instruction
stringclasses
4 values
input
stringlengths
299
300
response
stringlengths
362
16.4k
Bu metnin bize verdiği dersleri yazın.
üphesz k yalnızca sen 34 . Havarler, Hz. Peygamber’n sahabler gb; Hz. sa’yı görmü, ona man etm ve sadakatle yardımda bulunmu kmselerdr. 5 / MÂDE SÛRES 138 gaybları hakkıyla blensn.” 117. “Ben onlara, sadece bana emren ey söyledm: Benm de Rabbm, szn de Ra bbnz olan A
Bu metnin özeti: üphesz k yalnızca sen 34 . Havarler, Hz. Peygamber’n sahabler gb; Hz. sa’yı görmü, ona man etm ve sadakatle yardımda bulunmu kmselerdr. 5 / MÂDE SÛRES 138 gaybları hakkıyla blensn.” 117. “Ben onlara, sadece bana emren ey söyledm: Benm de Rabbm, szn de Ra bbnz olan Allah’a kulluk edn (de- dm.) Aralarında bulunduum sürece onlara aht (ve ör- nek) dm. Ama ben çlernden aldıında, artık üzerlerne gözetleyc yalnız sen oldun. Sen, her eye hakkıyla ahtsn.” 118. “Eer onlara azap edersen, üphe yok k onlar senn kulla- rındır. Eer onları baılarsa n, yne üphe yok k sen mutlak g üç sah b sn, hüküm ve h kmet sah b sn. 119. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Allah, öyle dyecek: “Bugün, dorulara, doruluklarının ya- rar salayacaı gündür.” Onlara çnden ırmaklar akan, çn- de eb ed î k a lacaklar ı cennetler va rdır. Allah, onlardan razı ol- mu, onlar da A l lah’ tan razı olmulardır. te bu büy ük ba- ar ı d ı r. 120. Göklern, yern ve bunlard
Bu metnin özeti: Allah, öyle dyecek: “Bugün, dorulara, doruluklarının ya- rar salayacaı gündür.” Onlara çnden ırmaklar akan, çn- de eb ed î k a lacaklar ı cennetler va rdır. Allah, onlardan razı ol- mu, onlar da A l lah’ tan razı olmulardır. te bu büy ük ba- ar ı d ı r. 120. Göklern, yern ve bunlardak her eyn hükümranlıı yal- nızca Allah’ındır. O, her eye hakkıyla gücü yetendr. 5 / MÂDE SÛRES 139 Mekke dönemnde nm tr. Kuv vetl gör üe göre, 91, 92, 93, 151, 152 ve 153. âyetler Medne’de nmtr. 165 âyer . Adını, 136, 138 ve 139. âyetlerde yer alan “el-En’âm” kelmesnden almıtır. En’âm, koyun, keç, deve ve sıır cns ehl hayvanları fade eden br kelmedr. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Sûrede balıca tevhde, adalete, pey- gamberle, ahrete dar meseleler le kü frün ve batıl nançların redd ve bazı temel ahlâk kuralları konu edlmektedr. Bi smi l lâhir rahmânir rahîm . 1. Hamd, gökler ve yer yaratan, karanlıkları ve aydınlıı var eden Allah’a mahsustur. Böyle ken nkâr ede
Bu metnin özeti: Sûrede balıca tevhde, adalete, pey- gamberle, ahrete dar meseleler le kü frün ve batıl nançların redd ve bazı temel ahlâk kuralları konu edlmektedr. Bi smi l lâhir rahmânir rahîm . 1. Hamd, gökler ve yer yaratan, karanlıkları ve aydınlıı var eden Allah’a mahsustur. Böyle ken nkâr edenler baka ey- ler Rablerne denk tutuyorlar. 2. O öyle br Rab’dır k, sz çamurdan yaratmı, sonra (her b- rnze) br ecel tayn etmtr. (Kıyametn kopması çn) be- lrlenm br ecel de O’nun katındadır. Sz se hâlâ üphe ed- yorsunuz. 3. Hâlbuk O, göklerde de Allah’tır, yerde de. Szn gzlnz de blr, açıa vurduunuzu da. Szn daha ne kazanacaınızı da blr. 4. Onlara R abler nn âyetler nden hçbr âyet gelmez k  ondan y üz çev  r m esnler. 5. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Ntekm hak (Kur’an) kendlerne gelnce onu yalanladı- lar. Fakat alay ekler eyn haberler kendlerne lerde gelecektr. 1 1 . Hcretten sonra slâm’ın devlet olması, Bedr zafer, slâm’ın fütuhatı ve yayılması, o gün çn hayal ble edlmyor, slâm alay konusu oluyordu. Âyet, önceden bu ta
Bu metnin özeti: Ntekm hak (Kur’an) kendlerne gelnce onu yalanladı- lar. Fakat alay ekler eyn haberler kendlerne lerde gelecektr. 1 1 . Hcretten sonra slâm’ın devlet olması, Bedr zafer, slâm’ın fütuhatı ve yayılması, o gün çn hayal ble edlmyor, slâm alay konusu oluyordu. Âyet, önceden bu tarhî ge- lmelern habern veryor, slâm’la alay edenlern ahrette beklenmedk eklde kar- ılarına çıkacak azaba da aret edyor. 6 / EN’Â M SÛR ES 6 EN’ÂM SÛRES 140 6. Onlardan önce nce nes l l er  helâk e mz gö r m ed  l er m ? Yeryüzünde sze vermedmz mkân ve ktdarı onlara ver- mtk. Onlara bol bol yamur yadırmıtık. Topraklarından nehrler akıık. Sonra da günahları sebebyle onları helâk et- tk ve arkalarından baka br nesl var ek. 7. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
(Ey Muhammed!) Eer sana kâıda yazılı br ktap ndrsey- d k , onlar da el ler  y le ona doku nsalard ı, y ne o nk âr ed enler, “Bu , apaç ı k büy üden bak a br ey de  ldr ” dyeceklerd. 8. Br de dedler k: “Ona (açıktan görecemz) br melek n- drlse ya!” Eer (öyle) br melek n
Bu metnin özeti: (Ey Muhammed!) Eer sana kâıda yazılı br ktap ndrsey- d k , onlar da el ler  y le ona doku nsalard ı, y ne o nk âr ed enler, “Bu , apaç ı k büy üden bak a br ey de  ldr ” dyeceklerd. 8. Br de dedler k: “Ona (açıktan görecemz) br melek n- drlse ya!” Eer (öyle) br melek ndrseydk artık  btrl- m olurdu, sonra da kendlerne göz açtırılmazdı. (Hemen helâk edlrlerd.) 9. Eer onu (Peygamber) br me lek kılsaydık yne onu br adam (suretnde) yapardık 2 ve onları yne çnde bulun- dukları karmaaya düürmü olurduk. 3 10. (Ey Muhammed!) Andolsun, senden önce de brçok pey- gamber alaya alınmıtı da onlarla alay edenler, alay ekler ey kuatıp mahvetmt. 11. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
De k  : “ Yer y ü zünde ge zn dolaın da (Peygamberler ) yalan- layanların sonu nasıl olmu br görün.” 12. De k: “u göklerdekler ve yerdekler kmndr?” “Allah’ındır” de. O, merhamet etmey kendne gerekl kıldı. Andolsun sz mutlaka kıya met gününe toplayacak. Bunda 2 . Mürkler, melekler
Bu metnin özeti: De k  : “ Yer y ü zünde ge zn dolaın da (Peygamberler ) yalan- layanların sonu nasıl olmu br görün.” 12. De k: “u göklerdekler ve yerdekler kmndr?” “Allah’ındır” de. O, merhamet etmey kendne gerekl kıldı. Andolsun sz mutlaka kıya met gününe toplayacak. Bunda 2 . Mürkler, melekler kadın suretnde hayal edp böyle nanırlardı. Bu nanıın yanlı- lıını vurgulamak üzere, onlara melek gönderlse ble bunun kadın suretnde temsl edlemeyece fade edlmtr. (Bakınız: Zuhruf sûres, âyet, 19) 3 . Kâfrlern ısrarla stedkler eklde peygamber br melek olsaydı, o melek br nsan sure tnde gelecekt. Çünkü sıradan nsanları n mele asıl eklyle görmelerne mkân yoktu. Bu defa onların bu husustak üpheler ve müküller aynen sahnelenm ola- caktı. (Kavram odaklı açıklama).
Bu metnin bize verdiği dersleri yazın.
Zra peygambere dedkler gb ona da, “Sen de bzm gb br beersn, melek olamaz sın” d yeceklerd . 6 / EN’Â M SÛR ES 141 hç üphe yok. Kendlern zyana uratanlar var ya, te on- lar nanmazlar. 13. Gece ve gündüzde barınan her ey O’nundur. O, hakkıyla tendr, hakkıyla blendr. 14.
Bu metnin özeti: Zra peygambere dedkler gb ona da, “Sen de bzm gb br beersn, melek olamaz sın” d yeceklerd . 6 / EN’Â M SÛR ES 141 hç üphe yok. Kendlern zyana uratanlar var ya, te on- lar nanmazlar. 13. Gece ve gündüzde barınan her ey O’nundur. O, hakkıyla tendr, hakkıyla blendr. 14. De k: “Göklern ve yern ya ratıcısı olan, besled hâlde bes- lenmeye htyacı olmayan Allah’tan bakasını mı dost edne- cem.” De k: “Bana, (Allah’a) teslm olanların lk olmam emredld ve sakın Allah’a ortak koanlardan olma (denl- d).” 15. De k: “Ben Rabbme syan edersem gerçekten, büyük br günün (kıyamet gününün) azabından korkarım.” 16. (O günün azabı) kmden savuturulursa, gerçekten (Allah) ona acımıtır. te bu apaçık kurtulutur. 17. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
ayet A l lah sana br zarar dokundursa , bunu O’ndan ba  - ka gderecek yoktur. Fakat sana br hayır dokunduracak olsa onu da kmse gderemez. Bl k O, her eye hakkıyla gücü yetendr. 18. O, kullarının üstünde mutlak hâkmyet sahbdr. O, hüküm ve hkmet sahbdr, (her eyden) hakkıyla haberd
Bu metnin özeti: ayet A l lah sana br zarar dokundursa , bunu O’ndan ba  - ka gderecek yoktur. Fakat sana br hayır dokunduracak olsa onu da kmse gderemez. Bl k O, her eye hakkıyla gücü yetendr. 18. O, kullarının üstünde mutlak hâkmyet sahbdr. O, hüküm ve hkmet sahbdr, (her eyden) hakkıyla haberdardır. 19. De k: “ahtlk bakımından hang ey daha büyüktür?” De k: “Allah benmle szn aranızda ahr. 4 te bu Ku r ’an bana, onunla sz ve ert herkes uyarayım dye vahyolun- du. Gerçekten sz m Allah le beraber baka lâhlar olduu- na ahtlk edyorsunuz?” De k: “Ben ahtlk etmem.” De k: “O, ancak tek br lâhtır ve üphesz ben szn Allah’a or- tak kotuunuz eylerden uzaım.” 20. Kendlerne ktap verdklermz, onu (Peygamber) kend öz 4 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Kure yller, “Ey Muhammed! Senn hakkında yahudlere, hırst yanlara sorduk , pe y- gamberlne dar br haber olmadıını söyledler. Bze senn peygamber olduuna dar br aht göster” demler ve bunun üzerne bu âyet nmt. 6 / EN’Â M SÛR ES 142 oullarını tanıdıkları gb tanırlar. 5 Kend
Bu metnin özeti: Kure yller, “Ey Muhammed! Senn hakkında yahudlere, hırst yanlara sorduk , pe y- gamberlne dar br haber olmadıını söyledler. Bze senn peygamber olduuna dar br aht göster” demler ve bunun üzerne bu âyet nmt. 6 / EN’Â M SÛR ES 142 oullarını tanıdıkları gb tanırlar. 5 Kendlern zyana sokanlar var ya, te onlar nanmazlar. 21. Km Allah’a karı yalan uyduranda n, ya da O’nun âyetlern ya- lanlayandan daha zalmdr? üphesz k, zalmler kurtulua ere- mez. 22. Onları tümüyle (mahere) toplayıp da Allah’a ortak koanlara, “Nerede, lâh olduklarını dda enz ortaklarınız?” dyece- mz günü hatırla. 23. Sonunda onların manevraları, “Rabbmz Allah’a andolsun k bz (O’na) ortak koanlar de ldk” demelernden baka br ey olmayacaktır. 24. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Bak, kendlerne karı nasıl yalan söyledler ve  ra edp dur- duklar ı ey l er (u ydur ma  lâhlar ı) onlar ı nası l y ü züstü bıra k ıp kayboluverd? 25. çlernden, (Kur’an okurken) se n dnleyenler de var. Onu an- lamamaları çn kalpler üzerne perdeler (gererz), kulaklarına aırlık koyar
Bu metnin özeti: Bak, kendlerne karı nasıl yalan söyledler ve  ra edp dur- duklar ı ey l er (u ydur ma  lâhlar ı) onlar ı nası l y ü züstü bıra k ıp kayboluverd? 25. çlernden, (Kur’an okurken) se n dnleyenler de var. Onu an- lamamaları çn kalpler üzerne perdeler (gererz), kulaklarına aırlık koyarız. 6 Her türlü muczey görseler de onlara nanmaz- lar. Haa tartımak üzere sana geldklernde nkâr edenler, “Bu (Kur ’an) ev vel k  l er n ma sal lar ından bak a br ey de  l” derler. 26. Onlar bakalarını ondan (Kur’an’dan) alıkoyarlar, hem de ken- dler ondan uzak kalırlar. Onlar farkına varmaksızın, ancak ken- dlern helâk edyorlar. 27. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Aten karısında durdurulup da, “Ah, keke dünyaya ger döndürülsek de Rabbmzn âyetlern yalanlamasak ve mü’mnlerden olsak” dedkler vakt (hâllern) br görsen! 28. Hayır, (bu yakınmaları) daha önce gzlemekte oldukları eyler onlara göründü (de ondan). 7 Eer çevrlselerd, elbee kend- 5
Bu metnin özeti: Aten karısında durdurulup da, “Ah, keke dünyaya ger döndürülsek de Rabbmzn âyetlern yalanlamasak ve mü’mnlerden olsak” dedkler vakt (hâllern) br görsen! 28. Hayır, (bu yakınmaları) daha önce gzlemekte oldukları eyler onlara göründü (de ondan). 7 Eer çevrlselerd, elbee kend- 5 . Çünkü Te vrat ’ta ve ncl’de R e sûlullah hakkında tanıtıcı blgler vardır. (Bakınız: Bakara sûres, âyet, 146) 6 . Konu le lgl olarak bakınız: srâ sûres, âyet, 46. 7. (Kavram odaklı açıklama).
Bu tarihi olayın açıklamasını yapın.
Gzlemek te olup da cehenneme g recekler  sırada ortaya çıkacaı bldrlen eylern neler olduu konusunda tefsr blgnlernce; Dünya hayatında ken yüreklernde taıdıkları nkâr ve yalanlanama yönelnn or- taya çıkacaı; Kendlerne tab olanlara, Peygamberlern haber verd eylern gerçe
Bu metnin özeti: Gzlemek te olup da cehenneme g recekler  sırada ortaya çıkacaı bldrlen eylern neler olduu konusunda tefsr blgnlernce; Dünya hayatında ken yüreklernde taıdıkları nkâr ve yalanlanama yönelnn or- taya çıkacaı; Kendlerne tab olanlara, Peygamberlern haber verd eylern gerçek olmadıı yö- 6 / EN’Â M SÛR ES 143 lerne yasaklanan eylere yne döneceklerd. üphesz onlar ya- lancıdırlar. 29. Derler k: “Hayat ancak dünya hayatımızdır. Artık bz br daha drltlecek de delz.” 30. Rab’lernn huzurunda durduruldukları vakt (hâllern) br görsen! (Allah) dyecek k: “Nasıl, u (drlmek) gerçek del mym?” Onlar, “Evet, Rabbmze andolsun k, gerçekm” d- yecekler. (Allah), “Öyleyse nkâr etmekte olduunuzdan dolayı tadın azabı!” dyecek. 31. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Allah’ın huzuruna çıkmayı yalanlayanlar gerçekten zyana ura- mıtır. Nhayet onlara ansızın o saat (kıyamet) gelp çatınca, bü- tün g ü nahlar ını sır tlar ına y ü klenerek , “Hay aa yaptı ımız ku - surlardan ötürü vay hâlmze!” dyecekler. Dkkat edn, yüklen- d kler  g ünah y ükü ne kötüdür
Bu metnin özeti: Allah’ın huzuruna çıkmayı yalanlayanlar gerçekten zyana ura- mıtır. Nhayet onlara ansızın o saat (kıyamet) gelp çatınca, bü- tün g ü nahlar ını sır tlar ına y ü klenerek , “Hay aa yaptı ımız ku - surlardan ötürü vay hâlmze!” dyecekler. Dkkat edn, yüklen- d kler  g ünah y ükü ne kötüdür! 32. Dünya hayatı ancak br oyun ve br elencedr. Elbee k ah- ret yurdu Allah’a karı gelmekten sakınanlar çn daha hayırlıdır. Hâlâ akıllanmayacak mısınız? 33. Ey Muhammed! Bz çok y blyoruz k söyledkler elbee sen nctyor. Onlar gerçekte sen yalanlamıyorlar; fakat o zalmler Allah’ın âyetlern nadına nkâr edyorlar. 34. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Andolsun k, senden önce de brç ok Peygamberler yalanlanmı- tı da onlar yalanlanmalar ına ve ezyet ed  lmeler ne k arı sabret- m ler ve n hayet kend ler ne yard ımımız yet m t. A l lah’ ın kelmelern detreblecek br güç de yoktur. 8 Andolsun pey- gamberler le lgl haberler
Bu metnin özeti: Andolsun k, senden önce de brç ok Peygamberler yalanlanmı- tı da onlar yalanlanmalar ına ve ezyet ed  lmeler ne k arı sabret- m ler ve n hayet kend ler ne yard ımımız yet m t. A l lah’ ın kelmelern detreblecek br güç de yoktur. 8 Andolsun pey- gamberler le lgl haberlern br kısmı sana gelm bulunuyor. 35. Eer onların yüz çevrmeler sana aır geldyse; br delk açıp ye- rn dbne nerek, yahut br merdven kurup göe çıkarak onla- ra br mucze getrmeye gücün yetyorsa durma, yap! Eer Al- lah dleseyd, elbee onları hdayet üzere toplardı. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
O hâlde, sa- nünde telknlerde bulunmalarına ramen, aslında bunların doru olduuna nan- makta olduklarının ortaya çıkacaı, nanmı gb görünen Mekke dönem münafıklarının çlernde sakladıkları küfür ve nat yönelnn or taya çıkaca ı eklnde yor umlar yapılmıtır. 8 . Konu le lgl olara
Bu metnin özeti: O hâlde, sa- nünde telknlerde bulunmalarına ramen, aslında bunların doru olduuna nan- makta olduklarının ortaya çıkacaı, nanmı gb görünen Mekke dönem münafıklarının çlernde sakladıkları küfür ve nat yönelnn or taya çıkaca ı eklnde yor umlar yapılmıtır. 8 . Konu le lgl olarak bakınız: Sâffât sûres, âyet, 171-173. 6 / EN’Â M SÛR ES 144 kın cahllerden olma. 36. (Davete), ancak ( bütün k alpler  y l e) ku lak verenler uyar. (K al- ben) ölüler se (yalnızca) Allah drltr. Sonra da heps O’na döndürülürler. 37. Dedler k: “Ona Rabbnden br mucze ndrlse ya!” (Ey Mu- hammed!) De k  : “üphesz A l lah’ ın, br muc  ze ndr mee gücü yeter. Fakat onların çou blmyor.” 38. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Yeryüzünde gezen her türlü canlı ve (gökte) k kanadıyla uçan her tür ku, szn gb brer topluluktan baka br ey deldr. Bz Ktap’ta hçbr ey eksk bırakmadık. Sonunda heps Rable- rnn huzuruna toplanıp getrlecekler. 39. Âyetlermz yalanlayanlar, kara nlıklar çersndek brtakım
Bu metnin özeti: Yeryüzünde gezen her türlü canlı ve (gökte) k kanadıyla uçan her tür ku, szn gb brer topluluktan baka br ey deldr. Bz Ktap’ta hçbr ey eksk bırakmadık. Sonunda heps Rable- rnn huzuruna toplanıp getrlecekler. 39. Âyetlermz yalanlayanlar, kara nlıklar çersndek brtakım sa- ırlar ve dlszlerdr. Al lah, km dlerse onu aırtır. 9 Km de d- lerse onu dosdoru yol üzere kılar. 40. (Ey Muhammed!) De k: “Söyleyn bakalım. Acaba sze Allah’ın azabı gelse veya sze kıyamet saat gelp çatsa (böyle br durum- da) sz Allah’tan bakasını mı çaırırsınız? Eer (putların sze yararı dokunduu ddanızda) do ru söyleyenlersenz (hayd onları yardıma çaırın). 41. Hayır! (Kavram odaklı açıklama).
Bu metnin bize verdiği dersleri yazın.
(Bu durumda) yalnız O’na dua edersnz, O da dlerse (kurtulmak çn) dua enz sıkıntıyı gderr ve sz o an Allah’a ortak kotuklarınızı unutursunuz.” 42. Andolsun, senden önce brtak ım ümmetlere de peygamberler gönderdk. (Peygamberlern dnle medler.) Sonunda, yalvar- sınlar da tövbe etsn
Bu metnin özeti: (Bu durumda) yalnız O’na dua edersnz, O da dlerse (kurtulmak çn) dua enz sıkıntıyı gderr ve sz o an Allah’a ortak kotuklarınızı unutursunuz.” 42. Andolsun, senden önce brtak ım ümmetlere de peygamberler gönderdk. (Peygamberlern dnle medler.) Sonunda, yalvar- sınlar da tövbe etsnler dye onları ddetl yoksulluk ve darlık- larla yakaladık. 43. Hç olmaz sa onlara az ab ımız geld  zaman yak ar ıp töv be et- selerd ya.. Fakat (onu yapmadılar) kalpler katılatı. eytan da yapmakta olduklarını zaten onlara süslü gö ster m t. 44. Derken onlar kendlerne hatırlatılanı unuuklarında, (önce) üzerlerne her eyn kapılarını aç tık. Sonra kendlerne verlenle 9 . nsan, Allah’ı tanıyacak, man ve slâmla badaacak fıtratta yaratılmıtır. (Kavram odaklı açıklama).
Bu metnin bize verdiği dersleri yazın.
K bu fıtratı üzere yürümez; onu bozar, küfür ve sapıklıa kucak açarsa, Allah da onu a- ır tır. 6 / EN’Â M SÛR ES 145 sevnp ımardıkları sırada, onları ansızın yakaladık da br anda tüm ümtlern kaybedp yıkıldılar. 45. Böylece zulmeden o toplumun kö kü kesld. Hamd, âlemlern Rabb Allah
Bu metnin özeti: K bu fıtratı üzere yürümez; onu bozar, küfür ve sapıklıa kucak açarsa, Allah da onu a- ır tır. 6 / EN’Â M SÛR ES 145 sevnp ımardıkları sırada, onları ansızın yakaladık da br anda tüm ümtlern kaybedp yıkıldılar. 45. Böylece zulmeden o toplumun kö kü kesld. Hamd, âlemlern Rabb Allah’a mahsustur. 46. De k: “Ne dersnz, eer Allah sz n kulaınızı ve gözlernz alır, kalplernz de mühürlerse, Allah’ tan baka onu sze (ger) ge- trecek lâh kmm?” Bak, bz âyetler dek bçmlerde nasıl açıklıyoruz, sonra onlar nasıl yüz çevryorlar? 47. De k  : “Ne dersnz , A l lah’ ın azab ı sze beklenmed k br anda veya açıktan açıa gelse, zalmle r toplumundan bakası mı helâk edlecek?” 48. Bz peygamberler ancak müjdeleyc ler ve uyarıcılar olarak gönderrz. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Km man eder ve kendn düzeltrse onlara korku yoktur. Onlar mahzun da olacak dellerdr. 49. Âyetlermz yalanlayanlara se, yapmakta oldukları fasıklık se- bebyle azap dokunacaktır. 50. De k: “Ben sze, ‘Allah’ın ha zneler benm ya nımdadır’ dem- yorum. Ben gaybı da blmem. S ze ‘Ben br
Bu metnin özeti: Km man eder ve kendn düzeltrse onlara korku yoktur. Onlar mahzun da olacak dellerdr. 49. Âyetlermz yalanlayanlara se, yapmakta oldukları fasıklık se- bebyle azap dokunacaktır. 50. De k: “Ben sze, ‘Allah’ın ha zneler benm ya nımdadır’ dem- yorum. Ben gaybı da blmem. S ze ‘Ben br melem’ de dem- yorum. Ben sadece, bana gönderlen vahye uyuyorum.” De k: “Görmeyenle gören br olur mu? Sz hç düünmez msnz?” 51. Kendler çn Allah’tan baka ne br dost, ne de br efaatç bu- lunmaksızın, Rab’lernn huzurunda toplanmaktan korkanla- rı, Allah’a karı gelmekten sakınsınlar dye, onunla (Kur’an le) uyar. 52. R ab’ ler nn r ı zasını  ste yerek sabah ak am O’na dua ed enler  ya- nından kovma. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Onların hesabından sana br ey yok, senn he- sabından da onlara br ey yok k onları kovasın. Eer kovarsan zalmlerden olursun. 10 53. Böylece nsanların bazısını bazısı le denedk k, “Allah, aramız- 10. Kurey’n ler gelenler Hz. Peygamber’e, “Fakr müslümanları yanından kovarsan sennle g
Bu metnin özeti: Onların hesabından sana br ey yok, senn he- sabından da onlara br ey yok k onları kovasın. Eer kovarsan zalmlerden olursun. 10 53. Böylece nsanların bazısını bazısı le denedk k, “Allah, aramız- 10. Kurey’n ler gelenler Hz. Peygamber’e, “Fakr müslümanları yanından kovarsan sennle gelr otururuz” demlerd. Hz. Peygamber de “Ben mü’mnler kovamam” buyurmutu. Onlar, “Bar bz senn yanına geldmzde onlar kalkıp gtsnler, bz çı- kınca g rs nler. Çünkü bz bunlarla ot ur mayı g ur ur umuza yedremyor uz ,” demler- d. Resûlullah da bu klern bu sayede müslüman olableceklern düünerek teklf kabul etmek üzere ken bu âyet- kerme nmtr. 6 / EN’Â M SÛR ES 146 dan u adamları mı man nmetne lâyık gördü?” desnler. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Allah, ükreden kullarını daha y blen del m? 54. Âyetlermze man edenler sana geldkler zaman, de k: “Selâm olsun sze! Rabbnz kend üzerne rahmet (merhamet) yazdı. öyle k: Szden km cahllkle br kabahat ler de sonra pen- den tövbe eder, kendn düzeltrse (blm olun k) O,
Bu metnin özeti: Allah, ükreden kullarını daha y blen del m? 54. Âyetlermze man edenler sana geldkler zaman, de k: “Selâm olsun sze! Rabbnz kend üzerne rahmet (merhamet) yazdı. öyle k: Szden km cahllkle br kabahat ler de sonra pen- den tövbe eder, kendn düzeltrse (blm olun k) O, çok baı- layandır, çok merhamet edendr.” 55. Suçluların yolu da açıa çıksın dye âyetler te böyle ayrı ayrı aç ı k l a r ı z . 56. De k: “Szn, Allah’tan baka badet enz eylere badet et- mem bana kesnl k le yasaklandı. Ben szn arzularınıza uymam. (Uyarsam) o takdrde sapmı o lurum, hdayete erenlerden ol- mam.” 57. De k: “üphesz ben, Rabbmden (gelen) kesn br belge üzere- ym. Sz se onu yalanladınız. Szn acele stednz azap benm elmde del. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Hüküm yalnızca Allah’a ar. O, hakkı anlatır. O, hakkı batıldan ayırt edenlern en hayırlısıdır.” 58. De k: “Szn acele stednz azap ayet benm elmde olsaydı, benmle szn aranızda  elbee btrlm olurdu.” Allah, zalm- ler daha y blr. 11 59. Gaybın anahtarları yalnızca O’n un k
Bu metnin özeti: Hüküm yalnızca Allah’a ar. O, hakkı anlatır. O, hakkı batıldan ayırt edenlern en hayırlısıdır.” 58. De k: “Szn acele stednz azap ayet benm elmde olsaydı, benmle szn aranızda  elbee btrlm olurdu.” Allah, zalm- ler daha y blr. 11 59. Gaybın anahtarları yalnızca O’n un katındadır. Onları ancak O blr. Karada ve denzde olanı da blr. Hçbr yaprak dümez k onu blmesn. Yern karanlıklar ında da hçbr tane, hçbr ya, hçbr kuru ey yoktur k apaçık br ktapta (Allah’ın blgs dâhlnde, Levh- Mahfuz’da) olmasın. 60. O, geceleyn sz ölü gb kendnzden geçrp alan (uyutan) ve g ündüzün k azandı k lar ınızı b len, sonra da belrlenm ecelnz tamamlanıncaya k adar g ündüzler  s z tekrar drltendr (uyan- dırandır). (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Sonra dönüünüz yalnız O’nadır. Sonra O, lemekte 11 . Hz. Peygambere karı çıkanlar, “Sen reddedyoruz, nkâr edyoruz, ama bze hçbr ey olmuyor. Gerçekten peygamber olsaydın, baımıza ta yaardı. Had hemen böy- le br azap gelsn de görelm,” dyorlardı. slâm’ın lm ve akıl yoluyla kna e
Bu metnin özeti: Sonra dönüünüz yalnız O’nadır. Sonra O, lemekte 11 . Hz. Peygambere karı çıkanlar, “Sen reddedyoruz, nkâr edyoruz, ama bze hçbr ey olmuyor. Gerçekten peygamber olsaydın, baımıza ta yaardı. Had hemen böy- le br azap gelsn de görelm,” dyorlardı. slâm’ın lm ve akıl yoluyla kna etme pren- sbn temel lke olarak aldıını, zorlama ve kaba kuvvete dayanmadıını blmyor- lardı. Zaten böyle br azabı stemek, Peygamber’n âlemlere rahmet oluu le bada- mazdı. 6 / EN’Â M SÛR ES 147 olduklarınızı sze haber verecektr. 61. O, kullarının üstünde mutlak hâkmyet sahbdr. Üzernze de koruyucu melekler gönderr. 12 Nhayet brnze ölüm geld va- kt (görevl) elçlermz onun canını alır ve onlar görevlernde asla kusur etmezler. 62. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Sonra heps, gerçek sahpler Allah’a döndürülürler. y bln k hüküm yalnız O’nundur. O, hesap görenlern en çabuudur. 63. De k: “Szler, açıktan ve gzlce O’na ‘Eer bz bundan kurtarır- sa, elbee ükredenlerden olacaız’ dye dua ederken, sz kara- nın ve denzn karanlıklarından (tehlke
Bu metnin özeti: Sonra heps, gerçek sahpler Allah’a döndürülürler. y bln k hüküm yalnız O’nundur. O, hesap görenlern en çabuudur. 63. De k: “Szler, açıktan ve gzlce O’na ‘Eer bz bundan kurtarır- sa, elbee ükredenlerden olacaız’ dye dua ederken, sz kara- nın ve denzn karanlıklarından (tehlkelernden) km kurtarır?” 64. De k: “Onlardan ve her türlü sıkıntıdan sz Allah kurtarır. Ama sz yne de O’na ortak kouyorsunuz.” 65. De k: “O, sze üstünüzden (gök ten) veya ayaklarınızın altından (yerden) br azap göndermee, ya da sz grup grup brbrn- ze düürmee ve kmnzn ddetn kmnze taırmaya gücü yetendr.” Bak, anlasınlar dye, âyetler dek bçmlerde nasıl açıklıyoruz. 66. O (Kur’an) hak olduu hâlde, kavmn onu yalanladı. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
De k: “Ben sze vekl (szden sorumlu) delm.” 13 67. Her habern gerçekleece br zamanı vardır. lerde bleceks- nz . 68. Âyetlermz hakkında dedkoduya dalanları gördüün vakt ba- ka br söze dalıncaya kadar onlardan yüz çevr, uzakla. ayet eytan sana unuurursa hatırl adıktan sonra
Bu metnin özeti: De k: “Ben sze vekl (szden sorumlu) delm.” 13 67. Her habern gerçekleece br zamanı vardır. lerde bleceks- nz . 68. Âyetlermz hakkında dedkoduya dalanları gördüün vakt ba- ka br söze dalıncaya kadar onlardan yüz çevr, uzakla. ayet eytan sana unuurursa hatırl adıktan sonra (kalk), o zalmler grubu le beraber oturma. 14 69. Allah’a karı gelmekten sakınanlara, onların hesabından br ey (sorumluluk) yoktur. Fakat üzerlerne düen br hatırlatmadır. Belk sakınırlar. 12 . Koruyucu melekler, nsanların y ya da kötü tüm yaptıklarını tespt eden meleklerdr. Konu le lgl olarak bakınız: nftar sûres, âyet, 10. 13. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Âyette u mesaj verlmektedr: “Ben lla da sz tasdke zorlayacak, yalanlamanızı engelleyecek, sz Allah adına cezalandıracak, veya azap geld takdrde onu durdu- racak, sz ondan koruyacak delm. Ben, olmu ve olacakları Allah’ın bana vahyet- t eklde haber verrm.” 14 . Konu le lgl
Bu metnin özeti: Âyette u mesaj verlmektedr: “Ben lla da sz tasdke zorlayacak, yalanlamanızı engelleyecek, sz Allah adına cezalandıracak, veya azap geld takdrde onu durdu- racak, sz ondan koruyacak delm. Ben, olmu ve olacakları Allah’ın bana vahyet- t eklde haber verrm.” 14 . Konu le lgl olarak bakınız: Nsâ sûres, âyet, 140. 6 / EN’Â M SÛR ES 148 70. Dnlern oyun ve elence ednenler ve dünya hayatı ken- d ler n aldatmı  olanlar ı bıra k . Hç k  msenn k azandı ı y ü - zünden mahrumyete sürüklenmemes çn Kur’an le öüt ver. Yoksa ona Allah’tan baka ne br dost vardır, ne de br efaatç. (Kurtuluu çn) her türlü fdyey verse de bu on- dan kabul edlmez. te onlar ka zandıkları yüzünden helâke sürüklenm kmselerdr. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Küfr e saplanıp kalmalarından do- layı onlara çılgınca kaynamı br çecek ve elem dolu br azap vardır. 71. De k: “Allah’ı bırakıp da bze faydası olmayan, zararı da do- kunmayan eylere m tapalım? Allah, bz hdayete kavu- turduktan sonra gersnger (rke) m döndürülelm? Arka- daları ‘bz
Bu metnin özeti: Küfr e saplanıp kalmalarından do- layı onlara çılgınca kaynamı br çecek ve elem dolu br azap vardır. 71. De k: “Allah’ı bırakıp da bze faydası olmayan, zararı da do- kunmayan eylere m tapalım? Allah, bz hdayete kavu- turduktan sonra gersnger (rke) m döndürülelm? Arka- daları ‘bze gel!’ dye doru yola çaırdıkları hâlde, yeryü- zünde akın akın dolaıp eytanların ayarıı kmse gb m (olalım)?” De k: “Hç üphesz asıl doru yol Allah’ın yoludur. Bze âlemlern Rabbne boyun emek emrolun- du .” 72. Br de, bze, “Namazı dosdoru kılın ve Allah’a karı gel- mekten sak ının” dye emrolundu . O, huzur unda to planaca- ınız Allah’tır. 73. O, gökler ve yer, hak ve hkmete uygun olarak yaratan- d ı r. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
A l la h’ ı n “o l” d e y  p d e h er e y  n ol u verece  g ü nü hat ı r- la. O’nun sözü gerçektr. Sûr’a 15 ü end  g ün de mül k ( hü- kümranlık) O’nundur. Gaybı da, görülen âlem de blendr. O, hüküm ve hkmet sahbdr, (her eyden) hakkıyla ha- berdardır. 74. Han brahm, babası Âzer’e
Bu metnin özeti: A l la h’ ı n “o l” d e y  p d e h er e y  n ol u verece  g ü nü hat ı r- la. O’nun sözü gerçektr. Sûr’a 15 ü end  g ün de mül k ( hü- kümranlık) O’nundur. Gaybı da, görülen âlem de blendr. O, hüküm ve hkmet sahbdr, (her eyden) hakkıyla ha- berdardır. 74. Han brahm, babası Âzer’e, “Sen putları lâh mı ednyor- sun? üphesz, ben sen de, kavmn de apaçık br sapıklık çnde görüyorum” demt. 75. te böylece brahm’e göklerdek ve yerdek hükümranlı- 15 “Sûr”, üfürülmes le kıyametn kopaca ı, mahyet bzce blnmeyen br tür boru de- mektr. 6 / EN’Â M SÛR ES 149 ı ve nzamı 16 gösteryorduk k kesn lme erenlerden olsun. 76. Üzerne gece karanlıı basınca, br yıldız gördü. “te Rab- bm!” ded. Yıldız batınca da, “Ben öyle batanları sevmem” ded. 77. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Ay’ı doarken görünce de, “te Rabbm!” ded. Ay da ba- tınca, “Andolsun k, Rabbm bana doru yolu göstermezse, mutlaka ben de sapıkl ardan olurum” ded. 78. Güne doarken görünce de, “te benm Rabbm! Bu daha büyük” ded. O da batınca (kavmne dönüp), “Ey kavmm! Ben szn Allah’a ortak kotu
Bu metnin özeti: Ay’ı doarken görünce de, “te Rabbm!” ded. Ay da ba- tınca, “Andolsun k, Rabbm bana doru yolu göstermezse, mutlaka ben de sapıkl ardan olurum” ded. 78. Güne doarken görünce de, “te benm Rabbm! Bu daha büyük” ded. O da batınca (kavmne dönüp), “Ey kavmm! Ben szn Allah’a ortak kotuunuz eylerden uzaım” ded. 79. “Ben, hakka yönelen brs olarak yüzümü, gökler ve yer yaratana döndürdüm. Ben, Allah’ a ortak koanlardan de- lm.” 80. Kavm onunla tartımaya gr t. Ded k: “Ben doru yola letmken, Allah hakkında benmle tartımaya mı kalkı- ıyorsunuz? Hem szn O’na or tak kotuklarınızdan ben korkmam; ancak Rabbmn br ey dlem olması baka. Rabbmn lm her ey kuatmıtır. Hâlâ düünüp öüt al- mayacak mısınız?” 81. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
“Allah’ın, sze, hakkında hçbr dell ndrmed eyler O’na or tak ko maktan korkmuy orsunuz da, ben szn ortak kotuunuz eylerden ne dye korkayım? Öyle se k taraf- tan hangs güvende olmaya daha lâyıktır? Eer blyorsa- nız söyleyn.” 82. man edp de manlarına zulmü (rk) bulatır
Bu metnin özeti: “Allah’ın, sze, hakkında hçbr dell ndrmed eyler O’na or tak ko maktan korkmuy orsunuz da, ben szn ortak kotuunuz eylerden ne dye korkayım? Öyle se k taraf- tan hangs güvende olmaya daha lâyıktır? Eer blyorsa- nız söyleyn.” 82. man edp de manlarına zulmü (rk) bulatırmayanlar var ya; te güven onların hakkıdır. Doru yolu bulmu olan- lar da onlardır. 83. te kavmne karı brahm’e verdmz delllermz.. Bz 16 . Meâldek “hükümranlık ve nzam” fades, âyettek “melekût” kelmesnn karılı- ıdır. Melekût, Allah’a özgü hükümranlık demektr. “Melekûtu göstermek” de Yüce Allah’ın kânata koyduu, hssedleblen veya hssedlemeyen muazzam nzamı ve tabat kanunlarını aratırıp anlayablecek, ncelklern kavrayablecek yetenen ve- rlmesdr. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
6 / EN’Â M SÛR ES 150 dledmz kmsenn derecelern yükseltrz. üphesz k Rabbn hüküm ve hkmet sahbdr, hakkıyla blendr. 84. Bz ona shak’ı ve Yakub’u armaan ek. Hepsn hdaye- te erdrdk. Daha önce Nûh’u da hdayete erdrmtk. Zür- ryetnden Dâvud’u, Süleyman’ı, Eyyub’u, Yûsu
Bu metnin özeti: 6 / EN’Â M SÛR ES 150 dledmz kmsenn derecelern yükseltrz. üphesz k Rabbn hüküm ve hkmet sahbdr, hakkıyla blendr. 84. Bz ona shak’ı ve Yakub’u armaan ek. Hepsn hdaye- te erdrdk. Daha önce Nûh’u da hdayete erdrmtk. Zür- ryetnden Dâvud’u, Süleyman’ı, Eyyub’u, Yûsuf’u, Mûsâ’yı ve Hârûn’u da. y ve yararlı ler en güzel eklde yapanları te böyle mükâfatlandırırız. 85. Z eker ya’ y ı, Yahya’ y ı , sa’ y ı , lyas’ı dor u yola erdr m t k . Bunların heps salh kmselerden d. 86. smal’, Elyasa’ı, Yûnus’u ve Lût’u da doru yola erdrm- t k . Her br n âlemlere üstün k ı lmı tı k . 17 87. Babalarından, çocuklarından ve kardelernden br kısmını da. Bütün bunları seçtk ve bunları dosdoru br yola lek. 88. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
te bu, Allah’ın hdayetdr k, kullarından dledn buna letp yöneltr. Eer onlar da Allah’a ortak kosalardı, bütün yaptıkları boa gtmt. 89. Onlar kendlerne ktap, hkmet ve peygamberlk verd- mz kmselerdr. Eer unlar (nanmayanlar) bunları tanı- mayıp nkâr ederlerse, bz onl
Bu metnin özeti: te bu, Allah’ın hdayetdr k, kullarından dledn buna letp yöneltr. Eer onlar da Allah’a ortak kosalardı, bütün yaptıkları boa gtmt. 89. Onlar kendlerne ktap, hkmet ve peygamberlk verd- mz kmselerdr. Eer unlar (nanmayanlar) bunları tanı- mayıp nkâr ederlerse, bz onları nkâr etmeyecek olan br kavm, onlara vekl kılmıızdır. 18 90. te, o peygamberler, Allah’ın doru yola le kmse- lerdr. (Ey Muhammed!) Sen de onların tuuu yola uy. De k: “Bu teble karı szden br ücret stemyorum. O (Kur’an), bütün âlemler çn ancak br uyarıdır.” 17. Hz. Lût, sral-Ürdün sınırı boyunca uzanan Tuz Gölü’nün (Ölü Denz) yakınların- da yaamakta olan br halka peygamber olarak gönderlmtr. brahm (a.s.) le ça- datır. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Lût kavm Tevrat ’ta Sodom dye anılan ehrde yaıyordu. Bu kavm bata e- cnsellk olmak üzere türlü ahlaksızlar çnde bulunuyordu. Lût (a.s)’ın kavmn ahlaksızlardan kurtarıp hdayete erdrmek çn verd mücade- le Ankebût sûres, 29/28–35. ve Kamer sûres, 54/33–39. ayetlerde dle getrlm
Bu metnin özeti: Lût kavm Tevrat ’ta Sodom dye anılan ehrde yaıyordu. Bu kavm bata e- cnsellk olmak üzere türlü ahlaksızlar çnde bulunuyordu. Lût (a.s)’ın kavmn ahlaksızlardan kurtarıp hdayete erdrmek çn verd mücade- le Ankebût sûres, 29/28–35. ve Kamer sûres, 54/33–39. ayetlerde dle getrlmek- tedr. 18 . Yan lâhî ktaplara, onların hükümlerne ve peygamberlern davetne uyacak mü’mnler bulunacaktır. 6 / EN’Â M SÛR ES 151 91. Allah’ın kadrn gere gb blemedler. 19 Çünkü , “A l lah, hç kmseye hçbr ey ndrmed” dedler. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
20 De k: “Mûsâ’nın nsanlara br nur ve hdayet olarak getrd  , parça parça kâıtlar hâlne koyup ortaya çıkardıınız, pek çounu se gzlednz; (kendsyle) sz n de, babalarınızın da blme- d  ey ler n sze öret ld  Ktab’ı k m ndrd ?” (Ey Mu- hammed!) “Allah” (ndrd) de,
Bu metnin özeti: 20 De k: “Mûsâ’nın nsanlara br nur ve hdayet olarak getrd  , parça parça kâıtlar hâlne koyup ortaya çıkardıınız, pek çounu se gzlednz; (kendsyle) sz n de, babalarınızın da blme- d  ey ler n sze öret ld  Ktab’ı k m ndrd ?” (Ey Mu- hammed!) “Allah” (ndrd) de, sonra bırak onları, çne dal- dıkları batakta oynayadursunlar. 92. te bu (Kur’an) da, bereket kaynaı, kendnden öncekler (lâhî ktapları) tasdk eden ve ehrler anasını (Mekke’y) ve bütün çevresn (tüm nsanlıı) uyarasın dye ndrd- mz br ktaptır. 21 Ahrete man edenler, buna da man eder- ler. Onlar namazlarını vaktnde kılarlar. Ahrete nananlar buna da nanmalıdır. Yne onlar namazlarını geçrmeden kılmaya devam ederler. 93. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Allah’a karı yalan uyduran veya kendne br ey vahyedl- memken, “Bana vahyolundu” dyen, ya da “Allah’ın ndr- dnn benzern ben de ndrecem” 22 dye laf eden km- seden daha zalm kmdr? Zalmlern ddetl ölüm sancı- ları çnde çırpındıı; meleklern, ellern uzatmı, “Hayd canla
Bu metnin özeti: Allah’a karı yalan uyduran veya kendne br ey vahyedl- memken, “Bana vahyolundu” dyen, ya da “Allah’ın ndr- dnn benzern ben de ndrecem” 22 dye laf eden km- seden daha zalm kmdr? Zalmlern ddetl ölüm sancı- ları çnde çırpındıı; meleklern, ellern uzatmı, “Hayd canlarınızı kurtarın! Allah’a karı doru olmayanı söyled- nz, ve O’nun âyetlernden kbrlenerek yüz çevrdnz çn bugün aaılayıcı azap le cezalandırılacaksınız” dye- 19 . Yan Allah’ı, anına yaraır eklde tanımadılar, blemedler. 20 . Yahudler, Peygamber ve ona ndrlen Kur’an’ı nkâr etmek uruna, kend peygam- berlern ve ktaplarını nkâr etme durumuna dümülerd. 21. Bu sûrenn 90. âyetnde fade edld üzere, slâm evrensel br dndr. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Dolayısıyla, Mekke cvarındak nsanlar fades tüm dünya nsanlıını kapsar. 22. Tefsr kaynaklarında fade edldne göre “Allah’ın ndrdnn benzern ndrece- m” dyenler Yemame’de ortaya çıkan Müse ylme le San’a’da ortaya çıkan Esved- Ansî adlı yalancı peygamberlerdr. Bunlar söyleyec
Bu metnin özeti: Dolayısıyla, Mekke cvarındak nsanlar fades tüm dünya nsanlıını kapsar. 22. Tefsr kaynaklarında fade edldne göre “Allah’ın ndrdnn benzern ndrece- m” dyenler Yemame’de ortaya çıkan Müse ylme le San’a’da ortaya çıkan Esved- Ansî adlı yalancı peygamberlerdr. Bunlar söyleyecekler rler Kur’an’la denk tu- tarak taraftar kazanmaya çalııyorlardı. Ayettek fade, bata bu kler olmak üze- re bunlar gb Allah’a ftra le kendsne peygamberlk verldn dda eden herkes kapsamına alır. 6 / EN’Â M SÛR ES 152 cekler zaman hâllern br görsen! 94. Andolsun, sz lk defa yaraıımız gb teker teker bze gel- dnz. Sze verdmz dünyalık nmetler de arkanızda bı- raktınız. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Han hakkınızda Allah’ın ortakları olduunu zan- nenz efaatçlernz de yanınızda görmüyoruz? Artık aranızdak balar tamamen kopmu ve (Allah’ın ortaı ol- duklarını) dda eklernz, sz yüzüstü bırakıp kaybol- mulardır. 95. üphesz Allah, taney ve çekrde yarıp flzlendrendr. Öl
Bu metnin özeti: Han hakkınızda Allah’ın ortakları olduunu zan- nenz efaatçlernz de yanınızda görmüyoruz? Artık aranızdak balar tamamen kopmu ve (Allah’ın ortaı ol- duklarını) dda eklernz, sz yüzüstü bırakıp kaybol- mulardır. 95. üphesz Allah, taney ve çekrde yarıp flzlendrendr. Ölüden dr y  ç ı k ar ır. Dr den de ölüy ü ç ı k arandır. te bu- dur Allah! Pek (O’ndan) nasıl çevrlyorsunuz? 96. O, karanlıı yarıp sabahı çıkarandır. Gecey dnlenme za- manı, g üne ve ay ı da nce brer hesap ölçüsü k ı ldı. Bütün bunlar mutlak güç sahbnn, hakkıyla blenn takdrdr (öl- çüp bçmesdr). 97. O, sayelernde, kara ve den zn karanlıklarında yolunuzu bulasınız dye szn çn yıldızla rı yaratandır. Blen br top- lum çn âyetler ayrı ayrı açıkladık. 98. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
O, sz br tek candan yaratand ır. Szn br karar kılma yer- nz, br de emanet bırakılma ye rnz var. Bz anlayan br top- lum çn âyetler ayrı ayrı açıklamıızdır. 99. O, gökten su ndrendr. te bz onunla her türlü btky çı- karıp onlardan yellk meydana getrr ve o yel btkler-
Bu metnin özeti: O, sz br tek candan yaratand ır. Szn br karar kılma yer- nz, br de emanet bırakılma ye rnz var. Bz anlayan br top- lum çn âyetler ayrı ayrı açıklamıızdır. 99. O, gökten su ndrendr. te bz onunla her türlü btky çı- karıp onlardan yellk meydana getrr ve o yel btkler- den, üst üste bnm  taneler, -hurma aacının tomurcuun- da da aa ıya sarkmı  sal k ımlar- üzüm bahçeler , ze y t n ve nar çıkarırız: (Her br) brbrne benzer ve (her br) br- brnden farklı. 23 Bunların meyvesne, br meyve verd za- man, br de olgunlatıı zama n bakın. üphesz bunda na- 23 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Bu fade yle, me y ve ve sebz elern hayatlar ını sürdür me ve gel me kanunları açısından brbrlerne benzemelerne ramen tad, renk, koku, yapı ve görüntü olarak brbrle- rnden çok farklı oldukları vurgulanmı olablece gb, baka benzerlk ve farklılık- lar da kastedlm olablr. Âyet-
Bu metnin özeti: Bu fade yle, me y ve ve sebz elern hayatlar ını sürdür me ve gel me kanunları açısından brbrlerne benzemelerne ramen tad, renk, koku, yapı ve görüntü olarak brbrle- rnden çok farklı oldukları vurgulanmı olablece gb, baka benzerlk ve farklılık- lar da kastedlm olablr. Âyet- kermede Cenab-ı Hakk’ın yaratmasındak muaz- zam ncelklere br dkkat çekme vardır. 6 / EN’Â M SÛR ES 153 nan br topluluk çn (Allah’ın varlıını gösteren) bretler vard ır. 100. Br de cnler Allah’a brtakım ortaklar yaptılar. Oysa onları O yaraı. Blgszce Allah’a oullar ve kızlar da uydurdular. O, onlar ın nteled  k ler  ey l erden uzaktır, y ü ced r. 101. O, gökler ve yer örnekler yokken yaratandır. O’nun br e olmadıı hâlde, nasıl br çocuu olablr? (Kavram odaklı açıklama).
Bu metnin bize verdiği dersleri yazın.
Hâlbuk her ey O yaraı. O, her ey hakkıyla blendr. 102. te szn Rabbnz Allah. O’ ndan baka hçbr lâh yoktur. O, her eyn yaratıcısıdır. Öyle se O’na kulluk edn. O, her eye vekl (her ey yöneten, görüp gözeten)dr. 103. Gözler O’nu drak edemez ama O, gözler drak eder.” 24 O, e
Bu metnin özeti: Hâlbuk her ey O yaraı. O, her ey hakkıyla blendr. 102. te szn Rabbnz Allah. O’ ndan baka hçbr lâh yoktur. O, her eyn yaratıcısıdır. Öyle se O’na kulluk edn. O, her eye vekl (her ey yöneten, görüp gözeten)dr. 103. Gözler O’nu drak edemez ama O, gözler drak eder.” 24 O, en gzl eyler blendr, (her eyden) hakkıyla haberdar olandır. 104. Rabbnzden sze gerçekler gösteren delller 25 geld. Artık km gözünü açar hakkı drak ederse kend yararına, km de (hakkın karısında) körlük ederse kend zararınadır. Ben baınızda bekç delm. 105. Onlar, “Sen y ders almısın” desnler dye ve br de b len br toplum çn onu (Kur’an’ı) açıklayalım dye âyetler de- k bçmlerde te böylece açıklıyoruz. 26 106. Ey Muhammed! Sen, Rabbnden sana vahyedlene uy. (Kavram odaklı açıklama).
Bu tarihi olayın açıklamasını yapın.
O’ndan bak a hçbr  lâh yoktur. A l lah’a or tak ko anlardan y üz çev r. 24. Allah’ın zatına bu dünya gözüyle ulamak, O’nun hakkatn kavramak mümkün de ldr. Ahrette se brç ok gözler O’nu görecektr. Konu le lg l olarak ay rıca bakı- nız: Kıyâme sûres, âyet, 23. 25 . Basret, gönül
Bu metnin özeti: O’ndan bak a hçbr  lâh yoktur. A l lah’a or tak ko anlardan y üz çev r. 24. Allah’ın zatına bu dünya gözüyle ulamak, O’nun hakkatn kavramak mümkün de ldr. Ahrette se brç ok gözler O’nu görecektr. Konu le lg l olarak ay rıca bakı- nız: Kıyâme sûres, âyet, 23. 25 . Basret, gönül gözü demektr. Kafadak göze basar denld gb, kalp ve gönül gözü- ne de basret denr. Âyettek “gerçekler gösteren delller” fades le, Allah Teâlâ tara- fından Resûlullah’a vahyolunan âyetler ve Allah’ın brlne, kuvvet ve kudretne de- lalet eden ve yukarıda geçen âyetlerde dle getrlen bret alınacak kânat olayları kas- tedlmtr. 26 . (Kavram odaklı açıklama).
Bu metnin bize verdiği dersleri yazın.
Peygambere gönderlen vahyn karısında hayretlere düen mürkler, “Sen ders almı okumusun, yoksa bu okuduun Kur’an âyet ler  ümmî br nn  de l”, dyorlardı. 6 / EN’Â M SÛR ES 154 107. Allah dleseyd ortak komazlardı. Bz sen onların baına br bekç  yapmad ı k . Sen onlara vek  l
Bu metnin özeti: Peygambere gönderlen vahyn karısında hayretlere düen mürkler, “Sen ders almı okumusun, yoksa bu okuduun Kur’an âyet ler  ümmî br nn  de l”, dyorlardı. 6 / EN’Â M SÛR ES 154 107. Allah dleseyd ortak komazlardı. Bz sen onların baına br bekç  yapmad ı k . Sen onlara vek  l (onlardan sor umlu) da delsn. 108. Onların, Allah’ı bırakıp tapındıklarına sövmeyn, sonra on- lar da hadd aarak, blgszce Allah’a söverler. Böylece her ümmete yaptı k lar ını süslü gö sterd k . Sonra dönüler  an- cak Rablernedr. O, yapmakta olduklarını kendlerne bl- drecektr. 109. Eer kendlerne (baka) br mucze gelrse, mutlaka ona nanacaklarına dar Allah adını anarak en kuvvetl yemnle- rn eler. De k: “Muczeler ancak Allah katındadır. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
O mu- czeler geld vakt de nanmayacaklarını sz ne bleceks- nz?” 110. Bz onların kalplern ve gözlern ters döndürürüz de lkn ona man etmedkler gb (mucze geldkten sonra da nan- mazlar) ve yne onları azgınlıkları çnde bırakırız da boca- lar dururlar. 111. Bz onlara melekler
Bu metnin özeti: O mu- czeler geld vakt de nanmayacaklarını sz ne bleceks- nz?” 110. Bz onların kalplern ve gözlern ters döndürürüz de lkn ona man etmedkler gb (mucze geldkten sonra da nan- mazlar) ve yne onları azgınlıkları çnde bırakırız da boca- lar dururlar. 111. Bz onlara melekler de ndrseydk, kendleryle ölüler de konusaydı ve her ey karılarında (hakkatın ahdler ola- rak) toplasaydık, Allah dlemedkçe yne de man edecek dellerd. Fakat onların çou blmyorlar. 112. te böylece bz her peygambere nsan ve cn eytanları- nı düman kıldık. Bunlar aldatmak çn brbrlerne yaldız- lı la ar fısıldarlar. Rabbn d leseyd, bunu yapamazlardı. O hâlde, onları  ralarıyla ba baa bırak. 113. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Br de (eytanlar), ahrete nanmayanların gönüller bu yal- dızlı sözlere meyletsn, onlardan holansınlar ve leyecek- ler günahları lesnler dye (bu fısıldamayı yaparlar). 114. “Sze Ktab’ı (Kur’an’ı) hak olarak ndren O ken ben Allah’tan baka br hakem m arayacaım?” (de). Kendle- rn
Bu metnin özeti: Br de (eytanlar), ahrete nanmayanların gönüller bu yal- dızlı sözlere meyletsn, onlardan holansınlar ve leyecek- ler günahları lesnler dye (bu fısıldamayı yaparlar). 114. “Sze Ktab’ı (Kur’an’ı) hak olarak ndren O ken ben Allah’tan baka br hakem m arayacaım?” (de). Kendle- rne ktap verdklermz de onun, Rabbn katından hak ola- rak ndrlm olduunu blrler. O hâlde, sakın üphecler- 6 / EN’Â M SÛR ES 155 den olma. 27 115. Rabbnn kelmes (Kur’an) doruluk ve adalet bakımından tamdır. Onun kelmelern detreblecek yoktur. O, hak- kıyla tendr, hakkıyla blendr. 116. Eer yer y üzündek  ler n ço u na uyarsan sen A l lah yolun- dan saptırırlar. Onlar ancak za nna uyuyorlar ve onlar sade- ce yalan uyduruyorlar. 117. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
üphesz senn Rabbn, yolundan sapanı çok y blr ve yne O, doru yolu bulanları en y blendr. 118. Artık, âyetlerne nanan kmseler senz üzerne Allah’ın sm anılarak keslm hayvanlardan yyn. 119. Allah, yemek zorunda kaldıklar ınız dıında sze neler ha- ram kıldıını tek tek açıkl
Bu metnin özeti: üphesz senn Rabbn, yolundan sapanı çok y blr ve yne O, doru yolu bulanları en y blendr. 118. Artık, âyetlerne nanan kmseler senz üzerne Allah’ın sm anılarak keslm hayvanlardan yyn. 119. Allah, yemek zorunda kaldıklar ınız dıında sze neler ha- ram kıldıını tek tek açıklamıken, üzerne adının anıldıı hayvanları yememenzn sebeb nedr. 28 Gerçekten brçok- ları nefslernn arzularına uyarak blmeden (halkı) saptırı- yorlar. üphesz senn Rabbn, hadd aanları çok y blr. 120. Günahın açıını da bırakın, gzlsn de. Çünkü günah kaza- nanlar yaptıkları karılıında cezalandırılacaklardır. 121. Üzerne Allah adı anılmayan (hayvan)lardan yemeyn. Çünkü bu eklde davranı fasıklıktır. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Br de eytanlar kend dostlarına sznle mücadele etmele r çn mutlaka fısıldarlar. Onlara boyun eersenz üphesz sz de Allah’a ortak ko- mu olursu nuz . 29 122. Ölü ken drlmz ve kendsne, nsanlar arasında yürü- yece br nur verdmz k msenn durumu, hç, karanlıklar 27 . Kure
Bu metnin özeti: Br de eytanlar kend dostlarına sznle mücadele etmele r çn mutlaka fısıldarlar. Onlara boyun eersenz üphesz sz de Allah’a ortak ko- mu olursu nuz . 29 122. Ölü ken drlmz ve kendsne, nsanlar arasında yürü- yece br nur verdmz k msenn durumu, hç, karanlıklar 27 . Kurey mürkler peygambermze, “Aramızda yahud veya hırstyan âlmlernden br hakem seçelm. Senn getrdn dn hakkında onların ktaplarında bulunanı bze haber versnler” demeler üzerne bu âyetle onlara cevap verlmtr. 28 . Yenmes haram kılınan eyler çn bakınız: Bakara sûres, âyet, 173; Made sûres, âyet, 3; En’âm sûres, âyet, 145; Nahl sûres, âyet, 114-115. 29 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Mürkler ölmü hayvan et yerler ve aralarında, “Bakın, Muhammed ve ashabı ken- d elleryle kestkler hayvanların etn yerler de Allah’ın öldürdüü haramdır, der- ler” dye dedkodu yaparlardı. Âyet, mürklern durumuna dümemeler konusunda mü’mnler uyarmaktadır. 6 / EN’Â M SÛR ES 156 çnd
Bu metnin özeti: Mürkler ölmü hayvan et yerler ve aralarında, “Bakın, Muhammed ve ashabı ken- d elleryle kestkler hayvanların etn yerler de Allah’ın öldürdüü haramdır, der- ler” dye dedkodu yaparlardı. Âyet, mürklern durumuna dümemeler konusunda mü’mnler uyarmaktadır. 6 / EN’Â M SÛR ES 156 çnde kalmı, br türlü ondan çıkamamı kmsenn durumu gb olur mu? te kâfrlere,  lemekte oldukları çrknlkler böyle süslü gösterlmtr. 30 123. te böyle, her memlekee günahkârları oranın ler ge- lenler kıldık k oralarda h lekârlık etsnler. Hâlbuk onlar hlekârlıı ancak kendlerne yaparlar. Ama farkında olmu- yorlar. 124. Onlara br âyet geld zaman, “Allah elçlerne verlenn br benzer bze de verlnceye kadar asla nanmayacaız” der- ler. (Kavram odaklı açıklama).
Bu tarihi olayın açıklamasını yapın.
Allah, elçlk görevn kme verecen çok y blr. Suç leyenlere Allah katından br aaılık ve yapmakta oldukla- rı hlekârlık sebebyle çetn br azap erecektr. 125. Allah, her km doruya erdrmek sterse, onun gösünü slâm’a açar. Km de saptırmak sterse, onun da gösünü göe çıkıyo
Bu metnin özeti: Allah, elçlk görevn kme verecen çok y blr. Suç leyenlere Allah katından br aaılık ve yapmakta oldukla- rı hlekârlık sebebyle çetn br azap erecektr. 125. Allah, her km doruya erdrmek sterse, onun gösünü slâm’a açar. Km de saptırmak sterse, onun da gösünü göe çıkıyormuçasına daraltır, sıkar. 31 Allah, nanmayanla- ra azap (ve sıkıntıyı) te böyle verr. 126. Bu, Rabbnn dosdoru yoludur. üphesz düünüp öüt alacak br toplum çn âyetler ayrı ayrı açıkladık. 127. Rabler katında selâm yurdu (cennet) onlarındır. Allah, yapmakta oldukları eyler den dolayı onların dostudur. 128. Onların hepsn br araya toplayacaı gün öyle dyecektr: “Ey cn topluluu! (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
nsanlardan pek çounu saptırıp aranı- za kaınız.” Onların nsanlardan olan dostları, “Ey Rabb- mz! Bzler brbrmzden yararlandık ve bze belrledn süremzn sonuna ulatık” dyecekler. Allah da dyecek k: “Allah’ın dledkler (a ekler) harç, çnde ebedî kalmak 30. Ayette nkârcılar
Bu metnin özeti: nsanlardan pek çounu saptırıp aranı- za kaınız.” Onların nsanlardan olan dostları, “Ey Rabb- mz! Bzler brbrmzden yararlandık ve bze belrledn süremzn sonuna ulatık” dyecekler. Allah da dyecek k: “Allah’ın dledkler (a ekler) harç, çnde ebedî kalmak 30. Ayette nkârcılar ölüye, man edenler drye benzetlmektedr. Buna göre man etmek ölümden hayata geç yan drlmedr. 31. Ayette, nanmayanların yaadıkları pskolojk hâl sebeb le yüreklernde meydana gelen sıkıntı ve daralma, at mosferde yük s e len knn yaayacaı fzk sıkıntıya ben- zetlmtr. Artık lmen blnyor k, atmosfern üst tabakalarına çıkıldıı oranda ba- sınç düer ve nefes almak gttkçe zorlaır. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Böyle br tabat kanununun henüz bln- med br dönemde Kur’an’ın bu yönde br arette bulunması, onun Allah kelamı ol- duunun göstergelernden brdr. 6 / EN’Â M SÛR ES 157 üzere duracaınız yer atetr.” Ey Muhammed! üphesz se- nn Rabbn hüküm ve hkmet sahbdr, hakkıyla blendr. 129.
Bu metnin özeti: Böyle br tabat kanununun henüz bln- med br dönemde Kur’an’ın bu yönde br arette bulunması, onun Allah kelamı ol- duunun göstergelernden brdr. 6 / EN’Â M SÛR ES 157 üzere duracaınız yer atetr.” Ey Muhammed! üphesz se- nn Rabbn hüküm ve hkmet sahbdr, hakkıyla blendr. 129. te bz, kazanmakta oldukları günahlar sebebyle zalmle- rn br kısmını der br kısmına böyle musallat ederz. 130. (O gün Allah, öyle dyecektr:) “Ey cn ve nsan topluluu! çnzden sze âyetlerm anlatan ve bu gününüzün gelp ça- tacaı hakkında sz uyaran peygamberler gelmed m?” On- lar öyle dyecekler: “Bz kend aleyhmze ahtlk ederz.” Dünya hayatı onları aldaı ve kâfr olduklarına dar kend aleyhlerne ahtlk eler. 131. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Bu ( peygamberler n gönder  lme s), Allah’ın, halkları ha- berszken ülkeler haksız yere helâk etmeyece  ç nd r. 132. Herkesn amellerne göre dereceler vardır. Rabbn onların yaptıklarından habersz deldr. 133. R abbn her bak ımdan sınırsız zeng ndr, rahmet sah bdr. Sz baka b
Bu metnin özeti: Bu ( peygamberler n gönder  lme s), Allah’ın, halkları ha- berszken ülkeler haksız yere helâk etmeyece  ç nd r. 132. Herkesn amellerne göre dereceler vardır. Rabbn onların yaptıklarından habersz deldr. 133. R abbn her bak ımdan sınırsız zeng ndr, rahmet sah bdr. Sz baka br kavmn soyundan getrd gb, dlerse sz g- derr (yok eder) ve szden sonra da yernze dledn ge- trr. 134. üphesz sze va’dedlen eyler mutlaka gelecektr. 32 S z bu- nun önüne geçemezsnz. 135. De k: “Ey kavmm! Elnzden gelen yapın. Ben de (göre- vm) yapacaım. Ama dünya yurdunun sonucunun kmn olacaını yakında öreneceksnz. üphesz, zalmler kurtu- lua eremezler. 136. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Allah’ın yaraıı eknlerden ve hayvanlardan O’na br pay ayırdılar ve akıllarınca, “u, Allah çn, u da bzm or- taklarımız (putlarımız) çn” dedler. Ortakları çn olan Allah’ınkne eklenmyor. Allah çn olan se ortaklarınkne eklenyor.. Ne kötü hükmedyorlar! 33 32 . Âyettek “va’dedlen
Bu metnin özeti: Allah’ın yaraıı eknlerden ve hayvanlardan O’na br pay ayırdılar ve akıllarınca, “u, Allah çn, u da bzm or- taklarımız (putlarımız) çn” dedler. Ortakları çn olan Allah’ınkne eklenmyor. Allah çn olan se ortaklarınkne eklenyor.. Ne kötü hükmedyorlar! 33 32 . Âyettek “va’dedlen eyler” le, öldükten sonra drlme, hesap, cennet, cehennem , yle- re y derece, kötülere kötü derece verlece gb gerçekler kastedlyor. 33 . Bu âyet, Cahlye Araplarının yanlı ve saçma âdetlernden brn anlatıyor: Hurma, arpa, buday gb zraat ürünleryle, koyun, keç, deve, sıırdan Allah çn br pay ayı- 6 / EN’Â M SÛR ES 158 137. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Yne bunun gb, Allah’a ortak koanların çouna, kotukla- r ı or taklar, ço cuklar ını öldür meler n g ü zel gö sterd k  ; on- ları helâke sürüklesnler ve d nlern karıtırıp onları yanılt- sınlar. Eer Rabbn dleseyd, bunu yapamazlardı. Artık sen onları uydurdukları le ba baa bırak. 1
Bu metnin özeti: Yne bunun gb, Allah’a ortak koanların çouna, kotukla- r ı or taklar, ço cuklar ını öldür meler n g ü zel gö sterd k  ; on- ları helâke sürüklesnler ve d nlern karıtırıp onları yanılt- sınlar. Eer Rabbn dleseyd, bunu yapamazlardı. Artık sen onları uydurdukları le ba baa bırak. 138. Br de (asılsız ddalarda bulunarak) dedler k: “Bunlar ya- saklanmı hayvanlar ve eknlerdr. Onları bzm dledkler- mzden bakası yyemez. (unlar da) sırtları (bnlmes ve yük yüklemes) haram edlm hayvanlardır.” Br kısım hay- vanları da keserken üzerlerne Allah’ın adını anmazlar. (Bü- tün bunları) Allah’a  ra ederek yaparlar. Bu  raları sebe- byle Allah onları cezalandıracaktır. 139. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Br de dedler k: “u hayvanların karınlarındak yavru- lar (canlı olursa) sırf erkeklermze ar. Karılarımıza se haramdır.” Eer ölü olursa, o vakt onda heps ortaktırlar. Allah, onların bu tür ntelemelernn cezasını verecektr. 34 üphesz O, hüküm ve hkmet sahbdr, hakkıyla blendr. 1
Bu metnin özeti: Br de dedler k: “u hayvanların karınlarındak yavru- lar (canlı olursa) sırf erkeklermze ar. Karılarımıza se haramdır.” Eer ölü olursa, o vakt onda heps ortaktırlar. Allah, onların bu tür ntelemelernn cezasını verecektr. 34 üphesz O, hüküm ve hkmet sahbdr, hakkıyla blendr. 140. Beynszlkler yüz ünden blgszce çocu klarını öldürenler, Allah’ın kendlerne verd rızkı -Allah’a  ra ederek- ha- ram sayanlar, mutlaka zyan etmlerdr. Gerçekten onlar sapmılardır. Doru yolu bulmu da dellerdr. 141. O, çardaklı-çardaksız olarak bahçeler, ürünler, çet çet hurmalıkları ve eknler, zeytn ve narı (her br) brbrne rırlar, msafrlere, fakrlere harcarlar; kendler bundan yemezlerd. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Br pay da put- larına ayırır, onu stedkler gb putların hzmetlerne harcarlardı. Ayrıca Allah çn ayırdıklarından artakalanı putlara at fona aktarırlar, “Allah zengndr, fazlasına htyacı yok. Putlar se fakrdr”, dye br de kılıf uydururlardı. Âyette bu akılsızca uy- gulama kınanıyor. 3
Bu metnin özeti: Br pay da put- larına ayırır, onu stedkler gb putların hzmetlerne harcarlardı. Ayrıca Allah çn ayırdıklarından artakalanı putlara at fona aktarırlar, “Allah zengndr, fazlasına htyacı yok. Putlar se fakrdr”, dye br de kılıf uydururlardı. Âyette bu akılsızca uy- gulama kınanıyor. 34 . Arap mürklernn batıl nançları çoktu. Bunlardan br de br famlyadan olan hay- vanların bazen erkek bazen dlernn et haram veya helâl sayılır, brtakım sm- ler altında uydurma helâl haram lsteler yapılırdı. Hâlbuk bu hayvanların deve, sı- ır, koyun, keç, erkek, d olmaları ya da domu bulunup bulunmamaları, etlernn haram olmalar ının sebeb ve llet olamazdı. Âyet, bu mantık sızlı ı açıklı yor. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
(Ayrıca bakınız: Mâde sûres, âyet,103.) 6 / EN’Â M SÛR ES 159 benzer ve ( her br ) brbr nden farklı bçmde yaratandır. 35 Bunlar meyve vernce meyvelernden yyn. Hasat günü de hakk ını (öür ünü) 36 vern, fakat sraf etmeyn. Çünkü O, s- raf edenler sevmez. 142. Yne O, hayvanlardan da
Bu metnin özeti: (Ayrıca bakınız: Mâde sûres, âyet,103.) 6 / EN’Â M SÛR ES 159 benzer ve ( her br ) brbr nden farklı bçmde yaratandır. 35 Bunlar meyve vernce meyvelernden yyn. Hasat günü de hakk ını (öür ünü) 36 vern, fakat sraf etmeyn. Çünkü O, s- raf edenler sevmez. 142. Yne O, hayvanlardan da rl ufaklı var edendr. 37 Allah’ın sze rızık olarak verdnden yyn de eytanın adımlarına uymayın. Çünkü o, szn çn apaçık br dümandır. 143. O, (hayvanlardan) sekz e de yaratandır: (Erkek ve d olarak) koyundan k, keçden de k. Ey Muhammed! De k: “Allah k erke m haram kıldı, yoksa k dy m? Yok- sa k dnn rahmlernde bulunan (yavru)ları mı? Eer dor u söy leyenler  senz ba na blerek haber vern.” 144. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Yne (erkek ve d olarak) deveden k, sıırdan da k. De k: “k erke m haram kıldı, k dy m? Yoksa k d- nn rahmlernde bulunan (yavru)ları mı? Yoksa Allah sze bunları haram ende, orada hazır mı dnz!?” nsanları blgszce saptırmak çn Allah’a karı yalan uyduran kmse
Bu metnin özeti: Yne (erkek ve d olarak) deveden k, sıırdan da k. De k: “k erke m haram kıldı, k dy m? Yoksa k d- nn rahmlernde bulunan (yavru)ları mı? Yoksa Allah sze bunları haram ende, orada hazır mı dnz!?” nsanları blgszce saptırmak çn Allah’a karı yalan uyduran kmse- den daha zalm kmdr? üphesz Allah, zalmler topluluu- nu doru yola letmez. 38 145. De k: “Bana vahyolunan Kur’an’da br kmsenn yyecekler arasında le, akıtılmı kan, domuz et -k o üphesz necstr- ya da Allah’tan bakası adına keslm br (murdar) hayvan- dan baka, haram kılınmı br ey bulamıyorum. Fakat sts- mar etmekszn ve zaruret ölçüsünü amaksızın km bunlar- dan yeme zor unda k alırsa y yeb lr.” ü phesz R abbn çok baılayandır, çok merhametldr. 39 146. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Yahudlere tırnaklı hayvanların hepsn haram kıldık. Sıır 35 . Bakınız: En’âm Sûres, âyet, 99 ve lgl dpnot. 36 . Öür, “onda br” demektr. Toprak ürünlernde bu oranda verlen zekâtın özel adıdır. 37 . Âyetn bu kısmı, “O, hayvanlardan yük taıyanları ve tüylernden döek yapılanları yaratan
Bu metnin özeti: Yahudlere tırnaklı hayvanların hepsn haram kıldık. Sıır 35 . Bakınız: En’âm Sûres, âyet, 99 ve lgl dpnot. 36 . Öür, “onda br” demektr. Toprak ürünlernde bu oranda verlen zekâtın özel adıdır. 37 . Âyetn bu kısmı, “O, hayvanlardan yük taıyanları ve tüylernden döek yapılanları yaratandır” eklnde de tercüme edleblr. 38 . Konu le lgl olarak 139. âyetn dpnotuna bakınız. 39 . Darda kalan kmsenn, haram kılınan yyece klerden yyeblece  le lg l olarak ay rı- ca, bu sûrenn 119. ve Bakara sûre s, 173. âyetlerne bakınız . 6 / EN’Â M SÛR ES 160 ve koyunların se, sırtlarında veya baırsaklarında bulunan- lar, ya da kemklerne karıanlar dıındak çyalarını (yne) onlara haram kıldık. te böyle, azgınlıkları sebebyle onları cezalandırdık. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
40 Bz elbee doru söyleyenlerz. 147. Eer sen yalanlarlarsa, de k: “Rabbnz gen rahmet sah- bdr. (Bununla beraber) s uçlu br toplumdan O’nun aza- bı ger çevrlmez.” 148. Allah’a ortak koanlar dyecekler k: “Eer Allah dleseyd, bz de ortak komazdık, babalarımız da. Hçbr ey de h
Bu metnin özeti: 40 Bz elbee doru söyleyenlerz. 147. Eer sen yalanlarlarsa, de k: “Rabbnz gen rahmet sah- bdr. (Bununla beraber) s uçlu br toplumdan O’nun aza- bı ger çevrlmez.” 148. Allah’a ortak koanlar dyecekler k: “Eer Allah dleseyd, bz de ortak komazdık, babalarımız da. Hçbr ey de ha- ram k ı lmazdı k .” Onlardan öncek  l er de ( peygamberler n) böy le yalanlamı lardı da sonunda az ab ımızı tatmı lardı. De k: “Szn (ddalarınızı spat edecek) br blgnz var mı k onu bze gösteresnz? Sz ancak kuruntuya uyuyorsunuz ve sz sadece yalan söylüyorsunuz.” 149. De k: “En üstün dell yalnızca Allah’ındır. O, dleseyd elbet- te szn hepnz do ru yola letrd.” 41 150. De k  : “Hayd, A l lah unu haram k ı ldı” dye tanı klı k yapa- 40 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Konu le lgl olarak bakınız: Nsâ sûres, âyet,160. Aslında bunlar haram eyler de- ld. Yahudler br zamanlar bı ldırcın et ve kudret helvasıy la beslenmlerd. Sonra saldırganlık, zulüm, hakka karı bakaldırma, peygamberler öldürme, faz alma, n- sanları öldürmey helâl sayma gb ölçüs
Bu metnin özeti: Konu le lgl olarak bakınız: Nsâ sûres, âyet,160. Aslında bunlar haram eyler de- ld. Yahudler br zamanlar bı ldırcın et ve kudret helvasıy la beslenmlerd. Sonra saldırganlık, zulüm, hakka karı bakaldırma, peygamberler öldürme, faz alma, n- sanları öldürmey helâl sayma gb ölçüsüz davranıları sebebyle brçok temz rızık- lardan mahrum edlmlerd. Sıır ve koyun gb bazı hayvanların yalnızca ç yala- rının kendlerne haram kılındı ı ve bu hay vanların onlara haram kılınan tırnaklı hayvanlar kapsamına grmed âyetn metnnden anlaılmaktadır. 41 . Bu âyetten Allah’ın; nsanların doru yo la ermelern dlemed anlamı çıkarıla- ma z . Burada vurg ulanmak ste nen nokta, nsanların hür radesne Allah’ın müda- hale etmeddr. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
nsanlar doru, ya da er yolu kend hür radeleryle seçerler. Al- lah da bu terchlern aksne br rade orta ya koymaz. Zra böyle br ey nsan rade- sne ba skı olurdu k, bu tak trde nsanların sor umlu olmaması gerek rd. Buna göre Allah’ın, nsanları kend terchlerne ters düecek ekl
Bu metnin özeti: nsanlar doru, ya da er yolu kend hür radeleryle seçerler. Al- lah da bu terchlern aksne br rade orta ya koymaz. Zra böyle br ey nsan rade- sne ba skı olurdu k, bu tak trde nsanların sor umlu olmaması gerek rd. Buna göre Allah’ın, nsanları kend terchlerne ters düecek eklde zorunlu olarak doru yola getrmek stemem olması, aslında onların radelern bu yönde kullanmadıklarının br fadesdr. Kısaca âyet öyle anlaılmalıdır: “Sz stemesenz de Allah sz doru yola leteblrd. Ama bu szn hür radenz yok saymak olurdu. Bu sebeple Allah s- zn terchnze ters düecek eklde doru yola grmenz stemed k radenze baskı yapmı olmasın.” 6 / EN’Â M SÛR ES 161 cak ahtlernz getrn. Onlar ahtlk etseler de sen onlarla beraber ahtl k etme. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Âyetler mz yalanlayanların ve ahre- te nanmayanların arzularına uyma. Onlar Rablerne, baka eyler denk tutuyorlar. 151. (Ey Muhammed!) De k: “Geln, Rabbnzn sze haram kıldıı eyler okuyayım: O’na hçbr ey ortak komayın. Anaya babaya y davranın. Fakrlk endesyle çocukları- nı
Bu metnin özeti: Âyetler mz yalanlayanların ve ahre- te nanmayanların arzularına uyma. Onlar Rablerne, baka eyler denk tutuyorlar. 151. (Ey Muhammed!) De k: “Geln, Rabbnzn sze haram kıldıı eyler okuyayım: O’na hçbr ey ortak komayın. Anaya babaya y davranın. Fakrlk endesyle çocukları- nızı öldürmeyn. Sz de onları da bz rızıklandırırız. (Zna ve benzer) çrknlklere, bunların açıına da gzlsne de yaklamay ın. 42 Merû br hak karılıı olmadıkça, Allah’ın haram (dokunulmaz) kıldıı canı öldürmeyn. 43 te sze Al- lah bunu emre k aklınızı kullanasınız.” 152. Rüdüne ernceye kadar yetmn malına ancak en güzel eklde yaklaın. 44 Ölçüyü ve tartıyı adaletle tam yapın. Bz herkes ancak gücün ün ye kadarıyla sorumlu tutarız. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
45 (Brs hakkında) konutuunuz zaman yakınınız ble olsa âdl olun. Allah’a verdnz sözü tutun. te bunları Allah sze öüt alasınız dye emre. 153. te bu, benm dosdoru yolum. Artık ona uyun. Baka yol- lara uymayın. Yoksa o yollar sz parça parça edp O’nun yo- lundan ayırır. te sz
Bu metnin özeti: 45 (Brs hakkında) konutuunuz zaman yakınınız ble olsa âdl olun. Allah’a verdnz sözü tutun. te bunları Allah sze öüt alasınız dye emre. 153. te bu, benm dosdoru yolum. Artık ona uyun. Baka yol- lara uymayın. Yoksa o yollar sz parça parça edp O’nun yo- lundan ayırır. te sze bunları Allah sakınasınız dye emret- t. 154. Sonra y ve yararlı ler en güzel eklde yapanlara nme- t tamamlamak, her ey açıklamak, hdayet ve rahmete er- dr m ek ç n Mû sâ’ ya Ktab’ı (Tev rat ’ ı) verd  k k  , R abler nn huzuruna varacaklarına man etsnler. 155. Bu (Kur’an) da bzm ndrdmz bereket kaynaı br k- taptır. A r tı k ona uy un ve A l lah’a k arı gelmekten sak ının k  42 . Konu le lgl olarak ayrıca bakınız: sra sûres, âyet, 32. 43 . (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Konu le lgl olarak ayrıca bakınız: sra sûres, âyet, 33. 44 . Yetmn malına en güzel br eklde yaklamak, onun malının çoalmasını salaya- cak yolları aratırmak demektr. 45 . Konu le lgl olarak ayrıca bakınız: Bakara sûres, âyet, 286. 6 / EN’Â M SÛR ES 162 sze merhamet edlsn. 156
Bu metnin özeti: Konu le lgl olarak ayrıca bakınız: sra sûres, âyet, 33. 44 . Yetmn malına en güzel br eklde yaklamak, onun malının çoalmasını salaya- cak yolları aratırmak demektr. 45 . Konu le lgl olarak ayrıca bakınız: Bakara sûres, âyet, 286. 6 / EN’Â M SÛR ES 162 sze merhamet edlsn. 156, 157. “Ktap, yalnız bzden öncek k toplulua (yahudlere ve hırstyanlara) ndrld. Bz onların okumalarından ha- bersz dk” demeyesnz, yahut , “Eer bze ktap ndrlsey- d, bz onlardan daha çok doru yolda olurduk” demeyes- nz, dye bu Kur’an’ı ndrdk. te sze Rabbnzden açık- ça br dell, br hdayet ve br rahmet geld. Artık Allah’ın âyetlern yalanlayan ve (nsanları) onlardan çevren km- seden daha zalm kmdr!? (Kavram odaklı açıklama).
Bu tarihi olayın açıklamasını yapın.
nsanları âyetlermzden alıkoy- maya kalkıanları, yapmakta oldukları engellemeden dolayı azabın en kötüsü le cezalandıracaız. 158. (Ey Muhammed!) Onlar (man etmek çn) ancak kendle- rne meleklern gelmesn veya Rabbnn gelmesn 46 ya da Rabbnn bazı âyetlernn gelmesn m gözlüyorlar?
Bu metnin özeti: nsanları âyetlermzden alıkoy- maya kalkıanları, yapmakta oldukları engellemeden dolayı azabın en kötüsü le cezalandıracaız. 158. (Ey Muhammed!) Onlar (man etmek çn) ancak kendle- rne meleklern gelmesn veya Rabbnn gelmesn 46 ya da Rabbnn bazı âyetlernn gelmesn m gözlüyorlar? Rabb- nn âyetlernden bazısı geld gün, daha önce man etme- m veya manında br hayır kazanmamı olan br kmseye (o günkü) manı fayda vermez. 47 De k: “Sz bekleyn. üp- hesz bz de beklyoruz.” 159. u dnlern parça parça edenler ve kendler de grup grup ay r ı lmı  olanlar var ya , (senn) onlarla hçbr  l    n yoktur. Onların  ancak Allah’a kalmıtır. Sonra (O), yapmakta ol- duklarını kendlerne haber verecektr. 160. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Km br y  l  k yaparsa , ona on k atı vard ır. Km de br kötü- lük yaparsa, o da sadece o kötülüün mslyle cezalandırılır ve onlara zulmedlmez. 161. De k: “üphesz Rabbm ben doru br yola, dosdoru br dne, Hakk’a yönelen brahm’n dnne le. O, Allah’a or- tak ko anlardan de  l
Bu metnin özeti: Km br y  l  k yaparsa , ona on k atı vard ır. Km de br kötü- lük yaparsa, o da sadece o kötülüün mslyle cezalandırılır ve onlara zulmedlmez. 161. De k: “üphesz Rabbm ben doru br yola, dosdoru br dne, Hakk’a yönelen brahm’n dnne le. O, Allah’a or- tak ko anlardan de  ld.” 162. (Ey Muhammed!) De k: “üphesz benm namazım da, der badetlerm de, yaam am da, ölümüm de âlemlern Rabb Allah çndr.” 46 . Konu le lgl olarak ayrıca bakınız: Furkân sûres, âyet, 7,8,21. 47 . Konu le lgl olarak ayrıca bakınız: Mü’mn sûres, âyet, 84,85. 6 / EN’Â M SÛR ES 163 163. “O’nun hçbr ortaı yoktur. te ben bununla emrolundum. Ben müslümanların lkym.” 164. De k: “Her eyn Rabb O ken ben baka br Rab mı ara- yay ım? (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Herkes g ünahı yalnız kend aley hne k azanır. Hçb r günahkâr baka br günahkârın günah yükünü yüklenmez. 48 Sonra dönüünüz ancak Rabbnzed r. O sze,  ht laf etmek- te olduunuz eyler haber verecektr. 165. O, sz yeryüzünde halfeler (oraya hâkm kmseler) yapan, sze verd nmetler
Bu metnin özeti: Herkes g ünahı yalnız kend aley hne k azanır. Hçb r günahkâr baka br günahkârın günah yükünü yüklenmez. 48 Sonra dönüünüz ancak Rabbnzed r. O sze,  ht laf etmek- te olduunuz eyler haber verecektr. 165. O, sz yeryüzünde halfeler (oraya hâkm kmseler) yapan, sze verd nmetler konusunda sz sınamak çn bazınızı bazınıza derece derece üstün kılandır. üphesz Rabbn, ce- zası çabuk olandır. üphe yok k O, çok baılayandır, çok merhamet edendr. 48 . Konu le lgl olarak ayrıca bakınız: srâ sûres, âyet,15; Fatır sûres, âyet, 18; Zümer sûre s, âyet, 7; Necm sûre s, âyet, 38. 6 / EN’Â M SÛR ES 164 Mekke dönemnde nmtr. 163-170. âyetlern Medne dönemnde ndn söyleyen âlmler de vardır. 206 âyer. Sûre, adını 46. ve 48. (Kavram odaklı açıklama).
Bu tarihi olayın açıklamasını yapın.
âyetlerde geçen “el-A’râf” kelmesnden almıtır. “el-A’râf”, yüksek yerler, yüksek mevkler de- mektr. Sûrede temel konu olarak, lâhî vahyn doruluu ve vahye duyulan htyaç lenmektedr. Bi smi l lâhir rahmânir rahîm . 1. Elf Lâm Mîm Sâd. 1 2. Bu, sana, kendsyle (nsanları) uyarman çn ve
Bu metnin özeti: âyetlerde geçen “el-A’râf” kelmesnden almıtır. “el-A’râf”, yüksek yerler, yüksek mevkler de- mektr. Sûrede temel konu olarak, lâhî vahyn doruluu ve vahye duyulan htyaç lenmektedr. Bi smi l lâhir rahmânir rahîm . 1. Elf Lâm Mîm Sâd. 1 2. Bu, sana, kendsyle (nsanları) uyarman çn ve mü’mnlere öüt olarak ndrlm br ktaptır. Artık ondan dolayı gö- sünde br sıkıntı olmasın. 2 3. Rabbnzden sze ndrlene uyun. Onu bırakıp baka dostla- ra uymayın. Ne kadar da az öüt alıyorsunuz! 4. Nce memleketler helâk ek. Onlara azabımız gece uyku- suna dalmıken, yahut gündüz strahat hâlnde ken gelm- t. 5. Azabımız kendlerne geld nde, “(Bz bunu hak ek.) Gerçekten bz zalmler olmutuk ” demekten bak a söy leye- cekler kalmamıtı. 6. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Kend l er ne peygamber gönder  le nlere mutlaka soracaız. 3 1 . Bu harfler le lgl olarak Bakara sûresnn lk âyetnn dpnotuna bakınız. 2 . Bu âyette, nsanların küfürde, zulümde, rk te Allah’a karı yalanlar uydurmada ıs- rar etmeler, lâhî davete sırt çevrmeler karısında sıkılan Pe
Bu metnin özeti: Kend l er ne peygamber gönder  le nlere mutlaka soracaız. 3 1 . Bu harfler le lgl olarak Bakara sûresnn lk âyetnn dpnotuna bakınız. 2 . Bu âyette, nsanların küfürde, zulümde, rk te Allah’a karı yalanlar uydurmada ıs- rar etmeler, lâhî davete sırt çevrmeler karısında sıkılan Peygambermz tesell edlmektedr. Konu le lgl olarak ayrıca bakınız: Hcr sûres, âyet, 97; Kehf sûres, âyet, 5,6; Hûd sûre s, âyet, 12. 3 . Konu le lgl olarak ayrıca bakınız: Kasas sûres, âyet, 65. 7 A’RÂ F SÛRES  7 / A’ R Â F SÛR ES 165 Peygamberlere de elbee soracaız. 4 7. A ndol sun, onlara (yaptı k lar ını) tam br b lg   le anlataca ı z . Çünkü bz onlardan uzak delz. 8. O gün amellern tartılması da haktır. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Kmlern sevabı aır basarsa, te onlar kurtulua erenlerdr. 9. Ama kmlern sevabı da haff gelrse, te onlar âyetlermze haksızlık etm olmaları sebebyle kendlern zyana sokan- lard ır. 10. Andolsun, sze yeryüzünde mkân ve ktdar verdk. 5 Szn çn orada brçok geçm mkânları da ya
Bu metnin özeti: Kmlern sevabı aır basarsa, te onlar kurtulua erenlerdr. 9. Ama kmlern sevabı da haff gelrse, te onlar âyetlermze haksızlık etm olmaları sebebyle kendlern zyana sokan- lard ır. 10. Andolsun, sze yeryüzünde mkân ve ktdar verdk. 5 Szn çn orada brçok geçm mkânları da yaraık. Ama sz ne ka- dar az ükredyorsunuz! 11. Andolsun, sz yaraık. Sonra sze ekl verdk. Sonra da meleklere, “Âdem çn saygı le eln” dedk. bls’ten ba- ka heps saygı le eldler. O, saygı le elenlerden olmadı. 12. A l lah, “Sana emre m zaman sen sayg ı  le e  lmekten ne alıkoydu?” ded. (O da) “Ben ondan hayırlıyım. Çünkü ben ateten yaraın. Onu se çamurdan yaraın” ded. 13. Allah, “md n aaı oradan. Çünkü senn orada büyüklük taslamak haddne de  l! (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Hemen ç ı k! Çünkü sen aa ı l ı k lar- dansın” ded. 14. eytan ded k: “(Öyle se) bana nsanların tekrar drltle- cekler güne kadar süre ver.” 15. Allah da, “Sen süre verlenlerdensn” ded. 16. eytan ded k: “(Öyle se) ben azdırmana karılık, yemn ederm k, ben de onları saptırmak ç
Bu metnin özeti: Hemen ç ı k! Çünkü sen aa ı l ı k lar- dansın” ded. 14. eytan ded k: “(Öyle se) bana nsanların tekrar drltle- cekler güne kadar süre ver.” 15. Allah da, “Sen süre verlenlerdensn” ded. 16. eytan ded k: “(Öyle se) ben azdırmana karılık, yemn ederm k, ben de onları saptırmak çn senn dosdoru yo- lunun üzernde elbee oturacaım.” 17. “Sonra (pusu kurup) onlara önlernden, arkalarından, sa- lar ından ve sol lar ından sokulac a ım ve sen onlar ın ço u nu 4 . Konu le lgl olarak ayrıca bakınız: Mâde sûres, âyet, 109. 5 . Âyetn bu kısmı, “Andolsun sz yeryüzüne yerletrdk” eklnde de tercüme edleblr. 7 / A’ R Â F SÛR ES 166 ükreden (kmse)ler bulamayacaksın.” 18. A l lah, ded k  : “ Yer  lm  ve kov ulmu olarak ç ı k oradan. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
A n - dolsun, onlardan sana km uyar sa szn, hepnz cehenne- me doldururum.” 19. “Ey Âdem! Sen ve en cennee kalın. Dlednz yerden y- yn. Fakat u aaca yaklamayın. Yoksa zalmlerden olursu- nuz.” 20. Derken ey tan, kend l er nden g  zlenm  olan av ret yerler n onlara açmak çn
Bu metnin özeti: A n - dolsun, onlardan sana km uyar sa szn, hepnz cehenne- me doldururum.” 19. “Ey Âdem! Sen ve en cennee kalın. Dlednz yerden y- yn. Fakat u aaca yaklamayın. Yoksa zalmlerden olursu- nuz.” 20. Derken ey tan, kend l er nden g  zlenm  olan av ret yerler n onlara açmak çn kendlerne vesvese verd ve ded k: “Rab- bnz sze bu aacı ancak, melek olmayasınız, ya da (cennet- te) ebedî kalacaklardan olma yasınız dye yasakladı. (Öyle se, yasak aacın meyvesnden y yn k melek olasınız yahut cennee ebedyen kalasınız.)” 21. “üphesz ben sze öüt vere nlerd enm” dye de onlara ye - mn e. 22. Bu sûretle onları kandırarak yasaa sürükled. Aaçtan tat- tıklarında kendlerne avret yerler göründü. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Derhal üzerle- r n cennet yapraklar ı y la ör tmeye balad ı lar. R ab’ ler  onlara , “Ben sze bu aacı yasaklamadım mı? eytan sze apaçık br dümandır, demedm m ?” dye seslend. 23. Ded  ler k  : “R abbmz! Bz ke ndmze zulüm ek. Eer bz baılamaz ve bze acımazsan m utlaka zyan
Bu metnin özeti: Derhal üzerle- r n cennet yapraklar ı y la ör tmeye balad ı lar. R ab’ ler  onlara , “Ben sze bu aacı yasaklamadım mı? eytan sze apaçık br dümandır, demedm m ?” dye seslend. 23. Ded  ler k  : “R abbmz! Bz ke ndmze zulüm ek. Eer bz baılamaz ve bze acımazsan m utlaka zyan edenlerden olu- ruz.” 24. Allah, ded k: “Brbrnzn dümanı olarak 6 nn (oradan). Sze yeryüzünde br zamana kadar yerleme ve yararlanma 6. Burada sözü edlen dümanlık Hz. Âdem le Havva arasında del, onların soyun- dan gelecek nsanlar arasında meydana çıkacak dümanlık ve hasımlıklardır. Ayet- ten, dostluk ve kardelk lkler gb, dümanlık ve sürtümelern de yeryüzü haya- tı çn br mthan olarak takdr edld anlaılıyor. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Hür radesn Allah’ın gösterd yönde kullanan; nefsne del, vahye ve vcdanlarına kulak verenler, zulüm ve haksız- lıktan, dümanlık ve sürtümeden kaçınanlar bu mthanı kazanmı olacaktır. 7 / A’ R Â F SÛR ES 167 vard ır.” 25. A l lah, ded k  : “Orada yaayacak sınız , orada ölecek snz v
Bu metnin özeti: Hür radesn Allah’ın gösterd yönde kullanan; nefsne del, vahye ve vcdanlarına kulak verenler, zulüm ve haksız- lıktan, dümanlık ve sürtümeden kaçınanlar bu mthanı kazanmı olacaktır. 7 / A’ R Â F SÛR ES 167 vard ır.” 25. A l lah, ded k  : “Orada yaayacak sınız , orada ölecek snz ve oradan (mahere) çıkarılacaksınız.” 26. Ey Âdemoulları! Sze avret yerlernz örtecek gys ve süs- lenecek elbse verdk. Takva (Allah’a karı gelmekten sa- kınma) elbses var ya, te o daha hayırlıdır. Bu (gysler), Allah’ın rahmetnn alametler ndendr. Belk öüt alırlar (dye onları nsanlara verdk). 27. Ey Âdemo u l lar ı! Av ret yerler n kend l er ne aç mak ç n, el- bselern soyarak ana babanızı cenneen çıkardıı gb, ey- tan sz de saptırmasın. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Çünkü o ve kables, onları göreme- yecenz yerden sz görürler. üphesz bz, eytanları, man etmeyenler n dostlar ı k ı lmı ızd ır. 28. Çrkn br  ledkler vakt, “Bz atalarımızı bunun üzern- de bulduk, A l lah da bze bunu emre” derler. De k  : “üp - hesz, Allah çrkn ler e
Bu metnin özeti: Çünkü o ve kables, onları göreme- yecenz yerden sz görürler. üphesz bz, eytanları, man etmeyenler n dostlar ı k ı lmı ızd ır. 28. Çrkn br  ledkler vakt, “Bz atalarımızı bunun üzern- de bulduk, A l lah da bze bunu emre” derler. De k  : “üp - hesz, Allah çrkn ler emretmez. Sz blmednz eyler Allah’ın üzerne m atıyorsunuz?” 29. De k: “Rabbm adalet emre. Her secde yernde yüzler- nz (O’na) dorultun. Dn Allah’a has kılarak O’na badet edn. Sz balangıçta yaraıı gb (yne O’na) döneceks- nz .” 30. Allah, br kısmına hdayet e, br kısmına da sapıklık lâyık oldu. Çünkü onlar Allah’ı bırakıp eytanları dost ednm- lerd. Kendlernn de doru yo lda olduklarını sanıyorlardı. 31. Ey Âdemoulları! (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Her mesce zynetnz takının (güzel ve temz gynn). Yyn çn fakat sraf etmeyn. Çünkü O, s- raf edenler sevmez. 32. De k: “Allah’ın, kulları çn yaraıı zînet ve temz rızkı km haram kılmı?” De k: “Bunlar, dünya hayatında mü’mnler çndr. Kıyamet gününde se yalnız onlara özgüdü
Bu metnin özeti: Her mesce zynetnz takının (güzel ve temz gynn). Yyn çn fakat sraf etmeyn. Çünkü O, s- raf edenler sevmez. 32. De k: “Allah’ın, kulları çn yaraıı zînet ve temz rızkı km haram kılmı?” De k: “Bunlar, dünya hayatında mü’mnler çndr. Kıyamet gününde se yalnız onlara özgüdür. te b- 7 / A’ R Â F SÛR ES 168 len br topluluk çn âyetler, ayrı ayrı açıklıyoruz.” 33. De k: “Rabbm ancak, açık ve gzl çrkn ler, günahı, hak- sız saldırıyı, hakkında hçbr de ll ndrmed herhang br ey Allah’a ortak komanızı ve Allah’a karı blmednz eyler söylemenz haram kılmıtır.” 34. Her mlletn bell br ecel vardır. Onların ecel geld m, ne br an ger kalablrler, ne de öne geçeblrler. 35. Ey Âdemoulları! (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
çnzden sze benm âyetlerm anlatan Peygamberler gelr de her km Al lah’a karı gelmekten sakı- nır ve durumu düzeltrse, artık onlara korku yoktur. Onlar üzülecek de dellerdr. 36. Âyetlermz yalanlayanlar ve onlara uymayı kbrlerne ye- dremeyenlere gelnce, te onlar cehennemlklerdr
Bu metnin özeti: çnzden sze benm âyetlerm anlatan Peygamberler gelr de her km Al lah’a karı gelmekten sakı- nır ve durumu düzeltrse, artık onlara korku yoktur. Onlar üzülecek de dellerdr. 36. Âyetlermz yalanlayanlar ve onlara uymayı kbrlerne ye- dremeyenlere gelnce, te onlar cehennemlklerdr. Onlar orada ebedî kalacaklardır. 37. Km, Allah’a karı yalan uyduran veya O’nun âyetlern ya- lanlayanlardan daha zalmdr? te onlara ktaptan (kend- ler çn yazılmı ömür ve rızıklardan) payları err. Sonun- da kend l er ne melek elç  ler mz , canlar ını almak ç n geld- nde, “Han Allah’ı bırakıp tapınmakta olduunuz eyler nerede?” derler. Onlar da , “Bz  yüzüstü bırakıp kayboldu- lar” derler ve kâfr oldukları na dar kend aleyhlerne aht- lk ederler. 38. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Allah, öyle der: “Szden önce gelp geçm cn ve nsan top- lulukları le brlkte atee grn.” Her topluluk (arkasından g- dp sapıklıa dütüü) yoldaın a lânet eder. Nhayet hep- s orada toplandıı zaman pele rnden gdenler, kendler- ne öncülük edenler çn, “Ey Rabb mz! unlar bz s
Bu metnin özeti: Allah, öyle der: “Szden önce gelp geçm cn ve nsan top- lulukları le brlkte atee grn.” Her topluluk (arkasından g- dp sapıklıa dütüü) yoldaın a lânet eder. Nhayet hep- s orada toplandıı zaman pele rnden gdenler, kendler- ne öncülük edenler çn, “Ey Rabb mz! unlar bz saptır- dı lar. Onlara br k at daha ate az ab ı ver ” derler. A l lah, der k: “Her brnz çn br kat daha fazla azap vardır. Fakat bl- myorsunuz.” 7 / A’ R Â F SÛR ES 169 39. Öncekler sonraklere, “Szn bze karı br üstünlüünüz yoktur. Artık kazanmı olduunuz eylere karılık, azabı ta- dın” derler. 40. Âyetlermz yalanlayanlar ve o âyetlere uymayı kbrler- ne yedremeyenler var ya, onlara göklern kapıları açılmaz. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Onlar, deve ne delnden geçnceye kadar cennete de g remezler! 7 Bz suçluları te böyle cezalandırırız. 41. Onlar ç n cehennem atende n döek , üstler nde de cehen- nem atenden örtüler var. te bz zalmler böyle cezalan- dırırız. 42. man edp salh ameller leyenlere gelnce -k b
Bu metnin özeti: Onlar, deve ne delnden geçnceye kadar cennete de g remezler! 7 Bz suçluları te böyle cezalandırırız. 41. Onlar ç n cehennem atende n döek , üstler nde de cehen- nem atenden örtüler var. te bz zalmler böyle cezalan- dırırız. 42. man edp salh ameller leyenlere gelnce -k bz kye an- cak gücünün yen yüklerz- te onlar cennetlklerdr. Onlar orada ebedî kalıcıdırlar. 43. Bz onların kalplernde kn namına ne varsa söküp aık. Alt- larından da ırmaklar akar. “Hamd, bz buna ertren Allah’a mahsustur. Eer Allah’ın bz ertrmes olmasaydı, bz h- dayete erm olamazdık. Andolsun, Rabbmzn peygam- berler bze hakkı getrmler” derler. Onlara, “te yaptıı- nız (y ler) sayesnde kendsne vars kılındıınız cennet!” dye seslenlr. 44. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Cennetlkler cehennemlklere, “Rabbmzn bze va’den bz gerçek bulduk. Sz de Rabbnzn va’den gerçek bul- dunuz mu?” dye seslenrler. Onlar , “Evet ” derler. O zaman aralarında br duyurucu, “Allah ’ın lânet zalmlere!” dye ses- lenr. 45. Onlar Allah yolundan alıkoyan ve onu, er
Bu metnin özeti: Cennetlkler cehennemlklere, “Rabbmzn bze va’den bz gerçek bulduk. Sz de Rabbnzn va’den gerçek bul- dunuz mu?” dye seslenrler. Onlar , “Evet ” derler. O zaman aralarında br duyurucu, “Allah ’ın lânet zalmlere!” dye ses- lenr. 45. Onlar Allah yolundan alıkoyan ve onu, er ve çelkl gös- termek steyenlerdr. Onlar ahret de nkâr edenlerdr. 7. Âyetn bu kısmı, “halat ne delnden geçnceye kadar cennete gremezler” eklnde de tercüme edleblr. 7 / A’ R Â F SÛR ES 170 46. k  s (cennet ve cehennem) arasında br su r 8 , A’râf 9 üzern- de de brtakım adamlar vardır. Cennet ve cehennemlklern hepsn smalarından tanımaktadırl ar. Cennetlklere, “Selâm olsun sze!” dye seslenrler. Onlar henüz cennete grmem- lerdr, ama bunu ummaktadırlar. 47. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Gözler cehennemlkler tarafına çevrld zaman, “Ey Rab- bmz! Bz zalm toplumla beraber kılma” derler. 48. A’râ akler, smalarından tanıdıkları brtakım adamlara da seslenr ve öy le derler: “Ne çokluunuz, ne de taslamakta olduunuz kbr sze br yarar saladı!” 49. “Szn, ‘Allah bunları
Bu metnin özeti: Gözler cehennemlkler tarafına çevrld zaman, “Ey Rab- bmz! Bz zalm toplumla beraber kılma” derler. 48. A’râ akler, smalarından tanıdıkları brtakım adamlara da seslenr ve öy le derler: “Ne çokluunuz, ne de taslamakta olduunuz kbr sze br yarar saladı!” 49. “Szn, ‘Allah bunları rahmete erdrmez’ dye yemn ekler- nz unlar mı?” (Sonra cennetlklere dönerek) “Hayd, grn cennete. Sze korku yok. Sz üzülecek de delsnz” derler. 50. Cehennemlkler de cennetlkle re, “Ne olur, sudan veya Allah’ın sze verd rızıktan braz da bzm üzermze akıtın” dye çar ı ırlar. Onlar, “üphesz , A l lah bunlar ı k âf rlere ha- ram kılmıtır” derler. 51. Onlar dnlern oyun ve elence ednmler ve dünya hayatı da kendlern aldatmıtı. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
te onlar bu günlerne kavuacak- larını nasıl unuular ve âyetlermz nasıl nkâr edp durdu- larsa, bz de onları bugün öyle unuturuz. 10 52. Andolsun bz onlara, blerek açıkladıımız br ktabı, nanan br toplum çn br yol gösterc ve rahmet olarak getrdk. 53. Onlar se ancak, (“Görelm
Bu metnin özeti: te onlar bu günlerne kavuacak- larını nasıl unuular ve âyetlermz nasıl nkâr edp durdu- larsa, bz de onları bugün öyle unuturuz. 10 52. Andolsun bz onlara, blerek açıkladıımız br ktabı, nanan br toplum çn br yol gösterc ve rahmet olarak getrdk. 53. Onlar se ancak, (“Görelm bakalım!” dyerek) Kur’an’ın bl- drd sonucu (te’vln) beklyorlar. Onun bldrd so- nuç gelp çaıı gün, önceden onu unutmu ola nlar derler 8 . Bu “sur” le lgl olarak ayrıca bakınız: Hadîd sûres, âyet, 13. 9 . A’râf, yüksek yerler, yüksek mevkler dem ektr. Bazı müfessrler, “A’râf” le cennet ve cehennem arasındak surun yüksek yerler ve sırtlarının kastedldn fade etmekte- drler. 10 . Konu le lgl olarak ayrıca bakınız: En’âm sûres, âyet, 70. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
7 / A’ R Â F SÛR ES 171 k: “Gerçekten Rabbmzn peygamberler hakkı getrm- ler. md bzm ç n efaatç ı lar var mı k bze efaat etseler veya (dünyaya) döndürülsek de yaptıklarımızdan bakası- nı yapsak?” Gerçekten onlar ke ndlerne yazık etmlerdr. (lâh dye) uydurdukları (putlar) da
Bu metnin özeti: 7 / A’ R Â F SÛR ES 171 k: “Gerçekten Rabbmzn peygamberler hakkı getrm- ler. md bzm ç n efaatç ı lar var mı k bze efaat etseler veya (dünyaya) döndürülsek de yaptıklarımızdan bakası- nı yapsak?” Gerçekten onlar ke ndlerne yazık etmlerdr. (lâh dye) uydurdukları (putlar) da onları yüzüstü bıraka- rak uzaklaıp kaybolmulardır. 54. üphesz szn Rabbnz, gökler  ve yer altı gün çnde (altı evrede) yaratan ve Ar’a 11 kurulan, gecey, kendsn durma- dan takp eden gündüze katan, güne, ayı ve bütün yıldızları da buyruuna tab olarak yaratan Allah’tır. Dkkat edn, ya- ratmak da, emretmek de yalnız O’na mahsustur. Âlemlern R abb olan A l lah’ ın anı y ü ced r. 55. Rabbnze alçak gönüllüce ve çn çn dua edn. Çünkü O, hadd aanları sevmez. 56. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Düzene sokulduktan sonra yeryüzünde bozgunculuk yap- mayın. Allah’a (azabından) korkarak ve (rahmetn) umarak dua edn. üphesz, Allah’ın rahmet y ve yararlı ler en güzel eklde yapanlara yakındır. 57. O, r ü zgârlar ı rahmetnn önünde müjde olarak gönderen- dr. Nhayet rüzgârlar aır bul
Bu metnin özeti: Düzene sokulduktan sonra yeryüzünde bozgunculuk yap- mayın. Allah’a (azabından) korkarak ve (rahmetn) umarak dua edn. üphesz, Allah’ın rahmet y ve yararlı ler en güzel eklde yapanlara yakındır. 57. O, r ü zgârlar ı rahmetnn önünde müjde olarak gönderen- dr. Nhayet rüzgârlar aır bulutları yüklend vakt, onları ölü br belde(y drltmek) çn sevk ederz de oraya yamu- ru ndrrz. Derken onunla türlü türlü meyveler çıkarırız. te ölüler de öyle çıkaracaız. Ola k bretle düünürsünüz. 58. (Topraı) y ve elverl beldenn btks, Rabbnn znyle bol ve bereketl çıkar. (Topraı) kötü ve elversz olandan se, faydasız btkden bakası çıkmaz. ükredecek br toplum çn bz âyetler te böyle dek bçmlerde açıklıyoruz. 12 11 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
A r, kudret ve hâkmyet tahtı, sınırsı z kudret mak amı demek tr. 12 . Rahmet rüzgârları gb Peygamberler de lâhî rahmetn müjdeleyclerdr. Teblne memur oldukları semavî ktaplar yamur yüklü bulutlar gb kalplern can suyudur. 7 / A’ R Â F SÛR ES 172 59. Andolsun, Nûh’u kend kavmne p
Bu metnin özeti: A r, kudret ve hâkmyet tahtı, sınırsı z kudret mak amı demek tr. 12 . Rahmet rüzgârları gb Peygamberler de lâhî rahmetn müjdeleyclerdr. Teblne memur oldukları semavî ktaplar yamur yüklü bulutlar gb kalplern can suyudur. 7 / A’ R Â F SÛR ES 172 59. Andolsun, Nûh’u kend kavmne peygamber olarak gönder- dk de, “Ey kavmm! Allah’a kulluk edn. Szn çn O’ndan baka hçbr lâh yoktur. üphesz ben szn adınıza büyük br günün azabından korkuyorum” ded. 60. K av mnn  l er  gelenler  , “Bz sen açıkça br sapıklık çnde görüyoruz” dedler. 61. (Nûh onlara) öyle ded: “Ey kavmm! Bende herhang br sapıklık yok. Aksne ben, âlemle rn Rabb tarafından gönde- rlm br peygamberm.” 62. “Ben sze Rabbmn vahyekler n tebl edyorum ve sze nashat edyorum. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Szn blmednz eyler de Allah tara- fından gelen vahy le blyorum.” 63. Sz uyarması ve szn de Allah’a karı gelmekten sakınıp rah- mete ulamanız çn, çnzden br adam aracılıı le Rabb- nzden sze br zkr (vahy ve öüt) gelmesne atınız mı? 64. Derken kavm onu yalanladı. B
Bu metnin özeti: Szn blmednz eyler de Allah tara- fından gelen vahy le blyorum.” 63. Sz uyarması ve szn de Allah’a karı gelmekten sakınıp rah- mete ulamanız çn, çnzden br adam aracılıı le Rabb- nzden sze br zkr (vahy ve öüt) gelmesne atınız mı? 64. Derken kavm onu yalanladı. Bz de onu ve gemde onun- la beraber bulunanları kurtardı k. Âyetlermz yalanlayanla- rı da suda boduk. Çünkü onlar (vcdanları hakka kapalı) kör br kavm dler. 65. Âd k av mne 13 de kardeler Hûd’u peygamber olarak gön- derdk. Onlara, “Ey kavmm! Allah’a kulluk edn. Szn çn O’ndan baka hçbr lâh yoktur. Allah’a karı gelmekten sa- Toprak gb nsanların da ys, kötüsü vardır. yler verml toprak gb, topluma ya- rarlı olurlar. Kötüler se çorak topraa benzerler. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Topluma faydaları dokunmaz. 13. Âd kavm muhtemelen Yemen’dek Umman le Hadramut arasındak Ahkâf adı ve- rlen çöl bölgesnde yaamı olan esk br Arap toplumudur. Hûd (a.s), kendlerne peygamber olarak gönderlmt. Kur’an’ın 46. sûres Ahkâf adını taır. Ayrıca Fecr sûres, 89/6–9. ayetlernd
Bu metnin özeti: Topluma faydaları dokunmaz. 13. Âd kavm muhtemelen Yemen’dek Umman le Hadramut arasındak Ahkâf adı ve- rlen çöl bölgesnde yaamı olan esk br Arap toplumudur. Hûd (a.s), kendlerne peygamber olarak gönderlmt. Kur’an’ın 46. sûres Ahkâf adını taır. Ayrıca Fecr sûres, 89/6–9. ayetlernde bu topluma atıfta bulunulmutur. Hz. sa’dan asırlarca önce or tadan kalkmı olan bu kavm Hz . Pe ygamber dönemnde hafızalarda hâlâ yaıyordu. Bu ayetten baka Kur’an’ın yrm üç yernde çetl veslelerle Âd kavm- ne atıfta bulunulmutur. Mesela bakınız: A’râf, 7/74; Tevbe, 9/70; Hûd, 11/50, 59-60; brahm , 14/ 9; Hac , 22/42. 7 / A’ R Â F SÛR ES 173 kınmaz mısınız?” ded. 66. Kavmnn ler gelenlernden nkâr edenler ded ler k  : “üp - hesz, bz sen akıl kıtlıı çnde görüyoruz. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Bz senn mutla- k a yalanc ı lardan br  oldu u na nanıyor uz .” 67. Hûd, öyle ded: “Ey kavmm! Bende akıl kıtlıı yok. Aks- ne ben âlemler n R abb taraf ından gönderlm br peygam- berm.” 68. “Rabbmn vahyeklern sze tebl edyorum. Ben szn çn güvenlr br nashatçıyım.” 69.
Bu metnin özeti: Bz senn mutla- k a yalanc ı lardan br  oldu u na nanıyor uz .” 67. Hûd, öyle ded: “Ey kavmm! Bende akıl kıtlıı yok. Aks- ne ben âlemler n R abb taraf ından gönderlm br peygam- berm.” 68. “Rabbmn vahyeklern sze tebl edyorum. Ben szn çn güvenlr br nashatçıyım.” 69. “Sz uyarması çn çnzden b r adam aracılııyla Rabbnz- den sze br zkr (vahy ve öüt) gelmesne atınız mı? Ha- tırlayın k, Allah sz Nûh kavmnden sonra onların yerne getrd  ve sz yaratı lı  t bar y le daha g üçlü k ı ldı. A l lah’ ın n- metlern hatırlayın k kurtulua eresnz.” 70. Onlar, “Sen bze tek Allah’a badet edelm, atalarımızın ba- det edegeld kler n bırak alım dye m geldn? (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Eer dor u söyleyenlerden sen, hayd bz tehdt en azabı bze ge- tr” dedler. 71. Hûd, “Artık sze Rabbnzden br azap ve ö e nmtr. Allah’ın, haklarında hçbr dell ndrmed, yalnızca szn ve babalarınızın uydurduu brtakım smler (düzmece tan- rılar) hakkında mı benmle tart ı
Bu metnin özeti: Eer dor u söyleyenlerden sen, hayd bz tehdt en azabı bze ge- tr” dedler. 71. Hûd, “Artık sze Rabbnzden br azap ve ö e nmtr. Allah’ın, haklarında hçbr dell ndrmed, yalnızca szn ve babalarınızın uydurduu brtakım smler (düzmece tan- rılar) hakkında mı benmle tart ııyorsunuz? Öyleyse (baı- nıza gelece) bekleyn! Ben de sznle beraber bekleyenler- denm!” ded. 72. Bunun üzerne bz onu ve berabe rndekler tarafımızdan br rahmetle kurtardık. Âyetlermz yalanlayan ve man etme- m olanların se kökünü kestk. 73. Semûd kavmne 14 de kardeler Salh’ Peygamber olarak 14. Surye le Hcaz arasında ve Medne’nn kuzeyne düen Hcr adlı bölgede yaamı olan esk br Arap kavmdr. Bu kavm önceler tevht nancına sahpt. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Sonraları put- 7 / A’ R Â F SÛR ES 174 gönderdk. Ded k: “Ey kavmm! Allah’a kulluk edn. Szn çn O’ndan baka br lâh yoktur. Gerçekten sze Rabbnz- den (benm peygamber olduumu gö sterecek) aç ı k br del l geld. te sze br mucze olarak Allah’ın u deves.. Bırakın onu da Allah’ın
Bu metnin özeti: Sonraları put- 7 / A’ R Â F SÛR ES 174 gönderdk. Ded k: “Ey kavmm! Allah’a kulluk edn. Szn çn O’ndan baka br lâh yoktur. Gerçekten sze Rabbnz- den (benm peygamber olduumu gö sterecek) aç ı k br del l geld. te sze br mucze olarak Allah’ın u deves.. Bırakın onu da Allah’ın mülkünde yesn, çsn. Sakın ona br kötülük etmeyn. Yoksa sz elem dolu br azap yakalar.” 74. “Hatırlayın k Allah Âd kavmnden sonra, sz onların yerne getrd ve sz yeryüzünde yerletrd. Yern ovalarında kök- ler kuruyor, daları oyup evler yapıyorsunuz. Artık Allah’ın nmetlern anın da yeryüzünde bozgunculuk yaparak karı- ıklık çıkarmayın.” 75. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Kavmnn büyüklük taslayan ler gelenler, küçük görülüp ezlen nanmılara, “Sz, Salh’n, Rabb tarafından gönderl- m br peygamber olduunu (sahden) blyor musunuz?” ded ler. Onlar da , “Bz ü ph esz onunla gönderlene nanan- larız” dedler. 76. Bü y ü klük taslay anlar, “üphes z bz
Bu metnin özeti: Kavmnn büyüklük taslayan ler gelenler, küçük görülüp ezlen nanmılara, “Sz, Salh’n, Rabb tarafından gönderl- m br peygamber olduunu (sahden) blyor musunuz?” ded ler. Onlar da , “Bz ü ph esz onunla gönderlene nanan- larız” dedler. 76. Bü y ü klük taslay anlar, “üphes z bz szn nandıınız ey nkâr edenlerz” dedler. 77. Nhayet devey kestler, Rablernn emrne karı geldler ve “Ey Salh! Sen eer (dedn gb) peygamberlerden sen, hayd bz tehdt en azabı getr” dedler. 78. Derken, onları o kuvvetl sarsın tı yakaladı da yurtlarında yü- züstü hareketsz çöke kaldılar. 79. Artık, Salh onlardan yüz çevrd ve “Andolsun, ben sze Rabbmn vahyeklern tebl em ve sze nashaa bu- lundum. Fakat sz nashat edenler sevmyorsunuz” ded. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
perest oldular. Hz. Salh kendlerne peygamber olarak gönderlmtr. Kur’an’ın 15. sûres Hcr adını taımaktadır. Bu sûrenn 80. ayetnde Semûd kavmnden “Hcr hal- kı” dye söz edlmektedr. Ayrıca Kur’an’ın 25 yernde bu kavmden söz edlmekte, onların nkârcılıkları vurgulanmaktadır. Mesela ba
Bu metnin özeti: perest oldular. Hz. Salh kendlerne peygamber olarak gönderlmtr. Kur’an’ın 15. sûres Hcr adını taımaktadır. Bu sûrenn 80. ayetnde Semûd kavmnden “Hcr hal- kı” dye söz edlmektedr. Ayrıca Kur’an’ın 25 yernde bu kavmden söz edlmekte, onların nkârcılıkları vurgulanmaktadır. Mesela bakınız: Tevbe, 9/70; Hûd, 11/61, 68, 95; brahm , 14/9, sra, 17/59; Hac , 22/42; Furk ân , 25/38. 7 / A’ R Â F SÛR ES 175 80. Lût’u da Peygamber olarak gönderdk. Han o kavmne öy- le demt: “Szden önce âle mlerden hçbr kmsenn yapma- dıı çrkn  m yapıyorsunuz?” 81. “Hakkaten sz kadınları bırakıp, ehvetle erkeklere yaklaı- yorsunuz. Hayır, sz hadd aan br toplumsunuz.” 82. Kavmnn cevabı se sadece, “Çıkarın bunları memleketnz- den! (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Güya onlar kendlern fazl a temz tutan nsanlar!..” de- mek oldu. 83. Bunun üzerne bz de onu ve karısı dıında ale fertlern kurtardık. Karısı se azab çnde kalanlardan oldu. 84. Onların üstüne br azap yamuru yadırdık.” 15 Bak, suçlula- rın akıbet nasıl oldu. 85. Medyen halkına 16 da ka
Bu metnin özeti: Güya onlar kendlern fazl a temz tutan nsanlar!..” de- mek oldu. 83. Bunun üzerne bz de onu ve karısı dıında ale fertlern kurtardık. Karısı se azab çnde kalanlardan oldu. 84. Onların üstüne br azap yamuru yadırdık.” 15 Bak, suçlula- rın akıbet nasıl oldu. 85. Medyen halkına 16 da kardeler u’ayb’ı peygamber olarak gönderdk. Ded k: “Ey kavmm! Allah’a kulluk edn. Szn çn O’ndan baka hçbr lâh yoktur. Rabbnzden sze açık br dell gelmtr. Artık ölçüyü ve tartıyı tam yapın. nsan- ların mallarını eksltmeyn. Düzene sokulduktan sonra yer- y ü zünde bozg unculuk etmey n. nananlar  senz bunlar s- zn çn hayırlıdır.” 86. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
“Br de, tehdt ederek Allah’ın yolundan O’na man edenle- r çevrmek, Allah’ın yolunu er ve çelkl göstermek üze- re her yol üstüne oturmayın. Hatırlayın k, sz az (ve güç- süz) dnz de O sz çoalı. Bakın, bozguncuların sonu na- sıl oldu!?” 87. “Eer çnzden br kısmı benmle gönderl
Bu metnin özeti: “Br de, tehdt ederek Allah’ın yolundan O’na man edenle- r çevrmek, Allah’ın yolunu er ve çelkl göstermek üze- re her yol üstüne oturmayın. Hatırlayın k, sz az (ve güç- süz) dnz de O sz çoalı. Bakın, bozguncuların sonu na- sıl oldu!?” 87. “Eer çnzden br kısmı benmle gönderlen gerçee nan- mı, br kısmı da nanmamısa, artık Allah aramızda hükmü- 15 . Hcr sûresnn 74. âyetnde de fade edld gb bu yamur, ta yamurudur. 16. Medyen, Flstn le Mısır arasında, Sna yarım adasının kuze ynd ek (bug ünkü Ür - dün ve sral’n güneyndek) dalık bölgeye verlen addır. Hz. uayb zamanında bu- ralarda Arapların Emur soyuna mensup kableler oturuyordu. Medyen çn ayrıca bakınız : Hûd, 11/84, 95; Hac , 22/44; uara, 26/176; Sâd, 38/13; K âf, 50/14. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
7 / A’ R Â F SÛR ES 176 nü vernceye kadar sabredn. O, hüküm verenlern en hayır- lısıdır.” 88. u’ayb’ın kavmnden büyüklük taslayan ler gelenler de- dler k: “Ey u’ayb! Andolsun, ya kesnlkle bzm dnm- ze dönersnz ya da mutlaka sen ve sennle brlkte nanan- ları memleketmzden çık
Bu metnin özeti: 7 / A’ R Â F SÛR ES 176 nü vernceye kadar sabredn. O, hüküm verenlern en hayır- lısıdır.” 88. u’ayb’ın kavmnden büyüklük taslayan ler gelenler de- dler k: “Ey u’ayb! Andolsun, ya kesnlkle bzm dnm- ze dönersnz ya da mutlaka sen ve sennle brlkte nanan- ları memleketmzden çıkarırız.” u’ayb, “stemesek de m?” ded. 89. “Allah, bz szn dnnzden kurtardıktan sonra eer ona dö- nersek mutlaka Allah’a karı yalan uydurmu oluruz. Rabb- mz A l lah’ ın d lemes olmadı kça, szn dnnze dönmemz bzm ç n olacak ey de  ldr. R abbmz her ey   lmy le ku- atmıtır. Bz yalnız Allah’a te vekkül ek. Ey Rabbmz! B- zmle kavmmz arasında gerçekle hükmet. Çünkü sen hük- medenlern en hayırlısısın.” 90. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
u’ayb’ın kavmnden nkâr eden ler gelenler dedler k: “(Ey ahal!) Andolsun k eer u’ayb’a uyarsanız, o takdrde mutlaka sz zarar ed enler olursunuz.” 91. Derken, onları o korkunç sarsıntı yakaladı da yurtlarında yü- züstü hareketsz çöke kaldılar. 92. u’ayb’ı yalanlayanlar sank orada hç y
Bu metnin özeti: u’ayb’ın kavmnden nkâr eden ler gelenler dedler k: “(Ey ahal!) Andolsun k eer u’ayb’a uyarsanız, o takdrde mutlaka sz zarar ed enler olursunuz.” 91. Derken, onları o korkunç sarsıntı yakaladı da yurtlarında yü- züstü hareketsz çöke kaldılar. 92. u’ayb’ı yalanlayanlar sank orada hç yaamamılardı. u’ayb’ı yalanlayanlar var ya, asıl zyana urayanlar onlar oldu. 93. (u’ayb) onlardan yüz çevrd ve ded k: “Ey kavmm! An- dolsun, ben sze Rabbmn vahye klern ulatırdım. Sze nashat de em. md ben, nkârcı br toplulua nasıl üzü- lür üm?” 94. Bz hçbr memlekete br peygamber göndermedk k (kar- ı çıkmaktan vazgeçp) yalvarıp yakarsınlar dye ora halkını yoksulluk ve sıkıntıya uratmı olmayalım. 95. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Sonra kötülüün (sıkıntı ve darlıın) yerne yl (bol- 7 / A’ R Â F SÛR ES 177 luk ve genl) getrdk. Nhayet çoaldılar ve (nankörlük edp): “Atalarımız da darlıa uramı ve bollua kavumu- lardı” dedler. Bz de, farkınd a dellerken onları ansızın ya- kaladı k . 96. Eer, o memleket
Bu metnin özeti: Sonra kötülüün (sıkıntı ve darlıın) yerne yl (bol- 7 / A’ R Â F SÛR ES 177 luk ve genl) getrdk. Nhayet çoaldılar ve (nankörlük edp): “Atalarımız da darlıa uramı ve bollua kavumu- lardı” dedler. Bz de, farkınd a dellerken onları ansızın ya- kaladı k . 96. Eer, o memleketlern halkları man etseler ve Allah’a kar- ı gelmekten sakınsalardı, elbee onların üstüne gökten ve yerden nce bereketler(n kapılarını) açardık. Fakat onlar ya- lanladılar, bz de kendlern ledkler günahlarından dola- yı yakalayıverdk. 97. Memleketlern halkları geceleyn uyurken kendlerne aza- bımızın gelmesnden emn m oldular? 98. Ya da o memleketlern halkları kuluk vakt gülüp oynarken kendlerne azabımızın gelmesnden emn m oldular? 99. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Yoksa Allah’ın tuzaından emn m oldular? Zyana urayan kavmden bakası Allah’ın tuzaından emn olamaz. 17 100. Öncek  sahpler nden sonra yer y üzüne vars olanlara u ger- çek apaçık bell olmadı mı k, bz dleseydk onları da (önce- kler gb) günahları yüzünden cezalandırırdık. Bz onlar
Bu metnin özeti: Yoksa Allah’ın tuzaından emn m oldular? Zyana urayan kavmden bakası Allah’ın tuzaından emn olamaz. 17 100. Öncek  sahpler nden sonra yer y üzüne vars olanlara u ger- çek apaçık bell olmadı mı k, bz dleseydk onları da (önce- kler gb) günahları yüzünden cezalandırırdık. Bz onların kalplern mühürlerz de onlar hakkı tmezler. 101. te memleketler! Onların ha berlernden br kısmını sana anlatıyoruz. Andolsun, peygamberler onlara apaçık delller getrmt. Fakat onlar daha önce yalanladıklarına nanacak dellerd. Allah, kâfrlern k alplern te böyle mühürler. 102. Bz onların çounda, sözünde durma dye br ey bulma- dık. Ama gerçekten onların çoklarını yoldan çıkmı kmse- ler bulduk. 103. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Sonra onların ardından Mûsâ’yı, apaçık muczelermzle Fravun’a ve onun ler gele n adamlarına peygamber olarak 17 . “Allah’ın tuzaı” fades mecazî olup, “nk ârcılara mühlet verp, sonra onları ansızın yakalaması”, “nkârcıların nkârlarına kar ılık vermes” gb anlamlar fade eder. 7 / A’ R
Bu metnin özeti: Sonra onların ardından Mûsâ’yı, apaçık muczelermzle Fravun’a ve onun ler gele n adamlarına peygamber olarak 17 . “Allah’ın tuzaı” fades mecazî olup, “nk ârcılara mühlet verp, sonra onları ansızın yakalaması”, “nkârcıların nkârlarına kar ılık vermes” gb anlamlar fade eder. 7 / A’ R Â F SÛR ES 178 gönderd  k de onlar ı (muc zeler ) nk âr e l er. Ba k , bozg un- cuların sonu nasıl oldu. 104. Mûsâ ded k: “Ey Fravun! üphesz k ben âlemlern Rabb tarafından gönderlm br peygamberm.” 105. Bana, Allah’a karı sadece gerçe söylemem yaraır. Ben sze Rabbnzden açık br dell (mucze) getrdm. Artık sralo- ullarını benmle gönder. 18 106. Fravun, “Eer açık br dell getrdysen hayd göster onu ba- kalım, ayet doru söyleyenlerden sen” ded. 107. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Bunun üzerne Mûsâ, asasını yere aı. Br de ne görsünler, apaçık br ejderha. 108. Eln (koynundan) çıkardı. Br de ne görsünler o, bakanlar çn, bembeyaz olmu. 19 109. Fravun’un kavmnden ler gele nler, dedler k: “üphesz bu adam usta br shrbazdır.” 110. “Sz yernzden çıkarmak sty
Bu metnin özeti: Bunun üzerne Mûsâ, asasını yere aı. Br de ne görsünler, apaçık br ejderha. 108. Eln (koynundan) çıkardı. Br de ne görsünler o, bakanlar çn, bembeyaz olmu. 19 109. Fravun’un kavmnden ler gele nler, dedler k: “üphesz bu adam usta br shrbazdır.” 110. “Sz yernzden çıkarmak styor.” Fravun, ler gelenlere, “Öyle se sz ne düünüyorsunuz?” ded. 20 111. Onlar öyle dedler: “Mûsâ’yı ve karden (br süre) beklet (haklarında br lem yapma) ve ehrlere toplayıcılar yolla.” 112. “Bütün usta shrbazları (toplayıp) sana getrsnler.” 113. Shrbazlar Fravun’a geldler. “Galp gelenler bz olursak mutlaka bze br mükâfat vardır, del m?” dedler. 114. Fravun, “Evet. Üstelk sz (ücretle de kalmayacaksınız) mutlaka benm en yakınlarımdan olacaksınız” ded. 115. (Kavram odaklı açıklama).