text
stringlengths 3
252k
|
|---|
Имашев Мәлік Имашұлы — 1921 жылы туған.
Мәлік Имашев (1922 ж. т.), партия, кеңес кызметкері. Алматы (1951), Мәскеу Жоғары партия мектебін (1957) бітірген. Ұлы Отан соғысына (1941 - 1945) қатысқан. 1951 жылдан Қарағанды облысында Қазақстан КП Қарағанды обкомының лекторы, бөлім меңгерушісі, Киров аукомының 2-хатшысы, обкомның бөлім меңгерушісінің орынбасары, Шет аукомының 1-хатшысы, кәсіподақтары облыстық кеңесінің төрағасы, Қарағанды обкомының хатшысы болады. 1973 - 1994 жылы «Полиграфия» ӨБ бас директоры. ҚазКСР еңбек сің. мәдениет қызметкері (1987). ҚазКСР Жоғарғы Кеңесінің депутаты болып сайланады. КОКП 23-съезінің, Қазақстан КП 4-съезінің делегаты, 2-дәрежелі Отан соғысы, «Қызыл Жұлдыз», Еңбек Қызыл Ту ордендерімен марапатталған. Қарағанды қаласының Құрметті азаматы.
Жалпы еңбек стажы 62 жыл. Мәлік Имашұлы одақтық маңыздағы зейнеткер, ҚР Еңбек сіңірген мәдениет қайраткері, Қарағанды қаласының және Шет ауданының құрметті азаматы. Оның аты ҚазКСР Алтын құрмет кітабына енген. КСРО және Қазақстан Республикасы Журналистер одағының мүшесі, 7 кітаптың авторы.КСРО және ҚР 6 ордені, 20 медалімен, одақтық және республикалық органдардың 10 құрмет грамотасымен, оның ішінде қазақ КСР Министрлер кеңесінің үш грамотасымен марапатталған. КСРО ХШЖК қатысушысы, СОКП XXIII съезінің делегаты, Қазақстан Компартиясының төрт съезінің, Қарағанды облысы коммунистерінің оннан астам конференциясының делегаты болып сайланды. Бірнеше дүркін – обком, обком бюросы мүшесі, КСРО профгазеттерінің XIII және XIV съездерінің делегаты, екі рет – Қазақстан кәсіподақтар комитетінің мүшесі болды.
Мәлік Имашұлы Имашев 51 жасында зейнеткерлікке шықты, алайда 72 жасына дейін еңбектен қол үзген жоқ. Баспа, полиграфия және кітап саудасы облыстық басқармасын басқарды.
Мәлік Имашұлының келуімен Қарағанды облысының полиграфия жүйесінде, қалалық, аудандық газет, кітап саудасында ірі қайта құрулар болды. Қарағандыда Одақ бойынша Ленинградтан кейінгі екінші механизацияланған кітап қоймасының салынып, қолданысқа берілгендігін, Қазақстанда тұңғыш рет кітаптарды есепке алу мен алға бастыруды есептеу техникасы енгізілгендігін айтсақ та жеткендей.
Мәлік Имашұлының кезінде еңбектің бригадалық әдісі, баспаханаларды белгілі бір баспа өнімін өндіруге мамандандыру (мәселен газет, брошюра, бланк, т.б.) енгізілді. Барлық аудандық және қалалық баспаханалар бір ірі бірлестікке біріктірілді.
Имашев алғашқылардың бірі болып полиграфиялық материалдардың бухгалтерлік есебін жүргізу, тапсырыстарды диспетчерлеу бағдарламасын жасады, фототеру, АПД-1200, материалды байланыс арқылы беруді, аудандық газеттер редакциясында алғашқы модемдерді енгізді. Ол Одақта бірінші болып полиграфия ғылыми-зерттеу институтымен осы технологияны жүзеге асыру туралы келісім-шарт жасасып, компьютерлік түске бөлуді енгізді.
Мәлік Имашұлы қызмет еткен 20 жыл ішінде барлық облыстық газеттердің редакциясы мен баспаханалары кеңейтілді, қайта құрылды, жаңадан салынды.
## Дереккөздер |
Ұлықбек Истамұлы Бақаев (өзб. Улуғбек Истам ўғли Бақоев; 28 қараша 1978 жыл, Бұхара) — Өзбекстан футболшысы, шабуылшы, футбол жаттықтырушысы. Өзбекстан Ұлттық футбол құрамасында және Өзбекстан, Ресей, Қазақстан, БАӘ клубтарында ойнады.
2007, 2011 жылдары Азия кубогына қатысты.
2017 жылы «Бұхара» клубының бас жаттықтырушысы болды.
## Жетістіктері
### Командалық
* Өзбекстан чемпионы — 2008, 2009
* Өзбекстан кубогы иегері — 2008
* Қазақстан чемпионы — 2010
* Қазақстан кубогы иегері — 2007
* Интертото кубогы иегері— 2007
### Жеке
* Қазақстан чемпионатының үздік шабуылшысы — 2004, 2010
* Қазақстан чемпионаты шетел футболшыларының үздігі — 2010
## Құрама сапында
Өзбекстан құрамасында 2001 жылдан бері ойнап 35 матч өткізді, 11 гол соққан.
## Дереккөздер
## Сілтемелер
* Soccerway.com сайтындағы профилі |
Нүркен Мазбаев – Қазақстан футболшысы (шабуылшы). Қазақстан футболының тарихындағы ең үздік ойыншы.
Нүркен Мазбаев 4 маусымда 1972 жылы Тараз қаласында дүниеге келген.
## Карьераcы
### Клубтық карьера
* Нүркен Мазбаев 1992 жылы 20 жасында «Тараз» сапында ойнап, футболдағы алғашқы табысты карьерасын бастайды.
* Нүркен 1992-1997 жылдар аралығында «Тараз» сапында 159 рет алаңға шығып, 59 гол салған. Алты маусым қатарынан клубтың үздік шабуылшысы болды.
* 1995 жылы алғаш рет күміс жүлдеге қол жеткізеді. Келер мауысыда алтын жүлдеге ие болды. Клубтың алғашқы чемпиондық атағына мерген шабуылшы Нүркеннің қосқан үлесі орасан зор.
* 1997 жылы «Таразбен» тағы да жүлделі екінші орынды иеленеді. Сол жылы облыс әкімі ауысып, команданың жағдайы қиындай бастады. Клубтың біраз ойыншылары әр түрлі себептермен команда ауыстырады.
Нүркен де клуб ауыстырып, «Қайсар» клубының сапына өтеді. Қайсар клубында 1998-1999 жылғы маусымда 33 ойын өткізіп, 25 рет гол соқты. Әрі еліміздің ең үздік шабуылшысы атанады.
* Нүркен «Тараз», «Қайсар» сияқты командаларда доп тепкен соң, 1999 жылы оңтүстіктің тағы бір командасы «Синтез» клубына ауысады.
* «Синтез» клубында бар жоғы 14 рет қана алаңға шығады. Ал 2000 жылдардың басына Астананың «Жеңісінен» ұсыныс түсіп, Астана клубының құрамынақосылады.
* «Жеңістің» сапында 27 рет алаңға шығып, тоғыз рет теңбіл допты қақапа торында тулатады. 2001 жылы қайтадан оңтүстік өңірге оралып, «Достық» клубымен келісім-шартқа отырады.Достық клубында 1999 жылда 14 ойын өткізіп, 4 гол салды.
### Ұлттық құрама карьерасы
13 ойын өткізіп 2 гол салды. Жарақат алып ұлттық құрамадағы ойынын тоқтатты.
## Жетістіктері
* 2000, 1996 жылы Қазақстан Чемпионы
* 1995, 1997 жылы Қазақстанның вице чемпионы
* 2000 Қазақстан Кубогының иегері
## Сыртқы сілтемелер
* http://www.national-football-teams.com/player/15595/Nurken_Mazbaev.html
* http://sport.gazeta.kz/art/?aid=40310 Мұрағатталған 5 ақпанның 2015 жылы.
* http://ffk.kz/rus/clubs/26/ Мұрағатталған 23 маусымның 2012 жылы. |
Ақтоғай ауылдық округі – Қарағанды облысы Ақтоғай ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Ақтоғай ауылы кіреді. Орталығы – Ақтоғай ауылы.
## Дереккөздер |
Самат Қабирұлы Смақов (8 желтоқсан 1978 жыл, Семей) — қазақ футболшысы, қорғаушы. Қазақстан Ұлттық футбол құрамасы сапында ойнаған. Ұлттық құрама сапында ең көп ойын өткізген футболшы (76 матч).
## Карьерасы
### Клубтық
Футболмен жеті жасынан шұғылдана бастады. 1997 жылы мини-футболдан ерекше көзге түсті де, дереу Семейдің "Спартагына" қабылданды. 1997 жылғы маусымда 10 кездесуде алаңғы шығып, бір голдың авторы атанды. 1998 жылғы маусымда 20 жасар қорғаушы 23 кездесуде бес рет қарсыластар қақпасын дәл көздеді. Маусым қорытындысында клубтастарымен бірге Қазақстан чемпионы атанды.
1999 жылғы маусымды "Ертіс" сапында өткізді. Жыл бойы 20 кездесуде керекулік клубтың намысын қорғады да, тағы да ел чемпионы атанды.
Қорғаушының сауатты ойынынан соң өзге елдегі клубтардың оған көзі түспей қоймады. 2000 жылы Ресейдің "Ростсельмаш" клубы Саматпен келісім шарт жасасты. Ростовтық клубта Самат екі маусым ойнап, 39 кездесуде алаңға шықты. Бірақ кейін қосалқы құрамда отырып қалды да, 2002 жылы "Жеңіс (Астана)" клубына жалға берілді. Сол жылы жазда жаттығу барысында жарақат алып, астаналық клуб сапында алаңға көп шыға алмады. Соған қарамастан жыл соңында Қазақстан кубогы иегері атанды.
2003 жылы "Ертіске" қайта оралды. 2004 жылы "Қайрат" сапында өнер көрсетті, өнер көрсетіп қоймай команда капитаны боп та тағайындалды. Жыл соңында Самат Қазақстанның үздік футболшысы атанды және төртінші рет Қазақстан чемпиондығына қол жеткізді.
Кейінгі маусымдарда "Қайраттың" ойыны нашарлап кетті. 2007 жылғы маусымды "Ақтөбе" сапында бастады. "Ақтөбе" сапындағы алты маусым Самат үшін жетістіктерге толы болды, бірнеше рет Қазақстан чемпионы, Қазақстан Суперкубогы иегері және тағы да үш рет Қазақстанның үздік футболшысы (2007-2009) атанды.
2013 жылдың бірінші жартысын Түркияның "Ризеспор" сапында өткізді. Маусым қорытындысында Самат Түркия бірінші лигасының үздік қорғаушысы атанды.
2013 жылы жазда "Қайратқа" қайта оралды. 2014 жылы қазан айында клубпен келісім шартты бұзды. Оған клубтың бітіспес қарсыласы "Астанаға" қарсы матчтағы Самат және бірнеше футболшының сүреңсіз ойыны себеп болды.
2015 жылғы маусымды "Ертісте" өткізді.
2016 жылы "Ақтөбеге" оралды, бірақ 38 жастағы қорғаушы Қазақстан чемпионатында бір ойында да алаңға шықпады. Маусым ортасында "Ордабасыға" ауысты. Бұл футболшының карьерасындағы соңғы клуб болатын. "Ордабасыда" Самат вице-капитан міндетін атқарды.
2018 жылы 4 қаңтарда карьерасын аяқтайтынын мәлімдеді.
2018 жылы 1 қыркүйекте қоштасу матчын өткізді. Онда "Саматтың достары" және "Ақтөбе ардагерлері" командалары кездесті.
2018-19 жылдары "Ақтөбенің" бас директоры қызметін атқарды.
### Халықаралық
2000 жылы 31 қазанда Иорданияға қарсы Азия кубогының іріктеуінде тұңғыш рет ұлттық құрама сапында алаңға шықты. Бір жылдан соң ӘЧ-2002 іріктеуіне қатысты.
2007 жылы 12 қыркүйекте Бельгия қақпасына пенальтиді дәл орындап, құрама сапындағы екі голының біреуін соқты (екінші голды 2014 жылы Түркия қақпасына енгізді, бұл жолы да пенальтиден).
2008 жылы құрама тізгінін Бернд Шторк ұстаған соң Самат мүлде шақырылмай қойды. 2011 жылы құрамадағы карьерасын аяқтағанын мәлімдеді. Бірақ 2014 жылы бапкер Юрий Красножан оны қайта шақырды. 2016 жылы 7 маусымда Қытайға қарсы жолдастық ойында құрама сапындағы 74-ші ойынын өткізіп, Руслан Балтиевтің рекордын жаңартты. Сол жылы 11 қазанда Румынияға қарсы ӘЧ-2018 іріктеу ойынында құрама сапындағы соңғы кездесуін өткізді.
## Жетістіктері
### Клубтық
«Елімай»
* Қазақстан чемпионы: 1998
«Ертіс»
* Қазақстан чемпионы: 1999
«Жеңіс»
* Қазақстан кубогы: 2002
«Қайрат»
* Қазақстан чемпионы: 2004
* Қола жүлдегер: 2005
* Финалист Кубка Казахстана (2): 2004, 2005
«Ақтөбе»
* Қазақстан чемпионы (3): 2007, 2008, 2009
* Күміс жүлдегер: 2010
* Қола жүлдегер (2): 2011, 2012
* Қазақстан кубогы: 2008
* Қазақстан суперкубогы (2): 2008, 2010
* Достастық елдері кубогының финалисі (2): 2009, 2010
«Ризеспор»
* Түркиябірінші лигасында 2-оры: 2012/13
«Ордабасы»
* Қола жүлдегер: 2017
### Жеке
* Қазақстанның үздік футболшысы (4): 2004, 2007, 2008, 2009
* Түркия бірінші лигасының үздік қорғаушысы (1): 2012/13
## Дереккөздер
## Сілтемелер
* UEFA.com сайтындағы профиль
* Самат Смақов |
* Алабас – Ақтөбе облысы Шалқар ауданындағы ауыл.
* Алабас – Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданындағы ауыл. |
Құрама — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Ақбел ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен солтүстік-шығысқа қарай 24 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Алабас — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Ақбел ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен солтүстікке қарай 35 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Керней (2015 жылға дейін – Корнеевка) — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданындағы ауыл, Керней ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен солтүстік-шығысқа қарай 44 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Корнеев ауылдық округі – Солтүстік Қазақстан облысы Есіл ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Корнеевка, Леонидовка, Новоузенка, Советское ауылдары кіреді. Орталығы – Корнеевка ауылы.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 2812 адамды құрайды.
## Дереккөздер |
Шерубай-Нұра болысы (1875 жылғы 29 тамызына дейін Қареке-Алтай болысы) — Ақмола облысы Ақмола уезіндегі қазақ болысы.
## Тарихы
Болыс 183? жылы құрылды. Болыстан 1901 жылы Бұғылы болысы бөлінді. Болыс 1923 жылы Қарағанды болысына қосылды. Болыс қыстаулары Нұре өзенінде болды, жайлауылары Есіл, Құндызды және Көкбекті өзендері бойында.
Шекарасы Үсен өзенінің Нұра өзеніне құйған тұсынан жоғары Үсен өзенінің сол жағымен Қозыбақ бастауы мен Нұрбақтың ескі арнасының бөлінген жерімен, Қужалөзенінің Сарысу өзеніне құйған тұсымен Үңірек шоқысына дейін, Өртеңжал шоқыларымен Сары адыр, Сарыкөл мекені, Қойтас, Айнабұлақ, Қуөзек, Нұра өзені жанындағы Қонақпай бейтімен өтеді
## Территориясы
### Жазғы жайлауы
* 1841 жылы: Семізқыз, Қосағаш мекендерімен;Көкбекті өзені бойымен, Наршөккен арқылы Нұраға шығып, Есіл бойымен көшеді
* 1865 жылы: Мойылды, қарғалы, Есіл, Нұра, Үлкен және Бала Құндызды, Шортанды, Соқыр Қарағанды өзендері, Жақсы Нияз, Балтағора, Қоянды, Ақтасты, Көктас мекендері.
* 1875-1878 жылы: Шерубай-Нұра өзені бойындағы Бұғылы, Тама тау, Тектұрмас, Сары тау, Тілен жал, Құм адыр, Топар, Жалайыр, Айтбай, Олан, Шайынды және Қойынды тауларында, Сасық көлінд
### Қысқы қыстаулары
* 1841 жылы: Кіші Нұра өзені, Тектұрмас, Айтуадыр, Құмадыр, Апан, Қызыл шат мекендері мен Топар өзені бойында
* 1865 жылы: Шерубай, Нұра өзендері, Қабанбай, Түгелбай және Байдаулет, Жартас, Жалайыр, Шійлі апан, Хангелді, Көбек, Қосдоңғал, Топар, Шат, Қызыл молла, Айтуды, Адыр Толагай, Қарабас, Өртеңжал, Құт адыр, Қызыл қойсу, Семіз қыз, Қаратүлкі, Жуан төбе, шешенқара, Аюлы, белағаш, Ботағара, Жауыр мекендері.
* 1875-1878 жылы: Нұра өзені арқылы, Сұңқар қарасу мекені, Арықты көлі,Ошағанды, Сабыр-қожа, Сағындық, Апан?, Бүйрек тал (мұ-рағат нұсқасы - р.Бюрк тал-М.Ж.), Есіл өзендері-мен, Тоқсұмақ, Анар, Байдалы көлдері, Есіл өзеніне құйылыс тұсында, Қарғалы, Шортанды ме-кендері, Борлы көл және Жаман көл көлдерімен
## Басшылары
* Бірінші басшысы — Конуркулжаулы Бекали төре
* Таймас Бектасов 1834-1852
* Болғабай Үсенбаев 1870 жылдың 28 қыркүйегін -- 1872 жылдың 21 маусымы
* Төке Қоңырқұлжин 1872 жылдың 21 маусымы --
* Жәңгір Бегалин 1878 жылдың 13 қаңтары --
* Шерубай-Нұра болысының ханы болып 1916 жылы Нұрлан Кияшев жарияланды..
## Шежіре
* Арғын - Қуандық - Алтай - Мойын - Сарша - Қареке:
* Ақбура
* Тоқбура: Өтен, Құлан
* Байбура
## Халық
1865 жылы 3966 адам болды.1898 жылы 11798 адам болды.
## Рудан шыққандар
* Жұмабек Ахметұлы Тәшенов
* Таймас Бектасұлы
* Аманжол Бақиұлы Мәрденов
* Қайып Зиядаұлы Әлжанов
* Мақсұт Ыбырайұлы Байсейітов
* Камали Жұматайұлы Дүйсембеков
* Жақия Ахметов
* Теңізбай Нәбиұлы Рахымжанов
* Болат Мұқышұлы Әбілов
* Мәнжі Күржікейұлы
## Әкімшілік бөлінуі
* 1841 жылы 7 әкімшілік ауыл және 353 киіз үй қамтыды.
* 1865 жылы 6 әкімшілік ауыл және 961 киіз үй қамтыды.
## Дереккөздер
## Әдебиет
* На форруме: vgd.ru/823/43195/ нашёл информацио об имеющихся учётных карточка перепеси 1917 года,следующих посёлков Акмолинского уезда:
## Сілтемелер |
Алғабас — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Керней ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен солтүстік-шығысқа қарай 30 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Ақжар — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Керней ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен солтүстік-шығысқа қарай 57 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Нұрбол Жәрдемұлы Жұмасқалиев (11 мамыр 1981 жыл, Орал) — қазақ футболшысы, жартылай қорғаушы. Қазақстан Ұлттық футбол құрамасы сапында ойнаған.
## Карьерасы
### Клубтық
Бастапқы карьерасы
Орал футболының түлегі. 90 жылдардың басында "Спорт" газетінің редакторы Несіп Жүнісбаев қазақ балаларынан "Намыс" клубын құру идеясын қолға алды да, Қазақстанның түкпір-түкпірінен талантты қазақ жастарын іздестірді. Сол кезде Нұрбол да селекционерлердің көзіне түсіп, 1992 жылдан бастап "Намыс" футбол мектебінде тәрбиеленді.
1998 жылы кәсіпқой карьерасын "Нарын" (қазіргі "Ақжайық") клубында бастады. Бірақ 1998 жылы "Нарын" өте нашар ойнады да, қайтадан бірінші лигаға түсіп кетті. Сол кезде Берік Арғымбаевтың шақыртуымен Нұрбол "Жетісуға" ауысты. Ол кезде "Жетісу" де аса мықты клуб емес-ті, маусым бойы премьер лигада қалу үшін ғана айқасты.
"Тобыл"
2000 жылы Нұрбол "Тобылға" ауысты. Алғашқы ойынын 16 сәуірде "Шахтер-Испат Кармет" клубына қарсы өткізді. Төрт күннен соң бұрынғы клубы "Жетісуға" қарсы өткізіп, хет-трик жасады. Көп ұзамай жасы жиырмаға да жетпеген Нұрбол клубтың капитаны боп тағайындалды. Оның нәтижелі ойыны ескерусіз қалмады, 2001 жылы Қазақстанның үздік жартылай қорғаушысы атанды, Ұлттық құрамаға да шақыртылды. 2003, 2005 жылдары Қазақстанның үздік футболшысы атанды.
2003 жылы Интертото кубогында да тәп-тәуір ойнады, 22 маусымда "Полония" клубына қарсы ойында еурокубоктердегі тұңғыш ойынын өткізді, кездесу күтпеген жерде "Тобылдың" ірі жеңісімен аяқталды — 3:0. Бір аптадан соң қарымта ойында еурокубоктердегі тұңғыш голын соқты, бұл ойында "Тобыл" 2:1 есебімен жеңіске жетіп, екінші айналымға жолдама алды.
2006 жылы "Тобыл" УЕФА кубогына қатысты. Сырт алаңда "Базельден" 1:3 есебімен ұтылды, жалғыз голды Нұрбол соқты. Бұл "Тобылдың" УЕФА кубогындағы тұңғыш голы болатын.
2007 жылы Интертото кубогында "Тобыл" посткеңестік клубтар арасында бірінші болып жеңімпаз атанды, Нұрбол бес кездесуде екі голдың авторы атанды.
2010 жылғы маусымда тұңғыш рет Қазақстан чемпионы атанды. Соңғы турдағы "Атыраумен" шешуші ойында Нұрболдың жалғыз голы матч тағдырын да, чемпиондық тағдырын да шешті. Чемпионат қорытындысында Нұрбол мергендер көшінде екінші орын алды. "Тобылдың" ресми сайтындағы жанкүйерлер сауалнамасында Нұрбол жылдың үздік ойыншысы деп танылды.
"Локомотив Астана"
2011 жылы 12 қаңтарда өзін басқа клубтарда да сынап көргісі келген футболшы "Локомотив" клубына еркін агент ретінде ауысты. Астаналық клубтағы дебюті басқа-басқа емес, "Тобылға" қарсы өтті. Бұл 2011 жылғы Қазақстан суперкубогы болатын. Бұл ойында Нұрбол 90 минутты толық ойнады, "Локомотив" 2:1 есебімен жеңіске жетті.
6 наурызда тұңғыш рет "Локомотив" сапында Қазақстан чемпионатында алаңға шықты, ол ойын тағы да бұрынғы клубы "Жетісуға" қарсы өтті. Тұңғыш голын 16 сәуірде "Қайрат" қақпасына соқты.
Жыл қорытындысында 10 голмен мергендер көшінде үшінші орынға тұрақтады.
"Тобыл"
2011 жылдың соңында "Тобылға" қайта оралды. Алғашқы ойынын "Қайратқа" қарсы өткізіп, екі нәтижелі пас берді.
2013 жылы 27 шілдеде Қазақстан Премьер лигасындағы 148-ші голын соғып, мергендер көшінде Олег Литвиненконың рекордын жаңартты. 2014 жылы Премьер лигадағы 450-ші кездесуін өткізіп, бұл тұрғыда екінші орынға көтерілді. 2015 жылы бұл рекорд та бағынды, 26 сәуірде "Ордабасыға" қарсы ойында 458-ші кездесуін өткізіп, көш басына шықты.
2016 жылы 16 қазанда "Ақжайықпен" ойында төрешіге ауыр сөз айтып, алаңнан қуылды да, 7 кездесуге қатыспайтын болып чемпионаттан шеттетілді.
"Ертіс" және "Тобыл"
2017 жылдың басында "Тобыл" бапкері Омари Тетрадземен кикілжіңге келіп, клубтан кетті. Премьер Лига дебьютанты болуы тиіс "Алтаймен" келісім шарт жасасып еді, бірақ клуб қаржылай қиындықтарға ұшырап, екінші лигаға түсіп кетті. Енді Нұрбол клубпен келісім шартты бұзды да, "Ертіс" сапына қосылды. "Ертіс" сапында жазға дейін жеті рет Қазақстан чемпионатында алаңға шықты, екі рет Қазақстан кубогы матчтарына қатысты, бірақ гол соға алмады.
2017 жылы жазда "Тобыл" бапкері ауысты да, клуб директоры боп Николай Панин тағайындады. Панин дереу Нұрболға клубқа оралуға ұсыныс жасады. Осылайша 2017 жылы шілдеде үшінші рет қостанайлық клуб ойыншысы атанды.
2018 жылдың соңында 37 жастағы Нұрбол карьерасын аяқтады. Сол жылы желтоқсанда клубтың спорттық директоры боп тағайындалды.
### Бапкерлік
2019 жылы "Тобыл" УЕФА Еуропа лигасында күтпеген жерде Люсембургтің "Женесс" клубына есе жіберіп қойды. Осы сәтсіздіктен соң клуб бапкері Владимир Газзаев қызмметтен босап, орнына Нұрбол бапкер міндетін атқарушы боп тағайындалды. Кейін бұл орынға Григорий Бабаян келген соң қайтадан клуб директоры қызметіне оралды.
### Халықаралық
Ұлттық құрама сапында 58 рет алаңға шықты. Тұңғыш ойынын 2001 жылы 14 қарашада Эстонияға қарсы өткізді. 2003 жылы Кпирде өткен жолдастық кездесуде Армения қақпасына екі гол соқты.
2006 жылғы әлем чемпионатының іріктеуінде тұңғыш ресми голын соқты, 2005 жылы 7 қыркүйекте Грекиямен ойында есеп ашты.
2007 жылы 24 наурызда ЕУРО-2008 іріктеуінде Сербия қақпасына жеңіс голын соқты.
2008 жылы құрама тізгінін Бернд Шторк ұстаған соң Нұрбол құрамаға сирек шақырылатын болды. Құрама сапындағы соңғы ойынын 2014 жылы 5 наурызда Литваға қарсы жолдастық кездесуде өткізді.
## Жетістіктері
### Командалық
«Тобыл»
* Қазақстан чемпионы: 2010
* Күміс жүлдегер: 2003, 2005, 2007, 2008
* Қола жүлдегер: 2002, 2004, 2006, 2018
* Қазақстан кубогы: 2007.
* Интертото кубогы: 2007
«Локомотив» Астана
* Қазақстан суперкубогы: 2011
### Жеке
* Қазақстанның үздік футболшысы (ҚФФ сауалнамасы): 2005, 2010
* Қазақстанның үздік футболшысы ("Гол" журналының сауалнамасы): 2003, 2010
* Қазақстанның үздік жартылай қорғаушысы: 2001, 2003, 2004, 2005
## Марапаттары
* Қазақстанның спорт шебері.
* Күміс кубок (Құрама сапында 50-ден көп ойын өткізгені үшін)
## Дереккөздер
## Сілтемелер
* «Тобол» ФК сайтындағы профиль |
Сүлтан Тоқатайұлы Әбілдаев (21 наурыз 1970, Қазақ КСР, КСРО) — қазақ футболшысы, жартылай қорғаушы. Футбол бапкері.
## Карьерасы
Қызылорда футболының түлегі. 2005 жылы карьерасын аяқтағанша Қызылорданың "Қайсар" клубында доп тепті. Команданың жетекшісі мен капитаны болды. Тек 2002 жылы бір маусым ғана "Атырауда" ойнады.
Қазақстан құрамасы сапында бір ғана кездесу өткізді (1992 жылы 1 маусымда Түрікменияға қарсы).
Бапкерлік карьерасында бір маусым "Қайсар" клубын жаттықтырды. 2010 жылдан бері осы клубта бапкердің көмекшісі боп қызмет атқарады.
## Жетістіктері
* Қазақстан кубогы: 1998/99
## Дереккөздер
## Сілтемелер
* Профилі |
Ынтымақ — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Ақтөбе ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен оңтүстік-батысқа қарай 120 км-дей, Ынтымақ су қоймасынан оңтүстік-батысқа қарай 8 км-дей жерде орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Анатолий Геннадьевич Поведенок (11 маусым 1969) — қазақстандық футболшы, жартылай қорғаушы.
Карьерасында "Шахтер", "Болат", "Ақтөбе", "Елім-ай", "Ертіс", Украинаның "Заря" және Қазақстан Ұлттық құрамасында ойнаған.
## Ұлттық құрамада
1992 жылы Қазақстанның Түрікмениямен, Либиямен, Өзбекстанмен ойындарында алаңға шықты. Бір қызығы, үшеуінде де Қазақстан футболшылары қарсыластарынан 1:0 есебімен басым түсті.
## Жетістіктері
### Командалық
* Қазақстан чемпионы: 1995
* Қазақстан чемпионатының күміс жүлдегері: 1996
## Сілтемелер
* Профилі (footballfacts.ru) |
Баян Бадағұлов (24 сәуір 1964 жыл, Жезқазған) — КСРО және қазақ футболшысы, футбол бапкері. Жартылай қорғаныс шебінде ойнаған.
## Карьерасы
"Жезқазған" футбол клубының түлегі. Кеңес одағы тарқағанша осы клубтан ешқайда ауысқан жоқ. 1992 жылы Теміртаудың "Шахтер-Болат" ауысқанымен, 1993 жылы туған клубына (Бұл кезде "Еңбек" деп аталатын) қайта оралды. 1997 жылы "Қайсар" сапында азырақ ойнады да, футболмен қоштасты.
1992 жылы 1 маусымда Түрікменстан құрамасымен ойынның 89 минутында алаңға шықты. Бұл Баянның Қазақстан құрамасы сапындағы жалғыз матчы болатын.
Кейін бапкерлікпен айналысты. "Қазақмыс", "Астана" клубтарында бапкер көмекшісі боп қызмет атқарды.
## Дереккөздер
## Сілтемелер
* FootballFacts.ru|339517
* Профилі Мұрағатталған 24 қазанның 2018 жылы.
* Сұхбаты |
Қайрат Тыныштықұлы Айманов (29 қыркүйек 1964) — қазақ футболшысы, Қазақстан Ұлттық құрамасының экс-қорғаушысы. КСРО және Қазақстан клубтарында ойнаған. Қазір бапкерлікпен айналысады.
## Карьерасы
Шымкент футболының түлегі. 1984 жылы "Қайратқа" қабылданғанымен, негізгі құрамға іліне алмай, туған клубы "Мелиораторға" қайта оралды. 1988 жылы Хаваровскінің СКА клубында ойнады.
1990 жылы КСРО чемпионатының бірінші лигасында "Қайрат" сапында ойнады. 1991 жылы КСРО тарады да, келесі жылдан Қазақстан чемпионатында ойнай бастады. 1992 жылы "Қайрат" сапында Қазақстан чемпионы атанды.
1992 жылы 1 маусымда Қазақстан құрамасы тарихтағы тұңғыш матчын Алматыда Түркіменияға қарсы өткізді. Осы ойында Қайрат та алаңға шықты.
Құрамадағы соңғы ойынын 1996 жылы Катар құрамасына қарсы өткізді.
## Жетістіктері
* Қазақстан чемпионы: 1992
* Қазақстан кубогы: 1992
* Орта Азия кубогы: 1992
## Дереккөздер
## Сілтемелер
* Қайрат Айманов жайлы footballfacts.ru сайтында |
Ерлан Өмірзақұлы Елеусінов (2 шілде 1972 жыл) — қазақ футболшысы, қорғаушы. Қазақстан Ұлттық футбол құрамасы сапында 2000-2001 жылдары тоғыз кездесу өткізген. Қазір бапкерлікпен айналысады.
## Карьерасы
Карьерасында РШВСМ, "Қайрат", "Тараз", "Ақтөбе" клубтарында ойнады.
## Жетістіктері
### Командалық
* Қазақстан кубогы: 2000, 2001, 2004
* Қазақстан кубогының финалисі: 1992, 1993
* Қазақстан чемпионы: 1996
* Қазақстанның вице-чемпионы: 1995, 1997
## Сілтемелер
* Статистикасы |
Астаховка — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Баймырза ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен солтүстік-батысқа қарай 52 км-дей.
## Халқы
## Дереккөздер |
Тілектес Уахитұлы Мейрамов (1948 жылы 5 мамырда Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы Көкпекті ауылында туған) — актер, театр педагогы, профессор. Қазақстанның халық әртісі (1996). Қазақстанның еңбек сіңірген артисі (1982). Құрмет орденінің иегері.
## Толығырақ
* Тілектес Уахитұлы 1948 жылы 5 мамырда Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы Көкпекті ауылында дүниеге келген. Арғын тайпасы Қуандық руының Тоқа бөлімінен шыққан..
* 1967 - 1971 жылдары Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясының (бұрынғы Алматы мемлекеттік өнер институты) актерлік бөлімін Қазақ КСР халық артисі, профессор Асқар Тоқпанов және КСРО халық артисі, профессор Шолпан Жандарбекованың жетекшілігімен бітірген.
* 2011 жылы Қырғыз Мемлекеттік Б. Бейшеналиев атындағы Өнер Институтының «Режиссура» мамандығын сырттай оқыды.
* 1973 - 1983 жылдары Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театрының жанындағы студияда оқытушы.
* 1983 - 2007 жылдары Т.Жүргенов атындағы Қазақ ұлттық өнер академиясының оқытушысы, аға оқытушысы, доценті, профессоры болды.
* 2007 жылдан Қазақ ұлттық өнер университетінің «Актер өнері және режиссура» кафедрасының профессоры.
## Еңбек жолы
* 1971 - 1989 жылдары Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театрының актері, Профком төрағасы, бірінші партияның хатшысы қызметтерін атқарды. Осы жылдар аралығында 100-ден аса рөлдерді сахналады.
* 1989 - 1990 жылдары Қазақ КСР Мәдениет министрлігінің Театр бөлімінің жетекшісі болды.
* 2001 - 2007 жылдары Ғабит Мүсірепов атындағы Қазақ Мемлекеттік Академиялық балалар мен жасөспірімдер театрының директоры әрі көркемдік жетекшісі болды. Осы ұжымға жетекшілік еткен жылдары театр ұжымы екі дүркін «Гран-При» иегері, Қазан қаласында өткен Халықаралық «Түрксой» фестивалінде жоғары бағаға ие болды. Осы жылдары театр ғимараты күрделі жөндеуден өтті.
* 2007 - 2011 жылдары Астана қаласы Жастар театрының көркемдік жетекшісі болды.
* 2011 жылдан Қалибек Қуанышбаев атындағы қазақ мемлекеттік академиялық музыкалық драма театрының актері.
## Сахнадағы негізгі рөлдері
* Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театры сахнасында: Ұлттық драматургия негізінде қойылған спектакльдерде Қозы (алғашқы рөлі), Байғара (Мүсірепов, “Қозы Көрпеш — Баян сұлуы”, “Амангелді”), Ознобин (Ә.Нұрпейісов, “Қан мен тер”), Жұмат, Мәлік (А.Сүлейменов, “Жетінші палата”, “Қыздай жесір — штат қысқарту”), Еркін, Ақан (А.Жағанова, “Беймаза әйел”, “Жан алқымда”), Жәңгір (Н.Әбутәлиев, “Өттің дүние”), Шыңғыс хан (Иранғайыптың осы аттас спектаклінде), Қалдан шерен (Ә.Кекілбаев, “Абылай хан”), сонымен қатар шетел драматургтерінің аударма шығармаларында бірқатар басты рөлдерді орындап, өзінің жоғары сахналық мәдениетімен, эстетикалық талғампаздығымен, актерлік ізденімпаздығымен ерекшеленді.
* Театр және кинодағы актерлік шеберлігімен бірге әдеби-шығармашылық жұмыстармен де айналысады. Атап айтар болсақ: Р.Отарбаевпен бірге «Ақырзаман», «Дүниеғайып» пьесаларын жазды, А. Гельман «Наедине со всеми», Н. Абдуллоева «Двое», И. Вовнянко «Смерть стриптизера» пьесаларын қазақшаға аударса, І. Есенберлин «Ғашықтар», Ш. Айтматов «Ғасырдан да ұзақ түн»; «Абай жолы» романдарын телеарналарға инсценоровкалар жасады.
* Ғ.Мүсіреповтің «Ақан сері-Ақтоқты», Р. Сейсенбаевтың «Фронтовые песни», У. Шекспир, А. Грибоедовтардың шығармашылығынан әр жылдары моно спектакльдерде ойнады және сахналады.
* Бірнеше Халықаралық және Республикалық театрлар фестивалінде қазылар мүшесі болды.
## Марапаттары
* 1982 жылы Қазақ КСРнің Еңбек сіңірген артисі (құрметті атағы) берілді.
* 1996 жылы Қазақстанның халық әртісі (құрметті атағы) берілді.
* Қазақстан Республикасының Білім беру ісінің Үздігі.
* Құрмет ордені мен марапатталған.
* 2015 жылы Қазақстанның "Еңбек ардагері" медалімен марапатталған.
* педагог - профессор.
## Шәкірттері
* Тілектес Мейрамовтың шәкірттері көп. Солардың ішінде Қазақстанның еңбек сіңірген әртісі Бауыржан Ибрагимов, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткерлері Данагүл Темірсұлтанова, Бекжан Тұрыс, Меруерт Түсіпбаева, Ғани Құлжанов, Нұркен Өтеуілов, Кеңес Нұрланов, Жұмағали Маханов және т.б көптеген өнер иелері бар.
## Отбасы
* Үйлеген. Жары актриса, педагог - профессор, Қазақстанның еңбек сіңірген артисі Жұмагүл Мейрамова.
## Дереккөздер |
Жұмагүл Өмірзаққызы Мейрамова (1949 жылы 1 желтоқсанда Алматы облысы Жамбыл ауданы Қарақыстақ ауылында туған) —актриса. Қазақстанның еңбек сіңірген әртісі (1996). Қазақ ұлттық өнер университетінің профессоры.
## Толығырақ
* Жұмагүл Өмірзаққызы 1949 жылы 1 желтоқсанда Алматы облысы Жамбыл ауданы Қарақыстақ ауылында дүниеге келген.
* 1967 - 1971 жылдары Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясының (бұрынғы Алматы мемлекеттік өнер институты) актерлік бөлімін Қазақ КСР халық артисі, профессор Асқар Тоқпанов және КСРО халық артисі, профессор Шолпан Жандарбекованың жетекшілігімен бітірген.
* 1971 - 2007 жылдары Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театрының актрисасы болды. Отыз жылдан астам қара шаңырақта қызмет атқарған актриса сахнаға ұмытылмас кейіпкерлердің бейнесін сомдады.
* 1996 - 2007 жылдары Т.Жүргенов атындағы Қазақ ұлттық өнер академиясының Сахна тілі кафедрасында оқытушысы, аға оқытушысы, доценті.
* 2007 жылдан Қалибек Қуанышбаев атындағы қазақ мемлекеттік академиялық музыкалық драма театрының актрисасы.
* 2007 жылдан Қазақ ұлттық өнер университетінің «Актер өнері және режиссура» кафедрасының доценті.
## Сахнадағы негізгі рөлдері
* Қалибек Қуанышбаев атындағы қазақ мемлекеттік академиялық музыкалық драма театрының сахнасында: Ә. Тарази «Жолы болғыш жігіт» – Тана, Ғ. Мүсірепов «Ақан Сері-Ақтоқты» – Ақтоқты, « Қыз Жібек» –Қамқа, Ә. Нүрпейісов «Қан мен тер» – Ақбала, Ақбаланың шешесі, М. Әуезов «Абай» – Әйгерім, «Айман-Шолпан» – Айман, Теңге, Иран-Ғайып «Мен ішпеген у бар ма?» – Әйгерім, О. Бөкей «Құлыным менің» – Анар, Қарлығаш, С. Мұқанов «Шоқан Уалиханов» – Катерина, Л. Табукашвили «Арманымның ақ құсы» – Нинико, И. Вовнянко «Апат» – Ұлпан, П. Гауптман «Ымырттағы махаббат» – Паола, Б. Римова «Абай-Әйгерім» – Тоғжан, Т. Джюдженоглу «Көшкін» – Бәйбіше, Е. Жуасбек «Антивирус» – Жамал, Ж. Ануй «Жалын жұтқан Жанна Д’Арк» – Иоланта, Р. Отарбаев «Көлеңкесіз жолаушы» – шешесі және т.б.
* Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театры сахнасында: Ғ.Мүсіреповтің "Ақан сері — Ақтоқтысындағы" Ақтоқты, С.Мұқановтың "Ш.Уәлихановындағы" Катерина, Әуезовтің "Айман — Шолпанындағы" Амман, Б.Римованың "Абай — Әйгеріміндегі" Тоғжан, Ш.Айтматовтың "Ғасырдан да ұзақ күніндегі" Зәрипа, Иран Ғайыптың "Мен ішпеген у бар ма?" спектакліндегі Әйгерім рөлдерінде ойнады.
## Марапаттары
* 1996 жылы Елбасының жарлығымен Қазақстанның еңбек сіңірген әртісі құрметті атағымен марапатталды.
* 2015 жылы Қазақстанның "Еңбек ардегері" медалімен марапатталды.
* Өнертану ғылымдарының доценті.
## Отбасы
* Тұрмыс құрған. Жары актер, Қазақстанның халық артисі, профессор Тілектес Мейрамов.
## Дереккөздер |
Батыр футбол клубы — 2000 жылдарға дейін құрылған Екібастұздағы футбол клубы. 2003-07 жылдары Қазақстан чемпионатының бірінші лигасында өнер көрсетті.
Бір қалада үш клуб бар болғандықтан, 2007 жылы "Екібастұз-1979" клубымен бірге ақша үнемдеу мақсатында жабылып, "Энергетик" (Қазір "Екібастұз" деп аталады) клубына біріктірілді.
2000-2007 жылдары Қазақстан кубогы турниріне қатысқан.
## Атақты футболшылары
* Егор Азовский
* Максим Азовский
* Азамат Әубәкіров
* Тілектес Әубәкіров
*
## Атақты бапкерлері
## Сілтемелер
* Барлық футболшылары |
Баймырза (2004 жылға дейін — Покорное) — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданындағы ауыл, Баймырза ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен солтүстік-батысқа қарай 59 км-дей.
## Халқы
## Дереккөздер |
Евгений Васильевич Сысоев (27 мамыр 1968) — КСРО және Қазақстан футболшысы, қорғаушы. 1992 жылы Қазақстан Ұлттық құрамасы сапында екі ойын өткізді.
## Карьерасы
Украин КСР-інің "Кривбасс" клубының түлегі.
1989 жылы Қазақстанға келіп, КСРО-ның ІІ лигасындағы "Авангард" сапында бір маусым ойнады. КСРО чемпионатының соңғы маусымдарында "Мелиораторда" ойнады. 1992 жылы туған клубы "Кривбассқа" қайта оралып, үш маусым өнер көрсетті. 1998 жылы Омбының "Динамо" клубында ойнап жүріп карьерасын аяқтады.
## Статистикасы
## Дереккөздер
## Сілтемелер
* Профилі (footballfacts.ru) |
2003 жылы Шымкентте құрылған "Ақсу" футбол клубымен шатастырмаңыздар
Ақсу футбол клубы — Түркістан облысының Ақсукент елді мекеніндегі футбол командасы. 1994-1995 жылдары Қазақстан футбол біріншіліктерінде ойнаған.
## Тарихы
### Қазақстан чемпионатында
1992 жылы "Торпедо" деген атпен құрылды. 1992 жылы Қазақстан әуесқой лигасына қатысып, бірінші кезеңнен аса алмады, "Оңтүстік аймақта" төртінші орында қалды. Келесі жылы да осы лигада осы аймақта ойнап, бірінші орын алды. Бірақ финалдық кезеңде бірінші топтық турнирден өте алмай, бесінші орынға табан тіреді.
1994 жылы Қазақстан чемпионатының бірінші лигасына қатысуға мүмкіндік алды. 1994-95 жылдары екі маусым қатарынан бірінші лигада ойнады. 1995 жылы "Шығыс" аймағында ойнап, алты матчтың үшеуіне ғана қатысты. Қалған ойындарда "Ақсуға" техникалық жеңіліс жазылды да, төрт клубтың ішінде соңғы орында қалды.
### Қазақстан кубогы
1994 жылы бірінші айналымда "Шахтермен" ойнауы тиіс еді. Бірақ матч өткізілмей, "Ақсуға" жеңіліс жазылды.
## Футболшылары |
Руслан Тахирұлы Балтиев (16 қыркүйек 1978) — қазақстандық футболшысы. Қазақстан құрамасының экс-жартылай қорғаушысы.
## Карьерасы
### Клубтық
Руслан 1996 жылы қаңтар айында "Қайрат" мини-футбол клубында ойнап, Қазақстан чемпионы атанды. Сол жылы көктемде футболдан "Қайнар" сапында кәсіби карьерасын бастады. Кейін Ресейдің "Сокол", "Динамо", "Шинник", "Мәскеу" клубтарында бірнеше жыл ойнап, 2007 жылы Қазақстанға оралды. 2007 жылы жазда "Тобыл" клубымен бірге Интертото кубогын ұтып алды.
2009 жылы "Тобыл" сапында тұңғыш рет Қазақстан чемпионы атанатын мүмкіндіктен айрылды да, маусым соңында клубтан кетті. 2010 жылы Ресейдің "Жемчужина" клубына ауысты. 2011 жылдың басында ол клубтан кетіп, "Қайратпен" келісім-шарт жасасты. Бірақ жиі жарақат алды да, 2012 жылы 34 жасында карьерасын аяқтауға мәжбүр болды.
### Ұлттық құрама
Қазақстан құрама командасы сапында тұңғыш рет 1997 жылы қыркүйектің 2-сінде Қытайға қарсы жолдастық кездесуде алаңға шықты. Сол жылы 20 қыркүйек күні Алматыда Өзбекстан құрамасы қақпасына тұңғыш голын соқты. Бұл ойын 1:1 есебімен тең аяқталды. Бұл 1998 жылғы әлем чемпионаты іріктеу турнирінің екінші кезеңі болатын.
Соңғы ойынын 2009 жылы 14 қазанда Хорватияға қарсы өткізді.
Ұлттық құрама сапында 73 ойын өткізіп 13 гол соққан.
Құрама сапында 1997–2010 жылдары 73 кездесуде алаңға шықты. Бұл Самат Смақовтан кейінгі екінші нәтиже.
## Статистикасы
### Клубтық
## Жетістіктері
### Командалық
* Мини-футболдан Қазақстан чемпионы 1996
* Қазақстанның вице-чемпионы 2000, 2007, 2008
* Қазақстанның қола жүлдегері 1997
* Қазақстан кубогы 2007
* Интертото кубогы 2007
## Дереккөздер
## Сілтемелер
* Профилі |
Футболдан Қазақстан Чемпионаты 2018 — Қазақстанның футболдан 27-ші чемпионаты. "Астана" клубы бесінші рет чемпион атанды.
## Қатысушылар
### Өзгерістер
2017 жылғы маусым қорытындысында төмендегі клубтар Премьер-Лигадан кетті.
* «Тараз» — 11-орын
* «Оқжетпес» (Көкшетау) — 12-орын
Бірінші лигадан жолдама алғандар:
* «Жетісу» (Талдықорган) — 1-орын
* «Кызылжар» (Петропавловск) — 2-орын
Премьер-Лигада 10-орын алған "Ақжайық" (Орал) өтпелі матчта "Мақтаралды" ұтып, лигада қалды.
## Турнир кестесі
## Матч нәтижелері
### 1-22 тур
### 23-33 тур
## Өтпелі плей-офф |
Волковское — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Қаражар ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен оңтүстік-батысқа қарай 90 км-дей, Қарағанды қаласының батысында 41 км-дей жерде орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Ащысу — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Шешенқара ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен оңтүстік-шығысқа қарай 30 км-дей.
## Халқы
## Дереккөздер |
Асыл — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Қаражар ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен оңтүстік-батысқа қарай 83 км-дей, Қарағанды қаласының батысында 34 км-дей жерде орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Аюлы — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Белағаш ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен оңтүстік-шығысқа қарай 38 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
* Баймырза – Ақмола облысы Біржан сал ауданындағы ауыл.
* Баймырза – Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданындағы ауыл.
* Баймырза – Солтүстік Қазақстан облысы Ақжар ауданындағы ауыл. |
Солтүстік бұғазы (ағылш. North Channel; ирл. Sruth na Maoile; скотс. Sheuch) — Ұлыбритания мен Ирландияның аралдары арасындағы бұғаз, Ирланд теңіздің солтүстік бөлігін Атлант мұхитымен байланыстырады. Оның ұзындығы 170 км, ені 20-40 км, ал тереңдігі 272 м (Бофорт шұңқыры). Бұғазда күшті келгінсу ағымдары бар, олардың жылдамдығы 12 км/сағ жетеді.
Бұғаздың орталық бөлігінде, Шотландияның жағалауында, көптеген беткейлері мен аралдары бар Ферт-оф-Клайд шығанағы бар. Басқа шығанақтар - Белфаст-Лох, Лох-Райан.
Ең ірі кемежай - Белфаст. Бұғаз арқылы көптеген паромдар жүк тасымалдайды.
1953 жылы қаңтарда MV Princess Victoria кемесі батып кетті, 133 адам қаза тапты.
## Тағы қараңыз
* Әулие Георг бұғазы - Ирланд теңізінің оңтүстік шығу жолы.
## Дереккөздер |
Әулие Георг бұғазы (ағыл. St George's Channel, валл. Sianel San Siôr, ирл. Muir Bhreatan) - Ирландия мен Уэльстің арасындағы бұғаз. Бұғаздың ұзындығы 154 км, ені 75 км, ең терең жері 82 метр. Бұғаз Ирланд теңізін Кельт теңізімен біріктіреді.
## Атауы
Атауы XIV ғасырдың Әулие Георгтың Англияға бару туралы аңызбен байланысты, сол аңызға сәйкес Әулие Георг осы бұғаз арқылы келген.
## Табиғаты
Бұғаздың экологиясы өте қолайлы. Таза сулар мен тамақтың молшылығына тартылған, дельфиндер, аса ірі акулалар және теңіз шошқалары сияқты үлкен мұхит тұрғындары көбіне бұғазға жүзіп келеді. Ұзын тұмсықты итбалық, теңіз тасбақалары мен омарлар да бұғазда кездеседі.
## Тағы қараңыз
* Солтүстік бұғазы - Ирланд теңізінің солтүстік шығу жолы. |
Байқадам (1993 жылға дейін – Миньковка) — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Көкпекті ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен оңтүстік-батысқа қарай 23 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Нуну Рикарду де Оливейра Рибейру (порт. Nuno Ricardo de Oliveira Ribeiro; 11 қараша 1977 жыл, Лиссабон, Португалия), Манише (порт. Maniche ретінде кеңірек танымал) — португалиялық футболшы, жартылай қорғаушы.
## Футболшы жайлы фактілер
* Манише деген есім өзінікі емес, лақап аты, 1980 жылдары "Бенфика" сапында Микаэль Маннике атты даниялық футболшы ойнаған, соны пір тұтқандықтан өзін солай атаған.
* Манишенің інісі Жорже Рибейру да кәсіпқой футболшы, Португалия құрамасының экс-ойыншысы.
* Футболдан 2004 жылғы Еуропа біріншілігіне қатысты. Топтық кезеңнің екінші турында Ресей қақпасына гол соғып, есеп ашты. Бұл кездесуде Португалия 2:0 есебімен ұтты. Жартылай финалда Нидерландының қақпасына турнирдегі ең әдемі голды соқты: сол қапталдан тепкен добы доғаша иіліп барып қақпа бұрышына енді. Бұл ойында Португалия 2:1 есебімен басым түсті.
* 2006 жылғы әлем әлем біріншілігінде де екі гол соқты, топтық кезеңнің соңғы турында Мексиканың қақпасына 6-минутта-ақ гол соғып есеп ашты. 1/8 финалда Нидерландының қақпасына матч тағдырын шешкен жалғыз голды енгізді.
## Жетістіктері
### Командалық
«Порту»
* Португалия чемпионы: 2002/03, 2003/04
* Португалия кубогы: 2002/03
* Португалия суперкубогы: 2003, 2004
* УЕФА кубогы: 2002/03
* Чемпиондар Лигасы: 2003/04
* Құрлықаралық кубок: 2004
«Челси»
* Англия чемпионы: 2005/06
«Интер»
* Италия чемпионы: 2007/08
Португалия
* Еуропа чемпионатының күміс жүлдегері
## Сілтемелер
* Профилі(қолжетпейтін сілтеме) (ағыл.) (порт.) |
* Байқадам – Ақтөбе облысы Шалқар ауданындағы ауыл.
* Байқадам – Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданындағы ауыл.
* Байқадам – Қызылорда облысы Қызылорда қалалық әкімдігіне қарасты ауыл. |
Белағаш (1993 жылға дейін – Хорошевское) — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданындағы ауыл, Белағаш ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен шығысқа қарай 39 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Сарытөбе — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Көкпекті ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен батысқа қарай 11 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Бұқар жырау (1993 ж. дейін — Озёрное) — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданындағы ауыл, Бұқар жырау ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен солтүстік-шығысқа қарай 75 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Шалқар — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Бұқар жырау ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен солтүстік-шығысқа қарай 84 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Елді мекендер:
* Сарытөбе – Жетісу облысы Панфилов ауданындағы ауыл.
* Сарытөбе – Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданындағы ауыл.
Таулар:
* Сарытөбе – Ерейментау тауларының солтүстік-шығыс бөлігіндегі тау.
* Сарытөбе – Жетісу Алатауындағы Тышқантау тауларының оңтүстік-шығыс бөлігіндегі тау.
* Сарытөбе – Жаман Қарғалы жəне Табантал өзендерінің аралығындағы тау.
* Сарытөбе – Шағырай үстіртінің оңтүстік-шығыс бөлігіндегі тау. |
Григорий Константинович Бабаян (2 сәуір 1980) — қазақстандық футболшы, футбол бапкері. Карьерасында "Қайрат" және "Алматы" клубтарында ойнап, 25 жасында-ақ футболмен қоштасты да, түрлі клубтардың бапкерлер штабында қызмет атқарды. 2018 жылы "Астана" клубының бас бапкер міндетін атқарушы боп тағайындалды. Ол басқарған жылы "Астана" Қазақстан чемпионы атанды және УЕФА Еуропа Лигасының 2018/19 жылғы маусымыанда топтық турнирге шықты.
## Жетістіктері
### Ойыншы ретінде
* Қазақстан бірінші лигасында 2-орын: 2003
### Бапкер ретінде
* Қазақстан суперкубогы: 2018
* Қазақстан чемпионы: 2018 |
Елді мекендер:
* Көкпекті – Абай облысы Көкпекті ауданындағы ауыл.
* Көкпекті – Ақтөбе облысы Мәртөк ауданындағы ауыл.
* Көкпекті – Ақтөбе облысы Хромтау ауданындағы ауыл.
* Көкпекті – Жетісу облысы Қаратал ауданындағы ауыл.
* Көкпекті – Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданындағы ауыл.
Басқа мағыналар:
* Көкпекті – Жем өзені алабындағы өзен.
* Көкпекті – Ертіс алабындағы өзен.
* Көкпекті – Есіл өзені алабындағы өзен.
* Көкпекті – Жаркөл көлінің солтүстік-батысындағы тұзды тұйық көл. Тобыл өзені алабында. |
Борис Жұманов (27 тамыз 1959 жыл) — КСРО футболшысы, жартылай қорғаушы, қазақстандық футбол жаттықтырушысы.
## Карьерасы
Бүкіл карьерасында тек Алматының "Қайрат" клубында доп тепкен. 1977-89 жылдары алматылық клуб сапында ойнап, 1988 жылы КСРО Футбол федерациялары кубогының иегері атанды.
Футболмен қоштасқан соң қазақстандық бірнеше клубтың бапкерлер штабында жұмыс жасады.
1979 жылы Мәскеуде өткен бейресми турнирде Қазақ КСР құрамасы сапында бірнеше кездесуде алаңға шықты. Турнирде республикалық құрама сапында Александр Убыкин, Құралбек Ордабаев, Владимир Никитенко, Ваит Талғаев, Сейілда Байшақов, Антон Шох секілді танымал қайраттықтар ойнады.
## Жетістіктері
### Ойыншы ретінде
* КСРО Футбол федерациялары кубогы: 1988
* КСРО Чемпионатының қола жүлдегері: 1989 (1 лига)
## Дереккөздер
## Сілтемелер
* Профилі |
Гагаринское — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданындағы ауыл, Гагарин ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен солтүстік-батысқа қарай 66 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Садовое — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Гагарин ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен солтүстік-батысқа қарай 61 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Марат Сәметұлы Бисенғалиев — скрипкашы. 1962 ж. Алматы қаласында туған.Мараттың әкесі Сәмет Бисенғалиевтің ата тегі Батыс Қазақстан облысының Орда ауданын мекендеген. Ол институтта жоғары білім алған соң Қырғызстанның Жалалабад облысының қаржы бөлімін басқарды. Кейін отбасы Алматыға қоныс аударғасын Сәмет Бисенғалиев қаладағы Калинин ауданының қаржы бөлімінің төрағасы қызметінде болды.
Мараттың анасы – Арухан көршілес Астрахань облысынан, мамандығы – мұғалім. Сәмет пен Аруханның ұрпақтары – Ғалия, Райхан, Батима, Ғанимат, Сағадат. Олардың кенжесі – Мараттың Алматыда 1962 жылы 13 наурыз күні кіндігі кесілді. Егер де оның анасы Маратты Алматыға қонаққа келгенінде босанбаса, жолшыбай туып қалар еді.
Сәмет Бисенғалиев домбыра аспабында тамаша ойнайтын. Жерлестері ортасында үлкен құрметке ие-тұғын. Оның орындаушылығында Дәулеткерей мен Сейтек күйлері әуен фирмасында кезінде таспа-ланғанды. Мараттың музыкалық қабілеті кешірек оянды. Мектепте жүрген шағында оны алда музыка өнерпазы болады деп ешбір жан ойламаған. 1969 жылы Күләш Байсейітова атындағы музыкалық үчилищенің скрипка класында оқуды бастайды. Ол 8 сыныпта Нина Михайловна Патрушевнаның тәрбиесінде нағыз ұстазын табады. Сонда ғана скрипкада беріле ойнайды.
Училищені бітірген соң ол Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясының профессоры, ардақты Н.М.Патрушеваның класына қабылданды. Үшінші курста П.И. Чайковский атындағы Мәскеу мемлекеттік консерваториясының профессоры Борис Владимирович Беленькийдің класына ауысты. Көптеген халықаралық конкурстардың лауреаты.1988 жылы Қазақстанға келіп «Алтын алма» атты жеке батыс-тық музыка ұжымдарымен тайталаса алатын камералық концерт құрды. Дирижер Құрманғазы атындағы консерваторияның профессоры Я.Фудиман, Р.Хисматуллин, Я.Мавриди, С.Бисенғалиева, М.Бекмағанбетов сынды өнерпаздарды шақырды. Бұл Мараттың өзі үлкен қанағаттанушылықпен есіне алатын оркестрді басқару тәжірбиесі еді. Бастама Мараттың Англияға кетуіне орай тоқтап қалды. 1990 жылдан Англияда тұрады. Осы уақыттан бастап, белсенді концерт берумен айналысады.1990 жылы Англия корольдігінің оркестрімен үлкен концерт атқарды. Оның скрипкашылық өнері таныла түсті. Осы жылы «Наксос» фирмасының менеджері оны байқап, осы фирмамен бірге жұмыс істеуге шартқа отыруды ұсынады. Мұның өзі скрипкашы алдында батыстың көптеген концерттік залдарының есіктері айқара ашыларына және әлемдік жетекші маңыздағы оркестрлерде орындауына жол ашылды. Ол әлемнің ең үздік, әркімнің қолына түсе бермейтін «Карнеги Холл» және «Барбикен Холл», «Альберт Холл», «Гивен Хауз» залдарында өнерімен тамсандырды.
Осылардың арқасында Марат Сәметұлының орындауындағы шығармалар жазылған үнтаспалар сатылымы молая түсті. Оның көптеген дискілері ағылшын журналы «Граммофонның» үздігі аталды. 1989 жылы Мәскеудегі «Мелодия» фирмасы да оның орындауындағы шығармаларды үнтаспалады. Оның репертуарына 80 скрипкалық концерттері мен 1,5 сағаттық камералық музыкаға арналған бағдарламалары енді.
1996 жылы Нью-Йорктің Барбикан Холында Англияның камералық оркестрімен берген концерті оның халықаралық скрипка жұлдызы ретінде қалыптасуындағы шешуші кезең болды. Ол ірі әлемдік музыка жазбаларымен айналысатын компаниялармен тұраҚты келісім шарт жасасады. Қазіргі кезде Марат Бисенғалиевті әлемнің танымал сыншылары мойындап отыр. Оны “Қазақстанның бейбітшілік елшісі” деп атайды.Марат Бисенғалиевтің тікелей ұйымдастыруымен құрылған Батыс Қазақстандық симфониялық оркестр Астана, Алматы және Орал қалаларында көмеймен ән салатын өнерпаз Еділ Құсайыновтың Финляндия хоры мен Ұлыбританиялық орындаушыларының қатысуымен өткен екі сағаттық концерті тамаша өтті. Karl jenkins Music ltd дискіде музыкалық поэманы жарыққа шығарды. Оны таспалауды Sony classic фирмасының студиясы мойнына алды. Бұл оркестрде кеңесші дирижер болуға кезінде Фуат Шәкірұлы Мансұров пен ағылшындық дирижер Джон Андерсон қатысқан-ды.Марат Бисенғалиевке ҚР еңбек сіңірген қайраткері атағы 2008 жылы берілді. Бұл хабарды Қазақстанның Англиядағы төтенше және өкілетті елшілігінен естиді.
Аса шебер өнерлі скрипкашыны 2005 жылы Англияда өткен концерттің аяқталғанында үндістандық менеджер сахна сыртына көтеріліп, оған үлкен ұсыныс жасайды. Мақсаты – Марат Бисенғалиевтің тікелей көмегімен Үндістанда симфониялық оркестр құру. Бұл күндері Үндістанда сондай оркестр қанатын жая түсуде. Енді ол Францияның мәдениет министрлігінің сұранысымен Парижге қоныс аудармақшы.
## Дереккөздер |
Трудовое — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Доскей ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен оңтүстік-батысқа қарай 43 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Ескі Тұзды — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Тұзды ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен солтүстік-батысқа қарай 27 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Жаңақала — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Петров ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен солтүстікке қарай 17 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
{{}}
Каленов Данияр Рамазанұлы (2-ші шілде, 1993 жыл, Қазақстан Республикасы, Солтүстік Қазақстан облысы, Жамбыл ауданы, Сәбит Мұқанов ауылы) – қазақстандық кәсіби балуаны. Жабық түрдегі Азия ойындарының Чемпионы (2017), Европа және әлем Чемпионы. Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген спорт шебері.
## Білімі
Данияр Рамазанұлы 1 –ден 5-ші сыныпқа дейін Сәбит Мұқанов ауылында оқыған. Кейін, күрделі түрде спортпен айналысуды шешіп, Петропавл қаласындағы спорт мектебіне оқуға түсті.Спорт мектебінде ол 6-шыдан 11-ші сыныпқа дейін білім алды. Мектеп бітірген соң университетке дене шынықтыру факультетіне сырттай бөлімге оқуға түсті. Қазіргі уақытта заңгер мамандығы бойынша білім алады.
## Отбасы
Каленов Данияр Рамазанұлы қарапайым отбасында туған. Анасы – Каленова Айнагүл Жақсылыққызы (19.10.1964ж) үй шаруасымен айналысады. Әкесі – Каленов Рамазан Қапарұлы (15.04.1963ж) жөндеуші жұмысымен айналысады.
## Сілтеме
http://wrestling.kz/news/view/1553 Мұрағатталған 3 желтоқсанның 2018 жылы.http://wrestling.kz/news/view/1553 Мұрағатталған 3 желтоқсанның 2018 жылы.https://prosports.kz/news/247705http://petropavltv.kz/ru/news/society/daniyar-kalenov-chempion-aziatskih-igr(қолжетпейтін сілтеме)
## Жетістіктері |
Первое Мая — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Тұзды ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен батысқа қарай 34 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Семізбұғы — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Бұқар жырау ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен солтүстік-шығысқа қарай 79 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Жастілек — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Петров ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен солтүстікке қарай 12 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Қайрат Әшірбеков (21 қазан 1982 жыл, Шымкент, Қазақ КСР) — қазақ футболшысы, жартылай қорғаушы. Қазақстан Ұлттық футбол құрамасының экс-ойыншысы.
## Карьерасы
Шымкент футболының түлегі. Карьерасының біраз бөлігін "Ақтөбе" клубында өткізіп, Қазақстанға танылды. "Ақтөбе" сапында екі дүркін Қазақстан чемпионы атанды.
Одан бөлек "Ордабасы", "Тараз", "Шахтер," Локомотив" клубтарында ойнады.
### Ұлттық құрама
2006-08 жылдары Қазақстан құрамасы сапында ойнады. 2008 жылы Арно Пайперс ұлттық құрамадағы бапкерліктен кеткен соң Қайрат қайта құрамаға шақырылған жоқ.
Құрама сапында екі гол соқты. Соның бірін 2007 жылы 24 наурызда Сербия құрамасының қақпасына енгізді. Бұл ойында Қазақстан 2:1 есебімен жеңіске жетті.
## Жетістіктері
«Ақтөбе»
* Қазақстан чемпионы (2): 2005, 2007
«Ордабасы»
* Қазақстан кубогы: 2011Қазақстан суперкубогы: 2012
* Қазақстан суперкубогы: 2012
### Жеке
* Қазақстан чемпионатындағы үздік 22 футболшының тізіміне енді: 2002, 2005
## Сілтемелер
* Профилі(қолжетпейтін сілтеме)
* Статистикасы |
Сарыарқа (2018 жылға дейін – Заречное) — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Үштөбе ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен оңтүстік-батысқа қарай 54 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Петровка — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданындағы ауыл, Петров ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен батысқа қарай 14 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Соқыр — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Үштөбе ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен оңтүстік-батысқа қарай 43 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Хомильдон-Хилл түбіндегі шайқас (ағыл. Homildon (немесе Humbleton) Hill; 14 қыркүйек 1402 жылы) — Шекспирдің «Генрих IV» пьесасында сипатталған, XIV-XVI ғасырлардағы ағылшын-шотланд соғыстары кезінде болған шайқастардың бірі.
## Шайқас алдындағы әскери іс-әрекеттер
1400 жылы Англия мен Шотландия арасындағы екі мемлекетте корольдік биліктің уақытша әлсіздігі жағдайында қайта жаңғырған қарулы қақтығыстар қарсыластың аумағында оңтүстік-шотландық пен солтүстік-ағылшын барондары арқылы қатігез жорықтарға айналды. Шотланд жағынан, Дуглас графы, Арчибальд Англия тарапынан - Нортумберленд графы мен оның ұлы Генри «Хотспур» Перси әскери операцияларды жүргізді. Ағылшындардың Несбит-Муре түбінде шотландық жасақтардың біреуін жеңіліске ұшыратқаны үшін жауап ретінде, 1402 жылы күзде Дуглас графы басқарған үлкен шотланд әскері Нортумберлендке басып кірді. Қайтар жолда оған Хотспурдың ағылшын әскері шабуыл жасады.
## Шайқас барысы
14 қыркүйекте шотланд әскерлері Хомильдон-Хилл төбесінде қорғаныс позициясында орналасып алды. Дегенмен, валлий садақшылардың жебелері олардың сап түзуін бұзды, ал атты әскердің шабуылы оларды шашыратты. Нәтижесінде шотландықтар ауыр жеңіліске ұшырады және бүкіл шотланд рыцарлігі (Дуглас графы, Олбани герцогының ұлы Мердок Стюарт, Ангус графы, Джордж Дуглас және т.б.) ағылшындарға тұтқынға түсті.
Уильям Шекспир «Генрих IV» пьесасында шайқасты былай сипаттады:
Here is a dear, a true industrious friend,Sir Walter Blunt, new lighted from his horse.Stain’d with the variation of each soilBetwixt that Holmedon and this seat of ours;And he hath brought us smooth and welcome news.The Earl of Douglas is discomfited:Ten thousand bold Scots, two and twenty knights,Balk’d in their own blood did Sir Walter seeOn Holmedon’s plains. Of prisoners, Hotspur tookMordake the Earl of Fife, and eldest sonTo beaten Douglas; and the Earl of Athol,Of Murray, Angus, and Menteith:And is not this an honourable spoil?A gallant prize? ha, cousin, is it not?
## Хомильдон-Хилл түбіндегі шайқастың маңызы
Хомильдон-Хиллдегі жеңіс 1403 жылы король Генрих IV-ге қарсы көтерілістерді жеделдетіп, Нортумберленд графы мен Генри «Хотспур» Персидің ықпалын нығайтуға көмектесті. Шотландия үшін ақсүйек тұтқындардың оралу жағдайында Англиямен келіссөздер ұзаққа созылды. Шайқас ағылшын-шотланд шекарасындағы аймақтық өзгерістерге әкелмеді.
## Әдебиет
* Bower, W. (1987), Scotichronicon Vol 8: 1390-1430. Edited by D.E.R. Watt, from the Latin manuscript authored by Bower in the 1440s. Edinburgh: The Mercat Press.
* Brenan, G. History of the House of Percy II vols. London, 1902.
* Cavendish, R. (2002). The Battle of Homildon Hill. History Today, 52(9), 54-55.
* Maxwell, Sir H., History of the House of Douglas II vols, Edinburgh 1902.
* Robson, J., Border Battles and Battlefields, 1897.
* Sadler, J., Border Fury-England and Scotland at war 1296-1568. Longman, 2005.
* Swinton, G. S. C. John of Swinton: a Border Fighter of the Middle Ages, in the Scottish *Historical Review, vol 16, 1919.
* Wylie, J. H. (1969). History of England under Henry the Fourth, reprinted from an 1884 London edition. New York: AMS. |
Атамекен (2023 жылға дейін — Новостройка) — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Үштөбе ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен оңтүстік-батысқа қарай 55 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Қызылжар — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Ростов ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен оңтүстік-батысқа қарай 79 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Красная Нива — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Ростов ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен батысқа қарай 86 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Аудан бойынша сұрыпталған аралдардың бұл тізімі 5000 км²-ден астам аумақты қамтитын барлық аралдарды қамтиды. Салыстыру үшін, құрлықтың аумағы да көрсетілген.
## Құрлықтар
Берілген сандар өте жақын.
Ескерту: Аустралия 7 600 000 шаршы шақырым аумағымен осында арал ретінде емес құрлық ретінде қарастырылады. Австралия ең үлкен аралдар Гренландиядан үш есе үлкен. Алайда, кейде Австралия «аралды құрлық» деп саналады.
## 250 000 км²-ден астам аумақты құрайтын аралдар
## 25 000 км² - 250 000 км² аумақты құрайтын аралдар
## 10 000 км² - 25 000 км² аумақты құрайтын аралдар
## 5000 км² - 10 000 км² аумақты құрайтын аралдар
## Дереккөздер |
Қызылқайың (2010 жылға дейін – Березняки) — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданындағы ауыл, Қызылқайың ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен оңтүстік-батысқа қарай 97 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Қызылқайың – Ақтөбе облысының Хромтау ауданындағы өзен. Ұзындығы 59 км, су жиналатын алқабы 731 км2.
## Бастауы
Өзен Қатынадырдың батысындағы қыратты жазықтан басталып, Майтөбе ауылынан оңтүстікке қарай Ор өзеніне құяды.
## Гидрологиясы
Аңғары кең, жағасы тік жарлы. Жер асты, жауын-шашын суымен қоректенеді. Жауын-шашын көп болмаған кезде жаз айларында қарасуларға бөлініп қалады. Алабы жайылымдық мақсатта қолданылады.
## Дереккөздер |
Сергей Викторович Парейко (эст. Sergei Pareiko; 31 қаңтар 1977, Таллин) — эстон футболшысы, қақпашы. Эстония Ұлттық құрамасының қақпасын қорғаған. Эстония, Ресей, Италия, Польша клубтарында ойнаған. Қазір "Левадия" клубының спорттық директоры.
## Карьерасы
### Клубтық
Парейко Италия клубтарында өнер көрсеткен тұңғыш бұрынғы КСРО қақпашысы. 1998 жылы "Таллинн" клубынан Италияның "Казале" сапына ауысып, бір маусымдай ойнады да, маусым соңында Эстонияға қайта оралып, "Левадияда" ойнады. "Левадия" сапында екі жыл қатарынан Эстония чемпионы атанды. Кейін "Висла" сапында да Польша чемпиодығына қол жеткізді.
2015 жылы осы "Левадияда" ойнап жүріп қарьерасын аяқтады.
### Ұлттық құрама
Құрамадағы алғашқы ойынын 1995 жылы өткізді. 19 жыл бойы құрама ойыншысы саналғанымен, 65 матчта ғана алаңға шыққан.
## Жетістіктері
* Эстония кубогы: (3) 1995/96, 1996/97, 1999/2000
* эстония суперкубогы: 1996, 1999, 2000
* Эстония чемпионы: (2) 1998/99, 1999/00
* Польша чемпионы: 2010/11
## Отбасы
Әйелінің аты Виктория, ұлы Даниил.
## Дереккөздер
## Сілтемелер
* Сергей Парейко
* Сергей Парейко
* Сергей Парейко |
Тасауыл — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Қызылқайың ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен батысқа қарай 67 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Саратовка — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Қызылқайың ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен оңтүстік-батысқа қарай 59 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Самарқан — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданындағы ауыл, Самарқан ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен батысқа қарай 63 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
* Чкалово — Атырау облысы Махамбет ауданындағы Бейбарыс ауылының 2006 жылға дейінгі атауы.
* Чкалово – Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданындағы ауыл.
* Чкалово – Солтүстік Қазақстан облысы Тайынша ауданындағы ауыл. |
Чкалово — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Самарқан ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен батысқа қарай 60 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Самир Уйкани (5 шілде, 1988, Вучитрн) — албаниялық және косоволық футболшы, қақпашы. Косово Ұлттық футбол құрамасының ойыншысы.
## Өмірбаяны
Уйкани қазіргі Косово аумағында дүниеге келген. Алты жасында отбасы Бельгияға көшіп өтті де, "Андерлехт" клубының мектебінде тәрбиеленді.
2007 жылы Албания азаматтығын алды. Әуелі Албания жастар құрамасында, сосын негізгі құрамада ойнады. 2010 жылғы әлем біріншілігінің іріктеуіне қатысты.
2014 жылы Косово футбол федерациясы УЕФА-ға толыққанды мүше болған соң өзінің тарихи отанының намысын қорғауға шешім қабылдады. Осылайша Уйкани үш мемлекеттің азаматтығын алды.
Косово сапындағы алғашқы ойынын 2014 жылы Гаитиге қарсы жолдастық кездесуде өткізді.
Клубтық карьерасын 2007 жылы Италияның "Палермо" клубында бастады. 10 жыл бойы Италияның түрлі клубтарында ойнап, 2017 жылы Түркияның Ризеспор клубына ауысты.
## Дереккөздер
## Сілтемелер
* Профилі
* Профилі |
Суықсу — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен оңтүстікке қарай 61 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Тоғызқұдық — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданындағы ауыл, Тоғызқұдық ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен оңтүстік-батысқа қарай 20 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
* Тегісжол – Батыс Қазақстан облысы Ақжайық ауданындағы ауыл.
* Тегісжол – Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданындағы ауыл. |
Тасшоқы — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Тоғызқұдық ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен оңтүстік-батысқа қарай 12 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Құрылыс — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Үштөбе ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен оңтүстік-батысқа қарай 47 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Үлгі — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Үміткер ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен солтүстік-шығысқа қарай 38 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Төрткөл — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Үміткер ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен солтүстік-шығысқа қарай 64 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Меркі – Шу өзені алабындағы өзен.
## Географиялық орны
Жамбыл облысы Меркі ауданы жерімен ағып өтеді. Ұзындығы 100 км, су жиналатын алабының аумағы 645 км2.
## Бастауы
Өзен Қырғыз Алатауының солтүстік беткейіндегі мұздықтардан басталып, Шемен ауылы тұсында Қорағаты өзеніне құяды.
## Гидрологиясы
Аңғары жоғарғы ағысында тар шатқалды, төменде кеңейеді. Мұздық, жауын-шашын суымен толығады. Жылдық орташа су ағымы Бейсе бейітінен жоғары 2 км жерде 3,2 м3/с. Суы егін суаруға пайдаланылады.
## Дереккөздер |
Стан — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Жаңаөзен ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен оңтүстік-батысқа қарай 58 км жерде, Қарағанды қаласының батыс жағында 8 км-дей жерде орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Урожайное — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Центральный ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен солтүстік-батысқа қарай 68 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Сырдария ауданы (Sirdaryo tumani, Сирдаре тумани) — Сырдария облысы (Өзбекстан) құрамындағы әкімшілік бірлік. Әкімшілік орталығы - Сырдария қаласы қаласы.
2011 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша ауданының құрамына кіреді:
* Қала
* Сырдария
* Бахт
* Қалалық кенттер
* Куеш
* Құртшабақ
* Зиекор
* Дж. Маманов
* Азаматтардың ауылдық жиындары
* Хакикат
* Турон
* Халкабад
* Малик
* У. Юсупов атындағы
* Пахтазор
* Сырдария
* Чултукай
* Шаликор
Сырдария ауданы Ташкент облысы құрамында 1939 жылы құрылған. 1963 жылдан Сырдария облысы құрамында. 1970 жылы Сырдария ауданы аумағының бөлігінде Ворошилов ауданы болып құрылды. 1990 жылы Ворошилов ауданынің атауы Сайхунабад ауданы болып өзгертілді..
## Дереккөздер |
Ботақара — Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы, Ботақара кенттік әкімдігі құрамындағы темір жол бекеті. КАТО коды - 354030200.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ботақара кентінен оңтүстікке қарай 3 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Ботақара — көне зират. Қарағанды облысы Бұқар жырау ауданы Нұра өзенінің солтүстік жағасында. Ескерткішті 1950 ж. Орталық Қазақстан археологиялық экспедициясы (жетекшілері Ә.Марғұлан, Ә. Оразбаев, М.Қадырбаев) зерттеген. Құрамында қола дәуірінің 49, ерте темір дәуірінің 9 ескерткіші бар. Қола дәуірінің обалары жалпақ тастармен бір, кейде екі қатар айналдыра қоршалса, ерте темір кезеңінің ескерткіштері тас пен топырақтан оба түрінде үйілген. 7 қоршау мен 4 оба қазылды. Алынған қыш құмыралар, қола бұйымдардың сынықтары, қойдың, жылқының сүйектері зираттардың Андрон мәдениетінің Нұра кезеңіне және Тасмола мәдениетіне жататынын дәлелдейді. Ботақараның үшінші қоршауы өзара концентрлі, биіктігі 0,3 м, диаметрі 7,5 — 3,5 м, қос шеңбер түрінде. Ішкі шеңбердің ортасынан ішін айналдыра тастармен шегендеген, сопақша жәшік қабір ашылды. Тереңдігі мен ені 1 м шамасында, ұзындығы 1,9 м. Қабір ішінен адам сүйегімен қатар шақпақ тастан жасалған үккіш табылды. Қабірлер ертеректе тоналып, біраз бүлінген. Ал ерте темір дәуіріне жататын үлкен тас жәшік-қабірдің ені мен биіктігі 0,5 — 0,8 м. ұзындығы 3,4 метрдей. Бір зираттың өзінде екі түрлі дәуірге жататын мұндай тас жәшік-қабірлердің кездесуі Орталық Қазақстанды қоныстанған тайпалардың өзара мәдени сабақтастығын көрсететін айғақ.
## Дереккөздер |
Айнабұлақ — Ұлытау облысы Жаңаарқа ауданындағы ауыл, Айнабұлақ ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Жаңаарқа кентінен солтүстік-батысқа қарай 78 км-дей жерде.
## Халқы
Жергілікті тұрғындар саны 1999 жылы 607 адам (294 ер адам және 313 әйел адам) болса, 2009 жылы 381 адамды (190 ер адам және 191 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Мұхамәділ Қаптағаев (1920 — 1988) — ҰОС ардагері. Бойынша 248-ші атқыштар дивизиясындағы 905-ші полктің айып батальонындағы барлаушылар тобына жетекші етіп жібереді. Жасағанда «Ерлігі үшін» (3), «Варшаваны азат еткені үшін», «Германияны жеңгені үшін» медалін берген.
## Дереккөздер
* Абырой мен парыз (Еуропа елдеріндегі Екінші дүниежүзілік және Ұлы Отан соғысына қазақстандықтардың қатысуы) [Мәтін]: ұжымдық монография / ред. Б. Ғ. Аяған. — Алматы : «Литера-М» ЖШС, 2015. — 592 б.
* Айбарлы азамат [Мәтін]: [Алматы, ҰОС ардагері Мұхамәділ Қаптағаев] / Ғани Қарасаев. // Айқын. — 2015. — 1 мамыр (№ 79). — C. 7. (Айып батальонында болған Ұлы Отан соғысының ардагері М.Қаптағаевтың ерлігі туралы)
* Штрафбат Мұрағатталған 9 желтоқсанның 2018 жылы. [Мәтін]: [Мұқамәділ Қаптағаевтың қаһармандық қимылы туралы бір үзік сыр] / Қорғанбек Аманжол. // Егемен Қазақстан. — 2015. — 9 мамыр. — C. 10.
* Тағлым Тәлімі [Мәтін] / Ақбота Мұсабекқызы // Болашақ Жасар Республикалық қоғамдық-саяси жастар газеті. — 2013. — 19 Желтоқсан
* Отважный сержант / Шулембаева Р. // Казахстанская правда. — 2015. — 4 июня. — С. 12 (орыс.) |
Қылыш — Ұлытау облысы Жаңаарқа ауданы, Ақтау ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Жаңаарқа кентінен оңтүстік-батысқа қарай 87 км-дей жерде, Қылыш су қоймасының солтүстік-батысында орналасқан.
## Халқы
Жергілікті тұрғындар саны 1999 жылы 67 адам (34 ер адам және 33 әйел адам) болса, 2009 жылы 56 адамды (32 ер адам және 24 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
№189-темір жол айрығы — Ұлытау облысы Жаңаарқа ауданы, Ералиев ауылдық округі құрамындағы темір жол айрығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Жаңаарқа кентінен оңтүстік-батысқа қарай 86 км-дей жерде.
## Халқы
Жергілікті тұрғындар саны 1999 жылы 257 адам (133 ер адам және 124 әйел адам) болса, 2009 жылы 243 адамды (114 ер адам және 129 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Жомарт — Ұлытау облысы Жаңаарқа ауданы, Ералиев ауылдық округі құрамындағы темір жол бекеті.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Жаңаарқа кентінен оңтүстік-батысқа қарай 103 км-дей жерде.
## Халқы
Жергілікті тұрғындар саны 1999 жылы 70 адам (38 ер адам және 32 әйел адам) болса, 2009 жылы 199 адамды (114 ер адам және 85 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Кезең — Ұлытау облысы Жаңаарқа ауданы, Ералиев ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Жаңаарқа кентінен батысқа қарай 101 км-дей жерде.
## Халқы
Жергілікті тұрғындар саны 1999 жылы 221 адам (127 ер адам және 94 әйел адам) болса, 2009 жылы 122 адамды (56 ер адам және 66 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Ералиев ауылдық округі – Ұлытау облысы Жаңаарқа ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Ералиев, Ақбастау, Жомарт, Кезең ауылдары және №189-темір жол айрығы кіреді. Орталығы – Ералиев ауылы. Округ құрамында болған Аралтөбе ауылы 2007 жылы таратылған.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 2060 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Суат Әуезбекұлы Әбусейітов,(4 қараша 1929, қазіргі Баянауыл ауданы, Павлодар облысы — 7 қараша 1992, Алматы) — әнші, Қазақстан халық әртісі (1981).
Арғын тайпасының Сүйіндік руы күлік бөлімінен шыққан.
Алматы консерваториясын (А.М. Кургановтың класы бойынша) бітірген (1949). 1949 — 55 ж. “Қазақфильмде”, 1955 — 63 ж. Қазақ ән-би ансамблінде, 1963 жылдан Қазақ телевизиясы мен радиосының эстрадалық оркестрінде әнші болды.
Әбусейітов әншілік өнерде өз орындаушылық мәнерін танытты. Оның орындауындағы “Екі жирен” немесе “Жеңеше” әндері ешбір әншіге ұқсамайтын бояу-нақысымен есте қалды. Әбусейітовтің репертуарында Қазақстан композиторларының “Тербеледі тың дала”, “Алатау”, “Баянауыл”, “Ауылым”, орыс классиктері П.И. Чайковскийдің, Н.А. Римский-Корсаковтың романстары болды.
1957 ж. Мәскеуде өткен Дүние жүзі жастары мен студенттері фестивалінің лауреаты. “Құрмет белгісі” орденімен марапатталған.
## Дереккөздер |
Ақтайлақ — Ұлытау облысы Жаңаарқа ауданы, Бидайық ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Жаңаарқа кентінен солтүстік-шығысқа қарай 10 км-дей жерде.
## Халқы
Жергілікті тұрғындар саны 1999 жылы 97 адам (50 ер адам және 47 әйел адам) болса, 2009 жылы 389 адамды (188 ер адам және 201 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Ақбастау — Ұлытау облысы Жаңаарқа ауданы, Ералиев ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Жаңаарқа кентінен оңтүстік-батысқа қарай 89 км-дей жерде.
## Халқы
Жергілікті тұрғындар саны 1999 жылы 171 адам (97 ер адам және 74 әйел адам) болса, 2009 жылы 168 адамды (98 ер адам және 70 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Қарамола — Ұлытау облысы Жаңаарқа ауданы, Бидайық ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Жаңаарқа кентінен солтүстік-шығысқа қарай 16 км-дей жерде.
## Халқы
Жергілікті тұрғындар саны 1999 жылы 69 адам (33 ер адам және 36 әйел адам) болса, 2009 жылы 49 адамды (26 ер адам және 23 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Айшырақ — Ұлытау облысы Жаңаарқа ауданы, Ақтау ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Жаңаарқа кентінен оңтүстікке қарай 106 км-дей жерде.
## Халқы
Жергілікті тұрғындар саны 1999 жылы 150 адам (75 ер адам және 75 әйел адам) болса, 2009 жылы 106 адамды (59 ер адам және 47 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.