instruction
stringclasses
4 values
input
stringlengths
299
300
response
stringlengths
362
16.4k
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Allah, göüslern çndek n (kalplerde olanı) hakkıyla blendr. 31 / LOKMÂ N SÛR ES 456 24 . Bz, onları (dünyada) braz yararlandırırız. Sonra da onları aır br azaba sürüklerz. 25 . Andolsun, eer onlara, “Gökler ve yer km yarattı?” dye sorsan, mutlak a “A l lah” derler. De k: “Hamd, Al
Bu metnin özeti: Allah, göüslern çndek n (kalplerde olanı) hakkıyla blendr. 31 / LOKMÂ N SÛR ES 456 24 . Bz, onları (dünyada) braz yararlandırırız. Sonra da onları aır br azaba sürüklerz. 25 . Andolsun, eer onlara, “Gökler ve yer km yarattı?” dye sorsan, mutlak a “A l lah” derler. De k: “Hamd, Allah’a mah- sustur.” Fakat onların çou blmezler. 26 . Göklerde ve yerde ne varsa Allah’ındır. üphesz Allah, her bakımdan sınırsız zengn olandır, övülmeye lâyık olandır. 27 . Eer yeryüzündek aaçlar kalem, denz de mürekkep olsa, arkasından yed denz daha ona katılsa, Allah’ın sözler (yaz- makla) yne de tükenmez. üphes z Allah mutlak güç sah- bdr, hüküm ve hkmet sahbdr. 28 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
(Ey nsanlar!) Szn yaratılman ız ve öldükten sonra tekrar drltlmenz, ancak br tek  nsanı yaratmak ve drltmek g- bdr. üphesz Allah hakkıyla tendr, hakkıyla görendr. 29 . Görmedn m k, Allah, gecey gündüzün çne ve gündüzü de gecenn çne sokuyor. Güne ve ayı da koyduu kanu
Bu metnin özeti: (Ey nsanlar!) Szn yaratılman ız ve öldükten sonra tekrar drltlmenz, ancak br tek  nsanı yaratmak ve drltmek g- bdr. üphesz Allah hakkıyla tendr, hakkıyla görendr. 29 . Görmedn m k, Allah, gecey gündüzün çne ve gündüzü de gecenn çne sokuyor. Güne ve ayı da koyduu kanun- lara boyun edrmtr. Her br (kend yörüngesnde) bell br zamana kadar akar gder. üphesz Allah, ledklernz- den hakkıyla haberdardır. 30 . Bu böyledr. Çünkü Allah hakkın ta kendsdr, onu bırakıp da taptıkları se batıldır. üphesz Allah yücedr, büyüktür. 31 . Görmedn m k, gemler Allah’ın nmetyle denzde akıp gtmektedr. Allah, bunu va rlıının delllernden br kısmını sze göstermek çn yapmaktadır. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
üphesz k bunda hakkıy- la sabreden, hakkıyla ükreden herkes çn bretler vardır. 32 . Onları, (denzde) br dalga gölgelkler gb kapladıında, dn Allah’a has kılarak O’na yalvarırlar. Allah, onları kurta- rıp karaya çıkarınca, onlardan br kısmı orta yolu tutar. B- zm âyetlermz se anc
Bu metnin özeti: üphesz k bunda hakkıy- la sabreden, hakkıyla ükreden herkes çn bretler vardır. 32 . Onları, (denzde) br dalga gölgelkler gb kapladıında, dn Allah’a has kılarak O’na yalvarırlar. Allah, onları kurta- rıp karaya çıkarınca, onlardan br kısmı orta yolu tutar. B- zm âyetlermz se ancak son derece kaypak, son derece nankör olanlar nkâr eder. 31 / LOKM Â N SÛR ES 457 33 . Ey nsanlar! Rabbnze karı gelmekten sakının. Hçbr ba- banın çocuuna hçbr yarar salayamayacaı, hçbr çocu- un da babasına hçbr yarar salayamayacaı günden kor- kun! üphesz Allah’ın va’d gerçektr. Sakın dünya hayatı sz aldatmasın. O aldatıcı eytan da Allah hakkında sz al- datmasın. 34 . Kıyametn ne zaman kopacaı blgs üphesz yalnızca Al- lah katındadır. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
O, yamuru yadırır, rahmlerdekn blr. Hç kmse yarın ne kazanacaını blemez. Hç kmse nerede ölecen de blemez. üphesz Allah hakkıyla blendr, (her eyd en) ha kk ıy la haberdar olandır. 31 / LOKMÂ N SÛR ES 458 Mekke dönemnde nmtr. 30 âyer. Sûre, adını mü’mnlern Allah’a sec-
Bu metnin özeti: O, yamuru yadırır, rahmlerdekn blr. Hç kmse yarın ne kazanacaını blemez. Hç kmse nerede ölecen de blemez. üphesz Allah hakkıyla blendr, (her eyd en) ha kk ıy la haberdar olandır. 31 / LOKMÂ N SÛR ES 458 Mekke dönemnde nmtr. 30 âyer. Sûre, adını mü’mnlern Allah’a sec- de etmeler nden ba hseden 15. âyeen almı tır. Sû rede ay r ıca A l lah’ ın ku d- retnden, ahret gününden, k  taplardan, peygamberlerd en ve nsanın yaratı- lıından söz edlmektedr. Bismillâhirrahmânirrahîm. 1. Elf Lâm Mîm. 1 2. Kendsnde hçbr üphe bulunmayan bu Ktab’ın ndrl, âlemler n R abb taraf ındandır. 3. Yoksa “Onu Muhammed uydurdu” mu dyorlar? (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Hayır o, kendlerne senden önce hçbr uyarıcı gelmem olan br kavm uyarman çn, doru yolu bulsunlar dye Rabbn tara- fından ndrlm gerçektr. 4. Allah, gökler ve yer, ks arasındakler altı gün çnde (altı evrede) yaratan sonra da Ar’a 2 kur ulandır. S zn ç n O’ndan baka hçb
Bu metnin özeti: Hayır o, kendlerne senden önce hçbr uyarıcı gelmem olan br kavm uyarman çn, doru yolu bulsunlar dye Rabbn tara- fından ndrlm gerçektr. 4. Allah, gökler ve yer, ks arasındakler altı gün çnde (altı evrede) yaratan sonra da Ar’a 2 kur ulandır. S zn ç n O’ndan baka hçbr dost, hçbr efaatç yoktur. Hâlâ düü- nüp öüt almayacak mısınız? 5. Gökten yere kadar bütün ler Allah yürütür. Sonra bu ler, süres szn hesabınızla bn yı l olan br günde O’na yükselr. 6. te Allah, gaybı da görüne n âlem de blendr, mutlak güç sahbdr, çok merhametldr. 7. O k, yarattıı her ey güzel yaptı. nsanı yaratmaya da ça- murdan baladı. 8. Sonra onun nesln br öz sudan, deersz br sudan yarattı. 9. Sonra onu ekllendrp ona ruhundan üfled. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Szn çn t- 1 . Bu harflerle lgl olarak Bakara sûresnn lk âyetnn dpnotuna bakınız. 2 . Ar, kudret ve hâkmyet tahtı, sınırsız kudret makamı demektr. 32 SECDE SÛRES 32 / SECDE SÛR ES 459 me, görme ve drak duygularını yarattı. Ne kadar az ükre- dyorsunuz! 10. (Kâfrler dedler k
Bu metnin özeti: Szn çn t- 1 . Bu harflerle lgl olarak Bakara sûresnn lk âyetnn dpnotuna bakınız. 2 . Ar, kudret ve hâkmyet tahtı, sınırsız kudret makamı demektr. 32 SECDE SÛRES 32 / SECDE SÛR ES 459 me, görme ve drak duygularını yarattı. Ne kadar az ükre- dyorsunuz! 10. (Kâfrler dedler k:) “Bz t oprakta yok olduktan sonra mı, bz m yenden yaratılacakmıız? Hayır, onlar Rablerne ka- vumayı nkâr etmektedrler. 11. De k: “Szn çn görevlendrlen ölüm mele canınızı ala- cak, sonra Rabbnze döndürüleceksnz.” 12. Suçlular, R abler nn huzur unda boy unlar ını büküp, “R abb- mz! (Gerçe) gördük ve ttk. Artık md bz (dünyaya) döndür k, salh amel leyelm. Bz artık kesn olarak nan- maktayız” dedkler vakt, (onları) br görsen! 13. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Eer dleseydk, herkese hdayetn verrdk. Fakat benm, “Andolsun, cehennem hem cnle rd en hem de nsanlardan dolduracaım” sözüm gerçekleecektr. 3 14. (Onlara öyle denlecek:) “O hâlde, bu gününüze kavuma- yı unutmanıza karılık azabı tadın. Bz de sz unuttuk. Yap- makta olduklarınıza ka
Bu metnin özeti: Eer dleseydk, herkese hdayetn verrdk. Fakat benm, “Andolsun, cehennem hem cnle rd en hem de nsanlardan dolduracaım” sözüm gerçekleecektr. 3 14. (Onlara öyle denlecek:) “O hâlde, bu gününüze kavuma- yı unutmanıza karılık azabı tadın. Bz de sz unuttuk. Yap- makta olduklarınıza karılık ebedî azabı tadın.” 15. Bzm âyetlermze ancak, kendlerne bu âyetlerle öüt ve- rld zaman secdeye kapanan, kbrlenmekszn Rablerne hamd ederek tesph edenler nanırlar. 16. Onlar, korkarak ve ümd ederek Rablerne badet etmek çn yataklarından kalkarlar. Kendlerne rızık olarak verdmz eylerden de Allah çn harcarlar. 17. Hç k  mse, yapmakta olduklar ı na k arı l ı k olara k , onlar ç n saklanan göz aydınlıklarını blemez. 18. Hç mü’mn, fasık gb olur mu? (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Bunlar (elbette) et olmaz- lar. 3 . Allah dleseyd, yl veya kötülüü seçeblmeler konusunda nsanları serbest bırak- maz, herkes mana ve yle sevkedeblrd. Bu takdrde, dünya hayatı ahret ka- zanma yer olmak tan çıkar, nsanlar da melekler g b olur, nsanların öz g ür br b- ç
Bu metnin özeti: Bunlar (elbette) et olmaz- lar. 3 . Allah dleseyd, yl veya kötülüü seçeblmeler konusunda nsanları serbest bırak- maz, herkes mana ve yle sevkedeblrd. Bu takdrde, dünya hayatı ahret ka- zanma yer olmak tan çıkar, nsanlar da melekler g b olur, nsanların öz g ür br b- çmde radelern kullanarak yl veya kötülüü seçeblme ve ahrette bunun sonu- cuna göre kar ılı ını görme eklnde sınanmalar ının br anlamı kalmazdı. Âyetn lk cümlesnde bu husus vurgulanmakta, knc cümlesnde se kötülükler terch edenle- rn lâhî adalet gere karılaacakları sonuç açıklanmaktadır. 32 / SECDE SÛR ES 460 19. man edp salh amel leyenlere gelnce, onlar çn, yapmak- ta olduklarına karılık br mükâfat olarak Me’vâ cennetler vard ır. 20. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Fasıklık edenlere gelnce, onların barınaı atetr. Oradan her çıkmak stedklernde, oraya döndürülürler ve onlara, “Yalanlamakta olduunuz ate azabını tadın” denr. 21. Andolsun, dönsünler dye bz onlara (ahrettek) en büyük azaptan önce (dünyadak) yakın azabı elbette tattıracaız. 22. Km, R
Bu metnin özeti: Fasıklık edenlere gelnce, onların barınaı atetr. Oradan her çıkmak stedklernde, oraya döndürülürler ve onlara, “Yalanlamakta olduunuz ate azabını tadın” denr. 21. Andolsun, dönsünler dye bz onlara (ahrettek) en büyük azaptan önce (dünyadak) yakın azabı elbette tattıracaız. 22. Km, Rabbnn âyetler kendsne hatırlatıldıktan sonra on- lardan yüz çevrenden daha zalmdr? üphesz k bz suçlu- lardan ntkam alıcıyız. 23. A ndol sun, bz Mûsâ’ ya Ktab’ı (Tev rat ’ ı) ver m t k . Sen de k  taba (Kur ’an’a) k av u ma ko nusunda sak ın ü phe ç nde olma. Onu sraloullarına br yol gösterc kılmıtık. 24. Sabredp âyetlermze kesn olarak nandıkları zaman, çle- rnden emrmzle doru yola leten önderler çıkardık. 25. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
üphesz Rabbn kıyamet günü, üzernde ayrılıa dümek- te oldukları eyler konusunda onlar arasında hüküm vere- cektr. 26. Yurtlarında gezp dolatıkları nce nesller helâk etm ol- mamız, onlar çn yol gösterc olmadı mı? üphesz bunda bretler vardır. Hâlâ duymayacaklar mı? 27. Görmedler
Bu metnin özeti: üphesz Rabbn kıyamet günü, üzernde ayrılıa dümek- te oldukları eyler konusunda onlar arasında hüküm vere- cektr. 26. Yurtlarında gezp dolatıkları nce nesller helâk etm ol- mamız, onlar çn yol gösterc olmadı mı? üphesz bunda bretler vardır. Hâlâ duymayacaklar mı? 27. Görmedler m k, bz yamuru kupkuru yere gönderp onunla hayvanlarının ve kendlernn yyece eknler çıka- rırız. Hâlâ görmeyecekler m? 28. “Eer doru söyleyenler sen z, u feth ne zamanmı?” d- yorlar. 29. De k  : “Fet h (Kıyamet) g ü nü , nkâr edenlere man etmeler fayda vermeyecektr. Onlara göz de açtırılmayacaktır.” 30. md sen onlardan y üz çev r ve bekle. ü phesz onlar da beklyorlar. 32 / SECDE SÛR ES 461 Medne dönemnde nmtr. 73 âyer. Sûre, adını 20 ve 22. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
âyetlerde geçen “el-Ahzâb” kelmesnden almıtır. Ahzâb, gruplar, demektr. Sûrede balıca Hendek ve Benî Kureyza savaları le ale hayatına dar bazı hükümler konu edlmektedr. Bismillâhirrahmânirrahîm. 1 . Ey Peygamber! Allah’a karı gelmekten sakın. Kâfrlere ve münafıklara taat etme. üphesz
Bu metnin özeti: âyetlerde geçen “el-Ahzâb” kelmesnden almıtır. Ahzâb, gruplar, demektr. Sûrede balıca Hendek ve Benî Kureyza savaları le ale hayatına dar bazı hükümler konu edlmektedr. Bismillâhirrahmânirrahîm. 1 . Ey Peygamber! Allah’a karı gelmekten sakın. Kâfrlere ve münafıklara taat etme. üphesz Allah hakkıyla blendr, hüküm ve hkmet sahbdr. 2 . R abbnden sana vahyolunana uy. ü phesz A l lah, yaptı k lar ı- nızdan hakkıyla haberdardır. 3 . Allah’a tevekkül et, vekl olarak Allah yeter. 4 . Allah, hçbr adamın çne k kalp koymamıtır. Kendler- ne zı hâr 1 yaptıınız elernz de annelernz yapmamıtır. Yne evlatlıklarınızı 2 da öz çocuklarınız (gb) kılmamıtır. Bu, szn aızlarınızla söyled nz (fak at gerçekl  olma- yan) sözünüzdür. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Allah se gerçe söyler ve doru yola letr. 5 . Onları babalarına nspet ederek çaırın. Bu, Allah katında 1 . “Zıhâr”, br kmsenn ene, “Sen, bana anamın sırtı gbsn” demek sûretyle, onu kendsne haram kılması demektr. Cahlye dönemnde zıhar yapmak, kadını ko- casına ebedyen haram kıl
Bu metnin özeti: Allah se gerçe söyler ve doru yola letr. 5 . Onları babalarına nspet ederek çaırın. Bu, Allah katında 1 . “Zıhâr”, br kmsenn ene, “Sen, bana anamın sırtı gbsn” demek sûretyle, onu kendsne haram kılması demektr. Cahlye dönemnde zıhar yapmak, kadını ko- casına ebedyen haram kılardı. slâm se kefaret uygulamasıyla, bu haramlıın orta- dan kalkacaı hükmünü getrd. Kefaret uygulamasının nasıl yapılacaı, Mücâdele sûresnn 2-4. âyetlernde açıklanmaktadır. 2 . Cahlye Arapları, evlatlıklarını öz çocukları gb kabul ederlerd. Evlatlıklar, asıl ba- basının adıyla del, evlat ednenn adıyla anılır ve onun mrasından öz çocuu gb pay alırdı. Âyetler, söz konusu bu uyg ulamayı kaldırmaktadır. 33 AHZÂB SÛRES 33 / AH Z Â B SÛR ES 462 daha (doru ve) adaletldr. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Eer babalarını blmyorsanız, onlar szn dn kardelernz ve dostlarınızdır. Hata le yaptı- ınız br te sze hçbr gün ah yoktur. Fakat kasten yaptıı- nız eylerde sze günah vardır. Allah, çok baılayandır, çok merhamet edendr. 6 . Peygamber, mü’mnlere kend canlarından daha önce gelr.
Bu metnin özeti: Eer babalarını blmyorsanız, onlar szn dn kardelernz ve dostlarınızdır. Hata le yaptı- ınız br te sze hçbr gün ah yoktur. Fakat kasten yaptıı- nız eylerde sze günah vardır. Allah, çok baılayandır, çok merhamet edendr. 6 . Peygamber, mü’mnlere kend canlarından daha önce gelr. Onun eler de mü’mnlern analarıdır. Aralarında akraba- lık baı olanlar, Allah’ın Ktab’ına göre, (mras konusunda) brbrler çn (der) mü’mnlerden ve muhacrlerden daha öncel k ldrler. 3 Ancak dostlarınıza br ylk yapmanız ba- ka. Bu (hüküm) Ktap’ta yazılıdır. 7 . Han bz peygamberlerden salam söz almıtık. Senden, Nûh’tan, brahm, Mûsâ ve Meryem olu sa’dan da. Evet bz, onlardan sapa salam br söz almıtık. 8 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
(Allah, bunu) doru kmseler doruluklarından hesaba çekmek çn (yapmıtır.) Kâfrlere de elem dolu br azap ha- zırlamıtır. 9 . Ey man edenler! Allah’ın s ze olan nmetn hatırlayın. Han (düman) ordular üzernze gelmt de bz onların üzerne br rüzgâr ve göremednz ordular göndermt
Bu metnin özeti: (Allah, bunu) doru kmseler doruluklarından hesaba çekmek çn (yapmıtır.) Kâfrlere de elem dolu br azap ha- zırlamıtır. 9 . Ey man edenler! Allah’ın s ze olan nmetn hatırlayın. Han (düman) ordular üzernze gelmt de bz onların üzerne br rüzgâr ve göremednz ordular göndermtk. Allah, yaptıklarınızı hakkıyla görmektedr. 4 10 . Han onlar sze hem üst tara fınızdan hem alt tarafınızdan gelm lerd . Han gözler k ay mı  ve y ürekler a ızlara gelm  - t. Sz de Allah’a karı çetl zanlarda bulunuyordunuz. 3 . Hcretten sonra müslümanlar dn kardeler olarak brbrlerne vars oluyorlardı. Bu âyette, veraset sebebnn akrabalık olduu, dn kardelnn mras sebeb olmaktan çıkarıldı ı fade edlmek tedr. 4 . (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Bu âyet ve devamında Hendek Savaı’ndan söz edlmektedr. Kurey kables ve müt- tefkler Medne’y  kuatmılar, mü slümanlar da savunma amacıyla ehrn st ratejk br yerne hendek kazmılardı. Nhayet b r gece ddetl esen br fırtına sonucunda, düman bozularak çeklmek zorunda kalmıtı. 33
Bu metnin özeti: Bu âyet ve devamında Hendek Savaı’ndan söz edlmektedr. Kurey kables ve müt- tefkler Medne’y  kuatmılar, mü slümanlar da savunma amacıyla ehrn st ratejk br yerne hendek kazmılardı. Nhayet b r gece ddetl esen br fırtına sonucunda, düman bozularak çeklmek zorunda kalmıtı. 33 / AH Z Â B SÛR ES 463 11 . te orada mü’mnler denendler ve ddetl br eklde sarsıl- dı lar. 12 . Han münafıklar ve kalplernde hastalık olanlar, “Allah ve Resûlü bze, ancak aldatmak çn vaadde bulunmular” d- yorlardı. 13 . Han onlardan br grup, “Ey Yesrb (Medne) halkı! Szn burada durmak mkânınız yok. Hayd ger dönün” demt. Onlardan br baka grup da, “Evlermz açık (korumasız)” dyerek Peygamberden zn styorlardı. Oysa evler açık (korumasız) deld. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Onlar sadece kaçmak styorlardı. 14 . Eer Medne’nn her tarafından üzerlerne gelnse ve orada karııklık çıkarmaları stenseyd, onu mutlaka yaparlardı; o konuda fazla geckmezlerd. 5 15 . Andolsun k, onlar, daha önce ger dönüp kaçmayacaklarına dar Allah’a söz vermlerd. Allah’a verlen sö
Bu metnin özeti: Onlar sadece kaçmak styorlardı. 14 . Eer Medne’nn her tarafından üzerlerne gelnse ve orada karııklık çıkarmaları stenseyd, onu mutlaka yaparlardı; o konuda fazla geckmezlerd. 5 15 . Andolsun k, onlar, daha önce ger dönüp kaçmayacaklarına dar Allah’a söz vermlerd. Allah’a verlen söz se sorumlu- luu gerektrr. 16 . De k: “Eer sz ölümden ya da öldürülmekten kaçıyorsanız, k açmak sze asla fayda ver meyecektr. O takd rde b le ( haya- tın zevklernden) pek az yararlandır ı lırsınız .” 17 . De k  : “Eer A l lah sze br kötülük d lese, sz A l lah’tan kor u- yacak kmdr? Yahut sze br rahmet dlese, buna engel ola- cak kmdr?” Onlar kendlerne Allah’tan baka hçbr dost ve hçbr yard ımc ı bulamaz lar. 18 , 19 . (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
üphesz Allah çnzden, savatan alıkoyanları ve karde- ler ne, “Bze geln” dyenler  b lyor. S ze k atk ıda c mr  dav- ranarak savaa pek az gelrler. Korku geldnde se, üzer- 5. Ayette, Hendek (Ahzâb) savaı sürecnde Hz. Peygamber tarafından savaa çarıl- dıklar ında bahaneler uyd
Bu metnin özeti: üphesz Allah çnzden, savatan alıkoyanları ve karde- ler ne, “Bze geln” dyenler  b lyor. S ze k atk ıda c mr  dav- ranarak savaa pek az gelrler. Korku geldnde se, üzer- 5. Ayette, Hendek (Ahzâb) savaı sürecnde Hz. Peygamber tarafından savaa çarıl- dıklar ında bahaneler uydur up harek âttan ger  kalmak steyenler, düman tarafın- dan bozg unculuk yapmaa ça rılmı olsalardı hemen bu e g rrlerd denlerek , mazeretlernde samm olmadıklarına aret edlyor. 33 / AH Z Â B SÛR ES 464 ne ölüm baygınlıı çökmü kmse gb gözler dönerek sana baktı k lar ını gör ürsün. Korku g dnce de ganmete k arı aı- rı dükünlük göstererek sz keskn dllerle nctrler. te on- lar man etmedler. Allah da onların amellern boa çıkardı. Bu, Allah’a kolaydır. 20 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Düman brlklernn gtmed n sanıyorlar. Düman brlk- ler (br daha) gelecek olsa, sterler k, (çölde) bedevlern arasında bulunsunlar da sze d ar haberler (gdp gelenler- den) sorsunlar. çnzde bulunsalardı da pek az savaırlardı. 21 . Andolsun, Allah’ın Resûlünde szn çn; Allah’
Bu metnin özeti: Düman brlklernn gtmed n sanıyorlar. Düman brlk- ler (br daha) gelecek olsa, sterler k, (çölde) bedevlern arasında bulunsunlar da sze d ar haberler (gdp gelenler- den) sorsunlar. çnzde bulunsalardı da pek az savaırlardı. 21 . Andolsun, Allah’ın Resûlünde szn çn; Allah’a ve ahret gününe kavumayı uman, Allah’ı çok zkreden kmseler çn güzel br örnek vardır. 22 . Mü’mnler, düman brlklern görünce, “te bu, Allah’ın ve Resûlünün bze vaad ett eydr. Allah ve Resûlü doru söylemlerdr” dedler. Bu, onların ancak manlarını ve tes- lmyetlern artırmıtır. 23 . Mü’mnlerden öyle adamlar vardır k, Allah’a verdkler söze sâdık kaldılar. çlernden br kısmı verdkler sözü yerne ge- trmtr (eht olmutur). (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Br kısmı da (eht olmayı) bekle- mektedr. Verdkler sözü asla detrmemlerdr. 24 . Bunun böyle olması Allah’ın, doruları, dorulukları sebe- byle mükâfatlandırması, dlerse münafıklara azap etmes yahut onların tövbesn kabul etmes çndr. üphesz Allah çok baılayandır, çok merhamet
Bu metnin özeti: Br kısmı da (eht olmayı) bekle- mektedr. Verdkler sözü asla detrmemlerdr. 24 . Bunun böyle olması Allah’ın, doruları, dorulukları sebe- byle mükâfatlandırması, dlerse münafıklara azap etmes yahut onların tövbesn kabul etmes çndr. üphesz Allah çok baılayandır, çok merhamet edendr. 25 . Allah, nkâr edenler, hçbr hayra ulamaksızın kn ve öfke- leryle ger çevrd. Allah, savata mü’mnlere kâf geld. Al- lah, kuvvetldr, mutlak güç sahbdr. 26 . Allah, ktap ehlnden olup mü rklere yardım edenler kale- lernden ndrd ve kalplerne büyük br korku saldı. Sz on- ların br kısmını öldürüyor, br kısmını da esr edyordunuz. 33 / AH Z Â B SÛR ES 465 27 . (Kavram odaklı açıklama).
Bu tarihi olayın açıklamasını yapın.
Allah, sz onların topraklarına, yurtlarına, mallarına ve he- nüz ayak basmadıınız topraklara vars kıldı. Allah, her eye hakkıyla gücü yetendr. 28 . Ey Peygamber! Hanımlarına de k: “Eer dünya hayatını ve onun süsünü  styorsanız , geln sze mut ’a 6 vereym ve sz güzelce bırakayım.” 29 .
Bu metnin özeti: Allah, sz onların topraklarına, yurtlarına, mallarına ve he- nüz ayak basmadıınız topraklara vars kıldı. Allah, her eye hakkıyla gücü yetendr. 28 . Ey Peygamber! Hanımlarına de k: “Eer dünya hayatını ve onun süsünü  styorsanız , geln sze mut ’a 6 vereym ve sz güzelce bırakayım.” 29 . “Eer Allah’ı, Resûlünü ve ahret yurdunu styorsanız, bln k Allah çnzden y ve yararlı ler en güzel eklde yapan- lara büyük br mükâfat hazırlamıtır.” 30 . Ey Peygamber’n hanımları! çnzden km apaçık br çrkn- lk yaparsa, onun cezası k kat verlr. Bu, Allah’a göre kolay- dır. 31 . çnzden km Allah’a ve Resûlüne taat eder ve salh br amel lerse, ona mükâfatını k kat verrz. Bz, ona bereketl br rızık hazırlamıızdır. 32 . Ey Peygamber’n hanımları! (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Sz, kadınlardan herhang br gb delsnz. Eer Allah’a karı gelmekten sakınıyorsanız (erkeklerle ko nuurken) sözü y u muak br eda  le söy l eme- yn k kalbnde hastalık (kötü nyet) olan kmse ümde ka- pılmasın. Güzel (ve doru) söz söyleyn. 33 . Evlernzde oturun. Öncek cahlye dön
Bu metnin özeti: Sz, kadınlardan herhang br gb delsnz. Eer Allah’a karı gelmekten sakınıyorsanız (erkeklerle ko nuurken) sözü y u muak br eda  le söy l eme- yn k kalbnde hastalık (kötü nyet) olan kmse ümde ka- pılmasın. Güzel (ve doru) söz söyleyn. 33 . Evlernzde oturun. Öncek cahlye dönem kadınlarının açılıp saçıldıı gb sz de açılıp saçılmayın. Namazı kılın, zekâtı vern. Allah’a ve Resûlüne taat edn. Ey Peygambern ev halkı! Allah, szden ancak günah krn gdermek ve sz tertemz yapmak styor. 34 . Sz evlernzde okunan Allah’ın âyetlern ve hkmet hatırla- yın. üphesz Allah en gzl ey blendr, hakkıyla haberdar- dır. 6 . Mut’a, koca tarafından, boadıı ene verlen para ya da maldır. Konu le lgl ola- rak ayrıca bu sûrenn 49. âyetne bakınız. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
33 / AH Z Â B SÛR ES 466 35 . ü phesz müslüman erkeklerle müslüman k adınlar, mü’mn erkeklerle mü’mn kadınlar, taatkâr erkeklerle taatkâr ka- dınlar, doru erkeklerle doru kadınlar, sabreden erkekler- le sabreden kadınlar, Allah’a dernden saygı duyan erkekler, Allah’a dernden saygı duyan k
Bu metnin özeti: 33 / AH Z Â B SÛR ES 466 35 . ü phesz müslüman erkeklerle müslüman k adınlar, mü’mn erkeklerle mü’mn kadınlar, taatkâr erkeklerle taatkâr ka- dınlar, doru erkeklerle doru kadınlar, sabreden erkekler- le sabreden kadınlar, Allah’a dernden saygı duyan erkekler, Allah’a dernden saygı duyan kadınlar, sadaka veren erkek- lerle sadak a veren k adınlar, or uç tutan erkeklerle or uç tutan kadınlar, namuslarını koruyan erkeklerle namuslarını koru- yan kadınlar, Allah’ı çokça anan erkeklerle çokça anan ka- dınlar var ya, te onlar çn Allah baılanma ve büyük br mükâfat hazırlamıtır. 3 6 . Allah ve Resûlü br  hakkında hüküm verdkler zaman, hçbr mü’mn erkek ve hçbr mü’mn kadın çn kend le- r konusunda terch kullanma hakları yoktur. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Km Allah’a ve Resûlüne karı gelrse, üphesz k o apaçık br eklde sap- mı tır. 37 . Han sen Allah’ın kendsne nmet verd, senn de (azat etmek suretyle) ylkte bulunduun kmseye, “En n k âhında tut (o nu boama) ve A l lah’ tan sak ı n” dyo rdun. çnde, Allah’ın ortaya çıkaraca
Bu metnin özeti: Km Allah’a ve Resûlüne karı gelrse, üphesz k o apaçık br eklde sap- mı tır. 37 . Han sen Allah’ın kendsne nmet verd, senn de (azat etmek suretyle) ylkte bulunduun kmseye, “En n k âhında tut (o nu boama) ve A l lah’ tan sak ı n” dyo rdun. çnde, Allah’ın ortaya çıkaracaı br ey gzlyor ve nsan- lardan çeknyordun. Oysa kendsnden çeknmene Al- lah daha lâyıktı. Zeyd, enden yana sten yerne getrn- ce (en boayınca), onu sennle evlendrdk k, elern- den yana steklern yerne getrdklernde (onları boadık- larında), evlatlıklarının eler yle evlenmeler konusunda mü’mnlere br zorluk olmasın. Allah’ın emr mutlaka yer- ne getrlmtr. 7 7 . Bu âyette adı geçen Zeyd, Hz. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Peygamber’n kölelkten azat ederek evlat ednm ol- duu Zeyd b. Hârse’dr. Hz. Peygamber, onu halasının kızı Zeynep le evlendrmt. Ancak aralarında balayan geçmszlk sebebyle Zeyd, Hz. Peygamber’e gelerek e- n boamak stedn söylüyordu. Hz. Peygamber, bu boanmanın uygun olacaını
Bu metnin özeti: Peygamber’n kölelkten azat ederek evlat ednm ol- duu Zeyd b. Hârse’dr. Hz. Peygamber, onu halasının kızı Zeynep le evlendrmt. Ancak aralarında balayan geçmszlk sebebyle Zeyd, Hz. Peygamber’e gelerek e- n boamak stedn söylüyordu. Hz. Peygamber, bu boanmanın uygun olacaını düünmekle beraber dedkodu çıkmasından çeknd çn Zeyd’e, en boamaması- 33 / AH Z Â B SÛR ES 467 38 . Allah’ın, kendsne farz kıldıı eyler yerne getrmes ko- nusunda peygambere br darlık yoktur. Daha önce gelp ge- çen peygamberler hakkında da Allah’ın kanunu böyledr. Allah’ın emr, kesnlem br hükümdür. 39 . Daha önce gelp geçen o peyg amberler, Allah’ın vahylern tebl eden, Allah’tan korkan, baka hç kmseden korkma- yan kmselerdr. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Allah, he sap görücü olarak yeter. 40 . Muhammed, szn erkeklernzden hçbrnn babası del- dr. Fakat o, Allah’ın Resûlü ve nebîlern sonuncusudur. Al- lah, her ey hakkıyla blendr. 41 . Ey man edenler! Allah’ı çokça zkredn. 42 . O’nu sabah ak am tesp h ed n. 43 . O, sz karanlıklard
Bu metnin özeti: Allah, he sap görücü olarak yeter. 40 . Muhammed, szn erkeklernzden hçbrnn babası del- dr. Fakat o, Allah’ın Resûlü ve nebîlern sonuncusudur. Al- lah, her ey hakkıyla blendr. 41 . Ey man edenler! Allah’ı çokça zkredn. 42 . O’nu sabah ak am tesp h ed n. 43 . O, sz karanlıklardan aydınl ıa çıkarmak çn sze merhamet eden; melekler de szn çn baılanma dleyendr. Allah, mü’mnlere çok merhamet edendr. 44 . Allah’a kavuacakları gün mü’mnlere yönelk esenlk dle “Selâm”dır. Allah, onlara bol br mükâfat hazırlamıtır. 45 , 46 . Ey Peygamber! Bz sen br aht , br müjdeleyc, br uyarı- cı; Allah’ın znyle kend yoluna çaıran br davetç ve aydın- latıcı br kandl olarak gönderdk. 47 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Mü’mnlere kendler çn Allah’tan büyük br lütuf olduu- nu müjdele. 48 . Kâfrlere ve münafıklara t aat etme! Onların ezyetlerne al- dırma ve Allah’a tevekkül et. Vekl olarak Allah yeter. 49 . Ey man edenler! Mü’mn kadınları nkâhlayıp, sonra onlara dokunmadan (cnsel lkde bulunmadan)
Bu metnin özeti: Mü’mnlere kendler çn Allah’tan büyük br lütuf olduu- nu müjdele. 48 . Kâfrlere ve münafıklara t aat etme! Onların ezyetlerne al- dırma ve Allah’a tevekkül et. Vekl olarak Allah yeter. 49 . Ey man edenler! Mü’mn kadınları nkâhlayıp, sonra onlara dokunmadan (cnsel lkde bulunmadan) kendlern boa- nı söylüyordu. Ancak daha sonra Zeyd, en boamıtı. Bu boamadan sonra Allah, Zeyneb’ Hz. Peygamber’e e yapmıtı. O güne kadar Araplar evlat edndkler kmse- y öz evlatlarıyla br tutuyorlar, onların boadıkları eleryle evlenmyorlardı. Bu uy- gulama Arapların bu âdetn ortadan kaldırmıtır. 33 / AH Z Â B SÛR ES 468 dıınızda, onlar üzernde szn sayacaınız br ddet hakkınız yoktur. Bu durumda onlara mut’a 8 vern ve kendlern gü- zel br eklde bırakın. 50 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Ey Peygamber! Bz sana mehrlern verdn elern, Allah’ın sana ganmet olarak verdklernden elnn altında bulunan kadınları; sennle bera ber hcret ed en, amcanın k ı z - larını, halalarının kızlarını, dayının kızlarını ve teyzelernn k ı zlar ını sana helâl k ı ldı k . Ay r ıca , der mü’
Bu metnin özeti: Ey Peygamber! Bz sana mehrlern verdn elern, Allah’ın sana ganmet olarak verdklernden elnn altında bulunan kadınları; sennle bera ber hcret ed en, amcanın k ı z - larını, halalarının kızlarını, dayının kızlarını ve teyzelernn k ı zlar ını sana helâl k ı ldı k . Ay r ıca , der mü’mnlere de  l de, sana has olmak üzere, mehrsz olarak kendn Peygamber’e baılayan, Peygamber’n de kendsn nkâhlamak ste- d herhang br mü’mn kadını da (sana helâl kıldık.) Mü’mnlere eler  ve sahp oldukla rı caryeler hakkında farz kıldıımız eyler elbette blmekteyz. Bütün bunlar, sana herhang br zorluk olmaması çndr. Allah çok baılayıcı- dır, çok merhamet edcdr. 51 . Ey Muhammed! Bunlardan (hanımlarından) dledn ger bırakırsın, dledn yanına al ırsın. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Uzak durduklarından d- ledklern yanına almanda da sana br günah yoktur. Bu on- ların gözlernn aydın olması , üzülmemeler ve hepsnn de kendlerne verdne razı olmaları çn daha uygundur. Al- lah, kalplernzdekn blr. All ah, hakkıyla blendr, halîmdr. (Hemen cezalandır maz , mühle
Bu metnin özeti: Uzak durduklarından d- ledklern yanına almanda da sana br günah yoktur. Bu on- ların gözlernn aydın olması , üzülmemeler ve hepsnn de kendlerne verdne razı olmaları çn daha uygundur. Al- lah, kalplernzdekn blr. All ah, hakkıyla blendr, halîmdr. (Hemen cezalandır maz , mühlet ver  r. ) 52 . Bundan sonra, güzellkler houna gtse ble baka kadınlarla ev lenmek , eler n boay ıp bak a eler almak sana helâl de- ldr. Ancak sahp olduun caryeler baka. üphesz Allah, her ey gözetleyendr. 53 . Ey man edenler! Yemek çn çarılmaksızın ve yemen p- mesn beklemekszn (vaktl vaktsz) Peygamber’n evle- 8 . Mut’a, koca tarafından, boadıı ene verlen para veya maldır. Konu le lgl olarak ayrıca bu sûrenn 28. âyetne bakınız. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
33 / AH Z Â B SÛR ES 469 rne grmeyn, çarıldıınız zaman grn. Yeme yynce de hemen daılın. Sohbet çn beklemeyn. Çünkü bu davra- nıınız Peygamber’ rahatsız etmekte, fakat o szden de çe- knmektedr. Allah se gerçe söylemekten çeknmez. Pey- gambern hanımlarından br  ey stedn
Bu metnin özeti: 33 / AH Z Â B SÛR ES 469 rne grmeyn, çarıldıınız zaman grn. Yeme yynce de hemen daılın. Sohbet çn beklemeyn. Çünkü bu davra- nıınız Peygamber’ rahatsız etmekte, fakat o szden de çe- knmektedr. Allah se gerçe söylemekten çeknmez. Pey- gambern hanımlarından br  ey stednz zaman per- de arkasından steyn. Böyle davranmanız hem szn kalp- lernz, hem de onların kalpler çn daha temzdr. Allah’ın Resûlüne rahatsızlık vermenz ve kendsnden sonra hanım- larını nkâhlamanız ebedyyen söz konusu olamaz. Çünkü bu, Allah katında büyük br günahtır. 54 . Sz br ey açıa vursanız da gzlesenz de, blnz k Allah her ey hakkıyla blendr. 55 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Peygambern hanımlarına, baba lar ından, o ul lar ından, er- kek kardelernden, erkek kard elernn oullarından, kız kardelernn oullarından, mü ’mn kadınlardan ve sahp ol- dukları caryelerden ötürü b r günah yoktur. Ey Peygamber hanımları! Allah’a karı gelmekten sakının. üphesz Allah,
Bu metnin özeti: Peygambern hanımlarına, baba lar ından, o ul lar ından, er- kek kardelernden, erkek kard elernn oullarından, kız kardelernn oullarından, mü ’mn kadınlardan ve sahp ol- dukları caryelerden ötürü b r günah yoktur. Ey Peygamber hanımları! Allah’a karı gelmekten sakının. üphesz Allah, her eye hakk ıy la ahttr. 56 . üphesz Allah ve melekler Peygamber’e salât edyorlar. 9 Ey man edenler! Sz de ona salât edn, selâm edn. 57 . üphesz Allah ve Resûlünü nctenlere, Allah dünya ve ah- rette lânet etm ve onlara aaılayıcı br azap hazırlamıtır. 10 58 . Mü’mn erkekler ve mü’mn kadınları lemedkler eyler yüzünden nctenler, br ftra ve apaçık br günah yüklen- mlerdr. 59 . Ey Peygamber! Hanımlarına, kızlarına ve mü’mnlern ka- 9 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Peygambere Allah’ın salât etmes, rahmet etmes; meleklern salât etmes, anının yü- celtlmesn dlemeler; mü’mnlern salât etm es se, dua etmeler anlamını fade eder. 10 . Allah’ı nctme fades mecâzî br kullanımdır. Allah’ın honut olmayacaı ler yap- mak , Allah’a uy g un düme yec e
Bu metnin özeti: Peygambere Allah’ın salât etmes, rahmet etmes; meleklern salât etmes, anının yü- celtlmesn dlemeler; mü’mnlern salât etm es se, dua etmeler anlamını fade eder. 10 . Allah’ı nctme fades mecâzî br kullanımdır. Allah’ın honut olmayacaı ler yap- mak , Allah’a uy g un düme yec ek n telemelerde bulunmak demek tr. 33 / AH Z Â B SÛR ES 470 dınlarına söyle, bedenlern örtecek elbselern gysnler. Bu, onların tanınıp nctlmemelerne de daha uygundur. üphesz Allah çok baılayıcıdır, çok merhamet edcdr. 60 , 61 . Andolsun, eer münafıklar, kalplernde br hastalık bulu- nanlar ve Medne’de kötü haberler yayıp ortalıı karıtıran- lar (tuttukları yoldan) vazge çmezlerse, elbette sen onların üzer ne g tmeye te v  k edece  z . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Onlar da ( bundan son- ra) orada lânete uramı kmse ler olarak sennle pek az süre komu kalacaklardır. Nerede bulunurlarsa, yakalanırlar ve yaman br eklde öldürülürler. 62 . Daha önce gelp geçenler hakkında da Allah’ın kanunu böy- ledr. A l lah’ ın k anununda asla de  me bulamaz sın. 63 .
Bu metnin özeti: Onlar da ( bundan son- ra) orada lânete uramı kmse ler olarak sennle pek az süre komu kalacaklardır. Nerede bulunurlarsa, yakalanırlar ve yaman br eklde öldürülürler. 62 . Daha önce gelp geçenler hakkında da Allah’ın kanunu böy- ledr. A l lah’ ın k anununda asla de  me bulamaz sın. 63 . nsanlar sana kıyametn v aktn soruyorlar. De k: “Onun lm ancak Allah katındadır.” Ne blrsn, belk de kıyamet yakında gerçekler. 64 . üphesz Allah, kâfrlere lânet etm ve onlara alevl br ate hazırlamıtır. 65 . Onlar, orada ebedî olarak kalacaklardır. Hçbr dost, hçbr yardımcı bulamayacaklardır. 66 . Yüzlernn atete br yandan br yana döndürülece gün, “Keke Allah’a ve Resûl’e taat edeydk” dyecekler. 67 . Yne öy le dyecekler: “Ey Rabbmz! (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Bz önderlermze ve büy ükler mze taat ett k de bz yoldan saptırdı lar.” 68 . “Ey Rabbmz! Onlara k kat azap ver ve onları büyük br lânete urat.” 69 . Ey man edenler! Sz Mûsâ’ya ezyet eden kmseler gb ol- mayın. Nhayet Allah onu onların dedklernden temze çı- karmıtı. Mûsâ, Alla
Bu metnin özeti: Bz önderlermze ve büy ükler mze taat ett k de bz yoldan saptırdı lar.” 68 . “Ey Rabbmz! Onlara k kat azap ver ve onları büyük br lânete urat.” 69 . Ey man edenler! Sz Mûsâ’ya ezyet eden kmseler gb ol- mayın. Nhayet Allah onu onların dedklernden temze çı- karmıtı. Mûsâ, Allah katında tbarlı br kmse d. 70 , 71 . Ey man edenler! Allah’a karı gelmekten sakının ve doru söz söyleyn k, Allah szn lernz düzeltsn ve günahları- 33 / AH Z Â B SÛR ES 471 nızı baılasın. Km Allah’a ve Resûlüne taat ederse, muhak- kak büyük br baarıya ulamıtır. 72 . üphesz bz emanet göklere, yere ve dalara teklf ettk de onlar onu yüklenmek stemedle r, ondan çekndler. Onu n- san yüklend. Çünkü o çok zalmdr, çok cahldr. 11 73 . (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
A l lah, münaf ı k erkeklere ve münaf ı k k adınlara , A l lah’a or tak koan erkeklere ve Allah’a ortak koan kadınlara azap etmek; mü’mn erkeklern ve mü’mn kadınların da tövbelern ka- bul etmek çn nsana emanet yüklemtr. Allah çok baı- layandır, çok merhamet edendr. 11 . nsanın yükl
Bu metnin özeti: A l lah, münaf ı k erkeklere ve münaf ı k k adınlara , A l lah’a or tak koan erkeklere ve Allah’a ortak koan kadınlara azap etmek; mü’mn erkeklern ve mü’mn kadınların da tövbelern ka- bul etmek çn nsana emanet yüklemtr. Allah çok baı- layandır, çok merhamet edendr. 11 . nsanın yüklend emanet, bata akıl, rade ve radey serbestçe kullanmanın ge- rektrd sorumluluklardır. nsan, y ve kötü arasında seçm yapablme yetenen olumlu yönde kullanmadı ı zaman , hem kendne hem de çevre sne zulmetm ve ce- halete dümü olur. Âyette nsan türünün br özellne dkkat çeklerek onun genelde emanete rayet konusunda vefasızlık göstermeye yatkın olduuna aret edlmektedr. 33 / AH Z Â B SÛR ES 472 Mekke dönemnde nm tr. 54 âyer. Sûre, ad ını 15. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
âyee geçen “Sebe’ ” kelmesnden almıtır. Sebe’ (Seba), Yemen’de bulunan br bölgenn ya da br kablenn adıdır. Sûrede balıca mürklern ahret nkâr etmeler, Davûd ve Süleyman Peygamberlern kıssaları ve mürklern Hz. Muhammed’n pey- gamberl hakkındak bazı üpheler konu edlmektedr
Bu metnin özeti: âyee geçen “Sebe’ ” kelmesnden almıtır. Sebe’ (Seba), Yemen’de bulunan br bölgenn ya da br kablenn adıdır. Sûrede balıca mürklern ahret nkâr etmeler, Davûd ve Süleyman Peygamberlern kıssaları ve mürklern Hz. Muhammed’n pey- gamberl hakkındak bazı üpheler konu edlmektedr. Bismillâhirrahmânirrahîm. 1. Hamd, göklerdek ve yerdek her ey kendsnn olan Allah’a mahsustur. Hamd ahrette de O’na mahsustur. O, hüküm ve hkmet sahbdr, (her eyden) hakkıyla haberdardır. 2. Allah, yere gren, yerden çıkanı; gökten nen ve oraya yük- selen blr. O, çok merhamet edcdr, çok baılayıcıdır. 3. nkâr edenler, “Kıyamet bze ge lmeyecektr” dedler. De k: “Hayır, öyle del, gaybı blen Rabbme andolsun k, Kıya- met sze mutlaka gelecektr. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Ne göklerde ve ne de yerde zer- re aırlıında br ey ble O’ndan gzl kalmaz. Bundan daha küçük ve daha büyük ne varsa, heps apaçık br ktaptadır.” 4. Allah’ın, man edp salh amel leyenler mükâfatlandırması çn (her ey o ktapta tespt edlmtr.) te onlar çn br baılanma ve berek
Bu metnin özeti: Ne göklerde ve ne de yerde zer- re aırlıında br ey ble O’ndan gzl kalmaz. Bundan daha küçük ve daha büyük ne varsa, heps apaçık br ktaptadır.” 4. Allah’ın, man edp salh amel leyenler mükâfatlandırması çn (her ey o ktapta tespt edlmtr.) te onlar çn br baılanma ve bereketl br rızık vardır. 5. Âyetlermz geçersz kılmak çn yarıırcasına çaba harca- yanlar var ya;  te onlar ç n elem dolu , çok kötü br az ap var- dır. 6. Kend l er ne  l m ver  lenler, R abbnden sana ndr  l en Kur’an’ın gerçek olduunu ve onun, mutlak güç sahb ve övgüye lâyık Allah’ın yoluna lettn görürler. 34 SEBE’ S ÛR ES 34 / SEBE’ SÛR ES 473 7. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Yne nkâr edenler öyle dedle r: “Çürüyüp ufalandıktan sonra szn yenden drltlecen z söyleyen br adamı sze gösterelm m? 8. “A l lah’a k arı yalan mı uydurdu , yok sa onda del l k m var?” Hayır, öyle del! Ahrete nanmayanlar azap ve dern sapık- lık çndedrler. 9. Onlar, önler
Bu metnin özeti: Yne nkâr edenler öyle dedle r: “Çürüyüp ufalandıktan sonra szn yenden drltlecen z söyleyen br adamı sze gösterelm m? 8. “A l lah’a k arı yalan mı uydurdu , yok sa onda del l k m var?” Hayır, öyle del! Ahrete nanmayanlar azap ve dern sapık- lık çndedrler. 9. Onlar, önlerndek ve arkalar ındak (kendlern dört br yandan kuatan) göe ve yere bakmadılar mı? Eer dler- sek onlar ı yere geç  r r veya gökten üzerler ne parçalar düü- rürüz. Bunda, Rabbne yönelen her kul çn br bret vardır. 10 , 11 . Andolsun, Davud’a tarafımızdan br lütuf verdk. “Ey da- lar! Kuların elnde onunla brlkte tesph edn” dedk ve “(Bütün vücudu örtecek) zırhlar yap, çlkte de ölçüyü tut- tur dye demr ona yumuattık. “Salh amel leyn. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Çünkü ben szn yaptıklarınızı görürüm” dye vahyettk. 12 . Süleyman’ın emrne de, sabah es br ay, akam es de br ay(lık yol) olan rüzgârı verdk. Erm bakır ocaını da ona sel gb akıttık. Cnlerden de Rabbnn znyle onun önünde çalı anlar vard ı. çler nden k m bzm emrmzden çı
Bu metnin özeti: Çünkü ben szn yaptıklarınızı görürüm” dye vahyettk. 12 . Süleyman’ın emrne de, sabah es br ay, akam es de br ay(lık yol) olan rüzgârı verdk. Erm bakır ocaını da ona sel gb akıttık. Cnlerden de Rabbnn znyle onun önünde çalı anlar vard ı. çler nden k m bzm emrmzden çıkarsa, ona alev l  ate azab ını tatt ır ır ız . 13 . Cnler, Süleyman çn dled bçmde kaleler, heykeller, ha- vuz gb çanaklar ve sabt kaza nlar yapıyorlardı. Ey Davûd a- les, ükredn! Kullarımdan ükredenler pek azdır. 14 . Süleyman’ın ölümüne hükmett  mz zaman, onun ölümü- nü onlara ancak dene n yemekte olan br ku r t gö sterd. Süleyman’ın cesed yıkılınca cnler anladılar k, eer gaybı blm olsalardı aaılayıcı azap çnde kalmamı olacaklardı. 15 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Andolsun, Sebe’ 1 halkı çn kend yurtlarında br bret vardı: 1. Sebe’ Yemen’de bulunan br bölgenn tarhtek adıdır. Verml topraklara sahp bu bölgede yaayan halk oldukça zengn ve refah çnde br hayat yaamakta d. Göz alıcı baları ve bahçeler vardı. Yamur sularını yaptıkları barajlard
Bu metnin özeti: Andolsun, Sebe’ 1 halkı çn kend yurtlarında br bret vardı: 1. Sebe’ Yemen’de bulunan br bölgenn tarhtek adıdır. Verml topraklara sahp bu bölgede yaayan halk oldukça zengn ve refah çnde br hayat yaamakta d. Göz alıcı baları ve bahçeler vardı. Yamur sularını yaptıkları barajlarda toplayarak su- lamada kullanıyorlardı. Zamanla doru yoldan saptılar. Hak dnden yüz çevrdler. 34 / SEBE’ SÛR ES 474 Br sada br solda k bahçe bulunuyordu. Onlara öyle de- nlmt: “Rabbnzn rızkından yyn ve O’na ükredn. Bel- denz güzel br belde, Rabbnz de çok baılayıcı br Rab- dr.” 16 . Fakat onlar yüz çevrdler. Bz de üzerlerne Arm 2 seln gönderdk. Onların bahçelern ek meyvel aaçlar, acı ıl- gın ve braz da sedr aacı bulunan k bahçeye çevrdk. 17 . (Kavram odaklı açıklama).
Bu tarihi olayın açıklamasını yapın.
Nmetlere karı nankörlük etmeler sebebyle onları te böyle cezalandırdık. Bz (bu ek  lde) ancak nankörler  ceza- landırırız. 18 . Sebe’ hal k ı  le bereketlendrd mz kentler arasına (her br dernden) görülen kentler oluturduk. Oralarda gd- gel belrledk (seyahat kolaylatır
Bu metnin özeti: Nmetlere karı nankörlük etmeler sebebyle onları te böyle cezalandırdık. Bz (bu ek  lde) ancak nankörler  ceza- landırırız. 18 . Sebe’ hal k ı  le bereketlendrd mz kentler arasına (her br dernden) görülen kentler oluturduk. Oralarda gd- gel belrledk (seyahat kolaylatırdık) ve onlara da öyle dedk: “Oralarda gece gündüz güvenlk çnde dolaın.” 19 . Onlar se, “Ey Rabbmz! Yolculuumuzun konakları arasını uzaklatır 3 ” dedler ve kendlerne zulmettler. Bz de onla- r ı  b ret k ı ssalar ı na çev  rd  k ve kend l er n dar mada ın ett k . üphesz k bunda çok sabreden, çok ükreden herkes çn bretler vardır. Allah Teâlâ da üzerlerne “Arîm” seln göndererek onları cezalandırdı; böylece bö- lük pörçük br halde zell olarak etrafa daıldılar. 2. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
“Arm”, tefsr blgnlernce ddetl yamur dan oluan sel, br vad adı ya da su sedd dye açıklanmıtır. 3. Öncek ayetlerde de aret edld gb Sebe’ller Allah’ın bahett çetl nmetler çnde rahat br hayat yaıyorlar, tcaret ve seyahat amaçlı yolculuklarında hçbr gü- venlk sıkı
Bu metnin özeti: “Arm”, tefsr blgnlernce ddetl yamur dan oluan sel, br vad adı ya da su sedd dye açıklanmıtır. 3. Öncek ayetlerde de aret edld gb Sebe’ller Allah’ın bahett çetl nmetler çnde rahat br hayat yaıyorlar, tcaret ve seyahat amaçlı yolculuklarında hçbr gü- venlk sıkıntısı le karılamıyorlardı. T efsr kaynaklarının yorumlarına göre bu gü- venlk, bell mesafelerde bu lunan konaklama yerler ya hut meskûn mahaller saye sn - de oluyordu. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
çnde bulundukları nmetler kanıksayıp nankörlük duygusuna kapı- lan halk özellkle güvenlk unsuru olan bell aralıklarla kurulu yerlem yerlernn bu levn görmezlkten gelm, “bu mesafeler uzak olsa da bz yne zarar görmeyz” an- layıından hareketle olmalıdır k, Allah’a, ay ette fade e
Bu metnin özeti: çnde bulundukları nmetler kanıksayıp nankörlük duygusuna kapı- lan halk özellkle güvenlk unsuru olan bell aralıklarla kurulu yerlem yerlernn bu levn görmezlkten gelm, “bu mesafeler uzak olsa da bz yne zarar görmeyz” an- layıından hareketle olmalıdır k, Allah’a, ay ette fade edlen ste klern yöneltmler- d. Adeta, ‘zorluk ne m braz da onu görelm’ anlamına gelecek br tavır sergler ol- mulardı. 34 / SEBE’ SÛR ES 475 20 . eytan, onlar hakkındak zannını doru çıkardı 4 . nananlar- dan br grup dıında heps ona uydular. 21 . Oysa eytanın onlar üzernde hçbr hâkmyet yoktu. An- cak ahrete nananları, onun hakkında üphe çnde bulu- nanlardan ayırt edelm dye (ona bu fırsatı verdk). Senn Rabbn her ey üzernde hakk br koruyucudur. 22 . (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
(Ey Muhammed!) De k  : “A l lah’ı bırak ıp da  lâh olduklar ı- nı da ettklernz çaırın. Göklerde ve yerde zerre kadar br eye sahp dellerdr. Onların yerde ve gökte hçbr ortak- lıkları yoktur. Allah’ın onlardan br yardımcısı da yoktur. 23 . Allah katında, O’nun zn verd kmseden b
Bu metnin özeti: (Ey Muhammed!) De k  : “A l lah’ı bırak ıp da  lâh olduklar ı- nı da ettklernz çaırın. Göklerde ve yerde zerre kadar br eye sahp dellerdr. Onların yerde ve gökte hçbr ortak- lıkları yoktur. Allah’ın onlardan br yardımcısı da yoktur. 23 . Allah katında, O’nun zn verd kmseden bakasının efa- at yarar salamaz. (efaat çn zn verlp de) kalplernden korku gderlnce brbrlerne, “Rabbnz ne söyled?” dye sorarlar. Onlar da “Gerçe” dye cevap verrler. O, yücedr, büyüktür. 24 . De k: “Sze göklerden ve yerden km rızık verr?” De k: “Al- lah. O hâlde, ya bz hdayet veya apaçık br sapıklık üzereyz, ya da sz!” 25 . De k: “Bzm ledmz suçlardan sz sorumlu tutulmazsı- nız. Szn ledklernzden de bz sorumlu tutulmayız.” 26 . (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
De k: “Rabbmz hepmz k ıyamet günü br araya toplaya- cak, sonra da aramızda hak le hüküm verecektr. O, gerçe apaçık ortaya koyan, 5 hakkıyla blendr.” 27 . De k: “Allah’a ortak tuttuklarınızı bana göstern! Hayır! (Hçbr ey Allah’a ortak olamaz.) Aksne O, mutlak güç sa- 4. Allah’ın em
Bu metnin özeti: De k: “Rabbmz hepmz k ıyamet günü br araya toplaya- cak, sonra da aramızda hak le hüküm verecektr. O, gerçe apaçık ortaya koyan, 5 hakkıyla blendr.” 27 . De k: “Allah’a ortak tuttuklarınızı bana göstern! Hayır! (Hçbr ey Allah’a ortak olamaz.) Aksne O, mutlak güç sa- 4. Allah’ın emrne karı gelen bls, sapkın durumuna düüp Allah’ın rahmetnden ebe- dyyen uzaklamaya mahkûm olunca Allah’a “Rabbm! Ben azdırmana karılık, andolsun k yeryüzünde kötülükler onlara güzel gösterecem, çlernde hlâsa erd- rlm olanlar harç, onların hepsn azdıracaım.” (Hcr, 15/39–40) demt. te bu ayette o olaya atıfta bulunularak blsn; anılan sten Sebe’ller hakkında ger- çekletrm olduuna aret edlmektedr. 5 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Âyetn bu kısmı, “O, en âdl hüküm verendr” eklnde de tercüme edleblr. 34 / SEBE’ SÛR ES 476 hb, hüküm ve hkmet sahb Allah’tır.” 28 . Bz, sen ancak bütün nsanlara müjdeleyc ve uyarıcı olarak gönderdk. Fakat nsanların çou blmezler. 29 . “Eer doru söyleyenler sen z, bu tehdt
Bu metnin özeti: Âyetn bu kısmı, “O, en âdl hüküm verendr” eklnde de tercüme edleblr. 34 / SEBE’ SÛR ES 476 hb, hüküm ve hkmet sahb Allah’tır.” 28 . Bz, sen ancak bütün nsanlara müjdeleyc ve uyarıcı olarak gönderdk. Fakat nsanların çou blmezler. 29 . “Eer doru söyleyenler sen z, bu tehdt ne zaman gerçekle- ecek” dyorlar. 30 . De k: “Szn çn belrlenen br gün vardır k, ondan ne br saat ger kalablrsnz, ne de ler geçeblrsnz.” 31 . nkâr edenler, “Bz bu Kur’an’a da ondan öncek ktaplara da asla nanmayız” dedler. Zalmler, Rablernn huzurunda durduruldukları zaman hâllern br görsen! Brbrlerne laf çevrp dururlar. Zayıf ve güçsüz görülenler, büyüklük tasla- yanlara, “Sz olmasaydınız, bz mutlaka man eden kmseler olurduk” derler. 32 . (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Büyüklük taslayanlar, zayıf ve güçsüz görülenlere, “Sze h- dayet geldkten sonra, bz m sz ondan alıkoyduk? Hayır, suçlu olanlar szlerdnz” derler. 33 . Zayıf ve güçsüz görülenler, büyüklük taslayanlara, “Hayır, bz hdayetten saptıran gece ve gündüz kurduunuz tuzak- lardır. Çünkü sz bze
Bu metnin özeti: Büyüklük taslayanlar, zayıf ve güçsüz görülenlere, “Sze h- dayet geldkten sonra, bz m sz ondan alıkoyduk? Hayır, suçlu olanlar szlerdnz” derler. 33 . Zayıf ve güçsüz görülenler, büyüklük taslayanlara, “Hayır, bz hdayetten saptıran gece ve gündüz kurduunuz tuzak- lardır. Çünkü sz bze Allah’ı nk âr etmemz ve O’na eler komamızı emredyordunuz” derler. Azabı görünce de çten çe pmanlık duyarlar. Bz de nkâr edenlern boyunlarına demr ha l k alar geç  r  r  z . Onl ar ancak yapmakta olduklarının cezasını göreceklerdr. 34 . Bz, hang memlekete br uyarıcı göndermsek oranın ıma- rık zengnler, “Bz, sznle g önderlen nkâr edyoruz” de- mlerdr. 35 . Yne, “Bzm mallarımız ve çocuklarımız daha çoktur. Bze azap ed  lmeyecektr ” dem lerd . 36 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Ey Muhammed, de k: “üphesz, Rabbm rızkı dledne bol ver r ve (d  l ed  ne) k ı sar. Fa k at nsanlar ın ço u b lmez - ler.” 34 / SEBE’ SÛR ES 477 37 . Ne mallarınız ne de çocuklarını z, sz bzm katımıza daha çok yaklatıran eylerdr! Ancak man edp salh amel - leyenler baka.
Bu metnin özeti: Ey Muhammed, de k: “üphesz, Rabbm rızkı dledne bol ver r ve (d  l ed  ne) k ı sar. Fa k at nsanlar ın ço u b lmez - ler.” 34 / SEBE’ SÛR ES 477 37 . Ne mallarınız ne de çocuklarını z, sz bzm katımıza daha çok yaklatıran eylerdr! Ancak man edp salh amel - leyenler baka. te onlar çn ledklerne karılık kat kat mükâfat vardır. Onlar cennet köklernde güven çndedr- ler. 38 . Âyetlermz geçersz kılmak ç n yarıanlar var ya, te onlar azap çn hazır bulundurulacaklar. 39 . De k: “üphesz, Rabbm rızkı kullarından dledne bol bol verr ve (dledne) kısar. Allah yolunda her ne harcar- sanız, Allah onun yerne bakasını verr. O, rızık verenlern en hayırlısıdır.” 40 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
A l lah’ ın, onlar ı hep brd en to playaca ı , sonra da meleklere, “ Bu n l ar m ı s  ze  bad et ed  yo r l ard ı ? ” d  yece  g ü nü b  r hat ı r- la! 41 . (Melekler) derler k: “Sen eksklklerden uzak tutarız. On- lar del, sen bzm dostumuzsun. Hayır, onlar cnlere badet edyorlardı
Bu metnin özeti: A l lah’ ın, onlar ı hep brd en to playaca ı , sonra da meleklere, “ Bu n l ar m ı s  ze  bad et ed  yo r l ard ı ? ” d  yece  g ü nü b  r hat ı r- la! 41 . (Melekler) derler k: “Sen eksklklerden uzak tutarız. On- lar del, sen bzm dostumuzsun. Hayır, onlar cnlere badet edyorlardı. Onların çou cnlere nanıyordu.” 42 . te bugün brbrnze ne fayda ne de zarar vereblrsnz. Zulmedenlere, “Yalanlamakta olduunuz cehennem azabı- nı tadın” der  z . 43 . Âyetlermz apaçık br eklde onlara okunduunda, “Bu sa- dece, atalarınızın tapmakta oldu u eylerden sz alıkoymak  steyen br adamdır ” ded ler. Br de, “Bu (Kur ’an), uydur ul- mu br yalandır” dedler. Yne hak kendlerne geldnde onu nk âr ed enler, “Bu , ancak apaçık br büyüdür” dedler. 44 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Oysa bz onlara okuyup nceleyecekler ktaplar vermedk. Onlara senden önce hçbr uyarıcı da göndermedk. 45 . Onlardan öncekler de yalanlamılardı. Hâlbuk bunlar on- lara verd  mz ey l er n onda br ne b le ulaamamı  lard ır. Elçlerm yalanladılar. Pek, ben nkâr etmenn sonucu na
Bu metnin özeti: Oysa bz onlara okuyup nceleyecekler ktaplar vermedk. Onlara senden önce hçbr uyarıcı da göndermedk. 45 . Onlardan öncekler de yalanlamılardı. Hâlbuk bunlar on- lara verd  mz ey l er n onda br ne b le ulaamamı  lard ır. Elçlerm yalanladılar. Pek, ben nkâr etmenn sonucu na- sıl oldu! 34 / SEBE’ SÛR ES 478 46 . (Ey Muhammed!) De k: “Ben sze ancak br tek ey, Allah çn ker ker, teker teker kalkıp düünmenz öütlüyo- rum. Arkadaınız Muhammed’de cnnetten eser yoktur. O, ddetl br azaptan önce sz n çn ancak br uyarıcıdır.” 6 47 . De k: “Szden herhang br ücret stemsem, o szn olsun. Benm ücretm ancak Allah’a attr. O, her eye hakkıyla a- httr.” 48 . De k: “üphesz Rabbm gerçe ortaya koyar. O, gaybler hakkıyla blendr.” 49 . (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
De k: “Hak geld. Artık batıl yen br ey ortaya çıkaramaz, esky de ger getremez.” 50 . De k: “Ben eer sapmı sam, ancak kend aleyhme sapmı olurum. Eer hdayete ermsem, bu da Rabbmn bana vah- yett sayesndedr. üphesz O, hakkıyla tendr, kuluna çok yakındır.” 51 . Sen onları,
Bu metnin özeti: De k: “Hak geld. Artık batıl yen br ey ortaya çıkaramaz, esky de ger getremez.” 50 . De k: “Ben eer sapmı sam, ancak kend aleyhme sapmı olurum. Eer hdayete ermsem, bu da Rabbmn bana vah- yett sayesndedr. üphesz O, hakkıyla tendr, kuluna çok yakındır.” 51 . Sen onları, dehetl br korku ya kapılıp da kaçıp kurtulama- yacakları ve yakın br yerden yakalanacakları zaman br gör- sen! 52 . (Azabı görünce), “ona nandık derler” ama onlar çn, artık uzak br yerden (dünyadan) 7 man elde etmek nasıl müm- kün olur? 53 . Oysa daha önce onu nkâr etmlerd ve uzak br yerden gayb hakkında atıp tutuyorlardı. 54 . Tıpkı daha önce benzerlerne yapıldıı gb, kendleryle ar- zuladıkları arasına br engel konmutur. Çünkü onlar dern br üphe çndeydler. 6. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Tefsr blgnlernn yorumları ııında ayet öyle açıklanablr: “Allah çn, göster ve nefs arzusundan uzak br eklde, sammyet le brer ker kalkın, harekete geçn, ger- çee ulamak çn brbrnze, arkadaınız M uhammed’de dellk var mı dye sorun, sonra düününün, göreceksnz k ond
Bu metnin özeti: Tefsr blgnlernn yorumları ııında ayet öyle açıklanablr: “Allah çn, göster ve nefs arzusundan uzak br eklde, sammyet le brer ker kalkın, harekete geçn, ger- çee ulamak çn brbrnze, arkadaınız M uhammed’de dellk var mı dye sorun, sonra düününün, göreceksnz k onda dellkten eser yoktur.” 7 . man etmenn gerekl ve geçerl olduu yer dünya hayatıdır. Âyette, mansız olarak ölen br kmsenn yenden dünya hayatına dönerek man etmesnn mkânsızlıı vur- gulanmaktadır. 34 / SEBE’ SÛR ES 479 Mekke dönemnde nmtr. 45 âyer. Sûre, adını brnc âyee geçen “Fâtır” kelmesnden almıtır. Fâtır, yaratan, yo ktan var eden demektr. Yne lk âyee geçen “el-Melâke” kelmesnden dolayı “Melâke sûres” dye de anı- lır. (Kavram odaklı açıklama).
Bu tarihi olayın açıklamasını yapın.
Sûrede balıca, Allah’ın varlıına ve brlne aret eden kânat olayları, öldükten sonra drlme, Allah’ın nmetler ve mü’mnle kâfr arasındak fark konu edlmektedr. Bismillâhirrahmânirrahîm. 1. Hamd, gökler ve yer yaratan, melekler ker, üçer, dörder kanatlı elçler yapan Allah’a ma hsu
Bu metnin özeti: Sûrede balıca, Allah’ın varlıına ve brlne aret eden kânat olayları, öldükten sonra drlme, Allah’ın nmetler ve mü’mnle kâfr arasındak fark konu edlmektedr. Bismillâhirrahmânirrahîm. 1. Hamd, gökler ve yer yaratan, melekler ker, üçer, dörder kanatlı elçler yapan Allah’a ma hsustur. O, yaratmada dled- n artırır. üphesz Allah’ın gücü her eye hakkıyla yeter. 2. Allah, nsanlar çn ne rahmet açarsa, artık onu tutacak (en- gelleyecek) yoktur. Ney de tutarsa, bundan sonra onu gön- derecek yoktur. O, mutlak güç sahbdr, hüküm ve hkmet sahbdr. 3. Ey nsanlar! Allah’ın sze ola n nmetn hatırlayın. Allah’tan baka sze göklerden ve yerden rızık veren br yaratıcı var mı? O’ndan baka hçbr lâh yoktur. O hâlde nasıl oluyor da haktan döndürülüyorsunuz? 4. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
(Ey Muhammed!) Eer sen yalancı sayıyorlarsa bl k, sen- den önce de nce peygamberler yalancı sayılmıtır. Bütün - ler ancak Allah’a döndürülür. 5. Ey nsanlar! üphesz Allah’ın vaad gerçektr. Sakın dünya hayatı sz aldatmasın. Sakın çok aldatıcı (eytan), Allah hak- k ında sz aldatmasın.
Bu metnin özeti: (Ey Muhammed!) Eer sen yalancı sayıyorlarsa bl k, sen- den önce de nce peygamberler yalancı sayılmıtır. Bütün - ler ancak Allah’a döndürülür. 5. Ey nsanlar! üphesz Allah’ın vaad gerçektr. Sakın dünya hayatı sz aldatmasın. Sakın çok aldatıcı (eytan), Allah hak- k ında sz aldatmasın. 6. üphesz eytan szn çn br dümandır. Öyle se (sz de) 35 FÂTIR SÛRES 35 / FÂTIR SÛRES 480 onu düman tanıyın. O, kend taraftarlarını ancak alevl ate- e grecek kmselerden olmaya çaırır. 7. nkâr edenler çn çetn br azap vardır. man edp salh amel- ler leyenler çn se br baılanma ve büyük br mükâfat vard ır. 8. Kötü amel kendsne süslü gösterlp de onu güzel gören kmse, amel y olan kmse gb m olacaktır? (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
üphesz Al- lah dledn saptırır, dledn hdayete erdrr. (Ey Mu- hammed!) Onlar çn duyduun üzüntüler yüzünden ken- dn helâk etme! üphesz k A l lah, onlar ın yaptı k lar ını ha k- kıyla blendr. 9. Allah, rüzgârları gönderendr. Onlar da bulutları hareket et- trr. Bz de bulutlar
Bu metnin özeti: üphesz Al- lah dledn saptırır, dledn hdayete erdrr. (Ey Mu- hammed!) Onlar çn duyduun üzüntüler yüzünden ken- dn helâk etme! üphesz k A l lah, onlar ın yaptı k lar ını ha k- kıyla blendr. 9. Allah, rüzgârları gönderendr. Onlar da bulutları hareket et- trr. Bz de bulutları ölü br topraa sürer ve onunla ölümün- den sonra yer y üzünü dr  ltr z . te ölümden sonra drl de böyledr. 10. Her km an ve eref styors a blsn k, an ve eref bütü- nüyle Allah’a attr. Güzel sözler ancak O’na yükselr. Salh amel de güzel sözler yükseltr. 1 Kötülükler tuzak yapan- lar var ya, onlar çn çetn br azap vardır. te onların tuza- ı boa çıkar. 11. Allah, sz önce topraktan, sonr a da az br su dan (m enden) yarattı. (Kavram odaklı açıklama).
Bu tarihi olayın açıklamasını yapın.
Sonra sz (erkekl d  l) eler yaptı. A l lah’ ın  lmne dayanmadan hçbr d ne hamle kalır, ne de dourur. Her- hang br kmseye uzun ömür verlmez, yahut ömrü kısal- tılmaz k bu br ktapta (Levh- Mahfuz’da yazılı) olmasın. üphesz bu, Allah’a kolaydır. 12. k denz aynı olmaz. u t
Bu metnin özeti: Sonra sz (erkekl d  l) eler yaptı. A l lah’ ın  lmne dayanmadan hçbr d ne hamle kalır, ne de dourur. Her- hang br kmseye uzun ömür verlmez, yahut ömrü kısal- tılmaz k bu br ktapta (Levh- Mahfuz’da yazılı) olmasın. üphesz bu, Allah’a kolaydır. 12. k denz aynı olmaz. u tatlıdır, susuzluu gderr, çm ko- laydır. u se tuzludur, acıdır . Bununla beraber her brn- den taze et yersnz ve takına caınız süs eyası çıkarırsınız. 1 . “Güzel sözler” kelme- tevhd ve kelme- ehadettr. 35 / FÂTIR SÛRES 481 Allah’ın lütfundan stemenz ve ükretmenz çn gemlern orada suyu yara yara gttn görürsün. 13. Allah, gecey gündüzün çne sokar, gündüzü de gecenn ç- ne sokar. Güne ve Ay’ı da koyduu kanunlara boyun edr- mtr. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Her br belrl br vakte kadar akıp gtmektedr. te bu, Allah’tır, Rabbnzdr. Mülk yalnızca O’nundur. Allah’ı bırak ıp da  badet ett kler nz , br çek rdek zar ına b le hük- medemezler. 14. Eer onları çaırsanız, çarınızı duymazlar. Duysalar ble çar ınıza k arı l ı k veremezler. Kıy
Bu metnin özeti: Her br belrl br vakte kadar akıp gtmektedr. te bu, Allah’tır, Rabbnzdr. Mülk yalnızca O’nundur. Allah’ı bırak ıp da  badet ett kler nz , br çek rdek zar ına b le hük- medemezler. 14. Eer onları çaırsanız, çarınızı duymazlar. Duysalar ble çar ınıza k arı l ı k veremezler. Kıyamet g ünü de szn or tak kotuunuzu nkâr ederler. Bunları sana hç kmse, hakkıyla haberdar olan (Allah) gb haber veremez. 15. Ey nsanlar! Sz Allah’a muhtaç sınız. Allah se her bakımdan sınırsız zengn olandır, övülmeye hakkıyla lâyık olandır. 16. Eer Allah dlerse, sz gderr ve yen br halk getrr. 17. Bu , A l lah’a göre zor br ey de  ldr. 18. Hçbr günahkâr baka br günahkârın yükünü yüklenmez. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Günah yükü aır olan kmse, (br bakasını), günahını yük- lenmeye çaırırsa, ondan hçbr ey yüklenlmez, çaırdıı kmse yakını da olsa. Sen ancak, görmedkler hâlde Rab- lernden çn çn korkanları ve namaz kılanları uyarırsın. Km arınırsa ancak kends çn arınmı olur. Dönü ancak Allah’a
Bu metnin özeti: Günah yükü aır olan kmse, (br bakasını), günahını yük- lenmeye çaırırsa, ondan hçbr ey yüklenlmez, çaırdıı kmse yakını da olsa. Sen ancak, görmedkler hâlde Rab- lernden çn çn korkanları ve namaz kılanları uyarırsın. Km arınırsa ancak kends çn arınmı olur. Dönü ancak Allah’adır. 19. Kör le gören br olmaz. 20. Karanlıklar le aydınlık br olmaz. 21. Gölge  le sıcaklı k br olmaz . 22. Dr ler le ölüler de br olmaz. Allah, dledne ttrr. Sen, kabrde bulunanlara ttrecek delsn. 23. Sen, ancak br uyarıcısın. 24. üphesz bz, sen müjdeleyc ve uyarıcı olarak hak le gön- 35 / FÂTIR SÛRES 482 derdk. Hçbr ümmet yoktur k, aralarında br uyarıcı gelp geçm olmasın. 25. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
(Ey Muhammed!) Eer sen yalanlıyorlarsa bl k, onlardan öncekler de peygamberlern yalanlamılardı. Oysa pey- gamberler onlara apaçık delller, sahfeler ve aydınlatıcı k- tabı getrmlerd. 26. Sonra ben nk âr ed enler  yak aladım. Ben nkâr etmenn so- nucu nasıl oldu! 27. Görmüyor mus
Bu metnin özeti: (Ey Muhammed!) Eer sen yalanlıyorlarsa bl k, onlardan öncekler de peygamberlern yalanlamılardı. Oysa pey- gamberler onlara apaçık delller, sahfeler ve aydınlatıcı k- tabı getrmlerd. 26. Sonra ben nk âr ed enler  yak aladım. Ben nkâr etmenn so- nucu nasıl oldu! 27. Görmüyor musun k, Allah gökten yamur yadırdı. Bz onunla türlü türlü ürünler çıkardık. Dalardan da beyaz, kır- mızı ( b rbr nden farklı) çetl renklerde yol lar ( k atmanlar) var, smsyah talar da var. 28. nsanlardan, (yeryüzünde) hareket eden (der) canlılardan ve hayvanlardan yne böyle çe tl renklerde olanlar vardır. Allah’a karı ancak; kulları çnden âlm olanlar dern saygı duyarlar. üphesz Allah mutl ak güç sahbdr, çok baıla- yandır. 29. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
üphesz, Allah’ın ktabını okuyanlar, namazı kılanlar ve kendlerne rızık olarak verdmz eylerden, gzlce ve açık- tan Allah yolunda harcayanlar, asla zarar etmeyecek br tca- ret umablrler. 30. A l lah, kend l er ne mük âfatlar ını tam olarak versn ve kend lütfundan daha da ar tırsın
Bu metnin özeti: üphesz, Allah’ın ktabını okuyanlar, namazı kılanlar ve kendlerne rızık olarak verdmz eylerden, gzlce ve açık- tan Allah yolunda harcayanlar, asla zarar etmeyecek br tca- ret umablrler. 30. A l lah, kend l er ne mük âfatlar ını tam olarak versn ve kend lütfundan daha da ar tırsın dye ( b öy le yaparlar). ü phesz O, çok baılayandır, ükrün karılıını verendr. 31. (Ey Muhammed!) Sana vahyettmz ktap (Kur’an), ken- dnden öncekler tasdk eden 2 hak ktaptır. üphesz Allah (kullarından) hakkıyla haberdardır. Onları hakkıyla görür. 32. Sonra bz, o ktabı kullarımızdan seçtmz kmselere 2. Kur’an’ın kendnden öncek ktapları (Tevrat ve ncl’) tasdk etmes, bu ktapların asılları, orjnal ekller tbarı ledr. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
35 / FÂTIR SÛRES 483 (Muham-med’n ümmetne) mras olarak verdk. Onlardan kendne zulmedenler vardır. Onlar dan or tada olanlar vard ır. Yne onlardan Allah’ın znyle hayırlı lerde öne geçenler vardır. te bu büyük lütuftur. 33. Onlar, Adn cennetlerne grerler. Orada altın blezkler ve ncl
Bu metnin özeti: 35 / FÂTIR SÛRES 483 (Muham-med’n ümmetne) mras olarak verdk. Onlardan kendne zulmedenler vardır. Onlar dan or tada olanlar vard ır. Yne onlardan Allah’ın znyle hayırlı lerde öne geçenler vardır. te bu büyük lütuftur. 33. Onlar, Adn cennetlerne grerler. Orada altın blezkler ve nclerle süslenrler. Oradak  elbseler de pektr. 34. öyle derler: “Hamd, bzden h üznü gderen Allah’a mahsus- tur. üphesz Rabbmz çok baılayandır, ükrün karılıı- nı verendr.” 35. “O, lütfuyla bz kalınacak yurda yerletrendr. Bze orada br yorgunluk dokunmaz. Bze orada usanç da gelmez.” 36. nkâr edenler çn se cehe nnem ate vardır. Öldürülmezler k  öl sünler. Kend l er nden cehennem az ab ı da haf  f l et lmez . te bz her nankörü böyle cezalandırırız. 37. (Kavram odaklı açıklama).
Bu metnin bize verdiği dersleri yazın.
Onlar cehennemde, “Ey Rabbmz! Bz buradan çıkar k dünyada ken lemekte olduumuzdan baka ameller, sa- lh ameller leyelm” dye barıırlar. (Onlara öyle den- lr:) “Sz, düünüp öüt alacak kmsenn düünüp öüt ala- blece kadar yaatmadık mı? Sze uyarıcı da gelmt. Öyle se tadın
Bu metnin özeti: Onlar cehennemde, “Ey Rabbmz! Bz buradan çıkar k dünyada ken lemekte olduumuzdan baka ameller, sa- lh ameller leyelm” dye barıırlar. (Onlara öyle den- lr:) “Sz, düünüp öüt alacak kmsenn düünüp öüt ala- blece kadar yaatmadık mı? Sze uyarıcı da gelmt. Öyle se tadın azabı. Çünkü zalmler çn hçbr yardımcı yoktur.” 38. üphesz Allah, göklern ve yern gaybını blendr. üphe- sz O, göüslern özünü (kalple rde olanı) hakkıyla blendr. 39. O, sz yer y üzünde hal feler k ı landır. A r tı k k m nk âr ederse nkârı kend aleyhnedr. nkârcıların nkârı, Rabler katında ancak urayacakları gazabı artırır. nkârcıların nkârı, ancak zyanlarını arttırır. 40. De k: “Allah’ı bırakıp da taptıınız ortaklarınızı gördünüz mü? (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Göster n bana , onlar yerd en ne yaratmı lardır?” Yok sa onların göklerde br ortaklıkları mı var? Yoksa kendlerne br ktap verdk de, o ktapt an, açık br delle m sahp bulu- 35 / FÂTIR SÛRES 484 nuyorlar? Hayır, zalmler brb rlerne aldatmadan baka hç- br ey vaad etmezler. 41. üphe
Bu metnin özeti: Göster n bana , onlar yerd en ne yaratmı lardır?” Yok sa onların göklerde br ortaklıkları mı var? Yoksa kendlerne br ktap verdk de, o ktapt an, açık br delle m sahp bulu- 35 / FÂTIR SÛRES 484 nuyorlar? Hayır, zalmler brb rlerne aldatmadan baka hç- br ey vaad etmezler. 41. üphesz Allah, gökler ve yer, yok olup gtmesnler dye (kurduu düzende) tutuyor. Andolsun, eer onlar (yörün- gelernden sapıp) yok olur gde rlerse, O’ndan baka hç km- se onlar ı tutamaz . ü phesz O, ha lîmdr ( h emen cezalandır- maz, mühlet verr), çok baılayandır. 42. Mürkler, eer kendlerne br uyarıcı gelrse, ümmetler- den herhang brnden daha çok doru yol üzere olacakla- r ı na dar A l lah ad ını anarak en g üçlü yemnler n etm ler- d. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Fakat onlara br uyarıcı gelnce, bu ancak onların nefret- ler n ar tırd ı. 43. Yeryüzünde büyüklük taslamak ve kötü tuzak kurmak çn (böyle davranıyorlardı). Oysa kötü tuzak, ancak sahbn kuatır. Onlar ancak önceklere uygulanan kanunu bekl- yorlar. Sen Allah’ın kanununda hçbr deklk b
Bu metnin özeti: Fakat onlara br uyarıcı gelnce, bu ancak onların nefret- ler n ar tırd ı. 43. Yeryüzünde büyüklük taslamak ve kötü tuzak kurmak çn (böyle davranıyorlardı). Oysa kötü tuzak, ancak sahbn kuatır. Onlar ancak önceklere uygulanan kanunu bekl- yorlar. Sen Allah’ın kanununda hçbr deklk bulamazsın. Sen, Allah’ın kanununda hçbr sapma bulamazsın. 44. Yeryüzünde dolaıp kendlernden önceklern sonunun na- sıl olduuna bakmadılar mı? Oysa onlar kendlernden daha da kuvvetl dler. Ne göklerde ne yerde hçbr ey Allah’ı acz bırakacak deldr. üphesz O, hakkıyla blendr, hak- kıyla kudret sahbdr. 45. Eer Allah, nsanları kazandık ları yüzünden hemen cezalan- dıracak olsaydı, yerkürenn sırtında hçbr canlı bırakmazdı. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Ne var k, onları belrl br süreye kadar ertelyor. Nhayet sü- reler gelnce, (gereken yapar). Çünkü Allah, kullarını hak- kıyla görmektedr. 35 / FÂTIR SÛRES 485 Mekke dönemnde nmtr. 83 âyer. Sûre, adını lk âyet oluturan “Yâ-Sîn” har ernden almıtır. Sûrede balıca nsanın ahlâkî s
Bu metnin özeti: Ne var k, onları belrl br süreye kadar ertelyor. Nhayet sü- reler gelnce, (gereken yapar). Çünkü Allah, kullarını hak- kıyla görmektedr. 35 / FÂTIR SÛRES 485 Mekke dönemnde nmtr. 83 âyer. Sûre, adını lk âyet oluturan “Yâ-Sîn” har ernden almıtır. Sûrede balıca nsanın ahlâkî sorumlulukları, vahy, Hz. Peygamber’ yalanlayan Kurey kable s, Antakya halkına gönderlen pey- gamberler, Allah’ın brln ve kudretn gösteren delller, öldükten sonra d- rlme, hesap ve ceza konu edlmektedr. Bismillâhirrahmânirrahîm. 1 . Yâ Sîn. 1 2 , 3 , 4 . (Ey Muhammed!) Hkmet dolu Kur’an’a andolsun k, sen elbette dosdoru br yol üzer e (peygamber) gönderlenler- densn. 5 , 6 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Ku r ’an, atalar ı uyar ı l mamı , bu y ü zd en de gaf l et ç nde olan br kavm uyarman çn mutlak güç sahb, çok merhametl Allah tarafından ndrlmtr. 7 . Andolsun, onların çou üzerne o söz (azap) hak olmutur. Artık onlar man etmezler. 8 . Onların boyunlarına demr halkalar geçrdk,
Bu metnin özeti: Ku r ’an, atalar ı uyar ı l mamı , bu y ü zd en de gaf l et ç nde olan br kavm uyarman çn mutlak güç sahb, çok merhametl Allah tarafından ndrlmtr. 7 . Andolsun, onların çou üzerne o söz (azap) hak olmutur. Artık onlar man etmezler. 8 . Onların boyunlarına demr halkalar geçrdk, o halkalar çe- nelerne dayanmıtır. Bu sebeple kafaları yukarıya kalkık du- rumdadır. 9 . Bz, onların önlerne br set, arkalarına da br set çekp göz- lern perdeledk. Artık görmezler. 10 . Onlar ı uyarsan da , uyar ma san da onlar ç n brd r, nanmaz - lar. 11 . Sen ancak Zkr’e (Kur’an’a) uyanı ve görmed hâlde Rahmân’dan korkan kmsey uyarırsın. te onu br baılan- ma ve güzel br mükâfatla müjdele. 1 . Bu harflerle lgl olarak Bakara sûresnn lk âyetnn dpnotuna bakınız. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
36 YÂSN SÛRES 36 / YÂ S N SÛR ES 486 12 . üphesz bz, ölüler mutlaka drltrz. Onların yaptıklarını ve bıraktı k lar ı eserler n yazar ı z . Bz, her ey apaçık br k- tapta (Levh- Mahfuz’da) br br kaydetmzdr. 13 . (Ey Muhammed!) Onlara, o memleket halkını örnek ver. Han oraya e
Bu metnin özeti: 36 YÂSN SÛRES 36 / YÂ S N SÛR ES 486 12 . üphesz bz, ölüler mutlaka drltrz. Onların yaptıklarını ve bıraktı k lar ı eserler n yazar ı z . Bz, her ey apaçık br k- tapta (Levh- Mahfuz’da) br br kaydetmzdr. 13 . (Ey Muhammed!) Onlara, o memleket halkını örnek ver. Han oraya elç  ler gelm t. 14 . Han bz onlara k elç göndermtk de onları yalancı say- mılardı. Bz de onlara üçüncü br elç le destek vermtk. Onlar, “üphesz bz sze g önderlm elçlerz” dedler. 15 . Onlar öyle dedler: “Sz de ancak bzm gb nsansınız. Rahmân, hçbr ey ndrmemtr. Sz sadece yalan söylü- yorsunuz.” 16 . (Elçler se) öyle dedler: “Bzm gerçekten sze gönderl- m elçler olduumuzu Rabbmz blyor.” 17 . “Bze düen ancak apaçık br tebldr.” 18 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Dedler k: “üphesz bz szn yüzünüzden uursuzlua u- radık. Eer vazgeçmezsenz, sz mutlaka talarız ve bzm ta- rafımızdan sze elem dolu br azap dokunur.” 19 . Elçler de, “Uursuzluunuz kendnzdendr. Sze öüt verl- d çn m (uursuzlua uruyorsunuz?). Hayır, sz aırı g- den
Bu metnin özeti: Dedler k: “üphesz bz szn yüzünüzden uursuzlua u- radık. Eer vazgeçmezsenz, sz mutlaka talarız ve bzm ta- rafımızdan sze elem dolu br azap dokunur.” 19 . Elçler de, “Uursuzluunuz kendnzdendr. Sze öüt verl- d çn m (uursuzlua uruyorsunuz?). Hayır, sz aırı g- den br kavmsnz” dedler. 20 . ehrn öbür ucundan br adam koarak geld ve öyle ded: “Ey kavmm! Bu elçlere uyun.” 21 . “Szden hçbr ücret stemeyen kmselere uyun, onlar hda- yete erdrlm kmselerdr.” 22 . “Hem ben, ne dye ben yara tana kulluk etmeyeym. Oysa sz de yalnızca O’na döndürüleceksnz.” 23. “O’nu bırakıp da baka lâhlar mı edneym? Eer Rahmân bana br zarar vermek stese, onların efaat bana hçbr fay- da salamaz ve ben kurtaramazlar.” 24 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
“O taktrde ben mutlaka açık br sapıklık çnde olurum.” 25 . “üphesz ben szn Rabbnze nandım. Geln, ben dnleyn!” 36 / YÂ S N SÛR ES 487 26 , 27 . (Kavm onu öldürdüünde kendsne): “Cennete gr!” de- nld. O da, “Keke kavmm, Rabbmn ben baıladıını ve ben kram edlenlerden kı
Bu metnin özeti: “O taktrde ben mutlaka açık br sapıklık çnde olurum.” 25 . “üphesz ben szn Rabbnze nandım. Geln, ben dnleyn!” 36 / YÂ S N SÛR ES 487 26 , 27 . (Kavm onu öldürdüünde kendsne): “Cennete gr!” de- nld. O da, “Keke kavmm, Rabbmn ben baıladıını ve ben kram edlenlerden kıldıını blseyd!” ded. 28 . Kendsnden sonra kavm üzerne (onları cezalandırmak çn) gökten hçbr ordu ndrmedk. ndrecek de deldk. 29 . Sadece korkunç br ses oldu. Br anda sönüp gttler. 30 . Yazık o kullara! Kendlerne br peygamber gelmezd k, onunla alay edyor olmasınlar. 31 . Kendlernden önce nce nesll er helâk ettmz; onların artık kendlerne dönmeyeceklern görmedler m? 32 . Onların heps de mutlaka toplanıp (hesap çn) huzurumu- za çıkarılacaklardır. 33 . (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Ölü toprak onlar çn br delldr. Bz, onu drltr ve ondan taneler çıkarırız da onlardan yerler. 34 , 35 . Meyvelernden yesnler dye bz orada hurmalıklar, üzüm balar ı var ett k ve çler nde pınarlar f ı k ır tt ı k . Bunlar ı onla- rın eller yapmı deldr. Hâlâ ükretmeyecekler m? 2
Bu metnin özeti: Ölü toprak onlar çn br delldr. Bz, onu drltr ve ondan taneler çıkarırız da onlardan yerler. 34 , 35 . Meyvelernden yesnler dye bz orada hurmalıklar, üzüm balar ı var ett k ve çler nde pınarlar f ı k ır tt ı k . Bunlar ı onla- rın eller yapmı deldr. Hâlâ ükretmeyecekler m? 2 36 . Yern btrd eylerden, nsanların kendlernden ve (daha) blemedkler (nce) eyler den, bütün çftler yaratanın anı y ü ced  r. 37 . Gece de onlar çn br delldr. Gündüzü ondan çıkarırız, br de bakarsın karanlık çnde kalmılardır. 38 . Güne de kend yörüngesnde akıp gtmektedr. Bu, mutlak güç sahb, hakkıyla blen Alla h’ın takdr (düzenlemes)dr. 39 . Ayın dolaımı çn de konak yerler (evreler) belrledk. N- hayet o, erlm kuru hurma dalı gb olur. 40 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Ne güne aya yeteblr, ne de gece gündüzü geçeblr. Her br br yörüngede yüzmektedr. 41 . Onların soylarını dolu gemde taımamız da onlar çn br 2 . Bu âyet öyle de tercüme edleblr: “Meyvelernden ve kend ellernn yaptıklarından yesnler dye bz orada hurmalıklar, üzüm baları var e
Bu metnin özeti: Ne güne aya yeteblr, ne de gece gündüzü geçeblr. Her br br yörüngede yüzmektedr. 41 . Onların soylarını dolu gemde taımamız da onlar çn br 2 . Bu âyet öyle de tercüme edleblr: “Meyvelernden ve kend ellernn yaptıklarından yesnler dye bz orada hurmalıklar, üzüm baları var ettk ve çlernde pınarlar fı- kırttık. Hâlâ ükretmeyecekler m?” 36 / YÂ S N SÛR ES 488 delldr. 42 . Bz, onlar çn o gem gb bnecekler nce eyler yarattık. 43 . Bz  stesek onlar ı su da boar ı z da kend l er  ç n ne mdat çar ı sı yapan olur, ne de ku r tar ı l ırlar. 44 . Ancak tarafımızdan br rahmet olarak ve br süreye kadar daha yaasınlar dye kurtarılırlar. 45 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Onlara, “Önünüzde ve arkanızda olan eylerden (dünya ve ahrette gö rece n z az aplardan) sak ının k  s ze merhamet edlsn” denldnde yüz çevrrler. 46 . Onlara R abler nn âyetler nden br âyet gelmez k  ondan yüz çevryor olmasınlar. 47 . Onlara, “Allah’ın sz rızıklandırdıı eyler
Bu metnin özeti: Onlara, “Önünüzde ve arkanızda olan eylerden (dünya ve ahrette gö rece n z az aplardan) sak ının k  s ze merhamet edlsn” denldnde yüz çevrrler. 46 . Onlara R abler nn âyetler nden br âyet gelmez k  ondan yüz çevryor olmasınlar. 47 . Onlara, “Allah’ın sz rızıklandırdıı eylerden Allah yolun- da harc ay ın” den ld  zaman, nkâr edenler man edenlere, “Allah’ın, dlem olsa kendlern doyurablece kmsele- re m yedrecez? Sz ancak apaçık br sapıklık çndesnz” derler. 48 . “Eer doru söyleyenlersen z, bu tehdt ne zaman gelecek?” dyorlar. 49 . Onlar ancak, çekp dururlarken kendlern yakalayacak korkunç br ses beklyorlar. 50 . Artık ne brbrlerne tavsyede bulunablrler, ne de aleler- ne döneblrler. 51 . Sûra 3 üfürülür. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Br de bakarsın, kabrlerden çıkmı, Rabler- ne doru akın akın gtmektedrler. 52 . öyle derler: “Vay baımıza gelene! Km bz drltp mezarı- mızdan çıkardı? Bu, Rahman’ın vaad ett eydr. Peygam- berler doru söylemler.” 53 . Sadece korkunç br ses olur. Br de bakarsın, heps brden top
Bu metnin özeti: Br de bakarsın, kabrlerden çıkmı, Rabler- ne doru akın akın gtmektedrler. 52 . öyle derler: “Vay baımıza gelene! Km bz drltp mezarı- mızdan çıkardı? Bu, Rahman’ın vaad ett eydr. Peygam- berler doru söylemler.” 53 . Sadece korkunç br ses olur. Br de bakarsın, heps brden toplanıp huzurumuza çıkarılmılardır. 54 . O gün kmseye, hç m hç zulmedlmez. Sze ancak lemek- 3. “Sûr”, üfürülmes le kıyametn kopaca ı, mahyet bzce blnmeyen br tür boru de- mektr. 36 / YÂ S N SÛR ES 489 te olduunuz eylern karılıı verlr. 55 . üphesz cennetlkler o gün nmetlerle meguldürler, zevk sürerler. 56 . Onlar ve eler gölgelerde koltuklara yaslanmaktadırlar. 57 . Onlar çn orada meyveler vardır. Onlar çn dledkler her ey vardır. 58 . (Kavram odaklı açıklama).
Bu tarihi olayın açıklamasını yapın.
Çok merhametl olan Rab’den br söz olarak (kendlerne) “Selâm” (vardır). 59 . (Allah, öyle der:) “Ey suçlular! Ayrılın bu gün!” 60 , 61 . “Ey Âdemoulları! Ben, sze, eytana kulluk etmeyn. Çün- kü o, szn ç n apaç ı k br dümandır. Bana kul luk ed n. te bu dosdoru yoldur, dye emretmed
Bu metnin özeti: Çok merhametl olan Rab’den br söz olarak (kendlerne) “Selâm” (vardır). 59 . (Allah, öyle der:) “Ey suçlular! Ayrılın bu gün!” 60 , 61 . “Ey Âdemoulları! Ben, sze, eytana kulluk etmeyn. Çün- kü o, szn ç n apaç ı k br dümandır. Bana kul luk ed n. te bu dosdoru yoldur, dye emretmedm m?” 62 . “Andolsun, o szden pek çok ne sl saptır mı tı. Hç düünmü- yor muydunuz?” 63 . “te bu, tehdt edldnz cehennemdr.” 64 . “nkâr ettnzden dolayı bugün grn oraya!” 65 . O gün bz onların aızlarını mühürlerz. Eller bze konuur, ayaklar ı da k azandı k lar ı na ahtl k ed er. 66 . Eer dleseydk, onların gözlern büsbütün kör ederdk de (bu hâlde) yola koyulmak çn ddrlerd. Fakat nasıl göre- cekler k  ?! 67 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Yne eer dleseydk, oldukları yerde baka yaratıklara dö- nütür ürdük de ne  ler  g deb lrler, ne ger  döneb lrlerd . 68 . Kme uzun ömür verrsek, onu yaratılı tbaryle tersne çe- vrrz (gücünü azaltırız). Hâlâ düünmeyecekler m? 69 . Bz, o Peygamber’e r öretmedk. Bu, ona y
Bu metnin özeti: Yne eer dleseydk, oldukları yerde baka yaratıklara dö- nütür ürdük de ne  ler  g deb lrler, ne ger  döneb lrlerd . 68 . Kme uzun ömür verrsek, onu yaratılı tbaryle tersne çe- vrrz (gücünü azaltırız). Hâlâ düünmeyecekler m? 69 . Bz, o Peygamber’e r öretmedk. Bu, ona yaramaz da. O(na verdmz) ancak br öüt ve apaçık br Kur’an’dır. 70 . (A klen ve f  kren) dr  olanlar ı uyar ması ve k âf rler ha kk ında- k o sözün (azabın) gerçeklemes çn Kur’an’ı ndrdk. 71 . Görmedler m k, bz onlar çn, ellermzn (kudretmzn) eser olan hayvanlar yarattık da onlar bu hayvanlara sahp 36 / YÂ S N SÛR ES 490 oluyorlar. 72 . Bz , o hay vanlar ı kend l er ne boy un edrd  k . Onlardan br kısmı bneklerdr, br kısmını da yerler. 73 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Onlar çn bu hayvanlarda (daha pek çok) yararlar ve çecek- ler vardır. Hâlâ ükretmeyecekler m? 74 . Belk kendlerne yardım edlr dye Allah’ı bırakıp da lâhlar edndler. 75 . Onlar, lâhlar çn (hzmete) hazır asker oldukları hâlde, lâhlar onlara yardım edemezler. 76 . (Ey Muhammed!) Artı
Bu metnin özeti: Onlar çn bu hayvanlarda (daha pek çok) yararlar ve çecek- ler vardır. Hâlâ ükretmeyecekler m? 74 . Belk kendlerne yardım edlr dye Allah’ı bırakıp da lâhlar edndler. 75 . Onlar, lâhlar çn (hzmete) hazır asker oldukları hâlde, lâhlar onlara yardım edemezler. 76 . (Ey Muhammed!) Artık onların sözü sen üzmesn. Çünkü bz, onların gzledklern de açıa vurduklarını da blyoruz. 77 . nsan, bzm, kendsn az br su dan (menden) yarattıımızı görmed m k, kalkmı apaçık br düman keslmtr. 78 . Br de kend yaratılıını unutar ak bze br örnek getrd. Ded k: “Çürümülerken kemkler km drltecek?” 79 . De k: “Onları lk defa var eden drltecektr. O, her yaratıl- mıı hakkıyla blendr.” 80 . O, szn ç n ye l aaçtan at e yaratandır. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
md sz ondan yakıp duruyorsunuz. 4 81 . Gökler ve yer yaratan Allah’ın, onların benzern yaratma- ya gücü yetmez m? Evet yeter. O, hakkıyla yaratandır, hak- kıyla blendr. 82 . Br ey dled zaman, O’ nun emr o eye ancak “Ol!” de- mektr. O da hemen oluverr. 83 . Her eyn hükümranlı
Bu metnin özeti: md sz ondan yakıp duruyorsunuz. 4 81 . Gökler ve yer yaratan Allah’ın, onların benzern yaratma- ya gücü yetmez m? Evet yeter. O, hakkıyla yaratandır, hak- kıyla blendr. 82 . Br ey dled zaman, O’ nun emr o eye ancak “Ol!” de- mektr. O da hemen oluverr. 83 . Her eyn hükümranlıı elnde olan Allah’ın anı yücedr! Sz yalnız O’na döndürüleceksnz. 4 . Bu âyette, Arapların “marh” ve “afar” adını verdkler k cns aacı ya hâlde ken brbrne sürterek ate yakmalarına aret edlmektedr 36 / YÂ S N SÛR ES 491 Mekke dönemnde nm tr. 182 âyer. Sûre, ad ını  l k âyee geçen “es - Sâ ât ” kelmesnden almı tır. Sâ ât , sıra sıra d zlenler, saf saf duranlar demektr. (Kavram odaklı açıklama).
Bu tarihi olayın açıklamasını yapın.
Sûrede balıca, meleklerden, cnlerden, kıyamet ve ahret olaylarından söz edlmekte; Nûh, brahm, smal, shak, Mûsâ, Hârun, lyas, Lût ve Yûnus peygamber n k ı ssalar ı na yer ver  lmekted r. Bismillâhirrahmânirrahîm. 1 , 2 , 3 , 4 . Saf balay ıp duranlara , hay k ırarak sev k ed enlere ve z
Bu metnin özeti: Sûrede balıca, meleklerden, cnlerden, kıyamet ve ahret olaylarından söz edlmekte; Nûh, brahm, smal, shak, Mûsâ, Hârun, lyas, Lût ve Yûnus peygamber n k ı ssalar ı na yer ver  lmekted r. Bismillâhirrahmânirrahîm. 1 , 2 , 3 , 4 . Saf balay ıp duranlara , hay k ırarak sev k ed enlere ve z k- r (Allah’ın kelâmını) okuyanlara andolsun k, szn lâhınız gerçekten br tek  lâhtır. 1 5 . O, göklern, yern ve ks arasındaklern Rabbdr. Doula- rın da (Batıların da) Rabbdr. 2 6 . Bz, en yakın göü znetlerle, yıldızlarla donattık. 7 . Onu taatten çıkan her eytandan koruduk. 8 , 9 . Onlar, yüce topluluu (ler gelen melekler topluluunu) dnleyemezler. Kov ulmalar ı ç n her taraf tan taa tutulurlar. Onlar çn sürekl br azap da vardır. 10 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Ancak onlardan söz kapan olur. Onu da delp geçen br alev zler (ve yok eder). 11 . (Ey Muhammed!) md sen onlara sor: “Kendlern yarat- mak mı daha zor, yoksa yarattıımız der eyler yaratmak 1 . Âyetlerde belrtlen ler yapanların melekler, yahut mü’mnler ve özellkle âlmler ol- duu
Bu metnin özeti: Ancak onlardan söz kapan olur. Onu da delp geçen br alev zler (ve yok eder). 11 . (Ey Muhammed!) md sen onlara sor: “Kendlern yarat- mak mı daha zor, yoksa yarattıımız der eyler yaratmak 1 . Âyetlerde belrtlen ler yapanların melekler, yahut mü’mnler ve özellkle âlmler ol- duu tefsr blgnlernce fade edlmtr. 2 . Mevsmlere göre güne ufuk çzgsnde her gün farklı noktalarda doup batmaktadır. Bu tbarla br yıllık süre çnde brç ok “Dou”, brçok “Batı” olumaktadır. (Konu le lgl olarak ayrıca bakınız: Rahmân sûres, âyet, 17 ve dpnotu.) 37 SÂ FFÂT SÛRES 37 / SÂFFÂT SÛR ES 492 mı ? 3 üphesz bz onları yapıkan br çamurdan yarattık. 12 . Hay ı r, sen (onlar ın hâ lne) atın, onlar  se alay ed yorlar. 13 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Kendlerne öüt verld zaman öüt almıyorlar. 14 . Br mucze gördükler zaman onu alaya alıyorlar. 15 . (Ded  ler k  :) “Bu br büy üden bak a br ey de  ldr.” 16 . “Gerçekten bz, ölüp br toprak ve kemk yıını hâlne gel- dkten sonra mı, bz m tekrar drltlecez?” 17 . “Önceden g
Bu metnin özeti: Kendlerne öüt verld zaman öüt almıyorlar. 14 . Br mucze gördükler zaman onu alaya alıyorlar. 15 . (Ded  ler k  :) “Bu br büy üden bak a br ey de  ldr.” 16 . “Gerçekten bz, ölüp br toprak ve kemk yıını hâlne gel- dkten sonra mı, bz m tekrar drltlecez?” 17 . “Önceden gelp geçm atalarımız da mı?” 18 . De k: “Evet, hem de sz aa ılanmı kmseler olarak (drlt- leceksnz).” 19 . O ancak ddetl br sesten  barettr. 4 Br de bakarsın k onlar (drltlm hazır) beklemektedrler. 20 . öyle dyecekler: “Vay baımıza gelene! Bu beklenen he- sap, mükâfat ve ceza günüdür.” 21 . ( Onlara), “te bu, yalanlamakta olduunuz hüküm ve ayı- rım günüdür” (denlr). 22 , 23 , 24 . (Kavram odaklı açıklama).
Bu tarihi olayın açıklamasını yapın.
(A l lah, meleklere öy le emreder): “ Zulmedenler  , ele- rn ve Allah’ı bırakıp da tapmakta olduklarını toplayın, on- ları cehennemn yoluna koyun ve onları tutuklayın. Çünkü onlar sorguya çekleceklerdr. 25 . (Onlara), “Ne dye yardımlamıyorsunuz?” (denlr). 26 . Hay ı r, onlar bug ün tesl
Bu metnin özeti: (A l lah, meleklere öy le emreder): “ Zulmedenler  , ele- rn ve Allah’ı bırakıp da tapmakta olduklarını toplayın, on- ları cehennemn yoluna koyun ve onları tutuklayın. Çünkü onlar sorguya çekleceklerdr. 25 . (Onlara), “Ne dye yardımlamıyorsunuz?” (denlr). 26 . Hay ı r, onlar bug ün teslm olmu k  mselerd r. 27 . Brbrlerne yönelp sorarlar (çekrler). 28 . öyle derler: “Sz bze sadan gelrdnz. Bze haktan yana görünürdünüz.” 29 . (Derler de onlara öyle) derler: “Hayır, sz zaten mü’mn 3 . Âyet, öldükten sonra yenden drltlmey nkâr edenlere cevap ntelndedr. Zor ola- nı yapablenn kolay olanı da yapablece vurgulanarak, öldükten sonra drlmenn gerçekleeblece ortaya konulmaktadır. 4 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Buradak “ddetl ses” le knc sûr üfürülüü kastedlmektedr. 37 / SÂFFÂT SÛR ES 493 kmseler deldnz.” 30 . “Bzm, szn üzernzde hçb r hâkmyetmz yoktu. Hatta sz azgın br kavmdnz.” 31 . “Artık Rabbmzn sözü (a zap) bzm hakk ımızda gerçekle - t. Bz onu mutlaka tadacaız
Bu metnin özeti: Buradak “ddetl ses” le knc sûr üfürülüü kastedlmektedr. 37 / SÂFFÂT SÛR ES 493 kmseler deldnz.” 30 . “Bzm, szn üzernzde hçb r hâkmyetmz yoktu. Hatta sz azgın br kavmdnz.” 31 . “Artık Rabbmzn sözü (a zap) bzm hakk ımızda gerçekle - t. Bz onu mutlaka tadacaız.” 32 . “Evet , bz sz saptırdı k . Çünkü bz de sapk ın k mselerd  k .” 33 . Artık onlar o gün azapta ortaktırlar. 34 . te bz suçlulara böyle yaparız. 35 . Çünkü onlar, kendlerne, “Allah’tan baka hçbr lâh yok- tur” denld zaman, nanma yıp büyüklük taslıyorlardı. 36 . “Bz, del br ar çn lâhlarımızı mı terk edecez?” dyor- lard ı . 37 . Hayır, öyle del. O, hakkı getrm, (öncek) peygamberler de tasdk etmtr. 38 . üphesz sz mutlaka elem dolu azabı tadacaksınız. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
39 . Sz ancak ledklernzn karılıı le cezalandırılırsınız. 40 . Ancak Allah’ın hals kulları baka. 41 , 42 . te onlar çn bell br rızık, meyveler vardır. Onlar kram gören kmselerdr. 43 . Onlar Naîm cennetlerndedrler. 44 . Koltuklar üzernde karılıklı olarak otururlar. 45 , 46 . O
Bu metnin özeti: 39 . Sz ancak ledklernzn karılıı le cezalandırılırsınız. 40 . Ancak Allah’ın hals kulları baka. 41 , 42 . te onlar çn bell br rızık, meyveler vardır. Onlar kram gören kmselerdr. 43 . Onlar Naîm cennetlerndedrler. 44 . Koltuklar üzernde karılıklı olarak otururlar. 45 , 46 . Onların etrafında cennet pınarından doldurulmu, berrak ve çenlere lezzet veren kadehler dolatırılır. 47 . Onda ba döndürme özell yo ktur. Onlar, onu çmekle sar- ho da olmazlar. 48 . Yanlarında bakılarını yalnızca kendlerne çevrm r gözlü eler vardır. 49 . Sank onlar (beyazlıklarıyla), saklanmı (gün yüzü görme- m) yumurtalardır. 50 . Derken brbrlerne yönelp sorarlar. 37 / SÂFFÂT SÛR ES 494 51 . çlernden br der k: “Benm br arkadaım vardı.” 52 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
“Sen de tekrar drlmey tasdk edenlerden msn?” derd. 53 . “Gerçekten bz, ölüp br toprak ve kemk yıını hâlne gel- dkten sonra mı, bz m hesaba çeklecez?” 54 . Konuan o kmse, yanındaklere, “Bakar mısınız, hâl ne oldu?” der. 55 . Kends de bakar ve on u cehennemn ortasında görür. 5
Bu metnin özeti: “Sen de tekrar drlmey tasdk edenlerden msn?” derd. 53 . “Gerçekten bz, ölüp br toprak ve kemk yıını hâlne gel- dkten sonra mı, bz m hesaba çeklecez?” 54 . Konuan o kmse, yanındaklere, “Bakar mısınız, hâl ne oldu?” der. 55 . Kends de bakar ve on u cehennemn ortasında görür. 56 . Ona öyle der: “Allah’a andolsun, neredeys e ben de helâk edecektn.” 57 . “Rabbmn nmet olmasaydı, mutlak a ben de cehenneme konulanlardan olmutum.” 58 , 59 . “Nasıl, lk ölümümüzden baka ölmeyecek mymz? 5 Bze azap edlmeyecek mym?” 60 . üphesz bu (cennettek nmetle re ulamak) büyük br baa- rıdır. 61 . Çalıanlar böyles çn çalısınlar! 62 . Zyafet olarak bu mu daha hayırlı, yoksa zakkum aacı mı? 63 . ü phesz bz onu zalmler ç n br mt han arac ı k ı ldı k . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
6 64 . O, cehennemn dbnde bten br aaçtır. 65 . Onun meyveler sank eytanların kafalarıdır. 7 5. Buradak “lk ölüm” fades, knc br ölümün gerçekl eec e n fade etmez . Mü r k- ler, ölüp yok olacaklarını, br daha drltlmeyeceklern dda edyorlardı. Onlara en büyük elem ve ızd
Bu metnin özeti: 6 64 . O, cehennemn dbnde bten br aaçtır. 65 . Onun meyveler sank eytanların kafalarıdır. 7 5. Buradak “lk ölüm” fades, knc br ölümün gerçekl eec e n fade etmez . Mü r k- ler, ölüp yok olacaklarını, br daha drltlmeyeceklern dda edyorlardı. Onlara en büyük elem ve ızdırap kaynaı ölüm d. Kısaca onların gözünde ölüm, elem, ızdırap ve azabın sembolü d. O yüzden, “öldükten sonra yok olup gdecez. Br daha drl- mek ve Muhammed’n dda ett  g b azap görmek yok” anlamına gelmek üzere, “lk ölümümüzden ba k a ölüm yok d yorlardı.” 6 . Mürkler, cehennemde “zakkum” denen br aacın olduunu tnce, “Ate aacı ya- kar. Böyle br aaç olamaz”, dyerek bunu nkâr ettler. Allah’ın, dlerse atete yan- mayan br aaç yaratablecen düünemedler. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Böylece zakkum aacı, man edp et- memeler noktasında mürkler çn br mthan vesles olmutu. 7 . eytanların nasıl brer varlık olduklar ı nsanlarca blnmemekte se de, onların çrkn ve zararlı varlıklar olduu zhnlerde yer etm br gerçektr. te zakkum meyvesnn 37 / SÂFFÂT SÛR ES
Bu metnin özeti: Böylece zakkum aacı, man edp et- memeler noktasında mürkler çn br mthan vesles olmutu. 7 . eytanların nasıl brer varlık olduklar ı nsanlarca blnmemekte se de, onların çrkn ve zararlı varlıklar olduu zhnlerde yer etm br gerçektr. te zakkum meyvesnn 37 / SÂFFÂT SÛR ES 495 66 . Cehennemlkler ondan yyecekl er ve onunla karınlarını dol- duracaklardır. 67 . Sonra onlar çn bunun üstüne kaynar sudan karıık br çe- cek vardır. 68 . Sonra onlar ın dönüler  mutlaka cehennemedr. 69 . Çünkü onlar baba lar ını sa pık kmseler olarak buldular. 70 . Kendler de onların znden koa koa gtmektedrler. 71 . Andolsun, onlardan önce, evvelklern çou da sapmıtı. 72 . Andolsun, bz onlara da uyarıcılar göndermtk. 73 . Bak, uyarılanların sonu nasıl oldu! 74 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Ancak Allah’ın hlâslı kulları baka. 75 . Andolsun, Nûh bze dua edp sesle nmt. Bz ne güzel cevap verenz! 76 . Onu ve alesn o büyük sıkıntıdan kurtardık. 77 . Onun nesln yeryüzünde kalanlar kıldık. 78 . Sonradan gelenler arasında ona güzel br ad bıraktık. 79 . Âlemler çnde Nûh’a selâm
Bu metnin özeti: Ancak Allah’ın hlâslı kulları baka. 75 . Andolsun, Nûh bze dua edp sesle nmt. Bz ne güzel cevap verenz! 76 . Onu ve alesn o büyük sıkıntıdan kurtardık. 77 . Onun nesln yeryüzünde kalanlar kıldık. 78 . Sonradan gelenler arasında ona güzel br ad bıraktık. 79 . Âlemler çnde Nûh’a selâm olsun! 80 . te bz y ve yararlı ler en güzel eklde yapanları böyle mük âfatlandır ı r ı z . 81 . Çünkü o, bzm mü’mn kul lar ımızdandı. 82 . Sonra bz , derler n suda boduk . 83 . üphesz brahm de O’nun taraftarlarından d. 84 . Han o, Rabbne temz br kalple gelmt. 85 . Han babasına ve kavmne öyle demt: “Sz neye tapıyor- su nuz?” 86 . “Allah’ı bırakıp da brtakım uydurma lâhlar mı styorsu- nuz?” 87 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
“O hâlde, âlemlern Rabb hakkında görüünüz nedr?” 88 , 89 . brahm, yıldızlara baktı ve “Ben hastayım” ded. de çrkn ve zararlı olduunu fade etmek açısından böyle br benzetme yapılmıtır. 37 / SÂFFÂT SÛR ES 496 90 . Bu nun üzer ne ark a lar ını dönüp ondan uzaklatı lar. 8 91 . brahm, o
Bu metnin özeti: “O hâlde, âlemlern Rabb hakkında görüünüz nedr?” 88 , 89 . brahm, yıldızlara baktı ve “Ben hastayım” ded. de çrkn ve zararlı olduunu fade etmek açısından böyle br benzetme yapılmıtır. 37 / SÂFFÂT SÛR ES 496 90 . Bu nun üzer ne ark a lar ını dönüp ondan uzaklatı lar. 8 91 . brahm, onların putlarının tarafına gzlce gtt ve öyle ded: “Yemez msnz?” 92 . “Ne dye konumuyorsunuz?” 93 . Derken üzerlerne yürüyüp onlara güçlü br darbe ndrd. 94 . Kavm (tela çnde) koarak ona doru geld. 95 . brahm, öyle ded: “Yonttuunuz putlara mı tapıyorsu- nuz?” 96 . “Oysa Allah sz de, yapt ı ınız ey l er  de yaratmı tır.” 97 . K av m, “Onun ç n br bna yapın, (ç nde ate yak ın) ve onu atee atın” ded. 98 . Böylece ona br tuzak kurmak stedler. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Bz de onları en al- çak kmseler kıldık. 99 . brahm, öyle ded: “Ben Rabbme (O’nun emrett yere) gdecem. O, bana yol gösterecektr.” 100 . “Ey Rabbm! Bana salhlerden olacak br çocuk baıla.” 101 . Bz de ona uysal br oul müjdeledk. 102 . Çocuk kendsyle brlkte koup yürüyecek ya
Bu metnin özeti: Bz de onları en al- çak kmseler kıldık. 99 . brahm, öyle ded: “Ben Rabbme (O’nun emrett yere) gdecem. O, bana yol gösterecektr.” 100 . “Ey Rabbm! Bana salhlerden olacak br çocuk baıla.” 101 . Bz de ona uysal br oul müjdeledk. 102 . Çocuk kendsyle brlkte koup yürüyecek yaa gelnce b- rahm ona, “Yavrum, ben rüyamda sen boazladıımı gör- düm. Düün bakalım, ne dersn?” ded. O da, “Babacıım, emrolunduun ey yap. naallah ben sabredenlerden bu- lacaksın” ded. 103 , 104 . Nhayet her ks de (Allah’ın emrne) boyun ep, bra- hm de onu (boazlamak çn) yüz üstü yere yatırınca ona, 8 . brahm, babasının ve kavmnn taptıı putları kötüleynce, bu putların fayda ya da zarar veremeyeceklern göstermek üzere yalnız kalıp putları kırmak styordu. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Kav- m bayram yerne gderken brahm’ de çaırdıklarında o, yıldızlara bakarak “Ben hastayım” demt. brahm böyle yaparak, yıldızlardan hüküm çıkaran kavmne güya kendsnn de bu blgy yıldızlardan aldıını anlatmak stemt. Kavm de has- talık kapmamak çn onu bırakıp gdnce, brahm y
Bu metnin özeti: Kav- m bayram yerne gderken brahm’ de çaırdıklarında o, yıldızlara bakarak “Ben hastayım” demt. brahm böyle yaparak, yıldızlardan hüküm çıkaran kavmne güya kendsnn de bu blgy yıldızlardan aldıını anlatmak stemt. Kavm de has- talık kapmamak çn onu bırakıp gdnce, brahm yalnız kalma fırsatını yakalamı ol d u . 37 / SÂFFÂT SÛR ES 497 öyle seslendk: “Ey brahm!” 105 . “Gördüün rüyanın hükmün ü yerne getrdn. üphe- sz bz y ve yararlı ler en güzel eklde yapanları böyle mük âfatlandır ı r ı z .” 106 . “üphesz bu apaçık br mthandır.” 107 . Bz , (brahm’e) büy ük br kurbanlı k vererek onu (sma l’ ) ku r t ard ı k . 108 . Sonradan gelenler arasında ona güzel br ad bıraktık. 109 . brahm’e selâm olsun. 110 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
y ve yararlı ler en güzel eklde yapanları te böyle mük âfatlandır ı r ı z 111 . Çünkü o mü’mn kullarımızdandı. 112 . Bz onu salhlerden br peyg amber olarak s hak  le de müj- deledk. 113 . Onu da shak’ı da uurlu kıldık. Her ksnn neslnde y ve yararlı ler en güzel eklde ya
Bu metnin özeti: y ve yararlı ler en güzel eklde yapanları te böyle mük âfatlandır ı r ı z 111 . Çünkü o mü’mn kullarımızdandı. 112 . Bz onu salhlerden br peyg amber olarak s hak  le de müj- deledk. 113 . Onu da shak’ı da uurlu kıldık. Her ksnn neslnde y ve yararlı ler en güzel eklde yapanlar da vardı, kendne apa- çık zulmedenler de. 114 . Andolsun, bz Mûsâ’ya ve Hârûn’a da lütufta bulunduk. 115 . Onları ve kavmlern o büyük sıkıntıdan kurtardık. 116 . Onlara yard ım ett k de onlar ga lp gelenler oldular. 117 . Bz onlara (hükümlermz) açıklayan Ktab’ı (Tevrat’ı) ver- d k . 118 . Onları doru yola lettk. 119 . Sonradan gelenler arasında onlara güzel brer ad bıraktık. 120 . Mûsâ’ya ve Hârûn’a selâm olsun. 121 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
üphesz bz y ve yararlı ler en güzel eklde yapanları böy le mük âfatlandır ı r ı z . 122 . Çünkü onlar mü’mn kullarımızdan dler. 123 . üphesz lyas da peygamberlerden d. 124 . Han kavmne öyle demt: “Allah’a karı gelmekten sakın- 37 / SÂFFÂT SÛR ES 498 maz mısınız?” 125 , 126
Bu metnin özeti: üphesz bz y ve yararlı ler en güzel eklde yapanları böy le mük âfatlandır ı r ı z . 122 . Çünkü onlar mü’mn kullarımızdan dler. 123 . üphesz lyas da peygamberlerden d. 124 . Han kavmne öyle demt: “Allah’a karı gelmekten sakın- 37 / SÂFFÂT SÛR ES 498 maz mısınız?” 125 , 126 . “Yaratıcıların en güzeln, szn ve geçm atalarınızın Rabb olan Allah’ı bırakarak “Ba’l’e m tapıyorsunuz?” 9 127 . Onu yalanladılar. Bu sebe ple onlar (cehenneme) götürüle- cek l erd  r. 128 . Ancak Allah’ın hlâslı kulları baka. 129 . Sonradan gelenler çersnde ona güzel br ad bıraktık. 130 . lyas’a selâm olsun. 131 . üphesz bz y ve yararlı ler en güzel eklde yapanları böy le mük âfatlandır ı r ı z . 132 . Çünkü o bzm mü’mn kul lar ımızdandı. 133 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
üphesz Lût da peygamberlerdend. 134 , 135 . Han bz onu ve gerde kalanlar arasındak yalı br kadın (kâfr olan e) dıında bütün alesn kurtarmıtık. 136 . Sonra da derlern yok ettk. 137 , 138 . üphesz szler (yolculuklarınız sırasında) sabah akam onların (harap olmu) yurtlarına u
Bu metnin özeti: üphesz Lût da peygamberlerdend. 134 , 135 . Han bz onu ve gerde kalanlar arasındak yalı br kadın (kâfr olan e) dıında bütün alesn kurtarmıtık. 136 . Sonra da derlern yok ettk. 137 , 138 . üphesz szler (yolculuklarınız sırasında) sabah akam onların (harap olmu) yurtlarına urayıp duruyorsunuz. Hâlâ düünmeyecek m snz? 139 . üphesz Yûnus da peygamberlerdend. 140 . Han o kaçıp yüklü gemye bnmt. 141 . Gemdeklerle kur’a çekm ve kaybedenlerden olmutu. 10 142 . Böylece, Yûnus kendn kınayıp dururken balık onu yuttu. 143 , 144 . Eer o, Allah’ı tesph edp yüceltenlerden olmasaydı, mutlaka nsanların drltlece güne kadar balıın karnın- da k a l ı rd ı . 145 . Derken bz onu hasta br hâlde sahle attık. 9 . (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
“Ba’l”, o dönemde am bölgesnn “Bekk” yöresnde tap ı lan b  r p ut un adıdır. 10 . Tefsr kaynaklarında rvayet edldne göre, Yûnus peygamber kavmnn baskıları- na dayanamayıp aralarından kaçarak br gemye bnmt. Gemdek yolculardan br kısmının atılması gerek t. Çeklen kur’a sonunda
Bu metnin özeti: “Ba’l”, o dönemde am bölgesnn “Bekk” yöresnde tap ı lan b  r p ut un adıdır. 10 . Tefsr kaynaklarında rvayet edldne göre, Yûnus peygamber kavmnn baskıları- na dayanamayıp aralarından kaçarak br gemye bnmt. Gemdek yolculardan br kısmının atılması gerek t. Çeklen kur’a sonunda Yûnus da atılanlar arasında yer aldı. 37 / SÂFFÂT SÛR ES 499 146 . Üzerne gen yapraklı br aaç btrdk. 147 . Bz onu yüz bn, yahut daha fazla nsana peygamber olarak gönderdk. 148 . Nhayet onlar man ettler. Bz de onları br süreye kadar ge- çndrdk. 149 . Ey Muhammed! Onlara sor: Kız çocukları Rabbnn de, er- kek çocukları onların mı? 150 . Yoksa bz melekler d olar ak yaratmıız da onlar ahd m bulunuyorlarmı? 151 , 152 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
y bln k onlar kend uydurmaları olarak, “Allah çocuk sahb oldu” dyorlar. Onlar elbette yalan söylüyorlar. 153 . Yoksa Allah kızları erkeklere terch m ett? 154 . Neynz var? Nasıl hüküm veryorsunuz! 155 . Hç düünmüyor musunuz? 156 . Yoksa szn apaçık br dellnz m var? 157 . Eer d
Bu metnin özeti: y bln k onlar kend uydurmaları olarak, “Allah çocuk sahb oldu” dyorlar. Onlar elbette yalan söylüyorlar. 153 . Yoksa Allah kızları erkeklere terch m ett? 154 . Neynz var? Nasıl hüküm veryorsunuz! 155 . Hç düünmüyor musunuz? 156 . Yoksa szn apaçık br dellnz m var? 157 . Eer doru söyleyen kmseler senz getrn (bu dell çe- ren) ktabınızı! 158 . Allah le cnler arasında da nesep baı kurdular. Oysa cnler de kendlernn Allah’ın huzuruna getrleceklern blrler. 159 . A l lah, onlar ın ntelendrd   ey l erden uzaktır, y ü ced r. 160 . Ancak Allah’ın hlâslı kulları bunlar gb deldr. 161 , 162 , 163 . (Ey mürkler!) Ne sz ve ne de taptıklarınız, ce- henneme greceklerden bakasını kandırıp Allah’ın yolun- dan saptırablrsnz. 164 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
(Melekler derler k:) “Bzm he r br mzn b lnen br mak a- mı vardır.” 165 . “üphesz bz (orada) saf duranlarız.” 166 . “üphesz bz (Allah’ı) tesph edp yüceltenlerz.” 167 , 168 , 169 . (Mürkler) unu da söylüyorlardı: “Eer yanımız- da önceklere verlen ktaplardan br ktap olsaydı,
Bu metnin özeti: (Melekler derler k:) “Bzm he r br mzn b lnen br mak a- mı vardır.” 165 . “üphesz bz (orada) saf duranlarız.” 166 . “üphesz bz (Allah’ı) tesph edp yüceltenlerz.” 167 , 168 , 169 . (Mürkler) unu da söylüyorlardı: “Eer yanımız- da önceklere verlen ktaplardan br ktap olsaydı, elbette 37 / SÂFFÂT SÛR ES 500 bz  hlâslı kul lar olurduk .” 170 . Fakat (ktap gelnce) onu nkâr ettler. Yakında (sonlarının ne olacaını) blecekler. 171 . A ndol sun, peygamber olarak g önderlen kullarımız hakkın- da u sözümüz geçm t : 172 . “Onlara mutlaka yardım edlecektr.” 173 . “üphesz ordular ımız galp gelecektr.” 174 . O hâlde, br süreye kadar onlardan yüz çevr 175 . Gözetle onları, yakında onlar da görecekler. 176 . Yoksa onlar azabımızı acele m styorlar? 177 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Fakat azabımız onların yurtlarına ndnde, o uyarılmı olanların sabahı ne kötü olur! 178 . Ey Muhammed! Br süreye kadar onlardan yüz çevr. 179 . (Bekle ve) gör. Onlar da yakında görecekler. 180 . Senn Rabbn; kudret ve eref sahb olan Rab, onların nte- lendrd eylerden uzaktır, yücedr.
Bu metnin özeti: Fakat azabımız onların yurtlarına ndnde, o uyarılmı olanların sabahı ne kötü olur! 178 . Ey Muhammed! Br süreye kadar onlardan yüz çevr. 179 . (Bekle ve) gör. Onlar da yakında görecekler. 180 . Senn Rabbn; kudret ve eref sahb olan Rab, onların nte- lendrd eylerden uzaktır, yücedr. 181 . Peygamberlere selâm olsun. 182 . Hamd, âlemlern Rabb olan Allah’a mahsustur. 37 / SÂFFÂT SÛR ES 501 Mekke dönemnde nmtr. 88 âyer. Sûre, adını brnc âyeek “Sâd” har- fnden almıtır. Sûrede balıca, Allah’ın brl, mürklern nkârları ve sapık- lıkları sebebyle azabı hak etm oldukları, Davûd, Süleyman, Eyyüp, brahm, shak, smal, el-Yesa’ ve Zülk peygamberler n k ı ssalar ı , Dav ûd peygambe- rn hakeml ve Hz. Peygambern temel görev konu edlmektedr. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Bismillâhirrahmânirrahîm. 1 . Sâd. 1 O anlı, erefl Kur’an’a andolsun (k o, Allah sözü- dür). 2 . Fakat nkâr edenler br büyüklenme ve ayrılık çndedrler. 3 . Bz onlardan önce nce nesller helâk ettk. Onlar da feryat ettler, ama artık kurtulu zamanı deld. 4 . Kâfrler, kendlerne çl
Bu metnin özeti: Bismillâhirrahmânirrahîm. 1 . Sâd. 1 O anlı, erefl Kur’an’a andolsun (k o, Allah sözü- dür). 2 . Fakat nkâr edenler br büyüklenme ve ayrılık çndedrler. 3 . Bz onlardan önce nce nesller helâk ettk. Onlar da feryat ettler, ama artık kurtulu zamanı deld. 4 . Kâfrler, kendlerne çlernden br uyarıcının gelmesne a- tı lar ve öy le ded ler: “Bu , yalanc ı br s hrbazdır.” 5 . “lâhları br tek lâh mı yaptı? Gerçekten bu çok tuhaf br ey!” 6 , 7 , 8 . çlernden ler gelenler, “Gdn, lâhlarınıza tapmaya de- vam edn. te bu stenen eyd r. Bz bunu son dnde (en son dnî nanı larda) duy mad ı k . Bu ancak br uydur madır. O z- kr (Kur’an) çmzden ona mı ndrld?” dyerek kalkıp gt- tler. Hayır, onlar benm Zkr mden (Kur’an’dan) üphe çn- dedrler. (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Hayır, henüz azabımı tatmadılar. 9 . Yoksa mutlak güç sahb ve çok baılayan Rabbnn rahmet hazneler onların yanında mıdır? 10 . Yok sa gökler n, yer n ve  k  s arasındak  l er n hükümranlı- 1 . Bu harf le lgl olarak Bakara sûresnn brnc âyetnn dpnotuna bakınız. 38 SÂD SÛRES
Bu metnin özeti: Hayır, henüz azabımı tatmadılar. 9 . Yoksa mutlak güç sahb ve çok baılayan Rabbnn rahmet hazneler onların yanında mıdır? 10 . Yok sa gökler n, yer n ve  k  s arasındak  l er n hükümranlı- 1 . Bu harf le lgl olarak Bakara sûresnn brnc âyetnn dpnotuna bakınız. 38 SÂD SÛRES 38 / SÂD SÛR ES 502 ı onların mıdır? Öyle se sebeplere yapıarak yükselsnler (bakalım!) 11 . Onlar, çetl gruplardan olumu ve uracıkta bozguna u- rayacak der me çatma br ordudur. 12 , 13 . Onlardan önce de Nûh k av m, Âd k av m, k azı klar sah b 2 Fravun, Semûd kavm, Lût kavm ve Eyke halkı da Peygam- berler yalanlamılardı. te onlar da (böyle) gruplardı. 14 . (O grupların) her br peyga mberler yalanladı da onları ce- zalandırmam hak oldu. 15 . (Kavram odaklı açıklama).
Metni kavramsal olarak analiz edin.
Bunlar da (mürkler de) ancak (vakt gelnce) asla ger kal- mayacak korkunç br ses beklyorlar. 16 . Mürkler (alay ederek) öyle dedler: “Ey Rabbmz! Hesap gününden önce payımızı hemen ver!” 17 . Ey Muhammed! Onların söyledklerne karı sabret. Güçlü kulumuz Dâvûd’u hatırla. O, Allah’a çok y
Bu metnin özeti: Bunlar da (mürkler de) ancak (vakt gelnce) asla ger kal- mayacak korkunç br ses beklyorlar. 16 . Mürkler (alay ederek) öyle dedler: “Ey Rabbmz! Hesap gününden önce payımızı hemen ver!” 17 . Ey Muhammed! Onların söyledklerne karı sabret. Güçlü kulumuz Dâvûd’u hatırla. O, Allah’a çok yönelen br kmse d. 18 , 19 . Kend s  le brl kte sabah-ak am tesp h etsnler dye bz , daları ve toplanıp gelen kuları Dâvûd’un emrne verdk. Onların her br Allah’a yönelmlerd. 20 . Bz Davud’un mülkünü güçlendrdk, ona hkmet ve hakla batılı ayıran söz (hüküm verme) yetene verdk. 21 . Sana davacıların haber geld m? Han onlar duvarı aarak mabede grmlerd. 22 . Han Dâvûd’un yanına grmlerd de Dâvûd onlardan kork- mutu. Onlar, “Korkma! Bz, k davacı grubuz. (Kavram odaklı açıklama).
Kuran'daki bir ayeti ya da sureyi yorumlayın.
Brmz de- r ne hak sızlı k etm tr. A ramızda adaletle hükmet. Zulmet- me ve bz hak yola let” dedler. 23 . çlernden br öyle ded : “Bu benm kardemdr. Onun doksan dokuz koyunu var. Benm se br tek koyunum var. 2 . “Kazıklar sahb” fades çn Fecr sûresnn 10.âyetnn dpnotu
Bu metnin özeti: Brmz de- r ne hak sızlı k etm tr. A ramızda adaletle hükmet. Zulmet- me ve bz hak yola let” dedler. 23 . çlernden br öyle ded : “Bu benm kardemdr. Onun doksan dokuz koyunu var. Benm se br tek koyunum var. 2 . “Kazıklar sahb” fades çn Fecr sûresnn 10.âyetnn dpnotuna bakınız. 38 / SÂD SÛR ES 503 Böyle ken ‘Onu da bana ver’ ded ve tartımada ben bastır- dı.” 24 . Davud ded k: “Andolsun, senn koyununu kend koyunla- rına katmak stemek suretyle sana zulmetmtr. Esasen or- takların pek çou brbrne haksızlık eder. Ancak man edp salh ameller leyenler baka. Onlar da pek azdır.” Dâvûd, bzm kendsn mthan ettmz anladı. Derken Rabbn- den baılama dled, elerek secdeye kapandı ve Allah’a yö- neld. 25 . Bz de bunu ona baıladık. (Kavram odaklı açıklama).