Search is not available for this dataset
text
stringlengths 0
31.2k
| en
stringlengths 1
6.69k
⌀ | id
stringlengths 1
36
| dataset_id
stringclasses 4
values | source
null | filename
stringlengths 4
78
| title
stringclasses 360
values | author
stringclasses 53
values |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
episcoporum et comitum, Pisa, Luca; Pistoris
et Lunis Teutmundus; Florentia, Volterra et Aritio
Rodselmus; Clusio et Sena Andreas. In ministerio
Witonis, Rimmo et Joannes episcopus de Forcona.
In ministerio Verengari, Hiselmundus episcopus.
In littore Italico, Ermefridus, Macedo, et Vulfericus.
4.
Hi volumus ut populum ejiciant, et custodiam
praevideant, et populum in castella residere faciant,
etiam et cum pace. Nam si missus aliquis ausus
fuerit praetermittere, quin ominibus remanserint,
praesentaliter proprium tollant, et eum
foris ejiciant. Et si inventus fuerit ipse missus,
proprium suum perdat. Et si comes aliquem excusatum,
aut bassalum suum, praeter quod superius
diximus, dimiserit, honorem suum perdat. Similiter
eorum ministri, si aliquem dimiserint, et proprium
et ministerium perdant.
5.
Quod si comes aut bassi nostri aliqua infirmitate
detenti remanserint, aut aliquem excusatum
retinuerint, aut abbates vel abbatissae si plenissime
homines suos non direxerint, ipsi suos honores
perdant, et eorum bassalli et proprium et
beneficium amittant. De episcopis autem cujuscumque
bassallus remanserint, et proprium et beneficium
perdant.
6.
Si quoque episcopus absque manifesta infirmitate
remanserit, pro tali neglegentia ita emendet,
ut in ipsa marcha resideat, quousque alia vice exercitus
illuc pergat.
7.
Et ut certissime sciatis quia hanc expeditionem,
in quantum Dominus largire dignatus fuerit,
plenissime explere volumus, constituimus
ut episcopus, comes, aut bassus noster, si in infirmitate
incerta detentus fuerit, episcopus quippe
per suum missum, quem meliorem habet, comes
vero et bassi nostri per se ipsos hoc sub sacramentum
affirment, quod pro nulla occasione remansissent,
nisi quod pro certissima infirmitate hoc agere
non potuissent.
8.
Omnes enim volumus ut omni hostili apparatu
secum deferant, ut cum nos hoc prospexerimus
et inbreviare fecerimus, non neglegentes
appareant, sed gratiam quoque nostram habere
mereantur.
9.
Vestimenta autem habeant ad annum unum,
victualia vero quousque novum fructum ipsa patria
habere poterit. Fagidis enim quicumque eundo
et redeundo commotionem fecerit, vitae incurrat
periculum.
10.
Et quia etiam temporis congruentia imminet
quadragesimale, in quo studenda sunt praecepta Dei,
constituimus ut quicumque ecclesiam Dei fregerit,
adulteria et incendia fecerit, vitae incurrat periculum.
Quicumque caballum, bovem, friskingas, vestes,
arma, vel alia mobilia tollere ausus fuerit, triplici
lege componat; et liberum armiscara, id
est sella ad suum dorsum, ante nos a suis senioribus
dirigatur, et usque ad nostram indulgentiam sustineat.
Servi vero flagellentur et tundantur, et illorum
domini, quae ipsi tulerunt, restituant. Quod si clamor
ad seniores venerit, et ipsi talia non emendaverint,
tunc horum seniores ipsam compositionem
faciant, et eadem armiscara, quamdiu nobis placuerit,
sufficere compellantur.
11.
Et hoc constituimus ut ex utraque parte justitia
servetur. Videlicet nostri sicut circavicini,
quae necessaria sunt, emenda. Vicini autem nullatenus
carius quam suis circavicinis vendere praesumant.
12.
Qui vero homicidia indiscrete et praesumptiose
fecerit, vitae incurrat periculum.
13.
Iter enim erit nostrum per Ravennam, exin
mediante mense Martio in Piscaria, et omnis exercitus
Italicus nobiscum. Tuscani autem, cum populo
qui de ultra veniunt, per Romam veniant ad Pontem-curvum,
inde Capuam, et per Beneventum descendant
nobis obviam Luceria octavo Kalendas
Aprilis.
| null |
d251a738-ab0a-4403-9f18-ff8d3c8a7cd8
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
#Alio tempore dictus serenissimus Augustus instituere praevidit capitula.@#
1.
Si quislibet episcopus abba vel comes in propria
sede vel domos aut villa residet, homines ipsius
depraedationes fecerint, messes vel prata defensionis
tempore devastaverint, et hoc cognitum absque
injusta dilatione non emendaverit, et factori condigna
castigatione non imposuerit, ipsum malum ut
lex est emendare cogatur, et insuper quadraginta
dies et noctes a vino et carne abstineat.
2.
Per viam quoque ad palatium veniens aut rediens
cuicumque homines rapinam fecerint, et cognito
statim non emendaverit, et factori condignam
castigationem non inposuerit, omnia que rapta sunt
ut lex est emendare cogatur, et insuper triginta
dies et carnes et a vino abstineat.
3.
( #Reliqua exciderunt.@# )
#Capitula missis data@#.
1.
Ut inquirant de singulis monasteriis vel senedochiis,
qualiter a conditoribus ordinata sunt, vel
quomodo nunc permaneant, et a quibus personis
detineantur.
2.
De monetis inquiratur, qua custodia observantur,
vel qua fraude vitiantur, et a quibus personis
hoc perpetratum sit, et noviter a nobis instituta instanter
figurari precipiantur. Verumtamen usque
missa sancti Johannis denarium argenteum et non
fractum cujuscumque monetae recipiatur. Rejectoribus
autem juxta capitulare castigatio adhibenda, vel
60 solidos componat, vel totidem ictus accipiat. Falsatores
vero monetae, si inventi fuerint, in praesentia
nostra deducantur.
3.
Ut missi nostri per singulas civitates mensuram
antiquam inquirant, et nemo neque emere neque
vendere praesumat nisi ad ipsam mensuram.
4.
De usuris, que multis argumentis fiunt, diligentissime
inquiratur a missis nostris, et cum reperti
fuerint qui eas exercent, propriis episcopis tradantur,
ut sub publica poenitentia redigantur.
5.
De judicibus inquiratur, si nobiles et
sapientes et Deum timentes constituti sunt; et
jurent, ut juxta suam intellegentiam recte judicent,
et pro muneribus vel humana gratia justitiam non
pervertant nec differant, et quod judicaverint confirmare
sua subscriptione non dissimulent. Ubi
autem tales non sunt, a missis nostris constituantur,
et idem sacramentum facere cogantur. Quod si viles
personae et minus idoneae ad hoc constitutae sunt,
rejiciantur. Similiter et notarii legibus eruditi et
bonae opinionis constituantur, et jusjurandum praebeant,
ut nullatenus falsitatem vel colludium scribant;
et qui hoc fecisse preterito tempore inventi
fuerint, praesentaliter damnentur.
6.
Ut inquirant diligentissime missi nostri per
singulos comitatus, qui adhuc sacramentum fidelitatis
nondum nobis promiserunt, et promittere eos
compellant. Et inquirant diligentissime missi nostri
villas et cortes, unde regis expensa ministrari solita
sit, et a quibus personis modo detineatur, nec non
et quae in transitu domni imperatoris servire debent
vel missis transeuntibus necessaria ministrare.
7.
Ut per singulas civitates inquirant missi nostri,
ubi palatia antiquitus fuerunt vel publicae domus
antiquitus, vel unde continebantur, vel qua occasione
aut a quibus personis vel sub cujus tempore
destructa sunt, et nostra auctoritate praecipiant ut
amodo quantotius restaurentur. Sed et de singulis
conditionibus quae ad cameram nostram vel ad
fiscum vel ad diversa palatia pertinent.
8.
Ut missi nostri perquirant in singulis civitatibus
beneficia quae antiquis temporibus clerici et
vassalli predecessorum nostrorum habuerunt
vel qui nunc ea retinent, et nobis renuntient. Similiter
comitatus pertinentia quae comitatus non habent,
nec non et res ecclesiis Dei pertinentes, et
aliae personae quam rectores earum retinent, inquirant
et nobis renuntient.
9.
Ut baptismales eclesiae, quae per neglegentiam
eorum qui eas restaurare debuerunt, paulatim a suo
statu defecerunt, diligentia missorum nostrorum ab
his qui ibi baptizantur vel sacra misteria percipiunt
restaurari praecipiantur, et ministris rei publice comittantur,
ut filii ecclesiae eorum instantia ad earum
restaurationem compellantur, decimas quoque Deo
dare ibidem cogantur.
10.
Ut idem missi perquirant in singulis civitatibus,
qualiter canonicorum vita et conversatio ordinata
sit, et de thesauro ecclesiae, quid inde perditum
sit, vel a quo, aut cujus tempore, et utrum
episcopi suas plebes ordinatas habeant, et si contra
restaurationem destributae sunt, ut emendent; et si
opus fuerit, nobis renuntient.
11.
De depraedationibus quoque quae moderno
tempore defunctis episcopis a diversis hominibus
factae sunt in rebus eclesiasticis, ut qui eas fecerunt,
legaliter emendent cum emunitate nostra.
12.
De sceleribus atque criminibus quae multis
modis increverunt, volumus ut inquirant et emendent.
Similiter et de conspirationibus nocivis juxta
| null |
233f9370-2e6f-4d1b-9be9-33f0cfda9b05
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
capitulare emendent. Similiter et de rapinis seu et
de falsis testibus, vel de perjuris hominibus, sive
de monachis qui proprium habitum reliquerunt, et
de his qui seculares vel laici ex clericis vel monachis
sunt effecti.
13.
De viis et pontibus et ceteris excubiis publicis
ut inquirant; et quae potuerint emendent, aut nobis
quod invenerint renuntient.
#Alio tempore dictus serenissimus Augustus instituere praevidit capitula.@#
1.
Si quislibet episcopus abba vel comes in propria
sede vel domos aut villa residet, homines ipsius
depraedationes fecerint, messes vel prata defensionis
tempore devastaverint, et hoc cognitum absque
injusta dilatione non emendaverit, et factori condigna
castigatione non imposuerit, ipsum malum ut
lex est emendare cogatur, et insuper quadraginta
dies et noctes a vino et carne abstineat.
2.
Per viam quoque ad palatium veniens aut rediens
cuicumque homines rapinam fecerint, et cognito
statim non emendaverit, et factori condignam
castigationem non inposuerit, omnia que rapta sunt
ut lex est emendare cogatur, et insuper triginta
dies et carnes et a vino abstineat.
3.
( #Reliqua exciderunt.@# )
1.
Si quislibet episcopus abba vel comes in propria
sede vel domos aut villa residet, homines ipsius
depraedationes fecerint, messes vel prata defensionis
tempore devastaverint, et hoc cognitum absque
injusta dilatione non emendaverit, et factori condigna
castigatione non imposuerit, ipsum malum ut
lex est emendare cogatur, et insuper quadraginta
dies et noctes a vino et carne abstineat.
2.
Per viam quoque ad palatium veniens aut rediens
cuicumque homines rapinam fecerint, et cognito
statim non emendaverit, et factori condignam
castigationem non inposuerit, omnia que rapta sunt
ut lex est emendare cogatur, et insuper triginta
dies et carnes et a vino abstineat.
3.
( #Reliqua exciderunt.@# )
#Capitula missis data@#.
1.
Ut inquirant de singulis monasteriis vel senedochiis,
qualiter a conditoribus ordinata sunt, vel
quomodo nunc permaneant, et a quibus personis
detineantur.
2.
De monetis inquiratur, qua custodia observantur,
vel qua fraude vitiantur, et a quibus personis
hoc perpetratum sit, et noviter a nobis instituta instanter
figurari precipiantur. Verumtamen usque
missa sancti Johannis denarium argenteum et non
fractum cujuscumque monetae recipiatur. Rejectoribus
autem juxta capitulare castigatio adhibenda, vel
60 solidos componat, vel totidem ictus accipiat. Falsatores
vero monetae, si inventi fuerint, in praesentia
nostra deducantur.
3.
Ut missi nostri per singulas civitates mensuram
antiquam inquirant, et nemo neque emere neque
vendere praesumat nisi ad ipsam mensuram.
4.
De usuris, que multis argumentis fiunt, diligentissime
inquiratur a missis nostris, et cum reperti
fuerint qui eas exercent, propriis episcopis tradantur,
ut sub publica poenitentia redigantur.
5.
De judicibus inquiratur, si nobiles et
sapientes et Deum timentes constituti sunt; et
jurent, ut juxta suam intellegentiam recte judicent,
et pro muneribus vel humana gratia justitiam non
pervertant nec differant, et quod judicaverint confirmare
sua subscriptione non dissimulent. Ubi
autem tales non sunt, a missis nostris constituantur,
et idem sacramentum facere cogantur. Quod si viles
personae et minus idoneae ad hoc constitutae sunt,
rejiciantur. Similiter et notarii legibus eruditi et
bonae opinionis constituantur, et jusjurandum praebeant,
ut nullatenus falsitatem vel colludium scribant;
et qui hoc fecisse preterito tempore inventi
fuerint, praesentaliter damnentur.
6.
Ut inquirant diligentissime missi nostri per
singulos comitatus, qui adhuc sacramentum fidelitatis
nondum nobis promiserunt, et promittere eos
compellant. Et inquirant diligentissime missi nostri
villas et cortes, unde regis expensa ministrari solita
sit, et a quibus personis modo detineatur, nec non
et quae in transitu domni imperatoris servire debent
vel missis transeuntibus necessaria ministrare.
7.
Ut per singulas civitates inquirant missi nostri,
ubi palatia antiquitus fuerunt vel publicae domus
antiquitus, vel unde continebantur, vel qua occasione
aut a quibus personis vel sub cujus tempore
destructa sunt, et nostra auctoritate praecipiant ut
amodo quantotius restaurentur. Sed et de singulis
conditionibus quae ad cameram nostram vel ad
fiscum vel ad diversa palatia pertinent.
8.
Ut missi nostri perquirant in singulis civitatibus
beneficia quae antiquis temporibus clerici et
vassalli predecessorum nostrorum habuerunt
vel qui nunc ea retinent, et nobis renuntient. Similiter
comitatus pertinentia quae comitatus non habent,
nec non et res ecclesiis Dei pertinentes, et
| null |
b49d92c9-d7b6-4bac-af44-78f3880c1f28
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
aliae personae quam rectores earum retinent, inquirant
et nobis renuntient.
9.
Ut baptismales eclesiae, quae per neglegentiam
eorum qui eas restaurare debuerunt, paulatim a suo
statu defecerunt, diligentia missorum nostrorum ab
his qui ibi baptizantur vel sacra misteria percipiunt
restaurari praecipiantur, et ministris rei publice comittantur,
ut filii ecclesiae eorum instantia ad earum
restaurationem compellantur, decimas quoque Deo
dare ibidem cogantur.
10.
Ut idem missi perquirant in singulis civitatibus,
qualiter canonicorum vita et conversatio ordinata
sit, et de thesauro ecclesiae, quid inde perditum
sit, vel a quo, aut cujus tempore, et utrum
episcopi suas plebes ordinatas habeant, et si contra
restaurationem destributae sunt, ut emendent; et si
opus fuerit, nobis renuntient.
11.
De depraedationibus quoque quae moderno
tempore defunctis episcopis a diversis hominibus
factae sunt in rebus eclesiasticis, ut qui eas fecerunt,
legaliter emendent cum emunitate nostra.
12.
De sceleribus atque criminibus quae multis
modis increverunt, volumus ut inquirant et emendent.
Similiter et de conspirationibus nocivis juxta
capitulare emendent. Similiter et de rapinis seu et
de falsis testibus, vel de perjuris hominibus, sive
de monachis qui proprium habitum reliquerunt, et
de his qui seculares vel laici ex clericis vel monachis
sunt effecti.
13.
De viis et pontibus et ceteris excubiis publicis
ut inquirant; et quae potuerint emendent, aut nobis
quod invenerint renuntient.
1.
Ut inquirant de singulis monasteriis vel senedochiis,
qualiter a conditoribus ordinata sunt, vel
quomodo nunc permaneant, et a quibus personis
detineantur.
2.
De monetis inquiratur, qua custodia observantur,
vel qua fraude vitiantur, et a quibus personis
hoc perpetratum sit, et noviter a nobis instituta instanter
figurari precipiantur. Verumtamen usque
missa sancti Johannis denarium argenteum et non
fractum cujuscumque monetae recipiatur. Rejectoribus
autem juxta capitulare castigatio adhibenda, vel
60 solidos componat, vel totidem ictus accipiat. Falsatores
vero monetae, si inventi fuerint, in praesentia
nostra deducantur.
3.
Ut missi nostri per singulas civitates mensuram
antiquam inquirant, et nemo neque emere neque
vendere praesumat nisi ad ipsam mensuram.
4.
De usuris, que multis argumentis fiunt, diligentissime
inquiratur a missis nostris, et cum reperti
fuerint qui eas exercent, propriis episcopis tradantur,
ut sub publica poenitentia redigantur.
5.
De judicibus inquiratur, si nobiles et
sapientes et Deum timentes constituti sunt; et
jurent, ut juxta suam intellegentiam recte judicent,
et pro muneribus vel humana gratia justitiam non
pervertant nec differant, et quod judicaverint confirmare
sua subscriptione non dissimulent. Ubi
autem tales non sunt, a missis nostris constituantur,
et idem sacramentum facere cogantur. Quod si viles
personae et minus idoneae ad hoc constitutae sunt,
rejiciantur. Similiter et notarii legibus eruditi et
bonae opinionis constituantur, et jusjurandum praebeant,
ut nullatenus falsitatem vel colludium scribant;
et qui hoc fecisse preterito tempore inventi
fuerint, praesentaliter damnentur.
6.
Ut inquirant diligentissime missi nostri per
singulos comitatus, qui adhuc sacramentum fidelitatis
nondum nobis promiserunt, et promittere eos
compellant. Et inquirant diligentissime missi nostri
villas et cortes, unde regis expensa ministrari solita
sit, et a quibus personis modo detineatur, nec non
et quae in transitu domni imperatoris servire debent
vel missis transeuntibus necessaria ministrare.
7.
Ut per singulas civitates inquirant missi nostri,
ubi palatia antiquitus fuerunt vel publicae domus
antiquitus, vel unde continebantur, vel qua occasione
aut a quibus personis vel sub cujus tempore
destructa sunt, et nostra auctoritate praecipiant ut
amodo quantotius restaurentur. Sed et de singulis
conditionibus quae ad cameram nostram vel ad
fiscum vel ad diversa palatia pertinent.
8.
Ut missi nostri perquirant in singulis civitatibus
beneficia quae antiquis temporibus clerici et
vassalli predecessorum nostrorum habuerunt
vel qui nunc ea retinent, et nobis renuntient. Similiter
comitatus pertinentia quae comitatus non habent,
nec non et res ecclesiis Dei pertinentes, et
aliae personae quam rectores earum retinent, inquirant
et nobis renuntient.
9.
Ut baptismales eclesiae, quae per neglegentiam
eorum qui eas restaurare debuerunt, paulatim a suo
statu defecerunt, diligentia missorum nostrorum ab
his qui ibi baptizantur vel sacra misteria percipiunt
restaurari praecipiantur, et ministris rei publice comittantur,
ut filii ecclesiae eorum instantia ad earum
restaurationem compellantur, decimas quoque Deo
dare ibidem cogantur.
10.
| null |
6225b359-89cc-4641-8be9-d9cb76cde503
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
Ut idem missi perquirant in singulis civitatibus,
qualiter canonicorum vita et conversatio ordinata
sit, et de thesauro ecclesiae, quid inde perditum
sit, vel a quo, aut cujus tempore, et utrum
episcopi suas plebes ordinatas habeant, et si contra
restaurationem destributae sunt, ut emendent; et si
opus fuerit, nobis renuntient.
11.
De depraedationibus quoque quae moderno
tempore defunctis episcopis a diversis hominibus
factae sunt in rebus eclesiasticis, ut qui eas fecerunt,
legaliter emendent cum emunitate nostra.
12.
De sceleribus atque criminibus quae multis
modis increverunt, volumus ut inquirant et emendent.
Similiter et de conspirationibus nocivis juxta
capitulare emendent. Similiter et de rapinis seu et
de falsis testibus, vel de perjuris hominibus, sive
de monachis qui proprium habitum reliquerunt, et
de his qui seculares vel laici ex clericis vel monachis
sunt effecti.
13.
De viis et pontibus et ceteris excubiis publicis
ut inquirant; et quae potuerint emendent, aut nobis
quod invenerint renuntient.
| null |
7b427e17-54c7-455f-a258-2726633093a8
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
#Item capitula domno Loudowigi regi.@#
De his quidem personis qui res suas ideo in
alteram personam delegant, ut ad placitum venire
non conpellantur, ut mala quae facta habent non
emendent; quod si paruerit ideo eas delegasse ne
justitiam facerent, volumus, ut ipsi res in bannum
mittantur, quousque illi qui eas habent auctorem
ad placitum adducant, et isdem malefactor justitiam
faciat.
#Item capitula domno Loudowigi regi.@#
De his quidem personis qui res suas ideo in
alteram personam delegant, ut ad placitum venire
non conpellantur, ut mala quae facta habent non
emendent; quod si paruerit ideo eas delegasse ne
justitiam facerent, volumus, ut ipsi res in bannum
mittantur, quousque illi qui eas habent auctorem
ad placitum adducant, et isdem malefactor justitiam
faciat.
| null |
ffd9282a-920f-44f3-a6e5-e55ae8593d9c
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
#Incipit constitutio decretatis sacrae legis domni Ottonis
piissimi imperatoris.@#
Otto Dei gratia Romanorum imperator augustus,
consulibus senatus populique Romani, archiepiscopis,
abbatibus, marchionibus, comitibus
et cunctis judicibus intra Italiam constitutis in perpetuum.
Comperimus, quod episcopi et abbates ecclesiarum,
possessionibus abutantur, et per scripta
quibuscumque personis attribuant, et hoc non ad
utilitatem ecclesiarum, sed pecuniae, affinitatis et
amicitiae causa. Dumque eorum successores et pro
domorum Dei restauratione ac pro rei publicae officio
nostroque obsequio commonentur, suarum ecclesiarum
praedia ab aliis detineri causantur, seque imperata
non posse perficere, re vera demonstrant.
Proinde quia status ecclesiarum Dei annullatur, nostraque
imperialis majestas non minus patitur detrimentum,
dum subditi nobis debita non possunt
exhibere obsequia, constituimus et imperiali edicto
confirmamus, ut omnia scripta, sive si libelli nomine
sive si emphitheusis prolatum fuerit, quod de ecclesiis
Dei sive aliquo modo effici non possit, obeunte
actore obeat, solusque detrimentum habeat, qui se
ei scripto obligavit atque vinxit, nec omnino ad eum
suprascripta damna pertineant, qui ei in regimine
successit; sed sit ei libera facultas, omnia quae per
libellos vel alia quaelibet scripta abalienata fuerint,
in proprium jus ecclesiae revocare, et ita ordinare,
ut Deo et nobis debitum obsequium valeat exhibere.
Nam cum regibus et imperatoribus ea quae regni et
imperii sunt, nisi se viventibus, dare non liceat,
exceptis ecclesiis, quomodo abbatibus et episcopis
res ecclesiarum per tempora suorum successorum
distribuere liceat? Omne quippe jus, sive lex, sive
quodlibet scriptum, vel quaelibet consuetudo, si contra
ecclesiae utilitatem fuerint, in irritum deducenda
sunt; nec nostra auctoritate debent firmari, quae
contra imperii auctorem et propagatorem probabuntur
inferri. Hoc ergo solum scriptum pro lege in
talibus causis habeatur, quod ecclesiae Dei prosit et
nullo modo obesse possit. Quod si aliquis contra
hanc constitutionem nostram ire tentaverit, tamquam
rebellis judicetur, et sit ei anathema maranatha,
nisi resipiscat, ab universis episcopis qui huic
imperii nostri edicto subscripserunt vel assensum
praebuerunt, sive presbyteri sunt. Amen.
Actum 12 Kalendas Octobris, indictione 12
anno 3 domni Gregorii quinti papae pontificatus,
promulgata per manus Gerberti sanctae Ravennatis
ecclesiae archiepiscopi, in ea synodo in qua Mediolanensi
episcopo Arnulfo nomine papatum ablatum
est, in basilica beati Petri quae vocatur ad Coelum
aureum; et subscripserunt omnes qui adfuerunt
episcopi.
#Incipit constitutio decretatis sacrae legis domni Ottonis
piissimi imperatoris.@#
Otto Dei gratia Romanorum imperator augustus,
consulibus senatus populique Romani, archiepiscopis,
abbatibus, marchionibus, comitibus
et cunctis judicibus intra Italiam constitutis in perpetuum.
Comperimus, quod episcopi et abbates ecclesiarum,
possessionibus abutantur, et per scripta
quibuscumque personis attribuant, et hoc non ad
utilitatem ecclesiarum, sed pecuniae, affinitatis et
amicitiae causa. Dumque eorum successores et pro
domorum Dei restauratione ac pro rei publicae officio
nostroque obsequio commonentur, suarum ecclesiarum
praedia ab aliis detineri causantur, seque imperata
non posse perficere, re vera demonstrant.
Proinde quia status ecclesiarum Dei annullatur, nostraque
imperialis majestas non minus patitur detrimentum,
dum subditi nobis debita non possunt
exhibere obsequia, constituimus et imperiali edicto
confirmamus, ut omnia scripta, sive si libelli nomine
sive si emphitheusis prolatum fuerit, quod de ecclesiis
Dei sive aliquo modo effici non possit, obeunte
actore obeat, solusque detrimentum habeat, qui se
ei scripto obligavit atque vinxit, nec omnino ad eum
suprascripta damna pertineant, qui ei in regimine
successit; sed sit ei libera facultas, omnia quae per
libellos vel alia quaelibet scripta abalienata fuerint,
in proprium jus ecclesiae revocare, et ita ordinare,
ut Deo et nobis debitum obsequium valeat exhibere.
Nam cum regibus et imperatoribus ea quae regni et
imperii sunt, nisi se viventibus, dare non liceat,
exceptis ecclesiis, quomodo abbatibus et episcopis
res ecclesiarum per tempora suorum successorum
distribuere liceat? Omne quippe jus, sive lex, sive
quodlibet scriptum, vel quaelibet consuetudo, si contra
ecclesiae utilitatem fuerint, in irritum deducenda
sunt; nec nostra auctoritate debent firmari, quae
contra imperii auctorem et propagatorem probabuntur
inferri. Hoc ergo solum scriptum pro lege in
talibus causis habeatur, quod ecclesiae Dei prosit et
nullo modo obesse possit. Quod si aliquis contra
hanc constitutionem nostram ire tentaverit, tamquam
rebellis judicetur, et sit ei anathema maranatha,
| null |
60e444e0-d993-4aca-8464-4f5e7fb7edb3
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
nisi resipiscat, ab universis episcopis qui huic
imperii nostri edicto subscripserunt vel assensum
praebuerunt, sive presbyteri sunt. Amen.
Actum 12 Kalendas Octobris, indictione 12
anno 3 domni Gregorii quinti papae pontificatus,
promulgata per manus Gerberti sanctae Ravennatis
ecclesiae archiepiscopi, in ea synodo in qua Mediolanensi
episcopo Arnulfo nomine papatum ablatum
est, in basilica beati Petri quae vocatur ad Coelum
aureum; et subscripserunt omnes qui adfuerunt
episcopi.
| null |
f45d8e90-7bf6-44ca-8de5-d896e161bb63
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
#Incipit kapitulum domni Ottonis tercii imperatoris
piissimi Augusti.@#
Cotidie contra leges agitur, cotidie mali male
facere non verentur. Ideo hac lege omne per aevum,
divinitate propicia, valitura edicimus, ut toto anni
tempore liceat judicibus causas agere, lites dirimere,
tumultus quaestionum terminare et diffinire, ut
qui cotidie leges offendunt, cotidie legis sententia
feriantur. Nec enim tempore messium vel vindemiarum
legis edictum debent effugere, qui nullo
tempore peccare desierunt. Bene enim facere,
verum dicere, justiciam amare, rectum judicare,
omni tempore licet, semperque licebit, quia a
bonis numquam, a malis autem operibus semper
requiescendum esse catholice didicimus et jugiter
conservandum, Deo auctore et imperiali majestate,
decrevimus. David autem rex et propheta dicit: #Beati qui custodiunt judicium et faciunt justitiam in
omni tempore.@#
In natale vero Domini, in epiphania,
in pascha, in ascensione Domini, in pentecosten,
in diebus dominicis et in festis praecipuis
et in constitutis jejuniorum diebus judiciarios motus
exequi, publicas quaestiones appeti, ut cum omni
vigilantia solennitates christianorum celebrentur,
penitus prohibemus.
#Incipit kapitulum domni Ottonis tercii imperatoris
piissimi Augusti.@#
Cotidie contra leges agitur, cotidie mali male
facere non verentur. Ideo hac lege omne per aevum,
divinitate propicia, valitura edicimus, ut toto anni
tempore liceat judicibus causas agere, lites dirimere,
tumultus quaestionum terminare et diffinire, ut
qui cotidie leges offendunt, cotidie legis sententia
feriantur. Nec enim tempore messium vel vindemiarum
legis edictum debent effugere, qui nullo
tempore peccare desierunt. Bene enim facere,
verum dicere, justiciam amare, rectum judicare,
omni tempore licet, semperque licebit, quia a
bonis numquam, a malis autem operibus semper
requiescendum esse catholice didicimus et jugiter
conservandum, Deo auctore et imperiali majestate,
decrevimus. David autem rex et propheta dicit: #Beati qui custodiunt judicium et faciunt justitiam in
omni tempore.@#
In natale vero Domini, in epiphania,
in pascha, in ascensione Domini, in pentecosten,
in diebus dominicis et in festis praecipuis
et in constitutis jejuniorum diebus judiciarios motus
exequi, publicas quaestiones appeti, ut cum omni
vigilantia solennitates christianorum celebrentur,
penitus prohibemus.
| null |
3c6e5b73-0e69-4a28-83b6-757c0cc10b0b
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
#Pacificatio et confirmatio Ottonis cum Venetis.@#
In nomine sancte et individue Trinitatis. Otto
divina favente clementia imperator augustus. Omnibus
nostris fidelibus presentibus ac futuris notum
esse volumus, eo quod orta fuit dissensio inter nos et
Veneticos. Unde nos divina pietate commoti, et interventu
nostre serenissime Adheleidae dominae matris
augustae, ac Theophanu dilectae conjugis nostrae
nostrique imperii consortis, deliniti, precibusque
pauperum ipsius gentis sedati, pacem et fedus inter
nos inivimus, eo tenore, quatenus de hac dissensione
ita nos quam nostri heredes ne molestiam nec inquietudinem
nullo ipsius gentis homini inferant, et a
nobis et a nostris heredibus hujus similem dissensionem
post hac sine juditio, quod in pacto quod illis
constituimus continetur, non recipiant; sed inlesi
et securi omnium hominum molestia remota in perpetuum
permaneant. Et ut verius credatur, diligentiusque
ab omnibus observetur, sigilli nostri impressione
subtersignari jussimus.
Signum (L. M.) domini Ottonis secundi imperatoris
et invictissimi augusti.
Adelbertus cancellarius ad vicem Petri episcopi
et archicancellarii recognovi et scripsi.
#Securitas Venetorum prestita per Ottonem imperatorem.@#
In nomine Patris et Filii et Spiritus sancti. Anno
dominice incarnationis 983, indictione undecima,
anno vero regni secundi Ottonis 26º, imperii autem
ejusdem 16, 7 Idus Junias. Residentibus cum Ottone
piissimo imperatore ac invictissimo augusto Adheleida
matre sua, cum Theuphanu conjuge ejus, seu
principibus ultramontanis et Italicis, Willigiso Maguntino
archipresule, et Gislario Magdiburgensi,
seu Ecberto Treveriensi archipresulibus, Petro Ticinensi
et Petro Cumano episcopis, Deodrico Mettensi,
Albino Bresenono episcopis, Ezulo duce Bajoariorum,
Ottone Wilelmo comitibus, aliisque
quam pluribus majoris et inferioris ordinis nobilibus
hominibus, imperialem adierunt celsitudinem Venetici,
ostendendo precepta et confirmationes quas
antecessores eorum a regibus et ab imperatoribus
habuerunt, quatenus pacem et foedera tam firma et
rata per imperialem paginam dignitas imperialis
constitueret, ut liberi et securi absque ulla laesione
per totum suum imperium habirent. Ob quam gratiam
consultum est ab omnibus ecclesiasticis viris
et secularibus propter divinum amorem et recompensationem
regni caelestis, congruum esset efficere,
quod iidem Venetici petebant. Idcirco jussit majestas
imperii hujuscemodi scriptum scribere, et
cum confirmatione suae propriae manus sigilli sui
impressione corroborare, ut deinceps talis dissensio
nunquam inter se et illos aut suos heredes oriatur,
ut majores et minores illius Venetiae populi patriae
per suum imperium, orientem versus meridiem occidentem
et septentrionem, libere et secure ambulent.
#Pacificatio et confirmatio Ottonis cum Venetis.@#
In nomine sancte et individue Trinitatis. Otto
divina favente clementia imperator augustus. Omnibus
nostris fidelibus presentibus ac futuris notum
esse volumus, eo quod orta fuit dissensio inter nos et
Veneticos. Unde nos divina pietate commoti, et interventu
nostre serenissime Adheleidae dominae matris
augustae, ac Theophanu dilectae conjugis nostrae
nostrique imperii consortis, deliniti, precibusque
pauperum ipsius gentis sedati, pacem et fedus inter
nos inivimus, eo tenore, quatenus de hac dissensione
ita nos quam nostri heredes ne molestiam nec inquietudinem
nullo ipsius gentis homini inferant, et a
nobis et a nostris heredibus hujus similem dissensionem
post hac sine juditio, quod in pacto quod illis
constituimus continetur, non recipiant; sed inlesi
et securi omnium hominum molestia remota in perpetuum
permaneant. Et ut verius credatur, diligentiusque
ab omnibus observetur, sigilli nostri impressione
subtersignari jussimus.
Signum (L. M.) domini Ottonis secundi imperatoris
et invictissimi augusti.
Adelbertus cancellarius ad vicem Petri episcopi
et archicancellarii recognovi et scripsi.
#Securitas Venetorum prestita per Ottonem imperatorem.@#
In nomine Patris et Filii et Spiritus sancti. Anno
dominice incarnationis 983, indictione undecima,
anno vero regni secundi Ottonis 26º, imperii autem
ejusdem 16, 7 Idus Junias. Residentibus cum Ottone
piissimo imperatore ac invictissimo augusto Adheleida
matre sua, cum Theuphanu conjuge ejus, seu
principibus ultramontanis et Italicis, Willigiso Maguntino
archipresule, et Gislario Magdiburgensi,
seu Ecberto Treveriensi archipresulibus, Petro Ticinensi
et Petro Cumano episcopis, Deodrico Mettensi,
Albino Bresenono episcopis, Ezulo duce Bajoariorum,
Ottone Wilelmo comitibus, aliisque
quam pluribus majoris et inferioris ordinis nobilibus
hominibus, imperialem adierunt celsitudinem Venetici,
ostendendo precepta et confirmationes quas
antecessores eorum a regibus et ab imperatoribus
habuerunt, quatenus pacem et foedera tam firma et
rata per imperialem paginam dignitas imperialis
constitueret, ut liberi et securi absque ulla laesione
per totum suum imperium habirent. Ob quam gratiam
consultum est
| null |
f74b54db-c293-44ba-9cb9-a71b20d6f45d
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
ab omnibus ecclesiasticis viris
et secularibus propter divinum amorem et recompensationem
regni caelestis, congruum esset efficere,
quod iidem Venetici petebant. Idcirco jussit majestas
imperii hujuscemodi scriptum scribere, et
cum confirmatione suae propriae manus sigilli sui
impressione corroborare, ut deinceps talis dissensio
nunquam inter se et illos aut suos heredes oriatur,
ut majores et minores illius Venetiae populi patriae
per suum imperium, orientem versus meridiem occidentem
et septentrionem, libere et secure ambulent.
| null |
37eb234a-e7c7-43bb-8491-46f708a84f76
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
#Incipit kapitula quae instituit domnus Otto gloriosissimus
imperator et item Otto filius ejus gloriosus
rex, una cum summis principibus, id est episcopis
abbatibus judicibus, seu cum omni populo.@#
Antiquis est institutum temporibus, ut si cartarum
inscriptio, quae constabat ex praediis, falsa
ab adversario diceretur, sacrosanctis evangeliis tactis
veram esse ab ostensore probabatur, sicque sibi
praedium deliberatione judicum vendicabat. Qua ex
re mos detestabilis in Italia improbusque non imitandus
inolevit, ut legum specie jure jurando
acquireret, qui Deum non timendo minime perjurare
formidaret. Tempore igitur quo piissimus rex
Otto Romae unctionem suscepit imperii, residente
in synodo summo et universali papa domno
Johanne tercio decimo anno, ab Italiae proceribus
est adclamatum, ut imperator sanctus mutata
lege facinus indignum destrueret, per quod,
si corpore quisquam dives fieret, anima vero pereunte
pauper in aeternum maneret. Judicio itaque
domni papae piissimique augusti expectatum est ad
illam usque synodum quae parva post intercapedine
habita est Ravennae. Cumque ibidem ex
eadem re proclamatio repeteretur, ob quorumdam
procerum absentiam usque ad id tempus est expectatum,
quod gloriosissimi augusti Ottonis
rex Otto gloriosus filius, et Chuonradus Burgundiae
rex Italiam properantes, Veronae colloquium cum
omnibus Italiae proceribus habuerunt. In hoc itaque
cum ab omnibus imperatoriae aures magnis quaestibus
pulsarentur, ut mutata lege fraudem hanc tam
diram ab Italia tolleret, convenientibus vel consentientibus
cunctis, legem hujusmodi secundum
inferiora promulgavit capitula.
1.
Si de praediis contentio emerserit, et utraque
pars sive altera cartis seu scriptionibus praedium
sibi vendicare voluerit, si ipse qui cartam falsam
appellaverit, per pugnam declarare voluerit, ut
ita decernatur. Sin aliter, secundum priora capitula
determinetur edicimus.
2.
De aecclesiarum rebus, ut per advocatos fiat,
similiter jubemus.
3.
De investitura praedii si contentio fuerit, similiter
ut per pugnam decernatur edicimus.
4.
Si quis per se ipsum, aut suum nuntium
quicquam alicui deposuerit, et depositum cupiditate
victus negaverit, si viginti solidorum pretium
fuerit, ut per pugnam veritas decernatur praecipimus.
5.
Si quis dixerit quod per vim de praedio cartam
alicui fecerit, ut per pugnam veritas decernatur
edicimus.
6.
De furto aut scacho, si ultra sex solidos fuerit,
similiter ut per pugnam veritas inveniatur
praecipimus.
7.
Si quis equum suum vel cetera animalia sive
rem suam super aliquem reppererit, et ipse warentem
dare se dixerit, statim juret ut ad certum warentem
eum conducat, et super tertium warentem
et tertium comitatum non procedat. Et si hoc
facere noluerit, rem perdat, et secundum legem
componat.
8.
Laicorum vero nullum praeter comites in solis
ecclesiasticis rebus advocatorem habere ullum
permittimus.
9.
Quacumque lege, sive etiam Romana, in omni
regno Italico homo vixerit, haec omnia, ut in his
capitulis per pugnam decrevimus, servare praecipimus;
ita tamen, ut si eorum unum aut juvenilis
aut decrepita aetas seu infirmitas pugnare prohibuerit,
liceat ei pro se pugnatorem imponere, et
alterum similiter facere.
10.
Aecclesiae et comites seu viduae lites suas de
his quae in suprascriptis capitulis continentur,
per consimiles advocatos pugna dirimant. Ceteri
homines natura liberi, secundum legem pristinam
per semetipsos respondeant et determinent.
11.
Diaconorum, presbiterorum, episcoporum
filios, notarios, sculdasios, comites, judices fieri,
omnibus modis prohibemus.
Actum sub urbe Veronense, in loco qui
dicitur insula sancti Zenonis, 4 Kalendarum Novembrium,
anno dominicae incarnationis 967,
imperii domni Ottonis serenissimi imperatoris
augusti sexto, regni vero filii ejus domni Ottonis
sexto, inditione undecima.
#Incipit kapitula quae instituit domnus Otto gloriosissimus
imperator et item Otto filius ejus gloriosus
rex, una cum summis principibus, id est episcopis
abbatibus judicibus, seu cum omni populo.@#
Antiquis est institutum temporibus, ut si cartarum
inscriptio, quae constabat ex praediis, falsa
ab adversario diceretur, sacrosanctis evangeliis tactis
veram esse ab ostensore probabatur, sicque sibi
praedium deliberatione judicum vendicabat. Qua ex
re mos detestabilis in Italia improbusque non imitandus
inolevit, ut legum specie jure jurando
acquireret, qui Deum non timendo minime perjurare
formidaret. Tempore igitur quo piissimus rex
Otto Romae unctionem suscepit imperii, residente
in synodo summo et universali papa domno
Johanne tercio decimo anno, ab Italiae proceribus
est adclamatum, ut imperator sanctus mutata
lege facinus indignum destrueret,
| null |
2d305256-f1d3-4a39-9173-d10d290c5203
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
per quod,
si corpore quisquam dives fieret, anima vero pereunte
pauper in aeternum maneret. Judicio itaque
domni papae piissimique augusti expectatum est ad
illam usque synodum quae parva post intercapedine
habita est Ravennae. Cumque ibidem ex
eadem re proclamatio repeteretur, ob quorumdam
procerum absentiam usque ad id tempus est expectatum,
quod gloriosissimi augusti Ottonis
rex Otto gloriosus filius, et Chuonradus Burgundiae
rex Italiam properantes, Veronae colloquium cum
omnibus Italiae proceribus habuerunt. In hoc itaque
cum ab omnibus imperatoriae aures magnis quaestibus
pulsarentur, ut mutata lege fraudem hanc tam
diram ab Italia tolleret, convenientibus vel consentientibus
cunctis, legem hujusmodi secundum
inferiora promulgavit capitula.
1.
Si de praediis contentio emerserit, et utraque
pars sive altera cartis seu scriptionibus praedium
sibi vendicare voluerit, si ipse qui cartam falsam
appellaverit, per pugnam declarare voluerit, ut
ita decernatur. Sin aliter, secundum priora capitula
determinetur edicimus.
2.
De aecclesiarum rebus, ut per advocatos fiat,
similiter jubemus.
3.
De investitura praedii si contentio fuerit, similiter
ut per pugnam decernatur edicimus.
4.
Si quis per se ipsum, aut suum nuntium
quicquam alicui deposuerit, et depositum cupiditate
victus negaverit, si viginti solidorum pretium
fuerit, ut per pugnam veritas decernatur praecipimus.
5.
Si quis dixerit quod per vim de praedio cartam
alicui fecerit, ut per pugnam veritas decernatur
edicimus.
6.
De furto aut scacho, si ultra sex solidos fuerit,
similiter ut per pugnam veritas inveniatur
praecipimus.
7.
Si quis equum suum vel cetera animalia sive
rem suam super aliquem reppererit, et ipse warentem
dare se dixerit, statim juret ut ad certum warentem
eum conducat, et super tertium warentem
et tertium comitatum non procedat. Et si hoc
facere noluerit, rem perdat, et secundum legem
componat.
8.
Laicorum vero nullum praeter comites in solis
ecclesiasticis rebus advocatorem habere ullum
permittimus.
9.
Quacumque lege, sive etiam Romana, in omni
regno Italico homo vixerit, haec omnia, ut in his
capitulis per pugnam decrevimus, servare praecipimus;
ita tamen, ut si eorum unum aut juvenilis
aut decrepita aetas seu infirmitas pugnare prohibuerit,
liceat ei pro se pugnatorem imponere, et
alterum similiter facere.
10.
Aecclesiae et comites seu viduae lites suas de
his quae in suprascriptis capitulis continentur,
per consimiles advocatos pugna dirimant. Ceteri
homines natura liberi, secundum legem pristinam
per semetipsos respondeant et determinent.
11.
Diaconorum, presbiterorum, episcoporum
filios, notarios, sculdasios, comites, judices fieri,
omnibus modis prohibemus.
Actum sub urbe Veronense, in loco qui
dicitur insula sancti Zenonis, 4 Kalendarum Novembrium,
anno dominicae incarnationis 967,
imperii domni Ottonis serenissimi imperatoris
augusti sexto, regni vero filii ejus domni Ottonis
sexto, inditione undecima.
1.
Si de praediis contentio emerserit, et utraque
pars sive altera cartis seu scriptionibus praedium
sibi vendicare voluerit, si ipse qui cartam falsam
appellaverit, per pugnam declarare voluerit, ut
ita decernatur. Sin aliter, secundum priora capitula
determinetur edicimus.
2.
De aecclesiarum rebus, ut per advocatos fiat,
similiter jubemus.
3.
De investitura praedii si contentio fuerit, similiter
ut per pugnam decernatur edicimus.
4.
Si quis per se ipsum, aut suum nuntium
quicquam alicui deposuerit, et depositum cupiditate
victus negaverit, si viginti solidorum pretium
fuerit, ut per pugnam veritas decernatur praecipimus.
5.
Si quis dixerit quod per vim de praedio cartam
alicui fecerit, ut per pugnam veritas decernatur
edicimus.
6.
De furto aut scacho, si ultra sex solidos fuerit,
similiter ut per pugnam veritas inveniatur
praecipimus.
7.
Si quis equum suum vel cetera animalia sive
rem suam super aliquem reppererit, et ipse warentem
dare se dixerit, statim juret ut ad certum warentem
eum conducat, et super tertium warentem
et tertium comitatum non procedat. Et si hoc
facere noluerit, rem perdat, et secundum legem
componat.
8.
Laicorum vero nullum praeter comites in solis
ecclesiasticis rebus advocatorem habere ullum
permittimus.
9.
Quacumque lege, sive etiam Romana, in omni
regno Italico homo vixerit, haec omnia, ut in his
capitulis per pugnam decrevimus, servare praecipimus;
ita tamen, ut si eorum unum aut juvenilis
aut decrepita aetas seu infirmitas pugnare prohibuerit
| null |
3b22ceeb-eb8a-4e16-b02f-93ced0db7abd
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
,
liceat ei pro se pugnatorem imponere, et
alterum similiter facere.
10.
Aecclesiae et comites seu viduae lites suas de
his quae in suprascriptis capitulis continentur,
per consimiles advocatos pugna dirimant. Ceteri
homines natura liberi, secundum legem pristinam
per semetipsos respondeant et determinent.
11.
Diaconorum, presbiterorum, episcoporum
filios, notarios, sculdasios, comites, judices fieri,
omnibus modis prohibemus.
Actum sub urbe Veronense, in loco qui
dicitur insula sancti Zenonis, 4 Kalendarum Novembrium,
anno dominicae incarnationis 967,
imperii domni Ottonis serenissimi imperatoris
augusti sexto, regni vero filii ejus domni Ottonis
sexto, inditione undecima.
| null |
6db2d1c3-ae8a-4c18-9ec3-eb0f141f3825
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
Acta conventus Augustani
Cum excellentissimus piissimusque Otto rex, superna
attractus clementia, non minus de negotio
spiritali, quam de statu christiani imperii tractare
disponeret, imprimis pontificum, aliorumque primatum
suorum communi consilio fretus, anno incarnationis
952, indictione 10, anno vero regni ejus
16 sub die 7 Id. Aug., placitum conventumque synodalem
Augustae fieri decrevit, quatenus concordi diligentia,
tam sancti cleri quam populi ecclesiae stabilitatis
profectus et totius christianitatis utilitates
tractarentur. Cujus divinae rei dispositionem per reverentissimi
atque prudentissimi Frithurici Maguntinae
sedis archiepiscopi industriam maxime gubernari
deliberavit. Heroldo etiam Juvavensis ecclesiae
archiepiscopo, Manase quoque Mediolanensis ecclesiae
archiepiscopo, Petro Ravennati archiepiscopo, caeterisque
Italiae, Galliae, Germaniae, subnotatis pontificibus
huic discussioni operam exigentibus: Udalrico
Augustensis ecclesiae episcopo; Annoni Wangionensis
ecclesiae episcopo; Starcando Eihstetensis
ecclesiae episcopo; Cunrado Constantiensis ecclesiae
episcopo; Poponi Werziburgensis ecclesiae
episcopo; Godefrido Nemetensis ecclesiae episcopo;
Harberto Curiensis ecclesiae episcopo; Uodoni Argentinensis
ecclesiae episcopo; Lantberto Frisingenensis
ecclesiae episcopo; Hugone Brixiensis ecclesiae
episcopo; Michael Radesbonensis ecclesiae
episcopo; Adelberto Pataviensis ecclesiae episcopo;
Luidfrido Ticinensis ecclesiae episcopo; Gisibrando
Terdonensis ecclesiae episcopo; Antonio Bricsiensis
ecclesiae episcopo; Waldone Cumano episcopo;
Deodato Parmensis ecclesiae episcopo; Wittone Mutinensis
ecclesiae episcopo; Adelhardo Regenensis
ecclesiae episcopo; Sigolfo Placentinae ecclesiae episcopo;
Adalgiso Aquensis ecclesiae episcopo; cum
eorum unanimis diligentia huic ecclesiastico negotio
vigilanter instaret, omnibus ratum putabatur,
principem regni beatae matris ecclesiae devotum filium
postulare, quatenus ibidem divina discutientibus interesse
dignaretur. Tum die praefinito eo veniens,
dulcisona modulationum jocunditate, honorifice, uti
regiam dignitatem decuerat, ab omnibus acceptus,
missae celebratione finita, satisfaciendo pontificum
petitioni cum insigni privatim turba synodum intravit.
Interim reverendus Mogontinae sedis archiepiscopus
Frithuricus se e solio erigens, humiliter,
strenueque sermonem regulari studio congruentem
protulerat; deinde cuncta, quae de jure ecclesiastico
juxta canonicam auctoritatem et imitanda sanctorum
patrum decreta erant ventilata pronuncians, in hisce
omnibus huic rei necessariis se in commune ejus
praesidium sentire postulabat. Quibus rex, superni
amoris igne succensus et zelo divini amoris animatus,
mentis corporisque nisu ecclesiasticarum rerum
auxiliatorem, defensorem promptissimum, se esse
promittendo certificavit. Hac videlicet promissione
audita regali, praelibatus archiepiscopus residens,
communi caeterorum assensu capitula subsequentia
titulari praecepit.
1.
Si quis episcoporum, presbyterorum, diaconorum,
subdiaconorumque uxorem acceperit, a sibi
injuncto officio deponendus est, sicut in concilio
Carthaginensi tenetur cap. 25.
2.
Episcopos, presbyteros, vel aliquem de clero,
canes venandi amore vel accipitres habere non licet,
sicut in concilio legitur Toletano cap. 10. Quisquis
autem personarum hujusmodi in hac voluptate delectatus
fuerit, quamdiu in illa detestabili voluptate
detinetur, ab omni ecclesiastico officio cesset.
3.
Episcopus, presbyter, aut diaconus aleae vacans,
si ab hoc interdicto opere cessare noluerit, velut in
canone apostolorum habetur capitulo quadragesimo
secundo, deponendus erit.
4.
Nullus in clericatus officio manens mulierem
subintroductam secum habitare permittat. Si vero
aliqua suspicionum maculis adspersa contra haec
agere tentaverit, ab episcopo vel ejus misso virgis
caesa detondeatur. Si autem saecularis potestas hoc
fieri prohibuerit, regia potestate faemina coacta
praelatae sententiae subjaceat.
5.
Diversa saecularis vitae negotia fugientes, et
monasticae institutionis normam aggredientes, extra
claustrum sine licentia proprii abbatis ire non licet:
sed tantummodo jejunio et orationi vacare, in locis
quibus renunciaverunt seculo permanentes, sicut in
concilio Chalcedonensi praecipitur.
6.
Oportet etiam episcopum, in cujus dioecesi
coenobium situm est, monachorum providentiam
gerere, et si aliquid correctione dignum repperit,
corrigere festinet.
7.
Clericis monachicum habitum sequi cupientibus,
et pro remuneratione divina saecularibus spretis
arctiorem vitam adire volentibus, nullatenus introeundi
aditus ab episcopo denegetur, sed potius
eum in tali conversatione perstare exhortari conetur,
sicut in concilio Toletano habetur cap. 50.
8.
Sanctimonialis, quae spontanea voluntate,
strictiori vitae proposito se alligare voluerit, nulla re
obstante, id quod bona intentione disposuerat peragendum,
ab episcopo impediatur.
9.
Ut laici presbyteros sine conscientia et consensu
proprii episcopi ab ecclesiis eis canonice commendatis
non ejicere praesumant, nec alios locum
eorum subire faciant; quia ut ab episcopis ordinantur,
ita necesse est ab ipsis ecclesias procurandas
accipiant, sicut in concilio habetur Arelatensi
cap. 4.
10.
Ut omnis decimatio in potestate episcopi sit,
et si neglecta
| null |
9c1a77b3-05bb-47db-9619-d79b7dfdd166
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
fuerit, quidquid inde emendandum sit,
coram episcopo ejusve misso corrigatur.
11.
Episcopus, presbyter, diaconus, subdiaconus,
ut in multis conciliis firmatum est, quia divina ministeria
contrectant, ab uxoribus abstineant. Caeteri
autem clerici, quando ad maturiorem aetatem pervenerint,
licet nolentes, ad continentiam cogantur.
Acta conventus Augustani
Cum excellentissimus piissimusque Otto rex, superna
attractus clementia, non minus de negotio
spiritali, quam de statu christiani imperii tractare
disponeret, imprimis pontificum, aliorumque primatum
suorum communi consilio fretus, anno incarnationis
952, indictione 10, anno vero regni ejus
16 sub die 7 Id. Aug., placitum conventumque synodalem
Augustae fieri decrevit, quatenus concordi diligentia,
tam sancti cleri quam populi ecclesiae stabilitatis
profectus et totius christianitatis utilitates
tractarentur. Cujus divinae rei dispositionem per reverentissimi
atque prudentissimi Frithurici Maguntinae
sedis archiepiscopi industriam maxime gubernari
deliberavit. Heroldo etiam Juvavensis ecclesiae
archiepiscopo, Manase quoque Mediolanensis ecclesiae
archiepiscopo, Petro Ravennati archiepiscopo, caeterisque
Italiae, Galliae, Germaniae, subnotatis pontificibus
huic discussioni operam exigentibus: Udalrico
Augustensis ecclesiae episcopo; Annoni Wangionensis
ecclesiae episcopo; Starcando Eihstetensis
ecclesiae episcopo; Cunrado Constantiensis ecclesiae
episcopo; Poponi Werziburgensis ecclesiae
episcopo; Godefrido Nemetensis ecclesiae episcopo;
Harberto Curiensis ecclesiae episcopo; Uodoni Argentinensis
ecclesiae episcopo; Lantberto Frisingenensis
ecclesiae episcopo; Hugone Brixiensis ecclesiae
episcopo; Michael Radesbonensis ecclesiae
episcopo; Adelberto Pataviensis ecclesiae episcopo;
Luidfrido Ticinensis ecclesiae episcopo; Gisibrando
Terdonensis ecclesiae episcopo; Antonio Bricsiensis
ecclesiae episcopo; Waldone Cumano episcopo;
Deodato Parmensis ecclesiae episcopo; Wittone Mutinensis
ecclesiae episcopo; Adelhardo Regenensis
ecclesiae episcopo; Sigolfo Placentinae ecclesiae episcopo;
Adalgiso Aquensis ecclesiae episcopo; cum
eorum unanimis diligentia huic ecclesiastico negotio
vigilanter instaret, omnibus ratum putabatur,
principem regni beatae matris ecclesiae devotum filium
postulare, quatenus ibidem divina discutientibus interesse
dignaretur. Tum die praefinito eo veniens,
dulcisona modulationum jocunditate, honorifice, uti
regiam dignitatem decuerat, ab omnibus acceptus,
missae celebratione finita, satisfaciendo pontificum
petitioni cum insigni privatim turba synodum intravit.
Interim reverendus Mogontinae sedis archiepiscopus
Frithuricus se e solio erigens, humiliter,
strenueque sermonem regulari studio congruentem
protulerat; deinde cuncta, quae de jure ecclesiastico
juxta canonicam auctoritatem et imitanda sanctorum
patrum decreta erant ventilata pronuncians, in hisce
omnibus huic rei necessariis se in commune ejus
praesidium sentire postulabat. Quibus rex, superni
amoris igne succensus et zelo divini amoris animatus,
mentis corporisque nisu ecclesiasticarum rerum
auxiliatorem, defensorem promptissimum, se esse
promittendo certificavit. Hac videlicet promissione
audita regali, praelibatus archiepiscopus residens,
communi caeterorum assensu capitula subsequentia
titulari praecepit.
1.
Si quis episcoporum, presbyterorum, diaconorum,
subdiaconorumque uxorem acceperit, a sibi
injuncto officio deponendus est, sicut in concilio
Carthaginensi tenetur cap. 25.
2.
Episcopos, presbyteros, vel aliquem de clero,
canes venandi amore vel accipitres habere non licet,
sicut in concilio legitur Toletano cap. 10. Quisquis
autem personarum hujusmodi in hac voluptate delectatus
fuerit, quamdiu in illa detestabili voluptate
detinetur, ab omni ecclesiastico officio cesset.
3.
Episcopus, presbyter, aut diaconus aleae vacans,
si ab hoc interdicto opere cessare noluerit, velut in
canone apostolorum habetur capitulo quadragesimo
secundo, deponendus erit.
4.
Nullus in clericatus officio manens mulierem
subintroductam secum habitare permittat. Si vero
aliqua suspicionum maculis adspersa contra haec
agere tentaverit, ab episcopo vel ejus misso virgis
caesa detondeatur. Si autem saecularis potestas hoc
fieri prohibuerit, regia potestate faemina coacta
praelatae sententiae subjaceat.
5.
Diversa saecularis vitae negotia fugientes, et
monasticae institutionis normam aggredientes, extra
claustrum sine licentia proprii abbatis ire non licet:
sed tantummodo jejunio et orationi vacare, in locis
quibus renunciaverunt seculo permanentes, sicut in
concilio Chalcedonensi praecipitur.
6.
Oportet etiam episcopum, in cujus dioecesi
coenobium situm est, monachorum providentiam
gerere, et si aliquid correctione dignum repperit,
corrigere festinet.
7.
Clericis monachicum habitum sequi cupientibus,
et pro remuneratione divina saecularibus spretis
arctiorem vitam adire volentibus, nullatenus introeundi
aditus ab episcopo denegetur, sed potius
eum in tali conversatione perstare exhortari conetur,
sicut in concilio Toletano habetur cap. 50.
8.
Sanctimonialis, quae spontanea voluntate,
strictiori vitae proposito se alligare voluerit, nulla re
obstante, id quod bona intentione disposuerat peragendum,
ab episcopo impediatur.
9.
Ut laici presbyteros sine conscientia et
| null |
97d966eb-ae83-41a6-882d-9dfc4274dc9b
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
consensu
proprii episcopi ab ecclesiis eis canonice commendatis
non ejicere praesumant, nec alios locum
eorum subire faciant; quia ut ab episcopis ordinantur,
ita necesse est ab ipsis ecclesias procurandas
accipiant, sicut in concilio habetur Arelatensi
cap. 4.
10.
Ut omnis decimatio in potestate episcopi sit,
et si neglecta fuerit, quidquid inde emendandum sit,
coram episcopo ejusve misso corrigatur.
11.
Episcopus, presbyter, diaconus, subdiaconus,
ut in multis conciliis firmatum est, quia divina ministeria
contrectant, ab uxoribus abstineant. Caeteri
autem clerici, quando ad maturiorem aetatem pervenerint,
licet nolentes, ad continentiam cogantur.
1.
Si quis episcoporum, presbyterorum, diaconorum,
subdiaconorumque uxorem acceperit, a sibi
injuncto officio deponendus est, sicut in concilio
Carthaginensi tenetur cap. 25.
2.
Episcopos, presbyteros, vel aliquem de clero,
canes venandi amore vel accipitres habere non licet,
sicut in concilio legitur Toletano cap. 10. Quisquis
autem personarum hujusmodi in hac voluptate delectatus
fuerit, quamdiu in illa detestabili voluptate
detinetur, ab omni ecclesiastico officio cesset.
3.
Episcopus, presbyter, aut diaconus aleae vacans,
si ab hoc interdicto opere cessare noluerit, velut in
canone apostolorum habetur capitulo quadragesimo
secundo, deponendus erit.
4.
Nullus in clericatus officio manens mulierem
subintroductam secum habitare permittat. Si vero
aliqua suspicionum maculis adspersa contra haec
agere tentaverit, ab episcopo vel ejus misso virgis
caesa detondeatur. Si autem saecularis potestas hoc
fieri prohibuerit, regia potestate faemina coacta
praelatae sententiae subjaceat.
5.
Diversa saecularis vitae negotia fugientes, et
monasticae institutionis normam aggredientes, extra
claustrum sine licentia proprii abbatis ire non licet:
sed tantummodo jejunio et orationi vacare, in locis
quibus renunciaverunt seculo permanentes, sicut in
concilio Chalcedonensi praecipitur.
6.
Oportet etiam episcopum, in cujus dioecesi
coenobium situm est, monachorum providentiam
gerere, et si aliquid correctione dignum repperit,
corrigere festinet.
7.
Clericis monachicum habitum sequi cupientibus,
et pro remuneratione divina saecularibus spretis
arctiorem vitam adire volentibus, nullatenus introeundi
aditus ab episcopo denegetur, sed potius
eum in tali conversatione perstare exhortari conetur,
sicut in concilio Toletano habetur cap. 50.
8.
Sanctimonialis, quae spontanea voluntate,
strictiori vitae proposito se alligare voluerit, nulla re
obstante, id quod bona intentione disposuerat peragendum,
ab episcopo impediatur.
9.
Ut laici presbyteros sine conscientia et consensu
proprii episcopi ab ecclesiis eis canonice commendatis
non ejicere praesumant, nec alios locum
eorum subire faciant; quia ut ab episcopis ordinantur,
ita necesse est ab ipsis ecclesias procurandas
accipiant, sicut in concilio habetur Arelatensi
cap. 4.
10.
Ut omnis decimatio in potestate episcopi sit,
et si neglecta fuerit, quidquid inde emendandum sit,
coram episcopo ejusve misso corrigatur.
11.
Episcopus, presbyter, diaconus, subdiaconus,
ut in multis conciliis firmatum est, quia divina ministeria
contrectant, ab uxoribus abstineant. Caeteri
autem clerici, quando ad maturiorem aetatem pervenerint,
licet nolentes, ad continentiam cogantur.
| null |
151ea376-c853-482d-9927-ef4fab82cadf
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
#Capitulum Ottonis magni Romanorum imperatoris
Augusti datum Papia anno incarnationis Domini@# 971.
Si inter ecclesias vel alios ingenuos vel liberos
homines, aut inter ecclesiam vel hominem de prediis
seditio vel certamen sit, pugna decernatur. Si non
audeat, res sue infiscentur, et ecclesie vel homini
cui justitia pertinet, res sue reddantur.
#Capitulum Ottonis magni Romanorum imperatoris
Augusti datum Papia anno incarnationis Domini@# 971.
Si inter ecclesias vel alios ingenuos vel liberos
homines, aut inter ecclesiam vel hominem de prediis
seditio vel certamen sit, pugna decernatur. Si non
audeat, res sue infiscentur, et ecclesie vel homini
cui justitia pertinet, res sue reddantur.
| null |
9f54e52c-9810-4f58-ac04-34e9f4d6f832
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
#Praelocutio Rotberti Treverici metropolitani in synodo.@#
Multa sunt, Patres reverendi, quibus hic apud
serenissimos reges, in unum coacti residemus. Plurima
etiam quae vestra probitate ordinanda videntur.
Totius pene Galliae rem publicam pravorum temeritate
turbatam, magnisque subjacere periculis
constat. Unde et leges divinae atque humanae indiscrete
a malivolis contempnuntur, cum is cui
regnorum jura debentur, et imperandi potestas
transfusione paterna credita est, suorum insectatione
captus, ergastuloque immaniter trusus sit,
suorum adhuc gladiis infestetur, Remorum quoque
metropolim absque pastore fures atrocissime insectentur,
cultus divinus vilescat, religio canonica pro
nihilo sit. His ergo, Patres, vehementissime insistendum
arbitror, multaque nobis diligentia enitendum,
qui gratia sancti Spiritus hic in unum confluximus,
quatinus res ante dissolutae sic in foedus redeant, ut
et domno ac serenissimo regi libera regnandi reddatur
potestas, et per eum ecclesiae Remensi debitus
suus restituatur honor.
#Responsio Marini Romanae sedis legati.@#
Optime atque utiliter frater ac coepiscopus
Rotbertus rerum seriem tenuit. Etenim cum divinas
leges humanis praeponendas ipse pernoscat, considerata
tamen rerum fortuna, regiae dominationis
imperium ante dixit restaurandum, ut ejus vigore
firmato, ejusque potentia utiliter restituta, ejus post
liberalitate, ecclesiarum Dei honor consequenter
recrescat, ejus patrocinio agente, virtus bonis quibusque
redeat. Quod ut Deo annuente fieri queat, in
primis audienda atque strenuissime disponenda
videtur causa domni ac serenissimi regis, si id quoque
vestri judicii paciatur censura.
Synodus dixit: #Audiatur.@#
#Conquestio Ludovici regis apud Ottonem regem et synodum regni.@#
Quanto Hugonis instinctu, quantoque ejus impulsu
conqueri cogor, testis est ille, cujus gratia vos hic
congregatos paulo ante relatum est. Pater ejus, ut a
principio exordiar, patri meo regnum invidens, dum
ei domi militiaeque servitium deberet, regno illum
immaniter privavit et usque ad vitae ejus suprema
ergastulo inclusum esse fecit. Me vero parvum in
fasciculo farraginis a meis dissimulatum, in partes
transmarinas et prope in Rifeos fugere compulit.
Patre autem extincto et me in exilium deportato,
iste cum reminisceretur sui patris, ob insolentiam
interfecti, regni curam suscipere formidabat. Nobis
itaque invidens, Rodulfum promovit. Sed divinitas
res illius sicut et cetera determinans, ei quando voluit
finem regnandi dedit. Dum item regnum vacaret,
consilio bonorum me a partibus peregrinis exulantem
revocavit, ac omnium conibentia in regnum
promovit, nihil mihi praeter Laudunum relinquens.
Promotusque cum ea quae regii juris videbantur, repetere
niterer, id invidissime ferebat. Factus ergo
latenter adversarius, amicos si quos habebam,
pecuniis subvertebat, inimicos in odium amplius
incitabat. Tandem urgente invidia, apud piratas egit,
ut ab eis dolo caperer, regnum in se posse refundi
arbitrans, si id fieri contigisset. Nec defuit insidiis
effectus. Captus fui, carcerique mancipatus. Ille
vero, me eripere simulans, filios meos jure obsidum
dandos petebat. At iis qui mihi fide adjuncti erant
omnes dari reclamantibus, dimisso uno, a piratis me
recepit. Jam libertatem sperans, quo animus impelleret
ire volebam. Verum aliter provenisse manifestum
est. Nam captum mox in vincula conjecit,
ac annuali carceri mancipavit. Unde cum a cognatis
et amicis meis indignantibus sese impetendum
adverteret, libertatem spopondit si Laudunum acciperet.
Hoc tantum claudebar, hoc solo cum uxore
et natis recipiebar. Quid facerem? Castro vitam
praeposui; pro castro libertatem merui. Et en
omnibus privatus, omnium opem deposco. His si
dux contraire audeat, nobis tantum singulariter
congrediendum sit.
#Oratio Rotberti pro Ludovico.@#
Quoniam domni atque serenissimi regis satis breviter
ac dilucide digestam, optime ut arbitror conquestionem
percepimus, consequens videtur, ut
ejus causam in quantum fas est determinemus. Dux
ergo quia omnia pene regni jura in sese transfudit,
eique viribus reniti non valemus, mitius hoc
attemptandum arbitror, ut qui Deum non metuit, et
hominem non reveretur, multa ratione multaque
rerum consideratione, ad normam Deo juvante reducatur.
Igitur juxta Patrum decreta, et canonum
regulam, inprimis ad satisfactionem fraterne monendus
est, verbisque suasoriis ad id modestissime
revocandus. Quod si post blandam revocationis
ammonitionem resipiscere noluerit, omnium anathemate
feriatur, hoc habentes praesidio, quod jam a
domno papa correctus sit, jussusque a domini sui
insectatione quiescere.
#Responsio Marini legati pro eodem.@#
Reminiscor domnum papam ante hunc annum
| null |
6d17998b-2ad0-4cad-a7de-05027ab688b1
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
anathema in reos misisse qui hunc dominum et
regem Francorum insectabantur, epistolam quoque
suasoriam, ut ab eo non deficiant, bonis quibuslibet
delegatam, atque conquestionem de eadem re litteris
expressam, iis quibus sanior mens erat delegatam
fuisse. Unde et opinor justissime dictum, cum ante
a papa vocatus atque correctus sit, nunc quoque
caritatis gratia revocandus est, et diligentissima
suasione ut a malis quiescat commonendus. Et post
omnium anathemate dampnandus. Et non solum
ille, verum omnes qui ei in malis favere faventque.
Sed hanc solum a nobis accipiet opem. Numquid
vero ab alio quicquam opis accipiet? Ejus conquestio
in sua clausula, opem omnium postulat. Sed si a
nobis ei succurritur, a domno Ottone rege quid
accipiet? Et decretalia sancta acclamant, postquam
tirannis anathema dampnationis ab episcopis injectum
est, a bonis quoque potentibus vim inferendam,
ut si aecclesiasticis correctionibus ad normam redire
nolunt, saltem potentium vehementi violentia ad bonum
redire cogantur, ut vel invitis bona praestentur.
#Oratio Ottonis regis pro eodem.@#
Multa sunt, Patres, beneficia, quae a vobis domno
ac serenissimo regi Ludovico utiliter accommodari
valebunt. Etenim si ejus insectatores armis divinis
adoriamini, consequenter aut facili tumultu devicti
labascent, aut si quid impetendum relinquetur, facilius
nostris armis infirmabitur. Vos ergo, jubente
domni papae legato, vestri ordinis instrumenta
exerite, ac tanti regis adversarios anathematis
gladio transverberate. Contra quae si cervicem postea
erigere audeant, et dominicis interdictis resistere
non formidant, nostrum exinde erit, quibus commissum
est in hac mundi parte sanctam Dei aecclesiam
tueri, ut in tales arma sumamus, hujusmodi debellemus.
Et si necessitas adurgeat, strictis gladiis
usque ad immanissimam caedem perditissimorum
hominum deseviamus, habita in illos justissimae indignationis
causa, quod illicita aggrediantur, et pro
illicitis ammoniti, non corrigantur. Vos itaque tantum
vestris insistite: et post modestiam vestram,
virtus nostra sequetur.
#Epistola a synodo ad Hugonem delegata.@#
Sancta sinodus in palatio Angleheim sub domnis
atque orthodoxis regibus Ludovico et Ottone
utiliter habita, Hugoni duci. Quantis malis, quantaque
persecutione vexaveris illam venerabilem
Remorum metropolim, quanta quoque crudelitate
debacchatus sis in dominum tuum regem,
ora omnium locuntur, apud omnes agitatur.
Quod quam sceleratum, et quam pernitiosum sit,
divinae atque humanae leges copiosissime produnt.
Unde et tibi compatientes, ab talibus te
quiescere monemus, et ad dominum tuum,
multa mansuetudinis humilitate quantotius reverti
hortamur. Quod si contempseris, priusquam in
diversa referamur, anathemate sine dubio te
perstringemus, donec aut satisfacias, aut Romam
apud domnum papam ratiocinaturus petas.
Cujus litteris jam bis monitus es, et a tanto
facinore prohibitus. Unde et nos post illum, tercio
jam te ad correctionem revocamus.
ARTOLDI LIBELLUS SYNODO PORRECTUS.
Sanctae Romanae et apostolicae sedis vicario
domno Marino, universaeque sanctae synodo apud
Engulenheim congregatae, Artoldus, divina propitiante
clementia Remorum episcopus. Domnus
Agapitus papa litteras nobis et ceteris coepiscopis
nostrae dioeceseos direxit, in quibus praecepit,
ut ad hoc vestrae sanctitatis concilium
convenire studeremus, ita instructi de omnibus,
ut rei veritas miseriarum nostrae sedis, quas
patimur, coram sanctitate vestra manifesta fieri
posset. Quocirca propalare prudentiae vestrae commodum
duximus, qualiter res exordium coeperit
litis hujus, quae adhuc inter me et Hugonem
miserrime ventilatur. Defuncto siquidem Heriveo
archiepiscopo, Seulfum, qui archidiaconatus urbis
nostrae a tunc officio fungebatur, ad praesulatum
ejusdem sedis elegimus. Qui pontifex
ordinatus assumens zelum contra proximos praedecessoris
sui, cum eos per semet a loco depellere
non valeret, consilio inito cum quibusdam
laicis scilicet consiliariis suis, amicitiam
quaesivit Heriberti comitis, quam dato jurejurando
per eosdem consiliarios obtinuit eo tenore,
ut post obitum ipsius ad electionem pontificis
milites ecclesiae nullatenus aspirarent sine consilio
ipsius Heriberti: idem vero comes fratrem
Herivei praesulis, et nepotes ipsius a participatione
rerum Remensis episcopii separaret. Quibus
patratis, insimulati sunt iidem propinqui Herivei
praesulis a consiliariis Seulfi episcopi de
infidelitate ipsius senioris sui, accersitoque Heriberto
comite cum pluribus suis jubentur ad
rationem reddendam coram ipsis venire. Et quia
contra eos a quibus accusati fuerant, singulari
congredi certamine noluerunt, sublatis ab eis rebus
quas ex episcopio possidebant, comprehensi
sunt atque deducti per Heribertum comitem ad
Rotbertum regem, a quo etiam sub custodia
sunt detenti usque ad mortem ipsius Rotberti.
Tertio demum
| null |
c42c4b31-93e0-48c1-8158-11a3ebe866d6
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
sui episcopatus anno Seulfus episcopus,
ut plures asserunt, ab Heriberti familiaribus
veneno potatus defungitur. Mox itaque
comes Heribertus urbem Remensem adiit, et
ecclesiae milites, clericorum quoque quosdam de
rectoris electione ad suum consilium, ceu juratum
fuerat, intendere fecit. Cum quibus ad Rodulfum
regem pergens in Burgundiam, obtinuit
ab eo, ut sibi committeretur idem episcopium,
eo tenore, ut tam clericis quam laicis debitum
honorem concederet et conservaret, nec injustitiam
alicui faceret: sed ipsum episcopium aequo
jure gubernaret, donec talem clericum eidem regi
praesentaret, qui ad episcopale ministerium exequendum
rite ordinari valeret. Qui comes ad
eamdem urbem regressus, res episcopii prout
sibi placuit fautoribus suis divisit, caeteris abstulit,
et absque ullo judicio vel lege, quos voluit
rebus expoliavit, vel ab urbe propulit. Odalricum
denique Aquensem episcopum in eadem
urbe suscipiens, episcopale inibi ministerium celebrare
praecepit. Sicque per annos sex et eo
amplius idem episcopium suo dominio vendicavit,
pro libitu proprio illud tractans, et in sede
praesulis residens tam ipse quam conjux sua,
donec septimo tandem anno, ortis inter ipsum
et regem Rodulfum atque Hugonem comitem
quibusdam simultatibus, Rodulfus rex cum Hugone
et Bosone fratre suo caeterisque pluribus
tam episcopis quam comitibus Remorum obsidet
urbem, succensentibus sibi episcopis, et conquerentibus
adversus eum, quod tam diuturno tempore
contra divinae legis auctoritates hanc urbem
permiserit vacare pastore. Quorum querimoniis
permotus rex, admonet clerum et populum
de pastoris electione, dans eis id agendi facultatem
ad Dei honorem et sui fidelitatem. Sicque
concordantibus cunctis, tam clericis quam laicis,
qui extra obsidionem erant, pluribus etiam
eorum qui clausi tenebantur in idipsum faventibus,
eligitur humilitatis nostrae persona in hoc
magis onere quam honore subeundo. Aperientibus
tandem tam militibus quam civibus portas urbis regi
Rodulfo, et episcopalem benedictionem mihi tradentibus
episcopis qui aderant decem et octo, et suscipientibus
nostram humilitatem tam clero universo
quam reliquis civibus, inibi inthronizatus ab episcopis
nostrae dioeceseos, impositum mihi, prout Deus
concessit, ministerium per annos ferme novem tractavi,
ordinans per dioecesim episcopos octo, et in
episcopio multos, prout competens videbatur, clericos,
quousque nono postmodum anno, postquam Ludovicum
regem, favente Hugone cunctisque regni
principibus, Gerbergam quoque reginam benedixeram
et sacro perfuderam chrismate, instigatus Hugo comes
iracundia, quod ei consentire vel conjungi noluerim
ad ipsius regis infidelitatem, adhibitis secum
Heriberto comite et Willelmo Nordmannorum principe,
Remensem obsidet urbem. Nec longum, sexta
scilicet obsidionis die, deseror ab omni pene coetu
laicalis militiae. Sicque derelictus ab his, ad Hugonem
et Heribertum compellor exire, a quibus coarctatus
et conterritus, cogor memet episcopali procuratione
abdicare, et ita me propellentes, in coenobio
sancti Basoli habitare constituunt: Hugonem
vero filium Heriberti, qui Autisiodori diaconus ordinatus
fuerat, in urbem introducunt, et civitate
potiuntur. Ludovicus autem rex a Burgundia rediens,
me apud sanctum Basolum reperit, et assumens secum,
simul cum propinquis meis, quorum res Heribertus
comes abstulerat, Laudunum deducit, quod
castrum tunc obsidebant Heribertus et Hugo: solutaque
obsidione oppidum ingredimur, nobisque metatus
degendi disponitur. Interim clerici nostri loci,
sed et laici quidam, pessime ab Heriberto tractantur,
et quidam clericorum in custodiis retruduntur,
res eorum auferuntur atque diripiuntur, rapinae per
totam urbem licite perpetrantur. Interea convocantur
episcopi nostrae dioeceseos ab Hugone et Heriberto,
satagentibus et quaerentibus ab eis de ordinatione
Hugonis filii Heriberti. Qui Suessionis congregati,
mittunt ad me Laudunum Hildegarium episcopum
cum aliis quibusdam legatis, mandantes ut
ad eos venirem, ad consentiendum scilicet hujus ordinationis
perversitati. Quibus remandavi, quod non
esset mihi competens ad eos illo proficisci, ubi adversarii
et inimici mei cum ipsis erant aggregati.
Quod si loqui mecum vellent, ad talem locum devenirent,
ubi sine periculo ad eos accedere possem.
Quibus advenientibus in locum ab eisdem delectum,
profectus sum ad eos, veniensque prosternor coram
ipsis, obsecrans ut propter amorem et honorem
Dei, tam mihi quam sibi competens consilium dare
studerent. Qui me de ordinatione praedicti Hugonis
interpellare coeperunt, et hoc omnimodis suadere, ut
eis in hac ordinatione consensum praeberem, promittentes
res nonnullas episcopii mihi se impetraturos.
At ego postquam responsum diu distuleram, videns
eos cunctos in proposito quod ceperant perseverantes,
surgens interdixi, palam cunctis audientibus excommunicans
auctoritate Dei
| null |
27b0a377-7725-4289-8435-7fdd8b7b0567
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
Patris omnipotentis, et
Filii, et Spiritus sancti, ut nullus eorum ad eamdem
ordinationem accederet, nec alicui in episcopali honore,
me vivente, manus imponeret, sed nec ullus
eamdem benedictionem suscipere praesumeret. Quod
si forte fieret, ad sedem apostolicam eos provocabam.
Illis inde furentibus, ut possem exire de medio
eorum, et Laudunum reverti, temperavi responsum:
dicens ut mitterent mecum, qui eis renunciaret,
quid consilii reperire valerem super hac re in domina
mea regina, et fidelibus ejus, quia rex non aderat.
Ad hoc illi mittunt Deroldum episcopum, putantes
me esse mutaturum consilium. Quo veniente, et coram
domina regina et fidelibus ejus inde me interpellante,
iterum exurgens praefatae modum excommunicationis
in eosdem episcopos jaculatus sum:
vocationem quoque ad sedem apostolicam iterare
curavi, excommunicans ipsum hunc Deroldum, id ut
eis omnino non taceret, sed cunctis manifeste proferret.
His ita gestis, parvipendentes illi nostram excommunicationem,
Remis accedunt, et quidam eorum
ordinationi huic manus applicuerunt, quidam
vero se subduxisse sciuntur. Ego vero cum rege
manens, quas ille scitur angustias pertulisse, secum
pertuli: et quando eum bello aggressi sunt Hugo et
Heribertus, cum ipso eram, et vix mortis evasi periculum.
Prolapsus itaque, auxilio et protectione Dei,
de medio inimicorum, profugus et vagabundus loca
invia quaeque silvasque perlustro, non ausus certo
consistere loco. Comites autem Hugo et Heribertus
affati quosdam nostros amicos sibi subditos, suadent,
ut me requirentes ad ipsos deducant, pollicentes
se mihi benefacturos, et rebus quas ipsi petissent
ditaturos. Requirentes ergo me amici, reperiunt
per diversa vagantem, et ita perducor a fratribus
meis et amicis ad praefatos comites. Qui postquam
me in potestate sua conspiciunt, quaerere coeperunt,
ut eis pallium a sede Romana mihi collatum traderem,
et sacerdotali me ministerio penitus abjurarem.
Quod ego nullatenus me facturum, neque pro amore
hujus vitae praesentis, attestor. Districtus igitur et
coangustiatus ab eis, episcopii tandem rebus abrenunciare
compellor: sicque rursus ad sanctum Basolum,
quasi vacans, habitaturus deducor. Mansi
denique paucis diebus in ipso coenobio, quoadusque
comperiens per certos ex familiaribus Heriberti comitis
nuncios, quod ab eo male de mea tractabatur
perditione, iterum iterumque nunciis hujusmodi
pavefactus et impulsus, locum deserui, et abdita lustra
silvarum vagabundus repetii, horisque silentibus,
et itinere devio Laudunum revertor, ibique susceptus
a rege, secum manere constituor. Mansi vero
ibidem cum ipso vel fidelibus ejus, expectans et deprecans
misericordiam Dei, donec ipse dignatus est
in cor domni regis Othonis mittere, ut ad subventionem
senioris mei regis, et nostram, properaret
in Franciam. Denique postquam domina nostra regina
Laudunum, propter absolutionem domni regis,
reliquerat, egressus inde ad domnum regem Othonem
cum seniore meo deveni rege, simulque Remos
accessimus. Cingitur itaque urbs exercitibus, et episcopi
qui aderant, me sedi nostrae restitui censent.
Mandatur ergo Hugoni a domno rege Othone, ut
egrediatur, et pervasam deserat urbem. At ille nutans
aliquamdiu et pro posse, ubi vidit ad resistendum
penitus sufficere se nequaquam valere, nec amicorum
sibi praesidia subvenire, decernit exeundum,
quaerens ut liber cum suis dimittatur abscedere.
Permittitur itaque sanus exire, cum omnibus qui
secum voluere comitari, et quaecunque secum voluit
ferre, nullo contradicente, asportavit. Sicque cum
regibus introgressus urbem, praecipior loco nostro et
honori restitui. Susceptus igitur a domnis archiepiscopis
Rotberto Trevirensi, et Frederico Magontiacensi,
comitantibus ceteris et congratulantibus, tam
clericis ecclesiae nostrae, quam reliquis civibus, ab
ipsis restituor cathedrae episcopali. Hugo vero Remis
egressus, Mosomum castrum cum suis occupat,
et muniens contra fideles regis senioris nostri detinet.
Habito denique colloquii placito inter reges,
seniorem meum videlicet ac domnum Othonem, super
Charam fluvium, convenimus ad illud, tam ego
quam ipse Hugo cum ordinatoribus suis. Ibique res
litis hujus ab episcopis auditur: protulitque litteras
ad sedem Romanam, quasi ex nostra persona datas,
excusationis meae, ac si vacationem petentes administrationis
episcopii nostri: quas me nunquam dictasse,
neque vel subscribendo aliquatenus corroborasse
protestatus sum, atque protestor. Et quia tunc
synodus convocata non fuerat, id opponentibus fautoribus
ipsius Hugonis, altercatio nostra determinari
non potuit. Synodus autem circa medium mensis
Novembris habenda Virduni utriusque partis episcopis
| null |
7d073012-efe1-4d8c-8ab0-6847bac2ccda
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
annuentibus denunciatur. Interim vero sedes
Remensis mihi regenda decernitur: idem vero Hugo
Mosomi commorari permittitur. Nec longum, instante
scilicet vindemiae tempore, hic noster aemulus Hugo,
assumens secum Theobaldum, regis inimicum et
regni nostri, cum aliis pluribus malefactoribus, in
villas Remensis episcopii contiguas urbi devenit,
et omne pene vinum ex his colligens in diversos pagos
abduci fecit. Tum multa mala inibi perpetrata,
et ecclesiae nostrae homines captivi abducti, et ad
redemptionem variis sunt adacti tormentis. Synodus
autem circa medium mensis denunciata, Virduni
celebratur, praesidente Rotberto praesule Trevirensi,
praecepto domni papae Romani, praesente quoque
domno Brunone, cum episcopis et abbatibus nonnullis.
Ad quam praefatus Hugo evocatus, missis
etiam duobus ad eum deducendum episcopis, Adalberone
et Gozlino, venire contempsit. Universa vero
synodus mihi Remense regendum decernit episcopium.
Indiciturque iterum synodus habenda die
Iduum mensis Januarii, quae et aggregatur, ut denunciatum
fuerat, in ecclesia sancti Petri ante prospectum
castri Mosomi, a domno Rotberto, convenientibus
ceteris quoque Trevirensis dioeceseos
episcopis, et aliquibus Remensis. Veniens autem illuc
aemulus noster Hugo, et locutus domno Rotberto,
synodum noluit ingredi: litteras vero quasi ex nomine
domni papae direxit ad episcopos per clericum
suum, qui eas Roma detulisse ferebatur, nihil auctoritatis
canonicae continentes, sed hoc tantum
praecipientes, ut Hugoni Remense redderetur episcopium.
Quibus recitatis, ineuntes episcopi consilium
cum abbatibus et ceteris qui aderant sapientibus,
responderunt non esse dignum vel congruum, ut
mandatum legationis apostolicae, quam dudum Rotbertus
archiepiscopus, deferente Frederico praesule
Magontiacensi, coram regibus et episcopis tam Galliae
quam Germaniae susceperat, et partem jam praeceptionis
ipsius exegerat, propter illas litteras intermitteret,
quas insidiator noster exhibebat: immo
quod regulariter coeptum fuerat, ut canonice pertractaretur,
unanimiter censent: praecipiturque recitari
capitulum Carthaginensis concilii nonum decimum
de accusato et accusatore. Quo recitato,
judicatum est juxta diffinitionem ipsius capituli, ut
communionem et parochiam Remensem me retinente,
Hugo, qui ad duas jam synodos evocatus interesse
contempserat, a communione et regimine Remensis
episcopii abstineret, donec ad universalem synodum,
quae indicebatur, sese purgaturus vel rationem redditurus
praesentaret. Ipsumque capitulum mox in
charta episcopi coram se describi fecerunt, subnectentes
hanc etiam definitionem suam, et eidem Hugoni
miserunt. Qui post alteram diem chartam eamdem
Rotberto praesuli remisit, hoc verbis remandans:
quod ipsorum judicio nequaquam obediturus esset.
Sicque absoluto concilio, ipse Mosomum contra
mandata regum et episcoporum retinet, et ego Remos
regressus, reclamationis meae querelas ad sedem
Romanam per legatos domni regis Othonis destinavi,
praestolans mandata ipsius sanctae sedis,
ejus decretis et universalis hujus sancti concilii vestri
judiciis parere paratus.
ACTA SYNODI EX CODICE WEINGARTENSI.
In nomine sanctae et individuae Trinitatis, anno
ab incarnatione Domini nongentesimo quadragesimo
octavo, indictione 6, 7 Idus Januarii. Anno serenissimi
regis Ottonis 13, ipso quoque cum illustrissimo
rege Ludovico in praesentia manente, sancta ac generalis
synodus apud Engilenhem in ecclesia sancti
Remigii confessoris Christi, in pago Nagawi dicto
collecta est, praesidente videlicet domni Agapiti papae
apocrisiario, venerabili Polimarciensis ecclesiae
episcopo, Marino, et considentibus archiepiscopis,
Wichfredo sanctae Coloniensis ecclesiae archiepiscopo;
Frithurico sanctae Moguntinae sedis archiepiscopo;
Rhotberto sanctae Trevirensis ecclesiae archiepiscopo;
Ardoldo sanctae Rhemensis ecclesiae episcopo; Adaldago
sanctae Hammaburgensis ecclesiae archiepiscopo;
Richgawone Wangionensis ecclesiae archiepiscopo;
Heroldo sanctae Juvavensis ecclesiae archiepiscopo, Udalrico Augustensis ecclesiae episcopo;
Bernardo Halbarstetensis ecclesiae episcopo; Thiedhardo
Hildinesheimensis ecclesiae episcopo; Dudone
Padebrunnensis ecclesiae episcopo; Cuonrado
Constanciensis ecclesiae episcopo; Starcando Eistettensis
ecclesiae episcopo; Reginbaldo Nemetensis
ecclesiae episcopo; Bobbone Wirciburgensis ecclesiae
episcopo; Adalberone Metensis ecclesiae episcopo;
Gozlino Tullensis ecclesiae episcopo; Berengero
Virdunensis ecclesiae episcopo; Balderico
Trajectensis ecclesiae episcopo; Wichardo Basilensis
ecclesiae episcopo; Duodone Osneburgensis ecclesiae
episcopo; Eberiso Mimidonensis ecclesiae episcopo;
Hildiboldo Mimigardevurdensis ecclesiae episcopo;
Varaberto Tungrensis ecclesiae episcopo; Volgberto
Camaracensis ecclesiae episcopo; Rudolfo Lugdunensis
ecclesiae episcopo; Michaele Radesbonensis
ecclesiae episcopo; Adalberto Lauriacensis ecclesiae
episcopo; Liopdago Ripuensis ecclesiae episcopo;
Oredo Slesvicensis ecclesiae episcopo; Reginbrando
Arusuensis ecclesiae episcopo; cum coetu abbatum,
canonicorum, nec non et monachorum; unius spiritus
amore ferventium, quatenus coelitus adminiculati
zizania divini cultus agro ab inimica manu supersita,
canonicarum sarculis sententiarum radicitus
exstirparentur.
Igitur recitato primitus evangelio, oramineque
finito, et sanctorum canonum quam plurimis institutionibus
linguarum clavibus coram
| null |
b5930e1b-8ace-447f-8d3c-b7eccb04dce5
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
reclusis, missus
apostolicae sedis chartam suae legationis honorifice
protulit; in qua pro debitae reverentiae dono Romano
pontifici exhibendo commoniti sunt, ut universalis
ecclesiae puppis exoptatae tranquillitatis portui
secura succedat, seque procelloso tribulationum
turbine vexari diutius non timeat. Significatum est
autem in ejusdem recitaminis sententia, praedictum
praesulem Marinum ab ipso universali papa tali tenore
ad nostros fines directum fuisse, quo in omni
ecclesiasticarum legum discussioni ipsius existens
vicarius, quaecunque liganda essent, apostolica auctoritate
ligaret; et quae solvenda viderentur, parili
solveret potestate. Hujusmodi proculdubio affaminis
tam salubri missatico gloriosissimi reges praefati cum
pontificibus omniumque clero congratulantes, ut
dignum fuit, se in omnibus consentire et obedire
professi sunt. A quibus, auctorante et confirmante
legato apostolico, capitula subsequentia statuta sunt.
Dehinc ex sessionis suae loco se subrigens inclytus
rex Ludovicus ad praesentiam serenissimi regis Ottonis
totiusque sanctissimi concilii unanimitatem, satis
lacrymosi conquestus protulit querimoniam, videlicet
quod regia privaretur potestate a quodam
principe Hugone nominato, quondamque sibi subjecto,
cujus anxietati et multimodae reclamationi
condolentes, in unitate spiritus coadunati sanctissimi
patres, ejusmodi super hac re sententiam protulere.
1.
#Reclamatio Ludovici, qualiter Hugo comes illum
de regno suo privavit.@# Nullus deinceps regiam potestatem
praesumat populari, seu aliquam perfidiae
maculam sibi fallaciter exhibere. Decrevimus enim
Toletani concilii judicium exequendo, Hugonem, regis
Ludovici regni invasorem et raptorem, excommunicationis
gladio feriendum, nisi forte tempore
statuto ad synodale concilium veniat, et a tam nefaria
protervitate satisfaciendo resipiscat.
2.
#Item reclamatio Ardoldi episcopi, qualiter Hugo
pseudoepiscopus sedem suam illicite invasit.@# Ardoldus
Remensis ecclesiae archiepiscopus, propria de sede
expulsus, ex canonica auctoritate in pristinum honorem
inthronizatus, Hugo autem, qui ejus sedem
contra fas sibi usurpat, anathematis est mucrone
multatus; ejusque ordinatores, et qui ab eo sunt ordinati,
nisi 6 Idus Septbr. Treviris veniant, et ibi
pro erratibus dignam satisfaciendo poenitentiam
subeant, similem excommunicationis sententiam sustineant.
3.
#Item reclamatio Rudolfi Lugdunensis ecclesiae
episcopi.@# De antedicto Hugone comite, qui Ruodolphum
Lugdunensis ecclesiae episcopum propria de
sede, non causa alicujus criminis, sed pro fidelitate
Ludovici praefati regis proprii senioris expulit, decrevimus
in sancta synodo eum pro hac re, sicut de
praescripta, excommunicandum, nisi veniendo satisfecerit.
4.
Ut laici sine episcopali licentia presbyteris ecclesias
dare vel dimittere non praesumant.
5.
Ut nullus laicorum presbyterum flagitare seu
fatigare, vel aliquam sibi injuriam inferre audeat.
6.
Ut paschalis hebdomada festive tota celebretur;
et in pentecosten 2, 3, 4 feria non minus quam dies
dominicus sollemniter honorentur.
7.
In letania majore jejunium, sicut in rogationibus
ante ascensionem Domini, exerceatur.
8.
Ut oblationes fidelium quater altari deferantur,
nihil omnino ad laicalem pertineant potestatem,
dicente Scriptura: Qui altario deserviunt, de altario
participentur.
9.
Ut decimae, quas Dominus praecipit in horreum
suum deferri, si ecclesiis Dei non fuerint redditae,
sed nefaria cupiditate, quae saevior Aetnae ignibus
ardet, a secularibus fuerint retentae, saecularia super
hoc non exerceantur judicia, nec in forensibus discutiatur
causis, sed in sancta synodo ab ipsis sacerdotibus,
quorum deputatae sunt usibus, quid exinde
debeat actitari certis diffiniatur promulgationibus.
10.
Ut evangelica auctoritate et sacrorum canonum
institutione. . . . , poenasque proponere divini
judicii, ut nostra sit absoluta conscientia, et illarum
pro se rationem Deo reddat intentio. Cavendum est
quippe, quod de earum moribus actibusque beatus
Paulus testatur apostolus. Quod planius exponere
praeterimus, ne sexus instabilis non tam deterreri,
quam admoneri videatur.
#Praelocutio Rotberti Treverici metropolitani in synodo.@#
Multa sunt, Patres reverendi, quibus hic apud
serenissimos reges, in unum coacti residemus. Plurima
etiam quae vestra probitate ordinanda videntur.
Totius pene Galliae rem publicam pravorum temeritate
turbatam, magnisque subjacere periculis
constat. Unde et leges divinae atque humanae indiscrete
a malivolis contempnuntur, cum is cui
regnorum jura debentur, et imperandi potestas
transfusione paterna credita est, suorum insectatione
captus, ergastuloque immaniter trusus sit,
suorum adhuc gladiis infestetur, Remorum quoque
metropolim absque pastore fures atrocissime insectentur,
cultus divinus vilescat, religio canonica pro
nihilo sit. His ergo, Patres, vehementissime insistendum
arbitror, multaque nobis diligentia enitendum,
qui gratia sancti Spiritus hic in unum confluximus,
quatinus res
| null |
ffb2bdb4-1da7-485c-a3bb-575b094bfb40
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
ante dissolutae sic in foedus redeant, ut
et domno ac serenissimo regi libera regnandi reddatur
potestas, et per eum ecclesiae Remensi debitus
suus restituatur honor.
#Responsio Marini Romanae sedis legati.@#
Optime atque utiliter frater ac coepiscopus
Rotbertus rerum seriem tenuit. Etenim cum divinas
leges humanis praeponendas ipse pernoscat, considerata
tamen rerum fortuna, regiae dominationis
imperium ante dixit restaurandum, ut ejus vigore
firmato, ejusque potentia utiliter restituta, ejus post
liberalitate, ecclesiarum Dei honor consequenter
recrescat, ejus patrocinio agente, virtus bonis quibusque
redeat. Quod ut Deo annuente fieri queat, in
primis audienda atque strenuissime disponenda
videtur causa domni ac serenissimi regis, si id quoque
vestri judicii paciatur censura.
Synodus dixit: #Audiatur.@#
#Conquestio Ludovici regis apud Ottonem regem et synodum regni.@#
Quanto Hugonis instinctu, quantoque ejus impulsu
conqueri cogor, testis est ille, cujus gratia vos hic
congregatos paulo ante relatum est. Pater ejus, ut a
principio exordiar, patri meo regnum invidens, dum
ei domi militiaeque servitium deberet, regno illum
immaniter privavit et usque ad vitae ejus suprema
ergastulo inclusum esse fecit. Me vero parvum in
fasciculo farraginis a meis dissimulatum, in partes
transmarinas et prope in Rifeos fugere compulit.
Patre autem extincto et me in exilium deportato,
iste cum reminisceretur sui patris, ob insolentiam
interfecti, regni curam suscipere formidabat. Nobis
itaque invidens, Rodulfum promovit. Sed divinitas
res illius sicut et cetera determinans, ei quando voluit
finem regnandi dedit. Dum item regnum vacaret,
consilio bonorum me a partibus peregrinis exulantem
revocavit, ac omnium conibentia in regnum
promovit, nihil mihi praeter Laudunum relinquens.
Promotusque cum ea quae regii juris videbantur, repetere
niterer, id invidissime ferebat. Factus ergo
latenter adversarius, amicos si quos habebam,
pecuniis subvertebat, inimicos in odium amplius
incitabat. Tandem urgente invidia, apud piratas egit,
ut ab eis dolo caperer, regnum in se posse refundi
arbitrans, si id fieri contigisset. Nec defuit insidiis
effectus. Captus fui, carcerique mancipatus. Ille
vero, me eripere simulans, filios meos jure obsidum
dandos petebat. At iis qui mihi fide adjuncti erant
omnes dari reclamantibus, dimisso uno, a piratis me
recepit. Jam libertatem sperans, quo animus impelleret
ire volebam. Verum aliter provenisse manifestum
est. Nam captum mox in vincula conjecit,
ac annuali carceri mancipavit. Unde cum a cognatis
et amicis meis indignantibus sese impetendum
adverteret, libertatem spopondit si Laudunum acciperet.
Hoc tantum claudebar, hoc solo cum uxore
et natis recipiebar. Quid facerem? Castro vitam
praeposui; pro castro libertatem merui. Et en
omnibus privatus, omnium opem deposco. His si
dux contraire audeat, nobis tantum singulariter
congrediendum sit.
#Oratio Rotberti pro Ludovico.@#
Quoniam domni atque serenissimi regis satis breviter
ac dilucide digestam, optime ut arbitror conquestionem
percepimus, consequens videtur, ut
ejus causam in quantum fas est determinemus. Dux
ergo quia omnia pene regni jura in sese transfudit,
eique viribus reniti non valemus, mitius hoc
attemptandum arbitror, ut qui Deum non metuit, et
hominem non reveretur, multa ratione multaque
rerum consideratione, ad normam Deo juvante reducatur.
Igitur juxta Patrum decreta, et canonum
regulam, inprimis ad satisfactionem fraterne monendus
est, verbisque suasoriis ad id modestissime
revocandus. Quod si post blandam revocationis
ammonitionem resipiscere noluerit, omnium anathemate
feriatur, hoc habentes praesidio, quod jam a
domno papa correctus sit, jussusque a domini sui
insectatione quiescere.
#Responsio Marini legati pro eodem.@#
Reminiscor domnum papam ante hunc annum
anathema in reos misisse qui hunc dominum et
regem Francorum insectabantur, epistolam quoque
suasoriam, ut ab eo non deficiant, bonis quibuslibet
delegatam, atque conquestionem de eadem re litteris
expressam, iis quibus sanior mens erat delegatam
fuisse. Unde et opinor justissime dictum, cum ante
a papa vocatus atque correctus sit, nunc quoque
caritatis gratia revocandus est, et diligentissima
suasione ut a malis quiescat commonendus. Et post
omnium anathemate dampnandus. Et non solum
ille, verum omnes qui ei in malis favere faventque.
Sed hanc solum a nobis accipiet opem. Numquid
vero ab alio quicquam opis accipiet? Ejus conquestio
in sua clausula, opem omnium postulat. Sed si a
nobis ei succurritur, a domno Ottone rege quid
| null |
7d258750-92ee-43d6-b748-982cd187f256
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
accipiet? Et decretalia sancta acclamant, postquam
tirannis anathema dampnationis ab episcopis injectum
est, a bonis quoque potentibus vim inferendam,
ut si aecclesiasticis correctionibus ad normam redire
nolunt, saltem potentium vehementi violentia ad bonum
redire cogantur, ut vel invitis bona praestentur.
#Oratio Ottonis regis pro eodem.@#
Multa sunt, Patres, beneficia, quae a vobis domno
ac serenissimo regi Ludovico utiliter accommodari
valebunt. Etenim si ejus insectatores armis divinis
adoriamini, consequenter aut facili tumultu devicti
labascent, aut si quid impetendum relinquetur, facilius
nostris armis infirmabitur. Vos ergo, jubente
domni papae legato, vestri ordinis instrumenta
exerite, ac tanti regis adversarios anathematis
gladio transverberate. Contra quae si cervicem postea
erigere audeant, et dominicis interdictis resistere
non formidant, nostrum exinde erit, quibus commissum
est in hac mundi parte sanctam Dei aecclesiam
tueri, ut in tales arma sumamus, hujusmodi debellemus.
Et si necessitas adurgeat, strictis gladiis
usque ad immanissimam caedem perditissimorum
hominum deseviamus, habita in illos justissimae indignationis
causa, quod illicita aggrediantur, et pro
illicitis ammoniti, non corrigantur. Vos itaque tantum
vestris insistite: et post modestiam vestram,
virtus nostra sequetur.
#Epistola a synodo ad Hugonem delegata.@#
Sancta sinodus in palatio Angleheim sub domnis
atque orthodoxis regibus Ludovico et Ottone
utiliter habita, Hugoni duci. Quantis malis, quantaque
persecutione vexaveris illam venerabilem
Remorum metropolim, quanta quoque crudelitate
debacchatus sis in dominum tuum regem,
ora omnium locuntur, apud omnes agitatur.
Quod quam sceleratum, et quam pernitiosum sit,
divinae atque humanae leges copiosissime produnt.
Unde et tibi compatientes, ab talibus te
quiescere monemus, et ad dominum tuum,
multa mansuetudinis humilitate quantotius reverti
hortamur. Quod si contempseris, priusquam in
diversa referamur, anathemate sine dubio te
perstringemus, donec aut satisfacias, aut Romam
apud domnum papam ratiocinaturus petas.
Cujus litteris jam bis monitus es, et a tanto
facinore prohibitus. Unde et nos post illum, tercio
jam te ad correctionem revocamus.
ARTOLDI LIBELLUS SYNODO PORRECTUS.
Sanctae Romanae et apostolicae sedis vicario
domno Marino, universaeque sanctae synodo apud
Engulenheim congregatae, Artoldus, divina propitiante
clementia Remorum episcopus. Domnus
Agapitus papa litteras nobis et ceteris coepiscopis
nostrae dioeceseos direxit, in quibus praecepit,
ut ad hoc vestrae sanctitatis concilium
convenire studeremus, ita instructi de omnibus,
ut rei veritas miseriarum nostrae sedis, quas
patimur, coram sanctitate vestra manifesta fieri
posset. Quocirca propalare prudentiae vestrae commodum
duximus, qualiter res exordium coeperit
litis hujus, quae adhuc inter me et Hugonem
miserrime ventilatur. Defuncto siquidem Heriveo
archiepiscopo, Seulfum, qui archidiaconatus urbis
nostrae a tunc officio fungebatur, ad praesulatum
ejusdem sedis elegimus. Qui pontifex
ordinatus assumens zelum contra proximos praedecessoris
sui, cum eos per semet a loco depellere
non valeret, consilio inito cum quibusdam
laicis scilicet consiliariis suis, amicitiam
quaesivit Heriberti comitis, quam dato jurejurando
per eosdem consiliarios obtinuit eo tenore,
ut post obitum ipsius ad electionem pontificis
milites ecclesiae nullatenus aspirarent sine consilio
ipsius Heriberti: idem vero comes fratrem
Herivei praesulis, et nepotes ipsius a participatione
rerum Remensis episcopii separaret. Quibus
patratis, insimulati sunt iidem propinqui Herivei
praesulis a consiliariis Seulfi episcopi de
infidelitate ipsius senioris sui, accersitoque Heriberto
comite cum pluribus suis jubentur ad
rationem reddendam coram ipsis venire. Et quia
contra eos a quibus accusati fuerant, singulari
congredi certamine noluerunt, sublatis ab eis rebus
quas ex episcopio possidebant, comprehensi
sunt atque deducti per Heribertum comitem ad
Rotbertum regem, a quo etiam sub custodia
sunt detenti usque ad mortem ipsius Rotberti.
Tertio demum sui episcopatus anno Seulfus episcopus,
ut plures asserunt, ab Heriberti familiaribus
veneno potatus defungitur. Mox itaque
comes Heribertus urbem Remensem adiit, et
ecclesiae milites, clericorum quoque quosdam de
rectoris electione ad suum consilium, ceu juratum
fuerat, intendere fecit. Cum quibus ad Rodulfum
regem pergens in Burgundiam, obtinuit
ab eo, ut sibi committeretur idem episcopium,
eo tenore, ut tam clericis quam laicis debitum
honorem concederet et conservaret, nec injustitiam
alicui faceret: sed ipsum episcopium aequo
jure gubernaret, donec talem clericum eidem regi
praesentaret, qui ad episcopale ministerium exequendum
rite ordinari valeret. Qui comes ad
eamdem urbem regressus, res episcopii prout
sibi placuit fautoribus suis divisit, caeteris abstulit,
et absque ullo judicio vel
| null |
8ca6c762-27d3-4db5-9ace-e2321153e036
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
lege, quos voluit
rebus expoliavit, vel ab urbe propulit. Odalricum
denique Aquensem episcopum in eadem
urbe suscipiens, episcopale inibi ministerium celebrare
praecepit. Sicque per annos sex et eo
amplius idem episcopium suo dominio vendicavit,
pro libitu proprio illud tractans, et in sede
praesulis residens tam ipse quam conjux sua,
donec septimo tandem anno, ortis inter ipsum
et regem Rodulfum atque Hugonem comitem
quibusdam simultatibus, Rodulfus rex cum Hugone
et Bosone fratre suo caeterisque pluribus
tam episcopis quam comitibus Remorum obsidet
urbem, succensentibus sibi episcopis, et conquerentibus
adversus eum, quod tam diuturno tempore
contra divinae legis auctoritates hanc urbem
permiserit vacare pastore. Quorum querimoniis
permotus rex, admonet clerum et populum
de pastoris electione, dans eis id agendi facultatem
ad Dei honorem et sui fidelitatem. Sicque
concordantibus cunctis, tam clericis quam laicis,
qui extra obsidionem erant, pluribus etiam
eorum qui clausi tenebantur in idipsum faventibus,
eligitur humilitatis nostrae persona in hoc
magis onere quam honore subeundo. Aperientibus
tandem tam militibus quam civibus portas urbis regi
Rodulfo, et episcopalem benedictionem mihi tradentibus
episcopis qui aderant decem et octo, et suscipientibus
nostram humilitatem tam clero universo
quam reliquis civibus, inibi inthronizatus ab episcopis
nostrae dioeceseos, impositum mihi, prout Deus
concessit, ministerium per annos ferme novem tractavi,
ordinans per dioecesim episcopos octo, et in
episcopio multos, prout competens videbatur, clericos,
quousque nono postmodum anno, postquam Ludovicum
regem, favente Hugone cunctisque regni
principibus, Gerbergam quoque reginam benedixeram
et sacro perfuderam chrismate, instigatus Hugo comes
iracundia, quod ei consentire vel conjungi noluerim
ad ipsius regis infidelitatem, adhibitis secum
Heriberto comite et Willelmo Nordmannorum principe,
Remensem obsidet urbem. Nec longum, sexta
scilicet obsidionis die, deseror ab omni pene coetu
laicalis militiae. Sicque derelictus ab his, ad Hugonem
et Heribertum compellor exire, a quibus coarctatus
et conterritus, cogor memet episcopali procuratione
abdicare, et ita me propellentes, in coenobio
sancti Basoli habitare constituunt: Hugonem
vero filium Heriberti, qui Autisiodori diaconus ordinatus
fuerat, in urbem introducunt, et civitate
potiuntur. Ludovicus autem rex a Burgundia rediens,
me apud sanctum Basolum reperit, et assumens secum,
simul cum propinquis meis, quorum res Heribertus
comes abstulerat, Laudunum deducit, quod
castrum tunc obsidebant Heribertus et Hugo: solutaque
obsidione oppidum ingredimur, nobisque metatus
degendi disponitur. Interim clerici nostri loci,
sed et laici quidam, pessime ab Heriberto tractantur,
et quidam clericorum in custodiis retruduntur,
res eorum auferuntur atque diripiuntur, rapinae per
totam urbem licite perpetrantur. Interea convocantur
episcopi nostrae dioeceseos ab Hugone et Heriberto,
satagentibus et quaerentibus ab eis de ordinatione
Hugonis filii Heriberti. Qui Suessionis congregati,
mittunt ad me Laudunum Hildegarium episcopum
cum aliis quibusdam legatis, mandantes ut
ad eos venirem, ad consentiendum scilicet hujus ordinationis
perversitati. Quibus remandavi, quod non
esset mihi competens ad eos illo proficisci, ubi adversarii
et inimici mei cum ipsis erant aggregati.
Quod si loqui mecum vellent, ad talem locum devenirent,
ubi sine periculo ad eos accedere possem.
Quibus advenientibus in locum ab eisdem delectum,
profectus sum ad eos, veniensque prosternor coram
ipsis, obsecrans ut propter amorem et honorem
Dei, tam mihi quam sibi competens consilium dare
studerent. Qui me de ordinatione praedicti Hugonis
interpellare coeperunt, et hoc omnimodis suadere, ut
eis in hac ordinatione consensum praeberem, promittentes
res nonnullas episcopii mihi se impetraturos.
At ego postquam responsum diu distuleram, videns
eos cunctos in proposito quod ceperant perseverantes,
surgens interdixi, palam cunctis audientibus excommunicans
auctoritate Dei Patris omnipotentis, et
Filii, et Spiritus sancti, ut nullus eorum ad eamdem
ordinationem accederet, nec alicui in episcopali honore,
me vivente, manus imponeret, sed nec ullus
eamdem benedictionem suscipere praesumeret. Quod
si forte fieret, ad sedem apostolicam eos provocabam.
Illis inde furentibus, ut possem exire de medio
eorum, et Laudunum reverti, temperavi responsum:
dicens ut mitterent mecum, qui eis renunciaret,
quid consilii reperire valerem super hac re in domina
mea regina, et fidelibus ejus, quia rex non aderat.
Ad hoc illi mittunt Deroldum episcopum, putantes
me esse mutaturum consilium. Quo veniente, et coram
domina regina et fidelibus ejus inde me interpellante,
iterum exurgens praefatae modum excommunicationis
in eosdem
| null |
6e4b999f-a705-460c-aea1-518f61e03afe
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
episcopos jaculatus sum:
vocationem quoque ad sedem apostolicam iterare
curavi, excommunicans ipsum hunc Deroldum, id ut
eis omnino non taceret, sed cunctis manifeste proferret.
His ita gestis, parvipendentes illi nostram excommunicationem,
Remis accedunt, et quidam eorum
ordinationi huic manus applicuerunt, quidam
vero se subduxisse sciuntur. Ego vero cum rege
manens, quas ille scitur angustias pertulisse, secum
pertuli: et quando eum bello aggressi sunt Hugo et
Heribertus, cum ipso eram, et vix mortis evasi periculum.
Prolapsus itaque, auxilio et protectione Dei,
de medio inimicorum, profugus et vagabundus loca
invia quaeque silvasque perlustro, non ausus certo
consistere loco. Comites autem Hugo et Heribertus
affati quosdam nostros amicos sibi subditos, suadent,
ut me requirentes ad ipsos deducant, pollicentes
se mihi benefacturos, et rebus quas ipsi petissent
ditaturos. Requirentes ergo me amici, reperiunt
per diversa vagantem, et ita perducor a fratribus
meis et amicis ad praefatos comites. Qui postquam
me in potestate sua conspiciunt, quaerere coeperunt,
ut eis pallium a sede Romana mihi collatum traderem,
et sacerdotali me ministerio penitus abjurarem.
Quod ego nullatenus me facturum, neque pro amore
hujus vitae praesentis, attestor. Districtus igitur et
coangustiatus ab eis, episcopii tandem rebus abrenunciare
compellor: sicque rursus ad sanctum Basolum,
quasi vacans, habitaturus deducor. Mansi
denique paucis diebus in ipso coenobio, quoadusque
comperiens per certos ex familiaribus Heriberti comitis
nuncios, quod ab eo male de mea tractabatur
perditione, iterum iterumque nunciis hujusmodi
pavefactus et impulsus, locum deserui, et abdita lustra
silvarum vagabundus repetii, horisque silentibus,
et itinere devio Laudunum revertor, ibique susceptus
a rege, secum manere constituor. Mansi vero
ibidem cum ipso vel fidelibus ejus, expectans et deprecans
misericordiam Dei, donec ipse dignatus est
in cor domni regis Othonis mittere, ut ad subventionem
senioris mei regis, et nostram, properaret
in Franciam. Denique postquam domina nostra regina
Laudunum, propter absolutionem domni regis,
reliquerat, egressus inde ad domnum regem Othonem
cum seniore meo deveni rege, simulque Remos
accessimus. Cingitur itaque urbs exercitibus, et episcopi
qui aderant, me sedi nostrae restitui censent.
Mandatur ergo Hugoni a domno rege Othone, ut
egrediatur, et pervasam deserat urbem. At ille nutans
aliquamdiu et pro posse, ubi vidit ad resistendum
penitus sufficere se nequaquam valere, nec amicorum
sibi praesidia subvenire, decernit exeundum,
quaerens ut liber cum suis dimittatur abscedere.
Permittitur itaque sanus exire, cum omnibus qui
secum voluere comitari, et quaecunque secum voluit
ferre, nullo contradicente, asportavit. Sicque cum
regibus introgressus urbem, praecipior loco nostro et
honori restitui. Susceptus igitur a domnis archiepiscopis
Rotberto Trevirensi, et Frederico Magontiacensi,
comitantibus ceteris et congratulantibus, tam
clericis ecclesiae nostrae, quam reliquis civibus, ab
ipsis restituor cathedrae episcopali. Hugo vero Remis
egressus, Mosomum castrum cum suis occupat,
et muniens contra fideles regis senioris nostri detinet.
Habito denique colloquii placito inter reges,
seniorem meum videlicet ac domnum Othonem, super
Charam fluvium, convenimus ad illud, tam ego
quam ipse Hugo cum ordinatoribus suis. Ibique res
litis hujus ab episcopis auditur: protulitque litteras
ad sedem Romanam, quasi ex nostra persona datas,
excusationis meae, ac si vacationem petentes administrationis
episcopii nostri: quas me nunquam dictasse,
neque vel subscribendo aliquatenus corroborasse
protestatus sum, atque protestor. Et quia tunc
synodus convocata non fuerat, id opponentibus fautoribus
ipsius Hugonis, altercatio nostra determinari
non potuit. Synodus autem circa medium mensis
Novembris habenda Virduni utriusque partis episcopis
annuentibus denunciatur. Interim vero sedes
Remensis mihi regenda decernitur: idem vero Hugo
Mosomi commorari permittitur. Nec longum, instante
scilicet vindemiae tempore, hic noster aemulus Hugo,
assumens secum Theobaldum, regis inimicum et
regni nostri, cum aliis pluribus malefactoribus, in
villas Remensis episcopii contiguas urbi devenit,
et omne pene vinum ex his colligens in diversos pagos
abduci fecit. Tum multa mala inibi perpetrata,
et ecclesiae nostrae homines captivi abducti, et ad
redemptionem variis sunt adacti tormentis. Synodus
autem circa medium mensis denunciata, Virduni
celebratur, praesidente Rotberto praesule Trevirensi,
praecepto domni papae Romani, praesente quoque
domno Brunone, cum episcopis et abbatibus nonnullis.
Ad quam praefatus Hugo evocatus, missis
etiam duobus ad eum deducendum
| null |
b75a2bc5-8e71-4435-b7fa-151590531679
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
episcopis, Adalberone
et Gozlino, venire contempsit. Universa vero
synodus mihi Remense regendum decernit episcopium.
Indiciturque iterum synodus habenda die
Iduum mensis Januarii, quae et aggregatur, ut denunciatum
fuerat, in ecclesia sancti Petri ante prospectum
castri Mosomi, a domno Rotberto, convenientibus
ceteris quoque Trevirensis dioeceseos
episcopis, et aliquibus Remensis. Veniens autem illuc
aemulus noster Hugo, et locutus domno Rotberto,
synodum noluit ingredi: litteras vero quasi ex nomine
domni papae direxit ad episcopos per clericum
suum, qui eas Roma detulisse ferebatur, nihil auctoritatis
canonicae continentes, sed hoc tantum
praecipientes, ut Hugoni Remense redderetur episcopium.
Quibus recitatis, ineuntes episcopi consilium
cum abbatibus et ceteris qui aderant sapientibus,
responderunt non esse dignum vel congruum, ut
mandatum legationis apostolicae, quam dudum Rotbertus
archiepiscopus, deferente Frederico praesule
Magontiacensi, coram regibus et episcopis tam Galliae
quam Germaniae susceperat, et partem jam praeceptionis
ipsius exegerat, propter illas litteras intermitteret,
quas insidiator noster exhibebat: immo
quod regulariter coeptum fuerat, ut canonice pertractaretur,
unanimiter censent: praecipiturque recitari
capitulum Carthaginensis concilii nonum decimum
de accusato et accusatore. Quo recitato,
judicatum est juxta diffinitionem ipsius capituli, ut
communionem et parochiam Remensem me retinente,
Hugo, qui ad duas jam synodos evocatus interesse
contempserat, a communione et regimine Remensis
episcopii abstineret, donec ad universalem synodum,
quae indicebatur, sese purgaturus vel rationem redditurus
praesentaret. Ipsumque capitulum mox in
charta episcopi coram se describi fecerunt, subnectentes
hanc etiam definitionem suam, et eidem Hugoni
miserunt. Qui post alteram diem chartam eamdem
Rotberto praesuli remisit, hoc verbis remandans:
quod ipsorum judicio nequaquam obediturus esset.
Sicque absoluto concilio, ipse Mosomum contra
mandata regum et episcoporum retinet, et ego Remos
regressus, reclamationis meae querelas ad sedem
Romanam per legatos domni regis Othonis destinavi,
praestolans mandata ipsius sanctae sedis,
ejus decretis et universalis hujus sancti concilii vestri
judiciis parere paratus.
ACTA SYNODI EX CODICE WEINGARTENSI.
In nomine sanctae et individuae Trinitatis, anno
ab incarnatione Domini nongentesimo quadragesimo
octavo, indictione 6, 7 Idus Januarii. Anno serenissimi
regis Ottonis 13, ipso quoque cum illustrissimo
rege Ludovico in praesentia manente, sancta ac generalis
synodus apud Engilenhem in ecclesia sancti
Remigii confessoris Christi, in pago Nagawi dicto
collecta est, praesidente videlicet domni Agapiti papae
apocrisiario, venerabili Polimarciensis ecclesiae
episcopo, Marino, et considentibus archiepiscopis,
Wichfredo sanctae Coloniensis ecclesiae archiepiscopo;
Frithurico sanctae Moguntinae sedis archiepiscopo;
Rhotberto sanctae Trevirensis ecclesiae archiepiscopo;
Ardoldo sanctae Rhemensis ecclesiae episcopo; Adaldago
sanctae Hammaburgensis ecclesiae archiepiscopo;
Richgawone Wangionensis ecclesiae archiepiscopo;
Heroldo sanctae Juvavensis ecclesiae archiepiscopo, Udalrico Augustensis ecclesiae episcopo;
Bernardo Halbarstetensis ecclesiae episcopo; Thiedhardo
Hildinesheimensis ecclesiae episcopo; Dudone
Padebrunnensis ecclesiae episcopo; Cuonrado
Constanciensis ecclesiae episcopo; Starcando Eistettensis
ecclesiae episcopo; Reginbaldo Nemetensis
ecclesiae episcopo; Bobbone Wirciburgensis ecclesiae
episcopo; Adalberone Metensis ecclesiae episcopo;
Gozlino Tullensis ecclesiae episcopo; Berengero
Virdunensis ecclesiae episcopo; Balderico
Trajectensis ecclesiae episcopo; Wichardo Basilensis
ecclesiae episcopo; Duodone Osneburgensis ecclesiae
episcopo; Eberiso Mimidonensis ecclesiae episcopo;
Hildiboldo Mimigardevurdensis ecclesiae episcopo;
Varaberto Tungrensis ecclesiae episcopo; Volgberto
Camaracensis ecclesiae episcopo; Rudolfo Lugdunensis
ecclesiae episcopo; Michaele Radesbonensis
ecclesiae episcopo; Adalberto Lauriacensis ecclesiae
episcopo; Liopdago Ripuensis ecclesiae episcopo;
Oredo Slesvicensis ecclesiae episcopo; Reginbrando
Arusuensis ecclesiae episcopo; cum coetu abbatum,
canonicorum, nec non et monachorum; unius spiritus
amore ferventium, quatenus coelitus adminiculati
zizania divini cultus agro ab inimica manu supersita,
canonicarum sarculis sententiarum radicitus
exstirparentur.
Igitur recitato primitus evangelio, oramineque
finito, et sanctorum canonum quam plurimis institutionibus
linguarum clavibus coram reclusis, missus
apostolicae sedis chartam suae legationis honorifice
protulit; in qua pro debitae reverentiae dono Romano
pontifici exhibendo commoniti sunt, ut universalis
ecclesiae puppis exoptatae tranquillitatis portui
secura succedat, seque procelloso tribulationum
turbine vexari diutius non timeat. Significatum est
autem in ejusdem recitaminis sententia, praedictum
praesulem Marinum ab ipso universali papa tali tenore
ad nostros fines directum fuisse, quo in omni
ecclesiasticarum legum discussioni ipsius existens
vicarius, quaecunque liganda essent, apostolica auctoritate
ligaret; et quae solvenda viderentur, parili
solveret potestate. Hujusmodi proculdubio affaminis
tam salubri missatico gloriosissimi reges praefati cum
pontificibus omniumque clero congratulantes, ut
dignum fuit, se in omnibus consentire et obedire
professi sunt. A quibus, auctorante et confirmante
legato apostolico, capitula subsequentia
| null |
39ae4637-90af-4ad7-b390-75c91c81d57c
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
statuta sunt.
Dehinc ex sessionis suae loco se subrigens inclytus
rex Ludovicus ad praesentiam serenissimi regis Ottonis
totiusque sanctissimi concilii unanimitatem, satis
lacrymosi conquestus protulit querimoniam, videlicet
quod regia privaretur potestate a quodam
principe Hugone nominato, quondamque sibi subjecto,
cujus anxietati et multimodae reclamationi
condolentes, in unitate spiritus coadunati sanctissimi
patres, ejusmodi super hac re sententiam protulere.
1.
#Reclamatio Ludovici, qualiter Hugo comes illum
de regno suo privavit.@# Nullus deinceps regiam potestatem
praesumat populari, seu aliquam perfidiae
maculam sibi fallaciter exhibere. Decrevimus enim
Toletani concilii judicium exequendo, Hugonem, regis
Ludovici regni invasorem et raptorem, excommunicationis
gladio feriendum, nisi forte tempore
statuto ad synodale concilium veniat, et a tam nefaria
protervitate satisfaciendo resipiscat.
2.
#Item reclamatio Ardoldi episcopi, qualiter Hugo
pseudoepiscopus sedem suam illicite invasit.@# Ardoldus
Remensis ecclesiae archiepiscopus, propria de sede
expulsus, ex canonica auctoritate in pristinum honorem
inthronizatus, Hugo autem, qui ejus sedem
contra fas sibi usurpat, anathematis est mucrone
multatus; ejusque ordinatores, et qui ab eo sunt ordinati,
nisi 6 Idus Septbr. Treviris veniant, et ibi
pro erratibus dignam satisfaciendo poenitentiam
subeant, similem excommunicationis sententiam sustineant.
3.
#Item reclamatio Rudolfi Lugdunensis ecclesiae
episcopi.@# De antedicto Hugone comite, qui Ruodolphum
Lugdunensis ecclesiae episcopum propria de
sede, non causa alicujus criminis, sed pro fidelitate
Ludovici praefati regis proprii senioris expulit, decrevimus
in sancta synodo eum pro hac re, sicut de
praescripta, excommunicandum, nisi veniendo satisfecerit.
4.
Ut laici sine episcopali licentia presbyteris ecclesias
dare vel dimittere non praesumant.
5.
Ut nullus laicorum presbyterum flagitare seu
fatigare, vel aliquam sibi injuriam inferre audeat.
6.
Ut paschalis hebdomada festive tota celebretur;
et in pentecosten 2, 3, 4 feria non minus quam dies
dominicus sollemniter honorentur.
7.
In letania majore jejunium, sicut in rogationibus
ante ascensionem Domini, exerceatur.
8.
Ut oblationes fidelium quater altari deferantur,
nihil omnino ad laicalem pertineant potestatem,
dicente Scriptura: Qui altario deserviunt, de altario
participentur.
9.
Ut decimae, quas Dominus praecipit in horreum
suum deferri, si ecclesiis Dei non fuerint redditae,
sed nefaria cupiditate, quae saevior Aetnae ignibus
ardet, a secularibus fuerint retentae, saecularia super
hoc non exerceantur judicia, nec in forensibus discutiatur
causis, sed in sancta synodo ab ipsis sacerdotibus,
quorum deputatae sunt usibus, quid exinde
debeat actitari certis diffiniatur promulgationibus.
10.
Ut evangelica auctoritate et sacrorum canonum
institutione. . . . , poenasque proponere divini
judicii, ut nostra sit absoluta conscientia, et illarum
pro se rationem Deo reddat intentio. Cavendum est
quippe, quod de earum moribus actibusque beatus
Paulus testatur apostolus. Quod planius exponere
praeterimus, ne sexus instabilis non tam deterreri,
quam admoneri videatur.
1.
#Reclamatio Ludovici, qualiter Hugo comes illum
de regno suo privavit.@# Nullus deinceps regiam potestatem
praesumat populari, seu aliquam perfidiae
maculam sibi fallaciter exhibere. Decrevimus enim
Toletani concilii judicium exequendo, Hugonem, regis
Ludovici regni invasorem et raptorem, excommunicationis
gladio feriendum, nisi forte tempore
statuto ad synodale concilium veniat, et a tam nefaria
protervitate satisfaciendo resipiscat.
2.
#Item reclamatio Ardoldi episcopi, qualiter Hugo
pseudoepiscopus sedem suam illicite invasit.@# Ardoldus
Remensis ecclesiae archiepiscopus, propria de sede
expulsus, ex canonica auctoritate in pristinum honorem
inthronizatus, Hugo autem, qui ejus sedem
contra fas sibi usurpat, anathematis est mucrone
multatus; ejusque ordinatores, et qui ab eo sunt ordinati,
nisi 6 Idus Septbr. Treviris veniant, et ibi
pro erratibus dignam satisfaciendo poenitentiam
subeant, similem excommunicationis sententiam sustineant.
3.
#Item reclamatio Rudolfi Lugdunensis ecclesiae
episcopi.@# De antedicto Hugone comite, qui Ruodolphum
Lugdunensis ecclesiae episcopum propria de
sede, non causa alicujus criminis, sed pro fidelitate
Ludovici praefati regis proprii senioris expulit, decrevimus
in sancta synodo eum pro hac re, sicut de
praescripta, excommunicandum, nisi veniendo satisfecerit.
4.
Ut laici sine episcopali licentia presbyteris ecclesias
dare vel dimittere non praesumant.
5.
Ut nullus laicorum presbyterum flagitare seu
fatigare, vel aliquam sibi injuriam inferre audeat.
6.
Ut paschalis hebdomada festive tota celebretur;
et in pentecosten 2, 3, 4 feria non minus quam dies
dominicus
| null |
00308933-7829-4c0e-8a77-ac14ed1329bd
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
sollemniter honorentur.
7.
In letania majore jejunium, sicut in rogationibus
ante ascensionem Domini, exerceatur.
8.
Ut oblationes fidelium quater altari deferantur,
nihil omnino ad laicalem pertineant potestatem,
dicente Scriptura: Qui altario deserviunt, de altario
participentur.
9.
Ut decimae, quas Dominus praecipit in horreum
suum deferri, si ecclesiis Dei non fuerint redditae,
sed nefaria cupiditate, quae saevior Aetnae ignibus
ardet, a secularibus fuerint retentae, saecularia super
hoc non exerceantur judicia, nec in forensibus discutiatur
causis, sed in sancta synodo ab ipsis sacerdotibus,
quorum deputatae sunt usibus, quid exinde
debeat actitari certis diffiniatur promulgationibus.
10.
Ut evangelica auctoritate et sacrorum canonum
institutione. . . . , poenasque proponere divini
judicii, ut nostra sit absoluta conscientia, et illarum
pro se rationem Deo reddat intentio. Cavendum est
quippe, quod de earum moribus actibusque beatus
Paulus testatur apostolus. Quod planius exponere
praeterimus, ne sexus instabilis non tam deterreri,
quam admoneri videatur.
| null |
f8269a3c-bec5-4845-a8d5-ff4489e207b9
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
#Litterae synodi ad Joannem XII papam.@#
Summo pontifici et universali papae, domno Joanni,
Otto divinae respectu clementiae imperator augustus,
cum archiepiscopis Liguriae, Tusciae, Saxoniae,
Frantiae, in Domino salutem. Romam ob servitium
Dei venientes, dum filios vestros, Romanos scilicet
episcopos, cardinales, presbyteros et diaconos, insuper
et universam plebem de vestri absentia percontaremur,
et quid causae esset, quod nos ecclesiae
vestrae vestrique defensores videre noluissetis, talia
de vobis tamque obscoena protulerunt, ut si de
histrionibus dicerentur, nobis verecundiam ingererent.
Quae ne magnitudinem vestram omnia lateant,
quaedam vobis sub brevitate describimus: quoniam
si cuncta nominatim exprimere cupimus, dies nobis
non sufficit unus. Noveritis itaque, non a paucis, sed
ab omnibus tam nostri quam et alterius ordinis, vos
homicidii, perjurii, sacrilegii, et ex propria cognatione,
atque ex duabus sororibus, incesti crimine
esse accusatos. Dicunt et aliud auditu ipso horridum,
diaboli vos in amore vinum bibisse; in ludo aleae
Jovis Veneris, caeterorumque daemonum auxilium
poposcisse. Oramus itaque paternitatem vestram
obnixe, ne Romam venire atque ex his omnibus vos
purgare dissimuletis. Si forte vim temerariae multitudinis
formidatis, juramento vobis adfirmamus,
nihil fieri praeter sanctorum canonum sanctionem.
Data 8 Idus Novembris.
#Joannis papae apologeticus.@#
Joannes episcopus, servus servorum Dei, omnibus
episcopis. Nos audivimus dicere, quia vos vultis
alium papam facere: si hoc facitis, excommunico
vos de Deo omnipotente, ut non habeatis licentiam
nullum ordinare et missam celebrare.
#Synodi rescriptum ad papam.@#
Summo pontifici et universali papae domno Joanni,
Otto divinae respectu clementiae imperator augustus,
sed et sancta synodus Romae Dei ob servitium congregata,
in Domino salutem. Praeterita synodo, quae
celebrata est 8 Idus Novembris, litteras vobis direximus,
in quibus accusatorum vestrorum verba,
atque accusationis causae detinebantur. Rogavimus
etiam eisdem litteris magnitudinem vestram, quemadmodum
justum est, Romam venire seque ex his
quae obiciuntur purgare. Recepimus autem litteras
a vobis, non quales temporis qualitas, sed inconsultorum
hominum vanitas exposcit. Non veniendi
ad synodum rationabilis esse excusatio debuit. Sed
et praesentes magnitudinis vestrae debuerunt nuntii
interesse, qui aut aegritudinis, aut certe difficultatis
causa satisfacerent, sanctam vos synodum declinasse.
Est et aliud vestris in litteris scriptum, quod
non episcopum, sed puerilem ineptiam scribere deceret.
Excommunicastis etenim omnes, ut non haberent
licentiam canendi missas, ordinandi ecclesiasticas
dispositiones, si alium Romanae sedi constitueremus
episcopum. Ita enim scriptum erat, « non
habeatis licentiam nullum ordinare. » Nunc usque
putavimus, immo vere credimus, duo negativa unum
facere dedicativum, nisi vestra autoritas priscorum
sententias infirmaret autorum. Nos vero intentioni
vestrae non verbis respondemus. Si ad synodum venire
et objecta purgare non differtis, autoritati
vestrae proculdubio obedimus. Sed si, quod absit,
venire et objecta vobis capitalia crimina purgare
dissimulatis, quum praesertim vos nihil venire impediat,
non maris navigatio, non corporis aegritudo,
itineris longitudo: tunc excommunicationem vestram
parvipendemus, eamque potius in vos retorquebimus,
quoniam quidem juste facere possumus. Judas
Domini nostri Jesu Christi proditor, imo venditor,
cum ceteris prius ligandi atque solvendi potestatem
a magistro in haec verba acceperat: Amen dico
vobis, quaecumque alligaveritis super terram, ligata
erunt et in coelis, et quaecumque solveritis super
terram, erunt soluta et in coelis. Quamdiu enim bonus
inter condiscipulos fuit, ligare atque solvere
valuit: postquam vero cupiditatis causa homicida
factus, vitam omnium occidere voluit, quem postea
ligatum solvere, aut solutum ligare potuit, nisi
seipsum, quem infelicissimo laqueo strangulavit?
Data 10 Kalend. Decembr. et missa per Adrianum
cardinalem presbyterum, et Benedictum cardinalem
diaconem.
#Ottonis oratio ad synodum.@#
Expectavimus adventum ejus, ut praesente eo,
quod nobis egerit, quereremur: verum quoniam
eum non adfuturum certo scimus, quam perfide nobiscum
egerit, ut diligenter agnoscatis, etiam atque
etiam flagitamus. Notum itaque vobis facimus, archiepiscopis,
episcopis presbyteris, diaconibus,
reliquoque clero, necnon et comitibus, judicibus,
omnique plebi, quod idem Joannes papa oppressus a
Berengario atque Adalperto, rebellibus nostris, misit
nobis in Saxoniam nuntios, rogans, ut ob amorem
Dei in Italiam veniremus, et ecclesiam sancti
Petri ac seipsum ex eorum faucibus liberaremus
| null |
93d3029b-4edb-4b79-b344-924bff97ce98
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
.
Nos vero, adjuvante Deo, quantum fecerimus, non
est necesse dicere, ut impraesentiarum videtis.
Ereptus vero mea opera ex eorum manibus, et honori
debito restitutus, oblitus juramenti et fidelitatis,
quam mihi supra corpus sancti Petri promisit, eundem
Adelpertum Romam venire fecit, et contra me
defendit, seditiones fecit, et videntibus nostris militibus,
dux belli factus, lorica et galea est indutus.
Quid super hoc sancta synodus decernat, edicat.
#Synodi responsum.@#
Inauditum vulnus inaudito est cauterio exurendum.
Si corruptis moribus soli sibi, et non cunctis
obesset, quoquo modo tolerandus esset. Quot prius
casti hujus facti sunt imitatione incesti? Quot probi
hujus exemplo conversationis sunt reprobi? Petimus
itaque magnitudinem imperii vestri, monstrum illud
nulla virtute redemptum a vitiis, a sancta ecclesia
pelli, aliumque loco ejus constitui, qui nobis exemplo
bonae conversationis praeesse valeat, et prodesse
sibi: recte vivat, ac bene vivendi nobis exemplum
praebeat.
#Ottonis consensus.@#
Placet quod dicitis, nihilque gratius nobis, quam
ut talis, qui huic sanctae et universali sedi praeponatur,
inveniri possit.
#Electio Leonis papae.@#
Leonem venerabilem, sanctae Romanae ecclesiae
protoscriniarium, virum approbatum, ad summum
sacerdotii gradum nobis in pastorem eligimus, ut
sit summus et universalis papa Romanae ecclesiae,
reprobato ob improbos mores Joanne apostata.
#Litterae synodi ad Joannem XII papam.@#
Summo pontifici et universali papae, domno Joanni,
Otto divinae respectu clementiae imperator augustus,
cum archiepiscopis Liguriae, Tusciae, Saxoniae,
Frantiae, in Domino salutem. Romam ob servitium
Dei venientes, dum filios vestros, Romanos scilicet
episcopos, cardinales, presbyteros et diaconos, insuper
et universam plebem de vestri absentia percontaremur,
et quid causae esset, quod nos ecclesiae
vestrae vestrique defensores videre noluissetis, talia
de vobis tamque obscoena protulerunt, ut si de
histrionibus dicerentur, nobis verecundiam ingererent.
Quae ne magnitudinem vestram omnia lateant,
quaedam vobis sub brevitate describimus: quoniam
si cuncta nominatim exprimere cupimus, dies nobis
non sufficit unus. Noveritis itaque, non a paucis, sed
ab omnibus tam nostri quam et alterius ordinis, vos
homicidii, perjurii, sacrilegii, et ex propria cognatione,
atque ex duabus sororibus, incesti crimine
esse accusatos. Dicunt et aliud auditu ipso horridum,
diaboli vos in amore vinum bibisse; in ludo aleae
Jovis Veneris, caeterorumque daemonum auxilium
poposcisse. Oramus itaque paternitatem vestram
obnixe, ne Romam venire atque ex his omnibus vos
purgare dissimuletis. Si forte vim temerariae multitudinis
formidatis, juramento vobis adfirmamus,
nihil fieri praeter sanctorum canonum sanctionem.
Data 8 Idus Novembris.
#Joannis papae apologeticus.@#
Joannes episcopus, servus servorum Dei, omnibus
episcopis. Nos audivimus dicere, quia vos vultis
alium papam facere: si hoc facitis, excommunico
vos de Deo omnipotente, ut non habeatis licentiam
nullum ordinare et missam celebrare.
#Synodi rescriptum ad papam.@#
Summo pontifici et universali papae domno Joanni,
Otto divinae respectu clementiae imperator augustus,
sed et sancta synodus Romae Dei ob servitium congregata,
in Domino salutem. Praeterita synodo, quae
celebrata est 8 Idus Novembris, litteras vobis direximus,
in quibus accusatorum vestrorum verba,
atque accusationis causae detinebantur. Rogavimus
etiam eisdem litteris magnitudinem vestram, quemadmodum
justum est, Romam venire seque ex his
quae obiciuntur purgare. Recepimus autem litteras
a vobis, non quales temporis qualitas, sed inconsultorum
hominum vanitas exposcit. Non veniendi
ad synodum rationabilis esse excusatio debuit. Sed
et praesentes magnitudinis vestrae debuerunt nuntii
interesse, qui aut aegritudinis, aut certe difficultatis
causa satisfacerent, sanctam vos synodum declinasse.
Est et aliud vestris in litteris scriptum, quod
non episcopum, sed puerilem ineptiam scribere deceret.
Excommunicastis etenim omnes, ut non haberent
licentiam canendi missas, ordinandi ecclesiasticas
dispositiones, si alium Romanae sedi constitueremus
episcopum. Ita enim scriptum erat, « non
habeatis licentiam nullum ordinare. » Nunc usque
putavimus, immo vere credimus, duo negativa unum
facere dedicativum, nisi vestra autoritas priscorum
sententias infirmaret autorum. Nos vero intentioni
vestrae non verbis respondemus. Si ad synodum venire
et objecta purgare non differtis, autoritati
vestrae proculdubio obedimus. Sed si, quod absit,
venire et objecta vobis capitalia crimina purgare
dissimulatis, quum praesertim vos nihil venire impediat,
non maris navigatio
| null |
2cbe071d-447d-4d44-9684-ffc91198c499
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
, non corporis aegritudo,
itineris longitudo: tunc excommunicationem vestram
parvipendemus, eamque potius in vos retorquebimus,
quoniam quidem juste facere possumus. Judas
Domini nostri Jesu Christi proditor, imo venditor,
cum ceteris prius ligandi atque solvendi potestatem
a magistro in haec verba acceperat: Amen dico
vobis, quaecumque alligaveritis super terram, ligata
erunt et in coelis, et quaecumque solveritis super
terram, erunt soluta et in coelis. Quamdiu enim bonus
inter condiscipulos fuit, ligare atque solvere
valuit: postquam vero cupiditatis causa homicida
factus, vitam omnium occidere voluit, quem postea
ligatum solvere, aut solutum ligare potuit, nisi
seipsum, quem infelicissimo laqueo strangulavit?
Data 10 Kalend. Decembr. et missa per Adrianum
cardinalem presbyterum, et Benedictum cardinalem
diaconem.
#Ottonis oratio ad synodum.@#
Expectavimus adventum ejus, ut praesente eo,
quod nobis egerit, quereremur: verum quoniam
eum non adfuturum certo scimus, quam perfide nobiscum
egerit, ut diligenter agnoscatis, etiam atque
etiam flagitamus. Notum itaque vobis facimus, archiepiscopis,
episcopis presbyteris, diaconibus,
reliquoque clero, necnon et comitibus, judicibus,
omnique plebi, quod idem Joannes papa oppressus a
Berengario atque Adalperto, rebellibus nostris, misit
nobis in Saxoniam nuntios, rogans, ut ob amorem
Dei in Italiam veniremus, et ecclesiam sancti
Petri ac seipsum ex eorum faucibus liberaremus.
Nos vero, adjuvante Deo, quantum fecerimus, non
est necesse dicere, ut impraesentiarum videtis.
Ereptus vero mea opera ex eorum manibus, et honori
debito restitutus, oblitus juramenti et fidelitatis,
quam mihi supra corpus sancti Petri promisit, eundem
Adelpertum Romam venire fecit, et contra me
defendit, seditiones fecit, et videntibus nostris militibus,
dux belli factus, lorica et galea est indutus.
Quid super hoc sancta synodus decernat, edicat.
#Synodi responsum.@#
Inauditum vulnus inaudito est cauterio exurendum.
Si corruptis moribus soli sibi, et non cunctis
obesset, quoquo modo tolerandus esset. Quot prius
casti hujus facti sunt imitatione incesti? Quot probi
hujus exemplo conversationis sunt reprobi? Petimus
itaque magnitudinem imperii vestri, monstrum illud
nulla virtute redemptum a vitiis, a sancta ecclesia
pelli, aliumque loco ejus constitui, qui nobis exemplo
bonae conversationis praeesse valeat, et prodesse
sibi: recte vivat, ac bene vivendi nobis exemplum
praebeat.
#Ottonis consensus.@#
Placet quod dicitis, nihilque gratius nobis, quam
ut talis, qui huic sanctae et universali sedi praeponatur,
inveniri possit.
#Electio Leonis papae.@#
Leonem venerabilem, sanctae Romanae ecclesiae
protoscriniarium, virum approbatum, ad summum
sacerdotii gradum nobis in pastorem eligimus, ut
sit summus et universalis papa Romanae ecclesiae,
reprobato ob improbos mores Joanne apostata.
| null |
65174fa4-1e52-459e-9620-d31147a3265c
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
Constitutio Francofurtana
Anno incarnationis Domini 951, indict. 9 constitutum
est in Franconofurt a rege gloriosissimo
Ottone, anno illius 15, consentientibus episcopis,
comitibus, aliisque fidelibus compluribus, canonum
sanctorumque patrum auctoritate, nec non capitularium
praecedentium regum institutis coram positis,
ne oppressio virginum aut viduarum, vel raptus, ab
ullis hominibus fiat; et ut qui rapiunt eas sub nomine
simul habitandi, cooperantes et conniventes
raptoribus, siquidem clerici sunt, decidant a gradu
proprio; si vero laici, anathematizentur; et raptores
sine spe conjugii perpetuo maneant. Quod si post
haec jungere se praesumpserint, utrique anathematizentur.
2.
Inventum est etiam a praefato rege, ut nulla
abbatia quae per se electionem habet, ad monasterium
nec alicui in proprium dari possit; illae vero
quae electione carent, regis donatione et privilegio
ad aliud monasterium quod sub ejus mundiburdio
consistit subrogari possint
Constitutio Francofurtana
Anno incarnationis Domini 951, indict. 9 constitutum
est in Franconofurt a rege gloriosissimo
Ottone, anno illius 15, consentientibus episcopis,
comitibus, aliisque fidelibus compluribus, canonum
sanctorumque patrum auctoritate, nec non capitularium
praecedentium regum institutis coram positis,
ne oppressio virginum aut viduarum, vel raptus, ab
ullis hominibus fiat; et ut qui rapiunt eas sub nomine
simul habitandi, cooperantes et conniventes
raptoribus, siquidem clerici sunt, decidant a gradu
proprio; si vero laici, anathematizentur; et raptores
sine spe conjugii perpetuo maneant. Quod si post
haec jungere se praesumpserint, utrique anathematizentur.
2.
Inventum est etiam a praefato rege, ut nulla
abbatia quae per se electionem habet, ad monasterium
nec alicui in proprium dari possit; illae vero
quae electione carent, regis donatione et privilegio
ad aliud monasterium quod sub ejus mundiburdio
consistit subrogari possint
2.
Inventum est etiam a praefato rege, ut nulla
abbatia quae per se electionem habet, ad monasterium
nec alicui in proprium dari possit; illae vero
quae electione carent, regis donatione et privilegio
ad aliud monasterium quod sub ejus mundiburdio
consistit subrogari possint
| null |
cb990c9b-5036-4a4b-b6e9-eb3037f9e846
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
#Juramentum quod facere fecit suos fideles Otto Augustus antequam Romam adiret.@#
Tibi domno Johanni papae ego rex Otto promittere
et jurare facio per Patrem et Filium et Spiritum
sanctum, et per hoc lignum vivificae crucis, et per
has reliquias sanctorum, ut si permittente Deo Romam
venero, sanctam Romanam aeclesiam et te
rectorem ipsius exaltabo secundum meum posse; et
numquam vitam aut membra neque ipsum honorem
quem nunc habes et per me habiturus eris, mea voluntate
aut meo consensu aut meo consilio aut exortatione
perdes. Et in Roma nullum placitum neque
ordinationem faciam de omnibus quae ad te vel ad
tuos Romanos pertinent, sine tuo consilio. Et quicquid
de terra sancti Petri ad nostram potestatem venerit,
tibi reddam. Cuicumque autem regnum Italicum
commisero, jurare tibi faciam illum, ut adjutor tui
sit, ad defendendam terram sancti Petri secundum
suum posse.
#Juramentum futuri imperatoris.@#
Domno Johanni pape duodecimo rex Otto per
nos mittit, et jurat per Patrem et Filium et Spiritum
sanctum et per hoc lignum vivifice crucis, et has reliquias
sanctorum, quod si permittente Deo Romam
venerit, sanctam Romanam aecclesiam et eundem
domnum Johannem papam rectorem ipsius exaltabit
secundum suum posse, si vivum invenerit. Sin autem,
eum qui legabiliter illi succedet. Et nunquam
vitam, aut membra neque ipsum honorem quem
habet, et qui eum habiturus est sua voluntate, aut
suo consensu, aut suo consilio, aut sua exhortatione
perdet, neque ipse, neque aliquis successorum ejus.
Et in Roma nullum placitum, aut ordinationem
faciet de omnibus quae pape et Romanis pertinet,
sine consilio domni pape. Et quicquid de terra sancti
Petri ad ejus potestatem venit vel veniet, Romane
aecclesiae restituet. Cuicumque autem regnum Italicum
committet, jurare faciet illum, ut adjutor sit
domno pape et successoribus ejus ad defendendam
terram sancti Petri secundum suum posse. Sic adjuvet
Deus eundem domnum regem Ottonem, et hec
sancta evangelia, et hec sacrosancta sanctuaria.
#Juramentum corporaliter praestitum.@#
Tibi dompno pape Johanni ego rex Otto promitto
et juro per Patrem et Filium et Spiritum sanctum et
per hoc lignum vivifice crucis et per has sanctorum
reliquias, quod si permittente Deo Romam venero,
sanctam Romanam Ecclesiam et te rectorem ipsius
exaltabo secundum meum posse, et numquam vitam
aut membra neque ipsum honorem quem habes,
mea voluntate aut consensu aut mea exhortatione
perdes. Et in Romam nullum placitum aut ordinationem
faciam de omnibus que ad te aut ad Romanos
pertinent sine tuo consilio; et quicquid de
terra sancti Petri ad nostram potestatem venerit
tibi reddam. Cuicumque regnum Ytalicum commisero,
jurare faciam illum, ut adjutor tui sit ad defendendam
sancti Petri terram secundum suum posse.
#Juramentum quod facere fecit suos fideles Otto Augustus antequam Romam adiret.@#
Tibi domno Johanni papae ego rex Otto promittere
et jurare facio per Patrem et Filium et Spiritum
sanctum, et per hoc lignum vivificae crucis, et per
has reliquias sanctorum, ut si permittente Deo Romam
venero, sanctam Romanam aeclesiam et te
rectorem ipsius exaltabo secundum meum posse; et
numquam vitam aut membra neque ipsum honorem
quem nunc habes et per me habiturus eris, mea voluntate
aut meo consensu aut meo consilio aut exortatione
perdes. Et in Roma nullum placitum neque
ordinationem faciam de omnibus quae ad te vel ad
tuos Romanos pertinent, sine tuo consilio. Et quicquid
de terra sancti Petri ad nostram potestatem venerit,
tibi reddam. Cuicumque autem regnum Italicum
commisero, jurare tibi faciam illum, ut adjutor tui
sit, ad defendendam terram sancti Petri secundum
suum posse.
#Juramentum futuri imperatoris.@#
Domno Johanni pape duodecimo rex Otto per
nos mittit, et jurat per Patrem et Filium et Spiritum
sanctum et per hoc lignum vivifice crucis, et has reliquias
sanctorum, quod si permittente Deo Romam
venerit, sanctam Romanam aecclesiam et eundem
domnum Johannem papam rectorem ipsius exaltabit
secundum suum posse, si vivum invenerit. Sin autem,
eum qui legabiliter illi succedet. Et nunquam
vitam, aut membra neque ipsum honorem quem
habet, et qui eum habiturus est sua voluntate, aut
suo consensu, aut suo consilio, aut sua exhortatione
perdet, neque ipse, neque aliquis successorum ejus.
Et in Roma nullum placitum, aut ordinationem
faciet de omnibus quae pape et Romanis pertinet,
sine consilio domni pape
| null |
391cd21b-fa04-435a-8ef5-9df2c358dbec
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
. Et quicquid de terra sancti
Petri ad ejus potestatem venit vel veniet, Romane
aecclesiae restituet. Cuicumque autem regnum Italicum
committet, jurare faciet illum, ut adjutor sit
domno pape et successoribus ejus ad defendendam
terram sancti Petri secundum suum posse. Sic adjuvet
Deus eundem domnum regem Ottonem, et hec
sancta evangelia, et hec sacrosancta sanctuaria.
#Juramentum corporaliter praestitum.@#
Tibi dompno pape Johanni ego rex Otto promitto
et juro per Patrem et Filium et Spiritum sanctum et
per hoc lignum vivifice crucis et per has sanctorum
reliquias, quod si permittente Deo Romam venero,
sanctam Romanam Ecclesiam et te rectorem ipsius
exaltabo secundum meum posse, et numquam vitam
aut membra neque ipsum honorem quem habes,
mea voluntate aut consensu aut mea exhortatione
perdes. Et in Romam nullum placitum aut ordinationem
faciam de omnibus que ad te aut ad Romanos
pertinent sine tuo consilio; et quicquid de
terra sancti Petri ad nostram potestatem venerit
tibi reddam. Cuicumque regnum Ytalicum commisero,
jurare faciam illum, ut adjutor tui sit ad defendendam
sancti Petri terram secundum suum posse.
| null |
9c266353-dab7-42ff-8144-d87777db1112
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
Mandatum de inthronizatione archiepiscopi Magdeburgensis
In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Otto
divina favente clementia imperator augustus, omnibus
fidelibus nostris, episcopis scilicet et comitibus
ceterisque comprovincialibus, aeternam in Domino
salutem et omne bonum.
Quoniam augmentum divini cultus salutem et
statum esse regni vel imperii nostri credimus, idcirco
cunctis, quibus posse suppetit, modis hoc amplificare
tendimus et desideramus. Igitur Magadaburgensi
civitate, sicut omnium vestrorum novit
caritas, archiepiscopalem sedem fieri desiderantes,
oportunum etiam nunc temporis ad hoc peragendum
tempus invenientes, consilio venerabilis archiepiscopi
Hattonis et Hildewardi episcopi, ceterorumque
fidelium nostrorum, virum venerabilem
Adalbertum episcopum, Rugis olim praedicatorem
destinatum et missum, archiepiscopum et metropolitanum
totius ultra Albiam et Salam Sclavorum
gentis, modo ad Deum conversae vel convertendae,
fieri decrevimus pariter et elegimus, quem et Romam
pro pallio a domno papa suscipiendo direximus.
Et ut hec nostra electio firmior et subnixior
fiat, eum vestrae caritati dirigimus, et ut a vobis
omnibus et vocum acclamatione et manuum elevatione
electus, suae sedi intronizetur, omnimodis
desideramus. Ne vero haec ejus electio vel intronizatio
futuris, quod absit, temporibus aliquorum
valeat invidia molestari, tres ab illo episcopos, unum
Merseburgo, alterum Citicae, tertium Misnae,
in praesentia legatorum domini papae et vestra, volumus
ordinari, ut haec eadem praesentia vestra ante
Deum et sanctos ejus intentionis nostrae sit testis
futura. Et quia vir venerabilis Bouso multum jam
in eadem Sclavorum gente ad Deum convertenda
sudavit, inter Merseburgensem et Citicensem ecclesiam,
quam velit, electionem habeat. Altera vero
secundum convenientiam nostram in dispositionem
archiepiscopi nostri cedat. Vos autem marchiones
nostros, Wigbertum scilicet, Wiggerum et Guntherium,
fidelitate nobis debita obtestamur et admonemus,
ne quid in hac ordinatione archiepiscopo nostro
in vobis obsistat, sed secundum disposicionem
nostram et suam, ut vobis dixerit, fiat. Et quaecumque
ab illo audieritis, nos velle sciatis. Ne vero
idem episcopi qui ordinandi erunt, pauperes et villanis
similes aestimentur, volumus caveatis et consilio
archiepiscopi et eorum, qui cum illo in natale
Domini erunt, episcoporum et comitum, qualiter
sustententur inveniatis. Quicquid enim illis impenditur,
pro nostra Deo salute offertur, vestraque per
hoc merces apud Deum non minorabitur. Super haec
domni episcopi Dudo et Doudelinus in archiepiscopi
nostri electione volumus ut subscribant,
et fidem subjectionemque illi promittant.
Et ut haec nostra vestraque postmodum electio
firma et stabilis perseveret, cartam vel noticiam
hanc in ecclesia Magadaburgensi perpetualiter permansuram,
et eorum quae praediximus testem jugiter
futuram, scribi jussimus, et manu propria subtus
firmavimus, et anuli nostri impressione signari jussimus.
Signum domini Ottonis (L. M.) magni et invictissimi
imperatoris augusti. (L. S.)
Mandatum de inthronizatione archiepiscopi Magdeburgensis
In nomine sanctae et individuae Trinitatis. Otto
divina favente clementia imperator augustus, omnibus
fidelibus nostris, episcopis scilicet et comitibus
ceterisque comprovincialibus, aeternam in Domino
salutem et omne bonum.
Quoniam augmentum divini cultus salutem et
statum esse regni vel imperii nostri credimus, idcirco
cunctis, quibus posse suppetit, modis hoc amplificare
tendimus et desideramus. Igitur Magadaburgensi
civitate, sicut omnium vestrorum novit
caritas, archiepiscopalem sedem fieri desiderantes,
oportunum etiam nunc temporis ad hoc peragendum
tempus invenientes, consilio venerabilis archiepiscopi
Hattonis et Hildewardi episcopi, ceterorumque
fidelium nostrorum, virum venerabilem
Adalbertum episcopum, Rugis olim praedicatorem
destinatum et missum, archiepiscopum et metropolitanum
totius ultra Albiam et Salam Sclavorum
gentis, modo ad Deum conversae vel convertendae,
fieri decrevimus pariter et elegimus, quem et Romam
pro pallio a domno papa suscipiendo direximus.
Et ut hec nostra electio firmior et subnixior
fiat, eum vestrae caritati dirigimus, et ut a vobis
omnibus et vocum acclamatione et manuum elevatione
electus, suae sedi intronizetur, omnimodis
desideramus. Ne vero haec ejus electio vel intronizatio
futuris, quod absit, temporibus aliquorum
valeat invidia molestari, tres ab illo episcopos, unum
Merseburgo, alterum Citicae, tertium Misnae,
in praesentia legatorum domini papae et vestra, volumus
ordinari, ut haec eadem praesentia vestra ante
Deum et sanctos ejus intentionis nostrae sit testis
futura. Et quia vir venerabilis Bouso multum jam
in eadem Sclavorum gente ad Deum convertenda
sudavit, inter Merseburgensem et Citicensem ecclesiam,
quam velit, electionem habeat. Altera vero
secundum convenientiam nostram in dispositionem
archiepiscopi nostri cedat. Vos autem marchiones
nostros,
| null |
3aff30a0-b2fe-462f-97dd-790b69187998
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
Wigbertum scilicet, Wiggerum et Guntherium,
fidelitate nobis debita obtestamur et admonemus,
ne quid in hac ordinatione archiepiscopo nostro
in vobis obsistat, sed secundum disposicionem
nostram et suam, ut vobis dixerit, fiat. Et quaecumque
ab illo audieritis, nos velle sciatis. Ne vero
idem episcopi qui ordinandi erunt, pauperes et villanis
similes aestimentur, volumus caveatis et consilio
archiepiscopi et eorum, qui cum illo in natale
Domini erunt, episcoporum et comitum, qualiter
sustententur inveniatis. Quicquid enim illis impenditur,
pro nostra Deo salute offertur, vestraque per
hoc merces apud Deum non minorabitur. Super haec
domni episcopi Dudo et Doudelinus in archiepiscopi
nostri electione volumus ut subscribant,
et fidem subjectionemque illi promittant.
Et ut haec nostra vestraque postmodum electio
firma et stabilis perseveret, cartam vel noticiam
hanc in ecclesia Magadaburgensi perpetualiter permansuram,
et eorum quae praediximus testem jugiter
futuram, scribi jussimus, et manu propria subtus
firmavimus, et anuli nostri impressione signari jussimus.
Signum domini Ottonis (L. M.) magni et invictissimi
imperatoris augusti. (L. S.)
| null |
ab42caa4-3dc1-4981-8f05-4da5c9946640
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
Pactum cum Johanne XII
« In nomine sanctae et individuae Trinitatis, Otto
servus apostolorum, et secundum voluntatem Dei
Salvatoris Romanorum imperator augustus.
« Romam caput mundi profitemur, Romanam
ecclesiam matrem omnium ecclesiarum esse testamur,
sed incuria et inscientia pontificum longe suae
claritatis titulos obfuscasse. Nam non solum quae
extra Urbem esse videbantur vendiderunt, et quibusdam
colluviis a lare sancti Petri alienaverunt,
sed quod absque dolore non dicimus, si quid in hac
nostra Urbe regia habuerunt, ut majori licentia evagarentur,
omnibus cum vindicante pecunia in commune
dederunt, et sanctum Petrum, et sanctum
Paulum, ipsa quoque altaria spoliaverunt, et pro
reparatione semper confusionem duxerunt. Confusis
vero papaticis legibus, et jam abjecta ecclesia Romana,
in tantum quidam pontificum irruerunt, ut
maximam partem imperii nostri apostolatui suo conjungerent,
jam non quaerentes quae et quanta suis
culpis perdiderunt, non curantes quanta ex voluntaria
vanitate effuderunt; sed sua propria, utpote ab
illis ipsis dilapidata, dimittentes, quasi culpam suam
in imperium nostrum retorquentes, ad aliena, id
est, ad nostra et nostri imperii maxime, migraverunt.
Haec sunt enim commenta ab illis ipsis inventa,
quibus Joannes diaconus, cognomento digitorum
mutius, praeceptum aureis litteris scripsit, sub titulo
magni Constantini longa mendacii tempora finxit.
Haec sunt etiam commenta, quibus dicunt, quemdam
Carolum sancto Petro nostra publica tribuisse.
Sed ad haec respondemus, ipsum Carolum nihil dare
jure potuisse, utpote jam a Carolo meliore fugatum,
jam imperio privatum, jam destitutum et annullatum.
Ergo quod non habuit, dedit: sic dedit,
sicut nimirum dare potuit, utpote qui male acquisivit
et diu se possessurum non speravit. Spretis ergo
commenticiis praeceptis et imaginariis scriptis, ex
nostra liberalitate sancto Petro donamus quae nostra
sunt, non sibi, quae sua sunt, veluti nostra conferimus.
Sicut enim pro amore sancti Petri dominum
Silvestrum magistrum nostrum papam elegimus, et
Deo volente, ipsum serenissimum ordinavimus et
creavimus: ita pro amore ipsius domini Silvestri
papae sancto Petro de publico nostro dona conferimus,
ut habeat magister quod principi nostro Petro
a parte sui discipuli offerat. Octo igitur comitatus
pro amore magistri nostri domini Silvestri papae
sancto Petro offerimus et donamus, ut ad honorem
Dei et sancti Petri cum sua et nostra salute habeat
et teneat, et ad incrementa sui apostolatus nostrique
imperii ordinet. Hos autem sibi ad ordinandum
concedimus: Pisaurum, Fanum, Senogalliam, Anconam,
Fossabrunum, Callium, Esium et Ausimum,
ut nullus umquam ei et sancto Petro audeat aliquam
inquietationem facere, aut eum aliquo ingenio fatigare.
Quicumque vero praesumpserit, omnia quae
habuerit, amittat, et sanctus Petrus quae sunt sua
recipiat. Ut hoc autem in aeternum ab omnibus
conservetur, hoc praeceptum manu nostra diu, Domino
adjutore, victura confirmavimus, et nostro
sigillo praecepimus insigniri, ut sibi suisque successoribus
valeat.
« Signum domini Ottonis invictissimi Romanorum
imperatoris augusti. »
NOTA.
Charta haec Karoli II (Calvi) donationem Karoli III (Crassi) victoria ad nihilum redactam profitetur; nec
ob titulum imperatoris nec ob formulas impugnanda, litteris aliis Ottonis ad Gerbertum datis illustratur.
Namque scribit imperator Italiam relicturus et Germaniam appetens, epistola 158 apud Chesnium pag.
826: #vestroque solatio atque subsidio primores Italiae relinquimus. Hugonem Tuscum vobis per omnia fidum,
S. comitem Spoletinis et Camerinis praefectum, cui@# OCTO COMITATUS QUI SUB LITE SUNT #vestrum ob amorem
contulimus nostrumque legatum eis ad praesens praefecimus, ut populi rectorem habeant, et vobis ejus opera
debita servitia adhibeant.@# Haec anno 999, circa mensem Novembrem, Romae scripta esse existimaverim.
Cum igitur Caroli II donatio a posterioribus imperatoribus pro irrita habita sit, sententia Benedicti de S.
Andrea, qui ipsa donationis Ottonianae verba exscripsit, minime tenere potest, cum Caroli II donatione
potentiam imperatorum imminutam esse statuit. Nec hoc tantum, sed aliud quoque Ottonis charta
docemur, scilicet quod saeculo decimo exeunte Romae falsae donationum imperialium chartae a Joanne
quodam fictae aureisque litteris conscriptae habebantur.
Licet igitur minime dubitari possit, Ottonem I aeque ac antecessores ejus, imperatores inde a Carolo
Magno omnes, pactum et privilegia Romanae Ecclesiae renovasse, chartae tamen, quae sub nomine ejus in
tabulario Vaticano hodie habetur, partem aliquam, scilicet a vocibus #in partibus Campaniae Soram
| null |
ef998d1a-e2b8-4f59-baba-a5340fa55af2
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
, Arces,@#
etc., usque #Cajetam et Fundum cum omnibus earum pertinenciis,@# gravi suspicione attingi confitemur.
De alia parte #Insuper offerimus tibi beate Petre@# usque #Terranem cum pertinentiis suis,@# quid certi statuamus,
non habemus, quandoquidem nonnisi generatim, Ottonem Joanni papae restitutionem terrae sancti
Petri promisisse, legimus.
Quibus exceptis, si pactum Ottonis charta ista proponitur, in aliquibus tamen a genuina forma discedit;
nam Pippinum #imperatorem@# vocatum, annum #Ottonis imperii@# XXVII, loco #regni@# XXVI, #et imperii@# I, scriptum,
tum #Preterea alia minora huic operi inserenda previdimus@# et cruci imperatoris: + #Signum domni Ottonis
serenissimi imperatoris ac suorum episcoporum abbatum et comitum@# ascriptum fuisse, cum signa singula
episcoporum aliorumque testium subsequerentur, ea non diploma authenticum, sed apographum quoddam
incertae auctoritatis produnt. Mirari quoque aliquis posset cur imperator dicat pontificem haud consecrandum
priusquam talem promissionem faciat #qualem domnus et venerandus spiritalis pater noster Leo
sponte fecisse dinoscitur,@# cum nec Leonem VII promissionem aliquam Ottoni fecisse constet, nec Leonem
VIII Joanni XII posteriorem fuisse ambigi possit; nisi verba ista ex Ludovici I pacto cum Stephano IV
in pactis sequentium imperatorum repetita statuere velimus, quod certe haud multum abs re cadere
videretur.
Ut igitur rem uno verbo absolvam, chartam genuinum quidem Ottonis et Joannis XII pactum, sed
superaddita donatione vitiatum, forma etiam haud omnino sincera, referre censeo. Eam inde ab exeunte
saeculo undecimo pro genuina venditam, in codices Vaticanos transcriptam, sensimque fidem populorum
nactam, inde a dissidio Philippi, Ottonis IV et Friderici II imperatoribus quoque creditam, demumque a
Rudolfo I et successoribus ejus confirmatam fuisse, omnibus notum est. Ecce textum ab III. Marino
Marinio propositum:
« In nomine domini Dei omnipotentis Patris, et
Filii, et Spiritus sancti. Ego Otto Dei gratia imperator
Augustus una cum Ottone glorioso rege filio
nostro divina ordinante providentia, spondemus atque
promittimus per hoc pactum confirmationis nostre,
tibi beato Petro principi apostolorum, et clavigero
regni coelorum, et per te vicario tuo domno Johanni
summo pontifici et universali XII pape, sicut a predecessoribus
vestris usque nunc in vestra potestate
atque dicione tenuistis et disposuistis civitatem
Romanam cum ducatu suo et suburbanis suis, atque
viculis omnibus et territoriis ejus, montanis ac marittimis,
litoribus ac portibus, seu cunctis civitatibus,
castellis, oppidis, ac viculis Tuscie partibus,
id est Portum, Centumcellas, Cerem, Bledam, Marturianum,
Sutriam, Nepem, Castellum, Gallisem, Ortem,
Polimartium, Ameriam, Tudam, Perusiam cum
tribus insulis, id est majore et minore, Pulvensim,
Narniam, et Utriculum, cum omnibus finibus ac territoriis
ad suprascriptas civitates pertinentibus: nec
non exarcatum Ravennatem sub integritate, cum
urbibus, civitatibus, oppidis et castellis, quae piae
recordationis domnus Pipinus et domnus Karlus
excellentissimi imperatores, predecessores videlicet
nostri, beato Petro apostolo et predecessoribus
vestris jamdudum per donationis paginam contulerunt:
hoc est civitatem Ravennam, et Emeliam,
Bobium, Cesenam, Forumpopoli, Forumlivii, Faventiam,
Immolam, Bononiam, Ferrariam, Comijaclum,
et Adrianis atque Gabellum, cum omnibus finibus,
territoriis, atque insulis, terra marique ad supradictas
civitates pertinentibus: simul et Pentapolim,
videlicet Ariminum, Pensaurum, Phanum, Senogalliam,
Anconam, Ausimum, Humanam, Hesim,
Forumsimpronii, Montemfeltri, Urbinum, et territorium
Balnense, Callis, Luciolis et Eugubium,
cum omnibus finibus ac territoriis ad easdem civitates
pertinentibus. Eodem modo territorium Sabinense,
sicut a domno Karlo imperatore, antecessore
nostro, beato Petro apostolo per donationis scriptum
concessum est sub integritate facte; in partibus
Tuscie Longobardorum Castellum Felicitatis, Urbem
veterem, Balneum regis, Ferenti, Viterbium, Orthem,
Marcam, Tuscanam, Suanam, Popolonium, Roselles,
cum suburbanis atque viculis omnibus et territoriis
ac maritimis, oppidis, ac viculis seu finibus
omnibus. Itemque a Lunis cum insula Corsica,
deinde in Suriano, deinde in monte Bardonis, deinde
in Berteto, exinde in Parma, deinde in Regia,
exinde in Mantua, atque in Monte Silicis atque provincia
Venetiarum et Istria: necnon et cunctum
ducatum Spoletanum ac Beneventanum, una cum
ecclesia sanctae Cristinae posita prope Papiam juxta
Padum, quarto miliario. #Item in partibus
| null |
2ae7478e-9149-42aa-b1ad-3f5e7bc8160b
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
Campanie,
Soram, Arces, Aquinum, Arpinum, Teanum, et
Capuam; necnon et patrimonia ad potestatem et ditionem
vestram pertinentia, sicut est patrimonium
Beneventanum et patrimonium Neapolitanum, atque
patrimonia Calabriae superioris et inferioris. De civitate
autem Neapolitana cum castellis et territoriis ac
finibus et insulis suis sibi pertinentibus, sicuti ad
easdem aspicere videntur, necnon patrimonium Siciliae,
si Deus nostris illud tradiderit manibus, simili
modo civitatem Cajetam et Fundum cum omnibus
earum pertinenciis. Insuper offerimus tibi beate Petre
apostole vicarioque tuo domno Johanni papae et successoribus
ejus, pro nostre anime remedio, nostrique
filii et nostrorum parentum, de proprio nostro regno
civitates et oppida cum piscariis suis, idest Reatem,
Amiternum, Furconem, Nursiam, Balvam, et Marsim,
et alibi civitatem Terranem cum pertinentiis suis.@#
Has omnes suprascriptas provincias, urbes et civitates,
oppida atque castella, viculos ac territoria,
simulque et patrimonia, pro remedio animae nostrae
et filii nostri sive parentum nostrorum ac successorum
nostrorum et pro cuncto a Deo conservato
atque conservando Francorum populo, jam dictae
ecclesiae tuae, beate Petre apostole, et per te vicario
tuo spiritali patri nostro domno Johanni summo
pontifici et universali papae, ejusque successoribus
usque in finem seculi, eo modo confirmamus, ut in
suo detineant jure, principatu, atque dicione.
Simili modo per hoc nostrae delegationis pactum
confirmamus donationes quas piae recordationis
domnus Pipinus rex et postea domnus Karlus
excellentissimus imperator beato Petro apostolo
spontanea voluntate contulerunt; necnon et
censum vel pensiones seu ceteras daciones que annuatim
in palacium regis Longobardorum inferri
solebant, sive de Tuscia sive de ducatu Spoletano,
sicut in suprascriptis donationibus continetur, et
inter sanctae memoriae Adrianum papam et domnum
Karlum imperatorem convenit, quando idem pontifex
eidem de suprascriptis ducatibus, id est Tuscano
et Spoletano, suae auctoritatis preceptum
confirmavit, eo scilicet modo ut annis singulis predictus
census ad partem ecclesiae beati Petri apostoli
persolvatur; salva super eosdem ducatus nostra
in omnibus dominatione et illorum ad nostram
partem et filii nostri subjectione. Ceterum, sicut
diximus, omnia superius nominata ita ad vestram
partem per hoc nostrae confirmationis pactum roboramus,
ut in vestro permaneant jure, principatu atque
dicione, et neque a nobis neque a successoribus
nostris per quodlibet argumentum sive machinationem
in quacumque parte vestra potestas imminuatur,
aud a vobis inde aliquid subtrahatur, de suprascriptis
videlicet provinciis, urbibus, civitatibus,
oppidis, castris, viculis, insulis, territoriis, atque
patrimoniis, necnon et pensionibus atque censibus;
ita ut neque nos ea facturi simus neque quibuslibet
ea facere volentibus consenciamus, sed potius omnia
que superius leguntur, id est provinciae, civitates,
urbes, oppida, castella, territoria, et patrimonia,
atque insulas, censusque et pensiones, ad partem
ecclesiae beati Petri apostoli atque pontificum
in sacratissima sede illius residentium, nos in quantum
possumus defensores esse testamur, ad hoc. ut
ea in illius ditione ad utendum et fruendum atque
disponendum firmiter valeant optineri; salva in
omnibus potestate nostra et filii nostri posterorumque
nostrorum, secundum quod in pacto et confirmatione
ac promissionis firmitate Eugenii pontificis
successorumque illius continetur. Id est ut omnis
clerus et universi populi Romani nobilitas, propter
diversas necessitates et pontificum inrationabiles
erga populum sibi subiectum asperitates retundendas,
sacramento se obliget, quatinus futura pontificum
electio quantum uniuscujusque intellectus fuerit,
canonice et juste fiat. Et ut ille qui ad hoc sanctum
atque apostolicum regimen eligitur, nemine
consentiente consecrari fiat pontifex, priusquam
talem in presentia missorum nostrorum vel filii nostri
seu universae generalitatis faciat promissionem
pro omnium satisfactione atque futura conservatione,
qualem domnus et venerandus spiritalis pater
noster Leo sponte fecisse dinoscitur. Preterea alia
minora huic operi inserenda previdimus, videlicet
ut in electione pontificum neque liber neque servus
ad hoc venire presumat, ut illis Romanis, quos ad
hanc electionem per constitutionem sanctorum patrum
antiqua admisit consuetudo, aliquod faciat
impedimentum. Quod si quis contra hanc nostram
institutionem ire presumpserit, exilio tradatur. Insuper
etiam, ut nullus missorum nostrorum cujuscumque
impeditionis argumentum componere in
prefatam electionem audeat, prohibemus. Nam et
hoc omnimodis instituere placuit, ut qui semel sub
speciali defensione domni apostolici sive nostra
fuerint suscepti, impetrata juste utantur defensione.
Quod si quis in quemquam illorum qui hoc promeruerint
violare presumpserit, sciat se periculum vitae
suae esse incursurum. Illud etiam confirmamus
| null |
5dfc2492-50f4-439c-bb8b-367629146303
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
, ut
domno apostolico justam in omnibus servent obedientiam
seu ducibus ac judicibus suis ad justitiam
faciendam. Huic enim institucioni hoc necessario
adnectendum esse perspeximus, ut missi domni
apostolici seu nostri semper sint constituti, qui
annuatim nobis vel filio nostro renunciare valeant,
qualiter singuli duces ac judices populo justitiam
faciant, hanc imperialem constitucionem quomodo
observent. Qui missi decernimus, ut primum cunctos
clamores qui per negligentiam ducum seu judicum
fuerint inventi ad notitiam domni apostolici
deferant, et ipse unum e duobus eligat, aut statim
per eosdem missos fiant ipsae necessitates emendatae,
aut misso nostro nobis renunciante per nostros
missos a nobis directos emendentur. Hoc ut ab omnibus
fidelibus sanctae Dei ecclesiae et nostris firmum
esse credatur, propriae manus signaculo et
nobilium optimatum nostrorum subscriptionibus hoc
pactum confirmationis nostrae roboravimus et bullae
nostrae impressioni adsignari jussimus. + Signum
domni Ottonis serenissimi imperatoris ac suorum
episcoporum abbatum et comitum. + Signum Adaldagi
Hamaburgiensis ecclesiae archiepiscopi. Signum
Hartberti Curiensis ecclesiae episcopi. Signum Druogonis
Osnabrugguensis ecclesiae episcopi. Signum
Uotonis Argentenensis ecclesiae episcopi. Signum
Otwini Hiltinesemensis ecclesiae episcopi. Signum
Landwarti Mindonensis ecclesiae episcopi. Signum
Otgeri Nemetinensis ecclesiae episcopi. Signum Gezonis
Tortunensis ecclesiae episcopi. Signum Hucberti
Parmanensis ecclesiae episcopi. Signum Widonis
Mutunensis ecclesiae episcopi. Signum Hattonis
Fuldensis monasterii abbatis. Signum Gunthari Herolfesfeldensis
monasterii abbatis. Signum Eberharii
comitis. Signum Guntarii comitis. Signum Burgharii
comitis. Signum Utonis comitis. Signum
Conrates comitis. Signum Ernustes. Signum Thietheres,
Ricdages, Lupen, Hartuiges, Harnolves,
Inghilthies, Burchartes, Retinges, anno dominicae
incarnationis 962, indictione 5, mense Februario,
13 die ejusdem mensis, anno vero domni Ottonis
imperii invictissimi imperatoris 27, facta est hec
pactio feliciter. »
Pactum cum Johanne XII
« In nomine sanctae et individuae Trinitatis, Otto
servus apostolorum, et secundum voluntatem Dei
Salvatoris Romanorum imperator augustus.
« Romam caput mundi profitemur, Romanam
ecclesiam matrem omnium ecclesiarum esse testamur,
sed incuria et inscientia pontificum longe suae
claritatis titulos obfuscasse. Nam non solum quae
extra Urbem esse videbantur vendiderunt, et quibusdam
colluviis a lare sancti Petri alienaverunt,
sed quod absque dolore non dicimus, si quid in hac
nostra Urbe regia habuerunt, ut majori licentia evagarentur,
omnibus cum vindicante pecunia in commune
dederunt, et sanctum Petrum, et sanctum
Paulum, ipsa quoque altaria spoliaverunt, et pro
reparatione semper confusionem duxerunt. Confusis
vero papaticis legibus, et jam abjecta ecclesia Romana,
in tantum quidam pontificum irruerunt, ut
maximam partem imperii nostri apostolatui suo conjungerent,
jam non quaerentes quae et quanta suis
culpis perdiderunt, non curantes quanta ex voluntaria
vanitate effuderunt; sed sua propria, utpote ab
illis ipsis dilapidata, dimittentes, quasi culpam suam
in imperium nostrum retorquentes, ad aliena, id
est, ad nostra et nostri imperii maxime, migraverunt.
Haec sunt enim commenta ab illis ipsis inventa,
quibus Joannes diaconus, cognomento digitorum
mutius, praeceptum aureis litteris scripsit, sub titulo
magni Constantini longa mendacii tempora finxit.
Haec sunt etiam commenta, quibus dicunt, quemdam
Carolum sancto Petro nostra publica tribuisse.
Sed ad haec respondemus, ipsum Carolum nihil dare
jure potuisse, utpote jam a Carolo meliore fugatum,
jam imperio privatum, jam destitutum et annullatum.
Ergo quod non habuit, dedit: sic dedit,
sicut nimirum dare potuit, utpote qui male acquisivit
et diu se possessurum non speravit. Spretis ergo
commenticiis praeceptis et imaginariis scriptis, ex
nostra liberalitate sancto Petro donamus quae nostra
sunt, non sibi, quae sua sunt, veluti nostra conferimus.
Sicut enim pro amore sancti Petri dominum
Silvestrum magistrum nostrum papam elegimus, et
Deo volente, ipsum serenissimum ordinavimus et
creavimus: ita pro amore ipsius domini Silvestri
papae sancto Petro de publico nostro dona conferimus,
ut habeat magister quod principi nostro Petro
a parte sui discipuli offerat. Octo igitur comitatus
pro amore magistri nostri domini Silvestri papae
sancto Petro offerimus et donamus, ut ad honorem
Dei et sancti Petri cum sua et nostra salute habeat
et teneat, et ad incrementa sui apostolatus nostrique
imperii ordinet. Hos autem sibi ad ordinandum
concedimus: Pisaurum, Fanum, Senogalliam, Anconam,
Fossabrunum, Callium, Esium et Ausimum,
ut nullus umquam ei et sancto Petro audeat aliquam
inquietationem facere, aut eum aliquo ingenio fatigare.
Quicumque vero praesumpserit
| null |
de9dbbde-d732-4f42-a4af-94a0b68fd337
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
, omnia quae
habuerit, amittat, et sanctus Petrus quae sunt sua
recipiat. Ut hoc autem in aeternum ab omnibus
conservetur, hoc praeceptum manu nostra diu, Domino
adjutore, victura confirmavimus, et nostro
sigillo praecepimus insigniri, ut sibi suisque successoribus
valeat.
« Signum domini Ottonis invictissimi Romanorum
imperatoris augusti. »
NOTA.
Charta haec Karoli II (Calvi) donationem Karoli III (Crassi) victoria ad nihilum redactam profitetur; nec
ob titulum imperatoris nec ob formulas impugnanda, litteris aliis Ottonis ad Gerbertum datis illustratur.
Namque scribit imperator Italiam relicturus et Germaniam appetens, epistola 158 apud Chesnium pag.
826: #vestroque solatio atque subsidio primores Italiae relinquimus. Hugonem Tuscum vobis per omnia fidum,
S. comitem Spoletinis et Camerinis praefectum, cui@# OCTO COMITATUS QUI SUB LITE SUNT #vestrum ob amorem
contulimus nostrumque legatum eis ad praesens praefecimus, ut populi rectorem habeant, et vobis ejus opera
debita servitia adhibeant.@# Haec anno 999, circa mensem Novembrem, Romae scripta esse existimaverim.
Cum igitur Caroli II donatio a posterioribus imperatoribus pro irrita habita sit, sententia Benedicti de S.
Andrea, qui ipsa donationis Ottonianae verba exscripsit, minime tenere potest, cum Caroli II donatione
potentiam imperatorum imminutam esse statuit. Nec hoc tantum, sed aliud quoque Ottonis charta
docemur, scilicet quod saeculo decimo exeunte Romae falsae donationum imperialium chartae a Joanne
quodam fictae aureisque litteris conscriptae habebantur.
Licet igitur minime dubitari possit, Ottonem I aeque ac antecessores ejus, imperatores inde a Carolo
Magno omnes, pactum et privilegia Romanae Ecclesiae renovasse, chartae tamen, quae sub nomine ejus in
tabulario Vaticano hodie habetur, partem aliquam, scilicet a vocibus #in partibus Campaniae Soram, Arces,@#
etc., usque #Cajetam et Fundum cum omnibus earum pertinenciis,@# gravi suspicione attingi confitemur.
De alia parte #Insuper offerimus tibi beate Petre@# usque #Terranem cum pertinentiis suis,@# quid certi statuamus,
non habemus, quandoquidem nonnisi generatim, Ottonem Joanni papae restitutionem terrae sancti
Petri promisisse, legimus.
Quibus exceptis, si pactum Ottonis charta ista proponitur, in aliquibus tamen a genuina forma discedit;
nam Pippinum #imperatorem@# vocatum, annum #Ottonis imperii@# XXVII, loco #regni@# XXVI, #et imperii@# I, scriptum,
tum #Preterea alia minora huic operi inserenda previdimus@# et cruci imperatoris: + #Signum domni Ottonis
serenissimi imperatoris ac suorum episcoporum abbatum et comitum@# ascriptum fuisse, cum signa singula
episcoporum aliorumque testium subsequerentur, ea non diploma authenticum, sed apographum quoddam
incertae auctoritatis produnt. Mirari quoque aliquis posset cur imperator dicat pontificem haud consecrandum
priusquam talem promissionem faciat #qualem domnus et venerandus spiritalis pater noster Leo
sponte fecisse dinoscitur,@# cum nec Leonem VII promissionem aliquam Ottoni fecisse constet, nec Leonem
VIII Joanni XII posteriorem fuisse ambigi possit; nisi verba ista ex Ludovici I pacto cum Stephano IV
in pactis sequentium imperatorum repetita statuere velimus, quod certe haud multum abs re cadere
videretur.
Ut igitur rem uno verbo absolvam, chartam genuinum quidem Ottonis et Joannis XII pactum, sed
superaddita donatione vitiatum, forma etiam haud omnino sincera, referre censeo. Eam inde ab exeunte
saeculo undecimo pro genuina venditam, in codices Vaticanos transcriptam, sensimque fidem populorum
nactam, inde a dissidio Philippi, Ottonis IV et Friderici II imperatoribus quoque creditam, demumque a
Rudolfo I et successoribus ejus confirmatam fuisse, omnibus notum est. Ecce textum ab III. Marino
Marinio propositum:
« In nomine domini Dei omnipotentis Patris, et
Filii, et Spiritus sancti. Ego Otto Dei gratia imperator
Augustus una cum Ottone glorioso rege filio
nostro divina ordinante providentia, spondemus atque
promittimus per hoc pactum confirmationis nostre,
tibi beato Petro principi apostolorum, et clavigero
regni coelorum, et per te vicario tuo domno Johanni
summo pontifici et universali XII pape, sicut a predecessoribus
vestris usque nunc in vestra potestate
atque dicione tenuistis et disposuistis civitatem
Romanam cum ducatu suo et suburbanis suis, atque
viculis omnibus et territoriis ejus, montanis ac marittimis,
litoribus ac portibus, seu cunctis civitatibus,
castellis, oppidis, ac viculis Tuscie partibus,
id est Portum, Centumcellas, Cerem, Bledam, Marturianum,
Sutriam, Nepem, Castellum, Gallisem, Ortem,
Polimartium, Ameriam, Tudam, Perusiam
| null |
4fd67d49-7897-4487-b6fc-f5bb53f9cb90
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
cum
tribus insulis, id est majore et minore, Pulvensim,
Narniam, et Utriculum, cum omnibus finibus ac territoriis
ad suprascriptas civitates pertinentibus: nec
non exarcatum Ravennatem sub integritate, cum
urbibus, civitatibus, oppidis et castellis, quae piae
recordationis domnus Pipinus et domnus Karlus
excellentissimi imperatores, predecessores videlicet
nostri, beato Petro apostolo et predecessoribus
vestris jamdudum per donationis paginam contulerunt:
hoc est civitatem Ravennam, et Emeliam,
Bobium, Cesenam, Forumpopoli, Forumlivii, Faventiam,
Immolam, Bononiam, Ferrariam, Comijaclum,
et Adrianis atque Gabellum, cum omnibus finibus,
territoriis, atque insulis, terra marique ad supradictas
civitates pertinentibus: simul et Pentapolim,
videlicet Ariminum, Pensaurum, Phanum, Senogalliam,
Anconam, Ausimum, Humanam, Hesim,
Forumsimpronii, Montemfeltri, Urbinum, et territorium
Balnense, Callis, Luciolis et Eugubium,
cum omnibus finibus ac territoriis ad easdem civitates
pertinentibus. Eodem modo territorium Sabinense,
sicut a domno Karlo imperatore, antecessore
nostro, beato Petro apostolo per donationis scriptum
concessum est sub integritate facte; in partibus
Tuscie Longobardorum Castellum Felicitatis, Urbem
veterem, Balneum regis, Ferenti, Viterbium, Orthem,
Marcam, Tuscanam, Suanam, Popolonium, Roselles,
cum suburbanis atque viculis omnibus et territoriis
ac maritimis, oppidis, ac viculis seu finibus
omnibus. Itemque a Lunis cum insula Corsica,
deinde in Suriano, deinde in monte Bardonis, deinde
in Berteto, exinde in Parma, deinde in Regia,
exinde in Mantua, atque in Monte Silicis atque provincia
Venetiarum et Istria: necnon et cunctum
ducatum Spoletanum ac Beneventanum, una cum
ecclesia sanctae Cristinae posita prope Papiam juxta
Padum, quarto miliario. #Item in partibus Campanie,
Soram, Arces, Aquinum, Arpinum, Teanum, et
Capuam; necnon et patrimonia ad potestatem et ditionem
vestram pertinentia, sicut est patrimonium
Beneventanum et patrimonium Neapolitanum, atque
patrimonia Calabriae superioris et inferioris. De civitate
autem Neapolitana cum castellis et territoriis ac
finibus et insulis suis sibi pertinentibus, sicuti ad
easdem aspicere videntur, necnon patrimonium Siciliae,
si Deus nostris illud tradiderit manibus, simili
modo civitatem Cajetam et Fundum cum omnibus
earum pertinenciis. Insuper offerimus tibi beate Petre
apostole vicarioque tuo domno Johanni papae et successoribus
ejus, pro nostre anime remedio, nostrique
filii et nostrorum parentum, de proprio nostro regno
civitates et oppida cum piscariis suis, idest Reatem,
Amiternum, Furconem, Nursiam, Balvam, et Marsim,
et alibi civitatem Terranem cum pertinentiis suis.@#
Has omnes suprascriptas provincias, urbes et civitates,
oppida atque castella, viculos ac territoria,
simulque et patrimonia, pro remedio animae nostrae
et filii nostri sive parentum nostrorum ac successorum
nostrorum et pro cuncto a Deo conservato
atque conservando Francorum populo, jam dictae
ecclesiae tuae, beate Petre apostole, et per te vicario
tuo spiritali patri nostro domno Johanni summo
pontifici et universali papae, ejusque successoribus
usque in finem seculi, eo modo confirmamus, ut in
suo detineant jure, principatu, atque dicione.
Simili modo per hoc nostrae delegationis pactum
confirmamus donationes quas piae recordationis
domnus Pipinus rex et postea domnus Karlus
excellentissimus imperator beato Petro apostolo
spontanea voluntate contulerunt; necnon et
censum vel pensiones seu ceteras daciones que annuatim
in palacium regis Longobardorum inferri
solebant, sive de Tuscia sive de ducatu Spoletano,
sicut in suprascriptis donationibus continetur, et
inter sanctae memoriae Adrianum papam et domnum
Karlum imperatorem convenit, quando idem pontifex
eidem de suprascriptis ducatibus, id est Tuscano
et Spoletano, suae auctoritatis preceptum
confirmavit, eo scilicet modo ut annis singulis predictus
census ad partem ecclesiae beati Petri apostoli
persolvatur; salva super eosdem ducatus nostra
in omnibus dominatione et illorum ad nostram
partem et filii nostri subjectione. Ceterum, sicut
diximus, omnia superius nominata ita ad vestram
partem per hoc nostrae confirmationis pactum roboramus,
ut in vestro permaneant jure, principatu atque
dicione, et neque a nobis neque a successoribus
nostris per quodlibet argumentum sive machinationem
in quacumque parte vestra potestas imminuatur,
aud a vobis inde aliquid subtrahatur, de suprascriptis
videlicet provinciis, urbibus, civitatibus,
oppidis, castris, viculis, insulis, territoriis, atque
patrimoniis, necnon et pensionibus atque censibus;
ita ut neque nos ea facturi simus neque quibuslibet
ea facere volentibus consenciamus, sed potius omnia
que superius leguntur
| null |
45699131-9cfd-4059-aaf7-58b17731b140
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
, id est provinciae, civitates,
urbes, oppida, castella, territoria, et patrimonia,
atque insulas, censusque et pensiones, ad partem
ecclesiae beati Petri apostoli atque pontificum
in sacratissima sede illius residentium, nos in quantum
possumus defensores esse testamur, ad hoc. ut
ea in illius ditione ad utendum et fruendum atque
disponendum firmiter valeant optineri; salva in
omnibus potestate nostra et filii nostri posterorumque
nostrorum, secundum quod in pacto et confirmatione
ac promissionis firmitate Eugenii pontificis
successorumque illius continetur. Id est ut omnis
clerus et universi populi Romani nobilitas, propter
diversas necessitates et pontificum inrationabiles
erga populum sibi subiectum asperitates retundendas,
sacramento se obliget, quatinus futura pontificum
electio quantum uniuscujusque intellectus fuerit,
canonice et juste fiat. Et ut ille qui ad hoc sanctum
atque apostolicum regimen eligitur, nemine
consentiente consecrari fiat pontifex, priusquam
talem in presentia missorum nostrorum vel filii nostri
seu universae generalitatis faciat promissionem
pro omnium satisfactione atque futura conservatione,
qualem domnus et venerandus spiritalis pater
noster Leo sponte fecisse dinoscitur. Preterea alia
minora huic operi inserenda previdimus, videlicet
ut in electione pontificum neque liber neque servus
ad hoc venire presumat, ut illis Romanis, quos ad
hanc electionem per constitutionem sanctorum patrum
antiqua admisit consuetudo, aliquod faciat
impedimentum. Quod si quis contra hanc nostram
institutionem ire presumpserit, exilio tradatur. Insuper
etiam, ut nullus missorum nostrorum cujuscumque
impeditionis argumentum componere in
prefatam electionem audeat, prohibemus. Nam et
hoc omnimodis instituere placuit, ut qui semel sub
speciali defensione domni apostolici sive nostra
fuerint suscepti, impetrata juste utantur defensione.
Quod si quis in quemquam illorum qui hoc promeruerint
violare presumpserit, sciat se periculum vitae
suae esse incursurum. Illud etiam confirmamus, ut
domno apostolico justam in omnibus servent obedientiam
seu ducibus ac judicibus suis ad justitiam
faciendam. Huic enim institucioni hoc necessario
adnectendum esse perspeximus, ut missi domni
apostolici seu nostri semper sint constituti, qui
annuatim nobis vel filio nostro renunciare valeant,
qualiter singuli duces ac judices populo justitiam
faciant, hanc imperialem constitucionem quomodo
observent. Qui missi decernimus, ut primum cunctos
clamores qui per negligentiam ducum seu judicum
fuerint inventi ad notitiam domni apostolici
deferant, et ipse unum e duobus eligat, aut statim
per eosdem missos fiant ipsae necessitates emendatae,
aut misso nostro nobis renunciante per nostros
missos a nobis directos emendentur. Hoc ut ab omnibus
fidelibus sanctae Dei ecclesiae et nostris firmum
esse credatur, propriae manus signaculo et
nobilium optimatum nostrorum subscriptionibus hoc
pactum confirmationis nostrae roboravimus et bullae
nostrae impressioni adsignari jussimus. + Signum
domni Ottonis serenissimi imperatoris ac suorum
episcoporum abbatum et comitum. + Signum Adaldagi
Hamaburgiensis ecclesiae archiepiscopi. Signum
Hartberti Curiensis ecclesiae episcopi. Signum Druogonis
Osnabrugguensis ecclesiae episcopi. Signum
Uotonis Argentenensis ecclesiae episcopi. Signum
Otwini Hiltinesemensis ecclesiae episcopi. Signum
Landwarti Mindonensis ecclesiae episcopi. Signum
Otgeri Nemetinensis ecclesiae episcopi. Signum Gezonis
Tortunensis ecclesiae episcopi. Signum Hucberti
Parmanensis ecclesiae episcopi. Signum Widonis
Mutunensis ecclesiae episcopi. Signum Hattonis
Fuldensis monasterii abbatis. Signum Gunthari Herolfesfeldensis
monasterii abbatis. Signum Eberharii
comitis. Signum Guntarii comitis. Signum Burgharii
comitis. Signum Utonis comitis. Signum
Conrates comitis. Signum Ernustes. Signum Thietheres,
Ricdages, Lupen, Hartuiges, Harnolves,
Inghilthies, Burchartes, Retinges, anno dominicae
incarnationis 962, indictione 5, mense Februario,
13 die ejusdem mensis, anno vero domni Ottonis
imperii invictissimi imperatoris 27, facta est hec
pactio feliciter. »
| null |
641bee79-127c-426a-a213-b24965a4a43c
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
Leges ad mores corrigendos
I.
Si quis presbytero alicui injuriam aliquam intulerit,
omnes socii ejus cum auxilio episcopi diligenter
compensationem curent, et sint ad quodcunque
justum faciendum, uti scriptum est, #quasi cor
unum et anima una.@#
II.
Et [quasi] Dei interdictum prohibemus, ut
nullus sacerdos vel emat alterius ecclesiam vel recipiat,
nisi is capitali crimine effecerit, ut altari
deservire imposterum dignus non esset. Et si quis
presbyter contrarium fecerit, perdat dignitatem
suam et sociorum suorum amicitiam; et nullibi
missam celebret, donec obtineat eam is qui jure
illam possidere debeat, et solvat is qui injuriam
fecit, XX oras episcopo, XII oras sacerdoti quem
ex ecclesia sua ejecit, XII oras omnibus sociis, et
perdat etiam pecuniam illam, si injuste aliquid pro
alterius presbyteri ecclesia dederit. Quilibet etiam
sacerdos inveniat sibi XII fidejussiones, quod leges
presbyterorum debite observare velit.
III.
Et si quis sacerdos delinquat, ac contra episcopi
mandatum missam celebret, solvat pro [transgressione]
mandati illius XX oras; et ad haec etiam
delictum illud compenset quod antea patravit.
IV.
Si presbyter episcopi proprium edictum negligat,
solvat XX oras.
V.
Si presbyter tributum laicis det quod sacris
initiatis debebat, solvat XX oras.
VI.
Si presbyter archidiaconi edictum negligat,
solvat XII oras.
VII.
Si presbyter criminis sit reus, et absque
archidiaconi edicto missam celebret, solvat XII
oras.
VIII.
Si presbyter baptismum vel confessionem
negaverit, compenset hoc XII oris, et saltem apud
Deum intercedat sedulo.
IX.
Si presbyter justo tempore chrisma non quaerat,
solvat XII oras.
X.
Quilibet infans mature baptizetur intra IX dies
sub poena VI orarum; et si infans paganus [ #h. e.@#
absque baptismo] intra IX dies per negligentiam
mortuus sit, emendent [parentes] apud Deum absque
mulcta mundana; et si supra IX dies fuerit, emendent
apud Deum, et solvant XII oras parocho illi
quod ethnicus tandiu fuerit.
XI.
Si presbyter populo male indicat festum vel
jejunium, compenset apud Deum, et solvat XII
oras.
XII.
Si presbyter injuste extra dioecesim ordinem
obtineat, solvat XII oras, et diaconus VI oras; et
perdant ordinem suum, nisi dioecesanus episcopus
ordinem illis confirmaverit.
XIII.
Si presbyter in non consecratis aedibus missam
celebret, solvat XII oras.
XIV.
Si presbyter extra consecratum altare missam
celebret, solvat XII oras.
XV.
Si presbyter in ligneo calice Eucharistiam
consecret, solvat XII oras.
XVI.
Si presbyter absque vino missam celebret,
solvat XII oras.
XVII.
Si presbyter sanctam Eucharistiam negligat,
solvat XII oras.
XVIII.
Si presbyter saepius quam ter uno die missam
celebret, solvat XII oras.
XIX.
Si quis ecclesiasticam pacem violet, compenset
pro ecclesiae dignitate et pro immunitate
ejus.
XX.
Si quis cum ecclesia mercaturam exerceat,
compenset poenam violatae legis.
XXI.
Si quis ecclesiam necessariis suis servire
faciat, compenset hoc poena violatae legis.
XXII.
Si quis presbyterum injuste ex ecclesia
ejecerit, compenset hoc poena violatae legis.
XXIII.
Si quis presbyterum vulneret, compensetur
cura vulneris, et ad compensationem altaris
propter ordinem illius dentur XII orae; pro diacono
VI orae ad altaris compensationem.
XXIV.
Si quis presbyterum occiderit, solvatur
plena capitis aestimatio, et episcopo XXIV orae in
altaris compensationem; pro diacono XII orae ad
altaris compensationem.
XXV.
Si presbyter ecclesiam dedecoret, unde
omnis ejus gloria oriri debet, hoc compenset.
XXVI.
Si presbyter rem indecentem in ecclesiam
posuerit, hoc compenset.
XXVII.
Si presbyter rem ecclesiae ejecerit, hanc
compenset.
XXVIII.
Si presbyter sua sponte ecclesiam deserat,
in qua ordinatus erat, hoc compenset.
XXIX.
Si presbyter alium contempserit, vel eum
illuserit verbo, vel facto, hoc compenset.
XXX.
Si presbyter cum alio pugnet, compenset
ei et episcopo.
XXXI.
Si presbyter aliis in re injusta auxilio sit,
compenset hoc.
XXXII.
Si presbyter aliis justum auxilium deneget,
hoc compenset.
XXXIII.
Si presbyter alium non admoneat ejus
quod noverit ipsi detrimento fore, hoc compenset.
XXXIV.
Si presbyter barbam vel comam radere
neglexerit, compenset.
XXXV.
Si presbyter concubinam suam dimiserit,
| null |
781b5fcb-ef36-476e-8068-8de48f005fd2
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
et aliam acceperit, anathema sit.
XXXVI.
Si presbyter ad tempora constituta vices
non pulset, vel horas non cantet, hoc compenset.
XXXVII.
Si presbyter cum armis ecclesiam intraverit,
hoc compenset.
XXXVIII.
Si presbyter male absolverit anniversarium
ecclesiae ministerium interdiu vel noctu, illud
compenset.
XXXIX.
Si presbyter ordalium male disposuerit,
compenset.
XL.
Si presbyter tonsuram suam obvelet, emendet.
XLI.
Si presbyter ebriosus, aut scurrilis, aut #calscop@#
fuerit, compenset.
XLII.
Si presbyter inter vicinos in parochia sua
aliquid occultaverit ad injustum regimen exercendum,
hoc emendet.
XLIII.
Si presbyter anniversarios ritus per oblivionem
praetermiserit, emendet.
XLIV.
Si presbyter synodum declinaverit, hoc
compenset.
XLV.
Si presbyter se justitiae non submiserit, sed
decreto episcopi repugnaverit: vel id corrigat, vel a
communione separetur ordinatorum, et exuatur tam
e societate sua, quam honore quolibet, ni se submiserit
et luculentius satisfecerit.
XLVI.
Si quis legem divinam vel humanam calumniatus
fuerit, acriter corrigatur.
XLVII.
Debemus omnes Deum unum venerari et
diligere, unam etiam fidem Christianam tenere
mordicus, omnemque paganismum unanimiter abjicere.
Si quis igitur posthac aliquem cognoverit qui
superstitiones aliquas ethnicas exercuerit, sive per
sortilegium, sive per torrem, vel qui veneficiis delectatur,
aut idola colit: si thanus sit regius, X
semimarcis plectitor, una scilicet medietate Christo,
altera vero ipsi regi.
Si sit alius possessor praediorum qui fecerit, VI
hic semimarcas dependito, medietatem scilicet unam
Christo, alteram fundi illius domino.
Si inferior quispiam qui faerbena dicitur, II oras
solvat.
Si thanus regis hoc in lite negaverit, nominentur
ei XII compurgatores, et accipiat e consanguineis
suis duodecim, duodecim etiam alienigenas. . . . ..
. . . . . et si defecerit, lahslitam pendito X semimarcas.
Si possessor praediorum hoc negaverit, accipiantur
ei tot parium suorum, quot thano regis indicebantur:
et si is defecerit, lahslitam pendito VI
semimarcas.
Si cyrliscus ( #id est@# rusticus vel paganus) hoc in
lite negaverit, accipiantur ei parium suorum quotquot
praedictis aliis est indictum: et si is defecerit,
lahslitam pendito XII oras.
XLVIII.
Si superstitiosus ille conventus, qui #frithgear@#
dicitur, habitus fuerit in terra alicujus circa
lapidem, arborem, fontem, vel nugas alias istius modi,
pendat, qui hoc fecerit, legis violatae mulctam,
dimidium Christo, dimidium terrae domino; et si
terrae dominus noluerit auxilium praebere ad hoc
corrigendum, habeant Christus et rex emendationem.
XLIX.
Mercaturam in die solis exercere, et curias
alicubi celebrare prohibemus, opus etiam quodlibet,
et omnimodam vectionem, sive in plaustris, sive in
equis, sive in aliis oneribus ferendis. Qui contra hoc
deliquerit, liber mulctam solvat XII oras; servus
corium perdat, id est vapulet, ni sit viator necessitate
compulsus, vel propter cibi inopiam, aut causa
evitandi inimicos. In vigiliis festorum itinerari ex
necessitate licet inter Eboracum et sex inde mille
passus mensuratos.
L.
Qui festa aut debita jejunia violaverit, XII oris
luat.
LI.
Volumus etiam ut omnis denarius Romanus
integre solvatur ad cathedram episcopalem ante
missam sancti Petri annuatim; et praeterea volumus
ut in quolibet Wapentachio duo fideles thani et presbyter
missalis unus, eligantur ad hunc colligendum,
qui acceptum protinus tradant, interposito, si necesse
fuerit, juramento.
Si vel thanus regis, vel quis alius fundi dominus
hunc detinuerit, mulctam inferat X semimarcas,
dimidium Christo, et dimidium regi.
Si villaticus aliquis hunc denarium aut celaverit,
aut detinuerit, eum solvat dominus ejus praedialis;
et in compensationem bovem capiat villatici. Quod
si dominus detrectaverit, accipiant Christus et rex
XII oras in pleniorem emendationem.
Si decimas qui thanus est regis detinuerit, 10 pendito
semimarcas, possessor praediorum VI et cyrliscus
seu paganus XII oras.
LII.
Prohibemus etiam, ut a Deo est prohibitum,
ut nemo habeat nisi uxorem unicam, et hanc utique
debite conjugatam, et in conspectu publico datam
antea: et ut nemo matrimonium contrahat in cognatione
sua, scilicet infra gradum seu geniculum
quartum, nec cum consponsali sua ad fontem sacrum.
Si quis contrarium fecerit, careat Dei misericordia,
ni resipiscat, et
| null |
32b20824-fb63-4b78-acab-0cb1d3fb748f
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
secundum arbitrium episcopi
compensaverit. Sin ulterius in nequitia progrediens
moriatur, honesta careat sepultura, et a Dei
misericordia alienus sit.
LIII.
Si quis cum moniali concubuerit, uterque
pendat weram suam, id est capitis aestimationem,
ipse scilicet atque illa; et si in hoc moriantur absque
poenitentia, honesta careant sepultura, et a Dei
misericordia alieni sint.
LIV.
Si quis uxorem suam legitimo matrimonio
viventem dimiserit, et aliam illegitime duxerit,
careat Dei misericordia, nisi emendaverit. Unusquisque
autem juste teneat matrimonium suum
dum uxor vixerit, nisi forte acciderit quod consilio
episcopi separentur, ut divisim postea vivant in castitate.
LV.
Si quis in posterum leges justas violaverit,
assidue componat.
LVI.
Debemus omnes Deum unum venerari et diligere,
fidem unicam Christianam tenere mordicus,
omnemque paganismum penitus abjicere. Et volumus
ut #land ceap et lah ceap,@# et responsa prudentium,
et verum testimonium, et justum judicium,
et #fulloc et frum talu@# firma permaneant: poculenta
etiam, et esculenta, dominoque fundi debitae rectitudines
persolvantur; et una semper sit in populo
Christianitas, et regnum unum.
#Sit nomen Domini benedictum, ex hoc nunc, et
usque in saeculum.@#
Leges ad mores corrigendos
I.
Si quis presbytero alicui injuriam aliquam intulerit,
omnes socii ejus cum auxilio episcopi diligenter
compensationem curent, et sint ad quodcunque
justum faciendum, uti scriptum est, #quasi cor
unum et anima una.@#
II.
Et [quasi] Dei interdictum prohibemus, ut
nullus sacerdos vel emat alterius ecclesiam vel recipiat,
nisi is capitali crimine effecerit, ut altari
deservire imposterum dignus non esset. Et si quis
presbyter contrarium fecerit, perdat dignitatem
suam et sociorum suorum amicitiam; et nullibi
missam celebret, donec obtineat eam is qui jure
illam possidere debeat, et solvat is qui injuriam
fecit, XX oras episcopo, XII oras sacerdoti quem
ex ecclesia sua ejecit, XII oras omnibus sociis, et
perdat etiam pecuniam illam, si injuste aliquid pro
alterius presbyteri ecclesia dederit. Quilibet etiam
sacerdos inveniat sibi XII fidejussiones, quod leges
presbyterorum debite observare velit.
III.
Et si quis sacerdos delinquat, ac contra episcopi
mandatum missam celebret, solvat pro [transgressione]
mandati illius XX oras; et ad haec etiam
delictum illud compenset quod antea patravit.
IV.
Si presbyter episcopi proprium edictum negligat,
solvat XX oras.
V.
Si presbyter tributum laicis det quod sacris
initiatis debebat, solvat XX oras.
VI.
Si presbyter archidiaconi edictum negligat,
solvat XII oras.
VII.
Si presbyter criminis sit reus, et absque
archidiaconi edicto missam celebret, solvat XII
oras.
VIII.
Si presbyter baptismum vel confessionem
negaverit, compenset hoc XII oris, et saltem apud
Deum intercedat sedulo.
IX.
Si presbyter justo tempore chrisma non quaerat,
solvat XII oras.
X.
Quilibet infans mature baptizetur intra IX dies
sub poena VI orarum; et si infans paganus [ #h. e.@#
absque baptismo] intra IX dies per negligentiam
mortuus sit, emendent [parentes] apud Deum absque
mulcta mundana; et si supra IX dies fuerit, emendent
apud Deum, et solvant XII oras parocho illi
quod ethnicus tandiu fuerit.
XI.
Si presbyter populo male indicat festum vel
jejunium, compenset apud Deum, et solvat XII
oras.
XII.
Si presbyter injuste extra dioecesim ordinem
obtineat, solvat XII oras, et diaconus VI oras; et
perdant ordinem suum, nisi dioecesanus episcopus
ordinem illis confirmaverit.
XIII.
Si presbyter in non consecratis aedibus missam
celebret, solvat XII oras.
XIV.
Si presbyter extra consecratum altare missam
celebret, solvat XII oras.
XV.
Si presbyter in ligneo calice Eucharistiam
consecret, solvat XII oras.
XVI.
Si presbyter absque vino missam celebret,
solvat XII oras.
XVII.
Si presbyter sanctam Eucharistiam negligat,
solvat XII oras.
XVIII.
Si presbyter saepius quam ter uno die missam
celebret, solvat XII oras.
XIX.
Si quis ecclesiasticam pacem violet, compenset
pro ecclesiae dignitate et pro immunitate
ejus.
XX.
Si quis cum ecclesia mercaturam exerceat,
compenset poenam violatae legis.
XXI.
Si quis ecclesiam necessariis suis servire
faciat, compenset hoc poena violatae legis.
XXII.
Si quis presbyterum injuste ex ecclesia
| null |
9826825c-3136-4852-8ca7-2e997f6cfee5
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
ejecerit, compenset hoc poena violatae legis.
XXIII.
Si quis presbyterum vulneret, compensetur
cura vulneris, et ad compensationem altaris
propter ordinem illius dentur XII orae; pro diacono
VI orae ad altaris compensationem.
XXIV.
Si quis presbyterum occiderit, solvatur
plena capitis aestimatio, et episcopo XXIV orae in
altaris compensationem; pro diacono XII orae ad
altaris compensationem.
XXV.
Si presbyter ecclesiam dedecoret, unde
omnis ejus gloria oriri debet, hoc compenset.
XXVI.
Si presbyter rem indecentem in ecclesiam
posuerit, hoc compenset.
XXVII.
Si presbyter rem ecclesiae ejecerit, hanc
compenset.
XXVIII.
Si presbyter sua sponte ecclesiam deserat,
in qua ordinatus erat, hoc compenset.
XXIX.
Si presbyter alium contempserit, vel eum
illuserit verbo, vel facto, hoc compenset.
XXX.
Si presbyter cum alio pugnet, compenset
ei et episcopo.
XXXI.
Si presbyter aliis in re injusta auxilio sit,
compenset hoc.
XXXII.
Si presbyter aliis justum auxilium deneget,
hoc compenset.
XXXIII.
Si presbyter alium non admoneat ejus
quod noverit ipsi detrimento fore, hoc compenset.
XXXIV.
Si presbyter barbam vel comam radere
neglexerit, compenset.
XXXV.
Si presbyter concubinam suam dimiserit,
et aliam acceperit, anathema sit.
XXXVI.
Si presbyter ad tempora constituta vices
non pulset, vel horas non cantet, hoc compenset.
XXXVII.
Si presbyter cum armis ecclesiam intraverit,
hoc compenset.
XXXVIII.
Si presbyter male absolverit anniversarium
ecclesiae ministerium interdiu vel noctu, illud
compenset.
XXXIX.
Si presbyter ordalium male disposuerit,
compenset.
XL.
Si presbyter tonsuram suam obvelet, emendet.
XLI.
Si presbyter ebriosus, aut scurrilis, aut #calscop@#
fuerit, compenset.
XLII.
Si presbyter inter vicinos in parochia sua
aliquid occultaverit ad injustum regimen exercendum,
hoc emendet.
XLIII.
Si presbyter anniversarios ritus per oblivionem
praetermiserit, emendet.
XLIV.
Si presbyter synodum declinaverit, hoc
compenset.
XLV.
Si presbyter se justitiae non submiserit, sed
decreto episcopi repugnaverit: vel id corrigat, vel a
communione separetur ordinatorum, et exuatur tam
e societate sua, quam honore quolibet, ni se submiserit
et luculentius satisfecerit.
XLVI.
Si quis legem divinam vel humanam calumniatus
fuerit, acriter corrigatur.
XLVII.
Debemus omnes Deum unum venerari et
diligere, unam etiam fidem Christianam tenere
mordicus, omnemque paganismum unanimiter abjicere.
Si quis igitur posthac aliquem cognoverit qui
superstitiones aliquas ethnicas exercuerit, sive per
sortilegium, sive per torrem, vel qui veneficiis delectatur,
aut idola colit: si thanus sit regius, X
semimarcis plectitor, una scilicet medietate Christo,
altera vero ipsi regi.
Si sit alius possessor praediorum qui fecerit, VI
hic semimarcas dependito, medietatem scilicet unam
Christo, alteram fundi illius domino.
Si inferior quispiam qui faerbena dicitur, II oras
solvat.
Si thanus regis hoc in lite negaverit, nominentur
ei XII compurgatores, et accipiat e consanguineis
suis duodecim, duodecim etiam alienigenas. . . . ..
. . . . . et si defecerit, lahslitam pendito X semimarcas.
Si possessor praediorum hoc negaverit, accipiantur
ei tot parium suorum, quot thano regis indicebantur:
et si is defecerit, lahslitam pendito VI
semimarcas.
Si cyrliscus ( #id est@# rusticus vel paganus) hoc in
lite negaverit, accipiantur ei parium suorum quotquot
praedictis aliis est indictum: et si is defecerit,
lahslitam pendito XII oras.
XLVIII.
Si superstitiosus ille conventus, qui #frithgear@#
dicitur, habitus fuerit in terra alicujus circa
lapidem, arborem, fontem, vel nugas alias istius modi,
pendat, qui hoc fecerit, legis violatae mulctam,
dimidium Christo, dimidium terrae domino; et si
terrae dominus noluerit auxilium praebere ad hoc
corrigendum, habeant Christus et rex emendationem.
XLIX.
Mercaturam in die solis exercere, et curias
alicubi celebrare prohibemus, opus etiam quodlibet,
et omnimodam vectionem, sive in plaustris, sive in
equis, sive in aliis oneribus ferendis. Qui contra hoc
deliquerit, liber mulctam solvat XII oras; servus
corium perdat, id est vapulet, ni sit viator necessitate
compulsus, vel propter cibi inopiam, aut causa
evitandi inimicos. In vigiliis festorum itinerari ex
necessitate licet inter Eboracum et sex inde mille
passus mensuratos.
L
| null |
63640ead-511a-49e3-bd4e-a35edf8927c3
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
.
Qui festa aut debita jejunia violaverit, XII oris
luat.
LI.
Volumus etiam ut omnis denarius Romanus
integre solvatur ad cathedram episcopalem ante
missam sancti Petri annuatim; et praeterea volumus
ut in quolibet Wapentachio duo fideles thani et presbyter
missalis unus, eligantur ad hunc colligendum,
qui acceptum protinus tradant, interposito, si necesse
fuerit, juramento.
Si vel thanus regis, vel quis alius fundi dominus
hunc detinuerit, mulctam inferat X semimarcas,
dimidium Christo, et dimidium regi.
Si villaticus aliquis hunc denarium aut celaverit,
aut detinuerit, eum solvat dominus ejus praedialis;
et in compensationem bovem capiat villatici. Quod
si dominus detrectaverit, accipiant Christus et rex
XII oras in pleniorem emendationem.
Si decimas qui thanus est regis detinuerit, 10 pendito
semimarcas, possessor praediorum VI et cyrliscus
seu paganus XII oras.
LII.
Prohibemus etiam, ut a Deo est prohibitum,
ut nemo habeat nisi uxorem unicam, et hanc utique
debite conjugatam, et in conspectu publico datam
antea: et ut nemo matrimonium contrahat in cognatione
sua, scilicet infra gradum seu geniculum
quartum, nec cum consponsali sua ad fontem sacrum.
Si quis contrarium fecerit, careat Dei misericordia,
ni resipiscat, et secundum arbitrium episcopi
compensaverit. Sin ulterius in nequitia progrediens
moriatur, honesta careat sepultura, et a Dei
misericordia alienus sit.
LIII.
Si quis cum moniali concubuerit, uterque
pendat weram suam, id est capitis aestimationem,
ipse scilicet atque illa; et si in hoc moriantur absque
poenitentia, honesta careant sepultura, et a Dei
misericordia alieni sint.
LIV.
Si quis uxorem suam legitimo matrimonio
viventem dimiserit, et aliam illegitime duxerit,
careat Dei misericordia, nisi emendaverit. Unusquisque
autem juste teneat matrimonium suum
dum uxor vixerit, nisi forte acciderit quod consilio
episcopi separentur, ut divisim postea vivant in castitate.
LV.
Si quis in posterum leges justas violaverit,
assidue componat.
LVI.
Debemus omnes Deum unum venerari et diligere,
fidem unicam Christianam tenere mordicus,
omnemque paganismum penitus abjicere. Et volumus
ut #land ceap et lah ceap,@# et responsa prudentium,
et verum testimonium, et justum judicium,
et #fulloc et frum talu@# firma permaneant: poculenta
etiam, et esculenta, dominoque fundi debitae rectitudines
persolvantur; et una semper sit in populo
Christianitas, et regnum unum.
#Sit nomen Domini benedictum, ex hoc nunc, et
usque in saeculum.@#
I.
Si quis presbytero alicui injuriam aliquam intulerit,
omnes socii ejus cum auxilio episcopi diligenter
compensationem curent, et sint ad quodcunque
justum faciendum, uti scriptum est, #quasi cor
unum et anima una.@#
II.
Et [quasi] Dei interdictum prohibemus, ut
nullus sacerdos vel emat alterius ecclesiam vel recipiat,
nisi is capitali crimine effecerit, ut altari
deservire imposterum dignus non esset. Et si quis
presbyter contrarium fecerit, perdat dignitatem
suam et sociorum suorum amicitiam; et nullibi
missam celebret, donec obtineat eam is qui jure
illam possidere debeat, et solvat is qui injuriam
fecit, XX oras episcopo, XII oras sacerdoti quem
ex ecclesia sua ejecit, XII oras omnibus sociis, et
perdat etiam pecuniam illam, si injuste aliquid pro
alterius presbyteri ecclesia dederit. Quilibet etiam
sacerdos inveniat sibi XII fidejussiones, quod leges
presbyterorum debite observare velit.
III.
Et si quis sacerdos delinquat, ac contra episcopi
mandatum missam celebret, solvat pro [transgressione]
mandati illius XX oras; et ad haec etiam
delictum illud compenset quod antea patravit.
IV.
Si presbyter episcopi proprium edictum negligat,
solvat XX oras.
V.
Si presbyter tributum laicis det quod sacris
initiatis debebat, solvat XX oras.
VI.
Si presbyter archidiaconi edictum negligat,
solvat XII oras.
VII.
Si presbyter criminis sit reus, et absque
archidiaconi edicto missam celebret, solvat XII
oras.
VIII.
Si presbyter baptismum vel confessionem
negaverit, compenset hoc XII oris, et saltem apud
Deum intercedat sedulo.
IX.
Si presbyter justo tempore chrisma non quaerat,
solvat XII oras.
X.
Quilibet infans mature baptizetur intra IX dies
sub poena VI orarum; et si infans paganus [ #h. e.@#
absque baptismo] intra IX dies per negligentiam
mortuus sit, emendent [parentes] apud Deum absque
mulcta
| null |
e8975881-22d4-4dbd-ad8f-32f62f44f66c
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
mundana; et si supra IX dies fuerit, emendent
apud Deum, et solvant XII oras parocho illi
quod ethnicus tandiu fuerit.
XI.
Si presbyter populo male indicat festum vel
jejunium, compenset apud Deum, et solvat XII
oras.
XII.
Si presbyter injuste extra dioecesim ordinem
obtineat, solvat XII oras, et diaconus VI oras; et
perdant ordinem suum, nisi dioecesanus episcopus
ordinem illis confirmaverit.
XIII.
Si presbyter in non consecratis aedibus missam
celebret, solvat XII oras.
XIV.
Si presbyter extra consecratum altare missam
celebret, solvat XII oras.
XV.
Si presbyter in ligneo calice Eucharistiam
consecret, solvat XII oras.
XVI.
Si presbyter absque vino missam celebret,
solvat XII oras.
XVII.
Si presbyter sanctam Eucharistiam negligat,
solvat XII oras.
XVIII.
Si presbyter saepius quam ter uno die missam
celebret, solvat XII oras.
XIX.
Si quis ecclesiasticam pacem violet, compenset
pro ecclesiae dignitate et pro immunitate
ejus.
XX.
Si quis cum ecclesia mercaturam exerceat,
compenset poenam violatae legis.
XXI.
Si quis ecclesiam necessariis suis servire
faciat, compenset hoc poena violatae legis.
XXII.
Si quis presbyterum injuste ex ecclesia
ejecerit, compenset hoc poena violatae legis.
XXIII.
Si quis presbyterum vulneret, compensetur
cura vulneris, et ad compensationem altaris
propter ordinem illius dentur XII orae; pro diacono
VI orae ad altaris compensationem.
XXIV.
Si quis presbyterum occiderit, solvatur
plena capitis aestimatio, et episcopo XXIV orae in
altaris compensationem; pro diacono XII orae ad
altaris compensationem.
XXV.
Si presbyter ecclesiam dedecoret, unde
omnis ejus gloria oriri debet, hoc compenset.
XXVI.
Si presbyter rem indecentem in ecclesiam
posuerit, hoc compenset.
XXVII.
Si presbyter rem ecclesiae ejecerit, hanc
compenset.
XXVIII.
Si presbyter sua sponte ecclesiam deserat,
in qua ordinatus erat, hoc compenset.
XXIX.
Si presbyter alium contempserit, vel eum
illuserit verbo, vel facto, hoc compenset.
XXX.
Si presbyter cum alio pugnet, compenset
ei et episcopo.
XXXI.
Si presbyter aliis in re injusta auxilio sit,
compenset hoc.
XXXII.
Si presbyter aliis justum auxilium deneget,
hoc compenset.
XXXIII.
Si presbyter alium non admoneat ejus
quod noverit ipsi detrimento fore, hoc compenset.
XXXIV.
Si presbyter barbam vel comam radere
neglexerit, compenset.
XXXV.
Si presbyter concubinam suam dimiserit,
et aliam acceperit, anathema sit.
XXXVI.
Si presbyter ad tempora constituta vices
non pulset, vel horas non cantet, hoc compenset.
XXXVII.
Si presbyter cum armis ecclesiam intraverit,
hoc compenset.
XXXVIII.
Si presbyter male absolverit anniversarium
ecclesiae ministerium interdiu vel noctu, illud
compenset.
XXXIX.
Si presbyter ordalium male disposuerit,
compenset.
XL.
Si presbyter tonsuram suam obvelet, emendet.
XLI.
Si presbyter ebriosus, aut scurrilis, aut #calscop@#
fuerit, compenset.
XLII.
Si presbyter inter vicinos in parochia sua
aliquid occultaverit ad injustum regimen exercendum,
hoc emendet.
XLIII.
Si presbyter anniversarios ritus per oblivionem
praetermiserit, emendet.
XLIV.
Si presbyter synodum declinaverit, hoc
compenset.
XLV.
Si presbyter se justitiae non submiserit, sed
decreto episcopi repugnaverit: vel id corrigat, vel a
communione separetur ordinatorum, et exuatur tam
e societate sua, quam honore quolibet, ni se submiserit
et luculentius satisfecerit.
XLVI.
Si quis legem divinam vel humanam calumniatus
fuerit, acriter corrigatur.
XLVII.
Debemus omnes Deum unum venerari et
diligere, unam etiam fidem Christianam tenere
mordicus, omnemque paganismum unanimiter abjicere.
Si quis igitur posthac aliquem cognoverit qui
superstitiones aliquas ethnicas exercuerit, sive per
sortilegium, sive per torrem, vel qui veneficiis delectatur,
aut idola colit: si thanus sit regius, X
semimarcis plectitor, una scilicet medietate Christo,
altera vero ipsi regi.
Si sit alius possessor praediorum qui fecerit, VI
hic semimarcas dependito, medietatem scilicet unam
Christo, alteram fundi illius domino.
Si inferior quispiam qui faerbena dicitur, II oras
solvat.
Si thanus regis hoc in lite negaverit, nominentur
ei XII compurgatores, et accipiat e consanguineis
suis duodecim, duodecim etiam alienigenas. . . . ..
. . . . . et si defecerit, lahslitam pendito X semimarcas.
Si possessor
| null |
e11e6ae3-cf1e-41d6-b868-26e18efa6638
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
praediorum hoc negaverit, accipiantur
ei tot parium suorum, quot thano regis indicebantur:
et si is defecerit, lahslitam pendito VI
semimarcas.
Si cyrliscus ( #id est@# rusticus vel paganus) hoc in
lite negaverit, accipiantur ei parium suorum quotquot
praedictis aliis est indictum: et si is defecerit,
lahslitam pendito XII oras.
XLVIII.
Si superstitiosus ille conventus, qui #frithgear@#
dicitur, habitus fuerit in terra alicujus circa
lapidem, arborem, fontem, vel nugas alias istius modi,
pendat, qui hoc fecerit, legis violatae mulctam,
dimidium Christo, dimidium terrae domino; et si
terrae dominus noluerit auxilium praebere ad hoc
corrigendum, habeant Christus et rex emendationem.
XLIX.
Mercaturam in die solis exercere, et curias
alicubi celebrare prohibemus, opus etiam quodlibet,
et omnimodam vectionem, sive in plaustris, sive in
equis, sive in aliis oneribus ferendis. Qui contra hoc
deliquerit, liber mulctam solvat XII oras; servus
corium perdat, id est vapulet, ni sit viator necessitate
compulsus, vel propter cibi inopiam, aut causa
evitandi inimicos. In vigiliis festorum itinerari ex
necessitate licet inter Eboracum et sex inde mille
passus mensuratos.
L.
Qui festa aut debita jejunia violaverit, XII oris
luat.
LI.
Volumus etiam ut omnis denarius Romanus
integre solvatur ad cathedram episcopalem ante
missam sancti Petri annuatim; et praeterea volumus
ut in quolibet Wapentachio duo fideles thani et presbyter
missalis unus, eligantur ad hunc colligendum,
qui acceptum protinus tradant, interposito, si necesse
fuerit, juramento.
Si vel thanus regis, vel quis alius fundi dominus
hunc detinuerit, mulctam inferat X semimarcas,
dimidium Christo, et dimidium regi.
Si villaticus aliquis hunc denarium aut celaverit,
aut detinuerit, eum solvat dominus ejus praedialis;
et in compensationem bovem capiat villatici. Quod
si dominus detrectaverit, accipiant Christus et rex
XII oras in pleniorem emendationem.
Si decimas qui thanus est regis detinuerit, 10 pendito
semimarcas, possessor praediorum VI et cyrliscus
seu paganus XII oras.
LII.
Prohibemus etiam, ut a Deo est prohibitum,
ut nemo habeat nisi uxorem unicam, et hanc utique
debite conjugatam, et in conspectu publico datam
antea: et ut nemo matrimonium contrahat in cognatione
sua, scilicet infra gradum seu geniculum
quartum, nec cum consponsali sua ad fontem sacrum.
Si quis contrarium fecerit, careat Dei misericordia,
ni resipiscat, et secundum arbitrium episcopi
compensaverit. Sin ulterius in nequitia progrediens
moriatur, honesta careat sepultura, et a Dei
misericordia alienus sit.
LIII.
Si quis cum moniali concubuerit, uterque
pendat weram suam, id est capitis aestimationem,
ipse scilicet atque illa; et si in hoc moriantur absque
poenitentia, honesta careant sepultura, et a Dei
misericordia alieni sint.
LIV.
Si quis uxorem suam legitimo matrimonio
viventem dimiserit, et aliam illegitime duxerit,
careat Dei misericordia, nisi emendaverit. Unusquisque
autem juste teneat matrimonium suum
dum uxor vixerit, nisi forte acciderit quod consilio
episcopi separentur, ut divisim postea vivant in castitate.
LV.
Si quis in posterum leges justas violaverit,
assidue componat.
LVI.
Debemus omnes Deum unum venerari et diligere,
fidem unicam Christianam tenere mordicus,
omnemque paganismum penitus abjicere. Et volumus
ut #land ceap et lah ceap,@# et responsa prudentium,
et verum testimonium, et justum judicium,
et #fulloc et frum talu@# firma permaneant: poculenta
etiam, et esculenta, dominoque fundi debitae rectitudines
persolvantur; et una semper sit in populo
Christianitas, et regnum unum.
#Sit nomen Domini benedictum, ex hoc nunc, et
usque in saeculum.@#
| null |
21991fe4-f394-4820-a603-bb69786216c4
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
PROLOGUS AUCTORIS.
Domino ac beatissimo Patri, Gerberto Remorum
archiepiscopo, Richerus monachus.
Gallorum congressibus in volumine regerendis,
imperii tui, pater sanctissime Gerberte, auctoritas
seminarium dedit. Quam, quia summam utilitatem
affert et rerum materia sese multiplex praebet, eo
animi nisu complector, qua jubentis mira benivolentia
pertrahor. Cujus rei initium a vicino ducendum
existimavi, cum res multo ante gestas, divae
memoriae Hincmarus ante te in pontificatu octavus,
suis annalibus copiosissime annexuit.
Tantoque superiora lector ea inveniet, quanto a
nostri opusculi exordio, per ejus regesta sese attollet.
Et hoc inquam, ne Karolorum aliorumque frequens
in utroque opere repetitio, operis utriusque
ordinem turbet. Ubi enim rerum ordo non advertitur,
tanto nitentem error confundit, quanto a serie ordinis
errantem seducit. Unde cum hic atque illic
sepe Karoli, sepe Ludovici notae offeruntur, pro
tempore auctorum prudens lector reges aequivocos
pernotabit. Quorum temporibus bella a Gallis saepenumero
patrata, variosque eorum tumultus, ac
diversas negotiorum rationes, ad memoriam reducere
scripto specialiter propositum est. Si qua vero aliorum
efferantur, ob incidentes rationes quae vitari
non potuerunt, id evenisse putetur. Sed si ignotae
antiquitatis ignorantiae arguar, ex quodam Flodoardi
presbyteri Remensis libello, me aliqua sumpsisse non
abnuo, at non verba quidem eadem, sed alia pro
aliis longe diverso orationis scemate disposuisse,
res ipsa evidentissime demonstrat. Satisque lectori
fieri arbitror, si probabiliter atque dilucide breviterque
omnia digesserim. In dicendo enim recusans
effluere, plurima succincte expediam. Ac totius
exordium narrationis aggrediar, breviter facta orbis
divisione, Galliaque in partes distributa, eo quod
ejus populorum mores et actus describere propositum
sit.
LIBER PRIMUS
1.
#Divisio orbis.@# --Orbis itaque plaga, quae mortalibus
sese commodam praebet, a cosmographis
trifariam dividi perhibetur, in Asiam videlicet, Africam,
et Europam. Quarum prior, a septemtrione per
orientis regionem usque in austrum, extrinsecus
Oceano disterminata, interius a Ripheis montibus
usque ad terrae umbilicum, Thanai, Meothide, Mediterraneoque
ab Europa distinguitur. Ab umbilico
vero usque in austrum, Nilo fluvio ab Africa est seclusa.
Africam vero et Europam, exterius quidem ab
austro in septemtrionem Oceano circumdatas, Mediterraneum
interjectum discriminat. Ab Asia vero
interius earum alteram Nilus, alteram vero Mediterraneum,
Thanaisque ac Meotis, ut dictum est, sejungunt.
Quarum singulae cum proprias habeant distributiones,
Europae tamen partem unam quae Gallia a
candore vocatur, eo quod candidioris speciei
insigne ejus oriundi praeferant, in suas diducere
partes ratum duxi.
2.
#Istius Galliae per partes distributio.@# --Gallia
ergo et ipsa in tria distincta est, in Belgicam, Celticam,
Aquitanicam. Quarum prior Belgica, a Rheno,
qui Germaniam ab Oceano determinat, quae multarum
gentium ferax, a germinando nomen accepit,
exporrigitur usque in fluvium Matronam. Ab utroque
vero latere, hinc quidem Alpibus Penninis, inde
vero mari vallatur, cujus circumfusione insula Brittannica
efficitur. Celtica autem a Matrona per longum
in Garunnam distenditur; cujus latera, oceani
Brittannici, et insulae Brittannicae limites habent.
Quicquid vero a Garunna distenditur in Pireneum,
Aquitanica appellatur, hinc Rhodano Ararique
atque inde Mediterraneo conlimitans. Constat itaque,
totius Galliae spatium ab oriente quidem Rheno,
ab occidente Pyreneo, et a septentrione mari Brittannico,
ab austro vero Mediterraneo cingi.
3.
#Mores Gallorum.@# --Omnium ergo Galliarum
populi innata audatia plurimum efferuntur, calumniarum
impatientes. Si incitantur, cedibus exultant,
efferatique inclementius adoriuntur. Semel persuasum
ac rationibus approbatum, vix refellere consuerunt.
Unde et Hieronimus (ep. 60, adv. Vigilant.)
#Sola@#
inquit: #Gallia monstra non habuit, sed
viris prudentibus et eloquentissimis semper claruit.@#
Praeter haec quoque Belgae rebus disponendis insigniores,
robore atque audatia non impares. Maxima
quaeque magis ingenio quam viribus appetunt. Et si
ingenio in appetendis cassantur, viribus audacter
utuntur. Cibi etiam potusque adeo parci. Celtae vero
ac Aquitani, consilio simul et audatia plurimi, rebus
seditiosis commodi. Celtae tamen magis providi,
Aquitani vero praecipites aguntur, plurimumque in
ciborum rapiuntur appetitum. Quod sic est eis innatum,
ut praeter naturam non appetant. Hinc et
Sulpicius (Dialog. I, 4): #Edacitas,@# inquit, #in Graecis
gula est, in
| null |
beaa0257-27c5-46fd-920b-b292b585d145
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
Gallis natura.@# Hos omnes populos etsi
natura feroces, ab antiquo fere per omnia prospere
egisse et cum pagani essent historiae tradunt.
Post vero a sancto Remigio baptizati,
adprime clara semper et illustri victoria emicuisse
feruntur. Quorum quoque primus rex christianus,
Clodoveus fuisse traditur. A quo per succedentia
tempora imperatoribus egregiis res publica
gubernata fuisse dinoscitur, usque ad Karolum, a
quo historiae sumemus initium.
4.
#Quod ob infantiam et principum dissidentiam
pyratae Gallias irruperint.@# --Hic patrem habuit
Karlomannum regem, avum vero paternum Ludovicum
cognomento Balbum, abavum autem Karolum
Calvum, Germanorum atque Gallorum imperatorem
egregium. Biennis adhuc patrem amisit;
matre vix per quadriennium superstite. Ob cujus
infantiam cum regnorum principes nimia rerum cupidine
sese praeire contenderent, quisque ut poterat
rem dilatabat. Nemo regis provectum, nemo regni
tutelam quaerebat. Aliena adquirere summum cuique
erat; nec rem suam provehere videbatur, qui alieni
aliquid non addebat. Unde et omnium concordia, in
summam discordiam relapsa est. Hinc direptiones,
hinc incendia, hinc rerum pervasiones exarsere. Quae
cum immanissime agitarentur, piratae qui Rhodomensem
provintiam incolebant, quae est Celticae
Galliae pars, ad rerum immanitatem incitantur. Haec
gens ab insulis oceani septentrionalis remotioribus
diu ante exierat. Et per maria errando classe devecta,
summam hanc Galliarum partem attigerat.
Saepe quoque eam armis impetivit, saepe etiam a
terrae principibus devicta occubuit. Quod cum multoties
inter sese moverent, visum fuit Galliae primatibus,
ut dono regum haec provincia ei conferretur;
ita tamen, ut, idololatria penitus relicta, christianae
religioni se fideliter manciparet, necnon et regibus
Galliarum terra marique fideliter militaret. Hujus
provinciae metropolis. Rhodomum esse dinoscitur,
sex tantum urbibus, Bajocis videlicet, Abrincanto,
Ebrocis, Sagio, Constantiae, Liscio, vim suae
dominationis intendens. Hanc itaque ex antiquo a
piratis possessam esse manifestum est. Sed paterna
tunc sevitia ducti, in principes dissidentes moliri
conantur. Unde et latrociniis ac discursionibus Brittanniam
minorem, quae est Galliae contigua atque
militans, infestare aggrediuntur. Reique occasionem
nacti, fidem penitus abrumpunt, ulteriusque procedunt
in Galliam. Ac circumquaque palantes, longe
lateque diffunduntur; feminarum, puerorum, pecudum,
ceterarumque rerum non modicam praedam
abducentes. Recipiuntur vero cum his omnibus secus
Sequanam loco qui Givoldi fossa nuncupatur.
Ac idem sepius aggressi, Galliae Celticae partem, quae
Sequanae Ligerique fluviis interjacet, quae et Neustria
nuncupatur, totam pene insectati sunt. Hisque animo
inerat, interiores Galliarum partes irrumpere, earumque
gentes aut a finibus pellere, aut gravissimis
substituere tributis. Id etiam ante fieri, quam in
consensum principes revocarentur, accelerabant.
Hujusmodi dissidentia, pecunias Galliarum sese
asportaturos, certissime rati. Quorum impetus,
Catillo principe ferebatur. Principes tanta barbarorum
ignominia confecti, de pace habenda per legatos
inter sese admodum quaerunt. Nec diu morati,
jure obsidum, in unum consulturi conveniunt. In
quo conventu, sapientium usi consilio, fidemque
pacti, in concordiam maximam rediere; contumelias
a barbaris injectas ultum ire parati. Et quia Karolus
vix adhuc triennis erat, de rege creando deliberant;
non ut desertores, sed ut in adversarios
indignantes.
5.
#Regis genus atque fortuna@#.--Anno itaque incarnationis
dominicae 888 ( #Febr.@# ) [XVI Kal.] Mart.
quinta feria communi decreto, Odonem virum
militarem ac strenuum in basilica sancti . . . . .
regem creant. Hic patrem habuit ex equestri ordine
Rotbertum; avum vero paternum, Witichinum
advenam Germanum. Creatusque rex, strenue
atque utiliter omnia gessit, praeter quod in militari tumultu,
raram componendi lites potestatem habuit.
Nam pyratas signis collatis intra Neustriam septies
fudit, ac in fugam novies compulit. Atque hoc fereper
quinquennium 889. Quibus repulsis, fames
valida subsecuta est, cum triennio terra inculta remanserit.
Jam enim mensura frumenti quae sedecies
ducta modium efficit, decem dragmis veniebat. Gallinatius
quoque quatuor dragmis. Ovis vero tribus
unciis; atque vacca, jabo tollebatur. Vini nulla
coemptio erat, cum vinetis ubique succisis, vix ejus
aliquid habebatur. Rex interea per loca quae piratis
irruentibus aditum praebebant, munitiones exstruit,
ac in eis militum copias ponit. Ipse cum exercitu in
Aquitaniae partes secedens, non ante se rediturum
proponens, quam supradicta modii frumentarii mensura,
duabus dragmis
| null |
89724d7b-1dea-46a9-8484-8e0b0a353f6c
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
veniret, gallinatius vero denario,
atque ovis duabus itidem dragmis, vacca vero
tribus unciis venumdaretur.
6.
(890.) #Pyratae Brittaniam impetunt ac devastant.@# --Interea
rege apud urbem Anitium rem publicam
procurante, pyratae a finibus Neustriae pulsi, eum
ad interiora Aquitaniae concessisse dinoscunt. Confluunt
itaque ac classem parant, atque Brittanniam
repentini irrumpunt. Brittanni repentino barbarorum
impetu territi, saevientibus caedunt. Cuique
vitam tantum salvare satis fuit. Rerum suarum
ereptionem nemo quaerebat. De vita solummodo
agitabant. Unde et suis fere omnibus derelictis,
pyratae passim rapiuntur. Quaeque commoda asportant,
ac cum multa rerum praeda nullo renitente
redeunt. Tam felici ergo successu elati, per exteriores
Brittanniae fines secus Andegavum Aquitaniam
irrumpunt, multaque depopulatione terram devastant.
Abducunt viros ac mulieres puerosque. Quorum
provectiores in utroque sexu obtruncant. Pueros
servituti mancipant, feminas vero quae formosae
videbantur prostituunt.
7.
(892.) #Odo rex contra pyratas exercitum parat.@#
--Sed nonnulli vario eventu elapsi, profugio
salvati sunt. A quibus dum exagitarentur, mox
Odoni regi relata fuere. Qui rerum magnitudine motus,
quotquot ex Aquitania potuit, edicto regio congregari
praecepit milites peditesque. Ex Provintia quoque,
quae Rhodano et Alpibus marique ac Gothorum finibus
circumquaque ambitur, Arelatenses ac Aurasicanos
habuit. Sed et ex Gothia, Tholosanos atque
Nemausinos. Quibus collectis, exercitus regius, in
decem milibus equitum, peditum vero sex milibus
erat. Procedit itaque secus Briddam, sancti
Juliani martiris castrum, iter agens. Sanctumque
regiis donis veneratus, Arvernicum pagum ingreditur.
Huc jam hostes advenerant, ac castrum quod
Mons Panchei dicitur, vehementi hostilitate
premebant. Rex principibus Francorum atque Aquitanorum
stipatus, licet ancipiti deliberatione, tamen
belli dispositionem apud eos pertractabat, illos ad
pugnam hortans, ac eorum magnanimitatem ex
natura plurimum attollens. Aliis quoque gentibus
eos esse potiores, tam viribus quam audatia et armis,
memorabat. Eorum quoque majores, pene totum
orbem debellasse, ipsumque caput orbis Romam
immaniter attrivisse. Unde et oportere paternam
animositatem in filiis renovandam asserebat, ut
patrum magnanimitas filiorum virtute commendaretur.
8.
#Impetus Odonis regis in pyratas, bellique qualilitas.@# --Quibus
dictis cum persuasisset, utpote vir
audax ac violentus, cum sexdecim milibus signis
illatis barbaros aggreditur. Sed peditum copias
praemittit, atque ex eis primum impetum infert.
Ipse cum equitatu succedens, peditum fortunam opperiebatur.
Nec minus et barbari acies ordinaverant,
ac indivisi adversarios excipere cogitabant. At regii
pedites hostibus directi, primo certamine sagittas
jaculantur; densatique, lanceis obversis, in illos
feruntur. Excepti vero a barbaris, plurimi dilabuntur,
non tamen praeter adversariorum ruinam. Nam et
eorum alii praecipitati, alii vero quam plures sauciati
sunt. Post pedites vero et regius equitatus
succedit; ac acies hostium, copiis peditum divisas,
multo nisu irrumpit. Sternitque ut fertur tredecim
milia, paucis fuga salvatis. Et cum jam potiretur
victoria spoliisque diripiendis instaret, barbarorum
quatuor milia, quae insidiose in abditis latuerant,
ex obliquo viarum irruere. Qui cum gradivo incessu
propinquarent, armorum luce ab observatoribus cogniti
sunt. Factoque signo exercitus in unum redit.
Rex multo plures advenire arbitratus, suos hortatur
stipatores, ut priores animos resumant, immo et
non amittant; decus pro patria mori, egregiumque
pro christianorum defensione corpora morti dare,
multis sermonibus asserens. Exercitus itaque densatus,
licet anterioris belli vulneribus aeger, tamen
obvenire non distulit.
9.
#Ingo ex mediocribus cum regis signo bellum
ingreditur@#.--Et cum agitaretur quis regium
signum efferret, eo quod in tanta nobilium manu
nullus sine vulnere videbatur, idque omnes evitarent,
e medio omnium Ingo prosilit, ac militatum sese
offerens, imperterritus dixit: « Ego ex mediocribus
regis agaso, si majorum honori non derogatur,
signum regium per hostium acies efferam. Nec fortunam
belli ambiguam expavesco, cum semel me
moriturum cognosco. » Ad haec Odo rex: « Nostro
inquit dono, ac principum voluntate signifer esto. »
Ille signum excipiens, agmine densato circumseptus
incedebat. Factusque cunei militaris acumen, hostes
vibrabundus ingreditur. Precipitantur barbari, viresque
amittunt. At regius exercitus rediens, iterum
irrumpit sternitque. Tertioque adortus fere omnes
opprimit. Ex quorum tumultu cum aer densatus,
multo pulvere pinguesceret, Catillus cum paucis
per caliginem
| null |
81f529af-a753-408a-9f68-897ad14c411b
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
fuga sese surripuit, atque in dumetis
sese abdidit. Qui cum lateret, a victoribus passim
palantibus repertus atque captus est, suisque qui
secum latuerant gladio transfixis, post spolia direpta
Odoni regi oblatus est.
10.
#Tiranni baptismus et interfectio@#.--Utiliter
ergo patrata victoria, rex tirannum captum
secum Lemovicas ducit. Ibique ei vitae ac mortis
optionem dedit, si baptizaretur, vitam, sin minus,
mortem promittens. Tirannus mox absque contradictione
baptizari petit. Sed dubium an fidei quicquam
habuerit. Quia ergo Pentecostes instabat
sollempnitas ( #Jun.@# 11), ac episcoporum conventus
regi aderat, ab episcopis ei triduanum indicitur jejunium.
Die vero constituta cum in basilica sancti
Marcialis martiris, post episcoporum peracta officia
in sacrum fontem ab ipso rege excipiendus descenderet,
jamque trina immersione in nomine Patris
et Filii et Spiritus sancti baptizatus esset, Ingo ante
signifer, gladio educto loetaliter eum transverberat,
ac fontem sacratum, vulneris effusione immaniter
cruentat. Rex tantum facinus indignans, principibus
frementibus homicidam rapi ac trucidari jubet.
Ille gladio projecto fugiens, sancti Marcialis aram
complexus est; indulgentiam ab rege ac primatibus
postulans, atque loquendi locum multis clamoribus
petens. Et jussu regio, de commisso facinore responsurus
sistitur. Orsusque sic ait:
11.
#Oratio Ingonis pro se apud regem et principes
suasorie habita.@# --Deum voluntatis meae conscium
testor, nihil mihi fuisse carius vestra salute. Vester
amor ad hoc me impulit. Ob vestram salutem in
has me miserias praecipitavi. Pro omnium vita, tantum
periculum subire non expavi. Grande quidem
est gestum negotium, sed major est negotii utilitas.
Regiam majestatem me laesisse quidem non abnuo,
sed multa commoda in facinore comparata assero.
Consideretur auctoris animus, animadvertatur etiam
futura facinoris utilitas. Tirannum captum metus
causa baptismum petiisse adverti, eumque postquam
dimitteretur, pluribus injuriis vicem redditurum,
suorumque stragem gravissime ulturum. In quem,
quia futurae cladis causa visus est, ferrum converti.
Haec est mei facinoris causa. Haec me ad scelus impulit.
Hoc ob regis suorumque salutem peregi. Et
utinam morte mea, patriae libertas, rerumque tranquillitas
consequantur! Sed si occidor, ob regis primatumque
salutem occisus videbor. Cogitet jam
quisque, an pro hujusmodi mercede ei militandum
sit; et an pro fide servata, tali habendus sit retributione.
Ecce capitis et pectoris laterisque recentia
vulnera! Patent praecedentium temporum cicatrices,
dispersique per reliqua corporis membra livores.
Quorum assiduis doloribus confectus, nihil post tot
mala, nisi mortem, malorum finem exspecto. » Qua
conquestione alios ad benivolentiam traxit, alios
vero ad lacrimas impulit. Unde et milites pro eo
agentes, regem demulcent, et ad pietatis clementiam
suadent; nihil regi prodesse asserentes, si
suorum quispiam intereat; immo in tiranni occisione
gaudendum, vel quia vitae datus sit si fidelis
decessit, vel quia ejus insidiae penitus defecerint si
in dolo baptismum susceperit. Quibus rex animum
temperans, tumulato barbaro, Ingonem in gratia
resumit. Et insuper castrum quod Blesum dicitur
ei liberaliter accommodat, eo quod is qui castri
custodiam agebat, in bello pyratico occisus esset.
Ejus quoque uxorem derelictam, dono regio in matrimonio
Ingo sibi accopulat. Regis exinde ac principum
gratia admodum usus, prospere ac feliciter
omnia gerebat. Verum id in brevi. Nam vulnerum
sanies male a cirurgis amputata, cum sub recutita
superficie, tumorem intrinsecus operaretur, nimio
humoris reumatismo, plus biennio vexatus, in lectum
decidit. Unde et intercluso reumate, penitus
intumuit. Sicque toto erisipilato corpore, vitam amisit,
Gerlonem filium parvum superstitem relinquens.
Qui ab rege tutori commissus, patrimonium cum
matre possedit.
12.
#Promotio Karoli in regem@#.--Interea rex
a Lemovica urbe dimotus, Echolisinam petit,
ac ibi quaeque gerenda disponit. Nec multo post
petens Petragoram, nobilium causas quae litibus agitabantur
ibi aequissime ordinat, plurimum de
communibus omnium causis apud optimates pertractans.
Quibus cum foret admodum intentus, ibique
per aliquot tempora sese moraturum proponeret,
Fulco Remorum archiepiscopus, de Karoli promotione
in regnum apud Belgas tractabat (893). Videbatur
etenim tunc, quod praesens oportunitas huic
rei aliquam commoditatem pararet. Idque plurimum
persuadebat Neustriorum absentia. Etenim cum
rege in partibus Aquitaniae tunc detinebantur. Suadebant
quoque multiplices adolescentis quaerimoniae.
Jam enim quindennis, de regi amissione
| null |
21bba4ac-c6ce-47d6-8d24-56c168f0b22f
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
apud amicos
et domesticos gravissime conquerebatur; regnumque
paternum repetere multo conatu moliebatur. Ei
ergo omnes Belgicae principes, et aliquot Celticae
summopere favebant. Horum quoque consensus,
sub Remensi metropolitano, sacramenti jure firmatur.
Ac tempore statuto conveniunt, ex Belgica
quidem Coloniensis, Trevericus, atque Maguntinus
metropolitani, cum suis dioecesaneis episcopis, aut
eorum probabilibus legatis. Ex Celtica vero Remorum
praedictus metropolitanus, cum aliquot suis dioecesaneis,
Laudunensi videlicet, Catalaunico atque Morinensi.
Anno autem incarnationis dominicae 893
5 Kal. Februar., die dominica ( #Jan.@# 28), collecti
Remis in basilica sancti Remigii Karolum quindennem
regem creant; ac in urbe purpuratum, more
regio edicta dare constituunt. Et ex Celtica quidem,
paucissimi ejus partes sequebantur. Ex Belgica vero,
ei omnes addicti sunt. Ab illis enim devotissime
exceptus, per omnes eorum urbes et oppida humanissime
deductus est.
13.
#Odonis reditus ab Aquitania ejusque obitus.@# --Quod
factum Odo rex comperiens, ab Aquitania
redit. Urbemque Turonicam petens, sanctum Martinum
donis regalibus honorat. Sicque Parisii receptus,
sanctos martires Dionisium, Rusticum et
Eleutherium magnifice donat. Tandem fluvio Matrona
remenso, Belgicam ingreditur. Ac oppido receptus,
quod dicitur Fara, prae nimia anxietate insomnietatem
pati coepit. Quae cum nimium succresceret,
mentis alienationem operabatur. Superantibusque
humoribus, anno regni sui decimo, ut quidam ferunt
mania, alii frenesi, finem vitae accepit (898,
Jan. 1). Tumulatur vero cum multo suorum
lamento, in basilica sancti Dionisii martiris.
14.
#Mores Karoli.@# --Karolus itaque rex creatus, ad
multam benivolentiam intendebat. Corpore prestanti,
ingenio bono simplicique. Exercitiis militaribus
non adeo assuefactus. At litteris liberalibus admodum
eruditus. In dando profusus, minime avarus.
Duplici morbo notabilis, libidinis intemperans, ac
circa exsequenda juditia paulo neglegentior fuit.
Galliarum principes ei animo ac sacramento annexi
sunt. Necnon et Rotbertus Odonis regis defuncti
frater, vir industrius atque audatia plurimus. sese
militaturum regi accommodat. Quem etiam rex
Celticae ducem praeficit, ac in ea omnium gerendorum
ordinatorem concedit; ejus fere per quadriennium
consilio utens, eique admodum consuescens.
A quo per Neustriam deductus, urbibus
atque oppidis ab eo receptus est. Urbemque Turonicam
petens, plurima auri atque argenti talenta,
sancto Martino liberaliter impertit. A cujus servitoribus
pro sese fieri deprecationes postulans, perpetim
cotidianas obtinuit. Inde quoque omnibus
obtentis rediens, Belgicam repetit, ac sanctum Remigium
donis egregiis honorat. Et sic Rotberto
Gallia Celtica collata, in Saxoniam secedit;
cujus urbes sedesque regias lustrans cum oppidis,
nullo renitente obtinuit. Ubi etiam Heinricum
regio genere inclitum, ac inde oriundum, ducem
omnibus praeficit. Sarmatas absque praelio subditos
habuit. Anglos quoque ac reliquos transmarinorum
populos, mira benivolentia sibi adegit.
Vix tamen per decennium. Et forte felicissimus
per omnia fuisset, si in uno nimium non errasset.
15.
#Nimia Karoli dilectio erga Haganonem@#.--Nam
cum multa benignitate principes coleret,
praecipua tamen beatitudine Haganonem habebat,
quem ex mediocribus potentem effecerat; adeo ut
magnatibus quibusque longe absistentibus, ipse regio
lateri solus haereret, pilleum etiam a capite regis
sepissime sumptum, palam sibi imponeret. Quod
etiam multam regi intulit labem. Et enim primates
id ferentes indignum, regem adeunt, ac apud eum
satis conqueruntur, hominem obscuris parentibus
natum, regiae dignitati multum derogare, cum acsi
indigentia nobilium, ipse tamquam consulturus regi
assistat. Et nisi a tanta consuetudine cesset, sese a
regis consilio penitus discessuros. Rex dissuasionibus
his minime credulus, a dilecto non cessit.
16.
(920.) #Indignatio Rotberti in Haganonem@#.--Interea
Belgicae urbibus atque oppidis firmissime
optentis, in Celticam redit, ac urbe Suessonica
recipit sese. Huc ex omni Gallia principes
confluunt. Huc etiam minores multo favore conveniunt
.
Inter quos cum Rotbertus, in majore
gratia apud regem sese haberi putaret, utpote quem
ducem in Celtica omnibus praefecerat, cum rex in
palatio sedisset, ejus jussu dux dexter, Hagano
quoque ei levus pariter resedit. Rotbertus vero dux
tacite indignum ferebat personam mediocrem sibi
aequari, magnatibusque praeponi. At iram mitigans,
animum dissimulabat, vix regi pauca locutus. Celerius
ergo surgit, ac cum suis consilium confert. Quo
collato, regi per legatos suggerit,
| null |
a5074ed7-aafb-48c1-ae7f-faf046192467
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
sese perferre non
posse sibi Haganonem aequari, primatibusque anteferri.
Indignum etiam videri hujusmodi hominem
regi haerere, et Gallorum nobilissimos longe absistere;
quem nisi in mediocritatem redigat, sese eum
crudeli suspendio suffocaturum. Rex dilecti ignominiam
non passus, facilius se omnium colloquio,
quam hujus familiaritate posse carere respondit.
Quod nimium Rotbertus indignatus, cum optimatibus
plerisque injussus Neustriam petit, ac Turonis
sese recipit. Multam ibi de regis levitate indignationem
habens. Plurima etiam ut in se transfundatur
rerum summa, apud suos caute pertractans. Quamvis
etenim regi faveret, non mediocriter
tamen ei regnum invidebat, cum sibi post
fratrem hereditandum magis videret. Nonnulla
quoque moliebatur in Fulconem Remorum metropolitanum,
qui regem a cunabulis educaverat, atque
in regnum promoverat. Videbatur etenim, quia
si is solum deperiret, facilius refundi in sese regnum
potuisset. Id etiam apud Balduinum Morinorum principem
admodum agitabat. Hic enim ab eo persuasus,
ejus partes jam rege deserto sequebatur.
17.
(899.) #Interfectio Fulconis archiepiscopi.@# --Quo
rex comperto, in Balduinum fertur, ac multa obsidionis
vi castrum Atrabatum ab eo aufert, atque cum
tota sancti Vedasti abbatia, Fulconi praedicto metropolitano
concedit. At post aliquot tempora metropolitanus
ob itineris longinquitatem fratrumque
incommoditatem Altmarum comitem accersiens,
abbatiam sancti Medardi quam ipse comes tenebat,
ab eo accipit, et pro ea abbatiam sancti Vedasti cum
castro Atrabato rationibus utrimque habitis ei impertit.
(900.) Unde et ad nimiam pertrahitur Balduinus
crudelitatem. Multaque affectus anxietate, ad
ultionem penitus sese convertit. Amicitiam ergo circa
metropolitanum simulat. Per legatos quoque multam
benivolentiam mandat, fidemque spondet. Illud
tamen multa suorum curiositate observat, utrum
privatus an cum copiis regis palatium petere consuescat;
privatum multo nisu impetere cupiens. Haec
dum sic haberentur, pro regiis causis contigit episcopos
Belgicae apud regem congregari. Unde et metropolitanus
accersitus cum iter accelerare pararet,
incautus cum paucis festinabat. Cui mox affuit quidam
Winemarus cum cohorte a Balduino missus.
Metropolitanus cum esset cum paucis, a cohorte cum
suis interceptus est. Nulli fugae locus patuit. Omnes
circumvallantur atque impetuntur. Admodum
utrimque dimicant. Utrimque fusi procumbunt.
(900, Jun. 16.) Winemarus metropolitanum adortus,
lancea inermem transfigit, atque inter suos septem
vulneribus sauciatum praecipitat. Cui cum adhuc
ictus intenderet, quidam suorum multo episcopi
amore ducti, super eum procumbunt. Qui cum eo
mox transfixi atque occisi sunt. Quatuor tantum fuga
labuntur, qui rei negotium Remis demonstrant.
Tunc vero magna militum manus, ab urbe mox cum
armis educta, adversarios persequi conatur. Sed eis
elapsis, dominum occisum cum suis colligunt, atque
multo doloris lamento Remos deportant, cum sacerdotibus
sacerdotem plurimo dignitatis obsequio condentes.
18.
#Winemari interitus@#. Interea collectis apud
regem episcopis, talia mox referuntur. Quod etiam
omnibus nimium animi incussit dolorem. Rex ipse
in lacrimas dissolutus, de casu pontificis adeo conquestus
est. Episcopi quoque in fratris morte et coepiscopi,
multa commiseratione condoluere. Initoque
consilio, Winemarum cum suis complicibus, horribili
anathemate damnant. Qui in brevi deficiens,
insanabili ydropis morbo a Deo percussus est. Ventre
itaque turgidus, exterius quidem lento igne, interius
vero immani incendio urebatur. Ingens tumor pedum
non deerat. Verenda vermibus scaturiebant. Crura
tumentia ac lucida. Anelitus fetidus. Viscera etiam
paulatim per colum diffluebant. Super haec omnia
sitim intollerabilem sustinebat. Appetitum vero comedendi
aliquando habebat, sed cibi illati fastidium
inferebant. Insomnietatem jugem patiebatur. Omnibusque
factus intolerabilis, omnibus horrori habitus
est. Itaque amici atque domestici ab eo dimoti
sunt, multo ejus corporis fetore confecti; in tantum
ut nullus medicorum, saltem medendi causa ad eum
accedere posset. Quibus omnibus dissolutus, omni
christianitatis communione privatus, a vermibus ex
parte jam consumptus, flagiciosus ac sacrilegus ab
hac vita pulsus est.
19.
#Promotio Herivei in episcopatum@#.--Sepulto
vero domno Fulcone metropolitano, Heriveus
vir spectabilis et palatinus episcoporum consensu,
et Remensium conibentia in pontificatu regis donatione
succedit. Quorum uterque quanta utilitate,
quantaque religione in aecclesia Remensi floruit, si
quis ad plenum dinoscere cupit, legat librum Flodoardi
presbiteri, quem ab urbe condita de
ejusdem urbis episcopis uberrime descripsit. Adepto
quoque Heriveus pontificatu, multa fide
regem sequebatur, desertoribus adeo infestus. Erlebaldum
Castricensium
| null |
b6f87049-027f-461b-9999-8ca83f2d17bf
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
comitem, qui res sui
episcopii pervaserat, et oppidum quod vocant Macerias
obtinebat, more aecclesiastico prius quidem
ut resipiscat ammonet, post vero anathemate damnat
(920). Qui cum sibi nec damnatus satisfaceret,
in eum cum multis militum copiis fertur, oppidumque
multa obsidione per quatuor ebdomadas vehementer
adurget. Erlebaldus continuam non ferens
impugnationem, clam ab oppido cum aliquot suorum
dilabitur. Qui vero remanserant victi, portis
mox patefactis, metropolitano cedunt. Eisque ejectis,
suos ibi deposuit, ac de toto pago Erlebaldum profugum
disturbavit.
20.
#Ad Renum mutua petitio ac comitis Erlebaldi
occisio.@# --Rex in pagum Warmacensem,
locuturus Heinrico Transrhenensi, concesserat. Huc
quoque Erlebaldus comes advenit, apud regem deploraturus
a Remensium metropolitano sese immaniter
habitum. Heinricus apud regem de rerum
dispositionibus fidelissime satagebat. Cui rei cum
admodum intenderet, Germanorum Gallorumque
juvenes linguarum idiomate offensi, ut eorum
mos est cum multa animositate maledictis sese lacessire
coeperunt. Consertique gladios exerunt, ac se
adorsi, loetaliter sauciant. In quo tumultu, cum ad litem
sedandam Erlebaldus comes accederet, a furentibus
occisus est. Rex proditionem ratus, ocius surgit,
suisque stipatur. Heinricus vero dolum arbitrans,
classem repetit, atque a regiis stipatoribus Rhenum
transire cogitur. Existimabant enim hi qui
regi assistebant, eum in dolo venisse. A quo etiam
tempore Karolo infestus ferebatur.
21.
(920.) #Desertorum dolosa regi Karolo persuasio
de Haganonis abjectione.@# --Hinc itaque Heinrico,
inde Rotberto duce Karolus urgebatur. Factusque
eorum medius, utrimque premebatur. Post
haec ad interiora Belgicae rediens, urbe Suessonica
sese recipit, multam ex hujusmodi infortunio apud
suos agitans quaerelam. Huc etiam ex Belgica quo
Celticae conlimitat, atque ex Celtica principes nonnulli
confluunt. Sed et Rotbertus dux propinquior
factus, Stampis sese recipit, ac ad palatium legatos
dirigit, regalia negotia inde experturus. At qui confluxere,
Rotberti partes tuebantur, cujus suasu capti,
de Haganonis abjectione apud regem pertractant,
non ut id fieri velint, sed ut regnandi occasio Rotberto
paretur. Abjectionem itaque Haganonis leviter
suadent. Ducem etiam a se discessurum si non abjiciat,
mediocri assertione demonstrant; quatinus
levi objurgatione rex ammonitus, coeptis insistere
non formidet. Unde et post contra eum justissimam
indignationis causam se habituros arbitrabantur.
Quod etiam totum ad vota eorum provenit. Nam rex
nulla suasione affectus, numquam a dilecto sese
discessurum respondit; idque multis sententiarum
sermonibus asserebat. Quod cum Rotbertus dux
in ejus animo fixum perciperet, Heinrico Transrhenensi
per legatos de regis ejectione suadet.
Compererat enim eum a regiis stipatoribus
in fugam coactum; unde et de se fidem continuo
facit. Cujus consensu tirannus mox laetus,
in sese regnum transferre diligentissime laborabat
.
Largitur itaque plurima, atque pollicetur
inaudita. Tandemque inductos transfugio
jam principes aperte alloquitur; regem inquiens
Suessionis sese privatum habere; Belgas praeter
paucissimos ad sua discessisse. Unde et rei commoditatem
adesse memorabat, facillime et ex aequo
regem posse capi asserens, si ipsi omnes palatium
adeant acsi consulturi, in ipso quoque palatii cubiculo
inter consulendum regem capiant teneantque.
His favent omnes pene ex Celtica, et de patrando
facinore, apud tirannum conjurant. Palatium ergo
adeunt, regemque utpote consulturi stipant. Intromissum
vero cubiculo, ut paucis allocuti sunt, capiunt
ac tenent.
22.
#Heriveus metropolitanus Karolum a desertoribus@#
#captum liberat Remosque ducit@#.--Jamque
abducere nitebantur, cum metropolitanus
Heriveus cum copiis repentinus urbem Suessonicam
ingreditur. Regis enim sollicitus, desertorum fraudem
praesenserat. Et ipse quidem prius cum paucis,
post vero sui, favente Riculfo ejusdem urbis episcopo,
consequenter admittuntur. Armatis itaque
circumdatus, concilium desertorum stupentibus cunctis
penetrat. Factusque terribilis: #Ubi inquam est
dominus meus rex?@# Ex tam multis, pauci admodum
respondendi vires habuere, sese penitus deceptos
rati. Qui tamen cum viribus resumtis dicerent: #Intro
cum paucis consultat!@# metropolitanus ostio obserato
vim infert. Serisque pessumdatis, cum paucis
sedentem repperit. Captum enim custodibus adhibitis
ergastulo deputaverant. Quo metropolitanus manu
apprehenso: #Veni@# inquit #rex, tuisque potius utere.@#
Et sic a metropolitano e desertorum medio eductus
est. Tunc etiam equum ascendens, cum 1500 armatorum
ab urbe exivit, atque Remos devenit. Post
cujus discessum, desertores pudore confusi, illusos
sese indignabantur
| null |
790d7c68-176d-43c1-ae4f-1b239d3876a2
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
. Confusique ad Rotbertum
redeunt, atque rem non satis prospere gestam desertori
transfugae reportant. Karolus vero rex cum
metropolitano aliisque paucis qui a se quidem defecerant,
sapientium tamen consilio ad se reversi
erant, Belgicae interiora repetit, ac Tungros concedit.
Ibique episcopo tunc defuncto Hilduinum eligente
clero, ac populo favente, per archiepiscopum
Herimannum, praesulem ordinat, virum liberalem
ac strenuum, sed factiosum. Nam mox episcopus ordinatus,
iis Belgicae principibus qui Rotberto
duci in regis abjectione favebant, mox haesit et favit,
plurimum cum eis contra regem machinans.
At rex bono suorum usus consilio, per Heriveum
metropolitanum ducem Heinricum qui in Saxonia
omnibus praeerat, accersit. Hic enim ab Rotberto
persuasus, cum aliis ab rege discesserat.
23.
#Conquestio Herivei Remensium metropolitani
apud Heinricum pro Karolo rege.@# --Penes
quem, metropolitanus vice regis sic orsus ait:
« Hactenus, vir nobilissime, tua prudentia, tua liberalitate,
pax principum, concordia omnium utiliter
floruere. At postquam malivolorum invidia animum
remisisti, circumcirca discordiae vis a latibulis emersit.
Quae res, domino nostro regi apud te oratum ire
suasit. Ante hac enim non mediocriter ob tua merita
dilectissimus fuisti. Tua egregia fides ei recognita,
in magnis periculis multum sibi fidutiam parat. Cum
totius statu dignitatis rex potiretur, paululum a te
oberrasse sese non ignorat. Sed id multa fide
corrigere gestit. Nec est hoc inusitatum et singulare.
Omnium est interdum desipere, bonorum vero
rationibus redire. Sufferendum est itaque atque
summa benignitate indulgendum. Tu quoque Germanorum
optime, nimium a recto secessisse videris.
Neque id mirum. Nam dux Rotbertus omnia
sitiens, regique regnum immaniter invidens,
incautum te suasionibus illexit. Quid enim suasorie
digesta non efficit oratio? Nimium inquam ab utrisque
oberratum est. Sed jam tandem prior vobis redeat
virtus. Summa utriusque ope, uterque nitatur,
ut tu habeas regem tibi adprime commodum, et rex
habeat te virum sese dignissimum. Nam te idem
praestare gestit iis omibus qui Germaniam inhabitare
noscuntur. Ob hoc igitur animum ad meliora
revoca. Dominum abjectum recipe, ut et tu
ab eo extollendus excipiaris. »
24.
#Responsio Heinrici ad metropolitanum
Heriveum de Karolo.@# --Ad haec Heinricus:
« Multa, inquit, me ab his dehortantur, nisi tua, pater,
egregie virtus, ad idem quodammodo pertrahat.
Scio enim quam difficile et arduum sit, ei consilium
dare, cum sua inconstantia, tum suorum invidia.
Non est incognitum mihi, quantum pro eo domi militiaeque
pridem certaverim. Illud etiam notissimum
constat, quantum circa me fide debita abusus sit.
Id fortassis, pater, persuades, quod cum factum erit,
fecisse penitebit. Sed quia de futuro nemo satis callidus,
nemo satis prudens fit, licet saepius prava
quam bona consilia proveniant, ferar quocumque
jubes. Modestiamque meam, post tuam dignitatem
demittam, virtutem tuam expertus. Equidem decretum
mihi fuerat, ingenio, consilio, armis ab eo recedere. »
Persuasus itaque per metropolitanum, Heinricus
regi deducitur, multoque ambitionis honore
ante admittitur, ac ambo in amicitiam federantur.
25.
Quibus gestis Hilduinus Tungrensium episcopus,
cum iis qui ab rege defecerant conspirasse in regem
insimulatus, regique infensus, ab eo insectabatur.
Cujus odii vis eo usque pervenit, ut Richerum
Prumiensis monasterii abbatem promoveret, et
Hilduinum abdicaret. (921.) At Richerus ab rege donatus,
cum ab metropolitano Herimanno urgeretur,
eo quod contra fas ab rege episcopatum suscepisset
super eum qui tenebat, quique nulla culparum confessione
victus, nullo juditio damnatus esset, regis
jussu Romam festinat; ac ibi Johanni papae, et regis
sententiam et sui negotii causam demonstrat. Papa
in Hilduinum desertorem indignans, ab officio eum
suspendit ac anathemate damnat; Richerum vero
episcopum ordinat, ac suae auctoritatis benedictione
donat. Haec dum sic agerentur, Hilduinus prosequitur,
incassum apud papam plurimam querimoniam
fundens, ac apud eum pro absolutione admodum laborans.
Quo conquerente, Richerus redit, ac sedem
vacuam jussus ab rege ingreditur.
26.
His ita sese habentibus rex ad interiores Belgicae
partes iter retorquet; ibique ob multas rerum
quae emerserant causas, regio decreto et metropolitani
jussu, sinodus apud Trosleium habenda indicitur.
Cui sinodo domnus Heriveus praesedit, rege
quoque ibidem praesidente. Ubi quamplurimis
| null |
7a12a855-dc52-4030-81cc-b5baff20c4e4
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
quae
utillima visa sunt determinatis, regis interventu et
omnium episcoporum qui sinodo interfuere consensu
domnus Heriveus metropolitanus Erlebaldum praedictum
Castricensium comitem a vinculo excommunicationis
absolvit. Ibi etiam Rodulfo Laudunensium
episcopo defuncto, Adelelmum ejusdem urbis
thesaurarium multo episcoporum consensu ab rege
donatum sollempniter ordinat.
27.
His prospere et utiliter gestis, rex superiora
Belgicae repetit, aliqua suorum ibi ordinaturus. In
Richuinum comitem fertur, eo quod et ipse desertor,
Rotberti partes tuebatur. Ejus ergo oppidis obsidionem
adhibet, vehementi expugnatione infestans. At
ille equitatum intolerabilem advertens, jure obsidum
victus ad regem redit. Rex victum excipiens, animum
ab ira mitigat ac eum in gratiam resumit.
28.
Dum haec gerebantur, Rotbertus Celticae Galliae
dux piratas acriter impetebat. Irruperant enim
duce Rollone filio Catilli intra Neustriam repentini.
Jamque Ligerim classe transmiserant, ac finibus
illius indemnes potiebantur. Ibant passim palantes,
atque cum vehementibus manubiis ad classem sese
referebant. Dux vero ex tota Neustria copias collegerat;
plures quoque ex Aquitania accersiverat.
Aderant etiam ab rege missae quatuor cohortes ex
Belgica, quibus et Richuinus praedictus praeerat.
Aquitanorum vero legiones Dalmatius curabat. Neustrios
vero ipse dux Rotbertus disponebat. Sicque
totus ducis exercitus in quadraginta milibus equitum
consistebat. Dalmatium ergo cum Aquitanis in
prima fronte constituit; dein Belgas, at Neustrios
subsidiis locat. Ipse etiam dux legiones circumiens
praecipuos quosque nomine vocans hortatur,
ut suae virtutis ac nobilitatis plurimum meminerint;
pro patria, pro vita, pro libertate certandum asserens.
De morte non sollicitandum cum ea omnibus
incerta sit. Si vero fugiant, eis nihil ab hostibus esse
relinquendum. His et aliis quam plurimis, militum
animos incendebat. Quibus dictis dux in locum ubi
praelium erat gerendum, instructos ordines deducit.
29.
Nec minus et hostium exercitus contra hos
rem militarem multa audatia ordinabant. Quorum
exercitus in quinquaginta milibus armatorum consistens,
ordinatim obvenientibus procedit. Rotbertus
dux vim belli maximam imminere advertens, cum
mille robustis ex Neustria, Dalmatio in prima fronte
sese assotiat. Procedit itaque cum Dalmatio et Aquitanis
.
At piratarum legiones longo sese ordine
protenderant ipsumque ordinem ad hostes excipiendos
curvaverant scemate lunae quae in augmento
est, ut dum multo fervore hostes ruerent, exercitus
circulatione exciperentur. Sic etiam ab iis qui
in cornu utroque persisterent, a tergo appetiti, more
pecudum sternerentur.
30.
His ergo in utraque parte paratis, uterque
exercitus signis collatis congreditur. Rotbertus
cum Neustriis, Dalmatius cum Aquitanis legiones
piratarum penetrant, statimque ab iis qui in cornibus
erant, a tergo impetuntur. Mox quoque et
Belgae inprovisi prosequuntur, atque piratas qui a
tergo suos premebant, immani cede sternunt.
Neustrii quoque atrocissime instant. In qua commixtione,
cum Aquitani piratis circumdati, multo
conamine eos quos impellebant in fugam cogerent,
ii qui in cornibus perstiterant, a Belgis hinc premebantur,
inde vero ab Aquitanis conversis letaliter
urgebantur. Superati itaque arma deponunt, ac multis
clamoribus pro vita supplicant. Rotbertus itaque
tantae caedi parcere petit, ac instat ut eruantur. Vix
quoque ab caede quievit exercitus, multo prosperioris
fortunae incitatus successu. Sedato vero tumultu, qui
inter eos potiores videbantur, a duce capti sunt, reliqui
vero sub jure obsidum ad classem redire per
mittuntur.
31.
Patrata ergo victoria, exercituque soluto, Rotbertus
captos Parisii deponit. Hos percunctans
an christiani essent, nullum eorum quicquam
religionis hujusmodi attigisse comperit.
Misso itaque ad eos instruendos reverendo
presbitero et monacho Martino, ad fidem
Christi conversi sunt. Qui vero ad classem redierant,
alii eorum christiani, alii pagani
mixtim inventi sunt. Et hi quoque per praedictum virum
instructi, receptis a duce opsidibus quos dederant,
ad salutaria sacramenta deducti sunt.
32.
Et cum de baptisterio ageretur, Wittoni Rhodomensium
metropolitano eis praedicandum a
duce committitur. Witto vero non se solo contentus,
Heriveo Remensi epistolam dirigit, per quam ab eo
querit quo ordine, qua ratione, gens ante perfida
aecclesiae sotianda sit. Heriveus vero metropolitanus
multa diligentia haec disponere cupiens, conventum
episcoporum fieri jubet, ut multorum rationibus res
idonee distribueretur.
33.
Et die constituta, sinodus habita est. In qua
primum de pace et religione sanctae Dei aecclesiae,
statuque regni Francorum salubriter ac competenter
tractatum est, post vero de piratarum mitigatione
atque conversione uberrime agitatum. Decretum
quoque
| null |
385e0bec-dc6b-4d64-93ad-0f6475cadc7d
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
de eodem ab ipsa Divinitate rationem
quaerendam, jejunandum etiam ab omnibus triduo.
Domno vero papae id esse suggerendum, ut invocata
per jejunium Divinitate, et domno papa humiliter
consulto, efficatius res ordinaretur. Revolutis itaque
patrum decretis, reverendus metropolitanus Heriveus
24 capitula in volumine ordinavit, rationabiliter
ac utiliter digesta, et qualiter rudes in fide habendi
sunt continentia. Quae omnia venerabili Rodomensi
Witoni delegavit. Ille vero excipiens, utiliter
sumptum negotium consummavit.
34.
Hac etiam tempestate Ragenerus, vir
consularibus et nobilis cognomento Collo longus,
cujus etiam obitus multam rei publicae in Belgica
intulit labem, communi corporis valitudine tactus et
oppressus, finem vitae apud Marsnam palatium
accepit. Cujus exequiis Karolus rex interfuisse
dicitur, ac oculos lacrimis suffusus dixisse: #O@# inquiens #ex alto humilem, ex amplo artissimum!@#
altero
personam, altero monumentum significans. Peractisque
exsequiis, Gisleberto ejus filio, jam facto
juveni, paternum honorem, coram principibus qui
confluxerant liberalissime accommodat.
35.
Hic cum esset clarissimo genere inclitus, et
Heinrici Saxoniae ducis filiae Gerbergae conjugio
nimium felix, in nimiam prae insolentia temeritatem
praeceps ferebatur; in disciplina militari ex audatia
nimius, adeo ut quodcumque inevincibile, appetere
non metueret; corpore mediocri et denso, duroque
membrorum robore, cervice inflexibili, oculis infestis
atque inquietis, sicque mobilibus ut eorum
color nemini ad plenum innotuerit; pedibus omnino
inpatientibus; mente levi. Oratio ejus, ambigua ratione
consistens, interrogatio fallens, responsio
anceps; orationis partes, raro dilucidae sibi cohaerebant;
suis adeo profusus, aliena enormiter sitiens;
majoribus ac sibi aequalibus coram favens, occulte
vero invidens; rerum confusione ac mutua dissidentium
insectatione plurimum gaudens.
36.
Talis itaque in regem nimia animositate ferebatur.
Meditabatur quoque regis abjectionem
admodum, ac plurimum id pertractabat apud eos
qui in Belgica potiores videbantur, non quidem Rotberto,
sed sibi regnum affectans; sua quoque principibus
pene omnia distribuens. Et majores quidem
praediis et aedibus egregiis inclite donabat, mediocres
autem auri et argenti talentis efficaciter illiciebat.
Fit itaque multorum ex Belgica cum eo consensus.
Sed hoc satis improvide ac inconsulte. Nam licet ob
magna beneficia comparatos sibi attraxisset, non
tamen ex jurejurando ad patrandum facinus sibi
annexuit. Leviter ergo attracti, leviter post dissociati
fuere.
37.
Nam cum Karolus hoc audito a Celtica cum
exercitu rediret, Belgisque bellum inferre pararet,
Belgae mox non in aperto cum Gisleberto resistere
nisi sunt, sed oppidis ac municipiis sese recludunt.
Rex vero singulis qui ab se defecerant legatos
dirigit, per quos significabat sese regali atque
solemni donatione largiturum quicquid eis ab
Gisleberto praediorum et aedium collatum est, sese
quoque contra Gislebertum pro eis certaturum, si
is eis ex collatis beneficiis quicquam repetere velit.
Quo capti, mox jure sacramenti ad regem redeunt,
habitisque rationibus quicquid beneficiorum ab
Gisleberto eis collatum fuit, regali largitate firmissime
unicuique donatur. Unde et a Gisleberto recedentes,
regi constantissime resociantur, ac cum eo
in Gislebertum feruntur.
38.
Gislebertus vero in oppido Harbure, quod
hinc Mosa et inde Gullo fluviis vallatur, a fronte
vero immani hiatu, multoque horrore veprium
defensum est, cum paucis claudebatur. Huc rex
cum exercitu properat, locatque obsidionem, hinc
et inde navatem, a fronte vero equestrem. In cujus
expugnatione cum persisteret, Gislebertus navali
fuga dilabitur. Oppidani vero capti, in regis deveniunt
jussionem. Gislebertus autem cum duobus
clientulis, paterna hereditate privatus, Rhenum
exulaturus pertransit. Ibique per annos aliquot
apud Heinricum socerum deceptus exulat. Evoluto
autem aliquot annorum tempore, Heinricus apud
regem suasorie aegit, ut Gislebertus revocaretur, ac
in regis gratiam resumeretur, ea vero rerum conditione,
ut regis sententia ex collatis beneficiis intemerata,
Gislebertus ea tantum regali clementia
reciperet, quorum possessores per tot sui exilii
tempora jam obierant.
39.
(922.) Ab exilio itaque revocatus, regis gratiam
per Heinricum meretur, ea tamen ut dictum est
conditione, ut a beneficiis quae insolenter diduxerat,
quandiu possessores viverent careat; ea vero quorum
possessores per annos aliquot obierant, regis
miseratione repetat. Recipit itaque quae a defunctis
quidem derelicta vacabant, maximam suarum rerum
partem, Trajectum, Juppilam, Harstalium, Marsnam,
Littam, Capraemontem. Quibus habitis, Karolus
rex in Celticam redit, Nortmannis qui extremos
| null |
7967f326-318b-4072-b593-eaa911a3118a
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
Galliarum fines locis maritimis infestabant, copias
inferre parans. Heinrico vero trans Rhenum contra
Sarmatas profecto, Gislebertus per suos immaniter
vexabat et atterebat eos qui ab rege sua data obtinebant.
Alios clandestina invasione enecans, alios
incessanter ut sua relinquant adurgens, tandem
evincit, suisque omnibus potitur, truculentius exinde
in regem machinans. Socerum itaque adit, eique
ab rege dissuadet, Celticam solam regi posse sufficere
asserens, Belgicam vero atque Germaniam
rege alio plurimum indigere. Unde et, ut ipse in
regnum coronari non abnueret, multis suasionibus
permovebat. Heinricus vero cum nefanda eum
suadere adverteret, dictis suadentis admodum restitit,
et ut quiesceret ab illicitis, multis amplificationibus
agitabat.
40.
Et Gislebertus quidem cum apud socerum non
proficeret, ut regnum sibi parare posset,
in Celticam secedit ac transit in Neustriam; sicque
cum Rotberto duce de eodem negotio consilium
confert, suadens ei de regni susceptione, ac Karoli
abjectione. Exultat tirannus, et tirrano absque
mora favet. Deliberant itaque ambo, et post pro
perpetrandis fidem sacramento confirmant.
41.
Tempore vero constituto, cum rex Tungros
redisset, ibique privatus resideret, urbem Suessonicam
Rotbertus ingreditur. Apud quem ex tota Celtica
primates collecti, qua ratione regem abjiciant, constantissime
consultant. Nec defuit Gislebertus ab
Belgica, qui mox absque deliberatione Rotbertum
regem creandum perstrepebat. Communi ergo omnium
qui aderant decreto, Rotbertus eligitur ( #Jun.@#
29); ac multo ambitionis elatu Remos deductus in
basilica sancti Remigii rex creatur. A cujus coronatione
peracto triduo, Heriveus Remorum metropolitanus
diutina egritudine vexatus, interiit ( #Jun.@# 2).
Qui si eodem tempore valuisset, tanto facinori oportunitas
non patuisset. Cui etiam mox succedit donatus
ab Rotberto Seulfus, qui tunc urbis ejusdem
officio fungebatur archidiaconatus; vir strenuus
multaque rerum scientia inclitus.
42.
(923.) Interea Karolus a Gallis praeter paucissimos
Belgarum desertum sese comperiens,
apud praecipuos eorum qui a se non defecerant,
plurimam de suo infortunio agitabat querelam.
Miseriorem sese inquiens si hac urgeatur calamitate,
quam si oculos claudat suprema morte, cum illa
dolores augescant, ista demantur. Carius
quoque sibi ferro occidi, quam regno a pervasore
privari. Post regni enim privationem, solummodo
superesse in exilium deportationem. In quo etiam
ab iis quos summo semper habuit amore, apud quos
diutius conversatus sit, quibus quoque nihil umquam
mali molitus fuerit, debere sese suffragia accipere
memorabat.
43.
Ad haec sui: « Pernitiosum, est inquiunt,
o rex juratis a domino deficere, sceleratissimum vero
contra dominum stare. Si de desertore ac transfugis
agitur, horumque nominum si advertatur interpretatio,
quicquid moliti sunt, praeter jus est et
equum. Unde et sine dubio si pugnae necessitas eos
adurgeat, divinitatis ultionem non evadent. Id vero
certissime noveris, nullo modo regnum a te repetendum,
nisi bello ipsum aggrediaris tirannum.
Regnum ereptum non irrumpes nisi ferro viam violenter
aperias. Et quia jam nunc res pugnam suadet,
sacramento fides adhibenda est, ut nobis juratis,
res in ambiguo non sit. Dein saltem quinquaginta
eligendi sunt, qui certissime tirannum appetant,
vimque ei inferant, ut cum belli violentia
alios in alios exagitaverit, isti tiranno tantum laborent,
inventumque transfigant. Quid enim proderit
omnes interfici, et malorum causam reservari? »
Et decreto communi in Rotbertum conjurant.
44.
Mox quoque et regio jussu accersiuntur ex
Belgica, quicumque ab rege non defecisse videbantur.
Quorum collectorum numerus, ut fertur, vix in
decem milibus putabatur. Et tamen in quantum
perspici valuit, nullus militiae ineptus admissus
est. Omnes corpore valentes, et non inertes pugnae.
Omnes quoque in tirannum unanimes. His rex
circumseptus, per Condrucium Hasbaniumque procedit
in hostem. Ereptumque regnum irrumpens,
sedem regiam Atiniacum pridem suam ingreditur.
Ibique aliquantisper reparato exercitu, in adversarium
fertur.
45.
Factus vero tiranno proprior, exercitum ad
congressum ordinat, sex milia robustorum praemittens.
Quibus etiam virum consularem nomine
Fulbertum ducem constituit ( #Jun.@# 15). Se ipsum
vero quatuor milibus circumseptum, labentibus
primis subventurum deputat. Postquam autem per
singulas legiones discurrens, praecipuos quosque
multum diuque ad vim belli hortatus est, instructos
ordines plurimis suasionibus incitans, ad locum ubi
congrediendum erat, deducit. Axonam vero fluvium
transmeans, ad urbem Suessonicam
| null |
d09b14af-f873-4753-ae35-6ae3a714cf1a
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
tendit. Ibi etenim
tirannus copias collegerat. Cujus quoque
exercitus in viginti milibus consistebat. Cum ergo
Karolus rex bello prudentia intenderet, instinctu
episcoporum aliorumque religiosorum virorum qui
sibi assistebant actum est, ut ipse rex bellum non
ingrederetur, ne forte in rerum confusione regalis
stirps eo lapso consumeretur. Id etiam duces et milites
coegerunt. Ab omnibus ergo coactus, quatuor
milibus quibus ipse circumseptus incendebat, virum
consularem Hagraldum praeficit. Hortatur
vero plurimum, ut Dei tantum auxilium implorent;
nihil eis metuendum, nihil de victoria diffidendum
memorans. Regni quoque pervasorem vix uno
momento duraturum asserebat: « Cum inquiens
Deus hujusmodi abhominetur, et apud eum nullus
superbiae locus sit, quomodo stabit quem ipse non
munit? quomodo resurget, quem ipse praecipitat? »
Et post haec cum episcopis virisque religiosis qui
aderant, montem loco oppositum conscendit, ubi
etiam est basilica beatae Genovefae virginis dedicata,
eventum belli inde experturus. Interea junctim procedit
exercitus et magnanimus gradive in hostem
accelerat. Procedit quoque tirannus, animo non
impar, at legionibus potior.
46.
#Bellum inter Karolum et Rotbertum, ejusque
fuga.@# --Quibus utrimque visis comminus, cum maximo
clamore utrique exercitus signis infestis concurrunt.
Congressique innumeri hinc inde corruunt.
Et Rotbertus quidem rex cum in certamine ignotus
esset, et hinc inde feriendo toto campo fureret, a
conjuratis conspectus, an ipse esset interrogatur.
At ille intrepidus, mox barbam obvelatam detegit,
seseque esse monstrat, multa vi in Fulbertum
comitem ferrum vibrans. Ille vero loetali
ictu accepto, ab eo in dextram obliquatur. Et
sic per loricae manicam lancea eum in latere gravissimo
ictu sauciat, necnon et per epar atque pulmonem
et sinistri lateris ypocundriam ferrum usque
in clipeum transigit, et circumseptus ab aliis,
septem lanceis confossus praecipitatus corruit, diriguitque;
multoque Fulbertus mox exhaustus sanguine
et intercertans, mortuus cecidit. Interempto
vero Rotberto, tanta vi caedis uterque deseviit
exercitus, ut in parte ejus undecim milia, in parte
vero Karoli septem milia centum duodeviginti a
Flodoardo presbitero ferro interiisse descriptum
sit. Et jam quidem Karoli victoria videbatur,
eo quod tiranno occiso, qui illius fuerant in fugam
ferebantur; cum ecce Hugo Rotberti filius vix adhuc
pubescens in praelium ab Heriberto deducitur, succurritque
labentibus. Et licet cum copiis advenerit,
tamen utpote qui patre, amisso omnes suspectos
habebat, nulloque duce fretus erat, a belli violentia
quievit. Illud tantum memorabile fuisse refertur,
quod nullo resistente locum belli occupavit,
et aliquantisper in eo stetit, acsi manubias hostium
direpturus. Unde et sibi victor videbatur. Karolus
vero ob necem tiranni victoria potiri sese putabat.
Quapropter et anceps victoria fuit, cum
Celtae desertores regem extinctum amiserint,
Karolus vero nihil spoliorum attigerit. Neutrum
illorum spolia diripuisse contigit. Cujus rei
oportunitas cum Karolo non defuisset, nulla
tamen ductus cupiditate rem penitus vitavit.
Nam transfugis plurimum diffidens, utpote
qui maximam exercitus partem amiserat, mox iter
sine spoliis in Belgicam retorsit, post truculentius
redire disponens (922). Hac tempestate terrae
motus in pago Camaracensi factus est, ex quo domus
nonnullae subversae sunt. Unde et rerum calamitas
adverti potuit, cum regni princeps praeter jus
captus, et in carcerem usque in diem vitae suae supremum
detrusus sit. Nam cum rem militarem disponeret,
et exercitum copiosiorem Galliis inferre pararet,
Gallisque inde timor multus incuteretur, mitiore
animo ferebantur. Quod Karolus rex subintelligens,
per legatos revocare eos nitebatur, multisque
rationibus eis id suadere querebat. Nortmannis
quoque usque ad effectum suasit, adeo ut regi
fidem spondere, eique ut juberet militare vellent.
Qui cum regi militaturi occurrere pararent, a Gallis
intercurrentibus inhibiti sunt. Unde et eorum
suppetiis rex privatus est.
47.
#Rodulfi regis promotio ac Karoli captio.@# --Galli
a pertinatia nullatenus quiescentes, Rodulfum
Richardi Burgundionis filium accitum, apud urbem
Suessonicam, eo licet satis reclamante, regem sibi
praefecerunt ( #Jul.@# 13), virum strenuum, ac litteris
liberalibus non mediocriter instructum. Quod Heribertus
tantorum malorum incentor sese velle dissimulans,
Karolum regem per legatos accersit, tantis
flagiciis se reniti voluisse mandans, sed conjuratorum
a multitudine vehementissime suppressum;
tunc nullum consilii locum patuisse, nunc vero
remedii partem optimam sese repperisse. Unde et
maturius accedat, quo ei ipse obvenire valeat; cum
| null |
51f32d8c-59ea-4e70-8e32-307c918b1d61
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
paucis tamen, ne si cum multis adveniant, dissidentium
animositate in bellum cogantur. Et pro itineris
securitate si sibi placeat, ab ipsis legatis jurisjurandi
fidem accipiat. Rex horum credulus, ab
legatis jusjurandum pro fide accepit, ac sine suorum
deliberatione proditori obvenire non distulit.
Et proditor dolos dissimulans, cum paucis aeque obvenit.
Datisque osculis excepti, familiaribus colloquiis
cousi sunt. Et inter loquendum cohortem armatorum
ad abditis evocat, regique incauto inducit.
Qui multitudini reniti non valens, a cohorte captus
est; aliquibus cum eo captis, quibusdam etiam interemptis,
reliquis quoque fugatis. Ductusque Peronam,
carcerali custodiae deputatur. Germani
rege amisso, in diversa feruntur. Quorum alii de
reditu domini elaborant, alii vero a spe dejecti,
Rodulfo regi favent, nec tamen in ejus fidem penitus
concedunt. Quorum priores exspectatione diutina
domini libertatem opperientes, Heribertum
proditorem de fidei violatione sepe convenerunt, ac
inde plurimum apud male conscios conquesti sunt.
Quibus persuadere non valentes, de perjurii reatu
nihil ruboris incusserunt, cum ira Dei eis immineret.
48.
(934.) #Exactio pecuniae publicae piratis
dandae.@# --Haec
dum agerentur, pyratae Gallias
irruperunt, pecudum armentorumque abductione,
multarumque opum exhaustu, cum plurimorum
captivitate terram depopulantes. Quorum impetum
rex dolens, suorum usus consilio exactionem pecuniae
collatitiae fieri exactoribus indixit, quae hostibus
in pacis pacto conferretur. Et collata, ad votum
commune paciscuntur, atque in sua concedunt.
Rex vero licet merens ad alia se contulit. Exercitum
itaque in Aquitaniam adversus ejus principem
Vilclmum parat, eo quod subdi sibi contempneret.
Et tempore oportuno cum exercitu super Ligerim
affuit. At Wilelmus militum copiam non patiens,
obruenti per legatos occurrit, illisque fluvio interfluente,
in legatorum suasionibus dies tota
consumpta est. Tandem die altera fidem utrimque
pacti, a se discesserunt.
49.
(925.) #Congressus Rodulfi regis cum piratis@#,
#eorumque fusio@#.--Rex inde regressus, febre
acuta apud urbem Senonicam corripitur Qui cum
die cretica convaluisset, vi recidiva rursus opprimitur.
Ac de salute desperans, Remos ad sanctum Remigium
sese deferri fecit. Cui dona plurima largitus,
elapso mense utiliter convaluit, urbemque Suessonicam
alia curaturus expetiit. Ubi cum apud principes
rem publicam consuleret, legati adsistunt, qui pyratas
fide violata interiores Burgundiae partes
irupisse asserunt; congressosque cum Manasse ac
Varnero comitibus, Jozselmo atque Ansegiso episcopis,
adeo defecisse, ut eorum 960 apud montem
Calaum sternerentur, nonnulli capti tenerentur;
reliqua vero minorum manus, lapsa profugio sit;
Warnerus vero equo occiso, quo vectus ferebatur,
decem vulneribus perfossus interierit. His rex motus,
diem alteram in partibus deliberationis totam consumpsit.
Et die tertia, edicto regio tirones ex citeriori
Gallia intra dies quindecim collegit. Collectosque
cum aliquot magnatibus super fluvium Sequanam
adversariis inducit. At pyratae renisuri obvenientes,
a Gallis in sua castra redire coacti sunt. Galli
fugientes insecuti, castris ignem inmittunt, congressique
vehementi conamine, victos sternunt. At alii
fuga pedestri, alii profugio navali elapsi sunt, alii
cum castris succensi, alii ferro ad tria milia interfecti
sunt. Quos vero fuga exagitavit, post collecti
quodam suo oppido secus mare sito collecti sunt. Cui
etiam Angae nomen erat.
50.
#Rollonis pyratae interitus suorumque ruina.@# --Quorum
princeps Rollo sufficientibus copiis oppidum
implens, bello sese manifeste paravit. Rex inde
digressus, exercitum provocanti infert, congredi non
differens. Oppidum aggressus est. Et obsidione disposita,
vallum quo cingebatur, irrumpit. Atque sic
tirones peribolum conscendentes, adversarios
pervadunt. Oppidoque potiti, mares omnes trucidant.
Feminis intactis parcunt. Oppidum diruunt
atque comburunt. Cujus incendiis aere densato ac denigrato,
in tetra caligine nonnulli evadentes, finitimam
quandam occupant insulam. Quos sine dilatione
exercitus aggressus appetit, ac navali pugna
victos opprimit. Piratae vitae spem amittentes, alii
sese fluctibus immergunt ac enecantur, alii enatantes
ab observatoribus jugulati sunt, alii nimia formidine
tacti tetis propriis sese appetunt. Et sic omnibus
ademptis praedaque direpta non modica, rex Belvacum
rediit, ibique resedit.
51.
(926.) #Item piratarum interitus@#.--Inde
audito Atrabatensium regionem a piratis aliis vexari,
assumpto exercitu ab his qui loca maritima incolebant,
repentinus in eos fertur. Piratae comminus
congredi non ferentes, ab exercitu cedere
| null |
5c2d653c-9656-4779-b73d-217cdd75a668
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
coacti
sunt. Ac coartati, saltu quodam vitam tueri nitebantur.
At exercitus circumquaque eos obsidens,
adeo urgebat. Illi vero noctu eruptione facta, in
castra regis feruntur. Et circumvallante exercitu
penitus inclusi, miserabili fortunae succubuere. Octo
namque eorum milia, ibi cesa referuntur. Quo
tumultu rex inter humeros sauciatus, Hildegaudus
vero, clarissimi generis comes, interemptus est;
aliique nonnulli nec tamen aliquo nomine clari. Rex
victoria potitus, Laudunum rediit.
52.
(927.) #Lunae defectio@#.--Tunc etiam luna
quartadecima terrae objectu obscurata, visibus intuentium
defecit. Acies quoque igneae Remis in celo
visae sunt. Quibus praesagientibus signis, febrium ac
tussicularum morbus e vestigio irrepsit. Unde nonnulli
loetaliter affecti, occubuere. Cum his quoque et
litium tumultuatio inter regem ac Heribertum qui
Karolum sub custodia detinebat, non modica subsecuta
atque exagitata est, eo quod Heribertus ab
rege nimia expetebat, rex vero utpote insatiabili,
nihil accommodabat.
53.
#Karolus liberatur ab Heriberto@#.--Regi
ergo minas Heribertus intendens, Karolum regem
a carcere eductum in pagum Veromandensem
deduxit, non ut regno fidelis eum restitueret, at ut
ex ejus eductione aliquam suspectis formidinem incuteret.
Nortmannis itaque accersitis atque apud
oppidum Augam collectis, cum deducit; ibique
filius Rollonis pyratae, de cujus interfectione jam
relatum est, regis manibus sese militaturum committit,
fidemque spondet, ac sacramento firmat.
54.
(928.) #Sententia papae in Rodulfum petita
ab Heriberto rejecta@#.--Exinde Heribertus
Rodulfo regi invidens, admodum insidiabatur. Unde
et cum Karolo Remos deveniens, pro eo Romam legatos
dirigit, ac Johanni papae epistolam mittit, per
quam significabat, contra Karolum nec sese conjurasse,
nec conjurationis conscium fuisse, conjuratis
tantum invitum cessisse. Unde et se velle plurimum,
ut Karolus regno restituatur, qui innocens sine
causa abjectus sit. Nec solum se in hac esse sententia,
at optimorum quosque praeter hos qui donis
multiplicibus corrupti sint. Quapropter et ipse
auctoritate apostolica regno restitui regem abjectum
jubeat; quicumque ejus praecepto refragari nisus
fuerit, anathemate perpetuae maledictionis condempnet;
ac pro hac re episcopis atque principibus Galliarum
et Germaniae epistolam dirigat, continentem
et bonorum benedictionem, et contradictorum maledictionem.
Legati ergo Romam properant negotium
peracturi, sed consumpto itineris labore, nihil
mandatorum peragunt. Namque a praefecto captus
papa, eo quod a se plurimum dissideret, ab eo carcerali
custodia detinebatur. Unde et sine legationis
effectu digressi, in Gallias remearunt. Heribertus
vero ad alia sese conferens, apud Hugonem Rotberti
filium de fide inter sese habenda adeo satagebat.
Quem et suasionibus efficaciter allicuit, ac fide pacti
sibi annexuit. Hugonis itaque efficatia persuasus, ad
Rodulfum redit, eique reconciliatus aliquandiu hesit.
Cujus in multa gratia susceptus, ut se fidelitatis exsecutorem
monstraret, Karolum mox Peronae in carcerem
retrusit.
55.
#Heribertus a rege Remense episcopium
accepit@#.--Unde et ab rege donari petens, episcopium
Remense sub optentu filii sui adhuc pueri
ab eo accepit. Nam et tunc hac vita divae memoriae
Seulfus metropolitanus decesserat. At quia
aetas tenerior puerum sacris officiis prohibebat, Odelrico
cuidam, ab Aquensi episcopio pyratarum insectatione
pulso, pro eo ministrare concessum est. Cui
etiam abbatiam sancti Timothei martiris ad usus
proprios attribuit, et insuper canonicorum victum
simul impertivit. Rodulfus interea rex quanta foret
aequitas suae vitae demonstrare cupiens, ad Karolum
ubi servabatur accessit. Apud quem multa de ejus
miseriis conquestus, sermoni multiplici si offenderat
suppliciter veniam postulabat. Et quoniam suscepti
regiminis apicem penitus amittere non valebat, quod
ratio conferebat ei restituit, sedes videlicet regias
hoc est Attiniacum et Pontionem; sicque Suessionum
remeavit.
56.
#Karoli obitus.@# --Karolus post haec tedio
et angore deficiens, in machronosiam decidit. Humoribusque
noxiis vexatus, post multum languorem
vita privatus est (929, Oct. 7). Rodulfus vero rex,
pyratas Galliam Aquitanicam irrupisse per legatos
comperiens, eamque hostiliter debacchantes infestasse,
vim inferre cogitabat.
57.
#Regis ac pyratarum conflictio@#, #eorumque
fusio@#.--Edicto ergo regio omnibus qui de
militari ordine valebant, accitis ex Gallia Celtica,
cum multis Belgarum, duodecim cohortes ordinat.
Cum quibus iter arripiens, usque Lemovicas procedit.
Ibique legionibus dispositis, cum pyratae regium
aequitatum non sustinentes, profugio eripi niterentur,
ab Aquitanorum legione
| null |
fbf48087-2d6e-4d6b-9fa8-7258bf1b5c4a
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
repulsi sunt. Rex vero cum
cohortibus prosecutus, gravi cede pene omnes fudit,
paucis fuga lapsis. Suorum vero nonnulli sauciati,
ex vulnere convaluere; aliqui etiam interfecti. Itaque
factum est, ut Aquitani gratias regi reddentes,
multa ei benivolentia subdi voluerint, ac jure sacramenti
in fidem firmissimam concesserint. Quibus
utiliter patratis, rex exercitum reduxit, procinctumque
solvit.
58.
#Heriberti et Hugonis dissensio.@# --Dum haec
gererentur, inter Hugonem et Heribertum de
praelaturae dignitate lites agitantur. Efferatique sese
praedis et incendiis graviter afficiunt. Rex in Heribertum
indignans, eo quod perfidiae promtum esse
cognosceret, Hugonis partibus stabat
unde et Heriberti oppidum Donincum nomine,
Hugone ascito aggressus expugnat, ac captum
diruit. Nec minus et Atrabatum obsidione adhibita
cepit, civesque victos, ac juratos sibi annexuit. Rex
inde digressus (931), cum quietum sese arbitraretur,
Heribertus Germanis qui Rheni litora incolunt eductis,
in regem fertur, ac execrabili furore incendia
rapinasque exercuit. Insuper et Hugonis oppidum
quod secus torrentem Vitulam situm Braina dicitur,
occupat, capit, ac diruit.
59.
#Heriberti praeparatio contra regem.@# --Hujus
vero contumeliae causam rex se constituisse
intelligens, ejus potentiam minuere quaerebat. Remensibus
ergo civibus legatos mittit, ac ut pontificem
eligant praecipit. Quod etiam ni faciant, alium
praeter eorum velle, eis sese impositurum mandat.
At cives, regiae legationis mandatum excipientes,
quid ipsi inde velint ac sentiant, per suos legatos
referunt; sese videlicet regio jussu Heriberti filium
licet adhuc puerum suscepisse, atque pontificem
elegisse, inde etiam fidem ei jam factam accommodasse;
quapropter inpossibile esse, ut fide inviolata,
ab eo sic deficere possint. Rex partibus Heriberti
cives favere intelligens, collecto exercitu, urbem
repentinus aggreditur. Ingredique prohibitus, obsidionem
applicat, ac urbanos resistentes fervidus adurget.
Qui multa expugnatione vexati, tercia tandem
ebdomada portas victi et supplices aperuere.
60.
#Oratio Rodulfi regis ad cives Remenses pro se suasoria@#
.--Ingressusque urbem rex, post
nonnulla disposita, collato cum suis consilio cives
accersit. Coramque sic contionatus ait: « Quantum
inquiens caedis, quantum etiam rapinarum, res
publica factione malorum nuper passa sit, optime
ut puto nostis. Non enim fieri potuit, ut tot malis
ubique grassantibus, intacti penitusque immunes relinqueremini.
Nam cum vestra necessaria sepe direpta,
sepe combusta sint, eorum calamitatem tolerastis.
Et non solum publica exterius, at hic privata
bona intrinsecus a sevissimo exactore Heriberto, cotidie
imminuuntur. Unde et vobis consulendum arbitror,
ut pastorem vobis commodum conibentia
communi eligatis, cum ille tiranni filius adhuc infantulus,
vobis idoneus non sit, ac canonica auctoritas
vacare aecclesiam pastore tanto tempore non
permittat. Nec dedecoris quicquam in vos redundabit,
cum militari violentia victos et captos, alia sequi
necessitas vos adurgeat. Nec vos fateor tantum,
quantum ego in hoc negotio oberravi. Itaque fecisse
me penitet. Peniteat et vos vestrarum rerum dispendium
peregisse. Reducite in mentem, quanta vos
calamitas affecerit. Considerate etiam, quanto secundarum
rerum successu provehi possitis, si bono pastore
regamini. »
61.
#Electio Artoldi@#.--Cives ab rege suasi,
jussis regiis concedunt. Artoldus itaque monachus
rege jubente ex coenobio sancti Remigii omnium
consensu mox assumptus, per impositionem manuum
episcoporum tempore constituto regali donatione
consecratur episcopus. Qui prudenter ac
strenue omnia gerens, satis suis profuit, atque ex
bene factis, omnium et maxime suorum benivolentiam
habuit.
62.
#Captio Bovonis Catalaunici episcopi Laudunique
castri@#.--Quae dum gererentur, Bovo
Catalaunensium episcopus, fortuita peragratione
a regiis stipatoribus captus, eoquod et ipse desertor
ab rege defecerat, regi oblatus est. Qui apud regem,
prodentibus sui facti consciis, convictus, ergastulo
mancipatur. Quo peracto, a pernicie Heriberti
non desistens, Hugone ascito, cum octo milibus
Laudunum appetit. Ubi cum Heribertus multa obsidione
urgeretur, egrediendi locum ab rege postulat,
eo quod copias militum ciborumque sufficientes non
haberet. Quo ab rege obtento, cum suis ab urbe
exivit; uxorem in arce quam exstruxerat relinquens,
cum copiis sese subventurum in proximo ratus. Rex
vacuam urbem ingressus, dolosque penitus advertens,
arcem diuturna expugnatione vexat, eamque
circumquaque vallat, ac omnem egrediendi aditum
obcludit; pugnam diutina congressione adhibens. At
tanto certamine vires resistentium
| null |
a1e9a149-9786-4ba0-a366-801e77855df6
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
impares, armis
depositis cedunt, ac pro vita supplicant. Tiranni
vero uxor simul victa, pro se petitura, ad regem cum
suis properat, arcem reddens, ac egrediendi tantum
locum petens. Rex vero feminam retinere dedignans,
cum suis digredi permisit, ac arcem exinde cum urbe
obtinuit.
63.
(932.) #Interfectio Adelelmi comitis a
quodam clerico episcopium Noviomense expetente
seducto@#.--Ubi postquam urbi tuendae
necessaria ordinavit, de episcopio etiam Noviomensi
cui esset dandum deliberabat, cum tunc Ayrardus
episcopus obisset. Nam Walbertus Corbeiensium
abbas ei succedere petebatur, vir strenuus ac
liberalis, et cui totius honesti decus admodum placuit.
Nec minus et praedictae urbis quidam clericus,
ab rege sese fieri successorem postulabat, vir barbarus,
manu atque audatia nimius, et cui solitum erat
rerum alienarum surreptionibus laetari. Hic ab
rege civibusque abjectus, cor ad dolos convertit.
Adelelmum itaque Atrabatensium comitem, cujus
casus memorem multis incussit, seducturus petit,
ejus auxilium suppliciter petens, ac suum pollicens;
sese ab rege contemptum penitus supprimens:
« Si inquit per te episcopatus dignitate potiar, per
me efficaciter comitatus honorem consequeris. Quod
etiam sic fieri valebit, si nocturnus urbis muros
conscendas, et me interius procurante, tuos introducas.
Ego etiam cum pluribus adero. Collectique
in agmine, urbem pervademus. Itaque fiet, ut cives
aut capiamus, aut propulsemus. » Horum Adelelmus
credulus, dictis suadentis favet. Scelus ergo attemptaturus,
urbem nocturnus cum ingentibus copiis
petit. Clericus nulli in urbe male credulus, facinus
patrandum in loco opperiebatur. Quo Adelelmus
accedens, ab eo cum suis exceptus est. Densatique
in unum tubis ac clamore, atque armorum strepitu,
in noctis caligine urbem exturbant. Unde cives excitati,
cum sese dolo pervasos advertissent, fuga ab
hostibus erepti sunt. Nullus captus, eo quod hostes
in unum juncti, per urbem dispergi formidaverint.
Unde et omnibus profugium patuit. Cives itaque
abducti, a vicinis arma ac reliquas suppecias accipiunt,
et die quinta magnanimes in urbem feruntur.
Suburbani etiam feliciter subveniunt. Pugnam ergo
promptissime adhibent. Adelelmus vero clericusque
cum suis, acerrime renituntur. At vulgus qui in
urbe remanserat, eisque fidem sacramento fecerat,
fidem abrumpit, ac a tergo duriter eos cedit. Facti
autem hostium medii, in aecclesiam fugere coacti
sunt. Urbani vero ab interioribus recepti, Adelelmum
ac clericum persequi non desistebant. Portisque
aecclesiae concisis, hostes appetunt, ac secus
altare utrosque cum pluribus aliis crudeliter trucidaverunt.
Urbemque possidentes, sua recepere.
Quibus patratis, ac legali repurgio aecclesia emundata,
Walbertus Corbeiensis monachus et abbas, ab
rege donatus, per metropolitanum Artoldum Noviomensium
consecratur episcopus.
64.
#Aquitaniae atque Vasconiae principes regi Rotberto militaturi
occurrunt@#.--Interea
Gothorum principes Ragenmundus et Ermingaudus
super Ligerim fluvium regi obvenienti militatum
occurrunt, ejusque manibus suas inserunt. Militiam
spondent, ac inde fidem prout rex jubet concedunt.
Rex inde digressus, in Aquitaniae exteriora se contulit.
Quo etiam et Lupus Acinarius Vasco, qui
equum ferebatur habere annorum plus quam centum
et adhuc toto corpore validissimum, regi militaturus
occurrit, ac provinciae procuratione reddita, rex
liberaliter reddidit, atque a se principari concessit.
65.
(934.) #Turma malorum prodigia.@# --Hac
quoque tempestate, igneae Remis in caelo acies visae,
et flammae sanguineae, quasi jacula aut serpentes,
discurrere. Mox quoque subiit et pestis, papulis
erysipilatis innumeros enecans. Nec multo post et
regis defectus subsecutus. Nam cum autumnali tempore
melancolia in patientibus redundaret, cacocexia,
quod Latini malam corporis habitudinem dicunt,
toto autumno detentus est
(935). Victusque humoris
superfluitate, defecit, hominemque exivit (936, Jan.
14). In basilica sanctae Columbae virginis apud
Senonas multa amicorum attritione, suorumque
obsequio tumulatur. De regni amministratione
nihil disposuit; at primatibus eam reliquit, eo quod
filios non habuerit, qui regnorum rerum potirentur.
LIBER SECUNDUS.
1.
#Gallorum deliberatio de rege creando@#.--Post
cujus exequias, principes in diversa ducebantur,
finemque petebant varium. Galli namque
Celtae cum Aquitanis, Hugonem Rotberti regis filium,
Belgae vero Ludovicum Karoli sequebantur. Quorum
neutri commoditas aderat regnandi, cum Hugo
patrem ob insolentiam periisse reminiscebatur, et
ob hoc regnare formidaret, et Ludovicus in partibus
Anglicae moraretur
| null |
db75200d-b5fe-4001-b058-4f2c57554518
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
, eo quod illuc delatus infans ad
avunculum Adelstanum regem fuerit, ob Hugonis et
Heriberti insectationem, eo quod ipsi patrem ejus
comprehendissent, ac carceri trusissent. Galli
itaque in regis promotione liberiores videri laborantes,
sub Hugone duce deliberaturi de rege
creando collecti sunt.
2.
#Oratio Hugonis ducis ad Gallos pro
Ludovico@#.--Quorum medius dux post multam
consultationem ad multam benivolentiam animum
intendens, sic praelocutus ait: « Karolo rege miserabili
fortuna defuncto, sive id eo promerente, sive
nostris flagiciis ipsa Divinitate indignante, si quid a
patribus et nobis ipsis admissum est, quo Divinitatis
majestas laesa sit, multo conatu imprimis id erit
abolendum, atque ab oculis amovendum. Discordiarum
itaque molimina absint, et communi omnium
conibentia de praeferendo principe deliberemus.
Pater meus vestra quondam omnium voluntate rex
creatus, non sine magno regnavit facinore, cum is
cui soli jura regnandi debebantur, viveret, et vivens
carcere clauderetur. Quod credite Deo non acceptum
fuisse. Unde et absit, ut ego patris loco restituar.
Nec vero alieni generis quemquam post divae memoriae
Rodulfum arbitror promovendum, cum ejus
tempore visum sit, quid nunc innasci possit, contemptus
videlicet regis, ac per hoc principum dissensus.
Repetatur ergo interrupta paululum regiae generationis
linea, ac Karoli filium Ludovicum a
transmarinis partibus revocantes, regem vobis decenter
create. Sicque fiet, ut et antiqua nobilitas
regiae stirpis servetur, et fautores a querimoniis
quiescant. Jam quod potius est sequentes, a maritimis
horis adolescentem revocemus. » Quibus dictis Gallorum
principes mira benivolentia cedunt. Dux
itaque legatos oratores trans mare ad accersiendum
Ludovicum dirigit, qui ei a duce Galliarum aliisque
principibus reditum suadeant, ac de itineris securitate,
fidem sacramenti jure faciant, principum adventum
usque ad ipsas litoreas arenas denuntient.
Qui mox digressi Morinum devenerunt. Cujus
in portu naves ingressi, velis tumentibus prosperis,
ventis, raptim ad terram devexi sunt. Adelstanus
rex in urbem quae dicitur Eurvich, regnorum
negotia cum nepote Ludovico apud suos disponebat.
Huc legati devenientes, regem adeunt, ac a
duce magnatibusque Gallorum decenter salutantur.
3.
#Legatio Gallorum ad Adelstanum regem
pro Ludovico@#.--Legationem etiam promulgantes:
« Ducis, inquiunt, benivolentia, atque omnium qui
in Galliis potiores sunt, huc per undas ignoti maris
devenimus; tanta est omnium voluntas, omniumque
consensus. Divae memoriae Rodulfo orbi subtracto,
dux Ludovicum succedere procuravit, cum id multi
inviti concederent, eo quod de patris captione filium
adeo suspectum haberent. Attamen duci elaboranti,
id ab omnibus jocundissime concessum est. Ludovico
ergo omnes bene per omnia optant. Nec sibi quicquam
majus aut carius est ejus salute. Illum itaque omnes
reddi petunt, quem in Galliis utiliter regnare cupiunt.
Tempus constitui volunt, quo regnaturo ad
ipsa maris litora dux cum princibus occurrat. »
Adelstanus rex ac si barbaris non satis credens,
ab eis fidem per sacramenta super hoc quaerit, et ad
votum accipit. Tempus quoque colloquii habendi
statuitur. Legati ab rege munerati atque digressi, in
Gallias mari remenso redeunt, ab rege gratias duci
referentes, ac pro regis creandi advocatione multam
ejus amicitiam pollicentes. Dux itaque cum Galliarum
principibus domnum regem excepturi, Bononiam
veniunt, ac secus ipsas litoreas arenas collecti, tuguriorum
incendio presentiam suam, iis qui in
altero litore erant ostendebant. Ibi enim Adelstanus
rex cum regio equitatu nepotem praestolantibus
Gallis missurus aderat. Cujus jussu domus
aliquot succensae sese advenisse trans positis demonstrabant.
4.
#Hugo et reliqui Galliarum principes Ludovicum
ab exilio revocant ejusque fiunt,
eumque regem creant.@# --Rex ergo Odonem episcopum,
post Canthorbricensium metropolitanum,
Gallis ex adverso positis, legatum dirigit,
magnae aequitatis ac eloquentiae virum, Ludovicum
sese libenter missurum mandans, si tanto illum in
Galliis honore proveant, quanto ipse a suis provectus
est, cum illi etiam non minus id facere valeant; idque
jurejurando se acturos confirment. Quod si nolint,
sese ei daturum suorum aliquod regnorum; quo
contentus et suis gaudeat, et alienis non sollicitetur.
Dux cum reliquis Galliarum magnatibus id sese facturum
asserit, si rex creatus a suis consiliis non absistat.
Prosecutusque jurisjurandi sacramentum non
abnuit. Legatus itaque rediens, regi praestolanti haec
omnia refert. Unde et securus nepotem cum iis qui
apud se potiores erant, multa insignium ambitione
navibus
| null |
5278f751-e47c-487f-8bfc-8ee38bab6f1b
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
dirigit. Velisque aura commoda turgentibus
pelagus ingressi, per quietum spumantibus remis ad
terram feruntur. Firmatis vero tergo arenae navibus
Ludovicus egreditur, ac ducem cum reliquis occurrentibus
excipiens, jure sacramenti sibi adcopulat.
Dux inde accelerans, equum insignibus regiis adornatum
adducit. Quem cum ascensui aptare vellet, et
ille impatiens in diversa sese tolleret, Ludovicus agili
exilitione prosiliens, equo strepenti neglecta stapha
repentinus insedit. Quod etiam fuit omnibus gratum,
ac multae gratulationis provocatio. Cujus arma
dux suscipiens, armiger praecedebat, donec jussus
magnatibus Galliarum contulit. Quibus militantibus
cum multa ambitione et obsequio Laudunum
deductus est. Ubi etiam et regnandi jura quindennis
accipiens, omnibus faventibus per domnum metropolitanum
Artoldum cum episcopis 20 rex creatus
est ( #Jun.@# 19). Inde quoque deductus, in vicinis urbibus
gratulanter excipitur. Universi ei applaudunt.
Omnes letantur. Tanta omnium fuit et eadem mens.
5.
#Rex cum duce Burgundiam petit@#, #ac
urbem Lingonicam bello repetit capitque@#.--Nec
minus et Burgundiam petere, ac urbes sedesque
regias lustrare a duce monetur. Rex hortanti consentiens,
Burgundiam duce comitante ingreditur. Ad
quem urbium principes benigniter confluentes, magnifice
exceperunt. Ac rogati fidem jure sacramenti
dederunt. Hugo tantum Rodulfi regis frater Lingonicam
urbem possidens, regi occurrere distulit, qui
occurrerunt admodum iratus. Rex dum per aliquot
ebdomadas sua lustraret, inimici invidiam advertit.
Proponens itaque ante discessum nullam praeterire
urbem, legatos Hugoni dirigit, qui a pertinatia
eum revocent, ac ei de fide sibi servanda persuadeant.
Qui apud eum perorantes, nihil pacis, nihil
regii honoris acceperunt. Unde et digressi, audita
regi referunt. Hugo praeter jus se egisse dinoscens,
urbi copias deputat. Ipse in partes regni exteriores
usque ad tempus secedens. Rex vero pertinaci indignans,
exercitum urbi applicat, a parte qua planiciem
praefert, pugnam acriter ingerens. Altera enim
parte, latere montis educto, pene inaccessibilis est.
In parte ergo quae obsidioni aptior est, milites urbi
rex cum duce adhibet. Quibus inpugnantibus hostes
vehementissime resistunt, telisque ac lapidibus aerem
densant, atque impetentes atterunt. Non tamen
usque ad effectum repulsionis perstare potuerunt.
Nam regii equitatus infestationem non ferentes, a
parte praerupta, quae obsidione non premebatur,
nocte egressi aufugerunt. Cives vero qui remanserunt,
regi mox portas aperuere, eum cum suis absque
refragatione in urbe gratulabundi excipientes.
Qua rex potitus, ab ejus episcopo aliisque regni proceribus
obsides accepit, atque sic cum duce Parisium
iter retorsit.
6.
(937.) #Rex ducis procurationem a se amovit@#
.--Rex felicium rerum successu elatus, praeter
ducis procurationem res suas ordinari posse cogitabat.
Unde et rei militaris administrationem absque
eo jam disponebat. Laudunum itaque tendit,
ibique matrem suam Ethgivam reginam ad urbis
custodiam deputat. Ac exinde quaecumque praeter
ducem adoriebatur. Quod etiam fuit non minimae
labis seminarium. Dux etenim regem suae procurationis
dispositionem reppulisse advertens, Heribertum
comitem sibi asciscit, plurima apud eum in
regis contumeliam pertractans. Amicitiam inter sese
mutuam conditionibus utrimque confirmant.
7.
#Heribertus castrum Teodericium dolo capit, ac
proditorem in vincula conjicit.@# --Heribertus itaque
Walonem regis fidelem qui castro quod Theoderici
dicitur praeerat, in dolo adiit, ac de transfugio illum
alloquitur. Nec diu moratus, decepto persuadet,
majora pollicens, ac plura promittens. Ille mox de
pollicitis jusjurandum postulat, postulata a sese sic
facturum spondens. Tirannus libenter annuit. Nec
minus et transfuga juratus, tempus patrando facinori
demonstrat. Immo et tiranni manibus sese exinde
militaturum committit, ac ex militia fidem accommodat.
Quo peracto in sua discedunt. Tempus advenit,
Walo simulatis negotiis milites regios qui secum
praeerant in diversa, ac si regis causam facturos disponit.
Ipse castro evacuato solus cum famulis relinquitur.
Nec defuit cum cohorte tirannus. Qui a
transfuga susceptus, castrum ingreditur atque occupat.
Intuitusque transfugam: « Putasne, inquit,
tuae curae oppidum hoc reservandum? » captumque
mox in vincula conjicit, suisque castri custodiam donat.
Et nocte diei succedente, caeli pars prodigiose
flammis erumpentibus in septentrione ardere visa
est. Qua etiam mox prosequitur et Hungarorum per
Gallias repentina persecutio. Qui nimium saevientes,
municipia aliquot, villasque et agros depopulati
sunt; basilicas quoque quamplures combusserunt;
ac indempnes redire ob principum
| null |
4f85c791-3a3f-455f-add3-40fd55b239a6
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
dissidentiam permissi
sunt, cum magna captivorum multitudine.
Rex enim copias non habens, ignominiam pertulit,
et utpote a suis desertus, sevientibus cessit.
8.
(938.) #Oppidum Montiniacum rex per cohortem
expugnat ejusque principem capit.@# --Quibus
digressis rex ad oppidum Montiniacum cohortem
mittit, quae illud occupet, captumque diruat, eo
quod Serlus quidam latrocinia exercens, illic receptui
sese habebat. Cohors ergo oppidum appetens,
latrones impugnat. Nec morata vi capit, comburit,
ac subruit. Latronem principem comprehensum
dimissis minoribus regi deducit. Qui cum jussu regio
gladiatori decollandus traderetur, Artoldi Remorum
metropolitani interventu gratiam ab rege obtinuit,
ac sese ulterius non latrocinaturum juratus, abire
permissus est. His ita gestis, rex in partes Belgicae
mari contiguas concessit, oppidum in ipso maris
portu exstruere nisus. Cui etiam loco Guiso est
nomen. Exceptusque ab Arnulfo regionis illius principe,
apud eum de oppidi erectione agebat. Ubi dum
in agendo moras faceret, castrum Remensis aecclesiae
nomine Causostem secus fluvium Matronam
situm ab Artoldo praesule editum, Heribertus proditione
ingreditur ac capit, Castrensesque invadens,
eorum potiores abducit. Rura circumquaque depopulatur,
ac ingentibus praedis oppidum implet, et cum
armis milites ibi deponit, aliorsum ipse secedens.
9.
#Rex Lauduni arcem capit.@# --Interea regi ab
metropolitano per legatos ista suggeruntur. Qui
mox coeptum negotium intermittens, suo auxiliaturus
regreditur. Milites colligit, ac exercitum parat. Cum
quo Laudunum veniens, arcem ab Heriberto nuper
ibi exstructam et a suis adhuc detentam obsidet. At
qui in arce erant, rebellioni sese parant. Rex ergo
circumcirca sagittarios adhibens, missilibus evincere
instabat. In quo tumultu hinc inde quam plures
sauciati fuere, cum non minus qui in arce erant,
sagittis aliisque missilibus uterentur. Rex ergo cum
finem oppugnandi viribus non fecisset, ingeniose eos
capere cogitabat.
10.
#Machinae compositio@#.--Fecit itaque ex
vehementissimis lignis compactis, machinam, instar
longilaterae domus, duodecim virorum capacem,
humani corporis staturae in alto aequalem, cujus
parietes de ingenti lignorum robore, tectum vero de
duris ac intextis cratibus exstruxit. Cui etiam intrinsecus
rotas quatuor adhibuit, unde machina ab iis
qui intrinsecus laterent, usque ad arcem impelleretur.
At tectum non aeque stratum fuit, verum ab
acumine dextra levaque dependebat, ut jactis lapidibus
facilius lapsum praeberet. Quae exstructa, tironibus
mox impleta est, ac ad arcem rotis mobilibus
impulsa. Quam cum a superioribus hostes rupibus
opprimere conarentur, a sagittariis undique dispositis,
contumeliose repulsi sunt. Ad arcem itaque
machina deducta, murus ex parte suffosus atque
eversus est. Hostes multitudinem armatorum per
hunc hiatum possibile introduci formidantes, arma
deponunt, ac regiam clementiam implorant. Rex
ergo amplius tumultuari prohibens, intactos pene
comprehendit, praeter hos qui in militari tumultu
sauciati fuere, suosque ad urbis tutelam in arce
deposuit.
11.
(939.) #Dolus Arnulfi atque@#, #oppidi Monasterioli
captio.@# --Haec dum gererentur, Arnulfus
praedictus Morinorum princeps, Erluini oppidum
secus mare situm Monasteriolum nomine, suae
parti addere cogitans, eo quod ex navium advectationibus
inde plures questus proveniant, adipiscendi
insidias componebat. Dirigit itaque quosdam suorum
callidos in veste abjecta, dolos dissimulans, ad
quendam ejusdem oppidi custodem, quem etiam in
proditione non diffidebat facillimum. Qui ingressi,
eum a domino salutant, ac loquendi opportunitatem
petunt. Secedunt ergo. Illi tantum esse negotium
propter quod venerant simulantes, ut a quo exordiri
possent, penitus ignorarent, aliquantisper herebant.
Et tandem suspirantes: « Eia te, inquiunt, Rotberte!
eia te Rotberte!--sic enim vocabatur--quantis
malis elapsus, quantis periculis exemptus es, et
quanti insuper secundarum rerum tibi debentur
successus! » Et statim protulerunt duos anulos, alter
aureum, alter vero ferreum. « Et vide inquiunt,
quid in his perpendi valeat. » Quo quid esset ignorante,
illi prosecuntur: « In auro dona egregia, in
ferro vincula carceris puta. Instat etenim tempus,
quo et oppidum hoc in jus alterius concedat. Tacenda
haec tuae fidei committimus. Res vobis nesciis disposita
est. Nos quoque id ipsum penitus ignoramus.
At rei summam scire non negamus. Mortem loquimur
aut exilium. Unde et tibi Arnulfus comes consulens,
futurae cladis calamitatem per sua indicia
significavit
| null |
9b4aeb19-bbc9-480f-b269-de3833b90609
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
; hortans ut ad sese transeas, et ab eo
auri et argenti insignia, terrarumque copiam ac
militum multitudinem accipias, cum dono regis. In
manus Nortmannorum, qua arte nescimus, in proximo
sitis deventuri. Et quid super his tibi visum
fuerit, amico per nos respondere ne differas. » Ille
cupiditate ductus, proditionem addubitat. Herebat
ergo stupens. Proponit sibi tandem proditionis
dedecus, ea posse necessitate purgari, quod omnes
oppidanos in proximo aut exulaturos aut morituros
sibi innotuit. Proditionem ergo spondet, ac juratus
fidem dat. Nec minus et illi de pollicitis jurant.
Tempus facinori datur, ac sacramento firmatur.
Legati digressi, sese persuasisse referunt.
12.
#Ingressus Arnulfi in Monasteriolum@#.--Arnulfus
itaque militum electorum copiam colligit,
facinus quaesitum patraturus. Iterque carpens cum
duabus cohortibus usque oppidum pene devenit.
Sol jam occiderat. Proditor per portam quosdam
emiserat, acsi aliqua utilia curaturos. Unde et ipse in
muro stans, facem ardentissimam praetendebat,
veluti famulis emissis lumen ministraturus, quo etiam
luminis signo per legatos aditum significaverat. Huc
Arnulfus cum equitatu irruens, per portam patentem
oppidum ingressus est. Eoque potitus, Erluini
uxorem cum filiis capit, ac ejus thesauros diripit.
Erluinus vero habitu immutato, e medio hostium
elapsus est. Arnulfus quoque omnibus pervasis,
oppido suos deputat, Erluini uxorem cum natis
Aedelstano regi Anglorum servandos trans mare
deportat. Sicque ad sua oppido suis munito rediit.
13.
#Conquestio Erluini apud Wilelmum ducem de castri uxorisque
et natorum amissione@#
.--Erluinus vero vix mortis periculo liber,
ad Wilelmum principem Nortmannorum sese contulit,
plurimam de suis casibus quaerimoniam apud eum
agitans, sese inquiens infeliciorem, cum opido et
militibus privatus, ac uxore filiisque orbatus, nihil
praeter corpus possideat. De oppidi amissione non se
adeo affici, cum id sine spe aliqua recuperandi non
sit, eo quod terra immobilis, ac oppidum intransitivum
sit. Uxoris vero ac filiorum privatio, calamitatem
interminabilem praetendere videntur, cum illis
consumptis ipse doloribus assiduis urgeatur, et non
consumptis, at sub aliena dominatione detentis, ipse
vana seducatur exspectatione. Quare quoque ad petenda
solatia se venisse memorabat, ac gemebundus
haec indesinenter petebat.
14.
#Erluinus oppidum expugnat ac capit.@# --Princeps
his quaerimoniis motus, auxilium annuit, ac
militum copiam ei committit. Erluinus itaque ad
oppidum properat, ac tempestivius cum copiis appetit,
circumque vallat terra marique. Instat itaque
atque acriter adurget. Tandem vero multa expugnatione
attritum, ingreditur, totumque pervadit. Arnulfi
milites omnes comprehendit. Quorum alios
gladio enecat, alios uxori natisque repetendis conservat.
15.
#Congressus Erluini cum militibus Arnulfi.@# --Arnulfus
tanta suorum calamitate confectus,
milites colligit, eosque in Erluinum mittit, qui ejus
terram usque ad oppidum depopulentur. Directique,
incendiis circumquaque ac rapinis admodum deseviunt,
multaque rerum praeda abducta, festinabant,
cum legati ab Erluino affuerunt, qui indicarent,
quod nisi totam praedam sine mora redderent, sine
mora eis esse congrediendum. Hostes legationem
spernentes, capta abducere accelerabant. Legati
regressi, sese abjectos referunt. Erluinus cum quadringentis
armatorum mox processit, ac festinantibus
supervenit. Illi vero praeda relicta conversi irruentibus
obvertuntur. Signisque collatis, acriter
dimicatum est. Praedones fere omnes gladio occubuere,
praeter hos quos fuga belli violentiae exemit.
Et tamen ii, cum fuga eos exagitaret, ab Erluino
post insectante atrociter fusi sunt. Erluinus praedis
receptis cum ingentibus hostium manubiis ad sua
feliciter remeavit.
16.
#Belgicorum querimonia ad regem super
ejus levitate@#.--Quo tempore Belgicorum principes
ad regem conveniunt, ac Lauduni apud eum gravissime
conqueruntur, eo quod inconsultus omnia
appetat. Si eorum quoque consiliis adquiescat, in
bonum exitum res suas deventuras memorant. Ad
hoc etiam sese convenisse, ut quid velit eis injungat,
quod cupit ingerat. Si velit, consilio et
armis, terra marique, contra hostes sese congressuros.
Rex ab eis fide suscepta, cum multa benivolentia
redire permisit, si fortuna quandoque postulet,
redire jubens. Nec multo post et ab Aedelstano
Anglorum rege classis regi cum copiis missa est.
Audierat enim, illum ab iis qui maritima incolebant
loca, exagitari; contra quos classis dimicaret, regique
nepoti auxilium ferret. Comperto vero contra
regem, illorum neminem stare, ipsumque regem
| null |
71c8fb58-1586-42c1-8e2d-f2717be0ce2d
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
in
partes Germaniae prosperum secessisse, mari remenso
ad propria remeat.
17.
#Rex in Belgica suos sibi sociat et Ottonis
fautores ultra Rhenum fugat.@# --Rex
in pago Elisatio cum Hugone Cisalpino principe locutus,
Belgicos exteriores qui ad se nondum venerant,
sibi asciscebat. Et qui partibus Ottonis favebant,
ultra Rhenum fugere compulit. Presenserat
enim Ottonem velle in suum jus Belgicam transfundere.
Unde et equo ei non ferebatur animo. Truculentius
ergo contra illum agitans, suos de regno
exturbavit. Qui vero sibi consentiebant asciscens,
Gislebertum videlicet Belgicorum ducem, Theodericum
quoque atque Isaac comites, cum eis consilium
confert, ac pro fide habenda jusjurandum ab eis accipit,
post haec Laudunum rediens. Ibique ejusdem
urbis episcopum Rodulfum, proditionis evidentissime
insimulatum, ab urbe pellit, suosque simul
ejicit. Quorum etiam res suis contulit.
18.
#Otto Belgicam devastat.@# --Otto interea
Belgicos comperiens regis partes sustentare, et a se
penitus defecisse, Rheno transmisso Belgicam ingressus,
ejus loca plurima incendiis ac ingentibus
praedis devastat, eo quod ex collatione paterna
princeps fieri Belgicis dedignantibus contenderet,
cum ejus pater Saxoniae solum propter
Sclavorum improbitatem rex creatus sit, eo quod
Karolus cui rerum summa debebatur, adhuc in cunis
vagiebat. Multam itaque praedam abducens,
Rhenum transmeat.
19.
#Impetus Gisleberti in Germaniam@#, #ejusque ac
suorum fusio.@# --At Gislebertus dux
dedecoris injuriam ultum ire volens, omnem Belgicam
lustrat, ac tirones lectissimos in unum cogit,
senes tantum emeritos patriae linquens. Factoque
exercitu, Rhenum transmeat, ac patriam solotenus
incendiis ingentibus vastat. Armentorum etiam pecudumque
praedam nimiam exercitus congregat abducitque.
Jam vero flumen ingredi parabat, cum
Otto exercitum accelerantibus induxit. Belgici
renitentes, cum Germanis secus fluvium congressi
sunt, atque in parte utraque nimium fusi. Qua
die Germanorum victoria aegre sustentata est, et licet
innumerabilibus suorum stratis tamen enituit.
Nam Gislebertus dux suorum fusione exercitum
defecisse advertens, fuga periculum evadere nitebatur.
In fluentum itaque cum equo prosilit. Qui cum
fluminis pelagus enatare non posset, vi undarum
victus periit, atque sessorem inmersit. Belgicorum
vero alii fluvio enecati, alii ferro caesi, alii
capti, nonnulli vero profugio erepti sunt. Ludovicus
rex Gislebertum extinctum comperiens, multam
in ejus casu commiserationem habuit. Atque in
Belgicam profectus, ejus uxorem Gerbergam Ottonis
sororem conjugio duxit, eamque secum reginam in
regnum coronavit.
20.
(940.) #Wilelmus dux piratarum regi contra
omnes fidem jurat@#.--Dum haec Lauduni
gererentur, Wilelmus piratarum dux, legatos
regi dirigit, qui sese satis ei fidelem indicent: quo
rex jubeat, sese occursurum, fidemque contra omnes
polliciturum. Quorum legationem rex multa benivolentia
excipiens in pagum Ambianensem sibi
occurrendum constituit, eo quod ibi specialiter utilia
quaedam per illos determinanda forent. Legatis
itaque abductis, rex ad locum condictum tempore
statuto devenit. Cui etiam dux praedictus obvius
venit. Exceptusque a rege decenter, provinciam
quam ei pater Karolus rex contulerat, ab eo etiam
accepit. Unde et regis factus, tanto ei consensu alligatus
est, ut jam jamque aut sese moriturum, aut
regi imperii summam restituturum proponeret.
21.
#Artoldus archiep. Causostem munitionem expugnat
et capit.@# --Hujusque rei negotio utiliter peracto,
rex in Burgundiam secessit. In cujus absentia
Artoldus metropolitanus, ne suae rei putaretur inopia,
absque regiis copiis Causostem munitionem appetit,
eique obsidionem circumquaque adhibet. Quam
continua oppugnatione exagitans, quinto tandem
die ingreditur, capitque. Illos quoque qui sibi surripuerant
comprehendit. Sed utpote vir bonus, nulliusque
vitae aemulus, indempnes abire permisit. Oppidum
etiam funditus subruit, sicque ad sua rediit.
22.
#Heribertus et Hugo Remos obsident et capiunt,
praesulemque pellunt.@# --Heribertus malorum occasionem
nactus, acsi suorum oppidum dirutum dolens,
apud Hugonem ducem qualiter Remos invadat,
atque episcopum expungat, vehementissime agit. Cui
mox Hugo utpote tiranno tirannus consentiens, sese
auxiliaturum pollicetur. Collecto itaque agmine
ambo in urbem feruntur, multa eam circum obsidione
vallantes. Urbani Heriberto faventes, eo quod
regio jussu ejus filium ante Artoldum delegissent,
bello cedunt, praesulemque relinquunt, atque ad suae
poenae cumulum desertores ad tirannos transeunt.
Apertis vero portis sexta obsidionis die, tirannos in
urbem excipiunt. Artoldus pulsus, ad coenobium
sancti Remigii proficiscitur,
| null |
13dcd3b4-b2c3-437f-94a2-470c00f230d7
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
suam ibi Deo conspectori
omnium querimoniam fundens. Ubi mox
episcoporum aliquibus ac quibusdam magnatibus
stipatus, rogabatur ut Avenniacensi abbatia sanctique
Basoli rebus contentus, episcopii dignitate sese
abdicaret. Atque multis minarum terroribus affectus
consentit, juratus etiam ut fertur repudiavit; et
tandem canibus satisfaciens, ad sanctum Basolum
ibi moraturus abscessit.
23.
#Hugo ac Heribertus in regis absentia Laudunum
inpugnant.@# --Hugone ergo diacono, tiranni
filio, Remis relicto, jampridem etiam ad episcopatum
urbis ipsius evocato, ipse Heribertus atque
Hugo, Laudunum cum copiis aggrediuntur, obsidionem
undique adhibentes, urbem militibus vacuam
rati, eo quod rex in partibus Burgundiae exterioribus
alia curaret. Et qua poterant oppugnantes, ingredi
conabantur. At montis eminentia superioribus impares,
non semel cedere coacti sunt. Instabant tamen,
ac regi ingressum praeripere conabantur.
24.
#Rege adveniente obsidio solvitur@#.--Jamque
ebdomadas septem obpugnaverant, cum rex
hujus rei accitus nuntio, in Campania Remensi tempestivus
affuit. Et licet cum paucis, fluvium tamen
Axonam permeat, et sic in hostes fertur. Quo comperto
tiranni, regis quoque animum simulque et
aequitatem perpendentes, ab obsidione discedunt.
Rex vero ingressus, victus necessaria suis paravit,
ac quaeque commoda ordinavit. Sicque alia dispositurus,
Burgundiam repetit. In cujus discessu, Wido
Suessorum episcopus a desertoribus suasus, eo quod
et ipse eorum partes latenter tueretur, Remos veniens,
Heriberti filium Hugonem, presbiterum ordinavit.
Unde et eum pater sacerdotali dignitate ampliare
cupiens, ut Artoldus pontificatus apice legaliter
privaretur, instanter quaerebat. Cujus rei rationem
cum Hugone duce contulit, ac in effectum
redigi admodum petiit.
25.
(941.) #Artoldus a comprovincialibus episcopis
repudiatur et pro eo Hugo eligitur.@# --Disposita
ergo rationum summa, Remensis dioceseos
episcopos convocant, qui inter Artoldum et Hugonem,
controversiam determinent, objectorumque
finem constituant. Collecti ergo apud urbem Suessonicam,
in basilica sanctorum martirum Crispini
et Crispiniani, civium Remensium querelam excipiunt,
dicentium sese diutissime pastore destitutos:
cui subdantur et obsequantur, suppliciter expetere.
Artoldum jam se nolle, eo quod sacramento episcopium
repudiaverit; at Hugonem, quod omnium
unione electus, omnibusque acceptissimus sit. Quorum
quaerimoniis episcopi annuentes, sacerdotio dignum
Hugonem asserunt, eo quod non solum carnis
nobilitas, set et animi mores pudici plurimum eum
commendarent. Ratum etiam fore, si tanti honoris
culmen, personae nobilitate adornetur. Hugonem
itaque pene omnium conibentia attollunt, ac Remos
deductum, in coenobio monachorum sancti Remigii
metropolitanum sollempniter consecrant, atque in
urbe decenter exceptum, multo obsequio ac reverentia
honorant. Rex in partibus Burgundiae viatorum
relatu, patratum negotium advertens, mox
Laudunum rediit. Arnoldum quoque ac ejus fratrem
Landricum proditionis insimulatos, nec tamen penitus
convictos, cum in hac re promptissimi viderentur,
ab urbe expulit.
26.
#Rex in partibus Burgundiae exercitum contra
tirannos colligit.@# --Rex cum rei militaris inopia
contra tirannos nihil moliri valeret, Burgundiam
repetiit, ut exercitum inde sumeret, Remisque induceret.
Admodum etenim id attemptabat, ut Heribertum
ab urbe pervasa pelleret. Dum ergo in colligendis
militibus moram faceret, tiranni multo
equitatu Laudunum appetunt, atque circumdant,
spem proditionis in quibusdam habentes. Haec dum
aguntur, ad regis aures tempestive feruntur. Qui
sumptis quos undecumque colligere valuit, in pagum
Porcensem devenit. Ubi cum rem militarem ordinaret,
ac hostibus bellum inferre pararet, tiranni
Lauduni obsidione relicta, in regem vadunt, ac
insperatum invadentes ejus exercitum, nonnullos
sternunt, reliquos vero in fugam cogunt. Rex a suis
eductus, vix cum duobus comitibus, vim mortis evasit,
oppido quod Altus mons dicitur sese recipiens.
Tiranni spe proditionis frustrati, obsidionem solvunt,
atque in sua concedunt.
27.
(942.) #Tiranni a papa monentur, ne regem suum
persequantur.@# --Interea a domno Stephano papa
vir clarus nomine Damasus legatus in Gallias directus
est, apostolicae sedis litteras afferens, jussionem
apostolicam continentes, ut principes provinciarum
regem suum Ludovicum recipere non
differrent, nec gladio ultra hostili eum insectarentur.
Et ni cessent, anathematis telo omnes esse
figendos. Quo episcopi cognito Remorum dioceseos,
in unum mox coacti, de anathemate in sese habendo
nisi resipiscant vehementer pertractant. Mittendum
enim ad Heribertum disponunt, et ab eo suppliciter
petendum, quatinus ipse ducem adeat, atque
apud eum
| null |
75d92fc1-a498-4ee2-b510-7ffe5a788dcc
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
pro regis receptione agat, ostendentes
anathematis periculum, et quanta iis debeatur
ruina, qui dominorum contemptores ac persecutores
esse non formidant. Quae suasio nullum effectum
habuit. A praedicto etiam papa mox alia legatio
directa est, per Remensis ecclesiae legatos, qui a
papa eodem sacerdotale pallium Hugoni metropolitano
detulere, dicentes apostolicae jussionis hanc
esse sententiam, ut Galliarum principes, regem suum
persequi parcant, et insuper illum magnifice attollant.
Quod nisi intra praescriptum diem officiant,
horribili anathemate hujus factionis auctores ac cooperatores
sive fautores gravissime esse multandos.
Si vero apostolicae jussioni gratanter oboediant, legatos
Romam dirigant, qui suam benevolentiam erga
regem suum papae referant. Et nec sic quidem tirannis
quicquam persuasum est. A quibus cum regi
incessanter quaereretur ruina, in contrarium res eorum
tota relapsa est.
28.
#Rex per Rotgerum comitem Wilelmum ducem
sibi conciliat.@# --Etenim rex bonorum usus consilio,
Rotgarium virum clarum Wilelmo pyratarum principi
pro se locuturum direxit. Qui apud eum pro
rege optime functus legatione, ibi rebus humanis
excessit. Ante tamen principi usque ad effectum
suasit. Nam non multo post suorum legatione regem
fideliter accersit, exceptumque Rodomi, ingentibus
donis dignissime accumulat. Unde et factum est,
ut alii hinc formidantes, ad regem tempestivius sese
contulerint. Wilelmus itaque Aquitanorum dux,
Brittanorumque Alanus, piratas regiam rem curare
comperientes, accessum maturant, regem adeunt,
atque fide pacti miliciam jurant. His itaque rex collectis,
praedictis tirannis secus fluvium Isara
locuturus procedit. Tiranni regium equitatum suspectum
habentes, praevenerunt, atque pontes praecipitaverunt,
naves circumquaque in aliud litus abducentes.
Sicque cum suis in adverso fluminis litore
consederunt. Duabus tantum naviculis hinc inde
cursitantibus, per internuntios controversia inter
illos agitata est. Tandem sub pace sequestra obsidum
jure a sese discedunt.
29.
#Ludovicus et Otto reges in amiciciam conveniunt,
ac per Ottonem Hugo.@# --Rex principibus in
pace dimissis, cum paucis iter in Belgicam retorquet,
Ottoni cujus sororem conjugem sibi addixerat,
ad loquendum obveniens. Quorum consilio multa
concordia firmato, amicitiam mutuo conditionibus
statuunt. Ac fine negotii facto, rex Laudunum rediit.
Otto vero Hugonem in regis gratiam reducere satagebat.
Quem multis verborum stimulis familiariter
ac levi furore redarguens, eo quod regi suo contrairet,
dominumque insectari non formidaret, ad regem
redire effecit. Et tempore oportuno, prudentium
legationibus praemissis, regi ducem reducit, sibique
conciliat.
30.
#Principum apud regem conventus, ac Wilelmi
in eorum contione tumultuatio.@# --Duce ergo in pristinam
gratiam revocato, cum ipse virtute et copiis
antecelleret, alii consequenter reducti sunt. Omnibus
itaque ad regem reversis, in fisco regio Atiniaco
principibus ab rege post dies triginta colloquium
habendum indicitur. Et die constituta rex ibi cum
provinciarum principibus affuit, Hugone videlicet
cognomento Magno, Arnulfo Morinorum, Wilelmo
piratarum ducibus, ac Heriberto tiranno. Nec defuit
Saxoniae rex Otto. Ludovicus rex cum in conclavi
sese cum Ottone rege ac principibus recepisset,
consilio incertum an fortuitu, solus Wilelmus dux
admissus non est. Diucius ergo afforis exspectans,
cum non vocaretur, rem animo irato ferebat. Tandem
in iram versus utpote manu et audatia nimius,
foribus clausis vim intulit, ac retrorsum vibrabundus
adegit. Ingressusque lectum conspicatur gestatorium.
In quo etiam a parte cervicalis Otto
editiore, rex vero in parte extrema humilior residebat.
In quorum prospectu Hugo et Arnulfus duabus
residentes sellis, consilii ordinem exspectabant.
Wilelmus regis injuriam non passus: « An inquit
his interesse non debui? Desertorisne dedecore aliquando
sordui? » Fervidusque propinquans: « Surge
inquit paululum rex! » Quo mox surgente, ipse resedit.
Dixitque indecens esse regem inferiorem,
alium vero quemlibet superiorem videri. Quapropter
oportere Ottonem inde amoliri, regique cedere. Otto
pudore affectus surgit, ac regi cedit. Rex itaque superior,
at Wilelmus inferior consederunt.
31.
#Otto injuriam sub specie fidei habendae dissimulat,
ejusque conquestio.@# --Otto penitus injuriam
dissimulans, baculo innixus coepto negotio finem
dare stando satagebat. Ac rationibus determinatis,
rex cum consultoribus surgens egreditur. Otto injuriam
Wilelmi vehementissime dissimulans,
apud eum de fidei constantia inter sese servanda
plurimum consultat. Unde et conceptum facinus,
variis verborum coloribus obvelat. Quibus peractis,
rex cum Wilelmo ad sua remeat, Otto vero cum
| null |
156cce4f-2c2f-44ef-b737-7a4567fe04d6
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
Hugone et Arnulfo consilium conferens, de injuria
irrogata apud illos amplius conquerebatur; ultra
aequum et jus sese spretum memorans, ac coram
amicis a sedibus amotum. Amicos ergo compati
oportere, et amici injuriam suam debere arbitrari.
Ab eis quoque tantam insolentiam summopere repellendam
aiebat, cum ea facilius ad eos pervenire
valeat. Nam qui sibi regi non indulsit, minus illis
indulturum. Quae oratio, plurimam invidiam paravit,
ac amicos in odium Wilelmi incitavit, cum et
ipsi quamvis latenter ei admodum inviderent. Otto
rex ad sua rediit.
32.
#Deliberatio Hugonis et Arnulfi de morte Wilelmi.@# --Hugo
et Arnulfus quid facturi Wilelmo essent
deliberabant. Si eum gladio occidant, ad omnia
sese fieri expeditiores aiebant. Regem etiam ad
quodcumque volent facilius inflexuros, si is solum
pereat, quo rex fretus ad quaeque flecti nequeat. Si
autem non occidant, discordias atque lites sine dubio
proventuras, ac his occasione emersa, multorum
stragem futuram. At horum utrumque perniciosum
censebant, cum in occisione homicidii rectus redundaret,
et in reservatione tirannis futura appareret.
De occisione tandem persuasi, patraturos facinus
accersiunt, vim negotii explicantes, atque in Wilelmum
conjurare faciunt. Cujus interfectionis series
mox apud conjuratos ita disponitur, ut ab Arnulfo
legati mitterentur, qui pro colloquio multa necessitate
in proximo habendo apud Wilelmum idonee
legatione fungerentur. De tempore quaererent, quando
sibi obveniendum foret. Locum vero secus fluvium
Summam peterent. Quo ipse a terra sua egredi et
collocuturis obvenire dignaretur. Qui postquam adveniret,
et ab amicis exceptus esset, de amicitia plurimum,
multum etiam de fide proponerent. Et quia
tunc suis stipatus pervadi non posset, ictus differrentur,
donec navim repeteret, si forte navigo eum
advenisse contingeret. Cumque jam navigaret per
pelagus, per conjuratos multo clamore revocaretur,
acsi aliquid praecipuum oblivione praetermissum auditurus.
Navicula ergo advectus cum paucis, aliis in
pelago expectantibus, conjurati gladiis eductis incautum
adorirentur. Si vero equester adveniret, post
consilii finem Arnulfo digresso, illoque recedente,
conjurati identidem eum repeterent, magnum quiddam
sese afferre simulantes, quibusdam etiam scriis
accitum detinerent, donec cunctis praeeuntibus extremus
retrorsum incederet. Quem adorsi gladiis
non minus transverberarent. Insurgentium vero piratarum
vim evaderent, si equis velocibus rapti, ad
dominum cum copiis praestolantem transfugere tempestivius
accelerarent. Piratas etiam tunc nihil aliud
quam aut fugam acceleraturos, aut domini exsequias
procuraturos. Sicque factum esset, ut Arnulfo ignorante
eo quod absens esset, tantum facinus patratum
videretur.
33.
(943.) #Wilelmi ducis interfectio.@# --Legati itaque
directi, colloquium petunt et obtinent. Tempus
post dies 30 datur. Locus quoque in pago Ambianensi
secus fluvium Summam, ubi est insula Pinchinea
conceditur. Negotioque peracto, legati redeunt.
Tempore ergo constituto, Arnulfus terra, Wilelmus
aqua in locum destinatum conveniunt. Ac de amicicia
multum, plurimum de fide utrimque servanda
collocuti sunt, atque post nonnullos sermones a se
soluti. Arnulfus reditum simulans, aliquantisper digreditur.
Wilelmus vero ad classem rediit. Naviculamque
ingressus dum per pelagus navigaret, a conjuratis
multo strepitu inclamatus, proram obvertit.
Remigansque ad litus, quid vellent sciscitaturus,
redit. Illi mox quiddam praeocissimum se deferre asserunt,
quod a domino suo oblivione suppressum fuit.
Dux navicula litori apulsa, illos excipit, a quibus
etiam mox gladiis eductis interimitur. Duobus
quoque puberibus qui cum eo inermes aderant, et
nauta sauciatis, a navicula facinorosi exiliunt, ac
post conscium dominum in fugam feruntur. Qui autem
jam per pelagus navigabant, conversi litus relictum
repetunt, ac dominum interemptum, duosque
puberes et nautam sauciatos inveniunt. Sumptumque
domini corpus lamentabili obsequio sepulturae
deportant.
34.
#Rex filio Wilelmi Richardo terram patris concedit.@# --Nec
multo post et ejus filium de Brittanna
concubina, nomine Richardum, regi deducunt, gesti
negotii ordinem pandentes. Rex adolescentis elegantiam
advertens, liberaliter excipit, provinciam a
patre pridem possessam, ei largiens. Potiores quoque
qui cum adolescentulo accesserant, per manus
et sacramentum regis fiunt. Multaque regis liberalitate
jocundati, recedunt Rodomum. Alii vero
Nortmannorum Richardum ad regem transisse indignantes,
ad Hugonem ducem concedunt.
35.
#Rex a suis Rodomum accersitur, ac cum piratis
dimicat.@# --Qui autem regis partes tuebantur, per
legatos eum accersitum, Rodomi decenter
| null |
8b489fc9-e736-4650-a549-d71561ea9640
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
suscipiunt.
Ubi cum ei referretur, regem piratarum
Setrich cum classe copiosa fluvium Sequanam ingressum,
ac ejus ducem Thurmodum consequenter
navalibus copiis advenisse, ut absque regis dono
omnia pervadant, atque defuncti ducis filium ad
idololatriam suadeant, ritumque gentilem inducant,
rex copias unde congrediatur colligit. Deumque
propitiaturum confisus, alienigenis cum 800 occurrit.
Et quia cum paucis erat, ad hostes concludendos
acies in diversa disponere nequivit. Suis
itaque stipatus, erectis signis ac densato agmine
procedit. Gentiles quoque ordine pedestri incedebant.
Propinquantesque patrio more in primo tumultu
enses jaciunt. Quorum densitate equites
territos ac sauciatos rati, cum clipeis et telis prosecuntur.
At regius equitatus, ensium nube dilapsa,
clipeorum objectione tuti in pedites feruntur. Ac
densati acies sternendo atque interimendo indivisi
penetrant egrediunturque. Rursusque regressi
penetrant, ac disrumpunt. Regem quoque Setrich
cum violentia belli in fugam cogeret, in dumeto
mox repertus, tribus lanceis a palantibus transfixus
est. Thurmodus vero cum adhuc in certamine totis
viribus ageretur, ab Ludovico equi impetentis pectore
est dejectus. Quem cum rex impetu praeteriret,
nec eum dinosceret, et ab hostibus impetitus in loco
staret, comminusque confligeret, Thurmodus suis
stipatus, regem a tergo appetit, factusque ei dexter,
per loricae manicam pene usque ad sinistri lateris
ypocundriam, lancea sauciat. Rex multa cede ab
eo impetu paulisper dimotus, sauciantem respicit.
Ictuque in dextram obliquato, provocantis caput
cum humero sinistro obtruncat. Tanta quoque caede
gentiles fusi sunt, ut eorum novem milia cesa
ibi referrentur. Reliqui vero, paucissimi tamen,
navali profugio erepti sunt. Rex a Deo victoria potitus
est, suorum tamen paucis fusis, nonnullis vero
sauciatis. Post quorum curam redire disponens,
Rodomum Erluino commisit. Ipse Compendium
rediens.
36.
#Artoldus archiepiscopus tirannos dimittit, et
ad regem transit.@# --Quo eum advenisse dinoscens,
Artoldus qui in coenobio sancti Basoli confessoris
ab urbe pulsus morabatur, mox quicquid a tiranno
sibi relictum erat abjiciens, ad regem sese contulit,
mallens apud eum parvo contentus morari, quam
insociabilis tiranni beneficiis detineri. Rex metropolitanum
quo ipse rex consecratus fuit injuste
praecipitatum dolens, ne diffidat hortatur, summum
sacerdotium sese ei redditurum pollicens.
37.
#Interitus Heriberti.@# --His ita sese habentibus,
cum Heribertus quaeque pernitiosa pertractaret, ac
de quorundam calamitate multa disponeret, cum
inter, suos in veste praeciosa sederet, atque
apud illos extensa manu concionaretur, majore
apoplexia ob superfluitatem humorum captus, in
ipsa rerum ordinatione constrictis manibus nervisque
contractis, ore etiam in aurem distorto,
cum multo horrore et horripilatione coram suis
inconsultus exspiravit. Susceptusque a suis, apud
sanctum Quintinum sepultus est. Quo sepulto, ejus
filii mox regem adeuntes, ab eo benigne excepti
sunt. Patris injuriarum nihil sibi reducens. Excipitur
et Hugo episcopus, ea tamen conditione, ut
tempore congruo ratiocinari pro se de episcopatus
adeptione non differat. Cum quibus quoque rex
Ambianum digressus est. Ubi cum non sine suorum
potioribus quaeque praecipua disponere vellet, Erluinum
Rodomi morantem per legatum accersit.
38.
#Congressio Arnulfi et Erluini.@# --Quod cum
malivolorum relatione Arnulfus comperisset, insidias
praetendit, obvenientique rege ignorante cohortem
inducit. Quod Erluinus mox dinoscens, signis
collatis congreditur. Congressus utrimque non
modicus. Arnulfus suis fusis, profugiens, vix urgentem
evasit. Erluinus victoria potitus, alios
enecat, alios capit, alios in fugam cogit. In quo
etiam certamine, interfectorem Wilelmi qui cum
Arnulfo sibi vim intulerat militari insectatione
comprehendit. Cujus manus obtruncans, in ultionem
amici Rodomum misit. Ac cesorum ereptis manubiis,
ad regem concessit.
39.
Quo tempore Hugo dux in magna gratia regi
habitus, ejus filiam ex sacro lavacro suscepit. Unde
et eum rex omnium Galliarum ducem constituit.
Quo duce rex equitatum parans, cum Gerberga
regina in Aquitaniam proficiscitur (944). Ac urbem
Nivernicam deveniens, Gothorum ducem Ragemundum
Aquitanorumque praecipuos illic obvios excepit.
Apud quos de provinciarum cura pertractans, ut
illorum omnia sui juris viderentur, ab eis provincias
recepit. Nec distulit earum administrationem
eis credere. Commisit itaque ac suo dono illos
principari constituit, regia hilaritate hilares redire
permittens; ac cum duce iter ipse in Galliam
retorquens, Lauduni sese recepit.
40.
#Arnulfus et Erluinus regis suasione in amiciciam
redeunt@#.--
| null |
d89125eb-521b-4016-a2a9-20f4b3107dd5
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
Ubi suorum praecipuos praeter ducem
colligens, apud eos agebat quatinus viri illustres
Arnulfus atque Erluinus, factarum injuriarum inmemores
fierent, ac in benivolentia unirentur; suis
rebus prosperiorem eventum deberi ratus, suorum
concordia. Convocatis itaque de amicicia suadet;
sese inter eos judicem, penitus aequitatem utrique
parti facturum pollicens. Concedunt itaque ac jussis
regiis parent. Datisque vadibus, equitatis jura
exsecuntur. Rex cum utrisque faveret, quamlibet
utrique liberalitatem conferre meditabatur. Qui
cum Arnulfum de recompensatione rerum ereptarum
nutare, ac Erluinum instantius amissa repetere
adverteret, Arnulfum quoque majora restituturum,
eo quod ipse ampliore rerum dispendio Erluinum
affecerit, Erluino Ambianum in recompensatione
amissorum pro Arnulfo concessit. Sicque factum
est, ut Erluino sua restituerentur, et Arnulfo sua
non minuerentur. Regis itaque industria in amiciciam
revocati, regia negotia exinde curabant.
41.
#Prodigiosa demonstratio cladis Brittannorum@#.--Quo
tempore ferebatur Parisii turbo
repente exortus, tanta vi discucurrisse, ut parietes
multa lapidum mole fundati, in monte Martirum
funditus eversi fuerint. Demones quoque equitum
specie visos, basilicam quandam non procul sitam,
evertisse, ejusque trabes memoratis parietibus tam
valide incussisse, ut eos subruerint; evulsisse etiam
ejusdem montis vineta, ac sata devastasse. Mox
viso prodigio, Brittannorum pernicies subsecuta est.
Qui Berengarii atque Alani principum dissidentia
discordes, a Nortmannis cum quibus pactum egerant,
pervasi, multaque cede attriti sunt. Necnon
et civitas Namtarum capta est. Cujus episcopus
cum supervenientium hostium metu territus, in
aecclesiam fugere cogeretur, suorum densitate oppressus
ac suffocatus est. Brittanni in ipso impetu
viribus resumptis, hostes ab urbe vehementi conamine
reppulerunt. Illosque adorsi gravi caede fuderunt.
At Brittanni prosperiore fortunae successu
confortati, tertia itidem die classem pervadunt,
congrediunturque. In parte utraque innumeri fusi.
Brittanni vero adversariorum copias non passi, in
fugam feruntur. Nortmanni autem victoria potiti,
Brittannorum alios gladio occidunt, alios in fluctus
cogunt, alios vero a Brittaniae finibus eliminant,
praeter hos qui servitutis jugo subdi non recusavere.
42.
#Rex terram Nortmannorum pervadit
capitque@# --Quo ad regis aures perlato, Arnulfum
ac Erluinum comites, simulque et Burgundiae
episcopos aliquot, rex accersit. Praesenserat etenim
eorum nonnullos a fide defecisse, Hugonique cessisse.
Ac cum exercitu in eos fertur. Arnulfus cum
suis regem praecedens, Nortmannos, qui custodias
observabant, utiliter congressus apud Arcas fudit
ac regi incessum expedivit. Rex Rhodomum veniens,
ab iis qui fidei servatores fuere exceptus est. Desertores
vero mare petentes, amoliti sunt. Municipia
vero copiis munita reliquere. Rex malorum
nimias esse copias considerans, ab Hugone duce
suppetias congrediendi per legatos postulat. Et ut
ipse cum sufficientibus copiis veniat, Baiocarum urbem
ita, si eam cum reliquis expugnet, accommodat.
Dux donum regium excipiens, suppetias
parat, regique subvenit. Cum suis itaque ac quibusdam
Cisalpinorum potentibus trans Sequanam fiuvium
iter faciens, Baiocas pervenit. Quam aggressus
multa obsidione premit. Inter haec a regiis stipatoribus
persuasi Nortmanni, ad regem redeunt. Dux
autem Baiocences urgebat. Rex duci obsidionem
solvere per legatos jubet. Ille autem utpote ab rege
datum, amplius oppugnat. Rex quoque iterum
mandat, quod nisi cito discedat, sese in eum cum
copiis iturum. Dux regiis jussis contraire non valens,
ab obsidione coactus discedit. Rex urbem consequenter
ingreditur. Cujus ad se civibus revocatis,
Ebrocas petit ac nullo resistente ingreditur. Nec
minus et ab Ebrocensibus acceptis obsidibus, reliqua
absque contradictione obtinuit (945).
43.
#Dux suos in regis injuriam hortatur.@# --Dux
apud suos hanc injuriam sepissime memorans,
de regis pernicie petractabat; fideles et amicos
hortans, ut hoc ultum iri accelerent. Quod etiam
multis querimoniis amplificans, suos in regem provocat.
Bernardus itaque Silletensis atque Teutboldus
Turonicus conquerenti satisfacientes, Montiniacum
regis oppidum in ipsis Paschae diebus pervadentes,
capiunt diruuntque. Compendium quoque
regiae sedis aulam repentini penetrant, ac quaeque
regalia insignia diripientes asportant. Nec multo post
et idem Bernardus regis venatores canesque capiens,
cum equis ac venabulis abduxit.
44.
#Rex urbem Remorum obsidione premit@#.--Rex
Rhodomi talia comperiens, Nortmannorum
exercitum colligit copiosum, ac collecto, redit, pagum
Veromandensem ingrediens, penitusque depopulans.
Accitis quoque Arnulfo, Erluino, Bernardo
alio, Theoderico comitibus, in urbem Remorum
fertur. Eamque
| null |
adbf4ad3-6971-4258-b8d2-b3c65792dc3a
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
disposita circumquaque obsidione
cingit, eo quod Hugo ejusdem urbis episcopus quia
ducis partibus favebat, regi ingressum negabat.
Primo ergo impetu, graviter dimicatum est. Nam
sagittariis hinc inde dispositis, qui in muro resistebant
missilibus sauciantur. Quibus amotis alii intacti
succedunt, vices pugnae ingerentes. Sed et extra
telis ac lapidibus jactis, nonnulli afficiuntur, ceduntque.
Sepe tumultus reparantur, sepe ad portas,
sepe ad murum comminus congressi. Animo utrimque
feroces, nullo modo cedere parant; numquam
sibi usque ad internetionem cessuri, nisi intercedentium
supplicationibus obsidio soluta discessisset.
45.
#Dux regi per legatos, suadet ut ab obsidione
discedat.@# --Dux namque in ipsa obsidione
per legatos petiit, ut Ragenaldus comes sumptis
a sese obsidibus locuturus sibi occurrat. Quod
et fieri ab rege concessum est. Directus itaque sub
obsidum jure ad ducem venit. Apud quem dux diu
deliberans, tandem agit, ut rex ab episcopo et urbanis
obsides accipiens, ab urbis oppugnatione discedat,
quatinus quocumque et quando rex velit, idem episcopus
rationem redditurus accedat. Ragenaldus ducis
animum regi perferens, ac consilium approbans,
id fieri suadebat. Obsidibusque sumptis idoneis, rex
obsidionem decima quinta die solvit, tempusque
audiendae rationis post dies 40 sub ipsa Kalendarum
Juliarum die constituit. Aliis ergo interim curatis,
dies habendi colloquii advenit. Et dux de superiore
negotio locuturus, obvius regi affuit. Declamatis
autem eorum causis, vix sibi consentiebant.
Rationibusque non satis utiliter procedentibus, nihil
paci commodum est, praeter quod sub pace sequestra
usque ad medium Augusti rationem distulere.
46.
#Obitus Theotilonis Turonensium episcopi.@# --Quo
tempore cum beatae memoriae Theotilo
Turonicae urbis praesul de renovanda inter principes
pace vehementissime certaret, atque his admodum
occupatus studiis, Lauduno discederet, peripleumonia
in ipso itinere corripitur. Quae cum pulmonibus
tumorem ac fervorem incuteret, die quarta nati
morbi hac vita migravit. Cumque adhuc in noctis
tempesta spiritum efflaret, mox luminis globus per
aera ut fertur emicans, vigilantibus visus est. Cujus
lumine ad noctis depellendas caligines sufficienter
usi, qui ejus corpus exanime deferebant, per 150
miliaria usque urbem Turonicam hujus lucis
solamine, corpus beatissimum detulere, in basilica
sancti Juliani martiris, quod idem vir sanctus
summa instruxerat religione, multa reverentia deponentes.
47.
#Captio regis a Nortmannis@#.--Quo sepulto,
cum adhuc inter regem ducemque pax nulla
composita esset, atque rex dolos simulaturum nondum
perpenderet, Erluino suisque aliis sumptis,
Rhodomum rediit; nil veritus cum paucis illic immorari,
cum idem consueverit. Dolus apud ducem
a transfugis paratus, qui ante latuerat, orta oportunitate
ex raritate militum, in apertum erupit. Nam
dum tempestivus adveniret, ab Hagroldo qui Bajocensibus
praeerat, per legationem suasoriam accersitus,
Bajocas cum paucis ad accersientem, utpote
ad fidelem quem in nullo suspectum habuerat,
securus accessit. Barbarus vero militum inopiam
intuitus, cum multitudine armatorum regem incautum
aggreditur. Cujus satellitum alios saucians, alios
interimens, regem in fugam cogit. Et forte cepisset,
nisi ab ejus armigero resistente ibi mox interfecto,
aliquantisper detentus esset. Qua mora rex equi velocitate
per devia raptus, Rhodomum solus pervenit.
Urbemque ingressus, a civibus, eo quod cum Bajocensibus
conspirassent, captus ac tentus est ( #Jul.@#
13).
48.
#Rex a Nortmannis per obsides dimittitur,
et iterum dolo a duce capitur.@# --Hugo
dux regem Rhodomi captum comperiens, Bajocas
devenit; pro regis captione gratias redditurus, ac ut
sibi captus commitatur ratiocinarurus. Nortmanni
vero justis conditionibus id agendum respondent,
ut si dux regem excipiat, ipsi regis filios omnes, sub
jure obsidum accipiant, nec sub alia lege regem
sese dimissuros. Dux captionem dissimulans, acsi
regis causa rem ordinaturus, ad reginam Gerbergam,
pro filiis regis legatos mittit. At regina rem
necessariam cognoscens, sub sacramento minorem
dirigit, majorem mittere evinci non valens. Nam
duo tantum erant. Minore ergo obside oblato,
Nortmannis non satis fuit; majorem admodum
petentes. Sed quia iis quibus fidelior mens inerat,
visum est regiae stirpis nobilitatem posse penitus
absumi, si desertoribus omnes filii cum patre teneantur,
id sese non facturos responderunt; minorem
tantum daturos, et pro majore ex se ipsis quemcumque
petant dimissuros. Widonem ergo Suessorum
episcopum, quem inter omnes potissimum
| null |
0214dc1c-6197-475c-afcb-d030e080af9b
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
videbant,
expetunt, ac pro obside cum regis filio
recipiunt. Rex itaque dimissus, cum a duce in sua
deduci putaretur, ab eodem detentus est, ac Teutboldo
Turonico custodiendus deputatur. Unde et
manifestatum fuit, regiae lineae decus, in absumptione
patris et filiorum penitus abolere tirannum
voluisse. Re autem in contrarium ducta, unus tantum
regis filius a captione superfuit.
49.
(946.) #Otto@#, #et Edmundus reges.@#, #Germanorum
et Anglorum@#, #in ducem pro rege moventur.@# --Cujus
rei ordinem regina mox per legatos oratores
Edmundo Anglorum Ottonique Transrhenensium
regibus indicat, ac super hoc gravissimam querimoniam
litteris habitam mittit. Otto regis ac sororis
casum dolens, pro restitutione regis, Hugoni mox
legationem delegat, plurima postulans, aliqua etiam
intentans. Edmundus quoque rex de sobrini miseriis
adeo conquestus, eidem duci multam animi indignationem
suorum legatione demonstrat; plurimum
si non reddat contra illum sese facturum intendens,
insuper et hostes ei terra marique inducturum, ac
terram ejus penitus depopulaturum. Quod si quolibet
claudatur municipio, obsidionem vehementi conamine
adhibiturum; atque amplius duce, se a
Gallis accepturum suppetias. Et nisi regem in
proximo reddat, eum terra marique in proximo
appetendum.
50.
#Indignatio ducis in Edmundum regem@#.--Dux
gravi legatione confectus, Ottoni pro
parte dissentit, pro parte favet. Regis vero Edmundi
legatis, id nec in proximo, nec praeter rationem
agendum respondet. Ob minas Anglorum nil sese
facturum. Ipsos si veniant, quid in armis Galli valeant,
promtissime experturos. Quod si formidine
tacti non veniant, pro arrogantiae tamen illatione,
Gallorum vires quandoque cognituros, et insuper
poenam luituros. Iratus itaque legatos expulit. Consultumque
se conferens, apud suos partibus utitur
deliberationis. Et post consultum, Ottonem expetit.
Qui cum per legatos colloquendi oportunitatem quereret,
infensus ei loqui non optinuit. Nimiumque
iratus, in sua discessit, ac suorum usus consilio,
regem adit, sicque alloquitur:
51.
#Proloquutio Hugonis ad regem@#.-- « Parvum
te o rex adversariorum insectatio in partes
transmarinas olim compulit. Meo vero ingenio et
consilio inde revocatus regnis restitutus es. Post
dum meis usus fuisti consiliis, rerum secundarum
prosperis floruisti. Numquam nisi tui furoris pertinatia
a te defeci. Infimorum ac imprudentium hominum
dispositione usus, a sapientium consiliis plurimum
oberrasti. Unde et rerum calamitas digne
consecuta est. Quomodo enim praeter me necessaria
tibi ac gloriosa provenire arbitrare? Multum
inquam tibi in hoc derogatum est. Jam memineris
te virum esse. Consideres quoque, quid tuae rationi
commodum sit. Sicque virtus redeat, ut in benivolentiam
nos revocet, te imperantem, et me militantem,
per me etiam reliquos militatum tibi
reducat. Et quia rex a me creatus, nihil mihi largitus
es, Laudunum saltem militaturo liberaliter
accommoda. Quod etiam causa erit fidei servandae. »
Rex utpote captus, dictis proloquentis cessit. Unde
et dimissus, data Lauduno, Compendii sese recepit.
Adest Gerberga regina multa virtute memorabilis;
adsunt quoque aliquot ex Belgica coepiscopi;
confluunt etiam viri illustres nonnulli.
52.
#Querimonia regis apud privatos de Hugonis
persecutione@#.--Apud quos etiam rex his
verbis conquestus est. Et: « Eia tu, inquiens, Hugo!
Eia tu Hugo! quantis bonis a te privatus, quantis
malis affectus, quanto etiam merore nunc detineor!
Urbem Remorum pervasisti. Laudunum surripuisti.
His tantum duobus recipiebar, his duobus claudebar.
Pater meus captus atque in carcerem trusus, has
quae me premunt aerumnas cum anima simul amisit.
Ego vero in eadem praecipitatus, ex regno paterno
nihil nisi spectaculum praebeo. Jam nec vivere libet,
nec emori licet. Quo me itaque conferam? » Paransque
amplius conqueri, ab indignantibus inhibitus
est. Deinde animum temperans, consilium cum suis
confert.
53.
Quo collato, Ottoni regi per legatos ereptionem
suam demonstrat. Antea sese captum, nunc antem
omnibus bonis privatum memorans. Unde et amico
auxilium conferat. Urbes amissas repetere juvet.
Si id faciat, gratiam multam sese inde recompensaturum.
Otto benignissime legationem excipiens, cum
copiis in regis auxilium se iturum spondet, ac tempus
edicit. Legati redeunt, ac mandata referunt. Nec
minus et ab rege Genanuorum Conrado, copias
petit, et accipit.
54.
| null |
d5273e55-115e-4957-aa2f-e50d00ff3f92
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
Interea Otto rex cum Rheno transmisso, exercitum
per Belgicam duceret, obviat regi Conrhado,
qui tunc ab Alpibus egressus, cum multa expeditione
Ludovico succurrere accelerabat. Juncti ergo ambo,
cum multo equitatu gradiebantur. Quorum accessum
Ludovicus dinoscens, ocius occurrit. Tres itaque
reges, in unum collecti, primi certaminis laborem
Lauduno inferendum decernunt. Et sine mora, illo
exercitum ducunt. Cum ergo ex adverso montis
eminentiam viderent, et omni parte urbis situm explorarent,
cognito incassum sese ibi certaturos, ab
ea urbe discedunt, et Remos adoriuntur. Ubi quia
planicies commoditatem exercitibus parabat, obsidio
circumquaque disposita est. Et primo certamine
comminus pugnatum est. In quo tela ac lapides tam
dense ferebantur, quam densa grando quandoque
dilabitur. Per integram ergo diem, continuis motibus
urbs impugnata est. Post vero comminus septies dimicatum,
atque hoc fere per dies sex.
55.
Nec tamen cives assiduis tumultibus victi, ullo
modo cedebant, cum eorum praesul Hugo, quosdam
principum qui sibi quadam cognatione conveniebant,
extra urbem allocutus est, quaerens ab eis rationem,
ut scilicet quid agendum, quid vitandum, sibi
dicerent. Si aliquorum intercessione id medendum
videretur, si opus foret precibus, si etiam pugnae
instandum esset. Illi mox regum animositatem demonstrantes,
fixum in eis, asserunt, nullorum interventibus
sese concessuros, at obsidioni usque ad
effectum operam daturos. Quod si urbem vi capi
contingat, ipsi praesuli oculos effossuros, et hoc ita
ordinatum fixumque. Unde et accelerandum ut egrediatur,
suosque ab regum indignatione eripiat. His
praesul territus, suis hoc monstrat. Et consilio habito,
die obsidionis sexta, cum suis egreditur. Portae
regibus panduntur.
56.
Reges vero Artoldum resumentes, urbem consequenter
introducunt. Duorumque metropolitanorum
medius, Friderici Maguntini, ac Rotberti Treverensis,
ab eis per manus pristinae sedi restitutus
est. Ubi etiam mox Gerbergam reginam cum aliquot
illustribus custodiae deputantes, ipsi tres reges in
Hugonem ducem cum exercitu feruntur. Silletum
quoque vi irrumpere nitentes, considerato oppidi
firmamento, inde amoliuntur, non tamen sine suburbii
combustione, et aliquorum nece; sicque ad
fluvium Sequanam contendunt.
57.
#Quomodo pauci juvenes naves a duce subductas
per astutiam repetitas exercitui adduxerint@#.--Dux
vero eorum impetum praesentiens,
a litore hostibus contiguo per 20 miliaria omnes
naves abduci praeceperat, ne adversariis transeundi
commoditas pararetur. At frustrato ejus consilio,
multo aliter provenisse notum est. Nam decem numero
juvenes quibus constanti mente fixum erat
omne periculum subire, habitum militarem in peregrinum
transformantes, reges prevenerant, obsecrationum
vota simulantes. Sportulis itaque ab humero
dependentibus, ferratis baculis procedunt.
Habitumque mentiti peregrinum, urbem Parisium
cum Sequana pontibus pertranseunt. Nullus eis molestus
extitit. Ac litora exteriora quibus naves tenebantur
petunt. Sicque in hospitium farinarii cujusdam
divertentes, sese gratia visendi sanctorum
loca ex citeriore litore advenisse referunt. Farinarius
juvenes formosos in habitu licet abjecto considerans,
hospitium gratanter accommodat, et insuper
eos mitius curat. Qui fraudem meditati, nummos
dant, vinumque mercati hospitem inebriant. Et sic
totam diem convivii jocunditate consumunt. Juvenes
hospitem vino faciliorem advertentes, quod ei sit
officium percunctantur. Ille farinarium sese memorat.
At illi prosecuti, si quid amplius possit, interrogant.
Ille etiam piscatorum ducis magistrum se
asserit, et ex navium accommodatione questum aliquem
sibi adesse. Illi vero: « Quoniam, inquiunt,
humanissimum nobis te invenimus, ampliora etiam
optamus. Unde et si quiddam nobis facias, 10 solidos
nos allegaturos pollicemur, ut videlicet trans fluvium
nos evehas, eo quod ulterius procedere oratum nequeamus,
itineris longitudine fatigati. » At hospite
respondente ducis edicto naves ad interiora litora
raptas, ne Germanis irrumpentibus pateat accessus,
illi tempore nocturno absque calumnia id fieri posse
prosecuntur. Ille pecuniae cupidus, naulum accipit,
ac de patrando negotio fidem dat. Nox affuit. Juvenes
promissum fieri postulant. Ille mox assumpto puero
privigno, cum juvenibus in noctis tempesta ad naves
properat. Comitantur et juvenes. Qui solitudinem
videntes, puerum raptum in fluentum demergunt.
Hospitem vero clamare nitentem, gutture invadunt.
Atque mortem ni quod volunt efficiat, interminantur,
ut videlicet naves solvat. Pervasus ergo ac territus,
naves solvit. Consilioque inito, vinctum navi
conjiciunt, ac naves singuli singulas ad litus deducunt.
Ejecto
| null |
54c37277-73b1-477e-9516-87f414ff3011
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
vero hospite vincto, navim unam
omnes ingressi, alias repetunt, ac novem iterum
deducunt. Octiesque fluvium remensi, naves numero
72 abduxerunt.
58.
Dum haec gererentur, regum exercitus in ipsa
diei orientis aurora fluvio affuit, navesque paratas
cum remis invenit, quas tirones cum armis ingressi,
navigant ac exaquantur. Tum circumquaque palantes,
nullo prohibente a diversis portibus alias rapiunt,
et exercitibus deducunt. Nam qui ruri degebant, irruentium
metu omnes auffugerant. Dux vero Aurelianis
sese receperat. Unde et qui resisteret aberat.
Navibus itaque conexis, ac multo robore compactis,
liburnas solidant. Quas ingressus exercitus, fluvium
transit. Dein terra recepti, incendiis praedisque vehementibus
totam regionem usque Ligerim depopulati
sunt. Post haec feruntur in terram pyratarum ac
solotenus devastant. Sicque regis injuriam atrociter
ulti, iter ad sua retorquent. Ludovicus vero rex
Remos redit.
59.
#Qualiter Deroldus a quodam medico deceptus sit eumque deceperit@#
.--Quo tempore Ambianensium
episcopus Deroldus ab hac vita decessit,
vir spectabilis ac palatinus, et quondam et regi admodum
dilectus, in arte medicinae peritissimus. De
quo etiam fertur, quod cum adhuc in palatio regi
serviret, a quodam Salernitano medico deceptus sit,
eumque deceperit. Etenim cum uterque in arte medicinae
optime posset, et iste regi potior, Salernitanus
vero reginae peritior videretur, commento regis
repertum est quis eorum rerum naturas magis dinosceret.
Jussit etenim coram se illos consedere
convivas, causam rei penitus dissimulans, ac sepe
eis questiones proponens. Quisque ut poterat proposita
solvebat. Deroldus quidem, utpote litterarum
artibus eruditus, probabiliter objecta diffiniebat. Salernitatus
vero licet nulla litterarum scientia praeditus,
tamen ex ingenio naturae, multam in rebus
experientiam habebat. Regio itaque jussu cotidie
consident, ac mensa regia continue una potiuntur.
Et die quadam de dinamidiarum differentiis disputatum
est; tractatumque uberius quid efficiat farmaceutica,
quid vero cirurgica, quid etiam butanica.
At Salernitanus, peregrina nomina non advertens,
ab eorum interpretatione erubescens quievit. Invidet
ergo plurimum, ac in ejus mortem venenum parare
meditatur; multam dolose benivolentiam simulans.
Parato vero maleficio, cum una in prandio residederent,
Salernitanus ungue inpudici toxicato, liquorem
piperis quo cibum pariter intinguebant, loetaliter
inficit. Quo Deroldus incaute sumpto, mox serpente
veneno, deficere coepit. Eductusque a suis, teriaca
vim veneni repellit. Et triduo expleto coram rediens,
Salernitano consuescebat. Interrogatus vero quid ei
accidisset, fleumatis frigdore se leviter tactum
respondit; quicquam fraudis se perpendisse dissimulans.
Unde et hostem incautum efficit. Convivae
itaque redditi, Deroldus toxicum inter auricularem
ac salutarem occultatum, ejus cibo sumendo respersit.
Quod mox venis serpens, vitae calorem fugabat.
Vexatusque a suis eductus est. Qui veneno expellendo
operam dans, nihil curae agebat. Deroldum itaque
magnificans, summumque eum in medicina praedicans,
ejus curam vehementissime petebat. Qui regis
jussu flexus, antidotis datis a toxico per industriam
non ex toto purgavit. Nam sumpta teriaca, vis
veneni in pedem sinistrum penitus dilapsa est; in
tantum ut apud domesticos eo familiariter agente,
venenum ut fertur in modum ciceris a pede per
venam surgens, ab antidoto obviante in pedem
repelleretur. Quibus diutissime sic repugnantibus,
pes in cutis superficie foratur. Factoque morbo, post
a cirurgis miserabiliter absciditur.
60.
(947.) Interea dux Neustriam combustam direptamque
dolens, exercitum parat, et in Arnulfum,
cum in regem non auderet, truculentus effertur.
Oppida quoque illius aliquot impugnat. At cum per
dies sex nullum comprehendere posset, voto frustratus
sua repetit. Quae dum a duce gererentur, rex obsidione
Mosomum premebat, eo quod ducis nepos Hugo
a pontificatu abjectus ibidem moraretur. Hunc itaque
infestabat in ducis contumeliam. At ducem ab obsidione
discessisse comperiens, ipse quoque Remos
repetit. Qua etiam tempestate Bovo Catalaunensium
episcopus, hac vita decessit. Cui etiam mox successit
ab rege, Gipuinus totius electione cleri, adolescens
egregius, atque a domno Artoldo Remorum
metropolitano consecratur episcopus.
61.
Post haec vero, rex in Belgicam concessit,
ibique ei locuturus, Otto rex obviam venit. Ac quaeque
necessaria ordinantes, ambo reges Aquisgrani
pascha celebrant, atque multa reverentia sese mutuo
honorant, atque hoc ab Ottone amplius; a quo
etiam Ludovicus regiis donis liberalissime honoratur.
62.
#
| null |
12eb9514-562f-447b-9c69-36d37e9df9ec
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
Dux urbem Remensem impugnat@#.--Dum
haec ita sese haberent, dux de regis injuria apud
suos agitabat, oportunitatem in regis absentia asserens,
qua urbem Remorum capiat, cum tunc urbs
tam episcopo quam militibus vacua esset, rex etiam
ipse alias occupatus alia quereret. Unde et possibile
asserebat, facili expugnatione urbem capi. Idque
attemptare sese plurimum velle. Quibus milites capti
in urbem mittendas cohortes censent. Quae collectae,
cum duce gradiuntur. Urbem appetunt, et circumquaque
obsidione premunt. Diffunduntur quoque
passim, atque frumentum ex locis contiguis in usum
pugnae convectant. Castra fossis muniunt, cratibusque
circumdant. Pugnam ergo in dies aut semel, aut
bis inferunt. Nec minus et cives vehementissime resistunt.
Jamque id diebus numero novem agitabant,
cum regem adeo indignatum regredi ab observatoribus
nuntiatur. Et mox obsidione soluta, duodecima
die ab urbe discedunt.
63.
Nec diu moratus rex urbem succurrendo ingreditur.
Apud quem mox principes collecti, de
ejus ac communi salute consultant. Et quia rerum
utilitas Ottonem consiliis interesse exigebat, diriguntur
legati, per quos ei necessitas demonstratur,
ac colloquium exeunte mense Augusto sibi habendum
secus fluvium Karam denuntiatur.
64.
Cum haec sic sese haberent, dux nepotem ab
praesulatu pulsum dolebat. Suadebat itaque ut officio
pontificali amplius insisteret, et ne privatus penitus
dignitate videretur aliquas ad gradus promoveret
personas. Tetbaldum ergo Suessonicae aecclesiae diaconum
accersit, presbiterumque ordinat, ac post
duce agente aecclesiae Ambianensium episcopum sacrat.
In qua re favere visus est Wido tantum Suessorum
episcopus. Quem quia post penituit, sequentia
demonstrabunt. Sed tempus colloquendi regibus
advenit, ac secus fluvium Karam sibi occurrunt. Nec
defuit dux, qui et ipse apud Duodeciacum vicum
castra fixit, ut pro nepote causam apud episcopos
ageret.
65.
#Dux enititur ut causa pro suo nepote apud episcopos
agatur.@# --Regibus itaque rerum
negotia agentibus, dux causam nepotis episcopis
disponebat, penes quos etiam plurimam habebat indignationem
injuste et nullis evidentibus culpis nepotem
praecipitatum memorans. Quod cum indicatum
regibus esset, Ottone agente decretum est, ut
ibi ab episcopis causa Artoldi atque Hugonis discuteretur,
ita tamen ut et dux tempore congruo regi
satisfaceret. Episcopis itaque rationem excipientibus,
cum inter plurima quae ibi explicata sunt illud constantissime
refutarent, quod Hugo sacerdotio privatus,
contra fas Ambianensium episcopum ordinasset,
regum sententia in aliam sinodum hujusmodi
rationem transferendam constituit. Videbatur etenim
quod non aequitatem satis commode haec altercatio
determinari valeret, cum nec sinodus ad hoc convocata
fuisset. Et decreto regio 15 Kalend. Decemb.
habenda denuntiatur. Interim vero sedes Remensis
Artoldo conceditur, Hugoni vero in castro Mosomensi
commorari permititur. Pax quoque sequestra
Ottonis interventu regi ac duci ab alterutro datur,
et usque ad tempus habendae sinodi sacramento
firmatur.
66.
#Sinodus Virduni habita.@# --Tempus advenit,
sinodusque episcoporum Virduni collecta
est atque habita praesidente Rotberto metropolitano
Treverico, cum Artoldo Remensi, considentibus quoque
Adalberone Mettensi, Gauslino Tullensi, Hildebordo
Mimegardvurdensi, Israhele Brittigena, assistentibus
etiam Brunone viro reverendo et abbate,
cum aliis abbatibus et monachis venerandis Agenoldo
et Odilone. Ad hanc sinodum Hugo vocatus,
missis ad eum deducendum Adalberone et Gauslino
episcopis, venire noluit. Unde et episcoporum sententia
Artoldo tenere concedit episcopium. Sicque
nullis rerum determinatis rationibus, sinodus
soluta est.
67.
(948.) #Sinodus Mosomi habita.@# --Indicitur
vero habenda Idibus Januar. Et evoluto tempore, in
basilica sancti Petri apud Mosomense castrum
secunda sinodus habita est, praesidente quoque praedicto
metropolitano Rotberto Treverico, cum fere
omnibus suae dioceseos episcopis, ac aliquibus Remensis;
consedente etiam Artoldo, cujus causa
discutienda erat. Ne abfuit Hugo; at sinodum ingredi
noluit. Epistolam vero nomine Agapiti papae
signatam per suos sinodo legendam porrexit. Quae
cum soluta et lecta esset, nihil canonicae auctoritatis
habere videbatur, nihil etiam pro ejus causa significare,
nisi ut episcopium ei redderetur. Qua perlecta,
cum episcopi consulto sese contulissent,
cassandam censuerunt, eo quod absque ratione rem
quae in lite erat abdicato reddi jubebat. Et quia
paulo ante ab ipso papa Agapito delegata erat epistola
per Fredericum Maguntinum episcopum, atque
data Rotberto metropolitano Treverico, coram
regibus ac Galliae et Germaniae episcopis, quae erat
continens auctoritatem apostolicae jussionis, partemque
praeceptorum ejus jam exsecuti fuerant, communi
mox consensu decretum est
| null |
3cb5e8a7-dc95-4133-be2c-45633a766863
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
, ut quod regulariter
coeptum erat, rationabiliter atque canonice
pertractaretur. Simulque et mox a metropolitano
jussum est, ut recitaretur caput 19 concilii Carthaginensis,
quod constat de accusato et accusatore.
Et recitato, secundum ipsius capituli sententiam
constituere, ut Remensi parroechia Artoldo restituta
qui nullius sinodi rationes audire refugit, Hugo qui
adduas jam sinodos accersitus venire contempserat,
a Remensis episcopii regimine abstineret, donec in
tertiam sinodum purgandus de objectis adveniret.
Capitulum vero supra dictum, litteris cartae mandatum
est, et ab episcopis cautum, ac eidem Hugoni
directum. In quo, cum episcoporum cautionem
subscriptam Hugo vidisset, motus in iram, Rotberto
qui sinodo praeerat contumeliose remisit, episcoporum
judicio nihil sese facturum asserens. Et sic
causa penitus indiscussa, sinodus soluta est. Indicitur
vero tercia sinodus Kal. Aug. habenda.
68.
His ita gestis, Artoldus epistolam ad sedem
Romanam dirigit, commodissime continentem, et
suarum injuriarum seriem, et regis incommodorum
tenorem. Domnus itaque Agapitus papa, ad multam
benivolentiam animum intendens, mox accersit venerabilem
Ostiensem episcopum Marinum, magnae
aequitatis et prudentiae virum, vim epistolae ei explicans,
et ad rerum correctionem illum vehementissime
hortans. Mittitur ergo venerabilis Marinus,
domni papae vicarius, ad Ottonem regem, ob evocandam
atque congregandam universalem sinodum.
Diriguntur et epistolae specialiter aliquot episcopis
tam Germaniae quam Galliae, ad rerum aequitatem
suasoriae.
69.
#Item sinodus apud Angleheim habita@#. #cf. Legg. II.@#
24.--Interea statuto tempore, sinodus
universalis collecta est ex praecepto Agapiti papae,
sub Marino ejus vicario, in palatio Angleheim, quod
interpretatur angelorum domus, secus fluvium Rhenum,
in basilica beati Remigii Francorum apostoli.
Domno itaque Marino praesidente, episcopi quoque
qui ex diversis confluxerant, jure aecclesiastico consederunt,
Rotbertus videlicet Trevericus metropolitanus,
Artoldus Remensis metropolitanus, Fredericus
Maguntinus metropolitanus, Wicfridus Coloniensis
metropolitanus, Adaldacchus Hammaburgensis episcopus,
Hildeboldus Mimegardvurdensis episcopus,
Gauslinus Tullensis episcopus, Adalbero Mettensis
episcopus, Berengarius Virdunensis episcopus,
Fulbertus Cameracensis episcopus, Rodulfus Laudunensis
episcopus, Richoo Warmacensis episcopus,
Reimboldus Spirensis episcopus, Boppo Wirzburgensis
episcopus, Chounradus Constantiensis
episcopus, Odelricus Augustensis episcopus, Thethardus
Hildinesheimensis episcopus, Bernardus Alfureestedensis
episcopus, Dudo Poderbrunnensis
episcopus, Lioptacus Ribunensis episcopus, Michahel
Radisponensis episcopus, Farabertus Tungrensis
episcopus, Doddo Osnebruggensis episcopus, Evherus
Mindensis episcopus, Baldricus Trejectensis
episcopus, Heiroldus Salzburgensis episcopus, Adalbertus
Pazsoensis episcopus, Starchandus Eistetiensis
episcopus, Horath Sleoswicensis episcopus, Wichardus
Basiliensis episcopus, Liefdach Ripuensis
episcopus.
70.
#De dispositione gerendorum@#, #et habenda
juditii praelatura@#.--Horum omnium cuique
cum liceret ex canonibus vel decretis proferre quaecumque
negotio commoda viderentur, disponendi
tamen facultas et rationum interpretatio, domno
Rotberto Treverico commissa est, eo quod divinarum
et humanarum rerum scientia et eloquentiae efficatia
insignissimus haberetur. Judicii vero censura penes
domnum Marinum domni papae vicarium mansit.
Et considentibus cunctis, post praemissas secundum
ordinem celebrandi concilii preces, postque recitata
decretorum sacra capitula, serenissimi reges Ludovicus
et Otto, in sacram sinodum admissi sunt. Quibus
etiam considentibus, domnus ac venerandus
Rotbertus sic orsus cepit:
71.
#Praelocutio Rotberti Treverici metropolitani
in sinodo. Legg. II.@# 19-21.-- « Multa, inquiens,
sunt, patres reverendi, quibus hic apud
serenissimos reges, in unum coacti residemus.
Plurima etiam quae vestra probitate ordinanda videntur.
Totius pene Galliae rem publicam pravorum
temeritate turbatam, magnisque subjacere periculis
constat. Unde et leges divinae atque humanae
indiscrete a malivolis contempnuntur, cum is cui
regnorum jura debentur, et imperandi potestas
transfusione paterna credita est, suorum insectatione
captus, ergastuloque immaniter trusus sit, suorum
adhuc gladiis infestetur, Remorum quoque metropolim
absque pastore fures atrocissime insectentur,
cultus divinus vilescat, religio canonica pro
nihilo sit. His ergo, patres, vehementissime insistendum
arbitror, multaque nobis diligentia enitendum,
qui gratia sancti Spiritus hic in unum confluximus,
quatinus res ante dissolutae sic in foedus
redeant, ut et domno ac serenissimo regi libera
regnandi reddatur potestas, et per eum ecclesiae
Remensi debitus suus restituatur honor. »
72.
#Responsio Marini Romanae sedis legati@#
.--Ad haec domnus Marinus sanctae Romanae
sedis vicarius: « Optime, inquit, atque utiliter frater
ac coepiscopus Rotbertus, rerum seriem tenuit.
Etenim cum divinas leges, humanis praeponendas
ipse pernoscat
| null |
c0569cc7-6f1a-4c0b-8ee4-4248d24aadb9
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
, considerata tamen rerum fortuna,
regiae dominationis imperium ante dixit restaurandum,
ut ejus vigore firmato, ejusque potentia utiliter
restituta, ejus post liberalitate, ecclesiarum Dei
honor consequenter recrescat, ejus patrocinio
agente, virtus bonis quibusque redeat. Quod ut Deo
annuente fieri queat, in primis audienda atque strenuissime
disponenda videtur causa domni ac serenissimi
regis, si id quoque vestri judicii paciatur
censura. » Synodus dixit: « Audiatur. »
73.
#Conquestio Ludovici regis apud Ottonem
regem et sinodum regni@#.--Tunc rex
Ludovicus ab Ottonis regis latere surgens, stando
conqueri modestissime petebat. At rogatus ab sinodo,
hujusmodi residens effudit querelam: « Quanto inquiens,
Hugonis instinctu, quantoque ejus impulsu
conqueri cogor, testis est ille, cujus gratia vos hic
congregatos paulo ante relatum est. Pater ejus, ut
a principio exordiar, patri meo regnum invidens,
dum ei domi militiaeque servitium deberet, regno
illum immaniter privavit et usque ad vitae ejus suprema
ergastulo inclusum esse rogavit. Me
vero parvum in fasciculo farraginis a meis dissimulatum,
in partes transmarinas et prope in Rifeos
fugere compulit. Patre autem extincto et me in
exilium deportato, iste cum reminisceretur sui patris,
ob insolentiam interfecti, regni curam suscipere
formidabat. Nobis itaque invidens, Rodulfum
promovit. Sed Divinitas res illius sicut et cetera
determinans, ei quando voluit finem regnandi dedit.
Dum item regnum vacaret, consilio bonorum me a
partibus peregrinis exulantem revocavit, ac omnium
conibentia in regnum promovit, nihil mihi praeter
Laudunum relinquens. Promotusque cum ea quae
regii juris videbantur, repetere niterer, id invidissime
ferebat. Factus ergo latenter adversarius,
amicos si quos habebam, pecuniis subvertebat, inimicos
in odium amplius incitabat. Tandem urgente
invidia, apud piratas egit, ut ab eis dolo caperer;
regnum in se posse refundi arbitrans, si id fieri
contigisset. Nec defuit insidiis effectus. Captus fui,
carcerique mancipatus. Ille vero me eripere simulans,
filios meos jure obsidum dandos petebat. At iis
qui mihi fide adjuncti erant omnes dari reclamantibus,
dimisso uno, a piratis me recepit. Jam libertatem
sperans, quo animus impelleret ire volebam.
Verum aliter provenisse manifestum est. Nam captum
mox in vincula conjecit, ac annuali carceri mancipavit.
Unde cum a cognatis et amicis meis indignantibus
sese impetendum adverteret, libertatem
spopondit si Laudunum acciperet. Hoc tantum claudebar,
hoc solo cum uxore et natis recipiebar. Quid
facerem? Castro vitam praeposui: pro castro libertatem
merui. Et en omnibus privatus, omnium opem
deposco! His si dux contraire audeat, nobis tantum
singulariter congrediendum sit. »
74.
#Oratio Rotberti pro Ludovico.@# --Quibus
palam promulgatis, Rotbertus metropolitanus subinfert:
« Quoniam, inquiens, domni atque serenissimi
regis satis breviter ac dilucide digestam, optime ut
arbitror conquestionem percepimus, consequens videtur,
ut ejus causam in quantum fas est determinemus.
Dux ergo quia omnia pene regni jura, in sese
transfudit, eique viribus reniti non valemus, mitius
hoc attemptandum arbitror, ut qui Deum non metuit,
et hominem non reveretur, multa ratione multaque
rerum consideratione, ad normam Deo juvante
reducatur. Igitur juxta patrum decreta, et canonum
regulam, inprimis ad satisfactionem fraterne monendus
est, verbisque suasoriis ad id modestissime
revocandus. Quod si post blandam revocationis ammonitionem
resipiscere noluerit, omnium anathemate
feriatur, hoc habentes praesidio, quod jam a
domno papa correctus sit, jussusque a domini sui
insectatione quiescere. »
75.
#Responsio Marini legati pro eodem@#.--Atque
his domnus Marinus subjunxit: « Reminiscor,
inquiens, domnum papam ante hunc annum anathema
in reos misisse qui hunc dominum et regem Francorum
insectabantur; epistolam quoque suasoriam
ut ab eo non deficiant, bonis quibuslibet delegatam,
atque conquestionem de eadem re litteris expressam,
iis quibus sanior mens erat delegatam fuisse.
Unde et opinor justissime dictum, cum ante a papa
vocatus atque correctus sit, nunc quoque caritatis
gratia revocandus est, et diligentissima suasione ut
a malis quiescat commonendus; et post omnium
anathemate dampnandus. Et non solum ille, verum
omnes qui ei in malis favere faventque. Sed hanc
solum a nobis accipiet opem. Numquid vero ab alio
quicquam opis accipiet? Ejus conquestio in sua
clausula, opem omnium postulat. Sed si a nobis ei
succurritur,
| null |
0c9ce84b-10bf-4402-b1f7-2ed679cd2225
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
a domno Ottone rege quid accipiet? Et
decretalia sancta acclamant, postquam tirannis
anathema dampnationis ab episcopis injectum est, a
bonis quoque potentibus vim inferendam, ut si aecclesiasticis
correctionibus ad normam redire nolunt,
saltem potentium vehementi violentia ad bonum redire
cogantur, ut vel invitis bona praestentur. »
76.
#Oratio Ottonis regis pro eodem.@# --Ad
haec rex Otto: « Multa, inquit, sunt patres beneficia,
quae a vobis domno ac serenissimo regi Ludovico
utiliter accomodari valebunt. Etenim si ejus insectatores
armis divinis adoriamini, consequenter aut
facili tumultu devicti labascent, aut si quid impetendum
relinquetur, facilius nostris armis infirmabitur.
Vos ergo jubente domni papae legato, vestri ordinis
instrumenta exerite, ac tanti regis adversarios, anathematis
gladio transverberate. Contra quae si cervicem
postea erigere audeant, et dominicis interdictis
resistere non formidant, nostrum exinde erit,
quibus commissum est in hac mundi parte sanctam
Dei aecclesiam tueri, ut in tales arma sumamus, hujusmodi
debellemus. Et si necessitas adurgeat, strictis
gladiis usque ad immanissimam caedem perditissimorum
hominum deseviamus, habita in illos
justissimae indignationis causa, quod illicita aggrediantur,
et pro illicitis ammoniti, non corrigantur.
Vos itaque tantum vestris insistite; et post modestiam
vestram virtus nostra sequetur. »
77.
#Epistola a sinodo ad Hugonem delegata@#.--Quibus
dictis, mox sinodi decreto epistola
descripta est palamque recitata, hanc verborum seriem
tenens: « Sancta sinodus in palatio Angleheim
sub domnis atque orthodoxis regibus Ludovico
et Ottone utiliter habita, Hugoni duci. Quantis
malis, quantaque persecutione vexaveris illam venerabilem
Remorum metropolim, quanta quoque crudelitate
debacchatus sis in dominum tuum regem,
ora omnium locuntur, apud omnes agitatur. Quod
quam sceleratum, et quam pernitiosum sit, divinae
atque humanae leges copiosissime produnt. Unde et
tibi compatientes, ab talibus te quiescere monemus.
Et ad dominum tuum, multa mansuetudinis humilitate
quantotius reverti hortamur. Quod si contempseris,
priusquam in diversa referamur, anathemate
sine dubio te perstringemus, donec aut satisfacias,
aut Romam apud domnum papam ratiocinaturus petas.
Cujus litteris jam bis monitus es, et a tanto facinore
prohibitus. Unde et nos post illum, tercio jam
te ad correctionem revocamus. » Quae totius sinodi
auctoritate roborata, duci per legatos mox directa est.
78.
#Causa Artoldi.@# --Post haec surgens Artoldus
archiepiscopus, rerum ordinem, sed et ipsius litis
initium quae agitabatur inter sese et Hugonem sibi
subrogatum episcopum, luculentissime disseruit.
Quin et epistolam profert, nuperrime a domno papa
sibi directam, per quam episcopatum sibi retinendum
significabat. Post cujus interpretationem, Sigeboldus
quidam praedicti Hugonis clericus, aliam mox
epistolam sinodo porrexit, signo domni papae munitam,
et ab Urbe a sese delatam. Quae etiam in conspectu
episcoporum recitata atque diligentissime
discussa est. In cujus textu id solum dicebatur, quod
Rodulfus Laudunensis episcopus, Wido etiam Suessonicus,
necnon et Hildegarius Belvacensis, ceterique
Remensis dioceseos episcopi, ad sedem apostolicam
pro restitutione Hugonis, et abdicatione Artoldi,
epistolam miserint. Unde et domnum papam
ad eorum vota, eorumque petitionem, omnia fieri
velle. Post cujus recitationem, praedicti mox consurgentes
episcopi, epistolae sententiam penitus confutarunt
ac calumniarum injectorem hominem perditissimum
adclamarunt. Quibus cum contraire non
posset, quibusdam maledictis eos adortus, publice
de perfidia criminabatur.
79.
#Calumniatoris episcoporum reprobatio@#.--Tunc
a domno Manino decernitur, ut recitentur
capitula de calumniatoribus prolata. Quibus mox
lectis, cum calumniator reniti non posset, episcoporum
inditio diaconatus quo fungebatur officio privatur,
et a conspectu sinodi contumeliose reprobatus,
exire compellitur. Artoldo vero pontificatus dignitatem
secundum canonum instituta, patrumque decreta,
sinodus habendam decernit, atque corroborat,
eo quod nullius concilii rationibus interesse refugerit.
Atque haec prima consessionis die constituta sunt.
80.
Secunda vero die, post recitatas sacrae auctoritatis
lectiones, et domni Rotberti allocutionem, a
venerabili Marino constituitur, ut quoniam juxta
sacrae legis sententiam, pontificalis dignitas Artoldo
restituta est, in ipsius pervasorem sinodalis proferatur
censura. Recitantur itaque decreta canonum,
et sanctorum instituta patrum, Innocentii, Alexandri,
Simmachi, Sixti, Celestini, Zozimi, Leonis, Bonefacii,
aliorumque sanctae Dei aecclesiae doctorum
illustrium. Quorum decretis, unanimiter anathematizant,
atque ab totius aecclesiae communione
sequestrant, Hugonem Remensis aecclesiae pervasorem,
donec resipiscentem peniteat
| null |
a5ea9405-b304-40bd-aef8-c3a14cb85ce6
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
, ac pro facinore
offensis satisfaciat.
81.
Cf. #Legg.@# II. 24. l. 55.--Reliquis autem diebus
decretum est de incestis et illicitis presbiterorum
conjugiis, de presbiteris quoque eukaristiam
indigne tractantibus, de aecclesiis etiam a laicis indebite
usurpatis; aliaque nonnulla ibi prolata fuere,
quae diligentissime investigata, atque utiliter diffinita
sunt; sicque sinodus soluta est. Indicitur vero
post dies 30 iterum habenda Lauduni in basilica
sancti Vincentii martiris, ut ibi exeratur anathema
in Hugonem tirannum.
82.
#Anathema episcoporum iu ducem ejusque
fautores.@# --Quibus diligenter ac canonice peractis,
Ludovicus rex ab Ottone rege militum copias
duce Chonrado, contra Hugonem tirannum accipit.
Quae dum per dies 40 colligerentur, episcopi supradicti
tricesima die post peractam sinodum in basilica
sancti Vincentii martiris apud Laudunum sub rege
Ludovico collecti sunt. Et iterum praesidente
praedicto Marino, post sacrae Scripturae paginas,
quae ibi recitatae et multa consideratione discussae
sunt, Hugonem tirannum anathemate damnant, et a
sancta aecclesia pellunt, nisi resipiscens domino suo
satisfaciat, aut Romam pro sui absolutione apud
domnum papam ratiocinaturus petat. In qua etiam
sinodo, agitur de episcopis qui cum duce evocati
fuere, et distulerunt venire, de iis etiam qui consecrationi
Hugonis episcopi jam abdicati illicite interfuerunt,
vel qui ab ipso pulso, vel post abdicato,
contra fas videbantur promoti. Damnantur itaque
duo pseudoepiscopi ab Hugone ordinati, Tetbaldus
scilicet et Ivo, quorum prior a pulso sacratus est
Ambianensium episcopus, alter vero ab abdicato
Silletensium. Damnatus et Adelelmus Laudunensis
aecclesiae diaconus, a Rodulfo suo episcopo insimulatus,
eo quod Tetbaldum excommunicatum in
aeclesiam temerarius introduxerit. Hi enim in anteriore
sinodo cum duce jam evocati, satisfacere
contempnebant. Vocatur vero Hildegarius Belvacensium
episcopus, domni Marini et episcoporum legatione,
ut aut ad eos veniat, aut sedem apostolicam
pro suo facinore ratiocinaturus petat, eo quod
interfuerit ordinationi supra jam dictorum pseudoepiscoporum.
Vocatur et Heribertus, Heriberti
tiranni filius, ob mala quae aecclesiis vel episcopis
immaniter inferebat. Wido vero Suessionicus episcopus,
cum a plurimis laceraretur, eo quod ipse
Hugonem episcopum sacrasset, in sinodo reum sese
confitens, et multa penitentia reatum deplorans, intercedentibus
apud sinodum Artoldo atque Rotberto
archiepiscopis, absolvi ab eis obtinuit. Wicfridus
quoque Morinensis episcopus, qui criminabatur
interfuisse, immunis a crimine reperitur. Affuit
vero Transmari Noviomensis episcopi legatus, Silvester
presbiter, episcopum suum tanta vi febrium
detentum asserens, ut ad sinodum venire nequiverit,
quod etiam in conspectu sinodi testibus approbavit.
Post haec episcopi in sua referuntur. Domnus vero
Marinus, ab Ottone rege per legatos rogatus, in
partes Germaniae secedit, ibique aecclesiam Vuldensis
monasterii dedicat, et hieme exacta, Romam
redit. His expletis, Rodulfus Laudunensis episcopus,
ultimo corporis dolore confectus, hac vita decedit.
Succedit ei vero frater regis ex concubina Rorico,
omni rerum scientia inclitus.
83.
#Rex cohortes Mosomum mittit et capit.@# --Interea
exercitu ex omni Belgica duce Conrado apud
regem collecto, tres cohortes rege jubente Mosomum
mittuntur. Compererat etenim Hugonem abdicatum
ibidem reclusum, multaque rei militaris inopia eum
haberi. Cohortes ergo oppidum in ipso crepusculo
aggressae, repentina oppugnatione circumquaque
infestant. Instant quoque magnanimiter capere. Et
quia revera milites paucissimos, armaque vix aliqua
sciebant, indesinenter vires exerunt, armisque adurgent.
At aliis fatigatis, alii intacti succedunt. Sicque
sine intermissione paucissimos, numerosi atterunt.
Oppidani vero assidua expugnatione attriti, die
altera jam sole occiduo omnes cum domino ad deditionem
coguntur. In quo tumultu, quo genere fugae
nescitur, Hugo abdicatus evadit. De militibus vero
qui potiores videbantur, capiuntur, ac oppido aliis
deputatis, regi deducuntur.
84.
#Rex Montem acutum capit.@# --Rex vero castrum
quod dicitur Mons-acutus, quod etiam est
Lauduno contiguum, cum exercitu oppugnabat. Et
quia non satis adhuc murorum firmamento claudebatur,
nec multitudo militum sufficiens commode ibi
cohabitare poterat, urgenti obsidioni diutius resistere
oppidani non patiuntur. Victi ergo cedunt, ac resistere
quiescunt. Oppido itaque capto, rex suos deputat,
et sic exercitum Lauduno inducit; obsidionem
per loca commoda disponit, viresque admodum confert.
Saepissime eminus decertatum est. Comminus
etiam dimicatum novies. Nullo vero prosperioris
fortunae successu, regius impetus eo tempore enituit.
Imminebat etenim hiemis intemperies
| null |
ddbcfe61-8d5d-458f-9504-d6a88a00b224
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
, unde et bellicae
machinae in articulo temporis fabricari non poterant,
sine quibus tanti montis eminentia expugnari
non potest. Regis itaque jussu exercitus redit,
hieme transacta rediturus. Rex vero Remis sese
privatum recepit.
85.
Hugo autem dux, episcoporum anathema vilipendens,
ac regi subdi contempnens, cum multis
Nortmannorum copiis regiam urbem Suessonicam
aggreditur, multaque obsidione premit. Alios itaque
adortus gladio enecat, alios vero nube sagittarum ac
balistarum loetaliter sauciat. Injectisque jaculo ignibus,
domum matris aecclesiae succendit. Claustrumque
canonicorum ac partem civitatis majorem, ignibus
solo tenus combussit. Quam cum capere non
posset, in pagum Remensem ubi rex tunc privatus
morabatur, iter truculentus reflectit. Cujus adventum
ii qui ruri degebant audientes, in aecclesias
sanctorum cum suis rebus confugiunt. At tirannus
pauperum turbis inmisericors, eorum plus quam 560
intra aecclesias succendisse traditur. Et sic ad sua
refertur.
86.
Rex vero Ludovicus Gerbergam reginam ad
Ottonem fratrem suum dirigit, ut sibi copias acceleret.
Proficiscitur itaque imminente sollempnitate
pascali, et Aquisgrani palatio sanctum pascha cum
fratre Ottone celebrat. Conveniunt ex Germania
principes nonnulli. Adsunt ex Belgica universi. Nec
desunt legati Grecorum, Italorum, Anglorum, atque
aliorum plurimae legationes populorum. Regina ergo
cum fratre consilio habito, et accepta ab eo auxilii
pollicitatione, secura ad regem Ludovicum redit.
87.
Ludovicus vero in tirannum iratus, nimio
animi fervore Ottonis auxilium praevenire meditabatur.
Arbitrabatur etenim, quoniam in longa exercitus
exspectatione, injuria inulta videretur. Confert
itaque cum patre meo consilium, eo quod ejus
esset miles, consiliis commodus, facundia simul et
audatia plurimus. Unde et rex admodum ei consuescebat,
et apud eum sepissime consultabat. Dictabat
ergo pater meus apud regem et paucos qui
intererant, ordinem capiendi Laudunum ita. Primum
sese observaturum oportunitatem aiebat, et an loci
habitudo id ferret, an etiam cives in observatione
urbis cautissimi haberentur, diligentissime exploraturum
sese memorabat. Deinde dicebat efficaciter se
adeo ordinaturum omnia, et sic ad effectum utiliter
reducturum, ut nulli post sese quicquam negotio
inperfecto supplendum relinqueretur.
88.
Rege ergo per dies aliquot Remis demorante,
Rodulfus--sic enim pater meus dicebatur--commoditatem
patrandi negotii per suos explorabat.
Missisque exploratoribus, comperit agasones civium
per dies singulas exire ab urbe tempore vespertino
quinquagenos aut sexagenos, et farraginis fasciculos
equis in urbem deferre, capitibus ob solis ardorem
obvolutis. Idque cotidie, et tempore eodem.
Quod cum ab observatoribus patri meo relatum
fuisset, simili eos exercitio posse falli advertit.
Refert ergo sese ad regem, et sic apud eum praesentibus
paucissimis concepta effundit:
89.
« Magnum quidem, inquiens, o rex videretur,
si hoc negotium solummodo armis viribusque esset
attemptandum. Sed quia per astutiam ejus principium
utilitas aggredi suadet, prout mihi videtur,
cohortes aliquot secus montem in abditis ponendae
sunt. Exspectandum etiam qua tempestate equos
educant agasones herbatum potatumque. Qui cum in
suo tempore egressi fuerint, et ab observatoribus
eorum egressus et numerus nobis referetur, mox ad
eorum numerum lectissimi juvenes eodem scemate,
eodemque numero capitibus ut ipsi pilleatis farraginem
in equis ad portam deferant, unde paulo
ante agasones exierant, acsi ipsi agasones redeant.
Qui cum altitudine fasciculorum aspectum protegere
possint, facili ingressu urbem penetrabunt. Et ne
quid impossibile a me dictum suspiceris, eorum ducem
me in hoc certamine offero. Animo tantum sint
constanti. Successus vero Deo volente prosperabitur.
Si ergo tempestivius cives insidias advertant,
bellumque nobis paucioribus inferant, fixum nobis
animo sit, aut portae ingressum tantum tueri, donec
tubae clangore excitatae cohortes nobis subveniant,
aut multa constantia in loco quem quisque possidebit,
magnanimiter emori. »
90.
Hujusmodi rerum dispositio omnibus apta
videtur. Observatores itaque directi, agasonum consuetudinem,
eorumque habitum, tempus quoque et
numerum promtissime referunt. Ad eorum quoque
relatum cohortes in abditis secus montem dispositae
sunt. Pro numero etiam agasonum milites cum patre
meo jurati ad peragendum rei negotium diriguntur.
Agasones itaque numero 60 sumptis armis
more solito per montis devexa capitibus pilleatis,
ad farraginem descendunt. Et circa carices colligendos
occupati, moram regrediendi aliquantisper
faciunt. At pater meus et ii qui jurati cum eo erant,
vehementi animo succedunt; factoque agmine pilleatis
capitibus more agasonum cum fasciculis farraginis
tempestivius reditum accelerant, magnitudine
fasciculorum vultus
| null |
5c7c2b0a-e7e0-4dfb-9305-b3f9a8e1888a
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
penitus abdentes. Quibus
advenientibus porta patefacta est. Et indivisi urbem
penetrant. Fasciculos itaque abiciunt, et gladios
educunt. Tubis personant, magnisque clamoribus
urbem conturbant. Urbani ergo insidias comperientes,
cum armis in hostes feruntur. Instant omnes,
et validissime plurimi paucos adurgent. At regii milites,
a leva quidem turri, a dextra vero domibus, a
tergo autem muro urbis protegebantur, omnem vim
belli ante habentes; unde et tutius congrediebantur.
Nec ulterius in hostes audebant progredi, ne adversarii
a tergo portam pervasam repeterent, et ne sic
facti hostium medii, interirent. Instat itaque quisque
in loco quem possidet. Et jam nimium omnes
sauciati pene deficiebant, cum regiae cohortes tubis
excitatae, ab abditis erumpunt, multoque impetu jam
prope victis subveniunt, portamque defensam ingrediuntur,
atque urbanos immani caede adoriuntur.
Qui mox a cohortibus victi ac comprehensi sunt,
praeter paucos qui in turris praesidium sese receperunt.
91.
Ludovicus ergo rex urbe potitus, cum nulla
expugnatione turrim evincere posset, ab urbe eam
secludit, obducto intrinsecus muro. Quod factum dux
comperiens, cum exercitu accelerat. At nihil virium
exerere valens, non sine merore ad sua redit. Illud
tantum fecisse fertur, quod arci copias demiserit.
92.
Aderat tempus quo rex copias ab Ottone rege
praestolabatur. Adest ergo Chonradus dux cum exercitu
ex tota Belgica, ab Ottone rege missus. Ludovicus
vero rex cum exercitu de Belgica ducis terram
ingreditur. Primum vero urbem Silletum adit.
Ibi autem primum certamen habere volens, impedimenta
quaeque ab urbe amovet. Succendit itaque
suburbium, circumquaque, ac quidquid extrinsecus
exstare videbatur, in planiciem redigit. Obsidionem
deputat, urbemque circumdat. Gravi congressu utrimque
dimicatum est. Utrimque quam plurimi sauciantur.
Belgae vero quia ab urbanis nimium arcobalistis
impetebantur, resistere quiescunt. Nihil enim
contra nisi tantum scutorum testudine utebantur.
Unde et regio jussu, ab ea urbe discedunt, non solum
ob arcobalistarum impetum, verum etiam ob
turrium plurimarum firmamentum.
93.
Aliorsum itaque iter retorquent, et usque ad
fluvium Sequanam, quidquid ducis visum est per
40 miliaria immanissime insectati sunt. Sed cum
fluvius equitatum regium ulterius prohiberet, rex
gratias exercitui reddit, et secum usque quo a se
dividerentur reducit. Dux autem e vestigio exercitum
collectum in pagum Suessonicum deducit.
94.
Ubi cum in regem conaretur, intervenientibus
episcopis Widone Autisidorense et Ansegiso Trecasino,
jurejurando utrimque accepto sub pace sequestra
usque in pascha ratio eorum dilata est. Quae
omnia Julio mense gesta sunt.
95.
Quo etiam tempore, sinodus Romae habita
est in basilica sancti Petri apostoli, praesidente
domno Agapito papa. In qua etiam ipse domnus
papa, concilium anteriore anno apud Angleheim
habitum, coram episcopis Italiae roboravit, et ab
eis roborari constituit. Hugonem quoque Galliarum
ducem, in supradicta sinodo dampnatum, ipse etiam
condempnat, donec regi suo satisfaciat, aut Romam
veniat inde ratiocinaturus. Moxque anathema descriptum
et a sinodo roboratum, episcopis Galliarum
destinatur.
96.
(950.) Episcopi itaque Galliarum anathemate
moti, apud ducem colliguntur, et inde gravissime
conqueruntur. Ex decretis patrum, sacrisque canonibus
duci demonstrantes, neminem stare pertinaciter
adversus dominum suum debere, nec temere
in eum quicquam moliri. Illud etiam promptissime
monstrant, secundum apostolum regem honorificandum,
et non solum regem verum omnem potestatem
majorem subjectis dominari debere asserunt. Preter
haec quoque perniciosissimum esse, apostolicum
anathema pertinaciter vilipendere, cum id sit gladius
qui penetrat corpus usque ad animam, et sic
mortificatos a regno beatorum spirituum repellat.
Sibi etiam periculo esse memorant, si id quod animabus
periculum ingerit, neglegentes non innotescant.
97.
Talibus dux persuasus, regi humiliter reconciliari
deposcit, eique satisfacturum sese pollicetur
Hujus concordiae et pacis, ordinatores fuere, Chonradus
dux et Hugo, cognomento Niger, Adalbero
quoque atque Fulbertus episcopi. Et die constituta
rex et dux conveniunt. Ac secus fluvium Matronam
conlocuti, principibus praedictis internuntiis, in
summam concordiam benignissime redierunt. Et
quanto vehementius ante in sese grassati fuere,
tanto amplius exinde amicitia se coluere. Hugo itaque
dux per manus et sacramentum regis efficitur,
ac turrim Laudunicam suis evacuatam, regi reddit;
multam abinde fidem se servaturum pollicens.
98.
(951.) Jussus ergo ab rege, in Aquitaniam exercitum
regi parat.
| null |
30582ca1-475d-4ffb-8835-317babdc6d75
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
Quo in brevi collecto, causis rerum
exigentibus ad interiores Burgundiae partes rex secum
exercitum dirigit. Cum ergo in agro Matisconensium
castra figeret, occurit ei Karolus Constantinus,
Viennae civitatis princeps, ejusque efficitur,
fidem jurejurando pactus. Hic ex regio quidem genere
natus erat, sed concubinali stemmate usque ad
tritavum sordebat, vir grandevus, et multis bellorum
casibus saepissime attritus, et qui in superioribus
piratarum tumultibus felici congressu insignis multoties
enituit. Affuit etiam Stephanus Arvernorum
praesul, ac regi sese commisit. Necnon et a Wilelmo
Aquitanorum principe legati industrii affuere, pro
suo principe ex fide habenda sacramenta daturi.
Quibus postquam jussa regalia data sunt, rex in
urbem Vesontium quae est metropolis Genaunorum,
cui etiam in Alpibus sitae Aldis Dubis praeterfluit,
cum duce exercitum deducit. Atque ibi Letoldus
ejusdem urbis princeps, ad ejus militiam sacramento
transit.
99.
Quibus feliciter atque utiliter habitis, cum
autumno maturante, elementorum immutatio fieret,
rex colerico vexatus, in acutam febrem decidit.
Cum ergo aegritudine pressus, militaria curare non
posset, dux ab eo jussus exercitum reducit. Letoldus
vero princeps, in ipsa regis aegritudine fidelissime
atque humanissime regi famulatur. At die cretica
post febris initium, impariter veniente, firmiter
et inrecidive convaluit. Transactisque diebus 30
post corporis reparationem, cum Letoldo principe in
Franciam redit.
100.
Et cum jam Burgundiae extrema attingeret,
viatorum relatu comperit, quosdam qui latrociniis
et discursionibus provinciam infestabant, Angelbertum
scilicet et Gozbertum, munitionem quae dicebatur
Briona exstruxisse, quo etiam post flagitiosa
exercitia sese recipiebant. Hanc igitur rex aggressus,
obsidione circumdat; pugnaque continua ac fame
atterit; et tandem capit, solotenusque diruit. Latrunculos
vero petente Letoldo sub sacramento abire
permittit.
101.
Inter haec cum rex in partibus Burgundiae
adhuc detineretur, Aethgiva mater ejus regina eo
ignorante Heriberto comiti nupsit, et relicta urbe
Lauduno ab eo deducta est. Quod rex vehementer
indignans, redire maturat, et cum Gerberga, regina
uxore Laudunum ingreditur. Et a matre auferens
praedia et aedes regias, uxori delegat.
102.
Interea Gerberga regina, Lauduni geminos
enixa est. Quorum alter Karolus, alter Heinricus
vocatus est. At Heinricus mox post sacri baptismatis
perceptionem, in albis decedit. Karolus autem cum
naturali virium robore educatur.
103.
Ludovicus vero rex, Remos rediens, cum fluvio
Axonae propinquaret, per campestria lupum
praeire conspicit. Quem equo emisso insecutus, per
devia exagitat. Ad omnes ferae declinationes equum
impatiens obvertebat. Nec quiescere paciebatur,
donec equestri certamine fugientem evinceret. Equus
ergo per invia coactus, cespite offendit atque prolabitur.
Rex vero gravissime attritus casu, et a suis
exceptus, cum multo omnium merore, Remos
deportatur. Infestis itaque doloribus toto corpore
vexabatur. Et post diutinam valetudinem corruptis
interius visceribus ob humorum superfluitatem, elefanciasi
peste, toto miserabiliter corpore perfunditur.
Qua diutius confectus, anno regni sui 18 a natu
autem 36 diem vitae clausit extremum, sepultusque
est in coenobio monachorum sancti Remigii, quod
distat fere miliario uno ab urbe, cum multis omnium
lamentis.
LIBER TERTIUS.
1.
Peractis autem exequiis, Gerberga regina, legatos
dirigit fratribus suis, Ottoni regi, ac Brunoni
ex praesule duci; necnon et Hugoni Galliarum duci,
petens per eos, Lotharium filium suum in regnum
patri defuncto succedere. Adveniunt itaque ab Ottone
rege omnes ex Belgica duce Brunone principes,
sed et ex Germania aliqui. Adest etiam Hugo Galliarum
dux. Conveniunt quoque Burgundiae et Aquitaniae
simulque et Gothiae principes. Episcopi etiam
e diversis regionum urbibus conveniunt. Atque hi
omnes in urbem Remorum apud Gerbergam reginam
pari voto collecti sunt. Omnium fit consensus;
omnibus animo inest, Lotharium patri defuncto succedere.
2.
Universorum itaque consensu, a domno Artoldo
Remorum metropolitano, favente Brunone
ejus avunculo, principibusque diversarum gentium
laudantibus, Lotharius duodennis, rex creatur in
basilica sancti Remigii, ubi pater suus tumulatus
cum aliis regibus sepultis quiescebat. Creatusque
rex, a matre Gerberga simulque et principibus Laudunum,
ubi ex antiquo regia esse sedes dinoscitur,
magna rerum ambitione inclitus deducitur. Dux
continue ei individuus assidet; et ad multam regis
benivolentiam animum intendens, postquam principes
in sua discessere, privatis cum rege colloquiis
coutebatur. Et ut suae fidelitatis virtutem penitus demonstraret,
regem ejusque matrem suas urbes
| null |
acd40a5e-903c-47a1-a170-082be20d6a4d
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
et
oppida in tota Neustria visere petit, obtinetque.
3.
Deducitur ergo a duce rex cum matre regina
per Neustriam, ac ab eo decentissime excipitur
Parisii, Aurelianis, Carnoti, Turonis, Bleso, aliisque
quam plurimis Neustriae urbibus oppidisque.
Inde quoque cum exercitu in Aquitaniam feruntur.
Et praemissis legatis, cum Wilelmus princeps occurrere
nollet, Pictavim adoriuntur, principem ibi esse
rati. Cum ergo exercitus vehementissime urbem attereret,
et diutissime pugnam urbanis inferret, a
quibusdam regiis castrum sanctae Radegundis urbi
contiguum, clandestina irreptione captum atque succensum
est. Comperto vero principem non adesse,
tandem post duorum mensium dies, victus indigentia
exercitu fatigato, ab obsidione disceditur.
4.
Wilelmus vero Arverniae fines perlustrans quae
est Aquitaniae pars, ab oppidis milites educebat, ad
pugnam exercitum colligens. Collectoque in regem
fertur. Quo rex comperto, duce favente exercitum
in hostem reducit. Signisque infestis congreditur.
Acerrime dimicatum est, nonnullis utrimque fusis.
Sed regio equitatu praevalente, Aquitanos fuga
exagitat. Regiae vero acies promtissime insecuntur.
In qua fuga nonnulli Aquitanorum interfecti, plurimi
autem capti fuerunt. Wilelmus vero devia secutus,
cum duobus vix per abrupta profugit.
5.
Rex ergo prospero belli successu insignis,
acies iterum Pictavis inferri jubet. Arbitrabatur
etenim, urbem tunc facillime capi posse, cum
exercitus recentis belli animositate adhuc ferveat,
et urbani multo detineantur metu, ob principis sui
fugam, ejusque militum infelicem eventum. Dux
itaque regis magnanimitatem multo favore excipiens,
exercitum licet fatigatum, et tamen sua benignitate
captum, urbi reducit. Urbani vero belli casu exanimes,
vitam deposcunt, et pro urbis illesione
supplicant. Cum autem exercitus urbem vi vellet irrumpere,
et spolia asportare, dux habita apud eos
dissuasione, intactam rege jubente reliquit. Rex
autem ab urbanis obsides quot vult capit. Sicque
duce interveniente, urbs ab exercitu liberata est,
et sub pace sequestra obsidio solvitur. Prosperaque
rerum fortuna, rex cum duce et exercitu Laudunum
repetit. Dux vero Parisii receptus, in egritudinem
decidit, qua nimium affectus, vitae finem accepit
(956). Sepultusque est in basilica sancti Dionisii
martiris.
6.
Interea Ottone rege Bulizlao Sarmatarum regi
bellum inferente, Ragenerus quidam quem Otto rex
ob custodiam in Belgica dimiserat, multa quae illicita
erant praesumebat. Inter quae aedes regias et
praedia regalia Gerbergae reginae quae in Belgica
erant, tirannica temeritate pervadit. Regina vero
apud suos de repetendis praediis et aedibus regiis
privatim consultare non distulit.
7.
Inter quos cum pater meus hujus rei dispositioni
videretur idoneus, ab eo id summopere ordinandum
petebatur. Quod etiam ipse disponendum
suscipiens: « Sinite, inquit, per dies aliquot me
istud explorare. Et si quidem nostris viribus id par
fuerit, procul dubio per hoc temporis intervallum
contemplabimur. Ad alia interim vos ipsos conferte.
Illud tantum a vobis expediatur, ut si a Deo nobis
rei gerendae oportunitas conferatur, apud vos
nulla mora attemptandi opus habeatur. » Sic quoque
a sese soluti sunt.
8.
Pater meus itaque ad oppidum praedicti Rageneri
quod dicitur Mons castratiloci, ubi
etiam uxor ejus cum duobus filiis parvis morabatur,
quosdam suorum quos ipse in militaribus instruxerat
dirigit, qui loci habitudinem militumque numerum,
rerum etiam fortunam ac famulorum exitum,
vigilumque diligentiam, cautissime considerent.
Procedunt itaque duo tantum in habitu paupertino,
ac usque ad oppidi portam deveniunt. Exstruebantur
tunc muri per loca potioribus aedificiis. Unde et
lapidum caementique portitores, saepe per portam
egrediebantur, regrediebanturque praesente eorum
qui operi praesidebat. Adsunt exploratores, et
ad comportandum lapides offerunt sese. Deputantur
operi. Daturque eis clitellaria sporta. Comportant
itaque caementum ac lapides, ac nummos singulos,
singuli in dies accipiunt. Ante dominam etiam
cum latomis et caementariis bis cibati sunt, curiose
omnia contemplantes. Dominae etiam cubiculum,
ejusque natorum diverticulum, sed et famulorum
egressum et regressum, actionumque tempestatem,
ubi etiam oppidum insidiis magis pateat, multa
consideratione pernotant. Et diebus quatuor consumtis,
dies imminebat dominica. Sicque accepta
laboris mercede, ab opere soluti sunt. Redeunt
igitur omnibus exploratis, ac patri meo talia referunt.
9.
Ille in multa spe omnia ponens, regina conscia,
cum duabus cohortibus oppidum adit, ac ducentibus
iis quos praemiserat, per locum competentem
nocturnus ingreditur. Portas
| null |
f70c4b6e-9a25-4307-9b1d-b3a52f56f852
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
et exitus omnes
pervadit, ac custodes, ne quis effugiat, deputat.
Ipse ad cubiculum dominae, ferventissimus tendit.
Eumque ingressus, matrem cum duobus natis comprehendit.
Alii vero ornamentis asportandis insistebant.
Comprehendit et milites, oppidumque succendit.
Quo combusto, cum domina et natis, militibusque
comprehensis, ad reginam Gerbergam reversus
est.
10.
Quod Ragenerus comperiens, tanta necessitate
ductus, Brunonem fratrem reginae postulat, ut
mature colloquium quo jubeat regina constituatur,
ubi ipse uxorem et natos recipiat, et regina aedes
et praedia resumat. Quod etiam statuto tempore factum
est. Nam habitis utrimque rationibus, regina
a tiranno praedia recepit, et ipse uxorem et natos,
militesque reduxit.
11.
(959.) His ita gestis, Rotbertus Trecarum princeps,
Heriberti tiranni filius, Hugonis vero abdicati
frater, Lothario regi injuriam hac arte molitus est.
Castrum regium quod Divion dicitur, secus Oscaram
torrentem conditum, multa cupiditate sitiebat,
eo quod per eum si id habere posset, optimam Burgundiae
partem ad suum jus transire posse arbitrabatur.
Illum itaque qui castro praeesse videbatur, de
transfugio ad sese per legatos alloquitur, plurima
spondens, et majora sub jurejurando pollicens.
Apud regem quoque multam rerum inopiam asserens,
apud sese vero sufficientes opes, oppida nonnulla,
aliaque desiderabilium insignia vehementissime
protestans. Tunc juvenis rerum cupidine captus,
pro transfugio mercedem quaerit. At illi mercedis
nomen edicunt. Ille vero ex promissis jusjurandum
postulat, capitque. Et tempore congruo,
tirannum cum multa militum manu, intra oppidum
excipit, ac sese ei commitens, fidem pro militia
accommodat. Pervaso autem oppido, regii milites
contumeliose pelluntur. Deputantur vero ibi milites
tiranni.
12.
(960.) Perlata sunt haec ad regem. Rex vero
Brunoni avunculo legatos dirigit, copias ab eo postulans.
Nec moratur Bruno, et cum duobus milibus
armatorum ex Belgica, terram tiranni occupat, urbemque
Trecasinam obsidione circumdat. Rex vero
cum matre, erepto castro exercitum inducit. Cum
ergo duplici exercitu tirannus urgeretur, caedit, et
ab rege indulgentiam petit. Coactusque obsides et
sacramenta dat; et insuper oppidi proditorem victus
tradit. Qui mox prolata ab rege sententia, ante
oppidi portam, coram patre decollatur.
13.
(961.) Rex vero oppido potitus, cum matre
Laudunum redit. Huc ex diversis regionibus ad regem
principes confluunt. Adsunt quoque ducis defuncti
filii duo, Hugo et Otto, qui etiam regi fidelem
militiam per jusjurandum coram omnibus
spondent. Quorum benignitati rex non imparem
liberalitatem demonstrans, Hugonem pro patre ducem
facit, et insuper terram Pictavorum ejus principatui
adjicit; Ottonem vero Burgundia donat.
14.
In qua rerum distributione cum domnus ac
reverendus Artoldus metropolitanus admodum in
die laborasset, et prae solis fervore toto corpore
sudasset, cum vestem abjiceret, per poros calore
apertos, frigus autumnale irrepsit. Natoque ex
interno frigdore epatis morbo, nimiis doloribus
confectus, pridie Kalend. Octobr. a suo praesulatu
annis 20 diem vitae clausit extremum.
15.
(962.) Cujus peractis exsequiis, Hugo nuperrime
dux Francorum ab rege factus, regem suppliciter
adit, petitque pontificalem dignitatem ei
restitui, eo quod ipse ante Artoldum ipsam adeptus
fuerit, et non suo facinore sed Rodulfi regis invidia,
Artoldum ei superductum memorat. Persistebat itaque
ut redderetur. Et statim decreto regio, sinodus
episcoporum post dies 40 habenda indicitur.
16.
Colligitur ergo consummatis diebus in pago
Meldensi secus fluvium Matronam, in vico qui vocatur . . . ,
ex Remensi ac Senonensi provinciis, sinodus
13 episcoporum praeside Senonense pontifice.
Inter quos etiam fautores aliqui pro parte Hugonis
videbantur, et maxime illi qui duci consuescebant,
utpote Aurelianensis, et Parisiacus, Silletensis, quoque.
Atque hi publice consultabant. Renitentibus
autem Roricone Laudunensi, et Gubuino Catalaunico
episcopis, et vehementissime asserentibus,
quod a multitudine episcoporum excommunicatus,
a minore eorum numero absolvi non posset, relinquitur
ratio differenda, usque ad interrogationem
papae Romani.
17.
Nec multo post, et legatio dirigitur in Gallias
a domno Johanne papa, qui jam succedebat Octoviano,
domni Agapiti successori; asserens praedictum
Hugonem abdicatum, tam sinodo Romana,
quam Papiae nuperrime habita, ab episcopis Italiae
anathematizatum, nisi ab iis quae illicite repetebat
quiesceret. Qua legatione omnibus intimata, quaerimoniae
ratio pessumdata est
| null |
92e4c779-4f3c-4415-966f-731f122af7db
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
. Hugo itaque a fratre
suo Rotberto receptus, nimia anxietate intra dies
paucissimos Meldi defunctus est.
18.
Bruno itaque metropolitanus et dux, cuidam
ex collegio canonicorum Mettensium nomine Odelrico
apud regem praesulatum quaerebat. Quod cum
obtinuisset, coram adesse facit. Qui vir memorabilis,
cum esset divitiis et nobilitate, litterarumque
scientia adeo clarus, an rege largiente episcopatum
suscipere audeat sciscitatur. Etenim tunc expetebatur
a quodam illustri, cui a duce auxilium ferebatur.
At ille utpote vir magnanimus, si rex largiatur,
sese contra omnes et suscepturum et defensurum
respondit. Quod etiam multam sibi ducis invidiam
comparavit.
19.
Ordinatur itaque in basilica sancti Remigii ab
episcopis Remensis metropolis diocesaneis, Widone
scilicet Suessonico, Roricone Laudunensi, Gibuino
Catalaunico, Hadulfo Noviomensi, atque Wicfrido
Virdunensi (963). Factusque praesul, mox tirannos
qui suae aecclesiae res pervaserant, ut ad satisfaciendum
redeant, jure aecclesiastico advocat. Atque inde
per tres dierum quadragenas concessit esse consulendum.
20.
(964.) Evoluto vero tempore, Tetbaldum Turonicum
cum aliis rerum aecclesiasticarum pervasoribus
anathemate damnat. Post non multos autem
dies penitentia ducti, ad praesulem satisfacturi redeunt,
atque res pervasas legaliter reddunt (965).
Recipit itaque domnus praesul ab Heriberto quidem
Sparnacum vicum populosum ac opulentum, ab Tetbaldo
vero castrum Codiciacum, eosque a vinculo
anathematis absolvit. Et Tetbaldi quidem filio, qui
sese sibi commiserat, militaturum, castrum sub conditione
servandae fidelitatis concedit.
21.
Quo etiam tempore Arnulfus Morinorum
princeps, hac vita decessit. Cujus terram Lotharius,
rex ingressus, filio defuncti liberaliter reddit, eumque
cum militibus jure sacramentorum sibi annectit
.
22.
(969.) Huic quoque regalis nobilitatis vir
Adalbero, ex Mettensium similiter collegio, strenue
ac feliciter successit. Qui quanto suis profuerit, et
quanta ab aemulis plus justo passus sit, opere sequenti
declarabitur. Hic in initio post sui promotionem,
structuris aecclesiae suae plurimum studuit. Fornices
enim qui ab aecclesiae introitu per quartam pene totius
basilicae partem, eminenti structura distendebantur,
penitus diruit. Unde et ampliore receptaculo,
et digniore scemate, tota aecclesia decorata est.
Corpus quoque sancti Kalisti papae et martiris, debito
honore in ipso aecclesiae ingressu, loco scilicet
editiore collocavit; ibique altare dedicans, oratorium
fundendis Deo precibus commodissimum aptavit.
Altare praecipuum crucibus aureis insigniens,
cancellis utrimque radientibus obvelavit.
23.
Preter haec etiam altare gestatorium non viliori
opere effinxit. Super quod sacerdote apud
Deum agente, aderant quatuor evangelistarum expressae
auro et argento imagines, singulae in singulis
angulis stantes. Quarum uniuscujusque alae extensae,
duo latera altaris ad medium obvelabant. Facies
vero agno immaculato conversas intendebant. In quo
etiam ferculum Salomonis imitari videbatur. Fecit
quoque candelabrum septifidum; in quo cum septem
ab uno surgerent, illud significare videbatur, quod ab
uno Spiritu septem gratiarum dona dividantur. Nec
minus et arcam opere eleganti decoravit; in qua
virgam et manna id est sanctorum reliquias operuit.
Coronas quoque non minima inpensa fabrefactas in
aecclesiae decus suspendit. Quam fenestris diversas
continentibus historias dilucidatam, campanis mugientibus
acsi tonantem dedit.
24.
Canonicos etiam qui in propriis hospiciis degentes,
tantum sua curabant, jure communicatis vivere
instruxit. Unde et claustrum monasterio addidit,
in quo die morantes, cohabitarent, necnon et
dormitorium, ubi noctu in silentio quiescerent, refectorium
quoque, ubi de communi considentes reficerentur.
Legesque ascripsit, ut orationis tempore
in ecclesia nihil nisi signo peterent, praeter quod
necessitatis afferret inpulsio. Cibum una taciturni
caperent; post prandium, in gratiarum actione laudes
Deo decantarent. Completorio vero expleto, silentium
usque laudes matutinas nullatenus violarent.
Jam horoscopo pulsante excitati, ad laudes persolvendas
sese praevenire contenderent. Ante horam
diei primam, libertas egrediendi a claustro, nemini
concessa erat, praeter hos qui curis eorum insistebant.
Et ne quis per ignorantiam quicquam faciendum relinqueret,
sancti Augustini instituta, Patrumque decreta
cotidie eis recitanda indixit.
25.
Monachorum quoque mores, quanta dilectione
et industria correxit, atque a seculi habitu distinxit,
sat dicere non est. Non solum enim religionis dignitate
eos insignes apparere studuit, verum etiam bonis
exterioribus augmentatos nullo modo minui prudens
adegit. Quos cum multo coleret amore, praecipua tamen
beati Remigii Francorum patroni monachos caritate
extollebat; unde et eorum res stabiliri in
posterum cupiens, Romam concessit
| null |
e4163bb1-0b59-4cd8-afed-75b1f206f1da
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
(971?). Et utpote
vir nobilis et strenuus, et fama celibis vitae omnibus
clarus, a beatae memoriae Johanne papa, cum
multa reverentia exceptus est. A quo etiam post mutua
colloquia jussus, in die natalitia Domini duodecim
praecedentibus episcopis missarum sollempnia
celebravit. In tanta ejus gratia habitus, ut ab eo rogaretur
petere, si quid optaret.
26.
#Quod metropolitanus Adalbero de rebus
sancti Remigii a papa Johanne privilegium@#
#fieri petiit@#
--Tunc vir memorabilis sic exorsus:
« Quoniam, inquit, pater sanctissime multa caritate
filium complexus ad te amplius attraxisti, quod tibi
onerosum sit petendum non arbitror. Novi enim,
quod diligens pater, interdum filio gravari gaudeat.
Sed illud petere me proposui, quod et tanto patri
onerosum non fiat, et petenti satis commodi comparet.
Est mihi in Galliis monachorum coenobium,
non longe ab urbe Remorum situm. Ubi etiam beati
Remigii Francorum patroni corpus sanctissimum
decentissime quiescit, cui etiam honor exhibetur
debitus. Cujus res in posterum stabiliri firmiter
quaerens, vestrae auctoritatis privilegio confirmari
inpraesentiarum deposco, terras videlicet cultas atque
incultas, silvas et pascua, vineas ac pemeria,
torrentes et stagna; castri quoque illorum munitatem,
villarumque liberalem intra et extra potestatem,
tandem etiam res omnes mobiles atque inmobiles
vestri apostolatus dignitas solidet atque confirmet.
Abbatiam quoque sancti Timothei martiris quae
nostri juris esse videtur, sub vestri praesentia, horumque
episcoporum testimonio eis concedo, ut inde
pauperibus administretur, et memoria nostri servis
Dei in coenobio habeatur. Haec igitur superioribus
addita in jus praedicti sancti transeat, atque illius
propria, vestra similiter auctoritate confirmetur. »
27.
Ad haec domnus papa: « Res, inquit, domni ac
patroni nostri Remigii, nostri apostolatus sententia
stabiliri tutasque in perpetuum fieri, quin etiam
de tuo quicquid placet addi, libentissime concedo.
Scripto etiam id roborari non solum mea, set et horum
qui adsunt episcoporum auctoritate constituo. »
Moxque scriptum iri jussit, coramque scriptum legi
praecepit.
28.
Cujus textus hujusmodi est: #Johannes servus
servorum Dei@#. . . . . . . . . . . .
29.
Quod in auribus omnium qui aderant perlectum,
sigilli sui nota insignivit, atque episcopis roborandum
porrexit. Quibus gestis, metropolitanus domni
papae atque episcoporum licentia digressus, Galliis
sese recepit, directoque itinere sancti praedicti
sepulchrum devotus petiit, eique in collegio monachorum
privilegium scriptum legavit. Monachi datum
excipientes, archivo servandum mandant, gratiasque
pro tanta liberalitate decenter impertiunt.
30.
#Quod Adalbero privilegium in sinodo ab
episcopis confirmari fecit@#.--His ita habitis,
post sex mensium tempus ad montem sanctae Mariae,
qui locus est Remorum diocesaneus, ab eodem
metropolitano sinodus episcoporum habita est.
Quibus considentibus, post quaedam sinodo utilia, atque
sanctae aecclesiae commoda, metropolitanus coram
sic concionatus ait: « Quoniam patres reverendi
gratia sancti Spiritus hic collecti sumus, et quae de
statu sanctae aecclesiae visa sunt utilia ordinavimus,
restat adhuc res mihi adeo placens, et nonnullis
nostrae aecclesiae filiis nunc et in posterum profutura;
quam etiam vestrae dignitati indicandam arbitror,
atque roborandam. Ante septem mensium dies, ut
vobis quoque notissimum est, in Italiam concessi,
Romamque deveni, ac domni et apostolici viri Johannis
colloquio simulque et benivolentia familiarissime
usus, ab eo petere si quid optarem monitus
sum. Ratusque petendum ut res domni ac patroni
nostri Remigii, suae auctoritatis privilegio contra
quoslibet tirannos stabiliret, et abbatiam sancti Timothei
martiris, a me datam illis uniret, id absque
refragatione obtinui. Scripsit ergo, ac coram episcopis
numero duodecim recitari jussit, eisque roborandum
porrexit. Quod et domni papae sigilli nota
insignitum, vobis quoque roborandum attuli, ut plurimorum
auctoritate subnixum, nullorum machinatione
quandoque valeat dissolvi. Unde et a vobis
idem roborari volo. » Sinodus dixit: #Roboretur.@# Prolatum
igitur a metropolitano, in concilio recitatum est
eisque porrectum, et ab eorum singulis manu imposita
roboratum. Quod etiam a monachis qui ibi aderant
exceptum, archivo monasterii relatum est.
31.
#Conquestio metropolitani de monachorum
religione@#, #rituumque correctione@#.--Inter
hec quoque et alia utilia quae ibi constituta
sunt, de monachorum religione a metropolitano
motu gravissimo conquestio habita est, eo quod ritus
a majoribus constituti, a quibusdam depravati et
immutati viderentur.
| null |
f79883ea-3a31-483b-9685-c409ae6e0c7a
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
Unde et sub episcoporum
praesentia ab eodem decretum est, ut diversorum
locorum abbates convenirent, et inde utiliter consulerent.
Hujusque habendae rationis tempus et locus
mox constituta sunt, et sic sinodus soluta est.
32.
#Quod abbas Rodulfus abbatum primas fuerit.@# --Interea
tempus advenit. Abbates quoque ex diverso
in unum collecti sunt. Quorum praecipuus et primas
constitutus est, vir divae memoriae Rodulfus, ex coenobio
sancti Remigii abbas. Quo praesidente et praelaturae
dignitatem tenente, alii circum dispositi
sunt. Metropolitanus vero, ex adverso in cliotedro
resedit. Qui primatis aliorumque patrum
hortatu concionatus, sic praelocutus est:
33.
#Praelocutio metropolitani in sinodo abbatum@#
.-- « Magnum est patres sanctissimi
bonos quosque convenire, si fructum virtutis quaerere
elaborent. Inde enim et bonorum utilitates, et
rerum honestas comparatur. Sicut econtra pernitiosum
si pravi confluant, ut illicita quaerant et expleant.
Unde et vos quos in Dei nomine collectos
arbitror, optima quaerere hortor, atque ex malivolentia
nihil moliri moneo. Amor secularis et odium,
apud vos locum nullum habeant, quibus enervatur
justitia, aequitas suffocatur. Vestri ordinis antiqua
religio, ab antiquitatis honestate ut fama est supra
modum aberravit. Dissidetis enim inter vos, in ipsa
regularis ordinis consuetudine, cum aliter alter, alter
aliter velit ac sentiat. Quapropter et sanctitati
vestrae hactenus multum derogatum est. Unde et
utile duxi, ut vobis hic gratia Dei in unum collectis,
suadeam idem velle, idem sentire, idem cooperari,
ut eadem voluntate, eodem sensu, eadem cooperatione,
et virtus neglecta repetatur, et pravitatis dedecus
vehementissime propulsetur. »
34.
#Responsio primatis et in pravos indignatio@#.--Ad
haec abbatum primas: « Quod hic,
inquit, a te promulgatum est pater sanctissime, alta
memoria condendum est, eo quod et corporum dignitatem,
et animarum salutem affectes. Constat enim
ad habitum virtutis neminem pervenisse, nisi quem
talis animus munivit, quo et appetenda peteret, et
vitanda refelleret. Unde et patet nos aliquid dedecoris
contraxisse, quod ab appetendis aliquanto
aberravimus. Quod etiam multa objurgatione reprehendendum
est, cum nec ignavia nos praecipitaverit,
nec inopia ad id impulerit. »
35.
#Item indignatio primatis in monachos@#.-- « Quae
enim vis impulit, ut monachus
intra claustra monasterii dominicis servitiis mancipandus,
compatrem habeat, et compater dicatur?
Et o quantum nostro ordini dissentiat considerate.
Si inquam compater est, ut a verisimili probabile
efferam, cum eo qui pater est ipse est pater. Si
vero pater est, filium vel filiam habere dubium non
est. Unde et scortator potius quam monachus dicendus
est. Sed quid de commatre? Quid in hoc nomine
a secularibus perpenditur, nisi turpitudinis
consentanea? Hoc licet verisimile dicens, secularibus
non praejudico, sed nostro ordini illicita reprehendo.
Quod quia ineptum videtur, vestra interminatione
inhibendum est. » His venerandus metropolitanus
subjungens: « Si, inquit, placet sinodo interdicetur. »
Sinodus dixit: « Interdicatur. » Metropolitani
itaque auctoritate, omnium consensu inhibitum est.
36.
#Secunda primatis objectio@#.--Rursusque
primas exorsus: « Adhuc, inquit, nostro ordini inimica
proferam. In quo quidam dinoscuntur, quibus
mos inolevit, ut soli a monasteriis egrediantur,
soli foris nullo sui operis teste maneant, et quod
pessimum est, absque fratrum benedictione et
exeant, et sine ea redeant. Unde non dubium est,
eos facilius posse falli, quos fratrum orantium benedictio
non munit. Inde est quod turpitudo vitae, morum
pravitas, proprietatis peculium, nobis a calumniantibus
intenduntur. Unde etiam necesse est, ut
his calumniis subdamur, cum repulsioni testes habere
non possimus. Hoc quoque vestra censura prohibeat. »
Sinodus dixit: « Prohibeatur. » Et memorabilis
metropolitanus: « Hoc quoque, inquit, nostra
auctoritate prohibemus. »
37.
#Tertia primatis indignatio.@# --His quoque
primas alia adjungens: « Quoniam, inquit, de
vitiis nostri ordinis dicere coepi, nihil relinquendum
putavi, ut his amotis, religio nostra acsi enubilata
reluceat. Sunt enim inquam nostri ordinis quidam,
quibus curae est pillea aurita capiti manifeste imponere,
pellesque peregrinas pilleo regulari praeponere,
pro abjectae vestis habitu, vestes lautissimas induere.
Nam tunicas magni emptas, plurimum cupiunt,
quas sic ab
| null |
b2379d4f-cbc5-4ade-a373-5bd84d823c6b
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
utroque latere stringunt, manicisque
et giris diffluentibus diffundunt, ut artatis
clunibus et protensis natibus potius meretriculis
quam monachis a tergo assimilentur. »
38.
#De superfluo vestitum colore.@# -- « Quid
vero de colore vestium? Unde tantum decepti
sunt, ut dignitatis merita coloribus comparent.
Nam nisi tunica nigro colore deceat, ea indui
nullo modo placet. Quod si etiam nigro albus laneficii
opere intermixtus sit, hic quoque talis vestem
abjectam facit. Fulvus quoque abjicitur. Nec minus
niger nativus, non sufficit, nisi etiam corticum inficiatur
sucis. Atque haec de vestibus. »
39.
#De calciamentorum superfluitate@#.-- « De
calciamentorum vero superfluitate quid referam?
Tantum enim in his insaniunt, ut commoditatem
sibi plurimam per ea auferant. Ea enim sic
arta induunt, ut cippati pene impediantur. In quibus
etiam rostra componunt; aures hinc inde erigunt;
et ne folleant magno opere elaborant. Ut luceant
quoque, famulis consciis indicunt. »
40.
#De linteis et operibus superfluis.@# -- « An
lintea operosa atque pellicea operimenta sileam?
Cum inquam a majoribus clementiae gratia
prolenis indui pellibus mediocribus concessum sit,
vitium superfluitatis irrepsit. Unde et nunc peregrinis
operimentis limbos bipalmos circumducunt, atque
pannis Noricis ea desuper duplicant. Linteis
vero pro stragulis minime uti concessum est; sed a
quibusdam minus religiosis, caeteris superfluis id
additum est. Quorum numerus cum ex locis diversis
plurimus esset, a pluritate malorum bonorum paucitati
id persuasum est. »
41.
#De femoralibus iniquis@#.-- « Sed
quid femoralia iniqua referam? Horum etenim tibiales
quater sesquipede patent, atque ex staminis
subtilitate etiam pudenda intuentibus non protegunt;
in quorum compositione id uni non sufficit, quo
duo contenti ad plenum esse valerent. Haec coram
hic relata, an prohiberi veliis, indicate. Caetera vero
nostris conciliis in privato corrigenda sunt. » Sinodus
dixit: « Et prohibeantur. »
42.
#Responsio metropolitani ad primatem@#.--Ad
haec quoque metropolitanus subjunxit: « Gravitatis
quidem vestrae fuit pauca dicendo pluribus parcere;
sed quoniam haec quae reprehensimus in vestro
ordine subjacent, alia nobis, alia vero privatis conciliis
corrigenda judicatis, idem sentio, idem laudo.
Unde etiam quae hic inhiberi vestra gravitas petit,
nostra auctoritas interdicit. Quae vobis silendo reservastis,
vestris relinquimus inmutanda juditiis. »
His quoque dictis, sinodus soluta est. Quo tempore,
monachorum religio admodum floruit, cum eorum
religionis peritissimus metropolitanus, hujus rei
hortator esset et suasor. Et ut nobilitati suae in omnibus
responderet, aecclesiae suae filios studiis
liberalibus instruere utiliter quaerebat.
43.
#Adventus Gerberti in Galliam@#.--Cui etiam
cum apud sese super hoc aliqua deliberaret, ab ipsa
Divinitate directus est Gerbertus, magni ingenii
ac miri eloquii vir, quo postmodum tota Gallia acsi
lucerna ardente, vibrabunda refulsit. Qui Aquitanus
genere, in coenobio sancti confessoris Geroldi
a puero altus, et grammatica edoctus est. In quo
utpote adolescens cum adhuc intentus moraretur,
Borrellum citerioris Hispaniae ducem orandi gratia
ad idem coenobium contigit devenisse. Qui a loci
abbate humanissime exceptus, post sermones quotlibet,
an in artibus perfecti in Hispaniis habeantur,
sciscitatur. Quod cum promptissime assereret,
ei mox ab abbate persuasum est, ut suorum aliquem
susciperet, secumque in artibus docendum duceret.
Dux itaque non abnuens, petenti liberaliter favit, ac
fratrum consensu Gerbertum assumptum duxit,
atque Hattoni episcopo instruendum commisitt
Apud quem etiam in mathesi plurimum et efficaciter
studuit. Sed cum Divinitatis Galliam jam caligantem
magno lumine relucere voluit, praedictis duci et
episcopo mentem dedit, ut Romam oraturi peterent.
Paratisque necessariis, iter carpunt, ac adolescentem
commissum secum deducunt. Inde Urbem ingressi,
post praeces ante sanctos apostolos effusas,
beate recordationis papam. . . . adeunt, ac
sese ei indicant, quodque visum est de suo jocundissime
impertiunt.
44.
#Quod Atto Romae moratus decessit@#.--Nec
latuit papam adolescentis industria, simulque
et discendi voluntas. Et quia musica et astronomia
in Italia tunc penitus ignorabantur, mox papa Ottoni
regi Germaniae et Italiae per legatum indicavit, illuc
hujusmodi advenisse juvenem, qui mathesim optime
nosset, suosque strenue docere valeret. Mox etiam
ab rege papae suggestum est, ut juvenem retineret,
nullumque regrediendi aditum ei ullo modo praeberet.
Sed et duci atque episcopo
| null |
2b1ae471-e941-4b35-971c-2f946e08bf67
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
qui ab Hispaniis
convenerant, a papa modestissime indicitur, regem
velle sibi juvenem ad tempus retinere, ac non multo
post eum sese cum honore remissurum; insuper
etiam gratias inde recompensaturum. Itaque duci ac
episcopo id persuasum est, ut hoc pacto juvene
dimisso, ipsi in Hispanias iter retorquerent. Juvenis
igitur apud papam relictus, ab eo regi oblatus est.
Qui de arte sua interrogatus, in mathesi se satis
posse, logicae vero scientiam se addiscere velle respondit.
Ad quam quia pervenire moliebatur, non adeo
in docendo ibi moratus est.
45.
#Quod ab Ottone rege logico commissus sit.@#
--Quo tempore G. Remensium archidiaconus in
logica clarissimus habebatur. Qui etiam a Lothario
Francorum rege eadem tempestate Ottoni regi Italiae
legatus directus est. Cujus adventu juvenis exhilaratus,
regem adiit, atque ut G . . . . . o committeretur
optinuit. E G . . . . . o per aliquot tempora haesit, Remosque
ab eo deductus est. A quo etiam logicae
scientiam accipiens, in brevi admodum profecit,
G . . . . . s vero cum mathesi operam daret, artis difficultate
victus, a musica rejectus est. Gerbertus
interea studiorum nobilitate praedicto metropolitano
commendatus, ejus gratiam prae omnibus praemeruit.
Unde et ab eo rogatus, discipulorum turmas artibus
instruendas ei adhibuit.
46.
#Quem ordinem librorum in docendo servavit@#
.--Dialecticam ergo ordine librorum
percurrens, dilucidis sententiarum verbis enodavit.
Inprimis enim Porphyrii ysagogas id est introductiones
secundum Victorini rhethoris translationem,
inde etiam easdem secundum Manlium explanavit.
Cathegoriarum, id est praedicamentorum librum
Aristotelis consequenter enucleans. Periermenias
vero, id est de interpretatione librum, cujus laboris
sit, aptissime monstravit. Inde etiam topica, id est
argumentorum sedes, a Tullio de Greco in Latinum
translata, et a Manlio consule sex commentariorum
libris dilucidata, suis auditoribus intimavit.
47.
#Quid provehendis rhethoricis providerit@#.--Necnon
et quatuor de topicis differentiis
libros, de sillogismis cathegoricis duos, de ypotheticis
tres, diffinitionumque librum unum, divisionum
aeque unum, utiliter legit et expressit. Post quorum
laborem, cum ad rhethoricam suos provehere vellet,
id sibi suspectum erat, quod sine locutionum
modis, qui in poetis discendi sunt, ad oratoriam
artem ante perveniri non queat. Poetas igitur adhibuit,
quibus assuescendos arbitrabatur. Legit itaque
ac docuit Maronem et Statium Terentiumque poetas,
Juvenalem quoque ac Persium Horatiumque satiricos,
Lucanum etiam historiographum. Quibus assuefactos,
locutionumque modis compositos, ad rhethoricam
transduxit.
48.
#Cur eis sophistam adhibuerit@#.--Qua
instructis sophistam adhibuit; apud quem in controversiis
exercerentur, ac sic ex arte agerent, ut
praeter artem agere viderentur, quod oratoris maximum
videtur. Sed haec de logica. In mathesi vero
quantus sudor expensus sit, non incongruum dicere
videtur. Arithmeticam enim quae est matheseos prima,
inprimis dispositis accommodavit.
49.
#Qui labor et in mathematicis impensus
sit@#.--Inde etiam musicam, multo ante Galliis
ignotam, notissimam effecit. Cujus genera in monocordo
disponens, eorum consonantias sive simphonias
in tonis ac semitoniis, ditonis quoque ac diesibus
distinguens, tonosque in sonis rationabiliter
distribuens, in plenissimam notitiam redegit.
50.
#Sperae solidae compositio@#.--Ratio
vero astronomiae quanto sudore collecta sit, dicere
inutile non est, ut et tanti viri sagacitas advertatur,
et artis efficacia lector commodissime capiatur. Quae
cum pene intellectibilis sit, tamen non sine admiratione
quibusdam instrumentis ad cognitionem adduxit.
Inprimis enim mundi speram ex solido ac
rotundo ligno argumentatus, minoris similitudine,
majorem expressit. Quam cum duobus polis in orizonte
obliquaret, signa septemtrionalia polo erectiori
dedit, australia vero dejectiori adhibuit. Cujus positionem
eo circulo rexit, qui a Graecis orizon, a Latinis
limitans sive determinans appellatur, eo quod in eo
signa quae videntur ab his quae non videntur distinguat
ac limitet. Qua in orizonte sic collocata, ut et
ortum et occasum signorum utiliter ac probabiliter
demonstraret, rerum naturas dispositis insinuavit,
instituitque in signorum comprehensione. Nam tempore
nocturno ardentibus stellis operam dabat; agebatque
ut eas in mundi regionibus diversis obliquatas,
tam in ortu quam in occasu notarent.
51.
#Intellectilium circulorum comprehensio@#.--Circuli
quoque qui a Graecis paralleli, a Latinis
aequistantes dicuntur, quos etiam incorporales esse
dubium non est, hac
| null |
757ee386-f578-473a-82da-482b4534cd00
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
ab eo arte comprehensi noscuntur.
Effecit semicirculum recta diametro divisum.
Sed hanc diametrum fistulam constituit, in
cujus cacuminibus duos polos boreum et austronothum
notandos esse instituit. Semicirculum vero a
polo ad polum 30 partibus divisit. Quarum sex a polo
distinctis, fistulam adhibuit, per quam circularis
linea arctici signaretur. Post quas etiam quinque
diductis, fistulam quoque adjecit, quae aestivalem
circulationem indicaret. Abinde quoque quatuor
divisis, fistulam identidem addidit, unde aequinoctialis
rotunditas commendaretur. Reliquum vero spatium
usque ad notium polum, eisdem dimensionibus
distinxit. Cujus instrumenti ratio in tantum valuit,
ut ad polum sua diametro directa, ac semicirculi
productione superius versa, circulos visibus inexpertos,
scientiae daret, atque alta memoria reconderet.
52.
#Sperae compositio planetis cognoscendis aptissima@#.--Errantiumque
siderum circuli cum intra
mundum ferantur, et contra contendant, quo tamen
artificio viderentur scrutanti non defuit. Inprimis
enim speram circularem effecit; hoc est ex solis circulis
constantem. In qua circulos duos qui a Graecis
coluri, a Latinis incidentes dicuntur, eo quod in
sese incidant complicavit; in quorum extremitatibus
polos fixit. Alios vero quinque circulos, qui paralleli
dicuntur, coluris transposuit, ita ut a polo ad
polum 30 partes, sperae medietatem dividerent;
idque non vulgo neque confuse. Nam de 30 dimidiae
sperae partibus a polo ad primum circulum, sex constituit;
a primo ad secundum quinque; a secundo
ad tertium, quatuor; a tertio ad quartum, itidem
quatuor; a quarto ad quintum, quinque; a quinto
usque ad polum, sex. Per hos quoque circulos eum
circulum obliquavit, qui a Graecis loxos, vel zoe, a
Latinis obliquus vel vitalis dicitur, eo quod animalium
figuras in stellis contineat. Intra hunc obliquum,
errantium circulos miro artificio suspendit.
Quorum absidas, et altitudines a sese etiam distantias,
efficacissime suis demonstravit. Quod quemadmodum
fuerit, ob prolixitatem hic ponere commodum
non est, ne nimis a proposito discedere
videamur.
53.
#Aliae sperae compositio signis cognoscendis
idonea.@# --Fecit praeter haec speram alteram
circularem, intra quam circulos quidem non collocavit,
sed desuper ferreis atque aereis filis signorum
figuras complicavit. Axisque loco, fistulam trajecit,
per quam polus coelestis notaretur, ut eo perspecto,
machina coelo aptaretur. Unde et factum est, ut singulorum
signorum stellae, singulis hujus sperae signis
clauderentur. Illud quoque in hac divinum fuit, quod
cum aliquis artem ignoraret, si unum ei signum
demonstratum foret, absque magistro cetera per
speram cognosceret. Inde etiam suos liberaliter
instruxit. Atque haec actenus de astronomia.
54.
#Confectio abaci@#.--In geometria vero
non minor in docendo labor expensus est. Cujus
introductioni, abacum id est tabulam dimensionibus
aptam opere scutarii effecit. Cujus longitudini, in 27
partibus diductae, novem numero notas omnem numerum
significantes disposuit. Ad quarum etiam
similitudinem, mille corneos effecit caracteres, qui
per 27 abaci partes mutuati, cujusque numeri multiplicationem
sive divisionem designarent; tanto
compendio numerorum multitudinem dividentes vel
multiplicantes, ut prae nimia numerositate potius
intelligi quam verbis valerent ostendi. Quorum scientiam
qui ad plenum scire desiderat, legat ejus librum
quem scribit ad C. grammaticum; ibi enim
haec satis habundanterque tractata inveniet.
55.
(969.) #Fama Gerberti per Gallias et Italiam
diffusa.@# --Fervebat studiis, numerusque discipulorum
in dies accrescebat. Nomen etiam tanti doctoris
ferebatur non solum per Gallias, sed etiam per
Germaniae populos dilatabatur. Transiitque per
Alpes, ac diffunditur in Italiam, usque Thirrenum,
et Adriaticum. Quo tempore, Otricus in Saxonia insignis
habebatur. Hic cum philosophi famam audisset,
adverteretque quod in omni disputatione, rata
rerum divisione uteretur, agebat apud suos, ut aliquae
rerum divisarum figurae, ab scolis philosophi
sibi deferrentur, et maxime philosophiae, eo quod in
rata ejus divisione, perpendere ipse facilius posset,
an recte is saperet, qui philosophari videbatur,
utpote in eo quod divinarum et humanarum scientiam
profitetur. Directus itaque est Remos, Saxo
quidam, qui ad haec videbatur idoneus. Is cum scolis
interesset, et caute generum divisiones a Gerberto
dispositas colligeret, in ea tamen maxime divisione,
quae philosophiam ad plenum dividit, plurimum ordine
abusus est.
56.
#Figura Gerberti philosophica per malivolos
depravata, ab
| null |
3ebe3d1b-3f7f-4ffa-b597-3a7bfde3dc63
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
Otrico reprehenditur.@# --Etenim cum
mathematicae phisica par atque coaeva a Gerberto
posita fuisset, ab hoc mathematicae eadem phisica
ut generi species subdita est; incertumque utrum
industria an errore id factum sit. Sicque cum multiplici
diversarum rerum distributione, Otrico figura
delata est. Quam ipse diligentissime revolvens, Gerbertum
male divisisse apud suos calumniabatur, eo
quod duarum aequalium specierum, alteri alteram
substitutam ut generi speciem figura mentiebatur.
Ac per hoc nihil eum philosophiae percepisse audacter
astruebat. Illudque eum penitus ignorare dicebat,
in quo divina et humana consistunt, sine quibus
etiam nulli sit philosophandum. Tulit itaque ad palatium
figuram eandem, et coram Ottone augusto
iis qui sapientiores videbantur eam explicavit. Augustus
vero cum et ipse talium studiosissimus haberetur,
an Gerbertus erraverit admirabatur. Viderat
etenim illum, et non semel disputantem audierat.
Unde et ab eo praedictae figure solutionem fieri
nimium optabat. Nec defuit rei occasio.
57.
(970.) Nam venerandus Remorum metropolitanus
Adalbero, post eundem annum Romam cum
Gerberto petebat, ac Ticini augustum cum
Otrico repperit. A quo etiam magnifice exceptus est,
ductusque per Padum classe Ravennam. Et tempore
oportuno, imperatoris jussu, omnes sapientes qui
convenerant, intra palatium collecti sunt. Affuit
praedictus reverendus metropolitanus; affuit et Adso
abbas Dervensis, qui cum ipso metropolitano advenerat;
sed et Otricus praesens erat, qui anno superiore
Gerberti reprehensorem sese monstraverat.
Numerus quoque scolasticorum non parvus confluxerat,
qui imminentem disputationis litem summopere
praestolabantur. Haerebant etenim, an Otrico,
quispiam resistere auderet. Necnon et augustus
hujusmodi certamen habendum callide pertractabat.
Nitebatur autem Gerbertum incautum Otrico opponere,
ut si incautus appeteretur, majorem controversandi
animum in contrarium moveret. Otricum
vero, multa proponere, nihilve solvere hortabatur.
Atque his omnibus ex ordine considentibus, augustus
eorum medius, sic e sublimi coepit:
58.
#Allocutio augusti Ottonis in conventu sapientium
pro emendatione figurae.@# -- « Humanam, inquiens,
ut arbitror scientiam, crebra meditatio vel exercitatio
reddit meliorem, quotiens rerum materia
competenter ordinata, sermonibus exquisitis, per
quoslibet sapientes effertur. Nam cum per otium sepissime
torpemus, si aliquorum pulsemur questionibus,
ad utillimam mox meditationem incitamur. Hinc
scientia rerum a doctissimis elicita est. Hinc est
quod ab eis prolata, libris tradita sunt, nobisque
ad boni exercicii gloriam, derelicta. Afficiamur igitur
et nos aliquibus objectis, quibus et animus excellentior
ad intelligentiae certiora ducatur. Et eia
inquam, jam nunc revolvamus, figuram illam de
philosophiae partibus, quae nobis anno superiore
monstrata est. Omnes diligentissime eam advertant;
dicantque singuli quid in ea, aut contra eam
sentiant. Si nullius extrinsecus indiget, vestra
omnium roboretur approbatione. Si vero corrigenda
videbitur, sapientium sententiis, aut improbetur,
aut ad normam redigatur. Coramque deferatur jam
nunc videnda. » Tunc Otricus eam in aperto proferens,
a Gerberto sic ordinatam, et a suis auditoribus
exceptam scriptamque respondit; et sic domno
augusto legendam porrexit. Quae perlecta, ad
Gerbertum delata est. Qui diligenter eam percurrens,
in parte approbat, et in parte vituperat,
simulque non sic eam sese ordinasse asseruit.
59.
#Divisio theoreticae philosophiae in species.@# --Rogatus
autem ab augusto corrigere, ait: « Quoniam,
o magne caesar auguste, te his omnibus potiorem
video, tuis ut par est jussis parebo. Nec movebit
me malivolorum livor, quorum instinctu id
factum est, ut rectissima philosophiae divisio probabiliter
dilucideque a me nuper ordinata, unius
speciei suppositione vitiata sit. Dico itaque mathematicam,
phisicam, et theologicam, aequaevas
eidem generi subesse. Earum autem genus, eis
aequaliter participare. Nec fieri posse, unam eandemque
speciem, una eademque ratione, eidem speciei
et parem esse, et ut inferiorem acsi generi speciem
subjacere. Et ego quidem de his ita sentio. Caeterum
si quis contra haec contendat, rationem inde
affectet, faciatque nos intelligere, quod fortassis
naturae ipsius ratio, nemini adhuc contulisse videtur. »
60.
#Philosophiae divisio.@# --Ad haec Otricus,
innuente augusto, sic ait: « Quoniam philosophiae
partes aliquot breviter attigisti, ad plenum oportet
ut et dividas, et divisionem enodes. Sicque fieri poterit,
ut ex probabili divisione, vitiosae figurae suspicio
a te removeatur. » Tunc quoque Gerbertus:
| null |
f8882bc1-e01c-439c-8f41-672a4b0debdf
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.