Search is not available for this dataset
text
stringlengths 0
31.2k
| en
stringlengths 1
6.69k
⌀ | id
stringlengths 1
36
| dataset_id
stringclasses 4
values | source
null | filename
stringlengths 4
78
| title
stringclasses 360
values | author
stringclasses 53
values |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
#Petitio episcoporum ad domnum Karolomannum regem, quando ei se commendaverunt in Carisiaco@# V #Idus Septembris, anno@# 882.
A vobis perdonare petimus, ut unicuique de nobis
et ecclesiis nobis commissis, secundum primum
capitulum quod novissime in Carisiaco domnus
imperator avus vester a se et a Patre vestro servaturum,
consentientibus fidelibus illius ac patris vestri
atque apostolicae sedis legatis, legente Gauzleno,
denuntiavit, canonicum privilegium et debitam legem
atque justitiam conservetis, et defensionem exhibeatis,
sicut rex in suo regno uuicuique et episcopo
et ecclesiae sibi commissae per rectum exhibere
debet, et quemadmodum continetur in scripto quod
in Ferrariorum monasterio coram altare sancti Petri
perdonastis, et manu propria una cum fratre vestro
confirmastis.
#Promissio domni Karolomanni regis aa supradictam petitionem.@#
Promitto et perdono vobis, quia unicuique de vobis
et ecclesiis vobis commissis, secundum primum capitulum
quod novissime in Carisiaco domnus imperator
avus meus a se et a patre meo servaturum,
consentientibus fidelibus suis ac patris mei atque
apostolicae sedis legatis, legente Gauzleno, denuntiavit,
canonicum privilegium et debitam legem atque
justitiam conservabo, et defensionem, quantum potuero,
adjuvante Domino, exhibebo, sicut rex in suo
regno unicuique episcopo et ecclesiae sibi commissae
per rectum exhibere debet, et quemadmodum continetur
in scripto quod in Ferrariorum monasterio
coram altare sancti Petri perdonavi. In hoc, ut vos
mihi secundum Deum et secundum seculum sic fideles
adjutores et consilio et auxilio sitis, sicut vestri
antecessores boni meis melioribus praedecessoribus
extiterunt, secundum scire et posse.
#Petitio episcoporum ad domnum Karolomannum regem, quando ei se commendaverunt in Carisiaco@# V #Idus Septembris, anno@# 882.
A vobis perdonare petimus, ut unicuique de nobis
et ecclesiis nobis commissis, secundum primum
capitulum quod novissime in Carisiaco domnus
imperator avus vester a se et a Patre vestro servaturum,
consentientibus fidelibus illius ac patris vestri
atque apostolicae sedis legatis, legente Gauzleno,
denuntiavit, canonicum privilegium et debitam legem
atque justitiam conservetis, et defensionem exhibeatis,
sicut rex in suo regno uuicuique et episcopo
et ecclesiae sibi commissae per rectum exhibere
debet, et quemadmodum continetur in scripto quod
in Ferrariorum monasterio coram altare sancti Petri
perdonastis, et manu propria una cum fratre vestro
confirmastis.
#Promissio domni Karolomanni regis aa supradictam petitionem.@#
Promitto et perdono vobis, quia unicuique de vobis
et ecclesiis vobis commissis, secundum primum capitulum
quod novissime in Carisiaco domnus imperator
avus meus a se et a patre meo servaturum,
consentientibus fidelibus suis ac patris mei atque
apostolicae sedis legatis, legente Gauzleno, denuntiavit,
canonicum privilegium et debitam legem atque
justitiam conservabo, et defensionem, quantum potuero,
adjuvante Domino, exhibebo, sicut rex in suo
regno unicuique episcopo et ecclesiae sibi commissae
per rectum exhibere debet, et quemadmodum continetur
in scripto quod in Ferrariorum monasterio
coram altare sancti Petri perdonavi. In hoc, ut vos
mihi secundum Deum et secundum seculum sic fideles
adjutores et consilio et auxilio sitis, sicut vestri
antecessores boni meis melioribus praedecessoribus
extiterunt, secundum scire et posse.
| null |
ec544159-0257-4cfa-95d0-b31a1a3dbb1d
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
Capitula apud Vernis palatium
In nomine sanctae et individuae Trinitatis, Karlomannus,
gratia Dei rex, omnibus venerabilibus
episcopis, abbatibus, comitibus, judicibus, omnibusque
sanctae Dei ecclesiae et nostris fidelibus. Cum
ad palatium Vernis anno dominicae incarnationis
884, anno autem regni nostri quinto, indictione
secunda, mense Martio convenissemus, et pars
fidelium nostrorum nobiscum, placuit ut quaedam
statuta sacrorum canonum necnon quaedam capitula
antecessorum nostrorum renovarentur; quia graviter
et moleste ferimus, quod peccatis impedientibus
et malitiis perversorum hominum exuberantibus,
ultra modum vilescunt atque pene adnullata existunt,
praecipue illa quae contra malum rapinae et
depraedationis a sanctis patribus sunt promulgata,
et a christianissimis regibus auctoritate regia confirmata.
Siquidem ita passim longe lateque hoc venenum
diffusum et dispersum est, ut quasi libere jam
male abutantur omnes infecti et corrupti corpore
et anima hoc tam sceleratissimo atque mortifero
morbo, non recogitantes hoc quod Paulus dicit,
immo Deus omnipotens per ipsum: #Rapaces regnum
Dei non possidebunt.@# Neque illud quod alibi Apostolus
ait, quia si nosmetipsos comedimus et consumimus,
id est depraedamur, cito deficiemus. Completur
ergo in nobis, immo per nos, quod omnipotens
Deus per Isaiam prophetam improperat dicens: #Unusquisque carnem brachii sui vorabit,@#
id est, substantiam
fratris sui diripiet. Carnem enim brachii
sui devorat, et sanguinem brachii sui bibit, qui
substantiam proximi sui tollit, unde caro sustentari
debuit. Non est autem mirum, si pagani et exterae
nationes nobis dominantur nobisque bona temporalia
tollunt, dum unusquisque proximo suo per vim
tollit unde vivere debet. Ideo juste convenit nobis
illud quod omnipotens Deus per Isaiam prophetam
minatur dicens: #Vae qui praedaris, nonne et ipse
praedaberis?@# Nos vero praedamur fratres nostros, et
idcirco pagani merito nos nostramque substantiam
depraedantur. Quomodo igitur securi poterimus pergere
contra inimicos sanctae Dei ecclesiae et nostros,
cum rapina pauperis inclusa est in domo nostra?
et non solum domi reclusa est, verum etiam plerumque
evenit, ut pleno ventre rapina in hostem
quidam proficiscantur. Et quomodo poterimus inimicos
nostros devincere, cum sanguis fratrum nostrorum
ab ore nostro distillat, et manus nostrae
plenae sunt sanguine, et brachia pondere miseriarum
et rapinarum gravantur, totaque virtus animi corporisque
debilitatur? Preces nostrae a Deo non
recipiuntur, quia clamores et ploratus altaque
suspiria pauperum et orphanorum, pupillorum
atque viduarum praeoccupant et praeveniunt preces
nostras, quae crudis carnibus fratrum nostrorum
gravatae raucitudinem acceperunt, nullam sonoritatem
virtutum habentes. Et sunt multi qui ex ipsa
rapina videntur eleemosynas facere, non intellegentes,
quod de talibus dicit Esaias: #Qui offert Domino de
rapina oblationem, quasi qui mactet filium ante patrem.@#
Et sunt nonnulli qui de homicidiis, adulteriis,
perjuriis, incendiis consilium et poenitentiam quaerunt,
et malum rapinae pro nihilo ducunt, non intellegentes
quia quot pauperes quis exspoliat et fame
ac nuditate periclitari facit, tot homicidia perpetrat:
quia tunc proximum suum interficit, dum
unde vivere debet ei tollit. Et scimus, dicente
Paulo apostolo, quia omnis homicida non habet
vitam in regno Dei, et homicidas et adulteros judicabit
Deus. Quia ergo rapaces regnum Dei non
possidebunt, nisi ea reddiderint quae tulerint, et
insuper poenitentiam egerint, fugiamus hoc tantum
malum, unde tot ac tanta alia mala procedunt, et
diligamus proximos sicut nosmetipsos, adimplentes
legem quae dicit: #Non concupiscas rem proximi tui,
nec omnia quae illius sunt.@# Quia aliter neque inimicis
nostris poterimus resistere, neque regnum Dei
possidere.
1.
Volumus itaque, ut palatium nostrum, more
praedecessorum nostrorum, et Dei cultu, et regali
honore, sed et religionis habitu, et unanimitatis
concordia, atque pacis ordine stabiliatur, et in
eodem palatio nostro pax praedecessorum nostrorum
sanctionibus servata, per omne regnum nostrum
exequenda proferatur.
2.
Decernimus igitur, ut omnes in palatio nostro
commanentes, et illud undique adeuntes, pacifice
vivant. Quod si aliquis corrupta pace rapinam exercuerit,
per nostram regiam auctoritatem et missi
nostri jussionem ad palatinam adducatur audientiam;
ut secundum quod in capitulis antecessorum continetur,
legali multetur judicio, tripla compositione
peracta cum dominico banno.
3.
Si quis vero absque seniore aut infra palatium
aut circa illud degens hoc idem fecerit, hunc missus
noster adeat, et ad ipsum palatium jussu nostro
eum venire praecipiat. Quod si
| null |
abc44e06-26b2-4109-ac6a-e6c92b1f6732
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
ausu temerario venire
contempserit, vi ad nostram praesentiam adducatur,
subdendus praedecessorum nostrorum sanctionibus.
Si autem et nos et missum nostrum contempserit,
et ad nos venire noluerit, et se defendendo
ibi occisus fuerit, et aliquis parentum aut amicorum
ejus inde faidam fidelibus nostris qui eum occiderint
portare voluerit, potestative eam jurare faciemus,
et fideles nostros regia auctoritate exinde
adjuvabimus.
4.
Placuit etiam nobis et fidelibus nostris, ut
quicumque infra regnum nostrum aliquid rapuerit
aut depraedatus fuerit, omnia in triplum componat,
et bannum dominicum persolvat, et insuper publicam
poenitentiam inde faciat, sicut in capitulari
antecessorum continetur. Si autem colonus aut servus
fuerit, similiter omnia in triplum componat,
aut dominus pro eo sexaginta ictus bene pressos
accipiat, et insuper publicam poenitentiam inde
agat; cujus modus erit in consideratione episcopi,
secundum quantitatem facti: quia fornicationes et
adulteria atque homicidia, necnon incendia, ebrietates
aliaque quamplura vitia exinde prodeunt. Si
quis autem negaverit factum, si comprobatus
non fuerit, propria manu juramento se excondicat
; excepto nostris vassis dominicis, pro quibus
illorum homines meliores juramentum persolvent.
Hoc vero cum summa diligentia tali modo
procurabitur.
5.
Episcopus in cujus parrochia aliquis consistens
aliquid depraedatus fuerit, semel et bis atque
tertio, si necesse fuerit, vocabit illum sua admonitione
per suum presbyterum canonice ad emendationem
[sive ad compositionem] et ad poenitentiam,
ut Deo et ecclesiae satisfaciat quam laesit. Si
autem despexerit atque contempserit ejus admonitionem
atque saluberrimam invitationem, feriat
illum pastorali virga, hoc est sententia excommunicationis,
ut a communione sanctae ecclesiae
omniumque christianorum sit separatus usque ad
congruam satisfactionem et [dignam] emendationem.
Quam excommunicationem debebit idem
episcopus seniori illius notam facere et omnibus
suis coepiscopis, ne eum recipiant usque ad [dignam
] satisfactionem.
6.
De illis autem qui infra parrochiam beneficia
et alodum non habent, et alterius episcopi parrochiani
sunt, et dum ad curtem pergunt aut de loco
ad locum iter faciunt, rapinas et depraedationes infra
parrochiam faciunt, placuit nobis ut si ita
prope episcopum, ut ei depraedatio illorum nota fieri
possit, antequam parrochiam ejus exeant, mittat
strenuum et prudentem presbyterum, qui sua vice rationabiliter
illos ad emendationem vocet. In quo superior
modus compositionis et emendationis servabitur,
si vocati venire noluerint. Si vero vocationem atque
ammonitionem episcopi superbe contempserint, simili
sententia excommunicationis feriantur qua et
illi qui infra parrochiam res aut beneficia habent;
et insuper excommunicentur, ne extra parrochiam
exeant antequam superius statuta adimpleant. Quorum
excommunicatio seniori illorum et proprio
eorum episcopo significanda est, ne eos recipiant
antequam illuc redeant ubi rapinam fecerunt, ibique
pleniter emendentur.
7.
Et quoniam episcopi, qui nostris et suis et
communibus ecclesiae atque totius regni necessitatibus
occupati sunt, non valent cuncta soli prospicere
quae infra fines parrochiae illorum perpetrantur,
statuimus, ut quotiescumque episcopi a
propria civitate digrediuntur, tales adjutores unusquisque
in sua civitate relinquat qui haec omnia in
sua civitate prudentissime peragant, et pauperes
sanguine Christi redempti semper in civitate praesentem
inveniant a quo responsum et consolationem
accipiant. In vicis autem et villis longe a civitate
remotis, constituat unusquisque episcopus reverendos
et cautos atque prudentia [morum] temperatos
presbyteros, qui sua vice superius statuta [modeste]
perficiant, et ad quos alii presbyteri juniores
et minus cauti suam causam referant.
8.
Placuit nobis [et fidelibus nostris] pro
communi utilitate et instanti necessitate, ut nullus
episcoporum graviter ferat, si ejus parrochianum
pro huiusmodi causa depraedationis alter episcopus
excommunicaverit.
9.
Et quia ad tantum malum funditus eradicandum
[atque tollendum] et tantum bonum plantandum
[atque statuendum] necesse habet episcopalis
auctoritas judiciali potestate adjuvari,
placuit nobis nostrisque fidelibus in commune, ut
missi dominici suis in locis ex hoc fideliter adjuvent,
et comes praecipiat suo vicecomiti suisque
[vicariis atque] centenariis ac reliquis ministris
rei publicae, necnon Francis hominibus mundanae
legis documentis eruditis, ut pro amore Dei omnipotentis
ac pace sanctae ecclesiae et fidelitate nostra
ex hoc adjuvent, quantum melius potuerint [tam
per se quam cum ministris ecclesiae], quoties
episcopi aut ministri illorum, sive etiam ipsi pauperes,
[super hac re] eos appellaverint; ita ut ministri
ecclesiae habeant auctoritatem sui episcopi, et ministri
comitis auctoritatem nostram et sui comitis.
10.
Volumus autem
| null |
42fbd1f0-23c7-49d8-81a2-ad2b92c55765
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
, ut si episcopalem aut
regiam auctoritatem ausu temerario aliquis pro nihilo
duxerit, in comitatu consistens, aut iter faciens,
si quod injuste abstulerit, legaliter emendare
contempserit, et rebellis existens, si ibi occisus fuerit,
nulli fidelium nostrorum qui eum occiderit aliquis
faidam portet, neque pro ejus morte aliquid
componat. Si vero aliquis parentum [aut amicorum]
ejus aliquam [inde] faidam portare voluerit, potestative
eam jurare faciemus, et fideles nostros regia
auctoritate exinde adjuvabimus.
11.
De nostris quoque dominicis vassallis jubemus,
ut si aliquis praedas egerit, comes in cujus potestate
fuerit, ad emendationem eum [venire] vocet. Qui si
comitem aut missum illius audire noluerit, per forciam
illud emendare cogatur, prout lex docet et quemadmodum
in capitularibus regum [antecessorum
nostrorum] tenetur insertum, in eodem loco ubi
praeda commissa fuerit. Quod si proclamaverit, se
ante praesentiam nostram velle distringi potius quam
ante comitem, per credibiles fidejussores aut per
sacramentum melioris hominis ante nos venire permittatur,
ut ibi talis ratio finem accipiat. Honorem
enim talem nostris vassis dominicis concedimus, ut
ipsi non sicut reliqui manu propria sacramentum
jurent, sed melior homo illorum et credibilior illud
agere non differat. Si autem quae supra diximus
despexerint, et nullo modo emendare voluerint, et
in contemptu permanentes ibi occisi fuerint, nullam
contra ipsos qui eos occiderint iracundiam tenebimus
unquam. Quod si aliquis parentum [aut amicorum
eorum] inde faidam portare voluerit, [potestative
eam si jurare faciemus, sicut superius dictum
est, et] nostra regia auctoritate exinde eum
juvabimus. Si vero dixerint, quod eis comes non
secundum legem fecerit, sed pro aliqua iracundia
[aut invidia] quam [ante] contra illos tenebat,
[illud fecerit], hoc comes eis ante nos satisfaciat,
[secundum quod nobis placuerit], quod non ob aliud
quam pro rapina sit actum.
12.
Ut autem omnis occasio rapinae tollatur, volumus,
ut presbyteri, qui bonum exemplum [caritatis]
omnibus ostendere debent, hospitales existant, sicut
Apostolus dicit: #Hospitales invicem sine murmuratione.@#
quam praebeant iter facientibus, quia per
illam placuerunt quidam Deo, angelis hospitio
susceptis.
13.
Placuit nobis [et nostris fidelibus, ut presbyteri
suos parrochianos admoneant, ut et ipsi hospitales
existant, et nulli iter facienti mansionem denegent.
Et ut omnis occasio rapinae tollatur, nihil
carius vendatur transeuntibus, nisi sicut in
mercato accipiunt. Quod si carius vendere voluerint,
ad presbyterum transeuntes hoc referant, et
illius jussu cum humanitate eis vendant.
14.
Volumus ut presbyteri et ministri comitis
villanis praecipiant, ne collectam faciant quam vulgo
geldam vocant contra illos qui aliquid rapuerint.
Sed causam suam ad illum presbyterum referant
qui episcopi missus est, et ad illos qui in illis locis
ministri comitis super hoc existunt, ut omnia prudenter
et rationabiliter corrigantur.
Capitula apud Vernis palatium
In nomine sanctae et individuae Trinitatis, Karlomannus,
gratia Dei rex, omnibus venerabilibus
episcopis, abbatibus, comitibus, judicibus, omnibusque
sanctae Dei ecclesiae et nostris fidelibus. Cum
ad palatium Vernis anno dominicae incarnationis
884, anno autem regni nostri quinto, indictione
secunda, mense Martio convenissemus, et pars
fidelium nostrorum nobiscum, placuit ut quaedam
statuta sacrorum canonum necnon quaedam capitula
antecessorum nostrorum renovarentur; quia graviter
et moleste ferimus, quod peccatis impedientibus
et malitiis perversorum hominum exuberantibus,
ultra modum vilescunt atque pene adnullata existunt,
praecipue illa quae contra malum rapinae et
depraedationis a sanctis patribus sunt promulgata,
et a christianissimis regibus auctoritate regia confirmata.
Siquidem ita passim longe lateque hoc venenum
diffusum et dispersum est, ut quasi libere jam
male abutantur omnes infecti et corrupti corpore
et anima hoc tam sceleratissimo atque mortifero
morbo, non recogitantes hoc quod Paulus dicit,
immo Deus omnipotens per ipsum: #Rapaces regnum
Dei non possidebunt.@# Neque illud quod alibi Apostolus
ait, quia si nosmetipsos comedimus et consumimus,
id est depraedamur, cito deficiemus. Completur
ergo in nobis, immo per nos, quod omnipotens
Deus per Isaiam prophetam improperat dicens: #Unusquisque carnem brachii sui vorabit,@#
id est, substantiam
fratris sui diripiet. Carnem enim brachii
sui devorat, et sanguinem brachii sui bibit, qui
substantiam proximi sui tollit, unde caro sustentari
debuit. Non est autem mirum
| null |
7f2811f5-8c06-4e70-8ff9-3e91fe6fe08d
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
, si pagani et exterae
nationes nobis dominantur nobisque bona temporalia
tollunt, dum unusquisque proximo suo per vim
tollit unde vivere debet. Ideo juste convenit nobis
illud quod omnipotens Deus per Isaiam prophetam
minatur dicens: #Vae qui praedaris, nonne et ipse
praedaberis?@# Nos vero praedamur fratres nostros, et
idcirco pagani merito nos nostramque substantiam
depraedantur. Quomodo igitur securi poterimus pergere
contra inimicos sanctae Dei ecclesiae et nostros,
cum rapina pauperis inclusa est in domo nostra?
et non solum domi reclusa est, verum etiam plerumque
evenit, ut pleno ventre rapina in hostem
quidam proficiscantur. Et quomodo poterimus inimicos
nostros devincere, cum sanguis fratrum nostrorum
ab ore nostro distillat, et manus nostrae
plenae sunt sanguine, et brachia pondere miseriarum
et rapinarum gravantur, totaque virtus animi corporisque
debilitatur? Preces nostrae a Deo non
recipiuntur, quia clamores et ploratus altaque
suspiria pauperum et orphanorum, pupillorum
atque viduarum praeoccupant et praeveniunt preces
nostras, quae crudis carnibus fratrum nostrorum
gravatae raucitudinem acceperunt, nullam sonoritatem
virtutum habentes. Et sunt multi qui ex ipsa
rapina videntur eleemosynas facere, non intellegentes,
quod de talibus dicit Esaias: #Qui offert Domino de
rapina oblationem, quasi qui mactet filium ante patrem.@#
Et sunt nonnulli qui de homicidiis, adulteriis,
perjuriis, incendiis consilium et poenitentiam quaerunt,
et malum rapinae pro nihilo ducunt, non intellegentes
quia quot pauperes quis exspoliat et fame
ac nuditate periclitari facit, tot homicidia perpetrat:
quia tunc proximum suum interficit, dum
unde vivere debet ei tollit. Et scimus, dicente
Paulo apostolo, quia omnis homicida non habet
vitam in regno Dei, et homicidas et adulteros judicabit
Deus. Quia ergo rapaces regnum Dei non
possidebunt, nisi ea reddiderint quae tulerint, et
insuper poenitentiam egerint, fugiamus hoc tantum
malum, unde tot ac tanta alia mala procedunt, et
diligamus proximos sicut nosmetipsos, adimplentes
legem quae dicit: #Non concupiscas rem proximi tui,
nec omnia quae illius sunt.@# Quia aliter neque inimicis
nostris poterimus resistere, neque regnum Dei
possidere.
1.
Volumus itaque, ut palatium nostrum, more
praedecessorum nostrorum, et Dei cultu, et regali
honore, sed et religionis habitu, et unanimitatis
concordia, atque pacis ordine stabiliatur, et in
eodem palatio nostro pax praedecessorum nostrorum
sanctionibus servata, per omne regnum nostrum
exequenda proferatur.
2.
Decernimus igitur, ut omnes in palatio nostro
commanentes, et illud undique adeuntes, pacifice
vivant. Quod si aliquis corrupta pace rapinam exercuerit,
per nostram regiam auctoritatem et missi
nostri jussionem ad palatinam adducatur audientiam;
ut secundum quod in capitulis antecessorum continetur,
legali multetur judicio, tripla compositione
peracta cum dominico banno.
3.
Si quis vero absque seniore aut infra palatium
aut circa illud degens hoc idem fecerit, hunc missus
noster adeat, et ad ipsum palatium jussu nostro
eum venire praecipiat. Quod si ausu temerario venire
contempserit, vi ad nostram praesentiam adducatur,
subdendus praedecessorum nostrorum sanctionibus.
Si autem et nos et missum nostrum contempserit,
et ad nos venire noluerit, et se defendendo
ibi occisus fuerit, et aliquis parentum aut amicorum
ejus inde faidam fidelibus nostris qui eum occiderint
portare voluerit, potestative eam jurare faciemus,
et fideles nostros regia auctoritate exinde
adjuvabimus.
4.
Placuit etiam nobis et fidelibus nostris, ut
quicumque infra regnum nostrum aliquid rapuerit
aut depraedatus fuerit, omnia in triplum componat,
et bannum dominicum persolvat, et insuper publicam
poenitentiam inde faciat, sicut in capitulari
antecessorum continetur. Si autem colonus aut servus
fuerit, similiter omnia in triplum componat,
aut dominus pro eo sexaginta ictus bene pressos
accipiat, et insuper publicam poenitentiam inde
agat; cujus modus erit in consideratione episcopi,
secundum quantitatem facti: quia fornicationes et
adulteria atque homicidia, necnon incendia, ebrietates
aliaque quamplura vitia exinde prodeunt. Si
quis autem negaverit factum, si comprobatus
non fuerit, propria manu juramento se excondicat
; excepto nostris vassis dominicis, pro quibus
illorum homines meliores juramentum persolvent.
Hoc vero cum summa diligentia tali modo
procurabitur.
5.
Episcopus in cujus parrochia aliquis consistens
aliquid depraedatus fuerit, semel et bis atque
tertio, si necesse fuerit, vocabit illum sua admonitione
per suum presbyterum canonice ad emendationem
[sive ad compositionem] et ad poenitentiam,
ut Deo et ecclesiae satisfaciat quam
| null |
c59768e0-6231-4f02-8837-636a84178d34
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
laesit. Si
autem despexerit atque contempserit ejus admonitionem
atque saluberrimam invitationem, feriat
illum pastorali virga, hoc est sententia excommunicationis,
ut a communione sanctae ecclesiae
omniumque christianorum sit separatus usque ad
congruam satisfactionem et [dignam] emendationem.
Quam excommunicationem debebit idem
episcopus seniori illius notam facere et omnibus
suis coepiscopis, ne eum recipiant usque ad [dignam
] satisfactionem.
6.
De illis autem qui infra parrochiam beneficia
et alodum non habent, et alterius episcopi parrochiani
sunt, et dum ad curtem pergunt aut de loco
ad locum iter faciunt, rapinas et depraedationes infra
parrochiam faciunt, placuit nobis ut si ita
prope episcopum, ut ei depraedatio illorum nota fieri
possit, antequam parrochiam ejus exeant, mittat
strenuum et prudentem presbyterum, qui sua vice rationabiliter
illos ad emendationem vocet. In quo superior
modus compositionis et emendationis servabitur,
si vocati venire noluerint. Si vero vocationem atque
ammonitionem episcopi superbe contempserint, simili
sententia excommunicationis feriantur qua et
illi qui infra parrochiam res aut beneficia habent;
et insuper excommunicentur, ne extra parrochiam
exeant antequam superius statuta adimpleant. Quorum
excommunicatio seniori illorum et proprio
eorum episcopo significanda est, ne eos recipiant
antequam illuc redeant ubi rapinam fecerunt, ibique
pleniter emendentur.
7.
Et quoniam episcopi, qui nostris et suis et
communibus ecclesiae atque totius regni necessitatibus
occupati sunt, non valent cuncta soli prospicere
quae infra fines parrochiae illorum perpetrantur,
statuimus, ut quotiescumque episcopi a
propria civitate digrediuntur, tales adjutores unusquisque
in sua civitate relinquat qui haec omnia in
sua civitate prudentissime peragant, et pauperes
sanguine Christi redempti semper in civitate praesentem
inveniant a quo responsum et consolationem
accipiant. In vicis autem et villis longe a civitate
remotis, constituat unusquisque episcopus reverendos
et cautos atque prudentia [morum] temperatos
presbyteros, qui sua vice superius statuta [modeste]
perficiant, et ad quos alii presbyteri juniores
et minus cauti suam causam referant.
8.
Placuit nobis [et fidelibus nostris] pro
communi utilitate et instanti necessitate, ut nullus
episcoporum graviter ferat, si ejus parrochianum
pro huiusmodi causa depraedationis alter episcopus
excommunicaverit.
9.
Et quia ad tantum malum funditus eradicandum
[atque tollendum] et tantum bonum plantandum
[atque statuendum] necesse habet episcopalis
auctoritas judiciali potestate adjuvari,
placuit nobis nostrisque fidelibus in commune, ut
missi dominici suis in locis ex hoc fideliter adjuvent,
et comes praecipiat suo vicecomiti suisque
[vicariis atque] centenariis ac reliquis ministris
rei publicae, necnon Francis hominibus mundanae
legis documentis eruditis, ut pro amore Dei omnipotentis
ac pace sanctae ecclesiae et fidelitate nostra
ex hoc adjuvent, quantum melius potuerint [tam
per se quam cum ministris ecclesiae], quoties
episcopi aut ministri illorum, sive etiam ipsi pauperes,
[super hac re] eos appellaverint; ita ut ministri
ecclesiae habeant auctoritatem sui episcopi, et ministri
comitis auctoritatem nostram et sui comitis.
10.
Volumus autem, ut si episcopalem aut
regiam auctoritatem ausu temerario aliquis pro nihilo
duxerit, in comitatu consistens, aut iter faciens,
si quod injuste abstulerit, legaliter emendare
contempserit, et rebellis existens, si ibi occisus fuerit,
nulli fidelium nostrorum qui eum occiderit aliquis
faidam portet, neque pro ejus morte aliquid
componat. Si vero aliquis parentum [aut amicorum]
ejus aliquam [inde] faidam portare voluerit, potestative
eam jurare faciemus, et fideles nostros regia
auctoritate exinde adjuvabimus.
11.
De nostris quoque dominicis vassallis jubemus,
ut si aliquis praedas egerit, comes in cujus potestate
fuerit, ad emendationem eum [venire] vocet. Qui si
comitem aut missum illius audire noluerit, per forciam
illud emendare cogatur, prout lex docet et quemadmodum
in capitularibus regum [antecessorum
nostrorum] tenetur insertum, in eodem loco ubi
praeda commissa fuerit. Quod si proclamaverit, se
ante praesentiam nostram velle distringi potius quam
ante comitem, per credibiles fidejussores aut per
sacramentum melioris hominis ante nos venire permittatur,
ut ibi talis ratio finem accipiat. Honorem
enim talem nostris vassis dominicis concedimus, ut
ipsi non sicut reliqui manu propria sacramentum
jurent, sed melior homo illorum et credibilior illud
agere non differat. Si autem quae supra diximus
despexerint, et nullo modo emendare voluerint, et
in contemptu permanentes ibi occisi fuerint, nullam
contra ipsos qui eos occiderint iracundiam tenebimus
unquam. Quod si aliquis parentum [
| null |
6453e1d3-7e0d-4838-a094-8e2415dfd604
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
aut amicorum
eorum] inde faidam portare voluerit, [potestative
eam si jurare faciemus, sicut superius dictum
est, et] nostra regia auctoritate exinde eum
juvabimus. Si vero dixerint, quod eis comes non
secundum legem fecerit, sed pro aliqua iracundia
[aut invidia] quam [ante] contra illos tenebat,
[illud fecerit], hoc comes eis ante nos satisfaciat,
[secundum quod nobis placuerit], quod non ob aliud
quam pro rapina sit actum.
12.
Ut autem omnis occasio rapinae tollatur, volumus,
ut presbyteri, qui bonum exemplum [caritatis]
omnibus ostendere debent, hospitales existant, sicut
Apostolus dicit: #Hospitales invicem sine murmuratione.@#
quam praebeant iter facientibus, quia per
illam placuerunt quidam Deo, angelis hospitio
susceptis.
13.
Placuit nobis [et nostris fidelibus, ut presbyteri
suos parrochianos admoneant, ut et ipsi hospitales
existant, et nulli iter facienti mansionem denegent.
Et ut omnis occasio rapinae tollatur, nihil
carius vendatur transeuntibus, nisi sicut in
mercato accipiunt. Quod si carius vendere voluerint,
ad presbyterum transeuntes hoc referant, et
illius jussu cum humanitate eis vendant.
14.
Volumus ut presbyteri et ministri comitis
villanis praecipiant, ne collectam faciant quam vulgo
geldam vocant contra illos qui aliquid rapuerint.
Sed causam suam ad illum presbyterum referant
qui episcopi missus est, et ad illos qui in illis locis
ministri comitis super hoc existunt, ut omnia prudenter
et rationabiliter corrigantur.
1.
Volumus itaque, ut palatium nostrum, more
praedecessorum nostrorum, et Dei cultu, et regali
honore, sed et religionis habitu, et unanimitatis
concordia, atque pacis ordine stabiliatur, et in
eodem palatio nostro pax praedecessorum nostrorum
sanctionibus servata, per omne regnum nostrum
exequenda proferatur.
2.
Decernimus igitur, ut omnes in palatio nostro
commanentes, et illud undique adeuntes, pacifice
vivant. Quod si aliquis corrupta pace rapinam exercuerit,
per nostram regiam auctoritatem et missi
nostri jussionem ad palatinam adducatur audientiam;
ut secundum quod in capitulis antecessorum continetur,
legali multetur judicio, tripla compositione
peracta cum dominico banno.
3.
Si quis vero absque seniore aut infra palatium
aut circa illud degens hoc idem fecerit, hunc missus
noster adeat, et ad ipsum palatium jussu nostro
eum venire praecipiat. Quod si ausu temerario venire
contempserit, vi ad nostram praesentiam adducatur,
subdendus praedecessorum nostrorum sanctionibus.
Si autem et nos et missum nostrum contempserit,
et ad nos venire noluerit, et se defendendo
ibi occisus fuerit, et aliquis parentum aut amicorum
ejus inde faidam fidelibus nostris qui eum occiderint
portare voluerit, potestative eam jurare faciemus,
et fideles nostros regia auctoritate exinde
adjuvabimus.
4.
Placuit etiam nobis et fidelibus nostris, ut
quicumque infra regnum nostrum aliquid rapuerit
aut depraedatus fuerit, omnia in triplum componat,
et bannum dominicum persolvat, et insuper publicam
poenitentiam inde faciat, sicut in capitulari
antecessorum continetur. Si autem colonus aut servus
fuerit, similiter omnia in triplum componat,
aut dominus pro eo sexaginta ictus bene pressos
accipiat, et insuper publicam poenitentiam inde
agat; cujus modus erit in consideratione episcopi,
secundum quantitatem facti: quia fornicationes et
adulteria atque homicidia, necnon incendia, ebrietates
aliaque quamplura vitia exinde prodeunt. Si
quis autem negaverit factum, si comprobatus
non fuerit, propria manu juramento se excondicat
; excepto nostris vassis dominicis, pro quibus
illorum homines meliores juramentum persolvent.
Hoc vero cum summa diligentia tali modo
procurabitur.
5.
Episcopus in cujus parrochia aliquis consistens
aliquid depraedatus fuerit, semel et bis atque
tertio, si necesse fuerit, vocabit illum sua admonitione
per suum presbyterum canonice ad emendationem
[sive ad compositionem] et ad poenitentiam,
ut Deo et ecclesiae satisfaciat quam laesit. Si
autem despexerit atque contempserit ejus admonitionem
atque saluberrimam invitationem, feriat
illum pastorali virga, hoc est sententia excommunicationis,
ut a communione sanctae ecclesiae
omniumque christianorum sit separatus usque ad
congruam satisfactionem et [dignam] emendationem.
Quam excommunicationem debebit idem
episcopus seniori illius notam facere et omnibus
suis coepiscopis, ne eum recipiant usque ad [dignam
] satisfactionem.
6.
De illis autem qui infra parrochiam beneficia
et alodum non habent, et alterius episcopi parrochiani
sunt, et dum ad curtem pergunt aut de loco
ad locum iter faciunt, rapinas et depraedationes infra
parrochiam faciunt,
| null |
3965af80-9276-452c-9773-752950720c5b
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
placuit nobis ut si ita
prope episcopum, ut ei depraedatio illorum nota fieri
possit, antequam parrochiam ejus exeant, mittat
strenuum et prudentem presbyterum, qui sua vice rationabiliter
illos ad emendationem vocet. In quo superior
modus compositionis et emendationis servabitur,
si vocati venire noluerint. Si vero vocationem atque
ammonitionem episcopi superbe contempserint, simili
sententia excommunicationis feriantur qua et
illi qui infra parrochiam res aut beneficia habent;
et insuper excommunicentur, ne extra parrochiam
exeant antequam superius statuta adimpleant. Quorum
excommunicatio seniori illorum et proprio
eorum episcopo significanda est, ne eos recipiant
antequam illuc redeant ubi rapinam fecerunt, ibique
pleniter emendentur.
7.
Et quoniam episcopi, qui nostris et suis et
communibus ecclesiae atque totius regni necessitatibus
occupati sunt, non valent cuncta soli prospicere
quae infra fines parrochiae illorum perpetrantur,
statuimus, ut quotiescumque episcopi a
propria civitate digrediuntur, tales adjutores unusquisque
in sua civitate relinquat qui haec omnia in
sua civitate prudentissime peragant, et pauperes
sanguine Christi redempti semper in civitate praesentem
inveniant a quo responsum et consolationem
accipiant. In vicis autem et villis longe a civitate
remotis, constituat unusquisque episcopus reverendos
et cautos atque prudentia [morum] temperatos
presbyteros, qui sua vice superius statuta [modeste]
perficiant, et ad quos alii presbyteri juniores
et minus cauti suam causam referant.
8.
Placuit nobis [et fidelibus nostris] pro
communi utilitate et instanti necessitate, ut nullus
episcoporum graviter ferat, si ejus parrochianum
pro huiusmodi causa depraedationis alter episcopus
excommunicaverit.
9.
Et quia ad tantum malum funditus eradicandum
[atque tollendum] et tantum bonum plantandum
[atque statuendum] necesse habet episcopalis
auctoritas judiciali potestate adjuvari,
placuit nobis nostrisque fidelibus in commune, ut
missi dominici suis in locis ex hoc fideliter adjuvent,
et comes praecipiat suo vicecomiti suisque
[vicariis atque] centenariis ac reliquis ministris
rei publicae, necnon Francis hominibus mundanae
legis documentis eruditis, ut pro amore Dei omnipotentis
ac pace sanctae ecclesiae et fidelitate nostra
ex hoc adjuvent, quantum melius potuerint [tam
per se quam cum ministris ecclesiae], quoties
episcopi aut ministri illorum, sive etiam ipsi pauperes,
[super hac re] eos appellaverint; ita ut ministri
ecclesiae habeant auctoritatem sui episcopi, et ministri
comitis auctoritatem nostram et sui comitis.
10.
Volumus autem, ut si episcopalem aut
regiam auctoritatem ausu temerario aliquis pro nihilo
duxerit, in comitatu consistens, aut iter faciens,
si quod injuste abstulerit, legaliter emendare
contempserit, et rebellis existens, si ibi occisus fuerit,
nulli fidelium nostrorum qui eum occiderit aliquis
faidam portet, neque pro ejus morte aliquid
componat. Si vero aliquis parentum [aut amicorum]
ejus aliquam [inde] faidam portare voluerit, potestative
eam jurare faciemus, et fideles nostros regia
auctoritate exinde adjuvabimus.
11.
De nostris quoque dominicis vassallis jubemus,
ut si aliquis praedas egerit, comes in cujus potestate
fuerit, ad emendationem eum [venire] vocet. Qui si
comitem aut missum illius audire noluerit, per forciam
illud emendare cogatur, prout lex docet et quemadmodum
in capitularibus regum [antecessorum
nostrorum] tenetur insertum, in eodem loco ubi
praeda commissa fuerit. Quod si proclamaverit, se
ante praesentiam nostram velle distringi potius quam
ante comitem, per credibiles fidejussores aut per
sacramentum melioris hominis ante nos venire permittatur,
ut ibi talis ratio finem accipiat. Honorem
enim talem nostris vassis dominicis concedimus, ut
ipsi non sicut reliqui manu propria sacramentum
jurent, sed melior homo illorum et credibilior illud
agere non differat. Si autem quae supra diximus
despexerint, et nullo modo emendare voluerint, et
in contemptu permanentes ibi occisi fuerint, nullam
contra ipsos qui eos occiderint iracundiam tenebimus
unquam. Quod si aliquis parentum [aut amicorum
eorum] inde faidam portare voluerit, [potestative
eam si jurare faciemus, sicut superius dictum
est, et] nostra regia auctoritate exinde eum
juvabimus. Si vero dixerint, quod eis comes non
secundum legem fecerit, sed pro aliqua iracundia
[aut invidia] quam [ante] contra illos tenebat,
[illud fecerit], hoc comes eis ante nos satisfaciat,
[secundum quod nobis placuerit], quod non ob aliud
quam pro rapina sit actum.
12.
Ut autem omnis occasio rapinae tollatur, volumus,
ut presbyteri, qui bonum exemplum [caritatis]
omnibus
| null |
fdebe477-2b63-4233-9a0b-839c474dcd63
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
ostendere debent, hospitales existant, sicut
Apostolus dicit: #Hospitales invicem sine murmuratione.@#
quam praebeant iter facientibus, quia per
illam placuerunt quidam Deo, angelis hospitio
susceptis.
13.
Placuit nobis [et nostris fidelibus, ut presbyteri
suos parrochianos admoneant, ut et ipsi hospitales
existant, et nulli iter facienti mansionem denegent.
Et ut omnis occasio rapinae tollatur, nihil
carius vendatur transeuntibus, nisi sicut in
mercato accipiunt. Quod si carius vendere voluerint,
ad presbyterum transeuntes hoc referant, et
illius jussu cum humanitate eis vendant.
14.
Volumus ut presbyteri et ministri comitis
villanis praecipiant, ne collectam faciant quam vulgo
geldam vocant contra illos qui aliquid rapuerint.
Sed causam suam ad illum presbyterum referant
qui episcopi missus est, et ad illos qui in illis locis
ministri comitis super hoc existunt, ut omnia prudenter
et rationabiliter corrigantur.
| null |
884d5a4d-fa25-415e-88e4-63d9194275e8
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
NOTA.
#Haec capitula quae sequuntur, sunt promulgata a
domno glorioso rege Karlomanno anno incarnationis
dominicae@# 883, VIII #Kal. Martias, feria 6, anno regni
sui in Francia primo, in broilo Compendii palatii,
de rapinis.@#
1.
Communi fidelium nostrorum consilio statutum
habemus, ut rapinam nullus deinceps faciat, aut
facienti consentiat.
2.
Ut rapina quae retro est acta, cum omni diligentia
emendetur, et condignam pro hoc harmiscaram
is qui eam fecit sustineat.
3.
Ut si quis post hunc conventum et bannum
nostrum rapinam faciens inventus fuerit, is cujus
homo eam fecerit, eum ad legalem emendationem
in praesentiam nostram adducat. Quod si eum adducere
non potuerit, pro eo secundum statuta legum
emendet. Eum autem qui justitiam fugerit, sciant
omnes esse forbannitum, ita ut nullus eum nisi ad
praesentandum recipiat.
NOTA.
#Haec capitula quae sequuntur, sunt promulgata a
domno glorioso rege Karlomanno anno incarnationis
dominicae@# 883, VIII #Kal. Martias, feria 6, anno regni
sui in Francia primo, in broilo Compendii palatii,
de rapinis.@#
1.
Communi fidelium nostrorum consilio statutum
habemus, ut rapinam nullus deinceps faciat, aut
facienti consentiat.
2.
Ut rapina quae retro est acta, cum omni diligentia
emendetur, et condignam pro hoc harmiscaram
is qui eam fecit sustineat.
3.
Ut si quis post hunc conventum et bannum
nostrum rapinam faciens inventus fuerit, is cujus
homo eam fecerit, eum ad legalem emendationem
in praesentiam nostram adducat. Quod si eum adducere
non potuerit, pro eo secundum statuta legum
emendet. Eum autem qui justitiam fugerit, sciant
omnes esse forbannitum, ita ut nullus eum nisi ad
praesentandum recipiat.
1.
Communi fidelium nostrorum consilio statutum
habemus, ut rapinam nullus deinceps faciat, aut
facienti consentiat.
2.
Ut rapina quae retro est acta, cum omni diligentia
emendetur, et condignam pro hoc harmiscaram
is qui eam fecit sustineat.
3.
Ut si quis post hunc conventum et bannum
nostrum rapinam faciens inventus fuerit, is cujus
homo eam fecerit, eum ad legalem emendationem
in praesentiam nostram adducat. Quod si eum adducere
non potuerit, pro eo secundum statuta legum
emendet. Eum autem qui justitiam fugerit, sciant
omnes esse forbannitum, ita ut nullus eum nisi ad
praesentandum recipiat.
| null |
79f59a9c-b5cf-49f2-9a59-384b4dbb5dff
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
Divisio regni Lotharii
Anno incarnationis Dominicae 870, regni Karoli 33,
indictione 3, 6 Idus Augusti, inter gloriosos reges
Karolum et Hludowicum fuit haec divisio regni facta
in Procaspide super fluvium Mosam.
#Et haec portio quam sibi Hludowicus accepit.@#
Coloniam, Treviris, Uttrecht, Strastburg, Basulam;
abbatiam Suestre, Berch, Niu-Monasterium, Castellum,
Indam, sancti Maximini, Ephterniacum, Horream,
sancti Gangulfi, Faverniacum, Pollemniacum,
Luxoium, Luteram, Balmam, Offonis villam, Meieni
monasterium, sancti Deodati, Bodonis monasterium,
Stivagium, Romerici montem, Morbach, sancti Gregorii,
Mauri monasterium, Eboresheim, Hoinowa,
Masonis monasterium, Hoinborch, sancti Stephani
Strastburch, Erenstein, sancti Ursi in Salodoro,
Grandivallem, Altam petram, Lustenam, Vallem
Clusae, Castellum Carnonis, Heribodesheim, abbatiam
de Aquis, Hoenchirche, Augstchirche; comitatus
Testrabant, Batua, Hattuarias, Masau subterior de
ista parte, item Masau superior quod illa parte est,
Liugas quod de ista parte est, districtum Aquense,
districtum Trectis, in Ripuarias comitatus quinque,
Megenensium, Bedagowa, Nitachowa, Sarachowa
subterior, Blesitchowa, Selme, Albechowa, Suentisium,
Calmontis, Sarachowa superior, Odornense
quod Bernardus habuit, Solocense, Basiniachum,
Elischowe, Warasch, Scudingum, Emaus, Basalchowa
in Elisatio comitatus duos, de Frisia duas partes
de regno quod Lotharius habuit. Super istam divisionem
propter pacis et charitatis custodiam superaddimus
istam adjectionem: civitatem Mettis cum
abbatia sancti Petri et sancti Martini et comitatu
Moslensi, cum omnibus villis in eo consistentibus,
tam dominicatis quam et vassallorum; de Arduenna
sicut flumen Urta surgit inter Bislane et Tumbas,
ac decurrit in Mosam, et sicut recta via pergit in
Bedensi, secundum quod communes nostri missi rectius
invenerint--excepto quod de Condrusto est
ad partem orientis trans Urtam--et abbatias Prumiam
et Stabolau, et omnibus villis dominicatis et
vassallorum.
#Et haec est divisio quam Karolus de eodem regno sibi accepit.@#
Lugdunum, Vesontium, Vienna, Tungris. Tullum,
Viridunum, Cameracum, Vivarias, Ucetiam, Montemfalconis,
sancti Michaelis, Gillini monasterium,
sanctae Mariae in Bisantione, sancti Martini in eodem
loco, sancti Augentii, sancti Marcelli, sancti Laurentii
Leudensi, Sennonem, abbatiam Niellam, Molburium,
Laubias, sancti Gaugerici, sancti Salvii,
Crispinno, Fossas, Marilias, Hunulficurt, sancti Servatii,
Maalinas, Ledi, Sunniacum, Antonium, Condatum,
Mesrebecchi, Tidivinni, Lutosa, Calmontis,
sanctae Mariae in Deomant, Echa, Andana, Wasloi,
Altum-Montem; comitatus Texandrum, in Bracbanto
comitatus quatuor, Cameracensem, Hainoum, Lomensem,
in Hasbanio comitatus quatuor, Masau superior
de ista parte Mosae, Masau subterior de
ista parte, Liugas quod de ista parte est Mosae et
pertinet ad Veosatum, Scarponinse, Viridunense,
Dulmense, Arlon, Wavrense comitatus duos, Mosminse,
Castricium, Condrust, de Arduenna sicut flumen
Urta surgit inter Bislanc et Tumbas ac decurrit
ex hac parte in Mosam, et sicut recta via ex hac
parte occidentis pergit in Bedensi, secundum quod
missi nostri rectius invenerint; Tullense, aliud Ordonense
quod Tetmarus habuit, Barrense, Portense,
Salmoringum, Lugdunense, Viennense, Vivarias,
Uccericium, de Frisia tertiam partem.
Divisio regni Lotharii
Anno incarnationis Dominicae 870, regni Karoli 33,
indictione 3, 6 Idus Augusti, inter gloriosos reges
Karolum et Hludowicum fuit haec divisio regni facta
in Procaspide super fluvium Mosam.
#Et haec portio quam sibi Hludowicus accepit.@#
Coloniam, Treviris, Uttrecht, Strastburg, Basulam;
abbatiam Suestre, Berch, Niu-Monasterium, Castellum,
Indam, sancti Maximini, Ephterniacum, Horream,
sancti Gangulfi, Faverniacum, Pollemniacum,
Luxoium, Luteram, Balmam, Offonis villam, Meieni
monasterium, sancti Deodati, Bodonis monasterium,
Stivagium, Romerici montem, Morbach, sancti Gregorii,
Mauri monasterium, Eboresheim, Hoinowa,
Masonis monasterium, Hoinborch, sancti Stephani
Strastburch, Erenstein, sancti Ursi in Salodoro,
Grandivallem, Altam petram, Lustenam, Vallem
Clusae, Castellum Carnonis, Heribodesheim, abbatiam
de Aquis, Hoenchirche, Augstchirche; comitatus
Testrabant, Batua, Hattuarias, Masau subterior de
ista parte, item Masau superior quod illa parte est,
Liugas quod
| null |
99f6ebc5-37d9-4725-ac1b-d40816ba872d
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
de ista parte est, districtum Aquense,
districtum Trectis, in Ripuarias comitatus quinque,
Megenensium, Bedagowa, Nitachowa, Sarachowa
subterior, Blesitchowa, Selme, Albechowa, Suentisium,
Calmontis, Sarachowa superior, Odornense
quod Bernardus habuit, Solocense, Basiniachum,
Elischowe, Warasch, Scudingum, Emaus, Basalchowa
in Elisatio comitatus duos, de Frisia duas partes
de regno quod Lotharius habuit. Super istam divisionem
propter pacis et charitatis custodiam superaddimus
istam adjectionem: civitatem Mettis cum
abbatia sancti Petri et sancti Martini et comitatu
Moslensi, cum omnibus villis in eo consistentibus,
tam dominicatis quam et vassallorum; de Arduenna
sicut flumen Urta surgit inter Bislane et Tumbas,
ac decurrit in Mosam, et sicut recta via pergit in
Bedensi, secundum quod communes nostri missi rectius
invenerint--excepto quod de Condrusto est
ad partem orientis trans Urtam--et abbatias Prumiam
et Stabolau, et omnibus villis dominicatis et
vassallorum.
#Et haec est divisio quam Karolus de eodem regno sibi accepit.@#
Lugdunum, Vesontium, Vienna, Tungris. Tullum,
Viridunum, Cameracum, Vivarias, Ucetiam, Montemfalconis,
sancti Michaelis, Gillini monasterium,
sanctae Mariae in Bisantione, sancti Martini in eodem
loco, sancti Augentii, sancti Marcelli, sancti Laurentii
Leudensi, Sennonem, abbatiam Niellam, Molburium,
Laubias, sancti Gaugerici, sancti Salvii,
Crispinno, Fossas, Marilias, Hunulficurt, sancti Servatii,
Maalinas, Ledi, Sunniacum, Antonium, Condatum,
Mesrebecchi, Tidivinni, Lutosa, Calmontis,
sanctae Mariae in Deomant, Echa, Andana, Wasloi,
Altum-Montem; comitatus Texandrum, in Bracbanto
comitatus quatuor, Cameracensem, Hainoum, Lomensem,
in Hasbanio comitatus quatuor, Masau superior
de ista parte Mosae, Masau subterior de
ista parte, Liugas quod de ista parte est Mosae et
pertinet ad Veosatum, Scarponinse, Viridunense,
Dulmense, Arlon, Wavrense comitatus duos, Mosminse,
Castricium, Condrust, de Arduenna sicut flumen
Urta surgit inter Bislanc et Tumbas ac decurrit
ex hac parte in Mosam, et sicut recta via ex hac
parte occidentis pergit in Bedensi, secundum quod
missi nostri rectius invenerint; Tullense, aliud Ordonense
quod Tetmarus habuit, Barrense, Portense,
Salmoringum, Lugdunense, Viennense, Vivarias,
Uccericium, de Frisia tertiam partem.
| null |
03df417c-c953-4b7b-95d0-b248de28dcf9
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
Pactio Aquensis
Anno incarnationis Domini nostri Jesu Christi 870,
indictione III, pridie Nonas Martii, anno 32 Karoli
gloriosi regis, Aquisgrani palatio hae pactiones inter
ipsum et Hludowicum regem fratrem ipsius
factae sunt.
#Ingelramnus comes ex parte Karoli regis.@#
Sic promitto ex parte senioris mei, quod senior
meus Karolus rex, fratri suo Hludowico regi, talem
portionem de regno Hlotharii regis consentit habere,
qualem aut ipsi justiorem et plus aequaliorem, aut
communes fideles eorum inter se invenerint. Nec
eum in ipsa portione, vel in regno quod antea tenuit,
per aliquam fraudem vel subreptionem decipiet aut
forconsiliabit, si frater suus Hludowicus eandem firmitatem
et fidelitatem, quam ex parte senioris mei
illi habeo promissam, iste frater suus Hludowicus
seniori meo ex parte sua, quandiu vixerit, inviolabiliter
servaverit.
#Item Leutfridus comes ex parte Hludowici regis.@#
Sic promitto ego ex parte senioris mei, quod senior
meus Hludowicus rex, fratri suo Karolo regi,
talem portionem de regno Hlotharii regis consentit
habere, qualem aut ipsi justiorem aut plus aequaliorem,
aut communes fideles eorum inter se invenerint.
Nec eum in ipsa portione, vel in regno quod
antea tenuit, per aliquam fraudem vel subreptionem
decipiet aut forconsiliabit, si frater suus Karolus
eandem firmitatem et fidelitatem quam ex parte senioris
mei illi habeo promissam, iste frater suus
Karolus seniori meo ex sua parte, quandiu vixerit,
inviolabiliter servaverit.
#Haec eadem tertius Theodoricus comes ex parte
gloriosi regis Karoli, et quartus Radulfus comes ex
parte Hludowici prosecuti sunt.@#
#Isti praesentes fuerunt:@# Leutbertus archiepiscopus,
Altfridus episcopus, Odo episcopus, Adalelmus
comes, Ingelramnus comes, Liutfridus comes, Theodoricus
comes, item Adalelmus comes.
Pactio Aquensis
Anno incarnationis Domini nostri Jesu Christi 870,
indictione III, pridie Nonas Martii, anno 32 Karoli
gloriosi regis, Aquisgrani palatio hae pactiones inter
ipsum et Hludowicum regem fratrem ipsius
factae sunt.
#Ingelramnus comes ex parte Karoli regis.@#
Sic promitto ex parte senioris mei, quod senior
meus Karolus rex, fratri suo Hludowico regi, talem
portionem de regno Hlotharii regis consentit habere,
qualem aut ipsi justiorem et plus aequaliorem, aut
communes fideles eorum inter se invenerint. Nec
eum in ipsa portione, vel in regno quod antea tenuit,
per aliquam fraudem vel subreptionem decipiet aut
forconsiliabit, si frater suus Hludowicus eandem firmitatem
et fidelitatem, quam ex parte senioris mei
illi habeo promissam, iste frater suus Hludowicus
seniori meo ex parte sua, quandiu vixerit, inviolabiliter
servaverit.
#Item Leutfridus comes ex parte Hludowici regis.@#
Sic promitto ego ex parte senioris mei, quod senior
meus Hludowicus rex, fratri suo Karolo regi,
talem portionem de regno Hlotharii regis consentit
habere, qualem aut ipsi justiorem aut plus aequaliorem,
aut communes fideles eorum inter se invenerint.
Nec eum in ipsa portione, vel in regno quod
antea tenuit, per aliquam fraudem vel subreptionem
decipiet aut forconsiliabit, si frater suus Karolus
eandem firmitatem et fidelitatem quam ex parte senioris
mei illi habeo promissam, iste frater suus
Karolus seniori meo ex sua parte, quandiu vixerit,
inviolabiliter servaverit.
#Haec eadem tertius Theodoricus comes ex parte
gloriosi regis Karoli, et quartus Radulfus comes ex
parte Hludowici prosecuti sunt.@#
#Isti praesentes fuerunt:@# Leutbertus archiepiscopus,
Altfridus episcopus, Odo episcopus, Adalelmus
comes, Ingelramnus comes, Liutfridus comes, Theodoricus
comes, item Adalelmus comes.
| null |
e25dc034-942b-4516-b13f-d0483125dc4c
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
#Hludowici adnuntiatio ad plebem lingua Theudisca.@#
Quotiens Lodharius me et hunc fratrem meum
post obitum patris nostri insectando, usque ad internectionem
delere conatus sit, nostis; cum autem
nec fraternitas, nec christianitas, nec quodlibet
ingenium, salva justitia ut pax inter nos esset, adjuvare
posset, tandem coacti rem ad judicium omnipotentis
Dei detulimus, ut suo nutu, quid cuique
deberetur, contenti essemus. In quo nos, sicut
nostis, per misericordiam Dei victores extitimus; is
autem victus, una cum suis quo valuit secessit.
Hinc vero fraterno amore correpti, necnon et super
populum christianum compassi, persequi atque delere
illos noluimus; sed actenus sicut et antea, ut
saltem deinde cuique sua justitia cederetur, mandavimus.
At ille posthaec non contentus judicio
divino, sed hostili manu iterum et me et hunc fratrem
meum persequi non cessat; insuper et populum
nostrum incendiis, rapinis, cedibusque devastat:
quamobrem nunc, necessitate coacti, convenimus;
et quoniam vos de nostra stabili fide ac firma fraternitate
dubitare credimus, hoc sacramentum inter
nos in conspectu vestro juvare decrevimus. Non
qualibet iniqua cupiditate illecti hoc agimus, sed ut
certiores, si Deus nobis vestro adjutorio quietem
dederit, de communi profectu simus; si autem,
quod absit, sacramentum quod fratri meo juravero,
violare praesumpsero, a subditione mea, necnon et
a juramento quod mihi jurastis, unumquemque vestrum
absolvo.
#Karoli adnuntiatio lingua Romana.@#
Ejusdem argumenti ac adnuntiatio Hludowici.
#Hludowici juramentum lingua Romana.@#
Pro Deo amur et pro Christian poblo et nostro
commun salvament, dist di in avant, in quant Deus
savir et podir me dunat, si salvaraeio cist meon
fradre Karlo, et in adjudha et in cadhuna cosa, si
cum om per dreit son fradra salvar dist, in o quid il
mi altresi fazet; et ab Ludher nul plaid numquam
prindrai, qui meon vol cist meon fradre Karle in
damno sit.
#Karoli juramentum lingua Theudisca.@#
In Godes minna ind in thes christianes folches
ind unser bedhero gealtnissi, fon thesemo dage
frammordes, so fram so mir Got gewizci indi madh
furgibit, so haldih tesan minan bruodher, soso man
mit rehtu sinan bruodher scal, in thiu, thaz er mig
sosoma duo; indi mit Ludheren in nohheiniu thing
ne geganga, the minan willon imo ce scadhen
werhen.
#Sacramentum Francorum occidentalium lingua Romana.@#
Si Lodhuvigs sagrament, quae son fradre Karlo
jurat, conservat, et Karlus meos sendra de suo part
non lo stanit, si io returnar non lint pois, ne io ne
neuls cui eo returnar int pois, in nulla aiudha contra
Lodhuwig nun li iver.
#Sacramentum Francorum orientalium lingua Theudisca.@#
Oba Karl then eid, then er sineno bruodher Ludhuwige
gesuor, geleistit, indi Ludhuwig min herro
then er imo gesuor, forbrihchit, ob ih inan es
irwenden ne mag, noh ih noh thero nohhein then
ih es irwenden mag, widhar Karle imo ce follusti
ne wirdhic.
#Hludowici adnuntiatio ad plebem lingua Theudisca.@#
Quotiens Lodharius me et hunc fratrem meum
post obitum patris nostri insectando, usque ad internectionem
delere conatus sit, nostis; cum autem
nec fraternitas, nec christianitas, nec quodlibet
ingenium, salva justitia ut pax inter nos esset, adjuvare
posset, tandem coacti rem ad judicium omnipotentis
Dei detulimus, ut suo nutu, quid cuique
deberetur, contenti essemus. In quo nos, sicut
nostis, per misericordiam Dei victores extitimus; is
autem victus, una cum suis quo valuit secessit.
Hinc vero fraterno amore correpti, necnon et super
populum christianum compassi, persequi atque delere
illos noluimus; sed actenus sicut et antea, ut
saltem deinde cuique sua justitia cederetur, mandavimus.
At ille posthaec non contentus judicio
divino, sed hostili manu iterum et me et hunc fratrem
meum persequi non cessat; insuper et populum
nostrum incendiis, rapinis, cedibusque devastat:
quamobrem nunc, necessitate coacti, convenimus;
et quoniam vos de nostra stabili fide ac firma fraternitate
dubitare credimus, hoc sacramentum inter
nos in conspectu vestro juvare decrevimus. Non
qualibet iniqua cupiditate illecti hoc agimus, sed ut
certiores, si Deus nobis vestro adjutorio quietem
dederit, de communi profectu simus; si autem,
quod absit, sacramentum quod fratri meo
| null |
f97b72cb-dcd1-464e-89e8-5c4126add237
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
juravero,
violare praesumpsero, a subditione mea, necnon et
a juramento quod mihi jurastis, unumquemque vestrum
absolvo.
#Karoli adnuntiatio lingua Romana.@#
Ejusdem argumenti ac adnuntiatio Hludowici.
#Hludowici juramentum lingua Romana.@#
Pro Deo amur et pro Christian poblo et nostro
commun salvament, dist di in avant, in quant Deus
savir et podir me dunat, si salvaraeio cist meon
fradre Karlo, et in adjudha et in cadhuna cosa, si
cum om per dreit son fradra salvar dist, in o quid il
mi altresi fazet; et ab Ludher nul plaid numquam
prindrai, qui meon vol cist meon fradre Karle in
damno sit.
#Karoli juramentum lingua Theudisca.@#
In Godes minna ind in thes christianes folches
ind unser bedhero gealtnissi, fon thesemo dage
frammordes, so fram so mir Got gewizci indi madh
furgibit, so haldih tesan minan bruodher, soso man
mit rehtu sinan bruodher scal, in thiu, thaz er mig
sosoma duo; indi mit Ludheren in nohheiniu thing
ne geganga, the minan willon imo ce scadhen
werhen.
#Sacramentum Francorum occidentalium lingua Romana.@#
Si Lodhuvigs sagrament, quae son fradre Karlo
jurat, conservat, et Karlus meos sendra de suo part
non lo stanit, si io returnar non lint pois, ne io ne
neuls cui eo returnar int pois, in nulla aiudha contra
Lodhuwig nun li iver.
#Sacramentum Francorum orientalium lingua Theudisca.@#
Oba Karl then eid, then er sineno bruodher Ludhuwige
gesuor, geleistit, indi Ludhuwig min herro
then er imo gesuor, forbrihchit, ob ih inan es
irwenden ne mag, noh ih noh thero nohhein then
ih es irwenden mag, widhar Karle imo ce follusti
ne wirdhic.
| null |
8c531deb-60ef-47f6-adc3-176e8290823f
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
NOTA.
#Anno incarnationis Dominicae 865 Kalend.
Martii, haec quae sequuntur Hludowicus et Karolus
reges in Tusiaco villa populo adnuntiaverunt.@#
Sicut vos et plures alios audisse credimus, jam
secundo et tertio in isto tempore convenire insimul
proposuimus: sed variis occupationibus praepedientibus,
hoc usque modo implere nequivimus.
Nunc quia, Deo gratias, insimul convenimus, volumus
vos scire, quoniam ad nullius deceptionem
vel condemnationem, neque pro ulla indebita cupiditate
insimul convenimus. Propter quae autem,
excepto debito ac fraterno desiderio ut nos invicem
dilectione mutua videremus, noster conventus fuerit,
vobis nota facere volumus, et quae Deo placita
et nobis ac fidelibus nostris salubria et proficua
sunt, una cum Dei adjutorio et vestro ac
ceterorum communium fidelium nostrorum consilio
et auxilio, tenere immutabiliter et augere utiliter
volumus.
1.
Primo nostras et sanctae Dei Ecclesiae ac regni
nobis commissi necessitates, fraterne et sincera
mente ad invicem exposuimus.
2.
Illa quae nuper cum fidelium nostrorum consilio
apud Confluentes inter nos confirmata fuerunt,
diligenter rememoravimus, quae inviolabiliter adjuvante
Domino conservabimus.
3.
Sicut Deus hoc in corde nostro videt, volumus
et vos scire, quoniam de corde puro, et
conscientia bona, et fide non ficta adunati, id
est unanimes effecti sumus, quantum ipse dederit
a quo est omne datum optimum et omne donum
perfectum, ad Dei voluntatem, et nostrum communem
honorem et salvamentum, et ad sanctae
Dei Ecclesiae statum, et sacerdotum ac servorum
ejus debitum honorem et vigorem, ac regni nobis
a Deo commissi soliditatem restituendam et conservandam;
ut Ecclesia et regnum, quod Deus in
manus progenitorum nostrorum adunavit, et nobis
misericordia sua commisit, in nostro tempore necessariam
defensionem et tuitionem, et honorem
atque soliditatem habeat.
4.
Quoniam, sicut dicit sancta Scriptura, qui
suorum et maxime domesticorum curam non habet,
fidem negavit, et est infideli deterior, consideravimus
et confirmavimus in fide nostra inter nos
de uxoribus et filiis nostris, qui ita fideliter nobis
subditi et obedientes fuerint sicut filii patribus et
suis senioribus esse debent, ut unusquisque nostrum
alterius filios sicut proprios in vera dilectione habeat;
et qui superstes de nobis alteri fuerit, illius
qui decesserit uxori et filiis, sicut inter nos convenit
debitum et necessarium adjutorium praestet
et fidem conservet.
5.
Consideravimus et statuimus ut communes
fideles nostri, quorum consilio et auxilio sanctam
Dei Ecclesiam et regnum nobis commissum gubernare
debemus, debitum honorem et salvamentum
habeant. Et ipsi ad Dei voluntatum, et ut nostrum
debitum honorem et vigorem et salvamentum,
et ad sanctae Dei Ecclesiae statum, et ad
regni soliditatem et defensionem, qualiter populus
in regno nostro legem et justitiam et pacem ac
tranquillitatem habeat, de corde puro, et conscientia
bona, et fide non ficta, fideli consilio et auxilio nobis
sint in omnibus adjutores. Et si aliquis, quod absit,
ab hoc deviare tentaverit, unanimiter ut ad hoc
redeat illum convertere decertemus. Et si ad hoc
reduci non potuerit, unanimiter studeamus, ut vel
sibi soli noceat; et contra hoc quod salubriter conservare
debemus, non possit damnabiliter agere.
Et omnes, tam nobis amici, quam et contrarii,
certissimum teneant, quoniam qui contra quemlibet
nostrum quiddam adversi machinatus vel molitus
fuerit, apud alium locum familiaritatis et amicitiae
non habebit.
6.
Vos scitis qualiter nepos noster Hlotharius
per suam juventutem, et per levium hominum consensum
et hortamentum, et etiam per eorum favorem
qui illum salvare debuerant, fecit et facit
contra illam legem, quam Deus primo in paradiso
primis hominibus dedit, et quam in evangelio per
praesentiam carnis cum hominibus habitans renovavit
et confirmavit, quae ad omnes homines pertinet
qui secundum Deum legitimo utuntur conjugio.
Unde et universalis Ecclesia Dei pulsatur, et sacerdotes
sunt dehonorati, et populus Christianus
sicut de mali morbi contagio est maculatus. Propterea
quod Deus dixit: #Diliges proximum tuum sicut
teipsum,@# et sicut scriptum est: #Ipse os nostrum
et caro nostra est,@# et ecclesia nobis et illi commissa
et regnum unum est, et populus ac christianitas
una est, consideravimus, ut ad illum missos
nostros mittamus, et ei tale consilium mandemus
qualiter et ipse coram Deo salvus et coram
seculo honoratus esse valeat, et ecclesia et regnum,
quod illi ad salvationem commissum
| null |
aace3f45-5ea9-4dc0-b6b9-f3a2c09f3bdc
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
est, solidum
esse possit, et populus Dei salvus sit, et legem
ac justitiam et pacem ac tranquillitatem habeat.
7.
Quia etiam ipse suos missos ad nos transmisit
quasi consilium quaerens, per nostros missos et de
his unde nobis mandavit, quantum nobis Dominus
dedit, ei verum et sincerum concilium remandamus,
et talem voluntatem nostram esse erga eum sicut
vobis dicimus, illi per eosdem missos nostros
mandamus.
KAROLI CAPITULA MISSIS DATA. ( #Ann. 865. Febr.@# )
NOTA.
#Excipiunt pactum superius in codice Laudunensi,
unde ea Sirmondus publici juris fecit. Baluzius ea ope
codicum a nobis etiam adhibitorum 4) bibl. regiae
Parisiensis n. 4626 saec.@# X, #olim Bigotiani, et 5) bibl.
ejusdem n. 4761, olim Divionensis, emendavit.@#
#Haec quae sequuntur capitula misit domnus rex Karolus
in Burgundiam exequenda per Gauslenum et Fulconem et per Waltarium et Lantwinum@#, #de Tusiaco, anno incarnationis Dominicae@#.
In nomine sanctae et individuae trinitatis. Karolus
gratia Dei rex, omnibus episcopis, abbatibus,
abbatissis, comitibus, et vassis nostris, seu cunctis
Dei et nostris fidelibus in regno Burgundiae consistentibus,
salutem. Volumus et expresse praecipimus
ut in his quae subjuncta sunt exequendis,
et in aliis quae ad Dei voluntatem et sanctae Ecclesiae
statum, atque ad nostram fidelitatem et ad nostrum
honorem, ac ad regni soliditatem, necnon
ad commune fidelium nostrorum salvamentum pertinent,
unusquisque secundum quod suo ordini et
suae personae competit, istis missis nostris obedientes
et adjutores in omnibus existatis.
1.
Ut sicut nostri infideles et communes contrarii
nostri se invicem confirmaverunt ad nostram
contrarietatem, ut nullus de his quae consideraverint
suum parem discooperiat vel prodat, neque ad
illa quae adimplere volunt dimittat, ita fideles nostri
se confirment ad Dei voluntatem et nostram
fidelitatem, et ad honorem et sanctae Ecclesiae statum,
et regni utilitatem, et illorum commune adjutorium
et salvamentum. Et nullus fidelium nostrorum
cuicumque infideli nostro quocumque modo se
conjungat, aut in aliquo faveat, vel in quacumque
causa in qua illum impedire potuerit illi parcat, nisi
statim ad fidelitatem nostram se convertere voluerit.
Et si pro certo cognoscere potuerit, qui contra
istud capitulum fecerit, non nobis celet. Et si
aliquis audierit, quod pari suo fideli nostro necessitas
evenerit aut evenire debeat ad resistendum
infideli nostro, non expectet ut illi hoc mandetur,
sed statim sit praeparatus, sicut Dei fidelis et noster,
ad suum parem in nostra fidelitate adjuvandum, et
quantum potuerit pergere festinet.
2.
Ut omnes qui fidelitatem nobis adhuc promissam
non habent, fidelitatem nobis promittant;
sicut in capitulis avi et patris nostri continetur.
3.
Ut qui fidelitatem nobis promiserunt, et post
illud sacramentum ad infideles nostros in nostrum
damnum se conjunxerunt, proprietas illorum in
nostrum indominicatum recipiatur, donec ipsi per
fidejussores in nostram praesentiam veniant.
4.
Ut nullus infidelium nostrorum, qui liberi
homines sunt, in nostro regno immorari vel
proprietatem habere permittatur, nisi fidelitatem
nobis promiserit, et noster aut nostri fidelis homo
deveniat.
5.
Ut illae traditiones injustae et a nostris
antecessoribus atque a nobis prohibitae, quae factae
sunt aut mulieribus aut matribus aut quibuscumque
personis, ut liberius ipsi traditores nostram infidelitatem
perficere possint, aut ut justitiam in
comitatibus non reddant, tanquam factae non fuerint,
pro nihilo habeantur. Et sicut ipsi ipsos alodes in
sua manu tenuissent, ita de ipsis alodibus fiat. Et
si nec ita ad fidelitatem nostram aut ad justitiam
reddendam adduci potuerint, ipsi alodes in nostrum
dominicatum recipiantur, et certa illorum descriptio
nobis adportetur. Ipsi autem infideles nostri in
nostro regno locum habere non permittantur. Similiter
et de commendationibus quarumlibet facultatum
vel pecuniarum fiat; et si ad casam Dei
aliquid commendatum habent, ipse episcopus vel
rector ecclesiae ubi commendatae sunt, aut illis
praesentaliter in praesentia missorum nostrorum
reddant qui eas commendaverunt, aut coram missis
nostris sigillentur, et sub sigillo custodiantur,
donec ipsi veniant qui eas commendaverunt, et
coram missis nostris illas recipiant, et perinde
distringantur, ut ad fidelitatem nostram et ad pacem
ecclesiae ac regni revertantur.
6.
Ut de injustis commutationibus quae ad casas
Dei factae sunt sine regia auctoritate, missi nostri
inquirant, et eas dissolvant, sicut in capitularibus
| null |
5f24f524-2a05-4c04-964a-da742a0914be
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
avi et patris nostri continetur. Et si mortua
manus vel praeceptum regium super eas interjacet,
describantur diligenter atque fideliter qualiter factae
sunt, et nobis missi nostri renuntient; et signatis
ipsis praeceptis, sicut lex Romana praecipit, ad
nostram praesentiam deferri faciant, sicut in capitularibus
progenitorum nostrorum continetur.
7.
Quia, ut comperimus, plures nobis petierunt
alodes, et petentes parum, plus inde acceperunt,
volumus ut missi nostri hoc diligenter inquirant et
describant, et ipsos homines cum praeceptis ad nostram
praesentiam venire faciant.
8.
Ut missi nostri de omnibus censibus vel paraveredis
quos Franci homines ad regiam potestatem
exsolvere debent, inquirant, et ubi per neglectum
dimissum est, exsolvi faciant, et diligenter
de singulis comitatibus cuncta describant; et nobis
renuntient. Similiter et de terris censalibus,
et de rebus ad casas Dei traditis, unde census ad
partem regis exivit antiquitus. Et si aliquis aliquam
auctoritatem regiam inde ostenderit, ad nostram
praesentiam ipsam auctoritatem deferri faciant.
9.
(ANSEG. IV, c. 48.) Ut missi nostri de locis ad
claustra canonicorum vel monachorum, ubi necesse
fuerit, nostra auctoritate exsequantur, sicut in capitularibus
avi et patris nostri continetur.
10.
(Cap. 49.) Ut de nonis et decimis ad casas
Dei reddendis missi nostri exsequantur, sicut in
praefatis capitularibus continetur.
11.
(cap. 85.) Ut de uno manso ad ecclesiam
dato nullus census neque caballi pastus a senioribus
de presbyteris requiratur, sicut in praefato capitulari
continetur. Sed neque de terrulis ac vineolis
pro loco sepulturae ad easdem ecclesias datis, neque
de decimis, sicut in canonibus et in praefatis capitularibus
continetur. (Cap. 84.) Et ubi inventum fuerit
et a missis nostris, quod seniores sine conscientia
episcoporum presbyteros de ecclesiis ejiciunt vel
in ecclesiis statuunt, missi nostri sicut in praefatis
capitularibus continetur, inde faciant. Et episcopi de
clericis hominum nostrorum ita faciant, sicut in
eisdem capitularibus continetur.
12.
Ut missi nostri justitias, quantum temporis
qualitas permiserit, omnibus indigentibus faciant;
et quod modo pro qualitate vel brevitate temporis
facere non potuerint, comitibus commendent, ut
tempore congruo eis legem et justitiam faciant. Et
in suis memorialibus adnotent de quibus comitibus
commendaverunt; ut si iterum illi homines se reclamaverint
quod justitiam habere non potuerunt,
nos ipsi investigemus et decernamus quare hoc ipsi
comites demiserunt.
13.
Ut si infideles nostri se adunaverint ad devastationem
regni nostri, fideles nostri, tam episcopi,
quam abbates, et comites, et abbatissarum
homines, sed et ipsi comites ac vassi nostri,
seu ceteri quique fideles Dei ac nostri, de uno missatico
se in uno adunare procurent. Et missi nostri
de ipso missatico providentiam habeant, qualiter
unusquisque episcopus, vel abbas, seu abbatissa,
cum omni plenitudine et necessario hostili apparatu,
et ad tempus, suos homines illuc transmiserit cum
guntfanonario qui de suis paribus
cum missis nostris rationem habeat; et qualiter
ipsi comites et vassi nostri seu ceteri quique Dei fideles
ad hoc occurrerint, nobis scripto renuntient.
Et si de uno missatico ad hoc praevalere non potuerint,
ad alium missaticum celeriter missos suos dirigant,
et omnes, sicut praediximus, de alio missatico
ad illos qui indigent praeparati occurrant. Et si
illi duo missatici ad hoc non suffecerint, nobis ad
tempus hoc mandent, qualiter aut per nos, aut per
filium nostrum, aut sicut viderimus, eis necessarium
solatium transmittamus, quatenus in regno nostro
nullus noster infidelis vel contrarius locum nocendi
habeat.
14.
Ut quia, sicut audivimus, quidam in domibus
suis resident quamdiu pacem habere possunt, et cum
necessitas venit, dicunt se in nostrum venire servitium,
nolumus ut aliquis de his qui in illa terra manent,
et eam contra inimicos nostros defendere debent,
deinceps hanc occasionem habeat; sed cum
necessitas fuerit, sicut praediximus, ad missos nostros
et ad pares suos occurrant. Et si nos eum specialiter
ad nos venire mandaverimus, aut ipse nobis
necessariam causam de nostra fidelitate nuntiare
voluerit, plenitudinem hominum suorum illic ad
nostram fidelitatem exsequendam dimittat, et missis
nostris vel paribus suis hoc notum faciat. Aliter
autem in nullam partem de illa terra pergat, nisi
cum communi consilio vel commendatione missorum
nostrorum aut reliquorum fidelium nostrorum
qui illam
| null |
d50d22bd-2a0c-4fdd-bbd0-2543d986f721
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
terram defendere debent. Et missi nostri
cum episcopis et comitibus ac vassis nostris, qui super
aquas commanent per quas infideles nostri ad
regnum nostrum transeunt, ordinent qualiter illae
naves custodiantur, ne infideles nostri ad regnum nostrum
devastandum transire possint. Et per cujus neglectum
ipsae naves postea bene custoditae non fuerint,
nobis renuntietur, ut nos decernamus qualiter de illo
contemptore praecepti nostri, quasi de proditore patriae,
agi debeat.
15.
Ut si missi nostri talem causam in illa terra
invenerint, quam ad debitum finem nec per ista
capitula, nec per capitula progenitorum nostrorum,
neque per legalia capitula perducere possint, nobis
rationabiliter et veraciter remandare procurent, ut
nos illis remandemus qualiter inde agere debeant.
16.
Ut ministri comitum in unoquoque comitatu
dispensam missorum nostrorum, a quibuscumque
dari debet, recipiant, sicut in tractoria nostra continetur;
et ipsi ministerialibus missorum nostrorum
eam reddant. Missi autem nostri provideant,
ne pro hac occasione inde ministri comitum
amplius, nisi quantum in tractoria nostra continetur,
inde exigant.
NOTA.
#Anno incarnationis Dominicae 865 Kalend.
Martii, haec quae sequuntur Hludowicus et Karolus
reges in Tusiaco villa populo adnuntiaverunt.@#
Sicut vos et plures alios audisse credimus, jam
secundo et tertio in isto tempore convenire insimul
proposuimus: sed variis occupationibus praepedientibus,
hoc usque modo implere nequivimus.
Nunc quia, Deo gratias, insimul convenimus, volumus
vos scire, quoniam ad nullius deceptionem
vel condemnationem, neque pro ulla indebita cupiditate
insimul convenimus. Propter quae autem,
excepto debito ac fraterno desiderio ut nos invicem
dilectione mutua videremus, noster conventus fuerit,
vobis nota facere volumus, et quae Deo placita
et nobis ac fidelibus nostris salubria et proficua
sunt, una cum Dei adjutorio et vestro ac
ceterorum communium fidelium nostrorum consilio
et auxilio, tenere immutabiliter et augere utiliter
volumus.
1.
Primo nostras et sanctae Dei Ecclesiae ac regni
nobis commissi necessitates, fraterne et sincera
mente ad invicem exposuimus.
2.
Illa quae nuper cum fidelium nostrorum consilio
apud Confluentes inter nos confirmata fuerunt,
diligenter rememoravimus, quae inviolabiliter adjuvante
Domino conservabimus.
3.
Sicut Deus hoc in corde nostro videt, volumus
et vos scire, quoniam de corde puro, et
conscientia bona, et fide non ficta adunati, id
est unanimes effecti sumus, quantum ipse dederit
a quo est omne datum optimum et omne donum
perfectum, ad Dei voluntatem, et nostrum communem
honorem et salvamentum, et ad sanctae
Dei Ecclesiae statum, et sacerdotum ac servorum
ejus debitum honorem et vigorem, ac regni nobis
a Deo commissi soliditatem restituendam et conservandam;
ut Ecclesia et regnum, quod Deus in
manus progenitorum nostrorum adunavit, et nobis
misericordia sua commisit, in nostro tempore necessariam
defensionem et tuitionem, et honorem
atque soliditatem habeat.
4.
Quoniam, sicut dicit sancta Scriptura, qui
suorum et maxime domesticorum curam non habet,
fidem negavit, et est infideli deterior, consideravimus
et confirmavimus in fide nostra inter nos
de uxoribus et filiis nostris, qui ita fideliter nobis
subditi et obedientes fuerint sicut filii patribus et
suis senioribus esse debent, ut unusquisque nostrum
alterius filios sicut proprios in vera dilectione habeat;
et qui superstes de nobis alteri fuerit, illius
qui decesserit uxori et filiis, sicut inter nos convenit
debitum et necessarium adjutorium praestet
et fidem conservet.
5.
Consideravimus et statuimus ut communes
fideles nostri, quorum consilio et auxilio sanctam
Dei Ecclesiam et regnum nobis commissum gubernare
debemus, debitum honorem et salvamentum
habeant. Et ipsi ad Dei voluntatum, et ut nostrum
debitum honorem et vigorem et salvamentum,
et ad sanctae Dei Ecclesiae statum, et ad
regni soliditatem et defensionem, qualiter populus
in regno nostro legem et justitiam et pacem ac
tranquillitatem habeat, de corde puro, et conscientia
bona, et fide non ficta, fideli consilio et auxilio nobis
sint in omnibus adjutores. Et si aliquis, quod absit,
ab hoc deviare tentaverit, unanimiter ut ad hoc
redeat illum convertere decertemus. Et si ad hoc
reduci non potuerit, unanimiter studeamus, ut vel
sibi soli noceat; et contra hoc quod salubriter conservare
debemus, non possit damnabiliter agere.
Et omnes, tam nobis amici, quam et contrarii,
certissimum teneant, quoniam qui contra quemlibet
nostrum quiddam adversi machinatus vel molitus
fuerit,
| null |
6e1eecfd-1dd6-4bd3-923b-9f68169420be
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
apud alium locum familiaritatis et amicitiae
non habebit.
6.
Vos scitis qualiter nepos noster Hlotharius
per suam juventutem, et per levium hominum consensum
et hortamentum, et etiam per eorum favorem
qui illum salvare debuerant, fecit et facit
contra illam legem, quam Deus primo in paradiso
primis hominibus dedit, et quam in evangelio per
praesentiam carnis cum hominibus habitans renovavit
et confirmavit, quae ad omnes homines pertinet
qui secundum Deum legitimo utuntur conjugio.
Unde et universalis Ecclesia Dei pulsatur, et sacerdotes
sunt dehonorati, et populus Christianus
sicut de mali morbi contagio est maculatus. Propterea
quod Deus dixit: #Diliges proximum tuum sicut
teipsum,@# et sicut scriptum est: #Ipse os nostrum
et caro nostra est,@# et ecclesia nobis et illi commissa
et regnum unum est, et populus ac christianitas
una est, consideravimus, ut ad illum missos
nostros mittamus, et ei tale consilium mandemus
qualiter et ipse coram Deo salvus et coram
seculo honoratus esse valeat, et ecclesia et regnum,
quod illi ad salvationem commissum est, solidum
esse possit, et populus Dei salvus sit, et legem
ac justitiam et pacem ac tranquillitatem habeat.
7.
Quia etiam ipse suos missos ad nos transmisit
quasi consilium quaerens, per nostros missos et de
his unde nobis mandavit, quantum nobis Dominus
dedit, ei verum et sincerum concilium remandamus,
et talem voluntatem nostram esse erga eum sicut
vobis dicimus, illi per eosdem missos nostros
mandamus.
1.
Primo nostras et sanctae Dei Ecclesiae ac regni
nobis commissi necessitates, fraterne et sincera
mente ad invicem exposuimus.
2.
Illa quae nuper cum fidelium nostrorum consilio
apud Confluentes inter nos confirmata fuerunt,
diligenter rememoravimus, quae inviolabiliter adjuvante
Domino conservabimus.
3.
Sicut Deus hoc in corde nostro videt, volumus
et vos scire, quoniam de corde puro, et
conscientia bona, et fide non ficta adunati, id
est unanimes effecti sumus, quantum ipse dederit
a quo est omne datum optimum et omne donum
perfectum, ad Dei voluntatem, et nostrum communem
honorem et salvamentum, et ad sanctae
Dei Ecclesiae statum, et sacerdotum ac servorum
ejus debitum honorem et vigorem, ac regni nobis
a Deo commissi soliditatem restituendam et conservandam;
ut Ecclesia et regnum, quod Deus in
manus progenitorum nostrorum adunavit, et nobis
misericordia sua commisit, in nostro tempore necessariam
defensionem et tuitionem, et honorem
atque soliditatem habeat.
4.
Quoniam, sicut dicit sancta Scriptura, qui
suorum et maxime domesticorum curam non habet,
fidem negavit, et est infideli deterior, consideravimus
et confirmavimus in fide nostra inter nos
de uxoribus et filiis nostris, qui ita fideliter nobis
subditi et obedientes fuerint sicut filii patribus et
suis senioribus esse debent, ut unusquisque nostrum
alterius filios sicut proprios in vera dilectione habeat;
et qui superstes de nobis alteri fuerit, illius
qui decesserit uxori et filiis, sicut inter nos convenit
debitum et necessarium adjutorium praestet
et fidem conservet.
5.
Consideravimus et statuimus ut communes
fideles nostri, quorum consilio et auxilio sanctam
Dei Ecclesiam et regnum nobis commissum gubernare
debemus, debitum honorem et salvamentum
habeant. Et ipsi ad Dei voluntatum, et ut nostrum
debitum honorem et vigorem et salvamentum,
et ad sanctae Dei Ecclesiae statum, et ad
regni soliditatem et defensionem, qualiter populus
in regno nostro legem et justitiam et pacem ac
tranquillitatem habeat, de corde puro, et conscientia
bona, et fide non ficta, fideli consilio et auxilio nobis
sint in omnibus adjutores. Et si aliquis, quod absit,
ab hoc deviare tentaverit, unanimiter ut ad hoc
redeat illum convertere decertemus. Et si ad hoc
reduci non potuerit, unanimiter studeamus, ut vel
sibi soli noceat; et contra hoc quod salubriter conservare
debemus, non possit damnabiliter agere.
Et omnes, tam nobis amici, quam et contrarii,
certissimum teneant, quoniam qui contra quemlibet
nostrum quiddam adversi machinatus vel molitus
fuerit, apud alium locum familiaritatis et amicitiae
non habebit.
6.
Vos scitis qualiter nepos noster Hlotharius
per suam juventutem, et per levium hominum consensum
et hortamentum, et etiam per eorum favorem
qui illum salvare debuerant, fecit et facit
contra illam legem, quam Deus primo in paradiso
primis hominibus dedit, et quam in evangelio per
praesentiam carnis cum hominibus habitans renovavit
et
| null |
24bcf5f4-bd91-4959-9983-6875932c29e0
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
confirmavit, quae ad omnes homines pertinet
qui secundum Deum legitimo utuntur conjugio.
Unde et universalis Ecclesia Dei pulsatur, et sacerdotes
sunt dehonorati, et populus Christianus
sicut de mali morbi contagio est maculatus. Propterea
quod Deus dixit: #Diliges proximum tuum sicut
teipsum,@# et sicut scriptum est: #Ipse os nostrum
et caro nostra est,@# et ecclesia nobis et illi commissa
et regnum unum est, et populus ac christianitas
una est, consideravimus, ut ad illum missos
nostros mittamus, et ei tale consilium mandemus
qualiter et ipse coram Deo salvus et coram
seculo honoratus esse valeat, et ecclesia et regnum,
quod illi ad salvationem commissum est, solidum
esse possit, et populus Dei salvus sit, et legem
ac justitiam et pacem ac tranquillitatem habeat.
7.
Quia etiam ipse suos missos ad nos transmisit
quasi consilium quaerens, per nostros missos et de
his unde nobis mandavit, quantum nobis Dominus
dedit, ei verum et sincerum concilium remandamus,
et talem voluntatem nostram esse erga eum sicut
vobis dicimus, illi per eosdem missos nostros
mandamus.
KAROLI CAPITULA MISSIS DATA. ( #Ann. 865. Febr.@# )
NOTA.
#Excipiunt pactum superius in codice Laudunensi,
unde ea Sirmondus publici juris fecit. Baluzius ea ope
codicum a nobis etiam adhibitorum 4) bibl. regiae
Parisiensis n. 4626 saec.@# X, #olim Bigotiani, et 5) bibl.
ejusdem n. 4761, olim Divionensis, emendavit.@#
#Haec quae sequuntur capitula misit domnus rex Karolus
in Burgundiam exequenda per Gauslenum et Fulconem et per Waltarium et Lantwinum@#, #de Tusiaco, anno incarnationis Dominicae@#.
In nomine sanctae et individuae trinitatis. Karolus
gratia Dei rex, omnibus episcopis, abbatibus,
abbatissis, comitibus, et vassis nostris, seu cunctis
Dei et nostris fidelibus in regno Burgundiae consistentibus,
salutem. Volumus et expresse praecipimus
ut in his quae subjuncta sunt exequendis,
et in aliis quae ad Dei voluntatem et sanctae Ecclesiae
statum, atque ad nostram fidelitatem et ad nostrum
honorem, ac ad regni soliditatem, necnon
ad commune fidelium nostrorum salvamentum pertinent,
unusquisque secundum quod suo ordini et
suae personae competit, istis missis nostris obedientes
et adjutores in omnibus existatis.
1.
Ut sicut nostri infideles et communes contrarii
nostri se invicem confirmaverunt ad nostram
contrarietatem, ut nullus de his quae consideraverint
suum parem discooperiat vel prodat, neque ad
illa quae adimplere volunt dimittat, ita fideles nostri
se confirment ad Dei voluntatem et nostram
fidelitatem, et ad honorem et sanctae Ecclesiae statum,
et regni utilitatem, et illorum commune adjutorium
et salvamentum. Et nullus fidelium nostrorum
cuicumque infideli nostro quocumque modo se
conjungat, aut in aliquo faveat, vel in quacumque
causa in qua illum impedire potuerit illi parcat, nisi
statim ad fidelitatem nostram se convertere voluerit.
Et si pro certo cognoscere potuerit, qui contra
istud capitulum fecerit, non nobis celet. Et si
aliquis audierit, quod pari suo fideli nostro necessitas
evenerit aut evenire debeat ad resistendum
infideli nostro, non expectet ut illi hoc mandetur,
sed statim sit praeparatus, sicut Dei fidelis et noster,
ad suum parem in nostra fidelitate adjuvandum, et
quantum potuerit pergere festinet.
2.
Ut omnes qui fidelitatem nobis adhuc promissam
non habent, fidelitatem nobis promittant;
sicut in capitulis avi et patris nostri continetur.
3.
Ut qui fidelitatem nobis promiserunt, et post
illud sacramentum ad infideles nostros in nostrum
damnum se conjunxerunt, proprietas illorum in
nostrum indominicatum recipiatur, donec ipsi per
fidejussores in nostram praesentiam veniant.
4.
Ut nullus infidelium nostrorum, qui liberi
homines sunt, in nostro regno immorari vel
proprietatem habere permittatur, nisi fidelitatem
nobis promiserit, et noster aut nostri fidelis homo
deveniat.
5.
Ut illae traditiones injustae et a nostris
antecessoribus atque a nobis prohibitae, quae factae
sunt aut mulieribus aut matribus aut quibuscumque
personis, ut liberius ipsi traditores nostram infidelitatem
perficere possint, aut ut justitiam in
comitatibus non reddant, tanquam factae non fuerint,
pro nihilo habeantur. Et sicut ipsi ipsos alodes in
sua manu tenuissent, ita de ipsis alodibus fiat. Et
si nec ita ad fidelitatem nostram aut ad justitiam
reddendam adduci potuerint, ipsi alodes in nostrum
dominicatum recipiantur, et certa illorum descriptio
nobis adportetur. Ipsi autem
| null |
f769f2a1-ee8b-4133-8f56-9e9c2af1d6a2
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
infideles nostri in
nostro regno locum habere non permittantur. Similiter
et de commendationibus quarumlibet facultatum
vel pecuniarum fiat; et si ad casam Dei
aliquid commendatum habent, ipse episcopus vel
rector ecclesiae ubi commendatae sunt, aut illis
praesentaliter in praesentia missorum nostrorum
reddant qui eas commendaverunt, aut coram missis
nostris sigillentur, et sub sigillo custodiantur,
donec ipsi veniant qui eas commendaverunt, et
coram missis nostris illas recipiant, et perinde
distringantur, ut ad fidelitatem nostram et ad pacem
ecclesiae ac regni revertantur.
6.
Ut de injustis commutationibus quae ad casas
Dei factae sunt sine regia auctoritate, missi nostri
inquirant, et eas dissolvant, sicut in capitularibus
avi et patris nostri continetur. Et si mortua
manus vel praeceptum regium super eas interjacet,
describantur diligenter atque fideliter qualiter factae
sunt, et nobis missi nostri renuntient; et signatis
ipsis praeceptis, sicut lex Romana praecipit, ad
nostram praesentiam deferri faciant, sicut in capitularibus
progenitorum nostrorum continetur.
7.
Quia, ut comperimus, plures nobis petierunt
alodes, et petentes parum, plus inde acceperunt,
volumus ut missi nostri hoc diligenter inquirant et
describant, et ipsos homines cum praeceptis ad nostram
praesentiam venire faciant.
8.
Ut missi nostri de omnibus censibus vel paraveredis
quos Franci homines ad regiam potestatem
exsolvere debent, inquirant, et ubi per neglectum
dimissum est, exsolvi faciant, et diligenter
de singulis comitatibus cuncta describant; et nobis
renuntient. Similiter et de terris censalibus,
et de rebus ad casas Dei traditis, unde census ad
partem regis exivit antiquitus. Et si aliquis aliquam
auctoritatem regiam inde ostenderit, ad nostram
praesentiam ipsam auctoritatem deferri faciant.
9.
(ANSEG. IV, c. 48.) Ut missi nostri de locis ad
claustra canonicorum vel monachorum, ubi necesse
fuerit, nostra auctoritate exsequantur, sicut in capitularibus
avi et patris nostri continetur.
10.
(Cap. 49.) Ut de nonis et decimis ad casas
Dei reddendis missi nostri exsequantur, sicut in
praefatis capitularibus continetur.
11.
(cap. 85.) Ut de uno manso ad ecclesiam
dato nullus census neque caballi pastus a senioribus
de presbyteris requiratur, sicut in praefato capitulari
continetur. Sed neque de terrulis ac vineolis
pro loco sepulturae ad easdem ecclesias datis, neque
de decimis, sicut in canonibus et in praefatis capitularibus
continetur. (Cap. 84.) Et ubi inventum fuerit
et a missis nostris, quod seniores sine conscientia
episcoporum presbyteros de ecclesiis ejiciunt vel
in ecclesiis statuunt, missi nostri sicut in praefatis
capitularibus continetur, inde faciant. Et episcopi de
clericis hominum nostrorum ita faciant, sicut in
eisdem capitularibus continetur.
12.
Ut missi nostri justitias, quantum temporis
qualitas permiserit, omnibus indigentibus faciant;
et quod modo pro qualitate vel brevitate temporis
facere non potuerint, comitibus commendent, ut
tempore congruo eis legem et justitiam faciant. Et
in suis memorialibus adnotent de quibus comitibus
commendaverunt; ut si iterum illi homines se reclamaverint
quod justitiam habere non potuerunt,
nos ipsi investigemus et decernamus quare hoc ipsi
comites demiserunt.
13.
Ut si infideles nostri se adunaverint ad devastationem
regni nostri, fideles nostri, tam episcopi,
quam abbates, et comites, et abbatissarum
homines, sed et ipsi comites ac vassi nostri,
seu ceteri quique fideles Dei ac nostri, de uno missatico
se in uno adunare procurent. Et missi nostri
de ipso missatico providentiam habeant, qualiter
unusquisque episcopus, vel abbas, seu abbatissa,
cum omni plenitudine et necessario hostili apparatu,
et ad tempus, suos homines illuc transmiserit cum
guntfanonario qui de suis paribus
cum missis nostris rationem habeat; et qualiter
ipsi comites et vassi nostri seu ceteri quique Dei fideles
ad hoc occurrerint, nobis scripto renuntient.
Et si de uno missatico ad hoc praevalere non potuerint,
ad alium missaticum celeriter missos suos dirigant,
et omnes, sicut praediximus, de alio missatico
ad illos qui indigent praeparati occurrant. Et si
illi duo missatici ad hoc non suffecerint, nobis ad
tempus hoc mandent, qualiter aut per nos, aut per
filium nostrum, aut sicut viderimus, eis necessarium
solatium transmittamus, quatenus in regno nostro
nullus noster infidelis vel contrarius locum nocendi
habeat.
14.
Ut quia, sicut audivimus, quidam in domibus
suis resident quamdiu pacem habere possunt,
| null |
56716975-2945-4842-b6e6-9df28293dff1
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
et cum
necessitas venit, dicunt se in nostrum venire servitium,
nolumus ut aliquis de his qui in illa terra manent,
et eam contra inimicos nostros defendere debent,
deinceps hanc occasionem habeat; sed cum
necessitas fuerit, sicut praediximus, ad missos nostros
et ad pares suos occurrant. Et si nos eum specialiter
ad nos venire mandaverimus, aut ipse nobis
necessariam causam de nostra fidelitate nuntiare
voluerit, plenitudinem hominum suorum illic ad
nostram fidelitatem exsequendam dimittat, et missis
nostris vel paribus suis hoc notum faciat. Aliter
autem in nullam partem de illa terra pergat, nisi
cum communi consilio vel commendatione missorum
nostrorum aut reliquorum fidelium nostrorum
qui illam terram defendere debent. Et missi nostri
cum episcopis et comitibus ac vassis nostris, qui super
aquas commanent per quas infideles nostri ad
regnum nostrum transeunt, ordinent qualiter illae
naves custodiantur, ne infideles nostri ad regnum nostrum
devastandum transire possint. Et per cujus neglectum
ipsae naves postea bene custoditae non fuerint,
nobis renuntietur, ut nos decernamus qualiter de illo
contemptore praecepti nostri, quasi de proditore patriae,
agi debeat.
15.
Ut si missi nostri talem causam in illa terra
invenerint, quam ad debitum finem nec per ista
capitula, nec per capitula progenitorum nostrorum,
neque per legalia capitula perducere possint, nobis
rationabiliter et veraciter remandare procurent, ut
nos illis remandemus qualiter inde agere debeant.
16.
Ut ministri comitum in unoquoque comitatu
dispensam missorum nostrorum, a quibuscumque
dari debet, recipiant, sicut in tractoria nostra continetur;
et ipsi ministerialibus missorum nostrorum
eam reddant. Missi autem nostri provideant,
ne pro hac occasione inde ministri comitum
amplius, nisi quantum in tractoria nostra continetur,
inde exigant.
1.
Ut sicut nostri infideles et communes contrarii
nostri se invicem confirmaverunt ad nostram
contrarietatem, ut nullus de his quae consideraverint
suum parem discooperiat vel prodat, neque ad
illa quae adimplere volunt dimittat, ita fideles nostri
se confirment ad Dei voluntatem et nostram
fidelitatem, et ad honorem et sanctae Ecclesiae statum,
et regni utilitatem, et illorum commune adjutorium
et salvamentum. Et nullus fidelium nostrorum
cuicumque infideli nostro quocumque modo se
conjungat, aut in aliquo faveat, vel in quacumque
causa in qua illum impedire potuerit illi parcat, nisi
statim ad fidelitatem nostram se convertere voluerit.
Et si pro certo cognoscere potuerit, qui contra
istud capitulum fecerit, non nobis celet. Et si
aliquis audierit, quod pari suo fideli nostro necessitas
evenerit aut evenire debeat ad resistendum
infideli nostro, non expectet ut illi hoc mandetur,
sed statim sit praeparatus, sicut Dei fidelis et noster,
ad suum parem in nostra fidelitate adjuvandum, et
quantum potuerit pergere festinet.
2.
Ut omnes qui fidelitatem nobis adhuc promissam
non habent, fidelitatem nobis promittant;
sicut in capitulis avi et patris nostri continetur.
3.
Ut qui fidelitatem nobis promiserunt, et post
illud sacramentum ad infideles nostros in nostrum
damnum se conjunxerunt, proprietas illorum in
nostrum indominicatum recipiatur, donec ipsi per
fidejussores in nostram praesentiam veniant.
4.
Ut nullus infidelium nostrorum, qui liberi
homines sunt, in nostro regno immorari vel
proprietatem habere permittatur, nisi fidelitatem
nobis promiserit, et noster aut nostri fidelis homo
deveniat.
5.
Ut illae traditiones injustae et a nostris
antecessoribus atque a nobis prohibitae, quae factae
sunt aut mulieribus aut matribus aut quibuscumque
personis, ut liberius ipsi traditores nostram infidelitatem
perficere possint, aut ut justitiam in
comitatibus non reddant, tanquam factae non fuerint,
pro nihilo habeantur. Et sicut ipsi ipsos alodes in
sua manu tenuissent, ita de ipsis alodibus fiat. Et
si nec ita ad fidelitatem nostram aut ad justitiam
reddendam adduci potuerint, ipsi alodes in nostrum
dominicatum recipiantur, et certa illorum descriptio
nobis adportetur. Ipsi autem infideles nostri in
nostro regno locum habere non permittantur. Similiter
et de commendationibus quarumlibet facultatum
vel pecuniarum fiat; et si ad casam Dei
aliquid commendatum habent, ipse episcopus vel
rector ecclesiae ubi commendatae sunt, aut illis
praesentaliter in praesentia missorum nostrorum
reddant qui eas commendaverunt, aut coram missis
nostris sigillentur, et sub sigillo custodiantur,
donec ipsi veniant qui eas commendaverunt, et
coram missis nostris illas recipiant, et perinde
distringantur, ut ad fidelitatem nostram et ad pacem
ecclesiae ac regni revertantur.
6.
Ut de injustis
| null |
c4222003-aa06-42f1-8a28-6e1a350c39ee
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
commutationibus quae ad casas
Dei factae sunt sine regia auctoritate, missi nostri
inquirant, et eas dissolvant, sicut in capitularibus
avi et patris nostri continetur. Et si mortua
manus vel praeceptum regium super eas interjacet,
describantur diligenter atque fideliter qualiter factae
sunt, et nobis missi nostri renuntient; et signatis
ipsis praeceptis, sicut lex Romana praecipit, ad
nostram praesentiam deferri faciant, sicut in capitularibus
progenitorum nostrorum continetur.
7.
Quia, ut comperimus, plures nobis petierunt
alodes, et petentes parum, plus inde acceperunt,
volumus ut missi nostri hoc diligenter inquirant et
describant, et ipsos homines cum praeceptis ad nostram
praesentiam venire faciant.
8.
Ut missi nostri de omnibus censibus vel paraveredis
quos Franci homines ad regiam potestatem
exsolvere debent, inquirant, et ubi per neglectum
dimissum est, exsolvi faciant, et diligenter
de singulis comitatibus cuncta describant; et nobis
renuntient. Similiter et de terris censalibus,
et de rebus ad casas Dei traditis, unde census ad
partem regis exivit antiquitus. Et si aliquis aliquam
auctoritatem regiam inde ostenderit, ad nostram
praesentiam ipsam auctoritatem deferri faciant.
9.
(ANSEG. IV, c. 48.) Ut missi nostri de locis ad
claustra canonicorum vel monachorum, ubi necesse
fuerit, nostra auctoritate exsequantur, sicut in capitularibus
avi et patris nostri continetur.
10.
(Cap. 49.) Ut de nonis et decimis ad casas
Dei reddendis missi nostri exsequantur, sicut in
praefatis capitularibus continetur.
11.
(cap. 85.) Ut de uno manso ad ecclesiam
dato nullus census neque caballi pastus a senioribus
de presbyteris requiratur, sicut in praefato capitulari
continetur. Sed neque de terrulis ac vineolis
pro loco sepulturae ad easdem ecclesias datis, neque
de decimis, sicut in canonibus et in praefatis capitularibus
continetur. (Cap. 84.) Et ubi inventum fuerit
et a missis nostris, quod seniores sine conscientia
episcoporum presbyteros de ecclesiis ejiciunt vel
in ecclesiis statuunt, missi nostri sicut in praefatis
capitularibus continetur, inde faciant. Et episcopi de
clericis hominum nostrorum ita faciant, sicut in
eisdem capitularibus continetur.
12.
Ut missi nostri justitias, quantum temporis
qualitas permiserit, omnibus indigentibus faciant;
et quod modo pro qualitate vel brevitate temporis
facere non potuerint, comitibus commendent, ut
tempore congruo eis legem et justitiam faciant. Et
in suis memorialibus adnotent de quibus comitibus
commendaverunt; ut si iterum illi homines se reclamaverint
quod justitiam habere non potuerunt,
nos ipsi investigemus et decernamus quare hoc ipsi
comites demiserunt.
13.
Ut si infideles nostri se adunaverint ad devastationem
regni nostri, fideles nostri, tam episcopi,
quam abbates, et comites, et abbatissarum
homines, sed et ipsi comites ac vassi nostri,
seu ceteri quique fideles Dei ac nostri, de uno missatico
se in uno adunare procurent. Et missi nostri
de ipso missatico providentiam habeant, qualiter
unusquisque episcopus, vel abbas, seu abbatissa,
cum omni plenitudine et necessario hostili apparatu,
et ad tempus, suos homines illuc transmiserit cum
guntfanonario qui de suis paribus
cum missis nostris rationem habeat; et qualiter
ipsi comites et vassi nostri seu ceteri quique Dei fideles
ad hoc occurrerint, nobis scripto renuntient.
Et si de uno missatico ad hoc praevalere non potuerint,
ad alium missaticum celeriter missos suos dirigant,
et omnes, sicut praediximus, de alio missatico
ad illos qui indigent praeparati occurrant. Et si
illi duo missatici ad hoc non suffecerint, nobis ad
tempus hoc mandent, qualiter aut per nos, aut per
filium nostrum, aut sicut viderimus, eis necessarium
solatium transmittamus, quatenus in regno nostro
nullus noster infidelis vel contrarius locum nocendi
habeat.
14.
Ut quia, sicut audivimus, quidam in domibus
suis resident quamdiu pacem habere possunt, et cum
necessitas venit, dicunt se in nostrum venire servitium,
nolumus ut aliquis de his qui in illa terra manent,
et eam contra inimicos nostros defendere debent,
deinceps hanc occasionem habeat; sed cum
necessitas fuerit, sicut praediximus, ad missos nostros
et ad pares suos occurrant. Et si nos eum specialiter
ad nos venire mandaverimus, aut ipse nobis
necessariam causam de nostra fidelitate nuntiare
voluerit, plenitudinem hominum suorum illic ad
nostram fidelitatem exsequendam dimittat, et missis
nostris vel paribus suis hoc notum faciat. Aliter
autem
| null |
5cf4c30c-b96d-4eeb-8129-04dbd4a8a236
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
in nullam partem de illa terra pergat, nisi
cum communi consilio vel commendatione missorum
nostrorum aut reliquorum fidelium nostrorum
qui illam terram defendere debent. Et missi nostri
cum episcopis et comitibus ac vassis nostris, qui super
aquas commanent per quas infideles nostri ad
regnum nostrum transeunt, ordinent qualiter illae
naves custodiantur, ne infideles nostri ad regnum nostrum
devastandum transire possint. Et per cujus neglectum
ipsae naves postea bene custoditae non fuerint,
nobis renuntietur, ut nos decernamus qualiter de illo
contemptore praecepti nostri, quasi de proditore patriae,
agi debeat.
15.
Ut si missi nostri talem causam in illa terra
invenerint, quam ad debitum finem nec per ista
capitula, nec per capitula progenitorum nostrorum,
neque per legalia capitula perducere possint, nobis
rationabiliter et veraciter remandare procurent, ut
nos illis remandemus qualiter inde agere debeant.
16.
Ut ministri comitum in unoquoque comitatu
dispensam missorum nostrorum, a quibuscumque
dari debet, recipiant, sicut in tractoria nostra continetur;
et ipsi ministerialibus missorum nostrorum
eam reddant. Missi autem nostri provideant,
ne pro hac occasione inde ministri comitum
amplius, nisi quantum in tractoria nostra continetur,
inde exigant.
| null |
4c5efe21-9529-48d5-a0df-c539bd9a80eb
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
NOTA.
#Anno incarnationis Dominicae 874 haec quae sequuntur
capitula domnus rex Karolus in Attiniaco Kalendis
Julii statuit.@#
1.
Episcopus Barcinonensis se reclamavit,
quod Tyrsus presbyter Cordubensis in ecclesia intra
muros ipsius civitatis sita seorsim conventus agens,
pene duas partes ex decima ipsius civitatis sibi
usurpat, et sine illius licentia missas et baptisteria
in eadem civitate praesumit celebrare, et convocatos
ab episcopo ad matrem ecclesiam, etiam in solemnitatibus
paschae ac nativitatis Domini, ad se revocat,
atque contempto episcopo eis communionem
largitur. Unde sacrum Nicaenum concilium dicit: #Quicumque temere ac periculose, neque timorem Dei
prae oculis habentes, nec agnoscentes ecclesiarum regulam,
discedunt ab ecclesia presbyteri aut diaconi
vel quicumque sub regula prorsus existunt, hi nequaquam
debent in aliam ecclesiam recipi: sed omnem
necessitatem convenit illis imponi ut ad suas parochias
revertantur. Quod si non fecerint, oportet eos
communione privari.@#
Hoc de Tyrso, qui inregulariter
a sua civitate discessit, decretum est. Ceterum de
ipso et de aliis contemptoribus Antiochenum concilium
dicit: #Si quis presbyter aut diaconus episcopum
proprium contemnens, se ab ecclesia sequestravit, et
seorsum colligens altare constituit, et commonenti
episcopo non adquieverit, nec consentire vel obedire
voluerit semel et iterum convocanti, hic damnetur
omnimodo, nec ultra remedium consequatur, quia
suam recipere non potest dignitatem. Quod si ecclesiam
conturbare et sollicitare persistit, tanquam seditiosus
per potestates exteras opprimatur.@# Hinc etiam
Africae provinciae canones decreverunt. Sed tantum
hoc capitulum de Antiocheno concilio posuisse sufficiat.
De basilicis autem et decimis sacri canones decreverunt,
ut omnes basilicas, quae per diversa loca
constructae sunt, vel quotidie construuntur, secundum
priorum canonum regulam in ejus episcopi, in
cujus territorio positae sunt potestate consistant. Et
sanctus Gelasius in decretis suis: #Quatuor,@# inquit, #tam de reditu quam de oblatione fidelium, prout cujuslibet
ecclesiae facultas admittit, sicut dudum rationabiliter
est decretum, convenit fieri portiones: quarum
una sit pontificis, altera clericorum, pauperum
tertia, quarta fabricis applicanda. De quibus sicut
sacerdotis intererit integram ministris ecclesiae memoratam
dependere quantitatem, sic clerus ultra delegatam
sibi summam nihil insolenter noverit expetendum.
Ea vero quae ecclesiasticis aedificiis adtributa sunt,
huic operi veraciter prorogata locorum doceat instauratio
manifesta sanctorum: quia nefas est, si sacris
aedibus destitutis in lucrum suum praesul impendia his
designata convertat. Ipsam nihilominus adscriptam
pauperibus portionem, quamvis divinis rationibus se
dispensasse monstraturus esse videatur, tamen, juxta
quod scriptum est, ut videant opera vestra bona et
glorificent patrem vestrum qui in coelis est, oportet
etiam praesenti testificatione praedicari, et bonae famae
praeconiis non taceri.@#
Et haec quidem de reditibus
illis oblationibus fidelium decreta sunt quae specialiter
ad episcopos ecclesiarum in illis regionibus pertinent,
quae non abundant rebus, sed tantum de
fidelium decimis ac votis subsistunt. Ceterum de
rusticanis parochiis, quantum episcopus in partibus
Septimaniae atque Galliciae a presbyteris exigere
debeat, Bracarense concilium capitulo secundo,
et Toletanum concilium capitulo quarto demonstrant.
De his autem qui contra auctoritatem et
Barcinonensis episcopi voluntatem Tyrsum presbyterum
in ecclesia Barcinonae civitatis retinent, capitulare
augustorum domni Karoli et domni Hludowici
decernit hoc modo: #De his qui sine consensu episcopi
presbyteros in ecclesiis constituunt, vel de ecclesiis
ejiciunt, vel ab episcopo vel a quolibet misso dominico
admoniti obedire noluerint, ut bannum nostrum
rewadiare cogantur, et per fidejussores ad palatium
nostrum venire jubeantur: et tunc nos decernamus,
utrum nobis placeat ut aut illum bannum persolvant,
aut aliam harmiscaram sustineant.@# Quia vero longum
est istos ad praesentiam regis adducere, vel periculosum
est longius a marcha eos abducere, domnus
rex commendabit suo marchioni qualiter eos distringat
atque castiget. De decimis vero quae in potestate
et dispositione episcopi esse debent, quas illi a matre
ecclesia abstrahunt, et pro suo libitu alibi donant,
idem capitulare dicit: #Quicumque decimam
abstrahit de ecclesia ad quam per justitiam debet
dari, et eam praesumptiose vel propter munera aut
amicitiam vel aliam quamlibet occasionem ad aliam
ecclesiam dederit, a comite vel a misso nostro distringatur,
ut ejusdem decimae quantitatem cum sua lege
restituat.@# Et item: #De his qui nonas et decimas jam
per multos annos aut ex parte aut ex toto dare neglexerunt,
volumus ut per missos nostros constringantur,
ut secundum capitularem priorem solvant unius anni
nonam
| null |
5c30e02e-862c-4c8e-90aa-31f0ee3b85e2
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
et decimam cum sua lege, et insuper bannum
nostrum. Et hoc eis denuntietur, quod quicumque
hanc negligentiam iteraverit, beneficium unde haec
nona et decima persolvi debuit amissurum se sciat.@#
2.
De hoc quod se reclamavit, quoniam castrum
Terracinense suae subditum potestati, factione Bajonis,
per presbyteri insolentiam suo resultat ministerio,
definitio praefati Antiocheni concilii sequenda
est in causa insolentis presbyteri. Contra factionem
autem Bajonis sequendum est capitulum Carthaginensis
concilii, quo dicitur: #Visum est universis ab
imperatoribus postulari defensores, propter afflictionem
pauperum, quorum molestiis sine intermissione
fatigatur ecclesia, ut defensores eis adversus potentias
divitum cum episcoporum provisione delegentur.@# Sequendum
est etiam supra positum capitulum ex
capitulari augustorum, de his qui sine consensu
episcopi presbyteros in ecclesiis suis constituunt,
vel de ecclesiis ejciunt.
3.
De hoc quod se reclamavit, quia Gothus quidam
Madascius fraude atque subreptione per praeceptum
ecclesiam sancti Stephani nobilem et antiquam
impetravit; ubi, postposito Dei cultu, foeda
efficitur conversatio rusticorum, et similiter Ricosindus
Gothus fraude et subreptione agrum sanctae
Eulaliae per praeceptum obtinuit, jussio regia haec
per fideles missos diligenter ac veraciter inquirere
jubeat, et ipsam inquisitionem per fidelium custodiam
sub sigillo ad notitiam suam perferri faciat. Et
si inventum fuerit, quod praedicta ecclesia sancti
Stephani et ager sanctae Eulaliae a praefatis Gothis
per praecepta obtenta sunt, ipsa praecepta secundum
legem sigillentur, et una cum ipsa inquisitione ad
praesentiam regiam perferantur; ut secundum jura
forensia, qui in precibus fuere mentiti, non illis prosint
quae impetraverunt, et ibi careant ipso scriptorum
beneficio quo perducentur rescripta, et regia
magnificentia recipiat quod est sui juris Barcinonensis
ecclesia.
NOTA.
#Anno incarnationis Dominicae 874 haec quae sequuntur
capitula domnus rex Karolus in Attiniaco Kalendis
Julii statuit.@#
1.
Episcopus Barcinonensis se reclamavit,
quod Tyrsus presbyter Cordubensis in ecclesia intra
muros ipsius civitatis sita seorsim conventus agens,
pene duas partes ex decima ipsius civitatis sibi
usurpat, et sine illius licentia missas et baptisteria
in eadem civitate praesumit celebrare, et convocatos
ab episcopo ad matrem ecclesiam, etiam in solemnitatibus
paschae ac nativitatis Domini, ad se revocat,
atque contempto episcopo eis communionem
largitur. Unde sacrum Nicaenum concilium dicit: #Quicumque temere ac periculose, neque timorem Dei
prae oculis habentes, nec agnoscentes ecclesiarum regulam,
discedunt ab ecclesia presbyteri aut diaconi
vel quicumque sub regula prorsus existunt, hi nequaquam
debent in aliam ecclesiam recipi: sed omnem
necessitatem convenit illis imponi ut ad suas parochias
revertantur. Quod si non fecerint, oportet eos
communione privari.@#
Hoc de Tyrso, qui inregulariter
a sua civitate discessit, decretum est. Ceterum de
ipso et de aliis contemptoribus Antiochenum concilium
dicit: #Si quis presbyter aut diaconus episcopum
proprium contemnens, se ab ecclesia sequestravit, et
seorsum colligens altare constituit, et commonenti
episcopo non adquieverit, nec consentire vel obedire
voluerit semel et iterum convocanti, hic damnetur
omnimodo, nec ultra remedium consequatur, quia
suam recipere non potest dignitatem. Quod si ecclesiam
conturbare et sollicitare persistit, tanquam seditiosus
per potestates exteras opprimatur.@# Hinc etiam
Africae provinciae canones decreverunt. Sed tantum
hoc capitulum de Antiocheno concilio posuisse sufficiat.
De basilicis autem et decimis sacri canones decreverunt,
ut omnes basilicas, quae per diversa loca
constructae sunt, vel quotidie construuntur, secundum
priorum canonum regulam in ejus episcopi, in
cujus territorio positae sunt potestate consistant. Et
sanctus Gelasius in decretis suis: #Quatuor,@# inquit, #tam de reditu quam de oblatione fidelium, prout cujuslibet
ecclesiae facultas admittit, sicut dudum rationabiliter
est decretum, convenit fieri portiones: quarum
una sit pontificis, altera clericorum, pauperum
tertia, quarta fabricis applicanda. De quibus sicut
sacerdotis intererit integram ministris ecclesiae memoratam
dependere quantitatem, sic clerus ultra delegatam
sibi summam nihil insolenter noverit expetendum.
Ea vero quae ecclesiasticis aedificiis adtributa sunt,
huic operi veraciter prorogata locorum doceat instauratio
manifesta sanctorum: quia nefas est, si sacris
aedibus destitutis in lucrum suum praesul impendia his
designata convertat. Ipsam nihilominus adscriptam
pauperibus portionem, quamvis divinis rationibus se
dispensasse monstraturus esse videatur, tamen, juxta
quod scriptum est, ut videant opera vestra bona et
glorificent patrem vestrum qui in coelis est, oportet
etiam praesenti testificatione praedicari, et bonae famae
praeconiis non taceri.@#
Et haec quidem de reditibus
illis oblationibus
| null |
0592fa70-bd86-41f7-8fed-d2e18276bdae
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
fidelium decreta sunt quae specialiter
ad episcopos ecclesiarum in illis regionibus pertinent,
quae non abundant rebus, sed tantum de
fidelium decimis ac votis subsistunt. Ceterum de
rusticanis parochiis, quantum episcopus in partibus
Septimaniae atque Galliciae a presbyteris exigere
debeat, Bracarense concilium capitulo secundo,
et Toletanum concilium capitulo quarto demonstrant.
De his autem qui contra auctoritatem et
Barcinonensis episcopi voluntatem Tyrsum presbyterum
in ecclesia Barcinonae civitatis retinent, capitulare
augustorum domni Karoli et domni Hludowici
decernit hoc modo: #De his qui sine consensu episcopi
presbyteros in ecclesiis constituunt, vel de ecclesiis
ejiciunt, vel ab episcopo vel a quolibet misso dominico
admoniti obedire noluerint, ut bannum nostrum
rewadiare cogantur, et per fidejussores ad palatium
nostrum venire jubeantur: et tunc nos decernamus,
utrum nobis placeat ut aut illum bannum persolvant,
aut aliam harmiscaram sustineant.@# Quia vero longum
est istos ad praesentiam regis adducere, vel periculosum
est longius a marcha eos abducere, domnus
rex commendabit suo marchioni qualiter eos distringat
atque castiget. De decimis vero quae in potestate
et dispositione episcopi esse debent, quas illi a matre
ecclesia abstrahunt, et pro suo libitu alibi donant,
idem capitulare dicit: #Quicumque decimam
abstrahit de ecclesia ad quam per justitiam debet
dari, et eam praesumptiose vel propter munera aut
amicitiam vel aliam quamlibet occasionem ad aliam
ecclesiam dederit, a comite vel a misso nostro distringatur,
ut ejusdem decimae quantitatem cum sua lege
restituat.@# Et item: #De his qui nonas et decimas jam
per multos annos aut ex parte aut ex toto dare neglexerunt,
volumus ut per missos nostros constringantur,
ut secundum capitularem priorem solvant unius anni
nonam et decimam cum sua lege, et insuper bannum
nostrum. Et hoc eis denuntietur, quod quicumque
hanc negligentiam iteraverit, beneficium unde haec
nona et decima persolvi debuit amissurum se sciat.@#
2.
De hoc quod se reclamavit, quoniam castrum
Terracinense suae subditum potestati, factione Bajonis,
per presbyteri insolentiam suo resultat ministerio,
definitio praefati Antiocheni concilii sequenda
est in causa insolentis presbyteri. Contra factionem
autem Bajonis sequendum est capitulum Carthaginensis
concilii, quo dicitur: #Visum est universis ab
imperatoribus postulari defensores, propter afflictionem
pauperum, quorum molestiis sine intermissione
fatigatur ecclesia, ut defensores eis adversus potentias
divitum cum episcoporum provisione delegentur.@# Sequendum
est etiam supra positum capitulum ex
capitulari augustorum, de his qui sine consensu
episcopi presbyteros in ecclesiis suis constituunt,
vel de ecclesiis ejciunt.
3.
De hoc quod se reclamavit, quia Gothus quidam
Madascius fraude atque subreptione per praeceptum
ecclesiam sancti Stephani nobilem et antiquam
impetravit; ubi, postposito Dei cultu, foeda
efficitur conversatio rusticorum, et similiter Ricosindus
Gothus fraude et subreptione agrum sanctae
Eulaliae per praeceptum obtinuit, jussio regia haec
per fideles missos diligenter ac veraciter inquirere
jubeat, et ipsam inquisitionem per fidelium custodiam
sub sigillo ad notitiam suam perferri faciat. Et
si inventum fuerit, quod praedicta ecclesia sancti
Stephani et ager sanctae Eulaliae a praefatis Gothis
per praecepta obtenta sunt, ipsa praecepta secundum
legem sigillentur, et una cum ipsa inquisitione ad
praesentiam regiam perferantur; ut secundum jura
forensia, qui in precibus fuere mentiti, non illis prosint
quae impetraverunt, et ibi careant ipso scriptorum
beneficio quo perducentur rescripta, et regia
magnificentia recipiat quod est sui juris Barcinonensis
ecclesia.
1.
Episcopus Barcinonensis se reclamavit,
quod Tyrsus presbyter Cordubensis in ecclesia intra
muros ipsius civitatis sita seorsim conventus agens,
pene duas partes ex decima ipsius civitatis sibi
usurpat, et sine illius licentia missas et baptisteria
in eadem civitate praesumit celebrare, et convocatos
ab episcopo ad matrem ecclesiam, etiam in solemnitatibus
paschae ac nativitatis Domini, ad se revocat,
atque contempto episcopo eis communionem
largitur. Unde sacrum Nicaenum concilium dicit: #Quicumque temere ac periculose, neque timorem Dei
prae oculis habentes, nec agnoscentes ecclesiarum regulam,
discedunt ab ecclesia presbyteri aut diaconi
vel quicumque sub regula prorsus existunt, hi nequaquam
debent in aliam ecclesiam recipi: sed omnem
necessitatem convenit illis imponi ut ad suas parochias
revertantur. Quod si non fecerint, oportet eos
communione privari.@#
Hoc de Tyrso, qui inregulariter
a sua civitate discessit, decretum est. Ceterum de
ipso et de aliis contemptoribus Antiochenum concilium
dicit: #Si quis presbyter aut diaconus episcopum
proprium contemnens, se ab ecclesia sequestravit, et
seorsum colligens
| null |
2e1293c4-ea33-4281-8d84-baad147189b9
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
altare constituit, et commonenti
episcopo non adquieverit, nec consentire vel obedire
voluerit semel et iterum convocanti, hic damnetur
omnimodo, nec ultra remedium consequatur, quia
suam recipere non potest dignitatem. Quod si ecclesiam
conturbare et sollicitare persistit, tanquam seditiosus
per potestates exteras opprimatur.@# Hinc etiam
Africae provinciae canones decreverunt. Sed tantum
hoc capitulum de Antiocheno concilio posuisse sufficiat.
De basilicis autem et decimis sacri canones decreverunt,
ut omnes basilicas, quae per diversa loca
constructae sunt, vel quotidie construuntur, secundum
priorum canonum regulam in ejus episcopi, in
cujus territorio positae sunt potestate consistant. Et
sanctus Gelasius in decretis suis: #Quatuor,@# inquit, #tam de reditu quam de oblatione fidelium, prout cujuslibet
ecclesiae facultas admittit, sicut dudum rationabiliter
est decretum, convenit fieri portiones: quarum
una sit pontificis, altera clericorum, pauperum
tertia, quarta fabricis applicanda. De quibus sicut
sacerdotis intererit integram ministris ecclesiae memoratam
dependere quantitatem, sic clerus ultra delegatam
sibi summam nihil insolenter noverit expetendum.
Ea vero quae ecclesiasticis aedificiis adtributa sunt,
huic operi veraciter prorogata locorum doceat instauratio
manifesta sanctorum: quia nefas est, si sacris
aedibus destitutis in lucrum suum praesul impendia his
designata convertat. Ipsam nihilominus adscriptam
pauperibus portionem, quamvis divinis rationibus se
dispensasse monstraturus esse videatur, tamen, juxta
quod scriptum est, ut videant opera vestra bona et
glorificent patrem vestrum qui in coelis est, oportet
etiam praesenti testificatione praedicari, et bonae famae
praeconiis non taceri.@#
Et haec quidem de reditibus
illis oblationibus fidelium decreta sunt quae specialiter
ad episcopos ecclesiarum in illis regionibus pertinent,
quae non abundant rebus, sed tantum de
fidelium decimis ac votis subsistunt. Ceterum de
rusticanis parochiis, quantum episcopus in partibus
Septimaniae atque Galliciae a presbyteris exigere
debeat, Bracarense concilium capitulo secundo,
et Toletanum concilium capitulo quarto demonstrant.
De his autem qui contra auctoritatem et
Barcinonensis episcopi voluntatem Tyrsum presbyterum
in ecclesia Barcinonae civitatis retinent, capitulare
augustorum domni Karoli et domni Hludowici
decernit hoc modo: #De his qui sine consensu episcopi
presbyteros in ecclesiis constituunt, vel de ecclesiis
ejiciunt, vel ab episcopo vel a quolibet misso dominico
admoniti obedire noluerint, ut bannum nostrum
rewadiare cogantur, et per fidejussores ad palatium
nostrum venire jubeantur: et tunc nos decernamus,
utrum nobis placeat ut aut illum bannum persolvant,
aut aliam harmiscaram sustineant.@# Quia vero longum
est istos ad praesentiam regis adducere, vel periculosum
est longius a marcha eos abducere, domnus
rex commendabit suo marchioni qualiter eos distringat
atque castiget. De decimis vero quae in potestate
et dispositione episcopi esse debent, quas illi a matre
ecclesia abstrahunt, et pro suo libitu alibi donant,
idem capitulare dicit: #Quicumque decimam
abstrahit de ecclesia ad quam per justitiam debet
dari, et eam praesumptiose vel propter munera aut
amicitiam vel aliam quamlibet occasionem ad aliam
ecclesiam dederit, a comite vel a misso nostro distringatur,
ut ejusdem decimae quantitatem cum sua lege
restituat.@# Et item: #De his qui nonas et decimas jam
per multos annos aut ex parte aut ex toto dare neglexerunt,
volumus ut per missos nostros constringantur,
ut secundum capitularem priorem solvant unius anni
nonam et decimam cum sua lege, et insuper bannum
nostrum. Et hoc eis denuntietur, quod quicumque
hanc negligentiam iteraverit, beneficium unde haec
nona et decima persolvi debuit amissurum se sciat.@#
2.
De hoc quod se reclamavit, quoniam castrum
Terracinense suae subditum potestati, factione Bajonis,
per presbyteri insolentiam suo resultat ministerio,
definitio praefati Antiocheni concilii sequenda
est in causa insolentis presbyteri. Contra factionem
autem Bajonis sequendum est capitulum Carthaginensis
concilii, quo dicitur: #Visum est universis ab
imperatoribus postulari defensores, propter afflictionem
pauperum, quorum molestiis sine intermissione
fatigatur ecclesia, ut defensores eis adversus potentias
divitum cum episcoporum provisione delegentur.@# Sequendum
est etiam supra positum capitulum ex
capitulari augustorum, de his qui sine consensu
episcopi presbyteros in ecclesiis suis constituunt,
vel de ecclesiis ejciunt.
3.
De hoc quod se reclamavit, quia Gothus quidam
Madascius fraude atque subreptione per praeceptum
ecclesiam sancti Stephani nobilem et antiquam
impetravit; ubi, postposito Dei cultu, foeda
efficitur conversatio rusticorum, et similiter Ricosindus
Gothus fraude et subreptione agrum sanctae
Eulaliae per praeceptum obtinuit, jussio regia haec
per fideles missos diligenter ac veraciter inquirere
jubeat
| null |
b8873cb4-51da-45ee-a6ff-00c966f0fc33
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
, et ipsam inquisitionem per fidelium custodiam
sub sigillo ad notitiam suam perferri faciat. Et
si inventum fuerit, quod praedicta ecclesia sancti
Stephani et ager sanctae Eulaliae a praefatis Gothis
per praecepta obtenta sunt, ipsa praecepta secundum
legem sigillentur, et una cum ipsa inquisitione ad
praesentiam regiam perferantur; ut secundum jura
forensia, qui in precibus fuere mentiti, non illis prosint
quae impetraverunt, et ibi careant ipso scriptorum
beneficio quo perducentur rescripta, et regia
magnificentia recipiat quod est sui juris Barcinonensis
ecclesia.
| null |
90a9c792-47d3-4d43-a01e-07330247a75f
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
NOTA.
#Haec quae sequuntur capitula misit domnus rex Karolus
ad Francos et Aquitanos qui ab eo disciverant,
anno incarnationis Dominicae 856, Nonis Julii de
palatio Carisiaco, per fideles missos suos Adalardum
abbatem, Rodulfum, Richuinum, Adalgarium,
et Berengarium.@#
1.
Mandat vobis noster senior, quia suus avunculus
Rhuodulfus illi de vestra fidelitate nuntiavit, et
quod vos illum precastis, ut ad vos suos denominatos
fideles in sua mercede transmitteret, et vos illi
per illos vestram necessitatem et voluntatem mandare
volebatis; et si aliquid factum habebatis quod
necessitas fuisset emendare, voluntarie per illorum
consilium emendabatis, et quod vobis consilium donaverint
ad nostri senioris fidelitatem et vestram
salvationem, voluntarie faceretis.
2.
Et mandat vobis noster senior, quia placet ei
quod illi suus avunculus de vestra fidelitate et bona
voluntate nuntiavit; et secundum vestram deprecationem
transmittit nos, sicut precastis, ad vos; et
mandat vobis, quia si aliquis de vobis se reclamat,
quod injuste alicui de vobis fecit, et ad rectam rationem
et justum judicium venire non potuit, aut per
insidias aliquas aut ipse senior noster, aut aliquis
ad illum, aliquem de vobis comprehendere voluit,
et propter hoc ad tempus aliquis de vobis ab illius
praesentia et ab illius servitio se subtraxit; quia
omnis quicumque de vobis ad rectam rationem ad
illum et ante suos fideles venire voluerit, hoc ei
concedit. Et si juste et rationabiliter inventum fuerit,
quod rectam rationem contra eum aliquis de
vobis habuerit, cum consilio fidelium suorum hoc
voluntarie emendabit. Et si inventum fuerit, quod
illam causam unde aliquis de vobis conquirere voluerit,
per rationem fecerit, volet, ut sicut per rationem
fecit, ita facta per rationem permaneat.
3.
Mandat vobis, ut si aliquis de vobis rectam rationem
ad illum et ante suos fideles precaverit, et
inde in rectam rationem venerit, et juste et rationabiliter
inventum fuerit quod rectam rationem aliquid
de vobis non habeat, et ipsa recta ratio illum convicerit,
quia si se concrediderit et humiliaverit, et
emendare voluerit, et in ipsa emendatione permanere
voluerit, quia sicut cum suis fidelibus rationabiliter
invenerit ut rationabilem misericordiam faciat,
voluntarie paratus est facere.
4.
Mandat vobis, quia si aliquis est de vobis qui
non se confidit in sua conscientia, ut rectam rationem
precare aut non valeat aut non audeat, et se recognoscit
et poenitet, et misericordiam illius et indulgentiam
petierit, quia illum, tantum ut inante sicut
debet se caveat, voluntarie unicuique qui sic se recognoscit,
misericordiam et indulgentiam donat.
5.
Mandat vobis, ut ne aliquis de illo inante dubitet,
quia ipsam rectam rationem, qui illam quaerit,
semper illi vult conservare, et illam misericordiam
quam modo illi concedit, similiter illam semper vult
conservare, si ille aliam iterum talem causam
non commiserit, pro qua per rectam rationem justum
judicium debeat sustinere.
6.
Mandat vobis, quia si aliquis de vobis talis est
qui dicat, quia pro paupertate et necessitate, quia
multos dies in illius servitio misit et omnia quae habuit
dispendit, ad talem conjunctionem, ut aliquid
impetraret quod per servitium impetrare non potuit,
se conjunxit, quia si hoc nostro seniori ante suos fideles
demonstrare potuerit, et hoc si verum inventum
fuerit quod senioris nostri culpa fuerit, quod per necessitatem
aliquis de vobis rationabiliter de servitio
illius se tali modo subtraxerit, quia senior noster
hoc voluntarie recognoscit, et cum consilio de suis
fidelibus hoc, quam citius et rationabilius potuerit,
emendabit.
7.
Mandat vobis, quia si aliquis de vobis dixerit,
quod hoc quod fecit non pro sua infidelitate neque
pro sua desinhonorantia fecit, et timet aliquis de
vobis, quod noster senior alicui de vobis reputare
inante debeat hoc factum, aut pro sua infidelitate
aut pro sua desinhorantia, et propter hoc jam ultra
ad illum non debeat consilium acaptare, quia qualiscumque
de vobis tali modo in isto facto commisculatus
est, si inante illi sic fidelis et obediens et
adjutor ad suum regnum et debitum honorem continendum
fuerit, sicut per rectum homo suo regi et
suo seniori esse debet, quia nulli de ista causa volet
reputare, sed totum ex corde dimittere quod in
illius persona in ista causa commisit, et suum servitium,
quod illi et ante
| null |
9e671d06-6ec0-4713-80ae-6decbb7aa09c
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
fecit et adhuc Deo juvante
faciet, debite et rationabiliter vult illi mereri. Si
autem aliquis illi aut alicui injuste abstulit, lex hoc,
sicut consuetudo et rectum est, pacificabit.
8.
Et sciatis, quia senior noster, sicut subinde voluit,
Deo gratias, nunc ad bonum effectum perduxit,
et rogavit fideles suos, ut sine ulla mala suspicione
de illius iracundia aut animi commotione communiter
quaerant et inveniant, atque describant hoc quod
ille secundum suum ministerium facere debet, et
quae facere illum non condeceant. Et ubicumque inventum
fuerit, quod fecit quod facere non debuit,
paratus est, ut cum Dei adjutorio et fidelium suorum
consilio hoc, quam citius cum ratione et possibilitate
emendare potuerit, emendet et inante corrigat, et
correcta custodiat; et quod facere debuit quod ad
salutem et honestatem illius pertinuit, et aliquid minus
fecit, hoc cum Dei adjutorio et fidelium suorum
consilio et auxilio, facere quam citius cum ratione
et possibilitate potuerit, faciat.
9.
Et similiter vult, ut nos quaeramus et inveniamus
et describamus quid et qualiter nobis fidelibus
suis in unoquoque ordine contra illum conveniat facere,
et quid non conveniat facere; ut illa quae conveniunt
faciamus, et illa quae non conveniunt caveamus,
et ubicumque in retro aliqua a nobis suis
fidelibus in quocumque ordine facta sunt quae non
condeceant, cum Dei et illius auxilio et nostro communi
consilio, quam citius cum ratione et possibilitate
emendare potuerimus, emendemus et inante
corrigamus, et correcta custodiamus.
10.
Et sciatis, quia sic est adunatus cum omnibus
suis fidelibus in omni ordine et statu, et nos
omnes sui fideles de omni ordine et statu, ut si ille
juxta humanam fragilitatem aliquid contra tale pactum
fecerit, illum honeste et cum reverentia, sicut
seniorem decet, ammonemus, ut ille hoc corrigat
et emendet, et unicuique in suo ordine debitam legem
conservet. Et si aliquis de nobis in quocumque
ordine contra istum pactum in contra illum fecerit,
si talis est, ut ille inde eum ammonere voleat ut
emendet, faciat; et si talis est causa, ut inde illum
familiariter non debeat ammonere, et ante suos pares
illum in rectam rationem mittat, et ille qui debitum
pactum et rectam legem et debitam seniori reverentiam
non vult exhibere et observare, justum justitiae
judicium sustineat. Et si sustinere non voluerit, et
contumax et rebellis extiterit et converti non potuerit,
a nostra omnium societate et regno ab omnibus
expellatur. Et si senior noster legem unicuique
debitam et a se et a suis antecessoribus nobis et nostris
antecessoribus perdonatam, per rectam rationem
vel misericordiam competentem unicuique in suo
ordine conservare non voluerit, et ammonitus a suis
fidelibus suam intentionem non voluerit, sciatis, quia
sic est ille nobiscum et nos cum illo adunati, et sic
sumus omnes per illius voluntatem et consensum
confirmati, episcopi atque abbates cum laicis, et
laici cum viris ecclesiasticis, ut nullus suum parem
dimittat, ut contra suam legem et rectam rationem
et justum judicium, etiamsi voluerit, quod absit, rex
noster alicui facere non possit.
11.
Et sciatis, quia ad hoc quaerendum et inveniendum,
et statuendum atque confirmandum, cum
nostro et caeterorum fidelium suorum consensu, habet
noster senior constitutum locum Vermeriam palatium
et tempus ac diem 14 Kalend. Augusti; et habet ex
nomine descriptos fideles suos, per quorum tractatum
ista causa, Deo adjuvante, ad perfectionem perveniat;
et habet 7 Kalend. Augusti ad ipsum palatium Vermeriam
generaliter omnes fideles suos convocatos, ut
omnibus suam voluntatem et perdonationem et nostram,
qui fideles illius sumus, devotionem accognitet;
ut ista convenientia, quam teste Deo confirmabimus,
inante diebus vitae suae et diebus vitae nostrae conservetur,
et ipse suis successoribus contra successores
nostros, et nos nostris successoribus suis successoribus
conservandam in Dei nomine relinquamus.
12.
Et sciatis, quia vult senior noster et nos ac
caeteri fideles illius, ut si vos, qui illius fideles et
consiliarii esse debetis, volueritis, sicut vobis diximus,
ad illius praesentiam et fidelitatem atque servitium
venire, et nobiscum in ista societate esse,
quia et ipse et nos quae voluntarie volemus, ut cum
nobis hoc et quaeratis et inveniatis, et statuatis et
confirmetis atque conservetis, et nos cum vobis
similiter:
| null |
36e7f757-2ad2-4532-bb44-42a06d143b86
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
et vobis aliis omnibus, sicut et nobis, debitam
legem et rectam rationem dehinc inante, sicut
rectum est, vult conservare, sicut sui antecessores,
qui hoc melius et rationabilius fecerunt, nostris et
vestris antecessoribus in omni ordine conservaverunt.
13.
Et mandat vobis noster senior, quia si aliquis
de vobis talis est cui suus senioratus non placet, et
illi simulat ut ad alium seniorem melius quam ad illum
acaptare possit, veniat ad illum, et ipse tranquillo
et pacifico animo donat illi commeatum; tantum
ut ipsi et in suo regno vel suis fidelibus aliquod
damnum aut aliquam marritionem non faciat; et quod
Deus illi cupierit, et ad alium seniorem acaptare potuerit,
pacifice habeat.
14.
Et si aliquis fuerit de vobis, qui voleat dicere
quia non credit senioris nostri fidem, et suspectus
sit de sua perditione, et propter hoc non audeat ambulare
ad illum, nos vobis damus Dei et nostri senioris
Karoli fidem, et de suis episcopis et fidelibus
clericis fidem, quia quantum Deus vos salvaverit,
et vos vos ipsos salvaveritis, sani ambuletis et sani
cum illo sitis; et sani, si vobis cum illo, sicut debet,
non convenerit, retornetis; tantum ut pacifice et
sine seditione ambuletis, et suos fideles non sollicitetis.
15.
Et si adhuc dubitatis, et aliam firmitatem
quaeritis, tantum ut contra rationem non quaeratis,
si ad illum, sicut diximus, ambulare vultis, etiam et
ad hoc parati sumus ut faciamus; quia certi sumus,
quia omnia cum securitate facere possumus.
NOTA.
#Haec quae sequuntur capitula misit domnus rex Karolus
ad Francos et Aquitanos qui ab eo disciverant,
anno incarnationis Dominicae 856, Nonis Julii de
palatio Carisiaco, per fideles missos suos Adalardum
abbatem, Rodulfum, Richuinum, Adalgarium,
et Berengarium.@#
1.
Mandat vobis noster senior, quia suus avunculus
Rhuodulfus illi de vestra fidelitate nuntiavit, et
quod vos illum precastis, ut ad vos suos denominatos
fideles in sua mercede transmitteret, et vos illi
per illos vestram necessitatem et voluntatem mandare
volebatis; et si aliquid factum habebatis quod
necessitas fuisset emendare, voluntarie per illorum
consilium emendabatis, et quod vobis consilium donaverint
ad nostri senioris fidelitatem et vestram
salvationem, voluntarie faceretis.
2.
Et mandat vobis noster senior, quia placet ei
quod illi suus avunculus de vestra fidelitate et bona
voluntate nuntiavit; et secundum vestram deprecationem
transmittit nos, sicut precastis, ad vos; et
mandat vobis, quia si aliquis de vobis se reclamat,
quod injuste alicui de vobis fecit, et ad rectam rationem
et justum judicium venire non potuit, aut per
insidias aliquas aut ipse senior noster, aut aliquis
ad illum, aliquem de vobis comprehendere voluit,
et propter hoc ad tempus aliquis de vobis ab illius
praesentia et ab illius servitio se subtraxit; quia
omnis quicumque de vobis ad rectam rationem ad
illum et ante suos fideles venire voluerit, hoc ei
concedit. Et si juste et rationabiliter inventum fuerit,
quod rectam rationem contra eum aliquis de
vobis habuerit, cum consilio fidelium suorum hoc
voluntarie emendabit. Et si inventum fuerit, quod
illam causam unde aliquis de vobis conquirere voluerit,
per rationem fecerit, volet, ut sicut per rationem
fecit, ita facta per rationem permaneat.
3.
Mandat vobis, ut si aliquis de vobis rectam rationem
ad illum et ante suos fideles precaverit, et
inde in rectam rationem venerit, et juste et rationabiliter
inventum fuerit quod rectam rationem aliquid
de vobis non habeat, et ipsa recta ratio illum convicerit,
quia si se concrediderit et humiliaverit, et
emendare voluerit, et in ipsa emendatione permanere
voluerit, quia sicut cum suis fidelibus rationabiliter
invenerit ut rationabilem misericordiam faciat,
voluntarie paratus est facere.
4.
Mandat vobis, quia si aliquis est de vobis qui
non se confidit in sua conscientia, ut rectam rationem
precare aut non valeat aut non audeat, et se recognoscit
et poenitet, et misericordiam illius et indulgentiam
petierit, quia illum, tantum ut inante sicut
debet se caveat, voluntarie unicuique qui sic se recognoscit,
misericordiam et indulgentiam donat.
5.
Mandat vobis, ut ne aliquis de illo inante dubitet,
quia ipsam rectam rationem, qui illam quaerit,
semper illi vult conservare, et illam
| null |
05da5f1c-eb11-4c64-a058-0f71e668fd8c
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
misericordiam
quam modo illi concedit, similiter illam semper vult
conservare, si ille aliam iterum talem causam
non commiserit, pro qua per rectam rationem justum
judicium debeat sustinere.
6.
Mandat vobis, quia si aliquis de vobis talis est
qui dicat, quia pro paupertate et necessitate, quia
multos dies in illius servitio misit et omnia quae habuit
dispendit, ad talem conjunctionem, ut aliquid
impetraret quod per servitium impetrare non potuit,
se conjunxit, quia si hoc nostro seniori ante suos fideles
demonstrare potuerit, et hoc si verum inventum
fuerit quod senioris nostri culpa fuerit, quod per necessitatem
aliquis de vobis rationabiliter de servitio
illius se tali modo subtraxerit, quia senior noster
hoc voluntarie recognoscit, et cum consilio de suis
fidelibus hoc, quam citius et rationabilius potuerit,
emendabit.
7.
Mandat vobis, quia si aliquis de vobis dixerit,
quod hoc quod fecit non pro sua infidelitate neque
pro sua desinhonorantia fecit, et timet aliquis de
vobis, quod noster senior alicui de vobis reputare
inante debeat hoc factum, aut pro sua infidelitate
aut pro sua desinhorantia, et propter hoc jam ultra
ad illum non debeat consilium acaptare, quia qualiscumque
de vobis tali modo in isto facto commisculatus
est, si inante illi sic fidelis et obediens et
adjutor ad suum regnum et debitum honorem continendum
fuerit, sicut per rectum homo suo regi et
suo seniori esse debet, quia nulli de ista causa volet
reputare, sed totum ex corde dimittere quod in
illius persona in ista causa commisit, et suum servitium,
quod illi et ante fecit et adhuc Deo juvante
faciet, debite et rationabiliter vult illi mereri. Si
autem aliquis illi aut alicui injuste abstulit, lex hoc,
sicut consuetudo et rectum est, pacificabit.
8.
Et sciatis, quia senior noster, sicut subinde voluit,
Deo gratias, nunc ad bonum effectum perduxit,
et rogavit fideles suos, ut sine ulla mala suspicione
de illius iracundia aut animi commotione communiter
quaerant et inveniant, atque describant hoc quod
ille secundum suum ministerium facere debet, et
quae facere illum non condeceant. Et ubicumque inventum
fuerit, quod fecit quod facere non debuit,
paratus est, ut cum Dei adjutorio et fidelium suorum
consilio hoc, quam citius cum ratione et possibilitate
emendare potuerit, emendet et inante corrigat, et
correcta custodiat; et quod facere debuit quod ad
salutem et honestatem illius pertinuit, et aliquid minus
fecit, hoc cum Dei adjutorio et fidelium suorum
consilio et auxilio, facere quam citius cum ratione
et possibilitate potuerit, faciat.
9.
Et similiter vult, ut nos quaeramus et inveniamus
et describamus quid et qualiter nobis fidelibus
suis in unoquoque ordine contra illum conveniat facere,
et quid non conveniat facere; ut illa quae conveniunt
faciamus, et illa quae non conveniunt caveamus,
et ubicumque in retro aliqua a nobis suis
fidelibus in quocumque ordine facta sunt quae non
condeceant, cum Dei et illius auxilio et nostro communi
consilio, quam citius cum ratione et possibilitate
emendare potuerimus, emendemus et inante
corrigamus, et correcta custodiamus.
10.
Et sciatis, quia sic est adunatus cum omnibus
suis fidelibus in omni ordine et statu, et nos
omnes sui fideles de omni ordine et statu, ut si ille
juxta humanam fragilitatem aliquid contra tale pactum
fecerit, illum honeste et cum reverentia, sicut
seniorem decet, ammonemus, ut ille hoc corrigat
et emendet, et unicuique in suo ordine debitam legem
conservet. Et si aliquis de nobis in quocumque
ordine contra istum pactum in contra illum fecerit,
si talis est, ut ille inde eum ammonere voleat ut
emendet, faciat; et si talis est causa, ut inde illum
familiariter non debeat ammonere, et ante suos pares
illum in rectam rationem mittat, et ille qui debitum
pactum et rectam legem et debitam seniori reverentiam
non vult exhibere et observare, justum justitiae
judicium sustineat. Et si sustinere non voluerit, et
contumax et rebellis extiterit et converti non potuerit,
a nostra omnium societate et regno ab omnibus
expellatur. Et si senior noster legem unicuique
debitam et a se et a suis antecessoribus nobis et nostris
antecessoribus perdonatam, per rectam rationem
vel misericordiam competentem unicuique in suo
ordine conservare non voluerit, et ammonitus a suis
fidelibus suam intentionem non voluerit, sciatis
| null |
0f88a5d6-788d-45f4-ae0c-76309ed022a9
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
, quia
sic est ille nobiscum et nos cum illo adunati, et sic
sumus omnes per illius voluntatem et consensum
confirmati, episcopi atque abbates cum laicis, et
laici cum viris ecclesiasticis, ut nullus suum parem
dimittat, ut contra suam legem et rectam rationem
et justum judicium, etiamsi voluerit, quod absit, rex
noster alicui facere non possit.
11.
Et sciatis, quia ad hoc quaerendum et inveniendum,
et statuendum atque confirmandum, cum
nostro et caeterorum fidelium suorum consensu, habet
noster senior constitutum locum Vermeriam palatium
et tempus ac diem 14 Kalend. Augusti; et habet ex
nomine descriptos fideles suos, per quorum tractatum
ista causa, Deo adjuvante, ad perfectionem perveniat;
et habet 7 Kalend. Augusti ad ipsum palatium Vermeriam
generaliter omnes fideles suos convocatos, ut
omnibus suam voluntatem et perdonationem et nostram,
qui fideles illius sumus, devotionem accognitet;
ut ista convenientia, quam teste Deo confirmabimus,
inante diebus vitae suae et diebus vitae nostrae conservetur,
et ipse suis successoribus contra successores
nostros, et nos nostris successoribus suis successoribus
conservandam in Dei nomine relinquamus.
12.
Et sciatis, quia vult senior noster et nos ac
caeteri fideles illius, ut si vos, qui illius fideles et
consiliarii esse debetis, volueritis, sicut vobis diximus,
ad illius praesentiam et fidelitatem atque servitium
venire, et nobiscum in ista societate esse,
quia et ipse et nos quae voluntarie volemus, ut cum
nobis hoc et quaeratis et inveniatis, et statuatis et
confirmetis atque conservetis, et nos cum vobis
similiter: et vobis aliis omnibus, sicut et nobis, debitam
legem et rectam rationem dehinc inante, sicut
rectum est, vult conservare, sicut sui antecessores,
qui hoc melius et rationabilius fecerunt, nostris et
vestris antecessoribus in omni ordine conservaverunt.
13.
Et mandat vobis noster senior, quia si aliquis
de vobis talis est cui suus senioratus non placet, et
illi simulat ut ad alium seniorem melius quam ad illum
acaptare possit, veniat ad illum, et ipse tranquillo
et pacifico animo donat illi commeatum; tantum
ut ipsi et in suo regno vel suis fidelibus aliquod
damnum aut aliquam marritionem non faciat; et quod
Deus illi cupierit, et ad alium seniorem acaptare potuerit,
pacifice habeat.
14.
Et si aliquis fuerit de vobis, qui voleat dicere
quia non credit senioris nostri fidem, et suspectus
sit de sua perditione, et propter hoc non audeat ambulare
ad illum, nos vobis damus Dei et nostri senioris
Karoli fidem, et de suis episcopis et fidelibus
clericis fidem, quia quantum Deus vos salvaverit,
et vos vos ipsos salvaveritis, sani ambuletis et sani
cum illo sitis; et sani, si vobis cum illo, sicut debet,
non convenerit, retornetis; tantum ut pacifice et
sine seditione ambuletis, et suos fideles non sollicitetis.
15.
Et si adhuc dubitatis, et aliam firmitatem
quaeritis, tantum ut contra rationem non quaeratis,
si ad illum, sicut diximus, ambulare vultis, etiam et
ad hoc parati sumus ut faciamus; quia certi sumus,
quia omnia cum securitate facere possumus.
1.
Mandat vobis noster senior, quia suus avunculus
Rhuodulfus illi de vestra fidelitate nuntiavit, et
quod vos illum precastis, ut ad vos suos denominatos
fideles in sua mercede transmitteret, et vos illi
per illos vestram necessitatem et voluntatem mandare
volebatis; et si aliquid factum habebatis quod
necessitas fuisset emendare, voluntarie per illorum
consilium emendabatis, et quod vobis consilium donaverint
ad nostri senioris fidelitatem et vestram
salvationem, voluntarie faceretis.
2.
Et mandat vobis noster senior, quia placet ei
quod illi suus avunculus de vestra fidelitate et bona
voluntate nuntiavit; et secundum vestram deprecationem
transmittit nos, sicut precastis, ad vos; et
mandat vobis, quia si aliquis de vobis se reclamat,
quod injuste alicui de vobis fecit, et ad rectam rationem
et justum judicium venire non potuit, aut per
insidias aliquas aut ipse senior noster, aut aliquis
ad illum, aliquem de vobis comprehendere voluit,
et propter hoc ad tempus aliquis de vobis ab illius
praesentia et ab illius servitio se subtraxit; quia
omnis quicumque de vobis ad rectam rationem ad
illum et ante suos fideles venire voluerit, hoc ei
concedit. Et si juste et rationabiliter
| null |
48501249-c0f9-4677-aa63-1bdbdc303cf9
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
inventum fuerit,
quod rectam rationem contra eum aliquis de
vobis habuerit, cum consilio fidelium suorum hoc
voluntarie emendabit. Et si inventum fuerit, quod
illam causam unde aliquis de vobis conquirere voluerit,
per rationem fecerit, volet, ut sicut per rationem
fecit, ita facta per rationem permaneat.
3.
Mandat vobis, ut si aliquis de vobis rectam rationem
ad illum et ante suos fideles precaverit, et
inde in rectam rationem venerit, et juste et rationabiliter
inventum fuerit quod rectam rationem aliquid
de vobis non habeat, et ipsa recta ratio illum convicerit,
quia si se concrediderit et humiliaverit, et
emendare voluerit, et in ipsa emendatione permanere
voluerit, quia sicut cum suis fidelibus rationabiliter
invenerit ut rationabilem misericordiam faciat,
voluntarie paratus est facere.
4.
Mandat vobis, quia si aliquis est de vobis qui
non se confidit in sua conscientia, ut rectam rationem
precare aut non valeat aut non audeat, et se recognoscit
et poenitet, et misericordiam illius et indulgentiam
petierit, quia illum, tantum ut inante sicut
debet se caveat, voluntarie unicuique qui sic se recognoscit,
misericordiam et indulgentiam donat.
5.
Mandat vobis, ut ne aliquis de illo inante dubitet,
quia ipsam rectam rationem, qui illam quaerit,
semper illi vult conservare, et illam misericordiam
quam modo illi concedit, similiter illam semper vult
conservare, si ille aliam iterum talem causam
non commiserit, pro qua per rectam rationem justum
judicium debeat sustinere.
6.
Mandat vobis, quia si aliquis de vobis talis est
qui dicat, quia pro paupertate et necessitate, quia
multos dies in illius servitio misit et omnia quae habuit
dispendit, ad talem conjunctionem, ut aliquid
impetraret quod per servitium impetrare non potuit,
se conjunxit, quia si hoc nostro seniori ante suos fideles
demonstrare potuerit, et hoc si verum inventum
fuerit quod senioris nostri culpa fuerit, quod per necessitatem
aliquis de vobis rationabiliter de servitio
illius se tali modo subtraxerit, quia senior noster
hoc voluntarie recognoscit, et cum consilio de suis
fidelibus hoc, quam citius et rationabilius potuerit,
emendabit.
7.
Mandat vobis, quia si aliquis de vobis dixerit,
quod hoc quod fecit non pro sua infidelitate neque
pro sua desinhonorantia fecit, et timet aliquis de
vobis, quod noster senior alicui de vobis reputare
inante debeat hoc factum, aut pro sua infidelitate
aut pro sua desinhorantia, et propter hoc jam ultra
ad illum non debeat consilium acaptare, quia qualiscumque
de vobis tali modo in isto facto commisculatus
est, si inante illi sic fidelis et obediens et
adjutor ad suum regnum et debitum honorem continendum
fuerit, sicut per rectum homo suo regi et
suo seniori esse debet, quia nulli de ista causa volet
reputare, sed totum ex corde dimittere quod in
illius persona in ista causa commisit, et suum servitium,
quod illi et ante fecit et adhuc Deo juvante
faciet, debite et rationabiliter vult illi mereri. Si
autem aliquis illi aut alicui injuste abstulit, lex hoc,
sicut consuetudo et rectum est, pacificabit.
8.
Et sciatis, quia senior noster, sicut subinde voluit,
Deo gratias, nunc ad bonum effectum perduxit,
et rogavit fideles suos, ut sine ulla mala suspicione
de illius iracundia aut animi commotione communiter
quaerant et inveniant, atque describant hoc quod
ille secundum suum ministerium facere debet, et
quae facere illum non condeceant. Et ubicumque inventum
fuerit, quod fecit quod facere non debuit,
paratus est, ut cum Dei adjutorio et fidelium suorum
consilio hoc, quam citius cum ratione et possibilitate
emendare potuerit, emendet et inante corrigat, et
correcta custodiat; et quod facere debuit quod ad
salutem et honestatem illius pertinuit, et aliquid minus
fecit, hoc cum Dei adjutorio et fidelium suorum
consilio et auxilio, facere quam citius cum ratione
et possibilitate potuerit, faciat.
9.
Et similiter vult, ut nos quaeramus et inveniamus
et describamus quid et qualiter nobis fidelibus
suis in unoquoque ordine contra illum conveniat facere,
et quid non conveniat facere; ut illa quae conveniunt
faciamus, et illa quae non conveniunt caveamus,
et ubicumque in retro aliqua a nobis suis
fidelibus in quocumque ordine facta sunt quae non
condeceant, cum Dei et illius auxilio et nostro communi
consilio, quam citius cum ratione
| null |
71c76228-9e26-48aa-a404-ebda6ce1fbd6
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
et possibilitate
emendare potuerimus, emendemus et inante
corrigamus, et correcta custodiamus.
10.
Et sciatis, quia sic est adunatus cum omnibus
suis fidelibus in omni ordine et statu, et nos
omnes sui fideles de omni ordine et statu, ut si ille
juxta humanam fragilitatem aliquid contra tale pactum
fecerit, illum honeste et cum reverentia, sicut
seniorem decet, ammonemus, ut ille hoc corrigat
et emendet, et unicuique in suo ordine debitam legem
conservet. Et si aliquis de nobis in quocumque
ordine contra istum pactum in contra illum fecerit,
si talis est, ut ille inde eum ammonere voleat ut
emendet, faciat; et si talis est causa, ut inde illum
familiariter non debeat ammonere, et ante suos pares
illum in rectam rationem mittat, et ille qui debitum
pactum et rectam legem et debitam seniori reverentiam
non vult exhibere et observare, justum justitiae
judicium sustineat. Et si sustinere non voluerit, et
contumax et rebellis extiterit et converti non potuerit,
a nostra omnium societate et regno ab omnibus
expellatur. Et si senior noster legem unicuique
debitam et a se et a suis antecessoribus nobis et nostris
antecessoribus perdonatam, per rectam rationem
vel misericordiam competentem unicuique in suo
ordine conservare non voluerit, et ammonitus a suis
fidelibus suam intentionem non voluerit, sciatis, quia
sic est ille nobiscum et nos cum illo adunati, et sic
sumus omnes per illius voluntatem et consensum
confirmati, episcopi atque abbates cum laicis, et
laici cum viris ecclesiasticis, ut nullus suum parem
dimittat, ut contra suam legem et rectam rationem
et justum judicium, etiamsi voluerit, quod absit, rex
noster alicui facere non possit.
11.
Et sciatis, quia ad hoc quaerendum et inveniendum,
et statuendum atque confirmandum, cum
nostro et caeterorum fidelium suorum consensu, habet
noster senior constitutum locum Vermeriam palatium
et tempus ac diem 14 Kalend. Augusti; et habet ex
nomine descriptos fideles suos, per quorum tractatum
ista causa, Deo adjuvante, ad perfectionem perveniat;
et habet 7 Kalend. Augusti ad ipsum palatium Vermeriam
generaliter omnes fideles suos convocatos, ut
omnibus suam voluntatem et perdonationem et nostram,
qui fideles illius sumus, devotionem accognitet;
ut ista convenientia, quam teste Deo confirmabimus,
inante diebus vitae suae et diebus vitae nostrae conservetur,
et ipse suis successoribus contra successores
nostros, et nos nostris successoribus suis successoribus
conservandam in Dei nomine relinquamus.
12.
Et sciatis, quia vult senior noster et nos ac
caeteri fideles illius, ut si vos, qui illius fideles et
consiliarii esse debetis, volueritis, sicut vobis diximus,
ad illius praesentiam et fidelitatem atque servitium
venire, et nobiscum in ista societate esse,
quia et ipse et nos quae voluntarie volemus, ut cum
nobis hoc et quaeratis et inveniatis, et statuatis et
confirmetis atque conservetis, et nos cum vobis
similiter: et vobis aliis omnibus, sicut et nobis, debitam
legem et rectam rationem dehinc inante, sicut
rectum est, vult conservare, sicut sui antecessores,
qui hoc melius et rationabilius fecerunt, nostris et
vestris antecessoribus in omni ordine conservaverunt.
13.
Et mandat vobis noster senior, quia si aliquis
de vobis talis est cui suus senioratus non placet, et
illi simulat ut ad alium seniorem melius quam ad illum
acaptare possit, veniat ad illum, et ipse tranquillo
et pacifico animo donat illi commeatum; tantum
ut ipsi et in suo regno vel suis fidelibus aliquod
damnum aut aliquam marritionem non faciat; et quod
Deus illi cupierit, et ad alium seniorem acaptare potuerit,
pacifice habeat.
14.
Et si aliquis fuerit de vobis, qui voleat dicere
quia non credit senioris nostri fidem, et suspectus
sit de sua perditione, et propter hoc non audeat ambulare
ad illum, nos vobis damus Dei et nostri senioris
Karoli fidem, et de suis episcopis et fidelibus
clericis fidem, quia quantum Deus vos salvaverit,
et vos vos ipsos salvaveritis, sani ambuletis et sani
cum illo sitis; et sani, si vobis cum illo, sicut debet,
non convenerit, retornetis; tantum ut pacifice et
sine seditione ambuletis, et suos fideles non sollicitetis.
15.
Et si adhuc dubitatis, et aliam firmitatem
quaeritis, tantum ut contra rationem non quaeratis,
si ad illum, sicut
| null |
6ec08d22-9818-4458-a0fa-dcfb9c40c969
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
diximus, ambulare vultis, etiam et
ad hoc parati sumus ut faciamus; quia certi sumus,
quia omnia cum securitate facere possumus.
| null |
de37fe19-6acc-4184-a125-8e7bb9142546
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
#Ista capitula misit rex de Basiu per Hadabrannum et Bettonem.@#
1.
Mandat vobis senior noster salutes. Mandat
etiam vobis, quia valde miratur, quod placitum tale
non custodistis, sicut vos illi promisistis, et sicut
ipse vobis mandavit.
2.
Mandat vobis senior noster, quod propterea
hoc placitum dimisistis ut fratris ejus expectare voluissetis
adventum, juxta quod illi mandastis, non
sine aliis suis fidelibus, quos modo secum non habuit,
invenire potuit, ut necesse esset inde aliquam
expectationem facere.
3.
Habet senior noster constitutum aliud placitum
Kal. Septemb. in villa Nielfa, ubi ei occurrere
sui fideles debent. Propterea mandat vobis, ut vos
tali loco et vobis congruo et eidem praemisso loco
proximo veniatis, ubi tales suos fideles transmittere
ad vos possit, quos vobis mittendos postulaveritis.
4.
Sciatis, quia vult vobis hoc observare, secundum
quod vobis in Vermeria concessit, et sicut
scriptis et verbis antea mandaverat, et quicquid amplius
juste et rationabiliter postulare vultis. Pariter
et de expectatione, secundum quod cum fidelibus
suis invenerit quod Dei voluntati et ejus fideliumque
suorum honori non sit indignum, propter Deum
et nutrimentum domini et genitoris sui ac illius, et
servitium illi a vobis impensum, hoc vobis adsentire
non contradicit.
5.
Mandat vobis, ut memores sitis Dei et vestrae
christianitatis, et nutrimenti genitoris ejus et sui, et
debitae fidelitatis, et regni supervenientis periculi,
studeatis vos fideles sanctae matris ecclesiae et sui
unanimes fieri, et omnipotentis Dei voluntatem ac
illius fidelitatem communemque salutem simul cum
ipso fideliter explere, ad resistendum inimicis et
christiani nominis persecutoribus.
#Istum missaticum transmisit domnus rex gloriosus Karolus per Adalardum abbatem, et Richuinum, et Rodulfum, et Berengarium.@#
1.
Mandat vobis senior noster salutes. Et mandat
vobis, quia quicquid in vestra causa secundum consilium
suorum fidelium melius et honestius invenire
potuit, per suos fideles et sua capitula jam per duas
vices vobis mandavit.
2.
Mandat vobis, quia sicut per illos suos fideles
et per eadem capitula vobis innotuit, sic vult erga
vos adtendere et observare. Et si vos adhuc talem
causam eum postulare volueritis quae ad suum honorem
et ad vestrum profectum pertineat, paratus
est etiam in hoc secundum vestram petitionem facere
juxta consilium fidelium suorum.
3.
Mandat etiam, ut recordemini Dei et vestrae
christianitatis, et condoleatis atque compatiamini
huic sanctae ecclesiae, quae et a vobis et ab aliis
miserabiliter est oppressa et depraedata, et quae
crudeliter ex altera parte persequitur a paganis; et
non vos dissocietis ab unitate et unanimitate fidelium
Dei, sed acceleretis praesentaliter vos illi adunare,
et conjungere aliis Dei suisque fidelibus, ad
defensionem sanctae ecclesiae et suam fidelitatem.
4.
Si autem dicitis, vos propter pares vestros
qui praesentes non sunt hoc non posse facere, mandat,
ut vos qui in praesentiarum estis, talem securitatem
ei faciatis, ut non propter aliam causam hoc
dimittatis quod per nos vobis mandat, nisi propter
illos vestros pares qui praesentes non sunt. Et facite
ei securitatem, ut illos vestros pares ad Dei
servitium et ad suam fidelitatem, in quantum potueritis,
exhortemini et convertatis, et si illos converti
non potueritis, vos ab ejus servitio non vos
subtrahatis. Quoniam si omnes converti ad illum
volueritis, paratus est vos omnes secundum sanctae
ecclesiae utilitatem et suum honorem et vestrum
communem profectum recipere et salvare et honorabiles
semper habere, et nulli umquam imputare,
in quantum ad se pertinet, quicquid neglegenter
factum habetis de ejus servitio, aut in ista causa
contra illum egistis.
5.
Et mandat vobis, quia postquam vestram fidelitatem
cognoverit, securos etiam vos faciet ex sua
parte, quod nulli debeat reputare hoc quod erga
illum neglegenter egit in hac causa; ita tamen, si
vos quoque erga illum debitum honorem et debitam
fidelitatem conservaveritis, sicut Dei suique
fideles.
6.
Et si aliqua pars ex vobis ad ejus senioratum
et ad ejus fidelitatem reverti voluerit, similiter est
paratus eos benigne recipere, et erga illos omnimodis
adimplere quae superius scripta sunt.
#Istum missaticum transmisit rex per Hincmarum et Yrminfridum episcopos, et per Adalardum abbatem, et Bodulfum, et Richuinum, et Berengarium.@#
Mandat vobis senior noster salutes. Et mandat
vobis, quia pro Dei
| null |
39e9654b-9070-4d0b-8f9c-370706217f1d
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
amore et pro vestrae quondam
fidelitatis servitio sibi impenso, omnes vos vult salvos
esse, et sine aliqua occasione omnes vos ad
Dei servitium et ad suam fidelitatem adtrahere cupit.
Et ut omnibus manifestum fiat, quia sic omnes
vos vult salvare sicut suos fideles, et nulla occasione
intermissa aliquem ex vobis perdere vult, et
ut etiam contra pares vestros absque laesione salvi
esse possitis, sicut debetis et christianos oportet,
talem causam qualem vos eum postulastis, libentissime
vobis concedit secundum consilium suorum
fidelium usque ad condictum placitum quod est 5
Idus Octob. Carnutum. Ita tamen, ut vos securitatem
talem ei faciatis, ut usque ad illud placitum in
pace maneatis, et nullam dehonorationem in aliqua
causa erga eum aut erga suos fideles faciatis, quam
rationabiliter et possibiliter vitare et cavere potestis,
neque impedimentum suis fidelibus faciatis, nec
impraedationem, nec aliquam inquietudinem. Et
concedit vobis, ut omnes in honoribus et in alodis
vestris interim consistatis, exceptis his quorum
honores senior noster donatos habet. Et si aliqui
sunt ex vobis qui honores non habent, si volunt in
suis alodibus consistere, aut cum aliis eorum paribus
vel amicis, faciant. Et etiam si voluerint cum
seniore nostro manere, ita tamen ut cum pace vivant,
et ipsi et sui, etiam hoc clementer concedit.
Ea videlicet ratione, ut vos securum de vobis
illum faciatis, et ut nullum suum fidelem aliquo
modo de sua fidelitate subtrahatis neque sollicitetis.
Et si aliquis ex vobis fuerit qui hanc pacem isto
modo servare noluerit, a vestro consortio omnes
eum unanimiter expellatis, si emendare noluerit
quod neglegenter fecisse manifestum fuerit.
#Ista capitula misit rex de Basiu per Hadabrannum et Bettonem.@#
1.
Mandat vobis senior noster salutes. Mandat
etiam vobis, quia valde miratur, quod placitum tale
non custodistis, sicut vos illi promisistis, et sicut
ipse vobis mandavit.
2.
Mandat vobis senior noster, quod propterea
hoc placitum dimisistis ut fratris ejus expectare voluissetis
adventum, juxta quod illi mandastis, non
sine aliis suis fidelibus, quos modo secum non habuit,
invenire potuit, ut necesse esset inde aliquam
expectationem facere.
3.
Habet senior noster constitutum aliud placitum
Kal. Septemb. in villa Nielfa, ubi ei occurrere
sui fideles debent. Propterea mandat vobis, ut vos
tali loco et vobis congruo et eidem praemisso loco
proximo veniatis, ubi tales suos fideles transmittere
ad vos possit, quos vobis mittendos postulaveritis.
4.
Sciatis, quia vult vobis hoc observare, secundum
quod vobis in Vermeria concessit, et sicut
scriptis et verbis antea mandaverat, et quicquid amplius
juste et rationabiliter postulare vultis. Pariter
et de expectatione, secundum quod cum fidelibus
suis invenerit quod Dei voluntati et ejus fideliumque
suorum honori non sit indignum, propter Deum
et nutrimentum domini et genitoris sui ac illius, et
servitium illi a vobis impensum, hoc vobis adsentire
non contradicit.
5.
Mandat vobis, ut memores sitis Dei et vestrae
christianitatis, et nutrimenti genitoris ejus et sui, et
debitae fidelitatis, et regni supervenientis periculi,
studeatis vos fideles sanctae matris ecclesiae et sui
unanimes fieri, et omnipotentis Dei voluntatem ac
illius fidelitatem communemque salutem simul cum
ipso fideliter explere, ad resistendum inimicis et
christiani nominis persecutoribus.
1.
Mandat vobis senior noster salutes. Mandat
etiam vobis, quia valde miratur, quod placitum tale
non custodistis, sicut vos illi promisistis, et sicut
ipse vobis mandavit.
2.
Mandat vobis senior noster, quod propterea
hoc placitum dimisistis ut fratris ejus expectare voluissetis
adventum, juxta quod illi mandastis, non
sine aliis suis fidelibus, quos modo secum non habuit,
invenire potuit, ut necesse esset inde aliquam
expectationem facere.
3.
Habet senior noster constitutum aliud placitum
Kal. Septemb. in villa Nielfa, ubi ei occurrere
sui fideles debent. Propterea mandat vobis, ut vos
tali loco et vobis congruo et eidem praemisso loco
proximo veniatis, ubi tales suos fideles transmittere
ad vos possit, quos vobis mittendos postulaveritis.
4.
Sciatis, quia vult vobis hoc observare, secundum
quod vobis in Vermeria concessit, et sicut
scriptis et verbis antea mandaverat, et quicquid amplius
juste et rationabiliter postulare vultis. Pariter
et de expectatione, secundum quod cum fidelibus
suis invenerit quod Dei voluntati et ejus
| null |
27873022-48d8-4c2a-8496-5f586c9ed681
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
fideliumque
suorum honori non sit indignum, propter Deum
et nutrimentum domini et genitoris sui ac illius, et
servitium illi a vobis impensum, hoc vobis adsentire
non contradicit.
5.
Mandat vobis, ut memores sitis Dei et vestrae
christianitatis, et nutrimenti genitoris ejus et sui, et
debitae fidelitatis, et regni supervenientis periculi,
studeatis vos fideles sanctae matris ecclesiae et sui
unanimes fieri, et omnipotentis Dei voluntatem ac
illius fidelitatem communemque salutem simul cum
ipso fideliter explere, ad resistendum inimicis et
christiani nominis persecutoribus.
#Istum missaticum transmisit domnus rex gloriosus Karolus per Adalardum abbatem, et Richuinum, et Rodulfum, et Berengarium.@#
1.
Mandat vobis senior noster salutes. Et mandat
vobis, quia quicquid in vestra causa secundum consilium
suorum fidelium melius et honestius invenire
potuit, per suos fideles et sua capitula jam per duas
vices vobis mandavit.
2.
Mandat vobis, quia sicut per illos suos fideles
et per eadem capitula vobis innotuit, sic vult erga
vos adtendere et observare. Et si vos adhuc talem
causam eum postulare volueritis quae ad suum honorem
et ad vestrum profectum pertineat, paratus
est etiam in hoc secundum vestram petitionem facere
juxta consilium fidelium suorum.
3.
Mandat etiam, ut recordemini Dei et vestrae
christianitatis, et condoleatis atque compatiamini
huic sanctae ecclesiae, quae et a vobis et ab aliis
miserabiliter est oppressa et depraedata, et quae
crudeliter ex altera parte persequitur a paganis; et
non vos dissocietis ab unitate et unanimitate fidelium
Dei, sed acceleretis praesentaliter vos illi adunare,
et conjungere aliis Dei suisque fidelibus, ad
defensionem sanctae ecclesiae et suam fidelitatem.
4.
Si autem dicitis, vos propter pares vestros
qui praesentes non sunt hoc non posse facere, mandat,
ut vos qui in praesentiarum estis, talem securitatem
ei faciatis, ut non propter aliam causam hoc
dimittatis quod per nos vobis mandat, nisi propter
illos vestros pares qui praesentes non sunt. Et facite
ei securitatem, ut illos vestros pares ad Dei
servitium et ad suam fidelitatem, in quantum potueritis,
exhortemini et convertatis, et si illos converti
non potueritis, vos ab ejus servitio non vos
subtrahatis. Quoniam si omnes converti ad illum
volueritis, paratus est vos omnes secundum sanctae
ecclesiae utilitatem et suum honorem et vestrum
communem profectum recipere et salvare et honorabiles
semper habere, et nulli umquam imputare,
in quantum ad se pertinet, quicquid neglegenter
factum habetis de ejus servitio, aut in ista causa
contra illum egistis.
5.
Et mandat vobis, quia postquam vestram fidelitatem
cognoverit, securos etiam vos faciet ex sua
parte, quod nulli debeat reputare hoc quod erga
illum neglegenter egit in hac causa; ita tamen, si
vos quoque erga illum debitum honorem et debitam
fidelitatem conservaveritis, sicut Dei suique
fideles.
6.
Et si aliqua pars ex vobis ad ejus senioratum
et ad ejus fidelitatem reverti voluerit, similiter est
paratus eos benigne recipere, et erga illos omnimodis
adimplere quae superius scripta sunt.
1.
Mandat vobis senior noster salutes. Et mandat
vobis, quia quicquid in vestra causa secundum consilium
suorum fidelium melius et honestius invenire
potuit, per suos fideles et sua capitula jam per duas
vices vobis mandavit.
2.
Mandat vobis, quia sicut per illos suos fideles
et per eadem capitula vobis innotuit, sic vult erga
vos adtendere et observare. Et si vos adhuc talem
causam eum postulare volueritis quae ad suum honorem
et ad vestrum profectum pertineat, paratus
est etiam in hoc secundum vestram petitionem facere
juxta consilium fidelium suorum.
3.
Mandat etiam, ut recordemini Dei et vestrae
christianitatis, et condoleatis atque compatiamini
huic sanctae ecclesiae, quae et a vobis et ab aliis
miserabiliter est oppressa et depraedata, et quae
crudeliter ex altera parte persequitur a paganis; et
non vos dissocietis ab unitate et unanimitate fidelium
Dei, sed acceleretis praesentaliter vos illi adunare,
et conjungere aliis Dei suisque fidelibus, ad
defensionem sanctae ecclesiae et suam fidelitatem.
4.
Si autem dicitis, vos propter pares vestros
qui praesentes non sunt hoc non posse facere, mandat,
ut vos qui in praesentiarum estis, talem securitatem
ei faciatis, ut non propter aliam causam hoc
dimittatis quod per nos vobis mandat, nisi propter
illos vestros pares qui praesentes non sunt. Et facite
ei securitatem
| null |
a76a435f-0c05-4c2b-8dc1-f27a00f1a13e
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
, ut illos vestros pares ad Dei
servitium et ad suam fidelitatem, in quantum potueritis,
exhortemini et convertatis, et si illos converti
non potueritis, vos ab ejus servitio non vos
subtrahatis. Quoniam si omnes converti ad illum
volueritis, paratus est vos omnes secundum sanctae
ecclesiae utilitatem et suum honorem et vestrum
communem profectum recipere et salvare et honorabiles
semper habere, et nulli umquam imputare,
in quantum ad se pertinet, quicquid neglegenter
factum habetis de ejus servitio, aut in ista causa
contra illum egistis.
5.
Et mandat vobis, quia postquam vestram fidelitatem
cognoverit, securos etiam vos faciet ex sua
parte, quod nulli debeat reputare hoc quod erga
illum neglegenter egit in hac causa; ita tamen, si
vos quoque erga illum debitum honorem et debitam
fidelitatem conservaveritis, sicut Dei suique
fideles.
6.
Et si aliqua pars ex vobis ad ejus senioratum
et ad ejus fidelitatem reverti voluerit, similiter est
paratus eos benigne recipere, et erga illos omnimodis
adimplere quae superius scripta sunt.
#Istum missaticum transmisit rex per Hincmarum et Yrminfridum episcopos, et per Adalardum abbatem, et Bodulfum, et Richuinum, et Berengarium.@#
Mandat vobis senior noster salutes. Et mandat
vobis, quia pro Dei amore et pro vestrae quondam
fidelitatis servitio sibi impenso, omnes vos vult salvos
esse, et sine aliqua occasione omnes vos ad
Dei servitium et ad suam fidelitatem adtrahere cupit.
Et ut omnibus manifestum fiat, quia sic omnes
vos vult salvare sicut suos fideles, et nulla occasione
intermissa aliquem ex vobis perdere vult, et
ut etiam contra pares vestros absque laesione salvi
esse possitis, sicut debetis et christianos oportet,
talem causam qualem vos eum postulastis, libentissime
vobis concedit secundum consilium suorum
fidelium usque ad condictum placitum quod est 5
Idus Octob. Carnutum. Ita tamen, ut vos securitatem
talem ei faciatis, ut usque ad illud placitum in
pace maneatis, et nullam dehonorationem in aliqua
causa erga eum aut erga suos fideles faciatis, quam
rationabiliter et possibiliter vitare et cavere potestis,
neque impedimentum suis fidelibus faciatis, nec
impraedationem, nec aliquam inquietudinem. Et
concedit vobis, ut omnes in honoribus et in alodis
vestris interim consistatis, exceptis his quorum
honores senior noster donatos habet. Et si aliqui
sunt ex vobis qui honores non habent, si volunt in
suis alodibus consistere, aut cum aliis eorum paribus
vel amicis, faciant. Et etiam si voluerint cum
seniore nostro manere, ita tamen ut cum pace vivant,
et ipsi et sui, etiam hoc clementer concedit.
Ea videlicet ratione, ut vos securum de vobis
illum faciatis, et ut nullum suum fidelem aliquo
modo de sua fidelitate subtrahatis neque sollicitetis.
Et si aliquis ex vobis fuerit qui hanc pacem isto
modo servare noluerit, a vestro consortio omnes
eum unanimiter expellatis, si emendare noluerit
quod neglegenter fecisse manifestum fuerit.
| null |
4575070b-a5a3-4c22-838c-26c86ad9adca
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
Capitula missorum
Capitula a Baluzio ex codice bibl. regiae Parisiensis
n. 4626 primum edita, ad fidem ejusdem codicis
recognovimus.
Propter cognitas vobis necessitates et nimias perturbationes
quae in regno isto evenerunt, sicut scitis,
senior noster Karolus plurimos fideles regni sui,
tam episcopos, quam abbates, et comites, atque reliquos
regni sui fideles, mediante Februario mense
apud Carisiacum congregans, haec capitula ab ipsis
confirmata nobis transmisit, ut ea vobis denuntiaremus,
ut et vos cum omni timore Dei et legali imperio
observare cum justitia studeatis, omnesque christiani
qui in nostro consistunt missatico.
1.
Primo capitulo continetur, ut vos moneamus
de honore sanctae Dei aecclesiae, qui per omnia ab
omnibus fidelibus christianis observandus est, ut
eorum immunitates in nullo infringantur, res
sacrae et fructus ejus a nullo rapiantur; quoniam
qui aliena rapiunt, a regno Dei excluduntur, dicente
Apostolo: #Rapaces regnum Dei non possidebunt.@#
Nonae et decimae fideliter persolvantur. Sacerdotes
Dei et ministri ejus non deshonorentur,
non flagellentur, neque de aecclesia sine consensu
episcopi sui ejiciantur aut in ea recipiantur. Aecclesiae
destructae restaurentur. Quod si quis transgressus
fuerit, anathematis vindicta feriatur, et comitis
districtione constringatur, et banni regalis exactione
dampnetur.
2.
Sanctimoniales, viduae, orphani, et pauperes
nullo modo opprimantur; et res illorum, tam in frugibus,
quam in pratis, necnon etiam in eorum foeno,
a nullo per rapinam depraedentur; et ubicumque oppressi
sunt, ab episcopis, comitibus, et missis regalibus
subleventur; et oppressores illorum, sicut supra
scriptum est, in omnibus constringantur.
3.
De his vero qui intra patriam residentes rapinas
exercent, domos infringunt, homines sine causa
occidunt, trustes commovent, aut alios dampnant et
opprimant, prata defensoria depascunt, fruges aliorum
devastant, ex his mandat senior noster, ut primum
episcopali auctoritate judicentur, et sic postea
a comitibus legaliter constringantur, et insuper bannum
nostrum, id est solidos 60, componant. Et si
eos constringere non potuerint, ad regalem praesentiam
deducantur, ut dignam suscipiant vindictam.
4.
Mancipia aliena, quae intra inmunitates fugiunt
aut intra fiscum nostrum aut aliorum potestate, et a
dominis suis insecuntur, sine ullo munere aut aliqua
contradictione reddantur, aut foras ejiciantur, nisi
legibus sua esse probaverint. Et si quis contenderit
et reddere noluerit, et postea fugerint, legaliter eas
persolvat.
5.
Ut nemo virgines aut viduas rapere praesumat,
et ad eas nullo modo accedat, nisi legaliter eas nuptialiter
desponsatas conjunxerit. Nullus Deo sacratam
rapiat aut violet, vel in conjugio sibi societ.
Si quis hoc transgressus fuerit, ecclesiastico anathemate
feriatur, et publico judicio damnetur.
6.
Ut regales justitiae cum omni diligentia perficiantur.
7.
Ut nullus de domo sua ad aliam transiens, aut
in itinere pergens, rapinam facere praesumat.
8.
Ut unusquisque presbyter inbreviat in sua
parrochia omnes malefactores, videlicet raptores,
rapaces, adulteros, incestos, homicidas, latrones; et
eos extra ecclesiam faciat, nisi poenitentiam agere
voluerint. Si se emendare noluerint, ad episcopi
praesentiam perducantur.
Capitula missorum
Capitula a Baluzio ex codice bibl. regiae Parisiensis
n. 4626 primum edita, ad fidem ejusdem codicis
recognovimus.
Propter cognitas vobis necessitates et nimias perturbationes
quae in regno isto evenerunt, sicut scitis,
senior noster Karolus plurimos fideles regni sui,
tam episcopos, quam abbates, et comites, atque reliquos
regni sui fideles, mediante Februario mense
apud Carisiacum congregans, haec capitula ab ipsis
confirmata nobis transmisit, ut ea vobis denuntiaremus,
ut et vos cum omni timore Dei et legali imperio
observare cum justitia studeatis, omnesque christiani
qui in nostro consistunt missatico.
1.
Primo capitulo continetur, ut vos moneamus
de honore sanctae Dei aecclesiae, qui per omnia ab
omnibus fidelibus christianis observandus est, ut
eorum immunitates in nullo infringantur, res
sacrae et fructus ejus a nullo rapiantur; quoniam
qui aliena rapiunt, a regno Dei excluduntur, dicente
Apostolo: #Rapaces regnum Dei non possidebunt.@#
Nonae et decimae fideliter persolvantur. Sacerdotes
Dei et ministri ejus non deshonorentur,
non flagellentur, neque de aecclesia sine consensu
episcopi sui ejiciantur aut in ea recipiantur. Aecclesiae
destructae restaurentur. Quod si quis transgressus
fuerit, anathematis vindicta feriatur,
| null |
b349afb8-ad17-4c70-84cf-f66bc30cda6a
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
et comitis
districtione constringatur, et banni regalis exactione
dampnetur.
2.
Sanctimoniales, viduae, orphani, et pauperes
nullo modo opprimantur; et res illorum, tam in frugibus,
quam in pratis, necnon etiam in eorum foeno,
a nullo per rapinam depraedentur; et ubicumque oppressi
sunt, ab episcopis, comitibus, et missis regalibus
subleventur; et oppressores illorum, sicut supra
scriptum est, in omnibus constringantur.
3.
De his vero qui intra patriam residentes rapinas
exercent, domos infringunt, homines sine causa
occidunt, trustes commovent, aut alios dampnant et
opprimant, prata defensoria depascunt, fruges aliorum
devastant, ex his mandat senior noster, ut primum
episcopali auctoritate judicentur, et sic postea
a comitibus legaliter constringantur, et insuper bannum
nostrum, id est solidos 60, componant. Et si
eos constringere non potuerint, ad regalem praesentiam
deducantur, ut dignam suscipiant vindictam.
4.
Mancipia aliena, quae intra inmunitates fugiunt
aut intra fiscum nostrum aut aliorum potestate, et a
dominis suis insecuntur, sine ullo munere aut aliqua
contradictione reddantur, aut foras ejiciantur, nisi
legibus sua esse probaverint. Et si quis contenderit
et reddere noluerit, et postea fugerint, legaliter eas
persolvat.
5.
Ut nemo virgines aut viduas rapere praesumat,
et ad eas nullo modo accedat, nisi legaliter eas nuptialiter
desponsatas conjunxerit. Nullus Deo sacratam
rapiat aut violet, vel in conjugio sibi societ.
Si quis hoc transgressus fuerit, ecclesiastico anathemate
feriatur, et publico judicio damnetur.
6.
Ut regales justitiae cum omni diligentia perficiantur.
7.
Ut nullus de domo sua ad aliam transiens, aut
in itinere pergens, rapinam facere praesumat.
8.
Ut unusquisque presbyter inbreviat in sua
parrochia omnes malefactores, videlicet raptores,
rapaces, adulteros, incestos, homicidas, latrones; et
eos extra ecclesiam faciat, nisi poenitentiam agere
voluerint. Si se emendare noluerint, ad episcopi
praesentiam perducantur.
1.
Primo capitulo continetur, ut vos moneamus
de honore sanctae Dei aecclesiae, qui per omnia ab
omnibus fidelibus christianis observandus est, ut
eorum immunitates in nullo infringantur, res
sacrae et fructus ejus a nullo rapiantur; quoniam
qui aliena rapiunt, a regno Dei excluduntur, dicente
Apostolo: #Rapaces regnum Dei non possidebunt.@#
Nonae et decimae fideliter persolvantur. Sacerdotes
Dei et ministri ejus non deshonorentur,
non flagellentur, neque de aecclesia sine consensu
episcopi sui ejiciantur aut in ea recipiantur. Aecclesiae
destructae restaurentur. Quod si quis transgressus
fuerit, anathematis vindicta feriatur, et comitis
districtione constringatur, et banni regalis exactione
dampnetur.
2.
Sanctimoniales, viduae, orphani, et pauperes
nullo modo opprimantur; et res illorum, tam in frugibus,
quam in pratis, necnon etiam in eorum foeno,
a nullo per rapinam depraedentur; et ubicumque oppressi
sunt, ab episcopis, comitibus, et missis regalibus
subleventur; et oppressores illorum, sicut supra
scriptum est, in omnibus constringantur.
3.
De his vero qui intra patriam residentes rapinas
exercent, domos infringunt, homines sine causa
occidunt, trustes commovent, aut alios dampnant et
opprimant, prata defensoria depascunt, fruges aliorum
devastant, ex his mandat senior noster, ut primum
episcopali auctoritate judicentur, et sic postea
a comitibus legaliter constringantur, et insuper bannum
nostrum, id est solidos 60, componant. Et si
eos constringere non potuerint, ad regalem praesentiam
deducantur, ut dignam suscipiant vindictam.
4.
Mancipia aliena, quae intra inmunitates fugiunt
aut intra fiscum nostrum aut aliorum potestate, et a
dominis suis insecuntur, sine ullo munere aut aliqua
contradictione reddantur, aut foras ejiciantur, nisi
legibus sua esse probaverint. Et si quis contenderit
et reddere noluerit, et postea fugerint, legaliter eas
persolvat.
5.
Ut nemo virgines aut viduas rapere praesumat,
et ad eas nullo modo accedat, nisi legaliter eas nuptialiter
desponsatas conjunxerit. Nullus Deo sacratam
rapiat aut violet, vel in conjugio sibi societ.
Si quis hoc transgressus fuerit, ecclesiastico anathemate
feriatur, et publico judicio damnetur.
6.
Ut regales justitiae cum omni diligentia perficiantur.
7.
Ut nullus de domo sua ad aliam transiens, aut
in itinere pergens, rapinam facere praesumat.
8.
Ut unusquisque presbyter inbreviat in sua
parrochia omnes malefactores, videlicet
| null |
2e4553f0-7f35-4fc5-90b7-bbc799adfc30
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
raptores,
rapaces, adulteros, incestos, homicidas, latrones; et
eos extra ecclesiam faciat, nisi poenitentiam agere
voluerint. Si se emendare noluerint, ad episcopi
praesentiam perducantur.
| null |
c988ef95-7a5a-44ef-9b66-d33387057f1c
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
NOTA.
#Anno incarnationis Dominicae 873, indictione@# VI, #pridie
Nonas Januarii haec quae sequuntur capitula
domnus rex Karolus in Carisiaco palatio cum fidelium
suorum consilio decrevit, et per suum regnum
denuntiari et observari mandavit@#.
Quia necesse est, ut quod male reincrescit, iterum
recidatur, de constitutionibus antecessorum nostrorum
et nostris, quae in illorum et nostris capitulis
constitutae sunt, ad resecanda mala quae specialiter
iterum remergunt, missis et comitibus nostris firmiter
exequenda proponimus, id est, ut quando missi
vel comites nostri latronem vel aliquem malefactorem
vel infidelem nostrum forbannierint, hoc nobis
in nostro palatio et aliis missis et comitibus scire
faciant, ut si ad nostram curtem venerit, inde faciamus
quod nostrum est. Et si de uno missatico vel
comitatu in alium missaticum vel comitatum fugerit,
missus vel comes in cujus missaticum fugerit, per
fidejussores constringat, ut velit nolit illuc reveniat,
et ibi malum emendet ubi illud perpetravit. Et si
fidejussores non habuerit, sub custodia illum habeat,
donec ad illum comitem, in cujus comitatu forbannitus
fuerit, illum revenire faciat. Et si alodem habuerit
vel in illo comitatu unde fugit, vel in illo
comitatu ad quem fugit, comes ipsum alodem in
fiscum recipiat. Et qui talem forbannitum receperit,
secundum quod constitutum est in capitularibus avi
et patris nostri in libro tertio, si Francus est, cum
duodecim similibus Francis juret quod ipsum latronem
vel forbannitum esse non scisset, licet pater
ejus sit, aut frater aut propinquus. Si hoc jurare
non potuerit, vel ab alio convictus fuerit quod latronem
vel malefactorem aut infidelem nostrum forbannitum
in hospitio suscepisset, sicut ipse forbannitus
et ut infidelis judicetur.
2.
Ut comites et missi nostri maximam curam
adhibeant, quatinus in illorum comitatibus et missaticis
populus justitiam et pacem habeat, et de latronibus
exturbandis maximum certamen habeant. Et
si talis malefactor aut infidelis noster emerserit, ut
per se illum comprehendere comes in suo comitatu
non possit, accipiat homines tam nostros quam episcoporum
vel abbatum et abbatissarum in suo comitatu
commanentes, et sic illum persequatur donec
comprehendat. Et qui ad talem malefactorem accipiendum
vocatus fuerit, et se inde retraxerit ut ad
hoc adjutorium non praestet, si liber homo fuerit,
bannum dominicum componat; et si colonus fuerit
sexaginta ictus accipiat. Et si talis malefactor in
illa persecutione occisus fuerit, qui eum occiderit
leudem inde non solvat, et nullus illi inde faidam
portare praesumat. Quod si quis facere praesumpserit,
per certos fidejussores ad nostram praesentiam
perducatur.
3.
De illis liberis hominibus qui infames vel clamodici
sunt de testejis vel latrociniis et rapacitatibus
et assalturis vel de infidelitate nostra, et cum
furto non comprehenduntur, si eis jam vita perdonata
est propter aliquod malefactum, fiat de illis
sicut in capitulari avi et patris nostri continetur in
libro 3. capitulo 47. et si jam de latrocinio revicti
sunt, fiat de illis sicut de revictis. Si autem illis
adhuc vita perdonata non fuit, et revicti non sunt,
et res et mancipia vel mobile habent, fiat de illis
sicut in quarto libro Capitulorum capitulo 29 dicitur,
cum ad mallum comitis venerint. Si autem ad
mallum non venerint, banniantur, et per res et mancipia
vel mobile distringantur ut veniant. Si autem
non venerint, fiat de illis sicut in capitulari continetur.
Et si post secundam comitis admonitionem
ad mallum venire noluerint, rebus eorum in bannum
missis venire et justitiam reddere compellantur. Et
si talis est quem aut parentes aut propter faidam
homines accusare noluerint aut ausi non fuerint, et
cum malefacto comprehensus non fuerit et negaverit,
juret cum duodecim talibus Francis, quorum
testimonium leges publicae non rejiciunt, quod testejam
vel latrocinium aut rapinam non fecerit; et
post haec juret ipse tantum, quod deinceps testejam
vel latrocinium non faciet, neque facienti consentiet,
et si scierit qui haec fecerit, illis ministris nostris,
per quos talis causa emendari debet, non celet.
Et qui res et mancipia vel mobile non habent per
quae distringi possint ut ad mallum veniant, et ibi
aut se legaliter, ut praemisimus, excondicant,
aut si se excondicere non potuerint, quod male fecerint
legaliter emendent. Post secundam bannitionem
comitis si ad mallum non venerint, comprehendantur
secundum praefatum capitulare libri tertii capitulo
56
| null |
2e445f1b-bc7e-46c6-939a-984022ef5a24
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
, quo dicitur de latronibus qui magnam
habent blasphemiam. Quicumque aliquem ex his
comprehenderit, nullum damnum exinde patiatur.
Comprehensus autem, si fidejussores habere potuerit,
per fidejussores ad mallum adducatur; si fidejussores
habere non potuerit, a ministris comitis
custodiatur, et ad mallum perducatur. Et si aliquis
eum accusaverit, fiat de illo secundum praefatum
capitulum libri capitularis. Si autem eum nullus accusaverit,
excondicat se praedicto modo, et juret,
quod deinceps testejam vel latrocinium non faciet,
neque facienti consentiet, et si scierit qui hoc faciet,
non celet ministris regni per quos talis causa emendari
debet. Si vero tales, ut praediximus, ad mallum
adduci non potuerint, in forbannum mittantur, et
de his missi vel comites, sicut supra diximus, faciant;
et de illis qui tales receperint, sicut praescripsimus,
fiat. Si autem fiscalinus noster ita infamis
in fiscum nostrum confugerit, vel colonus de
immunitate in immunitatem confugerit, mandet comes
judici nostro vel advocato cujuscumque casae
Dei, ut talem infamem in mallo suo praesentet. Et si
talem praesentaverit, si aliquis eum comprobare voluerit,
faciat: et si nullus eum comprobare voluerit,
tamen suam infamiam ad Dei judicium purget, et per
illud Dei judicium aut liberetur aut condemnetur.
Si autem judex noster vel advocatus de casa Dei
commonitus talem blasphemum comiti in mallo suo
non praesentaverit, fiat inde secundum capitulare
libri tertii, capitulo 26. Et si servus alicujus ita clamosus
est, comes dominum servi commoneat, ut
eum in mallo praesentet, et praesentatum, si aliquis
comprobare voluerit, faciat. Et si nullus eum comprobare
voluerit, ad Dei judicium praedicto modo se
examinet, et per illud Dei judicium aut liberetur aut
condemnetur. Si autem dominus servi eundem servum
suum comiti in mallo praesentare noluerit, fiat
inde secundum capitulare libri tertii capitulo 46.
4.
De illis hominibus qui cum Carlomanno praeteritis
annis tanta mala et tanta scelera in regno nostro
fecerunt, sicut tunc et verbis et scriptis praecepimus,
ita comites et missi nostri exequantur in
eos in quibus nostra jussio, quam consilio fidelium
nostrorum jussimus, executa non est. Id est, ut fidelitatem
nobis promittant, sicut tunc scarivimus
,
et scriptam comitibus nostris dedimus. Et cui
aliquid abstulerunt, aut emendent aut deprecentur,
et poenitentiam faciant, sicut tunc constitutum fuit.
Et qui seniores, sicut tunc praecepimus, acceptos
non habent, per fidejussores ad nostram praesentiam
perducantur, et alodes quos habent comites, in quorum
comitatibus sunt, in fiscum recipiant.
5.
Ut unusquisque comes in suo comitatu provideat,
ut qui fidelitatem nobis adhuc promissam non
habent, fidelitatem nobis promittant, sicut in capitulis
avi et patris nostri continetur.
6.
Ut unusquisque comes in comitatu suo magnam
providentiam accipiat, ut nullus liber homo in nostro
regno immorari vel proprietatem habere permittatur
cujuscumque homo sit, nisi fidelitatem nobis promiserit.
7.
Et quia audivimus, quod malefici homines et
sortiariae per plura loca in nostro regno insurgunt,
quorum maleficiis jam multi homines infirmati,
et plures mortui sunt; quoniam, sicut sancti Dei
homines scripserunt, regis ministerium est, impios
de terra perdere, maleficos et veneficos non sinere
vivere, expresse praecipimus, ut unusquisque comes
in suo comitatu magnum studium adhibeat, ut tales
perquirantur et comprehendantur. Et si jam inde
comprobati masculi, vel comprobatae feminae sunt,
sicut lex et justitia docet, disperdantur. Si vero nominati
vel suspecti, et necdum inde comprobati sunt,
vel per testes veraces inde comprobari non possunt,
Dei judicio examinentur; et sic per illud Dei judicium
aut liberentur aut condemnentur. Et non solum
tales istius mali auctores, sed et conscii ac complices
illorum, sive masculorum, sive feminarum,
disperdantur, ut una cum eis scientia tanti mali de
terra nostra pereat.
8.
Quia, sicut et per scripturas et per auctoritatem
et per rationem manifestum est, duo sunt
quibus principaliter mundus hic regitur, regia potestas
et pontificalis auctoritas, et in libro capitulorum
avi et patris nostri conjuncte ponitur, ut
res et mancipia ecclesiarum eo modo contineantur
sicut res ad fiscum dominicum pertinentes contineri
solent, juste et rationabiliter de rebus et
mancipiis quae in regia et in ecclesiastica vestitura
fuerunt, uniformiter et uno modo tenendum est (BENED.
| null |
c2c86990-3c7f-4fb1-96da-ef148414cd3a
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
c. ult.).
Ut sicut quaecumque res et mancipia
in regia vestitura avi et patris nostri et nostra fuerunt,
et nunc ab aliis detinentur, demonstretur,
qualiter de regia vestitura avi et patris nostri et
nostra exierunt, quia plures inde per mendacium
quaedam obtinuerunt, et quidam plura per fraudem
obtinent, ita et de rebus quae in ecclesiarum vestitura
fuerunt, unde quaestio fuerit, demonstretur, qua
auctoritate in proprietatem eas quisque obtineant.
Et quoniam quidam non contradicunt quod res et
mancipia quae tenent, in vestitura nostra vel antecessorum
nostrorum sive ecclesiarum Dei non fuissent,
sed patres illorum morientes eis in hereditatem
dimiserunt, ideo non volunt inde ullam auctoritatem
ostendere, sed suam hereditatem probare,
contra illos dicitur quia potest fieri ut aliquis de
fisco regio vel de rebus ecclesiae aliquid proprindat
aut per fraudem obtineat, et mortuo illo filius ejus
aut filia illas res tenere in hereditatem velit. Propterea
per capitula avi et patris nostri, quae Franci
pro lege tenenda judicaverunt, et fideles nostri in
generali placito nostro conservanda decreverunt
discernendum est, de quali hereditate auctoritas non
debet requiri, sed legitima hereditas ab aliquo approbari.
Ostenditur enim in eis capitulis ubi de rebus
alienis alicui per malum ingenium venditis vel datis
loquitur, quae sit unicuique legitima hereditas, cum
dicitur inter alia: « Similiter de omnibus justitiis
ad eum pertinentibus rationem reddere compellatur,
excepta sua legitima hereditate, quae ei per successionem
parentum suorum legitime evenire debuit. »
Et de hac legitima hereditate non est auctoritas requirenda.
Sed si interpellatio inde fuerit, legitima
hereditas approbanda. Quia vero de rebus ex fisco regio
et de rebus ecclesiasticis, quae ita ut in eisdem capitulis
habetur contineri debent, sicut res ad fiscum
dominicum pertinentes contineri solent, auctoritas
est requirenda, per quam auctoritatem quisque illas
retineat, in ipsis capitulis demonstratur, cum dicitur: #Ubicumque commutationes tam tempore nostro quam
tempore genitoris et avi nostri legitime et rationabiliter
atque utiles ecclesiis Dei factae sunt, permaneant.
Ubicumque vero inutiles et incommodae atque inrationabiles
factae sunt, dissolvantur, et recipiat unusquisque
quod dedit. Ubi vero mortua manus interjacet, aut
alia quaelibet causa quae rationabilis
esse videatur,
inventa fuerit, diligenter describatur, et ad nostram
notitiam perferatur.@# Sed et justum atque rationabile
videtur, ut si rectores ecclesiarum negligenter res
quas acceperunt in commutationem neglexerunt, et
commutantes commutatas excoluerunt, non compensentur
excultae et neglectae aequaliter: sed sicut tunc
fuerunt compensentur quando commutatae fuerunt.
Et ita compensatio ad nostram notitiam perferatur,
et nostro ac fidelium nostrorum judicio, utrum permanere
an dissolvi debeant istae commutationes, decernatur.
9.
(BENED. Add. IV, 105.) Ut sicut in capitulis avi
et patris nostri continetur, missi nostri, ubi boni
scabinei non sunt, bonos scabineos mittant; et ubicumque
malos scabineos inveniunt, ejiciant, et totius
populi consensu in locum eorum bonos eligant;
et cum electi fuerint, jurare eos faciant ut scienter
injuste non judicent.
10.
(Cap. 107.) Volumus ut secundum capitulare
avi et patris nostri, quicumque de scabineis deprehensus
fuerit propter munera aut propter amicitiam
injuste judicasse, per fidejussores missus ad praesentiam
nostram veniat. Et omnibus scabineis denuntietur,
ne quis etiam justum judicium vendere
praesumat.
11.
(Cap. 106.) Volumus ut secundum capitulare
avi et patris nostri, in comitatu omni hi qui meliores
et veraciores inveniri possunt, eligantur a missis
nostris ad inquisitionem faciendam et rei veritatem
discendam, et ut adjutores comitum sint ad justitias
faciendas.
12.
(ANSEG. IV, 26.) Volumus ut secundum capitula
avi et patris nostri et nostra mallus neque in
ecclesia neque in porticibus, aut atrio ecclesiae, neque
in mansione presbyteri juxta ecclesiam habeatur:
quia non est aequum ut ibi homines ad mortem
judicentur et dismembrentur et flagellentur, ubi si
confugerint, secundum aliud capitulum pacem habere
debent. Domus vero, sicut in capitulis avi et patris
nostri continetur, a comite in loco ubi mallum tenere
debet construatur, quatenus propter calorem solis et
pluviam publica utilitas non remaneat. Minora vero
placita comes, sive intra suam potestatem, vel ubi
impetrare potuerit, excepto in ecclesia, et porticibus,
atque atrio ecclesiae, et mansione presbyteri,
habeat, sicut in eisdem capitulis continetur.
NOTA.
#
| null |
758b6bcb-79c1-453a-908a-c90f75b2ee67
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
Anno incarnationis Dominicae 873, indictione@# VI, #pridie
Nonas Januarii haec quae sequuntur capitula
domnus rex Karolus in Carisiaco palatio cum fidelium
suorum consilio decrevit, et per suum regnum
denuntiari et observari mandavit@#.
Quia necesse est, ut quod male reincrescit, iterum
recidatur, de constitutionibus antecessorum nostrorum
et nostris, quae in illorum et nostris capitulis
constitutae sunt, ad resecanda mala quae specialiter
iterum remergunt, missis et comitibus nostris firmiter
exequenda proponimus, id est, ut quando missi
vel comites nostri latronem vel aliquem malefactorem
vel infidelem nostrum forbannierint, hoc nobis
in nostro palatio et aliis missis et comitibus scire
faciant, ut si ad nostram curtem venerit, inde faciamus
quod nostrum est. Et si de uno missatico vel
comitatu in alium missaticum vel comitatum fugerit,
missus vel comes in cujus missaticum fugerit, per
fidejussores constringat, ut velit nolit illuc reveniat,
et ibi malum emendet ubi illud perpetravit. Et si
fidejussores non habuerit, sub custodia illum habeat,
donec ad illum comitem, in cujus comitatu forbannitus
fuerit, illum revenire faciat. Et si alodem habuerit
vel in illo comitatu unde fugit, vel in illo
comitatu ad quem fugit, comes ipsum alodem in
fiscum recipiat. Et qui talem forbannitum receperit,
secundum quod constitutum est in capitularibus avi
et patris nostri in libro tertio, si Francus est, cum
duodecim similibus Francis juret quod ipsum latronem
vel forbannitum esse non scisset, licet pater
ejus sit, aut frater aut propinquus. Si hoc jurare
non potuerit, vel ab alio convictus fuerit quod latronem
vel malefactorem aut infidelem nostrum forbannitum
in hospitio suscepisset, sicut ipse forbannitus
et ut infidelis judicetur.
2.
Ut comites et missi nostri maximam curam
adhibeant, quatinus in illorum comitatibus et missaticis
populus justitiam et pacem habeat, et de latronibus
exturbandis maximum certamen habeant. Et
si talis malefactor aut infidelis noster emerserit, ut
per se illum comprehendere comes in suo comitatu
non possit, accipiat homines tam nostros quam episcoporum
vel abbatum et abbatissarum in suo comitatu
commanentes, et sic illum persequatur donec
comprehendat. Et qui ad talem malefactorem accipiendum
vocatus fuerit, et se inde retraxerit ut ad
hoc adjutorium non praestet, si liber homo fuerit,
bannum dominicum componat; et si colonus fuerit
sexaginta ictus accipiat. Et si talis malefactor in
illa persecutione occisus fuerit, qui eum occiderit
leudem inde non solvat, et nullus illi inde faidam
portare praesumat. Quod si quis facere praesumpserit,
per certos fidejussores ad nostram praesentiam
perducatur.
3.
De illis liberis hominibus qui infames vel clamodici
sunt de testejis vel latrociniis et rapacitatibus
et assalturis vel de infidelitate nostra, et cum
furto non comprehenduntur, si eis jam vita perdonata
est propter aliquod malefactum, fiat de illis
sicut in capitulari avi et patris nostri continetur in
libro 3. capitulo 47. et si jam de latrocinio revicti
sunt, fiat de illis sicut de revictis. Si autem illis
adhuc vita perdonata non fuit, et revicti non sunt,
et res et mancipia vel mobile habent, fiat de illis
sicut in quarto libro Capitulorum capitulo 29 dicitur,
cum ad mallum comitis venerint. Si autem ad
mallum non venerint, banniantur, et per res et mancipia
vel mobile distringantur ut veniant. Si autem
non venerint, fiat de illis sicut in capitulari continetur.
Et si post secundam comitis admonitionem
ad mallum venire noluerint, rebus eorum in bannum
missis venire et justitiam reddere compellantur. Et
si talis est quem aut parentes aut propter faidam
homines accusare noluerint aut ausi non fuerint, et
cum malefacto comprehensus non fuerit et negaverit,
juret cum duodecim talibus Francis, quorum
testimonium leges publicae non rejiciunt, quod testejam
vel latrocinium aut rapinam non fecerit; et
post haec juret ipse tantum, quod deinceps testejam
vel latrocinium non faciet, neque facienti consentiet,
et si scierit qui haec fecerit, illis ministris nostris,
per quos talis causa emendari debet, non celet.
Et qui res et mancipia vel mobile non habent per
quae distringi possint ut ad mallum veniant, et ibi
aut se legaliter, ut praemisimus, excondicant,
aut si se excondicere non potuerint, quod male fecerint
legaliter emendent. Post secundam bannitionem
comitis si ad mallum non venerint, comprehendantur
secundum praefatum capitulare libri tertii capitulo
56, quo dicitur
| null |
bb620636-5042-4d95-abed-ed84fe03d573
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
de latronibus qui magnam
habent blasphemiam. Quicumque aliquem ex his
comprehenderit, nullum damnum exinde patiatur.
Comprehensus autem, si fidejussores habere potuerit,
per fidejussores ad mallum adducatur; si fidejussores
habere non potuerit, a ministris comitis
custodiatur, et ad mallum perducatur. Et si aliquis
eum accusaverit, fiat de illo secundum praefatum
capitulum libri capitularis. Si autem eum nullus accusaverit,
excondicat se praedicto modo, et juret,
quod deinceps testejam vel latrocinium non faciet,
neque facienti consentiet, et si scierit qui hoc faciet,
non celet ministris regni per quos talis causa emendari
debet. Si vero tales, ut praediximus, ad mallum
adduci non potuerint, in forbannum mittantur, et
de his missi vel comites, sicut supra diximus, faciant;
et de illis qui tales receperint, sicut praescripsimus,
fiat. Si autem fiscalinus noster ita infamis
in fiscum nostrum confugerit, vel colonus de
immunitate in immunitatem confugerit, mandet comes
judici nostro vel advocato cujuscumque casae
Dei, ut talem infamem in mallo suo praesentet. Et si
talem praesentaverit, si aliquis eum comprobare voluerit,
faciat: et si nullus eum comprobare voluerit,
tamen suam infamiam ad Dei judicium purget, et per
illud Dei judicium aut liberetur aut condemnetur.
Si autem judex noster vel advocatus de casa Dei
commonitus talem blasphemum comiti in mallo suo
non praesentaverit, fiat inde secundum capitulare
libri tertii, capitulo 26. Et si servus alicujus ita clamosus
est, comes dominum servi commoneat, ut
eum in mallo praesentet, et praesentatum, si aliquis
comprobare voluerit, faciat. Et si nullus eum comprobare
voluerit, ad Dei judicium praedicto modo se
examinet, et per illud Dei judicium aut liberetur aut
condemnetur. Si autem dominus servi eundem servum
suum comiti in mallo praesentare noluerit, fiat
inde secundum capitulare libri tertii capitulo 46.
4.
De illis hominibus qui cum Carlomanno praeteritis
annis tanta mala et tanta scelera in regno nostro
fecerunt, sicut tunc et verbis et scriptis praecepimus,
ita comites et missi nostri exequantur in
eos in quibus nostra jussio, quam consilio fidelium
nostrorum jussimus, executa non est. Id est, ut fidelitatem
nobis promittant, sicut tunc scarivimus
,
et scriptam comitibus nostris dedimus. Et cui
aliquid abstulerunt, aut emendent aut deprecentur,
et poenitentiam faciant, sicut tunc constitutum fuit.
Et qui seniores, sicut tunc praecepimus, acceptos
non habent, per fidejussores ad nostram praesentiam
perducantur, et alodes quos habent comites, in quorum
comitatibus sunt, in fiscum recipiant.
5.
Ut unusquisque comes in suo comitatu provideat,
ut qui fidelitatem nobis adhuc promissam non
habent, fidelitatem nobis promittant, sicut in capitulis
avi et patris nostri continetur.
6.
Ut unusquisque comes in comitatu suo magnam
providentiam accipiat, ut nullus liber homo in nostro
regno immorari vel proprietatem habere permittatur
cujuscumque homo sit, nisi fidelitatem nobis promiserit.
7.
Et quia audivimus, quod malefici homines et
sortiariae per plura loca in nostro regno insurgunt,
quorum maleficiis jam multi homines infirmati,
et plures mortui sunt; quoniam, sicut sancti Dei
homines scripserunt, regis ministerium est, impios
de terra perdere, maleficos et veneficos non sinere
vivere, expresse praecipimus, ut unusquisque comes
in suo comitatu magnum studium adhibeat, ut tales
perquirantur et comprehendantur. Et si jam inde
comprobati masculi, vel comprobatae feminae sunt,
sicut lex et justitia docet, disperdantur. Si vero nominati
vel suspecti, et necdum inde comprobati sunt,
vel per testes veraces inde comprobari non possunt,
Dei judicio examinentur; et sic per illud Dei judicium
aut liberentur aut condemnentur. Et non solum
tales istius mali auctores, sed et conscii ac complices
illorum, sive masculorum, sive feminarum,
disperdantur, ut una cum eis scientia tanti mali de
terra nostra pereat.
8.
Quia, sicut et per scripturas et per auctoritatem
et per rationem manifestum est, duo sunt
quibus principaliter mundus hic regitur, regia potestas
et pontificalis auctoritas, et in libro capitulorum
avi et patris nostri conjuncte ponitur, ut
res et mancipia ecclesiarum eo modo contineantur
sicut res ad fiscum dominicum pertinentes contineri
solent, juste et rationabiliter de rebus et
mancipiis quae in regia et in ecclesiastica vestitura
fuerunt, uniformiter et uno modo tenendum est (BENED. c. ult
| null |
0725804c-25fd-4c03-b4fe-55208c1a172e
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
.).
Ut sicut quaecumque res et mancipia
in regia vestitura avi et patris nostri et nostra fuerunt,
et nunc ab aliis detinentur, demonstretur,
qualiter de regia vestitura avi et patris nostri et
nostra exierunt, quia plures inde per mendacium
quaedam obtinuerunt, et quidam plura per fraudem
obtinent, ita et de rebus quae in ecclesiarum vestitura
fuerunt, unde quaestio fuerit, demonstretur, qua
auctoritate in proprietatem eas quisque obtineant.
Et quoniam quidam non contradicunt quod res et
mancipia quae tenent, in vestitura nostra vel antecessorum
nostrorum sive ecclesiarum Dei non fuissent,
sed patres illorum morientes eis in hereditatem
dimiserunt, ideo non volunt inde ullam auctoritatem
ostendere, sed suam hereditatem probare,
contra illos dicitur quia potest fieri ut aliquis de
fisco regio vel de rebus ecclesiae aliquid proprindat
aut per fraudem obtineat, et mortuo illo filius ejus
aut filia illas res tenere in hereditatem velit. Propterea
per capitula avi et patris nostri, quae Franci
pro lege tenenda judicaverunt, et fideles nostri in
generali placito nostro conservanda decreverunt
discernendum est, de quali hereditate auctoritas non
debet requiri, sed legitima hereditas ab aliquo approbari.
Ostenditur enim in eis capitulis ubi de rebus
alienis alicui per malum ingenium venditis vel datis
loquitur, quae sit unicuique legitima hereditas, cum
dicitur inter alia: « Similiter de omnibus justitiis
ad eum pertinentibus rationem reddere compellatur,
excepta sua legitima hereditate, quae ei per successionem
parentum suorum legitime evenire debuit. »
Et de hac legitima hereditate non est auctoritas requirenda.
Sed si interpellatio inde fuerit, legitima
hereditas approbanda. Quia vero de rebus ex fisco regio
et de rebus ecclesiasticis, quae ita ut in eisdem capitulis
habetur contineri debent, sicut res ad fiscum
dominicum pertinentes contineri solent, auctoritas
est requirenda, per quam auctoritatem quisque illas
retineat, in ipsis capitulis demonstratur, cum dicitur: #Ubicumque commutationes tam tempore nostro quam
tempore genitoris et avi nostri legitime et rationabiliter
atque utiles ecclesiis Dei factae sunt, permaneant.
Ubicumque vero inutiles et incommodae atque inrationabiles
factae sunt, dissolvantur, et recipiat unusquisque
quod dedit. Ubi vero mortua manus interjacet, aut
alia quaelibet causa quae rationabilis
esse videatur,
inventa fuerit, diligenter describatur, et ad nostram
notitiam perferatur.@# Sed et justum atque rationabile
videtur, ut si rectores ecclesiarum negligenter res
quas acceperunt in commutationem neglexerunt, et
commutantes commutatas excoluerunt, non compensentur
excultae et neglectae aequaliter: sed sicut tunc
fuerunt compensentur quando commutatae fuerunt.
Et ita compensatio ad nostram notitiam perferatur,
et nostro ac fidelium nostrorum judicio, utrum permanere
an dissolvi debeant istae commutationes, decernatur.
9.
(BENED. Add. IV, 105.) Ut sicut in capitulis avi
et patris nostri continetur, missi nostri, ubi boni
scabinei non sunt, bonos scabineos mittant; et ubicumque
malos scabineos inveniunt, ejiciant, et totius
populi consensu in locum eorum bonos eligant;
et cum electi fuerint, jurare eos faciant ut scienter
injuste non judicent.
10.
(Cap. 107.) Volumus ut secundum capitulare
avi et patris nostri, quicumque de scabineis deprehensus
fuerit propter munera aut propter amicitiam
injuste judicasse, per fidejussores missus ad praesentiam
nostram veniat. Et omnibus scabineis denuntietur,
ne quis etiam justum judicium vendere
praesumat.
11.
(Cap. 106.) Volumus ut secundum capitulare
avi et patris nostri, in comitatu omni hi qui meliores
et veraciores inveniri possunt, eligantur a missis
nostris ad inquisitionem faciendam et rei veritatem
discendam, et ut adjutores comitum sint ad justitias
faciendas.
12.
(ANSEG. IV, 26.) Volumus ut secundum capitula
avi et patris nostri et nostra mallus neque in
ecclesia neque in porticibus, aut atrio ecclesiae, neque
in mansione presbyteri juxta ecclesiam habeatur:
quia non est aequum ut ibi homines ad mortem
judicentur et dismembrentur et flagellentur, ubi si
confugerint, secundum aliud capitulum pacem habere
debent. Domus vero, sicut in capitulis avi et patris
nostri continetur, a comite in loco ubi mallum tenere
debet construatur, quatenus propter calorem solis et
pluviam publica utilitas non remaneat. Minora vero
placita comes, sive intra suam potestatem, vel ubi
impetrare potuerit, excepto in ecclesia, et porticibus,
atque atrio ecclesiae, et mansione presbyteri,
habeat, sicut in eisdem capitulis continetur.
2.
Ut comites et missi
| null |
87c543ce-09db-401d-9301-4dc2004cd005
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
nostri maximam curam
adhibeant, quatinus in illorum comitatibus et missaticis
populus justitiam et pacem habeat, et de latronibus
exturbandis maximum certamen habeant. Et
si talis malefactor aut infidelis noster emerserit, ut
per se illum comprehendere comes in suo comitatu
non possit, accipiat homines tam nostros quam episcoporum
vel abbatum et abbatissarum in suo comitatu
commanentes, et sic illum persequatur donec
comprehendat. Et qui ad talem malefactorem accipiendum
vocatus fuerit, et se inde retraxerit ut ad
hoc adjutorium non praestet, si liber homo fuerit,
bannum dominicum componat; et si colonus fuerit
sexaginta ictus accipiat. Et si talis malefactor in
illa persecutione occisus fuerit, qui eum occiderit
leudem inde non solvat, et nullus illi inde faidam
portare praesumat. Quod si quis facere praesumpserit,
per certos fidejussores ad nostram praesentiam
perducatur.
3.
De illis liberis hominibus qui infames vel clamodici
sunt de testejis vel latrociniis et rapacitatibus
et assalturis vel de infidelitate nostra, et cum
furto non comprehenduntur, si eis jam vita perdonata
est propter aliquod malefactum, fiat de illis
sicut in capitulari avi et patris nostri continetur in
libro 3. capitulo 47. et si jam de latrocinio revicti
sunt, fiat de illis sicut de revictis. Si autem illis
adhuc vita perdonata non fuit, et revicti non sunt,
et res et mancipia vel mobile habent, fiat de illis
sicut in quarto libro Capitulorum capitulo 29 dicitur,
cum ad mallum comitis venerint. Si autem ad
mallum non venerint, banniantur, et per res et mancipia
vel mobile distringantur ut veniant. Si autem
non venerint, fiat de illis sicut in capitulari continetur.
Et si post secundam comitis admonitionem
ad mallum venire noluerint, rebus eorum in bannum
missis venire et justitiam reddere compellantur. Et
si talis est quem aut parentes aut propter faidam
homines accusare noluerint aut ausi non fuerint, et
cum malefacto comprehensus non fuerit et negaverit,
juret cum duodecim talibus Francis, quorum
testimonium leges publicae non rejiciunt, quod testejam
vel latrocinium aut rapinam non fecerit; et
post haec juret ipse tantum, quod deinceps testejam
vel latrocinium non faciet, neque facienti consentiet,
et si scierit qui haec fecerit, illis ministris nostris,
per quos talis causa emendari debet, non celet.
Et qui res et mancipia vel mobile non habent per
quae distringi possint ut ad mallum veniant, et ibi
aut se legaliter, ut praemisimus, excondicant,
aut si se excondicere non potuerint, quod male fecerint
legaliter emendent. Post secundam bannitionem
comitis si ad mallum non venerint, comprehendantur
secundum praefatum capitulare libri tertii capitulo
56, quo dicitur de latronibus qui magnam
habent blasphemiam. Quicumque aliquem ex his
comprehenderit, nullum damnum exinde patiatur.
Comprehensus autem, si fidejussores habere potuerit,
per fidejussores ad mallum adducatur; si fidejussores
habere non potuerit, a ministris comitis
custodiatur, et ad mallum perducatur. Et si aliquis
eum accusaverit, fiat de illo secundum praefatum
capitulum libri capitularis. Si autem eum nullus accusaverit,
excondicat se praedicto modo, et juret,
quod deinceps testejam vel latrocinium non faciet,
neque facienti consentiet, et si scierit qui hoc faciet,
non celet ministris regni per quos talis causa emendari
debet. Si vero tales, ut praediximus, ad mallum
adduci non potuerint, in forbannum mittantur, et
de his missi vel comites, sicut supra diximus, faciant;
et de illis qui tales receperint, sicut praescripsimus,
fiat. Si autem fiscalinus noster ita infamis
in fiscum nostrum confugerit, vel colonus de
immunitate in immunitatem confugerit, mandet comes
judici nostro vel advocato cujuscumque casae
Dei, ut talem infamem in mallo suo praesentet. Et si
talem praesentaverit, si aliquis eum comprobare voluerit,
faciat: et si nullus eum comprobare voluerit,
tamen suam infamiam ad Dei judicium purget, et per
illud Dei judicium aut liberetur aut condemnetur.
Si autem judex noster vel advocatus de casa Dei
commonitus talem blasphemum comiti in mallo suo
non praesentaverit, fiat inde secundum capitulare
libri tertii, capitulo 26. Et si servus alicujus ita clamosus
est, comes dominum servi commoneat, ut
eum in mallo praesentet, et praesentatum, si aliquis
comprobare voluerit, faciat. Et si nullus eum comprobare
voluerit, ad Dei judicium praedicto modo se
examinet, et per illud Dei judicium aut
| null |
c40ca693-c657-4511-916b-fa58e8d2a7dc
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
liberetur aut
condemnetur. Si autem dominus servi eundem servum
suum comiti in mallo praesentare noluerit, fiat
inde secundum capitulare libri tertii capitulo 46.
4.
De illis hominibus qui cum Carlomanno praeteritis
annis tanta mala et tanta scelera in regno nostro
fecerunt, sicut tunc et verbis et scriptis praecepimus,
ita comites et missi nostri exequantur in
eos in quibus nostra jussio, quam consilio fidelium
nostrorum jussimus, executa non est. Id est, ut fidelitatem
nobis promittant, sicut tunc scarivimus
,
et scriptam comitibus nostris dedimus. Et cui
aliquid abstulerunt, aut emendent aut deprecentur,
et poenitentiam faciant, sicut tunc constitutum fuit.
Et qui seniores, sicut tunc praecepimus, acceptos
non habent, per fidejussores ad nostram praesentiam
perducantur, et alodes quos habent comites, in quorum
comitatibus sunt, in fiscum recipiant.
5.
Ut unusquisque comes in suo comitatu provideat,
ut qui fidelitatem nobis adhuc promissam non
habent, fidelitatem nobis promittant, sicut in capitulis
avi et patris nostri continetur.
6.
Ut unusquisque comes in comitatu suo magnam
providentiam accipiat, ut nullus liber homo in nostro
regno immorari vel proprietatem habere permittatur
cujuscumque homo sit, nisi fidelitatem nobis promiserit.
7.
Et quia audivimus, quod malefici homines et
sortiariae per plura loca in nostro regno insurgunt,
quorum maleficiis jam multi homines infirmati,
et plures mortui sunt; quoniam, sicut sancti Dei
homines scripserunt, regis ministerium est, impios
de terra perdere, maleficos et veneficos non sinere
vivere, expresse praecipimus, ut unusquisque comes
in suo comitatu magnum studium adhibeat, ut tales
perquirantur et comprehendantur. Et si jam inde
comprobati masculi, vel comprobatae feminae sunt,
sicut lex et justitia docet, disperdantur. Si vero nominati
vel suspecti, et necdum inde comprobati sunt,
vel per testes veraces inde comprobari non possunt,
Dei judicio examinentur; et sic per illud Dei judicium
aut liberentur aut condemnentur. Et non solum
tales istius mali auctores, sed et conscii ac complices
illorum, sive masculorum, sive feminarum,
disperdantur, ut una cum eis scientia tanti mali de
terra nostra pereat.
8.
Quia, sicut et per scripturas et per auctoritatem
et per rationem manifestum est, duo sunt
quibus principaliter mundus hic regitur, regia potestas
et pontificalis auctoritas, et in libro capitulorum
avi et patris nostri conjuncte ponitur, ut
res et mancipia ecclesiarum eo modo contineantur
sicut res ad fiscum dominicum pertinentes contineri
solent, juste et rationabiliter de rebus et
mancipiis quae in regia et in ecclesiastica vestitura
fuerunt, uniformiter et uno modo tenendum est (BENED. c. ult.).
Ut sicut quaecumque res et mancipia
in regia vestitura avi et patris nostri et nostra fuerunt,
et nunc ab aliis detinentur, demonstretur,
qualiter de regia vestitura avi et patris nostri et
nostra exierunt, quia plures inde per mendacium
quaedam obtinuerunt, et quidam plura per fraudem
obtinent, ita et de rebus quae in ecclesiarum vestitura
fuerunt, unde quaestio fuerit, demonstretur, qua
auctoritate in proprietatem eas quisque obtineant.
Et quoniam quidam non contradicunt quod res et
mancipia quae tenent, in vestitura nostra vel antecessorum
nostrorum sive ecclesiarum Dei non fuissent,
sed patres illorum morientes eis in hereditatem
dimiserunt, ideo non volunt inde ullam auctoritatem
ostendere, sed suam hereditatem probare,
contra illos dicitur quia potest fieri ut aliquis de
fisco regio vel de rebus ecclesiae aliquid proprindat
aut per fraudem obtineat, et mortuo illo filius ejus
aut filia illas res tenere in hereditatem velit. Propterea
per capitula avi et patris nostri, quae Franci
pro lege tenenda judicaverunt, et fideles nostri in
generali placito nostro conservanda decreverunt
discernendum est, de quali hereditate auctoritas non
debet requiri, sed legitima hereditas ab aliquo approbari.
Ostenditur enim in eis capitulis ubi de rebus
alienis alicui per malum ingenium venditis vel datis
loquitur, quae sit unicuique legitima hereditas, cum
dicitur inter alia: « Similiter de omnibus justitiis
ad eum pertinentibus rationem reddere compellatur,
excepta sua legitima hereditate, quae ei per successionem
parentum suorum legitime evenire debuit. »
Et de hac legitima hereditate non est auctoritas requirenda.
Sed si interpellatio inde fuerit, legitima
hereditas approbanda. Quia vero de rebus ex fisco regio
et de rebus ecclesiasticis, quae ita ut in eisdem capitulis
habetur contineri debent, sicut res ad
| null |
31959778-f288-410d-b3ce-8d2b8f124010
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
fiscum
dominicum pertinentes contineri solent, auctoritas
est requirenda, per quam auctoritatem quisque illas
retineat, in ipsis capitulis demonstratur, cum dicitur: #Ubicumque commutationes tam tempore nostro quam
tempore genitoris et avi nostri legitime et rationabiliter
atque utiles ecclesiis Dei factae sunt, permaneant.
Ubicumque vero inutiles et incommodae atque inrationabiles
factae sunt, dissolvantur, et recipiat unusquisque
quod dedit. Ubi vero mortua manus interjacet, aut
alia quaelibet causa quae rationabilis
esse videatur,
inventa fuerit, diligenter describatur, et ad nostram
notitiam perferatur.@# Sed et justum atque rationabile
videtur, ut si rectores ecclesiarum negligenter res
quas acceperunt in commutationem neglexerunt, et
commutantes commutatas excoluerunt, non compensentur
excultae et neglectae aequaliter: sed sicut tunc
fuerunt compensentur quando commutatae fuerunt.
Et ita compensatio ad nostram notitiam perferatur,
et nostro ac fidelium nostrorum judicio, utrum permanere
an dissolvi debeant istae commutationes, decernatur.
9.
(BENED. Add. IV, 105.) Ut sicut in capitulis avi
et patris nostri continetur, missi nostri, ubi boni
scabinei non sunt, bonos scabineos mittant; et ubicumque
malos scabineos inveniunt, ejiciant, et totius
populi consensu in locum eorum bonos eligant;
et cum electi fuerint, jurare eos faciant ut scienter
injuste non judicent.
10.
(Cap. 107.) Volumus ut secundum capitulare
avi et patris nostri, quicumque de scabineis deprehensus
fuerit propter munera aut propter amicitiam
injuste judicasse, per fidejussores missus ad praesentiam
nostram veniat. Et omnibus scabineis denuntietur,
ne quis etiam justum judicium vendere
praesumat.
11.
(Cap. 106.) Volumus ut secundum capitulare
avi et patris nostri, in comitatu omni hi qui meliores
et veraciores inveniri possunt, eligantur a missis
nostris ad inquisitionem faciendam et rei veritatem
discendam, et ut adjutores comitum sint ad justitias
faciendas.
12.
(ANSEG. IV, 26.) Volumus ut secundum capitula
avi et patris nostri et nostra mallus neque in
ecclesia neque in porticibus, aut atrio ecclesiae, neque
in mansione presbyteri juxta ecclesiam habeatur:
quia non est aequum ut ibi homines ad mortem
judicentur et dismembrentur et flagellentur, ubi si
confugerint, secundum aliud capitulum pacem habere
debent. Domus vero, sicut in capitulis avi et patris
nostri continetur, a comite in loco ubi mallum tenere
debet construatur, quatenus propter calorem solis et
pluviam publica utilitas non remaneat. Minora vero
placita comes, sive intra suam potestatem, vel ubi
impetrare potuerit, excepto in ecclesia, et porticibus,
atque atrio ecclesiae, et mansione presbyteri,
habeat, sicut in eisdem capitulis continetur.
| null |
0d8262e0-42b6-46bc-88de-9e23a145f02e
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
#Benedictio super reginam, quam Edelulfus rex accepit in uxorem.@#
Nubas in Christo obnupta nube caelesti, et refrigerata
gratia spiritali, ac protecta ab omni inlicita
concupiscentia, pangas foedus cum oculis tuis, ut
non videas alienum virum ad concupiscendum eum,
et non moecheris in corpore vel corde tuo, et avertas
oculos tuos, ne videant vanitatem: quatenus in
via Domini vivificeris, ut possis dicere cum propheta: #Ad te levavi oculos meos qui habitas in coelis.@#
Et: #Levavi oculos meos in montes, unde veniat auxilium
mihi.@# Per conditorem et redemptorem ac dominum
nostrum Jesum Christum, qui cum Patre et
Spiritu sancto vivit et regnat in saecula saeculorum.
Benedic, Domine, has detes, et accipientes tua
benedictione dotare digneris: ut conjugii fidem
et thorum immaculatum servantes, sanctorum
patriarcharum adscisci mereantur consortio. Per
Dominum.
Accipe anulum, fidei et dilectionis signum, atque
conjugalis conjunctionis vinculum, ut non separet
homo quos conjungit Deus. Qui vivit et regnat in
omnia saecula saeculorum.
Despondeo te uni viro virginem castam atque pudicam
futuram conjugem, ut sanctae mulieres fuere
viris suis, Sarra, Rebecca, Rachel, Hester, Judith,
Anna, Noemi, favente auctore sanctificatore nuptiarum
Jesu Christo domino nostro, qui vivit et regnat
in saecula saeculorum.
Deus, qui in mundi crescentis exordio multiplicandae
proli benedixisti, propitiare supplicationibus
nostris, et huic famulo tuo et huic famulae tuae
opem tuae benedictionis infunde; ut in conjugali
consortio secundum beneplacitum tuum affectu
compari, mente consimili, sanctitate mutua copulentur.
Dita eos fructibus sanctis et operibus benedictis.
Fac illos talem sobolem generare, quae ad tui
paradisi pertineat hereditatem. Aperi, Domine, januas
coeli, et visita eos in pace. Inriga terram
eorum, ut germinet fructum spiritalem. Sanctifica
eos, qui datus es nobis ex virgine; et praesta eis
tempora salutis, quae ante tuum adventum praedixit
sanctus propheta Johannes, ut hic fideliter credant,
et beate viventes vitam et regnum consequantur
aeternum, gratia tua, Christe salvator noster, qui
cum Deo Patre in unitate Spiritus sancti vivis et
regnas Deus per omnia.
#Benedictio reginae.@# Te invocamus, Domine sancte,
Pater omnipotens, aeterne Deus, ut hanc famulam
tuam, quam tuae divinae dispensationis providentia
in praesentem diem juvenali flore laetantem crescere
concessisti, tuae pietatis dono ditatam, plenam veritatis,
de die in diem coram te et hominibus ad meliora
semper proficere facias; ut in regimine suo
gratiae supernae largitatem congaudens suscipiat, et
misericordiae tuae muro adversitate undique munita,
cum pace propitiationis vivere mereatur. Per Dominum.
#Sursum corda.@# Domine sancte, pater omnipotens,
aeterne Deus, electorum fortitudo, et humilium celsitudo,
qui in primordio per effusionem diluvii crimina
mundi purgari voluisti, et per columbam ramum
olivae portantem pacem terris redditam demonstrasti,
iterum Aaron famulum tuum per unctionem
olei sacerdotem unxisti, et postea per hujus
unguenti infusionem ad regendum populum Israeliticum
sacerdotes, reges, et prophetas perfecisti,
vultumque ecclesiae in oleo exhilarandum prophetica
famuli tui voce David esse praedixisti; qui hoc
etiam unguento famulae tuae Judith ad liberationem
servorum tuorum et confusionem inimicorum vultum
exhilarasti, et ancillae tuae Hester faciem hac
spiritali misericordiae tuae unctione adeo lucifluam
reddidisti, ut efferatum cor regis ad misericordiam
et salvationem in te credentium, ipsius precibus
inclinares. Te quaesumus, omnipotens Deus, ut per
hujus creaturae pinguedinem, columbae pace, simplicitate,
ac pudicitia decoram efficias. Per dominum
nostrum Jesum Christum filium tuum, qui venturus
est judicare.
#Coronatio.@# Gloria et honore coronet te Dominus, et
ponat super caput tuum coronam de spiritali lapide
pretioso; ut quicquid in fulgore auri et in vario nitore
gemmarum significatur, hoc in tuis moribus,
hoc in actibus semper refulgeat. Quod ipse praestare
dignetur cui est honor et gloria in secula seculorum.
#Benedictiones.@# Benedic, Domine, hanc famulam
tuam, qui regna regum a saeculo moderaris. Amen.
Opera manuum illius suscipe, et benedictione tua
terra ejus de pomis fructuum caeli et rore atque
abysso subjacente repleatur. Amen.
De vertice antiquorum montium et collium aeternorum,
de frugibus terrae, et plenitudine ejus tua
benedictione laetetur. Amen.
Benedictio illius qui apparuit in rubo veniat super
caput ejus. Da ei de rore
| null |
2458cd4d-26eb-49de-99c9-c053558b5ecd
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
caeli et de pinguedine
terrae abundantiam frumenti et vini; ut serviant
illi ac semini ejus populi, et in honore tuo tribus
illam et semen ejus adorent. Amen.
Reple eam benedictionibus uberum et vulvae.
Benedictiones patrum antiquorum confortatae sint
super eam et super semen ejus, sicut promisisti
servo tuo Abrahae et semini ejus in saecula. Amen.
Concede, quaesumus, omnipotens et misericors
Deus, ut haec dona tua, quae fideles tui acceperunt
de manu tua, dantibus, accipientibus, et dispensantibus
ad praesentis vitae subsidium, ac redemptionem
animarum, atque ad vitam capessendam proficiant
sempiternam. Per Dominum.
#Benedictio super reginam, quam Edelulfus rex accepit in uxorem.@#
Nubas in Christo obnupta nube caelesti, et refrigerata
gratia spiritali, ac protecta ab omni inlicita
concupiscentia, pangas foedus cum oculis tuis, ut
non videas alienum virum ad concupiscendum eum,
et non moecheris in corpore vel corde tuo, et avertas
oculos tuos, ne videant vanitatem: quatenus in
via Domini vivificeris, ut possis dicere cum propheta: #Ad te levavi oculos meos qui habitas in coelis.@#
Et: #Levavi oculos meos in montes, unde veniat auxilium
mihi.@# Per conditorem et redemptorem ac dominum
nostrum Jesum Christum, qui cum Patre et
Spiritu sancto vivit et regnat in saecula saeculorum.
Benedic, Domine, has detes, et accipientes tua
benedictione dotare digneris: ut conjugii fidem
et thorum immaculatum servantes, sanctorum
patriarcharum adscisci mereantur consortio. Per
Dominum.
Accipe anulum, fidei et dilectionis signum, atque
conjugalis conjunctionis vinculum, ut non separet
homo quos conjungit Deus. Qui vivit et regnat in
omnia saecula saeculorum.
Despondeo te uni viro virginem castam atque pudicam
futuram conjugem, ut sanctae mulieres fuere
viris suis, Sarra, Rebecca, Rachel, Hester, Judith,
Anna, Noemi, favente auctore sanctificatore nuptiarum
Jesu Christo domino nostro, qui vivit et regnat
in saecula saeculorum.
Deus, qui in mundi crescentis exordio multiplicandae
proli benedixisti, propitiare supplicationibus
nostris, et huic famulo tuo et huic famulae tuae
opem tuae benedictionis infunde; ut in conjugali
consortio secundum beneplacitum tuum affectu
compari, mente consimili, sanctitate mutua copulentur.
Dita eos fructibus sanctis et operibus benedictis.
Fac illos talem sobolem generare, quae ad tui
paradisi pertineat hereditatem. Aperi, Domine, januas
coeli, et visita eos in pace. Inriga terram
eorum, ut germinet fructum spiritalem. Sanctifica
eos, qui datus es nobis ex virgine; et praesta eis
tempora salutis, quae ante tuum adventum praedixit
sanctus propheta Johannes, ut hic fideliter credant,
et beate viventes vitam et regnum consequantur
aeternum, gratia tua, Christe salvator noster, qui
cum Deo Patre in unitate Spiritus sancti vivis et
regnas Deus per omnia.
#Benedictio reginae.@# Te invocamus, Domine sancte,
Pater omnipotens, aeterne Deus, ut hanc famulam
tuam, quam tuae divinae dispensationis providentia
in praesentem diem juvenali flore laetantem crescere
concessisti, tuae pietatis dono ditatam, plenam veritatis,
de die in diem coram te et hominibus ad meliora
semper proficere facias; ut in regimine suo
gratiae supernae largitatem congaudens suscipiat, et
misericordiae tuae muro adversitate undique munita,
cum pace propitiationis vivere mereatur. Per Dominum.
#Sursum corda.@# Domine sancte, pater omnipotens,
aeterne Deus, electorum fortitudo, et humilium celsitudo,
qui in primordio per effusionem diluvii crimina
mundi purgari voluisti, et per columbam ramum
olivae portantem pacem terris redditam demonstrasti,
iterum Aaron famulum tuum per unctionem
olei sacerdotem unxisti, et postea per hujus
unguenti infusionem ad regendum populum Israeliticum
sacerdotes, reges, et prophetas perfecisti,
vultumque ecclesiae in oleo exhilarandum prophetica
famuli tui voce David esse praedixisti; qui hoc
etiam unguento famulae tuae Judith ad liberationem
servorum tuorum et confusionem inimicorum vultum
exhilarasti, et ancillae tuae Hester faciem hac
spiritali misericordiae tuae unctione adeo lucifluam
reddidisti, ut efferatum cor regis ad misericordiam
et salvationem in te credentium, ipsius precibus
inclinares. Te quaesumus, omnipotens Deus, ut per
hujus creaturae pinguedinem, columbae pace, simplicitate,
ac pudicitia decoram efficias. Per dominum
nostrum Jesum Christum filium tuum, qui venturus
est judicare.
#Coronatio.@# Gloria et honore coronet te Dominus, et
ponat super caput tuum coronam de spiritali lapide
pretioso; ut quicquid in fulgore auri
| null |
094d3fd4-0f73-452d-9076-86197f7eaf28
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
et in vario nitore
gemmarum significatur, hoc in tuis moribus,
hoc in actibus semper refulgeat. Quod ipse praestare
dignetur cui est honor et gloria in secula seculorum.
#Benedictiones.@# Benedic, Domine, hanc famulam
tuam, qui regna regum a saeculo moderaris. Amen.
Opera manuum illius suscipe, et benedictione tua
terra ejus de pomis fructuum caeli et rore atque
abysso subjacente repleatur. Amen.
De vertice antiquorum montium et collium aeternorum,
de frugibus terrae, et plenitudine ejus tua
benedictione laetetur. Amen.
Benedictio illius qui apparuit in rubo veniat super
caput ejus. Da ei de rore caeli et de pinguedine
terrae abundantiam frumenti et vini; ut serviant
illi ac semini ejus populi, et in honore tuo tribus
illam et semen ejus adorent. Amen.
Reple eam benedictionibus uberum et vulvae.
Benedictiones patrum antiquorum confortatae sint
super eam et super semen ejus, sicut promisisti
servo tuo Abrahae et semini ejus in saecula. Amen.
Concede, quaesumus, omnipotens et misericors
Deus, ut haec dona tua, quae fideles tui acceperunt
de manu tua, dantibus, accipientibus, et dispensantibus
ad praesentis vitae subsidium, ac redemptionem
animarum, atque ad vitam capessendam proficiant
sempiternam. Per Dominum.
| null |
3b6cfd55-961c-4eef-b6df-06fb5b7cd8b6
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
#Hoc edictum constituit domnus Karolus in Carisiaco, anno incarnationis Dominicae@# 861.
In nomine sanctae et individuae trinitatis. Karolus,
gratia Dei rex, omnibus regni nostri fidelibus. Pervenit
ad nos, quia quod ad timorem incutiendum,
ne aliquis bonum denarium, id est merum et bene
pensantem, reicere audeat, more praedecessorum
nostrorum pro generali utilitate regni nostri commendavimus,
aliqui missi ad hoc constitutum exequendum,
minus intelligentes devotionem voluntatis
nostrae, et obsequentes intentioni suae voluntatis, quasdam
adinventiones, quod multum Dominus detestatur,
et in mallatione et in exactione intromittunt; cum
in eo quod ad regni utilitatem jubetur et agitur, non
privata contra generalem utilitatem commoditas,
neque aliquod turpe lucrum, quod in christiana religione
et in regia dignitate aut in missorum fidelium
sinceritate non condecet, se debet ullo modo miscere.
Propterea necessarium duximus ut commendationem
nostram ex hoc scribere rogaremus, quae ex more
in nostro palatio apud cancellarium retineatur, et
inde per missos nostros dirigatur; ut nemo per
ignorantiam, nemo per industriam ab ea valeat deviare.
Unde volumus quia et timor utilis et consideratio
misericors et discretio moderata in hac
commendatione nostra est necessaria propter paupertatem
hominum, quia necesse fuit in istis temporibus
conjectum de illis accipere et ad navium
compositionem, et in Nortmannorum causa, pro
regni, sicut res conjacet, salvamento, ut omnes
cognoscant, qui non quaestum inhonestum, sed publicam
regni utilitatem quaerimus. (ANSEG. IV, 30.)
Salva constitutione et inpostmodum jure firmissimo
permanente, quae in capitulari avi et patris nostri ex
hoc scripta habetur, quilibet Francus homo convictus
quia bonum denarium, id est, merum et bene pensantem,
post hunc bannum nostrum ejecerit, medietatem
Francilis banni componat. De colonis autem
et servis cujuslibet potestatis, si in civitatibus vel
mercatis aliis deprehensus aliquis fuerit denarium
reicere, missus rei publicae provideat, ut si non invenerit
illum denarium merum et bene pensantem,
ut cambiare illum mercanti jubeat. Si autem illum
denarium bonum invenerit, consideret aetatem et infirmitatem
et sexum hominis, quia et feminae barcaniare
solent, et aut ictibus, prout viderit competere,
aut minutis virgis cum ratione et discretione
illum qui denarium bonum rejecit, castiget; quatenus
et ceteri timorem habeant, et homo crudeliter non
damnetur. Et qui post hunc praesentem bannum
inventus fuerit pro tali correptione non castigatus,
habeat missus rei publicae in civitatibus et in mercatis
denarium sic affectatum, ut deprehensum
in fronte denario calefacto salvis venis taliter coquat,
ut ipse homo et ceteri castigentur, et homo
non pereat, et videntibus signum castigationis
ostendat. Missi autem nostri colonos et servos pauperes
cujuslibet potestatis non mallent nec bannum
Francilem solvere cogant; sed advocatus eorum,
non cum aliqua nova adinventione, sed quia de sua
advocatione coloni vel servi contra bannum nostrum
bonum denarium, id est, merum et bene pensantem,
rejecerint, sicut lex est malletur. Et unusquisque
advocatus pro omnibus de sua advocatione, si suo
sacramento eos inculpabiles de hoc banno nostro
reddere non potuerit, unum tantum integrum bannum
componat, in convenientia, ut cum ministerialibus
de sua advocatione, quos invenerit contra
hunc bannum nostrum fecisse, sicut supra diximus,
cum necessaria et moderata discretione castiget. Et
si causa exegerit, ut advocatus de uno solo colono
vel servo malletur quia contra bannum nostrum
fecerit, nolumus, quia nec lex est, ut, sicut audivimus
aliquos interprendere, advocatus Francus suam
legem, sed coloni vel servi de sua advocatione legem
componat; nisi forte ipse eum in hoc induxerit qui
contra nostrum fecerit bannum. Hanc autem nostram
de praesenti tempore constitutionem, salva inpostmodum,
ut diximus, ex hoc praedecessorum nostrorum
constitutione, et in palatio nostro et in civitatitibus,
et in mallis atque in placitis seu in mercatis,
relegi, adcognitari et observari mandamus.
#Hoc edictum constituit domnus Karolus in Carisiaco, anno incarnationis Dominicae@# 861.
In nomine sanctae et individuae trinitatis. Karolus,
gratia Dei rex, omnibus regni nostri fidelibus. Pervenit
ad nos, quia quod ad timorem incutiendum,
ne aliquis bonum denarium, id est merum et bene
pensantem, reicere audeat, more praedecessorum
nostrorum pro generali utilitate regni nostri commendavimus,
aliqui missi ad hoc constitutum exequendum,
minus intelligentes devotionem voluntatis
nostrae, et obsequentes intentioni suae
| null |
cb6952c3-78c4-4449-b8c0-d83c842b4f90
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
voluntatis, quasdam
adinventiones, quod multum Dominus detestatur,
et in mallatione et in exactione intromittunt; cum
in eo quod ad regni utilitatem jubetur et agitur, non
privata contra generalem utilitatem commoditas,
neque aliquod turpe lucrum, quod in christiana religione
et in regia dignitate aut in missorum fidelium
sinceritate non condecet, se debet ullo modo miscere.
Propterea necessarium duximus ut commendationem
nostram ex hoc scribere rogaremus, quae ex more
in nostro palatio apud cancellarium retineatur, et
inde per missos nostros dirigatur; ut nemo per
ignorantiam, nemo per industriam ab ea valeat deviare.
Unde volumus quia et timor utilis et consideratio
misericors et discretio moderata in hac
commendatione nostra est necessaria propter paupertatem
hominum, quia necesse fuit in istis temporibus
conjectum de illis accipere et ad navium
compositionem, et in Nortmannorum causa, pro
regni, sicut res conjacet, salvamento, ut omnes
cognoscant, qui non quaestum inhonestum, sed publicam
regni utilitatem quaerimus. (ANSEG. IV, 30.)
Salva constitutione et inpostmodum jure firmissimo
permanente, quae in capitulari avi et patris nostri ex
hoc scripta habetur, quilibet Francus homo convictus
quia bonum denarium, id est, merum et bene pensantem,
post hunc bannum nostrum ejecerit, medietatem
Francilis banni componat. De colonis autem
et servis cujuslibet potestatis, si in civitatibus vel
mercatis aliis deprehensus aliquis fuerit denarium
reicere, missus rei publicae provideat, ut si non invenerit
illum denarium merum et bene pensantem,
ut cambiare illum mercanti jubeat. Si autem illum
denarium bonum invenerit, consideret aetatem et infirmitatem
et sexum hominis, quia et feminae barcaniare
solent, et aut ictibus, prout viderit competere,
aut minutis virgis cum ratione et discretione
illum qui denarium bonum rejecit, castiget; quatenus
et ceteri timorem habeant, et homo crudeliter non
damnetur. Et qui post hunc praesentem bannum
inventus fuerit pro tali correptione non castigatus,
habeat missus rei publicae in civitatibus et in mercatis
denarium sic affectatum, ut deprehensum
in fronte denario calefacto salvis venis taliter coquat,
ut ipse homo et ceteri castigentur, et homo
non pereat, et videntibus signum castigationis
ostendat. Missi autem nostri colonos et servos pauperes
cujuslibet potestatis non mallent nec bannum
Francilem solvere cogant; sed advocatus eorum,
non cum aliqua nova adinventione, sed quia de sua
advocatione coloni vel servi contra bannum nostrum
bonum denarium, id est, merum et bene pensantem,
rejecerint, sicut lex est malletur. Et unusquisque
advocatus pro omnibus de sua advocatione, si suo
sacramento eos inculpabiles de hoc banno nostro
reddere non potuerit, unum tantum integrum bannum
componat, in convenientia, ut cum ministerialibus
de sua advocatione, quos invenerit contra
hunc bannum nostrum fecisse, sicut supra diximus,
cum necessaria et moderata discretione castiget. Et
si causa exegerit, ut advocatus de uno solo colono
vel servo malletur quia contra bannum nostrum
fecerit, nolumus, quia nec lex est, ut, sicut audivimus
aliquos interprendere, advocatus Francus suam
legem, sed coloni vel servi de sua advocatione legem
componat; nisi forte ipse eum in hoc induxerit qui
contra nostrum fecerit bannum. Hanc autem nostram
de praesenti tempore constitutionem, salva inpostmodum,
ut diximus, ex hoc praedecessorum nostrorum
constitutione, et in palatio nostro et in civitatitibus,
et in mallis atque in placitis seu in mercatis,
relegi, adcognitari et observari mandamus.
| null |
d17f3460-e617-474e-b289-d61be299f0cd
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
Notitia historica
S. HIERONYMUS, #lib. de Viris Illustribus,@#
cap. LXVI, p. 148.
#Cornelius@#, Romanae urbis Episcopus, ad quem
octo Cypriani exstant Epistolae. Scripsit epistolam
ad Fabium, Antiochenae ecclesiae episcopum, de
synodo Romana, Italica, Africana: et aliam de
Novatiano, et de his qui lapsi sunt, tertiam de
gestis synodi, quartam ad eumdem Fabium valde
prolixam, et Novatianae haereseos causas et anathema
continentem. Rexit Ecclesiam annis duobus
sub Gallo et Volusiano; cui ob Christum martyrio
coronato successit Lucius.
Notitia historica
S. HIERONYMUS, #lib. de Viris Illustribus,@#
cap. LXVI, p. 148.
#Cornelius@#, Romanae urbis Episcopus, ad quem
octo Cypriani exstant Epistolae. Scripsit epistolam
ad Fabium, Antiochenae ecclesiae episcopum, de
synodo Romana, Italica, Africana: et aliam de
Novatiano, et de his qui lapsi sunt, tertiam de
gestis synodi, quartam ad eumdem Fabium valde
prolixam, et Novatianae haereseos causas et anathema
continentem. Rexit Ecclesiam annis duobus
sub Gallo et Volusiano; cui ob Christum martyrio
coronato successit Lucius.
| null |
b935527f-3546-4444-b05b-6e7d7e2a7c4a
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
#Adnuntiatio domni Karoli apud Pistas.@#
1.
Multas gratias vobis agimus de vestra fidelitate
et de vestra bona voluntate quam semper erga nos
in omni adjutorio et obsequio demonstratis, sicut
vestri antecessores erga nostros antecessores demonstraverunt,
et quia pacem, quam jam praeterito
tertio anno hic communiter confirmavimus et adeognitari
fecimus, secundum quod causa in quibusdam
locis conjacuit, etsi non omnes, sicut desideravimus,
tamen ex majori parte observastis, et quia pleniter
et cum pace ad hoc nostrum placitum convenistis.
2.
Et quia bonam voluntatem vestram in istis et
in aliis videmus et experti sumus, fiducialius vos commonemus,
ut et de ipsa pace observanda, et de istis
operibus quae contra Dei et sanctae ejus ecclesiae et
nostros communes inimicos Nortmannos incepimus,
sine defectu et lassatione viriliter laboretis, scientes
qualiter nobis placuisset, si istas firmitates hic factas
habuissemus, quando in tali angustia sicut experti
estis ad Meldis contra eos communiter laboravimus,
unde nos Deus, sicut suae misericordiae placuit,
manifesto suae clementiae indicio adjuvavit.
3.
Et quoniam illa quae jam tertio anno hic una
cum consensu et consilio fidelium nostrorum constituimus
et vobis adcognitari fecimus, libenter audisse
et suscepisse comperimus, quae nunc etiam ad
nostram communem salutem et pacem, atque honorem,
hic fidelium nostrorum consensu atque consilio
constituimus, vobis per scriptum nota facere volumus,
ut illa plenius audire et ad illud scriptum recurrendo,
quod in singulis comitatibus dari et relegi atque haberi
praecipimus, firmius retinere et certius observare
possitis. Quae etiam ab episcopis vel eorum ministris
per singulos comitatus de eorum parochiis
aperto sermone, ut ab omnibus possint intelligi,
tradi volumus.
Karolus gratia Dei rex. Notum esse volumus omnibus
Dei et nostris fidelibus, quoniam haec quae
sequuntur capitula nunc in isto placito nostro,
anno ab incarnatione domini nostri Jesu Christi 854,
anno videlicet regni nostri ipso propitio 25º, indictione
12, 7 Kalend. Julias, in hoc loco qui dicitur
Pistis, una cum fidelium nostrorum consensu atque
consilio constituimus, et cunctis sine ulla refragatione
per regnum nostrum observanda mandamus.
1.
Primo consideravimus de honore ecclesiarum
et sacerdotum ac servorum Dei et immunitate rerum
ecclesiasticarum, ut nullus sibi de ipsis rebus contra
auctoritatem praesumat; et comites episcopis et ministris
ecclesiae in eorum ministeriis adjutores in omnibus
fiant, sicut in capitulari praedecessorum ac
progenitorum nostrorum continetur, in secundo libro,
capitulo 23. Et quicunque comitum vel ministrorum
rei publicae haec quae mandamus, observare
neglexerit, si prima et secunda vice de his admonitus
non se correxerit, volumus ut neglegentia comitis
ad nostram notitiam per episcopos et per missos
nostros deferatur, et aliorum neglegentia per comites
ad nostram notitiam perferatur, ut nostra auctoritate
quod in capitulari praedecessorum nostrorum
continetur subire cogantur.
2.
Post haec de orphanorum et viduarum causis,
et de regalibus justitiis, et summopere de raptoribus
puellarum et viduarum et sanctimonialium, et de his
qui presbyteros flagellare praesumunt, et qui eos de
ecclesiis sine episcoporum consensu cicere vel recipere,
aut censum de manso vel ex his quae domnus
et genitor noster in suis capitularibus ecclesiis in
immunitate concessit exigere non timent, et qui
censa de rebus ecclesiasticis ad ecclesias persolvere
detrectant, ut firmiter a missis et comitibus nostris
inquirantur, et acriter distringantur, et plena justitia
inde fiat, secundum quod in capitularibus avi et
patris nostri statutum habetur, et ipsi contemptores
legum, divinae scilicet et humanae, ad nostram
praesentiam legaliter perducantur, ut inde consilio
fidelium Dei ac nostrorum commendemus, quid de
talibus hominibus sit faciendum, qui nec Deum
timent, nec contra sanctos canones facere nec legem
et praeceptum regium infringere pertimescunt;
salva censura ecclesiastica et episcopalis poenitentiae
vindicta.
3.
Ut lex et justitia unicuique in suo ordine omnibus
conservetur, et pacem quam proxime teste
Deo propriis manibus communi consensu confirmavimus,
quando hic placitum nostrum habuimus, sic
omnes et infra patriam, et quando ad placitum
unusquisque venerit, et quando redierit, et quando
necessitas nobis evenerit ut hostem nostrum adnuntiemus,
usque constituta loca secundum consuetudinem
et capitula praedecessorum nostrorum observare
procuret. Et qui contra hanc confirmationem
per contemptum venerit, aut quantocius, quod contra
hanc confirmationem excessum fuerit, emendare
neglexerit, ab episcopis et missis ac comitibus nostris
hoc nobis nuntiari mandamus; quatenus tantum
Dei et nostrum ac totius
| null |
17fe29aa-ac46-4c21-bf8d-6a21c996e622
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
christianitatis contemptum,
sicut secundum leges divinas et humanas
invenerimus, emendare curemus, ne ipso nostro judicio
a Deo, quod absit, condemnati simus. Et videant
episcopi et missi ac comites nostri, ne si contra
nostram communem confirmationem aliquis per
contemptum fecerit, et emendare noluerit, per alium
quam per illos qui ad hoc constituti sunt hunc contemptum
sciamus; quoniam si per alium quam per
illos hoc, sicut non convenit, audierimus, sicut nec
ipsi immunes a peccato erunt, sic nec ab ultione
immunes existent.
4.
Volumus et expresse mandamus comitibus nostris,
ut sicut in 24 capitulo secundi libri capitulorum
decessorum nostrorum continetur, vassalli nostri
nobis et nostrae conjugi famulantes condignum
apud omnes honorem habeant, sicut a genitore nostro
et a nobis saepe admonitum est; et sicut ipsi
volunt se a nobis honoratos tenere, ita et nobis famulantibus,
sicut consuetudo fuit tempore antecessorum
nostrorum, debitum honorem exhibeant.
5.
Volumus et expresse comitibus nostris mandamus,
ut villae nostrae indominicatae, sed et villae de
monasteriis quae et conjugi nostrae et filiis ac filiabus
nostris concessa atque donata habemus quaeque sub
immunitate consistunt, cum salvamento et debita
reverentia in comitatibus illorum consistant. Sed et
quae homines nostri ac illorum illarumque, qui sine
ulla differentia et nostri sunt, cum salvamento et
debito honore habere possint. Et non ignorent neque
obliviscantur comites ac missi nostri, nos scire quod
dominorum Dominus de se dicit: #Honorificantes me
honorificabo; et qui contemnunt me, inhonorati
erunt.@#
6.
Et quoniam humana fragilitas proclivior est ad
contra justitiam faciendam quam ad justitiam
exequendam, et diabolus semper certat, ut fragilitati
humanae oculos mentis claudat, ne castigationem
Dei videat et semetipsam emendet; sicut ad nos
perventum est, quod quidam leves homines de
istis comitatibus qui devastati sunt a Nortmannis,
in quibus res et mancipia et domos habuerunt, quia
nunc ibi mancipia et domos non habent quasi licenter
malum faciunt; quia, sicut dicunt, non habent
unde ad justitiam faciendam adducantur:
et quia non habent domos ad quas secundum legem
manniri et banniri possint, dicunt quod de mannitione
vel bannitione legibus comprobari et legaliter
judicari non possunt. Contra quorum malas insidias
consensu et consilio fidelium nostrorum statuimus,
ut comes missum suum ad illam terram in qua domos
quis habuit. mittat, et eum bannire et
mannire jubeat. Et quoniam lex consensu populi fit
et constitutione regis, Franci jurare debeant,
quia secundum regium mandatum nostrum ad
justitiam reddendam vel faciendam legibus bannitus
vel mannitus fuit; et sic ipsae res illi judicio
scabiniorum in bannum mittantur, et si necesse
fuerit, ipse in forbannum mittatur qui ad
justitiam reddendam venire noluerit. Et mandet comes
qui hoc executus fuit, alteri comiti in cujus comitatu
res et mancipia habet, quid inde factum habeat;
et ex nostro verbo illi mandet, ut per illa quae
in suo comitatu habet, illum distringat, quatenus ad
justitiam reddendam vel faciendam in suum comitatum
redeat.
7.
Audivimus etiam, quia hujusmodi leves homines
in aliis comitatibus depraedationes et injustitias
faciant, et ad illum comitatum in quo commanent,
et in quo illas malitias non faciunt, factis malitiis
in aliis comitatibus reveniunt. Unde mandamus et
comitibus nostris expresse praecipimus, ut illi
comites in quorum comitatibus tales homines justitias
faciunt, illis comitibus hoc mandent in quorum
comitatibus refugium habent, et una mente,
unoque consensu, et uno certamine ad tales homines
comprehendendos se erigant, et decertent, ut
ecclesiae Dei et ministri ejus, et servi Dei ac populus,
pacem et quietem habere possit.
8.
Ut denarii ex omnibus monetis meri ac bene
pensantes, sicut in capitulari praedecessorum ac progenitorum
nostrorum regum, libro quarto, 32 capitulo
continetur, in omni regno nostro non reiciantur usque
ad missam sancti Martini. Et in omnibus civitatibus
et vicis ac villis, tam nostris indominicatis quam et
in his quae de immunitate sunt vel de comitatibus
atque hominum nostrorum, sive cujuscunque sint
per omne regnum nostrum, a judicibus nostris, et
ab eis quorum villae sunt, una cum ministris rei
publicae, secundum quantitatem locorum et villarum,
tanti ac tales de ipsis incolis et inibi manentibus
constituantur, qui inde providentiam habeant,
ne boni denarii rejiciantur et non nisi meri
et bene pensantes accipiantur.
9
| null |
1791a2f9-5c37-4dce-a602-4ccce08d9e07
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
.
Ut illi qui ex hac causa providentiam habebunt,
sacramento jurent, quod sicut eis ex hac
causa injunctum fuerit, quantum scierint et potuerint,
debeant fideliter observare, et illum hominem
quem scierint merum et bene pensantem denarium
reicere, non debeant celare, sed ministris rei publicae
eum debeant notum facere. De quo sacramento
quicunque comprobatus fuerit perjuratus, et
secundum legem mundanam ut perjurus puniatur,
sicut in capitulari decessorum ac progenitorum nostrorum
continetur in fine capituli decimi ex tertio
libro, et secundum legem ecclesiasticam publicae
poenitentiae subigatur.
10.
Ut ab ipsa missa sancti Martini per omne
regnum nostrum, non nisi istius nostrae novae monetae
meri et bene pensantes denarii accipiantur. Et
quicumque ab illa die alium denarium negotiandi
causa protulerit, a comite et a ministris ejus
auferatur ab eo; sicut in libro Capitulorum secundo,
decimo octavo capitulo, continetur.
11.
Ut in denariis novae nostrae monetae ex una
parte nomen nostrum habeatur in gyro et in medio
nostri nominis monogramma, ex altera vero parte
nomen civitatis et in medio crux habeatur.
12.
Sequentes consuetudinem praedecessorum nostrorum,
sicut in illorum capitulis invenitur, constituimus,
ut in nullo loco alio in omni regno
nostro moneta fiat, nisi in palatio nostro, et in
Quentovico ac Rotomago, quae moneta ad
Quentovicum ex antiqua consuetudine pertinet, et in
Remis, et in Senonis, et in Parisio, et in Aurelianis,
et in Cavillono, et in Metullo, et in Narbona
.
13.
Ut hi in quorum potestate deinceps moneta
permanserit, omni gratia et cupiditate seu lucro
postposito fideles monetarios eligant, sicut Dei
et nostram gratiam volunt habere. Et ipsi monetarii
jurent quod ipsum ministerium, quantum scierint
et potuerint, fideliter faciant. Et mixtum denarium
et minus quam debet pensantem non monetent
nec monetari consentiant. Et sine ulla fraude
et absque malo ingenio contra eos quorum argentum
ad purgandum acceperint, ipsum argentum exmerent,
et sine fraude tam in pensa quam in purgatione
denarios concambient. Contra quod sacramentum si
quilibet fecisse reputatus fuerit, judicio Dei se examinet:
et sicut contra hoc fecisse comprobatus
fuerit,--quia non majorem fraudem facit si mixtum
denarium et minus quam debeat pensantem monetaverit,
quam si in purgatione et concambio argenti
per malum ingenium fraudem de argento
rei publicae, et de argento rerum ecclesiasticarum,
et de facultate pauperum fecerit,--sicut constitutum
est de falsis monetariis in libro IV Capitulorum,
33 capitulo, manum perdat, et ut sacrilegus
ac pauperum spoliator publicae poenitentiae judicio
episcopali subiciatur. In illis autem regionibus in
quibus secundum legem Romanam judicia terminantur,
juxta ipsam legem culpabilis judicetur.
14.
Ut in proximis Kalendis Julii per hanc duodecimam
indictionem habeat in Silvanectis civitate
unusquisque comes in cujus comitatu monetam esse
jussimus, vicecomitem suum cum duobus aliis hominibus
qui in ejus comitatu res et mancipia vel beneficia
habeant, et suum monetarium cum ipsis habeat
; quatenus ibi accipiant per manus suas de camera
nostra ad opus uniuscujusque monetarii de mero
argento cum pensa libras quinque, ut habeat unde
initium monetandi possit incipere; et pensam argenti
quam ex camera nostra acceperit, per
manus eorum per quas illud accepit, sabbato
ante initium quadragesimae in monetatis denariis in
praefato loco et cum ipsa pensa cum qua argentum
acceperat, unusquisque monetarius in nostra
camera reddat.
15.
Ut nullus more solito pro ullo lucro vel avaritia
hoc leviter accipiat; sed omnes ab ipsis Kalendis
Julii argentum suum in constitutis monetis
concambiari faciant, scientes quia post missam sancti
Martini nulli alii denarii in regno nostro nisi
istius novae nostrae monetae recipientur, et ab ipsis
Kalendis Julii ipsi novi denarii ab omnibus accipiantur.
Et quicumque liber homo ab ipso die
denarium merum novae nostrae monetae in regno
nostro rejecerit, sicut in praefato libro et capitulo
regio continetur, bannum nostrum, id est solidos
sexaginta, componat. Si vero servi ecclesiastici aut
comitum aut vassallorum nostrorum hoc facere
praesumpserint, quia in praefato capitulari continetur
ut sexaginta ictibus vapulent, et hac occasione
indiscreti homines modum in disciplina faciebant,
constituimus cum fidelium nostrorum consensu
atque consilio, ut quorumcumque coloni
et servi pro hoc convicti fuerint, non cum grosso
fuste, sed nudi cum virgis vapulent; et in civitatibus
atque vicis seu villis episcopi per suos
ministros vel presbyteros providentiam una
cum rei publicae ministris accipiant,
| null |
96086b40-6be2-4b1d-a3fd-0319dadbf743
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
ne et in hac
causa modus disciplinae transgrediatur, sed taliter
fiat qualiter et homines castigentur, et quasi pro
intentione vel occasione castigationis disciplinam
facientes peccatum non incurrant, et disciplinam
sustinentes in corpore suo debiliores non
fiant. Quod si quis hoc mandatum nostrum transgressus
fuerit, nobis ab episcopis nuntietur; quatenus
taliter castigetur, ne deinceps mandatum
nostrum quemquam delectet contemnere. Et si dominus
vel magister quilibet aut advocatus
talium hominum, eos vel comiti vel misso nostro
ad disciplinam sustinendam contradixerit vel misso
nostro jussus praesentare noluerit, praedictum bannum
sexaginta solidorum componat, sicut in praedicto
capitulari habetur.
16.
Ut si aliquis homo a proximis Kalendis
Julii de hac nova nostra moneta mixtum vel minus
quam debeat pensantem denarium invenerit, constringat
eum qui ipsum denarium ad negotiandum
protulit, et ipse dicat, a quo eum accepit; et sic
de manu ad manum veniat, usque dum ad falsitatis
auctorem perveniatur. Et inventus mixti vel minus
quam debeat pensantis denarii monetator, in illa
terra in qua judicia secundum legem Romanam terminantur,
secundum ipsam legem judicetur; et in illa
terra in qua judicia secundum legem Romanam non
judicantur, monetarius, sicut supra diximus, falsi
denarii manum dexteram perdat, sicut in quarto
libro Capitulorum continetur, capite 33. Et qui hoc
consenserit, si liber est, 60 solidos componat; si servus
vel colonus, nudus cum virgis vapulet.
17.
Ut diligenter comites et ministri rei publicae
per suos comitatus ac ministeria provideant,
ne in aliquo loco occulta vel fraudulenta moneta fieri
possit. Et si inventus ac comprobatus quilibet fuerit
fraudulentam monetam percutiens, sicut
constitutum est de falso monetario, ex praefato
capitulari praedecessorum nostrorum, manus ei amputetur.
Et qui hoc consenserit, si liber est,
sexaginta solidos componat; si servus vel colonus,
nudus cum virgis vapulet.
18.
Et si falsus monetarius, aut de illis locis
in quibus monetam fieri jussimus, aut occulte monetam
percutiens, aut denarium falsum de nova
moneta ad negotiandum proferens, ut constringi
et puniri non possit, sicut est constitutum, in
fiscum nostrum vel in quamcumque immunitatem,
aut alicujus potentis potestatem vel proprietatem,
confugerit, si in nostrum confugerit
fiscum, requiratur a ministro nostro. Et si ille
eum defenderit aut occultaverit, nuntietur nobis,
quatenus ita in eo secundum capitulare
regium vindicetur, ne ullus alius unquam falsitatem
nostra auctoritate vel potestate consentire
aut defendere audeat. Si autem in immunitatem
vel potestatem aut proprietatem alicujus
potentis confugerit, secundum quod in tertio libro
Capitularis, 26 capitulo, continetur, de eo qui furtum
aut homicidium vel quodlibet crimen foris committens
infra immunitatem fugerit, inde fiat; id
est, « mandet comes vel publicae rei minister episcopo
vel abbati, vel illi quicumque locum episcopi
vel abbatis vel abbatissae tenuerit, vel potentis hominis
in cujus potestatem vel proprietatem confugerit,
ut reddat ei reum. Si ille contradixerit et eum
reddere noluerit, in prima contradictione solidis
quindecim culpabilis judicetur. Si ad secundam inquisitionem
eum reddere noluerit, triginta solidis
culpabilis judicetur. Si nec ad tertiam inquisitionem
consentire voluerit, quidquid reus damni fecit, totum
ille qui eum infra immunitatem retinet, nec
reddere vult, solvere cogatur, et ipse comes veniens
licentiam habeat ipsum hominem infra immunitatem
quaerendi, ubicumque eum invenire potuerit. Si
autem in prima inquisitione comiti responsum fuerit,
quod reus infra immunitatem quidem fuisset,
sed fuga lapsus sit, juret quod ipse eum ad
justitiam cujuslibet disfaciendam fugere non fecisset,
et sit ei in hoc satisfactum. Si vero intranti in
ipsam immunitatem, vel in cujuslibet hominis potestatem
vel proprietatem, comiti collecta manu
quilibet resistere tentaverit, comes hoc ad regem
vel principem deferat, et ibi judicetur. Et sicut ille
qui in immunitate damnum fecit, sexcentis solidis
componi debet, ita qui comiti collecta manu resistere
praesumpserit, sexcentis solidis culpabilis judicetur. »
19.
Ut melius et commodius haec providentia de
bonis denariis non reiciendis et de monetae falsae
denariis custodiri possit, volumus, ut unusquisque
comes de comitatu suo omnia mercata inbreviari
faciat, et sciat nobis dicere, quae mercata tempore
avi nostri fuerunt, et quae tempore domni et genitoris
nostri esse coeperunt, vel quae illius auctoritate
constituta fuerunt, vel quae sine auctoritate illius
facta fuerunt, vel quae tempore nostro convenire
coeperunt, vel
| null |
72d61751-19f0-418b-8eef-7cf527cf168a
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
quae in antiquis locis permanent, et
si mutata sunt, cujus auctoritate mutata fuerunt.
Et ipsum brevem unusquisque comes ad proximum
placitum nostrum nobis adportet, ut decernere
possimus, quatenus necessaria et utilia et
quae per auctoritatem sunt maneant, quae vero
superflua, interdicantur, vel locis suis restituantur.
Et mercata die Dominico in nullo loco habeantur,
sicut in primo libro Capitulorum, capitulo
136, habetur.
20.
Ut comes et rei publicae ministri ac ceteri
fideles nostri provideant, quatenus justus modius
aequusque sextarius secundum sacram scripturam
et capitula praedecessorum nostrorum in civitatibus
et in vicis et in villis ad vendendum et emendum fiat,
et mensuram secundum antiquam consuetudinem
de palatio nostro accipiant, et non pro hac occasione
a mansuariis vel ab his qui censum debent,
major modius, nisi sicut consuetudo fuit, exigatur.
Et ipsi homines qui per villas de denariis providentiam
jurati habebunt, ipsi etiam de mensura, ne adulteretur,
provideant, sicut in libro tertio Capitulorum,
capitulo 90, continetur. Et si quis reputatus fuerit
mensuram adulterasse, et cum majori modio vel
sextario annonam vel vinum accepisse, et cum minori
mensura venundare, si liber homo est, aut
secundum suam legem se inde sacramento idoneum
reddat, aut si hoc fecisse vel fieri jussisse
aut consensisse comprobatus fuerit, hoc unde
mensuram adulteravit, id est vinum et annona,
a ministris rei publicae tollatur ab eo; insuper
et bannum nostrum, id est solidos sexaginta, componat.
Si autem colonus vel servus inde reputatus
fuerit, aut judicio Dei se inde examinet, aut si
inde convictus fuerit, hoc, ut supra diximus, unde
mensuram adulteravit, perdat, insuper et virgis nudo
corpore vapulet. Et sive liber sive colonus vel
servus de hoc convictus fuerit, post legalem emendationem
episcopale judicium suscipiat, quia contra tale
interdictum Domini fecit, dicentis: #Qui pecuniam
suam non dedit ad usuram;@# unde regnum Dei sibi
clausit, et infernum sibi aperuit. Quod peccatum
inter illa criminalia peccata computatur de quibus
dicit Apostolus, quod qui ea fecerit, cum hujusmodi
nec cibum sumere christiano licet; et inde sacri
Nicaeni canones clericos gradus perdere jubent. Et
de tali causa unde seculares homines vitam perdunt,
inde clerici ecclesiasticum gradum amittunt. Ministri
autem rei publicae se caute custodiant, ne pro
hac occasione ducti cupiditate per aliquod malum
ingenium a liberis hominibus, vel colonis, seu servis,
sua injuste tollant; quia si inde ad nos clamor
venerit, et inde convicti fuerint, sic injustitiam istam
exsolvent, sicut illi qui in suo ministerio tortum
faciant. In illis autem regionibus in quibus
secundum legem Romanam judicantur judicia, juxta
ipsam legem committentes talia judicentur; quia
super illam legem vel contra ipsam legem nec antecessores
nostri quodcumque capitulum statuerunt,
nec nos aliquid constituimus. Similiter per civitates
et vicos atque per mercata ministri rei publicae provideant,
ne illi qui panem coctum aut carnem per
deneratas, aut vinum per sextaria, vendunt, adulterare
et minuere possint. Sed quantos mensurabiles
panes in unaquaque civitate de justo modio
episcopi vel abbatis seu comitis ministeriales
a pistoribus suis recipiunt, tantos mensurabiles
panes de aequo modio a pistoribus qui panem
vendunt, fieri faciant: quos si inventi fuerint adulterare
vel minorare, ut supra diximus, secundum
suum modum culpabiles judicentur. Homines etiam
qui providentiam super hoc habere debebunt ne
mancae mensurae fiant, si de perjurio quod
juraverunt, quia hoc consentire non debuissent,
revicti fuerint, secundum legem puniantur, sicut in
fine capituli decimi ex libro tertio Capitulorum habetur,
et postea ab episcopo publicam poenitentiam
de perjurio accipiant.
21.
Ut quia per tres jam annos bannum pro rejectione
bonorum denariorum perdonavimus, volumus
ut modo, secundum discretionem quam missis nostris
commendavimus, rewadiatum persolvatur, et
ubi rewadiatum non est, rewadietur et solvatur:
quatenus et ex hoc et ex disciplina constituta ita
constricti, deinceps cessent denarios bonos reicere.
Et quoniam audivimus, occasione accepta pro
rewadiato banno quosdam plus a pauperibus accepisse
quam bannus levet, hoc a missis nostris diligenter
requiri volumus. Et quicumque plus ab eis acceperint
quam jussimus, cogantur illis restituere, et
illos absque ulla excusatione ad praesentiam nostram
missi nostri adducant; quatenus per nostram
harmiscaram ita castigentur, ne ulterius tali
conludio eos delectet opprimere pauperes.
22
| null |
26d0008e-e0ee-471c-9e1e-736df3fb095f
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
.
Ut a colonis qui jam pro rejectione bonorum
denariorum flagellati vel flagellandi sunt, nulla
alia exactio requiratur; et si ab aliquo eorum aliquid
inde acceptum fuit, a missis nostris cogatur
restitui. Et qui beneficia vel alodes in duobus
vel tribus aut quatuor comitatibus habent, et non
habent in unoquoque comitatu unde plenum bannum
valeant solvere, vel qui in uno tantum comitatu
alodem vel beneficia habent, et non tantum ibi habent
unde plenum bannum valeant solvere, missis
nostris hoc notum faciant, et hoc ab eisdem missis
nostris diligenter inbrevietur, et nobis renuntietur,
ut nostra discretione decernamus, qualiter et castigatio
ex compositione fiat, et homines ultra mensuram
et indebite non graventur: quia, sicut sancta
Scriptura dicit, non inde requirimus datum, sed
fructum, id est non inde requirimus inhonestum
lucrum, sed regni ex castigatione profectum. Turpe
vel inhonestum est lucrum, ut Augustinus
exponit, per varias circumventiones et occasiones
lucrandi causa inhoneste res quaslibet congregari.
Et non solum in pauperioribus, sed etiam in ditioribus,
considerare volumus discretionem quam decessores
nostri reges in quarto libro Capitulorum
posuerunt, capitulo 57 decernentes: #Ut de debito,
inquiunt, quod ad opus nostrum fuerit rewadiatum,
talis consideratio fiat, ut is qui ignoranter
peccavit, non totum secundum legem componere cogatur,
sed juxta quod possibile visum fuerit. Is vero
qui tantum mala voluntate peccavit, totam legis compositionem
cogatur exsolvere.@#
23.
Ut nullus deinceps in regno nostro mixturam
auri vel argenti ad vendendum facere vel consentire
praesumat: et nullus a missa sancti Remigii, id est
a proximis Kalendis Octobris, aurum vel argentum
ad vendendum vel emendum nisi purificatum
proferat. Et si quis post praefatas Kalendas inventus
fuerit aurum vel argentum, vel quodcumque fabricinium
ex auro vel argento mixtum, ad vendendum
vel emendum portare, a ministris rei
publicae ipsum quod portaverit ab eo tollatur, et
ipse per fidejussores, si res et mancipia in illo
comitatu non habet, ad praesentiam nostram cum
ipso auro vel argento adducatur, ut nos inde commendemus
qualiter culpabilis judicetur. Si vero res
et mancipia vel mobile, per quae distringi legaliter
possit, in ipso comitatu habuerit, secundum legem
ad nostram praesentiam venire jubeatur. Et si quisquam
inventus fuerit suum aurum vel argentum,
vel quodcumque fabricinium ex auro vel argento,
portare ad fabrum ut purgetur, provideant rei publicae
ministri, ne hac occasione ab eo quod
suum fuerit tollant. Quod si fecerint, et ad nos inde
reclamatio venerit, sicut ille qui tortum in suo comitatu
vel ministerio fecerit, in nostra vel fidelium
nostrorum praesentia culpabilis judicabitur. Faber
vero qui post praefatas Kalendas comprobatus fuerit
aurum vel argentum ad vendendum vel emendum
adulterasse vel misculasse, in illis regionibus in
quibus judicia secundum legem Romanam terminantur,
juxta illam legem puniatur; in aliis autem
regionibus regni nostri, secundum capitulare
regium, sicut falsam monetam percutiens, manum
perdat. Et liber homo qui hoc consenserit,
sicut in praefato continetur capitulo, bannum nostrum,
id est solidos sexaginta, componat; colonus
vel servus, nudus cum virgis flagelletur. Si
vero Judaeus fuerit, ipsum quod mixtum protulerit,
perdat; et bannum nostrum, sicut tempore praedecessorum
nostrorum consuetudo fuit, componat.
24.
Ut in omni regno nostro non amplius vendatur
libra auri purissime cocti, nisi duodecim libris argenti
de novis et meris denariis. Illud vero aurum
quod coctum quidem fuerit, sed non tantum ut
ex eo deauratura fieri possit, libra una de auro vendatur
decem libris argenti de novis et meris denariis.
Et omnimodis provideant tam comites, quam
ceteri omnes ministri rei publicae, ne aliqua adjetione
vel fraude per occasionem aliquid amplius
vendatur, sicut de suis honoribus volunt gaudere.
Et quicumque hanc commendationem nostram aliquo
ingenio infirmare vel fraudare seu aliter immutare
inventus fuerit, si liber homo fuerit, bannum
nostrum, id est sexaginta solidos, componat; colonus
seu servus, nudus cum virgis flagelletur.
25.
Et quoniam in praefatis capitulis continetur
in libro tertio capitulo 75, ut nullus sine permissu
regio bruniam vel arma extraneo dare aut
vendere praesumat, et in eodem libro capitulo 6 designata
sunt loca regni usque ad quae negotiatores
brunias et arma ad venundandum portare et vendere
debeant, quod si inventi fuerint ultra portantes aut
venundantes, ut
| null |
ad8dc7e0-dd19-4d8b-a1b6-faf2e105a107
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
omnis substantia eorum auferatur
ab eis, dimidia quidem pars partibus palatii, alia
vero medietas inter missos regios et inventorem dividatur;
quia peccatis nostris exigentibus in nostra
vicinia Nortmanni deveniunt, et eis a nostris
bruniae et arma atque caballi aut pro redemptione
dantur, aut pro pretii cupiditate venundantur;
cum pro redemptione unius hominis ista donantur,
vel pro pauco pretio venundantur, per hoc auxilium
illis contra nos praestitum et regni nostri maximum
fit detrimentum, et multae ecclesiae Dei
destruuntur, et quamplurimi christiani depraedantur,
et facultates ecclesiasticae et regni exhauriuntur,
propterea una cum consensu atque consilio nostrorum
fidelium constituimus, ut quicumque post proximas
Kalendas Julii hujus duodecimae indictionis
Nortmannis quocumque ingenio, vel pro redemtione,
vel pro aliquo pretio, bruniam vel quaecumque
arma aut caballum donaverit, sicut proditor
patriae et expositor
christianitatis ad perditionem
gentilitati sine
ulla retractione vel redemptione
de vita componat.
Quae omnia omnibus
citissime a missis
nostris et comitibus nota
fiant, ne de ignorantia se
excusare valeant.
christianitatis, et adjutor
gentilium erroris. Igitur
pro tali venditione et ausu
temerario volumus, ut
venditor de vita componat
et omnes res ejus
infiscentur. Ecclesiasticus
vero aut Deo sacrata perpetuo
exilio dampnentur.
3. 3 b.
26.
Ut pagenses Franci qui caballos habent vel
habere possunt, cum suis comitibus in hostem
pergant; et nullus per violentiam, vel per aliquod
malum ingenium, aut per quamcumque indebitam
oppressionem, talibus Francis suas res aut caballos
tollat, ut hostem facere et debitos paraveredos
secundum antiquam consuetudinem nobis exsolvere
non possint, neque comes neque aliquis
minister rei publicae. Quod si fecisse aliquis eorum
comprobatus fuerit, sic hoc cogatur componere,
sicut de illis est constitutum in capitularibus regiis
qui tortum in suo comitatu vel ministerio faciunt.
27.
Ut juxta regium capitulare quod domnus et
genitor noster, anno 16 regni sui capitulo 7
constituit, comites vel missi nostri diligenter inquirant,
quanti homines liberi in singulis comitatibus
maneant qui per se possunt expeditionem facere,
vel quanti de his quibus unus alium adjuvet, quanti
etiam de his qui a duobus tertius adjuvetur vel
praeparetur, necnon de his qui a tribus quartus
adjuvetur et praeparetur, sive de his qui a quatuor
quintus adjuvetur et praeparetur ut expeditionem
exercitalem facere possint, et eorum summam
ad nostram notitiam deferant; ut illi qui in hostem
pergere non potuerint, juxta antiquam et aliarum
gentium consuetudinem ad civitates novas et
pontes ac transitus paludium operentur, et in civitate
atque in marcha wactas faciant; ad defensionem
patriae omnes sine ulla excusatione veniant.
Et qui de talibus hostem dimiserint, heribannum
juxta discretionem quae in progenitorum nostrorum
tertio libro Capitulorum, capitulo 14, continetur,
persolvant. Et qui ad defensionem patriae non occurrerint,
secundum antiquam consuetudinem et capitulorum
constitutionem judicentur.
28.
Ut illi Franci qui censum de suo capite vel
de suis rebus ad partem regiam debent, sine nostra
licentia ad casam Dei vel ad alterius cujuscumque
servitium se non tradant, ut res publica quod de
illis habere debet, non perdat. Quod si aut seipsos
aut res suas ad casam Dei aut ad alterius cujuscumque
servitium sine licentia nostra tradere voluerint,
sicut in capitulari avi nostri continetur de
his qui pro furto se in servitium tradere cupiunt,
comites vel vicarii hoc eis non consentiant, sed ex
banno nostro prohibeant. Quod si contra bannum
nostrum fecerint, ipsi qui eos receperint bannum
nostrum, id est solidos sexaginta, componant. Et si
ipsos in servitio suo habere voluerint, vel illorum
res de quibus census ad partem regiam exiebat,
tenere voluerint, censum quem ipsi Franci debebant
,
vel qui de illorum rebus exire solebat,
ad nostram regiam partem componant, sicut in
praefato Capitulorum libro tertio, capitulis 15 et 86,
et in libro IV, capitulo 36, habetur. Et quia, sicut in
sacris ecclesiasticis regulis invenitur, prior observatio
durior, posterior autem exigente causa inclinatior
fuit, post haec praefata capitula decessorum
et progenitorum nostrorum, hujusmodi sicut praediximus
Francis hominibus res suas ad casam Dei
vel aliis tradere ac vendere, eosque ad divinum servitium
converti, si vellent, non prohibuerunt, sicut
in capitulis libri primi, capitulis 132 et 134, et
in libro II, capitulo 31, et in libro IV, capitulo
19, continetur. Si quis de
| null |
75be6da0-8cda-463d-8810-76676bd80297
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
talibus Francis de suis
rebus tradere vel vendere voluerit, non prohibemus.
Tantum ut jus regium, quod sibi debetur, sine ratione
non perdat: quia injustas consuetudines noviter
institutas imponere cuique non volumus, quas
in quarto libro eorundem Capitulorum prohibitas,
cap. 47, legimus. De illis autem qui secundum
legem Romanam vivunt, nihil aliud nisi quod in
eisdem continetur legibus definimus.
29.
Ut illi coloni, tam fiscales quam et ecclesiastici,
qui, sicut in polypticis continetur et
ipsi non denegant, carropera et manopera ex antiqua
consuetudine debent, et margilam et
alia quaeque carricare, quae illis non placent,
renuunt, quoniam adhuc in illis antiquis temporibus
forte margila non trahebatur, quae in multis
locis tempore avi ac domni et patris nostri
trahi coepit et de manopera in scuria battere nolunt,
et tamen non denegant quia manoperam
debent; quicquid eis carricare praecipitur de
opera carroperae quando illam facere debent, sine
ulla differentia carricent; et quidquid eis de opera
monoperae, quando illam facere debent, praecipitur,
similiter sine ulla differentia faciant.
30.
Ut quoniam in quibusdam locis coloni, tam
fiscales quam et de casis Dei, suas hereditates, id
est mansa quae tenent, non solum suis paribus,
sed et clericis canonicis ac villanis presbiteris et aliis
quibuscumque hominibus vendunt et tantummodo sellam
retinent, et hac occasione sic destructae
fiunt villae, ut non solum census debitus inde
non possit exigi, sed etiam quae terrae de singulis
mansis fuerunt, jam non possint agnosci; constituimus
ut praecipiatur a nostris ministerialibus, et a
ministris ecclesiasticis, ut hoc nullo modo de cetero
fiat, ne villae destructae atque confusae fiant: et
quicquid de singulis mansis sine licentia dominorum
vel magistrorum per quoscumque venditum est, recipiatur,
et singulis mansis de quibus terrae venditae
sunt, et de quibus census decidit propter
eorum impossibilitatem qui mansa deservire non
possunt, restituatur; et juxta qualitatem vel quantitatem
terrae, vel vinearum ad singulos mansos pertinentium,
postquam restaurati fuerint, ab unoquoque
manso census ad partem dominicam exigatur.
31.
De adventitiis istius terrae, quae a Nortmannis
devastata est, constituimus, ut sicut in capitulari
avi nostri Karoli imperatoris habetur, unusquisque
comes de suo comitatu et nomina eorum,
et qui sunt eorum seniores, describi faciant,
et ipsos advenas, qui a tempore avi nostri atque a
tempore domini et patris nostri in illorum comitatibus
commanent, secundum consuetudinem quae
illorum temporibus fuit, eos ibi manere permittant.
Illos vero qui propter persecutionem Nortmannorum
nuper de istis partibus in illas partes confugerunt,
episcoporum missi cum missis rei publicae taliter de
illis partibus in istas partes venire faciant,
ut non opprimantur, nec aliquis census vel quaecumque
exactio ab illis exigantur; et habeant licentiam,
quae in illis partibus suo servitio promeruerunt
vel quocumque justo ingenio adepti sunt, commendandi.
Et illi qui nullum lucrum de opere in vineis
sperant, Kalendis Septembris unusquisque ad
locum suum jam perventus sit. Et qui lucrum de
vineis in illis partibus promeruerit, octo dies
post missam sancti Remigii in istas partes jam
sit perventus, et sibi in istis partibus in futurum
provideat, et suo seniori serviat. Et si necesse illi
fuerit, ad missam sancti Martini ad suum conductum
in illas partes redeat, et usque ad Kalendas Aprilis
ibidem immorandi licentiam habeat; indeque
ad terram suae nativitatis et ad senioratum suum
unusquisque redeat, et usque ad medium Maium
propter seminationem ibidem maneat; indeque,
si illi necessitas fuerit, ad suum conductum redeat;
et inde ad messiones in terram suam unusquisque
redeat, et de cetero ibidem permaneat.
Si autem de istis partibus in illis partibus
femina maritum aut maritus feminam accepit, illud
conjugium, quia non est legale neque legitimum,
sicut Leo in suis decretis et sanctus Gregorius in
suis epistolis monstrant, dissolvatur; et cujus mancipium
vir vel femina fuerit, suum quaeque potestas
recipiat, et suae potestatis homini conjungere
faciat. Et si infantes inde nati sunt, secundum legem
et antiquam consuetudinem nostram
infantes matrem sequantur. In illis autem regionibus
quae legem Romanam sequuntur, secundum eandem
legem fieri exinde decrevimus.
32.
Ut conlimitanei et vicini comites in una die,
si fieri potest, mallum non teneant, maxime post
octavas paschae, propter Francos homines et advocatos,
| null |
8d557b21-af42-4f80-b552-68019ecb8410
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
qui ad utraque malla non possunt occurrere;
sed mittant sibi invicem missos. Et si unus die Lunis
mallum habuerit, alter die Jovis aut die Lunis sequentis
hebdomadae mallum habeat. Et ne grave ei
sit qui suum mallum interjecit, qui uno anno primus
tenuerit mallum, sequenti anno consentiat alteri
primum tenere. Et si sacramenta legalia in primo
die Lunis post pascha juranda devenerint, aut in
aliis feriis quando mallum tenere debuerat, mittat
unusquisque comes missum suum, qui ipsa sacramenta
auscultet, ne ipsi homines jectivi inveniantur.
Et ipse sic mallum suum teneat, ut barigildi
ejus et advocati qui in aliis comitatibus rationes
habent, ad suum mallum occurrere
possint.
33.
Et quia sacramenta post quadraginta noctes
legaliter juranda accipiuntur, et in praefatis praedecessorum
et progenitorum nostrorum capitulis invenitur,
ut postquam comes et pagenses de qualibet expeditione
hostili reversi fuerint, ex eo die super 40
noctes sit bannus resisus, quod in lingua Theodisca
scastlegi, id est armorum depositio,
vocatur, multi inde contendunt, et se inter se
jectiscunt. Alii enim suum sacramentum quadragesimo
die, in quo illud accipiunt, jurare volunt; et in
tantum contendunt, ut etiamsi intra quadragesimam
sacri jejunii quadragesimus dies advenerit, suum sacramentum
se jurare debere contendant, et contra
causatores suos, si ad hoc audiendum non
venerint, jectiscant. Numerant enim dies, et non
numerant cum eis noctes; sicut numerantur dies
et non numerantur noctes a Nativitate Domini usque
ad Purificationem sanctae Mariae et a Resurrectione
Domini usque ad Ascensionem Domini. Quadragesimo
enim die et purificatio sanctae Mariae a nativitate Domini,
et quadragesimo die a resurrectione Domini,
quae est in Dominica die, ascensio Domini celebratur,
quae evenit quinta feria, id est Jovis die. Et de diebus
sine memoria noctium, Dominus per Jonam
prophetam dicit: #Adhuc quadraginta dies, et Ninive
subvertetur.@# Et quadraginta dies simul cum noctibus
in jejunio Heliae prophetae, et Moysi quando legem
secundo accepit, et ipsius Domini jejunio computantur.
In quibus sex septimanae, id est quadraginta
et duo dies, fiunt usque ad resurrectionem Domini,
quae fit in Dominica die, sicut et initium Quadragesimae.
Et haec non sine Dei mysterio fiunt,
per quem conditores legum justa decernunt. Unde,
sicut in quibusdam regionibus rectius tenere comperimus,
una cum consensu et fidelium nostrorum
consilio constituimus, ut ab ipso die quo sacramentum
accipitur, post quadraginta dies et quadraginta
noctes, id est, quadragesimo secundo die de
sex septimanis, ipsa feria qua illud sacramentum
accepit, sicut Pascha ipsa feria fit qua
initium Quadragesimae accipitur, qui sacramentum
legaliter accipit legaliter in locis constitutis juret,
sicut in Capitulorum libris decessorum et progenitorum
nostrorum continetur. Et amodo nulla dissensio
vel retractatio in regno nostro a quolibet ex hoc fiat.
Quod mandatum nostrum si quis contemnere praesumpserit,
bannum nostrum, id est sexaginta solidos,
componat. Et si ipsa dies intra Quadragesimae sacra
jejunia evenerit, nemo illud sacramentum quod accepit
in quadragesima jurare praesumat; quia ex hoc
jam etiam manifestam Dei vindictam vidimus et
audivimus. Et si quis praesumpserit, similiter
bannum nostrum componat, et inde poenitentiam
episcopali judicio faciat. Ipsam autem quadragesimam
a quarta feria, id est a capite jejunii, cum ipsa
quarta feria, qua publice poenitentes poenitentiam
accipiunt, observari usque ad sanctam resurrectionem
secundum consuetudinem antiquam praecipimus.
Sed expectet qui sacramentum ante quadragesimam
servatum accepit, si quadraginta dies et quadraginta
noctes ante illam quadragesimam non habuit,
sine ulla legali compositione vel jectitione
usque ad diem Lunis post octavas Paschae; et
tunc quod legaliter accepit, legaliter et perficiat.
34.
Notum fieri volumus omnibus Dei et nostris fidelibus,
quoniam quidam comites nostri nos consuluerunt
de illis Francis hominibus qui censum regium
de suo capite sed et de suis rescellis debebant,
qui tempore famis, necessitate cogente,
seipsos ad servitium vendiderunt. Unde cum episcopis
et ceteris Dei ac nostris fidelibus tractavimus quid
nobis esset agendum; et quod cum eis inde invenimus
ac constituimus, praesenti edicto decrevimus.
Id est, quia non in lege Salica ex hoc expressius
quiddam invenimus, continetur tamen in tertio
Capitulorum libro capitulo 29 de homine libero qui
se loco wadii tradidit in alterius potestatem, et ibi
constitutus damnum aliquod cuilibet fecerit, ut is
qui eum loco wadii suscepit,
| null |
1aaa3eaf-78b0-47e7-83eb-222ff4e6a550
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
aut damnum solvat, aut
hominem in mallo productum amittat, perdens simul
debitum propter quod eum pro wadio suscepit; et qui
damnum fecit, dimissus juxta qualitatem rei cogatur
emendare. Si vero liberam feminam habuerit, et
usque dum in pignore extitit filios habuerint, liberi
permaneant. Et in lege digito Dei scripta legimus, ut
si attenuatus fuerit frater noster et se in servitium
tradiderit, sex annis serviet illi qui eum emit, et
septimo liber egredietur gratis. Quae sacra historia
et observantes moraliter aedificat, et altiori sensu
intelligentes inluminat. In lege etiam quam praedecessores
nostri et nominatissimi imperatores constituerunt
de his qui filios suos, fame aut alia aliqua
necessitate cogente, vendunt, plura habentur capitula
quae omnia hic non necesse duximus ponere.
Tamen illud capitulum quod cum sanctis ecclesiasticis
regulis ex maxima parte concordari invenimus,
hic ponere necessarium duximus, in quo dicit:
« Ut quicumque ingenui filios suos, quod et de ipsis
liberis hominibus qui se vendunt observari volumus,
qualibet necessitate seu famis tempore vendiderint,
ipsa necessitate compulsi, emptor si quinque solidi
emit, sex recipiat: si decem, duodecim solidos similiter
recipiat: aut si amplius, secundum suprascriptam
rationem augmentum pretii consequatur. »
Sanctus etiam Gregorius de his qui liberi a paganis
capti fuerint, si aliquis eos redemerit, ipsi qui
redempti sunt procurent, ut tantum pretium redemptori
suo donent sicut ab eo redempti fuerunt, et in
sua libertate permaneant. Si autem ecclesia eos redemerit,
gratis sine aliqua compositione liberi fiant
Quod et nos per regnum nostrum, una cum consensu
et fidelium nostrorum consilio, observari
regia auctoritate praecipimus. Et si quis dixerit qui
non vult, aut tempore famis, aut pro alia necessitate
pretium suum dare pro libero homine, si semper
illum servum habere non debet, adtendat quid
ei Dominus per apostolum suum dicat: #Qui habuerit,@#
inquiens, #substantiam hujus mundi, et viderit
fratrem suum necesse habere, et clauserit viscera sua
ab eo, non manet caritas Dei in eo.@# Et qui non habet
hanc caritatem, etiamsi ad martyrium et ad ignem se
tradiderit, sine ista caritate remissionem peccatorum
suorum habere non poterit, et nullatenus in regnum
Dei intrabit, quia pro Deo suos denarios vel suam
annonam, quae a Deo accepit, dare non indurat, cum
Deus seipsum et sanguinem suum pro eo in cruce,
clavis et lancea transfixus, fudit. Et quia hominum
ingenia qui Deum non timent, diabolo suadente,
multa mala excogitant, potest fieri, ut qui tales homines
liberos, necessitate ut diximus cogente, in
servos suscipiunt, in alteras partes illos dispendant
et vendant. Propterea una cum consensu et fidelium
nostrorum consilio constituimus, quod in
antiquis legibus decretum invenimus, ut si hujusmodi
personas aliqui aut ad extraneas gentes aut ad transmarina
loca transferre aut venundare praesumpserint,
ipse qui hoc contra statuta praesumpserit, constitutionem
regii banni componat. Et si talis homo
antea liber, usque dum in tali servitio fuerit, de libera
femina filios habuerit, ipsi filii liberi permaneant,
sicut in praefato 29 capitulo 3 libri capitulorum
praedecessorum ac progenitorum nostrorum
habetur de eo qui se loco wadii in alterius potestatem
commiserit: salva constitutione legis Romanae
in eis qui secundum illam vivunt.
35.
Et sciant comites nostri, quia per singulos comitatus
missos nostros dirigemus, qui specialiter de
his quae nunc constituimus inquirant, qualiter in his
nostram jussionem adimplere certaverint, sicut in
secundo libro capitulorum praedecessorum ac progenitorum
nostrorum continetur, capitulo 18. Et quicumque
neglegens inde inventus fuerit, praecipiemus
ut ante nostram praesentiam venire jubeatur, et rationem
reddat, utrum hoc quod jussimus facere noluerit,
aut non potuerit; aut si aliqua re praepediente
id facere non potuit, cur nobis ipsam impossibilitatem
ad tempus non adnuntiavit. Quia si ipse hoc non
voluit, aut suae negligentiae causa non potuit, nos talem
invenire volumus, qui hoc quod jubemus servare
velit aut possit.
36.
Volumus, ut sicut in secundo libro capitulorum
decessorum ac progenitorum nostrorum continetur
capitulo 24, haec capitula quae nunc et alio tempore
consultu fidelium nostrorum a nobis constituta
sunt, a cancellario nostro archiepiscopi et comites
eorum de propriis civitatibus, modo aut per se
aut per suos missos accipiunt; et unusquisque per
suam dioecesim ceteris episcopis, abbatibus, comitibus
| null |
374a727e-2dd4-4a5e-ab2e-21c3c0e3989c
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
,
aut aliis fidelibus nostris ea transcribi faciant,
et in suis comitatibus coram omnibus relegant,
ut cunctis nostra ordinatio et voluntas nota fieri possit.
Cancellarius autem noster nomina episcoporum
et comitum qui ea accipere curaverint, notet, et ea
ad nostram notitiam perferat, ut nullus hoc praetermittere
praesumat.
37.
Et quoniam fideles nostri in istis qui in Sequana
fiunt et in aliis operibus laborant, et heribergum
nostrum, quod praeterito anno hic fieri jussimus,
homines de illa parte Sequanae in istas partes
venientes, et de istis partibus in illas partes euntes
destruxerunt per occasionem, quia in illo contra debitam
reverentiam manere coeperunt, et nunc istud
heribergum non sine labore et dispendio fidelium
nostrorum fieri fecimus, volumus et expresse mandamus,
ut sicut nec in nostro palatio, ita nec in isto
heribergo aliquis alius sine nostra jussione
manere praesumat, nec illud aliquis destruat.
Quod si aliquis praesumpserit, et a custodibus quos
ad hoc deputatos habemus, nobis notum factum fuerit,
non sine debita vindicta praesumptor evadet.
Quia semper parati esse volumus, et vos paratos esse
jubemus, ut in istis partibus, et in aliis quibuscumque
nobis necesse fuerit, et contra paganos et contra
alios quoscumque, sicut consuetudo fuit, et vestri
antecessores nostris antecessoribus auxilium
praebuerunt, et vos nobis debitum et necessarium
adjutorium exhibuistis, ita nunc et semper communiter
ad Dei voluntatem et sanctae Ecclesiae atque istius
christianitatis defensionem, et nostram communem
salutem et pacem obtinendam et defendendam
in omnibus, quantum Deus auxilium praestare dignatus
fuerit, parati semper et in omnibus simus.
#Et post haec omnia lecta.@#
1.
Monemus fidelitatem vestram, ut haec firmiter
observetis, et semper sicut Dei et nostri dilecti
fideles parati sitis, ut si necessitas nobis evenerit,
aut contra paganos aut contra quoscumque alios,
ut statim quando unicuique nuntius venerit aut
nobis necesse audierit, sine ulla dilatione hostiliter
praeparatus in Dei et nostrum servitium ad communem
utilitatem possit movere et certissime nobis
occurrere. Et volumus et expresse mandamus, ut
quicumque istis temporibus castella et firmitates
et haias sine nostro verbo fecerunt, Kalendis Augusti
omnes tales firmitates disfactas habeant; quia
vicini et circummanentes exinde multas depraedationes
et impedimenta sustinent. Et qui eas disfacere
non voluerint, comites in quorum comitatibus
factae sunt eas disfaciant. Et si aliquis eis contradixerit,
ad tempus nobis notum facere curent.
Qui si hoc, sicut mandamus, adimplere neglexerint,
sciant, quia sicut in istis capitulis et capitularibus
praedecessorum nostrorum continetur,
tales comites quaeremus et in illorum comitatibus
constituemus, qui nostrum mandatum facere velint
et possint.
2.
Et qui interpellatus est ut hic aliquam causam
debeat diffinire, hic stet, usquequo diffinita sit ratio
de qua interpellatus habetur. Et qui pro sua causa
hic demorandi habet necessitatem, et ipse nobiscum
stare poterit quantum ei necessitas fuerit.
Sed et vassalli nostri cum tantis hominibus sicut
eis commoditas fuerit, nobiscum remaneant et nobiscum
pergant.
3.
Vos autem alii, sed et ipsi qui nobiscum
remanebunt, in eundo, et in patria remanendo,
et ad nos redeundo, pacem a nobis communiter
confirmatam servantes, ite cum Dei et nostra gratia.
Et Deus nobis concedat ut cito et per plures
annos sani et laeti nos invicem videamus, et de Dei
super nos misericordia et gratia gaudeamus.
#Adnuntiatio domni Karoli apud Pistas.@#
1.
Multas gratias vobis agimus de vestra fidelitate
et de vestra bona voluntate quam semper erga nos
in omni adjutorio et obsequio demonstratis, sicut
vestri antecessores erga nostros antecessores demonstraverunt,
et quia pacem, quam jam praeterito
tertio anno hic communiter confirmavimus et adeognitari
fecimus, secundum quod causa in quibusdam
locis conjacuit, etsi non omnes, sicut desideravimus,
tamen ex majori parte observastis, et quia pleniter
et cum pace ad hoc nostrum placitum convenistis.
2.
Et quia bonam voluntatem vestram in istis et
in aliis videmus et experti sumus, fiducialius vos commonemus,
ut et de ipsa pace observanda, et de istis
operibus quae contra Dei et sanctae ejus ecclesiae et
nostros communes inimicos Nortmannos incepimus,
sine defectu et lassatione viriliter laboretis, scientes
qualiter nobis placuisset, si istas firmitates hic factas
habuissemus, quando in tali angustia sicut experti
estis ad Meldis contra eos communiter laboravimus,
unde nos Deus, sicut suae misericordiae placuit
| null |
d4939283-3643-43a3-a28a-42120691ad3d
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
,
manifesto suae clementiae indicio adjuvavit.
3.
Et quoniam illa quae jam tertio anno hic una
cum consensu et consilio fidelium nostrorum constituimus
et vobis adcognitari fecimus, libenter audisse
et suscepisse comperimus, quae nunc etiam ad
nostram communem salutem et pacem, atque honorem,
hic fidelium nostrorum consensu atque consilio
constituimus, vobis per scriptum nota facere volumus,
ut illa plenius audire et ad illud scriptum recurrendo,
quod in singulis comitatibus dari et relegi atque haberi
praecipimus, firmius retinere et certius observare
possitis. Quae etiam ab episcopis vel eorum ministris
per singulos comitatus de eorum parochiis
aperto sermone, ut ab omnibus possint intelligi,
tradi volumus.
Karolus gratia Dei rex. Notum esse volumus omnibus
Dei et nostris fidelibus, quoniam haec quae
sequuntur capitula nunc in isto placito nostro,
anno ab incarnatione domini nostri Jesu Christi 854,
anno videlicet regni nostri ipso propitio 25º, indictione
12, 7 Kalend. Julias, in hoc loco qui dicitur
Pistis, una cum fidelium nostrorum consensu atque
consilio constituimus, et cunctis sine ulla refragatione
per regnum nostrum observanda mandamus.
1.
Primo consideravimus de honore ecclesiarum
et sacerdotum ac servorum Dei et immunitate rerum
ecclesiasticarum, ut nullus sibi de ipsis rebus contra
auctoritatem praesumat; et comites episcopis et ministris
ecclesiae in eorum ministeriis adjutores in omnibus
fiant, sicut in capitulari praedecessorum ac
progenitorum nostrorum continetur, in secundo libro,
capitulo 23. Et quicunque comitum vel ministrorum
rei publicae haec quae mandamus, observare
neglexerit, si prima et secunda vice de his admonitus
non se correxerit, volumus ut neglegentia comitis
ad nostram notitiam per episcopos et per missos
nostros deferatur, et aliorum neglegentia per comites
ad nostram notitiam perferatur, ut nostra auctoritate
quod in capitulari praedecessorum nostrorum
continetur subire cogantur.
2.
Post haec de orphanorum et viduarum causis,
et de regalibus justitiis, et summopere de raptoribus
puellarum et viduarum et sanctimonialium, et de his
qui presbyteros flagellare praesumunt, et qui eos de
ecclesiis sine episcoporum consensu cicere vel recipere,
aut censum de manso vel ex his quae domnus
et genitor noster in suis capitularibus ecclesiis in
immunitate concessit exigere non timent, et qui
censa de rebus ecclesiasticis ad ecclesias persolvere
detrectant, ut firmiter a missis et comitibus nostris
inquirantur, et acriter distringantur, et plena justitia
inde fiat, secundum quod in capitularibus avi et
patris nostri statutum habetur, et ipsi contemptores
legum, divinae scilicet et humanae, ad nostram
praesentiam legaliter perducantur, ut inde consilio
fidelium Dei ac nostrorum commendemus, quid de
talibus hominibus sit faciendum, qui nec Deum
timent, nec contra sanctos canones facere nec legem
et praeceptum regium infringere pertimescunt;
salva censura ecclesiastica et episcopalis poenitentiae
vindicta.
3.
Ut lex et justitia unicuique in suo ordine omnibus
conservetur, et pacem quam proxime teste
Deo propriis manibus communi consensu confirmavimus,
quando hic placitum nostrum habuimus, sic
omnes et infra patriam, et quando ad placitum
unusquisque venerit, et quando redierit, et quando
necessitas nobis evenerit ut hostem nostrum adnuntiemus,
usque constituta loca secundum consuetudinem
et capitula praedecessorum nostrorum observare
procuret. Et qui contra hanc confirmationem
per contemptum venerit, aut quantocius, quod contra
hanc confirmationem excessum fuerit, emendare
neglexerit, ab episcopis et missis ac comitibus nostris
hoc nobis nuntiari mandamus; quatenus tantum
Dei et nostrum ac totius christianitatis contemptum,
sicut secundum leges divinas et humanas
invenerimus, emendare curemus, ne ipso nostro judicio
a Deo, quod absit, condemnati simus. Et videant
episcopi et missi ac comites nostri, ne si contra
nostram communem confirmationem aliquis per
contemptum fecerit, et emendare noluerit, per alium
quam per illos qui ad hoc constituti sunt hunc contemptum
sciamus; quoniam si per alium quam per
illos hoc, sicut non convenit, audierimus, sicut nec
ipsi immunes a peccato erunt, sic nec ab ultione
immunes existent.
4.
Volumus et expresse mandamus comitibus nostris,
ut sicut in 24 capitulo secundi libri capitulorum
decessorum nostrorum continetur, vassalli nostri
nobis et nostrae conjugi famulantes condignum
apud omnes honorem habeant, sicut a genitore nostro
et a nobis saepe admonitum est; et sicut ipsi
volunt se a nobis honoratos tenere, ita et nobis famulantibus,
sicut consuetudo fuit tempore antecessorum
nostrorum, debitum honorem exhibeant.
5.
Volumus et expresse comitibus nostris mandamus,
ut
| null |
c34213a0-e60f-44d4-ae14-c3780f30e921
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
villae nostrae indominicatae, sed et villae de
monasteriis quae et conjugi nostrae et filiis ac filiabus
nostris concessa atque donata habemus quaeque sub
immunitate consistunt, cum salvamento et debita
reverentia in comitatibus illorum consistant. Sed et
quae homines nostri ac illorum illarumque, qui sine
ulla differentia et nostri sunt, cum salvamento et
debito honore habere possint. Et non ignorent neque
obliviscantur comites ac missi nostri, nos scire quod
dominorum Dominus de se dicit: #Honorificantes me
honorificabo; et qui contemnunt me, inhonorati
erunt.@#
6.
Et quoniam humana fragilitas proclivior est ad
contra justitiam faciendam quam ad justitiam
exequendam, et diabolus semper certat, ut fragilitati
humanae oculos mentis claudat, ne castigationem
Dei videat et semetipsam emendet; sicut ad nos
perventum est, quod quidam leves homines de
istis comitatibus qui devastati sunt a Nortmannis,
in quibus res et mancipia et domos habuerunt, quia
nunc ibi mancipia et domos non habent quasi licenter
malum faciunt; quia, sicut dicunt, non habent
unde ad justitiam faciendam adducantur:
et quia non habent domos ad quas secundum legem
manniri et banniri possint, dicunt quod de mannitione
vel bannitione legibus comprobari et legaliter
judicari non possunt. Contra quorum malas insidias
consensu et consilio fidelium nostrorum statuimus,
ut comes missum suum ad illam terram in qua domos
quis habuit. mittat, et eum bannire et
mannire jubeat. Et quoniam lex consensu populi fit
et constitutione regis, Franci jurare debeant,
quia secundum regium mandatum nostrum ad
justitiam reddendam vel faciendam legibus bannitus
vel mannitus fuit; et sic ipsae res illi judicio
scabiniorum in bannum mittantur, et si necesse
fuerit, ipse in forbannum mittatur qui ad
justitiam reddendam venire noluerit. Et mandet comes
qui hoc executus fuit, alteri comiti in cujus comitatu
res et mancipia habet, quid inde factum habeat;
et ex nostro verbo illi mandet, ut per illa quae
in suo comitatu habet, illum distringat, quatenus ad
justitiam reddendam vel faciendam in suum comitatum
redeat.
7.
Audivimus etiam, quia hujusmodi leves homines
in aliis comitatibus depraedationes et injustitias
faciant, et ad illum comitatum in quo commanent,
et in quo illas malitias non faciunt, factis malitiis
in aliis comitatibus reveniunt. Unde mandamus et
comitibus nostris expresse praecipimus, ut illi
comites in quorum comitatibus tales homines justitias
faciunt, illis comitibus hoc mandent in quorum
comitatibus refugium habent, et una mente,
unoque consensu, et uno certamine ad tales homines
comprehendendos se erigant, et decertent, ut
ecclesiae Dei et ministri ejus, et servi Dei ac populus,
pacem et quietem habere possit.
8.
Ut denarii ex omnibus monetis meri ac bene
pensantes, sicut in capitulari praedecessorum ac progenitorum
nostrorum regum, libro quarto, 32 capitulo
continetur, in omni regno nostro non reiciantur usque
ad missam sancti Martini. Et in omnibus civitatibus
et vicis ac villis, tam nostris indominicatis quam et
in his quae de immunitate sunt vel de comitatibus
atque hominum nostrorum, sive cujuscunque sint
per omne regnum nostrum, a judicibus nostris, et
ab eis quorum villae sunt, una cum ministris rei
publicae, secundum quantitatem locorum et villarum,
tanti ac tales de ipsis incolis et inibi manentibus
constituantur, qui inde providentiam habeant,
ne boni denarii rejiciantur et non nisi meri
et bene pensantes accipiantur.
9.
Ut illi qui ex hac causa providentiam habebunt,
sacramento jurent, quod sicut eis ex hac
causa injunctum fuerit, quantum scierint et potuerint,
debeant fideliter observare, et illum hominem
quem scierint merum et bene pensantem denarium
reicere, non debeant celare, sed ministris rei publicae
eum debeant notum facere. De quo sacramento
quicunque comprobatus fuerit perjuratus, et
secundum legem mundanam ut perjurus puniatur,
sicut in capitulari decessorum ac progenitorum nostrorum
continetur in fine capituli decimi ex tertio
libro, et secundum legem ecclesiasticam publicae
poenitentiae subigatur.
10.
Ut ab ipsa missa sancti Martini per omne
regnum nostrum, non nisi istius nostrae novae monetae
meri et bene pensantes denarii accipiantur. Et
quicumque ab illa die alium denarium negotiandi
causa protulerit, a comite et a ministris ejus
auferatur ab eo; sicut in libro Capitulorum secundo,
decimo octavo capitulo, continetur.
11.
Ut in denariis novae nostrae monetae ex una
parte nomen nostrum habeatur in gyro et in medio
nostri nominis
| null |
4c9473bf-b8b2-475b-a4c6-5eb289c99732
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
monogramma, ex altera vero parte
nomen civitatis et in medio crux habeatur.
12.
Sequentes consuetudinem praedecessorum nostrorum,
sicut in illorum capitulis invenitur, constituimus,
ut in nullo loco alio in omni regno
nostro moneta fiat, nisi in palatio nostro, et in
Quentovico ac Rotomago, quae moneta ad
Quentovicum ex antiqua consuetudine pertinet, et in
Remis, et in Senonis, et in Parisio, et in Aurelianis,
et in Cavillono, et in Metullo, et in Narbona
.
13.
Ut hi in quorum potestate deinceps moneta
permanserit, omni gratia et cupiditate seu lucro
postposito fideles monetarios eligant, sicut Dei
et nostram gratiam volunt habere. Et ipsi monetarii
jurent quod ipsum ministerium, quantum scierint
et potuerint, fideliter faciant. Et mixtum denarium
et minus quam debet pensantem non monetent
nec monetari consentiant. Et sine ulla fraude
et absque malo ingenio contra eos quorum argentum
ad purgandum acceperint, ipsum argentum exmerent,
et sine fraude tam in pensa quam in purgatione
denarios concambient. Contra quod sacramentum si
quilibet fecisse reputatus fuerit, judicio Dei se examinet:
et sicut contra hoc fecisse comprobatus
fuerit,--quia non majorem fraudem facit si mixtum
denarium et minus quam debeat pensantem monetaverit,
quam si in purgatione et concambio argenti
per malum ingenium fraudem de argento
rei publicae, et de argento rerum ecclesiasticarum,
et de facultate pauperum fecerit,--sicut constitutum
est de falsis monetariis in libro IV Capitulorum,
33 capitulo, manum perdat, et ut sacrilegus
ac pauperum spoliator publicae poenitentiae judicio
episcopali subiciatur. In illis autem regionibus in
quibus secundum legem Romanam judicia terminantur,
juxta ipsam legem culpabilis judicetur.
14.
Ut in proximis Kalendis Julii per hanc duodecimam
indictionem habeat in Silvanectis civitate
unusquisque comes in cujus comitatu monetam esse
jussimus, vicecomitem suum cum duobus aliis hominibus
qui in ejus comitatu res et mancipia vel beneficia
habeant, et suum monetarium cum ipsis habeat
; quatenus ibi accipiant per manus suas de camera
nostra ad opus uniuscujusque monetarii de mero
argento cum pensa libras quinque, ut habeat unde
initium monetandi possit incipere; et pensam argenti
quam ex camera nostra acceperit, per
manus eorum per quas illud accepit, sabbato
ante initium quadragesimae in monetatis denariis in
praefato loco et cum ipsa pensa cum qua argentum
acceperat, unusquisque monetarius in nostra
camera reddat.
15.
Ut nullus more solito pro ullo lucro vel avaritia
hoc leviter accipiat; sed omnes ab ipsis Kalendis
Julii argentum suum in constitutis monetis
concambiari faciant, scientes quia post missam sancti
Martini nulli alii denarii in regno nostro nisi
istius novae nostrae monetae recipientur, et ab ipsis
Kalendis Julii ipsi novi denarii ab omnibus accipiantur.
Et quicumque liber homo ab ipso die
denarium merum novae nostrae monetae in regno
nostro rejecerit, sicut in praefato libro et capitulo
regio continetur, bannum nostrum, id est solidos
sexaginta, componat. Si vero servi ecclesiastici aut
comitum aut vassallorum nostrorum hoc facere
praesumpserint, quia in praefato capitulari continetur
ut sexaginta ictibus vapulent, et hac occasione
indiscreti homines modum in disciplina faciebant,
constituimus cum fidelium nostrorum consensu
atque consilio, ut quorumcumque coloni
et servi pro hoc convicti fuerint, non cum grosso
fuste, sed nudi cum virgis vapulent; et in civitatibus
atque vicis seu villis episcopi per suos
ministros vel presbyteros providentiam una
cum rei publicae ministris accipiant, ne et in hac
causa modus disciplinae transgrediatur, sed taliter
fiat qualiter et homines castigentur, et quasi pro
intentione vel occasione castigationis disciplinam
facientes peccatum non incurrant, et disciplinam
sustinentes in corpore suo debiliores non
fiant. Quod si quis hoc mandatum nostrum transgressus
fuerit, nobis ab episcopis nuntietur; quatenus
taliter castigetur, ne deinceps mandatum
nostrum quemquam delectet contemnere. Et si dominus
vel magister quilibet aut advocatus
talium hominum, eos vel comiti vel misso nostro
ad disciplinam sustinendam contradixerit vel misso
nostro jussus praesentare noluerit, praedictum bannum
sexaginta solidorum componat, sicut in praedicto
capitulari habetur.
16.
Ut si aliquis homo a proximis Kalendis
Julii de hac nova nostra moneta mixtum vel minus
quam debeat pensantem denarium invenerit, constringat
eum qui ipsum denarium ad negotiandum
protulit, et ipse dicat, a quo eum accepit; et sic
de manu ad manum veniat, usque dum ad falsitatis
auctorem perveniatur. Et inventus mixti vel minus
quam debeat pensantis denarii monetator, in illa
| null |
b120c4a4-00a4-44ba-a4af-edd4a94dc9ac
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
terra in qua judicia secundum legem Romanam terminantur,
secundum ipsam legem judicetur; et in illa
terra in qua judicia secundum legem Romanam non
judicantur, monetarius, sicut supra diximus, falsi
denarii manum dexteram perdat, sicut in quarto
libro Capitulorum continetur, capite 33. Et qui hoc
consenserit, si liber est, 60 solidos componat; si servus
vel colonus, nudus cum virgis vapulet.
17.
Ut diligenter comites et ministri rei publicae
per suos comitatus ac ministeria provideant,
ne in aliquo loco occulta vel fraudulenta moneta fieri
possit. Et si inventus ac comprobatus quilibet fuerit
fraudulentam monetam percutiens, sicut
constitutum est de falso monetario, ex praefato
capitulari praedecessorum nostrorum, manus ei amputetur.
Et qui hoc consenserit, si liber est,
sexaginta solidos componat; si servus vel colonus,
nudus cum virgis vapulet.
18.
Et si falsus monetarius, aut de illis locis
in quibus monetam fieri jussimus, aut occulte monetam
percutiens, aut denarium falsum de nova
moneta ad negotiandum proferens, ut constringi
et puniri non possit, sicut est constitutum, in
fiscum nostrum vel in quamcumque immunitatem,
aut alicujus potentis potestatem vel proprietatem,
confugerit, si in nostrum confugerit
fiscum, requiratur a ministro nostro. Et si ille
eum defenderit aut occultaverit, nuntietur nobis,
quatenus ita in eo secundum capitulare
regium vindicetur, ne ullus alius unquam falsitatem
nostra auctoritate vel potestate consentire
aut defendere audeat. Si autem in immunitatem
vel potestatem aut proprietatem alicujus
potentis confugerit, secundum quod in tertio libro
Capitularis, 26 capitulo, continetur, de eo qui furtum
aut homicidium vel quodlibet crimen foris committens
infra immunitatem fugerit, inde fiat; id
est, « mandet comes vel publicae rei minister episcopo
vel abbati, vel illi quicumque locum episcopi
vel abbatis vel abbatissae tenuerit, vel potentis hominis
in cujus potestatem vel proprietatem confugerit,
ut reddat ei reum. Si ille contradixerit et eum
reddere noluerit, in prima contradictione solidis
quindecim culpabilis judicetur. Si ad secundam inquisitionem
eum reddere noluerit, triginta solidis
culpabilis judicetur. Si nec ad tertiam inquisitionem
consentire voluerit, quidquid reus damni fecit, totum
ille qui eum infra immunitatem retinet, nec
reddere vult, solvere cogatur, et ipse comes veniens
licentiam habeat ipsum hominem infra immunitatem
quaerendi, ubicumque eum invenire potuerit. Si
autem in prima inquisitione comiti responsum fuerit,
quod reus infra immunitatem quidem fuisset,
sed fuga lapsus sit, juret quod ipse eum ad
justitiam cujuslibet disfaciendam fugere non fecisset,
et sit ei in hoc satisfactum. Si vero intranti in
ipsam immunitatem, vel in cujuslibet hominis potestatem
vel proprietatem, comiti collecta manu
quilibet resistere tentaverit, comes hoc ad regem
vel principem deferat, et ibi judicetur. Et sicut ille
qui in immunitate damnum fecit, sexcentis solidis
componi debet, ita qui comiti collecta manu resistere
praesumpserit, sexcentis solidis culpabilis judicetur. »
19.
Ut melius et commodius haec providentia de
bonis denariis non reiciendis et de monetae falsae
denariis custodiri possit, volumus, ut unusquisque
comes de comitatu suo omnia mercata inbreviari
faciat, et sciat nobis dicere, quae mercata tempore
avi nostri fuerunt, et quae tempore domni et genitoris
nostri esse coeperunt, vel quae illius auctoritate
constituta fuerunt, vel quae sine auctoritate illius
facta fuerunt, vel quae tempore nostro convenire
coeperunt, vel quae in antiquis locis permanent, et
si mutata sunt, cujus auctoritate mutata fuerunt.
Et ipsum brevem unusquisque comes ad proximum
placitum nostrum nobis adportet, ut decernere
possimus, quatenus necessaria et utilia et
quae per auctoritatem sunt maneant, quae vero
superflua, interdicantur, vel locis suis restituantur.
Et mercata die Dominico in nullo loco habeantur,
sicut in primo libro Capitulorum, capitulo
136, habetur.
20.
Ut comes et rei publicae ministri ac ceteri
fideles nostri provideant, quatenus justus modius
aequusque sextarius secundum sacram scripturam
et capitula praedecessorum nostrorum in civitatibus
et in vicis et in villis ad vendendum et emendum fiat,
et mensuram secundum antiquam consuetudinem
de palatio nostro accipiant, et non pro hac occasione
a mansuariis vel ab his qui censum debent,
major modius, nisi sicut consuetudo fuit, exigatur.
Et ipsi homines qui per villas de denariis providentiam
jurati habebunt, ipsi etiam de mensura, ne adulteretur,
provideant, sicut in libro tertio Capitulorum,
| null |
3a192e36-8f55-4a7c-9a43-1763af280645
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
capitulo 90, continetur. Et si quis reputatus fuerit
mensuram adulterasse, et cum majori modio vel
sextario annonam vel vinum accepisse, et cum minori
mensura venundare, si liber homo est, aut
secundum suam legem se inde sacramento idoneum
reddat, aut si hoc fecisse vel fieri jussisse
aut consensisse comprobatus fuerit, hoc unde
mensuram adulteravit, id est vinum et annona,
a ministris rei publicae tollatur ab eo; insuper
et bannum nostrum, id est solidos sexaginta, componat.
Si autem colonus vel servus inde reputatus
fuerit, aut judicio Dei se inde examinet, aut si
inde convictus fuerit, hoc, ut supra diximus, unde
mensuram adulteravit, perdat, insuper et virgis nudo
corpore vapulet. Et sive liber sive colonus vel
servus de hoc convictus fuerit, post legalem emendationem
episcopale judicium suscipiat, quia contra tale
interdictum Domini fecit, dicentis: #Qui pecuniam
suam non dedit ad usuram;@# unde regnum Dei sibi
clausit, et infernum sibi aperuit. Quod peccatum
inter illa criminalia peccata computatur de quibus
dicit Apostolus, quod qui ea fecerit, cum hujusmodi
nec cibum sumere christiano licet; et inde sacri
Nicaeni canones clericos gradus perdere jubent. Et
de tali causa unde seculares homines vitam perdunt,
inde clerici ecclesiasticum gradum amittunt. Ministri
autem rei publicae se caute custodiant, ne pro
hac occasione ducti cupiditate per aliquod malum
ingenium a liberis hominibus, vel colonis, seu servis,
sua injuste tollant; quia si inde ad nos clamor
venerit, et inde convicti fuerint, sic injustitiam istam
exsolvent, sicut illi qui in suo ministerio tortum
faciant. In illis autem regionibus in quibus
secundum legem Romanam judicantur judicia, juxta
ipsam legem committentes talia judicentur; quia
super illam legem vel contra ipsam legem nec antecessores
nostri quodcumque capitulum statuerunt,
nec nos aliquid constituimus. Similiter per civitates
et vicos atque per mercata ministri rei publicae provideant,
ne illi qui panem coctum aut carnem per
deneratas, aut vinum per sextaria, vendunt, adulterare
et minuere possint. Sed quantos mensurabiles
panes in unaquaque civitate de justo modio
episcopi vel abbatis seu comitis ministeriales
a pistoribus suis recipiunt, tantos mensurabiles
panes de aequo modio a pistoribus qui panem
vendunt, fieri faciant: quos si inventi fuerint adulterare
vel minorare, ut supra diximus, secundum
suum modum culpabiles judicentur. Homines etiam
qui providentiam super hoc habere debebunt ne
mancae mensurae fiant, si de perjurio quod
juraverunt, quia hoc consentire non debuissent,
revicti fuerint, secundum legem puniantur, sicut in
fine capituli decimi ex libro tertio Capitulorum habetur,
et postea ab episcopo publicam poenitentiam
de perjurio accipiant.
21.
Ut quia per tres jam annos bannum pro rejectione
bonorum denariorum perdonavimus, volumus
ut modo, secundum discretionem quam missis nostris
commendavimus, rewadiatum persolvatur, et
ubi rewadiatum non est, rewadietur et solvatur:
quatenus et ex hoc et ex disciplina constituta ita
constricti, deinceps cessent denarios bonos reicere.
Et quoniam audivimus, occasione accepta pro
rewadiato banno quosdam plus a pauperibus accepisse
quam bannus levet, hoc a missis nostris diligenter
requiri volumus. Et quicumque plus ab eis acceperint
quam jussimus, cogantur illis restituere, et
illos absque ulla excusatione ad praesentiam nostram
missi nostri adducant; quatenus per nostram
harmiscaram ita castigentur, ne ulterius tali
conludio eos delectet opprimere pauperes.
22.
Ut a colonis qui jam pro rejectione bonorum
denariorum flagellati vel flagellandi sunt, nulla
alia exactio requiratur; et si ab aliquo eorum aliquid
inde acceptum fuit, a missis nostris cogatur
restitui. Et qui beneficia vel alodes in duobus
vel tribus aut quatuor comitatibus habent, et non
habent in unoquoque comitatu unde plenum bannum
valeant solvere, vel qui in uno tantum comitatu
alodem vel beneficia habent, et non tantum ibi habent
unde plenum bannum valeant solvere, missis
nostris hoc notum faciant, et hoc ab eisdem missis
nostris diligenter inbrevietur, et nobis renuntietur,
ut nostra discretione decernamus, qualiter et castigatio
ex compositione fiat, et homines ultra mensuram
et indebite non graventur: quia, sicut sancta
Scriptura dicit, non inde requirimus datum, sed
fructum, id est non inde requirimus inhonestum
lucrum, sed regni ex castigatione profectum. Turpe
vel inhonestum est lucrum, ut Augustinus
exponit, per varias circumventiones et occasiones
lucrandi causa inhoneste res quaslibet congregari.
Et
| null |
1d0bb0af-80dd-4d3f-b4d3-a54e3249aca5
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
non solum in pauperioribus, sed etiam in ditioribus,
considerare volumus discretionem quam decessores
nostri reges in quarto libro Capitulorum
posuerunt, capitulo 57 decernentes: #Ut de debito,
inquiunt, quod ad opus nostrum fuerit rewadiatum,
talis consideratio fiat, ut is qui ignoranter
peccavit, non totum secundum legem componere cogatur,
sed juxta quod possibile visum fuerit. Is vero
qui tantum mala voluntate peccavit, totam legis compositionem
cogatur exsolvere.@#
23.
Ut nullus deinceps in regno nostro mixturam
auri vel argenti ad vendendum facere vel consentire
praesumat: et nullus a missa sancti Remigii, id est
a proximis Kalendis Octobris, aurum vel argentum
ad vendendum vel emendum nisi purificatum
proferat. Et si quis post praefatas Kalendas inventus
fuerit aurum vel argentum, vel quodcumque fabricinium
ex auro vel argento mixtum, ad vendendum
vel emendum portare, a ministris rei
publicae ipsum quod portaverit ab eo tollatur, et
ipse per fidejussores, si res et mancipia in illo
comitatu non habet, ad praesentiam nostram cum
ipso auro vel argento adducatur, ut nos inde commendemus
qualiter culpabilis judicetur. Si vero res
et mancipia vel mobile, per quae distringi legaliter
possit, in ipso comitatu habuerit, secundum legem
ad nostram praesentiam venire jubeatur. Et si quisquam
inventus fuerit suum aurum vel argentum,
vel quodcumque fabricinium ex auro vel argento,
portare ad fabrum ut purgetur, provideant rei publicae
ministri, ne hac occasione ab eo quod
suum fuerit tollant. Quod si fecerint, et ad nos inde
reclamatio venerit, sicut ille qui tortum in suo comitatu
vel ministerio fecerit, in nostra vel fidelium
nostrorum praesentia culpabilis judicabitur. Faber
vero qui post praefatas Kalendas comprobatus fuerit
aurum vel argentum ad vendendum vel emendum
adulterasse vel misculasse, in illis regionibus in
quibus judicia secundum legem Romanam terminantur,
juxta illam legem puniatur; in aliis autem
regionibus regni nostri, secundum capitulare
regium, sicut falsam monetam percutiens, manum
perdat. Et liber homo qui hoc consenserit,
sicut in praefato continetur capitulo, bannum nostrum,
id est solidos sexaginta, componat; colonus
vel servus, nudus cum virgis flagelletur. Si
vero Judaeus fuerit, ipsum quod mixtum protulerit,
perdat; et bannum nostrum, sicut tempore praedecessorum
nostrorum consuetudo fuit, componat.
24.
Ut in omni regno nostro non amplius vendatur
libra auri purissime cocti, nisi duodecim libris argenti
de novis et meris denariis. Illud vero aurum
quod coctum quidem fuerit, sed non tantum ut
ex eo deauratura fieri possit, libra una de auro vendatur
decem libris argenti de novis et meris denariis.
Et omnimodis provideant tam comites, quam
ceteri omnes ministri rei publicae, ne aliqua adjetione
vel fraude per occasionem aliquid amplius
vendatur, sicut de suis honoribus volunt gaudere.
Et quicumque hanc commendationem nostram aliquo
ingenio infirmare vel fraudare seu aliter immutare
inventus fuerit, si liber homo fuerit, bannum
nostrum, id est sexaginta solidos, componat; colonus
seu servus, nudus cum virgis flagelletur.
25.
Et quoniam in praefatis capitulis continetur
in libro tertio capitulo 75, ut nullus sine permissu
regio bruniam vel arma extraneo dare aut
vendere praesumat, et in eodem libro capitulo 6 designata
sunt loca regni usque ad quae negotiatores
brunias et arma ad venundandum portare et vendere
debeant, quod si inventi fuerint ultra portantes aut
venundantes, ut omnis substantia eorum auferatur
ab eis, dimidia quidem pars partibus palatii, alia
vero medietas inter missos regios et inventorem dividatur;
quia peccatis nostris exigentibus in nostra
vicinia Nortmanni deveniunt, et eis a nostris
bruniae et arma atque caballi aut pro redemptione
dantur, aut pro pretii cupiditate venundantur;
cum pro redemptione unius hominis ista donantur,
vel pro pauco pretio venundantur, per hoc auxilium
illis contra nos praestitum et regni nostri maximum
fit detrimentum, et multae ecclesiae Dei
destruuntur, et quamplurimi christiani depraedantur,
et facultates ecclesiasticae et regni exhauriuntur,
propterea una cum consensu atque consilio nostrorum
fidelium constituimus, ut quicumque post proximas
Kalendas Julii hujus duodecimae indictionis
Nortmannis quocumque ingenio, vel pro redemtione,
vel pro aliquo pretio, bruniam vel quaecumque
arma aut caballum donaverit, sicut proditor
patriae et expositor
christianitatis ad perditionem
gentilitati sine
ulla retractione vel redemptione
de vita componat.
Quae omnia omnibus
citissime a missis
nostris et comitibus nota
fiant, ne de ignorantia se
excusare valeant.
| null |
042d0919-07c7-494d-acd5-eb8c17dcc300
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
christianitatis, et adjutor
gentilium erroris. Igitur
pro tali venditione et ausu
temerario volumus, ut
venditor de vita componat
et omnes res ejus
infiscentur. Ecclesiasticus
vero aut Deo sacrata perpetuo
exilio dampnentur.
3. 3 b.
26.
Ut pagenses Franci qui caballos habent vel
habere possunt, cum suis comitibus in hostem
pergant; et nullus per violentiam, vel per aliquod
malum ingenium, aut per quamcumque indebitam
oppressionem, talibus Francis suas res aut caballos
tollat, ut hostem facere et debitos paraveredos
secundum antiquam consuetudinem nobis exsolvere
non possint, neque comes neque aliquis
minister rei publicae. Quod si fecisse aliquis eorum
comprobatus fuerit, sic hoc cogatur componere,
sicut de illis est constitutum in capitularibus regiis
qui tortum in suo comitatu vel ministerio faciunt.
27.
Ut juxta regium capitulare quod domnus et
genitor noster, anno 16 regni sui capitulo 7
constituit, comites vel missi nostri diligenter inquirant,
quanti homines liberi in singulis comitatibus
maneant qui per se possunt expeditionem facere,
vel quanti de his quibus unus alium adjuvet, quanti
etiam de his qui a duobus tertius adjuvetur vel
praeparetur, necnon de his qui a tribus quartus
adjuvetur et praeparetur, sive de his qui a quatuor
quintus adjuvetur et praeparetur ut expeditionem
exercitalem facere possint, et eorum summam
ad nostram notitiam deferant; ut illi qui in hostem
pergere non potuerint, juxta antiquam et aliarum
gentium consuetudinem ad civitates novas et
pontes ac transitus paludium operentur, et in civitate
atque in marcha wactas faciant; ad defensionem
patriae omnes sine ulla excusatione veniant.
Et qui de talibus hostem dimiserint, heribannum
juxta discretionem quae in progenitorum nostrorum
tertio libro Capitulorum, capitulo 14, continetur,
persolvant. Et qui ad defensionem patriae non occurrerint,
secundum antiquam consuetudinem et capitulorum
constitutionem judicentur.
28.
Ut illi Franci qui censum de suo capite vel
de suis rebus ad partem regiam debent, sine nostra
licentia ad casam Dei vel ad alterius cujuscumque
servitium se non tradant, ut res publica quod de
illis habere debet, non perdat. Quod si aut seipsos
aut res suas ad casam Dei aut ad alterius cujuscumque
servitium sine licentia nostra tradere voluerint,
sicut in capitulari avi nostri continetur de
his qui pro furto se in servitium tradere cupiunt,
comites vel vicarii hoc eis non consentiant, sed ex
banno nostro prohibeant. Quod si contra bannum
nostrum fecerint, ipsi qui eos receperint bannum
nostrum, id est solidos sexaginta, componant. Et si
ipsos in servitio suo habere voluerint, vel illorum
res de quibus census ad partem regiam exiebat,
tenere voluerint, censum quem ipsi Franci debebant
,
vel qui de illorum rebus exire solebat,
ad nostram regiam partem componant, sicut in
praefato Capitulorum libro tertio, capitulis 15 et 86,
et in libro IV, capitulo 36, habetur. Et quia, sicut in
sacris ecclesiasticis regulis invenitur, prior observatio
durior, posterior autem exigente causa inclinatior
fuit, post haec praefata capitula decessorum
et progenitorum nostrorum, hujusmodi sicut praediximus
Francis hominibus res suas ad casam Dei
vel aliis tradere ac vendere, eosque ad divinum servitium
converti, si vellent, non prohibuerunt, sicut
in capitulis libri primi, capitulis 132 et 134, et
in libro II, capitulo 31, et in libro IV, capitulo
19, continetur. Si quis de talibus Francis de suis
rebus tradere vel vendere voluerit, non prohibemus.
Tantum ut jus regium, quod sibi debetur, sine ratione
non perdat: quia injustas consuetudines noviter
institutas imponere cuique non volumus, quas
in quarto libro eorundem Capitulorum prohibitas,
cap. 47, legimus. De illis autem qui secundum
legem Romanam vivunt, nihil aliud nisi quod in
eisdem continetur legibus definimus.
29.
Ut illi coloni, tam fiscales quam et ecclesiastici,
qui, sicut in polypticis continetur et
ipsi non denegant, carropera et manopera ex antiqua
consuetudine debent, et margilam et
alia quaeque carricare, quae illis non placent,
renuunt, quoniam adhuc in illis antiquis temporibus
forte margila non trahebatur, quae in multis
locis tempore avi ac domni et patris nostri
trahi coepit et de manopera in scuria battere nolunt,
et tamen non denegant quia manoperam
debent; quicquid eis carricare praecipitur de
opera carroperae quando illam facere debent, sine
ulla differentia carricent; et quidquid eis de
| null |
2adc6d8d-f7a4-4e4d-a2e7-6c6af2d4032e
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
opera
monoperae, quando illam facere debent, praecipitur,
similiter sine ulla differentia faciant.
30.
Ut quoniam in quibusdam locis coloni, tam
fiscales quam et de casis Dei, suas hereditates, id
est mansa quae tenent, non solum suis paribus,
sed et clericis canonicis ac villanis presbiteris et aliis
quibuscumque hominibus vendunt et tantummodo sellam
retinent, et hac occasione sic destructae
fiunt villae, ut non solum census debitus inde
non possit exigi, sed etiam quae terrae de singulis
mansis fuerunt, jam non possint agnosci; constituimus
ut praecipiatur a nostris ministerialibus, et a
ministris ecclesiasticis, ut hoc nullo modo de cetero
fiat, ne villae destructae atque confusae fiant: et
quicquid de singulis mansis sine licentia dominorum
vel magistrorum per quoscumque venditum est, recipiatur,
et singulis mansis de quibus terrae venditae
sunt, et de quibus census decidit propter
eorum impossibilitatem qui mansa deservire non
possunt, restituatur; et juxta qualitatem vel quantitatem
terrae, vel vinearum ad singulos mansos pertinentium,
postquam restaurati fuerint, ab unoquoque
manso census ad partem dominicam exigatur.
31.
De adventitiis istius terrae, quae a Nortmannis
devastata est, constituimus, ut sicut in capitulari
avi nostri Karoli imperatoris habetur, unusquisque
comes de suo comitatu et nomina eorum,
et qui sunt eorum seniores, describi faciant,
et ipsos advenas, qui a tempore avi nostri atque a
tempore domini et patris nostri in illorum comitatibus
commanent, secundum consuetudinem quae
illorum temporibus fuit, eos ibi manere permittant.
Illos vero qui propter persecutionem Nortmannorum
nuper de istis partibus in illas partes confugerunt,
episcoporum missi cum missis rei publicae taliter de
illis partibus in istas partes venire faciant,
ut non opprimantur, nec aliquis census vel quaecumque
exactio ab illis exigantur; et habeant licentiam,
quae in illis partibus suo servitio promeruerunt
vel quocumque justo ingenio adepti sunt, commendandi.
Et illi qui nullum lucrum de opere in vineis
sperant, Kalendis Septembris unusquisque ad
locum suum jam perventus sit. Et qui lucrum de
vineis in illis partibus promeruerit, octo dies
post missam sancti Remigii in istas partes jam
sit perventus, et sibi in istis partibus in futurum
provideat, et suo seniori serviat. Et si necesse illi
fuerit, ad missam sancti Martini ad suum conductum
in illas partes redeat, et usque ad Kalendas Aprilis
ibidem immorandi licentiam habeat; indeque
ad terram suae nativitatis et ad senioratum suum
unusquisque redeat, et usque ad medium Maium
propter seminationem ibidem maneat; indeque,
si illi necessitas fuerit, ad suum conductum redeat;
et inde ad messiones in terram suam unusquisque
redeat, et de cetero ibidem permaneat.
Si autem de istis partibus in illis partibus
femina maritum aut maritus feminam accepit, illud
conjugium, quia non est legale neque legitimum,
sicut Leo in suis decretis et sanctus Gregorius in
suis epistolis monstrant, dissolvatur; et cujus mancipium
vir vel femina fuerit, suum quaeque potestas
recipiat, et suae potestatis homini conjungere
faciat. Et si infantes inde nati sunt, secundum legem
et antiquam consuetudinem nostram
infantes matrem sequantur. In illis autem regionibus
quae legem Romanam sequuntur, secundum eandem
legem fieri exinde decrevimus.
32.
Ut conlimitanei et vicini comites in una die,
si fieri potest, mallum non teneant, maxime post
octavas paschae, propter Francos homines et advocatos,
qui ad utraque malla non possunt occurrere;
sed mittant sibi invicem missos. Et si unus die Lunis
mallum habuerit, alter die Jovis aut die Lunis sequentis
hebdomadae mallum habeat. Et ne grave ei
sit qui suum mallum interjecit, qui uno anno primus
tenuerit mallum, sequenti anno consentiat alteri
primum tenere. Et si sacramenta legalia in primo
die Lunis post pascha juranda devenerint, aut in
aliis feriis quando mallum tenere debuerat, mittat
unusquisque comes missum suum, qui ipsa sacramenta
auscultet, ne ipsi homines jectivi inveniantur.
Et ipse sic mallum suum teneat, ut barigildi
ejus et advocati qui in aliis comitatibus rationes
habent, ad suum mallum occurrere
possint.
33.
Et quia sacramenta post quadraginta noctes
legaliter juranda accipiuntur, et in praefatis praedecessorum
et progenitorum nostrorum capitulis invenitur,
ut postquam comes et pagenses de qualibet expeditione
hostili reversi fuerint, ex eo die super 40
noctes sit bannus resisus, quod in lingua Theodisca
scastlegi, id est armorum depositio,
| null |
4ec8e43f-77c2-4ffe-9dbc-1defb0107429
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
vocatur, multi inde contendunt, et se inter se
jectiscunt. Alii enim suum sacramentum quadragesimo
die, in quo illud accipiunt, jurare volunt; et in
tantum contendunt, ut etiamsi intra quadragesimam
sacri jejunii quadragesimus dies advenerit, suum sacramentum
se jurare debere contendant, et contra
causatores suos, si ad hoc audiendum non
venerint, jectiscant. Numerant enim dies, et non
numerant cum eis noctes; sicut numerantur dies
et non numerantur noctes a Nativitate Domini usque
ad Purificationem sanctae Mariae et a Resurrectione
Domini usque ad Ascensionem Domini. Quadragesimo
enim die et purificatio sanctae Mariae a nativitate Domini,
et quadragesimo die a resurrectione Domini,
quae est in Dominica die, ascensio Domini celebratur,
quae evenit quinta feria, id est Jovis die. Et de diebus
sine memoria noctium, Dominus per Jonam
prophetam dicit: #Adhuc quadraginta dies, et Ninive
subvertetur.@# Et quadraginta dies simul cum noctibus
in jejunio Heliae prophetae, et Moysi quando legem
secundo accepit, et ipsius Domini jejunio computantur.
In quibus sex septimanae, id est quadraginta
et duo dies, fiunt usque ad resurrectionem Domini,
quae fit in Dominica die, sicut et initium Quadragesimae.
Et haec non sine Dei mysterio fiunt,
per quem conditores legum justa decernunt. Unde,
sicut in quibusdam regionibus rectius tenere comperimus,
una cum consensu et fidelium nostrorum
consilio constituimus, ut ab ipso die quo sacramentum
accipitur, post quadraginta dies et quadraginta
noctes, id est, quadragesimo secundo die de
sex septimanis, ipsa feria qua illud sacramentum
accepit, sicut Pascha ipsa feria fit qua
initium Quadragesimae accipitur, qui sacramentum
legaliter accipit legaliter in locis constitutis juret,
sicut in Capitulorum libris decessorum et progenitorum
nostrorum continetur. Et amodo nulla dissensio
vel retractatio in regno nostro a quolibet ex hoc fiat.
Quod mandatum nostrum si quis contemnere praesumpserit,
bannum nostrum, id est sexaginta solidos,
componat. Et si ipsa dies intra Quadragesimae sacra
jejunia evenerit, nemo illud sacramentum quod accepit
in quadragesima jurare praesumat; quia ex hoc
jam etiam manifestam Dei vindictam vidimus et
audivimus. Et si quis praesumpserit, similiter
bannum nostrum componat, et inde poenitentiam
episcopali judicio faciat. Ipsam autem quadragesimam
a quarta feria, id est a capite jejunii, cum ipsa
quarta feria, qua publice poenitentes poenitentiam
accipiunt, observari usque ad sanctam resurrectionem
secundum consuetudinem antiquam praecipimus.
Sed expectet qui sacramentum ante quadragesimam
servatum accepit, si quadraginta dies et quadraginta
noctes ante illam quadragesimam non habuit,
sine ulla legali compositione vel jectitione
usque ad diem Lunis post octavas Paschae; et
tunc quod legaliter accepit, legaliter et perficiat.
34.
Notum fieri volumus omnibus Dei et nostris fidelibus,
quoniam quidam comites nostri nos consuluerunt
de illis Francis hominibus qui censum regium
de suo capite sed et de suis rescellis debebant,
qui tempore famis, necessitate cogente,
seipsos ad servitium vendiderunt. Unde cum episcopis
et ceteris Dei ac nostris fidelibus tractavimus quid
nobis esset agendum; et quod cum eis inde invenimus
ac constituimus, praesenti edicto decrevimus.
Id est, quia non in lege Salica ex hoc expressius
quiddam invenimus, continetur tamen in tertio
Capitulorum libro capitulo 29 de homine libero qui
se loco wadii tradidit in alterius potestatem, et ibi
constitutus damnum aliquod cuilibet fecerit, ut is
qui eum loco wadii suscepit, aut damnum solvat, aut
hominem in mallo productum amittat, perdens simul
debitum propter quod eum pro wadio suscepit; et qui
damnum fecit, dimissus juxta qualitatem rei cogatur
emendare. Si vero liberam feminam habuerit, et
usque dum in pignore extitit filios habuerint, liberi
permaneant. Et in lege digito Dei scripta legimus, ut
si attenuatus fuerit frater noster et se in servitium
tradiderit, sex annis serviet illi qui eum emit, et
septimo liber egredietur gratis. Quae sacra historia
et observantes moraliter aedificat, et altiori sensu
intelligentes inluminat. In lege etiam quam praedecessores
nostri et nominatissimi imperatores constituerunt
de his qui filios suos, fame aut alia aliqua
necessitate cogente, vendunt, plura habentur capitula
quae omnia hic non necesse duximus ponere.
Tamen illud capitulum quod cum sanctis ecclesiasticis
regulis ex maxima parte concordari invenimus,
hic ponere necessarium duximus, in quo dicit:
« Ut quicumque ingenui filios suos, quod et de ipsis
liberis hominibus qui se vendunt observari volumus
| null |
b1daba13-7505-4426-b365-253e25e9f643
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
,
qualibet necessitate seu famis tempore vendiderint,
ipsa necessitate compulsi, emptor si quinque solidi
emit, sex recipiat: si decem, duodecim solidos similiter
recipiat: aut si amplius, secundum suprascriptam
rationem augmentum pretii consequatur. »
Sanctus etiam Gregorius de his qui liberi a paganis
capti fuerint, si aliquis eos redemerit, ipsi qui
redempti sunt procurent, ut tantum pretium redemptori
suo donent sicut ab eo redempti fuerunt, et in
sua libertate permaneant. Si autem ecclesia eos redemerit,
gratis sine aliqua compositione liberi fiant
Quod et nos per regnum nostrum, una cum consensu
et fidelium nostrorum consilio, observari
regia auctoritate praecipimus. Et si quis dixerit qui
non vult, aut tempore famis, aut pro alia necessitate
pretium suum dare pro libero homine, si semper
illum servum habere non debet, adtendat quid
ei Dominus per apostolum suum dicat: #Qui habuerit,@#
inquiens, #substantiam hujus mundi, et viderit
fratrem suum necesse habere, et clauserit viscera sua
ab eo, non manet caritas Dei in eo.@# Et qui non habet
hanc caritatem, etiamsi ad martyrium et ad ignem se
tradiderit, sine ista caritate remissionem peccatorum
suorum habere non poterit, et nullatenus in regnum
Dei intrabit, quia pro Deo suos denarios vel suam
annonam, quae a Deo accepit, dare non indurat, cum
Deus seipsum et sanguinem suum pro eo in cruce,
clavis et lancea transfixus, fudit. Et quia hominum
ingenia qui Deum non timent, diabolo suadente,
multa mala excogitant, potest fieri, ut qui tales homines
liberos, necessitate ut diximus cogente, in
servos suscipiunt, in alteras partes illos dispendant
et vendant. Propterea una cum consensu et fidelium
nostrorum consilio constituimus, quod in
antiquis legibus decretum invenimus, ut si hujusmodi
personas aliqui aut ad extraneas gentes aut ad transmarina
loca transferre aut venundare praesumpserint,
ipse qui hoc contra statuta praesumpserit, constitutionem
regii banni componat. Et si talis homo
antea liber, usque dum in tali servitio fuerit, de libera
femina filios habuerit, ipsi filii liberi permaneant,
sicut in praefato 29 capitulo 3 libri capitulorum
praedecessorum ac progenitorum nostrorum
habetur de eo qui se loco wadii in alterius potestatem
commiserit: salva constitutione legis Romanae
in eis qui secundum illam vivunt.
35.
Et sciant comites nostri, quia per singulos comitatus
missos nostros dirigemus, qui specialiter de
his quae nunc constituimus inquirant, qualiter in his
nostram jussionem adimplere certaverint, sicut in
secundo libro capitulorum praedecessorum ac progenitorum
nostrorum continetur, capitulo 18. Et quicumque
neglegens inde inventus fuerit, praecipiemus
ut ante nostram praesentiam venire jubeatur, et rationem
reddat, utrum hoc quod jussimus facere noluerit,
aut non potuerit; aut si aliqua re praepediente
id facere non potuit, cur nobis ipsam impossibilitatem
ad tempus non adnuntiavit. Quia si ipse hoc non
voluit, aut suae negligentiae causa non potuit, nos talem
invenire volumus, qui hoc quod jubemus servare
velit aut possit.
36.
Volumus, ut sicut in secundo libro capitulorum
decessorum ac progenitorum nostrorum continetur
capitulo 24, haec capitula quae nunc et alio tempore
consultu fidelium nostrorum a nobis constituta
sunt, a cancellario nostro archiepiscopi et comites
eorum de propriis civitatibus, modo aut per se
aut per suos missos accipiunt; et unusquisque per
suam dioecesim ceteris episcopis, abbatibus, comitibus,
aut aliis fidelibus nostris ea transcribi faciant,
et in suis comitatibus coram omnibus relegant,
ut cunctis nostra ordinatio et voluntas nota fieri possit.
Cancellarius autem noster nomina episcoporum
et comitum qui ea accipere curaverint, notet, et ea
ad nostram notitiam perferat, ut nullus hoc praetermittere
praesumat.
37.
Et quoniam fideles nostri in istis qui in Sequana
fiunt et in aliis operibus laborant, et heribergum
nostrum, quod praeterito anno hic fieri jussimus,
homines de illa parte Sequanae in istas partes
venientes, et de istis partibus in illas partes euntes
destruxerunt per occasionem, quia in illo contra debitam
reverentiam manere coeperunt, et nunc istud
heribergum non sine labore et dispendio fidelium
nostrorum fieri fecimus, volumus et expresse mandamus,
ut sicut nec in nostro palatio, ita nec in isto
heribergo aliquis alius sine nostra jussione
manere praesumat, nec illud aliquis destruat.
Quod si aliquis praesumpserit, et a custodibus quos
ad hoc deputatos habemus, nobis notum factum fuerit
| null |
be6e8abd-3726-4acf-ac50-555e5bf420aa
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
,
non sine debita vindicta praesumptor evadet.
Quia semper parati esse volumus, et vos paratos esse
jubemus, ut in istis partibus, et in aliis quibuscumque
nobis necesse fuerit, et contra paganos et contra
alios quoscumque, sicut consuetudo fuit, et vestri
antecessores nostris antecessoribus auxilium
praebuerunt, et vos nobis debitum et necessarium
adjutorium exhibuistis, ita nunc et semper communiter
ad Dei voluntatem et sanctae Ecclesiae atque istius
christianitatis defensionem, et nostram communem
salutem et pacem obtinendam et defendendam
in omnibus, quantum Deus auxilium praestare dignatus
fuerit, parati semper et in omnibus simus.
1.
Multas gratias vobis agimus de vestra fidelitate
et de vestra bona voluntate quam semper erga nos
in omni adjutorio et obsequio demonstratis, sicut
vestri antecessores erga nostros antecessores demonstraverunt,
et quia pacem, quam jam praeterito
tertio anno hic communiter confirmavimus et adeognitari
fecimus, secundum quod causa in quibusdam
locis conjacuit, etsi non omnes, sicut desideravimus,
tamen ex majori parte observastis, et quia pleniter
et cum pace ad hoc nostrum placitum convenistis.
2.
Et quia bonam voluntatem vestram in istis et
in aliis videmus et experti sumus, fiducialius vos commonemus,
ut et de ipsa pace observanda, et de istis
operibus quae contra Dei et sanctae ejus ecclesiae et
nostros communes inimicos Nortmannos incepimus,
sine defectu et lassatione viriliter laboretis, scientes
qualiter nobis placuisset, si istas firmitates hic factas
habuissemus, quando in tali angustia sicut experti
estis ad Meldis contra eos communiter laboravimus,
unde nos Deus, sicut suae misericordiae placuit,
manifesto suae clementiae indicio adjuvavit.
3.
Et quoniam illa quae jam tertio anno hic una
cum consensu et consilio fidelium nostrorum constituimus
et vobis adcognitari fecimus, libenter audisse
et suscepisse comperimus, quae nunc etiam ad
nostram communem salutem et pacem, atque honorem,
hic fidelium nostrorum consensu atque consilio
constituimus, vobis per scriptum nota facere volumus,
ut illa plenius audire et ad illud scriptum recurrendo,
quod in singulis comitatibus dari et relegi atque haberi
praecipimus, firmius retinere et certius observare
possitis. Quae etiam ab episcopis vel eorum ministris
per singulos comitatus de eorum parochiis
aperto sermone, ut ab omnibus possint intelligi,
tradi volumus.
Karolus gratia Dei rex. Notum esse volumus omnibus
Dei et nostris fidelibus, quoniam haec quae
sequuntur capitula nunc in isto placito nostro,
anno ab incarnatione domini nostri Jesu Christi 854,
anno videlicet regni nostri ipso propitio 25º, indictione
12, 7 Kalend. Julias, in hoc loco qui dicitur
Pistis, una cum fidelium nostrorum consensu atque
consilio constituimus, et cunctis sine ulla refragatione
per regnum nostrum observanda mandamus.
1.
Primo consideravimus de honore ecclesiarum
et sacerdotum ac servorum Dei et immunitate rerum
ecclesiasticarum, ut nullus sibi de ipsis rebus contra
auctoritatem praesumat; et comites episcopis et ministris
ecclesiae in eorum ministeriis adjutores in omnibus
fiant, sicut in capitulari praedecessorum ac
progenitorum nostrorum continetur, in secundo libro,
capitulo 23. Et quicunque comitum vel ministrorum
rei publicae haec quae mandamus, observare
neglexerit, si prima et secunda vice de his admonitus
non se correxerit, volumus ut neglegentia comitis
ad nostram notitiam per episcopos et per missos
nostros deferatur, et aliorum neglegentia per comites
ad nostram notitiam perferatur, ut nostra auctoritate
quod in capitulari praedecessorum nostrorum
continetur subire cogantur.
2.
Post haec de orphanorum et viduarum causis,
et de regalibus justitiis, et summopere de raptoribus
puellarum et viduarum et sanctimonialium, et de his
qui presbyteros flagellare praesumunt, et qui eos de
ecclesiis sine episcoporum consensu cicere vel recipere,
aut censum de manso vel ex his quae domnus
et genitor noster in suis capitularibus ecclesiis in
immunitate concessit exigere non timent, et qui
censa de rebus ecclesiasticis ad ecclesias persolvere
detrectant, ut firmiter a missis et comitibus nostris
inquirantur, et acriter distringantur, et plena justitia
inde fiat, secundum quod in capitularibus avi et
patris nostri statutum habetur, et ipsi contemptores
legum, divinae scilicet et humanae, ad nostram
praesentiam legaliter perducantur, ut inde consilio
fidelium Dei ac nostrorum commendemus, quid de
talibus hominibus sit faciendum, qui nec Deum
timent, nec contra sanctos canones facere nec legem
et praeceptum regium infringere pertimescunt;
salva censura ecclesiastica et episcopalis poenitentiae
vindicta.
3.
Ut lex et justitia unicuique in suo ordine omnibus
conservetur, et
| null |
09580c18-84bf-4357-a389-34e80afe7d2a
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
pacem quam proxime teste
Deo propriis manibus communi consensu confirmavimus,
quando hic placitum nostrum habuimus, sic
omnes et infra patriam, et quando ad placitum
unusquisque venerit, et quando redierit, et quando
necessitas nobis evenerit ut hostem nostrum adnuntiemus,
usque constituta loca secundum consuetudinem
et capitula praedecessorum nostrorum observare
procuret. Et qui contra hanc confirmationem
per contemptum venerit, aut quantocius, quod contra
hanc confirmationem excessum fuerit, emendare
neglexerit, ab episcopis et missis ac comitibus nostris
hoc nobis nuntiari mandamus; quatenus tantum
Dei et nostrum ac totius christianitatis contemptum,
sicut secundum leges divinas et humanas
invenerimus, emendare curemus, ne ipso nostro judicio
a Deo, quod absit, condemnati simus. Et videant
episcopi et missi ac comites nostri, ne si contra
nostram communem confirmationem aliquis per
contemptum fecerit, et emendare noluerit, per alium
quam per illos qui ad hoc constituti sunt hunc contemptum
sciamus; quoniam si per alium quam per
illos hoc, sicut non convenit, audierimus, sicut nec
ipsi immunes a peccato erunt, sic nec ab ultione
immunes existent.
4.
Volumus et expresse mandamus comitibus nostris,
ut sicut in 24 capitulo secundi libri capitulorum
decessorum nostrorum continetur, vassalli nostri
nobis et nostrae conjugi famulantes condignum
apud omnes honorem habeant, sicut a genitore nostro
et a nobis saepe admonitum est; et sicut ipsi
volunt se a nobis honoratos tenere, ita et nobis famulantibus,
sicut consuetudo fuit tempore antecessorum
nostrorum, debitum honorem exhibeant.
5.
Volumus et expresse comitibus nostris mandamus,
ut villae nostrae indominicatae, sed et villae de
monasteriis quae et conjugi nostrae et filiis ac filiabus
nostris concessa atque donata habemus quaeque sub
immunitate consistunt, cum salvamento et debita
reverentia in comitatibus illorum consistant. Sed et
quae homines nostri ac illorum illarumque, qui sine
ulla differentia et nostri sunt, cum salvamento et
debito honore habere possint. Et non ignorent neque
obliviscantur comites ac missi nostri, nos scire quod
dominorum Dominus de se dicit: #Honorificantes me
honorificabo; et qui contemnunt me, inhonorati
erunt.@#
6.
Et quoniam humana fragilitas proclivior est ad
contra justitiam faciendam quam ad justitiam
exequendam, et diabolus semper certat, ut fragilitati
humanae oculos mentis claudat, ne castigationem
Dei videat et semetipsam emendet; sicut ad nos
perventum est, quod quidam leves homines de
istis comitatibus qui devastati sunt a Nortmannis,
in quibus res et mancipia et domos habuerunt, quia
nunc ibi mancipia et domos non habent quasi licenter
malum faciunt; quia, sicut dicunt, non habent
unde ad justitiam faciendam adducantur:
et quia non habent domos ad quas secundum legem
manniri et banniri possint, dicunt quod de mannitione
vel bannitione legibus comprobari et legaliter
judicari non possunt. Contra quorum malas insidias
consensu et consilio fidelium nostrorum statuimus,
ut comes missum suum ad illam terram in qua domos
quis habuit. mittat, et eum bannire et
mannire jubeat. Et quoniam lex consensu populi fit
et constitutione regis, Franci jurare debeant,
quia secundum regium mandatum nostrum ad
justitiam reddendam vel faciendam legibus bannitus
vel mannitus fuit; et sic ipsae res illi judicio
scabiniorum in bannum mittantur, et si necesse
fuerit, ipse in forbannum mittatur qui ad
justitiam reddendam venire noluerit. Et mandet comes
qui hoc executus fuit, alteri comiti in cujus comitatu
res et mancipia habet, quid inde factum habeat;
et ex nostro verbo illi mandet, ut per illa quae
in suo comitatu habet, illum distringat, quatenus ad
justitiam reddendam vel faciendam in suum comitatum
redeat.
7.
Audivimus etiam, quia hujusmodi leves homines
in aliis comitatibus depraedationes et injustitias
faciant, et ad illum comitatum in quo commanent,
et in quo illas malitias non faciunt, factis malitiis
in aliis comitatibus reveniunt. Unde mandamus et
comitibus nostris expresse praecipimus, ut illi
comites in quorum comitatibus tales homines justitias
faciunt, illis comitibus hoc mandent in quorum
comitatibus refugium habent, et una mente,
unoque consensu, et uno certamine ad tales homines
comprehendendos se erigant, et decertent, ut
ecclesiae Dei et ministri ejus, et servi Dei ac populus,
pacem et quietem habere possit.
8.
Ut denarii ex omnibus monetis meri ac bene
pensantes, sicut in capitulari praedecessorum ac progenitorum
nostrorum regum, libro quarto, 32 capitulo
continetur, in omni regno
| null |
c9d41f05-9fdb-4e45-9775-50f0e9aee1b1
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
nostro non reiciantur usque
ad missam sancti Martini. Et in omnibus civitatibus
et vicis ac villis, tam nostris indominicatis quam et
in his quae de immunitate sunt vel de comitatibus
atque hominum nostrorum, sive cujuscunque sint
per omne regnum nostrum, a judicibus nostris, et
ab eis quorum villae sunt, una cum ministris rei
publicae, secundum quantitatem locorum et villarum,
tanti ac tales de ipsis incolis et inibi manentibus
constituantur, qui inde providentiam habeant,
ne boni denarii rejiciantur et non nisi meri
et bene pensantes accipiantur.
9.
Ut illi qui ex hac causa providentiam habebunt,
sacramento jurent, quod sicut eis ex hac
causa injunctum fuerit, quantum scierint et potuerint,
debeant fideliter observare, et illum hominem
quem scierint merum et bene pensantem denarium
reicere, non debeant celare, sed ministris rei publicae
eum debeant notum facere. De quo sacramento
quicunque comprobatus fuerit perjuratus, et
secundum legem mundanam ut perjurus puniatur,
sicut in capitulari decessorum ac progenitorum nostrorum
continetur in fine capituli decimi ex tertio
libro, et secundum legem ecclesiasticam publicae
poenitentiae subigatur.
10.
Ut ab ipsa missa sancti Martini per omne
regnum nostrum, non nisi istius nostrae novae monetae
meri et bene pensantes denarii accipiantur. Et
quicumque ab illa die alium denarium negotiandi
causa protulerit, a comite et a ministris ejus
auferatur ab eo; sicut in libro Capitulorum secundo,
decimo octavo capitulo, continetur.
11.
Ut in denariis novae nostrae monetae ex una
parte nomen nostrum habeatur in gyro et in medio
nostri nominis monogramma, ex altera vero parte
nomen civitatis et in medio crux habeatur.
12.
Sequentes consuetudinem praedecessorum nostrorum,
sicut in illorum capitulis invenitur, constituimus,
ut in nullo loco alio in omni regno
nostro moneta fiat, nisi in palatio nostro, et in
Quentovico ac Rotomago, quae moneta ad
Quentovicum ex antiqua consuetudine pertinet, et in
Remis, et in Senonis, et in Parisio, et in Aurelianis,
et in Cavillono, et in Metullo, et in Narbona
.
13.
Ut hi in quorum potestate deinceps moneta
permanserit, omni gratia et cupiditate seu lucro
postposito fideles monetarios eligant, sicut Dei
et nostram gratiam volunt habere. Et ipsi monetarii
jurent quod ipsum ministerium, quantum scierint
et potuerint, fideliter faciant. Et mixtum denarium
et minus quam debet pensantem non monetent
nec monetari consentiant. Et sine ulla fraude
et absque malo ingenio contra eos quorum argentum
ad purgandum acceperint, ipsum argentum exmerent,
et sine fraude tam in pensa quam in purgatione
denarios concambient. Contra quod sacramentum si
quilibet fecisse reputatus fuerit, judicio Dei se examinet:
et sicut contra hoc fecisse comprobatus
fuerit,--quia non majorem fraudem facit si mixtum
denarium et minus quam debeat pensantem monetaverit,
quam si in purgatione et concambio argenti
per malum ingenium fraudem de argento
rei publicae, et de argento rerum ecclesiasticarum,
et de facultate pauperum fecerit,--sicut constitutum
est de falsis monetariis in libro IV Capitulorum,
33 capitulo, manum perdat, et ut sacrilegus
ac pauperum spoliator publicae poenitentiae judicio
episcopali subiciatur. In illis autem regionibus in
quibus secundum legem Romanam judicia terminantur,
juxta ipsam legem culpabilis judicetur.
14.
Ut in proximis Kalendis Julii per hanc duodecimam
indictionem habeat in Silvanectis civitate
unusquisque comes in cujus comitatu monetam esse
jussimus, vicecomitem suum cum duobus aliis hominibus
qui in ejus comitatu res et mancipia vel beneficia
habeant, et suum monetarium cum ipsis habeat
; quatenus ibi accipiant per manus suas de camera
nostra ad opus uniuscujusque monetarii de mero
argento cum pensa libras quinque, ut habeat unde
initium monetandi possit incipere; et pensam argenti
quam ex camera nostra acceperit, per
manus eorum per quas illud accepit, sabbato
ante initium quadragesimae in monetatis denariis in
praefato loco et cum ipsa pensa cum qua argentum
acceperat, unusquisque monetarius in nostra
camera reddat.
15.
Ut nullus more solito pro ullo lucro vel avaritia
hoc leviter accipiat; sed omnes ab ipsis Kalendis
Julii argentum suum in constitutis monetis
concambiari faciant, scientes quia post missam sancti
Martini nulli alii denarii in regno nostro nisi
istius novae nostrae monetae recipientur, et ab ipsis
Kalendis Julii ipsi novi denarii ab omnibus accipiantur.
Et quicumque liber homo ab ipso die
denarium merum novae nostrae monetae in regno
nostro rejecerit, sicut in praefato libro et
| null |
5bbf04aa-3d78-4242-9745-77be5fa63f6c
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
capitulo
regio continetur, bannum nostrum, id est solidos
sexaginta, componat. Si vero servi ecclesiastici aut
comitum aut vassallorum nostrorum hoc facere
praesumpserint, quia in praefato capitulari continetur
ut sexaginta ictibus vapulent, et hac occasione
indiscreti homines modum in disciplina faciebant,
constituimus cum fidelium nostrorum consensu
atque consilio, ut quorumcumque coloni
et servi pro hoc convicti fuerint, non cum grosso
fuste, sed nudi cum virgis vapulent; et in civitatibus
atque vicis seu villis episcopi per suos
ministros vel presbyteros providentiam una
cum rei publicae ministris accipiant, ne et in hac
causa modus disciplinae transgrediatur, sed taliter
fiat qualiter et homines castigentur, et quasi pro
intentione vel occasione castigationis disciplinam
facientes peccatum non incurrant, et disciplinam
sustinentes in corpore suo debiliores non
fiant. Quod si quis hoc mandatum nostrum transgressus
fuerit, nobis ab episcopis nuntietur; quatenus
taliter castigetur, ne deinceps mandatum
nostrum quemquam delectet contemnere. Et si dominus
vel magister quilibet aut advocatus
talium hominum, eos vel comiti vel misso nostro
ad disciplinam sustinendam contradixerit vel misso
nostro jussus praesentare noluerit, praedictum bannum
sexaginta solidorum componat, sicut in praedicto
capitulari habetur.
16.
Ut si aliquis homo a proximis Kalendis
Julii de hac nova nostra moneta mixtum vel minus
quam debeat pensantem denarium invenerit, constringat
eum qui ipsum denarium ad negotiandum
protulit, et ipse dicat, a quo eum accepit; et sic
de manu ad manum veniat, usque dum ad falsitatis
auctorem perveniatur. Et inventus mixti vel minus
quam debeat pensantis denarii monetator, in illa
terra in qua judicia secundum legem Romanam terminantur,
secundum ipsam legem judicetur; et in illa
terra in qua judicia secundum legem Romanam non
judicantur, monetarius, sicut supra diximus, falsi
denarii manum dexteram perdat, sicut in quarto
libro Capitulorum continetur, capite 33. Et qui hoc
consenserit, si liber est, 60 solidos componat; si servus
vel colonus, nudus cum virgis vapulet.
17.
Ut diligenter comites et ministri rei publicae
per suos comitatus ac ministeria provideant,
ne in aliquo loco occulta vel fraudulenta moneta fieri
possit. Et si inventus ac comprobatus quilibet fuerit
fraudulentam monetam percutiens, sicut
constitutum est de falso monetario, ex praefato
capitulari praedecessorum nostrorum, manus ei amputetur.
Et qui hoc consenserit, si liber est,
sexaginta solidos componat; si servus vel colonus,
nudus cum virgis vapulet.
18.
Et si falsus monetarius, aut de illis locis
in quibus monetam fieri jussimus, aut occulte monetam
percutiens, aut denarium falsum de nova
moneta ad negotiandum proferens, ut constringi
et puniri non possit, sicut est constitutum, in
fiscum nostrum vel in quamcumque immunitatem,
aut alicujus potentis potestatem vel proprietatem,
confugerit, si in nostrum confugerit
fiscum, requiratur a ministro nostro. Et si ille
eum defenderit aut occultaverit, nuntietur nobis,
quatenus ita in eo secundum capitulare
regium vindicetur, ne ullus alius unquam falsitatem
nostra auctoritate vel potestate consentire
aut defendere audeat. Si autem in immunitatem
vel potestatem aut proprietatem alicujus
potentis confugerit, secundum quod in tertio libro
Capitularis, 26 capitulo, continetur, de eo qui furtum
aut homicidium vel quodlibet crimen foris committens
infra immunitatem fugerit, inde fiat; id
est, « mandet comes vel publicae rei minister episcopo
vel abbati, vel illi quicumque locum episcopi
vel abbatis vel abbatissae tenuerit, vel potentis hominis
in cujus potestatem vel proprietatem confugerit,
ut reddat ei reum. Si ille contradixerit et eum
reddere noluerit, in prima contradictione solidis
quindecim culpabilis judicetur. Si ad secundam inquisitionem
eum reddere noluerit, triginta solidis
culpabilis judicetur. Si nec ad tertiam inquisitionem
consentire voluerit, quidquid reus damni fecit, totum
ille qui eum infra immunitatem retinet, nec
reddere vult, solvere cogatur, et ipse comes veniens
licentiam habeat ipsum hominem infra immunitatem
quaerendi, ubicumque eum invenire potuerit. Si
autem in prima inquisitione comiti responsum fuerit,
quod reus infra immunitatem quidem fuisset,
sed fuga lapsus sit, juret quod ipse eum ad
justitiam cujuslibet disfaciendam fugere non fecisset,
et sit ei in hoc satisfactum. Si vero intranti in
ipsam immunitatem, vel in cujuslibet hominis potestatem
vel proprietatem, comiti collecta manu
quilibet resistere tentaverit, comes hoc ad regem
vel principem deferat, et ibi judicetur. Et sicut ille
qui in immunitate damnum fecit, sexcentis
| null |
f1a7515b-0fe1-4627-9876-6064c17a0db3
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
solidis
componi debet, ita qui comiti collecta manu resistere
praesumpserit, sexcentis solidis culpabilis judicetur. »
19.
Ut melius et commodius haec providentia de
bonis denariis non reiciendis et de monetae falsae
denariis custodiri possit, volumus, ut unusquisque
comes de comitatu suo omnia mercata inbreviari
faciat, et sciat nobis dicere, quae mercata tempore
avi nostri fuerunt, et quae tempore domni et genitoris
nostri esse coeperunt, vel quae illius auctoritate
constituta fuerunt, vel quae sine auctoritate illius
facta fuerunt, vel quae tempore nostro convenire
coeperunt, vel quae in antiquis locis permanent, et
si mutata sunt, cujus auctoritate mutata fuerunt.
Et ipsum brevem unusquisque comes ad proximum
placitum nostrum nobis adportet, ut decernere
possimus, quatenus necessaria et utilia et
quae per auctoritatem sunt maneant, quae vero
superflua, interdicantur, vel locis suis restituantur.
Et mercata die Dominico in nullo loco habeantur,
sicut in primo libro Capitulorum, capitulo
136, habetur.
20.
Ut comes et rei publicae ministri ac ceteri
fideles nostri provideant, quatenus justus modius
aequusque sextarius secundum sacram scripturam
et capitula praedecessorum nostrorum in civitatibus
et in vicis et in villis ad vendendum et emendum fiat,
et mensuram secundum antiquam consuetudinem
de palatio nostro accipiant, et non pro hac occasione
a mansuariis vel ab his qui censum debent,
major modius, nisi sicut consuetudo fuit, exigatur.
Et ipsi homines qui per villas de denariis providentiam
jurati habebunt, ipsi etiam de mensura, ne adulteretur,
provideant, sicut in libro tertio Capitulorum,
capitulo 90, continetur. Et si quis reputatus fuerit
mensuram adulterasse, et cum majori modio vel
sextario annonam vel vinum accepisse, et cum minori
mensura venundare, si liber homo est, aut
secundum suam legem se inde sacramento idoneum
reddat, aut si hoc fecisse vel fieri jussisse
aut consensisse comprobatus fuerit, hoc unde
mensuram adulteravit, id est vinum et annona,
a ministris rei publicae tollatur ab eo; insuper
et bannum nostrum, id est solidos sexaginta, componat.
Si autem colonus vel servus inde reputatus
fuerit, aut judicio Dei se inde examinet, aut si
inde convictus fuerit, hoc, ut supra diximus, unde
mensuram adulteravit, perdat, insuper et virgis nudo
corpore vapulet. Et sive liber sive colonus vel
servus de hoc convictus fuerit, post legalem emendationem
episcopale judicium suscipiat, quia contra tale
interdictum Domini fecit, dicentis: #Qui pecuniam
suam non dedit ad usuram;@# unde regnum Dei sibi
clausit, et infernum sibi aperuit. Quod peccatum
inter illa criminalia peccata computatur de quibus
dicit Apostolus, quod qui ea fecerit, cum hujusmodi
nec cibum sumere christiano licet; et inde sacri
Nicaeni canones clericos gradus perdere jubent. Et
de tali causa unde seculares homines vitam perdunt,
inde clerici ecclesiasticum gradum amittunt. Ministri
autem rei publicae se caute custodiant, ne pro
hac occasione ducti cupiditate per aliquod malum
ingenium a liberis hominibus, vel colonis, seu servis,
sua injuste tollant; quia si inde ad nos clamor
venerit, et inde convicti fuerint, sic injustitiam istam
exsolvent, sicut illi qui in suo ministerio tortum
faciant. In illis autem regionibus in quibus
secundum legem Romanam judicantur judicia, juxta
ipsam legem committentes talia judicentur; quia
super illam legem vel contra ipsam legem nec antecessores
nostri quodcumque capitulum statuerunt,
nec nos aliquid constituimus. Similiter per civitates
et vicos atque per mercata ministri rei publicae provideant,
ne illi qui panem coctum aut carnem per
deneratas, aut vinum per sextaria, vendunt, adulterare
et minuere possint. Sed quantos mensurabiles
panes in unaquaque civitate de justo modio
episcopi vel abbatis seu comitis ministeriales
a pistoribus suis recipiunt, tantos mensurabiles
panes de aequo modio a pistoribus qui panem
vendunt, fieri faciant: quos si inventi fuerint adulterare
vel minorare, ut supra diximus, secundum
suum modum culpabiles judicentur. Homines etiam
qui providentiam super hoc habere debebunt ne
mancae mensurae fiant, si de perjurio quod
juraverunt, quia hoc consentire non debuissent,
revicti fuerint, secundum legem puniantur, sicut in
fine capituli decimi ex libro tertio Capitulorum habetur,
et postea ab episcopo publicam poenitentiam
de perjurio accipiant.
21.
Ut quia per tres jam annos bannum pro rejectione
bonorum denariorum perdonavimus, volumus
ut modo, secundum discretionem quam missis nostris
commendavimus, rewadiatum
| null |
a4438f7b-5b28-447b-b528-50e6abeb2561
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
persolvatur, et
ubi rewadiatum non est, rewadietur et solvatur:
quatenus et ex hoc et ex disciplina constituta ita
constricti, deinceps cessent denarios bonos reicere.
Et quoniam audivimus, occasione accepta pro
rewadiato banno quosdam plus a pauperibus accepisse
quam bannus levet, hoc a missis nostris diligenter
requiri volumus. Et quicumque plus ab eis acceperint
quam jussimus, cogantur illis restituere, et
illos absque ulla excusatione ad praesentiam nostram
missi nostri adducant; quatenus per nostram
harmiscaram ita castigentur, ne ulterius tali
conludio eos delectet opprimere pauperes.
22.
Ut a colonis qui jam pro rejectione bonorum
denariorum flagellati vel flagellandi sunt, nulla
alia exactio requiratur; et si ab aliquo eorum aliquid
inde acceptum fuit, a missis nostris cogatur
restitui. Et qui beneficia vel alodes in duobus
vel tribus aut quatuor comitatibus habent, et non
habent in unoquoque comitatu unde plenum bannum
valeant solvere, vel qui in uno tantum comitatu
alodem vel beneficia habent, et non tantum ibi habent
unde plenum bannum valeant solvere, missis
nostris hoc notum faciant, et hoc ab eisdem missis
nostris diligenter inbrevietur, et nobis renuntietur,
ut nostra discretione decernamus, qualiter et castigatio
ex compositione fiat, et homines ultra mensuram
et indebite non graventur: quia, sicut sancta
Scriptura dicit, non inde requirimus datum, sed
fructum, id est non inde requirimus inhonestum
lucrum, sed regni ex castigatione profectum. Turpe
vel inhonestum est lucrum, ut Augustinus
exponit, per varias circumventiones et occasiones
lucrandi causa inhoneste res quaslibet congregari.
Et non solum in pauperioribus, sed etiam in ditioribus,
considerare volumus discretionem quam decessores
nostri reges in quarto libro Capitulorum
posuerunt, capitulo 57 decernentes: #Ut de debito,
inquiunt, quod ad opus nostrum fuerit rewadiatum,
talis consideratio fiat, ut is qui ignoranter
peccavit, non totum secundum legem componere cogatur,
sed juxta quod possibile visum fuerit. Is vero
qui tantum mala voluntate peccavit, totam legis compositionem
cogatur exsolvere.@#
23.
Ut nullus deinceps in regno nostro mixturam
auri vel argenti ad vendendum facere vel consentire
praesumat: et nullus a missa sancti Remigii, id est
a proximis Kalendis Octobris, aurum vel argentum
ad vendendum vel emendum nisi purificatum
proferat. Et si quis post praefatas Kalendas inventus
fuerit aurum vel argentum, vel quodcumque fabricinium
ex auro vel argento mixtum, ad vendendum
vel emendum portare, a ministris rei
publicae ipsum quod portaverit ab eo tollatur, et
ipse per fidejussores, si res et mancipia in illo
comitatu non habet, ad praesentiam nostram cum
ipso auro vel argento adducatur, ut nos inde commendemus
qualiter culpabilis judicetur. Si vero res
et mancipia vel mobile, per quae distringi legaliter
possit, in ipso comitatu habuerit, secundum legem
ad nostram praesentiam venire jubeatur. Et si quisquam
inventus fuerit suum aurum vel argentum,
vel quodcumque fabricinium ex auro vel argento,
portare ad fabrum ut purgetur, provideant rei publicae
ministri, ne hac occasione ab eo quod
suum fuerit tollant. Quod si fecerint, et ad nos inde
reclamatio venerit, sicut ille qui tortum in suo comitatu
vel ministerio fecerit, in nostra vel fidelium
nostrorum praesentia culpabilis judicabitur. Faber
vero qui post praefatas Kalendas comprobatus fuerit
aurum vel argentum ad vendendum vel emendum
adulterasse vel misculasse, in illis regionibus in
quibus judicia secundum legem Romanam terminantur,
juxta illam legem puniatur; in aliis autem
regionibus regni nostri, secundum capitulare
regium, sicut falsam monetam percutiens, manum
perdat. Et liber homo qui hoc consenserit,
sicut in praefato continetur capitulo, bannum nostrum,
id est solidos sexaginta, componat; colonus
vel servus, nudus cum virgis flagelletur. Si
vero Judaeus fuerit, ipsum quod mixtum protulerit,
perdat; et bannum nostrum, sicut tempore praedecessorum
nostrorum consuetudo fuit, componat.
24.
Ut in omni regno nostro non amplius vendatur
libra auri purissime cocti, nisi duodecim libris argenti
de novis et meris denariis. Illud vero aurum
quod coctum quidem fuerit, sed non tantum ut
ex eo deauratura fieri possit, libra una de auro vendatur
decem libris argenti de novis et meris denariis.
Et omnimodis provideant tam comites, quam
ceteri omnes ministri rei publicae, ne aliqua adjetione
vel fraude per occasionem aliquid amplius
vendatur, sicut de suis honoribus volunt gaudere.
Et quicumque hanc commendationem nostram
| null |
553b3daf-07bc-4945-baba-9251d4e4bdb5
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
aliquo
ingenio infirmare vel fraudare seu aliter immutare
inventus fuerit, si liber homo fuerit, bannum
nostrum, id est sexaginta solidos, componat; colonus
seu servus, nudus cum virgis flagelletur.
25.
Et quoniam in praefatis capitulis continetur
in libro tertio capitulo 75, ut nullus sine permissu
regio bruniam vel arma extraneo dare aut
vendere praesumat, et in eodem libro capitulo 6 designata
sunt loca regni usque ad quae negotiatores
brunias et arma ad venundandum portare et vendere
debeant, quod si inventi fuerint ultra portantes aut
venundantes, ut omnis substantia eorum auferatur
ab eis, dimidia quidem pars partibus palatii, alia
vero medietas inter missos regios et inventorem dividatur;
quia peccatis nostris exigentibus in nostra
vicinia Nortmanni deveniunt, et eis a nostris
bruniae et arma atque caballi aut pro redemptione
dantur, aut pro pretii cupiditate venundantur;
cum pro redemptione unius hominis ista donantur,
vel pro pauco pretio venundantur, per hoc auxilium
illis contra nos praestitum et regni nostri maximum
fit detrimentum, et multae ecclesiae Dei
destruuntur, et quamplurimi christiani depraedantur,
et facultates ecclesiasticae et regni exhauriuntur,
propterea una cum consensu atque consilio nostrorum
fidelium constituimus, ut quicumque post proximas
Kalendas Julii hujus duodecimae indictionis
Nortmannis quocumque ingenio, vel pro redemtione,
vel pro aliquo pretio, bruniam vel quaecumque
arma aut caballum donaverit, sicut proditor
patriae et expositor
christianitatis ad perditionem
gentilitati sine
ulla retractione vel redemptione
de vita componat.
Quae omnia omnibus
citissime a missis
nostris et comitibus nota
fiant, ne de ignorantia se
excusare valeant.
christianitatis, et adjutor
gentilium erroris. Igitur
pro tali venditione et ausu
temerario volumus, ut
venditor de vita componat
et omnes res ejus
infiscentur. Ecclesiasticus
vero aut Deo sacrata perpetuo
exilio dampnentur.
3. 3 b.
26.
Ut pagenses Franci qui caballos habent vel
habere possunt, cum suis comitibus in hostem
pergant; et nullus per violentiam, vel per aliquod
malum ingenium, aut per quamcumque indebitam
oppressionem, talibus Francis suas res aut caballos
tollat, ut hostem facere et debitos paraveredos
secundum antiquam consuetudinem nobis exsolvere
non possint, neque comes neque aliquis
minister rei publicae. Quod si fecisse aliquis eorum
comprobatus fuerit, sic hoc cogatur componere,
sicut de illis est constitutum in capitularibus regiis
qui tortum in suo comitatu vel ministerio faciunt.
27.
Ut juxta regium capitulare quod domnus et
genitor noster, anno 16 regni sui capitulo 7
constituit, comites vel missi nostri diligenter inquirant,
quanti homines liberi in singulis comitatibus
maneant qui per se possunt expeditionem facere,
vel quanti de his quibus unus alium adjuvet, quanti
etiam de his qui a duobus tertius adjuvetur vel
praeparetur, necnon de his qui a tribus quartus
adjuvetur et praeparetur, sive de his qui a quatuor
quintus adjuvetur et praeparetur ut expeditionem
exercitalem facere possint, et eorum summam
ad nostram notitiam deferant; ut illi qui in hostem
pergere non potuerint, juxta antiquam et aliarum
gentium consuetudinem ad civitates novas et
pontes ac transitus paludium operentur, et in civitate
atque in marcha wactas faciant; ad defensionem
patriae omnes sine ulla excusatione veniant.
Et qui de talibus hostem dimiserint, heribannum
juxta discretionem quae in progenitorum nostrorum
tertio libro Capitulorum, capitulo 14, continetur,
persolvant. Et qui ad defensionem patriae non occurrerint,
secundum antiquam consuetudinem et capitulorum
constitutionem judicentur.
28.
Ut illi Franci qui censum de suo capite vel
de suis rebus ad partem regiam debent, sine nostra
licentia ad casam Dei vel ad alterius cujuscumque
servitium se non tradant, ut res publica quod de
illis habere debet, non perdat. Quod si aut seipsos
aut res suas ad casam Dei aut ad alterius cujuscumque
servitium sine licentia nostra tradere voluerint,
sicut in capitulari avi nostri continetur de
his qui pro furto se in servitium tradere cupiunt,
comites vel vicarii hoc eis non consentiant, sed ex
banno nostro prohibeant. Quod si contra bannum
nostrum fecerint, ipsi qui eos receperint bannum
nostrum, id est solidos sexaginta, componant. Et si
ipsos in servitio suo habere voluerint, vel illorum
res de quibus census ad partem regiam exiebat,
tenere voluerint, censum quem ipsi Franci debebant
,
vel qui de illorum rebus exire solebat,
ad nostram regiam partem componant, sicut in
praefato Capitulorum libro tertio, capitulis 15 et 86,
et in libro
| null |
76804f6e-7367-47b7-947e-8ccd6e83d0b7
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
IV, capitulo 36, habetur. Et quia, sicut in
sacris ecclesiasticis regulis invenitur, prior observatio
durior, posterior autem exigente causa inclinatior
fuit, post haec praefata capitula decessorum
et progenitorum nostrorum, hujusmodi sicut praediximus
Francis hominibus res suas ad casam Dei
vel aliis tradere ac vendere, eosque ad divinum servitium
converti, si vellent, non prohibuerunt, sicut
in capitulis libri primi, capitulis 132 et 134, et
in libro II, capitulo 31, et in libro IV, capitulo
19, continetur. Si quis de talibus Francis de suis
rebus tradere vel vendere voluerit, non prohibemus.
Tantum ut jus regium, quod sibi debetur, sine ratione
non perdat: quia injustas consuetudines noviter
institutas imponere cuique non volumus, quas
in quarto libro eorundem Capitulorum prohibitas,
cap. 47, legimus. De illis autem qui secundum
legem Romanam vivunt, nihil aliud nisi quod in
eisdem continetur legibus definimus.
29.
Ut illi coloni, tam fiscales quam et ecclesiastici,
qui, sicut in polypticis continetur et
ipsi non denegant, carropera et manopera ex antiqua
consuetudine debent, et margilam et
alia quaeque carricare, quae illis non placent,
renuunt, quoniam adhuc in illis antiquis temporibus
forte margila non trahebatur, quae in multis
locis tempore avi ac domni et patris nostri
trahi coepit et de manopera in scuria battere nolunt,
et tamen non denegant quia manoperam
debent; quicquid eis carricare praecipitur de
opera carroperae quando illam facere debent, sine
ulla differentia carricent; et quidquid eis de opera
monoperae, quando illam facere debent, praecipitur,
similiter sine ulla differentia faciant.
30.
Ut quoniam in quibusdam locis coloni, tam
fiscales quam et de casis Dei, suas hereditates, id
est mansa quae tenent, non solum suis paribus,
sed et clericis canonicis ac villanis presbiteris et aliis
quibuscumque hominibus vendunt et tantummodo sellam
retinent, et hac occasione sic destructae
fiunt villae, ut non solum census debitus inde
non possit exigi, sed etiam quae terrae de singulis
mansis fuerunt, jam non possint agnosci; constituimus
ut praecipiatur a nostris ministerialibus, et a
ministris ecclesiasticis, ut hoc nullo modo de cetero
fiat, ne villae destructae atque confusae fiant: et
quicquid de singulis mansis sine licentia dominorum
vel magistrorum per quoscumque venditum est, recipiatur,
et singulis mansis de quibus terrae venditae
sunt, et de quibus census decidit propter
eorum impossibilitatem qui mansa deservire non
possunt, restituatur; et juxta qualitatem vel quantitatem
terrae, vel vinearum ad singulos mansos pertinentium,
postquam restaurati fuerint, ab unoquoque
manso census ad partem dominicam exigatur.
31.
De adventitiis istius terrae, quae a Nortmannis
devastata est, constituimus, ut sicut in capitulari
avi nostri Karoli imperatoris habetur, unusquisque
comes de suo comitatu et nomina eorum,
et qui sunt eorum seniores, describi faciant,
et ipsos advenas, qui a tempore avi nostri atque a
tempore domini et patris nostri in illorum comitatibus
commanent, secundum consuetudinem quae
illorum temporibus fuit, eos ibi manere permittant.
Illos vero qui propter persecutionem Nortmannorum
nuper de istis partibus in illas partes confugerunt,
episcoporum missi cum missis rei publicae taliter de
illis partibus in istas partes venire faciant,
ut non opprimantur, nec aliquis census vel quaecumque
exactio ab illis exigantur; et habeant licentiam,
quae in illis partibus suo servitio promeruerunt
vel quocumque justo ingenio adepti sunt, commendandi.
Et illi qui nullum lucrum de opere in vineis
sperant, Kalendis Septembris unusquisque ad
locum suum jam perventus sit. Et qui lucrum de
vineis in illis partibus promeruerit, octo dies
post missam sancti Remigii in istas partes jam
sit perventus, et sibi in istis partibus in futurum
provideat, et suo seniori serviat. Et si necesse illi
fuerit, ad missam sancti Martini ad suum conductum
in illas partes redeat, et usque ad Kalendas Aprilis
ibidem immorandi licentiam habeat; indeque
ad terram suae nativitatis et ad senioratum suum
unusquisque redeat, et usque ad medium Maium
propter seminationem ibidem maneat; indeque,
si illi necessitas fuerit, ad suum conductum redeat;
et inde ad messiones in terram suam unusquisque
redeat, et de cetero ibidem permaneat.
Si autem de istis partibus in illis partibus
femina maritum aut maritus feminam accepit, illud
conjugium, quia non est legale neque legitimum,
sicut
| null |
4bce94d0-30a4-49dc-9780-782b62a38962
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
Leo in suis decretis et sanctus Gregorius in
suis epistolis monstrant, dissolvatur; et cujus mancipium
vir vel femina fuerit, suum quaeque potestas
recipiat, et suae potestatis homini conjungere
faciat. Et si infantes inde nati sunt, secundum legem
et antiquam consuetudinem nostram
infantes matrem sequantur. In illis autem regionibus
quae legem Romanam sequuntur, secundum eandem
legem fieri exinde decrevimus.
32.
Ut conlimitanei et vicini comites in una die,
si fieri potest, mallum non teneant, maxime post
octavas paschae, propter Francos homines et advocatos,
qui ad utraque malla non possunt occurrere;
sed mittant sibi invicem missos. Et si unus die Lunis
mallum habuerit, alter die Jovis aut die Lunis sequentis
hebdomadae mallum habeat. Et ne grave ei
sit qui suum mallum interjecit, qui uno anno primus
tenuerit mallum, sequenti anno consentiat alteri
primum tenere. Et si sacramenta legalia in primo
die Lunis post pascha juranda devenerint, aut in
aliis feriis quando mallum tenere debuerat, mittat
unusquisque comes missum suum, qui ipsa sacramenta
auscultet, ne ipsi homines jectivi inveniantur.
Et ipse sic mallum suum teneat, ut barigildi
ejus et advocati qui in aliis comitatibus rationes
habent, ad suum mallum occurrere
possint.
33.
Et quia sacramenta post quadraginta noctes
legaliter juranda accipiuntur, et in praefatis praedecessorum
et progenitorum nostrorum capitulis invenitur,
ut postquam comes et pagenses de qualibet expeditione
hostili reversi fuerint, ex eo die super 40
noctes sit bannus resisus, quod in lingua Theodisca
scastlegi, id est armorum depositio,
vocatur, multi inde contendunt, et se inter se
jectiscunt. Alii enim suum sacramentum quadragesimo
die, in quo illud accipiunt, jurare volunt; et in
tantum contendunt, ut etiamsi intra quadragesimam
sacri jejunii quadragesimus dies advenerit, suum sacramentum
se jurare debere contendant, et contra
causatores suos, si ad hoc audiendum non
venerint, jectiscant. Numerant enim dies, et non
numerant cum eis noctes; sicut numerantur dies
et non numerantur noctes a Nativitate Domini usque
ad Purificationem sanctae Mariae et a Resurrectione
Domini usque ad Ascensionem Domini. Quadragesimo
enim die et purificatio sanctae Mariae a nativitate Domini,
et quadragesimo die a resurrectione Domini,
quae est in Dominica die, ascensio Domini celebratur,
quae evenit quinta feria, id est Jovis die. Et de diebus
sine memoria noctium, Dominus per Jonam
prophetam dicit: #Adhuc quadraginta dies, et Ninive
subvertetur.@# Et quadraginta dies simul cum noctibus
in jejunio Heliae prophetae, et Moysi quando legem
secundo accepit, et ipsius Domini jejunio computantur.
In quibus sex septimanae, id est quadraginta
et duo dies, fiunt usque ad resurrectionem Domini,
quae fit in Dominica die, sicut et initium Quadragesimae.
Et haec non sine Dei mysterio fiunt,
per quem conditores legum justa decernunt. Unde,
sicut in quibusdam regionibus rectius tenere comperimus,
una cum consensu et fidelium nostrorum
consilio constituimus, ut ab ipso die quo sacramentum
accipitur, post quadraginta dies et quadraginta
noctes, id est, quadragesimo secundo die de
sex septimanis, ipsa feria qua illud sacramentum
accepit, sicut Pascha ipsa feria fit qua
initium Quadragesimae accipitur, qui sacramentum
legaliter accipit legaliter in locis constitutis juret,
sicut in Capitulorum libris decessorum et progenitorum
nostrorum continetur. Et amodo nulla dissensio
vel retractatio in regno nostro a quolibet ex hoc fiat.
Quod mandatum nostrum si quis contemnere praesumpserit,
bannum nostrum, id est sexaginta solidos,
componat. Et si ipsa dies intra Quadragesimae sacra
jejunia evenerit, nemo illud sacramentum quod accepit
in quadragesima jurare praesumat; quia ex hoc
jam etiam manifestam Dei vindictam vidimus et
audivimus. Et si quis praesumpserit, similiter
bannum nostrum componat, et inde poenitentiam
episcopali judicio faciat. Ipsam autem quadragesimam
a quarta feria, id est a capite jejunii, cum ipsa
quarta feria, qua publice poenitentes poenitentiam
accipiunt, observari usque ad sanctam resurrectionem
secundum consuetudinem antiquam praecipimus.
Sed expectet qui sacramentum ante quadragesimam
servatum accepit, si quadraginta dies et quadraginta
noctes ante illam quadragesimam non habuit,
sine ulla legali compositione vel jectitione
usque ad diem Lunis post octavas Paschae; et
tunc quod legaliter accepit, legaliter et perficiat.
34.
Notum fieri volumus omnibus Dei et nostris fidelibus,
quoniam quidam comites nostri nos consuluerunt
de illis Francis hominibus qui censum regium
de suo capite
| null |
5ce07d33-3df2-483c-95a6-15f3a7d92445
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
sed et de suis rescellis debebant,
qui tempore famis, necessitate cogente,
seipsos ad servitium vendiderunt. Unde cum episcopis
et ceteris Dei ac nostris fidelibus tractavimus quid
nobis esset agendum; et quod cum eis inde invenimus
ac constituimus, praesenti edicto decrevimus.
Id est, quia non in lege Salica ex hoc expressius
quiddam invenimus, continetur tamen in tertio
Capitulorum libro capitulo 29 de homine libero qui
se loco wadii tradidit in alterius potestatem, et ibi
constitutus damnum aliquod cuilibet fecerit, ut is
qui eum loco wadii suscepit, aut damnum solvat, aut
hominem in mallo productum amittat, perdens simul
debitum propter quod eum pro wadio suscepit; et qui
damnum fecit, dimissus juxta qualitatem rei cogatur
emendare. Si vero liberam feminam habuerit, et
usque dum in pignore extitit filios habuerint, liberi
permaneant. Et in lege digito Dei scripta legimus, ut
si attenuatus fuerit frater noster et se in servitium
tradiderit, sex annis serviet illi qui eum emit, et
septimo liber egredietur gratis. Quae sacra historia
et observantes moraliter aedificat, et altiori sensu
intelligentes inluminat. In lege etiam quam praedecessores
nostri et nominatissimi imperatores constituerunt
de his qui filios suos, fame aut alia aliqua
necessitate cogente, vendunt, plura habentur capitula
quae omnia hic non necesse duximus ponere.
Tamen illud capitulum quod cum sanctis ecclesiasticis
regulis ex maxima parte concordari invenimus,
hic ponere necessarium duximus, in quo dicit:
« Ut quicumque ingenui filios suos, quod et de ipsis
liberis hominibus qui se vendunt observari volumus,
qualibet necessitate seu famis tempore vendiderint,
ipsa necessitate compulsi, emptor si quinque solidi
emit, sex recipiat: si decem, duodecim solidos similiter
recipiat: aut si amplius, secundum suprascriptam
rationem augmentum pretii consequatur. »
Sanctus etiam Gregorius de his qui liberi a paganis
capti fuerint, si aliquis eos redemerit, ipsi qui
redempti sunt procurent, ut tantum pretium redemptori
suo donent sicut ab eo redempti fuerunt, et in
sua libertate permaneant. Si autem ecclesia eos redemerit,
gratis sine aliqua compositione liberi fiant
Quod et nos per regnum nostrum, una cum consensu
et fidelium nostrorum consilio, observari
regia auctoritate praecipimus. Et si quis dixerit qui
non vult, aut tempore famis, aut pro alia necessitate
pretium suum dare pro libero homine, si semper
illum servum habere non debet, adtendat quid
ei Dominus per apostolum suum dicat: #Qui habuerit,@#
inquiens, #substantiam hujus mundi, et viderit
fratrem suum necesse habere, et clauserit viscera sua
ab eo, non manet caritas Dei in eo.@# Et qui non habet
hanc caritatem, etiamsi ad martyrium et ad ignem se
tradiderit, sine ista caritate remissionem peccatorum
suorum habere non poterit, et nullatenus in regnum
Dei intrabit, quia pro Deo suos denarios vel suam
annonam, quae a Deo accepit, dare non indurat, cum
Deus seipsum et sanguinem suum pro eo in cruce,
clavis et lancea transfixus, fudit. Et quia hominum
ingenia qui Deum non timent, diabolo suadente,
multa mala excogitant, potest fieri, ut qui tales homines
liberos, necessitate ut diximus cogente, in
servos suscipiunt, in alteras partes illos dispendant
et vendant. Propterea una cum consensu et fidelium
nostrorum consilio constituimus, quod in
antiquis legibus decretum invenimus, ut si hujusmodi
personas aliqui aut ad extraneas gentes aut ad transmarina
loca transferre aut venundare praesumpserint,
ipse qui hoc contra statuta praesumpserit, constitutionem
regii banni componat. Et si talis homo
antea liber, usque dum in tali servitio fuerit, de libera
femina filios habuerit, ipsi filii liberi permaneant,
sicut in praefato 29 capitulo 3 libri capitulorum
praedecessorum ac progenitorum nostrorum
habetur de eo qui se loco wadii in alterius potestatem
commiserit: salva constitutione legis Romanae
in eis qui secundum illam vivunt.
35.
Et sciant comites nostri, quia per singulos comitatus
missos nostros dirigemus, qui specialiter de
his quae nunc constituimus inquirant, qualiter in his
nostram jussionem adimplere certaverint, sicut in
secundo libro capitulorum praedecessorum ac progenitorum
nostrorum continetur, capitulo 18. Et quicumque
neglegens inde inventus fuerit, praecipiemus
ut ante nostram praesentiam venire jubeatur, et rationem
reddat, utrum hoc quod jussimus facere noluerit,
aut non potuerit; aut si aliqua re praepediente
id facere non potuit, cur nobis ipsam impossibilitatem
ad
| null |
8928ba02-a67b-496c-b4b5-de573cfb694a
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
tempus non adnuntiavit. Quia si ipse hoc non
voluit, aut suae negligentiae causa non potuit, nos talem
invenire volumus, qui hoc quod jubemus servare
velit aut possit.
36.
Volumus, ut sicut in secundo libro capitulorum
decessorum ac progenitorum nostrorum continetur
capitulo 24, haec capitula quae nunc et alio tempore
consultu fidelium nostrorum a nobis constituta
sunt, a cancellario nostro archiepiscopi et comites
eorum de propriis civitatibus, modo aut per se
aut per suos missos accipiunt; et unusquisque per
suam dioecesim ceteris episcopis, abbatibus, comitibus,
aut aliis fidelibus nostris ea transcribi faciant,
et in suis comitatibus coram omnibus relegant,
ut cunctis nostra ordinatio et voluntas nota fieri possit.
Cancellarius autem noster nomina episcoporum
et comitum qui ea accipere curaverint, notet, et ea
ad nostram notitiam perferat, ut nullus hoc praetermittere
praesumat.
37.
Et quoniam fideles nostri in istis qui in Sequana
fiunt et in aliis operibus laborant, et heribergum
nostrum, quod praeterito anno hic fieri jussimus,
homines de illa parte Sequanae in istas partes
venientes, et de istis partibus in illas partes euntes
destruxerunt per occasionem, quia in illo contra debitam
reverentiam manere coeperunt, et nunc istud
heribergum non sine labore et dispendio fidelium
nostrorum fieri fecimus, volumus et expresse mandamus,
ut sicut nec in nostro palatio, ita nec in isto
heribergo aliquis alius sine nostra jussione
manere praesumat, nec illud aliquis destruat.
Quod si aliquis praesumpserit, et a custodibus quos
ad hoc deputatos habemus, nobis notum factum fuerit,
non sine debita vindicta praesumptor evadet.
Quia semper parati esse volumus, et vos paratos esse
jubemus, ut in istis partibus, et in aliis quibuscumque
nobis necesse fuerit, et contra paganos et contra
alios quoscumque, sicut consuetudo fuit, et vestri
antecessores nostris antecessoribus auxilium
praebuerunt, et vos nobis debitum et necessarium
adjutorium exhibuistis, ita nunc et semper communiter
ad Dei voluntatem et sanctae Ecclesiae atque istius
christianitatis defensionem, et nostram communem
salutem et pacem obtinendam et defendendam
in omnibus, quantum Deus auxilium praestare dignatus
fuerit, parati semper et in omnibus simus.
#Et post haec omnia lecta.@#
1.
Monemus fidelitatem vestram, ut haec firmiter
observetis, et semper sicut Dei et nostri dilecti
fideles parati sitis, ut si necessitas nobis evenerit,
aut contra paganos aut contra quoscumque alios,
ut statim quando unicuique nuntius venerit aut
nobis necesse audierit, sine ulla dilatione hostiliter
praeparatus in Dei et nostrum servitium ad communem
utilitatem possit movere et certissime nobis
occurrere. Et volumus et expresse mandamus, ut
quicumque istis temporibus castella et firmitates
et haias sine nostro verbo fecerunt, Kalendis Augusti
omnes tales firmitates disfactas habeant; quia
vicini et circummanentes exinde multas depraedationes
et impedimenta sustinent. Et qui eas disfacere
non voluerint, comites in quorum comitatibus
factae sunt eas disfaciant. Et si aliquis eis contradixerit,
ad tempus nobis notum facere curent.
Qui si hoc, sicut mandamus, adimplere neglexerint,
sciant, quia sicut in istis capitulis et capitularibus
praedecessorum nostrorum continetur,
tales comites quaeremus et in illorum comitatibus
constituemus, qui nostrum mandatum facere velint
et possint.
2.
Et qui interpellatus est ut hic aliquam causam
debeat diffinire, hic stet, usquequo diffinita sit ratio
de qua interpellatus habetur. Et qui pro sua causa
hic demorandi habet necessitatem, et ipse nobiscum
stare poterit quantum ei necessitas fuerit.
Sed et vassalli nostri cum tantis hominibus sicut
eis commoditas fuerit, nobiscum remaneant et nobiscum
pergant.
3.
Vos autem alii, sed et ipsi qui nobiscum
remanebunt, in eundo, et in patria remanendo,
et ad nos redeundo, pacem a nobis communiter
confirmatam servantes, ite cum Dei et nostra gratia.
Et Deus nobis concedat ut cito et per plures
annos sani et laeti nos invicem videamus, et de Dei
super nos misericordia et gratia gaudeamus.
1.
Monemus fidelitatem vestram, ut haec firmiter
observetis, et semper sicut Dei et nostri dilecti
fideles parati sitis, ut si necessitas nobis evenerit,
aut contra paganos aut contra quoscumque alios,
ut statim quando unicuique nuntius venerit aut
nobis necesse audierit, sine ulla dilatione hostiliter
praeparatus in Dei et nostrum servitium ad communem
utilitatem possit movere et certissime nobis
occurrere. Et volumus et expresse mandamus, ut
quicumque istis temporibus castella et
| null |
7f886a78-3a56-4eda-a464-ebf91e6efe2e
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
firmitates
et haias sine nostro verbo fecerunt, Kalendis Augusti
omnes tales firmitates disfactas habeant; quia
vicini et circummanentes exinde multas depraedationes
et impedimenta sustinent. Et qui eas disfacere
non voluerint, comites in quorum comitatibus
factae sunt eas disfaciant. Et si aliquis eis contradixerit,
ad tempus nobis notum facere curent.
Qui si hoc, sicut mandamus, adimplere neglexerint,
sciant, quia sicut in istis capitulis et capitularibus
praedecessorum nostrorum continetur,
tales comites quaeremus et in illorum comitatibus
constituemus, qui nostrum mandatum facere velint
et possint.
2.
Et qui interpellatus est ut hic aliquam causam
debeat diffinire, hic stet, usquequo diffinita sit ratio
de qua interpellatus habetur. Et qui pro sua causa
hic demorandi habet necessitatem, et ipse nobiscum
stare poterit quantum ei necessitas fuerit.
Sed et vassalli nostri cum tantis hominibus sicut
eis commoditas fuerit, nobiscum remaneant et nobiscum
pergant.
3.
Vos autem alii, sed et ipsi qui nobiscum
remanebunt, in eundo, et in patria remanendo,
et ad nos redeundo, pacem a nobis communiter
confirmatam servantes, ite cum Dei et nostra gratia.
Et Deus nobis concedat ut cito et per plures
annos sani et laeti nos invicem videamus, et de Dei
super nos misericordia et gratia gaudeamus.
| null |
9aebbcf5-2f79-4dd5-98bf-e4d553b9b521
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
NOTA.
#Haec exactio a Nortmannis, qui erant in Sequana
tempore Karoli regis, de suo regno fuit facta, ut ab
ipsius regno recederent.@#
Unusquisque episcopus qui habet abbatiam, aut
abbas qui similiter habet abbatiam, aut comes qui
aeque habet abbatiam, de suo manso indominicato,
similiterque et de vassallorum, accipiat de manso
indominicato denarios duodecim; de manso ingenuili
quatuor denarios de censu dominicato, et quatuor de
sua facultate; de servili vero duos denarios de censu,
et de sua facultate duos. De omnibus vero ecclesiis,
unusquisque episcopus vel abbas de sua solummodo
potestate accipiant, de presbyteris a quocumque
plurimum solidos quinque, et de unoquoque juxta
quod possibile fuerit; ita ut a quo plurimum, quinque
solidos, a quo minimum, quatuor denarios De
ecclesiis vero quas comites et vassalli dominici
habent, seu de illis qui cum seniore nostro pergere
debent, sive qui remanserint, episcopus in cujus
parrochia consistunt secundum praetaxatum modum
accipere procurabit. De ecclesiis vero imperatricis
episcopus similiter accipiet praetaxato modo.
NOTA.
#Haec exactio a Nortmannis, qui erant in Sequana
tempore Karoli regis, de suo regno fuit facta, ut ab
ipsius regno recederent.@#
Unusquisque episcopus qui habet abbatiam, aut
abbas qui similiter habet abbatiam, aut comes qui
aeque habet abbatiam, de suo manso indominicato,
similiterque et de vassallorum, accipiat de manso
indominicato denarios duodecim; de manso ingenuili
quatuor denarios de censu dominicato, et quatuor de
sua facultate; de servili vero duos denarios de censu,
et de sua facultate duos. De omnibus vero ecclesiis,
unusquisque episcopus vel abbas de sua solummodo
potestate accipiant, de presbyteris a quocumque
plurimum solidos quinque, et de unoquoque juxta
quod possibile fuerit; ita ut a quo plurimum, quinque
solidos, a quo minimum, quatuor denarios De
ecclesiis vero quas comites et vassalli dominici
habent, seu de illis qui cum seniore nostro pergere
debent, sive qui remanserint, episcopus in cujus
parrochia consistunt secundum praetaxatum modum
accipere procurabit. De ecclesiis vero imperatricis
episcopus similiter accipiet praetaxato modo.
| null |
58b8a850-5345-4015-a009-11bd516011be
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
Capitula de Tungrensi episcopatu
In nomine sanctae et individuae trinitatis. Karolus
vir illustris, divina propitiante clementia rex Francorum,
omnibus archiepiscopis et episcopis in regno
nobis a Deo commisso constitutis, pax et salus ab
eodem Deo aeterno.
1.
Quia divinae propitiationis beneficia, quae ab
ipso ab ipsis crepundiis experti sumus, nullatenus
enumerare possumus, idcirco laudem Domini loquetur
os meum, et benedicet nomen sanctum ejus in
seculum seculi. Unde quia, pluribus nostris exigentibus
meritis, multotiens adversa quaeque sustinuimus,
credimus non hoc ad nostrae damnationis meritum,
sed ad gratiam suae reconciliationis nobis
fore permissum: ut flagellis ejus eruditi, discamus perversa
cavere, et in cunctis ejus voluntatibus parere.
Sicut vobis de multis notum est, cum olim quidam
nostri fideles, a nostra debita fidelitate exorbitantes,
vitam et regnum nobis auferre moliti sunt, euntes
post inimicos nostros, eisque familiariter inhaerentes,
res et episcopia nostri regni ab ipsis dari sibi
concupierunt. Ut ergo de multis taceamus, unum,
qui nobis nostris visceribus serpentinum virus infudit,
vestrae sanctitati propalabimus, Hilduinum videlicet,
qui contra regalem agens potestatem, contra
quoque apostoli dicta, ubi dicitur: #Deum timete,
regem honorificate;@# et: #Non est potestas nisi a Deo;@#
et: #Qui potestati resistit, Dei ordinationi resistit.
Non est enim potestas nisi a Deo;@# et adversus citharoedi
David dicta, ubi ad Dominum loquitur: #Imposuisti
homines super capita nostra,@# quique ultra Rhenum
ad inimicos nostros proficiscens, minimeque
reminiscens sacramentorum suorum nobis promissorum,
eaque retro dorsum abjiciens, ab Heinrico inimico
nostro episcopium Tungrensis ecclesiae expetiit,
suaque damnatione contra omnia statuta tam
sacrorum patrum quam regum videlicet antecessorum
nostrorum usurpavit. De qualibus in libro regum
capitulari ita dicitur: #Si quis praesumpserit
quam non meruit a principe vel seniore justo dignitatem,
sacrilegus habeatur.@# Et beatus Gregorius: #Sicut
qui invitatus renuit, quaesitus refugit, sacris est altaribus
admovendus, sic qui ultro ambit, vel qui importunus
se ingerit, proculdubio est repellendus. Nam
qui nititur ad altiora contendere, quid agit nisi ut
crescendo decrescat? Cur non perpendit, quia benedictio
illi in maledictum convertitur, qui ad hoc ut fiat
haereticus promovetur.@#
2.
Cum quidam pestiferi viri, ut supra memoravimus,
a nostra fidelitate deviarent, convocavimus
archiepiscopos praesules 16 nostri regni, nonnullos
etiam proceres, marchiones, et comites, optimatesque,
ut eorum consilio, auctoritate, atque virtute,
tantae vesaniae resisteremus. Inventum est, ut nova
gibborum genera novis medicationibus secarentur
ac sanarentur, pellentes eos episcopali auctoritate
sacrorumque canonum constitutione a coetu et consortio
christianorum. Quorum praesumptioni ac
nefandae tyrannidi Hilduinus se intumescens, datis
Heinrico suisque proceribus complurimis auri argentique
ponderibus, non solum cum eis scienter
participavit, sed etiam ex thesauris ecclesiae Tungrensis,
quos instinctu diabolico rapuerat vel furatus
fuerat, quibusdam minis ac terroribus egit, ut
Herimannus Agrippinae civitatis archiepiscopus per
violentiam Heinrici suorumque fidelium illum in
pontificem consecraret. Nam si non fecisset, sicut
ipse venerabilis archiepiscopus nobis postea in praesentia
plurimorum retulit, sibi vitam resque ecclesiasticas
auferret, omnemque familiam trucidaret,
ac illorum bona diriperet. Ideoque absque legitimorum
antecessorum auctoritate cum consecravit, ut
ipse adhuc testatur, sed tantis terroribus ac diris
crudelitatibus coactus. Unde in Nicaeno concilio ita
ad locum invenitur: #Si quis ex clero deprehensus
fuerit cum excommunicatis communicare, etiam ipse
privetur communione, tanquam qui regulas confundit.@#
Quae longe lateque in diversis conciliis et capitularibus
regum de excommunicatis inveniuntur.
3.
Idem etiam Hilduinus res nostri regni ex praefato
episcopio invasit, diripuit, et pro libito abduxit,
agens contra statuta Anacleti papae, ubi dicitur: #Sanctus Anacletus, qui ab ipso Petro apostolo ordinatus
est presbyter, postea in sede Romana successor
illius factus episcopus cum totius mundi sacerdotibus
judicavit. Qui abstulerit,@#
inquit, #patri vel matri aliquid,
homicidae particeps est. Pater noster sine dubio
Deus est. Mater vero nostra Ecclesia est, quae nos in
baptismo regeneravit. Ergo qui pecunias Christi et ecclesiae
rapit, aufert, vel fraudatur, homicida est, atque
homicida in conspectu justi judicis deputabitur.
Qui rapit pecuniam proximi sui, iniquitatem operatur.
Qui autem pecuniam vel res ecclesiae abstulerit,
sacrilegium facit, et ut sacrilegus judicandus est.@#
4.
| null |
206db247-8920-4926-894b-d2d53fcf2807
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
Praefatus denique Hilduinus thesauros ecclesiae
Tungrensis et Aquisgrani palatii juxta beati Lamberti
martyris corpus in quadam arca positos avida cupiditate
rapuit, eosque inimicis nostris, suis videlicet
fautoribus, contulit, et ecclesiae abstulit. De
quo quibusque hujuscemodi sacri canones ita decernunt:
#Si quis inventus fuerit aliquid de ministeriis
ecclesiae vendidisse vel abstulisse, sacrilegium commisit.
Placuit eum in ordine ecclesiastico non haberi.@#
Unde et beatus Augustinus 47 evangelii homilia Johannis
dicit: #Ecce inter sanctos est Judas, ecce fur est
Judas; et ne contemnas, fur hic sacrilegus est, non
qualiumcumque fur locorum, sed dominicorum; locorum,
sed sacrorum.@# Et post pauca: #Quicumque aliquid
de ecclesia aufert vel fraudatur, Judae proditori
comparatur.@#
5.
Hos ecclesiae thesauros episcopis et comitibus
et fautoribus pro sua ordinatione dedit, non prae
oculis habens statuta Africani concilii, quibus praecipitur
ut nullus per pecunias ordinetur, ita inquiens: #Si quis episcopus per pecunias obtinuerit
dignitatem, deiciatur, modis omnibus abiciatur, sicut
Simon magus abscissus est a Petro.@#
Item in concilio
Chalcedonensi: #Si quis episcopus, presbyter,
aut diaconus sub pretio Spiritus sancti gratiam obtinere
voluerit, proprii gradus periculo subjacebit; et
nihil ex hac ordinatione vel promotione quae est per
negotiationem facta proficiat, sed anathematizetur.@#
6.
Jam dictus Hilduinus ad cumulum suae damnationis
ante venerabilis Herimanni praesentiam veniens,
super sacra nefande juravit, quod ego Karolus
episcopium Tungrense dederim, et quosdam
ex clericis et laicis jurare compulit. Quod
quam sit absurdum quamque vitandum, sparsim
sanctarum scripturarum testimonia approbant.
7.
Memoratus praeterea Hilduinus per domnum
Herimannum episcopum tertio vocatus ad synodum,
ut contra haec quae sibi obiciuntur responderet, si
justam causam haberet, aut si non posset, canonum
feriretur spiculis. Qui quoniam quidem venire
distulit, incidit sententiam Bonifacii papae ita dicentis: #Probat vera esse illa quae adversus se dicta sunt,
qui ad ea confutanda adesse minime vult. Et ne dubitet,
quod ita judicium nocens subterfugit, quemadmodum
ut absolvatur qui est innocens quaerit.@#
Et
post pauca: #Confitetur enim de omnibus, quisquis
subterfugere judicium posse dilationibus putat.@# Item
ipse: #Si adesse voluerit, praesens, si confidit, ad
objecta respondeat. Quod si adesse neglexerit, dilationem
sententiae de absentia non lucretur.@#
8.
Omnes tam clerici quam laici supradictae ecclesiae
nostram adeuntes sublimitatem, luctuosis vocibus
innotuerunt, quod jam memoratus Hilduinus cum suis
praedonibus bona illorum diripuit, omnemque illorum
facultatem et supellectilem abstulit, nihil illis remansit,
unde saltem sibi victus sufficientiam adhiberent.
Addentes etiam in precibus, ut vestro consilio citius
ageretur, ne amplius praedae et direptioni paterent;
sed illis ad ordinandum daremus pontificem Richerum,
quem concorditer elegerunt. De quibus videlicet
omnibus hic capitulatim insertis vestrum precamur
pontificium, ut propter Deum et debitam
quam nobis polliciti estis fidelitatem, pro viribus
exinde adjuvetis, ut noster honor in hujusmodi
negotiis amplius non decrescat, et status sanctae
Dei ecclesiae stabiliatur.
Capitula de Tungrensi episcopatu
In nomine sanctae et individuae trinitatis. Karolus
vir illustris, divina propitiante clementia rex Francorum,
omnibus archiepiscopis et episcopis in regno
nobis a Deo commisso constitutis, pax et salus ab
eodem Deo aeterno.
1.
Quia divinae propitiationis beneficia, quae ab
ipso ab ipsis crepundiis experti sumus, nullatenus
enumerare possumus, idcirco laudem Domini loquetur
os meum, et benedicet nomen sanctum ejus in
seculum seculi. Unde quia, pluribus nostris exigentibus
meritis, multotiens adversa quaeque sustinuimus,
credimus non hoc ad nostrae damnationis meritum,
sed ad gratiam suae reconciliationis nobis
fore permissum: ut flagellis ejus eruditi, discamus perversa
cavere, et in cunctis ejus voluntatibus parere.
Sicut vobis de multis notum est, cum olim quidam
nostri fideles, a nostra debita fidelitate exorbitantes,
vitam et regnum nobis auferre moliti sunt, euntes
post inimicos nostros, eisque familiariter inhaerentes,
res et episcopia nostri regni ab ipsis dari sibi
concupierunt. Ut ergo de multis taceamus, unum,
qui nobis nostris visceribus serpentinum virus infudit,
vestrae sanctitati propalabimus, Hilduinum videlicet,
qui contra regalem agens potestatem, contra
quoque apostoli dicta, ubi dicitur: #Deum timete,
regem honorificate;@# et: #Non est potestas nisi a Deo;@#
et: #Qui potestati resistit, Dei ordinationi resistit.
Non
| null |
85c4f022-b416-4151-bb32-7d679ec205e3
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
est enim potestas nisi a Deo;@# et adversus citharoedi
David dicta, ubi ad Dominum loquitur: #Imposuisti
homines super capita nostra,@# quique ultra Rhenum
ad inimicos nostros proficiscens, minimeque
reminiscens sacramentorum suorum nobis promissorum,
eaque retro dorsum abjiciens, ab Heinrico inimico
nostro episcopium Tungrensis ecclesiae expetiit,
suaque damnatione contra omnia statuta tam
sacrorum patrum quam regum videlicet antecessorum
nostrorum usurpavit. De qualibus in libro regum
capitulari ita dicitur: #Si quis praesumpserit
quam non meruit a principe vel seniore justo dignitatem,
sacrilegus habeatur.@# Et beatus Gregorius: #Sicut
qui invitatus renuit, quaesitus refugit, sacris est altaribus
admovendus, sic qui ultro ambit, vel qui importunus
se ingerit, proculdubio est repellendus. Nam
qui nititur ad altiora contendere, quid agit nisi ut
crescendo decrescat? Cur non perpendit, quia benedictio
illi in maledictum convertitur, qui ad hoc ut fiat
haereticus promovetur.@#
2.
Cum quidam pestiferi viri, ut supra memoravimus,
a nostra fidelitate deviarent, convocavimus
archiepiscopos praesules 16 nostri regni, nonnullos
etiam proceres, marchiones, et comites, optimatesque,
ut eorum consilio, auctoritate, atque virtute,
tantae vesaniae resisteremus. Inventum est, ut nova
gibborum genera novis medicationibus secarentur
ac sanarentur, pellentes eos episcopali auctoritate
sacrorumque canonum constitutione a coetu et consortio
christianorum. Quorum praesumptioni ac
nefandae tyrannidi Hilduinus se intumescens, datis
Heinrico suisque proceribus complurimis auri argentique
ponderibus, non solum cum eis scienter
participavit, sed etiam ex thesauris ecclesiae Tungrensis,
quos instinctu diabolico rapuerat vel furatus
fuerat, quibusdam minis ac terroribus egit, ut
Herimannus Agrippinae civitatis archiepiscopus per
violentiam Heinrici suorumque fidelium illum in
pontificem consecraret. Nam si non fecisset, sicut
ipse venerabilis archiepiscopus nobis postea in praesentia
plurimorum retulit, sibi vitam resque ecclesiasticas
auferret, omnemque familiam trucidaret,
ac illorum bona diriperet. Ideoque absque legitimorum
antecessorum auctoritate cum consecravit, ut
ipse adhuc testatur, sed tantis terroribus ac diris
crudelitatibus coactus. Unde in Nicaeno concilio ita
ad locum invenitur: #Si quis ex clero deprehensus
fuerit cum excommunicatis communicare, etiam ipse
privetur communione, tanquam qui regulas confundit.@#
Quae longe lateque in diversis conciliis et capitularibus
regum de excommunicatis inveniuntur.
3.
Idem etiam Hilduinus res nostri regni ex praefato
episcopio invasit, diripuit, et pro libito abduxit,
agens contra statuta Anacleti papae, ubi dicitur: #Sanctus Anacletus, qui ab ipso Petro apostolo ordinatus
est presbyter, postea in sede Romana successor
illius factus episcopus cum totius mundi sacerdotibus
judicavit. Qui abstulerit,@#
inquit, #patri vel matri aliquid,
homicidae particeps est. Pater noster sine dubio
Deus est. Mater vero nostra Ecclesia est, quae nos in
baptismo regeneravit. Ergo qui pecunias Christi et ecclesiae
rapit, aufert, vel fraudatur, homicida est, atque
homicida in conspectu justi judicis deputabitur.
Qui rapit pecuniam proximi sui, iniquitatem operatur.
Qui autem pecuniam vel res ecclesiae abstulerit,
sacrilegium facit, et ut sacrilegus judicandus est.@#
4.
Praefatus denique Hilduinus thesauros ecclesiae
Tungrensis et Aquisgrani palatii juxta beati Lamberti
martyris corpus in quadam arca positos avida cupiditate
rapuit, eosque inimicis nostris, suis videlicet
fautoribus, contulit, et ecclesiae abstulit. De
quo quibusque hujuscemodi sacri canones ita decernunt:
#Si quis inventus fuerit aliquid de ministeriis
ecclesiae vendidisse vel abstulisse, sacrilegium commisit.
Placuit eum in ordine ecclesiastico non haberi.@#
Unde et beatus Augustinus 47 evangelii homilia Johannis
dicit: #Ecce inter sanctos est Judas, ecce fur est
Judas; et ne contemnas, fur hic sacrilegus est, non
qualiumcumque fur locorum, sed dominicorum; locorum,
sed sacrorum.@# Et post pauca: #Quicumque aliquid
de ecclesia aufert vel fraudatur, Judae proditori
comparatur.@#
5.
Hos ecclesiae thesauros episcopis et comitibus
et fautoribus pro sua ordinatione dedit, non prae
oculis habens statuta Africani concilii, quibus praecipitur
ut nullus per pecunias ordinetur, ita inquiens: #Si quis episcopus per pecunias obtinuerit
dignitatem, deiciatur, modis omnibus abiciatur, sicut
Simon magus abscissus est a Petro.@#
Item in concilio
Chalcedonensi: #Si quis episcopus, presbyter,
aut diaconus sub pretio Spiritus sancti gratiam obtinere
voluerit, proprii gradus periculo subjacebit; et
nihil ex hac ordinatione vel promotione quae est per
negotiationem facta proficiat, sed anathematizetur.@#
6.
Jam dictus Hilduinus
| null |
fb7b721c-c8d0-4ab4-bf7b-7bda0c996447
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
ad cumulum suae damnationis
ante venerabilis Herimanni praesentiam veniens,
super sacra nefande juravit, quod ego Karolus
episcopium Tungrense dederim, et quosdam
ex clericis et laicis jurare compulit. Quod
quam sit absurdum quamque vitandum, sparsim
sanctarum scripturarum testimonia approbant.
7.
Memoratus praeterea Hilduinus per domnum
Herimannum episcopum tertio vocatus ad synodum,
ut contra haec quae sibi obiciuntur responderet, si
justam causam haberet, aut si non posset, canonum
feriretur spiculis. Qui quoniam quidem venire
distulit, incidit sententiam Bonifacii papae ita dicentis: #Probat vera esse illa quae adversus se dicta sunt,
qui ad ea confutanda adesse minime vult. Et ne dubitet,
quod ita judicium nocens subterfugit, quemadmodum
ut absolvatur qui est innocens quaerit.@#
Et
post pauca: #Confitetur enim de omnibus, quisquis
subterfugere judicium posse dilationibus putat.@# Item
ipse: #Si adesse voluerit, praesens, si confidit, ad
objecta respondeat. Quod si adesse neglexerit, dilationem
sententiae de absentia non lucretur.@#
8.
Omnes tam clerici quam laici supradictae ecclesiae
nostram adeuntes sublimitatem, luctuosis vocibus
innotuerunt, quod jam memoratus Hilduinus cum suis
praedonibus bona illorum diripuit, omnemque illorum
facultatem et supellectilem abstulit, nihil illis remansit,
unde saltem sibi victus sufficientiam adhiberent.
Addentes etiam in precibus, ut vestro consilio citius
ageretur, ne amplius praedae et direptioni paterent;
sed illis ad ordinandum daremus pontificem Richerum,
quem concorditer elegerunt. De quibus videlicet
omnibus hic capitulatim insertis vestrum precamur
pontificium, ut propter Deum et debitam
quam nobis polliciti estis fidelitatem, pro viribus
exinde adjuvetis, ut noster honor in hujusmodi
negotiis amplius non decrescat, et status sanctae
Dei ecclesiae stabiliatur.
1.
Quia divinae propitiationis beneficia, quae ab
ipso ab ipsis crepundiis experti sumus, nullatenus
enumerare possumus, idcirco laudem Domini loquetur
os meum, et benedicet nomen sanctum ejus in
seculum seculi. Unde quia, pluribus nostris exigentibus
meritis, multotiens adversa quaeque sustinuimus,
credimus non hoc ad nostrae damnationis meritum,
sed ad gratiam suae reconciliationis nobis
fore permissum: ut flagellis ejus eruditi, discamus perversa
cavere, et in cunctis ejus voluntatibus parere.
Sicut vobis de multis notum est, cum olim quidam
nostri fideles, a nostra debita fidelitate exorbitantes,
vitam et regnum nobis auferre moliti sunt, euntes
post inimicos nostros, eisque familiariter inhaerentes,
res et episcopia nostri regni ab ipsis dari sibi
concupierunt. Ut ergo de multis taceamus, unum,
qui nobis nostris visceribus serpentinum virus infudit,
vestrae sanctitati propalabimus, Hilduinum videlicet,
qui contra regalem agens potestatem, contra
quoque apostoli dicta, ubi dicitur: #Deum timete,
regem honorificate;@# et: #Non est potestas nisi a Deo;@#
et: #Qui potestati resistit, Dei ordinationi resistit.
Non est enim potestas nisi a Deo;@# et adversus citharoedi
David dicta, ubi ad Dominum loquitur: #Imposuisti
homines super capita nostra,@# quique ultra Rhenum
ad inimicos nostros proficiscens, minimeque
reminiscens sacramentorum suorum nobis promissorum,
eaque retro dorsum abjiciens, ab Heinrico inimico
nostro episcopium Tungrensis ecclesiae expetiit,
suaque damnatione contra omnia statuta tam
sacrorum patrum quam regum videlicet antecessorum
nostrorum usurpavit. De qualibus in libro regum
capitulari ita dicitur: #Si quis praesumpserit
quam non meruit a principe vel seniore justo dignitatem,
sacrilegus habeatur.@# Et beatus Gregorius: #Sicut
qui invitatus renuit, quaesitus refugit, sacris est altaribus
admovendus, sic qui ultro ambit, vel qui importunus
se ingerit, proculdubio est repellendus. Nam
qui nititur ad altiora contendere, quid agit nisi ut
crescendo decrescat? Cur non perpendit, quia benedictio
illi in maledictum convertitur, qui ad hoc ut fiat
haereticus promovetur.@#
2.
Cum quidam pestiferi viri, ut supra memoravimus,
a nostra fidelitate deviarent, convocavimus
archiepiscopos praesules 16 nostri regni, nonnullos
etiam proceres, marchiones, et comites, optimatesque,
ut eorum consilio, auctoritate, atque virtute,
tantae vesaniae resisteremus. Inventum est, ut nova
gibborum genera novis medicationibus secarentur
ac sanarentur, pellentes eos episcopali auctoritate
sacrorumque canonum constitutione a coetu et consortio
christianorum. Quorum praesumptioni ac
nefandae tyrannidi Hilduinus se intumescens, datis
Heinrico suisque proceribus complurimis auri argentique
ponderibus, non solum cum eis scienter
participavit, sed etiam ex thesauris ecclesiae Tungrensis,
quos instinctu diabolico rapuerat vel furatus
fuerat, quibusdam minis ac
| null |
f6d1e18b-ca60-414c-9f00-2f44a2df5e25
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
terroribus egit, ut
Herimannus Agrippinae civitatis archiepiscopus per
violentiam Heinrici suorumque fidelium illum in
pontificem consecraret. Nam si non fecisset, sicut
ipse venerabilis archiepiscopus nobis postea in praesentia
plurimorum retulit, sibi vitam resque ecclesiasticas
auferret, omnemque familiam trucidaret,
ac illorum bona diriperet. Ideoque absque legitimorum
antecessorum auctoritate cum consecravit, ut
ipse adhuc testatur, sed tantis terroribus ac diris
crudelitatibus coactus. Unde in Nicaeno concilio ita
ad locum invenitur: #Si quis ex clero deprehensus
fuerit cum excommunicatis communicare, etiam ipse
privetur communione, tanquam qui regulas confundit.@#
Quae longe lateque in diversis conciliis et capitularibus
regum de excommunicatis inveniuntur.
3.
Idem etiam Hilduinus res nostri regni ex praefato
episcopio invasit, diripuit, et pro libito abduxit,
agens contra statuta Anacleti papae, ubi dicitur: #Sanctus Anacletus, qui ab ipso Petro apostolo ordinatus
est presbyter, postea in sede Romana successor
illius factus episcopus cum totius mundi sacerdotibus
judicavit. Qui abstulerit,@#
inquit, #patri vel matri aliquid,
homicidae particeps est. Pater noster sine dubio
Deus est. Mater vero nostra Ecclesia est, quae nos in
baptismo regeneravit. Ergo qui pecunias Christi et ecclesiae
rapit, aufert, vel fraudatur, homicida est, atque
homicida in conspectu justi judicis deputabitur.
Qui rapit pecuniam proximi sui, iniquitatem operatur.
Qui autem pecuniam vel res ecclesiae abstulerit,
sacrilegium facit, et ut sacrilegus judicandus est.@#
4.
Praefatus denique Hilduinus thesauros ecclesiae
Tungrensis et Aquisgrani palatii juxta beati Lamberti
martyris corpus in quadam arca positos avida cupiditate
rapuit, eosque inimicis nostris, suis videlicet
fautoribus, contulit, et ecclesiae abstulit. De
quo quibusque hujuscemodi sacri canones ita decernunt:
#Si quis inventus fuerit aliquid de ministeriis
ecclesiae vendidisse vel abstulisse, sacrilegium commisit.
Placuit eum in ordine ecclesiastico non haberi.@#
Unde et beatus Augustinus 47 evangelii homilia Johannis
dicit: #Ecce inter sanctos est Judas, ecce fur est
Judas; et ne contemnas, fur hic sacrilegus est, non
qualiumcumque fur locorum, sed dominicorum; locorum,
sed sacrorum.@# Et post pauca: #Quicumque aliquid
de ecclesia aufert vel fraudatur, Judae proditori
comparatur.@#
5.
Hos ecclesiae thesauros episcopis et comitibus
et fautoribus pro sua ordinatione dedit, non prae
oculis habens statuta Africani concilii, quibus praecipitur
ut nullus per pecunias ordinetur, ita inquiens: #Si quis episcopus per pecunias obtinuerit
dignitatem, deiciatur, modis omnibus abiciatur, sicut
Simon magus abscissus est a Petro.@#
Item in concilio
Chalcedonensi: #Si quis episcopus, presbyter,
aut diaconus sub pretio Spiritus sancti gratiam obtinere
voluerit, proprii gradus periculo subjacebit; et
nihil ex hac ordinatione vel promotione quae est per
negotiationem facta proficiat, sed anathematizetur.@#
6.
Jam dictus Hilduinus ad cumulum suae damnationis
ante venerabilis Herimanni praesentiam veniens,
super sacra nefande juravit, quod ego Karolus
episcopium Tungrense dederim, et quosdam
ex clericis et laicis jurare compulit. Quod
quam sit absurdum quamque vitandum, sparsim
sanctarum scripturarum testimonia approbant.
7.
Memoratus praeterea Hilduinus per domnum
Herimannum episcopum tertio vocatus ad synodum,
ut contra haec quae sibi obiciuntur responderet, si
justam causam haberet, aut si non posset, canonum
feriretur spiculis. Qui quoniam quidem venire
distulit, incidit sententiam Bonifacii papae ita dicentis: #Probat vera esse illa quae adversus se dicta sunt,
qui ad ea confutanda adesse minime vult. Et ne dubitet,
quod ita judicium nocens subterfugit, quemadmodum
ut absolvatur qui est innocens quaerit.@#
Et
post pauca: #Confitetur enim de omnibus, quisquis
subterfugere judicium posse dilationibus putat.@# Item
ipse: #Si adesse voluerit, praesens, si confidit, ad
objecta respondeat. Quod si adesse neglexerit, dilationem
sententiae de absentia non lucretur.@#
8.
Omnes tam clerici quam laici supradictae ecclesiae
nostram adeuntes sublimitatem, luctuosis vocibus
innotuerunt, quod jam memoratus Hilduinus cum suis
praedonibus bona illorum diripuit, omnemque illorum
facultatem et supellectilem abstulit, nihil illis remansit,
unde saltem sibi victus sufficientiam adhiberent.
Addentes etiam in precibus, ut vestro consilio citius
ageretur, ne amplius praedae et direptioni paterent;
sed illis ad ordinandum daremus pontificem Richerum,
quem concorditer elegerunt. De quibus videlicet
omnibus hic capitulatim insertis vestrum precamur
pontificium, ut propter Deum et debitam
quam nobis polliciti estis fidelitatem, pro viribus
exinde
| null |
ed2af447-65e7-4eb2-8d6a-21940ad3eb2e
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
adjuvetis, ut noster honor in hujusmodi
negotiis amplius non decrescat, et status sanctae
Dei ecclesiae stabiliatur.
| null |
4c9ca5f8-83f8-410b-be5c-0076bdaea31c
|
latin_170m_raw
| null |
None
|
None
|
None
|
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.