content
stringlengths 20
64.1k
⌀ |
|---|
सविता बुढा कैलालीको गौरीगंगाका अरुण चौधरी (नाम परिवर्तन)लाई केही महिनाअघि ह्वाट्स एपमा नचिनेको नम्बरबाट मेसेज आयो।, उनलाई भारतीय टेलिभिजन च्यानलको ‘कौन बनेगा करोडपति’ शोमा चिट्ठा विजेता बनेर २५ लाख जितेको भनेर भिडिओ मेसेज आएको थियो।, उनले त्यो कुरा पत्याएनन्। फेरि टिभी शोका प्रस्तोताले बधाई दिएको, उनको नाम पनि लेखिएको र टिभी च्यानलको लोगोसहितको भिडिओ आयो।, उनले यसपछि आफूले चिट्ठामा नगद पुरस्कार जितेको हुनसक्ने ठाने।, उनले मेसेजको रिप्लाई गरेर त्यो पैसा कसरी पाउन सकिन्छ भन्नेतर्फ लागे। भारतीय नम्बरबाट उनलाई हिन्दीमा बोल्ने २ जना मान्छेले भिडिओ र अडिओ कल समेत गरेर उनका कागजपत्र, प्रमाण पत्रहरू मागे। उनले दिए।, कैलालीका प्रहरी प्रवक्ता प्रहरी नायब उपरीक्षक बेदप्रकाश जोशीका अनुसार उनले कागजपत्र सँगै कर तिर्नुपर्ने भनिएको २ लाख रुपैयाँ पनि भारतीय नागरिकले भनेअनुसार पठाएका रहेछन्।, यसपछि फेरि उनलाई पैसा पठाउनुपर्ने भनेर मेसेज आयो।, उनले विश्वास नगरेपछि नेपालका एक जना अधिकारीको फोटोसहित प्रहरीले २५ लाख रुपैयाँ नेपाल पठाउन अनुमति दिएको भनेर फर्जी प्रमाणपत्र उनको ह्वाट्स एपमा आयो।, उनले २५ लाख रुपैयाँ पाउने आशमा पटक-पटक गरेर ९ लाख रुपैयाँ पठाए।, उनले इ-सेवाबाट पैसा पठाउने र आफ्नो मोबाइल नम्बरमा आउने ओटिपी कोड समेत उनीहरूलाई दिएका थिए।, यसपछि केही दिनअघि उनको खाताबाट थप ५० हजारका दरले पटक-पटक गरी ३ लाख पैसा झिकिएको मेसेज बैंकबाट आयो। आफैंले पठाएको ९ र बैंकबाट ३ लाख गरी उनको खातामा रहेको १२ लाख रकम भारत गइसकेको थियो। कोसँग पैसाको कुरा गरिरहेको छ भनेर उनका बुवाले चासो लिएपछि आफू ठगिएको अरुणले थाहा पाए।, पछि पनि अरुणलाई ती व्यक्तिहरूले पैसा पठाउँदैछौं अझै विवरण पूरा गर्न थप पैसा पठाउनुपर्छ होला भनेर आश्वासन दिइरहेका थिए।, मंगलबार अरुणको परिवार जिल्ला प्रहरी कार्यालयमा ठगिएको भन्दै निवेदन लिएर पुगेको थियो।, बुधबार बिहान यस्तै अर्को केस प्रहरीकहाँ आयो। जिल्ला प्रहरी कार्यालय कैलालीका अनुसार धनगढीका एक जना विद्यार्थीलाई इमोमा यस्तै मेसेज आएको थियो।, ती विद्यार्थीले चिट्ठा परेको रकम पठाउन बैंकको खाता नम्बर पठाउनुपर्ने भयो। उनले बझाङबाट जग्गा किन्न धनगढी आएका एक जना शिक्षकको खाता नम्बर मागेर इमोमै पठाइदिए।, ‘ती शिक्षकको खाताबाट एक रातमै १६ पटक पैसा झिकिएको देखिन्छ, चार लाख रुपैयाँ झिकिएपछि उहाँहरू हामीकहाँ आउनुभयो, हामीले बैंकमा फोन गरेर रोक्का गर्न भनेपछि बाँकी रकम रोकियो,’ डिएसपी जोशीले भने।, बैंकको स्टेटमेन्ट हेर्दा इ-सेवा, खल्ती, आइएमई लगायतका सेवा प्रयोग गरी खाताबाट रकम झिकिएको देखिएको प्रहरीको भनाइ छ।, पछिल्लो हप्ता नै कैलालीका एक जना प्रहरी पनि यसैगरी ठगिएका थिए।, उनको खाताबाट पनि ६ लाख रुपैयाँ अनधिकृत कसैले चोरी गरेको प्रहरीले जनाएको छ।, कैलालीका प्रहरी प्रवक्ता डिएसपी जोशीका अनुसार पछिल्ला ६ महिनामा जिल्ला प्रहरी कार्यालयमा १७ वटा यस प्रकारका अनलाइनबाटै ठगी चोरी भएका निवेदन दर्ता भएका छन्।, ‘जम्माजम्मी करिब ५० लाख बढी रकम उनीहरूबाट ठगी भएको देखिन्छ,’ जोशीले भने।, उनका अनुसार जिल्लामा १० हजारदेखि १२ लाखसम्म ठगी भएको देखिन्छ।, मेसेन्जर, इमो, भाइबर, ह्वाट्स एपबाट ठगी भएर प्रहरीकहाँ पुगेकाहरूको उजुरीका आधारमा केही नम्बरहरूको खोजी भइरहेको उनले बताए।, ‘संसारका कुनै ठाउँबाट पनि यस्ता मान्छेले ठगी गरिरहेका हुनसक्ने भएकाले अनुसन्धान गर्न लामो समय लाग्नसक्छ,’ उनले भने।, ठगी हुनेहरूमा स्कुल, कलेज पढ्ने विद्यार्थी, जागिरे शिक्षित मान्छेहरू रहेका छन्।, ‘सुरूमा नपत्याए पनि विश्वास लाग्नेखालका भिडिओ, प्रमाणपत्रले पैसा पठाउने राजी भएको देखिन्छ, यसकारण ठगिने गरेका छन्’, डिएसपी जोशीले भने। , जिल्ला प्रहरी कार्यालय कैलालीले एक सूचना जारी गर्दै पछिल्ला दिनहरूमा सामाजिक सञ्जालहरूको प्रयोग गरी अपरिचित स्वदेशी तथा विदेशी नम्बरहरूबाट मेसेज पठाई ठगी गर्ने गिरोह सक्रिय भएको जनाएको छ।, रकम तथा चिट्ठा परेको, सो रकम तथा चिट्ठा प्राप्त गर्नको लागि कर बापतको रकम पठाउन लगाउन, व्यक्तिगत बैंक खाता, नागरिकता तथा पासवर्डहरू माग गरी बैंकमा रहेको रकम विभिन्न विद्युतीय माध्यमबाट चोरी गरेको देखिन आएको प्रहरीको भनाइ छ।, ‘पछिल्लो समय यस प्रकारको ठगी गर्ने समूह सक्रिय छ, आम सर्वसाधारण नागरिकहरूलाई त्यसतर्फ सचेत रहन प्रहरीको तर्फबाट अनुरोध छ’, डिएसपी जोशीले भने।,
अनलाइनबाट ठगिँदै स्कुले विद्यार्थीदेखि जागिरेसम्म
|
सेतोपाटी संवाददाता प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरोले बैंकिङ कसुर मुद्दाका फरार व्यक्तिलाई पक्राउ गरेको छ। , नुवाकोट शिवपुरी गाउँपालिका-८ का ४० वर्षीय लबराज ओलीलाई बुधबार शिवपुरी गाउँपालिका-६ गुर्जुभञ्ज्याङ्गबाट पक्राउ गरेको प्रहरी उपरीक्षक (एसपी) श्यामकुमार महतोले जानकारी दिए। , ओलीलाई उच्च अदालत पाटनले गत वर्ष फागुन २३ गते बैंकिङ कसुर तथा सजाय ऐन २०६४ अन्तर्गत चार दिन कैद र ९ लाख ६३ हजार जरिवाना फैसला सुनाएको थियो।, एसपी महतोका अनुसार ओलीले ज्योति विकास बैंक लिमिटेडको खातामा पर्याप्त रकम नभएको जानी-जानी चेक काटेर दिएका थिए। उक्त चेक बाउन्स भएपछि पीडितले प्रहरीमा उजुरी दिएका थिए। , सो मुद्दामा उनलाई अदालतले दोषी ठहर गर्दै सजाय सुनाएको हो। , प्रहरीले ओलीलाई बुधबार काठमाडौं जिल्ला अदालतमा पठाएको छ।,
,
नुवाकोटबाट बैंकिङ कसुर मुद्दाका फरार व्यक्ति पक्राउ
|
सेतोपाटी संवाददाता नेपालमा पछिल्लो २४ घण्टामा थप ८ हजार १७ जनामा कोरोना पोजेटिभ पुष्टि भएको छ।, स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयका अनुसार पछिल्लो २४ घन्टामा गरेको २१ हजार ८ सय ८ जनाको परीक्षणबाट उक्त संख्यामा संक्रमित फेला परेका हुन्।, मन्त्रालयका अनुसार ५८१६ पिसिआर परीक्षणबाट र २२०१ एन्टिजेन परीक्षणबाट संक्रमण पुष्टि भएको हो।, पछिल्लो २४ घन्टामा ५२९२ जना कोरोना संक्रमित निको भएका छन्। यस्तै सोही अवधिमा १५ जना कोरोना संक्रमितले ज्यान गुमाएका छन्।, हाल देशभर ९० हजार ५७६ जना कोरोनाका सक्रिय संक्रमित छन्।, पछिल्लो २४ घन्टामा काठमाडौं उपत्यकामा ३ हजार १ सय ४३ जना संक्रमित थपिएका छन्। , काठमाडौंमा २४०२, भक्तपुरमा २२० र ललितपुरमा ५२१ संक्रमित थपिएका छन्।, यस्तै काठमाडौं उपत्यकामा ५४ हजार ८६३ सक्रिय संक्रमित छन्। जसमध्ये काठमाडौंमा ३८८५९, ललितपुरमा १०३९० र भक्तपुरमा ५६१४ सक्रिय संक्रमित छन्।, ,
थपिए ८ हजार १७ संक्रमित, १५ को मृत्यु
|
सेतोपाटी संवाददाता अमेरिकी ब्रान्डको नक्कल गरी कम गुणस्तरको मास्क बनाएको आरोपमा प्रहरीले चार जनालाई पक्राउ गरेको छ। , महानगरीय प्रहरी परिसर काठमाडौंले बुधबार दिउँसो त्रिपुरेश्वरस्थित महालक्ष्मी इशान इन्टरप्राइजेज प्रालि र अनेष्ट सप्लायर्सबाट चार जनालाई पक्राउ गरेको प्रहरी उपरीक्षक दिनेशराज मैनालीले जानकारी दिए। , पक्राउ पर्नेमा ललितपुर टीकाथलीका भएका महालक्ष्मी इशान इन्टरप्राइजेजका सञ्चालक ३४ वर्षीय बुद्धिबहादुर कार्की, भारतको राजस्थान घर भई काठमाडौंको भोटेबहाल बस्ने मास्क सप्लायर २० वर्षीय यश अग्रवाल, २० वर्षीय श्रीयान्स लावटी र संखुवासभा घर भई ललितपुर सातदोबाटो बस्ने अनेष्ट सप्लायर्सका म्यानेजर २३ वर्षीय मुक्तिप्रसाद पोखरेल छन्। , काठमाडौं उपत्यकामा विभिन्न स्थानमा अमेरिकी ब्रान्ड थ्रिएम मास्क तथा थ्रिएम हेल्थकेयर युएसको नक्कल गरी कम गुणस्तरका मास्क वितरण गरिरहेको भन्ने सूचना प्रहरीले पाएको थियो। , सो सूचनाको आधारमा खटिएको टोलीले त्रिपुरेश्वरस्थित महालक्ष्मी इशान इन्टरप्राइजेज प्रालि र अनेष्ट सप्लायर्समा चेक गरेको थियो। , महालक्ष्मी इशान इन्टरप्राइजेजबाट प्रहरीले २१ कार्टुनमा ३०२४ थान मास्क र ६५ वटा मास्कका बट्टाबाट ११७० थान मास्क बरामद गरेको छ। , त्यस्तै, अनेष्ट सप्लायर्सबाट ८ वटा कार्टुनबाट १९२० वटा मास्क बरामद गरेको हो।, अमेरिकी ब्रान्डको नक्कल गरी उस्तै देखिने गरी कम गुणस्तरको मास्कसहित चारै जनालाई प्रहरीले नियन्त्रणमा लिएर महानगरीय प्रहरी वृत्त सिंहदरबारमा बुझाएको छ।, त्यहाँबाट थप अनुसन्धान गरी कारबाहीको लागि वाणिज्य आपूर्ति तथा उपभोक्ता संरक्षण विभाग बबरमहल, काठमाडौं पठाएको परिसरले जनाएको छ।, ,
अमेरिकी ब्रान्डको नक्कल गरी मास्क बनाएको आरोपमा चार पक्राउ
|
रासस एक वर्षदेखि सम्पर्कविहीन भएका नेपाली श्रीमान खोज्दै भारतको चेन्नईदेखि एक भारतीय महिला दुई छोरीसहित बागलुङ आएकी छन्।, सन् २००२ मा बागलुङ जिल्लाको जैमिनी नगरपालिका कुश्मिसेरा–१ टाहरास्थित प्रकाश शर्मासँग भारतमा विवाह गरेकी भारतीय नाम भानमोझी (नेपाली नाम मीना शर्मा) अहिले श्रीमानको खोजी र न्यायको लागि बागलुङ आएकी छन्। , भारतमा झुक्काएर विवाह गरेपछि भानमोझीले दुई छोरी गङ्गालक्ष्मी शर्मा र ऐश्वर्य शर्मालाई जन्म दिएकी छन्। अहिले जेठी छोरी १८ वर्ष र कान्छी छोरी १७ वर्षको भइसके।, उनीसँग न त विवाह गरेको प्रमाणपत्र नै छ, न त नेपाली नागरिकताको प्रमाण पत्र नै।, प्रहरी र प्रशासनको सहयोगमा दुई छोरीको जन्मदर्ता र जेठी छोरीको नागरिकता बनाए पनि भानमोझीसँग विवाह दर्ता र श्रीमानको नाममा नागरिकता पाएका छैनन्।, ‘श्रीमानले म अनाथ हो, भारतमा व्यवसाय छ भनेर मलाई झुक्काएर सन् २००२ मै भारतको चेन्नईमा विवाह गरेको थियो, त्यसपछि उसले आफ्नो ठाउँ-ठाउँमा व्यवसाय गर्ने भन्दै आउँदै फर्कंदै गर्ने गरेको पाइयो’, श्रीमती भानमोझीले भनिन्, ‘पछि बुझ्दै जाँदा त आफू बाहेक अन्य तीन जनासँग समेत विवाह गरिसकेको पत्ता लाग्यो, हामी यसअघि पनि उसको घर कुश्मिशेरामा आयौं, श्रीमानको बाबु आमाले उसलाई लुकाए, हामीलाई निकै दुःख दिएपछि पुनः भारत फर्केका थियौं।’, ‘अहिले एक वर्षदेखि उहाँ सम्पर्कमा हुनुहुन्न, दुई छोरी र श्रीमानको साइली श्रीमतीकी छोरा समेत पाल्दै आएको छु, मेरो जिन्दगी त बर्बाद भयो, तर मेरो दुई छोरी र अर्की श्रीमतीको छोरालाई जन्मदर्ता र नागरिकता दिलाउनु छ, न्यायको लडाइँका लागि होटलमा काम गर्दै लडिरहेको छु, उनले थप भनिन्।, श्रीमानले झूटो बोल्दै विवाह गर्दै छोराछोरी पाउँदै हिँडेको उनले बताइन्।, उनले छोरीलाई पाल्न निकै समस्या भएको भन्दै छोरीहरूको राम्रो पढाइ भए पनि अहिले होटलमा काम गरेर गुजारा चलाउँदै आएको बताइन्।, छोरी ऐश्वर्य शर्माले बाबाकै कारण पढाइबाट बञ्चित भएको जानकरी दिइन्।, ‘बाबाले मम्मीलाई निकै दुःख दिनुभयो, अहिले एक व्यक्तिका कारण हाम्रो परिवार नै तहसनहस भएको छ’, छोरी ऐश्वर्य शर्माले भनिन,‘बाबाले आमा बाहेक अन्य तीन स्थानमा विवाह गरेको पत्ता लगाइयो, बागलुङमा हजुरबुबा पद्मनाथ शर्मालेसमेत हामीलाई यहाँ बस्न दिनुहुन्न, काम गरेर खानसमेत दिनुहुन्न, दिदी गङ्गालक्ष्मी शर्माले भारतमा ११ कक्षामा विज्ञान विषय लिएर अध्ययन गदागर्दै छोडेर अहिले बागलुङको एक होटलमा काम गर्नुहुन्छ, दिदीको डाक्टर बन्ने सपना थियो।’ , प्रकाश शर्माले भारतमा नै आफूबाहेक एक जनासँग विवाह गरेको र पुनः नेपालमा आएर सोममाया रेश्मी शर्मासँग विवाह गरेको विवाह दर्ता छ। पछि एक छोरा नन्दिश शर्मालाई जन्मदिएपछि उसलाई समेत छोडेको र अहिले भानमोझीले नै नन्दिश शर्मालाई पालनपोषण गर्दै आएकी छन्।, नन्दिश अहिले ६ वर्षका छन्। दुई महिलासँग विवाह गरिसकेका प्रकाशको २०७३ साल जेठ २० गते तत्कालीन कुशिसेरा गाउँ विकास समितिको कार्यालयले सोममाया रेश्मी शर्मासँग सामाजिक परम्पराअन्तर्गत विवाह गरेको भन्दै विवाह दर्ता गरिदिएको छ। तर प्रकाशले अहिले पुनः नेपालमा अर्को विवाह गरेर छोरा जन्माएका छन्। , भानमोझीसँग प्रकाशले जन्माएको जेठी छोरी गङ्गालक्ष्मी शर्मालाई भने जिल्ला प्रशासन कार्यालयले २०७७ सालमा प्रकाशकै नामबाट नागरिकता दिएको छ। प्रकाशले पुनः अर्को विवाह गरी छोरा जन्माएको भानमोझीको भनाइ छ। अहिले आफ्नो, कान्छी छोरीको नागरिकता र आफूसँगै रहेको श्रीमानको साइली श्रीमतीको छोराको जन्मदर्ताको लागि लडिरहेको उनले बताइन्। , एक वर्षदेखि बागलुङको एक होटलमा काम गरेर उक्त परिवारले जीविका चलाउँदै आ उनुभएको छ । ,
–––,
‘श्रीमानले झुक्काएर बिहे गरे, अहिले मेरो जिन्दगी बर्बाद भयो’
|
सेतोपाटी संवाददाता चिकित्सा शिक्षा आयोगका उपाध्यक्ष प्रा.डा. श्रीकृष्ण गिरी चढेको सरकारी गाडी तोडफोड भएको छ।, घरबाट कार्यालयतर्फ जाँदै गर्दा आज काँडाधारीमा अज्ञात समूहले गाडी तोडफोड गरेका हुन्।, ढुंगा प्रहार गरेर गाडीको सिसा फुटाउनुका साथै आक्रमणको प्रयाससमेत भएकोमा आयोगले भर्त्सना गरेको छ।, आक्रमण र तोडफोड गर्नेलाई कारबाही गर्न पनि आयोगले माग गरेको छ।,
चिकित्सा शिक्षा आयोगका उपाध्यक्ष चढेको गाडी तोडफोड
|
डा. सन्तकुमार दास अहिले हामी तेस्रो लहरको मध्यतिर अर्थात् लगभग 'पिक'मा छौं। यो धेरै बढ्न थालेको दुई साता भएको छ। जुन रफ्तारमा मान्छेहरू संक्रमित भइरहेका छन्, त्यसलाई आधार मान्दा पिकमा आएको जस्तो देखिन्छ।, काठमाडौंमा विगत दुई हप्तामा देखिएको संक्रमण दरलाई आधार मान्न सकिन्छ। चिकित्सकहाँ धेरै मान्छे आउँछन्। जसलाई कोभिडको लक्षण देखिन्छ तर परीक्षण गरेको हुँदैन त्यस्ता व्यक्ति पनि धेरै आउँछन्। अस्पतलमा समेत चिकित्सक, नर्स, सफाइकर्मी र कर्मचारी लगायतलाई समेत ८० प्रतिशतलाई ओमिक्रोन भएकोजस्तो लाग्छ।, यी सबै तथ्यलाई आधार मान्ने हो भने काठमाडौं, ललितपुर र भक्तपुरको कोर सिटीमा बस्नेमध्ये लगभग ८० प्रतिशतलाई ओमिक्रोन भएको भनेर भन्न सकिन्छ। अब यो गाउँतिर जाने क्रममा छ। केही दिनयताको जिल्लाको तथ्यांक हेर्ने हो भने अर्को दुई हप्ता काठमाडौंबाहिर बढ्न सक्ने देखिन्छ। काठमाडौंमा भने ५/७ दिनपछि ओह्रालो लाग्छ। काठमाडौंमा चेनब्रेक हुन्छ भन्ने मेरो अनुमान छ।, यसको एउटा आधार संक्रमणको दर नै हो। योसँग डेल्टाभन्दा चार गुना बढी संक्रमण गराउने क्षमता छ। जसले गर्दा परिवारमा एउटालाई भयो भने अरूलाई नहुने सम्भावना धेरै कम छ। जुन संक्रमण छिटो फैलिन्छ त्यसले ठूलो संख्यामा मान्छेलाई संक्रमण गराउँछ। ठूलो संख्यामा संक्रमण भइसकेपछि यसले सर्ने ठाउँ पाउँदैन। सार्ने व्यक्ति नपाएपछि चेन ब्रेक हुन्छ। त्यसपछि घट्न थाल्छ।, हामी कुरा गरिरहेको समयसम्म १ सय २२ ओमिक्रोनका बिरामी यो अस्पताल भर्ना भएका छन्। यसको संख्या १ सय २२ भने पनि धेरैजसो मान्छेलाई अरू रोगको परीक्षण गर्न आउँदा ओमिक्रोन देखिएको छ। कोभिडको कारणले गर्दा बिरामी छैनन्। आइसियु र अक्सिजनको समस्या परेको छैन। पिकमा पुग्दा पनि समस्या नपरेकाले यसकै कारण जटिलता हुन्छजस्तो लाग्दैन।, जब भाइरसले स्वरूप बदल्छ कि त बलियो भएर जान्छ, कि त कमजोर भएर जान्छ। यसपछि आउने भेरियन्टहरू कमजोर भएर जान्छ या अझै बलियो हुन्छ अहिले नै भन्न सकिँदैन। दुई वर्ष भइसकेको र अहिले हामी तेस्रो वर्षमा चलिरहेकाले धेरै नै खतरा भएर आउने सम्भावना कम हुन्छ।, काठमाडौंमा यसले धेरै असर गरेको देखिएन। जति बिरामी आएका छन् ती सबैलाई सजिलै व्यवस्थापन गर्न सकिएको छ। काठमाडौंबाहिर यहाँजस्तो सुविधा छैन। त्यसैले काठमाडौं बाहिर पनि यसरी नै फैलियो भने काठमाडौंको भन्दा धेरै क्षति पुर्याउन सक्छ।, अहिले लगाइएको खोप बुस्टर या अतिरिक्त डोज जे भने पनि अहिलेसम्मको अध्ययनअनुसार उस्तै-उस्तै प्रकृतिका लगाउँदा राम्रै हुन्छ भन्ने छ। उस्तै प्रकृतिबाट बनाएका खोप लिन सकिन्छ। अर्को प्रकृतिको खोप पनि लगाइएको छ तर यो अध्ययनकै चरणमा छ। सरकारको नीति उस्तै प्रकृतिको लगाउने भन्ने छ र मेरो सुझाव पनि त्यही छ।, तीन वटा लहर हामीले अनुभव गर्यौं। पहिलो लहरमा मुख्य त्रास रह्यो। हामीकहाँ त्यो बेला धेरै डर त्रास देखियो। ज्वरो आएका बिरामीसमेत छुन डराउने अवस्था थियो।, दोस्रो लहरमा आउँदा ती समस्या समाधान भए। कोभिडको बिरामी उपचार गर्न डराउन पर्ने अवस्था थिएन। तर दोस्रो लहरमा आइसियु र अक्सिजनको समस्या भयो। तेस्रो लहरमा भने फरक समस्या भयो। पहिलो र दोस्रोमा भएजस्तो कुनै समस्या भएन तर अस्पताल चलाउन गाह्रो भयो। अस्पतालमा चिकित्सक, नर्स, सफाइकर्मी ठूलो संख्यामा संक्रमित भएर काममा अप्ठेरो भयो। अहिले संक्रमित फर्किने क्रम जारी छ र सहज पनि भएको छ।, अहिले सचेत काठमाडौंमा पनि हुनैपर्छ। सचेत भएन भने त नयाँ समस्या आउनसक्छ। किनकी नयाँ भेरियन्ट कतिबेला आउँछ, पत्तै हुँदैन। जनस्वास्थ्यका मापदण्ड पालना गर्नुपर्छ। काठमाडौंमा धेरै क्षति भएन। यता पनि हुँदैन भनेर काठमाडौं बाहिरकाले हेलचक्र्याइँ नगर्नुहोला। जनस्वास्थ्यका मापदण्ड सही तरिकाले प्रयोग गरौं।, ओमिक्रोन संक्रमणको अहिलेको अवस्था कस्तो छ र संक्रमण दर कहिलेदेखि घट्न सक्छ भन्ने विषयमा केन्द्रित रहेर त्रिवि शिक्षण अस्पतालका वरिष्ठ छाती रोग विशेषज्ञ एवं उपनिर्देशक ,सहप्राध्यापक डाक्टर सन्तकुमार दास,सँग ,सेतोपाटी,का ,सन्जिब बगाले,ले भिडिओ कुराकानी गरेका छन्।, हेर्नुस् भिडिओ:,
‘काठमाडौं उपत्यकामा झन्डै ८० प्रतिशतलाई ओमिक्रोन भइसक्यो’ (भिडिओ)
|
सेतोपाटी संवाददाता पछिल्लो २४ घन्टामा काठमाडौं उपत्यकामा ३ हजार १ सय ४३ जना संक्रमित थपिएका छन्। , काठमाडौंमा २४०२, भक्तपुरमा २२० र ललितपुरमा ५२१ संक्रमित थपिएका छन्।, यस्तै काठमाडौं उपत्यकामा ५४ हजार ८६३ सक्रिय संक्रमित छन्। जसमध्ये काठमाडौंमा ३८८५९, ललितपुरमा १०३९० र भक्तपुरमा ५६१४ सक्रिय संक्रमित छन्।, नेपालमा पछिल्लो २४ घण्टामा थप ८ हजार १७ जनामा कोरोना पोजेटिभ पुष्टि भएको छ।, स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयका अनुसार पछिल्लो २४ घन्टामा गरेको २१ हजार ८ सय ८ जनाको परीक्षणबाट उक्त संख्यामा संक्रमित फेला परेका हुन्।, मन्त्रालयका अनुसार ५८१६ पिसिआर परीक्षणबाट र २२०१ एन्टिजेन परीक्षणबाट संक्रमण पुष्टि भएको हो।, पछिल्लो २४ घन्टामा ५२९२ जना कोरोना संक्रमित निको भएका छन्। यस्तै सोही अवधिमा १५ जना कोरोना संक्रमितले ज्यान गुमाएका छन्।, हाल देशभर ९० हजार ५७६ जना कोरोनाका सक्रिय संक्रमित छन्।,
काठमाडौं उपत्यकामा थपिए ३१४३ संक्रमित, सक्रिय ५४ हजार बढी
|
विवेक राई काठमाडौं उपत्यकामा सवारी साधन चलाउन लगाइएको जोर-बिजोर प्रणालीको सर्वत्र आलोचना भएपछि भोलि तीन वटै जिल्लाका प्रमुख जिल्ला अधिकारी (सिडिओ) हरूले यसबारे थप निर्णय लिन छलफल गर्ने भएका छन्।, कोरोनाभाइरसको संक्रमणलाई नियन्त्रण गर्ने भनेर माघ ८ गतेदेखि सवारी साधनमा जोर-बिजोर लागू गरिए पनि त्यसले झन् भीडभाड बढाएको भन्दै गुनासा आउन थालेपछि सिडिओहरू छलफल गर्न लागेका हुन्।, ललितपुरका प्रमुख जिल्ला अधिकारी घनश्याम उपाध्यायले जोर-बिजोर प्रणालीबारे सिसिएमसी र स्वास्थ्य मन्त्रालयको सुझाव लिएर भोलिसम्ममा निर्णय लिइने जानकारी दिए।, सरकारले संक्रमण र अस्पतालमा बिरामीको चापलाई कम गर्न जोर-बिजोर प्रणाली लागू गरे पनि यो प्रभावकारी भएको देखिँदैन। उपत्यकाका ठूला अस्पतालकै चिकित्सकहरू जोर-बिजोर प्रणालीले संक्रमण नरोक्ने बरू भीडभाड बढाउने बताउँछन्।, त्रिवि शिक्षण अस्पताल महाराजगन्जका निर्देशक डाक्टर दिनेश काफ्ले भन्छन्, 'जोर-बिजोर प्रणाली प्रदुषण कम गर्नलाई ठिक होला तर संक्रमण कम गर्ने हिसाबले यो उल्टो बाटो भयो। किनभने दुईटा गाडीमा आउने मान्छे एउटैमा आउने भयो। यसले त झन् संक्रमण छिटो हुने भयो। अनि यो उल्टो बाटो भएन र!', डाक्टर काफ्लेले जोर-बिजोरका कारण अस्पतालमा बिरामीको संख्या पनि कम नभएको जनाए।, कोभिड-१९ केन्द्रीय युनिफाइड अस्पतालका उपनिर्देशक डाक्टर प्रज्वल श्रेष्ठ पनि जोर-बिजोर प्रणाली ठीक नभएको बताउँछन्। उनले अहिलेको स्थितिमा सरकारको ध्यान जोर-बिजोरभन्दा पनि भीड नियन्त्रणतिर हुनुपर्ने जनाए।, 'जोर-बिजोर हटाइदेऊ केही मलतब भएन तर भीडभाड हुने ठाउँहरूलाई नियन्त्रण गर्नुपर्छ,' डाक्टर श्रेष्ठले भने।, उनले सरकारले जोर-बिजोर लागू गरेर भीडभाड नियन्त्रण गर्ने कुरामा भने उदासिनता देखाएको बताए।, 'जोर-बिजोर लगाइदियो, रेष्टुरेन्टभरि मान्छे छन्। बजार चालू छ। अनि जोर-बिजोर गरेर के मतलब भयो र। जोर-बिजोर गर्नुभन्दा बरू भीडभाड हुने स्थलहरू नियन्त्रण गर्नुपर्यो नि,' उनले भने।, श्रेष्ठले सरकारले स्मार्ट लकडाउन भनेर जोर-बिजोर प्रणाली लागू गरे पनि त्यो स्मार्ट नभएको बताए। दिल्लीको उदाहरण दिँदै उनी भन्छन्, 'दिल्लीमा नयाँ वर्षमा राति कर्फ्यू लगायो। अनि गर्नुपर्ने काम भनेको त्यस्तो पो हो त। हाम्रो प्रशासनलाई कसले सुझाव दिन्छ खोइ। हामीलाई कहिल्यै सोध्दैन।', श्रेष्ठले संक्रमण जोखिमको हिसाबले हाम्रो लागि आगामी दुई साता निकै कठिन रहेको उल्लेख गर्दै यही बेला सरकारले भीडभाडलाई जतिसक्दो कम गर्न आवश्यक कदमहरू चाल्नुपर्ने जनाए। पछिल्लो प्रक्षेपणअनुसार नेपालमा संक्रमण माघको तेस्रो साता संक्रमण उत्कर्षमा पुग्ने देखाएकाले यो बीचमा मानिसहरूको आवगमन झन् कम गर्नुपर्ने बेला रहेको उनी बताउँछन्।, 'नेपालमा माघको तेस्रो साता संक्रमण पिकमा पुग्छ भनिएको छ। अहिले दोस्रो साता पनि सकिएको छैन। त्यसैले अर्को दुई साता मान्छेहरूको मोबिलिटी झन् कम गर्नुपर्छ। त्यस्तो भयो भने हाम्रो स्वास्थ्य संस्थाहरू भरिन पाउँदैनन्। नत्र ह्वात्तै संक्रमित आयो भने स्वास्थ्य संस्थाहरू फेल खाइहाल्यो नि,' उनले भने।, श्रेष्ठ पनि जोर-बिजोरका कारण अस्पतालमा बिरामीको संख्या चाप कम नभएको बताउँछन्। अहिले पनि वीर अस्पतालमा १ सय ४५ जना बिरामीहरू रहेको र पछिल्लो चार-पाँच दिनदेखि आइसियूमा भर्ना हुने बिरामीहरूको संख्या पनि बढेको उनले बताए। त्यसैले जोर-बिजोरले अनावश्यक भीडभाड बढाउने उल्लेख गर्दै उनले अहिलेको अवस्थामा भीडभाड कसरी कम गर्न सकिन्छ भनेर सोच्नुपर्ने बताए।, पाटन अस्पतालका निर्देशक डाक्टर रवि शाक्य पनि जोर-बिजोरले मात्र संक्रमण कम गर्ने उद्देश्य पूरा नहुने बताउँछन्। अन्य सेवाहरू खुला राखेर सवारी साधनमा मात्र जोर-बिजोर लागू गर्दा त्यसले झन् भीडभाड बढाउने र संक्रमणको जोखिम बढ्ने शाक्यको बुझाइ छ।, 'जोर-बिजोरले संक्रमण नियन्त्रण गर्छ जस्तो लाग्दैन। गाडीमा मात्र नियन्त्रण गर्दा त्यसले खासै योगदान गर्दैन,' निर्देशक शाक्य भन्छन्, 'गाडी कम भएपछि एउटै गाडीमा झन् कोचाकोच भएर बस्ने भए। त्यसले गर्दा जोर-बिजोर भन्दा पनि जनस्वास्थ्यको मापदण्ड पालना गर्नु महत्वपूर्ण हो।',
हट्ला भोलिदेखि जोर-बिजोर प्रणाली?
|
रासस कोदोको ढिँडो र बाँकोको गुन्द्रुकले परिचित बागलुङको बरेङमा रहेको सिग्दी सामुदायिक होमस्टे कोरोना महामारीका कारण थलिएको छ।, वि.सं २०७६ सँगै सञ्चालनमा आएको होमस्टे नौ महिनामै बन्द भएपछि पुनःसञ्चालनमा आउन नसकेको होमस्टे सञ्चालक समितिका अध्यक्ष हिराबहादुर थापाले बताए। , उक्त होमस्टे सञ्चालन भएको छोटो समयमै चर्चामा आएको थियो। कोरोना महामारी फैलिने त्रासमा बन्द भएपछि होमस्टे सञ्चालकले पेशा नै परिवर्तन गरेका छन्।, युवापुस्ता गाउँबाहिर रहेको र घरमा रहेका वयस्कले पनि त्रास कायम रहेको भन्दै होमस्टे पुनः सञ्चालनका लागि आनाकानी गरेको उनको भनाइ थियो।, ‘लामो समय कुर्न सकिन, अहिले बाख्रापालन गर्न थालेको छु’, सञ्चालक थापाले भने, ‘अब बाख्रा पाल्न छोड्नु कि होमस्टे सञ्चालन गर्न छोड्नु भएको छ।’ , सिग्दीमा पहिचानका रूपमा रहेको सांस्कृतिक कार्यक्रमका कलाकारले दुई वर्षको अवधिमा विवाह गरे।, पुराना कलाकार विवाह गरेर बाहिरिने र नयाँ कलाकार तयार गर्ने समय नभएकाले होमस्टे सञ्चालनमा ल्याउन अर्को समस्या परेको छ।, ‘हामीले पटक-पटक प्रयास गर्दै आइरहेका छौं, छलफल भइरहेको छ, पहिले सहभागी घरबाहेकका घर समावेश गरेर भए पनि सञ्चालन गर्नुपर्छ भनेका छौं’, उनले भने, ‘तर समुदाय तयार नभएसम्म नहुँदोरहेछ, कलाकार नभए सांस्कृतिक कार्यक्रम नहुने, सांस्कृतिक कार्यक्रमबिनाको होमस्टेको कोही काम आउँदैन। कोरोनाको समयमा अन्य व्यवसायसँगै थालिएका होमस्टे सञ्चालकहरू अझै सहज रूपमा होमस्टे सञ्चालनमा फर्किन तयार भएका छैनन्।’, यहाँको होमस्टेमा लोकल कुखुराको झोल र कोदोको ढिँडो खाने भन्दै छोटो समयमा धेरै पर्यटक त्यहाँ आएको तथ्यांक छ। सबभन्दा धेरै आन्तरिक पर्यटकको रोजाइ बनेको होमस्टे कोरोनाका कारण थलिएको हो।, गुल्मीको सिमानासँग जोडिएको बरेङमा बागलुङ, पर्वत, पोखरा र गुल्मीबाट भन्दा धेरै पर्यटक बुटवलबाट आउने गरेका थिए।ठूलो बजार नरहेको गाउँपालिकामा घुम्न आउनेदेखि काम विशेषले आउनेहरूको आश्रयस्थल बनेको होमस्टे एक वर्ष पनि सञ्चालन नहुँदै बन्द भएको गाउँपालिकाले जनाएको छ।, ‘होमस्टे पुनः सञ्चालनका लागि पहल भइरहेको छ’, गाउँपालिकाका अध्यक्ष कृष्णप्रसाद शर्माले भने,‘कोरोना फैलिएकाले जोडबल गरेका छैनौं, तर यसलाई त्यसै मर्न दिँदैनौं।’, गाउँपालिकाले १० लाख रुपैयाँ खर्चेर होमस्टेमा सांस्कृतिक कार्यक्रमका लागि सभाकक्ष बनाइदिएको छ। त्यही कक्षमा अहिले विवाह, व्रतबन्ध र अन्य धार्मिक कार्यक्रम हुने गरेका छन्। , त्यस्तै, गण्डकी प्रदेश सरकारले उपलब्ध गराएको अनुदान रकम पदमार्गमा खर्चिएको उनले बताए। होमस्टे सञ्चालनका लागि आवश्यक पूर्वाधार तयार गर्ने क्रममै रहेका बेला महामारीले थला पारेको अध्यक्ष शर्माको भनाइ थियो।, ‘हाम्रो प्राकृतिक सम्पदा कौडेको धुरी हो त्यहाँ घुम्न जानकै लागि सजिलो बनाउन पदमार्ग बनाएका छौं’, उनले भने, ‘यस धुरीबाट अनगिन्ती सुन्दर दृश्य अवलोकन गर्न सकिन्छ।’, सिग्दी होमस्टेमा एकै पटकमा ३० जनासम्म पर्यटक बस्न सक्छन्।, कौडेधुरी नजिकै डाँडामा भ्युटावर निर्माण गरिएको छ। सत्यावतीको मन्दिर र पौराणिक दरबारका अवशेष र यहाँको प्राकृतिक सम्पदा पर्यटक पुग्नै पर्ने ठाउँहरू रहेका छन्।,
महामारीले थला पर्यो सामुदायिक होमस्टे
|
डा. मनिषा रावल लगभग एक महिनाअगाडि स्वास्थ्य मन्त्रालयले गरेको प्रक्षेपणअनुसार माघको दोस्रो साता कोभिडबाट दैनिक १५ देखि २० हजार संक्रमित हुन्छन् भन्ने थियो।, अहिले समुदायमा संक्रमण बढ्दै गएको छ। त्यसैले अबको एक महिना हामी सबैका लागि चुनौतीपूर्ण हुन्छजस्तो लाग्छ।, मध्य माघ भइसकेको र चिसो याम भएकाले रुघामर्कीको पनि मौसम छ। कोभिडको लक्षण रुघामर्कीसँग मिल्दोजुल्दो छ। यसले गर्दा पनि एक महिना चुनौतीपूर्ण हुने देखिएको हो।, यस वर्षको वैशाख मध्यदेखि जेठ मसान्तसम्म महामारीको कहालीलाग्दो रूप देखियो। अहिले तेस्रो लहर सामना गर्दा कोभिड भाइरसको स्वरूपमा केही परिवर्तन भएको छ।, अहिलेको ओमिक्रोनबाट डेल्टा भेरियन्टजस्तो जटिल संक्रमण देखिएको छैन। गत वर्ष यति नै संक्रमण देखिँदा अस्पताल भरिभराउ थिए। अहिले त्यस्तो छैन। अहिले संक्रमितलाई भर्ना गर्न कम परेको छ। भर्ना भएकालाई पनि अधिकतम अक्सिजन प्रयोग आवश्यक परेको छैन।, एक महिनायता इमर्जेन्सीमा कोभिड संक्रमित २० देखि २५ जना छन्। तीमध्ये सबैलाई भर्नाको आवश्यकता परेको थिएन। यीमध्ये चारदेखि पाँच जनालाई मात्रै भर्ना गरेका थियौं। तर एक सातादेखि यो दर बढेको छ।, बुधबार तीन बजेसम्मको तथ्यांक अनुसार १९ जना भर्ना भएका छन्। आठ जनालाई आइसियु र ११ जनालाई एचडीयुमा राखिएको छ। ६५ देखि ८० वर्षसम्मका बिरामीको उपचार गरिरहेका छौं। एक जना सय वर्षका बिरामीको समेत उपचार भइरहेको छ। त्यसमध्ये कतिले खोप नलगाएका र कतिले एकपटक मात्रै लगाएका छन्।, वृद्धवृद्धा, दीर्घ रोगी, खोप नलगाएकाहरूले अझै सचेतता अपनाउन जरूरी छ। अहिले एक जनाले दस जनासम्मलाई संक्रमण फैलाउन सक्ने भएकाले सचेत हुनुपर्छ। खोप नलगाएकाले खोप लगाउनुपर्छ। जेष्ठ नागरिक अनि दीर्घ रोगीको धेरै ख्याल गर्न जरूरी छ।, आगामी दिनमा यो भेरियन्टले कस्तो रूप लिन्छ भन्ने कुराले मात्रै धेरै कुरा निर्धारण गर्छ। गत सातादेखि तुलनात्मक रूपमा अस्पताल भर्ना हुनेको संख्या केही बढेको छ। तीमध्ये अक्सिजन आवश्यक पर्ने पनि केही बढेका छन्।, त्यसैले ओमिक्रोन कम हानिकारक छ भन्न अहिले नै हतार नगरौं भन्ने मेरो बुझाइ छ।, (कोभिडको तेस्रो लहर र यसको संक्रमणदर अनि बिरामीको अवस्थाबारे शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरूवा रोग अस्पतालका निर्देशक डाक्टर मनिषा रावलसँग सेतोपाटीले गरेको भिडिओ कुराकानी।),
ओमिक्रोन डेल्टाभन्दा कम घातक छ, तर होसियार बनौंः टेकु अस्पताल निर्देशक डा. रावल
|
सेतोपाटी संवाददाता कारागारबाट भागेपछि प्रहरीले भारत पुगेर पक्राउ गरी ल्याएका तुलसीपुर कारागारका तत्कालीन नाइके यमराज परियारलाई पुर्पक्षका लागि थुनामा राख्न आदेश दिइएको छ। , बुधबार भएको थुनछेक बहसबाट मुद्दाको पुर्पक्षका लागि थुनामा पठाउन आदेश भएको जिल्ला अदालतका सूचना अधिकारी राजेन्द्र शर्माले जानकारी दिए। , जिल्ला न्यायाधीश हिमलाल बेलबासेको इजलासले यमराजलाई मुद्दा पुर्पक्षका लागि थुनामा पठाउन आदेश दिएको हो। , कारागारका पूर्वचौकीदार समेत रहेका यमराज पुस ८ गते दिउँसो प्रहरीको मोटरसाइकल लिएर फरार भएका थिए।, कर्तव्य ज्यान मुद्दामा साढे ७ वर्ष कैद भुक्तान गरिसकेका नाइके परियारलाई जिल्ला अदालतले २० वर्ष कैद सजाय तोकेको थियो। उनले सात वर्ष जति सजाय भुक्तानी गरिसकेका थिए। , तर, थुनुवा भागेपछि बाँकी सजायको डेढी सजाय थपिने हुँदा फेरि उनको सजाय लम्बिएर २० वर्ष पुग्ने बताइएको छ। , यमराजलाई भारतबाट पक्राउ गरी ल्याएपछि गत सोमबार प्रहरीले सार्वजनिक गरेको थियो।, सम्बन्धित समाचार:, घोराही कारागारका नाइके यमराज भगाउन युवतीको प्रयोग, फरार नाइके यमराजलाई कारागार भित्रै ‘लज’ को जस्तै सुविधा!, प्रहरीको मोटरसाइकलमा भागेका कारागार नाइके यमराज भारतमा पक्राउ, घोराहीका जेलर युवराज परियारविरूद्ध पक्राउ पुर्जी जारी, नाइके फरार प्रकरणमा जेलर र तीन प्रहरीसहित सात पक्राउ, किन पक्राउ परे घोराही कारागारका जेलर?, नाइके फरार प्रकरण: छुटे घोराही कारागारका जेलर युवराज, कारागार व्यवस्था विभागले अनुमति नदिँदा जेलर युवराज* छुटे मुद्दा नै नचली, प्रहरी जवानलाई कोठामा चुकुल लगाएर भागेका थिए घोराही कारागारका नाइके , भारतमा लुकेर बसेका फरार नाइके यमराजसम्म कसरी पुग्यो प्रहरी?,
कारागारका नाइके यमराजलाई पुर्पक्षका लागि थुनामा राख्न आदेश
|
सेतोपाटी संवाददाता मोरङको धनपालथान ७ बोर्डिङ टोलस्थित उखुबारीमा गाडिएको अवस्थामा फेला परेको दुई शवमध्ये एक जनाको पहिचान खुलेको छ। , हत्या गरेपछि खाल्डो खनेर गाढेको अवस्थामा दुई जना पुरूषको शव फेला परेकोमध्ये एक जना पुरूषको पहिचान खुलेको हो।, बिहीबार दिउँसो खनेर निकालिएको शव सुनसरीको धरान ३ घर भई भक्तपुरमा बस्दै आएका ४९ वर्षीय राजेन्द्र कुमार श्रेष्ठको रहेको मोरङ प्रहरीका प्रमुख एसपी जनार्दन जिसीले जानकारी दिए। , प्रहरीले उनको साथबाट एनटिसीको सिम कार्ड, पर्स र सवारी चालक प्रमाणपत्र पनि फेला परेको एसपी जिसीले जानकारी दिए।, सोही ठाउँदेखि ३० मिटर पूर्व उखुबारीमा भेटिएको अर्का एक पुरूषको पहिचान खुल्न बाँकी छ। बिहीबार उखुबारीमा सात फिट गहिरो खाडल खनेर गाढेको अवस्थमा श्रेष्ठको शव भेटिएको हो।, प्रहरीका अनुसार श्रेष्ठको घाँटीमा डोरीले बाँधेको डाम देखिएको छ। उनको हत्या गरेपछि ५ फिट गहिरो खाडल खनेर शव गाडेको अवस्थमा फेला परेको प्रहरीले जनाएको छ। शव फेला परेको उखुबारी स्थानीय बरजंगी सिंहको स्वामित्वको हो। , बिहीबार एउटा खाल्डोबाट शव निकालिएको स्थानबाट करिब ३० मिटर पूर्व गंगाप्रसाद सिंहको उखुबारीबाट पनि ३०–३५ वर्षका अर्का एक जना पुरूषको शव बुधबार राति भेटिएको थियो।, दुवै शवको प्रकृति एकै खाले तरिकाले खाडल खनेर गाडेको अवस्थमा भेटिएको मोरङ प्रहरीका एसपी जिसीले जानकारी दिए।,
मोरङको उखुबारीमा गाडिएको अवस्थामा भेटिएका दुईमध्ये एक शवको पहिचान
|
खिलानाथ ढकाल काठमाडौं शंखरापुर नगरपालिका-३ मा एकतले पक्की घर छ। मध्य माघको ठिहीले चिसिँदै गएको राजधानी।, बौद्धबाट झन्डै ३५ किलोमिटर ढाटा माथि रहेको शंखरापुर ठन्डीले प्रभावित थियो नै।, ५२ वर्षीय पदमबहादुर थिङ र उनकी श्रीमती ४५ वर्षीया फूलकुमारी थिङ बुधबार राति खाना खाएर सुतेका थिए।, केही दिनयता काठमाडौं अझ चिसिँदो छ। चिसो भगाउन उनीहरूले कोइलाको सहारा लिन पुगे।, बन्द झ्याल पर्दाले ढाकेको थियो। कोठामा भएको एउटा ढोकाको सानो प्वालमा पनि सनपाटको बोराले ढाकेका थिए।, ‘मुसाले प्वाल नपारोस् भनेर ढोकाको मुनि पनि बोरा च्यापेका रहेछन्,’ महानगरीय प्रहरी परिसर काठमाडौंका प्रहरी उपरीक्षक दिनेशराज मैनालीले भने।, घटनास्थल पुगेका प्रहरीका अनुसार राति टिनको चुलोमा कोइला सल्काएर उनीहरू सुतेका रहेछन्।, ‘कतिबेला प्राण गयो कसैले पत्तै पाएन,’ महानगरीय प्रहरी वृत्त बौद्धका प्रहरी निरीक्षक कृष्ण श्रेष्ठ परिवारका सदस्यलाई उद्धृत गर्दै भन्छन्, ‘बिहान ढोका ढकढकाउँदा चालचुल थिएन।’, पदम र फूलकुमारी सधैं बिहानै उठेर पसल खोल्न पुगिसक्थे। दुई छोराहरू उठ्दा उनीहरू पसलमा सरसामान बेच्ने, सरसफाइ गर्ने काममा व्यस्त हुन्थे।, दुई छोरा सूर्यबहादुर र सुनिल थिङ शंखरापुरमै होटल व्यवसाय गर्छन्। बुवाआमा घरकै सटरमा किराना पसल गर्थे।, राति खाना खाएर पदमबहादुर र फूलकुमारी कोठामा छिरेका थिए। छोराहरू अलग-अलग कोठामा सुत्थे।, राति सँगै खाना खाएर सुतेका बुवा-आमा बिहान ७ बजेसम्म उठेनन्। यसपछि ढोका ढकढकाउन कान्छो छोरा सुनिल थिङ पुगेका थिए।, धेरैपटक ढोका ढकढकाउँदा बुवा-आमा उठेनन्। त्यसपछि दाजुभाइ मिलेर ढोका फोडेर हेर्दा पदमबहादुर र फूलकुमारी चटपटाएनन्। छाम्दा शरीर चिसो भइसकेको थियो।, पदमबहादुर बेडमा पल्टिरहेका थिए। फूलकुमारी भुइँको ओछ्यानमा थिइन्।, दुबै मृत अवस्थामा देखेपछि कान्छो छोरा सुनिल आत्तिए।, ‘उनले बौद्ध वृत्तमा खबर गरेका थिए,’ मैनालीले भने, ‘प्रहरी पुग्दा १० बजिसकेको थियो।’, बौद्धबाट धेरै टाढा भएका कारण प्रहरी टोली पुग्न समय लागेको थियो।, दुबैको निसास्सिएर मृत्यु भएको प्रहरीको प्रारम्भिक अनुसन्धानले देखाएको छ।, ‘झ्याल-ढोका सबै बन्द गरेर कोठा तातो पार्न खोजेको देखिन्छ,’ प्रहरी निरीक्षक श्रेष्ठले भने, ‘हावा भित्र-बाहिर हुन नसक्ने अवस्था देखिन्छ, सायद अक्सिजनको कमी भएर उनीहरू निसास्सिएका हुन सक्छन्।’, घटनास्थलमा त्रिवि शिक्षण अस्पतालका डाक्टर पनि गएका थिए। प्रहरी र डाक्टरसहितको टोलीले मुचुल्का उठाएपछि शव पोष्टमार्टमका लागि त्रिवि शिक्षण अस्पताल लगिएको छ।, ‘पोष्टमार्टम रिपोर्ट आएपछि मृत्युको कारण अझ स्पष्ट हुने छ,’ श्रेष्ठले भने।, जोडो मौसममा नुहाउन बाथरुमभित्र मात्रै होइन, कोठा तताउन बालिएको हिटरको कारणले पनि निसास्सिएर मृत्यु हुने गरेको छ।, फिजिसियन डाक्टर निमेश पौडेल यस्तो मृत्युमा ग्यास गिजर, हिटर वा कोइला बाल्ने चुलोको मात्रै दोष हुन्न, कोठामा रहने भेन्टिलेसन पनि हो। भेन्टिलेसन वा झ्याल बन्द गर्दा बाहिरी हावा भित्र पस्न पाउँदैन र भित्री हावा बाहिर निस्किन पाउँदैन।, यसरी मृत्यु हुनुको मुख्य कारण भनेको अक्सिजन पर्याप्त नहुनु हो।, अक्सिजन कम भएपछि मानिस बेहोस हुन्छन्। तत्कालै थाहा पाएर खुला वा अक्सिजन पर्याप्त भएको ठाउँमा लैजान सके ज्यान जोगिन सक्छ।,
थिङ दम्पतीको प्राण कतिबेला गयो कसैले पत्तै पाएनन्
|
सेतोपाटी संवाददाता मोरङको बेलबारी बस्ने महिलालाई सुन्दरहरैंचा नगरपालिका-४ बलियास्थित श्रेष्ठ होटल एण्ड फेमिलीमा जबरजस्ती करणी गरेको अभियोगमा तीन जना पक्राउ परेका छन्।, पक्राउ पर्नेमा होटल सञ्चालक ३५ वर्षीय अर्जुनकुमार श्रेष्ठ, २५ वर्षीय सुरज श्रेष्ठ र झापा मेचीनगर-३ का २५ वर्षीय सुन्धान्सु दर्जी रहेका छन्।, उनीहरूले गत ७ गते बेलुका साढे ५ बजे महिला इटहरीबाट घर फर्कने क्रममा गछिया खोलाको पुल नजिकबाट घर पुर्याइदिने दिन्दै गाडीमा चढाएर उक्त होटलमा पुर्याएका थिए।, प्रहरीका अनुसार त्यहाँ लगेपछि उनीमाथि सामूहिक बलात्कार भएको थियो। गत ८ गते सो घटनाको जानकारी पाएको इलाका प्रहरी कार्यालय बेलबारीबाट खटिएको प्रहरी टोलीले तत्काल होटल सञ्चालक अर्जुनकुमार र सुरजलाई नियन्त्रणमा लिएको थियो।, फरार रहेका दर्जीलाई भने ११ गते इलाम सुर्योदय नगरपालिका-१२ तीनघरेमा लुकिछिपी बसेको अवस्थामा पक्राउ गरिएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय मोरङले जनाएको छ।, तीनै जनालाई जबरजस्ती करणी मुद्दामा कानुनी कारबाही अगाडी बढाइएको इलाका प्रहरी कार्यालय बेलबारीले जनाएको छ।,
सामूहिक बलात्कार घटनामा होटल सञ्चालकसहित तीन जना पक्राउ
|
सेतोपाटी संवाददाता कालीगण्डकी नदीमा ३१ हजार माछाका भुरा छाडिएको छ। प्राकृतिक जलाशय मत्स्य प्रवर्द्धन एवम् संरक्षण केन्द्र हेटौंडा मकवानपुरले रहु र नैनी जातका माछाका भुरा कालीनदिमा छाडेको हो।, गैंडाकोट नगरपालिका प्रमुख मेयर छत्रराज पौडेलसहितले बिहीबार नदीमा माछाका भुरा छोडेका हुन्।, गैंडाकोट नगरपालिका वडा नम्बर ३ को ढोडेनीदेखि १० किलोमिटरमाथि महेश्वर खोला भ्रोक्रे फाँट भन्ने स्थानमा पुगेर नदीमा माछा छाडिएको कार्यालयका प्रमुख सरोजकुमार यादवले बताए।, मेयर पौडेल आफैं पुगेर उनकै हातबाट माछाको भुरा नदीमा छोड्न पाउँदा आफूहरू धेरै खुसी भएको यादवले बताए।, नदीमा माछाका भुरा छाड्दै मेयर पौडलले नदीमा माछाको प्रवर्द्धन गरी प्रकृतिको संरक्षणमा प्राकृतिक जलाशय मत्स्य प्रवर्द्धन एवम् संरक्षण केन्द्रले महत्वपूर्ण काम गरेको बताए।, जैविक विविधता संरक्षण तथा प्राकृतिक जलाशयमा आश्रित समुदायको आयस्तर अभिवृद्धिका लागि यो कार्यक्रमले महत्वपूर्ण भूमिका खेल्ने मेयर पौडेलको भनाइ छ। नदीको संरक्षणका लागि पनि यो महत्वपूर्ण काम भएको पौडेलको दाबी छ।, कार्यालयले यसअघि मकवानपुरको सामारी नदीमा पनी ३४ हजार र नारायणी नदीमा ४० हजार भुरा छोडिसकेको छ।, त्यस्तै, सप्तकोसी नदीमा पनि माछाको भुरा छोड्ने योजना रहेको यादवले बताए।, खोलानालामा फोहोर ढल मिसाउने, विषादी हाल्ने, करेन्ट लगाउने, पासो थाप्ने, नदीजन्य पदार्थको चरम दोहन गर्ने लगायतका कारणबाट जलचर मासिने क्रम बढेकाले यसको संरक्षण गरी नदीमा आश्रित समुदायको जीवनस्तर विकासका लागि आफूहरूले यो कार्यक्रम गरेको यादवको भनाइ छ।, त्यस्तै, कार्यालयले गैंडाकोट-३ स्थित ढोडेनी बजारमा रहेको विद्यालय परिसरमा माछा संरक्षणका लागि सचेतनामूलक होडिङ बोर्डसमेत लगाएको छ।, आफूहरूको मेचीदेखि महाकालीसम्म कार्यक्षेत्र रहेको र नदीनालाको अध्ययन गरी कुन माछा संकटमा छ त्यसको आधारमा माछालाई प्रवर्द्धन गर्न माछा भुरा छाँडिदै आएको यादवको भनाइ छ।, नेपालमा ४ लाख १ हजार हेक्टर प्राकृतिक जलाशयको क्षेत्रफल रहेको र देशमा उत्पादन हुने कुल ९७ हजार मेट्रिक टन माछामध्ये २१ प्रतिशत प्राकृतिक जलाशयबाट उत्पादन हुने यादवले बताए। प्राकृतिक जलाशयमा ४ लाख जनसंख्या निर्भर रहेको उनको भनाइ छ।,
कालीगण्डकी नदीमा ३१ हजार माछाका भुरा छाडियो
|
रासस , नेपाल प्रहरीले विदेशी मास्कको नक्कल गरी कम गुणस्तरको मास्क बनाएर बिक्री गर्ने गरेको तथ्य फेला पारेको छ । काठमाडौंको त्रिपुरेश्वरमा नक्कली मास्क बिक्री भइरहेको भन्ने सूचनाका आधारमा खोजी गर्दा उक्त तथ्य फेला परेको प्रहरी प्रधान कार्यालयले जनाएको छ । , , नेपाल प्रहरीले विदेशी मास्कको नक्कल गरी कम गुणस्तरको मास्क बनाएर बिक्री गर्ने गरेको तथ्य फेला पारेको छ । काठमाडौँको त्रिपुरेश्वरमा नक्कली मास्क बिक्री भइरहेको भन्ने सूचनाका आधारमा खोजी गर्दा उक्त तथ्य फेला परेको प्रहरी प्रधान कार्यालयले जनाएको छ । , , महानगरीय प्रहरी परिसरका अनुसार महालक्ष्मी इशान इन्टरप्राइजेजबाट चार हजार १९४ थान र अनेष्ट सप्लायर्सबाट एक हजार ९२० थान नक्कली थ्रीएम मास्क प्रहरीले बरामद गरिएको छ । पक्राउ पर्नेमा काठमाडौँ महानगरपालिका–११ त्रिपुरेश्वरस्थित महालक्ष्मी इशान इन्टरप्राइजेजका सञ्चालक ३४ वर्षीय वुद्धिबहादुर कार्की, काठमाडौँ भोटेबहाल बस्ने भारत राजस्थान बस्ने नक्कली मास्क सप्लायर्स यश अग्रवाल, २० वर्षीय श्रीयान्स लावती र ललितपुर सातदोबाटो बस्ने अनेष्ट सप्लायर्सका म्यानेजर सङ्खुवासभाका २३ वर्षीय मुक्तिप्रसाद पोखरेल रहेका छन् ।,
नक्कली मास्क बिक्री, ४ जना पक्राउ
|
सेतोपाटी संवाददाता ललितपुर महानगरपालिकाले भेरोसेल खोपको अभाव भएको भन्दै माघ १४ देखि १७ गतेसम्म ६० वर्षभन्दा माथिका व्यक्तिलाई थप मात्रा खोप (बुस्टर) भेरोसेल लगाउने कार्यक्रम स्थगित गरेको छ।, यसअघि शनिबारबाहेक माघ १४ देखि माघ १७ गते सोमबारसम्म कोभिसिल्ड र भेरोसिलको बुस्टर डोज लगाउने भन्दै महानगरले सूचना प्रकाशित गरेको थियो।, अन्तिम समयमा नेपाल सरकारबाट भेरोसिलको बुस्टर डोज उपलब्ध गराउन नसक्ने जानकारी प्राप्त भएकाले हाललाई भेरोसिलको बुस्टर डोज लगाउन स्थगित गरिएको महानगरका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत गणेश अर्यालले जानारी दिए।, ‘दुबैको बुस्टर डोज प्राप्त हुने भनेपछि सूचना प्रकाशित गरेका थियौं, भेरोसिलको बुस्टर उपलब्ध हुन सकेन, बाध्यतावस रोक्नुपर्यो, यसबाट पर्न गएको असुविधाप्रति क्षमा माग्छौं,’ अर्यालले भने।, सरकारसँग यथाशिघ्र भेरोसिलको बुस्टर उपलब्ध गराउन उनले मागसमेत गरे। ‘नेपाल सरकारबाट खोप प्राप्त हुने बित्तिकै लगाउने व्यवस्था गर्छौ, ’ उनले भने।, कोभिसिल्डको दोस्रो मात्रा लगाएको ६ महिना पुगेका ६० वर्ष माथिकाले वडामा सम्पर्क गरी खोप लगाउनसमेत अनुरोध गरेको छ।,
ललितपुरमा भेरोसेल खोपको अभाव, बुस्टर डोज नलगाइने
|
रासस दिपायलस्थित जोगिडाब्रेमा रहेको सेती प्राविधिक शिक्षालयका प्रमुख वीरेन्द्रबाबु यादवमाथि छानविन सुरु भएको छ।, कुखुरा व्यवसायीसँग रकम माग गरेको अडियो सार्वजनिक भएपछि उनीमाथि प्राविधिक शिक्षा तथा व्यावसायिक तालिम परिषद्ले छानविन सुरु गरेको सेती प्राविधिक शिक्षालयका शिक्षक तीर्थराज अवस्थीले बताए।, शिक्षालय प्रमुख यादवलाई परिषद्ले जिम्मेवारीबाट समेत हटाएको छ। छानबिन सुरु भएकाले उनलाई शिक्षालयको प्रमुखबाट हटाएको बताइएको छ।, यहाँ अध्ययनरत विद्यार्थीलाई कुखुरापालनबारे सिकाउन शिक्षालयले ५०० चल्ला खरिद गरेको थियो।, कुखुराका चल्ला पठाउने व्यवसायीसँग फोनमा कमिशन मागेको अडियो सार्वजनिक भएपछि उनीमाथि छानविन सुरु भएको हो।, शिक्षालयमा उनले पेन्टिङ, मसलन्द, भवन निर्माण, पेट्रोलियम पदार्थ, गाडी मर्मत, विद्यार्थी भर्ना, विद्यार्थी परिचयपत्र र पोशाकमा समेत आर्थिक अनियमितता गरेको आरोप लागेको छ।,
सेती प्राविधिक शिक्षालयका प्रमुखमाथि छानबिन सुरु
|
रासस लम्जुङमा भूकम्पको धक्का महसुस गरिएको छ।, क्व्होलासोथर गाउँपालिका–१ बागलुङपानी केन्द्रविन्दु बनाएर गए राति १०ः३४ मा दुई दशमलव पाँच रेक्टर स्केलको भूकम्प गएको राष्ट्रिय भूकम्प मापन तथा अनुसन्धान केन्द्रले जनाएको छ।, भूकम्प सानो गएकाले कतिपयले भने थाहा नपाएको बताएका छन्।, जेठ ५ गते आएको भूकम्पले केही व्यक्तिको मृत्यु हुनुका साथै धेरै धनजनको क्षति गरेको थियो।, त्यसयता मात्र साना–ठूला गरी १०० भन्दा बढी पटक भूकम्प गएको छ।,
लम्जुङमा भूकम्पको धक्का महसुस
|
नारायण खड्का घोराही कारागारका तत्कालीन नाइके यमराज परियार गत पुस ८ गते दिउँसो प्रहरीकै मोटरसाइकलमा फरार भए।, उनलाई गर्भवती प्रेमिकाको हत्यामा जिल्ला अदालतबाट २० वर्ष कैद सजाय सुनाइएको थियो।, राजपुर गाउँपालिका-३ का २९ वर्षीय यमराज छालाको उपचार गराउने बहानामा प्रहरी जवान धनबहादुर चौधरीसँग मोटरसाइकलमा बाहिर गएका थिए।, बिदामा बसेका जेलर युवराज परियारले बिदाको बीचमै कार्यालय पुगेर उनलाई अस्पताल जान अनुमति दिएका थिए। युवराजसँग उनको विशेष सम्बन्धकै कारण यमराजलाई कारागारभित्र हरेक खाले सेवासुविधा उपलब्ध थियो।, त्यस दिन प्रहरी जवान धनराजलाई एक युवतीसँग होटलमा राखेर बाहिरबाट चुकुल लगाई यमराज नाटकीय ढंगले भाग्न सफल भए।, अनुसन्धान क्रममा यमराजले प्रहरी जवानको मोटरसाइकल घोराही–लमही सडकको बीच भागमै छाडेको अवस्थामा प्रहरीले फेला पारेको थियो।, जिल्ला प्रहरी प्रमुख एसपी सुरेश काफ्लेले यमराजको खोजी गर्न डिएसपी मुकुन्दप्रसाद रिजालको कमान्डमा एउटा अनुसन्धान टोली गठन गरे। त्यसपछि प्रहरीले यमराजका पुराना गतिविधि, उनले भेष बदलेको अवस्थामा कस्तो देखिन सक्छन् भन्ने सम्भावित स्वरूपबारे विस्तृत अध्ययन गर्यो।, यति मात्र होइन, मोटरसाइकल छाडेको ठाउँबाट पाइला पाइला पछ्याउँदै जंगलै जंगल चहार्यो। तालिमप्राप्त कुकुरहरू पनि प्रयोग गरिए।, यमराज जंगलै जंगल हिँडेर दाङ र भारतको सीमा खांग्रा क्षेत्रबाट भारत प्रवेश गरेको तथ्य प्रहरीले पत्ता लगाउन सफल भयो। भारत प्रवेशपछि उनी सार्वजनिक बस चढेर दिल्ली पुगेको र त्यहाँ भाइसँग सम्पर्क गरी पञ्जाब पुगेको प्रहरीले थाहा पाए।, अनुसन्धानमा संलग्न प्रहरीका अनुसार प्रहरीले फोन ट्रयाक गर्दै यमराजलाई पछ्याउन थाल्यो।, अन्तिममा उनी पञ्जाबको लुधियानास्थित एक सुकुम्बासी बस्तीको झुपडीमा लुकेको प्रहरीले थाहा पायो। त्यहाँ यमराजका एक जना अलि टाढाका भाइ बस्थे।, यसरी २६ दिन एक–एक पाइला पछ्याउँदै गएपछि बल्ल प्रहरी यमराजसम्म पुग्न सफल भएको एसपी काफ्लेले बताए।, घोराही कारागारमा रहँदासम्म झुस्स दाह्री पालेका यमराज लुकेर बस्दा फरक हेयर स्टाइल र लुक्समा थिए। तर जतिसुकै भेष बदले पनि उनलाई पछ्याउँदै भारतीय प्रहरीको सहयोगमा पक्राउ गर्न सम्भव भएको डिएसपी रिजालले बताए।, उनका अनुसार यमराजसँग नेपालदेखि प्रयोग गर्दै आएको स्मार्ट फोन पञ्जाबको लुधियानास्थित सुकुम्बासी क्षेत्रमा प्रयोग भइरहेको थाहा भएपछि नेपाल प्रहरीले यमराजका फोटो भारतीय प्रहरीलाई उपलब्ध गरायो। उनको जिउडाल, आँखा, कान, नाक, कपालको एक-एक विशेषता जानकारी गरायो।, भारतीय प्रहरीले पनि गोप्य रूपमा यमराज बसेकै ठाउँमा गएर उनका तस्बिर खिचेर पठायो।, यसरी सूचना र तस्बिर आदानप्रदानपछि आँखा र कानका आधारमा ती व्यक्ति यमराज नै भएको निष्कर्षमा प्रहरी पुगे।, त्यसपछि डिएसपी रिजाल नेतृत्वको टिम पञ्जाब पुग्यो। त्योभन्दा पहिले नै भारतीय प्रहरीले उनलाई नियन्त्रणमा लिइसकेको थियो।, पञ्जाबबाट पक्राउ गरी ल्याइएका यमराजलाई बुधबार भएको थुनछेक बहसबाट पुर्पक्षका लागि थुनामा पठाउन जिल्ला अदालतले आदेश दिएको छ।, सम्बन्धित समाचार:, कारागारका नाइके यमराजलाई पुर्पक्षका लागि थुनामा राख्न आदेश, , भारतमा लुकेर बसेका फरार नाइके यमराजसम्म कसरी पुग्यो प्रहरी?, घोराही कारागारका नाइके यमराज भगाउन युवतीको प्रयोग, फरार नाइके यमराजलाई कारागार भित्रै ‘लज’ को जस्तै सुविधा!, प्रहरीको मोटरसाइकलमा भागेका कारागार नाइके यमराज भारतमा पक्राउ, घोराहीका जेलर युवराज परियारविरूद्ध पक्राउ पुर्जी जारी, नाइके फरार प्रकरणमा जेलर र तीन प्रहरीसहित सात पक्राउ, किन पक्राउ परे घोराही कारागारका जेलर?, नाइके फरार प्रकरण: छुटे घोराही कारागारका जेलर युवराज, कारागार व्यवस्था विभागले अनुमति नदिँदा जेलर युवराज* छुटे मुद्दा नै नचली, प्रहरी जवानलाई कोठामा चुकुल लगाएर भागेका थिए घोराही कारागारका नाइके ,
भेष बदलेर बसेका यमराजलाई आँखा र कानका आधारमा चिनेको थियो प्रहरीले
|
रासस शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधिमन्त्री देवेन्द्र पौडेलले सार्वजनिक शिक्षा सुधार्न निजी क्षेत्रसँग सहकार्य गरिने बताएका छन्।, कोराना महामारीमा शैक्षिक क्षेत्रको व्यवस्थापन र सुधारबारे निजी लगानीका विद्यालयका छाता संस्थाका प्रतिनिधिसँग बिहीबार सुझाव लिने क्रममा मन्त्री पौडेलले संविधानमा उल्लेख भएको समाजवादोन्मुख राज्य प्रणालीलाई कार्यान्वयन गर्दै लैजानुपर्ने बताए।, मन्त्री पौडेलले कोभिड–१९ सङ्कट व्यवस्थापन केन्द्रको निर्णयपछि अवस्था हेरेर विद्यालय सञ्चालनबारे थप निर्णय हुने जानकारी दिए।, छलफलमा निजी क्षेत्रका प्रतिनिधिले हाल बन्द विद्यालय खोल्न दिन माग गरेका छन्। प्याब्सनले खोप लगाइसकेका विद्यार्थीलाई आलोपालो प्रणालीमा भौतिक उपस्थितिमै यही माघ २३ गतेदेखि कक्षा सञ्चालन गर्न दिने व्यवस्था गर्न सरकारसँग माग गरेको छ।, प्याब्सनका अध्यक्ष टीकाराम पुरीले निजी लगानीका विद्यालयले गरेका राम्रा कामको मूल्याङ्कन गर्दै सरकारी सेवा सुविधामा विभेद नगर्न आग्रह गरेका थिए।, नेशनल प्याब्सनका अध्यक्ष ऋतुराज सापकोटाले आफूहरु ऋण गरेर विद्यालय चलाउन बाध्य भएकाले सरकारले सहुलित दिनुपर्ने माग गरेका थिए।,
सार्वजनिक शिक्षा सुधार्न निजी क्षेत्रसँग सहकार्य गरिने
|
रासस दार्चुलाको हिमाली क्षेत्रमा दुई दिन भारी हिमपात भएको छ।, बाक्लो हिमपातपछि जनजीवन कष्टकर बनेको छ। व्यासको छाङ्गरुमा रहेका सुरक्षाकर्मीले हिमपातका कारण कष्टकर जीवन बिताउनुपरेको छ। एक सुरक्षाकर्मीले कष्टकर जीवन बिताउनुपरेको बताएका छन्।, ‘सशस्त्र प्रहरी गुल्म बाहिर निस्कन सकिने अवस्था छैन’, ती सुरक्षाकर्मीले भने,‘हिउँ पग्लाएर पानी खाएर बसेका छौं, पानी भर्न जान पनि दुई फिट बढी हिउँ जमेको छ, पानीको पाइप पूरै बरफ बनेको छ, पानी खाने विकल्प नभएपछि हिउँ पग्लाएर पानी बनाउँदै पिउँछौं।’, चिसो अत्यधिक बढेका कारण बिहानदेखि रातिसम्म आगो तापेर दैनिकी बिताउनुपरेको छ।, अहिले यो क्षेत्रमा नेपाल प्रहरी, सशस्त्र प्रहरी र गाउँमा एक जना चौकीदारमात्रै छन्। पहिल्यैकै हिउँ पग्लिएको थिएन, थप हिउँ परेपछि जाडो ह्वात्तै बढेको छ। गाउँसम्मै बाक्लो हिमपात भएपछि चारैतिर सेताम्य भएको छ। अहिले सशस्त्र बसेको गागाबाट छाङ्गरुसम्म जानै मुस्किलको अवस्था आएको बताइएको छ।, यस क्षेत्रमा गत वर्षदेखि सशस्त्र प्रहरी बाह्रैमास बस्न थालेको हो। गत वर्ष पनि यो क्षेत्रमा सशस्त्र प्रहरीले हिउँ पग्लाएरै पानीको प्रयोग गर्नुपरेको थियो।, जिल्लाको अपिहिमाल, नौगाड, मार्मा, दुहूँ, व्यास र मालिकार्जुन गाउँपालिकाको उच्च भू-भागमा भारी हिमपात भएको छ। राष्ट्रकै सातौं धाम मालिकार्जुनमा लामो समयपछि भारी हिमपात भएको छ। मालिकार्जुनको मन्दिर क्षेत्रमा परेको हिउँको फोटो अधिकांशले सामाजिक सञ्जालमा सेयर गरेका छन्।, स्थानीय गणेशसिंह धामीका अनुसार मालिकार्जुन क्षेत्रको सडक तथा मन्दिर क्षेत्र वरपर हिउँ जमेको छ।, यस्तै, नौगाड क्षेत्रमा पनि भारी हिमपात भएको छ। नौगाडको सिप्टी, इयरकोट, दल्लेखलगायतका क्षेत्रमा भारी हिमपात भएको सन्तोषसिंह ठगुन्नाले बताए।, हिमपातका कारण अहिले यो क्षेत्रको सडकमा गाडी चलाउनसमेत समस्या भएको छ । सडक हिलाम्ये र चिप्लो भएको छ। , अपि हिमाल गाउँपालिकाको खण्डेश्वरी बजार क्षेत्रसम्म भारी हिमपात भएको छ। हिउँका कारण विद्यालय ढाकिएका छन्।, खण्डेश्वरीभन्दा माथिल्लो बस्तीमा एक फिट बढी हिउँ जमेको स्थानीयबासी पोखरसिंह रोकायाले जानकारी दिए। यस क्षेत्रमा स्थानीयबासीलाई घर बाहिर निस्कनसमेत समस्या भएको छ। स्थानीयबासीले हिउँ पग्लाएर पानी खानुपर्ने अवस्था आएको उनले बताए।,
हिमाली क्षेत्रमा भारी हिमपात: हिउँ पगालेर पानी खान बाध्य
|
रासस जिल्ला प्रहरी कार्यालय भोजपुरले खैरो हेरोइन (ब्राउन सुगर) सहित दुई जनालाई नियन्त्रणमा लिएको छ।, प्रहरीले दुई मालबाहक ट्रकमा खैरो हेरोइन भेटिएपछि दुवै चालकलाई नियन्त्रणमा लिएको हो।, सदरमुकाम नजिकैको दुम्सिकास्थित को१ख ६२३२ र ना६ख ७४७८ नम्बरको ट्रकमा ब्राउन सुगर लुकाएर लग्दै गरेको अवस्थामा उनीहरुलाई पक्राउ गरिएको जिल्ला प्रहरी कार्यालयका सूचना अधिकारी अर्जुनकुमार अधिकारीले बताए।, उनीहरूका साथबाट करिब दुई ग्राम एक मिलीग्राम ब्राउन सुगर र रु ८३ हजार ६०० नगद बरामद गरिएको प्रहरीले जनाएको छ।, ट्रक चालक धनकुटा नगरपालिका घर भई मोरङ केराबारी बस्दै आएका २९ वर्षीय सुमन तामाङ र संखुवासभाको धर्मदेवी नगरपालिका–५ बस्ने ३७ वर्षीय दलबहादुर मगर पक्राउ परेका हुन्।, नियन्त्रणमा लिइएका दुवै ट्रक भोजपुरबाट धरान जाँदै गरेका थिए।,
धरान जाँदै गरेको ट्रकमा भेटियो खैरो हेरोइन, चालक पक्राउ
|
रासस मुग्लिङ- पोखरा सडक विस्तार योजना अन्तर्गत तनहुँ खण्डमा धमाधम रूख कटान भइरहेको छ। पृथ्वी राजमार्ग अन्तर्गत तनहुँ खण्डमा सडकका दायाँ-बायाँ रहेका रूख कटानलाई तीव्र पारिएको हो। , मुग्लिङ पोखरा सडक चार लेन बनाउने योजना अन्तर्गत सडक क्षेत्रभित्र पर्ने रूख हटाउन थालिएको मुग्लिङ पोखरा सडक योजना (पूर्वी खण्ड) का प्रमुख नरेन्द्र सुवेदीले जानकारी दिए।, ‘पूर्वी खण्ड अन्तर्गत जामुनेदेखि आँबुखैरेनीसम्म करिब ५० प्रतिशत रूख काटिसकिएको छ,’ उनले भने, ‘रूख कटान सकिएलगत्तै बाँकी कामलाई पनि अगाडि बढाउँछौं।’, उनका अनुसार आयोजनाले बाटो चौडा गर्ने कामलाई पनि अगाडि बढाइरहेको छ। , जामुनेदेखि पोखरासम्मको खण्डमा तीन हजार एक ६३ रुख कटान गर्नुपर्नेमा हालसम्म एक हजार आठ सय रूख कटान गरिएको छ।, पश्चिम खण्डको ठेक्का सम्झौता केही पछि भएकाले यस खण्डमा काम सुरू गर्न केही ढिलाइ भएको थियो। रूख कटानपछि बिजुलीका पोल स्थानान्तरण र घर टहरा हटाउन सुरू गरिने बताइएको छ।, सडक विस्तारका क्रममा तनहुँ खण्डमा ६ हजार सात सय ५० रूख हटाउनुपर्ने हुन्छ।, सडक आयोजनाले रूख काटेर वन कार्यालयलाई बुझाउने डिभिजन वन कार्यालयका सहायक वन अधिकृत काशीराज पण्डितले जानकारी दिए। , सो सडक विस्तार योजनालाई दुई खण्डमा विभाजन गरेर अगाडी बढाइएको छ। जामुनेदेखि आँबुखैरेनीसम्म र जामुनेदेखि पोखरासम्म खण्डमा विभाजन गरी ठेक्का लगाइएको छ। , वि.सं २०२६ सालमा रेखाङ्कन भएको सडकमा सवारीको चाप बढ्दै गएपछि एसियाली विकास बैंक (एडिबी)को ऋण सहयोगमा सडक चार लेनको बनाउन लागिएको हो।, असी किलोमिटर सडकलाई दुई खण्डमा विभाजन गरेर ठेक्का लगाइएको छ। आँबुखैरेनी–जामुने पूर्वी खण्डको ४१.४५ किलोमिटर सडक स्तरोन्नतिको ठेक्का चाइना कम्युनिकेसन कन्स्ट्रक्सनले पाएको छ।, जामुने-पोखरा पश्चिम खण्डको ३९ किलोमिटरको ठेक्का चिनियाँ कम्पनी यनहुइ काइयुआन हाइवे एन्ड ब्रिज कम्पनीले पाएको छ। आँबुखैरेनी–जामुने पूर्वी खण्डका लागि छ अर्ब २१ करोड ३१ लाख १३ हजार रुपैयाँमा ठेक्का लागेको छ। , मुग्लिन पोखरा सडक योजना पश्चिम (जामुने–पोखरा) खण्डको ठेक्का पाएको यनहुइ काइयुयान हाइवे एन्ड ब्रिज कन्स्ट्रक्सनले पाएको छ। यस खण्डका लागि रु सात अर्ब ४० करोड ४६ लाख रुपैयाँमा ठेक्का लागेको छ।, चार लेनको बन्दा सडक सीमा दुईतर्फी २५/२५ मिटर हुनेछ। बाक्लो बस्ती भएका स्थानमा ४१ मिटर चौडाइको सडक बन्नेछ। डिजाइन अनुसार तनहुँको दमौली र डुम्रे बजारमा ४१ मिटरको सडक बन्नेछ। दुलेगौडादेखि खैरेनीटार बजारसम्म, कोत्रे बजार क्षेत्र र कास्कीको गगनगौडादेखि पोखरासम्म सडकको चौडाइ ४६ मिटरको हुनेछ। , सडक चार लेनको बन्दा अहिले भएका पुलको ठाउँमा नयाँ पुल बन्नेछ। आँबुखैरेनीदेखि पोखरासम्मको ८० किलोमिटर दूरीमा सडक चार लेन भएसँगै ३१ नयाँ मोटरेबल पुल निर्माण गर्नुपर्ने आयोजनाले जनाएको छ। ३१ मध्ये दमौलीस्थित मादी नदी र पोखरास्थिती सेती नदीमा पुल निर्माणको ठेक्का लगाउन बाँकी रहेको छ। अन्य २९ पुल दुई प्याकेजमा लगाइएको ठेक्का अन्तर्गत नै निर्माण हुनेछ।,
मुग्लिङ-पोखरा सडक विस्तार: तनहुँ खण्डमा धमाधम रूख कटान
|
सेतोपाटी संवाददाता पछिल्लो २४ घन्टामा काठमाडौं उपत्यकामा २ हजार ९ सय जना संक्रमित थपिएका छन्। , स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयका अनुसार काठमाडौंमा २०४१, भक्तपुरमा २९३ र ललितपुरमा ५६६ संक्रमित थपिएका छन्।, यस्तै काठमाडौं उपत्यकामा ५५ हजार ८०९ सक्रिय संक्रमित छन्। जसमध्ये काठमाडौंमा ४००१२, ललितपुरमा १००६९ र भक्तपुरमा ५७२८ सक्रिय संक्रमित छन्।, नेपालमा पछिल्लो २४ घण्टामा थप ८ हजार ४५४ जनामा कोरोना पोजेटिभ पुष्टि भएको छ।, २४ घन्टामा गरेको २० हजार ३ सय ५९ जनाको परीक्षणबाट उक्त संख्यामा संक्रमित फेला परेका हुन्।, मन्त्रालयका अनुसार ५५७१ पिसिआर परीक्षणबाट र २८८३ एन्टिजेन परीक्षणबाट संक्रमण पुष्टि भएको हो।, पछिल्लो २४ घन्टामा ४४३३ जना कोरोना संक्रमित निको भएका छन्। यस्तै सोही अवधिमा ५ जना कोरोना संक्रमितले ज्यान गुमाएका छन्।, हाल देशभर ९० हजार ६७ जना कोरोनाका सक्रिय संक्रमित छन्।,
काठमाडौं उपत्यकामा थपिए २९०० संक्रमित, सक्रिय ५५ हजार बढी
|
भानुभक्त तीन करोड नेपाली जनता!, यो वाक्य नेपाली नेताका भाषण, चिया पसलका गफगाफदेखि सामाजिक सञ्जालका भिडिओहरूमा सुन्न थालेको धेरै वर्ष भइसक्यो। २०६८ को जनगणनाअनुसार नेपालको जनसंख्या २ करोड ६४ लाख थियो। त्यसैलाई आधार मानेर जनसंख्या बढेर ३ करोड पुगिसक्यो होला भनेर धेरैले ‘तीन करोड नेपाली जनता’ भनिदिन्थे।, २०७८ मा हुने जनगणनाले नेपालको जनसंख्या तीन करोडभन्दा बढी पुगेको देखाउने धेरैको अनुमान थियो। राष्ट्रिय तथ्यांक विभागले बुधबार सार्वजनिक गरेको जनगणनाको प्रारम्भिक नतिजामा भने नेपालको जनसंख्या तीन करोड पुगेको देखिएन, झन्डै ८ लाख कम पर्यो।, विभागका अनुसार नेपालको नयाँ जनसंख्या २ करोड ९१ लाख ९२ हजार ४८० छ। तीमध्ये पुरूष १ करोड ४२ लाख ९१ हजार ३ सय ११ छन् भने महिलाको संख्या १ करोड ४९ लाख १हजार १ सय ६९ छ।, यो संख्या २०६८ सालको तुलनामा झन्डै २७ लाख बढी हो। अर्थात् नेपालको पछिल्लो दश वर्षमा प्रतिवर्ष जनसंख्या वृद्धिदर ०.९३ प्रतिशत छ। यो बिक्रम सम्वत् १९९८ पछिको सबैभन्दा न्यून वृद्धिदर हो।, नेपालमा १९६८ मा पहिलो पटक जनगणना भएको थियो। त्यसपछिका २० वर्षमा नेपालको जनसंख्या लगातार घट्यो। नेपालमा पहिलो पटक जनगणना भएको दुई वर्षपछि पहिलो विश्वयुद्ध सुरू भएको थियो। त्यतिबेला बिफरको महामारी पनि चलेकाले जनसंख्या घटेको हुन सक्ने विज्ञहरूको भनाइ छ।, विक्रम सम्वत् १९९८ पछिका सबै जनगणनामा नेपालको जनसंख्याको बढेको छ। वृद्धिदर १ प्रतिशतभन्दा कम भएको भने यसैपालि हो।, जनसंख्याको वृद्धिदर एक प्रतिशतभन्दा कम हुनुको अर्थ के हो र यसले के संकेत गर्छ भन्नेबारे हामीले त्रिभुवन विश्वविद्यालयको केन्द्रीय जनसंख्या अध्ययन विभागका प्रमुख प्रा गोविन्द सुवेदी र प्रा योगेन्द्रबहादुर गुरूङलाई सोधेका थियौं।, प्राध्यापक गुरूङले तीन करोडको आँकडा नेपालीको दिल दिमागमा बसिसकेकाले जनगणनामा त्यति नपुग्दा धेरैलाई आश्चार्य लागेको भए पनि यो वृद्धिदर स्वभाविक रहेको बताए।, ‘२०६८ मा जनसंख्या वृद्धिदर १.३५ प्रतिशत थियो। अहिले घटरे ०.९३ प्रतिशत पुगेको छ। पछिल्लो दशकमा नेपालको आर्थिक र सामाजिक विकासक्रमलाई हेर्दा यो स्वभाविक हो, अचम्म मान्नु पर्ने कुरा होइन्,’ प्राध्यापक गुरूङले भने।, जनसंख्याको वृद्धिदर जन्म, मृत्यु र बसाइँसराइँका आधारमा तय हुन्छ। नेपालको वृद्धिदर कम हुँदै जानुको कारण मृत्यु र बसाइँसराइँ बढी हुनुभन्दा पनि जन्म नै कम हुनु रहेको उनले बताए।, ‘बच्चा जन्माउने उमेर समूहका युवा-युवतीको ठूलो संख्या विदेशमा छ। दोस्रो कुरा अहिलेका जोडी धेरै बच्चा जन्माउन चाहँदैनन्, बच्चालाई दिने समय आफ्नो करियरमा खर्च गरिरहेका छन्,’प्राध्यापक गुरूङले भने,‘शिक्षा र रोजगारीमा महिलाको पहुँच बढ्दै गएपछि बच्चा जन्माउने कि नजन्माउने भन्ने निर्णय गर्नेमा उनीहरूको भूमिका बढ्दै गयो। धेरै महिलाहरूले बच्चाभन्दा करियरमा जोड दिए। त्यही भएर पछिल्लो समय जन्मदर कम हुँदै गएको छ।’, परिवार नियोजनबारे बढेको जनचेतना, परिवार नियोजनका साधनहरूको उपलब्धता र घट्दै गएको शिशु मृत्युदरले पनि जन्मदर कम हुनुमा भूमिका खेलेको गुरूङ बताउँछन्।, जनसंख्या वृद्धिदर कम हुनु भनेको केही दशकपछि काम गर्न सक्ने समूहको संख्या कम हुँदै जानु र वृद्धवृद्धाको संख्या बढ्दै जानु हो। जनशक्ति अभाव हुँदा कुनै पनि मुलुकको विकासमा असर पर्छ। अहिले युरोपका विभिन्न मुलुक र जापानलगायत देशले यस्तै समस्या भोगिरहेका छन्। , जनसंख्याको वृद्धिदर कम हुँदै गएका मुलुकमा संसारकै सबैभन्दा धेरै जनसंख्या भएको मुलुक चीन पनि हो। अहिले चीनको जनसंख्या १ अर्ब ४० करोडभन्दा बढी छ। अबको ४५ वर्षपछि चीनको जनसंख्या यति नै नरहन सक्छ। एउटा नयाँ अध्ययनले अहिलेकै दरमा चिनियाँ महिलाहरूले सन्तान जन्माउने हो भने ४५ वर्षपछि चीनको जनसंख्या घटेर अहिलेको भन्दा आधा कम हुने देखाएको छ।, चीनमा सन् १९४९ मा कम्युनिष्ट पार्टीले सत्ता चलाउन सुरू गरेको थियो। त्यसयता सन् १९५९-६१ मा चीनको जनसंख्या घटेको थियो। जनसंख्याको वृद्धिदर निकै बढेपछि सन् १९८० मा चीनले एक बच्चामात्रै जन्माउन पाउने नीति लागू गरेको थियो।, ३५ वर्षपछि सन् २०१५ मा चिनियाँ अधिकारीहरूले एक बच्चाको नीति हटाएर एक दम्पतीले दुई बच्चा जन्माउन पाउने बनाए पनि चीनमा जनसंख्या बढ्न नसकेको हो। यसै वर्ष चीन सरकारले तीन बच्चा जन्माउन दम्पतीलाई प्रोत्साहन गर्ने निर्णय गरेको थियो।, नेपालको जनसंख्या आगामी दिनमा घट्छ कि बढ्छ भन्ने कुरा सरकारले कस्तो नीति लिन्छ भन्नेमा भर पर्ने प्राध्यापक गुरूङ बताउँछन्।, ‘अहिले विदेशमा काम गर्न जाने नेपालीहरूलाई स्वदेशमै रोजगारी दिन सकियो भने उनीहरू यहीँ बस्छन्। बालबालिकाको शिक्षा, स्वास्थ्यलगायत विषयमा सरकारले कस्ता नीतिहरू बनाउँछ त्यसले फरक पार्छ,’ उनले भने,‘अहिले त काम गर्ने समूहका मानिसको नेपाललाई कुनै समस्या छैन तर जन्मदर घट्दै जाने हो भने ४०/५० वर्षपछि युवा जनशक्तिको अभाव हुनसक्छ।’, विभागका प्रमुख प्राध्यापक सुवेदी अहिलेको नतिजा प्रारम्भिक भएकाले अन्तिम परिणामसम्म यो संख्या तलमाथि हुन सक्ने बताउँछन्।, ‘आज प्रारम्भिक नतिजा सार्वजनिक भएको छ। विकसित मुलुकमा पनि अन्तिम परिणाम पाँच प्रतिशतसम्म तल-माथि हुन सक्ने देखिएको छ। महामारीका बेला जनगणना भएकाले केही मानिसहरू छुटेका पनि हुन सक्छन्,’ विभाग प्रमुख सुवेदीले भने,‘त्यसका बाबजुद् पनि जनसंख्या तीन करोड नपुग्नु अस्वभाविकचाहिँ होइन।’, प्रारम्भिक नतिजालाई आधार मान्दा केही कुराले महत्वपूर्ण असर पार्ने सुवेदीले बताए।, ‘सबैभन्दा ठूलो कुरा तराई/मधेसको जनसंख्या २०६८को भन्दा तीन प्रतिशतले बढेको देखियो। निर्वाचन क्षेत्र तोक्दा जनसंख्यालाई आधार मान्ने भनेकाले अब ती जिल्लामा निर्वाचन क्षेत्र बढ्ने भए भने जनसंख्या घटेका हिमाल र पहाडका जिल्लामा कटौती हुने भए,’ सुवेदीले भने,‘अर्कातिर अहिले युवापुस्तामा विदेश जाने र उतै सेटल हुने क्रम पनि बढेको छ। अन्तर्राष्ट्रिय बसाइँसराइँले जनसंख्यामा दीर्घकालमा असर पार्छ।’, प्रारम्भिक नतिजामा परिवारको आकार पनि दश वर्षअघि भन्दा घटेको देखिन्छ। २०६८ मा एउटा परिवारमा ४.८८ मानिस बस्थे भने अहिले घटेर ४.३२ पुगेको छ।, ‘मधेश, लुम्बिनी, कर्णाली र सुदूरपश्चिममा परिवारको आकार औसतभन्दा बढी छ। यसले के देखाउँछ भने केही समुदाय र क्षेत्रमा जनसंख्याको ट्रेन्ड राष्ट्रिय औसतभन्दा फरक देखिएको छ,’ सुवेदीले भने। , प्राध्यापक सुवेदी र गुरूङले नेपालको जनसंख्या वृद्धिदर केही वर्षभित्र ऋणात्मक भने नहुने बताए।, ‘आउने दशकमा जनसंख्या घटे पनि ठूलो दरमा घट्दैन, ऋणात्मक हुनचाहिँ अझै केही दशक लाग्छ होला,’ प्राध्यापक गुरूङले भने।, विभिन्न अध्ययनहरूले नेपालको जनसंख्या वृद्धिदर सन् २०४५ सम्ममा शून्यमा पुग्ने देखाएका छन्।, ‘हाम्रो जनसंख्या वृद्धिदर सन् २०४५ सम्म शून्यमा पुग्ने देखिएको छ। त्यसभन्दा अघि कुनै ठूलो उथुलपुथल भएन भने जनसंख्यामा पनि ठूलो परिवर्तन हुँदैन,’ सुवेदीले भने।,
नेपालको जनसंख्या किन पुगेन तीन करोड?
|
खिलानाथ ढकाल गत पुस ११ गते राजश्व अनुसन्धान विभागको टोली काठमाडौं-५ कालोपुल पुगेको थियो। डलर विनिमय (सटही)मा संलग्न व्यक्तिको खोजी सिलसिलामा टोली त्यहाँ गएको थियो।, टोली कालोपुलबाट सानो गौचरणतर्फ जाने बायाँतर्फको एनआइसी एसिया बैंक अगाडि रुँगेर बस्यो।, बैंक अगाडिको बाटोमा बा ३३ प ४५१९ नम्बरको स्कुटरमा एक युवा बसिरहेका थिए। विभागको टोलीले उनैलाई शंका गरेको थियो।, उनी त्यहाँ डलर विनिमयको कारोबार गरिरहेका थिए मोबाइल एपमार्फत्। उनी थिए- कैलाली लम्कीचुहा नगरपालिका-१० का दिनेश खड्का।, प्रारम्भिक रूपमा डलरको गैरकानुनी विनिमय गरेको देखिएपछि कालोपुल गुरुङ टोलमा बस्ने खड्कालाई विभागको टोलीले पक्राउ गरी अनुसन्धान सुरू गर्यो।, पटक-पटक जिल्ला अदालत काठमाडौंबाट अनुमति लिएर खड्कालाई २९ दिन विभागले हिरासतमा राख्यो।, यसक्रममा उनले कारोबार गरेका बैंकलाई विभागले पत्राचार गरेको थियो। यसक्रममा उनीसँग अन्य तीन जना व्यक्ति कारोबारमा जोडिएको देखियो।, उनीहरू हुन्- अनिता धिताल, भगवती खड्का र बरहादुर खड्का। भगवती दिनेशकी दिदी, नरबहादुर बुवा र अनिता केटी साथी हुन्।, खड्का, उनका बुवा, दिदी र अनिताविरूद्ध डलर अपचलनको मुद्दा लागेको छ। यो मुद्दा सोमबार राजश्व अनुसन्धान विभागले उच्च अदालत पाटनमा दर्ता गरेको छ।, विभागको अनुसन्धान अनुसार दिनेशको खाता ग्लोबल बैंकमा देखिएको छ। उनले १३ जुलाई २०२१ बाट त्यो खातामा कारोबार गरेको देखिन्छ। यो कारोबार २९ डिसेम्बर २०२१ सम्म चलेको छ।, सञ्चालनमा आएको ६ महिनामै दिनेशको खातामा ९ करोड ७९ लाख ९८ हजार ६८१ रुपैयाँ कारोबार भएको देखिन्छ।, अनिताको नाममा लक्ष्मी, सानिमा, मुक्तिनाथ र ग्लोबल आइएमई बैंकका खाता देखिएका छन्। ती सबैमा गरी ५ करोड ७७ लाख ६ हजार ८२६ रुपैयाँ कारोबार भएको देखिएको छ।, विभागका महानिर्देशक प्रकाश पौडेलका अनुसार दिनेशले सबैभन्दा बढी रकम भगवतीको खातामा राखेको देखिएको छ। भगवतीको नाममा एनआइसी एसिया र ग्लोबल आइएमई बैंकमा गरी २० करोड ४२ लाख ९४ हजार ५२६ रुपैयाँ जम्मा गरेको देखिएको छ।, बुवा नरबहादुर खड्काको ग्लोबल आइएमई बैंकको खातामा १ करोड ६४ लाख ११ हजार १६६ रुपैयाँ राखेको देखिएको छ।, दिनेश पशुपति क्याम्पसमा पढ्ने विद्यार्थी हुन्। कुनै व्यापार व्यवसाय नभएका खड्का मात्र होइन, उनको परिवारले यतिका पैसा एक वर्षमै कमाउन सम्भव हुने कुरा थिएन। विभागको टोलीको मुख्य अनुसन्धान पनि यसैमा केन्द्रित रह्यो।, ‘हामीलाई राष्ट्र बैंकमार्फत् डलर विनिमयको काम तीव्र भइरहेको र केही व्यक्तिले नै करोडौं कारोबार गरिरहेको जानकारी आएको थियो, त्यस्ता व्यक्तिहरू खोज्ने सिलसिलामा खड्का फेला परेका थिए,’ पौडेलले भने।, अनुसन्धान गर्दै जाँदा यतिको कारोबार खड्काले मोबाइल एपबाट गरे, भर्चुअल रूपमा। जुन नेपालको कानुनद्वारा प्रतिबन्धित छ। त्यसमाथि व्यक्तिले डलरको कारोबार गर्न नै पाउँदैनन्। संस्थागत रूपमा बैंकले डलर सटही गरेर व्यक्तिलाई दिने हो।, यी चार जनाको बैंक मौज्दातमा देखिएको रकमले उनीहरूले असीमित रूपमा डलर कारोबार गरेको देखिन्छ।, त्यो कारोबारको पृष्ठभूमि खड्का मात्र हुन्। अरू उनका आफन्तकोमा कारोबार भएको पैसा मात्रै राखिएको छ।, विभागका अनुसार खड्काले ६ महिनामा ३१ लाख २७ हजार ८९६ डलर विनिमय गरेको देखिएको छ।, यो डलर उनले प्रयोग गर्ने मोबाइल एप हुन् इ-स्क्रिल र बाइनान्स। यी अन्तर्राष्ट्रिय मोबाइल एप हुन्, जुन डलरको कारोबारमा प्रयोग हुन्छन्।, छिमेकी मुलुक भारतमा समेत यो कारोबार गर्न पाइँदैन। केही अन्तर्राष्ट्रिय मुलुकमा भने यो कारोबार वैध मानिन्छ।, ‘नेपालमा व्यक्तिले डलर सोझै वा यसरी एपबाट खरिद-बिक्री गर्न पाइँदैन,’ पौडेलले भने।, यस्ता अन्तर्राष्ट्रिय एप प्रयोग गरेर डलरको सटही गर्ने क्रम काठमाडौंमा तीव्र रूपमा बढेको देखिएको छ।, पौडेलका अनुसार यस्ता एप प्रयोग गरेर साटिने डलर जुवा खेलाउन प्रयोग गरिएको छ। खड्काले डलर सटही र त्यसपछि जुवा खेलाएरै यतिका रकम कारोबार गरेको बयान दिएका छन्।, उनी सटही गरेको पैसा ‘वान एक्स बेट’ र विदेशी मुद्रा विनिमयको गैरकानुनी कारोबारमा संलग्नलाई डलर उपलब्ध गराउने गर्थे। ‘वान एक्स बेट’ भनेको अनलाइन जुवा हो। यसमा दसौं हजार व्यक्ति संलग्न रहेको खड्काको बयानमा उल्लेख छ।, खड्काको बयान अनुसार ‘वान एक्स बेट’ जुवा साथै व्यापारको लागि पनि बनेको एप हो। ‘सोमार्फत् नेपालमा लगभग १० लाख मानिस भर्चुअल रूपमा कारोबार गर्छन्,’ उनले बयानमा भनेका छन्।, पौडेलका अनुसार खड्का र उनका आफन्तका नाममा गएको पैसामाथि कानुनी कारबाही थालिइसकिएको छ। बाँकी रह्यो उनले जुवा खेलाएको विषय।, ‘जुवा प्रहरीले गर्ने अनुसन्धान हो, यसको बाँकी अनुसन्धान गर्न विभागले महानगरीय प्रहरी परिसर टेकुलाई लेखेर पठाएको छ,’ पौडेलले भने।, खड्काले एक पटकमा सात/आठ लाख नेपाली रुपैयाँ बराबरको डलर सटही गरेको बयान दिएका छन्।, उनले बयानमा भनेका छन्, ‘मैले एक पटकमा सात-आठ लाख सटही गरेको हुँ, डलर खरिद-बिक्री मेरो आम्दानी हो। आम्दानी आफ्नो, बुवा, दिदी र अनिताको बैंक खातामा राख्थें।’, उनकी दिदी भगवती खड्का यो कारोबारबारे अनभिज्ञ छिन्। उनको बैंक खातामा त्यति रकम कहाँबाट आयो उनैलाई पत्तो छैन। खड्काले आफ्नी दिदीको बैंक खाता आफैं चलाएर सो रकम जम्मा गरेको देखिएको छ।, नरबहादुर खड्कालाई पनि आफ्नो खातामा पैसा कसरी आयो थाहा छैन। उनको खाता पनि दिनेश आफैंले चलाउने गर्दा रहेछन्।, अनिताको खाता पनि खड्का आफैंले चलाउने गरेका थिए। विभागका अनुसार इ-स्क्रिल र बाइनान्समार्फत् रकम लोड तथा अनलोड गरी अमेरिकी डलर कारोबार गर्ने र जुवा खेलाउने संगठित समूहको एउटा सदस्य मात्र हुन् खड्का।, ‘उनले अरूबाट सिकेको भनेका छन्, तर को र यसको समूह कहाँ छ भनेर भन्दैनन्,’ पौडेलले भने।, कारोबार हेर्दा उनले हालसम्म ३७ करोड ६४ लाख ११ हजार १०० रुपैयाँ बराबरको ३१ लाख २७ हजार ८९६ रुपैयाँको डलर विनिमय गरेको देखिएको छ। बाँकी उनले कति रकम जुवामा कारोबार गरे त्यो अनुसन्धान हुनै बाँकी छ।, प्रतिवादी खड्कालाई सो बराबरको रकम बिगो जफत गरी सजाय हुन र विदेशी विनिमय (नियमित गर्ने) ऐन २०१९ अनुसार तीन वर्ष सजाय माग गरिएको छ।, बुवा नरबहादुरको खातामा देखिएको रकम, अनिताको खातामा देखिएको रकम र भगवतीको खातामा देखिएको रकम बराबरको बिगो उनीहरूसँग माग गरिएको छ।, दैनिक हाजिरीमा रहेका भगवती र नरबहादुर फरार छन्। अनिताको हकमा पक्राउ पूर्जी जारी भएको छ। तर, पक्राउ परी नआएकाले तीन जना प्रतिवादीको हकमा अदालतबाटै कानुन बमोजिमको म्याद जारी गरी कारबाही गर्न विभागले अभियोग पत्रमा अदालतसँग माग गरेको छ। , यसरी भर्चुअल रूपमा डलर कारोबार बढ्नुमा बैंकहरू जिम्मेवार देखिएका छन्। बैंकहरूले समयमै शंकास्पद कारोबारबारे जानकारी दिएको भए खड्काले यतिको परिमाणमा पैसाको गैरकानुनी कारोबार गर्न सक्दैनथे। न, उनका परिवारका सदस्य डलर कारोबारको फन्दामा पर्थे।, ‘हामीलाई एक-दुई लाखको चेक लिएर गयो भने बैंकहरूले आम्दानीको स्रोत खोज्छन्, विभिन्न झमेला दिन्छन्,’ विभागका एक अनुसन्धान अधिकृत भन्छन्, ‘तर, यतिका कारोबार एकै व्यक्तिले गर्दा बैंकहरू अनभिज्ञ हुने कुरा पत्यारिलो छैन।’,
जसले मोबाइल एपबाट छ महिनामै ३७ करोड बराबरको डलर साटेर खेलाए जुवा
|
एजेन्सी भारतको बिहारमा आन्दोलनमा रहेका विद्यार्थीले रेल जलाएका छन्। , बिबिसी हिन्दीका अनुसार रेलवे भर्ती बोर्डले गरेको परीक्षाप्रति असन्तुष्टि जनाउँदै विद्यार्थीले बुधबार रेल जलाएका हुन्। , हजारौं संख्यामा विद्यार्थीहरूले तीन दिन देखि आन्दोलन गर्दै आएका छन्। बुधबार पनि विद्यार्थी र प्रहरीहरूबीच भीडन्त भएको थियो। , आक्रोशित विद्यार्थीहरूले पटना तथा अराहका सडक, रेलवे ट्र्याकहरू बन्द गरेका थिए। उनीहरूले गाया रेलवेमा गुड्दै गरेको रेलमा ढुंगामुढा गरेका थिए। अराह जिल्लामै उनीहरूले यात्रुबाहक रेल जलाएका हुन्। , प्रहरीले पनि विद्यार्थीहरूमाथि लाठी चार्ज गरेका थिए भने भीडलाई तितरबितर पार्न हवाई फायर समेत गरेको थियो। ,
प्रहरीले झन्डै आधा दर्जन प्रदर्शनकारी विद्यार्थीहरूलाई नियन्त्रणमा पनि लिएको छ।, रेलवे बोर्डले ३५ हजार पदको लागि दुई चरणमा परीक्षा लिन लागेको थियो। तर पहिलो चरणको परीक्षा पास गरिसकेका विद्यार्थीले दोस्रो चरणको पनि परीक्षा दिन लगाएको भन्दै उनीहरू आन्दोलित भएका हुन्। , विद्यार्थीको आन्दोलनपछि सरकारले दुई चरणकै परीक्षा स्थगित गरेको छ। सरकारले छानविन गर्न समिति समेत गठन गरेको छ। , पहिलो चरणको नतिजा जनवरी १५ मा प्रकाशित भएको थियो। त्यसमा झण्डै एक करोड २५ लाखले परीक्षाको लागि आवेदन दिएका थिए। रेलवेले लेभल दुई देखि लेभल ६ सम्मको लागि जम्मा ३५ हजार पोष्टको लागि विज्ञापन दिएको थियो। , त्यसको तलब जम्मा १९ हजार ९०० भारू देखि ३५ हजार ४०० भारू सम्म हुने तोकिएको थियो। , पहिलो चरणको परीक्षामा जम्मा ६० लाख सहभागी भएका थिए। , प्रदर्शनमा रहेका विद्यार्थीहरूले सन् २०१९मा जारी गरेको सूचनामा एउटामात्रै परीक्षाबारे उल्लेख गरिएको बताएका छन्। उनीहरूले आफ्नो भविष्यसँग खेलेको आरोप लगाएका छन्। , यता रेलवे मन्त्रालयले भने उक्त सूचनामा दोस्रो परीक्षाबारे उल्लेख गरिएको दाबी गरेको छ।, तस्बिरहरू:,
बिहारमा विद्यार्थीले जलाए रेल (तस्बिरहरू)
|
सेतोपाटी संवाददाता नेपालको बाह्रौं तथा बि.सं. २०७२ मा जारी भएको नेपालको संविधान पछिको पहिलो राष्ट्रिय जनगणना २०७८ सार्वजनिक भएको छ। २०७८ भदौ ३० सुरू भएको जनगणना मंसिर ९ गते सम्पन्न भएको थियो।, अघिल्लो जनगणनाको तुलनामा यस पटकको जनगणनामा महिलाको जनसङ्ख्या थप बढ्दो देखिएको छ। राष्ट्रिय जनगणना–२०७८ को प्रारम्भिक नतिजाअनुसार मुलुकको जनसङ्ख्या दुई करोड ९१ लाख ९२ हजार ४८० रहेकामा एक करोड ४९ लाख एक हजार १६९ जना महिला (५१.०४%) र एक करोड ४२ लाख ९१ हजार ३११ जना पुरुष (४८.९६%) रहेका छन् ।, दश वर्षअघि २०६८ सालको जनगणनामा कूल जनसङ्ख्या दुई करोड ६४ लाख ९४ हजार ५०४ रहेकामा पुरुष र महिलाको हिस्सा क्रमशः ४८.५५ र ५१.५५ रहेको थियो। हालको प्रारम्भिक नतिजा अनुसार लैङ्गिक अनुपात (प्रति १०० महिलामा पुरूषको सङ्ख्या) ९५.९१ रहेको राष्ट्रिय योजना आयोग मातहतको केन्द्रीय तथ्याङ्क विभागले आज सार्वजनिक गरेको प्रारम्भिक नतिजामा उल्लेख छ। गत जनगणनामा प्रति सय महिलामा पुरुषको सङ्ख्या ९४.१६ रहेको थियो । , कूल जनसङ्ख्या अघिल्लो गणनाको तुलनामा २६ लाख ९७ हजार ९७६ ले बढी हो। यसरी हेर्दा दश वर्षमा नेपालको जनसङ्ख्या १०.१८ प्रतिशतले बढेको देखिएको छ। , विगत दश वर्षको सरदर वार्षिक वृद्धिदर ०.९३ प्रतिशत रहेको र जुन अघिल्लो जनगणनामा १.३५ प्रतिशत रहेको विभागले जनाइको छ। यो देशको वृद्धिदर पछिल्लो आठ दशककै न्यून वृद्धिदर हो।, परिवार थपिए, आकार घट्दै,
प्रारम्भिक नतिजाअनुसार नेपालमा अक्सर बसोबास गर्ने परिवारको सङ्ख्या ६७ लाख ६१ हजार ५९ रहेको छ र ती परिवार जम्मा ५६ लाख ४३ हजार ९४५ घरमा बसेका देखिएको छ। , यस बमोजिम १० घरमा औषतमा १२ परिवार बसोबास गरेको देखिन्छ। हालको परिवार सङ्ख्या दश वर्षअघिको भन्दा करिब २४.५७ प्रतिशतले बढी हो। यस अवधिमा जम्मा १३ लाख ३३ हजार ७५७ परिवार थप भएको देखिन्छ । परिवारको आकारप्रति परिवार ४.३२ जना सदस्य रहेको देखिन्छ जुन २०६८ मा ४.८८ जना थियो। , सहरी क्षेत्रका परिवारमा सालाखाला ४.२५ जना छन् भने ग्रामीण क्षेत्रमा ४.५५ जना रहेको देखिन्छ। जुन दश वर्षअघि क्रमशः ४.३२ जना र ५.०२ जना थियो। , भौगोलिक क्षेत्रानुसार हेर्दा हिमाली क्षेत्रमा सालाखाला ४.२७ जना, पहाडमा ३.९५ जना र तराई क्षेत्रमा ४.६५ जना प्रतिपरिवार रहेको देखिन्छ। , प्रदेशगत आधारमा हेर्दा परिवारमा औसत सदस्य सङ्ख्या गण्डकी प्रदेशमा सबैभन्दा कम ३.६६ जना र मधेश प्रदेशमा सबैभन्दा बढी ५.६६ जना रहेको छ जुन २०६८ सालमा क्रमशः ४.१६ जना र ५.८० जना थियो। , जिल्लाअनुसार परिवारको आकार सबैभन्दा सानो दोलखामा ३.४१ जना देखिएको छ भने परिवारको आकार सबैभन्दा ठूलो रौतहटमा ५.९२ जना देखिएको छ।, तराईमा जनसङ्ख्या बढ्यो, हिमाल-पहाडमा घट्यो,
भौगोलिक क्षेत्रअनुसार कूल जनसङ्ख्याको वितरणमा तराई क्षेत्रको अंश २०६८ सालको तुलनामा २०७८ मा वृद्धि भएको देखिएको छ। विसं २०६८ को जनगणनामा तराईमा कूल जनसङ्ख्याको ५०.२७ प्रतिशत हिस्सा रहेकामा २०७८ मा वृद्धि भई ५३.६६ प्रतिशत पुगेको छ। हिमाली क्षेत्रमा कूल जनसङ्ख्याको ६.७३ प्रतिशत अंश रहेकामा २०७८ मा केही कम भई ६.०९५ रहेको देखिन्छ। त्यसैगरी पहाडी क्षेत्रमा २०६८ मा ४३.०१ प्रतिशत अंश रहेकामा हाल ४०.२५ प्रतिशतमा झरेको छ। , दश वर्षको अवधिमा लैङ्गिक अनुपात तराईमा १५ विन्दुले घटेको देखिन्छ भने हिमाल तथा पहाडमा क्रमशः ३५ र ४५ विन्दुले बढेको देखिन्छ। यो गत २०६८ को जनगणनामा हिमाल, पहाड र तराईमा क्रमशः ९४, ९१ र ९७ रहेकामा २०७८ सालको जनगणनाको प्रारम्भिक नतिजासम्म आइपुग्दा क्रमशः ९७, ९५ र ९६ कायम हुन आएको छ। , प्रदेशअनुसारको जनसङ्ख्या परिवर्तन र वृद्धिदर प्रदेशगत रुपमा जनसङ्ख्याको वितरण हेर्दा सबैभन्दा धेरै जनसङ्ख्या मधेश प्रदेशमा ६१ लाख २६ हजार २८८ र सबैभन्दा कम कर्णाली प्रदेशमा १६ लाख ९४ हजार ८८९ जना रहेको छ जुन समग्रको क्रमशः २०.९९ प्रतिशत र ५.८१ प्रतिशत छ । लैङ्गिक रुपले विश्लेषण गर्दा लैङ्गिक अनुपात सबैभन्दा धेरै मधेश प्रदेशमा र सबैभन्दा कम सुदूरपश्चिम प्रदेशमा क्रमशः १०१ र ९० रहेको छ । , प्रदेशगत रुपमा वार्षिक जनसङ्ख्या वृद्धिदर हेर्दा सात प्रदेशमध्ये सबैभन्दा बढी लुम्बिनी प्रदेशमा १.२५ प्रतिशत प्रतिवर्ष र सबैभन्दा कम गण्डकी प्रदेशमा ०.३० प्रतिशत प्रतिवर्ष जनसङ्ख्या वृद्धि देखिन्छ। , दोस्रो धेरै वार्षिक जनसङ्ख्या वृद्धिदर हुने प्रदेशमा मधेश प्रदेश रहेको छ जसको वृद्धिदर १.२० प्रतिशत प्रतिवर्ष छ। अन्य प्रदेशको वार्षिक जनसङ्ख्या वृद्धिदर १.० प्रतिशतभन्दा कम नै रहेको देखिन्छ ।, सबैभन्दा धेरै जनसंख्या काठमाडौं र कम मनाङमा,
देशका ७७ जिल्लामध्ये सबैभन्दा धेरै जनसङ्ख्या काठमाडौंमा २० लाख १७ हजार ५३२ जना र सबैभन्दा कम जनसङ्ख्या मनाङमा पाँच हजार ६४५ जनाको अक्सर बसोबास रहेको छ। मोरङ, रूपन्देही, झापा र सुनसरी जिल्ला क्रमशः दोस्रो, तेस्रो, चौथो र पाँचौं धेरै जनसङख्या भएका जिल्ला हुन्। , कम जनसङ्ख्या भएका जिल्लातर्फ मुस्ताङ, डोल्पा, रसुवा र हुम्ला क्रमशः दोस्रो, तेस्रो, चौथो र पाँचौं स्थानमा पर्दछन्। जिल्लाअनुसार हेर्दा सबैभन्दा बढी लैंगिक अनुपात मनाङ जिल्लाको १३० र सबैभन्दा कम लैङ्गिक अनुपात प्यूठानको ८२ छ। , जिल्लागत वार्षिक जनसङ्ख्या वृद्धिदरलाई हेर्दा हिमाली र पहाडी क्षेत्रका ३२ जिल्लामा वार्षिक जनसङ्ख्या वृद्धिदर ऋणात्मक देखिएको छ जुन गत २०६८ को जनगणनाअनुसार २७ जिल्लामा ऋणात्मक देखिएको थियो ।, यसैगरी सबैभन्दा धेरै वार्षिक वृद्धिदर भक्तपुरमा ३.३२ प्रतिशत र सबैभन्दा कम रामेछाममा –१.६५ प्रतिशत रहेको छ। , हिमाली जिल्लामध्ये मुगुमा सबैभन्दा बढी १.८०प्रतिशत वार्षिक जनसङ्ख्या वृद्धिदर देखिन्छ। ग्रामीण–सहरी जनसङ्ख्या वितरण नगरपालिका, उपमहानगरपालिका र महानगरपालिका क्षेत्रलाई सहरी तथा गाउँपालिकाको क्षेत्रलाई ग्रामीण क्षेत्र मान्दा २०७८ सालको कूल जनसङ्ख्यामा सहरी जनसङ्ख्या ६६.०८ प्रतिशत पुगेको छ भने ग्रामीण जनसङ्ख्या ३३.९२ प्रतिशत पुगेको छ। , सङ्घीय संरचनापछि स्थानीय तहलाई सहरी र ग्रामीण क्षेत्रानुसार वर्गिकरण गरी २०६८ सालको जनसङ्ख्यालाई समायोजन गर्दा सहरी जनसङ्ख्या ६३.१९ प्रतिशत र ग्रामीण जनसङ्ख्या ३६.८१ प्रतिशत रहेको थियो ।, राष्ट्रिय जनगणना २०६८ मा ५८ नगरपालिका रहेको अवस्थामा कूल जनसङ्ख्याको १७.०७ प्रतिशत शहरी जनसङ्ख्या र ८२.९३ प्रतिशत ग्रामीण जनसङ्ख्या रहेको थियो। , स्थानीय तहअनुसारको जनसङ्ख्या वितरण राष्ट्रिय जनगणना २०७८ को प्रारम्भिक नतिजाअनुसार नगरपालिकामध्ये सबैभन्दा धेरै जनसङ्ख्या भएका पाँच नगरपालिकामा क्रमशः काठमाडौं, पोखरा, भरतपुर, ललितपुर र वीरगञ्ज महानगरपालिका हुन् भने सबैभन्दा कम जनसङ्ख्या भएका पाँच नगरपालिकामा क्रमशः ठूलीभेरी, त्रिपुरासुन्दरी, मादी, लालिगुराँस र जिरी नगरपालिका पर्दछन्।, सबैभन्दा धेरै जनसङ्ख्या भएको काठमाडौँ महानगरपालिकामा आठ लाख ६५ हजार ९०६ र सबैभन्दा कम जनसङ्ख्या भएको ठूलीभेरी नगरपालिकामा १० हजार १८७ जनसङ्ख्या रहेको छ । बीस हजारभन्दा कम जनसङ्ख्या हुने नगरपालिकाको सङ्ख्या १४ रहेको छ भने एक लाखभन्दा बढी जनसङ्ख्या हुने नगरपालिकाको सङ्ख्या ३९ रहेको छ । , गाउँपालिकातर्फ सबैभन्दा धेरै जनसङ्ख्या बैजनाथ गाउँपालिकामा ७० हजार ३१५ र सबैभन्दा कम जनसङ्ख्या भएको नार्पाभूमि गाउँपालिकामा ४४२ रहेको छ। दश हजारभन्दा कम जनसङ्ख्या हुने गाउँपालिकाको सङ्ख्या ४६ रहेको छ भने ५० हजारभन्दा बढी जनसङ्ख्या हुने गाउँपालिकाको सङ्ख्या १५ रहेको छ। , जनघनत्व राष्ट्रिय जनगणना २०७८ को प्रारम्भिक नतिजाअनुसार नेपालको जनघनत्व १९८ जना प्रतिवर्ग किमि पुगेको छ, जुन २०६८ सालमा १८० जना मात्र थियो। भौगोलिक क्षेत्रानुसार हेर्दा २०६८ सालमा सबैभन्दा धेरै जनघनत्व तराई क्षेत्रमा ३९२ जना प्रतिवर्ग किलोमिटर र सबैभन्दा कम हिमाली क्षेत्रमा ३४ जना प्रतिवर्ग किलोमिटर रहेकोमा हाल २०७८ को प्रारम्भिक नतिजा अनुसार पनि सबैभन्दा धेरै जनघनत्व तराई क्षेत्रमा ४६१ जना प्रतिवर्ग किलोमिटर र सबैभन्दा कम हिमाली क्षेत्रमा ३४ जना प्रतिवर्ग किलोमिटर रहेको छ ।, मधेश प्रदेशको जनसंख्या सबैभन्दा बढी, वार्षिक जनसंख्या वृद्धिदर लुम्बिनीमा धेरै, राष्ट्रिय जनगणना २०७८ को प्रारम्भिक नतिजा अनुसार मधेश प्रदेसको जनसंख्या सबैभन्दा बढी रहेको छ।, २०७८ मा जनसंख्याको आकारको हिसाबले दोस्रोमा बागमती प्रदेश, तेस्रोमा लुम्बिनी प्रदेश, चौथोमा प्रदेश १, पाँचौमा सुदूरपश्चिम, छैठौंमा गण्डकी अन्तिममा कर्णाली प्रदेश छन्। , गत जनगणनाको तुलनामा मधेश प्रदेश र लुम्बिनी प्रदेशबाहेक सबै प्रदेशको कुल जनसंख्यामा हिस्सा घटेको देखिन्छ।, प्रदेशगत रूपमा जनसंख्याको वितरण हेर्दा सबैभन्दा धेरै जनसंख्या मधेश प्रदेशमा ६१ लाख २६ हजार २ सय ८८ र सबैभन्दा कम कर्णाली प्रदेशमा १६ लाख ९४ हजार ८ सय ८९ जना रहेको छ। जुन समग्रको क्रमशः २०.९९ प्रतिशत र ५.८१ प्रतिशत हो।,
दोस्रोमा रहेको बागमती प्रदेशमा ६० लाख ८४ हजार ४२ अर्थात २०.८४ प्रतिशत जनसंख्या रहेको छ।, तेस्रो स्थानमा रहेको लुम्बिनी प्रदेशमा ५१ लाख २४ हजार २ सय २५ अर्थात १७.५५ प्रतिशत छ।, यस्तै चौथो स्थानमा रहेको प्रदेश १ मा ४९ लाख ७२ हजार २१ जना अर्थात कुल जनसंख्याको १७.०३ प्रतिशत जनसंख्या रहेको छ।, पाँचौ स्थानमा रहेको सुदूरपश्चिम प्रदेशमा २७ लाख ११ हजार २ सय ७० अर्थात ९.२९ प्रतिशत जनसंख्या रहेको छ। , र छैठौं स्थानमा रहेको गण्डकी प्रदेशमा २४ लाख ७९ हजार ७४५ अर्थात ८.४९ प्रतिशत रहेको छ।, प्रदेशगत आधारमा परिवारमा औसत सदस्य सङ्ख्या गण्डकी प्रदेशमा सबैभन्दा कम (३.६६ जना) र मधेश प्रदेशमा सबैभन्दा बढी (५.१५ जना) रहेका छन्। जुन २०६८ सालमा क्रमशः ४.१६ र ५.८० जना रहेको थियो।, दोस्रो धेरै वार्षिक जनसंख्या बृद्धिदर हुने प्रदेशमा मधेश प्रदेश रहेको छ जसको वृद्धिदर १.२० प्रतिशत प्रतिवर्ष छ। अन्य प्रदेशको वार्षिक जनसंख्या वृद्धिदर १.० प्रतिशत भन्दा कम नै देखिन्छ। , २०७८ सालको जनगणनाको प्रारम्भिक नतिजा अनुसार नेपालको जनघनत्व १९८ जना पुगेको छ, जुन २०६८ सालमा १८० मात्र थियो।, जनघनत्वका आधारमा भक्तपुर पहिलो, राष्ट्रिय जनगणना २०७८ को प्रारम्भिक नतिजाअनुसार काठमाडौं जिल्लामा सबैभन्दा धेरै पाँच हजार १०८ जना प्रति वर्गकिलोमिटर र मनाङमा सबैभन्दा कम तीन जना प्रतिवर्ग किलोमिटर जनघनत्व रहेको छ। , जनघनत्वका आधारमा भक्तपुर, ललितपुर, धनुषा र महोत्तरी क्रमशः धेरै जनघनत्व रहेका दोस्रो, तेस्रो, चौथो र पाँचौं जिल्ला हुन्।, त्यसैगरी मनाङ, मुस्ताङ, डोल्पा र हुम्ला जिल्लामा जनघनत्व १० जनाप्रति वर्ग किमिभन्दा कम रहेको छ । तराईमा सबैभन्दा कम जनघनन्व भएको जिल्लामा उदयपुर (१६६ जना) र पहाडमा रुकुम पूर्व (३५ जना) पर्दछन् । , जनगणना २०७८: विदेशिने महिलाको संख्या १० वर्षमा ७१ प्रतिशतले वृद्धि, जनगणना २०७८ को प्रारम्भिक नतिजाअनुसार विदेशिने महिलाहरूको संख्या ७१ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ।, १० वर्ष अघिको तुलनामा विदेशिने महिलाहरूको संख्या बढेको हो। , केन्द्रीय तथ्यांक विभागले बुधबार सार्वजनिक गरेको २०७८ को जनगणनाको प्रारम्भिक नतिजाअनुसार अहिले विदेशिने महिलाहरूको संख्या ७१.०९ प्रतिशतले बढेको हो। , अहिले कुल २१ लाख ६९ हजार ४७८ व्यक्तिहरू विदेशमा बसोबास गर्दै आएको प्रारम्भिक तथ्यांकले देखाएको छ। जसमध्ये १७ लाख ६३ हजार ३१५ पुरूष र ४ लाख ६ हजार १०३ महिला विदेशमा बसोबास गर्दै आएका छन्। , त्यो भनेको ८१.२८ प्रतिशत पुरूष र १८.७२ प्रतिशत महिला विदेशमा छन्। , १० वर्ष अघिको तथ्यांकलाई हेर्ने हो भने जम्मा विदेशिनेको संख्या १९ लाख २१ हजार ४९४ जना थियो।, जसमध्ये पुरूष १६ लाख ८४ हजार २९ जना पुरूष र महिला २ लाख ३७ हजार ४०० जना थिए।, त्यतिबेला विदेशिने पुरूषको संख्या ८७.६४ प्रतिशत थियो भने महिलाहरूको जम्मा १२.३६ प्रतिशत मात्रै थियो। त्यसअनुसार अहिले महिलाहरू विदेशिने दर बढेको छ। , यस्तै भौगोलिक क्षेत्रअनुसार तराईका १० लाख ६५ हजार ९६९, पहाडका ९ लाख ८४ हजार ८९६ हजार र हिमालका १ लाख १८ हजार ६१३ व्यक्तिहरू विदेशमा रहेको देखिन्छ। , १० वर्षमा सबैभन्दा बढी जनसंख्या वृद्धिदर लुम्बिनी प्रदेशमा , पछिल्लो १० वर्षमा सबैभन्दा बढी जनसंख्या वृद्धिदर लुम्बिनी प्रदेशमा रहेको केन्द्रीय तथ्याङ्क विभागले जनाएको छ। , २०७८ सालको जनगणनाको प्रारम्भिक नतिजा अनुसार प्रदेशगत रुपमा वार्षिक जनसंख्या वृद्धिदर हेर्दा ७ वटा प्रदेशमध्ये सबैभन्दा बढी लुम्बिनी प्रदेशमा १.२५ प्रतिशत प्रतिवर्ष छ। १० वर्षमा ६ लाख २४ हजार ९ सय ५३ अर्थात १३.८९ प्रतिशत वृद्धिदर रहेको छ।, सबै भन्दा कम गण्डकी प्रदेशमा ०.३० प्रतिशत प्रतिवर्ष जनसंख्या वृद्धि देखिन्छ। यो हिसाबले हेर्दा १० वर्षमा गण्डकी प्रदेशमा ७ लाख ५९ हजार ८८ जना अर्थात ३.१६ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ।, दोस्रो धेरै वार्षिक जनसंख्या बृद्धिदर हुने प्रदेशमा मधेश प्रदेश रहेको छ जसको वृद्धिदर १.२० प्रतिशत प्रतिवर्ष छ।, यो सँगै पछिल्लो १० वर्षमा मधेश प्रदेशमा ७ लाख लाख २२ हजार १ सय ४३ जना थपिएका छन् अर्थात १० वर्षमा १३.३६ प्रतिशत वृद्धि भएको छ।, अन्य प्रदेशको वार्षिक जनसंख्या वृद्धिदर १.० प्रतिशत भन्दा कम नै रहेको देखिन्छ।, नेपालको जनगणनामा समेटियो लिपुलेक, लिम्पियाधुराको जनसंख्या, नेपालको जनगणनामा लिपुलेक-लिम्पियाधुराको जनसंख्या पनि समेटिएको छ।, नेपालको अहिलेको जनगणनामा भारतको नियन्त्रणमा रहेको नेपाली भूमि लिपुलेक, लिम्पियाधुराको जनसंख्याको पनि समेटिएको विभागले जनाएको छ।, प्रत्यक्ष रूपमा गणकहरू लिपुलेक, लिम्पियाधुरामा पुग्न नसके पनि अप्रत्यक्ष विधि प्रयोग गरेर जनगणना गरिएको विभागले जनाएको छ।, विभागका अनुसार लिपुलेक, लिम्पियाधुराको जनसंख्या अन्तिम परिणाममा समावेश हुनेछ। यसअघि २०१८ सालको जनगणनामा पनि लिपुलेक, लिम्पियाधुराको जनसंख्या समावेश गरिएको थियो। त्यसपछि उक्त क्षेत्रमा भारतीय सेना आएर बसेपछि नेपालले जनगणना गर्न सकेको थिएन। , २०७७ जेठमा नेपालले लिपुलेक, लिम्पियाधुरा समेटेर नेपालको नयाँ नक्सा जारी गरेको थियो। उक्त नक्सा जारी भएपछि गरिएको पहिलो जनगणनामा लिपुलेक, लिम्पियाधुराको जनसंख्या पनि समावेश गरिएको हो।, प्रारम्भिक नतिजाभन्दा अन्तिम परिणाम २ देखि ३ प्रतिशतसम्म तलमाथि हुनसक्ने विभागले जनाएको छ। ,
तथ्यांकमा जनगणना २०७८
|
सेतोपाटी संवाददाता गोरखाको मनकामना केन्द्र रहेर भूकम्प गएको छ।, आज अपरान्ह ४ बजेर ५४ मिनेटमा मनकामना केन्द्र रहेर भूकम्प गएको राष्ट्रिय भूकम्प मापन तथा अनुसन्धान केन्द्रले जानकारी दिएको छ।, भूकम्पको धक्का गोरखा, चितवन, धादिङलगायत क्षेत्रमा महशुस गरिएको थियो।, केन्द्रका अनुसार ४.१ म्याग्निच्युडको भूकम्प गएको हो।, ०७२ मा गोरखाकै बारपाक केन्द्र रहेर भूकम्प गएको थियो। ,
मनकामना केन्द्र रहेर गयो भूकम्प
|
सेतोपाटी संवाददाता प्रहरीले बिल बिजकभन्दा बढी खुद्रा मालवस्तु बोकेको ट्रक नियन्त्रणमा लिएको छ।, मंगलबार राति पर्सा प्रहरीले वीरगञ्ज महानगरपालिका-८ भारतीय राजदूतावास चोकको सडकबाट ना४ख ८३३४ नम्बरको ट्रक नियन्त्रणमा लिएको हो।, राति साढे ९ बजे वीरगञ्जबाट उक्त ट्रक बुटवलका लागि जाँदै थियो। ट्रक रोकेर चेकजाँच गर्दा भन्सार केही सामानको मात्रै भन्सार प्रज्ञापन पत्र भेटिएको पर्साका प्रहरी उपरीक्षक रमेशकुमार बस्नेतले बताए।, धेरै सामानहरूको प्रज्ञापन नदेखिएपछि नियन्त्रणमा लिएर राजश्व अनुसन्धान कार्यालय पथलैयामा पठाइएको बस्नेतले जानकारी दिए।, ट्रक र सामानको मूल्य एक करोड ६३ लाख मूल्यांकन गरिएको उनले बताए।, बुधबार पठाइएको ट्रक र सामानबारे अनुसन्धान भइरहेको राजश्व अनुसन्धान कार्यालय पथलैयाका प्रमुख नारायणप्रसाद मैनालीले बताए।,
डेढ करोड बढीको खुद्रा सामान बोकेको ट्रक प्रहरीको नियन्त्रणमा
|
रासस सरकारले प्राथमिकताका साथ कोभिडविरुद्धको खोप निःशुल्क लगाएपछि दक्षिण एशियामै धेरै प्रतिशत जनसङ्ख्याले खोप लगाउने मुलुकमा नेपाल पनि परेको छ।, आगामी चैत मसान्तसम्म १८ वर्षमाथिका सबै नागरिकलाई पूर्णमात्रा खोप लगाइसक्ने लक्ष्य लिएको सरकारले हालसम्म ७१ प्रतिशतलाई पहिलो मात्रा खोप दिइसकेको छ भने ६१ प्रतिशतले दुवै मात्रा खोप लगाइसकेका छन्।, प्रधानमन्त्रीमा शेरबहादुर देउवा निर्वाचित भएपछि ‘खोप, खोप र खोप’ को नीतिअनुसार अघि बढ्दा दक्षिण एशियामै कोभिडविरुद्धको खोप धेरै प्रतिशतलाई लगाउने मुलुकमा नेपाल उक्लिएको हो।, प्रधानमन्त्री देउवा सरकारको नेतृत्व लिएपछि खोप खरिद द्रुतगतिमा अघि बढेको, खोप केन्द्र आवश्यकताअनुसार बढाइएको र खोप लगाउने जनशक्तिमा व्यापक वृद्धि गरेका कारण खोप व्यवस्थापन चुस्त भएको हो।, हाल सबै प्रदेशमा कोभिसिल्ड/एस्ट्राजेनेका र सिनोफार्मका पहिलो तथा दोस्रो मात्रा खोप लगाइरहेको छ भने ५७ जिल्लामा मोडर्ना खोपको पहिलो मात्रा खोप दिइरहेको छ।, प्रदेश १ मा हालसम्म १८ वर्षमाथिका ७५ प्रतिशत नागरिकले पहिलो मात्रा खोप लगाइसकेका छन् भने ६० प्रतिशतले पूर्णमात्रा खोप प्राप्त गरेका छन्।, यस्तै मधेस प्रदेशमा ६१ प्रतिशतले पहिलो मात्रा लगाउँदा ५३ प्रतिशतले पूर्ण मात्रा खोप लगाएका छन्। यसैगरी, बागमती प्रदेशमा ८६ प्रतिशतले पहिलो मात्रा तथा ८० प्रतिशतले पूर्णमात्रा, गण्डकी प्रदेशमा ८३ प्रतिशतले पहिलो मात्रा तथा ७९ प्रतिशतले पूर्ण मात्रा लगाएका छन्।, लुम्बिनी प्रदेशमा ७५ प्रतिशतले पहिलो मात्रा र ६५ प्रतिशतले पूर्ण मात्रा खोप लगाएका छन् भने कर्णाली प्रदेशमा ५७ प्रतिशतले पहिलो मात्रा खोप प्राप्त गर्दा ५५ प्रतिशतले पूर्ण मात्रा र सुदूरपश्चिम प्रदेशमा ६४ प्रतिशतले पहिलो मात्रा खोप लगाउँदा ६२ प्रतिशतले पूर्ण मात्रा खोप लगाइसकेका छन्।, स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्रालयका अनुसार यही माघ ११ गतेसम्म कोरोनाविरुद्धको खोपको पूर्ण मात्रा लगाउने सङ्ख्या एक करोड ३१ लाख छ हजार ७२६ पुगेको छ।, त्यसमध्ये कोभिसिल्डको पूर्ण मात्रा लगाउनेको सङ्ख्या २९ लाख १७ हजार ३०४ छ भने भेरोसेलको पूर्णमात्रा लगाउनेको सङ्ख्या ७८ लाख २१ हजार ४०६ रहेको छ।, यस्तै २३ लाख २४ हजार ८०७ जनाले जोनसेनको पूर्णमात्रा लगाउँदा फाइजरको पूर्णमात्रा लगाउने ४३ हजार २०९ जना छन्। यसैगरी एक करोड ६३ लाख ३३ हजार ९३७ जनाले कोरोनाविरुद्धको खोपको पहिलो मात्रा लगाएका छन्।, त्यसमध्ये कोभिसिल्ड ४५ लाख ३० हजार ७८७, भेरोसेल ९७ लाख ४६ हजार २७० र फाइजर दुई लाख ५९ हजार ९४० जनाले पहिलो मात्रा लगाएका छन्।, यस्तै १७ लाख ९६ हजार ९४० जनाले मोडर्नाको पहिलो मात्रा खोप लगाएका छन्। यसबाहेक सरकारले फ्रन्टलाइनमा खटिने तथा अत्यावश्यक सेवामा कार्यरत नागरिकलाई निःशुल्क बुस्टर डोज पनि दिइरहेको छ।, हालसम्म दुई लाख २३ हजार ९४४ जनाले बुस्टर डोज लगाइसकेका छन्।,
धेरै प्रतिशत खोप लगाउने मुलुकको सूचीमा नेपाल
|
सेतोपाटी संवाददाता मुलुकको मौसममा पश्चिमी न्यून चापीय प्रणालीको आंशिक प्रभाव भोलिसम्म जारी रहने मौसमविद्ले जानकारी दिएका छन्।, आज देशको पहाडी भु-भागमा मौसम आंशिक बदली हुनेछ भने तराईमा हुस्सु र कुहिरो लाग्ने मौसम पूर्वानुमान महाशाखाले जनाएको छ। , मौसमविद् गंगा नगरकोटीका अनुसार क्रमशः दैनिक सुधार हुँदै आएको मौसममा पर्सि शनिबारबाट सफा हुनेछ।, ‘मौसममा दैनिक सुधार हुँदै आएको छ। हिजोभन्दा आज कम हुन्छ, आजभन्दा भोलि कम र शनिबारदेखि मौसम सफा हुने देखिन्छ’, नगरकोटीले सेतोपाटीसँग भनिन्।, आज प्रदेश १, बागमती र गण्डकी प्रदेशका पहाडी भेगमा आंशिकदेखि सामान्यतया बदली रही देशका बाँकी स्थानमा आंशिक बदलीदेखि मौसम सामान्यतया सफा रहने छ।, यस क्रममा प्रदेश १, बागमती र गण्डकी प्रदेशका पहाडी क्षेत्रका थोरै स्थानमा हल्का वर्षा हुने सम्भावना छ। साथै देशका उच्च पहाडी तथा हिमाली भेगका केही स्थानमा हल्का हिमपात हुने सम्भावना पनि रहेको नगरकोटीले जानकारी दिइन्। , काठमाडौं उपत्यकामा आज बिहान घाम लागे पनि दिउँसोतिर बदली हुनेछ। ‘बिहान घाम लागे पनि दिउँसोतिर बदली हुने छ, साँझ तिर छिटपुट वर्षासमेत हुने देखिएको छ’, नगरकोटीले भनिन्।, यस्तै आज राति प्रदेश १, बागमती र गण्डकी प्रदेशका पहाडी भेगमा आंशिकदेखि सामान्यतया बदली रही देशका बाँकी स्थानमा आंशिक बदलीदेखि मौसम सामान्यतया सफा रहनेछ। , यस क्रममा प्रदेश १, बागमती र गण्डकी प्रदेशका पहाडी क्षेत्रका थोरै स्थानमा हल्का वर्षा हुने सम्भावना छ। साथै देशका उच्च पहाडी तथा हिमाली भेगका केही स्थानमा हल्का हिमपात हुने सम्भावना पनि छ।, प्रदेश १, बागमती तथा गण्डकी प्रदेशका पहाडी भूभागका थोरै स्थानमा हल्का वर्षाको सम्भावना साथै देशका उच्च पहाडी तथा हिमाली भूभागका केही स्थानमा हल्का हिमपातको सम्भावना रहेकाले चिसोबाट बच्न र त्यसको प्रभावबाट जोगिन आवश्यक सुरक्षा तथा सतर्कता अपनाउन हुन अनुरोध छ।,
शनिबारदेखि मौसम सफा हुने
|
सेतोपाटी संवाददाता काठमाडौंको गोंगबुमा ३४ वर्षीय महिलामाथि सामूहिक बलात्कार गरेको घटनामा पक्राउ परेका ९ जना आरोपित पुर्पक्षका लागि थुनामा गएका छन्। , काठमाडौं जिल्ला अदालतले बुधबार नौ जना आरोपितलाई पुर्पक्षको लागि कारागार कार्यालय, जगन्नाथदेवलमा पठाएको महानगरीय प्रहरी परिसर काठमाडौंका प्रहरी उपरीक्षक दिनेशराज मैनालीले जानकारी दिए। , यस्तै, अदालतले तीन जना होटल सञ्चालकहरूलाई जनही ३ लाख धरौटीमा रिहा गरेको छ।, मुगु छायानाथ रारा नगरपालिकाका युवराज बडुवाल, हिक्मत नेपाली, रतन नेपाली, सुरेश सेजुवाल, दीपक नेपाली, शिवहरि बुढा, हस्त नेपाली, चन्द्र साउँद र अर्घाखाँचीका गोपालकुमार शिरिष जेल चलान भएका हुन्।, गत पुस १२ गते साँझदेखि १३ गतेसम्म काठमाडौंको गोंगबुको मित्रनगरस्थित गेष्ट हाउसमा विभिन्न व्यक्तिहरूले ३४ वर्षीया महिलामाथि सामूहिक बलात्कार भएको थियो। , त्यसघटनामा परिसरले बलात्कारमा संलग्न ९ जनालाई २४ घण्टाभित्र नियन्त्रणमा लिएको थियो। उनीहरूमाथि नियन्त्रणमा लिएर अनुसन्धानको क्रममा गम्भीर लापरबाही गरेको भन्दै गेष्ट हाउसका सञ्चालकलाई पनि नियन्त्रणमा लिएको थियो। , उनीहरूमाथि अनुसन्धान गरी प्रहरीले रायसहितको प्रतिवेदन सरकारी वकिल कार्यालय, बबरमहलमा बुझाएको थियो। ,
सरकारी वकिलको कार्यालयले काठमाडौं जिल्ला अदालतमा मुद्दा दर्ता गरेको थियो। , त्यसक्रममा अदालतले बुधबार ९ जनालाई पुर्पक्षको लागि थुनामा र तीन जनालाई धरौटीमा रिहा गरेको हो। , परिसरका प्रहरी उपरीक्षक मैनालीका अनुसार थुनामा गएका सबै जना वैदेशिक रोजगारी जाने तयारीमा थिए।, पीडित महिला पनि पुस १२ गते काम खोज्दै सुर्खेतबाट काठमाडौं आएकी थिइन्। उनी काठमाडौं-२६ मित्रनगरमा गेष्ट हाउसमा बसेकी थिइन्। , प्रहरीका अनुसार उनी जुन दिन आइन्, त्यसै दिन सामूहिक बलात्कारमा परेकी थिइन्।, यो पनि:, काम खोज्दै जुन दिन काठमाडौं आइन्, त्यसै दिन सामूहिक बलात्कारको शिकार बनिन्, बसपार्कमा सामूहिक बलात्कार : मुगुको एउटै गाउँका आठसहित ९ जना आरोपी सार्वजनिक,
,
गोंगबुको सामूहिक बलात्कारको घटनामा ९ जना पुर्पक्षका लागि थुनामा
|
सेतोपाटी संवाददाता नेपाली सेनाको टोली पर्सा राष्ट्रिय निकुञ्जबाट दुई सय किलो गाँजासहित अन्य विभिन्न विस्फोटक पदार्थ बरामद गरेको छ।, मंगलबार सिद्धिबक्स गणबाट खटिएको टोलीले लालभित्ती शितलपुरस्थित चुरे इलाकाबाट गाँझासहित विस्फोटक पदार्थ बरामद गरेको हो।, बरामद सामानमा भरूवा बन्दुकको गोली ३९ थान, बारूद २ सय ग्राम, बम पटाका १६ थान, गन्धक एक किलो, प्याकिङ भएको सेफ सोली एक थान छन्।, चुरे इलाकामा प्रवेश गरेका छ/सात जना व्यक्ति भने सेनाको टोली देखेपछि फरार भएको सैनिक जनसम्पर्क तथा निर्देशनालयले जनाएको छ।, बरामद गरिएको सामान निकुञ्ज प्रशासनलाई बुझाइएको निर्देशनालयले जनाएको छ। ,
सेनाद्वारा पर्सा राष्ट्रिय निकुञ्जबाट गाँजा र विस्फोटक पदार्थ बरामद
|
सेतोपाटी संवाददाता झापाको मेचीनगर नगरपालिकाकी उपमेयर चढ्ने गरेको सरकारी गाडीको ठक्करबाट एक मोटरसाइकल चालकको मृत्यु भएको छ।, उपमेयर मीना उप्रेती भने उक्त गाडीमा सवार थिइनन्।, बा १ झ १७२ नम्बरको स्कारपियोले मे ९ प ७९२७ नम्बरको मोटरसाइकललाई ठक्कर दिँदा मोटरसाइकल चालक मेचीनगर ७ का सन्तोष राजवंशी गम्भीर घाइते भएका थिए।, बुधबार साँझ करिब ७ बजेतिर उक्त गाडीले मोटरसाइकललाई ठक्कर दिएको थियो। ठक्करबाट घाइते भएका मोटरसाइकल चालक राजवंशीलाई उपचारका लागि बिएण्डसी अस्पताल लैजाने क्रममा: बाटोमै मृत्यु भएको झापा प्रहरीले जनाएको छ।, राष्ट्रिय सभा निर्वाचनका लागि उपमेयर उप्रेतीलाई लिएर गाडी विराटनगर आएको थियो। उपमेयर उप्रेती विराटनगर नै बसेकी थिइन् भने अरूलाई लिएर गाडी भने झापा फर्केको थियो।, उक्त गाडीमा नेकपा एमाले मेचीनगर कमिटीका अध्यक्ष राजु पोख्रेललगायत कार्यकर्ताहरू थिए। उनीहरूलाई काँकरभिट्टा पुर्याउने क्रममा टोकला गेटमा दुर्घटना भएको चालक राजकुमार प्रधानले प्रारम्भिक बयान दिएको प्रहरीले जनाएको छ।, कार्यकर्ता बोकेर सरकारी गाडी दुरूपयोग गरिएको भन्दै आलोचना पनि भएको छ। घटनापछि मेचीनगरका मेयर विमल आचार्यले सत्यतथ्य बुझ्ने बताएका छन्।,
उपमेयर चढ्ने गाडीले ठक्कर दिँदा मोटरसाइकल चालकको मृत्यु
|
खिलानाथ ढकाल अख्तियार दुरूपयोग अनुसन्धान आयोगले खानी तथा भूगर्भ विभागका महानिर्देशक रामप्रसाद घिमिरेसहित १८ जनाविरूद्ध विशेष अदालतमा भ्रष्टाचार मुद्दा दायर गरेको छ।, एक अर्ब २४ करोड ३५ लाख २६ हजार ६४३ बराबरको राजश्व चुहावट गरेर भ्रष्टाचार गरेको कसुरमा घिमिरेसहितका व्यक्तिमाथि अख्तियारले बुधबार मुद्दा दायर गरेको हो।, यसैगरी, ९ सिमेन्ट तथा चुन ढुंगा कम्पनीका कम्पनीका ९ जना सञ्चालकलाई पनि भ्रष्टाचार मुद्दा दायर गरिएको छ।, मुद्दा दायर गरिएकाहरूलाई राजश्व चुहावट गरे बराबरको फरक-फरक रकम बिगो कायम गरी मुद्दा दायर गरिएको अख्तियारले जनाएको छ।, कर्मचारीहरूलाई एक अर्ब २४ करोड ३५ लाख २६ हजार ६४३ रुपैयाँ बराबरको बिगो माग गरिएको छ।, मुद्दा दायर भएका कर्मचारीमा भू-गर्भ विभागका सुपरीटेन्डेन्ट माइनिङ इन्जिनियर जयराज घिमिरे, कानुन उपसचिव सपना अधिकारी, उपन्यायाधीवक्ता चन्द्रकुमार पोखरेल, सिनियर डिभिजनल मेकानिकल इञ्जिनियर प्रशान्त बोहरा, सिनियर जिओलोजिस्ट धर्मराज खड्का, लेखा अधिकृत श्रीभद्र गौतम, रिसर्च अधिकृत वसन्त अधिकारी र जिओलोजिष्ट डा. सौनक भण्डारी छन्।, यसैगरी, सर्वोत्तम सिमेन्टका प्रबन्ध सञ्चालक विष्णुप्रसाद न्यौपाने, सिद्धार्थ मिनरल्स प्रालिका पशुपति मुरारका, मारुती सिमेन्टका शरद गोयल, अन्नपूर्ण क्वेरिज प्रालिका ऋषि अग्रवाल, उदयपुर मिनरल्स टेक प्रालिका प्रवलजंग पाण्डे, युनाइटेड सिमेन्ट प्रालिका नरेश दुगड, सोनापुर मिनरल्स प्रालिका निपेश टायल, कञ्चन क्वेरिज प्रालिका भीमबहादुर थापा क्षेत्री र दोलोमाइट चुनढुंगा प्रालिका सञ्चालक मानबहादुर श्रेष्ठविरूद्ध भ्रष्टाचार मुद्दा दायर भएको अख्तियारका सहप्रवक्ता वेदप्रसाद भण्डारीले जानकारी दिए।, खानी तथा चुनढुंगा दोहन प्रकरणमा मिलेमतो गरी सरकारी राजश्व हिनामिना गरेको आरोप उनीहरूलाई छ।, भण्डारीका अनुसार २०७६ जेठ १४ गते सालमा खानी तथा चुनढुंगा उद्योगहरूले दोहन गरेको आरोप लागेको थियो।, आरोपमाथि छानबिन गर्न घिमिरेकै अध्यक्षतामा समिति गठन गरिएको थियो। सो समितिले २०७६ असार ३१ गते प्रतिवेदन पेश गर्दै ती कम्पनीहरूलाई एक अर्ब २६ करोड १९ लाख ४८ हजार रुपैयाँ क्षतिपूर्ति (राजश्व) उठाउनुपर्ने कारबाही सिफारिस गरेको थियो।, तर, कम्पनीहरूबाट लिनुपर्ने क्षतिपूर्ति नलिई विभागले २०७७ साल जेठ १५ गते घिमिरेको संयोजकत्वमा विभागले दोस्रो समिति गठन गर्यो।, त्यो समितिले विभागका सुपरीटेन्डेन्ट माइनिङ इन्जिनियर घिमिरेको संयोजकत्वमा समिति गठन भएको थियो। , दोस्रो समितिले प्रतिवेदन दिँदा १-१ लाख रुपैयाँ मात्र जरिवाना सिफारिस गरेको थियो।, ‘आफ्नै नेतृत्वमा गठित समितिले दिएको प्रतिवेदन अनुसार क्षतिपूर्ति नभराई अर्को समिति बनाएर बदनियतपूर्वक सरकारलाई हानी नोक्सानी हुने गरी निजी कम्पनीलाई फाइदा दिलाएको देखियो,’ अख्तियारको अभियोग पत्रमा उल्लेख छ।, उद्योगीहरूले कानुनसम्मत रूपमा तिर्नुपर्ने जरिवानालगायत नतिराइकन उन्मुक्ति दिएको आरोप लागेपछि अनुसन्धान थालिएको थियो। अनुसन्धानमा विभागका उच्च अधिकारीसहित कम्पनीहरूका सञ्चालक मुद्दामा तानिएका हुन्।, अख्तियारका अनुसार सर्वोत्तम सिमेन्टका सञ्चालकसँग १६ करोड ३१ लाख ८१ हजार ६१६, सिद्धार्थ मिनरल्स ४९ करोड ४५ लाख ५१ हजार ६४५, मारुती सिमेन्ट २० करोड ५० लाख ६५ हजार ५७५, अन्नपूर्ण क्वेरिज ११ करोड १७ लाख २५ हजार ७५७ रुपैयाँ बिगो माग गरिएको छ।, यसैगरी, उदयपुर मिनरल्सका सञ्चालकसँग १ करोड ७९ लाख ७१ हजार ७७६, युनाइटेड सिमेन्टसँग ९ करोड ६९ लाख ४० हजार ५ सय, सोनापुर मिनरल्ससँग ६ करोड ९८ लाख ९९ हजार ४१५, कञ्चन क्वेरिजसँग ३ करो८ ८ लाख ६९ हजार १५९ र डोलोमाइट चुनढुंगाका सञ्चालकसँग ५ करोड ४३ लाख २१ हजार २ सय रुपैयाँ बिगो माग गरिएको छ।,
भूगर्भ विभागका महानिर्देशक घिमिरेसहित १८ जनाविरूद्ध एक अर्ब २४ करोडको भ्रष्टाचार मुद्दा
|
सेतोपाटी संवाददाता बैतडीमा बस दुर्घटना हुँदा ८ जना घाइते भएका छन्।, बिहीबार बिहान महेन्द्रनगरबाट छुटेकाे ना ७ ख २५७० नम्बरको बस मेलौली नगरपालिका-२ मा दुर्घटनामा परेकाे थियाे।, साे दुर्घटनामा कञ्चनपुरको दैजी बस्ने ३१ वर्षीया पुजा भट्ट, बैतडीको मेलौलीका ४८ वर्षीय कमलापति भट्ट, साेहि नगरपालिकाका ३४ वर्षीय दुर्गादत्त भट्ट, मनिष चन्द घाइते भएका छन्।, यस्तै शिवनाथ गाउँपालिकाका २९ बर्षीय जनक औजी, सुशीला चन्द, ६८ वर्षीय राम सिंह साउद रहेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय बैतडीले जनाएको छ।, यस्तै साेहि दुर्घटनामा बारा जिल्ला घर भएका ४५ बर्षीय सिराज अन्सारी पनि घाइते भएका छन् घाइते आठै जनाकाे डडेलधुरा अस्पतालमा उपचार भइरहेको छ।, प्रहरीले घटनाबारे अनुसन्धान गरिरहेकाे जनाएको छ।,
बैतडीमा बस दुर्घटना हुँदा आठ घाइते
|
सेतोपाटी संवाददाता राष्ट्रिय जनगणना २०७८ को प्रारम्भीक नतिजा अनुसार काठमाडौं उपत्यकाको जनसंख्या पछिल्लो १० वर्षमा ४ लाख ७९ हजार ३१८ ले बढेको छ। यो सँगै उपत्यकाको कुल जनसंख्या २९ लाख ९६ हजार ३४१ पुगेको छ।, मुलुकभर महिलाको संख्या बढी भए पनि काठमाडौं उपत्यकामा भने महिलाको संख्या कमि छ। उपत्यकामा पुरूषको संख्या १५ लाख १९ हजार २०६ हुँदा महिलाको संख्या १४ लाख ७७ हजार १३५ रहेको छ। काठमाडौं उपत्यकामा पुरूषभन्दा महिला ४२ हजार ७१ ले कम छन्।, काठमाडौंमा पछिल्लो १० वर्षमा सबैभन्दा बढी २ लाख ७३ हजार २९२ जना थपिएका छन्। अर्थात काठमाडौंमा वार्षिक १.४० प्रतिशत रहेको छ। काठमाडौंमा हाल २० लाख १७ हजार ५३२ जनसंख्या रहेको छ। जसमध्ये पुरूषको संख्या १० लाख २५ हजार ७ सय २७ र महिलाको संख्या ९ लाख ९१ हजार ८०५ छ। २०६८ को जनगणना अनुसार काठमाडौंको जनसंख्या १७ लाख ४४ हजार २४० थियो।, यस्तै मुलुकभरमै सबैभन्दा बढी जनसंख्या वृद्धिदर रहेको भक्तपुरमा पछिल्लो १० वर्षमा १ लाख २५ हजार ७५७ जना अर्थात वार्षिक ३.३२ प्रतिशत जनसंख्या वृद्धि भएको छ।, भक्तपुरमा हाल ४ लाख ३० हजार ४ सय ८ जनसंख्या रहेको छ। जसमध्ये पुरूषको संख्या २ लाख १७ हजार ९४२ छ भने महिलाको संखया २ लाख १२ हजार ४६६ छ। १० वर्ष अगाडि यहाँ ३ लाख ४ हजार ६ सय ५१ जनसंख्या थियो। , यस्तै ललितपुरमा हाल ५ लाख ४८ हजार ४०१ जनसंख्या रहेको छ। जसमध्ये पुरूषको संखया २ लाख ७५ हजार ५३७ र महिलाको संख्या २ लाख ७२ हजार ८६४ छ। पछिल्लो १० वर्षमा यहाँ ८० हजार २ सय ६९ जना थपिएका छन्। अर्थात ललितपुरको वार्षिक जनसंख्या वृद्धिदर १.५२ प्रतिशत रहेको छ। २०६८ को जनगणना अनुसार ललितपुरको जनसंख्या ४ लाख ६८ हजार १३२ जना थियो।,
, जनगणना २०७८ ले देखाएको नेपालको तस्बिर, , ,काठमाडौं उपत्यकामा महिलाभन्दा पुरूषको संख्या बढी, ,१० वर्षमा ४ लाख ७९ हजार थपिएर उपत्यकाको कुल जनसंख्या २९ लाख ९६ हजार नाघ्यो, ,- सेतोपाटी संवाददाता, , ,राष्ट्रिय जनगणना २०७८ को प्रारम्भीक नतिजा अनुसार काठमाडौं उपत्यकाको जनसंख्या पछिल्लो १० वर्षमा ४ लाख ७९ हजार ३१८ ले बढेको छ। यो सँगै उपत्यकाको कुल जनसंख्या २९ लाख ९६ हजार ३४१ पुगेको छ।,विस्तृतमा, , , थप-खबर, नेपालको जनसंख्या किन पुगेन तीन करोड?, , , तथ्यांकमा जनगणना २०७८, , , पछिल्लो १०० वर्षमा नेपालको जनसंख्या २ करोड ३६ लाखले बढ्यो, कहिले कति थियो (सूचीसहित), , , १० वर्षमा सबैभन्दा बढी जनसंख्या वृद्धिदर लुम्बिनी प्रदेशमा , , , १० वर्षमा तराईको जनसंख्या २३ लाखले बढ्यो, हिमालको घट्यो, , , जनगणना २०७८: विदेशिने महिलाको संख्या १० वर्षमा ७१ प्रतिशतले वृद्धि, , , मधेश प्रदेशको जनसंख्या सबैभन्दा बढी, वार्षिक जनसंख्या वृद्धिदर लुम्बिनीमा धेरै, , , धेरै जनसंख्या हुने शीर्ष ५ सहरमा विराटनगर परेन, , , काठमाडौंको जनसंख्या सबैभन्दा बढी, मनाङको कम, , , नेपालको जनगणनामा समेटियो लिपुलेक, लिम्पियाधुराको जनसंख्या, , , नेपालको नयाँ जनसंख्या २ करोड ९१ लाख, पुरूषभन्दा ६ लाख बढी महिला , , ,
काठमाडौं उपत्यकामा महिलाभन्दा पुरूषको संख्या बढी
|
सेतोपाटी संवाददाता मंगलबार बिहान रूपन्देहीको देवदहमा मृत फेला परेका महिला र बालिकाको पहिचान नखुल्दै बुधबार साँझ तिनाउ नदीमा अर्को एक महिलाको बेवारिसे शव फेला परेको छ। , रूपन्देहीसँग जोडिएको पाल्पाको तिनाउ गाउँपालिकामा वडा नम्बर ३ स्थित विद्युत गृहको ड्यामनजिक तिनाउ नदीबीचमा अन्दाजी ६०/६५ वर्षकी महिला मृत फेला परेको प्रहरीले जनाएको छ।, जिल्ला प्रहरी कार्यालय पाल्पाका प्रवक्ता लक्ष्मण पचभैयाका अनुसार नदीभित्र घोप्टो परेको अवस्थामा फेला परेको महिलाको शवको पहिचान खुलेको छैन।, पानीभित्र शव देखेपछि स्थानीयले खबर गरेको र पाल्पा प्रहरीले घटनास्थलमा पुगेर घटनाको थप अनुसन्धान सुरू गरेको जनाएको छ।, बुधबार नै रूपन्देहीको सैनामैनामा पनि एक पुरूष मृत फेला परेका थिए। उनको पनि पहिचान नखुलेको प्रहरीले जनाएको छ। , यता देवदह घोडाह जंगलमा मंगलबार फेला परेका महिला र बालिकाको शवको अहिलेसम्म पहिचान हुन सकेको छैन। , देवदह नगरपालिका वडा नं. ९ घोडाहास्थित पूर्व-पश्चिम राजमार्गको दक्षिण तर्फको जंगलमा अन्दाजी ३४/३५ वर्षकी महिला र ६/७ वर्षकी बालिकाको शव फेला परेको थियो।, तराई मूलको जस्तो देखिने महिला र बालिका दुबै जनाको शवको पहिचान हुन नसकेपछि लुम्बिनी प्रादेशिक अस्पतालमा राखिएको र आफ्नो नजिकका कोही महिला तथा बालिका हराएको जानकारी भए सम्पर्क गर्न ईलाका प्रहरी कार्यालय बुटवलले आग्रह गरेको छ।, पछिल्लो समय बुटवल आसपासका क्षेत्रमा दैनिकजसो मानिसहरूको शव फेला पर्ने गरेका छन्। ,
रूपन्देहीमा दुई दिनमा भेटियो चार जनाको शव
|
रासस इलाममा जिप दुर्घटना हुँदा दुई जनाको मृत्यु भएको छ।, झापाबाट इलाम आउँदै गरेको प्रदेश १–०१–००१ च ७९१६ नम्बरको पिकअप जिप अनियन्त्रित भई सडकदेखि करिब पाँच सय मिटर तल झरेको छ।, मेची राजमार्गको रोङ गाउँपालिका–४ पहिरोमा पिकअप दुर्घटना भएको जिल्ला प्रहरी कार्यालयका सूचना अधिकारी गङ्गाबहादुर थापाले जानकारी दिए।, उनकाअनुसार दुर्घटनामा परी झापाको मेचीनगर नगरपालिका–४ बस्ने वर्ष ५५ का रमेश थापा र सोही स्थान वस्ने वर्ष ४० का सुर्यबहादुर थापाको घटनास्थलमा नै मृत्यु भएको हो।, जिप चालक मेचीनगर–४ बस्ने वर्ष ३३ का अर्जुन कोइरालासमेत गम्भिर घाइते भएको बताइएको छ।, उनलाई उपचारका लागि झापाको विएण्डसी अस्पताल लगिएको छ।, घटनाका विषयमा थप अनुसन्धान भइरहेको प्रहरीले जनाएको छ।,
इलाममा जिप दुर्घटना हुँदा २ जनाको मृत्यु
|
सेतोपाटी संवाददाता बालाजुमा ग्यासको बुलेटमा च्यापिएर चालकको मृत्यु भएको छ।, मृत्यु हुनेमा भारत कलकत्ताका ४५ वर्षीय दिलीप चौधरी रहेको प्रहरीले जनाएको छ।, दुई वटा ग्यास बुलेको बीचमा च्यापिँदा उनको बिहीबार बिहान मृत्यु भएको महानगरीय प्रहरी परिसर काठमाडौंले जनाएको छ।, काठमाडौं-१६ बालाजु औद्योगिक क्षेत्रमा दुई वटा ग्यास बुलेट पार्किङमा थिए।, प्रहरीका अनुसार ती बुलेट एनएलओ २ क्यु ३७२० र एनएलओ २ क्यु ३७२९ नम्बरको बुलेटको बीचमा चौधरी च्यापिएका थिए।, चालक चौधरी एनएलओ २ क्यु ३७२९ को बुलेटका चालक हुन्। बुलेटको अगाडिको भाग पुछपाछ गरिरहेका बेला उक्त बुलेट गुडेर अर्को बुलेटसम्म पुग्दा चालक चौधरी बीचमा च्यापिएका थिए।, गम्भीर घाइते भएका चालकलाई तत्काल उद्धार गरी त्रिवि शिक्षण अस्पताल लगिएको थियो। उनको उपचारका क्रममा मृत्यु भएको परिसर प्रवक्ता प्रहरी उपरीक्षक दिनेशराज मैनालीले बताए।, घटनाबारे महानगरीय प्रहरी वृत्त बालाजुको टोलीले अनुसन्धान गरिरहेको उनले जानकारी दिए।,
बालाजु औद्योगिक क्षेत्रमा बुलेटमा च्यापिएर चालकको मृत्यु
|
रासस कैलालीको गेटा विमानस्थललाई क्षेत्रीय विमानस्थलका रुपमा स्तरोन्नती गर्नका लागि सात बुँदे सहमति भएको छ।, संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री प्रेमबहादुर आले, विमानस्थल प्रमुख रामकृष्ण भट्ट तथा गेटा विमानस्थल निर्माण तथा बस्ती व्यवस्थापन समन्वय समितिका संयोजक लोकराज भट्टबीच बुधबार सात बुँदे सहमति भएको हो।, विमानस्थलको स्तरोन्नती तथा जग्गा अधिग्रहणका लागि आर्थिक वर्ष २०७८/७९ भित्र घरजग्गा अधिग्रहण तथा स्तरोन्नतीका लागि आवश्यक स्रोत सुनिश्चितता गरी त्यसपछिका दुई वर्षभित्र मुआब्जा वितरणको व्यवस्था गरिनुपर्ने, अधिग्रहण गर्दा अधिग्रहणमा पर्ने सबै व्यक्ति, समुदायको अध्ययन गरी उचित मुआब्जाको व्यवस्था गरिने भएको छ।, साथै अधिग्रहण गर्दा सम्बन्धित परिवार, टोल विकास समिति र समन्वय समितिका दुई/दुई जना आमन्त्रित गरी सहभागिताको सुनिश्चितता गरिने, मुआब्जा निर्धारण गर्दा अधिग्रहण हुने क्षेत्रबाहेक नजिकमा हुनसक्ने बजार मुल्यको आकलन गरी समयमै मुआब्जा वितरणको व्यवस्था मिलाइनुपर्ने लगायत सहमति गरिएको छ।, यस्तै मुआब्जा वितरणको सम्पन्नता नभएसम्म घर जग्गाको भोगचलनमा कुनै पनि प्रकृतिको अवरोध नगर्ने, नेपालको प्रचलित कानुन जग्गा प्राप्ति ऐन र पूर्वाधार विकास आयोजनाका लागि जग्गा प्राप्ति पुनर्वास तथा पुनर्स्थापना सम्बन्धी नीति बमोजिम हुने तथा विमानस्थलको स्तरोन्नतीका लागि टोल विकास समिति, समन्वय समिति र टोलवासीका तर्फबाट कुनै पनि बाधा अवरोध नगर्ने सहमति भएको गेटा विमानस्थल प्रमुख भट्टले जानकारी दिए।, उक्त विमानस्थल स्तरोन्नती तथा जग्गा अधिग्रहणका लागि नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणले रु एक अर्ब १५ करोड बजेट विनियोजन गरेको छ।, क्षेत्रीय विमानस्थलका रुपमा गेटालाई विकास गर्न २५८ दशमलव २५ बिघा जग्गा अधिग्रहण गर्नुपर्ने गुरुयोजनालाई नागरिक उड्डयन प्राधिकरण सञ्चालक समितिका अध्यक्षसमेत रहेका मन्त्री आलेले स्वीकृत गरेपछि सर्भेको काम अघि बढेको छ।, विमानस्थल स्तरोन्नतिका लागि परामर्शदाता कम्पनीको प्राविधिक टोलीले ड्रोनबाट सर्भेको काम सुरु गर्न थालेको बताइएको छ।,
गेटा विमानस्थलको जग्गा अधिग्रहणका लागि सात बुँदे सहमति
|
सेतोपाटी संवाददाता सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारका राज्यमन्त्रीको निजी सुरक्षाकर्मी रहेका प्रहरी हवल्दार मृत फेला परेका छन्।, आर्थिक मामिला राज्यमन्त्री माया तामाङ बोहराका निजी सुरक्षाकर्मी (पिएसओ) रहेका प्रहरी हवल्दार रमेशदत्त जोशी मृत फेला परेका हुन्।, जोशी धनगढी ३ मा रहेको आफ्नै घरमा मृत फेला परेका छन्।, परिवारका अन्य सदस्य आफन्तको बिवाहमा गएकोले जोशी केही दिनदेखि घरमा एक्लै थिए।, परिवारका सदस्यहरू घर फर्कदा उनी कोठामा पल्टिरहेको अवस्थामा भेटिएका थिए। उनको मृत्युबारे अनुसन्धान भइरहेको प्रहरीले जनाएको छ।,
आफ्नै घरमा मृत भेटिए राज्यमन्त्रीका पिएसओ
|
सेतोपाटी संवाददाता काठमाडौंको शंखरापुर नगरपालिकामा निस्सासिएर श्रीमान-श्रीमतीको मृत्यु भएको छ।, महानगरीय प्रहरी परिसर काठमाडौंका अनुसार शंखरापुर नगरपालिका-३ मा गएराति निस्सासिएर दम्पतीको मृत्यु भएको हो।, ५२ वर्षीय पदमबहादुर थिङ र ४५ वर्षीया फूलकुमारी थिङकोको मृत्यु भएको हो।, उनीहरू आफू बसेको घरको कोठामा मृत अवस्थामा फेला परेको र निस्सासिएर मृत्यु भएको महानगरीय प्रहरी वृत्त बौद्धले जनाएको छ।, घटनाबारे अनुसन्धान गर्न महानगरीय प्रहरी प्रभाग साँखु र महानगरीय प्रहरी वृत्त बौद्धको टोली पुगेको छ।, घटनाबारे विस्तृत विवरण आउन बाँकी रहेको परिसर प्रवक्ता प्रहरी उपरीक्षक दिनेशराज मैनालीले बताए।,
निस्सासिएर शंखरापुरमा दम्पतीको मृत्यु
|
रासस बर्सेनि वर्षातको समयमा मानवबस्ती पस्ने नारायणी नदीमा चार अर्ब ७२ करोड रुपैयाँ बराबरको तटबन्ध निर्माण सुरू गरिएको छ।, तटबन्ध निर्माणका लागि पहिलो खण्डको बोलपत्र आह्वान भइसकेको छ। बाँकी चार खण्डको आउँदो दुई साताभित्र बोलपत्र आह्वान गर्ने गरी काम अघि बढाइएको छ। , सिँचाइ विभागका महानिर्देशक सुशीलचन्द्र आचार्यका अनुसार दुई साताभित्र सबै खण्डको बोलपत्र आह्वान भइसक्ने छ। उनका अनुसार पहिलो खण्ड भरतपुर महानगरपालिका वडा नं २६ र २७ मा पर्ने पाँच किलोमिटर ६७२ मिटरको बोलपत्र भइसकेको छ। , नारायणी नदी तटबन्धन व्यवस्थापन आयोजना भरतपुरका प्रमुख रवीन्द्रकुमार थापाका अनुसार अन्य खण्डको बोलपत्र प्रकाशनको तयारी गरिएको छ।, उनले भने, ‘अहिले म विभागमै रहेर बोलपत्रका लागि आवश्यक प्रक्रियाका काममा जुटेको छु, १०/१२ दिनभित्र सबै बोलपत्र प्रकाशित हुन्छन्।’ , पाँच खण्डमा विभाजन गरेर बोलपत्र आह्वान गरिँदै छ।, हरेक वर्ष बाढीले दुःख दिने गरेको सिँचाइ क्षेत्रको बोलपत्र चाँडो प्रकाशित गरिएको हो। यसै वर्षको वर्षातमा बाढी रोक्न सकियोस् भनेर काम थालिएको उनको भनाइ छ।, आयोजनाका सिनियर डिभिजनल इन्जिनियर शिवजी साहका अनुसार कंक्रिटको ब्लक, जाली र साना ठूला ढुंगा राखेर त्यहाँ तटबन्ध गरिँदै छ। तीन मिटरदेखि चार दशमलव पाँच मिटरसम्म उचाइको तटबन्ध निर्माण गरिँदै छ। , महानगरपालिका प्रमुख रेनु दाहालले अर्थ मन्त्रालयबाट बजेट सुनिश्चितता भइसकेकाले अब बहुवर्षीय ठेक्कामार्फत् काम सम्पन्न हुने बताइन्।, नारायणी नदी तटबन्ध गरी पश्चिम चितवनलाई सुरक्षित गराउन सम्बन्धित निकायमा निरन्तर रूपमा लागि परेकै कारण उपलब्धी भएको उनको भनाइ छ। , नदी तटबन्धका लागि गुरूयोजना तयार भएको छ। गुरूयोजनालाई सिँचाइ विभागले स्वीकृत गरी अर्थ मन्त्रालय पठाएको हो। त्यसमा चितवन र नवलपरासीतर्फ तटबन्धका लागि २३ अर्ब ५८ करोड ४३ लाख रुपैयाँ खर्च लाग्ने प्रस्तावित लागत आएको छ।, सोमध्ये पहिलो चरणमा पाँच अर्ब रुपैयाँको कामका लागि बहुवर्षीय खरिद कार्य अघि बढाउन बजेट सुनिश्चितताका लागि अर्थ मन्त्रालयमा फाइल पठाइएको थियो। , नारायणी नदीले चितवनतर्फ भरतपुर महानगरपालिका र नवलपरासीतर्फ गैंडाकोट, देवचुली, कावासोती र मध्यविन्दु नगरपालिका एवं बिनयत्रिवेणी गाउँपालिका प्रभावित हुँदै आएका छन्।, कार्यालयका सिनियर डिभिजनल इन्जिनियर दिनेश पौडेलले गुरूयोजनाअनुसार चितवनतर्फ ३५ किलोमिटर र नवलपरासीतर्फ ५७ किलोमिटर तटबन्ध र स्पर निर्माण गरिने छ।, चितवनका लागि नौ अर्ब ५५ करोड रुपैयाँ र नवलपरासीका लागि १४ अर्ब ४३ करोड रुपैयाँ खर्च लाग्ने प्रस्तावित लागत रहेको बताए। हालसम्म चितवनतर्फ १५ किलोमिटर र नवलपरासीतर्फ ११ किलोमिटर तटबन्ध गरिसकिएको छ। ,
नारायणी नदीमा झन्डै पाँच अर्बको लागतमा तटबन्ध निर्माण सुरू
|
सेतोपाटी संवाददाता रौतहटमा मोटरसाइकल दुर्घटना हुँदा दुई जनाको मृत्यु भएको छ। , गरुडा नगरपालिका-४ मा बुधबार ११ बजे मोटरसाइकल दुर्घटना हुँदा दुई जनाको मृत्यु भएको जिल्ला प्रहरी कार्यालयका प्रहरी नायब उपरीक्षक सुनिल मल्लले जानकारी दिए।, उनका अनुसार ना ६२ प ३३९९ नम्बरको मोटरसाइकल अनियन्त्रित भई दुर्घटनामा परेको हो। , मृत्यु हुनेमा गढीमाई नगरपालिका-८ का १९ वर्षीय मोहम्मद अफताब आलम र २५ वर्षीय रवि साह छन्।, दुर्घटनापछि सुरूमा दुबै जना घाइते भएका थिए। उनीहरूलाई उपचारको क्रममा ग्रान्डी अस्पताल लैजाँदै गर्दा मृत्यु भएको थियो। ,
प्रहरीले घटनासम्बन्धी थप अनुसन्धान अघि बढाएको बताएको छ। ,
,
रौतहटमा मोटरसाइकल दुर्घटना हुँदा दुई जनाको मृत्यु
|
राजेश घिमिरे नारायणगढको पुल्चोकबाट छ किलोमिटर पूर्वतर्फ बराण्डाभार वन क्षेत्रमा विस्तार हुँदै गरेको सडकको खाल्डोमा फसेर आइतबार एकसिंगे गैंडा मर्यो। चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जको मध्यवर्ती क्षेत्रबाट निस्किएको गैंडा पूर्व–पश्चिम राजमार्ग क्रस गर्न खोज्दा नालीसँगैको खाल्डोमा फसेको थियो।, यो घटनापछि वन क्षेत्रसँग जोडिएर बनेका संरचनाहरू वन्यजन्तुमैत्री नभएको मुद्दा जोडतोडका साथ उठेको छ।, सडक विस्तार क्रममा बनेको खाल्डोमा फसेको गैंडाको फोटो र भिडिओ सामाजिक सञ्जालमा भाइरल छन्। सामाजिक सञ्जाल प्रयोगकर्ताहरूले ठेकेदारको लापरबाहीका कारण गैंडाको मृत्यु भएको भन्दै कारबाही माग गरेका छन्। कोहीले यसमा संघीय सरकारको लापरबाही देखे भने कसैले स्थानीय सरकारको। कतिपयले वन्यजन्तुको सुरक्षा गर्न नसकेको भन्दै निकुञ्ज र वन कार्यालयलाई गाली पनि गरे।, संरक्षणकर्मीहरूले भने वन क्षेत्रका सडकमा अन्डरपास वा ओभरहेड पास निर्माण गरेर वन्यजन्तुलाई निर्वाध आवतजावतको व्यवस्था मिलाउनुपर्ने माग उठाएका छन्।, तर धेरैलाई वन्यजन्तुको आवतजावत सहज बनाउने अन्डरपास वा ओभरहेड पास भनेको के हो थाहा नहुन सक्छ। नेपालमा यस्ता संरचना बनेका छन् कि छैनन्? वन्यजन्तुमैत्री पूर्वाधार नबन्दा कस्तो क्षति व्यहोर्नुपरेको छ? अब वन्यजन्तुमैत्री संरचना कस्तो बन्नुपर्ला?, यो स्टोरीमा हामी यिनै विषयमा चर्चा गर्नेछौं। सबभन्दा पहिला अन्डरपास र ओभरहेड पासको कुरा गरौं।, विकास र वन्यजन्तु संरक्षणलाई सँगसँगै लान सके मात्र संरक्षणमा गरेका उपलब्धि सुनिश्चित गर्न सकिन्छ भनेर नेपाल सरकार नै लागेको केही वर्ष भइसक्यो। नेपाल सरकारले यसलाई आत्मसात् गरेपछि वन्यजन्तुमैत्री पूर्वाधार निर्देशिकाको मस्यौदा पनि तयार भयो।, वन तथा वातावरण मन्त्रालयको नेतृत्वमा भौतिक पूर्वाधार मन्त्रालय, ऊर्जा मन्त्रालय, वन विभाग, राष्ट्रिय निकुञ्ज तथा वन्यजन्तु संरक्षण विभाग, सडक विभाग, सिँचाइ विभाग लगायतका सरकारी निकाय मिलेर विश्व वन्यजन्तु कोष (डब्लुडब्लुएफ) को प्राविधिक तथा आर्थिक सहयोगमा उक्त मस्यौदा तयार पारिएको थियो। यसमा वन्यजन्तुको हानि-नोक्सानी हुन नदिने गरी कस्ता संरचना तयार पार्ने विषय समेटिएका छन्।, यो निर्देशिका स्वीकृत गरेर नेपाल सरकारले कार्यान्वयनमा ल्याउने भनिए पनि लामो समयदेखि यसको मस्यौदा वन मन्त्रालयमै अड्किएको छ। मन्त्रालयले निर्देशिका स्वीकृतिको अन्तिम चरणमा छ भने पनि कति समयमा स्वीकृत भएर कार्यान्वयनमा जाने भन्ने यकिन छैन।, वन क्षेत्रमा सडक वा रेल मार्गजस्ता संरचना बन्दा वन्यजन्तुलाई एकातर्फबाट अर्कोतर्फको क्षेत्रमा जान असहज हुन्छ। वन्यजन्तुका लागि कुनै क्षेत्र र सीमाना हुँदैन। उनीहरूले निर्वाध आवतजावत गर्न पाउनुपर्छ भन्ने मान्यता छ। तर वन्यजन्तुका लागि भनेर मान्छेले सुविधा उपभोग नगर्ने कुरा पनि भएन। त्यसैले मान्छे र वन्यजन्तु दुवैले सहज रूपमा सुविधा उपभोग गर्न पाऊन् भनेर वन्यजन्तुमैत्री पूर्वाधारको अवधारणा आएको हो।, आइतबार चितवनको बराण्डाभार वन क्षेत्रमा विस्तार हुँदै गरेको सडकको खाल्डोमा फसेर मरेको एकसिंगे गैंडा। तस्बिर: राजेश घिमिरे/सेतोपाटी, राष्ट्रिय निकुञ्ज तथा वन्यजन्तु संरक्षण विभागका महानिर्देशक रामचन्द्र कँडेलले निर्देशिका निर्माण र कार्यान्वयनमा विभागले लामो समयदेखि काम गर्दै आएको बताए।, ‘मन्त्रालयले आवश्यक प्रक्रिया पूरा गर्दै होला। यो कार्यान्वयनमा आयो भने संरक्षणमा फलदायी हुन्छ भन्ने विश्वास छ,’ उनले भने।, लामो समय डब्लुडब्लुएफ-नेपालमा रहेर भौतिक पूर्वाधार तथा वन्यजन्तुमैत्री संरचनाका लागि काम गरेका प्रमोद न्यौपानेका अनुसार नेपालमा यो अवधारणाबारे बहस बढ्न थालेको आधा दशकजति भयो। वन क्षेत्रमा बन्ने रेखीय संरचनाहरू (सडक, रेल्वे, नहर, विद्युतीय ट्रान्समिसन लाइनजस्ता संरचना) लाई वन्यजन्तुमैत्री बनाउन नेपाल सरकारले केही काम गरेको उनले बताए।, ‘विशेष गरेर वन्यजन्तुलाई निर्वाध आवतजावत गर्न मिल्ने गरी राजमार्गका ठाउँ–ठाउँमा तल्लो भागबाट क्रस गर्न मिल्ने संरचना बनाउन सरकारले केही वर्षअघि सुरूआत गर्यो। यसले सडकमा जतिसुकै सवारीसाधन चले पनि तलबाट वन्यजन्तु आवातजावत गर्न पाए,’ न्यौपानेले भने, ‘त्यो अन्डरपासमा क्यामरा जोडेर करिब एक वर्ष अध्ययन गर्दा प्रभाव असाध्यै राम्रो देखियो।’, ओभरहेड पास भने नेपालमा अहिलेसम्म बनेको छैन। स्थानीय स्तरमा भने कतै कतै बाँदर लगायत साना वन्यजन्तुलाई सडक पार गर्न मिल्ने गरी व्यवस्था मिलाइएको देखिन्छ।, नेपालमा पहिलोपटक सडकमुनिबाट वन्यजन्तु आवतजावत गर्न मिल्ने गरी अन्डरपास निर्माण गरिएको पाँच वर्ष भयो। सन् २०१६ मा नारायणगढ–मुग्लिन सडकमा वन्यजन्तुमैत्री पूर्वाधारका रूपमा चारवटा अन्डरपास निर्माण भएका थिए। नारायणगढको पुल्चोकबाट करिब तीन किलोमिटर उत्तरतर्फ आँपटारी र रामनगर क्षेत्रको सडकमा यस्ता संरचना बनेका छन्।, वन्यजन्तुमैत्री पूर्वाधारसम्बन्धी अध्येता न्यौपानेका अनुसार अन्डरपास बनेको एक वर्षपछि त्यसको प्रभावकारिताबारे अध्ययन पनि भयो। सन् २०१७ र २०१८ मा क्यामरा राखेर गरिएको अध्ययनले ती अन्डरपास प्रभावकारी देखाएको न्यौपानेले बताए।, ‘त्यहाँबाट चितुवा, बँदेल, मृग, साम्बर लगायत धेरै वन्यजन्तु आवतजावत गर्ने गरेको पाइयो,’ उनले भने, ‘यो संरचना प्रभावकारी देखिएपछि अन्य सडकमा पनि यस्ता संरचना बनाउनुपर्ने आवश्यकता महसुस भयो।’, तर यी अन्डरपासबाट हात्ती, गैंडाजस्ता ठूला वन्यजन्तु आवतजावत गर्न सकेनन्। बाटो एकदमै सानो भयो भन्ने आलोचना भए पनि यो बन्दा समग्रमा राम्रो परिणाम निस्किएको उनले बताए।, अहिले यहाँका अन्डरपासको अवस्था बिजोग छ। वन्यजन्तु निर्वाध हिँडडुल गरून् भन्ने उद्देश्यले बनाइएको यो संरचना फोहोर फाल्ने ठाउँमा परिणत भएको छ। राजमार्गमा बोर्ड राखेर वन्यजन्तु आवतजावत गर्ने ठाउँ रहेको संकेत पनि गरिएको छ। तर त्यसको बेवास्ता गर्दै अन्डरपासमा नकुहिने फोहोर फाल्ने गरिएको छ।, राजमार्गमा बोर्ड राखेर वन्यजन्तु आवतजावत गर्ने ठाउँ रहेको संकेत गरिएको छ तर अन्डरपासमा नकुहिने फोहोर फाल्ने गरिन्छ। तस्बिर: राजेश घिमिरे/सेतोपाटी, ‘सरकारले संरचना निर्माणको काम त सुरू गर्यो तर त्यसलाई प्रभावकारी बनाउने दायित्व जनताको हातमा पनि हुन्छ। यहाँ फोहोर थुपार्नु भनेको जनता सचेत नहुनु हो,’ विभागका महानिर्देशक कँडेलले भने, ‘अब त्यो फोहोरको माध्यमबाट वन्यजन्तुमा रोग फैलिन सक्छ। मान्छेका रोग र मान्छेले पालेका घरेलु जनावरका रोग वन्यजन्तुमा फैलिने खतरा यसले बढाउँछ।’, सरकारले अर्बौं खर्च गरेर वन्यजन्तुको बासस्थानमा सडक बनाउँदा उनीहरूको हिँडडुल सहज हुने गरी केही करोड खर्च गरेर संरचना बनाउनु ठूलो कुरो नहुने उनले बताए। ‘तर सरकारले बनाएको संरचनाको संरक्षण गर्नुपर्ने दायित्व जनताको पनि हो, वन्यजन्तुको संरक्षण हाम्रा लागि पनि हो भन्ने जनताले बुझ्नुपर्छ,’ उनले भने।, यो सडकमा सतनचुली र जलदेवी सामुदायिक वन क्षेत्रमा अन्डरपास निर्माण गरिएको छ। उक्त क्षेत्रमा फोहोर फाल्ने गरिएको छ भन्ने आफूहरूले पनि जानकारी पाएको डिभिजन वन कार्यालयका सूचना अधिकारी सहायक वन अधिकृत बालकृष्ण खनालले बताए।, ‘वन क्षेत्रमा फोहोर फल्न हुँदैन भनेर सचेतना जगाउन हामीले विभिन्न ठाउँमा पुगेर सरसफाइ अभियान चलाइरहेका छौं,’ उनले भने, ‘हामी आफैं फोहोर उठाउँदै हिँड्दा त्यो देखेर जनता जागरूक हुन्छन् कि भनेर अभियान सञ्चालन गरेका छौं। तर पनि वन क्षेत्रमा फोहोर फाल्ने क्रम रोकिएको छैन।’, चितवनको बरण्डाभार र पथलैयाको आधारभार क्षेत्रमा ओभरहेड पास, भारतको मध्यप्रदेश र महाराष्ट्रमा पर्ने पेन्स टाइगर रिजर्भभित्र रहेको नेसनल हाइवे सेभेनका विभिन्न स्थानमा ओभरहेड पास निर्माण गरिएको छ। यहाँ निर्माण भएको १.३ किलोमिटर लामो ओभरहेड पास एसियाकै लामो हो।, सवारी साधनका लागि जंगलको माथिल्लो भागमा पुल बनाएपछि तल्लो क्षेत्र वन्यजन्तुका लागि सुरक्षित हुने भएकाले यो अवधारणालाई प्रभावकारी मान्ने गरिएको वन्यजन्तुमैत्री पूर्वाधार अध्येता प्रमोद न्यौपानेले बताए।, ‘उक्त निकुञ्जमा अन्य छोटा ओभरहेड पासहरू पनि बनेका छन्। यसले वन्यजन्तुलाई राजमार्ग र सवारी साधनका कारण हुने समस्या हटेको छ,’ उनले भने, ‘नेपालमा पनि केही वर्षदेखि यो अवधारणाको विषयमा छलफल चलिरहेको छ।’, भारतको पेन्स टाइगर रिजर्भभित्र रहेको नेसनल हाइवे सेभेनमा निर्माण गरिएको ओभरहेड पास। यही पासमुनि वन्यजन्तु निर्वाध आवतजावत गर्न सक्छन्।, एसियाली विकास बैंक (एडिबी) ले नारायणगढदेखि हेटौंडा हुँदै पथलैयासम्मको १२४ किलोमिटर पूर्व–पश्चिम राजमार्गमा वातावरणमैत्री पूर्वाधार निर्माणको विषयमा अध्ययन गरेको थियो। उसले अध्ययनपछि प्रतिवेदन पनि तयार पारिसकेको छ तर सार्वजनिक गरेको छैन।, संरक्षणकर्मीहरूले यो राजमार्गको बरण्डाभार क्षेत्र र आधारभार क्षेत्रमा ओभरहेड पास निर्माण गर्नुपर्ने सुझाव सरकारलाई दिँदै आएका छन्।, राजमार्ग विस्तार क्रममा भरतपुर महानगरपालिका र पूर्वी चितवनको रत्ननगर नगरपालिका बीचमा पर्ने बरण्डाभार वनको करिब ४ किलोमिटर क्षेत्रमध्ये २ किलोमिटरमा ओभरहेड पास निर्माण गर्नुपर्ने सुझाव संरक्षणविदहरूबाट आएको न्यौपानेले बताए।, त्यस्तै, वन्यजन्तुको आवतजावत बढी हुने पथलैया क्षेत्रको आधारभार वनको ६ किलोमिटर क्षेत्रमा पनि २ किलोमिटरभन्दा लामो ओभरहेड पास निर्माण गर्नुपर्ने सुझाव संरक्षणकर्मीहरूको छ। यो वन क्षेत्रमा गत वर्ष गाडीको ठक्करबाट बाघको मृत्यु भएको थियो।, ‘यति गर्न सक्यौं भने भरतपुरदेखि पथलैयासम्मको वन्यजन्तुको आवतजावत सबभन्दा बढी हुने क्षेत्र सुरक्षित हुन्छ,’ न्यौपानेले भने, ‘वन्यजन्तु संरक्षणमा यो ठूलो उपलब्धि हुनेछ।’, दुई किलोमिटर लामो ओभरहेड पास बनाउन सक्ने हो भने एसियाकै लामो ओभरहेड पास नेपालमा रहेको सन्देश जाने र यो पर्यटन विकासमा पनि महत्वपूर्ण हुने उनी बताउँछन्।, ‘सन् २००९ मा जम्मा चारवटा बाघ रहेको पर्सा राष्ट्रिय निकुञ्जमा अघिल्लो गणनामा १८ वटा बाघ भेटिए। हामीसामु तिनलाई कसरी जोगाउने भन्ने चुनौती छ,’ न्यौपानेले भने, ‘अब बन्ने संरचना वन्यजन्तुमैत्री भए भने चुनौती पार गर्न सहज हुन्छ।’, यी सडकमा ओभरहेड पास बनेपछि रेलमार्गको योजना पनि त्यसैगरी अघि बढ्ने उनी बताउँछन्।, ‘सडकमा बनेको ओभरहेड पासले रेलमार्ग पनि त्यस्तै बनाउन दबाब पुग्छ,’ उनले भने, ‘यसले संरक्षणमा सहयोग पुग्छ।’, चितवन र बर्दिया राष्ट्रिय निकुञ्जका पूर्वप्रमुख संरक्षण अधिकृत अणनाथ बराल शुल्काफाँटा, बाँके, बर्दिया, चितवन र पर्साको राजमार्गमा ओभरहेड पासको आवश्यकता रहेको बताउँछन्।, ‘यी निकुञ्ज, मध्यवर्ती क्षेत्रमा रहेका राजमार्गमा वन्यजन्तुले सास्ती भोगिरहेका छन्, बर्दियामा त ठूला वन्यजन्तुको पनि मृत्यु भइरहेको छ, साना वन्यजन्तुको मृत्युको त हिसाबै छैन,’ बरालले भने, ‘घना जंगल भएको क्षेत्रमा ओभरहेड पास निर्माण गर्नुपर्ने सुझाव दिन थालेको वर्षौं भयो तर बन्ने कहिले हो थाहा छैन।’, उनले वन क्षेत्रमा विकासका काम गर्दा स्वीकृति नलिने र सम्बन्धित निकाय पनि त्यसलाई नजरअन्दाज गरेर बस्ने गर्दा दुर्घटना भइरहेको बताए।, ‘चितवनमा स्वीकृति नै नलिई निकुञ्ज र वन क्षेत्रमा संरचना बनाइएको कुरा आइरहेको छ। यस्तो हुँदा पनि कुनै कदम नचाल्ने हो भने संरक्षणमा गम्भीर असर पर्छ,’ उनले भने।, ओभरहेड पासमुनि हिँडिरहेको बाघ।, नारायणगढ–बुटवल सडकमा बन्दैछन् ५० भन्दा बढी अन्डरपास, अहिले बनिरहेको नारायणगढ–बुटवल सडकमा ५० भन्दा बढी अन्डरपास बन्ने सडक आयोजनाले जनाएको छ।, पूर्व-पश्चिम राजमार्गको यो सडक चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जको मध्यवर्ती क्षेत्र र डिभिजन वन कार्यालय मातहतको वनको बीचबाट गएको छ। अब बन्ने संरचनाले वन्यजन्तुको क्षेत्र फराकिलो बनाउने न्यौपानेले बताए।, ‘नारायणगढ–मुग्लिन सडकको अन्डरपास बनेर त्यो प्रभावकारी भएको सन्देश गएपछि नै नारायणगढ–बुटवल सडकमा पनि यति धेरै संख्यामा अन्डरपास निर्माण गर्ने योजना बन्यो,’ उनले भने, ‘सरकारी निकायले पूर्वाधारको योजना बनाउँदा वन्यजन्तुलाई पनि महत्व दिनु सकारात्मक विषय हो। यो क्रम बढ्दै जानुपर्छ।’, एक सय १५ किलोमिटर लामो नारायणगढ–बुटवल सडकको २३ किलोमिटर क्षेत्र चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जको नजिक पर्छ।, ‘अब बुटवल–बाँके र बाँके–बर्दिया सडक विस्तार हुँदा पनि यस्ता पूर्वाधार बनाउन सरकारलाई दबाब परिसकेको छ,’ न्यौपानेले भने, ‘बाँके र बर्दिया राष्ट्रिय निकुञ्जका सडकहरूमा वन्यजन्तुको आवतजावत बढी हुने भएकाले त्यस क्षेत्रमा वन्यजन्तुमैत्री पूर्वाधार निर्माण गर्नैपर्ने अवस्था छ।’, केही समययता बाँके राष्ट्रिय निकुञ्ज आसपासका क्षेत्रमा बाघले मान्छेमाथि आक्रमण गर्ने क्रम बढेको छ। न्यौपाने वन्यजन्तुहरू सडकका कारण आफ्नो क्षेत्र खुम्चिन पुग्दा आक्रामक भएको हुनसक्ने बताउँछन्।, ‘यो नै कारण हो भन्न त मिलेन तर आक्रमण बढ्दै जानुका पछाडि यो कारण पनि हुन सक्छ जस्तो लाग्छ,’ उनले भने, ‘वन्यजन्तुलाई आवतजावतमा अवरोध नहुने हो भने त आक्रमणका घटनामा पक्कै कमी आउँछ।’, फास्ट ट्रयाक र हुलाकी मार्गमा पनि अन्डरपास, काठमाडौं–तराई द्रुत मार्ग (फास्ट ट्रयाक सडक) मा पनि अन्डरपास निर्माणको योजना छ। यो सडकमा हात्ती पनि आवतजावत गर्न मिल्ने गरी ठूलो अन्डरपास निर्माण गर्ने योजना छ। सिमराबाट घना जंगल हुँदै काठमाडौंतर्फ जाने यो सडकमा ५० मिटर लामो र साढे ६ मिटर उचाइको अन्डरपास निर्माण गर्न लागिएको छ।, त्यस्तै, हुलाकी राजमार्गको खाता करिडोर क्षेत्रमा वन्यजन्तुमैत्री पूर्वाधार बनाउने योजना हुलाकी राजमार्ग निर्देशनालयले बनाएको छ।, ‘केही वर्षमा यति काम भयो भने यो नेपालका लागि निकै ठूलो उपलब्धि हुनसक्छ,’ वन्यजन्तुमैत्री पूर्वाधार अध्येता न्यौपानेले भने, ‘यहाँ बनेका पूर्वाधारहरू अन्य देशका मान्छेका लागि पनि सिकाइ केन्द्र बन्न सक्छन्।’, नारायणगढ-मुग्लिन सडक खण्डमा वन्यजन्तु हिँड्न बनाइएको अन्डरपास फोहोर फाल्ने ठाउँमा परिणत भएको छ। तस्बिर: राजेश घिमिरे/सेतोपाटी, बर्सेनि सयभन्दा बढी वन्यजन्तुको मृत्यु हुन्छ सडकमा, राष्ट्रिय निकुञ्ज तथा वन्यजन्तु संरक्षण विभागका अनुसार संरक्षित क्षेत्र भएर बनेका राजमार्गहरूमा दुर्घटनामा परेर बर्सेनि एक सयभन्दा बढी वन्यजन्तुको मृत्यु हुने गरेको छ। आर्थिक वर्ष २०७४/७५ मा सवारी दुर्घटनामा परेर १२४ वटा वन्यजन्तुको मृत्यु भएको थियो। यस वर्ष विभिन्न कारणबाट ३२६ वटा वन्यजन्तु मरेका थिए।, आर्थिक वर्ष २०७५/७६ मा संरक्षित क्षेत्रमा विभिन्न कारणले ४९५ वटा वन्यजन्तुको मृत्यु भएकोमा सवारी दुर्घटनाका कारण ११९ वटाको मृत्यु भएको थियो।, आर्थिक वर्ष २०७६/७७ मा ३७३ वटा वन्यजन्तुको मृत्यु भएको छ। त्यसमध्ये १३३ वटा वन्यजन्तु सवारी दुर्घटनामा मरेका थिए। त्यसपछिका वर्षमा कोरोना भाइरसको महामारीले लकडाउन भएर सडकमा सवारी साधन कम चलेका कारण दुर्घटना केही घटेको देखिएको छ। पछिल्ला वर्षको तथ्यांक विभागले सार्वजनिक गरेको छैन।, राष्ट्रिय निकुञ्ज, वन्यजन्तु आरक्ष, सिकार आरक्ष, संरक्षण क्षेत्र र मध्यवर्ती क्षेत्रसँग जोडिएका सडकबाहेकको क्षेत्रमा पनि सवारी दुर्घटनामा ठूलो संख्यामा वन्यजन्तुको मृत्यु हुने गरेको छ।, ‘पर्यटनमा आधारित देशमा एउटा मात्रै दुर्लभ वन्यजन्तुको मृत्यु हुनु पनि असाध्यै दुःखको कुरो हो। एउटै दुर्घटनाले हामीलाई ठूलो नोक्सान पुर्याउँछ,’ महानिर्देशक कँडेलले भने, ‘त्यसैले हामीले सवारी दुर्घटनामा वन्यजन्तुको मृत्यु हुने क्रम अन्त्य गर्न दीर्घकालीन सोचका साथ पूर्वाधार निर्माण गर्नु जरूरी छ।’, उनले भरतपुरमा खाल्डोमा फसेर गैंडा मर्दा ठूलो क्षति भए पनि अब यो क्षतिबाट पाठ सिक्दै वन्यजन्तुमैत्री पूर्वाधार निर्माणमा केन्द्रित हुनुपर्ने बताए।, भरतपुरमा खाल्डोमा परेर गैंडाको मृत्यु भएको विषयमा छानबिन गर्न वन तथा वातावरण मन्त्रालयले मंगलबार वन तथा भू-संरक्षण विभागका उपमहानिर्देक डा. राजन केसीको संयोजकत्वमा पाँच सदस्यीय कार्यदल गठन गरेको छ। कार्यदलले दस दिनमा आफ्नो प्रतिवदेन बुझाउनुपर्नेछ।, 'चितवन निकुञ्जले पनि आफ्नो तरिकाले अनुसन्धान गर्दै होला,’ कँडेलले भने, ‘प्रक्रिया पूरा नगरी वन क्षेत्रमा संरचना बनाउन पाइँदैन।’, टिकौली जंगलमा अनुमतिबिना काम, नारायणगढको पुल्चोकदेखि भरतपुरको गोन्द्राङसम्म छ लेनको सडक विस्तार गर्दा टिकौली जंगलका केही क्षेत्रमा अनुमतिबिना काम भएको चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज स्रोत बताउँछ।, करिब ४ किलोमिटर पूर्व-पश्चिम राजमार्ग रहेको टिकौली जंगलको एकतर्फ चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जको मध्यवर्ती क्षेत्र र अर्कोतर्फ डिभिजन वन कार्यालयअन्तर्गतको बरण्डाभार वन पर्छ।, वन तथा भूसंरक्षण विभागले भने सडक विभागले 'राइट अफ वे' को अधिकार प्रयोग गरेर सडक विस्तार गरेको हुनसक्ने बतायो।, विभागका सूचना अधिकारी सवनम पाठकले सडक विस्तार क्रममा खाल्डो खनेर नपुरी छाड्नु लापरबाही देखिए पनि राइट अफ वेअनुसार सडकको चौडाइ विस्तार गर्नु उसको अधिकार भएको बताइन्।,
जनावर हिँड्न बनाइएका अन्डरपास डम्पिङ साइट बन्दै
|
सेतोपाटी संवाददाता नेपाल औषधि उत्पादक संघले अहिले कुनै पनि औषधि अभाव नभएको भन्दै नआत्तिन सर्वसाधारणलाई आग्रह गरेको छ।, अहिलेको अवस्थामा कुनै पनि औषधिको अभाव हुन नदिन उद्योगीहरूले अहोरात्र कार्य गरिरहेको र स्वदेशमा बन्ने कुनै पनि औषधिको अभाव हुन नदिने प्रतिवद्धता समेत संघले गरेको छ।, केही सञ्चार माध्यमले नेपालमा बन्ने प्यारासिटामोल लगायतका उत्पादनहरू बजारमा अभाव भएको भन्ने समाचार आएको भन्दै संघले गम्भीर ध्यानाकर्षण भएको जनाएको छ।, यस्ता हल्लाको पछि नलाग्न समेत संघले आग्रह गरेको छ। , 'अफवाहका कारण जनमानसमा डर पैदा भई बिरामी भए औषधी पनि खान पाइँदैन भन्ने सोचले आवश्यकभन्दा १० गुणा बढी घरघरमा पारासिटामोल लगायतका औषधीको सञ्चय सुरू भएको छ', संघले मंगलबार जारी गरेको विज्ञप्तिमा भनिएको छ, 'राज्यले आफ्ना उद्योगहरू र आफ्ना क्षमता बारेमा जनस्तरमा विश्वस्त पार्न नसकेको कारणले यो अवस्था सिर्जना भएको हो।' , विश्व बजारमा कच्चापदार्थको मूल्य अत्यधिक बढेको भए पनि उपलब्धता रहेको अवस्था भएकाले नआत्तिन संघले अनुरोध गरेको छ।, 'हालको परिस्थितिमा कुनै पनि औषधिको अभाव नभएको अवगत गराउन चाहन्छौं। नेपाल औषधि लिमिटेड बाहेक हाम्रा स्वदेशी उद्योगहरूले पुस महिनामा करिब ४३ लाख पारासिटामोल ५०० मिलिग्राम चक्की बजारमा पठाएका छौं। माघ महिनाको दोस्रो सातामा ३५ लाख र यो महिनाको अन्त्यसम्म अर्को ३५ लाख गरी ७० लाख चक्की बजारमा पठाउने लक्ष्य लिएका छौं।',
,
नेपाल औषधि उत्पादक संघले भन्यो- कुनै पनि औषधिको अभाव छैन, हल्लाको पछि नलाग्नू
|
सेतोपाटी संवाददाता निर्माणाधीन छ लेनको गोन्द्राङ–पुलचोक सडकमा बनाइएको नालीमा फसेर गैंडाको मृत्यु भएपछि सरकारले त्यसको छानबिन गर्न कार्यदल गठन गरेको छ ।, टिकौली जंगल नजिकै सडक नालीको छेउमा खनेर छाडिएको खाल्डोमा फसेर आइतबार एउटा भाले गैंडाको मृत्यु भएको थियो।, निकुञ्जको मध्यवर्ती क्षेत्रमा सडक विस्तारको क्रममा खनिएको खाल्डोमा फसेर दुर्लभ एकसिंगे गैंडा मरेपछि वन तथा वातावरण मन्त्रालयले घटनाको छानबिन गरी प्रतिवेदन पेश गर्न पाँच सदस्यीय कार्यदल गठन गरेको हो ।, मंगलबारको मन्त्रिस्तरिय निर्णयबाट १० दिनभित्र यथार्थ विवरणसहितको प्रतिवेदन पेस गर्ने गरी पाँच सदस्यीय कार्यदल गठन गरिएको हो। , वन तथा भू-संरक्षण विभागका उपमहानिर्देशक डा राजेन्द्र केसीको संयोजकत्वमा पाँच सदस्यीय कार्यदल गठन गरिएको मन्त्रालयले मंगलबार विज्ञप्ति जारी गरी जनाएको हो ।, कार्यदलको सदस्यमा वन तथा वातावरण मन्त्रालयका उपसचिव (कानुन) रामजी दनाई, राष्ट्रिय निकुञ्ज तथा वन्यजन्तु संरक्षण विभागका योजना अधिकृत दिलबहादुर पुर्जा पुन, चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जका प्रमुख सरंक्षण अधिकृत हरिभद्र आचार्य र डिभिजन वन कार्यालय चितवनका डिभिजन वन अधिकृत पदमराज नेपाल रहेका छन् ।, कार्यदलले स्थलगत छानबिन गरी घटनाको यथार्थ विवरण पेस गर्नेछ । त्यस्तै, सडक निर्माण गर्दा भएको वातावरणीय अध्ययन प्रतिवेदन स्वीकृतिको अवस्था, सडक निर्माणका क्रममा को कसको कस्तो जिम्मेवारी, गैंडाको मृत्यु हुनेगरी भएको लापरबाहीको को जिम्मेवारी र कारबाही गर्नुपर्ने भए सोको राय सहितको सुझाव पेस गर्न कार्यदललाई भनिएको छ ।, यसअघि वन्यजन्तु करिडोरमा लापरबाहीपूर्ण तरिकाले सडक विस्तारको काम गर्दा गैंडा मरेको चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जले बताइसकेको छ।, सडक विस्तार गर्दा गर्नुपर्ने आवश्यक मापदण्ड र प्रक्रिया पूरा नगरी डिभिजन सडक कार्यालय भरतपुरले काम गराउँदा गैंडा मरेको निकुञ्जले निष्कर्ष निकालेको थियो।, गैंडाको पेटमा नाली निर्माण गर्न प्रयोग गरिएको रड छिरेपछि खाडलबाट बाहिर निस्किन नसकेर गैंडा मरेको हो।, निकुञ्जका प्रमुख संरक्षण अधिकृत हरिभद्र आचार्यका अनुसार वरण्डाभार क्षेत्रमा सडक निर्माण गर्नुपर्दा आवश्यक पर्ने प्रक्रिया पूरा नगरी काम गरिएको छ।, यो पनि हेर्नुहोस्, जनावर हिँड्न बनाइएका अन्डरपास डम्पिङ साइट बन्दै, वन्यजन्तु आवतजावत हुने ठाउँमा ओभरहेड वा अन्डरपास नबनाउँदा ज्यान गयो एकसिंगे गैंडाको, ,
गैंडा मृत्यु प्रकरण छानबिन गर्न कार्यदल गठन
|
सेतोपाटी शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधिमन्त्री देवेन्द्र पौडेलले विद्यार्थीको नतिजा समयमा नै निकाल्न त्रिभुवन विश्वविद्यालयलाई निर्देशन दिएका छन्।, आज अनुगमन गर्न परीक्षा नियन्त्रण कार्यालय बल्खु पुगेका मन्त्री पौडेलले यो अथवा त्यो बहाना नगरी समयमै विद्यार्थीको नतिजा निकाल्न निर्देशन दिए।,
,
‘कतिपय खुलेका आयोगमा परीक्षा दिन पाएनौं भन्ने विद्यार्थीको गुनासो छ, नतिजा प्रकाशन नहुँदा विद्यार्थी त्यो अवसरबाट बञ्चित हुने अवस्था आयो फास्ट ट्रयाकबाट नतिजा निकाल्नुस्’, उनले भने।, परीक्षा नियन्त्रक पुष्पराज जोशीले जनशक्ति अभावका कारण समयमा नतिजा निकाल्न नसकेको मन्त्रीलाई जानकारी गराए।, ‘जनशक्ति अभाव भए सेवा आयोगलाई भनेर अस्थायी कर्मचारी ल्याएर भए पनि समयमा सेवाग्राहीको काम हुनपर्यो’, मन्त्रीले भने।, मानविकी संकायमा विद्यार्थीको धेरै गुनासो रहेको भन्दै मन्त्रीले गुनासो नआउने गरी काम गर्नेतर्फ ध्यान दिन कर्मचारीलाई आग्रह गरे।, सोही क्रममा परीक्षा नियन्त्रक जोशीले पर्याप्त जनशक्ति भए परीक्षापछिको तीन महिनाभित्र नतिजा निकाल्ने बताए। , उनले पुराना कर्मचारी अवकाश हुँदा नयाँ कर्मचारीलाई ‘सिस्टम’ सिक्न एक वर्ष लाग्ने बताए।, उनले परीक्षा नियन्त्रक कार्यालयमा २२४ जना कर्मचारी हुनुपर्नेमा १३७ जनाले काम गरिरहेकाले समयमै नतिजा दिन नसकेको स्वीकार गरे। ,
समयमै नतिजा प्रकाशन गर्न त्रिविलाई मन्त्रीको निर्देशन (भिडिओ)
|
सबिना श्रेष्ठ सहरको कथा: पनौती, पनौतीका मान्छेलाई तपाईं फ्रान्सेलीहरूबारे सोध्नुहोस्, उनीहरूको अनुहारमा उज्यालो छाउँछ। फ्रान्सेलीहरूले पनौतीका लागि जे गरे, त्यसनिम्ति उनीहरू सधैं कृतज्ञ छन्।, फ्रान्ससँग पनौतीको यो प्रेम एकोहोरो होइन। फ्रान्सेलीहरूलाई पनि पनौतीसँग अगाध प्रेम छ।, यो प्रेम नै हो, जसका कारण फ्रान्सको एउटा सहरको एउटा गल्लीलाई पनौती नामाकरण गरिएको छ। आजको अंकमा तपाईंहरूलाई म त्यही गल्लीमा लिएर जाँदैछु। त्यसअघि फ्रान्स र नेपालको सम्बन्धबारे चर्चा गर्छु है!, फ्रान्सेलीहरूको नेपाल अनुभव समेटेर लेखक ददि सापकोटाले 'त्यो नेपाल (फ्रान्सेली अनुभव)' नामक किताब लेखेका छन्। उक्त किताबको मन्तव्य लेखेकी कल्पना घिमिरे (नुरिस्सोँ) का अनुसार सन् १६५४ मा राजा प्रताप मल्लले काठमाडौंको हनुमानढोका दरबारमा लेखाएको शिलापत्रमा फ्रान्सेली शब्द परेको छ।, प्रताप मल्लले कालिका देवीको सम्मानमा हनुमानढोका प्रांगणमा विभिन्न पन्ध्रवटा राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय भाषा एवं लिपिमा कुँदाएको शिलापत्रमा तीन 'फिरंगी' शब्द पाइन्छन्, कल्पनाले लेखेकी छन्, 'तीमध्ये दुई शब्द फ्रान्सेली हो जसले शरद र हेमन्त ऋतुको अर्थ दिन्छ। 'विन्टर' अर्थात् जाडो भन्ने अंग्रेजी वा जर्मन शब्द हो। नेपालको राजकीय शिलापत्रमा फिरंगी शब्दको उपस्थितिले फ्रान्स–नेपाल सम्बन्धको प्राचीनता औंल्याउँछ।', इतिहासकार गौतमवज्र बज्राचार्यको किताब 'हनुमानढोका राजदरबार' मा उल्लेख भएअनुसार राजा प्रताप मल्ल आफूलाई एक विशिष्ट व्यक्तिका रूपमा दर्शाउन चाहन्थे। यस कारण नयाँ–नयाँ अनौठा कुरा गर्न उनी मन पराउँथे। त्यही भएकाले दरबारको प्रांगणतिर फर्केको भित्तामा एउटा बडेमाको जलद्रोणी राख्न लगाई त्यसमाथि अरबी, फारसी, फ्रेन्च आदि विभिन्न भाषा र लिपिमा शिलालेख कुँद्न लगाए।, 'धेरै भाषा र लिपि चिन्नु विद्वताको लक्षण हो भन्ने भाव उनले त्यहाँ देखाएका छन्,' गौतमवज्र लेख्छन्।, यसरी आफूलाई विशिष्ट व्यक्तिका रूपमा चिनाउन चाहने र विद्वताको लक्षण धेरै भाषा र लिपि चिन्नु हो भन्ने तत्कालीन बुझाइका कारण राजा प्रताप मल्लले विभिन्न स्रोतहरूबाट फ्रेन्च मात्र होइन, अरबी र फारसी भाषासमेत सिकेको शिलालेखबाट प्रस्ट हुन्छ।, उनले फ्रेन्च भाषा कसरी सिके होलान् भनेर अनुमान लगाउने एउटा आधार गौतमवज्रको त्यही किताबमा छ।, हनुमानढोका दरबारको मोहनचोकमा एउटा प्रस्तर मूर्ति छ जसमा पश्चिमा भेषभूषामा रहेकी एक युवती आफ्नी परिचारिकासहित बगैंचामा बसिरहेको देखाइएको छ। उनको काखमा एउटा सानो कुकुर छ। नजिकै एउटा बाँदर बसिरहेको छ। केही पर बगैंचाको रूखमा बसेर एउटा बालक खेलिरहेको देखापर्छ।, उक्त प्रस्तर मूर्तिमा ती युवती कतै हातमा वीणा लिएर बसेकी छन् भने कतै धूमपान गरिरहेकी छन्। कतै तराजु लिएर फलफूल जोखिरहेकी छन्। अर्को दृश्यमा ती युवतीले छ–सात वर्षको एउटा बालक अंगालिरहेको देखिन्छ। बालक चाहिँ हातमा दूरबिन लिएर हेरिरहेका छन्।, यसरी मल्लकालीन प्रस्तर मूर्तिमा पाश्चात्य भेषभूषाको चित्रण कसरी गरियो? सबभन्दा ठूलो कुरा त, यहाँ दूरबिनको प्रयोग कसरी भयो? के प्रताप मल्लकै पालामा काठमाडौं उपत्यकामा दूरबिन भित्रिसकेको थियो?, गौतमवज्र यो प्रस्तर मूर्तिमा देखाइएको दृश्यले प्रताप मल्लको दरबारमा पश्चिमाहरूको आगमनको संकेत मिल्ने बताउँछन्।, राजा प्रताप मल्लको समयमा ग्रुवर र दोर्भिल नामक दुई जना जेजुइट पादरी चीनबाट तिब्बतको बाटो हुँदै रोम फर्कंदा काठमाडौं पसेका थिए। तिनीहरूले उनलाई एउटा दूरबिन दिएका थिए। त्यस दूरबिनको उपयोगिता बुझेर प्रताप मल्ल उनीहरूदेखि साह्रै प्रसन्न भएका थिए। यी दुई जना पादरीबाहेक अरू पाश्चात्यहरूसँग पनि राजा प्रताप मल्लको सम्बन्ध रहेको थियो भन्ने गौतमवज्रको भनाइ छ।, 'नयाँ र अनौठो कुरा गर्न मन पराउने राजा प्रताप मल्ल पाश्चात्य जीवनमा अभिरूचि लिने पहिलो व्यक्तिका रूपमा देखापरेका छन्,' उनी लेख्छन्।, यस आधारमा प्रताप मल्लले आफूलाई पाश्चात्य जीवनबारे जानकारी गराउने र दूरबिन उपहार दिने तिनै पादरी वा काठमाडौं उपत्यका भ्रमणमा आइपुगेका अन्य कुनै पाश्चात्यहरूबाट फ्रेन्च लगायत विदेशी भाषा सिकेको हुनसक्ने हामी अनुमान लगाउन सक्छौं।, रोशी र पुण्यमती नदीको दोभानमा बसेको पनौती बस्ती। तस्बिर: नवीनबाबु गुरूङ/सेतोपाटी, अब हामी फेरि 'त्यो नेपाल' किताबमा उल्लिखित कल्पना घिमिरेको मन्तव्यतिरै फर्कौं।, उनका अनुसार सत्रौं शताब्दीमा फ्रान्सेली पादरी र त्यसपछि मुगल सम्राट औरंगजेबका पालामा फ्रान्सेली यात्रु, व्यापारी एवं एक डाक्टरले नेपाल भ्रमण गरी नेपाललाई पाश्चात्य संसारमा चिनाउन थाले। सन् १७७० दशकमा फ्रान्सेली सेनाका तीन अधिकृतले पनि नेपाल बसेर नेपाली सेना एवं तोपखाना व्यवस्थापनमा सहयोग गरे।, यति मात्र होइन, सन् १८५० मा जंगबहादुरले फ्रान्स भ्रमण गरे भने उन्नाइसौं शताब्दीको अन्त्यतिर फ्रान्सेली विद्वान देच, गुस्ताफ ल बों, सिल्भाँ लेवी लगायतले नेपाल भ्रमण गरी ऐतिहासिक र भौगोलिक अध्ययनका पुस्तकहरू प्रकाशन गरे।, उता जंगबहादुरपछि गोर्खाली सिपाहीहरू फ्रान्स पुगे। प्रथम विश्वयुद्ध (सन् १९१४–१९१८) मा फ्रान्सेली भूमिमा गोर्खाली सेनाको सराहनीय एवं सक्रिय सहभागिताले निकै प्रशंसा कमायो। यस्तो बहुआयामिक र शताब्दीऔं लामो सम्पर्कहरूले फ्रान्स–नेपाल सम्बन्धको बलियो जग बसालेको कल्पनाको भनाइ छ।, 'सन् १९४९ मा स्थापना भएको दौत्य सम्बन्धले फ्रान्स-नेपालबीच सहयोग तथा सांस्कृतिक आदानप्रदानको अवसर प्रदान गर्यो। राजनीतिक, कूटनीतिक, सांस्कृतिक, आर्थिक, व्यापारिक, वैज्ञानिक र पर्यटकीय क्षेत्रहरू ओगटेको यो सम्बन्धले दुवै देशका नागरिकलाई नजिक ल्यायो। यो क्रम १९९० दशकसम्म जारी रह्यो,' कल्पनाले किताबमा लेखेकी छन्।, फ्रान्स–नेपाल सम्बन्धको त्यो अवधिलाई उनले स्वर्णकालका रूपमा वर्णन गरेकी छन्।, तर एक दशक लामो माओवादी द्वन्द्वले देशमा निम्त्याएको अस्थिरता र फ्रान्सको परराष्ट्र नीतिमा बढ्दो व्यापारिक दृष्टिकोणले दुई देशबीचको सम्बन्ध खुम्चिँदै गयो।, कल्पनाका अनुसार फ्रान्स–नेपाल सम्बन्धको सबभन्दा सबल पक्ष भनेको अझैसम्म कायम रहेको जनस्तरको मित्रता एवं सद्भाव हो। त्यही मित्रता एवं सद्भावले अँठ्याएर राखेकैले होला, फ्रान्सेली मानवशास्त्री जेरार्ड तोफाँको नेपालसँग सम्बन्ध बलियो हुँदै गयो।, फ्रान्सेली मानवशास्त्री जेरार्ड तोफाँ, यसै क्रममा तोफाँ र उनका वास्तुकार साथीहरूले पनौतीको पहिलोपटक अध्ययन गरेका थिए। त्यसअघि म्यारी स्लसरले यहाँको इन्द्रेश्वर मन्दिरको मात्र अध्ययन गरेकी थिइन्।, हाल फ्रान्सको पेरिसमा रहेका तोफाँसँग आइतबार राति हामीले जुम मिटिङ गरेका थियौं। उनले आफू र आफ्ना साथीहरू कसरी पनौती अध्ययन गर्न पुगेका थिए भनेर बिस्तारमा बताएका छन्।, फ्रान्समा मानवशास्त्र पढेका तोफाँ सन् १९७० मा नेपाल आएका थिए। यहाँ आएपछि उनी फ्रेन्च दूतावासमा आबद्ध भएर काम गर्न थाले। साथै, रानीपोखरीस्थित दरबार स्कुलमा फ्रेन्च शिक्षक भएर पनि काम गरे।, उनी यहाँ बस्दा आफ्नै विद्यार्थीसँग नेपाल भाषा सिक्दै थिए। झन् गोपालसिंह नेपालीको एउटा किताब पढेपछि त उनलाई नेवाः संस्कृतिमा झनै चासो बढ्यो। उनले ललितपुरको प्याङ गाउँलाई आफ्नो अध्ययन क्षेत्र बनाए। प्याङ गाउँ काठमाडौं उपत्यकाका आदिवासी ज्यापू समुदायको बसोबास रहेको सानो गाउँ थियो। जनसंख्या पनि थोरै भएकाले अध्ययन गर्न सजिलो क्षेत्र हुने उनले सोचेका थिए।, 'तर त्यहाँका मान्छे त्यति धेरै बोल्दैनथे। यो विदेशी किन हाम्रो बारेमा सोधिखोजी गर्न आएको होला भनेर शंकास्पद नजरले हेर्थे,' तोफाँले जुम मिटिङमा भने।, जे होस्, उनले त्यहाँको घर, खेतीपाती, संस्कृतिबारे अध्ययन गरेर आफ्नो प्रतिवेदन बुझाए। त्यसपछि उनी 'फ्रेन्च नेसनल सेन्टर फर साइन्टिफिक रिसर्च' मा आबद्ध भएर काम गर्न थाले। त्यही बेला उनका सुपरीवेक्षक काठमाडौं वरिपरिका गाउँ-सहरबारे सर्वेक्षण गर्दै थिए। उनले तोफाँलाई भने, 'के तिमी पनौतीको अध्ययन गर्न जान्छौ?', यो खबर तोफाँले आफूमा मात्र सीमित राखेनन्। उनले पहिले प्याङ गाउँको नक्सांकन गर्न सघाएका आर्किटेक्ट साथीहरूलाई पनि पनौतीमा सँगै अध्ययन गर्न जान प्रस्ताव राखे।, उनीहरूले त्यो प्रस्ताव खुसी खुसी स्वीकार गरे।, सन् १९७६ मा तोफाँ र तीन जना फ्रान्सेली आर्किटेक्ट भिन्सेन्ट ब्यारे, प्याट्रिक बर्ज र लोरेन्स फेभिले पनौती आए। उनीहरूलाई पनौती सहरसँग परिचित गराउने काम जोन स्यान्डे नामक ब्रिटिस आर्किटेक्टले गरेका थिए जो हनुमानढोका जिर्णोद्वारको काम गर्दै थिए।, 'पनौतीमा हामी श्रेष्ठ परिवारकहाँ बस्यौं। त्यहाँ उक्त परिवारले हामीलाई इन्द्रेश्वर महादेव मन्दिरनजिकैको दुई तलाको घर भाडामा दिएका थिए,' उनले भने।, उक्त अध्ययन क्रममा पनौती बस्ती कसरी बसेको छ, घरहरू कस्ता छन् लगायत वास्तुगत विवरण तीन जना आर्किटेक्टले हेरे। उनीहरूले एरिअल फोटोग्राफीमार्फत् नक्सा पनि बनाए। तोफाँ भने पनौतीको संस्कृति र जनजीवनमा केन्द्रित भए।, पनौतीको वास्तविक स्वरूपको नक्सा।, करिब तीन महिना बसेर अध्ययन गरेपछि तीन जना आर्किटेक्ट त फर्किए, तोफाँ भने पनौतीको संस्कृति र जनजीवन बुझ्न बेलाबेला आइरहन्थे। यो ठाउँको लामो अध्ययनपछि उनी र उनका साथीहरूले सन् १९८१ मा पनौतीबारे पहिलो किताब निकाले।, पछि तोफाँले अन्य ठाउँ र समुदायबारे अध्ययन गरेर अर्को किताब पनि लेखे– सोसाइटी अफ रिलेसन अमोङ नेवार। उक्त किताबमा धेरै विवरण पनौतीकै बारेमा थियो।, किताब प्रकाशन भएपछि फ्रेन्च दूतावासले पनौतीलाई केही बजेट दियो। यहाँका मन्दिरहरूको जिर्णोद्वारका लागि पुरातत्व विभाग र परराष्ट्र विभाग मिलेर काम गरे। सन् १९९१ देखि सन् १९९८ सम्म उनीहरूले पनौतीको इन्द्रेश्वर महादेव, ब्रह्मायणी, विश्वेश्वर लगायत मन्दिर जिर्णोद्वार गरे। साथै, यहाँका स्कुल, सडक, खानेपानी पाइपलाइन लगायत निर्माणमा सहयोग गरे।, 'सबभन्दा रमाइलो कुरा त के भने, पनौतीको त्रिवेणी घाटमा पहिला धेरै माछा थिए। पुरातत्व विभागका मान्छे जब जब आउँथे, माछा किनेर लग्थे,' पुराना दिन सम्झँदै तोफाँले भने, 'हिजोआज त त्यहाँ माछा नै पाइन्न। खोला पनि पहिलेजस्तो सफा छैन।', तोफाँ पनौतीमा पछिल्लोपटक चार–पाँच वर्षअघि आएका थिए। यहाँका मान्छेको व्यवहारले उनलाई यो ठाउँ सधैं आत्मीय लाग्छ। काठमाडौंको कोलाहलभन्दा टाढा र दुई खोलाको बीचमा बसेको यो सहरको मौसम पनि राम्रो भएको उनी बताउँछन्।, कोरोना महामारीले उनी पहिलेजसरी आउन पाएका छैनन्। तै पनि हालै उनी र पनौतीका स्थानीय एवं फोटोग्राफर प्रशान्त श्रेष्ठ मिलेर पनौतीको विगत र वर्तमान झल्काउने किताब निकालेका छन्। फोटोग्राफर श्रेष्ठलाई तोफाँले १२ वर्षअघि अघिल्लो मकर मेलामा मात्र चिनेका हुन्। उनीसँगको सहकार्यमा निकालेको यो किताब पनि फ्रान्स र पनौतीको सम्बन्ध चिनाउने अर्को मानक हो।, तोफाँका अनुसार विदेशी पर्यटकहरू पनौती हुँदै नमोबुद्ध, धुलिखेलको एकदिने पैदल यात्रा गर्छन्। यही पदयात्राका लागि पनि धेरै फ्रान्सेली पनौती आउने गरेको उनी बताउँछन्।, 'पहिला त कस्तो थियो भन्दा फ्रान्सबाट कुनै ठूलो मान्छे आए भने उनीहरूलाई पनौती घुमाउन लगिन्थ्यो। यहाँका धेरै निर्माण कार्य फ्रान्सेलीले गरेकाले पनि होला, उनीहरूको यो ठाउँसँग एक किसिमको निकटता छ,' उनले भने।, फ्रान्स र नेपालको सम्बन्धकै कारण पनौतीको नाम फ्रान्सको एउटा गल्लीले पाएको छ। अब म तपाईंहरूलाई फ्रान्सको पनौतीबारे भन्छु है।, फ्रान्समा एउटा सहर छ– सेन्ट म्यामस। राजधानी पेरिसबाट ६१ किलोमिटर दूरीको यो सहर 'सेन' र 'लोइन' नदी बीचमा छ। रोशी र पुण्यमती नदीबीचको पनौती बस्तीले फ्रान्सेलीहरूलाई सेन्ट म्यामसकै झल्को दिन्छ। त्यही भएर त्यहाँको एउटा गल्लीको नाम 'पनौती' र अर्कोको नाम 'गोरखा' राखिएको छ।, फ्रान्समा पनौती बनाउने श्रेय रोबर्ट ल फललाई जान्छ। सन् १९८२ तिर पनौती आएका उनी फ्रान्सको ख्रेजी–ले–मो सहरका सांसद थिए।, फ्रान्सेली मानवशास्त्री जेरार्ड तोफाँले सन् १९७६ मा खिचेको पनौतीको तस्बिर।, 'काठमाडौं सहरनजिकै सुन्दर कृषियोग्य फाँट देखेपछि मेरो मनमा कृषि औजारका सामग्री निर्माण गर्ने एउटा शिक्षालय भए उपयुक्त हुन्थ्यो जस्तो लाग्यो,' ददि सापकोटाले आफ्नो किताब 'त्यो नेपाल' का लागि लिएको अन्तर्वार्तामा रोबर्टले भनेका छन्।, यही सोच पूरा गर्न रोबर्टले आफ्नै सक्रियतामा 'फ्रँस नेपाल ब्री पनौती' नामको एसोसिएसन खडा गरे। 'ब्री' उनी सांसद भएको क्षेत्र थियो। त्यही क्षेत्रलाई उनले पनौतीसँग मित लगाइदिए।, 'फ्रान्सेलीहरूले पनौती सहरमा काम गरिसकेकाले हामीले पनौती नाम पनि राख्यौं,' उनले भनेका छन्।, त्यसपछि उनीहरूले पनौतीवासीलाई पनि एउटा संस्था खडा गर्न अनुरोध गरे जसअनुसार 'पनौती ब्री नेपाल फ्राँस' नामक संस्था खडा भयो।, संस्था खुलेपछि फ्रान्सेलीहरूले पनौतीवासीको प्राथमिकतामा के-के पर्छ र कुन-कुन क्षेत्रमा परिवर्तनको खाँचो छ भन्ने बुझे। खानेपानी, अस्पताल, बाटो र गल्लीहरूको पुनर्निर्माण, मन्दिरहरूको जिर्णोद्वार र पुनर्स्थापनाजस्ता काम भए। उनीहरूले यहाँको शिक्षालाई पनि प्राथमिकता दिए।, सन् १९८३, १९८४ र १९८५ मा यी सबै कामको सट्टा एउटा कृषि र डिजेल मोटर इञ्जिन तालिम पाठशाला खोल्ने निधोे भयो। यसैअनुरूप पनौतीवासीले उक्त संस्थामार्फत् दुई जनालाई डिजेल मोटर इञ्जिन निर्माण र कृषि औजार निर्माण तालिम लिन फ्रान्स पठाइदिन प्रस्ताव राखे।, 'नेपालको आइएससी सरहको यो तालिमका लागि मैले उनीहरूलाई फ्रान्सको पाठशालामा भर्ना गराएँ,' रोबर्टले भनेका छन्, 'सन् १९८८ देखि १९९२ सम्म चार वर्ष उनीहरूले हाम्रा बच्चासरह यहाँ अध्ययन गरे।', यसको पुष्टि पनौतीका स्थानीय शिव जंगमले पनि गरेका छन्।, 'प्रत्येक तीन वर्षमा नेपालका दुई जना विद्यार्थी फ्रान्सको पनौतीमा कृषि औजार निर्माण र डिजेल मोटर इञ्जिन पढ्न पुग्थे। फ्रान्सेली पनि नेपाल आउँथे। पछि संस्थामा मतभेद उत्पन्न भयो। लामो समय टिकेन। नयाँ पुस्ताले त्यति राम्रो अवसर उपभोग गर्न पाएनन्,' उनले भने।, यस्तो सुविधा दिएका उनै सांसद रोबर्टले आफ्नो निर्वाचन क्षेत्र ब्रीमा पनौतीसँगै अर्को गल्लीलाई गोरखा नामाकरण गरेका हुन्।, 'म सांसद हुँदा वैदेशिक सम्बन्ध विस्तार गर्न चाहन्थेँ। मलाई लाग्थ्यो, यहाँका बस्तीले पनि अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्ध देखाऊन्,' उनले भनेका छन्, 'मेरो संस्थाले पनौती र गोरखामा काम गरेको सम्झना जीवित राख्न मैले ती गल्लीको नामाकरण गरेँ। यहाँ हिँड्दा मलाई नेपालका पनौती र गोरखाको सम्झना ताजा हुन्छ। यी गल्ली ती दुई ठाउँका साथीभाइ, इष्टमित्रसँगको चिनजान र मित्रताका प्रतीक पनि हुन्।', उनले अगाडि भनेका छन्, 'पनौतीमा मैले बीसौं वर्ष लगातार काम गरेँ। त्यहाँ मेरा धेरै साथीभाइ छन्। त्यो समय यहाँ काम गरेको भए निकै पैसा कमाउँथे होला तर मैले त्यस्तो ठानिनँ। नेपाल मेरो आफ्नै भूमिजस्तै हो। नेपालका लागि जे गरेँ, तिनले मलाई सन्तोष र खुसी दिन्छन्।', गोरखामा भने रोबर्टको समूहले एउटा प्रशासनिक भवनसहित १२ कक्षासम्म पढाइ हुने एक विद्यालय निर्माण गरेको थियो। रोबर्ट र उनकी श्रीमतीले गोरखाको उक्त विद्यालयमा पढ्ने छात्राहरूको पढाइ खर्च बेहोर्ने निधो गरे।, नेपालका ठाउँ मात्र होइन, रोबर्टले आफ्नो टोलको एउटा गल्लीको नाम 'फ्लर' भन्ने बेलायती नामबाट राखेका छन्। त्यस्तै, अर्को गल्लीको नाम 'इल द बोते' राखेका छन् जुन विदेशी मुलुकबाटै लिइएको हो। एउटा गल्लीको नाम 'दार्जिनेस्ती' छ जुन पूर्वी युरोपेली देश रोमानियाको आर्जिनेस्तीबाट आएको हो।, रोबर्ट ख्रेजी–ले–मो सहरको मेयर हुँदा त्यहाँ सात सय बासिन्दा थिए। उनका अनुसार फ्रान्सका गोरखा र पनौतीमा खेलकुद मैदान, कलेज र पसल छन्। नेपालको पनौतीमा जस्तै कृषियोग्य फाँट छ, सेन नदीको प्रभाव छ। यहाँका घर, संरचना डिजाइन र वास्तुकला भने युरोपेली शैलीको छ।, ब्री क्षेत्रका यी दुई गल्लीले गोरखा र पनौतीको माया, ममता, स्नेह, सम्झना र मित्रताको चिनो बोकेका छन्। यी गल्लीलाई फ्रान्समा रहेका नेपालीले तीर्थस्थल मान्ने गरेको लेखक सापकोटा बताउँछन्। उनका अनुसार फ्रान्समा गोरखालाई 'गोका' र पनौतीलाई 'पानोती' भनिन्छ।, नेपालको पनौती युनेस्कोको विश्व सम्पदा सूचीमा प्रस्तावित छ। पनौतीलाई विश्व सम्पदामा सूचीकृत गर्न राष्ट्रसंघीय नियोग युनेस्कोले २५ वर्षअघि नै प्रस्ताव गरेको थियो। अहिले यो प्रक्रिया अन्तिम चरणमा छ।, यसका लागि युनेस्कोका नेपाल प्रमुख क्रिष्टियन मनहर्टले गत वर्ष नै पनौतीका ऐतिहासिक, धार्मिक तथा पुरातात्विक सम्पदाको अवलोकन गरेका थिए। उनले यहाँका मठमन्दिर तथा नेपाली मौलिकता बोकेका घरलाई विश्व सम्पदामा सूचीकृत गर्न युनेस्को तयार भएको स्थानीय जनप्रतिनिधिलाई बताएका थिए।, 'विश्व सम्पदामा सूचीकृत भए पनौतीको पहिचान विश्वभर फैलिने थियो,' स्थानीय एवं फोटोग्राफर प्रशान्त श्रेष्ठ भन्छन्, 'यसले पर्यटकीय, धार्मिक, ऐतिहासिक, सांस्कृतिक सबै रूपमा पनौती संरक्षणमा टेवा पुग्थ्यो।', सायद, फ्रान्सेलीले मन पराएको यो सहर विश्वले मन पराउँथ्यो।, पनौती कथा शृंखलाको अर्को अंकमा हामी यहाँका 'जीवित देवी' कुमारीबारे चर्चा गर्नेछौं।, (पनौती कथा शृंखलाको पाँचौं अंक बुधबार प्रकाशन हुनेछ।), पहिलो अंक: ,जहाँ गौतम बुद्धको पूर्वजन्म भएको थियो, दोस्रो अंक: ,पनौतीको त्रिवेणीघाटमा दुइटा नदी, तेस्रो चाहिँ खोइ?, तेस्रो अंक: ,हामीले नदेखेको दरबार,
हाम्रै पनौतीबाट प्रभावित फ्रान्सको त्यो गल्ली
|
सेतोपाटी संवाददाता बैतडीबाट हराइरहेकी बालिका पर्सामा फेला परेकी छिन्। माघ ७ गतेदेखि बेपत्ता भएकी बालिका वीरगञ्ज महानगरपालिका-१६ स्थित शंकराचार्य गेटमा फेला परेकी हुन्।, भारत लैजान लागिएको अवस्थामा ती बालिकाको सोमबार उद्धार गरिएको पर्सा प्रहरीले जनाएको छ।, माइती नेपालको समन्वयमा बालिकालाई उद्धार गरिएको पर्सा प्रहरी प्रवक्ता प्रहरी नायब उपरीक्षक ओमप्रकाश खनालले बताए।, ती बालिकालाई भारत लैजान खोज्ने अर्घाखाँची सन्धिखर्क-७ घर भई हाल भरतपुर उपमहानगरपालिका-१ बस्ने २८ वर्षीय राजु अधिकारी पक्राउ परेका छन्।, खनालका अनुसार ती बालिकालाई अधिकारीले इनर्वा नाका हुँदै भारत लैजान लागेका थिए।, अधिकारी बालिकासँग एक महिनाअघिदेखि फोन सम्पर्कमा थिए। फोनमै चिनजान गरी बालिकालाई उनले भेट्न बोलाए।, ‘अर्घाखाँची लगेर बिहे गर्छु भनी बालिकालाई वीरगञ्ज बसपार्कसम्म ल्याएको अनुसन्धानबाट थाहा भएको छ,’ खनालले भने, ‘त्यहाँबाट पाँच मिनेटमा घर पुगिन्छ भनी इनर्वा नाका हुँदै भारत लैजान खोजेको देखिन्छ।’, बालिका अहिले माइती नेपालको साथमा छिन्। अधिकारीलाई मानव बेचबिखन तथा ओसारपसार मुद्दामा अनुसन्धान थालिएको छ।,
बैतडीबाट वीरगञ्ज बोलाएर भारत लैजान लागिएकी बालिकाको उद्धार
|
सेतोपाटी संवाददाता ठमेल होस्टलमा अनलाइनबाट जुवा खेलाउँदै गरेका दुई जनालाई प्रहरीले नगदसहित पक्राउ गरेको छ।, पक्राउ पर्नेमा बाग्लुङ थाईवाङ घर भई हाल काठमाडौं-२६ बस्ने ठमेल होस्टलका सञ्चालक राकेशकुमार क्षेत्री र भारत दिल्ली तिलकनगर घर भई हाल काठमाडौं-२६ बस्ने भारतीय नागरिक जसपाल सिंह छन्।, महानगरीय प्रहरी वृत्त लैनचौरबाट खटिएको टोलीले उनीहरूलाई होस्टेलको पाँचौं तलाबाट मंगलबार पक्राउ गरेको हो।, महानगरीय प्रहरी परिसर काठमाडौंका प्रवक्ता प्रहरी उपरीक्षक दिनेशराज मैनालीका अनुसार उनीहरूबाट अनलाइन जुवासम्बन्धी नगद, चेक, बैंक भौचरलगायत बरामद गरिएको छ।, जुवा खेलाइएको कोठाबाट प्रहरीले १ लाख ५५ हजार नगद बरामद गरेको छ।, यसैगरी, सानिमा बैंकको ७४ हजारको चेक, कुमारी बैंकको पाँच लाख ६५ हजार रुपैयाँको भौचर, इन्भेष्टमेन्ट बैंकको भौचर १८ लाख ४९ हजार, वाणिज्य बैंकको ३२ हजारको भौचर, सानिमा बैंकको दुई लाख र आइएमइबाट कारोबार गरेको पचास हजार रुपैयाँको भौचर बरामद भएको छ।, पक्राउ परेकाले मोबाइलबाट जुवा खेलाउने गरेको पाइएको छ। उनीहरूले सट्टाबाजीको लागि क्वाइन, सिक्का प्रयोग गर्ने गरेका थिए।, अनलाइन बेटिङका लाथि टेबल पेपर, हिसाब-किताब गरेको पाना, डायरी, मोबाइलहरू बरामद भएको मैनालीले बताए।, लैनचौर वृत्तका प्रहरी नायब उपरीक्षक दुर्गाप्रसाद दाहालका अनुसार क्षेत्री पहिलेदेखि नै अनलाइन जुवा खेलाउने गर्थे। प्रिमियर लिग, आइपिएललगायतमा उनी बेटिङ गर्ने गरेका थिए।, सिंह क्षेत्रीका लागि ग्राहक खोज्ने काम गर्थे। उनीहरूलाई बोलाउने र युजर आइडी बनाइदिने काम गर्थे।, ‘युजर आइडी बनाएपछि त्यहीँ पैसा लिने, चेक लिने वा इसेवाबाट भुक्तानी लिने गरेर जुवा खेलाउने गरेको पाइयो,’ दाहालले सेतोपाटीसँग भने।, उनीहरूसँग जोडिएका ग्राहकहरू कहाँ-कहाँ छन् भन्नेबारे अनुसन्धान भइरहेको दाहालले बताए।,
ठमेलको होस्टेलमा अनलाइन जुवा, सञ्चालक र भारतीय पक्राउ
|
सेतोपाटी संवाददाता चार वर्षीय छोरासहित बेपत्ता बागलुङको गलकोट नगरपालिका-७ मल्मकी धनकुमारी बस्नेत विक भारतको राजधानी नयाँ दिल्लीमा भेटिएकी छिन्।, घरदेखि हराएको दुई सातापछि विक आइतबार दिल्लीमा भेटिएको उनका श्रीमान् राजेन्द्रले जानकारी दिए।, श्रीमती र छोरा सक्षमलाई लिएर आफू नेपाल फर्किरहेको उनले बताए। खोजी गर्दा भारत गएको जानकारी पाएपछि राजेन्द्र श्रीमती र छोरा लिन सोही दिन दिल्ली पुगेका थिए।, दिल्लीको एक कोठामा अपरिचित महिलासँग बसेको अवस्थामा भेटाएपछि त्यहाँबाट छुटाएर ल्याएको राजेन्द्रले बताए।, ‘आमाछोरा दिल्लीमा सकुशल भेटिए, अहिले साथमा लिएर घर फर्कंदैछु,’ उनले भने, ‘कपिलवस्तु घर भएकी महिलाले काममा लगाइदिन्छु भनेर दिल्लीसम्म पुर्याएकी रहिछन्।’, गत पुस २६ गते छोरासहित आफ्नो लुगाफाटो लिएर घरबाट निस्केकी विक आँगा खेतबाट जीप चढी बुटवल र त्यहाँबाट दिल्ली पुगेको पाइएको छ। राजेन्द्रले बेपत्ता आमाछोराको खोजीका लागि प्रहरी र वडा कार्यालयमा निवेदन दिएका थिए।, बेपत्ता भएको दुई साता बित्न लाग्दासमेत स्थिति पत्ता लाग्न नसकेपछि परिवारजन चिन्तामा थिए। टेलिफोनको ‘कल डिटेल’ अनुसन्धानका लागिसमेत जिल्ला प्रहरी कार्यालयमा निवेदन परेको थियो। घरबाट गएको साँझ श्रीमान्सँग कुराकानी हुँदा भाइकोमा आएकी छु भनेपछि विकको मोबाइल एकाएक बन्द भएको थियो। त्यसपछि उनी सम्पर्कविहीन भएकी थिइन्।, पछि फेसबुक म्यासेन्जरमा कुराकानी हुँदा श्रीमतीले आफूहरू दिल्लीमा रहेको बताएपछि खोजीमा गएको राजेन्द्रले बताए। रासस,
बेपत्ता आमाछोरा दिल्लीमा भेटिए
|
सेतोपाटी संवाददाता देशमा पश्चिमी न्यून चापीय प्रणालीको आंशिक प्रभाव रहेको छ । बिहान सुदूरपश्चिम र गण्डकीमा सामान्य बदली रही बाँकी प्रदेशमा आंशिक बदली छ।, साथै सुदूरपश्चिमका एक/दुई स्थानमा हल्का वर्षा भइरहेको जल तथा मौसम विज्ञान विभाग, मौसम पूर्वानुमान महाशाखाले जनाएको छ।, महाशाखाका अनुसार दिउँसो देशभर आंशिकदेखि सामान्यतया बदली रहने सुदूरपश्चिम, कर्णाली र लुम्बिनी प्रदेशका थोरै स्थानमा वर्षाको सम्भावना रहेको छ। बाँकी प्रदेशका एक-दुई स्थानमा हल्का वर्षाको सम्भावना रहेको महाशाखाले जनाएको छ। , देशका उच्च पहाडी तथा हिमाली भूभागका केही स्थानमा हल्का हिमपातको सम्भावना रहेको महाशाखाले जनाएको छ।, आज राति पहाडी भूभागका थोरै स्थानमा हल्का वर्षा हुनेछ। उच्च पहाडी तथा हिमाली भूभागका थोरै स्थानमा हल्का हिमपातको सम्भावना छ। , यस्तै बिहीबार प्रदेश १, बागमती तथा गण्डकी प्रदेशका पहाडी भूभागमा आंशिकदेखि सामान्यतया बदली हुनेछ। पहाडी भूभागका थोरै स्थानमा हल्का वर्षाको आँकलन मौसमविदले गरेका छन्।, शुक्रबार देशको पहाडी भू-भागमा आंशिक बदली रही बाँकी भू-भागहरुको मौसम सामान्यतया सफा रहनेछ।, देशको पहाडी भू-भागका एक-दुई स्थानमा हल्का वर्षाको सम्भावना रहेको महाशाखाले जनाएको छ। साथै देशका उच्च पहाडी तथा हिमाली भू-भागका थोरै स्थानहरुमा हल्का हिमपातको सम्भावना छ। ,
सुदूरपश्चिम, कर्णाली र लुम्बिनी प्रदेशमा आज वर्षा र हिमपातको सम्भावना, शुक्रबारदेखि मौसम सफा रहने
|
रासस जङ्गली बँदेलको आक्रमणबाट बैतडीमा एक वृद्धको मृत्यु भएको छ।, अन्य तीनजना घाइते भएका छन्।, दोगडाकेदार गाउँपालिका–१ घोरडीका ७७ वर्षीय मनोरथ जोशीको मृत्यु भएको हो।, उनको उपचारका क्रममा डडेल्धुरा अस्पतालमा मंगलबार मृत्यु भएको प्रहरी निरीक्षक दर्शन खड्काले बताए।, सोमबार साँझ बँदेल धपाउन खोज्दा उनीहरुमाथि आक्रमण भएको थियो।, आक्रमणबाट जोशीसहित बल्देव कार्की, वीरभान सार्की र हरिदत्त जोशी घाइते भएका थिए। अर्का घाइते कार्कीको धनगढीमा तथा सार्की र जोशीको स्थानीय स्वास्थ्य संस्थामा उपचार भइरहेको प्रहरीले जनाएको छ।,
जंगली बँदेल धपाउँदा आक्रमण: वृद्धको मृत्यु, तीन घाइते
|
सेतोपाटी संवाददाता कोरोना संक्रमितको संख्या वृद्धि भएसँगै सुदूरपश्चिम विश्वविद्यालयले वार्षिक परीक्षा स्थगित गरेको छ।, विश्वविद्यालयले माघ महिनाभरि हुने सबै परीक्षा स्थगित गरेको हो।, मंगलबार बसेको परीक्षा बोर्डको बैठकले यही माघ १६ गतेदेखि सुरु हुन लागेको स्नातक तहको व्यवस्थापन सङ्कायका पहिलो, दोस्रो र तेस्रो वर्षका परीक्षा गर्ने निर्णय गरेको हो।, परीक्षा नियन्त्रक देवसिंह नाथका अनुसार अर्को सूचना प्रकाशित नभएसम्मका लागि परीक्षा स्थगित गरिएको छ। यसका साथै विश्वविद्यालयले कक्षा सञ्चालन पनि अनलाइनबाट गर्ने तयारी भएको जनाएको छ।, परीक्षाका तालिका अर्को सूचना निकालेर जानकारी गराइने पनि विश्वविद्यालयले जनाएको छ।, हेर्नुस् सूचना:,
कोरोनाले सुदूरपश्चिम विश्वविद्यालयका परीक्षा स्थगित
|
सेतोपाटी संवाददाता झापाको दमक-३ स्थित दुम्सेमा मंगलबार राति हात्तीको आक्रमणबाट एक बृद्धको ज्यान गएको छ।, दमक ३ गोलाटारका ६२ वर्षीय गणेश अधिकारीको ८ बजेतिर हात्तीको आक्रमणबाट मृत्यु भएको सो वडाका वडाध्यक्ष नवीन बरालले जानकारी दिए।, अधिकारी मकैमा पानी सिँचाइ गर्नका लागि नजिकैको पैनी (कुलो) मा गएका थिए। त्यहीबेला हात्तीले उनलाई आक्रमण गरेको र घटनास्थलमै हात्तीले ज्यान लिएको वडाध्यक्ष बरालले बताए।, दमक-३ हात्ती प्रभावित क्षेत्र हो। दिनहुँ यहाँ हात्ती देखिने गरेको छ।,
हात्तीको आक्रमणबाट दमकमा एकको मृत्यु
|
सेतोपाटी संवाददाता संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयअन्तर्गत पुरातत्व विभागले एक कर्मचारीलाई सेवाबाट हटाएको छ।, लगातार ९० दिनसम्म कार्यालय उपस्थित नभएको भन्दै गण्डकी प्रदेश संग्रहालयका कर्मचारी विशालबाबु डुम्रेलाई सेवाबाट हटाइएको हो।, स्याङ्जा घर भएका डुम्रे खरिदार थिए।, बिदा स्वीकृत नगराई लगातार ९० दिनसम्म आफ्नो कार्यालयमा अनुपस्थित रहेको कसुरमा उनलाई सेवाबाट हटाइएको विभागले आज सूचना निकालेर उल्लेख गरेको छ।, उनलाई भविष्यमा सरकारी सेवाको निमित्त अयोग्य नठहरिने गरी सेवाबाट हटाउने माघ ९ मा विभागले निर्णय गरेको थियो।, हेर्नुस् सूचना:,
९० दिनसम्म कार्यालय नआएपछि पुरातत्वले हटायो खरिदारलाई
|
सेतोपाटी संवाददाता शिक्षक सेवा आयोगले शिक्षक पदको बढुवाका लागि दरखास्त आह्वान गरेको छ।, आयोगले सामुदायिक विद्यालयहरूमा प्राथमिक, निम्नमाध्यमिक, माध्यमिक तहका प्रथम र द्वितीय श्रेणीमा रिक्त शिक्षक पदहरूमा बढुवाका लागि आवेदन मागेको छ।, आन्तरिक प्रतियोगितात्मक परीक्षा (२५ प्रतिशत) र कार्यसम्पादन मूल्यांकनका आधारमा हुने बढुवा (७५ प्रतिशत) द्वारा रिक्त प्रथम र द्वितीय श्रेणीमा शिक्षक बढुवा गर्दै पदपूर्ति गर्नुपर्ने भएकोले आवेदन माग गरिएको आयोगले जनाएको छ।, चैत मसान्तसम्म पाँच शैक्षिक सत्रको नोकरी अवधि पूरा गरेका सम्भाव्य उम्मेदवारहरूबाट माघ १२ देखि आन्तरिक प्रतियोगितात्मक परीक्षाका हकमा ,online.tsc.gov.np, बाट र कार्यसम्पादन मूल्यांकनका आधारमा हुने बढुवाको हकमा सम्बन्धित शिक्षा विकास तथा समन्वय एकाइमा दरखास्त पेश गर्न पनि आयोगले आग्रह गरेको छ।, आयोगले दुई हजार छ सयभन्दा बढी पदमा शिक्षक बढुवा गर्ने तयारी गरेको छ।, हेर्नुस् सूचना:, ,
शिक्षक बढुवा गर्दै आयोग, माग्यो आवेदन
|
भेषराज बस्नेत/रासस कपास विकास समितिले बर्दियाको कुम्भरमा अतिक्रमित ५५० हेक्टर जग्गाको खोजी सुरु गरेको छ। बर्दियाको बारबर्दिया नगरपालिका–१० र बढैयाताल गाउँपालिका–९ कुम्भरस्थित कपास फार्मको उक्त जग्गा द्वन्द्वको समयमा २०५८ सालदेखि अतिक्रमणमा परेको हो।, उक्त जग्गामध्ये १३८ बिघा १५ कठ्ठा सरकारले मुक्त कमैयालाई वितरण गरेको छ। बाँकी जग्गा राजनीतिक पहुँचका आधारमा स्थानीय बासिन्दाले अतिक्रमण गरी भोगचलन गर्दै आएका छन्। जग्गा अतिक्रमण गरी बसेका स्थानीयले २०६० सालसम्म जग्गा प्रयोग गरेवापत सरकारलाई राजस्व बुझाए पनि बुझाउने गरेको पाइएको छैन। आठ सय २५ बिघामध्ये सरकारले पाँच–पाँच कठ्ठाका दरले ५५५ मुक्त कमैया परिवारलाई जग्गा वितरण गरेको कपास विकास समितिका कार्यकारी निर्देशक बुद्ध थापा घर्तीले जानकारी दिए।, कपास विकास समितिको टोली कुम्भर पुगी जग्गा उपभोग गर्दै आएका शेयर किसानसँग कपास खेतीको सम्भावना र जग्गाका बारेमा छलफल गरेको छ। व्यावसायिकरूपमा कपासको उत्पादन गर्ने योजना बढेकाले स्थानीयसँग सहमति गरी उक्त जग्गा फिर्ता लिने प्रक्रिया अघि बढाइने घर्तीले बताए। समितिले किसानको सहयोगमा कपास उत्पादन, अनुसन्धान, कपास खरिद तथा प्रशोधन, प्रशोधित कपास कपडा उद्योगलाई बिक्री गर्ने उद्देश्य लिएको छ। , कैलाली, कञ्चनपुर, बाँके, बर्दिया, र दाङका विपन्न किसानको जीविकोपार्जन सुधार गर्न तथा स्वदेशमा खपत हुने कपासको माग धान्ने गरी २०३७ पुसमा सरकारले उक्त समिति गठन गरेको थियो। तत्कालीन समयमा एक हजार २०० हेक्टर बन क्षेत्र फँडानी गरी सरकारले कुम्भर फार्मको नाममा ५५० हेक्टर जग्गा उपलब्ध गराएको थियो। उक्त जग्गा कपास विकास समितिलाई उपलब्ध गराइए पनि हालसम्म सरकारले जग्गाको लालपुर्जा भने समितिलाई उपलब्ध गराएको छैन। कपास खेती गर्ने जग्गामा स्थानीयले धान, गहुँ, मकै, मुसुरो र तोरीबाली लगाउँदै आएका छन्।, आफूले उपभोग गर्दै आएको जग्गा आफ्नो नाममा सरकारले उपलब्ध गराउनुपर्ने कपास विकास शेयर किसान समितिका अध्यक्ष बुद्धि थारूले बताए। समितिसँग अहिले बाँकेको खजुरा गाउँपालिकामा १० बिघा जग्गा, कार्यालय भवन कपास प्रशोधनशाला तथा ६ गोदाम घर, पाँच कर्मचारी आवास गृह र आवास गृह छ।, यसैगरी बर्दियाको मधुवन नगरपालिमामा तीन बिघामा पक्की आवास गृह, गोदाम घर, कार्यालय भवन, बर्दियाकै बढैयाताल गाउँपालिकाको जमुनीमा पाँच बिघा १२ कठ्ठामा पक्की आवास गृह, गोदाम र कार्यालय भवन छ। दाङको तुलसीपुर उपमहानगरपालिकाको टरीगाउँमा तीन बिघा तारबार गरी राखिएको छ। मधुवन र जमुनीमा रहेको जग्गा तथा संरचनामा अहिले सशस्त्र प्रहरी बल बस्दै आएको कार्यकारी निर्देशक थापा घर्तीले जानकारी दिए।, संयुक्त राष्ट्रसङ्घीय विकास कार्यक्रम र विश्व खाद्य तथा कृषि सङ्गठनको सहयोगमा २०३८ सालमा बर्दियाको कुम्भरमा स्थापना भएको यो समितिसँग मेसिनरी उपकरण पर्याप्त भए पनि कपासको अभावमा पूर्ण क्षमतामा सञ्चालनमा ल्याइएको छैन। बाँकेको, खजुरास्थित प्रधान कार्यालयमा तत्कालिन बिद्रोही नेकपा माओवादीले बम विस्फोट र आगजनी गर्दा करिब रु पाँच करोड ९३ लाख बराबरको क्षति भएको थियो।,
कपास विकास समितिको जग्गा वर्षौँदेखि अतिक्रमण
|
रासस झापामा सवारी दुर्घटनामा परी प्रत्येक तीन दिनमा एकजनाको मृत्यु हुने गरेको छ। जिल्ला ट्राफिक प्रहरी कार्यालयको चालु आर्थिक वर्ष २०७८–७९ को पुस मसान्तसम्मको तथ्यांकले त्यही पुष्टि गर्छ।, चालु आवको पुस मसान्तसम्ममा सवारी दुर्घटनामा परी ६३ जनाको मृत्यु भएको ट्राफिक प्रहरी कार्यालयका निरीक्षक निशेष चापागाईंले जानकारी दिए।, जिल्लामा चालु आवको पुस मसान्तसम्म ३१३ सवारी साधन दुर्घटना भएका थिए। उक्त संख्या गत आवको तुलनामा करिब ४० प्रतिशतले बढी हो। गत आवमा ६५७ सवारी साधन दुर्घटना हुँदा ९३ जनाले ज्यान गुमाएका थिए।, ट्राफिक नियम उल्लंघन गर्ने दुईपांग्रे सवारी साधनको संख्या अत्यधिक रहेको चापागाईंले बताए। ‘जिल्लामा बर्सेनि दुर्घटनामा परी मृत्यु हुनेको संख्या बढ्दै गएको छ,’ उनले भने, ‘मोटरसाइकल दुर्घटना बढी छ।’, सवारी साधनको बढ्दो चाप, सडकको दूरावस्था, तीव्रगति, ट्राफिक नियमको अवहेलनालगायत कारणले दुर्घटना बढ्दै गएको उनको भनाइ छ।, जाडोको समयमा बाक्लो हुस्सु, मादक पदार्थ सेवन, साँझमा विपरीत दिशाका दुई सवारीका चालकबीच बत्तीको समन्वयकारी भूमिका नहुँदा पनि दुर्घटना बढेको प्रहरी निरीक्षक चापागाईंको बुझाइ छ।,
झापामा सडक दुर्घटनामा प्रत्येक तीन दिनमा एकको मृत्यु
|
रासस जङ्गली हात्तीको आक्रमणबाट झापाको दमक–३ दुम्सेमा गए राति एक वृद्धको मृत्यु भएको छ।, दमक–३ गोलाटारका ६२ वर्षीय गणेश अधिकारीको जङ्गली हात्तीको आक्रमणबाट मृत्यु भएको हो।, वडाध्यक्ष नवीन बरालका अनुसार मकै लगाएको खेतमा पानी हाल्न कुलोमा गएका बेला अधिकारीलाई हात्तीले आक्रमण गरेको हो।, आक्रमणबाट उनको घटनास्थलमै ज्यान गएको थियो।, दुम्से बस्ती हात्ती प्रभावित क्षेत्र मानिन्छ। दुई वर्षपछि दमकमा हात्तीले फेरि मान्छेको ज्यान लिएको वडाध्यक्ष बरालले बताए।,
मकैबारीमा पानी लगाउन गएका वृद्धको हात्तीको आक्रमणबाट मृत्यु
|
मनिका विश्वकर्मा सेतोपाटी फलोअप, खुट्टामा छिरबिरे प्वाल परेका कालो चप्पल। मोबिल लतपतिएका हातमा नटको झुप्पा। खुकुलो जिन्स पाइन्टसँगै नाकबाट बगिरहेका सिँगान उनले माथि ताने।, काठमाडौं, बुद्धनगरमा रहेको वर्कसपमा काम गर्छन् उनी। भक्तपुर, बालकोटबाट करिब बीस मिनेट साइकल चलाएर आइपुग्छन्। वर्कसपमा साहु र उनी मात्रै। पाँच हजार तलबमा खाजासँगै दिनको नौ घन्टा काम गर्न थालेको एक महिना भयो। , पातलो हुडी लगाएका उनका हात चिसोले मेसो नपाइरहेको देखिन्थे। साहुले पछाडिबाट भने, 'गाडीको नट बलियोसँग कस् है!', मन्द आवाजमा गुन्गुनाउँदै समीर (नाम परिवर्तित) कारका नट कस्न थाले। गाडीका नट त कसिइरहेका देखिन्थे, उनको जीवनको नट भने अझै खुकुलै छ। , पाँच वर्षअघि जीवनमा आँधी नआएको भए सायद आज उनी यहाँ हुन्थेनन्। नटबोल्ट समात्ने यी हातले किताबका पाना पल्टाइरहेका हुन्थे, सायद।, 'ममीको सपना थियो मलाई राम्रोसँग पढाएर ठूलो मान्छे बनाउने। सधैं राम्रोसँग पढ्, ठूलो मान्छे बन् भनिरहनु हुन्थ्यो। तर मैले त्यो गर्न सकिनँ,' उनी भक्कानिए, 'केही गर्न थाल्यो, केही न केही समस्याले अल्झाइदिन्छन्।', समीरको घर काभ्रेपलाञ्चोक हो। साविकको सानो बाङ्थली गाविस। गोदामचौर।, २०७३ मंसिर २० गते यो ठाउँमा एउटा घटना भएको थियो। , त्यस दिन लक्ष्मी परियार र त्यहीँको सूर्योदय माध्यमिक विद्यालयका शिक्षक हिरा लामाबीच भनाभन भयो। लक्ष्मीले हिराकी आमालाई 'परपुरुषसँग सल्केको' र हिरा पनि 'अर्की महिलासँग लागेको' आरोप लगाइन्।, रिसले आगो भएका हिरा र उनकी आमा काइलीमायाले स्कुल चउरको भलिबल पोलमा लक्ष्मीलाई बाँधे। मान्छेको मलमूत्र खुवाए। मुखभरि दले। बोक्सी भने। यति भइसकेपछि बल्ल गाउँलेले छुट्याए। लक्ष्मी फुत्केर घरतिर भागिन्।, यो विवरण सेतोपाटीले पाँच वर्षअघि उक्त घटनाको स्थलगत स्टोरी गर्दा स्थानीयले बताएका थिए। , त्यही साँझ लक्ष्मीले रक्सी खाएर हिराको परिवारलाई गाली गरिन्। खुकुरी लिएर आएकी छु भन्दै स्कुलसँगै घर भएका छेडुप तामाङको गोठतिर गइन्। बिहान हेर्दा भैंसीको घाँटीमा खुकुरीले काटेको देखियो।, छेडुप र काइलीमायाले चौबास प्रहरी चौकीमा लक्ष्मीविरूद्ध निवेदन दिए। प्रहरीले लक्ष्मीलाई विपक्षी बनाइ गालीगलौज र बेइज्जतीको उजुरी दर्ता गर्यो। , लक्ष्मीका श्रीमान मिलन काठमाडौं बस्थे। घटना सुनेर मंसिर २१ गते घर आएका थिए। २२ गते प्रहरी नआएपछि २३ गते उनी काठमाडौं जान भनेर हिँडे।, दिउँसो प्रहरी लक्ष्मी र काइलीमाया-छेडुप पक्षलाई मेलमिलाप गरायो। लक्ष्मी पक्षले आफूहरूमाथि कुटपिट भएको र बोक्सी आरोपमा मलमूत्र खुवाइएको जिकिर गरे। तर यसबारे कसैको ध्यान केन्द्रित भएन। मात्र भैंसीलाई खुकुरीले हानेबापत लक्ष्मीले एक हजार रूपैयाँ तिर्ने शर्तमा दुवै पक्ष मिलापत्र गर्न सहमत भए।, त्यही साँझ लक्ष्मीका श्रीमान गौदामचौर नै फर्किए। उनी काठमाडौं ससुराली पुगेर फर्केका थिए। मिलन त्यो दिन आफ्नो घर नगई आफ्नी आमा विष्णुमायाको घर गए। बिहान आफ्नो घर गएर साना छोरा लिएर फर्किए। लक्ष्मी माइत जान भनेर हिँडेको बताए।, विष्णुमायाले लक्ष्मीका माइलो छोरालाई आमा कता गइन् भनेर हेर्न पठाइन्।, छोराले देखे, करिब पाँच सय मिटर पर स्थानीय रामप्रसाद उप्रेतीको गोठमा आमा ढलेकी थिइन्। आधा शरीर भित्र, आधा शरीर बाहिर। , अनुहार र घाँटीमा निलडाम र टाउकोमा चोट लागेको अवस्थामा ३२ वर्षीया लक्ष्मी मृत भेटिएकी थिइन्। , (पढ्नुहोस्ः, 'बोक्सी' भन्दै मलमूत्र खुवाइएकी लक्ष्मीको मृत्यु 'रहस्यमय',), प्रहरीले सोध्दा मिलनले लक्ष्मीलाई आफूले पिटेको बताए। प्रहरीले उनलाई नियन्त्रणमा लियो। पछि हिरा लामा, काइलीमाया लामा, छेडुप तामाङकी श्रीमती निरमाया तामाङ र स्थानीय फूलमाया तामाङलाई पनि पक्रियो। लक्ष्मीलाई मलमूत्र खुवाउने बेला निरमायाले काइलीलाई नाम्लो दिएको र फूलमाया बाँध्न सहयोग गरेको आरोपमा पक्राउ परेका थिए।, उच्च अदालतले फूलमायाबाहेक अरूलाई जेल, जरिवाना तथा क्षतिपूर्ति सजाय तोकिदियो। यो फैसला २०७६ भदौ २९ गते भएको थियो। तर फैसलाको दुई वर्ष पाँच महिना बितिसक्दा पनि उनीहरू कोही पक्राउ परेका छैनन्। , अहिले वर्कसपमा काम गरेर गुजारा गरिरहेका समीर तिनै लक्ष्मी परियारका जेठा छोरा हुन्।, 'ममी बितेपछि हाम्रो परिवार लथालिंग भयो,' दुई भाइका दाजु समीरले भने, 'त्यो बेला सानै थिएँ। मेरो ममीलाई म न्याय दिलाएरै छाड्छु। ममीको जसरी हत्या गरेका थिए, तिनीहरू सबलाई सरकारले सजाय दिनैपर्छ।', समीरलाई आफ्नी आमाको हत्यामा संलग्नहरूले सजाय पाएको देख्न मन छ। तर यो दिन देख्न नपाउँदै उनी आफैं सजाय भोगिरहेका छन्। जिल्ला अदालत काठमाडौंले उनलाई डेढ वर्ष कैद र २५ हजार जरिवाना तोकेको अधिवक्ता नयनकुमार श्रेष्ठ बताउँछन्। श्रेष्ठले समीरको मुद्दा हेरिरहेका छन्। , समीरलाई चोरी मुद्दा लागेको छ। , यो घटना काठमाडौंमा पहिलो लकडाउनको हो।, समीर आफ्ना दुई भाइसहित होस्टलमा बस्थे। काभ्रे जिल्ला अदालतले लक्ष्मीका तीन छोरालाई क्षतिपूर्तिस्वरूप खान, बस्न र पढाइ निःशुल्क हुने फैसला गरेको थियो। तीनै जना सानोठिमी एसओएस बालग्राममा बसेर पढिरहेका थिए। , समीर त्यो बेला कक्षा सातमा पढ्थे। जन्मदर्ताअनुसार उमेर १६ वर्ष।, 'तर त्यो जन्मदर्ता हरायो। अनि गाउँ गएर प्रतिलिपि बनाएँ,' समीरले भने, 'जन्मदर्तामा उमेर बढाएर नागरिकता पनि बनाएँ। गाडीको लाइसेन्स बनाउन सहज हुने भएकाले उमेर बढाएर नागरिकता बनाएको थिएँ।' , यसपछि होस्टलमा बसिरहेकै क्रममा उनको एकदिन अन्जान पुरुषसँग भेट भयो।, त्यो भेटले समीरको जीवनमा अर्को ठूलो आँधी ल्याइदियो।, दुई दिनअघि मात्र भेट भएका ती पुरुषसँग समीर एकदिन माछापुच्छ्रे बैंकको एटिएम नजिक पुगे। ती पुरुषले आफू एटिएमबाट पैसा निकालेर आउँछु भनेर समीरलाई बाहिरै पर्खिन भने।, 'धेरै समय कुर्दा पनि नआएपछि उहाँलाई बोलाउन म एटिएम भित्रै पसेँ,' उनी भन्छन्, 'उहाँ एटिएम मेसिन हल्लाइरहनु भएको थियो। त्यही बेला कोटेश्वर प्रहरी आएर एटिएम फुटाउन लागेको भनेर हामीलाई पक्रियो।', दुवै जनाविरूद्ध मुद्दा चलाइयो। जनही डेढ वर्ष कैद र २५ हजार जरिवाना तोकियो।, डेढ लाख धरौटी तिरेर बाहिर निस्किएका हुन् समीर। , 'बाबाले ऋण खोजेर तिरिदिनुभयो धरौटी। त्यो ऋण बाबाले अहिलेसम्म तिर्न सक्नुभएको छैन,' समीरले निन्याउरो हुँदै भने।, अधिवक्ता नयनकुमार श्रेष्ठ उमेर नबढाएको भए समीरले सजाय नपाउने बताउँछन्।, 'पहिलेको जन्मदर्ताअनुसार समीरको उमेर अहिले १८ वर्ष हो। तर उनले उमेर बढाएर नयाँ जन्मदर्ता बनाएछन् जसअनुसार उनको उमेर २१ वर्ष पूरा भएको छ,' श्रेष्ठ भन्छन्, 'उमेर बढाएकै कारण उनले सजाय पाउनुपरेको हो।', कानुनअनुसार १८ वर्षभन्दा कम उमेरकालाई तीन वर्षभन्दा कम सजाय भए अभिभावकको संरक्षणमा राख्ने र तीन वर्षभन्दा धेरै सजाय भए बालसुधार गृहमा राखिने व्यवस्था रहेको अधिवक्ता श्रेष्ठ बताउँछन्।, 'तर उनको हकमा जन्मदर्ताको उमेरका कारण नाबालक हुँदाहुँदै पनि यो व्यवस्था लागू भएन,' उनले भने।, त्यसैले अभिभावक वा सुधार गृहको संरक्षणमा रहेर आफ्नो जीवनलाई समेट्नुपर्ने बेलामा उनी सवारीका पाटपुर्जा बटुलिरहेका छन्।, समीर सुरूमा होस्टल बसे पनि अहिले बुवा मिलनसँग बालकोट बस्न थालेका छन्।, मिलनलाई पाँच वर्षअघि लक्ष्मीको हत्यामा संलग्न भएको भन्दै उच्च अदालतले दुई वर्ष सजाय फैसला सुनाएको छ।, सुरूमा उनीसहित पाँचै जनालाई काभ्रे जिल्ला अदालतमा मुद्दा चलाइएको थियो। मिलनको पक्षबाट काठमाडौंबाट गएर अधिवक्ता श्याम विश्वकर्मा र मोहन संशांकरले मुद्दा हेरेका थिए। लक्ष्मीको तर्फबाट अधिवक्ता सिताराम घले र प्रकाश नेपालीले हेरे।, काभ्रे जिल्ला अदालतले हिरा लामा, काइलीमाया लामा र निरमाया तामाङलाई ८ महिना कैद र २० हजार जरिवाना तोकेको थियो भने मिलनलाई ८ महिना कैद मात्र थियो। यो फैसला सरकारलाई चित्त नबुझेपछि उच्च अदालतमा पुनरावेदन गरिएको थियो।, जिल्ला अदालतमा मिलनको पक्षबाट मुद्दा हेरेका अधिवक्ता श्याम विश्वकर्माका अनुसार पछि उच्च अदालतले हिरा लामालाई ज्यानसम्बन्धी कसुर, बोक्सीको आरोप र सार्वजनिक पदमा रही काम गर्दै आएको व्यक्ति भएकाले कुल तीन वर्ष तीन महिना कैद फैसला गर्यो। त्यस्तै कुल १२ हजार जरिवाना र पीडित परिवारका लागि १० हजार क्षतिपूर्ति दिनुपर्ने फैसला गर्यो।, हिराकी आमा काइलीमायालाई पनि ज्यानसम्बन्धी कसुर र बोक्सीको आरोप अन्तर्गत गरी तीन वर्ष कैद र पीडित परिवारका लागि १० हजार क्षतिपूर्ति दिनुपर्ने फैसला सुनायो। , निरमाया तामाङलाई बोक्सीको आरोप अन्तर्गत ६ महिना कैद र ५ हजार जरिवाना ठहर्यायो। फूलमाया तामाङको भने जिल्ला अदालतले दिएको सफाइलाई नै उच्च अदालतले सदर गर्यो।, अधिवक्ता मोहन संशांकर कानुनअनुसार प्रतिवादीले पुनरावेदन नगरेको खण्डमा उच्च अदालतको फैसला अन्तिम हुने बताउँछन्। यो मुद्दामा सरकारको तर्फबाट सर्वोच्च अदालत पुनरावेदन परे नपरेकोबारे जानकारी नभएको अधिवक्ता श्याम विश्वकर्माले बताए। उनका अनुसार प्रतिवादी कसैले पनि पुनरावेदन गरेका छैनन्। तर कसैले सजाय पनि पाएका छैनन्।, समीरका बुवा मिलनले यसबारे भने, 'प्रहरीले मेरो नाम नदिएसम्म किटानी जाहेरी नहुने भनेपछि लक्ष्मीका माइतीपक्षले जबरजस्ती मसहित पाँच जनामाथि उजुरी गरेका हुन्। म त लक्ष्मीलाई बोक्सी भन्दै कुटपिट गरेको थाहा पाएपछि गाउँ आएको थिएँ। त्यतिबेलै उनको स्वास्थ्य नाजुक थियो। त्यसैले मैले उनलाई अस्पताल लैजाने सोचेको थिएँ। लैजाने भन्दाभन्दै उनको मृत्यु भयो। मैले कुटपिट गरेकाले उनको मृत्यु भएको भनेर मलाई सजाय दिइयो। जस कारण उनलाई कुटपिट गर्ने ती अपराधीलाई मैले सजाय दिलाउन सकिनँ।', मिलनले पोहोर दोस्रो बिहे गरे। पाँच हजार भाडा तिर्नुपर्ने कोठामा मिलन, उनकी श्रीमती र समीर बस्छन्। समीरका दुई भाइ होस्टलमै बसेर पढिरहेका छन्। मिलन कोठाभन्दा केही परको पसलमा सिलाइबुनाइ काम गर्छन्। दिनको प्रायः सय/दुई सय कमाउँछन्, कहिलेकाहीँ हजार पनि पुग्छ।, समीरको धरौटी तिर्न लिएको ऋण उनी किस्तामा तिर्दैछन्। समीर पनि यसकै निम्ति किताबकापी कोठामा थन्क्याएर नटबोल्ट समातेको बताउँछन्।, 'सात पास गरेको थिएँ। आठको किताब पनि किनिसकेको थिएँ,' समीरले नट कस्दै भने, 'अब पढ्ने रहर त के पूरा होला?', एकछिन टोलाए उनी।, फेरि भने, 'आमाका हत्यारालाई जेल सजाय भएको देख्न मन थियो, अहिले त आफैं सजाय भोगिरहेको छु।',
५ वर्षअघिको गौदामचौर हत्याकाण्डले छिन्नभिन्न परिवार
|
रासस पर्सामा १२ वर्षीय बालकको हत्या गरेको अभियोगमा प्रहरीले पक्राउ गरेका पाँच जनामाथि अपहरण तथा कर्तव्य ज्यान मुद्दाअन्तर्गत अनुसन्धान थालेको छ।, गत पुस २३ गते पर्साको जगरनाथपुर गाउँपालिका–६ सन्ठीका नागेन्द्रप्रसाद कुर्मीका १२ वर्षीय छोरा मन्टुको हत्या गरेको आरोपमा प्रहरीले सोही गाउँका पाँच जनालाई पक्राउ गरेको थियो।, पक्राउ पर्नेमा सोही ठाउँका ६४ वर्षीय गोवारी राउत अहिर, ५५ वर्षीय नग राउत अहिर, ३२ वर्षीय शत्रुधनप्रसाद यादव, ३० वर्षीय मनोमोहनप्रसाद यादव र २५ वर्षीय रोहणप्रसाद यादव छन्।, पक्राउ परेकामाथि अपहरण तथा कर्तव्य ज्यान मुद्दातर्फ अनुसन्धान थालिएको पर्साका प्रहरी नायब उपरीक्षक ओमप्रकाश खनालले जानकारी दिए।, मन्टुको परिवारबाट उनीहरुविरुद्ध दिएको किटानी जाहेरीका आधारमा प्रहरीले थालेको अनुसन्धानका क्रममा उनीहरुलाई पक्राउ गरिएको हो।, उनीहरुलाई इलाका प्रहरी कार्यालय पोखरियाबाट खटिएको टोलीले छिपहरमाई गाउँपालिका–६ भीष्वास्थित नेपाल–भारत सीमाबाट पक्राउ गरेको हो।, अभियुक्तले पारिवारिक रिसइबीका कारण मन्टुको हत्या गरेको अनुसन्धानका क्रममा खुलेको छ। अभियुक्त र पीडित परिवारबीच चलिरहेको फौजदारी मुद्दामा बयान परिवर्तन गर्न दबाब दिने उद्देश्यले बालकलाई अपरहण गरी हत्या गरिएको प्रारम्भिक अनुसन्धानबाट खुल्न आएको खनालले बताए।, स्थानीयवासीका अनुसार दुवै परिवारबीच विचाराधीन अवस्थामा रहेको फौजदारी मुद्दामा मन्टुको परिवारमाथि दबाब बढाउन उनीहरुले मन्टुलाई अपरहण गरेका थिए। पछि पहिचान खुल्ने डरले मन्टुको हत्या गरेर खेतमा शव फालेका थिए।, अभियुक्तमाथि अपहरण तथा कर्तव्य ज्यान मुद्दा अनुसन्धानका लागि अदालतबाट सात दिनको म्याद थप गरिएको छ। मन्टुको शव पुस २३ गते गाउँकै उखुबारीमा फेला परेको थियो।,
१२ वर्षे बालकको अपहरणपछि हत्या आरोपमा ५ पक्राउ
|
सेतोपाटी संवाददाता नेपालको जनगणनामा लिपुलेक-लिम्पियाधुराको जनसंख्या पनि समेटिएको छ।, बुधबार केन्द्रीय तथ्यांक विभागले सार्वजनिक गरेको २०७८ को जनगणनाको प्रारम्भिक नतिजामा नेपालको पछिल्लो जनसंख्या २ करोड ९१ लाख ९२ हजार ४८० छ। यो २०६८ सालको तुलनामा झन्डै २७ लाख बढी हो।, नेपालको जनसंख्या वृद्धिदर ०.९३ प्रतिशत छ। यो सन् १९९८पछिको सबैभन्दा न्यून हो।, १९९८ देखिपछिका सबै जनगणनामा नेपालको जनसंख्याको बढेको छ। वृद्धिदर १ प्रतिशतभन्दा कम भएको यसैपालि हो।, नेपालमा पुरूषभन्दा ६ लाख बढी महिला रहेको प्रारम्भिक परिणाममा देखिएको छ।, नेपालमा अहिले पुरूषको संख्या १ करोड ४२ लाख ९१ हजार ३ सय ११ छ भने महिलाको संख्या १ करोड ४९ लाख १हजार १ सय ६९ छ।, नेपालको अहिलेको जनगणनामा भारतको नियन्त्रणमा रहेको नेपाली भूमि लिपुलेक, लिम्पियाधुराको जनसंख्याको पनि समेटिएको विभागले जनाएको छ।, प्रत्यक्ष रूपमा गणकहरू लिपुलेक, लिम्पियाधुरामा पुग्न नसके पनि अप्रत्यक्ष विधि प्रयोग गरेर जनगणना गरिएको विभागले जनाएको छ।, विभागका अनुसार लिपुलेक, लिम्पियाधुराको जनसंख्या अन्तिम परिणाममा समावेश हुनेछ। यसअघि २०१८ सालको जनगणनामा पनि लिपुलेक, लिम्पियाधुराको जनसंख्या समावेश गरिएको थियो। त्यसपछि उक्त क्षेत्रमा भारतीय सेना आएर बसेपछि नेपालले जनगणना गर्न सकेको थिएन। , २०७७ जेठमा नेपालले लिपुलेक, लिम्पियाधुरा समेटेर नेपालको नयाँ नक्सा जारी गरेको थियो। उक्त नक्सा जारी भएपछि गरिएको पहिलो जनगणनामा लिपुलेक, लिम्पियाधुराको जनसंख्या पनि समावेश गरिएको हो।, प्रारम्भिक नतिजाभन्दा अन्तिम परिणाम २ देखि ३ प्रतिशतसम्म तलमाथि हुनसक्ने विभागले जनाएको छ। ,
नेपालको जनगणनामा समेटियो लिपुलेक, लिम्पियाधुराको जनसंख्या
|
सेतोपाटी संवाददाता नेपालको जनसंख्या वृद्धिदर पछिल्लो ८० वर्षमै कम भएको छ।, बुधबार केन्द्रीय तथ्यांक विभागले सार्वजनिक गरेको २०७८ को जनगणनाको प्रारम्भिक नतिजामा नेपालको पछिल्लो जनसंख्या २ करोड ९१ लाख ९२ हजार ४८० छ। यो २०६८ सालको तुलनामा झन्डै २७ लाख बढी हो।, नेपालको जनसंख्या वृद्धिदर ०.९३ प्रतिशत छ। यो सन् १९९८पछिको सबैभन्दा न्यून हो।, १९९८ देखिपछिका सबै जनगणनामा नेपालको जनसंख्याको बढेको छ। वृद्धिदर १ प्रतिशतभन्दा कम भएको यसैपालि हो।, नेपालमा पुरूषभन्दा ६ लाख बढी महिला रहेको प्रारम्भिक परिणाममा देखिएको छ।, नेपालमा अहिले पुरूषको संख्या १ करोड ४२ लाख ९१ हजार ३ सय ११ छ भने महिलाको संख्या १ करोड ४९ लाख १हजार १ सय ६९ छ।,
नेपालको नयाँ जनसंख्या २ करोड ९१ लाख, पुरूषभन्दा ६ लाख बढी महिला
|
सेतोपाटी संवाददाता पहिरोमा परेर दाङमा एक जना युवाको मृत्यु भएको छ।, पहिरो झरेर अवरूद्ध सडकमा मोटरसाइकल गुडाउन नमिलेपछि डोर्याउने क्रममा: घोराही उपमहानगरपालिका १४ का ३५ वर्षका नरबहादुर घर्ती (सुदीप) को मृत्यु भएको हो।, इलाका प्रहरी कार्यालय तुलसीपुरका प्रवक्ता झलकप्रसाद शर्माका अनुसार मंगलबार कपुरकोटबाट तुलसीपुर आउँदै गर्दा तुलसीपुर ३ ढक्रेनीमा पहिरोमा परेर घर्तीको मृत्यु भएको हो।, उनको टाउकोमा ढुंगा लागेको थियो। उनी नेत्रविक्रम चन्द नेतृत्वको पार्टीमा आवद्ध थिए। ,
मोटरसाइकल डोर्याउने क्रममा: पहिरोमा परेर युवाको मृत्यु
|
रासस पूर्व-पश्चिम राजमार्गअन्तर्गत सप्तरीको अग्निसाइर कृष्णसवरण गाउँपालिका–४ विशाल चोकमा आज बिहान एक ट्रकमा आगजनी भएको छ। कुखुराको दाना बोकेर पूर्वतर्फ गइरहेको ना ५ ख १९११ नंको ट्रकमा आगजनी भएको प्रहरीले जनाएको छ।, जिल्ला प्रहरी कार्यालयका प्रहरी नायब उपरीक्षक माधवप्रसाद काफ्लेका अनुसार कसले र किन ट्रकमा आगजनी गरेको भन्ने विषयमा अहिलेसम्म खुल्न सकेको छैन।, उनले भने, 'ट्रक चालक पनि सम्पर्कमा आएका छैनन्।' अज्ञात समूहद्वारा आगजनी गरिएको हुनसक्ने उनले बताए।, ट्रक भने पूर्णरूपमा जलेको छ।, यसैबीच आगो लागेको ट्रकलाई स्थानीय प्रहरी चौकीबाट गएको प्रहरी टोली र कञ्चनरूप नगरपालिकाबाट आएको बरुण यन्त्रले निभाएको प्रहरी नायब उपरीक्षक काफ्लेले जानकारी दिए।, यसअघि एक महिना अगाडि पनि सोही गाउँपालिका वडा नं ५ महुली पुलमा एक ट्रक जलाइएको थियो।,
ट्रकमा आगलागी
|
सेतोपाटी संवाददाता पछिल्लो १० वर्षमा सबैभन्दा बढी जनसंख्या वृद्धिदर लुम्बिनी प्रदेशमा रहेको केन्द्रीय तथ्याङ्क विभागले जनाएको छ। , २०७८ सालको जनगणनाको प्रारम्भिक नतिजा अनुसार प्रदेशगत रुपमा वार्षिक जनसंख्या वृद्धिदर हेर्दा ७ वटा प्रदेशमध्ये सबैभन्दा बढी लुम्बिनी प्रदेशमा १.२५ प्रतिशत प्रतिवर्ष छ। १० वर्षमा ६ लाख २४ हजार ९ सय ५३ अर्थात १३.८९ प्रतिशत वृद्धिदर रहेको छ।, सबै भन्दा कम गण्डकी प्रदेशमा ०.३० प्रतिशत प्रतिवर्ष जनसंख्या वृद्धि देखिन्छ। यो हिसाबले हेर्दा १० वर्षमा गण्डकी प्रदेशमा ७ लाख ५९ हजार ८८ जना अर्थात ३.१६ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ।, दोस्रो धेरै वार्षिक जनसंख्या बृद्धिदर हुने प्रदेशमा मधेश प्रदेश रहेको छ जसको वृद्धिदर १.२० प्रतिशत प्रतिवर्ष छ।, यो सँगै पछिल्लो १० वर्षमा मधेश प्रदेशमा ७ लाख लाख २२ हजार १ सय ४३ जना थपिएका छन् अर्थात १० वर्षमा १३.३६ प्रतिशत वृद्धि भएको छ।, अन्य प्रदेशको वार्षिक जनसंख्या वृद्धिदर १.० प्रतिशत भन्दा कम नै रहेको देखिन्छ। ,
१० वर्षमा सबैभन्दा बढी जनसंख्या वृद्धिदर लुम्बिनी प्रदेशमा
|
सेतोपाटी संवाददाता राष्ट्रिय जनगणना २०७८ को प्रारम्भिक नतिजा अनुसार मधेश प्रदेसको जनसंख्या सबैभन्दा बढी रहेको छ।, २०७८ मा जनसंख्याको आकारको हिसाबले दोस्रोमा बागमती प्रदेश, तेस्रोमा लुम्बिनी प्रदेश, चौथोमा प्रदेश १, पाँचौमा सुदूरपश्चिम, छैठौंमा गण्डकी अन्तिममा कर्णाली प्रदेश छन्। , गत जनगणनाको तुलनामा मधेश प्रदेश र लुम्बिनी प्रदेशबाहेक सबै प्रदेशको कुल जनसंख्यामा हिस्सा घटेको देखिन्छ।, प्रदेशगत रूपमा जनसंख्याको वितरण हेर्दा सबैभन्दा धेरै जनसंख्या मधेश प्रदेशमा ६१ लाख २६ हजार २ सय ८८ र सबैभन्दा कम कर्णाली प्रदेशमा १६ लाख ९४ हजार ८ सय ८९ जना रहेको छ। जुन समग्रको क्रमशः २०.९९ प्रतिशत र ५.८१ प्रतिशत हो।,
दोस्रोमा रहेको बागमती प्रदेशमा ६० लाख ८४ हजार ४२ अर्थात २०.८४ प्रतिशत जनसंख्या रहेको छ।, तेस्रो स्थानमा रहेको लुम्बिनी प्रदेशमा ५१ लाख २४ हजार २ सय २५ अर्थात १७.५५ प्रतिशत छ।, यस्तै चौथो स्थानमा रहेको प्रदेश १ मा ४९ लाख ७२ हजार २१ जना अर्थात कुल जनसंख्याको १७.०३ प्रतिशत जनसंख्या रहेको छ।, पाँचौ स्थानमा रहेको सुदूरपश्चिम प्रदेशमा २७ लाख ११ हजार २ सय ७० अर्थात ९.२९ प्रतिशत जनसंख्या रहेको छ। , र छैठौं स्थानमा रहेको गण्डकी प्रदेशमा २४ लाख ७९ हजार ७४५ अर्थात ८.४९ प्रतिशत रहेको छ।, प्रदेशगत आधारमा परिवारमा औसत सदस्य सङ्ख्या गण्डकी प्रदेशमा सबैभन्दा कम (३.६६ जना) र मधेश प्रदेशमा सबैभन्दा बढी (५.१५ जना) रहेका छन्। जुन २०६८ सालमा क्रमशः ४.१६ र ५.८० जना रहेको थियो।, लैङ्गिक रुपले विश्लेषण गर्दा लैङ्गिक अनुपात सबैभन्दा धेरै मधेश प्रदेशमा र सबैभन्दा कम सुदूरपश्चिम प्रदेशमा क्रमशः १०१ र ९० रहेको छ ।, प्रदेशगत रुपमा वार्षिक जनसंख्या वृद्धिदर हेर्दा ७ वटा प्रदेशहरूमध्ये सबैभन्दा बढी लुम्बिनी प्रदेशमा १.२५ प्रतिशत प्रतिवर्ष र सबै भन्दा कम गण्डकी प्रदेशमा ०.३० प्रतिशत प्रतिवर्ष जनसंख्या वृद्धि देखिन्छ।, दोस्रो धेरै वार्षिक जनसंख्या बृद्धिदर हुने प्रदेशमा मधेश प्रदेश रहेको छ जसको वृद्धिदर १.२० प्रतिशत प्रतिवर्ष छ। अन्य प्रदेशको वार्षिक जनसंख्या वृद्धिदर १.० प्रतिशत भन्दा कम नै देखिन्छ। , २०७८ सालको जनगणनाको प्रारम्भिक नतिजा अनुसार नेपालको जनघनत्व १९८ जना पुगेको छ, जुन २०६८ सालमा १८० मात्र थियो।, भौगोलिक क्षेत्रअनुसार हेर्दा २०७८ को प्रारम्भिक नतिजा अनुसार पनि सबैभन्दा धेरै जनघनत्व तराई क्षेत्रमा ४६१ प्रतिवर्ग किलोमिटर र सबैभन्दा कम हिमाली क्षेत्रमा ३४ प्रतिवर्ग किलोमिटर रहेको छ। , २०६८ सालमा पनि सबैभन्दा धेरै जनघनत्व तराई क्षेत्रमा ३९२ प्रतिवर्ग किलोमिटर र सबैभन्दा कम हिमाली क्षेत्रमा ३४ प्रतिवर्ग किलोमिटर रहेको थियो। , प्रदेशमध्ये मधेश प्रदेशमा सबैभन्दा बढी ६३६ जना प्रति वर्ग कि.मि.मा बसोवास गरेको देखिन्छ जुन २०६८ मा ५६१ रहेको थियो। , हाल सबैभन्दा कम कर्णाली प्रदेशमा ६१ जना प्रति वर्ग कि.मि. मा बसोवास गरेको देखिन्छ ।, दोस्रो र तेस्रो धेरै जनघनत्व भएका प्रदेशमा बागमती र लुम्बिनी प्रदेश रहेका छन्। , राष्ट्रिय जनगणना २०७८ को प्रारम्भिक नतिजाअनुसार नेपालको जनसंख्या २ करोड ९१ लाख ९२ हजार ४ सय ८० जना पुगेको छ।, जुन दश वर्षअघि (२०६८ साल) को जनसंख्या २ करोड ६४ लाख ९४ हजार ५ सय ४ को तुलनामा २६ लाख ९७ हजार ९ सय ७६ ले बढी देखिन्छ। , अर्थात दश वर्षमा नेपालको जनसंख्या १०.१८ प्रतिशतले बढेको छ।, विगत दश वर्षको सरदर वार्षिक जनसंख्या वृद्धिदर ०.९३ प्रतिशत रहेको विभागले जनाएको छ।, वि.सं. २०५८ देखि २०६८ सम्मको दश वर्षमा सरदर वार्षिक जनसंख्या वृद्धिदर १.३५ प्रतिशत थियो।,
मधेश प्रदेशको जनसंख्या सबैभन्दा बढी, वार्षिक जनसंख्या वृद्धिदर लुम्बिनीमा धेरै
|
सेतोपाटी संवाददाता पछिल्लो १० वर्षमा तराईको जनसंख्या २३ लाख ४७ हजार १२३ ले बढेको छ। , बुधबार केन्द्रीय तथ्यांक विभागले सार्वजनिक गरेको जनगणना २०७८ को प्रारम्भिक नतिजाअनुसार भौगोलिक क्षेत्र अनुसार तराईमा जनसंख्या वृद्धि भएको देखिन्छ। , तराईमा हाल जनसंख्या १ करोड ५६ लाख ६५ हजार ८२८ पुगेको छ। २०६८ मा तराईमा १ करोड ३३ लाख १८ हजार ७०५ जनसंख्या थियो। , विभागका अनुसार १० वर्षअघि तराईमा कुल जनसंख्याको ५०.२७ प्रतिशत थियो। अहिले सो संख्या बढेर ५३.६६ प्रतिशत पुगेको हो। , त्यो भनेको तराईमा मात्रै २३ लाख ४७ हजार १२३ ले जनसंख्या वृद्धि भएको हो। , यस्तै, हिमाली क्षेत्रमा १० वर्षअघि कुल जनसंख्याको ६.७३ प्रतिशत अंश रहेकोमा अहिले ६.०९ प्रतिशतमा झरेको देखिएको विभागले जनाएको छ। , २०६८ सालमा हिमाली क्षेत्रको जनसंख्या १७ लाख ८१ हजार ७९२ थियो। हाल जनसंख्या घटेर १७ लाख ७८ हजार १०४ पुगेको हो।, यसैगरी पहाडी क्षेत्रमा १० वर्षअघि १ करोड १३ लाख ९४ हजार ७ अर्थात ४३.०१ प्रतिशत जनसंख्या थियो। अहिले सो जनसंख्या १ करोड १७ लाख ४८ हजार ५४८ पुगेको हो। , विभागका अनुसार सो जनसंख्या पहिले ४३.०१ प्रतिशत रहेकोमा ४०.२५ प्रतिशतमा झरेको हो।, यसैगरी जनगणना २०७८ को प्रारम्भिक नतिजाअनुसार विदेशिने महिलाहरूको संख्या ७१ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ।, १० वर्ष अघिको तुलनामा विदेशिने महिलाहरूको संख्या बढेको हो। , विभागका अनुसार अहिले विदेशिने महिलाहरूको संख्या ७१.०९ प्रतिशतले बढेको हो। , अहिले कुल २१ लाख ६९ हजार ४७८ व्यक्तिहरू विदेशमा बसोबास गर्दै आएको प्रारम्भिक तथ्यांकले देखाएको छ। जसमध्ये १७ लाख ६३ हजार ३१५ पुरूष र ४ लाख ६ हजार १०३ महिला विदेशमा बसोबास गर्दै आएका छन्। , त्यो भनेको ८१.२८ प्रतिशत पुरूष र १८.७२ प्रतिशत महिला विदेशमा छन्। , १० वर्ष अघिको तथ्यांकलाई हेर्ने हो भने जम्मा विदेशिनेको संख्या १९ लाख २१ हजार ४९४ जना थियो।, जसमध्ये पुरूष १६ लाख ८४ हजार २९ जना पुरूष र महिला २ लाख ३७ हजार ४०० जना थिए।, त्यतिबेला विदेशिने पुरूषको संख्या ८७.६४ प्रतिशत थियो भने महिलाहरूको जम्मा १२.३६ प्रतिशत मात्रै थियो। त्यसअनुसार अहिले महिलाहरू विदेशिने दर बढेको छ। , यस्तै भौगोलिक क्षेत्रअनुसार तराईका १० लाख ६५ हजार ९६९, पहाडका ९ लाख ८४ हजार ८९६ हजार र हिमालका १ लाख १८ हजार ६१३ व्यक्तिहरू विदेशमा रहेको देखिन्छ। , बुधबार सार्वजनिक गरेको तथ्यांकका अनुसार नेपालको जनसंख्या २ करोड ९१ लाख ९२ हजार ४८० पुगेको छ। , यो २०६८ सालको तुलनामा झन्डै २७ लाख बढी हो। , नेपालमा पुरूषभन्दा ६ लाख बढी महिला रहेको प्रारम्भिक परिणाममा देखिएको छ।, नेपालमा अहिले पुरूषको संख्या १ करोड ४२ लाख ९१ हजार ३ सय ११ छ भने महिलाको संख्या १ करोड ४९ लाख १ हजार १ सय ६९ छ।,
१० वर्षमा तराईको जनसंख्या २३ लाखले बढ्यो, हिमालको घट्यो
|
सेतोपाटी संवाददाता जनगणना २०७८ को प्रारम्भिक नतिजाअनुसार विदेशिने महिलाहरूको संख्या ७१ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ।, १० वर्ष अघिको तुलनामा विदेशिने महिलाहरूको संख्या बढेको हो। , केन्द्रीय तथ्यांक विभागले बुधबार सार्वजनिक गरेको २०७८ को जनगणनाको प्रारम्भिक नतिजाअनुसार अहिले विदेशिने महिलाहरूको संख्या ७१.०९ प्रतिशतले बढेको हो। , अहिले कुल २१ लाख ६९ हजार ४७८ व्यक्तिहरू विदेशमा बसोबास गर्दै आएको प्रारम्भिक तथ्यांकले देखाएको छ। जसमध्ये १७ लाख ६३ हजार ३१५ पुरूष र ४ लाख ६ हजार १०३ महिला विदेशमा बसोबास गर्दै आएका छन्। , त्यो भनेको ८१.२८ प्रतिशत पुरूष र १८.७२ प्रतिशत महिला विदेशमा छन्। , १० वर्ष अघिको तथ्यांकलाई हेर्ने हो भने जम्मा विदेशिनेको संख्या १९ लाख २१ हजार ४९४ जना थियो।, जसमध्ये पुरूष १६ लाख ८४ हजार २९ जना पुरूष र महिला २ लाख ३७ हजार ४०० जना थिए।, त्यतिबेला विदेशिने पुरूषको संख्या ८७.६४ प्रतिशत थियो भने महिलाहरूको जम्मा १२.३६ प्रतिशत मात्रै थियो। त्यसअनुसार अहिले महिलाहरू विदेशिने दर बढेको छ। , यस्तै भौगोलिक क्षेत्रअनुसार तराईका १० लाख ६५ हजार ९६९, पहाडका ९ लाख ८४ हजार ८९६ हजार र हिमालका १ लाख १८ हजार ६१३ व्यक्तिहरू विदेशमा रहेको देखिन्छ। , बुधबार सार्वजनिक गरेको तथ्यांकका अनुसार नेपालको जनसंख्या २ करोड ९१ लाख ९२ हजार ४८० पुगेको छ। , यो २०६८ सालको तुलनामा झन्डै २७ लाख बढी हो। , नेपालमा पुरूषभन्दा ६ लाख बढी महिला रहेको प्रारम्भिक परिणाममा देखिएको छ।, नेपालमा अहिले पुरूषको संख्या १ करोड ४२ लाख ९१ हजार ३ सय ११ छ भने महिलाको संख्या १ करोड ४९ लाख १ हजार १ सय ६९ छ।,
जनगणना २०७८: विदेशिने महिलाको संख्या १० वर्षमा ७१ प्रतिशतले वृद्धि
|
सेतोपाटी संवाददाता नेपालको जनसंख्या २०७८ मा दुई करोड ९१ लाख ९२ हजार ४ सय ८० पुगेको छ। , बुधबार केन्द्रीय तथ्यांक विभागले जारी गरेको जनगणना २०७८ को प्रारम्भिक नतिजाअनुसार नेपालको जनसंख्या दुई करोड ९२ लाख पुगेको हो। , दस वर्ष अघि २०६८ सालमा गरेको जनगणनामा नेपालको जनगणना २ करोड ६४ लाख ९४ हजार ५०४ थियो। , त्यसको तुलनामा नेपालको जनसंख्या दस वर्षमा १०.१८ प्रतिशत बढेको विभागले जनाएको छ। पछिल्लो १० वर्षमा २६ लाख ९७ हजार ९७६ ले जनसंख्या बढेको हो। , नेपालको जनसंख्या वृद्धिदर ०.९३ प्रतिशत छ। यो देशको वृद्धिदर पछिल्लो आठ दशककै न्यून वृद्धिदर हो।, २०५८ देखि २०६८ सालसम्मको वार्षिक जनसंख्या वृद्धिदर १.३५ प्रतिशत थियो।, ११० वर्षअघि अर्थात १९६८ सालमा नेपालको जनसंख्या जम्मा ५६ लाख ३८ हजार ७४९ थियो।, १९७७ सालमा सो जनसंख्या घटेर ५५ लाख ७३ हजार ७८८ पुगेको थियो। त्यस्तै १९८७ मा पनि जनसंख्या घटेर ५५ लाख ३२ हजार ५७४ पुगेको थियो। , त्यसपछिका जनगणनामा भने जनसंख्या बढेको विभागको तथ्यांकले देखाएको छ। , १९९८ मा नेपालको जनसंख्या ६२ लाख ८३ हजार ६४९ पुगेको हो। , नेपालको जनसंख्या २०२८ मा मात्रै एक करोड १५ लाख ५५ हजार ९८३ पुगेको हो। , २०५८ सालमा नेपालको जनसंख्या बढेर दुई करोड ३२ लाख ५१ हजार ४२३ पुगेको विभागले जनाएको छ। , अहिले २०७८ मा प्रकाशित प्ररम्भिक तथ्यांक अनुसार भने सो संख्या बढे दुई करोड ९१ लाख पुगेको हो। , यसैगरी नेपालमा बुधबार सार्वजनिक भएको जनगणनाको नतिजाअनुसार पुरूषको भन्दा महिलाको जनसंख्या बढी देखिन्छ।, नेपालमा पुरूषभन्दा ६ लाख बढी महिला रहेको प्रारम्भिक परिणाममा देखिएको छ।, नेपालमा अहिले पुरूषको संख्या १ करोड ४२ लाख ९१ हजार ३ सय ११ छ भने महिलाको संख्या एक करोड ४९ लाख एक हजार १६९ छ।, त्यसैगरी पछिल्लो १० वर्षमा भौगोलिक क्षेत्रअनुसार तराईको जनसंख्या २३ लाख ४७ हजार १२३ ले बढेको छ। , तराईमा हाल जनसंख्या एक करोड ५६ लाख ६५ हजार ८२८ पुगेको छ। २०६८ मा तराईमा एक करोड ३३ लाख १८ हजार ७०५ जनसंख्या थियो। , विभागका अनुसार १० वर्षअघि तराईमा कुल जनसंख्याको ५०.२७ प्रतिशत थियो। अहिले सो संख्या बढेर ५३.६६ प्रतिशत पुगेको हो। , त्यो भनेको तराईमा मात्रै २३ लाख ४७ हजार १२३ ले जनसंख्या वृद्धि भएको हो। , यस्तै हिमाली क्षेत्रमा १० वर्षअघि कुल जनसंख्याको ६.७३ प्रतिशत अंश रहेकोमा अहिले ६.०९ प्रतिशतमा झरेको देखिएको विभागले जनाएको छ। , २०६८ सालमा हिमाली क्षेत्रको जनसंख्या १७ लाख ८१ हजार ७९२ थियो। हाल जनसंख्या घटेर १७ लाख ७८ हजार १०४ पुगेको हो। , यसैगरी पहाडी क्षेत्रमा १० वर्षअघि १ करोड १३ लाख ९४ हजार ७ अर्थात ४३.०१ प्रतिशत जनसंख्या थियो। अहिले सो जनसंख्या एक करोड १७ लाख ४८ हजार ५४८ पुगेको हो। , विभागका अनुसार सो जनसंख्या पहिले ४३.०१ प्रतिशत रहेकोमा ४०.२५ प्रतिशतमा झरेको हो।,
विदेशिने महिलाहरूको संख्या ७१ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ।, १० वर्ष अघिको तुलनामा विदेशिने महिलाहरूको संख्या बढेको हो। , केन्द्रीय तथ्यांक विभागले बुधबार सार्वजनिक गरेको २०७८को जनगणनाको प्रारम्भिक नजिताअनुसार अहिले विदेशिने महिलाहरूको संख्या ७१.०९ प्रतिशतले बढेको हो। , अहिले कुल २१ लाख ६९ हजार ४७८ व्यक्तिहरू विदेशमा बसोबास गर्दै आएको प्रारम्भीक तथ्यांकले देखाएको छ।, जसमध्ये १७ लाख ६३ हजार ३१५ पुरूष र ४ लाख ६ हजार १०३ महिला विदेशमा बसोबास गर्दै आएका छन्। ,
त्यो भनेको ८१.२८ प्रतिशत पुरूष र १८.७२ प्रतिशत महिला विदेशमा छन्। , १०वर्ष अघिको तथ्यांकलाई हेर्ने हो भने जम्मा विदेशिनेको संख्या १९ लाख २१ हजार ४९४ जना थियो।, जसमध्ये पुरूष १६ लाख ८४ हजार २९ जना पुरूष र महिला २ लाख ३७ हजार ४०० जना थिए।, त्यतिबेला विदेशिने पुरूषको संख्या ८७.६४ प्रतिशत थियो भने महिलाहरूको जम्मा १२.३६ प्रतिशत मात्रै थियो। त्यसअनुसार अहिले महिलाहरू विदेशिने दर बढेको छ। , यस्तै भौगोलिक क्षेत्रअनुसार तराईका १० लाख ६५ हजार ९६९ जना, पहाडका ९ लाख ८४ हजार ८९६ हजार र हिमालका १ लाख १८ हजार ६१३ जना विदेशमा रहेको देखिन्छ। ,
पछिल्लो १०० वर्षमा नेपालको जनसंख्या २ करोड ३६ लाखले बढ्यो, कहिले कति थियो (सूचीसहित)
|
सेतोपाटी संवाददाता कोरोना भाइरसको जोखिम बढेको भन्दै पोखरा महानगरपालिकाले पाँच दिनका लागि अत्यावश्यक बाहेकका सेवा बन्द गरेको छ।, महानगरपालिकाले एक सूचना जारी गर्दै बुधबारदेखि अत्यावश्यक बाहेकका सबै सेवा माघ १६ गतेसम्म बन्द रहने जानकारी दिएको हो।, कार्यालयका केही कर्मचारीहरूलाई कोरोना संक्रमण पुष्टि भएको र केही कर्मचारीलाई मिल्दोजुल्दो लक्षण देखा परेर क्वारेन्टिनमा रहेकोले सेवाग्राहीमा फैलिने जोखिम बढेपछि सेवा बन्द गर्नुपरेको महानगरपालिकाका प्रमुख प्रशासकीय, अधिकृत बलराम रिज्यालले बताए।, यस अवधिमा अत्यावश्यक स्वास्थ्य, सरसफाइ लगायतका सेवा भने बन्द हुने छैनन्।, यसअघि नै जिल्ला प्रशासन कार्यलय कास्कीले कर्मचारीहरूमा कोरोना संक्रमण देखिएपछि अत्यावश्यक बाहेकका सेवा अनिश्चित समयको लागि बन्द गरीसकेको छ। ,
,
पोखरा महानगरमा अत्यावश्यक बाहेकका सेवा पाँच दिनका लागि बन्द
|
नृपेन्द्रबहादुर मल्ल मुगुको छायाँनाथ रारा नगरपालिकाको एक विकट गाउँमा पहिलो पटक गाडी पुगेको छ।, गाउँमा गाडी आएपछि स्थानीय बासिन्दा खुसी भएका छन्।, छायाँनाथ रारा नगरपालिका–६ लिउडी गाउँमा गाडी पुगेपछि स्थानीय बासिन्दाले खुसीयाली मनाएका थिए।, कोटिला मेलवाडा, रन्जनबालै हुँदै लिउडी सडकको छ किलोमिटर ट्याक खुलेसँगै गाडी लगिएको थियो।, वर्षौंदेखि गाउँबाट गाडी चढ्ने सपना अब पूरा भएको स्थानीयले बताए। छायाँनाथ रारा नगरपालिकाको रु ६७ लाख लगानीमा सडक निर्माण भएको हो।, कोटिला मेलवाडा, रन्जनबालै हुँदै लिउडी सडकको आइतबार छायाँनाथ रारा नगरपालिकाका प्रमुख हरिजङ्ग शाही र उपप्रमुख सुन्तला रोकायाले संयुक्तरूपमा सडकको उद्घाटन गरेका थिए।, सडक उद्घाटन कार्यक्रममा छायाँनाथका नगरप्रमुख शाहीले चुनावका बेला लिउडीगाउँमा विद्युत् र सडक पुर्याउने वचन दिएकामा कार्यकालको अन्तिममा भए पनि सडक र विद्युत् पुर्याउन सफल भएको बताए।, छायाँनाथ रारा नपाका हरेक बस्तीलाई सडक सञ्जालमा जोड्ने लक्ष्य, उद्देश्यबमोजिम करिब सबै बस्तीमा सडक पुगेको र बाँकी रहेका बस्तीमा वैशाखसम्म जसरी भए पनि सडक पुर्याउने उनले बताए।, ‘लिउडी गाउँमा आलु र सिमी उत्पादन हुने गर्छ। यातायात सुविधा नहुँदा गमगढी बजारसम्म बोकेर भए पनि बिक्रीका लागि ल्याउने गरिएको र धेरै कुहिएर खेर जान्थ्यो,’ स्थानीय हरिलाल सेजुवालले भने, ‘अब गाउँमा गाडी पुगेको छ, धेरै उत्पादन हुने आलु, सिमी बजारीकरणमा सहज हुनेछ।’, नगरपालिकामा रहेका ८७ गाउँमध्ये अब कम्फा, तिर्प, सुम्ली, मुर्मा, सालिम गाउँमा सडक पुग्न बाँकी छ।, (रासस),
दुर्गममा गाडी पुग्दा स्थानीयको खुसीयाली
|
सेतोपाटी संवाददाता ललितपुरको सुनाकोठीबाट चोरिएको बालकुमारी माईको मूर्ति खोजीका लागि लागि पाँच सदस्यीय अनुसन्धान टोली गठन गरिएको छ। , प्रहरी नायव निरीक्षक दीपक भारतीको संयोजकत्वमा उक्त अनुसन्धान टोली गठन गरिएको प्रहरी परिसर ललितपुरका प्रहरी उपरीक्षक शिद्धी विक्रम शाहले जानकारी दिए। ‘प्राविधिकसहित अनुसन्धानका लागि टोली गठन गरेका छौं, अनुसन्धानका टुल्सहरु प्रयोग गरेर खोजी सुरु गरिसकेका छौं,’ उनले भने। , ललितपुर महानगरको वडा नं २७ मा रहेको मन्दिरबाट बालकुमारीमाईको मूर्ति आइतबार सबेरै चोरी भएको थियो। चोरीमा संलग्नले चार वटा तल्चा काटेर मन्दिर भित्र प्रवेश गरी मूर्ति चोरेको थियो। , प्रदेश सांसद राजकाजी महर्जनले कल ट्रेसिङलगायत सम्पूर्ण अत्याधुनिक प्रविधि प्रयोग गरेर अनुसन्धानलाई चुस्त र प्रभावकारी बनाउनुपर्ने बताए। उनले भने, ‘सुनाकोठीमा अप्रिय घटना भएको छ, सुनाकोठीवासी दुःखमा हुनुहन्छ, राज्यका सम्पूर्ण संयन्त्र प्रयोग गरेर मूर्ति खोजी गर्नुपर्छ।’, आस्थाको केन्द्र, धार्मिक, ऐतिहासिक सम्पत्तिको चोरीले सुनाकोठीवासी मर्माहत भएको प्रदेश सांसद दिनेश महर्जनले बताए। ,
उनले भने, ‘तदारूकता र जिम्मेवारीवोधसहित खोजीमा लागौं।’, ललितपुर महानगरप्रमुख चिरीबाबु महर्जनले घटना निन्दनीय भएको बताए। ‘बालकुमारी माईको मूर्ति चोरी हुँदा हाम्रो मन रोएको छ, माईलाई आफ्नै घरमा फर्काउन अनुसन्धानलाई चुस्त बनाऔं,’ महर्जनले भने।, महानगरका तर्फका मूर्ति खोजीका सबै खालको सहयोग गर्न तयार रहेको नगर प्रमुख महर्जनले प्रष्ट पारे। उनले भने, ‘म सामाजिक, आर्थिक, राजनीतिक रुपमा सहयोग गर्न तयार छु, अनुसन्धान चुस्त हुनुपर्यो, जतिसक्दो छिटो मूर्ति सुनाकोठीमा राख्न पाइयोस्।’, वडा नं २७ का वडा अध्यक्ष बाबुराज महर्जनले मूर्ति हराउँदा सुनाकोठीबासीको मुटु छियाछिया भएको बताए। उनले अनुसन्धानका लागि सबैखालको सहयोग गर्न तयार रहेको वचनबद्धता व्यक्त गरे। वडा नं २६ का अध्यक्ष सुरेश महर्जनले आस्थाको धरोहर बालकुमारी माईलाई आफ्नै घरमा फर्काउन आफ्नो तर्फबाट सक्दो सहयोग गर्ने बताउँदै अनुसन्धानलाई चुस्त बनाउन आग्रह गरे । , ललितपुरका प्रमुख जिल्ला अधिकारी घनश्याम उपाध्यायले अनुसन्धानलाई चुस्त बनाउन केन्द्रीय सुरक्षा संयन्त्र समेत लागेको जानकारी दिए। उनले भने, ‘अनुसन्धान चुस्त हुन्छ, सुरक्षा संयन्त्र यसमा संवेदनशील भएर लागेको छ।’, उनले स्थानीय सरकार, प्रदेश सरकारलाई धार्मिक, ऐतिहासिक, सांस्कृतिक धरोहर रहेका ठाउँमा सिसिटी टिभी जडान गर्न अनुरोध गरे। उनले भने, ‘सुरक्षा क्षेत्रमा सिसिटीभी जडानका लागि मनग्य आर्थिक स्रोत हुँदैन, स्थानीय र प्रदेश सरकारले यसमा ध्यान दिए, मन्दिर, पाटीको मात्रै नभएर सम्पूर्ण क्षेत्रको नै सुरक्षा हुन्छ।’, बैठकमा बालकुमारी गुठीका गुठीयार, भलाद्मी लगायत सुनाकोठीबासीको समेत सहभागिता थियो ।,
सुनाकोठीको बालकुमारी माई खोज्न अनुसन्धान टोली गठन
|
हेमन्त केसी उपल्लो डोल्पा एक भूगोलमात्र होइन, सीमारक्षा गर्ने बिनाबर्दीका सिपाहीहरूको खास ठाउँ पनि हो।, वर्ष दिनमा आधा वर्ष हिउँले ढाक्ने र आधा वर्ष मात्र चलायमान हुने उपल्लो डोल्पामा जोखिमताकै बीचमा पनि जीवन चलाउनुपर्ने बाध्यता छ।, काठमाडौँबाट विभिन्न मुलुकमा जान छिटो र सुलभ हुनसक्छ तर उपल्लो डोल्पा पुग्न ठूलो खर्च लाग्छ। दूरीका हिसाबले टाढा नभए पनि राज्यको आँखा नपर्दा उपल्लो डोल्पा जानका लागि फलामको चिउरा चपाउनुसरह हुन्छ।, ठूलो जिल्लाका रूपमा नाम परिचित भए पनि यहाँका दुःखको भाग झन ठूलो रहेको शे–फोक्सुण्डो गाउँपालिकाका अध्यक्ष टसीतुण्डुप गुरुङले बताए।, ‘चामलकै लागि हामीले राज्यलाई ज्ञापनपत्र बुझाउनुपर्छ, उपल्लो डोल्पामा औषधि नपाएर मानिस मर्दा सामान्यझैँ लाग्छ राज्यलाई तर काठमाडौँमा कुकुर मर्दा बजारभरि थर्किन्छ,’ उनले भने।, राज्यको स्रोत परिचालन र वितरण प्रणाली पक्षपाती भएको समेत उनले बताए। ‘चौरी लड्ने भिरमा हाम्रा दैनिकी चल्छन्, उता काठमाडौँमा गगनचुम्बी महलमा बस्नेलाई हाम्रा दुःखले कहिले पनि छोएन,’ उनले भने।, उपल्लो डोल्पाका तीन पालिकाको हावा, पानी र भूगोल सबै मिलेकाले स्वायत्त क्षेत्र घोषणा गरेर छुट्टै प्याकेज बनाई विकास गर्नुपर्ने ग्याल्वो भोटेले बताए।, ‘राज्यको नीति निर्माण तहमा हाम्रो सहभागिता नहुनु नै हाम्रो कुरा सबैले नसुन्नु रहेछ,’ उनले भने। जनजाति समुदायको बसोबास रहेको उपल्लो डोल्पाको एक खण्ड शे–फोक्सुण्डो गाउँपालिका हो। यो ऐतिहासिक, धार्मिक तथा पर्यटकीय पृष्ठभूमिसँग जोडिएको छ।, साल्दाङस्थित ऐतिहासिक तथा धार्मिकस्थल शे–गुम्बा र फोक्सुण्डो रिग्मोगाउँ र पर्यटकीयस्थल फोक्सुण्डो ताल यहाँ रहेको छ। यस ठाउँमा जानका लागि स्थलमार्ग हुँदै सदरमुकामबाट कम्तीमा दुई दिन लाग्छ। घोडेटो बाटो हुँदै पैदल हिँडेर त्यहाँ जानु पर्दछ।, सडक सञ्जालसँग नजिएका कारण धेरै पर्यटकले जान खोजे पनि त्यहाँ पुग्न मुस्किल हुँदै गएको छ। हिउँ चितुवा, कस्तुरी र जडीबुटीको भण्डारका रूपमा रहेको यहाँ माल पाएर पनि चाल नपाउने अवस्था सिर्जना हुँदै आएको छ।, व्यवस्था बदलीए पनि उपल्लो डोल्पाको अवस्था नबदलिएसम्म खास राज्य भएको अनुभूति गर्न नसक्ने सर्वसाधारण बताउँछन्। उपल्लो डोल्पामा सधैँझै चिसो भए पनि यो समयमा भारी हिमपातले झनै चिसो खपिनसक्नु छ।, तापक्रम माइनसमा झरे पनि यहाँका मानिस आफ्नो दिनचर्या चलाउन बाध्य छन्। केही हुनेखानेहरू ओलतिर झरे पनि अधिकांश सर्वसाधारण उपल्लो डोल्पामै छन्। मुसी, निजाल, फोत, कु, साल्दाङ, कराङ, कोमा, नाम्दो, भिजेरलगायतका गाउँका मानिस चिसोमा मुकाविला गर्दै थाकथलो छोकेका छैनन्।, हिउँमा चौँरी, याक र घोडामा सामल बोकाएर जीउज्यानको प्रवाह नगरी उपल्लो डोल्पामा भारी हिमपातका बीचमा बस्नु कम्तीको चुनौतीपूर्ण छैन। तल्लो डोल्पा झर्नेहरू हिउँदका करिब छ महिना काइगाउँ, कागेनी, सुलिगाड, पहाडमा टेन्टमा हिउँद गुजार्छन्।, केहीको अस्थायी घर छ भने केही कोठा भाडामा लिएर बस्छन्। उपल्लो डोल्पालीले औल झर्नुअघि उवा, फापर, आलु, गहुँ लगायतका बाली थन्क्याइसक्छन्। उनीहरूलाई आफ्नो उत्पादनले तीनदेखि चार महिनासम्म मात्र खान पुग्छ भने बाँकी समयका लागि तिब्बत र दुनैबाट खाद्यान्न किनी घोडा र खच्चडलाई बोकाएर ल्याउनुपर्छ।, उपल्लो डोल्पामा नेपाल सरकारले खाद्यान्न पुर्याउँदैन। उपल्लो डोल्पालीका लागि हिउँदमा बेँसी झर्नु संस्कृति नै बनेको छ। पहिले आर्थिक हिसाबले मजबुत डोल्पालीहरू चिसो छल्न काठमाडौँसम्मै पुग्थे। त्यही मौकामा जडीबुटी व्यापार गर्थे।, कोभिड–१९ सङ्क्रमणका कारण यो वर्ष काठमाडौँसम्म जानेहरू घटे। वैशाख लागेपछि उपल्लो डोल्पा जानेको फेरि अर्को लाग्छ। फर्कनासाथ बाली लगाउने र यार्सागुम्बु सङ्कलन गर्ने समय हुन्छ। यार्सागुम्बु उपल्लो डोल्पालीको मुख्य आयस्रोत हो भने पशुपालन र व्यापार वैकल्पिक आयस्रोत हुन्।, शे–फोक्सुन्डो, छार्का ताङसोङ र डोल्पोबुद्ध तिब्बतसँग जोडिएका छन्। सदरमुकाम दुनै सडक सञ्जालले जोडिए पनि त्यसमाथि सडक छैन। उपल्लो डोल्पाका बस्तीसम्म पुग्न दुनैबाट एक सातासम्म हिँड्नुपर्छ भने सवारीको मुख्य साधन घोडा हो।, खच्चडबाट दुनै र त्रिपुराकोटबाट सामान ढुवानी गरिन्छ । साल्दाङ शे–फोक्सुन्डो गाउँपालिकाको केन्द्र र सबैभन्दा ठूलो गाउँ हो। फोक्सुन्डो ताल र करिब एक हजार वर्ष पुरानो शे र सामलिङ गुम्बा यही छन्।, उपल्लो डोल्पा पदयात्राका लागि प्रख्यात ठाउँ हो। शे–फोक्सुन्डो गाउँपालिकासँग तिब्बतको क्याटो नाका जोडिएको छ। सबै स्थानीयवासीको मुख्य बजार नै क्याटो हो।, कोभिड सङ्क्रमणका कारण उक्त नाका खुलेन। छिमेकी डोल्पोबुद्ध गाउँपालिकासँग तिब्बतकै मरिम–लानाका जोडिएको छ। धो तराप, ताक्सी, सिमेनका बासिन्दा उक्त बजारमा किनमेल गर्छन्। तर ती सबै अहिले हिमपातले गर्दा जानआउन सक्ने अवस्था छैन।, सङ्घीय सरकारले दुवै नाकालाई खुला गर्ने प्रक्रिया अघि बढाएको भने पनि त्यो परिणाममा उपल्लो डोल्पालीले देखेका छैनन्। उपल्लो डोल्पाका बालबालिकाले हिमपातका समयमा नियमित पाउने खोपसमेत पाउँदैनन्।, अहिले देशैभरि चलेको कोभिडको खोपसमेत उपल्लो डोल्पाका सर्वसाधारणले पाउन सकेका छैनन्। सामान्य टाउको दुखे अस्पताल दौडिने सहरभन्दा अस्पतालको अनुहार नै देख्न नपाई मृत्युलाई स्वीकार गर्ने उपल्लो डोल्पाको पीडा कति होला?, विकास निर्माणको सवालमा समेत अन्य जिल्लामा छुट्याउन बजेट बराबरकै उपल्लो डोल्पामा छुट्याउँदा त्यो बजेट हात्तीको मुखमा जिराझै हुन्छ। सामग्रीको मूल्यभन्दा ढुवानीको मूल्य बढी रहेको उपल्लो डोल्पामा राज्यले भारी बजेट छुट्याएर खास क्षेत्र घोषणा गरी हिमालको छुट्टै स्वायत्तता बनाउन सके न्याय हुने छ।, (रासस),
राज्यले किन सुन्दैन उपल्लो डोल्पाको दुःख?
|
रासस स्याङ्जा जिल्लास्थित सेवा प्रदायक निकायमा आउने सेवाग्राहीलाई खोप कार्ड अनिवार्य गरेसँगै जिल्लामा खोप लगाउनेहरुको संख्या बढेको छ।, जिल्लाका सबै स्वास्थ्य संस्थाहरुमा दुई दिन खोप अभियान सञ्चालन गरिएकामा अहिले तीनवटा स्वास्थ्य संस्थामा नियमित खोप अभियान जारी राखिएको स्वास्थ्य कार्यालयकी प्रमुख बसुन्धरा शर्माले बताइन्।, सेवाग्राहीलाई खोप कार्ड अनिवार्यसम्बन्धी सूचना पाए लगत्तै पहिला नलगाएका मानिस पनि खोप लगाउन स्वास्थ्य संस्थाहरुमा आउनेक्रम तुलनात्मकरुपमा बढेको प्रमुख शर्माको भनाइ थियो।, खोप लगाउन डराउने, लगाएर के हुन्छ र? भन्नेहरु अहिले सेवा नै नपाइने हो की भन्ने चिन्ताले पहिलो मात्रा खोप लगाउन अस्पताल आउने गरेका वालिङ नगरपालिकाका स्वास्थ्य शाखाप्रमुख कमलप्रसाद पाण्डेले बताए।, ‘पहिला थोरै सङ्ख्यामा मानिस खोप लगाउन आउँथे। खोप कार्ड अनिवार्य गरेसँगै अहिले दैनिक एकसयभन्दा धेरै मानिस कोभिड १९ को पहिलो मात्रा लगाउन आइरहेका छन्,’ उनले भने।, गल्याङ नगर अस्पतालमा पनि अहिले दैनिक १०० भन्दा बढी मानिस खोप लगाउन आउने गरेका अस्पताल प्रशासक थानापति न्यौपानेको भनाइ छ।, ‘खोप लगाउने सकिन लाग्यो भन्ने भएको थियो। तर डराएर नलगाएका, थाहा नपाएर नलगाएका, लगाएर के नै हुन्छ र भन्नेहरु अहिले नगरपालिका तथा अन्य कार्यालयमा सेवा लिन जाँदा नपाइएला भन्ने चिन्तले खोप लगाउन आएका छन्,’ उनले भने।, कोभिड–१९ को नयाँ भेरियन्ट ओमिक्रोनको सङ्क्रमणदर जिल्लामा बढ्दै गएपछि यसको रोकथाम र नियन्त्रणका लागि जिल्ला प्रशासन कार्यालयले सेवा प्रदायक निकायमा सेवा लिन आउने सेवाग्राहीलाई खोप कार्ड अनिवार्य गर्न निर्देशन दिएको थियो।,
सेवा लिन खोप कार्ड अनिवार्य गरेसँगै खोप लगाउने बढे
|
रासस शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवा रोग अस्पताल टेकुमा एक हप्ताका लागि स्थगन गरिएको कोरोना भाइरसविरुद्धको खोप अभियान आजदेखि पुनः सञ्चालन हुने भएको छ।, अस्पतालका निर्देशक डा मनिषा रावलले काठमाडौँ महानगरपालिका स्वास्थ्य शाखा र नेपाल रेडक्रस सोसाइटीबाट जनशक्ति व्यवस्थापन हुने भएपछि खोप अभियान पुनः सञ्चालन गर्ने बताइन्।, आज बिहान १० बजेदेखि खोप अभियान सुरु हुने उनले जानकारी दिइन्।, आइतबार अस्पतालमा ५० भन्दा बढी चिकित्सक, स्वास्थ्यकर्मी र अन्य कर्मचारीलाई कोरोना भाइरसको सङ्क्रमण भएकाले सोमबारदेखि एक हप्ताका लागि खोप अभियान स्थगन गरेको थियो।, अस्पतालमा कोरोना भाइरसविरुद्धको पहिलो मात्रा, पूर्ण मात्रा र बुस्टर डोज उपलब्ध गराउँदै आएको थियो।,
आजदेखि फेरि खोप अभियान सुरू गर्दै टेकु अस्पताल
|
रासस कोरोना भाइरस संक्रमणको तेस्रो लहरमा संक्रमित बढ्दै जाँदा कास्कीमा सार्वजनिक सेवा प्रदायक कार्यालयको सेवा कटौती भएको छ।, सेवाग्राहीका भीड बढी हुने जिल्लाका अधिकांश कार्यालयले कार्यरत कर्मचारी संक्रमित भएपछि सेवा स्थगन गरेका छन्।, केही कार्यालयको सेवा पूर्ण बन्द गरिएको छ भने केहीले आंशिक सञ्चालन गरेका छन्।, स्थानीय सरकारले पनि अत्यावश्यक बाहेकका जनसम्पर्क सम्बन्धित सेवा स्थगन गरेका छन्।, जिल्ला प्रशासन कार्यालय, मालपोत, नापी, यातायात व्यवस्था कार्यालयलगायत दैनिक सेवाग्राहीको भिड बढी हुने कार्यालयको सेवा रोकिएको ती कार्यालयहरूले जनाएका छन्।, प्रशासनले संक्रमण रोकथामका लागि २५ जनाभन्दा बढी भेला हुन नपाउने आदेश जारी गरे पनि सार्वजनिक सेवा प्रदायक कार्यालयमा सो आदेशको पालना भएको देखिएको छैन। जसबाट संक्रमण बढेको बताइन्छ।, जिल्ला प्रशासन कार्यालय कास्कीको सेवा आज माघ ११ गतेदेखि अनिश्चितकालका लागि स्थगन गरिएको छ।, प्रमुख जिल्ला अधिकारी जयनारायण आचार्यका अनुसार शान्ति सुरक्षा, मुद्दा व्यवस्थापन, विपद् व्यवस्थापन र अत्यावश्यक सेवाबाहेकका अन्य सबै नियमित सेवा अर्को सूचना जारी नहुँदासम्मका लागि बन्द गरिएको छ।, उनले भने, 'प्रशासन कार्यालयका केही कर्मचारी संक्रमित भएर आइसोलेसनमा रहेको र अन्य केही कर्मचारीमा कोरोनासँग मिल्दोजुल्दो लक्षण देखापरेको छ। जसबाट संक्रमण जोखिम बढ्न सक्ने भएकाले अत्यावश्यक बाहेकका प्रशासनका नियमित सबै सेवा अर्को सूचना जारी नहुँदासम्मका लागि स्थगन गरेका छौं।', यसैगरी मालपोत कार्यालयको सेवा पनि आजदेखि माघ १७ गतेसम्मका लागि स्थगन गरिएको छ। कार्यालयका अनुसार नियमित कार्यसम्पादनको क्रममा कार्यालयका विभिन्न फाँटमा कार्यरत कर्मचारी कोरोना संक्रमित भएको र थप केहीमा लक्षण देखिएकाले कार्यालयको सम्पूर्ण सेवा बन्द गरिएको छ।, नापी कार्यालयको सबै सेवा पनि आजदेखि आगामी माघ १७ गतेसम्म बन्द गरिएको छ।, कार्यालयका सूचना अधिकारी प्रदीपकुमार श्रेष्ठले कार्यालयका कर्मचारी संक्रमित भएको तथा मालपोत कार्यालयको सेवा पनि स्थगन भएको अवस्थामा दुवै कार्यालयबाट प्रदान गरिने सेवा अन्तरसम्बन्धित भएकाले नापीको सेवा बन्द गरिएको जानकारी दिए।, यातायात व्यवस्था कार्यालय सवारी चालक अनुमतिपत्र कार्यालयको सेवा पनि प्रभावित भएको छ।, कार्यालयका तीन कर्मचारीमा कोरोना संक्रमण पुष्टि भएको र अन्यमा लक्षण देखिएको भन्दै अर्को सूचना जारी नहुँदासम्म सीमित सेवाबाहेक अन्य बन्द गरिएको बताइन्छ।, यातायात कार्यालय सबभन्दा बढी सेवाग्राहीको भीड हुने कार्यालयमा पर्दछ। कार्यालयले सवारी चालक अनुमतिपत्रको नवीकरण माघ १३ गतेदेखि सुरू हुने तथा प्रयोगात्मक परीक्षा (ट्रायल) उत्तीर्णहरूको राजस्व लिनेबाहेकका अन्य सेवा बन्द गरिएको जनाएको छ।, कास्कीका स्थानीय सरकारले पनि अत्यावश्यक बाहेकका सेवा बन्द गरेका छन्। माछापुच्छ्रे र मादी गाउँपालिकाले सूचना जारी गरी एक साताका लागि सेवा बन्द गरिएको जनाएको छ।, कास्कीमा कोरोनाको तेस्रो लहर सुरू भएसँगै दैनिक संक्रमण बढिरहेको छ।, पछिल्लो समय महामारीविरूद्धको लडाइँमा अग्रपंक्तिमा खटिएका स्वास्थ्यकर्मीसमेत संक्रमित हुने क्रम बढेको छ।, कास्कीमा पछिल्लो २४ घण्टामा महिला २१६ र पुरूष २४० गरी ४५६ जनामा संक्रमण पुष्टि भएको प्रदेश स्वास्थ्य निर्देशनालयले जनाएको छ।, गण्डकी प्रदेशमा पछिल्लो २४ घण्टामा थप ९४९ जनामा कोरोना भाइरस संक्रमण पुष्टि भएको र १८६ जना निको भएका छन्।,
,
संक्रमण बढेपछि कास्कीका अधिकांश सरकारी कार्यालयको सेवा स्थगित
|
सेतोपाटी संवाददाता बारामा बेहुली लिन हिँडेको रथ पल्टिँदा दुई जनाको मृत्यु भएको छ। दुर्घटनामा अन्य १४ जना घाइते रहेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय बाराका प्रहरी नायब उपरीक्षक राजेश थापाले बताए।, मृत्यु हुनेमा आदर्श कोटवाल गाउँपालिका-३ की १५ वर्षीया निलमकुमारी राम र सिम्रौनगढ नगरपालिका-७ की २३ वर्षीया शैलकुमारी राम छन्।, सोमबार बेलुका साढे ७ बजे रथ बनाइएको गाडी अनियन्त्रित भएर पल्टेको थियो। आदर्श कोटवाल गाउँपालिका-३ बाट जन्ती बोकेर बेहुलीको घर हिँड्ने क्रममा गाडी अनियन्त्रित भएर पल्टेको थापाले बताए।, दुर्घटनाका घाइते १४ जनाको बारा र पर्साका विभिन्न अस्पतालमा उपचार भइरहेको थापाले बताए। , ‘बढी मानिस चढेका कारण अनियन्त्रित भएर पल्टेको बुझिएको छ,’ उनले सेतोपाटीसँग भने।,
बारामा बेहुली लिन हिँडेको रथ पल्टिँदा दुई जनाको मृत्यु
|
विजय राउत जुम्लाका किसान यस याममा स्याउ बगैंचा व्यवस्थापन कार्यमा जुटेका छन्। पुसको पहिलो सातादेखि माघको अन्तिम हप्तासम्म यहाँका किसानलाई स्याउ बगैंचा व्यवस्थापनमा भ्याइनभ्याई हुने गर्दछ। , तातोपानी गाउँपालिका-४ का किसान सत्यदेवी पाण्डेले स्याउ बोटको काँटछाँट तथा यसको व्यवस्थापनमा आफूहरू जुटेको जानकारी दिइन्।, बगैंचा व्यवस्थापनमा किसानले ध्यान नदिँदा स्याउका बोटले राम्रो र गुणस्तरीय फल दिन नसक्ने भएकाले व्यवस्थापन अनिवार्य गरिएको तिला गाउँपालिका-१ का कार्यबाहक वडाध्यक्ष नर रावतले बताए। , बगैंचा व्यवस्थापन कार्यका साथै खेर गएका र बाँझो जग्गामा समेत नयाँ बिरूवा लगाउने समय समेत सुरू भएको छ। , जिल्लाका आठ वटै स्थानीय तहका स्याउ किसान यतिखेर खेतबारीको स्याउ बगैंचामा स्याउ कटिङमा लागि परेको स्थानीय तहका कृषि शाखाले जनाएका छन्। , पछिल्लो सयमयमा कर्णाली प्रदेश सरकारले स्याउ किसानलाई विशेष अनुदानसमेत दिने गरेको छ।, धेरैजसोलाई प्राविधिक ज्ञान नहुँदा बगैंचा काँटछाँट तथा व्यवस्थापन किसानले राम्रोसँग नगरेको प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिकीकरण परियोजना कार्यान्वयन एकाई जुम्लाका निमित्त कार्यालय प्रमुख गंगा पोखरेलले बताइन्।, स्याउलाई गुणस्तरीय बनाउनका लागि कृषि विशेषज्ञ प्रविधिक टोली र स्याउ सुपर जोन कार्यालयको टोलीले यहाँका स्याउ किसानका बगैंचामै पुगेर स्याउ बगैंचा काटँछाँटदेखि स्याउ व्यवस्थापन गरिने उनले जानकारी दिइन्। ,
,
बिरूवा लगाउन पहिले खाडल खन्दादेखि नै ध्यान दिन कृषि विज्ञले सुझाव दिएका छन्।, खाडल खन्दा एउटादेखि अर्काे स्याउको बिरूवासम्म छ मिटरको दूरी आवश्यक हुने कृषि विकास कार्यालयका प्रमुख गषेशबहादुर अधिकारीले बताए।, खाडल खन्दा निस्किएको माथिल्लो सतहको माटोमा २० केजी कम्पोष्ट, रासायनिक मल र माटो उपचार गर्ने विषादी राम्रोसँग मिसाएर बिरूवा लगाउन उपयुक्त हुने उनले जानकारी दिए। , कृषि प्राविधिकको सल्लाह अनुसार स्याउका बिरूवा रोप्दा र समयमै बगैंचा व्यस्थापनमा गरे गुणस्तरीय फल र बगैंचा राम्रो देखिने तिला गाउँपालिका कृषि शाखाका कृषि प्राविधिक सरिता महतले बताए। सो शाखाले फागुन महिनामा स्याउको पालुवा पलाउने भएकाले त्योभन्दा अगाडि नै स्याउका बिरूवा रोपिसक्नुपर्ने जनाएको छ।, स्याउका बिरूवा रोप्दा पाकेको गोठेमललाई माटोसँग मिसाएर हाल्दा राम्रो हुनेदेखि स्याउखेतीका लागि सकेसम्म दक्षिणी मोहडा भएको पारिलो जग्गा उपयुक्त हुने कार्यालयका प्राविधिक सहायक सुकिराम नेपाली बताए।, छ हजार मेट्रिक टन स्याउ उत्पादन, जिल्ला कृषि विकास कार्यालय जुम्लाको तथ्यांक अनुसार यसवर्ष जिल्लामा छ हजार १७० मेट्रिक टनभन्दा बढी स्याउ उत्पादन भएको छ।, स्याउ उत्पादनको तथ्यांक गत वर्षभन्दा यो वर्ष १९ प्रतिशतले घटेको छ। आर्थिक वर्ष २०७८/७९ मा ६ हजार १७० मेट्रिक टन स्याउ उत्पादन भएको छ। गत आर्थिक वर्ष २०७७/७८ मा ६ हजार २१० मेट्रिक टन स्याउ उत्पादन भएको कार्यालयले जनाएको छ। , जिल्लाको कूल खेतीयोग्य जमिन ३९ हजार ४३५ हेक्टर छ। यसको चार हेक्टर जमिनमा गरिएको स्याउखेतीमध्ये एक हजार ८८८ हेक्टरमा मात्रै स्याउ फलेको थियो। गत आव. २०७७/७८ मा तीन हजार ८८५ हेक्टर जमिनमा गरिएको स्याउ खेतीमध्ये एक हजार ५५४ हेक्टर जमिनमा स्याउ उत्पादन भएको कार्यालयले तथ्यांकले देखाएको छ।, यस वर्ष जिल्लाबाट एक हजार ९०० क्विन्टल निर्यात भएको कार्यालयले जनाएको छ। रासस,
जुम्लाका किसानलाई स्याउ बगैंचा व्यवस्थापनमा चटारो
|
एजेन्सी भारतमा लगातार पाँचौ दिन कोरोना संक्रमण घटेको छ। पछिल्लो २४ घन्टामा २ लाख ५५ हजार ८ सय ७४ कोरोनाका नयाँ संक्रमित फेला परेको भारतको केन्द्रीय स्वास्थ्य मन्त्रालयले जानकारी दिएको छ। , यसअघि लगातार ५ दिनसम्म तीन लाख भन्दा बढी संक्रमित भेटिएका थिए।, सोमबार ३ लाख ६ हजार ६४ जनामा कोरोना पोजेटिभ देखिएको थियो।, यो सँगै भारतमा दैनिक संक्रमणदर १५.५ प्रतिशतमा झरेको छ। यसअघि सोमवारको दैनिक संक्रमण दर २०.७५ प्रतिशत थियो।, सक्रमित घटेसँगै निको हुनेको संख्या बढेको छ। पछिल्लो २४ घन्टामा भारतमा २ लाख ६७ हजार ७ सय ५३ जना निको भएका छन्। , यो सँगै भारतमा सक्रिय संक्रमितको संख्या २२ लाख ३६ हजार ८ सय ४२ पुगेको छ। , कोरोना संक्रमणबाट पछिल्लो २४ घन्टामा ६१४ जनाको मृत्यु भएको छ। , राजधानी दिल्लीमा कोरोना पोजेटिभ दर ११.७९ प्रतिशतमा झरेको छ। पछिल्लो २४ घन्टामा यहाँमा ५७६० नयाँ संक्रमित फेला परेका छन्।, भारतमा दैनिक कोरोना संक्रमण, बार, नयाँ संक्रमित, सोमबार, २५४१३७, आइतबार, ३०६८५३, शनिबार, ३३३३७०, शुक्रबार, ३३७,७८६, बिहिबार, ३४७,०६३,
लगातार पाँचौ दिन घट्यो भारतमा कोरोना संक्रमण
|
सेतोपाटी संवाददाता सुदूरपश्चिममा चार जना संक्रमितमा कोरोना भाइरसको ओमिक्रोन भेरियन्ट पुष्टि भएको छ। , प्रदेश स्वास्थ्य निर्देशनालयका अनुसार कोरोना संक्रमण देखिएका १ सय ४६ स्वाब नमूना काठमाडौंमा परीक्षण गर्दा भारतबाट फर्केका चार जनामा सो भेरियन्ट देखा परेको हो।, तीमध्ये कञ्चनपुरका २ जना, बझाङ र डोटीका एक/एक जना रहेका छन्।, निमित्त प्रदेश स्वास्थ्य निर्देशक जगदिश जोशीले प्रदेशमा संक्रमित देखिएकामध्ये धेरैमा ओमिक्रोन हुनसक्ने अनुमान गरिएको बताए। यसअघि यहाँ कोरोनाको ओमिक्रोन भेरियन्ट पुष्टि भने भएको थिएन।, सुदूरपश्चिममा कोरोनाको भेरियन्ट पत्ता लगाउने प्रयोगशाला छैन। , अहिले सुदूरपश्चिममा चार हजार २ सय ७९ जना कोरोना संक्रमित छन्। उनीहरू अधिकांश घरमै आइसोलेसनमा रहेको निर्देशनालयले जनाएको छ। , यस प्रदेशमा ५९ प्रतिशतले कोरोना विरूद्धको दुवै मात्रा खोप लगाएका छन् ।,
सुदूरपश्चिममा चार जनामा ओमिक्रोन पुष्टि
|
रासस कोरोना भाइरस संक्रमणको तेस्रो लहर आएसँगै सूर्यविनायक नगरपालिकाले आफ्ना नगरबासीका साथै अन्य नागरिकको उपचार गर्न २५ शय्याको सूर्यविनायक नगर अस्पताल सञ्चालनमा ल्याउने भएको छ।, अक्सिजन प्लान्टसहित सञ्चालन गर्ने अस्पतालका लागि पाँच वटा भवनलगायतका आवश्यक पूर्वाधार निर्माण सम्पन्न भएकाले नगरपालिका अब अस्पताल सञ्चालनको तयारीमा लागेको सूर्यविनायक नगरपालिकाका प्रमुख वासुदेव थापाले जानकारी दिए। , अरनिको राजमार्गसँगै जोडिएको सूर्यविनायक नगरपालिका-८ जगाती चोकस्थित भक्तपुर इँटा तथा टायल कारखानाले प्रयोग गर्दै आएको नेपाल सरकारको २५ रोपनी क्षेत्रफलमा अस्पताल सञ्चालनका लागि भवन निर्माण लगायतका पूर्वाधार निर्माण सम्पन्न गरेको उनले जानकारी दिए।, नगरप्रमुख थापाले भने, ‘हामी निर्वाचित भएर आएपछि चुनावमा गरेका सबै घोषणा पूरा गरेका छौं, दुर्गम मानिएको गाउँ-गाउँमा सडक, खानेपानी, सामुदायिक भवन, विद्यालय भवन, स्वास्थ्य चौकी पुर्याउने काम सम्पन्न गरेका छौं, अब आफ्नै नगर अस्पताल सञ्चालन गर्ने धोको पूरा भएको छ, अबको एक महिनाभित्र अस्पताल सञ्चालनमा ल्याउँछौं, हाम्रा जनताले उपचार नपाएर ज्यान गुमाउनुपर्ने अवस्था नआओस् भनेर लागिरहेका छौं।’, नगरपालिकाले अस्पताल सञ्चालनसँगै बिरामीलाई गुणस्तरीय सेवा प्रदान गर्दै चुस्त व्यवस्थापनका लागि केही महिना अगाडि मात्रै टेकु अस्पतालबाट अवकाशप्राप्त विशेषज्ञ डा. सागर राजभण्डारीलाई अस्पतालको निर्देशकका रूपमा नियुक्ति दिएर अस्पतालमा काम सुरू गरिसकेको उनले जानकारी दिए।, अस्पतालको प्रशासनिक भवन, आकस्मिक कक्ष, आइसियू तथा भेन्टिलेटर कक्ष, एचडियू, ओपिडी, जनरल वार्ड लगायतका संरचना निर्माण सम्पन्न भएर अस्पतालको कम्पाउण्डभित्र कालोपत्र गर्ने तयारी भइरहेको अस्पताल निर्माण समितिका संयोजक एवं वडा नं ८ का वडाध्यक्ष किरण थापाले जानकारी दिए। , उनले भने, ‘कालोपत्र सकिएपछि नगरपालिकामा रहेका आफ्नै जनशक्ति र नेपाल सरकारले पठाएका चिकित्सकको टोलीबाट अस्पतालको सेवा सुरू गर्ने भएका छौं, एक महिनाभित्र अस्पताल सञ्चालनमा ल्याउनका लागि हामी अहोरात्र खटिएका छौं, पछि आवश्यकतानुसार प्रदेश सरकारबाट अनुमति लिएर अस्पतालको शय्या तथा जनशक्ति थप गर्दै लैजाने नगरपालिकाको योजना छ।’,
,
सांसद महेश बस्नेतको सांसद विकास कोष, बस्नेतकै पहलमा केन्द्रीय सरकारबाट आएको ७५ लाख र बाँकी सूर्यविनायक नगरपालिकाको बजेट गरी करिब आठ करोड रुपैयाँको लागतमा अस्पताल सञ्चालनमा आउन लागेको हो।, अस्पताललाई आइसियू र भेन्टिलेटर सञ्चालनका लागि बस्नेतले एक करोड ५० लाख रुपैयाँको बजेट व्यवस्था गरेका छन्। ,
,
नगरपालिकाले वडा नं ५ दधिकोटको स्वास्थ्य चौकीको स्तरोन्नति गरेर १० शय्याको सूर्यविनायक नगर अस्पताल सञ्चालन गरिरहेको छ।, अब जगातीमा नगर अस्पताल सञ्चालन गर्न दधिकोटको सोहीको जनशक्ति र नगरपालिकाका विभिन्न स्वास्थ्य चौकीमा अतिरिक्त सङ्ख्यामा रहेका स्वास्थ्यकर्मी एवं जनशक्तिलाई यहाँ ल्याएर अस्पताल सञ्चालनमा ल्याइने भएको छ।, कोरोना संक्रमण बढ्दै गएपछि नगरपालिकाले नागरिकलाई कोरोना संक्रमणमा शय्या नपाएर भौतारिन नपरोस् र उपचार नपाएर ज्यान गुमाउनु नपरोस् भन्ने उद्देश्यका साथ सञ्चालनमा ल्याउन लागेको नगरपालिकाले नागरिकका लागि आफ्नै अस्पतालबाट स्वास्थ्य बीमा सेवासमेत दिने भएको छ।,
सूर्यविनायकमा बन्यो नगर अस्पताल, एक महिनाभित्र सञ्चालनमा आउने
|
रासस पश्चिमी न्यून चापीय प्रणालीको आंशिक प्रभावले देशभर आंशिकदेखि सामान्य बदली रहेको मौसम पूर्वानुमान महाशाखाले जनाएको छ।, देशको पहाडी भू-भागका थोरै स्थानमा हल्का वर्षाको सम्भावना रहेको र देशका उच्च पहाडी तथा हिमाली भूभागका केही स्थानमा हल्का हिमपातको सम्भावना रहेकाले चिसोबाट बच्न र त्यसको प्रभावबाट जोगिन आवश्यक सुरक्षा तथा सतर्कता अपनाउन अनुरोध गरिएको छ।,
,
राजधानी काठमाडौंमा बिहान अबेर आकाश केही खुलेर घाम लागेको भए पनि अहिले आंशिक बदली रहेको छ।, महाशाखाका मौसमविद्को भनाइमा मौसम हिजोका दिनमा भन्दा आज तुलनात्मक सुधार आएको छ।, पूर्णरूपमा सुधार हुन अझै केही दिन लाग्नेछ। विगतको तुलनामा आज मध्याह्नपछि बदली हुनुका साथै थोरै स्थानमा हल्का वर्षाको सम्भावना रहेको छ।, महाशाखाले अबका केही दिन बिहानीपख मौसम केही खुले पनि मध्यान्हपछि पुनः बदली र हल्का वर्षाको सम्भावना रहेको जनाएको छ।,
,
अहिले देशको पहाडी भू-भागमा आंशिकदेखि सामान्य बदली रहने र बाँकी भू-भागमा आंशिक बदली रहने छ।, देशको पहाडी भेगका थोरै स्थानमा हल्का वर्षाको सम्भावना रहेको छ। देशका उच्च पहाडी तथा हिमाली भेगका थोरै स्थानमा हल्का हिमपातको सम्भावना रहेको छ।, रातिको समयमा पनि देशको पहाडी भू-भागमा आंशिकदेखि सामान्य बदली रहने र बाँकी भू-भागमा आंशिक बदली रहने छ।, भोलि बुधबार पनि देशभर आंशिकदेखि सामान्यतया बदली रहने छ। आज काठमाडौंको न्यूनतम तापक्रम चार दशमलव पाँच र अधिकतम तापक्रम १५ दशमलव पाँच डिग्री सेल्सियस रहेको छ।,
मौसममा सुधार आउन केही दिन लाग्छ: मौसम पूर्वानुमान महाशाखा
|
एजेन्सी मंगलबार तीन वटा मध्य एसियाली मुलुकहरूमा एकैचोटी बिजुली गएको छ।, समाचार संस्था रोयटर्सका अनुसार उज्बेकस्तान, कजाखस्तान र किर्गिजस्तानका विभिन्न सहरमा मंगलबार बिजुली अवरूद्ध भएको हो।, पूर्वसोभियत युनियनका सदस्य यी तीन मुलुकको विद्युत प्रणाली आपसमा जोडिएको छ। कजाखस्तान हुँदै बिजुलीको लाइन रूससँग मिसिएको छ। आफ्नो देशको बिजुलीले नपुगेका बेला यी मुलुकले रूसबाट बिजुली ल्याउने गरेका छन्।, मंगलबार उत्तरी कजाखस्तानमा लाइन अचानक असन्तुलित भएपछि विद्युत प्रसारण अवरूद्ध भएको थियो।, बिजुली अवरूद्ध भएपछि किर्गिजस्तान र उज्बेकस्तानले पावर प्लान्टहरू चलाएर बिजुली आपूर्ति गर्ने तयारी गरेका छन्।, ,
तीन देशमा एकैचोटी गयो बिजुली
|
सेतोपाटी संवाददाता राजश्व अनुसन्धान विभागले विदेशी मुद्दा अपचलन गरेको आरोपमा चार जनाविरूद्ध काठमाडौं जिल्ला अदालतमा मुद्दा दायर गरेको छ। , विभागले विदेशी विनिमय (नियमित गर्ने) ऐन २०१९ सम्बन्धी कसुरमा चार जनाविरूद्ध सोमबार मुद्दा दायर गरेको विभागका उपनिर्देशक तथा प्रवक्ता टंकप्रसाद पाण्डेयले जानकारी दिए। , एक महिनाअघि विभागले कैलालीको लम्कीचुहा नगरपालिका-१० घर भई काठमाडौंको कालोपुल गुरूङटोल बस्ने दिनेश खड्का, उनकी दिदी भगवती, बुवा नरबहादुर र दिनेशकी केटी साथी अनिता धिताललाई पक्राउ गरेको थियो।, उनीहरूमाथि सोधपुछ तथा अनुसन्धान गर्दा क्रिप्टोकरेन्सीको मोबाइल एप्स इ-स्क्रिल तथा बाइनान्स प्रयोग गरेको खुलेको प्रवक्ता पाण्डेयले बताए। , ‘उनीहरूको बयान, विभिन्न बैंकका बैंक स्टेटमेन्टहरू, बरामद मोबाइलका डाटा, कल डिटेलका प्रमाणबाट दिनेश खड्का लगायतले सामूहिक रूपमा मिलेमतो गरी मोबाइल एप इ-स्क्रिल तथा बाइनान्सको प्रयोग गरी विदेशी विनिमय अमेरिकी डलरसम्बन्धी कसुर गरेको खुलेको हो,’ विभागले जारी गरेको विज्ञप्तिमा भनिएको छ। , दिनेशले दिदी भगवती, बुबा नरबहादुर र दिनेशकी केटी साथी अनिता समेत संलग्न भई डलरको अनलाइनमार्फत् अवैध रूपमा कारोबार गरेको कसुर गरेको प्रवक्ता पाण्डेयले बताए।, विभागको अनुसन्धानमा खुलेअनुसार दिनेशले इ-स्क्रिल तथा बाइनान्समार्फत् रकम लोड तथा अनलोड गरी अमेरिकी डलर साट्ने गर्थे। उनले ग्लोबल बैंकको खाताबाट ९ करोड ७९ लाख ९८ हजार ५८१ रुपैयाँको कारोबार गरेको खुलेको विभागले जानकारी दिएको छ। , यस्तै, अनिताको लक्ष्मी बैंकबाट ५ करोड ७७ लाख ६ हजार ८२६ रुपैयाँ, भगवतीको एनआइसी एशिया बैंकबाट २० करोड ४२ लाख ९४ हजार ५२६ रुपैयाँ र नरबहादुरको ग्लोबल आइएमई बैंकबाट एक करोड ६४ लाख ११ हजार १६६ रुपैयाँको कारोबार गरेको खुलेको हो। , उनीहरूले जम्मा ३७ करोड ६४ लाख ११ हजार एक सय बराबरको कारोबार गरेको विभागको अनुसन्धानबाट देखिएको प्रवक्ता पाण्डेयले बताए। , उनीहरूले विदेशी विनिमय (नियमित गर्ने) ऐन, २०१९ को दफा ३ को उपदफा (१), दफा ४ को उपदफा (१), दफा ५ को उपदफा (१) र दफा १२ बमोजिम नेपाल राष्ट्र बैंकको सूचनाले निषेधित कसूर पुष्टि भएको भन्दै विभागले अदालतमा मुद्दा हालेको हो। , विभागले सोही दफाको १७ को उपदफा १ बमोजिम बिगो जफत गरी सोही दफाको उपदफा ९ बमोजिम तीन वर्षसम्मको कैद सजायको मागदाबी लिएको हो।, यो पनि पढ्नुस्: , २० लाख ठगीमा अनुसन्धान गर्दै जाँदा प्रहरीको हात लागे क्रिप्टोकरेन्सी कारोबारीहरू,
३७ करोड विदेशी मुद्रा अपचलन आरोपमा चार जनाविरूद्ध अदालतमा मुद्दा
|
नारायण अधिकारी कुनै बेला साइकलको जिल्ला भनेर चिनिने चितवनमा यतिबेला स्वास्थ्य र सोखका लागि साइकल प्रयोग हुन थालेको छ । पछिल्ला दिनमा आवश्यकताले भन्दा पनि स्वस्थ रहन र सोखका लागि साइकल प्रयोग गर्नेहरु बढ्दै गएका हुन् । , त्यसो त चितवनमा कृषि, पर्यटन, शिक्षा र स्वास्थ्य क्षेत्रमा यसको प्रयोग भइरहेको व्यवसायी बताउँछन्। किसानले मल, बीऊ ओसारपसारदेखि तयारी वस्तु बिक्रीसम्ममा साइकलको प्रयोग गर्ने गरेका छन् । साइकलमा मनोरम दृश्यावलोकन गर्दै यात्रा गर्न साइकलको प्रयोग हुँदै आएको छ । स्कुल र कलेज जाने विद्यार्थीले ठूलो सङ्ख्यामा साइकलको प्रयोग गर्दै आएका छन् । स्वास्थ्य तन्दुरुस्त राख्ने प्रयोजनले बिहान बेलुकी साइकल चलाउनेको सङ्ख्या पनि जिल्लामा ठूलै रहेको छ । पालिकाले छात्रालाई साइकल बाढ्ने गरेका छन् । , चितवन र नवलपुर जिल्लाका साइकल व्यवसायीको संस्था साइकल व्यवसायी सङ्घ चितवन–नवलपुरका पूर्व अध्यक्ष श्याम खरेल दुई जिल्लामा गरेर तीन सय हाराहारी साइकल पसल रहेको बताउँछन्। ठूला होलसेल गर्ने, मध्यम साइकलको बिक्री गर्ने र साना साइकल मर्मत गर्ने पसल यसमा पर्दछन् ।, करिब २० हाराहारी ठूला होलसेल पसल छन् भने ८० हाराहारी मध्यम र अन्य साना पसल रहेका छन् । एकीन तथ्यांक नभए पनि दैनिक एक सयभन्दा बढी साइकल नयाँ साइकल बिक्री हुने गरेको उनको अनुमान छ । विगतमा बिक्री हुने साइकल र अहिले बिक्री हुने साइकल फरक छन् । बिक्रेताले ग्राहकको चाहना अनुसार फरक फरक मोडलका साइकल ल्याउने गरेको उनले बताए।, राईडर्स माउन्टेन बाइक स्टेशन नारायणगढका सञ्चालकसमेत रहेका खरेलका अनुसार बजारमा सात हजार ५०० देखि एक लाख ५० हजारसम्मका साइकल बिक्री हुने गरेका छन्। त्यसो त सात हजार ५०० देखि १५ हजारसम्मका साइकल धेरै मात्रामा बिक्री हुने उनको भनाइ छ । एक लाख र त्योभन्दा बढी मूल्यका साइकल भने फाट्टफट्ट मात्रै बिक्री हुने गरेको खरेलले बताए।, व्यवसायीले भारत र चीनबाट साइकल र साइकलका सामग्री ल्याउने गर्दछन्। अहिले हरेक घरमा साइकल भएको उनको भनाइ छ । खरेलले भने, ‘घरमा कार र मोटरसाइकल भए पनि साइकल हुन्छ।’ विलासी सवारी हुनेले पनि दूध, फलफूल किन्न, मिल जान साइकलको प्रयोग गर्ने गरेको पाइन्छ । विगतमा पुरानो हुँदासम्म मर्मत गर्दै साइकल चलाउने गरेको भए पनि अहिले सामान्य मर्मत गरेर चल्ने साइकल कवाडीमा बिक्री गर्ने गरेको व्यवसायी बताउँछन्। , साइकलका कारण मानवीय स्वास्थ्यसँगै ठूलो मात्रामा इन्धन बचत भएको व्यवसायीको भनाइ छ। उद्योग वाणिज्य संघ चितवनका पूर्व अध्यक्ष राजन गौतम चितवनमा दैनिक २५ हजार हाराहारी साइकल चल्ने बताउँछन्। उनका अनुसार ती साइकलले दैनिक चार किलोमिटर सरदर यात्रा गर्दा पनि दैनिक १५ लाख बराबरको इन्धन बचत हुने उनको अनुमान छ। , ‘राज्यले साइकल लेनको व्यवस्था गर्नुपर्छ’, उनले भने।, स्थानीय पालिकामा सडक निर्माण गर्दा अनिवार्य साइकल लेन बनाउनुपर्ने उनको भनाइ छ। चितवनले साइकल र साइकलले चितवनलाई अलग गर्न नसक्ने भन्दै उनले भने, ‘समथर भूभाग, चौँडा सडक, सामान्य उकाली ओराली, साइकलका लागि अनुकूल भौगोलिक वातावरणसँगै जिल्लामा साइकल भित्रिएका हुन्।’, जिल्लाको जति नै विकास भए पनि साइकलको महत्व नहराउने गौतम बताउँछन्। उनका अनुसार उद्योग र असङ्गठित क्षेत्रमा काम गर्ने मजदूरदेखि महँगा गाडी चढ्ने व्यवसायीसम्मले साइकलको प्रयोग गर्ने गरेका छन्। ‘मजदूरले आवश्यकताले र व्यवसायीले स्वास्थ्य र सोखका लागि साइकल प्रयोग गर्छन्।’ , वातावरणीय दृष्टिकोण र पेट्रोलियम पदार्थको आयातलाई निरुत्साहित गर्न साइकल प्रयोगलाई राज्यले प्रोत्साहन गर्नुपर्ने गौतमको भनाइ छ । चितवन राईडर्स क्लबका अध्यक्ष नवीन खरेल १५० सदस्य क्लबमा छन्। स्वस्थ्य रहन र सन्देश प्रवाह गर्न क्लबले काम गरिरहेको छ। आफ्नो ढाडमा नशा च्यापिएपछि फिजियोथेरापीको सट्टा साइकल चलाउन थालेको उनले बताए। ‘साईकल चलाउन थालेपछि मेरो समस्या समाधान भयो’, उनले जस्तै धेरै साइकलबाट लाभान्वित भएका छन्। , हाडजोर्नी तथा नशारोग विशेषज्ञ प्रा डा कृष्णप्रसाद पौडेल साइकल र पौडीबाट मानिसको शरीरको पूरै अङ्गहरुलाई व्यायाम हुने बताउँछन्। ‘चीन र जापान जस्ता देशले साइकललाई प्रवद्र्धन त्यसै गरेका होइनन्’, उनले भने। कार्यालय जाँदा, यात्रा गर्दा साइकलको प्रयोग गर्न सकेमा इन्धन बचाउन सकिने उनले बताए।, साइकल लेन बनाउने विषयमा सरकारले ध्यान दिनुपर्ने पौडेलको सुझाव छ। भरतपुर अस्पतालका मेडिकल सुपरिटेण्डेण्टसमेत रहेका पौडेल आफूलाई साइकलको ‘फ्यान’ बताउँछन्। ,रासस,
स्वास्थ्य र सोखका लागि साइकल चलाउने बढ्दै
|
सेतोपाटी संवाददाता काठमाडौंको कपनबाट दुई जना ब्राउन सुगरसहित पक्राउ परेका छन्। , महानगरीय प्रहरी प्रभाग कपनबाट खटिएको टोलीले सोमबार अपरान्ह साढे ५ बजे बूढानीलकण्ठ नगरपालिका-१० कपन रुद्रमती चोकबाट दुई जनालाई पक्राउ गरेको हो। , धनकुटा घर भई बूढानीलकण्ठ-११ गैरीगाउँ बस्ने २९ वर्षीया रेनुका तामाङ र धनुषा घर भई बूढानीलकण्ठ एकताबस्ती बस्ने २१ वर्षीया लक्ष्मी लामा पक्राउ परेकी हुन्। , गोप्य सूचनाको आधारमा प्रभागबाट खटिएको टोलीले उनीहरूलाई पक्राउ गरेको हो।, उनीहरूबाट प्रहरीले सानो-सानो पोका बनाएर भित्र लागुऔषध ब्राउन सुगर राखिएको अवस्थामा फेला परेको हो। , प्रभागका अनुसार १०.९३ ग्राम ब्राउन सुगर फेला परेको हो।, प्रहरीले थप अनुसन्धान अघि बढाएको बताएको छ। ,
कपनबाट ब्राउन सुगरसहित दुई युवती पक्राउ
|
रासस नेपालमा कोरोना भाइरस विरूद्धको मोडर्ना खोप १६ लाख ६० हजार डोज आएको छ।, विश्व बैंकको सहयोगमा कोभ्याक्स सुविधा अन्तर्गत १६ लाख ६० हजार मात्रा मोडर्ना खोप सोमबार साँझ आइपुगेको स्वास्थ्य सेवा विभाग व्यवस्थापन महाशाखा अन्तर्गत आपूर्ति शाखा प्रमुख सुरेन्द्र चौरसियाले जानकारी दिए।, मोडर्ना खोप १२ देखि १७ वर्ष उमेर समूहका बालबालिकालाई लगाइने छ। उनका अनुसार अहिलेसम्म नेपालमा करिब चार करोड १९ लाख मात्रा खोप आइसकेको छ । ,
,
आइपुग्यो १६ लाख ६० हजार डोज मोडर्ना खोप
|
सेतोपाटी संवाददाता उच्च अदालत पाटनबाट बैंकिङ कसूर मुद्दामा ४० लाख जरिवाना रुपैयाँ र १० दिन कैद तोकिएका तोरणबाबु श्रेष्ठलाई प्रहरीले पक्राउ गरेको छ।, उच्च अदालत पाटनले २०७७ जेठ २७ गते श्रेष्ठलाई बैंकिङ कसूर तथा सजाय ऐन २०६४ बमोजिम १० दिन कैद र ४० लाख रुपैयाँ जरिवानाको फैसला गरेको थियो।, सोही फैसला कार्यान्वयनका क्रममा प्रहरीले रामेछाप जिल्लाको सुनापती गाउँपालिका-५ घर भई हाल काठमाडौं बस्ने ४४ वर्षीय श्रेष्ठलाई आज पक्राउ गरेको हो। , हालसम्म फरार भएका प्रतिवादी श्रेष्ठलाई जिल्ला प्रहरी कार्यालय रामेछापबाट खटिएको प्रहरी टोलीले आज दिउँसो विशेष सूचनाको आधारमा रामेछापको लुभुघाटबाट पक्राउ गरेको हो।, काठमाडौंमा लुक्दै बस्ने गरेका प्रतिवादी श्रेष्ठले आफ्नो खातामा पर्याप्त मौज्दात रकम नभएको जानी-जानी झुक्याएर पीडितलाई चेक दिएका थिए। फैसला कार्यान्वयनको लागि आजै श्रेष्ठलाई रामेछाप जिल्ला अदालतमा पेस गरिने जिल्ला प्रहरी कार्यालय रामेछापका प्रमुख प्रहरी नायब उपरीक्षक नवराज ढुंगानाले बताए।,
४० लाख जरिवाना फैसला भएका तोरणबाबु श्रेष्ठ पक्राउ
|
सेतोपाटी संवाददाता साथीको हत्या आरोपमा प्रहरीले एक जनालाई पक्राउ गरेको छ। , मोरङको कटहरी गाँउपालिका-३ का ३८ वर्षीय शेखर राजवंशीलाई आइतबार प्रहरीले पक्राउ गरेको जिल्ला प्रहरी कार्यालय मोरङले जानकारी दिएको छ। , प्रहरीका अनुसार शनिबार राति कटहरी गाँउपालिका-३ स्थित रिङरोडको नहरमा २८ वर्षीय झप्पु भनिने अशोक ऋषिदेवको शव फेला परेको हो। , झगडाको क्रममा कुटपिट हुँदा ऋषिदेवको मृत्यु भएको प्रहरीले बताएको छ। , प्रहरी कार्यालय मोरङले आरोपितलाई जिल्ला अदालतबाट ज्यान सम्वन्धी कसुरमा मुद्दा चलाएको छ। घटनाबारे थप अनुसन्धान भइरहेको प्रहरीले जनाएको छ।,
,
मोरङमा साथीको हत्या आरोपमा एक पक्राउ
|
सेतोपाटी संवाददाता रूपन्देहीको देवदहस्थित घोडाह जंगलमा बेवारिसे अवस्थामा एक महिलाको शव फेला परेको छ।, पूर्वपश्चिम महेन्द्र राजमार्ग अन्तर्गत देवदह नगरपालिका वडा नं १० घोडाह जंगलको राजमार्ग किनारमा उत्तानो परेको अवस्थामा ती महिलाको शव फेला परेको थियो। महिलासँगै अन्दाजी सात-आठ वर्षको बालिकाको पनि शव भेटिएको छ।, यद्यपि उनीहरूको सम्बन्ध खुलिनसकेको प्रहरीले बताएको छ।, सडकमा ओहोरदोहोर गर्ने यात्रुहरूले मृत महिलाको शव देखेपछि प्रहरीलाई खबर गरेका थिए।, अन्दाजी २५ देखि ३० वर्षको जस्तो देखिने ती महिला तराई मूलकी हुनसक्ने अनुमान प्रहरीले लगाएको छ।, रूपन्देहीका प्रहरी प्रमुख प्रहरी उपरीक्षक मनोज केसीले घटनाबारे अनुसन्धान सुरू गरेको जानकारी दिए। , घटनाको प्रकृति हेर्दा कर्तव्य गरेर मारेको हुन सक्ने अनुमान प्रहरीको छ।,
रूपन्देहीको जंगलमा महिलासँगै बालिकाको शव फेला
|
रासस भोजपुरको आमचोक गाउँपालिकाले ३० विपन्न परिवारलाई घर निर्माण गरिदिएको छ।, गाउँपालिकाले आर्थिक अवस्था कमजोर भएका परिवार पहिचान गरी एक परिवारका लागि तीन लाख रुपैयाँ खर्च गरेर घर बनाइदिएको गाउँपालिका अध्यक्ष अशोक राईले जानकारी दिए।, विपन्न परिवार परिवार खोजी तथा पहिचानको लागि समिति गठन गरेर काम गरिएको उनको भनाइ थियो।, 'हामीले यहाँका पुस्तौंदेखि पालमुनि तथा गाईगोठमा बसिरहेका अति विपन्न ३० परिवारको घर बनाइदिएका हौं', अध्यक्ष राईले भने, 'राज्यले पनि गाँस, बाँस र कपासलाई नागरिकको मौलिक हकमा राखेको छ। त्यसैअनुरूप हामीले नीति तथा कार्यक्रम नै बनाएर घर बनाइएपछि अहिले उनीहरूलाई प्रत्यक्ष लाभ पुगेको छ।', गाउँपालिकाले यहाँका अतिविपन्न परिवारलाई स्थानीय सरकार भएको अनुभूति दिलाएको स्थानीय ७३ वर्षीय लाभग्राही वृद्ध कानबहादुर राईले बताए। , जन्मेदेखि घरविहीन भएर बसेको अवस्थामा गाउँपालिकाले घर निर्माण गरी दिएपछि आफू हर्षित भएको उनको भनाइ थियो।, 'म ७३ वर्ष पुगें। अहिलेसम्म मेरो जीवन गाई गोठमा बितेको थियो। यो जुनीमा मेरो घर होला भन्ने सोचेको पनि थिइनँ तर गाउँपालिकाले घर बनाइदियो। आफ्नो कोही पनि सहारा नभएकाले वृद्धभत्ताबाट आएको पैसाले ज्यान बचाएको छु', बृद्ध राईले भने, 'विगतमा कोही नहुँदा र बासको पनि अभावमा कष्टकर जीवन बिताउनु परे पनि अहिले अभिभावक पाएको जस्तो भएको छ। गरिबको बच्चो भइयो। घर नहुँदा यो उमेरसम्म आउँदा धेरै कष्ट पार गरियो। आफ्नै घरमा मर्न पाइएला भन्ने सोचेको पनि थिइनँ तर अहिले आफ्नै घरमा बस्न पाउँदा खुसी छु।' , गाउँपालिकाले घर निर्माण गरी दिएपछि दैनिक जीवनमा परिवर्तन आएको अर्का स्थानीयबासी जिदर शेर्पाले बताए।, अहिले परिवारसहित गाउँपालिकाले निर्माण गरिदिएको घरमा बस्दै आएका उनले भने, 'गरिबीका कारण जीवनमा एउटा घर बनाउन पनि सकेको थिइनँ। अर्काको बनिबुतो गरेर दिन जान्छ। सरकार चाहिने भनेको हामीजस्ता नागरिकलाई त हो नि। घर पाउँदा निकै खुसी लागेको छ।', खुला आकाश तथा गोठ टहरामा जीवन कटाउँदै आएका कुमार सार्कीले पनि नयाँ घर पाएका छन्।, अहिले नयाँ घरमा बस्न थालेका उनले भने, 'घर नहुँदा दिन बिताउन समस्या थियो। हिउँद तथा वर्षातको समयमा बालबच्चालाई बचाउन नै गाह्रो हुन्थ्यो। ढिलै भए पनि राज्यले हामीलाई देख्यो। हाम्रो पीडा बुझ्यो। असाध्यै खुसी छु। मजस्ता धेरै दलित परिवारले घर पाएका छौं।', गाउँपालिकाले गरिब तथा विपन्न परिवारलाई लक्षित फुसको छानो हटाउने अभियानसमेत सञ्चालन गर्नाका साथै एक घर एक धाराको अभियान पनि चलाइएको बताइयो।,
तीस विपन्न परिवारलाई गाउँपालिकाले बनाइदियो घर
|
युनिक श्रेष्ठ नेपाल राष्ट्र बैंकले 'क्रिप्टोकरेन्सी' अवैध रहेको जनाउँदै यसको कारोबार गर्नेलाई कारबाहीको चेतावनी दिँदै आइतबार सूचना जारी गर्यो।, क्रिप्टोकरेन्सी भनेको डिजिटल मुद्रा हो जसको मूल्यमा उतारचढाव आइरहन्छ। यो मुद्राको कारोबार संसारको कुनै निकायले नियमन गर्दैन। नेपाल लगायत धेरै देशमा यस्तो मुद्राको कारोबार गर्नु गैरकानुनी हो। तर छोटो अवधिमै उच्च प्रतिफल पाइने प्रलोभन देखाएर नेपालमा यस्तो कारोबार हुँदै आएको राष्ट्र बैंकले जनाएको छ।, राष्ट्र बैंकले जारी गरेको सूचनामा 'उच्च प्रतिफलको प्रलोभनमा परेर क्रिप्टोकरेन्सी कारोबार तथा क्रिप्टोकरेन्सीहरूसँग सम्बन्धित हाइपर फन्डजस्ता कोषमा लगानी नगर्नू' भनेको छ।, यो सूचनाले नेपालमा क्रिप्टोकरेन्सी अवैध भए पनि पछिल्लो समय कारोबार बढेको संकेत दिन्छ।, 'सर्वसाधारणलाई प्रलोभनमा पारेर पैसा बाहिरिन थालेपछि हामीले यस्तो सूचना जारी गरेका हौं,' राष्ट्र बैंकका प्रवक्ता गुणाकर भट्टले सेतोपाटीसँग भने, 'क्रिप्टोकरेन्सी कारोबारले सर्वसाधरणलाई जोखिम भयो भन्ने धेरै गुनासा आइरहेका थिए। त्यसैले यस्तो कारोबार गैरकानुनी हो भनेर सर्वसाधारणलाई सुसूचित गर्नु हाम्रो उद्देश्य हो।', उनका अनुसार पछिल्लो समय कतिपय व्यक्तिले राष्ट्र बैंकमा फोन नै गरेर क्रिप्टोकरेन्सी के हो र कारोबार गर्न मिल्छ कि मिल्दैन भनेर सोधपुछ गर्न थालेका थिए।, वैदेशिक रोजगारमा गएकाहरूले पनि कम समयमै धेरै नाफा लिन सकिने भन्दै क्रिप्टोकरेन्सीमा लगानी गर्न सक्ने खतरा बढेको उनले बताए।, 'दसौं हजार नेपालीले विदेशमा बसेर काम गरिरहेका छन्। उनीहरूले नियमित रूपमा रेमिटेन्स पठाइरहेका छन्। भोलि उनीहरूले आर्थिक प्रलोभनमा परेर त्यही रकम क्रिप्टोकरेन्सीमा लगानी गरे र डुबे भने त्यसको घाटा सिंगो राष्ट्रले बेहोर्नुपर्छ,' प्रवक्ता भट्टले भने, 'अरूले यति दिनमा यति फाइदा गरे भनेर बुझ्दै नबुझी लगानी गरे उनीहरू पनि डुब्छन्, यता राज्यलाई र बैंकिङ प्रणालीलाई ठूलो घाटा हुन्छ।', राष्ट्र बैंकले जारी गरेको सूचना नेपालमा बसोबास गर्ने नेपालीहरूका लागि मात्र लक्षित छैन। नेपालमा बस्ने विदेशी नागरिक तथा विदेशमै बस्ने नेपालीहरूलाई समेत यस्तो कारोबारमा संलग्न नहुन आग्रह गरिएको छ।, 'नेपालमा विदेशी विनिमय वा मुद्राका रूपमा क्रिप्टोकरेन्सीले कानुनी मान्यता नपाएको सन्दर्भमा यस्तो गैरकानुनी वित्तीय औजारमा आबद्ध भई कारोबार गर्दा सर्वसाधारण ठगिने, अवैधानिक तरिकाले रकम बाहिरिए स्वदेशी पुँजी पलायन हुन्छ,' सूचनामा भनिएको छ।, क्रिप्टोकरेन्सी कारोबार गर्नेहरू बढ्दै गएको पछिल्लो समयमा भएका प्रहरी कारबाहीले पनि पुष्टि गर्छ। गत बिहीबार मात्रै क्रिप्टोकरेन्सी कारोबार गरेको आरोपमा तीन जनालाई प्रहरीले पक्राउ गरेको थियो।, महानगरीय अपराध महाशाखाको टोलीले पक्राउ गरेका तीन जनामा पर्वत घर भई पोखरा बस्ने २१ वर्षीय राजन भट्टराई, सुनसरीको इटहरी बस्ने २५ वर्षीय विशाल श्रेष्ठ र काठमाडौं थापाथली बस्ने २७ वर्षीय दिपेनराज श्रेष्ठ छन्।, उनीहरूमाथि बैंक तथा वित्तीय संस्था विनिमय ऐन २०७३ अन्तर्गत अनुसन्धान भइरहेको महानगरीय प्रहरी परिसर काठमाडौंका प्रहरी उपरीक्षक दिनेशराज मैनालीले जानकारी दिए।, प्रहरी अनुसन्धानअनुसार पक्राउ परेका राजन भट्टराईले हालसम्म ९ सय ७५ जना व्यक्तिसँग १ हजार ९ सय २६ पटक क्रिप्टोकरेन्सी कारोबार गरिसकेका छन्।, उनीमाथि कारोबार गरेको मात्र आरोप छैन। उनले अरूलाई पनि कारोबारमा संलग्न गराएको महाशाखाले जनाएको छ।, महाशाखाका अनुसार राजनले मंसिरदेखि पुससम्म २६ लाख रूपैयाँ बराबर क्रिप्टोकरेन्सी कारोबार गरेका थिए। उनले नै अन्य दुई जनालाई यसमा संलग्न गराएको प्रहरीको भनाइ छ।, क्रिप्टोकरेन्सी कारोबार विभिन्न एपबाट हुन्छ। धेरैजसो बाइनेन्स, कोइनबेस, प्याक्सफुल, कोइनडिसिएक्स लगायत एपबाट हुने गरेको पाइएको छ। पक्राउ परेकाहरूले भने प्याक्सफुल एप प्रयोग गर्ने गरेको आफ्नो बयानमा बताएका छन्।, 'यी एपबाट कारोबार गर्न आफ्नो छुट्टै खाता खोल्नुपर्छ,' अनुसन्धानमा संलग्न एक प्रहरीले भने, 'मानौं एक लाख रूपैयाँ बराबरको क्रिप्टोकरेन्सी छ। कसैले त्यो बेच्न चाह्यो भने सुरूमा एपमा गएर भेरिफाई हुनुपर्ने रहेछ। यसरी ऊ एउटा बिक्रेता भइसकेपछि कति मूल्यमा बेच्ने भनेर अफर गर्न मिल्छ। बेच्न चाहनेले चलनचल्तीको भाउभन्दा बढाएर वा घटाएर पनि मूल्य प्रस्ताव गर्न सक्छ।', आफूले बेच्न चाहेको मूल्य प्रस्ताव गरिसकेपछि कोही किन्न तयार भयो भने ऊ बिक्रेतासँग डिजिटल कुराकानी अर्थात् 'च्याट' गर्न आउँछ। त्यही च्याटमार्फत् उनीहरूबीच पैसाको मोलमोलाइ हुन्छ। त्यसपछि लेनदेन कुन माध्यमबाट गर्ने भन्ने टुंगो लगाइने ती प्रहरीले बताए।, उनीहरूले क्रिप्टोकरेन्सीको कारोबार डेढ वर्ष अघिदेखि सुरू गरेको प्रहरी अनुसन्धानबाट खुलेको छ।, 'पहिलो लकडाउनपछि उनीहरूले यसको कारोबार सुरू गरेको देखिन्छ। उनीहरू स्नातक र प्लस-टू सकेर बसेका विद्यार्थी हुन्,' ती प्रहरीले भने, 'यसको कारोबार गर्ने तरिका चाहिँ साथीहरूबाट र युट्युब वा इन्टरनेट हेरेर सिकेको भनेका छन्।', पक्राउ परेका व्यक्तिले क्रिप्टोकरेन्सी कारोबार गैरकानुनी हो भन्ने थाहा नभएको पनि बयान दिएका छन्।, अब प्रश्न उठ्छ, प्रहरीले यी तीन जना व्यक्ति क्रिप्टोकरेन्सी कारोबारमा संलग्न छन् भन्ने सुइँको कहाँबाट पायो?, प्रहरीले कुनै विशेष सुराकीका आधारमा उनीहरूलाई पक्राउ गरेको होइन।, भयो के भने, छ महिनाअघि सिरहाका एक व्यक्तिलाई विदेश पठाइदिने भन्दै ह्वाट्सएपमा मेसेज आयो। मेसेज पठाउनेले आफू अमेरिकन क्रूजको प्रबन्धक भनेर चिनाएको थियो।, यसरी अमेरिकन क्रूजमा जागिर खाने प्रस्ताव आएपछि सिरहाका ती व्यक्ति आकर्षित भए। महिनाकै ५-६ लाख रूपैयाँ तलब पाइने प्रस्तावले उनलाई झनै लोभ्यायो। उनी विश्वस्त भएर पैसा दिन तयार भए।, ह्वाट्सएपमा सन्देश पठाउनेले विभिन्न बैंक खाता नम्बर दिएर पैसा जम्मा गर्न भनेको थियो। ती व्यक्तिले पनि दायाँबायाँ केही नसोची भनेजति रकम जम्मा गरिदिए।, 'यसरी २० लाख रूपैयाँसम्म पैसा दिइसकेपछि बल्ल उनले आफू ठगिएको थाहा पाए,' ती प्रहरीले भने, 'त्यसपछि उनी हामीकहाँ रिपोर्ट गर्न आए।', महाशाखामा रिपोर्ट परेपछि प्रहरीले अनुसन्धान अघि बढायो। पीडितलाई पैसा जम्मा गर्न लगाइएका विभिन्न बैंक खाता नम्बरका विवरण प्रहरीले माग गर्यो।, उनलाई विभिन्न बैंकका १० वटा खातामा पैसा हाल्न लगाइएको रहेछ। सबै विवरण हेर्दा पैसा माग्नेहरू क्रिप्टोकरेन्सीका कारोबारी भएको खुलेको अनुसन्धानमा संलग्न प्रहरीले बताए।, 'बैंक खाताका मालिकहरूसँग हामीले सम्पर्क गर्दा उनीहरू क्रिप्टोकरेन्सीका कारोबारी भएको खुल्यो। उनीहरूले विदेशमा रहेका अर्का कारोबारीको खातामा पैसा पठाएर क्रिप्टोकरेन्सी किन्दा रहेछन्,' ती प्रहरीले भने, 'यो घटनाबाट हामीले नेपालमा क्रिप्टोकरेन्सी कारोबार भइरहेको रहेछ भन्ने थाहा पायौं। तर विदेशमा बसेर ठगी गर्नेहरू को हुन् भन्ने पत्ता लगाउन चाहिँ मुश्किल छ।', ठगी भएको पुष्टि भए पनि र ठग्नेहरू क्रिप्टोकरेन्सीका कारोबारी भएको थाहा भए पनि पहिचान अझै खुलेको छैन।, यो घटनाले प्रहरी अनुसन्धानलाई भने अर्कै मोडमा लगिदियो।, 'हामीले त्यसपछि नेपालमा कहाँबाट क्रिप्टोकरेन्सी कारोबार हुन्छ त भनेर अनुसन्धान सुरू गर्यौं। त्यसो गर्दा धेरैजसो कारोबार प्याक्सफुल एपबाट हुने देखियो,' उनले भने, 'त्यस एपमाथि निगरानी र अनुसन्धान गर्दा यी तीन जना समातिएका हुन्।', अहिलेसम्मको अनुसन्धानबाट नेपालमै रहेर वा विदेशमा रहेर धेरै नेपालीले यो डिजिटल मुद्राको अवैध कारोबार गरिरहेको प्रहरीले निष्कर्ष निकालेको छ। तर यो कारोबार गोप्य तरिकाले हुने भएकाले कति नेपालीले कति रकम यसमा लगानी गरेका छन् भन्ने तथ्यांक प्रहरीसँग छैन।, केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरो (सिआइबी) का प्रवक्ता प्रहरी उपरीक्षक श्यामकुमार महतो क्रिप्टोकरेन्सी कारोबारसम्बन्धी मुद्दा धेरै नपरे पनि त्यसप्रति आकर्षण बढेको बताउँछन्।, 'केसकै रूपमा धेरै आइसकेको छैन तर एउटा ट्रेन्ड चाहिँ देखिएको छ। चार-पाँचवटा केसहरूमा पहिले सिआइबीले अनुसन्धान पनि गरिसकेको छ,' उनले भने, 'हाम्रो बैंकिङ सिस्टममा नआई कारोबार भयो भने त्यसलाई अवैध मानिन्छ। नेपालीहरू विदेशतिर गएर पनि यसमा लागेको भन्ने समाचार आएका छन्। औपचारिक वा अनौपचारिक रूपमा कारोबार गरेको भन्ने सूचनाहरू पनि हामीले पाइरहेका छौं।', यस्ता घटना अपराध भइसकेपछि मात्र बाहिरिने हुँदा पहिल्यै नियन्त्रण गर्न गाह्रो हुने उनले बताए।, उनका अनुसार यसअघि क्रिप्टोकरेन्सीका पाँचवटा मुद्दा परेकामा एउटामा मात्रै सूचनाका आधारमा कारबाही गरेको उनले जानकारी दिए। अरू भने अर्कै मुद्दामा अनुसन्धान गर्दा खुलेका हुन्।, 'यो कारोबार गोप्य हुने भएकाले सूचनाहरू त्यति सहज रूपमा आउँदैनन्। कारोबार गरिएको पैसा कहाँ प्रयोग भएको छ भन्ने पनि खुल्दैन। विगतमा पनि एउटा मुद्दामा मात्रै हामीले सूचना आएर अपरेसन गरेका हौं,' उनले भने।, अर्को एउटा घटनाले पनि नेपालमा क्रिप्टोकरेन्सी कारोबार बढ्दै गएको संकेत दिन्छ।, गत मंसिर अन्तिममा त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल भन्सार कार्यालयले क्रिप्टोकरेन्सी कारोबार गर्न प्रयोग हुने ३० वटा डिभाइस बरामद गरेको थियो। भन्सारले यसबारे अनुसन्धान गर्न डिभाइसको एउटा नमूना सिआइबीलाई पठाएको थियो।, 'सिआइबीले अनुसन्धान गर्दा ती डिभाइस प्रयोग भइनसकेको पत्ता लगायो,' प्रमुख भन्सार प्रशासक महेश भट्टराईले भने, 'सिआइबीले त्यसलाई नष्ट गरिदिन भनेर पत्र पठाएको छ।', उनका अनुसार बरामद भएका ३० वटा डिभाइस पेनड्राइभ आकारका थिए। अस्ट्रेलिया बस्ने मान्छेले ती डिभाइस अनलाइन सपिङ गरेर हङकङबाट नेपाल पठाएका थिए। नेपालमा त्यसको कारोबार अवैध भएको हुँदा भन्सारले सिआइबीलाई पठाएको थियो।, 'त्यो डिभाइस हालेपछि मात्र कम्प्युटरमा क्रिप्टोकरेन्सी कारोबार हुने रहेछ,' उनले भने, 'सिआइबीले लेखेको पत्रअनुसार अब त्यसलाई नष्ट गर्न बाँकी छ।', सरकारले क्रिप्टोकरेन्सी कारोबार नियमन गर्न कुनै कानुन वा ऐन बनाएको छैन। अवैध कारोबार नियमन गर्न ऐनको खाँचो रहेको सम्बन्धित अधिकारीहरू बताउँछन्।, अहिलेलाई विदेशी विनिमय नियमन गर्ने ऐन २०१९ को दफा १७ अनुसार कारबाही गरिने राष्ट्र बैंकका प्रवक्ता भट्टले बताएका छन्।,
२० लाख ठगीमा अनुसन्धान गर्दै जाँदा प्रहरीको हात लागे क्रिप्टोकरेन्सी कारोबारीहरू
|
रासस जिल्ला प्रशासन कार्यालय महोत्तरीले ‘नो खोप कार्ड, नो सर्भिस’ व्यवस्था लागु गरेको छ। , कोरोना नियन्त्रण गर्न प्रशासनले यस्तो प्रावधान कार्यान्वयनमा ल्याएको हो।, सोही क्रममा जिल्लाको प्रत्येक कार्यालयमा ‘नो मास्क नो इन्ट्री’ कार्यक्रम लागू गरिएको छ भने जिप्रकामा ‘नो खोप कार्ड, नो सर्भिस’ प्रावधान लागु गरिएको सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी उपेन्द्र न्यौपानेले जानकारी दिए। ,
,
प्रशासनले खोप नलिएकालाई सेवा नदिने र सेवाग्राहीलाई प्रशासन कार्यालयबाट नै तत्काल खोप लगाउने व्यवस्था मिलाएको उनले बताए।, अहिले जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा आउने प्रत्येक सेवाग्राहीलाई मुख्यद्वारमै खटिएका स्वास्थ्यकर्मीले खोप कार्ड रहे/नरहेको सोधीखोजी गर्छन् भने भएकालाई सेवा दिने र नभएकालाई त्यही प्रांगणमा रहेका स्वास्थ्यकर्मीद्वारा तत्काल खोप लगाएर मात्रै सेवा दिने गर्दछन्। यसअघि मास्क, स्यानिटाइजर र भौतिक दूरी कायम गरी सेवा प्रदान गर्दै आएको प्रशासनले कार्यालयमै खोपको व्यवस्था गरी सेवा प्रदान गर्न थालेको हो। ,
नो खोप कार्ड: नो सर्भिस, नो मास्क: नो इन्ट्री
|
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.