instruction
stringclasses
4 values
input
stringlengths
299
300
response
stringlengths
362
16.4k
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Allah yolunda küçük, büyük br harcama yapmazlar ve br vady katetmezler k (bunlar), Allah’ın, yaptıklarının daha güzelyle kendlern mükâfatlandırması çn hesaplarına ya- zılmı olmasın. 122. (Ne var k) mü’mnlern heps toptan seferber olacak de- llerdr. Öyleyse onların her kesmnden b
Bu metnin özeti: Allah yolunda küçük, büyük br harcama yapmazlar ve br vady katetmezler k (bunlar), Allah’ın, yaptıklarının daha güzelyle kendlern mükâfatlandırması çn hesaplarına ya- zılmı olmasın. 122. (Ne var k) mü’mnlern heps toptan seferber olacak de- llerdr. Öyleyse onların her kesmnden br grup da, dn konusunda köklü ve dern blg sahb olmak ve döndükle- r zaman kavmlern uyarmak çn ger kalsa ya! Umulur k sakınırlar. 16 123. Ey man edenler! Kâfrlerden (öncelkle) yakınınızda olan- larla savaın ve szde br sertlk bulsunlar. Bln k, Allah ken- dsne karı gelmekten sakınanlarla beraberdr. 124. Herhang br sûre ndrldnde, çlernden, (alaylı br ekl- de) “Bu hangnzn manını artırdı?” dyenler olur. (Kavram odaklı açıklama).
Bu tarihi olayın açıklamasını yapın.
man et- m  olanlara gelnce, nen sû re onlar ın manını ar tır m ı tır. Onlar bunu brbrlerne müjdelerler. 125. Kalplernde hastalık olanların s e, pslklerne pslk katmı (küfürlern artırmı), böylece kâfr olarak ölüp gtmlerdr. 126. Görmüyorlar mı k, onlar her yıl br veya k ke
Bu metnin özeti: man et- m  olanlara gelnce, nen sû re onlar ın manını ar tır m ı tır. Onlar bunu brbrlerne müjdelerler. 125. Kalplernde hastalık olanların s e, pslklerne pslk katmı (küfürlern artırmı), böylece kâfr olarak ölüp gtmlerdr. 126. Görmüyorlar mı k, onlar her yıl br veya k kere belâya çarptırılıp mthan edlyorlar . Sonra ne tövbe ederler, ne de bret alırlar. 127. Br sûre ndrld m, “Sz br kmse görüyor mu?” dye br- brlerne göz ederler, sonra da sıvııp gderler. Anlamayan br toplum olmalarından dolayı, Allah onların kalplern 16 . Tebük sefernden sonra Hz. Peygamber, küçük br brlk çıkarmıtı. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Seferden ger ka- lanlar hakkında nen âyetlern de etks le bu defa herkes bu brle katılmı, dn ko- nusunda köklü blg sahb olmak üzere megul olacak kmse kalmamıtı. Bu âyette, lmn chad kadar öneml olduuna, br olmadan öbürünün olmayacaına dkkat çeklmektedr. 9 / TEVBE SÛR ES 2
Bu metnin özeti: Seferden ger ka- lanlar hakkında nen âyetlern de etks le bu defa herkes bu brle katılmı, dn ko- nusunda köklü blg sahb olmak üzere megul olacak kmse kalmamıtı. Bu âyette, lmn chad kadar öneml olduuna, br olmadan öbürünün olmayacaına dkkat çeklmektedr. 9 / TEVBE SÛR ES 223 çevrmtr. 17 128. Andolsun, sze kend çnzden öyle br peygamber gelm- tr k, szn sıkıntıya dümenz ona çok aır gelr. O, sze çok dükün, mü’mnlere karı da çok e atl ve merhametldr. 129. Eer yüz çevrrlerse de k: “Bana Allah yeter. O’ndan baka hçbr lâh yoktur. Ben ancak O’na tevekkül em. O, yüce Ar’ın sahbdr.” 17. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Batan tbaren münafıkların ç yüzlern, mümnler hakkındak kötü söz ve nyetle- rn dle getren bu sûre br kısım münafıkların yanında okunmakta d. Yapıp söy- ledklernn sûrede ortaya döküldüünü görünce de, brbrlernn yüzlerne bakarak, “Bz görüp dnleyerek haber veren br m var?”
Bu metnin özeti: Batan tbaren münafıkların ç yüzlern, mümnler hakkındak kötü söz ve nyetle- rn dle getren bu sûre br kısım münafıkların yanında okunmakta d. Yapıp söy- ledklernn sûrede ortaya döküldüünü görünce de, brbrlernn yüzlerne bakarak, “Bz görüp dnleyerek haber veren br m var?” dem ve ayet dnlemekten vazgeçp oradan ayrılmılardı. 9 / TEVBE SÛR ES 224 40,94,95 ve 96. âyetler Medne dönemnde , derler Mekke dönemnde n- mtr. 109 âyer. Sûrede temel konu olarak Allah’ın rahmetnn gazabına üs- tün olduu vurgulanmaktadır. Sûrede , Yûnus, Nûh ve Mûsâ peygamberler le bunların kavmlernn kıssalarına yer verlmektedr. Sûre, adını çndek Yûnus kıssasından almıtır. Bismillâhirrahmânirrahîm. 1. Elf, Lâm, Râ. 1 Bunlar hkmet dolu Ktab’ın âyetlerdr. 2. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
çlernden br adama nsanları uy ar ve man edenlere, Rable- r katında kendler çn br doruluk makamı bulunduunu müjdele dye vahyetmemz,  nsanlar çn aılacak br ey m oldu k o kâfrler, “Bu elbee apaçık br shrbazdır” dedler? 3. üphesz k Rabbnz, gökler ve yer altı gün çn
Bu metnin özeti: çlernden br adama nsanları uy ar ve man edenlere, Rable- r katında kendler çn br doruluk makamı bulunduunu müjdele dye vahyetmemz,  nsanlar çn aılacak br ey m oldu k o kâfrler, “Bu elbee apaçık br shrbazdır” dedler? 3. üphesz k Rabbnz, gökler ve yer altı gün çnde (altı ev- rede) yaratan, sonra da Ar’a 2 kurulup ler yerl yernce dü- zene koyan Allah’tır. O’nun zn olmaksızın, hç kmse efa- atç olamaz. te O, Rabbnz Allah’tır. O hâlde O’na kulluk edn. Hâlâ düünmüyor musunuz? 4. Hepnzn dönüü ancak O’nadır. Allah, bunu br ger- çek olarak va’detmtr. üphesz O, balangıçta yaratma- yı yapar, sonra, man edp salh ameller leyenler ada- letle mükâfatlandırmak çn onu (yaratmayı) tekrar eder. (Kavram odaklı açıklama).
Bu tarihi olayın açıklamasını yapın.
K âf rlere gelnce, nk âr etmekte olduklar ından dolay ı , onlar çn kaynar sudan br çk ve elem dolu br azap vardır. 5. O, güne br ıık (kaynaı), ayı da (geceleyn) br aydınlık 1 . Bu harflerle lgl olarak Bakara sûresnn knc âyetnn dpnotuna bakınız. 2 . Ar, kudret ve hâkmyet
Bu metnin özeti: K âf rlere gelnce, nk âr etmekte olduklar ından dolay ı , onlar çn kaynar sudan br çk ve elem dolu br azap vardır. 5. O, güne br ıık (kaynaı), ayı da (geceleyn) br aydınlık 1 . Bu harflerle lgl olarak Bakara sûresnn knc âyetnn dpnotuna bakınız. 2 . Ar, kudret ve hâkmyet tahtı, sınırsız kudret makamı demektr. 10 YÛNUS SÛR ES 10 / YÛNUS SÛR ES 225 (kaynaı) kılan, yılların sayısını ve hesabı blmenz çn ona menzller takdr edendr. Allah, bunları (bo yere del) an- cak gerçek le (hkmet gerence) yaratmıtır. O, âyetlern, blen br topluma ayrı ayrı açıklamaktadır. 6. üphesz gece ve gündüzün ard arda demesnde, Allah’ın göklerde ve yer y üzünde yaraı ı ey l erde, A l lah’a k arı gel- mekten sakınan br toplum çn pek çok delller vardır. 7. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
8. üphesz bze kavuacaını ummayan ve dünya ha- yatına razı olup onunla ye tnerek tatmn olan kmseler le âyetlermzden gafl olanlar var ya; te onların kazanmakta oldukları günahlar yüzünde n, varacakları yer atetr. 9. (Fakat) man edp salh ameller leyenlere gelnce, Rabler onları m
Bu metnin özeti: 8. üphesz bze kavuacaını ummayan ve dünya ha- yatına razı olup onunla ye tnerek tatmn olan kmseler le âyetlermzden gafl olanlar var ya; te onların kazanmakta oldukları günahlar yüzünde n, varacakları yer atetr. 9. (Fakat) man edp salh ameller leyenlere gelnce, Rabler onları manları sebebyle, hdayete erdrr. Nmetlerle dolu cennetlerde altlarından ırmaklar akar. 10. Bunlar ın oradak  dualar ı, “Sen ek s kl k lerd en uzak tuta- rız Allah’ım!”, aralarındak esenlk dlekler, “selâm”; duala- rının sonu se, “Hamd âlemlern Rabb Allah’a mahsustur” sözlerdr. 11. Eer Allah, nsanlara onların hemen hayra kavumayı ste- dkler gb, err de acele verseyd, elbette onların ecellerne hükmolunurdu. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
te bz, bze kavumayı ummayanları, ken- d azgınlıkları çnde bocalar hâlde bırakırız. 12. nsana br sıkıntı dokundu mu, gerek yan üstü yatarken, ge- rek otururken, gerekse ayakta ken (her hâlnde bu sıkıntı- dan kurtulmak çn) bze dua eder. Ama bz onun bu sıkıntı- sını ondan k aldırdı k mı
Bu metnin özeti: te bz, bze kavumayı ummayanları, ken- d azgınlıkları çnde bocalar hâlde bırakırız. 12. nsana br sıkıntı dokundu mu, gerek yan üstü yatarken, ge- rek otururken, gerekse ayakta ken (her hâlnde bu sıkıntı- dan kurtulmak çn) bze dua eder. Ama bz onun bu sıkıntı- sını ondan k aldırdı k mı, sank  kend sne dokunan br sı k ıntı çn bze hç yalvarmamı gb geçer gder. te o hadd aan- lara, yapmakta oldukları eyl er, böylece süslenm (ho gös- ter  lm )tr. 13. Andolsun, szden öncek nce nesller peygamberler, ken- 10 / YÛNUS SÛR ES 226 dlerne apaçık delller getrdkler hâlde (yalanlayıp) zul- mettkler vakt helâk ettk. Onlar zaten nanacak dellerd. te bz suçlu toplumu böyle cezalandırırız. 14. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Sonra, nasıl davranacaınızı görelm dye, onların ardından yeryüzünde sz onların yerne getrdk. 15. Âyetlermz kendlerne apaçık brer dell olarak okundu- unda, (öldükten sonra) bze kavumayı ummayanlar, “Ya (bze) bundan baka br Kur’an getr veya onu detr” de- dler. De k: “Onu ken
Bu metnin özeti: Sonra, nasıl davranacaınızı görelm dye, onların ardından yeryüzünde sz onların yerne getrdk. 15. Âyetlermz kendlerne apaçık brer dell olarak okundu- unda, (öldükten sonra) bze kavumayı ummayanlar, “Ya (bze) bundan baka br Kur’an getr veya onu detr” de- dler. De k: “Onu kendlmden detrmem benm çn olacak ey de  ldr. Ben ancak bana vahyolunana uyar ım. Eer Rabbme syan edecek olursam, elbette büyük br gü- nün azabından korkarım.” 16. De k: “Eer Allah dleseyd, ben sze onu okumazdım, Al- lah da sze onu bldrmezd . Ben szn aranızda bundan (Kur’an’ın nnden) önce (kırk yıllık) br ömür yaadım. Hç düünmüyor musunuz?” 17. Artık, Allah’a karı yalan uydurandan veya O’nun âyetlern yalanlayandan daha zâlm kmdr? (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
üphe yok k (böyle) suç- lular asla ku r tulua er mezler. 18. Allah’ı bırakıp, kendlerne ne zarar, ne de fayda vereblecek eylere tapıyorlar ve “te bunlar Allah katında bzm efaat- çılarımızdır” dyorlar. De k: “Sz, Allah’a göklerde ve yerde O’nun blmed br ey m haber veryorsunuz!
Bu metnin özeti: üphe yok k (böyle) suç- lular asla ku r tulua er mezler. 18. Allah’ı bırakıp, kendlerne ne zarar, ne de fayda vereblecek eylere tapıyorlar ve “te bunlar Allah katında bzm efaat- çılarımızdır” dyorlar. De k: “Sz, Allah’a göklerde ve yerde O’nun blmed br ey m haber veryorsunuz!? O, onların ortak kotukları eylerden uzaktır, yücedr.”. 19. nsanlar (balangıçta tevht nancına balı) tek br ümmet dler; sonra ayrılıa dütüler. Eer (azabın er telenmesy le  l- gl olarak ezelde) Rabbnden br söz geçm olmasaydı, ay- rılıa dütükler hususlarda aralarında derhal hüküm verlr (ler btrlr)d. 20. “Ona (peygambere) Rabbnden br mucze ndrlse ya!” d- 10 / YÛNUS SÛR ES 227 yorlar. De k: “Gayb ancak Allah’ındır. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Bekleyn, üphesz ben de sznle brlkte bekleyenlerdenm!” 21. Kendlerne dokunan br sıkıntıd an sonra, nsanlara br rah- met (ferahlık ve mutluluk) tattırdıımız zaman, br de ba- karsın k âyetlermz hakkında onların br tuzakları (brta- kım tertpler ve asılsız ddaları) vardır. De k:
Bu metnin özeti: Bekleyn, üphesz ben de sznle brlkte bekleyenlerdenm!” 21. Kendlerne dokunan br sıkıntıd an sonra, nsanlara br rah- met (ferahlık ve mutluluk) tattırdıımız zaman, br de ba- karsın k âyetlermz hakkında onların br tuzakları (brta- kım tertpler ve asılsız ddaları) vardır. De k: “Allah, daha çabuk tuzak kurar.” üphesz elçlermz (melekler) kurmak- ta oldu u nuz tuzaklar ı yazıyorlar. 3 22. O, sz karada ve denzde gezdrp dolatırandır. (Kavram odaklı açıklama).
Bu metnin bize verdiği dersleri yazın.
Öyle k ge- mlerle denze açıldıınız ve gem ler nzn ç ndek  lerle br- lkte uygun br rüzgârla seyrett, yolcuların da bununla se- vndkler br sırada ona ddetl br fırtına gelp çatar ve her taraftan dalgalar onlara hücum eder de çepeçevre kuatıldık- larını (batıp boulacaklarını)
Bu metnin özeti: Öyle k ge- mlerle denze açıldıınız ve gem ler nzn ç ndek  lerle br- lkte uygun br rüzgârla seyrett, yolcuların da bununla se- vndkler br sırada ona ddetl br fırtına gelp çatar ve her taraftan dalgalar onlara hücum eder de çepeçevre kuatıldık- larını (batıp boulacaklarını) anlayınca dn Allah’a has kıla- rak “Andolsun, eer bz bundan kurtarırsan, mutlaka ükre- denlerden olacaız” dye Allah’a yalvarırlar. 23. Fakat onları kurtarınca, br de bakarsın k yeryüzünde hak- sız yere takınlık yapıyorlar. Ey nsanlar! Szn takınlıınız, sırf kend aley hnzedr. (Bununla) sadece dünya hayatının yararını elde edersnz. Son unda dönüünüz bzedr. (Bz de) bütün yapt ı k lar ını z ı s ze haber verece  z . 24. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Dünya hayatının örne tıpkı öyledr: Gökten br yamur yad ır mı ız da nsanlar ın ve hay vanlar ın yed  yer y üzü bt- kler onunla yetp brbrne karımıtır. Nhayet yeryüzü (o btklerle) bütün znet ve güzellklern alıp süslend ve sahpler  de onun üzer ne ( h er türlü tasar r
Bu metnin özeti: Dünya hayatının örne tıpkı öyledr: Gökten br yamur yad ır mı ız da nsanlar ın ve hay vanlar ın yed  yer y üzü bt- kler onunla yetp brbrne karımıtır. Nhayet yeryüzü (o btklerle) bütün znet ve güzellklern alıp süslend ve sahpler  de onun üzer ne ( h er türlü tasar r u f a) k adr olduk- larını sandıkları br sırada, geceleyn veya güpegündüz ansı- 3 . Âyettek “Allah’ın tuzak kurması” fades mecazî olup, “nkârcılara mühlet verp son- ra onları ansızın yakalaması” ve “nkârcıla rın nkârlarına ceza le karılık vermes” g b anlamlar fade eder. 10 / YÛNUS SÛR ES 228 zın ona emrmz (afetmz) gelverr de, bunları, sank dün yernde hç yokmu gb, kökünden yolunmu br hâle ge- trrz. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
te düünen br toplum çn, âyetler böyle ayrı ayrı açıklıyoruz. 25. Allah, esenlk yurduna çaırır ve dledn doru yola letr. 26. y ve yararlı ler en güzel eklde yapanlara (karılık ola- rak) daha güzel ve br de fazlası vardır. Onların yüzlerne ne br kara bulaır, ne de br zll
Bu metnin özeti: te düünen br toplum çn, âyetler böyle ayrı ayrı açıklıyoruz. 25. Allah, esenlk yurduna çaırır ve dledn doru yola letr. 26. y ve yararlı ler en güzel eklde yapanlara (karılık ola- rak) daha güzel ve br de fazlası vardır. Onların yüzlerne ne br kara bulaır, ne de br zllet. te onlar cennetlklerdr ve orada ebedî kalacaklardır. 27. Kötü ler yapmı olanlara gelnce, br kötülüün cezası ms- lyledr ve onları br zllet kaplayacaktır. Onları Allah’(ın aza- bın)dan koruyacak hçbr kmse de yoktur. Sank yüzler, ka- ranlık geceden parçalarla örtülmütür. te onlar cehennem- lklerdr. Onlar orada ebedî kalacaklardır. 28. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Onların hepsn br araya toplayacaımız, sonra da Allah’a ortak koanlara, “Sz de, ortaklarınız da yernzde bekleyn” dyecemz günü düün. Artık onların (ortak kotuklarıyla) aralarını tamamen ayırırız ve or tak kotukları derler k: “Sz bze badet etmyordunuz.” 29. “md se szn bze ta
Bu metnin özeti: Onların hepsn br araya toplayacaımız, sonra da Allah’a ortak koanlara, “Sz de, ortaklarınız da yernzde bekleyn” dyecemz günü düün. Artık onların (ortak kotuklarıyla) aralarını tamamen ayırırız ve or tak kotukları derler k: “Sz bze badet etmyordunuz.” 29. “md se szn bze tapınman ızdan habersz olduumuza dar sznle bzm aramızda âht olarak Allah yeter.” 30. Orada herkes daha önce yaptıı eyler yoklayacak (ve kend akıbetn örenecek), heps de gerçek sahpler olan Allah’a döndürülecekler ve (lâh dye) uydurdukları eyler (onları yüzüstü bırakıp) kendlernden kaybolup gdecektr. 31. De k: “Sz gökten ve yerden km rızıklandırıyor? Ya da t- me ve görme yets üzernde km mutlak hâkmdr? Ölüden dry, drden ölüyü km çıkarıyor? (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
ler km yürütüyor?” “Allah” dyecekler. De k: “O hâlde, Allah’a karı gelmekten sakınmayacak mısınız?” 10 / YÛNUS SÛR ES 229 32. te O, szn gerçek Rabbnz olan Allah’tır. Hak’tan sonra sa- dece sapıklık vardır. O hâlde, nasıl oluyor da (Hak’tan) dön- dürülüyorsunuz? 33. Rabbnn yoldan çıka
Bu metnin özeti: ler km yürütüyor?” “Allah” dyecekler. De k: “O hâlde, Allah’a karı gelmekten sakınmayacak mısınız?” 10 / YÛNUS SÛR ES 229 32. te O, szn gerçek Rabbnz olan Allah’tır. Hak’tan sonra sa- dece sapıklık vardır. O hâlde, nasıl oluyor da (Hak’tan) dön- dürülüyorsunuz? 33. Rabbnn yoldan çıkanlar hakkındak, “Onlar artık mana gelmezler” sözü, te böylece gerçeklemtr. 34. De k: “Allah’a kotuunuz ortaklarınızdan, balangıçta ya- ratmayı yapacak, sonra onu tekrarlayacak kmse var mı?” De k  : “A l lah, balang ıçta yaratmay ı yapar, sonra onu tek- rar eder. O hâlde, nasıl oluyor da (haktan) çevrlyorsunuz?” 35. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
De k: “Allah’a kotuunuz ortaklarınızdan hakka letecek olan br kmse var mı?” De k: “Hakka Allah letr.” Öyle se, hakka leten m uyulmaya daha lâyıktır, yoksa letlmedkçe doru yolu bulamayan kmse m? Ne oluyor sze? Nasıl hü- küm veryorsunuz?” 36. Onların çou ancak zannın ardından gde
Bu metnin özeti: De k: “Allah’a kotuunuz ortaklarınızdan hakka letecek olan br kmse var mı?” De k: “Hakka Allah letr.” Öyle se, hakka leten m uyulmaya daha lâyıktır, yoksa letlmedkçe doru yolu bulamayan kmse m? Ne oluyor sze? Nasıl hü- küm veryorsunuz?” 36. Onların çou ancak zannın ardından gder. Oysa zan, hak namına hçbr eyn yern tutmaz. üphesz Allah, onların yapmakta olduklarını ha kkıyla blendr. 37. Bu Kur’an, Allah’tan (ndrlm olup) bakası tarafından uydurulmamıtır. Fakat o, kendnden öncekler dorula- yıcı ve Ktab’ı (Allah’ın Levh- Mahfuz’dak yazısını) açık- layıcı olarak, ndrlmtr. Bunda hçbr üphe yoktur. (O) âlemler n R abb taraf ındandır. 38. Yoksa onu (Muhammed kends) uydurdu mu dyorlar? (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
De k: “Eer doru söyleyenler s enz, hayd sz de onun benzer br sûre getrn ve Allah’tan baka, çaırablecenz km var- sa onları da yardıma çaırın. 39. Hay ır öy le de  l. Onlar,  lmn k av ray amad ı k lar ı ve kend le- rne yorumu gelmem olan br ey yalanladılar. Kendlern- d
Bu metnin özeti: De k: “Eer doru söyleyenler s enz, hayd sz de onun benzer br sûre getrn ve Allah’tan baka, çaırablecenz km var- sa onları da yardıma çaırın. 39. Hay ır öy le de  l. Onlar,  lmn k av ray amad ı k lar ı ve kend le- rne yorumu gelmem olan br ey yalanladılar. Kendlern- den öncekler de (peygamberler ve onlara ndrlen ktapla- rı) böyle yalanlamılardı. Bak, o zalmlern sonu nasıl oldu. 10 / YÛNUS SÛR ES 230 40. çlernden öyles var k ona (K ur’an’a) nanır; yne onlardan öyles de var k ona nanmaz. Rabbn bozguncuları daha y blendr. 41. Eer onlar sen yalanlarlarsa, de k: “Benm m bana attr; szn nz de sze. Sz benm yaptıımdan uzaksınız; ben de szn yapmakta olduunuz eylerden uzaım (sorumlu de- lm).” 42. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Onlardan sana kulak verenler de vardır. Fakat saırlara, hele akılları da ermyorsa, sen m ttreceksn? 43. çlernden sana bakanlar da vardır. Fakat (kalp gözler gör- meyen bu) körlere, sen m dor u yolu gö sterecek sn? 44. üphesz Allah, nsanlara hçbr eklde zulmetmez; fakat n- sanlar
Bu metnin özeti: Onlardan sana kulak verenler de vardır. Fakat saırlara, hele akılları da ermyorsa, sen m ttreceksn? 43. çlernden sana bakanlar da vardır. Fakat (kalp gözler gör- meyen bu) körlere, sen m dor u yolu gö sterecek sn? 44. üphesz Allah, nsanlara hçbr eklde zulmetmez; fakat n- sanlar kendlerne zulmederler. 45. Onları yenden drltp hepsn br araya toplayacaı gün, sank  g ündüzün br saat nden bak a k almamı  lar (yen ay r ı l- mılar) gb, aralarında tanıırlar. Allah’a kavumayı yalan sa- yanlar, zyana uramı ve doru yolu bulamamılardır. 46. Onlar ı tehdt ett mz ey l er n br k ı smını sana gö stersek de, (göstermeden) sen vefat ettrsek de sonunda onların dönüü bzedr. Sonra, Allah onların yapmakta olduklarına da ahttr. 47. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Her ümmetn br peygamber vardır. Onların peygamber geld (tebln yaptıı) zaman, aralarında adaletle hükme- dlr ve onlara asla zulmedlmez. 48. “Eer doru söyleyenler senz, (söyleyn) bu tehdt ne za- man (gerçekleecek)?” dyorlar. 49. De k: “Allah dlemedkçe, ben kendme ble ne br
Bu metnin özeti: Her ümmetn br peygamber vardır. Onların peygamber geld (tebln yaptıı) zaman, aralarında adaletle hükme- dlr ve onlara asla zulmedlmez. 48. “Eer doru söyleyenler senz, (söyleyn) bu tehdt ne za- man (gerçekleecek)?” dyorlar. 49. De k: “Allah dlemedkçe, ben kendme ble ne br zarar, ne de fayda verme gücüne sahbm. Her mlletn br ecel var- dır. Onlar ın ecel geld m, ne br an ger  k alab lrler ne de 10 / YÛNUS SÛR ES 231 öne geçeblrler.” 4 50. De k: “Söyleyn bakalım, O’nun azabı sze geceleyn veya gündüzün (ansızın) gelecek olsa, suçlular bunun hangsn acele sterler?!” (Bunların hçbr stenecek br ey deldr.) 51. (Onlara) “Azap gerçekletkte n sonra mı O’na man ettnz? md m!? Oysa sz onu acele styordunuz” (denlecek). 52. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Sonra da zulmedenlere, “Ebedî azabı tadın! Sz ancak vak- tyle kazanmakta olduunuzun cezasına çar ptır ı lıyorsunuz” den lecektr. 53. “O (azap) gerçek mdr?” dye senden haber soruyorlar. De k: “Evet, Rabbme andolsun k o elbette gerçektr. Sz (bu konuda Allah’ı) âcz kılacak delsnz.” 54
Bu metnin özeti: Sonra da zulmedenlere, “Ebedî azabı tadın! Sz ancak vak- tyle kazanmakta olduunuzun cezasına çar ptır ı lıyorsunuz” den lecektr. 53. “O (azap) gerçek mdr?” dye senden haber soruyorlar. De k: “Evet, Rabbme andolsun k o elbette gerçektr. Sz (bu konuda Allah’ı) âcz kılacak delsnz.” 54. (O gün) zulmetm olan herkes, eer yeryüzündek her eye sahp olsa, kendn kurtarmak çn onu fdye verr. Azabı gördüklernde, çn çn dern br pmanlık duyarlar. Onlara zulmedlmekszn aralarında adaletle hükmedlr. 55. B lesnz k  , göklerdek  her ey, yerd ek  her ey A l lah’ ındır. Yne blesnz k, Allah’ın va’d haktır. Fakat onların çou bunu blmez. 56. O, drltr ve öldürür; ancak O’na döndürüleceksnz. 57. Ey nsanlar! (Kavram odaklı açıklama).
Bu metnin bize verdiği dersleri yazın.
te sze Rabbnzd en br öüt, kalplere br fâ ve nananlar çn yol gösterc br rehber ve rahmet (olan Kur’an) geld. 58. De k: “Ancak Allah’ın lütuf ve rahmetyle, yalnız bunlarla sevnsnler. Bu, onların toplayıp durduklarından daha hayır- lıdır.” 59. De k: “Allah’ın sze ndrd ; sz
Bu metnin özeti: te sze Rabbnzd en br öüt, kalplere br fâ ve nananlar çn yol gösterc br rehber ve rahmet (olan Kur’an) geld. 58. De k: “Ancak Allah’ın lütuf ve rahmetyle, yalnız bunlarla sevnsnler. Bu, onların toplayıp durduklarından daha hayır- lıdır.” 59. De k: “Allah’ın sze ndrd ; szn de, br kısmını helâl, br kısmını haram kıldıınız rızıklar hakkında ne dersnz?” De k: “Bunun çn Allah mı sze zn verd, yoksa Allah’a ftra 4 . Bu konu le lgl olarak bakınız: A’râf sûres, âyet, 34. 10 / YÛNUS SÛR ES 232 mı edyorsunuz?” 60. Allah’a karı yalan uyduranların, kıyamet günü hakkındak zanlar ı nedr? ü phesz A l lah nsanlara k arı çok lütu f k ârdır, fakat onların çou (O’nun nmetlerne) ükretmezler. 61. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
(Ey Muhammed!) Sen hang te bulunursan bulun, ona dar Kur’an’dan ne okursan oku ve (ey nsanlar, szler de) hang ey yaparsanız yapın, sz ona daldıınızda bz sz mutlaka görürüz. Ne yerde, ne de gökte, zerre aırlıınca, (hatta) bu zerreden daha küçük veya daha büyük olsun, hç- br ey Rabb
Bu metnin özeti: (Ey Muhammed!) Sen hang te bulunursan bulun, ona dar Kur’an’dan ne okursan oku ve (ey nsanlar, szler de) hang ey yaparsanız yapın, sz ona daldıınızda bz sz mutlaka görürüz. Ne yerde, ne de gökte, zerre aırlıınca, (hatta) bu zerreden daha küçük veya daha büyük olsun, hç- br ey Rabbnden uzak (ve gzl) olmaz; heps muhakkak apaçık br ktapta (Levh- Mahfuz’da yazılı)dır. 62. Blesnz k, Allah’ın dostlarına hçbr korku yoktur. Onlar üzülmeyeceklerdr de. 63. Onlar man etm ve Allah’a karı gelmekten sakınmı olan- lard ır. 64. Dünya hayatında da, ahree de onlar çn müjde vardır. Allah’ın sözlernde hçbr deme yoktur. te bu büyük ba  a r ı d ı r. 5 65. Onların (nkârcıların) sözler sen üzmesn. Çünkü bütün güç Allah’ındır. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
O, hakkıyla tendr, hakkıyla blendr. 66. B lesnz k  göklerde k m var, yerde k m varsa , hep Allah’ındır. Allah’tan bakasına tapanlar (gerçekte) Allah’a kotukları ortaklara tâb olmuyorlar. üphesz onlar ancak zanna uyuyorlar ve sadece yalan söylüyorlar. 67. O, çnde dnlenesnz dye
Bu metnin özeti: O, hakkıyla tendr, hakkıyla blendr. 66. B lesnz k  göklerde k m var, yerde k m varsa , hep Allah’ındır. Allah’tan bakasına tapanlar (gerçekte) Allah’a kotukları ortaklara tâb olmuyorlar. üphesz onlar ancak zanna uyuyorlar ve sadece yalan söylüyorlar. 67. O, çnde dnlenesnz dye gecey szn çn (karanlık); gün- düzü se aydınlık kılandır. üphesz bunda ten br toplum çn bretler vardır. 68. “Allah, br çocuk ednd” dedler. O, bundan uzaktır. O, her 5. “Allah’ın sözler”, Allah’ın vaatler demektr. Allah, kullarına ne vaat etmse onu mutlaka gerçekletrr. Bu konudak hükmü demez. 10 / YÛNUS SÛR ES 233 bakımdan sınırsız zengndr. Göklerdek her ey, yerdek her ey O’nundur. Bu konuda elnzde hçbr dell de yoktur. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Allah’a karı blmednz br ey m söylüyorsunuz? 6 69. De k: “Allah hakkında yalan uyduranlar asla kurtulua ere- mezler.” 70. Onlar çn dünyada (geçc) br yararlanma vardır. Sonra dö- nüler bzedr. Sonra da, nkâr etmekte olduklarına karılık onlara ddetl azabı taıracaız. 71. Nûh’u
Bu metnin özeti: Allah’a karı blmednz br ey m söylüyorsunuz? 6 69. De k: “Allah hakkında yalan uyduranlar asla kurtulua ere- mezler.” 70. Onlar çn dünyada (geçc) br yararlanma vardır. Sonra dö- nüler bzedr. Sonra da, nkâr etmekte olduklarına karılık onlara ddetl azabı taıracaız. 71. Nûh’un habern onlara oku. Han o, br vakt kavmne öy- le demt: “Ey kavmm! Eer benm konumum ve Allah’ın âyetleryle öüt vermem sze aır gelyorsa, (blnz k) ben sadece Allah’a dayanıp güvenmm. Artık sz de (bana) ne yapacaınızı ortaklarınızla berabe r kararlatırın k, nz sze dert olmasın! Bundan sonra ba na hükmünüzü uygulayın; bana mühlet de vermeyn! 72. Eer yüz çevryorsanız, szden zaten hçbr ücret steme- dm. Benm ücretm, ancak Allah’a ar. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Bana müslümanlar- dan olmam emredld.” 73. Onu yne de yalanladılar. Bz de onu ve onunla beraber ge- mde bulunanları kurtardık ve onları öteklern yerne geçr- dk. Âyetlermz yalanlayanları da suda boduk. Bak, uyarı- lan (fakat söz anlamayan)ların sonu nasıl oldu! 74. Sonra, onun ardından b
Bu metnin özeti: Bana müslümanlar- dan olmam emredld.” 73. Onu yne de yalanladılar. Bz de onu ve onunla beraber ge- mde bulunanları kurtardık ve onları öteklern yerne geçr- dk. Âyetlermz yalanlayanları da suda boduk. Bak, uyarı- lan (fakat söz anlamayan)ların sonu nasıl oldu! 74. Sonra, onun ardından brçok peygamber kend toplumları- na gönderdk. Onlara apaçık muczeler getrdler. Fakat on- lar önceden yalanlamakta oldukları eye nanacak dellerd. te bz hadd aanların k alplern böylece mühürlerz. 75. Sonra bunların ardından Fravun le ler gelenlerne de 6. rk çerkl dnlerde “Allah’ın olu”, “Allah’ın kızı” gb kabuller yer alablmekte- dr. Ntekm putperest Araplarda da bu yaklaım söz konusu d. Onlar meleklern, Allah’ın kızları olduuna nanıyorlardı. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Bakınız: Nahl, 16/57; Enbya, 21/26. 10 / YÛNUS SÛR ES 234 Mûsâ ve Hârûn’u muczelermzle gönderdk. Ama büyük- lük tasladılar ve suçlu br toplum oldular. 76. Katımızdan kendlerne hak (mucze) gelnce, “üphesz bu, apaçık br shrdr” dedler. 77. Mûsâ: “Sze hak gelnce, onun hakkında böyle
Bu metnin özeti: Bakınız: Nahl, 16/57; Enbya, 21/26. 10 / YÛNUS SÛR ES 234 Mûsâ ve Hârûn’u muczelermzle gönderdk. Ama büyük- lük tasladılar ve suçlu br toplum oldular. 76. Katımızdan kendlerne hak (mucze) gelnce, “üphesz bu, apaçık br shrdr” dedler. 77. Mûsâ: “Sze hak gelnce, onun hakkında böyle m dyorsu- nuz? Bu br shr mdr? Oysa shrbazlar,  ah olmazlar!” ded. 78. Dedler k: “Bz atalarımızı üzernde bulduumuz yoldan döndüresn de yeryüzünde hâkmyet (devlet) knzn el- ne geçsn dye m bze geldn? Bz knze de nanmıyoruz.” 79. Frav un, “Bütün usta s hrbaz lar ı bana getr n” ded. 7 80. Shrbazlar gelnce Mûsâ onlara, “Atacaınızı atın (hünern- z ortaya koyun)” ded. 81. Shrbazlar atacaklarını atınca, Mûsâ ded k: “Szn bu yaptı- ınız shrdr. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Allah, onu elbee boa çıkaracaktır. Çünkü Al- lah, bozguncuların n düzeltmez. 82. Suçluların houna gtmese de, Allah, hakkı sözleryle ger- çek l et  recek t  r.” 83. Fravun ve ler gelenlernn kötülük yapmaları korkusu le kavmnn küçük br bölümünden bakası Mûsâ’ya man et- med. Çün
Bu metnin özeti: Allah, onu elbee boa çıkaracaktır. Çünkü Al- lah, bozguncuların n düzeltmez. 82. Suçluların houna gtmese de, Allah, hakkı sözleryle ger- çek l et  recek t  r.” 83. Fravun ve ler gelenlernn kötülük yapmaları korkusu le kavmnn küçük br bölümünden bakası Mûsâ’ya man et- med. Çünkü Fravun, o yerde zorba br k d. O, gerçek- ten aırı gdenlerdend. 84. Mûsâ, “Ey kavmm! Eer sz gerçekten Allah’a man etm- senz, eer O’na teslm olmu kmseler senz, artık sadece O’na tevekkül edn” ded. 85. Onlar da öy le ded ler: “Bz yalnız A l lah’a tevekkül e k . Ey Rabbmz, bz zalmler toplulu unun baskı ve ddetne ma- ruz bırakma!” 7 . Mûsâ ve Fravun kıssasının baka br anlatımı çn bakınız: A’râf sûres, âyet, 103- 140. 10 / YÛNUS SÛR ES 235 86. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Bz rahmetnle o kâfrler topluluundan kurtar. 87. Mûsâ’ya ve kardene, “Kavmnz çn Mısır’da (sıınak ola- rak) evler hazırlayın ve evler nz namaz kılınacak yerler ya- pın. Namazı dosdoru kılın. Mü’mnler müjdele” dye vah- yek. 88. Mûsâ, öyle ded: “Ey Rabbmz! Gerçekten sen Fravun’
Bu metnin özeti: Bz rahmetnle o kâfrler topluluundan kurtar. 87. Mûsâ’ya ve kardene, “Kavmnz çn Mısır’da (sıınak ola- rak) evler hazırlayın ve evler nz namaz kılınacak yerler ya- pın. Namazı dosdoru kılın. Mü’mnler müjdele” dye vah- yek. 88. Mûsâ, öyle ded: “Ey Rabbmz! Gerçekten sen Fravun’a ve onun ler gelenlerne, dünya hayatında nce znet ve mallar verdn. Ey Rabbmz, yolundan saptırsınlar dye m? Ey Rab- bmz, sen onların mallarını slp süpür ve kalplerne darlık ver, çünkü onlar elem dolu azabı görünceye kadar man et- mezler.” 89. Allah da, “Her knzn de duası kabul edld. Öyleyse dürüst olmakta devam edn ve sakın blmeyenlern yolunda gtme- yn” ded. 90. sra  l o ul lar ını denzd en geç  rd  k . (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
F rav un da , askerler  y le brlkte zulmetmek ve saldırmak üzere, derhal onları takbe koy uldu . N hayet bo ulmak üzere  ken, “sra lo u l lar ı’nın man ettnden baka hçbr lâh olmadıına nandım. Ben de müslümanlardanım” ded. 91. md m?! Oysa daha önce syan etm ve bozguncular
Bu metnin özeti: F rav un da , askerler  y le brlkte zulmetmek ve saldırmak üzere, derhal onları takbe koy uldu . N hayet bo ulmak üzere  ken, “sra lo u l lar ı’nın man ettnden baka hçbr lâh olmadıına nandım. Ben de müslümanlardanım” ded. 91. md m?! Oysa daha önce syan etm ve bozgunculardan olmutun. 92. Bz de bugün bedenn, arkandan geleceklere bret ol- man ç n, ku r tarac a ız . Çünkü nsanlardan brço u âyetlermzden gerçekten haberszdr. 93. Andolsun, bz sraloullarını çok güzel br yurda yerletr- dk ve onlara temz rızıklar verdk. Kendlerne blg geln- ceye kadar ayrılıa dümedler. ü phesz k  , ay r ı lıa dümü olduklar ı ey l er ha kk ında R abbn k ıyamet g ü nü aralar ında hükmünü verecektr. 8 8. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Yahudler, kutsal ktapları Tevrat’tak blgler üzernden Hz. Peygamber’n ntelkle- 10 / YÛNUS SÛR ES 236 94. Eer sana ndrdmz eyd en üphe çnde sen, senden önce Ktab’ı (Tevrat’ı) okuyanlara sor. Andolsun k, sana Rabbnden hak gelmtr. O hâlde, sakın üphe edenlerden olma! 95. Sakı
Bu metnin özeti: Yahudler, kutsal ktapları Tevrat’tak blgler üzernden Hz. Peygamber’n ntelkle- 10 / YÛNUS SÛR ES 236 94. Eer sana ndrdmz eyd en üphe çnde sen, senden önce Ktab’ı (Tevrat’ı) okuyanlara sor. Andolsun k, sana Rabbnden hak gelmtr. O hâlde, sakın üphe edenlerden olma! 95. Sakın Allah’ın âyetlern yalanlayanlardan da olma! Yoksa zarara urayanlardan olursu n. 96 , 97. üphesz, haklarında Rabbnn sözü (hükmü) gerçeklem olanlar, kend l er ne bütün muc  zeler gel se b le, elem dolu az ab ı gö r ünceye k adar nanmazlar. 98. Yûnus’un kavmnden baka, keke (azabı görmeden) man edp, manı kendsne fayda veren br tek memleket halkı ol- saydı! (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
(Yûnus’un kavm) man ednce, dünya hayatında (sü- rükleneblecekler) rezllk azabını onlardan uzaklatırmı ve onlar ı bel l  br zamana kadar yararlandırmıtık. 99. Eer Rabbn dleseyd, yeryüzünde bulunanların heps el- bette topyekûn man ederlerd. Böyle ken sen m mü’mn olsunlar dye, n
Bu metnin özeti: (Yûnus’un kavm) man ednce, dünya hayatında (sü- rükleneblecekler) rezllk azabını onlardan uzaklatırmı ve onlar ı bel l  br zamana kadar yararlandırmıtık. 99. Eer Rabbn dleseyd, yeryüzünde bulunanların heps el- bette topyekûn man ederlerd. Böyle ken sen m mü’mn olsunlar dye, nsanları zorlayacaksın? 9 rn blyorlardı. Ahr zamana kadar bö yle br peygambern gelece konusunda gö- rü brl çnde bulunuyorlardı. Hz. Peygamber (s.a.s) gelp “Ben Allah’ın elçsym” ded zaman se Yahudlern çou onu nkâr ett. Pek azı onun hak peygamber oldu- una man ett. Buna göre ayette Yahudlern, hakkında ayrılıa dütüü haber ver- len ey Hz. Muhammed (s.a.s)’n peygamberl meselesdr. 9. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Ayette, nanmaları çn nsanları zorlamanın doru br yol olmadıı, böyle br ey söz konusu olsa d bunu Allah’ın yapacaı bldrlmektedr. manı man yapan ey onun hür rade ve terche dayalı olmasıdır. K manı terch etmes sebeb le ebed mutluluu hak edyor. mana zorlama yapılması hal
Bu metnin özeti: Ayette, nanmaları çn nsanları zorlamanın doru br yol olmadıı, böyle br ey söz konusu olsa d bunu Allah’ın yapacaı bldrlmektedr. manı man yapan ey onun hür rade ve terche dayalı olmasıdır. K manı terch etmes sebeb le ebed mutluluu hak edyor. mana zorlama yapılması halnde rade ve terch bulunmaya- caı çn ortaya çıkan ey man olmaz. Br sonrak 100. ayette se Allah’ın zn olmadan kmsenn man edemeyece bld- rlmekte, hemen ardından se akıllarını kullanmayanların azaba urayacakları bl- drlmektedr. Bunun anlamlı udur: man nde terch kula, bu terch yaratıp ger- çekl etrmek se Allah’a attr. Kulun radesne göre sonucun or taya çıkması Allah’ın zn yan yaratması le olur. O yaratmazsa kulların rade ve terch sonuç vermezd. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Fakat Allah adalet sıfatı gere; kulların, vahye kulak verp akıllarını da kullanarak 10 / YÛNUS SÛR ES 237 100. Allah’ın zn olmadıkça, hçbr kmse man edemez. Allah, azabı akıllarını (güzelce) kullanmayanlara verr. 101. De k: “Göklerde ve yerde neler var, br baksanıza.” Fakat âyetler ve uy
Bu metnin özeti: Fakat Allah adalet sıfatı gere; kulların, vahye kulak verp akıllarını da kullanarak 10 / YÛNUS SÛR ES 237 100. Allah’ın zn olmadıkça, hçbr kmse man edemez. Allah, azabı akıllarını (güzelce) kullanmayanlara verr. 101. De k: “Göklerde ve yerde neler var, br baksanıza.” Fakat âyetler ve uyarılar, nanmayan br topluma hçbr fayda sa- lamaz . 102. Onlar sadece, kendlernden önce gelp geçenlern baları- na gelen (azap dolu) g ünler n benzern m beklyorlar? De k  : “Bekley n bak alım, ben de s znle brlkte bekleyenlerde- nm.” 103. Sonra resûllermz ve man edenler kurtarırız. (Ey Muham- med!) Aynı eklde üzermze br hak olarak, nananları da kurtaracaız. 104. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
De k: “Ey nsanlar, eer benm dnmden herhang br üp- hede senz, bln k ben, Allah’ı bırakıp da szn taptıkları- nıza tapmam, fakat szn canını zı alacak olan Allah’a kulluk ederm. Bana mü’mnlerden olmam emrolundu.” 105 , 106. Yne bana öyle emredld: “Hakka yönelen br kmse olarak y
Bu metnin özeti: De k: “Ey nsanlar, eer benm dnmden herhang br üp- hede senz, bln k ben, Allah’ı bırakıp da szn taptıkları- nıza tapmam, fakat szn canını zı alacak olan Allah’a kulluk ederm. Bana mü’mnlerden olmam emrolundu.” 105 , 106. Yne bana öyle emredld: “Hakka yönelen br kmse olarak yüzünü dîne çevr. Sakın Allah’a ortak koanlardan olma. Allah’ı bırakıp da sana ne fayda ve ne de zarar vereble- cek olan eylere yalvarma. Eer böyle yaparsan, üphesz k sen zâlmlerden olursun.” 107 . Eer Allah sana herhang br za rar verecek olursa, bl k onu, O’ndan baka gdereblecek yoktur. Eer sana br hayır dler- se, O’nun lütfunu engelleyeblecek de yoktur. O, bunu kulla- rından dledne ertrr. O, çok baılayıcıdır, çok merha- met ed c dr. 108. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
De k: “Ey nsanlar, sze Rabbnzden gerçek (Kur’an) gel- mtr. Artık km doru yola grerse, ancak kends çn grer. Km de saparsa ancak kend aleyhne sapar. Ben szden so- rumlu delm.” 109. (Ey Muhammed!) Sana vahyolunana uy ve Allah hükmünü vernceye kadar sabret. O, hüküm verenlern en
Bu metnin özeti: De k: “Ey nsanlar, sze Rabbnzden gerçek (Kur’an) gel- mtr. Artık km doru yola grerse, ancak kends çn grer. Km de saparsa ancak kend aleyhne sapar. Ben szden so- rumlu delm.” 109. (Ey Muhammed!) Sana vahyolunana uy ve Allah hükmünü vernceye kadar sabret. O, hüküm verenlern en hayırlısıdır. ortaya koyacakları rade ve terchlern sonuçlarını ortaya çıkarır. Bu, man konusun- da da böyledr. 10 / YÛNUS SÛR ES 238 Mekke dönemnde nmtr. 123 âyer. Sûre, adını çnde söz konusu edlen Hûd peygamberden almıtır. Sûrede b alıca tevht, peygamberlk, öldükten sonra drlme ve ceza konuları ele alınmakta ve bunlar bazı peygamberlern kıssalarıyla desteklenmektedr. Bi smi l lâhir rahmânir rahîm . 1, 2. Elf Lâm Râ. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
1 Bu Kur’an; âyetler, hüküm ve hkmet sahb (bulunan ve her eyden) hakkıyla haberdar olan Allah tara- fından muhkem (eksksz, salam ve açık) kılınmı, sonra da Allah’tan bakasına kulluk etmeyesnz dye ayrı ayrı açık- lanmı br ktaptır. (De k:) “ üphesz ben sze O’nun tara- fından gönder
Bu metnin özeti: 1 Bu Kur’an; âyetler, hüküm ve hkmet sahb (bulunan ve her eyden) hakkıyla haberdar olan Allah tara- fından muhkem (eksksz, salam ve açık) kılınmı, sonra da Allah’tan bakasına kulluk etmeyesnz dye ayrı ayrı açık- lanmı br ktaptır. (De k:) “ üphesz ben sze O’nun tara- fından gönderlm br uyarıcı ve müjdeleycym.” 3. Rabbnzden baılanma dleyn, sonra da O’na tövbe edn k sz belrlenm br süreye (ömrünüzün sonuna) kadar gü- zel br eklde yararlandırsın ve her fazlet sah bne fazlet- nn k arı l ı ını versn. Eer y üz çev r rsenz , ben szn ad ınıza büyük br günün azabından korkuyorum. 4. Dönüünüz ancak Allah’adır. O, her eye hakkıyla gücü ye- tendr. 5. y bln k onlar, O’ndan g zlenmek çn kalplerndek dü- manlıı gzlyorlar. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Yne y bln k (görülmesnler, duyul- masınlar dye) örtülerne büründükler zaman ble Allah on- ların gzledklern de açıa vurduklarını da blr. Çünkü O, göüslern özünü (kalplerde olanı) hakkıyla blendr. 1 . Bu harflerle lgl olarak Bakara sûresnn lk âyetnn dpnotuna bakınız. 11
Bu metnin özeti: Yne y bln k (görülmesnler, duyul- masınlar dye) örtülerne büründükler zaman ble Allah on- ların gzledklern de açıa vurduklarını da blr. Çünkü O, göüslern özünü (kalplerde olanı) hakkıyla blendr. 1 . Bu harflerle lgl olarak Bakara sûresnn lk âyetnn dpnotuna bakınız. 11 HÛD SÛR ES 11 / HÛD SÛRES 239 6. Yer y üzünde hçbr canlı yoktur k  , r ı zk ı A l lah’a at olmasın. Her brnn (dünyada) duracakları yer de, (öldükten sonra) emaneten konulacakları yer de O blr. Bunların heps açık br ktapta (Levh- Mahfuz’da yazılı)dır. 7. O, hangnzn amelnn daha güzel olacaı konusunda sz mthan çn, henüz Ar’ı 2 su üstünde ken gökler ve yer altı gün çnde (altı evrede) yaratandır. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Böyle ken “Ölümden sonra üphesz drltleceksnz” desen, nkârcılar “Mutlaka bu, apaçık br büyüdür” derler. 8. Andolsun, bz onlardan azabı belrl br süreye kadar geck- trsek, o zaman da mutlaka “O nu ne alıkoyuyor?” derler. y bln k, azap onlara gelece gün, kendlernden br daha uza
Bu metnin özeti: Böyle ken “Ölümden sonra üphesz drltleceksnz” desen, nkârcılar “Mutlaka bu, apaçık br büyüdür” derler. 8. Andolsun, bz onlardan azabı belrl br süreye kadar geck- trsek, o zaman da mutlaka “O nu ne alıkoyuyor?” derler. y bln k, azap onlara gelece gün, kendlernden br daha uzaklatırılmaz ve alay etmekte oldukları ey, kendlern çe- peçevre kuatmı olur. 9. Eer nsana taraf ımızdan br rahmet (nmet) tatt ır ır da , son- ra bunu ondan çekp alırsak, üphesz o ümtsz ve nankör oluverr. 10. Ama kendsne dokunan br sıkıntıdan sonra, ona br n- met tattırırsak mutlaka, “Kötülük ler benden gtt” dyecek- tr. Çünkü o, ımarık ve böbürlenen brdr. 11. Ancak sabredp salh amel leyenler böyle deldr. te on- lar çn baılanma ve büyük br mükâfat vardır. (Kavram odaklı açıklama).
Bu tarihi olayın açıklamasını yapın.
12. (Ey Muhammed!) Belk de sen, (mürklern) “Ona br ha- zne ndrlseyd veya berabernde br melek gelseyd ya!” demelernden dolayı sana va hyolunanlardan br k ı smını göz ardı edeceksn ve o yüzden gösün daralacak. Fakat sen, an- cak br uyarıcısın. Allah se her eye vekldr. 3 2 . “Ar”
Bu metnin özeti: 12. (Ey Muhammed!) Belk de sen, (mürklern) “Ona br ha- zne ndrlseyd veya berabernde br melek gelseyd ya!” demelernden dolayı sana va hyolunanlardan br k ı smını göz ardı edeceksn ve o yüzden gösün daralacak. Fakat sen, an- cak br uyarıcısın. Allah se her eye vekldr. 3 2 . “Ar” kavramıyla lgl olarak ayrıca bakınız: A’râf sûres, 54. âyet. 3. Mürkler, “Muhammed madem peygamberdr, o halde nçn geçm sıkıntısı çekyor. Gökten kendsne br hazne ndrlse yahut peygamberln spat edecek br melek 11 / HÛD SÛRES 240 13. Yoksa “onu (Kur’an’ı) uydurdu” mu dyorlar? De k: “Eer doru söyleyenler senz, hayd  Allah’tan baka gücünüzün yett  k ler n de (yard ıma) ça ır ıp, sz de onun g  b uydur ma on sûre getrn.” 4 14. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Eer sze (bu konuda) cevap veremedlerse, bln k o (Kur’an) ancak Allah’ın lmyle ndrlmtr ve O’ndan ba- ka hçbr lâh yoktur. Artık müslüman oluyor musunuz? 15. Km yalnız dünya hayatını ve onun znetn sterse, bz on- lara yaptıklarının karılıını orada tastamam öderz. Orada onlar b
Bu metnin özeti: Eer sze (bu konuda) cevap veremedlerse, bln k o (Kur’an) ancak Allah’ın lmyle ndrlmtr ve O’ndan ba- ka hçbr lâh yoktur. Artık müslüman oluyor musunuz? 15. Km yalnız dünya hayatını ve onun znetn sterse, bz on- lara yaptıklarının karılıını orada tastamam öderz. Orada onlar br ekskle uratılmazlar. 16. te onlar, kendler çn âhrette ateten baka br ey olma- yan kmselerdr. (Dünyada) yaptıkları eyler, orada boa gt- mtr. Zaten bütün yapmakta oldukları da bo eylerdr. 17. Rabb katından açık br delle dayanan kmse, yalnız dünya- lık steyen kmse gb mdr? Kaldı k, bu dell Rabbnden br aht (Kur’an) ve br de ondan (Kur’an’dan) önce br ön- der ve br rahmet olarak (ndrlm olan) Mûsâ’nın ktabı (Tev rat) desteklemekted r. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
5 te bunlar ona (Kur ’an’a) na- nırlar. Gruplardan her km onu nkâr ederse, ate onun va- racaı yerdr. Ondan hç üphen olmasın. üphesz o, Rab- bn taraf ından ( b  l dr  lm ) gerçektr. Fa k at nsanlar ın ço u nanmazlar. gelse ya” eklndek alaylı fadelerde bulunuyorlar, Hz. Peyga
Bu metnin özeti: 5 te bunlar ona (Kur ’an’a) na- nırlar. Gruplardan her km onu nkâr ederse, ate onun va- racaı yerdr. Ondan hç üphen olmasın. üphesz o, Rab- bn taraf ından ( b  l dr  lm ) gerçektr. Fa k at nsanlar ın ço u nanmazlar. gelse ya” eklndek alaylı fadelerde bulunuyorlar, Hz. Peygamber sıkıtırmaya çalı- ıyorlardı. Ayette ve devamındak ayetlerde yüce Allah, zor durumda kalan Resulün, mürklern putlarını hedef alan ayetler gb brtakım ayetlern tebln erteleme h- tmalne karı onu uyarmakta ve desteklemektedr. 4. Ayet hakkında açıklama çn Bakara sûres 24. ayetn dpnotuna bakınız. 5. Tefsr blgnlerne göre burada sözü edlen dell akıldır. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Buna göre âyette, aklını gere-  gb kullanan ve bu sayede Allah’ın varlıın a ve brlne nanan kmse le, her ey dünya hayatından baret kabul edp fıtrata aykırı olarak, nkâr yoluna sapan kmse- lern br olmadı ı; üstelk nsanın do r u br nanca sahp olma yolunda aklı yla ba baa bı
Bu metnin özeti: Buna göre âyette, aklını gere-  gb kullanan ve bu sayede Allah’ın varlıın a ve brlne nanan kmse le, her ey dünya hayatından baret kabul edp fıtrata aykırı olarak, nkâr yoluna sapan kmse- lern br olmadı ı; üstelk nsanın do r u br nanca sahp olma yolunda aklı yla ba baa bırakılmayıp, aklın lâhî vahyle de desteklend vurgulanmı olmaktadır. 11 / HÛD SÛRES 241 18. Km Allah’a karı yalan uydurandan daha zalmdr? te bun- lar, Rablerne arz edlecekler ve âhtler de, “Rablerne kar- ı yalan söyleyenler te bunlardır” dyeceklerdr. Blnz k, Allah’ın lânet zalmler üzernedr. 19. Onlar (halkı) Allah yolundan alıkoyan ve onu er ve çe- lkl göstermek steyen kmselerdr. Hem de onlar ahret nk âr ed enler n ta kend l er dr. 20. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Onlar yeryüzünde (Allah’ı) âcz bırakablecek dellerdr. Onların Allah’tan baka sıınablecekler br yardımcıları da yoktur. Azap onlar çn kat kat artırılacaktır. Çünkü onlar (gerçekler) tmee tahammül edemyorlar, hem de gör- müyorlardı. 21. te bunlar, kendlern zyana uratan kmsele
Bu metnin özeti: Onlar yeryüzünde (Allah’ı) âcz bırakablecek dellerdr. Onların Allah’tan baka sıınablecekler br yardımcıları da yoktur. Azap onlar çn kat kat artırılacaktır. Çünkü onlar (gerçekler) tmee tahammül edemyorlar, hem de gör- müyorlardı. 21. te bunlar, kendlern zyana uratan kmselerdr. Uydur- makta oldukları eyler de kendlern yüz üstü bırakıp kay- bolup g tm tr. 22. ü phesz bunlar ahrette en çok zyana urayanlardır. 23. man edp, salh ameller leyen ve Rablerne gönülden ba- lananlara gelnce, te onlar cennetlklerdr. Onlar orada ebedî kalacaklardır. 24. Bu k zümrenn durumu, kör ve saır le gören ve ten km- seler (n durumu) gbdr. Bunların durumları hç brbrler- ne denk olur mu? Hâlâ düünmez msnz? 25. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Andolsun, bz Nûh’u kavmne peygamber olarak gönderdk. Onlara öyle ded: “Ben szn çn apaçık br uyarıcıyım.” 26. “Allah’tan bakasına badet ve kulluk etmeyn. Dorusu ben szn adınıza elem dolu br günün azabından korkuyorum.” 27. Kavmnn nkâr eden ler ge lenler, “Bz, senn ancak bzm
Bu metnin özeti: Andolsun, bz Nûh’u kavmne peygamber olarak gönderdk. Onlara öyle ded: “Ben szn çn apaçık br uyarıcıyım.” 26. “Allah’tan bakasına badet ve kulluk etmeyn. Dorusu ben szn adınıza elem dolu br günün azabından korkuyorum.” 27. Kavmnn nkâr eden ler ge lenler, “Bz, senn ancak bzm gb br nsan olduunu görüyoruz. lk bakıta sana uyanla- rın da ancak en aaılıklarımızdan baret olduunu görüyo- ruz. Szn bze karı herhang br üstünlüünüzü de görmü- 11 / HÛD SÛRES 242 yoruz. Aksne szn yalancı k mseler olduunuzu sanıyoruz” dedler. 28. Nûh ded k: “Ey Kavmm! (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Söyleyn bakalım; âyet ben Rabbmden gelen apaçık br dell üzernde sem ve O, kend katından bana br rahmet verm de sz ona karı kör kalmı- sanız, onu stemednz hâlde , bz sz ona zorlayacak mı- y ı z?” 29. “Ey kavmm! Buna karı ben szden herhang br mal da ste- myorum. Benm mükâ
Bu metnin özeti: Söyleyn bakalım; âyet ben Rabbmden gelen apaçık br dell üzernde sem ve O, kend katından bana br rahmet verm de sz ona karı kör kalmı- sanız, onu stemednz hâlde , bz sz ona zorlayacak mı- y ı z?” 29. “Ey kavmm! Buna karı ben szden herhang br mal da ste- myorum. Benm mükâfatım ancak Allah’a âttr. Ben o man edenler (teklfnze uyarak) kovacak da delm. Çünkü on- lar Rablerne kavuacaklardır. Fakat ben szn blgszce dav- ranan br toplum olduunuzu görüyorum.” 30. “Ey k av mm! Eer ben onlar ı ko varsam, ben Allah’tan km koruyablr? Hç düünmüyor musunuz?” 31. Sze ben, “Allah’ın haznele r yanımdadır”, demyorum; gaybı da blmem. “Ben br me lem” de demyorum. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Szn hor gördüünüz kmseler çn, “Allah, onlara asla hçbr ha- yır vermez” de dyemem. Allah, onların çlerndekn daha y  b lr. Böy le br ey söy l ersem, o zaman ben gerçekten zâlmlerden olurum. 32. Dedler k: “Ey Nûh! Bzmle tartıtın ve tartımayı uzattın. Eer doru söyleyenlerden
Bu metnin özeti: Szn hor gördüünüz kmseler çn, “Allah, onlara asla hçbr ha- yır vermez” de dyemem. Allah, onların çlerndekn daha y  b lr. Böy le br ey söy l ersem, o zaman ben gerçekten zâlmlerden olurum. 32. Dedler k: “Ey Nûh! Bzmle tartıtın ve tartımayı uzattın. Eer doru söyleyenlerden s en, hayd kendsyle bz tehdt ettn azabı getr.” 33. Nûh ded k: “Onu sze, dlerse ancak Allah getrr ve sz (Allah’ı) âcz bırakamazsınız.” 34. Ben sze öüt vermek stesem de, eer Allah sz azdırmak s- temse, öüdüm sze fayda ver mez. O, szn Rabbnzdr ve O’na döndürüleceksnz. 35. (Ey Muhammed!) Yoksa “Onu (Kur’an’ı) kends uydurdu” mu dyorlar? De k: “Eer onu uydurmusam, suçum bana 11 / HÛD SÛRES 243 âttr. Ben de szn  lemekte olduunuz suçlardan uzaım.” 36. (Kavram odaklı açıklama).
Bu tarihi olayın açıklamasını yapın.
Nûh’a vahyolundu k: “Kavmnden daha önce man etm olanlardan bak a , ar tı k hç k  mse man etmeyecek . O hâlde, onların yapmakta oldukları eylerden dolayı üzülme.” 37. “Gözetmmz altında ve vahymze göre gemy yap. Zulme- denler hakkında bana br ey söyleme. Çünkü onlar suda bo-  u lac
Bu metnin özeti: Nûh’a vahyolundu k: “Kavmnden daha önce man etm olanlardan bak a , ar tı k hç k  mse man etmeyecek . O hâlde, onların yapmakta oldukları eylerden dolayı üzülme.” 37. “Gözetmmz altında ve vahymze göre gemy yap. Zulme- denler hakkında bana br ey söyleme. Çünkü onlar suda bo-  u lacaklard ır.” 38. (Nûh) gemy yapıyordu. Ka vmnden ler gelenler her ne zaman yanına urasalar, onunl a alay edyorlardı. Ded k: “Bzmle alay edyorsanız, szn bzmle alay ettnz gb bz de sznle alay edecez.” 39. Artık, geld kmsey rezl eden azabın kme gelecen, k- mn üzerne sürekl br azabın necen lerde anlayacaksı- nız . 40. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Nhayet emrmz gelp, tandır kaynamaya balayınca (sular coup taınca) Nûh’a dedk k: “Her cns canlıdan (erkekl dl) brer çft, br de kendler hakkında daha önce hüküm verlm olanlar dıındak âlen  le man ed enler  ona y ü k- le.” Ama, onunla beraber sadece pek az kmse man etmt
Bu metnin özeti: Nhayet emrmz gelp, tandır kaynamaya balayınca (sular coup taınca) Nûh’a dedk k: “Her cns canlıdan (erkekl dl) brer çft, br de kendler hakkında daha önce hüküm verlm olanlar dıındak âlen  le man ed enler  ona y ü k- le.” Ama, onunla beraber sadece pek az kmse man etmt. 6 41. (Nûh), “Bnn ona. Onun yüzüp gtmes de durması da Allah’ın adıyladır. üphesz Rabbm çok baılayandır, çok merhamet edendr.” ded. 42. Gem, dalar g  b dalgalar arasında onlar ı götür üyordu . Nûh, ayrı br yere çeklm olan oluna, “Yavrucuum, b- zmle beraber sen de bn, nkârcıla rla brlkte olma” dye ses- lend. 43. O, “Ben, kendm sudan koruyacak br daa sıınacaım” ded. Nûh, “Bugün Allah’ın rahmet ettkler harç, O’nun azabından korunacak hç kmse yoktur” ded. (Kavram odaklı açıklama).
Bu tarihi olayın açıklamasını yapın.
Derken arala- 6 . Aynı olayla lgl olarak Mü’mnûn sûresnn 27. âyetne bakınız. 11 / HÛD SÛRES 244 rına dalga grverd de olu boulanlardan oldu. 44. “Ey yeryüzü! Yut suyunu. Ey gök! Tut suyunu” denld. Su çekld,  btrld. Gem de Cûdî’ye oturdu ve “Zalmler topluluu, Allah’ın rahmet
Bu metnin özeti: Derken arala- 6 . Aynı olayla lgl olarak Mü’mnûn sûresnn 27. âyetne bakınız. 11 / HÛD SÛRES 244 rına dalga grverd de olu boulanlardan oldu. 44. “Ey yeryüzü! Yut suyunu. Ey gök! Tut suyunu” denld. Su çekld,  btrld. Gem de Cûdî’ye oturdu ve “Zalmler topluluu, Allah’ın rahmetnden uzak olsun!” denld. 45. Nûh, Rabbne seslenp öyle ded: “Rabbm! üphesz o- lum da âlemdendr. Senn va’dn elbette gerçektr. Sen de hükmedenlern en y hükmedensn.” 46. Allah, “Ey Nûh! O, asla senn âlenden deldr. Onun yap- tı ı , y  olmayan br  tr. O hâlde, hakk ında hçbr b lg n ol- mayan ey benden steme. Be n, sana cahllerden olmama- nı öütlerm” ded. 47. Nûh, “Rabbm! üphesz ben senden hakkında blgm ol- mayan ey stemekten sana sıınırım. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Eer ben baılamaz ve bana acımazsan, üphesz zyana urayanlardan olurum” ded. 48. Ona denld k: “Ey Nûh! Sana ve sennle brlkte bulunan- lardan brçok ümmete bzden esenlk ve bereketlerle (ge- mden) n. Daha brtakım ümmetler de olacak k, bz onla- rı (dünyada) yararlandıracaız. Sonra
Bu metnin özeti: Eer ben baılamaz ve bana acımazsan, üphesz zyana urayanlardan olurum” ded. 48. Ona denld k: “Ey Nûh! Sana ve sennle brlkte bulunan- lardan brçok ümmete bzden esenlk ve bereketlerle (ge- mden) n. Daha brtakım ümmetler de olacak k, bz onla- rı (dünyada) yararlandıracaız. Sonra da bzden kendlerne elem dolu br azap dokunacak.” 49. te bunlar, sana vahyettm z gayb haberlerndendr. Bun- dan önce onları ne sen blyordun, ne de kavmn. O hâlde sabret. Çünkü (y) sonuç, Allah’a karı gelmekten sakınan- ların olacaktır. 50. Âd kavmne de kardeler Hûd’u gönderdk. Hûd, öyle ded: “Ey kavmm! Allah’a kulluk edn. O’ndan baka szn hçbr lâhınız yoktur. Sz, sadece ftra edyorsunuz.” 51. “Ey kavmm! Ben buna karı szden br ücret stemyorum. (Kavram odaklı açıklama).
Bu metnin bize verdiği dersleri yazın.
Benm ücretm, ancak ben ya ratana âttr. Hâlâ aklınızı kul- lanmayacak mısınız?” 11 / HÛD SÛRES 245 52. “Ey kavmm! Rabbnzden baılanma dleyn, sonra O’na tövbe edn k, üzernze bol bol yamur göndersn ve gücü- nüze g üç k atsın. Gü nahk ârlar olarak y üz çev  r mey n.” 53. Dedler k:
Bu metnin özeti: Benm ücretm, ancak ben ya ratana âttr. Hâlâ aklınızı kul- lanmayacak mısınız?” 11 / HÛD SÛRES 245 52. “Ey kavmm! Rabbnzden baılanma dleyn, sonra O’na tövbe edn k, üzernze bol bol yamur göndersn ve gücü- nüze g üç k atsın. Gü nahk ârlar olarak y üz çev  r mey n.” 53. Dedler k: “Ey Hûd! Sen bze açık br mucze getrmedn. Bz de senn sözünle lâhlarımızı bırakacak delz. Bz sana man edecek de delz.” 54. 54 , 55. Bz sadece unu söylerz: “Sen, lâhlarımızdan br fena çarpmı.” Hûd, ded k: “te ben Allah’ı âht tutuyo- rum. Sz de âht olun k, ben szn Allah’ı bırakıp da O’na ortak kotuunuz eylerden uzaım. Hayd hepnz toptan bana tuzak kurun, sonra da bana göz açtırmayın.” 56. “te ben, hem benm, hem sz n Rabbnz olan Allah’a da- yandım. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Yeryüzünde bulunan hçbr canlı yoktur k, Allah, onun perçemnden tutmu olmasın. 7 üphesz Rabbm dosdoru br yol üzerndedr.” 57. “Eer yüz çevrrsenz; bln k ben, benmle gönderlen sze tebl ettm. Rabbm (dlerse) szden baka br kavm szn yernze getrr ve sz O’na br zarar ve
Bu metnin özeti: Yeryüzünde bulunan hçbr canlı yoktur k, Allah, onun perçemnden tutmu olmasın. 7 üphesz Rabbm dosdoru br yol üzerndedr.” 57. “Eer yüz çevrrsenz; bln k ben, benmle gönderlen sze tebl ettm. Rabbm (dlerse) szden baka br kavm szn yernze getrr ve sz O’na br zarar veremezsnz. üphesz Rabbm, her ey koruyup gözetendr.” 58. Helâk emrmz gelnce, Hûd’u ve beraberndek man etm olanları, tarafımızdan br rahmetle kurtardık. Onları aır br azaptan kurtardık. 59. te Âd kavm! Rablernn âyetlern nkâr ettler. O’nun pey- gamberlerne karı geldler ve natçı her zorbanın emrne uy- dular! 60. Onlar, hem bu dünyada, hem de kıyamet gününde lânete uratıldılar. Blnz k Âd kavm, Rablern nkâr ett. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
(Yne) blnz k Hûd’un kavm Âd, Allah’ın rahmetnden uzaklatı. 7 . Âyetn bu kısmında, bütün canlıların, Allah’ın kudret ve rades altında bulunduu, mecazî br anlatımla dle getrlmektedr. 11 / HÛD SÛRES 246 61. Semûd kavmne 8 de kardeler Sal h’ peygamber gönder- dk. Ded k: “Ey kav
Bu metnin özeti: (Yne) blnz k Hûd’un kavm Âd, Allah’ın rahmetnden uzaklatı. 7 . Âyetn bu kısmında, bütün canlıların, Allah’ın kudret ve rades altında bulunduu, mecazî br anlatımla dle getrlmektedr. 11 / HÛD SÛRES 246 61. Semûd kavmne 8 de kardeler Sal h’ peygamber gönder- dk. Ded k: “Ey kavmm! Allah’a kulluk edn. Szn O’ndan baka hçbr lâhınız yok. O, sz yeryüzünden (topraktan) yarattı ve sz oranın marında görevl (ve buna donanımlı) kıldı. 9 Öyle se O’ndan baılanma dleyn; sonra da O’na tövbe edn. üphesz Rabbm yakındır ve dualara cevap ve- rendr. 62. Onlar öyle dedler: “Ey Salh! Bundan önce sen, aramızda ümt beslenen br kmseydn. md  babalarımızın taptıkla- rına tapmamızı bze yasaklıyor musun? (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
üphesz, bz senn bz ça ırd ı ın eyden der n br ü phe ç ndey z .” 63. Sal h, ded k  : “Ey k av mm! Söy ley n bak ay ım, eer ben R abbm taraf ından apaç ı k br del l üzer nde  sem ve bana tarafından br rahmet (peygamberlk) vermse, O’na karı geldm takdrde ben Allah’ta
Bu metnin özeti: üphesz, bz senn bz ça ırd ı ın eyden der n br ü phe ç ndey z .” 63. Sal h, ded k  : “Ey k av mm! Söy ley n bak ay ım, eer ben R abbm taraf ından apaç ı k br del l üzer nde  sem ve bana tarafından br rahmet (peygamberlk) vermse, O’na karı geldm takdrde ben Allah’tan km koruyablr? Demek k, zarara uratmaktan baka bana katkınız olmaz.” 64. “Ey kavmm! te sze mucze olarak Allah’ın d br deve- s. Bırakın onu, Allah’ın arzında yayılıp otlasın. Ona kötülük dokundurmayın, yoksa sz yakın br azap yakalar.” 65. Derken onu kestler. Salh, ded k: “Yurdunuzda üç gün daha yaayın. (Sonra helâk olacaksınız.) te bu, yalanlana- mayacak br tehdttr.” 66. (Helâk) emrmz geldnde Salh’ ve beraberndek man 8. Hz. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Salh’n peygamber olarak görevlendrld Semûd kavm çn A’râf, 7/73 ve Hcr, 15/80. ayetlerne ve dpnotlarına bakınız. Bu ayetten tbaren 68. ayete kadar, Salh peygambern bu uurda verd mücadeleden br kest yer almaktadır. 9 . Bu âyet- kermede nsanoluna çok hayatî br mesaj verlmek
Bu metnin özeti: Salh’n peygamber olarak görevlendrld Semûd kavm çn A’râf, 7/73 ve Hcr, 15/80. ayetlerne ve dpnotlarına bakınız. Bu ayetten tbaren 68. ayete kadar, Salh peygambern bu uurda verd mücadeleden br kest yer almaktadır. 9 . Bu âyet- kermede nsanoluna çok hayatî br mesaj verlmektedr. Çünkü yeryüzü, Allah’ın nsana br emanetdr. Bu emanetn, Allah’ın yeryüzünde yarattıı tab den- ge çerçevesnde korunması, geltrlmes ve mar edlmes gerekr. Allah’ın yeryüzüne koydu u tab denge ye zarar verecek her türlü anlayı ve e ylem de Kur’an’ın bu mesa- jına te rs düer. Çünkü nsana verlen gö rev yeryüzünün marıdır, tahrb del. 11 / HÛD SÛRES 247 etm olanları tarafımızdan b r rahmetle helâktan ve o gü- nün rezllnden kurtardık. (Kavram odaklı açıklama).
Bu tarihi olayın açıklamasını yapın.
üphesz Rabbn mutlak güç sa- hbdr, hüküm ve hkmet sahbdr. 67. Zulmedenler o korkunç uultulu ses yakaladı da yurtların- da dz üstü çökekaldılar. 68. Sank orada hç yaamamılardı. Blnz k Semûd kavm Rablern nkâr ett. (Yne) blnz k Semûd kavm Allah’ın rahmetnden uzaklatı. 6
Bu metnin özeti: üphesz Rabbn mutlak güç sa- hbdr, hüküm ve hkmet sahbdr. 67. Zulmedenler o korkunç uultulu ses yakaladı da yurtların- da dz üstü çökekaldılar. 68. Sank orada hç yaamamılardı. Blnz k Semûd kavm Rablern nkâr ett. (Yne) blnz k Semûd kavm Allah’ın rahmetnden uzaklatı. 69. Andolsun, elçlermz (melekler), brahm’e müjde getrp “Selâm sana!” dedler. O, “Sze de selâm” ded ve kızartılmı br buzaı getrmekte geckmed. 70. Ellern yemee uzatmadıklarını görünce, onları yadırga- dı ve onlardan dolayı çnde br korku duydu. Dedler k: “Korkma, çünkü bz Lût kavmne gönderldk.” 71. brahm’n k ar ı sı ayakta d. (Bu sözler  duy unca) g üldü . Ona da shak’ı müjdeledk; shak’ın arkasından da (toru- nu) Yakûb’u. 72. Karısı, “Vay baıma gelenler! (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Ben br kocakarı ve bu kocam da br htyar ken çocuk mu douracaım? Gerçekten bu, çok aı lacak br ey !” ded. 73. Melekler, “Allah’ın emrne m aıyorsun? Allah’ın rahme- t ve bereket sze olsun ey (peygamber ocaının) ev halkı! üphesz O, övülmeye lâyıktır, anı yücedr.” dedler. 74. b
Bu metnin özeti: Ben br kocakarı ve bu kocam da br htyar ken çocuk mu douracaım? Gerçekten bu, çok aı lacak br ey !” ded. 73. Melekler, “Allah’ın emrne m aıyorsun? Allah’ın rahme- t ve bereket sze olsun ey (peygamber ocaının) ev halkı! üphesz O, övülmeye lâyıktır, anı yücedr.” dedler. 74. brahm’n korkusu gdp, kendsne müjde gelnce Lût kav- m hakkında bzm (elçlermz)le tartımaya baladı. 75. Çünkü brahm yumuak huylu, çok çl ve Allah’a yönelen br kmseyd. 76. Elçlermz, “Ey brahm bundan vazgeç! Çünkü Rabbnn emr kesn olarak gelmtr. üphesz onlara ger döndürüle- meyecek br azap gelecektr” dedler. 11 / HÛD SÛRES 248 77. Elçlermz Lût’a gelnce onların yüzünden üzüldü, gösü daraldı ve “Bu çok zor br gün” ded. 78. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Kavm, (konuklarıyla çrkn lkde bulunmak üzere) ona doru koa koa geldler. Zaten onlar önceden de bu tür çr- kn ler yapıyorlardı. Lût, ded k: “Ey Kavmm! te kız- larım. Onlar(la nkâhlanmanız) szn çn daha temzdr. 10 Allah’a karı gelmekten sakının ve konuklarıma karı ben rez
Bu metnin özeti: Kavm, (konuklarıyla çrkn lkde bulunmak üzere) ona doru koa koa geldler. Zaten onlar önceden de bu tür çr- kn ler yapıyorlardı. Lût, ded k: “Ey Kavmm! te kız- larım. Onlar(la nkâhlanmanız) szn çn daha temzdr. 10 Allah’a karı gelmekten sakının ve konuklarıma karı ben rezl etmeyn. çnzde hç aklı baında br adam yok mu?” 79. Onlar, “y  b lyorsun k  k ı zlar ında bzm gözümüz yok . Sen bzm ne  sted mz çok y  b lyorsun” ded ler. 80. (Lût da:) “Keke sze karı (koyacak) br gücüm olsaydı, ya da salam br destee dayanablseydm” ded. 81. Konukları öyle ded: “Ey Lût! Bz Rabbnn elçleryz. On- lar sana asla ulaamayacaklar. Geceleyn br vaktte alen al götür. çnzden kmse ardına bakmasın. Ancak karın müs- tesna. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
(Onu bırak.) Çünkü onların (kavmnn) baına gele- cek olan az ap, onun baına da gelecektr. Onlar ın az abla bu- luma zamanı sabahtır. Sabah yakın del mdr?!” 82. 82, 83. (Azap) emrmz gelnce oranın altını üstüne getr- dk. Üzerne de Rabbnn katında aretlenm prlm balçıktan tala
Bu metnin özeti: (Onu bırak.) Çünkü onların (kavmnn) baına gele- cek olan az ap, onun baına da gelecektr. Onlar ın az abla bu- luma zamanı sabahtır. Sabah yakın del mdr?!” 82. 82, 83. (Azap) emrmz gelnce oranın altını üstüne getr- dk. Üzerne de Rabbnn katında aretlenm prlm balçıktan talar yadırdık. Bunlar zalmlerden uzak deldr. 84. Medyen halkına da kardeler u’ayb’ı peygamber gönder- dk. O, öyle ded: “Ey kavmm! Allah’a kulluk edn. Szn O’ndan baka hçbr lâhınız yoktur. Ölçüyü ve tartıyı eksk yapmayın. Ben sz bolluk çnde görüyorum. Ben szn adı- nıza kuatıcı br günün azabından korkuyorum.” 10 . Br peygamber, gönderld kavmn manevî babası sayılır. Bu tbarla gönderld-  toplumun kadınları o peygambern mane vî kızları mesabesndedr. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Burada Lût Peygamber, kavmn çne dütükler cnsel sapıklıı (erken erkekle cnsel lks) terk edp me r u ve doal l kye dönmeler  ve k adınlarl a nkâhlanmaları konusunda uyarmaktadır. 11 / HÛD SÛRES 249 85. “Ey kavmm! Ölçüyü ve tartıyı adaletle tam yapın. nsan- lar ın eyalar ını
Bu metnin özeti: Burada Lût Peygamber, kavmn çne dütükler cnsel sapıklıı (erken erkekle cnsel lks) terk edp me r u ve doal l kye dönmeler  ve k adınlarl a nkâhlanmaları konusunda uyarmaktadır. 11 / HÛD SÛRES 249 85. “Ey kavmm! Ölçüyü ve tartıyı adaletle tam yapın. nsan- lar ın eyalar ını (mal lar ını ve ha klar ını) ek s ltmey n. Yer y ü- zünde bozg unculuk yaparak k ar ı ı klı k ç ı k ar may ın.” 86. “Eer nanan kmselersenz Alla h’ın bıraktıı helâl kazanç s- zn çn daha hayırlıdır. Ben szn baınızda br bekç de- lm.” 87. Dedler k: “Ey u’ayb! Babala rımızın taptı ını, yahut malla- r ımız hakk ında d led mz ya pmayı terk etmemz sana na- mazın mı emredyor. Oysa sen gerçekten yumuak huylu ve aklı baında br adamsın.” 88. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
u’ayb, öyle ded: “Ey kavmm! Söyleyn bakayım, ya ben Rabbmden gelen açık br dell üzere sem ve katından bana güzel br rızık vermse!. Ben sze yasakladıımı kendm yapmak stemyorum. Ben sadece gücüm yettnce (sz) düzeltmek styorum. Baarım ancak Allah’ın yardımı le- dr. Ben sadece
Bu metnin özeti: u’ayb, öyle ded: “Ey kavmm! Söyleyn bakayım, ya ben Rabbmden gelen açık br dell üzere sem ve katından bana güzel br rızık vermse!. Ben sze yasakladıımı kendm yapmak stemyorum. Ben sadece gücüm yettnce (sz) düzeltmek styorum. Baarım ancak Allah’ın yardımı le- dr. Ben sadece O’na tevekkül ettm ve sadece O’na yöne- lyorum.” 89. “Ey Kavmm! Bana karı olan dümanlıınız, Nûh kavm- nn, veya Hûd k av mnn, yahut Sal h k av mnn baına gele- nn benzer gb br felaket sakın szn de baınıza getrme- sn. (Ve unutmayın k) Lût kavm szden uzak deldr.” 90. “Rabbnzden baılanma dleyn, sonra O’na tövbe edn. üphesz Rabbm çok merhametldr, çok sevendr.” 91. Dedler k: “Ey u’ayb! Dedklernn çounu anlamıyoruz. Hem bz sen aramızda zayıf görüyoruz. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Eer kablen olma- saydı, sen taa tutardık. Zaten sen bzce tbarlı br del- sn.” 92. u’ay b, öy le ded : “Ey k av mm! Benm k ab lem szce Allah’tan daha tbarlı mı k, O’na sırt çevrdnz. üphesz Rabbm szn yaptıkla rınızı kuatmıtır.” 11 / HÛD SÛRES 250 93. “Ey Kavmm! Elnzd
Bu metnin özeti: Eer kablen olma- saydı, sen taa tutardık. Zaten sen bzce tbarlı br del- sn.” 92. u’ay b, öy le ded : “Ey k av mm! Benm k ab lem szce Allah’tan daha tbarlı mı k, O’na sırt çevrdnz. üphesz Rabbm szn yaptıkla rınızı kuatmıtır.” 11 / HÛD SÛRES 250 93. “Ey Kavmm! Elnzden gelen yapın. üphesz ben de (elmden gelen) yapacaım. Rezl edc azabın kme gelece- n ve kmn yalancı olduunu yakında bleceksnz. Gözle- yn. üphesz ben de sznle beraber gözlüyorum.” 94. (Azap) emrmz gelnce, u’ayb’ı ve onunla brlkte man edenler, katımızdan br rahmetle kurtardık. Zulmedenle- r se o korkunç (uultulu) ses yakaladı da yurtlarında dz üstü çökekaldılar. 95. Sank orada hç yaamamılardı. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Blnz k Semûd kavm Allah’ın rahmetnden uzaklatıı gb Medyen halkı da uzak- latı . 96, 97. Andolsun, bz Musa’yı muczelermzle ve (özellkle, üstün- lüü) apaçık (asanın yılana dönütüü) mucze le Fravun’a ve onun ler gelen adamları na peygamber gönderdk de le- r gelenler Fravun’u
Bu metnin özeti: Blnz k Semûd kavm Allah’ın rahmetnden uzaklatıı gb Medyen halkı da uzak- latı . 96, 97. Andolsun, bz Musa’yı muczelermzle ve (özellkle, üstün- lüü) apaçık (asanın yılana dönütüü) mucze le Fravun’a ve onun ler gelen adamları na peygamber gönderdk de le- r gelenler Fravun’un emrne uydular. Hâlbuk Fravun’un emr doru deld. 11 98. Fravun, kıyamet gününde ka vmnn önüne geçece k ve onla- rı atee götürecektr. Ne kötü varı yerdr orası! 99. Onlar, hem bu dünyada, hem de kıyamet gününde lânete uratıldılar. Ne kötü destektr onlara verlen destek! 100. (Ey Muhammed!) Bunlar o me mleketlern haberlernden bazılarıdır. Onları sana anlatıyoruz. Onlardan ayakta duran- lar da var, yıkılıp gdenler de. 101. Bz onlara zulmetmed k . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Fa k at onlar kend l er ne zulmett - ler. Rabbnn azap emr gelnce, Allah’ı bırakıp da taptıkla- rı lâhları kendlerne hçbr fayda salamadı. lâhları onları n 11. Musa (a.s) Fravun’a gdp Allah’ın badete layık tek lah olduu gerçen tebl edn- ce, Fravun ve çevre sndek ler gele
Bu metnin özeti: Fa k at onlar kend l er ne zulmett - ler. Rabbnn azap emr gelnce, Allah’ı bırakıp da taptıkla- rı lâhları kendlerne hçbr fayda salamadı. lâhları onları n 11. Musa (a.s) Fravun’a gdp Allah’ın badete layık tek lah olduu gerçen tebl edn- ce, Fravun ve çevre sndek ler gelenler onu yalanlamı ve kendsnn lah olduu fk- rnde ısrar etmt. Fravun bununla da kalmayıp halka kend görüüne uymalarını emretmt. Halk da Allah’ın Musa (a.s) aracıl ıı le gönderd Allah’a man emrne del, Fravun’un sapkın emrne uymulardı. 11 / HÛD SÛRES 251 sadece zyanlarını artırdı. 102. Zulme sapmı  memleketler n ha l k ını yak alad ı ında , R ab - bnn yakalaması te böyledr! üphesz O’nun yakalama- sı can yakıcı ve ddetldr. 103. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
üphesz, ahret azabından korkanlar çn bunda br bret vardır. Bu, nsanların (hesap ve ceza çn) toplanacakları br gündür. Bu, herkesn toplanıp b r araya gelece br gündür. 12 104. Bz onu ancak belrl br za mana kadar ertelyoruz. 105. O gün geld zaman Allah’ın zn olmadan hçbr k
Bu metnin özeti: üphesz, ahret azabından korkanlar çn bunda br bret vardır. Bu, nsanların (hesap ve ceza çn) toplanacakları br gündür. Bu, herkesn toplanıp b r araya gelece br gündür. 12 104. Bz onu ancak belrl br za mana kadar ertelyoruz. 105. O gün geld zaman Allah’ın zn olmadan hçbr kmse ko- nuamaz. Onlardan mutsuz (ceh ennemlk) olanlar da var- dır, mutlu (cennetlk) olanlar da. 106. Mutsuz olanlara gelnce; cehennemdedrler. Onlar ın orada ddetl br soluyuları vardır. 107. Onlar, gökler ve yerler durdukça orada ebedî olarak kalacak- lardır. Ancak Rabbnn dlemes baka. üphesz Rabbn s- tedn yapandır. 108. Mutlu olanlara gelnce, gökler ve yerler durdukça çnde ebedî kalmak üzere cennettedrler. Ancak Rabbnn dleme- s baka. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Bu, onlara ardı keslmez br lütuf olarak verlmtr. 109. (Ey Muhammed!) unların taptıkları eylern batıl olduu konusunda üpheye düme. Onlar sadece, daha önce baba- larının taptıı gb tapıyorlar. üphesz bz onlara (azaptan) paylarını eksksz olarak tastamam verecez. 110. Andolsun, bz
Bu metnin özeti: Bu, onlara ardı keslmez br lütuf olarak verlmtr. 109. (Ey Muhammed!) unların taptıkları eylern batıl olduu konusunda üpheye düme. Onlar sadece, daha önce baba- larının taptıı gb tapıyorlar. üphesz bz onlara (azaptan) paylarını eksksz olarak tastamam verecez. 110. Andolsun, bz Mûsâ’ya Ktab’ı (Tevrat’ı) vermtk de onun hakkında ayrılıa düülmütü. 13 Eer daha önce Rabbnn 12 . Âyetn son cümles, “Bu, her eyn ortaya dökülüp görülece br gündür” eklnde de tercüme edleblr. 13. Ayette, mürklern Allah’ın Resulünü ve Kur’an’ı yalanlamaları karısında u me- saj le Hz. Peygambere destek verlyor: Allah tarafından peygamber olarak görev- lendrlp, tebl ett ktabın nkâr edld tek peygamber sen delsn. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Senden önce bz Musa’yı da peygamber olarak gönderdk. Ona verdmz Tevrat da sral oul- 11 / HÛD SÛRES 252 br sözü geçmem olsaydı, elbette aralarında hüküm verlr- d. Onlar da (mürkler de) o Kur’an hakkında dern br üp- he ç ndedrler. 111. üphesz Rabbn onların her brne, yaptık
Bu metnin özeti: Senden önce bz Musa’yı da peygamber olarak gönderdk. Ona verdmz Tevrat da sral oul- 11 / HÛD SÛRES 252 br sözü geçmem olsaydı, elbette aralarında hüküm verlr- d. Onlar da (mürkler de) o Kur’an hakkında dern br üp- he ç ndedrler. 111. üphesz Rabbn onların her brne, yaptıklarının karılıını tastamam verecektr. üphes z Rabbn onların yaptıkların- dan hakkıyla haberdardır. 112. Öyle se emrolunduun gb dos doru ol. Beraberndek töv be ed enler de dosdor u ol sunlar. Hak ve adalet ölçüler - n amayın. üphesz O, yaptıklarınızı hakkıyla görür. 113. Zulmedenlere meyletmeyn. Yoksa sze de ate dokunur. S- zn Allah’tan baka dostlarınız yoktur. Sonra sze yardım da ed  lmez . 114. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
(Ey Muhammed!) Gündüzün k tarafında ve gecenn gün- düze yakın vaktlernde namaz kıl. Çünkü ylkler kötülük- ler gderr. Bu, öüt alanlar çn br öüttür. 14 115. Sabret! Çünkü, Allah y ve yararlı ler en güzel eklde ya- panların mükâfatını zay etmez. 116. Szden öncek nesllerden ak
Bu metnin özeti: (Ey Muhammed!) Gündüzün k tarafında ve gecenn gün- düze yakın vaktlernde namaz kıl. Çünkü ylkler kötülük- ler gderr. Bu, öüt alanlar çn br öüttür. 14 115. Sabret! Çünkü, Allah y ve yararlı ler en güzel eklde ya- panların mükâfatını zay etmez. 116. Szden öncek nesllerden aklı baında kmseler (nsanları) yeryüzünde bozgunculuk yapmaktan alıkoysalardı ya! An- cak çlernden kendlern kurtardıımız pek az kmse bunu yapmıtı. Zulmedenler se ç nde ımartıldıkları refahın ar- dına dütüler ve günahkâr kmseler oldular. 117. R abbn, ha l k lar ı sal h ve ı s lah ed c  k  mseler  ken memleket- ler  zulmederek helâk etmez . larının br kısmınca yalanlanmı, br kısmınca se tasdk edlmt. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Senn yaadıın bu zorlukların benzerlern bütün peygamberler yaamıtır. Ama onlar bu zorlukla- ra karı sabretm, tebl görevn yerne getrmlerdr. Sen de onların yolunu tut. 14 . Bu âyet, namaz vaktlern göstermektedr. Gündüzün k tarafından maksat, güne- n te pe noktasına gelmesnde
Bu metnin özeti: Senn yaadıın bu zorlukların benzerlern bütün peygamberler yaamıtır. Ama onlar bu zorlukla- ra karı sabretm, tebl görevn yerne getrmlerdr. Sen de onların yolunu tut. 14 . Bu âyet, namaz vaktlern göstermektedr. Gündüzün k tarafından maksat, güne- n te pe noktasına gelmesnden öncek ve sonrak dlmler demek tr. Buna göre sabah namazı gündüzün br tarafında, öle ve knd namazları da öbür tarafında olmak- tadır. Gecenn gündüze yakın vaktler se akam ve yatsı vaktlerdr. 11 / HÛD SÛRES 253 118. 118, 119. Rabbn dleseyd, nsanları (aynı nanca balı) tek br ümmet yapardı. Fakat Rabbnn merhamet ettk- ler müstesna, onlar htlafa devam edeceklerdr. Zaten onları bunun çn yarattı. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Rabbnn, “Andolsun k cehen- nem hem cnlerden, hem  nsanlardan (suçlularla) dol- duracaım” sözü kesnlet. 15 120. (Ey Muhammed!) Peygamberle rn haberlernden, ken- dleryle senn kalbn pektrd mz her br haber sana aktarıyoruz. Bunlarda, sana hak, mü’mnlere de br öüt ve hatırlat
Bu metnin özeti: Rabbnn, “Andolsun k cehen- nem hem cnlerden, hem  nsanlardan (suçlularla) dol- duracaım” sözü kesnlet. 15 120. (Ey Muhammed!) Peygamberle rn haberlernden, ken- dleryle senn kalbn pektrd mz her br haber sana aktarıyoruz. Bunlarda, sana hak, mü’mnlere de br öüt ve hatırlatma gelmtr. 121. man etmeyenlere de k: “El nzden gelen yapın, bz de yapacaız.” 122. “Bekleyn, bz de bekleyecez.” 123. Göklern ve yern gaybını blmek Allah’a mahsustur. Bü- tün ler O’na döndürülür. Öyle se O’na kulluk et ve O’na tevekkül et. Rabbn yaptıklarınızdan habersz de- ldr. 15 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Allah , pe ygambe rler aracılı ıyla nsanlara do r uy u ve yanlıı göste rdkten sonra ken- dlerne verd hür radenn br gere olarak onları tutacakları yolu seçmekte öz- gür bırakmı, mutlaka razı olduu yolu seçmeye zorlamamıtır. Onlara yanlıı seçme hakkı tanımamı olsaydı, nsanları tek
Bu metnin özeti: Allah , pe ygambe rler aracılı ıyla nsanlara do r uy u ve yanlıı göste rdkten sonra ken- dlerne verd hür radenn br gere olarak onları tutacakları yolu seçmekte öz- gür bırakmı, mutlaka razı olduu yolu seçmeye zorlamamıtır. Onlara yanlıı seçme hakkı tanımamı olsaydı, nsanları tek ümmet yapmı olurdu. Böyle yapmayarak on- ları doru veya ery seçmekte serbest bırakmıtır. Aks takdrde seçmlernden dola- yı sorumlu tutulmalarının br anlamı ol mazdı. Bunun sonucu olarak bazıları nefs- lernn heva ve hevesne uyup yanlıları seçmler ve böylece htlaflar ortaya çıkmı- tır. htlaflar çıkmaya da devam edecektr. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Âyet- kermede bu gerçek vurgulanmak- ta, Allah’ın gösterd yolu seçenlern O’nun rahmetn elde etm olacakları belrtl- mekte ve aslında bütün nsanların öz g ür radelern kullanarak bu rahmet elde et- snler dye yaratıldıı yahut da kend seçmlerne göre hang yolu terch etmlerse, o
Bu metnin özeti: Âyet- kermede bu gerçek vurgulanmak- ta, Allah’ın gösterd yolu seçenlern O’nun rahmetn elde etm olacakları belrtl- mekte ve aslında bütün nsanların öz g ür radelern kullanarak bu rahmet elde et- snler dye yaratıldıı yahut da kend seçmlerne göre hang yolu terch etmlerse, o yola gtmek üzere yaratıldıkları ancak brçoklarının yanlıları terch ederek Allah’ın rahmetnden uzak kaldıı, böyleler çn de cehennemn kaçınılmaz br varı yer ola- rak kararlatırıldıı fade edlmektedr. Ayrıca bakınız: nsan sûres, âyet, 3. 11 / HÛD SÛRES 254 Mekke dönemnde nmtr. 111 âyer. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Bu sûrede Yûsuf Peygambern ha- yaa k arı latı ı sı k ı ntı lar ve bunlara sabrederek nasıl baarıya ulatıı an- latılmakta ve nananlar çn faydalı ö ütler, öneml mesajlar ver  lmekted r. Kur’an’da batan sona kadar br tek konuyu anlatan tek sûre budur. Bismillâhirrahmânirrahîm. 1. Elf
Bu metnin özeti: Bu sûrede Yûsuf Peygambern ha- yaa k arı latı ı sı k ı ntı lar ve bunlara sabrederek nasıl baarıya ulatıı an- latılmakta ve nananlar çn faydalı ö ütler, öneml mesajlar ver  lmekted r. Kur’an’da batan sona kadar br tek konuyu anlatan tek sûre budur. Bismillâhirrahmânirrahîm. 1. Elf Lâm Râ. 1 Bunlar, apaçık Ktab’ın âyetlerdr. 2 2. Bz onu, akıl erdresnz dye Arapça br Kur’an olarak n- drdk. 3. Sana bu Kur’an’ı vahyetmekle kıssaların en güzeln anla- tıyoruz. Hâlbuk daha önce sen bunlardan habersz dn. 4. Han Yûsuf, babasına “Babacıım! Gerçekten ben (rüya- da) on br yıldız, güne ve ayı gördüm. Gördüm k onlar bana boyun eyorlardı” demt. 5. Babası, öyle ded: “Yavrucu  um! R ü yanı k ard eler ne an- latma. Yoksa, sana tuzak kurarlar. (Kavram odaklı açıklama).
Bu tarihi olayın açıklamasını yapın.
Çünkü eytan, nsanın apaç ı k dümanıdır.” 6. “te Rabbn sen böylece seçecek, sana (rüyada görülen) olayların yorumunu öretecek ve daha önce ataların bra- hm ve shak’a nmetlern tamamladıı gb sana ve Yakub soyuna da tamamlayacaktır. üphesz Rabbn hakkıyla b- lendr, hüküm ve hkmet s
Bu metnin özeti: Çünkü eytan, nsanın apaç ı k dümanıdır.” 6. “te Rabbn sen böylece seçecek, sana (rüyada görülen) olayların yorumunu öretecek ve daha önce ataların bra- hm ve shak’a nmetlern tamamladıı gb sana ve Yakub soyuna da tamamlayacaktır. üphesz Rabbn hakkıyla b- lendr, hüküm ve hkmet sahbdr.” 7. Andolsun, Yûsuf ve kardelernde (hakkat arayıp) soranlar 1 . Bu harflerle lgl olarak Bakara sûresnn lk âyetnn dpnotuna bakınız. 2. Bu âyet, “Elf, Lâm, Râ. Bunlar, açıklayıcı Ktab’ın âyetlerdr” eklnde de tercüme edleblr. 12 YÛSU F SÛRES 12 / YÛSUF SÛR ES 255 çn bretler vardır. 8. Kardeler dedler k: “Bz güçlü br topluluk olduumuz hâlde, Yûsu f ve k arde (Bünyamn) babamıza bzden daha sevg  l dr. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Dor usu babamız aç ı k br yanı lg ı ç ndedr.” 3 9. “Yûsuf’u öldürün veya onu br yere atın k babanız sadece sze yönelsn. Ondan sonra (t övbe edp) salh kmseler olur- sunuz.” 10. Onlardan br sözcü, “Yûsuf’u öldürmeyn, onu br kuyunun dbne bırakın k geçen kervanlardan br onu bulup als
Bu metnin özeti: Dor usu babamız aç ı k br yanı lg ı ç ndedr.” 3 9. “Yûsuf’u öldürün veya onu br yere atın k babanız sadece sze yönelsn. Ondan sonra (t övbe edp) salh kmseler olur- sunuz.” 10. Onlardan br sözcü, “Yûsuf’u öldürmeyn, onu br kuyunun dbne bırakın k geçen kervanlardan br onu bulup alsın. Eer yapacaksanız böyle yapın” ded. 11. Babalarına öyle dedler: “Ey babamız! Yûsuf hakkında bze neden güvenmyorsun? Hâlbuk bz onun yln steyen klerz.” 12. “Yarın onu bzmle beraber gönde r de gezp oynasın. üphe- sz bz onu koruruz.” 13. Babaları, “Dorusu onu götürmenz ben üzer, sz ondan ha- bersz ken onu kurt yer, dye korkuyorum.” 14. Onlar da, “Andolsun bz kuvvetl br topluluk ken onu kurt yerse (o takdrde) bz gerçekten hüsrana uramı oluruz” dedler. 15. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Yûsuf’u götürüp kuyunun dbne bırakmaya karar verdkler zaman bz de ona , “A ndol sun, (s enn Yûsuf olduunun) far- k ında de  l l erken onlar ın bu  ler n sen kend l er ne haber vereceksn” dye vahyettk. 16. (Yûsuf’u kuyuya bırakıp) akamleyn alayarak babalarına geldler. 17. “Ey ba
Bu metnin özeti: Yûsuf’u götürüp kuyunun dbne bırakmaya karar verdkler zaman bz de ona , “A ndol sun, (s enn Yûsuf olduunun) far- k ında de  l l erken onlar ın bu  ler n sen kend l er ne haber vereceksn” dye vahyettk. 16. (Yûsuf’u kuyuya bırakıp) akamleyn alayarak babalarına geldler. 17. “Ey babamız! Bz yarıa grmt k. Yûsuf’u da eyamızın ya- nında bırakmı tı k . (Br de ne görelm) onu kur t yem . Her ne kadar doru söylesek de se n bze nanmazsın” dedler. 3 . Yûsuf le Bünyamn br anadan, der kardeler se baka anadan dler. 12 / YÛSUF SÛR ES 256 18. Br de üzerne, sahte br kan bulatırılmı gömlen getrd- ler. Yakub ded k  : “Hay ır! Nef  sler nz sz aldat ıp böy le br e sürükled. Artık bana düen, güzel br sabırdır. (Kavram odaklı açıklama).
Bu tarihi olayın açıklamasını yapın.
Anlattık- larınıza karı yardımı stenlecek de ancak Allah’tır.” 19. Br kervan gelm, sucularını suya göndermlerd. Sucu ko- vasını kuyuya salınca, “Müjde! Müjde! te br olan!” ded. Onu alıp br tcaret malı olarak sakladılar. Oysa Allah, onla- rın yaptıklarını blyordu. 20. Onu ucuz br f
Bu metnin özeti: Anlattık- larınıza karı yardımı stenlecek de ancak Allah’tır.” 19. Br kervan gelm, sucularını suya göndermlerd. Sucu ko- vasını kuyuya salınca, “Müjde! Müjde! te br olan!” ded. Onu alıp br tcaret malı olarak sakladılar. Oysa Allah, onla- rın yaptıklarını blyordu. 20. Onu ucuz br fyata, brkaç drheme sattılar. Zaten ona de- er vermyorlardı. 4 21. Onu satın alan Mısırlı k, hanımına ded k: “Ona y bak. Belk bze yararı dokunur veya onu evlat ednrz.” te böy- lece bz Yûsuf’u o yere (Mısır’a) yerletrdk ve ona (rüyada- k) olayların yorumunu öretelm dye böyle yaptık. Allah, nde galptr, fakat nsanların çou bunu blmezler. 22. Olgunluk çaına ernce, ona hkmet ve lm verdk. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
te bz, y ve yararlı ler en güzel eklde yapanları böyle mükâfatlandırırız. 23. Evnde bulunduu kadın (gönlünü ona kaptırıp) ondan ar- zuladıı ey elde etmek sted ve kapıları kltleyerek, “Hay- d gel sene!” ded. O  se, “A l lah’a sı ınır ım, çünkü o ( kocan) benm efendmdr, bana
Bu metnin özeti: te bz, y ve yararlı ler en güzel eklde yapanları böyle mükâfatlandırırız. 23. Evnde bulunduu kadın (gönlünü ona kaptırıp) ondan ar- zuladıı ey elde etmek sted ve kapıları kltleyerek, “Hay- d gel sene!” ded. O  se, “A l lah’a sı ınır ım, çünkü o ( kocan) benm efendmdr, bana y  baktı. ü phesz zalmler kur tulu- a eremezler” ded. 24. Andolsun, kadın ona (göz koyup) stek duymutu. Eer Rabbnn delln görmem olsaydı, Yûsuf da ona stek du- yacaktı. Bz, ondan kötülüü ve fuhu uzaklatırmak çn te böyle yaptık. Çünkü o, hlâsa erdrlm kullarımızdandı. 25. ks de kapıya kotular. Kadın, Yûsuf’un gömlen arkadan 4 . Âyetn bu kısmı, “Zaten onu hemen elden çıkarmak styorlardı” eklnde de tercüme edleblr. 12 / YÛSUF SÛR ES 257 yırttı. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Kapının yanında hanımın efendsne rastladılar. Ka- dın ded k: “Senn alene kötülük yapmak steyenn cezası, ancak zndana atılmak veya can yakıcı br azaptır.” 26. Yûsuf, “O, benden arzusunu elde etmek sted” ded. Ka- dının alesnden br aht de öy le ahtl k ett : “Eer onun gömle önd
Bu metnin özeti: Kapının yanında hanımın efendsne rastladılar. Ka- dın ded k: “Senn alene kötülük yapmak steyenn cezası, ancak zndana atılmak veya can yakıcı br azaptır.” 26. Yûsuf, “O, benden arzusunu elde etmek sted” ded. Ka- dının alesnden br aht de öy le ahtl k ett : “Eer onun gömle önden yırtılmısa, kadın doru söylemtr, o (Yûsuf) yalancılardandır.” 27. “Eer gömle arkadan yırtılmısa, kadın yalan söylemtr. O (Yûsuf) se, doru söyleyenlerdendr.” 28. Kadının kocası Yûsuf’un gömlenn arkadan yırtıldıını gö- rünce, ded k: “üphesz bu, sz kadınların tuzaıdır. üphe- sz szn tuzaınız çok büyüktür.” 29. “Ey Yûsuf! Sen bundan sakın kmseye bahsetme. (Ey Ka- dın,) sen de günahının baılanmasını dle. Çünkü sen gü- nah leyenlerdensn.” 30. (Kavram odaklı açıklama).
Bu tarihi olayın açıklamasını yapın.
ehrde brtakım kadınlar, “Azz’ n karısı, (hzmetçs olan) delkanlısından murad almak stem. Ona olan akı yüre- ne lem. üphesz bz onu açık br sapıklık çnde görü- yoruz” dedler. 31. Kadın, bunların dedkodularını tnce haber gönderp on- ları çaırdı. (Zyafet düzenleyp) onla
Bu metnin özeti: ehrde brtakım kadınlar, “Azz’ n karısı, (hzmetçs olan) delkanlısından murad almak stem. Ona olan akı yüre- ne lem. üphesz bz onu açık br sapıklık çnde görü- yoruz” dedler. 31. Kadın, bunların dedkodularını tnce haber gönderp on- ları çaırdı. (Zyafet düzenleyp) onlar çn oturup yasla- nacakları yer hazırladı. Her brne brer de bıçak verd ve Yûsuf’a, “Çık karılarına” ded. Kadınlar Yûsuf’u görünce, onu pek büyüttüler ve akınlıkla ellern kestler. “Hââ! Al- lah çn, bu br nsan del, ancak erefl br melektr” dedler. 32. Bunun üzerne kadın onlara ded k: “te bu, ben hakkında kınadıınız kmsedr. Andolsun, ben ondan murad almak s- tedm. Fakat o, ffetnden dolayı bundan kaçındı. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Andolsun, eer emrettm yapmazsa, mutlaka zndana atılacak ve zl- lete urayanlardan olacak .” 12 / YÛSUF SÛR ES 258 33. Yûsuf, “Ey Rabbm! Zndan bana, bunların ben dâvet ett-  eyden daha sevmldr. Onların tuzaklarını benden uzak- latırmazsan, onlara meyleder ve cahllerden olurum” ded
Bu metnin özeti: Andolsun, eer emrettm yapmazsa, mutlaka zndana atılacak ve zl- lete urayanlardan olacak .” 12 / YÛSUF SÛR ES 258 33. Yûsuf, “Ey Rabbm! Zndan bana, bunların ben dâvet ett-  eyden daha sevmldr. Onların tuzaklarını benden uzak- latırmazsan, onlara meyleder ve cahllerden olurum” ded. 34. Rabb, onun duasını kabul ett ve kadınların tuzaklarını on- dan uzaklatırdı. üphesz k O, hakkıyla tendr, hakkıy- la blendr. 35. Sonra onlar, Yûsuf’un suçsuzluunu ortaya koyan delller gördükten sonra yne de mutlaka onu br süre zndana at- mayı uygun buldular. 36. Onunla beraber zndana k del kanlı daha grd. Br, “Ben rüyamda araplık üzüm sıktıımı gördüm” ded. Der, “Ben de rüyamda baımın üzernde, kuların yed br ek- mek taıdıımı gördüm. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Bze bunun yorumunu haber ver. üphesz bz sen y ve yararl ı ler en güzel eklde yapan- lardan görüyoruz” ded. 37. Yûsuf ded k: “Szn yyecenz yemek sze gelmeden önce, onun ne olduunu bldrrm. Bu, bana Rabbmn örettk- lerndendr. Ben, Allah’a nanmayan ve ahret nkâr eden b
Bu metnin özeti: Bze bunun yorumunu haber ver. üphesz bz sen y ve yararl ı ler en güzel eklde yapan- lardan görüyoruz” ded. 37. Yûsuf ded k: “Szn yyecenz yemek sze gelmeden önce, onun ne olduunu bldrrm. Bu, bana Rabbmn örettk- lerndendr. Ben, Allah’a nanmayan ve ahret nkâr eden br mlletn dnn bıraktım.” 38. “Atalarım brahm, shak ve Yakub’un dnne uydum. Bzm, Allah’a herhang br ey ortak komamız (söz konusu) ola- maz. Bu, bze ve nsanlara Allah’ın br lütfudur, fakat nsan- ların çou ükretmezler.” 39. “Ey zndan arkadalarım! Ayrı ayrı lâhlar mı daha ydr, yoksa mutlak hâkmyet sahb olan tek Allah mı?” 40. “Sz Allah’ı bırakıp; sadece sz n ve atalarınızın taktıı brta- kım smlere (düzmece lâhlara) tapıyorsunuz. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Allah, onlar hakkında hçbr dell ndrmemtr. Hüküm ancak Allah’a attr. O, kendsnden baka hçbr eye tapmamanızı emret- mtr. te en doru dn budur. Fakat nsanların çou bl- 12 / YÛSUF SÛR ES 259 mezler.” 41. “Ey zndan arkadalarım! (Rüyanızın yorumuna gelnce,) brnz efendsne
Bu metnin özeti: Allah, onlar hakkında hçbr dell ndrmemtr. Hüküm ancak Allah’a attr. O, kendsnden baka hçbr eye tapmamanızı emret- mtr. te en doru dn budur. Fakat nsanların çou bl- 12 / YÛSUF SÛR ES 259 mezler.” 41. “Ey zndan arkadalarım! (Rüyanızın yorumuna gelnce,) brnz efendsne arap sunacak, der se asılacak ve kular baından yyecektr. Yorumunu sorduunuz  böylece ke- snlemtr.” 42. Yûsuf, onlardan kurtulacaını düündüü kye, “Efend- nn yanında ben an”, ded. Fakat eytan onu efendsne ha- tırlatmayı unutturdu da bu yüzden o, brkaç yıl daha zndan- da kaldı. 43. Kral, “Ben rüyamda yed semz ne, yed zayıf nen yed-  n ; ay r ıca yed ye l baak ve yed de kur u baak gör ü yo - rum. Ey ler gelenler! (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Eer rüya yorumluyorsanız, rüyamı bana yorumlayın” ded. 44. Dedler k: “Bunlar karma karıık dülerdr. Bz böyle düle- rn yorumunu blmyoruz.” 45. Zndandak k kden kurtulm u olanı, nce zamandan son- ra (Yûsuf’u) hatırladı ve, “Ben sze onun yorumunu haber verrm, hemen ben (zndana)
Bu metnin özeti: Eer rüya yorumluyorsanız, rüyamı bana yorumlayın” ded. 44. Dedler k: “Bunlar karma karıık dülerdr. Bz böyle düle- rn yorumunu blmyoruz.” 45. Zndandak k kden kurtulm u olanı, nce zamandan son- ra (Yûsuf’u) hatırladı ve, “Ben sze onun yorumunu haber verrm, hemen ben (zndana) göndern” ded. 46. (Zndana varınca), “Yûsuf! Ey doru sözlü! Rüyada yed se- mz ne yed zayıf nen yemes, br de yed yel baakla der yed kuru baak hakkında bze yorum yap. Ümd ede- r m k  (verece n b  lg   l e) nsanlara döner m de onlar da (senn deern) blrler” ded. 47. Yûsuf ded k: “Yed yıl âdetnz üzere ekn ekeceksnz. Yye- cenz az br mktar harç, bçt klernz baaında bırakın.” 48. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
“Sonra bunun ardından yed kurak yıl gelecek, saklayacaı- nız az br mktar harç bu yıllar çn brktrdklernz yyp btrecek.” 49. “Sonra bunun ardından nsanların yamura kavuacaı br yıl gelecek. O zaman (bol rızka kavuup) ıra ve ya sıka- 12 / YÛSUF SÛR ES 260 caklar.” 50. Kral, “On
Bu metnin özeti: “Sonra bunun ardından yed kurak yıl gelecek, saklayacaı- nız az br mktar harç bu yıllar çn brktrdklernz yyp btrecek.” 49. “Sonra bunun ardından nsanların yamura kavuacaı br yıl gelecek. O zaman (bol rızka kavuup) ıra ve ya sıka- 12 / YÛSUF SÛR ES 260 caklar.” 50. Kral, “Onu bana getrn” ded. Elç, Yûsuf’a gelnce (Yûsuf) ded k: “Efendne dön de, ellern kesen o kadınların der- d ne d, dye sor. ü phesz R abbm onlar ın h lesn hakk ıy- la blendr.” 51. Kral, kadınlara, “Yûsuf’tan murad almak stednz zaman derdnz ne d?” ded. Kadınlar, “Hââ! Allah çn, bz onun br kötülüünü blmyoruz” dedler. Azz’n karısı se, “m- d gerçek ortaya çıktı. Ondan ben murad almak stedm. üphesz Yûsuf doru söyleyenlerdendr” ded. 52. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
(Yûsuf), “Benm böyle yapmam, Azz’n; yokluunda, be- nm kendsne hanlk etmedm ve Allah’ın, hanlern tu- zaklarını baarıya ulatırmay acaını blmes çnd” ded. 53. “Ben nefsm temze çıkarmam, çünkü Rabbmn merhamet ett harç, nefs aırı der ecede kötülüü emreder. üphe- sz Ra
Bu metnin özeti: (Yûsuf), “Benm böyle yapmam, Azz’n; yokluunda, be- nm kendsne hanlk etmedm ve Allah’ın, hanlern tu- zaklarını baarıya ulatırmay acaını blmes çnd” ded. 53. “Ben nefsm temze çıkarmam, çünkü Rabbmn merhamet ett harç, nefs aırı der ecede kötülüü emreder. üphe- sz Rabbm çok baılayandır, çok merhamet edendr” ded. 54. Kral, “Onu bana getrn, onu özel olarak yanıma alayım”, ded. Onunla konuunca ded k : “üphesz bug ün sen yanı- mızda yüksek makam sahb ve güvenlr br ksn.” 55. Yûsuf, “Ben ülkenn haznelerne bakmakla görevlendr. Çünkü ben y koruyucu ve blgl br kym” ded. 56. Böylece Yûsuf’a, dled yerde oturmak üzere ülkede mkân ve ktdar verdk. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Bz rahmetmz stedmze verrz ve y ve yararlı ler en güzel eklde yapanların mükâfatını zay etmeyz. 57. Elbette k, ahret mükâfatı, nananlar ve Allah’a karı gelmek- ten sakınanlar çn daha ydr. 58. (Derken) Yûsuf’un kardeler çıkageldler ve yanına grdler. Yûsuf onları tanıd
Bu metnin özeti: Bz rahmetmz stedmze verrz ve y ve yararlı ler en güzel eklde yapanların mükâfatını zay etmeyz. 57. Elbette k, ahret mükâfatı, nananlar ve Allah’a karı gelmek- ten sakınanlar çn daha ydr. 58. (Derken) Yûsuf’un kardeler çıkageldler ve yanına grdler. Yûsuf onları tanıdı, onlar se Yûsuf’u tanımıyorlardı. 59. Yûsu f , onlar ın y ükler n hazırlat ınca ded k  : “Szn baba br 12 / YÛSUF SÛR ES 261 kardenz de bana getrn. Görmüyor musunuz, ölçe tam dolduruyorum ve ben msafr aırlayanların en ysym.” 60. “Eer onu bana getrmezsenz, artık benm yanımda sze ve- rlecek tek ölçek (zahre) ble yoktur ve br daha da bana yaklamay ın.” 61. Dedler k: “Onu babasından steyecez ve muhakkak bunu yaparız.” 62. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Yûsuf, adamlarına ded k: “Onların ödedkler zahre bedel- lern yüklernn çne koyun. Umulur k alelerne varınca onu anlarlar da belk  yne dönüp gelrler.” 63. Onlar, babalarına döndüklernde, “Ey babamız! Bze ar- tık zahre verlmeyecek. Kardemz (Bünyamn’) bzm- le gönder k  zah
Bu metnin özeti: Yûsuf, adamlarına ded k: “Onların ödedkler zahre bedel- lern yüklernn çne koyun. Umulur k alelerne varınca onu anlarlar da belk  yne dönüp gelrler.” 63. Onlar, babalarına döndüklernde, “Ey babamız! Bze ar- tık zahre verlmeyecek. Kardemz (Bünyamn’) bzm- le gönder k  zahre alalım. Onu bz elbette koruruz” dedler. 64. Yakub onlara, “Onun hakkında sze ancak, daha önce kar- de hakkında güvendm kadar güveneblrm! Allah en y koruyandır ve O, merhametllern en merhametlsdr” ded. 65. Yü kler n aç ıp zahre bedel l er nn kend l er ne ger  ver  ld - n gördüler. “Ey babamız! Daha ne  ster  z? te öded mz bedeller de bze ger verlm. Onunla yne alemze yyecek getrr, kardemz korur ve br deve yükü zahre de fazla- dan alırız. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Çünkü bu getrdmz az br zahredr” dedler. 66. Babaları, “Kuatılıp çaresz durumda kalmanız harç, onu bana ger getrecenze dar Allah adına salam br söz ver- medkçe, onu sznle gönder meyecem” ded. Ona güven- celern verdklernde, “Allah söyledklermze vekldr” ded. 67. Sonr
Bu metnin özeti: Çünkü bu getrdmz az br zahredr” dedler. 66. Babaları, “Kuatılıp çaresz durumda kalmanız harç, onu bana ger getrecenze dar Allah adına salam br söz ver- medkçe, onu sznle gönder meyecem” ded. Ona güven- celern verdklernde, “Allah söyledklermze vekldr” ded. 67. Sonra da, “Ey oullarım! Br kapıdan grmeyn, ayrı ayrı kapılardan grn. Ama Allah’tan gelecek hçbr ey szden uzaklatıramam. Hüküm ancak Allah’ındır. Ben O’na tevek- 12 / YÛSUF SÛR ES 262 kül ettm. 5 Tevekkül edenler de yalnız O’na tevekkül etsn- ler” ded. 68. Babalarının emrett eklde (ayrı kapılardan) grdklernde (ble) bu, Allah’tan gelecek hçbr ey onlardan uzaklatıra- cak de  ld. Sadece Yakub, ç ndek  br d le  or taya koy mu oldu. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
üphesz o, bz kendsne örettmz çn blg sahb- dr. Fakat nsanların çou blmezler. 69. Yûsuf’un huzuruna grdklernde; o, karde Bünyamn’ barına bastı ve (gzlce) “Habern olsun ben senn karde- nm, artık onların yaptıklarına üzülme” ded. 70. Yûsuf, onların yüklern hazırlatı
Bu metnin özeti: üphesz o, bz kendsne örettmz çn blg sahb- dr. Fakat nsanların çou blmezler. 69. Yûsuf’un huzuruna grdklernde; o, karde Bünyamn’ barına bastı ve (gzlce) “Habern olsun ben senn karde- nm, artık onların yaptıklarına üzülme” ded. 70. Yûsuf, onların yüklern hazırlatırken su kabını kardenn yüküne koydurdu. Sonra da br çaırıcı öyle seslend: “Ey kervancılar! Sz hırsızsınız.” 71. Yûsuf’un kardeler onlara dönerek, “Ne ytrdnz?” dedler. 72. Onlar, “Hükümdar’ın su kabını ytrdk. Onu getrene br deve yükü ödül var. Ben buna keflm” dedler. 73. Dedler k: “Allah’a andolsun, sz de blyorsunuz k bz bu ülkede fesat çıkarmaya gelmedk, hırsız da delz.” 74. Onlar, “Eer yalancı senz, hırsızlıın cezası nedr?” dedler. 75. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Onlar da: “Cezası, su kabı kmn yükünde bulunursa, o km- senn kends(nn alıkonması) onun cezasıdır. Bz zalmler böyle cezalandırırız” dedler. 76. Bu nun üzer ne Yû su f , k ard enn y ü künden önce onlar ın yüklern aramaya baladı. Sonra su kabını kardenn yü- künden çıkardı. te bz
Bu metnin özeti: Onlar da: “Cezası, su kabı kmn yükünde bulunursa, o km- senn kends(nn alıkonması) onun cezasıdır. Bz zalmler böyle cezalandırırız” dedler. 76. Bu nun üzer ne Yû su f , k ard enn y ü künden önce onlar ın yüklern aramaya baladı. Sonra su kabını kardenn yü- künden çıkardı. te bz Yûsuf’a böyle br plan örettk. Yok- sa kralın kanunlarına göre karden alıkoyamazdı. Ancak Allah’ın dlemes baka. Bz dledmz kmsenn derecele- rn yükseltrz. Her lm sahbnn üstünde daha y br b- 5 . Tevekkül, br  konusunda yapılması gereken her eye bavurduktan sonra, o n so- nucunu Allah’a havale ederek O’na güvenmektr. 12 / YÛSUF SÛR ES 263 len vardır. 77. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Dedler k: “Eer o çalmısa, daha önce onun br karde de çalmıtı.” Yûsuf, bunu çnde sakl adı ve onlara bell etmed. çnden, “Sz kötü br durumdasınız; anlattıınızı Allah çok daha y  b lyor ” ded. 78. Onlar, Yûsuf’a: “Ey güçlü vezr! Bunun çok yalı br babası var. Onun yerne bzden b
Bu metnin özeti: Dedler k: “Eer o çalmısa, daha önce onun br karde de çalmıtı.” Yûsuf, bunu çnde sakl adı ve onlara bell etmed. çnden, “Sz kötü br durumdasınız; anlattıınızı Allah çok daha y  b lyor ” ded. 78. Onlar, Yûsuf’a: “Ey güçlü vezr! Bunun çok yalı br babası var. Onun yerne bzden brn alıkoy. üphesz, bz senn y ve yararlı ler en güzel e klde yapanlardan olduunu gö- rüyoruz” dedler. 79. Yûsuf, “Malımızı yanında bulduumuz kmseden bakasını tutmaktan Allah’a sıınırız. üphesz bz o takdrde zulmet- m oluruz” ded. 80. Ondan ümtlern kesnce, kend aralarında konumak üze- re br kenara çekldler. Büyükler ded k: “Babanızın Allah adına szden söz aldıını, daha önce de Yûsuf hakkında - lednz kusuru blmyor musunuz? (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Artık babam bana zn vernceye veya Allah, hakkımda hükmednceye kadar bura- dan asla ayrılmayacaım. O, h ükmedenlern en hayırlısıdır.” 81. “Sz babanıza dönün ve deyn k: “Ey babamız! üphesz o- lun hırsızlık ett, bz ancak bldmze ahtlk ettk. (Sana söz verdmz zaman) gaybı (olun
Bu metnin özeti: Artık babam bana zn vernceye veya Allah, hakkımda hükmednceye kadar bura- dan asla ayrılmayacaım. O, h ükmedenlern en hayırlısıdır.” 81. “Sz babanıza dönün ve deyn k: “Ey babamız! üphesz o- lun hırsızlık ett, bz ancak bldmze ahtlk ettk. (Sana söz verdmz zaman) gaybı (olunun hırsızlık edecen) b lemezd k .” 82. “Bulunduumuz kent halkına ve aralarında olduumuz ker- vana da sor. üphesz bz doru söyleyenlerz.” 83. Yakub, “Nefslernz sz br  yapmaa sürükled. Artık bana düen, güzel br sabırdır. Umulur k, Allah onların hepsn bana getrr. Çünkü O, hakkıyla blendr, hüküm ve hkmet sahbdr” ded. 84. Onlardan yüz çevrd ve, “Vah! Yûsuf’a vah!” ded ve üzün- tüden k gözüne ak dütü. O artık acısını çnde saklıyordu. 12 / YÛSUF SÛR ES 264 85. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Oulları, “Allah’a yemn ederz k, sen hâlâ Yusuf’u anıp du- ruyorsun. Sonunda üzüntüden eryp gdeceksn veya helâk olacaksın” dedler. 86. Yakub, “Ben tasa ve üzüntümü ancak Allah’a arz ederm. Ben, Allah tarafından szn blmednz eyler blrm” ded. 87. “Ey oullarım! Gdn Yûsuf’u ve ka
Bu metnin özeti: Oulları, “Allah’a yemn ederz k, sen hâlâ Yusuf’u anıp du- ruyorsun. Sonunda üzüntüden eryp gdeceksn veya helâk olacaksın” dedler. 86. Yakub, “Ben tasa ve üzüntümü ancak Allah’a arz ederm. Ben, Allah tarafından szn blmednz eyler blrm” ded. 87. “Ey oullarım! Gdn Yûsuf’u ve karden aratırın. Allah’ın rahmetnden ümt kesmeyn. Çünk ü kâfrler topluluundan bakası Allah’ın rahmetnden ümdn kesmez.” 88. Bunun üzerne (Mısır’a dönüp) Yûsuf’un yanına grdk- ler nde, “Ey g üçlü vezr! Bze ve alemze darlık ve sıkıntı dokundu. Deersz br sermay e le geldk. Zahremz tam ölç, ayrıca bze sadaka ver. üphesz Allah, sadaka verenler mükâfatlandırır” dedler. 89. (Kavram odaklı açıklama).
Bu metnin bize verdiği dersleri yazın.
Yûsuf ded k: “Sz (henüz) cahl kmseler ken Yûsuf ve kar- dene neler yaptıınızı blyor musunuz?” 90. Kardeler, “Yoksa sen, sen Yûsuf musun?” dedler. O da, “Ben Yûsuf’um, bu da kardem. Allah, bze ylkte bu- lundu. Çünkü, km kötülükten sakınır ve sabrederse, üp- hesz Allah y ve ya
Bu metnin özeti: Yûsuf ded k: “Sz (henüz) cahl kmseler ken Yûsuf ve kar- dene neler yaptıınızı blyor musunuz?” 90. Kardeler, “Yoksa sen, sen Yûsuf musun?” dedler. O da, “Ben Yûsuf’um, bu da kardem. Allah, bze ylkte bu- lundu. Çünkü, km kötülükten sakınır ve sabrederse, üp- hesz Allah y ve yararlı le r en güzel eklde yapanların mükâfatını zay etmez” ded. 91. Dedler k: “Allah’a andolsun, gerçekten Allah sen bze üs- tün kıldı. Gerçekten bz suç lemtk.” 92. Yûsuf ded k: “Bugün sze kınama yok. Allah sz baılasın. O, merhametllern en merhametlsdr. 93. Bu gömlem götürün de babamın yüzüne koyun k, gözle- r açılsın ve bütün alenz bana getrn” ded. 94. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Kervan (Mısır’dan) ayrılınca babaları, “Bana bunak demez- senz, üphesz ben Yûsuf’un kokusunu alıyorum” ded. 95. Onlar da, “Allah’a yemn ederz k sen hâlâ esk akınlıın- 12 / YÛSUF SÛR ES 265 dasın” dedler. 96. Müjdec gelp gömle Yakub’un yüzüne koyunca gözler açılıverd. Yakub, “Ben s
Bu metnin özeti: Kervan (Mısır’dan) ayrılınca babaları, “Bana bunak demez- senz, üphesz ben Yûsuf’un kokusunu alıyorum” ded. 95. Onlar da, “Allah’a yemn ederz k sen hâlâ esk akınlıın- 12 / YÛSUF SÛR ES 265 dasın” dedler. 96. Müjdec gelp gömle Yakub’un yüzüne koyunca gözler açılıverd. Yakub, “Ben sze, Allah tarafından, szn bleme- yecenz eyler blrm demedm m?” ded. 97. Oulları, “Ey babamız! Allah’tan suçlarımızın baılanması- nı dle. Bz gerçekten suçlu dk” dedler. 98. Yakub, “Rabbmden szn baılanmanızı dleyecem. üp- hesz O, çok baılayandır, çok merhamet edendr” ded. 99. (Mısır’a gdp) Yûsuf’un huzuruna grdklernde; Yûsuf ana babasını bar ına bastı ve “A l lah’ın rades  le g üven ç nde Mısır’a grn” ded. 100. Ana babasını tahtın üzerne çıkardı. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Heps ona (Yûsuf’a) saygı le eldler. Yûsuf ded k: “Babacıım! te bu, daha önce gördüüm rüyanın yorumudur. Rabbm onu gerçek- letrd. eytan benmle kardelermn arasını bozduktan sonra; Rabbm ben zndandan çıkararak ve sz çölden ge- trerek bana çok ylkte bulundu. üphesz Rabbm,
Bu metnin özeti: Heps ona (Yûsuf’a) saygı le eldler. Yûsuf ded k: “Babacıım! te bu, daha önce gördüüm rüyanın yorumudur. Rabbm onu gerçek- letrd. eytan benmle kardelermn arasını bozduktan sonra; Rabbm ben zndandan çıkararak ve sz çölden ge- trerek bana çok ylkte bulundu. üphesz Rabbm, dled eyde nce ncelkler sergleyendr. üphesz O, hakkıyla b- lendr, hüküm ve hkmet sahbdr.” 101. Rabbm! Gerçekten bana mülk verdn ve bana sözlern yo- rumunu örettn. Ey gökler ve yer yaratan! Dünyada ve ahrette sen benm velmsn . Benm canımı müslüman ola- rak al ve ben ylere kat.” 102. te bu ( k ı ssa), gay b haberle rndendr. Onu sana bz vahy yolu  le b ldr yor uz . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Yok sa onlar tuzak kurarak  ler ne k arar verdkler zaman sen onlar ın yanında de  ldn. 103. Sen ne kadar ddetle arzu etsen de nsanların çou nana- cak dellerdr. 104. Hâlbuk sen buna karılık onlardan br ücret de stemyor- sun. O (Kur’an) âlemler çnde ancak br öüttür. 12 / YÛSUF
Bu metnin özeti: Yok sa onlar tuzak kurarak  ler ne k arar verdkler zaman sen onlar ın yanında de  ldn. 103. Sen ne kadar ddetle arzu etsen de nsanların çou nana- cak dellerdr. 104. Hâlbuk sen buna karılık onlardan br ücret de stemyor- sun. O (Kur’an) âlemler çnde ancak br öüttür. 12 / YÛSUF SÛR ES 266 105. Göklerde ve yerde nce delller vardır k yanlarına urarlar da onlardan yüzlern çevrerek geçerler. 106. Onların çou Allah’a ancak ortak koarak nanırlar. 6 107. Yoksa Allah tarafından kendlern kuatacak br azabın gel- meyecenden veya onlar farkında olmadan kıyametn ansı- zın gelp çatmayacaından emn m oldular? 108. De k: “te bu benm yolumdur. Ben ve bana uyanlar ble- rek Allah’a çaırırız. Allah’ın anı yücedr. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Ben, Allah’a ortak ko anlardan de  lm.” 109. Bz senden önce de, memleketle r halkından ancak kendler- ne vahyettmz brtakım erkekler peygamber olarak gön- derdk. Yeryüzünde dolaıp da, kendlernden önce gelenle- rn akıbetlernn nasıl olduuna bakmadılar mı? Elbette ah- ret yurdu All
Bu metnin özeti: Ben, Allah’a ortak ko anlardan de  lm.” 109. Bz senden önce de, memleketle r halkından ancak kendler- ne vahyettmz brtakım erkekler peygamber olarak gön- derdk. Yeryüzünde dolaıp da, kendlernden önce gelenle- rn akıbetlernn nasıl olduuna bakmadılar mı? Elbette ah- ret yurdu Allah’a karı gelmekten sakınanlar çn daha ydr. Hâlâ aklınızı kul lanmıyor musunuz? 110. Nhayet peygamberler ümtlern kesecek hâle gelp yalan- landıklarını düündükler sırada, onlara yardımımız geld de, böylece dledmz kmseler kurtulua erdrld. Azabı- mız se, suçlular topluluundan ger çevrlemez. 111. Andolsun k, onların kıssalarında akıl sahpler çn bret var- dır. Kur’an, uydurulablecek br söz deldr. (Kavram odaklı açıklama).