instruction
stringclasses
4 values
input
stringlengths
299
300
response
stringlengths
362
16.4k
Metni kavramsal olarak analiz edin.
(Allah ona) “nanmıyor musun?” deynce, “Hayır (nandım) ancak kalbmn tatmn olması çn” de- m t. “Ö y leyse, dör t ku tut. Onlar ı kendne alı tır. Son- ra onları parçalayıp her br parçasını br daın üzerne bı- ra k . Sonra da onlar ı ça ı r. Sana uçarak gelrler. B l k  , ü phe- sz
Bu metnin özeti: (Allah ona) “nanmıyor musun?” deynce, “Hayır (nandım) ancak kalbmn tatmn olması çn” de- m t. “Ö y leyse, dör t ku tut. Onlar ı kendne alı tır. Son- ra onları parçalayıp her br parçasını br daın üzerne bı- ra k . Sonra da onlar ı ça ı r. Sana uçarak gelrler. B l k  , ü phe- sz Allah mutlak güç sahbdr, hüküm ve hkmet sahbdr.” 261. Ma l lar ını A l lah yolunda harc ay anlar ın dur umu , yed ba ak btren ve her baakta yüz tane bulunan br tohumun duru- 83 . Bu âyette ölümden sonra drl merak eden kmsenn mü’mn br olduu anlaılıyor. Bu konuda Üzeyr, Yeremya veya Hıdır smler zkredlr. Burada vurgulanan ey, Allah’ın drltc kudretnn etknln görmek, O’nun ölümden sonra drl mutla- ka gerçekletrecene nanmaktır. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
2 / BA SÛR ES 53 mu g  bdr. A l lah, d led ne k at k at ver r. A l lah, lütf u gen  olandır, hakkıyla blendr. 262. Ma l lar ını A l lah yolunda harc ay an, sonra da harc ad ı k lar ının penden ( bunlar ı) ba a k akmay an ve gö nül nc tmeyenle- rn, Rab’ler katında mükâfatları var
Bu metnin özeti: 2 / BA SÛR ES 53 mu g  bdr. A l lah, d led ne k at k at ver r. A l lah, lütf u gen  olandır, hakkıyla blendr. 262. Ma l lar ını A l lah yolunda harc ay an, sonra da harc ad ı k lar ının penden ( bunlar ı) ba a k akmay an ve gö nül nc tmeyenle- rn, Rab’ler katında mükâfatları vardır. Onlar çn korku yoktur. Onlar üzülmeyeceklerdr de. 263. Güzel br söz ve baılama, penden gönül kırma gelen br sadakadan daha hayırlıdır. Allah, her bakımdan sınırsız zen- gndr, halîmdr (hemen cezalandırmaz, mühlet verr). 264. Ey man edenler! Allah’a ve ahret gününe nanmadıı hâlde nsanlara göster olsun dye malını harcayan kmse gb, sa- dakalarınızı baa kakmak ve gönül kırmak suretyle boa çı- karmayın. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Böylesnn durumu, üzernde braz toprak bulu- nan ve maruz kaldıı ddetl yamurun kendsn çıplak bı- raktı ı br k ayanın dur umu g  bd r. Onlar kazandıklarından hçbr ey elde edemezler. Al lah, kâfrler topluluunu hda- yete erdrmez. 265. Allah’ın rızasını kazanmak arzusuyla ve kalben
Bu metnin özeti: Böylesnn durumu, üzernde braz toprak bulu- nan ve maruz kaldıı ddetl yamurun kendsn çıplak bı- raktı ı br k ayanın dur umu g  bd r. Onlar kazandıklarından hçbr ey elde edemezler. Al lah, kâfrler topluluunu hda- yete erdrmez. 265. Allah’ın rızasını kazanmak arzusuyla ve kalben mutman olarak mallarını Allah yolunda harcayanların durumu, yük- sekçe br yerdek güzel br bahçenn durumu gbdr k, bol yamur alınca k kat ürün verr. Bol yamur almasa ble ona çseleme yeter. Allah, yaptıkla rınızı hakkıyla görendr. 266. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Herhang brnz ster m k, çersnde her türlü meyveye sahp bulunduu, çnden ırmaklar akan, hurma ve üzüm aaçlarından oluan br bahçes olsun; hmayeye muhtaç çocukları var ken htyarlık gelp kendsne çatsın; derken baı atel (yıldırımlı) br kasırga vursun da orası yanıver- sn? Alla
Bu metnin özeti: Herhang brnz ster m k, çersnde her türlü meyveye sahp bulunduu, çnden ırmaklar akan, hurma ve üzüm aaçlarından oluan br bahçes olsun; hmayeye muhtaç çocukları var ken htyarlık gelp kendsne çatsın; derken baı atel (yıldırımlı) br kasırga vursun da orası yanıver- sn? Allah, düünesnz dye sze âyetlern böyle açıklıyor. 84 84 . Bu âyette, yaptıkları ylkler baa kakıp gönül yıkanların dur umu anlatılmak tadır. Yıldırımlı br kasırga, göz alıcı br baı n asıl yakıp yıkarsa, onların bu tutumu da, öy- 2 / BA SÛR ES 54 267. Ey man ed enler! K azandı k lar ınızın y  l er nden ve yerd en szn çn çıkardıklarımızdan Allah yolunda harcayın. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Ken- dnzn göz y ummadan alıc ı sı olmayaca ınız baya ı ey ler  vermeye kalkımayın ve bln k Allah, her bakımdan zen- gndr, övülmeye lâyıktır. 268. eytan sz fakrlkle korkutur 85 ve sze, çrknl ve hayâsızlıı emreder. Allah se s ze kend katından mafret ve bol nmet va’dedyo
Bu metnin özeti: Ken- dnzn göz y ummadan alıc ı sı olmayaca ınız baya ı ey ler  vermeye kalkımayın ve bln k Allah, her bakımdan zen- gndr, övülmeye lâyıktır. 268. eytan sz fakrlkle korkutur 85 ve sze, çrknl ve hayâsızlıı emreder. Allah se s ze kend katından mafret ve bol nmet va’dedyor. üphesz Allah, lütfu gen olandır, hakkıyla blendr. 269. Allah, hkmet 86 dledne verr. Kme hkmet verlmse, üphesz ona çokça hayır verlm demektr. Bunu ancak akıl sahpler anlar. 270. Allah yolunda her ne harcar veya her ne adarsanız, üphesz Allah onu blr. Zulmedenlern yardımcıları yoktur. 271. Sadakaları açıktan verrsenz ne güzel! Fakat onları gzleye- rek fakrlere verrsenz bu, szn çn daha hayırlıdır ve gü- nahlar ınızdan br k ı smına da ke f f aret olur. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
A l lah, yaptı k lar ı- nızdan hakkıyla haberdardır. 272. Onlar ı hdayete erdr m ek sana at de  ldr. Fa k at A l lah, d- led n hdayete erdr  r. Hay ır olarak ne harc arsanız , kend- nz ç ndr. Zaten sz ancak A l lah’ ın r ı zasını k azanmak ç n harcarsınız. Hayır olarak her ne h
Bu metnin özeti: A l lah, yaptı k lar ı- nızdan hakkıyla haberdardır. 272. Onlar ı hdayete erdr m ek sana at de  ldr. Fa k at A l lah, d- led n hdayete erdr  r. Hay ır olarak ne harc arsanız , kend- nz ç ndr. Zaten sz ancak A l lah’ ın r ı zasını k azanmak ç n harcarsınız. Hayır olarak her ne harcarsanız -hç hakkınız yenmeden- karılıı sze tastamam ödenr. lece yaptıkları ylkler boa çıkaracaktır. 85 . Fakr düecenz söyleyerek, sadaka vermekten uzak durmanızı ster. 86 . Hkmet, neyn doru neyn yanlı olduunu anlamaya yarayan dern ve yararlı bl- g demektr. Hz. Peygamber, yararlı blg stemey tavsye etm, bzzat kends de Allah’tan bu dlekte bulunmutur. 2 / BA SÛR ES 55 273. (Kavram odaklı açıklama).
Bu tarihi olayın açıklamasını yapın.
(Sadakalar) kendlern Allah yoluna adayan, yeryüzün- de dolamaya güç yetremeyen fakrler çndr. ffetlern- den dolayı (dlenmedkler çn), blmeyen onları zengn sa- nır. Sen onları yüzlernden tanır sın. nsanlardan arsızca (br ey) stemezler. Sz hayır olarak ne verrsenz, üphesz Al-
Bu metnin özeti: (Sadakalar) kendlern Allah yoluna adayan, yeryüzün- de dolamaya güç yetremeyen fakrler çndr. ffetlern- den dolayı (dlenmedkler çn), blmeyen onları zengn sa- nır. Sen onları yüzlernden tanır sın. nsanlardan arsızca (br ey) stemezler. Sz hayır olarak ne verrsenz, üphesz Al- lah onu blr. 274. Mallarını gece gündüz; gzl ve açık Allah yolunda harca- yanlar var ya, onların Rabler katında mükâfatları vardır. Onlara korku yoktur. Onlar mahzun da olacak dellerdr. 275. Faz yyenler, ancak eytanın ça rptıı kmsenn kalktıı gb kalkarlar. Bu, onların, “Alıver de faz gbdr” demelern- den dolayıdır. Oysa Allah, alıver helâl, faz haram kıl- mıtır. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Bundan böyle kme Rabbnden br öüt gelr de (o öüte uyarak) fazden vazgeçerse, artık önceden aldıı onun olur. Durumu da Allah’a kalmıtır. (Allah, onu affe- der.) Km tekrar (faze) dönerse, te onlar cehennemlkler- dr. Orada ebedî kalacaklardır. 276. Allah, faz malını mahveder, sadakaları
Bu metnin özeti: Bundan böyle kme Rabbnden br öüt gelr de (o öüte uyarak) fazden vazgeçerse, artık önceden aldıı onun olur. Durumu da Allah’a kalmıtır. (Allah, onu affe- der.) Km tekrar (faze) dönerse, te onlar cehennemlkler- dr. Orada ebedî kalacaklardır. 276. Allah, faz malını mahveder, sadakaları 87 se artırır (bereket- lendrr). Allah, hçbr günahkâr nankörü sevmez. 277. üphesz man edp salh ameller leyen, namazı dosdo- ru kılan ve zekâtı verenlern mükâfatları Rabler katındadır. Onlara korku yoktur. Onlar mahzun da olmayacaklardır. 278. Ey man edenler! Allah’a karı gelmekten sakının ve eer gerçekten man etm kmselersenz, fazden gerye kalanı bırakın. 279. Eer böyle yapmazsanız, Allah ve Resûlüyle savaa grd- nz bln. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Eer tövbe edecek olursanız , anap aralarınız szn- 87 . Burada “sadakalar”dan maksat hem farz olan zekât, hem de nafle olarak Allah yo- lunda yapılan ba ı lardır. Âyet- kerme, h em sadakaların sevabının kat kat olacaı- nı, hem de sadakası verlen malların bereket lendrlp artırılacaını f
Bu metnin özeti: Eer tövbe edecek olursanız , anap aralarınız szn- 87 . Burada “sadakalar”dan maksat hem farz olan zekât, hem de nafle olarak Allah yo- lunda yapılan ba ı lardır. Âyet- kerme, h em sadakaların sevabının kat kat olacaı- nı, hem de sadakası verlen malların bereket lendrlp artırılacaını fade etmektedr. 2 / BA SÛR ES 56 dr. Böylece sz ne bakalarına haksızlık etm olursunuz, ne de bak alar ı sze hak sızlı k etm  olur. 280. Eer borçlu darlık çndeyse, ona el genleynceye kadar mühlet vern. Eer blrsenz, (borcu) sadaka olarak baı- lamanız, szn çn daha hayırlıdır. 281. Öyle br günden sakının k, o gün hepnz Allah’a döndü- rülüp götürüleceksnz. Sonra herkese kazandıı amellern k arı l ı ı ver  lecek ve onlara asla hak sızlı k yapı lmayacaktır. 282. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Ey man edenler! Bell br süre çn brbrnze borçlandıı- nız zaman bunu yazın. A ranızda br yazıc ı adaletle yaz sın. Yazıcı, Allah’ın kendsne örett eklde yazmaktan ka- çınmasın, (her ey olduu gb dosdoru) yazsın. Üzern- de hak olan (borçlu) da yazdırsın ve Rabb olan Allah’tan k
Bu metnin özeti: Ey man edenler! Bell br süre çn brbrnze borçlandıı- nız zaman bunu yazın. A ranızda br yazıc ı adaletle yaz sın. Yazıcı, Allah’ın kendsne örett eklde yazmaktan ka- çınmasın, (her ey olduu gb dosdoru) yazsın. Üzern- de hak olan (borçlu) da yazdırsın ve Rabb olan Allah’tan korkup sakınsın da borçtan hçbr ey eksk etmesn (hep- sn tam yazdırsın). Eer borçlu, aklı ermeyen, veya zayıf br kmse se, ya da yazdıramıyorsa, vels adaletle yazdırsın. (Bu leme) ahtlklerne güvendnz k erke; eer k erkek olmazsa, br erkek ve k kadını aht tutun. Bu, onlar- dan br unutacak olursa, de rnn ona hatırlatması çndr. ahtler çaırıldıkları zaman (gelmekten) kaçınmasınlar. Az olsun, çok olsun, borcu süresne kadar yazmaktan usan- mayın. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Bu, Allah katında adalete daha uygun, ahtlk çn daha salam, üpheye dümeme nz çn daha elverldr. Yalnız, aranızda hemen alıp ve rdnz pen tcaret olursa, onu yazmamanızdan ötürü üzernze br günah yoktur. Alı- ver yaptıınız zaman da aht tutun. Yazana da, ahde de 2 / BA SÛR
Bu metnin özeti: Bu, Allah katında adalete daha uygun, ahtlk çn daha salam, üpheye dümeme nz çn daha elverldr. Yalnız, aranızda hemen alıp ve rdnz pen tcaret olursa, onu yazmamanızdan ötürü üzernze br günah yoktur. Alı- ver yaptıınız zaman da aht tutun. Yazana da, ahde de 2 / BA SÛR ES 57 br zarar verlmesn. 88 Eer aksn yaparsanız, bu szn çn günahkârca br davranı olur. Allah’a karı gelmekten sakı- nın. A l lah, sze öretyor. A l lah, her ey  hakk ıy la b lendr. 89 283. Eer yolculukta olur da br yazıcı bulamazsanız, o zaman alınmı rehnler yeterldr. Eer brbrnze güvenrsenz kendsne güvenlen kmse emanetn (borcunu) ödesn ve Rabb Allah’tan sakınsın. B r de ahtl gzlemeyn. Km ahtl gzlerse, üphesz onun kalb günahkârdır. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Allah, yaptıklarınızı hakkıyla blendr. 284. Göklerdek her ey, yerdek her ey Allah’ındır. çnzdek- n açıa vursanız da, gzlesenz de Allah sz, onunla sorgu- ya çeker de dledn baılar, dledne azap eder. Allah’ın gücü her eye hakkıyla yeter. 285. Peygamber, Rabbnden kendsne 
Bu metnin özeti: Allah, yaptıklarınızı hakkıyla blendr. 284. Göklerdek her ey, yerdek her ey Allah’ındır. çnzdek- n açıa vursanız da, gzlesenz de Allah sz, onunla sorgu- ya çeker de dledn baılar, dledne azap eder. Allah’ın gücü her eye hakkıyla yeter. 285. Peygamber, Rabbnden kendsne ndrlene man ett, mü’mnler de (man ettler). Her br; Allah’a, meleklerne, ktaplarına ve peygamberlerne m an ettler ve öyle ded- ler: “Onun peygambe rler nden hçbr n (d er nden) ay ır t etmeyz.” öyle de dedler: “ttk ve taat ettk. Ey Rabb- mz! Senden baılama dler z. Sonunda dönü yalnız sa- nadır.” 88 . Âyetn bu kısmı, “Ne yazıcı ne de ahd (adaletten ayrılarak hak sahplerne) zarar vermesnler” eklnde de tercüme edleblr. 89 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Bu âyette, borç ve alıver lemlernde anlamazlık çıkmasını önleyecek, tarafların haksızlıa uramamasını salayacak belgelendrme, aht tutma ve rehn gb önlem- lern alınması stenmektedr. Bu uygulamalar ın ne eklde gerçekletrlece konu- sunda ayrıntılara kadar nlm olması, konuya
Bu metnin özeti: Bu âyette, borç ve alıver lemlernde anlamazlık çıkmasını önleyecek, tarafların haksızlıa uramamasını salayacak belgelendrme, aht tutma ve rehn gb önlem- lern alınması stenmektedr. Bu uygulamalar ın ne eklde gerçekletrlece konu- sunda ayrıntılara kadar nlm olması, konuya verlen önem göstermes bakımın- dan dkkat çekcdr. Ancak prensp, lemn salama alınması olmakla beraber kar- ılıklı güven duygusunun da öneml br unsur olduu ve bunun kötüye kullanılmama- sı gerekt  vurg ulanmaktadır. 2 / BA SÛR ES 58 286. Allah, br kmsey ancak gücünün yett eyle yükümlü kı- lar. Onun kazandıı ylk kend yararına, kötülük de ken- d zararınadır. (öyle dyerek dua ednz): “Ey Rabbmz! Unutur, ya da yanılırsak bz sorumlu tutma! Ey Rabbmz! (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Bze, bzden önceklere yükledn gb aır yük yükleme. Ey Rabbmz! Bze gücümüzün yetmed eyler yükle- me! Bz affet, bz baıla, bze acı! Sen bzm Mevlâmızsın. Kâfrler topluluuna karı bze yardım et.” 2 / BA SÛR ES 59 Medne dönende nmtr. 200 âyettr. Sûre, adını 33 . âyette
Bu metnin özeti: Bze, bzden önceklere yükledn gb aır yük yükleme. Ey Rabbmz! Bze gücümüzün yetmed eyler yükle- me! Bz affet, bz baıla, bze acı! Sen bzm Mevlâmızsın. Kâfrler topluluuna karı bze yardım et.” 2 / BA SÛR ES 59 Medne dönende nmtr. 200 âyettr. Sûre, adını 33 . âyette geçen “Âl- mrân” tamla- masından almıtır. Âl- mrân, mran ales demektr. B sm l lâhr rahmânr rahîm 1. Elf Lâm Mîm. 1 2. A l lah, kend snden bak a hçbr  lâh bulunmayandır. Dr dr, k ay y umdur. 2 3, 4. O, sana Ktab’ı hak ve kendsnden öncekler dorulayıcı olarak ndrd. O, daha önce Tevrat’ı ve ncl’ nsanlar çn brer hdayet olarak ndrmt. Furkan’ı 3 da ndrd. üphe- sz, Allah’ın âyetlern nkâr ed enler çn ddetl br azap var- dır. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Allah, mutlak güç sah bdr, ntkam sahbdr. 5. üphesz yerde ve gökte Allah’a hçbr ey gzl kalmaz. 6. O, sz rahmlerde, dled gb ekllendrendr. O’ndan baka lâh yoktur. O, mutlak güç sahbdr, hüküm ve hkmet sahbdr. 7. O, sana Ktab’ı ndrendr. Onun (Kur’an’ın) bazı âyetl
Bu metnin özeti: Allah, mutlak güç sah bdr, ntkam sahbdr. 5. üphesz yerde ve gökte Allah’a hçbr ey gzl kalmaz. 6. O, sz rahmlerde, dled gb ekllendrendr. O’ndan baka lâh yoktur. O, mutlak güç sahbdr, hüküm ve hkmet sahbdr. 7. O, sana Ktab’ı ndrendr. Onun (Kur’an’ın) bazı âyetler muhkemdr, onlar ktabın anasıdır. Derler de müteabhtr. 4 Kalplernde br erlk olanlar, ftne çıkar- 1 . Bu harfler le lgl olarak Bakara sûresnn lk âyetnn dpnotuna bakınız. 2 . Kayyûm, “Varlıı kendnden, kend kendne yeterl, yarattıklarına hâkm ve onları koruyup gözeten” demektr. 3 . Furkan, Kur’an’ın der br adı olup “hak le batılı brbrnden ayıran” demektr. 4 . Müteabh âyetler, manasını ve hakkatn sadece Allah’ın bld âyetlerdr. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Bun- ların nsan zhn tarafından tümüyle kavr anmasına mkân yoktur. Allah’ın sıfatları, kıyametn ahval, cennet, cehennem gb hususlarla lgl âyetler le, sûrelern baın- da yer alan “hurûf-u mukatta’a” bunlardandır. nsan ne kadar çabalarsa çabalasın, bu âyetler bütün yönleryle anlaması mü
Bu metnin özeti: Bun- ların nsan zhn tarafından tümüyle kavr anmasına mkân yoktur. Allah’ın sıfatları, kıyametn ahval, cennet, cehennem gb hususlarla lgl âyetler le, sûrelern baın- da yer alan “hurûf-u mukatta’a” bunlardandır. nsan ne kadar çabalarsa çabalasın, bu âyetler bütün yönleryle anlaması mümkün deldr. Müteabh âyetler dıındak 3 / ÂL -  MR Â N SÛR ES 3 ÂL- MRÂN SÛRES 60 mak ve onun olmadık yorumlarını yapmak çn müteabh âyetlernn ardına düerler. Oysa onun gerçek manasını an- cak Allah blr. lmde dernlem olanlar, “Ona nandık, heps Rabbmz katındandır” derle r. (Bu ncel) ancak akıl sahpler düünüp anlar. 8. (Onlar öyle yakarırlar): “Rabbmz! Bz hdayete erdrdk- ten sonra kalplermz erltme. Bze katından br rahmet bahet. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
üphesz sen çok bahedensn.” 9. “Rabbmz! üphesz sen, hakkında üphe olmayan br gün- de nsanları toplayacaksın. üphesz Allah va’dnden dön- mez.” 10. üphesz, nkâr edenlere, ne malları, ne de evlatları Allah’a karı hçbr fayda salar. Onlar aten yakıtıdırlar. 11. (Bunların durumu) Fr
Bu metnin özeti: üphesz sen çok bahedensn.” 9. “Rabbmz! üphesz sen, hakkında üphe olmayan br gün- de nsanları toplayacaksın. üphesz Allah va’dnden dön- mez.” 10. üphesz, nkâr edenlere, ne malları, ne de evlatları Allah’a karı hçbr fayda salar. Onlar aten yakıtıdırlar. 11. (Bunların durumu) Fravun alesnn ve onlardan öncekle- rn durumu gbdr: Âyetlermz yalanladılar. Allah da onla- rı günahlarıyla yakaladı. Allah, azabı çok ddetl olandır. 12. nkâr edenlere de k: “Sz mutlaka yenlgye urayacak ve to planıp cehenneme doldur ulacak sınız. Orası ne fena ya- taktır!” 13. üphesz, karı karıya gelen k toplulukta szn çn br b- ret vardır: Br topluluk Allah yo lunda çarpııyordu. Ötek se kâfrd. (Onları) göz bakııyla kendlernn k katı görüyor- lardı. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Allah da dledn yardımıyla desteklyordu. Basret olanlar çn bunda elbette bret vardır. 5 14. Kadınlar, oullar, yük yük altın ve gümü, salma atlar, davar- âyetler de muhkem âyetlerdr. 5. Bu âyet mü’mnlern; kendlernn sayıca üç katı olan mürklere karı Bedr’de ka- zandıkları zafere
Bu metnin özeti: Allah da dledn yardımıyla desteklyordu. Basret olanlar çn bunda elbette bret vardır. 5 14. Kadınlar, oullar, yük yük altın ve gümü, salma atlar, davar- âyetler de muhkem âyetlerdr. 5. Bu âyet mü’mnlern; kendlernn sayıca üç katı olan mürklere karı Bedr’de ka- zandıkları zafere aret etmek tedr. Mü r kler kendlern tahmnen mü’mnlern k katı olarak görüyor ve sayıca fazla olularına güvenyorlardı. Oysa bu zahrî br sayı üstünlüü d. Zra Enfâl sûresnn 9. âyet nde de aret edld gb, Allah mü’mnler bn melek le desteklemt. 3 / Â L -  MR Â N SÛR ES 61 lar ve eknler gb nefsn ddetle arzuladıı eyler nsana süs- lü gösterld. Bunlar dünya hayatının geçmldr. Oysa asıl varılacak güzel yer ancak Allah’ın katındadır. 15. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
De k: “Sze, onlardan daha hayırlısını haber vereym m? A l lah’a k arı gelmekten sak ı nanlar ç n R abler  k atında , ç n- den ırmaklar akan, çnde ebedî kalacakları cennetler, terte- mz eler ve Allah’ın rızası vardır.” Allah, kullarını hakkıyla görendr. 16, 17. (Bunlar), “Rabbmz, bz
Bu metnin özeti: De k: “Sze, onlardan daha hayırlısını haber vereym m? A l lah’a k arı gelmekten sak ı nanlar ç n R abler  k atında , ç n- den ırmaklar akan, çnde ebedî kalacakları cennetler, terte- mz eler ve Allah’ın rızası vardır.” Allah, kullarını hakkıyla görendr. 16, 17. (Bunlar), “Rabbmz, bz man ettk. Bzm günahlarımızı baıla. Bz ate azabından koru” dyenler, sabredenler, do- ru olanlar, huzurunda gönülde n boyun büküp dvan duran- lar, Allah yolunda harcayanlar ve seherlerde (Allah’tan) ba- ılanma dleyenlerdr. 18. A l lah, melekler ve  l m sahple r, ondan baka lâh olmadıı- na adaletle âhtlk ettler. O’ndan baka lâh yoktur. O, mut- lak güç sahbdr, hüküm ve hkmet sahbdr. 1 9. üphesz Allah katında dn slâm’dır. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Ktap verlm olanlar, kendlerne lm geldkten sonra sırf, aralarındak htras ve aırılık yüzünden ayrılıa dü tüler. Km Allah’ın âyetlern nkâr ederse, blsn k Allah hesabı çok çabuk görendr. 20. Sennle tartımaya grrlerse, de k: “Ben, bana uyanlarla brlkte kend özümü Allah’a
Bu metnin özeti: Ktap verlm olanlar, kendlerne lm geldkten sonra sırf, aralarındak htras ve aırılık yüzünden ayrılıa dü tüler. Km Allah’ın âyetlern nkâr ederse, blsn k Allah hesabı çok çabuk görendr. 20. Sennle tartımaya grrlerse, de k: “Ben, bana uyanlarla brlkte kend özümü Allah’a teslm ettm.” Kendlerne ktap verlenlere ve ümmîlere 6 de k  : “Sz de slâm’ ı k abul ettnz m?” Eer slâm’a grerlerse hdayete erm olurlar. Yok, eer yüz çevrrlerse sana düen  ey ancak tebl etmektr. Allah, kul lar ını hakk ıy la görendr. 21. A l lah’ ın âyetler n nk âr ed enle r, Peygamberler haksız yere öldürenler, nsanlardan adalet emredenler öldürenler var 6 . “Ümmî”, okuma yazması olmayan demektr. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Buradak kullanımı le, kendlerne ktap verlmeyenlerle, Arap mürkler kastedlmtr. Ktap verlenler se Yahudlerle Hırstyanlardır. 3 / ÂL -  MR Â N SÛR ES 62 ya , onlar ı elem dolu br az ap  le müjdele. 22. Onlar, ameller, dünyada da, ahrette de boa gtm kmse- lerdr. Onların h
Bu metnin özeti: Buradak kullanımı le, kendlerne ktap verlmeyenlerle, Arap mürkler kastedlmtr. Ktap verlenler se Yahudlerle Hırstyanlardır. 3 / ÂL -  MR Â N SÛR ES 62 ya , onlar ı elem dolu br az ap  le müjdele. 22. Onlar, ameller, dünyada da, ahrette de boa gtm kmse- lerdr. Onların hç yardımcıları da yoktur. 23. Kend l er ne Ktap’tan br pay ver  lenler  gö r müyor musun k, aralarında hüküm vermes çn Allah’ın Ktabına çarılı- yorlar da sonra çlernden br kısmı yüz çevrerek dönüp g- dyor. 24. Bunun sebeb, onların, “Bze, ate sadece sayılı günlerde do- kunacaktır.” demelerdr. Uydurageldkler eyler dnler ko- nusunda kendlern aldatmıtır. 25. (Kavram odaklı açıklama).
Bu metnin bize verdiği dersleri yazın.
Bakalım, kendlern o gelecende hç üphe olmayan gün çn br araya topladıımız ve hç kmseye haksızlık edlme- den herkese kazandıı tamamen ödend vakt, hâller nce olacaktır. 26. De k: “Ey mülkün sahb olan Allah’ım! Sen mülkü dled- ne verrsn. Dlednden de mülkü çeker alırsın
Bu metnin özeti: Bakalım, kendlern o gelecende hç üphe olmayan gün çn br araya topladıımız ve hç kmseye haksızlık edlme- den herkese kazandıı tamamen ödend vakt, hâller nce olacaktır. 26. De k: “Ey mülkün sahb olan Allah’ım! Sen mülkü dled- ne verrsn. Dlednden de mülkü çeker alırsın. Dled- n az z edersn, d led n zel l edersn. Hay ır senn elndedr. üphesz sen her eye hakkıyla gücü yetensn.” 27. “Gecey gündüze sokarsın, gündüzü geceye sokarsın. Ölü- den dr y  ç ı k ar ırsın, dr den ölüy ü ç ı k ar ırsın. D led ne de hesapsız rızık verrsn.” 28. Mü’mnler, mü’mnler bırakıp nkârcıları dost ednmesn. Km böyle yaparsa Allah le br l kalmaz. Ancak onlar- dan (geleblecek tehlkeden) korunmanız bakadır. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Allah, asıl sz kendsne karı dkkatl olmanız hakkında uyarmak- tadır. Çünkü dönü Allah’adır. 29. De k: “çnzdekn gzlesenz de, açıa vursanız da Allah onu blr. Göklerdek her ey, yerdek her ey de blr. Al- lah, her eye hakkıyla gücü yetendr.” 30. Herkesn yaptı ı y  l   v
Bu metnin özeti: Allah, asıl sz kendsne karı dkkatl olmanız hakkında uyarmak- tadır. Çünkü dönü Allah’adır. 29. De k: “çnzdekn gzlesenz de, açıa vursanız da Allah onu blr. Göklerdek her ey, yerdek her ey de blr. Al- lah, her eye hakkıyla gücü yetendr.” 30. Herkesn yaptı ı y  l   ve yaptı ı kötülü ü hazır bulac a- 3 / Â L -  MR Â N SÛR ES 63 ı günde k, kötülükler le kend arasında uzak br mesa- fe bulunmasını ster. Yne Allah, sz kendsne karı dkkatl olmanız hakkında uyarmaktadır. Allah, kullarını çok esrge- ycdr. 31. De k  : “Eer A l lah’ ı sev yorsanız bana uy un k  , A l lah da sz sevsn ve günahlarınızı baılasın. Çünkü Allah çok baıla- yandır, çok merhamet edendr.” 32. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
De k: “Allah’a ve Peygamber’e taat edn.” Eer yüz çevrr- lerse üphe yok k Allah kâfrler sevmez. 33, 34. üphesz Allah, Âdem’, Nûh’u, brahm alesn (soyu- nu) ve mran alesn (soyunu) brbrnden gelm brer ne- sl olarak seçp âlemlere üstün kıld ı. Allah, her ey hakkıyla tend
Bu metnin özeti: De k: “Allah’a ve Peygamber’e taat edn.” Eer yüz çevrr- lerse üphe yok k Allah kâfrler sevmez. 33, 34. üphesz Allah, Âdem’, Nûh’u, brahm alesn (soyu- nu) ve mran alesn (soyunu) brbrnden gelm brer ne- sl olarak seçp âlemlere üstün kıld ı. Allah, her ey hakkıyla tendr, hakkıyla blendr. 35. Han, mran’ın karısı, “Rabbm! Karnımdak çocuu sırf sana hzmet etmek üzere ad adım. Benden kabul et. üphe- sz sen hakkıyla tensn, ha kkıyla blen sn” demt. 36. Onu dourunca, “Rabbm!” ded, “Onu kız dourdum.” -Oysa Allah, onun ne dourduunu daha y blr- 7 “Erkek , kız gb deldr. Ona Meryem adını verdm. Onu ve soyunu kovulmu eytandan senn korumana bırakıyorum.” 37. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Bunun üzerne Rabb onu güzel br eklde kabul buyurdu ve onu güzel br eklde yettrd. Zekerya’yı 8 da onun ba- kımıyla görevlendrd. Zekerya, onun bulunduu bölme- ye her grnde yanında br yyecek bulurdu. “Meryem! Bu sana nereden geld?” derd. O da “Bu, Allah katından” dye cevap ver
Bu metnin özeti: Bunun üzerne Rabb onu güzel br eklde kabul buyurdu ve onu güzel br eklde yettrd. Zekerya’yı 8 da onun ba- kımıyla görevlendrd. Zekerya, onun bulunduu bölme- ye her grnde yanında br yyecek bulurdu. “Meryem! Bu sana nereden geld?” derd. O da “Bu, Allah katından” dye cevap verrd. Zra Allah, d led ne hesapsız r ı zı k ver r. 7 . Âyet- kermedek bu fade, mran’ın ka rısının dourduu kızın, hayalnde canlan- dırdıı ve adadıı erkekten daha hayırlı olaca ına aret etmek tedr. Çünkü bu kız , Hz. sa’nın annes olacaktır. 8 . Zekerya, Meryem’n teyzesnn kocası d. Meryem’n Beyt- Makds’te bakımını Zekerya peygamber üstlenmt. 3 / ÂL -  MR Â N SÛR ES 64 38. Orada Zekerya Rabbne dua ett: “Rabbm! Bana katından temz br nesl bahet. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
üphesz sen duayı hakkıyla tensn” ded. 39. Zekerya mabedde namaz kılarken melekler ona, “Allah sana, kendsnden gelen br kelmey (sa’yı) dorulayıcı, efend, nefsne hâkm ve sal hlerden br peygamber olarak Yahya’yı müjdeler” dye seslendler. 40. Zekerya, “Ey Rabbm! Bana htyarlık g
Bu metnin özeti: üphesz sen duayı hakkıyla tensn” ded. 39. Zekerya mabedde namaz kılarken melekler ona, “Allah sana, kendsnden gelen br kelmey (sa’yı) dorulayıcı, efend, nefsne hâkm ve sal hlerden br peygamber olarak Yahya’yı müjdeler” dye seslendler. 40. Zekerya, “Ey Rabbm! Bana htyarlık gelp çatmı ken ve karım da kısır ken benm nasıl çocuum olablr?” ded. Al- lah, “Öyledr, ama Allah dledn yapar” ded. 41. Zekerya, “Rabbm! (çocuum olacaına dar) bana br alâmet ver” ded. Allah da öyle ded: “Senn çn alâmet, n- sanlarla üç gün konuamama n, ancak aretleeblmendr. Ayrıca Rabbn çok an, sabah akam tesbh et.” 42. Han melekler, “Ey Meryem! Allah, sen seçt. Sen tertemz yaptı ve sen dünya kadınlarına üstün kıldı.” 43. “Ey Meryem! Rabbne dvan dur. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Secde et ve (O’nun huzu- runda) rükû edenlerle bera ber rükû et” demlerd. 44. (Ey Muhammed!) Bunlar sana vahyettmz gayb haberle- rndendr. Meryem’ km hmayesne alıp koruyacak dye ka- lemlern (kur’a çn) atarlarken sen yanlarında deldn. (Bu konuda) tartıırlarken de yanlarında del
Bu metnin özeti: Secde et ve (O’nun huzu- runda) rükû edenlerle bera ber rükû et” demlerd. 44. (Ey Muhammed!) Bunlar sana vahyettmz gayb haberle- rndendr. Meryem’ km hmayesne alıp koruyacak dye ka- lemlern (kur’a çn) atarlarken sen yanlarında deldn. (Bu konuda) tartıırlarken de yanlarında deldn. 45. Han melekler öy le dem t : “Ey Meryem! Allah, sen kend tarafından br kelme le müjdelyor k, adı Meryem olu sa Mesh’tr. Dünyada da, ahrette de tbarlı ve Allah’a çok ya- kın olanlardandır.” 46. “O, bekte de, yetkn çaında da nsanlarla konuacak, sa- lhlerden olacaktır.” 9 9 . Hz.sa’nın bekte ken konuması le lgl olarak ayrıca bakınız: Made sûres, âyet, 110; Mer yem sûre s, âyet, 29-33. 3 / Â L -  MR Â N SÛR ES 65 47. (Meryem), “Ey Rabbm! (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Bana br beer dokunmamıken benm nasıl çocuum olur?” ded. Allah, “Öyle ama, Allah d led n yaratır. O, br ey n olmasını d led nde ona sa- dece “ol” der, o da hemen oluverr” ded. 48. Ve Allah ona ktabı, hkmet, Tevrat ve ncl’ öretecek. 49. Allah, onu sraloullarına br Peygam
Bu metnin özeti: Bana br beer dokunmamıken benm nasıl çocuum olur?” ded. Allah, “Öyle ama, Allah d led n yaratır. O, br ey n olmasını d led nde ona sa- dece “ol” der, o da hemen oluverr” ded. 48. Ve Allah ona ktabı, hkmet, Tevrat ve ncl’ öretecek. 49. Allah, onu sraloullarına br Peygamber olarak gönderecek (ve o da onlara öyle dyecek): “üphesz ben sze Rabbnz- den br mucze getrdm. Ben çamurdan ku eklnde br ey yapar, ona üflerm. O da Allah’ın znyle hemen ku oluverr. Körü ve alacalıyı yletrrm ve Allah’ın znyle ölüler drl- trm. Evlernzde ne yyp ne brktrdnz sze haber ver- rm. Eer mü’mnler senz bunda szn çn elbette br bret vard ır.” 50. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
“Benden önce gelen Tevrat’ı dor ulayıcı olarak ve sze ha- ram kılınan bazı eyler helâl kılmak çn gönderldm ve Rabbnz tarafından sze br mucze de getrdm. Artık Allah’a karı gelmekten sakının ve bana taat edn.” 51. “üphesz Allah, benm de Ra bbm, szn de Rabbnzdr. Öyleyse O’na
Bu metnin özeti: “Benden önce gelen Tevrat’ı dor ulayıcı olarak ve sze ha- ram kılınan bazı eyler helâl kılmak çn gönderldm ve Rabbnz tarafından sze br mucze de getrdm. Artık Allah’a karı gelmekten sakının ve bana taat edn.” 51. “üphesz Allah, benm de Ra bbm, szn de Rabbnzdr. Öyleyse O’na badet edn. te bu, doru yoldur.” 52. sa , onlar ın nk ârlar ını seznce, “A l lah yolunda yard ımc ı la- rım km?” ded. Havarler, “B zz Allah yolunun yardımcıla- rı. Allah’a man ettk. aht ol, bz müslümanlarız” dedler. 53. “Rabbmz! Senn ndrdne man ettk ve Peygamber’e uy- duk. Artık bz (hakkate)  ahtlk edenlerle beraber yaz.” 54. Onlar tuzak kurdular. (Onların tuzaklarına karı) Allah da tuzak kurdu. Allah, (tuzaa karı) tuzak kuranların en hayırlısıdır. 10 55. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Han Allah öyle buyurmutu: “Ey sa! üphesz, senn ha- 10. Âyette sözü edlen tuzak, sraloulla rının Hz.sa’ya sukas t düzenleme g r mdr. “Allah’ın tuzak kurması” kavramı se, Allah’ın kurulan tuzaı bozmasını veya tuzak kuranları cezalandırmasını fade etmektedr. 3 / ÂL -  MR Â N SÛ
Bu metnin özeti: Han Allah öyle buyurmutu: “Ey sa! üphesz, senn ha- 10. Âyette sözü edlen tuzak, sraloulla rının Hz.sa’ya sukas t düzenleme g r mdr. “Allah’ın tuzak kurması” kavramı se, Allah’ın kurulan tuzaı bozmasını veya tuzak kuranları cezalandırmasını fade etmektedr. 3 / ÂL -  MR Â N SÛR ES 66 yatına ben son verecem. Sen kendme yükseltecem. Sen nkâr edenlerden kurtararak temzleyecem ve sana uyanları kıyamete kadar küfre sapanların üstünde tutaca- ım. Sonra dönüünüz yalnızca ba nadır. Ayrılıa dütüü- nüz eyler hakkında aranızda ben hükmedecem.” 56. “nk âr ed enlere gelnce, onlara dünyada da , ahrette de d- detl br eklde azab edecem. Onların hç yardımcıları da olmayacaktır.” 57. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
“man edp salh ameller leyenlere gelnce, Allah onların mükâfatlarını tastamam verecektr. Allah, zalmler sevmez.” 58. (Ey Muhammed!) Bunu (bldrdklermz) bz sana âyetlerd en ve h kmet dolu Ku r ’an’dan okuyor uz . 59. üphesz Allah katında (yaratılıları bakımından) sa’nın durumu, Âde
Bu metnin özeti: “man edp salh ameller leyenlere gelnce, Allah onların mükâfatlarını tastamam verecektr. Allah, zalmler sevmez.” 58. (Ey Muhammed!) Bunu (bldrdklermz) bz sana âyetlerd en ve h kmet dolu Ku r ’an’dan okuyor uz . 59. üphesz Allah katında (yaratılıları bakımından) sa’nın durumu, Âdem’n durumu gbdr: Onu topraktan yarattı. Sonra ona “ol” ded. O da hemen oluverd. 11 60. Hak Rabbndendr. O hâlde, sakın üphe edenlerden olma. 61. Sana (gerekl) blg geldkten sonra artık km bu konuda se- nnle tartıacak olursa, de k: “Geln, oullarımızı ve oulla- rınızı, kadınlarımızı ve kadınl arınızı çaıralım. Bz de sz de toplanalım. Sonra gönülden dua edelm de, Allah’ın lânetn (aramızdan) yalan söyleyenlern üstüne atalım.” 12 62. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
üphesz bu (sa hakkındak) gerçek kıssadır. Allah’tan ba- ka hçbr lâh yoktur. üphesz Allah, mutlak güç sahbdr, 11 . Hz . Â dem’ topraktan , anasız -babasız yaratan Allah , Hz . sa’y ı da babasız yarat- mıtır. Âyette Allah’ın kudretn n sonsuzluu, O’nun kudretn n her eye yett be
Bu metnin özeti: üphesz bu (sa hakkındak) gerçek kıssadır. Allah’tan ba- ka hçbr lâh yoktur. üphesz Allah, mutlak güç sahbdr, 11 . Hz . Â dem’ topraktan , anasız -babasız yaratan Allah , Hz . sa’y ı da babasız yarat- mıtır. Âyette Allah’ın kudretn n sonsuzluu, O’nun kudretn n her eye yett belr- tlyor; ayrıca Hz.Meryem’n ffetne de dkkat çeklyor. 12 . Bu âyete “m ubâhale” ây et denr. Mubâhele, br konuda haklı olanın ortaya çıkma- sı çn usulünce lânetlemek demektr. Necran Hırstyanları; “Kur’an, Hz.sa’nın ba- basız doduunu kabul ettne göre, onun Allah olması gerekr” ddasını ler sür- düler. Bunun üzerne Hz. Peyg amber, hakkın ortaya çı kması çn onla rı mubâhaleye davet ett. Ancak onlar bunu kabul etmedler. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
3 / Â L -  MR Â N SÛR ES 67 hüküm ve hkmet sahbdr. 63. Eer yüz çevrrlerse, üphesz k Allah fesat çıkaranları çok y blr. 64. De k: “Ey ktap ehl! Bzmle szn aranızda ortak br söze geln: Yalnız Allah’a badet edelm. O’na hçbr ey ortak komayalım. Allah’ı bırakıp da kmmz
Bu metnin özeti: 3 / Â L -  MR Â N SÛR ES 67 hüküm ve hkmet sahbdr. 63. Eer yüz çevrrlerse, üphesz k Allah fesat çıkaranları çok y blr. 64. De k: “Ey ktap ehl! Bzmle szn aranızda ortak br söze geln: Yalnız Allah’a badet edelm. O’na hçbr ey ortak komayalım. Allah’ı bırakıp da kmmz kmmz lâh edn- mesn.” Eer onlar yne yüz çevrrlerse, deyn k: “aht olun, bz müslümanlarız.” 13 65. Ey ktap ehl! brahm hakkında nçn tartııyorsunuz. Oysa Tevrat da, ncl de ondan sonra ndrlmtr. Sz hç düün- müyor musunuz? 14 66. te sz böyle kmselersnz! Dyelm k braz blgnz olan ey hakkında tartıtınız. Ya hç blgnz olmayan ey hakkın- da nçn tartııyorsunuz? Allah blr, sz blmezsnz. 67. brahm, ne Yahud d, ne de Hırstyan. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Fakat o, hanf (Allah’ı br tanıyan, hakka yöne len) br müslümandı. Allah’a ortak koanlardan da deld. 15 68. üphesz, nsanların brahm’e en yakın olanı, elbet- 13. Bu âyet nnce, önce hrstyan ken sonra müslüman olan Ady b. Hâtem, “Ya Resûlallah, bz dn büyüklermze tapmazdık” ded. Hz
Bu metnin özeti: Fakat o, hanf (Allah’ı br tanıyan, hakka yöne len) br müslümandı. Allah’a ortak koanlardan da deld. 15 68. üphesz, nsanların brahm’e en yakın olanı, elbet- 13. Bu âyet nnce, önce hrstyan ken sonra müslüman olan Ady b. Hâtem, “Ya Resûlallah, bz dn büyüklermze tapmazdık” ded. Hz.Peygamber, “Onlar sze br ey helâl veya haram kılar, sz de onların dedklerne uymaz mıydınız? te bu, onla- ra tapmak demektr” buyurdu. 14. Yahudler Hz. brahm’n Yahud; Hırstyanlar da onun Hırstyan olduunu dda edyorlardı. Ayette onların bu ddaları kınanıyor ve çne dütükler çelkl durum ortaya konuyor. Her br dne mensup nsanlar onun nasıl kend dnlerne at olduu- nu dda edeblrler. Hâlbuk her k dnn kaynaını oluturan Tevrat ve ncl Hz. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
b rahm’den sonra nm tr. Yahud ve Hırst yanların bu ddaları sonuç olarak Hz . brahm’e, Yahudlk ve Hırstyanlıktak yanlı nanç ve uygulamaları snat etmek anlamına gelecenden ayette bu yaklaımın gerçe yansıtmadıı, ona ftra edlm olduuna aret vardır. Ntekm surenn 67. v
Bu metnin özeti: b rahm’den sonra nm tr. Yahud ve Hırst yanların bu ddaları sonuç olarak Hz . brahm’e, Yahudlk ve Hırstyanlıktak yanlı nanç ve uygulamaları snat etmek anlamına gelecenden ayette bu yaklaımın gerçe yansıtmadıı, ona ftra edlm olduuna aret vardır. Ntekm surenn 67. ve 68. ayetlerde konu açık olarak ortaya konulmaktadır. 15 . Yahudler Hz.brahm’ yahud, hırstyanlar da onu hırstyan kabul edyor, hak- kında tartııyorlardı. Âyet, bu konuda onlara gerçe fade edyor. 3 / ÂL -  MR Â N SÛR ES 68 te ona uyanlar, br de bu peygamber (Muhammed) ve mü’mnlerdr. Allah da mü’mnlern dostudur. 69. Ktap ehlnden br grup sz saptırablmey çok arzu ett. Oysa sadece kendlern saptırıyorlar, fakat farkına varmı- yorlar. 70. Ey Ktap ehl! (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
(Gerçee) aht olduunuz hâlde, nçn Allah’ın âyetlern nkâr edyorsunuz? 71. Ey Ktap ehl! Nçn hakkı batılla karıtırıyor ve ble ble ger- çe gzlyorsunuz? 72. Ktap ehlnden br grup, “M ü’mnlere ndrlene günün ba- langıcında nanın, sonunda da nkâr edn, belk onlar (sze bakarak)
Bu metnin özeti: (Gerçee) aht olduunuz hâlde, nçn Allah’ın âyetlern nkâr edyorsunuz? 71. Ey Ktap ehl! Nçn hakkı batılla karıtırıyor ve ble ble ger- çe gzlyorsunuz? 72. Ktap ehlnden br grup, “M ü’mnlere ndrlene günün ba- langıcında nanın, sonunda da nkâr edn, belk onlar (sze bakarak) dönerler” ded. 16 73. “Szn dnnze uyandan bakasına nanmayın” (dedler). De k: “üphesz hdayet, Allah’ın hdayetdr. Brne, sze ver- lenn benzernn verlmesnden veya Rabbnzn huzurunda aleyhnze delller getreceklernden ötürü mü (böyle söylü- yorsunuz)?” De k  : “Lütu f A l lah’ ın elndedr. Onu d led - ne ver r. A l lah, lütf u gen  olandır, hakk ıy la b lendr.” 74. O, rahmetn dledne has kı lar. Allah, büyük lütuf sahb- dr. 75. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
“Ktap ehlnden öyles vardır k, ona yüklerle mal emanet et- sen, onu sana (eksksz) ade eder. Fakat onlardan öyles de vardır k, ona br dnar emanet etsen, tepesne dklp dur- 16 . Bu âyette, slâm’ın önünü kesmek çn bavurulan pskolojk sava yöntemlernden br dle getrlmek tedr. Me
Bu metnin özeti: “Ktap ehlnden öyles vardır k, ona yüklerle mal emanet et- sen, onu sana (eksksz) ade eder. Fakat onlardan öyles de vardır k, ona br dnar emanet etsen, tepesne dklp dur- 16 . Bu âyette, slâm’ın önünü kesmek çn bavurulan pskolojk sava yöntemlernden br dle getrlmek tedr. Medne cvarında yaayan br tak ım yahud blg nler ve lder- ler, manı henüz salamlamamı kmseler üphe ye düürmek çn aralar ında br ka- rar almılardı. Buna göre slâm’ı kabul etm gb görünecekler, sabah namazını müs- lümanlarla brlkte kılıp, akam üzer slâm’dan çıktıklarını lan edeceklerd. Amaç- ları, hç olmazsa bazı kmselern, “Bunlar vazgeçtklerne göre, Müslümanlık’ta mut- laka br eksklk bulmulardır”, demelern salamaktı. (Kavram odaklı açıklama).
Bu tarihi olayın açıklamasını yapın.
Âyette onların bu planları or- taya konmaktadır. 3 / Â L -  MR Â N SÛR ES 69 madıkça onu sana ade etmez. Bu da onların, “Ümmîlere k arı (yaptı k lar ımızdan) bz e vebal yoktur” demelernden dolayıdır. Onlar, ble ble Allah’a karı yalan söylerler. 17 76. Hayır! (Gerçek, onların ded del.)
Bu metnin özeti: Âyette onların bu planları or- taya konmaktadır. 3 / Â L -  MR Â N SÛR ES 69 madıkça onu sana ade etmez. Bu da onların, “Ümmîlere k arı (yaptı k lar ımızdan) bz e vebal yoktur” demelernden dolayıdır. Onlar, ble ble Allah’a karı yalan söylerler. 17 76. Hayır! (Gerçek, onların ded del.) Km sözünü yerne getrr ve Allah’a karı gelmekten sakınırsa, üphesz Allah da sak ı nanlar ı sever. 77. üphesz, Allah’a verdkler sözü ve yemnlern az br kar- ılıa deenler var ya, te onların ahrette br payı yoktur. Allah, kıyamet günü onlarla konumayacak, onlara bakma- yacak ve onları temzlemeyecektr. Onlar çn elem dolu br azap vardır. 78. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Onlardan (Ktap ehlnden) br gr up var k  , Ktab’dan olmadı- ı hâlde Ktab’dan sanasınız d ye (okudukları) Ktap’tanmı gb dllern ep bükerler ve, “B u, Allah katındandır” derler. Hâlbuk o, Allah katından deldr. Ble ble Allah’a karı ya- lan söylerler. 79. Allah’ın, kendsne Ktab’
Bu metnin özeti: Onlardan (Ktap ehlnden) br gr up var k  , Ktab’dan olmadı- ı hâlde Ktab’dan sanasınız d ye (okudukları) Ktap’tanmı gb dllern ep bükerler ve, “B u, Allah katındandır” derler. Hâlbuk o, Allah katından deldr. Ble ble Allah’a karı ya- lan söylerler. 79. Allah’ın, kendsne Ktab’ı, h ükmü (hkmet) ve peygamber- l verd hçbr nsanın, “Allah’ı bırakıp bana kullar olun” demes düünülemez. Fakat (öy le öüt verr:) “Öretmek- te ve dernlemesne ncelemek te olduunuz Ktap uyarınca rabbânî l er (A l lah’ın  sted  ör nek ve dndar ku l lar) olun.” 80. Onun sze, “Melekler ve peyga mberler lâhlar ednn.” dye emretmes de düünülemez. Sz müslüman olduktan sonra, o sze hç nkârı emreder m? 81. Han, Allah peygamberlerden, “Andolsun, sze verecem 17 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Bu âyette geçen “ümmî” kelmes tefsr blgnler tarafından, “zayıf kmseler”, “blg- szler”, “Ktap ehlnden olmayanlar” eklnde yorumlanmıtır. Yahudlern br kısmı hak, hukuk ve dürüstlük konularında kendlern yalnızca kend dndalarına kar- ı sorumlu tutuyorlar, kend dnlernden olmaya
Bu metnin özeti: Bu âyette geçen “ümmî” kelmes tefsr blgnler tarafından, “zayıf kmseler”, “blg- szler”, “Ktap ehlnden olmayanlar” eklnde yorumlanmıtır. Yahudlern br kısmı hak, hukuk ve dürüstlük konularında kendlern yalnızca kend dndalarına kar- ı sorumlu tutuyorlar, kend dnlernden olmayanlara karı se dürüst davranma zo- runluluu duymuyorlardı. 3 / ÂL -  MR Â N SÛR ES 70 her ktap ve hkmetten sonra, elnzdekn dorulayan br peygamber geldnde, ona mutlaka man edeceksnz ve ona mutlaka yardım edeceksnz” dye söz almı ve, “Bunu kabul ettnz m; verdm bu aır görev üstlendnz m?” demt. Onlar, “Kabul ettk” demlerd. Allah da, “Öyley- se ahd olun, ben de sznle be raber aht olanlardanım” de- mt. 82. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Artık bundan sonra km yüz çevrrse, te onlar yoldan çık- mıların ta kendlerdr. 83. Göklerdek ve yerdek herkes ster stemez O’na boyun e- mken ve O’na döndürülüp götürülecekken onlar Allah’ın dnnden bakasını mı arıyorlar? 84. De k: “Allah’a, bze ndrlene (Kur’an’a), brahm’e, s
Bu metnin özeti: Artık bundan sonra km yüz çevrrse, te onlar yoldan çık- mıların ta kendlerdr. 83. Göklerdek ve yerdek herkes ster stemez O’na boyun e- mken ve O’na döndürülüp götürülecekken onlar Allah’ın dnnden bakasını mı arıyorlar? 84. De k: “Allah’a, bze ndrlene (Kur’an’a), brahm’e, smal’e, shak’a, Yakub’a ve Yakuboullarına ndrlene, Mûsâ’ya, sa’ ya ve peygamberlere R abler nden ver  lene nandı k . On- lardan hçbrn dernden ayırt etmeyz. Bz O’na teslm olanlarız.” 85. Km slâm’dan baka br dn ararsa, (blsn k o dn) ondan kabul edlmeyecek ve o ahrette hüsrana urayanlardan ola- caktır. 86. man ettkten, Peygambern h ak olduuna ahtlk ettkten ve kendlerne açık delller geldkten sonra nkâr eden br toplumu Allah nasıl doru yola ertrr? (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Allah, zalm toplu- mu doru yola letmez. 87. te onların cezası; Allah’ın, meleklern ve bütün nsanların lânetnn üzerlerne olmasıdır. 88. Onun (lânetn) çnde ebedî kalacaklardır. Onların azabı ha- ffletlmez, onlara göz açtırılmaz. 89. Ancak bundan sonra tövbe edp kendlern düzeltenler
Bu metnin özeti: Allah, zalm toplu- mu doru yola letmez. 87. te onların cezası; Allah’ın, meleklern ve bütün nsanların lânetnn üzerlerne olmasıdır. 88. Onun (lânetn) çnde ebedî kalacaklardır. Onların azabı ha- ffletlmez, onlara göz açtırılmaz. 89. Ancak bundan sonra tövbe edp kendlern düzeltenler müstesnadır. üphesz Allah çok baılayandır, çok merha- 3 / Â L -  MR Â N SÛR ES 71 met edendr. 90. üphesz man ettkten sonra nkâr eden, sonra da nkârda ler gdenlern tövbeler asla kabul edlmeyecektr. te on- lar sapıkların ta kendlerdr. 91. üphesz nkâr edp kâfr olarak ölenler var ya, dünya dolusu altını f dye verseler b le bu , hçbr  snden asla k abul ed  lme- yecektr. Onlar çn elem dolu br azap vardır. Onların hçbr yardımcıları da yoktur. 92. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Sevdnz eylerden Allah yolunda harcamadıkça yle asla eremezsnz. Her ne harcarsanız Allah onu blr. 93. Tevrat ndrlmeden önce, sral’n (Yakub’un) kendsne ha- ram kıldıı dıında, yyeceklern heps sraloullarına helâl d. De k: “Eer doru söyleyenler senz, hayd Tevrat’ı g
Bu metnin özeti: Sevdnz eylerden Allah yolunda harcamadıkça yle asla eremezsnz. Her ne harcarsanız Allah onu blr. 93. Tevrat ndrlmeden önce, sral’n (Yakub’un) kendsne ha- ram kıldıı dıında, yyeceklern heps sraloullarına helâl d. De k: “Eer doru söyleyenler senz, hayd Tevrat’ı ge- trp okuyun.” 94. Artık bundan sonra Allah’a karı km yalan uydurursa, te onlar zalmlern ta kendlerdr. 95. De k: “Allah, doru söylemtr. Öyle se hakka yönelen brahm’n dnne uyun. O, Allah’a ortak koanlardan del- d.” 96. ü phesz , nsanlar ç n ku r u lan  l k  bad et ev , el bette Mekke’de, âlemlere rahmet ve hdayet kaynaı olarak kuru- lan K â’ b e’d  r. 97. Onda apaçık delller, Makam-ı brahm 18 vardır. Oraya k m g rerse, g üven ç nde olur. (Kavram odaklı açıklama).
Bu metnin bize verdiği dersleri yazın.
Yolculu una g ücü yetenle- rn haccetmes, Allah’ın nsanlar üzernde br hakkıdır. Km nkâr ederse (bu hakkı tanınmazsa), üphesz Allah bütün âlemlerden müstandr. (Kmseye muhtaç deldr, her ey O’na muhtaçtır.) 98. De k: “Ey ktab ehl! Allah, yaptıklarınızı görüp dururken 18 . Makâm-ı b
Bu metnin özeti: Yolculu una g ücü yetenle- rn haccetmes, Allah’ın nsanlar üzernde br hakkıdır. Km nkâr ederse (bu hakkı tanınmazsa), üphesz Allah bütün âlemlerden müstandr. (Kmseye muhtaç deldr, her ey O’na muhtaçtır.) 98. De k: “Ey ktab ehl! Allah, yaptıklarınızı görüp dururken 18 . Makâm-ı brahm’le lgl olarak bakınız: Bakara sûres, âyet, 125 ve dpnotu. 3 / ÂL -  MR Â N SÛR ES 72 Allah’ın âyetlern nçn nkâr edyorsunuz?” 99. De k: “Ey ktab ehl! (Gerçe) görüp bldnz hâlde, nçn Allah’ın yolunu er ve çelkl göstermee yeltenerek na- nanları Allah’ın yolundan çevrmeye kalkııyorsunuz? Allah, yaptıklarınızdan habersz deldr.” 100. Ey man edenler! Kendlerne ktap verlenlerden herhang br gruba uyarsanız, manınızdan sonra sz döndürüp kâfr yaparlar. (Kavram odaklı açıklama).
Bu metnin bize verdiği dersleri yazın.
101. Sze Allah’ın âyetler okunup dururken ve Allah’ın Resûlü de aranızda ken dönüp nasıl nkâr edersnz? Km Allah’a sım- sıkı balanırsa, kesnlkle o, doru yola letlmtr. 102. Ey man edenler! Allah’a karı gelmekten nasıl sakınmak ge- rekyorsa, öylece sakının ve sz ancak müslümanlar ol
Bu metnin özeti: 101. Sze Allah’ın âyetler okunup dururken ve Allah’ın Resûlü de aranızda ken dönüp nasıl nkâr edersnz? Km Allah’a sım- sıkı balanırsa, kesnlkle o, doru yola letlmtr. 102. Ey man edenler! Allah’a karı gelmekten nasıl sakınmak ge- rekyorsa, öylece sakının ve sz ancak müslümanlar olarak ölün. 103. Hep brlkte Allah’ın pne (Kur’an’a) sımsıkı sarılın. Parçala- nıp bölünmeyn. Allah’ın sze olan nmetn hatırlayın. Han szler brbrnze dümanlar d nz de O, kalplernz brle- trmt. te O’nun bu nmet sayesnde kardeler olmutu- nuz. Yne sz, br ate çukurunun tam kenarında dnz de O sz oradan kurtarmıtı. te Allah sze âyetlern böyle apa- çık bldryor k doru yola eresnz. 104. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
S zd en, hay ra ça ı ran, y  l   emreden ve kötülükten men ed en br to pluluk bulunsu n. te ku r tulua erenler onlardır. 105. Kend l er ne apaç ı k del l l er geld k ten sonra parçalanıp ay r ı lı- a düenler gb olmayın. te onlar çn büyük br azap var- dır. 106. O gün bazı yüzl
Bu metnin özeti: S zd en, hay ra ça ı ran, y  l   emreden ve kötülükten men ed en br to pluluk bulunsu n. te ku r tulua erenler onlardır. 105. Kend l er ne apaç ı k del l l er geld k ten sonra parçalanıp ay r ı lı- a düenler gb olmayın. te onlar çn büyük br azap var- dır. 106. O gün bazı yüzler aarır, bazı yüzler kararır. Yüzler kara- ranlara, “manınızdan sonra nkâr ettnz, öyle m? Öyle se nkâr etmenze karılık azabı tadın” denlr. 107. Yüzler aaranlar se Allah’ın rahmet çndedrler. Onlar 3 / Â L -  MR Â N SÛR ES 73 orada ebedî kalacaklardır. 108. te bunlar Allah’ın, sana hak olarak okuduumuz âyetlerdr. Allah, âlemlere hç zulüm etmek stemez. 109. Göklerdek her ey, yerdek her ey Allah’ındır. Bütün ler ancak Allah’a döndürülür. 110. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Sz, nsanlar çn çıkarılmı en hayırlı ümmetsnz. yl em- reder, kötülükten men ed er ve A l lah’a man ed ersnz . Ktap ehl de nansalardı elbette kendler çn hayırlı olurdu. On- lardan man edenler de var. A ma pek ço u fası k k  mselerd r. 111. Onlar sze ezyetten bak a b r zar
Bu metnin özeti: Sz, nsanlar çn çıkarılmı en hayırlı ümmetsnz. yl em- reder, kötülükten men ed er ve A l lah’a man ed ersnz . Ktap ehl de nansalardı elbette kendler çn hayırlı olurdu. On- lardan man edenler de var. A ma pek ço u fası k k  mselerd r. 111. Onlar sze ezyetten bak a b r zarar veremezler. Eer sznle savamaya kalkısalar, sze arkalarını dönüp kaçarlar. Sonra onlara yardım da edlmez. 112. Onlar nerede bulunurlarsa bulunsunlar, Allah’ın ve (mü’mn) nsanların güvencesne sıınmadıkça kendle- rn zllet kaplamıtır. Onlar Allah’ın gazabına uradılar ve yoksulluk onları kapladı. Bunun sebeb onların; Allah’ın âyetlern nkâr edyor ve peyga mberler haksız yere öldürü- yor olma lar ı d. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Bütün bunlar ın sebeb  se,  s yan etmekte ve (Allah’ın koyduu) sınırları çnemekte oluları d. 113. Onların (Ktap ehlnn) heps br deldr. Ktap ehl çnde, gece saatlernde ayakta duran, secdeye kapanarak Allah’ın âyetlern okuyan br topluluk da vardır. 19 114. Onlar, Allah’a ve ahr
Bu metnin özeti: Bütün bunlar ın sebeb  se,  s yan etmekte ve (Allah’ın koyduu) sınırları çnemekte oluları d. 113. Onların (Ktap ehlnn) heps br deldr. Ktap ehl çnde, gece saatlernde ayakta duran, secdeye kapanarak Allah’ın âyetlern okuyan br topluluk da vardır. 19 114. Onlar, Allah’a ve ahret gününe nanırlar. yl emrederler. Kötülükten men ed erler, hay ır  lernde brbrleryle yarıır- lar. te onlar sal hlerd endr. 115. Onlar ne hayır lerlerse karılıksız bırakılmayacaklardır. Al- lah, kendsne karı gelmekten sakınanları blr. 116. nkâr edenlern ne malları ne evlatları, onlara Allah’a kar- 19 . Bu âyet le sonrak k âyette, ktap ehlnden ken müslüman olan Abdullah b. Selam ve arkadaları kastedlmektedr. Bu sûrenn 199. ve 200. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
âyetlernde de bu kmselere aret edlmektedr. 3 / ÂL -  MR Â N SÛR ES 74 ı br yarar salar. te onlar cehennemlktrler. Onlar orada ebedî kalacaklardır. 117. Onların bu dünya hayatında harcadıkları malların durumu, kendlerne zulmeden br topluluun eknlern vurup mah- veden kavurucu ve
Bu metnin özeti: âyetlernde de bu kmselere aret edlmektedr. 3 / ÂL -  MR Â N SÛR ES 74 ı br yarar salar. te onlar cehennemlktrler. Onlar orada ebedî kalacaklardır. 117. Onların bu dünya hayatında harcadıkları malların durumu, kendlerne zulmeden br topluluun eknlern vurup mah- veden kavurucu ve souk br rüzgârın durumu gbdr. Al- lah, onlara zulmetmed. Fakat onlar kend kendlerne zul- medyorlar. 118. Ey man edenler! Szden olmayanlardan hçbr sırda edn- meyn. Onlar sze fenalık etmekt en asla ger kalmazlar. Hep sıkıntıya dümenz sterler. Onların knler konumaların- dan apaçık ortaya çıkmıtır. Kalplernde gzledkler se daha büyüktür. Eer düünürsenz sze âyetler açıkladık. 119. (Kavram odaklı açıklama).
Bu tarihi olayın açıklamasını yapın.
te sz öyle kmselersnz k, onları seversnz; onlar se, bü- tün k  taplara man ett nz hâlde , sz sevmezler. Onlar s- znle k arı latı klar ı zaman “na ndık” derler. Ama kend ba- lar ı na k aldı k lar ında , sze k a rı knlernden dolayı parmakla- rını ısırırlar. De k: “Öfkenz
Bu metnin özeti: te sz öyle kmselersnz k, onları seversnz; onlar se, bü- tün k  taplara man ett nz hâlde , sz sevmezler. Onlar s- znle k arı latı klar ı zaman “na ndık” derler. Ama kend ba- lar ı na k aldı k lar ında , sze k a rı knlernden dolayı parmakla- rını ısırırlar. De k: “Öfkenzden ölün!” üphesz Allah, gö- üslern özünü (kalplerde olanı) blr. 120. Sze br ylk dokunursa, bu onları üzer. Baınıza br kötü- lük gelse, ona sevnrler. Eer sz sabırlı olur, Allah’a karı gelmekten sak ınırsanız , onlar ın h leler sze hçbr zarar ver- mez. Çünkü Allah onların ledklern kuatmıtır. 121. Han sen mü’mnler (Uhud’da) sava mevzlerne yerletr- mek çn, sabah erken alenden (evnden) ayrılmıtın. Allah, hakkıyla tendr, hakkıyla blendr. 122. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Han szden k takım (pane kapılarak) çözülmeye yüz tut- mutu. Hâlbuk Allah onların yardımcısı d. Mü’mnler, yal- nız Allah’a tevekkül etsnler. 20 20 . Uhud savaında, sa ve sol kanatlara yerletrlen Hazrec kablesnden Seleme Oulları le Evs kablesnden Harse Oulları, Hz. Peygamber’
Bu metnin özeti: Han szden k takım (pane kapılarak) çözülmeye yüz tut- mutu. Hâlbuk Allah onların yardımcısı d. Mü’mnler, yal- nız Allah’a tevekkül etsnler. 20 20 . Uhud savaında, sa ve sol kanatlara yerletrlen Hazrec kablesnden Seleme Oulları le Evs kablesnden Harse Oulları, Hz. Peygamber’n sava taktne uy- mamı, sava esnasında dümana karı korkaklık ve za’f göstermlerd. 3 / Â L -  MR Â N SÛR ES 75 123. Andolsun, sz son derece güçsüz ken Allah sze Bedr’de yardım etmt. O hâlde Allah’a karı gelmekten sakının k ükretm olasınız. 124. Han sen mü’mnlere, “Rabbn zn, ndrlm üç bn melek le yardım etmes sze yetmez m?” dyordun. 125. (Kavram odaklı açıklama).
Bu tarihi olayın açıklamasını yapın.
Evet, sabrettnz ve Allah’a karı gelmekten sakındıınız takdrde; onlar ansızın üzernze gelseler ble Rabbnz n- anlı be bn melekle sze yardım eder. 126. Allah, bunu sze sırf br müj de olsun ve kalplernz bununla yatısın dye yaptı. Yardım ve zafer ancak mutl ak güç sahb, hüküm ve
Bu metnin özeti: Evet, sabrettnz ve Allah’a karı gelmekten sakındıınız takdrde; onlar ansızın üzernze gelseler ble Rabbnz n- anlı be bn melekle sze yardım eder. 126. Allah, bunu sze sırf br müj de olsun ve kalplernz bununla yatısın dye yaptı. Yardım ve zafer ancak mutl ak güç sahb, hüküm ve hkmet sahb Allah katındadır. 127. Br de Allah bunu, nkâr ed enlerden br kısmını helâk etsn veya peran etsn de umutsuz olarak dönüp gtsnler dye yaptı. 128. Bu te senn yapacaın br ey yoktur. Allah, ya tövbelern k abul ed p onlar ı af feder, ya da zalm olduklar ından dolay ı onlara azap eder. 129. Göklerdek her ey ve yerdek her ey Allah’ındır. O, dled- n baılar, dledne azab eder. Allah, çok baılayandır, çok merhamet ed endr. 130. Ey man edenler! (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Kat kat arttırılmı olarak faz yemeyn. Allah’a karı gelmekten sakının k kurtulua eresnz. 21 131. Kâfrler çn hazırlanmı ateten sakının. 132. Allah’a ve Peygambere taat edn k sze merhamet edlsn. 133. Rabbnzn baıına, genl göklerle yer arası kadar olan 21 . Bu âyet, cahlye
Bu metnin özeti: Kat kat arttırılmı olarak faz yemeyn. Allah’a karı gelmekten sakının k kurtulua eresnz. 21 131. Kâfrler çn hazırlanmı ateten sakının. 132. Allah’a ve Peygambere taat edn k sze merhamet edlsn. 133. Rabbnzn baıına, genl göklerle yer arası kadar olan 21 . Bu âyet, cahlye Arapları arasındak br uygulamaya aret etmekte ve bunu yasak- lamaktadır. Mürk Araplar, vadesn de ödenemeyen borca yü k sek fa z ler tahak kuk ettrerek vadey uzatırlar, böylece alınan borç kısa zamanda kat kat artardı. Âyetten anlaılan manayı tersnden ele alarak kat kat olmayan fazn yeneblecen söylemek mümkün deldr. Zra Bakara sûresnn 275. âyet le; mktarı ne olursa olsun faz mutlak olarak yasaklanmıtır. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
3 / ÂL -  MR Â N SÛR ES 76 ve Allah’a karı gelmekten sakınanlar çn hazırlanmı bulu- nan cennete koun. 134. Onlar bollukta ve darlıkta Allah yolunda harcayanlar, öfke- lern yenenler, nsanları affedenle rdr. Allah, y ve yararlı - ler en güzel eklde yapanları sever.” 135. Yne onlar,
Bu metnin özeti: 3 / ÂL -  MR Â N SÛR ES 76 ve Allah’a karı gelmekten sakınanlar çn hazırlanmı bulu- nan cennete koun. 134. Onlar bollukta ve darlıkta Allah yolunda harcayanlar, öfke- lern yenenler, nsanları affedenle rdr. Allah, y ve yararlı - ler en güzel eklde yapanları sever.” 135. Yne onlar, çrkn br  yapt ı k lar ı , yahut nef  sler ne zulmet- tkler zaman Allah’ı hatırlayıp hemen günahlarının baı- lanmasını  ste yenler -k  A l lah’ tan bak a g ü nahlar ı k m ba ı  - lar- ve ble ble ledkler (günah) üzernde ısrar etmeyen- lerdr. 136. te onların mükâfatı Rab’ler tarafından baılanma ve çn- den ırmaklar akan cennetlerdr k orada ebedî kalacaklardır. (Allah yolunda) çalıanların mükâfatı ne güzeldr! 137. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Szden önce(k mlletlern baından) nce olaylar gelp geç- m tr. Yer y üzünde ge zn dolaın da yalanlayanlar ın sonu- nun nasıl olduunu br görün. 138. Bu (Kur’an), nsanlar çn br açıklama, Allah’a karı gelmek- ten sakınanlar çn br hdayet ve br öüttür. 139. Gevemeyn, hüzünlenmeyn
Bu metnin özeti: Szden önce(k mlletlern baından) nce olaylar gelp geç- m tr. Yer y üzünde ge zn dolaın da yalanlayanlar ın sonu- nun nasıl olduunu br görün. 138. Bu (Kur’an), nsanlar çn br açıklama, Allah’a karı gelmek- ten sakınanlar çn br hdayet ve br öüttür. 139. Gevemeyn, hüzünlenmeyn. Eer (gerçekten) man etm kmseler senz üstün olan szlersnz. 140. Eer sz (Uhud’da) br yara aldıysanız, üphesz o topluluk da (Mürkler de Bedr’de) benzer br yara almıtı. te (y veya kötü) g ünler  nsanlar arasında ( b öy le) döndür ür du- ruruz. (Bazen br topluma y ya da kötü günler gösterrz, bazen öbürüne.) Allah, szden man edenler ayırt etmek, szden ahtler ednmek çn bö yle yapar. Allah, zalmler sevmez. 141. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Br de Allah, man edenler arındırmak ve küfre sapanları mahvetmek çn böyle yapar. 142. Yoksa sz; Allah, çnzden chad edenler (sınayıp) ayırt et- 3 / Â L -  MR Â N SÛR ES 77 meden ve yne sabredenler ( sınayıp) ayırt etmeden cennete grecenz m sandınız? 143. A ndol sun, sz ölümle k
Bu metnin özeti: Br de Allah, man edenler arındırmak ve küfre sapanları mahvetmek çn böyle yapar. 142. Yoksa sz; Allah, çnzden chad edenler (sınayıp) ayırt et- 3 / Â L -  MR Â N SÛR ES 77 meden ve yne sabredenler ( sınayıp) ayırt etmeden cennete grecenz m sandınız? 143. A ndol sun, sz ölümle k arı la madan önce onu temenn ed- yordunuz. te onu gördünüz, ama bakıp duruyorsunuz. 144. Muhammed, ancak br peygamberdr. Ondan önce de pey- gamberler gelp geçmtr. md o ölür veya öldürülürse ge- rsngerye (esk dnnze) m döneceksnz? Km gersnge- rye dönerse, Allah’a hçbr zarar veremez. Allah, ükreden- ler mükâfatlandıracaktır. 145. Hçbr kmse Allah’ın zn olmadan ölmez. Ölüm belrl br süreye göre yazılmıtır. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Km dünya menfaatn sterse, ken- dsne ondan verrz. Km de ahret mükâfatını sterse, ona da ondan verrz. Bz ükredenler mükâfatlandıracaız. 146. Nce peygamberler var k, kend  l er y le beraber brçok A l lah dostu çarpıtı da bunlar Allah yolunda balarına gelenlerden yılmadılar, zaaf
Bu metnin özeti: Km dünya menfaatn sterse, ken- dsne ondan verrz. Km de ahret mükâfatını sterse, ona da ondan verrz. Bz ükredenler mükâfatlandıracaız. 146. Nce peygamberler var k, kend  l er y le beraber brçok A l lah dostu çarpıtı da bunlar Allah yolunda balarına gelenlerden yılmadılar, zaafa dümedler, boyun emedler. Allah, sabre- denler  sever. 147. Onlar ın sözler  ancak , “R abb mz! Bzm günahlarımızı ve mzdek takınlıklarımızı baı la ve (yolunda) ayaklar ımı- zı salam tut. Kâfr topluma karı bze yardım et” demekten barett. 148. Allah da onlara hem dünya nmetn, hem de ahretn güzel mükâfatını verd. Allah, y ve yararlı ler en güzel eklde yapanlar ı sever.” 149. Ey man edenler! (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Sz eer kâfr olanlara uyarsanız sz ger- sngerye (küfre) çevrrler de büsbütün hüsrana urarsınız. 150. Hayır! Yalnız Allah yardımcınızdır. O, yardımcıların en ha- yırlısıdır. 151. Hakkında hçbr dell ndrmed eyler Allah’a ortak ko- tuklarından dolayı; nkâr ede nler n k alpler ne
Bu metnin özeti: Sz eer kâfr olanlara uyarsanız sz ger- sngerye (küfre) çevrrler de büsbütün hüsrana urarsınız. 150. Hayır! Yalnız Allah yardımcınızdır. O, yardımcıların en ha- yırlısıdır. 151. Hakkında hçbr dell ndrmed eyler Allah’a ortak ko- tuklarından dolayı; nkâr ede nler n k alpler ne korku salaca- 3 / ÂL -  MR Â N SÛR ES 78 ız. Barınakları da cehennemdr. Zalmlern kalacakları yer ne kötüdür. 152. Andolsun, Allah, znyle, onları (mürkler) kırıp geçrd- nz sırada sze olan va’dn ge rçekletrd. Nhayet sevd- nz ey (zafer) sze gösterd kten sonra, za’f gösterdnz. (Peygamber’n verd) emr konusunda tartıtınız ve emre k arı geldnz . ç nzden dünyay ı  steyenler de vard ı, ahre- t steyenler de. (Kavram odaklı açıklama).
Bu tarihi olayın açıklamasını yapın.
Sonra sz denemek çn onlardan yüzünüzü çevrd. (Kaçıp hezmete uradınız. Buna ramen) sz ba- ıladı. Allah, mü’mnlere karı çok lütufkârdır. 153. Peygamber, arkanızdan sz çaırırken sz durmadan daa yukarı kaçıyor, hç kmseye dönüp bakmıyordunuz. Bun- dan dolayı Allah, sze keder üstüne
Bu metnin özeti: Sonra sz denemek çn onlardan yüzünüzü çevrd. (Kaçıp hezmete uradınız. Buna ramen) sz ba- ıladı. Allah, mü’mnlere karı çok lütufkârdır. 153. Peygamber, arkanızdan sz çaırırken sz durmadan daa yukarı kaçıyor, hç kmseye dönüp bakmıyordunuz. Bun- dan dolayı Allah, sze keder üstüne keder verd k, (bu du- rumlara alıasınız ve daha sonra) elnzden gdene, ve baı- nıza gelene üzülmeyesnz. Allah, yaptıklarınızdan hakkıyla haberdardır. 22 154. Sonra o kedern ardından (Allah) üzernze çnzden br kısmını örtüp bürüyen br güven, br uyku ndrd. Br kıs- mınız da kend canlarının kaygısına dümütü. Allah’a kar- ı cahlye zannı gb gerçek dıı zanda bulunuyorlar; “Bu te bzm hçbr dahlmz yok” dyorlardı. (Kavram odaklı açıklama).
Bu tarihi olayın açıklamasını yapın.
De k: “Bütün , Allah’ındır.” Onlar sana açıklayamadıklarını çlernde saklı- 22. Bu âyetler, Uhud savaında cereyan eden olaylara dkkat çekmektedr. Sava önce- snde Hz.Peygamber, br brl, br geçde yerletrerek; emr almadıkça, her ne pa- hasına olursa olsun, mevklern terk etmemelern
Bu metnin özeti: De k: “Bütün , Allah’ındır.” Onlar sana açıklayamadıklarını çlernde saklı- 22. Bu âyetler, Uhud savaında cereyan eden olaylara dkkat çekmektedr. Sava önce- snde Hz.Peygamber, br brl, br geçde yerletrerek; emr almadıkça, her ne pa- hasına olursa olsun, mevklern terk etmemelern tembh ett. Savaın balangıcın- da müslümanlar üstün duruma geçnce, geçttekler, brkaç k harç, yerlern terk ederek ganmet toplamaya kotular. Bunu fırsat blen mürkler, arkadan dolanarak müslümanları zor durumda bıraktı. Müslümanlar, balangıçtak üstünlüklern kay- bedp daıldılar. Hz. Peygambern çarısı üzerne serglenen son b r hamle le kesn yenlg den kur t uldular ama kesn br baarı da elde edlemed. (Kavram odaklı açıklama).
Bu tarihi olayın açıklamasını yapın.
Mü slüman askerlern br kısmının verlen emr tam olarak yer ne getrmemeler, slâ m ordusuna pahal ıya mal olmutu. 3 / Â L -  MR Â N SÛR ES 79 yorlar ve dyorlar k: “Bu konuda bzm elmzde br ey ol- saydı, burada öldürülmezdk.” De k: “Evlernzde dah ol- saydınız, üzerlerne öldürülm
Bu metnin özeti: Mü slüman askerlern br kısmının verlen emr tam olarak yer ne getrmemeler, slâ m ordusuna pahal ıya mal olmutu. 3 / Â L -  MR Â N SÛR ES 79 yorlar ve dyorlar k: “Bu konuda bzm elmzde br ey ol- saydı, burada öldürülmezdk.” De k: “Evlernzde dah ol- saydınız, üzerlerne öldürülmes yazılmı bulunanlar mut- laka yatacakları (öldürülecekler) yerlere çıkıp gdecekler- d. Allah, bunu göüslernzdek n denemek, kalplernzde- kn arındırmak çn yaptı. Al lah, gö üsler n özünü ( k alpler- de olanı) b lr.” 155. k topluluun karılatıı gün, çnzden yüz çevrp kaçan- ları, eytan ancak yaptıkları bazı hatalardan dolayı yoldan kaydırmak stemt. Ama yne de Allah onları affett. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Ku- kusuz Allah çok baılayandır, halîmdr (hemen cezalandır- maz , mühlet ver  r) . 156. Ey man edenler! Kardeler sefere veya savaa çıktıında onlar hakkında, “Onlar bzm yanımızda olsalardı, ölmezler- d ve öldürülmezlerd” dyen nkârcılar gb olmayın. Allah, bunu (bu düüncey) onların
Bu metnin özeti: Ku- kusuz Allah çok baılayandır, halîmdr (hemen cezalandır- maz , mühlet ver  r) . 156. Ey man edenler! Kardeler sefere veya savaa çıktıında onlar hakkında, “Onlar bzm yanımızda olsalardı, ölmezler- d ve öldürülmezlerd” dyen nkârcılar gb olmayın. Allah, bunu (bu düüncey) onların kalplerne br hasret (yarası) olarak koyd u . A l lah, yaat ır ve öldürür. Allah, yaptıklarınızı görmektedr. 157. Andolsun, eer Allah yolunda öldürülür veya ölürsenz, Allah’ın baılaması ve rahmet onların topladıkları (dünya- lıkları)ndan daha hayırlıdır. 158. Andolsun, ölsenz de öldürülsenz de, Allah’ın huzurunda toplanacaksınız. 159. A l lah’ ın rahmet sayesnde sen onlara k arı y u muak dav ran- dın. Eer kaba, katı yürekl olsaydın, onlar senn etrafından daılıp gderlerd. (Kavram odaklı açıklama).
Bu metnin bize verdiği dersleri yazın.
Artık sen onl arı affet. Onlar çn Allah’tan baılama dle.  konusunda onlarla müavere et. Br kere de karar verp azmettn m, artık Allah’a tevekkül et, (ona da- yanıp güven). üphesz Allah, tevekkül edenler sever. 160. Allah sze yardım ederse, sz yenecek yoktur. Eer sz yar- 3 / ÂL -
Bu metnin özeti: Artık sen onl arı affet. Onlar çn Allah’tan baılama dle.  konusunda onlarla müavere et. Br kere de karar verp azmettn m, artık Allah’a tevekkül et, (ona da- yanıp güven). üphesz Allah, tevekkül edenler sever. 160. Allah sze yardım ederse, sz yenecek yoktur. Eer sz yar- 3 / ÂL -  MR Â N SÛR ES 80 dımsız bırakırsa, ondan sonra sze km yardım edeblr? Mü’mnler, ancak Allah’a tevekkül etsnler. 161. Hçbr peygambern emanet e hıyanet etme s düünülemez. Km hıyanet ederse, kıyamet günü , hıyanet ett eyle br- lkte gelr. Sonra da hçbr haksızlıa uratılmaksızın herke- se kazandıının karılıı tastamam ödenr. 162. Allah’ın rızasına uyan kmse, Allah’ın gazabına urayan ve varacaı yer cehennem olan kmse gb mdr? O, ne kötü va- rılacak yerdr! 163. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Onlar (nsanlar) Allah’ın katında derece derecedrler. Allah, onlar ın yaptı k lar ını gö r m ektedr. 164. Andolsun, Allah, mü’mnlere kend çlernden; onlara âyetlern okuyan, onları arıtıp tertemz yapan, onlara ktab ve hkmet öreten br peygamber göndermekle büyük br lütufta bulunmutur. O
Bu metnin özeti: Onlar (nsanlar) Allah’ın katında derece derecedrler. Allah, onlar ın yaptı k lar ını gö r m ektedr. 164. Andolsun, Allah, mü’mnlere kend çlernden; onlara âyetlern okuyan, onları arıtıp tertemz yapan, onlara ktab ve hkmet öreten br peygamber göndermekle büyük br lütufta bulunmutur. Oysa onlar, daha önce apaçık br sapık- lık çnde dler. 165. Onların (mürklern) baına (Bedr’de) k msln getrd- nz br musbet (Uhud’da) szn baınıza geldnde, “Bu, nereden baımıza geld?” dednz, öyle m? De k: “O (mus- bet), kendnzdendr.” üphesz Allah’ın gücü her eye hak- kıyla yeter. 166, 167. k topluluun (ordunun) ka rılatıı günde baınıza ge- len musbet Allah’ın znyledr. Bu da mü’mnler ortaya çı- karması ve münafıklık yapanları bell etmes çnd. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Onla- ra (münafıklara), “Geln, Allah yolunda savaın veya savun- maya geçn” denld de onlar, “Eer savamayı blseydk, ar- kanızdan gelrdk” dedler. Onlar o gün, mandan çok küf- re yakın dler. Aızlarıyla k alplernde olmayanı söylüyorlar- dı. O ysa A l lah, çler nde g  zled  k ler  e
Bu metnin özeti: Onla- ra (münafıklara), “Geln, Allah yolunda savaın veya savun- maya geçn” denld de onlar, “Eer savamayı blseydk, ar- kanızdan gelrdk” dedler. Onlar o gün, mandan çok küf- re yakın dler. Aızlarıyla k alplernde olmayanı söylüyorlar- dı. O ysa A l lah, çler nde g  zled  k ler  ey  çok y  b lmekted r. 168. (Onlar), kendler oturup kaldıkları hâlde kardeler çn, 3 / Â L -  MR Â N SÛR ES 81 “Eer bze uysalardı, öldürülmez lerd” dyen kmselerdr. De k: “Eer doru söyleyenle r senz kendnzden ölümü sav ı n. ” 169, 170. Allah yolunda öldürülenler sa kın ölüler sanma. Blaks onlar drdrler, Rabler katında Allah’ın, lütfundan kendle- rne verd nmetlern sevncn yaayarak rızıklandırılmak- tadırlar. (Kavram odaklı açıklama).
Bu tarihi olayın açıklamasını yapın.
Arkalarından kendlerne ulaamayan (henüz eht olmamı) kmselere de hçbr korku olmayacaına ve onla- rın üzülmeyeceklerne sevnrler. 171. (ehtler) Allah’ın nmetne, keremne ve Allah’ın, mü’mnlern ecrn zay etmeyecene sevnrler. 172. Onlar yaralandıktan sonra Al lah’ ın ve Peygamber
Bu metnin özeti: Arkalarından kendlerne ulaamayan (henüz eht olmamı) kmselere de hçbr korku olmayacaına ve onla- rın üzülmeyeceklerne sevnrler. 171. (ehtler) Allah’ın nmetne, keremne ve Allah’ın, mü’mnlern ecrn zay etmeyecene sevnrler. 172. Onlar yaralandıktan sonra Al lah’ ın ve Peygamber nn dave - tne uyan kmselerdr. Onlardan y  ve yararlı ler en güzel eklde yapanlara ve Allah’a karı gelmekten sakınanlara bü- yük br mükâfat vardır. 173. Onlar öyle kmselerdr k, halk kendlerne, “nsanlar sze karı ordu toplamılar, onlardan korkun” dedklernde, bu söz onların manını artırdı ve “Allah bze yeter, O ne güzel vekldr!” dedler. 174. Bundan dolayı Allah’tan br nmet ve lütufla kendlerne hç- br fenalık dokunmadan ger döndüler ve Allah’ın rızasına uydular. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Allah, büyük lütuf sahbdr. 175. O eytan 23 sz ancak kend dostlar ından korkutuyo r. Onlar- dan korkmayın, eer mü’mn senz, benden korkun. 176. Küfürde yarıanlar sen üzmesn . Onlar, Allah’a hçbr ekl- de zarar veremezler. Allah, onlara ahrette br pay vermemek styor. Onlar çn büy
Bu metnin özeti: Allah, büyük lütuf sahbdr. 175. O eytan 23 sz ancak kend dostlar ından korkutuyo r. Onlar- dan korkmayın, eer mü’mn senz, benden korkun. 176. Küfürde yarıanlar sen üzmesn . Onlar, Allah’a hçbr ekl- de zarar veremezler. Allah, onlara ahrette br pay vermemek styor. Onlar çn büyük azap vardır. 177. man karılıında küfrü satın alanlar Allah’a hçbr zarar ve- 23. Tefsr blgnlernn fadesne göre, âyette “eytan” olarak aret edlen adam, Mekke’l mürklern, Medne’l müslümanlar arasında yıkıcı propaganda yapmak üzere gönderd “Nuaym” adlı brsdr. 3 / ÂL -  MR Â N SÛR ES 82 remezler. Onlar çn elem verc br azap vardır. 178. nkâr edenler, kendlerne ve rm olduumuz mühletn, sa- kın kendler çn hayırlı olduunu sanmasınlar. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Bz, onlara ancak günahları artsın dye mühlet veryoruz. Onlar çn al- çaltıcı br azap vardır. 179. Allah, ps temzden ayırıncaya kadar mü’mnler çnde bu- lunduunuz u durumda bırakacak deldr. Allah, sze gay- bı bldrecek de deldr. Fa kat Allah, peyga mberlernden d- ledn seçer
Bu metnin özeti: Bz, onlara ancak günahları artsın dye mühlet veryoruz. Onlar çn al- çaltıcı br azap vardır. 179. Allah, ps temzden ayırıncaya kadar mü’mnler çnde bu- lunduunuz u durumda bırakacak deldr. Allah, sze gay- bı bldrecek de deldr. Fa kat Allah, peyga mberlernden d- ledn seçer (gaybı ona bldrr). O hâlde, Allah’a ve pey- gamberlerne man edn. Eer man eder ve Allah’a karı gel- mekten sakınırsanız szn ç n büyük br mükâfat vardır. 24 180. Allah’ın kendlerne lütfundan verd nmetlerde cmrlk ed enler, bunun, kend l er  ç n hayırlı olduunu sanmasınlar. Hayır! O kendler çn br erdr. Cmrlk ettkler ey kı- yamet gününde boyunlarına d olanacaktır. Göklern ve ye- rn mrası Allah’ındır. Allah, yaptıklarınızdan hakkıyla ha- berdardır. 181. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Allah; “üphesz, Allah fakrdr, bz zengnz” dyenlern sö- zünü elbette duydu. Onların dedklern ve haksız yere pey- gamberler öldürmelern yazaca ız ve, “Tadın yangın azabı- nı!” dyecez. 182. “Bu, kend ellernzn (önceden yapıp) gönderdklernn 24. Müslümanların hcretten sonra Medn
Bu metnin özeti: Allah; “üphesz, Allah fakrdr, bz zengnz” dyenlern sö- zünü elbette duydu. Onların dedklern ve haksız yere pey- gamberler öldürmelern yazaca ız ve, “Tadın yangın azabı- nı!” dyecez. 182. “Bu, kend ellernzn (önceden yapıp) gönderdklernn 24. Müslümanların hcretten sonra Medne’de yerlep güç kazanmaları üzerne slam’a grenlern sayısı hızla arttı. Ne var k gerçekte nanmadıı halde nanmı görünenlern sayısında da br artma görülmütü. Ntekm 1000 klk slam ordu- su çnde yer alan 300 münafık Uhud savaı önces ayrılmıtı. Samm mümnlern, kmlklern blemedkler münafıklarla bu derece ç çe bulunmaları sakıncalı d. te Uhud savaı böyle br ortamda gerçeklem ve Müslümanlar oldukça krtk ve zor durumlar yaamılardı. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Buna göre ayette öyle br mesaj verlm oluyor: Allah, sz mümnler hep bulunduunuz hâl üzere bırakmaz. Bazen de böyle Uhud’da olduu gb, ehtlk ve der zorluklarla mthan eder k ps le temz yan münafıkla mümn brbrnden ayrılsın. 3 / Â L -  MR Â N SÛR ES 83 karılııdır.” Allah,
Bu metnin özeti: Buna göre ayette öyle br mesaj verlm oluyor: Allah, sz mümnler hep bulunduunuz hâl üzere bırakmaz. Bazen de böyle Uhud’da olduu gb, ehtlk ve der zorluklarla mthan eder k ps le temz yan münafıkla mümn brbrnden ayrılsın. 3 / Â L -  MR Â N SÛR ES 83 karılııdır.” Allah, kullara asla zulmedc deldr. 183. Onlar, “Allah, bze, aten yyece br kurban getrmedkçe hçbr peygambere nanmamamızı emrett” dedler. De k: “Benden önce sze nce peygamberler, açık belgeler ve szn dednz ey getrd. Eer doru söyleyenler senz, nçn onları öldürdünüz?” 25 184. Eer sen yalanladılarsa, se nden önce açık delller, hk- metl sayfaları ve aydınlatıcı ktabı getren peygamberler de yalanlanmıtı. 26 185. Her canlı ölümü tadacaktır. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
A ncak kıyamet günü yaptıkları- nızın karılıı sze tastamam verlecektr. Km cehennemden uzaklatırılıp cennete sokulursa, gerçekten kurtulua erm- tr. Dünya hayatı, aldatıcı metadan baka br ey deldr. 186. Andolsun, mallarınız ve canlarınız konusunda mthana çe- k  lecek snz . S zd
Bu metnin özeti: A ncak kıyamet günü yaptıkları- nızın karılıı sze tastamam verlecektr. Km cehennemden uzaklatırılıp cennete sokulursa, gerçekten kurtulua erm- tr. Dünya hayatı, aldatıcı metadan baka br ey deldr. 186. Andolsun, mallarınız ve canlarınız konusunda mthana çe- k  lecek snz . S zd en önce kend l er ne k  tap ver  lenlerd en ve Allah’a ortak koanlardan üzücü brçok söz teceksnz. Eer sabreder ve Allah’a karı gelmekten sakınırsanız bln k, bunlar (yapmaya deer) azm gerektren lerdendr. 187. Han Allah, kendlerne ktap verlenlerden, “Onu (Ktabı) mutlaka nsanlara açıklayacak sınız , onu g  zlemeyecek snz” dye salam söz almıtı. Fakat onlar verdkler sözü, arkaları- na atıp onu az br karılıa detler. Yaptıkları bu alıver ne kadar kötüdür! (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
25. Rvayete göre eskden br kmse sadaka verdnde bunun kabul edlp edlmedn anlamak çn br kurban keserd. Eer sadakası kabul edlmse gökten br ate nerek o kurbanı yakardı. te bu yöntem sral oullarına gönderlen peygamberlern pey- gamberlklern spat çn gösterdkler muc
Bu metnin özeti: 25. Rvayete göre eskden br kmse sadaka verdnde bunun kabul edlp edlmedn anlamak çn br kurban keserd. Eer sadakası kabul edlmse gökten br ate nerek o kurbanı yakardı. te bu yöntem sral oullarına gönderlen peygamberlern pey- gamberlklern spat çn gösterdkler muczelerden br olmutu. Medne Yahudler buna atıfta bulunarak Resulullah’a, peygamber olduunu spat etmek çn sral oul- ları peygamberler gb aten yaktıı kurban muczesn göstermesn söylemlerd. 26 . Âyet- kermenn meâl öyle de olablr: “Sen yalanladıkları takdrde, (bununla) senden önce açık delller, hkmetl sayfalar ve aydınlatıcı ktap getren (der) pey- gamberler de yalanlanmı olur.” 3 / ÂL -  MR Â N SÛR ES 84 188. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Ett kler ne sev nen ve yapmad ı k lar ı ey l erle öv ülmey  seven kmselern, sakın azaptan kurtul acaklarını sanma. Onlar çn elem dolu br az ap vard ır. 189. Göklern ve yern hükümranlıı Allah’ındır. Allah, her eye hakkıyla gücü yetendr. 190. Gökler n ve yer n yaratı lı ında , gece 
Bu metnin özeti: Ett kler ne sev nen ve yapmad ı k lar ı ey l erle öv ülmey  seven kmselern, sakın azaptan kurtul acaklarını sanma. Onlar çn elem dolu br az ap vard ır. 189. Göklern ve yern hükümranlıı Allah’ındır. Allah, her eye hakkıyla gücü yetendr. 190. Gökler n ve yer n yaratı lı ında , gece  le g ündüzün brbr  ar- dınca gelp gdnde selm akıl s ahpler çn elbette bretler vard ır. 191. Onlar ayaktayken, otururken ve yanları üzerne yatarken Allah’ı anarlar. Göklern ve yern yaratılıı üzernde düü- nürler. “Rabbmz! Bunu bo yere yaratmadın, sen eksklk- lerden uzak tutarız. Bz ate azabından koru” derler. 192. “Rabbmz! Sen km cehenne m atene sokarsan, onu rezl etmsndr. Zalmlern hç yardımcıları yoktur.” 193. “Rabbmz! (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Bz, ‘Rabbnze man edn’ dye mana çaıran br davetç ttk, hemen man ettk. Rabbmz! Günahları- mızı baıla. Kötülüklermz ör t. Canımızı ylerle beraber al.” 194. “Rabbmz! Peygamberlern aracılıı le bze va’dettklern ver bze. Kıyamet günü bz rezl etme. üphesz sen, va’dnd
Bu metnin özeti: Bz, ‘Rabbnze man edn’ dye mana çaıran br davetç ttk, hemen man ettk. Rabbmz! Günahları- mızı baıla. Kötülüklermz ör t. Canımızı ylerle beraber al.” 194. “Rabbmz! Peygamberlern aracılıı le bze va’dettklern ver bze. Kıyamet günü bz rezl etme. üphesz sen, va’dnden dönmezsn.” 195. Rabler, onlara u karılıı verd: “Ben, erkek olsun, kadın ol- sun, szden hçbr çalıanın am eln zay etmeyecem. Szler brbrnzdensnz. Hcret edenle r, yurtlarından çıkarılanlar, yolumda ezyet gö renler, savaa nlar ve öldürülenlern de an- dolsun, günahlarını elbette örtecem. Allah katından br mükâfat olmak üzere, onları çnden ırmaklar akan cennet- lere koyacaım. Mükâfatın en güzel Allah katındadır.” 196. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Kâfrlern refah çnde dyar dya r dolamaları sakın sen al- datmasın. 3 / Â L -  MR Â N SÛR ES 85 197. (Onların bu refahı) az br yararlanmadır. Sonra onların barı- naı cehennemdr. Ne kötü br yataktır orası! 198. Fakat Rablerne karı gelmekten sakınanlar çn, Allah katın- dan br konakla
Bu metnin özeti: Kâfrlern refah çnde dyar dya r dolamaları sakın sen al- datmasın. 3 / Â L -  MR Â N SÛR ES 85 197. (Onların bu refahı) az br yararlanmadır. Sonra onların barı- naı cehennemdr. Ne kötü br yataktır orası! 198. Fakat Rablerne karı gelmekten sakınanlar çn, Allah katın- dan br konaklama yer olarak, çnde ebedî kalacakları, çn- den ırmaklar akan cennetler vard ır. Allah katında olan eyler yler çn daha hayırlıdır. 199. Ktap ehlnden öyleler var k, Allah’a, sze ndrlene ve ken- dlerne ndrlene, Allah’a de r nden sayg ı duyarak nanırlar. A l lah’ ın âyetler n az br deere satmaz lar. Onlar var ya ,  te onların, Rabler katında mükâfatları vardır. üphesz Allah, hesabı çabuk görendr. 200. Ey man edenler! Sabredn. Sabır yarıında dümanlarınızı geçn. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
(Chat çn) hazırlıklı ve uyanık olun ve Allah’a karı gelmekten sakının k kurtulua eresnz. 3 / ÂL -  MR Â N SÛR ES 86 Medne dönemnde nm tr. 176 âyer. Sûre , özellkle kadın haklarından, onların hukûkî ve sosyal konumlarından bahse çn bu adı almıtır. “Nsâ” kadınlar demektr.
Bu metnin özeti: (Chat çn) hazırlıklı ve uyanık olun ve Allah’a karı gelmekten sakının k kurtulua eresnz. 3 / ÂL -  MR Â N SÛR ES 86 Medne dönemnde nm tr. 176 âyer. Sûre , özellkle kadın haklarından, onların hukûkî ve sosyal konumlarından bahse çn bu adı almıtır. “Nsâ” kadınlar demektr. Bi smi l lâhir rahmânir rahîm . 1. Ey nsanlar! Sz br tek nefsten yaratan ve ondan da 1 e- n yaratan; ksnden brçok er kek ve kadın (meydana get- rp kableler ve boylar halnde) yayan Rabbnze karı gel- mekten sakının. Kends adına brbrnzden dlekte bu- lunduunuz Allah’a karı gelmekten ve akrabalık bala- rını koparmaktan sakının. üphesz Allah, üzernzde br gözetleycdr. 2 2. Yetmlere mallarını vern. Temz ps olanla (helâl ha- ramla) demeyn. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Onların mallarını kend mallarınıza katıp yemeyn. Çünkü bu, büyük br günahtır. 3. Eer, yetm kızlar (le evlennce onlar) hakkında adalet- szlk yapmaktan ende eder senz, (onları del), sze helâl olan (baka) kadınlardan ker, üçer, dörder olmak üzere nkâhlayın. 3 Eer (o kadınlar arasın
Bu metnin özeti: Onların mallarını kend mallarınıza katıp yemeyn. Çünkü bu, büyük br günahtır. 3. Eer, yetm kızlar (le evlennce onlar) hakkında adalet- szlk yapmaktan ende eder senz, (onları del), sze helâl olan (baka) kadınlardan ker, üçer, dörder olmak üzere nkâhlayın. 3 Eer (o kadınlar arasında da) adalet- l davranmayacaınızdan kork arsanız, o taktrde br tane alın veya sahp olduunuz (caryeler) le yetnn. Bu, ada- 1 . Buradak “ondan” fades “onun tür ünden” eklnde de anlaılablr. 2. Aynı konu çn bakınız: Hucurât sûres, ayet 13. 3 . Bu âyette yer alan “nkâhlayın” emr, gerekllk anlamı del, ruhsat ve cevaz anla- mı taımaktadır. Bu tbarla slâm dnnde çok evllk kural del, gerektnde bavu- rulacak stsnaî br durumdur. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
4 / NSÂ SÛR ES 4 NSÂ SÛR ES 87 letten ayrılmamanız çn daha uygundur. 4. Kadınlara mehrlern (br görev olarak) gönül holuuy- la vern. Eer kend stekleryle o mehrn br kısmını sze baılarlarsa, onu da afyetle yyn. 5. Allah’ın, szn çn geçm kaynaı yaptıı mallarınızı aklı erme
Bu metnin özeti: 4 / NSÂ SÛR ES 4 NSÂ SÛR ES 87 letten ayrılmamanız çn daha uygundur. 4. Kadınlara mehrlern (br görev olarak) gönül holuuy- la vern. Eer kend stekleryle o mehrn br kısmını sze baılarlarsa, onu da afyetle yyn. 5. Allah’ın, szn çn geçm kaynaı yaptıı mallarınızı aklı ermez- lere ver mey n. O ma l larla onlar ı besley n, g  yd r n ve onlara g ü - zel söz söyleyn. 4 6. Yetmler deneyn. Evlenme çaına (bulua) erdklern- de, eer red olduklarını görürsenz, mallarını kendler- ne vern. Büyüyecekler (ve mallarını ger alacaklar) dye sraf ederek ve aceleye getrerek mallarını yemeyn. (Ve- llerden) km zengn se (yetm malından yemee) te- nezzül etmesn. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Km de fak r  se, aklın ve dnn gerekle- rne uygun br bçmde (hzmetnn karılıı kadar) ye- sn. Mallarını kendlerne ger verdnz zaman da yanla- rında aht bulundurun. Hesap görücü olarak Allah yeter. 7. Ana, baba ve akrabaların (mras olarak) bıraktıklarından er- keklere br pay vard
Bu metnin özeti: Km de fak r  se, aklın ve dnn gerekle- rne uygun br bçmde (hzmetnn karılıı kadar) ye- sn. Mallarını kendlerne ger verdnz zaman da yanla- rında aht bulundurun. Hesap görücü olarak Allah yeter. 7. Ana, baba ve akrabaların (mras olarak) bıraktıklarından er- keklere br pay vardır. Ana, baba ve akrabaların bıraktıkla- rından kadınlara da br pay vardır. Allah, bırakılanın azın- dan da çoundan da bunları farz kılınmı brer hsse olarak belrlemtr. 8. Mras taksmnde (kendlerne pay dümeyen) akrabalar, yetmler ve fakrler hazır bulunurl arsa, onlara da maldan br eyler vern ve onlara (gönüllern alacak) güzel sözler söy- leyn. 9. Kendler, gerye zayıf çocuklar bıraktıkları takdrde, onlar 4 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Bu âyette, yetmlern mallarını ellernde bulunduran vellere htab edlyor. Âyettek “mallarınız” fades le, yetmlere at olup vellern elnde bulunan mallar kast edl- mektedr. Ayrıca harcamalarda meru ölçüler çnde akıllıca davranılmasına da a- ret edlmektedr. 4 / NSÂ SÛR ES 88 hakk
Bu metnin özeti: Bu âyette, yetmlern mallarını ellernde bulunduran vellere htab edlyor. Âyettek “mallarınız” fades le, yetmlere at olup vellern elnde bulunan mallar kast edl- mektedr. Ayrıca harcamalarda meru ölçüler çnde akıllıca davranılmasına da a- ret edlmektedr. 4 / NSÂ SÛR ES 88 hakkında endeye kapılanlar, (yetmler hakkında da) ürpe- rp korksunlar. Allah’a karı gelmekten sakınsınlar ve doru söz söylesnler. 10. Yetmlern mallarını haksız yere yyenler, ancak ve ancak ka- r ınlar ını doldurasıya ate yem  olurlar ve zaten onlar ç ı lg ın br atee (cehenneme) greceklerdr. 11. A l lah, sze, çocuklar ınız(ın alaca ı mras) hakk ında , erke- e k dnn payı kadarını emreder. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
(Çocuklar sadece) k- den fazla kız seler, (ölenn gerye) bıraktıının üçte ks onlar ındır. 5 Eer kız br se (mrasın) yarısı onundur. Öle- nn ço cu u varsa , ger  ye bıraktı ı maldan, ana babasından her brnn altıda br hsses vard ır. Eer çocuu yok da (yal- nız) ana babası ona var
Bu metnin özeti: (Çocuklar sadece) k- den fazla kız seler, (ölenn gerye) bıraktıının üçte ks onlar ındır. 5 Eer kız br se (mrasın) yarısı onundur. Öle- nn ço cu u varsa , ger  ye bıraktı ı maldan, ana babasından her brnn altıda br hsses vard ır. Eer çocuu yok da (yal- nız) ana babası ona vars oluyorsa, anasına üçte br düer. Eer kardeler varsa, anasının hsses altıda brdr. (Bu pay- latırma, ölenn) yapacaı vasyetten ya da borcundan son- radır. Babalarınız ve oullarınızdan, hangsnn sze daha fay- dalı olduunu blemezsnz. Bunl ar, Allah tarafından farz kı- lınmıtır. üphesz Allah, hakkıyla blendr, hüküm ve hk- met sahbdr. 12. Eer çocukları yoksa, karılarınızın gerye bıraktıklarının ya- r ı sı szndr. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Eer çocuklar ı varsa , bıraktı k lar ının dör tte br  szndr. (Bu paylatırma, ölen karılarınızın) yaptıkları vas- yetlern yerne getrlmes , yahut borçlar ının ödenmesnden sonradır. Eer szn çocuun uz yoksa, bıraktıınızın dörtte br onlarındır. Eer çocuun uz varsa, bıraktıınızın s
Bu metnin özeti: Eer çocuklar ı varsa , bıraktı k lar ının dör tte br  szndr. (Bu paylatırma, ölen karılarınızın) yaptıkları vas- yetlern yerne getrlmes , yahut borçlar ının ödenmesnden sonradır. Eer szn çocuun uz yoksa, bıraktıınızın dörtte br onlarındır. Eer çocuun uz varsa, bıraktıınızın sekz- de br onlarındır. (Yne bu paylatırma) yaptıınız vasyetn yerne getrlmesnden, yahut borçlarınızın ödenmesnden sonradır. Eer kendsne vars olunan br erkek veya br ka- 5 . Âyette, aynı konumdak k kız çocuunun hsses açıkça fade edlmemse de; bun- lar da, kden fazla olanlar gb, üçte k hsse alırlar. 4 / NSÂ SÛR ES 89 dının evladı ve babası olmaz ve br erkek veya br kız karde bulunursa, onlardan herbrne altıda br düer. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
6 Eer (kar- deler) brden fazla olurlarsa, üçte brde ortaktırlar. (Bu pay- latırma varslere) zarar vermekszn 7 yapılan vasyetn yer- ne getrlmesnden, yahut borc un ödenmesnden sonra ya- pı lır. (Bütün bunlar) A l lah’ ın emr dr. A l lah, hakk ıy la b len- dr, halîmdr (hemen cezalan
Bu metnin özeti: 6 Eer (kar- deler) brden fazla olurlarsa, üçte brde ortaktırlar. (Bu pay- latırma varslere) zarar vermekszn 7 yapılan vasyetn yer- ne getrlmesnden, yahut borc un ödenmesnden sonra ya- pı lır. (Bütün bunlar) A l lah’ ın emr dr. A l lah, hakk ıy la b len- dr, halîmdr (hemen cezalandırmaz, mühlet verr.) 13. te bu (hükümler) Allah’ın koyduu sınırlarıdır. Km Allah’a ve Peygamberne taat ed erse, A l lah onu , ç nden ır- maklar akan, çnde ebedî kalacakları cennetlere sokar. te bu büyük baarıdır. 14. Km de Allah’a ve Peygamberne syan eder ve O’nun koydu- u sınırları aarsa, Allah onu ebedî kalacaı cehennem ate- ne sokar. Onun çn alçaltıcı br azap vardır. 15. Kadınlarınızdan fuhu (zna) yapanlara karı çnzden dört aht getrn. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Eer onlar ahtlk ederlerse, o kadınları ölüm alıp götürünceye veya Allah onlar hakkında br yol açıncaya k adar kend l er n ev lerde tutun (d ı ar ı ç ı k ar may ın). 8 6 . Burada sözü edlen kardeler ana br kardelerdr. Bunlar, slâm hukukunda “evlâd-ı Ümm” dye anılırlar. Bunlar vars ol
Bu metnin özeti: Eer onlar ahtlk ederlerse, o kadınları ölüm alıp götürünceye veya Allah onlar hakkında br yol açıncaya k adar kend l er n ev lerde tutun (d ı ar ı ç ı k ar may ın). 8 6 . Burada sözü edlen kardeler ana br kardelerdr. Bunlar, slâm hukukunda “evlâd-ı Ümm” dye anılırlar. Bunlar vars oldukları takdrde, kend aralarında er- kek kadın farkı gözetlmez. Ana baba br kardeler se vars olduklarında, kend ara- larında “erkee k, kıza br” olmak üzere pay alırlar. (Ana baba br kardelern du- rumu çn bakınız: Nsâ sûres, âyet,176) 7 . Bu âyetn genel fadesnde, kendlerne vasyet edlecek kmseler le vasyetn mkta- rında br sınırlama yoktur. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Ancak Hz.Peygamber, âyetn bu genel fadesn, hem va- syet edlecek kmseler açısından, hem de v asyetn mktarı açısından sınırlandırmı; varslere vasyet yapılamayaca ını ve vasyet n terkenn üçte brn aamayacaını belrtmtr. Böylece varsn vasyet yoluyla zarara uraması önlenm o
Bu metnin özeti: Ancak Hz.Peygamber, âyetn bu genel fadesn, hem va- syet edlecek kmseler açısından, hem de v asyetn mktarı açısından sınırlandırmı; varslere vasyet yapılamayaca ını ve vasyet n terkenn üçte brn aamayacaını belrtmtr. Böylece varsn vasyet yoluyla zarara uraması önlenm olmaktadır. 8 . Zna suçu çn belrlenen ve slâm’ın lk dönemlernde yürürlükte olan bu evlerde alıkoyma cezası, daha sonra, 16. âyetle kına ma ve azarlama cezasına çevrlm, n- hayet bu hüküm de Nûr sûresnn knc âyetyle detrlmtr. Bazı müfessrler, 15. âyetn kadının kadınla cnsel lks ekl ndek fuhu (sevclk); 16. âyetn se erke- n erkekle cnsel lks eklndek fuhu hakkında olduu kanaatndedrler. 4 / NSÂ SÛR ES 90 16. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Szlerden fuhu (zna) yapanların her ksn de nctp kına- yın. Eer onlar tövbe edp ıslah olurlarsa, onları nctp kına- maktan vazgeç n. Çünkü A l lah, töv b eler  çok k abul ed endr, çok merhamet ed endr. 17. Allah katında (makbul) tövbe, ancak blmeyerek günah le- yp sonra çok geçme
Bu metnin özeti: Szlerden fuhu (zna) yapanların her ksn de nctp kına- yın. Eer onlar tövbe edp ıslah olurlarsa, onları nctp kına- maktan vazgeç n. Çünkü A l lah, töv b eler  çok k abul ed endr, çok merhamet ed endr. 17. Allah katında (makbul) tövbe, ancak blmeyerek günah le- yp sonra çok geçmeden tövbe edenlern tövbesdr. te Al- lah, bunların tövbelern kabul buyurur. Allah, hakkıyla b- lendr, hüküm ve hkmet sahbdr. 18. Yoksa (makbul) tövbe, kötülükler (günahları) yapıp yapıp da kendsne ölüm gelp çatınca, “te ben md tövbe et- tm” dyen kmseler le kâfr ola rak ölenlernk deldr. Bun- lar çn ahrette elem dolu br azap hazırlamıızdır. 19. Ey man edenler! Kadınlara zorl a mrasçı olmanız sze helâl deldr. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Açık br hayâsızlık yapmı olmaları dıında, ken- dlerne verdklernzn br kısmını onlardan ger almak çn onları sıkıtırmayın. Onlarla y geçnn. Eer onlardan ho- lanmadıysanız, olablr k, sz br eyden holanmazsınız da Allah onda pek çok hayır yaratmı olur. 9 20. Eer br en yern
Bu metnin özeti: Açık br hayâsızlık yapmı olmaları dıında, ken- dlerne verdklernzn br kısmını onlardan ger almak çn onları sıkıtırmayın. Onlarla y geçnn. Eer onlardan ho- lanmadıysanız, olablr k, sz br eyden holanmazsınız da Allah onda pek çok hayır yaratmı olur. 9 20. Eer br en yerne baka br e almak stersenz, öbürüne (mehr olarak) yüklerle mal ve rm olsanız dah ondan hç- br ey ger almayın. ftra ederek ve açık günaha grerek m verd  nz ger  alacak sınız? 10 21. Hem, sz eler nzle brlem  ve onlar da szd en salam br söz almı ken, onu nasıl (ger) alırsınız? 22. Geçmte olanlar harç, artık babalarınızın evlend kadın- 9 . slâm’dan önce Araplar arasında k, kocası ölen dul kadına mal gb vars olurdu. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Kadın, mal, eya gb rızasına bakılmaksızın alınıp satılırdı. Âyet, bu haksız tasar- rufu yasaklayıp kadına lâyık olduu hakkı ve hürryet teslm etmtr. 10 . Evllk esnasında, erkek evlenece kadına mehr adıyla br mktar para ya da mal verr. Mehr kadının hakkı, onun özel malıdır. Boanma
Bu metnin özeti: Kadın, mal, eya gb rızasına bakılmaksızın alınıp satılırdı. Âyet, bu haksız tasar- rufu yasaklayıp kadına lâyık olduu hakkı ve hürryet teslm etmtr. 10 . Evllk esnasında, erkek evlenece kadına mehr adıyla br mktar para ya da mal verr. Mehr kadının hakkı, onun özel malıdır. Boanma hâlnde, bu malın ger alın- maması bu âyette emredlyor. 4 / NSÂ SÛR ES 91 larla evlenmeyn. Çünkü bu br hayâsızlık, öfke ve nefret ge- rektren br tr. Bu, ne kötü br yoldur. 23. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Sze unlarla evlenmek haram kılındı: Analarınız, kızlarınız, kız kardelernz, halalarınız, teyzelernz, erkek karde kızla- rı, kız karde kızları, sz emzren sütannelernz, süt kız kar- delernz, karılarınızın annele r  , kend l er y le z fafa g  rd  - nz karılarınızdan olup evler
Bu metnin özeti: Sze unlarla evlenmek haram kılındı: Analarınız, kızlarınız, kız kardelernz, halalarınız, teyzelernz, erkek karde kızla- rı, kız karde kızları, sz emzren sütannelernz, süt kız kar- delernz, karılarınızın annele r  , kend l er y le z fafa g  rd  - nz karılarınızdan olup evlernzde bulunan üvey kızlarınız, -eer anneler   le z fafa g r m emsenz onlarla evlenmenzde sze br günah yoktur- öz oullarınızın karıları, k kız karde-  (n k âh altında) br araya getr menz . A ncak geçenler (ön- ceden yapılan bu tür evllkler) baka. 11 üphesz Allah çok baılayıcıdır, çok merhamet edcdr. 24. (Sava esr olarak) sahp olduklarınız harç, evl kadınlar (da sze) haram kılındı. (Bunlar) üzernze Allah’ın emr olarak yazılmıtır. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Bunların dıında kalanlar se, ffetl yaamak ve zna etmemek artıyla mallar ınızla (mehrlern verp) ste- menz sze helâl kılındı. Onl ardan (nkâhlanıp) faydalanma- nıza karılık sabt br hak olarak kendlerne mehrlern ve- rn. Mehr belrlendkten sonra, onunla  lg  l olarak uzlatı
Bu metnin özeti: Bunların dıında kalanlar se, ffetl yaamak ve zna etmemek artıyla mallar ınızla (mehrlern verp) ste- menz sze helâl kılındı. Onl ardan (nkâhlanıp) faydalanma- nıza karılık sabt br hak olarak kendlerne mehrlern ve- rn. Mehr belrlendkten sonra, onunla  lg  l olarak uzlatı- ınız eyler konusunda sze günah yoktur. üphesz k Al- lah ( her ey ) hakk ıy la b lendr, hüküm ve h kmet sah bdr. 25. Szden kmn, hür mü’mn kadınlarla evlenmeye gücü yet- mez se sahp olduunuz mü’mn genç kızlarınızdan (carye- lernzden) alsın. Allah, szn m anınızı daha y blr. Hep- nz brbrnzdensnz. Öyle se ffetl yaamaları, zna etme- meler ve gzl dost tutmamal arı hâlnde, sahplernn zny- le onlarla evlenn, mehrlern de güzelce vern. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Evlendk- 11.. Âyetn bu cümlesnde, geçmte yapılan bu tür çrk n uy g ulamalar ın affedld  vur- gulanmaktadır. Ancak âyetn hükmü gere, yasak kapsamına gren mevcut evllkle- re de son verlmes gerekmyordu. 4 / NSÂ SÛR ES 92 ten sonra br fuhu yaparlarsa , onlara hür kadınların ceza-
Bu metnin özeti: Evlendk- 11.. Âyetn bu cümlesnde, geçmte yapılan bu tür çrk n uy g ulamalar ın affedld  vur- gulanmaktadır. Ancak âyetn hükmü gere, yasak kapsamına gren mevcut evllkle- re de son verlmes gerekmyordu. 4 / NSÂ SÛR ES 92 ten sonra br fuhu yaparlarsa , onlara hür kadınların ceza- sının yarısı uygulanır. Bu (carye le evlenme zn), çnzden günaha dümekten korkanlar çndr. Sabretmenz se szn çn daha hayırlıdır. Allah, çok baılayandır, çok merhamet edendr. 26. Allah, sze (hükümlern) açıklamak, sze, szden öncekle- rn yollarını göstermek ve tövbelernz kabul etmek styor. Allah, hakkıyla blendr, hüküm ve hkmet sahbdr. 27. A l lah, szn töv benz k abul etmek  styor. ehvetler ne uyanlar  se szn büy ük br sa pıklıa dümenz styorlar. (Kavram odaklı açıklama).
Bu tarihi olayın açıklamasını yapın.
28. Allah, szden (yükümlülükler) haffletmek styor. Çünkü nsan zayıf yaratılmıtır. 29. Ey man edenler! Mallarınızı aranızda batıl yollarla yemeyn. Ancak karılıklı rıza le yapıla n tcaretle olursa baka. Ken- dnz helâk etmeyn. üphesz Allah, sze karı çok merha- metldr. 30. Km had
Bu metnin özeti: 28. Allah, szden (yükümlülükler) haffletmek styor. Çünkü nsan zayıf yaratılmıtır. 29. Ey man edenler! Mallarınızı aranızda batıl yollarla yemeyn. Ancak karılıklı rıza le yapıla n tcaretle olursa baka. Ken- dnz helâk etmeyn. üphesz Allah, sze karı çok merha- metldr. 30. Km hadd aarak ve zulmedere k bunu yaparsa, onu cehen- nem atene atacaız. Bu, Allah’a pek kolaydır. 31. Eer sze yasaklanan (günah)ların büyüklernden kaçınırsa- nız, szn küçük günahlarınızı ör terz ve sz güzel br yere koyarız. 32. Allah’ın, kmnz kmnze üstün kılmaya vesle yaptıı ey- ler (haset ederek) arzu edp durmayın. Erkeklere kazandık- larından br pay vardır. Kadınl ara da kazandıklarından br pay vardır. Allah’tan, O’nun lütfunu steyn. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
üphesz Allah, her ey hakkıyla blendr. 33. (Erkek ve kadından) her br çn ana-babanın ve akraba- nın bıraktı k lar ından ( pay alan ) var  sler k ı ldı k . Yemnler n- zn baladıı (ahtletnz) kmselere de kend hsselern 4 / NSÂ SÛR ES 93 vern. 12 üphesz Allah her eye aht
Bu metnin özeti: üphesz Allah, her ey hakkıyla blendr. 33. (Erkek ve kadından) her br çn ana-babanın ve akraba- nın bıraktı k lar ından ( pay alan ) var  sler k ı ldı k . Yemnler n- zn baladıı (ahtletnz) kmselere de kend hsselern 4 / NSÂ SÛR ES 93 vern. 12 üphesz Allah her eye ahttr. 34. Erkekler, kadınların koruyup kollayıcılarıdırlar. 13 Çünkü Al- lah, nsanlar ın k mn k mnden üs tün kılmıtır. Br de erkek- ler kend mallarından harcamakta (ve alenn geçmn sa- lamakta)dırlar. y kadınlar, taatkârdırlar. Allah’ın (kendle- rn) koruması sayesnde onlar da “gayb”ı 14 korurlar. (Evllk yükümlülüklern reddederek) bakaldırdıklarını gördüü- nüz kadınlara öüt vern, onları yataklarında yalnız bırakın. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
(Bunlar fayda vermez de mecbur kalırsanız) onları (haffçe) dövün. 15 Eer taat ederlerse, artık onların aleyhne baka 12. “Yemnlern baladıı kmseler” fadesyle kastedlen, “velâ akt” yoluyla mrasçı olanlardır. Velâ akt, neseb bell olmayan, vars bulunmayan br kmsenn, knc br ahs
Bu metnin özeti: (Bunlar fayda vermez de mecbur kalırsanız) onları (haffçe) dövün. 15 Eer taat ederlerse, artık onların aleyhne baka 12. “Yemnlern baladıı kmseler” fadesyle kastedlen, “velâ akt” yoluyla mrasçı olanlardır. Velâ akt, neseb bell olmayan, vars bulunmayan br kmsenn, knc br ahsa “Ben ölürsem varsm ol. Dyet gerektrecek br suç lemem hâlnde de, dyet m sen öde” demes ve onun da bu stekler kabul etmesyle gerçekleen akttr. 13 . “Koruyup kollayıcı” dye tercüme edlen fadenn âyet metnndek aslı “kavvâm”kelmesdr. Erkeklere, koruyup kollama görevnn verlm olması, k cns arasında br etszlk gözetlm olmasından del; erkeklern güç, kuvvet ve fzkî oluum bakımından farklı br yapıya sahp bulunmalarındandır. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Bu durum kadını erkekten aa ı br konuma düürmez . Buna karılık erkeklere, alenn geçmn ve yö- netmn salamak gb aır br sorumluluk yükler. 14. Burada “gayb”, enden uzakta bulunan erken namusu, malı ve her türlü hakkı anlamındadır. 15 . Mü’mnler çn en güzel örnek Hz. Muhammed Al
Bu metnin özeti: Bu durum kadını erkekten aa ı br konuma düürmez . Buna karılık erkeklere, alenn geçmn ve yö- netmn salamak gb aır br sorumluluk yükler. 14. Burada “gayb”, enden uzakta bulunan erken namusu, malı ve her türlü hakkı anlamındadır. 15 . Mü’mnler çn en güzel örnek Hz. Muhammed Aleyhsselâmdır. Bu âyet- kermey en y anlayan da üphesz k odur. Kesn olarak blyoruz k o ömründe br defa olsun eln kaldırıp br kadına vurmamıtır. “Kadınla rını dövenlernz ylernz deldr” buyuran da odur, “çnzden br, karısını köle döver gb dövüp sonra da gece onunla yatablr m?” dyerek karı koca lklernn sevgye dayanması gerektne dkkat çe- ken de odur. Blnd gb Peygamber Efendmz Veda Hutbes’nde, çok can alıcı ko- nulara temas etmtr. (Kavram odaklı açıklama).
Bu metnin bize verdiği dersleri yazın.
Bu hutbesnde kadınların hakları nın gözetlmesn ve bu ko- nuda Allah’tan korkulmasını özellkle vurg ulamıtır. Kadının, evllk sorumlulukla- rını yerne getrmemek, kocanın haklarını hlal etmek, onun ahsyet ve vakarını ze- deleyc tavırlar serglemek veya ffet ve namusunu tehlkeye sürükle
Bu metnin özeti: Bu hutbesnde kadınların hakları nın gözetlmesn ve bu ko- nuda Allah’tan korkulmasını özellkle vurg ulamıtır. Kadının, evllk sorumlulukla- rını yerne getrmemek, kocanın haklarını hlal etmek, onun ahsyet ve vakarını ze- deleyc tavırlar serglemek veya ffet ve namusunu tehlkeye sürükleyeblecek durum- lara meyletmek gb olumsuz davranılara grmes hâlnde, ale yuvasının devamını salamaktan brnc derecede sorumlu olan kocanın, çne dütüü mecburyetten do- layı bazı tedbrlere bavurması tabdr. Bu tedbrler, zaman, mekân ve sosyal artla- 4 / NSÂ SÛR ES 94 br yol aramayın. üphesz Allah, çok yücedr, çok büyüktür. 35. Eer karı-kocanın arasının açılmasından ende edersenz, erken alesnden br hakem, kadının alesnden br hakem göndern. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
k taraf (arayı) düz eltmek sterlerse, Allah da on- ları uzlatırır. üphesz Allah, hakkıyla blendr, hakkıyla ha- berdardır. 36. Allah’a badet edn ve ona hçbr ey ortak komayın. Ana babaya, akrabaya, yetmlere, yoksullara, yakın komuya, uzak komuya, yanınızdak arkadaa, yolcuya, elnz
Bu metnin özeti: k taraf (arayı) düz eltmek sterlerse, Allah da on- ları uzlatırır. üphesz Allah, hakkıyla blendr, hakkıyla ha- berdardır. 36. Allah’a badet edn ve ona hçbr ey ortak komayın. Ana babaya, akrabaya, yetmlere, yoksullara, yakın komuya, uzak komuya, yanınızdak arkadaa, yolcuya, elnzn al- tındaklere ylk edn. üphesz Allah, kbrlenen ve övünen kmseler sevmez. 37. Bunlar cmrlk eden, nsanlara da cmrl emreden ve Allah’ın, lütfundan kendlerne verd nmet gzleyen km- selerdr. Bz de o nankörlere alçaltıcı br azap hazırlamıızdır. 38. Bunlar, mallarını nsanlara göster çn harcayan, Allah’a ve ahret gününe de nanmayan kmselerdr. eytan kmn ar- kadaı olursa, o ne kötü arkadatır. 39. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Bunlar, Allah’a ve ahret gününe man etselerd ve Allah’ın verd   r ı zı ktan (göster  sz olara k) harcasalardı, kend l er ne ne zarar gelrd? Allah, onları en y blendr. 40. üphesz Allah (hç kmseye) zerre kadar zulüm etmez. (Ya- pılan) çok küçük br ylk de olsa onun sevabını kat
Bu metnin özeti: Bunlar, Allah’a ve ahret gününe man etselerd ve Allah’ın verd   r ı zı ktan (göster  sz olara k) harcasalardı, kend l er ne ne zarar gelrd? Allah, onları en y blendr. 40. üphesz Allah (hç kmseye) zerre kadar zulüm etmez. (Ya- pılan) çok küçük br ylk de olsa onun sevabını kat kat art- tırır ve kend katından büyük br mükâfat verr. 41. Her ümmetten br aht getrdmz ve sen de onların üze- rne br aht yaptıımız zaman, bakalım onların hâl nce olacak!. ra göre farklılık göstereblr. Âyette son seçenek olarak zkredlen darp meseles de çok stsnaî br tedbrdr. Böyle br tedbrn fayda getrmeyece, tam tersne zarar getre- ce blnen durumlarda, slâm blgnler, kesnlkle bu seçenee bavurulmaması ko- nusunda ttfak hâlndedrler. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
4 / NSÂ SÛR ES 95 42. O kıyamet günü, Allah’ı nkâr edp Peygamber’e syan eden- ler, yer yarılıp çne grm olmayı sterler ve Allah’tan hçbr söz gzleyemezler. 43. Ey man edenler! Sarho ken ne söylednz blnceye ka- dar, br de -yolcu olmanız dur umu müstesna- cünüp ken yı- kanıncay
Bu metnin özeti: 4 / NSÂ SÛR ES 95 42. O kıyamet günü, Allah’ı nkâr edp Peygamber’e syan eden- ler, yer yarılıp çne grm olmayı sterler ve Allah’tan hçbr söz gzleyemezler. 43. Ey man edenler! Sarho ken ne söylednz blnceye ka- dar, br de -yolcu olmanız dur umu müstesna- cünüp ken yı- kanıncaya kadar namaza yaklamayın. Eer hasta olur veya yolculukta bulunursanız, veyahut brnz abdest bozmaktan gelnce ya da elernzle cnsel lkde bulunup, su da bula- mazsanız o zaman temz br topraa yönelp, (nyet ederek onunla) yüzlernz ve ellernz meshedn. üphesz Allah, çok affedcdr, çok baılayıcıdır. 16 44. Kend l er ne Ktap’tan br nasp ver  lm  olanlar ı gö r müyor musun? Onlar sapıklıı satın alıy orlar ve szn de yoldan sap- manızı styorlar. 45. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Allah, szn dümanlarınızı çok da ha y blr. Allah, dost ola- rak yeter. Allah, yardımcı olarak da yeter. 46. Ya hud lerd en öy leler  var k  , (kelmeler yerlernden kaydı- rıp) tahrf ederek onları an lamlarından uzaklatırırlar. Dl- lern ep bükerek ve dne saldırarak “ttk, karı
Bu metnin özeti: Allah, szn dümanlarınızı çok da ha y blr. Allah, dost ola- rak yeter. Allah, yardımcı olarak da yeter. 46. Ya hud lerd en öy leler  var k  , (kelmeler yerlernden kaydı- rıp) tahrf ederek onları an lamlarından uzaklatırırlar. Dl- lern ep bükerek ve dne saldırarak “ttk, karı geldk”, “t, tmez olası!” “Râ’nâ” 17 derler. Hâ l buk  onlar, “t- 16. Ayet, çknn kesn olarak yasaklanm asından önce nmtr. Tefsr kaynaklarında belrtldne göre sahablerden Abdurrahman b. Avf bazı arkadalarına zyafet ver- m, yyp çp sarho olduktan sonra namaza durmulardı. Namazı kıldıran k ç- knn etks le K âfr ûn sûre sn anlamı bozulacak eklde yanlı okumutu. (Kavram odaklı açıklama).