‌های نمکین زیاد دارد و بیست و پنج پارچه دیه در ناحیه بادکوبه میباشد. از ابنیه قدیمه که در آنجا ملاحظه میشود برجی است بسیار مرتفع که موسوم به برج دختر. در ۱۷۳۵ م. /۱۱۴۸ ه. ق. دولت ایران آن را از تصرف روس خارج و مسترد نمود و در ۱۸۰۵ یکباره بادکوبه بتصرف روس درآمد و آن جا را شهر نظامی و بندرگاه نمودند.
باکو از جمله شهرهایی است که بر طبق عهدنامه گلستان و سپس عهدنامه ترکمانچای (۱۲۲۸ ه. ق) بعد از شکست عباس میرزا نایب السلطنه در جنگهای ایران و روسیه، از ایران جدا گردید و به روسیه سپرده شد.
شهری است باحصانت و مستحکم، قلعه قدیمی از بنای ایرانیان در این شهر موجود است، بازار مسلمین در قلعه واقع شده‌است.
لفظ باکو ماخوذ از کلمه بغ (خدا) است و برج دختر که در باکو است برجی مربوط به معبد آناهیتا بوده که در آن شهر وجود داشته و همچنین همه امکنه و ابنیه‌ای که بنام «دختر» شهرت یافته‌اند معابدی برای ناهید بوده‌اند.
با آنکه در زبان مردمان خود آران و در کتابهای روسی و ترکی نام شهر «باکو» است. شکل بادکوبه گویا از زمان صفویه پیدا شده‌است.
آثار تاریخی
ایچری شهر(باکو)
پارک مفاخر باکو
شهرهای خواهرخوانده
شهر
کشور
از سال
داکار
سنگال
از ۱۹۶۷
ناپل
ایتالیا
از ۱۹۷۲
بصره
عراق
از ۱۹۷۲
سارایوو
از ۱۹۷۵
هیوستون
آمریکا
از ۱۹۷۶
بوردو
فرانسه
از ۱۹۷۹
تبریز
ایران
از ۱۹۸۰
ماینز
آلمان
از ۱۹۸۴
ازمیر
ترکیه
از ۱۹۸۵
وونگ تائو
ویتنام
از ۱۹۸۵
آب و هوا
شاعران مشهور باکو
صالح باکویی
عهدی باکویی
فانی باکویی
قدسی باکویی
مقرب باکویی
ورزش
بازیهای اروپایی ۲۰۱۵ (به ترکی آذربایجانی:Bakı 2015 Avropa Oyunları) از ۱۲ ژوئن تا ۲۸ ژوئن سال ۲۰۱۵ در شهر باکو، جمهوری آذربایجان برگزار شد. این دوره، اولین دوره بازیهای اروپایی است. آرم این بازی‌ها شامل سیمرغ، انار و فرش آذربایجانی به‌عنوان سه نشان تاریخی و فرهنگی جمهوری آذربایجان است. همچنین جمهوری آذربایجان قصد دارد مشعل این بازی‌ها، نه در کوه المپیای یونان، بلکه در آتشکده سوراخانی باکو روشن شود. رئیس کمیته ملی المپیک آذربایجان، با توجه به پیشینه تاریخی آتش و دین زرتشتی در این کشور، که آذربایجان را با نام سرزمین آتش معروف کرده‌است، بر امکان روشن نمودن مشعل این بازی‌ها در این آتشکده تاکید کرد و چهارمین دوره المپیک کشورهای اسلامی در۱۲مای در شهر باکو برگزار شد و همچنین چندین دوره مسابقات اتمومبیل رانی در شهر باکو برگزار شده است
مهمترین دانشگاه‌ها
دانشگاه دولتی باکو
دانشگاه دولتی اقتصاد آذربایجان
آکادمی دولتی نفت آذربایجان
دانشگاه علوم پزشکی آذربایجان
دانشگاه زبان آذربایجان
آکادمی مدیریت عمومی
آکادمی دیپلماتیک آذربایجان
دانشگاه خزر باکو
مترو
متروی باکو در سال ۱۹۶۷ تاسیس شده و هم‌اکنون دارای ۳ خط و ۲۵ ایستگاه میباشد. | [
"City of Winds",
"کاخ اسماعیلیه",
"قلعه دختر (باکو)",
"Azerbaijan State Philharmonic Hall",
"خلیج باکو",
"بلوار باکو",
"مسلم ماقمایف (آهنگساز)",
"حاجی‌بالا ابوطالبوف",
"توماس دی وال",
"ساعت رسمی آذربایجان",
"کد پستی",
"کاخ شروانشاهان",
"کمیته میراث جهانی یونسکو",
"فهرست میراث جهانی در معرض خطر",
"فهرست میراث جهانی یونسکو در اروپا",
"ترکی آذربایجانی",
"جمهوری آذربایجان",
"دریای خزر",
"آب‌شوران",
"موسیقی",
"تئاتر",
"اپرا",
"ایچری شَهَر(باکو)",
"سده‌های میانه",
"یونسکو",
"جنگ قره باغ",
"سازمان کنفرانس اسلامی",
"فرهنگ اسلامی",
"سرای شروانشاهان",
"میراث جهانی یونسکو",
"عزیزبایف",
"بیناغدی",
"قاراداغ",
"نریمانف",
"نسیمی",
"صبالی",
"صابونچی",
"ختایی",
"سوراخانی",
"یاسامال",
"شهر",
"صخره‌های نفتی",
"نفت داشلاری",
"ترکی آذری",
"دانشنامه ایرانیکا",
"شروان",
"اران",
"آلبانیای قفقاز",
"اقوام ایرانی‌تبار",
"مردمان ترک",
"ساسانیان",
"دربند (قفقاز)",
"شروانشاهان",
"قرن ششم",
"شاهنشاهی ایران",
"شماخی",
"آهسیتان اول",
"تالش",
"ارس",
"شیروانشاهان",
"صفویان",
"عثمانی",
"قفقاز",
"نادرشاه",
"افشاریان",
"آران",
"گرجستان",
"ارمنستان",
"جنگهای ایران و روس",
"فتح علی شاه",
"عهدنامه گلستان",
"عهدنامه ترکمانچای",
"زرتشتی",
"روسیه",
"معاهده گلستان",
"تاتی اران",
"انوشیروان",
"شیروانشاهان",
"قاموس‌الاعلام ترکی",
"شاه عباس صفوی",
"برج دختر",
"روس",
"عباس میرزا",
"آناهیتا",
"پارک مفاخر باکو",
"داکار",
"سنگال",
"تفلیس",
"ناپل",
"ایتالیا",
"بصره",
"عراق",
"سارایوو",
"هیوستون",
"آمریکا",
"نشریه بین‌المللی آذربایجان",
"بوردو",
"فرانسه",
"تبریز",
"ایران",
"ماینز",
"آلمان",
"ازمیر",
"ترکیه",
"وونگ تائو",
"ویتنام",
"سازمان جهانی هواشناسی",
"Hong Kong Observatory",
"صالح باکویی",
"عهدی باکویی",
"فانی باکویی",
"قدسی باکویی",
"مقرب باکویی",
"دانشگاه دولتی باکو",
"دانشگاه دولتی اقتصاد آذربایجان",
"آکادمی دولتی نفت آذربایجان",
"دانشگاه علوم پزشکی آذربایجان",
"دانشگاه زبان آذربایجان",
"آکادمی مدیریت عمومی",
"آکادمی دیپلماتیک آذربایجان",
"متروی باکو"
] | [
"باکو",
"پایتختهای آسیا",
"پایتختهای اروپا",
"رکوردهای آب‌وهوایی زمین",
"شهرستانهای جمهوری آذربایجان",
"شهرهای باستانی ایران",
"شهرهای بندری در جمهوری آذربایجان",
"شهرها و شهرک‌های جمهوری آذربایجان",
"شهرهای راه ابریشم",
"مناطق مسکونی حاشیه خزر",
"مناطق مسکونی در جمهوری آذربایجان",
"مناطق مسکونی ساحلی در جمهوری آذربایجان",
"میراث جهانی یونسکو در جمهوری آذربایجان"
] |
2,545 | پراگ | 2 | 943 | 0 | [
"پراها"
] | false | 830 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "پراگ"
},
{
"Item1": "settlement_type",
"Item2": "Capital city"
},
{
"Item1": "native_name",
"Item2": "''Praha''"
},
{
"Item1": "official_name",
"Item2": "''Hlavní město Praha''"
},
{
"Item1": "native_name_lang",
"Item2": "cs:"
},
{
"Item1": "nickname",
"Item2": "City of a Hundred Spires,''Praga Mater Urbium''<small> (Prague, Mother of Cities; [[زبان لاتین]])</small>"
},
{
"Item1": "motto",
"Item2": "<small>(Prague, Head of the Republic; Latin)</small>"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "Prague Montage.jpg"
},
{
"Item1": "imagesize",
"Item2": "275px"
},
{
"Item1": "image_flag",
"Item2": "Flag of Prague.svg"
},
{
"Item1": "image_shield",
"Item2": "Prague CoA CZ.svg"
},
{
"Item1": "pushpin_map",
"Item2": "Czech Republic"
},
{
"Item1": "coordinates_region",
"Item2": "CZ"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "کشور"
},
{
"Item1": "area_urban_km2",
"Item2": "۴۹۶"
},
{
"Item1": "elevation_min_m",
"Item2": "۱۷۷"
},
{
"Item1": "elevation_max_m",
"Item2": "۳۹۹"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "۲۰۱۵–۰۱–۰۱"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "۱۲۵۹۰۷۹"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "auto"
},
{
"Item1": "population_metro",
"Item2": "2156097"
},
{
"Item1": "population_demonym",
"Item2": "Praguer"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "50"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "14"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "25"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "شهردار"
},
{
"Item1": "leader_party",
"Item2": "[[ANO]]"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "[[Adriana Krnáčová]]"
},
{
"Item1": "established_title",
"Item2": "بنیانگذاری"
},
{
"Item1": "established_date",
"Item2": "۸۸۵"
},
{
"Item1": "timezone",
"Item2": "[[CET]]"
},
{
"Item1": "utc_offset",
"Item2": "+۱"
},
{
"Item1": "timezone_DST",
"Item2": "[[CEST]]"
},
{
"Item1": "utc_offset_DST",
"Item2": "+۲"
},
{
"Item1": "postal_code_type",
"Item2": "Postal code"
},
{
"Item1": "postal_code",
"Item2": "۱۰۰ ۰۰ – ۱۹۹ ۰۰"
},
{
"Item1": "blank_name_sec1",
"Item2": "[[NUTS]] code"
},
{
"Item1": "blank_info_sec1",
"Item2": "CZ01"
},
{
"Item1": "blank1_name_sec1",
"Item2": "GDP/capita (PPP)"
},
{
"Item1": "blank1_info_sec1",
"Item2": "(EY) (2014)"
},
{
"Item1": "footnotes",
"Item2": "'''Statistics'''"
}
],
"Title": "settlement"
} | پراگ پایتخت و بزرگترین شهر کشور جمهوری چک است، همچنین ۱۴امین شهر بزرگ اتحادیه اروپا نیز به‌شمار می‌آید. این شهر در شمال غربی کشور چک بر روی رودخانه ولتاوا بنا شده‌است و جمعیتی نزدیک به ۱٫۳ میلیون نفر دارد که منطقه بزرگ شهری آن جمعیتی نزدیک به ۲ میلیون نفر را شامل میشود. پراگ دارای آب و هوای معتدل اقیانوسی بوده و از این رو دارای تابستان‌های گرم و زمستان‌های سرد است. متروی پراگ از اواسط قرن بیستم فعال شده اما بیشتر حمل و نقل عمومی مردم با استفاه از خطوط تراموا است.
این شهر زمانی پایتخت بوهم بوده، به‌خاطر موقعیت راهبردی‌اش، بسیار مهم تلقی می‌شده و در جریان جنگ جهانی هم بسیار نقش‌آفرین بوده‌است. خصوصیت‌های جغرافیایی و ویژگی‌های تاریخی منطقه پراگ قدیم موجب شده که همواره جزو ده شهر گردشگرپذیر اتحادیه اروپا محسوب شده، سالیانه حدود ۶ میلیون نفر گردشگر را از سراسر دنیا پذیرا باشد.
قلعه پراگ، پل تاریخی چارلز، ساعت نجومی و موزه ملی چک، از دیدنی‌های پراگ به‌شمار می‌روند. تالار شهرداری، گالری پراگ، موزه کافکا، موزه کمونیسم، موزه هنرهای تزئینی، باغ وحش پراگ، گورستان اولشانی و تپه و پارک پترین، از دیگر جاذبه‌های گردشگری پراگ هستند. مرکز این شهر ساختمان‌هایی با نماهایی هنری با شیروانی‌های آجری‌رنگ و کوچه پسکوچه‌های سنگفرش با تعداد کثیری مغازه سوغاتی‌فروشی و کافه دارد.
شهر پراگ در کنار رودخانه ولتاوا و در مرکز حوضه آبریز بوهمی واقع شده‌است. پراگ حدودا در همان عرض جغرافیایی واقع شده که فرانکفورت، پاریس، و ونکوور.
بر پایه سرشماری سال ۲۰۱۱ در حدود ۱۴ درصد از ساکنان شهر خارجی بودند که این بالاترین میزان در میان شهرهای جمهوری چک بود.
تاریخچه
نام پراگ از یک واژه اسلاوی گرفته شده که به معنی گدار یعنی محل کم‌عمق برای گذر از رودخانه است. این نام به خاستگاه این شهر به عنوان گذرگاه رودخانه ولتاوا اشاره دارد. ریشه نام منطقه پراگا در شهر ورشو لهستان نیز از همین واژه است.
نخستین ساکنان دره ولتاوا قبایل سلتی بودند که در حدود ۵۰۰ پیش از میلاد در این محل سکنی گزیدند. قوم ژرمنی مارکومان کمی پیش از میلاد مسیح این دره را از آن خود کرد و سپس در سده ششم میلادی این دره به دست تیره‌های اسلاوی افتاد.
پراگ در قرن ۹ میلادی به وسیله شاهزاده بورژیوی یکم که نزدیک رودخانه ولتاوا قلعه خود را ساخت، تاسیس شد.
شاهزاده بورژیوی از خاندان پریمیسل بود که از شهر لیوی هرادیتس به مرکز بوهمیا آمد.
خاندان پریمیسل خانواده‌ای حکومتی بودند که از قرن ۹ تا سال۱۳۰۶ در کشور پادشاهی چک حکومت می‌کردند. شاهزاده وراتیسلاف یکم، پسرشاهزاده بورژیوی یکم، در سال ۹۲۱ ساختن باسیلیکی به نام یرژی مقدس رادر نزدیکی قلعه آغاز کرد. باسیلیک نوعی معماری سبک رومانسک کلیسا است. ساخت این باسیلیک در دوره حکومت بولیسلاف دوم در سال ۹۷۳ به پایان رسید.
باسیلیک یرژی مقدس.
در حال حاضر این باسیلیک قدیمیترین کلیسا در پراگ است.
در سال ۹۹۳ شاهزاده بولیسلاف دوم در نزدیکی پراگ نخستین صومعه را تاسیس کرد و امروز این صومعه قدیمیترین صومعه در کشور چک است.
در سال ۹۲۹ شاهزاده واتسلاف برای عبادت خود در کنار قلعه دومین کلیسا را نیز به سبک رومانسک ساخت. این کلیسا به نام روتوندا ویت مقدس نامگذاری شد ولی در دوره حکومت شاهزاده وراتیسلاف دوم در سال ۱۰۹۶ معماری این کلیسا به باسیلیک تغییر یافت.
پس از کشته شدن شاه واتسلاف سوم که آخرین شاه چکی از خاندان پریمیسل بود خاندان لوکسمبورگ تاج پادشاهی چک را به دست آوردند.
یان لوکسنبورسکی (۱۳۴۶–۱۲۹۶) در سال ۱۳۴۴ باسیلیک ویت مقدس را خراب کرد و در آن مکان سنگ بنای ساخت کلیسایی به سبک گوتیک را نهاد. به دلیل جنگهای زیاد ساختن این کلیسا به وسیله حکومت چکوسلواکی در سال ۱۹۲۹ به اتمام رسید.
نام این کلیسا کاتدرال ویت مقدس است و مشهورترین ساختمان دینی جمهوری چک است.
کاتدرال ویت مقدس در پراگ
در این کاتدرال نمازخانه واتسلاف یکم وجود دارد که در آن اتاق خاصی تعبیه شده‌است. از این اتاق ویژه برای مخفی کردن تاج پادشاهی چک استفاده میشود. بر طبق افسانه‌ها اگر کسی لایق پادشاهی چک نباشد و این تاج را بر سرش بگذارد، قبل از این که سال تمام شود، خواهد مرد.
در دوره جنگ صد ساله شاه یان لوکسنبورسگی در فرانسه به وسیله سربازان انگلیسی کشته شد و پسر وی کارل، شاه چک شد.
شاه کارل چهارم
شاه کارل چهارم (۱۳۷۸–۱۳۱۶) مشهورترین شاه چک است که شهر پراگ را توسعه داد ونخستین دانشگاه چک را تاسیس کرد. دانشگاه کارل در سال ۱۳۴۸ تاسیس شد و از لحاظ قدمت رتبه دوم را در دانشگاه‌های اروپایی دارد.
پل کارل (پل چارلز) مشهورترین پل پراگ است که در سال ۱۳۵۷ ساخته شد. این پل در قرن ۱۹ به وسیله مجسمه‌های سنگی تزیین شد.
شاه کارل چهارم دو پسر داشت. نخستین پسر واتسلاو چهارم بود که پس از در گذشتن کارل چهارم، شاه چک شد و زیکموند پسر دوم بود که شاه اوهری شد. واتسلاف چهارم (۱۴۱۹–۱۳۶۱) به جای حکومت کردن تنها به شکار و زنان علاقه داشت. در آن زمان کشیش یان هوس (۱۴۱۵–۱۳۷۱) به وسیله خطبه خود از روحانیت کاتولیک انتقاد کرد. در سال ۱۴۱۵ روحانیت کاتولیک یان هوس را به شهادت رساند ولی مردم چک علیه شاه و روحانیت کاتولیک بسیج شدند و ارتش صلیبی که به وسیله پاپ و شاه زیکموند به کشور چک فرستاده شده بود را شکست دادند. در سال ۱۴۲۰ یرژی پودیبراد شاه چک شد. وی آخرین شاه چکی بود. در سال ۱۴۷۱ ولادیسلاف یاگیلونسکی (۱۴۵۶–۱۵۱۶) که شاهزاده لهستانی بود تاج شاهی چک را بر سر نهاد.
شاه ولادیسلاف یاگیلونسکی در قلعه پراگ بزرگترین سالن به سبک گوتیک را ساخت. در حال حاضر از این سالن برای جشن انتخابات رئیس جمهوری چک استفاده میشود.
امپراتور رودولف دوم
از نظر تاریخی آخرین امپراتوری که تاثیر زیادی بر شهر پراگ گذاشت، رودولف دوم (۱۶۱۲–۱۵۵۲) بود. امپراتور رودولف دوم از خاندان هابزبورگ بود که پراگ را خیلی دوست داشت و پراگ را مرکز سلطنت هابزبورگ‌ها کرد.
رودولف دوم به دانش، هنر و علوم طبیعی علاقه داشت و به این دلیل ستاره‌شناسان و شیمیدان‌ها را به پراگ دعوت کرد. رودولف دوم به جمع‌آوری نقاشی‌ها و مجسمه‌های هنرمندهای مشهور نیز علاقه داشت. در آن زمان مجموعه رودولف دوم بزرگترین مجموعه در اروپا بود.
در سال ۱۶۱۸ دوباره دو نفر از اعضای کاتولیک‌مذهب خانواده هابزبورگ را از پنجره پایین انداختند و جنگ سی‌ساله شروع شد. این جنگ مهیب‌ترین جنگ اروپا بود. در سال ۱۶۴۸ ارتش سوئد پراگ را اشغال کرد و مجموعه رودولف دوم را به غارت بردند.
در سال ۱۶۸۹ شهر پراگ در یک آتش‌سوزی نابود شد و مردم دوباره آن را به سبک باروک که نماد کلیسای کاتولیک روم بود، بازسازی کردند. در آن زمان این منطقه چهار قسمت داشت که امروز به نامهای شهر قدیم، شهر جدید، سمت کوچک و منطقه قلعه شناخته می‌شوند. این چهار بخش در سال ۱۷۸۴ یکی شدند و شهر پراگ را به وجود آوردند.
مترو
متروی پراگ در سال ۱۹۷۴ تاسیس شده و هم‌اکنون دارای ۳ خط و ۶۱ ایستگاه میباشد.
اقتصاد
اقتصاد امروزی پراگ عمدتا صادرات‌محور و مربوط به بخش خدمات است. در بررسی‌های سال ۲۰۱۰ پراگ به عنوان بهترین شهر در مرکز و شرق اروپا برای کسب و کار اعلام شد.
تقریبا یک‌پنجم از تمام نیروی کار جمهوری چک در پراگ به فعالیت مشغولند. میانگین دستمزد در این شهر در حدود ۲۵ درصد بالاتر از بقیه کشور است. حدود ۲۵ درصد از تولید ناخالص داخلی جمهوری چک از پراگ است.
تقریبا نیمی از درآمدی که جمهوری چک از محل گردشگری دارد از شهر پراگ به دست می‌آید. در این شهر در حدود ۷۳ هزار تخت‌خواب برای اقامت گردشگران وجود دارد که بیشتر آنها پس از سال ۱۹۹۰ تهیه شده‌اند. ۵۱ هزار از این تعداد محل خواب در هتلها و متل‌ها قرار دارند.
از اواخر دهه ۱۹۹۰ تا اواخر دهه ۲۰۰۰ پراگ محل محبوبی برای تولید فیلمهای هالیوودی و بالیوودی بود. ترکیبی از معماری شهر هزینه‌های کم و وجود زیرساخت‌های لازم برای تهیه فیلم، فیلمسازان را به این شهر جذب کرده‌است.
علوم و پژوهش
منطقه پراگ از مراکز مهم پژوهشی است به‌طوری‌که ۳۹ نهاد علمی از ۵۴ نهاد زیرمجموعه فرهنگستان علوم چک در این شهر قرار دارند. از بین بزرگترین این نهادها میتوان به موسسه فیزیک، موسسه میکروبیولوژی، و موسسه شیمی آلی و زیست‌شیمی اشاره کرد. در پراگ همچنین ۱۰ پژوهشگاه عمومی، ۴ مرکز رشد کسب و کار و چندین بیمارستان بزرگ تحقیقاتی فعال هستند. از میان آنها میتوان به بیمارستان دانشگاهی موتول اشاره کرد.
در سال ۲۰۰۸ از میان ۳۰ هزار پژوهشگر علمی اهل چک ۱۳ هزار نفر از آنها در پراگ بودند. در آن سال، محققان ساکن این شهر ۳ درصد از جمعیت فعال اقتصادی پراگ را تشکیل می‌دادند. چند شرکت بزرگ چندملیتی معروف نیز در پراگ تاسیسات توسعه و تحقیقات برپا نموده‌اند نظیر زیمنس، هانی‌ول و سان مایکروسیستمز. | [
"زبان لاتین",
"ANO 2011",
"Adriana Krnáčová",
"زمان اروپای مرکزی",
"ساعت تابستانی اروپای مرکزی",
"Nomenclature of Territorial Units for Statistics",
"جمهوری چک",
"اتحادیه اروپا",
"ولتاوا",
"متروی پراگ",
"تراموا",
"بوهم",
"قلعه پراگ",
"پل چارلز",
"باغ وحش پراگ",
"گورستان اولشانی",
"فرانکفورت",
"پاریس",
"ونکوور",
"زبانهای اسلاوی",
"گدار",
"پراگا",
"سلت‌ها",
"مارکومان‌ها",
"اسلاوی",
"قلعه",
"باسیلیکی",
"یرژی مقدس",
"سبک رومانسک",
"باسیلیک",
"بولیسلاف دوم",
"روتوندا ویت مقدس",
"وراتیسلاف دوم",
"واتسلاف سوم",
"خاندان پریمیسل",
"خاندان لوکسمبورگ",
"یان لوکسنبورسکی",
"سبک گوتیک",
"چکوسلواکی",
"واتسلاف یکم",
"یان لوکسنبورسگی",
"کارل چهارم",
"دانشگاه کارل",
"پل کارل",
"واتسلاو چهارم",
"زیکموند",
"واتسلاف چهارم",
"یان هوس",
"ژان هوس",
"پاپ",
"یرژی پودیبراد",
"ولادیسلاف یاگیلونسکی",
"رودولف دوم",
"سلطنت هابزبورگ",
"ارتش سوئد",
"باروک",
"سراسرنما",
"بخش خدمات",
"اروپای شرقی",
"The Prague Post",
"تولید ناخالص داخلی",
"گردشگری",
"هالیوود",
"بالیوود",
"زیست‌شیمی",
"بیمارستان دانشگاهی موتول",
"زیمنس",
"هانی‌ول",
"سان مایکروسیستمز",
"بوستان لتنا",
"سازه تزئینی"
] | [
"پراگ",
"بنیان‌گذاری‌های دهه ۸۸۰ (میلادی)",
"بنیان‌گذاری‌های دهه ۸۸۰ (میلادی) در اروپا",
"پادشاهی بوهم",
"پایتختهای اروپا",
"دومین سطح کد جغرافیایی اتحادیه اروپا",
"شهرها و شهرک‌های جمهوری چک",
"لندمارک‌ها در جمهوری چک",
"مناطق جغرافیایی جمهوری چک",
"مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده در سده ۹ (میلادی)",
"منطقه‌های چک",
"میراث جهانی یونسکو در جمهوری چک"
] |
2,547 | آنکارا | 2 | 488 | 0 | [
"آنكارا",
"آنقره",
"انکارا",
"انقره",
"انكارا"
] | false | 447 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "آنکارا"
},
{
"Item1": "settlement_type",
"Item2": "کلانشهر"
},
{
"Item1": "nickname",
"Item2": "Heart of Turkey"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "Metropolis of Ankara.png"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "'''From left to right:'''1st and 2nd:Views of Kızılay Square , 3rd:The BDDK building, 4th:[[آنت‌کابیر]]، 5th:[[Atakule Tower]], 6th:Ankara Intercity Bus Terminal, 7th:[[Sheraton Ankara]], 8th:[[State Art and Sculpture Museum]], 9th:Balgat skyscrapers in [[Çankaya]]."
},
{
"Item1": "imagesize",
"Item2": "270px"
},
{
"Item1": "timezone",
"Item2": "[[EET]]"
},
{
"Item1": "utc_offset",
"Item2": "+۲"
},
{
"Item1": "map_caption",
"Item2": "Location of Ankara within Turkey."
},
{
"Item1": "timezone_DST",
"Item2": "[[EEST]]"
},
{
"Item1": "utc_offset_DST",
"Item2": "+۳"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور]]"
},
{
"Item1": "subdivision_name",
"Item2": "[[ترکیه]]"
},
{
"Item1": "coordinates_region",
"Item2": "TR"
},
{
"Item1": "subdivision_type1",
"Item2": "[[ناحیه‌های ترکیه]]"
},
{
"Item1": "subdivision_name1",
"Item2": "[[ناحیه آناتولی مرکزی]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type2",
"Item2": "[[استانهای ترکیه]]"
},
{
"Item1": "subdivision_name2",
"Item2": "[[استان آنکارا]]"
},
{
"Item1": "population_metro",
"Item2": "۵،۰۴۵،۰۸۳"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "۴،۳۳۸،۶۲۰"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "۲۰۱۱"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "۱۵۵۱"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "۲۴،۵۲۱"
},
{
"Item1": "pushpin_map",
"Item2": "Turkey"
},
{
"Item1": "pushpin_map_caption",
"Item2": "Location of Ankara"
},
{
"Item1": "pushpin_mapsize",
"Item2": "270px"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "39"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "52"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "32"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "52"
},
{
"Item1": "elevation_m",
"Item2": "۹۳۸"
},
{
"Item1": "postal_code_type",
"Item2": "[[کد پستی]]"
},
{
"Item1": "postal_code",
"Item2": "06xxx"
},
{
"Item1": "area_code",
"Item2": "۳۱۲"
},
{
"Item1": "blank_info",
"Item2": "۰۶"
},
{
"Item1": "blank_name",
"Item2": "[[پلاک وسایل نقلیه ترکیه]]"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "[[ملیح گوکچک]]"
},
{
"Item1": "leader_party",
"Item2": "[[حزب عدالت و توسعه]]"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "Mayor"
},
{
"Item1": "leader_title1",
"Item2": "Governor"
},
{
"Item1": "leader_name1",
"Item2": "Alaaddin Yüksel"
}
],
"Title": "settlement"
} | آنکارا (در قدیم: آنقره ) پایتخت و پس از استانبول دومین شهر بزرگ کشور ترکیه است. این شهر همچنین مرکز سیاسی استان آنکارا است.
آنکارا شهری جدید و نسبتا مدرن با ۴،۳۱۹،۱۶۷ نفر جمعیت است (آمار ۲۰۰۵). از مراکز دیدنی آن میتوان آرامگاه آتاتورک و برج گردان خرید آتاکوله را نام برد.
نام شناسی
نام آنکارا از واژه سلتی آنسیرا (Ancyra) به معنای لنگر (anchor) ریشه گرفته است. چرایی اصلی این کاربرد روشن نیست.
پیشینه
آنکارا از زمان هیتی‌ها (قومی کهن که در هزاره دوم پیش از میلاد بر قسمت اعظم آسیای صغیر و سوریه فرمانروایی داشت) اهمیت داشت. در دوره رومی‌ها کرسی ایالتی شد. خسرو پرویز ساسانی آن را گرفت (سال ۶۲۰ م). هارون الرشید و معتصم خلفای عباسی آن را محاصره و تاراج کردند. در این شهر امیر تیمور، بایزید یکم (سلطان عثمانی) را مغلوب و دستگیر کرد (۱۴۰۲م). در ۱۹۲۳ پایتخت ترکیه شد.
مردم
اکثریت جمعیت آنکارا را مردمان ترک آناتولی تشکیل می‌دهند.
آناتولی مرکزی و زمین‌شناسی
شهر آنکارا یکی از آن شهرهایی است که نزدیک به گسل آناتولی مرکزی بزرگترین گسل از آناتولی مرکزی است که از شمال غربی ۵ کیلومتری اسکی شهر کشیده شده وتا آق سرای - قونیه - قرشهر- نوشهر- آنکارا-قرق قله - بیلجیک - چروم و منطقه خیلی کوچکی از شرق ۲۰ کیلومتری بورسا را در بر می‌گیرد تا حالا هزار زلزله از آنکارا گذشته در قرن ۶ جان ۱۲۴۵نفر را از دست داد و دومین زلزله بزرگ در قرن ترکیه شد.
مترو
متروی لوزان در سال ۱۹۹۶ تاسیس شده و هم‌اکنون دارای ۴ خط و ۴۵ ایستگاه میباشد. | [
"آنت‌کابیر",
"Atakule Tower",
"Sheraton Ankara",
"State Art and Sculpture Museum",
"Çankaya, Ankara",
"زمان اروپای شرقی",
"زمان تابستانی اروپای شرقی",
"فهرست کشورهای مستقل",
"ترکیه",
"ناحیه‌های ترکیه",
"ناحیه آناتولی مرکزی",
"استانهای ترکیه",
"استان آنکارا",
"کد پستی",
"پلاک وسایل نقلیه ترکیه",
"ملیح گوکچک",
"حزب عدالت و توسعه",
"استانبول",
"سلتی",
"هیتی‌ها",
"آسیای صغیر",
"سوریه",
"خسرو پرویز",
"هارون الرشید",
"معتصم",
"عباسی",
"امیر تیمور",
"عثمانی",
"متروی لوزان"
] | [
"آنکارا",
"استان آنکارا",
"پایتختهای آسیا",
"پایتختهای اروپا",
"شهرهای ترکیه",
"مناطق مسکونی در استان آنکارا"
] |
2,548 | ریاض | 2 | 379 | 0 | [
"رياض"
] | false | 318 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "ریاض"
},
{
"Item1": "official_name",
"Item2": "Riyadh"
},
{
"Item1": "settlement_type",
"Item2": "[[شهر]]"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "Kingdom Tower at night.JPG"
},
{
"Item1": "image_seal",
"Item2": "Riyadh City Logo.svg"
},
{
"Item1": "pushpin_map",
"Item2": "Saudi Arabia"
},
{
"Item1": "pushpin_map_caption",
"Item2": "موقعیت شهر ریاض در عربستان سعودی"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "24"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "38"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "46"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "43"
},
{
"Item1": "coordinates_region",
"Item2": "SA"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type1",
"Item2": "[[استان]]"
},
{
"Item1": "subdivision_name1",
"Item2": "[[ریاض]]"
},
{
"Item1": "government_type",
"Item2": "شهر"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "شهردار"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "عبدالعزیز ابن عیاف المیقرین"
},
{
"Item1": "unit_pref",
"Item2": "Metric"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "۱،۰۰۰"
},
{
"Item1": "area_metro_km2",
"Item2": "۱،۸۱۵"
},
{
"Item1": "elevation_m",
"Item2": "۶۱۲"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "۵،۲۵۴،۵۶۰"
},
{
"Item1": "population_metro",
"Item2": "۶،۸۰۰،۰۰۰"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "۲۰۱۰"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "auto"
},
{
"Item1": "timezone1",
"Item2": "[[EAT]]"
},
{
"Item1": "utc_offset1",
"Item2": "۳+"
},
{
"Item1": "timezone1_DST",
"Item2": "[[EAT]]"
},
{
"Item1": "utc_offset1_DST",
"Item2": "۳+"
},
{
"Item1": "postal_code_type",
"Item2": "[[کد پستی]]"
},
{
"Item1": "area_code_type",
"Item2": "[[پیش‌شماره تلفن]]"
},
{
"Item1": "area_code",
"Item2": "۱ ۹۶۶+"
},
{
"Item1": "blank_name_sec1",
"Item2": "زبانهای گفتاری"
},
{
"Item1": "blank_info_sec1",
"Item2": "[[عربی]]"
},
{
"Item1": "blank_name_sec2",
"Item2": "دین"
},
{
"Item1": "blank_info_sec2",
"Item2": "اسلام"
}
],
"Title": "settlement"
} | 291x291پیکسل
ریاض ، پایتخت کشور عربستان سعودی است؛ و در نجد واقع شده‌است، و یکی از آبادترین و پررونق‌ترین شهرهای عربستان سعودی است. دانشگاه ملک سعود بزرگترین و قدیمیترین دانشگاه که در کشور عربستان سعودی است در شهر ریاض قرار دارد.
از بارزترین نمادهای کشور عربستان برج المملکه و برج الفیصلیه در این شهر واقع می‌باشند.
بیش از یک‌چهارم قرن پیش به دلیل اتحاد محمدبن سعود اول و محمدبن عبدالوهاب در ریاض، این شهر جایگاه سیاسی و استراتژیک پیدا کرد و بعد از اینکه ملک عبدالعزیز پدر شاهان کنونی عربستان سعودی در این شهر حکومت سعودی کنونی را بنا نهاد، ریاض اهمیت بیشتری پیدا کرد. این شهر هم‌اکنون بیش‌از ۶ میلیون نفر جمعیت دارد و مرکز سیاسی عربستان به‌شمار می‌رود.
تاریخچه
«الریاض جمع روضه و ارض المکان و اروض ای کثره روضه» بمعنای: گلزار و باغ که آن را گلستان نیز گویند و بستان مخفف بوستان است و آن جایی را گویند که بوی گل و ریاحین در آنجا بسیار باشد. جایی که آب باران جمع شود و پس از آن گل‌های رنگارنگ و خوشبو بروید. از اینجا تسمیه (الریاض) پایتخت کشور عربستان سعودی آمده‌است.
این شهر بر ویرانه‌های شهر تاریخی حجر الیمامه ساخته شده‌است، تاریخ (حجر الیمامه) به دوران دو قبیله مشهور طسم و جدیس بر می‌گردد که دوران پیش از اسلام می‌زیسته‌اند، این دو قبیله در نهایت نابود شده‌اند، بنا براین در وصف تاریخ نگاران این دو قبیله (طسم و جدیس) از قبائل (البائده) به‌شمار می‌آیند. آثار و بقایا کاخ‌های آنان تا صدر اسلام نیز باقی‌مانده بوده‌است، و قبیله بنی حنیفه در آنها جا گرفته بوده‌اند در عصر جاهلیت، و همچنین یکی از بازارهای مشهور دوران جاهلیت بوده‌است. در این باب یاقوت حموی در معجم البلدان می‌گوید: نام «حجر الیمامه» از نام حجر عبید الحنفی گرفته شده هنگامی ۳۰ کاخ و ۳۰ بستان بنا نهاد ونام آنها (حجر) گذاشت. اما پیش از آن «الیمامه» نام داشته‌است.
جغرافیای منطقه
براساس اطلاعات موجود در مرکز آمار عربستان در ۴۶ درجه و ۴۳ دقیقه طول شرقی و ۲۴ درجه و ۳۸ دقیقه عرض شمالی از نصف‌النهار مبدا واقع شده‌است. ارتفاعش از سطح دریا ۶۰۰ متر میباشد. شهر ریاض دقیقا در وسط شبه جزیره عربستان واقع شده‌است.
«شهر ریاض» روی تپه‌ای پهناور که ارتفاع آن در حدود ۶۰۰ متر می‌رسد قرار دارد، و در جزء شرقی فلات نجد واقع شده‌است. دره «وادی حنیفه» از وسط شهر می‌گذرد، این دره از سمت شمال شروع میشود، و به سمت مغرب می‌رود، سپس به سمت مشرق منتهی میشود. طول مجرای دره حنیفه ۱۲۰ کیلومتر، و عمق آن مابین ۱۰ تا ۱۰۰ متر است، و عرض آن از ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ متر میباشد. از کوه‌های اطراف این دره عظیم، دره‌های کوچک و مسیلات آبی جریان دارد که مهمترین آنها وادی بطحاء نام دارد. قدیمیترین پل شهر ریاض بر فراز این دره قرار دارد. طول وادی البطحاء ۲۵ کیلومتر است، و از شمال شهر رو بطرف جنوب جاری است، به دره‌های «وادی لبن» و «وادی الایسن» می‌ریزد. چون شهر ریاض در میان این دره‌ها واقع شده‌است، و در مواسم باران و بهار سر سبز از کلهای رنگارنگ و ریاحین میشود، تاریخ‌نگار معروف (الهمذانی) در کتاب خود که به نام (صفه جزیره العرب) معروف است، شهر «ریاض» (خضراء حجر) را نامگذاری کرده‌است.
مناطق
«منفوحه» از محلات شهر ریاض است. منفوحه محلهای مهاجرنشین است که اغلب ساکنان آن از شرق آفریقا هستند.
دکتر: شامی، یحیی، (موسوعه المدن العربیه والاسلامیه) ، دارالفکر العربی، بیروت، چاپ سال ۱۹۹۳ میلادی به (عربی).
دکتر: زاهیه، قدوره، (تاریخ العرب الحدیث) ، دارالنهضه العربیه چاپ سال ۱۹۸۰ میلادی به (عربی).
المستشار: مانع، محمد، مانع، الموسوعه الخلیجیه(العواصم و المدن الخلیجیه)، ناشر، و کاله باناجه للاعلام، چاپ سال، ۱۹۸۷ میلادی به (عربی).
دکتر: السید عبدالعزیز، بن سالم، (تاریخ العرب فی العصر الجاهلیه) ، دارالنهضه العربیه چاپ سال ۱۹۷۸ میلادی به (عربی).
دکتر: زاهیه، قدوره، (شبه الجزیره العربیه) ، دارالنهضه العربیه چاپ سال ۱۹۸۵ میلادی به (عربی).
الحموی، یاقوت، ابوعبدالله، (معجم البلدان) ، دارالکتب العلمیه، بیروت، لبنان، جلد یکم، چاپ سال ۱۹۹۰ میلادی به (عربی). | [
"فهرست شهرهای عربستان سعودی",
"فهرست کشورهای جهان",
"استانهای عربستان سعودی",
"استان ریاض",
"کد پستی",
"فهرست پیش‌شماره تلفنی کشورها",
"عربی",
"پایتخت",
"عربستان سعودی",
"نجد",
"دانشگاه ملک سعود",
"برج المملکة",
"برج الفیصلیة",
"باغ",
"بستان",
"بوستان",
"حجر الیمامه",
"طسم و جدیس",
"اسلام",
"تاریخ نگاران",
"بنی حنیفه",
"یاقوت حموی",
"معجم البلدان",
"حجر عبید الحنفی",
"نصف‌النهار مبدأ",
"دریا",
"شبه جزیره عربستان",
"تپه",
"دره",
"دره حنیفه",
"مسیل",
"وادی بطحاء",
"باران",
"بهار",
"صفة جزیرة العرب",
"شرق آفریقا"
] | [
"ریاض",
"پایتخت فرهنگ عرب",
"پایتختهای آسیا",
"شهرهای عربستان سعودی",
"مرکز استانهای عربستان",
"مناطق مسکونی در استان ریاض"
] |
2,549 | حسین دهلوی | 1 | 151 | 0 | [
"حسين دهلوي"
] | false | 58 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "نام",
"Item2": "'''حسین دهلوی'''"
},
{
"Item1": "تصویر",
"Item2": "حسین دهلوی - Hosseyn Dehlavi.jpg"
},
{
"Item1": "اندازه_تصویر",
"Item2": "۲۵۰"
},
{
"Item1": "پس‌زمینه",
"Item2": "non_performing_personnel"
},
{
"Item1": "نام_اصلی",
"Item2": "حسین دهلوی"
},
{
"Item1": "تولد",
"Item2": "[[۷ مهر]] [[۱۳۰۶]] [[تهران]]"
},
{
"Item1": "ملیت",
"Item2": "[[ایران]]"
},
{
"Item1": "ساز",
"Item2": "[[ویولن]][[پیانو]]"
},
{
"Item1": "تحصیلات",
"Item2": "فارغ‌التحصیل [[هنرستان عالی موسیقی]]"
},
{
"Item1": "استاد",
"Item2": "[[ابوالحسن صبا]]، [[حسین ناصحی]]، [[توماس کریستین داوید]]"
},
{
"Item1": "سبک",
"Item2": "[[موسیقی کلاسیک]][[موسیقی سنتی ایرانی]][[موسیقی فیلم]][[اپرا]] [[باله]]"
},
{
"Item1": "فعالیت",
"Item2": "[[آهنگساز]]، [[رهبر ارکستر]]"
},
{
"Item1": "نقشهای_مرتبط",
"Item2": "مدیریت [[هنرستان موسیقی ملی]] رهبری ارکستر شماره یک اداره هنرهای زیبا"
},
{
"Item1": "سازهای_برجسته",
"Item2": "[[ویولن]]"
}
],
"Title": "هنرمند موسیقی"
} | حسین دهلوی (زاده ۷ مهر ۱۳۰۶ در تهران ) موسیقیدان، آهنگساز و رهبر ارکستر ایرانی است.
زندگی
حسین دهلوی، در سال ۱۳۰۶ در تهران به دنیا آمد. او آموزش موسیقی را از پنج سالگی نزد پدرش، معزالدین دهلوی که از شاگردان علی اکبر شهنازی بود، آغاز کرد و در ۹ سالگی با تشویق مادرش به ساز ویولن علاقه‌مند شد.
فراگیری ویلن را نزد ابوالحسن صبا پی گرفت. او همچنین در هنرستان عالی موسیقی نزد حسین ناصحی و هایمو تویبر آهنگسازی را فرا گرفت. او به شکل خصوصی در این زمینه از آموزش‌های توماس کریستین داوید نیز بهره‌مند شد. «باله بیژن و منیژه» و «سبکبال» از پرآوازه‌ترین آثار او می‌باشند.
در نوزدهمین دوره انتخاب کتاب سال در سال ۱۳۷۹ کتاب «پیوند شعر و موسیقی آوازی» نوشته حسین دهلوی، برنده جایزه کتاب سال شد.
او در سومین همایش چهره‌های ماندگار در سال ۱۳۸۲ به عنوان «چهره ماندگار» معرفی شد. 263x263پیکسل
فعالیت حرفه‌ای
پیش از انقلاب
دهلوی در سال ۱۳۳۹ از هنرستان عالی موسیقی در رشته آهنگسازی دانش‌آموخته شد. پس از درگذشت استاد صبا در سال ۱۳۳۶ رهبری ارکستر شماره یک اداره هنرهای زیبا که بعدا «ارکستر صبا» نامیده شد به دهلوی واگذار شد. این ارکستر از زمان گشایش تلویزیون ایران در سال ۱۳۳۷ به صورت هفتگی در تلویزیون به اجرای برنامه پرداخت.
حسین دهلوی، در سال ۱۳۴۱ به ریاست هنرستان موسیقی ملی برگزیده شد و تا فروردین ۱۳۵۰ این سمت را عهده‌دار بود. او خود در دوره دوم هنرستان رشته‌های تئوری موسیقی ایران، تلفیق شعر و موسیقی، فرم موسیقی ایران، هارمونی و ارکستر را شخصا آموزش می‌داد. در این سال، وی برای سفر دو ساله مطالعاتی به آلمان و اتریش رفت.
پس از انقلاب
دهلوی از سال ۱۳۵۶ تصنیف اپرای مانا و مانی را به مناسبت سال جهانی کودک (۱۹۷۹) آغاز کرد. ساخت این اثر دو سال به طول انجامید که پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران به خاطر محدودیتهای استفاده از صدای خواننده زن تا به حال به اجرا درنیامده (در بخشی از اپرا، یک دزد بره یک دختر کوچک را می‌رباید و دخترک که صاحب بره بوده به جنگل می‌رود و آواز می‌خواند) و تنها موسیقی سازی آن در خرداد ۱۳۷۹ با تلاش و رهبری علی رهبری با ارکستر فیلارمونیک اسلواکی در براتیسلاوا اجرا و ضبط شده‌است.
نوآوری در موسیقی
دهلوی در زمینه نوآوری در موسیقی ایرانی تلاشهای زیادی داشته‌است. تدوین متد تمبک به وسیله او و جمعی دیگر از جمله حسین تهرانی، مصطفی پورتراب، فرهاد فخرالدینی و هوشنگ ظریف برای بهبود جایگاه تمبک در موسیقی ایرانی و آسان‌سازی آموزش این ساز، توجه به ساخت سنتور کروماتیک برای جبران مشکل کوک این ساز برای استفاده در ارکستر از جمله این مواردند.
موسیقی فیلم
حسین دهلوی، در زمینه موسیقی فیلم هم فعالیت داشته‌است که البته بیشتر برای فیلمهای مستند، نقش مشاور و انتخاب‌کننده موسیقی را بر عهده داشته و در تیتراژ فیلم‌ها، از او به نام مستعار «فریبا» یاد شده‌است. دهلوی برای چند فیلم مستند از ابراهیم گلستان مانند یک آتش (چشم‌اندازها)، موج و مرجان و خارا، و گنجینه‌های گوهر و همچنین فیلم هفده روز به اعدام اثر هوشنگ کاووسی موسیقی نوشته‌است.
نودمین زادروز
در گفتگویی که سوسن اصلانی همسر حسین دهلوی در اردیبهشت ۹۵ با روزنامه شرق داشت از نامساعد بودن حال خالق مانا و مانی و عدم توجه مسئولان فرهنگی و هنری به وی خبر داد.
هومن دهلوی، فرزند حسین دهلوی در نودمین زادروز او در گفتگویی با بی‌بی‌سی گفت که حسین دهلوی به دلیل بیماری فراموشی دیگر چیزی از گذشته به یاد نمی‌آورد. برای نودمین زادروز دهلوی هیچ برنامه خاصی در ایران سازماندهی نشد و تلاشهای هومن دهلوی، که او نیز در خارج از ایران به فعالیت در زمینه آهنگسازی مشغول است برای اجرای دوباره بخشی از آثار پدرش به جایی نرسید.
آثار
نخستین اثر ارکستری دهلوی به نام «سبک بال» در سال ۱۳۳۲ و در دستگاه شور ساخته شد. کنسرتینو برای سنتور و ارکستر، یکی از بخشهای این آلبوم، نتیجه همکاری مشترک دهلوی با فرامرز پایور است. آثار بعدی دهلوی مانند «گفتگوی دل در شور» (۱۳۳۶) و «فروغ عشق» در آواز اصفهان از تجربیات ارزشمند وی در تلفیق شعر و موسیقی ایرانی به‌شمار می‌روند.
ارکستر شماره یک اداره هنرهای زیبا به رهبری دهلویدهلوی همچنین قطعاتی از ابوالحسن صبا را نیز برای ارکستر تنظیم کرده‌است. «به یاد صبا» (۱۳۳۷)، برگرفته از قطعه به یاد گذشته در آواز دشتی، شوشتری (۱۳۳۸)، چهارمضراب برای ویولن و ارکستر و نغمه ترک (براساس قطعه دوضربی بیات ترک) از آن جمله‌اند. برخی از آثار چاپ‌شده دهلوی شامل پارتیتور آهنگ‌های او به نامهای دوئو سنتور در سه‌گاه، شورآفرین در شور برای ارکستر، چهارنوازی مضرابی در آواز اصفهان، سوئیت بیژن و منیژه (بر اساس اشعار حکیم ابوالقاسم فردوسی) برای ارکستر زهی، بیژن و منیژه برای ارکستر سمفونیک (۸ بخش) و سرباز برای آواز گروهی و ارکستر میشود. یکی از مهمترین آثار حسین دهلوی کتاب پیوند شعر و موسیقی آوازی است که حاصل بیش از ۴۰ سال تجربه وی در تلفیق موسیقی با شعر است و جایزه کتاب سال را بدست آورد.
آخرین کوشش او در زمینه کارهای جمعی موسیقی ملی، پایه‌گذاری ارکستر مضرابی است که با همکاری ۶۶ نفر از نوازندگان سازهای مضرابی ایرانی تشکیل شد و در سال ۱۳۷۲ به روی صحنه رفت.
حسین دهلوی در سال ۱۳۸۲ به عنوان چهره ماندگار مورد تقدیر قرار گرفت.
از دیگر کارهای حسین دهلوی میتوان شورآفرین در ابوعطا برای ارکستر، چهارنوازی مضرابی آواز اصفهان، فانتزی برای تار و ارکستر و فانتزی برای گروه تمبک و ارکستر را نام برد.
روزشمار زندگی هنری
۱۳۳۲: آغاز ساخت قطعات ویژه موسیقی ارکسترال ایرانی: سبکبال؛ در شور.
۱۳۳۳: آفرینش نخستین دونوازی برای سنتور به نام «دوئو سنتور» در سه گاه (با اجرای فرامرز پایور و داریوش صفوت). «شور آفرین» در ابوعطا برای ارکستر.
۱۳۳۶: رهبری «ارکستر شماره ۱ اداره کل هنرهای زیبای کشور» و تعویض نام ارکستر به صبا، انتشار دوئو سنتور در سه گاه.
۱۳۳۷: «کنسرتینو برای سنتور و ارکستر» درچهار بخش؛ با همکاری و تکنوازی فرامرز پایور.
۱۳۴۳: چهار نوازی مضرابی در اصفهان.
۱۳۴۴: بندباز: فانتزی برای تار و ارکستر، براساس قطعه «بندباز» اثر علینقی وزیری.
۱۳۴۵: ساخت قطعه «سرباز» برای آواز و گروهی و ارکستر با شعری از ابراهیم صفایی.
۱۳۴۷: پایه‌گذاری «ارکستر ایرانی تالار رودکی».
۱۳۴۹: ساخت اپرای خسرو و شیرین روی سروده‌های نظامی.
۱۳۵۰: کناره‌گیری از مدیریت هنرستان عالی موسیقی ملی. انتشار متد «آموزش تمبک» با همکاری و راهنمایی حسین تهرانی و تعدادی دیگر از استادان هنرستان موسیقی ملی.
۱۳۵۴:اجرای باله «بیژن و منیژه» در تالار بزرگ رودکی.
۱۳۵۴:انتشار. پارتیتور «سبکبال» در شور، برای ارکستر.
۱۳۵۵: انتشار مجموعه دوم نغمه‌های کودک.
۱۳۵۶: تنظیم بخش‌هایی از باله بیژن و منیژه برای ارکستر زهی، انتشار شور آفرین (در ابوعطا) برای ارکستر، انتشار چهار نوازی مضرابی در اصفهان.
۱۳۵۸: بازنشستگی حسین دهلوی از وزارت فرهنگ وهنر.
۱۳۵۸: برگزاری مجلس بزرگداشت علینقی وزیری، به مناسبت درگذشت وی با اجرای موسیقی در تالار رودکی.
۱۳۶۰: انتشار پارتیتور «کنسرتینو برای سنتور و ارکستر» (حسین دهلوی و فرامرز پایور).
۱۳۶۳: انتشار پارتیتور فانتزی برای تار و ارکستر براساس قطعه بند باز، اثر علینقی وزیری.
۱۳۶۳: انتشار پارتیتور بیژن ومنیژه: سوئیت برای ارکستر زهی.
۱۳۶۴: انتشار پارتیتور فانتزی برای گروه تمبک و ارکستر.
۱۳۶۵: انتشار پارتیتور «شوشتری برای ویولون و ارکستر»، براساس اثری از ابوالحسن صبا.
۱۳۶۸: تجدید چاپ متن ویراسته شده آموزش تمبک (به کوشش حسین دهلوی، همکاری حسین تهرانی و جمعی دیگر).
۱۳۷۰: انتشار پارتیتور «بیژن ومنیژه» برای ارکستر سمفونیک.
۱۳۷۱: انتشار گفتگو با حسین دهلوی – گفتگو با علی تجویدی (ناصر حریری). انتشار گفتگوی دل: برای آواز و ارکستر.
۱۳۷۲: نخستین اجرای «ارکستر مضرابی» به رهبری حسین دهلوی در تهران.
۱۳۷۳: انتشار فروغ عشق: برای آواز و ارکستر، انتشار نخست گلبانگ مضرابی: برای ارکستر مضرابی. | [
"۷ مهر",
"۱۳۰۶",
"تهران",
"ایران",
"ویولن",
"پیانو",
"هنرستان عالی موسیقی",
"ابوالحسن صبا",
"حسین ناصحی",
"توماس کریستین داوید",
"موسیقی کلاسیک",
"موسیقی سنتی ایرانی",
"موسیقی فیلم",
"اپرا",
"باله (رقص)",
"آهنگساز",
"رهبر ارکستر",
"هنرستان موسیقی ملی",
"موسیقیدان",
"آهنگساز",
"علی اکبر شهنازی",
"هایمو تویبر",
"بیژن و منیژه",
"کتاب سال جمهوری اسلامی ایران",
"چهره‌های ماندگار",
"آلمان",
"اتریش",
"مانا و مانی",
"انقلاب ۱۳۵۷ ایران",
"علی رهبری",
"براتیسلاوا",
"تمبک",
"حسین تهرانی",
"مصطفی پورتراب",
"فرهاد فخرالدینی",
"هوشنگ ظریف",
"سنتور",
"تیتراژ",
"ابراهیم گلستان",
"چشم‌اندازها",
"موج و مرجان و خارا",
"گنجینه‌های گوهر",
"هفده روز به اعدام",
"هوشنگ کاووسی",
"سوسن اصلانی",
"شرق (روزنامه)",
"دستگاه شور",
"کنسرتینو برای سنتور و ارکستر",
"فرامرز پایور",
"اصفهان (آواز)",
"دشتی (آواز)",
"چهارمضراب",
"بیات ترک",
"پارتیتور",
"سه‌گاه",
"کوارتت زهی",
"ابوالقاسم فردوسی",
"پیوند شعر و موسیقی آوازی",
"ابوعطا",
"تار",
"علینقی وزیری"
] | [
"آهنگسازان اهل ایران",
"افراد زنده",
"اهالی تهران",
"برگزیدگان همایش چهره‌های ماندگار در موسیقی",
"رهبران ارکستر اهل ایران",
"زادگان ۱۳۰۶",
"زادگان ۱۹۲۷ (میلادی)",
"موسیقیدانان اهل ایران",
"موسیقیدانان فارسی‌زبان",
"برگزیدگان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران"
] |
2,550 | فاشیسم | 0 | 401 | 0 | [
"فاشیست",
"فاشيسم",
"فاشیستی",
"فاشیست‌ها",
"فاشيزم",
"فاشيست",
"فاشيستي",
"فاشيست ها",
"فاشیست ها",
"فاشیزم"
] | false | 259 | {
"KeysAndValues": [],
"Title": ""
} | فاشیسم یک نظریه سیاسی و گونه‌ای نظام حکومتی خودکامه ملی‌گراست که نخستین بار در سالهای ۱۹۲۲ تا ۱۹۴۵ در ایتالیا و بدست بنیتو موسولینی رهبری می‌شد و بر سه‌پایه حزب سیاسی واحد، ناسیونالیسم افراطی نژادپرستانه و دولت بسیار مقتدر و متمرکز، استوار بود. فاشیسم را میتوان به چشم نیروی سومی نگاه کرد که میان سرمایه‌داری و کمونیسم قرار گرفته‌است.
فاشیسم و نازیسم اشکال مختلف دیکتاتوری است که در شرایط بحران حاد (اقتصادی) برای حفظ حکومت از به قدرت رسیدن سایر بخشهای جامعه، در جامعه حاکم میشود. این واژه بعدها در مفهوم گسترده‌تری به کار رفت و به دیگر رژیم‌های نظامی و مذهبی که دارای ویژگی‌های مشابهی بودند، اطلاق شد.
فاشیسم از لحاظ نظری، محصول توسعه نظری نژادباوری و امپریالیسم اروپایی و از نظر اجتماعی محصول بحران‌های اقتصادی و اجتماعی پس از جنگ جهانی اول بود؛ ولی با شکست کلی نیروهای محور در جنگ جهانی دوم از اعتبار افتاد. پس از جنگ، برخی حزب‌های نوفاشیست در اروپا پدید آمدند (از جمله حزب نوفاشیست ایتالیا) ولی توفیق چندانی به‌دست نیاوردند. در قاره‌های دیگر نیز رژیم‌هایی با ایدئولوژی فاشیستی پدید آمدند. مانند پرونیسم در آرژانتین به رهبری خوآن پرون (۱۸۹۵–۱۹۷۴) که بین سالهای ۱۹۴۵ تا ۱۹۵۰ دیکتاتور آرژانتین بود. اما پرونیسم آرژانتین با فاشیسم ایتالیا تفاوت‌های مهمی (از جمله نداشتن سیاست خارجی تجاوزگرانه) داشت.
مفهوم فاشیسم
یک تبرپوش (فاشیس) که در جمهوری روم باستان توسط مجازات گر حمل می‌گردید
واژه فاشیسم برگرفته از فاشیس به معنی تبرپوش است. در روم باستان محافظان همراه حکم‌گذاران تبرپوش را به‌عنوان نشان اختیار از دولت مرکزی حمل می‌نمودند و تبرپوش عبارت بود از تعدادی چوب که به دور یک تبر فلزی نوارپیچ شده بود.
مورخان، دانشمندان علوم سیاسی و دیگر پژوهشگران مدت‌هاست که درباره ماهیت دقیق فاشیسم به بحث پرداخته‌اند. هر دید از فاشیسم متمایز از دیگری است و بسیاری از تعاریف یا بیش از حد گسترده یا بسیار محدود، عنوان شده‌است.
از نظر گونه‌ای دانش سیاسی و طبق برخی دیدگاه‌ها، هدف فاشیسم، حفظ نظام دیکتاتوری است در هنگامی که حکومت به شیوه‌های متعارف، امکان‌پذیر نباشد. حکومت فاشیستی کلیه حقوق و آزادی‌های دموکراتیک را در کشور از بین می‌برد و سیاست خود را معمولا در لفافه‌ای از تئوری‌ها و تبلیغات مبتنی بر تعصب ملی، نژادی، ایدئولوژیک یا مذهبی می‌پوشاند.
فاشیسم در مرحله‌ای از مبارزه شدید طبقاتی میان پرولتاریا و بورژوازی پدید می‌آید که بورژوازی دیگر قادر نیست سلطه خود را از طریق پارلمانی حفظ کند و لذا به استبداد و ترور، سرکوب خونین جنبش کارگری و هر جنبش دموکراتیک دیگر و نیز به عوام‌فریبی‌های گزافه‌گویانه، متوسل میشود. فاشیسم، سیاست داخلی خود را به ممنوع کردن سندیکاها و سایر سازمانهای مترقی، الغای آزادی‌های دموکراتیک و نظامی کردن دستگاه دولتی و همه حیات اجتماعی کشور، مبتنی می‌سازد. فاشیسم برای اجرای این مقاصد، از گروه‌های ضربتی نظیر اس‌اس‌ها در آلمان نازی و پیراهن‌سیاهان در ایتالیای موسولینی استفاده می‌کند. نژادپرستی، شوونیسم و تئوری‌های نظیر آن، حربه‌های اساسی ایدئولوژیک فاشیسم را تشکیل می‌دهند.
فاشیسم در ایتالیا
پرچم حزب فاشیستی ایتالیا
تاریخ پیدایش فاشیسم در ایتالیا همواره همراه بوده با درخشش نام متفکر اکتوالیست ایتالیایی جیوانی جنتیله.
در مورد مهمترین نکات فلسفه جنتیله میتوان به مفهوم بسیار اساسی نفی اشاره کرد. به‌طوری‌که از نوشته‌های او بر می‌آید تاریخ بشر از منظر جنتیله عرصه زایش و نفی همواره ایده‌های به عمل درآمده‌است. از این دیدگاه زایش یک ایده همواره همراه است با نفی خشونت‌آمیز ایده‌های پیشین در عمل.
نکته در اندیشه‌های جنتیله روشی است که برای توجیه دفاع اکتوالیستی از فاشیسم به کار می‌گیرد. به این اعتبار در نگاه جنتیله رهبر به عنوان مغز جامعه در پرتو شور برآمده از مردم همواره در مسیر نفی‌های خشن و ضروری قرار می‌گیرند.
جنتیله سرانجام در راه مذاکره برای آزادی روشنفکران ضد فاشیست که از دوستانش بودند به دست پارتیزان‌ها کشته شد.
از نظر تاریخی فاشیسم نخست در ایتالیا در سال ۱۹۱۹ به وجود آمد و سه سال بعد توانست حکومت را در این کشور در دست گیرد. حزب فاشیستی آلمان در سال ۱۹۲۰ ایجاد شد و نام حزب ناسیونال‌سوسیالیست کارگران آلمان برخود نهاد. این حزب در سال ۱۹۳۳ به کمک انحصارهای بزرگ آلمانی و خارجی حکومت را بدست گرفت و دیکتاتوری هیتلری را مستقر کرد.
در آلمان هیتلری که به مظهر فاشیسم و نمونه روشن آن به‌شمار می‌رود، حزب کمونیست آلمان (۱۹۱۸)، سندیکاهای کارگری و سایر سازمانهای دموکراتیک یکی پس از دیگری سرکوب شدند. فاشیست‌ها با استفاده از تئوری‌های «فضای حیاتی» و «ژئوپلیتیک» و با اقدامات علمی بزرگ، جنگ جدیدی را برای تقسیم مجدد جهان و اشغال سرزمینهای دیگر کشورها تدارک دیدند. این سیاست منجر به جنگ دوم جهانی شد که بالاخره با در هم شکستن کامل نظامی، اقتصادی و سیاسی ارتجاع فاشیستی و با پیروزی اتحاد شوروی و ائتلاف ضد هیتلری فاشیستی پایان یافت.
نازیسم دارای همان معنای فاشیسم است. این کلمه از حروف اول اسم حزب فاشیستی هیتلر که «حزب ناسیونال‌سوسیالیست کارگران آلمان» خوانده می‌شد ترکیب یافته‌است.
به نظر «موسولینی»، فاشیسم یک مفهوم مذهبی است که انسان در آن وابسته به قانونی اعلی و اراده‌ای واقعی است که از فرد تجاوز می‌کند و به عضویت یک جامعه روحانی ارتقاء می‌یابد. به نظر می‌رسد کسانی که در سیاست‌های مذهبی فاشیسم، چیزی جز فرصت‌طلبی ندیده‌اند این معنی را نفهمیده‌اند که فاشیسم علاوه بر آنکه یک سیستم حکومتی است، بالاتر از همه یک سیستم فکری نیز هست.
«فاشیسم» با همه تجربه‌های فردی دارای طبیعت مادی – مانند آنچه در سده هجدهم رواج داشت – مخالفت می‌کند. فاشیسم مخالف استقلال فردی و طرفدار دولت است و برای فرد تا آنجا ارزش قایل است که با دولت یعنی وجدان و اراده عمومی انسان در وجود تاریخی وی منطبق شود. اصول آزادی دولت را در مقابل مصالح فرد انکار می‌کند. اما فاشیسم، دولت را به عنوان یک واقعیت حقیقی مبنا قرار می‌دهد.
اصول فاشیسم
اصول اساسی فاشیسم که موسولینی برخی از آنها را در دانشنامه ایتالیا در سال ۱۹۳۲ میلادی ابراز داشته بود عبارت‌اند از:
۱) عدم اعتقاد به سودمند بودن صلح
۲) مخالفت با اندیشه‌های سوسیالیستی
۳) مخالفت با لیبرالیسم
۴) تبعیت زندگی همه گروه‌ها از دولت (تمامیت‌خواه بودن)
۵) تقدس پیشوا تا سرحد امکان
۶) مخالفت با دموکراسی (دموکراسی را بوالهوسی و خودپرستی می‌نامند)
۷) اعتقاد شدید به قهرمان‌پرستی
۸) تبلیغ روح رزم‌جویی
۹) نظام تک‌حزبی
سرگذشت فاشیسم
آدولف هیتلر (سمت راست) و بنیتو موسولینی (سمت چپ)
پس از جنگ جهانی اول، ایتالیا مانند دیگر کشورهای اروپایی درگیر مشکلات اجتماعی و اقتصادی بود. اعتصابات، شورش‌ها و تصرف اراضی به وسیله روستاییان در نواحی کشاورزی از مسایل مبتلا به این کشور به‌شمار می‌رفتند.
طبقات متوسط مانند طبقات مشابه در کشورهای سرمایه‌داری از بلشویسم هراسان بودند. در کشوری که شکل حکومت آن دموکراتیک بود، ولی برخلاف بریتانیا از سنت سیاسی مقتدر برای حمایت از دموکراسی برخوردار نبود، همه این مسائل لاینحل مانده و اغتشاش و هرج و مرج را تشدید می‌کرد.
در چنین زمینهای از اضطراب و اغتشاش، محبوبیت حزب فاشیست موسولینی رو به افزایش نهاد. فاشیسم اعلام کرد که ایتالیا را از بلشویسم نجات می‌دهد، و قول داد که شوکت و افتخار امپراتوری روم باستان را به کشوری که روحیه و انتظامش را از دست داده، باز خواهد گرداند.
فاشیسم همه نوع افراد ناراضی را به خود جلب کرد: سربازان سابق که بیکار مانده بودند، طبقات متوسط دلسرد و مایوس، جوانان وطن‌پرست و روستاییان گرسنه. فاشیست‌ها پیراهن سیاه بر تن کرده و چکمه می‌پوشیدند و درباره یک آرمان بزرگ ملی فریاد می‌زدند که همه چیز به همه کس عرضه می‌کرد: شغل، سعادت و افتخار ملی.
استدلال سیاسی آنها تروریسم و جنگهای خیابانی بود و دولت ضعیف‌تر از آن بود که جلوی آنها را بگیرد. بالاخره وقتی محافل صنعتی قدرتمند به پشتیبانی از فاشیسم برخاستند، موسولینی (ایل دوچه/پیشوا) به دنبال راهپیمایی بزرگی که در ۱۹۲۲ در رم بر پا شد، به قدرت رسید. او بدون درنگ یک دیکتاتوری نظامی بر پا کرد و اقتصاد را به شیوه خاص خود سازمان داد.
دولت برخی فعالیت‌های عمومی را به عهده گرفت و ارتش را تقویت کرد و با فتح حبشه (که امروز اتیوپی نامیده میشود) در سال ۳۶–۱۹۳۵، از آن برای توسعه امپراتوری ایتالیا در آفریقای شمالی استفاده کرد. فاشیسم موفق به نظر می‌رسید زیرا نظم را در کشور بی‌نظم و ناامن برقرار کرده بود. مردم ایتالیا، موسولینی را تایید می‌کردند، از این نظر که توانسته‌است «قطار را به موقع به حرکت درآورد».
موسولینی با اعلام این مطلب که فاشیسم یک فلسفه‌است سعی کرد برای رژیم خود احترامی کسب کند. او فرضیه‌اش را با شعارهایی چون «کشور، وجدان و اراده عمومی بشریت است» پر کرد. از شعارهای مشهور دیگرش:
«همیشه حق با موسولینی است»، «بحث نه، تنها اطاعت!»، «ایمان بیاورید، اطاعت کنید!، بجنگید!»
سایر دیکتاتورهای دهه ۱۹۳۰ روش‌های سیاسی ایتالیایی فاشیست را تقلید کرده و آن را با اوضاع و شرایط و آداب و سنن کشور خود تطبیق دادند. برای مثال، در اسپانیا ژنرال فرانکو ارتش را با اشرافیت و کلیسای کاتولیک پیوند داد. رژیم فاشیست تا دهه ۱۹۷۵ به حیات خود ادامه داد. اما دیگر رژیم‌های مشابه مانند آلمان نازی و چند رژیم در اروپای شرقی (و حتی خود ایتالیای فاشیست) در جنگ جهانی دوم با شکست روبرو شدند.
فاشیسم و تاثیر آلمان
بعد از جنگ جهانی اول، آلمان مانند ایتالیا با مسایل و مشکلاتی مواجه شد. این کشور مجبور بود شرمساری و مجازات ناشی از شکست خود در جنگ را تحمل کند. دمکراسی که در ۱۹۱۹ در این کشور برقرار شد، هرگز مورد قبول طبقه بالا که با اشتیاق به گذشته پر افتخار آلمان قیصری می‌نگریست، قرار نگرفت.
آنها و تعداد زیادی از مردم آلمان عقیده «نازیسم» هیتلر را مورد استقبال قرار دادند، زیرا با سنتهای پذیرفته‌شده تاریخ آلمان یعنی اطاعت از مافوق، روحیه نظامی‌گری و ستایش «ملت» پیوند داشت. به علاوه، این عقیده با احساسات گسترده ضد سامی در آلمان مطابقت می‌کرد. البته باید خاطر نشان کرد که هیتلر مبتکر این احساسات نبود بلکه از آن به‌طور کامل بهره‌برداری می‌کرد.
در آلمان نظریه برتری ملی تحت عنوان نظریه «نژاد برتر» مطرح و ادعا شد که این نظریه دارای ریشه‌های تاریخی است و در عقاید معدودی از فلاسفه قرن نوزده آلمان آمده‌است. چون آلمانی‌ها از مردم برتر بودند شکست آلمان در جنگ جهانی اول نمی‌توانسته ناشی از تقصیر ارتش آلمان باشد، بنابراین لازم بود تقصیر به گردن افراد دیگری گذاشته شود. این افراد عبارت بودند از: بلشویک‌ها، یهودی‌ها و سوسیال‌دمکرات‌هایی که «از پشت به ارتش آلمان خنجر زده بودند و حالا نیز این افراد مسبب تمام مشکلات بعد از جنگ به‌شمار می‌آمدند.»
در اوایل دهه ۱۹۳۵ که اوضاع آلمان به دنبال رکود بزرگ رو به وخامت گرایید، میلیون‌ها نفر آلمانی با اشتیاق، تجزیه و تحلیل هیتلر را درباره وضعیت کشور خود پذیرفتند. در ۱۹۳۳ نازی‌ها بزرگترین حزب آلمان را تشکیل دادند و هیتلر صدراعظم آلمان شد. او به مجرد رسیدن به قدرت یک دولت تک حزبی را به وجود آورد.
سایر خصوصیات حزب نازی مشابه حزب فاشیست ایتالیا بود. نازی‌ها مانند فاشیست‌ها از طرف برخی صنایع آن زمان حمایت می‌شدند. هیتلر نیز پروژه‌های بزرگ دولتی مانند جاده‌سازی و از آن مهم‌تر برنامه بزرگ تجدید تسلیحات را راه انداخت که برای شش میلیون نفر بیکار، شغل ایجاد کرد.
نقدهای وارد بر فاشیسم
فاشیسم پس از شکست نیروهای دول محور در جنگ جهانی دوم به‌طور گسترده در فرهنگ عامه مورد انتقاد محکوم شده‌است.
کوشش‌های حکومتهای فاشیستی برای کاهش بیکاری، دولت قوی و دخالت این دولت در همه امور به خاطر حفظ منافع ملی است. هیتلر و موسولینی هنگام عروج به قدرت، به‌طور سربسته وعده دادند که رفتار بهتری با کارگران خواهند داشت؛ ولی وعده‌های آنها چندان عملی نشد زیرا رژیم‌های آنها تغییری در ترکیب اجتماعی به وجود نیاوردند و همان طبقه حاکم کماکان در راس امور باقی بود. در آلمان و ایتالیا به استثنای چند نفر، بقیه اعضای طبقه از حکومت فاشیستی حمایت می‌کردند و به وسیله آن حکومت حمایت شدند.
طولی نکشید که میلیون‌ها آلمانی آمادگی خود را برای پیروی از پیشوا اعلام کردند. هر کس که تردیدی نسبت به ایدئولوژی جدید داشت یا از کشور گریخت یا سکوتی سنگین پیشه کرد. آنهایی که علیه او حرف می‌زدند به اردوگاه‌های کار اجباری نازی اعزام می‌شدند تا به یهودی‌ها، کولی‌ها، هم‌جنس گراها و سایر به گفته وی «طفیلی‌های بشر» ملحق شوند.
به این ترتیب تمام ملت از فلسفه هیتلر که می‌گفت: «جنگ، ابدی است. جنگ، زندگی است» پشتیبانی کردند. راه‌حل نهایی او برای مسئله یهود، میلیون‌ها یهودی را به کام مرگ فرستاد.
پس از جنگ جهانی دوم، ایتالیا و قسمت غربی آلمان به عنوان دموکراسی‌های لیبرال تجدید سازمان یافتند و نازیسم اعتبار و آبروی خود را از دست داد؛ ولی ترس از حیات دوباره فاشیسم در جهان پس از جنگ و به ویژه در کشورهایی مثل شوروی که بیش از همه از تهاجم آلمان صدمه دیده بود پا بر جا ماند. این ترس به شدت در سیاست شوروی نسبت به آلمان تاثیر گذاشت.
به‌طور کلی فاشیسم، در عملکرد برخی از دولت‌ها، برای مثال در دیکتاتوری نظامی «سرهنگان» یونان از «۱۹۶۰ تا ۱۹۷۴» و جذبه‌ای که فاشیسم برای برخی از مردمان دارد، به چشم می‌خورد. برخی از گروه‌های سیاسی در غرب مثل جبهه ملی بریتانیا، بازتاب‌دهنده نظریات فاشیسم قبل از جنگ هستند.
حزب نازی
بنیتو موسولینی
آدولف هیتلر
جنگ جهانی دوم | [
"ملی‌گرایی",
"ایتالیا",
"بنیتو موسولینی",
"نازیسم",
"امپریالیسم",
"جنگ جهانی اول",
"نیروهای محور",
"جنگ جهانی دوم",
"نوفاشیست",
"حزب نوفاشیست ایتالیا",
"پرونیسم",
"آرژانتین",
"خوآن پرون",
"تبرپوش",
"روم باستان",
"تبر",
"Merriam-Webster",
"پرولتاریا",
"بورژوازی",
"سندیکا",
"اساس",
"آلمان نازی",
"پیراهن سیاهان",
"نژادپرستی",
"شوونیسم",
"اکتوالیست",
"جیوانی جنتیله",
"فلسفه جنتیله",
"پارتیزان",
"۱۹۱۹ (میلادی)",
"حزب فاشیستی آلمان",
"۱۹۲۰ (میلادی)",
"حزب ناسیونال‌سوسیالیست کارگران آلمان",
"۱۹۳۳ (میلادی)",
"حزب کمونیست آلمان ۱۹۱۸",
"ژئوپلیتیک",
"دانشنامه ایتالیا",
"۱۹۳۲ (میلادی)",
"سوسیالیسم",
"لیبرالیسم",
"تمامیت‌خواهی",
"پیشوا (لقب)",
"دموکراسی",
"نظام تک‌حزبی",
"اروپا",
"بلشویسم",
"بریتانیا",
"تروریسم",
"رم",
"اتیوپی",
"آفریقای شمالی",
"اسپانیا",
"فرانسیسکو فرانکو",
"کلیسای کاتولیک",
"اروپای شرقی",
"قیصر",
"ملت",
"سامی (قوم)",
"فیلسوف",
"سده ۱۹ (میلادی)",
"بلشویک",
"یهودی",
"سوسیال دموکراسی",
"ارتش آلمان",
"صدراعظم آلمان",
"کولی",
"اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی",
"یونان",
"جبهه ملی بریتانیا",
"حزب نازی",
"آدولف هیتلر"
] | [
"فاشیسم",
"تمامیت‌خواهی",
"جنگ جهانی دوم",
"خودکامگی",
"راست‌گرایی",
"روشنفکرستیزی",
"شکل‌های حکومت",
"ضد سرمایه‌داری",
"ضد کمونیسم",
"مکاتب و ایدئولوژی‌های سیاسی",
"ملی‌گرایی",
"نظریه‌های سیاسی"
] |
2,551 | هپاتیت | 6 | 134 | 0 | [
"هپاتيت",
"يرقان",
"هپاتیت ویروسی"
] | false | 84 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "Name",
"Item2": "هپاتیت"
},
{
"Item1": "Image",
"Item2": "Alcoholic_hepatitis.jpg"
},
{
"Item1": "Caption",
"Item2": "[[Alcoholic hepatitis]] evident by fatty change, cell [[نکروز]]، [[Mallory bodies]]"
},
{
"Item1": "DiseasesDB",
"Item2": "۲۰۰۶۱"
},
{
"Item1": "MeshID",
"Item2": "D006505"
}
],
"Title": "disease"
} | ویروس هپاتیت A
هپاتیت به معنی التهاب در پارانشیم کبد است و به دلایل مختلفی می‌تواند ایجاد شود که بعضی از آنها قابل سرایت هستند و برخی مسری نیستند. از عواملی که ایجاد هپاتیت می‌کنند میتوان به افراط در مصرف الکل، اثر برخی داروها، آلودگی به باکتری و همچنین ویروس اشاره نمود. هپاتیت ویروسی منجر به عفونت کبدی می‌گردد.
عامل بیماری هپاتیت ویرال (ویروسی) یک ویروس است و در ابتدا می‌تواند مثل یک سرماخوردگی بروز نماید؛ ولی بیماری مزمن هپاتیت "C" بر عکس سرماخوردگی معمولی به دلیل از کار افتادن کبد و مشکل بودن درمان می‌تواند حیات بیمار را تهدید کند. بیشتر مبتلایان به هپاتیت از نوع C و B علائمی ندارد. برخی از این بیماران علائم سرشتی عفونت ویروسی را نشان می‌دهند از قبیل خستگی، دل درد، لاغری شدید، درد عضلانی و تهوع و بی‌اشتهایی، ولی در موارد پیشرفته علائم نارسایی کبدی بروز می‌کند که شامل تورم شکم، اندامها، یرقان و خونریزی‌های گوارشی و … است.
در ایران بالغ بر ۳٪ افراد آلوده به این ویروس می‌باشند. حدود ۷۵ الی ۸۰ درصد از افرادی که تازه به این ویروس مبتلا شده‌اند، دچار پیشرفت و مزمن شدن این بیماری شده و از بین آنها نیز ۶- الی ۷۰ درصد به بیماری‌های مزمن کبدی دچار می‌شوند. از بین افراد حدود ۵ الی ۲۰ درصد به سیروز کبدی مبتلا شده و ۱ الی ۵ درصد آنان بر اثر بیماری سیروز کبدی یا سرطان کبد می‌میرند.
انواع
هپاتیت ویروسی
شیوع هپاتیت A در جهان
شیوع هپاتیت C در جهان
در حال حاضر ۸ نوع ازاین ویروس شناخته شده‌است.
هپاتیت نوع A
هپاتیت نوع B
هپاتیت نوع C
هپاتیت نوع D (همیشه همراه با نوع B)
هپاتیت نوع E
هپاتیت نوع F
هپاتیت نوع G
در حال حاضر ۱۰ تا ۱۵ درصد مبتلایان در هیچ‌کدام از این دسته‌ها قرار نمی‌گیرند به همین دلیل میشود انتظار ویروس نوع H را نیز داشت.
روش‌های انتقال هپاتیت B و C
این ویروس عمدتا از طریق تماس با خون افراد آلوده منتقل میشود.
همچنین روش‌های زیر می‌تواند باعث انتقال این ویروس گردد:
ارتباط جنسی با افراد آلوده
استفاده از سوزن‌های آلوده که به عنوان سرنگ استفاده میشود، به ویژه در افراد معتاد به مواد مخدر تزریقی و همچنین سوراخ شدن بدن با هر وسیله تیز یا سوزن آلوده (مثل خالکوبی غیر بهداشتی)
استفاده از لوازم شخصی به صورت اشتراکی
دریافت فرآورده‌های خون و پلاسمای آلوده که در ایران اکثرا در بیماران تالاسمی و هموفیلی دیده میشود.
زخمی شدن پوست بدن در یک بخش آلوده بیمارستانی.
آزمایش‌ها
از دیگر نکات مهم در مورد این ویروس این است که به تدریج به کبد آسیب می‌رساند. یک کبد سالم مواد شیمیایی مورد نیاز بدن را می‌سازد و مواد سمی را از خون خارج می‌کند. وقتی شما به این بیماری مبتلا می‌شوید کبد شما ملتهب میشود و بافت طبیعی تخریب شده به جای آن بافت فیبری و فرسوده می‌ماند.
پس از تشخیص پزشک آزمایش کبد انجام می‌گیرد. این کار از طریق آزمایش‌های خون، سونوگرافی و نمونه برداری از کبد کار بسیار آسانی است و از طریق بی‌حسی موضعی و از طریق یک سوزن نمونه‌گیری انجام میشود و بیمار حداکثر یک روز در بیمارستان بستری میشود.
پژوهشگران ایرانی نانو ابزار کاغذی را برای آنالیز DNA ابداع کردند که قادر به تشخیص سریع و ارزان بیماری‌هایی همچون هپاتیت B و ناباروری در مردان است.
جلوگیری
در هپاتیت، پیشگیری بهترین راه است.
برای جلوگیری از انتشار این ویروس کارهای زیر ضروری به نظر می‌رسد:
زخم و بریدگی‌های پوست را خودتان پانسمان کنید. در صورت نیاز به کمک برای پانسمان زخم از دستکش استریل استفاده شود.
در صورتی که به این بیماری مبتلا هستید، خون، پلاسما و اعضای بدن و بافت اهداء نکنید.
از ریش‌تراش، مسواک، و لوازم آرایشی با لوازم شخصی دیگران به‌طور مشترک استفاده نکنید.
به یاد داشته باشید غیر از واکسن نوع B این بیماری، این بیماری واکسن و درمان کامل ندارد. ازاین رو پیشگیری از آلودگی دیگران با عمل به توصیه‌های بهداشتی بر عهده شماست.
روش‌های درمان
در هپاتیت A استراحت در بستر در طی دوران حاد، مصرف غذاهای مغذی، تجویز سرم قندی و دادن مایعات کافی، رعایت اصول بهداشتی و…
تجویز ایمنوگلوبولین B در هپاتیت B بلافاصله پس از تماس خونی با فرد هپاتیت+ می‌تواند موثر باشد
هپاتیت C درمان قطعی ندارد، واکسن ندارد، و خطرناکترین نوع هپاتیت است. | [
"سیروز کبدی",
"نکروز",
"Mallory bodies",
"التهاب",
"پارانشیم",
"کبد",
"تورم",
"یرقان",
"هپاتیت A",
"هپاتیت ب",
"هپاتیت C",
"هپاتیت D",
"هپاتیت E",
"سرنگ",
"مواد مخدر",
"خالکوبی",
"تالاسمی",
"هموفیلی",
"سونوگرافی",
"سوزن",
"بیمارستان",
"پانسمان",
"استریل",
"پلاسمای خون",
"ریش‌تراش",
"مسواک",
"لوازم آرایشی",
"واکسن",
"ایمنوگلوبولین"
] | [
"هپاتیت",
"آماس",
"بیماری‌های گوارشی",
"بیماری‌های ویروسی",
"گوارش، کبد و مجاری صفراوی"
] |
2,554 | سه شه‌پدر | 0 | 13 | 0 | [
"سه شه پدر",
"سهٔ شه‌پدر",
"سهٔ شهٔ پدر",
"سهٔ شه پدر"
] | false | 6 | {
"KeysAndValues": [],
"Title": ""
} | بندانگشتی
سه شه‌پدر ، معروف به شلوشت هاآوت در زبان عبری، ابراهیم، پسرش اسحاق و نوه‌اش یعقوب هستند.
سه شه‌مادر که زنان اصلی سه شه‌پدر، سارا (زن ابراهیم)، رفقه (زن اسحاق)، لیه و راحیل (زنان یعقوب)، چهار شه‌مادر یهودیت کلاسیک هستند.
درخت خاندان | [
"زبان عبری",
"ابراهیم",
"اسحاق",
"یعقوب",
"سه شه‌مادر",
"سارا",
"رفقه",
"لیه",
"راحیل"
] | [
"سه شه‌پدر",
"اصطلاحات مسیحی",
"شخصیت‌های تورات"
] |
2,556 | عشق‌آباد | 2 | 241 | 0 | [
"عشق آباد",
"عشق‌اباد",
"عشق اباد",
"پولتوراسک"
] | false | 191 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "عشق‌آباد"
},
{
"Item1": "native_name",
"Item2": "''Aşgabat/''"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "کاخ [[ترکمن‌باشی]] در عشق‌آباد"
},
{
"Item1": "image_seal",
"Item2": "Ashgabat (seal).svg"
},
{
"Item1": "seal_size",
"Item2": "100px"
},
{
"Item1": "image_map",
"Item2": "Ashgabat satellite.jpg"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "۳۷"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "۵۶"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "۵۸"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "۲۲"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type1",
"Item2": "[[استان]]"
},
{
"Item1": "subdivision_name1",
"Item2": "[[آخال]]"
},
{
"Item1": "established_date",
"Item2": "[[۱۸۸۱]]"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "شهردار"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "Myratnyýaz Abilow"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "۴۴۰"
},
{
"Item1": "unit_pref",
"Item2": "Metric"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "۲۰۱۲"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "۱،۰۳۱،۹۹۲"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "auto"
},
{
"Item1": "utc_offset",
"Item2": "+۵"
},
{
"Item1": "timezone_DST",
"Item2": "''not observed''"
},
{
"Item1": "utc_offset_DST",
"Item2": "+۵"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "37"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "56"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "58"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "22"
},
{
"Item1": "coordinates_type",
"Item2": "region:TM_type:city(695300)"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "elevation_m",
"Item2": "۲۱۹"
},
{
"Item1": "postal_code",
"Item2": "۷۴۴۰۰۰–۷۴۴۰۴۰"
},
{
"Item1": "area_code",
"Item2": "(+۹۹۳) ۱۲"
},
{
"Item1": "registration_plate",
"Item2": "AG"
},
{
"Item1": "- class",
"Item2": "\"mergedrow\"\n! ناحیه زمانی"
}
],
"Title": "settlement"
} | عشق‌آباد یا اشک آباد (ترکمنی: Aşgabat) پایتخت کشور ترکمنستان است. این شهر در پایه کوه کوپه داغ در بیابان قره قوم و در نزدیکی مرز این کشور با ایران واقع شده‌است. این شهر در عین اینکه پایتخت سیاسی ترکمنستان بوده، مرکز استان آخال نیز میباشد.
این شهر در سال ۱۸۸۱ میلادی توسط نیرهای اشغالگر روسیه به اشغال درآمد.
ریشه نام
این شهر در نزدیکی پایتخت باستانی اشکانیان (شهر نسا) قرار دارد. نام عشق‌آباد در قدیم «اشک‌آباد» بوده‌است و آن را برگرفته از نام ایرانی «اشک یکم» (سردودمان سلسله اشکانیان) به همراه واژه فارسی «آباد» دانسته‌اند.
تاریخچه
عشق‌آباد در سال ۱۸۱۸ تنها روستای کوچک جهت استراحت کاروانیان جاده ابریشم بوده که در نزدیکی شهر باستانی نسا قرار داشته‌است. شهر نسا که در زمانی پایتخت اشکانیان بوده که در حمله مغول کاملا ویران شده‌است. آثار این شهر در نزدیکی عشق‌آباد کشف شده‌است. در حال حاضر اینطور حدس زده شده‌است که عشق‌آباد بر روی خرابه‌های شهر باستانی نسا بنا گردیده‌است.
در سال ۱۸۸۱ روسیه یک پایگاه نظامی به منظور پشتیبانی حمل و نقل ریلی (قطار سراسری) که از دریای خزر شروع و در کشورهای قزاقستان و ازبکستان عبور می‌کرد در آن منطقه احداث نمود؛ که در نتیجه گسترش آن در سال ۱۸۸۵ شهری بنام پولتوراسک در آن منطقه تاسیس گشت.
در سال ۱۹۱۹ اولین معبد بهاییان در عشق‌آباد تاسیس و لزوما تا سال ۱۹۳۸م یکی از آثار هنری عشق‌آباد به‌شمار می‌رفت که در سال ۱۹۶۳ توسط شوروی تخریب و ویران گردید.
در سال ۱۹۲۴ عشق‌آباد رسما پایتخت ترکمنستان شوروی شد. در سال ۱۹۴۸ میلادی زلزله ویرانگری این شهر را تخریب کرد که سپس بازسازی گردید.
در سال ۱۹۶۲ طرح کانال قره قوم که در نوع خود طولانی‌ترین کانال جهان به طول ۶۰۰ کیلومتر بود و قره قوم را به آمودریا متصل می‌نمود، شروع شد.
جغرافیا
جمعیت این شهر در سال ۲۰۰۹ میلادی ۹۰۹ هزار نفر بود. ارتفاع عشق‌آباد از سطح دریا ۲۱۴ تا ۲۴۰ متر است.
عشق‌آباد در جنوب ترکمنستان، در دشت توران، و در ۲۵ کیلومتری شمال مرکز ایران واقع شده‌است. این شهر در وادی آخال-تکه در دشت کوهپایهای کوهستان کپه‌داغ قرار دارد. کوه‌های کپه‌داغ از سمت جنوب به شهر نزدیک می‌شوند و بیابان قره‌قوم نیز از سمت شمال تا نزدیکی‌های شهر می‌آید. در سال ۱۹۶۲ کانال آبیاری قره‌قوم به عشق‌آباد رسید.
شهر شیروان در استان خراسان نزدیک‌ترین شهر ایران به عشق‌آباد است و از مرز این شهرستان تنها ۲۲ کیلومتر فاصله تا پایتخت ترکمنستان میباشد. فاصله عشق‌آباد از مشهد، دومین شهر بزرگ ایران ۲۵۰ کیلومتر میباشد.
شهرها و شهرستانهای خواهرخوانده
عشق‌آباد با این شهرها خواهرخوانده است:
آتن، یونان
البوکرکی، ایالات متحده آمریکا
باکستر، ایالات متحده آمریکا
آنکارا، ترکیه
کییف، اوکراین | [
"ترکمن‌باشی",
"فهرست کشورهای جهان",
"فهرست استانهای ترکمنستان",
"استان آخال",
"۱۸۸۱ (میلادی)",
"ترکمنی",
"ترکمنستان",
"نسا",
"زبانهای ایرانی",
"اشک یکم",
"اشکانیان",
"فارسی",
"ترکمنستان شوروی",
"دشت توران",
"کپه‌داغ",
"قره‌قوم",
"شیروان",
"خراسان شمالی",
"مشهد",
"ایران",
"خواهرخواندگی (شهرها)",
"آتن",
"یونان",
"البوکرکی",
"ایالات متحده آمریکا",
"Baxter, Marion County, West Virginia",
"آنکارا",
"ترکیه",
"کییف",
"اوکراین",
"دروازه (ترکمنستان)",
"تجن",
"مرو",
"درگز",
"گوگ‌تپه (ترکمنستان)"
] | [
"عشق‌آباد",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۸۸۱ (میلادی) در آسیا",
"پایتختهای آسیا",
"زیربخش‌های ترکمنستان",
"شهرهای راه ابریشم",
"مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده در ۱۸۸۱ (میلادی)"
] |
2,557 | ابراهیم | 1 | 467 | 0 | [
"ابراهيم",
"ابراهیم خلیل",
"ابرام",
"ابراهیم نبی",
"حضرت ابراهیم",
"ابراهيم خليل",
"ابراهيم نبي",
"حضرت ابراهيم",
"خلیل الله",
"خلیل‌الله",
"خليل الله",
"حضرت ابراهیم علیه السلام",
"حضرت ابراهيم عليه السلام",
"ابوالانبیا"
] | false | 243 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "Abraham"
},
{
"Item1": "image",
"Item2": "Patriarch Abraham.jpg"
},
{
"Item1": "birth_name",
"Item2": "ابرام"
},
{
"Item1": "birth_place",
"Item2": "[[الورکاء]]"
},
{
"Item1": "death_place",
"Item2": "[[حبرون]]، [[الخلیل]] امروزی"
},
{
"Item1": "resting_place",
"Item2": "[[غار پاتریارش]]"
},
{
"Item1": "spouse",
"Item2": "[[ساره]][[هاجر]][[قطوره]]"
},
{
"Item1": "children",
"Item2": "[[اسماعیل]][[اسحاق]][[Zimran]][[Jokshan]][[Medan]][[Midian]][[Ishbak]][[Shuah]]"
},
{
"Item1": "influenced",
"Item2": "[[Abrahamic religions]]"
}
],
"Title": "religious biography"
} | براساس متن کتاب مقدس، فرشته‌ای مانع قربانی شدن یگانه فرزند ابراهیم میشود.
ابراهیم و هاجر، اثر پیتر لاستمن به سال ۱۶۱۲، واقع در هامبورگ.
ابراهیم ( ; به پارسی: آوراهام ، ) نیای اصلی دین‌های یهودیت، مسیحیت و اسلام (که همه تک خدایی هستند و به ادیان ابراهیمی شناخته می‌شوند) است.
این سه دین او را به طریق زیر نیا می‌شمرند: یهودیت و مسیحیت از طریق اسحاق (پسر دوم ابراهیم از سارا) و اسلام از طریق اسماعیل (پسر اول ابراهیم از هاجر).
از روی این باور به این سه دین، دین‌های ابراهیمی هم گفته میشود. داستان ابراهیم در کتاب پیدایش از عهد عتیق و نیز در قرآن بازگو شده‌است.
دیدگاه مسیحی و یهودی
بخش مهمی از کتاب پیدایش در عهد عتیق به ابراهیم اختصاص دارد. این بخش‌ها در تا به شرح زیر وجود دارد. نام ابراهیم در کتاب مقدس ابرام (عبری: د) ذکر شده‌است. در ۹۹ سالگی ابراهیم نام او در کتاب مقدس از ابرام به ابراهام (عبری: د) تغییر میابد. از این رو در بخش اول داستان از ابرام و در بخش دوم از ابراهام نام برده میشود. نام همسر او نیز در بخش اول سارای و در بخش دوم سارا یا ساره است. ابرام به معنای پدر عالی بود و سپس به ابراهیم، یعنی پدر قوم تبدیل شد.
ریشه ابراهیم
تارح دهمین نسل نوح ابراهیم را به دنیا آورد. ابراهیم دارای دو برادر به نامهای ناحور و هاران بود. هاران پدر لوط شد. هاران در شهر محل تولد خود اور کلدان از دنیا رفت. ابراهیم با سارای ازدواج کرد ولیکن سارای نازا بود. تارح با ابرام، سارای و لوط به سرزمین کنعان رفتند و در محلی به نام حران ساکن شدند و تارح (پدر ابراهیم) در ۲۰۵ سالگی از دنیا رفت ( ).
خدا به ابراهیم ظاهر شد و به او گفت که از شهر خود خارج شود. بعد از اینکه او در حران که پدر او تارح در آنجا مرده بود ساکن شد خدا به او گفت که کشور خود و خانه پدر خود را ترک کرده و به سمت زمینی رود که خدا او را به قومی بزرگ تبدیل کند، او را بیامرزد، او را بزرگ کند، کسانی که او را بیامرزند بیامرزد و کسانی که او را لعن کنند نفرین کند ( ). بعد از دستور خدا، در سن ۷۵ سالگی ابرام به همراه همسر خود سارای، برادرزاده خود لوط و اموال و افرادی که به دست آورده بود به سمت سرزمین کنعان در شکیم (نابلوس امروزی) حرکت کرد.
ابراهیم و سارای
در سرزمین کنعان قحطی شدیدی آمد. ابراهیم به همراه همسر خود و لوط و بقیه افرادش به سمت سرزمین مصر رفتند. در راه ابراهیم به سارای گفت که وانمود کند خواهر و نه همسر اوست تا مصریان او را برای رسیدن به همسرش نکشند ( ). وقتی به مصر رسیدند شاهزادگان فرعون، زیبایی سارای را به فرعون خبر دادند و او را به قصر فرعون بردند. به ابراهیم نیز چیزهایی مانند «گاو، الاغ، خدمتکار مرد و زن، الاغ ماده و شتر» داده شد؛ ولیکن خدا به فرعون و افراد او بلاهای سختی فرستاد. ( ). بعد از اینکه فرعون فهمید که سارای همسر ابرام و نه خواهر او است دیگر نخواست که سارای در قصر او باشد. او دستور داد که ابرام و افرادش مصر را ترک کنند و تمام چیزهای خود را نیز با خود ببرند ( ).
جدا شدن ابراهیم و لوط
بعد از اینکه ابراهیم و لوط به بیت‌ئیل و عای بازگشتند تعداد گله آنها زیاد شده بود. این برای آنها مشکلاتی ایجاد کرد و ابراهیم پیشنهاد کرد که لوط در مکانی جدا مستقر شود تا بین برادران اختلافی پیش نیاید. لوط تصمیم گرفت به شرق و اردن رود که زمین آب مناسبی داشت و او به سرزمین سدوم وارد شد. ابراهیم به جنوب به سمت حبرون (الخلیل امروزی) رفت و در دره ممری ساکن شد و در آنجا مکانی برای عبادت خدا ساخت ( ).
عهد با خدا
پیام خدا در خوابی به ابراهیم ظاهر شد و در آن به او وعده داده شد که نسل او مانند ستارگان بی‌شمار میشود. ابراهیم جشنی گرفت و خدا درباره زندانی شدن فرزندان او در مصر وعده داد. خدا به ابرام «سرزمینهای قینیان و قنزیان و قدمونیان و حتیان و فرزیان و رفاییان و اموریان و کنعانیان و جرجاشیان و یبوسیان» را وعده داد. ( )
ابراهیم و هاجر
ابراهیم و سارای در فکر بودند که چگونه قرار است او پدر بسیاری ملت‌ها شود در صورتی که بعد از ۱۰ سال زندگی در کنعان هنوز هیچ فرزندی ندارد. سارای خدمتکار خود هاجر مصری را به ابرام داد تا با او بخوابد و از او بچه‌دار شود. این اتفاق بعدها در روابط سارای و هاجر تاثیر زیادی گذاشت ( ).
هاجر با سارای دچار اختلاف شد و به سمت شور فرار کرد. در راه فرشته خدا بر او ظاهر شد و به او گفت که به سمت سارای بازگردد زیرا او فرزندی خواهد آورد «که مانند الاغی وحشی خواهد بود، دست او در جنگ با همه و دست همه در جنگ با او خواهد بود و او بر تمامی هم‌قبیله‌های خود برتری خواهد داشت». فرشته به او گفت که پسر خود را اشماعیل (ترکیب اشمع و یل به معنی خدا او را شنید یا خدا او را نام نهاد) نام دهد. هاجر بعد از این اتفاق خدا را «انتایل‌رئی» خطاب کرد که به معنی این است که چشمان او باز شد بعد از اینکه خدا او را دید. بعد از این روز چاه آبی که این اتفاق در آنجا افتاد بیرلحیرئی نام گرفت. او سپس دستور خدا را اجرا کرد و به ابرام بازگشت تا از او فرزندی به دنیا آورد. ابرام در این زمان ۸۶ سال داشت که اسماعیل به دنیا آمد. ( ).
ابراهیم و ساره
در سفر پیدایش باب ۱۷ عهد خدا با ابرام که ۱۳ سال قبل آغاز شده بود تکمیل میشود. در این زمان ابرام ۹۹ سال دارد و خدا نام او را از «ابرام» (عبری: د) به «ابراهام» (عبری: د) به معنی پدر بسیاری از مردم تغییر می‌دهد «و نام تو بعد از این ابرام خوانده نشود بلکه نام تو ابراهام خواهد بود، زیرا که تو را پدر امت‌های بسیار گردانیدم.» ). در این زمان خدا به ابراهام دستور داد که دستور خدا را انجام دهد زیرا خدا به زودی فرزندی از همسر او سارای به وی خواهد داد. خدا به او گفت که تمامی مردان همراه او باید ختنه شوند و اگر ختنه نشوند عهد خدا با آنها نخواهد بود. خدا نام سارای را به ساره تغییر می‌دهد و او را می‌آمرزد. بعد از این دستور ابراهیم بلافاصله تمام مردان همراه خود را از جمله پسر خود، اسماعیل را ختنه می‌کند ( ).
سه فرشته ملاقات‌کننده ابراهیم
بعد از این اتفاق در میانه یک روز ابراهیم در چادر خود در ممری نشسته بود. او به دور نگاه کرد که سه مرد را در هاله‌ای الهی دید. او به سمت آنها رفته و تعظیم کرد و به آنها خوش‌آمد گفت. ابراهیم به درون چادر خود رفت و به ساره دستور داد تا کیک درست کند و به خدمتکار خود گفت که گوساله‌ای را آماده کند. او سفرهای برای آنها زیر درخت پهن کرد و سه مرد به خوردن مشغول شدند ( ).
یکی از این مردها به ابراهیم گفت که در زمان بازگشت او به نزد ابراهیم در سال آینده او پسری از ساره خواهد داشت. ساره این را شنید و خندید زیرا فکر بچه‌دار شدن در سن او برایش خنده‌دار بود. مردها از ابراهیم دلیل خنده ساره را پرسیدند و در جواب به او گفتند که برای خدا هیچ کاری مشکل نیست. ساره که ترسیده بود خندیدن را انکار کرد.
ابراهیم و لوط از حران خارج می‌شوند نقاشی قرن ۱۸)
ابراهیم، سارا و هاجر در نقاشی کتاب مقدس چاپ شده در سال ۱۸۹۸.
درخواست ابراهیم از خدا
بعد از غذا خوردن سه مرد بلند شدند. آنها از دور دست به شهرهای سدوم و عموره نگاه کردند زیرا در این شهرها گناه بسیار زیاد بود و خدا قصد عذاب آنها را داشت. به دلیل اینکه برادرزاده ابراهیم، لوط در سدوم و عموره زندگی می‌کرد خدا تصمیم خود به عذاب این شهرها را به او آشکار کرد. در این زمان دو مرد به سمت سدوم حرکت کردند. ابراهیم از خدا درخواست کرد که اگر در این شهر ده مرد صالح باشند آنها را عذاب نکند. خدا گفت اگر در این شهر ۱۰ مرد صالح باشند آنها را عذاب نخواهد کرد ( ).
بعد از اینکه دو مرد به سدوم رسیدند قصد داشتند در میدان اصلی شهر بخوابند؛ ولیکن لوط به نزد آنها رفت و اصرار کرد که شب را در منزل او بمانند. گروهی از مردان بیرون خانه لوط جمع شدند و درخواست کردند که آن دو را بیرون آورد تا بتوانند آنها را «بشناسند». (در ادبیات کتاب مقدس منظور از شناختن برقراری ارتباط جنسی است) ولیکن لوط این را رد کرد و به آنها گفت که با دو دختر باکره او باشند. آنها این را رد کرده و تلاش کردند که در خانه او را بشکنند تا به مردان دسترسی یابند. در این زمان سرنوشت آنها قطعی شد ( ).
صبح روز بعد ابراهیم بیدار شد و از دور دست به سمت سدوم و عموره نگاه کرد. او از دور دود بسیاری زیادی که مانند دود شعله بود دید و فهمید که در آن شهرها حتی ۱۰ مرد صالح نیز وجود نداشته‌است ( ).
تولد اسحاق
سارا از بی‌فرزندی رنج می‌برد. برای ابراهیم ندا آمد که صاحب فرزندی خواهی شد. ( ) ابراهیم تعجب کرد و پرسید در این سن که من و سارا داریم، چگونه باردار می‌شویم؟ چند سال پس از تولد اسماعیل، خداوند اسحاق را به ابراهیم و سارا داد. ( ) نام او را به این سبب اسحاق قرار دادند که سارا در زمان شنیدن وعده فرزنددار شدن خندیده بود و اسحاق به عبری به معنی خندیدن است.
قربانی کردن اسماعیل
در کتب آسمانی آمده‌است که خدا به ابراهیم دستور داد که فرزندش را قربانی کند. اما در اینکه فرمان ذبح در مورد کدام فرزند ابراهیم بوده‌است، قرآن با تورات موجود اختلاف دارد. چراکه قرآن «اسماعیل» را به عنوان فرزند ذبیح معرفی می‌کند. اما تورات «اسحاق» را.
خدا به ابراهیم دستور داد که پسر خود اسماعیل را در سرزمین موریا قربانی کند. ابراهیم سه روز راه رفت تا به زمینی که خدا دستور قربانی داده بود رسید. او به خدمتکاران دستور داد پایین بمانند و خود به همراه اسماعیل به بالای کوه رفت. در زمانی که ابراهیم نزدیک بود پسر خود را قربانی کند فرشته خدا بر او پدیدار شد و به او قوچی داد تا به جای پسرش قربانی کند. به دلیل تسلیم شدنش در برابر امر خدا، دوباره وعده الهی نسبت به او تایید شد. بعد از این اتفاق ابراهیم به بیر شبع رفت ( ).
سالهای پایانی
سارا در سن ۱۲۷ سالگی مرد و ابراهیم او را در غار ابراهیمی دفن کرد. بعد از مرگ سارا، ابراهیم همسر دیگری به نام قطوره گرفت و از او شش پسر به دنیا آمد: زمران، یقشان، مدان، مدیان، یشباق و شوحا.
وفات
مقبره ابراهیم در غار ابراهیمی در حبرون
ابراهیم ۱۷۵ سال زندگی کرد و در سن پیری وفات یافت. دو پسر او اسماعیل و اسحاق او را در غار مکفیله در صحرای عفرون بن صوحارحتی دفن کردند ( ).
در عرفان یهودی
سفر یتزیرا
سفر یتزیرا ( ) (کتاب فرمگیری) که با نام هخالوت یتزیرا نیز شناخته میشود یکی از قدیمیترین کتابهای عرفانی یهودی است. ریشه این کتاب معلوم نیست ولیکن پیروان کابالا اعتقاد دارند که ابراهیم نبی نویسنده آن است. سفر یتزیرا ۳۲ مسیر حکمت را بیان می‌کند که از ۱۰ سفیروت و ۲۲ حرف عبری تشکیل شده‌است.
در تلمود بابلی داستان عجیبی در مورد این که شاگردان یهودا هناسی، رب حنینا و رب هوشایا در زمان شبات با استفاده از سفر یتزیرا برای خود یک گاو درست کرده و می‌خوردند وجود دارد. پیروان کابالا اعتقاد دارند که ابراهیم نیز از این روش برای ایجاد گاو برای آن سه فرشته استفاده کرده‌است. تمامی داستانهای ماورا طبیعه مربوط به حاخام‌ها از این کتاب کمک گرفته‌است.
دیدگاه اسلامی
ابراهیم یکی از مهمترین پیامبران در قرآن است. در قرآن سوره‌ای به نام او وجود دارد و نام او در بسیاری از سوره‌ها ذکر شده‌است. در قرآن تسلیم شدن ابراهیم در برابر امر خدا نمونه‌ای از مومن کامل است. بر اساس قرآن (بقره ۱۲۴ تا ۱۳۴) ابراهیم خانه کعبه را به همراه پسر خود اسماعیل بنا کرد. قرآن در آیه ۱۲۵ سوره نساء، ابراهیم را «خلیل‌الله» (یعنی دوست خدا) خوانده‌است.
در قرآن
نحوه به دنیا آمدن ابراهیم در قرآن به‌طور کامل نیامده اما در دیگر کتابهای اسلامی ولادت ابراهیم آمده‌است. نام پدر ابراهیم در قرآن ذکر نشده‌است؛ اما نام پدر ابراهیم در عهد عتیق تارح (تارخ) آمده‌است. در قرآن او فردی به نام «آزر» را پدر (با لفظ اب و نه والدی) خطاب می‌کند؛ اما در منابع اسلامی، خصوصا منابع شیعه استدلال شده‌است که این فرد پدر تنی ابراهیم نیست؛ یا پدر ناتنی او و شوهر مادر اوست، یا عمو یا حتی پدربزرگ مادری او. به هر حال کسی بوده‌است که ابراهیم نزد او زندگی می‌کرده‌است.
اولین داستان مربوط به ابراهیم در قرآن، تلاش او برای متقاعد کردن آزر به ترک بت‌پرستی است. ابراهیم به آزر گفت که او از طرف خدا پیامی دریافت کرده‌است و او نباید اشیایی را که نمی‌توانند ببینند و بشنوند بپرستد.
ابراهیم آزر را از عذاب شدیدی که خدا برای کافران آماده کرده‌است برحذر داشت؛ ولیکن آزر حرف او را رد و او را تهدید به اخراج از خانه یا به تعبیر برخی سنگسار شدن کرد. ابراهیم از نزد او رفت و گفت که برای او از خدا تقاضای بخشش خواهد کرد و چون قول داده بود، به قول خود نیز عمل کرد ؛ اما پس از اینکه مشخص شد که آزر به هیچ قیمتی حاضر نیست دست از شرک بردارد و برای هیچ پیامبری جایز نیست برای افراد مشرک تقاضای بخشش کند از او بیزاری جست. اتفاقا یکی از شواهدی که ثابت می‌کند آزر پدر تنی (والد) ابراهیم نبوده‌است همین موضوع است. زیرا در قرآن دعای ابراهیم در اواخر عمر او آورده شده‌است. در این دعا ابراهیم خدا را به خاطر دادن اسماعیل و اسحاق در سنین سالمندی سپاس می‌گوید و می‌ستاید. بعد می‌گوید: ربنا اغفر لی ولوالدی و للمومنین یوم یقوم الحساب: یعنی خدایا مرا، و پدر و مادرم را و تمام اهل ایمان را روز قیامت بیامرز این جمله نشان می‌دهد که استغفار ابراهیم برای پدرش جایز بوده، زیرا او کسی غیر از آزر است. البته در قرآن استفاده از لفظ «اب» برای عمو سابقه دارد؛ مانند آیه ۱۳۳ سوره بقره قالوا نعبد الهک و اله آبایک ابراهیم و اسماعیل و اسحاق الها واحدا: «فرزندان یعقوب به او گفتند ما خداوند تو و خداوند پدران تو ابراهیم و اسماعیل و اسحاق، خداوند یگانه را می‌پرستیم» و این را می‌دانیم که اسماعیل عموی یعقوب بود نه پدر او.
در آتش
قربانی شدن یگانه فرزند ابراهیم و ابراهیم در آتش.
قرآن مشخصا مردم زمان ابراهیم را بت‌پرست می‌خواند. ابراهیم تصمیم گرفت که به مردم درسی بدهد. او تمامی بتها را شکست و تنها بت بزرگ را باقی گذاشت. بعد از بازگشت مردم از یکدیگر پرسیدند که چه شده‌است تا اینکه بعضی یاد آوردند که جوانی به نام ابراهیم از بتها بد می‌گفت. بعد از اینکه ابراهیم حاضر شد، مردم از او سوال کردند که با بتها چه کرده‌است و او پاسخ داد که چرا از بت بزرگ نمی‌پرسند. مردم پاسخ دادند که این بت قابلیت شنیدن و حرف زدن ندارد و ابراهیم گفت که پس چرا او را پرستش می‌کنید. مردم که شرمسار شده بودند تصمیم گرفتند او را به درون آتش بیندازند.
محل مرتفعی را آماده کردند تا نمرود از آنجا منظره سوزاندن ابراهیم را تماشا کند. نمرودیان برای انداختن ابراهیم در آتش دچار مشکل شدند چون نمی‌توانستند با این آتش عظیم به آن نزدیک شوند تا ابراهیم را در آن افکنند، لذا به فکر ساختن منجنیق افتادند.
جبرئیل در آن وقت بر ابراهیم نازل شد و گفت؛ ابراهیم! آیا حاجت و درخواستی داری من برآورده سازم؟
ابراهیم جواب داد؛ «به تو احتیاجی ندارم، خدا کافی و کفیل من است»
جبرئیل گفت: پس از خدا بخواه تا نجاتت دهد.
ابراهیم گفت «همین که او مرا در این حال می‌بیند کافی است.»
و گفت: «ای خدای بزرگ! ای خدای یکتا و بی‌همتا و بی‌نیاز که نه پدر کسی هستی و نه فرزند کسی، و نه نظیر و همتایی داری، به لطف و کرمت مرا از آتش نجات بده.»
خدا به آتش دستور داد سرد شود و برای او بی‌خطر گردد. ابراهیم آسیب ندید ولیکن مردم همچنان به اذیت او ادامه دادند. قرآن اشاره می‌کند که آنها خسران بزرگتر را به دست آوردند.
بنابر روایت دیگر، به آتش افکندن ابراهیم پس از شکستن بتها و مجادله وی با فرمانروای عصر بود، که در طی آن ابراهیم او را با بیان توانایی پروردگار بر زنده کردن و میراندن موجودات و طلوع خورشید از مشرق و غروب آن در مغرب، مغلوب و مبهوت ساخت. موضوع این مجادله به صورتی شبیه به قرآن در روایات یهودی نیز آمده‌است بنابر روایت‌هایی، ابراهیم ۷ یا ۴۰ یا ۵۰ روز در آتش ماند.
طبری روایتی ذکر کرده‌است که بنابر آن چون ابراهیم بی‌گزند از آتش نجات یافت، نمرود به عظمت پروردگار او اقرار کرد و قربانی داد و ابراهیم را آزاد ساخت.
بحث با حاکم ظالم
بعد از این اتفاق ابراهیم با حاکمی ظالم که خود را خدا می‌دانست بحث کرد. ابراهیم به پادشاه غلط بودن کارهایش را نشان داد ولیکن او همچنان پیام ابراهیم را رد کرد. ابراهیم سپس این سرزمین را به همراه لوط و بقیه افراد خود ترک کرد و به سمت ارض مقدس رفت. ابراهیم از همسر دوم خود پسری به نام اسماعیل دارا شد. لوط توسط خدا پیامبر شد و از ابراهیم جدا شد و به سمت شهرهای فاسد رفت.
قربانی کردن اسماعیل
خدا به ابراهیم دستور داد اسماعیل خود را قربانی کند. این امتحانی بسیار بزرگ برای او بود که خدا از او خواست تنها پسر خود را قربانی کند. وقتی ابراهیم به پسر خود این امتحان را گفت او آن را با خرسندی قبول کرد. این به ابراهیم نشان داد که پسرش نیز کاملا تسلیم امر خداست. ابراهیم پسر خود را خواباند و در حالی که می‌خواست او را قربانی کند خدا به او گفت که از امتحان الهی موفقیت‌آمیز بیرون آمده‌است. نام این پسر در قرآن نیامده است ولیکن بر اساس آیات قبلی و بعدی مسلمانان او را اسماعیل می‌دانند زیرا در آیات پس از آن مسئله تولد اسحاق مطرح میشود.
وعده نوه‌دار شدن
اسماعیل پیامبر شد و به سرزمین اعراب رفت. خداوند به ابراهیم اسحاق را عطا کرد و او نیز مانند اسماعیل پیامبر شد. دو فرشته عذاب قوم لوط به سمت ابراهیم رفتند و ابراهیم برای آنان غذا تهیه کرد. دو فرشته به او گفتند که او دارای نوه‌ای به نام یعقوب خواهد شد. سارا گفت که چگونه ممکن است که او فرزندی داشته باشد در حالی که او و همسرش بسیار سالمند هستند. فرشتگان گفتند که برای خدا هر چیزی آسان است.
ساختن کعبه
ابراهیم دستور یافت که خانه کعبه را در مکه به همراه پسر خود اسماعیل بنا کند. خدا با ابراهیم و اسماعیل عهد کرد که خدا خانه کعبه را پاکیزه می‌کند و آن را به صورت مکان پرستش قرار می‌دهد. ابراهیم دعا کرد که خدا شهر مکه را شهری مقدس کند و آن را امن نگه دارد و به مردم مومن آن روزی بدهد. خدا به او گفت که به مومنین آن شهر پاداش داده و مردم کافر آن شهر را مجازات خواهد کرد. ابراهیم سالهای پایانی عمر خود را با نوه خود یعقوب گذراند ولیکن به پسر خود اسماعیل نیز در مکه سر می‌زد.
آیات مرتبط از قرآن
صفات ابراهیم ۲:۱۲۴، ۱۱:۷۵–۱۲۳، ۱۶:۱۲۰.
دین ابراهیم ۲:۱۳۰، ۴:۱۲۵، ۶:۸۳–۴، ۶:۱۶۱، ۹:۱۱۴، ۱۱:۷۴، ۱۲:۶، ۱۶:۱۲۰، ۱۹:۴۱، ۱۹:۴۷، ۲۱:۵۱، ۲۶:۸۳–۵، ۲۹:۲۷، ۳۷:۸۴، ۳۷:۸۸، ۳۷:۱۰۴، ۳۷:۱۰۹–۱۱۱، ۳۷:۱۱۳، ۳۸:۴۵–۴۷، ۴۳:۲۸، ۵۳:۳۷، ۵۷:۲۶، ۶۰:۴.
آزمایش ابراهیم توسط خدا ۲:۱۲۴ و ۳۷:۱۰۲.
دعوت ابراهیم به توحید ۲:۱۳۰–۲۳۱، ۲:۱۳۵–۱۳۶، ۲:۱۴۰، ۳:۶۷–۶۸، ۳:۸۴، ۳:۹۵، ۴:۱۲۵، ۴:۱۶۳، ۶:۷۴، ۶:۷۶–۸۱، ۶:۸۳، ۶:۱۶۱، ۱۴:۳۵–۳۷، ۱۴:۴۰، ۲۱:۵۲، ۲۱:۵۴، ۲۱:۵۶–۵۷، ۲۱:۶۷، ۲۲:۲۶، ۲۲:۷۸، ۲۶:۶۹–۷۳، ۲۶:۷۵، ۲۶:۷۸–۸۰، ۲۶:۸۷، ۲۹:۱۶–۱۷، ۲۹:۲۵، ۳۷:۸۳، ۳۷:۸۵–۸۷،۳۷:۸۹، ۳۷:۹۱، ۳۷:۹۲، ۳۷:۹۳، ۳۷:۹۴–۹۶، ۴۳:۲۶–۲۸، ۶۰:۴
ساخت کعبه ۲:۱۲۷
حج ابراهیم ۲:۱۲۸، ۲۲:۲۷
خلیل‌الله ۴:۱۲۵
خشم خدا بر قوم ابراهیم ۹:۷۰
مهاجرت به سیام ۲۱:۷۱، ۲۹:۲۶.
ابراهیم، هاجر و اسماعیل ۱۴:۳۷، ۳۷:۱۰۱.
زنده شدن مردگان ۲:۲۶۰
بحث با نمرود ۲:۲۵۸
ابراهیم و پدرش ۶:۷۴، ۱۹:۴۲–۴۵، ۲۱:۵۲، ۲۶:۷۰، ۳۷:۸۵، ۴۳:۲۶، ۶:۷۴، ۲۶:۷۱، ۱۴:۴۱، ۱۹:۴۷، ۶۰:۴، ۲۱:۶۲–۶۳، ۲۱:۶۵–۶۶، ۱۹:۴۸–۴۹، ۲۹:۲۶، ۳۷:۹۹، ۴۳:۲۶، ۶۰:۴،۲۱:۵۷–۵۸، ۲۱:۶۰، ۳۷:۹۳،۲۱:۶۸، ۲۹:۲۴، ۳۷:۹۷، ۲۱:۶۹–۷۰، ۲۹:۲۴، ۳۷:۹۸
تولد اسحاق و مژده یعقوب ۶:۸۴، ۱۱:۶۹، ۱۱:۷۱–۷۲، ۱۴:۳۹، ۱۵:۵۳، ۱۵:۵۴–۵۵، ۲۱:۷۲، ۲۹:۲۷، ۳۷:۱۱۲، ۵۱:۲۸–۳۰
قربانی کردن فرزند ۳۷:۱۰۲–۱۰۳و
مراسم حج
مسلمانان اعتقاد دارند که بخشی از مراسم حج تلاش هاجر را برای پیداکردن آب برای فرزند خود اسماعیل یادآوری می‌کند. هاجر در آن هنگام که از نزد ابراهیم رفته بود، هفت بار بین صفا و مروه دوید تا برای اسماعیل آب پیدا کند و وقتی موفق نشد خداوند چاه زمزم را بر او آشکار کرد و اسماعیل و هاجر به واسطه نوشیدن آب از آن چاه از مرگ نجات یافتند.
تفاوت‌ها بین داستان عهد عتیق و قرآن
در بین روایت کتاب پیدایش و قرآن تفاوتهایی وجود دارد. داستان سفر ابراهیم به مصر در قرآن ذکر نشده‌است. به ویژه از دیدگاه اسلامی ابراهیم پیامبری معصوم است و عملی مانند وانمود کردن اینکه همسر ابراهیم سارا، برادرزاده او بوده‌است، مردود است. مسلمانان اعتقاد دارند که چون در کتاب پیدایش در زمان وفات ابراهیم، نام اسحاق و اسماعیل به عنوان دو پسر وی یاد میشود نشان‌دهنده ارث بردن اسماعیل از ابراهیم است. همچنین چون خدا در هنگام دستور قربانی کردن فرزند به ابراهیم در کتاب پیدایش «تنها پسر خود» را به کار برده‌است این واژه خطاب به اسماعیل است زیرا اسماعیل زودتر از اسحاق به دنیا آمده بود و به مدت چهارده سال تنها پسر ابراهیم بود در حالی که اسحاق هیچگاه تنها پسر ابراهیم نبود.
از تفاوت‌های مهم دید اسلامی و دید یهودی-مسیحی در مورد محل پاران است. در کتاب پیدایش ذکر شده‌است که هاجر پس از جداشدن از ابراهیم به سمت پاران رفت و در آنجا خدا به او کمک کرد و او و اسماعیل را از مرگ نجات داد. مسلمانان اعتقاد دارند که پاران (فاران) شهر مکه امروزی است ولیکن یهودیان اعتقاد دارند که فاصله بین کنعان و مکه بسیار بیشتر از آن است که بتواند توسط هاجر و اسماعیل طی شده باشد. آنها همچنین اعتقاد دارند که رفت و برگشت ابراهیم و سر زدن او به پاران نشان‌دهنده نزدیک بودن این محل به کنعان دارد در حالی که فاصله مکه تا کنعان زیاد است.
یکی از اختلاف‌های اصلی بین اسلام و یهودیت در مسئله ارث بردن اسماعیل از ابراهیم است. بعضی از مسلمانان عقیده دارند که دلیلی که در دین یهودیت امروزی نسل از طریق مادر و نه از طریق پدر منتقل میشود توجیه وارث ندانستن اسماعیل است. به‌طور کلی دید متون یهودی نسبت به اسماعیل بسیار منفی است. همچنین چون خدا وعده ارض مقدس را به فرزندان ابراهیم می‌دهد و در زمان مرگ ابراهیم اسحاق و اسماعیل هر دو فرزند او خوانده می‌شوند زندگی فرزندان اسماعیل در آن منطقه (نیل تا فرات) نیز این عهد را برآورده می‌کند.
اسحاق
اسماعیل
کعبه | [
"الورکاء",
"حبرون",
"الخلیل",
"غار پاتریارش",
"ساره",
"هاجر",
"قطوره",
"اسماعیل",
"اسحاق",
"Zimran",
"Jokshan",
"Medan (son of Abraham)",
"Midian (son of Abraham)",
"Ishbak",
"Shuah",
"Abrahamic religions",
"یهودیت",
"مسیحیت",
"اسلام",
"سارا",
"دین‌های ابراهیمی",
"عهد عتیق",
"قرآن",
"سفر پیدایش",
"تارح",
"نوح",
"ناحور",
"هاران",
"لوط",
"اور",
"کلدان",
"سارای",
"کنعان (منطقه)",
"حران",
"نابلوس",
"فرعون",
"بیت‌ئیل",
"عای",
"اردن",
"سدوم",
"دره ممری",
"قینیان",
"قنزیان",
"قدمونیان",
"حتیان",
"فرزیان",
"رفائیان",
"اموریان",
"جرجاشیان",
"یبوسیان",
"بئرلحیرئی",
"عموره",
"موریا",
"بئر شبع",
"زمران",
"یقشان",
"مدان",
"مدیان",
"یشباق",
"شوحا",
"سفر",
"یهودی",
"کابالا",
"ابراهیم نبی",
"سفیروت",
"عبری",
"تلمود",
"یهودا هناسی",
"شبات",
"حاخام",
"کعبه",
"نمرود",
"منجنیق",
"محمد بن جریر طبری",
"یعقوب",
"صفا",
"مروه",
"چاه زمزم",
"پاران",
"نیل تا فرات"
] | [
"ابراهیم",
"افرادی که در وجود داشتن‌شان اختلاف است",
"اهالی بابل باستان",
"بنیانگذاران مذهب",
"پیامبران",
"پیامبران در اسلام",
"پیامبران در کتاب مقدس عبری",
"تاریخ عراق",
"خاک‌سپاری‌ها در الخلیل",
"سه شه‌پدر",
"شخصیتها و اعلام قرآنی",
"شخصیت‌های کتاب مقدس",
"فرشته‌بینان",
"کتاب پیدایش",
"هلال حاصلخیز"
] |
2,558 | پکن | 2 | 915 | 0 | [
"بیجینگ",
"پكن",
"بيجينگ",
"خان بالغ",
"خان بالیغ",
"خان باليغ"
] | false | 843 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "پکنBeijing"
},
{
"Item1": "native_name",
"Item2": "北京"
},
{
"Item1": "settlement_type",
"Item2": "[[کلانشهر]]"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "SA Temple of Heaven.jpg"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "پرستشگاه بهشت، نماد [[کلانشهر]] پکن"
},
{
"Item1": "image_map",
"Item2": "China Beijing.svg"
},
{
"Item1": "map_caption",
"Item2": "[[نقشه]] [[تقسیمات کشوری چین]] و جایگاه [[کلانشهر]] پکن"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "۳۹"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "۵۴"
},
{
"Item1": "lats",
"Item2": "۵۰"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "۱۱۶"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "۲۳"
},
{
"Item1": "longs",
"Item2": "۳۰"
},
{
"Item1": "coordinates_type",
"Item2": "region:AM_type:adm1st"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور]]"
},
{
"Item1": "government_footnotes",
"Item2": "[[کلانشهر]]"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "شهردار"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "[[گو جیلونگ]]"
},
{
"Item1": "unit_pref",
"Item2": "Metric"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "۱۶،۸۰۱٫۲۵"
},
{
"Item1": "elevation_m",
"Item2": "۱۴۳"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "۲۱،۵۱۶،۰۰۰"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "۲۰۱۴"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "auto"
},
{
"Item1": "timezone1",
"Item2": "CST"
},
{
"Item1": "utc_offset1",
"Item2": "۸+"
},
{
"Item1": "postal_code_type",
"Item2": "[[کد پستی]]"
},
{
"Item1": "postal_code",
"Item2": "۱۰۰۰ ۰۰–۱۰۲۶ ۲۹"
},
{
"Item1": "area_code",
"Item2": "۱۰ ۰۸۶"
},
{
"Item1": "blank_name_sec1",
"Item2": "[[HDI]]"
},
{
"Item1": "blank_info_sec1",
"Item2": "۰٫۸۹۱ (۲ام)"
},
{
"Item1": "blank1_name_sec1",
"Item2": "[[GDP]]"
},
{
"Item1": "blank1_info_sec1",
"Item2": "تریلیون رنمینبی"
},
{
"Item1": "blank_name_sec2",
"Item2": "ترکیب نژادی"
},
{
"Item1": "blank_info_sec2",
"Item2": "[[هان]] ۹۶ درصد[[منچو]] ۲ درصد[[هوئی]] ۲ درصد[[مغول]] ۰٫۳ درصد"
}
],
"Title": "settlement"
} | پکن (تلفظ در زبان ماندارین: بیچینگ) پایتخت جمهوری خلق چین و یکی از پرجمعیت‌ترین شهرها جهان است. این شهر در سال ۲۰۱۴ بیش از ۲۱،۵۱۶،۰۰۰ میلیون نفر سکنه داشته‌است. پکن دومین شهر پرجمعیت چین پس از شانگهای و مرکز سیاسی، فرهنگی و آموزشی کشور است. فرودگاه بین‌المللی پکن دومین فرودگاه شلوغ جهان از نظر ترافیک مسافران است.
سابقه تاریخی شهر به حدود سه هزار سال پیش می‌رسد و در هشت قرن اخیر در اغلب دوره‌ها پایتخت چین بوده‌است. کمتر شهرهائی در دنیا هستند که برای دورهای چنین دراز مرکز سیاسی و فرهنگی باقی مانده باشند به همین جهت آثار تاریخی زیادی در شهر وجود دارد.
پکن میزبان المپیک ۲۰۰۸ بود و برای برگزاری المپیک زمستانی ۲۰۲۲ هم انتخاب شده و به این ترتیب اولین شهری است که هم المپیک تابستانی و هم المپیک زمستانی را برگزار خواهد کرد.
نام
در جای شهر کنونی پکن در ابتدا شهری به نام چونگدو بود که مغولها آن را سوزاندند و ویران‌کردند. قوبیلای قاآن در جای پکن کنونی شهری ساخت و آن را پایتخت خود کرد. آن شهر را در مغولی خانبالق (به معنای شهر خان) و در چینی دادو (به معنای پایتخت بزرگ) می‌خواندند. در متون فارسی دوران مغول نیز این شهر به صورت خانبالق و خانبالغ ذکر شده‌است. پس از برپایی سلسله مینگ در سال ۱۳۶۸ میلادی، این شهر نام بیپینگ (به معنای صلح شمالی) گرفت و در سال ۱۹۴۹ در نخستین کنفرانس حزب کمونیست چین نامش به بیجینگ (به معنای پایتخت شمالی) تغییر کرد. پکینگ و پکن گونه‌های دیگری از نگارش همان واژه چینی بیجینگ اند. در واقع، روش‌های متفاوتی برای نوشتن واژه‌های چینی به خط لاتین وجود دارد. در لاتین‌نویسی نقشه پستی چین، این نام به صورت Peking نوشته میشود و در روش پینیین، این نام به شکل Beijing نشان داده میشود. تلفظ معیار این واژه (در گویش معیار چینی ماندارین) نزدیک به بیچینگ است.
مترو
متروی پکن در سال ۱۹۶۹ تاسیس شده و هم‌اکنون دارای ۱۸ خط و ۳۳۴ ایستگاه میباشد. این مترو پررفت‌وآمدترین مترو در جهان است.
شهرهای خواهر
به دلیل اینکه شهر پکن، ناحیه نیز محسوب میشود، بنابراین برخی از خواهر خواندگان پکن نیز از نواحی و استانهای دیگر کشورها نیر می‌باشند.
+شهرها خواهر پکن
توکیو، ژاپن (۱۹۷۹) ° نیویورک، ایالات متحده (۱۹۸۳) ° بلگراد، صربستان (۱۹۸۰) ° لیما، پرو (۱۹۸۳) ° واشینگتن دی‌سی، ایالات متحده (۱۹۸۴) ° 18px مادرید، اسپانیا (۱۹۸۵) ° کلن، آلمان (۱۹۸۷) ° 18px ایل-دو-فرانس، فرانسه (۱۹۸۷) ° الجزیره، الجزایر (۱۹۸۹) ° آنکارا، ترکیه (۱۹۹۰) ° قاهره، مصر (۱۹۹۰) ° اسلام‌آباد، پاکستان (۱۹۹۲) ° جاکارتا، اندونزی (۱۹۹۲) ° بانکوک، تایلند (۱۹۹۳) ° بوئنوس آیرس، آرژانتین (۱۹۹۳) ° سئول، کره جنوبی (۱۹۹۳) ° کیف، اوکراین (۱۹۹۳) ° برلین، آلمان (۱۹۹۴) ° بروکسل، بلژیک (۱۹۹۴)° اخیصار، ترکیه (۱۹۸۸) ° آمستردام، هلند (۱۹۹۴)° تل‌آویو، اسرائیل (۱۹۹۵) ° مسکو، روسیه (۲۰۰۳) ° پاریس، فرانسه (۱۹۹۷)° روم، ایتالیا (۱۹۹۸) ° گاتنگ، آفریقای جنوبی (۱۹۹۸) ° اتاوا، کانادا (۱۹۹۹)° تهران، ایران (۱۹۹۹) ° کانبرا، استرالیا (۲۰۰۰) ° بخارست، رومانی (۲۰۰۵) ° هاوانا، کوبا (۲۰۰۵)° مانیل، فیلیپین (۲۰۰۵) ° آتن، یونان (۲۰۰۵) ° لندن، بریتانیا (۲۰۰۶) ° ولینگتون، (۲۰۰۶) ° مکزیکوسیتی، مکزیک ° جینجو، کره جنوبی | [
"کلانشهر",
"نقشه",
"تقسیمات کشوری چین",
"کشور",
"گو جیلونگ",
"کد پستی",
"شاخص توسعه انسانی",
"تولید ناخالص داخلی",
"قوم هان",
"منچو",
"هوئی",
"مغول",
"زبان ماندارین",
"جمهوری خلق چین",
"جهان",
"میلیون",
"چین",
"شانگهای",
"فرودگاه بین‌المللی پکن",
"فرودگاه",
"ترافیک",
"بازیهای المپیک تابستانی ۲۰۰۸",
"بازیهای المپیک زمستانی ۲۰۲۲",
"المپیک زمستانی",
"قوبیلای قاآن",
"سلسلهٔ مینگ",
"حزب کمونیست چین",
"لاتین‌نویسی نقشه پستی چین",
"پینیین",
"متروی پکن",
"توکیو",
"ژاپن",
"نیویورک",
"ایالات متحده",
"بلگراد",
"صربستان",
"لیما",
"پرو",
"واشینگتن دی‌سی",
"مادرید",
"اسپانیا",
"کلن",
"آلمان",
"ایل-دو-فرانس",
"فرانسه",
"الجزیره",
"الجزایر",
"آنکارا",
"ترکیه",
"قاهره",
"مصر",
"اسلام‌آباد",
"پاکستان",
"جاکارتا",
"اندونزی",
"بانکوک",
"تایلند",
"بوئنوس آیرس",
"آرژانتین",
"سئول",
"کره جنوبی",
"کیف",
"اوکراین",
"برلین",
"بروکسل",
"بلژیک",
"اخیصار",
"آمستردام",
"هلند",
"تل‌آویو",
"اسرائیل",
"مسکو",
"روسیه",
"پاریس",
"روم",
"ایتالیا",
"گاتنگ",
"آفریقای جنوبی",
"اتاوا",
"کانادا",
"تهران",
"ایران",
"کانبرا",
"استرالیا",
"بخارست",
"رومانی",
"هاوانا",
"کوبا",
"مانیل",
"فیلیپین",
"آتن",
"یونان",
"لندن",
"بریتانیا",
"ولینگتون",
"مکزیکوسیتی",
"مکزیک",
"جینجو"
] | [
"پکن",
"پایتختهای آسیا",
"دشت شمال چین",
"شهرداری‌های جمهوری خلق چین",
"شهرهای چین",
"شهرهای میزبان المپیک تابستانی",
"مناطق شهری بر پایه کشور جمهوری خلق چین"
] |
2,559 | بغداد | 2 | 1,821 | 0 | [
"بغداد، عراق"
] | false | 1,563 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "name",
"Item2": "بغداد"
},
{
"Item1": "native_name",
"Item2": "بغدادBaghdad"
},
{
"Item1": "settlement_type",
"Item2": "[[شهر]]"
},
{
"Item1": "image_skyline",
"Item2": "Haifa street, as seen from the medical city hospital across the tigres.jpg"
},
{
"Item1": "image_caption",
"Item2": "نمایی از [[خیابان حیفا]] در بغداد."
},
{
"Item1": "pushpin_map",
"Item2": "Iraq"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "33.325"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "44.422"
},
{
"Item1": "coordinates_display",
"Item2": "inline,title"
},
{
"Item1": "subdivision_type",
"Item2": "[[کشور]]"
},
{
"Item1": "subdivision_type1",
"Item2": "استان"
},
{
"Item1": "subdivision_name1",
"Item2": "[[بغداد]]"
},
{
"Item1": "leader_title",
"Item2": "فرماندار"
},
{
"Item1": "leader_name",
"Item2": "[[علی التمیمی]]"
},
{
"Item1": "unit_pref",
"Item2": "Metric"
},
{
"Item1": "area_total_km2",
"Item2": "۲،۲۶۰٫۲"
},
{
"Item1": "elevation_m",
"Item2": "۱۱۲"
},
{
"Item1": "population_total",
"Item2": "۹،۲۶۰٫۲"
},
{
"Item1": "population_as_of",
"Item2": "۲۰۱۱"
},
{
"Item1": "population_density_km2",
"Item2": "auto"
},
{
"Item1": "utc_offset1",
"Item2": "۳+"
},
{
"Item1": "utc_offset1_DST",
"Item2": "۴+"
},
{
"Item1": "blank_name_sec1",
"Item2": "زبانهای گفتاری"
},
{
"Item1": "blank_info_sec1",
"Item2": "[[عربی]]، [[کردی جنوبی]]، [[سریانی]] و غیره"
},
{
"Item1": "blank_name_sec2",
"Item2": "دین"
},
{
"Item1": "blank_info_sec2",
"Item2": "[[اسلام]] سنی و شیعه"
}
],
"Title": "settlement"
} | بغداد (برگرفته از پارسی میانه:, به‌معنی: خدا-داد، هدیه خدا ) بزرگترین شهر عراق و دومین شهر بزرگ جنوب غربی آسیا، مرکز استان بغداد و پایتخت این کشور است که در مرکز جغرافیایی آن در کنار رود دجله است. در سرشماری سال ۲۰۰۸ میلادی، ۹،۵۰۰،۰۰۰ نفر جمعیت داشته‌است.
بغداد یکی از شهرهای تاریخی و فرهنگی در جهان عرب و خاورمیانه است. تاریخ بغداد از دوره عباسیان آغاز میشود و پیش از آن پایتخت ساسانیان شهر تیسفون در نزدیکی بغداد امروزی بود. در آن زمان بغداد نام سرزمین کوچکی در نزدیکی تیسفون بود. این در روزگار عباسیان به پایتختی خلافت برگزیده شد و در همان زمان هم نام‌آور گشت؛ به گونه‌ای که نمادی برای سرزمینهای اسلامی سده‌های میانه بود. شهر بغداد در ۳۰ ژوئیه سال ۷۶۲ در کرانه غربی رود دجله توسط عباسیان و در زمان خلیفه المنصور بنیاد شد. المنصور برای بغداد چهار دروازه (باب) ساخت؛ باب خراسان، که به باب‌الدوله نیز مشهور بود به خاطر روی آوری و اقبال دولت عباسی از خراسان، و باب‌الشام، که به سوی شام بود، ثم باب‌الکوفه، به سوی کوفه، و سپس باب البصره.
نزدیک به یک نسل از پیدایش بغداد، این شهر به قطب علم آموزی و تجارت تبدیل گشت، به‌طوری‌که پایتخت دانش مسلمانان در شرق شد. بیت‌الحکمه نام بنیادی بود که به امر ترجمه متون یونانی، پارسی میانه و سریانی اختصاص یافته بود. برمکیان خاندان با نفوذی بودند که وظیفه آنان گرد آوردن تحصیل کردگان از دانشگاه گندی شاپور ایران و معرفی یونانیان و هند باستان به جهان عرب بود. برخی معتقدند که جمعیت این شهر بیش از یک میلیون نفر بوده و این در حالی است که برخی دیگر تنها به وجود بخشی از این تعداد اعتقاد دارند. در این دوران محل بسیاری از داستانهای شهرزاد از سری داستانهای «هزار و یک شب» در بغداد بوده‌است.
پس از سرنگونی امویان و ظهور عباسیان پایتخت خلافت اسلامی از شام به عراق (شهر بغداد) منتقل شد. بغداد در سال ۱۲۵۸م به دست هلاکوخان سقوط کرد. در سالهای دورتر بغداد و پیرامون آن میان ترکمانان و عثمانیان و آنگاه صفویان دست به دست می‌شد. سرانجام به عنوان بخشی از عثمانی شناخته شد تا اینکه پس از جنگ جهانی اول و تقسیم خلافت عثمانی به عنوان پایتخت عراق گزیده شد.
پس از اشغال عراق در ماه‌های مارس و آوریل سال ۲۰۰۳ و در جریان تسخیر سال ۲۰۰۳ عراق، بغداد تحت شدیدترین بمباران‌ها قرار گرفته و در روزهای ۷ آوریل – ۹ آوریل تحت کنترل ایالات متحده درآمد. وضعیت امنیتی بغداد پایین آمد. در سال ۲۰۱۲ بغداد با کسب رتبه ۲۲۱ عنوان بدترین شهر دنیا برای زندگی را به خود اختصاص داد. شرایط بد امنیتی یکی از مهمترین دلایل کسب این رتبه بوده‌است.
پیشینه
پایتخت ساسانیان شهر تیسفون در نزدیکی بغداد در عراق امروزی بود. در آن زمان بغداد نام منطقه کوچکی در نزدیکی تیسفون بود. خود نام «بغداد» نامی پارسی است که در زمان ساسانیان به آن منطقه نهاده شد. نام بغداد از دو بخش بغ و داد ساخته شده. بغ به معنای خداست. پس از معنای نام بغداد بخشش خدا یا خداداد به دست می‌آید. بغداد در روزگار عباسیان به پایتختی برگزیده شد و در همان زمان هم ناماور گشت؛ به گونه‌ای که نمادی برای سرزمینهای اسلامی سده‌های میانه بود.
پس از سرنگونی امویان و ظهور عباسیان پایتخت خلافت اسلامی از شام به عراق (شهر بغداد) منتقل شد.
گفته میشود که شهر بغداد در ۳۰ ژوئیه سال ۷۶۲ در کرانه غربی رود دجله توسط عباسیان و در زمان خلیفه المنصور بنیاد شد، به هر رو نام این شهر در متون پیش از اسلام از جمله در تلمود یهودیان نیز ذکر گردیده‌است. از اینرو شاید بغداد جدید در کنار شهر قدیمی بغداد که در ۵۰ مایلی شمال بابل واقع شده بود، ساخته شده‌است. این شهر جایگزین تیسفون پایتخت شاهنشاهی ایران و دمشق پایتخت امپراتوری اموی شد.
با سرنگونی عباسیان به دست مغولها بغداد نیز ویران و مردمش کشتار شدند. در سالهای دورتر بغداد و پیرامون آن میان ترکمانان و عثمانیان و آنگاه صفویان دست به دست می‌شد. سرانجام به عنوان بخشی از عثمانی شناخته شد تا اینکه پس از جنگ جهانی دوم و تکه‌تکه شدن عثمانی زیر نظر انگلیسیها به عنوان مرکز کشور تازه ساز عراق درآمد.
منصور عباسی برای طراحی این شهر از دو طرح استفاده کرد.
طرح نخست از نوبخت معمار ایرانی و طرح دوم از ماشاءالله، یک یهودی سابق از اهالی خراسان در ایران بود.
بغداد به صورت دایره‌ای با قطر ۲ کیلومتر طراحی شد که این شهر را به‌عنوان ""شهر گرد"" معروف ساخت. طراحی نخستین شهر نشانگر یک حلقه از ساختمانهای مسکونی و بازرگانی بود که در کنار دیوارهای درون شهر ساخته شده بودند، ولی در هنگام ساخت حلقه‌ای دیگر در داخل حلقه اصلی ساخته شد.
در مرکز شهر ساختمانهای مسجد و همچنین قرارگاه مرکزی سربازان قرار داشت. هدف از ساخت و کاربری بخش خالی مرکز شهر ناشناخته‌است. پایه طراحی دایره شکل شهر دقیقا بر پایه طراحی شهرسازی ساسانیان است. طرح شهر بغداد کپی‌برداری از نقشه و طرح شهر ساسانی گور (فیروزآباد کنونی) است.
اعتقاد عمومی بر آن است که بغداد در سالهای ۷۷۵ تا ۹۳۵ میلادی بزرگترین شهر دنیا بوده‌است. این شهر احتمالا نخستین شهر بالای یک میلیون نفری دنیا نیز بوده‌است.
بغداد تا زمان بنیان گرفتن پادشاهی آی- سی‌ای کی تحت کنترل انگلیسی در سال ۱۹۲۱، تحت حکومت عثمانی باقی بود. کنترل انگلیسیها بر پایه سیاست سرکوب اعراب عراقی و گرایش‌های ملی گرایانه کردها استوار گردیده بود. اهتمام انگلستان در برخورد نظامی با شورشیانی جنوب از راه حملات گازی از یک سو و موج بمباران‌های انجام شده در سراسر عراق توسط واحدهایی از نیروی هوایی سلطنتی که از جمله بغداد را نیز شامل شده بود، می‌گردید. از اینرو انگلستان به نخستین کشور جهان که اهداف غیرنظامی را بمباران کرده معروف شد. این عملیات دربرگیرنده بمباران برای ایجاد ترس، بمباران در شب، بمب افکن‌های سنگین و بمب‌های تاخیری می‌گردید که همگی برای «حفظ امنیت و آرامش» مردم عراق به‌کار می‌رفتند.
در سال ۱۹۳۲ استقلال رسمی به عراق اعطا گردیده و در سال ۱۹۴۶ حاکمیت ملی استحکام یافت. البته استقلال واقعی تا سال ۱۹۵۸ یعنی زمان سرنگونی و اخراج فیصل دوم (دست نشانده انگلیس) توسط مردم عراق حاصل نگردید. جمعیت شهر از رقم ۱۴۵۰۰۰ نفر در سال ۱۹۰۰ به عدد ۵۸۰۰۰۰ در سال ۱۹۵۰ بالغ گردید که از این تعداد حدود ۱۴۰۰۰۰ نفر یهودی بودند. در طول دهه ۱۹۷۰، عراق به دلیل افزایش شدید بهای محصولات نفتی که تنها قلم صادراتی آن کشور به‌شمار می‌رفت، شاهد دورهای شکوفا و پر رونق بود. در این دوران امکانات زیر بنایی مانند تجهیزات فاضلاب، آب آشامیدنی و بزرگراه ساخته شدند ولی جنگ ایران و عراق در دهه ۱۹۸۰، روزگار سختی را برای این شهر رقم زد، زیرا بودجه در اختیار ارتش قرار گرفته و هزاران نفر از شهروندان نیز کشته شدند.
ایران بارها بغداد را در پاسخ به موشک‌باران و بمباران شهرها و اهداف غیرنظامی ایران، هدف حملات موشکی قرار داد، این حملات به دلیل ضعف توان موشکی ایران و تحریم‌های گسترده علیه ایران، خسارات و تلفات بالنسبه کمی برجای گذاردند.
نام
کندی در دانشنامه ایرانیکا آورده‌است که نام بغداد ممکن است از ترکیب «بغ» (به معنی پروردگار) و «داد» (به معنی اعطا شده) باشد. احتمال از آنجاست که بیشتر ساکنین بغداد، نبطی‌های آرامی زبان بوده‌اند.
بغداد واژه‌ای است به زبان پهلوی (پارسی میانه) به معنای خداداده. این واژه پیش از اینکه بر این شهر گذارده شود در اوستا به گونه صفت آورده شده بود. این واژه در اوستا به ریخت بغوداته bağō-dâta و به همان معنا در بخش‌هایی از اوستا از آن دسته وندیداد آورده شده‌است. در پارسی میانه این واژه باز به همان معنا و اینبار به ریخت بغ‌دات آورده شده‌است.
نامهای دیگری نیز با همین شکل ساخته شده‌است مانند خداداد، مهرداد، تیرداد، یا الله داد، محمد داد، علی داد
و «بغ» یعنی خدا چنان‌که به پادشاهان چین «بغ پور» و به شکل معرب آن فغفور می‌گفته‌اند؛ و نامهای دو مکان «بجستان» و «بیستون» نیز هردو دگریده «بغستان» است.
برخی دیگر از زبان‌شناسان عقیده دارند بغداد از دو واژه بغ (کوتاه شده باغ) و داد (کوتاه شده داد) به معنی ایزد و پروردگار تشکیل شده‌است و بغداد به معنی باغ خدا است.
اگرچه در خصوص ریشه‌های ایرانی هیچ شبهه‌ای وجود ندارد، واژه بغداد دو نوع ریشه اصلی گوناگون داشته‌است. قابل اطمینان‌ترین موردی که توافق بیشتری بروی آن گردیده لفظی است که از ترکیب پارسی باستان با نام «باگا» (=بت، خدا) +داتا (=معلوم مسلم) بوجود آمده که واژه پارسی میانه «بگدات / بگداد» (= داده شده توسط خداوند) از آن گرفته شده؛ و سرانجام به واژه فارسی امروزی و عربی «بغداد» تغییر یافته‌است.
ریشه دیگر نیز از پارسی «باگ – داد» یا «بگ-دا-دو» (ترجمه «باغ خداوند») گرفته شده‌است. در عین حال، برخی اقلیت‌ها اعتقاد دارند که این نام از عبارت آرامی گوسفند اخذ شده‌است.
مرکز این شهر در دروه عباسیان « مدینهالسلام » نامیده می‌شد.
یک مرکز جهت فراگیری علوم
در حدود یک نسل از پیدایش بغداد، این شهر به قطب علم آموزی و تجارت تبدیل گشت. خانه حکمت نام موسسه‌ای بود که به امر ترجمه متون یونانی، پارسی میانه و سریانی اختصاص یافته بود. برمکیان خاندان با نفوذی بودند که وظیفه آنان گرد آوردن تحصیل کردگان از دانشگاه گندی شاپور ایران و معرفی یونانیان و علوم هند به جهان عرب بود. برخی معتقدند که جمعیت این شهر بیش از یک میلیون نفر بوده و این در حالیست که برخی دیگر فقط به وجود بخشی از این تعداد اعتقاد دارند. در این دوران محل بسیاری از داستانهای شهرزاد از سری داستانهای «هزار و یک شب» در بغداد بوده‌است.
جمعیت‌شناسی
در سده نهم، جمعیت این شهر بین ۳۰۰۰۰۰ الی ۵۰۰۰۰۰ نفر تخمین زده میشود. رشد چشمگیر بغداد در دوران ابتدائی شکل‌گیری آن، بواسطه برخی عوامل کاهش یافت. این عوامل عبارت بودند از مشکلات موجود با خلیفه گری شامل برگرداندن پایتخت به سامرا (در خلال سالهای ۸۰۸ اند امدش؛ ۸۱۹ و ۸۳۶ اند امدش؛ ۸۹۲)، ضرر و زیان استانهای غربی و شرق دور، دوران تسلط سیاسی بویهی‌های ایرانی (در خلال سالهای ۹۴۵ اند امدش؛ ۱۰۵۵) ترک‌های سلجوقی (در خلال سالهای ۱۰۵۵ اند امدش؛ ۱۱۳۵). با وجود این مسائل، بغداد موقعیت خود به‌عنوان قطب‌های فرهنگی و بازرگانی جهان اسلام را تا ۱۰ فوریه سال ۱۲۵۸ یعنی زمان حمله مغولان تحت فرماندهی هولاگوخان به آن حفظ نمود. مغولها حدود ۸۰۰۰۰۰ نفر از ساکنان شهر از جمله خلیفه عباسی المستعصم را قتل‌عام و بخش وسیعی از شهر را نابود ساختند. کانالهای مجرای آب و سدها که شکل دهنده سیستم آبرسانی شهر بودند نیز به نابودی کشانده شدند. غارتگری بغداد به حکومت خلفای عباسی پایان داد. ضربه‌ای که تمدن اسلامی هیچگاه از آن بهبودی کامل نیافت.
در این مقطع حکومت بغداد در دست ایلخانیان یعنی امپراتوران مغول در ایران بود. در سال ۱۴۰۱، بغداد مجددا و این بار توسط تیمور («تیمور لنگ») مورد تهاجم و غارتگری قرار گرفت. در این زمان این شهر به‌عنوان مرکز استانی تحت کنترل حکومت پادشاهان سلسله جلایری (در خلال سالهای ۱۴۰۰ اند امدش؛ ۱۴۱۱)، قره‌قویونلو (در خلال سالهای ۱۴۱۱ اند امدش؛ ۱۴۶۹)، آق‌قویونلو (در خلال سالهای ۱۴۶۹ اند امدش؛ ۱۵۰۸) و صفویه (در خلال سالهای ۱۵۰۸ اند امدش؛ ۱۵۳۴) درآمد. در سال ۱۵۳۴، بغداد از ترک‌های عثمانی شکست خورد. بغداد در زمان تسلط عثمانی‌ها به دوره افول خود نزدیک شد. در یک برهه زمانی و قبل از تصرف آن توسط قسطنطنیه در قرن شانزدهم، بغداد بزرگترین شهر خاور میانه بحساب می‌آمد. بر طبق اطلاعات دائرهالمعارف ناتال جمعیت این شهر در سال ۱۹۰۷ حدود ۱۸۵۰۰۰ نفر برآورد شده‌است.
یهودیان
در سال ۱۱۷۰ میلادی نزدیک به ۱۰۰۰ خانواده یهودی در بغداد زندگی می‌کردند. در سال ۱۹۲۰ از جمعیت ۲۰۲ هزار نفری بغداد را ۱۰۰ هزار نفر مسلمانان و ۸۰ هزار نفر یهودیان تشکیل می‌دادند. از سال ۱۹۳۲ به دلیل تعدی بر یهودیان تعداد آنان به دلیل مهاجرت و کشتار رو به کاهش رفت. با تشکیل دولت اسرائیل در ۱۹۴۸ وضع برای یهودیان بدتر شد. در سال ۱۹۷۱–۱۹۷۲ نیز ۳۰۰۰ یهودی بغداد از طریق کردستان از عراق فرار کردند. هم‌اکنون تنها ۴۰ یهودی در کل عراق حضور دارند.
کردهای فیلی
کردهای فیلی ساکن بغداد عمدتا از سالهای نخست قرن بیستم کوچ گروهی به بغداد را آغاز کردند و هم‌اکنون جمعیتی میلیونی را در این شهر تشکیل می‌دهند. کردهای فیلی در بدو ورود در محلاتی مانند «شارع الکفاح»، «عگد القشل»، «ساکه الفردوس» و «باب الشیخ» سکونت سافتند. محله «باب الشیخ» به احترام شیخ عبدالقادرالگیلانی نام‌گذا ی شده و هم‌اکنون به نام «عگدالاکراد» نامیده میشود. در نیم قرن اخیر کردهای فیلی در محله‌هایی مانند «ساحه البیروت»، «جمیله» و «عقاری» نیز ساکن شده‌اند و در این محله‌ها اکثریت جمعیت را تشکیل می‌دهند.
دوره معاصر
جنگ خلیج فارس که در سال ۱۹۹۱ بوقوع پیوست باعث بروز خساراتی به بغداد و خصوصا بخشهای حمل ونقل، برق و زیر ساخت‌های بهداشتی آن گردید.
در ماه‌های مارس و آوریل سال ۲۰۰۳ و در جریان تسخیر سال ۲۰۰۳ عراق، بغداد تحت شدیدترین بمباران‌ها قرار گرفته و در روزهای ۷ آوریل – ۹ آوریل تحت کنترل ایالات متحده درآمد. خسارات دوچندان نیز در غارت‌های روزهای پس از پایان جنگ به شهر وارد شد. با عزل رژیم صدام حسین، شهر به اشغال سربازان ایالات متحده درآمد. پیش از تاسیس دولت تازه عراق، مقامات موقت نیروهای ائتلافی اقدام به ایجاد «منطقه‌ای سبز» به گستره سه مایل مربع (۸ کیلومتر2) در قلب شهر نموده و از آنجا امور را اداره می‌کردند. در پایان ژوئن سال ۲۰۰۴، مقامات موقت نیروهای ائتلافی قدرت را به دولت موقت تسلیم کرده و سازمان خود را منحل نمودند.
بر پایه نتایج یک نظر سنجی که در ۲۳ سپتامبر ۲۰۰۳ انجام شد، حدود دو سوم مردم بغداد اعتقاد داشتند که سرنگونی رهبر عراق ارزش مصائبی که بر آنان وارد گردیده را داشته و اینکه آنها انتظار زندگی بهتر در پنج سال آینده را داشته‌اند. بهرحال با گذشت زمان، پشتیبانی از اشغالگری بشدت کاهش یافت. در آوریل ۲۰۰۴، روزنامه «یو اس ای تودی» در گزارشی اعلام کرد نتایج نظر سنجی پیرو نظر سنجی پیشین که در بغداد انجام شد نشانگر این واقعیت است که «در حال حاضر فقط ۱۳ درصد از مردم اعتقاد دارند که اشغال عراق اخلاقا توجیه پذیر بوده‌است. در نظر سنجی سال ۲۰۰۳ بیش از دو برابر این تعداد این حق را به اشغال گران می‌دادند.»
تلاش هائی در خصوص نو سازی
بیشتر تلاش‌ها در خصوص ساختن دوباره عراق صرف تجدید بنا و تعمیرات زیر ساخت‌هایی بود که به سختی آسیب دیده بودند. بیشتر تلاشهای آشکار نوسازی از راه توسعه خصوصی مانند طرح‌های طرح رنسانس عراق طراح و معمار شهری هشام ان. اشکوری و مرکز کنفرانس و مجتمع هتل‌های سند باد از جمله طرح‌های مورد توجه اولیه به‌شمار می‌آمدند ولی به دلیل بی‌ثباتی منطقه ناکام باقی‌ماندند.
دولت
بندانگشتی
بغداد دارای ۸۹ منطقه رسمی مجاور در گستره ۹ ناحیه دارد. این بخشهای فرعی رسمی شهر که به‌عنوان مراکز مدیریتی برای ارائه خدمات شهرداری عمل می‌نمایند تا سال ۲۰۰۳ هیچ نوع عملکرد سیاسی نداشتند. در ابتدای آوریل ۲۰۰۳ مقامات موقت نیروهای ائتلافی (سی پی‌ای) شروع به تعریف وظایف سیاسی برای این بخش‌ها نمودند. این روند در مراحل ابتدایی بروی انتخابات شوراهای مناطق مجاور در نواحی رسمی همسایه شهر، متمرکز گردید. این انتخابات توسط انجمنهای حزبی انجام شد. (سی پی‌ای) اقدام به برگزاری یک سری جلسات در هر بخش به‌منظور توجیه دولت محلی، همچنین توضیح روند انتخابات انجمنهای حزبی و نهایتا ترغیب شرکت کنندگان به تبلیغ عقاید و آوردن دوستان، فامیل و همسایگان به جلسات بعد، نمود. هر یک از این روندها نهایتا با برگزاری یک جلسه نهایی برای معرفی کاندیداهای شورای ناحیه و دعوت از همسایگان جهت رای دادن به آنها خاتمه می‌یافت. بمحض اینکه همه ۸۸ (که بعدا به ۸۹ افزایش یافت) شورای نواحی همسایه در سمت خود قرار گرفتند، شورای هر ناحیه به انتخاب نمایندگانی از میان اعضاء به منظور خدمت در شورای‌های نواحی نه‌گانه شهر اقدام نمودند. تعداد نمایندگان هر منطقه در شورای ناحیه بستگی به جمعیت آن منطقه دارد. قدم بعدی استفاده از نمایندگان منتخب شورای‌های نواحی نه‌گانه در شورای ۳۷ نفره شهر بغداد بود. این سیستم سه ردیفی دولت محلی، مردم بغداد را بواسطه نمایندگان مناطق مجاور آن، از طریق نواحی و از طریق شورای شهر به دولت مرکزی ارتباط می‌دهند.
همین روند برای تعیین اعضای شورای دیگر اجتماعات استان بغداد که خارج از شهر واقع شده بودند، مورد بهره‌برداری قرار گرفت. در این محلات شوراهای محلی از ۲۰ منطقه مجاور (ناحیه) انتخاب گشته و این شوراها نیز به انتخاب نمایندگانی از اعضای خود به منظور خدمت در شوراهای شش منطقه (کادا) پرداختند. در خصوص خود شهر، شوراهای محلی به گزینش نمایندگانی از اعضای خود برای خدمت در شورای محلی ۳۵ نفره بغداد اهتمام ورزیدند.
آخرین گام در زمینه تشکیل سیستم دولت محلی استان بغداد انتخاب شورای استانی بغداد بود. مانند گذشته، نمایندگان شورای استانی بغداد توسط هم رده‌های خود از شوراهای رده پایین‌تر که نمایندگی مناطق با جمعیت بیشتر را عهده‌دار بودند، انتخاب گشتند. شورای استانی ۴۱ نفره بغداد در فوریه سال ۲۰۰۴ کار خود را آغاز نموده و تا زمان برگزاری انتخابات ملی در ژانویه سال ۲۰۰۵ یعنی زمان انتخاب یک شورای استانی جدید بکار خود ادامه داد.
این سیستم که دربرگیرنده ۱۲۷ شورای مجزا از هم است به‌نظر بسیار سخت می‌رسد و لیکن استان بغداد منزلگاه جمعیتی حدود هفت میلیون نفر میباشد. در پایین‌ترین سطح، یعنی شوراهای مناطق، هر شورا نماینده میانگین ۷۴۰۰۰ نفر می‌باشند.
منطقه‌ها و محله‌های بغداد
خیابانی در بغداد، سال ۱۹۳۲.
نقشه بغداد
محله‌های بزرگ بنا بر تقسیم مذهبی:
از مناطق شیعه‌نشین بغداد میتوان به «شهرک صدر»، «الحسینیه»، «الکمالیه» و «الامین» اشاره کرد.
اعظمیه: سنی‌نشین
کاظمیه: شیعه‌نشین
کراده: مختلط
منصور: مختلط
دوره: مختلط
بغداد الجدیده: مختلط
شهرک صدر: شیعه‌نشین
شهرک حریه: مختلط
محله‌های اصلی بغداد در دو سوی دجله:
سوی کرخ
سوی رصافه
کاظمیه
اعظمیه
عامریه
بتاویین
المنصور
کراده
منطقه قادسیه
منطقه الشعب
الدوره
بغداد الجدیده
سیدیه
الزعفرانیه
غزالیه
وزیریه
محله جهاد
خیابان الفضل
شهرک حریه
حیابان سعدون
الشعله
شهرک صدر
العدل
شیخ عمر
الخضرا
خیابان ابونواس
۱۴ رمضان
محله اور
محله الاعلام
۹ نیسان
محله الکندی
محله الغدیر
عطیفیه
محله البنوک
محله العامل
خیابان فلسطین
شرطه الرابعه
خیابان النضال
محله التراث
خیابان المغرب
زورا
صلیخ
خیابان محلهفا
جادریه
حارثیه
باب شرقی
بیاع
مسبح
دولعی
بلدیات
صالمحلهه
کمب ساره
وشاش
الحسینیه
محله الجامعه
محله یرموک
همسایگان اصلی بغداد
اعظمیه: اکثریت سنی
الکاظمیه: اکثریت شیعه
کراده: اکثریت شیعه
المنصور: جمعیت مخلوط
دوره: اکثریت شیعه
بغداد الجدیده (بغداد جدید): اکثریت شیعه
شهرک صدر: اکثریت شیعه
شهرک حریه: اکثریت شیعه
مناطق دیدنی و آثار باستانی
مکان‌های جالب بغداد دربرگیرنده موزه ملی عراق است که بخشی از آثار گران‌بهای آن در جریان یورش سال ۲۰۰۳ آمریکا غارت شد. همچنین بسیاری از کتیبه‌های باستانی موجود در کتابخانه ملی در جریان این تهاجم و هم‌زمان با آتش‌سوزی و تخریب ساختمان از بین رفتند.
نقاط دیدنی دیگر عبارت‌اند از طاق دست‌های آزادی، و باغ وحش بغداد.
یکی از کهن‌ترین بناها قصر عباسیان است که بنای آن به سده‌های ۱۲ یا ۱۳ برمی‌گردد. «طاق کسری» یا «ایوان مدائن» (پایتخت امپراتوری ایران در دوره ساسانیان) نیز در نزدیکی بغداد قرار دارد.
زیارت‌گاه‌ها در بغداد
تشیع
مسجد کاظمیه در بخش شمال غربی بغداد (در کاظمین) از مهمترین ساختمانهای مذهبی شیعیان به‌شمار می‌آید. بنای این مسجد در سال ۱۵۱۵ به اتمام رسیده‌است و آرامگاه‌های امان هفتم (موسی کاظم) و نهم (محمد تقی) شیعه در این مکان قرار دارد.
یارسان
بغداد به لحاظ مذهبی برای پیروان دیانت یارسان اهمیت دارد. علاوه بر اینکه شماری از کردهای پیروی دین یارسان در این شهر زندگی می‌کنند، دو زیارتگاه عالی قلندر و شاه ابراهیم از بزرگان یارسان نیز در بغداد قرار دارد.
فرهنگ
بغداد از مراکز اصلی فرهنگ خاورمیانه بوده‌است.
برخی از سازمانهای مهم فرهنگی شهر عبارت‌اند از:
ارکستر ملی عراق که تمرین‌ها و نمایشهای آن به هنگام جنگ خلیج فارس متوقف شد، ولی پس از آن به‌طور نسبی به حالت عادی بازگشت.
تئاتر ملی عراق. ساختمان تئاتر مذکور در جریان حمله سال ۲۰۰۳ عراق غارت شد ولی تلاش‌هایی در جهت برقراری مجدد آن انجام شده‌است.
اجرای تئاتر در بغداد در دهه ۱۹۹۰ یعنی در زمانی که تحریم اقتصادیهای سازمان ملل واردات فیلمهای خارجی را محدود کرده بود رشد کرد. بر پایه گزارش‌ها، در این دوره داستانهای حدود ۳۰ فیلم برای نمایش بروی صحنه‌های تئاتر آماده گردیدند و این امر باعث تولید حجم گسترده‌ای از محصولات کمدی و درام گردید.
سازمان‌هایی که در بغداد وظیفه ارائه آموزش‌های فرهنگی را برعهده دارند عبارت‌اند از: فرهنگستان موسیقی، موسسه هنرهای زیبای بغداد و مدرسه موسیقی و باله. در بغداد همچنین تعدادی موزه وجود دارد که بیشتر مربوط به یافته‌های باستان‌شناسی هستند.
در طول زمان اشغال سال ۲۰۰۳ عراق، شبکه نیروهای آمریکایی در عراق «رادیو آزادی» به پخش اخبار و برنامه‌های سرگرم‌کننده در منطقه بغداد مشغول بوده‌است.
ورزش
بغداد مرکز تیمهای اصلی فوتبال عراق است که مهمترین آنها تیمهای باشگاه فوتبال نیروی هوایی عراق (القوه الجویه)، الزورا، الشرطه (شهربانی) و الطلبه (دانش آموزان) می‌باشند. نام بزرگترین ورزشگاه شهر بغداد ورزشگاه الشعب (ورزشگاه ملت) است که در سال ۱۹۶۶ گشایش پیدا کرد.
این شهر همچنین دارای پیشینه باستانی در زمینه سوارکاری از زمان جنگ جهانی اول است که در بین مردم عراق به نام «مسابقات» نامیده میشود. گزارش‌هایی از فشارهای اسلام‌گرایان برای توقف این مسابقات به دلیل شرط‌بندی و قمارهای مربوط به آن دریافت شده‌است.
جنگ بغداد
نیروگاه الصدر | [
"فهرست شهرهای عراق",
"خیابان حیفا (بغداد)",
"فهرست کشورهای جهان",
"استان بغداد",
"علی التمیمی",
"زبان عربی",
"کردی جنوبی",
"زبان سریانی",
"اسلام",
"زبان پارسی میانه",
"عراق",
"پایتخت",
"دجله",
"ساسانیان",
"تیسفون",
"عباسیان",
"قرون وسطی",
"۳۰ ژوئیه",
"۷۶۲ (میلادی)",
"خلیفه",
"ابوجعفر منصور",
"خراسان",
"شام",
"کوفه",
"بصره",
"علم",
"تجارت",
"بیت‌الحکمه",
"زبان یونانی",
"پارسی میانه",
"سریانی",
"برمکیان",
"دانشگاه گندی شاپور",
"شهرزاد",
"هزار و یک شب",
"جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی",
"گای لسترنج",
"بنگاه ترجمه و نشر کتاب",
"سقوط بغداد (۱۲۵۸)",
"عثمانیان",
"صفویان",
"جنگ جهانی اول",
"جنگ عراق",
"۷ آوریل",
"۹ آوریل",
"تلمود",
"بابل (دولت‌شهر)",
"دمشق",
"امویان",
"مغول",
"جنگ جهانی دوم",
"انگلیس",
"منصور عباسی",
"ایران",
"مسجد",
"فیروزآباد",
"آی- سی ای کی",
"انگلستان",
"امپراتوری عثمانی",
"فیصل دوم",
"یهودی",
"محصولات نفتی",
"فاضلاب",
"آب آشامیدنی",
"بزرگراه",
"جنگ ایران و عراق",
"موشک",
"بعقوبه",
"کوت",
"حله",
"کربلا",
"فلوجه",
"رمادی",
"سامرا",
"هیوگ کندی",
"دانشنامه ایرانیکا",
"اوستا",
"صفت",
"وندیداد",
"زبانهای ایرانی",
"زبان فارسی",
"فارسی",
"عربی",
"زبان آرامی",
"گوسفند داخلی",
"علم آموزی",
"خانه حکمت",
"علوم و فناوری‌های هند باستان",
"بوییان",
"سلجوقیان",
"۱۰ فوریه",
"۱۲۵۸ (خورشیدی)",
"مغولان",
"هولاگوخان",
"المستعصم بالله",
"کانال",
"سد (سازی)",
"آبرسانی",
"نبرد بغداد (۱۲۵۸)",
"اسلامی",
"ایلخانیان",
"تیمور",
"جلایریان",
"قره‌قویونلو",
"آق‌قویونلو",
"صفویه",
"قسطنطنیه",
"خاور میانه",
"دائرةالمعارف ناتال",
"کردهای فیلی",
"عبدالقادر گیلانی",
"جنگ خلیج فارس",
"تسخیر سال ۲۰۰۳ عراق",
"صدام حسین",
"ارتش ایالات متحده",
"مقامات موقت نیروهای ائتلافی",
"منطقه‌ای سبز",
"نظر سنجی",
"۲۳ سپتامبر",
"۲۰۰۳",
"یو اس ای تودی",
"نوسازی عراق#طرح پیشنهادی رنسانس عراق",
"هشام ان. اشکوری",
"مرکز کنفرانس و مجتمع هتل‌های سند باد",
"اعظمیه",
"کاظمیه",
"کراده",
"منصور (بغداد)",
"دوره (بغداد)",
"بغداد الجدیده",
"شهرک صدر",
"شهرک حریه",
"کرخ",
"رصافه",
"عامریه",
"بتاویین",
"المنصور، بغداد",
"منطقه قادسیه",
"منطقه الشعب",
"الدوره",
"سیدیه",
"الزعفرانیه",
"غزالیه",
"وزیریه",
"محله جهاد",
"خیابان الفضل",
"حیابان سعدون",
"الشعله",
"العدل",
"شیخ عمر",
"الخضرا",
"خیابان ابونواس",
"۱۴ رمضان، بغداد",
"محله اور",
"محله الاعلام",
"۹ نیسان",
"محله الکندی",
"محله الغدیر",
"عطیفیه",
"محله البنوک",
"محله العامل",
"خیابان فلسطین",
"شرطه الرابعه",
"خیابان النضال",
"محله التراث",
"خیابان المغرب",
"زورا",
"صلیخ",
"خیابان محلهفا",
"جادریه",
"حارثیه",
"باب شرقی",
"بیاع",
"مسبح",
"دولعی",
"بلدیات",
"صالمحلهه",
"کمب ساره",
"وشاش",
"الحسینیه",
"محله الجامعه",
"محله یرموک",
"الکاظمیه",
"المنصور",
"دوره",
"موزه ملی عراق",
"دست‌های آزادی",
"باغ وحش بغداد",
"قصر عباسیان",
"طاق کسری",
"مسجد کاظمیه",
"کاظمین",
"موسی کاظم",
"محمد تقی",
"یارسان",
"کاکایی‌های عراق",
"عالی قلندر",
"شاه ابراهیم",
"ارکستر ملی عراق",
"تئاتر ملی عراق",
"تئاتر",
"حمله سال ۲۰۰۳ عراق",
"تحریم اقتصادی",
"فیلم",
"کمدی",
"درام",
"فرهنگستان موسیقی",
"مؤسسه هنرهای زیبای بغداد",
"مدرسه موسیقی و باله بغداد",
"موزه",
"اشغال سال ۲۰۰۳ عراق",
"ای‌اف‌ان عراق",
"فوتبال",
"باشگاه فوتبال نیروی هوایی عراق",
"الزورا",
"الشرطه",
"الطلبه",
"ورزشگاه الشعب",
"سوارکاری",
"جنگ بغداد (۲۰۰۳)",
"نیروگاه الصدر",
"دی جی وی یو"
] | [
"بغداد",
"اتحادیه عرب",
"بنیان‌گذاری‌های ۷۶۲ (میلادی)",
"بنیان‌گذاری‌های ۷۶۲ (میلادی) در آسیا",
"بنیان‌گذاری‌های سده ۸ (میلادی) در آسیا",
"پایتختهای آسیا",
"پایتختهای خلافت اسلامی",
"تاریخ عراق",
"جوامع آشوری در عراق",
"جوامع تاریخی یهودیت",
"شام (سرزمین)",
"شهرهای راه ابریشم",
"شهرهای رودگذر",
"شهرهای عراق",
"فرهنگ عراق",
"مکان‌های مقدس یارسان",
"مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده در سده ۸ (میلادی)",
"هلال حاصلخیز"
] |
2,561 | بریتانیا | 2 | 18,081 | 0 | [
"پادشاهی متحد بریتانیا",
"پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی",
"پادشاهی بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی",
"بريتانيا",
"پادشاهی متحد بریتانیایی کبیر و ایرلند شمالی",
"پادشاهي متحد",
"پادشاهي متحده",
"بریتانیایی",
"اینگلیس",
"UK",
"کشور انگلستان",
"پادشاهی متحده انگلستان",
"پادشاهی متحده",
"پادشاهی متحد",
"بریتانیه",
"پادشاهی متحد بریتانیا و ایرلند شمالی",
"بریطانیا",
"اينگليس",
"بريتانيايي",
"بريتانيه",
"بريطانيا",
"پادشاهي بريتانياي كبير و ايرلند شمالي",
"پادشاهي متحد بريتانيا",
"پادشاهي متحد بريتانيا و ايرلند شمالي",
"پادشاهي متحد بريتانياي كبير و ايرلند شمالي",
"پادشاهي متحد بريتانيايي كبير و ايرلند شمالي",
"پادشاهي متحده انگلستان",
"كشور انگلستان"
] | false | 17,832 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "نام اصلی",
"Item2": "United Kingdom of Great Britain andNorthern Ireland"
},
{
"Item1": "نام فارسی رسمی",
"Item2": "پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی"
},
{
"Item1": "نام عادی",
"Item2": "بریتانیا(انگلستان، انگلیس)"
},
{
"Item1": "تصویر پرچم",
"Item2": "Flag of the United Kingdom.svg"
},
{
"Item1": "تصویر نشان ملی",
"Item2": "Royal Coat of Arms of the United Kingdom.svg"
},
{
"Item1": "شعار ملی",
"Item2": "''Dieu et mon droit''"
},
{
"Item1": "سرود ملی",
"Item2": "God Save the Queen[[خدا ملکه را نگاه بدارد]]پرونده:Reinounido.ogg"
},
{
"Item1": "نقشه",
"Item2": "EU-United Kingdom.svg"
},
{
"Item1": "پایتخت",
"Item2": "[[لندن]]"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "۵۱"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "۳۰"
},
{
"Item1": "بزرگترین شهر",
"Item2": "[[لندن]]"
},
{
"Item1": "زبان رسمی",
"Item2": "[[زبان انگلیسی]]"
},
{
"Item1": "نوع حکومت",
"Item2": "[[پادشاهی مشروطه]]"
},
{
"Item1": "نوع حاکمان",
"Item2": "• [[ملکه]]• [[نخست‌وزیر]]"
},
{
"Item1": "نام حاکمان",
"Item2": "[[الیزابت دوم]][[ترزا می]]"
},
{
"Item1": "نحوه تشکیل",
"Item2": "[[تشکیل]]"
},
{
"Item1": "تاریخ تشکیل",
"Item2": "[[۱ ژانویه]] [[۱۸۰۱]]"
},
{
"Item1": "مساحت",
"Item2": "۲۴۴،۸۲۰"
},
{
"Item1": "رتبه مساحت",
"Item2": "۷۹ام"
},
{
"Item1": "درصد آبها",
"Item2": "۱٫۳۴"
},
{
"Item1": "سال برآورد جمعیت",
"Item2": "[[۲۰۰۴]]"
},
{
"Item1": "جمعیت",
"Item2": "۶۲،۰۴۱،۷۰۸<sup>۱</sup>"
},
{
"Item1": "رتبه جمعیت",
"Item2": "۲۲ام"
},
{
"Item1": "سال سرشماری",
"Item2": "[[۲۰۰۱]]"
},
{
"Item1": "جمعیت سرشماری",
"Item2": "۵۸،۷۸۹،۱۹۴"
},
{
"Item1": "تراکم جمعیت",
"Item2": "۲۵۴٫۷"
},
{
"Item1": "رتبه تراکم جمعیت",
"Item2": "۵۱ام"
},
{
"Item1": "سال تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "۲۰۰۹"
},
{
"Item1": "تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "۲٫۱۳۹ بیلیون [[دلار]]"
},
{
"Item1": "رتبه تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "۶ام"
},
{
"Item1": "سرانه تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "۳۴،۶۱۹ [[دلار]]"
},
{
"Item1": "رتبه سرانه تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "۱۹ام"
},
{
"Item1": "سال شاخص توسعه انسانی",
"Item2": "۲۰۰۷"
},
{
"Item1": "شاخص توسعه انسانی",
"Item2": "۰٫۹۴۷"
},
{
"Item1": "رتبه شاخص توسعه انسانی",
"Item2": "۲۱ام"
},
{
"Item1": "واحد پول",
"Item2": "[[پوند استرلینگ]] (£)"
},
{
"Item1": "کد واحد پول",
"Item2": "GBP"
},
{
"Item1": "منطقه زمانی",
"Item2": "GMT"
},
{
"Item1": "منطقه زمانی تابستانی",
"Item2": "BST"
},
{
"Item1": "utc",
"Item2": "+۰"
},
{
"Item1": "dst",
"Item2": "+۱"
},
{
"Item1": "کد بین‌المللی خودرو",
"Item2": "GB"
},
{
"Item1": "دامنه اینترنتی",
"Item2": "[[.uk]]"
},
{
"Item1": "پیش‌شماره تلفنی",
"Item2": "۴۴"
},
{
"Item1": "پاورقی",
"Item2": "<sup>۱</sup> منبع:یورو استات"
}
],
"Title": "کشور"
} | بریتانیا یا پادشاهی متحد بریتانیا با نام رسمی پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی کشوری است واقع در اروپای غربی و به پایتختی شهر لندن، که از دیرباز در اغلب منابع فارسی‌زبان آن را انگلستان یا انگلیس می‌نامند. پادشاهی متحد از چهار بخش تشکیل شده‌است: سه بخش آن کشورهای انگلستان، اسکاتلند و ولز هستند که روی‌هم بریتانیای کبیر را تشکیل می‌دهند. بخش چهارم، ایرلند شمالی است که در جزیره ایرلند قرار دارد. پادشاهی متحد توسط اقیانوس اطلس از غرب و شمال، دریای شمال در شرق، کانال مانش در جنوب و دریای ایرلند در غرب احاطه شده‌است.
بریتانیای کبیر توسط حکومت سلطنت مشروطه مبتنی بر نظام وستمینستر به مرکزیت شهر لندن اداره میشود. نظام سیاسی این کشور دارای شش نوع انتخابات است که طی آنها اعضای پارلمان، کابینه، دولتهای محلی، نمایندگان بریتانیا در اتحادیه اروپا، شهرداری‌ها، دولتهای محلی و کمیساریای پلیس انتخاب می‌شوند. این سرزمین از چهار کشور: انگلستان، اسکاتلند، ویلز و ایرلند شمالی تشکیل شده‌است. سه کشور اخیر دارای دولتهای محلی هستند که با حدود اختیارات مختلف در چهار پایتخت به نامهای ادینبرو، کاردیف و بلفاست اداره می‌شوند. هر چند جزایر گرنزی، جرزی و من تحت حمایت پادشاهی متحد هستند ولی جزو آن به‌شمار نمی‌روند. پادشاهی متحد دارای چهارده سرزمین آن سوی دریا است. این سرزمین‌ها بقایای امپراتوری بریتانیا هستند. این امپراتوری که بزرگترین امپراتوری تاریخ به‌شمار می‌رود در اوج خود در سده‌های ۱۹ و ۲۰ تقریبا یک چهارم زمینهای کره زمین را شامل می‌شد. تاثیر فرهنگ بریتانیایی را میتوان در زبان، فرهنگ بریتانیایی و نظام‌های حقوقی مستعمرات سابق این امپراتوری مشاهده کرد.
پادشاهی متحد کشوری توسعه‌یافته است و دارای ششمین اقتصاد بزرگ دنیا بر اساس تولید ناخالص داخلی و هشتمین اقتصاد دنیا بر پایه برابری قدرت خرید است. این پادشاهی نخستین کشور صنعتی دنیا است و در طول سده ۱۹ و اوایل سده ۲۰ ابرقدرتی بی‌همتا در سطح بین‌الملل به‌شمار می‌رفت. این کشور هنوز هم در عرصه‌های اقتصادی، فرهنگی، نظامی، علمی و سیاسی دارای قدرت گسترده بین‌المللی است و جزو معدود اعضای ثابت دارای حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل متحد از زمان پیدایش آن در سال ۱۹۴۶ است. این کشور یکی از قدرت‌های شناخته‌شده‌ی دارای جنگ‌افزار هسته‌ای در جهان است و از لحاظ هزینه‌های نظامی رتبه چهارم جهان را دارد.
بریتانیا عضو اتحادیه اروپا و پیش از آن عضو جامعه اقتصادی اروپا از زمان پیدایش آن در سال ۱۹۷۳ بوده‌است. همچنین بریتانیا، عضو اتحادیه کشورهای همسود، شورای اروپا، گروه هفت، گروه ۲۰، سازمان همکاری اقتصادی و توسعه و سازمان تجارت جهانی میباشد. بریتانیایی‌ها در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۶ به جدایی از اتحادیه اروپا رای موافق دادند.
مقام سلطنت
در بریتانیا، مقام سلطنت جنبه تشریفاتی و نمادین دارد و اگرچه بسیاری از نهادهای حکومتی به نام پادشاه یا ملکه این کشور فعالیت می‌کنند، اما او عملا دارای اختیارات اجرایی و در نتیجه، مسئولیت سیاسی نیست و تصمیمات حکومتی، حتی در مورد بسیاری از موضوع‌های مربوط به خاندان سلطنتی و نهاد سلطنت، به نام پادشاه یا ملکه اما توسط دولت، پارلمان و دیگر نهادها گرفته و اجرا می‌شوند.
هم‌اکنون الیزابت دوم رئیس دولت در بریتانیا و پانزده کشور دیگری است که وی بر آنها سلطنت می‌کند.
نظام حقوقی
بریتانیا نظام حقوقی واحدی ندارد بلکه دارای ۳ نظام حقوقی مجزا است. نظام حقوقی انگلستان محدود به انگلستان و ولز است. نظام حقوقی ایرلند شمالی که محدود به ایرلند شمالی است و نظام حقوقی اسکاتلند که در اسکاتلند اجرا میشود. نظام حقوقی انگلستان و ایرلند هر دو بر اساس اصول کامن لا تنظیم شده‌اند. کامن لا به‌طور خلاصه به این معنی است که حقوق توسط قضات دادگاه‌ها با در نظر گرفتن قوانین، سابقه قضایی و عقل سلیم ساخته میشود. نظام حقوقی اسکاتلند هم ترکیبی از کامن لا و نظام حقوق مدون است. قانون اتحاد ۱۷۰۷ بین پادشاهی‌های اسکاتلند و انگلستان که منجر به تشکیل پادشاهی متحد بریتانیای کبیر شد، استقلال نظام قضایی اسکاتلند از بقیه بریتانیا را تضمین می‌کند.
واحد پول
واحد پول بریتانیا پوند استرلینگ است که با نماد £ شناخته میشود و قدیمیترین واحد پولی در حال استفاده در جهان میباشد. پول مسکوک در تمامی بریتانیای کبیر یکی است و توسط بانک انگلستان تولید و توزیع میشود. اما بانک‌های اسکاتلند و ایرلند شمالی مجاز هستند اسکناس‌های خود را چاپ و توزیع کنند. تمامی این اسکناس‌ها علی‌رغم تفاوت ظاهری «پوند استرلینگ» هستند و از نظر ارزش برابرند (هرچند که در بازارهای غیررسمی ارز ایرلند با قیمت‌های متفاوت عرضه می‌شوند).
تاریخچه تقسیم پوند به واحدهای کوچکتر
اکنون پوند به یکصد پنی تقسیم میشود اما تا سال ۱۹۷۰ پوند تقسیمات گوناگونی داشت. یک پوند برابر با ۲۰ شیلینگ بود. هر ۲ شیلینگ واحد دیگری به نام فلورین را تشکیل می‌داد. بنا براین هر ۱۰ فلورین یک پوند می‌شد. هر شیلینگ برابر با ۱۲ پنی بود در نتیجه یک پوند ۲۴۰ پنی می‌شد. تقسیمات واحد پول بریتانیا به این موارد محدود نبود. هر پنج شیلینگ مساوی با یک کرون بود و هر پوند به ۴ کرون تقسیم می‌شد. بین سالهای ۱۹۶۷ تا ۱۹۷۰ این تقسیمات پیچیده حذف شدند و پوند بریتانیا به صورت ساده برابر با یکصد پنی شد.
تاریخ
تاریخ بریتانیا ، با عبور نخستین مهاجران از تنگه دوور و ورود آنها به جزایر بریتانیا در هزاران سال پیش آغاز می‌گردد. با کشف تعدادی ابزار سنگی و ردپا در هپیس‌برگ در نورفولک، معلوم شده‌است که از بیش از هشتصد هزار سال پیش انسان‌های باستانی در سرزمینی که اکنون به آن، انگلستان می‌گویند زندگی می‌کرده‌اند. قدیمیترین مدرکی که از حضور انسان کنونی در شمال غرب اروپا در دست است، استخوان آرواره‌ای است که در سال ۱۹۲۷ در کنتزکاورن در ناحیه دوون کشف شد. عمر این استخوان آرواره را در سال ۲۰۱۱ دوباره تخمین زدند و سن آن را حدود ۴۱۰۰۰ تا ۴۴۰۰۰ سال برآورد کردند.
انسان‌ها تا حدود ۱۲۰۰۰ سال پیش، یعنی تا انتهای آخرین عصر یخبندان، به‌طور پیوسته در این سرزمین سکونت داشته‌اند. در این ناحیه بقایای متعددی از دوران میان‌سنگی، نوسنگی، و عصر برنز وجود دارد، از جمله استون‌هنج و ایوبری. ساکنین انگلستان در عصر آهن، همچون دیگر نواحی بریتانیا که در جنوب خور فورث هستند، سلت‌ها بودند. این سلت‌ها به نام بریتون مشهور هستند. البته در جنوب شرق انگلستان قبایل بلژی نیز سکونت داشتند. در سال ۴۳ پیش از میلاد فتح بریتانیا به دست رومیان آغاز شد. رومیان تا قرن پنجم پس از میلاد کنترل ایالت بریتانیا را حفظ کردند.
با پایان دوران حکمرانی رومیان بر بریتانیا، آنگلوساکسون‌ها توانستند در آن جا اسکان بیابند. معمولا اسکان آنگلوساکسون‌ها را سرآغاز کشور انگلستان و نژاد انگلیسی می‌دانند. آنگلوساکسون‌ها که مجموعه‌ای از مردم ژرمن بودند، پادشاهی‌های متعددی را بنا گذشتند. این پادشاهی‌ها نخستین قدرت‌های انگلستان و بخش‌هایی از جنوب اسکاتلند بودند. آنها با خود زبان انگلیسی باستان را آوردند. این زبان جایگزین زبان قبلی که زبان بریتانیایی بود شد. آنگلوساکسون‌ها با اخلاف دولتهای بریتانیایی در ولز، کورن‌وال، و هن‌اوگ‌لد (شمال قدیم؛ بخش بریتونی‌زبان شمال انگلستان و جنوب اسکاتلند) و همچنین با یکدیگر می‌جنگیدند.
از حدود ۸۰۰ پس از میلاد یورشهای پی‌درپی وایکینگ‌ها آغاز شد و این نورس‌ها کنترل قسمتهای پهناوری را از آنچه که امروزه انگلستان نامیده میشود در دست گرفتند. در طول این دوره حاکمان زیادی تلاش کردند تا پادشاهی‌های گوناگون آنگلوساکسون را با هم متحد کنند. این تلاش‌ها در قرن دهم میلادی منجر به ظهور پادشاهی انگلستان شد.
ریشه نام
در این مورد تعاریف متفاوتی وجود دارد. احتمالا این نام ریشه در زبان اولین ساکنین جزیره دارد. نام لاتین Britannia از کلمه brith از زبان سلت‌ها مشتق شده و به معنای رنگارنگ یا لکه دار است. از قرار معلوم رنگ کردن بدن در آن دوران رایج بوده.
براساس برخی منابع دیگر نام بریتانیا برگرفته از نام قدیم این ناحیه در زمان بریتانیای روم به همراه شمایلی انسان‌دیسی شده در ظاهر یک بانو از الهه‌ای فنیقیه‌ای میباشد.
جغرافیا
سکوی حفاری شرکت بی‌پی در دریای شمال
بریتانیا در سواحل شمال غربی اروپا واقع شده‌است و توسط دریای شمال از شبه جزیره اسکاندیناوی و هلند، و توسط کانال مانش از فرانسه جدا می‌گردد. این کشور از دو جزیره اصلی تشکیل شده‌است؛ جزیره اصلی و بزرگتر «بریتانیای کبیر» نامیده میشود و شامل اسکاتلند، ولز و انگلستان است. جزیره دیگر، جزیره ایرلند است که توسط دریای ایرلند از بریتانیای کبیر جدا میشود و شامل ایرلند شمالی (در شمال) و جمهوری ایرلند (در جنوب) میباشد. جمهوری ایرلند (ایرلند جنوبی) یک کشور مستقل و عضوی از اتحادیه اروپا است و بخشی از کشور بریتانیا محسوب نمی‌شود.
آب و هوا
آب و هوای بریتانیا، مرطوب و معتدل بوده و میانگین دما در تابستان بین ۱۷ تا ۱۳ درجه و در زمستان بین ۷ تا ۵ درجه سانتی گراد متغیر است. میزان بارندگی سالانه در نوسان بوده و در اطراف «منطقه دریاچه» (Lake District) بالاترین میزان را دارد.
قواعد نامگذاری جزایر بریتانیا
اقتصاد
۷۶ درصد زمینهای بریتانیا زیر کشت هستند و اگرچه عده کمی از جمعیت این کشور به کشاورزی مشغول هستند اما تولیدات آنها، علاوه بر تامین نیازهای داخلی به خارج نیز صادر می‌شوند. محصولات مهم کشاورزی بریتانیا عبارت‌اند از: گندم – جو – سیب زمینی – گوجه فرنگی – نیشکر و سبزیجات. این کشور دارای چراگاه‌های دائمی زیادی است که در آنها گوسفند، گاو، خوک و طیور پرورش می‌یابد. در اقتصاد بریتانیا، صیادی و جنگلداری جایگاه ویژه‌ای دارد. ذخایر معدنی آن شامل: زغال سنگ که در تولید برق بکار می‌رود؛ نفت خام و گاز طبیعی که در مراکز صنعتی، تجاری و مسکونی به مصرف می‌رسند و منیزیم، فسفات – مس و آنتیموان است. صادرات این کشور که شامل: گوشت – لبنیات – کالاهای الکترونیکی - ماشین آلات صنعتی - اتومبیل - کشتی – قطعات و موتور هواپیما - غلات – تنباکو و نفت خام میباشد. بریتانیا از خدمات یک شبکه حمل و نقل بسیار گسترده بهره‌مند است.
روابط اقتصادی با هند
بریتانیا و هند دارای سرمایه‌گذاری‌های وسیع و رو به رشدی در کشورهای یکدیگر هستند و گرایشی قابل توجه به گسترش این سرمایه‌گذاری در هر دو طرف وجود دارد. از لحاظ میزان سرمایه‌گذاری خارجی در هند، بریتانیا در رده سوم قرار می‌گیرد و سرمایه‌گذاران هندی نیز از لحاظ تعداد طرح‌های اجرا شده در بریتانیا رده سوم را پس از سرمایه‌گذاران آمریکایی و فرانسوی به خود اختصاص داده‌اند. به عنوان مثال، گروه صنعتی و بازرگانی تاتا با نیروی کاری حدود ۶۵ هزار نفر، بزرگترین کارفرمای در بخش صنایع تولیدی بریتانیاست.
مراقبت‌های بهداشتی
سازمان ملی تامین بهداشت و درمان (ان‌اچ‌اس)
در بریتانیا به تدریج و با تاسیس سرویس سلامت همگانی (ان‌اچ‌اس) در سال (۱۹۴۸) توسط نایرون بوین، وزیر بهداری در دولت کارگری کلمنت اتلی گسترش خدمات رایگان پزشکی و بهداشتی آغاز شد. بودجه سازمان مزبور که از محل مالیات مستقیم شهروندان بریتانیایی تامین میشود در طی پنج دهه گذشته همواره سنگین‌ترین بخش بودجه را به خود اختصاص داده‌است. سرویس سلامت همگانی (ان‌اچ‌اس) که هم‌اکنون در بریتانیا به عنوان یک میراث ملی محسوب می‌گردد منتقدانی نیز دارد. آنان معتقدند این سازمان در قرن ۲۱ پاسخگوی احتیاجات و انتظارات مردم نیست و تامین هزینه‌های آن خارج از توانایی مالی دولت قرار دارد.
روابط خارجی
پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی یکی از پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد و از اعضای اتحادیه اروپا، گروه هشت، گروه ۲۰، سازمان جهانی تجارت و پیمان دفاعی آتلانتیک شمالی (ناتو) است.
شهرهای بزرگ
نمایی از مراکز تجاری thumb
نمایی از مرکز شهر thumb
نمایی از منطقه فینیستون در شهر thumb
تقسیمات کشوری در پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی دارای مراکز زیر هستند:
لندن: پایتخت انگلستان و هم‌زمان پایتخت کل کشور پادشاهی متحد
ادینبرو: پایتخت اسکاتلند
کاردیف: پایتخت ولز
بلفاست: پایتخت ایرلند شمالی
شهر لندن پایتخت و پرجمعیت‌ترین شهر پادشاهی متحد است. جدول زیر ده شهر پرجمعیت پادشاهی متحد را به همراه «جمعیت منطقه شهری» و «جمعیت منطقه کلانشهری» نشان می‌دهد:
رتبه
شهر
جمعیت در محدوده شهری
جمعیت با احتساب حومه
رتبه
منطقه
۱
لندن
۷،۱۷۲،۰۹۱
۸،۵۰۵،۰۰۰
۱
انگلستان
۲
بیرمنگهام
۹۷۰،۸۹۲
۲،۲۸۴،۰۹۳
۲
انگلستان
۳
گلاسگو
۶۲۹،۵۰۱
۱،۱۶۸،۲۷۰
۵
اسکاتلند
۴
لیورپول
۴۶۹،۰۱۷
۸۱۶،۲۱۶
۶
انگلستان
۵
لیدز
۴۴۳،۲۴۷
۱،۴۴۹،۴۶۵
۴
انگلستان
۶
شفیلد
۴۳۹،۸۶۶
۶۴۰،۷۲۰
۷
انگلستان
۷
ادینبرو
۴۳۰،۰۸۲
۹
اسکاتلند
۸
بریستول
۴۲۰،۵۵۶
۵۵۱،۰۶۶
۸
انگلستان
۹
منچستر
۳۹۴،۲۶۹
۲،۲۴۴،۹۳۱
۳
انگلستان
۱۰
لستر
۳۳۰،۵۷۴
۱۰
انگلستان
پرچم بریتانیای کبیر
پرچم پادشاهی انگلستا
پرچم پادشاهی اسکاتلن
پادشاهی بریتانی
پرچم سنت پتریک (ایرلند شمالی
پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمال
کشور پادشاهی متحد در سال ۱۷۰۷ میلادی در پی اتحاد پادشاهی انگلستان (شامل انگلستان و ولز) در جنوب و پادشاهی اسکاتلند در شمال بریتانیا به وجود آمد. پرچم مشهور بریتانیا از ترکیب پرچم‌های این دو پادشاهی و ایرلند شمالی ایجاد شده‌است: پرچم سنت اندروز (اسکاتلند) دارای زمینه آبی با ضربدر سفید و پرچم سنت جرج (انگلستان) دارای زمینه سفید و صلیب سرخ، پرچم سنت پتریک که دارای زمینه سفید با ضربدر سرخ است. بعدا به عنوان نماد ایرلند شمالی به پرچم اتحاد افزوده شد. این پرچم «پرچم اتحاد» نام دارد که به زبان انگلیسی Union Jack و Union Flag نامیده میشود.
نقش پرچم بریتانیا در طول ۳۰۰ سال گذشته در پرچم‌های کشورهای بسیاری از جمله هند، استرالیا، نیوزیلند، قبرس، ایالات متحده آمریکا، فلسطین، کنیا، نیجریه، سیلان، جامائیکا، کانادا و سنگاپور وجود داشته‌است. در سال ۱۹۹۹ پس از بازپس دادن هنگ کنگ به چین، نقش پرچم بریتانیا از پرچم هنگ کنگ حذف شد.
امروزه چهار کشور استرالیا، زلاندنو، فیجی و تووالو کماکان نقش پرچم بریتانیا را در پرچم ملی خود حفظ کرده‌اند. این نقش همچنان در پرچم برخی از استانهای کانادا مانند (بریتیش کلمبیا، مانیتوبا و انتاریو) و پرچم ایالت هاوایی در ایالات متحده آمریکا حضور دارد.
گروه کشورهای همسود
بریتانیا در راس اتحادیه کشورهای همسود (مشترک‌المنافع) قرار دارد. ارگان کشورهای مشترک‌المنافع شامل ۵۳ کشور مستقل است که همه آنها به جز موزامبیک و کامرون قبلا مستعمره امپراتوری بریتانیا بوده‌اند. چهارچوب همکاری کشورهای این ارگان بر اساس اعلامیه سنگاپور مصوب سال ۱۹۷۱ حول توسعه ارزشهای مشترک مانند حقوق بشر، حکومت قانون، آزادی‌های فردی، مساوات، دموکراسی، تجارت آزاد، صلح جهانی و همکاری‌های چندجانبه‌است.
درحال حاضر ملکه الیزابت دوم نماد همبستگی میان تمامی ۵۳ عضو ارگان کشورهای همسود است. عضویت در این ارگان به عنوان اتحاد سیاسی تلقی نمی‌شود و پذیرش ملکه الیزابت دوم به عنوان نماد ارگان به معنای پیروی سیاسی کشورهای عضو از بریتانیا نیست.
در عین حال، بالاترین مقام تشریفاتی دربار بریتانیا (ملکه الیزابت دوم) عنوان «ریاست کشور» را در ۱۶ عضو کشورهای همسود دارا است. این کشورها به اصطلاح «قلمرو همسود» خوانده می‌شوند. مقام ریاست کشور مقامی تشریفاتی است و در عمل کارهای روزمره کشورهای قلمرو از طریق دولت انتخابی به ریاست نخست‌وزیر انجام میشود. این کشورها شامل استرالیا، زلاندنو، پاپوآ گینه نو، جزایر سلیمان، تووالو در اقیانوسیه، کانادا در آمریکای شمالی، بلیز در آمریکای جنوبی، و آنتیگوا و باربودا، باهاما، باربادوس، گرنادا، جامایکا، سنت کیتز و نویس، سنت لوسیا، سنت وینسنت و گرنادین در (هند غربی و جزایر کارائیب) هستند.
بازیهای المپیک کشورهای همسود
هر چهار سال یکبار بازیهای اتحادیه کشورهای مشترک‌المنافع در یکی از شهرهای اعضا برگزار میشود. این رویداد چندورزشی بزرگترین رویداد ورزشی بعد از بازیهای المپیک و بازیهای آسیایی است. ایده برگزاری این بازی‌ها در سال ۱۸۹۱ مطرح شد، در سال ۱۹۱۱ به بهانه تاج‌گذاری جرج پنجم پادشاه بریتانیا بین تیمهای استرالیا، آفریقای جنوبی، کانادا و بریتانیا انجام گرفت و از سال ۱۹۳۰ به همه اعضای کشورهای همسود تعمیم یافت.
در دهه اخیر شهرهای کوالالامپور در مالزی (۱۹۹۸)، منچستر در بریتانیا (۲۰۰۲) و ملبورن در استرالیا (۲۰۰۶) میزبان این بازی‌ها بوده‌اند. میزبان بازیهای سال ۲۰۱۰ و ۲۰۱۴ به ترتیب شهرهای دهلی نو در هند و گلاسگو در بریتانیا خواهند بود.
رانندگی در کشورهای همسود
در تمامی کشورهای همسود به استثنای کانادا رانندگی مانند بریتانیا از سمت چپ جاده انجام میشود و اتومبیل‌ها معمولا فرمان راست هستند.
آمار کشورهای همسود
۵۳ عضو اتحادیه کشورهای همسود روی هم ۱،۹ میلیارد نفر جمعیت دارند که تقریبا معادل ۳۰٪ جمعیت کره زمین است. تولید ناخالص ملی این گروه معادل ۷،۸ ترلیون دلار معادل ۱۶ درصد اقتصاد جهانی است. مساحت کل کشورهای همسود ۳۱،۵ میلیون کیلومتر مربع معادل یک سوم خشکی‌های زمین است. پهناورترین کشورهای عضو ارگان همسود کانادا (۹،۸ میلیون کیلومتر مربع)، استرالیا (۷،۷ میلیون کیلومتر مربع) و هند (۳،۱ میلیون کیلومتر مربع) هستند.
دین و مذهب
در یک نظرسنجی ۷۱٫۶٪ مردم بریتانیا اعتقاد خود را مسیحی، ۱۵٪ بی‌دین، ۲٫۸٪ مسلمان، ۱٪ هندو ۰٫۶٪ سیک، ۰٫۵٪ یهودی، ۰٫۳٪ بودایی و ۰٫۳٪ سایر مطرح کردند.
امروزه حداقل دو میلیون مسلمان در بریتانیا زندگی می‌کنند. که دومین جمعیت پیروان دینی را در بریتانیا تشکیل می‌دهند.
تنوع فرهنگ در بریتانیا
لهجه
در نقاط مختلف کشور بریتانیا، مردم به لهجه‌های گوناگون تکلم می‌کنند و هر ناحیه لهجه خاص خود را دارد. در بریتانیا نسبت به کشورهای انگلیسی‌زبان دیگر مانند آمریکا، تنوع لهجه بیشتر است و مردم بریتانیا قادرند لهجه‌های مختلف را بهتر تشخیص دهند. لهجه و گویش یک شهروند علاوه بر زادگاه او، می‌تواند نشانگر طبقه اجتماعی او نیز محسوب شود. در برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی سراسری بریتانیا، لهجه‌ای که مورد استفاده قرار می‌گیرد، لهجه مردم طبقه متوسط و تحصیلکرده جنوب بریتانیا است. در گذشته هنگامی که مردم در برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی بی‌بی‌سی شرکت می‌کردند با این لهجه صحبت می‌کردند که به انگلیسی بی‌بی‌سی معروف بود اما امروزه لهجه‌های مناطق مختلف بریتانیا نیز شنیده میشود. به دلیل کاربرد زیاد لهجه رسمی لندن و جنوب انگلستان —که Estuary English نیز نامیده میشود
— سخن گفتن با این گویش در غرب و مرکز انگلستان نیز متداول شده‌است.
هندی تباران ساکن بریتانیا
در حال حاضر، جمعیت هندی‌ها و هندی تباران ساکن بریتانیا به حدود ۱٫۴ میلیون نفر می‌رسد که بزرگترین اقلیت قومی ساکن بریتانیا را تشکیل می‌دهند و نقشی عمده در تحکیم روابط بین دو کشور ایفا می‌کنند.
نشان پادشاهی بریتانیای کبیر
از سایت رسمی دربار | [
"خدا ملکه را نگاه بدارد",
"لندن",
"زبان انگلیسی",
"پادشاهی مشروطه",
"ملکه سلطنتی",
"نخست‌وزیر",
"الیزابت دوم",
"ترزا می",
"Act of Union 1800",
"۱ ژانویه",
"۱۸۰۱ (میلادی)",
"۲۰۰۴ (میلادی)",
"۲۰۰۱ (میلادی)",
"دلار",
"پوند استرلینگ",
".uk",
"سازمان نقشه‌برداری کشور",
"کمیته تخصصی نام‌نگاری و یکسان‌سازی نامهای جغرافیایی ایران",
"انگلستان",
"اسکاتلند",
"ولز",
"بریتانیای کبیر",
"ایرلند شمالی",
"جزیره ایرلند",
"اقیانوس اطلس",
"دریای شمال",
"کانال مانش",
"دریای ایرلند",
"سلطنت مشروطه",
"نظام وستمینستر",
"نظام سیاسی",
"انتخابات در بریتانیا",
"ادینبرو",
"کاردیف",
"بلفاست",
"گرنزی",
"جرزی",
"جزیره من",
"سرزمینهای آن سوی دریاهای بریتانیا",
"امپراتوری بریتانیا",
"فهرست بزرگترین امپراتوری‌های جهان#امپراتوری‌های معاصر",
"سده ۱۹ (میلادی)",
"سده ۲۰ (میلادی)",
"فرهنگ",
"کامن لا",
"کشورهای توسعه‌یافته",
"فهرست کشورها بر پایه تولید ناخالص داخلی",
"تولید ناخالص داخلی",
"فهرست کشورها بر پایه تولید ناخالص داخلی (برابری قدرت خرید)",
"برابری قدرت خرید",
"صنعتی‌سازی",
"حق وتو",
"شورای امنیت سازمان ملل متحد",
"۱۹۴۶ (میلادی)",
"پیمان‌نامه منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای",
"جنگ‌افزار هسته‌ای",
"فهرست کشورها بر پایه هزینه‌های نظامی",
"اتحادیه اروپا",
"۱۹۷۳ (میلادی)",
"اتحادیه کشورهای همسود",
"شورای اروپا",
"گروه هفت",
"گروه ۲۰",
"سازمان همکاری اقتصادی و توسعه",
"سازمان تجارت جهانی",
"حقوقی انگلستان",
"نظام حقوقی ایرلند شمالی",
"نظام حقوقی اسکاتلند",
"حقوق",
"قانون اتحاد ۱۷۰۷",
"بانک انگلستان",
"تنگه دوور",
"جزایر بریتانیا",
"سیر زمانی فرگشت انسان",
"انسان خردمند باستانی",
"انسان",
"اروپا",
"دوون (شهرستان)",
"آخرین عصر یخبندان",
"میان‌سنگی",
"دوران نوسنگی",
"عصر برنز",
"استون‌هنج",
"عصر آهن",
"خور فورث",
"سلت‌ها",
"بلژها",
"روم",
"بریتانیای روم",
"آنگلوساکسون",
"زرمن‌ها",
"زبان انگلیسی باستان",
"زبان بریتانیایی",
"کورن‌وال",
"زبانهای بریتونی",
"وایکینگ‌ها",
"پادشاهی انگلستان",
"انسان‌دیسی",
"شبه جزیره اسکاندیناوی",
"هلند",
"فرانسه",
"جزیره",
"جمهوری ایرلند",
"تابستان",
"زمستان",
"گندم",
"جو (گیاه)",
"سیب زمینی",
"گوجه فرنگی",
"نیشکر",
"سبزیجات",
"چراگاه",
"گوسفند",
"گاو",
"خوک",
"مرغداری",
"ماهیگیری",
"جنگلداری",
"زغال سنگ",
"برق",
"نفت خام",
"گاز طبیعی",
"منیزیم",
"فسفات",
"مس",
"آنتیموان",
"گوشت",
"لبنیات",
"اتومبیل",
"کشتی (شناور)",
"موتور هواپیما",
"غلات",
"تنباکو",
"گروه تاتا",
"۱۹۴۸ (میلادی)",
"نایرون بوین",
"کلمنت اتلی",
"ناتو",
"منطقه شهری",
"بیرمنگهام",
"لیورپول",
"لیدز",
"شفیلد",
"بریستول",
"منچستر",
"لستر",
"پرچم پادشاهی انگلستان",
"پرچم پادشاهی اسکاتلند",
"پادشاهی بریتانیا",
"پرچم سنت پتریک (ایرلند شمالی)",
"پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی",
"پرچم سنت اندروز",
"پرچم سنت جرج",
"پرچم سنت پتریک",
"هند",
"استرالیا",
"نیوزیلند",
"قبرس",
"ایالات متحده آمریکا",
"فلسطین",
"کنیا",
"نیجریه",
"سری‌لانکا",
"جامائیکا",
"کانادا",
"سنگاپور",
"۱۹۹۹ (میلادی)",
"هنگ کنگ",
"چین",
"پرچم هنگ کنگ",
"فیجی",
"تووالو",
"بریتیش کلمبیا",
"مانیتوبا",
"انتاریو",
"هاوایی",
"موزامبیک",
"کامرون",
"مستعمره",
"اعلامیه سنگاپور",
"قلمرو همسود",
"پاپوآ گینه نو",
"جزایر سلیمان",
"اقیانوسیه",
"آمریکای شمالی",
"بلیز",
"آمریکای جنوبی",
"آنتیگوا و باربودا",
"باهاما",
"باربادوس",
"گرنادا",
"جامایکا",
"سنت کیتز و نویس",
"سنت لوسیا",
"سنت وینسنت و گرنادین",
"هند غربی",
"جزایر کارائیب",
"بازیهای اتحادیه کشورهای مشترک‌المنافع",
"رویداد چندورزشی",
"بازیهای المپیک",
"بازیهای آسیایی",
"جرج پنجم (پادشاهی متحد)",
"آفریقای جنوبی",
"کوالالامپور",
"مالزی",
"ملبورن",
"دهلی نو",
"مسلمان",
"لهجه",
"انگلیسی بی‌بی‌سی",
"نشان پادشاهی بریتانیای کبیر"
] | [
"بریتانیا",
"اروپای شمالی",
"اروپای غربی",
"اعضاء اتحادیه کشورهای همسود",
"پادشاهی مشروطه",
"کشورها و سرزمینهای انگلیسی‌زبان",
"کشورهای اروپایی",
"کشورهای جزیره‌ای",
"کشورهای عضو اتحادیه اروپا",
"کشورهای عضو جی ۸",
"کشورهای عضو سازمان ملل متحد",
"کشورهای عضو ناتو",
"کشورهای گروه ۲۰",
"کشورهای هم‌مرز با اقیانوس اطلس",
"لیبرال دموکراسی"
] |
2,562 | اسکاتلند | 2 | 1,681 | 0 | [
"اسكاتلند",
"اسكاتلندي"
] | false | 1,527 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "نام اصلی",
"Item2": "Alba / Scotland"
},
{
"Item1": "نام فارسی رسمی",
"Item2": "اسکاتلند"
},
{
"Item1": "نام عادی",
"Item2": "اسکاتلند"
},
{
"Item1": "تصویر پرچم",
"Item2": "Flag of Scotland.svg"
},
{
"Item1": "تصویر نشان ملی",
"Item2": "Royal Standard of Scotland.svg"
},
{
"Item1": "شعار ملی",
"Item2": "در تلاشم برای دفاع، خداوندا از من دفاع کن"
},
{
"Item1": "سرود ملی",
"Item2": "[[گل اسکاتلند، اسکاتلند دلاور]]"
},
{
"Item1": "نقشه",
"Item2": "Scotland in the UK and Europe.svg"
},
{
"Item1": "پایتخت",
"Item2": "[[ادینبرو]]"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "55"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "57"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "12"
},
{
"Item1": "بزرگترین شهر",
"Item2": "[[گلاسگو]]"
},
{
"Item1": "زبان رسمی",
"Item2": "[[انگلیسی]]، [[گیلیک اسکاتلندی]]، [[اسکاتس]]"
},
{
"Item1": "نوع حکومت",
"Item2": "مشروطه سلطنتی"
},
{
"Item1": "نوع حاکمان",
"Item2": "• [[ملکه]]• وزیر• [[نخست‌وزیر]]"
},
{
"Item1": "نام حاکمان",
"Item2": "[[ملکه الیزابت دوم]][[نیکلا استرجن]][[ترزا می]]"
},
{
"Item1": "مساحت",
"Item2": "۷۸،۳۸۷"
},
{
"Item1": "درصد آبها",
"Item2": "۱،۹۱"
},
{
"Item1": "سال برآورد جمعیت",
"Item2": "[[۲۰۱۴]]"
},
{
"Item1": "جمعیت",
"Item2": "۵،۳۲۷،۷۰۰"
},
{
"Item1": "تراکم جمعیت",
"Item2": "۶۵"
},
{
"Item1": "سال تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "۲۰۱۴"
},
{
"Item1": "تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "۲۴۶ میلیارد دلار"
},
{
"Item1": "واحد پول",
"Item2": "[[پوند استرلینگ]]"
},
{
"Item1": "کد واحد پول",
"Item2": "GBP"
},
{
"Item1": "منطقه زمانی",
"Item2": "GMT"
},
{
"Item1": "منطقه زمانی تابستانی",
"Item2": "BST"
},
{
"Item1": "dst",
"Item2": "+۱"
},
{
"Item1": "دامنه اینترنتی",
"Item2": "[[.uk]]"
},
{
"Item1": "پیش‌شماره تلفنی",
"Item2": "۴۴"
}
],
"Title": "کشور"
} | اسکاتلند (به انگلیسی: Scotland به گیلیک اسکاتلندی: Alba) واحدی سیاسی است در شمال غرب اروپا که یک‌سوم شمالی بریتانیای کبیر را دربر می‌گیرد. اسکاتلند دومین کشور بزرگ بریتانیاست که از انگلستان کوچکتر است ولی به لحاظ وسعت و جمعیت آن از مجموع ولز و ایرلند شمالی بیشتر است.
اسکاتلند همراه با انگلستان، ولز و ایرلند شمالی کشور بریتانیای کبیر را تشکیل می‌دهد. در کنار خاک اصلی، اسکاتلند همچنین ۷۹۰ جزیره دارد که جزایر شمالی و هبریدز از آن جمله هستند. از این تعداد ۹۳ جزیره با داشتن %۲ جمعیت کشور، مسکونی هستند.
پایتخت اسکاتلند شهر تاریخی ادینبرو (یا "ادینبورگ") است.
در آب‌های اسکاتلند در دریای شمال ذخایر مهمی از نفت خام وجود دارد.
اسکاتلند و انگلستان تا سال ۱۷۰۷ کشورهایی با پادشاهی مستقل بودند اما در تاریخ یکم ماه مه ۱۷۰۷ دو کشور طی توافقنامه‌ای با هم متحد شده، کشور «پادشاهی متحد بریتانیای کبیر» را به وجود آوردند.
پرچم کنونی بریتانیای کبیر از ترکیب پرچم اسکاتلند (زمینه آبی، ضربدر سفید) و پرچم انگلستان (زمینه سفید، صلیب سرخ) به وجود آمده‌است.
تاریخچه
نشان سلطنتی اسکاتلند
پادشاهی اسکاتلند در سده‌های میانه کشوری مستقل بود. پیوند اسکاتلند با انگلستان به شکل رسمی در سال ۱۶۰۳ آغاز شد که جیمز ششم، پادشاه اسکاتلند تاج‌وتخت انگلستان را به ارث برد و به شاه جیمز اول در این کشور هم بدل شد. اسکاتلند و انگلستان هنوز روی کاغذ از هم جدا بودند اما تاج پادشاهی هر دوی این کشورها را به‌طوری اتفاقی یک نفر بر سر گذاشت. این شرایط تا تصویب «قانون اتحاد بریتانیا» در سال ۱۷۰۷ که پادشاهی‌های انگلستان و اسکاتلند را تا امروز به یکدیگر ملحق ساخته، ادامه داشت.
پیش از سال ۱۷۰۷ تماس بسیار اندک یا حتی همدلی بسیار کمتری میان این دو کشور وجود داشت. تمام اسکاتلندی‌ها پرسبیتری یا یعقوبی یهودی و این به تنهایی برای ایجاد بیگانگی میان آنها و چهار پنجم از جمعیت انگلستان بسنده بود. اسکاتلندی‌های بسیار اندکی به جنوب سفر می‌کردند و تعداد انگلیسی‌هایی که روانه شمال می‌شدند حتی از آنها هم کمتر بود. فرانسه، متحد سنتی اسکاتلند، دشمن سنتی انگلستان بود. عالمان و روحانیان اسکاتلندی برای ادامه تحصیلات و الهام‌گیری‌های فکری به دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه اروپای قاره‌ای می‌نگریستند و نه به انگلستان.
دست کم سه شورش خونبار یعقوبی‌ها در سالهای ۱۶۹۰، ۱۷۱۵ و ۱۷۴۵ بنیان‌های اسکاتلند را به لرزه درآورد. در پی این رخدادها اشراف اسکاتلند قدرت نظام ارباب رعیت باقی‌مانده خود را از دست دادند و مناطق اسکاتلند کوهستانی (هایلند) فتح شدند و تحت کنترل درآمدند. کلیسای اسکاتلند به ندرت فشار پدید آمده در روابط تازه خود با کلیسای اسقفی را تحمل می‌کرد و دست آخر دچار چنددستگی شد.
سیاست
با وجود آنکه اسکاتلند در امور سیاسی بین‌المللی مانند عضویت در اتحادیه اروپا و عضویت در سازمان ملل متحد و برخی از امور داخلی نظیر برخی از انتخابات‌ها نظیر انتخابات سراسری بریتانیا به عنوان بخشی از پادشاهی متحد به حساب می‌آید؛ ولی دارای نظام حقوقی و نظام آموزشی مستقل از انگلستان، ولز و ایرلند شمالی است.
دولت محلی اسکاتلند نظام بهداری و درمانی عمومی را همچنان رایگان نگهداشته‌است و دانشجویان اسکاتلندی نیز از پرداخت شهریه‌های دانشگاهی معاف هستند.
همه‌پرسی تاریخی در مورد استقلال اسکاتلند روز پنجشنبه ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۴ میلادی (۲۷ شهریور ۱۳۹۳) برگزار شد که مردم به آن %۵۵ رای مخالف دادند. با این که احزاب سنتی بریتانیا یعنی حزب محافظه کار، کارگر و لیبرال دموکرات مخالف جدایی از بریتانیا هستند اما حزب سبزها گفته‌است از برنامه حزب ملی اسکاتلند برای استقلال حمایت خواهد کرد. دولت محلی اسکاتلند با حفظ برنامه‌های عدالت اجتماعی، ایجاد شرایط رقابتی و دسترسی به درآمد نفت و گاز دریای شمال قادر خواهد بود در صورت رای موافق مردم، پس از ۳۰۷ سال یکپارچگی با انگلستان، کشور مستقل اسکاتلند را بار دیگر تاسیس کند.
از عواملی که از احساسات استقلال‌طلبی اسکاتلندی‌ها در دهه اخیر کاسته آغاز فعالیت پارلمان اسکاتلند بود که در طی روند قدرت‌سپاری به دولت محلی عملا اختیارات گسترده‌تری نسبت به مجلس شورای ملی ولز کسب کرد.
نظام قضایی اسکاتلند از بریتانیا مستقل است، بر روی نظام آموزشی خود کنترل کامل دارد، تا اندازه‌ای اندک از اختیار تغییر میزان مالیات‌ها و از نهادی معادل وزارت کشور برخوردار است که بجز مسئله مواد مخدر، سلاح، قمار و مهاجرت در باقی موارد می‌تواند تصمیم‌گیری کند. با این حال غیبت احزاب اسکاتلندی (همانند احزاب ولز یا ایرلند شمالی) در مناظره‌های انتخاباتی در میان اسکاتلندی‌ها نوعی حس انزوا ایجاد کرده‌است.
نمای داخلی پارلمان اسکاتلند.
جغرافیا
نقشه اسکاتلند.
اسکاتلند از شمال با دریای نروژ، از شرق با دریای شمال، از جنوب غربی با دریای ایرلند و از غرب با اقیانوس اطلس شمالی مرز آبی دارد. علاوه بر سرزمین اصلی اسکاتلند در جزیره بریتانیا، اسکاتلند شامل ۷۹۰ جزیره کوچک و بزرگ است. آب‌های ساحلی این کشور، عمدتا در دریای شمال، منبع بزرگترین ذخایر نفت خام و گاز طبیعی در بین کشورهای اروپا است.
بخش بزرگی از بلندی‌های بریتانیا در اسکاتلند واقع شده و ناحیه‌ای سرسبز و پوشیده از چمنزار است که قسمت عمده جنگلهای کشور را دربرگرفته‌است. رودهای زیادی در آن جریان دارند که از آن جمله میتوان به رودهای دی، کلیاد و توئید اشاره نمود. بلندترین نقطه آن قله بن نویس با ۱۳۴۳ متر ارتفاع است.
اقتصاد
مرکز اصلی بانک سلطنتی اسکاتلند (RBS) - یکی از ۵ بانک بزرگ جهان - در ادینبرو قرار دارد. شهر گلاسگو بزرگترین شهر اسکاتلند و یکی از ۳ شهر بزرگ کشور بریتانیا است. گلاسگو و حومه آن حدود ۴۱ درصد کل جمعیت اسکاتلند را در خود جای داده‌است. سومین شهر بزرگ اسکاتلند و مرکز فعالیت صنعت نفت بریتانیا شهر ابردین در شمال شرق اسکاتلند است.
سقوط بانک سلطنتی اسکاتلند و هلیفکس که بزرگترین موسسه‌های مالی فعال در اسکاتلند نیز تلقی می‌شدند باعث شد تا هزاران نفر شغل خود را از دست دادند اما این دو بانک به نوعی توسط دولت بریتانیا از ورشکستگی نجات یافتند.
براوردهای آماری
نگاهی به آمارهای اصلی نشان می‌دهد که هزینه‌های دولت به ازاء هر فرد در اسکاتلند، بیشتر از هزینه‌های متوسط در بریتانیا است. در سال ۲۰۱۱ این رقم در اسکاتلند ۱۲۱۰۰ پوند و در کل بریتانیا ۱۰۹۰۰ پوند بوده‌است.
سهم اسکاتلند در درآمد بریتانیا از محل مالیات ۸٫۲ درصد است. این رقم بازتاب درصد جمعیت آنجا نسبت به بریتانیاست که معادل ۸٫۳ درصد است. «گزارش مخارج و درآمد دولت محلی اسکاتلند» نشان دهنده جزئیات بیشتری در این زمینه است.
برآورد میزان بدهی اسکاتلند مشکل است. طبق گزارش مخارج و درآمد دولت محلی اسکاتلند، با توجه به جمعیت اسکاتلند، سهم آن در بدهی بریتانیا ۹۲ میلیارد پوند است و این میزان ۶۲ درصد تولید ناخالص داخلی است؛ ولی محاسبه با استفاده از توازن مالی، میزان تخمینی این بدهی ۵۶ میلیارد پوند خواهد بود که ۳۸ درصد از تولید ناخالص داخلی اسکاتلند است. شیوه‌های محاسبه دیگر، رقم‌های متفاوتی به دست خواهد داد.
۷٫۵ درصد جمعیت فعال اقتصادی در اسکاتلند بیکار هستند میزان بیکاری در کل بریتانیا ۷٫۸ درصد است.
دستمزد هفتگی معمول در اسکاتلند ۴۹۸ پوند است؛ این رقم از میزان دستمزد در انگلستان کمتر ولی از ولز و ایرلند شمالی بیشتر است.
نظرسنجی «هزینه‌های زندگی و مواد غذایی» نشان می‌دهد در حالی که اسکاتلندی‌ها، نسبت به کل بریتانیا، به‌طور متوسط مقدار کمتری برای خرید مواد غذایی هزینه می‌کنند، ولی پول بیشتری برای خرید دخانیات و مشروبات الکلی صرف می‌کنند.
اقتصاد نفت
هر چند انحصار بهره‌برداری از نفت دریای شمال، دریایی که در مجاورت اسکاتلند قرار دارد کماکان در دست بریتانیا باقی‌مانده‌است اما اسکاتلند در طی قرن بیستم با رشد صنایع سنگین مانند کشتی‌سازی در گلاسکو قدرت گرفت. در دهه ۷۰ و ۸۰ میلادی حمایت دولت بریتانیا از این صنایع از بین رفت و عمده کارخانه‌های فعال در این صنایع مجبور به تعطیلی شدند اما صنعت و فرهنگ کارگری، ذهنیت سیاسی مردم را شکل داده بود.
اگر درآمد حاصل از نفت در آمار مربوط به تولید ناخالص داخلی لحاظ شود اسکاتلند به‌طور کلی درآمد سرانه بیشتری نسبت به بریتانیا دارد. طبق تخمین دولت محلی اسکاتلند این رقم ۲۶،۴۲۴ پوند در مقایسه با ۲۲،۳۳۶ پوند در بریتانیاست. اگر درآمد نفت در تولید ناخالص داخلی لحاظ نشود، تفاوت زیادی بین دو رقم نیست؛ به‌طوری‌که تولید ناخالص داخلی سرانه در اسکاتلند ۲۰،۵۷۱ و در بریتانیا ۲۰،۸۷۳ پوند خواهد بود.
آمار مربوط به منابع نفت و گاز دریای شمال متغیر است. درآمد بریتانیا به‌طور کل از منابع نفت از ۱٫۵ میلیارد پوند در سال ۱۹۹۱ و ۱۹۹۲، تا ۲۷ میلیارد پوند در سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۲ تغییر کرده‌است. طبق برآوردها، ۱۰ تا ۲۰ درصد از درآمد اسکاتلند از محل مالیات مبتنی بر نفت است در حالی که این رقم برای کل بریتانیا ۱٫۵ درصد است.
پیش بینی‌های موجود درباره ذخایر نفتی بسیار متفاوت است. طبق اعلام اداره آمار ملی بریتانیا، ارزش ذخایر نفتی که هنوز مورد بهره‌برداری قرار نگرفته، ۱۲۰ میلیارد پوند است در حالی که برآورد دولت محلی اسکاتلند حاکی است که ارزش ذخایر نفت و گاز دریای شمال، ۱۵۰۰ میلیارد پوند به قیمت عمده فروشی است.
شهرها
پایتخت اسکاتلند شهر تاریخی ادینبورگ (یا "ادینبرو") است. ادینبرو دومین شهر بزرگ اسکاتلند و یکی از مراکز مهم اقتصادی و بانکداری اروپا است. این شهر در عصر روشنفکری اسکاتلند در سده هیجده باعث شد تا اسکاتلند به یکی از کانون‌های بازرگانی، فکری و صنعتی اروپا تبدیل شود. جریان روشنفکری و «روشنگری اسکاتلندی» از ۱۷۴۰ تا ۱۷۹۰ بال و پر یافت. بر خلاف آنچه در فرانسه رخ داد بسیاری از طلایه‌داران این نهضت در اسکاتلند از دانشگاهیان بودند.
گلاسگو که بزرگترین شهر اسکاتلند است از شهرهای مهم صنعتی بریتانیا به‌شمار می‌آید.
مردم
اسکاتلند ۵ میلیون و ۳۳۰ هزار نفر جمعیت دارد. یعنی حدود ۸٫۳ درصد از جمعیت بریتانیا در اسکاتلند زندگی می‌کنند. حدود ۲٪ جمعیت اسکاتلند در جزیره‌ها زندگی می‌کنند. زبان رسمی آن انگلیسی است. زبانهای گیلیک اسکاتلندی و اسکاتس نیز دو زبانی هستند که به عنوان زبان محلی در اسکاتلند رسمیت دارند. گیلیک اسکاتلندی از ریشه زبانهای سلتی و اسکاتس از ریشه زبانهای ژرمنی غربی است.
مطابق با نتایج سرشماری سال ۲۰۱۱ میلادی حدود ۵۴ درصد مردم اسکاتلند ابراز داشته‌اند که مسیحی هستند، در حالیکه حدود ۳۷ درصد خود را بی‌دین اعلام نموده‌اند. حدود ۲ درصد اعلام نموده‌اند که به یکی از دین‌های اسلام، یهودیت، هندو، بودائی و … اعتقاد دارند. ۷ درصد باقی‌مانده نیز از ابراز دین خود اجتناب نموده‌اند.
هگیس، غذای سنتی اسکاتلندی‌ها که با دل و قلوه چرخ شده گوسفند و پیاز و ادویه تهیه میشود، دامن مردانه موسوم به کیلت، لهجه محلی و موسیقی و هنر اسکاتلندی به‌طور عام از ویژگی‌های فرهنگی متمایز در اسکاتلند است. موسیقی محلی بیشتر با نی‌انبان نواخته میشود و آبجو و ویسکی از اصلی‌ترین نوشیدنی‌های الکلی در اسکاتلند هستند.
اسکاتلند به ویژه در قرن بیستم از خاستگاه‌های اندیشه‌های چپی بود و حتی تفکرات کمونیستی هم تا اندازه‌ای در این منطقه رواج یافت. آنچه به تثبیت این اندیشه‌ها کمک کرد مخالفت دیرینه اسکاتلندی‌ها با سلطه‌جویی انگلستان بود که ریشه‌هایی مشترک با چپ‌گرایی یافت.
طبق تازه‌ترین آمار مربوط به امید به زندگی (متوسط طول عمر) انتظار می‌رود مردانی که در سال ۲۰۱۰ در اسکاتلند متولد شده‌اند، ۷۶ سال عمر کنند که ۶۰ سال آن وضعیت سلامتی شان خوب خواهد بود. زنانی که در سال ۲۰۱۰ به دنیا آمده‌اند، به‌طور متوسط ۸۰ سال عمر می‌کنند که ۶۴ سال آن را به سلامت هستند. امید به زندگی در کل بریتانیا کمتر است. اسکاتلند جزو آن دسته کشورهایی است که کمترین میزان امید به زندگی را در اروپای غربی دارند.
جشنواره کتاب ادینبرو از مهمترین رویدادهای فرهنگی بریتانیاست و هر سال در ماه اوت هم‌زمان با بعضی جشنواره‌های هنری دیگر از جمله جشنواره جاز و جشنواره هنرهای نمایشی در این شهر برگزار میشود.
شون کانری از بازیگران نقش جیمز باند از طرفداران حزب ملی اسکاتلند است که خواهان استقلال این کشور از انگلستان است. او در باهاما سکونت دارد و گفته‌است تا زمانی که اسکاتلند مستقل نشود در سرزمین خود اقامت نخواهد کرد.
استقلال از بریتانیا
اگرچه با بازگشایی پارلمان اسکاتلند در سال ۱۹۹۹ این کشور بیش از پیش مستقل شد، اما اختلاف نظرهای سیاسی و اجتماعی با بریتانیا و همچنین کشف، استخراج و درآمد نفت اسکاتلند باعث ادامه بحث‌ها پیرامون استقلال بیشتر شد. در نهایت با توافق دولت محلی اسکاتلند و بریتانیا موضوع استقلال در تاریخ ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۴ به رای عمومی گذاشته شد و بیش از ۵۵ درصد مشارکت‌کنندگان در این رای‌گیری به ماندن اسکاتلند در پادشاهی متحده رای مثبت دادند.
گاهشمار
رویدادهای مهم درباره تاریخ اسکاتلند عبارتنداز:
سال(ها)
رویداد
۱۲۹۶–۱۳۵۷
جنگهای استقلال‌طلبانه با انگلستان
۱۳۱۴
استقلال عملی از بریتانیا به رهبری رابرت بروس، شاه اسکاتلند
۱۵۶۰
اعلام پروتستانیسم به عنوان مذهب رسمی اسکاتلند
۱۶۰۳
وحدت سلطنت انگلستان و اسکاتلند با پادشاهی جیمز اول انگلستان و ششم اسکاتلند
۱۷۰۷
اجرای قانون وحدت انگلستان و اسکاتلند و تشکیل کشور بریتانیای کبیر، انحلال پارلمان و دولت اسکاتلند
۱۸۰۰
وحدت ایرلند و بریتانیای کبیر و تشکیل پادشاهی متحده
۱۹۹۹
ایجاد مجدد پارلمان و دولت محلی اسکاتلند پس از برگزاری همه‌پرسی
۲۰۱۴
همه‌پرسی استقلال اسکاتلند از پادشاهی متحده | [
"سرود ملی اسکاتلند",
"ادینبرو",
"گلاسگو",
"زبان انگلیسی",
"گیلیک اسکاتلندی",
"اسکاتس",
"ملکه سلطنتی",
"نخست‌وزیر",
"ملکه الیزابت دوم",
"نیکلا استرجن",
"ترزا می",
"۲۰۱۴ (میلادی)",
"پوند استرلینگ",
".uk",
"اروپا",
"بریتانیای کبیر",
"انگلستان",
"ولز",
"ایرلند شمالی",
"نفت خام",
"۱۷۰۷ (میلادی)",
"پرچم اسکاتلند",
"پرچم انگلستان",
"پادشاهی اسکاتلند",
"سده‌های میانه",
"جیمز یکم (انگلستان)",
"پیمان پیوند بریتانیا و اسکاتلند ۱۷۰۷",
"پرسبیتری",
"یعقوبی‌گرایی",
"فرانسه",
"نظام ارباب رعیت",
"اسکاتلند کوهستانی",
"اتحادیه اروپا",
"سازمان ملل متحد",
"انتخابات در بریتانیا",
"انتخابات سراسری بریتانیا",
"پادشاهی متحد",
"دولت محلی اسکاتلند",
"همه‌پرسی استقلال اسکاتلند (۲۰۱۴)",
"استقلال اسکاتلند",
"حزب محافظه‌کار (بریتانیا)",
"حزب کارگر (بریتانیا)",
"حزب لیبرال دموکرات (بریتانیا)",
"حزب سبز (بریتانیا)",
"حزب ملی اسکاتلند",
"قدرت‌سپاری",
"مجلس شورای ملی ولز",
"مواد مخدر",
"جنگ‌افزار",
"قمار",
"مهاجرت",
"دریای نروژ",
"دریای شمال",
"دریای ایرلند",
"اقیانوس اطلس",
"گاز طبیعی",
"بن نویس",
"بانک سلطنتی اسکاتلند",
"ابردین",
"مالیات",
"جمعیت فعال",
"میزان بیکاری",
"صنایع سنگین",
"کشتی‌سازی",
"تولید ناخالص داخلی",
"درآمد سرانه",
"عصر روشنفکری اسکاتلند",
"سده ۱۸ (میلادی)",
"زبانهای سلتی",
"زبانهای ژرمنی غربی",
"مسیحیت",
"بی‌دین",
"هگیس",
"قلب",
"کلیه",
"گوسفند",
"پیاز",
"ادویه",
"کیلت",
"نی‌انبان",
"آبجو",
"ویسکی",
"نوشیدنی‌های الکلی",
"کمونیسم",
"جشنواره کتاب ادینبرو",
"شون کانری",
"جیمز باند (شخصیت)",
"پارلمان اسکاتلند",
"۱۸ سپتامبر",
"۲۰۱۴ میلادی"
] | [
"اسکاتلند",
"اروپای شمالی",
"اروپای غربی",
"بریتانیا",
"بریتانیا بر پایه کشور",
"بریتانیای کبیر",
"کشورها و سرزمینهای انگلیسی‌زبان",
"کشورهای جزیره‌ای",
"ملت‌های سلتی",
"مناطق خودمختار"
] |
2,563 | آندورا | 2 | 218 | 0 | [
"اندورا",
"دین در آندورا"
] | false | 158 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "نام اصلی",
"Item2": "Principat d'Andorra (شاهزاده‌نشین آندوررا)"
},
{
"Item1": "نام فارسی رسمی",
"Item2": "آندورا"
},
{
"Item1": "نام عادی",
"Item2": "آندورا"
},
{
"Item1": "تصویر پرچم",
"Item2": "Flag of Andorra.svg"
},
{
"Item1": "تصویر نشان ملی",
"Item2": "Coat of arms of Andorra.svg"
},
{
"Item1": "شعار ملی",
"Item2": "قدرت (یا [[فضیلت]]) متحد قویتر است"
},
{
"Item1": "سرود ملی",
"Item2": "[[سرود کارل بزرگ]]"
},
{
"Item1": "نقشه",
"Item2": "Europe location ANR.png"
},
{
"Item1": "پایتخت",
"Item2": "[[آندورا لاولا]]"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "42"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "30"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "31"
},
{
"Item1": "بزرگترین شهر",
"Item2": "[[آندورا لاولا]]"
},
{
"Item1": "زبان رسمی",
"Item2": "[[کاتالان]]"
},
{
"Item1": "نوع حکومت",
"Item2": "[[حکومت متمرکز]] ، [[نظام پارلمانی]] [[پادشاهی انتخابی]]"
},
{
"Item1": "نوع حاکمان",
"Item2": "•[[دو شاهزاده]]••[[نخست‌وزیر]]•[[استانداران]]"
},
{
"Item1": "نام حاکمان",
"Item2": "[[خوان انریک بیبس سیسیلیا]][[امانوئل مکرون]][[آنتونی مارتی]][[ژوزپ ماریا مائوری]][[پاتریک استریزودا]]"
},
{
"Item1": "موارد منجر به تشکیل",
"Item2": "• از [[تاج آراگون]] • از [[امپراطوری فرانسه]]• [[قانون اساسی آندورا]]"
},
{
"Item1": "تاریخ تشکیل",
"Item2": "•[[۱۲۷۸]][[۱۸۱۴]]•[[۱۹۹۳]]"
},
{
"Item1": "مساحت",
"Item2": "۴۶۷٫۶۳"
},
{
"Item1": "رتبه مساحت",
"Item2": "۱۷۹ام"
},
{
"Item1": "درصد آبها",
"Item2": "۰٫۲۶ (۱۲۱٫۴ [[هکتار]] )<sup>b</sup>"
},
{
"Item1": "سال برآورد جمعیت",
"Item2": "[[۲۰۱۶]]"
},
{
"Item1": "جمعیت",
"Item2": "۷۷،۲۸۱ نفر در سال ۲۰۱۶"
},
{
"Item1": "رتبه جمعیت",
"Item2": "۱۹۴ام"
},
{
"Item1": "تراکم جمعیت",
"Item2": "۱۷۹٫۸"
},
{
"Item1": "رتبه تراکم جمعیت",
"Item2": "۷۱ام"
},
{
"Item1": "سال تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "۲۰۱۴"
},
{
"Item1": "تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "۳٫۳ میلیارد دلار"
},
{
"Item1": "رتبه تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "۱۵۵ ام"
},
{
"Item1": "سرانه تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "۴۵،۰۰۰ دلار"
},
{
"Item1": "رتبه سرانه تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "۹ ام"
},
{
"Item1": "سال شاخص توسعه انسانی",
"Item2": "۲۰۱۵"
},
{
"Item1": "شاخص توسعه انسانی",
"Item2": "۰٫۸۵۸"
},
{
"Item1": "رتبه شاخص توسعه انسانی",
"Item2": "۳۲ ام"
},
{
"Item1": "وضع شاخص توسعه انسانی",
"Item2": "بسیار بالا"
},
{
"Item1": "واحد پول",
"Item2": "[[یورو]] (€)<sup>۱</sup>"
},
{
"Item1": "کد واحد پول",
"Item2": "EUR"
},
{
"Item1": "منطقه زمانی",
"Item2": "CET"
},
{
"Item1": "منطقه زمانی تابستانی",
"Item2": "CEST"
},
{
"Item1": "utc",
"Item2": "+۱"
},
{
"Item1": "dst",
"Item2": "+۲"
}
],
"Title": "کشور"
} | موقعیت آندورا (مرکز دایره سبز) در اروپا (خاکستری تیره)
آندورا (به کاتالان: Andorra) کشور کوچک و مستقلی است که در کوه‌های پیرنه بین دو کشور فرانسه و اسپانیا قرار دارد. پایتخت آن آندورا لاولا است. جمعیت این کشور
در حدود ۸۵،۴۷۰ نفر است. واحد پول آندورا، یورو است هرچند که این کشور در اتحادیه اروپا عضو نیست. از شهرهای آندورا میتوان از اسکالدز-انگوردانی، انکمپ و سنت حولیا ده لوریا نام برد.
تاریخ
سیاست
حکومت آندورا میان رئیس‌جمهور فرانسه و اسقف اعظم ناحیه اورخل کشور اسپانیا مشترک است. نمایندگانی دائمی از سوی این دو مرجع، کشور را اداره می‌کنند. سیاست‌های آندورا در چارچوب دموکراسی پارلمانی جهت‌گیری می‌شوند که برابر این سیاست‌ها، نخست‌وزیر در جایگاه نخست دولت قرار می‌گیرد و نظام چندحزبی بر این کشور حاکم می‌گردد. قانونگذاری بر عهده دولت و پارلمان است و دولت به تنهایی قوای اجرایی کشور را در دست دارد. کشور آندورا قوه قضائیه و دادگستری مستقل دارد. آندورا نیروی نظامی ندارد و دو کشور فرانسه و اسپانیا مسئولیت پشتیبانی از خاک این کشور را بر عهده دارند. پایتخت آندورا مرتفعترین پایتخت اروپا و در کوچکی ششمین کشور اروپاست. آندورا کشوری است شکوفا و مرفه که عمده درآمدش از گردشگری است. سالانه بیش از ده میلیون تن از این کشور مناسب اسکی و ورزشهای زمستانی دیدن می‌کنند. از این گذشته آندورا به اتحادیه اروپائی نپیوسته و مطبوع کسانی است که نمی‌خواهند مالیات پردازند.
تقسیمات کشوری
آندورا به هفت استان (در اصطلاح آندورا: comuns) بخش شده است:
آندورا لاولا
کانیلو
انکمپ
اسکالدز-انگوردانی
لا ماسانا
اوردینو
سنت حولیا ده لوریا
جغرافیا
آندورا در کوه‌های پیرنه قرار گرفته و ۴۶۸ کیلومتر مربع مساحت دارد. در میان دو کشور فرانسه (از شمال) و اسپانیا (از جنوب) محصور است.
تقسیمات کشوری آندورا
اقتصاد
جهانگردی، ۸۰٪ تولید ناخالص ملی را تشکیل می‌دهد. تنها دو درصد از زمینهای کشور قابل کشت است. غلات و سبزیجات از فراورده‌های مهم کشاورزی آندورا هستند. محصولات چوبی و توتون از این کشور صادر میشود.
جهانگردی
کوهستانهای آندورا دارای مراکز اسکی هستند و سالانه ۵۰۰،۰۰۰ نفر را به سوی خود جلب می‌کنند.
مردم
اسپانیولی ۴۳٪، آندورایی ۳۳٪، پرتغالی ۱۱٪، فرانسوی ۷٪، بقیه ۶٪.
زبان
مردم آندورا به زبانهای اسپانیایی، کاتالان، پرتغالی و فرانسوی سخن می‌گویند. زبان رسمی آندورا کاتالان است.
دین
بیشینه مردم پیرو کلیسای کاتولیک رم هستند.
در حدود ۱۰۰۰ مسلمان در آندورا زندگی می‌کنند. تعداد زیاد آنها مراکشی می‌باشند مگر یک تعداد آن از کشورهای مختلف مانند الجزایر، تونس، افغانستان و حتی فرانسه می‌باشند. فعلا در آندورا دو مسجد کوچک وجود دارد.
فرهنگ | [
"فضیلت",
"سرود کارل بزرگ",
"آندورا لاولا",
"زبان کاتالان",
"حکومت متمرکز",
"نظام پارلمانی",
"پادشاهی انتخابی",
"دو شاهزاده آندورا",
"نخست‌وزیر",
"استاندار",
"خوان انریک بیبس سیسیلیا",
"امانوئل مکرون",
"آنتونی مارتی",
"ژوزپ ماریا مائوری",
"پاتریک استریزودا",
"تاج آراگون",
"امپراطوری فرانسه",
"قانون اساسی آندورا",
"۱۲۷۸ (میلادی)",
"۱۸۱۴ (میلادی)",
"۱۹۹۳ (میلادی)",
"هکتار",
"۲۰۱۶ (میلادی)",
"یورو",
".ad",
"کاتالان",
"کوه‌های پیرنه",
"فرانسه",
"اسپانیا",
"اتحادیه اروپا",
"اسکالدز-انگوردانی",
"انکمپ",
"سنت حولیا ده لوریا",
"رئیس‌جمهور فرانسه",
"اورخل",
"کانیلو",
"لا ماسانا",
"اوردینو",
"غلات",
"سبزیجات",
"کشاورزی",
"اسکی (ورزش)",
"زبان اسپانیایی",
"زبان پرتغالی",
"زبان فرانسوی",
"کاتولیک رم",
"الجزایر",
"تونس",
"افغانستان"
] | [
"آندورا",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۲۷۸ (میلادی)",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۲۷۸ (میلادی) در اروپا",
"پادشاهی مشروطه",
"پادشاهی‌های اروپا",
"پیرنه",
"شاهزاده‌نشین‌ها",
"کشورها و سرزمینهای فرانسوی‌زبان",
"کشورها و سرزمینهای کاتالان‌زبان",
"کشورهای اروپایی",
"کشورهای عضو سازمان ملل متحد",
"کشورهای عضو فرانسه‌زبانی",
"کشورهای محصور در خشکی",
"لیبرال دموکراسی",
"مناطق ویژه اقتصادی"
] |
2,564 | اندونزی | 2 | 1,963 | 0 | [
"اندونزي",
"اندونیزیا"
] | false | 1,688 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "latd",
"Item2": "۱۷"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "۵۸"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "۱۰۲"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "۳۶"
},
{
"Item1": "نام اصلی",
"Item2": "جمهوری اندونزی"
},
{
"Item1": "تصویر پرچم",
"Item2": "Flag of Indonesia.svg"
},
{
"Item1": "نام عادی",
"Item2": "اندونزی"
},
{
"Item1": "تصویر نشان ملی",
"Item2": "National emblem of Indonesia Garuda Pancasila.svg"
},
{
"Item1": "شعار ملی",
"Item2": "یگانگی در گوناگونی است"
},
{
"Item1": "سرود ملی",
"Item2": "[[اندونزی بزرگ]]"
},
{
"Item1": "نقشه",
"Item2": "Indonesia (orthographic projection).svg"
},
{
"Item1": "پایتخت",
"Item2": "[[جاکارتا]]"
},
{
"Item1": "بزرگترین شهر",
"Item2": "[[جاکارتا]]"
},
{
"Item1": "نحوه تشکیل",
"Item2": "از [[هلند]]"
},
{
"Item1": "زبان رسمی",
"Item2": "[[اندونزیایی]]"
},
{
"Item1": "نوع حکومت",
"Item2": "[[جمهوری]]"
},
{
"Item1": "مساحت",
"Item2": "۱،۹۰۴،۵۶۹"
},
{
"Item1": "نوع حاکمان",
"Item2": "-[[رئیس جمهور]]-[[رئیس جمهور دوم]]"
},
{
"Item1": "نام حاکمان",
"Item2": "[[جوکو ویدودو]][[یوسف کالا]]"
},
{
"Item1": "تاریخ تشکیل",
"Item2": "[[۱۷ اوت]] [[۱۹۴۵]]"
},
{
"Item1": "رتبه مساحت",
"Item2": "۱۵"
},
{
"Item1": "درصد آبها",
"Item2": "۴٫۸۵"
},
{
"Item1": "جمعیت",
"Item2": "۲۵۵،۴۶۱،۷۰۰ میلیون نفر"
},
{
"Item1": "سال برآورد جمعیت",
"Item2": "۲۰۱۵"
},
{
"Item1": "کد واحد پول",
"Item2": "IDR"
},
{
"Item1": "تراکم جمعیت",
"Item2": "۱۳۴"
},
{
"Item1": "رتبه تراکم جمعیت",
"Item2": "۸۴"
},
{
"Item1": "واحد پول",
"Item2": "[[روپیه]]"
},
{
"Item1": "منطقه زمانی تابستانی",
"Item2": "+۷ تا +۹"
},
{
"Item1": "دامنه اینترنتی",
"Item2": ".id"
},
{
"Item1": "پیش‌شماره تلفنی",
"Item2": "۶۲"
}
],
"Title": "کشور"
} | اندونزی یا بطور رسمی جمهوری اندونزی کشوری است که در آسیای جنوب شرقی و اقیانوسیه قرار دارد. اندونزی یک مجمع‌الجزایر متشکل از ۱۷،۵۰۸ جزیره و ۳۳ استان است.
اندونزی با جمعیت بیش از ۲۶۰ میلیون نفر، چهارمین کشور پرجمعیت دنیا است. نظام سیاسی این کشور جمهوری با انتخابات مجلس و ریاست جمهوری میباشد. پایتخت اندونزی جاکارتا است.
زبان رسمی این کشور زبان اندونزیایی و واحد پول آن روپیه است. مردم این کشور از اقوام گوناگونی می‌باشند که جاوه‌ای‌ها با حدود ۴۰ درصد بزرگترین قوم هستند و پس از آنها سوندانی‌ها با ۱۵ درصد قرار دارند. جاوه‌ای‌ها بر امور سیاسی اندونزی چیرگی دارند.
با وجود جمعیت زیاد و مناطق پرتراکم، اندونزی جنگلهای کم‌جمعیت بسیار گسترده‌ای نیز دارد که دومین سطح از تنوع زیستی را در جهان در خود جای داده‌اند. این کشور از نظر منابع طبیعی غنی است اما با این وجود بخش بزرگی از مردم هنوز در فقر به‌سر می‌برند.
۸۶٫۱ درصد از مردم اندونزی مسلمان هستند و اسلام توسط بازرگانان دریانورد مسلمان به این منطقه رسید.
اندونزی در ۱۷ اوت ۱۹۴۵ از هلند استقلال یافت و استقلال آن در ۲۷ دسامبر ۱۹۴۹ به رسمیت شناخته شد.
اندونزی کشوری است که به شکل یک قوس در طول خط استوا کشیده شده‌است. مجمع‌الجزایر اندونزی دیرزمانی از مناطق مهم بازرگانی دریایی جهان به‌شمار می‌آمد و مسیرهای بازرگانی از سده هفتم میلادی میان پادشاهی سریواجیا و چین تشکیل شده‌بود. تاریخ اندونزی بسیار از نفوذ قدرت‌های خارجی که به خاطر منابع طبیعی این کشور جذب آن می‌شدند تاثیر پذیرفته‌است. بازرگانان مسلمان دین اسلام را با خود به این منطقه آوردند و قدرت‌های اروپایی برای به‌دست گرفتن حق انحصاری تجارت ادویه از اندونزی، در این منطقه با یکدیگر رقابت و جدال داشتند.
اندونزی سرانجام به مدت سه قرن و نیم تبدیل به مستعمره هلند شد، و بعدا پس از پایان جنگ جهانی دوم اعلام استقلال کرد.
سونامی سال ۲۰۰۴ در اقیانوس هند منجر به کشته شدن ۱۷۰ هزار نفر در آچه اندونزی شد.
واژه‌شناسی
نام اندونزی از واژه لاتین ایندوس و یونانی نسوس به معنی جزیره آمده‌است. نام امروزی آن به قرن ۱۸ میلادی، زمانی که اندونزی در حال تشکیل یک کشور مستقل بود بازمی‌گردد.
تاریخ
روزگار باستان
یافت شدن بازمانده‌های سنگواره‌ای انسان راست‌قامت که به نام انسان جاوه نیز شناخته میشود نشان می‌دهد که مجمع‌الجزایر اندونزی
از دو میلیون تا ۶۰۰ هزار سال پیش مسکونی شده‌بود.
اکثریت جمعیت امروزی اندونزی از نژاد آسترونزی هستند که از تایوان به سوی جنوب شرق مهاجرت کرده‌بودند. آنها در حدود ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد به اندونزی رسیدند و جمعیت بومی ملانزی را به سوی شرق راندند. شرایط بسیار خوب برای کشاورزی و توسعه کشت آبی برنج در حدود ۸۰۰ سال قبل از میلاد باعث شد تا شهرها، شهرستان‌ها و پادشاهی‌های کوچک بتوانند در سراسر قرن نخست پیش از میلاد شکوفا شوند.
حالت قرارگیری تنگه‌های میان جزایر در اندونزی به‌گونه‌ای است که هم تجارت بین جزایر و هم بازرگانی برون‌مرزی را شکوفا می‌کند. به عنوان نمونه مسیرهای تجاری میان پادشاهی‌های اندونزی و چین از چند سده پیش از میلاد مسیح شکل گرفته بودند. این تجارت‌ها بر تاریخ اندونزی تاثیر بسیاری داشته‌است.
در متون خاورمیانه از مناطقی از اندونزی امروزی به عنوان «جابه» و «زابج» یاد شده‌است. این دو نام بیش از آنکه به‌زعم برخی پژوهندگان محدود به دو جزیره جاوه و سوماترا باشد، یک عنوان کلی برای قلمرو پادشاهی سری‌ویجایا و ماجاپاهیت، شامل تعداد زیادی از جزایر هند بوده‌است. مسلمانان تمام این جزایر را تحت نام کلی جاوه می‌شناختند و کلمه زابج یا جابه نیز در متون کهن اسلامی به همین معنا به کار رفته‌است. تلقی مارکوپولو از جاوه بزرگ و جاوه کوچک نیز احتمالا به اعتبار همین نام کلی میباشد.
منبت العطر یا سرزمین گیاهان خوشبو به شرحی که در کتاب ابن خردادبه با فاصله پانزده روز راه از زابج و اطراف آن آمده‌است به احتمال زیاد جزایر ملوک مرکز ادویه میباشد، زیرا میخک و جوز بویا که اقلام عمده ادویه‌اند عمدتا در این جزایر به عمل می‌آیند. حتی جنگلهای خودروی این دو گیاه نیز از قدیم در بعضی از جزایر ملوک نظیر آمبون و ترناته وجود داشته‌است.
دوران استعمار
تسلیم شدن شاهزاده جاوه به ژنرال هلندی، جنگ جاوه در ۱۸۳۰
جزایر اندونزی در قدیم سلطان‌نشین بوده‌اند تا آنکه در قرن شانزدهم اسپانیایی‌ها و پرتغالی‌ها به آن دست یافتند. کمپانی شرقی هلند در ابتدای قرن هجدهم، حکومت اندونزی را به دست گرفت. در ۱۷۴۰ هلندیها شورش مردم جاکارتا را با کشتار ۲۰ هزار اندونزیایی و چینی درهم شکستند. در ۱۹۰۷، «سی سی نگا مانگزایا» پادشاه اندونزی علیه هلندیها قیام کرد اما ارتش استعماری هلند سپاه او را شکست داد و سلطه استعمار هلند بر اندونزی محکم شد.
روزگار معاصر
تا ۱۹۴۲ میلادی اندونزی متعلق به هلند بود و از ۱۹۴۲ تا ۱۹۴۵ تحت اشغال ژاپن درآمد. در ۱۷ اوت ۱۹۴۵، میلیون به رهبری دکتر احمد سوکارنو و دکتر حتی اعلام جمهوری کردند. چهار سال تمام میان نیروهای هلند و اندونزی جنگ بود. در نهایت در سال ۱۹۴۹ موافقتنامهای امضاء شد که طبق مفاد آن، همه سرزمین اندونزی بجز گینه نو به حکومت موقت (جمهوری) ایالات متحده اندونزی واگذار شد. در۱۶ دسامبر ۱۹۴۹، دکتر سوکارنو به ریاست جمهوری این کشور انتخاب گردید.
سوکارنو، رئیس‌جمهور بنیانگذار اندونزی.
از قرن هفدهم، هند شرقی مهمترین و سودآورترین بخش امپراتوری هلند به‌شمار می‌رفت. به غیر از اشغال کوتاه مدت بریتانیایی‌ها (۱۸۱۱ تا ۱۸۱۴) و قیامهای گاه گاهی محلی، هلند کنترل این کشور را تا ۱۹۴۲ حفظ کرد. در این سال ژاپنی‌ها به این مستعمره هجوم آوردند و به عنوان آزاد کنندگان کشور از حکومت استعماری مورد استقبال اکثر اندونزیایی‌ها قرار گرفتند با تسلیم ژاپن در ۱۹۴۵، احمد سوکارنو (۱۹۰۱ تا ۱۹۷۰)- بنیانگذار حزب میلیون در ۱۹۲۷ – هند شرقی هلند را جمهوری مستقل اندونزی اعلام کرد. هلندیها پس از چهار سال جنگ متناوب ولی وحشیانه، تحت فشار بین‌المللی استقلال اندونزی را در ۱۹۴۹ پذیرفتند. حکومت سوکارنو به‌طور فزاینده‌ای اقتدارطلب شد و کشور به هرج و مرج اقتصادی گرفتار گردید. او در ۱۹۶۲ گینه نوی هلند را تصرف کرد، که در۱۹۶۲ با عنوان ایریان جایا رسما ضمیمه شد، هر چند جنبشی جدایی طلب پا برجاست. بین ۱۹۶۳ تا ۱۹۶۶ سوکارنو کوشید با تهاجمات مسلحانه به شمال بورنئو فدراسیون نوپای مالزی را بی‌ثبات سازد. احمد سوکارنو تا زمان سقوطش از کلیه جنبشهای استقلال طلبانه در قاره‌های آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین دفاع می‌کرد.
ژنرال سوهارتو توانست با سرکوبی قیام کمونیستی در ۱۹۶۵ و ۱۹۶۶ سیاست ضد آمریکایی سوکارنو را وارونه سازد و نهایتا با کمک دانشجویان و ارتش او را برکنار کند. در این مدت حدود ۸۰ هزار نفر از اعضای حزب کمونیست اندونزی کشته شدند. الحاق تیمور شرقی پرتغال در ۱۹۷۶ توسط اندونزی از طرف جامعه بین‌المللی به رسمیت شناخته نشد، و عملیات چریکی ملی گرایان محلی ادامه داشت. برنامه جاه طلبانه‌ای برای اسکان مجدد اهالی جاوه به منظور کم کردن جمعیت زیاد این جزیره به مورد اجرا گذاشته شد ولی این مهاجران جاوه‌ای با انزجار بومیان جزایر کم توسعه یافته و دوردست روبرو شد. کشتار تظاهرکنندگان بی‌سلاح تیموری به دست سربازان اندونزی در ۱۹۹۱ اعتراضات بین‌المللی را به دنبال داشت.
ژنرال سوهارتو بعد از آنکه به قدرت رسید کشور مالزی را به رسمیت شناخت و دوباره کشورش را به عضویت سازمان ملل درآورد و از این جهت مورد حمایت ایالات متحده آمریکا بود. در مدت طولانی ریاست جمهوری‌اش خود و خانواده‌اش مستقیما در صادرات و واردات اندونزی دخالت کرده و میلیاردها دلار اندوختند. در اثر رکود اقتصادی و ضعف بنیان مالی و فقر عمومی ژنرال سوهارتو دچار تظاهرات مردمی شد تا آنکه در ۱۹ مه ۱۹۹۸ مادلین آلبرایت وزیر خارجه آمریکا به او تکلیف کرد که از مقام خود استعفاء کند.
ژنرال سوهارتو در همان روز ۱۹ مه ۱۹۹۸ بعد از ابلاغ برکناری‌اش توسط آلبرایت در یک نطق سه دقیقه یی از مردم اندونزی به سبب خطاهایش پوزش خواست و از مردم درخواست کرد از بشارالدین یوسف حبیبی تبعیت کنند.
زمانی که محمد سوهارتو پس از سی و سه سال قدرت سقوط کرد بسیاری از مردم اندونزی بر این عقیده بودند که کشور اندونزی تجزیه خواهد شد اما پس از سوهارتو وسعت این امر کمتر از پیش‌بینی‌ها بود.
در دهه ۱۹۵۰ مبارزات خشونت‌آمیزی علیه حکومت اندونزی بر جزایر ملوک جنوبی، توسط مردم ملوک جنوبی صورت گرفت و نیروهای اندونزی این مبارزات را به شدت سرکوب کردند. پس از سقوط حکومت ژنرال سوهارتو در سال ۱۹۹۸، این مبارزات از سر گرفته شد. از سال ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۲، خشونت‌ها در جزایر ملوک موجب کشته شدن حدود ۵ هزار نفر و بی‌خانمان شدن ۵۰۰ هزار نفر شد.
در ۱۷ ژوئن ۱۹۹۹ به دستور یوسف حبیبی ژنرال دامیری به فرماندهی منطقه تیمور شرقی رسید که مردم آن خواهان استقلال بودند. در چهارم ژوئیه ۱۹۹۹ بانک جهانی با اعطای وام یک میلیارد دلاری به اندونزی موافقت کرد. انتخابات ریاست جمهوری پس از ۳۰ سال انجام شد و رقیب یوسف حبیبی، خانم مگاواتی سوکارنو پوتری از حزب دموکرات بود که بالاخره در ۲۳ ژوئیه ۲۰۰۱ به ریاست جمهوری رسید و حزب گلکار یعنی حزب وابسته به سیستم حاکمیت شکست خورد. در آخرین روزهای حکومت یوسف حبیبی مردم تیمور شرقی با نظارت سازمان ملل به استقلال خویش رای دادند. بعد از مگاواتی سوکارنو پوتری، ژنرال بازنشسته سوسیلو بامبانگ یودهویونو که زمانی افسر اطلاعات و فرماندار تیمور شرقی بوده‌است در ۲۸ اکتبر ۲۰۰۴ در انتخابات ریاست جمهوری به پیروزی رسید.
پایان جنگ (۱۹۴۸ میلادی)
از اواسط تا اواخر جنگ جهانی دوم، اندونزی تحت اشغال ژاپن بود. با پایان جنگ و تسلیم نیروهای ژاپن، کلیه سلاح‌های ژاپنی به دست ملی گرایان استقلال طلب اندونزیایی افتاد. در سال ۱۹۴۵ میلادی احمد سوکارنو رهبر آزادی خواهان این کشور، اعلام استقلال کرد، که با مخالفت و لشکر کشی هلندیها مواجه گردید. اما سازمان ملل در این موضوع دخالت کرد و دولت هلند به ناچار با حکومتی به نام اتحادیه اندونزی و هلند موافقت کرد. از این رو نمایندگان دولت اندونزی و دولت پادشاهی هلند به دستور سازمان ملل متحد، بر روی عرشه یک ناو آمریکایی، قرار داد ترک مخاصمه را در ۲۰ ژانویه ۱۹۴۸ امضاء کردند و جنگ دو کشور به پایان رسید. علت این که اندونزی و هلند، این قرار داد را روی یک کشتی بیگانه امضاء کردند این بود که هیچ محل دیگری برای امضای معاهده مورد موافقت دو طرف قرار نگرفته بود.
جدایی تیمور شرقی
در سال ۱۹۹۹ مردم تیمور شرقی با شرکت در یک همه‌پرسی که تحت نظر سازمان ملل برگزار شد به استقلال از اندونزی رای دادند. نتیجه این همه‌پرسی واکنش خشونت‌آمیز شبه نظامیان طرفدار اندونزی را به دنبال داشت.
اقدامات شبه نظامیان با ورود یگان‌هایی از ارتش استرالیا، که بر اساس قطعنامه شورای امنیت به این سرزمین اعزام شده بودند، پایان یافت اما در جریان خشونت‌ها، بیش از یک هزار تن از اهالی تیمور شرقی کشته شدند.
با خروج نیروهای اندونزی از تیمور شرقی، اداره امور این سرزمین به‌طور موقت برعهده نماینده سازمان ملل قرار گرفت و روز ۲۰ ماه مه سال ۲۰۰۲، تیمور شرقی به عنوان یک کشور مستقل مورد شناسایی بین‌المللی قرار گرفت. تیمور شرقی بیش از یک میلیون جمعیت دارد که اکثر آنان مسیحی کاتولیک هستند.
دولت و سیاست
محمد سوهارتو، رئیس جمهوری پیشین اندونزی در سال ۱۹۶۸ و در پی خشونت‌هایی که پس از یک کودتای شکست خورده رخ داد، به قدرت رسید و بلافاصله به مبارزه با کمونیسم پرداخت که نتیجه آن قتل حداقل ۵۰۰ هزار نفر و زندانی کردن میلیون‌ها نفر دیگر شد.
جغرافیا
با ۱،۹۱۹،۴۴۰ کیلومتر مربع (۷۴۱،۵۰ مایل مربع)، اندونزی پانزدهمین کشور بزرگ جهان از لحاظ مساحت است.
اندونزی مجموعه‌ای از جزایر (نزدیک به ۱۷۵۰۸جزیره بزرگ و کوچک) است که در جنوب شرقی آسیا در اقیانوس کبیر قرار دارد. اندونزی در نیمکره شرقی، در جنوب شرقی آسیا، در اقیانوس هند و دریاهای وابسته به آن واقع شده و خط استوا از آن می‌گذرد. اندونزی در جزیره گینه نو با پاپوا و هم چنین در جزیره برنئو با مالزی مرز مشترک دارد.
سابقا این جزایر در تصرف هلند و به هند هلند موسوم بود ولی بعد از آنکه کشوری مستقل و آزاد گردید، «اندونزی» نام گرفت. مساحت این کشور ۱۹۱۹۰۰۰ کیلومتر مربع و پایتخت آن شهر جاکارتا است که در جزیره جاوه قرار دارد و سابقا باتاویا نامیده می‌شد. شهر مهم آن سورابایا است.
این کشور دارای معادن قلع، نفت، زغال‌سنگ و مس است و توتون، برنج، قهوه و کائوچو جزو محصولات کشاورزی این کشور است.
اندونزی را میتوان بزرگترین مجمع الجزایر جهان دانست که بین دو خشکی، یعنی جنوب شرق آسیا و استرالیا واقع شده‌است. وسعت آب‌های این کشور ۳ برابر مساحت خشکی‌های آن میباشد.
بندرهای مهم این کشور نیز عبارتند از: مدان، بندر ساحلی بلاوان، پکانبارو، ریو، جاکارتا سنگارنگ، نوزاتنگارا، بندر ساحلی بیتونگ و بندر آمبون. شهرهای مهم اندونزی را هم میتوان در ۱۰ شهر زیر خلاصه کرد: جاکارتا، سورابایا، سمارانگ، باندونگ، مدان، پالمبانگ، یوجونگ پادانگ، بانجارماسین، بندر لامپومگ، مانادو.
جاکارتا، پایتخت کشور اندونزی، ابتدا یک شهر بندری کوچک بود، اما هم اکنون این شهر ۶۷۰ کیلومتر مربع وسعت دارد و جمعیتی معادل ۹ میلیون نفر را در خود جای داده و یکی از مراکز مهم اقتصادی اندونزی است.
جزیره جاوه با آنکه فقط ۷ درصد کل خاک این کشور را تشکیل می‌دهد، به تنهایی حدود ۶۰ درصد کل جمعیت کشور را به خود اختصاص داده‌است.
رشته جزایر جنوبی کوهستانی و آتشفشانی است و شامل سوماترا، جاوه، مادورا، بالی و جزایر سوندای کوچک (از جمله لامبارک، فلورس و تیمور) است. جاوه و همسایه کوچکترش مادورا جمعیت متراکمی دارند و نزدیک به دو سوم مردم اندونزی را در خود جای می‌دهند. زنجیره جزایر شمالی متشکل است از کالیمانتان (بخش اندونزیایی جزیره بورنئو)، جزایر نامنظم و کوهستانی سولاوسی (سلبس)، گوره ملوک، وایریان جایا (بخش غربی گینه نو).
بیش از دو سوم این کشور از جنگلهای استوایی بارانی پوشده شده‌است؛ و آب و هوای آن استوایی و بارندگی در طول سال سنگین است.
رودهای مهم آن کاپواس، دیگول، باریتو، و بلندترین نقطه اندونزی نگگا پولو (هرم کارستنز) با ۵۰۳۰ متر ارتفاع است (در جزیره ایریان جایا).
قسمت اعظم اندونزی کوهستانی است و با وضع جغرافیائی خود که در دو طرف خط استوا قرار گرفته بیش از دو فصل دارا نیست یکی فصل مرطوب از نوامبر تا مارس و دیگری فصل خشک از ژوئن تا اکتبر.
جزایر اصلی
left
این کشور را میتوان از لحاظ وضعیت طبیعی به چند قسمت زیر تقسیم کرد:
جزیره سوماترا: یکی از بزرگترین جزیره‌های جهان است و با جزیره‌های جاوه، سلبس و برنئو، در مجموع، جزایر سوندای بزرگ نامیده می‌شوند. قسمت عمده آن را جلگه‌ها و نواحی پست تشکیل داده و ارتفاعات آن (از جمله کوه‌های باریسان) در کناره غربی آن تا سمت شمال گسترده شده و دارای وسعت زیادی می‌باشند. رودهای آن کوتاه و پرآب بوده و اکثرا از سمت غرب به شرق جاری هستند و مهم ترینشان عبارتند از: کامپار، بارومون، ایندراگیری، روکان، موسی و هاری. جنگل‌ها که اغلب غیرقابل نفوذند، وسعت زیادی دارند؛ و مرداب‌های وسیعی نیز در کرانه شرقی آن وجود دارند. بلندترین نقطه آن قله کرینتجی (۳۸۰۰ متر) است.
جزیره جاوه: پنجمین جزیره وسیع اندونزی و از پرجمعیت‌ترین آنها است که بیش از ۶۵٪ جمعیت کشور در آن زندگی می‌کنند. کوه‌ها در تمام نقاط آن پراکنده شده و قسمت اعظم آن را جلگه‌ها و جنگل‌ها تشکیل می‌دهند. رودهای آن عمدتا کوتاه و پرآب بوده و مهمترینشان عبارتند از: سولو، سرانگ، تاروم، سرایو و مانوک. بلندترین نقطه آن قله سمرو با ۶۷۶, ۳ متر ارتفاع است.
جزیره برنئو: قسمت اعظم این جزیره متعلق به اندونزی است که در اصطلاح محلی به آن کالیمانتان گفته میشود. ارتفاعات آن عمدتا در نواحی شمالی واقع شده و قسمت اعظم آن را جنگل‌ها و جلگه‌ها شامل می‌شوند. رودهای طویلی در آن جریان دارند از جمله: باریتو، ماهاکام، نگارا، کایان و کاپواس. بلندترین نقطه آن ۹۸۸،۲ متر ارتفاع دارد.
جزیره سلبس (سلب): جزیره‌ای کوهستانی و مرتفع است که قسمت اعظم آن را جنگل‌ها پوشانده‌اند. از رودهای آن میتوان از ماریسا، کاراما، ماماسا، بونگکا و پالو نام برد. قله رانتکومبولا با ۴۵۵, ۳ متر ارتفاع بلندترین نقطه آن است. نام محلی این جزیره، سولاوسی است.
جزیره گینه نو: نیمه غربی این جزیره که اصطلاحا ایریان غربی گفته میشود و به اندونزی تعلق دارد. نواحی مرکزی و شمال غربی آن را کوه‌ها و نواحی بلند پوشانده و قسمت اعظم آن را جنگل‌ها و جلگه‌ها تشکیل می‌دهند. رود دیگول مهمترین رود آن است. بلندترین نقطه آن قله جایا (۰۲۹، ۵ متر) است.
جزایر سوندای کوچک (نوساتنگارا): این جزایر بین جزیره جاوه و جزیره گینه نو واقع شده‌اند و عمدتا کوهستانی و مرتفع می‌باشند. بزرگترین جزیره‌های آن عبارتند از: سومباوا، فلورس، سومبا، تیمور و بالی.
سایر جزایر غربی: که در اطراف جزیره‌های برنئو، جاوه و سوماترا واقع شده و عمدتا کم ارتفاعند. بزرگترین جزیره آن، بانگکا میباشد.
سایر جزایر شرقی: که مجموعا به جزایر ملوک یا اویه معروف هستند و در اطراف جزیره‌های سلس و گینه نو واقع شده‌اند و کوهستانی و مرتفع‌اند. جزیره‌های هالماهرا و سرام بزرگترین جزیره‌های این نواحی می‌باشند.
بر روی هم اندونزی سرزمینی نیمه کوهستانی است. جلگه‌های آن عمدتا در جزیره‌های جاوه و سوماترا و جزایر سوندای کوچک (نوساتنگارا) و جنگلهای آن عمدتا در جزیره‌های برنئو، گینه نو، و سوماترا واقع شده‌اند. آب و هوای آن گرم و مرطوب و پر باران است. بلندترین نقطه آن قله جایا با ۰۲۹, ۵ متر ارتفاع است. طویل‌ترین رود آن باریتو (۸۸۵ کیلومتر) و دریاچه توبا (۵۰۰, ۲ کیلومتر مربع) وسیعترین دریاچه آن است.
کوه لوکون در جزیره سولاوسی یکی از فعالترین آتشفشانهای اندونزی است که فوران آن در ژوئیه ۲۰۱۱ هزاران نفر را آواره کرد.
نگاه کنید به: فهرست شهرهای اندونزی
تقسیمات کشوری
فهرست استانهای اندونزی که برپایه منطقه دسته‌بندی شده‌است. نامهای اندونزیایی در پرانتز آمده و نام مرکز استانها نیز پس از آن آمده‌است.
در این فهرست در جلوی استانهای دارای وضعیت ویژه ستاره گذاشته شده‌است.
سوماترا
آچه * – بندر آچه
سوماترای شمالی (Sumatera Utara) – مدان
سوماترای غربی (Sumatera Barat) – پادانگ
ریائو – پکانبارو
جزایر ریائو (Kepulauan Riau) – تانجونگ پینانگ
جامبی – جامبی
سوماترای جنوبی (Sumatera Selatan) – پالمبانگ
جزایر بانگکا-بلیتونگ (Kepulauan Bangka-Belitung) – پانگکال پینانگ
بنگکولو (Bengkulu) – بنگکولو
لامپونگ – بندر لامپونگ
جاوه
جاکارتا * (Daerah Khusus Ibu Kota Jakarta) – Jakarta
بانتن – سرانگ
جاوه غربی (Jawa Barat) – باندونگ
جاوه مرکزی (Jawa Tengah) – سمارانگ
یوگیاکارتا * (Daerah Istimewa Yogyakarta) – یوگیاکارتا
جاوه شرقی (Jawa Timur) – سورابایا
جزایر سوندای کوچک
بالی – دنپاسار
سوندای غربی (Nusa Tenggara Barat) – ماتارام
سوندای شرقی (Nusa Tenggara Timur) – کوپانگ
کالیمانتان
کالیمانتان غربی (Kalimantan Barat) – پونتیاناک
کالیمانتان مرکزی (Kalimantan Tengah) – پالانگ‌کارایا
کالیمانتان جنوبی (Kalimantan Selatan) – بانجارماسین
کالیمانتان شرقی (Kalimantan Timur) – ساماریندا
سولاوسی
سولاوسی شمالی (Sulawesi Utara) – مانادو
گورونتالو – گورونتالو
سولاوسی مرکزی (Sulawesi Tengah) – پالو
سولاوسی غربی (Sulawesi Barat) – ماموجو
سولاوسی جنوبی (Sulawesi Selatan) – ماکاسار
سولاوسی جنوب شرقی (Sulawesi Tenggara) – کنداری
جزایر ملوک
ملوک – آمبون
ملوک شمالی (Maluku Utara) – سوفیفی
پاپوآی غربی
پاپوآی غربی * (Papua Barat) – مانوکواری
پاپوآ * – جایاپورا
مردم
اندونزی ۲۳۸ میلیون نفر جمعیت دارد و زبان رسمی آنان «اندونزیایی» است ولی به زبانهای مختلف گویش می‌نمایند.
مذهب
حدود ۸۶ درصد از مردم اندونزی مسلمان و بقیه مسیحی، هندو یا بودایی هستند. فرقه اسلامی احمدیه در اندونزی حدود دویست هزار هوادار دارد.
اندونزی که پرجمعیت‌ترین کشور مسلمان جهان است همواره به داشتن سنت بردباری مذهبی افتخار می‌کرده و در قانون اساسی این کشور آزادی مذهبی تضمین شده‌است ولی در سالهای اخیر این آزادی مذهبی مورد تهدید قرار گرفته‌است. امروزه قوانین این کشور تبلیغ افکار ناخداباورانه را جرم دانسته و برای کسانی که بخواهند مومنان مسلمان را با باورهای دیگری آشنا کنند تا پنج سال زندان پیش‌بینی کرده‌است.
در اندونزی دین نقش مهمی در آموزش خصوصی دارد و در شرایطی که تعداد مدارس دولتی خوب بسیار اندک است غیر از مدارس دینی گزینه دیگری نیست.
آچه تنها استان اندونزی است که قوانین شریعت می‌تواند در آن اجرا شود. پارلمان محلی آچه در سال ۲۰۰۹ به تنبیه همجنسگرایان با ترکه چوب رای داد، اما فرماندار آچه حاضر به اجرای این رای و تبدیل آن به قانون نشده‌است.
در قانون مجازات «کفرگویی» که در سال ۱۹۶۵ در اندونزی به تصویب رسیده‌است هرگونه دگراندیشی از یکی از شش دین رسمی اندونزی ممنوع اعلام شده‌است. در سال ۱۳۸۷ خورشیدی نهادی اسلامی در اندونزی با صدور فتوایی نرمش‌های یوگا را ممنوع اعلام کرد.
ابوبکر بشیر، روحانی بنیادگرای مسلمان اندونزی، به اتهام همکاری در عملیات تروریستی و سازماندهی یک مرکز آموزش تندروهای مسلح در استان آچه، در غرب اندونزی، محاکمه شده‌است.
اقتصاد
جاکارتا پایتخت اندونزی و بزرگترین مرکز بازرگانی کشور.
اندونزی بزرگترین قدرت اقتصادی جنوب شرقی آسیا است. بنابر آمار سال ۲۰۰۵ تولید ناخالص داخلی اندونزی ۲۸۷ میلیارد دلار بوده‌است که سهم سرانه هر فرد ۴۴۵۸ دلار است. سهم صنعت ۴۰٫۷٪ که بیشتر به فرآوری محصولات کشاورزی و معدنی مشغول است و سهم بخش کشاورزی ۱۴٪ میباشد و محصول اصلی‌اش برنج است. با این حال بیشترین شاغلان در بخش کشاورزی مشغول به کار هستند. ۴۱ میلیون و هشتصد هزار نفر از نیروی کار در بخش کشاورزی شاغلند؛ که کشاورزانی هستند که حرفه‌ای نیستند و در سطح کلان تولید نمی‌کنند. اما هم کشاورزان بزرگ و هم روستاییان مقدار زیادی لاستیک، چای، قهوه، تنباکو و ادویه تولید و صادر می‌کنند. از دوران استعمار هلند زیرساخت مناسب آبیاری در کشاورزی برای اندونزی به جا مانده‌است.
بیشترین صادرات اندونزی به کشورهای آمریکا و ژاپن و چین و سنگاپور میباشد. اندونزی از لحاظ معدنی کشوری غنی میباشد و معادن نفت، گاز طبیعی، قلع، نیکل، زغال سنگ، بوکسیت و مس در این کشور موجود است اما به علت نسبت بیشتر جمعیت به ثروت جمعیت مردم فقیر زیاد است. صنعت معدنکاری سهمی ۱۲ درصدی در تولید ناخالص داخلی اندونزی دارد.
یکی دیگر از منابع کسب درآمد برای اندونزی صنعت گردشگری است.
در اواخر دهه ۹۰ میلادی که بازارهای اقتصادی در آسیا دچار مشکلات شدید شد، ارزش پول اندونزی نیز بشدت سقوط کرد و سوهارتو ناچار شد تا اصلاحات اقتصادی شدیدی را انجام دهد و در همین رابطه با صندوق بین‌المللی پول برای کمکی به ارزش بیش از ۴۰ میلیارد دلار به توافق رسید. نارضایتی‌های سیاسی و در خواست استعفای سوهارتو، از پیامدهای این مشکلات اقتصادی بود.
در مارس سال ۱۹۹۸ سوهارتو برای چندمین بار به قدرت رسید. اما مشکلات برای دولت همچنان ادامه داشت.
در میان سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۲ شمار میلیونرها در اندونزی رشد فزاینده‌ای داشته‌است اما هنوز نیمی از مردم با درآمد روزی کمتر از دو دلار زندگی می‌کنند. تنها ۱۰ درصد کسانی که کار می‌کنند مالیات می‌پردازند و دولت برای تامین آموزش رایگان و بهداشت مشکل دارد.
تولید نفت در اندونزی بسیار کم است و این میزان تنها برای تامین نیازهای داخلی این کشور صرف میشود ولی با این حال اندونزی بزرگترین تولیدکننده نفت در کشورهای جنوب شرقی آسیا به‌شمار می‌آید.
اندونزی به دلیل فرسودگی چاه‌های نفت و کمبود تولید نفت در این کشور در ماه مه ۲۰۰۸ از سازمان اوپک خارج شد.
محیط زیست
اندونزی دارای بزرگترین جنگل‌ها در کشورهای جنوب شرق آسیا است به‌طوری‌که ۱۲۰ میلیون هکتار آن را جنگلهای بارانی تشکیل داده‌است. حریق در جنگلهای اندونزی به رویدادی سالانه در فصل خشک کشور تبدیل شده و تاکنون برای کشورهای همسایه آلودگی زیادی ایجاد کرده‌است. افزایش تقاضا برای تهیه روغن درخت نخل در هند نیز موجب تخریب نگران‌کننده جنگلهای استوایی در اندونزی شده‌است. دولت اندونزی در ابتکاری زیست‌محیطی زوج‌های جوان را ملزم کرده قبل از ازدواج خود یک درخت بکارند.اندونزی دارای آب و هوای استوایی، گرم و مرطوب میباشد و تغییرات فصلی و دما در آن بسیار کم است. این کشور دارای دو فصل گرم ، بارانی و مرطوب است.
فرهنگ
هنر نقاشی در بالی هنری دارای سنت و پیشینه است. تماس هنرمندان محلی با سبک نقاشی اروپایی در سده بیستم روی داد. امروزه البته در جاوه مرکزی روش‌های نقش‌پردازی کلاقه‌ای که از روش‌های بسیار قدیمی اندونزیایی است رفته‌رفته کاربردهای بیشتری در نقاشی‌ها پیدا می‌کنند.
موسیقی در اندونزی انواع گوناگونی داد ولی معروفترین آن موسیقی گاملان است که موسیقی سنتی دربارهای جاوه و بالی به‌شمار می‌آید. امروزه تمام سبک‌های موسیقی پاپ نیز به زبان ملی (اندونزیایی) یا به زبان محلی خوانده میشود. افزون بر این سبک‌های عامه‌پسندی مانند کرونتیونگ، دانگ‌دوت، کاپورساری و جایپونگان نیز رایجند. | [
"سرود ملی اندونزی",
"جاکارتا",
"هلند",
"زبان اندونزیایی",
"جمهوری",
"رئیس جمهور",
"رئیس جمهور دوم",
"جوکو ویدودو",
"یوسف کالا",
"۱۷ اوت",
"۱۹۴۵ (میلادی)",
"روپیه",
"آسیای جنوب شرقی",
"اقیانوسیه",
"مجمع‌الجزایر",
"فهرست کشورها بر پایه جمعیت",
"روپیه اندونزی",
"جاوه‌ای‌ها",
"سوندانی‌ها",
"تنوع زیستی",
"استوا",
"سریواجیا",
"چین",
"ادویه",
"سونامی",
"آچه",
"انسان راست‌قامت",
"انسان جاوه",
"آسترونزی",
"سری‌ویجایا",
"ماجاپاهیت",
"مارکوپولو",
"میخک",
"جوز بویا",
"آمبون",
"ترناته",
"ژاپن",
"احمد سوکارنو",
"مفاد",
"سوکارنو",
"بورنئو",
"حزب کمونیست اندونزی",
"جاوه",
"مادلین آلبرایت",
"ملوک جنوبی",
"سوهارتو",
"مگاواتی سوکارنو پوتری",
"سوسیلو بامبانگ یودهویونو",
"جنگ جهانی دوم",
"ناو",
"تیمور شرقی",
"قطعنامه",
"کاتولیک",
"آسیا",
"اقیانوس کبیر",
"باتاویا",
"قلع",
"نفت",
"زغال‌سنگ",
"مس",
"توتون",
"برنج",
"قهوه",
"کائوچو",
"لوکون",
"فهرست شهرهای اندونزی",
"استانهای اندونزی",
"سوماترا",
"بندر آچه",
"سوماترای شمالی",
"مدان",
"سوماترای غربی",
"پادانگ",
"ریائو",
"پکانبارو",
"جزایر ریائو",
"تانجونگ پینانگ",
"جامبی",
"سوماترای جنوبی",
"پالمبانگ",
"جزایر بانگکا-بلیتونگ",
"پانگکال پینانگ",
"بنگکولو",
"لامپونگ",
"بندر لامپونگ",
"بانتن",
"سرانگ",
"جاوه غربی",
"باندونگ",
"جاوه مرکزی",
"سمارانگ",
"یوگیاکارتا",
"جاوه شرقی",
"سورابایا",
"جزایر سوندای کوچک",
"بالی",
"دنپاسار",
"سوندای غربی",
"ماتارام",
"سوندای شرقی",
"کوپانگ",
"کالیمانتان",
"کالیمانتان غربی",
"پونتیاناک",
"کالیمانتان مرکزی",
"پالانگ‌کارایا",
"کالیمانتان جنوبی",
"بانجارماسین",
"کالیمانتان شرقی",
"ساماریندا",
"سولاوسی",
"سولاوسی شمالی",
"مانادو",
"گورونتالو (استان)",
"گورونتالو (شهر)",
"سولاوسی مرکزی",
"پالو",
"سولاوسی غربی",
"ماموجو",
"سولاوسی جنوبی",
"ماکاسار",
"سولاوسی جنوب شرقی",
"کنداری",
"جزایر ملوک",
"ملوک (استان)",
"ملوک شمالی",
"سوفیفی",
"پاپوآی غربی (منطقه)",
"پاپوآی غربی (استان)",
"مانوکواری",
"پاپوآ",
"جایاپورا",
"مسیحی",
"هندو",
"بودایی",
"احمدیه",
"خداناباوری",
"کفرگویی",
"دگراندیشی",
"یوگا",
"ابوبکر بشیر",
"کشاورزی",
"لاستیک",
"چای",
"تنباکو",
"نیکل",
"بوکسیت",
"گردشگری",
"صندوق بین‌المللی پول",
"جنوب شرقی آسیا",
"اوپک",
"روغن نخل",
"کلاقه‌ای",
"گاملان",
"کرونتیونگ",
"دانگ‌دوت",
"کاپورساری",
"جایپونگان",
"جزایر اندونزی",
"اسلام در اندونزی"
] | [
"اندونزی",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۴۹ (میلادی)",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۹۴۹ (میلادی) در اندونزی",
"جمهوری‌ها",
"فهرست کشورهای در گستره بیش از یک قاره",
"کشورها در ملانزی",
"کشورها و سرزمینهای مالایی‌زبان",
"کشورهای آسیای جنوب شرقی",
"کشورهای آسیایی",
"کشورهای اسلامی",
"کشورهای اقیانوسیه",
"کشورهای جزیره‌ای",
"کشورهای عضو انجمن ملل آسیای جنوب شرقی",
"کشورهای عضو اوپک",
"کشورهای عضو پیشین اوپک",
"کشورهای عضو سازمان ملل متحد",
"کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی",
"کشورهای عضو گروه پانزده",
"کشورهای گروه ۲۰",
"گروه هشت کشور اسلامی در حال توسعه",
"لیبرال دموکراسی"
] |
2,565 | رده:سلامت جنسی | 0 | 0 | 14 | [] | false | 0 | {
"KeysAndValues": [],
"Title": ""
} | سلامت جنسی | [] | [] |
2,566 | مهندسی شیمی | 0 | 323 | 0 | [
"مهندسي شيمي",
"گرایش‌های مهندسی شیمی",
"گرایش های مهندسی شیمی",
"گرايش هاي مهندسي شيمي",
"مهندسی شیمی صنایع غذایی",
"مهندسي شيمي صنايع غذايي"
] | false | 227 | {
"KeysAndValues": [],
"Title": ""
} | 300px
مهندسی شیمی شاخه‌ای از علوم مهندسی است که با طراحی، ساخت و بهره‌برداری از فرایندها و کارخانجات مرتبط با صنایع شیمیایی درگیر است. منظور از صنایع شیمیایی آن دسته از صنایع هستند که در آنها تغییری شیمیایی، فیزیکی یا بیولوژیک مواد خام را به محصولات با ارزش صنعتی تبدیل می‌کنند. حیطه اصلی مطالعات یک مهندس شیمی بر سه بخش، اختلاط، مهندسی واکنش و جداسازی دارد.
بر این مبنا کارخانجات بسیاری از قبیل واحدهای یک پالایشگاه، پتروشیمی، صنایع چوب و کاغذ، صنایع غذایی، صنایع داروئی و تجهیزات پزشکی، صنایع سلولزی، صنایع پلیمر، صنایع شیمیایی معدنی و بسیاری دیگر از صنایع به‌طور مستقیم از کاربردهای علم مهندسی شیمی بهره می‌برند. به این بخش از مهندسی شیمی که با فرایندهای صنعتی شیمیایی در مقیاس بزرگ ارتباط دارد، در اصطلاح مهندسی فرایند گفته میشود.
فرایندهای مجزایی که توسط یک مهندس شیمی به کار گرفته می‌شوند (مانند تقطیر، استخراج و…)، عملیات واحد نام داشته و شامل، عملیات انتقال جرم، انتقال حرارت و انتقال اندازه حرکت هستند. این فرایندها برای سنتز شیمیایی یا جداسازی شیمیایی با هم ترکیب می‌شوند.
سه قانون فیزیکی اساسی در مهندسی شیمی، اصل بقای جرم، اصل بقای انرژی و اصل بقای اندازه حرکت هستند. انتقال ماده و انرژی در یک فرایند با استفاده از موازنه جرم و انرژی برای کل واحد، عملیات واحد یا بخشی از آن ارزیابی میشود. مهندسین شیمی اصول ترمودینامیک، سینتیک واکنش و پدیده‌های انتقال را به کار می‌گیرند.
مهندسی شیمی نوین، گستره‌ای فراتر از مهندسی فرایند را در بر می‌گیرد. هدف اصلی مهندسی شیمی استفاده از دانش فیزیک و ریاضیات در خلق مواد و محصولات بهتر برای دنیای امروز است. امروزه مهندسین شیمی علاوه بر فرایندهای تولید مواد اولیه پایه، بلکه در توسعه و تولید محصولات باارزش و متنوع شرکت دارند. این محصولات شامل مواد ویژه و کارآمد برای صنایعی همچون تجهیزات پالایشگاهی. هوافضا، خودروسازی، پزشکی، صنایع الکترونیک، کاربردهای محیط زیست و صنایع نظامی است. به عنوان مثال‌هایی از این محصولات میتوان به الیاف، منسوجات و چسب‌های بسیار قوی، مواد زیست‌سازگار و داروهای جدید اشاره کرد.
امروزه مهندسی شیمی ارتباطی تنگاتنگ با علوم زیست‌شناسی، مهندسی پزشکی و اغلب شاخه‌های مهندسی دارد.
تاریخچه مهندسی شیمی
اولین درس در زمینه مهندسی شیمی نخستین بار توسط پروفسور «نورتون» در سال ۱۸۸۱ در دانشگاه MIT و در دانشکده مکانیک تدریس شد؛ نورتون شیمی صنعتی تدریس می‌کرد.
در آن زمان صنایع شیمیایی رو به توسعه گذاشته بودند و لازم بود ساخت و بهره‌برداری از فرایندهای شیمیایی توسط افراد متخصص صورت گیرد.
در آن زمان طراحی و نظارت بر ساخت فرایندهای شیمیایی و صنایع شیمیایی به دو شکل صورت می‌گرفت:
به وسیله شیمی‌دان‌هایی که از تئوری‌های شیمیایی و علوم آزمایشگاهی آگاهی داشته، ولی اطلاعات فنی و تجارب کافی از طراحی صنعتی نداشتند.
به وسیله مهندسان مکانیکی که تجربه طراحی صنعتی داشتند، ولی اطلاعات کافی از فرایندهای شیمیایی نداشتند.
این موضوع باعث شد که تا مدتی برای طراحی واحدهای شیمیایی از شیمیدانان و مهندسان مکانیک به صورت مشترک استفاده شود. اما برای هماهنگ‌کردن کار این دو گروه، به افرادی نیاز بود که هم از فرایندهای شیمیایی و هم از طراحی صنعتی مطلع باشند و هم تجربه‌های آزمایشگاهی لازم را داشته باشند. از این رو رشته‌ای جدید در دانشگاه‌ها با نام «شیمی صنعتی» یا «صنایع شیمیایی» به وجود آمد.
با توسعه تدریجی صنایع شیمیایی، نیاز به چنین متخصصانی که هم در زمینه طراحی صنعتی و هم در زمینه فرایندهای شیمیایی تخصص داشتند، بیشتر احساس شد. به این ترتیب، دوره‌هایی با نام «مهندسی شیمی مدرن» در دانشگاه‌ها پایه‌گذاری شدند.
توسعه صنایع شیمیایی باعث شد که دانشگاه‌ها اقدام به تاسیس دانشکده مهندسی شیمی به صورت مجزا کرده و آن را جدا از رشته‌های شیمی و مکانیک تدریس کنند.
مهندسی شیمی در ایران :
دانشکده مهندسی شیمی دانشگاه علم و صنعت ایران با فارغ‌التحصیل نمودن اولین دانش‌آموخته خود در سال ۱۳۱۴ به عنوان اولین دانشکده مهندسی شیمی در ایران پا به عرصه فعالیت گذارد. دانشگاه علم و صنعت ایران که در سالهای آغازین خود به عنوان «مدرسه صنعتی ایران و آلمان» شناخته می‌شد پس از جنگ جهانی اول به عنوان غرامت جنگی به ایران واگذار شده بود، در هر کدام از رشته‌های مهندسی شیمی، برق و ماشین حدود بیست دانشجو می‌پذیرفت. دانش آموختگان مدرسه صنعتی ایران پس از یک دوره تحصیلی دو ساله «مهندس شیمی» نامیده می‌شدند. در سال ۱۳۱۳ «دانشگاه تهران» تاسیس شد و رشته مهندسی شیمی یکی از رشته‌های ارائه شده در دانشکده فنی بود.
در سال ۱۳۳۶ «دانشگاه صنعتی امیرکبیر» (پلی تکنیک تهران) تاسیس شد و در رشته مهندسی شیمی و برای یک دوره چهار ساله به پذیرش دانشجو اقدام کرد. اما برنامه درسی آن زمان دانشگاه تهران و پلی تکنیک هنوز با برنامه واقعی مهندسی شیمی تفاوت بسیار داشت. درسهایی مانند «انتقال حرارت»، «انتقال جرم» و «طراحی رآکتور» در سرفصل دروس گنجانده نشده بودند و از تنها درس‌های ویژه مهندسی شیمی «تقطیر»، «جذب» و «ترمودینامیک» را میتوان نام برد.
پس ازاین دو دانشگاه، «دانشگاه شیراز» و پس از آن در سال ۱۳۴۵ «دانشگاه صنعتی شریف» (صنعتی آریا مهر سابق) این رشته را راه اندازی کردند که برنامه درسی آنها تفاوت چندانی با برنامه درسی که امروز در رشته مهندسی شیمی ارائه میشود نداشت.
در سالهای بعد، دوره کارشناسی ارشد و در برخی دانشگاه‌ها دوره دکتری مهندسی شیمی نیز راه اندازی شد.
گرایش‌های مهندسی شیمی
طراحی فرایند
شبیه‌سازی و کنترل فرایند
مهندسی ترموسنتیک
مهندسی کاتالیست
جداسازی
مهندسی بیوشیمیایی
پدیده‌های انتقال
مهندسی نانو
مهندسی صنایع پالایش
مهندسی صنایع پتروشیمی
مهندسی تکنولوژی صنایع شیمیایی
مهندسی صنایع گاز
مهندسی پلیمر
مهندسی صنایع غذایی
مهندسی صنایع سلولزی
مهندسی صنایع شیمیایی معدنی
مهندسی طراحی فرایندهای صنایع نفت
مهندسی بیوتکنولوژی
مهندسی داروسازی
مهندسی ایمنی بهداشت ومحیط زیست HSE
مهندسی مخازن هیدروکربوری
بیوتکنولوژی
مهندسی هسته‌ای
مهندسی مهمات و تسلیحات
دروس مهندسی شیمی در ایران
بر اساس مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، علاوه بر دروس عمومی و علوم پایه که دانشجویان فنی مهندسی موظف به گذراندن آن هستند، سایر دروس این رشته به دو دسته «اصلی» و «تخصصی» تقسیم می‌شوند. دروس اصلی آن دسته از دروس هستند که تمامی دانشجویان مهندسی شیمی با هر گرایشی آنها را می‌گذرانند و دروس تخصصی به دروسی اطلاق میشود که با توجه به گرایش، دانشجو موظف به گذراندن آنها است.
دروس اصلی
موازنه انرژی و مواد
مکانیک سیالات
انتقال حرارت
انتقال جرم
طراحی رآکتورهای شیمیایی
کنترل فرایند
کاربرد ریاضیات در مهندسی شیمی
ترمودینامیک
عملیات واحد
دروس تخصصی
بسته به گرایش متفاوت است.
نرم‌افزارهای مورد استفاده در مهندسی شیمی
در چند دهه اخیر، نرم‌افزارهای متعددی برای شبیه‌سازی فرایندهای شیمیایی نوشته شده‌اند که از بین آنها این نرم‌افزارها در ایران شناخته شده‌تر هستند:
Ansys-Fluent, Comsol حل عددی هیدرودینامیک فرایندهای شیمیایی همراه با در نظر گرفتن انتقال جرم و انتقال حرارت (این دسته از نرم‌افزارها به عنوان نرم‌افزارهای دینامیک سیالات محاسباتی (Computational Fluid Dynamics-CFD)شناخته می‌شوند)
aspen plus برای شبیه‌سازی و طراحی فرایند
aspen bjac برای شبیه‌سازی و طراحی مبدل
aspen HTFS برای طراحی مبدل
aspen polymer برای شبیه‌سازی واکنش‌های پلیمری
aspen adsim برای شبیه‌سازی جذب سطحی
aspen dynamic برای شبیه‌سازی فرایندهای پویا (دینامیک)
aspen icarus برای برآورد اقتصادی فرایندهای شیمیایی
aspen hysys برای شبیه‌سازی فرایندهای پایا
hysys dynamic برای شبیه‌سازی فرایندهای پویا
pipesys برای شبیه‌سازی خطوط لوله
chemcad برای شبیه‌سازی فرایندهای شیمیایی
تفاوت با شیمی
این دو عنوان بعضی اوقات، به دلیل تشابه اسمی، باهم اشتباه می‌شوند.
یک مهندس شیمی فردی است با قابلیت طراحی و کنترل وسایل و تجهیزات صنعتی برای تولید مواد شیمیایی که در عین حال مقداری از علم شیمی، که در طراحی‌های صنعتی لازم است، می‌داند.
مهندسی شیمی علم کاربرد ریاضیات، شیمی، فیزیک و اقتصاد در فرایند تبدیل مواد خام به مواد باارزش‌تر یا سودمندتر است. مهندسی شیمی را میتوان بطور کلی علم استفاده از موازنه جرم، موازنه انرژی و موازنه اندازه حرکت برای طراحی و کنترل واحدهای فرآیندی شیمیایی از قبیل واحدهای یک پالایشگاه پتروشیمی، صنایع چوب و کاغذ و غیره در نظر گرفت.
درحالی که یک شیمیست بیشتر با آزمایشگاه سروکار دارد و درحوزه علم (science)و تحقیق (research) فعالیت دارد.
شیمی
علم مواد
استخراج
بسپار (پلیمر)
طراحی فرایند
انتقال جرم
عملیات واحد
کنترل فرایند
گرایش‌های مهندسی شیمی
مهندسی سیستم‌های انرژی | [
"مهندسی",
"پالایشگاه",
"پتروشیمی",
"صنایع چوب",
"صنایع غذایی",
"صنایع داروئی و تجهیزات پزشکی",
"صنایع سلولزی",
"پلیمر",
"صنایع شیمیایی معدنی",
"فرایندهای صنعتی شیمیایی",
"تقطیر",
"استخراج",
"عملیات واحد",
"انتقال جرم",
"انتقال حرارت",
"انتقال اندازه حرکت",
"سنتز شیمیایی",
"جداسازی شیمیایی",
"اصل بقای جرم",
"اصل بقای انرژی",
"اصل بقای اندازه حرکت",
"ترمودینامیک",
"سینتیک واکنش",
"پدیده‌های انتقال",
"تجهیزات پالایشگاهی",
"هوافضا",
"خودروسازی",
"پزشکی",
"صنایع الکترونیک",
"محیط زیست",
"صنایع نظامی",
"الیاف",
"منسوجات",
"چسب",
"مواد زیست‌سازگار",
"دارو",
"زیست‌شناسی",
"مهندسی پزشکی",
"MIT",
"جنگ جهانی اول",
"دانشگاه صنعتی امیرکبیر",
"دانشگاه صنعتی شریف",
"طراحی فرایند",
"مهندسی ترموسنتیک",
"مهندسی کاتالیست",
"جداسازی",
"مهندسی بیوشیمیایی",
"مهندسی نانو",
"مهندسی صنایع پالایش",
"مهندسی صنایع پتروشیمی",
"مهندسی تکنولوژی صنایع شیمیایی",
"مهندسی صنایع گاز",
"مهندسی پلیمر",
"مهندسی صنایع غذایی",
"مهندسی صنایع سلولزی",
"مهندسی صنایع شیمیایی معدنی",
"مهندسی طراحی فرایندهای صنایع نفت",
"مهندسی بیوتکنولوژی",
"مهندسی داروسازی",
"مهندسی ایمنی بهداشت ومحیط زیست HSE",
"مهندسی مخازن هیدروکربوری",
"بیوتکنولوژی",
"مهندسی هسته ای",
"مهندسی مهمات و تسلیحات",
"شورای عالی انقلاب فرهنگی",
"موازنه انرژی و مواد",
"مکانیک سیالات",
"طرّاحی رآکتورهای شیمیایی",
"کنترل فرایند",
"کاربرد ریاضیات در مهندسی شیمی",
"شیمی",
"علم مواد",
"بسپار",
"گرایش‌های مهندسی شیمی",
"مهندسی سیستم‌های انرژی"
] | [
"مهندسی شیمی",
"مهندسی فرایند"
] |
2,567 | آنگولا | 2 | 649 | 0 | [
"انگولا"
] | false | 500 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "نام اصلی",
"Item2": "República de Angola"
},
{
"Item1": "نام فارسی رسمی",
"Item2": "جمهوری آنگولا"
},
{
"Item1": "نام عادی",
"Item2": "آنگولا"
},
{
"Item1": "تصویر پرچم",
"Item2": "Flag of Angola.svg"
},
{
"Item1": "تصویر نشان ملی",
"Item2": "Emblem of Angola.svg"
},
{
"Item1": "شعار ملی",
"Item2": "نیروی یکپارچه نیرومندتر است"
},
{
"Item1": "سرود ملی",
"Item2": "[[آنگولا به پیش!]]File:AngolaAvante.ogg"
},
{
"Item1": "نقشه",
"Item2": "Angola (orthographic projection).svg"
},
{
"Item1": "نقشه۲",
"Item2": "LocationAngola.svg"
},
{
"Item1": "پایتخت",
"Item2": "[[لوآندا]]"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "50"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "13"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "10"
},
{
"Item1": "بزرگترین شهر",
"Item2": "[[لوآندا]]"
},
{
"Item1": "زبان رسمی",
"Item2": "[[پرتغالی]]"
},
{
"Item1": "نوع حکومت",
"Item2": "[[جمهوری]]، [[حکومت متمرکز]]، [[نظام ریاستی]]"
},
{
"Item1": "نوع حاکمان",
"Item2": "• [[رئیس‌جمهور]]• [[معاون رئیس‌جمهور]]"
},
{
"Item1": "نام حاکمان",
"Item2": "[[جوئون لوورنسو]][[بورنیتو د سوزا]]"
},
{
"Item1": "نحوه تشکیل",
"Item2": "استقلال"
},
{
"Item1": "موارد منجر به تشکیل",
"Item2": "از [[پرتغال]][[عضویت سازمان ملل]]قانون اساسی آنگولا"
},
{
"Item1": "تاریخ تشکیل",
"Item2": "[[۱۱ نوامبر]] [[۱۹۷۵]][[۲۲ نوامبر]] [[۱۹۷۶]]•[[۲۱ ژانویه]] [[۲۰۱۰]]"
},
{
"Item1": "مساحت",
"Item2": "۱،۲۴۶،۷۰۰"
},
{
"Item1": "رتبه مساحت",
"Item2": "۲۳ام"
},
{
"Item1": "درصد آبها",
"Item2": "جزئی"
},
{
"Item1": "سال برآورد جمعیت",
"Item2": "[[۲۰۰۷]]"
},
{
"Item1": "جمعیت",
"Item2": "(سرشماری ۲۰۱۴) ۲۵،۷۸۹،۰۲۴"
},
{
"Item1": "رتبه جمعیت",
"Item2": "۵۹ام"
},
{
"Item1": "تراکم جمعیت",
"Item2": "۱۳"
},
{
"Item1": "رتبه تراکم جمعیت",
"Item2": "۱۹۹ام"
},
{
"Item1": "سال تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "[[۲۰۱۷]]"
},
{
"Item1": "تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "۱۲۲٫۳۶۵ میلیارد دلار"
},
{
"Item1": "رتبه تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "۶۱ ام"
},
{
"Item1": "سرانه تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "۴،۳۴۲ دلار"
},
{
"Item1": "رتبه سرانه تولید ناخالص داخلی",
"Item2": "۹۱ ام"
},
{
"Item1": "سال شاخص توسعه انسانی",
"Item2": "[[۲۰۱۵]]"
},
{
"Item1": "شاخص توسعه انسانی",
"Item2": "۰٫۵۳۳"
},
{
"Item1": "رتبه شاخص توسعه انسانی",
"Item2": "۱۶۲ ام"
},
{
"Item1": "واحد پول",
"Item2": "[[کوانزا]]"
},
{
"Item1": "کد واحد پول",
"Item2": "AOA"
},
{
"Item1": "منطقه زمانی",
"Item2": "WAT"
},
{
"Item1": "منطقه زمانی تابستانی",
"Item2": "DST"
},
{
"Item1": "utc",
"Item2": "+۱"
},
{
"Item1": "dst",
"Item2": "+۱"
},
{
"Item1": "دامنه اینترنتی",
"Item2": "[[.ao]]"
},
{
"Item1": "پیش‌شماره تلفنی",
"Item2": "۲۴۴"
}
],
"Title": "کشور"
} | آنگولا با نام رسمی جمهوری آنگولا کشوری در جنوب آفریقا و هفتمین کشور بزرگ در آفریقا است. آنگولا از جنوب با نامیبیا، از شرق با زامبیا، از شرق و شمال با جمهوری دموکراتیک کنگو و از غرب با اقیانوس اطلس هم‌مرز است. پرجمعیت‌ترین شهر و پایتخت آن لوآندا است.
زبان رسمی آنگولا زبان پرتغالی، جمعیت آن طبق سرشماری سال ۲۰۱۴ برابر ۲۵میلیون و ۷۰۰هزار نفر و واحد پول آن کوانزا است.
مردم آنگولا مسیحی هستند که بیش از نیمی از آنها پیرو مذهب کاتولیک رومی و یک‌چهارم نیز پروتستان هستند.
اکثریت مردم آنگولا از مردم سیاه‌پوست بانتو-تبار هستند که ۳۶ درصدشان به قوم اوویمبوندو، ۲۵ درصد به قوم آمبوندو و بقیه به دیگر اقوام تعلق دارند.
کشور آنگولا یکی از کشورهای صادرکننده نفت است که بیش از ۶۰ درصد تولید ناخالص داخلی خود را از طریق فروش نفت تامین می‌کند و نفت مورد نیاز خود را پس از اینکه در خارج از این کشور به انواع فراوردهای نفتی تبدیل شد وارد می‌کند، ولی دو سوم مردم این کشور در فقر زندگی می‌کنند.
آنگولا که در بهار ۲۰۰۲ از یک جنگ داخلی ۱۵ ساله به درآمد امروزه به دومین تولیدکننده بزرگ نفت قاره آفریقا بعد از نیجریه تبدیل شده‌است و آمریکا دومین کشور خریدار نفت خام آنگولاست. آنگولا که سومین اقتصاد آفریقای جنوب صحرا پس از آفریقای جنوبی و نیجریه است، خود را از هم اکنون در زمره کشورهای نوظهور اقتصادی جهان می‌بیند. پرتغال که استعمارگر پیشین آنگولا بود هم اینک خود با مشکل بزرگ بیکاری روبه‌رو است و شمار زیادی متخصص پرتغالی برای کار به آنگولا مهاجرت کرده‌اند. آنگولا عضو اتحادیه آفریقا، سازمان ملل متحد و کمیته هماهنگی توسعه در آفریقا است.
از اواخر قرن پانزدهم آنگولا مستعمره پرتغال بود. در قرن بیستم، کارکشی اجباری، اخذ مالیات‌های سنگین و تبعیض از سوی مهاجران پرتغالی به تحریک ملی‌گرایی انجامید. سرکوبی تمامی اعتراضات سیاسی از جانب پرتغال منجر به بروز جنگ چریکی در ۱۹۶۱ شد. وقتی استقلال بالاخره در ۱۹۷۵ اعطا شد، سه جنبش رقیب چریکی برای به دست آوردن کنترل کشور به نبرد پرداختند. جبهه خلق برای آزادی آنگولا، با پشتیبانی شوروی و کوبا، تحت رهبری آگوستینو نتو برتری یافت و همچنین موفق به دفع تهاجمی از جانب آفریقای جنوبی شد. در دهه ۱۹۸۰، سربازان کوبایی به پشتیبانی از دولت جلهه خلق برای آزادی آنگولا در برابر جنبش یونیتا به رهبری جواناس ساویمبی با پشتیبانی آفریقای جنوبی در جنوب ادامه دادند. در ۱۹۹۰ مداخله خارجیان در جنگ داخلی پایان یافت و در ۱۹۹۱ با آتش‌بس توافق شد. در ۱۹۹۲ پس از خودداری یونیتا از پذیرش نتیجه انتخابات چند حزبی، نبرد بین این جنبش و جبهه خلق برای آزادی آنگولا دوباره از سر گرفته شد.
تاریخ
در ۱۴۸۲ «دیه‌گو کائو» کاشف دریانوردان پرتغالی سرزمین آنگولا را کشف کرد. آنگولا با هند و خاور دور روابط بازرگانی یافت و بعدها مرکز فروش برده به مستعمرات پرتغال در برزیل شد. به موجب پیمان ۱۸۸۵ برلن، استعمارگران انگلیسی و پرتغالی برای استخراج معادن آنگولا به ایجاد راه‌ها و راه‌آهن‌ها و سایر موسسات صنعتی و توسعه کشاورزی پرداختند.
آنگولا آخرین مستعمره بزرگ اروپائی بود که استقلال خود را بازیافت. این کشور نزدیک به پنج قرن در استعمار پرتغال بود با کمک‌های نظامی روسیه و کوبا در جنگهای داخلی ۷۶–۱۹۷۵ پیروز گشت.
پس از جنگ جهانی دوم با آغاز جنبشهای آزادیخواهانه در قاره آفریقا، سرکوب جنبش توسط پرتغالی‌ها با شکست روبرو و سرانجام در آوریل ۱۹۷۴ پرتغال مجبور به دادن استقلال شد و سال بعد رئیس‌جمهور پرتغال «فرانسیسکو داکوستاکومز» استقلال آنگولا را پذیرفت و پس از انجام انتخابات، ام‌پی‌ال‌ای، جبهه‌های آزادیخواه آنگولا (اف‌ان‌ال‌ای) و یونیتا مشترکا استقلال کشور را به دست آوردند. برخی ازین جناح‌های سیاسی کمک‌ها و پیشنهادهائی از کشورهای مختلف دریافت می‌کردند. دیری نگذشت که آنگولا میدان مبارزات داخلی و خارجی گشت. حکومت جدید آنگولا بوسیله ام‌پی‌ال‌ای به رهبری «آگوستینونتو نتو» در یازدهم فوریه ۱۹۷۶ تشکیل و جمهوری مردمی آنگولا برقرار گشت ولی بوسیله زئیر، آفریقای جنوبی تجاوزات زیادی به سرزمین آنگولا صورت گرفت.
جنگ بلافاصله پس از سقوط حکومت استعماری پرتغال در آوریل ۱۹۷۴ آغاز شد و پس از اعلام استقلال نیز ادامه پیدا کرد.
با دخالت سربازان آفریقای جنوبی در کنار نیروهای «اتحاد ملی برای استقلال کامل آنگولا» (یونیتا). دولت «جنبش مردمی برای آزادی آنگولا» (MPLA) با کمک نیروهای کوبائی مقاومت کرد.
در سال ۱۹۹۲، برای مقابله با حمله جدید «اتحاد ملی برای استقلال کامل آنگولا» (یونیتا) و پاسداری از تاسیسات نفتی، دولت لوآندا از فرانسه درخواست کمک نظامی کرد. در سال ۱۹۹۳ شرکت «اکزکیوتیو آوتکامز» به کمک دولت آنگولا شتافته تا تسلط منطقه نفتی سویو را از دست یونیتا بیرون آورد.
برادران امیدوار، دو جهانگرد ایرانی که در سال ۱۳۳۳ خورشیدی تهران را ترک کرده و در طی ۱۰ سال جهان را دور زدند در زمانی که آزادی‌خواهان آنگولا به رهبری هولبرن روبرتو در لوآندا مستقر شده و با پرتغالی‌ها درگیری نظامی داشتند با وجود خطراتی چون سفیدپوست بودن به آنگولا رفته و برای رسیدن به شمال غربی آفریقا از این کشور عبور کردند.
سیاست
حزب حاکم آنگولا ام‌پی‌ال‌ای است که از سال ۱۹۷۵ در این کشور حکومت می‌کند.
رئیس‌جمهوری این کشور ژوزه ادوآردو دوس سانتوس است. وی با استقلال آنگولا در سال ۱۹۷۵ میلادی، وزیر امور خارجه دولت انتخابی شد. او در سال ۱۹۷۸ میلادی وزیر طرح و برنامه کشور شد و به دنبال مرگ «آنتونیو آگوستینو نتو»، دوسانتوس در ۱۰ سپتامبر ۱۹۷۹ میلادی به ریاست جمهوری آنگولا رسید و تاکنون در همین منصب است.
دوس‌سانتوس در سال ۱۹۹۱ میلادی با معترضان داخلی، که اختلاف با آنها به درگیری و جنگهای داخلی هم منجر شده بود، پیمان آشتی بست و قرار شد که نخستین انتخابات در سال ۱۹۹۲ میلادی برگزار شود. مهمترین گروه مخالفان که خواستار به قدرت رسیدن به جای حزب ام‌پی‌ال‌ای بودند، حزب «یونیتا» بود. انتخابات در وقت مقرر انجام شد و با تایید سازمان ملل و دیگر ناظران بین‌المللی، ام‌پی‌ال‌ای حزب حاکم و دوس‌سانتوس رئیس‌جمهور آنگولا شد. البته یونیتا همچنان به اعتراضات خود ادامه داد و نتایج انتخابات را نپذیرفت به همین دلیل بار دیگر کشور به صحنه درگیری تبدیل شد. دوس‌سانتوس برای بازگرداندن کشور به حالت آرامش اقدام نمود و از سازمان ملل، آمریکا، روسیه و پرتغال برای حل این بحران استفاده کرد.
نتیجه این اقدامات آن بود که در نوامبر ۱۹۹۴ میلادی «پیمان لوساکا» میان دولت و حزب یونیتا منعقد گردید. بعد از ایجاد آرامش داخلی نسبی، در سپتامبر سال ۱۹۹۵ میلادی، در پی اقدامات و طرح‌های دوس‌سانتوس برای بازسازی کشور و تقویت زیرساخت‌ها، نمایندگانی را برای جلب پشتیبانی جامعه بین‌الملل به بروکسل فرستاد. ناآرامی‌های داخلی آنگولا تا سال ۲۰۰۲ میلادی نیز ادامه یافت. اما با کشته شدن جوناس ساویمبی، رهبر حزب یونیتا، توسط ارتش آنگولا در سال ۲۰۰۲ میلادی، اعضای دیگر این حزب دست از مبارزه برداشتند و صلح نمودند. حزب یونیتا در سال ۱۹۹۳ میلادی توسط آمریکا به رسمیت شناخته شده بود. از اقدامات دوس‌سانتوس میتوان به لغو مجازات اعدام و تغییر بخشی از قانون اساسی اشاره نمود.
دوسانتوس در سال ۲۰۰۱ میلادی اعلام کرده بود که در انتخابات شرکت نمی‌کند، اما بار دیگر در سال ۲۰۰۳ میلادی به عنوان رهبر حزب حاکم و رئیس‌جمهور آنگولا معرفی شد.
جغرافیا
نقشه توپوگرافیک آنگولا.
آنگولا کشوری بزرگ در جنوب غرب آفریقا و در کناره جنوبی اقیانوس اطلس، بین نامیبیا و جمهوری دموکراتیک کنگو واقع شده‌است. میزان بارش سالانه از ۲۵ سانتیمتر در شمال، تا ۶۰ سانتیمتر در جنوب این کشور، متغیر است. پست‌ترین نقطه آنگولا در ساحل اقیانوس اطلس همسطح آب‌های آزاد دنیاست و بلندترین نقطه آن مورو دموکو با ۲۶۲۰ متر ارتفاع است. طول خطوط ساحلی آنگولا با اقیانوس اطلس از سمت غرب به ۱۶۰۰ کیلومتر می‌رسد.کابیندا یک ناحیه جدا شده از خاک اصلی کشور آنگولا میباشد که در قسمت شمال رود کنگو واقع شده‌است.
بخش اعظم کشور آنگولا را فلات‌ها پوشانده‌اند (فلات بیه و لوآندا مهمترین فلات‌ها هستند)، جلگه ساحلی (کناره اقیانوس اطلس) که از جنوب به طرف شمال امتداد دارد. در قسمتهای جنوبی باریک و در شمال عریض‌تر می‌گردد. جلگه داخلی آنگولا در شمال بوسیله رودخانه کنگو و در جنوب بوسیله رودخانه کوبانگو، قسمتی از مرز بین‌المللی را تشکیل می‌دهند. رودخانه زامبزی که ۲۵۷۵ کیلومتر طول دارد و به اقیانوس هند می‌ریزد از طرف منتهی‌الیه قسمت شرقی آنگولا جاری میشود از دیگر رودخانه‌های مهم این کشور میتوان کوننه، کوانزا و کویتو را نام برد.
مناطق غربی آنگولا به لحاظ مجاورت با اقیانوس اطلس، آب و هوایی اقیانوسی دارد، ولی مناطق شمالی این کشور دارای آب و هوایی سرد و کوهستانی است و بیشتر مناطق شرقی هم آب و هوایی گرم و مرطوب دارند. جلگه داخلی به خاطر ارتفاعش یک آب و هوای معتدل و بارانی متناوب دارد. ماه‌های خرداد تا شهریور خشکترین و سردترین ماه‌ها مهر تا اردیبهشت با میانگین بارندگی ۱۵۲ سانتیمتر در شمال شرقی میباشد.
تقسیمات کشوری
نقشه آنگولا با استانها با شماره‌گذاری
کشور آنگولا ۱۸ استان دارد:
بنگو
بنگوئلا
بیه
کابیندا
کواندو کوبانگو
کوانزای شمالی
کوانزای جنوبی
کونه‌نه
هوامبو
هوییلا
لواندا
لوندای شمالی
لوندای جنوبی
مالانژه
موشیکو
نامیبه
اوییگه
زئیر
شهرها
اقتصاد
نیمی از جمعیت بزرگسال در بخش کشاورزی و عمدتا تولید فراورده‌های غذایی مشغول هستند. فراورده عمده صادراتی قهوه است. بخش زیادی از جمعیت این کشور، در کار کشت ذرت و قهوه هستند. آنگولا دارای منابع زیر زمینی بسیار غنی، نظیر: نفت، الماس، آهن و منگنز، مس، طلا بوده و بیش از نیمی از درآمد کشور، از فروش نفت حاصل میشود. مراکز صنعتی و بویژه، نساجی، بیشتر در کنار پایتخت دایر می‌باشند نیمی از جمعیت بزرگسال در بخش کشاورزی و عمدتا تولید محصولات غذایی مشغول هستمد. محصول عمده صادراتی قهوه‌است.
سومین اقتصاد آفریقای جنوب صحرا پس از آفریقای جنوبی و نیجریه، آنگولا خود را از هم اکنون در زمره کشورهای نوظهور اقتصادی جهان می‌بیند. در پی موفقیت آشتی ملی، پس از چندین دهه جنگ داخلی، آنگولا از یک ثبات سیاسی برخوردار است که جذب سرمایه‌گذاران خارجی به‌ویژه چینیان را درپی داشته‌است.
در پی برقراری آتش‌بس و پایان جنگ داخلی در کشور آفریقایی آنگولا در سال ۲۰۰۲ میلادی، ساختمان‌سازی در لوآندا پایتخت این کشور به شدت گسترش یافت. وضعیت جغرافیایی این شهر به گونه‌ای است که تنها گنجایش سکونت ۵۰۰ هزار تن را دارد در حالیکه اینک بیش از پنج میلیون تن در این شهر زندگی می‌کنند و همین مسئله موجب شده که زندگی در آن برای خارجی‌هایی که به این کشور سفر کرده و به کار و زندگی مشغولند به گونه‌ای پرهزینه شود که به گرانترین پایتخت جهان مبدل شود.
پرتغال که استعمارگر پیشین آنگولا بود هم اینک خود با مشکل بزرگ بیکاری روبه‌رو است و شمار زیادی متخصص پرتغالی برای کار به آنگولا مهاجرت کرده‌اند. از پانصدوسی و دو موسسه خارجی در آنگولا – که ۴۰ درصد تولید ناخالص داخلی را کنترل می‌کنند -، ۳۸ درصد پرتغالی و ۱۸،۸ درصد چینی هستند. در حالی که پرتغالی‌های مقیم آنگولا در سال ۲۰۰۳ حدود بیست و یک هزار نفر بودند، در سال ۲۰۱۱ تعداد آنها از صد هزار نفر تجاوز می‌کند. بر اساس گزارش‌های کنسولگری‌های آنگولائی، تعداد واقعی دو برابر این رقم است.
شرکت نفت دولتی آنگولا روز ۲۴ فوریه ۲۰۱۲، ۵ اسفند ۹۰ اعلام کرد که به دلیل تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، از حضور در یک پروژه هفت و نیم میلیارد دلاری گاز در ایران منصرف شده‌است. سهم شرکت نفت آنگولا در پروژه فاز ۱۲ پارس جنوبی بیست درصد بود که این شرکت نفتی اعلام کرد به دلیل تحریم‌های بین‌المللی ایالات متحده آمریکا علیه ایران از این پروژه کناره‌گیری کرده‌است.
مردم
فرهنگ
فرهنگ مردم انگولا مخلوطی از فرهنگ قدیم تلفیق شده با فرهنگ اروپایی هست
ورزش
فدراسیون فوتبال آنگولا در سال ۱۹۷۹ تاسیس شده و از سال ۱۹۸۰ به عضویت فیفا درآمده‌است. آنگولا نخستین بار شرکت در دور مقدماتی جامهای جهانی را نیز به سال ۱۹۸۵ و برای جام جهانی فوتبال در سال ۱۹۸۶ در مکزیک تجربه کرد. | [
"سرود ملی آنگولا",
"لوآندا",
"زبان پرتغالی",
"جمهوری",
"حکومت متمرکز",
"نظام ریاستی",
"رئیس‌جمهور",
"معاون رئیس‌جمهور",
"جوئون لوورنسو",
"بورنیتو د سوزا",
"پرتغال",
"قطعنامه ۳۹۷ شورای امنیت",
"۱۱ نوامبر",
"۱۹۷۵ (میلادی)",
"۲۲ نوامبر",
"۱۹۷۶ (میلادی)",
"۲۱ ژانویه",
"۲۰۱۰ (میلادی)",
"۲۰۰۷ (میلادی)",
"۲۰۱۷ (میلادی)",
"۲۰۱۵ (میلادی)",
"کوانزا",
".ao",
"جنوب آفریقا",
"آفریقا",
"نامیبیا",
"زامبیا",
"جمهوری دموکراتیک کنگو",
"اقیانوس اطلس",
"واحد پول",
"مسیحی",
"کاتولیک رومی",
"پروتستان",
"بانتو",
"اوویمبوندو",
"آمبوندو",
"نفت",
"نیجریه",
"ملی‌گرایی",
"آگوستینو نتو",
"یونیتا",
"جواناس ساویمبی",
"فرانسیسکو داکوستاکومز",
"ام‌پی‌ال‌ای",
"آگوستینونتو نتو",
"زئیر",
"اکزکیوتیو آوتکامز",
"برادران امیدوار",
"۱۳۳۳",
"هولبرن روبرتو",
"ژوزه ادوآردو دوس سانتوس",
"پیمان لوساکا",
"جوناس ساویمبی",
"اعدام",
"مورو دموکو",
"کابیندا",
"زامبزی",
"کوننه",
"کویتو",
"استان بنگو",
"استان بنگوئلا",
"استان بیه",
"استان کابیندا",
"استان کواندو کوبانگو",
"استان کوانزای شمالی",
"استان کوانزای جنوبی",
"استان کونه‌نه",
"استان هوامبو",
"استان هوییلا",
"استان لواندا",
"استان لوندای شمالی",
"استان لوندای جنوبی",
"استان مالانژه",
"استان موشیکو",
"استان نامیبه",
"استان اوییگه",
"استان زئیر",
"کشاورزی",
"صادرات",
"قهوه",
"ذرت",
"الماس",
"آهن",
"منگنز",
"مس",
"طلا",
"نساجی",
"آفریقای جنوبی",
"ایران",
"پالایشگاه هفتم مجتمع گازی پارس جنوبی",
"پارس جنوبی",
"ایالات متحده آمریکا"
] | [
"آنگولا",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۷۵ (میلادی)",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۹۷۵ (میلادی) در آنگولا",
"جمهوری‌ها",
"کشورها و سرزمینهای پرتغالی‌زبان",
"کشورهای آفریقا",
"کشورهای توسعه‌نیافته",
"کشورهای عضو اتحادیه آفریقا",
"کشورهای عضو اوپک",
"کشورهای عضو سازمان ملل متحد",
"کشورهای هم‌مرز با اقیانوس اطلس",
"مستعمره‌های پیشین پرتغال"
] |
2,569 | اوکراین | 2 | 2,290 | 0 | [
"اکراین",
"اوکرائین",
"اکراینی",
"اوكراين",
"اوكرائين",
"اكراين",
"اكرايني"
] | false | 2,050 | {
"KeysAndValues": [
{
"Item1": "نام فارسی رسمی",
"Item2": "اوکراین"
},
{
"Item1": "نام عادی",
"Item2": "اوکراین"
},
{
"Item1": "تصویر پرچم",
"Item2": "Flag of Ukraine.svg"
},
{
"Item1": "تصویر نشان ملی",
"Item2": "Lesser Coat of Arms of Ukraine.svg"
},
{
"Item1": "سرود ملی",
"Item2": "<small>\"شکوه و اراده اوکراین هنوز نمرده\" (همچنین – \"اوکراین هنوز محو نشده)\"</small>پرونده:Anthem of Ukraine instrumental.ogg"
},
{
"Item1": "نقشه",
"Item2": "Europe-Ukraine (disputed territory).svg"
},
{
"Item1": "پایتخت",
"Item2": "[[کی-یف]]"
},
{
"Item1": "latd",
"Item2": "۵۰"
},
{
"Item1": "latm",
"Item2": "۲۷"
},
{
"Item1": "longd",
"Item2": "۳۰"
},
{
"Item1": "longm",
"Item2": "۳۰"
},
{
"Item1": "بزرگترین شهر",
"Item2": "[[کی-یف]]"
},
{
"Item1": "زبان رسمی",
"Item2": "[[اوکراینی]]"
},
{
"Item1": "نوع حکومت",
"Item2": "[[جمهوری]]_[[جینیوکراسی]]"
},
{
"Item1": "نوع حاکمان",
"Item2": "[[رئیس‌جمهور]][[نخست‌وزیر]]"
},
{
"Item1": "نام حاکمان",
"Item2": "[[پترو پروشنکو]][[ولادیمیر گرویسمن]]"
},
{
"Item1": "نحوه تشکیل",
"Item2": "استقلال"
},
{
"Item1": "موارد منجر به تشکیل",
"Item2": "از [[اتحاد جماهیر شوروی]]"
},
{
"Item1": "تاریخ تشکیل",
"Item2": "[[۲۴ اوت]] [[۱۹۹۱]]"
},
{
"Item1": "مساحت",
"Item2": "۶۰۳،۲۶۸"
},
{
"Item1": "رتبه مساحت",
"Item2": "۴۴ام"
},
{
"Item1": "سال برآورد جمعیت",
"Item2": "[[۲۰۰۸]]"
},
{
"Item1": "جمعیت",
"Item2": "۴۶،۱۷۹،۲۲۶"
},
{
"Item1": "رتبه جمعیت",
"Item2": "۲۷ام"
},
{
"Item1": "تراکم جمعیت",
"Item2": "۷۷"
},
{
"Item1": "رتبه تراکم جمعیت",
"Item2": "۱۱۵ام"
},
{
"Item1": "واحد پول",
"Item2": "[[گریونا]]"
},
{
"Item1": "کد واحد پول",
"Item2": "UAH"
},
{
"Item1": "منطقه زمانی",
"Item2": "EET"
},
{
"Item1": "منطقه زمانی تابستانی",
"Item2": "EEST"
},
{
"Item1": "utc",
"Item2": "+۲"
},
{
"Item1": "dst",
"Item2": "+۳"
},
{
"Item1": "دامنه اینترنتی",
"Item2": "[[.ua]]"
},
{
"Item1": "پیش‌شماره تلفنی",
"Item2": "۳۸۰"
}
],
"Title": "کشور"
} | اوکراین ( به اوکراینی: ، به روسی: ) از کشورهای اروپای شرقی است. این کشور از شرق با روسیه؛ در شمال با بلاروس؛ از غرب با لهستان، اسلوواکی و مجارستان؛ از جنوب غربی با رومانی و مولداوی هم‌مرز است و در جنوب آن دریای سیاه و دریای آزوف قرار دارد و پایتخت آن شهر کی‌اف و زبان رسمی آن زبان اوکراینی میباشد.
نوع حکومت اوکراین جمهوری بوده که از ۲۴ استان تشکیل شده‌است و دارای یک بخش خودمختار (کریمه) نیز میباشد؛ به‌صورت دقیق‌تر، اوکراین دارای یک حکومت متمرکز و نظام نیمه‌ریاستی است. پس از فروپاشی شوروی، اوکراین بعد از روسیه دارای بزرگترین ارتش در اروپا است. زبان اوکراینی زبان رسمی این کشور است و زبان روسی نیز کاربرد گسترده‌ای دارد.
تاریخ
پیش از تاریخ
سکونت انسان در اوکراین به سالها قبل از میلاد مسیح بازمی‌گردد، زمانی که در دوران نوسنگی فرهنگ کوکوتنی-تریپلی در منطقه وسیعی گسترش یافت که بخش‌هایی از اوکراین امروزی شامل تریپیلیا و تمام منطقه دنیپر و دنیستر را در بر می‌گرفت. در عصر آهن، این سرزمین محل سکونت کیمریها، سکاها و سرمتیها بود. و بین ۷۰۰ تا ۲۰۰ قبل از میلاد نیز بخشی از سرزمین سکاها به حساب می‌آمد.
بعدها، مستعمرات یونان باستان، روم باستان و امپراطوری روم شرقی، مانند تایراس، اولبیا و هرموناسا در اوایل قرن ششم قبل از میلاد در کنار دریای سیاه تاسیس شدند و در اواسط قرن ۶ بعد از میلاد رونق خوبی پیدا کردند.
جنگ جهانی دوم
با شروع جنگ جهانی دوم این کشور از ۱۹۴۱ تا ۱۹۴۴ در اشغال آلمان بود.
استقلال
۲۳ اوت ۱۹۹۱ اوکراین استقلال خود را اعلام کرد. ایران ۲۵ دسامبر ۱۹۹۱ به عنوان اولین کشور استقلال اوکراین را به رسمیت شناخت.
پس از فروپاشی شوروی
پس از فروپاشی شوروی، اقتصاد آن کشور به سمت مالکیت خصوصی و بازار آزاد حرکت کرد. این روند انتقالی برای خانوارهای اوکراینی که اغلب فقیر بودند و هیچگاه فعالیت اقتصادی خصوصی را تجربه نکرده بودند بسیار سخت بود.
برعکس جمعیت کشور که در آن زمان در اوج بود، اقتصاد اوکراین دوران فلاکت را سپری می‌کرد. پس از فروپاشی شوروی، رشد اقتصادی اوکراین تا یک دهه به صورت پیاپی منفی بود. فقر روز بروز گسترده‌تر می‌شد، تورم سرسام‌آور اعتماد به پول ملی را از بین برده بود و حتی گاهی معاملات به شکل پایاپای انجام می‌شد. برای مثال در سال ۱۹۹۳ قیمت‌ها بیش از ۱۰۰ برابر شدند. یک همبرگر که در آغاز سال ۱ کوپن (واحد پول پیشین اوکراین) قیمت داشت در پایان همان سال ۱۰۱ کوپن شده بود. سال بعد یعنی سال ۱۹۹۴ رشد اقتصادی این کشور منفی ۲۲٪ سقوط کرد.
از فروپاشی تا انقلاب نارنجی
سال ۱۹۹۴ برای اوکراین سال شروع تغییرات بود. در این سال و در اوج ناکامی و فلاکت اقتصادی مردم آن کشور به پای صندوق رای رفتند و لئونید کوچما را به عنوان دومین رئیس‌جمهور کشور مستقل اوکراین برگزیدند. او به زبان اوکراینی صحبت نمی‌کرد و با اکثریت قاطع آرای مردم نیمه شرقی اوکراین که عموما روس تبار هستند انتخاب شد ولی مجموعه اقدامات او باعث شد که پنج سال بعد در نیمه غربی اوکراین هم اکثریت بالایی بدست آورد و دو دوره به ریاست جمهوری انتخاب شود. او اقدامات بسیار موثری در صحنه سیاست و اقتصاد اوکراین شروع کرد که به‌طور خلاصه عبارتند از:
کاهش کسری بودجه از ۱۳٪ به ۵٪
کاهش استقراض از بانک مرکزی از ۱۲٪ به ۲٪
انتشار اوراق قرضه داخلی و وام گرفتن از دولتهای خارجی
و در نهایت پس از اصلاحات زیاد، حذف ۵ صفر از پول ملی
معرفی گریونا به عنوان واحد پول جدید
این اقدامات کم‌کم نتیجه داند و ترمز تورم کشیده شد. کوچما در دومین دوره ریاست جمهوری‌اش توانست رشد اقتصادی را به اوکراین بازگرداند.
همچنین کوچما روابط سیاسی و اقتصادی اوکراین با روسیه را بازسازی کرد. او بدینسان موفق شد از پیوندهای عمیق اقتصادی اوکراین و روسیه به نفع کشورش استفاده کند. پس از آن اوکراین توانست با تکیه بر منابع کشاورزی، معادن غنی و بازسازی صنایع به جای مانده از قبل، برای یک دهه رشد اقتصادی قابل قبولی را نگه دارد.
همچنین در یک دورخیز سیاسی، کوچما در خواست رسمی برای عضویت در اتحادیه اروپا داد و بیان کرد که کشورش تا سال ۲۰۰۷ می‌تواند به استانداردهای لازم برای عضویت در اتحادیه اروپا برسد. چیزی که نه تنها تاکنون محقق نشده بلکه منشا اختلافات بزرگی هم در جامعه اوکراین شده‌است.
انقلاب نارنجی و پس از آن
در سال ۲۰۰۴، نخست‌وزیر ویکتور یانوکوویچ برنده انتخابات ریاست جمهوری اعلام شد. این نتایج اعتراض مردم را به همراه داشت، مسموم شدن ویکتور یوشچنکو رقیب اصلی یانوکوویچ در جریان مبارزات انتخاباتی هم، بر آتش شک و کینه طرفدارانش دمید و موجی از اعتراض و نا فرمانی مدنی کشور را فرا گرفت. در نهایت پس از حدود سه ماه اعتراض، دادگاه عالی اوکراین انتخابات را باطل کرد و انتخابات مجدد زیر نظر موشکافانه ناظران داخلی و بین‌المللی برگزار شد. این بار یوشچنکو با اکثریت شکننده ۵۲٪ رئیس‌جمهور اوکراین شد. این اعتراضات که با استفاده از نمادهای نارنجی رنگ همراه بود به انقلاب نارنجی اوکراین معروف شد.
یانوکوویچ نیز کاخ ریاست جمهوری را زیر نگاه سنگین دوربین‌های رسانه‌ها ترک کرد و رفت تا اپوزیسیون را شکل دهد. او پنج سال بعد دوباره در انتخابات شرکت کرد و این بار پیروز شد. اما انقلاب نارنجی شوک سنگینی بر اقتصاد کشور وارد کرد. اقتصادی که سال قبل از انقلاب نارنجی ۱۲٫۵٪ رشد کرده بود در سال بعد تنها ۲٫۵٪ رشد داشت.
بحران ۲۰۱۴
پلیس ملی جدید اوکراین در تاریخ ۳ ژوئیه ۲۰۱۵ به‌عنوان بخشی از اصلاحات اتحادیه اروپا شکل گرفت.
در ۲۲ فوریه ۲۰۱۴ در پی اعتراضات خیابانی علیه دولت و وخیم شدن اوضاع داخلی اوکراین با رای پارلمان اوکراین ویکتور یانکویچ از سمت رئیس‌جمهوری برکنار شد و یولیا تیموشنکو نخست‌وزیر سابق که در روز ۱۹ مهر ۱۳۹۰ برابر با ۱۱ اکتبر ۲۰۱۱ محکوم به زندان شده بود پس از تسخیر کاخ ریاست جمهوری توسط مخالفان و رای پارلمان این کشور مبنی بر بازگشت به قانون اساسی سال ۲۰۰۴؛ که این طرح با ۳۲۵ رای موافق به تصویب رسید و راه برای آزادی تیموشنکو هموار شد. همچنین پارلمان اوکراین به آزادی تیموشنکو از زندان نیز رای مثبت داد و در ساعاتی بعد در ۲۲ فوریه یولیا تیموشنکو از زندان آزاد شد. پس از برکناری یاناکویچ وی به روسیه گریخت و الکساندر تورچینف به عنوان رئیس‌جمهور موقت برگزیده شد. در پی این حوادث شبه جزیره کریمه توسط نیروهای روسی تحت عنوان محافظت از روس تبارهای این ایالت خودمختار اشغال شد.
چند روز بعد از این اتفاقات، مردم شبه جزیره کریمه در برگزاری همه‌پرسی سراسری، موافقت ۹۶ درصدی خود را با پیوستن به کشور روسیه اعلام کردند و این شبه جزیره رسما جزئی از خاک روسیه شد.
یانوکوویچ در یک نطق تلویزیونی با اشاره به پیش نویس توافقنامه پیوستن اوکراین به اتحادیه اروپا از مردمش دعوت کرد که متن پیش نویس را بخوانند. او گرچه مخالف قطعی پیوستن اوکراین به اتحادیه نیست اما می‌گوید این پیش نویس الحاق، اوکراین را فقط یک بازار مصرف برای محصولات اروپایی در ازای نیروی کار ارزان و غیر متخصص می‌خواهد و نه یک شریک تجاری واقعی برای اروپا. اما از طرف مقابل نیمه غربی اوکراین چشم به توان اقتصادی اروپا بسته‌است. آنها به همسایگان فقیر خود می‌نگرند که درست مانند اوکراین بخشی از اتحاد جمهوری‌های شوروی بودند اما حالا اتباع آنها آزادانه در هر جای اتحادیه اروپا سفر، اقامت و کار می‌کنند.
مداخله نظامی روسیه
رهبران بلاروس، روسیه، آلمان، فرانسه و اوکراین در اجلاس سران "Minsk II"
پس از برکناری ویکتور یانکوویچ از ریاست جمهوری اوکراین در ماه فوریه و فرادستی نیروهای هوادار غرب در دولت کیف، اهالی روس تبار بخش‌هایی از شرق اوکراین مبتنی بر بدبینی تاریخی‌اشان به جهت‌گیری‌های سیاسی در غرب اوکراین و نیروهایی که در کیف قدرت را به دست گرفته‌اند و نیز بر بستر برخی اشتباهات دولت جدید با آن از در ستیز و مخالفت درآمده‌اند.
در این میان روسیه که فعل و انفعالات سیاسی در اوکراین را تلاشی دیگر برای تشدید محاصره خود و حضور سیاسی و نظامی غرب در پشت مرزهای خود تلقی می‌کند با حمایت از مخالفت‌ها در شرق اوکراین و تشدید ستیز میان اهالی منطقه و دولت کیف درصدد حفظ منافع ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک خود تا حد ممکن است. این رویکرد روسیه در همان روزهای اول پس از برکناری یانکوویچ و با تصرف بحث‌انگیز شبه جزیره کریمه نمودی بارز یافت.
گرچه نیروهای حاکم در کیف قول‌هایی مبنی بر تغییر قانون اساسی و اعطای اختیارات بیشتر به مناطق، به ویژه شرق کشور را داده‌اند، ولی این قول نه برای جدایی‌طلبان و نه برای روسیه حامی آنها کافی نبوده‌است. با بدست آمدن برخی موفقیت‌های نظامی دولت در شرق، عرصه بر شبه‌نظامیان شرق اوکراین روز به روز تنگ‌تر میشود، اما تاکنون هیچ‌یک از دو طرف، اراده‌ای برای برای پایان درگیری‌ها نشان نداده‌اند.
افزایش تلاشهای دیپلماتیک اخیر در اروپا برای حل بحران و افزایش تماس‌ها و دیدارها میان مقام‌های روسیه و اوکراین نشانگر آن است که هر دو طرف پیروزی واقعی و کاملی برای خود در این بحران متصور نیستند و بیش از همه یافتن راه‌حل سیاسی که مبتنی برخاست‌های متعادل شده طرفین باشد مد نظر است. گزینه کرملین برای تحقق این امر ایجاد یک حکومت فدرال در این کشور است. زیرا در یک اوکراین فدرال دولت مرکزی نسبتا ضعیف در جهت‌گیری‌های خارجی‌اش به نظر موافق مناطق فدرال (از جمله مردم نواحی شرق کشور) وابسته است و روسیه را راضی کند که پیوند تنگاتنگ میان کیف و غرب (به خصوص از دید نظامی) عملی نشود.
این راه‌حل شاید اوکراین را در پیوندهای مستقیم سیاسی و اقتصادی با غرب قرار دهد، اما در عین حال باید به پیوندهای تاریخی، فرهنگی و اقتصادی شرق اوکراین با روسیه هم توجه کند و به لحاظ نظامی، مانند آنچه برای فنلاند پس از جنگ جهانی دوم ترسیم شد، موقعیتی خنثی و حائل را برای اوکراین رقم بزند.
اما روسیه به هیچ‌یک از این راه حل‌ها توجهی نکرده و بدون در نظر گرفتن عواقب بعدی، به افزایش درگیری‌ها در شرق اوکراین دامن می‌زند. از زمان شروع درگیری‌ها در آوریل ۲۰۱۴ تا ماه آگوست، بین ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ داوطلب روس به همراه جدایی طلبان شرق اوکراین می‌جنگیدند. یکی از روش‌های دیگر روسیه در جهت همسو کردن مردم، استفاده از حافظه تاریخی آنها و دادن لقب‌هایی چون فاشیست و نازی به مبارزه با مخالفانش از جمله رهبران امروز اوکراین است.
همچنین تا آغاز ماه سپتامبر، این جنگ شاهد یک میلیون آواره، ۲۶۰ هزار بی‌خانمان و مرگ ۲۶۰۰ نفر شد و با ادامه یافتن این وضعیت در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۴ پارلمان اوکراین رای به پیوستن این کشور به ناتو داد.
حکومت و سیاست
نظام سیاسی اوکراین، جمهوری ترکیب شده نیمه پارلمانی، نیمه ریاست جمهوری است که در آن قوه مقننه، قوه مجریه و قوه قضاییه مستقل می‌باشند و رئیس‌جمهور در یک انتخابات عمومی برای ۵ سال به عنوان رئیس دولت انتخاب میشود. در دور دوم انتخابات سال ۲۰۱۰، ویکتور یانکویچ با پیشی گرفتن از رقیب خود، یولیا تیموشنکو ریاست جمهوری اوکراین شده و میکولا آزارف به عنوان نخست‌وزیر انتخاب شد.
یک ناوچه اوکراینی
نظامی
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، اوکراین صاحب ۷۸۰٫۰۰۰ سرباز در خاک خود و سومین زرادخانه تسلیحات هسته‌ای در جهان شد. در ماه می۱۹۹۲ در حالی که اوکراین با تحویل تسلیحات هسته‌ای خود به روسیه برای دفن موافقت کرده بود، پیمان کاهش سلاح‌ها را امضا نمود تا به عنوان یک کشور بدون سلاح اتمی به عضویت در پیمان‌نامه منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای در آید. در دوران کوچما، اوکراین این پیمان را در سال ۱۹۹۴ به تصویب رساند و در سال ۱۹۹۶ به یک کشور فاقد سلاح اتمی تبدیل شد. اوکراین تاکنون کشوری بدون تسلیحات اتمی شناخته شده‌است.
ارزش اقتصادی و ژئو پولتیک اوکراین
اوکراین پس از روسیه پهناورترین کشور اروپاست. با ذخیره وسوسه انگیزی از معادن فلزی ارزشمند. نیمی از آهن و فولاد کل شوروی از اوکراین بدست می‌آمد. چهل درصد از کل سنگ منگنز دنیا در دوران شوروی از اوکراین صادر می‌شد. به این فهرست، منابع زغال سنگ، جیوه، تیتانیوم و نیکل را هم باید افزود. اوکراین یکی از مهمترین کشورهای معدنی دنیاست که هم از نظر تنوع و هم حجم ذخایر در دنیا کم‌نظیر است. گفته میشود ۸۰۰۰ معدن از ۹۰ کانی ارزشمند در سراسر خاک اوکراین وجود دارد.
بر خلاف بیشتر کشورهای معدنی که کشاورزی خوبی ندارند اوکراین صاحب نوع بسیار حاصلخیزی از خاک هم هست. این خاک که بنام خاک سیاه (یا سرزمین سیاه) معروف است حاصلخیزترین خاک کره زمین است و در روسیه و کانادا نیز یافت میشود. اوکراین صاحب یک چهارم از خاک سیاه کره زمین است. این خاک استثنایی و حاصلخیز، یکی از سرمایه‌های ملی اوکراین است. کشاورزی در این خاک بدون کود انجام میشود. کشاورزان می‌گویند سربازان نازی در جنگ جهانی دوم این خاک را با خود به آلمان می‌بردند.
موقعیت ژئوپولتیک اوکراین هم برای غرب، بی‌نظیر است. مرزهای اوکراین تنها ۶۰۰ کیلومتر تا مسکو فاصله دارند. در زمان جنگ سرد رسیدن پای غرب به این فاصله از قلب بلوک شرق رویا بود. اوکراین یکی از سرنوشت سازترین حلقه‌های غرب در زنجیره مهار روسیه است.
علاوه بر همه این امتیازات بالقوه، اوکراین گلوگاه انرژی اروپا هم هست. ۲۵ کشور اروپایی، واردکننده گاز از روسیه هستند و همه خط لوله‌ها به جز یکی از خاک اوکراین می‌گذرند. این یعنی اوکراین گلوگاه درآمد گازی روسیه نیز هست. در روز اول ژانویه سال ۲۰۰۶، روسیه شیر خطوط صادرات گاز از خاک اوکراین را در پی اختلاف بر سر حق ترانزیت، بست. البته روسیه و اوکراین پس از چهار روز به تفاهم اولیه رسیدند. اما اصل اختلاف پابرجا ماند. سه سال بعد در ژانویه ۲۰۰۹، بار دیگر شیر گاز بسته شد و قربانی این اختلاف هم صنایع اروپایی بودند. اروپا هنوز سرمای شبهای بدون گاز، به خاطر بسته شدن این گلوگاه را به خوبی به یاد دارد. در آن سال ۱۸ کشور اروپایی افت فشار یا قطع کامل جریان گاز را گزارش کردند.
در حال حاضر اتحادیه اروپا تقریبا ۱۸٫۷ تریلیون فوت مکعب گاز در سال مصرف می‌کند که ۱۶٪ آن از خاک اوکراین ترانزیت میشود. پس عجیب نیست که این کشور فقیر (از نظر مالی) تا این اندازه مهم است و همین اهمیت است که جامعه اوکراین را دچار دودستگی کرده.
تقسیمات کشوری
کشور اوکراین به ۲۴ اوبلاست (استان) و استانهای اوکراین به نوبه خود به ۴۹۰ رایون (بخش) تقسیم شده‌اند. اوکراین دارای یک منطقه خودمختار به نام کریمه میباشد و شهر سواستوپول به لحاظ موقعیت نظامی خاص از وضعیت قانونی ویژه‌ای برخوردار است. روز جمعه، ۱ فروردین ۱۳۹۳ (۲۱ مارس ۲۰۱۴)، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور وقت روسیه، مصوبه پارلمان روسیه در مورد الحاق شبه جزیره کریمه به خاک این کشور را امضا کرد و به این ترتیب، این مصوبه از نظر قوانین روسیه رسمیت یافت.
جغرافیا
نمایی از رودخانه دنیپر از روی یک تپه در شهر کی‌اف
کوه هورلا بلندترین کوه در اوکراین
اوکراین با ۶۰۳٫۵۵۰ کیلومتر مربع مساحت و ۲،۷۸۲ کیلومتر خط ساحلی چهل و چهارمین کشور بزرگ جهان و پس از روسیه دومین کشور وسیع در اروپا است.
این کشور از زمینهای مسطح و دشت‌های حاصلخیز (یا استپ) تشکیل شده‌است که از میان آنها رودخانه‌هایی چون دنیپر، سورسکی دونتس، دنیستر و بوگ جنوبی می‌گذرند و به دریای سیاه و دریای کوچک آزوف منتهی می‌شوند. در جنوب غربی اوکراین دلتای رود دانوب در مرز این کشور با رومانی قرار گرفته‌است. تنها کوه‌های این کشور بخشی از رشته کوه‌های کارپات میباشد که بلندترین نقطه آن در اوکراین، کوه هورلا است که ۲،۰۶۱ متر ارتفاع دارد و در شبه جزیره کریمه نیز رشته کوه‌های کریمه تا ساحل جنوبی کریمه امتداد دارد.
اوکراین دارای آب و هوای معتدل قاره‌ای است، هرچند در سواحل جنوبی کریمه شرایط آب و هوایی مدیترانه‌ای وجود دارد. بارش باران در نقاط مختلف اوکراین متفاوت است، به‌طوری‌که بیشترین میزان بارش در شمال و غرب این کشور صورت می‌گیرد و کمترین میزان بارش در شرق و جنوب شرقی است، بطور مثال بارش سالیانه در منطقه غربی حدود ۱،۲۰۰ میلی‌متر است، در حالی که بارش سالانه در کریمه ۴۰۰ میلی‌متر میباشد.
اقتصاد
آسمان خراش‌های دنیپروپتروفسک.
سرمایه‌گذاری اوکراین در بخش انرژی‌های پاک
در زمان شوروی، اقتصاد اوکراین دومین اقتصاد بزرگ اتحاد جماهیر شوروی بود و یک بخش صنعتی و کشاورزی مهم به حساب می‌آمد. پس از فروپاشی شوروی، نظام اقتصاد با برنامه این کشور به سمت یک اقتصاد بازاری تغییر کرد که روند این انتقال برای اکثریت جامعه که دچار فقر بودند، بسیار دشوار بود. پس از فروپاشی شوروی اقتصاد اوکراین به شدت محدود شده و زندگی روزانه برای یک فرد معمولی که در اوکراین زندگی می‌کرد بسیار دشوار بود. تعداد قابل توجهی از روستاییان بوسیله غذایی که خودشان می‌کاشتند زندگی می‌کردند، برخی نیز دو یا چند شغل داشتند و از طریق مبادله کالا با کالا، مایحتاج اولیه‌شان را تهیه می‌کردند.
آموزش
طبق قانونی اساسی اوکراین، تمام شهروندان اوکراینی از تحصیل رایگان برخوردار هستند.
اوکراین دارای دانشگاه‌های بسیار زیاد و تنوع رشته بسیار زیاد است و رشته‌هایی مانند مکانیک، برق کاملا کاربردی و هدفمند تدریس میشود، دانشگاه‌های اوکراین دارای امکانات کامل و با تکنولوژی روسی و به سبک روسی کلیه رشته‌ها تدریس میشود.
جمعیت و نژادها
رشد جمعیت اوکراین از سال ۱۹۵۰ تا ۲۰۰۹
درصد نژاد اوکراینی در اوکراین
جمعیت این کشور بالغ بر ۴۶،۱۷۹،۲۲۶ نفر میباشد
با توجه به آن که بیشتر نواحی صنعتی در شرق و جنوب شرقی اوکراین واقع شده‌اند، تراکم جمعیت در این نواحی بیشتر است، همچنین ۶۷٫۲٪ از جمعیت اوکراین نیز در مناطق شهری زندگی می‌کنند.
طبق سرشماری سال ۲۰۰۱ اوکراین، ۷۷٫۸٪ از جمعیت اوکراین را نژاد اوکراینی و مابقی را نژادهای روسی (۱۷٫۳٪)، بلاروسی (۰٫۶٪)، مولداوی، تاتارهای کریمه (۰٫۵٪)، بلغارها (۰٫۴٪)، مجارستانی (۰٫۳٪)، رومانیایی (۰٫۳٪)، لهستانی (۰٫۳٪)، یهودیان (۰٫۲٪)، ارامنه (۰٫۲٪)، یونانی‌ها (۰٫۲٪) و تاتارها (۰٫۲٪) تشکیل می‌دهند.
دین و مذهب
تا سال ۹۸۸ میلادی ساکنین اوکراین فعلی نیز به مانند بسیاری از مردم اروپا بت‌پرست بودند ولی با پذیرش آئین مسیحیت از سوی پرنس ولادیمیر این کشور نیز مسیحی شد. در سال ۱۰۵۴ به دنبال تکفیر متقابل پاپ روم و پاتریارک بیزانس، مذهب ارتدوکس توسط پاتریارک بیزانس به وجود آمد و کشورهای زیادی از جمله اوکراین ارتدوکس گردیدند و به همین دلیل بیشتر مردم اوکراین تابع کلیسای ارتدوکس بوده و اقلیتی تابع کلیسای کاتولیک می‌باشند که بیشتر ساکن نواحی غرب اوکراین هستند. علاوه بر ارتدوکسها و کاتولیک‌ها، پیروان مذهب پروتستان و برخی فرق مسیحی دیگر نیز در اوکراین وجود دارند. یهودیان هم دارای کنیسه‌های مختلف هستند (در کیف ۲ کنیسه) که مراسم مذهبی خود را انجام می‌دهند.
حدود ۹۶٫۲ درصد جمعیت اکراین مسیحی هستند و پس از آن اسلام با ۰٫۷ درصد و یهودیت ۰٫۶ درصد و سایر ادیان ۲٫۵ درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند
از زمان فروپاشی اتحاد شوروی، هیچ‌یک از دولتهای حاکم بر اوکراین قوانین لازم برای حمایت و دفاع از زبان، مذهب و سایر حقوق اقلیت‌های ساکن این کشور را تصویب نکرده‌اند. از آغاز درگیری‌ها در شرق اوکراین، احساسات ضدیهودی در شرق این کشور بالا گرفته‌است. گفته میشود این نگرش با پخش اعلامیه‌هایی از طرف جمهوری مردمی دونتسک (وابسته به دولت روسیه) دامن زده میشود.
فرهنگ
زبان
زبان مردم اوکراین از گروه زبانهای اسلاو شرقی است و شباهت زیادی به زبان روسی دارد. به عبارت دیگر لغات مورد استفاده در زبان اوکراینی بیشتر بر گرفته از زبان لهستانی است ولی دستور زبان آن به مانند زبان روسی میباشد. زبان روسی بیشترین رواج را پس از زبان اوکراینی در این کشور دارد. الفبای زبان اوکراینی نظیر زبان روسی سیریلیک میباشد و تفا وت میان این دو اندک است
ادبیات
موسیقی و رقص
رقص خوش آمد گویی پرایویت
موسیقی در اوکراین با تاریخی طولانی و تاثیرگذار، بخش عمده‌ای از فرهنگ این کشور را تشکیل می‌دهد. از موسیقی بومی سنتی تا موسیقی کلاسیک و مدرن راک، اوکراین فهرست بلندی از موسیقی‌دان‌های برجسته‌ای چون چایکوفسکی و اوکآن الزی را در سطح بین‌المللی شناسانده‌است.
ورزش
فوتبال
دو تیم مطرح دیناموکیف و شاختار دونتسک جزو بهترین‌های فوتبال این کشور می‌باشند که در مقاطعی در لیگ قهرمانان اروپا هم حضور داشته‌اند. تیم دیناموکیف ستارگان مطرحی از جمله اندره‌ای شوچنکو را به دنیای فوتبال معرفی کرده‌است.
صنعت گردشگری
در رتبه‌بندی سازمان جهانی گردشگری، اوکراین از نظر تعداد گردشگران جایگاه هشتم را به خود اختصاص داده‌است. همچنین عجایب هفتگانه اوکراین از اصلی‌ترین جاذبه‌های گردشگری این کشور می‌باشند که از هفت بنای تاریخی و فرهنگی تشکیل شده‌است و شهرهای مهم توریستی آن کریمه، کی یف و خارکف میباشد. | [
"کی یف",
"زبان اوکراینی",
"جمهوری",
"جینیوکراسی",
"رئیس‌جمهور",
"نخست‌وزیر",
"پترو پروشنکو",
"ولادیمیر گرویسمن",
"اتحاد جماهیر شوروی",
"۲۴ اوت",
"۱۹۹۱ (میلادی)",
"۲۰۰۸ (میلادی)",
"گریونا",
".ua",
"زبان روسی",
"روسیه",
"بلاروس",
"لهستان",
"اسلوواکی",
"مجارستان",
"رومانی",
"مولداوی",
"دریای سیاه",
"دریای آزوف",
"کی‌اف",
"کریمه",
"حکومت متمرکز",
"نظام نیمه‌ریاستی",
"شوروی",
"ارتش",
"انسان",
"دوران نوسنگی",
"تریپیلیا",
"دنیپر",
"نیستر",
"عصر آهن",
"کیمری",
"سکاها",
"سرمتی",
"یونان باستان",
"روم باستان",
"امپراطوری روم شرقی",
"آلمان",
"ایران",
"فروپاشی شوروی",
"مالکیت خصوصی",
"بازار آزاد",
"اقتصاد",
"رشد اقتصادی",
"فقر",
"تورم",
"دادوستد پایاپای",
"کوپن (واحد پول)",
"واحد پول",
"۱۹۹۴",
"صندوق رای",
"لئونید کوچما",
"نیمه شرقی اوکراین",
"نیمه غربی اوکراین",
"کسری بودجه",
"اوراق قرضه",
"وام",
"اتحادیه اروپا",
"۲۰۰۷",
"انقلاب نارنجی",
"۲۰۰۴",
"ویکتور یانوکوویچ",
"ویکتور یوشچنکو",
"دادگاه عالی اوکراین",
"ویکتور یانکویچ",
"یولیا تیموشنکو",
"نطق تلویزیونی",
"پروتکل",
"توافقنامه",
"نیروی کار",
"شریک تجاری",
"سفر",
"اقامت",
"کار",
"مداخله نظامی روسیه در اوکراین",
"فرانسه",
"دیپلماسی",
"اروپا",
"فدرالیسم",
"فنلاند",
"جنگ جهانی دوم",
"ناتو",
"نظام سیاسی",
"قوه مقننه",
"قوه مجریه",
"قوه قضاییه",
"رئیس دولت",
"میکولا آزارف",
"جنگ‌افزار هسته‌ای",
"پیمان‌نامه منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای",
"معادن فلزی",
"آهن",
"فولاد",
"منگنز",
"زغال سنگ",
"جیوه",
"تیتانیوم",
"نیکل",
"خاک سیاه",
"کانادا",
"کود",
"نازیسم",
"مسکو",
"جنگ سرد",
"بلوک شرق",
"انرژی",
"گاز طبیعی",
"۲۰۰۶",
"حق ترانزیت",
"۲۰۰۹",
"ترانزیت",
"اوبلاست",
"استان",
"بخش (تقسیمات کشوری)",
"سواستوپول",
"ولادیمیر پوتین",
"فهرست کشورها و مناطق بر پایه پهناوری",
"استپ",
"سورسکی دونتس",
"دنیستر",
"بوگ جنوبی",
"دانوب",
"کوه‌های کارپات",
"هورلا",
"کوه‌های کریمه",
"آب و هوا",
"آب و هوایی مدیترانه‌ای",
"باران",
"صنعت",
"کشاورزی",
"اقتصاد دستوری",
"اقتصاد بازار",
"مبادله کالا با کالا",
"دانشنامه بریتانیکا",
"قانونی اساسی اوکراین",
"تحصیل رایگان",
"تراکم جمعیت",
"یونیسف",
"سرشماری سال ۲۰۰۱ اوکراین",
"اوکراینی",
"نژاد روس",
"بلاروسی",
"تاتارهای کریمه",
"بلغارها",
"مجارستانی",
"رومانیایی",
"لهستانی",
"یهودیان",
"ارامنه",
"یونانی‌ها",
"تاتار",
"بت‌پرست",
"پاپ",
"پاتریارک",
"ارتدوکس",
"کاتولیک",
"پروتستان",
"موسیقی",
"فرهنگ",
"موسیقی بومی",
"موسیقی کلاسیک",
"مدرن راک",
"چایکوفسکی",
"اوکآن الزی",
"باشگاه فوتبال دینامو کیف",
"باشگاه فوتبال شاختار دونتسک",
"لیگ قهرمانان اروپا",
"آندری شوچنکو",
"سازمان جهانی گردشگری",
"عجایب هفتگانه اوکراین",
"خارکف",
"ماریوپول"
] | [
"اوکراین",
"اروپای شرقی",
"ایالات و نواحی بنیان‌گذاری‌شده در سال ۱۹۹۱ (میلادی)",
"ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۸۸۲ (میلادی)",
"بنیان‌گذاری‌های ۱۹۹۱ (میلادی) در اوکراین",
"جمهوری‌ها",
"روس کیف",
"کشورها و سرزمینهای اسلاوی‌زبان",
"کشورها و سرزمینهای اوکراینی‌زبان",
"کشورهای اروپایی",
"کشورهای عضو سازمان ملل متحد",
"لیبرال دموکراسی"
] |
Subsets and Splits
No saved queries yet
Save your SQL queries to embed, download, and access them later. Queries will appear here once saved.