text
stringlengths 3
252k
|
|---|
Әсел Маратқызы Сәдуақасова (1985 жылы Алматы, Қазақстан) – әйгілі қазақ әншісі, актриса. Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университетінің журналистика факультетін тәмамдаған. «Дауыс International» тобының бұрынғы әншісі.
## Дискографиясы
* «Қарлығаш» — 2002
* «Мен Қолындамын» — 2008
* «За тобой» — 2009
* «Сағыну» — 2009
## Фильмографиясы
* 2001-2003 — «Саранча» — Райхан
* 2008 — «Сталинге сыйлық» — жас қазақ қызы
* 2010 — «Ғашық жүрек» — Әсел
* 2010 — «Рывок» — Мақпал
* 2011 — «Борат менің ағам»
* 2011-2012 — «Жаным 2» — Айсұлу
## Дереккөздер |
Айдана Асанқызы Егеубаева (19 тамыз 1991 жыл, Түркістан облысы) — Қоғам белсендісі, меценат.
## Өмірбаяны
Шымкент қаласындағы 53 мектепті бітірген.
М. Әуезов университетін тамамдаған.
Математика пәні мұғалімі
Білімі жоғары
Тұрмыста
Ел жанашыры кейіпкері
Ел Жанашыры, Қоғам белсендісі, меценат
## Марапаттары:
* ”Намыс” төсбелгісінің иегері
* ҚР Президенті, Қасым Жомарт Кемелұлының алғыс хаты
* ”Ел жанашыры” кітабының кейіпкері
* ”Алтын жүрек” номинация иегері.
* Б. Момышұлы «Батыр шапағаты” медалінің иесі.
* 2023 жылы Аманат партиясы Алматы қалалық филиалының атқарушы хатшысы- М.Отыншиев алғыс хаты
* ”Алтын адам” номинация иегері
* Намыс, Батыр шапағаты медалі иесі |
A-27 — ұзындығы 865 километр болатын Қазақстан аумағындағы автомобиль жолы. E40 Еуропалық маршруты мен AH70 Азиялық маршрутының құрамдас бөлігі. Тас жол Ақтөбе қаласын Атырау қаласы арқылы Ресей Федерациясындағы Астрахан қаласымен байланыстырады.
## Маршруты
## Сипаттамасы
A-27 трассасы Ақтөбе қаласынан басталып, Алға, Қандыағаш, Атырау қалаларының үстімен өтіп, Бөкейхан (Котяевка) ауылының тұсындағы Қазақстан-Ресей шекарасында аяқталады. 2007 жылы Қиғаш өзенінің үстінен салынған көпірмен қатар ашылған «Құрманғазы» автомобиль өткізу бекеті арқылы Астрахан қаласына қатынауға болады. Атырау қаласының тұсында A-28 трассасы және Доссор кентінің тұсында A-33 трассасы басталады.
## Қайта жаңғырту жұмыстары
* 277 шақырым болатын «Атырау-Астрахань» учаскесінің бүгінгі күні 252 шақырымы пайдалануға берілді. 2018 жылы қайта жаңғырту жұмыстары басталған жол 2024 жылы толықтай пайдалануға беріледі деп жоспарланып отыр.
* Ақтөбе-Қандыағаш автокөлік жолын қайта жаңарту жұмыстары 2021 жылы басталған. Бүгінде Ақтөбе-Қандыағаш автокөлік жолының 11-шақырымынан 100-шақырымына дейінгі учаскесін қайта жаңарту жұмыстары жүргізілуде. Ақтөбеден Қандыағашқа дейінгі (77,5 км) учаскесі толық төрт жолақты, І-б техникалық санатында болса, Қандыағаш айналма жолы (18,2 км) 2 жолақты ІІ-техникалық санатқа сәйкес болады. Толық пайдалануға беру мерзімі — 2024 жыл.
* «Қандыағаш – Мақат» (160-504 км) жолының жалпы ұзындығы 299 шақырымы жөнделді.
## Дереккөздер |
Тынышгүл Берікбайқызы Сұлтанбердиева (4 ақпан, 1955 жылы Жамбыл облысы, Тұрар Рысқұлов ауданы, «98-ші разъезд» ауылында туған) — актриса. Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері (2012). Ғабит Мүсірепов атындағы Қазақ Мемлекеттік Академиялық балалар мен жасөспірімдер театрының актрисасы (1993 жылдан).
## Толығырақ
* Тынышгүл Сұлтанбердиева 1955 жылы 4 ақпанда Жамбыл облысы, Тұрар Рысқұлов ауданы, «98-ші разъезд» ауылында дүниеге келген.
* 1971 – 1974 жылдары М.Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театрының жанындағы театр студиясын бітіріп, драма артисі мамандығын алды.
* 1974 – 1976 жылдары С.Сейфуллин атындағы Қарағанды облыстық Қазақ драма театрында актриса болып еңбек етті.
* 1976 – 1978 жылдары Қазақтың мемлекеттік балалар мен жасөспірімдер театрында,
* 1978 – 1993 жылдары Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық драма театрында қызмет етті.
* 1993 жылдан Ғабит Мүсірепов атындағы Қазақ Мемлекеттік Академиялық балалар мен жасөспірімдер театрының актрисасы.
## Шығармашылығы
* Тынышгүл Сұлтанбердиева отандық бірнеше телесериалдарға, көркем фильмдерге түскен.
* Ғ.Мүсірепов атындағы театрда: Иран-Ғайып «Желжуан» – Бәйек, Ш.Мұртаза «Жетім бұрыш» – Мүнира, Ш.Айманов «Желсіз түнде жарық ай» – Ана, Т.Нұрмағамбетов «Біз түріктерміз» – Сәния, О.Дастанов «Әзірет Сұлтан» – Ана, Ғ.Мүсірепов «Ақан сері – Ақтоқты» – Дәметкен, «Қыз Жібек» – Шәйін, «Қозы Көрпеш –Баян сұлу» – Мақпал, С.Балғабаев «Ең әдемі келіншек» – Мәдина, В.Шекспир «Ромео-Джульетта» – Королева, І.Жансүгіров «Исатай-Махамбет» – Фатима ханым, Ф.Шиллер «Махаббат пен ғадауат»– Миллердің жұбайы, Ғ.Мүсірепов «Қозы Көрпеш – Баян сұлу» – Мақпал, С.Ахмад «Келіндер көтерілісі» – Башорот, Б.Мұқай «Шындық детекторы» – Нұрия, Т.Теменов «Шығыс сазы» – Мыстан кемпір, М.Әуезов «Ай-Қарагөз…» – Текті, және т.б көптеген бейнелерді сомдаған.
## Марапаттары
* 2012 жылы елбасының жарлығымен Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері құрметті атағымен марапатталған.
* 2016 жылы "Қазақстан тәуелсіздігіне 25 жыл" медалімен марапатталған. |
Ғалымбек Сапарбергенұлы Өтегенов (3 қазан 1984, Ақтөбе облысы. Шалқар ауданы) — Ұлт Жанашыры, меценат, қоғам қайраткері.
## Өмірбаяны
1991-2001 ж.ж. Ідіріс Үргенішбаев атындағы N40 қазақ орта мектебінде білім алды.
Ақтөбе көлік байланыс және технологиялар колледжінде Кәсіби орта білімге ие болды.
### Еңбек жолы
2002 ж. Дизель слесарі. Ақтөбе пайдалану локомотив депосы. Қандыағаш Айналым депосындағы
2003 г. Мұғалжар аудандық әскери комиссариатымен ҚР Қарулы Күштері қатарына шақырылған.
2003-2005 г.г. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері қатарында әскери борышын өтеген.
2005 г. Слесарь ходовик «ЛСК» АҚ филиалы Қандыағаш Локомотив сервис қызмет көрсету орталығы.
2005 ж. Ақтөбе теміржол көлік қызметкерлерінің оқу орталығы. «Тепловоз машинисінің көмекшісі» 4,5 айлық даярлау курсы.
2006 ж. Машинист көмекшісі. «Локомотив» АҚ филиалы Шыбарқұдық пайдалану локомотив депосы.
2007 г. Ақтөбе темір жол көлігі қызметкерлерін даярлау орталығында тепловоз машинистерін даярлау курсы.
2008 ж. Тепловоз машинисті. «Локомотив» АҚ филиалы Шыбарқұдық пайдалану локомотив депосы.
2012 ж. Локомотив «АҚ»-Атырау Локомотив пайдалану депосына ауыстырылды.
2013 ж. Тепловоз машинистінің 3-сынып біліктілігі берілді.
2016 ж. Локомотив бригадаларының оқыту нұсқаушысы.
2017 ж. Тепловоз машинистінің 2-сынып біліктілігі берілді.
2017 ж. Кәсіби орта білім. Ақтөбе көлік, байланыс және жаңа технологиялар колледжі. 2020 ж. Түркия елінде кәсіп жолында
## Марапаттары
2022 ж. Ұлт Жанашыры.
2022 ж. Бауыржан Момыш ұлы атындағы «Намыс» төсбелгісі.
2022 ж. Алтын Адам номинациясымен марапат.
2023 ж. ҚР Президенті Қ. К. Тоқаевтың Алғыс хаты.
2023 ж. Аманат партиясынан Алғыс хат.
## Жеке өмірі
Отбасы бар. 2 ұлы бар.
Түркия елінде кәсіп иесі. |
## Байқоңыр қаласы
Қазақстандық мектептер
* №272 орта мектеп
* №273 орта мектеп
* №274 орта мектеп
* №275 орта мектеп
* №277 мектеп-лицей
Ресейлік мектептер
* №1 Г.М. Шубников атындағы орта мектеп
* №3 С.П. Королёв атындағы орта мектеп
* №4 В.П. Глушко атындағы орта мектеп
* №7 М.К. Янгель атындағы орта мектеп
* №10 В.П. Бармин атындағы орта мектеп
* №15 бастауыш мектеп
* В.Н. Челомей атындағы Халықаралық ғарыш мектебі
## Қызылорда қаласы
* №1 Қ. Мұхамеджанов атындағы мектеп-гимназия
* №3 С. Толыбеков атындағы ақпараттық технология мектеп-лицейі (IT-мектеп-лицей)
* №4 С. Сейфуллин атындағы ақпараттық технология мектеп-лицейі (IT-мектеп-лицей)
* №5 И.В. Панфилов атындағы мектеп-лицей
* №6 М. Сужиков атындағы орта мектеп
* №7 мектеп-лицей
* №8 П.Д. Осипенко атындағы орта мектеп
* №9 Н. Ілиясов атындағы мектеп-гимназия
* №10 Ы. Алтынсарин атындағы мектеп-лицей
* №11 Ә. Тыныбаев атындағы мектеп-лицей (Тасбөгет)
* №12 І. Қабылов атындағы ақпараттық технология мектеп-лицейі (IT-мектеп-лицей)
* №15 М. Дүйсенов атындағы мектеп-лицей
* №23 Ж. Қизатов атындағы мектеп-лицей
* №39 Қызылөзек орта мектебі (Қараөзек)
* №43 Ж. Махамбетов атындағы орта мектеп
* №101 Ә. Мүсілімов атындағы мектеп-лицей
* №112 Н. Ахмадеева атындағы орта мектеп
* №120 Жамбыл атындағы орта мектеп
* №128 орта мектеп (ст. Қараөзек)
* №136 Т. Жүргенов атындағы мектеп-лицей
* №138 Абай атындағы орта мектеп (Абай)
* №140 Абылай хан атындағы қазақ орта мектебі
* №143 орта мектеп (Махамбетов)
* №144 С. Әлжіков атындағы орта мектеп (Қызылжарма)
* №145 Бірқазан орта мектебі (Бірқазан)
* №171 Ғ. Мұратбаев атындағы орта мектеп
* №172 Н. Ергешбаев атындағы орта мектеп
* №173 Ә. Молдағұлова атындағы орта мектеп
* №175 орта мектеп (Айнакөл)
* №176 орта мектеп (Тасбөгет)
* №178 орта мектеп (Талсуат)
* №179 А. Хангелдин атындағы орта мектеп (Қарауылтөбе)
* №187 М. Шоқай атындағы ақпараттық технология мектеп-лицейі (IT-мектеп-лицей)
* №189 орта мектеп (Белкөл)
* №197 Ә. Құдабаев атындағы қазақ орта мектебі
* №198 Ж. Нұрманов атындағы орта мектеп
* №211 А. Байтұрсынов атындағы орта мектеп
* №212 мектеп-гимназия
* №215 орта мектеп (Талдыарал)
* №218 орта мектеп (Баймұрат батыр)
* №222 Т. Рысқұлов атындағы орта мектеп
* №233 Ж. Нұрсейітов атындағы орта мектеп
* №235 К. Қаракөзов атындағы мектеп-гимназия
* №253 орта мектеп
* №257 орта мектеп (Тасбөгет)
* №261 С. Лапин атындағы орта мектеп
* №264 Т. Есетов атындағы мектеп-лицей
* №267 орта мектеп
* №268 мектеп-лицей (Махамбетов)
* №271 Б. Ермекбаев атындағы орта мектеп
* №278 ақпараттық технология мектеп-лицейі (IT-мектеп-лицей)
* №280 орта мектеп (Досан)
* №282 мектеп-лицей
* №285 мамандандырылған мектеп-лицей-интернаты (Тасбөгет)
* №287 орта мектеп
## Арал ауданы
* №62 Ж. Әбдірашев атындағы мектеп-лицей (Арал)
* №64 орта мектеп (Арал)
* №71 орта мектеп (Арал)
* №83 орта мектеп (Арал)
* №220 орта мектеп (Арал)
* №260 орта мектеп (Арал)
* №87 орта мектеп (Сексеуіл)
* №177 орта мектеп (Сексеуіл)
* №231 орта мектеп (Сексеуіл)
* №283 орта мектеп (Сексеуіл)
* №19 орта мектеп (Жақсықылыш)
* №20 З. Шүкіров атындағы орта мектеп (Бөген)
* №21 орта мектеп (Қамыстыбас)
* №22 орта мектеп (Ақбасты)
* №58 орта мектеп (Жалаңаш)
* №59 орта мектеп (Абай)
* №61 орта мектеп (Аралқұм)
* №63 орта мектеп (Ақбай)
* №65 орта мектеп (Бекбауыл)
* №66 орта мектеп (Шөмішкөл)
* №67 орта мектеп (Қосжар)
* №68 орта мектеп (Қосаман)
* №69 орта мектеп (Сапақ)
* №72 орта мектеп (Райым)
* №73 орта мектеп (Аманөткел)
* №74 орта мектеп (Жаңақұрылыс)
* №75 орта мектеп (Қарашалаң)
* №77 орта мектеп (Құланды)
* №81 орта мектеп (Қызылжар)
* №82 орта мектеп (Жаңақоныс)
* №200 орта мектеп (Құмбазар)
* №230 орта мектеп (Жіңішкеқұм)
* №248 орта мектеп (Тоқабай)
* №263 орта мектеп (Шөміш)
* №18 негізгі мектеп (Ерімбетжаға)
* №76 негізгі мектеп (Аққұлақ)
* №227 А. Мұстафаев атындағы негізгі мектеп (Көктем)
* №237 негізгі мектеп (Ақеспе)
* №265 негізгі мектеп (Үкілісай)
* №281 негізгі мектеп (Ескіұра)
* Ақшатау бастауыш мектебі (Ақшатау)
* Жалғызағым бастауыш мектебі (Жалғызағаш)
* Көнту бастауыш мектебі (Көнту)
* Құрлық бастауыш мектебі (Құрлық)
* Мойнақ бастауыш мектебі (Мойнақ)
## Жалағаш ауданы
* №31 мектеп-гимназия (Жалағаш)
* №123 Т. Жүргенов атындағы мектеп-лицей (Жалағаш)
* №201 Әл-Фараби атындағы мектеп-лицей (Жалағаш)
* №202 З. Жарқынбаев атындағы орта мектеп (Жалағаш)
* №246 Ш. Ермағанбетова атындағы орта мектеп (Жалағаш)
* №32 І. Қабылов атындағы мектеп-лицей (Мәдениет)
* №33 орта мектеп (Бұқарбай батыр)
* №34 Ә. Бердәулетов атындағы орта мектеп (Шәменов)
* №38 А. Бисенов атындағы орта мектеп (Аққұм)
* №114 орта мектеп (Қаракеткен)
* №115 орта мектеп (Далдабай)
* №116 орта мектеп (Ақсу)
* №117 Ә. Оңалбаев атындағы орта мектеп (Жүргенов)
* №118 орта мектеп (Таң)
* №119 орта мектеп (Жаңаталап)
* №122 орта мектеп (Мырзабай ахун)
* №124 орта мектеп (Есет батыр)
* №188 орта мектеп (Аққыр)
* №203 орта мектеп (Жаңадария)
* №232 М. Байділдаев атындағы орта мектеп (Еңбек)
## Жаңақорған ауданы
* №51 М. Қаратаев атындағы орта мектеп (Жаңақорған)
* №56 орта мектеп (Жаңақорған)
* №110 мектеп-лицей (Жаңақорған)
* №125 С. Сапарбеков атындағы орта мектеп (Жаңақорған)
* №163 орта мектеп (Жаңақорған)
* №169 Н. Илялетдинов атындағы орта мектеп (Жаңақорған)
* №286 орта мектеп (Жаңақорған)
* №168 И. Әбдікәрімов атындағы орта мектеп (Қожакент)
* №184 орта мектеп (Қожакент)
* №53 А.Д. Романов атындағы орта мектеп (Төменарық)
* №223 орта мектеп (Төменарық)
* №209 Ә. Әбутәліпов атындағы орта мектеп (Түгіскен)
* №256 орта мектеп (Түгіскен)
* №52 Б. Аралбаев атындағы орта мектеп (Тақыркөл)
* №54 Ж. Қыдыров атындағы орта мектеп (Бесарық)
* №55 С. Қожанов атындағы орта мектеп (Бірлік)
* №160 орта мектеп (Манап)
* №161 орта мектеп (Қосүйеңкі)
* №162 орта мектеп (Қожамберді)
* №164 орта мектеп (Құттықожа)
* №166 орта мектеп (Екпінді)
* №167 орта мектеп (Жаңаарық)
* №180 орта мектеп (Қызылмақташы)
* №192 орта мектеп (Келінтөбе)
* №193 орта мектеп (Байкенже)
* №194 орта мектеп (Сунақата)
* №195 мектеп-гимназия (Жайылма)
* №196 орта мектеп (Ақжол)
* №208 орта мектеп (Кейден)
* №213 орта мектеп (Әбдіғаппар)
* №221 орта мектеп (Аққұм)
* №224 орта мектеп (Өзгент)
* №229 орта мектеп (Баспақкөл)
* №239 Т. Әбдірашев орта мектеп (Кеңес)
* №245 орта мектеп (Ақсуат)
* №247 орта мектеп (ст. Бесарық)
* №254 орта мектеп (Талап)
* №89 негізгі орта мектеп (Көктөбе)
* №242 негізгі орта мектеп (Еңбек)
* №255 негізгі орта мектеп (Билібай)
## Қазалы ауданы
* №70 Жанқожа батыр атындағы орта мектеп (Әйтеке би)
* №165 С. Сейфуллин атындағы орта мектеп (Әйтеке би)
* №170 М. Матаев атындағы орта мектеп (Әйтеке би)
* №204 Ы. Алтынсарин атындағы орта мектеп (Әйтеке би)
* №216 Қ. Сәтбаев атындағы орта мектеп (Әйтеке би)
* №226 Б.К. Мергенбаев атындағы мектеп-гимназия (Әйтеке би)
* №234 Ж. Жабаев атындағы орта мектеп (Әйтеке би)
* №249 Е. Бозғұлов атындағы мектеп-лицей (Әйтеке би)
* №266 мектеп-лицей (Әйтеке би)
* №276 орта мектеп (Әйтеке би)
* №16 М. Горький атындағы мектеп-лицей (Қазалы)
* №17 Ғ. Мұратбаев атындағы орта мектеп (Қазалы)
* №95 Қ. Нұрмаханов атындағы орта мектеп (Қазалы)
* №24 Ү. Түктібаев атындағы орта мектеп (Бекарыстан би)
* №25 орта мектеп (Қожабақы)
* №78 орта мектеп (Сарыбұлақ)
* №88 Б. Әбдіразақов атындағы орта мектеп (Түктібаев)
* №90 Абай атындағы орта мектеп (Абай)
* №91 Ғ. Мұратбаев атындағы орта мектеп (Мұратбаев)
* №92 Қ. Күлетов атындағы орта мектеп (Пірімов)
* №93 орта мектеп (Лақалы)
* №94 орта мектеп (Жанқожа батыр)
* №96 Қарасақал Ерімбет атындағы орта мектеп (Бозкөл)
* №97 орта мектеп (Аранды)
* №98 орта мектеп (Майдакөл)
* №100 орта мектеп (Ақсуат)
* №102 орта мектеп (Бірлік)
* №103 Қ. Пірімов атындағы орта мектеп (Жалаңтөс батыр)
* №104 орта мектеп (Жанкент)
* №134 орта мектеп (Шәкен)
* №182 орта мектеп (Басықара)
* №190 орта мектеп (Ақтан батыр)
* №225 орта мектеп (Кәукей)
* №238 орта мектеп (Тасарық)
* №146 негізгі мектеп (Ажар)
* №258 негізгі мектеп (Байқожа)
* №259 негізгі мектеп (Шилі)
## Қармақшы ауданы
* №26 Ш. Уәлиханов атындағы орта мектеп (Жосалы)
* №27 С. Есқараев атындағы орта мектеп (Жосалы)
* №30 О. Шораяқұлы атындағы орта мектеп (Жосалы)
* №105 А. Жанпейісов атындағы мектеп-лицей (Жосалы)
* №121 орта мектеп (Жосалы)
* №183 Ү.К. Томанов атындағы орта мектеп (Жосалы)
* №250 Т. Көмекбаев атындағы мектеп-лицей (Жосалы)
* №284 мамандандырылған мектеп-лицей-интернат (Жосалы)
* №80 Т. Жүргенов атындағы мектеп-гимназия (Төретам)
* №85 орта мектеп (Төретам)
* №269 Жанқожа батыр атындағы орта мектеп (Төретам)
* №99 орта мектеп (Ақай)
* №279 Е. Көшербаев атындағы мектеп-лицей (Ақай)
* №28 орта мектеп (Ақжар)
* №29 Т. Ізтілеуов атындағы орта мектеп (Тұрмағанбет)
* №106 орта мектеп (Иіркөл)
* №107 орта мектеп (Дүр Оңғар)
* №108 орта мектеп (III Интернационал)
* №109 орта мектеп (Ақтөбе)
* №111 орта мектеп (Алдашбай ахун)
* №113 Қаракөл орта мектебі (Абыла)
* №185 орта мектеп (Көмекбаев)
* №186 орта мектеп (Қуаңдария)
* №199 орта мектеп (Төребай би)
* №79 негізгі мектеп (Қызылтам)
## Сырдария ауданы
* №35 И. Тоқтыбаев атындағы мектеп-лицей (Тереңөзек)
* №36 Ә. Тәжібаев атындағы мектеп-лицей (Тереңөзек)
* №131 Т. Қозыбаев атындағы орта мектеп (Тереңөзек)
* №210 О. Әбілпаттаев атындағы орта мектеп (Тереңөзек)
* №37 мектеп-лицей (Шаған)
* №42 Қ. Баймағамбетов атындағы мектеп-лицей (Амангелді)
* №44 орта мектеп (Қоғалыкөл)
* №126 орта мектеп (Қалжан ахун)
* №129 Ә. Жәмішев атындағы мектеп-лицей (Шіркейлі)
* №130 Абай атындағы орта мектеп (Ақжарма)
* №132 Т. Айтбаев атындағы орта мектеп (Ілиясов)
* №135 А. Тоқмағанбетов атындағы орта мектеп (Тоқмағанбетов)
* №137 орта мектеп (Сейфуллин)
* №139 орта мектеп (Айдарлы)
* №147 орта мектеп (Бесарық)
* №174 орта мектеп (Жетікөл)
* №191 орта мектеп (Іңкәрдария)
## Шиелі ауданы
* №45 Ақ Орда мектеп-гимназиясы (Шиелі)
* №46 А.С. Пушкин атындағы мектеп-лицей (Шиелі)
* №47 М.В. Ломоносов атындағы мектеп-лицей (Шиелі)
* №48 Ә. Қоңыратбаев атындағы мектеп-лицей (Шиелі)
* №127 Ш. Уәлиханов атындағы орта мектеп-лицей (Шиелі)
* №219 Ы. Алтынсарин атындағы орта мектеп (Шиелі)
* №244 Ы. Жақаев атындағы орта мектеп (Шиелі)
* №252 Г.Н. Ковтунов атындағы мектеп-гимназия (Шиелі)
* №270 Ғ. Мұхамеджанов атындағы орта мектеп (Шиелі)
* №40 А. Қыраубаева атындағы орта мектеп (1 Мамыр)
* №41 М. Шоқай атындағы орта мектеп (Сұлутөбе)
* №49 орта мектеп (Ақмая)
* №50 Абай атындағы орта мектеп (Бала би)
* №141 К. Сабиров атындағы орта мектеп (Майлытоғай)
* №142 Б. Қашқынбаев атындағы орта мектеп (Жаназар батыр)
* №148 орта мектеп (Бидайкөл)
* №149 Ә. Монтаев атындағы орта мектеп (Жақаев)
* №150 орта мектеп (Ортақшыл)
* №152 орта мектеп (Жөлек)
* №153 Ш. Есенов атындағы орта мектеп (Тартоғай)
* №155 Д. Шыныбеков атындағы орта мектеп (Досбол би)
* №156 Н. Бекежанов атындағы орта мектеп (Бекежанов)
* №157 Б. Пәрімбетов атындағы орта мектеп (Алғабас)
* №158 орта мектеп (Қодаманов)
* №159 Еңбекші орта мектебі (Еңбекші)
* №181 орта мектеп (Алмалы)
* №205 орта мектеп (Бестам)
* №206 Жиделіарық орта мектебі (Жиделіарық)
* №207 Жаңатұрмыс орта мектебі (Байсын)
* №214 орта мектеп (Тәжібаев)
* №228 Ш. Бәкіров атындағы орта мектеп (Тұрсынбай датқа)
* №241 Қ. Әбдіқадыров атындағы орта мектеп (Бұланбай бауы)
* №243 орта мектеп (21-разъезд)
* №251 М. Әуезов атындағы орта мектеп (Бәйгеқұм)
* №84 негізгі мектеп (Қосүйеңкі)
* №133 негізгі мектеп (Жансейіт)
* №151 негізгі мектеп (Қызылқайың)
* Ақтам бастауыш мектебі (Ақтам)
* Жуантөбе бастауыш мектебі (Жуантөбе)
* Лесхоз бастауыш мектебі (Тоғайлы)
## Басқа мектептер
* Жалаңтөс Баһадүр Сейтқұлұлы атындағы олимпиадалық резервтің облыстық мамандандырылған мектеп-интернат-колледжі (Қызылорда)
* Химия-биологиялық бағыттағы Назарбаев Зияткерлік мектебі (Қызылорда)
* Абай атындағы үш тілде оқытатын дарынды балаларға арналған мамандандырылған сыныптары бар мектеп (Қызылорда)
* Облыстық девиантты мінез-құлықты балаларға арналған интернаты (Қызылорда)
* №2 облыстық мамандандырылған мектеп-лицей-интернаты (Арал)
* №3 жалпы білім беретін мектеп-интернаты (Жаңақорған)
* №4 Е. Әуелбеков атындағы облыстық мамандандырылған мектеп-лицей-интернаты (Тасбөгет)
* №5 көру қабілеті бұзылған балалардың арнайы (түзету) мектеп-интернаты (Қызылорда)
* №6 есту қабілеті бұзылған балалардың арнайы (түзету) мектеп-интернаты (Қызылорда)
* №7 арнайы түзету мектеп-интернаты (Қызылорда)
* №8 облыстық арнайы санаториялық мектеп-интернаты (Қызылорда)
* Сейілбек Шаухаманов атындағы №9 дарынды балаларға арналған облыстық "Білім-инновация" лицей-интернаты (Қызылорда)
* №10 дарынды балаларға арналған облыстық "Білім-инновация" лицей-интернаты (Қызылорда)
* Кешкі орта мектеп (Арал)
* Кешкі орта мектеп (Жалағаш)
* Кешкі орта мектеп (Жаңақорған)
* Кешкі орта мектеп (Жосалы)
* Кешкі орта мектеп (Қазалы)
* Кешкі орта мектеп (Қызылорда)
* Кешкі орта мектеп (Тереңөзек)
* Кешкі орта мектеп (Шиелі)
## Дереккөздер
## Байқоңыр қаласы
Қазақстандық мектептер
* №272 орта мектеп
* №273 орта мектеп
* №274 орта мектеп
* №275 орта мектеп
* №277 мектеп-лицей
Ресейлік мектептер
* №1 Г.М. Шубников атындағы орта мектеп
* №3 С.П. Королёв атындағы орта мектеп
* №4 В.П. Глушко атындағы орта мектеп
* №7 М.К. Янгель атындағы орта мектеп
* №10 В.П. Бармин атындағы орта мектеп
* №15 бастауыш мектеп
* В.Н. Челомей атындағы Халықаралық ғарыш мектебі
## Қызылорда қаласы
* №1 Қ. Мұхамеджанов атындағы мектеп-гимназия
* №3 С. Толыбеков атындағы ақпараттық технология мектеп-лицейі (IT-мектеп-лицей)
* №4 С. Сейфуллин атындағы ақпараттық технология мектеп-лицейі (IT-мектеп-лицей)
* №5 И.В. Панфилов атындағы мектеп-лицей
* №6 М. Сужиков атындағы орта мектеп
* №7 мектеп-лицей
* №8 П.Д. Осипенко атындағы орта мектеп
* №9 Н. Ілиясов атындағы мектеп-гимназия
* №10 Ы. Алтынсарин атындағы мектеп-лицей
* №11 Ә. Тыныбаев атындағы мектеп-лицей (Тасбөгет)
* №12 І. Қабылов атындағы ақпараттық технология мектеп-лицейі (IT-мектеп-лицей)
* №15 М. Дүйсенов атындағы мектеп-лицей
* №23 Ж. Қизатов атындағы мектеп-лицей
* №39 Қызылөзек орта мектебі (Қараөзек)
* №43 Ж. Махамбетов атындағы орта мектеп
* №101 Ә. Мүсілімов атындағы мектеп-лицей
* №112 Н. Ахмадеева атындағы орта мектеп
* №120 Жамбыл атындағы орта мектеп
* №128 орта мектеп (ст. Қараөзек)
* №136 Т. Жүргенов атындағы мектеп-лицей
* №138 Абай атындағы орта мектеп (Абай)
* №140 Абылай хан атындағы қазақ орта мектебі
* №143 орта мектеп (Махамбетов)
* №144 С. Әлжіков атындағы орта мектеп (Қызылжарма)
* №145 Бірқазан орта мектебі (Бірқазан)
* №171 Ғ. Мұратбаев атындағы орта мектеп
* №172 Н. Ергешбаев атындағы орта мектеп
* №173 Ә. Молдағұлова атындағы орта мектеп
* №175 орта мектеп (Айнакөл)
* №176 орта мектеп (Тасбөгет)
* №178 орта мектеп (Талсуат)
* №179 А. Хангелдин атындағы орта мектеп (Қарауылтөбе)
* №187 М. Шоқай атындағы ақпараттық технология мектеп-лицейі (IT-мектеп-лицей)
* №189 орта мектеп (Белкөл)
* №197 Ә. Құдабаев атындағы қазақ орта мектебі
* №198 Ж. Нұрманов атындағы орта мектеп
* №211 А. Байтұрсынов атындағы орта мектеп
* №212 мектеп-гимназия
* №215 орта мектеп (Талдыарал)
* №218 орта мектеп (Баймұрат батыр)
* №222 Т. Рысқұлов атындағы орта мектеп
* №233 Ж. Нұрсейітов атындағы орта мектеп
* №235 К. Қаракөзов атындағы мектеп-гимназия
* №253 орта мектеп
* №257 орта мектеп (Тасбөгет)
* №261 С. Лапин атындағы орта мектеп
* №264 Т. Есетов атындағы мектеп-лицей
* №267 орта мектеп
* №268 мектеп-лицей (Махамбетов)
* №271 Б. Ермекбаев атындағы орта мектеп
* №278 ақпараттық технология мектеп-лицейі (IT-мектеп-лицей)
* №280 орта мектеп (Досан)
* №282 мектеп-лицей
* №285 мамандандырылған мектеп-лицей-интернаты (Тасбөгет)
* №287 орта мектеп
## Арал ауданы
* №62 Ж. Әбдірашев атындағы мектеп-лицей (Арал)
* №64 орта мектеп (Арал)
* №71 орта мектеп (Арал)
* №83 орта мектеп (Арал)
* №220 орта мектеп (Арал)
* №260 орта мектеп (Арал)
* №87 орта мектеп (Сексеуіл)
* №177 орта мектеп (Сексеуіл)
* №231 орта мектеп (Сексеуіл)
* №283 орта мектеп (Сексеуіл)
* №19 орта мектеп (Жақсықылыш)
* №20 З. Шүкіров атындағы орта мектеп (Бөген)
* №21 орта мектеп (Қамыстыбас)
* №22 орта мектеп (Ақбасты)
* №58 орта мектеп (Жалаңаш)
* №59 орта мектеп (Абай)
* №61 орта мектеп (Аралқұм)
* №63 орта мектеп (Ақбай)
* №65 орта мектеп (Бекбауыл)
* №66 орта мектеп (Шөмішкөл)
* №67 орта мектеп (Қосжар)
* №68 орта мектеп (Қосаман)
* №69 орта мектеп (Сапақ)
* №72 орта мектеп (Райым)
* №73 орта мектеп (Аманөткел)
* №74 орта мектеп (Жаңақұрылыс)
* №75 орта мектеп (Қарашалаң)
* №77 орта мектеп (Құланды)
* №81 орта мектеп (Қызылжар)
* №82 орта мектеп (Жаңақоныс)
* №200 орта мектеп (Құмбазар)
* №230 орта мектеп (Жіңішкеқұм)
* №248 орта мектеп (Тоқабай)
* №263 орта мектеп (Шөміш)
* №18 негізгі мектеп (Ерімбетжаға)
* №76 негізгі мектеп (Аққұлақ)
* №227 А. Мұстафаев атындағы негізгі мектеп (Көктем)
* №237 негізгі мектеп (Ақеспе)
* №265 негізгі мектеп (Үкілісай)
* №281 негізгі мектеп (Ескіұра)
* Ақшатау бастауыш мектебі (Ақшатау)
* Жалғызағым бастауыш мектебі (Жалғызағаш)
* Көнту бастауыш мектебі (Көнту)
* Құрлық бастауыш мектебі (Құрлық)
* Мойнақ бастауыш мектебі (Мойнақ)
## Жалағаш ауданы
* №31 мектеп-гимназия (Жалағаш)
* №123 Т. Жүргенов атындағы мектеп-лицей (Жалағаш)
* №201 Әл-Фараби атындағы мектеп-лицей (Жалағаш)
* №202 З. Жарқынбаев атындағы орта мектеп (Жалағаш)
* №246 Ш. Ермағанбетова атындағы орта мектеп (Жалағаш)
* №32 І. Қабылов атындағы мектеп-лицей (Мәдениет)
* №33 орта мектеп (Бұқарбай батыр)
* №34 Ә. Бердәулетов атындағы орта мектеп (Шәменов)
* №38 А. Бисенов атындағы орта мектеп (Аққұм)
* №114 орта мектеп (Қаракеткен)
* №115 орта мектеп (Далдабай)
* №116 орта мектеп (Ақсу)
* №117 Ә. Оңалбаев атындағы орта мектеп (Жүргенов)
* №118 орта мектеп (Таң)
* №119 орта мектеп (Жаңаталап)
* №122 орта мектеп (Мырзабай ахун)
* №124 орта мектеп (Есет батыр)
* №188 орта мектеп (Аққыр)
* №203 орта мектеп (Жаңадария)
* №232 М. Байділдаев атындағы орта мектеп (Еңбек)
## Жаңақорған ауданы
* №51 М. Қаратаев атындағы орта мектеп (Жаңақорған)
* №56 орта мектеп (Жаңақорған)
* №110 мектеп-лицей (Жаңақорған)
* №125 С. Сапарбеков атындағы орта мектеп (Жаңақорған)
* №163 орта мектеп (Жаңақорған)
* №169 Н. Илялетдинов атындағы орта мектеп (Жаңақорған)
* №286 орта мектеп (Жаңақорған)
* №168 И. Әбдікәрімов атындағы орта мектеп (Қожакент)
* №184 орта мектеп (Қожакент)
* №53 А.Д. Романов атындағы орта мектеп (Төменарық)
* №223 орта мектеп (Төменарық)
* №209 Ә. Әбутәліпов атындағы орта мектеп (Түгіскен)
* №256 орта мектеп (Түгіскен)
* №52 Б. Аралбаев атындағы орта мектеп (Тақыркөл)
* №54 Ж. Қыдыров атындағы орта мектеп (Бесарық)
* №55 С. Қожанов атындағы орта мектеп (Бірлік)
* №160 орта мектеп (Манап)
* №161 орта мектеп (Қосүйеңкі)
* №162 орта мектеп (Қожамберді)
* №164 орта мектеп (Құттықожа)
* №166 орта мектеп (Екпінді)
* №167 орта мектеп (Жаңаарық)
* №180 орта мектеп (Қызылмақташы)
* №192 орта мектеп (Келінтөбе)
* №193 орта мектеп (Байкенже)
* №194 орта мектеп (Сунақата)
* №195 мектеп-гимназия (Жайылма)
* №196 орта мектеп (Ақжол)
* №208 орта мектеп (Кейден)
* №213 орта мектеп (Әбдіғаппар)
* №221 орта мектеп (Аққұм)
* №224 орта мектеп (Өзгент)
* №229 орта мектеп (Баспақкөл)
* №239 Т. Әбдірашев орта мектеп (Кеңес)
* №245 орта мектеп (Ақсуат)
* №247 орта мектеп (ст. Бесарық)
* №254 орта мектеп (Талап)
* №89 негізгі орта мектеп (Көктөбе)
* №242 негізгі орта мектеп (Еңбек)
* №255 негізгі орта мектеп (Билібай)
## Қазалы ауданы
* №70 Жанқожа батыр атындағы орта мектеп (Әйтеке би)
* №165 С. Сейфуллин атындағы орта мектеп (Әйтеке би)
* №170 М. Матаев атындағы орта мектеп (Әйтеке би)
* №204 Ы. Алтынсарин атындағы орта мектеп (Әйтеке би)
* №216 Қ. Сәтбаев атындағы орта мектеп (Әйтеке би)
* №226 Б.К. Мергенбаев атындағы мектеп-гимназия (Әйтеке би)
* №234 Ж. Жабаев атындағы орта мектеп (Әйтеке би)
* №249 Е. Бозғұлов атындағы мектеп-лицей (Әйтеке би)
* №266 мектеп-лицей (Әйтеке би)
* №276 орта мектеп (Әйтеке би)
* №16 М. Горький атындағы мектеп-лицей (Қазалы)
* №17 Ғ. Мұратбаев атындағы орта мектеп (Қазалы)
* №95 Қ. Нұрмаханов атындағы орта мектеп (Қазалы)
* №24 Ү. Түктібаев атындағы орта мектеп (Бекарыстан би)
* №25 орта мектеп (Қожабақы)
* №78 орта мектеп (Сарыбұлақ)
* №88 Б. Әбдіразақов атындағы орта мектеп (Түктібаев)
* №90 Абай атындағы орта мектеп (Абай)
* №91 Ғ. Мұратбаев атындағы орта мектеп (Мұратбаев)
* №92 Қ. Күлетов атындағы орта мектеп (Пірімов)
* №93 орта мектеп (Лақалы)
* №94 орта мектеп (Жанқожа батыр)
* №96 Қарасақал Ерімбет атындағы орта мектеп (Бозкөл)
* №97 орта мектеп (Аранды)
* №98 орта мектеп (Майдакөл)
* №100 орта мектеп (Ақсуат)
* №102 орта мектеп (Бірлік)
* №103 Қ. Пірімов атындағы орта мектеп (Жалаңтөс батыр)
* №104 орта мектеп (Жанкент)
* №134 орта мектеп (Шәкен)
* №182 орта мектеп (Басықара)
* №190 орта мектеп (Ақтан батыр)
* №225 орта мектеп (Кәукей)
* №238 орта мектеп (Тасарық)
* №146 негізгі мектеп (Ажар)
* №258 негізгі мектеп (Байқожа)
* №259 негізгі мектеп (Шилі)
## Қармақшы ауданы
* №26 Ш. Уәлиханов атындағы орта мектеп (Жосалы)
* №27 С. Есқараев атындағы орта мектеп (Жосалы)
* №30 О. Шораяқұлы атындағы орта мектеп (Жосалы)
* №105 А. Жанпейісов атындағы мектеп-лицей (Жосалы)
* №121 орта мектеп (Жосалы)
* №183 Ү.К. Томанов атындағы орта мектеп (Жосалы)
* №250 Т. Көмекбаев атындағы мектеп-лицей (Жосалы)
* №284 мамандандырылған мектеп-лицей-интернат (Жосалы)
* №80 Т. Жүргенов атындағы мектеп-гимназия (Төретам)
* №85 орта мектеп (Төретам)
* №269 Жанқожа батыр атындағы орта мектеп (Төретам)
* №99 орта мектеп (Ақай)
* №279 Е. Көшербаев атындағы мектеп-лицей (Ақай)
* №28 орта мектеп (Ақжар)
* №29 Т. Ізтілеуов атындағы орта мектеп (Тұрмағанбет)
* №106 орта мектеп (Иіркөл)
* №107 орта мектеп (Дүр Оңғар)
* №108 орта мектеп (III Интернационал)
* №109 орта мектеп (Ақтөбе)
* №111 орта мектеп (Алдашбай ахун)
* №113 Қаракөл орта мектебі (Абыла)
* №185 орта мектеп (Көмекбаев)
* №186 орта мектеп (Қуаңдария)
* №199 орта мектеп (Төребай би)
* №79 негізгі мектеп (Қызылтам)
## Сырдария ауданы
* №35 И. Тоқтыбаев атындағы мектеп-лицей (Тереңөзек)
* №36 Ә. Тәжібаев атындағы мектеп-лицей (Тереңөзек)
* №131 Т. Қозыбаев атындағы орта мектеп (Тереңөзек)
* №210 О. Әбілпаттаев атындағы орта мектеп (Тереңөзек)
* №37 мектеп-лицей (Шаған)
* №42 Қ. Баймағамбетов атындағы мектеп-лицей (Амангелді)
* №44 орта мектеп (Қоғалыкөл)
* №126 орта мектеп (Қалжан ахун)
* №129 Ә. Жәмішев атындағы мектеп-лицей (Шіркейлі)
* №130 Абай атындағы орта мектеп (Ақжарма)
* №132 Т. Айтбаев атындағы орта мектеп (Ілиясов)
* №135 А. Тоқмағанбетов атындағы орта мектеп (Тоқмағанбетов)
* №137 орта мектеп (Сейфуллин)
* №139 орта мектеп (Айдарлы)
* №147 орта мектеп (Бесарық)
* №174 орта мектеп (Жетікөл)
* №191 орта мектеп (Іңкәрдария)
## Шиелі ауданы
* №45 Ақ Орда мектеп-гимназиясы (Шиелі)
* №46 А.С. Пушкин атындағы мектеп-лицей (Шиелі)
* №47 М.В. Ломоносов атындағы мектеп-лицей (Шиелі)
* №48 Ә. Қоңыратбаев атындағы мектеп-лицей (Шиелі)
* №127 Ш. Уәлиханов атындағы орта мектеп-лицей (Шиелі)
* №219 Ы. Алтынсарин атындағы орта мектеп (Шиелі)
* №244 Ы. Жақаев атындағы орта мектеп (Шиелі)
* №252 Г.Н. Ковтунов атындағы мектеп-гимназия (Шиелі)
* №270 Ғ. Мұхамеджанов атындағы орта мектеп (Шиелі)
* №40 А. Қыраубаева атындағы орта мектеп (1 Мамыр)
* №41 М. Шоқай атындағы орта мектеп (Сұлутөбе)
* №49 орта мектеп (Ақмая)
* №50 Абай атындағы орта мектеп (Бала би)
* №141 К. Сабиров атындағы орта мектеп (Майлытоғай)
* №142 Б. Қашқынбаев атындағы орта мектеп (Жаназар батыр)
* №148 орта мектеп (Бидайкөл)
* №149 Ә. Монтаев атындағы орта мектеп (Жақаев)
* №150 орта мектеп (Ортақшыл)
* №152 орта мектеп (Жөлек)
* №153 Ш. Есенов атындағы орта мектеп (Тартоғай)
* №155 Д. Шыныбеков атындағы орта мектеп (Досбол би)
* №156 Н. Бекежанов атындағы орта мектеп (Бекежанов)
* №157 Б. Пәрімбетов атындағы орта мектеп (Алғабас)
* №158 орта мектеп (Қодаманов)
* №159 Еңбекші орта мектебі (Еңбекші)
* №181 орта мектеп (Алмалы)
* №205 орта мектеп (Бестам)
* №206 Жиделіарық орта мектебі (Жиделіарық)
* №207 Жаңатұрмыс орта мектебі (Байсын)
* №214 орта мектеп (Тәжібаев)
* №228 Ш. Бәкіров атындағы орта мектеп (Тұрсынбай датқа)
* №241 Қ. Әбдіқадыров атындағы орта мектеп (Бұланбай бауы)
* №243 орта мектеп (21-разъезд)
* №251 М. Әуезов атындағы орта мектеп (Бәйгеқұм)
* №84 негізгі мектеп (Қосүйеңкі)
* №133 негізгі мектеп (Жансейіт)
* №151 негізгі мектеп (Қызылқайың)
* Ақтам бастауыш мектебі (Ақтам)
* Жуантөбе бастауыш мектебі (Жуантөбе)
* Лесхоз бастауыш мектебі (Тоғайлы)
## Басқа мектептер
* Жалаңтөс Баһадүр Сейтқұлұлы атындағы олимпиадалық резервтің облыстық мамандандырылған мектеп-интернат-колледжі (Қызылорда)
* Химия-биологиялық бағыттағы Назарбаев Зияткерлік мектебі (Қызылорда)
* Абай атындағы үш тілде оқытатын дарынды балаларға арналған мамандандырылған сыныптары бар мектеп (Қызылорда)
* Облыстық девиантты мінез-құлықты балаларға арналған интернаты (Қызылорда)
* №2 облыстық мамандандырылған мектеп-лицей-интернаты (Арал)
* №3 жалпы білім беретін мектеп-интернаты (Жаңақорған)
* №4 Е. Әуелбеков атындағы облыстық мамандандырылған мектеп-лицей-интернаты (Тасбөгет)
* №5 көру қабілеті бұзылған балалардың арнайы (түзету) мектеп-интернаты (Қызылорда)
* №6 есту қабілеті бұзылған балалардың арнайы (түзету) мектеп-интернаты (Қызылорда)
* №7 арнайы түзету мектеп-интернаты (Қызылорда)
* №8 облыстық арнайы санаториялық мектеп-интернаты (Қызылорда)
* Сейілбек Шаухаманов атындағы №9 дарынды балаларға арналған облыстық "Білім-инновация" лицей-интернаты (Қызылорда)
* №10 дарынды балаларға арналған облыстық "Білім-инновация" лицей-интернаты (Қызылорда)
* Кешкі орта мектеп (Арал)
* Кешкі орта мектеп (Жалағаш)
* Кешкі орта мектеп (Жаңақорған)
* Кешкі орта мектеп (Жосалы)
* Кешкі орта мектеп (Қазалы)
* Кешкі орта мектеп (Қызылорда)
* Кешкі орта мектеп (Тереңөзек)
* Кешкі орта мектеп (Шиелі)
## Дереккөздер |
Алмас Сағымқұлұлы Мұсабеков(1958 ж.т., Байзақ ауданы Кеңес ауылы) – белгілі спортшы, палуан. Самбодан халықаралық дәрежедегі спорт шебері. Жамбыл гидромелиорациялық-құрылыс институтын бітірген (1981). 1981 – 85 ж. институттың денешынықтыру кафедрасының оқытушысы, 1985 – 87 ж. облысы «Қайрат» ерікті спорт қоғамының жаттықтырушысы, 1987 – 89 ж. Байзақ ауданы тұтынушылар қоғамының спорт жөніндегі нұсқаушысы, 1989 жылдан кәсіпкер, жауапкершілігі шектеулі «Самбо», «Азия-спорт» серіктестіктерінің директоры. Әлем Кубогінің жеңімпазы (Венесуэла, 1984), Еуропа чемпионы (Ленинград, 1986), КСРО чемпионы (1981, 1984), КСРО кубогінің жеңімпазы (1984), Еуропа чемпионатының күміс жүлдегері (1982), КСРО чемпионаттарының бірнеше дүркін жүлдегері. КСРО құрама командасының 13 жыл қатарынан мүшесі болды. Қазақ КСР Жоғ. Кеңесінің «Құрмет» грамотасымен екі рет марапатталған.
## Дереккөздер |
A-29 — ұзындығы 100 километр болатын Қазақстан аумағындағы ақылы автомобиль жолы. E38 Еуропалық маршруты мен AH61 Азиялық маршрутының құрамдас бөлігі. Тас жол Орал қаласын Саратов қаласымен (Ресей Федерациясы) байланыстырады.
## Маршруты
## Сипаттамасы
A-29 трассасы Зашаған кентінің тұсынан басталып, Қазақстан-Ресей шекарасында аяқталады. «Тасқала» өткізу бекеті арқылы Саратов қаласына қатынауға мүмкіндік бар.
20 қарашада жарияланған Республикалық маңызы бар Орал — Ресей Федерациясы шекарасы (Саратов) тас жолы ақылы болатыны туралы бұйрық 1 желтоқсанда күшіне енеді. Құжатқа сәйкес 98.9 км жолмен жүргендер төмендегідей сома төлейді:
* орын саны 16-дан аспайтын автобустар және 2.5 тоннаға дейін жүк көтеретін көліктер — 0.142 АЕК (489.9 теңге);
* орын саны 32-ден аспайтын автобустар және 5.5 тоннаға дейін жүк көтеретін көліктер — 0.284 АЕК (979.8 теңге);
* орын саны 32-ден көп автобустар және 10 тоннаға дейін жүк көтеретін көліктер — 0.426 АЕК (1469.7 теңге);
* 10 тоннадан 15 тоннаға дейін жүк көтеретін көліктер — 0.568 АЕК (1959.6 теңге);
* тіркемесі бар жүк көліктері мен ершікті тартқыштарды қоса алғанда, 15 тоннадан ауыр жүк көтеретін машиналар — 0.71 АЕК (2 449.5 теңге).
* Ақылы жолға іргелес елді мекен тұрғындары 1-5 АЕК (2023 жылы 3450-17250 теңге) шамасында болатын айлық абонемент немесе 12-60 АЕК (41 400-207 000 теңге) тұратын жылдық абонемент сатып алса болады.
## Қайта жаңғырту жұмыстары
Тас жол 2018 жылы толық реконструкциялаудан өткізілген.
## Дереккөздер |
Есболат Шарапұлы Нұрманов (1970–2023) — кеңестік және қазақ боксшысы, 2-ші жеңіл салмақта КСРО чемпионатының күміс жүлдегері (1989).
Қазақстанның тұңғыш кәсіпқой боксшысы, 17 жасында бокстан КСРО құрама командасының мүшесі, халықаралық дәрежедегі спорт шебері, Арал өңірінің тумасы, 1987 жылы Ленин атындағы ҚазПТИ-ның гидрогеология, барлау техникасы факультетінде оқыған. 1990 жылдардың ортасынан кеден қызметінде жұмыс жасады.
Кәсіпқой бокста 7 жекпе-жек өткізген. Ол 1993 жылдың 27 наурызында Украинаның Мариуполь қаласында израильдік боксшыға қарсы алғашқы кездесуін өткізді. Оның соңғы жекпе-жегі 1995 жылдың 9 желтоқсанында литвалық боксшымен болған.
Есболат Шарапұлының жаназасы 5 желтоқсан таңертең Талғар қаласы, Биеке Батыр мешітінде шығарылды. Алматы облысы, Талғар қаласында жерленді.
## Дереккөздер |
Майра Әлімғажинқызы Ілиясова (1956 жылы 3 мамырда Шығыс Қазақстан облысы Тарбағатай ауданында туған) — әнші, продюсер. Қазақстанның еңбек сіңірген әртісі (1995). Парасат және Құрмет ордендерінің иегері.
## Толығырақ
* Майра Ілиясова 1956 жылы 3 мамырда Шығыс Қазақстан облысы Тарбағатай ауданы Ақсуатта дүниеге келген.
* 1979 жылы Ж.Елібеков атындағы Республикалық эстрда-цирк колледжі (бұрынғы Алматы эстрадалық цирк студиясын) Қазақстанның халық артисі, профессор Бекен Жылысбаевтың классын бітірген.
* 1985 жылы Т.Жүргенов атындағы Қазақ ұлттық өнер академиясы (бұрынғы Алматы мемлекеттік театр және көркемсурет инистиуты)ның "драма актері" мамандығы бойынша қызыл дипломмен бітірген. Қазақстанның халық артисі, профессор Кәукен Кенжетаев, Қазақ ССРнің еңбек сіңірген артисі, профессор Рахилям Машурованың классын бітірген.
* 1985 жылы оқуды бітіргеннен кейін "Сазген сазы" фольклорлы ансамбльінің әншісі болды.
* «Сағындырған әндер-ай», «Жан Анам», «Алтын домбыра», «Күміс көмей, жез таңдай» сынды авторлық бағдарламаларымалардың авторы.
* "Майра" продюссерлік орталығының директоры.
## Марапаттары
* 1995 жылы Қазақстанның еңбек сіңірген әртісі құрметті атағы берілді.
* 2009 жылы "Құрмет ордені"
* 2013 жылы "Парасат ордені" мен марапатталған.
* Тарбағатай ауданының құрметті азаматы.
## Дереккөздер |
Қазақша Уикипедия (латынша: Qazaqşa Uikipediia) — Уикипедияның қазақ тіліндегі бөлімі. Ол 2002 жылдың 3 маусымынан бастап істеп келеді.
Бұл Уикипедияның ерекшелігі — 3 түрлі әліпбимен 2023 жылдың күзіне дейін жазылды: кириллица (Қазақстан, Ресей, Моңғолия), төте жазу (Қытай, Иран) және латын жазуы (Түркия). Бірнеше әліпби бойынша жазылатын Уикипедиялар қазақша Уикипедия тәжірибесіне жүгінеді.
Қазақша Уикипедияда қазіргі уақытта 15 администратор бар.
«Қазақша Уикипедия» атауы қандай да бір мемлекетке немесе халыққа қатыссыз, тек қана мақалалардың жазылу тіліне ғана қатысты.
## Негізгі статистикалық көрсеткіштер
### Сандық
2024-жылдың қазанның 4 күніне сәйкес Қазақша Уикипедияда 237 612 мақала бар. 160 053 қатысушы тіркелген, олардың 243 соңғы 30 күнде әлдебір іс-әрекет жасаған, ал 15 қатысушы администратор қызметін атқарады. Жалпы өңдеу саны - 3 383 917. Тереңдігі (бүгін): 15.2
Қазақша Уикипедия мақалалар саны жағынан 49-орында (4.10.2024 көрсеткіш), алайда өңдеу саны жағынан әзірше 67-орында тұр (14.02.2022 көрсеткіш).
Қазақша Уикипедия 1000 сөйлеушіге (қазақ тілінде) шаққандағы мақала саны бойынша (мың адамға 37.2-ден) 50-орында тұр (31 наурыз 2015. көрсеткіш).
### Сапалық
Мақаларға көп өңдемелер жасау жағынан бір мақалаға шаққанда 12.9 өңдемеден келіп 117-орында тұр (14.02.2022 көрсеткіш).
Барлық Уикипедия тіл бөлімдерінде болу керек 1000 мақала санағында 24.82 индекспен 49-орында (05.03.2016 көрсеткіш).
### Келушілер саны
Айына орта есеппен қазақша Уикипедияның беттері 26.83 млн рет қаралады (күніне 894 мың, сағатына 37 мың, минутына 621, секундына 10).
2022 жылдың қаңтар айында қазақша Уикипедия беттері 23 млн рет қаралған (күніне 741 мың, сағатына 30 мың, минутына 515 секундына 8,5).
2022 жылдың қазан айында Қазақша Уикипедия беттері ең көп каралған (48.3 млн). 2022 жылдың қазан айында Қазақстан бойынша барлық Уикипедия бөлімдерін 98 миллион рет қараған. Бұл дегеніміз Қазақша Уикипедия бөлімі Қазақстан бойынша Уикипедия бөлімдерін қарау бойынша 50% үлеске жақын.
Барлық Уикипедия бөлімдерінің арасында келушілер саны бойынша Қазақша Уикипедия 37-орында тұр (2016 жылдың қазанындағы көрсеткіш).
## Тарихы
Ағылшын тіліндегі 2001 жылдың қаңтар айынан бастап жұмыс істеуде. Қазақ тілді Уикипедия 2002 жылы пайда болды, бірақ оған алғашқы мақалаларды жазу 2005 жылдың сәуір айынан басталған болатын.
2011 жылдың 16 маусым күні Алматы қаласында Қазақша Уикипедиясының дамуына арналған баспасөз мәслихаты өтті. “Wikibilim” қоғамдық қорының басшысы Рауан Кенжеханұлы — "қазақ тіліндегі мақалалардың саны 16 желтоқсанға дейін 200 000 жетеді" — деді.
Тамыз айында белсенді редакторлар саны 232-ге дейін, ал мақала саны 70 000 жетті. "Мұндай қарқынды даму ешбір уики-қауымдастық тарихында болмаған" - деді Джимми Уейлс. Аталған көрсеткіштерге қол жеткізгені үшін және Уикипедия жобасын халық арасында жүргізгін насихат жұмысы үшін "WikiBilim" қоғамдық қорының құрылтайшысы Рауан Кенжеханұлы Әлемнің жыл уикипедияшысы (Global Wikipedian of the Year) деп танылды. Ал "WikiBilim" қоғамдық қорына Джимми Уейлстің түркі тілді Уикипедиялардың конференциясын ұйымдастыру үшін арнайы гранты табыс етілетіндігі жарияланды.
Мақалалар саны жағынан түркі тілдес Уикипедиялардың арасынан Қазақша Уикипедия Түрікше Уикипедиядан кейінгі екінші орын алады (бірінші орын 29.11.2012 - 25.12.2012).
## Танылған қатысушылар тобы
* Уикимедиа қауымдастығының қазақтілді қолданушылар тобы 2020 жылдың 24 наурызында танылды (тіркелді).
### Қатысушылар
* Уикипедия:Белсенді қатысушылар
* Уикипедия:Өңдеме саны бойынша қатысушылар
* Уикипедия:Бет бастауы бойынша қатысушылар
## Конференция
### Халықаралық Түркі тілдес Уикипедиялар конференциясы
2012 жылдың 20-21 сәуірінде Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінде түркі тілдес елдер уикипедияшыларының конференциясы өтті. Шараға Қазақстан, Түркия, Әзірбайжан, Өзбекстан, Түрікменстан, Қырғызстан, Башқұртстан, Саха (Якутия) елдері уики-қауымдастықтарының, сонымен қатар «Wikimedia Foundation», «Creative Commons», «Open Software Foundation» секілді халықаралық қозғалыстар мен ұйымдардың және «Google» компаниясының өкілдері қатысты.
### Қазақ уикипедисы конференциясы
2023 жылы 2–3 қыркүйек күндері ЕҰУ-де Бірінші қазақ уики-конференциясы өтті.
## Логотиптер
*
*
*
*
*
*
## Қазақ Уикипедиясына құйылған кітаптар
* «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл. ISBN 5-89800-123-9 - 50 000 мақала
* Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8
* Қазақ телевизиясы, Энциклопедия, "ҚазАқпарат" Алматы, 2009 1-т, ISBN 978-601-03-0070-5
* Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. — Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2
* Қазақстан - спортшылар елі. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Сөздік-Словарь». ISBN 9965-822-57-3
* Қаржы-экономика сөздігі. — Алматы: ҚР Білім және ғылым министрлігінің Экономика институты, «Зияткер» ЖШС, 2007. ISBN 978-601-215-003-2
* Ислам. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2010 ISBN 9965-26-322-1
* Тараз энциклопедиясы.
* Қазақстанның экономикалық және әлеуметтік географиясы: Жалпы білім беретін мектептің 9-сыныбына арналған оқулық /В. Усиков, Т. Казановская, А. Усикова, Г. Зөбенова. 2-басылымы, өңделген. — Алматы: Атамұра, 2009 жыл. ISBN 9965-34-934-7
* Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Ғылымтану. Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын- Павлодар: ҒӨФ «ЭКО», 2006 жыл. ISBN 9965-808-78-3
* ISBN 9965-09-033-5 Тұрсын Қ., Нұсқабайұлы Ж. Теледидар сөздігі – тележурналист анықтамалығы. Оқу құралы. –Алматы, «Білім», 2001. – 380 бет.
* Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі. Су шарушылығы. – Алматы, Мектеп, 2002 жыл.
* Қазақстан Республикасының Ғылым Энциклопедиясы
* Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Қ 17 Геология/Жалпы редакциясын басқарған — түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов — Алматы: "Мектеп" баспасы" ЖАҚ , 2003. — 248 бет. ISBN 5-7667-8188-1 ISBN 9965-16-512-2
* Пульмонология терминдерінің орысша-қазақша түсіндірме сөздігі. Алматы: Ана тілі. 1996. ISBN 5-630-00473-5
* Қаныш Сатпаев. Энциклопедия / Бас редактор Б.Ө.Жақып. — Алматы «Қазақ энциклопедиясы», 2011 жыл. ISBN 9965-893-74-8
* Геология терминдерінің сөздігі. Н. Сейітов, А. Абдулин. — Алматы: Қазақстан, 1996, 368 бет. ISBN 5-615-01738-4
* Мұхтар Әуезов энциклопедиясы — Алматы, «Атамұра» баспасы, 2011 жыл. ISBN 978-601-282-175-8
* Бес жүз бес сөз.— Алматы: Рауан, 1994 жыл. ISBN 5-625-02459-6
* Стоматология терминдерінің орысша-қазақша түсіндірме сөздігі. – Алматы, Қазақстан, 1991. ISBN 5-615-00789-3
* Патологиялық анотомия терминдерінің орысша – латынша – қазақша түсініктеме сөздігі.- Ақтөбе. ISBN 9965-437-40-8
* Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі / — Алматы: «Сөздік-Словарь», 2009 жыл. ISBN 9965-822-54-9
* Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Информатика және компьютерлік техника / Жалпы редакциясын басқарған түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов. – Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002 жыл. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5
* Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі / — Алматы: «Сөздік-Словарь», 2009 жыл. ISBN 9965-822-54-9
* Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Информатика және компьютерлік техника / Жалпы редакциясын басқарған түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов. – Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002 жыл. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5
* Қазақ тілі. Энциклопедия. Алматы: Қазақстан Республикасы Білім, мәдениет және денсаулық сақтау министрлігі, Қазақстан даму институты, 1998 жыл, 509 бет. ISBN 5-7667-2616-3
* Мұнай және газ геологиясы терминдерінің орысша-қазақша түсіндірме сөздігі. Жалпы редакциясын басқарған Қазақстанға еңбегі сіңген мұнайшы — геологтар Т.Н. Жұмағалиев, Б.М. Куандықов, 2000. — 328 бет.
* Қаржы-экономика сөздігі. — Алматы: ҚР Білім және ғылым министрлігінің Экономика институты, «Зияткер» ЖШС, 2007. ISBN 978-601-215-003-2
* Банк терминдері мен ұғымдарының қазақша-орысша сөздігі. / Ғ. Сейіткасымов, Б. Бейсенғалиев, Ж. Бекболатұлы — Алматы: Экономика, 2006 жыл. ISBN 9965-783-20-9
* Рахимбекова З.М. Материалдар механикасы терминдерінің ағылшынша-орысша-қазақша түсіндірме сөздігі ISBN 9965-769-67-2
* Орысша-қазақша түсіндірме жалпы сөздік: Көлік / профессор Е. Арын — Павлодар : «ЭКО» ҒӨФ. 2006.
* Русско-казахский толковый географический словарь. Под общей редакцией академика АН КазССР, проф. С. К. Кенесбаева и кандидата филол. наук А. А. Абдрахманова. Алма-Ата, Изд-во «Наука», 1966, стр. 204. (Академия наук Казахской ССР. Институт
* Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990 ISBN 5-89800-008-9
* Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. — Алматы: Атамұра, 2006 жыл. ISBN 9965-34-515-5
## Дереккөздер
## Сыртқы сілтемелер
* Қазақша Уикипедия статистикасы
* Уикипедиялар тізімі
* Қазақша Уикипедияның мобильдік нұсқасы
* Қазақша Уикипедияның Facebook әлеуметтік желісіндегі парақшасы
## Тағы қараңыз
* Қазақша Уикипедияның тарихы
* Қазақша Уикипедия/Статистика |
A-28 — ұзындығы 487 километр болатын Қазақстан аумағындағы автомобиль жолы. E121 Еуропалық маршруты мен AH63 Азиялық маршрутының құрамдас бөлігі. Тас жол Орал және Атырау қалаларын байланыстырады.
## Маршруты
## Сипаттамасы
A-28 трассасы Атырау қаласынан басталып, Жайық өзенінің оң жағалауындағы елді мекендер арқылы өтіп, Орал қаласынан аяқталады. Қозғалыс жолағы - екеу. Чапаев ауылының тұсында шалғайдағы Жәнібек ауданы мен Орал қаласын байланыстыратын A-31 трассасы басталады.
## Дереккөздер |
A-30 — ұзындығы 144 километр болатын Қазақстан аумағындағы автомобиль жолы. Тас жол Орал қаласын Ресей Федерациясының Орынбор қаласымен байланыстырады.
## Маршруты
## Сипаттамасы
A-30 трассасы Орал маңындағы Подстёпное ауылының тұсынан басталып, Қазақстан-Ресей шекарасында аяқталады. «Ақсай» автомобиль өткізу бекеті арқылы Елек, Орынбор қалаларына қатынауға мүмкіндік бар.
## Дереккөздер |
Қытайда тұратын қазақтар — Қытайдағы Шыңжаң Ұйғыр автономиялық ауданының Іле Қазақ автономиялық облысына дереу қарасты аудандары, қалалары, Алтай, Тарбағатай аймақтары, Санжы Дүңген автономиялық облысы және оның Мори Қазақ автономиялық ауданы, Құмыл аймағының Баркөл Қазақ автономиялық ауданы және Үрімжі қаласының негізгі мекендеген жұрты. Гансу өлкесінің Ақсай Қазақ автономиялық ауданымен Чиңхай өлкесінде де азын-аулақ қазақтар бар.
2000 ж. Қытай мемлекетінің 5-ші халық санағының нәтижесі бойынша қазақ халық саны 1 250 000 болған, соның көбі Шыңжаң Ұйғыр автономиялық ауданында. Шыңжаңдағы 13 байырғы ұлттың ішнде қазақтар халық саны бойынша 3-ші орында тұрады.
Іле Қазақ автономиялық облысы — Қытайдағы бірден-бір қазақ автономиялық облысы, оның қарауында, облысқа төте қарасты 8 аудан, 2 қала, 2 аймақ бар. Іле шығыстағы Мори, Баркөл қазақ автономиялық аудандары мен, Гансу өлкесінің Ақсай Қазақ автономиялық ауданы мен қатар автономиялық облыс болып құрылған.
Қытайда тұратын қазақтардың ішінде айтыс ақыны, ақын-жазушы, суретші, сазгер, биші, спортшы, сондай-ақ әр кәсіптің профессорлары, ғалымдары сияқты әдебиет-өнер дарындылары және зиялылар қосыны бар. Олардың арасынан талайлары мемлекеттік, өлкелік сыйлықтардың иегерлері болған, шетелдерде де сыйлық алғандары бар.
Қытайда арнаулы қазақ тіліндегі радио және теледидар стансалары, қазақша интернет тораптары, үнқағаз-журнал, баспалар бар.
## Дереккөздер
## Сыртқы сілтемелер
* http://kerey.kz/wp-content/uploads/2013/08/161214ozcoww3bza3b62301.jpg Мұрағатталған 5 желтоқсанның 2014 жылы.
* Аудандар бойынша қазақтардың үлесі. қытай тілінде |
Ауылдық жерлер мен шағын қалаларда орналасқан колледждер тізімі.
## Абай облысы
* Д. Қалматаев атындағы мемлекеттік жоғарғы медицина колледжі
* М.О. Әуезов атындағы педагогикалық колледж
* М. Төлебаев атындағы музыка училищесі
* Р. Байсейітов атындағы Семей қаржы-экономикалық колледжі
* Бизнес және сервис колледжі
* Политехникалық колледж
* Құрылыс колледжі
* Индустрия-технология колледжі
* Геодезия және картография жоғары колледжі
* Көлік колледжі
* Радиотехника және байланыс колледжі
* Электротехника колледжі
* Геологиялық барлау колледжі
* Абай колледжі (Қарауыл а.)
* Ақсуат колледжі (Ақсуат а.)
* Аягөз қаласының политехникалық колледжі (Аягөз қ.)
* Бесқарағай колледжі (Бесқарағай а.)
* Бородулиха колледжі (Бородулиха а.)
* №1 Жарма колледжі (Жарма ауданы, Шуақ а.)
* Жарма технологиялық колледжі (Жарма ауданы, Шар қ.)
* Үржар колледжі (Үржар ауданы, Таскескен а.)
## Ақмола облысы
* Аграрлық-индустриялық колледжі (Атбасар қ.)
* Агротехникалық колледжі (Ақкөл қ.)
* Агротехникалық колледжі (Аршалы к.)
* Агротехникалық колледжі (Астраханка а.)
* Агротехникалық колледжі (Егіндікөл а.)
* Агротехникалық колледжі (Ерейментау қ.)
* Агротехникалық колледжі (Есіл қ.)
* Агротехникалық колледжі (Целиноград ауданы, Жаңаесіл а.)
* Агротехникалық колледжі (Сандықтау ауданы, Каменка а.)
* Агротехникалық колледжі (Қорғалжын а.)
* Ауылшаруашылық колледжі (Бурабай ауданы, Қатаркөл а.)
* Бөгенбай батыр атындағы облыстық олимпиадалық резервтің мамандандырылған мектеп-интернат-колледжі (Степногорск қ.)
* Жоғары агротехникалық колледжі (Зеренді ауданы, Шағалалы а.)
* Жоғары орман шаруашылығы, экология және туризм колледжі (Щучинск қ.)
* Жоғары педагогикалық колледжі (Щучинск қ.)
* Жоғары техникалық колледжі (Щучинск қ.)
* Колледж-мектеп-интернаты (Шортанды ауданы, Бозайғыр а.)
* Көпсалалы инновациялық колледжі (Көкшетау қаласы, Красный Яр а.)
* Степногорск қаласының жоғары колледжі (Степногорск қ.)
* Тау-кен техникалық колледжі (Степногорск қ.)
* Ш. Уәлиханов атындағы әскери колледжі (Щучинск қ.)
Жекеменшік колледж
* «Мақсат» колледжі (Степногорск қ.)
## Ақтөбе облысы
* Алға индустриялық-техникалық колледжі (Алға қ.)
* Әйтеке би көпсалалы колледжі (Жүргенов а.)
* Бадамша агротехникалық колледжі (Бадамша а.)
* Байғанин техникалық колледжі (Қарауылкелді а.)
* Ембі қызмет көрсету саласындағы колледжі (Мұғалжар ауданы, Ембі қ.)
* Жайсаң көпсалалы колледжі (Мәртөк ауданы, Жайсаң а.)
* Қандыағаш өнеркәсіптік-экономикалық колледжі (Қандыағаш қ.)
* Қобда көпсалалы колледжі (Қобда а.)
* Ойыл аграрлық колледжі (Ойыл а.)
* Хромтау тау-кен техникалық жоғары колледжі (Хромтау қ.)
* Шалқар аграрлық-техникалық колледжі (Шалқар қ.)
Жекеменшік колледждер
* Ақтөбе медресе колледжі (Алға ауданы, Бестамақ а.)
* Мұғалжар гуманитарлық-техникалық колледжі (Қандыағаш қ.)
## Алматы облысы
* Бақанас аграрлы-индустриялық колледжі (Бақанас а.)
* Есік гуманитарлық-экономикалық колледжі (Есік қ.)
* Жамбыл атындағы Ұзынағаш кәсіптік колледжі (Ұзынағаш а.)
* Жауғашты ауылындағы кәсіптік-техникалық колледжі (Іле ауданы, Жауғашты а.)
* Заречный ауылының көпсалалы колледжі (Қонаев қаласы, Заречное а.)
* Кәсіптік оқудағы көпсалалы колледжі (Қарасай ауданы, Шамалған а.)
* Көлсай кәсіптік-техникалық колледжі (Кеген ауданы, Жалаңаш а.)
* Қаракемер кәсіптік колледжі (Еңбекшіқазақ ауданы, Қаракемер а.)
* Қаскелең мәдениет колледжі (Қаскелең қ.)
* С. Жандосов атындағы Қаскелең кәсіптік-техникалық колледжі (Қаскелең қ.)
* Сарыжаз кәсіптік-техникалық колледжі (Райымбек ауданы, Ақбейіт а.)
* Талғар агробизнес және менеджмент колледжі (Талғар қ.)
* Талғар жоғары медициналық колледжі (Талғар қ.)
* Талғар политехникалық колледжі (Талғар қ.)
* Үшқоңыр су шаруашылығы колледжі (Қарасай ауданы, Шамалған а.)
* Шелек политехникалық колледжі (Еңбекшіқазақ ауданы, Шелек а.)
* Шонжы политехникалық колледжі (Шонжы а.)
## Атырау облысы
* Атырау жоғары медициналық колледжі
* С. Мұқашев атындағы Атырау политехникалық жоғары колледжі
* Атырау көлік және коммуникация колледжі
* Атырау сервис колледжі
* Атырау энергетика және құрылыс колледжі
* Атырау индустриалды колледжі
* «Д. Нұрпейісова атындағы халықтық музыка академиясы» Атырау музыка колледжі
* О. Көшеков атындағы Атырау аграрлы-техникалық колледжі
* Қ. Дүтбаева атындағы Атырау гуманитарлық колледжі
* С. Өтебаев атындағы Жылыой мұнай және газ технологиялық колледжі (Құлсары қ.)
* Индер көп бейінді ауыл шаруашылық колледжі (Индербор к.)
* Құрманғазы аграрлы-техникалық колледжі (Құрманғазы а.)
* Қызылқоға аграрлы-техникалық колледжі (Қызылқоға ауданы, Сағыз а.)
* Мақат мұнай және газ технологиялық колледжі (Мақат ауданы, Доссор к.)
* Махамбет көп бейінді ауыл шаруашылық колледжі (Махамбет ауданы, Сарайшық а.)
Жекеменшік колледж
* Т. Байсырымов атындағы Құлсары гуманитарлық-техникалық колледжі (Құлсары қ.)
## Батыс Қазақстан облысы
* Ж. Досмұхамедов атындағы жоғары педагогикалық колледжі
* Құрманғазы атындағы саз колледжі
* Орал ақпараттық технологиялар колледжі
* Орал политехникалық колледжі
* Жоғары аграрлық-техникалық колледжі
* А. Иманов атындағы жол-көлік колледжі
* Сервис және жаңа технологиялар колледжі
* Батыс Қазақстан индустриалды колледжі
* «Сервис» Орал технологиялық колледжі
* Ақжайық аграрлық техникалық колледжі (Чапаев а.)
* Ақсай техникалық колледжі (Ақсай қ.)
* Бәйтерек колледжі (Бәйтерек ауданы, Калининское а.)
* Бөкей ордасы колледжі (Сайқын а.)
* Бөрлі колледжі (Бөрлі а.)
* Жалпақтал аграрлық және салалық технологиялар колледжі (Казталов ауданы, Жалпақтал а.)
* Жаңақала колледжі (Жаңақала а.)
* Қаратөбе колледжі (Қаратөбе а.)
* М.Б. Ықсанов атындағы Жәнібек колледжі (Жәнібек а.)
* Рубёжка колледжі (Бәйтерек ауданы, Рубёжинское а.)
* Сырым колледжі (Жымпиты а.)
* Тасқала колледжі (Тасқала а.)
* Теректі колледжі (Теректі ауданы, Подстёпное а.)
* Шыңғырлау колледжі (Шыңғырлау а.)
## Жамбыл облысы
* №2 Қаратау колледжі (Қаратау қ.)
* №3 Байзақ колледжі (Сарыкемер а.)
* №5 Жаңатас колледжі (Жаңатас қ.)
* №7 Бетқайнар колледжі (Қордай ауданы, Бетқайнар а.)
* №8 Мойынқұм колледжі (Мойынқұм а.)
* №9 Меркі колледжі (Меркі ауданы, Сарымолдаев а.)
* №10 Шу колледжі (Шу ауданы, Шу қ.)
* №11 Сарысу колледжі (Сарысу ауданы, Ұйым а.)
* №14 Талас колледжі (Талас ауданы, Ақкөл а.)
* №16 Жуалы колледжі (Жуалы ауданы, Ақбастау а.)
* №17 Жамбыл колледжі (Жамбыл ауданы, Өрнек а.)
* №18 Ақыртөбе колледжі (Т. Рысқұлов ауданы, Ақыртөбе а.)
* Жаңатас көпсалалы колледжі (Жаңатас қ.)
* Қаратау құрылыс-техникалық колледжі (Қаратау қ.)
* Қордай ауылшаруашылық колледжі (Қордай ауданы, Ноғайбай а.)
* Құлан агротехникалық жоғары колледжі (Құлан а.)
Жекеменшік колледж
* Қаратау технология, білім және бизнес колледжі (Қаратау қ.)
## Жетісу облысы
* Ақсу агротехникалық колледжі (Жансүгіров а.)
* Алакөл көпсалалы колледжі (Үшарал қ.)
* Бастөбе сервистік-техникалық колледжі (Қаратал ауданы, Бастөбе а.)
* Жаркент жоғары педагогикалық колледжі (Жаркент қ.)
* Жаркент көпсалалы колледжі (Жаркент қ.)
* Көксу ауылшаруашылық колледжі (Ескелді ауданы, Жастар а.)
* Көксу политехникалық колледжі (Көксу ауданы, Көксу ст.)
* Қапал кәсіптік-техникалық колледжі (Ақсу ауданы, Қапал а.)
* Сарқан көпсалалы колледжі (Сарқан қ.)
* Сарқан политехникалық колледжі (Сарқан қ.)
* Текелі кәсіптік колледжі (Текелі қ.)
* Тоқжайлау көпсалалы колледжі (Алакөл ауданы, Тоқжайлау а.)
* Үштөбе қаласының гуманитарлық колледжі (Үштөбе қ.)
* Талдықорған жоғары политехникалық колледжі (Талдықорған қ.)
* Талдықорған агро-технологиялық колледжі (Талдықорған қ.)
## Қарағанды облысы
* А. Құнанбаев атындағы Саран жоғары гуманитарлық техникалық колледжі (Саран қ.)
* Абай көпсалалы колледжі (Абай ауданы, Агрогородок а.)
* Б. Әбдікәрімов атындағы Нұра көпсалалы колледжі (Нұра к.)
* Бұқар жырау агротехникалық колледжі (Бұқар жырау ауданы, Мұстафин к.)
* М. Әдекенов атындағы Қарқаралы ауылшаруашылық колледжі (Қарқаралы қ.)
* Осакаров ауданының мектеп-интернат-колледжі (Осакаров ауданы, Есіл а.)
* Шахтинск тау-кен индустриалдық колледжі (Шахтинск қ.)
* Шет агротехникалық колледжі (Ақсу-Аюлы а.)
## Қостанай облысы
* Арқалық медициналық колледжі (Арқалық қ.)
* Арқалық политехникалық колледжі (Арқалық қ.)
* Әулиекөл ауыл шаруашылығы колледжі (Әулиекөл а.)
* Денисов кәсіптік-техникалық колледжі (Денисовка а.)
* Жітіқара политехникалық колледжі (Жітіқара қ.)
* К. Дөненбаева атындағы кәсіптік-техникалық колледж (Боровской а.)
* Қазақстан агротехникалық колледжі (Қарабалық к.)
* Қазтұтынуодағы Арқалық көпсалалы колледжі (Арқалық қ.)
* Қарасу ауыл шаруашылығы колледжі (Қарасу а.)
* Қостанай ауыл шаруашылығы колледжі (Тобыл қ.)
* Лисаковск техникалық колледжі (Лисаковск қ.)
* Н. Құлжанова атындағы Торғай гуманитарлық колледжі (Арқалық қ.)
* Науырзым ауыл шаруашылығы колледжі (Қарамеңді а.)
* Сарыкөл агробизнес және құқық колледжі (Сарыкөл к.)
* Тобыл кәсіптік-техникалық колледжі (Б. Майлин ауданы, Тобыл к.)
* Торғай аграрлық-техникалық колледжі (Арқалық қ.)
* Фёдоров ауыл шаруашылығы колледжі (Фёдоров ауданы, Жаркөл а.)
## Қызылорда облысы
* Арал индустриалды-техникалық колледжі (Арал қ.)
* Арал көпсалалы колледжі (Арал қ.)
* Жалағаш индустриалды-аграрлық колледжі (Жалағаш к.)
* Жаңақорған аграрлы-техникалық колледжі (Жаңақорған к.)
* Қазалы аграрлы-техникалық колледжі (Қазалы ауданы, Қазалы қ.)
* Қазалы көлік-техникалық жоғары колледжі (Әйтеке би к.)
* Қармақшы аграрлы-техникалық колледжі (Жосалы к.)
* Сырдария аграрлы-техникалық колледжі (Тереңөзек к.)
* Шиелі индустриалды-аграрлық колледжі (Шиелі к.)
Жекеменшік колледж
* Қазалы гуманитарлық-техникалық колледжі (Әйтеке би к.)
## Маңғыстау облысы
* Маңғыстау облыстық жоғары медициналық колледжі (Жаңаөзен қ.)
* Мұрын жырау Сеңгірбекұлы атындағы Маңғыстау жоғары педагогикалық колледжі (Ақтау қ.)
* Х. Өзбекғалиев атындағы Маңғыстау жоғары политехникалық колледжі (Ақтау қ.)
* Н. Бекбосынов атындағы Маңғыстау энергетикалық колледжі (Ақтау қ.)
* О. Тұрмағанбетұлы атындағы Маңғыстау индустриалды техникалық колледжі (Жаңаөзен қ.)
* Маңғыстау туризм колледжі (Ақтау қ.)
* Маңғыстау өнер колледжі (Ақтау қ.)
* Ақтау технологиялық қызмет көрсету колледжі (Ақтау қ.)
* Мамандандырылған техникалық колледж (Ақтау қ.)
* Жаңаөзен қызмет көрсету және жаңа технологиялар колледжі (Жаңаөзен қ.)
* Бейнеу гуманитарлық колледжі (Бейнеу а.)
* Бейнеу политехникалық колледжі (Бейнеу а.)
* Қарақия кәсіптік колледжі (Құрық а.)
* Маңғыстау техникалық колледжі (Шетпе а.)
* Түпқараған гуманитарлық-кәсіптік колледжі (Түпқараған ауданы, Баутино а.)
## Павлодар облысы
* Аққулы ауданының аграрлық-техникалық колледжі (Аққулы а.)
* Ақтоғай аграрлық-техникалық колледжі (Ақтоғай ауданы, Қожамжар а.)
* Баянауыл көпсалалы колледжі (Баянауыл а.)
* Железин аграрлы-техникалық колледжі (Железинка а.)
* Ертіс аграрлық-техникалық колледжі (Ертіс а.)
* Ertis жоғары инновациялық-аграрлық колледжі (Павлодар ауданы, Кемеңгер а.)
* Май аграрлық-техникалық колледжі (Көктөбе а.)
* Тереңкөл ауданының аграрлық-техникалық колледжі (Тереңкөл а.)
* Успен аграрлық-техникалық колледжі (Успенка а.)
* Шарбақты аграрлық-техникалық колледжі (Шарбақты а.)
Жекеменшік колледждер
* Әбу Бәкір Сыддық медресе колледжі (Павлодар қаласы, Павлодарское а.)
## Солтүстік Қазақстан облысы
* Солтүстік Қазақстан жоғары медицина колледжі
* Жоғары құрылыс-экономикалық колледжі
* М. Жұмабаев атындағы жоғары колледж
* Солтүстік Қазақстан кәсіптік-педагогикалық колледжі
* И. Даутов атындағы Петропавл қаласының қызмет көрсету саласы колледжі
* Петропавл кәсіптік колледжі
* Б. Әшімов атындағы Петропавл машина жасау және көлік колледжі
* Айыртау ауданының Саумалкөл а. агротехникалық колледжі (Саумалкөл а.)
* Аққайың ауданының аграрлық колледжі (Аққайың ауданы, Қиялы а.)
* Кәсіптік даярлау және қызмет көрсету колледжі (Булаев қ.)
* Ленинград ауыл шаруашылық колледжі (Ақжар ауданы, Ленинградское а.)
* Новоишимка аграрлы-техникалық колледжі (Ғ. Мүсірепов ауданы, Новоишим а.)
* Петровка аграрлы-техникалық колледжі (Есіл ауданы, Петровка а.)
* Ж. Қизатов атындағы жоғары ауыл шаруашылығы колледжі (Есіл ауданы, Покровка а.)
* Тайынша агробизнес колледжі (Тайынша қ.)
* Тимирязев аграрлы-техникалық колледжі (Тимирязево а.)
* Уәлиханов ауыл шаруашылық колледжі (Кішкенекөл а.)
Жекеменшік колледж
* Бескөл мектеп-колледжі (Бескөл а.)
* «Зейнеп» жоғары көпсалалы колледжі (Айыртау ауданы, Лобаново а.)
## Түркістан облысы
* №1 колледж (Созақ ауданы, Созақ а.)
* №7 колледж (Кентау қ.)
* №8 колледж (Леңгір қ.)
* №11 колледж (Қазығұрт а.)
* №12 колледж (Сарыағаш қ.)
* №13 колледж (Келес ауданы, Абай а.)
* №14 колледж (Мақтаарал ауданы, Атакент к.)
* №15 колледж (Жетісай ауданы, Асықата к.)
* №16 колледж (Шардара қ.)
* №17 колледж (Арыс қ.)
* №18 колледж (Ордабасы ауданы, Шұбар а.)
* №19 колледж (Шаян а.)
* №24 колледж (Созақ ауданы, Таукент к.)
* Арнаулы кәсіптік колледжі (Кентау қ.)
* Ғ. Мұратбаев атындағы Жетісай гуманитарлық-техникалық колледжі (Жетісай қ.)
* Д. Қонаев атындағы аграрлық-техникалық колледжі (Сайрам ауданы, Қарабұлақ а.)
* Д. Құрманбеков атындағы №20 колледж (Шәуілдір а.)
* Жетісай жоғары медицина колледжі (Жетісай қ.)
* Кәсіптік оқудағы көпсалалы колледжі (Сауран ауданы, Ескі Иқан а.)
* Кентау көпсалалы колледжі (Кентау қ.)
* Қапланбек жоғары аграрлық-техникалық колледжі (Сарыағаш қ.)
* Мақтаарал аграрлық колледжі (Мақтаарал ауданы, Өркениет а.)
* Түлкібас агробизнес және саяхат колледжі (Рысқұлов а.)
* Түркістан көпсалалы-техникалық колледжі (Төле би ауданы, Көксәйек а.)
Жекеменшік колледждер
* А. Исмаилов атындағы кәсіптік колледжі (Ақсукент а.)
* «Арыстанбаб» жоғары колледжі (Сарыағаш қ.)
* Кентау гуманитарлық-техникалық колледжі (Кентау қ.)
* Қазақ-неміс политехникалық колледжі (Кентау қ.)
* Мырзакент көпсалалы колледжі (Мырзакент к.)
* Оңтүстік Қазақстан индустриялды-инновациялық колледжі (Ақсукент а.)
## Ұлытау облысы
* Ғ. Жарылғапов атындағы аграрлық колледжі (Жаңаарқа к.)
* Қаражал тау-кен техникалық колледжі (Қаражал қ.)
* Қарсақпай агротехникалық колледжі (Ұлытау ауданы, Қарсақпай к.)
* Сәтбаев индустриалдық колледжі (Сәтбаев қ.)
## Шығыс Қазақстан облысы
* Өскемен жоғары медицина колледжі
* Өскемен жоғары политехникалық колледжі
* Халық әртістері Ағайынды Абдуллиндер атындағы Шығыс Қазақстан өнер училищесі
* Абай атындағы Шығыс Қазақстан гуманитарлық колледжі
* Өскемен көпсалалы технология колледжі
* Өскемен құрылыс колледжі
* Өскемен қызмет көрсету саласы колледжі
* Алтай қаласының технология колледжі (Алтай қ.)
* Алтай ауданының ауылшаруашылығы колледжі (Алтай ауданы, Чапаев а.)
* Серебрянск технология колледжі (Алтай ауданы, Серебрянск қ.)
* №1 Өскемен колледжі (Глубокое ауданы, Бобровка а.)
* Глубокое аграрлық колледжі (Глубокое ауданы, Белоусовка к.)
* Глубокое техникалық колледжі (Глубокое ауданы, Верхнеберёзовка к.)
* Зайсан технология колледжі (Зайсан қ.)
* Катонқарағай аграрлық-техникалық колледжі (Үлкен Нарын а.)
* Марқакөл ауылының мектеп-интернат-колледжі (Күршім ауданы, Марқакөл а.)
* Риддер колледжі (Риддер қ.)
* Риддер көпсалалы колледжі (Риддер қ.)
* Самар аграрлық-техникалық колледжі (Самар а.)
* Шығыс Қазақстан ауыл шаруашылық колледжі (Ұлан ауданы, Саратовка а.)
* Шемонаиха колледжі (Шемонаиха қ.)
* №1 Шемонаиха колледжі (Шемонаиха ауданы, Половинка а.)
## Дереккөздер |
Үлкен Алматы айналма автомобиль жолы (ҮАААЖ) – Алматы қаласының көшелерін транзиттік көліктен босатуға арналған ақылы жол. Айналма деп аталуы себебі, қаланы солтүстік жағынан айналады. Алматы облысының Қарасай, Іле, Талғар аудандарының аумақтары арқылы 14 елді мекенмен өтеді. Жол жобасы сонау 2000 жылдары жүзеге асырыла бастады, бірақ ауқымды құрылыс тек 2018 жылы басталды. Жолдың құрылысы 2021 жылы аяқталады деп жоспарланған еді, бірақ кейінірек пайдалануға беру 2023 жылға шегерілді. 2023 жылы 16 маусымда пайдалануға берілді.
## Жалпы мәліметтер
ҮАААЖ – санаты ең жоғарғы “1А” және ұзындығы 66 км. Ал кеңдігі жағынан 6 жолақтан тұрады. Жоспар бойынша 21 көпір, 8 екі деңгейлік жол айрығы, 2 эстакада, 18 жол өтпесі, 168 су құбыры салынуы керек болған. Жол құрылысы басталғаннан бері, бастапқыдағы бұл жоспар бірнеше өзгеріске ұшыраған. Себебі, айналма жол кейбір елді-мекендерді бөліп, ауылды жерлерге жаяу жүргіншілердің жолын салу керек болса, кей жерлерге жерасты өткелдері салынған.
Жеке электр желілерін көшіру, су құбырларын, кәріз жүйелерін және шөгінді құбырларын қайта құру, телекоммуникацияларды жою жоспарланған болатын.
«Нөлдік пикет» Алматы қаласының батыс жағында, Алматы – Ұзынағаш тас жолының 23-ші шақырымында, Қырғауылды ауылының маңында орналасқан. ҮАААЖ соңы Алматының шығыс жағында, Алматы – Талғар – Евгеньевка тас жолының 22-ші шақырымында. Орташа алғанда, ҮАААЖ Алматы орталығынан 19 шақырым қашықтықта орналасқан. Жол, саяжайлар, шаруа және басқа да жекеменшік жерлер орналасқан қала маңындағы аудан арқылы өтеді, жер бедері ойлы-қырлы.
ҮАААЖ 5 республикалық маңызы бар, 14 жергілікті маңыздағы және 8 далалық жолдарды кесіп өтеді. Республикалық маңызы бар Алматы – Екатеринбург тас жолының бойында транзиттік өткел бар.
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 28 қарашадағы № 1127 қаулысымен бұл жоба концессия тетігі бойынша іске асыруға ұсынылатын объектілердің тізбесіне енгізілген болатын.
## Жобаның мақсаты
* «Батыс Қытай – Батыс Еуропа», «Ташкент – Шымкент – Тараз – Бішкек – Алматы – Қорғас» (Жібек жолы) және «Алматы - Қарағанды - Астана - Петропавл» халықаралық дәліздерінің қиылысында транзиттік ағындарды Алматы қаласынан тысқары ауыстыру арқылы Алматы қаласының айналасында заманауи жоғары технологиялық айналма жолды құру;
* Алматы көлік жүйесіне түсетін жүктемені азайту арқылы қала және қала маңындағы аумақтардың экологиялық жағдайын жақсарту;
* Алматы қаласына «кіреберіс» болып табылатын негізгі жолдарда көлік кептелістерінің пайда болуын жою;
* Көлік қызметтерінің сапасын арттыру, жол-көлік оқиғаларының деңгейін төмендету, үздіксіз және қауіпсіз қозғалысты қамтамасыз ету (оның ішінде апаттар көзін жою, жолдағы инженерлік-техникалық реттеу);
* Трансқазақстандық транзиттік маршруттардың транзиттік әлеуетін және бәсекеге қабілеттілігін арттыру, тасымалдаушылардың көлік қызметтерінің құнын төмендету және көлік құралдарын пайдалану құнын үнемдеу.
## Сипаттамасы
* Жобаның жалпы құны 743 миллион долларды құрайды, оның 543 миллионы құрылысқа жұмсалған;
* Ұзындығы – 66 км;
* қозғалыс жолақтары – 4, 6;
* Жолақ ені – 3,75 м;
* Болжалды жылдамдық – 150 км/сағ;
* Іске асыру мерзімі: 2018–2023;
* Бейнекамералар – 221;
* метрологиялық станциялар – 2;
* Операциялық орталығы – Ынтымақ ауылы.
## Дереккөздер
## Сілтемелер
* https://barr.kz - ресми сайты |
Той немесе фаршталған түйе — араб асханасының 2-2,5 жастағы қуырылған түйеден жасалған үйлену тойы тағамы, оған қой немесе қой еті салынады, олар өз кезегінде тауықтар, тауықтарға балық, ал балықты өз кезегінде тауық жұмыртқасы толтыруға болады.
Толтырылған түйе чех жазушысы Богумил Грабалдың «Ағылшын патшасына қызмет еттім» романында эфиопиялық тағам ретінде айтылады және сипатталады. Романға сәйкес, бұл тағам Эфиопия императоры Хайле Селассие дайындалған.
Бұл рецепттің әдеттен тыс табиғаты кейбір авторларды тағам Грабалдың өнертабысы деген қорытындыға келді.
## Тағы қараңыз
* Турдакен
## Дереккөздер
## Сілтемелер
* РИА жаңалықтары. Дүние жүзіндегі үйлену тағамдары: туған күн тортынан қуырылған түйеге дейін |
Мисс Қазақстан 2021 (Miss Qazaqstan 2021) — 23-ұлттық сұлулық байқауы. Байқаудың финалы 16 қарашада Алматыда өтті. Байқау жеңімпаздары — Анна Глубоковская («Kazakhstan Miss Earth»), Айдана Ахантаева («Kazakhstan Miss Universe») және Назерке Қарманова («Kazakhstan Miss World») атанды. Вице-мисс атағын Данагүл Қарабай мен Қарлығаш Сексенқызы алды.
## Байқаудың өткізілуі
Қазақстанда COVID-19 таралуына байланысты 2020 жылғы байқау тоқтатылып, 2021 жылға ауыстырылды.
Қараша айының басында «Сұлулық мейірімділікте» номинациясына қатысушы таңдалды, ол байқаудың финалына қатысады, ол көкшетаулық Наргиз Елеусізова болды.
Сондай-ақ айдың басында «Спорт аруы» номинациясына қатысушы іріктеліп, байқаудың финалына қатысады, ол павлодарлық Данагүл Қарабай атанды.
«Қазақстан аруы» байқауының жеңімпазы ақшалай сыйлық пен сәнді брендтермен көптеген жарнамалық келісімшарттарға ие болады.
## Қазылар алқасы
Әділқазы құрамы:
* Марат Бисенғалиев — скрипкашы, дирижер;
* Мәдина Сәдуақасова — әнші;
* Айдай Исаева — «Қазақстан аруы — 2013»;
* Тәуекел Мүслім — актер;
* Виктория Момынбаева — баспагер;
* Сұңқар Қарабалин — «Effective Media Liaison» басшысы;
* Совет Сейітов — «Қазақстан Аруы» байқауының әлеуметтік-қайырымдылық жобаларының директоры;
* Алена Қырбасова — «Қазақстан Аруы» ұлттық байқауының президенті;
* Алексей Чжен — сәнгер және «Kazakhstan Fashion Week» негізін қалаушы;
## Нәтижелері
§ — Халықтық дауыс берудің жеңімпазы
## Қатысушылар
Қатысушылар тізімі:
* Қатысу кезінде
## Шығып қалған қала
* Белгісіз себептермен Петропавл қаласынан есімі аталмаған жеңімпаз сұлулық байқауына қатыспайды.
* Байқаудың финалына алматылық қатысушы Азиза Тоқашева қатыспайды.
## Дереккөздер |
Екі палаталы жүйе, бикамерализм — жалпыұлттық өкілетті орган парламенттің құрылымы; мұндай парламент әрқилы жолмен құрылады әрі әркелкі құзырет иеленетін екі (жоғ. және төм.) палатадан тұрады. Е. п. ж. алғаш рет 14 ғ-да Англияда пайда болды. Е. п. ж. үлгісінде құрылған парламенттердің төм. палаталары тұрғындардың тікелей қатысуымен сайланады. Жоғ. палаталар әртүрлі жолмен: тікелей емес сайлау (Нидерландия мен Франциядағы Сенат, Аустралиядағы Одақтық кеңес, т.б.) немесе тікелей сайлау тәртібімен (АҚШ-тағы, Италиядағы, Жапониядағы Кеңесшілер палатасы) қалыптасады; кейбір елдерде жоғ. палаталар мұралау жолымен (Ұлыбританиядағы лордтар палатасы) не олардың мүшелерін мемлекет басшысының тағайындауы арқылы (Канададағы Сенат) құрылады. Кей реттерде жоғ. палаталар аралас тәсілдермен қалыптасады: яки олардың мүшелерінің кей бөлігі сайланады, кей бөлігі тағайындалады, ал қалғандары мұралау принципі бойынша орындарды иеленеді (Бельгиядағы, Ирландиядағы сенаттар). ҚР Конституциясына (50-бап) сәйкес, Қазақстан Парламенті тұрақты негізде жұмыс істейтін екі палатадан: Сенаттан және Мәжілістен тұрады. Парламенттің ұйымдастырылуы мен қызметі, оның мүшелерінің құқықтық жағдайы арнаулы конституциялық заңдарда айқындалған. |
Мәди Абылайұлы Ахметов (18 қыркүйек 1995, Алматы) — қазақстандық қоғам және саяси қайраткері, Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің VII-сайланым депутаты (2021-2023). Тәуелсіз Қазақстан тарихындағы ең жас парламент депутаты (қызметіне кіріскен күні 25 жас 3 ай 28 күн).
## Өмірбаяны
2017 жылы Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетін «Журналистика» (әлеуметтік ғылымдар бакалавры), 2019 жылы «Саясаттану» (әлеуметтік ғылымдар магистрі) мамандығы бойынша тәмамдады.
Еңбек жолын әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың журналистика факультетінің «Медиасфера» гуманитарлық орталығында ғылыми стажер болып бастады. «Қазақ елі» республикалық экспедициясына қатысты.
2017 жылы 28-Дүниежүзілік қысқы Универсиада кезінде 500 еріктінің жұмысын үйлестірді.
2017-2018 жылдары «Нұр Отан» партиясы қарамағындағы «Жас Отан» жастар қанатының Алматы қалалық филиалының төрағасы қызметін атқарды. 2018 жылдың сәуір айынан тамыз айына дейін Халықаралық бизнес университетінде қоғаммен байланыс жөніндегі менеджер қызметін атқарды.
2018 жылдың қыркүйегінен 2019 жылдың ақпан айына дейін «Халықаралық ақпараттық технологиялар университеті» АҚ деканының тәрбие ісі жөніндегі орынбасары қызметін атқарды.
COVID-19 пандемиясы кезінде «Біз Біргеміз» акциясы аясында Алматы қаласындағы 200 жасотандық еріктілердің жұмысын үйлестірді. Сондай-ақ, Арыс қаласындағы оқ-дәрілер қоймасының жарылысынан және Түркістан облысы, Мақтаарал ауданындағы су тасқынынан зардап шеккендерге көмек көрсетуге қатысты.
2019 жылы Алматы қалалық Қоғамдық кеңесінің мүшесі болып сайланды.
2021 жылғы 15 қаңтардан 2023 жылғы 19 қаңтарға дейін — Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің 7-сайланым депутаты, «Нұр Отан» партиясы фракциясының мүшесі (2022 жылы «Аманат» партиясы болып өзгертілді).
2023 жылғы 23 желтоқсаннан бастап — Алматы облысының жастар саясаты мәселелері басқармасының басшысы болды.
## Сын
Аса жағымпаз тұлға ретінде халықтын сынына ұшырады.
## Марапаттары
* Халық алғысы медалі (2020)
## Дереккөздер |
Жігіт сөзі. Асфальттағы қан (кейбір аудармаларда Жігітше сөз; орыс. Слово пацана. Кровь на асфальте, тат. Егет сүзе. Асфальтта кан) — Роберт Гараевтың «Жігіт сөзі» кітабына негізінделген режиссер Жора Крыжовников түсірген ресейлік криминалдық сериал. Сериал 1980 жылдардың аяғында Қазандағы жастар топтары туралы баяндайды және ондағы басты рөлдерді Иван Янковский, Рузил Минекаев, Леон Кемстач және басқалары сомдайды.
Сериалды Toomuch Production кинокомпаниясы NMG Studio-мен бірлесіп Интернетті дамыту институтының қолдауымен және Start онлайн кинотеатрының тапсырысымен шығарды. Премьера 2023 жылғы 9 қараша мен 21 желтоқсан аралығында Wink және Start онлайн кинотеатрларында өтті. Сериалдың телевизиялық көрсетілімі 2024 жылдың көктемінде НТВ арнасында өтеді. «Жігіт сөзі. Асфальттағы қан» 2023 жылғы ең танымал ресейлік киножобалардың біріне айналды.
## Сюжеті
1980 жылдардың аяғында, КСРО-да «қайта құру кезеңі» жүріп, Кеңес Одағының дәуірі аяқталуға жақын қалған кезде, өмір тұрақсыз және құбылмалы болды. 1980 жылдар қала көшелеріне еркіндік қана емес, қылмыс толқындарын да әкелді. Кейбір жастар көшеде өсе бастаса, енді біреулері бұл күтпеген шындықтан өз орындарын табу қиынға соқты.
Басты кейіпкер он төрт жасар Андрей анасымен және бес жасар әпкесімен тұрады. Ол музыка мектебінде оқиды және оны қудалайтын көшедегі жасөспірімдерді жиі кездестіреді. Өзін қорғау үшін Андрей осы жасөспірімдердің бірі Маратпен достасады. Ол оған көше өмірі әлеміне енуге көмектеседі. Жастар топтары аумақтың әрбір бөлігі үшін күреседі; олар өмір сүру құқығын қорғайды, тіпті заңдар мен уәделерді бұзады. Олар үшін маңызды нәрсе — ересектер әлемінің зорлық-зомбылығы мен қорқынышына қарсы тұратын достарына берген анттары.
Сонымен бірге Андрей мен кәмелетке толмағандар ісі жөніндегі инспекцияның жас қызметкері Ирина арасындағы қарым-қатынас туралы әңгіме өрбиді.
## Рөл сомдағандар
## Реакция
### Ресейден тыс реакциялар
Украиналық БАҚ-тың хабарлауынша, сериал украиналық көрермендер арасында біршама танымалдыққа ие болды. Сериал шыққаннан кейін татартілді «Пыяла» әні Apple Music және Spotify Украинадағы үздік хит-парадтардың көшін бастады, сонымен қатар YouTube Music және Deezer хит-парадтарында көш бастады.
Бұл Ресейдің Украинаға басып кіруі кезінде ресейлік мазмұнды тұтынатын украиналықтардың қолайлылығы туралы белсенді талқылауларға әкелді. Тележүргізуші Мария Ефросинина мен актриса Ирма Витовская сынды украиналық қайраткерлер Ресеймен соғыс кезінде украиналық көрермендердің сериалды көруіне қарсы шықты, бірақ режиссер Александр Роднянский: «Бұл киноның сиқырлы қасиеті. Кейіпкерлерге деген қызығушылық пен сенім оятып, қоздыра білсе, тіпті соғыс кезінде шекараны жеңеді». Украина Мәдениет және ақпараттық саясат министрлігі мәлімдемеде бұл сериал «соғыс кезінде Украинада болуы жол берілмейтін жау насихатын қамтиды» және «агрессор елге тән зорлық-зомбылықты, қылмысты және эстетиканы тікелей насихаттайды» деп жазды. Министрлік сериал украиналық ресми платформаларда таралмайтынын, сондықтан оны қарақшылық және ресейлік ресурстардан табуға болатынын, бұл заңсыз екенін атап өтті. Министрлік азаматтар мен қоғамдық пікір көшбасшыларын саналы түрде ресейлік өнімді тұтынуды тоқтату туралы шешім қабылдауға шақырды.
Желтоқсан айының басында Қазақстан билігі ресейлік телехикаялар төңірегінде жинақталған ақпарат пен жағдайды зерттеп жатыр деген ақпарат пайда болып, бұл туралы ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбек мәлімдеме жасады. Арнайы жиналған брифингте министр Мәдениет және ақпарат министрлігін зерттеу үшін бірнеше сарапшыны жұмылдырғанын айтты.
## Марапаттары мен номинациялары
* 2023 — «Үздік сериал» үшін «Белый слон» («Ақ піл») сыйлығына номинация
## Дереккөздер
## Сыртқы сілтемелер
* Wink бейне қызметіндегі сериялар беті
* «Жігіт сөзі» туралы жаңалық // Лента.ру, 2023 жыл 10 қараша.
* Неліктен «Жігіт сөзі» сериалына тыйым салу талап етілді? // Редакция. Контекст |
«Халық алғысы» медалі — Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың 2020 жылғы 8 маусымдағы Жарлығына сәйкес тағайындалған Қазақстан Республикасының мемлекеттік марапаты.
## Медаль туралы ереже
«Халық алғысы» медалімен (бұдан әрі – медаль) білім беру, денсаулық сақтау, әлеуметтік қорғау салаларында жемісті еңбек еткен, сондай-ақ COVID-19 пандемиясымен күресте ерекше көзге түскен Қазақстан Республикасының азаматтары марапатталады.
* Медальді Қазақстан Республикасының Президенті табыс етеді, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Президентінің атынан және тапсырмасы бойынша оны төменде көрсетілгендер табыс ете алады:Қазақстан Республикасының Мемлекеттік хатшысы;облыстардың, Астана, Алматы және Шымкент қалаларының әкімдері;басқа лауазымды тұлғалар.
* Қазақстан Республикасының Мемлекеттік хатшысы;
* облыстардың, Астана, Алматы және Шымкент қалаларының әкімдері;
* басқа лауазымды тұлғалар.
* Медальді табыс ету салтанатты жағдайда, көпшілік алдында өткізіледі және алушыға жеке табыс етіледі. Табыс етудің алдында марапаттау туралы Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығы жарияланады.
* Әрбір алушыға медаль тапсырумен бір мезгілде тиісті куәлік беріледі.
## Медальдың сипаттамасы
«Халық Алғысы» медалі белгі мен қалыптан тұрады. Медаль белгісі – диаметрі 32 мм, алтын түсті металдан – жезден жасалған кәдімгі шеңбер болып келеді.
Медальдың бет жағында, ең алдымен «Birgemiz» логотипінің суреті бар. Медальдың жоғарғы жағында ұлттық ою-өрнек орналасқан. Төменгі жағында «ХАЛЫҚ АЛЫСЫ» деген жазу бар. Медальдың сырт жағында шеңберге ұлттық ою-өрнек салынған. Орталық бөлігінде «ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ 2020» деген жазу бар. Медаль құлақша мен сақинаның көмегімен, алтын түсті жезден жасалған ені 32 мм төртбұрышты жолақпен біріктірілген. Орталық бөлігінде ұлттық ою-өрнек орналасқан. Жолақтың аясы көгілдір эмальмен толтырылған. Медальдағы барлық бейнелер мен жазулар шығыңқы келеді. Медальдың шеттері жиектелген. Қалыптың артқы жағында киімге бекітілетін визор құлпы бар түйреуіш бар.
## Марапатталғандар
Елімізде барлығы 60 дәрігер мен 39 полиция қызметкері, 30 әскери қызметкер, 41 ерікті және 34 меценат марапатталды. Сонымен қатар, медалмен 38 мәдениет және білім қайраткері мен 25 БАҚ өкілі марапатталды.
## Дереккөздер |
Альберт Зурабович Габараев (28 қыркүйек 1997, Ардон, Солтүстік Осетия, Ресей) — ресейлік футболшы, қорғаушы.
## Жүлделері
### Командалық
Тобыл
* Қазақстан кубогы: 2023
## Дереккөздер
## Сілтемелер
* https://www.pressball.by/footballstat/albert_gabaraev/ Мұрағатталған 3 тамыздың 2022 жылы. |
Альберт Зурабович Габараев (28 қыркүйек 1997, Ардон, Солтүстік Осетия, Ресей) — ресейлік футболшы, қорғаушы.
## Жүлделері
### Командалық
Тобыл
* Қазақстан кубогы: 2023
## Дереккөздер
## Сілтемелер
* https://www.pressball.by/footballstat/albert_gabaraev/ Мұрағатталған 3 тамыздың 2022 жылы. |
Павел Витальевич Забелин (белар. Павел Віталевіч Забелін; 30 маусым 1995 жыл, Гродно) — беларусь футболшысы, жартылай қорғаушы.
## Жүлделері
### Командалық
«Шахтёр» Солигорск
* Беларусь чемпионы: 2022
* Беларусь Суперкубогы: 2021,2023
Тобыл Қостанай
* Қазақстан кубогы: 2023
## Дереккөздер
## Сілтемелер
* Профилі |
Павел Витальевич Забелин (белар. Павел Віталевіч Забелін; 30 маусым 1995 жыл, Гродно) — беларусь футболшысы, жартылай қорғаушы.
## Жүлделері
### Командалық
«Шахтёр» Солигорск
* Беларусь чемпионы: 2022
* Беларусь Суперкубогы: 2021,2023
Тобыл Қостанай
* Қазақстан кубогы: 2023
## Дереккөздер
## Сілтемелер
* Профилі |
Иффе Абрам Фёдорович (17 (29). 10. 1880, Полтава губ., Ромны қаласы, — 14. 10. 1960, Ленинград) — совет физигi, КСРО ҒА–ның академигі (1920; 1918 жылдан корр. мүшесі). КСРО ҒА–ның вице-президентi (1926–1929, 1942–1945), Соц. Еңбек Epi (1955). 1942 жылдан КПСС мүшесі. Санкт-Петербург технологиялық институтын (1902) және Мюнхен университетін (1905) бiтiрген. 1903–1906 жылдары Мюнхенде В. К. Рентгеннің ассистентi болған. 1906 жылдан бастап Санкт-Петербург (1924 жылдап Ленинград) политех. институтында жұмыс iстедi. 3 рет Ленин орденімен марапатталған. Мемл. (1942) және Лениндік (1961) сыйлықтардың лауреаты, көптеген шетелдік ҒА-лары мен ғылми қоғамдардың мүшесі.
## Дереккөздер |
Қайназарова Сурақан (05. 06. 1902 жылы туған, Қырғ. CCP-i Сұқылық ауд.) — колхоз өндірісінің жаңашылы. Қырғ. CCP-i Сұқылық ауд. «Дружба» к-зының звено жетекшiсi. Соц. Еңбвк Epi атағын екі рет (1948, 1957) алған. 1939 жылдан КОКП мүшесi. Қайназарова звеносы 1947 жылы 15 га егістіктің 1 га-сынан 971,5 ц кант қызылшасын жинады. Кейiнгi жылдары озат агрогехниканы қолдану нәтижесiнде қант қызылшасының әр гектарынан 1000-1100 ц өнім алып келдi. Қырғыз КП 3- 12-съездерiне делегат. 1-және 3-сайланған КСРО Жоғ. Cоветінe депутат. Қырғ. КСР Жоғ. Cоветi Председателiнің орынбасары болды. 3 рет Ленин орденi, Еңбек Қызыл Ту орденi, Бүкiл одақтық А. ш. көрмесінің Үлкен алтын медалімен марапатталған.
## Дереккөздер |
Бәтеш Рахымханқызы Қазыханова (1929 жылы туылған., қазірігі Шығыс Қазақстан обл. Абай ауд.) – мәдениеттану, философия ғылымдарының докторы. ҚазҰУ-ды бітірген (1951). 1968 – 1996 ж. Алматы консерваториясында (қазіргі Қазақ ұлттық консерваториясы) әлеуметтік–гуманитарлық пәндер кафедрасының меңгерушісі (1997 жылдан проффесор) қызметін атқарды. Қазыханова – қазақстандық эстететикалық мектептің негізін қалаушылардың бірі. Негізгі еңбектері: "Қазақ халқының эстетикалық мәдениеті" (1985, орыс тілінде), "Халықтың эстетикалық тәрбиесіндегі көркемдік мұраның орны" (орыс тілінде), т.б.
## Дереккөздер |
Үлкен Алматы айналма автомобиль жолы (ҮАААЖ) – Алматы қаласының көшелерін транзиттік көліктен босатуға арналған ақылы жол. Айналма деп аталуы себебі, қаланы солтүстік жағынан айналады. Алматы облысының Қарасай, Іле, Талғар аудандарының аумақтары арқылы 14 елді мекенмен өтеді. Жол жобасы сонау 2000 жылдары жүзеге асырыла бастады, бірақ ауқымды құрылыс тек 2018 жылы басталды. Жолдың құрылысы 2021 жылы аяқталады деп жоспарланған еді, бірақ кейінірек пайдалануға беру 2023 жылға шегерілді. 2023 жылы 16 маусымда пайдалануға берілді.
## Жалпы мәліметтер
ҮАААЖ – санаты ең жоғарғы “1А” және ұзындығы 66 км. Ал кеңдігі жағынан 6 жолақтан тұрады. Жоспар бойынша 21 көпір, 8 екі деңгейлік жол айрығы, 2 эстакада, 18 жол өтпесі, 168 су құбыры салынуы керек болған. Жол құрылысы басталғаннан бері, бастапқыдағы бұл жоспар бірнеше өзгеріске ұшыраған. Себебі, айналма жол кейбір елді-мекендерді бөліп, ауылды жерлерге жаяу жүргіншілердің жолын салу керек болса, кей жерлерге жерасты өткелдері салынған.
Жеке электр желілерін көшіру, су құбырларын, кәріз жүйелерін және шөгінді құбырларын қайта құру, телекоммуникацияларды жою жоспарланған болатын.
«Нөлдік пикет» Алматы қаласының батыс жағында, Алматы – Ұзынағаш тас жолының 23-ші шақырымында, Қырғауылды ауылының маңында орналасқан. ҮАААЖ соңы Алматының шығыс жағында, Алматы – Талғар – Евгеньевка тас жолының 22-ші шақырымында. Орташа алғанда, ҮАААЖ Алматы орталығынан 19 шақырым қашықтықта орналасқан. Жол, саяжайлар, шаруа және басқа да жекеменшік жерлер орналасқан қала маңындағы аудан арқылы өтеді, жер бедері ойлы-қырлы.
ҮАААЖ 5 республикалық маңызы бар, 14 жергілікті маңыздағы және 8 далалық жолдарды кесіп өтеді. Республикалық маңызы бар Алматы – Екатеринбург тас жолының бойында транзиттік өткел бар.
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 28 қарашадағы № 1127 қаулысымен бұл жоба концессия тетігі бойынша іске асыруға ұсынылатын объектілердің тізбесіне енгізілген болатын.
## Жобаның мақсаты
* «Батыс Қытай – Батыс Еуропа», «Ташкент – Шымкент – Тараз – Бішкек – Алматы – Қорғас» (Жібек жолы) және «Алматы - Қарағанды - Астана - Петропавл» халықаралық дәліздерінің қиылысында транзиттік ағындарды Алматы қаласынан тысқары ауыстыру арқылы Алматы қаласының айналасында заманауи жоғары технологиялық айналма жолды құру;
* Алматы көлік жүйесіне түсетін жүктемені азайту арқылы қала және қала маңындағы аумақтардың экологиялық жағдайын жақсарту;
* Алматы қаласына «кіреберіс» болып табылатын негізгі жолдарда көлік кептелістерінің пайда болуын жою;
* Көлік қызметтерінің сапасын арттыру, жол-көлік оқиғаларының деңгейін төмендету, үздіксіз және қауіпсіз қозғалысты қамтамасыз ету (оның ішінде апаттар көзін жою, жолдағы инженерлік-техникалық реттеу);
* Трансқазақстандық транзиттік маршруттардың транзиттік әлеуетін және бәсекеге қабілеттілігін арттыру, тасымалдаушылардың көлік қызметтерінің құнын төмендету және көлік құралдарын пайдалану құнын үнемдеу.
## Сипаттамасы
* Жобаның жалпы құны 743 миллион долларды құрайды, оның 543 миллионы құрылысқа жұмсалған;
* Ұзындығы – 66 км;
* қозғалыс жолақтары – 4, 6;
* Жолақ ені – 3,75 м;
* Болжалды жылдамдық – 150 км/сағ;
* Іске асыру мерзімі: 2018–2023;
* Бейнекамералар – 221;
* метрологиялық станциялар – 2;
* Операциялық орталығы – Ынтымақ ауылы.
## Дереккөздер
## Сілтемелер
* https://barr.kz - ресми сайты |
Түнгі студия — қазақстандық танымал кешкілік теле жоба. Бағдарламаның негізгі жүргізушісі — танымал шоумен Нұрлан Қоянбаев.
2013 жылдан бастап 2019 жылға дейінгі шығарылымдары "Qazaqstan" Ұлттық телеарнасынан берілді, ал 2022 жылдан бастап "Jibek Joly" арнасынан көрсетіліп келеді.
## Форматы
Бүкіл әлемде кешкілік шоу бағдарламалар үлкен танымалдыққа ие болып, телеарналарда үлкен рейтингтер береді. АҚШ-тың Late Night Show жобасы, Ұлыбританиялық The Graham Norton Show жобасы және Ресейдің Вечерний Ургант жобасы әлем назарын аударған жобалар қатарында. Осы бағдарламалар желісінде бұл бағдарламаның да қазақ телевизия төрінде пайда болуы заңдылық. Бұл жобаның өзге бағдарламалардан ерекшелігі: бағдарламаға келген қонақ пен жүргізуші арасында еркін сұхбат жүріп, белгіленген бір тақырып аясында емес кез келген тақырып бойынша әңгіме өрбиді. Бұл жерде орынды қалжың арқылы саяси сынаулар мен ойландырар сауалдар болады. Бағдарлама жүргізуші мен келген қонақты жанды дауыста әр түрлі музыкалық аспапта ойнайтын топ сүйемелдеп отырады.
## Сiлтемелер
* Түнгі Студияда Нұрлан Қоянбаев Мұрағатталған 28 қазанның 2015 жылы. Qazaqstan (телеарна)
* Қазақстан телеарнасы сайтындағы "Түнгі студия" шығарылымдары. 2014-2018 жж. |
Лұқпан Мұхамеджанұлы Мұхитов (1894-1957) — әнші, Қазақстанның еңбек сіңірген әртісі (1936).
Әкесінен жастай жетім қалып, атасы — атақты әнші-композитор Мұхит Мерәліұлының қолында тәрбиеленген. 1916 ж. патша армиясы қатарына алынған. 1933 ж. Алматы қаласында музыка-драма техникумының домбыра класы бойынша оқытушысы. 1934 ж. Қазақстандық, бүкілодақтық халық өнерпаздарының слетіне қатысқан. Құрманғазы атындағы халық аспаптар оркестрінің домбырашысы болды. 1939 ж. халық өнері шеберлерінің байқауына қатысқан. 1945 жылдан өмірінің соңына дейін Алматы мемлекеттік консерваториясы оқытушысы болып қызмет атқарды.
## Дереккөздер |
## Өмірбаян
Досымжан Қарпықұлы Таңатаров (1975 жылы 6 мамырда Жамбыл облысы Тұрар Рысқұлов ауданы, Құмарық ауылында туған) — қазақстандық эстрада әншісі. Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері (2009). Қазақстан Республикасы Президенті оркесторының жетекші әншісі (2000 жылдан). Дарын мемлекеттік жастар сыйлығының иегері.
## Білімі
* Жамбыл технологиялық иниститутын бітірген. Мамандығы: инженер-технолог.
## Шығармашылығы
Досымжан Таңатаровтың жеке ән қоры халық әндері, термелер және эстрада бағытындағы әндерден тұрады. "Құрала", "Шұбар ат", "Біздің елдің жігіттері", "Біз екеуміз", "Тау ішінде", "Ұмытуға бола ма?", "Әкетауым", "Аяулы анашым" және т.б көптеген әндері халыққа кеңінен тараған.
* 1997 жылы ең алғаш өнер жолын композитор Бағлан Омаровтың ән студиясында ән жаздырудан бастаған;
* 2004 жылы ең алғашқы жеке шығармашылық кешін Алматыда Республика сарайында және Астана қаласында өткізді;
* 2016 жылы Астанада Қазақстан Орталық концерт залында "Отаным десем" атты жеке шығармашылық кешін өткізді.
* 2000 жылдан Қазақстан Республикасы Президенті оркестрының жеке солисті, әншісі, жетекші әншісі.
## Марапаттары
* 2008 жылы ҚР Үкіметінің Дарын мемлекеттік жастар сыйлығының иегері.
* 2009 жылы Елбасының жарлығымен "Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері" құрметті атағымен марапатталған.
## Өмірбаян
Досымжан Қарпықұлы Таңатаров (1975 жылы 6 мамырда Жамбыл облысы Тұрар Рысқұлов ауданы, Құмарық ауылында туған) — қазақстандық эстрада әншісі. Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері (2009). Қазақстан Республикасы Президенті оркесторының жетекші әншісі (2000 жылдан). Дарын мемлекеттік жастар сыйлығының иегері.
## Білімі
* Жамбыл технологиялық иниститутын бітірген. Мамандығы: инженер-технолог.
## Шығармашылығы
Досымжан Таңатаровтың жеке ән қоры халық әндері, термелер және эстрада бағытындағы әндерден тұрады. "Құрала", "Шұбар ат", "Біздің елдің жігіттері", "Біз екеуміз", "Тау ішінде", "Ұмытуға бола ма?", "Әкетауым", "Аяулы анашым" және т.б көптеген әндері халыққа кеңінен тараған.
* 1997 жылы ең алғаш өнер жолын композитор Бағлан Омаровтың ән студиясында ән жаздырудан бастаған;
* 2004 жылы ең алғашқы жеке шығармашылық кешін Алматыда Республика сарайында және Астана қаласында өткізді;
* 2016 жылы Астанада Қазақстан Орталық концерт залында "Отаным десем" атты жеке шығармашылық кешін өткізді.
* 2000 жылдан Қазақстан Республикасы Президенті оркестрының жеке солисті, әншісі, жетекші әншісі.
## Марапаттары
* 2008 жылы ҚР Үкіметінің Дарын мемлекеттік жастар сыйлығының иегері.
* 2009 жылы Елбасының жарлығымен "Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері" құрметті атағымен марапатталған. |
Тауфик Росман — малайзиялық Уикипедия қатысушысы. 2023 жылы жыл сайынғы Wikimania 2023 іс-шарасында Уикипедия негізін қалаушы Джимми Уэйлс оны «Жыл Уикимедиашысы» деп атады.
## Жастық шағы
Тауфик Росман 1999 жылы 8 қыркүйекте дүниеге келген. Әкесі – мұғалім.
Оның Уикипедияға алғашқы өңдемесі 8 жасында болды, ол Сабах қаласындағы SK St Mary’s Town мектебінің директорына қатысты ақпараттың ескіргенін байқады.
## Дереккөздер |
Дастан Дәрібайұлы Оразбеков (5 ақпан 1982 жыл, Жамбыл облысы, Сарысу ауданы, Жаңатас қаласында туған) — «Орда» тобының белді әншісі, биші, актёр.
## Өмірбаяны
Кішкентай кезінен өнерге жақын болған. Мектеп қабырғасында жүргенде-ақ, ән айтып, би билеп, сахнаға шыққан.
Әкеcінің есімі – Дәрібай, 2009 ж. өмірден өткен. Анасының аты – Мереке. Ата-анасы сахнаға шығып ән айтпаса да, өз достарының, туған-туыстарының ортасында өте өнерлі жандар болған.
Отбасында төрт ағайынды. Үйінің үлкені – «Орда» тобының әншісі Рүстем, одан кейін Дастан. Меруерт, Гүлшат есімді екі қарындасы бар. 1997 жылы отбасымен Алматы қаласына көшіп келген. Жұбайының есімі - Жанат, Алдияр мен Демирель атты екі ұлы бар.
## Шығармашылығы
Арнайы музыкалық білімі болмағанмен, вокалдан, биден кәсіби мамандардан дәріс алған. Мектеп кезінде Аманжол деген ұстаздан, Алматыға келген соң Көпжасар, Бағым, Фарида, Диана деген кісілерден сабақ алған.Осылайша өзінің музыкалық білімін жетілдірген Дастан ағасы Рүстеммен бірге талантты Беделхандармен танысып, 2000 ж. атақты "Бауыржан-шоу" театрында жұмыс жасай бастайды. Театр құрамында жүріп «Орда» тобына айналған өнерлі жастар, музыкалық және би қойылымдарымен қатар, көріністердегі эпизодтық рөлдерді де алып жүрді. Ол кезде Дастан негізінен халық әндерін орындаған болатын. Кейін өз өнерлерін шыңдаған жігіттер жеке топ болып бөлініп шықты. Содан бері Дастан «Орда» тобының белді мүшесі ретінде ән айтып келеді.
* 2007ж. Жанат есімді аруға үйленіп, отбасын құрды.
* 2009 ж. "Orda brothers" продюсерлік орталығының атынан жеке әнші ретінде Абайдың «Айттым сәлем, Қаламқас» әнін орындап шықты. Сонымен қатар, "Тұмарым" атты жеке әнін халыққа ұсынды. Дастан жеке әнші ретінде қатты таныла қоймаса да, өз тыңдарманын тауып үлгерді. Жуырда тағы да бір әсем әні "Миллион жүрек" жарыққа шығады.
Сондай-ақ, Дастан "Орда" тобымен орындалған бірнеше әндердің әуенін жазып, өзін сазгерлік қырынан да көрсетті. Олар "За тобой", "Не покидай" және "С тобой" әндері. "Не покидай" әні 2007ж. Мәскеудегі “Еуропа плюс” радиостанциясы жүргізген хит-парадтың жеңімпазы атанады.
## Қатысқан сайыстары
Дастан "Орда" тобының құрамында жүріп, көптеген өнер сайыстарына қатысқан. Ал өзінің жеке әншілік шеберлігін «Қазақстан» ұлттық телеарнасында көрсетілетін «Екі жұлдыз» шоу бағдарламасының екінші және төртінші маусымдарында көрсетті. Екінші маусымда жұбы айтыскер ақын Айнұр Тұрсынбаевамен, төртінші маусымда әнші Айқынмен өнер көрсетіп, халықтың зор ықыласына бөленді.
Қазақстан ұлттық телеарнасындағы "Айгөлек" балалар байқауына әділ қазы болып, финалға шыққан бүлдіршінмен дуэт болып ән салды.
## Актерлік жолы
Актер ретінде өзінің дебюттік рөлін 2010ж. 1 шілдеде "Хабар" арнасында көрермен назарына ұсынылған 12 бөлімнен тұратын Ермек Бектасұлы Шынарбаевтың "Астана - махаббатым менің" телехикаясында сомдады. Бұл фильм "Қазақфильм" (Қазақстан) киностудиясы мен "Turkish Radio & Television Corporation" қатысуымен "Eurasia Film Production" киностудияларының біріккен өнімі. Онда Дастан екінші реттік Абзал есімді жағымсыз кейіпкердің рөлін ойнады. Абзал - өз мақсатына жету жолында еш нәрседен тайынбайтын, тіпті достық пен махаббатты да құрбан ететін жан. Актер өз кейіпкерін белгілі мөлшерде түсінуге болады дейді: "Өмірде алдауға тура келетін сәттерде болады, бірақ тек өз шамасында". Дебюттік рөлі болса да, осындай үлкен жобаның жүгін қиналмай алып шықты. Дастанның рөлі телекөрермендердің жоғарғы бағасына ие болды.
Сондай-ақ "Орда" тобы саундтрэк жазған «Мент» фильмінің режиссері сол кинодағы басты кейіпкерді сомдауға шақырған болатын. Бірақ, уақыт тапшылығына байланысты, актердің бас тартуына тура келді. Және Талғат Теменовтің «Преодоление» атты фильміне де шақырту алған. Алайда, бұл фильмнің сценарийі қайтадан жазылып жатқандықтан, оның түсірілім жұмысы әзірге тоқтатылып тұр.
2012ж. Егор Михалков-Кончоловскийдің басқаруымен қазақстандық киноматографисттердің түсірген жобасы "Жан жүрегім - Астана" көркем фильміне қатысты. Онда актер Джулия Ганидің "Дарина" новелласында эпизодтық рөлде ойнады.
Дастан осы жылдың сәуір айында жарыққа шығатын "Jado Production" мен "Orda brothers" бірлесе түсірген Қазақстандағы алғашқы би туралы Есболат Беделханның "Запрещенные танцы" фильміне түсті. Онда актер Альяска есімді кейіпкерді сомдайды.
## Қызығушылығы
Хоббиі - ән айтып, би билеу. Сондай-ақ спорттың күрес, боди-билдинг және бокс деген түрлерімен айналысқан. 2012ж. 18 наурыз күні «Хабар» арнасында «Чемпион» атымен тұсауы кесілген жаңа спорттық-сауықтыру думанына қатысып, өзінің бокстан шеберлігін халыққа паш етіп жүр.
Өнермен қатар жеке бизнеспен де айналысады.
## Айтқан сөздері
"Сахна мен үшін өте бөлек әлем. Мүмкін мен өмірде өте баяу, көп сөйлемейтін тұйық адам шығармын, бірақ сахнада мен бөлекпін. Тіпті арқам қозып кетеді. Сахна арқылы мен өзімнің тыңдармандарыма ішімдегі жан дүниемді ән арқылы жеткізгім келіп тұрады"
—"Жұлдыздар құпиясы" журналына берген сұхбатында.[1]
—"Жұлдыздар құпиясы" журналына берген сұхбатында.[1]
## Қызықты фактілер
* "Орда" тобының жігіттері топтың әрбір мүшесінің ерекшелігі, атқаратын рөлі бар дейді. Дастан - топты алға тартатын күш, "энергиясы".
* Дастан КТК телеарнасындағы "Мәссаған" жобасынан үш рет алданған екен. Бір рет "Орда" тобымен бірге, екі рет жеке өзі алданған.
* Әнші жанкүйерлерінен алған сыйлықтардың ішінде қолдан жасалған "Қағаз кемені" ең ерекше сыйлық деп санайды.
## Жеке орындауындағы әндер
## Фильмография
## Суреттері
*
*
*
*
## Дереккөздер
## Сыртқы сілтемелер
* "Орда" тобының жеке сайты Мұрағатталған 28 қаңтардың 2012 жылы.
* «ОРДА» тобының әншісі, Дастан Оразбеков, Сұхбат(қолжетпейтін сілтеме)
* «ОРДА» тобының әншісі, Дастан ОРАЗБЕКОВ: «Актер болудан қорықпаймын…»
* Дастан ОРАЗБЕКОВ: Сахнаға шықсам арқам қозып кетеді Мұрағатталған 10 маусымның 2012 жылы. |
Сарбуфин Темірхан Есенғалиұлы (1928 ж. т., Атырау облысы, Доссор кенті) – экономист, Қазақстанның еңбек сіңірген экономисі (1981). Қазіргі ҚазҰУ-ды бітірген. (1963). Ембі кен орындарында экономист, аға инженер, бөлім бастығы, «Маңғыстаумұнайгаз» бірлестігінде бас экономист, бас директордың бірінші орынбасары қызметтерін атқарды. Ғылыми-зерттеулік жұмыстарымен шұғылданып, Өзен, Жетібай кен орындарындағы тұрып қалған ұңғымаларды қатарға қосу үшін «Жөндеу» ЖШС-ін ашты. Инженер В.Т.Муллаевпен бірлесіп, газды жинаған соң байытудың тиімді жолын өндіріске енгізді. Ол Өзендегі газ-мұнай әдісінің тиімділігін арттырып, қабатқа айдалғаннан кейін 7 – 10%-дан көп метан алуға болатынын дәлелдеген. Сарбуфин «Құмкөл» кен орнын игеріп, пайдалануға тапсыру үшін көп еңбек сіңірді. «Құрмет белгісі» орденімен, медальдармен және Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің Құрмет грамотасымен марапатталған.
## Дереккөздер |
Селин Сон (кор. 셀린 송; 19 қыркүйек, 1988, Оңтүстік Корея) — оңтүстік кореялық және канадалық кинорежиссёр, сценарийші және кинопродюсер. Оның «Өткен өмірлер» атты режиссерлік дебюті 2023 жылы« Сандэнс кинофестивалінде» жарық көрді.
Сонг Оңтүстік Кореяда дүниеге келген. Сонг ата-анасы, екеуі де өнер адамдары, ол отбасымен 12 жасында Канаданың Онтарио провинциясындағы Мархэмге қаласына көшті.
## Фильмография
* 2021 — «Уақыт дөңгелегі» (телехикая) / The Wheel of Time — 8-ші бөлім сценарийшісі
* 2023 — «Өткен өмірлер» / Past Lives — режиссер, сценарийші
## Дереккөздер |
Сапаров Әбдікерім (1918, Маңғыстау ауданы, Мырзайыр-Басқұдық жері – 1999) – соғыс және еңбек ардагері, жұмысшы. Ұлы Отан соғысына қатысқан. 1946 ж. бастап Ақырап, Екпінді ұжымшарларында, Куйбышев атындағы, «Комсомол» кеңшарларында жұмыс жасаған. Қызыл жұлдыз, 1-дәрежелі Отан соғысы (1985) ордендерімен, «Ерлігі үшін» (1946), «Еңбек үздігі» (1973) медальдарымен марапатталған.
## Дереккөздер |
Сақтағанов Сайын (1942 ж. т., Түрікменстан, Ташховуз облысы) – педагог, оқу ісінің үздігі. Чарджоу қаласыдағы Түрікмен мемлекеттік педогогикалық институтын математика-физика мамандығы бойынша бітірген (1963). 1968 – 77 ж.Бейнеу ауданы Сам орта мектебінде оқытушы, оқу ісінің меңгерушісі, 1977 – 82 ж. мектеп директоры, 1982 – 2003 ж. М.Бегенов атындағы орта мектептің директоры болды. Қазақ КСР-і «Халық ағарту ісінің озық қызметкері» атағының иегері.
## Дереккөздер |
Салманов Өтеген Әжібайұлы (1934, Маңғыстау ауданы, Шебір ауылы – 1995) – ауыл шаруашылығы саласының маманы. Алматы зоотехникалық-малдәрігерлік институтын (қазіргі Қазақ ұлттық аграрлық университетті) бітірген (1957). 1957 – 73 ж. бас зоотехник, басқарма бастығы, кеңшар директоры, 1973 – 95 ж. Маңғыстау облысы асылтұқымды мал шаруашылығының мекемесінде бас директор болды. «В.И. Лениннің туғанына 100 жыл» медалімен (1970), Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің, ҚР Ауыл шаруашылық минстірінің Құрмет грамотасымен марапатталған.
## Дереккөздер |
Сағындықұлы Зәкәрия (1890 – 1933) – жыршы, ақын. Жасынан іскер, шаруашылықты жүргізе білетін қабілетті, дәулетті адам болған. Жаламен 1928 ж. ұсталып, әуелі Ойыл, одан кейін Әулие ата (қазіргі Тараз) қаласындағы түрмеде қамауда болады. Ескіше хат таныған сауатты, Сағындықұлы өлең шығарумен ғана шектелмей, жыршы-домбырашы, жан-жақты өнерпаз адам болған. Атбегілікпен және құсбегілікпен де айналысқан. Сағындықұлының «Қапаста жазылған хаттар», «Зәкәрияның ұстауда жүргенде шығарған сөзі», «Зәкәрияның зындандағы зары», т.б. толғаулары сақталған. "Жеке меншікті көксейтін қоғамға зиянды адам" деген жаламен 1928 - 30 жылдары. Ойыл түрмесінде отырып, 1930 жылы он жылға концлагерге айдалады. Бірақ, түрмеден қашып, Қоңырат каласында дүние салады. "Адамзаттың баласы", "Құдіреті күшті Құдайым", "Адай деген ел едік", "Колденең жатқан Маңғыстау", "Шатылу бүгін емес, бұрыннан бар", тағы басқа жырлары бар. Зәкәрия толғаулары мерзімді баспасөз беттерінде және "Қапаста жазылған хаттар" (97, 1992), "Жырдария" (Актау, 1995) жинақтарында жарияланған.Әдебиет: Сыдиықұлы, Халқымен қайта табысқандар. 1997.
## Дереккөздер |
Сақтағанов Зұлхарнай (1919, Форт-Шевченко қаласы – 1989) – теміржолшы, еңбек ардагері. 1965 – 89 ж. Шетпе темір жол станциясында теміржолшы болды. Еңбек Қызыл Ту, Қызыл жұлдыз, 2-дәрежелі Отан соғысы ордендерімен және медальдармен марапатталған. «Құрметті теміржолшы» атағының иегері.
## Дереккөздер |
Саймағанбетов Дила (1914, Маңғыстау ауданы, Иірдің ойы – 1995) – педагог, соғыс ардагері. Астрахан қаласына оқуға жіберіліп, оқуды бітірісімен, Шағала елді мекеніндегі ересектердің сауатын ашу жұмысымен шұғылданған. 1954 жылға дейін Шетпе, Оңды, Жармыш, Үштаған, Ақтөбе мектептерінде мұғалім, оқу ісінің меңгерушісі, директор қызметтерін атқарды. 1956 ж. Үштаған ауылында көлемі 10 га бау-бақша паркін жасақтауды ұйымдастырды. Саймағанбетов өз қолымен 14 түрлі жеміс ағаштарын өсірген. Қазір бұл бақ «Дила бағы» деп аталады. Қазақстан «Халық ағарту ісінің озаты» деген құрметті атақтың иегері. «Ерлігі үшін», «Еңбектегі ерлігі үшін» медальдарымен, КСРО және Қазақ КСР-і Оқу мин-нің Құрмет грамоталарымен марапатталған.
## Дереккөздер |
Сағымбаев Әнуар Әлімжанұлы (1972 ж. т., Ақтөбе қаласы) – ғалым, медицина ғылымының кандидаты (2002).
## Білімі
Ақтөбе мемлекеттік медицина институтын (Батыс Қазақстан медицина академиясы) бітірген (1995).
## Еңбек жолы
Маңғыстау облыстық ауруханасында дәрігер-уролог (1995), 1996 – 99 ж. Қазақ Тағамтану академиясының аспиранты болды. 2002 – 03 ж. Ақтауда «Мейірбике» медицина колледжінде директордың орынбасары, 2003 – 05 ж. ҚР денсаулық министрлігінің медицина қызметін талдау және болжау ұлттық ортаның директоры, 2005 жылдан ҚР Денсаулық сақтау мин-нің мед. қызмет саласын бақылау к-тінің, Маңғыстау облысы басқармасының бастығы. Аурухана менеджменті бойынша Германияда білім алған (2006).
## Ғылыми жұмыстары
Негізгі ғыл. жұмысының бағыты созылмалы пиелонефритпен ауыратын науқастар үшін арнайы тағам өнімдерін дайындауға арналған.
## Марапаттары
ҚР «Денсаулық сақтау ісінің үздігі» белгісімен марапатталған (2007).
## Дереккөздер |
Сағындықов Өмір (1938 ж. т., Маңғыстау ауданы, Ұланақ қонысы) – инженер-механик, педагог. 1959 жылдан Маңғыстау аудандық ғ5 кәсіптік-техникалық мектепте өндірістік оқу мастері, оқытушы, директордың орынбасары, директор қызметтерін атқарған. «В.И. Лениннің туғанына 100 жыл», «Ерен еңбегі үшін» медальдарымен, «Кәсіптік-техникалық білім беру жүйесінің үздігі» белгісімен марапатталған.
## Дереккөздер |
Сағызбаев Теңізбай (1922 ж. т., Маңғыстау ауданы, Оңды ауылы) – еңбек ардагері, шопан. 1937 жылдан бастап бақташы болған. Ұлы Отан соғысына қатысқан. 1-дәрежелі «Отан соғысы» (1985) орденімен, «Еңбектегі ерлігі үшін» медалімен марапатталған.
## Дереккөздер |
Сағымбайұлы Нәсірқұл (1892, Маңғыстау ауданы, Сұрмешіт қыстауы – 1968) – халық емшісі. Ауыл молдасынан оқып сауатын ашқан. 1939 – 46 ж. Таушықтағы ғ7 шахтадағы забойда алдыңғы қатарлы көмір қазушы болып, стахановшы атағын алған жұмысшы. Сонымен қатар Сағымбайұлы ел арасында түрлі ауруларды емдеп, емшілік қасиетімен құрметке бөленген.
## Дереккөздер |
Үсен Дүсікбайұлы Сағымбаев (1909, Ақтөбе облысы, Мәртөк ауданы, Қурайлы ауылы – 1983, Маңғыстау облысы, Маңғыстау ауданы, Ақтөбе ауылы ) – заң қызметкері.
## Білімі
Қостанай қаласындағы жұмысшы-шаруа милиция мектебін (1932), Алматы жоғары заң мектебін (1939) бітірген.
## Еңбек жолы
1932 – 37 ж. Байғанин ауданында ішкі істер бөлімінде телімдік милиционер, 1939 – 42 ж. Гурьев (қазіргі Атырау) облысы Жылыой аудандық соты, 1942 – 69 ж. Маңғыстау аудандық соты қызметтерін атқарған.
## Дереккөздер |
Сағымбаев Әлімжан Үсенұлы (18.09.1943 ж. Маңғыстау облысы, Маңғыстау ауданы, Таушық ауылында т.) – дәрігер, медицина ғылымының кандидаты (1974).
## Білімі
Ақтөбе медицина институтын (қазіргі Батыс Қазақстан медицина академиясы) бітірген (1966).
## Еңбек жолы
1976 – 83 ж. Маңғыстау облыстық денсаулық сақтау бөлімі меңгерушісінің орынбасары, 1983 – 85 ж. облысы аурухананың бас дәрігері, 1992– 97 ж. медицина училищесінің Ақтау бөлімшесінің, 1997 жылдан «Мейірбике» медицина колледжінің директоры.
## Ғылыми еңбектері
Алматы қаласындағы Химия ғылымдары институтының ғалымдарымен бірлесіп жаңа дәрі шығарғаны үшін КСРО Мин. Кеңесінің авторлық куәлігін алған.
## Марапаттары
«Денсаулық сақтау ісінің үздігі» белгісімен марапатталған.
## Дереккөздер |
Сабытаев Біләл (1916, Маңғыстау ауданы, Тиген ауылы – 1993) – соғыс ардагері. 40 жылдан астам уақыт облыстық ұжымшар, кеңшарларда құрылысшы болған. 1-дәрежелі Отан соғысы ордені және «Соғыстағы ерлігі үшін» медалімен марапатталған.
## Дереккөздер |
Рысбаева Меруерт (1927 ж. т.) – еңбек ардагері, шопан. «Куйбышев», «Комсомол» кеңшарларында көмекші шопан болып еңбек еткен. «В.И. Лениннің туғанына 100 жыл» (1970), «Еңбек ардагері» (1982) медальдарымен марапатталған.
## Дереккөздер |
Сабырбаев Айжарық (1951 ж. т., Маңғыстау ауданы, Шайыр ауылы) – еңбек ардагері. Маңғыстау өңірінде К-701 тракторын алғаш жүргізгендердің бірі. «Құрмет белгісі» орденімен марапатталған (1981).
## Дереккөздер |
Сабыров Сармағамбетұлы (Дүйсенұлы) Базарбай (1950 ж. т., Өзбекстан, Шоманай ауданы, Майлыөзек ауылы) – жыршы, жырау. 13 жасынан бастап жыр додасына түскен. Бесқала өңіріндегі Жарқынбек, Дүзмағанбет, Сүгір, Наурызбек, Алдаберген, Жолжан мен Рейім жыраулардан орындаушылық мәнерді үйренген. Маңғыстау өңірінен 1966 ж. Алматы қаласында өткен жыраулар конференциясына қатысқан.
Байұлы тайпасы Адай руы Құнанорыс бөлімінен шыққан.
## Дереккөздер |
Павел Николаевич Киреенко (14 маусым 1994 жыл, Санкт-Петербург) — ресейлік футболшы, қорғаушы.
## Жүлделері
* Ресей 2 дивизионының жеңімпазы: 2016/17
* Қазақстан кубогы: 2023
## Дереккөздер |
Павел Николаевич Киреенко (14 маусым 1994 жыл, Санкт-Петербург) — ресейлік футболшы, қорғаушы.
## Жүлделері
* Ресей 2 дивизионының жеңімпазы: 2016/17
* Қазақстан кубогы: 2023
## Дереккөздер |
Рысбаев Әбдікерім (1926 ж. т., Форт-Шевченко қаласы) – соғыс ардагері, педагог. Орал педоггогикалық институтын қазақ тілі мен әдебиеті пәні бойынша бітірген (1960). 1943 – 48 ж. Маяк, Тельман атындағы мектептерде мұғалім, 1948 – 50 ж. Шевченко аудандық оқу бөлімінде мектеп инспекторы, 1950 – 55 ж. Сенек мектебінің директоры, 1955 – 96 ж. Құлалы, Түбіжік, В.И. Ленин атындағы, Қарақия аудандық орта мектептерінде мұғалім, оқу-тәрбие ісінің меңгерушісі, директор қызметтерін атқарған. «Еңбектегі ерлігі үшін» (1946), «В.И. Лениннің туғанына 100 жыл» (1970) медальдарымен, «Соғыс ардагері» белгісімен марапатталған.
## Дереккөздер |
Сағымбаев Асқар Әлімжанұлы (1968 ж. т., Ақтау қаласы) – ғалым, медицина ғылымдарының докторы (2007).
## Білімі
Ақтөбе мемлекеттік медицина институтын (қазіргі Батыс Қазақстан медицина академиясы) бітірген (1991).
## Еңбек жолы
1991 – 98 ж. Маңғыстау облыстық ауруханасында дәрігер, анестезиолог-реаниматологы болды. 2002 жылдан Маңғыстау облыстық ауруханасының операциялық блок меңгерушісі болып жұмыс ісейді.
## Ғылыми жұмыстары
Сағымбаевтың ғылыми жұмысының бағыты эндоск., урологиялық операцияларда қолданылатын әр түрлі жансыздандыруды салыстырмалы бағалауды зерттеуге және жедел ми қан айналымы бұзылған ауыр жағдайдағы ауруларға нейромониторинг және қарқынды емдеу жүргізуді жетілдіру мәселелеріне арналған.
## Дереккөздер |
Рзаханұлы Амангелді - (1953 ж. т., Маңғыстау ауданы, Жармыш ауылы) – дәрігер. ҚР «Денсаулық сақтау ісінің үздігі» (1991). Ақтөбе медицина институтын (қазіргі Батыс Қазақстан медицина академиясы) бітірген (1976). 1976 – 79 ж. Маңғыстау аудандық ауруханасында хирург, Жаңаөзен қаласында хирург-уролог, 1979 – 2000 ж. Жармыш дәрігерлік емханасының бас дәрігері, 2000 жылдан Е.Оразақов атындағы «Облыстық туберкулезге қарсы емдеу шипажайының» бас дәрігері қызметін атқарып келеді.
## Дереккөздер |
Рзаев Жеткізген (1936 – 1997) – педагог, Қазақ КСР-і «Халық ағарту ісінің озық қызметкері» (1979). Бұрынғы Гурьев педогогикалық институтын бітірген (1959). 1959 – 62 ж. Сам орта мектебінің директоры, 1962 – 74 ж. Тұрыш мектебінде мұғалім, Амангелді мектебінің директоры, 1974 – 80 ж. Бейнеу аудандық білім бөлімінің меңгерушісі, 1980 – 83 ж. Бейнеу аудандық партия комитетінде үгіт-насихат бөлімінің меңгерушісі, 1983 – 91 ж. Абай орта мектебінің директоры, 1991 – 94 ж. Бейнеу кенттік кеңесінің төрағасы, 1994 – 96 ж. ауданы тіл жөніндегі басқарма бастығы, 1996 – 97 ж. ауданы білім беру бөлімінде әдіскер. «В.И.Лениннің туғанына 100 жыл» (1970) медалімен марапатталған.
## Дереккөздер |
Панабекова Сұлупан - (1938 ж. т., Ақтөбе облысы Шалқар ауданы) – педагог, Қазақ КСР-і «Халық ағарту ісінің озық қызметкері» (1977), КСРО «Оқу-ағарту саласының үздігі» (1982), аға мұғалім (1988). Орал педагогикалық институтын бітірген (1962). Еңбек жолын 1962 ж. С.Жанғабылов атындағы орта мектепте мұғалім болудан бастаған Панабекова зейнеткерлікке шыққанша ұстаздық қызмет атқарған. «Еңбектегі ерлігі үшін» (1971) медалімен, бірнеше Құрмет грамоталарымен марапатталған.
## Дереккөздер |
Римаренко Михаил Павлович (1939 ж. т., Ресей, Курск облысы, Михайловск селосы) – жұмысшы. Каспий аймақтық кен-металлургия комбинатының, химия-металлургия зауытының байыту фабрикасында жұмысшы, аппаратшы, технолог, ауысым бригадирі болып еңбек етіп келеді. Ленин орденімен марапатталған.
## Дереккөздер |
Рзаханов Асқар Киікбайұлы (1961 жылы туған, Маңғыстау ауданы) – инженер-механик, заңгерлік Қазақ политехникалық институтын (қазіргі ҚазҰТУ) (1984) және Орта Азия университетін (2001) бітірген. 1984–1987 жылдары Маңғышлақ барлау-бұрғылау басқармасы комсомол комитетінің хатшысы, 1987–1988 жылдары Мұнайлы аудандық комсомол комитетінің 1-хатшысы, 1988–1990 жылдары Атырау облыстық Ембі аудандық комсомол комитетінің 1-хатшысы, 1990–1991 жылдары Маңғыстау облысы комсомол к-тінің 1-хатшысы, 1992–1995 жылдары Маңғыстау облысының Жастар мәселесі жөніндегі комитетінің төрағасы, 1995–1997 жылдары Маңғыстау аймақтық баға және монополияға қарсы саясат комитеті төрағасының орынбасары, 1997–2002 жылдары Маңғыстау облыстық ақпарат және қоғамдық келісім басқармасының бастығы болды. 2002 жылдан Маңғыстау облыстық ішкі саясат департаментінің директоры. «ҚР Тәуелсіздігіне 10 жыл» (2001), «ҚР Конституциясына 10 жыл» (2005), «Ерен еңбегі үшін» (2007) медальдарының иегері.
## Дереккөздер |
Рзаханов Биқас - (1924, Маңғыстау ауданы Ауыздыбас ауылы – 1979) – педагог, соғыс ардагері. 1946 – 79 ж. Маңғыстау аудандық орта мектептерінде директорлық қызмет атқарған. Қызыл жұлдыз, 3-дәрежелі Даңқ, Октябрь революциясы ордендерімен марапатталған.
## Дереккөздер |
Өтешов Тасқара Қаратайұлы (1932 жылы туған, Ақтөбе облысы, Байғанин ауданы - 2016 жылы қараша айында қайтыс болды. Маңғыстау облысы, Маңғыстау ауданы, Шетпе селосы) – емші, Қазақстанның халық емшісі. (1997 ж.) Мыңкісі әулиенің ұрпағы. Он алты жасынан бойына сынық салу, құмалақ ашу қасиеті дарыған. Қатты қиналып, ауырған адамдарға қол ұшын беретін, алақаны шипалы емші. Ол сынықшы, емші ретінде халық арасына кеңінен танымал.
## Дереккөздер |
Өтесінов Бұқар (1925 ж. т., Маңғыстау ауданы Тұщықұдық ауылы) – соғыс және еңбек ардагері. Ұлы Отан соғысына қатысқан. Соғыстан кейін Маңғыстау ауданының әр түрлі шаруашылық салаларында, сауда жұмыстарында қызмет еткен. 1-дәрежелі Отан соғысы орденімен және медальдармен марапатталған.
## Дереккөздер |
Өтемағанбетов Мүслетдин (1917, Ақтөбе облысы Ойыл ауданы – 1966, Алматы) – ғалым, география ғылым кандидаты, доцент (1956). Душанбе педогогикалық институтын бітірген (1940). 1944 – 46 ж. Абай атындағы педогогикалық институтың (қазіргі ҚазҰПУ) оқытушысы, география факультетінің деканы, физика-география кафедрасының меңгерушісі қызметтерін атқарған. География ғылымының ландшафтану, әр өңірге орай ауа райы жүйесі, Қазақстан геоморфологиясы саласындағы көрнекті ғалым болды. Қазақстан географиялық қоғамын ұйымдастырушылардың бірі. 1959 ж. Киев қаласында өткен КСРО география қоғамының 3-съезіне Орта Азия республикалары мен Қазақстан атынан қатысқан. «Қазақстанның физикалық географиясы» оқулығының, «Қазақстанның климаты» (Л., 1959), «Физикалық география терминдерінің қысқаша орысша-қазақша сөздігі» (А., 1959), «Қазақстанның физикалық-географиялық аймақтары» (Таш., 1965), «Қазақстан» (М., 1969), т.б. еңбектердің авторы.
## Дереккөздер |
Өтегенұлы Ақмұхан (1895, Бозащы түбегі – 1967, Шетпе ауылы) – белгілі атбегі. 1957 – 61 ж. екі Қаратөбел аты облыстық, республика көлемінде бәйгеге қосылып, жүлделі орындарды иеленіп отырған. Өтегенұлының екі Қаратөбел аты да Қызыл таң ұжымшарындағы жылқы үйірінен болған. Үлкен Қаратөбел 1962 ж. Маңғыстау ауданы атынан қазақтың биші қызы Ш.Жиенқұловаға сыйға тартылды.
## Дереккөздер |
Алпанов Мұрат Алдажанұлы (1951 ж. т., Маңғыстау ауданы Тұщықұдық ауылы) – мұнайшы. 1972 – 87 ж. мұнай барлау мекемесінде слесарь, көлік жүргізушісі, бұрғышының көмекшісі, оператор болды. 1995 жылдан «Қаражанбасмұнай» мекемесінде Мұнай өндіру цехының аға-операторы. «Құрмет белгісі» орденімен (2001), мерекелік медальдармен марапатталған.
## Дереккөздер |
Аманиязов Қанат (1938, Маңғыстау ауданы, Оңды ауылы – 2002, сонда) – журналист, ҚазМУ-ды бітірген (1971). Қазақстан Журналистер одағының мүшесі, ҚР-ның еңбек сіңірген мәдениет қызметкері. 1971 – 72 ж. Маңғыстау ауданы, ішкі істер бөлімінде жауапты қызметкер, 1977 – 90 ж. «Коммунистік жол» газетінің Бейнеу ауданындағы меншікті тілшісі, автоклуб меңгерушісі, 1990 – 94 ж. Маңғыстау ауданы Оңды ауылында кеңес төрағасы бастығы болды.
## Дереккөздер |
Амандықов Шоқай (1924 ж. т., Маңғыстау ауданы Ортаеспе ауылы – 2002) – партия, кеңес қызметкері. Ұлы Отан соғысына қатысқан. 1945 – 49 ж. аудан партия комитетінде хатшының көмекшісі, нұсқаушы, бөлім бастығы, 1949 – 58 ж. «Сталин жолы» газетінің редакторы, 1958 – 61 ж. Октябрьдің 40 жылдығы ұжымшарының төрағасы, 1967 – 82 ж. облысты қамтитын ауданаралық дайындау кеңесінің директоры болды. 2 мәрте «Даңқ» орденімен, «Ерлігі үшін», т.б. жауынгерлік медальдармен марапатталған.
## Дереккөздер |
Алмұратов Жолдас (т.ж.б., қазіргі Маңғыстау ауданы Жыңғылды ауылы) – соғыс және еңбек ардагері. Ауыл шаруашылық саласында еңбек еткен. Қызыл жұлдыз орденімен, «Ерлігі үшін», «Сталинград үшін шайқас», «Ленинградты қорғағаны үшін», т.б. мерекелік медальдармен марапатталған.
## Дереккөздер |
Албытов Жейенай (1954 ж. т., Ақтөбе қаласы) – экономист. Қарағанды кооператив институтын бітірген (1977). 1977 – 83 ж. Ақтөбе облысы Қобда ауданы Ерназар ауылдық тұтынушылар қоғамы басқармасының төрағасы, Геология мин-не қарасты жұмысшылар бөлімінің инспекторы, Ақтөбе облысы тұтынушылар қоғамы шикізат дайындау базасында тауартанушы, Ақтөбе қаласы кооперативтік саудасында директор, 1983 – 94 ж. Маңғыстау облысы қаржы бөлімінде бөлімше бастығының орынбасары, Мұнайлы ауданы қаржы бөлімінің бастығы, «Комсомолмұнай» мұнай-газ өндіру басқармасының жұмысшыларды жабдықтау бөлім бастығы, 1994 – 2006 ж. Ақтау қаласы Салық инспекциясының бастығы, Маңғыстау облысы салық комитеті бастығының орынбасары болды. 2006 жылдан Маңғыстау ауданының әкімі.
## Дереккөздер |
Ақшабаев Халық Алғалиұлы (1956 ж. т., Түркістан облысы, Мақтаарал ауданы, Атакент кенті) – мұнайшы. 1994 ж. АқтМУ-ды бітірген. 1973 – 74 ж. Жетібайдағы «Геофизика» мекемесінде жұмысшы, «Мұнайгазбарлау» мекемесінде мастер, бұрғышының көмекшісі, 1976 – 93 ж. УБР бұрғышының көмекшісі, бұрғышы. 1994 жылдан «Бұрғылау» ЖШС-нің ЦИТС бастығы. 3-дәрежелі Еңбек даңқы ордені (1986), ҚР-ның Құрмет грамоталарымен марапатталған.
## Дереккөздер |
Ақшабаев Алдаберген (1941 ж. т., Маңғыстау ауданы Ақтөбе ауылы) – ауыл шаруашылығы қызметкері, өлкеге белгілі аңшы. 1967 – 96 ж. Ленин атындағы ұжымшарда бас шопан, зоотехник, ферма меңгерушісі, карьерде тас кесуші болды. 3-дәрежелі Даңқ, «Халықтар достығы» ордендерімен, бірнеше медальдармен марапатталған.
## Дереккөздер |
Алдабергенов Сисембай (1933 ж. т., Маңғыстау ауданы, Тұщықұдық ауылы) – кеңес қызметкері. ҚазМУ-ды (қазіргі ҚазҰУ) бітірген (1956). 1956 – 60 ж. Шахта, Ленин атындағы орта мектептерде мұғалім, директор, 1960 – 72 ж. Маңғыстау ауданы партия комитетінде насихат және үгіт бөлімінің меңгерушісі, партком хатшысы, аудан мәдениет бөлімінің меңгерушісі, 1972 – 89 ж. аудан жоспарлау комитетінің төрағасы қызметтерін атқарды. 1990 – 91 ж. ауылдық кеңес атқару комитеті төрағасының орынбасары. «Еңбекте үздік шыққаны үшін», «В.И. Лениннің туғанына 100 жыл» медальдарының иегері. Халық шаруашылығының жоспарлау ісінің үздігі.
## Дереккөздер |
Брайнина Берта Яковлевна (1902-1978), орыс әдебиет сыншысы. КСРО Мемлекеттік сыйлығының лауреаты (1952). «Даналық орындаған арманнан туындайды» деген мақаласында «Абай жолы» романының көркемдік шеберлігін өте жоғары бағалаған («Москва», 1959, N9 3). 1959 ж. 6 сеуірде Әуезовке жазған хатында эпопеяны оқығаннан кейін қатты толқып, ерекше сезімге беленгенін жазған («М. 0. Әуезовтің емірі мен шығармашылық шежіресі», А., 1997, 654-бет).
## Дереккөздер |
Алексеев Петр Вагапович (1809 ж. т., Уфа губерниясы – ө. ж. б.) – әскери топограф. 1832 ж. Ново-Петровск (Қызылтас) қамалының геодезиялық түсірімін жасады. Қайдақ, Қаракешу, Өліқолтық шығанақтарының картасын сызды. Бозащы, Солтүстік Үстірттің топографиялық сипаттамасын жазды (1851 – 52 ж.). Өңірдегі 9 тарихи ескерткіштің суретін салған. 1838 – 40 ж. генерал Перовскийдің Хиуа, 1841 ж. подполк. Бларамбергтің Хиуа, Бұқара экспедицияларына қатысты. 1843 – 47 ж. Орынбор губерниясында түсірім жасап, қазақ даласының картасын сызды. 1855 ж. Орыс геогр. қоғамының жаршысында Жем өзенінің сипаттамасын жариялады. Алексеевтің Бозащы қазақтарының тұрмыс-салты туралы жазғандарының үзіндісі С.Асфендияров құрастырған «Қазақстан тарихы» очерктеріне енді.
## Дереккөздер |
Евгений Владимирович Рымарев (9 қыркүйек 1988, Өскемен, Қазақ КСР) — қазақстандық хоккейші, оң жақ шабуылдаушы.
Өскемендік хоккейдің түлегі, жаттықтырушысы – Сергей Старыгин.
2008 жылғы жастар арасындағы әлем чемпионатының үздік мергені – 6 шайба.
2011 жылғы Қысқы Азия ойындарының чемпионы. 2008 жылғы Құрлық кубогының қола жүлдегері.
## Статистикасы
### Клубтық мансабы
### Халықаралық
## Жетістіктері
### Командалық
### Жеке
## Сілтеме
* Ойыншы бейіні. ҚХЛ ресми сайты. Басты дереккөзінен мұрағатталған 30 тамыз 2013. Тексерілді, 31 шілде 2013.
* Ойыншы бейіні. БХЛ ресми сайты. Басты дереккөзінен мұрағатталған 30 тамыз 2013. Тексерілді, 31 шілде 2013.
* Ойыншы статистикасы. r-hockey.ru. Тексерілді, 31 шілде 2013.
## Дереккөздер |
Қазақстан Республикасының Терроризмге қарсы орталығы — Қазақстан Республикасында терроризмге қарсы тиімді іс-қимыл жасау үшін қажетті және жеткілікті жағдай жасау, қолдау және дамыту мақсатында жұмыс істейтін консультациялық-кеңесші орган.
## Негізгі міндеттері
* терроризмге қарсы іс-қимыл саласындағы мемлекеттік саясатты қалыптастыру мен Қазақстан Республикасының заңнамасын жетілдіру бойынша Қазақстан Республикасының Президентіне ұсыныстар дайындау
* терроризмге қарсы іс-қимыл саласында тұжырымдамалық көзқарастар әзірлеу, негізгі басымдықтарды айқындау, мемлекеттік органдар мен жергілікті өзін-өзі басқару органдары үшін практикалық шаралар тұжырымдау
* терроризм профилактикасы бойынша мемлекеттік органдар мен жергілікті өзін-өзі басқару органдарының қызметін үйлестіру; террористік іс-әрекеттерді анықтау, жолын кесу, террористік қылмыстарды ашу және тергеу терроризмнің зардаптарын барынша азайту және (немесе) жою, сондай-ақ терроризмге қарсы іс-қимыл саласындағы қоғамдық бірлестіктермен және ұйымдармен олардың өзара іс-қимылдарын ұйымдастыру
* террористік қатерлер мен көріністердің мониторингі, оларды бағалау және болжау
* терроризмге қарсы күрес жөніндегі республикалық жедел штабтың іс-қимылын ұйымдастыру
* терроризмге қарсы іс-қимыл саласында халықаралық озық тәжірибені енгізу
## Дереккөздер |
Досжан Русланұлы Есіркенов (15 қыркүйек 1989, Өскемен, Қазақ КСР) —— қазақстандық кәсіпқой хоккейші, оң жақ шабуылдаушы.
## Мансабы
Досжан өскемендік хоккейдің түлегі. Ол өзінің мансабының негізгі бөлігін «Қазмырыш-Торпедо» шайбалы хоккей клубында өткізді.
Ол жоғары лигада 193 ойын өткізіп, 46+57 ұпай жинаған.
Ресей чемпионатының бірінші лигасында 14 ойын өткізіп, «Сарыарқаның» құрамында ойнап, 9+10 ұпай жинады.
Қазақстан чемпионатында 47 ойын өткізіп, 15+13 ұпай жинаған. Қазақстанның екі дүркін чемпионы (2004/05, 2006/07).
2010 жылдан бастап «Қазмырыш-Торпедо» шайбалы хоккей клубы қатарында БХЛ ойнап, 124 ойынға қатысып, 23+35 ұпай жинады.
2000 жылдан бастап жастар мен жасөспірімдер құрамаларына қатысты.
2007 және 2008 жылдардағы әлем чемпионаттарында 10 ойын өткізіп, 2+3 ұпай жинаған. 2007 жылы Қазақстан құрамасы 1-дивизионда қола, ал 2008 жылы дивизионда күміс алды.
## Сілтеме
* Досжан Есіркенов «Eliteprospects.com» сайтындағы статистикасы (ағыл.)
* БХЛ сайтында
* «Спутник» шайбалы хоккей сайтында |
Рүстем Русланұлы Есіркенов (28 маусым 1980, Өскемен, Қазақ КСР) —— қазақстандық хоккейші.
## Мансабы
Өскемендік хоккей мектебінің түлегі.
Ресей чемпионатының жоғарғы лигасында (екінші күшті дивизион) гол+пас жүйесі бойынша 47+49 ұпай жинап, 248 ойын өткізген. Ресей бірінші лигасында 87 ойында 40 гол соғып, 30 нәтижелі пас берді. Қазақстан чемпионатында 193 ойын өткізіп, 67+60 ұпай жинаған.
Ұлттық құраманың тұрақты ойыншысы болды. 1997 және 1998 жылдары жасөспірімдер құрамасында өнер көрсетті. 1999 және 2000 жылдары жастар құрамасында өнер көрсетті. Ол негізгі құрамда төрт чемпионатта (2001, 2002, 2003, 2004) ойнады. |
Қазақстан Республикасының Конституциялық Соты — Қазақстанның сот жүйесіне кірмейтін, Қазақстан Республикасы Конституциясының үстемдігін қамтамасыз ететін мемлекеттік орган.
## Тарихы
Қазақстанда Конституциялық сот 1992 жылы 6 маусымда қабылданған "Қазақстан Республикасының Конституциялық соты туралы" заңы негізінде құрылды. Оған 11 адам: төраға мен он судья кірді. Конституциялық соттың алғашқы және жалғыз төрағасы Мұрат Баймаханов болды.
1995 жылы наурызда Конституциялық сот сол кездері парламент рөлін атқарған Жоғарғы кеңес сайлауын заңсыз деп танып, Жоғарғы кеңес таратылды. Сол жылы тамыз айында жаңа Конституция қабылданып, Конституциялық кеңес құрылды. Соған сәйкес Конституциялық сот жұмысы тоқтады.
2022 жылы 5 маусымда жалпыұлттық референдум өтіп, Конституцияға өзгерістер мен түзетулер енгізілді. Конституциялық соттың құрылуы да сол кездегі түзетулердің бір бөлігі болды. Соған орай 2023 жылы 1 қаңтарда Конституциялық сот жұмысын бастады.
## Мәртебесі
Конституциялық Сот өз өкілеттіктерін жүзеге асыру кезінде дербес және азаматтардан, ұйымдардан, мемлекеттік органдардан, лауазымды адамдардан тәуелсіз, Қазақстан Республикасының Конституциясын және осы Конституциялық заңды басшылыққа алады, соттардың немесе басқа да мемлекеттік органдардың құзыретіне кіретін барлық жағдайларда өзге мәселелерді анықтаудан, зерттеуден және тексеруден қалыс қалады.
## Соттың құрамы және оны құру тәртібі
* Конституциялық Сот Төрағаны және оның орынбасарын қоса алғанда, он бір судьядан тұрады.
* Конституциялық Соттың Төрағасын лауазымға Қазақстан Республикасының Президенті Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының келісімімен тағайындайды.
* Қазақстан Республикасының Президенті Конституциялық Сот Төрағасының орынбасарын Конституциялық Сот Төрағасының ұсынуымен Конституциялық Сот судьяларының арасынан тағайындайды.
* Конституциялық Соттың төрт судьясын Қазақстан Республикасының Президенті лауазымға тағайындайды, Конституциялық Соттың үш-үш судьясын Қазақстан Республикасы Парламенті Палаталары төрағаларының ұсынуымен Қазақстан Республикасы Парламентінің Сенаты мен Мәжілісі тағайындайды.
## Өкілеттік мерзімі
* Конституциялық Сот Төрағасы мен судьяларының өкілеттігі 8 жылға созылады. Бір адам Конституциялық Соттың судьясы болып бір реттен артық тағайындала алмайды.
* Өз өкілеттіктері тоқтатылған жағдайда Конституциялық Соттың Төрағасы мен судьялары Қазақстан Республикасының Конституциясында және осы Конституциялық заңда белгіленген тәртіппен ауыстырылады.
## Соттың құзыреті
* Қазақстан Республикасы Конституциясының 72-бабы 1-тармағының 1) тармақшасына сәйкес Конституциялық Сот дау туған жағдайда:
* Қазақстан Республикасы Президентiнің сайлауын;
* Қазақстан Республикасы Парламенті депутаттарының сайлауын;
* республикалық референдумды өткізудің дұрыстығы туралы мәселенi шешедi.
* Қазақстан Республикасы Конституциясының 72-бабы 1-тармағының 2), 2-1) және 3) тармақшаларына сәйкес Конституциялық Сот:
* Қазақстан Республикасының Президенті қол қойғанға дейін Қазақстан Республикасының Парламенті қабылдаған заңдардың;
* Қазақстан Республикасының Парламенті және оның Палаталары қабылдаған қаулылардың;
* ратификацияланғанға дейін Қазақстан Республикасы халықаралық шарттарының Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкестігін қарайды.
* Қазақстан Республикасы Конституциясының 72-бабы 1-тармағының 4) және 5) тармақшаларына сәйкес Конституциялық Сот:
* Қазақстан Республикасы Конституциясының нормаларына ресми түсiндiрме;
* тиiсiнше, Қазақстан Республикасының Парламенті Қазақстан Республикасының Президентiн лауазымынан мерзiмiнен бұрын босату туралы шешiм, Қазақстан Республикасының Президентiн лауазымынан кетiру туралы түпкiлiктi шешiм қабылдағанға дейiн – белгiленген конституциялық рәсiмдердiң сақталуы туралы қорытынды бередi.
* Конституциялық Сот:
* Қазақстан Республикасы Конституциясының 53-бабының 6) тармақшасына сәйкес конституциялық iс жүргiзу практикасын жинақтап қорыту нәтижелерi бойынша жыл сайын Қазақстан Республикасының Парламентіне Қазақстан Республикасындағы конституциялық заңдылықтың жай-күйі туралы жолдау жiбередi;
* Қазақстан Республикасы Конституциясының 72-бабының 2-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасы Конституциясының 44-бабының 10-1) тармақшасында көзделген жағдайларда – Қазақстан Республикасы Президентінің жолданымдарын, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Конституциясының 78-бабында көзделген жағдайларда соттардың жолданымдарын қарайды;
* Қазақстан Республикасы Конституциясының 72-бабының 3-тармағына сәйкес азаматтардың жолданымдары бойынша Қазақстан Республикасының Конституциясында бекітілген олардың құқықтары мен бостандықтарын тікелей қозғайтын Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкестігін қарайды;
* Қазақстан Республикасы Конституциясының 72-бабының 4-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының жолданымдарын қарайды.
* Қазақстан Республикасы Конституциясының 72-бабының 5-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің жолданымдарын қарайды.
* Конституциялық Сот тек қана құқық мәселелерін шешеді және жүгінуге себеп болған нақты мән-жайларға баға бермейді.
## Конституциялық сот төрағалары
### Конституциялық кеңес төрағалары
## Судьяларының тізімі
* Эльвира Әбілхасымқызы Азимова — Төраға
* Бақыт Маратұлы Нұрмұханов — Төраға орынбасары
* Асан Қайруллаұлы Ескендіров
* Қайрат Төлегенұлы Жақыпбаев
* Айжан Ержанқызы Жатқанбаева
* Айгүл Қуанышбайқызы Қыдырбаева
* Қанат Сергейұлы Мусин
* Еркін Әнуарұлы Оңғарбаев
* Роман Анатольевич Подопригора
* Ерлан Жақсылықұлы Сәрсембаев
* Сергей Федорович Ударцев
## Дереккөздер |
Ербол Абылайұлы Оспанов (9 маусым 1955, Өскемен, Қазақ КСР) — қазақстандық ұшқыш, әуе кемесінің командирі. Қазақстан Республикасы Президенті флотының бас ұшқышы (1992-2009).
## Өмірбаяны
1955 жылы 9 маусымда Өскемен қаласында дүниеге келген.
Ұшқыш мансабын 1972 жылы Ресейдегі Краснокутск ұшу мектебінде кадет офицері ретінде бастады.
1985 жылы инженер-ұшқыш біліктілігін алып, Ленинградтағы Азаматтық авиация академиясының командалық бөлімін бітірді. 2002 жылы әл-Фараби атындағы ҚазҰУ заң факультетінің заңгер мамандығы бойынша бакалавр дәрежесін алды.
Еңбек жолын 1974 жылы Өскемен Біріккен авиациялық жасағының Ан-2 ұшағында екінші ұшқыш болып бастады.
1992-2009 жылдары — Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің Ту-154, Боинг-747, Боинг-767 ұшақтарында экипажының бас ұшқышы, директордың ұшуға қызмет көрсету жөніндегі орынбасары, Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігінің Басқармасы «Бүркіт» мемлекеттік әуе компаниясының Боинг-757, 767 командирі, бас ұшқышы, «Orient Eagle Airways» АҚ ұшу қауіпсіздігі инспекциясының басшысы.
2005-2018 жылдары — «Air Astana» АҚ вице-президенті болды.
2018-2020 жылдары — Boeing 757/767 «Air Astana» ұшағының командирі болды.
## Марапаттары
* Қазақстан Республикасы Президентінің 2020 жылғы 13 тамыздағы Жарлығымен мемлекет алдындағы ерекше қызметі және кәсіби шеберлігінің жоғары деңгейі үшін 2-дәрежелі «Барыс» орденімен марапатталды.
* Құрмет ордені (2006)
* «Қазақстан Республикасының тәуелсіздігіне 10 жыл» медалі (2001)
* Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің Алғыс хатымен марапатталған.
* Қазақстан Республикасының үкіметтік пен мерейтойлық медальдары және т.б.
## Дереккөздер |
Аслан Фархадұлы Жанұзақов (6 қаңтар 1993, Өскемен) — қазақстандық футболшы, «Жеңіс» клубының жартылай қорғаушысы.
## Мансабы
Футболдық мансабын 2012 жылы «Восток» клубының құрамында бастады. 2013 жылдың 30 наурызында «Жетісу» клубына қарсы матчта, 79-минутта Бағдат Нұрлыбаевты алмастыра шығып, Қазақстан Премьер-Лигасындағы дебютін өткізді (1:1).
2016 жылдың қаңтар айында «Қызылжар» клубымен келісімшартқа отырды.
## Жетістіктері
«Восток»
* Бірінші лиганың күміс жүлдегері: 2015
«Қызылжар»
* Бірінші лига жеңімпазы: 2019
* Бірінші лиганың күміс жүлдегері: 2017
* Бірінші лиганың қола жүлдегері: 2016
## Клубтық статистикасы |
Құлшәріп Өміршин (1913, Тайсойған ауылы, Қызылқоға ауданы Гурьев облысы – 7 қаңтар 1987, Атырау) – Ұлы Отан соғысы және еңбек ардагері, мемлекет және қоғам қайраткері.
## Өмірбаяны
Өміршин Құлшәріп 1913 жылы Гурьев облысы, Қызылқоға ауданы Тайсойған ауылында кедей шаруаның отбасында дүниеге келді. Руы Қаратоқай Беріш, Кіші жүз.
1930 жылы Ойыл аудандық жетіжылдық мектебін бітірді.
1930 жылы Ақтөбедегі партия-кеңес мектебіне қабылданды. Одан КомВУЗ-ға ауысып партия қызметінің қырлары, насихатшылық жұмыстың үйренеді.
1933-1935 жылдары Қарабұтақ аудандық комсомол ұйымдарын басқарды.
1935 жылдың 11 қантарында НКВД кавалериялық полк құрамына әскерге алынып, әуелі курсант, кейін взвод командирінің көмекшісі қызметтерін атқарды.
1937 жылдың желтоқсанында әскери қызметінен босағасын ком.состав даярлайтын шекаралық мектепті үздік бітірді.
1937 жылы Ашхабадта шекаралық войскіде взвод комиссары болып істеді.
1937-1939 жылдары Ақтөбе облыстық партия комитеті Қарабұтақ аудандық комсомол комитетіне бірінші секретарь болды.
1938 жылы Қазақстан комсомолдарының екінші съезіне делегат. Қазақстан ЛКСМ Орталық комитетінің пленум мүшесі етіп сайланды, бұл құрметті 1945 жылға дейін иеленді.
1939 жылдың мамырында партия мүшелігіне қабылданды.
1939-1941 жылдары Ақтөбе облыстық партия комитетіне нұсқаушы инструктор, кейін сектор хатшы-меңгеруші қызметіне жоғарылатылды.
1941 жылы тамыздың бірінде Тайпақ әскери комиссариатына, Қазақ КСР-іне, Батыс Қазақстан облысына, Тайпақ ауданына әскери қызметке шақырылды. Облыстық партия комитетінде істейтін 19 жігіт бірден Ақтөбеде құрылған 312-атқыштар дивизиясына алынады. Олардың ішінде Жүсіп Әлсейітов, В.Тананайский, Т.Школьников, Я.Малиновский сынды облыстық партия комитетінің хатшылары, лауазымды жауапты жұмыстағы азаматтары бар. Құлшәріп Өміршиннің бұрынғы саяси жетекші деген әскери атағы, комитеттің әскери жұмылдыру бөлімін басқарғаны ескеріліп, бірден барлау ротасының саяси жетекшісі болып тағайындалады. Сол арада 19 күн өткенде Ленинград майданының Старая Русса деген жерінде ұрысқа түседі. 1942 жылы ауыр жарақатына, басшы-генералдардың майдан шегінен қашып кетуіне қарамастан, сол кездегі саяси басқарма бастығы Емельяновтың командованиені топтастыруы нәтижесінде өз алдына полк құрып, командир қызметін атқарады.
1942 жылдың сәуірінде Қ.Өміршин құрған әскери құрамалар қатары бірте-бірте көбейіп, қалаға жау аяғын бастырмау үшін жанталасады. Бұдан әрі әскери қызметі тағы да өзгертіліп, енді ол Новороссиядағы 217-полкте (Қара теңіз әскери тобы) батальон комиссары болып осы жылдың тамыз айынан 1943 жылдың наурызына дейін И.Петров бастаған 53-армия құрамында қызмет істейді.
1943-1944 жылдары Ворошиловград қаласы Степной майданына 27 армияға 206 дивизиясының 748 полкына партбюро жауапты хатшысы етіп тағайындалды. 1943 жылдың қазан айында сол полкпен Курск доғасындағы шайқасқа қатысып, фашистерді Днепр өзенінен қуып шығарды. Сол ерлігі үшін І дәрежелі Ұлы Отан соғысының орденін алды. Артынан 142 биіктікті алғаны үшін Ұлы Отан соғысының ІІ дәрежелі орденімен марапатталды. Богдан Хмельницкий атындағы орден полктың ерен ерлігі үшін берілді, ал полк Корсун Шевченконың атағын алды. 748 полк, 206 дивизия, 27 армия Украиның Сума, Полтава, Киев, Бело-Церковь облыстары неміс фашистерінен босатылды.
1944 жылдың ақпан айында Құлшәріп Өміршин қаруластарымен бірге жаудың ең ірі ұшақ алаңын қоршап алып, 9 ұшақ, 200 солдат, офицерін қолға түсіреді. Одан кейін Корсуно-Шевченко тобын да жояды. Осы кездердегі ұрысты ұйымдастыру мен басқарудағы ерлігі үшін Қ.Өміршиннің омырауына 1-ші дәрежелі Отан соғысы ордені тағылады. Ізінше 142-биіктікті алғаны үшін ол тағы да 2-ші дәрежелі Отан соғысының орденіне ие болады.
1944 жылы 24 наурыздан Пруд өзенінен өтіп, Батон қаласын алып, Бухаресті, Плоешті, Будапешті, Балатон көлін, Дебрецен, Вена қалаларын босатуға қатысты. Жеңісті 1945 жылы май айында Вена қаласында қарсы алды. Тоғыз рет жаралы болды, бірақ соңғы күніне дейін қатардан шыққан жоқ. Әскери борышын капитан шенімен аяқтады.
1946-1949 жылдары Гурьев облыстық партия комитетінің әскери бөлімінің меңгерушісі, одан кейінгі жылдары Форт-Шевченко аудандық, Бақсай аудандық партия комитеттерінің екінші хатшысы болды.
1952-1954 жылдары Қызылқоға аудандық партия комитетінің бірінші хатшысы болды.
1954-1962 жылдары Бақсай аудандық Кеңесі атқару комитетінің хатшысы болды.
1962-1964 жылдары “Путь Ильича” колхозының төрағасы ретінде болды.
1964 жылы Соғыс ардагері ретінде Қ.Өміршинге республикалық дәрежедегі дербес пенсия тағайындалды.
1964-1985 жылдары еңбектен қол үзбей, Махамбет аудандық автомобиль жолдары бөлімінде жұмыс жасады.
1981 жылға дейін құрылыс учаскесінің бастығы қызметін атқарды.
1983 жылы Республикада өткен еңбек және соғыс ардагерлері кездесуіне қатысып, сөз сөйледі.
## Қоғамдық қызметі
Әлденеше рет облыстық партия комитетінің мүшесі, облыстық, аудандық Кеңес депутаттары болып сайланды.
## Отбасы
Ол үлкен отбасы иесі, адал жар, өнегелі әке болатын. 1938 жылы Садирова Нағимамен отау тігіп, Райыс, Сәлімжан, Бағытжан есімді ұлдар мен Райхан, Нұрбике, Нұржамал атты қыздар өсірді. Бәріне де заман талабына сай жоғары білім алып берді. Олар бұл күнде халық шаруашылығының түрлі салаларында архитектор, геолог, геофизик, дәрігер, мұғалім, энергетик қызметтерін атқарып жүр. Мемлекеттік сыйлықтың иегері, ғылым кандидаттары. Олардан өрбіген немере, шөбере, жиендерінің өзі жиырмадан асады.
## Марапаттары
Отан соғысындағы ерлігі мен ұйымдастырушылық қабілеті үшін командованиесі 42 құрмет, 4 орден, 18 медальмен марапатталды.
Орталық Комитет, ЛКСМ, облыстық комитет, облыстық атқару комитетінің, республика автомобиль жолдары министрлігінің қаншама Құрмет, мақтау грамоталарына ие болды. 1960 жылы “Республика халық ағарту ісінің үздігі” белгісін алды. 1983 жылы “Махамбет ауданының Құрметті азаматы” атағы берілді. Махамбет ауылында орталығындағы көшелердің бірі оның есімімен аталды .
* Қызыл Жұлдыз ордені (1.1944)
* Ұлы Отан соғысының II дәрежелі ордені (3.1944)
* Ұлы Отан соғысының II дәрежелі ордені (5.1945)
* Ұлы Отан соғысының I дәрежелі ордені (4.1985)
* Жұмысшы-Шаруа Қызыл Әскеріне ХХ жыл» медалі (1938)
* Мәскеуді қорғағаны үшін медалі (1.1945)
* «Кавказды қорғағаны үшін» медалі (4.1945)
* Ерлігi үшін медалі
* Ерен еңбегі үшін медалі
* Ерен еңбегі үшін медалі
* “1941-1945 Ұлы Отан соғысында Германияны жеңгені үшін” медалі (1945)
* Венаны алғаны үшін медалі (1945)
* Будапештті алғаны үшін медаль (1945)
* Қазақ КСР халық ағарту ісінің үздігі (1960)
* «Еңбек ардагері» медалі
* "1941-1945 Ұлы Отан соғысындағы Жеңіске 20 жыл" мерейтойлық медалі” (1965)
* "КСРО Қарулы Күштеріне 50 жыл" мерейтойлық медалі (1967)
* “В.И.Ленин туғанына 100 жыл толуына орай" медалі (1970)
* "1941-1945 Ұлы Отан соғысындағы Жеңіске 30 жыл" мерейтойлық медалі (1975)
* "КСРО Қарулы Күштеріне 60 жыл" мерейтойлық медалі (1977)
* "1941-1945 Ұлы Отан соғысындағы Жеңіске 40 жыл" мерейтойлық медалі (1985)
## Жарияланымдар
Құлшәріп Өміршин және басқа авторлар “Варшава тас жолында”, 1968
Ұлы Отан соғысында Москва қаласы үшін болған ұрыстарға қатысушы ретінде орталық баспадан 1968 жылы жарық көрген “Варшава тас жолында” деп аталатын кітап авторларының бірі болды.
## Әдебиеттер
* “Коммунистік еңбек”, 23 мамыр 1965
* “Коммунистік еңбек”, 31 қазан 1980
* “Лениншіл жас”, 8 шілде 1983
* “Социалистік Қазақстан”, 30 қыркүйек 1983
* "Егемен Қазақстан", 10 тамыз 1993
* Ұлағатты өмір. Қүлшәріп Өміршинді еске алу кітабы. – Алматы: "Арыс" баспасы, 2003. ISBN 9965-17-106-8
## Дереккөздер |
Әлихан Әсетұлы Әсетов (26 қыркүйек 1996, Өскемен) —— қазақстандық хоккейші, шеткі шабуылдаушы. Қазіргі уақытта Астананың «Барыс» ҚХЛ клубының ойыншысы.
## Өмірбаяны
Әлихан хоккейді туған жері Өскеменде, жергілікті «Торпедо» мектебінде бастады. 2012/2013 жылғы маусымда ол жасөспірімдер құрамасы сапында Ресей чемпионаты деңгейінде, Сібір-Қиыр Шығыс аймағында дебют жасады, сондай-ақ «Қазмырыш-Торпедо-2» ересектер командасында Қазақстан чемпионаты деңгейінде бір матч өткізіп, осылайша кәсіби деңгейде дебют жасайды.
2013 жылдан бастап Әлихан астаналық «Барыс» жүйесінде өнер көрсетіп келеді. Алғашында ЖХЛ чемпионаты деңгейінде «Қар барыстары» командасында тұрақты ойнады, кейін Қазақстан чемпионаты деңгейінде өнер көрсететін «Номад» командасына және 2015 жылдың 10 қазанында «Барыстың» өз алаңында жаңасібірдің «Сібір» командасына қарсы ойынына қатысып, ҚХЛ-да дебют жасады. 2016/2017 маусымында Номад құрамында Әсетов Қазақстан чемпионы атанды. 2018 жылдан бастап Әлихан Әсетов «Барыстың» негізгі ойыншысы атанды, тек мезгіл-мезгіл фарм-клубына күшейту үшін шақырылады.
23/24 маусымының басынан бері ол ҚХЛ титулдық серіктесі Фонбеттің Қазақстандағы амбассадоры болды.
## Құрамада
Әлихан кіші жастан бастап, Қазақстанның негізгі құрамасына қосылғанға дейін дамудың барлық таптарынан өтті.
2017 жылы Алматыда өткен өз алаңындағы Универсиадада ұлттық құрамамен бірге жарыста күміс жүлдегер атанды.
2021 жылы алғаш рет 2021 жылдың 21 мамыры мен 6 маусымы аралығында Латвияда өткен әлем чемпионатына қатысып, осы турнирде Қазақстан құрамасының капитаны болды.
2023 жылы әлем чемпионатының ашылу матчында оның оң қолы сынып, жарыстағы өнерін мерзімінен бұрын аяқтады.
## Жетістіктері
* 2013 жылғы U-18 әлем чемпионы (1 дивизион В тобы)
* 2014 жылғы U-18 әлем чемпионатының қола жүлдегері (1 дивизион А тобы)
* 2015 жылғы U-20 әлем чемпионы (1 дивизион В тобы)
* 2016 жылғы U-20 әлем чемпионатының қола жүлдегері (1 дивизион А тобы)
* 2017 жылғы Қазақстан чемпионы
* 2017 жылғы Универсиаданың күміс жүлдегері
* 2018 жылғы әлем чемпионатының қола жүлдегері (1 дивизион А тобы)
* 2019 жылғы әлем чемпионы (1 дивизион А тобы)
## Дереккөздер |
Азамат Несіпбайұлы Есқараев (7 қазан 1979 жыл, Алматы) — қазақстандық саяси қайраткер, 2023 жылғы қаңтардан Әділет министрі, Қазақстан президенті жанындағы Адам құқығы бойынша комиссия мүшесі.
## Жастық шағы және білімі
Азамат Есқараев 1979 жылғы 7 қазанда Алматыда дүниеге келген. Жоғары білімін Қазақ гуманитарлық заң университетінде алды.
## Мансабы
Өз еңбек жолын Есқараев 1996 жылы коммерциялық саудада және Алматыдағы ДЭЗ-2 жұмысшысы болып бастаған.
2000–2002 жылдары ол Әділет министрлігінің Заңнама департаментінде бас маман болды. 2002 жылдан 2003 жылға дейін Есқараев сол департаментте бөлім, кейін басқарма басшысы болды.
2003–2005 жылдары аралығында Есқараев Заңға тәуелді актілер департаментіндегі бөлімді басқарып кетсе, одан кейін, 2006 жылға дейін Алматы қалалық әкімдігінің бас инспекторы болды.
Астанаға көшкесін 2006–2007 жылдары ол елордадағы «Қазына» орнықты даму қоры» АҚ Заң қызметтері департаментінің бас менеджері және 2007 жылы Әділет министрлігінің құқықтық мәселелері жөніндегі консультанты, Ішкі әкімшілік департаментінің жетекші маманы қызметтерінде болды.
2007 жылғы шілдеден 2008 жылға дейін ол Әділет министрі Зағипа Балиеваның көмекшісі болса, одан кейін, 2009 жылға дейін министрліктің Талдау және стратегиялық жоспарлау департаментінің директоры болды. Оған қоса Есқараев 2012–2014 жылдары Экономикалық қылмысқа және сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес агенттігі (ЭҚСЖҚКА) инспекциясының ұйымдастыру-бақылау департаментінің бастығы болған.
2014 және 2019 жылдары аралығында ол Премьер-министр Кеңсесінің Заң бөлімі меңгерушісінің орынбасары қызметін атқарған. Одан кейін, 2023 жылғы қаңтарға дейін Есқараев Қазақстан премьер-министрі Кеңсесі Заң бөлімінің меңгерушісі қызметінде болды.
2023 жылғы 4 қаңтарда Азамат Есқараев президент Тоқаевтың жарлығы бойынша Әділет министрі лауазымына тағайындалды. Сол жылғы 4 сәуірде ол сол лауазымына қайта тағайындалды. Смайылов үкіметінің отставкасына қарамастан, 2024 жылғы 6 ақпанда Есқараев өз лауазымына қайта тағайындалды.
## Дереккөздер
## Сыртқы сілтемелер
* Әділет министрлігінің ресми сайты
* Премьер-министр сайтындағы өмірбаяны |
Оңдасын (Оқан) Абдуллаұлы Абдуллаев (13 қыркүйек 1948, Еңбекшіқазақ ауданы, Алматы облысы — 8 қыркүйек 2023, Алматы) — кеңестік және қазақстандық баяншы, музыка педагогы, профессор. Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері (1996).
## Өмірбаяны
1948 жылы 13 қыркүйекте Алматы облысы, Еңбекшіқазақ ауданы, Киров атындағы колхозда дүниеге келген.
1968 жылы П. И. Чайковский атындағы Алматы музыкалық училищесін, ал 1980 жылы Құрманғазы атындағы Алматы мемлекеттік консерваториясын бітірген.
Еңбек жолын 1968 жылы Есік педагогикалық училищесінде музыка және ән мұғалімі болып бастаған.
1968–1970 жылдары дейін Есік педагогикалық училищесінде баян сыныбы бойынша педагог.
1971–1978 жылдары Есік қаласындағы Балалар музыка мектебінің баян сыныбы бойынша педагог.
1979–1980 жылдары ҚазКСР Халық Ағарту министрлігінің Музыкалық білім беру және эстетикалық тәрбие зертханасының әдіскері.
1980–1982 жылдары Күләш Байсейітова атындағы дарынды балаларға арналған республикалық мамандандырылған музыка мектебінің баян сыныбы және оркестрлік дирижерлық бойынша педагог.
1982–1984 жылдары ҚазКСР Халық Ағарту министрлігінің тәрбие бөлімінің инспекторы.
1984 жылдың қарашасынан 2020 жылдың тамызына дейін Күләш Байсейітова атындағы дарынды балаларға арналған республикалық мамандандырылған музыка мектебінің директоры (36 жыл).
Директор қызметінен кеткеннен кейін осы лауазымдағы өзінің мұрагері Бақтияр Әбдірашевтің ұсынысы бойынша ҚР Мәдениет және спорт министрі Ақтоты Райымқұлованың келісімімен Күләш Байсейітова атындағы РММӨМ директорының кеңесшісі болып тағайындалды.
Қобыз және баян кафедрасының аға оқытушысы және Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясының құрметті профессоры.
2023 жылы 8 қыркүйек күні кешке 75 жасқа толуына 5 күн қалғанда Алматыда үйінде қайтыс болды.
## Марапаттары мен атақтары
* 1988 — «Қазақ КСР халық ағарту ісінің үздігі» төс белгісі;
* 1990 — «КСРО мәдениет үздігі» төсбелгісі;
* 1996 (24 қазан) — «Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері» — қазақ музыка педагогикасын дамытудағы және қоғамдық қызметі үшін;
* 2002 — «Қазақстан Республикасы білім беру ісінің құрметті қызметкері» төс белгісі;
* 2008 — «Ыбырай Алтынсарин» төсбелгісі — білім және педагогика ғылымындағы ерекше еңбегі үшін;
* 2008 (7 желтоқсан) — «Парасат» ордені — қазақ музыка педагогикасының дамуына қосқан зор үлесі мен қоғамдық қызметі үшін;
* 2011 — «Қазақстан Республикасының тәуелсіздігіне 20 жыл» медалі;
* 2018 (2 шілде) — «Астанаға 20 жыл» медалі;
* 2020 — «Қазақстан Республикасының Конституциясына 25 жыл» медалі;
## Дереккөздер |
2023 жылдың 1 қаңтарына Қазақстанда тіркелген санаторийлар тізімі.
## Статистикасы
2023 жыл басына Санаториялық-курорттық ұйымдар. Дереккөз.
## Дереккөздер |
2024 жылы Қазақстан құрамасы УЕФА Ұлттар лигасының плей-офф кезеңіне қатысып, ЕУРО-2024 жолдамасын сарапқа салып, сәтсіз өнер көрсетті. Көктемгі матчтар сериясынан соң Магомед Адиев өз еркімен қызметтен кетті. Оның орнына екі ойында құрманы Руслан Балтиев баптады. Күзгі матчтарда бас жаттықтырушы боп Станислав Черчесов баптады.
## Матчтар
### Жолдастық ойын
№239
### УЕФА Ұлттар лигасы 2022/23
Жартылай финал
№ 240
### Үшінші орын
### Жолдастық кездесулер
### УЕФА ұлттар лигасы 2024/25
## Дереккөздер
## Сілтемелер |
Шәмші Қалдаяқов ауылдық әкімдігі – Ақтөбе облысы Қарғалы ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамындағы жалғыз елді мекен әрі әкімшілік орталығы – Шәмші Қалдаяқов ауылы.
## Тарихы
2023 жылы Желтау ауылдық округінен жеке әкімшілік бірлік болып бөлініп шықты.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша халық саны 1934 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Нұржан Молдиярұлы Нұржігітов (31 наурыз 1967 жыл, Жамбыл облысы) — қазақстандық саяси қайраткер, экономист, 2023 жылғы қыркүйектен Су ресурстары және ирригация министрі, 2022–2023 жылдары Жамбыл облысының әкімі.
## Жастық шағы және білімі
Нұржан Нұржігітов 1967 жылғы 31 наурызда, Жамбыл облысында дүниеге келген.
Нұржігітов — техника ғылымдарының кандидаты және Қазақ ұлттық аграрлық университетінің құрметті профессоры.
## Мансабы
Еңбек жолын Нұржігітов 1988 жылы, Ленинград ауылшаруашылық институтында техник, комендант болып бастаған. 1991 жылы ол Жуалы ауданында, Максим Горький атындағы колхозында механик болды.
1992–1996 жылдары ол Жуалы ауданындағы Төле би атындағы агроұйымның бас инженері болса, 1996–1997 жылдары ол Жуалы ауданы әкімі аппаратының ауыл шаруашылығы бөліміндегі бас маман болған.
1997 жылдан 2003 жылға дейін Нұржігітов Жуалы ауданы әкімдігінің экономика бөлімінде бас маман қызметінде болды, 2003–2006 жылдары ол Жуалы ауданы әкімдігінің бір бөлімін басқарып кетті. Одан кейін, 2008 жылға дейін ол әкімдіктің кәсіпкерлік бөліміне басшылық етті.
2008 жылы ол аудандық әкімдіктен Жамбыл облыстық әкімдігі деңгейіне жетті, ол кезде ол облыс әкімінің ұйымдастыру-инспекторлық және кадр жұмысы бөлімінде облыс әкімінің бас инспекторы болған еді. 2008 жылдан 2011 жылға дейін Нұржігітов облыс әкімі аппаратының мемлекеттік қызмет көрсету сапасының мониторингі жөніндегі даму бөлімінің басшысы болса, 2011–2014 жылдары Қазақстан Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің Жамбыл облысы бойынша департаменті басшысының орынбасары болды.
2014–2015 жылдары ол Мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің Жамбыл облысы бойынша департаментінің Мемлекеттік қызмет және сыбайлас жемқорлықтың алдын алу басқармасының басшысы және 2015 жылғы тамыздан 2018 жылғы ақпанға дейін Жамбыл облысы әкімдігінің ауыл шаруашылығы басқармасының басшысы болды.
2018 жылғы 23 ақпаннан тамызға дейін ол Жамбыл облысы әкімдігінің табиғи ресурстар және табиғатты пайдалануды реттеу басқармасының басшысы қызметінде болған.
2018 жылғы тамыздан 2021 жылғы сәуірге дейін Нұржігітов Байзақ ауданының әкімі болды. Одан кейін, 2022 жылғы 7 сәуірге дейін ол Жамбыл облысы әкімінің орынбасары қызметінде болды.
2022 жылғы 7 сәуірде Нұржігітов Жамбыл облысының әкімі болып тағайындалды. Нұржігітов әкімдігі тұсында Жамбыл облысында су жетіспеушілігі себебінен бірнеше ауданда төтенше жағдай жарияланып, дағдарыс орын алды.
2023 жылғы 4 қыркүйекте президент Тоқаевтың жарлығымен Нұржан Нұржігітов жаңа құрылған Су ресурстары және ирригация министрі лауазымына тағайындалды да, бұрынғы барлық лауазымынан босатылды. 2023 жылғы 6 ақпан сол лауазымына қайта тағайындалды.
## Жеке өмірі
Нұржан Нұржігітов үйленген, 6 баласы бар.
## Дереккөздер |
Пекин трактаты — 1860 жылы Англия мен Францияның Қытайға күшпен таңған келісім шарты. Цин үкіметі 2-апиын соғысында жеңілгені жөнінде 1858 жылы Англия және Франциямен қол қойған әділетсіз Тяньцзин келісімін мойындаудан бас тартып, оның талаптарын бекітпеуге тырысты. Қытай Тяньцзинге келетін барлық теңіз жолдарын мықтап бекітуді, әсіресе әскери жағын нығайтуды қолға алды. Шетелдіктермен алдағы уақытта соғыс бола қалса жеңе алмайтынына көзі толық жетпеген Қытай императоры Тяньцзиньшартын жеңілдету жолдарын дипломат. жолмен іздестірді. Бірақ Қытай өкіметінің бұл әрекеттері нәтиже бермей, ақыры тағы да соғыс ашқан ағылшын-француз әскерлерінен жеңілді. 1860 жылы 24 қазанда Бейжіңде ағылшын-қытай, француз-қытай келісімдеріне қол қойылып, Тяньцзин келісіміндегі талаптарға сәйкес келетін құжаттар қабылданды. Пекин трактаты бойынша Цинь үкіметі шетелдік елшіліктердің тұрақты жұмыс істеуіне, Тяньцзин қаласын шетелдік саудаға ашық деп жариялауға, қытайларды өз елдеріне арзан жұмыс күші ретінде әкетулеріне рұқсат беруге мәжбүр болды. Сондай-ақ құжатта Сянганға жақын орналасқан Цзюлун аралын Англияның иемденуіне және француз миссионерлерінің барлық Қытай провинцияларында жерді кепілдікке немесе сатып алуға, өз қалауынша құрылыстар салуына рұқсат берілген баптар көрсетілді. Ресей де осы қолайлы сәтті пайдаланып, 2 қарашада Қытаймен жаңа келісімге қол қойды. 1858 жылғы Айгунь келісімінің шарттарын толық бекітіп, Амур өзені бойындағы шекараны және Амур мен Уссуридің қосылар тұстарынан шығысқа қарай жүретін шекаралық иеліктерді бекітіп, Қиыр Шығыстағы аумақтық талаптарын шешіп алды. Бұл әділетсіз келісімшарт Қытайды бұдан кейін де шетелдіктермен басқа да ауыр келісімдерді мойындауына, сөйтіп, еріксіз жартылай отар елге айналуына жол ашты.
## Дереккөздер
«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VII том |
Беньямин Шешко (словен. Benjamin Šeško; 31 мамыр 2003) — словениялық футболшы, Словения Ұлттық футбол құрамасы мен "РБ Лейпциг" клубының шабуылшысы. 2022 жылы "Словения жыл футболшысы" атанды.
## Карьерасы
### Халықаралық
Ұлттық құрама сапында тұңғыш рет 2021 жылы 1 маусымда Солтүстік Македонияға қарсы ойында алаңға шықты.
2023 жылы 20 қарашада ЕУРО-2024 іріктеу ойынында Қазақстан қақпасына пенальтиден құрама сапындағы 9-шы голын соғып, құраманың ЕУРО-2024 турниріне жолдама алуына көмектесті. Бұл ойында Словения 2:1 есебімен жеңіске жетті.
## Жүлделері
### Командалық
«Ред Булл Зальцбург»
* Аустрия чемпионы (3): 2020/21, 2021/22, 2022/23
* Аустрия Кубогы: 2021/22
## Дереккөздер |
Әміреш Дәрменов (10 мамыр 1922, Жалтырша ауылы, Ақмола облысы, Ресей империясы — 12 желтоқсан 2002, Жалтырша ауылы, Жамбыл ауданы, Солтүстік Қазақстан облысы, Қазақстан) — атқыш; барлаушы; 139-атқыштар Суворов дивизиясының Рославль Қызыл Ту орденді 609-атқыштар полкінің жаяу барлау взводының барлау бөлімі командирі, сержант, «Даңқ» орденінің толық иегері.
## Өмірбаяны
1922 жылы 10 мамырда қазіргі Солтүстік Қазақстан облысы, Жамбыл ауданы, Жалтырша ауылында шаруа отбасында дүниеге келген. 6 сыныпты бітірген. Ұжымшарда есепші, есеп жүргізуші болып істеген.
1941 жылдың желтоқсанынан бастап Қызыл Әскер қатарына және Ұлы Отан соғысы ұрыстарында қатысты. 1944 жылдан бастап БК(б)П/КОКП мүшесі болды.
609-атқыштар полкінің (139-атқыштар дивизиясы, 10-армия, 1-Беларусь майданы) атқышы, Қызыл Әскер жауынгері Әміреш Дәрменов 1944 жылы 8 наурызда Беларустың Могилев облысы Чаусск ауданындағы тактикалық маңызды биіктікке шабуыл жасағанда, жау орларына алғашқылардың бірі болып жетіп, автоматтан оқ жаудырып жеті нацисті өлтірді, содан кейін жараланған кеңес жауынгерлеріне алғашқы медициналық көмек көрсетті.
Ұрыста көрсеткен ерлігі мен батылдығы үшін 1944 жылы 22 сәуірде Қызыл Әскер жауынгері Дәрменов Әміреш 3-дәрежелі Даңқ орденімен (№509751) марапатталды.
Қазіргі Беларустың Могилев облысы Горбачи ауылы үшін болған шайқаста 609-атқыштар полкінің (139-атқыштар дивизиясы, 50-армия, 2-Беларусь майданы) жаяу барлау взводының барлаушысы, Қызыл Әскер жауынгері Әміреш Дәрменов бір топ батылдардың қатарында бірінші болып ауылға басып кіріп, бір нацисті тұтқынға алды.
1944 жылы 28 маусымда Могилев қаласы үшін болған шайқаста Дәрменов 8 нацистік жауынгерді жойып, бесеуін тұтқынға алды.
Ұрыста көрсеткен ерлігі мен батылдығы үшін 1944 жылы 10 тамызда Қызыл Әскер жауынгері Дәрменов Әміреш 2-дәрежелі Даңқ орденімен (№13493) марапатталды.
1945 жылы 24-25 наурызда Данциг қаласына (Гданьск, Польша) жақындаған кезде 609-шы атқыштар полкінің (139-шы атқыштар дивизиясы, 49-армия, 2-ші майдан) жаяу барлау взводының барлау бөлімі командирі , сержант Әміреш Дәрменов жау орныққан орнына басып өтіп, танкке қарсы гранаталармен үш пулеметпен бірге олардың тобын жарып жіберді. Жауды қуып жүріп, ол басқа жауынгерлермен бірге он бестен астам нацисті тұтқынға алды.
КСРО Жоғарғы Кеңесі Төралқасының 1945 жылғы 29 маусымдағы Жарлығымен сержант Дәрменов Әміреш неміс-нацистік басқыншылармен шайқастарда командалық тапсырмаларды үлгілі орындағаны үшін 1-дәрежелі Даңқ орденімен (№ 1285) марапатталып, «Даңқ» орденінің толық иегері атанды.
1946 жылы Ә.Дәрменов әскерден қайтты. Отанына оралды. Зейнеткерлікке шыққанға дейін қазіргі Солтүстік Қазақстан облысы, Жамбыл ауданы, Озерное ауылындағы кеңшарда еңбек етті.
## Дереккөздер |
Алатау (2024 жылға дейін — Жетіген) — Алматы облысындағы облыстық маңызы бар қала, темір жол стансасы.
## Географиялық орны
Облыс орталығы - Қонаев қаласынан оңтүстікке қарай 38 км, Алматы қаласынан солтүстікке қарай 54 км-дей жерде, Кіші Алматы өзенінің оң жағалауындағы әр түрлі астық тұқымдасты шөптер өскен, сұр, бозғылт қоңыр топырақты шөлейт белдемде орналасқан.
## Халқы
## Тарихы
Іргесі 1959 жылы “Рассвет” сүт өндіру кеңшарының құрылуына байланысты қаланды. 1997 жылдан оның негізінде өндірістік кооператив, серіктестіктер мен шаруа қожалықтары ұйымдастырылды.
2024 жылғы 9 қаңтардағы Президент Жарлығымен Жетіген ауылы облыстық маңызы бар қала санатына жатқызылып, Алатау қаласы болып өзгертілді.
## Инфрақұрылымы
2 орта, бір орталау мектеп, клуб, кинотеатр, кітапхана, стадион, мешіт, аурухана, дәріхана, т. б. әлеуметтік инфрақұрылымдар бар. Ауылдың солтүстігінде Жетіген әуеайлағы орналасқан. Тұрғындары көрші елді мекендермен автомобиль және темір жолдары арқылы қатынасады.
## Дереккөздер |
Ақынқали Дәуітбайұлы Дәрменов (18 наурыз 1978, Боровское кенті, Меңдіқара ауданы, Қостанай облысы, Қазақ КСР) — полиция генерал-майоры, заң ғылымдарының кандидаты. 2019 жылдың қаңтарынан бастап Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі Б.Бейсенова атындағы Қарағанды академиясының басшысы.
## Өмірбаяны
1978 жылы 18 наурызда Қостанай облысы Меңдіқара ауданы Боровское ауылында дүниеге келген. 1995 жылы Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Алматы жоғары мектебіне оқуға түсіп, одан кейін Қостанай облысы Меңдіқара аудандық ішкі істер бөлімінің ПБ тергеушісі болып қызмет атқарды. 1999 жылдың қыркүйегінен 2000 жылдың қазанына дейін — Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі Қостанай заң институтының қылмыстық құқық және криминология, қылмыстық-атқару құқығы кафедрасының оқытушысы. 2000 жылдың қазанынан 2003 жылдың сәуіріне дейін — ҚР ІІМ Академиясының қылмыстық-құқықтық саясат және криминология кафедрасының адъюнктурасы. 2003 жылдың сәуірінен 2006 жылдың қарашасына дейін ҚР ІІМ Академиясының Ғылыми-зерттеу институтында ұйымдасқан қылмысқа, терроризмге және діни экстремизмге қарсы күрестің өзекті мәселелерін әзірлеу зертханасының ғылыми және аға ғылыми қызметкері болып жұмыс істеді. 2006 жылдың қарашасынан 2010 жылдың наурызына дейін — ҚР ІІМ Академиясының адъюнктура бөлімінің бастығы. 2010 жылдың наурызынан қазанына дейін — ҚР ІІМ Академиясының докторантура кафедрасының доценті болды.
2010 жылдың қазанынан 2012 жылдың наурызына дейін «Болашақ» бағдарламасы бойынша Кембридж университетінде (Ұлыбритания) «Сот билігі, құқық қорғау органдары, Құқық қорғау қызметін ұйымдастыру» мамандығы бойынша білім алды. Оқуды аяқтаған соң Қазақстан Республикасы ІІМ Алматы академиясы Заң институты арнайы факультетінің жалпы заң пәндері кафедрасының доценті қызметін атқарды.
2013 жылдың сәуірінен 2014 жылдың маусымына дейін — Қазақстан Республикасы ІІМ Кадр жұмысы департаменті Мекемелік оқытуды ұйымдастыру басқармасының бастығы, 2014 жылдың маусымынан 2018 жылдың наурызына дейін — Қазақстан Республикасы ІІМ Теміртау қаласындағы Оқу орталығының бастығы болды. 2018 жылдың наурызынан 2019 жылдың қаңтарына дейін — Қазақстан Республикасы ІІМ Кадр саясаты департаментінің бастығы болды. 2019 жылдың қаңтарынан бастап — ҚР ІІМ Бейсенова Б. атындағы Қарағанды академиясының бастығы болып келеді.
## Білімі
* ҚР ІІМ Алматы заң институты («Құқықтану» мамандығы)
* ҚР ІІМ академиясы
* Д.Маршалл атындағы Еуропалық қауіпсіздік орталығы, Германия, Гармиш-Партенкирхен қ. («Leaders program in advanced sekurity studies» бағдарламасы бойынша оқыту)
* Кембридж университеті, Ұлыбритания («Болашақ» бағдарламасы бойынша оқу)
## Марапаттары және атақтары
Ішкі істер органдарындағы мінсіз қызметі және қол жеткізген табыстары үшін Қазақстан Республикасының және шет мемлекеттердің 15-тен астам мемлекеттік және мекемелік марапаттарына ие болды.
Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен келесі медальдармен марапатталды:
* III дәрежелі «Ішкі істер органдарындағы мінсіз қызмет еткені үшін» медалі;
* II дәрежелі «Ішкі істер органдарындағы мінсіз қызмет еткені үшін» медалі;
* «Қазақстан полициясына 20 жыл».
Төсбелгілері:
* «ҚР ІІМ мінсіз қызметі үшін»;
* «ІІМ үздік қызмет үшін».
## Дереккөздер |
Руслана Сергеевна Коршунова (2 шілде 1987, Алматы — 28 маусым 2008, Манхэттен, Нью-Йорк) — орыс текті қазақстандық модель. Ол Вера Вонг және Nina Ricci брендтерінің келбеті ретінде кеңінен танымал болды. Белгісіз жағдайда қайтыс болды. Оның өлімі бүкіл әлемде талқылау мен назардың тақырыбы болды.
## Өмірбаяны
1987 жылы 2 шілдеде Чукоткада дүниеге келген, кейін отбасымен Алматыға көшіп келген. Әкесі Сергей Коршунов 1992 жылы қайтыс болды. Анасы Валентина (тұрмысқа шықпай тұрғандағы тегі Кутенкова) мен ағасы Руслан Қазақстанда тұрады. Алғашында анасымен бірге Алматының іргесіндегі әскери қалашықта тұрып, кейін қалаға қоныс аударған.
Ол төрт тілде сөйледі: қазақ, орыс, ағылшын және неміс.
## Мансабы
2003 жылы оның All Asia журналындағы фотосуреті MODELS 1 ірі модельдік агенттігінің өкілі Дебби Джонстың назарын аударды, ол кейін оны тауып, келісім-шартқа қол қойды. Коршунова ұзын шашы үшін «Орыс Рапунцелі» деген лақап атқа ие болды. 2005 жылы ол Нью-Йорк сән апталығының басты жаңалықтарының бірі деп аталды. 2008 жылға қарай Коршунова DKNY, BCBG, Blugirl by Blumarine, Clarins, Ghost, Girbaud, Kenzo Accessories, Marithé & François, Max Studio, Moschino, Old England, Pantene Always Smooth, Paul Smith, Vera Wang lingerie және Nina Ricci 'Nina' fragrance жарнамалық науқандарына қатысты, сонымен қатар ELLE журналының француз басылымы, ресейлік және поляк Vogue журналының мұқабаларында пайда болды. «Парфюмерші» фильмінің басты кейіпкерінің рөліне кастингке қатысты.
## Дүниеден өтуі
2008 жылы 28 маусымда, 21 жасқа толуына 4 күн қалғанда Коршунова Манхэттендегі (Уотер-стрит, 130) тоғызыншы қабаттағы пәтерінің терезесінен құлап қайтыс болды. Полиция мұны өзін-өзі өлтіру деп санады, бірақ өлім алдында жазылған ешқандай хат табылмады. Сонымен қатар, оның барлық жақындарының, достарының және таныстарының мәлімдемесіне сәйкес, оның өз-өзіне қол жұмсауға нақты себебі жоқ және бұл кісі өлтіру болуы мүмкін. Олар оның жақында Париждегі сән көрсетілімінен оралғанын және «әлемнің шыңында» екенін айтты. Британдық телепродюсер Питер Померанцев Коршунованың өз-өзіне қол жұмсауы модель үш ай бойы қатысқан «Әлем раушаны» ұйымының жеке өсу жаттығуларымен байланысты деп санайды.
Мамандар оның тырнақ астынан бөгде терінің іздерін таппады. Коршунованың анасы Валентина Кутенкова қызының өзіне қол жұмсағанына сенбеді.
Коршунованың үйінде жұмыс істейтін консьерж Мұхаммед Накиб былай деді:
Мәскеу мәйітханасында модельдің макияжын жасаумен айналысқан мердігер Сергей былай деді:
Коршунова 2008 жылы 7 шілдеде Мәскеудегі Хованское зиратында жерленді.
2008 жылдың күзінде «Новая газета» журналисі Елена Костюченко Коршунованың өліміне қатысты тергеу жүргізіп, ол үшін «Әлем раушаны» сектасына енуге тырысты. Оқу орталығында төрт сабаққа қатысқаннан кейін Костюченко қатты депрессияға ұшырап, психиатриялық клиникаға жатқызылды, ал бұл тергеу туралы материал тек 2019 жылы жарияланды.
2009 жылы «Әлем раушаны» сектасының тренингтеріне бірге қатысқан Коршунованың құрбысы, модель Анастасия Дроздова өз-өзіне қол жұмсады. Ресей Федерациясының Тергеу комитеті Мәскеудегі Бүкілресейлік көрме орталығында орналасқан «Әлем раушаны» оқу орталығында тексеру жүргізді, бірақ оларға қарсы ешқандай айғақ таппады. Алайда бұл тексеруден кейін орталық 2011 жылдың тамыз айында жабылды.
## Дереккөздер |
Норман Таурог (ағылш. Norman Taurog; 23 ақпан 1889(18890223), Чикаго, Иллинойс — 7 сәуір 1981, Ранчо-Мираж, Калифорния) — америкалық кинорежиссёр және сценарийші. 1920 жылдан 1968 жылға дейін Таурог 180 фильм түсірді. Ол 1931 жылы «Скиппи» фильмі үшін «Үздік режиссер» номинациясында «Оскар» алды (сол кезде жүлде тарихындағы осы санаттағы ең жас иегер болды). Элвис Преслимен көптеген жұмыстармен танымал (9 бірлескен фильм).
## Дереккөздер |
* Амансай – Жамбыл облысы Жуалы ауданындағы ауыл.
* Амансай – Түркістан облысы Бәйдібек ауданындағы ауыл. |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.