text
stringlengths 3
252k
|
|---|
Бегалы ауылдық округі – Ақтөбе облысы Қобда ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Бесқұдық ауылы кіреді. Орталығы – Бесқұдық ауылы.
## Тарихы
1997 жылы Бегәлі ауылдық округі (орталығы Бегәлі а.) таратылып, Калиновка ауылдық округіне (орталығы Калиновка а.) қосылды. 1999 жылы Калиновка ауылдық округі Бегәлі ауылдық округі болып өзгертілді. Кейін Бегәлі ауылдық округінен Исламғали Құрманов ауылдық округі (орталығы Бегәлі а.) бөлініп шықты. 2020 жылы округ орталығы Калиновка ауылы Бесқұдық болып өзгертілді.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 1303 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Жаңаталап ауылдық округі – Ақтөбе облысы Қобда ауданында болған әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Жаңаталап ауылы кірді. Орталығы – Жаңаталап ауылы болды.
## Тарихы
Округ кеңес заманында Астраханов ауылдық кеңесі деп аталды. 1997 жылы Терісаққан ауылдық округі (орталығы Терісаққан а.) таратылып, Жаңаталап ауылдық округіне (орталығы Жаңаталап а.) қосылды. Кейін Жаңаталап ауылдық округінен Терісаққан ауылдық округі бөлініп шықты. 2012 жылы округ құрамында болған Жайылма ауылы таратылды. 2017 жылы Жаңаталап ауылдық округі таратылып, Терісаққан ауылдық округіне қосылды.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 492 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Құрсай (1998 ж. дейін — Михайловка) — Ақтөбе облысы Қобда ауданы, Қобда ауылдық округі құрамындағы ауыл. Бұрынғы Құрсай ауылдық округінің орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Қобда ауылынан солтүстік-батысқа қарай 23 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 837 адам (401 ер адам және 436 әйел адам) болса, 2009 жылы 334 адамды (167 ер адам және 167 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Қоғалы — Ақтөбе облысы Қобда ауданы, Сөгәлі ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Қобда ауылынан солтүстік-батысқа қарай 103 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 270 адам (141 ер адам және 129 әйел адам) болса, 2009 жылы 231 адамды (119 ер адам және 112 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Қызылжар ауылдық округі – Ақтөбе облысы Қобда ауданындағы әкімшілік бірлік. 1998 жылға дейін Краснояр ауылдық округі деп аталды.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Қызылжар, Қаракемер ауылдары кіреді. Орталығы – Қызылжар ауылы.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 882 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Құрсай ауылдық округі – Ақтөбе облысы Қобда ауданында болған әкімшілік бірлік. 2017 жылы таратылып, Қобда ауылдық округіне қосылды. 1998 жылға дейін Михайлов ауылдық округі деп аталды.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Құрсай ауылы кірді. Орталығы – Құрсай ауылы болды.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 334 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Қызылжар (1998 ж. дейін — Краснояр) — Ақтөбе облысы Қобда ауданындағы ауыл, Қызылжар ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Қобда ауылынан солтүстік-батысқа қарай 78 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 974 адам (477 ер адам және 497 әйел адам) болса, 2009 жылы 637 адамды (316 ер адам және 321 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Қаракемер (1998 ж. дейін — Брусиловка) — Ақтөбе облысы Қобда ауданы, Қызылжар ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Қобда ауылынан солтүстік-батысқа қарай 86 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 530 адам (254 ер адам және 276 әйел адам) болса, 2009 жылы 245 адамды (118 ер адам және 127 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Терісаққан — Ақтөбе облысы Қобда ауданындағы ауыл, Терісаққан ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Қобда ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 33 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 908 адам (446 ер адам және 462 әйел адам) болса, 2009 жылы 788 адамды (385 ер адам және 403 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Терісаққан ауылдық округі – Ақтөбе облысы Қобда ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Терісаққан, Жаңаталап ауылдары кіреді. Орталығы – Терісаққан ауылы.
## Тарихы
Округ кеңес заманында Успен ауылдық кеңесі деп аталған. 1997 жылы Терісаққан ауылдық округі (орталығы Терісаққан а.) таратылып, Жаңаталап ауылдық округіне (орталығы Жаңаталап а.) қосылды. Кейін Жаңаталап ауылдық округінен Терісаққан ауылдық округі бөлініп шықты. 2017 жылы Жаңаталап ауылдық округі таратылып, Терісаққан ауылдық округіне қосылды.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 1280 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Сарыбұлақ ауылдық округі – Ақтөбе облысы Қобда ауданындағы әкімшілік бірлік. 1999 жылға дейін Бесқопа ауылдық округі деп аталған.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Сарыбұлақ ауылы кіреді. Орталығы – Сарыбұлақ ауылы. Округ құрамында болған Әбдібұлақ ауылы 2008 жылы таратылған.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 764 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Қобда ауылдық округі – Ақтөбе облысы Қобда ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Қобда, Құрсай ауылдары кіреді. Орталығы – Қобда ауылы.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 5578 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Ақырап ауылдық округі – Ақтөбе облысы Қобда ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Ақырап ауылы кіреді. Орталығы – Ақырап ауылы. Округ құрамында болған Қарабұлақ ауылы 2012 жылы таратылған.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 856 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Алексей Александрович Луценко (7 қыркүйек 1992 жыл, Большая Малышка ауылы, Қызылжар ауданы, Солтүстік Қазақстан облысы, Қазақстан) – Қазақстандық кәсіпқой велоспортшысы. 2013 жылдан бастап Astana Pro Team велокоманданың мүшесі.
## Өмірбаяны
Алексей Луценко 1992 жылы Солтүстік Қазақстан облысындағы Қызылжар ауданындағы Большая Малышка аулында дүниеге келген. Луценко 7 сыныпқа дейін ауылдағы орта мектепте білім алған, кейін Петропавл қаласындағы спорт сферасында дарынды облыстық мектеп–интернатта оқыған. 2007 жылы 15 жасында Алексей Луценко ҚР спорт шеберінің нормативтерін орындап, Көкшетау қаласындағы «Көкше» спорт академиясына оқуға түскен. Велоспортшы 18 жасында жасөспірімдер арасындағы Азия чемпионатында (2010 жыл) жүлде ұтып алып халықаралық дәрежедегі спорт шебері аттанды. Astana Continental Team командасының 2011-2012 жылдарда қатарында болған. 20 жастағы велоспортшы Алексей Луценко 2012 жылы қыркүйек айында Голландияда өткен әлем чемпионатында алтын жүлдеге ие болды. Жастар арасындағы топтық жарысқа қатысқан Луценко Ресей, Испания, Голландия спортшыларын артқа тастады. 2012 жылдағы жеңісінен кейін Astana Pro Team велокомандасымен 3 жылдық шартқа қол қойған. 2013 жылы жаз айында әлем чемпионатының топаралық жарсытан кейін Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген спорт шебері атағына ие болды. 2016 жылдың тамыз айында Astana Pro Team велокомандасымен келісім шартты тағы да 2 жылға созды. 2017 жылдың ақпан айында Алексей Луценко Бахрейнде өткен Азия чемпионаттының чемпиона аттанды, ал 23 тамызда Испанияда болған Гранд–турда алғаш рет жеңімпаз аттанды және 1 қазанда төртінші рет жылдық Тур Алматы атты жарыста бірінші орынға ие болған.
## Жеңістері
2010
* Жастар арасындағы Азия чемпионаты (Шарджа, БАӘ):Топтық жарыста чемпионУақыт бойынша жекелік жарыста вице-чемпион
* Топтық жарыста чемпион
* Уақыт бойынша жекелік жарыста вице-чемпион
2012
* Джиро Валле-д’Аосты — 5 этап
* Болгария туры — 1 этап
* Де л'Авенир туры — 5 этап
* 23 жасқа дейінгі топтық жарыста Әлем чемпионы (Лимбург, Голландия)
2014
* Дания туры — 5 этап
* Жаздық Азия ойындары 2014 (Инчхон, Оңтүстік Корея)::Топтық жарыстағы чемпион
* Топтық жарыстағы чемпион
* Екінші «Алматы туры» жеңімпазы
2015
* Швейцария туры - 8 этап
* Жекелік жарыстағы Қазақстан чемпионы (Петропавл)
* Үшінші «Алматы туры» жеңімпазы
2016
* Париж — Ницца 2016 - 5 этап
* Қола жүлдегері Үш күн Де-Панне жарысында 2016(Бельгия)
* Төртінші «Алматы туры» жеңімпазы
* «Хайнань туры» жеңімпазы (Қытай)
* «Хайнань туры» - 8 этап
2017
* Командалық жарыста Азия чемпионы (Бахрейн)
* Бір күндік Dwars door Vlaanderen жарысында қола жүлдегері (Голландия)
* Испания Вуэльта — этап 5
* Бесінші «Алматы туры» жеңімпазы(4 рет қатарынан)
## Атағы
Еңбек сіңірген Қазақстан Републикасының спорт шебері (2013)
## Пайдалынған әдебиеттер
* https://alsport.kz/velo/tur-almatyi-2017
* http://ufks.sko.gov.kz/page.php?page=nasha_gordost&lang=2
* http://m.vesti.kz/velokaz/227459/
* https://i-news.kz/news/2012/09/30/6643567-velogonschik_aleksei_lucenko_pribyl_na_r.html Мұрағатталған 20 желтоқсанның 2016 жылы.
* https://www.sports.kz/news/aleksey-lutsenko-stal-zaslujennyim-masterom-sporta-rk |
Бейсен Құранбек (1971 жыл 9 желтоқсан Алматы облысы Кербұлақ ауданы Қызылжар ауылы — 2020 жыл 18 мамыр Талдықорған) — журналист, қоғам қайраткері, тележүргізуші. Қазақстан Ұлттық арнасындағы "Айтуға оңай" бағдарламасының жетекшісі әрі жүргізушісі. Алматы облысы Жетісу телеарнасының директоры. ҚР Мәдениет қайраткері. Қазақстан журналистер одағы сыйлығының иегері. Талдықорғанның құрметті азаматы (2017).
## Толығырақ
* Бейсен Құранбек 1971 жылы 9 желтоқсанда Алматы облысы Кербұлақ ауданы Қызылжар ауылында дүниеге келген. Қаңлы тайпасының Қара қаңлы руынан шыққан.
* Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетін бітірген.
* Еңбек жолын республикалық «Спорт» газетінде тілші, жауапты хатшы қызметтерінен бастаған. Ал қалған жылдарын қазақ телевидениесімен байланыстырып, «Рахат», «31-арна», «Хабар», Президент телерадиокешенінде қызмет атқарған.
* 2007 - 2012 жылдары Алматы облыстық «Жетісу» телеарнасының бас директоры болды.
* 2013 жылдан Қазақстан Ұлттық арнасындағы жалпақ жұртқа танымал «Айтуға оңай» әлеуметтік-тұрмыстық ток-шоуының жүргізушісі әрі жоба жетекшісі.
* 2014 жылдың қазан айынан 2020 жылға дейін Алматы облыстық «Жетісу» телеарнасының бас директоры болды.
* 2020 жылы 18 мамырда қайтыс болды.
## Марапаттары
* 2006 - ҚР Президенті сыйлығының иегері
* Қазақстан журналистер одағы сыйлығының лауреаты
* Қазақстан Республикасының Мәдениет қайраткері
* "Жыл таңдауы" ұлттық сыйлығының иегері
* ҚР тұңғыш президенті - елбасының жеке алғыс хатымен марапатталған.
* 2015 - "Тіл жанашыры" құрметті атағымен марапатталған (2015 6 қараша Астана)
* 2015 - "Қазақстан халқы ассамблиясына 20 жыл" мерекелік медалі
* 2016 - Елбасының жарлығымен мемлекеттік марапат "Ерен еңбегі үшін медалі" мен марапатталды.
* 2017 - Талдықорған қаласының құрметті азаматы атанды.
## Дереккөздер |
Нұрсұлтан Назарбаев — Алматы қаласында орналасқан даңғыл.
Көше Жетісу, Алмалы, Бостандық аудандарында орналасқан. Райымбек даңғылынан басталып, таулы қыраттағы Қажымұқан көшесіне дейін созылып жатыр. Төле би, Тимирязев Мәметов, Молдағұлов, Мақатаев, Қазыбек би, Бөгенбай батыр, Жамбыл, Шевченко, Құрманғазы, Сәтбаев атындағы көшелермен қиылысады. Бұрынғы атауы – Лепсі (Лепсинская) көшесі. Көшенің ұзындығы – 6050 метр.
Көше бойында Қазақ ұлттық аграрлық университетінің ғимараты, Алматы қаласы Әкімдігі, «Универсам», «Алтын» «Гаухар», «Мұхит», «Рамстор» сауда орталықтары орналасқан.
## Тарих
Көшеге орыс жазушысы, Чапаевтың 25-атқыштар дивизиясының комиссары Дмитрий Андреевич Фурмановтың есімі (1956 жылы) берілген. Фурманов Дмитрий Андреевич (1891-1926) Ресейдің Кострома губерниясының Середа селосында (қазіргі Иваново облысындағы Фурманов қаласы) дүниеге келген. Ол - «Бүлік», «Чапаев» романдарының авторы.
## Дереккөздер |
Қызылжұлдыз ауылдық округі – Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Аралтөбе ауылы кіреді. Орталығы – Аралтөбе ауылы.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 754 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Милысай — Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданы, Аралтоғай ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Темірбек Жүргенов ауылынан оңтүстікке қарай 120 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 399 адам (194 ер адам және 205 әйел адам) болса, 2009 жылы 322 адамды (164 ер адам және 158 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Сөгәлі — Ақтөбе облысы Қобда ауданы, Сөгәлі ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Қобда ауылынан солтүстік-батысқа қарай 104 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 509 адам (259 ер адам және 250 әйел адам) болса, 2009 жылы 228 адамды (104 ер адам және 124 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Қияқты — Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданы, Аралтоғай ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Темірбек Жүргенов ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 89 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 236 адам (132 ер адам және 104 әйел адам) болса, 2009 жылы 283 адамды (134 ер адам және 149 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Аралтөбе — Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданындағы ауыл, Қызылжұлдыз ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Темірбек Жүргенов ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 36 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 1522 адам (766 ер адам және 756 әйел адам) болса, 2009 жылы 754 адамды (373 ер адам және 381 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Қызылжұлдыз ауылдық округі – Жамбыл облысы Байзақ ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Қызыл Жұлдыз ауылы кіреді. Орталығы – Қызыл Жұлдыз ауылы.
Ауылдық округтің Кеңес өкіметі кезіндегі "Красная звезда" атауы, облыс әкімінің 12.06.2001 жылғы №839 қаулысымен "Қызыл Жұлдыз" ауылдық округі болып ауыстырылды.
## Дереккөздер |
Ақкөл ауылдық округі – Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Ақкөл ауылы кіреді. Орталығы – Ақкөл ауылы.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 695 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Ақкөл — Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданындағы ауыл, Ақкөл ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Темірбек Жүргенов ауылынан оңтүстікке қарай 55 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 1197 адам (614 ер адам және 583 әйел адам) болса, 2009 жылы 695 адамды (366 ер адам және 329 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
«Қарабидай» — орыс суретшісі Иван Иванович Шишкиннің еңбегі.
## Тарихы
Бұл сурет Көркемөнерді ынталандыру қоғамының ғимаратында 1878 жылы өткен VI көшпелі көрмесінде қойылған болатын. Бұл туынды тақырыбын — өзінің көптеген басқа суреттеріне сияқты — Шишкин туған жерінде, өзінің қызымен бірге 1877 жылы барған Елабұғаға сапары барысында тапқан еді. 1878 жылы суретті П. М. Третьяков авторынан сатып алады.
## Экспозициясы
Суреттің артқы жағында қарымды қарағай тұр. Бұл ағаш — суретшінің бүкіл шығармашылығының белгісі. Орыс орманын жан-тәнімен сүйген суретші, бұл қарағайды егжей-тегжейлі салады. Жауын бұлттары қарабидай үстінен төніп, жаңбыр болатынын көрсетеді. Бүкіл суретке таралғандай сезілетін тыныштық пен желдің жоқтығы — жақында болатын жауынының белгісі, бұл жауын жерге оны өңдеген адамға өз сыйларын беруі үшін қажет. Белгісіз бір үрей тудыратын жалғыз ғана зат – өлген ағаш. Кеуіп біткен қарағай бір сәтте сүйікті әйелінен, әкесінен, екі кішкентай ұлынан айырылған автордың жақындағы мұңының жаңғырығы болған деген мәлімет бар. Шөп және гүл қаптаған жол жолаушыны өз бойымен өтуге шақырып, бақытты ашуларға жетелеп жатқан секілді. Қарлығаштар жер бауырлап ұшып бара жатыр, олардың осылайша құйындаған түрінде көлеңкелері үлгермейтін сияқтанады... «Қарабидай» авторы нағыз керемет жасап шығарды, себебі осы суретке қарап, араның ызыңы мен қарлығаш қанаттарының шуын естуге болатын сияқты.
## Дереккөздер |
Аққұм — Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданы, Жабасақ ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Темірбек Жүргенов ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 122 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 526 адам (271 ер адам және 255 әйел адам) болса, 2009 жылы 337 адамды (177 ер адам және 160 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Сәуле Мұханбедианқызы Айтбаева (22 мамыр 1960, Жақсы ауылы, Жақсы ауданы, Торғай облысы, Қазақ КСР) — қазақстандық мемлекет қайраткері, тұңғыш қазақ әйел генералы (үшінші сыныпты мемлекеттік кеңесші сыныптық шені). Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының депутаты (2017-2022). Бала құқықтары жөніндегі уәкіл (2018-2019). Сонымен қатар Ақмола облыстық мәслихатының кезектен тыс төртінші сессиясы барысында Ақмола облысының әкімі С.Кулагин— Сәуле Айтпаеваға салтанатты түрде «Ақмола облысының құрметті азаматы» белгісі мен куәлігін тапсырып, марапаттады.
## Қызметтік жолы
* 1977 жылы - Торғай облысы Жақсы аудандық прокуратурасы кеңсесінің меңгерушісі.
* 1978 жылы - Торғай облысы Жақсы аудандық комсомол комитетінің машинисі.
* 1979-1983 жылдары - Р.А.Руденко атындағы Свердлов заңтану университетінің «құқықтану» мамандығы бойынша оқуға түсті.
* 1983 жылы - Целиноград облыстық прокуратурасы Ленин аудандық прокуратурасының тәлімгері.
* 1984 жылы - Целиноград қаласы Ленин аудандық прокуратурасының тергеушісі.
* 1985 жылы - Ақмола облысы прокуратурасының ішкі істер органдарындағы тергеу мен анықтауды қадағалау жөніндегі бөлімінің прокуроры.
* 1988 жылы - Ақмола облысы прокуратурасы кадрлар жөніндегі прокурорының көмекшісі.
* 1992 жылы - Ақмола облысы прокуратурасының ұйымдастыру-талдау бөлімінің прокуроры.
* 1996 жылы - Целина көлік прокуратурасының ұйымдастыру-инспекторлық жұмыс жөніндегі аға прокуроры.
* 1997 жылы - Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының жанындағы Құқықтық статистика және ақпарат орталығының (ҚСжАО) алғашқы есепке алу құжаттарын, есептілік және әдістеме нысандарын әзірлеу және енгізу бөлімінің бастығы.
* 1998 жылы - Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының жанындағы ҚСжАО (Д) бастығының орынбасары - Астана қаласындағы статистика басқармасының бастығы.
* 1999 жылы – ҚсжАО (Д) бастығының орынбасары - Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының жанындағы ҚСжАО (Д) статистиканы қалыптастыру басқармасының бастығы болды.
* 2001 жылы - Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының жанындағы ҚСжАО (Д) бастығының орынбасары.
* 2003 жылы - Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының Құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі комитеті Төрағасыны орынбасары.
* 2005 жылдың желтоқсанынан Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының Құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі комитеті Төрағасының бірінші орынбасары қызметін атқарды.
* Мемлекет басшысының 2012 жылдың сәуіріндегі Өкімімен Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының Құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі комитетінің төрайымы болып тағайындалды.
* 2017 жылы Қазақстан Республикасының Парламентінің Сенатының Депутаты.
## Марапаттары
* «Қазақстан Республикасы прокуратурасының құрметті қызметкері» (2001) атағы бар,
* «Ерен еңбегі үшін» (2005),
* «Астананың 10 жылдығы» (2008),
* «Қазақстан Республикасының Тәуелсіздігіне 20 жыл» (2011),
* «Қазақстан Республикасының прокуратурасына 20 жыл» (2011) медальдарымен марапатталған.
* Екінші дәрежелі «Даңқ» Ордені (2014)
## Дереккөздер
http://alashainasy.kz/omir/saule-muhanbediankyizyi-aytbaeva-51019/https://i-news.kz/news/2016/07/21/8349437-elimizdegi_en_algashky_aiel-general_saul.html(қолжетпейтін сілтеме) |
«Қарағай орманындағы таң» — орыс суретшілері Иван Шишкин және Константин Савицкийдің суреті.
Савицкий аюларды салған болатын, бірақ коллекционер Павел Третьяков оның қолтаңбасын өшірген, сондықтан сурет авторы болып көбіне Шишкин белгіленеді. Бұл пейзажға анималистік мазмұнның элеметтерінің сурет композициясына кіріктірілгенінің арқасында сурет өте танымал. Жұмыс суретшінің Гордомля аралында көрген табиғат жағдайын егжей-тегжейлі бейнелейді. Қалың ну орман емес, ұзын ағаштардың арасынан өтіп бара жатқан күн нұры көрсетіледі. Сайлардың тереңдігі, ғасырлық ағаштардың қуаты, күн шуағының бұл қалың орманға кіріп бара жатқаны сезіледі. Таңның атып бара жатқанын ойнап жатқан қонжықтар да сезіп жатыр.
## Тарихы
Суретті салу ниетін Савицкий Шишкинге білдірген екен, кейін ол авторлас болып, қонжықтарды бейнелеген. Бұл қонжықтар саны және тұрыстары ерекшеленетін суреттің алдын-ала эскиздерінде болған. Жануарлардың Савицкиймен сәтті шыққаны соншалық, ол тіпті Шишкинмен бірге кенепте өз қолтаңбасын қалдырған болатын. Савицкийдің өзі жақындарына хабарлаған екен:
. Суретті иемдегеннен кейін, Третьяков Савицкийдің қолтаңбасын өшіріп, Шишкинді жалғыз автор қылып қалдырған еді, себебі оның сөзінше:
## Бұқаралық мәдениетте
«Қарағай орманындағы таң» репродукциялары КСРО-да кең таралған еді, соның ішінде XIX ғасырдың өзінде «Маймақ аю» кәмпиттерінің орамында болды. Осыған байланысты, суреттің өзінде 4 аю бейнеленгеніне қармастан, елде оны жиі «Үш аю» деп атайды.
## Пайдаланылған әдебиеттер
* Иван Иванович Шишкин. Переписка. Дневник. Современники о художнике / Сост. И. Н. Шувалова — Л.: Искусство, Ленинградское отделение, 1978;
* Аленов М. А., Евангулова О. С., Лившиц Л. И. Русское искусство XI — начала XX века. — М.: Искусство, 1989;
* Анисов Л. Шишкин. — М.: Молодая гвардия, 1991. — (Серия: Жизнь замечательных людей);
## Дереккөздер |
Қарасу — Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданы, Жабасақ ауылдық округі құрамында болған ауыл, 2019 жылы таратылған.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Темірбек Жүргенов ауылынан шығысқа қарай 81 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 241 адам (123 ер адам және 118 әйел адам) болса, 2009 жылы 285 адамды (152 ер адам және 133 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Байжанкөл — Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданы, Жабасақ ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Темірбек Жүргенов ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 83 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 208 адам (123 ер адам және 85 әйел адам) болса, 2009 жылы 193 адамды (109 ер адам және 84 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Жабасақ ауылдық округі – Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Жабасақ, Аққұм, Байжанкөл ауылдары кіреді. Орталығы – Жабасақ ауылы. Округ құрамында болған Қарасу ауылы 2019 жылы таратылған.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 1678 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Толыбай — Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданы, Ақтасты ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Темірбек Жүргенов ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 89 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 560 адам (278 ер адам және 282 әйел адам) болса, 2009 жылы 471 адамды (245 ер адам және 226 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Ақтасты ауылдық округі – Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Ақтасты, Толыбай ауылдары кіреді. Орталығы – Ақтасты ауылы.
## Тарихы
Кеңес заманында Урожайный ауылдық кеңесі деп аталған. 1997 жылы таратылған Толыбай ауылдық округі (орталығы Толыбай а.) қосылды. 2008 жылы округ құрамында болған Амангелді ауылы таратылды.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 1216 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Ақтасты (1992 жылға дейін — Урожайное) — Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданындағы ауыл, Ақтасты ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Темірбек Жүргенов ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 77 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 1274 адам (624 ер адам және 650 әйел адам) болса, 2009 жылы 745 адамды (372 ер адам және 373 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Өтек ауылдық округі – Ақтөбе облысы Қобда ауданындағы әкімшілік бірлік. 1998 жылға дейін Новоалександров ауылдық округі деп аталды.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Өтек, Жарсай ауылдары кіреді. Орталығы – Өтек ауылы.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 799 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Ақтасты ауылдық округі – Ұлытау облысы Жаңаарқа ауданында болған әкімшілік бірлік, 2017 жылы таратылған.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Ақтасты ауылы кіреді. Орталығы – Ақтасты ауылы.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 218 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Әйке ауылдық округі – Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Әйке, Тереңсай ауылдары кіреді. Орталығы – Әйке ауылы. Округ құрамында болған Жаңадәуір ауылы 2008 жылы, Мир, Қайранкөл ауылдары 2013 жылы таратылған.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 2009 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Еңбекту — Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданы, Қарабұтақ ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Темірбек Жүргенов ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 61 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 497 адам (244 ер адам және 253 әйел адам) болса, 2009 жылы 350 адамды (165 ер адам және 185 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Әйке — Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданындағы ауыл, Әйке ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы — Темірбек Жүргенов ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 99 км-дей жерде, Әйке көлінің шығыс жағалауында орналасқан.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 1510 адам (771 ер адам және 739 әйел адам) болса, 2009 жылы 1058 адамды (547 ер адам және 511 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Құмқұдық ауылдық округі – Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Құмқұдық ауылы кіреді. Орталығы – Құмқұдық ауылы. Округ құрамында болған Бестас ауылы 2005 жылы таратылған.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 1541 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Жамбыл ауылдық округі – Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Жамбыл ауылы кіреді. Орталығы – Жамбыл ауылы.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 838 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Жамбыл — Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданындағы ауыл, Жамбыл ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Темірбек Жүргенов ауылынан солтүстік-батысқа қарай 26 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 1277 адам (647 ер адам және 630 әйел адам) болса, 2009 жылы 838 адамды (416 ер адам және 422 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Мир — Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданы, Әйке ауылдық округі құрамында болған ауыл, 2013 жылы таратылған.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Темірбек Жүргенов ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 79 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 62 адам (34 ер адам және 28 әйел адам) болса, 2009 жылы тұрақты тұрғыны болмады.
## Дереккөздер |
Қарабұтақ ауылдық округі – Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Қарабұтақ, Белқопа, Еңбекту, Жарөткел ауылдары кіреді. Орталығы – Қарабұтақ ауылы.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 3546 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Сарат — Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданындағы ауыл, Сарат ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Темірбек Жүргенов ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 52 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 1029 адам (516 ер адам және 513 әйел адам) болса, 2009 жылы 711 адамды (370 ер адам және 341 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Сарыбұлақ — Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданы, Тұмабұлақ ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Темірбек Жүргенов ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 106 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 336 адам (167 ер адам және 169 әйел адам) болса, 2009 жылы 232 адамды (124 ер адам және 108 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Сарат ауылдық округі – Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Сарат ауылы кіреді. Орталығы – Сарат ауылы.
## Тарихы
1997 жылы Сарат ауылдық округі (орталығы Сарат а.) таратылып, Басқұдық ауылдық округіне (орталығы Тымабұлақ а.) қосылды. Кейін Басқұдық ауылдық округінен Сарат ауылдық округі қайта бөлініп шықты. 2008 жылы округ құрамында болған Бестас ауылы, 2015 жылы Қырыққұдық ауылы таратылды.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 711 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Тұмабұлақ — Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданындағы ауыл, Тұмабұлақ ауылдық округі орталығы. 2020 жылға дейін Тымабұлақ деп аталған.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Темірбек Жүргенов ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 86 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 1674 адам (837 ер адам және 837 әйел адам) болса, 2009 жылы 1168 адамды (568 ер адам және 600 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
* Сұлукөл ауылдық округі – Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданындағы әкімшілік бірлік.
* Сұлу көл ауылдық округі – Батыс Қазақстан облысы Бәйтерек ауданындағы әкімшілік бірлік.
* Сұлукөл ауылдық округі – Қостанай облысы Әулиекөл ауданындағы әкімшілік бірлік. |
Аралтоғай ауылдық округі – Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Аралтоғай, Қияқты, Милысай, Ұлғайсын ауылдары кіреді. Орталығы – Аралтоғай ауылы.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 1568 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Қайрақты ауылдық округі – Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Талдық ауылы кіреді. Орталығы – Талдық ауылы. Округ құрамында болған Қайрақты ауылы 2008 жылы таратылған.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 352 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Үшқатты ауылдық округі – Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Үшқатты ауылы кіреді. Орталығы – Үшқатты ауылы.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 560 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Темірбек Жүргенов ауылдық округі – Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданындағы әкімшілік бірлік. 2020 жылға дейін Комсомол ауылдық округі деп аталды.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Темірбек Жүргенов, Талдысай ауылдары кіреді. Орталығы – Темірбек Жүргенов ауылы. Округ құрамында болған Бөгеткөл, Тасқожа ауылдары 2015 жылы таратылған.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 7655 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Белқопа — Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданы, Қарабұтақ ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Темірбек Жүргенов ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 75 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 614 адам (312 ер адам және 302 әйел адам) болса, 2009 жылы 268 адамды (134 ер адам және 134 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Жарөткел — Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданы, Қарабұтақ ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Темірбек Жүргенов ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 60 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 484 адам (247 ер адам және 237 әйел адам) болса, 2009 жылы 327 адамды (167 ер адам және 160 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Талдық — Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданындағы ауыл, Қайрақты ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Темірбек Жүргенов ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 156 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 554 адам (283 ер адам және 271 әйел адам) болса, 2009 жылы 352 адамды (195 ер адам және 157 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Біргебаев Әбдірахман (1928 – 2005) — еңбек ардагері. Социалитік Еңбек Ері (1981). «Қарлығаш» еңбек фермасында пионерлер ұжымына тәлімгер болып, оның басшылығымен оқушы-пионерлер жаңа туған қозыларды күтіп-баққан. КСРО, Қазақ КСР Жоғарғы Кеңестерінің депутаты болып сайланған. КСРО орден, медальдарымен марапатталған.
## Дереккөздер
“Қазақ Энциклопедиясы”, II-том |
Баламұратов Қайыпқали (1881, Бөкей ордасы ауданы — өлген жылы белгісіз) - Социалистік Еңбек Ері (1948). 1937 жылдан бастап шопан болған. 1947 ж. қарамағындағы отарын шығынсыз бағып, төл алуда жоғары көрсеткіштерге жеткені үшін сол кездегі ең мәртебелі атаққа ие болды.
## Дереккөздер
* Музалевский М. В. Герои Социалистического Труда. Биобиблиографический словарь. — М.: РИЦ «Кавалер», 2009. — Т. 3. — 181 с.
* Государственный архив Западно-Казахстанской области Мұрағатталған 19 қазанның 2016 жылы. |
Новый ауылдық округі – Ақтөбе облысы Ақтөбе қалалық әкімдігі құрамында болған әкімшілік бірлік, 2018 жылы таратылған.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Жаңақоныс, Құрашасай ауылдары кірген. Орталығы – Жаңақоныс ауылы болған.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 7595 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Ақжар — Ақтөбе облысы Ақтөбе қалалық әкімдігіне қарасты Қарғалы ауылдық округі құрамында болған ауыл. 2018 жылы таратылып, Ақтөбе қаласының Алматы ауданындағы шағын ауданға айналды.
## Географиялық орны
Ақтөбе қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 8 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 386 адам (191 ер адам және 195 әйел адам) болса, 2009 жылы 2354 адамды (1194 ер адам және 1160 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Ясное — Ақтөбе облысы Ақтөбе қалалық әкімдігіне қарасты Қарғалы ауылдық округі құрамында болған ауыл. 2018 жылы таратылып, Ақтөбе қаласының Алматы ауданындағы шағын ауданға айналды.
## Географиялық орны
Ақтөбе қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 7 км-дей жерде.
## Халқы
1989 жылы тұрғындар саны 961 адам болса, 2011 жылы 3280 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Мағаджан — Ақтөбе облысы Ақтөбе қалалық әкімдігіне қарасты Қарғалы ауылдық округі құрамында болған ауыл. 2018 жылы таратылып, Ақтөбе қаласының Алматы ауданындағы шағын ауданға айналды.
## Географиялық орны
Ақтөбе қаласынан шығысқа қарай 2 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 409 адам (199 ер адам және 210 әйел адам) болса, 2009 жылы 546 адамды (265 ер адам және 281 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Пригородное — Ақтөбе облысы Ақтөбе қалалық әкімдігіне қарасты Благодар ауылдық округі құрамында болған ауыл. 2018 жылы таратылып, Ақтөбе қаласының Алматы ауданындағы шағын ауданға айналды.
## Географиялық орны
Ақтөбе қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 15 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 1617 адам (797 ер адам және 820 әйел адам) болса, 2009 жылы 2102 адамды (1026 ер адам және 1076 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Ақшат — Ақтөбе облысы Ақтөбе қалалық әкімдігіне қарасты Благодар ауылдық округі құрамында болған ауыл. 2018 жылы таратылып, Ақтөбе қаласының Алматы ауданындағы шағын ауданға айналды.
## Географиялық орны
Ақтөбе қаласынан солтүстікке қарай 10 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 395 адам (208 ер адам және 187 әйел адам) болса, 2009 жылы 418 адамды (219 ер адам және 199 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Садовое — Ақтөбе облысы Ақтөбе қалалық әкімдігіне қарасты Благодар ауылдық округі құрамында болған ауыл. 2018 жылы таратылып, Ақтөбе қаласының Алматы ауданындағы шағын ауданға айналды.
## Географиялық орны
Ақтөбе қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 20 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 540 адам (264 ер адам және 276 әйел адам) болса, 2009 жылы 653 адамды (318 ер адам және 335 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Украинка — Ақтөбе облысы Ақтөбе қалалық әкімдігіне қарасты Благодар ауылдық округі құрамында болған ауыл. 2018 жылы таратылып, Ақтөбе қаласының Алматы ауданындағы шағын ауданға айналды.
## Географиялық орны
Ақтөбе қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 11 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 470 адам (299 ер адам және 171 әйел адам) болса, 2009 жылы 341 адамды (175 ер адам және 166 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Қарғалы ауылдық округі – Ақтөбе облысы Ақтөбе қалалық әкімдігі құрамында болған әкімшілік бірлік, 2018 жылы таратылған.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Қарғалы, Ақжар, Мағаджан, Ясное ауылдары кірген. Орталығы – Қарғалы ауылы болған.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 22273 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Қарғалы — Ақтөбе облысы Ақтөбе қалалық әкімдігіне қарасты болған ауыл, бұрынғы Қарғалы ауылдық округі орталығы. 2018 жылы таратылып, Ақтөбе қаласының Алматы ауданындағы шағын ауданға айналды.
## Географиялық орны
Ақтөбе қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 8 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 10772 адам (5203 ер адам және 5569 әйел адам) болса, 2009 жылы 16093 адамды (7796 ер адам және 8297 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Қызылжар (1993 ж. дейін — Благодарное) — Ақтөбе облысы Ақтөбе қалалық әкімдігіне қарасты Благодар ауылдық округі құрамында болған ауыл. 2018 жылы таратылып, Ақтөбе қаласының Алматы ауданындағы шағын ауданға айналды.
## Географиялық орны
Ақтөбе қаласынан шығысқа қарай 11 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 918 адам (457 ер адам және 461 әйел адам) болса, 2009 жылы 1322 адамды (677 ер адам және 645 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Шилісай — Ақтөбе облысы Ақтөбе қалалық әкімдігіне қарасты Благодар ауылдық округі құрамында болған ауыл. 2018 жылы таратылып, Ақтөбе қаласының Алматы ауданындағы шағын ауданға айналды.
## Географиялық орны
Ақтөбе қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 28 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 62 адам (36 ер адам және 26 әйел адам) болса, 2009 жылы 73 адамды (38 ер адам және 35 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Өлке — Ақтөбе облысы Ақтөбе қалалық әкімдігіне қарасты Благодар ауылдық округі құрамында болған ауыл. 2018 жылы таратылып, Ақтөбе қаласының Алматы ауданындағы шағын ауданға айналды.
## Географиялық орны
Ақтөбе қаласынан шығысқа қарай 30 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 221 адам (119 ер адам және 102 әйел адам) болса, 2009 жылы 195 адамды (113 ер адам және 82 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Көзенкөл – Күршім жотасының батыс сілеміндегі ағынсыз көл.
## Географиялық орны
Шығыс Қазақстан облысы Күршім ауданы Бурабай ауылынан оңтүстікке қарай 10 км-дей жерде.
## Гидрографикасы
Теңіз деңгейінен 369 м биіктікте жатыр. Аумағы 1,4 км2, ұзындығы 2 км, енді жері 1 км. Ең терең жері 6,6 м. Су жиналатын алабы 45 км2. Химиялық құрамы жағынан гидрокарбанаттар классы, натрийі топқа жатады. Суы ащы, аздап сілтілі, кермек татиды. Құрамында фтор, бор және бром кездеседі. Тасыған өзен және жер асты суларымен толысады.
## Өсімдігі
Көл жағалауында бетеге, қара жусан, қараған, арасында итмұрын, бозқараған, тобылғы кездеседі. Жағалауына үйрек ұя салады, ондатра мекендейді.
## Дереккөздер |
Бекқұл баба (2010 ж. дейін – Красносельское) — Ақтөбе облысы Ақтөбе қалалық әкімдігіне қарасты Благодар ауылдық округі құрамында болған ауыл. 2018 жылы таратылып, Ақтөбе қаласының Алматы ауданындағы шағын ауданға айналды.
## Географиялық орны
Ақтөбе қаласынан шығысқа қарай 23 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 474 адам (239 ер адам және 235 әйел адам) болса, 2009 жылы 831 адамды (434 ер адам және 397 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Благодар ауылдық округі – Ақтөбе облысы Ақтөбе қалалық әкімдігі құрамында болған әкімшілік бірлік, 2018 жылы таратылған.
## Тарихы
1995 жылы Красносельский, Өлке, Нефтяник және Ақтасты ауылдары 46011 га жерімен Хромтау ауданы Новотроицк ауылдық округінен Ақтөбе ауданының Благодар ауылдық округіне берілді.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Кеңес Нокин, Ақшат, Бекқұл баба, Белогорка, Белогорское, Қызылжар, Өлке, Пригородное, Садовое, Украинка, Шилісай ауылдары кіреді. Орталығы – Кеңес Нокин ауылы.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 13448 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Георгиевка — Ақтөбе облысы Ақтөбе қалалық әкімдігіне қарасты Қурайлы ауылдық округі құрамында болған ауыл. 2018 жылы таратылып, Ақтөбе қаласының Алматы ауданындағы шағын ауданға айналды.
## Географиялық орны
Ақтөбе қаласынан солтүстік-батысқа қарай 15 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 1090 адам (537 ер адам және 553 әйел адам) болса, 2009 жылы 1529 адамды (775 ер адам және 754 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Өрлеу (2014 ж. дейін – Россовхоз) — Ақтөбе облысы Ақтөбе қалалық әкімдігіне қарасты Қурайлы ауылдық округі құрамында болған ауыл. 2018 жылы таратылып, Ақтөбе қаласының Алматы ауданындағы шағын ауданға айналды.
## Географиялық орны
Ақтөбе қаласынан солтүстікке қарай 4 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 945 адам (467 ер адам және 478 әйел адам) болса, 2009 жылы 1804 адамды (909 ер адам және 895 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Қурайлы ауылдық округі – Ақтөбе облысы Ақтөбе қалалық әкімдігі құрамында болған әкімшілік бірлік, 2018 жылы таратылған.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Қурайлы, Георгиевка, Елек, Өрлеу ауылдары және №39-темір жол айрығы кірген. Орталығы – Қурайлы ауылы болған.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 6509 адамды құрады.
## Дереккөздер |
№39-темір жол айрығы — Ақтөбе облысы Ақтөбе қалалық әкімдігіне қарасты Қурайлы ауылдық округі құрамында болған темір жол айрығы. 2018 жылы таратылып, Ақтөбе қаласының Алматы ауданындағы шағын ауданға айналды.
## Географиялық орны
Ақтөбе қаласынан солтүстік-батысқа қарай 8 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 139 адам (71 ер адам және 68 әйел адам) болса, 2009 жылы 188 адамды (104 ер адам және 84 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Сазды ауылдық округі – Ақтөбе облысы Ақтөбе қалалық әкімдігі құрамында болған әкімшілік бірлік, 2018 жылы таратылған.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Сазды ауылы кірген. Орталығы – Сазды ауылы болған.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 2437 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Қурайлы — Ақтөбе облысы Ақтөбе қалалық әкімдігіне қарасты болған ауыл, бұрынғы Қурайлы ауылдық округі орталығы. 2018 жылы таратылып, Ақтөбе қаласының Алматы ауданындағы шағын ауданға айналды.
## Географиялық орны
Ақтөбе қаласынан солтүстік-батысқа қарай 17 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 1309 адам (636 ер адам және 673 әйел адам) болса, 2009 жылы 1712 адамды (823 ер адам және 889 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Сазды ауылдық округі — Қызылорда облысы Арал ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Сазды ауылы кіреді. Орталығы – Сазды ауылы.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 564 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Ақтөбе қалалық әкімдігі — Ақтөбе облысының солтүстік бөлігінде орналасқан әкімшілік-аумақтық бөлік.
## Географиялық орны
Солтүстік-батысында Мәртөк, солтүстік-шығысында Қарғалы, шығысында Хромтау, батысы мен оңтүстігінде Алға аудандарымен шектеседі. Әкімдік аумағымен Елек, Қарғалы, Сазды өзендері ағып өтеді.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Ақтөбе қаласы кіреді. Орталығы - Ақтөбе қаласы.
2018 жылы қала аудандарға бөлінбес бұрын құрамына 5 ауылдық округтегі (Благодар, Новый, Қарғалы, Қурайлы, Сазды) 23 ауыл кірген.
## Тұрғыны
## Дереккөздер |
Тұмабұлақ ауылдық округі – Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Тұмабұлақ, Сарыбұлақ ауылдары кіреді. Орталығы – Тұмабұлақ ауылы.
## Тарихы
1997 жылы таратылған Сарат ауылдық округі (орталығы Сарат а.) қосылды. Кейін Басқұдық ауылдық округінен Сарат ауылдық округі бөлініп шықты. 2008 жылы округ құрамында болған Басқұдық ауылы таратылды. 2020 жылы Басқұдық ауылдық округі Тұмабұлақ ауылдық округі, Тымабұлақ ауылы Тұмабұлақ ауылы болып өзгертілді.
## Халқы
2009 жылғы санақ қорытындысы бойынша округтегі халық саны 1400 адамды құрады.
## Дереккөздер |
Битілеу — Батыс Қазақстан облысы Ақжайық ауданы, Ақжол ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Чапаев ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 41 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 326 адам (151 ер адам және 175 әйел адам) болса, 2009 жылы 272 адамды (137 ер адам және 135 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
* Ақжол ауылдық округі – Батыс Қазақстан облысы Ақжайық ауданындағы әкімшілік бірлік. |
Тінәлі — Батыс Қазақстан облысы Ақжайық ауданы, Ақжол ауылдық округі құрамындағы ауыл. Ауыл озат шопан, еңбек ардагері Ишанғали Тінәлиевтің құрметіне аталған.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Чапаев ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 54 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 478 адам (253 ер адам және 225 әйел адам) болса, 2009 жылы 307 адамды (153 ер адам және 154 әйел адам) құрады.
## Ауыл көшелері
* И. Тінәлиев көшесі
* Құрманғазы көшесі
## Дереккөздер |
Ақжол ауылдық округі – Батыс Қазақстан облысы Ақжайық ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Ілбішін, Битілеу, Қабыл, Тінәлі ауылдары кіреді. Орталығы – Ілбішін ауылы.
## Халқы
2021 жылғы санақ қорытындысы бойынша 2139 адамды (1098 ер адам және 1041 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Белогорское — Ақтөбе облысы Ақтөбе қалалық әкімдігіне қарасты Благодар ауылдық округі құрамында болған ауыл. 2018 жылы таратылып, Ақтөбе қаласының Алматы ауданындағы шағын ауданға айналды.
## Географиялық орны
Ақтөбе қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 29 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 101 адам (54 ер адам және 47 әйел адам) болса, 2009 жылы 146 адамды (80 ер адам және 66 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Ақбұлақ (2006 ж. дейін — Калёное) — Батыс Қазақстан облысы Ақжайық ауданы, Ақсуат ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Чапаев ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 73 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 321 адам (165 ер адам және 156 әйел адам) болса, 2009 жылы 203 адамды (100 ер адам және 103 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Белогорка — Ақтөбе облысы Ақтөбе қалалық әкімдігіне қарасты Благодар ауылдық округі құрамында болған ауыл. 2018 жылы таратылып, Ақтөбе қаласының Алматы ауданындағы шағын ауданға айналды.
## Географиялық орны
Ақтөбе қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 24 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 281 адам (139 ер адам және 142 әйел адам) болса, 2009 жылы 275 адамды (138 ер адам және 137 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Ақсуат — Батыс Қазақстан облысы Ақжайық ауданындағы ауыл, Ақсуат ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Чапаев ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 66 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 945 адам (481 ер адам және 464 әйел адам) болса, 2009 жылы 761 адамды (385 ер адам және 376 әйел адам) құрады.
## Ауыл көшелері
* Ақжайық (Чапаев) көшесі
* Ақсуат көшесі
* Астана (Жағалау-2) көшесі
* Бейбітшілік (Мир) көшесі
* Жағалау (Жағалау-1) көшесі
* Қазақстан (Казахстанская) көшесі
* Мәңгілік ел (Октябрьская) көшесі
## Дереккөздер |
Ақсуат ауылдық округі – Батыс Қазақстан облысы Ақжайық ауданындағы әкімшілік бірлік.
## Әкімшілік құрамы
Құрамына Ақсуат, Ақбұлақ ауылдары кіреді. Орталығы – Ақсуат ауылы. Округ құрамында болған Қосауыз ауылы 2003 жылы таратылған.
## Халқы
2021 жылғы санақ қорытындысы бойынша 763 адамды (385 ер адам және 378 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Бурабай — Көкшетау қыратындағы тұйық көл.
## Географиялық орны
Ақмола облысының Бурабай ауданында, Көкше тауының шығыс баурайында, теңіз деңгейінен 320,6 м биіктікте орналасқан.
## Гидрографикасы
Ұзындығы 4,5 км, ені 3,9 км, орташа тереңдігі 4,5 м, ең терең жері 7 м, жағалауының ұзындығы 13,6 км, су жиналатын алабы 164 км2.
## Жер бедері, көркем жерлері
Тектоникалық ойыста жатқан көл дөңгелек пішінді, табаны тегіс, солтүстікке қарай еңістеу келген. Солтүстік, батыс және оңтүстік жағалаулары граниттен түзілген, шығысы – құмдауытты. Бурабайдың суы жұмсақ және мөлдір, түбіне дейін айқын көрінеді. Жақын жатқан көлдерден (Үлкен және Кіші Шабақты, Шортанды, Қотыркөл, Жөкей, т.б.) аласа жоталармен бөлінген. Көлдің солтүстік-батыс бөлігінде жартасты-жарқабақты келген кішігірім Жұмбақтас аралы орналасқан. Оның шоқтығы айдын бетінен 20 м көтерілген. Солтүстік, батыс және оңтүстік жағалауларын айнала қоршаған әр түрлі пішіндегі жартастар мен жарқабақтар, көлге сұғына енген әсем мүйістер (Қызылтас, т.б.), сыңсыған қарағайлы-қайыңды ормандар Бурабайға ерекше көрік береді. Төңірегінде Бурабай шипажайы, «Оқжетпес» және «Голубой залив» демалыс үйлері орналасқан. Көл суында алабұға, шабақ, сазан, шортан, табан балық бар. Бурабай табиғатының ерекше сұлулығы көптеген әдебиет және көркемсурет шығармаларына арқау болған.
## Дереккөздер |
IX Азия ойындары Нью-Делиде 19 қарашадан 4 желтоқсанға дейін 1982 жылы өткізілді. Бұл Индия астанасында өткен екінші Азия ойындары (Делиде I Азия ойындары да 1951 жылы өткізілді). Жарыстар 21 спорт түрінен.
## Негізгі іс-шаралар
Делидегі ойындар сол жылы құрылған Азиядағы Олимпиадалық Кеңестің қамқорлығымен өткен Азиядағы алғашқы ойын болды.
Ойынның ресми ашылуы 1982 жылғы 19 қарашада «Джавахарлал Неру» стадионында өтті. Ойындарды Үндістан президенті Заил Сингх ашты.
Азия ойындарында 3311 спортшы қатысты - 3379 елден 2793 ерлер мен әйелдер.
Бейресми жарыстарда бірінші орынды Қытай спортшылары алды, 155 жүлделі медальдардың ішінде 63 алтын және 51 күміс, және жапондардың Азиададағы басымдығын бұзады.
Үндістандағы Азиада ойындарына дайындалу кезінде, түсті теледидар дами бастады, ол Ойындардың түсімен таратылуына мүмкіндік берді.
## Тұмар
Ойындардың маскоты - «Аппу» пілі. Нақты өмірде - Kuttinarayanan деген лақап атпен белгілі. 7 жасында піл септиктерге секіріп, аяғын сындырды. Жарақат аяғына дейін емделмеген, ол 2005 жылы 14 мамырда қайтыс болды.
## Спорт түрлері
Азия ойындарында алғаш рет, ат спорты, гольф, гандбол, есу, және әйелдер көгалдағы хоккейден өтті.
Сондай-ақ, 16 спорт түрінен жарыстар өткізілді:
* Бадминтон
* Баскетбол
* Бокс
* Күрес
* Велосипед спорты
* Волейбол
* Гимнастика
* Жеңіл атлетика
* Үстел теннисі
* Парусный спорт
* Жүзу
* Ауыр атлетика
* Стрельба
* Садақ ату
* Теннис
* Футбол
Ойындар бағдарламасынан Қылыштасу алынып тасталды, бірақ Сеулдегі келесі ойындармен бұл спорт қайтадан бағдарламаға енгізілді.
## Медаль есебі
Ойынға қатысушы 33 елдердің жүлдегерлері 22-сі жеңімпаз атанды. Тағы 10 елдер медальсіз қалды (Непал, Бангладеш, БАӘ, Мьянма, Лаос, Мальдивы, Шри-Ланка, Оман, Северный Йемен, Оңтүстік Йемен).
## Сілтемелер
* IX Жазғы Азия ойындары на ocasia.org Мұрағатталған 13 маусымның 2010 жылы. |
Нұрпейісов Садық (24.02.1904, бұрынғы Торғай облысы Қостанай уезді Әйет болысы – 1938, Мәскеу) – мемлекет және қоғам қайраткері. Алғашында ауыл мектебінде, соңынан 2 сыныптық қазақ-орыс бастауыш училищесінде оқыды. 1918 жылы көктемде Қостанайдағы еріктілер қатарында колчакшыларға қарсы күресті. 16 жасында (1920) ауылдық кеңестің төрағасы болып сайланды. 1920 жылы қыркүйекте Челябі губераторының Полтавск поселкесінде жасақталған ерекше тағайындалған бөлімнің (ЧОН) құрамына кірді. 1922 жылы шілдеде Қазақстанға қайтып оралып, Қостанай губаторының Денисов уездінде әртүрлі қызметтер атқарды. “Қосшы” одағы мен кеңесңестерге тарту, халық ағарту саласы мен көркемөнерпаздар театрын құруда үлкен белсенділік көрсетті. 1924 – 29 жылы Қостанай губернор, Жетісу мен Сырдария облыстарында комсомолдық қызметтер атқарды. Қазақ өлкелік комсомол к-тінің бірінші хатшысы болды. 1931 – 34 жылы қазіргі Жамбыл облысы Мерке ауданы партия к-тінің бірінші хатшысы, Қарағанды облысы партия к-тінің екінші хатшысы, 1934 – 38 жылы Қазақ өлкелік партия к-тінің және Қазақстан Компартиясы ОК-нің екінші хатшысы қызметтерін атқарды. Нұрпейісов қай жұмыста жүрсе де ұлттық кадрларды басшы қызметтерге көптеп тартты. 1938 жылы мамырда БК(б)П ОК-не жұмысқа шақыртылуына байланысты Қазақстан Компартиясы ОК құрамынан босатылды. Тұтқындалғанға дейін КСРО Жоғарғы Кеңесі Президиумында жұмыс істеді.
## Дереккөздер |
Бесоба — Батыс Қазақстан облысы Ақжайық ауданы, Алғабас ауылдық округі құрамында болған ауыл, 2020 жылы таратылды.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Чапаев ауылынан солтүстік-батысқа қарай 74 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 180 адам (89 ер адам және 91 әйел адам) болса, 2009 жылы 75 адамды (43 ер адам және 32 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Елек — Ақтөбе облысы Ақтөбе қалалық әкімдігіне қарасты Қурайлы ауылдық округі құрамында болған ауыл. 2018 жылы таратылып, Ақтөбе қаласының Алматы ауданындағы шағын ауданға айналды.
## Географиялық орны
Ақтөбе қаласынан солтүстікке қарай 5 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 636 адам (304 ер адам және 332 әйел адам) болса, 2009 жылы 1276 адамды (656 ер адам және 620 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
X Азиатские игры Сеулде 20 қыркүйек пен 5 қазан аралығында 1986 жылы өткізілді. Жарыс екі жылдан кейін өткен жазғы Олимпиада спорт ғимараттарында өткізілді.Жарыстар 27 спорт түрінен өткізілді. Барлық социалистік елдер, Қытайдан басқа, саяси себептерге байланысты ойындарға бойкот жариялады.
Ойынның ресми ашылуы 1986 жылғы 20 қыркүйекте Олимпиадалық стадионда Сеулде өтті. Ойындарды Корея Республикасының Президенті — Чон Ду Хван ашты.
Азия ойындарына 27 елдің 4 839 спортшылары қатысты.
Бейресми жарыстарда бірінші орынды Қытай спортшылар алды, 222 медаль жеңіп алды, оның ішінде 94 алтын және 82 күміс.
## Спорт түрлері
* Академиялық есу
* Бадминтон
* Баскетбол
* Бокс
* Күрес
* Боулинг
* Велосипед спорты
* Су полосы
* Волейбол
* Гандбол
* Гимнастика
* Гольф
* Дзюдо
* Ат спорты
* Жеңіл атлетика
* Үстел теннисі
* Желкенді спорт
* Жүзу
* Суға секіру
* Ауыр атлетика
* Ату
* Садақ ату
* Тхэквондо
* Теннис
* Қылыштасу
* Футбол
* Көгалдағы хоккей
## Медаль есебі
27 Ойындарға қатысушы 22 елдердің спортшылары жеңіске жетті. Тағы 5 елдер медальсіз қалды (Бутан, Мальдивтер, БАӘ, Солтүстік Йемен, Шри-Ланка).
## Сілтемелер
* ocasia.org-тегі X Жазғы Азия ойындары Мұрағатталған 13 маусымның 2010 жылы.
Үлгі:Жазғы Азия ойындары 1986 |
Қабыл — Батыс Қазақстан облысы Ақжайық ауданы, Ақжол ауылдық округі құрамындағы ауыл. Ауыл озат шопан, еңбек ардагері Қабыл Қамешовтің құрметіне аталған.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Чапаев ауылынан оңтүстік-шығысқа қарай 39 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 495 адам (249 ер адам және 246 әйел адам) болса, 2009 жылы 455 адамды (240 ер адам және 215 әйел адам) құрады.
## Ауыл көшелері
* Бастау (Қоразбаев) көшесі
* Жамбыл көшесі
* К.Мендалиев көшесі
* Қабыл көшесі
* М.Әуезов көшесі
* Шаңырақ (Пендебаев) көшесі
## Дереккөздер |
Тегісжол — Батыс Қазақстан облысы Ақжайық ауданы, Алғабас ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Чапаев ауылынан солтүстік-батысқа қарай 69 км-дей жерде.
## Халқы
1999 жылы тұрғындар саны 374 адам (197 ер адам және 177 әйел адам) болса, 2009 жылы 228 адамды (120 ер адам және 108 әйел адам) құрады.
## Дереккөздер |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.