Search is not available for this dataset
text
stringlengths
10
518k
Yazı bacarığı üzrə 2 hissəni cavablandırmaq üçün 60 dəqiqə, danışıq üzrə 3 hissəni cavablandırmaq üçün 15 dəqiqə veriləcək”.
Sözügedən imtahan nəticələri üç səviyyə:A1-A2 - başlanğıc səviyyə, B1-B2 - orta səviyyə, C1-C2 - yuxarı səviyyə üzrə qiymətləndiriləcək.
Yer kürəsində iqlim sürətlə dəyişir.
Mütəxəssislərin hesablamalarına görə, 2023-cü ildə havanın orta temperaturu sənaye inqilabından əvvəlki dövrlə müqayisədə 1,48 Selsi dərəcəsi yüksək olub.
Bu da iqlim dəyişikliyi barədə müzakirələri xüsusilə aktual edir.
Bildiyiniz kimi, bu il Bakıda BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəfləri Konfransının 29-cu sessiyası (COP29) keçiriləcək.
Bununla əlaqədar şəhərsalma və memarlıq üzrə beynəlxalq məsləhətçi İrina İrbitskaya (Paris) 2022-ci ilin də isti keçdiyini və Avropada bu səbəbdən 61 672 nəfərin həyatını itirdiyini xatırladıb.
Ölümə səbəb olan istilər İrina İrbitskayanın martın 7-də onlayn mühazirəsinin mövzusu olacaq.
Ekspert hesab edir ki, Avropa şəhərlərinin həddindən artıq istilərə tab gətirməkdə minillik təcrübələri yoxdur.
Məhz İrina İrbitskaya “arid relyef”, “arid memarlıq” və “arid urbanistika” (arid iqlim - havanın temperaturunun yüksək olduğu iqlim - red.)
Oxu.Az-a müsahibəsində İrina İrbitskaya ilk növbədə qeyd edib ki, iqlim dəyişikliyi ilə bağlı mühazirəsini “İstilik” adlandırması təsadüfi deyil, növbəti mühazirənin adı isə “Daşqınlar” olacaq.
- Bizə içində olduğumuz vəziyyəti təsvir etmək üçün yeni bir dil lazımdır.
Və bu dil insana daha yaxın olmalıdır.
Çünki insanlar “iqlim dəyişikliyi” ifadəsini eşitdikdə bu onları elə də narahat etmir, çünki bu ifadə onlar üçün çox az məna kəsb edir.
Bu, astronomik hadisə kimi, “planetlərin paradı” kimidir.
İnsan “istidən öləndə” demir ki, “iqlim dəyişikliyindən ölür”.
Bakıdakı COP29 sessiyasında haqqında danışılacaq iqlim dəyişikliyi də çox mühüm mövzudur.
- Deyə bilərsinizmi, yeni təhlükələr, ilk növbədə, istilər fonunda memarların qarşısında hansı məsələlər dayanır?
Şəhərsalma və memarlıq istiliyə qarşı mübarizədə əsas alətlərdir.
Onların vəzifəsi şəhərlərimizi istidən qurtulmaq üçün adalara çevirməkdir.
Arid memarlıq və arid urbanistika - əlçatan aşağı texnologiyalar sistemidir (“low tech”).
Yüksək texnologiyalar (“high tech”) sistemi üstün olsa da, onların tətbiqi böyük xərc tələb edir.
Çünki son istifadəçilərin əhəmiyyətli bir hissəsi bu sistemdən istifadə etmək üçün müvafiq səriştəyə malik deyil.
Aşağı texnologiyaların istifadəsi zamanı belə xərclərə ehtiyac olmur.
Gələcəkdə beynəlxalq inkişaf artıq təkcə pul və texnologiyanın inkişaf etmiş ölkələrdən inkişaf etməkdə olanlara transferi ilə deyil, hər iki istiqamətdə mübadilədən ibarət olacaq.
İsti hava şərtlərinə tab gətirmək təcrübəsi inkişaf etməkdə olan ölkələrin arid relyef fonunda qurduqları həyat tərzində özünü göstərir, çünki onların əksəriyyəti quraq bölgələrdə yerləşir.
- Bununla bağlı nümunələr göstərə bilərsinizmi?
- Məsələn, su qıtlığının yaşandığı Özbəkistanın Kaqan şəhəri Buxara vahəsi və genişlənən səhranın sərhədində yerləşir.
Faktiki olaraq bu şəhər aqropolis modelinə görə yaşayır, yəni kənd təsərrüfatı əraziləri üçün xarakterik olan qida istehsalı ilə məşğuldur.
Qızmar Günəş altında, su çatışmazlığı şəraitində sakinlər şəhərdə, fərdi evlərə məxsus kiçik sahələrdə meyvə-tərəvəz yetişdirir, ev heyvanları və quş saxlayırlar.
Şəhər sakinlərinin 70%-i bu işlə məşğuldur.
Yəni sakinlərin 70%-nin isti hava şəraitində fəaliyyətlə bağlı səriştəsi var və onlar arid relyefdə təsərrüfat qurublar.
Dünyanın belə bacarıqlara ehtiyacı var.
Bunlar Mərkəzi Asiyada minilliklər ərzində formalaşmış əlçatan aşağı texnologiyalardır.
Kaqanda həyat tərzi ilə bağlı araşdırmalar zamanı kəşf etdiyimiz şəhər arid kənd təsərrüfatı modeli isə şəhərlərin inkişafı üzrə beynəlxalq agentlərin axtardığı şeydir.
Kaqanın və ümumilikdə Orta Asiyanın arid memarlığı tam olaraq bina deyil.
Bu, metamemarlığın prototipidir ki, burada bina və onu əhatə edən xarici məkan - daş divarla əhatə olunmuş həyət və eyvan - vahid memarlıq obyektini formalaşdırır.
Həyət və eyvan memarlığın “məsamələri”dir ki, təkcə insanları deyil, həm də bitkiləri və heyvanları istidən qoruyur.
- Sizcə, Azərbaycan arid memarlıqdan və aşağı texnologiyalara əsaslanan arid şəhərsalmadan istifadə etməlidirmi?
Və hesab edirəm ki, Azərbaycanda arid iqlim şəraitində həyatla bağlı dərin təcrübə mövcuddur.
Yeri gəlmişkən, bunu sıx fəaliyyət apardığım Orta Asiyanın hər yerində görürəm.
Yeni tikintilər - dünyanın istənilən nöqtəsində rast gələ biləcəyiniz universal müasir memarlığın versiyalarıdır.
Problem burasındadır ki, bu, nəinki arid iqlim üçün yararsızdır, həm də şəhərlərdə həddindən artıq istiləşməyə gətirib çıxarır.
Bir çox digər səhvlər arasında kiçik bir detal:bunlar mükəmməl cilalanmış plitələrlə örtülmüş fasadlar, Günəş düşən tərəfdə olan şüşəli qalereyalardır.
Bütün bunlar ideal istilik toplayıcılarıdır.
Arid memarlıq və arid urbanistika isə insanları həddən artıq qızmar havada işləyə bilməyən kondisionerlərdən daha yaxşı sərinlədə bilər.
- Bəs beynəlxalq konfranslarda arid urbanistika müzakirə olunurmu?
İnsanların artıq iqlim dəyişikliyini öz üzərilərində tam şəkildə hiss etdiklərini nəzərə alsaq, bu nə dərəcədə vacibdir?
Əlbəttə, Bakıda keçirilən COP29 kimi əlamətdar tədbirdə memarlığın insanları və təbiəti yüksəlməyə davam edən istidən necə qoruya biləcəyi ilə bağlı sual qaldırıla bilər.
Bu mövzu artıq sırf klassik arid bölgələrə aid məsələ deyil.
İstilik artıq bir vaxtlar mülayim iqlimə malik olan Avropaya gəlib və hərəkətini davam etdirir.
“Bu ilin əvvəlindən əmək müqavilələrinin sayı 26 minədək artıb və bunun 23 mindən çoxu qeyri-neft-qaz özəl sektorda qeydə alınıb”.
Bu sözləri iqtisadiyyat naziri Mikayıl Cabbarov “X” hesabında paylaşıb.
Nazir bildirib ki, qeyri-neft-qaz sektorunun özəl bölməsində bağlanmış müqavilələrin sayı dövlət sektorundakı (neft-qaz sektoru istisna olmaqla) müvafiq göstəricini 59 min vahid qabaqlayaraq ümumi əmək müqavilələrində 50%-i keçib.
“İş yerlərinin rəsmiləşdirilməsinin təmin edilməsi istiqamətində islahatın başladığı 2019-cu ildən indiyədək işçilərlə işəgötürənlər arasında bağlanmış əmək müqavilələrinin sayı 432 mindən çox, qeyri-neft-qaz sektorunun özəl bölməsində isə 381 mindən çox artıb”, - deyə o qeyd edib.
Bu ilin əvvəlindən əmək müqavilələrinin sayı 26 minədək artıb və bunun 23 mindən çoxu #qeyrineft-qaz özəl sektorda qeydə alınıb.
Qeyri-neft-#qaz sektorunun özəl bölməsində bağlanmış müqavilələrin sayı dövlət sektorundakı (neft-qaz sektoru istisna olmaqla) müvafiq göstəricini 59… pic.twitter.com/JXRUXDgRra
“Gənclik Mall” ticarət mərkəzində yerləşən “CineMastercard” premium kinoteatrında bir çox məşhur və populyar aktyorun iştirak etdiyi “Hayatla Barış” türk bioqrafik filminin təqdimatı keçirilib.
Təqdimatın fəxri qonaqları Azərbaycan “Amputant Futbol” İctimai Birliyinin İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı mina partlayışı nəticəsində xəsarət almış futbolçuları olublar.
Artıq 2 ilə yaxındır ki, fəaliyyət göstərən Birliyin idmançıları milli komanda səviyyəsində beynəlxalq yarışlarda iştirak edirlər.
Qonaqlar arasında həmçinin Azərbaycan Respublikası Minatəmizləmə Agentliyinin (ANAMA) nümayəndələri də olublar.
ANAMA Amputant Futbol İctimai Birliyinə ən çox dəstək göstərən qurumdur.
“Hayatla Barış” filmin rejissoru Ekin Pandırdır.
Baş rolları Taner Ölmez, Nazan Kesal və Bülent İnal canlandırıblar.
Film haqqında qısaca:“Uşaqlıqda keçirdiyi qəza nəticəsində əlil qalsa da, bu, Barış Tellinin planlarına mane olmur.
Qəza nəticəsində sağ ayağını itirən Barış illər ərzində tennisdən atletikaya qədər idmanın bir çox sahəsində Türkiyə rekordları qırıb.
Amputant futbol milli komandasında çoxsaylı çempionluqlar qazanan və bombardir olan idmançı zamanla “Ampute Messi” kimi tanınmağa başladı”.
“CineMastercard” hər zaman sizə xoş sürprizlər etmək və kino dünyasında olan ən son premyeralarla sevindirməyə hazırdır.
Kanadanın Makgill Universitetinin alimləri müəyyən ediblər ki, inkişaf etməkdə olan və zəif inkişaf etmiş ölkələrdə insanların xoşbəxtlik səviyyəsi iqtisadi cəhətdən güclü ölkələrin sakinlərinə nisbətən daha yüksəkdir.
Tədqiqatın nəticələri “Proceedings of the National Academy of Sciences” jurnalında dərc edilib.
Sorğuda 71 ölkənin sakinləri iştirak ediblər.
Psixoloji rifah geniş şəkildə insanın stress və çətinliklərin öhdəsindən gəlmək və cəmiyyətə məhsuldar töhfə vermək qabiliyyəti kimi müəyyən edilib.
Afrika və Latın Amerikası ölkələri ən yüksək bal toplayıblar.
Birinci yeri Dominikan Respublikası, üçüncü yeri isə Tanzaniya tutub.
Ən yüksək həyat məmnuniyyətinə malik ilk beş ölkəyə Şri-Lanka, Panama və Malayziya da daxildir.
Daha az xoşbəxt olanlar arasında isə Tacikistan, Özbəkistan və Braziliya olub.
Elm adamları iqtisadi cəhətdən çiçəklənən ölkələrdə psixoloji rifahın aşağı səviyyədə olmasını müxtəlif amillərlə əlaqələndiriblər - smartfonlara aludəçilik, qeyri-sağlam qida istehlakının artması, ailənin və nikahın dəyərinin azalması və uzaqdan işləyənlər üçün iş yerlərinin sayının artması.
Yeni yaradılan Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının İdarə Heyəti təsdiq edilib.
Oxu.Az xəbər verir ki, İdarə Heyətinin tərkibində Xalq artistləri Şəfiqə Məmmədova və Vaqif Mustafayev, Xalq yazıçısı Anar da daxil olmaqla 37 nəfərin adı var.
Rejissorlar Oqtay Mirqasımov, Əbdül Mahmudov və Zamin Məmmədov İdarə Heyətinin üzvlüyündən imtina ediblər.
14:09"Azərbaycanın iki kino ittifaqı birləşib və yeni təşkilatın adı “Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqı” olub.
Oxu.Az xəbər verir ki, məsələ səsverməyə qoyularaq yekdilliklə qəbul edilib.
Səsvermə ilə yeni təşkilatın Nizamnaməsi təsdiq edilib.
Xalq artisti Şəfiqə Məmmədova yeni yaradılan kino ittifaqının sədrliyinə namizədliyini geri götürüb.
Azərbaycanda yeni yaradılan Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqına sədrlik etmək üçün Xalq artisti Rasim Balayevin namizədliyi irəli sürülüb və səs çoxluğu ilə təsdiqlənib.
Qeyd edək ki, yalnız rejissor Oqtay Mirqasımov birləşmənin əleyhinə səs verib.
12:30"Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqı (AKİ) və Azərbaycan Respublikası Kinematoqrafçılar İttifaqının (ARKİ) birləşmiş konfransı keçirilir.
Oxu.Az xəbər verir ki, konfransda mədəniyyət xadimləri, incəsənət adamları iştirak edirlər.
Konfransın gündəliyinə birləşmiş kino ittifaqının yaradılmasının rəsmiləşdirilməsi və nizamnamənin təsdiqi, eləcə də ona sədr və idarə heyətinin seçilməsi məsələləri daxildir.
Xatırladaq ki, iki kino ittifaqının birləşməsi məsələsi ötən il gündəmə gəlib.
2023-cü il iyulun 26-da AKİ və ARKİ idarə heyətlərinin birgə iclası keçirilib və hər iki təşkilatın birləşməsi haqqında birgə bəyanat qəbul edilib.
AKİ 1963-cü ildən fəaliyyət göstərir.
İttifaqın İdarə Heyətinin hazırkı sədri Xalq artisti Rasim Balayevdir.
ARKİ 2012-ci ildə yaradılıb və İdarə Heyətinin sədri Xalq artisti Şəfiqə Məmmədovadır.
Daha çox foto burada:PhotoStock.az"Nəzrin Vahid
“Son dövrlərdə Bakıda pilot layihə üzərindən çox sayda köhnə bina sökülüb, yerlərində isə yeni binalar tikilib”.
APA xəbər verir ki, bunu Milli Məclisin bu gün keçirilən iclasında parlamentin Hüquq siyasəti və dövlət quruculuğu komitəsinin sədr müavini Qüdrət Həsənquliyev deyib.
Deputat bildirib ki, Azərbaycanda müəyyən tikinti şirkətləri var ki, tikintiyə icazə almadan söküntü işləri aparır, tikintiyə başlayır:""“Bunlara heç kəs mane ola bilmir.
Bizdə elə tikinti şirkətləri var ki, onlar bir çox dəyərləri itiriblər, Allahdan da qorxmurlar.
Başa düşmürlər ki, insanlara qan ağladanlara Allah qan qusduracaq.