text
stringlengths 3
252k
|
|---|
Назарбеков Айтбай ауылы — Жамбыл облысы Мойынқұм ауданы, Қызылтал ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Мойынқұм ауылының оңтүстік-шығысында 38 км-дей жерде, Шу өзенінің аңғарында орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Сарыөзек — Жамбыл облысы Мойынқұм ауданы, Қарабөгет ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Мойынқұм ауылынан солтүстік-батысқа қарай 70 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Ақтоғай — Жамбыл облысы Сарысу ауданы, Жаңаарық ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Жаңатас қаласының оңтүстік-шығысында 18 км-дей жерде орналасқан.
## Халқы
## Танымал тұлғалары
* Зейнекүл Жақанқызы Түсіпова - Кескіндемеші. Өнертану докторы. Қазақстанның еңбек сіңірген мәдениет қайраткері.
* Ілия Жақанов - сазгер, өнертанушы, жазушы.
## Дереккөздер |
* Елтай ауылдық округі – Абай облысы Үржар ауданындағы әкімшілік бірлік.
* Елтай ауылдық округі – Алматы облысы Қарасай ауданындағы әкімшілік бірлік.
* Елтай ауылдық округі – Атырау облысы Индер ауданындағы әкімшілік бірлік.
* Елтай ауылдық округі – Батыс Қазақстан облысы Сырым ауданындағы әкімшілік бірлік.
* Елтай ауылдық округі – Жетісу облысы Қаратал ауданындағы әкімшілік бірлік. |
Әшір Бүркітбаев ауылы — Жамбыл облысы Сарысу ауданындағы ауыл, Түркістан ауылдық округінің орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Жаңатас қаласының оңтүстік-батысында 14 км-дей жерде орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Арыстанды (2022 ж. дейін — Будённое) — Жамбыл облысы Сарысу ауданы, Түркістан ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Жаңатас қаласының оңтүстік-батысында 28 км-дей жерде орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Досбол — Жамбыл облысы Сарысу ауданындағы ауыл, Досбол ауылдық округінің орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Жаңатас қаласының солтүстік-шығысында 73 км-дей жерде орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Кіші Көкдала — Жамбыл облысы Сарысу ауданы, Досбол ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Жаңатас қаласының солтүстік-шығысында 76 км-дей жерде орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Жарқұдық — Жамбыл облысы Сарысу ауданы, Байқадам ауылдық округі құрамында болған ауыл, 2019 жылы таратылған.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Жаңатас қаласының солтүстік-шығысында 51 км-дей жерде.
## Халқы
Тұрғыны 237 адам (2009).
## Дереккөздер |
Үлкен Көкдала — Жамбыл облысы Сарысу ауданы, Досбол ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Жаңатас қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 77 км-дей жерде орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Тәуекел Мүслім (1988 жылы желтоқсанның 9 жұлдызында Алматы қаласында дүниеге келген.) – әнші, тележүргізуші және актер.
Кішкентай кезінен Тәуекел спортқа жақын болған. Әрқашан футбол ойнағанды жақсы көрген, тіпті футболист болу оның бала кезгі арманы болған. Сонымен қатар жүзумен және күреспен айналысқан. Әртурлі спорттармен айналыса Тәуекел өзінің формасын сақтауға тырысқан. Алматы қаласындағы №140 мектеп-гимназиясын бітірген соң анасы Тәуекелге шарт қойды: өз күшімен грантқа түсу немесе әскерге бару. Тәуекел түндерін кітаптармен өткізіп, нәтижесінде емтиханды жақсы тапсырып институтқа түсті. Тәуекел Мүслім машина жасау мамандығын бітіріп «инженер-механик» мамандығын алған. Студенттік жылдары тек қызықты кездер ғана емес, өмірінің маңызды кезеңі болған. Себебі,Тәуекел өнер саласында өзін сынап көргісі келді. Бастапқыда модель болып, кейіннен жарнамаларға түсті. «Махаббатым жүрегімде» телесериалында басты рөлді сомдап, қазір Хабар телеарнасындағы «Жаңа күн» бағдарламасының жүргізушісі. Сонымен қатар,Тәукелді әншілік жағынан тануға болады. Өкінішке орай, әкесі оның өнер саласындағы жетістіктерін көре алмады. Тәуекел Мүслім әкесінен 22 жасында айырылды.
## Фильмдер тізімі
## Дереккөздер |
Майлыкөл — Жамбыл облысы Сарысу ауданы, Тоғызкент ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Жаңатас қаласының солтүстік-шығысында 67 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Ұзақбай Сыздықбаев ауылы — Жамбыл облысы Сарысу ауданындағы ауыл, Жаңаарық ауылдық округінің орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Жаңатас қаласының оңтүстік-шығысында 4 км-дей жерде орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Ударник — Украинадағы Запорожье облысының Токмак ауданындағы ауыл. Киров ауылдық кеңесінің құрамына кіреді. КОАТУУ коды — 2325281605.
## Халқы
2001 жылғы санақ деректері бойынша ауылда 467 адам мекендейді.
## Географиясы
Ауыл Юшанлы өзенінің жағалауында орналасқан, өзеннің ағысымен 1,5 км төмен қарай жүрген жерде Грушев ауылы орналасқан.
## Тарихы
* 1818 жылы Нейкирх ауылы болып құрылды. Негізін қалаушылар Батыс Пруссиядан келген 20 отбасы болатын. Басқа деректер бойынша 1922 жылы Прангенау болып құрылған.
* 1950 жылы Фриденсруэ (Малаховка) ауылымен қосылған.
* 1957 жылы ауыл қазіргі Ударник атауына ауысты.
## Дереккөздер |
Үшбас — Жамбыл облысы Сарысу ауданы, Түркістан ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Жаңатас қаласының оңтүстігінде 19 км-дей жерде орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Әбілда (2022 ж. дейін — Үшарал) — Жамбыл облысы Сарысу ауданы, Тоғызкент ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Жаңатас қаласының солтүстік-шығысында 71 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Шағалалы — Жамбыл облысы Сарысу ауданы, Досбол ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Жаңатас қаласының солтүстік-шығысында 67 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Ақтөбе — Жамбыл облысы Талас ауданы, Қызыләуіт ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Қаратау қаласының солтүстік-батысында 31 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Бостандық — Жамбыл облысы Талас ауданындағы ауыл, Бостандық ауылдық округінің орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Қаратау қаласының солтүстік-шығысында 77 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Бөлтірік шешен ауылы — Жамбыл облысы Талас ауданындағы ауыл, Кеңес ауылдық округінің орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Қаратау қаласынан солтүстікке қарай 89 км-дей жерде, Талас өзенінің аңғарында орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Есей би ауылы — Жамбыл облысы Талас ауданындағы ауыл, Қаратау ауылдық округінің орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Қаратау қаласынан батысықа қарай 17 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Көктал — Жамбыл облысы Талас ауданындағы ауыл, Көктал ауылдық округінің орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Қаратау қаласының солтүстік-батысында 15 км-дей жерде, Көктал өзенінің сол жақ аңғарында орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Қараой — Жамбыл облысы Талас ауданы, Қаратау ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Қаратау қаласының батысында 33 км-дей жерде орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Сүйелді қабыржық (лат. Euonymus verrucosus) - қабыржық тұқымдасына жататын ұлы бұта.
Биіктігі 1-2 м. Жапырағы қысқа сағақты, жүұыртқа тәріздес немесе сопақша эллипсис, ұзындығы 1,5-9 см.
Гүлшоғыры бір немесе екі рет үш бөлікке бөлінген, 3-9 гүлді. Гүлінің диаметрі 6-10 мм, жапырақшаларының дөңгеленген жасыл көк дағы бар. Жайық жайылымы, Амангелді ауылы маңында, еменді орманда тараған.
Өзен аңғарлары мен жыраларда өседі. Мамыр-шілдеде гүлдеп, шілде-қазанда жеміс береді.
## Дереккөздер |
Құс тұмсықты астрагал (лат. Astragalus ornithorrhinchus) - бұршақ тұқымдасы, таспа туысына жататын көп жылдық өсімдік.
## Ботаникалық сипаты
* Биіктігі 2-14 см.
* Сыртын ұзын әрі қалың түк басқан.
* Екі жағын ақ сұр түк басқан эллипс тәрізді 6-8 жұп жапырақтары сабағында кезектесіп орналасқан.
* Гүлшоғыры қысқа 3-10 гүлшоғынан тұрады. Тостағаншасы қалың түкті, тісшелері жіп тәрізді. Күлтесінің ұзындығы 25 мм, сары түсті. Бұршаққабы орнықты, ұзындығы 5 см-дей, тұмсығы үшкір цилиндр біз тәрізді. Сыртын түк басқан, піскен кезде аздап иіліп тұрады.
* Тұқымынан көбейеді. Мамыр-маусым айларында гүлдеп, маусым-шілдеде жеміс салады. Таудың тасты баурайларында, тау етегінде дала өсімдігінің арасында өседі. Сирек кездесетін эндемик, саны азайып бара жатқандықтан Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген
## Өсетін жері мен таралу аймағы
Қазақстанда Жетісу Алатауында, Алакөл көлінің батыс жағалауында кездеседі. Таудың тасты баурайларында, тау етегінде дала өсімдігінің арасында өседі.Сирек кездесетін эндемик, саны азайып бара жатқандықтан Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген.
## Дереккөздер |
Шарын тасшөбі (лат. Astragalus tscharynensis) — бұршақ тұқымдасы, таспа туысына жататын бұта. Іле Алатауында, Шарын өзенінің аңғарына таяу беткейлерде кездеседі. Биіктігі 30-35 см. Діңі қоңыр қабықты, тармақты. Бір жылдық сабақтарын тықыр түк басқан. Жапырақтарының ұзындығы 2,5-3,5 см, қысқа сабақты. Жапырақшалары 2-3 жұпты, жұмыртқа пішінді, сопақ немесе дөңгелек, қалың ақ түк басқан. Гүлшоғыры - шоғырбас гүл. Тостағаншасының ұзындығы 8-9 мм, қалың түк басқан. Күлтесінің ұзындығы 18-19 мм, күлгін түсті. Мамыр-маусымда гүлдеп, шілдеде жемістенеді. Жемісі — бұршақ, ұзындығы 25-30 мм. Өте сирек кездеседі, эндемика Қазақстанның "Қызыл кітабына" енғізілген.
## Дереккөздер |
Дінмұхаммед Қанатұлы Құдайберген немесе Димаш (24 мамыр 1994 жыл, Ақтөбе) — қазақстандық әнші. Витебск қаласында өткен XXIV Халықаралық эстрадалық ән орындаушылар «Славян базары-2015» байқауында Гран-при жеңіп алған, «Халық сүйіктісі» Ұлттық сыйлығының лауреаты, «Қазақстан халқының бірлігін нығайтуға лайықты үлес қосқаны үшін» Қазақстан Республикасының Президенті Құрмет грамотасымен марапатталған, «ABU TV song» халықаралық фестивалінің қатысушысы.
## Отбасы
Әлімұлы тайпасының Шекті руының қырғыз бөлімінен шыққан. Димаштың ата-анасы танымал әншілер Қанат Айтбаев және Светлана Айтбаева. Димаштың әкесі Қанат Айтбаев - облыстық филармонияның басшысы, анасы Светлана Айтбаева – облыстық маслихат депутаты. Димаштың ата-әжелері де музыка адамдары. Бірі домбырада ойнаса, екіншісінің ән айтуға бейімі мол. Димаштың Раушан атты қарындасы, Мансұр атты інісі бар.
Димаш Құдайберген 24 мамыр 1994 жылы Ақтөбе қаласында Қазақстан Республикасының мәдениет қайраткерлері Қанат Құдайбергенұлы мен Светлана Айтбаева отбасында дүниеге келген. Ең алғаш рет спектакльде ойнауымен таныла бастады. Бес жасында музыкалық колледж сахнасында алғаш әнші ретінде ән салған. Алты жасында “Айналайын” Республикалық байқауының “Фортепиано” номинациясында жеңімпаз атанған. 2010 жылы "Байқонырдың Әсем дауыстары" Халықаралық фестивалінің І жүлде лауреаты атанды. 2012 жылы “Жас қанат” Республикалық жас ән орындаушылар байқауының Гран-при жүлдесіне ие болды. 2012 жылы “Восточный базар” Халықаралық байқауында І жүлде лауреаты атағына ие болды. Бір жылдан соң, “Мейкин Азия” І Халықаралық фестивалінің жеңімпазы болып атанды. 2014 жылы Ақтөбе қаласында А.Жұбанов атындағы Музыкалық колледжінде “академиялық ән орындау” факультетін бітіріп, Қазақ Ұлттық өнер университетінің “эстрада өнері” факультетіне түсті.
Нағыз танымалдық Витебск қаласында XXIV Халықаралық эстрадалық ән орындаушылар «Славян базары-2015» байқауында Гран-при жеңіп алған соң келген. Екі күн ішінде, жас әнші 175 ұпай жинаған. Бірінші күні ол Константин Меладзе композиторінің «Опять метель» әнін, ал екінші күні Француз әншісі Грегори Лемаршаль репертуарынан алынған «Sos dun terien un detresse» әнін орындады. 2015 жылы 28 қазан күні Ыстамбұлдада Димаш Құдайбергенов “Abu TV” Халықаралық Азия-Тынық мұхит фестивалінде Қазақстан Республикасының атынан алғаш рет қатысты.
27 наурызда 2017 Қазақстанның сүйікті әншісі Димаш Құдайбергенов "Top Chinese Music Awards" номинацияның жеңімпазы атанды. Әншінің PR-директоры Алпамыс Шаримовтың айтуы бойынша, біздің әнші "Азиядағы ең атақты әнші" номинациясын жеңіп алды. Марапаттау церемониясы кезінде Димаш SOS d'un terrien en détresse әнін орындады.
15 сәуір 2017 Димаш Құдайбергенов Қытайдағы "Singer 2017" жобасында екінші орын алды. Димаш өзінің ақтық сынағында Қытайдың әншісі Шан Венжемен дуэт құрып ән айтады. Ақтық сынақта ол Майкл Джексонның: Dangerous, Billie Jean, The Way You Make Me Feel және Earth song атты әндерін айтып шығады. Ал бірінші орынды болса Қытай қызы Sandy Lam жеңіп алады.
## Шығармашылық
Көптеген адамдардың, тіпті сыналған музыкалық сыншылар Димаш дауысының 6 октавада таңқаларлық ауқымын тудырады - бастан ысқырыққа дейін. Құдайбергеновтың ұстазы Марат Айтимов, ол контртенор емес жасады деп, өйткені ол ноталарды төмендетіп, төмендете алады, және лирикалық тенор, және сопрано.
Димаш әр түрлі жанрдағы вокалдық шығармаларды әртүрлі тілдерде орындайды (Қазақ, украин, орыс, ағылшын, француз, қытай және т.б.) Ол мәдени іс-шараларға белсенді қатысады, сондай-ақ, 2017 жылдың 29 қаңтарында ол Алматыдағы Қысқы Универсиаданың ашылуында сөз сөйледі.
2017 жылғы 27 маусымда «Астана Арена» спорт кешенінің стадионында. «BASTAU live show» атты алғашқы ірі жеке концертін өткізді. Сахнаның шеттерінде екі үлкен экран орнатылған, онда сөз сөйлеген болатын. Бұл суретшінің арқасында залдың барлық бұрыштарынан көрінді. Спектакль кезінде Димаш әртүрлі бейнелерде пайда болды, Кинотеатрдың бес костюмі - дәстүрлі қазақтан қазіргі заманға дейінгі, және олардың әрқайсысы дыбысталған шығармаларға сәйкес келеді. Содан кейін әнші домбырашылармен бірге күй тартты, Майкл Джексонның әндерін орындады. Димаштың орындауындағы pop патшасының аңызға айналған «айлыққа» өтуі және танымал әуенді «Билли Жан» көрермендердің көңілінен шықты. Димаш ресейлік танымал әнші Кристина Орбокайтемен, швкд әншісі Лоринмен, әлемге әйгілі өнер жұлдызы ЛараФабианмен, қытайлық әнші Терри Линмен дуэт болып, бірген ән шырқаған.
2017 жылғы 28 желтоқсанда Димаш Құдайберген дизайнер Майкл Джексонмен және Леди Гагамен, Гоко Зальди болып табылады. Еркектер арасында «2017 жылғы ең әдемі жүздердің 100» тізіміне қазақстандық әнші кірді. Рейтинг YouTube каналында жариялаған TC Candler, онда Димаш 76 позицияда орналасқан.
2018 жылдың 28 қаңтары Қытайдағы Жаһандық алтын марапаттау рәсімінде «Үздік суретші» номинациясы бойынша жеңімпаз атанды.
2018 жылдың 24 мамырында Димаш Құдайбергеннің ағылшын тіліндегі "Screaming" атты әнінің бейнебаяны жарыққа шықты. Əннің композиторы Muhgal осы күнге дейін Rihanna, Usher, Cherul Fermandes - Versini, Shakira, Ne-Yo, Avisi сынды əншілерге əндер жазған.
2018 жылғы 19 қарашада Лондонда Димаш Құдайбергеннің жеке концерті өтті. Indigo at the O2" концерт залы лық толып, қазақстандық әншінің табынушылары әлемнің түкпір-түкпірінен жиналды. Барлығы 45 елден тыңдармандар келіпті. Екі сағатқа созылған концерт өте жоғары деңгейде өтіп, баршаның көңілінен шықты. Әр нөмірдің декорациясы да, костюмі де әртүрлі болған. Жанды дыбыс пен Димаш Құдайбергеннің дауысы құлақтың құрышын қандырып, әрбір жанды елітіп әкеткендей болды, дейді шоу ұйымдастырушылары. Әндердің бірі кезінде Димаш фан-зонадағы көрермендерге пиджагін лақтырды. Бір ерекшелігі, бұл зонадағы көрермендер қойылымның ажырамас бөлігіндей болып, концертке бастан-аяқ қатысты. Концерт барысында халықтың жүрегінен орын алған әндермен қатар, жаңа туындылар да таныстырылды: Adagio, Дайдидау, Сағындым, M. Jackson Tribuet, The Show Must go on, Лейла, If I Never Breathe Again және тағы басқалары. Шоудың шарықтау шегі Димаш сол кеште өзінің жан досы, қазақстандық мәнерлеп сырғанаушы Денис Теннің рухына арнаған "SOS d'un terrien" композициясы болған еді. Димаштың орындауы жиналған қауымды елжіреткені сонша, ду қол шапалақ ұзақ уақыт тоқтамады. 2019 жылдың 8 наурызында "Аққуым" әніне, 23 сәуірде "Любовь уставших лебедей" әніне бейнебаяндар шығады.
2017 жылғы 2 желтоқсанда Бейжіңде "iQiyi Scream Night" салтанаты өтті — IQIYI ірі қытайлық видеохостинг ұйымдастырған жыл сайынғы жастар сыйлығы. 2014 жылдан бастап оған шоу-бизнестің жүздеген жас жұлдыздары қатысады."iQiyi Scream Night" жастардың театрдың, музыканың, киноның түрлі салаларындағы нақты жетістіктерін көрсете отырып, Қытайдың ойын-сауық және мәдениет индустриясын ілгерілетуге бағытталған."IQiyi Scream Night" нұсқасы бойынша "ең танымал әнші" номинациясында жеңіске жеткеннен кейін Димаш мынадай сөздер айтты:— Менің не сезінетінімді сөзбен айтып жеткізу мүмкін емес, өйткені бұл әр адамның арманы — өз ісінде жетістікке жету. Өз ісінің шебері және асом болу, ол оған өмірін арнайды. Міне, мен өз көрермендеріме алғыс айтқым келеді. Менің ойымша, "жылдың үздік әншісі" Бұл марапатты "алдын-ала" алды, өйткені әлі жас, әлі де көп нәрсені дәлелдеу керек. Мен жетістікке жетіп, сіздермен бірге арманға ұмтылғым келеді, құрметті жанкүйерлер! Осындай сыйлық үшін рахмет!
2019 жылы Димаш Құдайберген CBS арнасының The World's Best атты таланттар шоуына қатысты. Байқаудың бірінші турында француз әні "S.O.S. d'un terrien en detresse"-ді орындады. Келесі турға сәтті түрде өтіп, екінші турда "All by Myself" әнін орындап, залда болған барлық көрермендерді тәнті етті. Димаш Құдайберген үшінші турда Adagio композициясын орындады.Өнер көрсеткеннен кейін әнші қазылар алқасын таңғалдыратын мәлімдеме жасады. Ол шоуға қатысудан бас тартып, қазылар алқасынан түсіністікпен қарауды сұрады. Оның айтуынша, әнші балалармен бәсекеге түсуді қаламайды.
2019 жылдың 22 және 23 наурыз күндері әнші Димаш Құдайберген Мәскеудің Кремль сарайында екі концерт берді. Димаштың Мәскеудегі бірінші концерті қалай дүркіреп өтсе, екіншісі де жоғары деңгейде болды. Ресейдің бас сахнасы – Кремльдің алты мың орындық үлкен залы көрермендерге лық толды. Димаштың 56 елден келген фанаттарынан бөлек, Ресейдің түкпір-түкпірінен өнерсүйер қауым көптің аузында жүрген қазақ әншісін тыңдауға келген. Концерт үзіліссіз екі жарым сағатқа созылды. Димаш кеш барысында қазақ, орыс, ағылшын, қытай, француз тілдерінде ән шырқады. Тіпті "Screaming" әнімен концертті бастаған кезде қазақша рэп орындап, жұртты таңғалдырды. Концертте көпшіліктің сүйікті әндерімен қатар, жаңа туындылар шырқалды. Жиналған қауым әрбір әннен кейін Димашқа қол шапалақтап, қошемет көрсетуге тырысып бақты. Әсіресе, "S.O.S", "Дайдидау", "Грешная страсть" әндері жұртшылықты ерекше тәнті етті.
2019 жылдың 8 сәуірі күні Димаш Құдайберген Алла Пугачеваның шығармашылық кешінде ән шырқады. Примадоннаның ән кеші Мәскеуде "Crocus City Hal" концерттік залында өткен. Димаш Алла Пугачеваның "Любовь, похожая на сон" әнін жеріне жеткізіп орындады. Әнді продюсер әрі композитор Игорь Крутой сүйемелдеді.
2019 жылдың 7 маусымы күні Димаш Құдайберген «МУЗ-ТВ 2019 сыйлығы» кешінің арнайы қонағы болды. Арнайы қонақ ретінде шақырылып, ең бірінші болып қызыл кілеммен жүріп өткен Димаш кештің шымылдығын ашты. Кеште Игорь Крутойдың сүйемелдеуімен "Любовь уставших лебедей" әнін орындап, көрермендердің ыстық ықыласына, қошеметіне бөленді. Әннен кейін көрермендермен қазақша амандасқан соң, орыс халқына қазақ елінен үлкен сәлем жолдаймын деді. Содан кейін "Mademoiselle Hyde" әнін жоғары деңгейде орындап, кешке керемет сый жасады.
2019 жылдың 29 маусымы күні Димаш Құдайберген Нұр-Сұлтанда "Арнау" атты жеке ән кешін өткізеді. "Арнау" атты ән кешінде қазақтың халық әндері, қазақстандық және шетелдік танымал композиторлардың туындылары, сондай-ақ заманауи үлгіде өңделген Димаштың авторлық әндері шырқалады. Көрермендер ашық аспан астында қазақ, ағылшын, орыс, француз, ханзу және итальян тілдерінде шырқалған әндерді тыңдай алады. Концерт 4-5 бөлімнен тұрады деп жоспарланған.
## Білімі
5 жасынан бастап фортепианода ойнауды үйренеді. Балалар хорында ән айтқан. 2014 жылы Димаш Ахмет Жұбанов атындағы музыкалық колледжде академиялық ән орындау сыныбын тәмамдады. Димаш Қазақ Ұлттық өнер университетін “Эстрада вокалы” мамандығы бойынша бітіріп шықты. Димаш серб, итальян, француз, ағылшын, орыс т.б тілдерде ән орындайды.
## Телешоу
* «Саз әлемі» («Ел арна») — қатысушы;
* «7 ән» («Хабар») — қатысушы;
* Орталық хабар («Хабар», 15.05.2015) — ата-анасымен қонақ;
* «Из первых рук» («Рика ТВ», 21.07.2015) — әкесімен қонақ;
* Таңшолпан («Қазақстан» РТРК) — қонақ;
* Орталық хабар («Хабар») — қонақ;
* «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаевпен» («Қазақстан» РТРК) — қонақ;
* «ҚызықTimes» («Хабар») — қонақ, Әдемі атты әншімен бірге;
* «Бенефис шоу» Майра Мұхаммедқызы («Хабар») — қонақ;
* «Аналар» («Astana TV») — анасымен қонақ;
* «Жан сырым» («Жетінші арна») — қонақ;
* «Бенефис шоу» («Хабар») — ата-анасымен қонақ;
* «Singer 2017» («Hunan TV») — қатысушы.
* «Bastau» (31 арна) — əнші
* CBS арнасының «The World’s Best» таланттар шоуы — қатысушы
## Марапаттары
* 2014 жылы Қазақстан Республикасы Үкіметінің «Дарын» Мемлекеттік Жастар сыйлығының лауреаты;
* «Жыл таңдауы Халықтың сүйіктісі» Ұлттық сыйлығының лауреаты;
* 2017 жылы Қазақстан Республикасының мәдениет пен өнер саласындағы мемлекеттік степендиясының иегері;
* 2017 жылы Қазақстан Республикасының тұңғыш президенті – елбасы қоры сыйлығының иегері;
* 2018 жылы Қытайда "Жылдың үздік әртісі" премиясының иегері.
* 2018 жылы Қытайда "Weibo Night" салтанатында "Ең танымал әртіс" жүлдесінің иегері.
* 2019 жылы 5 желтоқсан күні Ресейдің «Виктория» ұлттық музыкалық сыйлығының екі бірдей номинациясының иегері атанды. Жүлде қорытындысы бойынша Димаш «Жыл жаңалығы» және «Классикалық музыкадағы Жыл вокалшысы» (Олимпико) номинацияларының жеңімпазы атанды.
* 2019 жылы "Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері" атанды.
* 2021 жылы Димаш Құдайберген Азиядағы ең сымбатты ер адам атанды.
King Choice веб-сайтында өткен онлайн дауыс беру нәтижесінде Димаш Құдайберген 9 304 871 дауыс жинаған. Екінші орында 8 197 975 дауыс жинаған оңтүстіккореялық BTS тобының әншісі Ким Сокджин. Үшінші орынға тағы бір оңтүстіккореялық әнші Чха Ын У (1 918 514 дауыс) ие болды.
## Дереккөздер
## Сілтемелер
* Дінмұхаммед Қанатұлы Құдайбергенов Instagram парақшасында |
Әсем астрагал (лат. Astragalus pulcher) – Бұршақ тұқымдасының Астрагал тегінің жартылай бұташық өсімдігі.
## Таралуы
Тек Батыс Тянь- Шаньда (Оңтүстік Қазақстан және Жамбыл облыстары) кездеседі. Тасты, ірі қиыршық тасты беткейлерде, тау етегінен жоғары тау белдеуіне дейінгі аралықта өседі.
## Ботаникалық сипаттама
Жартылай бұташық. Биіктігі 50 см, мықты бұтақтанған, кішкентай діңімен ірі барынша тығыз түп құрушы.
Жапырағы жұпсыз, қауырсынды, қатты сабақты. Қатайған жапырақшалары мен түгінің қалыңдығынан күміс тәрізді болып көрінеді.
Тығыз көп гүлді, гүлшоғыры барынша ұзын гүлтабанына жиналған.гүлдердің тостағаншасы түтікті,кеңірек шар тәрізді көбіктенген (1 см дейін), сәл күлгіндеу, ақ қалың түктер басқан, күлтесі тостағаншалардан екі есе ұзын, күлгін сия көк, бас жағында ойықты жалау және қанаттарымен. Мамыр-маусымда гүлдейді. Жемістері сопақ екі ұялы, қабықты бұршақтар, шілдеде піседі.
## Қолдануы
Ерекше декоративті өсімдік, мәдени түрде зерттелмеген.
## Дереккөздер |
Қопа (қопалы) астрагалы (лат. Astragalus kopalensis) - бұршақ тұқымдасына жататын бұта.
## Ботаникалық сипаты
* Биікітігі 50 см-ге дейін жетеді.
* Діңін құба сұр қабық жапқан.
* Қандауыр тәрізді жапырағының ұзындығы 5-10 см, 6-7 жұбы сабаққа қатарласа орналасқан.
* Гүлсидамы жапырағынан ұзын, қысқа ақ түк басқан.
* Гүлшоғыры тығыз, цилиндр пішінді, ұзындығы 13 мм-дей болатын тостағаншасы гүлдеу мерзімінің соңына қарай жұмыртқа тәрізденеді. Күлтесі күңгірт сары түсті. Ұзындығы 1 см-дей, бұршаққабы тостағаншаға бекіген, ақ үлпілдек және тығыз қара түгі бар. Тұқымынан көбейеді. Маусым айында гүлдеп, шілде-тамызда жеміс береді.
## Өсетін орны мен таралуы
Қазақстанда Жоңғар Алатауында кездеседі. Тасты-қиыршықтасты тау баурайында, далалы шалғында, бұталар арасында өседі. Сирек кездесетін эндемик. Мал жайылымы ретінде пайдаланылатындықтан саны жылдан-жылға азаюда. Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген.
## Дереккөздер |
Балқаш және Бетпақдала маңындағы шөп далаларда, сонымен бірге аласа таулардың дала аймақтарында (Мұғалжар, Солтүстік және Батыс Тянь-Шаньдағы Қазақ ұсақ шоқыларында) кездеседі. Тегіс жерден таудың ортаңғы белдеулеріне дейін майда шөгінділерде және тасты топырақтарда өседі. Ұзын қою сопақша гүлшоғырлары жапырақсыз гүлсидамына орналасқан. Күлтелері қара қошқыл күлгін түсті, түтікшелері тостағаншадан екі есе ұзын. Гүлдеп біткеннен кейін тостағанша көпіршік тәрізді пішінге айналады және ұлғайып жемістері жабады (ұсақ 0,5 см-ге дейін, жұмыртқа тәрізді бұршақ). Жемістері маусым-шілдеде пісіп жетіледі. Осы уақытта гүлшоғырдың ортасы қурайды және сына бастайды. Көпіршік тостағанша мен қоршаған жеке бұршақтар жер бетімен домалап, аналықтан бірнеше қашықтыққа ұзайды. Шренк астрагал гүлдегенде және жеміс салған кезінде де өте әсем өсімдік. Ол табиғат ландшафтына өте тиімді көрінеді және альпі төбешігін безендіруге өте қолайлы.
## Дереккөздер
"Қазақстанның өсімдіктер әлемі" энциклопедиясы |
Сивера Астрагалы - бұршақ тұқымдасына жататын көпжылдық өсімдік. Қазақстандағы ең үлкен шөптесін таспа. Далада және шағынды беткейлерде, тау адырларынан орта тауларға дейінгі аралықта өседі. Бүкіл Тянь- Шаньға тараған, Жоңғар Алатауы және Тарбағатайда кездеседі. Биіктігі 150 см, бірнеше сабағы бар. Сабақтары жуан, бұтақтанбаған. Келте түктер басқан. Жапырағы жұпсыз, қауырсынды, ұзындығы 30 см дейін, қысқы сағақты, ланцетті жапырақшалар 8 - 14 жұбымен. Гүлдері 3 - 5 - тен қолтық шашаққа қысқа гүлтабанымен жиналған. Тостағанша түтікті, ұзындығы 2см - ге дейін, ланцетті бізше тісті, ақ түкті. Күлтесі бозғылт - сары, тостағаншадан екі есе үлкен, қанатымен қайықшасы жалаудан қысқалау. Мамыр, шілдеде гүлдейді, шілде,тамызда жеміс береді. Тек гүлдегенде ғана емес жеміс бергенде де өте тартымды түр. Жемістері жұмыртқа пішінді, шар тәрізді үрмелі бұршақтар ұзындығы 3 см дейін, сыртқы қабаты қабықты, сыртының қалың түгі оларды киіз шарларға ұқсатады. Балалар жеуге жарайтын тұқымын жейді, жемістерінен ерекше моншақтар жасалынады. Жер үсті бөлігі жас күйінде малға азық болады. Сабағынан жуан жіптер жасайды. Халықтық медицинада жемісі мен тұқымы жүйке ауруларын емдеуге пайдаланады. Болашағы бар декоративті өсімдік. Мәдени түрде зерттелмеген.
## Дереккөздер |
Оралдық мия (лат. Glycyrrhiza uralensis) - бұршақ тұқымдасы, мия туысына жататын көп жылдық шөп тектес өсімдік.
## Ботаникалық сипаты
* Тамыры қуатты, терең орналасқан. Тамырының ішкі жағы ақ түсті. Одан көптеген қосымша тамырлар тарайды. Қосымша тамырлары 1-2 м қашықтыққа дейін көлбеу өседі, сөйтіп олардан тағы да жаңа сабақтар өсіп шығады.
* Өсімдіктің жер бетіндегі бөлігі биіктігі 60 см-ге жететін бірнеше сабақтан тұрады.
* Жапырақтары кезектесе орналасқан, қауырсынға ұқсас. Бұтағының ең ұшында жалғыз жапырағы болады. Жапырақтарының екі жағында да түкті бездері бар.
* Гүлдері көкшіл түсті, жапырақтарының қуысында шоғырланып тұрады.
* Жемісі - орақ сияқты иілген, бунақталған қауыз. Шілде-тамыз айларында гүлдейді.
## Өсетін жері
Қазақстанда далалы және шөлді аймақтарда, өзен жағасында, арамшөп ретінде егіс арасында өседі.
## Құрамы
Құрамында глюкоза, пектиндер, флавоноидтар, глицирризин бар. Зерттеулер глицирризиннің ағзадағы тұз және су алмасуын реттейтінін көрсетті. Бұл ғасырлар бойы Шығыс Азия халықтарының мияны дәрілік өсімідік ретінде бекер пайдаланбағанын көрсетеді.
## Емдік қасиеті және қолданысы
Бұл өсімдіктің қан тамырларын нығайтып, кеңейтетін, қабынуға қарсы әсер ететін, іш жүргізетін, қақырық түсіретін, несеп айдайтын қасиеттері бар. Қызылмиямен өкпе ауруларын, туберкулезді, асқазанда және ұлтабарда пайда болған жараларды емдейді. Ол есекжем, псориаз, волчанка сияқты тері ауруларына да шипа. Мия геморройға да қарсы қолданылады. Өсімдіктен жасалған дәрілерді дәрігердің бақылауынсыз ұзақ уақыт қабылдауға болмайды, себебі ағзадағы су мен тұз алмасуының бұзылуына байланысты денеде ісік пайда болуы мүмкін.
## Дереккөздер |
Қараған (Caragana) — бұршақ тұқымдасына жататын бұта (ағаш). Шығыс Еуропа мен Азияның далалық, шөлді және таулы аймақтарында (4000 м биіктікке дейін) кездесетін 80-ге жуық түрі белгілі. Қазақстанда Ақмола, Шығыс Қазақстан, Алматы, Атырау облыстарының өзен алқаптарында, орман шетінде, шөлде, орманды далада, тоғайда, таудың тастақты беткейлерінде өсетін 18 түрі бар. Қараған – топырақ талғамайды, құрғақшылыққа, суыққа төзімді өсімдік. Жиі кездесетіні сары қараған (C. arborescens) мен бұта қарағанның (C. frutex) биіктігі 0,5 – 2 м. Жапырағы қос қауырсын тәрізді, оның сағағы тікенекті болып біткен. Гүлі бір-бірден не шоқтанып гүл сағағында, жапырақ қолтығында орналасқан. Гүл тостағаншасы түтік пішіндес, қапшыққа ұқсайды. Гүлшоғыры сары, кейін қоңыр түсті болады. Жемісі – көп тұқымды бұршақ. Жапырағы мен тұқымында 20,8 – 35,3% протеин, 4,3 – 8,2% май, 12,5 – 16,3% клетчатка бар. Топырақты құнарландырады. Қарағанның сүрегінен құрсау жасайды, жіңішке жас бұтақтарынан себет тоқылады. Мал азықтық, шірнелі, әсемдік өсімдіктер. Сары Қ. – дәрілік өсімдік, оның қайнатылған тұнбасын бас, бауыр ауырғанда, атеросклерозда, гиповитаминоз кезінде ішеді. Ал жапырағынан қайнатылған тұнбасының бактерияны жоятын қасиеті бар.
Қараған өскен жерден шөл ыңысады, өйткені қыста бұл бұталы қопа қар ұстайды. Көктемде топырақ жақсы ылғалданады, жел мен мал аяғы шашқан әр түрлі шөптің тұқымы өніп шығады, ал жазда шөп қарағанның тасасында, соның көлеңкесінде өсіп тұра береді. Жыл өткен сайын бұл жердің топырағы жақсара береді, бұған ешқандай құрғақшылық әсер етпейтін болады. Жиде сияқты бұл да тамырына түйнек байлайды, ондағы бактериялар ауадағы азотты бойына сіңіріп, топырақты құнарландырады. Қараған құрғақшылықтан, аяздан, топырақтың тұздануынан және газдан қорықпайды. Егер оны кесіп алса, тамырынан қайта өніп шығады. Мамыр айында хош иісті сары гүлдері ашылғанда қараған өте әдемі. Бұл кезде ол жақсы бал бергіш болып табылады.
## Дереккөздер |
Бектауата тиынтығы (Hedysarum bectauatavicum) – бұршақ тұқымдасы, тиынтық туысына жататын көп жылдық өсімдік. Орталық Қазақстанның Бектауата тауының тасты беткейлерінде, жартастардың қуысына жабыса өседі. Биіктігі 20 см, бұтақталған жер асты сабағы бар. Жапырақтары ұзын сағақты, 4 – 5-тен жұптаса орналасқан дөңгелек жапырақшалары болады. Гүлсағақтары жапыраққа тең немесе ұзындау келеді. Желегі қызғылт көк түсті, ұзындығы 15 мм. Маусым – шілдеде гүлдеп, тамызда жемістенеді. Жеміс бұршағы 2 – 3 бөлікке жіктелген, маржан тәрізді тізбектеліп орналасқан, әрбір бөлігі жалаңаш болады. Бектауата тиынтығ өте сирек кездесетін түр болғандықтан қорғауға алынып, Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген.
## Дереккөздер |
Тиынтық (лат. Hedysarum) — бұршақ тұқымдасына жататын көп жылдық шөптесін өсімдіктер мен бұталар. Қазақстанның шалғынды жерлерінде, далалық аймақтарында, тау өзендерінің жағалаулары мен қарағай, қайың өскен ормандардың арасында, таудың субальпілік беткейлерінде өсетін 38 түрі бар, оның 15-і – эндемиктер (бозгүлді, Мыңжылқы, шалатегісті, Дмитриева, түкті, Павлов, тікенді, Линчевский, Крылов, үшкіржапырақты, Кіндіктас, Хантау, Жамбыл, Қастек, Бектауата Т-ғы). Бұлардың биіктігі 20 – 120 (180) см, сабақтары бұтақты, араларында сабақсыз түрлері де кездеседі. Жапырақтары сыңар қауырсынды, өркеннің бойында 4 – 8 жұп жапырақтары орналасады, сабағының ұшында жалғыз жапырағы болады. Тостағанша жапырақшалары қоңырау тәрізді, күлтесінен қысқа. Қызғылт, күлгін, қошқыл, сары түсті гүлдері қалың шашақ гүлшоғырына жиналған. Маусым айынан шілдеге дейін гүлдеп, жеміс салады. Жемісі – жалпақ не сәл дөңестеу бұршақ. Бұршағы тиынға ұқсас (өсімдіктің аты осыған байланысты қойылған) бірнеше бөліктерден бұрады. Тиынтық – құнарлы мал азығы, бұларды қой, жылқы, марал жақсы жейді. 3 түрі: Бектауата тиынтығы, Қаратау тиынтығы (Н. karatavіense), шыбықша тиынтығы (Н. scoparіum) Қазақстанның “Қызыл кітабына” енгізілген.
## Дереккөздер |
Көшек батыр ауылы — Жамбыл облысы Талас ауданы, Кеңес ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Қаратау қаласынан солтүстікке қарай 85 км-дей жерде, Талас өзенінің аңғарында орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Талас кекіресі (лат. Oxytropis talassica) – бұршақ тұқымдасы, кекіре туысына жататын көп жылдық шөптесін өсімдік.
## Қазақстанда таралуы
Талас Алатауында (Ақсу, Қайыңды өзендерінің арнасында) кездеседі. Қорымтасты беткейлерде, шөптер мен бұталардың арасында өседі. Ақсу-Жабағлы қорығында қорғауға алынып, Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген.
## Ботаникалық сипаттамасы
Күрделі жапырақтары түкті , тақ қауырсынды, өркенге кезектесе орналасады. Жеке гүлінің ұзындығы 8 мм-дей, бір-бірімен кіріккен 5 тостағанша, 5 күлте жапырақшасы бар. Күлгін түсті күлте жапырақшасының ең жоғарғысы жалпақ желкен тәрізді, оның жанындағы жеке тұрған екеуі ескекше, аталығының саны 10, оның тоғызы бір-бірімен тұтасып, жіпшесінен біріккен, бір аталығы жеке орналасады. Аналығы біреу. Тұқымнан көбейеді. Маусым/шілде айларында гүлдеп, шілде/тамызда жеміс салады. Жемісі – бұршаққап.
## Дереккөздер |
Бұдыр кекіре (Oxytropis echidna) – бұршақ тұқымдасы, кекек туысына жататын көп жылдық бұташық. Қазақстанда Қаратау жотасындағы Мыңжылқы тауының тастақты беткейлерінде ғана кездеседі. Ол биікт. 10 см-дей, жатаған тамырлы, тікенді бұташық. Сабағы сұрғылт, жасыл түсті, тікенді болып келеді. Қысқарған бір жылдық бұталарының ұзындығы 1 – 2 см. Жапырақтары жұмыртқа пішінді, ұзындығы 7 см, ұсақ жапырақшалары 10 – 14-тен жұптасып орналасады. Гүлі қызғылт түсті. Тұқымынан көбейеді. Шілде айында гүлдейді. Бұдыр кекіре өте сирек кездесетін эндемик түр болғандықтан қорғауға алынып, Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген.
## Дереккөздер |
Инелі кекіре (Oxytropis hystrix) – бұршақтар тұқымдасы, кекіре туысына жататын бұташық. Қазақстанда Алтай таулары және Тарбағатай жотасында кездеседі. Таудың тастақты беткейлерінде өседі. Биіктігі 15 см-дей, тығыз, тікенекті, пішіні жастық тәрізді шым түзеді. Жапырақтары қысқа (ұзындығы 2 – 4 см), олардың сағақтары біртіндеп қатайып, тікенекке айналады. Гүлдері қошқыл түсті. Тұқымынан көбейеді. Маусым айында гүлдеп, шілдеде жемістенеді. Жемісі – шар тәрізді домалақ бұршақ. Сыртын қара ала тікенектер басқан, кейін олар түсіп қалады. Инелі кекіре – өте сирек кездесетін эндемик түр. Сондықтан қорғауға алынып, Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген. |
Қожағаппар — Жамбыл облысы Талас ауданындағы ауыл, Берікқайнар ауылдық округі құрамында.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Қаратау қаласының оңтүстік-шығысында 16 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Қасқабұлақ — Жамбыл облысы Талас ауданындағы ауыл, Қасқабұлақ ауылдық округінің орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Қаратау қаласының оңтүстік-батысында 10 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Қызыләуіт — Жамбыл облысы Талас ауданындағы ауыл, Қызыләуіт ауылдық округінің орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Қаратау қаласының солтүстігінде 26 км-дей жерде, Қызыләуіт көлінің солтүстік-батысында 3 км жерде орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Майтөбе — Жамбыл облысы Талас ауданындағы ауыл, Берікқайнар ауылдық округі орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Қаратау қаласының оңтүстік-шығысында 20 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Қызыләуіт — Қаратау жотасының солтүстік-шығысындағы ағынды көл. Көктал өзені алабында.
## Географиялық орны
Жамбыл облысы Талас ауданы, Қызыләуіт ауылының оңтүстік-шығысында 3 км жерде орналасқан.
## Гидрографикасы
Теңіз деңгейінен 453 м биіктікте жатыр. Аумағы 2,6 км2, ұзындығы 4,4 км, жағалау бойының ұзындығы 11 км, ең терең жері 2,3 м, су көлемінің массасы 3,6 млн.м3. Қараша айының аяғында суы қатып, наурыздың 2-жартысында ериді. Ауданда көлді су жетіспеушілігіне байланысты су бөгені ретінде пайдаланады.
## Жағалау сипаты
Пішіні доға тәрізді, жағалауы жазық келген. Солтүстігінде Тұздыкөл, Ащыкөл, шығысында Ақкөл, оңтүстігінде Қайназар, Құйғанкөл көлдері жатыр. Батысынан Көктал өзені құяды.
## Дереккөздер |
Сейілбек — Жамбыл облысы Талас ауданы, Ойық ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Қаратау қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 76 км-дей жерде, Талас өзенінің аңғарындағы шөлді белдемде орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Ачипсе бекінісі — Ресейдегі Краснодар өлкесінде Ерте Орта ғасырға жататын (VII-X ғ) көне ескерткіш. Эсто-Садок қыстағының мағында, Ачипсе өзенінің бойында орналасқан. Бұл Красная Полянадағы ең үлкен көне ескерткіш. Археологиялық қазба жұмыстары кезінде бұл жерден саздан, керамикадан, шыныдан жасалған ыдыстар және металлдан жасалған заттар табылған.
## Дереккөздер |
Жүзімше (лат. Thermopsis lanceolata) – Бұршақ тұқымдасының тентекмия туысына жататын, биіктігі 40 см-ге жететін, сабағы түзу, көпжылдық шөптес өсімдік. Тамырсабағы түлеп жайыла өседі. Сабағында бұтақтары көп, жапырақтары сұр түсті, кезектесіп, үшпен топтала орналасқан. Жапырақтарының бөлшектері сопақша, жіңішкелеу. Қосымша жапырақтары қатарынан ұзын, сондықтан бұл өсімдіктің тамыр жапырақтары 5 салалы. Гүлдері сары, ірі, сабағының үш жағынан шоғырланып тұрады. Жемісінің ұзындығы 6 см-ге жететін бұршақ сияқты қоңыр әрі жалпақ.
## Таралуы
Таулардың, төбелердің, батпақты беткейлерде, тың жерлерде, шөл және шөлеит аймақтарда, ал кейде арамшөп ретінде егістердің арасында да өсе береді. Тобыл, Есіл, Ертіс өзеңдерінің анғарларында, Көкшетау, Ақтөбе, Ұлытау, Қарқаралы, Алтай, Тарбағатай тауларында кездеседі. Ресейдің еуропалық блігінде, Моңғолияда, Батыс және Шығыс Сібірде таралған.
## Дайындалуы
Дәрі жасау үшін өсімдіктердің жер бетіндегі бөлігін, тұқымдарын (Herba et Semina Thermopsidis lanceolata) жинайды. Жылы ашық кезенде күн астында немесе 50-600С кептіргіште кептіреді. Тұқымдарын қыркүйек айынан бастап теріп алады.
## Химиялық құрам
Өсімдіктің тұқымында алкалоидтар (0,63-2%), оның ішінде цитизин (0,22-1,16%), термопсин (0,09-0,43%), пахикаприн (0,06-0,57%), гомотермопсин, анагирин (0,13%), лупанин кездеседі
Шөбінің бойында алкалоидтар (0,37-4,05%), оның ішінде термопсин, тамопседин, гомотермопсин, анагирин, цитизин, метилцитизин, пахикаприн, лупанин, термопсанин, ромбифолин, аргентин, термопсидин табылған. Сонымен қоса, жер үстіндегі өнімдерінде оксикорич қышқылдарының туындылары, флавоноидтар, микро-, макроэлементтер болады.
## Қолданылуы
Шөбінен жасалған дәрілер қақырық түсіретін дәрі ретінде, созылмалы бронхит, пнеоманияны емдеуге қолданады. Тұқымынан алынған дәрілер уланғанда (морфин барбитураттар), тыныс тоқтағанда пайдаланады.
## Дәрі-дәрмектер
Тұнба (1:400), цититон, құрғақ экстракт. Қақырық түсіретін дәрілердің, табекстің құрамында болады.
Сақталу мерзімі 3 жыл.
## Құрамында стероидты сапониндер бар дәрілік өсімдіктер мен шикізаттар
Стероидты сапониндер табиғи күрделі гликозидтердің қатарына жататын органикалық қосылыстар болып саналады. Шнайдер 1811 жылы дәрілік сабыншөптен стероидты затты бөліп алған. 1819 жылы Мэлон осы қосылысқа сапонин деген терминді ұсынған болатын, себебі олардың сулы тұнбасын шайқағанда жақсы көбінеді. Латынша аро көбіну, сабыну деген сөз. Сапониндердің көбісі эритритроциттердің ыдырау процесіне тікелей қатынасы бар. Сапониндер суық каңдшылар жануарларға /бақа, қүрбақа, қүрт/өтеулы заттар болып келеді.Стероидты сапониндер 100 ден астам өсімдіктерде анықталған. Олар әртүрлі өсімдік түқымдастарында, көбінесе лалагүлдер/Jiliaceal/, дискореялар /Discoreaceal/, бұршақтар /Fabaceal/, алқалар /Solanaceal/, сарғалдақтар /Ranunculaceal/ т.б. тұқымдастарда ұшырасады. 150 стероидты гликозидтердің ішінде 100-ден астамы спиростанол, 40-қа жуық-фурастанол сапониндер кездеседі.Бойында сапониндері бар өсімдіктердің, шипалы қасиеті сапогенин мөлшеріне байланысты белгіленді. Медицинада стероидты сапониндердің цитостатикалық, фунгистатикалық, қан қысымын темендететін, жүрек қызметіне есер ететін қасиеттері пайдаланылады. Осыған орай олар қандағы холестериннің мөлшерін азайту, атеросклероз ауруын емдеу үшін, сондай - ақ стероидты гормондары синтездеу үшін де қолданады
## Дереккөздер |
Воеводин сарқырамасы (укр. Водоспад «Воєводин») — Украинаның табиғи ескерткіші. Воедин өзенінде Перечин ауданынан 12 км қашықтықта орналасқан. Ғылыми, рекреациониялық мағынасы жағынан ерекше. Воедин өзені өз бастауын Полонина Руна (1497 м) тауынан алады, терең шатқалдан ағып өтіп, Шипот өзеніне құяды.
Кейбір болжамдарға сәйкес, жер сілкінуінен пайда болған. |
## Ашылуы
«Әбу Бәкір Сыддық» медресесі Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының қолдауымен 2009 жылы ашылды. Еліміздің солтүстік аймақтарындағы талапкерлерге арналған исламдық арнаулы орта білім беретін оқу мекемесі болып табылады. Медресе Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Білім және ғылым саласындағы бақылау комитетінің 2011 жылғы 12 мамырда шектеусіз мерзімге берген АБ сериялы № 0142686 лицензиясы негізінде қызмет атқаруда.
«Әбу Бәкір Сыддық медресесі» діни бірлестігіне Заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу туралы В №0353170 сериялы, № 5096-1900-ДБ нөмірлі куәлігі Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Дін істері комитеті тарапынан 2009 жылғы 16 сәуірде берілген.
«Діни қызмет және діни бірлестіктер туралы» Қазақстан Республикасының заңының талаптарына сәйкес «Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы» республикалық ислами діни бірлестігінің «Әбу Бәкір Сыддық медресесі» жеке мекемесі ретінде 2012 жылы 29 желтоқсанда Павлодар қаласы Әділет департаментінен қайта тіркеуден өтті.
## Толықтай мәлімет
Медресенің жер телімінің жалпы аумағы 3348 шаршы метрді қамтиды.
Медресе ғимараты екі қабаттан тұрады. Жалпы көлемі – 200 шаршы метр. Оқу ғимаратында асхана, акт залы, ұстаздар бөлмесі және дәрісханалар бар. Ғимараттың екінші қабаты жатақхана ретінде жабдықталған.
Медреседе барлығы 49 бала білім алуда. Медреседе 6 штаттағы оқытушы-ұстаз білім беру қызметін атқарады. Әлеуметтік-экономикалық және гуманитарлық пәндерден қосалқы мұғалімдер тартылған. Оқытушылар − Қазақстанның, шет елдердің университеттерінде діни және зайырлы білім алған мамандар. Оқу жоспарына Қазақстан Республикасында діни қызметкерлер даярлау бойынша білім беру бағдарламаларына қойылатын талаптарға сәйкес зайырлы пәндер енгізілген. Жоспарды Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы мен Республикалық әлеуметтік-гуманитарлық әдістемелік бірлестік бекіткен. Медреседе білім беру қызметі осы жоспарға сәйкес жүргізілуде.
Оқу ғимаратында ғаламтор желісіне қосылған компьютер бөлмесі бар. Медресе кітапханасында барлығы 1573 оқулық қамтылған.
Әбу Бәкір Сыддық медресесіне жақын орналасқан Павлодар қаласының № 5 емханасымен білім алушыларға тұрақты медициналық көмек көрсету жөнінде келісім жасалған.
Бірінші қабатта 40 орындық асхана жұмыс істейді. Оқушыларға үш мезгіл тамақ беріледі.
Білім алушылар тегін оқытылады. Оларды қаржыландыру Павлодар қаласындағы «Мәшһүр Жүсіп» орталық мешіті мен «Әбу Бәкір Сыддық мешіті» қорының қаржысы есебінен жүргізіледі.
## Дереккөздер
## Ашылуы
«Әбу Бәкір Сыддық» медресесі Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының қолдауымен 2009 жылы ашылды. Еліміздің солтүстік аймақтарындағы талапкерлерге арналған исламдық арнаулы орта білім беретін оқу мекемесі болып табылады. Медресе Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Білім және ғылым саласындағы бақылау комитетінің 2011 жылғы 12 мамырда шектеусіз мерзімге берген АБ сериялы № 0142686 лицензиясы негізінде қызмет атқаруда.
«Әбу Бәкір Сыддық медресесі» діни бірлестігіне Заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу туралы В №0353170 сериялы, № 5096-1900-ДБ нөмірлі куәлігі Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Дін істері комитеті тарапынан 2009 жылғы 16 сәуірде берілген.
«Діни қызмет және діни бірлестіктер туралы» Қазақстан Республикасының заңының талаптарына сәйкес «Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы» республикалық ислами діни бірлестігінің «Әбу Бәкір Сыддық медресесі» жеке мекемесі ретінде 2012 жылы 29 желтоқсанда Павлодар қаласы Әділет департаментінен қайта тіркеуден өтті.
## Толықтай мәлімет
Медресенің жер телімінің жалпы аумағы 3348 шаршы метрді қамтиды.
Медресе ғимараты екі қабаттан тұрады. Жалпы көлемі – 200 шаршы метр. Оқу ғимаратында асхана, акт залы, ұстаздар бөлмесі және дәрісханалар бар. Ғимараттың екінші қабаты жатақхана ретінде жабдықталған.
Медреседе барлығы 49 бала білім алуда. Медреседе 6 штаттағы оқытушы-ұстаз білім беру қызметін атқарады. Әлеуметтік-экономикалық және гуманитарлық пәндерден қосалқы мұғалімдер тартылған. Оқытушылар − Қазақстанның, шет елдердің университеттерінде діни және зайырлы білім алған мамандар. Оқу жоспарына Қазақстан Республикасында діни қызметкерлер даярлау бойынша білім беру бағдарламаларына қойылатын талаптарға сәйкес зайырлы пәндер енгізілген. Жоспарды Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы мен Республикалық әлеуметтік-гуманитарлық әдістемелік бірлестік бекіткен. Медреседе білім беру қызметі осы жоспарға сәйкес жүргізілуде.
Оқу ғимаратында ғаламтор желісіне қосылған компьютер бөлмесі бар. Медресе кітапханасында барлығы 1573 оқулық қамтылған.
Әбу Бәкір Сыддық медресесіне жақын орналасқан Павлодар қаласының № 5 емханасымен білім алушыларға тұрақты медициналық көмек көрсету жөнінде келісім жасалған.
Бірінші қабатта 40 орындық асхана жұмыс істейді. Оқушыларға үш мезгіл тамақ беріледі.
Білім алушылар тегін оқытылады. Оларды қаржыландыру Павлодар қаласындағы «Мәшһүр Жүсіп» орталық мешіті мен «Әбу Бәкір Сыддық мешіті» қорының қаржысы есебінен жүргізіледі.
## Дереккөздер |
## Ашылуы
«Сарыағаш медресі» діни бірлестігі 2011 жылғы 12 мамырда алынған білім беру қызметін жүргізу құқығын беретін АБ сериялы № 0142687 мемлекеттік лицензияға сәйкес 2011 жылғы қыркүйек айынан бастап қызмет атқаруда.
Медресеге заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу туралы № 0353469 куәлік 2010 жылы 2 шілдеде, Қазақстан Республикасы салық төлеушісінің 58 сериялы №0013416 куәлігі 2010 жылы 14-шілдеде берілген.
ОҚО Әділет департаментінің Сарыағаш ауданының Әділет басқармасына 2013 жылы 9 қаңтарда №1112-1958-12-ЖМ-е нөмірімен «Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы» Республикалық ислами діни бірлестігінің «Сарыағаш медресесі» жеке мекемесі ретінде қайта тіркеуден өтті.
Медресенің оқу жоспары мен негізгі оқулықтары Діни басқарма тарапынан бекітіліп, Білім және ғылым министрлігінің Техникалық және кәсіптік білім департаментімен келісілген.
## Толықтай мәлімет
Медреседе білім беру қызметін толық штаттағы 15 оқытушы жүргізеді. Барлық оқытушылардың діни және зайырлы жоғары білімдері бар. Қазақстандық және шетелдердің университеттерін тәмамдаған.
Медреседе 200 шәкіртке лайықталған 11 дәрісхана, ғаламтор желісіне және медресе бойынша орталық жүйеге қосылған компьютер бөлмесі бар.
80 орындық қыстық асхана және 150 орындық жаздық асхана бар, 160 орындық жатақхана бар. Футбол, баскетбол, волейбол ойындарына арналған ашық алаңдар және көлемі 8х40 метр бассейн жасалған. Жабық спорт алаңы осы заманғы жаттығу құралдарымен қамтамасыз етілген, күрес залы жабдықталған. Оқу ғимаратында қажетті құрал-жабдықтары бар медициналық кабинет орналасқан.
Медресе кітапханасында 6000-ға жуық кітап қоры бар. Электрондық тасымалдағыштардағы ақпарат жүйесі қалыптасқан. Кітапханада мұсылмандық ілімнің тәпсір, ақида, хадис, ахлақ, фикх салалары бойынша кітаптар жинақталған. Сонымен қатар араб тілі грамматикасы, тарихи әдебиеттер, энциклопедиялық анықтамалар мен көмекші оқу құралдары да бар. 15 орындық оқу залы жұмыс істейді.
Медресе базасында 350 орындық «Таяқты Ишан» мешіті орналасқан.
Медресе шәкірттері оқу орнының басшылығы бекіткен күн тәртібін қатаң сақтай отырып, білім алады және уақыттарын белгіленген тәртіпке сәйкес өткізеді.
Медресе меншігінде шәкірттерді тегін оқыту мен тамақтандыру мақсатында игерілетін 2000 га бау-бақшалық жер телімі бар.
Қазіргі медреседе 118 шәкірт білім алуда.
## Сілтеме
http://e-islam.kz/component/k2/item/814-eIslam(қолжетпейтін сілтеме)
## Ашылуы
«Сарыағаш медресі» діни бірлестігі 2011 жылғы 12 мамырда алынған білім беру қызметін жүргізу құқығын беретін АБ сериялы № 0142687 мемлекеттік лицензияға сәйкес 2011 жылғы қыркүйек айынан бастап қызмет атқаруда.
Медресеге заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу туралы № 0353469 куәлік 2010 жылы 2 шілдеде, Қазақстан Республикасы салық төлеушісінің 58 сериялы №0013416 куәлігі 2010 жылы 14-шілдеде берілген.
ОҚО Әділет департаментінің Сарыағаш ауданының Әділет басқармасына 2013 жылы 9 қаңтарда №1112-1958-12-ЖМ-е нөмірімен «Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы» Республикалық ислами діни бірлестігінің «Сарыағаш медресесі» жеке мекемесі ретінде қайта тіркеуден өтті.
Медресенің оқу жоспары мен негізгі оқулықтары Діни басқарма тарапынан бекітіліп, Білім және ғылым министрлігінің Техникалық және кәсіптік білім департаментімен келісілген.
## Толықтай мәлімет
Медреседе білім беру қызметін толық штаттағы 15 оқытушы жүргізеді. Барлық оқытушылардың діни және зайырлы жоғары білімдері бар. Қазақстандық және шетелдердің университеттерін тәмамдаған.
Медреседе 200 шәкіртке лайықталған 11 дәрісхана, ғаламтор желісіне және медресе бойынша орталық жүйеге қосылған компьютер бөлмесі бар.
80 орындық қыстық асхана және 150 орындық жаздық асхана бар, 160 орындық жатақхана бар. Футбол, баскетбол, волейбол ойындарына арналған ашық алаңдар және көлемі 8х40 метр бассейн жасалған. Жабық спорт алаңы осы заманғы жаттығу құралдарымен қамтамасыз етілген, күрес залы жабдықталған. Оқу ғимаратында қажетті құрал-жабдықтары бар медициналық кабинет орналасқан.
Медресе кітапханасында 6000-ға жуық кітап қоры бар. Электрондық тасымалдағыштардағы ақпарат жүйесі қалыптасқан. Кітапханада мұсылмандық ілімнің тәпсір, ақида, хадис, ахлақ, фикх салалары бойынша кітаптар жинақталған. Сонымен қатар араб тілі грамматикасы, тарихи әдебиеттер, энциклопедиялық анықтамалар мен көмекші оқу құралдары да бар. 15 орындық оқу залы жұмыс істейді.
Медресе базасында 350 орындық «Таяқты Ишан» мешіті орналасқан.
Медресе шәкірттері оқу орнының басшылығы бекіткен күн тәртібін қатаң сақтай отырып, білім алады және уақыттарын белгіленген тәртіпке сәйкес өткізеді.
Медресе меншігінде шәкірттерді тегін оқыту мен тамақтандыру мақсатында игерілетін 2000 га бау-бақшалық жер телімі бар.
Қазіргі медреседе 118 шәкірт білім алуда.
## Сілтеме
http://e-islam.kz/component/k2/item/814-eIslam(қолжетпейтін сілтеме) |
## Ашылуы
«Әбу Бәкір Сыддық» медресесі Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының қолдауымен 2009 жылы ашылды. Еліміздің солтүстік аймақтарындағы талапкерлерге арналған исламдық арнаулы орта білім беретін оқу мекемесі болып табылады. Медресе Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Білім және ғылым саласындағы бақылау комитетінің 2011 жылғы 12 мамырда шектеусіз мерзімге берген АБ сериялы № 0142686 лицензиясы негізінде қызмет атқаруда.
«Әбу Бәкір Сыддық медресесі» діни бірлестігіне Заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу туралы В №0353170 сериялы, № 5096-1900-ДБ нөмірлі куәлігі Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Дін істері комитеті тарапынан 2009 жылғы 16 сәуірде берілген.
«Діни қызмет және діни бірлестіктер туралы» Қазақстан Республикасының заңының талаптарына сәйкес «Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы» республикалық ислами діни бірлестігінің «Әбу Бәкір Сыддық медресесі» жеке мекемесі ретінде 2012 жылы 29 желтоқсанда Павлодар қаласы Әділет департаментінен қайта тіркеуден өтті.
## Толықтай мәлімет
Медресенің жер телімінің жалпы аумағы 3348 шаршы метрді қамтиды.
Медресе ғимараты екі қабаттан тұрады. Жалпы көлемі – 200 шаршы метр. Оқу ғимаратында асхана, акт залы, ұстаздар бөлмесі және дәрісханалар бар. Ғимараттың екінші қабаты жатақхана ретінде жабдықталған.
Медреседе барлығы 49 бала білім алуда. Медреседе 6 штаттағы оқытушы-ұстаз білім беру қызметін атқарады. Әлеуметтік-экономикалық және гуманитарлық пәндерден қосалқы мұғалімдер тартылған. Оқытушылар − Қазақстанның, шет елдердің университеттерінде діни және зайырлы білім алған мамандар. Оқу жоспарына Қазақстан Республикасында діни қызметкерлер даярлау бойынша білім беру бағдарламаларына қойылатын талаптарға сәйкес зайырлы пәндер енгізілген. Жоспарды Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы мен Республикалық әлеуметтік-гуманитарлық әдістемелік бірлестік бекіткен. Медреседе білім беру қызметі осы жоспарға сәйкес жүргізілуде.
Оқу ғимаратында ғаламтор желісіне қосылған компьютер бөлмесі бар. Медресе кітапханасында барлығы 1573 оқулық қамтылған.
Әбу Бәкір Сыддық медресесіне жақын орналасқан Павлодар қаласының № 5 емханасымен білім алушыларға тұрақты медициналық көмек көрсету жөнінде келісім жасалған.
Бірінші қабатта 40 орындық асхана жұмыс істейді. Оқушыларға үш мезгіл тамақ беріледі.
Білім алушылар тегін оқытылады. Оларды қаржыландыру Павлодар қаласындағы «Мәшһүр Жүсіп» орталық мешіті мен «Әбу Бәкір Сыддық мешіті» қорының қаржысы есебінен жүргізіледі.
## Дереккөздер
## Ашылуы
«Әбу Бәкір Сыддық» медресесі Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының қолдауымен 2009 жылы ашылды. Еліміздің солтүстік аймақтарындағы талапкерлерге арналған исламдық арнаулы орта білім беретін оқу мекемесі болып табылады. Медресе Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Білім және ғылым саласындағы бақылау комитетінің 2011 жылғы 12 мамырда шектеусіз мерзімге берген АБ сериялы № 0142686 лицензиясы негізінде қызмет атқаруда.
«Әбу Бәкір Сыддық медресесі» діни бірлестігіне Заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу туралы В №0353170 сериялы, № 5096-1900-ДБ нөмірлі куәлігі Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Дін істері комитеті тарапынан 2009 жылғы 16 сәуірде берілген.
«Діни қызмет және діни бірлестіктер туралы» Қазақстан Республикасының заңының талаптарына сәйкес «Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы» республикалық ислами діни бірлестігінің «Әбу Бәкір Сыддық медресесі» жеке мекемесі ретінде 2012 жылы 29 желтоқсанда Павлодар қаласы Әділет департаментінен қайта тіркеуден өтті.
## Толықтай мәлімет
Медресенің жер телімінің жалпы аумағы 3348 шаршы метрді қамтиды.
Медресе ғимараты екі қабаттан тұрады. Жалпы көлемі – 200 шаршы метр. Оқу ғимаратында асхана, акт залы, ұстаздар бөлмесі және дәрісханалар бар. Ғимараттың екінші қабаты жатақхана ретінде жабдықталған.
Медреседе барлығы 49 бала білім алуда. Медреседе 6 штаттағы оқытушы-ұстаз білім беру қызметін атқарады. Әлеуметтік-экономикалық және гуманитарлық пәндерден қосалқы мұғалімдер тартылған. Оқытушылар − Қазақстанның, шет елдердің университеттерінде діни және зайырлы білім алған мамандар. Оқу жоспарына Қазақстан Республикасында діни қызметкерлер даярлау бойынша білім беру бағдарламаларына қойылатын талаптарға сәйкес зайырлы пәндер енгізілген. Жоспарды Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы мен Республикалық әлеуметтік-гуманитарлық әдістемелік бірлестік бекіткен. Медреседе білім беру қызметі осы жоспарға сәйкес жүргізілуде.
Оқу ғимаратында ғаламтор желісіне қосылған компьютер бөлмесі бар. Медресе кітапханасында барлығы 1573 оқулық қамтылған.
Әбу Бәкір Сыддық медресесіне жақын орналасқан Павлодар қаласының № 5 емханасымен білім алушыларға тұрақты медициналық көмек көрсету жөнінде келісім жасалған.
Бірінші қабатта 40 орындық асхана жұмыс істейді. Оқушыларға үш мезгіл тамақ беріледі.
Білім алушылар тегін оқытылады. Оларды қаржыландыру Павлодар қаласындағы «Мәшһүр Жүсіп» орталық мешіті мен «Әбу Бәкір Сыддық мешіті» қорының қаржысы есебінен жүргізіледі.
## Дереккөздер |
## Ашылуы
«Шымкент медресесі» діни бірлестігі Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Білім және ғылым саласындағы бақылау комитетінің 2008 жылғы 27 қыркүйекте шектеусіз мерзімге берген АБ сериялы № 0064031 лицензиясы негізінде қызмет атқарады.
«Шымкент медресесі» діни бірлестігіне Заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу туралы В сериялы №0172360 куәлігін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Діни істер комитеті тарапынан 2007 жылғы 30 қарашада берілген. Куәлік № 5025-1900-ДБ нөмірімен тіркелген.
ОҚО Әділет департаментінің Шымкент қаласының Әділет басқармасында 2012 жылы 5 қарашада №2884-1958-01-М-е нөмірімен «Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы» Республикалық ислами діни бірлестігінің «Шымкент медресесі» жеке мекемесі ретінде қайта тіркеуден өтті.
## Толықтай мәлімет
Медресеге тиісті аумақта 10 ғимарат бар. Медресе кешенінде 2 оқу ғимараты, 2 жатақхана, 2 асхана, 1 акт залы, 1 мешіт, 2 әкімшілік ғимараты орналасқан. Жер көлемі 7576,1 шаршы метр аумақты құрайды.
Медреседе 24 ұстаз білім беру қызметін атқарады, олардың барлығы да штаттағы оқытушылар. Оның ішінде 6 ұстаз Түркия мемлекетінің азаматтары. 3 оқытушы магистр дәрежесіне ие. Оқытушылар – Қазақстанның, шет елдердің университеттерінде діни және зайырлы білім алған мамандар.
Жұмысшы оқу жоспарында Қазақстан Республикасында діни қызметкерлер дайындау бойынша білім беру бағдарламаларына қойылатын талаптарға сәйкес зайырлы пәндер енгізілген. Оқу жоспары Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы Бас мүфтиі мен Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Техникалық және кәсіптік білім департаментінің директоры тарапынан бекітілген. Зайырлы пәндерден Қазақстан Республикасының мемлекеттік үлгідегі дипломы бар 5 маман білім береді.
Медреседе оқушыларды бір ауысымда оқыту қамтамасыз етілген. Компьютерлермен жабдықталған аудиторияларда барлығы 21 компьютер бар, олар толығымен ғаламтор желісіне қосылған. Оқу орнының барлық оқу-әдістемелік және тәрбиелік жұмыстары жайлы мәлімет компьютерлік ақпарат жүйесіне енгізілген.
Медресе кітапханасы Бас оқу ғимаратының бірінші қабатында орналасқан. Кітапханада барлығы 62000 оқулық бар, олардың басым бөлігі электрондық тасымалдағышта сақтаулы. Кітапханада 60 орындық оқу залы бар. Оқу әдебиеттерінің электрондық каталогы жасалған, электрондық кітаптарды оқуға арналған компьютерлер қойылған. Медресе кітапханасында қазақ, араб, түрік, орыс және өзбек тілдеріндегі әдебиеттер жинақталған.
Медресенің 320 орындық екі жатақханасы бар. Жатақханада оқу залы, медицина бөлмесі, тәрбиешілер бөлмелері орналасқан. Медицина бөлмесінде дәрігер маман тұрақты жұмыс істейді.
Медреседе 200 және 130 орындық екі асхана жұмыс істейді. Шәкірттерге үш мезгіл тамақ беріледі.
Білім алушылар тегін оқытылады. Оларды қаржыландыру Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы мен «Қазақстан 2030» Қазақ-Түрік жастарды қолдау қоғамдық қоры арасындағы Астана, Шымкент қалаларында ашылған ҚМДБ медреселеріне материалдық тұрғыдан көмек көрсету туралы келісім- шарт негізінде Қор қаржысы есебінен жүргізіледі.
Медресенің жекеменшік мешіті бар. Оның бірінші қабатында оқу дәрісханалары орналасқан. Дәрісханалар талапқа сай жабдықталған. Шәкірттерге бос уақытта спортпен шұғылдануға арналған залдар мен алаңдар бар. Медресенің тәрбие жоспарында спорттық және қоғамдық іс-шаралар тұрақты түрде қамтылып, жүзеге асырылып отырады.
Медресенің жанынан қыздар бөлімі ашылған. Қазір ерлер бөлімінде – 114, қыздар бөлімінде 60 шәкірт білім алуда.
## Сілтеме
http://e-islam.kz/component/k2/item/816-eIslam(қолжетпейтін сілтеме)
## Ашылуы
«Шымкент медресесі» діни бірлестігі Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Білім және ғылым саласындағы бақылау комитетінің 2008 жылғы 27 қыркүйекте шектеусіз мерзімге берген АБ сериялы № 0064031 лицензиясы негізінде қызмет атқарады.
«Шымкент медресесі» діни бірлестігіне Заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу туралы В сериялы №0172360 куәлігін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Діни істер комитеті тарапынан 2007 жылғы 30 қарашада берілген. Куәлік № 5025-1900-ДБ нөмірімен тіркелген.
ОҚО Әділет департаментінің Шымкент қаласының Әділет басқармасында 2012 жылы 5 қарашада №2884-1958-01-М-е нөмірімен «Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы» Республикалық ислами діни бірлестігінің «Шымкент медресесі» жеке мекемесі ретінде қайта тіркеуден өтті.
## Толықтай мәлімет
Медресеге тиісті аумақта 10 ғимарат бар. Медресе кешенінде 2 оқу ғимараты, 2 жатақхана, 2 асхана, 1 акт залы, 1 мешіт, 2 әкімшілік ғимараты орналасқан. Жер көлемі 7576,1 шаршы метр аумақты құрайды.
Медреседе 24 ұстаз білім беру қызметін атқарады, олардың барлығы да штаттағы оқытушылар. Оның ішінде 6 ұстаз Түркия мемлекетінің азаматтары. 3 оқытушы магистр дәрежесіне ие. Оқытушылар – Қазақстанның, шет елдердің университеттерінде діни және зайырлы білім алған мамандар.
Жұмысшы оқу жоспарында Қазақстан Республикасында діни қызметкерлер дайындау бойынша білім беру бағдарламаларына қойылатын талаптарға сәйкес зайырлы пәндер енгізілген. Оқу жоспары Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы Бас мүфтиі мен Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Техникалық және кәсіптік білім департаментінің директоры тарапынан бекітілген. Зайырлы пәндерден Қазақстан Республикасының мемлекеттік үлгідегі дипломы бар 5 маман білім береді.
Медреседе оқушыларды бір ауысымда оқыту қамтамасыз етілген. Компьютерлермен жабдықталған аудиторияларда барлығы 21 компьютер бар, олар толығымен ғаламтор желісіне қосылған. Оқу орнының барлық оқу-әдістемелік және тәрбиелік жұмыстары жайлы мәлімет компьютерлік ақпарат жүйесіне енгізілген.
Медресе кітапханасы Бас оқу ғимаратының бірінші қабатында орналасқан. Кітапханада барлығы 62000 оқулық бар, олардың басым бөлігі электрондық тасымалдағышта сақтаулы. Кітапханада 60 орындық оқу залы бар. Оқу әдебиеттерінің электрондық каталогы жасалған, электрондық кітаптарды оқуға арналған компьютерлер қойылған. Медресе кітапханасында қазақ, араб, түрік, орыс және өзбек тілдеріндегі әдебиеттер жинақталған.
Медресенің 320 орындық екі жатақханасы бар. Жатақханада оқу залы, медицина бөлмесі, тәрбиешілер бөлмелері орналасқан. Медицина бөлмесінде дәрігер маман тұрақты жұмыс істейді.
Медреседе 200 және 130 орындық екі асхана жұмыс істейді. Шәкірттерге үш мезгіл тамақ беріледі.
Білім алушылар тегін оқытылады. Оларды қаржыландыру Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы мен «Қазақстан 2030» Қазақ-Түрік жастарды қолдау қоғамдық қоры арасындағы Астана, Шымкент қалаларында ашылған ҚМДБ медреселеріне материалдық тұрғыдан көмек көрсету туралы келісім- шарт негізінде Қор қаржысы есебінен жүргізіледі.
Медресенің жекеменшік мешіті бар. Оның бірінші қабатында оқу дәрісханалары орналасқан. Дәрісханалар талапқа сай жабдықталған. Шәкірттерге бос уақытта спортпен шұғылдануға арналған залдар мен алаңдар бар. Медресенің тәрбие жоспарында спорттық және қоғамдық іс-шаралар тұрақты түрде қамтылып, жүзеге асырылып отырады.
Медресенің жанынан қыздар бөлімі ашылған. Қазір ерлер бөлімінде – 114, қыздар бөлімінде 60 шәкірт білім алуда.
## Сілтеме
http://e-islam.kz/component/k2/item/816-eIslam(қолжетпейтін сілтеме) |
«Наурыз-думан» әнін 1988 жылы филармонияда өткен концертте алғаш рет орындалған. Сол жолы әнді танымал күйші Абдулхамит Райымбергеновтің жетекшілігіндегі «Мұрагер» ансамблі сүйемелдеді. Шын мәнінде, бұл ән бірден тыңдаушыларының көңілінен шығып, сәтімен тұсауы кесілген туынды болды. Алматыда, жалпы елімізде сол жылдары Наурыз енді-енді тойланып, өзіндік бағыт, баға алып жатқан тұсы еді. Сол кезде қазақтың өте таланты композиторы Талғат Сарыбаев ақын Мұқағали Мақатаевтың сөзіне жазылған «Наурыз-думан» әнін жазды.
## Әннің сөзі
Наурыз айы туғанда,Той болушы еді бұлмаңда.Сақталушы еді сыбаға,Сапарға кеткен ұлдарға,Наурыз айы туғанда.
Наурыз, наурыз күні игі,Күні игі жердің түрі игі!Бауыры жылып науат қар,Бабымен ғана жібиді.Наурыз, наурыз күні игі,Күні игі жердің түр іигі!Шашылып ырыс шанақтан.Шақырып бір үй бір үйді,Шаттанушы еді бір игі!
Осынау игі кең жерге,Наурыз айы келгенде.Наурыз тойын бергенде,Көрмегендер де арманда,Арманда оны көрген де.Келіп ем өмір-орманға,Наурыз айы келгенде.
Пайдаланылған әдебиеттер:http://almaty-akshamy.kz
## Тағы қараңыз
* Шақырады көктем
* Наурыз («Үркер» әні)
## Сілтемелер
* Роза Рымбаеваның орындауы YouTube сайтында |
Үлкен Янискенгас — Ресейдегі Мурман облысындағы Кутсайоки өзенінің төменгі бөлігінде орналасқан сарқырама. Құлап ағу бөлігі 70-80°. Биіктігі шамамен 20 м. 3 сатыдан тұрады. 1 саты шамамен 12 м, 2 саты 12 м, соңғы саты 1,5 м.
Туристерге ұсынылатын өлкелер арасында «Маманя» деген атпен белгілі. Сарқырамадан катермен не қайықпен түсу өте қауіпті. Адамдар сынап көру мақсатында 5 рет тәжірибе жасаған, барлығы сәтті аяқталған. Сарқыраманың ең қауіптілігі — батып бара жатқан адамның дауысы мүлде естілмей, тұншығып қалады.
## Сілтемелер
* http://ww-video.ru/mediadetails.php?key=fef17319a4a57ef865d6 Мұрағатталған 4 наурыздың 2016 жылы. |
Ридо сарқырамалары, ағылш. Rideau Falls — Канаданың Оттава қаласында орналасқан екі сарқырама. Ридо өзенінің Оттава өзеніне құяр жерінде орналасқан. Екі сарқыраманың маңында Жасыл арал (Green Island), оның оңтүстігінде ескі қалалық ратуша (Old City Hall) орналасқан. Батысында Ұлттық зерттеу кеңесінің штаб-пәтері (National Research Council), шығысында — «Канада Павильоны және дүние» ғимараты орналасқан.
Сарқырамаға өз атауын Самуэль де Шамплен 1613 жылы берген, оның аққан көрінісі ашық пердеге ұқсайды. Осы сарқырамаға атау берілгеннен кейін, Оттавадағы көп обьектілер сарқырама атауымен байланыста болды. Сарқырамадан өту мүмкін емес болғандықтан, оны айналдыра жол салған.
## Дереккөздер
* Legget, Robert Ferguson (1986), Rideau Waterway, University of Toronto Press, ISBN 0802025730
* Conroy, Peter (2002), Our canal: the Rideau Canal in Ottawa, General Store Pub. House, ISBN 1894263634 |
Эдуард Тейтем, (ағылш. Edward Lawrie Tatum; 14 желтоқсан 1909, Боулдер, Колорадо — 5 қараша 1975, Нью-Йорк) — америкалық биохимик және генетик, АҚШ Ұлттық ғылым академиясының мүшесі (1952).
## Өмірбаян
Тейтем, Боулдер, Колорадо, АҚШ-та туған. Чикаго университетінде тәлім алды және биохимия докторлығын Висконсин-Мэдисон университетінде 1934 жылы алды.1937 жылы Стэнфорд университетінде жұмыс істей бастады және осы кезде Бидлді жолықтырды.1945 жылы Йель университетіне ауысты. 1948 жылы Стэнфорд қайтып оралды және кейінірек 1957 жылы Рокфеллер институтынде кірді.
## Негізгі жұмыстары
1941 жылы (Дж.Бидлмен), нейроспора саңырауқұлағының гендік мутациясы штамммен өсу үшін кез келген қажетті аминқышқылдарды, витаминдерді немесе басқа өсу факторын (ауксотрофты мутант) синтездеу қабілетінің жоғалуына әкелетінін тапты, ал 1945 жылы бұл сипатты бактериялардан тапты. Бактериялардың рекомбинация генетикалық құбылысын тапты (Дж.Ледербергпен бірге, 1947) . Дж.Бидлмен бірге, биохимиялық генетика негізі болып табылатын «бір ген — бір фермент» тұжырымдамасын ұсынған.
## Нобель жүлдесі
Нобель жүлдесі (Дж. Бидл және Дж.Ледербергпен бірге, 1958).
## Шығармалары
* Genetic control of biochemical reactions in Neurospora (совм. с G. \V. Beadle), «Proc. National Academy of Sciences», 1941, v. 27; в рус. пер.: История одного биологического исследования, в кн.: Гершкович И., Генетика, М., 1968.
## Сілтемелер
* Нобельдік комитетінің сайтынан ақпарат (ағыл.)
## Дереккөздер |
Витушкин Анатолий Георгиевич (25 маусым, 1931, Мәскеу - 9 мамыр, 2004, Мәскеу) - кеңестік және ресейлік математик.
## Марапаттамалары
* 1968 - КСРО Мемлекеттік сыйлығы
* 2003 - А.Н. Колмогоров сыйлығы
## Еңбектері
* А. Г. Витушкин. Көпөлшемді ауытқулар. — 1955. — 220 бет.
## Сыртқы сілтемелер
* Анатолий Георгиевич Витушкин |
Зейлигер Дмитрий Николаевич (12 мамыр 1864, Тирасполь, Херсон губерниясы - 25 маусым, 1936, Ростов-на-Дону) - ресейлік және кеңестік математик, механик, профессор.
## Жанұясы
* Ағасы - Филипп Николаевич Зейлигер (1863 — 1937)
* Баласы - Сергей Филиппович Зейлигер (10 желтоқсан 1897 - Одесса 17 қараша, 1929, Берлин)
## Сыртқы сілтемелер
* Ғалым туралы мәліметтер |
Илолов Мамадшо Илолович (14 наурыз, 1948 жыл, Горно-Бадахшан ауданы) - физика-математика ғылымдарының докторы, профессор.
## Марапаттамалары
* Пушкин медалі (2007)
## Жанұясы
* Әйелі - Гульдавлат Назирова
* Балалары - Пурнур, Садаф, Ахмадшо.
## Сыртқы сілтемелер
* Первичность и универсальность веры и разума(қолжетпейтін сілтеме) |
Иохвидов Иосиф Семёнович (20 тамыз, 1919, Одесса - 1 шілде, 1984, Воронеж) - кеңестік математик.
## Жанұясы
* Әкесі - Семён Вульфович Иохвидов (?,Белоруссия — 1941, Алматы)
* Анасы - Лия Бенционовна Иохвидова
* Әйелі - Анна (Геня) Абрамовна Каральник (1918 — 1985)
* Баласы - Евгений Иосифович Иохвидов
* Қызы - Алина Иосифовна Иохвидова
## Сыртқы сілтемелер
* Иохвидов Иосиф Семёнович |
Тұрымқұл — Жамбыл облысы Талас ауданы, Ойық ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Қаратау қаласынан солтүстікке қарай 84 км-дей жерде, Талас өзенінің аңғарында орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Талапты — Жамбыл облысы Талас ауданы, Бостандық ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы - Қаратау қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 76 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Әбжапар Жылқышиев ауылы — Жамбыл облысы Тұрар Рысқұлов ауданы, Өрнек ауылдық округі құрамындағы ауыл. Ауылға осы ауылдың тумасы жазушы Әбжапар Жылқышиевтың есімі берілген.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Құланнан батысқа қарай 40 км-дей жерде орналасқан.
## Табиғаты
Ауылдың табиғаты таулы өңірде орналасқан. Ауыл маңында демалыс орындары бар. Тау бөктерінде «Қызыл кітапқа» енгізілген қызғалдақ түрлері өседі[дереккөзі?].
## Халқы
## Дереккөздер |
Карацуба Анатолий Алексеевич (31 қаңтар, 1937 жыл, Грозный - 28 қыркүйек, 2008, Мәскеу) - кеңестік және ресейлік математик.
## Марапаттамалары
* 1981 - Чебышев сыйлығы
* 1999 - Еңбек сіңірген ғылым қайраткері
* 2001 - Виноградов сыйлығының
## Сыртқы сілтемелер
* Ғылыми еңбектер тізімі |
Алғабас — Жамбыл облысы Тұрар Рысқұлов ауданы, Қайыңды ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Құланнан батысқа қарай 66 км-дей жерде орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Аққайнар — Жамбыл облысы Тұрар Рысқұлов ауданы, Қорағаты ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Құланнан солтүстік-шығысқа қарай 70 км жерде орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Кобельков Георгий Михайлович (4 наурыз 1947, Казатин, Винницкий облысы) - кеңестік және ресейлік математик.
## Марапаттамалары
* Ломоносов сыйлығы
## Еңбегі
* Бахвалов Н. С., Жидков Н. П., Кобельков Г. М. Сандық әдістер. 2003. ISBN 5-94774-060-5
## Сыртқы сілтемелер
* Георгий Михайлович Кобельков Мұрағатталған 27 мамырдың 2010 жылы. |
Алғабас — Жамбыл облысы Тұрар Рысқұлов ауданы, Құмарық ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Құлан ауылынан солтүстік-батысқа қарай 22 км-дей жерде орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Әбілқайыр — Жамбыл облысы Тұрар Рысқұлов ауданы, Ақниет ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Құлан ауылынан солтүстік-батысқа қарай 24 км-дей жерде орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Байтелі (1992 жылға дейін — Жеңістің 40 жылдығы) — Жамбыл облысы Тұрар Рысқұлов ауданы, Ақбұлақ ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Құлан ауылының солтүстік-шығысында 23 км-дей жерде орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
{{Тексерілмеген мақала|date={{subst:#time:F Y}}}}globsАнже университеті- француз университеті, Нанта академиясына жатады. 1971 жылы ашылған.
## Тарихы
Университет тарихы орта ғасырда басталады,Франция королі Карл V өз жарлығымен құқық,теология және медицина университетінің негізін қалайды. 1462 жылы рим папасы Евгений IV ресми түрде мойындайды.1875 жылы университет атауы Батыс Католиктік Университеті болып өзгереді.1971 Анжеде заманауи университет құрылды ғылыми университет орталығы базасында,технологиялық университет институты, заңды университет колледжі,филологиялық университет колледжі. Осылай Анжеде екі университет бар: мемлекеттік Анже Университеті және жеке меншік Батыс Католикалық Университеті
## Құрылымы
Анже университетінде 6 факультет, технологиялық институт және де инженерлік мектеп бар.
Факультеттер:
* Тіл,филилогия және гуманитарлық ғылым факультеті.
* Құқық,экономика және басқару факультеті.
* Нақты ғылым факультеті.
* Медицина факультеті.
* Фармацевтика және денсаулық инженерия факультеті
* IMIS-ESTHUA-ITBS Институты техникалық қызмет көрсету, жылжымайтын мүлік және қауіпсіздік саласындағы жоғары білім, туризм және мейманханалық бизнес, инженерия туризм, ғимараттарды және қызмет көрсету саласы
## Сілтеме
* Университет Анже
## Дереккөз |
Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Академиясы—ұлттық қауіпсіздік органдарының жедел және басшы қызметкерлерін даярлау, қайта даярлау және біліктілігін арттыру саласындағы ғылыми және әдістемелік орталық..
## Тарихы
Бұл жоғарғы оқу орны өз тарихын Алматы қаласында ұдайы әрекет ететін КСРО мемлекеттік қауіпсіздік органдары басшы және жедел құрамының біліктілігін жетілдіру курстары деген есіммен 1974 жылдан бастады. 5 жылдан кейін оқу орыны КСРО МҚК Кадрлар біліктілігін арттыру курстары болып қайта құрылып, 1983 жылы оған КСРО МҚК Жоғары курстары деген ат берілді.
Қазақстан ұлттық егемендігін жариялағаннан кейін ел басшылығының шешімімен 1994 жылы оқу орыны Қазақстан Республикасы ҰҚК институты болып қайта құрылды. Оған ұлттық қауіпсіздік органдары қызметкерлерін жоғарғы арнаулы білім туралы диплом берумен жедел-іс-қимыл қызметінің барлық бағыттары бойынша даярлау және қайта даярлау міндеті жүктелді.
Мемлекет басшысы Н.Ә. Назарбаевтың 1999 жылғы 6 мамырдағы Жарлығымен Институт Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті Академиясы болып қайта құрылды..
## Дереккөздер |
Қала гравилаты (лат. Geum urbanum) - раушангүлділер тұқымдасы шыршай туысына жататын шөп тектес, көп жылдық өсімдік.
## Сипаты
* Сабағы тік өседі, биіктігі 30-60 см-ге дейін жетеді.
* Бұтақтары аз, төменгі жағындағы жапырақтарының сағақтары ұзын, қауырсын тәрізді болады. Ал жоғарғы жағындағы жапырақтарының сағақтары қысқа, 3--4 салалы немесе бүтін болып келеді.
* Гүлдері ірі, сабағы ұзын, ашық сары түсті, гүл жапырақшалары бесеу.
* Мамыр-тамыз айларында гүлдейді. Маусым-қыркүйек айларында жемісі піседі. Шалғынды жерлерде, ормандарда, бұталарадың арасында, өзендердің жағаларында, бақшаларда өседі.
*
*
*
*
### Емдік қасиеті
Қала гравилатының құрамында илік заттар, эфир майлары, С дәрумені және ащы заттар бар. Дәрі жасау үшін өсімдіктің тамырын күзде, жер үстіндегі бөлігін көктемде гүлдеген кезінде жинап алады.
* Халық медицинасында өсімдіктің сулы тұнбасымен асқазанның түрлі ауруларын емдейді.
* Өсімдіктің қабынуға қарсы әсер ететін, микробтарды жоятын қасиеттері де бар.
* Ол дизентерияға, асқазанның қабынуына қарсы қолданылады.
* Іш желденгенде, ішек түйнеп ауырғанда және геморрой түйіндерінен қан кеткенде де осы өсімдікпен емдеуге болады.
* Ол бауыр мен өт жолдарының ауруларына да шипа.
* Кейде қала гравилатын қатты жөтелді басу үшін және тістің түбін босап, қанағанда, тамақ бездері қабынғанда қолданады.
### Дәріні дайындау және қолдану тәсілі
Өсімдіктің 1 ас қасық ұнтақталған тамырын немесе шөбін 1 стақан қайнап тұрған суға салып 20 минут тұндырады да, стақанның төрттен біріндей мөлшерде күніне 3-4 рет ішеді.
## Дереккөздер
## Тағы қараңыз
* Дәрілік өсімдіктер |
Шилен (лат. Zizyphus) – қаражемістер тұқымдасына жататын көп жылдық тікенді бұта немесе бұта тәрізді аласа жеміс ағаштары туысы. Қазақстанда оның 1 түрі (кәдімгі шилен) қолдан өсіріледі. Субтропиктерде өсетін 100 түрі белгілі.
## Түрлері
* Ziziphus jujuba – Кәдімгі шилен немесе қытай құрмасы
* Ziziphus mauritiana – Зизифус мавританский
* Ziziphus lotus – Лотосовое дерево
## Дереккөздер |
Ақ Бим Қара құлақ (орыс. Белый Бим Чёрное ухо) — 1971 жылы орыс жазушысы Гавриил Николаевич Троепольский (1905-1995) жазған повесть.
Бұл шығарма Александр Трифонович Твардовскийге (1910-1971) арналған. Шыққаннан кейін бірден КСРО-ның танымал кітаптарының бірі болып атанды. Кітап көптеген жаңартулардан өтіп, 20-дан астам тілге аударылды. Троепольдің кітабы АҚШ-тағы колледждерінің оқуға міндетті кітаптардың жобасына енгізілді. Кітап Қазақстандағы Назарбаев Зияткерлік мектептеріндегі оқушыларға оқуға ұсынылған «100 кітап» жобасына енгізілді.
## Шығарылымы
1972 жылы шығарма шығарылымын «Кеңестік жазушы» баспасы өз мойнына алды. Біраз уақыт өткен соң повесть «Біздің Замандас» журналында, қазіргі заман тілімен айтылғанда, бестселлер атанды. Желісіне қызуғышылығын білдірген Станислав Ростоцкий, сол кездерде керемет фильмдер түсірген режиссер кинолентасын түсіруін бастайды. 1977 жылы «Ақ Бим Қара құлақ» атты екі сериялы кино жарық көрді.
## Желісі
Хикая барысында өзінің иесіне адал ит, аяқ астынан қайғыға ұшырайды. Шотландық сеттер тұқымына сай келмейтін ақ түсті шеттер өзінің иесі, зейнеткер Иван Иванычпен пәтерде тұрады. Ит иесі, бұрынғы журналист, Ұлы Отан соғысының қатысушысы, ал қазіргі кезде аңшы әрі өз итін жақсы көретін және оны жиі аң аулау үшін орманға алып баратын.
Біраз уақыт өткен соң ит иесінің жүрегіндегі соғыстан қалған оқтың түйірі қозғалып кеткеннен соң, емделу үшін Мәскеуге кетеді, ал итті көршісіне қалдырады. Бірақ көршісінің салақтығынан ит пәтерден қашып кетіп, өз иесін іздеу барысында көшеде қалып қояды. Қасында ешкім болмаған ит өз жолында көп адамдарды кездестіреді — бірі жақсы болғанымен, басқа бірі итті жақтырмай оған зұлымдық көрсеткен. Олардың барлығын ит бірден айыра алмай екінші рет олардан қашуға тырысады. Бимге аяушылық пен көмектен басқа әртүрлі қатыгездік те көрсетілді. Көптеген себептерге байланысты ит ешкімде тұрақтамай иесіз өмірінің жартысын далада өткізеді. Біраз қиыншылықтан өткен және өз иесінің қайта оралуына аз ғана уақыт қалғанада, Иван Иванычтың көршісі Бимді пәтер ауласында көруді қалмаған соң, ит аулаушылар ұстап алады. Итті қайтып алуға келген иесі оның өлі денесін табады. Оны қала сыртына апарып жер қойнауына тапсырады. Кейін дәл осындай тұқымды ит алып оны өсіріп баптауға бар күшін салады.
## Жүлделер мен ескерткіштер
* 1971 жылы кітап авторы КСРО-ның мемлекеттің сыйлығының иегері атанды.
* 1975 жылы повесть өзі КСРО-ның мемлекеттің сыйлығының иегері атанды.
* 1977 жылы Станислав Ростоцкий түсірген екі сериядан тұратын кино жарық көріп, көптеген кинофестивальдердің жеңімпазы атанды, соның ішінде әлемге танымал «Оскар» жүлдесін «Ең керемет шетелдік кино» категориясында иеленді.
* 1998 жылы Воронеж қаласында Қуыршақтар театрының алдында «Ақ Бим Қара құлақ» атты иттің ескерткіші орнатылған.
## Дереккөздер
## Сілтемелер
* Хатико |
Борис Аронұлы Талис (р. 1938, Одесса) — Американдық қоғам қайраткері, жазушы, публицист, «С Америкой на „ты“» кітабының авторы, соның ішінде «Хадсон Одесса,» газетінің бас редакторы. |
Ит көжесі (посинтхан (보신탕; 補身湯), или кэджангук (개장국Корей асханасының ұлттық тағамы. Бұл көже адамның қайсарлығын арттырады деген аңыз бар.
«Посинтхан» сөзі «ағзаны нығайту» деген мағынаны береді және ол XX ғасырдың ортасында пайда болды, ал ол кезде «кэджангук» соя пастасы мен ит көжесі деген мағынаны білдіретін аса көне сөз болып табылатын.
Тағамды дайындау үшін ит етін жасыл жуамен, перилла жапырақшасымен, әртүрлі дәмдеуішпен (твенджан, кочхуджан) қайнату керек.
## Көзқарас
Бұл тағам Кореяда кеңінен таралған дәмді тағамдардың бірі болғанымен, XX ғасырдан бастап оған деген көз-қарас өзгерді. «Ит жейтін халық – нағыз жабайы халық» деп айтқан Бриджит Бардоның сөзінен кейін ит көжесінен көбісі бас тартты және итті тағам ретінде қолдануға тыйым салынды. Кореяда итті адамның досы ретінде қабылдамағанымен, оның мәртебесі халық арасында жоғары болған. Сонымен қатар, ит көжесі Кореяда ешқашан күнделікті тағам болып есептелмеген, тек оны мезгілмен және шипалы тағам ретінде ғана қолданған.
## Дереккөз
## Дереккөздер |
Сәнқабақ (лат. Luffa) – асқабақтар тұқымдасына жататын лиана тәрәздә асқабақ тектес өсімдіктер туысы. Азия мен Африканың тропикалық немесе субтропикалық аймақтарында өседі.
## Түрлері
* Luffa acutangula –
* Luffa aegyptiaca / Luffa cylindrica –
* Luffa operculata –
## Дереккөздер |
Жақсылық (1993 жылға дейін — Тельман) — Жамбыл облысы Тұрар Рысқұлов ауданы, Көкдөнен ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Құлан ауылының батысында 1,5 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Еңбекші — Жамбыл облысы Тұрар Рысқұлов ауданындағы ауыл, Абай ауылдық округінің орталығы.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Құлан ауылының шығысында 5 км-дей жерде орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Жалпақсаз — Жамбыл облысы Тұрар Рысқұлов ауданы, Қарақыстақ ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Құлан ауылының солтүстік-шығысында 12 км-дей жерде орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Қаракемер — Жамбыл облысы Тұрар Рысқұлов ауданы, Құмарық ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Құлан ауылының батысында 15 км-дей жерде орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Жарлысу — Жамбыл облысы Тұрар Рысқұлов ауданы, Өрнек ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Құлан ауылының батысында 36 км-дей жерде орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Көкарық — Жамбыл облысы Тұрар Рысқұлов ауданы, Абай ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Құлан ауылының шығысында 7 км-дей жерде орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Итон колледжі (ағылш. Eton College, толық аты —ағылш. The King's College of Our Lady of Eton beside Windsor) —ұл балаларға арналған британдық жеке меншік мектеп. Колледж 1440 жылы Генрих VI королімен салынған болатын. Бұл колледж құрылғаннан қазіргі күнге дейін Ұлыбританияның 20 премьер-министрі осы колледждің түлегі атанды.Қазіргі премьер-министр және Ұлыбританияның Консервативті партиясының басшысы Дэвид Кэмерон —Итонның түлегі.
Итон колледжі Лондонның батысынан 30 км жерде,Темза жағалауында,Виндзор сарайы маңында орналасқан. Мектептің ресми мәртебесі— 13-18 жастағы ұл балаларға арналған мектеп-интернат.Оқу төлемі жылына 35,720 фунт немесе 55,630 долларға тең.Итонда барлығы 1300 студент оқып,кейбіреулері сыйлы корольдік стипендия иегері болғандықтан, оқуға бір тиын ақша төлемейді.
## Колледж тарихы
Итон колледжінің негізі 1440 жылы Генрих VI королінің бұйрығымен қаланған болатын.Болашақ студенттерді Генрих VI кейінірек негізін қалаған Кембридж университетіне дайындау колледждің басты мақсаты болатын.
XVI ғасырдың архивтік жазбаларында Итон колледжінің окушыларының күн жоспары туралы ақпарат сақталған.Оқушылар сағат 5-те тұрып,дұға оқып,және таңғы сағат 6-да сыныптарында болуға тиіс еді.Оқыту ол кездері латынша болды.Сағат дәл 8-де оқушылар өз бөлмелеріне қайтып,жатып ұйықтайтын.Күні бойы ортағасырлық студенттерді күніне 2 рет тамақ берген,ал жұма күндері қатал ауыз бекіту болатын.Демалыстармен де оңай емес болатын—3 апта Рождествоға демалысты колледжде өткізсе,3 апта жазда,оқушыларға өз үйлеріне тарасуға рұқсат берілетін.
1461 жылы Эдуард IV таққа отырғанда,ол барлық мектеп гранттарының күшін жойды және қазына-байлықтардың көп бөлігін Темзаның арғы бетіндегі, Виндзордағы Георгий әулиенің шіркеуіне көшірді.Аңыз бойынша,Эдуардтың ханымы,Джейн Шор,мектепті қорғауға шыққан.Ол мектептің көп бөлігін сақтауға көмектескен деп саналады.
Генрих VI тақтан құлаған соң,мектеп шіркеунің құрылыс жұмысы тоқтатылды.Тек хорлар ғана аяқталған болатын.
Құрылыс жұмыс кезінде кірістердің түсуіне байланысты мектеп зардап шеккендіктен,мектептің дамуы мен аяқталуы ауқатты адамдардың қолында болды. Мектеп құрылысы 1517 жылы Роджер Люптон ректор болған жалғасты.Мектеп символы атанған,мектеп ауласына кіретін батыс есіктер сол адамның атында.
Люптоннан кейін шамамен 1670 жылы мектеп ауласының батысында галерея соғылғанға дейін құрылыс жұмыстары болмады.Ол кейінірек қайта жөнделіп,1694 жылы Мэтью Бэнкстың басшылығымен аяқталған болатын.1725-29 жылдары Томас Роуленд салдырған мектептің орталығындағы кітапхана мектептегі соңғы толықтыру болды.Ол жерде көптеген кітаптар мен жазбалар сақталуда.
XIX ғасырда архитектор Джон Шоу кіші(1803-1870) Итонның инспекторы болды.Ол ректор Фрэнсис Ходжсонның жобасын іске асырып 1844-16 жылдары Жаңа ғимараттарды дамытты.Ректорбірінші қабаттағы өмір сүру жағдайы нашар Ұзын Шатырда (Long Chamber) тұратын студенттердің жағдайын жақсартықысы келді.
Финанс,ғимарат жағдайы мен Итонды басқаруға байланысты шағымдарға жауап ретінде 1861 жылы Итонмен санағанда алдыңғы қатардағы тоғыз мектептің жағдайын зерттеу үшін Кларендон комиссиясы құрылды.
Англо-бур соғысында қаза тапқан Итон түлектеріне арналған ескерткіш ретінде, 1906-08 жылдары Үстіңгі мектепте (Upper school) өте үлкен және бай Мектеп залы мен Мектеп кітапханасы салынған.Бірінші Дүниежүзілік Соғыс кезінде қаза тапқан итондықтарға арнап клуатр мен шіркеуде көптеген естелік тақтайшалар орнатылған. Екінші Дүниежүзілік Соғыс кезінде құлаған бомба Үстіңгі мектепті бұзып,шіркеудегі көптеген витраждар мен терезелерді сындырған.
1959 жылы колледжде ядролық соғыс жағдайында колледж ректоры мен студенттерге арналған бункер болған.Қазіргі уақытта ол қойма ретінде пайдаланылады.
Бұрын итондықтарды кейде антисемитизммен кінәлаған.Кейбір уақыт аралығында колледж студенттері жаңадан келгендерді «еврей» деп атайтын.1945 жылы колледжге түсетін баланың әкесі британдық болуы керек туралы жарғы қабылданды.1960 жылдары Гарольд Макмилланның араласуы жарғының күшін жойдыртты.
Мектептің бүкіл тарихы барысында оның британдық корольдік үймен үзіліссіз байланысы байқалады.Ол біріншіден,колледждің үнемі король отбасысының ерекше патронажы болуына қатысты болса,ал екіншіден колледж колрльдің Виндзор сарайынан бірнеше қадам жерде орналасқаны себеп болуда.Тақта 1760-1820 жылдары,60 жыл отырған король Георг III айтарлық барлық өмірін Виндзорда өткізген.
### Ректорлар
* 1440–1442: Генри Север
* 1442–1447: Уильям Уэйнфлит
* 1447: Джон Клерк
* 1447: Уильям Уэстбери
* 1477: Томас Баркер (сайланған,бірақ міндетінен бас тартқан)
* 1477–1504: Генри Бост
* 1504–1535: Роджер Люптон
* 1535–1547: Роджер Олдрич
* 1547–1554: сэр Томас Смит
* 1554–1559: Генри Коул
* 1559–1561: Уильям Билл
* 1561: Ричард Брюэн (сайлау күшін жойды)
* 1561–1596: Уильям Дэй
* 1596–1622: сэр Генри Савил
* 1622–1623: сэр Томас Маррей
* 1624–1639: сэр Генри Уоттон
* 1639–1644: Ричард Стюарт
* 1644–1659: Франсис Рос
* 1659–1660: Николас Локьер
* 1660–1661: Николас Монк
* 1662–1665: Джон Мередит
* 1665–1680: Ричард Эллестри
* 1681–1695: Закари Крэдок
* 1695–1732: Генри Годолфин
* 1733–1746: Генри Бланд
* 1746–1765: Стивен Слич
* 1765–1781: Эдвард Барнард
* 1781–1791: Уильям Хэйворд Робертс
* 1791–1809: Джонатан Дэвис
* 1809–1840: Джозеф Гудолл
* 1840: Джон Лонсдейл (сайланған,бірақ міндетінен бас тартқан)
* 1840–1853: Франсис Ходжсон
* 1853–1862: Эдвард Кревен Хотри
* 1862–1884: Чарлз Олд Гудфорд
* 1884–1909: Джеймс Джон Хорнби
* 1909–1918: Эдмонд Варр
* 1918–1936: Монтегю Родс Джеймс
* 1936–1944: лорд Хью Сесил (лорд Куиксвуд 1941-ден бастап)
* 1945–1949: сэр Генри Мартин
* 1949–1965: сэр Клод Ауреллиус Эллиот
* 1965—1978: барон Гарольд Качча
* 1978—1991: барон Мартин Чартерис
* 1991—2000: сэр Энтони Акланд
* 2000—2009: сэр Эрик Андерссон
* 2009—н.в.: барон Уильям Уолдгрейв
## Мектептегі оқу кезеңдері
Итонда 3 академиялық кезең бар(бөлік ретінде танымал):
* Михайлов бөлік,қыркүйектің басынан, желтоқсанның ортасына дейін.
* Ораза бөлік,қаңтардың ортасынан,наурыздың соңына дейін.
* Жаздық бөлік,сәуірдің соңынан,маусымның соңы-шілденің басы.
Олар бөлік деп аталу себебі,бұрын жыл сол еекі бөлікке бөлінген және сол екі бөлік арасында студенттер үйлеріне қайтқан.
## Итон Колледждері
### King’s Scholars (корольдік жеңілдік иегерлері)
Колледждердің бірі 70 студент үшін қосымша дайындалған және олардың оқулары университет тарапынан төленеді(мүмкіндіктеріне қарай 90% төленуі де мүмкін),ал бұлCollege деп аталады. «King’s Scholars» атауы 1440 жылы мектеп Генрихом VI -мен негізі қаланғанымен байланысты және корольдік сый болып табылады.Басында жартысы Винчестер колледжінде оқыған 70 студент жинаған;барлық ұлдар король тарапынан бөлінген қаржыға білім алған.
College, King’s Scholars студенттері өз аттарының соңына «KS» әріптерін қолданыуға құқылы. Одан басқа,оларды фрактарының сыртынан киетін қара мантиясы арқылы тануға болады.Осының арқасында Буксирлер(tugs, лат. togati,мантия киетіндер) деген лақап ат табылды;сонымен қатар олар кейде шіркеу қызметі кезінде шіркеу қызметкерлері тәрізді киімдерін(стихарь) киеді.
### Oppidans
Мектеп өсуімен кеөптеген оқушыларға өз оқу төлемін төлеп,шығындарын өтеп және мектептің негізгі ғимараттарынан тыс,қалада тұрған жағдайда ғана оқуға келуге рұқсат берілген. Олар Oppidans деп аталып, Oppidum латын тілінен Рим империясындағы уақытша қала-бекініс деген мағына берген. Уақыт өте келе,оқушылардың жақсырақ жағдайда тұруы үшін колледжде тұрғын ғимараттар салынып,XVIII және XIX ғасырларда колледждер әйел адамдардың басқаруында болған және оларды «дама» немесе «ханым» деп атаған.Әр колледжде шамамен 50 ұл бала тұрған.
Итонның қабылдау емтиханынан өткен оқушылардың барлығы King’s Scholarsколледжін таңдамайды.Егер олар 24 Oppidan колледждерінің біреуін таңдаса,онда оларды Oppidans деп атайды.Өте жақсы академиялық жетістіктермен көзге түскен ұлдар Oppidan Scholars деп аталуға құқылы болып,өз аттарының соңына "OS" әріптерін қосып айтуға рұқсват алады.
### Колледждер құрылымы
Колледж басшысымен қатар әр колледждің Капитаны мен ойын Капитаны бар.Кітапхана дегеніміз соңғы курстың оқушыларының өз ас үйі орналасқан бөлме.Дәл осындай қызметтегі бірақ,бітіруші сыныптың алдыңғы сынып оқушыларының бөлмесі Дебат деп аталады.
Колледж студенттерінің ортақ жиналысы әр кеш сайын өткізіледі. Олардың бастапқы табиғатына байланысты олар Дұға деген атпен де әйгіліКолледж басшысы мен ұлдар хабарлама жасауға құқылы,тіпті кейде кішігірім көрініс те қойылады.
Итон тарихының көп бөлігінде кіші сыныптар үлкен сыныптарына қызмет етуі керек болған. Олардың міндеттеріне үй жинау,тағам дайындау және әртүрлі нұсқауларды орындау жатқан.Бұл тәжірибе fagging деген атпен әйгілі және бұл 1970 жылға дейін көп колледждерде болған.Колледж капитандары әлі күнге дейін бірінші курс оқушыларын жұсайды.Мысалы,мектеп кеңсесінен поштаны алып келу.
## Бірыңғай форма
Мектеп өз дәстүрлерімен қатар,қара фрак,көкірекшеден(жилет),жағадан және жіңішке жолақты шалбардан тұратын формасысен де әйгілі.Оқушылардың көп бөлігі ақ галстук тақса,кейбір жоғары сыныптар ақ көбелек және итальяндық жағаны киюге құқылы болған.
## Мұғалімдер мен оқыту
Оқушылар мен мұғалімдердің саны 8:1 тең және бұл жалпымектептік стандарттан төмен. Оқудың алғашқы жылында бір сыныпта 20-25 оқушы болса,соңғы жылы он немесе одан да аз оқушы қалады.
Алғашқыда мектептегі оқу дұғаға,латын тіліне көп көңіл бөлетін.
Кейінірек классикалық ғылымдарға,оның ішіндегі ең басты латынша,ежелгі тарих,ал жақсы жетістіктерге ие болған ұлдарға ежелгі грек тіліне көңіл бөлінді. 19-ғасырдың екінші жартысынан бастап бағдарлама кеңейіп,кеңейе түсті:мысалы,қазіргі таңда 100-ден аса оқушы жоспардан тыс қытай тілін үйренуде. 1970-жылдары Итон колледжінде бір ғана компьютер болған. Бүгінгі таңда барлық ұлдарада ноутбуктар болуы керек және мектептің желісі барлық сыныптар мен ұлдардың бөлмелерін Интернетпен қосады.
Оқушы үлгерімі жайлы жауапкершілік колледж басшысынығң мойнында және оған көмектесетін қосымша мұғалімдер-тьюторлар бар. Әр кеш сайын оқушыларға бір сағат он бес минут уақыт берілген.Бұл уақыт Тыныш сағат деп аталыды және бұл уақытта оқушыларда басқа сабақтар болмаса, олар уақытын сабақ оқуға,тапсырмалар дайындауға құрту керек.Колледж басшыларының шешіміне байланысты кейбір колледждерде кешкі дұғадан кейін екінші Тыныш сағат бар.Бұл ресми жағынан кем емес және бұл уақытта оқушыларға бір-бірінің бөлмелеріне келуге рұқсат етіледі.
## Қолдау және шаралар
Итонда оқушыларды мадақтау арқылы жоғары оқу стандартын қолдау жүйесі бар.Жақсы жасалған жұмыс мадақталып және мақталып,сонымен қатар,оқушының тьюторына жетістіктің дәлелі ретінде көрсетіледі. Егер оқушы барлық пәндерден үлгерімі ерекше жақсы болса,онда ол мектеп директоры алдында мадақтала алады.
Егер оқушы көрнекті шығарма жазса,оның жұмысы Итонның болашақ оқушылары сол шығармамен танысуы үшін мектептің архивінде сақталуға жіберілуі мүмкін.Бұл мадақтау тәсілі 18-ғасырдан бері сақталып келеді.Бұл жағдай сирек кездесетіндіктен Итонның көптеген студенттері үшін бұл жағдай құпия болы қала бермек.Жақсы шығарманы архивке жібергісі келген мұғалім белгілі бір бөлім басшысынан рұқсат алуы қажет.Ол қабылданған соң,студент колледж басшысымен,тьютормен,бөлім басшысымен қол қойылған карта алады.
Егер оқушы нашар жұмыс жазса,онда оның үстіңгі жағы жыртылып,тьюторға танысу және қол қою үшін беріледі.
Емтихандар бүкіл оқушылар үшін күздік триместрдің соңында және бірінші,екінші жыл оқитындарға жаздық семестрдың соңында болады.
## Музыка және театр
### Музыка
Қазіргі «Регент»(музыкалық бөлім басшысы) болып саналатын Тим Джонсон.Мектеп 8 органдары мен концерт залымен мақтана алады.. Әртүрлі аспаптарда ойнауды үйрету де кездеседе және оның ішінде сирек кездесетіндері де бар,мысалға,диджерида.Мектеп көптеген ұлттық конкурстарға қатысса,көп оқушылар Ұлттық жастар оркестріне қатысады,ал мектеп талантты музыканттарға стипендия береді.Мектепте хор мен хор айту курстары бар.
### Театр
Итонда жыл сайын көптеген пьесалар қойылады.Ең басты театр Farrer (400 адамдық) және 2 театр-студииялар— Caccia и Empty Space (90 және 80 адамдық).Шамамен 8-9 пьеса колледждермен,шамамен 3 немесе 4 тәуелсіз(олар бір колледжбен,продюсермен,режиссермен ғана шектелмейді;пьесаларды Итон қаржыландырады).Мектептің пьесалары өте жақсы абыройлы,сондықтан кейбір орындар ертерек алынып та қойылады.
Соңғы жылдары колледжде қойылған:
## Мейрамдар
Итонның ең әйгілі мерекесі «Төртінші маусым» — бұл Итонның негізін қалаушы Георг III туған күнін тойлау. Бұл күн қайықтардың шеруімен өтеді және шеру ескі ағаш қайықтардың жүзуімен басталады.Ханымның ресми туған күні сияқты «Төртінші маусым» дәл 4 маусым күні емес,маусымның бірінші жексенбісінің алдындағы сәрсенбі күні тойланады.Итон сонымен қатар Әулие Андрей күнін де тойлайды және бұл күні Итонский пристенок ойыны ойналады.
## «Бұрынғы Итондықтар»
Итонның бұрынғы студенттерін Бұрынғы Итондықтар (Old Etonians) деп атайды. Итонның түлектері ішінен 19 британдық премьер-министр шыққаноның ішінде: сэр Роберт Уолпол, Уильям Питт Старший, герцог Веллингтон, Уильям Гладстон, Артур Джеймс Бальфур, Гарольд Макмиллан және қазіргі премьер-министр Дэвид Кэмерон.
Жазушылар арасында да Итондықтар аз емес: Генри Филдинг, Томас Грей, Гораций Уолпол, Олдос Хаксли, Перси Биши Шелли, Роберт Бриджес, Джордж Оруэлл, Энтони Поуэлл, Сирил Коннолли и Ян Флеминг.
Итонның басқа түлектері ішінде: ғалымдар Роберт Бойль, Джон Мейнард Смит, Джон Холдейн,жәнеДжон Гёрдон, денди Джордж Браммелл, экономисттер Джон Мейнард Кейнс және Ричард Лейард, Антарктика зерттеушісі Лоуренс Оутс, саясаткер Алан Кларк, зерттеуші сэр Ранульф Файнс, саяхатшы Беар Гриллс, композиторлар Томас Арн, Хьюберт Парри, и Питер Уорлок, и музыканттар Фрэнк Тёрнер и Хамфри Литтлтон,әртістер Джереми Бретт, Хью Лори и Том Хиддлстон.
## Итон XXI ғасырда
Өзінің 600 жылдық тарихына қарамастан заманауи Итон колледжі XXI ғасырдың талабына сай. Физика,химия,биология факультеттері тәжірибелік орнатқылардан саны және сапасы жағынан көп университеттерді озып өтеді.Актёрлық шеберлікті дамыту үшін профессионалды жарық пен дыбысы бар 400 орындық театр бар.Дизайн және технология негізінде студенттер жаңа жарыс машиналарының макетін құрастырады.Жас музыканттар профессионалды дыбыс жазу студиясын қолдануға мүмкіндігі бар.Шет тілдер факультеті таңдау байлығымен таң қалдырады:бүгінгі таңда 150 студент қытай тілін үйренуде,70-жапон тілін,50-араб тілдері. Европалық тілдер міндетті түрдегі мектеп бағдарламасына кіреді,тіпті орыстілі мен әдебиеті факультеті бар.
Итон толығымен мектеп-интернат болып табылады.Колледжде тұру—бір орындық бөлмелерде,Интернет және оптикалық компьютер желілерімен қамтамасыз етілген.Әр студентте өзінің ноутбугы бар.
Мектепте спорттың барлық түрлерімен айналысуға болады. Бірақ,ең әйгілілері — дәстүрлі футбол, регби, крикет. A-levels бітіруші емтихандардың нәтижесі бойынша Итон британдық рейтингтік кестелерінде бірқалыпты бірінші орын алуда. Бұл таң қалдырмайды себебі,колледжге қабылдаудың өзі жетерлік қатты.Колледжге 13 жастан қабылдайтынына қарамастан ұлдар бірінші емтиханды 20-11 жасында тапсырады.Таңдалған бақытты жолы болғыштар 13 жасында математика, физика сияқты дәстүрлі пәндер ғана емес,тарих,география,француз тілі,латын тілі діндер мен дәл ғылымдық пәндерден "екінші турды" тапсырады.
## Өзге елдік оқушы қалай түсуі керек
Итонға түсу барысы қиын әрі ұзақ болғандықтан,өзге елдік оқушыға Итонға түсу ауыр болады.Ағылшын тілімен еркін сөйлеуден басқа,емтихан тапсыру және тест жазу дағдылары болуы керек,ағылшын әдебиеті білімі жаман емес болуы керек,жеке меншік ағылшын мектептеріндегідей «ойланып»және«әрекеттену» дағдыларын қалыптастыруы қажет. Ұл баланы Итон мектебіне дайындаудың жалғыз тәсілі —оны Англияға әкеліп,7-9 жас шамасында Итон колледжіне дайындайтын бір мектеп-интернатқа беру және ол сол жерде басқа балдармен ағылшынша сөйлесіп,солармен бірге Итонға дайындайтын арнайы бағдарлама бойынша үйренеді.
## Дереккөздер |
Қазақ — Жамбыл облысы Тұрар Рысқұлов ауданы, Қарақыстақ ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Құлан ауылының шығысында 16 км-дей жерде орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
Көкарық — Жамбыл облысы Тұрар Рысқұлов ауданы, Тереңөзек ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Құлан ауылынан батысқа қарай 49 км-дей жерде.
## Халқы
## Дереккөздер |
Гулиев Роланд Мурадхан оглы (Әзірб. Quliyev Rolan Muradxan oğlu.) (Шарджоу қаласында, Түркмен ССР 23 желтоқсан 1987 ж.т.) - ең жас және ең перспективалы Әзірбайжан кикбоксеры ынтагерлер бірі. Әзірбайжан Облыстық кикбоксинг ұлттық құрама командаларының мүшелерiн. Еуропа чемпионатының қола жүлдегері, төрт дүркін жеңімпазы Түркіменстан, сондай-ақ осы спорт жастар арасында екі дүркін чемпионы Әзірбайжан. |
Берген университеті (норв. Universitetet i Bergen) — Новегияның университеті. Университет 1946 жылы құрылды. Университеттің ғимараттардын көбісі Бергеннің орталығында орналасқан. Университет 6 факультеттер тұрады:
* Гуманитарлық
* Құқықтық
* Математика және жаратылыстану ғылымдары
* Медициналық және стоматологиялық
* Психологиялық
* Әлеуметтік ғылымдар
Университеттің құрамына 1825 жылы құрылған Берген мұражайы кіреді. Университеті Еуропалық университеттер қауымдастығы Утрехт Желіне кіреді.
## Сілтемелер
* Сайт университета |
Қосапан — Жамбыл облысы Тұрар Рысқұлов ауданы, Көгершін ауылдық округі құрамындағы ауыл.
## Географиялық орны
Аудан орталығы – Құлан ауылының солтүстік-батысында 65 км-дей жерде орналасқан.
## Халқы
## Дереккөздер |
## Ашылуы
Үшқоңыр медресесі Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының бастамасымен 2008 жылы 27 тамызда «Шамалған медресесі» діни бірлестігі» атауымен ашылған.
Алматы облысы Әділет департаментінің Қарасай ауданының Әділет басқармасында 2012 жылы 29 желтоқсанда №3142-1907-05-У-е нөмірімен «Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы» республикалық ислами діни бірлестігінің «Үшқоңыр медресесі» жеке мекемесі ретінде қайта тіркеуден өтті.
## Толықтай мәлімет
Медресе облыстық «Қарасай батыр» мешітінің жанында орналасқан. Жалпы көлемі – 2530 шаршы метр.
Медреседегі оқу үдерісі Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы тарапынан бекітілген оқу жоспары негізінде жүргізілуде. Оқу мерзімі – 2 жыл 10 ай.
Оқу пәндерінің жұмыс жоспары ҚМДБ Оқу-ағарту бөлімі тарапынан әзірленген. Сонымен қатар медресенің ішкі тәртібіне сәйкес қосымша сабақтар бекітілген.
Медреседе штат бойынша 10 оқытушы сабақ береді. Әрбір оқытушының өз пәндеріне арналған Жұмысшы оқу бағдарламасы, дербес жұмыс жоспарлары жасалған. Штаттық жылдық оқу жүктемелері медресенің оқу бөлімі тарапынан бекітілген. Медресенің оқыту жоспарына мемлекеттік стандартқа сәйкес зайырлы пәндер енгізілген.
Медресе кітапханасы діни әдебиеттермен және діни оқу құралдарымен, Құран Кәрім жазылған таспалар мен ислам дінінен мағлұмат беретін дыбыстық және бейне материалдармен қамтамасыз етілген. Дәрісханалар, компьютер залы, жатақхана толық жабдықталған. Медреседе асхана және алғашқы медициналық көмек пункті жұмыс істейді.
2011-2012 жылдары медресені 7 шәкірт бітіріп шықты. Барлық түлектер имамдық қызмет атқаруда.
Қазіргі кезде 67 шәкірт білім алуда.
## Сілтеме
http://e-islam.kz/component/k2/item/815-eIslam(қолжетпейтін сілтеме)
## Ашылуы
Үшқоңыр медресесі Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының бастамасымен 2008 жылы 27 тамызда «Шамалған медресесі» діни бірлестігі» атауымен ашылған.
Алматы облысы Әділет департаментінің Қарасай ауданының Әділет басқармасында 2012 жылы 29 желтоқсанда №3142-1907-05-У-е нөмірімен «Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы» республикалық ислами діни бірлестігінің «Үшқоңыр медресесі» жеке мекемесі ретінде қайта тіркеуден өтті.
## Толықтай мәлімет
Медресе облыстық «Қарасай батыр» мешітінің жанында орналасқан. Жалпы көлемі – 2530 шаршы метр.
Медреседегі оқу үдерісі Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы тарапынан бекітілген оқу жоспары негізінде жүргізілуде. Оқу мерзімі – 2 жыл 10 ай.
Оқу пәндерінің жұмыс жоспары ҚМДБ Оқу-ағарту бөлімі тарапынан әзірленген. Сонымен қатар медресенің ішкі тәртібіне сәйкес қосымша сабақтар бекітілген.
Медреседе штат бойынша 10 оқытушы сабақ береді. Әрбір оқытушының өз пәндеріне арналған Жұмысшы оқу бағдарламасы, дербес жұмыс жоспарлары жасалған. Штаттық жылдық оқу жүктемелері медресенің оқу бөлімі тарапынан бекітілген. Медресенің оқыту жоспарына мемлекеттік стандартқа сәйкес зайырлы пәндер енгізілген.
Медресе кітапханасы діни әдебиеттермен және діни оқу құралдарымен, Құран Кәрім жазылған таспалар мен ислам дінінен мағлұмат беретін дыбыстық және бейне материалдармен қамтамасыз етілген. Дәрісханалар, компьютер залы, жатақхана толық жабдықталған. Медреседе асхана және алғашқы медициналық көмек пункті жұмыс істейді.
2011-2012 жылдары медресені 7 шәкірт бітіріп шықты. Барлық түлектер имамдық қызмет атқаруда.
Қазіргі кезде 67 шәкірт білім алуда.
## Сілтеме
http://e-islam.kz/component/k2/item/815-eIslam(қолжетпейтін сілтеме) |
## Ашылуы
2008 жылдың қыркүйегінде медресе ресми түрде ашылды. Орал медресесі Батыс Қазақстан, Атырау және Маңғыстау облыстарына қажетті дін мамандарын даярлайтындықтан 2008 жылдың 24 қыркүйегі күні аталған үш облыстан алғашқы 24 шәкірт қабылданды.Медресенің тұңғыш директоры болып ҚМДБ-ның Батыс Қазақстан облысы бойынша өкіл имамы Смайыл Сейітбеков тағайындалды.Медресеге тиісті құжаттардың бәрі толықтай реттеліп, 2009 жылы 31 наурызда Әділет министрлігінен ресми түрде тіркеліп, №5089-1900-ДБ тіркеу куәлік берілді. Бизнес-сәйкестендіру нөмірі – БСН 090440006564.Ал, 2010 жылы 29 сәуірде Орал медресесіне Білім және ғылым министрлігінен №0137381 серия АБ нөмірлі мерзімі шектеусіз мемлекеттік лицензия берілді.Оқу мерзімі өзге де медреселердегідей 2 жыл 10 ай.
## Толықтай мәлімет
## Сілтеме
http://www.akmechet.kz/kz/meropriyatiya/uchebnye-zavedeniya/uch-zav-12.html
## Ашылуы
2008 жылдың қыркүйегінде медресе ресми түрде ашылды. Орал медресесі Батыс Қазақстан, Атырау және Маңғыстау облыстарына қажетті дін мамандарын даярлайтындықтан 2008 жылдың 24 қыркүйегі күні аталған үш облыстан алғашқы 24 шәкірт қабылданды.Медресенің тұңғыш директоры болып ҚМДБ-ның Батыс Қазақстан облысы бойынша өкіл имамы Смайыл Сейітбеков тағайындалды.Медресеге тиісті құжаттардың бәрі толықтай реттеліп, 2009 жылы 31 наурызда Әділет министрлігінен ресми түрде тіркеліп, №5089-1900-ДБ тіркеу куәлік берілді. Бизнес-сәйкестендіру нөмірі – БСН 090440006564.Ал, 2010 жылы 29 сәуірде Орал медресесіне Білім және ғылым министрлігінен №0137381 серия АБ нөмірлі мерзімі шектеусіз мемлекеттік лицензия берілді.Оқу мерзімі өзге де медреселердегідей 2 жыл 10 ай.
## Толықтай мәлімет
## Сілтеме
http://www.akmechet.kz/kz/meropriyatiya/uchebnye-zavedeniya/uch-zav-12.html |
## Ашылуы
Медресе Ислам Ходжа (1910 г.) Ислам Ходжа минаретінің арты жағында орналасқан. Ислам Ходжа Исфандияр ханның басты уәзірі болған. Медреседен басқа, ол жергілікті балаларға мектеп, емхана, пошта, жолдарды соққан.
## Толықтай мәлімет
Медресе Ислам Ходжаның ақшасына салынған болатын. Ислам Ходжа медресесі сол кездегі уақытты және адамдардың еңбңгін сипаттайды. Медресе было построено на деньги Ислам Ходжи – советника Исфандияр-хана. Мастера из кишлака Мадир Болта Ваизов и Мадиминов выполняли отделку медресе глазурью по эскизам худж, үлкен зал және биік минареттен тұрады.
## Сілтеме
http://silkadv.com/ru/node/3190
## Ашылуы
Медресе Ислам Ходжа (1910 г.) Ислам Ходжа минаретінің арты жағында орналасқан. Ислам Ходжа Исфандияр ханның басты уәзірі болған. Медреседен басқа, ол жергілікті балаларға мектеп, емхана, пошта, жолдарды соққан.
## Толықтай мәлімет
Медресе Ислам Ходжаның ақшасына салынған болатын. Ислам Ходжа медресесі сол кездегі уақытты және адамдардың еңбңгін сипаттайды. Медресе было построено на деньги Ислам Ходжи – советника Исфандияр-хана. Мастера из кишлака Мадир Болта Ваизов и Мадиминов выполняли отделку медресе глазурью по эскизам худж, үлкен зал және биік минареттен тұрады.
## Сілтеме
http://silkadv.com/ru/node/3190 |
Альберт университеті (ағыл. University of Alberta) — Эдмонтон қаласында орналасқан канадалық университет. Бес кампусы бар.
## Тарих
Альберт университеті 1908 жылы құрылған.Осы университет Канаданың жетекші оқу орындарының бірі болып табылады.
## Құрылымы
Университетте 34 мың студент оқиды. Университеттің құрамында 15 факультет және екі колледж бар.
### Факультеттер
* Ауыл шаруашылығы, орман және ұлттық экономика (Agriculture, Forestry and Home Economics);
* Өнер (Arts);
* Бизнес (School of Business);
* Білім беру (Education);
* Инженерия (Engineering);
* Әулие Иоанн факультеті (Facultе Saint-Jean);
* Құқық (Law);
* Кітапханалық және ақпараттық іс (Library and Information Studies);
* Медицина және стоматология (School of Medicine and Dentistry);
* Ұлттық азшылық (School of Native Studies);
* Мейірбике ісі (Nursing);
* Фармакология және фармацевтика (Pharmacy and Pharmaceutical Sciences);
* Дене тәрбиесі және реабилитация (Physical Education and Recreation);
* Реабилитациалық медицина (Rehabilitation Medicine);
* Ғылым (Science).
### Университеттің құрамына екі колледж кіреді:
* Әулие Иосиф (St. Joseph`s) College;
* Әулие Стефан (St. Stephen`s College).
## Сілтемелер
* Университеттің ресми сайты
* Канадалық университеттер: Альберт университеті
* Университет туралы мақала:: University of Alberta Мұрағатталған 25 маусымның 2016 жылы. |
Атажанбай медресесі (өзб. Otajonboy madrasasi) — Өзбекстанда Хорезм облысындағы діни оқу орны, қазіргі кезде Хиуадағы Ишан қаласы құрамындағы архитектуралық ескерткіш.
1842 жылы Хиуа хандығының билеушісі Аллақұл хан Хиуаның бір бөлігін арнайы дуалмен қоршатып, қаланың ол бөлігін Ишан қаласы деп атады. 19 ғасырда Хиуада көптеген медреселер мен мешіттер салынды. Әйгілі медреселердің қатарына көркем безендірілген ғимараты бар Атажанбай медресесі жатады. 1990 жылы Ишан қаласы ЮНЕСКО-ның шешіміне сай әлемдік мәдениеттегі ерекше орны бар қалалардың қатарына қосылды№ 543. 1997 жылы Хиуаның 2500 жылдық мерейтойы аталып өтті.
Медресе Мазари Шариф медресесі мен орыс мектептерінің арасында орналасқан. 1884 жылы хиуалық Атажанбайдың көмегімен салынған болатын. Төбеден қарағанда медресес төртбұрыш сияқты көрінеді. Шығыстан батысқа қарай созылған. Оңтүстік қабырғаға асимметрияша орналасқан.
## Дереккөздер
## Сілтеме
* [1]
* [2]Медресе Атажанбай
## Тағы қараңыз
* Өзбекстандағы ЮНЕСКО Әлемдік мұра нысандар тізімі |
## Ашылуы
## Толықтай мәлімет
Бірқабатты медресес оңтүстіктен солтүстікке дейін созылған. Қысқы мешіт 12 худжрдан тұрады. 1918 жылы Исфаяндр хан түркмендерден қайтыс болатын және бір худжрларда жерілген.Хандық жүйе жойылғанда медресе ғимаратында мектеп ашылған болатын.
## Сілтеме
http://silkadv.com/ru/node/3256
## Ашылуы
## Толықтай мәлімет
Бірқабатты медресес оңтүстіктен солтүстікке дейін созылған. Қысқы мешіт 12 худжрдан тұрады. 1918 жылы Исфаяндр хан түркмендерден қайтыс болатын және бір худжрларда жерілген.Хандық жүйе жойылғанда медресе ғимаратында мектеп ашылған болатын.
## Сілтеме
http://silkadv.com/ru/node/3256 |
Био-био университеті (исп. Universidad del Bío-Bío, UBB) — Консепсьон қаласында орналасқан дәстүрлі университет.
## Тарих
Био-био университеті 1947 жылы құрылды және ол Campus Concepción der Universidad Técnica del Estado (UTE) деп атталған. Университет еліміздің барлық техникалық факультеттерді біріктірді. 1980 жылы Био-био университетіне реформаланды. |
Монгольский международный университет - Ұлан-Баторда орналасқан мемлекеттік жоғары оқу орны.Моңғол халықаралық университеті 2002 жылы ашылған болатын. Жоғары оқу орны бүтіндей шет тілдер бағдарламасымен оқу береді. Сабақтардың бәрі ағылшын тілінде өтеді.
## Сілтемелер
http://www.miu.edu.mn/ |
Лев Самуи́лович Клейн (1 шілде 1927 жылы, Витебск - 7 қараша 2019 жылы) — кеңестік және ресейлік ғалым, археолог, мәдени-антрополог, филолог, ғылымдардың тарихшысы. Профессор, тарих ғылымдарының докторы. Санкт-Петербургтағы Еуропалық университеттің негізін салушылардың бірі болып есептелінеді.
Студенттік жылдары Клейн сол кезде аса маңызды саналған Марра академиктің «жаңа оқу тілі» туралы мәлімдеді, аспирантурада білім алу уақытында — антинорманизмге қарсы болды. Яғни кеңес археологтарының Киев орыстрының пайда болу туралы сұраққа деген көзқарастарына қарсы болды. Екі онжылдықта ол Ленинград университетінде археология кафедрасында сабақ берді. Археологияның негізгі теориясының жасап шығарды. 1981 жылы ғалымға қарсы қылмыстық іс жүргізіліп, ол сотталды.
1982 жылы Клейн түрмеден босап шыққанан кейін ғалым дәрежесінен және атағынан айырылды, және оны ұзақ уақытқа жұмысқа алмады, сабақ беруіне тиым салды. Тек қайта қалпына келген жылдары ғана ол шет елдебілім беру ісін қолға алды, ал КСРо-ның құлауынан кейін профессор атанып, 1997 жылға дейін Еуропалық университетте дәріс берді. 70-жасында зейнетақыға шыққаннан кейін Клейн шет елдердегі университеттерде сабақ беруін жалғастырды. Қазіргі уақытта Клейн белсенді жазба жұмыстарын жалғастыруда, және пулицистикалық мақалаларды да жариялап отырды.
## Дереккөздер |
Кочхуджа́н (кор. 고추장, ханча --醬) - корей асханасының қызыл бұрыш қосылған жабысқақ күріш пен ферменттелген соя бұршақтарынан жасалған пастасы. Қызыл бұрыш көп қосылатын болғандықтан, соя пастасының түсі қою қызыл болып келеді.
## Тарихы
Кочхуджан Кореяда 18 ғасырда Жапониядан чили бұрышы әкелінгенде пайда бола бастады. Оны дайындау үшін күріш ұнтағы мен қызыл бұрышты араластырып, оған соя пастасын қосады. Бұл рецепт қазіргі кезге сай болғанымен, кочхуджанды үйде ешкім дайындамайды.
## Ингредиенті
Соя бұршағына да тұз қосылады, кочхуджанға арпа, бидай, асқабақ, тәтті картоп, бал, қант қосылады.
Корей асханасында кочхуджанға ччигэ соусы, пулькоги, нэнмен, пибимпап қосылады.
Оның өзінен де астатым жасалынады, мысалы, чхокочхуджан, ссамджан.
Чхокочхуджан – кочхуджанға қосылатын астатым, сондай-ақ, хве тағамына да астатым ретінде қолданылады. Оған сірке суын, қантты, күнжіт тұқымын қосады. Ссамджан – кочхуджан мен жуа қосылған твенджанның қоспасы.
## Пайдасы
Кочхуджан ақуыз, май, дәрумен В2, С, каротинге бай.
## Дереккөздер
Орыс википедиясынан. |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.