text
stringlengths 3
252k
|
|---|
Еңбекші — Түркістан облысы Түлкібас ауданы, Машат ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Тұрар Рысқұлов ауылынан батысқа қарай 41 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Еңбек — Түркістан облысы Түлкібас ауданы, Машат ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Тұрар Рысқұлов ауылынан батысқа қарай 37 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Жаңақоғам — Түркістан облысы Түлкібас ауданы, Машат ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Тұрар Рысқұлов ауылынан батысқа қарай 39 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Қызылбастау — Түркістан облысы Түлкібас ауданы, Машат ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Тұрар Рысқұлов ауылынан батысқа қарай 39 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Жанұзақов — Түркістан облысы Түлкібас ауданы, Жаскешу ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Тұрар Рысқұлов ауылынан солтүстік-батысқа қарай 20 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Рысқұл (1993 жылға дейін – Тұрар) — Түркістан облысы Түлкібас ауданы, Жаскешу ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Тұрар Рысқұлов ауылынан солтүстік-батысқа қарай 11 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Жыланды (1993 жылға дейін – Владимировка) — Түркістан облысы Түлкібас ауданы, Тастұмсық ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Тұрар Рысқұлов ауылынан солтүстік-батысқа қарай 13 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Пістелі — Түркістан облысы Түлкібас ауданы, Жаскешу ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Тұрар Рысқұлов ауылынан солтүстік-батысқа қарай 29 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Һуараң (кор. 화랑, сөзбе-сөз: гүлденген бозбала) — ежелгі Кореялық Силла патшалығында X ғасырға дейін болған жасөспірімдер әлеуметтік институты. Һуараңдар қатарына тек ақсүйектер емес, сондай-ақ қара халықтан шыққан 14-15 жастағы жасөспірімдер де алынған. Бейбіт заман кезінде олар Құң-зы және буддизм ілімдерінен сабақ алумен, таулы аңғарлармен серуендеумен, қасиетті жерлерге барумен, сондай-ақ мемлекетті басқару мен «қызба перілері» мен қауіп нышандарын айдау, жауды кері шегіндіру сияқты ғажайып күштерге ие әндерді шығарумен айналысқан. Ал соғыс кезінде алдыңғы қатарда тұратын негізгі күш болған. Һуараңдардың ерлігі жайлы корей жылнамаларында Самгук саги және Самгук юса сияқты көптеген деректер кездеседі.
Һуараңдардың рухани сауаты Жинпиоң патша (579-631) тұсында өмір сүрген Уоңуаң есімді будда монахы құрастырған «Бес өсиетке» негізделген:
* Патшаға адал бол (сагун ичхуң; кор. 사군이충?, 事君以忠?)
* Ата-анаңмен инабатты бол (сачхин ихё; кор. 사친이효?, 事親以孝?)
* Достарыңмен шынайы бол (кёу исин; кор. 교우이신?, 交友以信?)
* Шайқаста батыл бол (имджон мутхве; кор. 임전무퇴?, 臨戰無退?)
* Тіріні өлтірмес бұрын талғампаз бол (сальсэң ютхэк; кор. 살생유택?, 殺生有擇?)
## Тағы қараңыз
* Самурай
## Сыртқы сілтемелер
* McBride, Richard D., II. "The Hwarang segi Manuscripts: An In-Progress Colonial Period Fiction." Korea Journal, vol. 45, no. 3 (Autumn 2005):230-260.
* Tikhonov, Vladimir. "Hwarang Organization: Its Functions and Ethics." Korea Journal, vol. 38, no. 2 (Summer 1998):318-338.
* Hwarangkwan.org,. (2014). Kwan_Chang. Retrieved 6 желтоқсан 2014 Мұрағатталған 20 шілденің 2016 жылы.
* Shin, Chi-Yun. "Glossary of key terms". New York: New York University Press, 2005. |
Көксағыз (2007 жылға дейін – Каучук) — Түркістан облысы Түлкібас ауданы, Мичурин ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Тұрар Рысқұлов ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 5 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Қожамберді — Түркістан облысы Түлкібас ауданы, Мичурин ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Тұрар Рысқұлов ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 10 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Ынтымақ — Түркістан облысы Түлкібас ауданы, Састөбе кенттік әкімдігі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Тұрар Рысқұлов ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 38 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Таусағыз (2007 жылға дейін – Кенаф) — Түркістан облысы Түлкібас ауданы, Мичурин ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Тұрар Рысқұлов ауылынан батысқа қарай 6 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Көктерек — Түркістан облысы Түлкібас ауданы, Түлкібас кенттік әкімдігі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Тұрар Рысқұлов ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 10 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Науруит — кен орындары тынық мұхитындағы Науру аралында орналасқан және бұл коллофанның түріне атау берген фосфориттердің тарихи атауы.
Науруит доломиттен және фосфаттардан қалыптасқан жіңішке және морт біртекті бөліктер түрінде кездескен. Кейде фосфатты түйірлер арасындағы цементтеуші зат ретінде қызмет атқарған. Науруиттың химиялық құрамы, басқа фосориттердің құрамымен бірдей. Фтордың мөлшері — шамамен 1,9 %.
## Сыртқы сілтемелер
* Clifford Frondel, Mineralogy of the calcium phosphates in insular phosphate rock in: The American Mineralogist Vol. 28, April 1943, S. 217 (224) (ағыл.)
* Deutsches Kolonial-Lexikon (1920), Band II, S. 624 Мұрағатталған 4 наурыздың 2016 жылы. (нем.) |
Абай — Түркістан облысы Төле би ауданындағы ауыл, Кемеқалған ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан оңтүстік-батысқа қарай 12 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Қызылту — Түркістан облысы Түлкібас ауданы, Састөбе кенттік әкімдігі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Тұрар Рысқұлов ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 33 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Момынай — Түркістан облысы Төле би ауданындағы ауыл, Аққұм ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласының шығысында 5 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Науру (ағылш. Nauru, на. -{Naoero}-) — Микронезия оңтүстігіндегі Тынық мұхитының батыс бөлігінде орналасқан маржан аралы. Арал аумағы — 21,3 км². 2007 жылдың шілде айында өткізілген халық санын бағалауы бойынша Науру Республикасының халық саны 13 528 адамды құрады, соның ішінде ерлер — 6763, ал әйелдер — 6765 адам. Науру біршама сирек кездесетін маржан аралдары түріне жатады — көтерілген атолл. Аралдың орталық бөлігінде көне лагунаның қалдығы болып табылатын сәл тұзды тұщы сулы Буада көлі орналасқан. Сонымен қатар аралдың солтүстігінде Анабар шағын көлдер тобы орналасқан.
Науру аралы экватордан оңтүстіке қарай 42 км қашықтықта орналасқан. Ең жақын арал — Банаба — Наурудан шығысқа қарай 306 км қашықтықта орналасқан және Кирибати Республикасына ие. 1968 жылы арал өз тәуелсіздігін жариялады. Қазіргі кезде ол әлемдегі ең кішкентай тәуелсіз республика болып табылады.
## Геологиясы
Аралдың ішкі аймағында фосфориттік кен қазу жұмыстарынан қалған үлкен әктасты тісшелер және пирамидалар орналасқан. Бұл құрылыстардың биіктігі кейбір жерлерде 10 метден асады, ал карьердің өзі көптеген шұңқырлары мен ойпаттары бар үлкен лабиринт тәріздес. Тар табынды темір жолы аралдың кемежайына өнідірілген фосфориттердің жеткізілуін жеңілдету үшін арнайы құрылған. Әктасты үйінділер аймағында топырақ жамылғысы түгелдей болмағанның нәтижесінде, жаңбырлы су жердің бетінде қалмай, таулы жынысына толығымен сіңеді.
Географтар, геоморфологтар және геологтар аралдың бедерін, топырағын және геологиялық құрылысын жете зерттеп, алынған деректер бойынша Наурудың геологиялық тарихын қалпына келтірді.
## Флора мен фаунасы
Аралдың ауданы кішкентай болғанынан және оның континенталды құрлықтан және ірі топаралдардан оқшаулауы нәтижесінде Науруда жергілікті түтікті өсімдіктердің 60 түрі ғана өседі, және оның ешбірі эндемик болып табылмайды. Екінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі қатты ойран, кокос пальмасының дара дақылды таралуы және фосфориттерді өңдеу Науру аумағындағы өсімдік жабынының басым бөлігінде жойылуына себеп болды, бірақ қазіргі кезде оның 63 % аумағы бұрынғы қалпына келтірілді.
Аралда жаппай кокос пальмалары, панданустер, фикустер, дәмжапырақ және де басқа жапырақты өсімдіктер өседі. Сонымен қатар Бұталы формациялардың әр түрлі типтері де кең таралған. Өсімдіктер мен ағаштар жағалық аймақта және Буада көлінің айласында аса қалың өседі. Науруның ішкі аймағында бөрітарақ, сонымен қатар шие, бадам және манго ағаштары өседі.
Аралдың ойпаң жерлері негізінде тырбақ өсімдіктерге бай, ал қыратты жерлерде ағашты өсімдіктер қалың өседі.
Наурудың жануарлар дүниесі кедей. Барлық сүтқоректілер адаммен кіргізілді: кіші егеуқұйрықтар, мысықтар, иттер және шошқалар, сонымен қатар тауықтар. Бауырымен жорғалаушылар кесірткелермен ұсынылған. Орнитофауна байырақ — барлығы 6 түр (балшықшылар, қарқылдақтар, дауылпаздар, фрегаттар, кептер). Науруда бір ғана сайрағыш құстың түрі мекендейді — науруан айқабағы, арал эндемигі. Аралда жәндіктер және басқа да омыртқасыздар көп. Арал айналасындағы суда түрлі акулалар, теңіз кірпілері, жұмсақденелілер, таңқы шаяндар және басқа улы теңіз жануарлары мекендейді.
## Дереккөздер |
Әңгірата — Түркістан облысы Төле би ауданы, Кемеқалған ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан оңтүстік-батысқа қарай 19 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Қайыршақты (1993 жылға дейін – Калинино) — Түркістан облысы Түлкібас ауданы, Арыс ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Тұрар Рысқұлов ауылынан солтүстік-батысқа қарай 34 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Ақбастау — Түркістан облысы Төле би ауданы, Кемеқалған ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан оңтүстік-батысқа қарай 12 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Текесу — Түркістан облысы Төле би ауданы, Кемеқалған ауылдық округі құрамында болған ауыл, 2014 жылы Шымкент қаласына қосылған. Қазіргі уақытта Шымкент қаласының Әл-Фараби ауданындағы тұрғын үй массиві.
## Халқы
1999 жылы жергілікті тұрғындар саны 496 адам (253 ер адам және 243 әйел адам) болса, 2009 жылы 697 адамды (357 ер адам және 340 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Алоиз Кайзер (нем. Alois Kayser, 29 наурыз 1877 жыл, Лупштейн, Эльзас — 21 қазан 1944 жыл, Чуук аралы) — неміс католиктік миссионері.
Науру аралында шамамен 40 жылдай тұрып, науруан грамматикасының оқулығын және (мүмкін) неміс-науруан сөздігін жазған. 1943 жылы аралдың бүкіл тұрғындарымен бірге жапондықтармен Трук (қазіргі кезде Чуук) аралына депортацияланған және сол аралда өмірден озды. Оның атымен Ева округінде орналасқан Кайзер техникалық колледжі аталған. Бұл колледж аралдағы кәсіби білім беретін жалғыз оқу орны.
## Сыртқы сілтемелер
* (ағылш.) Review of Kayser's grammar |
Киелітас — Түркістан облысы Төле би ауданы, Киелітас ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан оңтүстік-батысқа қарай 5 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Киелітас ауылдық округі – Түркістан облысы Төле би ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Ақайдар, Достық, Киелітас, Сұлтанрабат ауылдары кіреді. Орталығы – Достық ауылы.
## Дереккөздер |
Мақталы — Түркістан облысы Түлкібас ауданы, Арыс ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Тұрар Рысқұлов ауылынан батысқа қарай 35 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Ақайдар — Түркістан облысы Төле би ауданы, Киелітас ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан оңтүстік-батысқа қарай 6 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Елтай — Түркістан облысы Төле би ауданы, Қазығұрт ауылдық округі құрамында болған ауыл, 2014 жылы Шымкент қаласының құрамына қосылған. Қазіргі уақытта Шымкент қаласының Еңбекші ауданындағы тұрғын үй массиві.
## Халқы
Тұрғыны 1915 адам (2009).
## Дереккөздер |
№114-темір жол айрығы — Түркістан облысы Түлкібас ауданы, Шақпақ ауылдық округі құрамындағы темір жол айрығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Тұрар Рысқұлов ауылынан шығысқа қарай 18 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Қайнар — Түркістан облысы Төле би ауданы, Алатау ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан шығысқа қарай 14 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Нысанбек — Түркістан облысы Төле би ауданы, Алатау ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан шығысқа қарай 16 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Жаңатұрмыс — Түркістан облысы Төле би ауданы, Алатау ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан шығысқа қарай 17 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Елді мекендер:
* Екпінді – Ақмола облысы Қорғалжын ауданындағы ауыл.
* Екпінді – Алматы облысы Еңбекшіқазақ ауданындағы ауыл.
* Екпінді – Алматы облысы Іле ауданындағы ауыл.
* Екпінді – Жамбыл облысы Меркі ауданындағы ауыл.
* Екпінді – Жетісу облысы Алакөл ауданындағы ауыл.
* Екпінді – Жетісу облысы Ескелді ауданындағы ауыл.
* Екпінді – Қызылорда облысы Жаңақорған ауданындағы ауыл.
* Екпінді – Түркістан облысы Бәйдібек ауданындағы ауыл.
* Екпінді – Түркістан облысы Төле би ауданындағы ауыл.
Басқа мағыналар:
* Екпінді – мәрмәр кен орны. |
Екпінді — Түркістан облысы Төле би ауданы, Алатау ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 8 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Алатау (1992 жылға дейін – Новостройка) — Түркістан облысы Төле би ауданындағы ауыл, Алатау ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 12 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Қорған (1992 жылға дейін – Доңызтау) — Түркістан облысы Төле би ауданы, Алатау ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 8 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Қосағаш — Түркістан облысы Төле би ауданы, Алатау ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 7 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Біркөлік — Түркістан облысы Төле би ауданы, Алатау ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 13 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Ақжар — Түркістан облысы Төле би ауданы, Ақжар ауылдық округі орталығы болған ауыл, 2014 жылы Шымкент қаласының құрамына қосылған. Қазіргі уақытта Шымкент қаласының Тұран ауданындағы тұрғын үй массиві.
## Халқы
Тұрғыны 3191 адам (2009).
## Дереккөздер |
Алғабас — Түркістан облысы Төле би ауданы, Бірінші Мамыр ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан оңтүстік-батысқа қарай 15 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Жаңажол — Түркістан облысы Төле би ауданы, Бірінші Мамыр ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан оңтүстікке қарай 12 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Бірінші Мамыр ауылдық округі – Түркістан облысы Төле би ауданындағы әкімшілік бірлік. 2006 жылға дейін Первомаевский ауылдық округі деп аталған.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Алғабас, Бейнеткеш, Бірінші Мамыр, Жаңажол, Зағамбар, Тағайна, Ынтымақ ауылдары кіреді. Орталығы – Бірінші Мамыр ауылы.
## Дереккөздер |
Первомай ауылдық округі – Қостанай облысы Меңдіқара ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Первомайское, Долбушка, Ивановка, Лесное, Чернышевка ауылдары кіреді. Орталығы – Первомайское ауылы. Округ құрамында болған Красносельское ауылы 2019 жылы таратылған.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 3479 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Ынтымақ (1992 жылға дейін – Красное) — Түркістан облысы Төле би ауданы, Бірінші Мамыр ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан оңтүстікке қарай 6 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Первомай ауылдық округі – Қостанай облысы Фёдоров ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Первомайское, Трактовое ауылдары кіреді. Орталығы – Первомайское ауылы. 2008 жылы Дружба ауылы таратылды.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 1133 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Первомай ауылдық округі – Солтүстік Қазақстан облысы Жамбыл ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Будённое, Калиновка, Қабан, Чапаевка ауылдары кіреді. Орталығы – Будённое ауылы.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 1041 адамды құрайды.
## Дереккөздер |
Науру 8 сайлау округіне топтастырылған және 169 ауылға бөлінген 14 әкімшілік бірліктен (округтен) тұрады. Ауданы бойынша ең ірі округ — Анибар (3,14 км²/314 га), ал ең кішкентайы — Боэ (0,66 км²/50 га). Халық саны бойынша ең ірі округ — Денигомоду (1.804 адам), ал ең аз — Июв (178 адам). |
«Айқас» (ағылш. The Grey; сөзбе-сөз аудармасы – «Сұр») – «Жүргінші елесі» атты Йен Маккензидің әңгімесі бойынша режиссер Джо Карнахан түсірген драмалық фильм. Басты рөлді Лиам Нисон сомдайды. Әлемдік тұсаукесер 2012 жылы 27 қаңтарда өтті. Ұраны: «Сол күні өмір сүр және өл» (ағыл. Live and Die on This Day).
## Сюжет
Аляска, қазіргі күн. Джон Оттуэй, депрессиялық снайпер (бұрғылаушыларды жабайы жыртқыштардан қорғайтын мұңай фирмасының жұмыскері) сүйікті әйелінің қазасын төзе алмай, алдағы өмірінің мәнін көрмей, барда отырып, өзінің винтовкасымен өз-өзіне атпақшы болады. Алайда таудағы қасқырдың ұлуы оны тоқтатады. Келесі күні ұшақпен бірге вахта оралады.
Ұшақ Алясканың суық және ұшаң-теңіз ормандарында апатқа ұшырайды. Көмекті күту тым ұзақ болғандықтан, аман қалған ерлер Джонмен бірге өмірлерін сақтап қалуға тырысады. Ұшақ қасқырлардың үйірі мен үңгірінің қасында қирағаны мәселені ушықтырады. Аз-аздап олар қауіп-қатерді түсініп, көмектің келетінене күмәнданып, адамдар тығырықтан жолды іздеп, үйірге тойтарыс беруге шешім қабылдайды. Қасқырлармен шайқаста альфа-еркек аман қалған адамдарың біріне омега-еркекті жауластырады. Адамдар тобы оны өлтіреді, алайда қасқырлар үйірі оларға жақындап, там бермекші. Джонның білімі мен байсалдылығы үйірді қууға көмектеседі. Қорқыту әрекетінде олар өлтірілген қасқырды қуырып жейді.
Жолда бір-бірден адамдарды жоғалтып, Джон бүкіл күшін және сенімін жұмсап, өзенге жақын жерде тоқталады. Өлгендердің әмияндарын шығарып, олардың суреттерін қарап, Джон күйінеді. Алайда аймақты анықтап қараған соң және қасқырлардың ұлуын естіп, есептелген жерге келмегенің ұғады. Оң және сол жақтан қасқырлар шыққан кезде ол жыртқыштардың апанында екенін түсінеді. Жануарлар оған шабуылдаған кезде, Басшы қасқырдың ақыруы айқасты тоқтатады. Джон бұның соңы екенін біліп, әмияндарды қасына қояды. Көз алдына өліп бара жатқан әйелінің «ештенеден қорықпа» деген сөзі келеді. Қасқырдың жақындағанын көріп, ол сөмкесінен көмектесетін заттардың бәрін шығарады. Сол қолына ол скотчпен үш мини-бөтелке, ал оң қолына пышақ жабыстырады. Бөтелкелерді жарып, ол қасқырға әкесінің бабалық шағында айтқан сөзімен бірге шабуылдайды. Фильм Джонның шауылымен бітеді.
Финалдық жазудан кейін айқастың жеңімпазы туралы сұрақты ашық қалдыратын үш секундты көрініс көрсетіледі: өліп бара жатқан альфа-қасқыр және оның арқасында жатқан Джон (жарақаттан қайтыс болған немесе айқастан тым шаршаған).
## Рөлдерде
## Музыка
Фильмге музыканы Марк Стрейтенфелд (1-16) жазды. Сондай-ақ фильмде Джеймин Винанс Ink фильмі үшін жазған әндері қолданылды (17).
## Сілтемелер
* Фильмнің ресми парақшасы
* Internet Movie Database
* «Айқас» |
Буада (ағылш. Buada) — Науру (әкімшілік бөлінуінің бірлігі) округі. Аралдың оңтүстік-батыс бөлігінде орналасқан. Аумағы — 2,66 км², халық саны — 716 адам (2005). Мұхитқа шыға алмайтын елдегі жалғыз округ. Округта Буада көлі орналасқан — аралдағы ең әдемі және романтикалық орны болып саналатын шағын көл.
Буада сайлау округінің құрамына кіреді.
*
* |
Мененг (ағылш. Meneng) — Науру (әкімшілік бөлінуінің бірлігі) округі. Аралдың оңтүстік-шығыс бөлігінде орналасқан. Аумағы — 2,88 км², халқы — 1 830 адам (2005). Округта радиостансасы, Мененг стадионы, президент резиденциясы, үкімет типографиясы және Анибар шығанағының маңындағы «Мененг» қонақ үйі орналасқан.
Округ аумағы Мененг сайлау округінің құрамына кіреді. |
Зағамбар (2017 жылға дейін – Қамшақ) — Түркістан облысы Төле би ауданы, Бірінші Мамыр ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан оңтүстікке қарай 11 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Бейнеткеш — Түркістан облысы Төле би ауданы, Бірінші Мамыр ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан оңтүстік-батысқа қарай 12 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Ризаитдин Фахретдинович Фахретдинов (Риза Фахретдинов; башқ. Ризаитдин Фәхретдин улы Фәхретдинов, тат. Ризаэтдин Фәхретдин, 1859 ж. января 17 (е.м. 4), Кичучатово ауылы, Бугульма уезі, Самара губерниясы — 11 сәуір 1936, Үфі, Башқұрт АССР, РСФСР, КСРО) — башқұрт және татар жазушы-ағартушысы, ғалым-шығыстанушы, діни қайраткер. МОДБ мүфтиі (1922—1936).
## Өмірбаян
### Шығу тегі
Самара губерниясының Бугульма уездінің (Қазір Татарстанның Альметьев ауданы) Кичучатово ауылында дүниеге келді. ). Фахретдинов өзі оның руы Шырдан ауылынан (қазір Зеленодоль ауданы, Татарстан) шыққан деп айтқан сол жерден оның арғы атасы орыстар Қазанды басып алған соң зарлықпен шоқындырудан қорқып қашады.
Ризаитдин Фахретдиновтың шежіресі былай таратылады: Тансар → Кармыш → Бахшанди → Кайбулла → Янгилды → Тоймухамет → Ишмухамет → Юлдаш → Бикмухамет → Субхангулл → Сайфетдин → Фахретдин → Ризаитдин. Оның атасы Сайфетдин және әкесі Фахретдин (1818—1891) Кичучатово ауылында имам хатиб болып қызмет атқарған. Фахретдинде екі әйел және он бір баласы болған. Ризаитдинның шешесі Магуба Рымкуловна (1821—1873) болды..
М. И. Родновтың айтуынша аулалық санақ материалдарында 1900-01 жылғы карточкада оның «ұлты тептяр» деп көрсетілген.. Р. Шакур бойынша Р. Фахретдиновке 1906 жылы берілген паспорт бойынша оның шығу тегі башқұрт.. Фахретдиновтың өз қолымен толтырылған анкета бойынша оның ұлты башқұрт-тептяр деген мәлімет бар..
### Қалыптасуы
Ауылдық медреседе оқыды. Араб, парсы, түрік, орыс тілдерін меңгерген. Ресей және басқа елдердің мұсылмандарының байланысмптарын нығайтуға көмектесті және Батыстың империалды және отаршылдық саясатына қарсы шықты. Орал және Еділ бойы халықтарының тарихы мен мәдениеті бойынша зерттеу жасады. Ризаитдин Фахретдиновтың әдеби және ғылыми шығармалары, оның журналистік және редакторлық қызметі Орал-Еділ халықтарың рухани мәдениетінің дамуына елеулі әсерін тигізді. Оның аты Орта Азия мен Қазақстанда кеңінен танымал болды.
1867—1868 жылдары Ризаитдин Фахретдинов шейх Закира-ишан Камаловта Чистопольдің 1-ші мешітіндегі медреседе оқыды. 1869—1889 жылдары Фахретдинов Нижние Шельчелы ауылындағы медреседе оқыды және сабақ берді. Бұнда 1884 жылы (құрылғаына үш жыл өткен соң) оның қолына Исмаил Гаспралының «Тарджеман» деген газеті түседі. Оқуының соңғы жылдары Фахретдинов А. Курсави, Ш. Марджани, Дж. Афгани, М. Абдо деген реформатор улемдердің шығармаларымен қызықты.
1887 жылы Қазан қаласында Ризаитдин Фахретдиновтың араб тіліне арналған бірінші шығармасы «Морфология бойынша кітап» («Китабе эттэсриф») жарық көрді.
### Бірінші үфілік кезең
1891 жылы Үфіге көшіп Орынбор мұсылмандар діни жиналысында қазы болып қызмет атқарды. 1891 жылдың 20 тамызында ахуна дәрежесіне бекітілді.
1893 жылы М. И. Уметбаевпен бірге «Қазан және башқұрттар» тарихи мақаласын жазды. 1894 жылдың қыркүйек айында М. Акмулламен кездесіп ақынға оның шығармаларын кітап ретінде шығаруды уәде етті. Сол жылы шейх Зайнулла Расулевпен достық қарым—қатынас орнатып кейіңірек оның құрметіне кітап басып шығарды. 1895 жылы М. И. Уметбаевпен бірге венгр ғалымы А. Вамберимен оның саяхаттарында ілесіп башқұрт тілі бойынша материалдар жинауға көмектесті..
### Орынборда
Алтын өндіруші Рамеевтермен басып шығарылған 1906—1908 жылдары либералды «Вакыт» татар газетінің редакторының көмекшісі, 1908—1918 жылдары «Шуро» журналының редакторы болды. «Шуро» журналында Фахретдинов 179 көрнекті мұсылман мәдениет қайраткерлерінің өмірбаяндарын жариялады. Журнал бетінен Фахретдинов Еділ Бұлғариясы, Алтын Орда, Қазан хандығы және авторға замандас Еділ бойының мұсылман түркі халықтарының тарихи сабақтастығы туралы идеяны жақтады..
1917 жылдың желтоқсанында III Бүкілбашқұрт құрылтайы жұмысына қатысты. Сонда Р. Фахретдинов Башкурдистан парламентінің алдындағы Кесе-Курултай құрамына сайланды..
Башқұрт шуросының Орынбордағы Керуен-сарайы бойынша уәкілетті болды..
### Екінші үфілік кезең
1922 жылы Ішкі Ресей және Сібір орталық мұсылмандары діни басқармасының мүфтиі болып сайланды.
1926 жылы I дүниежүзілік мұсылмандар конгресінде кеңес мұсылмандарының басшысы ретінде қатысып және де Меккеге қажылық жасады.
1927 жылы РОМДБ тарихи максималды — 14 825 приходтарды біріктірді. Бірақ 1930 жылдың мамыр айында 10 000 астам мешіт жабылып 90 нан 97 % дейін моллалар мен муидзиндер өздерінің қызметін атқару мүмкіншілігінен айырылды.
Фахретдинов мешіттердің жабылуы, аресттерге және діни кітапханаларды жоюға қарсы шықты. Әдебиеттердің бір бөлігін оған РОМДБ мұрағатында сақтап қалуға сәті түсті. 1930 жылы мүфти РОМДБ ның басқа да мүшелерімен бірге бүкіл әлемнің назарын КСРОдағы Ислам дінінің жағадайына назар аудару үшін отставқаға кетуге дайындалып жатты.
Өзінің өмірлік және шығармашылық жолын Ресей және Сібір мүфтиі лауазымында 1936 жылы Уфі қаласында Діни басқарманың басшылығын жаппай аресттеуге бірнеше ай қалғанда аяқтады. Аңыз бойынша мыңдаған мұсылман Фахретдинның қазасы туралы естіп оның туған ауылында түнде жасырын жаназа шығаруға жиналыпты. Похоронен на мусульманском кладбище в Уфе.
## Шығармашылығы
Ризаитдин Фахретдинов Башқұрстанның ірі философы болып табылады.
Ол әйелдердің эмансипациясы мәселесін көтеретін, халықты алдынғы қатарлы еуропа мәдениетіне қосуды жақтайтын «Салима, или Целомудрие» (1889), «Асма, или Проступок и наказание» (1903) деген повесттердің авторы болып табылады.
Ризаитдин Фахретдиновтың мұраларының ортасында аса маңызды орынды көп томдық тарихи-биобиблиографиялық «Асар» кітабы алады. Бұл кітапты ондаған жылдар бойы жазып ғалымдардың өмірі мен шығармаларына, Шығыс халықтарын ағартушы және мәдениет қайраткерлеріне арнаған.
"Гонаһ онотолмаҫ һәм изгелек ерҙә ятып ҡалмаҫ. Киләсәгебеҙҙә үлем бар, һуңынан хисап буласаҡ һәм яуап һораласаҡ. Ул көн күп йөҙҙәр аҡ һәм күп йөҙҙәр, Алла һаҡлаһын, ҡара буласаҡ!...
Һәр кем донъяла эшләгән ғәмәленең язаһын әхирәттә күрәсәк һәм һәр кем ни сәсһә, шуны урасаҡ."
Ризаитдин ФӘХРЕТДИН.
## Жанұясы
Әйелі — Нурджамал (Нуризиган) Абдулнасыровна, 1885 жылдан некедеҰлы — Габдрахман (1887—1936)Ұлы — Габдулахад (1889—1938),Ұлы — Габдрашид (1892—1953)Қызы — Зайнаб (1893—1985).Ұлы — Сагид (1900—1944)Қызы — Асьма (1906—1993).
Ұлы — Габдрахман (1887—1936)Ұлы — Габдулахад (1889—1938),Ұлы — Габдрашид (1892—1953)Қызы — Зайнаб (1893—1985).Ұлы — Сагид (1900—1944)Қызы — Асьма (1906—1993).
## Естелік
* Р. Фахретдинов атын Ресей Ислам университетінің алдынғы мекемесі Үфідегі Р. Фахретдинов атындағы медресе (1989—1999) және оның негізінде құрылған Ризаэтдин ибн Фахретдин (1999—2003) Ислам институты тақты.
* Альметьевск қаласында Ризаэддин Фахреддин атындағы орталық мешіт жұмыс атқарады..
* 1995 жылы Татарстанның Альметьев ауданының Кичучатово ауылында Ризаэддин Фахреддинның мемориалды музейі ашылды..
* 1998 жылдан бері Альметьевск қаласында ТР МДБ ЦРО Р.Фахреддина атындағы ислам медресесі жұмыс атқарады..
* 2005 жылы Татарстан Республикасында ұлттық білім беруді жетілдіру және одан әрі дамыту мақсатында, тереңірек зерттеу және ұлы татар ағартушысы және педагогы Ризаэддин Фахреддинның педагогикалық мұрасын кеңінен қолдану үшін, педогогикалық коллектив пен білім беру мекемелерінің жұмыскерлерін материалды және моральды қолдау ынталандыру рөлін күшейту үшін Ризаэддин Фахреддин атындағы республикалық премия тағайындалды. Жыл сайын екі премия педагогикалық коллективке және мектепке дейінгі, қосымша, жалпы орта, бастауыш, орта және жоғары кәсіптік білім қызметкерлеріне беріледі. Премияның лауреаттары "Ризаэддин Фахреддин атындағы республикалық премиясы" төс белгісін және диплом алады..
* 2004 жылдан бері Татарстан Республикасында жыл сайын Ризаэддин Фахреддиннің шығармашылық мұрасына арналған республикалық педагогикалық оқулар өткізілед і..
* 2009 және 2011 жылдары Үфіде Фахретдинов оқулары өтті.
* 2009 жылы Лениногорск қаласының қалыптасып жатқан бір көшесіне Риза Фахреддинның аты берілді..
* 2013 жылы Чистополь қаласының солтүстік-батыс ауданыңдағы жаңадан салынған көшелердің біреуіне Р. Фахреддинның аты берілді..
* 2015 жылы Қазан қаласының Приволжск ауданының «Казанская усадьба» коттедж компексінің бір көшесі Фахретдин Ризаитдин құрметіне аталды..
## Дереккөздер
## Әдебиет
* Үлгі қатесі: қара {{Кітап}}
* Үлгі қатесі: қара {{Кітап}}
* Үлгі қатесі: қара {{Кітап}}
* Үлгі қатесі: қара {{Кітап}}
* Үлгі қатесі: қара {{Кітап}}
* Ризаэтдин Фәхретдин: Фәнни-биографик җыентык=Ризаэтдин Фахретдинов: Научно-биографический сборник / Төз. Раиф Мәрданов, Рамил Миңнуллин, Сөләйман Рәхимов. — Казан: Рухият, 1999. — 224 б.
* Үлгі қатесі: қара {{Кітап}}
## Сілтеме
* Үлгі:ЭБЭ2013
* Үлгі қатесі: қара {{Кітап}}
* Юрий Узиков. «Звезда первой величины»
* Үлгі қатесі: қара {{Мақала}}
* Семья Р. Фахретдинова Мұрағатталған 10 қыркүйектің 2019 жылы.
* Роднов М. И. Семья Р. Фахретдинова по материалам земской переписи 1900—1901 гг. // Проблемы башкирской, татарской культуры и наследие Ризы Фахретдинова: Материалы межрегионального симпозиума (13 мая 2005 г.). Уфа: ООО «Принт+», 2006. С. 15 — 20.
* Риза ад-дин Фахреддин: историк, богослов, писатель YouTube сайтында |
Алтынбастау (1992 жылға дейін – Опыт) — Түркістан облысы Төле би ауданы, Көксәйек ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан оңтүстік-батысқа қарай 28 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Өмірзақ Озғанбайұлы Озғанбаев (9 маусым, 1941 жылы Маңғыстау облысы, Қарақия ауданы, Құрық кентінде туған) — ғалым, мемлекет және қоғам қайраткері. ҚР Ұлттық ғылым Академиясының құрметті академигі, Педагогикалық білім беру Халықаралық, Қазақстан Педагогикалық, Ресей Педагогикалық Академияларының академигі, Педагогика ғылымдарының кандидаты, Тарих ғылымдарының докторы, профессор. Қазақстан Республикасының Еңбек сіңірген қызметкері. ҚР Жоғарғы Кеңесінің депутаты, Қазақстанның тұңғыш сенаторы, Парламент Сенаты комитетінің төрағасы, ҚР Ұлттық Білім академиясының Президенті, «Ардагерлер ұйымы» Республикалық қоғамдық бірлестігі Орталық кеңесінің төрағасы, төрағаның бірінші орынбасары.
АҚШ (Техас штатының), Маңғыстау облысының, Ақтау қаласының, Қарақия және Түпқараған аудандарының «Құрметті азаматы».
## Толығырақ
* Өмірзақ Озғанбайұлы 1941 жылы 9 маусымда Маңғыстау облысы, Қарақия ауданы, Құрық кентінде дүниеге келген.
* 1966 жылы Қызылорда педагогикалық институтын бітірген;
* Өмірзақ Озғанбайұлы Қазақстан Республикасындағы жаңа типтік оқу орындарының ұйымдастырушысы.
## Еңбек жолы
* 1959 – 1971 жылдары мектепте аға пионер тәлімгері, оқытушы, мектеп басшысы, мектеп инспекторы лауазымдарын абыроймен атқарды.
* 1971 – 1980 жылдары Аудандық және қалалық партия комитеттерінің бөлім басшысы, облыстық «Білім» қоғамының басшысы;
* 1980 – 1988 жылдары Маңғыстау облыстық кәсіптік-техникалық білім беру басқармасының бастығы, облыстық мұғалімдер білімін жетілдіру институтының директоры;
* 1988 – 1990 жылдары Қазақ КСР Білім министрлігінің оқу-методикалық орталығының директоры;
* 1990 – 1994 жылдары Маңғыстау облысы Білім департаментінің бастығы;
* 1994 - 1995 жылдары ҚР Жоғарғы кеңесінің депутаты;
* 1995 - 1999 жылдары ҚР Парламенті Сенатының депутаты, Аймақтық даму және жергілікті басқару комитетінің төрағасы;
* 1999 – 2001 жылдары Ы.Алтынсарин атындағы Қазақ білім беру академиясының президенті;
* 2002 – 2004 жылдары Т.Рысқұлов атындағы Қазақ экономикалық университетінің проректоры;
* 2004 – 2007 жылдары «Қазақ Мұнай Газ барлау өндіру» басқармасының бас директорының кеңесшісі; «Рауан Медиа Групп» АҚ бас директорының кеңесшісі;
* 2007 – 2013 жылдары Маңғыстау облыстық ардагерлер ұйымының төрағасы, облыс әкімінің кеңесшісі;
* 2013 – 2016 жылдары Республикалық «Ардагерлер ұйымы» Республикалық қоғамдық бірлестігі Орталық кеңесінің төрағасы ;
* 2016 жылдың маусым айынан бастап «Ардагерлер ұйымы» Республикалық қоғамдық бірлестігі Орталық кеңесінің төрағасының бірінші орынбасары лауазымында.
## Ғылыми атақтары
* 1982 жылы Педагогика ғылымдарының кандидаты (ғылыми атағы);
* 1998 жылы Тарих ғылымдарының докторы (ғылыми атағы); диссертация тақырыбы: «ХХ-шы ғасырдың басындағы Ресей Мемлекеттік Думасының саясаты (нақты тарихи талдау)»
* профессор (ғылыми атағы);
* 2002 жылдан ҚР Жоғарғы мектебі Ғылыми Академиясының Академигі;
* Ресейдің педагогика академиясының академигі;
* Халықаралық Педагогика академиясының академигі;
## Марапаттары
* 1970 жылы КСРОның «Ерен Еңбегі үшін Лениннің туғанына 100 жыл» медалі;
* 1987 жылы КСРО Жоғарғы Кеңесінің шешімімен «Ветеран труда» медалі;
* 1996 жылы Елбасының жарлығымен «Қазақстан Республикасының Еңбек сіңірген қызметкері» құрметті атағы.
* 1998 жылы «Астана» медалі;
* 2006 жылы «Құрмет ордені».
* 2008 жылы «Астанаға 10 жыл» медалі;
* 2012 жылы Елбасының жарлығымен жоғарғы мемлекеттік марапат «Парасат» ордені;
* «Ы.Алтынсарин атындағы құрмет белгісі» медалі;
* ҚР Білім министрлігінің «Ғылымды дамытуға сіңірген еңбегі үшін» медалі;
* «Қазақстан Білім Беру ісінің Құрметті қызметкері» атағының иегері.
* Маңғыстау облысының Құрметті азаматы.
* Ақтау қаласының Құрметті азаматы;
* Қарақия және Түпқараған аудандарының Құрметті азаматы.
* «Қазақ хандығына 550 жыл» мерекелік құрметті медалі;
* «Елбасының арнайы айрықша белгідегі «Алтын Барыс» омырау белгісі».
* 2016 жылы ҚР Парламенті Сенатының Құрмет грамотасы.
* 2018 жылы Елбасының жарлығымен «Барыс» ордені;
* «Бейбітшілік әлемі» Халықаралық қазақ творчестволық бірлестігінің «Алтын Қыран» медалі;
* ТМД елдерінің «Содружество» ордені;
* Дүниежүзілік халықаралық қауымдастығының «Элита нации» құрметті атағы;
* «Елбасының арнайы жеке алғыс хатттары».
## Еңбектері
ҚР нарықтық экономикаға өту кезеңінде оның заңдық негізін салуға қатысты. 300-дей ғылыми танымдық мақалалардың, 59 кітаптың авторы. Негізгі еңбектері:
* «Ресей мемлекеттік Думасы және Қазақстан», 5 том
* «Жарығы өшпейтін жұлдыз»,
* «Дорога в будущее»,
* «Көкжиек»,
* «Тоғысқан тағдырлар түбегі»,
* «Рух күрескері»,
* «Духоборец»,
* «Жантануға кіріспе»,
* «Келбет», т.б.
## Дереккөздер |
Баян Рақышұлы Рақышев (15 наурыз 1934 жылы, Қарағанды облысы, Шет ауданы Қарасаз) — ғалым. Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясының академигі. Техника ғылымдарының докторы, профессор. Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері. Қ.Сәтбаев атындағы арнайы сыйлықтың тұңғыш иегері.
## Өмірбаяны
Арғын тайпасы, Қаракесек руының Керней бұтағынан шыққан.
* 1957 жылы -ҚазҰТУ-ды бітірген.
* 1957 жылдан - Балқаш кен-металлургия комбинатында қызметте болды.
* 1965 жылдан - ҚазҰТУ-да аға оқытушылықтан ректорға (1985 — 1992) дейінгі қызметтерді атқарды.
## Ғылыми еңбектер
Рақышевтің негізгі ғылыми еңбектері жер қойнауын тиімді игерудің, құрылысқа қажетті тау жыныстарын жарылыссыз өндірудің, жартастарды ұңғылап бұрғылауда жаңа техникаларды пайдалану мен кен байлықтарын ашық әдіспен өндіру мәселелеріне арналған.
* 400-ден астам ғыл. еңбегі, 13 монографиясы жарық көрді.
* Пеленгация источников возмущения в массиве горных пород, А., 2002;
* Системы и технологии открытой разработки, А., 2003.
## Марапаттары
* 1984 жылы Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің Құрмет грамотасы;
* 1986 жылы КСРОның "Еңбек Қызыл Ту ордені"
* КСРО медалдарымен марапатталған (1967, 1970, 1989 жылдар);
* 1984 жылы «КСРО Жоғары оқу орнының үздік қызыметкері» атағы;
* 2000 жылы Қазақстанның мемлекеттік степендиясының иегері;
* 2003 жылы Қ.Сәтбаев атындағы арнайы сыйлықтың тұңғын иегері атанды;
* 2004 жылы елбасының жарлығымен «Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері» құрметті атағы берілді;
* 2005 жылы «Тыңға 50 жыл» медалі;
* 2009 жылы Ахмет Байтұрсынұлы атындағы күміс медалі;
* 2011 жылы М.В.Ломоносов Ордені;
* 2011 жылы Есенов атындағы арнайы сыйлықтың лауреаты;
* 2013 жылы жоғарғы мемлекеттік марапат «Парасат ордені» мен марапаттады.
* "ҚР жоғары мектебінің үздік оқытушысы» деген мемлекеттік грантының екі мәрте иегері;
* ҚР Тау-кен кешенінің «2013 жылдың Ғалым ұстазы» номинациясы бойынша «Алтын Гефест» иегері.
## Ғылыми атақтары
* 1978 жылы Техника ғылымдарының докторы;
* 1981 жылы профессор құрметті ғылыми атағы;
* 2003 жылдан Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясының академигі;
* 2013 жылдан Мәскеу Мемлекеттік тау-кен университеті және Украина Ұлттық тау-кен университетінің құрметті докторы;
* 1998 жылдан Тау-кен Ресей ғылым академиясының және Халықаралқ өнер және ғылым академиясының, академигі.
## Дереккөздер |
Қоғалы ауылдық округі – Түркістан облысы Төле би ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Алшалы, Диханкөл, Ұзынарық ауылдары кіреді. Орталығы – Ұзынарық ауылы.
## Дереккөздер |
Диханкөл — Түркістан облысы Төле би ауданы, Қоғалы ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 29 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Қоғалы ауылдық округі – Қызылорда облысы Шиелі ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Тұрсынбай датқа ауылы кіреді. Орталығы – Тұрсынбай датқа ауылы.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 1348 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Дәрмен Қанатұлы Сәдуақасов (28 сәуір, 1979 жылы Астанада туған) – Қазақстандық шахматшы, гроссмейстер (1998). 20 жасқа дейінгі жасөспірімдер арасындғы шахматтан әлем бірінішілігінің чемпионы. ҚР Шахмат федерациясының вице-президенті (2011 жылдан).
## Толығырақ
* Дәрмен Қанатұлы 1979 жылы 28 сәуірде Астанада дүниеге келген.
* Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық универсиетінің «аударма ісі» мамандығы бойынша бітірген.
* 2009 жылы Carnegie Mellon University Мемлекеттік басқару магистрі (АҚШ);
* Қазақстан-Британ техникалық университетінің доктарантурасын бітіріген.
* Кембридж Нидерланды қайта даярлау институттарында «Мемлекет басқару» мамандығы бойынша оқыту курстарынан өткен.
## Еңбек жолы
* 2009 – 2011 жылдары Қазақстан Республикасының Президенті Әкімшілігінің Стратегиялық әзірлемелер және талдау орталығының консультанты, меңгерушісі;
* 2011 жылдан ҚР Шахмат федерациясының вице-президенті;
* «ҚазМұнайГаз» Ұлттық кампаниясының департаментінің директоры
## Шаматтан жетістіктері
* Ерлер арасында Қазақстанның бес дүркін чемпионы;
* 1995 жылы жасөспірімдер арасында Азия чемпионы;
* 1998 жылдан Халықаралық гроссмейстер атағы;
* АҚШ, Индонезия, Югославия, Испания, Латвия, Дания, Украина және басқа да халықаралық турнирлердің жеңімпазы.
* 2001 жылы Екі Гарри Каспаров аударады;
* 2003 жылы Виктор Корчной матчтың жеңімпазы 5-3 есебімен;
* 2004 жылы Анатолий Карпов матчтың жеңімпазы 4,5-3,5 есебімен;
* Бүкілдүниежүзілік 33-інші ш-т олимпиадасына 8 мүмкіншіліктен 4,5 ұпай алды.
## Мемлекеттік марапаттары
* 1998 жылы Қазақстан Республикасы Үкіметінің «Дарын» мемлекеттік жастар сыйлығының лауреаты;
* 1998 жылы ҚР тұңғыш президенті – елбасы Н.Ә.Назарбаевтың жеке қабылдауында болып, жеткен жетістіктері үшін жоғарғы мемлекеттік нагарада «Құрмет ордені» мен марапаттады.
* 2012 жылы жоғарғы мемлекеттік марапат «Парасат ордені» мен марапаттады.
* «Дене шынықтыру дамытуға сіңірген еңбегі үшін, спорт және туризм» медалі;
* ҚРның мемлекеттік, мерекелік медалдарымен марапатталған.
* ҚР президентінің жеке алғыс хаттарымен марапатталған.
## Дереккөздер |
Алматы Арена — Қазақстанның Алматы қаласында орналасқан.
Мұз сарайы: 12000 орындық мәнерлеп сырғанауға арналған. Бас арена және 475 орындық Керлингке арналған Кіші аренадан құралған.
Мұз сарайы 2017 Қысқы Универсиаданың ең үлкен спорттық нысаны.
Көп функциялы кешен Универсиада мұрасы ретінде Қазақстанның бастаушы спорттық ғимараттарының бірі болып, жылына 600 мың көрермен қабылдай алады.
Нысан мұз шабыны волейбол, баскетбол, мини-футбол тағы да басқа ойындар алаңына өзгертуге келетін болып жобаланған. Ауқымды концерттер өткізу үшін сахналық дыбыс пен жарық бойынша заманауи шешімдер ескерілген. Жабдықталған залдары, келіссөздер жүргізетін бөлмелері бар нысан конференциялар, форумдар және әртүрлі деңгейдегі көрмелер өткізуге өте ыңғайлы болып жобаланған.
Мұз айдыны кәсіпқой спортшылар үшін тұрақты жаттығу нысанына айналады. Сонымен қатар, мұз ареналарын пайдалануға барлық қалаушылардың мүмкіндігі болады (көпшілік сырғанаулар, әуесқой жарыстар өткізу, спорттық секциялар ұйымдастыру және басқалар).
## Дереккөздер |
Оңтүстік — Түркістан облысы Төле би ауданы, Тасарық ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 26 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Алматы ботаникалық бағы — Ботаника және фитоинтродукция институтының құрамындағы ғылыми-зерттеу мекемесі. 1932 жылы Алматы қаласында құрылған. 1967 жылға дейін КСРО ҒА Қазақ филиалының республикалық ботаника бағы деп аталды. 1967 — 1994 жылдары өз алдына дербес ғылыми-зерттеу мекемесі құқында болды, 1995 жылдан Ботаника және фитоинтродукция инстиутының құрамына енді. Жерінің аумағы 104 га. Іле Алатауының бөктерінде, теңіз деңгейінен 850 — 940 м биіктікте, Есентай және Үлкен Алматы өзендерінің аралығында орналасқан. Негізгі ғылыми бағыттары: жергілікті және басқа жақтан әкелінген өсімдіктердің қасиеттерін жан-жақты зерттеу, оларды өсірудің, тиімді пайдаланудың жолын көрсету; өсімдіктерді жерсіндірудің теориялық негіздері мен практикалық тәсілдерін жасау; дүние жүзі флорасына жататын өсімдіктердің биологиялық-экологиялық ерекшеліктерін зерттеу. Бас ботаникалық бақта жергілікті және басқа жерлерден әкелінген өсімдіктердің 5,5 мыңдай түрлері мен сорттары (оның 100-ге жуық түрі Қазақстанның “Қызыл кітабына” енген) бар. Олар ботаникалық-географиялық, жүйелілік, ландшафтылық тұрғысынан, сондай-ақ, пайдалы қасиеттері негізінде топтастырылған. Бақтағы аса бағалы, сирек кездесетін және жойылып бара жатқан өсімдіктердің жиынтығы еліміздің ұлттық байлығы болып саналады. Бас ботаникалық бақта раушанның 16, бөртегүлдің 3, сарымсақтың жаңа сорттары шығарылды. Eлді мекендерді көгалдандыру үшін ағаш пен өсімдіктердің 750-ден аса түрі ұсынылды. Бас ботаникалық бақты ұйымдастыру, ондағы ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу Н.В.Павлов, Л.Қ.Қылышев, И.О.Байтулин, И.Р.Рахымбаев, Б.Қалымбетов, П.И.Лапин, т.б. ғалымдардың есімімен тығыз байланысты. Бас ботаникалық бақта сирек кездесетін, жойылып бара жатқан өсімдік түрлерінің популяциялық және экол.-биол. ерекшеліктері зерттелді (Б.А. Винтерголлер). Жерсіндірілген өсімдіктердің өсіп-өнуіндегі заңдылықтар анықталып, олардың газға төзімділігін зерттеуге мүмкіндік беретін әдістер (Рахымбаев, К.Н. Сәрсенбаев); тропикалық аудандардан әкелінген алуан түрлі өсімдіктерді пайдалану тәсілдері (С. Тұрдиев), жеуге жарамды саңырауқұлақтарды қолдан өсіру әдістері (С. Әбиев) ұсынылды. Мұнда Қазақстанның ботаникалық бақтары кеңесі жұмыс істейді. Бас ботаникалық бақ 48 мемлекеттің 350 ботаника бағымен әріптестік байланыс жасайды. Ғылыми еңбектер жинағын, монографиялар шығарып тұрады.
## Тарихы
Қазақстанда бірінші рет ертедегі Отырар-Түркістан жерінде ауданы 100 гектарлық Ботаникалық бақ салынды. Оның жобасын академик И.О.Батулин жасады, ол 1993 жылы Қазақстанның Ұлттық Ғылым академиясының Ботаникалық ғылыми-зерттеу институтында қаралып, бекітілді. Бүгінгі таңда ботаникалық бақта декоративті жеміс-жидек өсімдіктері мен гүлдердің 127 түрі мен сорттары өсіп тұр. Мұндай ботаникалық бақ Қазақстанда тек осы университетте ғана бар.
## Галерея
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
## Сілтеме
* http://www.bostandyk.almaty.kz/page.php?page_id=781&lang=2&news_id=1038(қолжетпейтін сілтеме)
* http://visitkazakhstan.kz/kk/guide/places/view/341/ Мұрағатталған 9 наурыздың 2016 жылы. |
Жамбыл — Түркістан облысы Төле би ауданы, Тасарық ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 32 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Майбұлақ — Түркістан облысы Төле би ауданы, Қаратөбе ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 32 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Ханарық (1993 жылға дейін – Қызылбілек) — Түркістан облысы Төле би ауданы, Тасарық ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 33 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Қостөбе — Түркістан облысы Төле би ауданы, Қаратөбе ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 41 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Төңкеріс — Түркістан облысы Төле би ауданы, Қаратөбе ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 47 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Жаңакүш — Түркістан облысы Төле би ауданы, Зертас ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан солтүстікке қарай 4 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Қарақия — Түркістан облысы Төле би ауданы, Кемеқалған ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан оңтүстік-батысқа қарай 42 км-дей жерде Қазығұрт ауданының аумағында орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Кеңесарық — Түркістан облысы Төле би ауданы, Қасқасу ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 33 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Керегетас — Түркістан облысы Төле би ауданы, Қасқасу ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 34 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Жіңішке — Түркістан облысы Төле би ауданы, Көксәйек ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 13 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Жоғарғы Қасқасу — Түркістан облысы Төле би ауданы, Қасқасу ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 29 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Алшалы (1992 жылға дейін – Успеновка) — Түркістан облысы Төле би ауданы, Қоғалы ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 24 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Қазақстан. Ұлттық энциклопедия — қазақ тіліндегі әмбебап энциклопедиялық басылым. Энциклопедия негізгі 10 томнан, сондай-ақ орыс тіліндегі 5 томдық нұсқасынан және ағылшын тіліндегі анықтамалық құралдан тұрады.
## Тарихы
1967 жылы құрылған "Қазақ кеңес энциклопедиясының бас редакциясы" (қазіргі "Қазақ энциклопедиясы") 1972-1978 жылдары 15 томдық (12 негізгі том) "Қазақ кеңес энциклопедиясы" басып шығарады, ал 1998-2007 жылдары дәл осы энциклопедия негізінде Қазақстан Республикасының президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың бастамасымен «Қазақстан» Ұлттық энциклопедиясы құрыстырылып, Алматы қаласында басып шығарылады.
Алғашқы төрт негізгі томның Бас редакторы - академик, философия ғылымдарының докторы Әбдімәлік Нысанбаев болып табылады. Бас редактор Энциклопедияның келесі томдары мен орыс тіліндегі нұсқасының Бас редакторы — тарихшы Бүркітбай Аяған. Энциклопедия сөздігін жасауға Ж. Сыдықов, Ә. Байбатша, Б. Көмеков, К. Серікбаев, О. Смағұлов, Т. Ғабитов, Х. Халықов, С. Борбасов, К. Оқаев, К. Жарықбаев, М. Тәтімов, Н. Омашев, А. Бекенов, Ж. Ісмұхамбетов, Ф. Бәйімбетов, А. Алдашев, М. Алшынбаев және басқа да бірнеше қазақ ғалымдары қатысқан.
## Мазмұны
### Негізгі томдар
### Орыс тіліндегі нұсқасы
## Дереккөздер |
Банаба (ағылш. Banaba) — экватордан сәл ғана оңтүстікке қарай төмен орналасқан Тынық мұхитындағы арал. Гилберт топаралынан (Кирибати) батысқа қарай және Наурудан шығысқа қарай 306 км қашықтықта орналасқан. Кирибати Республикасының құрамына кіреді. Аралдың ұзындығы — 3,2 км-де көп емес, аумағы — 6,39 км². Арал атауының ағылшынша нұсқасы — «Ошен» (ағылш. Ocean), кирибати тіліндегі атауы — Банаба. Фосфориттер өндіру кезінде арал қатты зардап шекті. Аралдың халық саны — 295 адам (2010), олардың барлығы фосфаттық өндіруден зардап шекпеген кедей өсімдік жабындысы бар ауданда тұрады. В конце Екінші дүниежүзілік соғыстың соңында арал тұрғындарының басым бөлігі Раби (Фиджи) аралына көшірілді. Аралда қалғандар, бүгінгі күнге шейін өз дәстүрлерін сақтап, Раби аралына көшіп кеткен туыстарымен жақын қарым-қатынас жасауда. Аралға келу үшін Аралдар кеңесінің рұқсатын алу керек.
## Дереккөздер |
Сарқырама (1992 жылға дейін – Подгорное) — Түркістан облысы Төле би ауданы, Жоғарғы Ақсу ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан солтүстікке қарай 26 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Шатыртөбе — Түркістан облысы Төле би ауданы, Алатау ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан шығысқа қарай 15 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Анибар (ағылш. Anibare) — Науру аралының шығыс жағалауындағы шығанақ. Анибар шығанағы бір-бірінен 2 км қашықтықта орналасқан Июв және Мененг мүйістерінің арасында орналасқан. Аралдың ең басты туристтік объектілердің бірі болып табылады, өйткені ақ маржан құмы бар бұл шығанақтың жағалауы аралдағы ең жақсы жағажай орналасқан орын болып табылады. Жүзуге және серфингпен айналысуға қолайлы жер. Шығанақ жағалауының оңтүстігінде «Мененг» (мемлекетке тиесілі) қонақ үйі орналасқан. Шығанақ жағалауында 2000 жылы Анибар порты салынды. |
Айдаркөл қашары — Түркістан облысы Шардара ауданы, Көксу ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Шардара қаласынан солтүстікке қарай 35 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Қаратөбе — Түркістан облысы Төле би ауданындағы ауыл, Қаратөбе ауылдық округінің орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Леңгір қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 37 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Жоласар — Түркістан облысы Шардара ауданы, Көксу ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Шардара қаласынан солтүстікке қарай 56 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Ақберді — Түркістан облысы Шардара ауданы, Қауысбек Тұрысбеков ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Шардара қаласынан солтүстік-батысқа қарай 4 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Бозүй — Түркістан облысы Шардара ауданы, Қауысбек Тұрысбеков ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Шардара қаласынан солтүстікке қарай 10 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Қуанқұдық — Түркістан облысы Шардара ауданы, Қауысбек Тұрысбеков ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Шардара қаласынан оңтүстік-батысқа қарай 10 км-дей жерде, Шардара бөгенінің батысында орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Күләш Құнантайқызы Құнантаева (3 наурыз 1931 жылы, ШҚО, Ұлан ауданы, Шомқора ауылында туған) — ғалым. Қоғам және мемлекет қайраткері. Педагогика ғылымдарының докторы, профессор. Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясының және ҚР Педагогика ғылым академиясының құрметті академигі. Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері (2000). Қазақстан Республикасы Білім беру ісінің құрметті қызметкері.
## Толығырақ
Қазақ мемлекеттік қыздар педагогика институты (1952, қазіргі Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеті) бітірген. Орта мектепте мұғалім (1952–54), Алматы облысы жастар одағының хатшысы (1954–59), Қазақ КСР-і ЛКЖО ОК-нің хатшысы (1959–64), Қазақ КСР-і Жоғары және орта білім беру мин-нің орынбасары (1964–67), Алматы шет тілдері институтында (қазіргі Қазақ халықар. қатынастар және әлем тілдері университеті) проректор (1967–68), Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық институтында ректор (1968–84) қызметтерін атқарды. 1984 жылдан осы университетте кафедра меңгерушісі, профессор болып қызмет атқарады. «Развитие женского образования в Казахстане (1920–1975 жж.)» деген тақырыпта докторлық диссертация қорғады. Қазақ КСР-і Жоғ. Кеңесінің 9–10-шақырылымының депутаты.
## Ғылыми атақтары
* 1981 жылы Педагогика ғылымдарының докторы (ғылыми атағы);
* 1982 жылы профессор құрметті ғылыми атақтары берілді.;
* 2003 жылдан Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясының академигі;
* 2002 жыдан Грузия ұлттық ғылым академиясының академигі;
* 2005 жылдан ҚР Педагогика ғылым академиясының құрметті академигі.
## Мемлекеттік марапаттары
* Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің және КСРО Жоғарғы Кеңесінің Құрмет грамоталарымен марапатталған.
* КСРОның «Құрмет белгісі» Ордені;
* КСРОның «Халықтар достығы» Ордені;
* КСРО көптеген медалдармен марапатталған.
* 1965 жылы «Қазақ КСР Халық ағарту ісінің үздігі» атағы;
* 1980 жылы «КСРО Жоғарғы мектебінің үздігі» атағы;
* 2000 жылы «Жыл адамы» сыйлығы;
* 2000 жылы ебасының жарлығымен «Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері» құрметті атағы берілді. |
Бимырза — Түркістан облысы Шардара ауданы, Қауысбек Тұрысбеков ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Шардара қаласынан солтүстік-батысқа қарай 52 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Оңтүстік Тарава (ағылш. South Tarawa) немесе Теинаинано қалалық кеңесі (ағылш. Teinainano Urban Council) — микронезиялық Кирибати мемлекетінің ресми астанасы, Тарава атоллында орналасқан. Халық саны — 50 182 адам (2010 жыл). Халық тығыздығы — 3184,14 км²/адам. Аумағы — 15,76 км².
## Муниципалитеттері
Оңтүстік Тарава елдің әртүрлі мемлекеттік мекемелері және негізгі кәсіпорындары орналасқан төрт қалалық муниципалитеттен тұрады: Бетио (ағылш. Betio), Баирики (ағылш. Bairiki), Бонрики (ағылш. Bonriki), Бикенибеу (ағылш. Bikenibeu) (олардың барлығы бір аттас аралдарда орналасқан).
Бетиода, елдің басты порты, атоллдың басты электр стансасы, бірнеше үкімет мекемелері, Теңіз институты (ағылш. The Maritime Training Institute) және бірнеше сауда мекемелері орналасқан.
Бетио аралынан 3 км қашықтықта ораласқан Баирики аралында елдің басты үкімет мекемелері, соның ішінде президент резиденциясы, парламент, бірқатар министрліктер, Кирибатидің Ұлттық соты, пошта, телебайланыс мекемелерінің орталық кеңселері және қалалық базар орналасқан.
Бонрики муниципалитетінде Оңтүстік Таравадағы 60 орынға шақталған ең ірі қонақ үй, білім министрлігі, мұғалімдерді дайындау орталығы (ағылш. The Teachers Training College), ұлттық аурухана орналасқан.
Бонрикиден 5-7 км қашықтықта жатқан Бикенибеу аралында әуежай, Табиғи ресурстар министрлігі орналасқан.
Бонрики және Бетио көптеген бөгеттермен бірлескен.
## Дереккөздер
## Сілтемелер
* Фотосуреттер Мұрағатталған 18 маусымның 2012 жылы. |
Құйған — Түркістан облысы Шардара ауданы, Жаушықұм ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Шардара қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 20 км-дей жерде, Шардара бөгенінің солтүстік жағалауында орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Бағыскөл — Түркістан облысы Шардара ауданы, Жаушықұм ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Шардара қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 7 км-дей жерде, Шардара бөгенінің солтүстігінде орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Қалғансыр — Түркістан облысы Шардара ауданы, Жаушықұм ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Шардара қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 17 км-дей жерде, Шардара бөгенінің солтүстік жағалауында орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
«Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау ісінің Үздігі» құрметті төсбелгісі — жалпы медицина саласындағы белсенді қызыметкерлерін ынталандыру көтермелеу және моральдық өсу үшін тағайындалған Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің ведмостволық марапаты.
## Толығырақ
* «Денсаулық сақтау ісінің үздігі» құрметті төсбелгісі 1936 жылы Кеңес Одағы кезінде бекітілген ведомстволық награда.
* «Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау үздігі» құрметті белгісі медицина қызметкерлерінің жұмысына ынталандыру нысаны ретінде, Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2004 жылғы 15 қаңтарындағы 39 бабының бұйрығы негізінде белгілеген ведмостволық наградысы.
* «Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау үздігі» құрметті белгісімен медицина қызметкерлері марапатталды.
* ұзақ мерзімді және 10 жылдан астам жұмыс тәжірибиесі бар денсаулық сақтауға, медицина ғылымының дамуына қосқан жеке үлестері үшін;
* медициналық даму, диагностикалау және емдеу бірегей әдістерін енгізіп, және жетілдіргені үшін;
* сондай-ақ денсаулық сақтау саласындағы реформаларға белсенді қатысқаны үшін;
* медициналық ғылымды дамытып, денсаулық сақтау саласындағы білім беру және инновациялық дамуға жеке үлестерін қосқан медицина қызыметкерлері марапатталады.
## Құрметті белгінің сипаттамасы
* «Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау үздігі» құрметті белгісі 40 мм диаметрлі бұрыс шеңбер нысанында жезден жасалған;
* Құрметті белгідегі шеңбер ортасында, көгілдір эмаль шомылатын, бедерлі «Шаңырақ» бейнесі орналастырылған;
* Шеңбердің ішіндегі, фондық эмаль қызыл түспен толтырылады және медицинаның бедерлі эмблемасы жылан бейнесі орталығында орналастырылған;
* Ақ эмаль жазуы «Денсаулық Сақтау Ісінің Үздігі» сөзі жазылған;
* Төменде лавр филиалдарымен көмкерілген «Қазақстан» деген жазу бар;
* Құрметті белгі 32 мм тікбұрышты жолағы ені және төмен орналасқан лавр филиалдармен көк лентамен қапталған 19 мм биіктікте және сақинамен қосылған. |
Сүткент — Түркістан облысы Шардара ауданы, Сүткент ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Шардара қаласынан солтүстікке қарай 84 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Егізқұм (2008 жылға дейін – Қазақ ССР-інің 60 жылдығы) — Түркістан облысы Шардара ауданы, Ақшеңгелді ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Шардара қаласынан солтүстікке қарай 118 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Шабырлы — Түркістан облысы Шардара ауданы, Сүткент ауылдық округі құрамында болған ауыл, 2023 жылы таратылды.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Шардара қаласынан солтүстікке қарай 118 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Қызылата — Түркістан облысы Қазығұрт ауданы, Сабыр Рақымов ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Қазығұрт ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 43 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Майбұлақ — Түркістан облысы Қазығұрт ауданы, Сабыр Рақымов ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Қазығұрт ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 41 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Пішентөбе — Түркістан облысы Шардара ауданы, Қауысбек Тұрысбеков ауылдық округі құрамында болған ауыл, 2023 жылы таратылды.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Шардара қаласынан солтүстік-батысқа қарай 5 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.