text
stringlengths 3
252k
|
|---|
Бүркітті — Павлодар облысы Баянауыл ауданы, Жаңажол ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Баянауыл ауылынан солтүстік-батысқа қарай 51 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Белағаш – арбаның алды-артын қосып тұратын ұзын ағаш. Үйдің төбесіне салатын арқалықты және ердің екі басының арасына салынатын қоспа ағашты да белағаш дейді.
## Дереккөздер |
Еркебұлан Мұратұлы Тұңғышбаев (14 қаңтар 1995, Шымкент, Қазақстан) — қазақстандық футболшы, Қазақстан Ұлттық футбол құрамасының жартылай қорғаушысы. «Ордабасы» клубында өнер көрсетеді.
## Карьерасы
### Клубтық
Шымкент футболының түлегі саналады. 2013 жылғы маусымды "Қыран" сапында арендада өткізді.
2014 жылдан "Ордабасының" негізгі құрамында ойнай бастады. 2015 жылы УЕФА Еуропа лигасының іріктеуінде ойнады.
Содан кейін де бірнеше жыл бойы "Ордабасыда" негізгі құрамда ойнады. 2018 жылы Ұлттық құрамада сәтті ойнап, "Қайрат" басшыларының көзіне түсті де, маусымаралық ауысымда алматылық клуб сапына өтті.
### Ұлттық құрама
Ұлттық құрамада 2016 жылдан бері ойнап келеді. Алғашқы ойынын ӘЧ-2018 іріктеу турнирі аясында 2016 жылы 11 қараша күні Данияға қарсы өткізді (1:4). Алғашқы голын 2018 жылы 26 наурыз күні Болгарияға қарсы ойында енгізді. Бұл кездесуде Қазақстан футболшылары 1:2 есебімен ұтылып қалды.
## Жетістіктері
### Командалық
* Қазақстан чемпионатының қола жүлдегері: 2017,
* Қазақстан чемпионатының күміс жүлдегері: 2019
### Жекелей
* "Жылдың жаңа есімі": ҚПЛ-2014
* Үздік жас ойыншы: КПЛ-2016
## Сілтемелер
* Ұлттық құрамалар сайтында |
Қарашоқы — Павлодар облысы Баянауыл ауданы, Жаңажол ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Баянауыл ауылынан солтүстік-батысқа қарай 52 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Біржанкөл — Павлодар облысы Баянауыл ауданы, Құндыкөл ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Баянауыл ауылынан батысқа қарай 26 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
* Қаратомар — Ақмола облысы Целиноград ауданындағы ауыл.
* Қаратомар — Қарағанды облысы Осакаров ауданындағы ауыл.
* Қаратомар — Павлодар облысы Баянауыл ауданындағы ауыл.
* Қаратомар — Солтүстік Қазақстан облысы Аққайың ауданындағы ауыл. |
* Жаңатілек – Абай облысы Үржар ауданындағы ауыл.
* Жаңатілек – Ақмола облысы Зеренді ауданындағы ауыл.
* Жаңатілек – Павлодар облысы Баянауыл ауданындағы ауыл.
* Жаңатілек – Павлодар облысы Май ауданындағы ауыл. |
Мұрынтал — Павлодар облысы Баянауыл ауданы, Жаңатілек ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Баянауыл ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 62 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Жарылғап (2011 жылға дейін – Бірінші Май) — Павлодар облысы Баянауыл ауданы, Күркелі ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Баянауыл ауылынан оңтүстікке қарай 40 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Қойтас — Павлодар облысы Баянауыл ауданы, Күркелі ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Баянауыл ауылынан оңтүстікке қарай 50 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Шоманкөл (2017 жылға дейін – Большевик) — Павлодар облысы Баянауыл ауданы, Күркелі ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Баянауыл ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 37 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
* Егіндібұлақ – Абай облысы Аягөз ауданындағы таратылған ауыл.
* Егіндібұлақ – Абай облысы Ақсуат ауданындағы ауыл.
* Егіндібұлақ – Ақтөбе облысы Қобда ауданындағы ауыл.
* Егіндібұлақ – Батыс Қазақстан облысы Бәйтерек ауданындағы ауыл.
* Егіндібұлақ – Қарағанды облысы Қарқаралы ауданындағы ауыл.
* Егіндібұлақ – Павлодар облысы Баянауыл ауданындағы ауыл.
* Егіндібұлақ – Шығыс Қазақстан облысы Күршім ауданындағы ауыл. |
Коджоң (кор. 고종?, 高宗?, 1852—1919) — Чосон мемлекетінің 26- ші ваны (1863 – 1897) және Корей империясының 1 – ші императоры (1897 - 1907).
## Өмір жолы
1863 жылы ван Чхольджон дүние салып және таққа отыратын мұрагер қалдырып кетпеген соң, оның жұбайы таққа немере туысы Ли Мёнбокты отырғызуға кеңес етеді. Ол кәмелет жасқа толмаған соң, оның орнына әкесі Ли Хаын (Тевонгун ханзада – регент) атқарушы ретінде билік етеді. Тэвонгун елді жабық есік саясатын жүргізуге тырысты. Оның ықпалымен елдегі христиандарды қудалау саясатын жүргізе бастады.
1866 жылы Тэвонгунның ықпалымен Мин кланынан шыққанқызға үленеді. Ол күйеуінің жүргізген саясатына ықпал етуі әкесі екеуінің қарым – қатынасына сыза түсіре бастады. Кореяның есік ашуы.
Көршілес Жапония сыртқы әлемге Кореяның есігін ашуын талап етті. Канвхадо портына жапон флоты келіп түскенде, кореи артиллериясы оқ атты. Екі жақтың шайқасынан екі жапон жарақаттанып, 35 корей қаза тауып және 16 – сы тұтқынға түседі. Жапон үкіметі бұл жанжалдың қарымтасын Кореяны теңсіздік бітім шартымен қайтаруды жөн санады. Бұл бітім шарттар Жапонияның батыс елдерімен жасаған шарттарының негізінде жасалуына негіз болды.
1876 жылы 15 қаңтарда Курода Киётаки басшылығындағы жапон флоты Корея жағасына келеді. 26 ақпанда екі жақ бейбіт келісім шартқа отырды. Келісім шарт бойынша Жапония кемелері Кореяның су жолдарында еркін жүріп, сауда жүргізуге мүмкіндік алды. Осыған негіздес келісім шарттар АҚШ, Италия, Ресей, Германия және Франциямен жасалды. Бұл саясат Жапонияға ұнамады. Жапонияға басып кіріп, 1895 жылы Коджонның жұбайы Мёнсон патшайымды өлтірілді. 1896 жылы Коджон Ресей елшілігінен пана табады. Ол 1897 жылы өзін император деп жариялап, жаңа тәуелсіз Кореи империясын құрады. Коджон жаңа Кванму (кор. 광무?, 光武?) дәуірін жария етті.
## Сыртқы саясаты
Коджон император дәрежесінде ірі империалистік елдермен байланыс жасады. Ашық есік дәрежесінде Жапон империясымен (1876 – 1905), АҚШ - пен (1882 – 1905), Британ империясымен (1882 – 1905), Герман империясымен (1883 – 1905), Италия корольдігімен (1884 – 1905), Ресей империясымен (1884 – 1905), Үшінші Француз Республикасымен (1886 – 1905), Австро – Венгрия империясымен (1892 – 1905), Цин империясымен (1899 – 1905), Бельгия корольдігімен (1901- 1905), Дания корольдігімен (1902 – 1905) дипломатиялық байланыстар орнатылды.
## Марапаттары
* Әулие Маврикий және Лазарь ордендерінің үлкен кресті (Италия корольдігі, 1895)
* Құрметті легион орденінің үлкен кресті (Франция 1895)
* Хризантема орденінің алқасы (Жапон империясы 1897)
* Алтын Мерила ордені (Корей империясы,1900)
* Үнді империясы орденінің гранд - командоры (Британ империясы, 1900)
* Карлос ІІІ орденінің алқалы үлкен кресті (Испан корольдігі, 1900)
* Леопольд І ордені (Бельгия корольдігі,1901)
* Екі айдаһар ордені (Цин империясы , 1903)
* Әулие Станислав ордені, 1 - ші дәрежес (Ресей империясы, 1903)
* Піл орденінің рыцары (Да́ния корольдігі, 1903)
* Қара қыран орденінің рыцары (Герман империясы, 1904) |
Егіндібұлақ — Павлодар облысы Баянауыл ауданы, Құндыкөл ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Баянауыл ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 27 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Жұмат Шанин (2017 жылға дейін – Күркелі) — Павлодар облысы Баянауыл ауданындағы ауыл, Күркелі ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Баянауыл ауылынан оңтүстікке қарай 43 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Дарын Шылбыұлы Тұяқов (25.05.1969 жыл, Талдықорған облысы, Алакөл ауданы, Үшарал қаласы) - мемлекет қайраткері.
## Білімі
* Ю.В. Андропов атындағы Ленинград жоғары әскери-саяси әуеде қарсы қорғану училищесін (1990) «Әскери-саяси ӘҚҚ» мамандығы бойынша;
* әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің заң факультетін (1997) заңгер-құқықтанушы мамандығы бойынша;
* Халықаралық бизнес академиясын (Алматы қ., 2007) «Корпоративтік менеджмент», іскерлік админлік магистрі мамандығы бойынша тәмамдаған.
## Қызмет жолы
* 1990 жылдан - КСРО Қорғаныс министрлігінде бұйрық беру лауазымдарында.
* 1992 жылдан - ҚР Әділет министрлігінің жетекші кеңес берушісі.
* 1993-1999 жылдары - Алматы қаласының коммерциялық құрылымдарында.
* 1999 жылдан - ҚР ІІМ органдарында әртүрлі лауазымдарда.
* 2002 жылдан - «Қазақтелеком» АҚ әртүрлі басшы қызметте;
* 2003 жылдың маусымынан - «Қазақтелеком» АҚ корпоративтік сатылымдар дирекциясының админ директоры.
* 2005 жылдан - «Астанателеком» бас директорының орынбасары - коммерциялық директоры.
* 2009 жылдан - «Қазақтелеком» АҚ мемлекеттік органдармен жұмыс женіндегі басқарушы директоры, басқарма мүшесі.
* 26.03.2018 жылдан бастап - Қазақстан Республикасының Ақпарат және коммуникациялар вице-министрі болып тағайындалды.
## Марапаттары
* Әскери-саяси училищелердің құрылуының 40 жылдығына орай «Отан мүдделерін қорғағаны үшін» (2008) медалы;
* «Астананың 10 жылдығы» (2007) медалы;
* ҚР Президентінің құрмет грамоталарымен (2005, 2007, 2010), марапатталған.
* ЕҚЫҰ саммиті кезінде телекоммуникациялар қызметтерін дайындап техникалық қолдау көрсеткені үшін ҚР Президентінің Алғыс хатымен алған.
* «ҚР тәуелсіздігіне 20 жыл» медальдарімен марапатталған.
* Саланың дамуына қосқан жеке үлесі үшін «Үздік Байланысшы» атағын иеленген.
## Дереккөздер |
Ескермес Жақсымбетұлы (6 тамыз 1948 жыл, Түркістан облысы, Созақ ауданы, Қарақұр ауылы) — ақын, жазушы, мұғалім.
## Өмірбаяны
* 1962 жылы Қарақұрдағы Панфилов атындағы сегізжылдық мектебін бітіріп, отбасы жағдайымен Орал облысы, Шыңғырлау ауданы, Ақтау совхозының Марксизм бөлімшесіне көшіп барады. Осы жылы батыста қазақ мектептері жаппай жабылып, Белогордағы жетінші орыс сыныбынан бастап оқуға тура келеді. 1965 жылы Белогорда 8-орыс сыныбын бітіреді.
* 1967 жылы Созақ ауданының орталығы Шолаққорған ауылында Алтынсарин атындағы орта мектепті аяқтап, Алматыдағы ҚазМУ-дің филология факультетіне оқуға түседі.
* 1972-73 жылдары Қазақтың мемлекеттік радио комитетінде редактор болады.
* 1973-74-жылдары республикалық жастар газеті - «Лениншіл жаста» (қазіргі "Жас Алаш" газеті) әдеби қызметкер болып қызмет атқарады,
* 1974 жылы - отбасы жағдайымен ауылына келіп, Энгельс атындағы орта мектепте қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі болады.
* 1996 жылы жеңілдікпен зейнетке шығады.
* 1997-98 жылдары облыстық «Айғақ» газетінің Созақ ауданындағы меншікті тілшісі болады.
## Жетістіктері
* Еңбек еткен жылдарында Қазақ ССР Оқу Министрінің, облыстық, аудандық оқу бөлімдерінің, аудан әкімгершілігінің мақтау қағаздарымен бірнеше рет марапатталған.
* Қоғам қайраткері Сұлтанбек Қожановтың 110 жылдығына өткізілген республикалық жыр мүшайрасының Бас жүлдегері (2004).
* Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі (2012)
* Сұлтанбек Қожанов төсбелгісінің иегері (2014)
* "Созақ ауданының құрметті азаматы" (2014)
## Жарық көрген шығармалары
* «Балауса» – жыр жинақ, 1978 жыл.
* «Қаратаудан ескен жел» - өлеңдер жинағы, 1997 жыл.
* «Әзіреті Қаратау, әулиенің кені еді» - танымдық кітап, 2000 жыл.
* «Бала ғашық» - өлеңдер, балладалар, поэмалар, 1997 жыл.
* «Теріскейге түскен жол» - деректі повесть, әңгімелер, 2009 жыл.
* «Бұлар Созақтан еді» - танымдық кітап, 2011 жыл.
* «Қыран қаза» - деректі повесть, әңгімелер, 2011 жыл.
* «Жаса, жарық дүние» - өлеңдер, дастан, 2012 жыл.
* «Теріскейде теңбіл доп» - деректі повесть, әңгімелер, 2014 жыл.
* «Жиырма бес пайғамбар қиссасы» - 2015 жыл.
* «Сүйіліш батыр» - тарихи роман, Шымкент, «Азиат» баспасы, 2016 жыл
* «Телқожа батыр» - тарихи роман, Шымкент, «Азиат» баспасы, 2017 жыл
## Ақын өлеңдеріне жазылған әндер
* Сазгер Жанғали Меймандосовтың әні: "Ұялшағым"
* Сазгер Қыдырәлі Ахметовтің әндері: "Қызылкөл кеші", "Қарақұрым", "Аққу арман", "Ән қанатым", "Ерке қызы жайлаудың", "Туған күнге тілек", "Інілерім", "Ағама", "Ғашық болдық", "Сағындық сені, жыр аға", "Балдырған".
* Сазгер Пернебай Иманқұловтың әндері: "Киелі жер", "Таукентім", "Қыземшек", "Айгерім қыз", "Сырғалы қыз", "Бойжеткен".
* Сазгер Махмұт Балаубековтың әндері: "Бөпешім", "Әке туралы ән", "Адал жар, асыл арман", "Асыл мекен", "Жүре бер ана, бізбенен", "Зулайды күндер".
* Сазгер Әділбек Нысанбаевтың әндері: "Бала ғашық", "Ұлыс күн", "Елім менің", "Астанам-асқақ ән".
* Сазгер Төлжанбек Жақсыбаевтың әндері: "Қызылкөл аққулары", "Үндеме жаным, үндеме", "Көркем ең қалқам, сен неткен", "Бауырларым", "Ауылжақ".
* Сазгер Ерғали Көшербаевтың әні: "Отан"
* Сазгер Нұрила Ескенованың әні: "Қыз сағынышы"
* Сазгер Мамырғали Байстың әні: "Балдәурен"
* Иегердің әні: "Аңсадым, ауылым"
Қазір туған ауылында шығармашылықпен шұғылданады.
## Мерзімді баспасөзде жарияланған шығармалары
* "Өмір жолы" (очерк) - "Молшылық үшін" газеті, 1969 жыл.
* "Ұста "(очерк) - "Молшылық үшін" газеті, 1969 жыл.
* "Алты ордень" (толғау) - "Молшылық үшін" газеті. 24.06.1972 жыл.
* "Сыр"(топтама өлеңдер) - "Молшылық үшін"21.05.1973 жыл.
* "Мұхтар мен күйші Сүгір кездескенде" (эссе)- "Молшылық үшін". 8.07.1997 жыл.
* "Ақын ағамыз еді" (эссе) -" Молшылық үшін" газеті.30.08.1997 жыл.
* "Жібек орамал" (баллада) -"Лениншіл жас" газеті, 55(18503), 19. 03. 1973 жыл.
* "Күйші Сүгір" (поэма) - "Молшылық үшін" газеті 83(4222) 10.07. 1977 жыл.
* "Ұшқыннан-жалын" (поэма) - "Молшылық үшін" газеті 114(5254) 25.09,1982 жыл.
* "Күн астындағы жол" (әңгіме) - "Молшылық үшін" газеті. 145(5432) 03.12.1983 жыл.
* "Қазақ көрші"(әңгіме) - "Молшылық үшін". 6.(65901) 02.01.1991 жыл.
* "Таңсәріде туған ән"( әңгіме) - "Оңтүстік Қазақстан" газеті. 107.16607. 27.11.1996 жыл.
* "Асқақ әуен, нәзік сыр"(сын) - "Шымкент келбеті" газеті.22(165421) 14.03.1997 жыл.
* "Қаламы қаржымды қаламгер" (әдеби сын) - "Молшылық үшін" газеті. 910(6982). 21.03.1998 жыл.
* "Оқырманның бойтұмары"(әдеби сын) - "Молшылық үшін"-16.10.1996 жыл.
* "Күмілжітіп көңілдің..."(өлеңдер) - "Өртең" газеті. 2(2). 12.03.2004 жыл.
* "Бала ғашық" (өлеңдер) - "Молшылық үшін"газеті 16.10.2004 жыл.
* "Оқалы, опырмалы домбыралы Иманбай күйші" - "Молшылық үшін" газеті, 18. 06.2003 жыл.
* "Күйші Сүгір" (дастан) - "Молшылық үшін" газеті, 2008 жыл.
* "Алтынтаудың ақын қызы" - "Оңтүстік Қазақстан" газеті, 2008 жыл.
* "Созақ тарихының сүлейі..." - "Молшылық үшін" газеті, 5.04.2008 жыл.
* "Ақын, жазушы 60 жаста" - "Теріскей" газеті. 66-69. 20.12.2008 жыл.
* "Сары таба наныңды сағындым, әпше" (эссе) - 12.07 2008 жыл.
* "Батырбек Жүсіпбеков деген кім?" - "Теріскей" газеті, 20.09.2008 жыл.
* "Зейнетай ақын" - "Аталар сөзі" газеті, 11.06.2009 жыл.
* "Сүйіліш батыр"(поэма) - "Молшылық үшін" газеті, 87(148).5.10. 2009 жыл.
* "Мен туған жер"(өлеңдер) - "Теріскей" газеті, 65-66, 31.10.2009 жыл.
* "Домбырашы Ергентай"(поэма) - "Созақ үні" газеті, 2008 жыл.
* "Әнші азамат еді" - "Молшылық" газеті,16.10.2010 жыл.
* "Алтын ине"(поэма) - "Жас Ай" жорналы, 2.2011 жыл.
* "Көгілдір тікұшақ"(әңгіме) - Қазақ әдебиеті" газеті,43(3311), 19.10,2012 жыл.
* "Қыран қаза"(деректі повесть) - "Созақ үні" газеті, 61-62(18563), 17.04.2012 жыл.
* "Шәмші-дария"(дастан) - "Дөңгеленген дүние" газеті, 2012 жыл.
* "Жаса,жарық дүние"(өлеңдер) - "Шапағат-нұр" жорналы, 3. 08.2012 жыл.
* "Теріскей әнінің туу тарихы" - "Жас Алаш" газеті-7.08.2012
* "Құлжабай ақын" - "Молшылық үшін" газеті,19.09.2012 жыл.
* "Теріскейдегі Қалдаяқтың бұлағы" - "Жас Алаш" газеті, 6.08.2013 жыл.
* "Теріскейде туған ән"(повестен үзінді) - "Созақ үні" газеті, 2013 жыл.
* "Күй сүлейі Сүгір еді" - "Оңтүстік Қазақстан" газеті,28.06.2013 жыл.
* "Шәмші-дария"(дастан) - "Отырар алқабы" газеті,9.08.2013 жыл.
* "Қарақұрда қалған қазақ"-"Қазығұрт" журналы, 1,2013 жыл.
* "Теріскейге түскен жол" (повесть) - "Жұлдыз" жорналы, 4,5, 2013 жыл.
* "Адам"(әңгіме) - "Оңтүстік Қазақстан" газеті, 2(19622). 10.01.2014 жыл.
* "Теріскейде теңбіл доп" (деректі повесть) - "Созақ үні" газеті 2014 жыл.
* "Кемел шағың, Маха!" - "Созақ үні" газеті,7.10. 2015 жыл.
* "Кемел шағың, Маха!" - "Айқын" газеті, 2015 жыл.
* "Сырлы саздың сарбазы" - "Созақ үні" газеті,21.03. 2015 жыл.
## Отбасы
* Үйленген. Жұбайы - Ердебекова Бибайым Нұрғалиқызы (25.01.1949-9.01.2018) - мал дәрігері.
* Ұлдары - Елжас Жақсымбетов (1974 жылы туған), Елдос Жақсымбетов (1981 жылы туған), Айдос Жақсымбетов (1982 жылы туған), Жандос Ескермес (1989 жылы туған).
* Қыздары - Гүлзат Жақсымбетова (1976 жылы туған), Айзат Ескермесқызы (1980 жылы туған). |
Футболдан Қазақстан Суперкубогы 2018 — 2017 жылғы маусымдағы Қазақстан чемпионы "Астана" мен Қазақстан Кубогының жеңімпазы "Қайрат" клубтары өзара кездескен матч. 2018 жылы 4 наурызда "Астана Аренада" өтті. 3:0 есебімен астаналықтар жеңіске жетті.
## Mатч |
Торайғыров — Павлодар облысы Баянауыл ауданындағы ауыл, Торайғыров ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Баянауыл ауылынан солтүстік-батысқа қарай 7 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Ауылдар:
* Қойтас – Абай облысы Жарма ауданындағы ауыл.
* Қойтас – Ақмола облысы Ерейментау ауданындағы ауыл.
* Қойтас – Павлодар облысы Баянауыл ауданындағы ауыл.
* Қойтас – Қарағанды облысы Шет ауданындағы ауыл.
* Қойтас – Шығыс Қазақстан облысы Күршім ауданындағы ауыл.
* Қойтас – Абай облысы Самар ауданындағы ауыл.
Таулар:
* Қойтас – Ақмола облысы Ерейментау ауданының шығысындағы ұсақ шоқылық тау.
* Қойтас – Ақмола облысы Ерейментау ауданының оңтүстік-шығысындағы таулар тізбегі.
* Қойтас – Жетісу Алатауының батысында, Жаманкөл жотасының оңтүстігіндегі жота.
* Қойтас – Павлодар облысы Баянауыл және Май аудандарының түйіскен жерінде орналасқан тау.
* Қойтас – Тарбағатай жотасының батыс бөлігіндегі тау массиві.
* Қойтас – Шыңғыстау жотасының солтүстік-шығысындағы аласа тау. |
Футболдан Қазақстан Суперкубогы 2017 — 2016 жылғы маусымдағы Қазақстан чемпионы "Астана" мен Қазақстан Кубогының жеңімпазы "Қайрат" клубтары өзара кездескен матч. 2017 жылы 4 наурызда "Астана Аренада" өтті. 2:0 есебімен алматылықтар жеңіске жетті.
## Матч
### Детальдар
## Дереккөздер
## Сілтемелер
* Қазақстан Футбол федерациясы сайтында |
Қаныш Сәтбаев (2018 жылға дейін – Қараащы) — Павлодар облысы Баянауыл ауданындағы ауыл, Сәтбаев ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Баянауыл ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 76 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Футболдан Қазақстан Суперкубогы 2015 — Қазақстан Суперкубогы үшін өткен матч. 2015 жылы 1 наурызда "Астана Аренада" ойналды. 2014 жылғы Қазақстан чемпионы "Астана" мен Кубок иегері "Қайрат" өзара кездесіп, негізгі және қосымша уақыт 0:0 есебімен тең аяқталды. Пенальитлер сериясында астаналаықтар 3:2 есебімен басым түсті.
## Матч
### Детальдар
## Дереккөздер
## Сілтемелер
* ҚФФ сайтында |
Футболдан Қазақстан Суперкубогы 2016 — Футболдан Қазақстан Суперкубогы үшін өткен матч. 2016 жылы 8 наурызда "Астана Аренада" ойналды. 2015 жылғы Қазақстан чемпионы "Астана" клубы мен 2015 жылғы Қазақстан кубогының иегері "Қайрат" футболшылары өзара кездесті.
Негізгі және қосымша уақытта есеп ашылмады. Пенальтилер сериясында алматылықтардың жолы болды: 5:4.
## Матч
### Детальдар
## Дереккөздер
## Сілтемелер
* ҚФФ сайтында |
Мұса Шорманов (2018 жылға дейін – Теңдік) — Павлодар облысы Баянауыл ауданы, Сәтбаев ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Баянауыл ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 66 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Үшқұлын — Павлодар облысы Баянауыл ауданы, Майқайың кенттік әкімдігіне қарасты ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Баянауыл ауылынан солтүстікке қарай 72 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Майкөбе (2017 жылға дейін – ЦЭС) — Павлодар облысы Баянауыл ауданы, Майқайың кенттік әкімдігі құрамындағы ауыл, 2019 жылға дейін таратылған Шөптікөл ауылдық округі орталығы болған.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Баянауыл ауылынан солтүстікке қарай 55 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Майқайың кенттік әкімдігі – Павлодар облысы Баянауыл ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Майқайың кенті, Майкөбе, Сұлужон, Үшқұлын, Шөптікөл ауылдары кіреді. Орталығы - Майқайың кенті. 2019 жылы таратылған Шөптікөл ауылдық округінен Майкөбе (орталығы), Шөптікөл, Сұлужон ауылдары қосылды.
## Дереккөздер |
Сұлужон — Павлодар облысы Баянауыл ауданы, Майқайың кенттік әкімдігі құрамындағы ауыл, 2019 жылға дейін таратылған Шөптікөл ауылдық округі құрамында болған.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Баянауыл ауылынан солтүстік-батысқа қарай 60 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Көкдомбақ — Павлодар облысы Баянауыл ауданы, Сәтбаев ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Баянауыл ауылынан батысқа қарай 49 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Футболдан Қазақстан Суперкубогы 2012 — Қазақстанның 2012 жылғы Суперкубогының жеңімпазын анықтайтын матч. 2011 жылғы Қазақстан чемпионы "Шахтер" мен Кубок иесі "Ордабасы" өзара кездесіп, шымкенттіктер 1:0 есебімен жеңіске жетті. Ойын тағдырын шешкен жалғыз допты 58-минутта Қайрат Әшірбеков соқты.
Ойын 2012 жылғы 6 наурызда "Астана Аренада" өтті.
## Матч
### Детальдар
## Дереккөздер
## Сілтемелер |
Елді мекендер:
* Шөптікөл – Ақмола облысы Аршалы ауданындағы ауыл, темір жол бекеті.
* Шөптікөл – Батыс Қазақстан облысы Қаратөбе ауданындағы ауыл.
* Шөптікөл – Батыс Қазақстан облысы Теректі ауданындағы ауыл.
* Шөптікөл – Қарағанды облысы Қарқаралы ауданындағы ауыл.
* Шөптікөл – Павлодар облысы Баянауыл ауданындағы ауыл.
* Шөптікөл – Солтүстік Қазақстан облысы Ғабит Мүсірепов ауданындағы ауыл.
Көл:
* Шөптікөл – Есіл алабындағы көл.
* Шөптікөл – Нұра алабындағы көл. |
Футболдан Қазақстан Суперкубогы 2014 — Қазақстанның 2014 жылғы суперкубогы үшін өткен матч. 2014 жылғы чемпион "Ақтөбе" мен 2014 жылғы Кубок иесі "Шахтер" өзара кездесіп, ақтөбеліктер 1:0 есебімен жеңіске жетті.
Матч 2014 жылы 9 наурыз күні "Астана Аренада" өтті.
## Матч
### Протокол
## Дереккөздер
## Сілтемелер
* ФКК сайтында Мұрағатталған 23 қаңтардың 2013 жылы. |
Шөптікөл — Павлодар облысы Баянауыл ауданы, Майқайың кенттік әкімдігі құрамындағы ауыл, 2019 жылға дейін таратылған Шөптікөл ауылдық округі құрамында болған.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Баянауыл ауылынан солтүстікке қарай 51 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Шонай — Павлодар облысы Баянауыл ауданы, Баянауыл ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Баянауыл ауылынан шығысқа қарай 2 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Футболдан Қазақстан Суперкубогы 2011 — Қазақстанның 2011 жылғы Суперкубогының жеңімпазын анықтайтын матч. 2011 жылы 2 наурызда "Астана Аренада" 2010 жылғы Қазақстан чемпионы "Тобыл" мен Кубок жеңімпазы "Локомотив" өзара кездесіп, 2:1 есебімен астаналықтар жеңіске жетті.
## Матч
### Детальдар
## Дереккөздер
## Сілтемелер |
Футболдан Қазақстан Суперкубогы 1995 — Қазақстан Суперкубогының 1995 жылғы әрі ең алғашқы жеңімпазын анықтайтын матч. 1994 жылғы Қазақстан чемпионы Семейдің "Елім-ай" және 1994 жылғы Кубок жеңімпазы Өскеменнің "Восток" клубтары өзара кездесіп, семейліктер 2:0 есебімен жеңіске жетті.
Матч 1995 жылы 9 қазан күні Алматыдағы "Орталық стадионда" өтті.
* Келесі Суперкубок матчы тек 13 жылдан соң ғана, 2008 жылы ойналды. |
Футболдан Қазақстан Суперкубогы 2019 — Футболдан Қазақстан Суперкубогының 2019 жылғы жеңімпазын анықтайтын матч. 3 наурыз күні Алматыдағы Орталық стадионда "Астана Аренада" Қазақстанның 2018 жылғы чемпионы "Астана" мен 2018 жылғы Кубок иесі "Қайрат" сынға түсіп, астаналық клуб 2:0 есебімен жеңіске жетті.
## Матч фактілері
* Ойын алматыда өткенімен, "Астана" ел чемпионы болғандықтан, номиналды алаң иелері ретінде ойнады.
* "Қайрат" пен "Астана" қатарынан бесінші рет Қазақстан суперкубогы үшін сынға түсті.
## Матч
### Детальдар
## Дереккөздер |
Жүнейт Чакыр (түр. Cüneyt Çakır; 23 қараша 1976 жыл, Ыстанбұл, Түркия) — халықаралық дәрежедегі түркиялық футбол төрешісі.
Карьерасын 1997 жылы Түркияның үшінші дивизионындағы кездесулерге төрелік жасаудан бастады. 2001 жылы 29 қыркүйекте жоғары дивизионның матчтарына қазылық жасауды бастады. Алғаш басқарған матчы "Малатьяспор"—"Ризеспор".
2003 жылы УЕФА төрешілерінің қатарын, 2006 жылы ФИФА төрешілерінің қатарын толықтырды. 2012 жылғы Еуропа чемпионатына, 2014 жылғы әлем чемпионатына барды. 2015 жылғы УЕФА Чемпиондар Лигасының финалына ("Барселона" — "Ювентус") төрелік етті. |
Ағашорын — Павлодар облысы Ертіс ауданындағы ауыл, Ағашорын ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ертіс ауылынан солтүстік-батысқа қарай 80 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
* Голубовка – Павлодар облысы Ертіс ауданындағы ауыл.
* Голубовка – Шығыс Қазақстан облысы Катонқарағай ауданындағы ауыл. |
Амангелді — Павлодар облысы Ертіс ауданы, Амангелді ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ертіс ауылынан шығысқа қарай 19 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Бұланбай — Павлодар облысы Ертіс ауданы, Сілеті ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ертіс ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 96 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Қызылағаш — Павлодар облысы Ертіс ауданы, Сілеті ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ертіс ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 130 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Сілеті (2007 жылға дейін — Сладководск) — Павлодар облысы Ертіс ауданындағы ауыл, Сілеті ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ертіс ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 110 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Футболдан Қазақстан Суперкубогы 2013 — 2013 жылғы Қазақстан Суперкубогының жеңімпазын анықтайтын матч. 2012 жылғы Қазақстан чемпионы "Шахтер" мен 2012 жылғы Кубок иесі "Астана" сынға түсіп, кеншілер ("Шахтер") 3:2 есебімен жеңіске жетті.
## Матч
### Шолу
«Астана-Арена» стадионынан 11 2000 жанкүйер (ал тiкелей эфирден сан мыңдаған адам) тамашалаған тартысты бәсекенiң бiраз бөлiгi қарағандылықтардың басымдығымен өттi. Алайда, алғашқы таймда есеп ашылған жоқ. Кездесудiң екiншi бөлiгiнiң ортасына таяу айналдырған алты минуттың iшiнде чемпиондар таразы басын өздерiне аударып үлгердi: 55-минутта Мақсат Байжанов есеп ашса, ал 60-минутта Андрей Порываев оны еселей түстi. Нәтиже белгiлi ме? Жоқ, астаналықтардың бұған жауабы дайын екен, 64-минутта Фокси Кетевоама бiр доппен қарымта қайырды, жалпы ойынның соңғы бөлiгi қарағандылықтардың қақпасының маңында өттi. Ақыры 90-минутта Сергей Остапенко есептi теңестiрдi – 2:2.
Қосымша уақытта да алаң иелерi бiршама белсендiрек көрiндi, дегенмен, гол соғатын ұрымтал сәттердi уыстан шығарып алды. Ал 117-минутта Жамбыл Көкеев өзiне берiлген мүмкiндiктi мүлт жiберген жоқ – 3:2! «Шахтер» Суперкубок иегерi атанды.
"Алматы Ақшамы", 2013 жыл
### Детальдар
## Дереккөздер
## Сілтемелер
* ҚФФ сайтында Мұрағатталған 23 қаңтардың 2013 жылы. |
Кеңес — Павлодар облысы Ертіс ауданы, Қарақұдық ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ертіс ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 11 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Ынтымақ — Павлодар облысы Ертіс ауданы, Қарақұдық ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ертіс ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 15 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
QazElectrical.kz — Бұл электроэнергетика бойынша ақпараттармен оқырмандарға ұсынылып ортырған қызықты да қажетті мәліметтерге толы сайт. Бұл тек студенттерден басқа осы салада жүрген мамандар мен болашақ маман боламын деушілірге қажетті сайт. Интернет беттерінде электроэнергетика бойынша қазақша ақпараттар жоқтың қасы деседе болады. Сол себепті осы сайттың негізгі мақсаты қазақ тілі бойынша ақпарттармен білім нәрін сусындату болып табылады.
Бұл сайт келесі бөлімдерден тұрады:
* >> Релелік қорғаныс
* >> Электр машиналары
* >> Электр аппараттары
* >> Электрмен жабдықтау
* >> Өндірістік электроника
* >> Электротехника негіздері
* >> Баламалы энергия көздері
* >> Электр станциялары мен жүйелері
Осы сайттың дамуына ақпараттық (электроэнергетика бойынша ақпараттар) және материалдық жағынан көмектесем деушілер [email protected], [email protected] электронды жәшіктері арқылы немесе +7 707 600 03 03 WhatsApp арқылы байланысуға болады.
## Релелік қорғаныс бөлімі
Энергетика, оның ішінде автоматика жүйелеріндегі ең көп тараған элементтердің бірі реле болып табылады.
«Реле» − дегеніміз ол автоматика құрылғысы. Бұл құрылғы өзінің кіре берісіндегі сигнал белгілі бір деңгейге жеткенде ол жұмысқа қосылып, басқаратын тізбекті қайта қосады. Бұл дегеніміз – кіріc сигналы белгілі бір мәнге жеткенде шығыс сигналының секірмелі өзгерісі байқалатын құрылғы. Шығыс контактілер не тұйықталады – басқарылушы тізбекте тоқ (кернеу) пайда болады, не ажырайды.
Релелік қорғаныс — электр автоматикасының негізгі түрі болып табылады. Онсыз қазіргі энергетикалық жүйелердің сенімді жұмысы мүмкін емес. Ол энергожүйенің бүкіл бөліктерінің күй-жағдайын және жұмыс жүргісін тынымсыз тексереді және, пайда болған ақаулық пен қалыпсыз жұмысқа орай әрекет етеді. Бұзылған жер болса қорғаныс мұны табады да жүйеден ажыратады. Бос жүріс пайда болғанда қорғаныс оны анықтайды да, бұзылудың сипаттамасына байланысты, бос жүрісті қалпына келтіру үшін қажетті іс-әрекет жасайды немесе кезекші қызметкерлерге белгі береді.
Қазіргі электр жүйелердегі релелік қорғаныс электрлік автоматикамен тығыз байланыста. Бұл автоматика жүргіні қалпына келтіру мен тұтынушыларды қоректендіру үшін арналған.
Релелік қорғаныс келесі негізгі талаптарға сай келуі тиіс:
* Сенімділік – құрылғының талап етілетін уақыт аралығында немесе талап етілетін атқарымда берілген шектеулерде өзінің эксплуатациялық көрсеткіштерін сақтай отырып, берілген амалдарды орындай алуы;
* Іріктеушілік (селективтілік) – реленің тек зақымдалған аймақтарын сөндіре алуы;
* Сезімталдық – реле жұмыс істей алатын кіріс параметрінің минималды мәнімен сипатталады;
* Тез әрекеттілік – реле басқарушы функцияларының уақытылы орындалуын қамтамасыз ете алуы;
* Дәлдік – реленің берілген параметрлер өзгерісінің шектеулерімен жұмыс істей алуы;
* Қолдану кезіндегі қауіпсіздік;
Электр жүйесінде электр құрылғылары мен электр желілерін жобалау немесе пайдалану кезінде олардың бұзылуы мен қалыптан тыс жұмыс режімдері пайда болуы мүмкін. Бұл электр құрылғыларының зақымдануы мен істен шығуына алып келеді. Ең қауіптісі қысқа тұйықталу, оның ішінде оқшауламаның бұзылуы мен асқын жүктің түсуі болып табылады.
Қысқа тұйықталу (ҚТ) оқшауламаның тесуден немесе жабылуынан, сымдардың үзілуінен, кездейсоқ жағдайлардан т.б.себептерден пайда болуы мүмкін.
Көп жағдайда ҚТ-мен бірге тағы электр доғасы, термиялық əрекет, олар токты бағыттаушы бөліктерді, оқшаулатқыштар мен электр аппараттарын бұзады. ҚТ кезінде бұзылған маңайға мыңдаған ампермен өлшенетін токтар жетіп келеді, олар бұзылмаған токты бағыттаушы бөліктерді қыздырады жəне де тағы бұзылудың қаупін тудыруы мүмкін, содан апат пайда болады.
Сонымен, релелік қорғаныстың басты мақсаты - ҚТ-дың пайда болған жерін жəне бұзылған құрылғылардың тез арада сөндіргіштерін өшіру немесе электр қондырғының не болмаса желінің бұзылмаған бөлігінен ажыратуда болып табылады.
* Толық нұсқасын http://qazelectrical.kz/ Мұрағатталған 1 сәуірдің 2018 жылы. сайтынан оқи аласыздар!!!
## Электр машиналары бөлімі
Электр машиналары электр станцияларында, өндірісте, транспортта, авиацияда, автоматты басқару және реттеу жүйелерінде тұрмыста кеңінен қолданылады. Олар механикалық энергияны электр энергиясына және керісінше электр энергиясын механикалық энергияға түрлендіреді.
Механикалық энергияны электр энергиясына түрлендіретін машина генератор (өндіргіш) деп аталады.
Электр энергиясын механикалық энергияға қозғалтқыш (двигатель) арқылы түрлендіреді.
Кез келген электр машинасын әрі генератор, әрі қозғалтқыш ретінде пайдалануға болады. Оның екі жақты энергия түрлендіргіш қасиеті машинаның қайтымдылығы деп аталады. Ол бір текті токтың электр энергиясын (жиілік, айнымалы токтың фазалар саны, тұрақты ток кернеуі) екінші текті токтың энергиясына түрлендіруге де қолданылады. Мұндай электр машиналарын түрлендіргіштер деп аталады.
Жұмыс жасайтын электр кондырғысының ток тегіне байланысты электр машиналары тұрақты және айнымалы ток машиналары деп екіге бөлінеді. Айнымалы ток машиналары бір фазалы және көп фазалы болып келеді. Үш фазалы синхронды және асинхронды машиналар және айналу жиілігін кең көлемде үнемді реттеуге мүмкіндік беретін коллекторлы айнымалы ток машиналары да кеңінен қолданылады.
Электр қозғалтқыштарының ішінде ең көп тарағаны үш фазалы асинхронды қозғалтқыш болып табылады. Бұл қозғалтқышты бірінші рет белгілі орыс электригі И. О. Доливо-Добровольский құрастырған. Асинхронды қозғалтқыштың құрылысы қарапайым және оны күтіп-баптау жеңіл. Қез келген айнымалы ток машинасы сияқты асинхронды қозғалтқыш екі негізгі бөліктен: статордан және ротордан тұрады.
Асинхронды машинада қайтымдылық қасиеті болады, яғни машинаны әрі генератор; әрі қозғалтқыш ретінде қолдануға болады.
Айнымалы токтың көп фазалы жүйесі айналмалы магнит өрісін туғызады, оның айналу жиілігі минутына . Егер ротордың айналу жиілігі магнит өрісінің айналу жиілігіне тең болса, онда мұндай жиілікті синхронды жиілік деп атайды.
Егер ротордың айналу жиілігі магнит өрісінің айналу жиілігіне тең болмаса, онда мұндай жиілікті асинхронды жиілік деп атайды.
Асинхронды қозғалтқышта жұмыс процесі тек асинхронды жиілікте, яғни ротордың айналу жйілігі магнит өрісінің айналу жиілігіне тең емес кезде өтеді.
Қазіргі уақытта, өндірісте шығарылатын арнайы электр машиналарының түрлері көп, мысалы, тұрақты токтың энергиясын айнымалы ток энергиясына түрлендіретін машиналар немесе керісінше, автоматты реттеу жүйелеріндегі өлшеу, санау – есептеу құрылғыларында датчик есебіндегі (мысалы, жылдамдық датчигі) микромашиналар және т.б.
Электр машиналары электротехникада және электроэнергетикада қолданылатын электр машиналар түрлерін конструкциясын жалғау схемаларын және қолданыстағы физика заңдарын қарастырады.
Электр машиналар түрлері:
* трансформаторлар
* айнымалы ток машиналары
* тұрақты тоқ машиналары
* асинхронды машиналары
* синхронды машиналары
* қозғалтқыштар мен генераторлар құрылысы мен жұмысын қарастырады.
Электр машиналар электроэнергетика саласында мынандай орындарда кеңінен қолданылады: өндірісте, транспортта, авияцияда, автоматты басқару және реттеу саласында және құрылыста, механикалық энергияны электр энергиясына және керісінше электр энергиясын механикалық энергияға түрлендіру үшін қолданылады.
* Толық нұсқасын http://qazelectrical.kz/ Мұрағатталған 1 сәуірдің 2018 жылы. сайтынан оқи аласыздар!!!
## Электр аппараттары бөлімі
Орталық электрлік станцияларда өндірілетін электрлік энергия үлкен арақашықтықтарда көптеген қабылдағыштармен беріледі. Қабылдағыштар арасындағы энергияның таралуы және қорек көздерінің жұмысын басқару электрлік аппараттардың көмегімен жүзеге асырылады, оларды екі топқа бөлуге болады:
* электрлік энергияны таратуға арналған коммутациондық аппараттар электрлік энергияны генерациялайтын және оны тұтынушыға тасымалдайтын жүйелерде басты тізбектерді автоматты түрде іске қосу және автоматсыз сөндіруге арналған.
* электрлік энергия қабылдағыштарын басқару аппараттары. Екінші топтың аппараттары (түйістіргіштер, контроллерлер, командоаппараттар, реостаттар, релелер) электржетектің жұмысын қорғауға және басқаруға арналған.
Электр энергетикада қолданылатын электр аппараттарды негізінен екі түрге бөледі: кернеуі 1000В-тан жоғары қондырғыларда және кернеуі 1000В-тан төмен қондырғыларда қолданылатын электр аппараттары.
Кернеуі 1000 В-қа дейінгі қондырғыларда қолданылатын электр аппараттары. Оларға мыналар жатады:
1.Балқымалы сақтандырғыштар;
2. Түйістіргіш пен магниттік жібергіш;
3. Автоматты емес ажыратқыштар мен басқару тізбегінің кейбір элементтері;
4.Магниттік қосқыштар.
Төменгі кернеу аппараттарын кей кезде коммутациялайтын тоқтың шамасы бойынша топтастырады: аз тоқтық – 10 А дейін және тоқтары біршама – 10 А жоғары. Қазіргі электрлік аппараттармен сенімді коммутацияланатын төменгі шектері 10-9 А жетеді, ал кернеулер – 10-5В.
1000В-тан жоғары қондырғыларда қолданылатын электр аппараттарына мыналар жатады:
* Коммутациялық аппараттар: айырғыштар, жүктеме айырғыштар, балқыма сақтандырғыштар, қысқа тұйықтағыштар, бөлгіштер.
* Өлшеуіш аппататтары: кернеу трансформаторлары, кернеуді бөлетін сыйымдылық,ток трансформаторлары.
* Токты шектеуші аппараттар: реакторлар, токты шектеуші құрылғылар.
Жоғарғы кернеулі ажыратқыштардың негізгі көрсеткіштері:
* номинал кернеу, кВ;
* номинал ток, А, кА;
* номинал ажырату тоғы, кА;
* номинал қосу тоғы, кА;
* ажыратылу меншікті уақыты, с;
* ажыратылудың толық уақыты, с;
* токтың периодикалық құрамы, вн, %;
* электродинамикалық төзімділігі, кА;
* термикалық токтың өту уақыты, с.
Жоғары кернеу аппараттары айнымалы тоқтың 1150кВ кернеуіне дейін, тұрақты тоқтың 750 кВ кернеуіне дейін жұмыс жасайды, өздерінің функциялары бойынша ажыратылады.Жұмыс жасау принциптері бойынша электрлік аппараттар түйіспелі және түйіспессіз болып бөлінеді. Біріншілерінің қозғалатын түйіспелі бөліктері болады, басқарылатын тізбекке түйіспелерді тұйықтау және ажырату арқылы жүзеге асырылады. Түйіспессіз аппараттардың коммутацияланатын түйіспелері болмады. Бұл аппараттар өздерінің электрлік көрсеткіштерін өзгерту арқылы жүзеге асырылады (индуктивтілік, сыйымдылық, кедергі және т.б.).
* Толық нұсқасын http://qazelectrical.kz/ Мұрағатталған 1 сәуірдің 2018 жылы. сайтынан оқи аласыздар!!!
## Электрмен жабдықтау бөлімі
Электрмен жабдықтау жүйесі электр энергиясын өндіретін, тасымалдайтын және тарататын кұрылғылар мен қоңдырғылардан тұратын ірі және күрделі құрылым болып табылады. Оған электр станциялары, трансформаторлы станциялары (қосалқы станциялар), электр беріліс желілері, тарату нүктелері мен кабылдағыштарды тарату нүктелеріне косатын желілер кіреді.
Электр энергиясымен жабдықтау дербес электр станциялардан немесе энергетикалык жүйелермен жүзеге асырылады. Бірақ энергетикалық жүйелерде электр энергетикалық сапасы жоғары, яғни кернеу мен жиілігі тұрақтандырылған, өзіндік құны төмен және сенімді болатындықтан орталықтандырылған жабдықтау тиімді болып табылады.
Электрмен орталықтан жабдықтау деп әдетте тұтынушыларды энергетикалык жүйеден жабдықтауды айтады. Ал энергетикалық жүйе деп жұмыс процестері өзара байланысқан, және бір орталықтан баскарылатын электр станциялары мен электр тораптарының жиынтығын айтады. Энергетикалык жүйеге бірнеше аймақтың, тіпті бірнеше мемлекеттің электр станциялары мен тораптары кіруі мүмкін.
Өндіріс орындарының электрлік жабдықтау жүйесі жергілікті өндірістік, көліктік, коммуналдық және ауылшаруашылық тұтынушылардың комплексті электрлік жабдықтауын қамтамасыз ететін энергетикалық жүйенің қосалқы жүйесі болып табылады. Сонымен бірге өндіріс орындарының электрлік жабдықтау жүйесі электрлік жабдықтауға белгілі бір талаптар қоятын сол өндіріс орнының технологиялық жүйесінің қосалқы жүйесі болып табылады.
Өндіріс орындарының электрлік жабдықтау жүйесі өнеркәсіптік қабылдағыштарды электр энергиясымен қамтамасыз ету үшін құрылады.
Мұндай тұтынушыларға түрлі машиналар мен механизмдердің электр қозғалтқыштары, электрлік пештер, электролиздік құрылғылар, электр пісіру аппараттары мен машиналары, жарықтандыру қондырғылары және басқа да өнеркәсіптік тұтынушылар жатады.
Қазіргі кезде тұтынушылардың көбісі электр энергиясын электр желілері арқылы электр энергия көздері мен электр станцияларын байланыстыратын энергетикалық жүйеден алады.
Электрлік жабдықтау жүйесі - ол тұтынушыларды электр энергиясымен қамтамасыз етуге арналған электр қондырғыларының жиынтығы.
* Толық нұсқасын http://qazelectrical.kz/ Мұрағатталған 1 сәуірдің 2018 жылы. сайтынан оқи аласыздар!!!
## Өндірістік электроника бөлімі
Электрониканың ғылым мен техника саласындағы даму қарқыны ерекше көзге түсуде. Бұл сала түрлі электронды құрылғылардың принципін, жұмыс істеу аясын және қазіргі заманға сәйкес келуші құрылғыларда қолданылуын зерттейді.
Микроэлектроника электрониканың тарихи даму кезеңі ретінде қазіргі заманғы ғылым мен техника салаларында ерекше орын алады. Ол елеулі дәрежеде есептеу техникасының, радиоэлектроника және телекоммуникация жүйелерінің аппараттық тәсілдерінің (жабдықтарының) жеткіліктілігін анықтайды.
Электроника – бұл ақпаратты қабылдау, тарату, өңдеу және сақтау құрылғыларындағы электрондардың ағынын қалыптастыру және басқару жайлы ғылым саласы. Қазіргі заманның тез дамып жатқан ғылыми және техникалық негізін құрайтын электроника болып саналады. Ол электронды құралдардың жұмыс істеу тәртібін, құрлымын және қолдану аймақтарына байланысты қарастырады.
Өндірістік электроника – бұл жартылай өткізгіштік, электрондық және иондық аспаптарды өндірісте қлоданумен айналысатын электрониканың бір бөлігі. Өндірістік электронды қондырғылардың жұмыс істеу тәртіптерінің көптүрлілігі мен оларды қолдану салаларының арасындағы айырмашылықтарға қарамастан, олар жалпы қағидалардың негізінде тұрызылады және бернелік тараптардың шектелген санынан тұрады. Осы бернелік тараптарда- электрондық сүлбелердің тұрғызуылық жалпы қағидаларын осы өндірістік электроника қарастырады.
Өндірістік электроника екі кең аумақты салаларға бөлінеді:
* 1. Ақпаратты таратуға, өңдеуге және айқындауға арналған қондырғылармен айналысатын ақпарраттық электроника. Дабыл күшейткіштері, әртүрлі қалыптағы кернеу генераторлы, логикалық сүлбелер, есептеуіштер, индикаторлық қондырғылар мен есептеуіш машиналарының дисклері-мұның барлығы ақпараттық электроника қондырғылары. Осы заманғы ақпараттық эоектрониканың өзіндік тән белгілері шешілетін есептердің күрделелігі мен алуан түрлілігі, жоғарғы сенімділік пен жедел жұмыс істеу болып табылады. Қазіргі уақыттыағы ақпараттық электроника интегралдық микросүлбелерді қолданумен, тығыз байланыста, оларды дамыту және жетілдіру айтарлықтай шамада осы саланың даму деңгейін анықтап отырады.
* 2. Электр энергиясын бір түрден келесі түрге түрлендірумен айналысатын энергетикалық электроника (түрлендіргіш техника). Қазіргі уақытта электр энергиясын түрлендірудің үлкен бөлігі жартылай өткізгіштік түрлендіргіштермен жүзеге асырслады. Түрлендіргіштердің негізгі түрлері түзеткіштер (айнымылы токты тұрақты тоққа түрлендіру ), инверторлар (тұрақты токты айнымалы тоққа түрлендіру), жиілікті түрлендіргіштер, тұрақты және айнымалы кернеулердің реттелетін түрлендіргіштері болып табылады.
* Толық нұсқасын http://qazelectrical.kz/ Мұрағатталған 1 сәуірдің 2018 жылы. сайтынан оқи аласыздар!!!
## Электротехника негіздері бөлімі
* Толық нұсқасын http://qazelectrical.kz/ Мұрағатталған 1 сәуірдің 2018 жылы. сайтынан оқи аласыздар!!!
## Баламалы энергия көздері бөлімі
* Толық нұсқасын http://qazelectrical.kz/ Мұрағатталған 1 сәуірдің 2018 жылы. сайтынан оқи аласыздар!!!
## Электр станциялары мен жүйелері бөлімі
* Толық нұсқасын http://qazelectrical.kz/ Мұрағатталған 1 сәуірдің 2018 жылы. сайтынан оқи аласыздар!!!
## ГАЛЕРЕЯ
## Сыртқы сілтемелер |
* Қараөткел – Ақмола облысы Целиноград ауданындағы ауыл.
* Қараөткел – Павлодар облысы Ертіс ауданындағы ауыл.
* Қараөткел – Шығыс Қазақстан облысы Самар ауданындағы ауыл. |
Қараөткел — Павлодар облысы Ертіс ауданы, Қарақұдық ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ертіс ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 18 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Үлгілі — Павлодар облысы Ертіс ауданы, Байзақов ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ертіс ауылынан солтүстік-батысқа қарай 46 км жерде орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Төлеев Амангелді Молдағазыұлы [1944 жылы туған, Түрікменстан, Красноводск (қазіргі Түрікменбашы қаласы)] – мемлекет қайраткері, техникалық ғылым докторы (2000). Балуанияз батырдың ұрпағы. Тихорецк техникалық жабдықтар көлігі техникумын (1964), Новосибирск техникалық жабдықтар көлігі инженерлері институтын (1973), Қоғамдық ғылымдар академиясын (1989) бітірген. Еңбек жолын 1964 жылы Кемерово облысында теміржолшы болып бастады. 1967 – 1973 жылдары Новокузнецкідегі Мұнайбашы станциясында бастығы, 1973 – 1985 жылдары Междуреченск станциясының бастығы, Кемерово Новокузнецк бөлімшесі бастығының орынбасары, бөлімше бастығы, 1985 – 1988 жылдары Кемерово облысы партия к-тінде көлік және байланыс бөлімінің меңгерушісі, 1988 – 1990 жылдары Кемерово бастығы болды. 1990 – 1993 жылдары РКФСР Жоғарғы Кеңесінің депутаты, Кемерово облысы халық депутаттары кеңесінің төрағасы, 1994 – 1996 жылдары облысы заң шығарушы жиналыстың төрағасы, 1996 – 1997 жылдары РФ-ның ТМД елдерімен қарым-қатынас министрі қызметтерін атқарды. 1997 жылдан Кемерово облысының губернаторы. 3 рет (1991, 1996, 2000) РФ Президенттігіне кандидат болып түскен. Төлеев «Долгое эхо путча» (1992), «Власть в руках человека и… человек в руках власти» (1993), «На изломах жизни…» (1993), «Цена иллюзий» (1995), «Отечество – боль моя» (1995), «Судите сами» (1996) атты кітаптардың авторы. Ресейдің, Украинаның, Қазақстанның, Беларусьтің, Моңғолияның мемлекеттік ордендерімен марапатталған.
## Дереккөздер |
«Бітіру кеші» (ағыл. Prom Night) — 2008 жылғы американдық қорқыныш фильмі. Бұл ремейк емес, бірақ 1980 жылғы «Бітіру кеші» фильм бойынша түсірілген.
## Сюжет
Донна Кеппелдің отбасына үш жыл бұрын Доннаға ғашық болған мұғалім Ричард Фентон шабуыл жасайды. Анасы, әкесі және Доннаның інісі қайтыс болды. Төсек астында тығылған Донна есуастан құтқарылса да, ол анасының өлімің өз көзімен көрді. Бұл оның психикасына әсер етіп, Донна қорқынышты түстерді көре бастайды.
Келе-келе естеліктер ұмытыла бастады. Донна ағасы мен оның әйелімен тұрады және алдағы уақытта оны қуанышты күн – бітіру кеші күтіп тұр. Өзінің Бобби атты жігітімен және достарымен ол лимузинмен тойлауға қонақ үйге аттанады. Сол жерге түрмеден қашқан Ричард Фентон да барады. Ол қараңғы түкпірлерден ғашығын аңдып, жолында тұрған адамдарды пышақтайды. Фентонның қашуы туралы білген полиция қызметкерлері қашқынның бірінші құрбаның тапқанша ештенеден күдіктенбеген Доннаның достары бір-бірдей ғайып болады. Олар Фентонның қонақ үйде болғанын түсінеді. Қонақ үй қоршап алынған, оқушылар көшірілді, құрбыларын іздеуге кеткен Доннадан басқа. Алайда құрбыларының орнына ол өзінің дұшпаның – Фентонды кездестіреді. Дер кезінде келген полиция қызметкерлері Доннаны құтқарады. Бірақ Фентон қашып кетеді. Ол Доннаның артынан ереді, полиция оны тоқтата алмайды. Донна жерде жатыр және қанішердің пышағы оның денесіне бағытталған. Полиция қызметкерінің атысы есуасты тоқтатады.
## Рөлдерде
* Джонатон Шек — Ричард Фентон
* Бриттани Сноу — Донна Кеппел
* Скотт Портер — Бобби
* Джессика Строуп — Клэр
* Данна Дэвис — Лиза Хайнс
* Коллинз Пенни — Ронни Хефлин
* Келли Блац — Майкл
* Джеймс Рэнсон — Детектив Нэш
* Брианна Дэвис — Криси Линн
* Келлан Латс — Рик Леланд
* Мэри Мара — Мисс Уотерс
* Вэнь Минна — Доктор Элайша Кроу
* Идрис Эльба — Детектив Винн
* Джессалин Гилсиг — Карен Тернер
* Линден Эшби — Джек Тернер
* Яна Крамер — Эйприл
## Сілтеме
* Ресми сайт
* «Бітіру кеші» (ағыл.) |
Максим Павлович Низовцев (9 қыркүйек 1972(19720909), Қостанай, Қазақ КСР, КСРО) — кеңестік және қазақстандық футболшы. Қазақстан Ұлттық футбол құрамасының экс-жартылай қорғаушысы.
## Карьерасы
Қостанай футболының түлегі. Карьерасын 1991 жылы "Кустанаец" клубында бастаған. Клуб сапында КСРО-ның соңғы чемпионатында ойнады да, келесі жылы Қазақстанның жоғары тобына автоматты түрде жолдама алды. 1995-2003 жылдар аралығында Ресей клубтарында ойнап, 2004 жылы Қостанайға оралды.
Қазақстан Ұлттық футбол құрамасындағы алғашқы ойынын 1994 жылы 11 сәуірде Тәжікстанға қарсы өткізді. Ойын барысында Николай Курганскийдің орнына алаңға шықты. 1996 жылғы Азия Кубогының іріктеу турнирінде Катардың қақпасына өзінің құрама сапындағы алғашқы голын енгізді. 1997-2003 жыл аралығында құрамаға мүлде шақырылмады. 2004 жылы қайта шақырылып, 2006 жылғы әлем чемпионатының іріктеу турниріндегі бірнеше матчқа қатысып, 2005 жылы 3 қыркүйекте сырт алаңда Албанияның қақпасына гол соқты.
Ұлттық құрамада 16 ойын өткізіп, 2 доп соққан.
2009 жылы бапкерлік ғұмырын бастап, кезінде өзі ойнаған Калиниградтың "Балтика" жастар командасын екі жылдай жаттықтырды. Низовцевті "Тобылға" бапкер ретінде шақыру жайлы да сөз қозғалған болатын бірақ, команда директоры Николай Панин "Низовцевтің бапкерлік лицензиясы жоқ, сол себепті де клубқа жаттықтырушы бола алмайды" деп ол идеяны қуаттамады.
## Жетістіктері
* Қазақстанның күміс жүлдегері: 2005, 2006
* Қазақстанның қола жүлдегері: 2004
* Ресейдің қола жүлдегері: 1999
## Көрсеткіштері
## Басқа да фактілер
Әкесі Павел Низовцев те кәсіби футболшы болған. Қостанайдың "Автомобилист" клубында ойнаған.
## Сыртқы сілтемелер
* Балтика ФК сайтындағы профилі
* National Football Teams сайтындағы профилі |
Қайрат Жұмабекұлы Нұрдәулетов (6 қараша 1982 жыл, Алматы, Қазақстан, КСРО) — қазақстандық футболшы, Қазақстан Ұлттық футбол құрамасының жартылай қорғаушысы, 2012—2013 жж капитаны.
## Карьерасы
### Халықаралық
Ұлттық құрама сапындағы бірінші ойынын 2003 жылы 6 маусымда Польшаға қарсы өткізді. Алғашқы голын 2007 жылы 8 қыркүйекте, Қазақстан құрамасының 100-ші матчында Тәжікстанның қақпасына соқты. Арно Пайперс Ұлттық құрамада бапкер болып тұрған кезеңде тұрақты алаңға шығып жүрді де, Бернд Шторк құрама тізгінін ұстаған соң мүлде шақырылмай қалды. 2011 жылы Мирослав Беранек мұны бірден құрамаға қайта шақырды.
2013 жылы 10 қыркүйекте Швециямен ойында капитан ретінде алаңға шықты. Бұл оның құрама сапынадғы соңғы ойыны болды.
Қазір Қазақстан ұлттық құрамасының бапкерлер штабында жұмыс істейді.
### Клубтық
Клубтық карьерасын 2000 жылы бастады. 2001 жылы "Есіл-Богатырь" сапында ойнап жүріп, Қазақстан клубтар құрамасына мүше болып, жыл соңында Шығыс Азия ойындарында қола жүлде иегері болды. 2002 жылы "Ертіс" сапына ауысты да, сол жылы-ақ Қазақстанның үздік футболшылар қатарына енді, сонымен қатар "маусымдағы жаңа есімдердің" бірі атанды.
Кейін "Қайрат", "Тобыл", "Локомотив Астана", "Қайсар" клубтарында ойнап, 2017 жылы ақпан айында футболшылық карьерасына нүкте қойды.
## Жетістіктері
### Командалық
Есиль-Богатырь
* Қазақстанның қола жүлдегері 2001
* Шығыс Азия ойындарының қола жүлдегері 2001
"Ертіс"
* Қазақстан чемпионы: 2003, 2004
* Қазақстанның қола жүлдегері: 2002
* Қазақстан кубогының финалисі: 2002
"Қайрат"
* Қазақстанның қола жүлдегері: 2005
* Қазақстан кубогының финалисі: 2005
"Тобыл"
* Қазақстанның қола жүлдегері: 2007, 2008
* Қазақстан кубогы: 2007
* Интертото кубогының жеңімпазы: 2007
"Локомотив Астана"
* Қазақстан кубогы: 2010
* Қазақстан суперкубогы: 2011
"Астана"
* Қазақстан кубогы: 2012
* Қазақстанның күміс жүлдегері: 2013
* Қазақстан чемпионы: 2014
### Жекелей жетістіктері
* Үздік 22 футболшының бірі — 2002, 2007, 2010, 2011, 2012
* Қазақтанның үздік жартылай қорғаушысы — 2002
* Қазақстанның үздік футболшысы: 2012
## Отбасы
Алматы қаласында дүниеге келген. Мектепті үздік бітірген. Әйелінің аты — Динара, ұлы Мирас 2010 жылы өмірге келді.
## Сыртқы сілтемелер
* Футболшының профилі |
Мақтаарал — Түркістан облысы, Мақтаарал ауданы, Атакент қалашығындағы футбол клубы.
## Тарихы
2012 жылы клуб Қазақстанның екінші лигасында чемпион атанды. Осы жетістіктен соң "кәсіпқой клуб" деген статус алды да, бірінші лигада ойнауға мүмкіндік берілді. Содан бері бірінші лигада ойнайды. Жыл сайын бір орын болса да жоғары өрлеп келеді: 2013: 16 орын, 2014: 14 орын, 2015: 8 орын, 2016: 5 орын, 2017: 4 орын. 2018: 7 орын. 2019: 6 орын. 2020: А тобы 4 орын. 2021: 2 орын
2017 жылғы маусымда төртінші орын алды да, элитаға шығу үшін Оралдың "Ақжайық" клубымен соңғы жолдаманы сарапқа салды. 2017 жылы 9 қараша күні "Астана Аренада" өткен матчта мақтааралдықтар бірінші боп есеп ашқанымен, кейін екі доп жіберіп алды да, жолдамаға "Ақжайық" иелік қылды.
2021 жылы турнирдің бірінші кезеніңде Вахид Масудовтың ал екінші кезеніңде Константин Горовенконың жаттықтыруымен 2 орынға ие болды. Осылайша премьер лигаға жолдама алды.
## Статистика |
Қарақұдық — Павлодар облысы Ертіс ауданындағы ауыл, Қарақұдық ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ертіс ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 10 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Асхат Жетпісбекұлы Қадыркұлов (14 қараша 1974 жыл, Ұзынағаш, Алматы облысы, Қазақ КСР, КСРО) — қазақстандық футболшы, жартылай қорғаушы. Қазақстан Ұлттық футбол құрамасында ойнаған.
## Карьерасы
### Клубтық
Кәсіпқой карьерасын Кеңес Одағы тарамай тұрып "Ақ Қанат" (Ұзынағаш) клубында бастаған. 1993 жылы тек қазақ балаларынан құралған "Намыс" клубында өнер көрсетті.
2000 жылға дейін "Қайрат", "Шахтер" клубтарында доп теуіп, Мәскеудің ЦСКА клубына ауысты. Бірақ негізгі құрамнан орын босамай, үш жылда не-бары 9 рет қана алаңға шықты. Ойын практикасын дамыту үшін, 2002 жылы "Жеңіске" жалға ойнады.
Соңғы ойнаған клубы — "Жетісу". 2007 жылы 33 жасында футболшылық карьерасын аяқтады.
### Құрамада
Ұлттық құрама сапында 1997-2000 жылдары ойнап, 24 кездесуде 4 гол соқты. 4 голдың үшеуін 2000 жылы Палестинаның қақпасына енгізді. Бірақ хет-трик емес, екі матчта.
### Бапкерлік
2012 жылдан бапкерлікке ауысты. "Сұңқар", "Спартак" (Семей) клубтарында физикалық дайындықты реттейтін бапкер қызметін атқарды.
## Ұлттық құрамадағы голдары
## Дереккөздер
## Сілтемелер
* https://www.national-football-teams.com/player/3565.html |
Максим Павлович Низовцев (9 қыркүйек 1972(19720909), Қостанай, Қазақ КСР, КСРО) — кеңестік және қазақстандық футболшы. Қазақстан Ұлттық футбол құрамасының экс-жартылай қорғаушысы.
## Карьерасы
Қостанай футболының түлегі. Карьерасын 1991 жылы "Кустанаец" клубында бастаған. Клуб сапында КСРО-ның соңғы чемпионатында ойнады да, келесі жылы Қазақстанның жоғары тобына автоматты түрде жолдама алды. 1995-2003 жылдар аралығында Ресей клубтарында ойнап, 2004 жылы Қостанайға оралды.
Қазақстан Ұлттық футбол құрамасындағы алғашқы ойынын 1994 жылы 11 сәуірде Тәжікстанға қарсы өткізді. Ойын барысында Николай Курганскийдің орнына алаңға шықты. 1996 жылғы Азия Кубогының іріктеу турнирінде Катардың қақпасына өзінің құрама сапындағы алғашқы голын енгізді. 1997-2003 жыл аралығында құрамаға мүлде шақырылмады. 2004 жылы қайта шақырылып, 2006 жылғы әлем чемпионатының іріктеу турниріндегі бірнеше матчқа қатысып, 2005 жылы 3 қыркүйекте сырт алаңда Албанияның қақпасына гол соқты.
Ұлттық құрамада 16 ойын өткізіп, 2 доп соққан.
2009 жылы бапкерлік ғұмырын бастап, кезінде өзі ойнаған Калиниградтың "Балтика" жастар командасын екі жылдай жаттықтырды. Низовцевті "Тобылға" бапкер ретінде шақыру жайлы да сөз қозғалған болатын бірақ, команда директоры Николай Панин "Низовцевтің бапкерлік лицензиясы жоқ, сол себепті де клубқа жаттықтырушы бола алмайды" деп ол идеяны қуаттамады.
## Жетістіктері
* Қазақстанның күміс жүлдегері: 2005, 2006
* Қазақстанның қола жүлдегері: 2004
* Ресейдің қола жүлдегері: 1999
## Көрсеткіштері
## Басқа да фактілер
Әкесі Павел Низовцев те кәсіби футболшы болған. Қостанайдың "Автомобилист" клубында ойнаған.
## Сыртқы сілтемелер
* Балтика ФК сайтындағы профилі
* National Football Teams сайтындағы профилі |
Қайрат Жұмабекұлы Нұрдәулетов (6 қараша 1982 жыл, Алматы, Қазақстан, КСРО) — қазақстандық футболшы, Қазақстан Ұлттық футбол құрамасының жартылай қорғаушысы, 2012—2013 жж капитаны.
## Карьерасы
### Халықаралық
Ұлттық құрама сапындағы бірінші ойынын 2003 жылы 6 маусымда Польшаға қарсы өткізді. Алғашқы голын 2007 жылы 8 қыркүйекте, Қазақстан құрамасының 100-ші матчында Тәжікстанның қақпасына соқты. Арно Пайперс Ұлттық құрамада бапкер болып тұрған кезеңде тұрақты алаңға шығып жүрді де, Бернд Шторк құрама тізгінін ұстаған соң мүлде шақырылмай қалды. 2011 жылы Мирослав Беранек мұны бірден құрамаға қайта шақырды.
2013 жылы 10 қыркүйекте Швециямен ойында капитан ретінде алаңға шықты. Бұл оның құрама сапынадғы соңғы ойыны болды.
Қазір Қазақстан ұлттық құрамасының бапкерлер штабында жұмыс істейді.
### Клубтық
Клубтық карьерасын 2000 жылы бастады. 2001 жылы "Есіл-Богатырь" сапында ойнап жүріп, Қазақстан клубтар құрамасына мүше болып, жыл соңында Шығыс Азия ойындарында қола жүлде иегері болды. 2002 жылы "Ертіс" сапына ауысты да, сол жылы-ақ Қазақстанның үздік футболшылар қатарына енді, сонымен қатар "маусымдағы жаңа есімдердің" бірі атанды.
Кейін "Қайрат", "Тобыл", "Локомотив Астана", "Қайсар" клубтарында ойнап, 2017 жылы ақпан айында футболшылық карьерасына нүкте қойды.
## Жетістіктері
### Командалық
Есиль-Богатырь
* Қазақстанның қола жүлдегері 2001
* Шығыс Азия ойындарының қола жүлдегері 2001
"Ертіс"
* Қазақстан чемпионы: 2003, 2004
* Қазақстанның қола жүлдегері: 2002
* Қазақстан кубогының финалисі: 2002
"Қайрат"
* Қазақстанның қола жүлдегері: 2005
* Қазақстан кубогының финалисі: 2005
"Тобыл"
* Қазақстанның қола жүлдегері: 2007, 2008
* Қазақстан кубогы: 2007
* Интертото кубогының жеңімпазы: 2007
"Локомотив Астана"
* Қазақстан кубогы: 2010
* Қазақстан суперкубогы: 2011
"Астана"
* Қазақстан кубогы: 2012
* Қазақстанның күміс жүлдегері: 2013
* Қазақстан чемпионы: 2014
### Жекелей жетістіктері
* Үздік 22 футболшының бірі — 2002, 2007, 2010, 2011, 2012
* Қазақтанның үздік жартылай қорғаушысы — 2002
* Қазақстанның үздік футболшысы: 2012
## Отбасы
Алматы қаласында дүниеге келген. Мектепті үздік бітірген. Әйелінің аты — Динара, ұлы Мирас 2010 жылы өмірге келді.
## Сыртқы сілтемелер
* Футболшының профилі |
Асхат Жетпісбекұлы Қадыркұлов (14 қараша 1974 жыл, Ұзынағаш, Алматы облысы, Қазақ КСР, КСРО) — қазақстандық футболшы, жартылай қорғаушы. Қазақстан Ұлттық футбол құрамасында ойнаған.
## Карьерасы
### Клубтық
Кәсіпқой карьерасын Кеңес Одағы тарамай тұрып "Ақ Қанат" (Ұзынағаш) клубында бастаған. 1993 жылы тек қазақ балаларынан құралған "Намыс" клубында өнер көрсетті.
2000 жылға дейін "Қайрат", "Шахтер" клубтарында доп теуіп, Мәскеудің ЦСКА клубына ауысты. Бірақ негізгі құрамнан орын босамай, үш жылда не-бары 9 рет қана алаңға шықты. Ойын практикасын дамыту үшін, 2002 жылы "Жеңіске" жалға ойнады.
Соңғы ойнаған клубы — "Жетісу". 2007 жылы 33 жасында футболшылық карьерасын аяқтады.
### Құрамада
Ұлттық құрама сапында 1997-2000 жылдары ойнап, 24 кездесуде 4 гол соқты. 4 голдың үшеуін 2000 жылы Палестинаның қақпасына енгізді. Бірақ хет-трик емес, екі матчта.
### Бапкерлік
2012 жылдан бапкерлікке ауысты. "Сұңқар", "Спартак" (Семей) клубтарында физикалық дайындықты реттейтін бапкер қызметін атқарды.
## Ұлттық құрамадағы голдары
## Дереккөздер
## Сілтемелер
* https://www.national-football-teams.com/player/3565.html |
Сергей Сергеевич Остапенко (23 ақпан 1986 жыл, Алматы) — қазақстандық футболшы, шабуылшы. Қазақстан Ұлттық футбол құрамасында ойнаған.
## Карьерасы
Карьерасын "Цесна" клубында (кейін команда атауы "Алматы" боп өзгертілді) бастаған. Осы клуб сапында жүріп, 2006 жылы ұлттық құрамаға шақыртылды. Құрама сапында 2007 жылы маусымда Әзірбайжан құрамасына қарсы ойында алаңға шықты. Бұл ЕУРО-2008 турнирінің іріктеу матчы болатын. 2007 жылы 21 қараша күні Ереванда Арменияның қақпасына алғашқы голын енгізді (бұл ойында Қазақстан 1:0 есебімен ұтты).
2008 жылы қаңтарда Максим Жалмағамбетов екеуі Бельгияның "Антверпен" клубына жалға берілді. Бірақ негізгі құрамға іліге алмай, жыл ортасында "Алматы" клубына қайта оралды.
2014 жылы 28 жасында "Қайсарда" ойнап жүріп карьерасын аяқтады.
## Жетістіктері
* Қазақстанның күміс жүлдегері: 2007, 2011
* Қазақстан кубогы: 2006, 2007, 2010, 2012
* Интертото кубогы: 2007
* Достастық елдері кубогының финалисі: 2009
## Жеке өмірі
Әйелінің аты - Анна. Балалары: Семен мен Полина.
## Ұлттық құрамадағы голдары |
Қараағаш — Павлодар облысы Ертіс ауданы, Северный ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ертіс ауылынан солтүстік-батысқа қарай 63 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Ауылдар:
* Қоскөл – Ақмола облысы Астрахан ауданындағы ауыл.
* Қоскөл – Батыс Қазақстан облысы Қаратөбе ауданы, Қоскөл ауылдық округі құрамындағы ауыл.
* Қоскөл – Батыс Қазақстан облысы Қаратөбе ауданы, Қаракөл ауылдық округі құрамындағы ауыл.
* Қоскөл – Қостанай облысы Әулиекөл ауданындағы ауыл.
* Қоскөл – Қостанай облысы Сарыкөл ауданындағы ауыл.
* Қоскөл – Қостанай облысы Ұзынкөл ауданында болған ауыл, 2017 жылы таратылған.
* Қоскөл – Павлодар облысы Ертіс ауданындағы ауыл.
* Қоскөл – Солтүстік Қазақстан облысы Айыртау ауданындағы ауыл.
* Қоскөл – Солтүстік Қазақстан облысы Мағжан Жұмабаев ауданы, Успен ауылдық округі құрамындағы ауыл.
* Қоскөл – Солтүстік Қазақстан облысы Мағжан Жұмабаев ауданы, Ұзынкөл ауылдық округі құрамындағы ауыл.
* Қоскөл – Ұлытау облысы Ұлытау ауданы, Қоскөл ауылдық округі құрамындағы ауыл.
* Қоскөл – Ұлытау облысы Ұлытау ауданы, Терісаққан ауылдық округі құрамындағы ауыл.
Көлдер:
* Қоскөл – Қараторғай өзені алабындағы көл.
* Қоскөл – Теңіз алабындағы көл.
* Қоскөл – Тобыл алабындағы тұзды көл. |
Қызылжар — Павлодар облысы Ертіс ауданындағы ауыл, Қызылжар ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ертіс ауылынан солтүстікке қарай 4 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
## Елді мекендер
### Қазақстан
* Тоғызақ – Қостанай облысы Қарабалық ауданындағы ауыл.
* Тоғызақ – Павлодар облысы Ертіс ауданындағы ауыл.
### Өзбекстан
* Тоғызақ — Ташкент облысы Жоғарышыршық ауданындағы ауыл.
## Мұздықтар
* Тоғызақ мұздығы — Іле Алатауының солтүстік беткейіндегі аңғарлық мұздық.
## Өзбекстан
* Тоғызақ — Қазақстан мен Ресей аумағындағы өзен.
* Тоғызақ — Ресейдегі өзен.
## Елді мекендер
### Қазақстан
* Тоғызақ – Қостанай облысы Қарабалық ауданындағы ауыл.
* Тоғызақ – Павлодар облысы Ертіс ауданындағы ауыл.
### Өзбекстан
* Тоғызақ — Ташкент облысы Жоғарышыршық ауданындағы ауыл.
## Мұздықтар
* Тоғызақ мұздығы — Іле Алатауының солтүстік беткейіндегі аңғарлық мұздық.
## Өзбекстан
* Тоғызақ — Қазақстан мен Ресей аумағындағы өзен.
* Тоғызақ — Ресейдегі өзен. |
Ленино немесе Ленин ауылы – қазір Шымкент қаласының құрамындағы Қатынкөпір шағын ауданына кірген, бұрын Шымкент қалалық әкімдігіне қарасты Абай ауданы Қатынкөпір ауылдық округ құрамында болған ауыл. Шымкент қаласынан солтүстік-батысқа қарай 3 км жерде орналасқан. Тұрғыны 7,6 мың адам (2003). Іргесі 1929 жылы Ленин атындағы ұжымшар болып қаланды. 1960 жылы шағын ұжымшарлар 21-партсъезд атындағы ірі кеңшарға біріктіріліп, оның бөлімшесі болып келді. Кеңшар негізінде ӨК (өндірістік кооператив), шаруа қожалықтары ұйымдастырылды. Ленинода мәдениет үйі, орта мектеп, фельдшерлік-акушерлік пункт, кітапхана болған..
2006 жылы Оңтүстік Қазақстан облысы әкімдігінің "Шымкент қаласындағы ауыл округтерін, поселкелер мен ауылдарды тарату туралы" бірлескен шешіміне сәйкес және тиісті аумақ халқының пікірін ескере отырып, Бірлескен Шымкент қалалық мәслихатының 2006 жылғы 21 желтоқсандағы N 353/334-3с шешімі және Шымкент қаласы әкімдігінің 2006 жылғы 22 желтоқсандағы N 371 шешімі бойынша Ленино бұрынғы Тельман, Куйбышев және Самал 3 шағын ауданының аумақтарымен бірге Қатынкөпір шағын ауданы деп атала бастады.
## Дереккөздер |
Ленино — Павлодар облысы Ертіс ауданындағы ауыл, Амангелді ауылдық округі орталығы. 2019 жылға дейін таратылған "Ленин ауылдық округі" орталығы болған.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ертіс ауылынан солтүстік-батысқа қарай 93 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Тоғызақ — Павлодар облысы Ертіс ауданы, Қызылжар ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ертіс ауылынан солтүстікке қарай 13 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Қызылқақ — Павлодар облысы Ертіс ауданы, Қоскөл ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ертіс ауылынан батысқа қарай 112 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Қоскөл ауылдық округі – Павлодар облысы Ертіс ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Қоскөл, Қызылқақ ауылдары кіреді. Орталығы – Қоскөл ауылы. 2004 жылы Қоскөл ауылдық округінің Жарсор ауылы таратылды. 2006 жылы Қоскөл және 2007 жылы Қызылқақ ауылдық округтері ауылдық әкімдік болып қайта құрылды. 2013 жылы Қызылқақ ауылы қосылып, Қоскөл ауылы Қоскөл ауылдық округі болып қайта құрылды.
## Дереккөздер |
Айман Омарова немесе Айман Умаровой — қазақстандық адвокат әйелдер мен балалардың сексуалдық зорлық-зомбылыққа ұшырауы сияқты ауыр қылмыстық істер бойынша маманданған. #НеМолчи.KZ қозғалысын құрған.
Айман Омарова Халықаралық батыл әйелдер сыйлығын 2018 сыйлығын иеленді. Марапатты АҚШ үкіметі тағайындаған.
Омарова Қазақстанның Жамбыл облысында туған.
## Дереккөздер |
Болат Жолдасұлы Есмағамбетов (1 сәуір 1968 жыл, Арал, Қазақ КСР, КСРО) — қазақстандық футболшы, бапкер, футбол функционері.
## Өмірбаяны
90 жылдардың басында Санкт-Петербургтің үш клубында ойнады: «Галакс», «Космос», «Локомотив». Кейін Қазақстан, Финляндия клубтарында да өнер көрсетті.
Қазақстан Ұлттық футбол құрамасында 1997 жылы жеті ойында алаңға шығып, үш гол соқты.
2000 жылдары бапкерлік карьерасын бастады. Бапкер ретінде "Цесна", "Елім-ай", "Қайсар", "Қызылжар" клубтарын баптады. Және де «Қайрат» пен «Қайсар» клубтарынның әкімшіліктерінің құрамында болды.
## Жетістіктері
### Футболшы ретінде
* Қазақстан чемпионы: 1997
### Бапкер ретінде
* Бірінші лига жеңімпазы: 2013
## Статистикасы
## Ұлттық құрамадағы голдары
## Сыртқы сілтемелер
* Футболшының профилі |
Луговой ауылдық округі – Жамбыл облысы Тұрар Рысқұлов ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Луговой ауылы кіреді. Орталығы – Луговой ауылы.
## Дереккөздер |
Қазақстан суретшілер одағы – Қазақстан суретшілері мен өнертанушыларды біріктіретін ерікті шығармашылық ұйым.
Одақ өз мүшелерінің көркемдік деңгейі жоғары туындылар жасауына және кәсіби шеберлігін үнемі дамытуға ықпал етеді. Ол 1933 жылы құрылды.
Басқару органы – съезд, атқару органы – басқармада 12 съезд өтті. Қазақстан Суретшілер одағы басқармасының төрағалары: В.Н. Сладков (1933 – 40), Ә.Қастеев (1954 – 56), Хакімжан Есімханұлы Наурызбай (1956 – 59), т.б. болды. 1998 жылдан Мергенов қайта сайланды. Құрамына Қарағанды, Оңтүстік Қазақстан, Ақмола облысы суретшілер ұйымдары мен 12 облыс көркемөнеркәсіп шеберханалары енді. Одақ конференциялар мен семинарлар өткізіп, көркемсурет көрмелерін ұйымдастырады.
Қазақстан Суретшілер одағының жанынан Қазақстан Көркемсурет Қоры құрылды (1944).
## Дереккөздер |
Степное — Павлодар облысы Ертіс ауданы, Северный ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ертіс ауылынан солтүстік-батысқа қарай 59 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Луговое — Павлодар облысы Ертіс ауданы, Байзақов ауылдық округі құрамындағы ауыл, 2019 жылға дейін таратылған "Луговой ауылдық округі" орталығы болған.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ертіс ауылынан солтүстік-батысқа қарай 17 км-дей жерде.
## Халқы
## Тарихы
1932 жылы сүт өндіру бағытындағы Кейманачиха кеңшары орталығына айналды. 1997 жылдан кейін кеңшар негізінде мұнда сүт өнімдерін өндірумен айналысатын ЖШС және бірнеше шаруа қожалықтары құрылды.
## Дереккөздер |
Әбілқас Сағынов атындағы Қарағанды техникалық университеті (ҚарТУ) – Қазақстандағы жоғары білікті мамандарды дайындайтын жетекші жоғары оқу орындарының бірі.
1953 жылы құрылған, алғашында Қарағанды тау-кен институты, 1958 жылы Қарағанды политехникалық институты болды. 1996 жылы Қарағанды мемлекеттік техникалық университетіне айналды. Оқу процесі 12 факультетивте 57 мамандық бойынша жүргізіледі, оның 30-ы мемлекеттік тілде.
Университеттің ең маңызды ғылыми жұмыс – әрекеті 16 мамандық бойынша магистратура, 14 мамандық бойынша аспирантура, 4 мамандық бойынша доктарантура арқылы жоғары білікті ғылыми және ғылыми-педагогикалық мамандар даярлау болып табылады.
Университет Қазақстан өнеркәсібі үшін мамандарды жоғары сапада даярлағаны үшін өнеркәсіпке көмек беруқоғамдастығы атынан Алтын белгімен (Франция, Париж қ., 2003 ж.) және іскерлік тәжірибесінінің жоғары сапалығы үшін халықаралық қор атынан Алтын белгімен (Швейцария, Женева қ., 2005 ж.) марапатталды.
2003 жылы ҚарМТУ СМЖ-н жасау және енгізуге кірісті және де ҚР жоғары оқу орындарының арасынан бірінші рет 32 дамыған елдерде танымал IQ NET (халықаралық куәландыру желісі) және «Русский регистр» куәландырулар жүйесінің ИСО 9001:2000 халықаралық стандарты талаптарының сапа менеджменті жүйесіне сайлығы негізінде куәландыратын тыңдаудан табысты етті.
ҚарМТУ ішінде дәрісханалар, арнаулы жұмыс бөлмелері мен зертханалар, INTERNET жүйесіне қосылған 45 компьютер сыныптары бар, қазіргі заманға сай бағдарламалар, құрылғылармен қамтамасыз етілген ақпараттық есептеу орталығы жалпы көлемі 72,2 мың шаршы метрді құрайтын 7 оқу ғимаратында орын тепкен. Жақсы жабдықталған жатақханасы мен асханасы бар. ҚарМТУ-да 1,6 млн. дана кітапқоры бар. Республикадағы ең үлкен кітапханалардың біріне ие.
Университеттің әскери кафедрасы – Қарағандағы 4 әскери мамандық бойынша запастағы офицерлер дайындайтын бірден-бір кафедра. Түлектер офицер атағын алғаннан кейін ҰҚК, ІІМ органдарында, кеден қызметі бөлімшелерінде, төтенше жағдайлар жөніндегі министірлікте және т.б.жерлерде жұмыс істеуге мүмкіндік алады.
Университеттің спорт кешені Қарағанды қаласындағы ең үлкен кешендердің бірі. 7 арнаулы залдар мен шағын стадиондардан құралған. Қарқаралы қаласындағы ұлттық паркте оқытушылар, қызметкерлер және студенттер үшін демалыс орындары, сонымен бірге тау-кен, геология, экология және геофизика мамандықтарын үйренуші студенттердің тәжірибе базасы орналасқан.
ҚарМТУ жоғары мектеп халықаралық ғылым академиясының ұжымдық мүшесі (ХҒА, ЖМ) автоматтандырылған анализ саласында инженер-аналитиктер халықаралық Ассоциациясының NAF EMS Ұлыбритания), Геотехниқалық ассоциация мүшесі болып саналады. ҚарМТУ Қазақстан жоғары оқу орындарының Ассоциациясын Орта Азия, Орал мен Сібірдің техникалық оқу орындарының ұйымдастырушысы болып табылады. Оның құрамына 15 техникалық жоғары оқу орындары кіреді.
Қазақстандағы ANSYS (АҚШ) және CADFEM(Германия) автоматтандырылған анализқұралын өңдейтін мамандандырылған фирмалардың ресми өкілі болып табылады.
Университет базасында ҚР Инженерлік Академиясының Қарағандыдағы бөлімі, ҚР жаратылыстану ғылымының Академиясы, Халықаралық информатизациялау академиясының Орталық Қазақстандағы бөлімі, Қазақстан дәнекерлеушілері Ассоциациялары құрылған.
ҚарМТУ келесі білім беру Құрылымынқұрайды:
Жоғарғы оқу орнына дейінгі – «Байт» балалардың компьютерлік мектебі, техникалық лицей, ақпараттық технология мен бизнес колледжі; орта мектепті, лицейді, колледжі, гимназияны бітірушілер үшін дайындық факультеті; 11 сынып оқушыларына арналған бастауыш инженерлер мектебі және дарынды балаларға арналған «Мұрагер» мектебі бар.
Жоғары оқу орнында дайындық жұмыстары 9 басты факультеттерде (тау-кен, электромеханика, геоэкологиялық, машина жасау, инженерлік-құрылыс, ақпараттық технология, кәсіпкерлік және басқару, экономика және менеджмент, жол-көлік) жүргізіледі.
Жоғары оқу орнынан кейін актуальды білім беру және біліктілікті көтеру факультеттерінде жоғары білімді мамандарды даярлау және қайта даярлаудықамтиды.
## Дереккөздер |
Әбілқас Сағынов атындағы Қарағанды техникалық университеті (ҚарТУ) – Қазақстандағы жоғары білікті мамандарды дайындайтын жетекші жоғары оқу орындарының бірі.
1953 жылы құрылған, алғашында Қарағанды тау-кен институты, 1958 жылы Қарағанды политехникалық институты болды. 1996 жылы Қарағанды мемлекеттік техникалық университетіне айналды. Оқу процесі 12 факультетивте 57 мамандық бойынша жүргізіледі, оның 30-ы мемлекеттік тілде.
Университеттің ең маңызды ғылыми жұмыс – әрекеті 16 мамандық бойынша магистратура, 14 мамандық бойынша аспирантура, 4 мамандық бойынша доктарантура арқылы жоғары білікті ғылыми және ғылыми-педагогикалық мамандар даярлау болып табылады.
Университет Қазақстан өнеркәсібі үшін мамандарды жоғары сапада даярлағаны үшін өнеркәсіпке көмек беруқоғамдастығы атынан Алтын белгімен (Франция, Париж қ., 2003 ж.) және іскерлік тәжірибесінінің жоғары сапалығы үшін халықаралық қор атынан Алтын белгімен (Швейцария, Женева қ., 2005 ж.) марапатталды.
2003 жылы ҚарМТУ СМЖ-н жасау және енгізуге кірісті және де ҚР жоғары оқу орындарының арасынан бірінші рет 32 дамыған елдерде танымал IQ NET (халықаралық куәландыру желісі) және «Русский регистр» куәландырулар жүйесінің ИСО 9001:2000 халықаралық стандарты талаптарының сапа менеджменті жүйесіне сайлығы негізінде куәландыратын тыңдаудан табысты етті.
ҚарМТУ ішінде дәрісханалар, арнаулы жұмыс бөлмелері мен зертханалар, INTERNET жүйесіне қосылған 45 компьютер сыныптары бар, қазіргі заманға сай бағдарламалар, құрылғылармен қамтамасыз етілген ақпараттық есептеу орталығы жалпы көлемі 72,2 мың шаршы метрді құрайтын 7 оқу ғимаратында орын тепкен. Жақсы жабдықталған жатақханасы мен асханасы бар. ҚарМТУ-да 1,6 млн. дана кітапқоры бар. Республикадағы ең үлкен кітапханалардың біріне ие.
Университеттің әскери кафедрасы – Қарағандағы 4 әскери мамандық бойынша запастағы офицерлер дайындайтын бірден-бір кафедра. Түлектер офицер атағын алғаннан кейін ҰҚК, ІІМ органдарында, кеден қызметі бөлімшелерінде, төтенше жағдайлар жөніндегі министірлікте және т.б.жерлерде жұмыс істеуге мүмкіндік алады.
Университеттің спорт кешені Қарағанды қаласындағы ең үлкен кешендердің бірі. 7 арнаулы залдар мен шағын стадиондардан құралған. Қарқаралы қаласындағы ұлттық паркте оқытушылар, қызметкерлер және студенттер үшін демалыс орындары, сонымен бірге тау-кен, геология, экология және геофизика мамандықтарын үйренуші студенттердің тәжірибе базасы орналасқан.
ҚарМТУ жоғары мектеп халықаралық ғылым академиясының ұжымдық мүшесі (ХҒА, ЖМ) автоматтандырылған анализ саласында инженер-аналитиктер халықаралық Ассоциациясының NAF EMS Ұлыбритания), Геотехниқалық ассоциация мүшесі болып саналады. ҚарМТУ Қазақстан жоғары оқу орындарының Ассоциациясын Орта Азия, Орал мен Сібірдің техникалық оқу орындарының ұйымдастырушысы болып табылады. Оның құрамына 15 техникалық жоғары оқу орындары кіреді.
Қазақстандағы ANSYS (АҚШ) және CADFEM(Германия) автоматтандырылған анализқұралын өңдейтін мамандандырылған фирмалардың ресми өкілі болып табылады.
Университет базасында ҚР Инженерлік Академиясының Қарағандыдағы бөлімі, ҚР жаратылыстану ғылымының Академиясы, Халықаралық информатизациялау академиясының Орталық Қазақстандағы бөлімі, Қазақстан дәнекерлеушілері Ассоциациялары құрылған.
ҚарМТУ келесі білім беру Құрылымынқұрайды:
Жоғарғы оқу орнына дейінгі – «Байт» балалардың компьютерлік мектебі, техникалық лицей, ақпараттық технология мен бизнес колледжі; орта мектепті, лицейді, колледжі, гимназияны бітірушілер үшін дайындық факультеті; 11 сынып оқушыларына арналған бастауыш инженерлер мектебі және дарынды балаларға арналған «Мұрагер» мектебі бар.
Жоғары оқу орнында дайындық жұмыстары 9 басты факультеттерде (тау-кен, электромеханика, геоэкологиялық, машина жасау, инженерлік-құрылыс, ақпараттық технология, кәсіпкерлік және басқару, экономика және менеджмент, жол-көлік) жүргізіледі.
Жоғары оқу орнынан кейін актуальды білім беру және біліктілікті көтеру факультеттерінде жоғары білімді мамандарды даярлау және қайта даярлаудықамтиды.
## Дереккөздер |
Тоқты — Павлодар облысы Ертіс ауданы, Панфилов ауылдық округі құрамындағы ауыл. 2013 жылға дейін "Тоқты ауылдық округі" орталығы болған.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ертіс ауылынан солтүстік-батысқа қарай 70 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Майқоңыр (2006 жылға дейін – Кутузово) — Павлодар облысы Ертіс ауданындағы ауыл, Майқоңыр ауылдық әкімдігі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ертіс ауылынан солтүстік-батысқа қарай 67 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Ұзынсу (2006 жылға дейін – Суворово) — Павлодар облысы Ертіс ауданы, Ағашорын ауылдық округі құрамындағы ауыл, 2019 жылға дейін "Ұзынсу ауылдық округі" орталығы болған.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Ертіс ауылынан батысқа қарай 49 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Кузьмино — Павлодар облысы Железин ауданы, Башмачин ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Железинка ауылынан солтүстікке қарай 17 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Жанқұлиев Әзімбек (1962 жыл, Жамбыл облысы, Байзақ ауданы, Шахан ауылы — 10 қыркүйек 2003 жыл) — айтыс ақыны. КазҰУ-ды бітірген. Жанқұлиев айтыскер ақын ретінде 1984 жылдан бастап танылды. Көптеген айтыстардың жүлдегері.
## Өмірбаяны
Шыққан тегі Ұлы жүздің Дулат тайпасы Шымыр руынан. Әзімбек Жанқұлиев 1962 жылы 10 қыркүйекте бұрынғы Свердлов (қазіргі Байзақ) ауданындағы Чапаев атындағы кеңшардың Шахан ауылында туып-өскен. Ол жастайынан қоғамдық жұмыстарға белсене араласып, өлең жазумен әуестенген. 1980 жылы орта мектепті бітірген соң, әскер қатарына шақырылып, 1981 – 1983 жылдары Ауғанстандағы соғысқа қатысқан. Ондағы көрсеткен ерліктері үшін бірнеше медальдармен марапатталған.
Әскерден келгеннен кейін Әзімбек Жанқұлиев аудандық мәдениет бөлімінде қызмет ете жүріп, аудандық, облыстық ақындар айтысына қатысады. Міне, осы кезден бастап ол айтыс өнеріне шындап біржола бет бұрып, айтыс өнерінің өркендеуіне өзіндік жол салады.
Әзімбек Көпенұлы 1986-1987 жылдары өткізілген облыстық айтыста жүлделі бірінші орынды қанжығасына байлап, Қызылордадағы комсомол жастардың жыр айтысында лауреат атанады. Ал 1989 жылы республикалық айтыста ерекше көзге түсіп, бас бәйгені иеленді. Осыдан соң ол айтыскер ақын ретінде жұртшылыққа кеңінен таныла бастады. Сол жылы Әзімбектің тағы да жолы болып, Семейде өткен «Халық қаһарманы Қайрат Рысқұлбеков» атындағы жүлдені жеңіп алған.
## Есте сақтау
2010 жылы Байзақ ауданының орталығы Сарыкемер ауылынан арнайы көше берілді. Сонымен қатар, соңғы жылдары ауданда, облыста ақындар айтысы, жыр мүшәйрасы тұрақты түрде өтіп тұрады.
## Дереккөздер
## Сілтемелер |
Аққайың (2008 жылға дейін – Комаровка) — Павлодар облысы Железин ауданы, Железин ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Железинка ауылынан шығысқа қарай 12 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Береговое — Павлодар облысы Железин ауданы, Башмачин ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Железинка ауылынан солтүстік-батысқа қарай 7 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Захаровка — Павлодар облысы Железин ауданы, Железин ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Железинка ауылынан шығысқа қарай 17 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Шайтанкөл — Қарағанды облысы Қарқаралы қаласының оңтүстік-батысында 5 км жерде, Бұғылы тауының теңіз деңгейінен 1200 м биіктігінде орналасқан.
## Гидрографикасы
Ұзындығы 60 метр, ені 40 метр. Орташа тереңдігі 2 метр. Суы мөлдір, түбі тастақ, су сіңбейді. Оңтүстік, батыс, солтүстік жағаларын қоршап тұрған жартастардың биіктігі 10 м және одан да биік. Қар, жаңбыр суымен толығады.
## Жағалау сипаты
Жартылай бұзылуға ұшыраған қатқабатты гранитті жартаспен қоршалған. Көлді хош иісті қарағай орманы қоршаған. Жауын-шашын мол жылдары артық су шарасынан асып, оңтүстік жағасындағы науа тәрізді арнамен ағып кетіп отырады. Көл құрғамайды. Жан-жағын қарағай, қайың, терек, таңқурай, тасжарған, тобылғы, тағы басқа бұта өскен қалың ну орман көлеңке түсіріп, көл суын көп буланудан сақтап тұрады. Көлдің ғылыми, тарихи, туристік маңызы зор. С.Мұқановтың “Сұлушаш” поэмасында осы көлдің көркі әдемі өрнегін тапқан. Жазда көл — әйгілі демалыс орны.
## Аңыз бен ақиқат
Ұзақ жылдар бойы Қарқаралы аудандық Ұлттық Табиғат Паркінде басшы болып қызмет істеген Тиышбек Тохметовтің естелігі де естіген адамды бей-жай қалдырмайды.
— 1999 жылы Қарқаралыға қазақтан шыққан тұңғыш ғарышкер Тоқтар Әубәкіров келеді. Мен ол кісіні Шайтанкөлге бастап бардым. Кенеттен Тоқтардың ұлы: «Папа! Ана жерде крест жатыр!» деп айғайлады. Расымен де судың түбінде үлкен крест жатыр еді. Ол крест бізге ап-анық көрініп тұрды. Бір кездері көлдің жағасында қағылған кресті жұрт алып тастап, суға тастап жібергені жайлы бәріміз де естігенбіз. Бірақ ол кресті бұлайша судың түбінде көреміз деп ойламаппыз. Маған сенбесеңіздер Тоқтар Әубәкіровтың өзінен сұрасаңыздар да болады. Егер де суға түсуге жүрегі дауалайтын адам болса, оны ап шығу қиын да емес.
Тиышбек Тохметовтың естелігі осы. Осыдан 111 жыл бұрын, 1905 жылы архиерей Михаил атты орыс Шайтанкөлдің батыс жағалауына крест секілді қып тақтайша қағып, «Енді бұл көл Әулиекөл» деп аталсын деген екен. Арада көп ұзамай жоғалып кетеді. Көл солайша бәрібір Шайтанкөл атауында қала береді.
Ал сол бір крест әлі күнге көлдің түбінде жатыр.
Ал, Тоқаң қалаға орала сала, батырдың денесін бөрткен басып кетіпті. Емхана, дәріханалардың табалдырығын тоздырған батырға ем табылмай, бір күні өзі түс көріп, түсіне енген ақ киімді ақсақал: «Балам, амандық сұраспадың ғой?» деп кейістік білдіріпті. Ақыры Тоқаң Қарқаралыға қайыра кеп, Шайтанкөлге шомылып, тәнін жуып, мазасын алған белгісіз жарадан құтылыпты-мыс.
Қарқаралы ауданында әйгілі көріпкел – Төлеубике Накина апа өмір сүрген. Соғыс жылдарында Шайтанкөлге таяу жерге түнеп, түсіне бір ақсақал кіріпті. «Сен неге Тәңір берген қабілетті пайдаланбайсың?» деп айтқан көрінеді. Сол күннен бастап Төлеубике апа көріпкелдікпен айналысқан екен. Кей оқиғаларды минутына дейін болжапты дейді. Ірі оқиғалардан Сталиннің өлімін, 1979 жылғы Днепродзержинскідегі ұшақтар соқтығысуын дәл тапқан. Төлеубике апамен Дінмұхаммед Қонаевтың өзі арнайы хабарласыпты. Сондай-ақ ішкі істер органдарына да көптеген қылмыскерлерді табуға жәрдемдескен.
Төлеубике апа 1990 жылы өмірден өткен.
## Дереккөздер |
Ақтау (2018 жылға дейін – Берёзовка) — Павлодар облысы Железин ауданындағы ауыл, Ақтау ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Железинка ауылынан шығысқа қарай 71 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Степное — Павлодар облысы Железин ауданы, Прииртыш ауылдық округі құрамында болған ауыл, 2018 жылы таратылған.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Железинка ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 22 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 163 адам (90 ер адам және 73 әйел адам) болса, 2009 жылы 53 адамды (30 ер адам және 23 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Безводное — Павлодар облысы Железин ауданы, Прииртыш ауылдық округі құрамында болған ауыл, 2018 жылы таратылған.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Железинка ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 32 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 169 адам (82 ер адам және 87 әйел адам) болса, 2009 жылы 75 адамды (37 ер адам және 38 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Пятирыжск — Павлодар облысы Железин ауданы, Железин ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Железинка ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 22 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Прииртышское — Павлодар облысы Железин ауданындағы ауыл, Прииртыш ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Железинка ауылынан солтүстік-батысқа қарай 22 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Моисеевка — Павлодар облысы Железин ауданы, Железин ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Железинка ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 12 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Груздевка — Павлодар облысы Железин ауданы, Прииртыш ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Железинка ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 33 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Гаргалартепеси (әз. Qarğalar təpəsi) — энеолит дәуірінде Әзірбайжанда Акстафинский ауданындағы Гырылы ауылынның қасында өмір сүрген халық.
Гаргалартепеси аумағында отырған әсем қыздың саздан жасалған мүсіні табылған. Бұл мүсін гобустандық мүсіндерге қатты ұқсас болып келеді. Бұл жәйіттің болуы жергілікті адамдардың "отырған" құдіреттің иконографиялық типін жасау барысында өте тұрақты және шың секілді және мезолит-неолиттік кезеңдегі жергілікті өнердің жетілуі деп саналады.
Қазба барысында диқаншы еңбегінде қолданатын көптеген еңбек құралдары мен астықтың қалдықтары табылған. |
Алакөл — Павлодар облысы Железин ауданындағы ауыл, Алакөл ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Железинка ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 66 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Эсекьель Марсело Гарай (исп. Ezequiel Marcelo Garay; 10 қазан 1986 жыл, Росарио, Аргентина) — аргентиналық футболшы, қорғаушы.
## Статистикасы
## Жетістіктері
### Командалық
«Ньюэллс Олд Бойз»
* Аргентина чемпионы: 2004 (Апертура)
«Реал Мадрид»
* Испания кубогы: 2010/11
«Бенфика»
* Португалия чемпионы: 2013/14
* Португалия кубогы: 2013/14
* Португалия лигасының кубогы (2): 2011/12, 2013/14
«Зенит»
* Ресей чемпионы: 2014/15
* Ресей кубогы: 2015/16
* Ресей суперкубогы (2): 2015, 2016
### Жекелей
* Ресей чемпионатындағы үздік 33 футболшының бірі: (2014/2015)
### Құрама сапында
Аргентина
* Олимпиада чемпионы: 2008
* Әлем чемпионатының күміс жүлдегері: 2014
* Оңтүстік Американың күміс жүлдегері: 2015
## Сілтемелер
* ФИФА.ком сайтындағы ойыншының профилі Мұрағатталған 5 мамырдың 2018 жылы. |
Өрлітөбе — Павлодар облысы Железин ауданы, Прииртыш ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Железинка ауылынан солтүстік-батысқа қарай 27 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.