text
stringlengths 1
314k
|
|---|
phud saphety und standerds atharity af india (fsssa) (Food Safety and Standards Authority of India (FSSAI) bhartiya prabhutva aaroogya, kutumba sankshaema mantritwa saakha aadhvaryamloo, bhaaratadaesamloe aahaara bhadrata, pramaanaalaku badyatha vahistundi, indhulo chair person, 22 mandhi sabyulu untaruu. phud saphety und standerds atharity af india (fsssa) viniyogadaarulu, vyaapaarulu, utpatthidhaarulu, pettubadidaarulu andaruu oche samsthathoo karyakalapalanu nirvahinchadaaniki, desamlo stapincharu.
charithra
bhartiya prabhutva aaroogya,kutumba sankshaema mantritwa saakha crinda sthapinchabadina swayampratipatti samshtha, 'phud saphety und standerds aect, 2006' kindha fsssa erpaatu cheyabadindhi. phud saphety und standerds atharity af india (fsssa) aahaara bhadrata niyanthrana, paryavekshan dwara prajaarogyaanni rakshinchadaniki, prothsahinchadaniki badyatha vahistundi, bhaaratadaesamloe aahaara vyaparala paniteerunu niyanthrinchadaaniki paryaveekshistundi. aahaara padaardhaala samshthalu, pampinhii daarulu (distributorlu), retailarlu, storagey house lu andaruu samshtha nunchi vyaapaaraalaku thama licenses pondadam tappanisari.
vidhulu
phud saphety und standerds atharity af india (fsssa) bhaaratadaesamloe aahaara padaardhaala ammakam, pyaakaejimg ledha nilwa choose pramaanaalanu kaligi unna pradhaana prabhutva samshtha. phud saphety und standerds aect, 2006ku anugunamga vividha maargadarshakaalu, pramaanaalanu teliyachestundi. samshtha baadhyatalu yea vidhamgaa unnayi.
aahaara bhadrata, avagaahanaku sambamdhinchina niyamanibandhanalanu vivarimchadam.
arhata kaligina aahaara vyaapaaraalaku aahaara licensulu manjuru cheeyadam.
phud testing laab l koraku prakreeyalu,nibandhanalanu ruupomdimchadam
kothha paalaseelanu roopondinchadamla, bhartiya prabhuthvam aadheshaalanu amalu cheeyadam.
aahaara padaarthaalalooni kalushitaalaku sambamdhinchina deetaanu saekarinchadam.
aahaara rangam ledha aahaara sarafara loo jarigee pramaadaalanu gurtimchadam.
phud prosessing ledha thayaarii samshtha(manufacturing ku) sambamdhinchina vatini chudatam.
prajalaku andubatulo unna aahaara padaarthaalatho samasyalanu gurthinchadaaniki,,hechcharika cheeyadam,aahaara bhadrata, aahaara pramaanaala girinchi sadarana avagaahananu protsahinchadam.
aahaara vyapaaraallo nimagnamaina ledha paalgonaalani bhavinchee vyaktula koraku sikshnhaa karyakramalanu ivvadam,aahaaram, paarisudhyam, phyto saanitaary pramaanaala koraku antarjaateeya saankethika pramaanaala abhivruddhiki dhohadham cheeyadam. vantivi unnayi.
praamtiya kaaryaalayaalu
phud saphety und standerds atharity af india (fsssa) prasthutham 4 praamtiya kaaryaalatoo tana paripalanu konasaagistundi.
nyoodhilleelo pradhaana kaaryaalayam Delhi, Haryana, Uttarakhand, Rajasthan, Himachal Pradesh, Punjab, Chandigarh, Uttar Pradesh, Ladakh, Jammu & Kashmir kendrapalika praantaala paryavekshan
Mumbai loo pradhaana kaaryaalayam Maharashtra, madhyapradesh, Gujarat, Goa, daadarr Nagar Haveli, Daman Islands praantaala paryavekshan
Chennai pradhaana kaaryaalayam TamilNadu, Kerala, Karnataka, AndhraPradesh, Telangana, kendrapaalitalu Puducherry, lakshdweep praantaala paryavekshan
qohl kaataa kaaryaalayam thoo paschima bengal, orissa, Bihar, Jharkhand, chhattis gath, Sikkim, arunachal Pradesh, Tripura, Manipur, mizoram, Meghalaya, Nagaland, Assam (Guwahati praamtiya kaaryaalayam) praantaala paryavekshan.
reegistration
aahaara utpatthi vyaapaaraanni nadapadaniki phud licenses reegistration certificate avsaram. aahaara utpattulanu tayyaru cheeyadam, pampinhii cheeyadam, ravaanhaa cheeyadam koraku vyapara samshthalu phud saphety und standerds atharity af india kindha registar chesukovalsi umtumdi. phud saphety und standerds atharity af india certificate, licenses okevidhamgaa untai, viniyoga daarulu aadhaarapadagala nanyatha, swachchata ,itara mukhyamaina kaarakaalanu dhruveekaristundi licenses, reegistration koraku samshtha anline ( antarjaalam).loo darakhaastu ( aplai) chaeyavalenu.
moolaalu
aaroogya avagaahana roojulu
aahaara samrakshana
aahaara padaarthaalu
bhartiya prabhutva samshthalu
aaroogya kutumba, sankshemamu |
కౌశంబి భట్, గుజరాత్‌కు చెందిన సినిమా నటి. హెల్లారో (2019), ధుంకీ (2019), మోంటు నీ బిట్టు (2019) వంటి గుజరాతీ సినిమాలలో నటించింది.
జీవిత చరిత్ర
కౌశంబి భట్, 1991 అక్టోబరు 1న గుజరాత్‌లోని రాజ్‌కోట్‌లో జన్మించింది. రాజ్‌కోట్‌లో పాఠశాల విద్యను, అహ్మదాబాద్‌లోని జిఎల్ఎస్ కళాశాలలో కళాశాల విద్యను పొందింది. అహ్మదాబాద్ లోని గుజరాత్ విశ్వవిద్యాలయం నుండి డెవలప్మెంట్ కమ్యూనికేషన్‌లో మాస్టర్ డిగ్రీని పూర్తిచేసింది.
సినిమారంగం
2019లో గుజరాతీ పీరియడ్ డ్రామా సినిమా హెల్లారోలో తొలిసారిగా నటించింది. ఈ సినిమా 66వ జాతీయ చలనచిత్ర అవార్డులలో ఉత్తమ చలనచిత్రంగా జాతీయ చలనచిత్ర అవార్డును గెలుచుకుంది. కౌశంబి తన నటనకు ప్రత్యేక జ్యూరీ అవార్డును పొందింది. విజయగిరి బావ తీసిన రొమాంటిక్ కామెడీ మోంటు నీ బిట్టు, అనీష్ షా తీసిన ధుంకీ సినిమాలో నటించింది.
కాళు ఎట్లే అంధారు అనే గుజరాతీ నాటకంలో తన పాత్రకు గుర్తింపు కూడా పొందింది.
అవార్డులు
సినిమాలు
మూలాలు
బయటి లింకులు
జీవిస్తున్న ప్రజలు
1991 జననాలు
గుజరాతీ సినిమా నటీమణులు |
నితిన్ సత్య (జననం 9 జనవరి 1980) భారతదేశానికి చెందిన సినిమా నటుడు, నిర్మాత. ఆయన 2003లో కలాత్‌పడై సినిమాతో సినీరంగంలోకి అడుగుపెట్టి, 2018లో జరుగండి సినిమాను నిర్మించాడు.
నటించిన సినిమాలు
నిర్మాతగా
షార్ట్ ఫిల్మ్స్
వెల్లై పూకల్
అగల్య 2012
కడల్ రస
మూలాలు
బయటి లింకులు
1980 జననాలు
తమిళ సినిమా నటులు
తెలుగు సినిమా నటులు |
చిలుకూరివారిపాలెం, బాపట్ల జిల్లా, యద్దనపూడి మండలానికి చెందిన గ్రామం.
వ్యవసాయం, సాగునీటి సౌకర్యం
త్రాగునీటి చెరువు
ఈ చెరువు వేసవిలో ప్రస్తుతం ఎండిపోయి, కొన్ని నెలలుగా త్రాగునీటికి గ్రామస్థులు పలు బాధలు పడుచున్నారు. ఈ పరిస్థితులలో, 2017, మే- 26 తేది రాత్రి యద్దనపూడి మండలంలో వర్షం కురిసినది. ఈ వర్షపునీరు ఉధృతంగా ప్రవహించుచూ, ఈ గ్రామం దగ్గరలోని తొండాగు ద్వారా వృధాగా బయటకు పోవడం చూసిన ఈ గ్రామస్థులు, ఆ వాగు నీటికి అడ్డు కట్ట వేసి, వృధాగా పోవుచున్న ఆ నీటిని, ఓ ట్రాక్టరుకు ఏర్పాటు చేసిన పంపు ద్వారా గ్రామంలోని చెరువులోనికి మళ్ళించి, సఫలీకృతులైనారు. ఈ గ్రామస్థులు ఈ విధంగా ముందుచూపుతో వ్యవహరించి, కొన్ని గంటల వ్యవధిలోనే వృధాగా పోవుచున్న వాగునీటిని తమ అవసరాలు తీర్చేటందుకు చెరువులోనికి మళ్ళించడాన్ని పలువురు కొనియాడినారు.
గ్రామ పంచాయతీ
చిలుకూరివారిపాలెం, యద్దనపూడి గ్రామ పంచాయతీ పరిధిలోని ఒక శివారు గ్రామం.
మూలాలు
వెలుపలి లింకులు
యద్దనపూడి మండలం లోని రెవెన్యూయేతర గ్రామాలు |
kardanur, Telangana raashtram, sangareddi jalla, Patancheru mandalamlooni gramam.
idi Mandla kendramaina Patancheru nundi 3 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina haidarabadu nundi 23 ki. mee. dooramloonuu Pali.
jillala punarvyavastheekaranalo
2016 aktobaru 11na chosen Telangana jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam paata medhak jillaaloni idhey mandalamlo undedi.
graama janaba
2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 280 illatho, 1121 janaabhaatho 393 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 560, aadavari sanka 561. scheduled kulala sanka 280 Dum scheduled thegala sanka 7. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 573940.pinn kood: 502300.
vidyaa soukaryalu
gramamlo ooka praivetu balabadi Pali. prabhutva praadhimika paatasaala okati, praivetu praadhimika paatasaala okati, prabhutva praathamikonnatha paatasaala okati, praivetu praathamikonnatha paatasaala okati, prabhutva maadhyamika paatasaala okati, praivetu maadhyamika paatasaala okati unnayi.sameepa juunior kalaasaala, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala Patan cheruvulonu, inginiiring kalaasaala nandigav (Patan cheruvu) lonoo unnayi. sameepa vydya kalaasaala hyderabadulonu, maenejimentu kalaasaala, polytechniclu Patan cheruvuloonuu unnayi. sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala Patan cheruvulonu, aniyata vidyaa kendram sangaareddilonu, divyangula pratyeka paatasaala haidarabadu lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
sameepa praadhimika aaroogya kendram, praadhimika aaroogya vupa kendram gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. pashu vaidyasaala, samchaara vydya shaala gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi. borubavula dwara kudaa edaadi podugunaa neee andutundi.
paarisudhyam
gramamlo bhugarbha muruguneeti vyvasta Pali. muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara kudaa pravahistundi. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
postaphysu saukaryam, sab postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi.
gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. praivetu baasu saukaryam gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. railway steshion gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali.
jalla rahadari gramam gunda potondi. jaateeya rahadari, rashtra rahadari, pradhaana jalla rahadari gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram unnayi. atm, vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. saasanasabha poling kendram, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, aatala maidanam gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 5 ki.mee.lopu dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 10 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
kardanurlo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 28 hectares
vyavasaayam cheyadagga banjaru bhuumii: 20 hectares
saagulo laeni bhoomullo beedu bhoomulu kanivi: 93 hectares
banjaru bhuumii: 89 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 163 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 265 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 80 hectares
neetipaarudala soukaryalu
kardanurlo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
baavulu/boru baavulu: 50 hectares* cheruvulu: 30 hectares
utpatthi
kardanurlo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
vari, pratthi, ulli
paarishraamika utpattulu
polyetheen sanchulu, rasayanalu
moolaalu
velupali lankelu |
పుణ్యకార్యములలొ ఉత్తమమైన పద్దెనిమిది కార్యాలను అష్టాదశ పుణ్యకార్యములు అంటారు. అవి
శంకుస్థాపనము
గృహప్రవేశము
నిషేకము
గర్బాధానము
పుంసవనము
సీమంతము
వివాహము
వధూగృహప్రవేశము
కంచుధారణము
వస్త్రధారణము
నామకరణము
డోలారోహణము
అన్నప్రాశనము
కేశఖండనము
అక్షరాభ్యాసము
విద్యాభ్యాసము
ఉపనయనము
షష్టిపూర్తి
సంఖ్యానుగుణ వ్యాసములు |
బాబాసాహెబ్‌పేట్, తెలంగాణ రాష్ట్రం, నల్గొండ జిల్లా, త్రిపురారం మండలంలోని గ్రామం.
ఇది మండల కేంద్రమైన త్రిపురారం నుండి 3 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన మిర్యాలగూడ నుండి 16 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది.
జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణలో
2016 అక్టోబరు 11న చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత నల్గొండ జిల్లాలోని ఇదే మండలంలో ఉండేది.
గ్రామ జనాభా
2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 432 ఇళ్లతో, 1685 జనాభాతో 596 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 814, ఆడవారి సంఖ్య 871. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 285 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 0. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 577467.పిన్ కోడ్: 508207.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి.బాలబడి, మాధ్యమిక పాఠశాలలు త్రిపురారంలో ఉన్నాయి.సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల మిర్యాలగూడలో ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల నార్కట్ పల్లిలోను, పాలీటెక్నిక్ నల్గొండలోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల మిర్యాలగూడలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం మిర్యాలగూడలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల నల్గొండ లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
గ్రామంలో2 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఇద్దరు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు సరఫరా అవుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్‌లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
బాబాసాహెబ్‌పేట్లో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఈ గ్రామానికి సమీపములో వున్న గ్రామం మిర్యాలగూడ. ఇది 16 కి.మీ. దూరములో ఉంది. ఇక్కడి నుండి పరిసర గ్రామాలకు రోడ్డు వసతి కలిగి బస్సుల సౌకర్యము ఉంది. మిర్యాల గూడలో రైల్వే స్టేషను ఉంది. ఇక్కడి నుండి ఇతర సుదూర ప్రాంతాలకు రైలు రవాణ వసతి ఉంది. గుంటూరు రైల్వే జంక్షను ఇక్కడికి 133 కి.మీ దూరములో ఉంది.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉంది. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి.
ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. శాసనసభ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 16 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
బాబాసాహెబ్‌పేట్లో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 20 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 13 హెక్టార్లు
సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 160 హెక్టార్లు
బంజరు భూమి: 150 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 253 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 310 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 253 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
బాబాసాహెబ్‌పేట్లో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
కాలువలు: 202 హెక్టార్లు* బావులు/బోరు బావులు: 50 హెక్టార్లు
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు |
భారత దేశంలో అనేక తెగల, జాతుల అటవిక తెగల వారు నివసిస్తున్నారు. వారు నాగరీక ప్రపంచానికి దూరంగా.... సభ్య సమాజానికి భిన్నంగా, అడవులలో నివసిస్తున్నారు. వారికి భాష వుంటుండి కాని దానికి లిపి వుండదు. వారు అడవిలో జంతువులతో పాటే నివసిస్తుంటారు.... కాని జంతువుల వలె క్రూరులు కారు. అమాయకులు, ఆత్మీయులు... వారి లోకం వేరు, జీవన విధానము వేరు. నవీన నాగరీక జీవన స్రవంతిలో వారు కలవరు.... వారి లోకం వేరు.... వారి పోకడ వేరు.... నాగరీకుల జోలికి వారు రావడం లేదు...వారి మానాన వారు నాగరికతకు దూరంగా ప్రశాంతంగా బ్రతుకుతున్నారు. .నాగరీకుల జోలికి వారు రాక పోయినా నాగరీకులు మాత్రము వారి జోలికి వెళ్ళి వారిని అభివృద్ధి చేస్తామంటూ అనేక పథకాల పేరు చెప్పి వారికి కేటాయించిన ధనాన్ని కొల్ల గొట్టు తున్నారు. ఈ విషయం వారికి తెలియదు. నాగ రీకులు అంతటితో ఆగకుండా వారి స్వయం కష్టాన్ని కూడా దోచుకుంటున్నారు... వారు సేకరించే అటవిక వుత్పత్తులు అతి సరసంగా కొని అధిక మొత్తంలో అమ్మి ఎక్కువ మొత్తంలో లాభాలు పొందుతున్నారు. ఆ వచ్చిన ఆదాయానికే ఆ అమాయకులు ఉప్పొంగి పోతున్నారు. అలాంటి అనేక జాతులు దేశ వ్యాప్తంగా ఉన్నాయి. ప్రదేశాల వారిగా ఆయా జాతులు, తెగల పేర్లు తెలుసుకోవడమే ఈ ప్రయత్నం.
ఆటవిక జాతి/తెగ పేరు:............... వారు నివసించే ప్రాంతం/రాష్ట్రం
అబోర్స్...........................అస్సాం, అరుణాచల ప్రదేశ్ రాష్ట్రాలలో
అవతామీలు.....................అరుణాచల ప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో
బడగాలు.........................నీలగిరి. తమిళనాడు రాష్ట్రంలో ప్రాంతం
బైగాలు.......................... మధ్య ప్రదేశ్, రాజస్థాన్, గుజరాత్ రాష్ట్రాలలో అటవిక ప్రాంతాలలో
భోటియాలు..................... ఉత్తర ప్రదేస్ లోని గర్వాల్, కుమావన్ ప్రాంతాలు.
బిర్ హారులు.................... హజరీ భాగ్, బీహార్ రాష్ట్రంలో కొంత భాగంలో
చెంచులు........................ ఆంధ్ర ప్రదేశ్, ఒడిషా రెండు రాష్ట్రాలలో కొండ ప్రాంతాలలో
చూటియాలు.....................అస్సాం రాష్ట్రంలో కొండ ప్రాంతాలలో మాత్రమే.
గడ్డీలు............................. హిమాచల్ ప్రదేశ్ అటవీ ప్రాంతాలలో
గల్లంగులు......................... ఈశాన్య హిమాలయ ప్రాంతం
గారోలు............................. మేఘాలయ రాష్ట్రంలో కొంట/అటవీ ప్రాంతంలో
గోండులు........................... మధ్య ప్రదేశ్, బీహారు, ఒడిషా, ఆంధ్ర ప్రదేశ్
జరవాలు........................... అండమాన్ దీవులలో మాత్రమే
ఖాసులు........................... ఉత్తర ప్రదేశ్ లోని జంసార్ . బాబర్ ప్రాంతము
ఖాశీలు............................. అస్సాం, మేఘాలయ రెండు రాష్ట్రాలలో కొండ ప్రాంతాలలో
ఖోండులు......................... ఒడిషా రాష్ట్రం లోని కొండ ప్రాంతాలలో
కోలులు............................ మధ్య ప్రదేశ్ రాష్ట్రం అటవీ ప్రాంతాలలో
కోలములు......................... ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో మాత్రమే
కోటాలు............................. నీలగిరి ప్రాంతం, తమిళ నాడు రాష్ట్రం.
కుకీలు.............................. మణిపూర్ ప్రాంతంలో
లేప్పాలు........................... సిక్కిం రాష్ట్రములో కొండ ప్రాంతములో
లుషాయీలు....................... త్రిపురలో మాత్రమే
మినాలు............................ రాజస్థాన్ రాష్ట్రములో మాత్రమే
మురియాలు....................... మధ్య ప్రదేశ్ లోమి బస్థర్ ప్రాంతంలో
ముకిరీలు........................... అస్సాం రాష్ట్రంలో
మెంపాలు........................... అరుణాచల్ రాష్ట్రములో
నాగాలు.............................. నాగాలాండ్, అస్సాం రాష్ట్రంలో. వీరిలో ఉప తెగలు: అంగామీలు, సెమీలు, ఆవోలు, తంఘుకూలు, లాయోరాలు.
ఒయారాన్లు లేదా కురుకులు...... బీహారు, ఒడిషా రాష్ట్రాలలో
అంజులు.............................. అండమాన్ నికోబార్ దీవులు....
సంతాలులు.......................... బెంగాల్ లోని బీర్బం ప్రాంతం, బీహార్ లోని హాజరీ బాగ్ ప్రాంతం, రాంచీ లోని పలమావు ప్రాంతం.#
సెంటినలీలు.......................... అండమాన్ నికోబారు దీవులలో కొన్ని ప్రాంతాలలో.
షాంపెన్లు............................. అండమాన్, నికోబార్ దీవులలో కొన్ని ప్రాంతాలు.
తోడాలు.............................. తమిళ నాడు రాష్ట్రంలోని నీలగిరి ప్రాంతం.
ఉరలీలు............................. కేరళలో మాత్రమే
వర్లీలు................................ వీరు మహారాష్ట్ర ప్రాంతంలో మాత్రమే నివసిస్తారు. |
వరుణ్ సందేశ్ ఒక తెలుగు నటుడు. పూర్వీకులది ఆంధ్రప్రదేశ్ అయినప్పటికి అమెరికాలో స్థిరపడ్డారు. ఆయన 2019లో బిగ్‌బాస్‌ లో కంటెస్టెంట్ గా పాల్గొన్నాడు.
నేపధ్యము
ఒడిషాలోని రాయగడలో జన్మించాడు. తరువాత వీరి కుటుంబం హైదరాబాద్ మారడంతో అక్కడ నాలుగేళ్ళు ఉన్నాడు. తర్వాత అమెరికా వెళ్ళి పోయాడు. విద్యాభ్యాసమంతా అమెరికా లోనే జరిగింది. హ్యాపీడేస్ చిత్రం కోసం శేఖర్ కమ్ముల నిర్వహించిన నటనా పోటీలలో పాల్గొని ఆ చిత్రంలో చందు పాత్రను పోషించాడు. ఆచిత్ర విజయంతో వరుస అవకాశాలు చేజిక్కించుకొని నటునిగా స్థిరపడ్డాడు. హైదరాబాదుకు తన మకాం మార్చాడు.
కుటుంబము
ఇతను ప్రముఖ రచయిత జీడిగుంట శ్రీరామచంద్రమూర్తి మనవడు. ఇతని బాబాయి జీడిగుంట శ్రీధర్ పేరుగల నటుడు. వీరి కుటుంబంలో తల్లి రమని జీడిగుంట్ల గృహిణి, తండ్రి విజయ్ సారధి ఐ.బి.ఎంలో ఉద్యోగి. చెల్లెలు వీణా సాహితీ అలా మొదలైంది చిత్రానికి సాహిత్యాన్ని సమకూర్చింది. తన సహనటి శ్రద్దా దాస్తో కొన్నాళ్ళు సహజీవనం చేశాడు.
నటించిన చిత్రాలు
వెబ్ సిరీస్
2018 హే కృష్ణ
యుప్ టివి వారి నిర్మించిన హే కృష్ణ అనే వెబ్ సిరీస్‌లో కషిష్ వొహ్రా సరసన నటించారు.
బయటి లంకెలు
మూలాలు
1989 జననాలు
తెలుగు సినిమా నటులు
జీవిస్తున్న ప్రజలు |
రియాజ్ అఫ్రిది (జననం 21 జనవరి 1985) పాకిస్తానీ క్రికెట్ కోచ్, క్రికెటర్. కుడిచేతి వాటం బ్యాట్స్‌మన్ గా, కుడిచేతి మీడియం-ఫాస్ట్ బౌలర్ గా రాణించాడు.
కుటుంబం
2017 డిసెంబరులో ఇతని తమ్ముడు షాహీన్ ఆఫ్రిది 2018 అండర్-19 క్రికెట్ ప్రపంచ కప్ కోసం పాకిస్తాన్ జట్టులో ఎంపికయ్యాడు.
క్రికెట్ రంగం
అఫ్రిది శ్రీలంక జాతీయ క్రికెట్ జట్టుతో పాకిస్తాన్ జాతీయ క్రికెట్ జట్టు కోసం ఒక టెస్ట్ మ్యాచ్ ఆడాడు.
రియాజ్ పాకిస్థాన్ ఫుట్బాల్ ఆటగాడు యాసిర్ అఫ్రిది బంధువు. 2007లో రియాజ్ ఇండియన్ క్రికెట్ లీగ్ తో ఒప్పందం కుదుర్చుకున్నాడు. లాహోర్ బాద్‌షాస్‌కు ప్రాతినిధ్యం వహించాడు. వేసవి నెలల్లో రియాజ్ ఈశాన్య ఇంగ్లాండ్‌లోని ఒక లీగ్‌లో గ్రేట్ ఐటన్ సీసీ కోసం ఆడి, లీగ్‌ను గెలవడంలో కృషి చేశాడు. ఇతని ఫాస్ట్ స్వింగ్ బౌలింగ్, బిగ్ హిట్టింగ్‌తో లీగ్‌లో నిలకడగా టాప్ వికెట్ టేకర్‌గా నిలిచాడు.
మూలాలు
జీవిస్తున్న ప్రజలు
1985 జననాలు
పాకిస్తాన్ క్రికెట్ క్రీడాకారులు
పాకిస్తాన్ టెస్ట్ క్రికెట్ క్రీడాకారులు |
ఉద్యోతకారుడు సా.శ. 6 వ శతాబ్దానికి చెందిన న్యాయ దార్శనికుడు. న్యాయ తత్వశాస్త్రం మీద వ్యాఖ్యాత. ఇతను న్యాయ సూత్రాలపై న్యాయవార్తిక అనే గ్రంథాన్ని రాసాడు. ఇది భారతీయ తర్కశాస్త్రాభివృద్ధికి దోహదం చేసిన గొప్ప గ్రంథాలలో ఒకటి. ఇది వాత్సాయనుడి (కామసూత్ర గ్రంథ కర్త కాదు) న్యాయ భాష్యాన్ని సమర్ధిస్తూ, దిజ్ఞాగుని బౌద్ధ తర్కాన్ని విమర్శిస్తూ రాయబడింది.
జీవిత విశేషాలు
ఉద్యోతకారుడు బ్రాహ్మణుడు. భరద్వాజ గోత్రికుడు. పాశుపత శాఖీయుడు. ఇతని గ్రంథంలో పేర్కొన్న ఇతని స్థలం శృఘ్న (Shrughna). ఇది ప్రస్తుత హర్యానా లోని యమునా నగర్ సమీపంలోని 'సుఘ్' (sugh) గ్రామంగా గుర్తించబడింది. అంతకు మించి ఇతని విశేషాలు ఎక్కువగా తెలియవు.
రచన
ఉద్యోతకారుడు రాసిన గ్రంథం 'న్యాయవార్తిక'. ఇది ప్రసిద్ధ బౌద్ధ తర్కవేత్త దిజ్ఞాగుడు రాసిన 'ప్రమాణ సముచ్చయం' లోని బౌద్ధ తర్కాన్ని విమర్శిస్తూ రాయబడింది. ఉద్యోతకారుడు రూపొందించిన న్యాయ సిద్ధాంతాన్ని అభివృద్ధి చేస్తూ, అతని వాదనా సరళిని సమర్ధిస్తూ అనంతరకాలంలో వాచస్పతి మిశ్ర (సా.శ. 9 వ శతాబ్దం) 'న్యాయవార్తిక తాత్పర్యటీక' అనే గ్రంథాన్ని రాయడం జరిగింది.
రిఫరెన్సులు
మూలాలు
భారతీయ తత్వవేత్తలు
భారతీయ తర్కవేత్తలు
బ్రాహ్మణ తర్కవేత్తలు |
konisa, Vizianagaram jalla, gajjapathinagaram mandalaaniki chendina gramam.idi Mandla kendramaina gajjapathinagaram nundi 5 ki.mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina Vizianagaram nundi 25 ki.mee. dooramloonuu Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 500 illatho, 1974 janaabhaatho 932 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 957, aadavari sanka 1017. scheduled kulala janaba 185 Dum scheduled thegala janaba 107. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 582739.pinn kood: 535270.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaalalu muudu unnayi.balabadi, praathamikonnatha paatasaala, maadhyamika paatasaalalu gajapatinagaramlo unnayi. sameepa juunior kalaasaala, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala gajapatinagaramlonu, inginiiring kalaasaala vijaynagaramlonu unnayi. sameepa vydya kalaasaala nellimarlalonu, maenejimentu kalaasaala, polytechniclu vijaynagaramlonu unnayi. sameepa aniyata vidyaa kendram gajapatinagaramlonu, vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala, divyangula pratyeka paatasaalalu Vizianagaram lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
konisalo unna ooka praadhimika aaroogya vupa kendramlo daaktarlu laeru. paaraamedikal sibbandi iddharu unnare.
sameepa praadhimika aaroogya kendram gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. alopathy asupatri, pashu vaidyasaala gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, samchaara vydya shaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi. bavula neee kudaa andubatulo Pali. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
konisalo sab postaphysu saukaryam Pali. postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. laand Jalor telephony, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. piblic fone aphisu, internet kefe / common seva kendram gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. praivetu korier gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
prabhutva ravaanhaa samshtha baasu saukaryam, praivetu baasu saukaryam, auto saukaryam modalainavi gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. railway steshion, tractoru saukaryam modalainavi gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
jalla rahadari gramam gunda potondi. rashtra rahadari, pradhaana jalla rahadari gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. jaateeya rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo vyavasaya parapati sangham Pali. gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram unnayi. atm, vaanijya banku, sahakara banku gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. saasanasabha poling kendram, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. sameekruta baalala abhivruddhi pathakam gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 15 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
konisalo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 263 hectares
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 147 hectares
thotalu modalainavi saagavutunna bhuumii: 10 hectares
banjaru bhuumii: 158 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 352 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 271 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 239 hectares
neetipaarudala soukaryalu
konisalo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
kaluvalu: 232 hectares* cheruvulu: 7 hectares
utpatthi
konisalo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
vari, mamidi, gogu
moolaalu
velupali lankelu |
మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ బ్రిటిష్ ఇండియా లోని పరిపాలనా ఉపవిభాగం (ప్రెసిడెన్సీ). ప్రస్తుత భారతదేశంలోని తమిళనాడు, ఆంధ్రప్రదేశ్, ఒడిశా, కేరళ, కర్ణాటక, లక్షద్వీప్ వంటి ప్రాంతాలతో సహా దక్షిణ భారతదేశంలో చాలా వరకూ మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలో భాగంగా ఉండేవి. దీన్ని ఫోర్ట్ సెయింట్ జార్జ్ ప్రెసిడెన్సీ అనీ, మద్రాసు ప్రావిన్స్ అనీ కూడా పిలుస్తారు. మద్రాసు నగరం, ప్రెసిడెన్సీకి శీతాకాల రాజధాని గాను ఊటీ వేసవి రాజధాని గానూ ఉండేవి. 1793 నుండి 1798 వరకు సిలోన్ ద్వీపం మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలో భాగంగా ఉండేది. మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీకి వాయవ్య దిశలో మైసూరు రాజ్యం, నైరుతిలో కొచ్చి రాజ్యం, ఉత్తరాన హైదరాబాద్ రాజ్యం ఉన్నాయి. ప్రెసిడెన్సీ లోని కొన్ని భాగాలను ఆనుకుని బొంబాయి ప్రెసిడెన్సీ కూడా ఉంది.
1639 లో బ్రిటిష్ ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ మద్రాసుపట్నం గ్రామాన్ని కొనుగోలు చేసింది. మచిలీపట్నం, ఆర్మగావ్‌ల వద్ద 1600 ల నాటికే కంపెనీ కర్మాగారాలు ఉన్నప్పటికీ, ఒక సంవత్సరం తరువాత మద్రాసుపట్నంలో ఫోర్ట్ సెంట్ జార్జ్ ఏజెన్సీని స్థాపించారు. ఇది మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీకి పూర్వగామి. 1652 లో దీన్ని ప్రెసిడెన్సీగా అప్‌గ్రేడ్ చేసారు. 1655 లో తిరిగి ఏజెన్సీగా మునుపటి స్థితికి తీసుకొచ్చారు. మళ్ళీ 1684 లో, దీనిని తిరిగి ప్రెసిడెన్సీగా మార్చారు. ఎలిహు యాలేను ప్రెసిడెన్సీకి తొలి ప్రెసిడెంటుగా నియమించారు. 1785 లో, పిట్ ఇండియా చట్టం నిబంధనల ననుసరించి ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ స్థాపించిన మూడు ప్రావిన్సులలో మద్రాసు ఒకటి. అప్పటి నుండి ఈ ప్రావిన్సు అధిపతిని "ప్రెసిడెంట్" అని కాకుండా "గవర్నర్" అని పిలవడం మొదలుపెట్టారు. ఈ గవర్నరు, కలకత్తాలోని గవర్నర్ జనరల్ అధీనంలో పనిచేసేవారు. ఈ గవర్నర్ జనరల్ పదవి అప్పటి నుండి 1947 వరకూ కొనసాగింది. న్యాయ, శాసన, కార్యనిర్వాహక అధికారాలు గవర్నర్ వద్దనే ఉండేవి. ఆయనకు కౌన్సిల్ సహాయపడేది. ఈ కౌన్సిల్ రూపనిర్మాణం 1861, 1909, 1919, 1935 లలో చేసిన సంస్కరణల ద్వారా సవరించారు. 1939 లో రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం ప్రారంభమయ్యే వరకు మద్రాసులో క్రమం తప్పకుండా ఎన్నికలు జరిగుతూ వచ్చాయి. 1908 నాటికి, ఈ ప్రావిన్సులో ఇరవై రెండు జిల్లాలు ఉండేవి. ఒక్కో జిల్లా ఒక్కో జిల్లా కలెక్టరు పాలనలో ఉండేది. జిల్లాను తాలూకాలు, ఫిర్కాలుగా విభజించారు. పరిపాలన యొక్క అతిచిన్న యూనిట్, గ్రామం.
1919 నాటి మాంటేగు-చెమ్స్‌ఫోర్డ్ సంస్కరణలను అమలు చేసిన మొదటి ప్రావిన్సు మద్రాసు. దీని ప్రకారం ద్వంద్వ ప్రభుత్వ పద్ధతి అమల్లోకి వచ్చింది. ఈ పద్ధతిలో గవర్నరు, ముఖ్యమంత్రి కలిసి పరిపాలించేవారు. 20 వ శతాబ్దం ప్రారంభ దశాబ్దాలలో, భారత స్వాతంత్ర్య ఉద్యమకారులు చాలా మంది మద్రాసు ప్రావిన్సు నుండి వచ్చారు. 1947 ఆగస్టు 15 న స్వాతంత్ర్యం రావడంతో, మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ మద్రాసు ప్రావిన్సు అయింది. 1950 జనవరి 26 న భారత గణతంత్ర రాజ్యం ఏర్పడినపుడు మద్రాసు ప్రావిన్సు మద్రాసు రాష్ట్రంగా మారింది.
ఇలా ఏర్పడింది
ఇంగ్లీషు వాళ్ళు రాక ముందు
ప్రెసిడెన్సీ ఉత్తర భాగంలో మొదటి ప్రముఖ పాలకులు తమిళ పాండ్య రాజవంశం (క్రీ.పూ. 230) సా.శ. 102). పాండ్యులు చోళుల సామ్రాజ్యాలు క్షీణించిన తరువాత, కాలభ్రులు అనే జాతి ప్రజలు ఈ ప్రాంతాన్ని స్వాధీనం చేసుకున్నారు. తరువాత పల్లవ రాజవంశం క్రింద దేశం తిరిగి ఊపందుకుంది. తరువాత తెలుగు రాజులు తమిళనాడులో విస్తారమైన ప్రదేశాలను స్వాధీనం చేసుకున్నాక, వారి పాలనలో ఇక్కడి నాగరికత శిఖరస్థాయికి చేరుకుంది. 1311 లో మాలిక్ కాఫూర్ మదురైని స్వాధీనం చేసుకున్న తరువాత, సంస్కృతీ నాగరికతా రెండూ కొంత కాలం పాటు మందకొడిగా ఉండిపోయాయి. 1336 లో స్థాపించబడిన విజయనగర సామ్రాజ్యం కింద తమిళ, తెలుగు భూభాగాలు కోలుకున్నాయి. ఈ సామ్రాజ్యం నశించాక, దేశాన్ని అనేక మంది సుల్తాన్లు, పాలెగాళ్ళు, యూరోపియన్ వాణిజ్య సంస్థలూ పంచుకున్నారు. మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలో భాగమైన ప్రాంతాలను 1685 - 1947 మధ్య అనేక మంది రాజులు పరిపాలించారు.
తొలి ఇంగ్లీష్ ట్రేడింగ్ పోస్ట్లు
1600 డిసెంబరు 31 న, ఇంగ్లాండ్ రాణి ఎలిజబెత్ I (1533-1603) ఒక ఉమ్మడి-స్టాక్ కంపెనీని స్థాపించడానికి ఆంగ్ల వ్యాపారుల బృందానికి అనుమతి మంజూరు చేసింది, దీనిని ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీగా పిలుస్తారు. తదనంతరం, కింగ్ జేమ్స్ I (1567-1625) పాలనలో, సర్ విలియం హాకిన్స్, సర్ థామస్ రోలను పంపి, మొఘల్ చక్రవర్తి జహంగీర్ (1569-1627) తో చర్చలు జరిపి కంపెనీ తరపున భారతదేశంలో వాణిజ్య కర్మాగారాలను స్థాపించడానికి అనుమతి పొందారు. వీటిలో మొదటివి పశ్చిమ తీరంలోని సూరత్ వద్ద, దేశపు తూర్పు తీరంలో మసూలిపటం (నేటి మచిలీపట్నం) వద్దా నిర్మించారు. 1611 లో మసూలిపటంలో ఏర్పాటు చేసిన వాణిజ్య పోస్టు, భారతదేశపు తూర్పు తీరంలో ఆంగ్లేయులు స్థాపించిన తొట్ట తొలిది. 1625 లో దీనికి దక్షిణాన కొన్ని మైళ్ళ దూరంలో ఉన్న అర్మాగావ్ వద్ద మరొక కర్మాగారాన్ని స్థాపించారు. ఆ తరువాత ఈ రెండు కర్మాగారాలను మచిలీపట్నం వద్ద ఉన్న ఏజెన్సీ పర్యవేక్షణలో ఉంచారు. ఆ సమయంలో తూర్పు తీరంలో ప్రధాన వాణిజ్య వస్తువు అయిన నూలు వస్త్రానికి కొరత ఏర్పడిన కారణంగా ఈ కర్మాగారాలను మరింత దక్షిణానికి తరలించాలని ఆంగ్ల అధికారులు నిర్ణయించారు. పైగా, స్థానిక అధికారులపై గోల్కొండ సుల్తాను వేధింపులు ఎక్కువవడం కూడా సమస్యకు తోడైంది. ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ అడ్మినిస్ట్రేటర్ ఫ్రాన్సిస్ డే (1605–73) చంద్రగిరి రాజు పెద వేంకట రాయలుతో చర్చలు జరిపి, మద్రాసుపట్నం గ్రామంలో ఒక కర్మాగారాన్ని స్థాపించడానికి భూమి మంజూరు చేయించుకున్నాడు. అక్కడ కొత్త ఫోర్ట్ సెయింట్ జార్జ్ నిర్మించారు. కొత్త స్థావరాన్ని పరిపాలించడానికి ఒక ఏజెన్సీని సృష్టించారు. మసూలిపట్నంలోని ఆండ్రూ కోగన్‌ను దాని మొదటి ఏజెంట్‌గా నియమించారు. భారతదేశపు తూర్పు తీరంలో ఉన్న ఏజెన్సీలన్నిటినీ జావాలో బాంటం లోని ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ ప్రెసిడెన్సీ అధీనంలో ఉంచారు. 1641 నాటికి ఫోర్ట్ సెయింట్ జార్జ్, కోరమాండల్ తీరంలో కంపెనీ ప్రధాన కార్యాలయంగా మారింది.
ఫోర్ట్ సెయింట్ జార్జ్ ఏజెన్సీ
ఆండ్రూ కోగన్ తరువాత ఫ్రాన్సిస్ డే (1643-1644), థామస్ ఐవీ (1644-1648), థామస్ గ్రీన్హిల్ (1648–52, 1655–58) ఉన్నారు. 1652 లో గ్రీన్హిల్ పదవీకాలం ముగిసిన తరువాత, ఫోర్ట్ సెయింట్ జార్జ్‌ను ప్రెసిడెన్సీ స్థాయికి పెంచి, బాంటమ్ నుండి వేరుపరచారు. మొదటి ప్రెసిడెంటుగా ఆరోన్ బేకర్ (1652-1655) ను నియమించారు. అయితే, 1655 లో కోట స్థాయిని తిరిగి ఏజెన్సీకి తగ్గించి, సూరత్‌లోని కర్మాగారం కింద ఉంచారు. 1684 వరకు ఆ స్థితిలోనే కొనసాగింది. 1658 లో బెంగాల్ లోని ట్రిప్లికేన్ గ్రామాన్ని ఆక్రమించాక అక్కడి అన్ని కర్మాగారాల నియంత్రణను మద్రాసుకు అప్పజెప్పారు,.
చరిత్ర
విస్తరణ
1684 లో, ఫోర్ట్ సెయింట్ జార్జ్ మళ్లీ మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీగా ఎదిగింది. విలియం గిఫోర్డ్ దాని మొదటి ప్రెసిడెంటు. ఈ నగరాన్ని రెండు భాగాలుగా విభజించారు: యూరోపియన్లు నివసించే వైట్ టౌన్, 'స్థానికులు' నివసించిన బ్లాక్ టౌన్. వైట్ టౌన్ ఫోర్ట్ సెయింట్ జార్జ్ లోపల ఉండగా, దాని వెలుపల బ్లాక్ టౌన్ ఉండేది. బ్లాక్ టౌనే ఆ తరువాత జార్జ్ టౌన్ గా మారింది. ఈ కాలంలో, ప్రెసిడెన్సీ గణనీయంగా విస్తరించింది. మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ ప్రారంభ సంవత్సరాల్లో, ఆంగ్లేయులు మొఘలులు, మరాఠాలు, గోల్కొండ నవాబులు, కర్ణాటిక్ ప్రాంతాలపై పదేపదే దాడి చేశారు. 1774 సెప్టెంబరులో, ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ భూభాగాల పరిపాలనను ఏకీకృతం చేయడానికి, నియంత్రించడానికీ గ్రేట్ బ్రిటన్ పార్లమెంట్ ఆమోదించిన పిట్ ఇండియా చట్టం ద్వారా, మద్రాసు ప్రెసిడెంటు కలకత్తాలో ఉన్న భారత గవర్నర్ జనరల్‌కు అధీనంలో ఉంచింది. 1746 సెప్టెంబరులో, సెయింట్ జార్జ్ ఫోర్ట్‌ను ఫ్రెంచ్ వారు స్వాధీనం చేసుకున్నారు. 1749 వరకు మద్రాసు ఫ్రెంచ్ భారతదేశంలో భాగంగా ఉండేది. 1748 లో కుదిరిన ఐక్స్-లా-చాపెల్లే ఒప్పందం ప్రకారం మద్రాసును బ్రిటిష్ వారికి తిరిగి అప్పగించారు.
కంపెనీ పాలన సమయంలో
1774 నుండి 1858 వరకు, మద్రాసును బ్రిటిష్ ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ పాలించింది. 18 వ శతాబ్దం చివరి త్రైమాసికం వేగంగా విస్తరించిన కాలం. టిప్పు సుల్తాన్ (1782-99) తోటి, వేలు తంపి, పాలెగాళ్ళు, సిలోన్లపై జరిగిన యుద్ధాల్లో గెలిచి, చాలా భూభాగాన్ని కలుపుకున్నారు. కొత్తగా జయించిన సిలోన్, 1793 - 1798 మధ్య మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలో భాగంగా ఉండేది. భారత గవర్నర్-జనరల్, లార్డ్ వెల్లెస్లీ (1798-1805) ప్రవేశపెట్టిన సైన్య సహకార ఒప్పందం అనేక రాజ్యాలను సైనికపరంగా సెయింట్ జార్జ్ గవర్నరు అధీనం లోకి తీసుకువచ్చింది. గంజాం, విశాఖపట్నం కొండ ప్రాంతాలు బ్రిటిష్ వారు స్వాధీనం చేసుకున్న చివరి ప్రదేశాలు.
ఈ కాలం 1806 వెల్లూరు తిరుగుబాటుతో మొదలైన అనేక తిరుగుబాట్లను చూసింది. వేలు తంబి, పాలియత్ అచ్చన్, పాలెగాళ్ళ తిరుగుబాట్లు బ్రిటిష్ పాలనకు వ్యతిరేకంగా చెప్పుకోదగ్గ ఇతర తిరుగుబాట్లు. అయితే, 1857 సిపాయిల తిరుగుబాటులో మాత్రం మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ పెద్దగా ఇబ్బంది పడలేదు.
మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ 1831 లో మైసూర్ రాజ్యాన్ని దుర్వినియోగ ఆరోపణలపై స్వాధీనం చేసుకుంది దానిని 1881 లో పదవీచ్యుతుడైన ముమ్మడి కృష్ణరాజ వడయార్ (1799–1868) మనవడూ వారసుడూ అయిన చామరాజ వడయార్ (1881–94) కు తిరిగి అప్పగించారు. శివాజీ II (1832–1855) మరణం తరువాత, అతడికి మగ వారసులు లేనందున, 1855 లో బ్రిటిషు వారు తంజావూరును కలుపుకున్నారు..
విక్టోరియా శకం
1858 లో, క్వీన్ విక్టోరియా జారీ చేసిన క్వీన్స్ ప్రకటన నిబంధనల ప్రకారం, మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ, మిగతా బ్రిటిష్ ఇండియాతో పాటు, బ్రిటిష్ రాజు ప్రత్యక్ష పాలనలోకి వచ్చింది. గవర్నర్ లార్డ్ హారిస్ (1854–1859) కాలంలో, విద్యను మెరుగుపరచడానికి, పరిపాలనలో భారతీయుల ప్రాతినిధ్యం పెంచడానికీ చర్యలు తీసుకున్నారు. ఇండియన్ కౌన్సిల్స్ యాక్ట్ 1861 ప్రకారం కౌన్సిల్‌కు శాసనాధికారాలు ఇచ్చారు. ఈ కౌన్సిలుకు ఇండియన్ కౌన్సిల్స్ యాక్ట్ 1892, ఇండియన్ కౌన్సిల్స్ యాక్ట్ 1909, భారత ప్రభుత్వ చట్టం 1919, భారత ప్రభుత్వ చట్టం 1935 కింద సంస్కరణలు, విస్తరణలూ చేసారు. వి. సదాగోపాచార్లు (1861-63) కౌన్సిల్‌కు నియమితుడైన మొదటి భారతీయుడు. కొత్తగా విద్యావంతులౌతున్న భారతీయుల్లో న్యాయవాదులు ఎక్కువగా ఉండేవారు. టి. ముతుస్వామి అయ్యర్ మద్రాసు హైకోర్టు న్యాయమూర్తిగా నియమితుడైన తొలి భారతీయుడు. 1877 లో, ఆంగ్లో-ఇండియన్ మీడియా నుండి తీవ్ర వ్యతిరేకత ఉన్నప్పటికీ, అతడు ఈ పదవిలో నియమితుడయ్యాడు అతను 1893 లో కొన్ని నెలలు మద్రాసు హైకోర్టు ప్రధాన న్యాయమూర్తిగా కూడా వ్యవహరించాడు. తద్వారా ఈ పదవిని నిర్వహించిన మొదటి భారతీయుడు కూడా అతడే అయ్యాడు. 1906 లో, సి. శంకరన్ నాయర్ మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీకి అడ్వకేట్ జనరల్ గా నియమితుడైన మొదటి భారతీయుడు.
ఈ కాలంలో అనేక రోడ్లు, రైల్వేలు, ఆనకట్టలు కాలువలు నిర్మించారు. ఈ కాలంలో మద్రాసులో రెండు పెద్ద కరువులు సంభవించాయి, 1876–78 నాటి గొప్ప కరువు, 1896-97 నాటి భారత కరువు. ఫలితంగా, ప్రెసిడెన్సీ జనాభా మొదటిసారిగా 1871 లో 3.12 కోట్ల నుండి 1881 లో 3.08 కోట్లకు పడిపోయింది. ఈ కరువు, చెంగల్పట్టు రైతుల కేసు, సేలం అల్లర్ల విచారణను నిర్వహించడంలో ప్రభుత్వం చూపిన పక్షపాతం ప్రజల్లో అసంతృప్తికి కారణమైంది.
ద్వంద్వ ప్రభుత్వం (1920–37)
మోంటాగు-చెమ్స్‌ఫోర్డ్ సంస్కరణల ప్రకారం ప్రెసిడెన్సీలో ఎన్నికలు జరపడంతో 1920 లో మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలో ఒక ద్వంద్వ ప్రభుత్వం ఏర్పడింది. ఈ పద్ధతిలో ప్రజాస్వామ్యయుతంగా ఎన్నికైన ప్రభుత్వాలు, నిరంకుశాధికారాలున్న గవర్నరు వ్యవస్థతో అధికారాన్ని పంచుకుంటాయి. 1920 నవంబరులో జరిగిన మొదటి ఎన్నికల తరువాత జస్టిస్ పార్టీ అధికారంలోకి వచ్చింది. పరిపాలనలో బ్రాహ్మణేతరుల ప్రాతినిధ్యం పెరగాలనే నినాదంతో 1916 లో జస్టిస్ పార్టీని స్థాపించారు. ఎ. సుబ్బరాయలు రెడ్డియార్ మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీకి మొదటి ముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు. కాని ఆరోగ్యం క్షీణించడంతో వెంటనే రాజీనామా చేశాడు. అతని స్థానంలో స్థానిక స్వపరిపాలన, ప్రజారోగ్య శాఖామంత్రి పానగల్ రాజాగా ప్రసిద్ధి చెందిన పి. రామరాయణింగార్ ముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు. 1923 చివరలో సిఆర్ రెడ్డి, పార్టీ ప్రాథమిక సభ్యత్వానికి రాజీనామా చేసి, ప్రతిపక్ష స్వరాజ్‌పార్టీతో పొత్తు పెట్టుకోవడంతో పార్టీ విడిపోయింది. 1923 నవంబరు 27 న రామారాయణింగార్ ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా అవిశ్వాస తీర్మానం ప్రతిపాదించారు. కాని, ఆ తీర్మానం 65-44తో వీగిపోయింది. రామారాయణింగార్ 1926 నవంబరు వరకు అధికారంలో ఉన్నాడు. ప్రభుత్వ ఉద్యోగాలలో కుల-ఆధారిత రిజర్వేషన్లను ప్రవేశపెట్టడం అతని పాలన యొక్క ఉన్నత అంశాలలో ఒకటి. 1926 తరువాత జరిగిన ఎన్నికలలో జస్టిస్ పార్టీ ఓడిపోయింది. అయితే, ఏ పార్టీకీ స్పష్టమైన మెజారిటీ లభించకపోవడంతో, గవర్నర్ లార్డ్ గోస్చెన్ పి. సుబ్బారాయన్ నాయకత్వంలో ఒక బహుళ పార్టీ ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటు చేసి, దాని సహాయక సభ్యులను నామినేట్ చేసాడు 1930 ఎన్నికలలో జస్టిస్ పార్టీ విజయం సాధించి, పి.మునుస్వామి నాయుడు ముఖ్యమంత్రి అయ్యారు. జమీందార్లను మంత్రివర్గం నుండి మినహాయించడంతో జస్టిస్ పార్టీ మరోసారి విడిపోయింది. తనపై అవిశ్వాస తీర్మానానికి భయపడి, మునుస్వామి నాయుడు 1932 నవంబరులో రాజీనామా చేశాడు. అతని స్థానంలో బొబ్బిలి రాజా ముఖ్యమంత్రిగా నియమితుడయ్యాడు. చివరికి, 1937 ఎన్నికలలో జస్టిస్ పార్టీ, భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ చేతిలో ఓడిపోయింది. చక్రవర్తి రాజగోపాలాచారి మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీకి ముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు.
1920, 930 లలో, మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలో బ్రాహ్మణ వ్యతిరేక ఉద్యమం తలెత్తింది. ప్రాంతీయ కాంగ్రెస్ లోని బ్రాహ్మణ నాయకత్వం యొక్క సూత్రాలు, విధానాలపై అసంతృప్తి చెందిన ఇ.వి.రామస్వామి దీనిని ప్రారంభించాడు. ఆత్మ-గౌరవ ఉద్యమాన్ని ఏర్పాటు చేయడానికి పార్టీని విడిచిపెట్టాడు. పెరియార్, ప్రత్యామ్నాయంగా తెలిసినట్లుగా పత్రికలు, విదుతలై, జస్టిస్ వంటి వార్తాపత్రికలలో బ్రాహ్మణులను, హిందూ మతాన్ని, హిందూ మూఢనమ్మకాలనూ విమర్శించాడు. ట్రావెన్కోర్లో అంటరానివారికి దేవాలయాలలోకి ప్రవేశించే హక్కు కోసం ప్రచారం చేసిన వైకోమ్ సత్యాగ్రహంలో ఆయన పాల్గొన్నాడు.
బ్రిటిష్ పాలన చివరి రోజులు
1937 లో, మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలో భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ మొదటిసారి అధికారంలోకి వచ్చింది. కాంగ్రెస్ పార్టీ నుండి ప్రెసిడెన్సీకి ముఖ్యమంత్రి అయిన మొదటి వ్యక్తి, చక్రవర్తి రాజగోపాలాచారి. అతను టెంపుల్ ఎంట్రీ ఆథరైజేషన్ అండ్ ఇండెమ్నిటీ చట్టాన్ని విజయవంతంగా తెచ్చాడు. మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలో మద్య నిషేధాన్ని అమ్మకపు పన్నులనూ ప్రవేశపెట్టాడు. విద్యాసంస్థలలో హిందీని ఉపయోగించడం తప్పనిసరి చేయడం అతని పాలన గుర్తుండిపోయే చర్య. ఈ చర్య వలన అతడు ప్రజాదరణ కోల్పోయాడు. హిందీ వ్యతిరేక ఆందోళనలు చెలరేగాయి. ఇది కొన్ని ప్రదేశాలలో హింసకు దారితీసింది. హిందీ వ్యతిరేక ఆందోళనలలో పాల్గొన్నందుకు 1,200 మంది పురుషులు, మహిళలు పిల్లలూ జైలు పాలయ్యారు. నిరసనల సమయంలో తాలముత్తు, నటరాసన్ మరణించారు. 1940 లో, కాంగ్రెస్ మంత్రులు తమ అనుమతి లేకుండా జర్మనీపై భారత ప్రభుత్వం యుద్ధం ప్రకటించినందుకు నిరసనగా రాజీనామా చేశారు. మద్రాసు గవర్నర్ సర్ ఆర్థర్ హోప్ పరిపాలనను చేపట్టాడు. జనాదరణ లేని హిందీ చట్టాన్ని 1940 ఫిబ్రవరి 21 న అతడు రద్దు చేశాడు.
క్విట్ ఇండియా ఉద్యమంలో పాల్గొన్న ఫలితంగా చాలా మంది కాంగ్రెస్ నాయకులను, పూర్వ మంత్రులనూ 1942 లో అరెస్టు చేశారు. 1944 లో పెరియార్ జస్టిస్ పార్టీకి ద్రవిడర్ కజగం అని పేరుమార్చి ఎన్నికల రాజకీయాల నుండి వైదొలిగాడు. రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం ముగిసిన తరువాత, భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ తిరిగి రాజకీయాల్లోకి ప్రవేశించింది. తీవ్రమైన వ్యతిరేకత లేకపోవడంతో 1946 ఎన్నికలలో సులభంగా గెలిచింది. టంగుటూరి ప్రకాశం కామరాజ్ మద్దతుతో ముఖ్యమంత్రిగా ఎన్నికై, పదకొండు నెలలు పనిచేశాడు. అతని తరువాత OP రామస్వామి రెడ్డియార్, 1947 ఆగస్టు 15 న భారతదేశం స్వాతంత్ర్యం పొందినప్పుడు మద్రాసు రాష్ట్రానికి మొదటి ముఖ్యమంత్రి అయ్యాడు. మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ స్వతంత్ర భారతదేశంలో మద్రాసు రాష్ట్రంగా మారింది.
భౌగోళికం
మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలో దాదాపు దక్షిణ భారతదేశమంతా భాగంగా ఉండేది. ఈనాటి భారత రాష్ట్రాలైన తమిళనాడు, కేరళ లోని మలబార్ ప్రాంతం, లక్షద్వీప్ దీవులు, ఆంధ్ర ప్రదేశ్, ఒడిశా దక్షిణ జిల్లాలైన గంజాం, గజపతి, రాయగడ, కోరాపుట్, నవరంగ్‌పూర్, మల్కాన్గిరి లు, ప్రస్తుత కర్ణాటక లోనిబళ్ళారి, దక్షిణ కన్నడ, ఉడిపి జిల్లాలు, తెలంగాణ లోని జయశంకర్ భూపాలపల్లి, భద్రాద్రి కొత్తగూడెం జిల్లాలు మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలో భాగమే. ప్రెసిడెన్సీకి శీతాకాలపు రాజధాని మద్రాసులోను, వేసవి రాజధాని ఉదకమండలము (ఊటీ)లోనూ ఉండేది.
జనాభా వివరాలు
1822 లో చేసిన మొదటి జనాభా లెక్కల ప్రకారం మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ జనాభా 1,34,76,923 ఉండేది. 1836 - 1837 మధ్య నిర్వహించిన రెండవ జనాభా లెక్కల ప్రకారం 1,39,67,395 జనాభా నమోదైంది. ఈ 15 సంవత్సరాలలో జనాభా 4,90,472 మాత్రమే పెరిగింది. ఐదేళ్ళకోసారి చేసే జనాభా గణనల్లో మొట్టమొదటిది 1851 - 1852 లో చేసారు. ఇందులో జనాభా 2,20,31,697 అని లెక్కతేలింది 1851-52, 1856-57, 1861-62, 1866-67 లలో తదుపరి గణనలు జరిగాయి. మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ జనాభా 1861–62లో 2,28,57,855, 2,46,56,509, 1866–67లో 2,65,39,052 గా ఉంది. భారతదేశపు మొట్టమొదటి వ్యవస్థీకృత జనాభా గణన 1871 లో నిర్వహించారు. అప్పుడు మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలో 3,12,20,973 జనాభా ఉన్నట్టు లెక్కతేలింది. అప్పటి నుండి, పదేళ్ళ కొకసారి జనాభా లెక్కలు నిర్వహిస్తూ వచ్చారు. 1941 లో జరిగిన బ్రిటిష్ ఇండియా చివరి జనాభా లెక్కల ప్రకారం మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ జనాభా 4,93,41,810 ఉంది.
భాషలు
మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలో తమిళం, తెలుగు, మలయాళం, కన్నడ, ఒడియా, తుళు, ఇంగ్లీషు భాషలు మాట్లాడేవారు. మద్రాసు నగరానికి ఉత్తరాన కొన్ని మైళ్ళ నుండి దక్షిణాన నీలగిరి కొండలు, పడమటి కనుమల వరకూ ఉన్న దక్షిణ జిల్లాల్లో తమిళం మాట్లాడేవారు. మద్రాసు నగరం నుండి ఉత్తరాన, బళ్లారి, అనంతపురం జిల్లాలకు తూర్పున తెలుగు మాట్లాడేవారు. దక్షిణ కెనరా జిల్లాలో, బళ్లారి, అనంతపురం జిల్లాల పశ్చిమ భాగంలో, మలబార్ లోని కొన్ని ప్రాంతాలలో కన్నడం మాట్లాడేవారు. మలబార్, దక్షిణ కెనరా జిల్లాల్లో, ట్రావెన్కోర్, కొచ్చిన్ సంస్థానాల్లో మలయాళం మాట్లాడగా, దక్షిణ కెనరాలో తుళు మాట్లాడేవారు. అప్పటి గంజాం, వైజాగపటం జిల్లాల్లోని కొన్ని ప్రాంతాల్లో ఒరియా మాట్లాడేవారు. ఆంగ్లో-ఇండియన్లు, యురేషియన్లు ఇంగ్లీషు మాట్లాడేవారు. ఇది ప్రెసిడెన్సీకి, బ్రిటిష్ ఇండియా అధికారిక భాషకూ లింకు భాష. ప్రభుత్వ పనులు, కోర్టు విచారణలూ ఇంగ్లీషు లోనే జరిగేవి.
1871 జనాభా లెక్కల ప్రకారం, 1,47,15,000 మంది తమిళం, 1,16,10,000 మంది తెలుగు, 23,24,000 మంది మలయాళం, 1,699,000 మంది కన్నడం మాట్లాడేవారు. 6,40,000 మంది ఒరియా, 29,400 మంది తుళు మాట్లాడేవారు. 1901 జనాభా లెక్కల ప్రకారం 1,518,2,957 మంది తమిళం, 1,42,76,509 తెలుగు, 28,61,297 మంది మలయాళం, 15,18,579 మంది కన్నడం, 18,09,314 మంది ఒరియా, 8,80,145 మంది హిందుస్థానీ / ఉర్దూ, 16,80,635 మంది ఇతర భాషలనూ మాట్లాడేవారు. భారత స్వాతంత్ర్యం సమయంలో, ప్రెసిడెన్సీ మొత్తం జనాభాలో తమిళం, తెలుగు మాట్లాడేవారు 78% పైగా ఉన్నారు.
మతం
1901 లో, జనాభా ఇలా ఉండేది: హిందువులు (3,70,26,471), ముస్లింలు (27,32,931), క్రైస్తవులు (19,34,480). 1947 లో భారతదేశం స్వాతంత్య్రం పొందే నాటికి, మద్రాసులో 4,97,99,822 హిందువులు, 38,96,452 ముస్లింలు, 20,47,478 క్రైస్తవులూ ఉన్నారు
ప్రెసిడెన్సీలో హిందూ మతం ప్రధానమైన మతం. జనాభాలో 88% మంది హిందువులు. ప్రధాన హిందూ తెగలు శైవం, వైష్ణవం, లింగాయతు. బ్రాహ్మణులలో, స్మార్త సిద్ధాంతం బాగా ప్రాచుర్యం పొందింది. ప్రెసిడెన్సీ దక్షిణ జిల్లాల్లో గ్రామ దేవతల ఆరాధన బలంగా ఉండగా, కంచి, శృంగేరి, అహోబిలం వద్ద ఉన్న మఠాలు హిందూ విశ్వాస కేంద్రాలుగా పరిగణించబడ్డాయి. హిందూ దేవాలయాలలో, అతి పెద్దవి, ముఖ్యమైనవి తిరుపతి వెంకటేశ్వర ఆలయం, తంజావూరులోని బృహదీశ్వర ఆలయం, మదురైలోని మీనాక్షి ఆలయం, శ్రీరంగం లోని రంగనాథస్వామి ఆలయం, ఉడుపిలోని కృష్ణ దేవాలయం, ట్రావన్కూరు లోని పద్మనాభస్వామి ఆలయం.
దక్షిణ భారతదేశం లోకి ఇస్లామును తెచ్చింది అరబ్ వ్యాపారులైనా, తరువాత 14 వ శతాబ్దంలో మాలిక్ కాఫుర్ మధురైని ఆక్రమించినప్పటి నుండి మార్పిడులు బగా జరిగాయి. మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలోని ముస్లింలకు నాగోర్ పవిత్ర నగరం. భారతదేశంలో పురాతన క్రైస్తవ జనాభా ప్రెసిడెన్సీలో ఉంది. చారిత్రక ఆధారాలు లేవు గానీ, క్రీస్తు శిష్యుడైన సెయింట్ థామస్, సా.శ. 52 లో మలబార్ తీరాన్ని సందర్శించినట్లు క్రైస్తవుల్లో విశ్వాసం మాత్రం ఉంది. క్రైస్తవులు ప్రధానంగా మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలోని టిన్నెవెల్లీ (తిరునెల్వేలి), మలబార్ జిల్లాల్లో ఎక్కువగా ఉండేవారు. ట్రావెన్కోర్ సంస్థానం మొత్తం జనాభాలో నాలుగింట ఒక వంతు స్థానిక క్రైస్తవులే.
నీలగిరి, పళని, గంజాం ప్రాంతాల్లో తోడాలు, బడగలు, కోయలు, ఎరుకలు, ఖొండులూ గిరిజన దేవతలను పూజించేవారు. వీరినీ హిందువులుగానే పరిగణించేవారు. 20 వ శతాబ్దం ప్రారంభ సంవత్సరాల వరకు, పల్లార్, పరైయర్, సక్కిలియార్, పులియార్, మాదిగ, ఇజవ, హొలెయా హిందూ కులాలను అంటరానివిగా భావించేవారు. వీరిని హిందూ దేవాలయాల లోకి అనుమతించేవారు కాదు. అయితే, భారతీయ మహిళల విముక్తి, సామాజిక చెడులను తొలగించడంతో పాటు, అంటరానితనాన్ని కూడా చట్టం ద్వారా, సామాజిక సంస్కరణల ద్వారా క్రమేణా నిర్మూలించారు. 1932 నుండి 1936 వరకు ప్రధానిగా సేవలందించిన బొబ్బిలి రాజా, ప్రెసిడెన్సీ అంతా ఆలయ పరిపాలన బోర్డులకు అంటరానివారిని నియమించాడు. 1939 లో సి. రాజగోపాలాచారి నేతృత్వం లోని కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వం టెంపుల్ ఎంట్రీ ఆథరైజేషన్ అండ్ ఇండెమ్నిటీ చట్టాన్ని ప్రవేశపెట్టింది. ఇది అంటరానివారు హిందూ దేవాలయాలలోకి ప్రవేశించడానికి ఉన్న అడ్డంకులన్నిటినీ తొలగించింది. ట్రావెన్కోర్‌కు చెందిన చితిర తిరునాళ్ ఇంతకుముందు, 1937 లో, తన దివాన్ సర్ సిపి రామస్వామి అయ్యర్ సలహా మేరకు ఇదే విధమైన చట్టాన్ని ప్రవేశపెట్టాడు.
1921 లో పానగల్లు రాజా ప్రభుత్వం, హిందూ మతపరమైన ఎండోమెంట్స్ బిల్లును ఆమోదించింది ఇది హిందూ దేవాలయాలను నిర్వహించడానికీ, వాటి నిధుల దుర్వినియోగాన్ని నిరోధించడానికీ మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలో ప్రభుత్వ నియంత్రణలో ఉండే ట్రస్టులను ఏర్పాటు చేసింది. బొబ్బిలి రాజా కూడా తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానము పరిపాలనలో సంస్కరణలు ప్రవేశపెట్టాడు.
సైన్యం
ఇంగ్లీష్ ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ తన స్థావరాలను కాపాడుకునేందుకు గాను, సొంత దండును ఏర్పాటు చేసుకోవడానికి 1665 లో మొదటిసారిగా అనుమతి పొందింది. మొఘల్ మరాఠా ఆక్రమణదారుల నుండి, కర్ణాటక నవాబు చొరబాట్ల నుండి నగరాన్ని రక్షించుకోవడం కంపెనీ దళాల కార్యకలాపాలలో ముఖ్యమైనది. 1713 లో, లెఫ్టినెంట్ జాన్ డి మోర్గాన్ నేతృత్వంలోని మద్రాసు దళాలు సెయింట్ డేవిడ్ ఫోర్ట్ ముట్టడిలోను, రిచర్డ్ రావర్త్ యొక్క తిరుగుబాటును అణచివేయడంలోనూ గుర్తింపు తెచ్చుకున్నాయి.
ఫ్రెంచ్ భారత గవర్నర్ జోసెఫ్ ఫ్రాంకోయిస్ డూప్లే 1748 లో స్థానిక బెటాలియన్లను ఏర్పరచడం మొదలుపెట్టినప్పుడు, మద్రాసు బ్రిటిష్ వారు దాన్ని అనుసరించి మద్రాసు రెజిమెంట్‌ను స్థాపించారు. తరువాత భారతదేశంలోని ఇతర ప్రాంతాలలోనూ బ్రిటిష్ వారు స్థానిక రెజిమెంట్లను స్థాపించినప్పటికీ, మూడు ప్రెసిడెన్సీల మధ్య నున్న దూరాల కారణంగా ఒక్కోదళానికీ ఒక్కోరకమైన లక్షణాలూ, వ్యవస్థా ఉండేవి. సైన్యపు తొలి పునర్వ్యవస్థీకరణ 1795 లో జరిగింది, మద్రాసు సైన్యాన్ని ఈ క్రింది యూనిట్లుగా పునర్నిర్మించారు:
యూరోపియన్ పదాతిదళం - పది కంపెనీలున్న రెండు బెటాలియన్లు
ఆర్టిలరీ - ఐదు యూరోపియన్ కంపెనీలున్న రెండు బెటాలియన్లు, పదిహేను కంపెనీల లస్కార్లు ఉన్నాయి
స్థానిక అశ్వికదళం - నాలుగు రెజిమెంట్లు
స్థానిక పదాతిదళం - పదకొండు రెజిమెంట్లున్న రెండు బెటాలియన్లు
1824 లో రెండవ పునర్వ్యవస్థీకరణ జరిగింది, ఆ తరువాత డబుల్ బెటాలియన్లను రద్దు చేసారు. బెటాలియన్లకు అప్పుడున్న పేర్లు మార్చారు. ఆ సమయంలో మద్రాసు సైన్యంలో ఒక యూరోపియన్, ఒక స్థానిక గుర్రపు ఫిరంగి దళాలు, ఒక్కో దానిలో నాలుగు కంపెనీలున్న మూడు బెటాలియన్ల కాల్బల ఫిరంగిదళాలు, నాలుగు కంపెనీల లస్కర్లు, మూడు రెజిమెంట్ల లైట్ అశ్వికదళం, రెండు కార్ప్స్ ఆఫ్ పయినీర్లు, రెండు బెటాలియన్లు యూరోపియన్ పదాతిదళం, స్థానిక పదాతిదళం 52 బెటాలియన్లు, మూడు స్థానిక బెటాలియన్లు ఉండేవి.
1748, 1895 మధ్య, బెంగాల్, బొంబాయి సైన్యాల మాదిరిగానే, మద్రాసు సైన్యానికి కూడా దాని స్వంత కమాండర్-ఇన్-చీఫ్ ఉండేవాడు. అతడు తొలుత ప్రెసిడెంటు కింద, ఆ తరువాత గవర్నరు కింద పనిచేసేవాడు. సాంప్రదాయికంగా మద్రాసు సైన్యపు కమాండర్-ఇన్-చీఫ్, గవర్నర్ ఎగ్జిక్యూటివ్ కౌన్సిల్‌లో సభ్యుడుగా ఉండేవాడు. మద్రాసు సైన్యపు దళాలు 1762 లో మనీలాపై యుద్ధంలో పాల్గొన్నాయి. 1795 లో సిలోన్, డచ్‌లకు వ్యతిరేకంగా చేసిన దండయాత్రల్లోను,అదే సంవత్సరంలో స్పైస్ దీవుల ఆక్రమణ లోనూ పాల్గొన్నాయి. మారిషస్ (1810), జావా (1811), టిప్పు సుల్తాన్ వ్యతిరేకంగా జరిగిన యుద్ధాల్లో, కర్నాటిక్ యుద్ధాల లోను, రెండవ ఆంగ్లో-మరాఠా యుద్ధం కటక్పై బ్రిటిషుదాడి లోను, భారతీయ తిరుగుబాటు సమయంలో లక్నో ముట్టడి లోను, మూడవ ఆంగ్లో-బర్మీస్ యుద్ధంలో ఎగువ బర్మాపై దాడి లోను వారు పాల్గొన్నారు
1857 తిరుగుబాటు, బెంగాల్, బొంబాయి సైన్యాలలో పెను మార్పులకు దారితీసింది గానీ, మద్రాసు సైన్యంపై ఎటువంటి ప్రభావం చూపలేదు. 1895 లో, ప్రెసిడెన్సీ సైన్యాలన్నీ విలీన మయ్యాయి. మద్రాసు సైన్యం బ్రిటిష్ ఇండియా కమాండర్-ఇన్-చీఫ్ ప్రత్యక్ష నియంత్రణలోకి వచ్చింది.
1890 లో మూడు మద్రాసు పదాతిదళ బెటాలియన్లను పునర్నిర్మించారు. అప్పటి వరకు మద్రాసు సైన్యంలో పెద్దగా చేరని మాపిళాలు, కూర్గులతో కొత్త దళాలను ఏర్పాటు చేయ తలపెట్టింది. రెండు మాపిళా బెటాలియన్ల ఏర్పాటు చేసి, వాటిని మలబార్ వెలుపల మోహరించారు. 1900 లో ఏర్పాటు చేసిన కొత్త రెజిమెంట్లు పూర్తిగా విఫలమయ్యాయి. త్వరలోనే ఆ దళాల్లోని సంఖ్య 600 మందికి పడిపోయి 'సేవకు పనికిరాని' స్థాయికి తగ్గిపోయాయి.
భూమి, రైతు, కౌలు, శిస్తు
బ్రిటిషువారు పరిపాలన చేపట్టినప్పుడు, శతాబ్దాల నాటి భూ యాజమాన్య వ్యవస్థ చెక్కుచెదరకుండా ఉంది. స్థానిక జమీందార్ల నియంత్రణలో లేని భూముల నుండి ఆదాయాన్ని సేకరించడానికి కొత్త పాలకులు మధ్యవర్తులను నియమించారు. చాలా సందర్భాల్లో, ఈ మధ్య దళారీలు రైతుల సంక్షేమాన్ని విస్మరించి, వారిని పూర్తిగా దోపిడీ చేసేవారు. ఈ సమస్యను పరిష్కరించడానికి 1786 లో బోర్డ్ ఆఫ్ రెవెన్యూను స్థాపించారు, కానీ ప్రయోజనం లేకపోయింది. అదే సమయంలో, లార్డ్ కారన్ వాలీసు బెంగాల్‌లో ప్రవేశపెట్టిన జమీందారీ పరిష్కారం చాలా విజయవంతమైంది. తరువాత దాన్ని 1799 నుండి మద్రాస్ ప్రెసిడెన్సీలో కూడా అమలు చేసారు.
అయితే, శాశ్వత పరిష్కారం బెంగాల్‌లో లాగా విజయవంతం కాలేదు. కంపెనీ ఆశించిన లాభ స్థాయికి చేరుకోనప్పుడు, టిన్నెవెల్లీ, ట్రిచినోపోలీ, కోయంబత్తూర్, నార్త్ ఆర్కాట్, సౌత్ ఆర్కాట్ జిల్లాల్లో 1804 - 1814 మధ్య "విలేజ్ సెటిల్మెంట్" అనే కొత్త వ్యవస్థను అమలు చేసారు. ఇందులో ప్రధాన సాగుదారులకు భూమిని లీజుకు ఇవ్వడం జరిగింది, వారు భూమిని రైతులకు లీజుకు ఇచ్చారు. అయితే, శాశ్వత పరిష్కారంతో పోలిస్తే విలేజ్ సెటిల్మెంట్లో కొన్ని తేడాలు ఉన్నందున, చివరికి దాన్ని వదిలేసారు. దాని స్థానంలో సర్ థామస్ మన్రో 1820 - 1827 మధ్య అమలు చేసిన "రైతువారీ సెటిల్మెంట్" వచ్చింది. కొత్త విధానం ప్రకారం, భూమిని నేరుగా ప్రభుత్వానికే అద్దె చెల్లించే రైతులకు అప్పగించారు. ఈ భూమిపై ప్రభుత్వం అంచనా కట్టిన శిస్తును చెల్లించేవారు. ఈ వ్యవస్థలో అనేక ప్రయోజనాలున్నాయి. రైతులకు కొన్ని ప్రతికూలతలూ ఉన్నాయి. 1833 లో, లార్డ్ విలియం బెంటింక్ "మహల్వారీ" అనే వ్యవస్థను ప్రవేశపెట్టాడు. ఈ పద్ధతిలో భూస్వాములు రైతులూ కలిసి ప్రభుత్వంతో ఒక ఒప్పందం కుదుర్చుకుంటారు.
జమీందారీలలోని సాగుదారులను దోపిడీ నుండి రక్షించడానికి 1908 నాటి ల్యాండ్ ఎస్టేట్స్ చట్టాన్ని మద్రాసు ప్రభుత్వం ఆమోదించింది. ఈ చట్టం ప్రకారం, రైతులను భూమికి శాశ్వత యజమానులుగా చేశారు. అయితే, ఈ చట్టం రైతులను రక్షించలేదు సరికదా, ఒరియా మాట్లాడే ఉత్తర జిల్లాల్లోని సాగుదారుల ప్రయోజనాలకు హానికరంగా మారింది. ఈ చట్టం సాగుదారును ఆ భూమికి, భూస్వామికీ శాశ్వత వెట్టి కూలీగా మార్చేసింది. జమీందార్ల హక్కులను అరికట్టడానికి, సాగుదారులను దోపిడీ నుండి కాపాడటానికీ 1933 లో బొబ్బిలి రాజా ఈ చట్టానికి సవరణను ప్రవేశపెట్టారు. జమీందార్ల నుండి తీవ్ర వ్యతిరేకత ఉన్నప్పటికీ ఈ చట్టాన్ని శాసనమండలిలో ఆమోదం పొందింది.
వ్యవసాయం, నీటిపారుదల
మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ జనాభాలో దాదాపు 71% మంది వ్యవసాయంలో నిమగ్నమై ఉండేవారు వ్యవసాయ సంవత్సరం సాధారణంగా జూలై 1 నుండి ప్రారంభమవుతుంది. మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలో పండించే పంటలు వరి, మొక్కజొన్న, తృణధాన్యాలు, రాగులు వంటి వాటితో పాటు, వంకాయలు, చిలగడదుంప, బెండకాయ, బీన్స్, ఉల్లిపాయలు, వెల్లుల్లీ మిరపకాయ, మిరియాలు, అల్లం వంటి సుగంధ ద్రవ్యాలు. ఆముదం, వేరుశెనగ నూనెలు ఉత్పత్తి చేసేవారు. నిమ్మ, అరటి, పనస, జీడిపప్పు, మామిడి, రామాఫలం, బొప్పాయి వంటి పండ్లు పండించేవారు. వీటితో పాటు, క్యాబేజీలు, కాలీఫ్లవర్స్, గజనిమ్మ, పీచెస్, బెట్ట్ పెప్పర్, నైగర్ సీడ్, మిల్లెట్ వంటి వాటిని ఆసియా, ఆఫ్రికా, ఐరోపా‌ల నుండి తెచ్చారు. ఆస్ట్రేలియా నుండి ద్రాక్షను ప్రవేశపెట్టారు. ఆహార పంటల కోసం ఉపయోగించిన మొత్తం సాగు విస్తీర్ణం 80%. నగదు పంటలకు 15%. స్థూల విస్తీర్ణంలో, వరి 26.4 శాతం ఆక్రమించింది; తృణధాన్యాలు 10 శాతం; రాగులు 5.4 శాతం, జొన్నలు 13.8 శాతం. పత్తి 17 లక్షల పైచిలుకు ఎకరాల్లో సాగు చేసేవారు. నూనెగింజలు, 20.8 లక్షలు, సుగంధ ద్రవ్యాలు 4 లక్షలు, ఇండిగో, 2 లక్షల ఎకరాల్లో పండేవి. 1898 లో, మద్రాసు 2.15 కోట్ల ఎకరాల్లో 74.7 లక్షల టన్నుల ఆహార ధాన్యాలు ఉత్పత్తి చేసింది. ఇందులో 1.93 కోట్ల ఎకరాలు రైతువారీ, ఇనాం భూములుండేవి. 2.8 కోట్ల జనాభా దీనిపై ఆధారపడి ఉండేవారు. బియ్యం దిగుబడి ఎకరానికి 700 నుండి 1100 కిలోలు పండేది. జొన్న దిగుబడి 350 నుండి 700 కిలోలు, రాగి 450 నుండి 600 కిలోలు ఉండేది. ఆహార పంటలకు సగటు దిగుబడి ఎకరానికి 775 కిలోలు ఉండేది.
తూర్పు తీరం వెంబడి సాగునీరు ఎక్కువగా నదులపై కట్టిన ఆనకట్టల ద్వారా, సరస్సులు, సాగునీటి చెరువుల ద్వారా జరుగేదిది. కోయంబత్తూరు జిల్లాలో వ్యవసాయానికి ప్రధాన నీటి వనరు చెరువులు.
1884 లో ఆమోదించిన భూ అభివృద్ధి, వ్యవసాయ రుణాల చట్టం బావుల నిర్మాణానికి నిధులు సమకూర్చింది. 20 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో, మద్రాసు ప్రభుత్వం ఎలక్ట్రిక్ పంపులతో బోర్‌హోల్స్‌ను చేయడానికి, పంపింగ్ బోరింగ్ విభాగాన్ని ఏర్పాటు చేసింది. మెట్టూర్ ఆనకట్ట, పెరియార్ ప్రాజెక్టు, కర్నూలు-కడప కాలువ, రుషికుల్య ప్రాజెక్టు మద్రాసు ప్రభుత్వం ప్రారంభించిన అతిపెద్ద నీటిపారుదల ప్రాజెక్టులు. 1934 లో మద్రాసు-మైసూర్ సరిహద్దులోని హోగెనక్కల్ జలపాతం క్రింద నిర్మించిన మెట్టూరు ఆనకట్ట ప్రెసిడెన్సీ లోని పశ్చిమ జిల్లాలకు నీటిని సరఫరా చేసింది. పెరియార్ ఆనకట్ట (ప్రస్తుతం ముళ్ళపెరియార్ ఆనకట్ట అని పిలుస్తారు) సరిహద్దుకు సమీపంలో ట్రావెన్కోర్లోని పెరియార్ నదిపై నిర్మించారు. ఈ ప్రాజెక్టు పశ్చిమ కనుమలకు తూర్పున ఉన్న శుష్క భూములకు సాగునీరు ఇవ్వడానికి పెరియార్ నది నీటిని వైగై నది పరీవాహక ప్రాంతానికి మళ్లించింది. అదే విధంగా, గంజాం లోని రుషికుల్య నది నీటిని ఉపయోగించుకునేందుకు రుషికుల్య ప్రాజెక్టును ప్రారంభించారు. ఈ పథకం కింద 1,42,000 ఎకరాలకు పైగా భూమిని నీటిపారుదల కిందకు తీసుకువచ్చారు. బ్రిటిషువారు నీటిపారుదల కొరకు అనేక ఆనకట్టలు, కాలువలను నిర్మించారు. శ్రీరంగం ద్వీపానికి సమీపంలో కొల్లిడమ్ నదికి ఎగువ ఆనకట్ట నిర్మించబడింది. గోదావరి నదికి అడ్డంగా ఉన్న ధవళేశ్వరం ఆనకట్ట, వైనతేయ గోదావరిపై గన్నవరం ఎక్విడెక్టు, కృష్ణ బ్యారేజీ బ్రిటిష్ వారు చేపట్టిన ప్రధాన నీటిపారుదల పనులకు ఉదాహరణలు. 1946–47లో, నీటిపారుదల కింద ఉన్న మొత్తం వైశాల్యం 97.36 లక్షల ఎకరాలు. మూలధన వ్యయంపై 6.94% రాబడిని ఇచ్చాయి.
రవాణా, కమ్యూనికేషన్
ఏజెన్సీ ఏర్పడిన తొలి రోజుల్లో, రవాణా సాధనాలంటే ఎద్దు బళ్ళు, పల్లకీలు మాత్రమే. మద్రాసు నుండి ఉత్తరాన కలకత్తాను, దక్షిణాన ట్రావెన్కోర్ రాజ్యాన్నీ కలిపే రహదారులు యుద్ధాల సమయంలో సమాచార మార్గంగా పనిచేశాయి. 20 వ శతాబ్దం ఆరంభం నుండి, ఎద్దుల బండ్లు, గుర్రాల స్థానంలో క్రమంగా సైకిళ్ళు, మోటారు వాహనాలలు వచ్చి చేరాయి. అయితే మోటారు బస్సులు ప్రైవేటు రవాణాకు ప్రధాన మార్గంగా ఉన్నాయి. ప్రెసిడెన్సీ ట్రాన్స్‌పోర్ట్, సిటీ మోటార్ సర్వీస్ సంస్థలు 1910 లోనే సింప్సన్ అండ్ కో తయారు చేసిన బస్సులు నడిపేవారు. మద్రాసు నగరంలో మొట్టమొదటి బస్సు రవాణా వ్యవస్థను 1925 - 1928 మధ్య మద్రాసు ట్రామ్‌వేస్ కార్పొరేషన్ నిర్వహించింది. 1939 మోటారు వాహనాల చట్టం ప్రభుత్వ యాజమాన్యంలోని బస్సు, మోటారు సేవలకు ఆంక్షలు విధించింది. తొలినాళ్ళలో బస్సు సర్వీసులను ఎక్కువగా ప్రైవేట్ ఏజెన్సీలే నడిపేవి.
ప్రెసిడెన్సీలో కొత్త రహదారుల నిర్మాణానికి, పాతవాటి నిర్వహణ కోసం మొదటి వ్యవస్థీకృత చర్య 1845 లో ప్రధాన రహదారుల నిర్వహణకు ప్రత్యేక అధికారిని నియమించడంతో ప్రారంభమైంది. మద్రాసు-బెంగళూరు రహదారి, మద్రాసు-త్రిచినోపోలీ రహదారి, మద్రాసు-కలకత్తా రహదారి, మద్రాసు-కడప రహదారి, సంపాజీ ఘాట్ రహదారి ఈ అధికారి ఆధ్వర్యంలో ఉన్నాయి. 1852 లో లార్డ్ డల్హౌసీ ఒక పబ్లిక్ వర్క్స్ డిపార్ట్మెంటును ప్రారంభించాడు. తరువాత 1855 లో నావిగేషన్ కొరకు ఈస్ట్ కోస్ట్ కాలువను నిర్మించారు. రహదారులను గవర్నర్ ఎగ్జిక్యూటివ్ కౌన్సిల్ సభ్యుడి నియంత్రణలో ఉన్న పబ్లిక్ వర్క్స్ సెక్రటేరియట్ నిర్వహించేది. ప్రెసిడెన్సీ యొక్క ప్రధాన రహదారులు మద్రాసు-కలకత్తా రహదారి, మద్రాసు-ట్రావెన్కోర్ రహదారి, మద్రాసు-కాలికట్ రహదారి. 1946–47 నాటికి మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలో, తారు రోడ్లు, మట్టి రోడ్లు, నౌకాయాన కాలువలూ ఉండేవి.
దక్షిణ భారతదేశంలో మొట్టమొదటి రైలు మార్గం మద్రాసు, ఆర్కాట్‌ల మధ్య వేసారు. దీన్ని 1856 జూలై 1 న ప్రారంభించారు. ఈ మార్గాన్ని మద్రాసు రైల్వే కంపెనీ 1845 లో ఏర్పాటు చేసింది. దక్షిణ భారతదేశంలో మొట్టమొదటి రైల్వే స్టేషన్ను రాయపురం వద్ద 1853 లో నిర్మించారు. ఇది మద్రాసు రైల్వే కంపెనీ ప్రధాన కార్యాలయంగా పనిచేసింది. 1853 లో గ్రేట్ సదరన్ ఇండియన్ రైల్వే కంపెనీని యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్‌లో స్థాపించారు. దాని ప్రధాన కార్యాలయం ట్రిచినోపోలీలో ఉండేది. ఈ సంస్థ 1859 లో ట్రిచినోపోలీ, నాగపటం మధ్య మొదటి రైల్వే మార్గాన్ని నిర్మించింది. మద్రాసు రైల్వే కంపెనీ బ్రాడ్-గేజ్ రైల్వే లైన్లను నడుపుతుండగా, గ్రేట్ సౌత్ ఇండియన్ రైల్వే కంపెనీ మీటర్-గేజ్ రైల్వే లైన్లను నడిపింది. 1874 లో, ది గ్రేట్ సదరన్ ఇండియన్ రైల్వే కంపెనీ కర్ణాటిక్ రైల్వే కంపెనీతో (దీన్ని 1864 లో స్థాపించారు) విలీనం అయ్యింది. దీన్ని దక్షిణ భారత రైల్వే కంపెనీగా పేరు మార్చారు. దక్షిణ భారత రైల్వే కంపెనీ 1891 లో పాండిచేరి రైల్వే కంపెనీలో విలీనం కాగా, మద్రాసు రైల్వే కంపెనీ 1908 లో దక్షిణ మరాఠా రైల్వే కంపెనీతో విలీనం అయ్యి మద్రాసు దక్షిణ మరాఠా రైల్వే కంపెనీగా ఏర్పాటైంది. మద్రాసు దక్షిణ మరాఠా రైల్వే కంపెనీ కోసం ఎగ్మోర్ వద్ద కొత్త టెర్మినస్‌ను నిర్మించారు. 1927 లో, దక్షిణ భారత రైల్వే కంపెనీ తన ప్రధాన కార్యాలయాన్ని మదురై నుండి చెన్నై సెంట్రల్కు మార్చింది. ఈ సంస్థ 1931 మే నుండి మద్రాసు నగరానికి సబర్బన్ ఎలక్ట్రిక్ రైలు సేవను నిర్వహించింది. 1944 ఏప్రిల్ లో మద్రాసు, దక్షిణ మరాఠా రైల్వే కంపెనీని మద్రాసు ప్రభుత్వం స్వాధీనం చేసుకుంది. 1947 లో ప్రెసిడెన్సీలో 7,984 కిలోమీటర్ల రైల్వే లైను ఉండేది. 219 కిలోమీటర్ల జిల్లా బోర్డు లైన్లు కూడా ఉండేవి. మద్రాసుకు బొంబాయి కలకత్తా వంటి ఇతర భారతీయ నగరాలతోటీ, సిలోన్‌తోటీ బాగా సంబంధాలుండేవి. భారత ప్రధాన భూభాగంలోని మండపాన్ని పంబన్ ద్వీపంతో కలిపే 2,065 మీటర్ల పంబన్ రైల్వే వంతెనను 1914 లో ప్రారంభించారు. నీలగిరి పర్వత రైల్వేను 1899 లో మెట్టుపాళయం ఊటకమండ్ మధ్య ప్రారంభించారు.
మద్రాసు ట్రామ్‌వేస్ కార్పొరేషన్‌ను మద్రాసు నగరంలో 1892 లో హచిన్సన్స్ అండ్ కో ఏర్పాటు చేసింది. 1895 లో ఇది పనిచేయడం ప్రారంభించింది. అప్పటికి లండన్‌లో కూడా ట్రామ్‌వే వ్యవస్థ లేదు. మద్రాసు నగరంలోని సుదూర ప్రాంతాలను కలుపుతూ ఆరు మార్గాలతో మొత్తం 27 కిలోమీటర్ల ట్రామ్‌వేను నిర్మించారు.
ప్రెసిడెన్సీలో ప్రధాన నౌకాయాన జలమార్గాలు గోదావరి, కృష్ణా డెల్టాల్లోని కాలువలు. బకింగ్‌హామ్ కాలువను 1806 లో 90 లక్షల వ్యయంతో తవ్వారు. పెద్దగంజాం వద్ద కృష్ణా నది డెల్టాను మద్రాసు నగరానికి కలుపుతుంది. బ్రిటిషుఇండియా స్టీమ్ నావిగేషన్ కంపెనీ ఓడలు తరచూ మద్రాసు వద్ద చేరుకుంటూ ఉండేవి. బొంబాయి, కలకత్తా, కొలంబో, రంగూన్లకు తరచూ ప్రయాణిస్తూండేవి.
1917 లో, సింప్సన్ అండ్ కో. మద్రాసులోని మొదటి వైమానిక పరీక్షా యానానికి ఏర్పాట్లు చేసింది. 1929 అక్టోబరులో సెయింట్ థామస్ మౌంట్ సమీపంలోని మౌంట్ గోల్ఫ్ క్లబ్ మైదానంలో ఫ్లయింగ్ క్లబ్‌ను జి. వ్లాస్టో అనే పైలట్ స్థాపించాడు. ఈ స్థలాన్నే తరువాత మద్రాసు ఏరోడ్రోమ్‌గా ఉపయోగించారు. క్లబ్ ప్రారంభ సభ్యులలో ఒకరైన రాజా సర్ అన్నామలై చెట్టియార్ తన స్వస్థలమైన చెట్టినాడ్‌లో ఏరోడ్రోమ్‌ను స్థాపించారు. 1932 అక్టోబరు 15 న, రాయల్ ఎయిర్ ఫోర్స్ పైలట్ నెవిల్ విన్సెంట్ పైలట్‌గా, JRD టాటా విమానం బొంబాయి నుండి మద్రాసుకు బళ్లారి మీదుగా ఎయిర్ మెయిల్ తీసుకెళ్లింది. కరాచీ నుండి మద్రాసు వరకు టాటా సన్స్ యొక్క సాధారణ దేశీయ ప్రయాణీకుల, ఎయిర్ మెయిల్ సేవలకు ఇది తొలి అడుగైంది. ఈ విమానాన్ని తరువాత హైదరాబాద్ మీదుగా నడిపించారు. వారానికి రెండు సార్లు నడిచేది. 1935 నవంబరు 26 న, టాటా సన్స్ బొంబాయి నుండి గోవా, కన్ననూర్ మీదుగా త్రివేండ్రం వరకు ఒక ప్రయోగాత్మక వారపు సేవను ప్రారంభించారు. 1938 ఫిబ్రవరి 28 నుండి, టాటా ఎయిర్లైన్స్ గా పేరు మార్చుకున్న టాటా సన్స్ ఏవియేషన్ విభాగం, మద్రాసు, ట్రిచినోపోలీ ల మీదుగా కరాచీ - కొలంబో ఎయిర్ మెయిల్ సేవలను ప్రారంభించింది. 1938 మార్చి 2 న, బొంబాయి-త్రివేండ్రం వైమానిక సేవను ట్రిచినోపోలీకి విస్తరించారు.
మొట్టమొదటి వ్యవస్థీకృత తపాలా సేవను మద్రాసు, కలకత్తాల మధ్య గవర్నర్ ఎడ్వర్డ్ హారిసన్ 1712 లో స్థాపించాడు. సంస్కరణ, క్రమబద్ధీకరణల తరువాత, సర్ ఆర్చిబాల్డ్ కాంప్బెల్ కొత్త పోస్టల్ వ్యవస్థను ప్రారంభించాడు. 1786 జూన్ 1 న ఈ వ్యవస్థను ప్రవేశపెట్టాడు. ప్రెసిడెన్సీని మూడు పోస్టల్ డివిజన్లుగా విభజించారు: మద్రాసు నార్త్ నుండి గంజాం వరకు ఒక డివిజను, మద్రాసు సౌత్-వెస్ట్ నుండి అంజెంగో (పూర్వ ట్రావెన్కోర్) వరకు మరో డివిజను, మద్రాసు వెస్ట్ నుండి వెల్లూరు వరకు మూడవ డివిజనుగా ఉండేవి. అదే సంవత్సరంలో బొంబాయితో ఒక లింక్ ఏర్పడింది. 1837 లో మద్రాసు, బొంబాయి, కలకత్తా మెయిల్ సేవలను ఏకీకరించి, అఖిల భారత సేవను ఏర్పాటు చేశారు. 1854 అక్టోబరు 1 న, ఇంపీరియల్ పోస్టల్ సర్వీస్ మొదటి స్టాంపులను జారీ చేసింది. 1786 లో సర్ ఆర్చిబాల్డ్ కాంప్బెల్ మద్రాసులోని జనరల్ పోస్ట్ ఆఫీస్ (జిపిఓ) ను స్థాపించాడు. 1872–73లో, మద్రాసు, రంగూన్ మధ్య రెణ్ణెల్లకోసారి సముద్ర-మెయిల్ సేవ ప్రారంభమైంది. దీని తరువాత, మద్రాసుకూ తూర్పు తీరం లోని ఓడరేవులకూ మధ్య పక్షం రోజుల కోసారి నడిచే సముద్ర-మెయిల్ సేవ ప్రారంభమైంది.
1853 లో టెలిగ్రాఫ్‌ల ద్వారా మద్రాసును మిగతా ప్రపంచానికి అనుసంధానించారు. 1855 ఫిబ్రవరి 1 న పౌర టెలిగ్రాఫ్ సేవను ప్రవేశపెట్టారు. వెంటనే, టెలిగ్రాఫ్ లైన్లు మద్రాసు - ఊటకమండ్‌లను భారతదేశంలోని ఇతర నగరాలతో అనుసంధానించాయి. 1854 లో మద్రాసు నగరంలో డిప్యూటీ సూపరింటెండెంట్‌ ఆధ్వర్యంలో ఒక టెలిగ్రాఫ్ విభాగాన్ని ఏర్పాటు చేసారు. కొలంబో - తలైమన్నార్ టెలిగ్రాఫ్ లైన్ 1858 లో స్థాపించబడింది. తరువాత దాన్ని 1882 లో మద్రాసు వరకు విస్తరించారు. 1881 లో ప్రెసిడెన్సీలో టెలిఫోన్లు ప్రవేశపెట్టారు. 1881 నవంబరు 19 న మద్రాసులోని ఎర్రబాలు వీధిలో 17 కనెక్షన్లతో మొదటి టెలిఫోన్ ఎక్స్‌ఛేంజిని స్థాపించారు. 1920 లో మద్రాసు, పోర్ట్ బ్లెయిర్‌ల మధ్య వైర్‌లెస్ టెలిగ్రాఫీ సేవ ఏర్పాటు చేసారు. 1936 లో, మద్రాసు, రంగూన్‌ల మధ్య ఇండో-బర్మా రేడియో టెలిఫోన్ సేవను ఏర్పాటు చేసారు.
విద్య
ప్రెసిడెన్సీలో పాశ్చాత్య తరహా విద్యను అందించే మొదటి పాఠశాలలు 18 వ శతాబ్దంలో మద్రాసులో స్థాపించారు. 1822 లో, సర్ థామస్ మన్రో సిఫారసుల ఆధారంగా ఒక ప్రభుత్వ బోధనా మండలిను ఏర్పాటు చేసారు. ఆ తరువాత విద్యార్థులకు మాతృభాషలో బోధించే పాఠశాలలను స్థాపించారు. మన్రో పథకం ప్రకారం మద్రాసులో కేంద్ర శిక్షణా పాఠశాలను ఏర్పాటు చేసారు. అయితే, ఈ వ్యవస్థ విఫలమైనట్లు కనిపించింది. యూరోపియన్ సాహిత్యాన్నీ విజ్ఞాన శాస్త్రాన్నీ ప్రోత్సహించడానికి 1836 లో ఈ విధానాన్ని మార్చారు. బోర్డ్ ఆఫ్ పబ్లిక్ ఇన్స్ట్రక్షన్‌ను మూసివేస్తూ దాని స్థానంలో స్థానిక విద్య కోసం ఒక కమిటీని ఏర్పాటు చేసారు. 1840 జనవరి లో, లార్డ్ ఎల్లెన్‌బరో వైస్రాయల్టీ సమయంలో, అలెగ్జాండర్ జె. అర్బత్‌నాట్ జాయింట్ డైరెక్టర్‌గా విశ్వవిద్యాలయ బోర్డును స్థాపించారు. 1841 ఏప్రిల్‌లో 67 మంది విద్యార్థులున సెంట్రల్ స్కూల్‌ను ఉన్నత పాఠశాలగా మార్చారు. 1853 లో దీనిలో కళాశాల విభాగాన్ని చేర్చడంతో ప్రెసిడెన్సీ కళాశాలగా మారింది. 1857 సెప్టెంబరు 5 న లండన్ విశ్వవిద్యాలయం పద్ధతి లోనే పరీక్షల నిర్వహణ బాధ్యతలతో మద్రాసు విశ్వవిద్యాలయాన్ని స్థాపించారు. సిలోన్‌కు చెందిన సిడబ్ల్యు థామోథరం పిళ్ళై, కరోల్ వి. విశ్వనాథ పిళ్ళైలు ఈ విశ్వవిద్యాలయం నుండి తొలి పట్టభద్రులయ్యారు. సర్ ఎస్. సుబ్రమణయ్య అయ్యర్ విశ్వవిద్యాలయం యొక్క మొదటి భారతీయ వైస్-ఛాన్సలర్.
అదేవిధంగా, 1925 నాటి ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయ చట్టం ద్వారా ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయాన్ని స్థాపించారు 1937 లో ట్రావెన్కోర్ సంస్థానంలో ట్రావెన్కోర్ విశ్వవిద్యాలయాన్ని స్థాపించారు.
1867 లో కుంబకోణంలో స్థాపించిన ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ కళాశాల, మద్రాసు వెలుపల ఏర్పాతు చేసిన తొలి విద్యా సంస్థలలో ఒకటి. ప్రెసిడెన్సీలోని పురాతన ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, కాలేజ్ ఆఫ్ ఇంజనీరింగ్, గిండి, 1861 లో ఇంజనీరింగ్ కాలేజీగా అప్‌గ్రేడ్ చేసారు. అంతకు ముందు, 1794 లో, దాన్ని ప్రభుత్వ సర్వే పాఠశాలగా స్థాపించారు. ప్రారంభంలో, సివిల్ ఇంజనీరింగ్ మాత్రమే బోధించేవారు. 1894 లో మెకానికల్ ఇంజనీరింగ్, 1930 లో ఎలక్ట్రికల్ ఇంజనీరింగ్, 1945 లో టెలికమ్యూనికేషన్ అండ్ హైవేస్ విభాగాలను కూడా చేర్చారు. వస్త్రాలు, తోలు సాంకేతిక పరిజ్ఞానానికి ప్రాధాన్యతనిచ్చే AC కాలేజీని 1944 లో అలగప్ప చెట్టియార్ స్థాపించారు. ఏరోనాటికల్, ఆటోమొబైల్ ఇంజనీరింగ్ వంటి కోర్సులను ప్రవేశపెట్టిన మద్రాసు ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీని 1949 లో స్థాపించారు. 1827 లో, ప్రెసిడెన్సీలో మొట్టమొదటి వైద్య పాఠశాలను స్థాపించారు. తరువాత 1835 లో మద్రాసు మెడికల్ కాలేజీని ఏర్పాటు చేసారు. ప్రభుత్వ ఉపాధ్యాయ కళాశాల 1856 లో సైదాపేటలో స్థాపించారు.
ప్రైవేట్ సంస్థలలో, 1842 లో స్థాపించిన పచయ్యప్ప కళాశాల, ప్రెసిడెన్సీలోకెల్లా అత్యంత పురాతన హిందూ విద్యా సంస్థ. 1929 లో చిదంబరంలో రాజా సర్ అన్నామలై చెట్టియార్ స్థాపించిన అన్నామలై విశ్వవిద్యాలయం, ప్రెసిడెన్సీలో హాస్టల్ సౌకర్యాలు కలిగిన మొట్ట మొదటి విశ్వవిద్యాలయం క్రైస్తవ మిషనరీలు ఈ ప్రాంతంలో విద్యను ప్రోత్సహించడంలో మార్గదర్శకులు. మద్రాసు క్రిస్టియన్ కళాశాల, మంగుళూరులోని సెయింట్ అలోసియస్ కళాశాల, మద్రాసులోని లయోలా కళాశాల, తంజావూరులోని సెయింట్ పీటర్స్ కళాశాలలు క్రైస్తవ మిషనరీలు స్థాపించిన కొన్ని విద్యాసంస్థలు.
బ్రిటిష్ ఇండియాలోని అన్ని ప్రావిన్సులన్నిటి లోకీ మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలో అత్యధిక అక్షరాస్యత ఉండేది. 1901 లో మద్రాసులో పురుషుల అక్షరాస్యత రేటు 11.9 శాతం, మహిళా అక్షరాస్యత రేటు 0.9 శాతం. 1950 లో మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీ మద్రాసు రాష్ట్రంగా మారినప్పుడు, అక్షరాస్యత రేటు జాతీయ సగటైన 18 శాతం కంటే కొంచెం ఎక్కువగా ఉండేది. 1901 లో, 9,23,760 మంది పండితులు, 26,771 ప్రభుత్వ, ప్రైవేట్ సంస్థలూ ఉండేవి. వారిలో 784,621 మంది పురుషులు, 139,139 మంది మహిళలూ ఉన్నారు. 1947 నాటికి విద్యా సంస్థల సంఖ్య 37,811 కు, పండితుల సంఖ్య 3,989,686 కూ పెరిగింది. కళాశాలలే కాకుండా, 1947 లో 31,975 ప్రభుత్వ, ప్రాథమిక పాఠశాలలు, బాలుర కోసం 720 మాధ్యమిక పాఠశాలలు, బాలికలకు 4,173 ప్రాథమిక, 181 మాధ్యమిక పాఠశాలలూ ఉన్నాయి. తొలినాళ్ళలో గ్రాడ్యుయేట్లలో ఎక్కువ మంది బ్రాహ్మణులు ఉండేవారు. విశ్వవిద్యాలయాలలో, పౌర పరిపాలనలో బ్రాహ్మణుల ప్రాముఖ్యత, ప్రెసిడెన్సీలో బ్రాహ్మణ వ్యతిరేక ఉద్యమం పెరగడానికి ప్రధాన కారణాలలో ఒకటి. బ్రిటిషుఇండియాలో కులాధారిత రిజర్వేషన్లు ప్రవేశపెట్టిన మొట్టమొదటి ప్రావిన్సు మద్రాసే.
1923 లో, విద్యా మంత్రి ఎ పి పాత్రో ప్రవేశపెట్టిన మద్రాసు విశ్వవిద్యాలయ బిల్లును సభ ఆమోదించింది. బిల్లు నిబంధనల ప్రకారం, మద్రాసు విశ్వవిద్యాలయ పాలకమండలిని పూర్తిగా ప్రజాస్వామ్య పరంగా పునర్వ్యవస్థీకరించారు. పాలకమండలి ఒక ఛాన్సలర్ నేతృత్వంలో ఉంటుందని, వారికి ప్రో ఛాన్సలర్ సహాయపడాతారనీ బిల్లు పేర్కొంది. ఎన్నుకోబడిన ఛాన్సలర్, ప్రో ఛాన్సలర్‌లు కాకుండా, ఛాన్సలర్ నియమించిన వైస్-ఛాన్సలర్ కూడా ఉంటారు.
ఇవి కూడా చూడండి
మద్రాసు గవర్నర్లు, అధ్యక్షుల జాబితా
కళ్యాణ కర్ణాటక
మూలాలు
ఒడిశా చరిత్ర
కర్ణాటక చరిత్ర
ఆంధ్రప్రదేశ్ చరిత్ర
భారతదేశంలో బ్రిటిషు పాలన |
భూపిందర్‌ సింగ్ హూడా హర్యానా రాష్ట్రానికి చెందిన రాజకీయ నాయకుడు. ఆయన 2005 నుండి 2014 వరకు హర్యానా 9వ ముఖ్యమంత్రిగా పని చేశాడు.
మూలాలు
1947 జననాలు |
maulika Datia
cobalt, muulakaala aavartana pattikalo 9 va samudaayam, d blaaku, 4 va period ku chendina moolakam. cobalt drudamaina, vendi-budidarangu l mishrita varnham kaligina merisee loeham . cobalt ooka parivartaka moolakam. bhuumii uparitalamlo idi rasaayanikam sammeelhanam chendina ruupamloe labisthundhi
charithra
cobalt nu sataabdaalugaa Kanchrapara vasthuvulaku, pingaani vasthuvulaku,, glazesku neelirangunu kalginchutakai upayoginchevaaru. cobaltnu vaadina aanavaallu cree.poo. muudu vaela samvatsaraala kritame eejiptiyanu shilpaalalo, perisianu aabharanaalaloonu, pompi (pompeii:usa.sha.79 nasanam cheyyabadinadi) nagara shidhilaalalo alaage chainalo tiang Tang saamraajyam/rajavamsam (618–907 AD) mari the Ming rajavamsam (1368–1644 AD) kaalamlo upayoginchaarani adharalu kanipistunnayi. kanchu yugam aati nundi rangu Kanchrapara vastuvulalo vaadeevaaru. 14 shataabdiki chendina shidhilamaina uluburun oda shidhilaalanu veliki tiisinappudu, andhulo neelirangu gaajamuddanu gurtincharu
eejiptu loni rangu Kanchrapara vasthuvulaku tayyaru cheyutakai raagi, inumu,, cobalt nu upayoginchevaaru. eejiptuku chendina 18 va raja vamsa paalakula kaalam (1550-1292) aati athi puraathanamaina cobalt upayoginchina rangu Kanchrapara vastuvulanu gurtincharu.ayithe variki cobalt sammelanaalu yakkada labhyamainavanna wasn mathram theliyadu.
padotpatti
muulaka peruu cobalt ku muulam geramny padamyna kobalt, kobold anagaa dayyamu/ pisaachamu (goblin ) . moodanammakamtho koodina yea paerutoe cobalt yokka mudi khanijannipilichevaaru.endukanagaa raagi, ledha nikelu lohalanu utpatthi chesinattugaa, lohaanni utpatthi chaeyutaku modati saree yea mudi khanijanni battii pettinapudu loeha utpatthi jarugakundaa, kevalam podi (cobalt (II) aaksaid) erpadinadi.pradhamamlo, upayoginchu mudi kannism aarseniknu maalinyamgaa/kalmashamgaa kaligi yunduta valana, battii (smelting) samayamlo athantha visha poorithamaina, twaraga aaviriga maaru arsenic aaksaid vayuvulu veluvadatam valana loeha utpatthi asaadhyamgaa maarinadi.
aavishkarana
swediish rasaayanikavetta georgi brandt (Georg Brandt (1694–1768), 1735 loo cobaltnu kanugonna keerthini Tamluk chesukunadu. eeyana cobalt apati varku teliyanu kothha moolakamani, bismat, itara sampradayaka lohalakanna bhinnamainadani nirupinchadu. antavaraku bhaavistunnatlugaa Kanchrapara vasthuvulaku neelirangu ravataniki kaaranam bismat kadhani, cobalt sammelanaalu kaaranamani nirupinchadu. charitraku mundhu yugam taruvaata, chaaritraatmakamgaa kanugonna modati loeham cobalt. endukanagaa antamundu maanavuniche kanugonabadi, vaadukalo unna inumu, raagi, vendi, bangaram, jinku, paadharasam, tagaram, seesam,, bismat muulakaala aavishkaranhaku sambamdhinchina kacchitamaina chaarithraka adharalu leavu.
bhautika darmaalu
cobalt ooka ferro magnitic loeham. gattigaaundu, prakaasamvantamaina budidarangu kaligi sadarana ushnograta oddha ghana sthithilo undu moolakam.paramaanhu sanka 27.paramaanhu dravyaraashi viluva 58.93319.moolakam saandrata 8.9 grams/sem.mee3. draveebhavana sthaanam1495 °C, marugu/bashpi Bodh sthaanam 2927 °C. moolakam yokka ushna vaahaka thathva viluva 100 W/m−1K−1.cobalt yokka vidyutatva nirodhaka viluva 62.4 nΩ/m (20°Coddha) .yea moolakam yokka curiae ushnograta (Curie temperature) 1121 °C. cobalt ooka parivartaka moolakam.newtraanula sanka32
rasayinaka dharmaalu
cobalt halojanu vaayuvula,, salpharu vaayuvula valana rasayinaka charyaku lonavvutundi..cobaltnu aaksijantho vaedi cheyyadam valana modhata cobalt tetraxide (Co3O4) yerparachunu. 900 °C oddha kobalt monoxide (CoO) gaaa marunu. cobalt moolakam boran, corbon, bhaswaram, arsenic,,salpar lato rasayinaka carya jarupunu.
.hydrojen vayu,, naitroojan vayuvutoo rasayinaka carya chendadu.520K oddha fluorine (F2) thoo charyavalana CoF3 yerpadunu.alaage chlorin, bromine, ayodin lato rasayinaka carya valana sambandhitha yugma helanayidulanu cobalt yerparachunu.
sammelanaalu
cobalt sammelanaala aakseekarana stayi -3 nundi +4 varku unnappatikee, cobalt sammelanalasadharana aakseekarana stayi +2,, +3 .
oksygen,chakojanulatho kobalt sammelanaalu
palurakaluga cobalt aaksaid labhyamaguchunnadi. pachchakobalt (II) aaksaid raatiuppu anusoushtavaanni kaligiyunnadi.idi twaraga neee, oksygenthoo aaksikaranaku lonayyi budida rangu kobalt hydroxide (Co (OH) 3) nu yerparachunu. 600-700C ushnograta oddha cobalt ( II, III) aaksaidlanu (Co3O4) yerparachunu. nallakobalt aaksaidu kudaa Pali.kanista ushnograta oddha cobalt aksaidulu anti farromagnatic gunanni kaligi yumdunu.
cobalt moolakam yokka konnisaadhaarana sammelanaala pattika (Co+2, Co+3)
helinayidulu
cobalt nalaugu takala helinayidulanu kaligi yunnadi.avi cobalt (II) fluoride (CoF2, pinku, cobalt (II) kloride (CoCl2, neelan), cobalt (II) bromide (CoBr2, aakupacha, cobalt ayodid (CoI2, ny lam-nalupu) . cobalt helanayidulu nirjala, jalayutaroopaalalo labhyam. nirjala cobalt dai kloride neeli ranguloo undaga, jalayuta dichloride yerupu ranguloo undunu.
isotopulu
cobalt sthiramaina, swaabhaavikamgaa bhuumiloe labhinchu oche isotopu59Co nu kaligi yunnadi.22 radia isotopulanu gurtincharu. vatilo kasta ekuva sthirathvamunna 60Cordi isotopu ardhajeevitakaalam5.2714 samvastaralu Bara.57Co isotopu ardhajeevitam 271.8 roojulu, 56Coisotopu ardhajeevita kaalam 77.27 roojulu, 58Co rdi isotopu ardhajeevitavyavadhi 70.86roojulu. migatavati artha jeevita kaalam 18 gantalalo lope.cobalt vividha isotopulu paramaanhu bhaaram/dravyaraashi 50u -73u madyalo kaligiyunnavi.
yea moolakam 4 isomer ( meta states) lu kaligi yunnadi. yunnadi, vaati ardhajeevita kaalam 15 nimishaalakanna takkuvee.
labhyata
cobalt modatagaa aavirbhaavam suupar novalalo r-process erpadinadi. bhoomiuparitalam mannulo 0.0029% varku Pali. gurthimpabadina modati parivartaka loeham cobalt. vidigaa muulaka ruupamloe bhuumii medha cobalt labinchadhu.kaaranam kobalt twaraga rasayinaka carya jarupuvaayuvulaina, vaataavaranamlooni oxyjanu, samudraalaloni chlorin adhika motthamloo undatam valana muulaka ruupamloe labhinchadam durlabhamu, bhuumii meedaku cherina ulkaapaatajanita inumulo cobalt vidigaa undu avaksam Pali. bhoomimida cobalt nilvalu madhyasthaayi ayyinappatiki, prakruthi siddamgaa yerpadina cobalt sammelanaalu anekam. takuva pramaanamloo cobalt sammelanaalanu shilalo /raallaloo, mattilo, mokka lalo, janthuvuloo undatam gurtinchavachhunu
prakruthilo cobalt tarachugaa nikelu moolakamtho kalisi khanijaalalo labisthundhi, mukhyamgaa ulkaadhuli janitha inupa khanijamlo cobalt, nikelu lohalanu gurtinchavachhunu.
utpatthi
16-18 shataabdi varku modatagaa cobalt bloo (cobalt sammelanaalu, alumina upayoginchi tayyaru chosen addakapu rangu, smalt (smalt:pingaani vastuvulalo, chithrakala chitreekaranalo rangugaa vaadutakai pudigaa cheyyabadina cobalt Kanchrapara) lanu naarvae, sweedan, saxon,, hangeri ganulalo Bara utpattichesevaaru.
varthamaana kaalamlo kontha parimaanam varku cobaltnukonni lohayuta mudi khanijala nundi, udaahaaranaku cobaltite (CoAsS, nundi utpatthi chesthunnaaru. adhika saatam cobalt raagi, nickell loeha utpatthi samayamlo vupa utpattigaa erpadutunnadi.utpatthi agu cobaltloo, jambia, kaangoe dheshaalaloni raagi ganulanunde adhika saatam cobalt labhinchuchunnadi.
cobalt, sammelanaala ruupamloe raagi,, nikelumudi khanijaalalo labisthundhi. cobalt pramukhangaa salpharu, arseniclalo kalisi sulfidic kobaltite (CoAsS), safflorite (CoAs2), glaucodot ( (Co, Fe) AsS),,skutterudite (CoAs3) khnija ruupamloe labhinchunu.
briteeshu bhuuvijnaana pariseelanam prakaaram 2005 kaalamlo kaangoe desamloni kaatamgaa (Katanga) praantamlooni raagi nikshepalanunde adhikamottamlo cobalt nu veliki teesaaru.
prapancha utpatthi yedadiki 17, 000tannulu.
viniyogam
cobaltnu pradhamgaa ayaskaantaalanu tayyaru chaeyutaku upayogistaaru. alaage loeha arugudala thattukonu, drudamaina misrama dhaatuvulanu utpatthi chaeyutaku vaadedaru. cobalt sammelanaalalaina cobalt silicate, cobalt (II) aluminate (CoAl2O4, cobalt neelan) lu Kanchrapara (glass), pingaani, siraalu (inks), rangulu, warnishlaku pratyeka main neeli rangunu kalginchunu.
cobalt-60 anunadhi vyapara paranga praamukhyata unna rdi isotopu. cobalt rdi isotopunu radioactive tracer gaand, ainama kiranalanu utpatthi cheyyutalonu vaadedaru. cobalt akarbana sammelhana ruupamloe bactria, aalge, phangailaku churukaina pooshakamgaa panicheyunu. kobalamins anu koo enzyme nirvaahanalo cobalt patra Pali.konni takala hyspeed drill bitt latayaarilo vaadedaru.aluminium, nickell, cobalt, inumutho cheyyabadina pratyekam misrama dhaatuvunu aayaskaantaala tayaareeloo vaadedaru.
cobalt ekuva vushnogratanu thattukonu dharmanni kaligi undatam valana gyasu turbinel, jett vimanala injanu nirmaanamlo, virivigaa upayogistaaru.cobalt misrama dhaatuvulu loeha kshayikarananirodhaka, arugudala nirodhakagunam kaligiyunduta vitini vydya rangamloo vaadedaru.mukhyam sly vaidyulu emukalanu atukunappudu, shareeram lolopalavirigina emukalu atukukonevaraku amarcheru.
cobalt kunna aakseekarana nirodha gunam, gattidanam,, aakarshaniyamaina kanipincha gunam valana yea moolakaannividyuttu ghatakalalo, vidyuttu loeha kalaayi/taapakam ( electroplating) loo upayogistunnaru.
ivikuda chudandi
aavartana pattika
muulakaalu
moolaalu
muulakaalu
rasayana sastramu |
డోన్ రెవెన్యూ డివిజను భారతదేశంలోని ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని నంద్యాల జిల్లాలో ఒక పరిపాలనా విభాగం. జిల్లాలోని మూడు రెవెన్యూ డివిజన్లలో ఇది ఒకటి. ఈ రెవెన్యూ డివిజన్ పరిధిలో 6 మండలాలు ఉన్నాయి.
చరిత్ర
రాష్ట్రంలోని జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణలో భాగంగా కొత్తగా ఏర్పడిన నంద్యాల జిల్లాతో పాటు ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం 4 ఏప్రిల్ 2022న డోన్ రెవెన్యూ డివిజన్‌ను ఏర్పాటు చేశారు.
మండలాలు
ఈ రెవెన్యూ డివిజన్ పరిధిలో 6 మండలాలు ఉన్నాయి.
బనగానపల్లి మండలం
ఓక్ మండలం
కోయిలకుంట్ల మండలం
డోన్ మండలం
బేతంచెర్ల మండలం
పీపుల్‌ మండలం
మూలాలు
నంద్యాల జిల్లా రెవెన్యూ డివిజన్లు |
"munagapadu(firangipuram)"Guntur jalla, firangipuram mandalaaniki chendina gramam. pinn kood nam. 522 549., yess.ti.di.kood = 08647.
graama charithra
peruu venuka charithra
graamamlooni moulikasadupaayaalu
graamamulooni vidyaasoukaryaalu
jalla parishattu unnanatha paatasaala
yea paatasaalalo 8va tharagathi chaduvuchunna kattaa mansa, gampa vamsiikrushna, undar-17 vibhaganlo jaateeya stayi fut bahl poteelaku ennikainaaru. decemberu/2013 modati varamloo kalakathaaloo jarugu jaateeya stayi undar-17, fut bahl potilaloo rashtra jattu tarafuna viiru palgontaru.
yea paatasaalalo chaduvuchunna gausia, sharmila, mansa, shameena anu naluguru vidyaarthinulu, palletooru balikalaina baaluraku deetuga fut bahl creedaloo ranistamani barilooniki diginaaru. paatasaalalo yea kreedaku tagina sadupayalu lekapoyinna, unna vanarulathone kasiga saadhanachesi anchelanchalugaa raaninchuchuu, pallenundi dhilliiki vellinaaru. viiru 2014,decemberu-26va teedeenaadu, govalo, naeshanal schul games feedeeration aadhvaryamloo nirvahinche undar-19 jatiyasthayi fut bahl poteelaku empikainaru. intaku mundhu viiru palu raashtrasthaayi potilaloo paalgoni, modati, rendava sdhaanaalu pondinaaru. 2012loo jargina indo-nepaul internationale fut bahl tornamentulo bhaaratadaesam tarafuna audii, thama prathiba kanabaracharu. [3]
yea paatasaala vidyaarthulu 2014,decemberu-19 nundi 21 varku, ananthapuramlo nirvahimchina rajiva ghandy khel abhyan, raashtrasthaayi fut bahl potilaloo, thama prathiba pradarsinchi pradhamasthaanamlo nilichi, jatiyasthayi poteelaku empikainaru. 13 jatlu paalgonna yea potilaloo viiru vijethagaa nilicharu. yea vijayamtho viiru, rashtrasthayilo remdusaarlu prathma bahumati, remdusaarlu dviteeya bahumati sadhincharu. 2015,janavari-1 nundi 5 varku, Karnataka rashtramloni ballarilo nirvahimchu jatiyasthayi potilaloo yea paatasaalaku chendina mansa, mariyarani, khader gilani, AndhraPradesh jattu tharapuna palgontaru. [4]
graama panchyati
2013 juulailoo yea graama panchaayatiiki jargina ennikalallo, shreemathi shiekh fatimoon bee, sarpanchigaa ennikainaaru. [2]
graama panchyati
graamamulooni darsaneeyapradesamulu/devalayas
shree aanjaneyaswaamivaari deevaalayam.
moolaalu
[2] eenadu Guntur city;2013,julai-28;14vpagay.
[3] eenadu Guntur city; 2014,decemberu-16; 9vpagay.
[4] eenadu Guntur city; 2014,decemberu-24; 6vpagay. |
dallavalasa, Srikakulam jalla, pondhuuru mandalaaniki chendina gramam. idi Mandla kendramaina pondhuuru nundi 10 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina Srikakulam nundi 10 ki. mee. dooramloonuu Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 480 illatho, 1828 janaabhaatho 346 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 912, aadavari sanka 916. scheduled kulala sanka 170 Dum scheduled thegala sanka 0. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 581577.pinn kood: 532402.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaala okati, prabhutva praathamikonnatha paatasaala okati Pali.
balabadi srikaakulamlonu, maadhyamika paatasaala tolaapiloonuu unnayi. sameepa juunior kalaasaala kintaliloonu, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala, inginiiring kalaasaalalu srikakulamlonu unnayi. sameepa vydya kalaasaala, maenejimentu kalaasaala, polytechnic srikakulamlo unnayi.
sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala, aniyata vidyaa kendram, divyangula pratyeka paatasaala srikakulamlo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
daallavalasalo unna ooka praadhimika aaroogya vupa kendramlo daaktarlu laeru. okaru paaraamedikal sibbandi unnare.
sameepa praadhimika aaroogya kendram gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. samchaara vydya shaala gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, pashu vaidyasaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi. bavula neee kudaa andubatulo Pali. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
postaphysu saukaryam, sab postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. praivetu baasu saukaryam, railway steshion modalainavi gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
jalla rahadari gramam gunda potondi. jaateeya rahadari, rashtra rahadari gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. pradhaana jalla rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram unnayi. atm, vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. assembli poling kendram, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. aatala maidanam gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 6 gantala paatu vyavasaayaaniki, 18 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
daallavalasalo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 56 hectares
thotalu modalainavi saagavutunna bhuumii: 5 hectares\
banjaru bhuumii: 1 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 282 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 82 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 201 hectares
neetipaarudala soukaryalu
daallavalasalo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
kaluvalu: 145 hectares
cheruvulu: 55 hectares
utpatthi
daallavalasalo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
vari, cheraku, verusanaga
moolaalu |
chinnarangapuram, visorr jalla, pulivendala mandalaaniki chendina gramam
gramamlo janminchina pramukhulu (nadu/nedu)
jaanapadha kavibrahma aaraveti srinivaasulu Kadapa jalla pulivendala niyojaka vargham chinnarangapuram gramamlo aaraveti venkatramana, ashwardhammalaku janminchina jyeshtha putrudu.
graama charithra
gramam peruu venuka charithra
gramabhougolikam
sameepa gramalu
sameepa mandalaalu
gramamlo vidyaa soukaryalu
gramaniki ravaanhaa soukaryalu
gramamlo maulika vasatulu
aaroogya samrakshana
manchineeti vasati
roddu vasati
vidyuddeepaalu
thapaalaa saukaryam
gramamlo rajakiyalu
graamamlooni darsaneeya pradeeshamulu/ devalayas
gramamlo pradhaana pantalu
gramamlo pradhaana vruttulu
graamamlooni pramukhulu (nadu/nedu)
moolaalu
graama janaba
janaba (2001) |
కొత్తపల్లె,నంద్యాల, కర్నూలు జిల్లా, నంద్యాల మండలానికి చెందిన రెవెన్యూయేతర గ్రామం.
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు |
1702 గ్రెగోరియన్‌ కాలెండరు యొక్క మామూలు సంవత్సరము.
సంఘటనలు
జనవరి 2: దక్షిణ పసిఫిక్ మహాసముద్రం నుండి సంపూర్ణ సూర్యగ్రహణం కనిపించింది.
మార్చి 8 ( OS ) : ఫిబ్రవరి 20 న గుర్రం మీద నుండి పడి ఇంగ్లాండ్‌కు చెందిన విలియం III మరణించాడు; అతని మరదలు, ప్రిన్సెస్ అన్నే స్టువర్ట్, ఇంగ్లాండ్, స్కాట్లాండ్, ఐర్లాండ్ లకు రాణి అవుతుంది. అన్నే భర్త, డెన్మార్క్, నార్వేకు చెందిన ప్రిన్స్ జార్జ్. వారికి 17 మంది పిల్లలు. కానీ అందరూ బాల్యం లోనే మరణిస్తారు. ఆమె వారసుడు లేకుండా చనిపోతుంది.
మార్చి 11 ( OS ) – మొదటి సాధారణ ఆంగ్ల భాషా జాతీయ వార్తాపత్రిక, ది డైలీ కొరెంట్, లండన్ నగరంలోని ఫ్లీట్ స్ట్రీట్‌లో మొదటిసారి ప్రచురించబడింది; ఇది విదేశీ వార్తలను మాత్రమే కవర్ చేస్తుంది.
ఏప్రిల్ 14: చాంగ్‌బైషన్ అగ్నిపర్వతం యొక్క అగ్నిపర్వత విస్ఫోటనం (దీనిని పేక్తు పర్వతం అని కూడా పిలుస్తారు) జరిగింది.
ఏప్రిల్ 20: కామెట్ సి / 1702 హెచ్ 1 కనుగొన్నారు. భూమికి 0.0435 ఎయు దూరంలో వెళుతుంది.
మే 5: గ్లోబులర్ క్లస్టర్ మెస్సియర్ 5 (M5, NGC 5904) ను గాట్‌ఫ్రైడ్ కిర్చ్, అతని భార్య మరియా మార్గరెట్ లు కనుగొన్నారు.
మే 19: నార్వేలోని బ్రిగ్జెన్ నగరం అగ్నిప్రమాదంలో 90% పైగా నాశనమై బూడిదగా మిగిలింది.
జూన్ 16: ఇంగ్లీష్ ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ దక్షిణ వియత్నాం తీరంలో పులో కొండోర్ (ఇప్పుడు కోన్ సాన్ ద్వీపం అని పిలుస్తారు) లో ఒక స్థావరాన్ని కనుగొంది, ఇది భారతదేశం, చైనాల మధ్య ప్రయాణించే నౌకలకు విడిది.
జూన్ 20: జోనాథన్ స్విఫ్ట్ యొక్క కల్పిత గద్య వ్యంగ్య గలివర్స్ ట్రావెల్స్‌లో, కథానాయకుడు లెమ్యూల్ గలివర్ తన రెండవ సముద్రయానానికి బయలుదేరాడు, దీనిలో అతను బ్రోబ్డింగ్‌నాగ్‌ను సందర్శిస్తాడు.
సెప్టెంబర్ 19: బృహస్పతి, నెప్ట్యూన్ను అక్కల్టేషన్ చేసింంది
నవంబర్ 22: బొంబాయి నుండి బాస్రాకు వెళ్లే మార్గంలో వెరెనిగ్డే ఓస్టిండిస్చే కాంపాగ్నీ (VOC) రకం పిన్నేస్ తుఫానులోచిక్కుకుంది. నౌకలో ఉన్నవారంతా చనిపోయారు
జననాలు
ఆగష్టు 7: మొహమ్మద్ షా 12వ మొఘల్ చక్రవర్తి (మ.1748)
మరణాలు
పురస్కారాలు
మూలాలు
1700లు |
puurchaaritraatmakamgaa Patan ani antaruu, (), Patan.(Sanskrit:newar bhaasha, khatmandu : [paʈʌn]), pokhara tarwata nepaul, loo idi mudava athipedda Kotaidi nepaul.loni kothha metropalitan nagaramina khatmandu valey dakshinhaMadhya bhagamlo Pali-lalith. puurni manigal ani kudaa antaruuidi goppa samskruthika vaarasatvaaniki.pratyekinchi kalalu, chetipanula sampradaayaaniki prassiddhi chendhindhi,idi pandugalu.vindhulu,chakkati puraathana kalalaku, loeha,raatitoe chekkina vigrahaala tayaareeki prassiddhi chendina Kota,nepaul janaba lekkala samayamlo idi.2011 vyaktigata gruhaalalo 54,748 janabhanu kaligi Pali, 226,728 epril. 2015 na sambhavimchina bhookampaaniki Kota vistrutamgaa dhvamsamaindi 25bhougolikam.
lalith
puurbagamathi nadhiki daksina vaipuna khatmandu loeyaloe ettaina pradeesamloo Pali, idi Uttar.paschima vaipuna unna khatmandu Kota nundi vary chesthundu,karmanasa khola turupu vaipu sarihaddugaa Pali.idi nagdaha ani piluvabadee yendina puraathana sarus madhyabhaagamloo nilvacheyabadina bankamatti.kankara paluchani poralapai saapekshamgaa abhivruddhi cheyabadindhi, Kota vaishaalyam.
cha 15.43 ki.mee.visteernamlo.purapaalaka sangha vaardulugaa vibhajinchabadindhi 29 lalith.puur mahanagaram yeavaardulu sarihaddulugaa parimitam cheyabadindhi 29 turupu.
mahaalakshmi purapaalaka sangham:paschimam.
keertipur: kirat king (dum af yalambar clanpurapaalaka sangham) khatmandu Kota, Surat
khatmandu Kota: daksina
godawari purapaalaka sangham: lalith (puur jallabhaasha)
Patan asalau stanika bhaasha nepaul bhaasha
itara praantaala nundi prajalu Patan. ku valasa vachinappatikiineepaalii, tamang modalaina itara bhashalu kudaa maatlaadataaru, vaataavaranam.
vaataavaranam edaadi podavunaa samaanamgaa pampinhii avapaatam dwaaraadhika vushogratalu
saapekshamgaa vargeekarinchabadutundi,ikda koppen vaataavarana vargikarana uparakam.sea "epf.Una.theemathoo koodina upaushnamandala vaataavaranam."(umtumdi) charithra.
lalith
puur usapoo.mudava sataabdamloo kirat rajavamsanche sthaapinchabadindani. arava sataabdamloo lichavis, chee vistarinchabadindani nammutharuidi madhyayuga kaalamlo mallalache marinta vistarinchabadindi. dani peruu girinchi anek puraanhaalu unnayi.
athantha prajaadaranha. Dewas puraanha katha okati undidaani peruu girinchi anek puraanhaalu unnayi khatmandu loeyaloe kendrikrutamai unna muudu raajyaalaku praatinidhyam vahisthunna muguru vyaktula brundam bharathadesamlooni assamlo unna kamaru kamachya nundi loyaku teesukuraabadina rato machindranath devudi puranam athantha prajaadaranha pondindi.aa muggurulo okarini lalith ani piluvabaddadu.
athanu rato machindranath devudini bharathadesamlooni Assam nundi loyaku teesukuvastaadu.rato machindranath devudini loyaku teesukuraavadamlo uddhesyam rato machindranath Dewas loeyaloe Barasat kuripistaadane balamaina namakam Pali.daanitho akada tiivramaina karuvunu adhigaminchavacchu aney Dumka variki Pali.lalith krushi vallaney.ratho machindranath Dewas lalith puurloo sthirapaddadu ani nammataruola atani peruu lalith.puur antey toun, shipola yea pattanhaaniki lalith.puuraneperu vachindani chaalaamandi nammutharu Patan.
loo rato machindranath ani piluvabadee devatanu gowravinche bunga dyaya jathararadhotsavam (mee nelalojarugutundi) idi Patan. loni athi podavainaathantha mukhyamaina mathaparamaina vedukalalo okati, nela rojula paatu jarigee utsavaallo. rato machendanath chitranni ettaina rathampai unchi dashalavaareegaa nagara veedhullo laaguthru, lalith.
puurni usasha.loo weir daeva raju sthaapinchaadani chebuthaaru. 299ayithe Patan puraathana kaalam nundi bagaa sthirapadina. abhivruddhi chendina pattanamani panditulalo ekabhiprayam Pali, anek itara puraanaalatoe sahaa anek chaarithraka recordulu khatmandu loyaloni anni nagaralalo Patan puraatanamaindani suchisthunnayi. chaaala paata kirat charithra prakaaram. licchavi paalakulu khatmandu loeyaloe rajakeeya rangamloki raakamunde Patan kirat palakulache sthaapinchabadindane Dumka Pali, aa charithra prakaaram.kirat paalakula mottamodati rajadhani thancot, khatmandu. pratuta rajadhani, than. quote nundi Patanku bahusa usasha.rendava sathabdam loo kirat raju yalambar adhikaaramlooki vacchina tarwata maarchabadindani nammutharu. lalith. .puurloo ekkuvaga upayoegimchaevilakshanhamaina newar perlalo yela okati, king yalambar ledha yellung haamg yea nagaranaki tana peruu pettukunnadani. apati nundi yea puraathana nagaranni yala ani pilustharu, lalith. puurnu prudhvi narayan shawloo yelanti iddam lekundane tana goorkha raajyamlo kalupukunnadu 1768chaarithraka kattadalu.
yea Kota modatlo buddhist dharm chakram
dharm chakram (aakaaramlo ruupomdimchabadimdi) Patan chuttukolatalo nalaugu gurulu ledha mattidibbalu chuttuu aapaadinchabaddaayi. dani pradhaanamiena pradeshaala prathi moolalo okati Pali. vitini ashoka sthoopaalu ani pilustharu. puraanaala prakaaram. ashoka chakraverthy, bharathadesapu puraanha raju (tana kumarte chaarumatito kalisi saasa) loo khatmanduku vellhi iidu ashoka sthuupaalanu. 250chuttupakkala nalaugu, Patan madyalo okati nirmimchaadu, yea sthuupaala parimaanam.aakriti vaati praacheenatanu nijamaina ardhamlo vupiri posinatlu unnayi, nagaramlo chuttupakkala. kante ekuva buddhist smaraka chihnalu vividha aakaralu 1,200 parimaanaalalo unnayi, nagara athi mukhyamaina smaraka chihnam Patan durbar chaturasram.
idi khatmandu loeya prapancha vaarasatva pradaesamgaa roopondinchabadina edu smaraka mandalaalu okatiga yuneskoche jaabitaalo namoodhu cheyabadindhi, edu smaraka mandalaalu. loo prapancha vaarasatva jaabitaalo ooka sameekruta pradaesamgaa cherchabaddaayi 1979smaraka mandalaalu.aati smaraka chihnaala parirakshanha chattam prakaaram rakshith 1956 samrakshinchabadinavigaa prakatinchabaddaayi, epril.2015 na sambhavimchina bhukampam kaaranamgaa Patan durbar chaturasram teevramgaa dhebbathindhi 25aardika vyvasta.
janaabhaalo gananiyamaina bhaagam vyaparalalo nimagnamai Pali
mukhyamgaa saampradaya hastakalalu, chinna, stayi kutira parisramalu-nivaasitulalalo kontamandi vyavasayamlo pania chesthunnaaru, neepaalii kala charithraloo athyadhika sankhyalo prasidha kalaakaarulu atythama kalaakaarulanu lalith. puur srushtinchindivaegavanthamaina pattaneekarana.anek saamaajika, rajakeeya kallolaala nepathyamlo kudaa lalith, puur chetipanula samskruthini konasaginchindiPatan sameepamloni jawalakhel. loo buuddha air pradhaana kaaryaalayam Palichaduvu.
poest secondery vidya
lalith
puurloo pulchoqe inginiiring campus Paliidi tribhuvan viswavidhyalayamloni in , stitute af inginiiringthoo anubandhamgaa unna puraathanaathantha prasidha kalaasaalalalo okati, Patan akaadami af health sciences nagaramlo unna ekaika vydya vishwavidyaalayam. Patan hospitaal dani praadhimika bodhana aasupatrigaa Pali, maroka vydya paatasaala, lalith - puurloo kaoai.yess.ti medically callagy Pali.Patan. loni itara unnanatha vidyaa samsthalalo khatmandu university schul af managementPatan maltipul campus unnayi (KU SOM), pinakil kalaasaala. lalith, puurloni puraathana privete kalashalaloo okatipraadhimika.
maadhyamika vidya, nagaramlo praadhimika stayi nundi maadhyamika stayi varku anek privete
prabhutva samshthalu vidyanu andistunnaayi, itara paatasaalallo hinduism vidyaa peeth.nepaul-aadarsa modal unnanatha paatasaala, dhobighat , sint marys, little angels paatasaala, graded english maadhyama paatasaala, di, Una.v.sushil kedia. aadarsa kanyaa niketan, tri, padhma vidyashramam-nepaul dawn basco paatasaala, sarala maadhyamika vidhyalaya, sudesha unnanatha paatasaala, nava suuryoodaya aamgla maadhyamika paatasaala unnayi, granthalayaalu.
loo sthapinchabadina nepaul jaateeya grandhaalayam
1957loo singha durbar nundi lalith 1961puurku marchabadindhiidi harihar bhavan. loo Palimadan puraskar. jagadamba shree puraskar sahithya puraskaralanu pradanam chese madan puraskar pustakalaya nagaramlo Pali, lalith. puur metropalitan Kota chuttuu satdobatoloni deepawali pustakalayalagankhel, loni buddhibikash liibrary vento anek grandhaalayaalu unnayiaanavalu.
lalith
puur chaaala kalaatmaka nagaramga prassiddhi chendhindhinepaul kalaloo ekuva bhaagam devullaku ankitham cheyabadindhi. devalayas. viharalu pushkalamgaa unnayi, avi lalith.puur nagaranni gurthinchadagina mailuraalluPatan durbar squware
paalaace squware Patan rashtramloni mallah paalakula nivaasam: ippudu adi sangraahaalayamgaa kaligi Pali. Patan dhoka.
paata nagaranaki chaarithraka pravesa dwaram: hiranya varna mahavihar.
sthaanikamgaa golden tempul ani piluvabadee buddhist deevaalayam: mahabouddha alayam.
alaage: buuddha alayam ani pilavataaniki yekkuvaga ishtapadataaniki roopudiddukunna mahabodhi alayam bodh gayalo Pali 1000 kumbheswaralayam.
gosaikunda nundi neee vasthumdani nammutunna remdu cheruvulatho koodina shivalayam: banglamukhi alayam.
hinduumatamlooni padi mahavidyalalo: goppa gnaana deevathalu (okati) ratnakar mahavihar.
ha bahaa ani kudaa pilustharu: vayahara samudaayam Patan kumari adhikarika nivaasam, krishna mandiram.
va sataabdamloo nepaul raju siddhinarsing mallah nirmimchina raati devaalayaalalo okati :16central joo.
central jantupradarsanasaalanu: loo rana pradhaana manthri judda shum 1932shere geng bahadhur raanaa ooka privete juugaa stapinchaduidi nepaul, loni ekaika jantupradarsanasaalanupim bahl pokhari
yea peddha cheruvu ooka andamina lake: shoar pavillion chuttuu kendrikrutamai unna ooka rahasya rathnamSurat vaipuna. loo nirmimchina moodamchela chandeshwari alayam Pali 1663cheruvu chuttuu savyadisalo nadiste. loo muslim aakramanadaarulache debbathinna puraathanamaina tellati sthoopaanniundi, 1357ravaanhaa.
vimaanaasrayaalu
Patan city senter nundi sumaaru
ki 7 mee.dooramlo unna tribhuvan antarjaateeya vimaanaashrayam dwara khatmandu vyaaleeki anni antarjaateeya. dhesheeya vimaanaalu nirvahinchabadataayi, roadlu.
Kota antharbhaagamlo janasaandrata ekkuvaga unnanduna nadaka nagaramlo ravaanaaku sulabhamaina margam
motaaru ravaanhaa paranga. loeya Madhya bhaganni chuttumutte khatmandu reeng roed nagaramlo ooka vyuuhaathmaka rahadari, bagamathi nadi meedugaa anek rahadhaarulu. paadachaarula vantenala dwara khatmanduku anusandhanam andincabadutundi, athantha prayanikula raddeeni khatmanduku madyalo kalipa mukhyamaina thapatali vanthena Pali. paadachaarulu. vahanalu tarachu oche rahadaarini panchukovalsi umtumdi, kabaadi, Patan, loo vaahanaala raddi pradhaana samasyavaahanaala raakapokalaku anuvuga vundela rodla vistaranaku krushi jarudutundhi. praja ravaanhaa.
Patan
nu loyaloni itara praanthaalatho kaluputuu privete companylu anek maargaalanu naduputunnayibuses. chinna buses, vidyut tempolu nagaramlopraja ravaanaanu konasaagistaayi, lalith. puur yatayat buses khatmanduloni paryaataka praantamaina thamel praantaanni Patan durbar squwareku iidu nimishaala nadakalo Patan dhoka oddha aape bassulatho kaluputaayilagan. khel buses park kendra ravaanhaa kendrammoolaalu.
velupali lankelu
nepaul
sheelam bhadraiah Telangana praantaaniki chendina kavi |
telegu matri bhashaga kaligina hinduism vaisya kula varshaalalo arya vaisyulu (aamglam : Arya Vysyas) viiru Karnataka, TamilNadu lalo kudaa ekkuvaga unnare. pradhaanamgaa viiri vrutthi vyapara, vaanijyaalu, vyavasaayam. viiru pradhaanamgaa saakaahaarulu. saampradaayika aaryavaisyulu vasavi puraanamloo cheppabadina karmalanu aacharistaaru. viiri kula dhaivam shree vasavi kanyakaa parameshwari.
moolaalu
telegu naata vaisyulu chaaritrakamugaa puurva Madhya yugamu, madhyayugamu varku jainulu. gomata mataanuyaayulu kavuna viiriki gomati anu peruu vacchindi. viiri vale Uttar bhaaratamandu jainulu vaanijya vruttilo pramukhulu. madraasu presidenseeki chendina vaisrai 1921, 1931 Madhya kaalamlo ooka commisison vesaadu. dani prakaaram prathi kulaniki thama perlalo korina marpulu registar chesukune vesulubatu kalpinchabadindi. dhaanini anusarinchi vaisya associetion (1905) varu thama perunu gomati nundi aaryavaisyagaa marchukunnaaru. arya antey goppa vamsasthudu ani ardam. dinni ooka jaatiki sambamdhinchina padamgaa pariganincharaadu. veerantha draavida santatiki chendina varu. veerilo chaalaamandi dravida bhaasha ayina telegu maatlaadutuu draavida samskruthini patistaaru.
aaryavaisyulaku nagareshwarudu (sheva) ilavelpu. vindhyavaasini nagareshwarunidevi ledha kanyaka aauraisya kulajulaku aradhya devatha.kanni konni aaryavaisyulu ichina saasanamulalo mailavaradevara prasakti kanabaduchunnadi. gunturuzilla enamadala graamamandu sriramaswamy devaragala silaasaasanamunandu, Guntur pattanamunandu agastyeshwaraalayamunam (usa.sha.1310), narsaraopeta taaluukaa, kondaveedu graamamunandu ooka maseedh mudava stambhamunandu, naalgava sthambhamu meedanu ververugaa chekkabadina saasanamunandu mailavaradevara swamy gurunchi aaryavaisyulu prasthavincharu.eedaatalu penugomda vaastavyulu. shree.z.orr.varma (tadepalligudem) garu mailavaradeva anu grandhamunandu yea mailavaradevara puttupurvottarumu, yeye rupamuna yeye sthalamulandu archanalandukoneno, yea devunaku khandakhandaataramulalo gala vividha saaroopyadevatala prasamsa, archanaavidhaanamu prasthavincharu.mailavaradevuni prasthavana kaakatiyula palana kaalamunandu ekuva prachaaramulooniki vachinatlu teliyuchunnadi. vallabhaamaatyudu kridabhiramamu loo yea mailavaradevuni varninchadu.
aaryavaisyu kutumbinula kishtadaivamaina kanyaka agni pravesakaalamuna vishnuvardhanudu yakrutyamunu garhinchi, komatula visuddhavartana neetiniyamamulaku sammohitulai thama prabhuni koluvu viraminchi vaisyula pakshamu cry, poraadina vishnuvardanuni veerabhatulanu mailarulanu, veeramushtulanu ippatikinee vaisyulu gowravinchi, poojinchuta kanavacchunu.
komati vupa samuuhaalu
arya vaisya
arya vaisya (ledha arya vaisya) anede komati kulaniki chendina upasamiti. arya vaisyulu saampradaayakamgaa saakhaahaarulu;[41] arya vaisyulaku ahimsa mukyamainadhi. orthodox arya vaisyulu Madhya yugala chivarilo vraayabadina matha granthamaina vasavi puraanamloo suuchimchina achaaraalanu anusaristaaru. samajanni gatamlo komati chettiyarlu ani pilichevaaru conei ippudu arya vaisyulugaa pilavabadenduku ishtapadutunnaaru.[42]
konni moolaadhaaraalu "vaisyulanu" arya vaisyulu ani kudaa antaruu.[43]
arya vaisyulu "vaishnava mariyu shaiva saakhalaku" chendina devatalanu poojisthaaru.[6]
vijayanagar saamraajyam (1325-1565 CE) kaalamlo balijalatho paatu komati vyaapaarulu varthaka sanghaalugaa prassiddhi chendhaaru mariyu vaisya hodhanu korukunaru.[35]
mckenzie manuscriptlu guru bhaskaracharya (16va sathabdam CE) yokka raagi palaka manjuru yokka recordunu andistaayi, idi gavara samuuhaanni erparachina 102 gotraala dwara andinchabadindi. vasavi puranam prakaaram, penugomda mariyu 17 itara pattanaala vaisyulu 714 gotraala vaisyula samuuhaaniki chendinavaaru. ayithe, gavarala 102 gotraalu vidipoyi, gavara komati sanghamgaa erpaddaayi.[44]
gavara/gavaralu/gavara komati
gavara anede pradhaanamgaa anakapalle mariyu Visakhapatnam jillaalake parimitamaina kulam.yea kulam komati yokka mukhyamaina upavibhaagamani cheppabadindi mariyu dheenini gavara komati ani pilustharu.yea kula birudulu nayudu mariyu reddy mariyu raao.yea kula asalau vrutthi vyaapaaram, vaari intiperlu chaaala varku settitoe mugusthaayi.turupu chaalukyula raajula puraathana rajadhani ayina vengilo gavaralu nivasinchaarani ooka sampradaayam Pali, viiti shidhilaalu godawari jillaaloni elluru sameepamlo unnayi. raju vaari streelaloo gosha (ekaantamlo) unna okarini chudalani korukunadu, conei deeniki varu angeekarinchaledu. raju aadaesaala meraku vaari illaku nippu pettaaru. vaariloo kondaru thamanu thaamu loopaliki lakkoni dhairyamga chanipoyaru, marikondaru thama mahilalanu peddha pettello bandhinchi, vaarithoo paatu theeraaniki paaripoyaru. varu ventane bayaludeeri anakapalle taaluukaalooni puudimadakaloo digaaru. akkadi nundi varu kondakirla varku kavaatu chesaru, dani sameepamlo varu vadapalli ledha vadapalli(vadrapalli) gramanni stapincharu, antey padavalalo vacchina prajala gramam. aa tarwata gavarla anakapalle aney mro gramanni nirminchaaru. varu anakapalle sthaapakudaina raju payakarao nundi ahvanam andukunnaru mariyu Surat vaipuku vellhi, anakapalle pattanamlooni gavarapeta ani piluvabadee pradeesamloo sthirapaddaaru. saadharanamga yea prayojanam choose upayoegimchae paala karra (mimusopes hexandra)ki badhuluga 'witents' baarina padani sandra karra (acasia sundhara)nu pavitram chessi naatadam dwara varu graama punaadini shubhapradamgaa praarambhinchaaru. tatphalitamgaa, anakapalle allappuduu abhivruddhi chendhindhi.
kalinga vaisya
kalinga vaisyulu kalingalo nivasisthunna gavara komatila pakshika samuham, varu prachina bharathadesamlooni rajyalau mariyu bhuubhaagaala pravaaham, idi samaajaalanu nirantharam marchadaniki mariyu aa kalapu saamaajika mariyu matha pravaahaalaku anugunamga marchadaniki chesindi. kalinga komatilu bouddhamataaniki pooshakulugaa unnare mariyu taruvaata bhagavantudu jagannathuniki unnare. kalinga vaisyulu "vaishnava mariyu shaiva saakhalaku chendina devatalanu aaradhistaaru".[6] kalinga vaisyulu paata kalinga desamlo Visakhapatnam nundi "orissa [sic] rashtramloni aanukoni unna pranthalu" varku kanipisthaaru.[6]
trivarnika vaisya
trivarnika vaisyulu thamanu thaamu trivarnika vaishnavulugaa piluchukuntaaru.[6] thama sangham 11va sataabdamloo ramanujula kaalamlo praarambhamiendani varu cheppaaru.[6]
jain komati
gommateshwara anucharulu saampradaayakamgaa komati vyaapaarulu Madhya mariyu dakshinha bhaaratadaesam antataa vyaapimchi unnare. komatilu ippatikee jainamatamloni ahimsa, lacto-vejitarian aahaaram mariyu vaanijyamlo nimagnamai vento anek amsaalanu paatistunnaaru. varu ahimsanu samarthinchinanduku mariyu yuddhaalanu nivaarinchinanduku yuvarani shanthi maata vasavini poojisthaaru. komatilu jaina matham yokka poeshakulu mariyu sanyaasula choose anek basadeelanu mariyu Madhya mariyu dakshinha bharathadesamlooni shanthi maata vasavi choose devaalayaalanu draavida nirmaana style nirminchaaru. anek alayala manjuru, daanadharmaalu dhanavantulaina komati vyaapaarulu chesar, pratuta telanganalo komati yugamloo chivari jaina deevaalayam kanugonadam jainamatam yokka komati poeshanhaku nidharshanam[1].
beeri vaisya
beeri comatis anede 1000 kante ekuva mandhi vaisyula samuham, vaariloo ekuva mandhi yuvarani yokka yekantha nirnayaaniki kattubadi undadaaniki siddhangaa laeru. chaalaamandi raju vishnuvardhanatho pooraadataaniki siddhangaa unnare mariyu kondaru ippatike unna pottulanu baloepaetam cheyalana korukunaru. idi komatilatho pooraadataaniki ledha yudhalu cheyadanki ledha raajula demandlaku longipovadaniki ishtapadani vaarithoo patanaaniki dhaaritheesindhi, rendodi marinta saktivantamaina viroodhi.
janaba shaastram
arya vaisyulu komatilalo athipedda upavargam, kalinga vaisyulu rendava athipedda upavibhaagam.[6] trivarnika vaisyulu arya vaisyulu mariyu kalinga vaisyula kante takuva sankhyalo unnare.[6]
gotraalu
arya vaisyulaloo motham 102 gotramulaku chendina varu unnare. vasavi maata balidaana samayamlo aatmaarpanam cheskunna 102 dampatula gotreekule viiru. prathi gotramu naku ooka gothra rushi muula Karli. aa gothra rushi paerutone gothra naamaalu erpaddaayi.
vaariloo kontamandi pramukha vyaktulu
konijeti rosayya - AndhraPradesh maajii mukyamanthri , TamilNadu maajii gavarnaru
potti sreeramulu - aandraraashtram erpaatu koraku aamarana niraahaaradeeksha chessi, praanaalarpinchina amarajeevi
pendekanti venkatasubbaiah - AndhraPradesh raashtraaniki chendina rajakeeya nayakan
gramddhi subbaaraavu - pramukha vyaapaaravettha, daatha, aadhyaatmikavetta. crane vakkapodi utpatthi chese crane samsthala adhipathigaa suprasiddudu.
ti z venkateshs - AndhraPradesh raashtraaniki chendina bhartia vyaapaaravettha, rajakeeya nayakan
gramddhi mallikarjun raao - chairmen , z.emm.orr.groupu anabadee vyapara samsthala samudayaniki adhineta.
arya vaisya nityanna satraalu
brahmangaari matam - aaryavaishya annana satram, maidukuru roddu, poleramma gidi daggara.
srirsailam: akhila bhartiya srisailakshetra aaryavaishya nityaannapoorna satram
srirsailam: vasavi satram - 518101
puttaparthy: vasavi nivaasam - 616134
tirumal: vasavi bhavan - 517504
Tirupati - vasavi nilayam.
mantraalayam: aaryavaishya, patel roed, rayachur - 584101
mahaanamdhi: vasavi kanyakaa parameshwamri satram
Vijayawada: shree kanyakaa parameshwari annasatram committe.
annvarapu: aaryavaishya nityanna satram - 533406
vemulavada: yess.orr.orr.kao. aaryavaishya vasavi nityanna satra sangham - 505302
ahoobilam: aaryavaishya vasavi annana satra sangham - 518545
yadgiri gutta: shree vasavi kanyakaa parameshwariaryavaishya nityaannasatra sangham.
bhadraachalam: shree vasavi kanyakaa parameshwari aaryavaishya nityanna satram trustee, maarket roed.
basaraku: arya indur aaryavaishya gnaana sarasvathi charitable trustee
madhol: aaryavaishya nityanna satram.
Dharmapuri:shree lakshmeenarasimha kshethra shree Dharmapuri aaryavaishya vasavi nityanna satra sangham
moolaalu
bayati linkulu
https://web.archive.org/web/20080918102017/http://www.aryavysyagroup.com/history.html
kulaalu
hinduism kula vyvasta
arya vaisyulu |
కార్టోశాట్-2D ఉపగ్రహం ను భారతీయ అంతరిక్ష పరిశోధన సంస్థ ఇస్రోతయారు చేసిన ఉపగ్రహం. ఈ ఉపగ్రహాన్ని 2017 ఫిబ్రవరి 15 న పిఎస్‌ఎల్‌వి-సీ37 ఉపగ్రహ వాహకనౌక ద్వారా అంతరిక్షంలో ప్రవేశపెట్తారు. కార్టోశాట్-2D ఉపగ్రహం ఇస్రో రూపొందించి ప్రయోగించిన కార్టోశాట్ శ్రేణికి చెందిన ఉపగ్రహం. అంతకు ముందు కార్టోశాట్ శ్రేణికి సంబంధించి నాల్గు ఉపగ్రహాలను ప్రయోగించారు. అవికార్టోశాట్-1 ఉపగ్రహం, కార్టోశాట్-2 ఉపగ్రహం, కార్టోశాట్-2A ఉపగ్రహంకార్టోశాట్-2B ఉపగ్రహాలు.కార్టోశాట్ సంబంధించి ఇది ఐదవది అయిన శ్రేణిపరంగా ఇది కార్టోశాట్-2D ఉపగ్రహం. ఈ ఉపగ్రహం బరువు 714 కిలోలు. దీన్ని తొలుత 505 కి.మీ సుర్యానువర్త్న క్షక్ష్యలో ప్రవేశపెట్టారు. ఈ ఉపగ్రహం కాలపరిమితి 5 సంవత్సరాలు.
కార్టోశాట్ ఉపగ్రహాలు భూమి ఉపరితలాన్ని పటాలుగ చిత్రికరిస్తాయి. అనగా భూఉపరితల చిత్రీకరణ విజ్ఞానాన్ని కార్టోగ్రఫీ అంటారు. ఈ ఉపగ్రహాల ద్వారా గ్రామీన పట్టణ ప్రాంతాల్లో మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధి, తీరప్రాంతాల్లో నేలవినియోగం, దాని నియంత్రణ, రోడ్దురవాణా వ్యవస్థపర్యవేక్షణ, నీటీ విస్తరణ అధ్యయణము, నేల వినియోగ పటాల తయారి వంటి అనేక ప్రయోజానాలు ఈ కార్టోశాట్ ఉపగ్రహంవలన ఉన్నాయి. పై ఉపయోగాలతో పాటు భౌగోళిక సమాచార వ్యవస్థ ఉపయోగాలు కూడా ఉన్నాయి. ఈ ఉపగ్రహంలో ప్రధానంగా రెండు ఉపకరణాలు ఉన్నాయి.అవి ఒకటి ప్యాన్ క్రొమెటిక్ కెమరా, రెండవది మల్టీ స్పెక్ట్రల్ కెమరా
ఉపగ్రహం యొక్క ఆన్‌బోర్డ్ పవర్ 930 watts.వాలుతలం 97.89 డిగ్రీలు. ఆవర్తన కాలం 97.38 నిమిషాలు. ఈ ఉపగ్రహంలో ఒక పాన్ క్రోమాటిక్ (PAN) కెమారాను అమర్చారు. ఉపగ్రహంలో అమర్చిన పాన్‌క్రోమాటిక్ కెమరా విద్యుదయస్కాంత వర్ణపటం యొక్క కనిపించే ప్రాంతంలో భూమియొక్క నలుపు, తెలుపు చిత్రాలు చిత్రికరించగలదు. కెమరా తరంగ పొడవు 0.5 – 0.85 మైక్రో మీటర్లు, రెజల్యుసన్ 1 మీటరుకన్న తక్కువ. కార్టోశాట్-2B ఉపగ్రహం 26 డిగ్రీల కోణంలో అటు ఇటు తిరుగలదు.ఈ ఉపగ్రహ ప్రదక్షిణలను, పనితీరును బెంగలూరు లోఉన్న స్పేస్ క్రాఫ్ట్ కంట్రోల్ కేంద్రము, దానితో నెట్‌వర్క్ అనుబంధమున్నలక్నో, మారిటస్, రష్యాలోని బేర్ స్లాక్, ఇండోనేషియా లోని భయాక్, నార్వే లోని స్వల్బార్డ్ నెట్‌వర్కు కేంద్రాల సహకారంతో పర్యవేక్షణ చేస్తుంది.
2017 సంవత్సరం చివర్లో కార్టోశాట్-2D కీ అనుబంధంగా కార్టోశాట్-2E ఉపగ్రహన్ని ప్రయోగించ బొతున్నది ఇస్రో.
ఇవికూడా చూడండి
కార్టోశాట్-2A ఉపగ్రహం
కార్టోశాట్-2B ఉపగ్రహం
పిఎస్‌ఎల్‌వి-సీ37 ఉపగ్రహ వాహకనౌక
కార్టోశాట్-2E ఉపగ్రహం
మూలాలు/ఆధారాలు
ఇస్రో తయారుచేసిన ఉపగ్రహాలు
కృత్రిమ ఉపగ్రహాలు
భారతీయ అంతరిక్ష కార్యక్రమాలు
కార్టోశాట్ శ్రేణి ఉపగ్రహాలు |
అబ్దుల్ నజీబ్ ఖురేషి (జననం (1988-02-25) తెలంగాణ రాష్ట్ర రాజధాని హైదరాబాదుకు చెందిన స్ప్రింటర్ (రన్నర్). అనిల్ కుమార్ ప్రకాష్ లతో కలిసి 10.30లో 100 మీటర్ల భారత జాతీయ రికార్డును నెలకొల్పాడు.
జీవిత విషయాలు
ఖురేషి 1988, ఫిబ్రవరి 25న జన్మించాడు. హైదరాబాదు కాంచన్‌బాగ్‌లోని డిఫెన్స్ లాబొరేటరీస్ స్కూల్ నుండి పాఠశాల విద్యను పూర్తి చేశాడు. పరుగులో ఖురేషి ప్రతిభను మొదటగా గుర్తించిన పిటి మాస్టర్ ఆదర్శ్ గోస్వామి, అథ్లెటిక్స్ వృత్తిని కొనసాగించాలని ప్రోత్సహించాడు.
క్రీడారంగం
2010, అక్టోబరు 6న ఖురేషి న్యూఢిల్లీలో జరిగిన 2010 కామన్వెల్త్ క్రీడల్లో సెమీ-ఫైనల్‌కు అర్హత సాధించినప్పుడు 100కు సమాన రికార్డ్ చేశాడు. 2005లో న్యూఢిల్లీలో జరిగిన నేషనల్ సర్క్యూట్ అథ్లెటిక్ మీట్‌లో 10.30లలో అనిల్ కుమార్ ప్రకాష్ చేసిన జాతీయ రికార్డును సమం చేశాడు. 2010 కామన్వెల్త్ క్రీడల్లో కాంస్య పతకం సాధించిన భారతదేశ 4x100 రిలే జట్టులో ఖురేషి కూడా ఉన్నాడు. ఈ జట్టు 38.89 సెకన్లలో జాతీయ రికార్డు సృష్టించింది.
2010 ఫిబ్రవరిలో బంగ్లాదేశ్ లోని ఢాకాలో జరిగిన దక్షిణాసియా క్రీడలలో ఖురేషి 200 మీటర్లు పరుగు పందెంలో గెలిచాడు.
మూలాలు
బయటి లింకులు
Profile at All-athletics.com
1988 జననాలు
జీవిస్తున్న ప్రజలు
హైదరాబాదు జిల్లా క్రీడాకారులు
హైదరాబాదు జిల్లా వ్యక్తులు |
laurene renee doun (jananam 1995, mee 7) nyuujeeland cricqeter. prasthutham ocklandki captengaaa unnadi, alaage nyuujeelandku kudaa aadutunnadi.
cricket rangam
2018 marchi 4na westindies mahilalapai nyuujeeland mahilhalaku jargina mahilhala oneday antarjaateeya cricket thoo arangetram chesindi. 2020 janavarilo, dakshinaafrikaato jarigee siriis choose nyuujeeland mahilhala twanty 20 internationale jattulo aama empikaindi. adae nela tarwata, aastreeliyaaloo jarigee 2020 icse mahilhala t20 prapancha kuploo nyuujeeland jattulo peruu pondindi. 2020 phibravari 9 na dakshinaaphrikaapai nyuujeeland tharapuna mahilhala twanty 20 internationale loki arangetram chesindi.
2022 phibravarilo, nyuujeelandloo jarigee 2022 mahilhala cricket prapancha kup choose nyuujeeland jattulo empikaindi. ayithe, bharatthoo jargina aidava mahilhala oneday matchloo gaayam kaaranamgaa doun nyuujeeland jattu nundi tolaginchabaddadi. 2022 juun loo, inglaandloni birminghaamloo jargina 2022 comonvelth geymsloo cricket tornament choose nyuujeeland jattulo doun peruu pettabadindi, conei taruvaata tornament nundi tolaginchabadindi.
moolaalu
baahya linkulu
nyuujeeland mahilhaa cricket creedakaarulu
jeevisthunna prajalu
1995 jananaalu
nyuujeeland cricket creedakaarulu
nyuujeeland t20 cricket creedakaarulu
nyuujeeland oneday cricket creedakaarulu |
kothapeta aandhra Pradesh raashtram, shree potti sreeramulu nelluuru jalla, kaligiri mandalam loni gramam. idi Mandla kendramaina kaligiri nundi 8 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina kaavalli nundi 44 ki. mee. dooramloonuu Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 157 illatho, 597 janaabhaatho 828 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 297, aadavari sanka 300. scheduled kulala sanka 103 Dum scheduled thegala sanka 5. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 591749.pinn kood: 524234.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaalalu remdu unnayi. 2 prabhutva aniyata vidyaa kendralu unnayi. balabadi, praathamikonnatha paatasaala, maadhyamika paatasaalalu kaligirilo unnayi. sameepa juunior kalaasaala kaligirilonu, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala, inginiiring kalaasaalalu vinjamuuruloonuu unnayi. sameepa maenejimentu kalaasaala kaavaliloonu, vydya kalaasaala, polytechniclu nellooruloonuu unnayi. sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala, divyangula pratyeka paatasaala nelluuru loo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
kottapetalo unna ooka praadhimika aaroogya vupa kendramlo daaktarlu laeru. okaru paaraamedikal sibbandi unnare. ooka pashu vaidyasaalalo ooka doctoru, okaru paaraamedikal sibbandi unnare. ooka samchaara vydya salaloo daaktarlu laeru. muguru paaraamedikal sibbandi unnare. praadhimika aaroogya kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi. bavula neee kudaa andubatulo Pali. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi.
paarisudhyam
gramamlo muruguneeti paarudala vyvasta ledhu. muruguneetini shuddi plantloki pampistunnaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
kottapetalo sab postaphysu saukaryam Pali. postaphysu saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. laand Jalor telephony, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. piblic fone aphisu gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. praivetu baasu saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. railway steshion gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. jalla rahadari gramam gunda potondi. jaateeya rahadari, rashtra rahadari, pradhaana jalla rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram unnayi. atm, vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. assembli poling steshion, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. aashaa karyakartha gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 10 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
kottapetalo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 67 hectares
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 237 hectares
saswata pachika pranthalu, itara metha bhuumii: 85 hectares
thotalu modalainavi saagavutunna bhuumii: 27 hectares
vyavasaayam cheyadagga banjaru bhuumii: 40 hectares
saagulo laeni bhoomullo beedu bhoomulu kanivi: 89 hectares
banjaru bhuumii: 142 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 136 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 325 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 42 hectares
neetipaarudala soukaryalu
kottapetalo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
baavulu/boru baavulu: 15 hectares
cheruvulu: 26 hectares
utpatthi
kottapetalo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
vari, minumu, pesara
moolaalu |
'siddhidaatrii durga, 'navadurgallo tommidava, aakari avataaram. navaratrullo aakari roojaina aasveeyuja sudhad navmi nadu yea ammavaarini poojisthaaru. siddhi antey ooka pania siddhinchadam, daatri antey ichedi. bhakthulu korukunna panini teerche ammavaru eeme. ihaa sukhaalane kaaka, gnaanaannii, mokshaanni kudaa siddhidaatreedevi prasaadinchagaladani bhaktula namakam."Goddess Siddhidatri".
\taamarapuvvulo kurchuni umdae siddhidaatrii durgadeviki nalaugu chetullu untai. ooka chetilo kamalam, mro chetilo gada, each chetilo sudarshana chakram, mro chetilo sankham untai. yea ammavaarini aaraadhinchaevaariki brahmagnaanam labisthundhi ani puranokti. manavule kaaka siddhulu, gandharvulu, yakshulu, asurulu, deevathalu kudaa siddhidaatrii durgadevini poojisthaaru. eemenu upasinchevari koorikalannii siddhistaayani puranokti.
moolaalu
nava durgalu |
హేమ తెలుగు సినిమా నటి, రాజకీయ నాయకురాలు. ఆమె తెలుగు, తమిళం, మలయాళం మరియు హిందీ భాషల్లో నటించారు. 1989లో బలకృష్ణ హీరోగా నటించిన ‘భలేదొంగ’ చిత్రం ద్వారా ఆమె వెండితెరకు పరిచయమయ్యారు. వైష్ణవ్ తేజ్ హీరోగా రూపొందుతున్న ‘కొండపొలం’ వరకూ ఆమె 509 చిత్రాల్లో నటించారు. మూడు టీవీ సీరియల్స్ లోనూ నటించారు.
జననం
హేమ అసలు పేరు కృష్ణవేణి. ఆమె ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం, తూర్పుగోదావరి జిల్లా, రాజోలులో 1975 నవంబరు 12న జన్మించారు. ఆమె తండ్రి పేరు కోళ్ల కృష్ణ, తల్లి పేరు కోళ్ల లక్ష్మి. భర్త పేరు జాన్ అహ్మద్. ఆమెకు ఒక పాప. పేరు ఇషా జాన్. ఆమె ఏడవ తరగతి వరకు చదువుకుంది.
రాజకీయ జీవితం
మూవీ ఆర్టిస్ట్స్ అసోసియేషన్ (మా) అసోసియేషన్ లో కార్యవర్గ సభ్యురాలిగా రెండు సార్లు బాధ్యతలు నిర్వర్తించారు. ఆ తర్వాత జాయింట్ సెక్రటరీగా ఎంపికయ్యారు. గత ఎన్నికల్లో ఉపాధ్యక్ష పదవికి స్వతంత్ర అభ్యర్థిగా ఎన్నికల బరిలోకి దిగి 225 ఓట్ల ఆధిక్యంతో గెలుపొందారు. ఈసారి ప్రకాష్ రాజ్ ప్యానల్ తరఫున ఉపాధ్యక్ష పదవికి పోటీ పడుతున్నారు. స్వతహాగా ఆమెకు రాజకీయాలన్నా, సేవా కార్యక్రమాలు చేపట్టడం అన్నా ఆసక్తి ఎక్కువ.హేమ 2014లో జరిగిన ఆంధ్రప్రదేశ్ అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో మండపేట అసెంబ్లీ నియోజకవర్గం నుండి పోటీ చేసి ఓటమి పాలయ్యింది.ఆమె 2019లో వైఎస్సార్ కాంగ్రెస్ పార్టీ లో చేరింది. హేమ 2021, ఏప్రిల్ 13న భారతీయ జనతా పార్టీ లో చేరింది.
నటించిన చిత్రాల పాక్షిక జాబితా
తెలుగు
తెలుగు సినిమాలు
చిన్నారి స్నేహం (1989)
కొడుకు దిద్దిన కాపురం (1989)
స్వాతి చినుకులు (1989)
ముద్దుల మావయ్య (1989)
బాల గోపాలుడు (1989)
పల్నాటి రుద్రయ్య (1989)
ధర్మ యుద్ధం (1989)
పైలా పచ్చిస్ (1989)
వింత దొంగలు (1989)
అయ్యప్ప స్వామి మహత్యం (1989)
భలే దొంగ (1989)
జయమ్ము నిశ్చయమ్మురా
అగ్గిరాముడు (1990)
డా.భవాని (1990)
ఏడాది (1990)
చెవిలో పువ్వు (1990)
జయసింహ (1990)
రంభ రాంబాబు (1990)
లారీ డ్రైవర్ (1990)
తొలి పొద్దు (1991)
తేనెటీగ (1991)
రౌడీ గారి పెళ్ళాం (1991)
క్షణ క్షణం (1991)
హలో డార్లింగ్ లేచిపోదామా (1992)
ఆదర్శం (1992)
డబ్బు భలే జబ్బు (1992)
రౌడీ ఇన్‌స్పెక్టర్ (1992)
మనీ (1993)
రెండిళ్ళ పూజారి (1993)
మాయదారి మొగుడు (1993)
కొంగుచాటు కృష్ణడు (1993)
పచ్చని సంసారం (1993)
ప్రేమలేఖలు (1993)
వారసుడు (1993)
మెకానిక్ అల్లుడు (1993)
పోలీస్ భార్య (1994)
పరుగో పరుగు (1994)
కోడలు దిద్దిన కాపురం (1997)
జయం మనదే రా (2000)
గొప్పింటి అల్లుడు (2000)
మురారి (2001)
నా మానసిస్తా రా (2001)
నువ్వు నాకు నచ్చావ్ (2001)
వ్యామోహం (2002)
ప్రేమసల్లాపం (2002)
సొంతం (2002)
నీ స్నేహం (2002)
నిన్నే ఇష్టపడ్డాను (2003)
సింహాద్రి (2003)
వసంతం (2003)
ఒకరికి ఒకరు (2003)
టైగర్ హరిశ్చంద్రప్రసాద్ (2003)
దోస్త్ (2004)
అంజలి ఐ లవ్ యూ' (2004)
పల్లకిలో పెళ్లికూతురు (2004)
ఆనందమానందమాయే (2004)
మల్లీశ్వరి (2004)
భద్రాద్రి రాముడు (2004)
అమ్మాయి బాగుంది (2004)
143 (2004)
ఫ్రెండ్ షిప్ (2005)
అలెక్స్ (2005)
నా అల్లుడు (2005)
మనసు మాట వినదు (2005)
శ్రావణమాసం (2005)
అందగాడు (2005)
అందరివాడు (2005)
ఒక ఊరిలో (2005)
ఏవండోయ్ శ్రీవారు (2006)
123 ఫ్రొం అమలాపురం (2005)
సోగ్గాడు (2005)
అతడు (2005)
నువ్వంటే నాకిష్టం (2005)
భగీరథ (2005)
[[డేంజర్] (2005)
సీతారాముడు (2006)
రామాలయం వీధిలో బాలు మధుమతి (2006)
శ్రీ రామదాసు (2006)
మాయాజాలం (2006)
నీ నవ్వు చాలు (2006)
రూంమేట్స్ (2006)
కొంటె కుర్రాళ్ళు (2006)
స్టాలిన్ (2006)
బాస్ (2006)
టాటా బిర్లా మధ్యలో లైలా (2006)
గోపి – గోడ మీద పిల్లి (2006)
పెళ్ళైన కొత్తలో (2006)
అన్నవరం (2006)
అతిధి (2007)
యమగోల మళ్ళీ మొదలయింది (2007)
దేశముదురు (2007)
జ్ఞాపకం (2007)
కృషి (2008)
కంత్రి (2008)
దీపావళి (2008)
ఆపద మొక్కులవాడు (2008)
మిస్టర్ మేధావి (2008)
ఇది సంగతి (2008)
భలే దొంగలు (2008)
గమ్యం (2008)
గీత (2008)
కాళిదాసు (2008)
సవాల్ (2008)
బుజ్జిగాడు (2008)
గోరింటాకు (2008)
ఆలయం (2008)
సత్యం (2008)
అష్ట చెమ్మ (2008)
రెయిన్బో (2008)
కౌసల్య సుప్రజ రామ (2008)
బ్లేడ్ బాబ్జి (2008)
అందమైన అబద్దం (2008)
కుబేరులు (2008)
చెడుగుడు (2008)
రూ 999 మాత్రమే (2009)
కొంచెం ఇష్టం కొంచెం కష్టం (2009)
ఛలో ప్రేమిద్దాం (2021)
పెళ్లిసందD (2022)
కోతల రాయుడు (2022)
ఆర్గానిక్ మామ హైబ్రీడ్ అల్లుడు (2023)
మూలాలు
తెలుగు సినిమా నటీమణులు
తూర్పు గోదావరి జిల్లా రాజకీయ నాయకులు
తూర్పు గోదావరి జిల్లా మహిళలు |
కల్యాణి లేదా కావేరి దక్షిణ భారతదేశానికి చెందిన నటి. ఈమె ఎక్కువగా దక్షిణాది సినిమాలలో నటించింది. బాలనటిగా మలయాళ చిత్ర పరిశ్రమలో ప్రవేశించిన ఆమె మలయాళ, తెలుగు, తమిళ, కన్నడ చిత్రాలలో నటించింది. కొన్ని కన్నడ, తెలుగు చిత్రాలలో కథానాయికగా నటించింది. దర్శకుడు సూర్యకిరణ్ ను ఆమె వివాహం చేసుకుంది. మైదాస్ టచ్ అనే సంస్థ పేరుతో సినిమా నిర్మాణం చేపడుతోంది.
ఔను వాళ్ళిద్దరూ ఇష్టపడ్డారు చిత్రానికి గాను ఆమెకు ఉత్తమ నటిగా నంది పురస్కారం లభించింది.
కల్యాణి నటించిన తెలుగు చిత్రాలు
శేషు
ఔను వాళ్లిద్దరూ ఇష్టపడ్డారు
లేత మనసులు
పెళ్లాంతో పనేంటి
ఆపరేషన్ దుర్యోధన (2007)
బ్రహ్మలోకం టు యమలోకం వయా భూలోకం (2010)
వసంతం
ధన 51 (అతిధి పాత్ర)
నిర్మాతగా
చాప్టర్-6
మూలాలు
బయటి లంకెలు
తెలుగు సినిమా నటీమణులు |
peruu venaka charithra
yea "hadoop" annana maataki pratyekam aemee ardham ledhu. hadoop nirmaanasilpaaniki roopu dhiddhina asami intloo pillalu aadukune, aenugu aakaaramlo unna, ooka autabomma peruu hadoop. andukane hadoop vyapara chihnam kood enuge.
hadoop antey emti?
hadoop ooka rakam sarvaru (parichaarika).
hadoop girinchi telusukovaalante adi neraverche remdu mukhyamaina panula medha drhushti kendrikarinchali: okati, hadoop dastraalani nilwa chesthundu. remdu, hadoop dastraalalo unna dattaamsaalatoe kalanam chessi vacchina samaadhaanaanni nilwa chesthundu.
yea remdu panuluu mana illallo unna kampyootarlu kudaa chestaayi. hadoop pratyekata emti?
mana daggara chaala peddha dastram undanukundam. entha paddadi? mana computerulo pattananta paddadi. antha paddadi kanuka adi mana computerulo unna koshtam (store) loo imadadu. appudu manki hadoop vento upakaranam kaavalasi osthundi. hadoop loo peddha dastraalani sunaayaasamgaa dachukovachu. antey kadhu. ilanti peddha pedda dastraalani – okati kadhu – chaaala dachavachu. ilanti peddha dastraalani – okaru kadhu – chaalaamandi dachukovachu.
anthena?
kadhu. hadoop katha enka Pali. ila hadoop loo daachukunna peddha pedda dastraalalo umdae dattaamsaalatoe kalanam cheyyavalasi vacchinappudu emi chesthaam? yea dastraalani chinna chinna mukkalugaa kattirimchi, mana kampyootaruloki dimpukuni kalanam cheyyavachchu. inta peddha dastraalani antarjaalam dwara dimpukunduki chaala samayam kavaali kada. kanuka pania jaragadaniki entho sepu pattadame kakunda yea dattaamsa ravanaki boledu karchu avuthundi. anduakni kalanam cheyya galige sthomatani dattaamsaalu yakkada vunte akkadike teesukelite? hadoop yea pania kood chesthundu. iddehlaaw kalanam cheyyagalige sthomatani dattaamsaala daggarake teesukelladam anede “maperedoos” aney bhaagam chesthundu.
kanuka hadoop antey peddha dastraalani dachukodaniki veeluga nirmimchina peddha parichaarika (sarvar), aa dattaamsaalatoe jorugaa, samardhavantamgaa kalanam cheyyadaniki veelayina kalana kalasham (prosessor). yea pratyeka lakshanhaalu unna parichaarikani tookeegaa "hadoop fail sarvar" ani andaam. nijaniki deeni asalau peruu hadoop distributed fail sarvar (HDFS). alaage yea pratyeka kalana kalasaanni "mape redoos" (MapReduce) antaruu. yea rendintini kalipi hadoop (Hadoop) antaruu.
ivi kudaa chudandi
big deetaa
moolaalu
http://www.dummies.com/how-to/computers-software/Big-Data/Data-Management/Hadoop.html
https://www.mapr.com/hadoop-buyers-guide
amtarjaala padajaalam
computers sambandhitha vyasalu
kampyuutaru shaastram
kampyuutaru saftuver
open sorse saftvaerlu
kampyuutaru failu sistamulu |
chinamerangi,AndhraPradesh raashtram, parvatipuram manyam jalla, jiyyammavalasa mandalaaniki chendina gramam. idi Mandla kendramaina jiyyammavalasa nundi 11 ki.mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina parvatipuram nundi 30 ki.mee. dooramloonuu Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 987 illatho, 4073 janaabhaatho 425 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 2132, aadavari sanka 1941. scheduled kulala janaba 693 Dum scheduled thegala janaba 79. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 582045.pinn kood: 535534.
vidyaa soukaryalu
gramamlo ooka praivetu balabadi Pali. prabhutva praadhimika paatasaalalu nalaugu, prabhutva praathamikonnatha paatasaala okati , praivetu praathamikonnatha paatasaala okati, prabhutva maadhyamika paatasaala okati unnayi. ooka prabhutva juunior kalasalaka prabhutva aarts / science degrey kalaasaala unnayi.sameepa inginiiring kalaasaala piridiloo Pali. sameepa vydya kalaasaala nellimarlalonu, polytechnic paarvatiipuramloonu, maenejimentu kalaasaala bobbililoonuu unnayi. sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala kurupaamlonu, aniyata vidyaa kendram jiyyammavalasalonu, divyangula pratyeka paatasaala Vizianagaram lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
chinamerangilo unna ooka saamaajika aaroogya kendramlo muguru daaktarlu , paaraamedikal sibbandi 9 mandhi unnare. ooka praadhimika aaroogya vupa kendramlo daaktarlu laeru. paaraamedikal sibbandi muguru unnare. ooka pashu vaidyasaalalo ooka doctoru, paaraamedikal sibbandi iddharu unnare.
praadhimika aaroogya kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, samchaara vydya shaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
muudu mandula dukaanaalu unnayi.
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi. bavula neee kudaa andubatulo Pali. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi. cheruvu dwara gramaniki taguneeru labisthundhi.
paarisudhyam
gramamlo bhugarbha muruguneeti vyvasta Pali. muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara kudaa pravahistundi. muruguneeru bahiranganga, kaccha kaaluvala dwara kudaa pravahistundi. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
chinamerangilo postaphysu saukaryam, sab postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu unnayi. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. praivetu baasu saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. railway steshion gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
pradhaana jalla rahadari, jalla rahadari gramam gunda potunnayi. jaateeya rahadari, rashtra rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu, mattirodloo unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo vaanijya banku, vyavasaya parapati sangham unnayi. gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram unnayi. atm gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. vaaram vaaram Bazar, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. sahakara banku gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. saasanasabha poling kendram, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. piblic reading ruum gramam nundi 5 ki.mee.lopu dooramlo Pali. aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. cinma halu, granthaalayam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 15 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
chinamerangilo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 83 hectares
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 14 hectares
vyavasaayam cheyadagga banjaru bhuumii: 17 hectares
saagulo laeni bhoomullo beedu bhoomulu kanivi: 10 hectares
banjaru bhuumii: 4 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 295 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 14 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 295 hectares
neetipaarudala soukaryalu
chinamerangilo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
kaluvalu: 292 hectares* cheruvulu: 2 hectares
pramukhulu
satrucherla vijayaraamaraaju atavi manthri .
moolaalu
velupali lankelu
https://web.archive.org/web/20060514123018/http://www.uq.net.au/~zzhsoszy/ips/c/chinnamerangi.html |
mushfiquar raheem (jananam 1987 mee 9) bangladeshs jaateeya cricket jattu maajii capten, wise capten. athanu kudicheti vaatam midle aurdar byaataru, wiket keeparu.
mushfiquar tana antarjaateeya kereernu, 2005loo 16 ella vayasuloe inglandpai praarambhinchaadu. atani kereerloo tholi testu matchloo specialistu batsmengaaa aadinchaaru. tadwara lards cricket staediyamloe adina athi pinna vayaskudaina aatagaadigaa nilichaadu. athanu bangladeshs spun daadiki madduthugaa nilchina samarthudaina keeparu. 2010loo bharatthoo jargina testulo atani khyati vacchindi. athanu 11,000 parugulu chessi, 400+ avutlu chosen wiket keepargaaa atythama aatagaallalo okadu.
bangladeshs maajii cooch jaami sidans prakaaram, mushfiquar raheem baatting chaaala bahumukhamgaa untyundi. athanu tap aurdarloo okati nundi aaru varku ekkadaina baatting cheeyagaladu. atanni bangladeshs abhimaanulu "mister dependable" ani pilustharu. prathi phormatlonoo 1000+ parugulu chosen koddimandi keeparlalo okadu. athanu testu cricketloo bangladeshs tharapuna athyadhika vyaktigata skoraru. testu cricket charithraloo remdu double senchareelu chosen ekaika wiket keepar-batsman. testullo muudu double senchareelu sadhinchina ekaika bangladeshs batsman kudaa. 150 antarjaateeya matchlu gelichina ekaika bangladeshs atagadu mushfiquar.
praarambha jeevitam
mushfiquar raheem 1987 mee 9na bangladeshsloni bogralo mahabub habib, rahima khatun dampathulaku janminchaadu. athanu bogra jalla paatasaalalo tana maadhyamika paatasaala vidyanu porthi chesudu. cricket aadutuu, madyalo jahangirNagar vishvavidyaalayanloo charitranu abhyasinchadu. athanu, 2012loo maastars degrey parikshalu raashaadu. 2014loo jannatul kifayet mondini vivaham chesukunadu mondi mahmudullah bhaarya jannatul couser mishtii soodari. mushfiquar raheemku, 2018loo mayan aney kumarudu kaligaadu.
antarjaateeya kereer
mushfiquar raheem, 2005loo bangladeshs inglaand paryatanaku empikayyadu. idi bangladeshs inglandloo chosen modati paryatana. variki akada paristitulu kothha. siriis antataa seam bowlingunu asamana bownesnoo edurkoni byaatarlu kashtapaddaaru. mushfiquar tana baatting sailini sannahaka matchlalo sweekarinchadu, wisden prakaaram "yeppudu aalasyamgaa, sootiga aadtadu". sussexpai 63 parugulu Akola. warmap matchlalo northamptonshairpai 115 natout chesudu.
modatlo parttym wiket keepargaaa jattulo paerunnappatikii, warmap matchlalo atani pradharshanalu lardsloo jargina modati testku specialistu batsmangaaa kudaa empikayyenduku dhaaritheesindhi. 17 ella mushfiquar modati inningsloo 19 parugulu chesudu. bangladeshs 108 parugulake aaloutaindi. rendankela scoru sadhinchina muguru batsmenlalo athanokadu. tana cheelamanda noppitho, aa paryatanaloo athanu eeka aadaledhu.
2006loo iidu vandela choose zimbabwelo paryatinche bangladeshs jattulo mushfiquar raheemnu teeskunnaru. al rounderlu farahad reeza, shakib all Hassanlato paatu jattulo cherina muguru kothha vassdee aatagaallalo athanu okadu. athanu zimbabwepai hararelo tana tholi artha senchareeni saadhimchaadu.
atani manchi pradarsana kaaranamgaa westindiesloo jarigee prapancha kupku khaleed mashud kante mundhuga wiket-keepargaaa empikayyenduku dhaaritheesindhi.
2007 julailo srilankatho jargina rendo testuku mashud sthaanamloo mushfiquar raheemnu teeskunnaru. bangladeshs innings 90 thaedaatho oodipooindi.mohd ashrafulthoo kalisi mushfiquar raheem aaroe wiket bhaagaswaamyaaniki recordu sthaayiloo 191 parugulu Akola. 2007 decemberulo, bangladeshs cricket boardu (BCB) mushfiquar raheemku ooka savatsaram grade B (mudava shraeniki) kontraktnu manjuru chesindi. aa samayamlo bord cheskunna 22 central kontraktlalo idi okati.
2007 ICC cricket prapancha kup taruvaata, mushfiquar raheem paelavamaina pham edurkonnadu. iidu inningslalo athanu motham nalaugu parugulu chesudu. falithamgaa, dakshinaafrikaa muudu vassdela choose maarchilo paryatinchinappudu, marusati nelaloe bangladeshs, iidu vassdela choose pakistanku vellhinappudu, mushfiquar raheemnu theesesi dheeman goshnu teeskunnaru.
mushfiquarnu pakistan, bharatlato trai-siriisku, 2008 asiya kupkuu jattuloki tirigi teeskunnaru. 2009 eprillo 17 contractulanu prakatinchinapudu, mushfiquar raheem contractunu punaruddharinchaaru. mushfiquar raheem bangladeshs modati empika 'keepargaaa gurthimpu pondadu.
padav viramanha
starr wiket keepar-batter mushfiquar raheem 2022 septembaru 4 na T20Ilaku retirement prakatinchaadu. eeka vandelu, testulapai drhushti pedatanani nillaki cheppaadu. aastreeliyaaloo t20 prapanchakap prarambham kaavadaniki nela rojula mundhu mushfiquar raheem yea nirnayam teeskunnaru.
antarjaateeya senchariila jaabithaa
mushfiquar raheem bangladeshs tharapuna modati testu double centuury saadhimchaadu, testu matchlalo tommidhi sandarbhaalalonu, vassdaylaloo tommidhi sandarbhaalaloonuu senchareelu saadhimchaadu.
recordulu, vijayaalu
2020 phibravarilo, jimbabwetho jargina testu matchloo, mushfiquar ajeyamgaa 203 parugulu chessi, testu cricketloo muudu double senchareelu sadhinchina modati bangladeshs batsmengaaa nilichaadu. 2018 navambaruloe adae jattupai remdu testu double senchareelu namoodhu chosen tholi wiket keepargaaa nilichaadu. athanu tana inningsnu 219 * parugulatoo muginchadu, idi testu cricketloo bangladeshs batsman chosen athyadhika vyaktigata scoru . innings samayamlo kreesulo 589 nimishalu gadipina 421 bantulu edhurkonnaru, idi ooka testu inningsloo bangladeshs batsmengaaa recordu.
2018 navambaruloe mushfiquar, testullo 4,000 parugulu chosen rendo bangladeshs batsmengaaa nilichaadu.
2022 janavarilo varshika ICC avaardulaloo, athanu 2021 samvatsaranike ICC purushula vassdee dm af dhi iarloo sthaanam pondadu.
kramasikshanaa samasyalu
bangabandu T20 kup eleminatorloo mushfiquar raheem, nasum ahamad iddaruu oche katkh choose prayathninchina sangatana tarwata, nasumnu kottadaniki prayatninchaadu. feeldarliddaru dheekonakunda tappinchukogaa, mushfiquar raheem katkh pattadu. beximkoo dhaka captengaaa unna mushfiquar raheem, atani sahacharudipai kopaginchi, kodatanani bedirinchaadu. yea ghatanaku sambamdhinchina veedo, tvittarloo vairalgaaa marindi. mushfiquar raheem atani sahacharudiki kshamaapanalu cheppaadu. BCB mushfiquar raheemku atani match feejulo 25% jarimaanaa vidhinchi, atanaki ooka demerit paayintnu jaarii chesindi.
moolaalu
wiket keeparlu
bangladeshs cricket creedakaarulu
jeevisthunna prajalu
1987 jananaalu |
ghattu, annamaiah jalla, bee.kothakota mandalaaniki chendina gramam.idi sameepa pattanhamaina madanapalleku 23 ki.mee. dooramlo Pali. yea gramamlo prabhutva juunior kalaasaala, jillaparishat unnanatha paatasaala, ooka mandalaparishat paatasaalalu unnayi.yea gramamlo 1 praadhimika aaroogya vupa kendram, 1 pashu vaidyasaala unnayi. graamampradhaana jalla roddutho anusandhaanamai Pali. gramamitara jalla roddutho anusandhaanamai Pali.
ganankaalu
2011 janaba lekkala prakaaram yea gramam 2004 illatho motham 8237 janaabhaatho 7606 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 4158, aadavari sanka 4079gaaa Pali. scheduled kulala sanka 1098 Dum scheduled thegala sanka 233. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 596126.
2001 bhartiya janaba lekkalu prakaaram yea graama janaba - motham 8,037 - purushula 4,046 - strilu 3,991 - gruhaala sanka 1,816
sameepa gramalu
gumma samudram 4 ki.mee. madumuru 4 ki.mee. maddinaayini palle, 6 ki.mee. badikayala palle, 7 ki.mee. b.kothakota 8 ki.mee kimi.dooramulo unnayi.
ravana soukaryalu
yea gramaniki parisara praanthamlo vunna anni pradaesaalaku roddu kalupabadi vunnadhi buses soukaryamu kudaa Pali. yea gramaniki sameepamulo tummanagutta railway staeshanu Pali.
vupa gramalu
aunjaneya puram, balasari pemta, gandla palle, dinnemeedapalle, diguvaseetivaari palle, errivaari palle, gajjivari palle, devaraju palle, madiga palle, nayana baavi, seetivaari palle, reddiwari palle, errakondakinda palle, thotivaari palle, tangavaari palle, tarigodu, guttapalem, eguvanallagutta palle, kayalavari palle, mudiyam vaari palle, chalimandi, kothha palle, patra vaari palle, aakulavaari palle, chinnapalle, pulusumaani pemta, tekula pemta.
aksharasyatha
motham aksharaasya janaba: 4628 (56.19%)
aksharaasyulaina magavari janaba: 2734 (65.75%)
aksharaasyulaina streela janaba: 1894 (46.43%)
vidyaa soukaryalu
yea gramamlo 16 prabhutva praadhimika paatasaalalu, 5 prabhutva maadhyamika paatasaalalu, 4 praivetu maadhyamika paatasaalalu, 1 prabhutva maadhyamika paatasaala, unnayi. sameepa balabadi, sameepa seniior maadhyamika paatasaala, (bee.kottakotalo), yea gramaniki 5 nundi 10 ki.mee dooramulo unnayi. sameepa vydya kalaasaala (tirupatilo), sameepa management spams, sameepa inginiiring kalashalalu angallulo, sameepa polytechnic, sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala, sameepa divyangula pratyeka paatasaala, sameepa aarts, science, commersu degrey kalaasaala, (madhanapalle loo, sameepa aniyata vidyaa kendram yea gramaniki 10 ki.mee kanna ekuva dooramulo vunnavi
prabhutva vydya saukaryam
yea gramamlo 1 praadhimika aaroogya vupa kendram, 1 pashu vaidyasaala unnayi. sameepa praadhimika aaroogya kendram, sameepa pratyaamnaaya aushadha asupatri, sameepa asupatri, sameepa samchaara vydya shaala, yea gramaniki 5 nundi 10 ki.mee, dooramulo unnayi. sameepa saamaajika aaroogya kendram, sameepa maathaa sisu samrakshanaa kendram, sameepa kutumba sankshaema kendram, sameepa ti.b vaidyasaala, yea gramaniki 10 ki.mee kanna ekuva dooramulo vunnavi
thaagu neee
rakshith manchineeti sarafara gramamlo Pali. gramamlo manchineeti avasaraalaku chetipampula neee, gottapu baavulu / boru bavula nunchi neetini viniyogistunnaaru.
paarisudhyam
gramamlo muusina drainaejii vyvasta ledhu. muruguneeru neerugaa neeti vanarulloki vadalabadutondi. yea prantham porthi paarishudhya pathakam kindiki osthundi. saamaajika marugudodla saukaryam yea gramamlo ledhu.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
yea gramamlo telephony (laand Jalor) saukaryam, piblic fone aphisu saukaryam, mobile fone kavareji, piblic baasu serviceu, privete baasu serviceu, auto saukaryam, taaxi saukaryam unnayi. sameepa postaphysu saukaryam, sameepa internet kephelu / common seva centres saukaryam, sameepa praivetu korier saukaryam, sameepa railway station, sameepa tractoru gramaniki 5 nundi 10 ki.mee dooramulo unnayi. gramanjatiya rahadaaritho anusandhanam kaledhu. sameepa jaateeya rahadari gramaniki 10 kilometres kanna dooramlo Pali. gramamrashtra rahadaaritho anusandhanam kaledhu.sameepa rashtra rahadari gramaniki 10 kilometres kanna dooramlo Pali. graamampradhaana jalla roddutho anusandhaanamai Pali. gramamitara jalla roddutho anusandhaanamai Pali.
marketingu, byaankingu
yea gramamlo swayam sahaayaka brundam, vaaram vaaree Bazar, vaaram vaaree Bazar unnayi. sameepa vyavasaya rruna sangham, yea gramaniki 5 ki.mee. lopu unnayi. sameepa vaanijya banku, sameepa sahakara banku, sameepa vyavasaya marcheting socity gramaniki 5 nundi 10 ki.mee dooramulo unnayi. sameepa etium, yea gramaniki 10 ki.mee kanna ekuva dooramulo vunnavi
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
yea gramamlo yekikrita baalala abhivruddhi pathakam (poshakaahaara kendram), angan vaadii kendram (poshakaahaara kendram), itara (poshakaahaara kendram), aashaa karyakartha (gurthimpu pondina saamaajika aaroogya karyakartha),vaarthapathrika sarafara, assembli poling kendram, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. yea gramaniki 5 ki.mee. lopu vunnavi sameepa aatala maidanam, sameepa cinma / veedo haalii, sameepa granthaalayam, sameepa piblic reading ruum, gramaniki 5 nundi 10 ki.mee dooramulo unnayi.
vidyuttu
yea gramamlo vidyuttu Pali.
bhuumii viniyogam
gramamlo bhuumii viniyogam ila Pali (hectarlalo):
adivi: 3202
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 1357
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 576
saswata pachika pranthalu, itara metha bhuumii: 81
thotalu modalainavi saagavutunna bhuumii: 0
vyavasaayam cheyadagga banjaru bhuumii: 6
saagulo laeni bhoomullo beedu bhoomulu kanivi: 463
banjaru bhuumii: 601
nikaramgaa vittina bhu kshethram: 1320
neeti saukaryam laeni bhu kshethram: 2112
neeti vanarula nundi neeti paarudala labhistunna bhu kshethram: 272
neetipaarudala soukaryalu
gramamlo vyavasaayaaniki neeti paarudala vanarulu ila unnayi (hectarlalo):
baavulu/gottapu baavulu: 272
thayaarii
yea gramam yea kindhi vastuvulanu utpatthi chestondi :
verusanaga, vari, tameta
moolaalu |
anjad baashha shiekh bepari AndhraPradesh raashtraaniki chendina rajakeeya nayakan. aayana 2019 ennikallo Kadapa niyojakavargam nundi emmelyegaa gelichi, 2019 juun 8na vupa mukhyamantrigaa, miniortiee vyavaharaala saakha mantrigaa baadhyatalu sweekarinchadu.
jananam, vidyabhasyam
anjad baashha AndhraPradesh raashtram, kadapalo 1971 augustu 12loo abdoul khader shiekh bepari, nurjahan baegam dampathulaku janminchaadu. aayana 1985loo niramala english meediyam schul loo padhava tharagathi, 1988loo Kadapa, mariyapuramloni sint josephs juunior callagy nundi intarmediate porthi chessi prabhutva aarts kalaasaala nundi bae porthi chesudu.
rajakeeya jeevitam
anjad baashha congresses parti dwara rajakeeyaalloki vachi 2004loo jargina Kadapa nagarapalaka samshtha ennikallo corporatorgaaa gelichadu. aayana 2014, 2019 ennikallo Kadapa assembli nunchi ycp abhyarthiga pooti chessi gelichi,, 2019 juun 8na vupa mukhyamantrigaa, excise, commersial taxes saakha mantrigaa baadhyatalu sweekarinchadu.
moolaalu
1971 jananaalu
Kadapa jalla nundi ennikaina saasana sabyulu |
sangaala, Telangana raashtram, jogulamba gadwala jalla, gadwala mandalamlooni gramam.
idi Mandla kendramaina gadwala nundi 3 ki. mee. dooramlo Pali. 2016 aktobaru 11 na chosen Telangana jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam paata mahabub Nagar jalla loni idhey mandalamlo undedi.
ganankaalu
2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 280 illatho, 1244 janaabhaatho 763 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 617, aadavari sanka 627. scheduled kulala sanka 426 Dum scheduled thegala sanka 15. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 576228. pinn kood: 509125.
2001 janaba lekkala prakaramu yea graama janaba 977. andhulo purushula sanka 482, streela sanka 485.akshyaraasyata 29.9% Bara. akshyaraasyula sanka 293.
vidyaa soukaryalu
yea graamamulo Mandla parishattu praadhimika paatasaala unnadi.gramamlo prabhutva praadhimika paatasaala okati, prabhutva praathamikonnatha paatasaala okati Pali.balabadi, maadhyamika paatasaalalu gadvaalalo unnayi.sameepa juunior kalaasaala, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala, inginiiring kalaasaala gadvaalalo unnayi. sameepa vydya kalaasaala karnooluloonu, polytechnic gadvaalaloonu, maenejimentu kalaasaala konderlonu unnayi. sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala, aniyata vidyaa kendram, divyangula pratyeka paatasaala gadvaalalo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
ooka samchaara vydya salaloo daaktarlu laeru. muguru paaraamedikal sibbandi unnare. sameepa praadhimika aaroogya kendram gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, pashu vaidyasaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. praadhimika aaroogya vupa kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo Pali.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara shuddi cheyani neee sarafara avtondi. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi.
paarisudhyam
gramamlo muruguneeti paarudala vyvasta ledhu. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
postaphysu saukaryam, sab postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi.
gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. praivetu baasu saukaryam, railway steshion, tractoru saukaryam modalainavi gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi.
jalla rahadari gramam gunda potondi. pradhaana jalla rahadari gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. jaateeya rahadari, rashtra rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram, vaaram vaaram Bazar unnayi. atm, vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. assembli poling steshion, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, aatala maidanam gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 5 ki.mee.lopu dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 10 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
sangaalalo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 121 hectares
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 20 hectares
thotalu modalainavi saagavutunna bhuumii: 8 hectares
saagulo laeni bhoomullo beedu bhoomulu kanivi: 4 hectares
banjaru bhuumii: 276 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 333 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 517 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 95 hectares
neetipaarudala soukaryalu
sangaalalo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
baavulu/boru baavulu: 95 hectares
utpatthi
sangaalalo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
vari, jonna
visheshaalu
gramaniki sameepa mlo peddha cheruvu Pali. dheenini gadwala samsthaanapu raanee chokkamma (1764-68) nirmimpajesinatlu telustundhi..
moolaalu
velupali linkulu |
2019-20 కరోనావైరస్ మహమ్మారి అన్నది సార్స్-సీవోవీ-2 వైరస్ (కరోనావైరస్ 2019) కారణంగా వచ్చే కోవిడ్-19 వ్యాధి వ్యాప్తి చెందుతూ ఉండడంతో ప్రస్తుతం కొనసాగుతున్న మహమ్మారి. మొట్టమొదటగా ఈ వ్యాప్తి 2019 డిసెంబరులో చైనాలోని హుబయ్ ప్రావిన్సులో వుహాన్ నగరంలో ప్రారంభమైంది. 2020 జనవరి 30న ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ (డబ్ల్యుహెచ్‌వో) ఈ వ్యాప్తిని అంతర్జాతీయ ప్రాధాన్యత కలిగిన ప్రజా ఆరోగ్య అత్యవసర స్థితిగానూ, 2020 మార్చి 11న మహమ్మారి (పాన్‌డమిక్)గానూ గుర్తించింది. 2020 ఏప్రిల్ 4 నాటికి, 190 పైచిలుకు దేశాల్లో, 200 పైచిలుకు ప్రాంతాల్లో మొత్తం 10 లక్షల పైచిలుకు కోవిడ్-19 కేసులు నమోదయ్యాయి. కోవిడ్-19 కారణంగా 54 వేల మందికి పైగా చనిపోగా, 2 లక్షల 18 వేల మంది వరకూ దీని నుంచి కోలుకున్నారు.
వైరస్ ప్రధానంగా సన్నిహితంగా మసిలినప్పుడు, వ్యాధిగ్రస్తులు దగ్గినా, తుమ్మినా, మాట్లాడినా వచ్చే చిన్న తుంపరల ద్వారా వ్యాపిస్తుంది. ఈ తుంపరలు ఒక్కోసారి ఊపిరి పీల్చేప్పుడు కూడా ఏర్పడతాయి కానీ ఈ వ్యాధి సాధారణంగా గాలి ద్వారా వ్యాపించేది కాదు. ఈ వైరస్ మనిషి నుంచి రకరకాల వస్తువుల ఉపరితలాల మీద కూడా నిలిచివుంటుంది. మనుషులు అలా కలుషితమైన ఉపరితలాలను తాకి, ఆ చేతులతో తమ ముఖాన్ని తాకినా వైరస్ వారికి సోకుతుంది. రోగ లక్షణాలు (దగ్గు, జ్వరం వగైరా) కనిపిస్తున్న దశలో ఈ వ్యాధి బాగా వ్యాపిస్తుంది, కానీ రోగ లక్షణాలు కనిపించని దశలో కూడా వ్యాపించే అవకాశం ఉంది. వైరస్ సోకిన తర్వాత రోగ లక్షణాలు కనిపించడానికి సాధారణంగా ఐదు రోజులు పడుతుంది, అయితే ఆ సమయం అన్నది రెండు రోజుల నుంచి 14 రోజుల మధ్య ఎంతైనా ఉండవచ్చు. సాధారణ లక్షణాలు జ్వరం, దగ్గు, శ్వాస ఆడకపోవడం. దీని వల్ల తలెత్తే సమస్యలలో న్యుమోనియా, తీవ్రమైన శ్వాసకోశ వ్యాధి ఉండవచ్చు. ఇంతవరకూ దీన్ని అడ్డుకోవడానికి టీకా కాని, నయం చేయడానికి నిర్దిష్టమైన యాంటీ-వైరల్ చికిత్స కానీ అందుబాటులో లేదు. రోగలక్షణాలను బట్టి చేసే చికిత్స, సహాయక చికిత్స మాత్రమే దీనికి ప్రస్తుతం చేస్తున్న ప్రాథమిక చికిత్స. వీలైనంత తరచుగా చేతులు కడుక్కుంటూ ఉండడం, దగ్గేప్పుడు నోరు కప్పుకోవడం, ఇతరుల నుంచి దూరంగా ఉండడం, వైరస్ సోకిందన్న అనుమానం ఉన్నవారిని వేరుగా ఉంచి, పర్యవేక్షించడం వంటివి సూచిస్తున్న నివారణ చర్యల్లో కొన్ని.
వైరస్ వ్యాప్తిని నివారించడానికి ప్రయాణ పరిమితులు, నిర్బంధాలు, కర్ఫ్యూలు, కార్యాలయాల్లో నియంత్రణలు, కార్యక్రమాల వాయిదా, రద్దు, సౌకర్యాల మూసివేత, దిగ్బంధం వంటి చర్యలు చేపట్టారు. వీటిలో ప్రపంచవ్యాప్తంగా వివిధ దేశాలు, ప్రాంతాల నిర్బంధాలు (హుబయ్ నిర్బంధంతో మొదలయింది), వివిధ దేశాల్లో కర్ఫ్యూలు, సరిహద్దుల మూసివేతలు, ప్రయాణికులపై ఆంక్షలు, విమానాలు, రైల్వేస్టేషన్లలో స్క్రీనింగ్, బయటకు వెళ్ళే ప్రయాణికుల ప్రయాణాల నిషేధాలు ఉన్నాయి.
ఈ మహమ్మారి ప్రపంచవ్యాప్తంగా తీవ్రమైన సామాజిక ఆర్థిక పరిస్థితులను అల్లకల్లోలం చేసింది. క్రీడా, మత, సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు వాయిదా పడడం, రద్దు కావడం, భయాందోళనలు, వాటి కారణంగా సరఫరాల కొరత తలెత్తుందన్న విస్తృత భయాలు. 160 దేశాల్లో పాఠశాలలు, విశ్వవిద్యాలయాలు దేశవ్యాప్తంగానో, స్థానికంగానో మూతబడ్డాయి. దీని కారణంగా 150 కోట్ల మంది విద్యార్థుల చదువు ప్రభావితమైంది. వైరస్ గురించి తప్పుడు సమాచారం ఆన్‌లైన్‌లో వ్యాపించింది,ఐరోపా దేశాల్లో, అమెరికాలో, మహమ్మారి వ్యాప్తి చెందుతున్న ఇతర దేశాల్లో చైనీయులు, తూర్పు ఆసియా, ఆగ్నేయాసియా సంతతికి చెందినవారి పట్ల జనం జాతిపరంగా భయాలు, దూషణలు, వివక్ష చూపుతున్నారు. ఈ వైరస్ ప్రభావం అంతర్జాతీయంగా అనేక దేశల్లో విస్తరిస్తున్న కొద్దీ ఈ జాతి వివక్ష కూడా పెరుగుతోంది.
వ్యాధి ప్రారంభం, విస్తరణ
2019 డిసెంబరు 31న చైనాలోని హుబయ్ ప్రావిన్సులోని వుహాన్ నగర వైద్యాధికారులు తెలియని కారణంతో వచ్చిన ఒక సామూహిక న్యుమోనియా కేసులను నివేదించారు, 2020 జనవరి తొలినాళ్ళలో దీనిపై ఒక పరిశోధన ప్రారంభించారు. కేసుల్లో అత్యధికశాతం వన్యప్రాణుల మార్కెట్ అయిన హునాన్ సీఫుడ్ హోల్‌సేల్ మార్కెట్‌తో సంబంధం ఉన్నవి కావడంతో వన్యప్రాణుల నుంచి మనుషులకు సోకి ఉండవచ్చని అంచనా. ఈ వ్యాధి కారక వైరస్‌ని అప్పటివరకూ కనుగొనని కొత్త తరహా కరోనావైరస్‌గా పేర్కొన్నారు. దీనికి సార్స్-సీవోవీ-2 (SARS-CoV-2)గా పేరుపెట్టారు. దీనికి గబ్బిలాల కరోనావైరస్‌కీ, పాంగోలిన్లలో ఉండే కరోనావైరస్‌కీ, సార్స్-సీవోవీ వైరస్‌కీ దగ్గర సంబంధం ఉంది.
ఈ వ్యాధి బారిన పడినట్టు లక్షణాలు కనబరిచిన రోగుల్లో మనకి తెలిసిన అత్యంత మొదటి వ్యక్తిని తర్వాత గుర్తించారు. 2019 డిసెంబర్ 1న అతనిలో ఈ లక్షణాలు బయటపడ్డాయి. అయితే వెట్ మార్కెట్ కి వెళ్ళిన చరిత్ర కానీ, ఆ వెట్ మార్కెట్ తో సంబంధం ఉన్న తర్వాతి బాధితులతో సంబంధాలు కానీ కనిపించడం లేదు. 2019 డిసెంబరులో నమోదైన మొట్టమొదటి కేసుల సమూహంలో మూడింట రెండు వంతుల మందికి మార్కెట్‌తో సంబంధం ఉంది. 2020 మార్చి 13న సౌత్ చైనా మార్నింగ్ పోస్టులో వచ్చిన నిర్ధారణ కాని రిపోర్టు హుబయ్ ప్రావిన్సుకు చెందిన 55 సంవత్సరాల వయస్కులు ఒకరు 2019 నవంబరు 17న ఈ వ్యాధి బారిన పడినట్టు, ఆ వ్యక్తే మొట్టమొదటి రోగి అన్నట్టు సూచిస్తోంది. అయితే ఇది నిర్ధారణ కాలేదు. ప్రస్తుతానికి మొట్టమొదటి రోగి ఎవరన్న విషయం మీద స్పష్టత లేదు.
2020 ఫిబ్రవరి 26న ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ చైనాలో కేసుల సంఖ్య తగ్గినట్టు తెలిసిందనీ, కానీ హఠాత్తుగా ఇటలీ, ఇరాన్, దక్షిణ కొరియాల్లో పెరుగుతున్నాయనీ ప్రకటించింది. అలానే, మొదటిసారిగా చైనాలో కొత్తగా నమోదవుతున్న కేసుల సంఖ్య కన్నా చైనా బయట నమోదవుతున్న కేసుల సంఖ్య పెరిగాయి. చెప్పుకోదగ్గ స్థాయిలో నమోదుకాని కేసులు ఉండివుండవచ్చు, ప్రత్యేకించి తీవ్రమైన లక్షణాలు లేనివారి విషయంలో నమోదు కాకపోవడం అన్నది ఎక్కువగా ఉండవచ్చు. ఫిబ్రవరి 26 నాటికి 19 సంవత్సరాల లోపు వయసులో ఉన్న యువతలో ఇతర వయసుల వారితో పోలిస్తే చాలా తక్కువ కేసులు బయటపడ్డాయి. ప్రపంచవ్యాప్తంగా బయటపడ్డ కేసుల్లో ఈ వయస్సుకు చెందినవారివి 2.4 శాతం.
జర్మనీ, ఇంగ్లాండ్ ప్రభుత్వ వర్గాల అంచనా ప్రకారం మంద రోగ నిరోధక శక్తి (హెర్డ్ ఇమ్యూనిటీ) సాధించాలంటే 60-70 శాతం జనాభాకి ఈ వ్యాధి సోకాల్సివుంటుంది.
వివిధ దేశాల ప్రతిస్పందన
దాదాపు 200 దేశాలు, ప్రాంతాల్లో కనీసం ఒక్క కోవిడ్-19 కేసు అయినా నమోదు అయింది. ఐరోపాలో కరోనావైరస్ మహమ్మారి వల్ల షెంజన్ ప్రాంతంలోనూ పలు దేశాల్లో స్వేచ్ఛగా ప్రయాణించడాన్ని నియంత్రించి, సరిహద్దు నియంత్రణలు ఏర్పాటుచేసుకున్నాయి. క్వారంటైన్ (లాక్డౌన్, స్టే-ఎట్-హోమ్, షెల్టర్-ఇన్-ప్లేస్‌ వంటి పేర్లతో ప్రాచుర్యంలో ఉన్నాయి), కర్ఫ్యూలు వంటివి కోవిడ్-19 వ్యాప్తిని నియంత్రించడానికి దేశాలు తీసుకున్న చర్యల్లో భాగంగా ఉన్నాయి.
ఏప్రిల్ 2 నాటికి 130 కోట్ల మంది భారతదేశంలోనూ, 5.9 కోట్ల మంది దక్షిణాఫ్రికాలోనూ, 5 కోట్ల మంది ఫిలిప్పైన్స్‌లోనూ పూర్తి స్థాయి లాక్‌డౌన్‌లో ఉన్నారు. అమెరికాలో 30 కోట్ల మంది లేదంటే 90 శాతం అమెరికన్ జనాభా ఏదోక రూపంలోని లాక్‌డౌన్‌లో ఉన్నారు. మార్చి 26 నాటికి మొత్తంగా ప్రపంచవ్యాప్తంగా 170 కోట్ల మంది ప్రజలు ఏదో ఒక రూపంలోని లాక్‌డౌన్‌లో ఉన్నారు, రెండు రోజులు గడిచేసరికి ఆ సంఖ్య 260 కోట్లకు చేరుకుంది. తద్వారా ప్రపంచ జనాభాలో మూడవ వంతు లాక్‌డౌన్‌లో ఉన్నారు.
చైనా
కోవిడ్-19 వ్యాధికి సంబంధించి మనకి తెలిసిన తొలి నిర్ధారిత కేసు 2019 డిసెంబర్ 1న వుహాన్‌లో బయటపడింది; ఇదే నగరంలో 17 నవంబరున ఇంకా తొలినాటి కేసు ఉన్నట్టు ఒక నిర్ధారణ లేని రిపోర్టు సూచిస్తోంది. డాక్టర్ ఝాంగ్ జిక్సియాన్ తెలియని కారణంతో వస్తున్న న్యుమోనియా కేసుల సమూహాన్ని డిసెంబరు 26న గమనించింది, దీనితో ఆమె ఆసుపత్రి డిసెంబరు 27న ఈ విషయాన్ని వుహాన్ ప్రావిన్సుకు చెందిన వ్యాధుల వ్యాప్తి నియంత్రణ, నివారణ కేంద్రానికి నివేదించింది. వుహాన్ మున్సిపల్ ఆరోగ్య కమీషన్ డిసెంబరు 31న పబ్లిక్ నోటీసు విడుదల చేసింది. ఈ విషయం మీద ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థకు అదే రోజు సమాచారం అందించారు. ఈ నోటిఫికేషన్లు వెలువడ్డాకా అవుట్‌బ్రేక్‌ గురించి "పుకార్లు ప్రచారం" చేయవద్దంటూ వుహాన్ నగరంలోని వైద్యులను పోలీసులు హెచ్చరించారు. మొదట్లో చైనీస్ జాతీయ ఆరోగ్య కమీషన్ మనిషి నుంచి మనిషికి ఇది వ్యాప్తిస్తుంది అనడానికి స్పష్టమైన ఆధారాలు ఏవీ లేవని పేర్కొంది.
2020 జనవరిలోనూ చైనా అధికారులు ఇది మనిషి నుంచి మనిషికి సోకడం లేదనీ, వన్యప్రాణుల మార్కెట్లో జంతువుల నుంచి మనుషులకు సోకిందని వాదించింది. జనవరి 19 నాటికి 50 కేసులు మాత్రమే నమోదైనట్టు చైనా పేర్కొంది. అయితే అప్పటికే జపాన్, థాయ్‌లాండ్ దేశాల్లో చెరో రెండు కేసులు నమోదై ఉండడంతో ఈ వ్యాధి సోకిన వారి సంఖ్య 1,700 పైచిలుకు ఉండవచ్చనీ, ఇంత తీవ్రంగా విస్తరిస్తోందంటే మనిషి నుంచి మనిషికి వ్యాపించే సామర్థ్యం వైరస్‌కి ఉండి ఉండాలని ప్రపంచవ్యాప్తంగా వైరాలజీ నిపుణులు అనుమానాలు వ్యక్తం చేశారు.
అయితే, తర్వాత చైనీస్ కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ తీవ్రమైన ప్రచారోద్యమం ప్రారంభించింది, దీన్ని తర్వాత పార్టీ ప్రధాన కార్యదర్శి గ్జి జిన్‌పింగ్ వైరస్ వ్యాప్తిని నిరోధించడానికి చేసిన "ప్రజా యుద్ధం"గా అభివర్ణించాడు. తర్వాత "మానవ చరిత్రలో అతిపెద్ద క్వారంటైన్"గా పేర్కొన్న ప్రయత్నం ప్రారంభించారు. జనవరి 23న వుహాన్ నగరంలోకి, నగరం నుంచి బయటకు ఎవరినీ రానీయకుండా నియంత్రణలు అమలుచేస్తూ లాక్డౌన్ ప్రారంభించారు, దీన్ని హుబయ్ ప్రావిన్సులో 15 ఇతర నగరాలకు విస్తరించారు, మొత్తంగా ఈ లాక్డౌన్ 5.7 కోట్ల మంది ప్రజల జీవితాలను ప్రభావితం చేసింది. నగరంలో ప్రైవేటు వాహనాల వాడకం నిషేధించారు. అనేక ప్రాంతాల్లో జనవరి 25న జరగాల్సి ఉన్న చైనీస్ కొత్త సంవత్సర వేడుకలు రద్దయ్యాయి. చైనా తాత్కాలిక ఆసుపత్రి, హువాషెన్‌షాన్ ఆసుపత్రిని పది రోజుల వ్యవధిలో నిర్మించింది, మొత్తంగా మరో 14 తాత్కాలిక ఆసుపత్రులను చైనా నిర్మించింది. ఆ తర్వాత లీషెన్‌షాన్ ఆసుపత్రిని క్వారంటైన్ రోగుల కోసం నిర్మించింది.
జనవరి 26న కమ్యూనిస్టు పార్టీ, ప్రభుత్వం ప్రయాణికులకు ఆరోగ్యపరమైన ప్రకటనలు జారీచేయడం సహా కోవిడ్-19 వ్యాప్తిని అరికట్టేందుకు మరికొన్ని చర్యలు తీసుకోవడం ప్రారంభించాయి, స్ప్రింగ్ ఫెస్టివల్ సెలవులను పొడిగించారు. దేశవ్యాప్తంగా విశ్వవిద్యాలయాలు, పాఠశాలలు మూసివేశారు. పాఠశాలలు, విశ్వవిద్యాలయాలకు సంబంధించి, ఇతర అంశాల్లోనూ హాంగ్‌కాంగ్, మకావ్ ప్రాంతాలు వివిధ జాగ్రత్తలు ఏర్పరిచాయి. చైనాలోని వివిధ ప్రాంతాల్లో ఇంటి నుంచే పనిచేయాలని ఉత్తర్వులు జారీచేశారు. హుబయ్ ప్రావిన్సులోనూ, దాని బయట కూడా ప్రయాణాలపై పరిమితులు విధించారు. ప్రజారవాణా సౌకర్యాల్లో మార్పులు చేశారు. చైనావ్యాప్తంగా మ్యూజియంలు తాత్కాలికంగా మూసివేశారు. వివిధ నగరాల్లో ప్రజల రాకపోకలపై నియంత్రణలు విధించారు. 76 కోట్ల మంది (చైనా జనాభాలో సగానికి పైగా) ఏదో ఒక రూపంలో బయట తిరగడంపై నియంత్రణలు ఎదుర్కొన్నారు.
మార్చిలో కోవిడ్-19 ప్రపంచవ్యాప్తంగా వ్యాపిస్తున్న దశలో చైనా అధికారులు ఇతర దేశాల నుంచి ఇది తిరిగి చైనాకు దిగుమతి కావడాన్ని నివారించడానికి గట్టి చర్యలు చేపట్టారు. ఉదాహరణకు, బీజింగ్ నగరానికి వచ్చే అందరు అంతర్జాతీయ ప్రయాణికులు 14-రోజుల పాటు తప్పనిసరి క్వారంటైన్ విధించారు. మార్చి 23 నాటికి చైనా ప్రధాన భూభాగంలో దేశీయంగా 5 రోజుల వ్యవధిలో ఒకే ఒక కేసు వ్యాప్తి చెందే స్థాయికి నియంత్రించారు. ఈ సందర్భంలో కూడా గ్వాంగ్జౌకు ఇస్తాంబుల్‌ నుంచి తిరిగి వచ్చిన ప్రయాణికుడి వల్ల ఆ ఒక్క కేసూ నమోదైంది. 2020 మార్చి 24న దేశీయంగా కేసుల వ్యాప్తిని అరికట్టామని, చైనాలో కరోనావైరస్ 2019 వ్యాప్తి నియంత్రణలోకి వచ్చిందని చైనా ప్రీమియర్ లీ కెక్వియాంగ్ ప్రకటించాడు. అదే రోజున లాక్డౌన్ విధించిన రెండు నెలల అనంతరం వుహాన్ మినహా మిగిలిన హుబయ్ ప్రావిన్సు అంతా ప్రయాణాలపై నియంత్రణలు సడలించారు.
మార్చి 28 నుంచి ఇప్పటికే వీసాలు, రెసిడెన్స్ పర్మిట్ కలిగినవారికి అనుమతులను నిలిపివేస్తున్నట్టు 2020 మార్చి 26న చైనా విదేశాంగ మంత్రి ప్రకటించాడు. ఈ విధానం ఎప్పటితో ముగుస్తుందన్న విషయం మాత్రం ప్రకటించలేదు. చైనాలోకి ప్రవేశించాలని ఆశించేవారికి వీసాలను చైనీస్ ఎంబసీల్లోనూ, కాన్సులేట్‌లలోనూ దరఖాస్తు చేసుకోవాలి. మార్చి 30 నుంచి పరిశ్రమలు, వ్యాపారాలు తిరిగి తెరవమని వ్యాపార వర్గాలను చైనా ప్రభుత్వం ప్రోత్సహిస్తోంది. వ్యాపార సంస్థలకు ఆర్థిక ఉద్దీపన ప్యాకేజీలు అందిస్తోంది. ఏప్రిల్ 1న అమెరికా గూఢచారి సముదాయపు నివేదిక ప్రకారం ఇద్దరు అమెరికన్ అధికారులు తమ దేశంలో వచ్చిన కేసులను, మరణాలను చైనా ప్రభుత్వం తక్కువ చేసి చూపించిందని ఆరోపించారు. ఆ నివేదిక రహస్యమైనది కాబట్టి అధికారులు తమ పేర్లను బయటపెట్టలేదు, అంతకుమించిన వివరాలను కూడా చెప్పడానికి నిరాకరించారు.
దక్షిణ కొరియా
చైనా నుంచి 2020 జనవరి 20న కోవిడ్-19 దక్షిణ కొరియాకి వ్యాపించినట్టు నిర్ధారణ అయింది. ఫిబ్రవరి 20 నాటికి దక్షిణ కొరియా హెల్త్ ఏజెన్సీ చెప్పుకోదగ్గ స్థాయిలో నిర్ధారిత కేసుల పెరుగుదల ఉన్నట్టు గమనించింది. దీనికి డేగు అన్న ప్రదేశంలో షించియోంజీ చర్చ్ ఆఫ్ జీసెస్ అన్న కొత్త మతపరమైన ఉద్యమానికి చెందిన ఒక కూటమి ఇందుకు ప్రధానమైన కారణమని గుర్తించారు. వుహాన్ నుంచి డేగు ప్రాంతానికి వచ్చి ఈ కూటముల్లో పాల్గొన్న షించియోంజీ చర్చి భక్తులు ఈ వ్యాప్తి విజృంభణకు కారకులని అనుమానిస్తున్నారు. ఫిబ్రవరి 22 నాటికి 9,336 మంది చర్చి అనుచరుల్లో 1,261 మంది, అంటే 13 శాతం మందిలో కోవిడ్-19 లక్షణాలు బయటపడ్డాయి. ఈ 9వేల పైచిలుకు వ్యక్తులను సెల్ఫ్-క్వారంటైన్లో ఉంచారు. అదే రోజున 229 కొత్త కేసులు నిర్ధారణ అయ్యాయి. వీటిలో కొన్ని కేసులు అప్పటివరకూ వైరస్ బాధిత ప్రాంతాలతోనూ, రోగులతోనూ ప్రత్యక్ష సంబంధాలు లేకపోవడంతో దేశంలో కరోనావైరస్ 2019 వ్యాప్తి కొత్త దశలోకి వచ్చిందని దక్షిణ కొరియా మంత్రి కిమ్ పేర్కొన్నాడు.
2020 ఫిబ్రవరి 23న దక్షిణ కొరియా అత్యధిక స్థాయి అప్రమత్తత ప్రకటించింది. ఫిబ్రవరి 28న దేశంలో 2 వేలకు పైగా నిర్ధారిత కేసులు నమోదయ్యాయి, ఫిబ్రవరి 29 నాడు 3,150 కేసులు నిర్ధారణ అయ్యాయి. ముగ్గురు సైనికులు కోవిడ్-19 పరీక్షల్లో పాజిటివ్‌గా తేలడంతో మొత్తం మిలటరీ బేస్‌లన్నిటినీ క్వారంటైన్ చేశారు. మొదట్లో అధ్యక్షుడు మూన్ జే-ఇన్ చేపట్టిన చర్యలు, ప్రతిస్పందన పట్ల దక్షిణ అమెరికా సమాజంలో భిన్నాభిప్రాయాలు వ్యక్తం అయ్యాయి. కొందరు కొరియన్లు ప్రభుత్వం ఈ అవుట్‌బ్రేక్‌లో సరిగా పనిచేయలేదంటూ మూన్‌ని అధ్యక్ష పదవి నుంచి తొలగించాలంటూ పిటీషన్లపై సంతకాలు చేశారు. మరికొందరు అతని ప్రతిస్పందనను అభినందించారు.
కరోనావైరస్ వ్యాప్తిని కట్టడి చేయడానికి ప్రపంచంలో అతిపెద్ద, అత్యుత్తమంగా నిర్వహించినదిగా తర్వాతి రోజుల్లో పేరుతెచ్చుకున్న కార్యక్రమాన్ని ప్రారంభించింది. పెద్ద ఎత్తున జనాభాను స్క్రీన్‌ చేసి, వైరస్ సోకినవారిని కనిపెట్టి విడదీసి, వారిని కలిసినవారిని వెతికి పట్టుకుని క్వారంటైన్ చేయడం ఇందులో ముఖ్యమైన అంశాలు. స్క్రీనింగ్ పద్ధతుల్లో విదేశాల నుంచి ఇటీవల తిరిగివచ్చినవారు మొబైల్ అప్లికేషన్ ద్వారా తప్పనిసరిగా తమ లక్షణాలను తాము నివేదించడం, వైరస్ పరీక్షలను సంచార పరీక్షాశాలల ద్వారా నిర్వహించి మరుసటి రోజుకల్లా ఫలితాలు వెల్లడించడం, ప్రతీరోజూ 20 వేలమందిని పరీక్షించగలిగేలా పరీక్షా సామర్థ్యాన్ని పెంచుకోవడం, జీపీఎస్ ఉపయోగించి కోవిడ్-19 వ్యాధిగ్రస్తులు ఎక్కడెక్కడికి తిరిగి ఎవరిని కలిశారన్న సమాచారం సేకరించి ఆ ప్రదేశాలు శానిటైజ్ చేయడం, వ్యక్తులను క్వారంటైన్ చేయడం, వంటివి ఉన్నాయి. పూర్తిగా నగరాలన్నిటినీ లాక్డౌన్ చేయకపోయినా ఈ ప్రయత్నాలతో దక్షిణ కొరియా వైరస్ వ్యాప్తిని కట్టడిచేయడంలో విజయవంతం అయింది.
మార్చి 18న ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ డైరెక్టర్-జనరల్ దక్షిణ కొరియా కరోనావైరస్ 2019 వ్యాప్తిని అడ్డుకోవడానికి చేసిన కృషిని ప్రత్యేకంగా అభినందిస్తూ "కమ్యూనిటీ ట్రాన్స్ మిషన్ జరిగిన ఇతర దేశాలతో దక్షిణ కొరియా కృషి నుంచి వచ్చిన పాఠాలను, అనుభవాలను పంచుకుంటామని, వాటిని స్థానిక పరిస్థితులకు తగ్గట్టు అనసరించాలని" పేర్కొంది. మార్చి 23న, అప్పటికి నాలుగు వారాల వ్యవధిలో తొలిసారిగా ఒక రోజున నమోదైన కేసుల్లో అతి తక్కువ నమోదైనట్టు ప్రకటించారు. ఏప్రిల్ 1 నుంచి దక్షిణ కొరియాకి వచ్చే అంతర్జాతీయ ప్రయాణికులు అందరినీ తప్పనిసరిగా రెండు వారాల పాటు క్వారంటైన్ చేస్తామని ప్రకటించారు. ఏప్రిల్ 1 నాటి మీడియా వార్తల ప్రకారం, దక్షిణ కొరియా ప్రభుత్వాన్ని వ్యాధిగ్రస్తుతలను గుర్తించడానికి చేసే పరీక్షల విషయంలో సాయం అందించమని 121 దేశాలు సంప్రదించాయి. జర్మనీ, ఇండియా, బ్రిటన్, సహా పలు దేశాలు కరోనావైరస్ వ్యాప్తిని అడ్డుకోవడంలో దక్షిణ కొరియా మోడల్‌ని అనుసరించాలని ప్రయత్నిస్తున్నాయి.
అమెరికా
జనవరి 20న వాషింగ్టన్ పసిఫిక్ నార్త్-వెస్ట్ స్టేట్‌లో తొలి కోవిడ్-19 కేసు నిర్ధారణ అయింది. ఆ రోగి జనవరి 15న వుహాన్ నుంచి అమెరికా తిరిగి వచ్చాడు. జనవరి 29 నాడు వైట్‌హౌస్ కరోనావైరస్ టాస్క్‌ఫోర్స్ ఏర్పాటుచేశారు. జనవరి 31 నాడు ట్రంప్ ప్రభుత్వం కోవిడ్-19 వ్యాప్తిని ప్రజారోగ్య అత్యవసర స్థితిగా ప్రకటించి చైనా నుంచి తిరిగివచ్చే ప్రయాణికుల మీద నియంత్రణలు విధించింది.
2020 జనవరి 28న అమెరికన్ ప్రభుత్వ ప్రజారోగ్య సంస్థల్లో ముందు వరుసలోని సెంటర్ ఫర్ డిసీజ్ కంట్రోల్ తమ స్వంత టెస్టింగ్‌ కిట్లు అభివృద్ధి చేస్తామని ప్రకటించింది. అయితే ఆ పని చేయకపోగా అమెరికా పరీక్షలు నిర్వహించడంలో మెల్లిగా సాగింది. తద్వారా అప్పటికి వ్యాప్తి ఏ స్థాయిలో ఉందన్న విషయం మీద స్పష్టత రాలేదు. ఫిబ్రవరిలో ఫెడరల్ ప్రభుత్వం రూపొందించిన లోపభూయిష్టమైన కిట్లు, ఫిబ్రవరి నెలాఖరు వరకూ విశ్వవిద్యాలయాలు, కంపెనీలు, ఆసుపత్రులు వంటి ప్రభుత్వేతర సంస్థలు కిట్లు రూపొందించడానికి అనుమతించకపోవడం, మార్చి తొలినాళ్ళ దాకా పరీక్ష నిర్వహించడానికి ఒక వ్యక్తి అర్హులా అన్న విషయాన్ని అనేక ఆంక్షలు, నియమాలతో నిర్ణయించడం (ఆ తర్వాత నుంచి ఒక వైద్యుని ఆదేశం సరిపోయేలా సడలించారు) కలిసి పరీక్షల నిర్వహణను కుంటుపరిచాయి. ఫిబ్రవరి 27 నాటికి అమెరికా వ్యాప్తంగా 4 వేల కన్నా తక్కువ పరీక్షలు జరిగినట్టు ద వాషింగ్టన్ పోస్ట్ పత్రిక వార్తా కథనంలో పేర్కొంది. మార్చి 13 నాటికి ద అట్లాంటిక్ వార్తా కథనం ప్రకారం 14 వేల కన్నా తక్కువ పరీక్షలు నిర్వహించారు. మార్చి 22న "లక్షణాలు ఉండి, వైద్యుల ఆర్డర్ తీసుకుని కూడా చాలామంది పరీక్ష చేయించుకోవడానికి గంటలు, రోజుల పాటు వేచి ఉండాల్సి వచ్చిందని" ద అసోసియేటెడ్ ప్రెస్ పేర్కొంది.
ఫిబ్రవరి 29న అమెరికాలోని తొలి కోవిడ్-19 మరణం వాషింగ్టన్ రాష్ట్రంలో నమోదుకావడంతో గవర్నర్ జే ఇన్‌స్లీ అత్యవసర పరిస్థితిని విధించాడు, ఈ నిర్ణయాన్ని తర్వాత పలు ఇతర రాష్ట్రాలు అనుసరించాయి. మార్చి 3 నుంచి సియాటెల్ ప్రాంతంలోని పాఠశాలలు క్లాసులు నిలిపివేశాయి, మార్చి నెల మధ్యకి వచ్చేసరికి దేశవ్యాప్తంగా పాఠశాలల మూసివేత మొదలైంది.
ఇంపీరియల్ కాలేజ్ లండన్‌కు చెందిన ఎపిడెమాలజిస్టుల (సంక్రమిత వ్యాధుల నిపుణులు) బృందం అమెరికాలో కరోనావైరస్ 2019 వ్యాప్తి ప్రభావం పెరిగేందుకు అవకాశాలు ఉన్నాయని సూచనలు చేసింది. అదే రోజున కరోనావైరస్ ప్రిపేర్డ్‌నెస్ అండ్ రెస్పాన్స్ సప్లిమెంటల్ అప్రాప్రియేషన్స్ యాక్ట్ తీసుకువస్తూ అధ్యక్షుడు ట్రంప్ సంతకం చేశాడు. ఈ చట్టం ద్వారా కరోనావైరస్ 2019 వ్యాప్తికి ప్రతిస్పందించడానికి ఫెడరల్ ఏజెన్సీలకు $8.3 బిలియన్ల అత్యవసర ఫండింగ్ అందించింది. కార్పొరేషన్లు ఉద్యోగుల ప్రయాణాల మీద నియంత్రణలు విధించాయి, కాన్ఫరెన్సులు రద్దుచేశాయి, ఇంటి నుంచి పనిచేయమని ప్రోత్సహించాయి. క్రీడా కార్యక్రమాలు, రద్దయ్యాయి.
చూడండి
భారతదేశలొ 2020 కరోనావైరస్ వ్యాప్తి
కరోనా వైరస్
మూలాలు
అంటు వ్యాధులు
All articles containing potentially dated statements |
గ్రేజియా డెలెడా (సెప్టెంబర్ 27 1871 – ఆగష్టు 15 1936) ఇటలీ రచయిత. ఆమె చేసిన కృషికి 1926 లో నోబెల్ సాహిత్య బహుమతి పొందారు.
జీవిత చరిత్ర
ఆమె సార్డీనియా లోని ఒక మధ్యతరగతి కుటుంబంలో జన్మించింది. ఆమె ప్రాథమిక పాఠశాలలో విద్యను పొంది తర్వాత ఒక ప్రైవేటు ఉపాధ్యాయుని ద్వారా విద్యనభ్యసించారు. ఆ తర్వాత ఆమె స్వయంగా సాహిత్యాభిలాష కలిగి సాహిత్యం పై కృషిచేశారు.
ఆమె L'అల్టిమా మోడాఅనే మ్యాగజైన్ లో కొన్ని నవలలు ప్రచురించారు. అవి పద్య, గద్య రూపంలో ప్రస్తుతం కూడా ప్రచురింపబదుతున్నవి. 1890 లో Nell'azzurro అనేది ట్రెవిసాని ద్వారా ప్రచురింపబడింది. ఈ రచన ఆమె మొదటిదిగా గుర్తింపబడింది.
ఇప్పటికీ గద్య భాగం, కవిత్వాలతో 1896 లో "స్పైరాని" ప్రచురించిన, పేసాగ్గి సర్ది, మొదటి రచనల్లో ఒకటిగా ఉన్నాయి. 1899 లో "పాల్మిరో మాడసాని"ను వివాహం చేసుకున్నారు. 1900 లో ఆమె రోమ్‌ నగరానికి పయనమయ్యారు. 1895 లో ప్రచురితమైన "అనిమె ఒనెస్టె" అంరియు 1900 లో ప్రచురితమైన "ఇల్ వెక్కియో డెల్లా మొంటాగ్నా" తర్వాత ఆమె వివిధ మ్యాగజైన్లైన "లా సార్డెగ్నా", "పిక్కోలా రివిస్టా", "నువా అంటోలోగియా" వంటి సహకారంతో తన రచనా కృషిని కొనసాగించారు.
1903 లో ఆమె "ఎలిసా పోర్టోలు"ను ప్రచురించారు. ఇది ఆమె విజయవంతమైన నవలా రచయితగా నిరూపించే రచనగా ఖ్యాతికెక్కింది. ఆతర్వాత ఆమె యితర పనులు "సెనెరె" (1904),L'ఎడెరా (నవల) (1908), సినో ఆల్ కన్‌ఫైన్ (1911), కొలంబి ఎ స్పార్‌వైరి (1912), కాన్నె వాల్ వేంటో (1913)ముఖ్యమైనవి. ఆమె ప్రసిద్ధ పుస్తకాలు ఇటలీలో -- L'ఇంసెన్‌డియో నెల్ల్ ఒలివెట్టో (1918), ఇల్ డియో డీ వెంటీ (1922)లు.
ఆమె రోమ్‌ నగరంలో 64 వ యేట పరమపదించారు.
సేవలు
Deledda's whole work is based on strong facts of love, pain and death upon which rests the feeling of sin and of an inevitable fatality.
In her works we can recognize the influence of the verism of Giovanni Verga and, sometimes, also that of the decadentism by Gabriele D'Annunzio.
In Deledda's novels there is always a strong connection between places and people, feelings and environment. The environment depicted is mostly that one harsh of native Sardinia, but it is not depicted according to regional veristic schemes neither according to the otherworldly vision by D'Annunzio, but relived through the myth.
ప్రధాన పనులు
Fior di Sardegna (1892)
La via del male (1896)
Racconti sardi (1895)
Anime oneste (1895)
Dopo il divorzio (1902; English translation: After the divorce, 1905)
Elias Portolu (1903)
Cenere (1904; English translation: Ashes, 1908)
Nostalgie (1905)
L'edera (1908)
Canne al vento (1913)
Marianna Sirca (1915)
La madre (1920; English translation: The Woman and the Priest, 1922; English translation: The Mother, 1923)
La fuga in Egitto (1925)
Il sigillo d'amore (1926)
Cosima (1937) published posthumously
Il cedro del Libano (1939) published posthumously
యివికూడా చూడండి
నోబెల్ పురస్కార మహిళా విజేతలు
మూలాలు
Attilio Momigliano, Intorno a Grazia Deledda, in Ultimi studi, Firenze, La Nuova Italia, 1954.
Emilio Cecchi, Grazia Deledda, in Prosatori e narratori, in Storia della letteratura italiana, Il Novecento, Milano, Garzanti, 1967.
Antonio Piromalli, Grazia Deledda, Firenze, La Nuova Italia, 1968.
Natalino Sapegno, Prefazione a Romanzi e novelle, Milano, Mondadori, 1972.
Giulio Angioni, Grazia Deledda, l'antropologia positivistica e la diversità della Sardegna, in Grazia Deledda nella cultura contemporanea, Nuoro, 1992, 299–306; Introduzione, Tradizioni popolari di Nuoro'', Bibliotheca sarda, Nuoro, Ilisso, 2010.
వాయిస్ రికార్డింగ్
1926 లో నోబెల్ బహుమతి ఉత్సవంలో మాట్లాడిన గ్రేజియా డెలెడా యొక్క సంభాషణ రికార్డింగు.
ఇతర లింకులు
Nobel Prize autobiography
Summary of works by Grazia Deledda and complete texts
Martha King's English translation of Cosima.
Martha King's English translation of Canne al vento as Reeds in the Wind.
BBC Radio 4's 10-part dramatisation of Reeds in the Wind 2012
1871 జననాలు
1936 మరణాలు
People from Nuoro
Italian women poets
Italian novelists
Italian dramatists and playwrights
Italian women writers
Italian Nobel laureates
నోబెల్ బహుమతి పొందిన మహిళలు
నోబెల్ బహుమతి గ్రహీతలు
సాహిత్యంలో నోబెల్ బహుమతి గ్రహీతలు
ఇటలీ రచయితలు |
kotikalapudi baptla jalla, addamki mandalam loni gramam. idi Mandla kendramaina addamki nundi 10 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina ongolu nundi 46 ki. mee. dooramloonuu Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 672 illatho, 2349 janaabhaatho 955 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 1205, aadavari sanka 1144. scheduled kulala sanka 611 Dum scheduled thegala sanka 26. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 590771.pinn kood: 523201.
sameepa gramalu
kunkupadu 2.3 ki.mee, singanapalem 3.7 ki.mee, shankarapuram 3.7 ki.mee, ramayapalem 3.9 ki.mee, manikeswaram 5.1 ki.mee.
graama panchyati
2013 juulailoo yea graama panchaayatiiki jargina ennikalallo shree kancherla venkatarao, sarpanchigaa ennikainaaru.
devalayas
shree venugopaalaswaamivaari alayam
yea aalayaniki 27.40 ekaraala maanyam bhuumii unnadi.
graama visheshaalu
yea gramamlo ooka sataadhika vruddhuraalu unnare. aama 107 samvatsaraala vayasuloe, 2015, marchi-26va teedeenaadu kaalalam chesaru.
ganankaalu
2001 va.savatsaram janaba lekkala prakaaram graama janaba 2037. indhulo purushula sanka 1066, streela sanka 971, gramamlo nivaasa gruhaalu 523 unnayi. graama vistiirnham 955 hectarulu.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaalalu nalaugu, prabhutva praathamikonnatha paatasaala okati unnayi. balabadi addankilonu, maadhyamika paatasaala timmayapalemlonu unnayi. sameepa juunior kalaasaala, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala addankilonu, inginiiring kalaasaala ongoluloonuu unnayi. sameepa vydya kalaasaala guntoorulonu, maenejimentu kalaasaala, polytechniclu addankiloonuu unnayi. sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala addankilonu, aniyata vidyaa kendram, divyangula pratyeka paatasaalalu ongoluloonuu unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
kotikalapudilo unna ooka praadhimika aaroogya vupa kendramlo daaktarlu laeru. iddharu paaraamedikal sibbandi unnare. sameepa praadhimika aaroogya kendram gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. pratyaamnaaya aushadha asupatri, pashu vaidyasaala, samchaara vydya shaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, dispensory gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
gramamloooka praivetu vydya saukaryam Pali. degrey laeni doctoru okaru unnare.
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi. bavula neee kudaa andubatulo Pali. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneeru bahiranganga, kaccha kaaluvala dwara kudaa pravahistundi. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
kotikalapudilo sab postaphysu saukaryam Pali. postaphysu saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. praivetu baasu saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. railway steshion gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. jalla rahadari gramam gunda potondi. jaateeya rahadari, rashtra rahadari, pradhaana jalla rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram unnayi. atm, vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. assembli poling steshion, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. aatala maidanam gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 18 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
kotikalapudilo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 20 hectares
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 23 hectares
vyavasaayam cheyadagga banjaru bhuumii: 7 hectares
saagulo laeni bhoomullo beedu bhoomulu kanivi: 273 hectares
banjaru bhuumii: 180 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 449 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 788 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 114 hectares
neetipaarudala soukaryalu
kotikalapudilo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
baavulu/boru baavulu: 21 hectares
itara vanarula dwara: 93 hectares
utpatthi
kotikalapudilo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
pogaaku, vari
moolaalu
velupali lankelu |
దొడ్డిపట్ల, ఏలూరు జిల్లా, కైకలూరు మండలానికి చెందిన గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన కైకలూరు నుండి 11 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన భీమవరం నుండి 30 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 439 ఇళ్లతో, 1509 జనాభాతో 346 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 734, ఆడవారి సంఖ్య 775. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 10 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 8. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 589356.ఇది సముద్రమట్టానికి 8 మీ.ఎత్తులో ఉంది.కైకలూరు, కలిదిండి నుండి రోడ్దురవాణా సౌకర్యం ఉంది. రైల్వేస్టేషన్: విజయవాడ 76 కి.మీ.దూూరంలో ఉంది.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి.సమీప బాలబడి కైకలూరులో ఉంది.సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల కైకలూరులోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల భీమవరంలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల ఏలూరులోను, పాలీటెక్నిక్ కలిదిండిలోనూ ఉన్నాయి.సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల ఏలూరులో ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
దొడ్డిపట్లలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు.
సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
గ్రామంలోఒక ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం ఉంది. డిగ్రీ లేని డాక్టరు ఒకరు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. తాగునీటి కోసం చేతిపంపులు, బోరుబావులు, కాలువలు, చెరువులు వంటి సౌకర్యాలేమీ లేవు.
పారిశుధ్యం
గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్, ఆటో సౌకర్యం, ట్రాక్టరు సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉంది. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 15 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
దొడ్డిపట్లలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 72 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 272 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 272 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
దొడ్డిపట్లలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
కాలువలు: 272 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
దొడ్డిపట్లలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
వరి
విశేషాలు
ఈ గ్రామానికి చెందిన కురివెళ్ళ పంకజ్ కుమార్, రాష్ట్రప్రభుత్వం ఏటా, సెప్టెంబరు 5 న, ఉపాధ్యాయ దినోత్సవం సందర్భంగా ప్రదానం చేసే ఉత్తమ ఉపాధ్యాయ పురస్కారానికి ఎంపికైనారు. ఇతను మచిలీపట్నం హిందూ కళాశాలలో ఆంగ్లవిభాగాధిపతిగా పనిచేస్తున్నారు. ఆంగ్లభాషపై పలు అంశాలలో పరిశోధనలు చేసిన వీరు ఇటీవల గౌరవ డాక్టరేట్గూడా అందుకున్నారు. వీరు ఇంకా ఆంధ్రోపాలోజీ విభాగంలో ఎం.ఫిల్ చేశారు. ఉస్మానియా & ఆంధ్రా యూనివెర్సిటీ ల నుండి పీ.జీలు గూడ చేశారు.
గణాంకాలు
2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 1504. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 764, స్త్రీల సంఖ్య 740, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 398 ఉన్నాయి.
మూలాలు |
కొంగనపల్లె, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రం, చిత్తూరు జిల్లా, రామకుప్పం మండలంలోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన రామకుప్పం నుండి 9 కి.మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన పలమనేరు నుండి 46 కి.మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 307 ఇళ్లతో, 1200 జనాభాతో 348 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 604, ఆడవారి సంఖ్య 596. షెడ్యూల్డ్ కులాల జనాభా 439 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల జనాభా 21. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 596974. పిన్ కోడ్: 517401.
విద్యా సౌకర్యాలు
ఈ గ్రామంలో 1 ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల, 1 ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల, ఉన్నవి.సమీప మాధ్యమిక పాఠశాల, సమీప మాధ్యమిక పాఠశాల చల్దిగానిపల్లె లో ఈ గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు ఉన్నాయి.సమీప బాలబడి, సమీప సీనియర్ మాధ్యమిక పాఠశాల, సమీప అనియత విద్యా కేంద్రం ఈ మూడు రామకుప్పం, ఈ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ దూరంలో వున్నవి.సమీప ఆర్ట్స్, సైన్స్, కామర్సు డిగ్రీ కళాశాల, సమీప ఇంజనీరింగ్ కళాశాలలు , సమీప వైద్య కళాశాల, సమీప మేనేజ్మెంట్ సంస్థ , సమీప పాలీటెక్నిక్, సమీప దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, కుప్పం లో సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల శాంతిపురం లో ఈ గ్రామానికి 10 కి.మీ కన్న దూరంలో వున్నవి.
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం, సమీప సంచార వైద్య శాల, ఈ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ దూరంలో వున్నవి. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, సమీప మాతా శిశు సంరక్షణా కేంద్రం, సమీప ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, సమీప టి.బి వైద్యశాల , సమీప అలోపతీ ఆసుపత్రి, సమీప పశు వైద్యశాల, సమీప ఆసుపత్రి, సమీప కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం ఈ గ్రామానికి 10 కి.మీ కన్న దూరంలో వున్నవి.
త్రాగు నీరు
గ్రామంలో రక్షిత మంచి నీరు వున్నది. గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు సరఫరా అవుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. కాలువ/వాగు/నది ద్వారా గ్రామానికి నీటిపారుదల వసతి ఉంది. చెరువు నీటి సౌకర్యం ఉంది.
పారిశుధ్యం
తెరిచిన డ్రైనేజీ గ్రామంలో ఉంది. డ్రెయినేజీ నీరు నేరుగా నీటి వనరుల్లోకి వదిలివేయబడుతోంది. పూర్తి పారిశుధ్య పథకం కిందకు ఈ ప్రాంతం వస్తుంది.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
ఈ గ్రామంలో టెలిఫోన్ (లాండ్ లైన్) సౌకర్యం , పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు సౌకర్యం , మొబైల్ ఫోన్ కవరేజి , పబ్లిక్ బస్సు సర్వీసు, ప్రైవేట్ బస్సు సర్వీసు, ట్రాక్టరు ఉన్నవి.సమీప ఆటో సౌకర్యం, సమీప టాక్సీ సౌకర్యం, ఈ గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు ఉన్నాయి.సమీప పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సమీప ఇంటర్నెట్ కెఫెలు / సామాన్య సేవా కేంద్రాల సౌకర్యం, సమీప ప్రైవేటు కొరియర్ సౌకర్యం, ఈ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ దూరంలో వున్నవి.సమీప రైల్వే స్టేషన్ , ఈ గ్రామానికి 10 కి.మీ కన్న దూరంలో వున్నది. సమీప జాతీయ రహదారి గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపు ఉంది. సమీప రాష్ట్ర రహదారి గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపు ఉంది..గ్రామంప్రధాన జిల్లా రోడ్డుతో అనుసంధానమై ఉంది. గ్రామంఇతర జిల్లా రోడ్డుతో అనుసంధానమై ఉంది. సమీప కంకర రోడ్డు గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపు ఉంది.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
ఈ గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, ఉన్నవి. సమీప వాణిజ్య బ్యాంకు, సమీప సహకార బ్యాంకు, సమీప వ్యవసాయ ఋణ సంఘం, సమీప వారం వారీ సంత, ఈ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ దూరంలో వున్నవి. సమీప ఏటియం, సమీప వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ, ఈ గ్రామానికి 10 కి.మీ కన్న దూరంలో వున్నవి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
ఈ గ్రామంలో ఏకీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం (పోషకాహార కేంద్రం), అంగన్ వాడీ కేంద్రం (పోషకాహార కేంద్రం), ఇతర (పోషకాహార కేంద్రం), ఆశా కార్యకర్త (గుర్తింపు పొందిన సామాజిక ఆరోగ్య కార్యకర్త), వార్తాపత్రిక సరఫరా, అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నవి. సమీప ఆటల మైదానం, సమీప సినిమా / వీడియో హాల్, సమీప గ్రంథాలయం, సమీప పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం, ఈ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ దూరంలో వున్నవి.
విద్యుత్తు
ఈ గ్రామంలో విద్యుత్ సరఫరా విద్యుత్తు ఉన్నది.
భూమి వినియోగం
గ్రామంలో భూమి వినియోగం ఇలా ఉంది (హెక్టార్లలో):
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 46
వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 2
తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 108
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 68
నికరంగా విత్తిన భూ క్షేత్రం: 124
నీటి సౌకర్యం లేని భూ క్షేత్రం: 80
నీటి వనరుల నుండి నీటి పారుదల లభిస్తున్న భూ క్షేత్రం: 44
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
గ్రామంలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది(హెక్టార్లలో):
బావులు/గొట్టపు బావులు: 44
మూలాలు |
జగత్ కిలాడీలు ఫల్గుణా పిక్చర్స్ బ్యానర్‌పై ఐ.యన్. మూర్తి దర్శకత్వంలో 1969, జూలై 25న విడుదలైన తెలుగు సినిమా.
సాంకేతిక వర్గం
కథ, మాటలు : విశ్వప్రసాద్
సంగీతం: ఎస్‌పి కోదండపాణి
నృత్యం: ఐసి తంగరాజ్, రాజ్‌కుమార్
కళ: బిఎన్ కృష్ణ
ఎడిటింగ్: ఎన్‌ఎస్ ప్రకాశం
స్టంట్స్: మాధవన్
ఛాయాగ్రహణం: కన్నప్ప
స్క్రీన్‌ప్లే, దర్శకత్వం: ఐ.యన్. మూర్తి
నిర్మాతలు: పి ఏకామ్రేశ్వర రావు, కె రాఘవ
నటీనటులు
కాశీనాథ్ తాతా
జి.వరలక్ష్మి
కృష్ణ
రావు గోపాలరావు
గుమ్మడి
వాణిశ్రీ
ఎస్.వి.రంగారావు
రాజ్‌బాబు
బాలకృష్ణ
అర్జా జనార్ధనరావు
డాక్టర్ శివరామకృష్ణయ్య
చిత్రకథ
జమీందారు రాజారావు (కాశీనాథ తాత). ఆయన భార్య శ్యామలాదేవి (జి వరలక్ష్మి). వారి కుమారుడు ఆనంద్ (కృష్ణ). అతను విదేశాల్లో ఉంటాడు. వీరి వంశానికి చెందిన ఓ నిధి రహస్యం జమీందారు దంపతులు, కొడుకు ఆనంద్‌కు మాత్రమే తెలుసు. ఆ పట్టణంలో దోపిడీదొంగ, క్రూరుడు అయిన భయంకర్ (రావుగోపాలరావు) నిధిని చేజిక్కించుకునే ప్రయత్నంలో జమీందారును అంతంచేసి, అతని భార్యను గుహలో బంధిస్తాడు. భయంకర్ ఆచూకీ కోసం పోలీసు కమిషనర్ సిన్హా (గుమ్మడి) ప్రయత్నిస్తుంటాడు. తండ్రి మరణంతో విదేశాల నుంచి వచ్చిన ఆనంద్, తల్లి ఆచూకీ కోసం భయంకర్‌ను ఎదుర్కొనే ప్రయత్నాలు చేస్తాడు. పోలీస్ కమిషనర్ ఇంట్లో ఆశ్రయం పొందిన ఆనంద్ బాగోగులను సిన్హా తల్లి భారతీదేవి (మాలతీ), చెల్లెలు శాంతి (వాణిశ్రీ) చూస్తుంటారు. అలా శాంతి -ఆనంద్‌ల మధ్య ప్రేమ చిగురిస్తుంది. అదే పట్టణంలో ఉండే రౌడీ గంగులు (ఎస్వీ రంగారావు) భయంకర్ దోపిడీ ప్రయత్నాలను అడ్డుకుంటుంటాడు. ఈ క్రమంలో కథ అనేక మలుపులు తిరుగుతుంది. చివరకు సిన్హాను హత్యచేసిన భయంకర్, అతని స్థానంలో సిన్హాగా చలామణి అవుతున్నాడని తెలుస్తుంది. ఇక రౌడీగంగులు ఎవరో కాదు, సెంట్రల్ సిఐడి గంగారామ్ అన్న రహస్యం బయటపడుతుంది. భయంకర్, అతని ముఠాను పోలీసులు అరెస్ట్ చేయటం, ఆనంద్, సిఐడి గంగారామ్‌కు అభినందనలు, శాంతి- ఆనంద్‌ల వివాహంతో చిత్రం శుభంగా ముగుస్తుంది.
పాటలు
ఎగిరే పావురమా దిగులెరుగని పావురమా - పి.సుశీల - రచన: దేవులపల్లి కృష్ణశాస్త్రి
ఎక్కడన్నా బావా అంటే ఒప్పు - ఎస్.పి. బాలు, విజ్యలక్ష్మి కన్నారావు - రచన: కొసరాజు
కిలాడీలు లోకమంతా కిలాడీలురా ఒకరికన్నా ఒకరు - పి.సుశీల - రచన: కొసరాజు
వేళచూస్తే సందెవేళ గాలి వీస్తే పైరగాలి ఏల- పి.సుశీల, ఎస్.పి. బాలు - రచన: దేవులపల్లి
మూలాలు
బయటి లింకులు
రావు గోపాలరావు నటించిన చిత్రాలు
వాణిశ్రీ నటించిన చిత్రాలు
ఎస్.వి.రంగారావు నటించిన సినిమాలు |
tara sutariya bharatadesaaniki chendina cinma nati. aama 2019loo 'studant af da iar 2' cinematho sineerangamloki adugupettindhi.
jananam, vidyabhasyam
tara sutariya 1995 novemeber 19na mumbailoo himanshu sutariya, teana sutariya dampathulaku janminchindhi. aama mumbailoni sint andreus collge nundi degrey porthi chesindi.
natinchina cinemalu
television
moolaalu
1995 jananaalu
hiindi cinma natimanulu |
పాతపల్లి, అనంతపురం జిల్లా, యల్లనూరు మండలానికి చెందిన గ్రామం.
ఇది మండల కేంద్రమైన ఎల్లనూరు నుండి 8 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన తాడిపత్రి నుండి 34 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 262 ఇళ్లతో, 937 జనాభాతో 1175 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 462, ఆడవారి సంఖ్య 475. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 47 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 0. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 595042.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. బాలబడి, మాధ్యమిక పాఠశాలలు సింహాద్రిపురంలో ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల ఎల్లనూరులోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాలలు తాడిపత్రిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల అనంతపురంలోను, పాలీటెక్నిక్ తాడిపత్రిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల ఎల్లనూరులోను, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాలలు అనంతపురంలోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
తాగు నీరు
గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉంది. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 7 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
పాతపల్లెలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 35 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 1 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 1138 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 1071 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 66 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
పాతపల్లెలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
బావులు/బోరు బావులు: 66 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
పాతపల్లెలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
వరి, వేరుశనగ, పొద్దుతిరుగుడు
మూలాలు
బయటి లింకులు |
surfaraj aalam bharatadesaaniki chendina rajakeeya nayakan. aayana 2018loo Bihar rashtramloni arariya nundi loksabha sabhyudigaa ennikayyadu.
rajakeeya jeevitam
surfaraj aalam tana thandri maajii mp mohhamed taslimuddin adugujadallo rajakeeyaalloki vachi 1996loo jokihat saasanasabha niyojakavargam nundi rastriya jagataadalh abhyarthiga pooti chessi gelichi tolisari emmelyegaa ennikai asembliiloe adugupettadu. aayana 2000loo rendosari emmelyegaa ennikai, aa taruvaata 2010, 2015 ennikallo jagataadalh (uunited) abhyarthiga Bihar saasanasabhaku ennikayyadu.
surfaraj aalamnu janavari 2016loo, railulo ooka jantathoo asabhyanga pravartinchaadane aaropanapai atanipai epfiare namoodhu chosen tarwata parti atadini argady nundi suspended chesindi. aayana aa taruvaata 2018loo tirigi partylo cry tana thandri mohhamed taslimuddin maranaanantaram arariya niyojakavarganku jargina vupa ennikaloo argady abhyarthiga pooti chessi tana sameepa pathyarthi bgfa abhyardhi pradeep kumar sidhupai 61988 otla mejaaritiitoe gelichi tolisari loksabha sabha sabhyudigaa ennikayyadu.
moolaalu
Bihar
Bihar nundi ennikaina loksabha sabyulu
Bihar rajakeeya naayakulu
Bihar vyaktulu |
దేవినేని నెహ్రూ ఆంధ్రప్రదేశ్కు చెందిన రాజకీయ నాయకుడు, మాజీ రాష్ట్ర మంత్రి. విజయవాడలో కీలక నేతగా ఈయనకు పేరుంది. కంకిపాడు నియోజక వర్గం నుంచి నాలుగు సార్లు, విజయవాడ తూర్పు నియోజక వర్గం నుంచి ఒకసారి మొత్తం ఐదు సార్లు ఎమ్మెల్యేగా ఎన్నికయ్యాడు. విద్యార్థి నాయకుడిగా తన రాజకీయ ప్రస్థానం ప్రారంభించి తరువాత తెలుగు దేశం పార్టీలో చేరాడు. తరువాత కొద్ది రోజులు కాంగ్రెస్లో ఉండి మళ్ళీ తెలుగు దేశంలో చేరాడు.
వ్యక్తిగత జీవితం
ఆయన అసలు పేరు దేవినేని రాజశేఖర్. ఆయన 1954 జూన్ 22 న విజయవాడ సమీపంలోని కంకిపాడు మండలం, నెప్పల్లిలో దేవినేని రామకృష్ణ వరప్రసాద్, రాధాకృష్ణమ్మ దంపతులకు రెండో సంతానంగా జన్మించాడు. ఆయన అన్న గాంధీ (రాజశేఖర్), తమ్ముళ్ళు మురళీ, బాజీప్రసాద్. బి. ఎ. వరకు చదివాడు. తరువాత కొన్నాళ్ళు వ్యవసాయం చేశాడు. తర్వాత ఆయనకు లక్ష్మితో వివాహం జరిగింది. ఈ దంపతులకు ఒక అబ్బాయి (అవినాష్), అమ్మాయి ఉన్నారు.
ఆయన కుటుంబం రాజకీయ నేపథ్యం ఉన్న కుటుంబమే. ఆయన తండ్రి సూర్యనారాయణ నెప్పల్లి సర్పంచిగా పనిచేశాడు.
రాజకీయ ప్రస్థానం
నెహ్రూ విద్యార్థి దశ నుంచే రాజకీయాల్లో చురుగ్గా పాల్గొనేవాడు. చదువుకుంటున్నప్పుడే వంగవీటి రాధా సహాయంతో యునైటెడ్ ఇండిపెండెన్స్ అనే సంస్థను స్థాపించాడు. 1979 వరకు ఈ సంస్థలో ఇద్దరూ కలిసి పనిచేశారు. తర్వాత వారిద్దరికీ విబేధాలు రావడంతో నెహ్రూ యునైటెడ్ స్టూడెంట్స్ ఆర్గనైజేషన్ అనే పేరుతో మరో సంస్థను ప్రారంభించాడు. దాంతో ఈ రెండు సంస్థల మధ్య ఆధిపత్య పోరు మొదలైంది. ఈ పోరాటంలో నెహ్రూ 1979లో తన అన్న గాంధీని కోల్పోయాడు.
1982 లో తెలుగుదేశం పార్టీ ఆవిర్భావం నుంచి తన రాజకీయ జీవితం ప్రారంభించిన నెహ్రూ మొదటగా ఎన్. టి. ఆర్ మంత్రివర్గంలో సాంకేతిక విద్యాశాఖా మంత్రిగా పనిచేశాడు. తెలుగుదేశం విడిపోయినప్పుడు ఎన్. టి. ఆర్ వర్గానికి అండగా నిలబడ్డాడు. తర్వాత కాంగ్రెస్ పార్టీలో చేరాడు. 2004 లో కాంగ్రెస్ తరపున ఎమ్మెల్యేగా ఎన్నికయ్యాడు. 2009, 2014 శాసనసభ ఎన్నికల్లో పరాజయం పొందాడు. మళ్ళీ తెలుగు దేశం పార్టీకి దగ్గరయ్యాడు.
మరణం
కిడ్నీ వ్యాధితో బాధ పడుతూ 2017, ఏప్రిల్ 17 సోమవారం ఉదయం 5 గంటలకు హైదరాబాదు, బంజారాహిల్స్ రోడ్డు నెెంబరు1లోని కేర్ ఆస్పత్రిలో మరణించాడు.
మూలాలు
2017 మరణాలు
పార్టీలు ఫిరాయించిన రాజకీయ నాయకులు
1954 జననాలు
కృష్ణా జిల్లా రాజకీయ నాయకులు
కృష్ణా జిల్లా నుండి ఎన్నికైన శాసన సభ్యులు
కృష్ణా జిల్లాకు చెందిన రాష్ట్ర మంత్రులు |
బాయిలరు అనేది అన్ని వైపుల మూసి వుండి అందులో నీరు లేదా మరేదైన ద్రవాన్ని వేడిచెయ్యు ఒక లోహ నిర్మాణం.బాయిలరు నుపయోగించి ప్రధానంగా నీటి ఆవిరిని ఉత్పత్తి చేస్తారు.నీటి ఆవిరిని ఆంగ్లంలో స్టీము (steam) అంటారు.యంత్రశాస్త్రానుసారంగా బాయిలరుకు నిర్వచనం :అన్ని వైపులా మూసి వేయబడి, ఉష్ణం ద్వారా నీటిని ఆవిరిగా మార్చు పరికరం లేదా యంత్ర నిర్మాణం. బాయిలరులను కేవలం స్టీము/ఆవిరి ఉత్పత్తి చేయుటకే కాకుండా నీటిని వేడి చెయ్యుటకు, కొన్ని రకాల మినరల్ నూనెలను అధిక ఉష్ణోగ్రతకు వేడి చెయ్యుటకు కూడా ఉపయోగిస్తారు.వేడి నీటిని తయారు చేయు బాయిలర్లను హాట్ వాటరు బాయిలరు అంటారు.అలాగే వంటనూనెల రిఫైనరి పరిశ్రమలలో ముడి నూనెను 240-270°C డిగ్రీల వరకు వేడి చెయ్యవలసి వుండును.సాధారణంగా నూనెలను100- 150°C వరకు వేడి చెయ్యుటకు స్టీమును ఉపయోగిస్తారు.కాని 240-270°C డిగ్రీల వరకు వేడి చెయ్యాలిఅంటే అధిక వత్తిడి కలిగిన (దాదాపు 18 kg/cm2వత్తిడి) స్టీము అవసరం.అనగా అంతటి ప్రెసరులో స్టీమును తయారు చెయ్యుటకు అధిక మొత్తంలో ఇంధనం ఖర్చు అవ్వుతుంది.ఎందుకనగా నీటి గుప్తోష్ణం చాలా ఎక్కువ.సాధా రణ వాతావరణ ఉష్ణోగ్రత వద్ద 35°C ల కిలో నీటిని 100°C వరకు పెంచుటకు 65 కిలో కేలరిల ఉష్ణశక్తి అవసరం కాగా,100°C వున్న నీటిని ఆవిరిగా మార్చుటకు 540 కిలో కేలరీల ఉష్ణ శక్తి కావాలి.కనుక ఇలా మినరల్/ఖనిజ నూనెలను అధికఉష్ణోగ్రత వరకు వేడిచేసి, ఆనూనెలతో హిట్ ఎక్చెంజరు (heat exchanger) ద్వారా ముడి నూనెను 240-270°C డిగ్రీల వరకు వేడి చేయుదురు. అలాంటి బాయిలరులను థెర్మోఫ్లూయిడ్ బాయిలరులు అంటారు
బాయిలరు వ్యవస్థ
బాయిలరులో రెండు చర్యలు చోటు చేసుకుంటాయి. మొదటిది ఇంధనాన్ని మండించడం.ఇంధనాన్ని సంపూర్ణంగా మండించటానికి తగిన పరిమాణంలో ఆక్సిజను నిరంతరంగా అందేలా చెయ్యాలి.అందుకై గాలిని ఇంధనానికి సరిపడ ప్రమాణంలో అందించవలయును. రెండవది ఇంధన దహనం వలన వెలువడిన వేడివాయువుల ఉష్ణాన్నినీటికి అందించి, నీటిని ఆవిరిగా మార్చడం.అందుకై పలుచని గోడ మందం వున్న స్టీలు గొట్టాలు/ట్యూబులు ఉపయోగిస్తారు.ఇవి వివిధ సైజుల్లోవుండును. బాయిలర్ రెగ్యులేసన్కు అనుగుణంగా తయారైన ట్యూబులను మాత్రమే బాయిలర్లలో వాడాలి. బాయిలరులోని ట్యూబులు అతిక వత్తిడి, వేడిని తట్టుకునేలావుండి, మంచి ఉష్ణ వాహక గుణాన్నికల్గి వుండును.బాయిలరులలో వాడు ట్యూబులు ERW లేదా సీమ్లెస్ (seamless) ట్యూబులను వాడెదరు.ట్యూబుల ఉపరితల వైశాల్యం (surfa ce area) ఎంత ఎక్కువగా ఉన్నచో అంత ఎక్కువగా, నీరు, వేడివాయువుల మధ్య ఉష్ణ మార్పిడి జరిగి త్వరితంగా నీరు ఆవిరిగా మారును.కావున ఇంధన దహన గది (furnace), స్టీలు ట్యూబుల ఉపరితల వైశాల్యం పై బాయిలరు నీటిని స్టీమ్ గా మార్చు సామర్ద్యం ఆధారపడివున్నది. అందువలన ట్యూబుల ఉపరితల వైశాల్యాన్ని హిటింగు సర్ఫేస్ ఏరియా అంటారు. అనగా ఉష్ణ వినిమయ ఉపరితల వైశాల్యం.
బాయిలరు వ్యవస్థ ఫీడ్ వాటరు, స్టీమ్, ఇంధన వ్యవస్థలను కల్గి వుండును. ఫీడ్ వాటరు అనగా స్టీముగా మార్చుటకై బాయిలరుకు అందించు, పంపిణి అగు నీరు. ఫీడ్ వాటరు సిస్టం బాయిలరుకు కావా ల్సిన నీటిని అందించును, స్టీము వినియాగానికి అనుకూలంగా నీటిని తగు ప్రమాణంలో బాయిలరుకు అం దించే పరిక రాలను, వాల్వులను కల్గి వుండును. ఫీడ్ వాటరును సక్రమంగా అందించుటకు ఆటోమాటిక్ ని యంత్రణ సిస్టం ఫీడ్ వాటరు సిస్టానికి అనుసంధానమై వుండును.అలాగే స్టీమ్ విభాగంలో ఉత్పత్తి అయ్యి న స్టీమును తగు ప్రమాణంలో బయటకు పంపుటకు కావాల్సిన పరికరాల వ్యవస్థను కల్గి వుండును.స్టీము ప్రవాహ పరిమాణాన్ని నియంత్రించుటకు వాల్వులు ఉండును.అలాగే బాయిలరులో స్టీము అధిక పరిమాణంలో ఉత్పత్తి అయ్యి వినియోగింపబడని స్థితిలో, అధిక వత్తిడి వలన బాయిలరు షెల్ పేలిపోకుండా.నిర్దేశిత స్టీము వత్తిడి వద్ద బాయిలరు లోని స్టీమును అధిక ప్రమాణంలో వాతావరణం లోకి విడుదల చేయును.అలాగే ఇంధన వ్యవస్థ అనగా నీటిని తగిన ప్రమాణంలో స్టీముగా మార్చుటకు అవసరమైన ఉష్ణాన్ని అం దించుటకు అవసరమైన యంత్రభాగాలు పరికారాలు వుండును.ఇంధన వ్యవస్థలో కన్వేయర్లు, బర్నర్లు స్ప్రేడర్లు వంటివి ఉండును.
పలురకాల పరిశ్రమల్లో బాయిలరును తప్పనిసరిగా ఉపయోగిస్తారు.రసాయన పరిశ్రమలు, జౌళిపరిశ్రమలు, ముడి ఔషధ ఉత్పత్తి కార్మాగారాలు, పెట్రోలియం, వంట నూనెల పరిశ్రమలు ఇలా పెక్కు ఫ్యాక్టరీలలో బాయిలరు ఉపయోగం తప్పని సరి. నూటికి 90శాతం కర్మాగారాలలో బాయిలరు వినియోగం అనివార్యం.థెర్మో పవరు ప్లాంట్/ఉష్ణవిద్యుత్తు ఉత్పత్తి కర్మాగారాలలో బాయిలరులో అధిక వత్తిడితో తయారైన నీటి ఆవిరితో టర్బైనులను తిప్పి విద్యుతు ఉత్పతి చేస్తారు. థెర్మో పవరు ప్లాంట్‌లనుండి వెలువడు పొగ (ఇంధన దహనం ఏర్పడు వేడి వాయువులు. ఈ ఇంధన వాయువులు కార్బన్ డయాక్సైడ్, కార్బన్ మోనాక్సైడ్, నైట్రోజన్, సల్ఫర్ వాయు మిశ్రమాలు), ఇంధన బూడిద ధూళి వలన వాతావరణ కాలుష్యం పెరుతున్నందున, వాయు కాలుష్యాన్ని తగ్గించు ప్రయత్నంగా థెర్మో పవరుప్లాంట్ ల స్థానంలో పవన విద్యుతు, సౌరపలకల విద్యుతు ఉత్పత్తి, అభివృద్ధి వైపు దృష్టి సారించారు. అన్ని ప్రపంచ దేశాలు పవనవిద్యుతు, సౌరపలకల విద్యుతుప్లాంట్ల నిర్మాణానికి ప్రోత్సహిస్తునారు. బాయిలరులో ఇంధనాన్ని మండించి దహనం వలన ఏర్పడు వాయువుల ఉష్ణోగ్రతను (900-1100°C) ఉపయోగించి నీటిని స్టీమును ఉత్పత్తి చేస్తారు.బాయిలరులలో మండించుటకు ఘన, ద్రవ, వాయు ఇంధనాలను ఉపయోగిస్తారు. బాయిలరులను వాటి నిర్మాణపరంగా, ఉపయోగించు ఇంధన పరంగా, పలువర్గాలుగా, ఉపవర్గాలుగా బాయిలరులను వర్గీకరించారు.
బాయిలరులో స్టీము ఉత్పత్తి
బాయిలరులో నీటిని ఆవిరిగా మార్చు స్టీలు గొట్టాల ఉపరితల వైశాల్యాన్ని బాయిలరు యొక్క హిటింగు సర్ఫేస్ ఏరియా అంటారు. అనగా ఉష్ణం లేదా వేడిని గ్రహించు ఉపరితల వైశాల్యం.ఈ పైపుల ఉపరితల వై శాల్యం పెరిగే కొలది బాయిలరుల స్టీము ఉత్పత్తి సామర్ధ్యం పెరుగును. ఒకగంటలో బాయిలరు టన్నుల్లో ఉత్పత్తి చెయ్యు స్టీమును ఆబాయిలరు ఉత్పత్తి సామర్ధ్యంగా పేర్కొంటారు.ఉదాహరణకు ఒకబాయిలరులో గంటకు నాలుగు టన్నుల స్టీము తయారైన దానిని 4 టన్నుల బాయిలరు అంటారు. ఈ బాయిలరు కెపాసిటిని చెప్పునప్పుడు F & A 100 °C. వద్ద కేపాసిటిని పేర్కోంటారు. అనగా 100°C ఉష్ణోగ్రత వున్న నీరు, 100°C వద్ద సంతృప్త స్టీమును ఇన్ని టన్నుల్లో ఉత్పత్తి చెయ్యునని అర్థం.బాయిలరు స్టీము కెపాసిటితో పాటు, ఎంత ప్రెజరు (pressure) వద్ద స్టీము ఉత్పత్తి చేయ్యుచున్నదన్నది కూడా ముఖ్యమే. బాయిలరు కెపాసిటి 6 టన్నులు at 10.5 kgs/cm2 అనగా ఒక చదరపు సెంటిమీటరు వైశాల్యం మీద10.5 కిలోగ్రాముల వత్తిడి కల్గ చేయు ప్రెజరు వద్ద గంటకు 6 టన్నుల స్టీమును ఉత్పత్తి చెయ్యగలదని భావన. బాయిలరు స్టీము ప్రెజరు పెరిగే కొలది, బాయిలరులో వేడి చెయ్యబడు నీటి మరుగు/బాష్పీభవన ఉష్ణోగ్రత పెరుగును. అనగా మామూలు వాతావరణం పీడనం వద్ద 100°C ఉష్ణోగ్రత ఆవిరిగా మారు నీరు ఒక కేజి ప్రెజరువద్ద 120°Cవద్ద ఆవిరిగా మారును.
ఇండియన్ బాయిలరు నియంత్రణ చట్టం
ఇండియన్ బాయిలరు రెగ్యులెసన్ ప్రకారం స్టీము బాయిలరు అనగా కనీసం 22.75 లీటర్లకు మించిన ఘన పరిమాణంతో అన్ని వైపులా మూసి వుంచిన లోహ నిర్మాణం కల్గి, అవసరమైన ఉపకరణాలను మొత్తంగా కాని కొంత వరకు కాని కల్గి, నీటి ఆవిరిని ఉత్పత్తి చేయునది.ఇక్కడ ఉపకరణములు అనగా స్టీము వాల్వు లు, సెప్టివాల్వులు, వాటరు లెవల్ ఇండికేటరులు వంటివి అని అర్థం.ఇండియన్ బాయిలరు రెగ్యులెసన్స్ ప్రకారం స్టీము పైపు అనగా 3.5 kg/cm2 ప్రెజరు మించిన స్టీము ప్రవహించుటకు అనుకూలమైనది.లేదా 225 మిల్లీమీటర్లకు మించిలోపలి వ్యాసం కల్గిన పైపు/స్టీలు గొట్టం.
ఇంధన అధారంగా బాయిలరు వర్గీకరణ
బాయిలరులో మండించు ఇంధనంగా పరంగా బాయిలరులను ఘన, ద్రవ, వాయు ఇంధన బాయిలరులు అని మూడు రకాలుగా ఉన్నాయి. జీవద్రవ్య ఇంధనాలను కూడా బాయిలరులో ఇంధనంగా వాడుచున్నారు.
ఘన ఇంధన బాయిలరులు
ఈ రకపు బాయిలరులలో ఉపయోగించు ఇంధనం, ఘన రూపంలో ఉండును.శిలాజ ఉత్పత్తి అయిన బొగ్గును భూగర్భంలో నుండి త్రవ్వి తీస్తున్నారు.ప్రస్తుతం ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఘన ఇంధనంగా బొగ్గునే అధికంగా ఉపయోగిస్తున్నారు.అలాగే కలపను/కర్రదుంగలను ఉపయోగించు బాయిలరులను వుడ్ ఫైర్ (wood fire) బాయిలరు అంటారు. వరి పొట్టు, వేరుశనగ పొట్టు, పత్తి గింజల పొట్టు, వంటి వ్యవసాయంలో ఏర్పడు పదార్థాలను కూడా ఇంధనంగా బాయిలర్లలో ఉపయోగిస్తారు.ఇలాంటి బాయిలరులను అగ్రివెస్ట్/బయోమాస్ ఫ్యూయల్ బాయిలరులు అంటారు.అలాగే రంపపుపొట్టు, జీడి పిక్కల పొట్టు, పామాయిల్ గెలలను కూడా ఇంధనంగా ఉపయోగించు బాయిలరులు ఉన్నాయి. బాయిలరులలో వాడు ఇంధనాన్ని బట్టి వాటి ఫర్నేష్/ఫైరు బాక్సు నిర్మాణం వేరువేరుగా వుండును.కొన్ని బాయిలరులు మల్టి ఫ్యూయల్ బాయిలరులు.ఈ రకపు బాయిలరులో ఒకే రకపు ఇంధనం కాకుండా ఒకటి కన్నా ఎక్కువ రకపు ఇంధనాన్ని మండింఛి స్టీము ఉత్పత్తి చేస్తారు.
కోల్ ఫైర్డ్ బాయిలరులను మళ్ళి బొగ్గును వాడే పరికరాల ఆధారంగా మళ్ళిమూడు నాలుగు రకాలుగా విభజించారు.అవి పల్వరైజ్ద్ కోల్ బాయిలర్, స్టోకర్ కోల్ బాయిలర్, కోల్ ఫ్లూయిడైజ్డ్ బెడ్ కంబుసన్ (fluidized-bed combustion) బాయిలర్..ఫ్లూయిడైస్డ్ కంబుసన్ బాయిలరును క్లుప్తంగా ఎఫ్.బి.సి బాయిలరు (FBC Boiler) అంటారు. ఎఫ్.బి.సి (FBC) బాయిలర్లో పొడి/పిండిగా చేసిన కోల్/బొగ్గును మాత్రమే కాకుండా వరిపొట్టు, వేరుశనగ పొట్టు, కొబ్బరిపీచు, రంపపు పొట్టు వంటి వాటిని కూడా ఇంధనంగా వాడెదరు
నేల బొగ్గును భూగర్భంలోని గనుల నుండి త్రవ్వి తీస్తారు.ఇది పెద్ద గడ్డలుగా ఉండును.వీటిని పల్వ రైజరులో చిన్న చిన్న ముక్కలుగా లేదా పొడిగా చేసి బాయిలరులో ఉపయోగిస్తారు.
ద్రవ ఇంధన బాయిలరులు
ఈ రకపు బాయిలరులో ఫర్నేష్ ఆయిల్ ను ఎక్కువగా ఇంధనంగా ఉపయోగిస్తారు. ఇది చిక్కగా ఉండటం వలన, ఇంధనాన్ని బర్నరుకు పంపించే ముందు ఒక హీట్ ఎక్సుజెంజరులో వేడిచేసి బర్నరుకు పంపిస్తారు. కొన్ని బాయిలరులో (తక్కువ కెపాసిటి ) కిరోసిన్, డీసెల్ ను, పెట్రోలియం నాప్తాను కూడా ఇంధనంగా వాడుతారు.
వాయు ఇంధన బాయిలరులు
ఈ రకపు బాయిలరులో సహజ వాయువును ఇంధనంగా వాడెదరు.ఈ రకపు బాయిలరులను ఎక్కువగా పెట్రోలియం బావులకు దగ్గరగా వుండు ప్రాంతాలలో ఉపయోగిస్తారు. పెట్రోలియం బావులను డ్రిల్లింగు చేసినపు/త్రవ్వి నపుడు మొదట అధిక వత్తిడిలో అధిక ప్రమాణంలో సహజవాయువు (natural gas) ఉత్పత్తి అగును. పెట్రోలియం బావులనుండి పైపుల ద్వారా ఈ వాయువును పరిశ్రమలలో ఉన్న బాయిలరుకు పంపిణి చేస్తారు.కొన్ని ప్రాంతాలలో ఈవాయువును రోడ్డు ట్రక్కుట్యాంకర్లలో నింపి కూడా పంపిణి చేస్తారు.
ఫ్లూగ్యాస్/దహన వాయువు ఆధారంగా బాయిలరు వర్గీకరణ
బాయిలరులో ఇంధనం మండించగ ఏర్పడుడు దహన వాయువులు/ఫ్లూ గ్యాస్ పయనించు మార్గాన్ని బట్టి బాయిలరును స్తూలంగా ఫైర్ ట్యూబు బాయిలరు, వాటరు ట్యూబు బాయిలరు అని రెండు రకాలుగా వర్గీకరణ చేసారు. ఈ వర్గీకరణ ఫ్లూ గ్యాసేస్/ఇంధన వాయువులు బాయిలరు ట్యూబుల గుండా లేదా వెలుపల ప్రయాణించువిధానం ఆధారంగా చేసారు. బాయిలరు గొట్టాల బయట నీరు వుండి, ట్యూబుల ద్వారా ఫ్లూ గ్యాసేస్ వెళ్ళిన వాటిన ఫైర్ ట్యూబు బాయిలరులు అని, ట్యూబులలో నీరు వుండి, ట్యూబుల వెలుపల ఫ్లూ గ్యాసేస్/ఇంధన వాయువులు/దహనపలిత వాయువులు వుండిన వాటర్ ట్యూబు బాయిలర్ అంటారు.
ఫైరు ట్యూబు బాయిలరు లు
ఫైర్ ట్యూబుబాయిలరులలో సిలిండరు వంటి నిర్మాణంలో పలుచని మందమున్న స్టీలు ట్యూబులు వరుసగా అమర్చబడి వుండి వాటి వెలుపల నీరు వుండును.ఫర్నేష్ లో ఏర్పడిన వేడివాయువులు ఈ స్టీల్ ట్యూబుల ద్వారా పయనించి, ట్యూబు వెలుపల సిలిండరు వంటి నిర్మాణంలో వున్న నీటిని వేడి చేసి, నీటి ఆవిరిగా మార్చును.ఇంధనాన్ని మండించు దహన గది (combustion chamber) / కొలిమి/ ఫర్నేష్ స్టీలు ట్యూబులున్న సిలిండరు ఆకారపు ఉక్కు నిర్మాణంలోనే వుండ వచ్చును లేదా బయట రిఫ్రాక్టరి ఇటుకలతో నిర్మించినదై ఉండవచ్చును. ఫైర్ ట్యూబు బాయిలర్ లో నీరు వున్న సిలిండరికల్ నిర్మాణం మందమైన స్టీలు ప్లేటుతో నిర్మింపబడి వుండును.సిలిండరికల్ /వర్తులాకార నిర్మాణాన్ని షెల్ (shell) అనికూడా అంటారు.
ఫైర్ ట్యూబు బాయిలరులను కూడాపలు ఉపరకాలుగా నిర్మిస్తారు. అందులో ఒక రకం హరిజాంటల్ రిటర్ను ట్యూబు బాయిలరు.ఇందులో బాయిలరు ట్యూబులు హారిజంటలు/క్షితిజ సమాంతరంగా బాయిలరు షెల్ లో అమర్చబడి వుండును. ఈ బాయిలరులో దహన గది (combustion chamber) బయట వుండును. మరొక రకమైన బాయిలరులు స్కాచ్, స్కాచ్ మారిన్, లేదా షెల్ బాయిలరులు.ఈ రకపు బాయిలరులో కంబుషన్ చాంబరు బాయిలరు షెల్ లోనే అమర్చబడి వుండును. మూడవ రకమైన బాయిలర్లో వాటర్ జాకేటేడ్ ఫైర్బాక్సు వుండును. చాలా కొత్త రకపు ఫైర్ ట్యూబు బాయిలర్లు బయటి షెల్ వర్తులాకారంలో వుండును.ఫ్లూ గ్యాసేస్ ట్యూబుల్లో రెండు మూడుసార్లు పయనించేలా షెల్ కు హిటింగు/ఏవాపరేటింగు ట్యూబులుఅమర్చబడి వుండును.
ఫైర్ ట్యూబు బాయిలర్లను ఇంకా వాటి స్థితిని బట్టి మూడు రకాలుగా వర్గీకరించారు.అవి
స్థిర బాయిలరు
పోర్టబుల్ బాయిలరు
లోకో మోటివ్ బాయిలరు
మెరీన్ బాయిలరు
స్థిర బాయిలరు
నేల మీద ఒకచొట శాశ్వితంగా వుండే బాయిలరును స్ఠిర బాయిలరు అంటారు.ఇలాంటి బాయిలరును ఒకచోటు నుండి మరో చోటీకి తీసుకెళ్లడం కష్తం బాగాలుగా విడగొట్తి (ప్యాకేజి బాయిలరు ఇందుకు మినహాయింపు).వాటరు ట్యూబు బాయిలర్లు కూడా ఎక్కువగా స్థిర బాయిలర్లే.లంకషైరు, కోక్రెన్, వంటి బాయిలరులు స్థిర బాయిలరులే.
పోర్టబుల్ బాయిలరులు
ఇవి చిన్న సైజు బాయిలరులు.వీటీని చక్రాల మీద అమర్చి ఒకచోటు నుండి మరో చోటుకు సులభంగా తరలించవచ్చును.ఎక్కద తాత్కాలికంగా స్టీము అవసరం వున్నదో అక్కడికి ఈ చక్రాలున్న బాయిలరును తీసుకెళ్లవచ్చు.
లోకోమోటివ్ స్టీము ఇంజను/ బాయిలర్లు
లోకోమోటివ్ బాయిలరునులోకోమోటివ్ స్టీము ఇంజనూనికూడా అంటారు.ఈ బాయిలర్లు స్వయంగా చక్రాల సహాయంతో ఉక్కు పట్టలపై ఒకచోటునుండి మరో చోటుకు పయనించును.ప్రస్తుతం వాడుకలో వున్న ఎలక్ట్రీకల్, డిజెల్ రైలు ఇంజనులకు ముందు ప్రయాణికుల రైళ్లను, సరకు రవాణా రైళ్లను ఈ లోకోమోటివ్ బాయిలరుతో నడిపేవారు.లోకోమోటివ్ బాయిలరులో బొగ్గును ఇంధనంగా వాడెవారు.
మెరీన్ బాయిలరు
ఈ రకపు బాయిలరులను ఎక్కువగా ఓడలలో/నౌకలలో ఉపయోగిస్తారు.ఉదాహరణకుస్కాచ్ మెరీన్ బాయిలరు
వాటరు ట్యూబు బాయిలర్లు
వాటరు ట్యూబు బాయిలర్లలో వేడి దహన వాయువులు/ఫ్లూ గ్యాసేస్ నీరుతో నిండిన ట్యూబుల వెలుపల భాగంలో ఉపరితలాన్ని తాకుతూ పయనిస్తూ ట్యూబులలోని నీటిని ఆవిరిగా మార్చును. వాటరు ట్యూబులు బాయిలరు డిజైనును బట్టి స్ట్రైట్ గా లేదా వంపులు కల్గి ఉండును. నిలువుగా సరళంగా వున్న ట్యూబులు పైనమరియు కింద డ్రమ్ములను కల్గి ఉండును.కింది డ్రమ్మును వాటరు డ్రమ్ముయని, పైన వున్న డ్రమ్మును స్టీమ్ డ్రమ్ము అంటారు.వాటరు ట్యూబు బాయిలరుకు ఉదాహరణ బాబ్‌కాక్ ఆండ్ విల్‌కాక్సు బాయిలరు, త్రి డ్రమ్ము బాయిలరు.ఒ-రకం బాయిలరు, డి- రకం బాయిలరు
బాయిలర్లకు ఇంధనం అందచేసే పద్ధతులు
బాయిలరుకు ఇంధనాన్ని అందచెయ్యు విధానం చాలా ప్రముఖ పాత్ర వహించును. ఇంధనం అందచేసే విధానం ముఖ్యంగా బాయిలరుకు తగిన పరిమాణంలో నిరంతరంగా క్రమ పద్ధతిలో అది ఘన ద్రవ లేదా వాయు ఇంధనం అయ్యినప్పటికి, ఇంధనాన్ని అందించడం, దహన గదిలో సామానంగా విస్త్రరింఛి దహనం సరిగా జరిగేలా చూడం అనే రెండువిధులను నిర్వర్తించవలసి ఉంది.వాయు స్థితి ఇంధనాన్ని రావాణా చెయ్య డం సులభం ఉత్పత్తిస్థానం నుండి ఈ ఇంధనాన్ని పైపుల ద్వారా బాయిలరు వరకు సప్లై చేయుదురు.ఇంధనం వాయు స్థితిలో ఉండటం వలన గాలితో త్వరగా మిశ్రమం చేసి మండించడం సులభం.వాయు ఇంధనం ఉత్పత్తి స్థావరం నుండి బాయిలరు వద్దకు వచ్చాకా సరైన వత్తిడిలో పరిమాణంలో బాయిలరుకు అందించుటకు, నియంత్రణకు వివిధ అధునాథమైన వాల్వులు/కవాటాలుఉండును.గ్యాస్, ఆయిల్ ఫైర్డ్ బాయిలర్లలో బర్నర్లు కీలకమైన పాత్ర పోషించును.ఇంధనాన్ని దహనగది యంతా సమానంగా వ్యాపింపచేసి సమానంగా మండించును.వాయు ఇంధనాల వలె ద్రవ ఇంధనాలను కూడా బాయిలర్ వద్దకు రవాణా కావించడం సులభం. వాయు ఇందనాలను బాయిలర్ వద్ద నిల్వ ఉంచుటకు సాధ్యం కాక పోయినప్పటికీ, ద్రవ ఇంధనాలను బాయిలరు సమీపాన స్టీలు ట్యాంకులలో నిల్వ ఉంచుకోనే సౌలభ్యం ఉంది.సహజ వాయువు అయినచో ఉత్పత్తి స్థానం నుండి బాయిలరు ఉన్న చోటు వరకు స్టీలు పైపుల ద్వారా వచ్చి అక్కడ నుండి వాల్వుల ద్వారా బాయిలరుకు అందించ బడును.అందువలన నిల్వ ఉంచుకునే అవసరం లేదు అదే ద్రవఇంధనం అయినచో వాటి ఉత్పత్తి స్థావరం నుండి రోడ్డు ట్రక్కుల /ట్యాంకర్ల ద్వారా బాయిలరు వున్నఫ్యాక్టరి వరకు తీసుకు వచ్చి ముందస్తుగా కావాలస్సిన పరిమాణంలో కనీసం ఒకనెలకు సరిపడా పరిమాణంలో ఎం.ఎస్ ట్యాం కుల్లో స్టాకు ఉంచుకో వలసివున్నది.ద్రవ ఇంధనాన్ని బర్నరులకు పంపుటకు ముందు హీటర్ల ద్వారా వేడిచేసి, తరువాత గాలితో కలిపి దహన గదిలో స్ప్రే చేసెదరు.ద్రవ ఇంధనాన్ని గాలితో బాగా మిక్షు చేసి బర్నరు నాజీల ద్వారా చిన్న తుంపర్ల రూపంలో ఫైరుచాంబరులో అంతట వ్యాపించేలా స్ప్రే చెయ్యుదురు.స్టిము ఉత్పత్తికి అనుగుణంగా బర్నరుకు ఇంధనం సరాఫరా, గాలిని ఇంధనంతో మిశ్రమం చెయ్యడం నాజిల ద్వారా చిన్న చిన్న తుంపర్లగా స్ప్రే చెయ్యడం వంటి పనులకు ప్రత్యేకమైన ఉపకరణాలు బాయిలరుకు అమర్చబడిఉండును.
ద్రవ, వాయు ఇంధనాలను మండించడం కన్న ఘన ఇంధనాలను మండించడం కొద్దిగా కష్టమైన పని.ద్రవ, వాయు ఇంధనాలలో వుండే కార్బను, హైడ్రోజను, సల్ఫర్ వంటి మండే మూలకాలు త్వరగా వేడెక్కి గాలితో మిశ్రమం చెంది మండును.బొగ్గు వంటి ఘన ఇంధనం పెద్ద పెద్ద ముక్కలుగా వుండును. రూపం, సైజు పెద్దదిగా వుండం వలన ఇంధనం గాలితో పూర్తిగా మిశ్రమ కానందున దహన క్రియ అసంపూర్ణంగా జరుగును.అందువలన ఇంధనం నుండి కావల్సిన స్థాయిలో ఉష్ణ శ క్తిని పొందుటకుకు వీలుకాదు. ద్రవ వాయు ఇంధనాలు 500లోపు ఉష్ణోగ్రత వద్దనే మండటం మొదలవ్వును. కాని బొగ్గు వంటి ఘన ఇంధనం మండటానికి 600-800°C ఉష్ణోగ్రత కావాలి.అదియు ఘన ఇంధనం చిన్న పరిమాణంలో వున్నప్పుడు మాత్రమే సాధ్యం.అందుకే బొగ్గును చిన్న చిన్న ముక్కలుగా చేసి బాయిలర్లలో వాడాలి.చిన్న బాయిలర్లలో బాయిలరులో పనిచేయు అసిస్టెంట్లు సమ్మెట, సుత్తెలతో చిన్న ముక్కలుగా పగలకొట్టి బాయిలరులో వాడెదరు. ఎక్కువ పరిమాణంలో బొగ్గును వాడు బాయిలర్లొ పల్వరైజరు లేదా హమరు మిల్లులో నలగగొట్టి ఉపయోగిస్తారు.కనీసం రెండు నెలలకు సరిపడా ఇంధనాన్ని బాయిలరు ఫ్యూయల్ యార్డ్ లో నిల్వ వుంచాలి.వర్షాకాలంలో ఘన ఇంధనం తడిసి పోకుండా వుండుటకై షెడ్లు నిర్మించాలి.వరి పొట్టు, వేరుశనగ పొట్టు, రంపపు పొట్టు, కలప వంటివి తడిసిన బాయిలరులో త్వరగా మండవు లారీలలో, రైల్వే ట్రక్కుల్లో వచ్చిన ఇంధనాన్ని దింపుటకు అధనంగా కూలీలను ఉపయోగించాలి.అంతేకాక స్టాక్ యార్డ్ నుండి బాయిలరు ఫీడ్ హపర్ వరకు ఘన ఇంధనాన్ని సరఫరా చెయ్యుటకు కన్వెయర్లు కావాలి. అదే ద్రవ, వాయు ఇంధనాలు అయినచో కేవలం చిన్న పైపులు సరి పోవును.వరి పొట్టు, వేరుశనగ పొట్టు, రంపపు పొట్టువంటి బయో మాస్ ఇంధ నాల బల్క్ డెన్సిటి 0.5 నుండి౦.6 మధ్య ఉండటం వలన నిల్వ చేయుటకు ఎక్కు వ ప్రాంగణం అవసరం.ఘన ఇంధనాలను బయలు ప్రదేశంలో నిల్వ ఉంచటం వల న బయో మాస్ ఇంధనాలు వేసవి కాలంలో అగ్ని ప్రమాదానికి లోనయ్యే అవకాశం మెండుగా ఉంది.
స్టాకరు బాయిలరులోఇంధనాన్ని స్టాకరుల సహాయంతో బాయిలరుకు అందించెదరు.
బాయిలరుకు అదనంగా అమర్చబడి వుండు ఉపకరణాలు
ఫీడ్ వాటరు పంపు
ఇది బాయిలరుకు కావాల్సిన వాటరును బాయిలరుకు పంపింగు చెయ్యును. బాయిలరు వాతావరణ వత్తిడికి కన్న ఎక్కువ వత్తిడిలో ( 9-10Kg/cm2) స్టీము ఉత్పత్తి చేయ్యును.కావున ఫీడ్ పంపు బాయిలరు వర్కింగు ప్రెసరు కన్న ఒకటిన్నర రెట్లు ఎక్కువ వత్తిడిలో వాటరును తోడు పంపును బాయిలరుకు అమర్చెదరు. అంతేకాదు బాయిలరు గంటకు స్టీముగా మార్చు నీటి పరిమాణం కన్నరెండితలు ఎక్కువ నీటినితోడు కెపాసిటి కల్గి వుండును.ఫీడ్ పంపుగా గతంలో రెసిప్రోకెటింగ్/రామ్ పంపు వాడెవారు.తరువాత హరిజంటల్ మల్టి స్టెజి సెంట్రిఫ్యుగల్ పంపులను వాడుచున్నారు.కొత్తగా వెట్రికల్ మల్టి స్టేజి పంపులు వాడుకలోకి వచ్చాయి.
గ్లాసు ట్యూబువాటరు లెవల్ ఇండికేటరు గేజ్/వాటరు గేజ్
బాయిలరులో ఎప్పుడు ఫైరుట్యూబుల మట్టం దాటి నీరు వుండాలి. అప్పుడే ఎటు వంటి ప్రమాదం లేకుండా నీరు స్టీముగా ఏర్పడును. బాయిలరులో ఇంధనం వలన ఏర్పడు వేడి వాయువుల ఉష్ణోగ్రత 1000°C డిగ్రీలు దాటి వుండును.ట్యూబుల మట్టానికి దిగువన వాటరు ఉన్న చో, ఇంతటి ఉష్ణోగ్రత ఉన్న ఫ్లూగ్యాసెస్ ఫైరుట్యూబుల ద్వారా వెళ్ళునపుడు ఉష్ణ వినిమయం జరుగనందున ట్యూబుల ఉష్ణోగ్రత పెరిగి బాయిలరు ట్యూబులు పేలి పోవును.అందువలన బాయిలరు షెల్ లో నీటి మట్టం ట్యూబు బండిల్ కన్నఎక్కువ మట్టం వరకు ఉండటం అత్యంత ఆవశ్యకం.బాయిలరు షెల్ లో వాటరు ఎంత ఎత్తులో నీరు వున్నది ఈ వాటరు గేజ్ వలన తెలుస్తుంది.
ప్రెసరు గేజ్
ఈ పరికరం బాయిలరులో ఉత్పత్తి అయ్యే స్టీము ప్రెసరును చూపిస్తుంది.
సేఫ్టి వాల్వు
బాయిలరు షెల్ లో వర్కింగు ప్రెసరు కన్న ఎక్కువ స్టీము తయారై, ఏర్పడిన స్టీమును అదే ప్రమాణంలో వాడనప్పుడు, బాయిలరులో స్టీము పరిమాణంపెరిగి, అధిక వత్తిడి ఏర్పడి బాయిలరు షెల్ ప్రేలి పోయే ప్రమాదం ఉంది.ఈ సేఫ్టివాల్వు, బాయిలరులో పరిమితి మించి ఎక్కువ ప్రెసరులో ఏర్పడిన స్టీమును బాయిలరు బయటకు విడుదల చెయ్యును.సేఫ్టి వాల్వులు పలురకాలున్నవి.అందులో స్ప్రింగు లోడెడ్ సేఫ్టి వాల్వుఒక రకం
స్టీము స్టాప్ వాల్వు
ఇది బాయిలరులో ఉత్త్పతి అయ్యిన స్టీమును అవసరమున్న మేరకు మెయిన్ స్టీము పైపుకు వదులుటకు ఉపయోగపడును.దీనిద్వారా బాయిలరు స్టీమును వినియోగ స్థావరానికి అవసర మైనపుడు పంపుట, అక్కరలేనప్పుడుఆపుట చెయ్యుదురు.
బ్లోడౌన్ వాల్వు లేదా బ్లో ఆఫ్ కాక్
బాయిలరులోని TDS ప్రమాణాన్ని తగ్గించుటకు అధిక TDS వున్న నీటిని బయటకు వదులుటకు ఈ వాల్వువును ఉపయోగిస్తారు.ఇది రాక్ అండ్ పినియన్ రకానికిచెందిన కంట్రోల్ వాల్వు.దీనిని ఇత్తడి లేదా కాస్ట్ స్టీలుతో చెయ్యుదురు.
ఫుజిబుల్ ప్లగ్
ఈ ప్లగ్‌ను ట్యూబు ప్లేట్ పైన ట్యూబుల కన్న కొద్దిగా ఎత్తులో బిగించబడివుండును.ఇది అతితక్కువ ఉష్ణోగ్రతకు కరిగే సీసము (మూలకము) లోహంతో చెయ్యబడివుండి ఏదైనా కారణం చే ఫీడ్ పంపు పని చెయ్యక పోవడం వలన షెల్ లోనినీటి మట్టం ఫుజిబుల్ ప్లగ్ మట్టం కుకన్నతగ్గిన, ఇది కరిగిపోయి, దాని ద్వారా స్టీము, వాటరు కంబుసన్ చాంబరు, ఫైరు బాక్సు లోకి వచ్చి, ఇంధనాన్నిఆర్పి వేయును.
ఉపయోగాలు
పరిశ్రమలలో స్టీము ఉత్పత్తికి బాయిలరులను ఉపయోగిస్తారు
ఇవికూడా చదవండి
బాయిలరుల వర్గీకరణ
బాయిలరు పనితీరు సామర్ధ్యం లెక్కించుట
బాయిలరు నీటి చికిత్స
వాటరు ట్యూబు బాయిలరు
ఫైరు ట్యూబు బాయిలరు
కొక్రేన్ బాయిలరు
లాంకషైర్ బాయిలరు
వెర్టికల్ క్రాస్ ట్యూబు బాయిలరు
బాయిలరు గ్లాసు ట్యూబు వాటరు లెవల్ ఇండికేటరు
ఎఫ్.బి.సి బాయిలరు ఆరంభించడం
ఆధారాలు/మూలాలు
భౌతిక శాస్త్రం
యంత్రాలు
బాయిలర్లు |
peeya ray chaudhary, bengali cinma nati. gurinder chadha teesina bride und prisedies loo lakhee paathralo natinchindi.
jananam, vidya
peeya ray, paschima bengal loni kalakathaaloo janminchindhi. mumbailoni naeshanal collegeelo chaduvukundi.
sinimaarangam
dhi bong conection cinemalo reata, tivi sho hip hip hurrey loo kiran paathralo natinchindi.
vyaktigata jeevitam
jessica lall hathya kesu vichaaranalo vivadhaspada sakshiga unna modal shayan munsheeni peeya ray 2006loo vivaham cheesukunnadi. conei 2010loo vaariddaru vidipooyaaru.
cinemalu
2003: bhoot (peeya)
2003: sheetalgaaa chupke see
2003: mehanajgaaa darna mana high
2004: vaastu saastra (radikaa)
2004: bride & presedise (lakhee bakshi)
2005: hom delevarii: apco garh thak (mummies pijjaalo udyoegi)
2005: mai bradarr nikhil (katherine)
2006: dhi bong conection
2006: dhi truck af dreams
moolaalu
bayati linkulu
bengali cinma natimanulu
bhartia cinma natimanulu
jeevisthunna prajalu |
comaros adhikarikamgaa " union af comoros " piluvabadutundi. african turupu teeramlo unna mozambic chanel Uttar disaloo unna hinduism mahasamudramlo ooka dweepa desam. eeshaanya mayotte, eeshaanya madagaskaru, french prantham mayotte madya umtumdi. komorosu rajadhani, athipedda Kota moroni. janaabhaalo adhika bhaagam prajalu sunnii islam mataniki chendina vaarugaa unnare.
mayottelo chochukupoyina bhoobhaagam minahaga comoros vaishaalyam 1,660 cha.keemee 2 (640 cha.mai). vaisaalyaparamgaa idi africadesalalo mudava athi chinna african desam. mayotte minahaa janaba 7,95,601. vaervaeru naagaritatala koodalitho yerpadina desam. vyvidhya samskrithiki, charitraku yea dveepasamuuham gurthimpu pondindi. yea dveepasamuuhaanni mottamodatigaa turupu african nundi vacchina bantu matladeprajalu, orabbi, austronesian valasaprajalato bhartee cheyabadindhi.
sarvabhouma raajyam ayina dveepasamuuha desam komorosulo muudu pradhaana dweepaalu, anek chinna dweepaalu unnayi. pradhaana dveepaalanu saadharanamga vaari french paerlato pilustharu: vaayuvyamlo grande komor (engajidja) ; moheli (mawali) ; anjuvan (najwani). adanamga 1974 loo fraansu nundi swaatantryaaniki vyatirekamga votu vesinappatiki swatanter comoros prabhutva nirvahanaloo laeni fraansu nirvahanaloo konasaguthunna naalgava pradhaana dveepamgaa aagneyamloo-miott (maare) kudaa deeshaaniki chendinadanna vaadhana Pali. prasthutham idi fraamsu videsi vibhaagamgaa Pali. fraansu aikyaraajyasamiti bhadrataa mandaliloo eedveepam medha hakku koraku chosen teermaanaalanu aikyaraajyasamiti raddhu chessi dveepam medha comorian saarvabhoumatvaanni nirdhaarinchindi. adanamga 2011 loo prajabhipraya sekarana taruvaata mayotte fraamsu videsi vibhaagamgaa konasaagindi.
19 va sathabdam chivaraloo 1975 loo swatamtram kaavadaniki mundhu komarosu phrenchi valasa saamraajyamlo bhaagamgaa marindi. swaatantryaanni prakatinchina taruvaata desamlo 20 kipaiga kuupraalu ledha prayathninchina tirugubatlu leka tirugubatu prayatnalu jarigaay. paluvuru naayakula hatyalu jarigaay. yea nirantara rajakeeya astirata kaaranamgaa komorosu prajalu desamloni athi goramaina aadaaya asamaanatatoe jeevistundi. 60% paigaa ginee koo efficiuntutho, maanavaabhivruddhi jaabitaalo athi takuva stayi kaligina deshamgaa Pali. 2008 natiki sagam mandhi pourulu antarjaateeya dhaaridhrya raekhaku diguvana (dinasari aadaayam 1.25 dollars) unnare.
phrenchi dveepam mayette dveepam mozambic chaanellooni entho susampannamaina bhoobhagamgaa Pali. desam vidichi paaripooyi komorianulo praveshinche akrama valasadaarulaku idi pradhaana kendramga Pali. comoros african union, francophonie, islaamik sahakara sangham, arrab leaguue (idi ushnamandala sheetoshnasthiti, purtiga dakshinha ardhagolamloni arrab leegulo unna ekaika sabhyadesam), hinduism mahasamudra commisison sabhyadaesamgaa Pali. komorosuku sameepamlo vayuvya disaloo tanzania, eshaanyamlo seashels unnayi. deeni rajadhani moroni, grande komorelo Pali. komorosu uniyanulo muudu adhikarika bhashalu (comorian, arabek, phrenchi) unnayi.
peruu venuka charithra
komarosu aney peruu arabek padm " kwamar " (kwamar antey chandrudu ani ardam) muulangaa Pali.
charithra
valasapalanaku mundhu
komoro deevulaloo modhatisaarigaa " ailandu southeast eshia "ku chendina prajalu padavalalo prayaaninchi yea deevulaku cherukuni sthiranivaasaalu yerparuchukuni yea praantaanni maanavanivaasitamgaa marcharu. njwanilo kanugonabadina mottamodati puraavastu pradeesamloo labhinchina adharalu yea prajalu arava sataabdaaniki arambamlo ikda nivaasaalu eerparuchukunnaarani theliyajesthunnaayi. ayinappatikee eepraantamloo modati sathabdam praarambhamlo sthiranivaasam praarambhinchabaddaayani bhavistunaaru.
komarosu dveepaalalo african, arabian dvepakalpam, pershiyanu galphu, maale dveepasamuuham, madagaskarla nundi vacchina prajala santatiki chendina prajalu unnare. mottamodati sahasraabdi antataa aafrikaalo jargina bantu prajala vistaranalo bhaagamgaa bantu-matlade valasadhaarulu yea dwepaaniki cherukunnaaru.
puurva-islaamik puraanaala prakaaram ooka jinni (aatma) vidichina aabharanam goppa vruthakara narakanni srushtinchindi. idi karthala agniparvatam ayyindi. idi grande cororo dveepamunu srushtinchindi.
comoros abhivruddhi konni dasaluga vibhajinchabadindhi. namoodhu cheyabadina viswasaniiyamgaa praarambhadasa dembeni dhasha (tommidava nundi padhava shataabdaala varku), yea samayamlo prathi dveepam oche kendra graamamgaa Pali. padakondava nundi padihenu shataabdaala varku, madagaaskar dveepam, madhyapraachya vyaapaarula dwara susampannamaina chinna gramalu udhbhavinchaayi. ippatike unikilo unna pattanhaalu vistarinchaayi. komorianlu yemen, pradhaanamgaa hadramout, oman vamsaavaliki chendinavaarugaa gurtinchabadutunnaaru.
madya yugam
islam matapuraanaala aadhaaramga 632 loo dveepavaasulu mathwa-mindjaanu makkaku pamparani aayana akkadaku chaerukunna samayamlo mahammadhu pravaktha maranhichadu ani chepuntaaru. ayinappatikee aayana makkaalo konthakaalam nivasinchina taruvaata athanu ngajidja tirigi vachi kemanga tana dveepavaasulanu islam matamloki kramamga marchadu.
turupu african kadhanaala aadhaaramga all-masudi rachanalu praarambha islaamiku vaanijya maargaalni varninchaayi. parshiyanu arabu vartakulu, naavikulu, pagadapu anveshakulu, ambargirs, damtaalu, thaabeelu chippalu, bangaram, banisala choose anveshistuu yea dveevulaku cherukunnaaru. varu komorosuto sahaa janj kudaa islam mataniki marcharu. komorosu praamukhyata kaaranamgaa turupu african theeram venta abhivruddhi chendhindhi. chinna, peddha maseedulu rendoo nirminchabaddaayi. theeram nundi dooramlo unnappatikee, komorosu turupu aafrikaalooni swahili kostulo Pali. idi vaanijya pradhaana kudaliga Pali. pratuta tanzanialo unna kilwa, mojambikuloni sophala (zimbabve bangaram choose ooka duknam), kenyaalo mombasa vento vaanijya pattanaala netvarkulo bhaagamgaa yea Islands vaanijya kudaliga unnayi.
15 va sathabdam praarambhamlo porchugeesula raaka falithamgaa turupu african sultaanula patanam taruvaata saktivantamaina omaani sulthan sayf bin sulthan datch, poorchugeesulanu odinchadam praarambhinchaadu. atani varasudu sayed bin sulthan yea praanthamlo omani arrab prabhavanni pemchaadu. tana paripaalananu omani paalanaloe unna janjibaruku taralinchaadu. ayinappatikee comoros swatantramgaa migilipoyindi. muudu chinna dweepaalu saadharanamga raajakeeyamgaa ekikrutamai unnappatikee athipedda dveepam engigidge palu swatanter rajyalau (ene.sea.ai) gaaa vibhajinchabadindhi.
komorosu medha airopavasulu aasakti chupinchina samayaaniki, dveepavaasulu thama avasaralanu teerchukune swayam samruddhi sadhincharu. praarambhamlo bharatadesaaniki chaerae maargaaniki noukalu sarafara chesar. tarwata baanisalanu maskarenesu thotala dveepaalaku appaginchaaru.
eurapian sambandhaalu , phrenchi vasapaalana
portugeesu anveshakulu modati 1503 loo dveepasamuuhaanni sandarsinchaaru. 16 va sathabdam antataa mozambic oddha portguese kota nirvahanaku avasaraina saamaanulu yea dweepaalu andichaaru.
1793 loo madagaaskar chendina mogamaku chendina yoodhulu mundhu banisala choose dveepaala medha daadi chesar. 1865 loo komorosulo janaabhaalo 40% mandhi baanisalanu unnatlu anchana vaeyabadindi. 1841 loo fraansu komorosulo modati sthaavaram palananu sthaapinchindi. mottamodati phrenchi valasavaadulu mayotte makamwesi andrianttsolly (andrian suvoli, sakalava dia-natsoli, boyena rajyamloni sakalawava, mayotte magati raju malagase) oppandam medha 1841 loo santhakam chesaru. oppandam aadhaaramga yea dveepam phrenchi adhikarulaku appaginchabadindi.
comoros dhoora prachyam, bharatadesaaniki chendina prayaaneekulaku choose ooka maargaantara naukaashrayamgaa panichaesimdi. sujaj kenaal prarambhamu taruvaata mojambikyu kaluva gunda naukaaprayaanaalu taggumukam pattaayi. komorosu egumati chosen stanika vastuvulalo kobbari, pasuvulu, thaabeelu chippalu praadhaanyata vahinchaayi. phrenchi valasaprajalu, phrenchi yajamanya samshthalu, dhanavantulaina arabbu vyaapaarulu vaanijya pantala saagu koraku moodinta ooka vantu bhuubhaagaanni upayoginchi thotala aadhaaritha aardika vyavasthanu stapincharu. dani vileenam taruvaata fraansu mayottenu chakkera thotala colonyga marchindhi. itara dweepaalu twaralone roopaantaram chendhaayi. manoranjitam, vanilla, coffey, cocoa beensu, sisal pradhaana pantalu pravesapettabaddaayi.
1886 loo moheleeni sulthan mardjaani abdush chek phrenchi rakshanalo unchaaru. adae savatsaram ola cheyataniki etuvanti adhikaaram lenappatiki nanjijialoni sultanetlalo okaraina bambova sultaanu sayadu ollie motham dwepaaniki phrenchi maddatu ichinanduku badhuluga yea dvepanni french rakshanalo unchaadu. sultaanu padaviloe unnantakaalam (1909 loo padavi nundi toligaadu) mottandveepam adhikaaraanni konasaaginchaadu. 1908 loo yea dweepaalu yeka paripalana (koloni di mayotte, dependens) crinda samaikyam ayyaayi. madagaskaru phrenchi kaalaneela guvernor genaral adhikaaram kindha unchabaddaayi. 1909 loo sulthan said mujadd afjoun phrenchi paalanaku anukuulamgaa padavi nundi vaitoligaadu. 1912 loo coloney samrakshita deshalu raddhu cheyabaddaayi. yea dweepaalu madagaskaru colonylo ooka praantamgaa marindi.
1973 loo komorosu swatantramgaa maradaniki 1973 loo fraamsutho oppandam kudhurchukundhi. mayotte sahaayakulu tappukunnaru. nalaugu dveepaalalo referendums nirvahinchabaddaayi. muudu dweepaalu swatantrayam choose votu vesinappatiki mayotte vyatirekamga votu vaysi phrenchi paripalana kindha Pali. 1975 juulai 6 na comorian paarlamentu swatantrayam prakatinchi ekapaksha teermaanamgaa aamodinchindi. ahmadu abdallah comorian rajyaniki (État comorien; دولة القمر) modati adhyakshudigaa prakatinchaaru.
swatantrayam (1975)
tarvati 30 samvatsaraala kaalam rajakeeya sankshobhaniki chihnamgaa maaraayi. 1975 augustu 3 na swatantrayam taruvaata adhyakshudu ahmadu abdaallaanu ooka saayudha tirugubaatuto tolaginchi badhuluga uunited naeshanal frontu af dhi komorosu sabhyudu rakumarudu sayyadu mohammadu jaffar uunited naeshanal frantutho prabhuthvam erpaatu Akola. konni nelala taruvaata 1976 janavarilo jaafarunu
aayana rakshana manthri ollie solishuku chetha tolaginchabaddaadu.
yea samayamlo mayotte prajalu fraansu nundi swaatantryaaniki vyatirekamga remdu prajaabhipraayaalalo votu vesaaru. mottamodati prajabhipraya sekaranalo 1974 decemberu 22 na fraamsutho sambandhaalu konasaaginchadaaniki 63.8% maddatu labhinchindi. 1976 phibravarilo jargina rendava prajaabhipraayasekaranhalo 99.4%thoo votu vesindhi. adhyakshudu solihelu paalinchina migilina muudu dweepaalu, fraamsutho sambandhaalu debbatinadamtho anek socialistu partylu isoleshanistu vidhanalanu erpaatu chesar. 1978 mee 13 na bab denardu presidentu solihnu padagotti phrenchi, rodatianu, dakshinaafrikaa prabhuthwaala maddatuto abdullanu tirigi padaviloe nilabettadu. solish sankshiptha paalanaloe aayana chivariki padavi nundi tolaginchi champabaddadu.
solihku viruddhamgaa abdallah adhikarika paalana saampradaayika islaanku chihnamgaa gurthinchabadindi. deeshaaniki fedearl islaamik republik af comoros (republik fedearl islaamik dema comors; جمهورية القمر الإتحادية الإسلامية) gaaa marchabadindhi. abdallah 1989 varku adhyakshudigaa konasagaru. ooka tirugubatu jaragavachanna bhayapadi aayana seinika dalalanu tolaginchi bab denward netrutvamlo adyaksha gaardunu niyaminchadaaniki ardaru icchadu. decree santhakam chosen koddikaalaanike abdallah atani kaaryalayamlo asantrupta seinika adhikary chetha kalchi champabaddadu. ayinappatikee tharuvaathi vargalu anty tanku kshipani aayana padakagadilo pravaesinchi atanini hathya chesaarani paerkonnaaru. denard kudaa gayapadinappatiki abdallah kiler atani aadhvaryamloo sainikudiga unnadani anumaaninchabadindi.
konni rojula taruvaata phrenchi paraatrooparlu bab danard south africacu taralinchaaru. mohd joharu salili paata savati sodharudu taruvaata adhyakshudai 1995 septembaru varku bab denmard tirigi maroka tirugubatu prayathnam chese varku panichesaadu. eesaari fraansu paaraatrooparlatho jokyam cheesukuni denardunu longipovalani vattidi chesindi. phrenchi djohaarnu reunianku tolaginchi, paris-maddatu unna mohamade taaki abdulkarim adhyakshudigaa ennikayyadu. 1998 navambaruloe tana maranam varku aayana sraamika sankshobhaalu, prabhutva anachiveta, vaerpaatuvaada gharshanala samayamlo 1996 nundi deeshaaniki naayakatvam vahinchaadu. taruvaata taatkaalika adhyakshudu tadjidine ben seide massoude padav badyatha vahinchaadu.
phrenchi palananu punaruddharinchee prayatnamlo 1997 loo anjuwan, moheli dweepaalu comoros nundi thama swaatantryaanni prakatinchaayi. conei phraans vaari abyardhananu tiraskarinchadamto fedearl dhalaalu, tirugubaatudaarula Madhya teevra garshanalu sambhavinchaayi. 1999 eprelulo balaheenamaina naayakatvam taatkaalika adhyakshudu massoudenu padagotti sainikaadhikaari kolonel ajali asumani raktarahita tirugubaatuto adhikaaraanni swaadheenam chesukunadu. idi comoros 18 va tirugubatu ledha 1975 loo swatantrayam taruvaata prayathninchina tirugubatu prayathnam.
dveepaalapai adhikaaraanni samaikyam cheeyadam, niyanthrananu punaruddharinchadamlo ajarali viphalamavadam antarjaateeya vimarsaku guraindi. african union dakshinaafrikaa adhyakshudu thabo beckie aadhvaryamloo broker charchaloo jaripi santini sthapinchabadam choose anjounapai aankshalu vidhinchindi. desam adhikarika naamamu comoros unionuga marchabadindhi. prathi dwepaaniki ooka rajakeeya swayampratipatti vyavasthanu erpaatu chesindi. adanamga muudu dveepaala choose ooka union prabhuthvam jodinchabadindi.
2002 loo comaros adhyakshudi prajaasvaamya ennikaloo vision sadhinchina ajali 2002 loo adgu pettaaru. antarjaateeya otthidilo balavantamgaa adhikaaramlooki vacchina seinika palakuduga prajaasvaamyamgaa ajali naayakatvamlo komarosuku kothha ennikalanu praarambhinche raajyaamga savaranala cheyabaddaayi. 2005 loo praarambhamlo loeyi dess compatenses chattam aamoedimchabadimdi. idi prabhutva samshtha baadhyatalanu nirvachimchi amalu cheselachestundi. 2006 loo ennikalu ahamad abdallah mohd sambi (iraanulo islaamnu abhyasimchi "ayatollah" ani piluvabadee sunni muslim) mataadhikaari gelupondaadu. ajali ennikala phalithaalanu swaagathinchaadu. tadwara dveepasamuuhamloo modati saantiyuta prajaasvaamya marpidi anumatinchabadindi.
french sikshnha pondina maajii jendarme kolonel mohd backer 2001 loo anjuvaanlo adhyakshudigaa adhikaaraanni swaadheenam cheskunnaru. comoros fedearl prabhuthvam, african union chetha chattaviruddhamani tiraskarinchabadina tana naayakatvaanni nirdhaarinchadaaniki 2007 juunloo aayana ennikalaku erpaatu Akola. 2008 marchi 25 na african union, comoros nundi vandalakoddii sainikulatho tirugubatu chessi anjouvaanunu swaadheenam cheskunnaru. dheenini prajalu swaagatinchaaru: bacharu padaviikaalam sandarbhamgaa vaelaadimamdi prajalu vedhimpulaku gurainatlu nivedhikalu unnayi. kondaru tirugubaatudaarulu champabadadam, gayapadadam jariginappatikee adhikarika ganankaalu leavu. kanisam 11 mandhi pourulu gayapaddaru. kontamandi adhikaarulu khaidu cheyabaddaaru. bacharu ooka botulo paaripoyaru. swatamtram taruvaata 20 kanna ekuva tirugubaatulu ledha tirugubatu prayatnalu jarigaay.
2010 chivarilo ennikala taruvaata maajii upadhyakshudu ikililo dhonin 2011 mee 26 na adhyakshudigaa padavibaadhyata praarambhinchaaru. ennikalallo adhikaara parti sabhyudu, dhoninuku adhyakshudu ahamad abdallah mohd sambi maddatu icchaaru. moheli dveepam nundi ennukonabadina komorosu modati adhyakshudu dhoninu gurtinchabaddadu. dhoninu sikshnha pondina ooka aushadha nipunudu. 2016 ennikala taruvaata ajali asumani moodosari adhyakshudigaa baadhyatalu sweekarincharu.
bhougolikam
comoros (grande comore), mwali (mohli), najwani (anjouan), comoros aney dveepasamuuhamlooni muudu pradhaana deevulatho paatu anek chinna dweepaalu unnayi. dveepaalanu vaari comorian bhaasha paerlato adhikarikamgaa pilustharu. ayithe antarjaateeya vanarulu ippatikee vaari french paerlanu (piena unna kundaleekaranamlo) upayogistunnaai. rajadhani, peddha Kota moroni, ngajidja deevilo Pali. dveepasamuuham hinduism mahasamudramloni mozambic kaluva, african theeram (mozambic, tanjaniaku sameepamlo), madagaaskar Madhya Pali. bhuubhaaga sarihaddulato ledhu.
2,034 cha.kimi (785 cha.mai.) vaisaalyatatoe idi prapanchamlooni athi chinna deeshalaloo okatiga gutinchabadutundi. komorosulo 320 kimi mee 2 (120 chadarapu mailla) samudrabhaagam kudaa Pali. deevulaloo antarbhaagamgaa nitaarugaa unna parvataala nundi takuva etthu kaligina kondalu varku untai.
kamarosu dveepasamuuhamloo ngajidja visaalamainadigaa Pali. idi itara dweepaalanninti vaisaalyaaniki dadapu samaanamgaa umtumdi. idi sameepakaalamlo yerpadina dveepam kanuka raati nela Pali. dvipamlo remdu agniparvataalu, karthala (kreyaaseela), laaw grilley (nidraana) unnayi. manchi naukaasrayaalu lekapovadam dani bhoobhaagam vilakshanhamaina lakshanhaalu. mawali (rajadhani foboli) nalaugu pradhaana dveepaalalo atichinnadi. seema, niyomakele, jimilime muudu parwatta golusulato unna njwani (rajadhani mutsamudu) dveepam trikonakaramga umtumdi. yea dweepakendramlo mount ene'tingyui (1,575 mee. ledha 5,167 adugulu) shikaram Pali.
komorosu dveepasamuuha dweepaalu agniparvatha charyalache erpadinavi. ngajidjaalo chaitanyamgaa unna mount karthala " sled agniparvatam " Pali. desamlo ettaina pradeesam 2,361 meters (7,746 adugulu) ettuna Pali. ikda camorosulo kanumarugavutunna athi peddha varshaaranyam Pali. cartala prasthutham prapanchamloo athantha chaitanyamgaa unna agniparvataalalo okati. indhulo 2006 mayloo chinna visphotanamtho, 2005 eprelulo, 1991 laku mundhuga vispotanam jargindi. 2005 eprillo vispotanam kaaranamgaa 17 epril 19 eprilu varku 40,000 mandhi pourulu khaalii cheyabaddaaru. indhulo 4 kilometres (1.9 - 2.5 millu) jwalamukhi sarovar Pali.
komorosu (hinduism mahasamudramlo chellachedaru islands) - glory glorius (aile duu lis, rike rock, south rock, verte raks (muudu dweepaalu), muudu peruleni dweepaalu - (fraansu videsi jillalalo okati) hakku kaavalani vaadisthundi. 1975 ku mundhu gloriasos Islands columbia komorosu aadheenamlo nirvahinchabaddaayi. amduvalana konnisarlu komorosu ivi dveepasamuuhamloo bhaagamgaa unnayi. komorosu dveepasamuuhamlooni maajii dveepamaina baamk du giiser ippudu munigi Pali. bhougolikamgaa iles epaarsesunu 1976 loo madagaskaru anischita bhoobhagamgaa anusandhaaninchabadindi. komorosu, fraansu rendoo ippatikee baamk du geejarunu glorisos deevulaloo bhaagamgaa chustunnayi. deeniki pratyekamaina aardika mandalam Pali.
vaataavaranam
saadharanamga ushnamandala, theelikapaati vaataavaranam umtumdi. varshala valana remdu pradhaana rutuvulu vaati gurtinchabadutunnaayi. maarchilo sagatu ushnograta 29-30 ° centigrade (84-86 ° farren heatu), varshaakaalamlo athantha vedigaa umdae nela kashaji (kaskaji) [Uttar Uttar ruthupavanaalu]) decemberu nundi eprilu varku umtumdi. sagatu challani, podi seejanu kusi (dakshinha shanivaaram anagaa ardam), idi mee nundi nevemberu varku umtumdi.
yea dveepaalalo tuphaanulu chaaala aruduga untai.
paryaavaranam
kaangoe aranyaalu raajyaamga baddhamgaa paryavarana praantamgaa cheyabadindhi.
aardhikam
prapancha paedha deeshalaloo komorosu okati. aardika purogati pedarikam thaggadam prabhuthvaaniki pradhaana praadhaanyata. 14.3%thoo nirudyoogam chaaala adhikanga Pali. cheepala vaeta, vetaadatam, ataveepraantam, vyavasaayam aardika vyavasthaloo pradhaanabhaagamgaa Pali. vyavasaya rangaalalo 38.4% mandhi panichesthunnaru.
adhika janasaandratalu sandra vyavasaya praantaallo chadarapu kilometeruku 1000 mandhi unnare. vyavasaya aardika vyvasta ippatikee graameenapraantaalalo kendrikrutamai Pali. mukhyamgaa janaba perugudala kaaranamgaa sameepa bhavishyathulo paryavarana sankshobhaniki daariteestundani bhaavinchabadutundi. 2004 loo komorosu nijamaina z.di.p. perugudala 1.9% Bara Pali. vaasthavamgaa talasari z.di.p. taggindi. taggutunna pettubadi, viniyogam patanam, perugutunna dravyolbanam, vaanijya panta darala patanam (mukhyamgaa vanilla) kaaranamgaa vaanijya asamatulyata perugudala vento ansaalu yea ksheenatalaku kaaranamgaa unnayi.
dravya vidhanaanni aniyata aardika aadaayam, adhikarinchina sivil sarviis vaetana billu, hetch.ai.p.sea. parimitini daati unna baahya runaalu niyatristunnaayi. fraanku jonelo sabhyatvam sthiratvam pradhaanamgaa undadam dhesheeya dharalapai ottidini kaliginchadaaniki sahakaristhundhi.
komorosu vaegamgaa perugutunna janaba, yuvataku ooka chaalichaalani ravaanhaa vyavasthanu kaligi Pali. shraamikula takuva vidyaa sthaayithoo aardika karyakalapalu nirvahimchabadutunnaayi. adhika nirudyoogam, videsi nidhisahaayam, saankethika sahaayampai bhaaree aadharapadatam vantivi aardhikaramgaanni balaheenaparustunnaayi. vyavasaya rangam nundi gi.di.p.loo 40% labisthundhi. 80% kaarmikulaku upaadhi kalpistuu chaalaavaraku egumatulanu andistundi. komorosu prapanchamloonee manoranjitam, vanilla athi peddha utpattidaarugaa Pali.
vaanijya, paarishraamika samsthalanu praivetikarinchenduku, aaroogya sevalu merguparchadaniki, egumatulanu vistarimchadaaniki, paryaataka pragathini prothsahinchadaniki, adhika janaba vruddhi retunu tagginchadaaniki prabhuthvam vidya, saankethika sikshanhanu merguparchadaniki poradutondi.
komorosu loni baamk d geiser, glorios dweepaalu aardika jonelo bhaagamgaa unnayi.
komorosu african aarganyjeshan far dhi harmonization af businesses laaw in african " sabhyadaesamgaa Pali.
(OHADA).
ganankaalu
ooka mallan kante takuva mandhi prajalato comoros prapanchamloo athi takuva janaba kaligina deeshalaloo okati Pali. conei chadarapu kilometeruku sagatuna 275 nivaasitulatoe (710 / cha.mai) idi athyadhika janasaandrata kaliginavaarilo deeshalaloo okatiga Pali. 2001 loo pattanha janaabhaalo 34% mandhi pattanamgaa pariganinchabaddaaru. conei adi adhikaristundani bhavistunaaru. endhukante grameena janaba perugudala pratikuulamgaa Pali. ayinappatikee motham janaba perugudala enka chaaala ekkuvaga Pali.
komorosu dadapu dadapu sagam mandhi 15 samvatsaraala lopuvaaru unnare. moroni, mutsamudu, domoni, phoboni, sembou pradhaana pattanha kendraluga unnayi. fraamsuloo 2,00,000 - 3,50,000 mandhi komorianlu unnare.
stanika samuuhaalu
komorosu dveepaalalo adhikanga african-arrab muulaalaku chendina prajalu unnare. komorosu palu deevulaloo shiraji prajalu athipedda jaati samoohaalalo okati migilipoyindi. minoritylalo malagasi (cristavulu), bharatiyulu (ekkuvaga islaameeyulu) unnare. alaage itara minoritylu modatlo phrenchi valasavaadula nundi vachcharu. grande komorelo (mukhyamgaa moroni) bhagalalo chainaa prajalu untaruu. itara iropa (antey dachi, briteeshu, portugeesu) puurveekulu komorasulo nivasistunnaaru. chaaala mandhi frenchlu 1975 loo swatantrayam taruvaata deeshaanni vadilivesaaru.
bhashalu
athantha saadharanamga komariyanu bhaasha (shikomori) vaadukalo Pali. nalaugu vaervaeru vaividhyaalatoe (shingajidja, shimwali, shinjwani, shimore) swahili bhaasha nalaugu dveepaalalo vaividhyangaa vaadukalo Pali. arabek, laitin lipulu rendoo upayoginchabadutunnaayi. arabek marinta vistrutamgaa upayoginchabadutondi. edvala laitin lipiki adhikarika lekhanasastram abhivruddhi cheyabadindhi.
komoriyanu bhaashathoo paatu, arabek, french kudaa adhikarika bhashaluga unnayi. arabek dviteeya bodhana bhashaga Pali. phrenchi paripalana bhashaga, khurran-yetara basha vidyaabhaashagaa Pali.
matham
komorosu janaabhaalo sunnii muslimulu 99% unnare. comoros janaabhaalo minoritylu (pradhaanamgaa fraansu metropalitan nunchi vacchina valasadhaarulu) romman kaathaliklugaa unnare.
aahaaram
komarosulo 1,00,000 mandiki 50 mandhi nishpattiloe vaidyulu unnare. 2004 loo santonotpatti 4.7% Pali. prajala aayahpramaanam streelaku 67 samvastaralu, purushulaku 62 samvastaralu umtumdi.
vidya
komorosu vidyaavantulaina janaba dhaadhaapugaa vaari jiivitaalloo aedo ooka samayamlo khurn paatasaalalaku hajarayyaru. tarachu chaduvukunenduku mundhu. ikda abbayilaku, ammayilaku khurn girinchi bodhinchabadutundi. vidyaarthulu dhaanini gurtunchukuntaaru. kontamandi tallidamdrulu yea praarambha vidyanu phrenchi paatasaalalaki pampadaanni saadharanamga enchukuntaaru. swatantrayam, phrenchi upaadhyaayula upasamharana taruvaata vidya vyvasta paelavamaina upaadhyaayula sikshnha, paelavamaina phalithaala dwara baadhinchabadindi. ayinappatikee itivali sthiratvam gananiyamaina merugudalalu choose anumatinchavacchani bhavistunaaru.
comoroslo puurva valaseekarana vidyaa vyavasthalu vyavasaayam, pasuvula samrakshana, griha kaaryaalanu porthi cheeyadam vento avasaramaina naipunhyaalapai drhushti pettayi. matha vidya kudaa islam matham manchi lakshanaalanu pillalaku boodhinchindi. 1900 l praarambhamlo valasa vyavasthaloo vidyaavyavastha ooka parivartana chendhindhi. idi phrenchi vyavasthapai aadhaarapadina loukika vidyanu teesukuvachindi. idi pradhaanamgaa unnanatha kulala pillalaku andubatulo undedi. komorosu 1975 loo swatantrayam pondina taruvaata vidyaa vyvasta malli marchabadindhi. upaadhyaayula vetanaala choose nidhulu kolpoyaru. anekamandi samme chesar. amduvalana praja vidyaa vyavasthanu 1997 - 2001 Madhya nirvahinchaledu. swatantrayam pondina taruvaata vidyaavyavastha kudaa prajaasvaamyeekaranaku guraindi. unnanatha vargalake kaaka itara vidyaarthulaku avakasalu labhinchayi. namoodhu kudaa pergindhi.
2000 loo 5 nundi 14 ella vayassuloe unna 44.2% mandhi pillalu paatasaalaku hajarayyaru. saadharanamga soukaryalu, saamagri, arhatagala upaadhyaayulu, paatyapustakaalu, itara vanarula korata Pali. upaadhyaayula vetanaala bakaayilu adhikanga unnaduna anek praantaalaloo upaadyaayulu chaaala varku panicheyadam ledhu.
2000 ki mundhu vishvavidyaalaya vidyanu abhyardhinche vidyaarthulu desam velupala paatasaalaku haajaru kaavalasina avsaram undedi. ayithe 2000 l praarambhamlo desamlo ooka vishwavidyaalayam sthapinchabadindhi. idi aardika vruddhiki sahayapadataniki, deevulaku tirigi vachi pania cheyani anek mandhi vidyaavantulaina varini tirigi rappinchadaaniki idi upayogapadindi.
janaabhaalo dadapu 57% mandhi laitin lipilo aksharasyuluga unnare. ayithe arabek lipilo 90% kante ekuva mandhi aksharaasyulu unnare. motham aksharasyatha 77.8%gaaa anchana vaeyabadindi. komorianu bhashaku stanika lipi ledhu. conei arabek, laitin lipi rendintini vrayadaaniki upayogistunnaru.
.
samskruthi
sampradhaya komariyanu strilu varnaranjitamaina shiromani aney dustulu dharistaaru. alaage vaari mukhalaku msinjano ani pilichey gamdham,, pagadaala puutanu upayogistaaru. Traditional male clothing is a colourful long skirt and a long white shirt.
vivaham
komorosu manna debo (chinna vivaham), ada (grams vivaham) loo remdu takala vivahalu unnayi. chinna vivaham anede sadarana nyaaya vivaham. idi chinnadi, sannihitamainadi, chavakainadi. vadhuvu katnam naamamaatramgaa umtumdi. ayithe jantaga ada, vaibhavamgaa pelli chesukune varku chinna vivaham kevalam ooka plesehladrugaa umtumdi. vaibhava vivaham bagare aabharanalu, remdu vaaraala vaeduka, bhaaree pelli varakatnam unnayi. varudu yea kaaryakramamlo chaaala kharchulanu cheyllinchaali. vadhuvu kutunbam saadharanamga varuni kutunbam vyayam chese kharchulo mudava vantu Bara chellistundi. vaibhava vivaahaniki £ 55,000 euros varku karchu avuthundi. anekamandi purushulu thama chivari 40 ella varku (kontha mandhi eppatikee) yea vivaahaanni chesukoleru.
vaibhava vivaham komorosu deevulaloo sanghika sthithiki chihnamgaa Pali. ada vivaham porthi ayina taruvaata komaran sopanakramamlo vyakti sthaanaanni nilabettukuntaaru. sadarana vivaham cheskunna ooka komorosu humanity jaateeya dustulu konni amsaalanu Bara dharinchavachhu. athanu ooka goppa vivaham cheskunte maseedulo modati varusalo nilabadagaladu. alaage ooka ada vivaham chesukune varku ooka vyaktini sampuurnudigaa pariganinchabadadam ledhu.
vaibhava vivaahasampradaayam konasaagimpu dani goppa vyayam, komorosu teevra pedarikam kaaranamgaa vimarsinchabadindi.
sanghika nirmaanam
dwaipaakshika santatiki chendinadi. sthiraasthulu (bhuumii, grhamu) yaajamaanyam, vaarasatvaalaku maatruswaamyam aamodinchabadi umtumdi. anek bantu prajala maadirigaane, itara vastuvulu, praapronimiksulaku pithruswaamyam angeekarinchabadutundi. yedemaina dveepaala Madhya tedalu unnayi. maatruswaamyam amsham ngajidjaalo balamga Pali.
sangeetam
janjibar, taarbu sangeetam dveepaalalo athyadhika prajaadaranha pondina sangeeta baanigaa Pali.
maadhyamam
komarosulo prabhuthvaaniki svantamaina vaarthapathrika " all- vatvan " moronilo prachurinchabadutundi.rdi komarosu
jaateeya rdi sevalanu andistundi. komarosu ti.v. televitionu sevalu andistundi.
moolaalu |
habib ur rahamaan (1913–1978) bhaaratadaesamloe british valasa paalanaloe unna ooka bhartia jaateeyavaadi, eandian naeshanal armi (INA) loo ooka adhikary. athanu simgapuurloo subhsh chandrabose chieph af staphgaaa panichesaadu. bosesthoo kalisi taipi nundi tokyoku tana chivari praanaantaka vimaanamlo tana jeevitamlooni chivari kshanaalanu panchukunnadu.
vidya
raza manjur ahamad khan kumarudu habib ur rahamaan Jammu Kashmirloni bhimbar jalla panjeri gramamlo 22 dissember 1913 na janminchaadu. athanu panjerilo paatasaala vidya porthi chesukunadu. jammoolo graduation porthi chesudu. taruvaata, rehaman dehraduun prince af walees royale eandian milliatary collegeelo eandian milliatary academylo cheeraadu.
milataree kereer
rehaman 15 juulai 1936 na bhartiya bhu balagaala pratyeka jaabitaalo rendava lephtinemtgaaa niyamitulayyaadu. 10 augustu 1936 nundi duke af wellington regiment rendava betalianthoo kalisi panichesaadu. athanu eandian aarmeeki niyaminchabaddadu, 14 va Punjab regiment modati betaliangaaa niyaminchabaddadu, atanni 1937 agustuu 10 na "shere dil paltan" ani pilicharu. apatlo adhikaarigaa atani veethanam nelaku vandha rupees. atanaki 1 dissember 1937na lephtinemt padoonnathi labhinchindi. atani betalian septembaru 1940loo laahoor nundi sikindraabaadku marindi.
nirvaahakudugaa
1947 indo-pakistan iddam taruvaata, rehaman pakistan central superior servicesloo cheeraadu. athanu bannu dipyooti commisioner, Uttar praantaala chieph administrator (gilgit-baltistan), pakistan prabhutva adanapu rakshana kaaryadarsi, aazaad Kashmir consul sabhyudigaa anek padavulaloo panichesaaru.
avaardulu, gowrawalu
"swatantrya udyamaaniki" aayana chosen krushiki gurtimpugaa, aazaad Jammu Kashmir prabhuthvam rehamanku yea krindhi gowravaalanu pradanam chesindi:
fath-i-bhimbar (bhimbar vimukthi).
fakhar-i-Kashmir
ghazi-i-Kashmir
bhimbar degrey kalaasaala atani peruu pettabadindi.
pakistan prabhuthvam atanaki pouura, seinika gowravaalanu pradanam chesindi:
sithara-i-pakistan
nishan-i-imtiyaj (seinika),
tangha-i-imtiyaj
tangha-i-khidmat (seinika)
maranam
rehaman 26 dissember 1978 na atani puurveekula graamamaina panjerilo maranhichadu, apati pakistan aakramita Kashmirloni bhimbarloo khnanam cheyabaddaadu.
moolaalu
bhartiya swatantrya samara yoodhulu
aazaad hindh fauz sainikulu |
ramapuram, alluuri siitaaraamaraaju jalla, koyyuru mandalaaniki chendina gramam.idi Mandla kendramaina koyyuru nundi 70 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina anakapalle nundi 50 ki. mee. dooramloonuu Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 42 illatho, 127 janaabhaatho 419 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 63, aadavari sanka 64. scheduled kulala sanka 0 Dum scheduled thegala sanka 126. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 585652.pinn kood: 531083.
2022 loo chosen jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam Visakhapatnam jillaaloo, idhey mandalamlo undedi.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaala okati Pali. sameepa balabadi, praadhimika paatasaala narseepatnamlonu, praathamikonnatha paatasaala downoorulonu, maadhyamika paatasaala dounooruloonuu unnayi. sameepa juunior kalaasaala koyyurulonu, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala narseepatnamloonuu unnayi. sameepa vydya kalaasaala, maenejimentu kalaasaala visaakhapatnamloonu, polytechnic narseepatnamloonuu unnayi. sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala narseepatnamlonu, aniyata vidyaa kendram anakaapallilonu, divyangula pratyeka paatasaala Visakhapatnam lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
ooka samchaara vydya salaloo daaktarlu laeru. muguru paaraamedikal sibbandi unnare. praadhimika aaroogya kendram, praadhimika aaroogya vupa kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, pashu vaidyasaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
bavula neee gramamlo andubatulo Pali. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi.
paarisudhyam
gramamlo muruguneeti paarudala vyvasta ledhu. muruguneetini shuddi plantloki pampistunnaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
sab postaphysu saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. mobile fone Pali. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. prabhutva ravaanhaa samshtha baasu saukaryam, praivetu baasu saukaryam, tractoru saukaryam modalainavi gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. railway steshion, auto saukaryam modalainavi gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. jalla rahadari gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. jaateeya rahadari, rashtra rahadari, pradhaana jalla rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
gramamlo kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam Pali. pouura sarapharaala vyvasta duknam gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. atm, vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum, assembli poling steshion gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali.
bhuumii viniyogam
ramapuramlo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
adivi: 280 hectares
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 10 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 129 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 129 hectares
utpatthi
ramapuramlo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
jeedi, minumu, pesara
moolaalu |
pasupu kaanchanaanni kaanchini aarechettu, pasupu aarechettu ani kuudaaantaaru. deeni shaastreeya namam "bahunia tomentosa" idi fabacy kutumbaaniki chendina chinna chettu. letha aakupacha ranguloo unna viiti aakulu oche kaadaku remdu aakulu lambaakaaramlo atukkoni undi aakarshistaayi. pasupu ranguloo poochina yea chettu puvvulaku madyana nallaga leka muduru yerupu ranguloo umtumdi. disambaru nunchi marchi varku yea chettu pushpistundi.
idi dakshinha african, mozambic, zimbambwe, traffical african, bhaaratadaesam, srilanka lalo kanipistundhi. yea mokka graam-positive bacteriaku vyatirekamga antimicrobiol charyanu kaligi umtumdi.
lakshanhaalu
pasupu bouhinia garishtamgaa 4 mee etthu unna ooka chinna chettu. idi pakulade kaandamtoo sannani kommalanu kaligi umtumdi, idi saadharanamga bahulha-kaandamtoo umtumdi. budida rangu beradu mruduvainadi, konnisarlu ventrukalagaa umtumdi. aakupacha aakulu lothugaa vibhajinchabaddaayi. prakruthilo deerghavruttaakaaramgaa untai; puvvulu Haora aakaaramlo peddha, pasupu rekulatho muduru meroon potch thoo untai. pandu letha-gooddhuma rangu ooka kaya.
chithramaalika
ivi kudaa chudandi
devakanchanam
thella aarechettu
moolaalu
bayati linkulu
Bauhinia tomentosa
vruksha sastramu
pushpaalu |
vakkadai biksheshwaran chndrasekhar (1961, augustu 21 - 2019, augustu 15) tamilanaaduku chendina cricket atagadu. 1988-90 madhyakaalamloo edu antarjaateeya vandelalo bharatadesaaniki praatinidhyam vahinchaadu.
dhesheeya sthaayiloo TamilNadu, Goa tarafuna aadaadu. 1986loo TamilNadu tharapuna phast-klaas arangetram chessi, 1994-95 varku aa jattu choose aadaadu. aa samayamlo chndrasekhar tamilanaaduku keelaka aatagaadigaa sthirapaddadu. 1987-88 seesonloo 551ki paigaa parugulu saadhimchaadu, gurthimpu pondadu. 1991-92 seesonloo kudaa bhaaree scorelu chesudu, govaku aadataniki mundhu tamilanaaduku koddikaalam captengaaa unaadu. athanu phast klaas cricket nundi ritair aynappudu 81 matchlalo 4,999 parugulu chesudu. "dhookudu" gala aatagaadigaa paerkonabaddaadu, athanu phast klaas cricketloo athantha vaegavanthamaina centuury chosen bhaaratheeyudigaa recordu srushtinchaadu. 2012loo TamilNadu coochgaaa niyamitulayyaadu. chndrasekhar vyakhyaatagaa kudaa unnare, chennailoo cricket akaadameeni nadipaaru.
jananam
chndrasekhar 1961, augustu 21na tamilhanaadulooni chennailoo janminchaadu.
cricket rangam
chndrasekhar 1986/87 seesonloo TamilNadu tharapuna phast-klaas cricket loki arangetram chesudu. remdu samaana vijayavantamaina dhesheeya seesonlanu kaligi unaadu-1987-88, 1994-95-varusaga 551, 572 parugulu chesudu. munupati seesonloo TamilNadu ranjee troophee vijayamlo pramukha aatagaallalo okadigaa nilichaadu. tarvati seesonloo athanu iraanee trophylo ooka matchloo 56 bantullo centuury saadhimchaadu, idi aa samayamlo phast klaas cricketloo bhartiya recorduga nilichimdi. 1988, decemberulo newzilaandthoo jargina oneday jattuku empikainappudu dhesheeya sthaayiloo byaatthoo atani manchi pradharshanalu atanaki jaateeya jattulo chootu kalpinchaayi. TamilNadu bhaagaswaami krishnamaachaari srikantthoo kalisi baatting praarambhinchina chndrasekhar matchloo 10 parugulu chesudu, yea matchloo bharat nalaugu viketla thaedaatho vision saadhinchindi. siriisloni mudava matchloo athanu tana ekaika yabai parugulu chesudu; athanu bhartiya vijayamlo 77 bantullo 53 parugulu chesudu. malli 1990loo rothmans kup mukkonapu siriisku empikayyadu, akada athanu paelavamgaa score chesudu. tornament tarwata, athanu yeppudu bhartiya jattuku empika kaledhu.
ayinappatikee, desavali cricketloo aakattukune pham umdadamtoe TamilNadu captengaaa niyaminchabaddadu. Goa tharapuna adatam praarambhinchina 1995/96 varku jattuku praatinidhyam vahinchaadu. 1995–96loo Goa tharapuna aadutunnappudu keralapai tana athyadhika scoru 237 (natout) chesudu. jattu 384 parugula oddha unnappudu baatting ku vachadu.
itara pania
2012 juulailoo chndrasekhar TamilNadu cricket jattuku coochgaaa niyaminchabaddadu. ranjee troophee leaguue dhasaloo groupeloo yedava sthaanamloo nilichi vijay hajare trophylo viphalamainanduna ooka samvatsaramlone aa sthaanam nundi tolaginchabaddaadu. jaateeya, dhesheeya sthaayilalo empika pyanellalo kudaa panichesaadu. vyakhyaatagaa panichesaadu. chndrasekhar chennailoo cricket akaadameeni kudaa nadipaadu.
maranam
chndrasekhar 2019, augustu 15na chennailooni tana nivaasamloe urivesukuni aatmahatya chesukunadu.
moolaalu
bayati linkulu
1961 jananaalu
2019 maranalu
TamilNadu vyaktulu
TamilNadu creedakaarulu
TamilNadu cricket creedakaarulu
bhartia cricket creedakaarulu
bhartia oneday cricket creedakaarulu
bhartia cricket coochlu |
siriyakandi, Srikakulam jalla, meliyaaputti mandalam loni gramam. idi Mandla kendramaina meliyaaputti nundi 5 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina parlakimidi (orissa) nundi 10 ki. mee. dooramloonuu Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 73 illatho, 309 janaabhaatho 68 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 161, aadavari sanka 148. scheduled kulala sanka 19 Dum scheduled thegala sanka 0. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 580206.pinn kood: 532215.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaala okati Pali.
sameepa balabadi, praadhimika paatasaala meliyaaputtilonu, praathamikonnatha paatasaala peddapadmaapuramlonu, maadhyamika paatasaala peddapadmaapuramloonuu unnayi. sameepa juunior kalaasaala meliyaaputtilonu, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala paathapatnamloonuu unnayi. sameepa vydya kalaasaala, maenejimentu kalaasaala, polytechnic srikakulamlo unnayi.
sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala tekkalilonu, aniyata vidyaa kendram, divyangula pratyeka paatasaalalu srikakulamlonu unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
sameepa praadhimika aaroogya vupa kendram gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. praadhimika aaroogya kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. alopathy asupatri, pashu vaidyasaala, samchaara vydya shaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
bavula neee gramamlo andubatulo Pali. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi. cheruvu dwara gramaniki taguneeru labisthundhi.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
siriyakandilo sab postaphysu saukaryam Pali. postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. tractoru saukaryam gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. praivetu baasu saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. railway steshion gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
jalla rahadari gramam gunda potondi. jaateeya rahadari, rashtra rahadari, pradhaana jalla rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramamlo kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala vyvasta duknam gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. vaanijya banku gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. atm, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. assembli poling steshion, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. aatala maidanam gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 14 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
siriyakandilo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 9 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 59 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 5 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 54 hectares
neetipaarudala soukaryalu
siriyakandi vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
cheruvulu: 27 hectares
itara vanarula dwara: 27 hectares
moolaalu |
పిడుగు, 2016 ఏప్రిల్ 29న విడుదలైన తెలుగు సినిమా. వి2 ఫిల్మ్స్ ప్రైవేటు లిమిటెడ్ బ్యానరులో అశోక్ గోటి నిర్మించిన ఈ సినిమాకు సి.హెచ్. రామమోహన్ దర్శకత్వం వహించారు. ఇందులో వినీత్ గోటి, మోనికా సింగ్, వినోద్ కుమార్, బెనర్జీ తదితరులు నటించగా, ఆర్. కార్తీక్ కుమార్ - విజయ్ కురాకుల సంగీతం సమకూర్చారు.
కథా సారాశం
వివిథ నగరాల్లోని ధనవంతులకు అమ్మాయిలను ఎరగా వేసి చివరికి వాళ్ళను చంపేసి వాళ్ళ ఆస్తిని ఒక గ్యాంగ్ లీగల్ గా చేజిక్కించుకుంటుంది. బిజినెస్ మ్యాన్ కొడుకైన జై (వినీత్)ను కూడా ఇలానే బుట్టలో వేసుకోవాలనుకుని ప్లాన్ వేస్తుంటారు. ఆ సమయంలోనే జై లాంటి మరొక వ్యక్తి, జై జీవితంలోకి ప్రవేశించి అతని కుటుంబాన్ని, వ్యాపారాన్ని ఇబ్బంది పెడుతుంటాడు. ఆ తరువాత ఏం జరిగిందనేది మిగతా కథ.
నటవర్గం
వినీత్ గోటి
మోనికా సింగ్
వినోద్ కుమార్
బెనర్జీ
అనంత్
జూనియర్ రేలంగి
ఫణి
ముఖ్తార్ ఖాన్
వేణుగోపాల్
సారిగా రామచంద్రారావు
కరాటే కళ్యాణి
సంధ్యాజనక్
ప్రభావతి
పాటలు
ఈ సినిమాకు ఆర్. కార్తీక్ కుమార్ - విజయ్ కురాకుల సంగీతం అందించాడు.
దూబా దూబా (రచన: భాస్కరభట్ల, గానం: హైమత్‌, స్వీటీ)
లడికి లడికి (రచన: అనంత శ్రీరామ్, గానం: ఆర్. కార్తీక్ కుమార్)
మస్తుగున్న (రచన: వరికుప్పల యాదగిరి, గానం: సింహ, మోహన)
చెలియా (రచన: శ్రీమణి, గానం: వేదాల హేమచంద్ర, మనిషా)
గోల గోల (రచన: వరికుప్పల యాదగిరి, గానం: ఉమ నేహ, రేవంత్)
మూలాలు
2016 తెలుగు సినిమాలు
తెలుగు ప్రేమకథ చిత్రాలు |
కాశీఖండము శ్రీనాథుడు రచించిన తెలుగు కావ్యము. ఇది క్రీస్తుశకం 1440 కాలంనాటి రచన. స్కాంద పురాణంలో సులభగ్రాహ్యంగా ఉన్న ఈ కథా భాగాన్ని శ్రీనాథ మహాకవి కాశీఖండముగా రూపుదిద్దారు. ఇందులో వారణాశిగా ప్రసిద్ధిచెందిన కాశీ క్షేత్ర మహత్యం, దాని వైశిష్ట్యం, కాశీ యాత్రా విశేషాలు, శివునికి కాశీకి గల అనుబంధం, అనేక కథలు, ఉపకథలు, కాశీకి సంబంధించిన ఎన్నో విశేషాలు ఉన్నాయి.
కథాసంగ్రహం
సూతుడు శౌనకాదులకు కాశీఖండం కథను వివరిస్తాడు. వింధ్యపర్వతం తనకు మేరువుకు గల తారతమ్యం వివరించమని నారదుని కోరింది. నారదుడు మేరువు కూడా ఇలాగే పలికిందని తప్పుకున్నాడు. వింద్యపర్వత విజృంభణ వల్ల త్రిలోకాలకు ఆపద వాటిల్లింది. దాని నివారణకు దేవతలు మునులు బ్రహ్మ ఉపదేశంతో కాశీనివాసియైన అగస్త్యుని ప్రార్ధిస్తారు. అగస్త్యుడు కాశీ వియోగానికి చింతించి, దక్షిణదిశకు పోతూ వింద్య గర్వాపరణం చేస్తాడు. దక్షారామం దర్శించి, కొల్లాపురం శ్రీమహాలక్ష్మి ఆజ్ఞ పాటిస్తాడు. అగస్త్యుడు లోపాముద్రకు కాశీయే ముక్తిస్థానమని శివశర్మోపాఖ్యానాన్ని వివరిస్తాడు. విశ్వేశ్వరుడు పార్వతీదేవికి వివరించిన ప్రకారం కుమారస్వామి అగస్త్యునికి కాశీక్షేత్ర మహాత్మ్యాన్ని వివరిస్తాడు. వారణాసి నామ నిర్వచనం, ప్రకృతి పురుషులైన అర్థనారీశ్వరులు కాశీ చేరడం, కాశీలోని తీర్థ వాపికా కుండికా నదీ మహాత్మ్యాలు, లింగ ప్రాఅదుర్భావ మహాత్మ్యాలు అర్కుల మహాత్మ్యాలు వర్ణిస్తాడు. శివతీర్థ మహాత్య్మ వివరణకు సుశీల కథ కళావత్యుపాఖ్యానంలో వివరింపబడింది. బ్రహ్మ అనావృష్టి నివారణకు దివోదాసుకు భూరాజ్య పట్టాభిషేకం చెయ్యడం, ధరావియోగం వల్ల వేల్పులు దివోదాసుని పదవీభ్రష్టున్ని చెయ్యడానికి నిశ్చయీంచి పూనుఓడం దివోదాసు బొందితో నిర్యాణం పొందడం, దివోదాస వర్ణనంలో వివరించబడింది. విశ్వేశ్వరుని పరీక్షకు తట్టుకోలేని వ్యాసుడు కాశీని శపింపబూనడం, శివాజ్నచే కాశీవియోగం పొందడం, విశ్వేశ్వరుడు అంతర్దేహం ప్రవేశించడం, దేవతా యాత్రా విధాన వివరణ చెయ్యడం వర్ణించబడ్డాయి.
ప్రాచుర్యం
శ్రీనాథ కృతమైన ఈ కాశీఖండం తెలుగు సాహిత్యంలో విశేషమైన ప్రాచుర్యాన్ని పొందింది.
బయటి లింకులు
కాశీఖండం గురించి గరికపాటి నరసింహారావు ప్రవచనం(1) 2, 3, 4, 5, 6
మూలాలు
తెలుగు కావ్యములు
1917 పుస్తకాలు
తెలుగు పుస్తకాలు
1888 పుస్తకాలు |
రథసారధి 1993 లో తెలుగు యాక్షన్ చిత్రం, శ్రీ సాయి ప్రసన్న పిక్చర్స్ నిర్మాణ సంస్థ లో బూరుగుపల్లి సుబ్బారావు నిర్మించాడు, శరత్ దర్శకత్వం వహించాడు. ఇందులో అక్కినేని నాగేశ్వరరావు, వినోద్ కుమార్, రవీనా టాండన్, సుహాసిని ప్రధాన పాత్రల్లో నటించారు. రాజ్-కోటి సంగీతం సమకూర్చారు.
కథ
బాపినీడు (సత్యనారాయణ) దుర్మార్గుడు. మంచిగా నటిస్తూ గౌరవప్రదమైన వ్యక్తిగా చలమణీ అవుతూంటాడు. అతని ఇద్దరు కుమారులు అంకినీడు (దేవన్) & రామినీడు (శ్రీకాంత్) తో కలిసి సమాజంలో దుర్మార్గపు పనులు చేస్తూంటాడు. ఆ భయంకరమైన పరిస్థితిలో, ఒక కొత్త కలెక్టర్ రాజశేఖరం (అక్కినేని నాగేశ్వరరావు) వస్తాడు. అతడు నీతిమంతుడు, నిజాయితీ పరుడు. వారు అతడికి లంచం ఇవ్వబోగా తిరస్కరిస్తాడు. వారి దుర్మార్గపు పనులకు ఆటంకం కలిగిస్తాడు. ఒకసారి రాజశేఖరానికి నిరాశ చెందిన నిరుద్యోగ యువకుడు పార్థ సారధి (వినోద్ కుమార్) తో పరిచయం ఏర్పడుతుంది. అతడు టాక్సీ తీసుకోవడానికి సహాయం చేస్తాడు. అక్కడ నుండి, పార్ధ సారది రాజశేఖరంతో చనువుగా మెలుగుతూంటాడు. అతడి కుమార్తె అంజలి (అంజలి) ని తన సోదరిగా చూసుకుంటాడు. అతను రేఖ (రవీనా టాండన్) అనే అందమైన అమ్మాయిని ప్రేమిస్తాడు. రాజశేఖరం బాపినీడుకు అతడి ముఠాకూ వ్యతిరేకంగా సాక్ష్యాధారాలను సేకరిస్తాడు. బాపినీడు మనుషులు అతన్ని చంపబోగా అతన్ని అతడి మాజీ ప్రేయసి డాక్టర్ శకుంతల (సుహాసిని) రక్షిస్తుంది. ఆమె రాజశేఖరం మీద ప్రేమను వదులుకోక ఒంటరిగా నివసిస్తూంటుంది. ఆ తరువాత, రామినీడు అంజలిని మానభంగం చేసి చంపి, న్యాయవ్యవస్థ నుండి నకిలీ సాక్ష్యాలతో నిర్దోషిగా విడుదలౌతాడు. దీనిపై కోపగించిన రాజశేఖరం రాజీనామా చేసి, పార్ధ సారధి సహాయంతో దుష్టులను నిర్మూలించి ప్రతీకారం తీర్చుకుంటాడు. చివరగా, రాజశేఖరం పార్ధ సారధి, రేఖలను జతచేసి శకుంతలతో తన ప్రయాణాన్ని కొనసాగిస్తాడు.
నటీనటులు
అక్కినేని నాగేశ్వరరావు
వినోద్ కుమార్
రవీనా టాండన్
సుహాసిని
శ్రీకాంత్
కైకాల సత్యనారాయణ
గుమ్మడి వెంకటేశ్వరరావు
అల్లు రామలింగయ్య
నూతన్ ప్రసాద్
ఎం. బాలయ్య
కోట శ్రీనివాసరావు
బాబూ మోహన్
ఆలీ
తమ్మారెడ్డి చలపతిరావు
మహర్షి రాఘవ
చిడతల అప్పారావు
సూర్యకాంతం
అంజలి
వై.విజయ
సాంకేతిక సిబ్బంది
కళ: శ్రీనివాస రాజు
నృత్యాలు: డికెఎస్ బాబు, శివ శంకర్
పోరాటాలు: సాహుల్
సంభాషణలు: పరుచూరి సోదరులు
సాహిత్యం: వేటూరి సుందరరామమూర్తి, భువన చంద్ర
నేపథ్య గానం: ఎస్పీ బాలసుబ్రహ్మణ్యం, చిత్ర
సంగీతం: రాజ్-కోటి
కథ: కొన్నపల్లి గణపతి రావు
కూర్పు: కె.నాగేశ్వరరావు, సత్యనారాయణ
ఛాయాగ్రహణం: ఎన్. సుధాకర్ రెడ్డి
నిర్మాత: బూరుగుపల్లి సుబ్బారావు
చిత్రానువాదం - దర్శకుడు: శరత్
బ్యానర్: శ్రీ సాయి ప్రసన్న పిక్చర్స్
విడుదల తేదీ: 1993 ఆగస్టు 14
పాటలు
రాజ్-కోటి సంగీతం సమకూర్చారు. ఆకాష్ ఆడియో కంపెనీ ద్వారా సంగీతం విడుదలైంది.
మూలాలు
1993 తెలుగు సినిమాలు
అక్కినేని నాగేశ్వరరావు నటించిన సినిమాలు
కోట శ్రీనివాసరావు నటించిన సినిమాలు
అల్లు రామలింగయ్య నటించిన చిత్రాలు
నూతన్ ప్రసాద్ నటించిన చిత్రాలు
గుమ్మడి నటించిన చిత్రాలు
సత్యనారాయణ నటించిన చిత్రాలు |
cherla ankireddipalli, Telangana raashtram, siddhipeta jalla, chinnakoduru mandalamlooni gramam.
idi Mandla kendramaina chinna kodooru nundi 22 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina siddhipeta nundi 20 ki. mee. dooramloonuu Pali.
jillala punarvyavastheekaranalo
2016 aktobaru 11na chosen Telangana jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam paata medhak jillaaloni idhey mandalamlo undedi.
graama janaba
2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 378 illatho, 1592 janaabhaatho 295 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 788, aadavari sanka 804. scheduled kulala sanka 402 Dum scheduled thegala sanka 15. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 573007.pinn kood: 502310.
vidyaa soukaryalu
gramamlo ooka praivetu balabadi Pali. prabhutva praadhimika paatasaala okati, prabhutva praathamikonnatha paatasaala okati, prabhutva maadhyamika paatasaala okati unnayi.sameepa juunior kalaasaala, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala chinna kodurulonu, inginiiring kalaasaala siddhipetaloonuu unnayi. sameepa vydya kalaasaala hyderabadulonu, maenejimentu kalaasaala, polytechniclu siddhipetaloonuu unnayi. sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala chinna kodurulonu, aniyata vidyaa kendram siddhipetalonu, divyangula pratyeka paatasaala haidarabadu lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
sameepa praadhimika aaroogya vupa kendram gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. pashu vaidyasaala gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram, praadhimika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, samchaara vydya shaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
gramamloooka praivetu vydya saukaryam Pali. degrey laeni doctoru okaru unnare.
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi. bavula neee kudaa andubatulo Pali. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi. borubavula dwara kudaa edaadi podugunaa neee andutundi.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
postaphysu saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. sab postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha bassulupraivetu buses thiruguthunnai. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. auto saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. railway steshion gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
rashtra rahadari, pradhaana jalla rahadari, jalla rahadari gramam gunda potunnayi. jaateeya rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo vyavasaya parapati sangham Pali. gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram unnayi. roejuvaarii maarket gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. atm, vaanijya banku, sahakara banku gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. vaaram vaaram Bazar, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. saasanasabha poling kendram, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 8 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
cherla ankireddipallilo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 16 hectares
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 53 hectares
saswata pachika pranthalu, itara metha bhuumii: 2 hectares
thotalu modalainavi saagavutunna bhuumii: 103 hectares
vyavasaayam cheyadagga banjaru bhuumii: 16 hectares
saagulo laeni bhoomullo beedu bhoomulu kanivi: 18 hectares
banjaru bhuumii: 14 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 68 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 45 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 57 hectares
neetipaarudala soukaryalu
cherla ankireddipallilo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
baavulu/boru baavulu: 57 hectares
utpatthi
cherla ankireddipallilo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
vari, mokkajonna, pratthi
moolaalu
velupali lankelu |
bhaaratadaesamloe 28 rastrala rashtra prabhutvaalu 8 kendrapalika praantaalanu paripaalinche prabhutvaalu unnayi. rashtra manthri mandaliki, mukyamanthri adhipathigaa vuntadu. kendra prabhuthvam, rashtra prabhuthwaala Madhya adhikaaram vibhajinchabadindhi.kendra prabhuthvam rakshana, baahya vyavaharaalu modalainavaatini nirvahistundagaa, rashtra prabhuthvam rashtra pooliisula dwara rashtra amtargata bhadrata,itara rastrala samasyalato vyavaharistundi.sarihaddu sunkam,utpatthi pannu, aadaayapu pannu modalainavi kendra prabhuthvaaniki aadaayankaagaa, ammakapu pannu (vyaat), staamp dyuutii modalaina vaati nundi rashtra prabhutvaaaniki aadaayamgaa osthundi.ippudu ammakapu pannu, vastuvulu, sevala pannu (bhaaratadaesam) ruupamloe vividha vibhaagaala crinda vidhinchabadutundi. prathi raashtraaniki ooka saasanasabha umtumdi. rashtra paripalana sambhandhamaina chattaalu rashtra saasanasabha (vidhaanasabha) dwara jaruguthai. bhaaratadaesamloe prathi rashtra saasanasabhaku ooka sabhaa mandiram (assembli halu) umtumdi. saasanamandali (vidhaana parisht) unna raashtraaluku remdu sabhaa mandiraalu ververugaa untai. dvisabha anagaa rashtra saasanasabha, rashtra saasanamandali (vidhaana parisht)lu, saasanasabha, loksabhaku anugunamga, saasanamandali (vidhaana parisht), bhartiya paarlamentu raajyasabhaku anugunamga umtumdi. rastralu, kendra prabhuthwaala Madhya adhikaara samatulyatanu sameekshinchadaaniki sarkaria sanghanni erpaatu chesar. bhartiya prabhuthvam bharatadesa athyunnatha nyaayastaanam ichina (v.yess.orr. bommai, kendra prabhuthvam) teerpulo konni sharatulaku lobadi, avasaramaite rastrapathi paalanaku anukuulamgaa (idi 5 samvathsaralaku minchakunda) Bara rashtra prabhuthvam raddhu cheyataniki avaksam Pali.
prathi raashtraaniki, ooka saasanasabha Pali, indhulo ooka guvernor, okati ledha remdu sabhalu untai.
saasana sabha
prathi raashtraaniki ooka saasanasabha umtumdi. dheenilo rashtra paalakudu, (gavarnaru) ooka sabha ledha dvisabhalu (saasanasabha, saasanamandali) untai AndhraPradesh, Bihar, Karnataka, Maharashtra, Telangana, uttrarapradeshlalo dvisabhalato koodina saasanasabha Pali. migilina rastralu ekasabha (saasanasabha)gaaa unnayi. sambandhitha rashtra saasanasabha thirmaanam dwara, yea pratipaadanaku maddatu isthe, pratuta saasanamandalini raddhu cheyadanki ledha unikilo laeni okadaanni srushtinchadaaniki paarlamentu chattam dwara vesulupaatu Pali.
rashtra saasanamandali, rashtra saasanasabhalooni motham sabhyulalo moodinta ooka vantu kante minchakunda, e sandarbhamloonuu 40 mandhi kante takuva mandhi sabhyulanu kaligi undadhu. saasanamandalilo sabhyulalo moodinta okavantu sabyulu saasanasabha sabhyulachae ennukoobadataaru. saasanasabha sabyulu kanni vyaktula nundi mudava vantu sabhyulanu purapaalaka sanghalu, jalla parishattulu, rashtramloni itara sthaanikasamsthalaku ennikaina voterlu dwara, pannemdava vantu sabhyulanu dviteeya praadhaanyata kaligina paatasaala kante praamaanikata laeni, rashtramloni vidyaa samsthala bodhanalo moodellaku paigaa panicheystuu namoodhaina pattabhadrula vyaktulatho koodina voterlu dwara sabhyulanu ennukuntaru. migilina sabhyulanu sahityam, vijnana shaastram, kala, sahakara vudyamam, saamaajika sevalalo pratyekata chepina vaari nundi rashtra palakuduche niyinchabadataaru. saasana mandallu radduku lobadi undavu, conei dani moodinta okavantu sabhyulalo prathi rendava savatsaram padav viramanha pomdutaaru.
ooka raashtram saasanasabha 500 kante ekuva kakunda, 60 mandhi sabyulu kante takuva sabhyulanu kaligi undadhu. (raajyaangamlooni adhikaranam 371 epf Sikkim saasanasabhaloe 32 mandhi sabyulu, puducherilo 33 mandhi sabyulu, Goa, mizoramlaku okkokadaaniki 40 mandhi sabyulu choppuna unnare) rashtramloni praadaesika niyojakavargaala vibhajana anede, prathi niyoojakavarga janaba, danki ketaayinchina siitla sanka Madhya nishpatthi, aacharanalo unnantavaraku, rashtramantata samaanamgaa umtumdi. saasanasabhanu antakumundu raddhu cheyakapothe dani kalaparimiti aidelluga umtumdi.
adhikaralu,vidhulu
raajyaangamlooni rashtra jaabithaa (yedava vibhaagam II) loo paerkonna vishaayaalapai rashtra saasanasabhaku pratyeka adhikaralu unnayi. vupa jaabithaa III loo paerkonna vaatipai ekakaalika adhikaralu rashtra saasanasabhaku unnayi. saasanasabha aardhika adhikaralalo rashtra prabhuthvam anni kharchulu bharinchataaniki adhikaaram kaligivundhi. alaage pannulu vidhinchadam, runaalu teesukoovadamlaanti adhikaralu kaligivundhi. saasanasabhaku Bara dabbulu sambhandhamaina billulanu roopondinche adhikaaram Pali. saasanasabha nundi dabbulu billulu andhina padnaalugu rojula vyavadhilo avasaramani bhavinchee marpulaku sambandhinchi Bara saasanamandali sifaarsulu cheeyagaladu. yea sifaarsulanu saasanamandali angeekarinchavacchu, ledha tiraskarinchavachchu.
ooka rashtra paalakudu (gavarnaru) edaina chattamunu rastrapathi pariseelana choose pampinchavacchu. tappanisariga aastini swaadheenam chesukovadam, adhikaralu, haikortula sthaanaanni prabhaavitam chese caryalu, anthar-rashtra nadi ledha nadeelooya abhivruddhi prajektulalo neee ledha vidyut nilwa pampinhii, ammakampai pannu vidhinchadam vento amsaalaku sambamdhinchina billulu tappanisariga pampinchaalsi umtumdi. antaraashtra vaanijyampai aankshalu vidhinchaalani korutunna e billulanu rashtra saasanasabhaloe rastrapathi mundastu anumati lekunda pravesapettaleru.
rashtra saasanasabhalu, aardika niyanthrana sadarana shakthini upayoginchadame kakunda, roejuvaarii nirvahanha panulapai nigha unchadaaniki prasnalu, charchaloo zarapataaniki, charchaloo vaayidaa vaeyataaniki, avishwaasa teermaanaalu, kadalikalu vento anni sadarana paarlamemtarii padhathulu upayogistaayi. saasanasabha manjuru chosen grantlu sakramamgaa viniyoginchabadataayani nirdhaarinchadaaniki varu anchanalu, piblic khatalapai vaari swantha kamiteelanu kaligi vumdavacchu.
bhaaratadaesam loni rastralu, kendrapalika praantaalaloo saasanasabha sdhaanaalu motham 4,121 unnayi. AndhraPradesh tana saasanamandalini 1984loo radduchesindi, conei tirigi 2007 loo ennikala taruvaata kothha saasanamandalini erpaatu chesindi.
sabhyatvam, kaaryaalaya nibandhanalu
rajakiyalu
bhaaratadaesamloe pratuta paalaka partylu
2019 decemberu natiki, bhartia janathaa parti netrutvamloni jaateeya prajaasvaamya kuutami 18 rastralu/kendrapalika praantaallo adhikaaramloo Pali. bhartiya jaateeya congresses netrutvamloni uunited ikya pragatiseela kuutami 6 rastralu/kendrapalika praantaallo adhikaaramloo Pali. 6 rastralu/kendrapalika pranthalu anJalor cheyani mudava paarteelachae nirvahimchabadutunnaayi. kotthaga yerpadina kendra bhoobhaagam Jammu Kashmirloo prabhutwaanni erpaatu cheyadanki ennikalu jargaledu. akada rastrapathi paalana vidhinchabadindi.
nirvahanha
rashtra paripalana nirvahanaku rashtra paalakudu, manthrula mandili mukyamanthri dani adhipathigaa umtumdi. ooka rashtra palakudunu rastrapathi aidella kalaniki niyaminchavacchu. aasamayamlo athanu aa padaviloe vuntadu. 35 ellu paibadina bhartia pourulu Bara yea padaviloe niyaamakaaniki arhulu. rashtra paalakuduku rashtra kaaryanirvaahaka adhikaaram Pali.
manthrula mandili
mukhyamantrini rashtra paalakudu niyamistaadu. mukyamanthri salahaa meraku, itara manthrulanu kudaa niyamistaadu. manthrula mandili rashtra saasanasabhaku samishtigaa badyatha vahistundi.
mukhyamantritho unna manthrula mandili dani sahaayamgaa tana vidhulanu nirvartinchataaniki rashtra paalakuduku salahaa estunde. rajyangam prakaaram ledha tana vichakshanaadhikaaram meraku tana vidhulanu rashtra paalakudu nirvartinchavacchu. Nagaland rashtra prabhuthvam vishayamlo, dani rashtra paalakuduku saantibhadratalaku sambandhinchi raajyaangamlooni artical 371 A kindha pratyeka badyatha Pali. saantibhadratalaku sambamdhinchina vishayaalallo teesukovalasina caryala girinchi, manthrula mandalini sampradinchadam avsaram ayinappatikee, athanu tana vyaktigata therpunu amalu cheyavachu
adevidhamgaa, arunachal Pradesh rashtra prabhuthvam vishayamlo, raajyaangamlooni artical 371 hetch prakaaram saantibhadratalaku sambandhinchi, danki sambandhinchi atani vidhulanu nirvartinchadamlo dani rashtra paalakuduku pratyeka badyatha Pali. manthrula mandalini sampradinchina taruvaata teesukovalasina charyalapai rashtra paalakudu tana vyaktigata therpunu amalu cheyavachu. ayithe ivi taatkaalika nibandhanalu. rashtra paalakudu nundi bhartiya rastrapathi, ooka nivedika andukunnappudu ledha rashtra paalakuduku saantibhadratalaku sambandhinchi pratyeka baadhyatalu avsaram ledani santrupthi chendithe, athanu ooka uttarvu dwara aa adhikaralanu sadalinchavachhu.
adevidhamgaa shedule 20 va peraalo paerkonna vidhamgaa Assam, Meghalaya, Tripura, mizoram girijan praantaalaku vartinche arava shedule loo, jalla mandili, rashtra prabhuthwaala Madhya raayalteelanu panchukoovataaniki sambamdhinchina vishayaalallo guvernorku vichakshanhaadhikaaraalu ivvabaddaayi. arava sheduleloo mizoram, Tripura rashrtra paalakulu dadapu anni vidhullo (pannulu vidhinchadam girijanetara jalla mandalila dwara runaalu ivvadam choose nibandhanalanu aamoedimchadam minahaa) adanapu vichakshanhaadhikaaraalanu 1998 decemberu nundi kaligi Pali. sikkimlo janaabhaalooni vividha vargala shanthi, saamaajika, aardika puroogathiki rashrtra paalakuduku pratyeka badyatha ivvabadindi.
rashtra mukyamanthri, rashtramlo raajyaamga yantrangampai vaiphalyam chendinappudu, rashtra saasanasabhanu raddhu chaeyutaku angeekaaraaniki, ledha ooka billunu aamodinchadaaniki sambamdhinchina vishayalaku sambandhinchi vaari raajyaamga vidhulanu nirvartinchadaaniki anni rastrala rashrtra paalakulu raashtrapatiki nivedika pampadaani badyatha vahisthaaru.
nyaayavyavastha
bharatadesa athyunnatha nyaayasthaanamnaku nivedhikalu pamputaku lobadi, anni rashtra unnanatha nyaayasthaanaalaku raashtrampai adhikaara paridhini kaligi unnayi, conei idi unnanatha nyaayastaanaala teerpulu, saasanaalaku lobadi untai.
idi kood chuudu
pratuta bhartiya governorla jaabithaa
pratuta bhartiya mukhyamantrula jaabithaa
pratuta bhartiya pradhaana nyaayamuurtula jaabithaa
bhaaratadaesamloe samakhya paddathi
bhaaratadaesam rajakiyalu
bhaaratadaesamloe ennikalu
bhaaratadaesamloe rashtra saasanasabha ennikalu
moolaalu
velupali lankelu
prabhuthvam
bharatadesa rashtra prabhutvaalu
bhaaratadaesam loni rashtra saasanasabhalu
saasanasabhalu |
cartosat-2 upagrahaanni bharathadesapu antariksha parisoedhana samshtha ISRO tayyaru chessi antharikshamlo pravesapettinadi. yea upagrahaanni antharikshamlo suryah samakaalika kakshya (sun synchronous orbit) loo pradakshinalucheyu laaguna pryogincharu. yea upagraham bhuuparitala paristhithulanu visleshana chessi samaachaaraanni tirigi bhu niyanthrana kendraaniki cheravesetanduku nirminchaaru. cartosat shraeniki upgraha varusalo tayyaru chosen rendava upagraham idi. yea upagrahanni mukhyamgaa bharatadesa bhoobhaagam yokka pataalanu (cartography) chitreekarinchutakai pryogincharu. yea upagrahaanni janavari 12,2018 loo aandhra Pradesh loni nelluuru jillaaloo unnatuvanti sriharikota loni satish thavan antariksha parisoedhana kendramloni upgraha prayooga kendram nundi, pslv upgraha vaahakanauka shraeniki chendina PSLV-C7 anu upgraha vaahaka nouka sahayamuto isroo vaari aadhvaryamloo vijayavantamga pryogincharu.
upgraha Datia
yea upagraham yokka panicheeyu jeevitakaalam 5 samvastaralu. prayooga samayamlo upagraham yokka baruvu 680 kilolu. upagrahaanniantarikshakh dhruva suuryasamasthiti kakshyalo (polar sun synchronous orbit) praveshapettaaru. upagraham yokka anbord pvr 900 Watts. upagraham yokka kakshya yokka periji,, apoji 630 kilometres. carto shat -2 upagrahamlo pan chromatic kemaranu amarcharu. yea panchromatic caamera vidyudayaskaanta varnapatam yokka kanipincha praanthamlo bhuumii yokka nalupu, thellupu chithraalu chitreekarinchagaladu. high reselution kaligina yea kemerato cavaru cheyyabadu swat (swath)9.6 ki.mee.antariksha reselution ooka meetarukanna takuva. yea upagrahaanni 45 degreela koonamloo trippavacchunu. carto shat-2 upagraham adunaatamaina remot sensing upagraham. yea upagrahaanni bhoomiyokka vivaranaatmaka patarachana/nirmananiki sambamdhinchina samaachara sekaranaku, patarachana (mapping) ku upayoginchaaru.
mottamodati chitranni 2007 janavari 12 upagrahamnundi andukunnaru. yea pata chitram shivalik praantamlooni panotasahib nundi dillivaraku 24eki.mee podavunu cavaru chesthu chitrinchindi. maroka sett pata chithraalanu Goa loni radhanagari nundi sagon varku 50 ki.mee dooraanni chithrinchi pampinadi. yea chithraalanu haidarabadu (prasthutham Telangana) loni shaadNagar loni naeshanal remot sensing agensi varu andukoni, vislaeshinchi, manchi kwality unnapata chitraalulgaa abhivarnincharu.
cartosat-2 upagraham 100 sem.mee. reselution kaligina nalupu thellupu patachitraalanu theeyu saamardhyam kaligi unnadi.
cartosat-2 upagraham yokka saankethika samaachara pattika
ivikuda chudandi
cartosat-1 upagraham
cartosat-2A upagraham
cartosat-2B upagraham
moolaalu
krutrima upagrahalu
isroo tayaaruchaesina upagrahalu
isroo pryoginchina upagrahalu
bhartia antariksha kaaryakramaalu
cartosat shraeniki upagrahalu
bhu pariseelaka upagrahalu |
tippa,Telangana raashtram, adilabad jalla, adilabadu (ruural) mandalaaniki chendina gramam. idi Mandla kendramaina adilabad nundi 38 ki. mee. dooramlo Pali. 2016 aktobaru 11 na chosen Telangana jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam paata adilabad jalla loni adilabad pattanha mandalamlo undedi. punarvyavastheekaranalo dinni kotthaga erpaatu chosen adilabad grameena mandalam loki chercharu.
ganankaalu
2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 78 illatho, 352 janaabhaatho 983 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 170, aadavari sanka 182. scheduled kulala sanka 0 Dum scheduled thegala sanka 311. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 569013.pinn kood: 504002.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaalalu remdu unnayi. sameepa balabadi, maadhyamika paatasaalalu indravellilonu, praathamikonnatha paatasaala khaanaapuurloonuu unnayi. sameepa juunior kalaasaala, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala, inginiiring kalaasaala aadilaabaadlo unnayi. sameepa vydya kalaasaala, maenejimentu kalaasaala, polytechnic aadilaabaadlo unnayi. sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala, aniyata vidyaa kendram, divyangula pratyeka paatasaala aadilaabaadlo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
ooka samchaara vydya salaloo daaktarlu laeru. muguru paaraamedikal sibbandi unnare. praadhimika aaroogya vupa kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram, praadhimika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, pashu vaidyasaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
gramamloooka praivetu vydya saukaryam Pali. degrey laeni doctoru okaru unnare.
thaagu neee
bavula neee gramamlo andubatulo Pali. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi. cheruvu dwara gramaniki taguneeru labisthundhi.
paarisudhyam
gramamlo muruguneeti paarudala vyvasta ledhu. muruguneetini shuddi plantloki pampistunnaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
postaphysu saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. sab postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone, internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. tractoru saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. prabhutva ravaanhaa samshtha baasu saukaryam, praivetu baasu saukaryam, railway steshion, auto saukaryam modalainavi gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. jaateeya rahadari, rashtra rahadari, pradhaana jalla rahadari, jalla rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramamlo kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam Pali. pouura sarapharaala vyvasta duknam gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. atm, vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. assembli poling steshion, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 5 gantala paatu vyavasaayaaniki, 10 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
tippalo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
adivi: 753 hectares
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 1 hectares
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 96 hectares
saswata pachika pranthalu, itara metha bhuumii: 8 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 125 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 124 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 1 hectares
neetipaarudala soukaryalu
tippalo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
cheruvulu: 1 hectares
utpatthi
tippalo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
pratthi, jonna, kandi
moolaalu
vichithra paerlutoe unna gramalu |
pedavegi. AndhraPradesh rastramulooni Eluru jalla, pedavegi mandalaaniki chendina ooka gramam, adae mandalaaniki paripalana kendram. pedavegi gramam paschima godawari jalla kendram eluruku 12 ki.mee. dooramlo Pali. idi sameepa pattanhamaina Eluru nundi 12 ki. mee. dooramlo Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 3153 illatho, 11846 janaabhaatho 4297 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 6033, aadavari sanka 5813. scheduled kulala sanka 3690 Dum scheduled thegala sanka 137. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 588377.
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaalalu 13, praivetu praadhimika paatasaalalu muudu, prabhutva praathamikonnatha paatasaalalu remdu, praivetu praathamikonnatha paatasaalalu remdu, prabhutva maadhyamika paatasaalalu remdu, praivetu maadhyamika paatasaala okati unnayi, pedavegilo unna okapraathamika aaroogya kendramlo iddharu daaktarlu, aaruguru paaraamedikal sibbandi unnare. muudu praadhimika aaroogya vupa kendrallo daaktarlu laeru. aaruguru paaraamedikal sibbandi unnare. ooka pashu vaidyasaalalo ooka doctoru, naluguru paaraamedikal sibbandi unnare. gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha bassulupraivetu buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu, mattirodloo unnayi.
gramam swarupam
jalla kendram Eluru nundi gopannapalem meedugaa pedavegi cherukovacchunu. idi meraka prantham. (kaaluvala vento sadupayalu leavu). pradhaanamiena voorutho baatu gaarla madugu, dibbagudem laxmipuram, dibbagudem senter vento shivaaru gramalu janavasa kendralu. chaaala indlu voorilo kendrikrutam kakunda thotalalo vistarimchi untai.Mandla vyvasta raavadaaniki mundhu pedapaadu black (panchayath samithi) loo ooka vuurigaa, Eluru taaluukaaloo undedi. taruvaata idi pedavegi Mandla kendramaindi.
charithra
pedavegi prasthuthamu ooka chinna gramam gaani, deeniki pramukhamaina charithra Pali. veangi raajyam aamdhrula charithraloo ooka mukhyamaina ghattam. pallavulu, shaalankaayanulu, bruhatpalaayanulu, turupu chalukyas vividha kaalaalalo veangi raajyaanni elaru.
pedavegi sameepamlo jeelakarragudem, kanthamanenivaarigudem vento praantaalaloo cree.poo. 200 aati bouddharama avasheshaalu bayalpadinanduvalana shaathavahanula, ikshvaakula, kaalam naatike idi ooka mukhyamaina Kota ayi umdae avaksam Pali. 4va sataabdamloo ikshvaakula saamraajyam (vijaya puri sriparvata saamraajyam) patanamayyenaatiki vijayavengipuram ooka peddha Kota. antaku poorvam usa.sha.140 kaalamlo greeku charithra kaarudu talemy veangi Kota salankayanula rajadhani ani varninchadu. vishnukundinula kaalamloonu, turupu chaalukyula aaramba kaalamloonu aandhradaesaaniki raajakeeyamgaanu, saamskrutikamgaanu vengipuram ooka pradhaanakendramgaa mukhyamaina sthaanam kaligi Pali.
bruhatpalaayanulu - ikshvaakula tharuvaathi kaalam (usa.sha.300) - venginagaram vaari rajadhani.
shaalankaayanulu - usa.sha. 300 - 420 madhyakalam - venginagaram vaari rajadhani. veerilo hastivarma samudraguptuni samakalikudu.1va mahendravarma aswamedhayagam chesadani antaruu. shaalankaayanulu paatimchina chitraradhaswamy (suryudu) bhakthki chendina aalaya shidhilaalu pedavegilo bayalpaddayi.
vishnukundinulu, pallavulu - usa.sha. 440 - 616 - viiri rajadhani vinukonda. viiri raajyamlo veangi kudaa ooka mukhya Kota.
turupu chalukyas - pallavulanundi veangi nagaranni jayinchi kubjavishnuvardhanudu (baadaamilooni tana annana anumatitoe swatanter rajyaanga) raajyaanni stapinchadu. turupu chaalukyula kaalam telugubhasha parinaamamlo mukhya samayam. viiru thelugunu adhikaara bhashaga sweekarinchi dani pragatiki punaadulu vessaru. veangi raajyamlo rajahmahendravaram ooka manigaa varninchabadindi. kramamga turupu chalukyas thama rajadhanini rajamahendravaraniki marcharu.
puraavastu parisoedhana thravvakaalalo pekku shidhilaalu bayta padinayi. veetilo ooka mantapam Pali.
travvakaalu
poorvam pedavegini vengipura ani pilichevaaru. pedavegiloni dhanamma dhibba oddha jaripina thravvakaalalo dhibba madyana itukalatoo koodina peddha raati kattadam bayalpadinadi. gadula nirmaanam vento dheenini ooka buddhist sthuupamgaa gurtincharu.aa pradeesamloo dorikina vastuvulalo matti paatralu, ooka raati baddalo chekkabadina nandy, poosalu, karnaabharanaalu, paachikalu kudaa unnayi. each pratyeka kanugolu paaradarsakamaina carnelian raayitoo tayyaru chosen ooka andaakaara bharine. 2x2x6 se.meela parimaanamu kaligina yea bharinapai ooka devatamurthy chekkabadiunnadi. idi nagaranni paryavekshinche nagara devatha ayyundavachani puraavastu saakha bhaawistundi. chaaala silpaalanu sivaalayamlooni varandaalo unchaaru.
saahityamlo pedavegi
kavi saamraat viswanaadha satyanarayna thama "aandhra prasasti" khanda kaavyamlo "veangi kshethram" aney kavithaloo yea smrutulagurinchi chakkaga varninchadu. vatilo machchuku remdu padyaalu...
ita vaegeesula paadachihnamulu leve! levupo: bhavna
sphuta moorthithvamunaina bondavu, nedho puurvaahna dushkaalapum
ghatikal garbhamunandimudchunako gabolu, ny pallecho
ta lokaadbhuta divya darsanamate! yabhogamelatido!
vegirajyapu palleveedhula jedugulla ripula gavvinchu nerupula delisi
egurugodibilla sogasulo ripusirassu bantulaadu sikshalaku dasi
cheadi yuppu dechinanade saatrava vyoohamul pagilinchu norapu gayachi
kotikommachilo kotagodala negabraki langhinchu chankramanamerigi
tenugu lantapde yavi nerchukoniya yundu
rennagaa telgutallulu munnu shourya
rasa modichi yuggu paalatho rangarinchi
boddu koyani koonake poyudurata!
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaalalu 13, praivetu praadhimika paatasaalalu muudu, prabhutva praathamikonnatha paatasaalalu remdu, praivetu praathamikonnatha paatasaalalu remdu, prabhutva maadhyamika paatasaalalu remdu, praivetu maadhyamika paatasaala okati unnayi. ooka prabhutva juunior kalaasaala Pali. ooka prabhutva aniyata vidyaa kendram Pali. sameepa balabadi pedavegilo Pali.sameepa prabhutva aarts / science degrey kalaasaala, inginiiring kalaasaala eloorulo, sameepa vydya kalaasaala, maenejimentu kalaasaala, polytechnic, sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala, divyangula pratyeka paatasaala eloorulo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
pedavegilo unna okapraathamika aaroogya kendramlo iddharu daaktarlu, aaruguru paaraamedikal sibbandi unnare. muudu praadhimika aaroogya vupa kendrallo daaktarlu laeru. aaruguru paaraamedikal sibbandi unnare. ooka pashu vaidyasaalalo ooka doctoru, naluguru paaraamedikal sibbandi unnare. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, samchaara vydya shaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
gramamlo 2 praivetu vydya soukaryaalunnaayi. degrey laeni daaktarlu iddharu unnare. remdu mandula dukaanaalu unnayi.
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi. borubavula dwara kudaa edaadi podugunaa neee andutundi. cheruvu dwara gramaniki taguneeru labisthundhi.
paarisudhyam
gramamlo bhugarbha muruguneeti vyvasta Pali. muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara kudaa pravahistundi. muruguneeru bahiranganga, kaccha kaaluvala dwara kudaa pravahistundi. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
pedavegilo postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu unnayi. sab postaphysu saukaryam gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone, internet kefe / common seva kendram, praivetu korier modalaina soukaryalu unnayi. gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha bassulupraivetu buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. railway steshion gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. rashtra rahadari, jalla rahadari gramam gunda potunnayi. pradhaana jalla rahadari gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. jaateeya rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu, mattirodloo unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo atm, vaanijya banku unnayi. gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram unnayi. sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo granthaalayam, piblic reading ruum unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. assembli poling kendram, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. cinma halu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 18 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
pedavegilo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 369 hectares
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 157 hectares
saswata pachika pranthalu, itara metha bhuumii: 397 hectares
thotalu modalainavi saagavutunna bhuumii: 141 hectares
banjaru bhuumii: 618 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 2615 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 618 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 2615 hectares
neetipaarudala soukaryalu
pedavegilo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
baavulu/boru baavulu: 2615 hectares
utpatthi
pedavegilo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
vari, mokkajonna, verusanaga
paarishraamika utpattulu
pamail,
vyavasaayam, neeti vanarulu
pedavegi praanthamlo nela adhikanga errachekku nela. piena okati adgu varku isuka undi dani crinda erramatti, raatinela (gravel) untai. ikda pradhamamgaa meraka pantalu - kobbari, nimma, battayo, kuuragayalu, pamail, pugaku vento vyavasayamu ekkuvaga jaruguthunnadhi. ooka peddha cheruvu, mari remdu chinna cheruvulu (mirapakunta, aenugu kunda) unnaayigaani, bhoogarbhajalaale pradhaana neetivanaru. 1970 varku ekkuvaga beellu, chittadavulugaa unna yea praanthamlo karentu sadupaayamu will vyavasaayam chaaala vaegamugaa abhivruddhi chendhindhi. adavulatho potipade dattamaina thotalu chuttuprakkala kanuvindu chestaayi.
1990l varku pugaku, nimma, mamidi, arati, kobbari, mokkajonna, kuuragayalu koddipati vari pantalu Bara yea praanthamlo kanipincheyi. tharuvaathi kaalamlo raithulu choravaga crotha pantala prayoogaalu modhal pettaaru. mulberry thotalatho pattu purugula pampakam, pamail thotalu crotha marpulaku naamdi palikayi. mundunundi vese pantalaku toduga ippudu puula thotalu, oushadhi mokkalu, teak, jamail, pamail, kandi, mokka jonna, verusanaga, cocoa, miriam, thamalapaku, proddu tirugudu vento rakarakaalaina thotalu chudavachunu. perugutunna vidya, vyapara, ravaanhaa soukaryalu yea marpulaku sahakaaram andinchayi.
1960 natiki voorilo chedurumadurugaa vunna motabavulu, cheruvulu Bara neetivanarulu. taruvaata borulu ibbadi mubbadiga perigipoyaayi. modhatiloo 200 adugula lothulo pade neetikosam ippudu 1000 adugula kante adhikanga boru veyavalasivastunnadi. dadapu annii 'submersible' pampule. kanuka raitulakicche uchita vidyuttu saukaryam yea prantham aardika vyavasthapai balamaina prabavam kaligi umtumdi.
polvaram prajectuku anubandhamgaa godawari-krishna nadulanu kalipa kaluva yea oori sameepamnundi velluthundhi. prasthutham (2008loo) nirmaanamlo unna yea kaluva dwara neeti sadupayam kaligithe yea praanta vyavasayamlo gananiyamaina marpulu raavachunani raithulu bhavistunaaru.
rashtramlo chaaala praantaalalaagaanae raithulu arakora aadaayamtoonu, varshaabhaava paristhitulatoonu, akaalavarshaalatoonu satamatamavutunnaaru. vyavasaayampaina vachey aadaayam nilakadagaa undakapovadam, pettubadulu, kharchulu bagaa perigipovadam valana vyavasaayam gittubatuga undadamledu. induku thoodu koddimandi peddaraitulanu minahaayiste chaaala varku chinna chinna kamataalu. yea paristhitulaloo chootu cheesukonna maroka parinaamam- sthaaniketarula pettubadulu. prasthutham yea praanthamlo chaaala peddha peddha thotalanu itara pattanaalaku chendina sampannulaina vyaapaarulu, vudyogulu konugolu cheeyadam jargindi. kanuka sdhaanikila svantamaina bhuumii vistiirnham kramamga tarugutunnadi. - deeni valana vooriloki gananiyamaina pettubadi vastunnadi. corporate vyavasaayam pokadalu kanipistunnayi. kanni raithulaku bhuumithoo unna anubandam paluchabadutundi.
parisramalu
bhartiya prabhuthvamu, pedavegilo jaateeya parisoedhanaa kendramu (paalm oily) nu nelakolpindi. yea kendramulo pamail saagulooni adhunika melukuvalalo raithulaku sikshnha istaaru. sahakara pamail karmagaramu yea voorilone Pali.
alayalu
pedavegi gramamlo shivalayam chaaala puraathanamainadhi. garbagudi Bara aa kalaniki chendinadi. chuttura unna alayanni punarnirminchaaru. voorilo krottagaa kattina ooka chinna brahmangaarigudi Pali. shivaaru graamaalaloo chinnachinna gullu unnayi. gaarla madugulo okashirdi saayibaabaa gidi Pali. vimaanaashrayam oddha (laxmipuram thotalalo) ooka chakkanishirdi saayibaabaa gidi Pali. akada Churu adugula saiee stupam Pali. pedavegi, gopannapalem roddumeeda peddha ravichettu crinda nagender swamy, hanumandhara vigrahaalundevi. 2005 taruvaata akada ooka aalayamlaa nirmimchi naganjaneya swamy mandiram ani pilustunnaaru.
dibbagudem centarulo ooka maseedh Pali. cristavulu ekkuvaga nivasinche goodemlalo churchilu unnayi.
pedavegi chuttuprakkala graamaalaloo jarigee ratnalamma talli jathara (ratnalakunta), achchamma paerantaalla tirunaalu (galayagudem), balive jathara (balive) yea praanthamlo mukhyamaina utsavaalu.
sadupayalu
ravaanhaa
jalla kendraaniki dagraralone unnanduna pedavegi gramaniki Eluru pattanhaaniki Madhya prayana sadupayalu baagane unnayi. prasthutham mandalamlo dadapu anni graamaaluu manchi tharu rodlatho kalupabadi unnayi. gatti nela kaavadamthoo roadlu baagane untai. (twaraga paadavvavu).
1970ki mundhu tharu roadlu leavu. muudu kilometres dooramlo unna gopannapalem athi daggari buses stopgaaa undedi. akadiki velli eluruku baasu ekkavalasi occhedi. (tadikalapudi, jangaareddigudemlanum eluruku vellae buses). appatiloo saikillu, edlabandlu Bara mukhyamaina prayana saadhanaalu.
gopannapalennundi eluruku jatka ballu kudaa nadichevi. roejuvaarii pattanhamloo plu ammukonevaaru cykilpai velhlhaevaaru. chuttuprakkala adavulalo kattelu kotukoni ammukonevaaru eluruvaraku nadachivelli ammukonevaaru. magavaru kaavillalaagaa mopulu kattukoni, aaduvaaraithe nettimeeda mopu pettukoni velhlhaevaaru. kuuragayalu, maamidikaayalu vento pantalu ammukoovadaaniki edlaballe mukhya ravaanhaa saadhanaalu. vydyam vento avasaraalaku nadachi, ledha kaliginavaaru edlaballu kattukoni pattanhaaniki velhlhaevaaru. eloorulo chaduvukone kurrallu cykilpai velhlhaevaaru. aa rootulo okati remdu moter saikillu mathram veluthuu undevi.
sumaaru 1973 praantaloo mottamodati praivetu baasu yea rootulo nadavadam moodhalayyiimdi. Eluru nundi gopannapalem, pedavegi, kuchimpudi meedugaa rangapuram varku baasu vellhedhi. taruvaata mro baasu jeelakarragudem varku undedi. kramamga aaru bassulayyayi. yea buses krikkirisi undevi. bassulopala, tapu painaa, venuka nichhena medha nunchuni kudaa prayaanaalu cheeseevaaru. aa bassulanu 1742 (reegistration nambarunu batti), 6565 (reegistration nambarunu batti), kuchimpudi (voorunubatti), leyland (thayaarii batti) - ilanti paerlato pilichevaaru. sumaaru 1995 samayamlo govarment (orr.ti.sea.) buses prarambhamayyayi. veetikee praivetu bassulakoo gatti pooti undedi. kramamga praivetu buses sarveesulu nilipiveshaaru. 1742 bassunu kuuragayalu ravaanhaa chese trancePort sarveesugaa marcharu.
prasthutham (2008loo) Eluru nundi pedavegi (dibbagudem varku Bara) city baasu sadupayam kudaa Pali. orr.ti.sea. buses nadustunnaayi. kanni rashtramantatilo lagane buses viniyogam bagaa taggindi. saikillu kudaa chaaala aruduga vaadthunnaru. stomatu kaliginavaaru ballu (moter saikillu) vaadthunnaru. atyadhikulu tshering (sarviis) aatola dwara prayanam chesthunnaaru. aatola dwara prayanam Eluru pattanhaaniki, chuttuprakkala gramalaku Bara parimitam kadhu. roejuvaarii polamloe kuuli panulaku vellae sraamikulaku idi mukhyamaina prayana vidhaanam. Eluru vellae sarviis autolo sumaarugaa 8 mandhi prayanam chestaaru. kanni polaalaku vellae autolalo 10 nundi 20 mandhi varku ekkadam saadhaaranham. dadapu prathi auto driveroo kastamarlatoonuu, saha auto driverlathonu cellsfone dwara maatlaadutuu tana sarveesulanu plan cheesukontaadu.
vidya
Mandla kendramaina pedavegi praanthamlo vidyaavakaasaalu antagaa abhivruddhi kaaledane cheppaali. voorilooni prabhutva praathamikonnatha paatasaala itiivalikaalamloo unnanatha paatasaalagaa maarcharu. crotha bhavanam nirmaanam kudaa 2007loo dadapu porthi ayyindi. shivaaru graamaalaina garlamadugu, kuchimpudi (1984) mukku bulalo padi samvatsaraala mundunundi haiskoollu unnayi. dibbagudemlo ooka praadhimika paatasaala Pali. praivetu rangamloo itivali kaalamlo ooka conventu (akkala naagaraaju paatasaala), ooka missiony vidyalayam vacchai. somavarappaduloni j.emm.j.conventulo kondaru chaduvukontunnaru. unnanatha vidyaku, kasta nanyamaina praadhimika vidyaku thama pillalanu elurulone chadivinchadaaniki ekkuvamandhi ishtapadutaaru. avaksam unnavaru thama pillalanu eloorulo addeillaloonu, ledha haastallaloonu unchi chadivinchadam jarudutundhi. stomata laeni chaaala mandhi thama pilla chaduvulanu praadhimika vidyatoonee aapiveyadam jaruguthunnadhi.
vydyam
chaaala kaalamgaa voollalooni okariddaru orr.emm.p. vaidyulu chuttuprakkala graamaalaloo atyavasara vydya sadupayam andinchevaaru. prasthutham ooka prabhutva praadhimika aaroogya kendram Pali. kanni mukhyamaina chikitsaavasaraala choose Eluru vellaka tappadu. edvala perigina prayana sadupayala valana adi antha kastham kaavadamledu.
vyaapaaram
voorilo vyaapaaram nityaavasara sarukulanu andinchentavaraku labhistunnadi. kanni adhikanga konugollu Eluru pattanhamloo chestaaru. chaaala gramalalagane pachari sarukulu, coffey hotels, killeekotlu, mandula shaapulu, mangali shaapulu, cykil shaapulu kanipistaayi. mukhyamgaa gamaninchavalasina wasn yemante yea voorilo utpaadana ayee sarukula vyaapaaram ikda aemee kanipinchadu. alaage ekkadi vyavasaayaaniki avasaramayyee sarukula ammakam kudaa ikda kanipinchadu.
vaaram vaaram ooka Bazar jaruguthunnadhi.
itharaalu
Mandla kendramainanduna pedavegi gramamlo Mandla aafiisulu unnayi. eandian banku branchi Pali. pedavegilo ooka postaphysu bagaa mundukaalamnundi (1970ki mundhey) Pali. pinn kood 534450 (gopannapalem). dooravaani kendram dwara ippudu telephony, internet sadupayalu labhistunnaayi. deshamanthati lagane cells phonula viniyogam bagaa pergindhi.
dibbagudem centarulo ooka sinimaahaalu unnadi (sumaaru 1995 samvatsaramlo kattaaru. 2008loo muusiveeshaaru). vinodaaniki kebul television dwara labhinche prasaaraalade agrasthaanam.
pedavegi daggaralo (munduru, edomylu daggara) ooka paatakaalam vimaanaashrayam Pali. idi rendava prapancha iddam kaalamlo sainyamtho avasaralakosam nirminchabadindi. taruvaata deeni viniyogam ledhu. khaalii sthalamgaa undedi. ippudu yea sthalamlo jaateeya nooneginjala parisoedhanaa samshthanu erpaatu chesar.
ivikuda chudandi
turupu chalukyas
veangi
moolaalu
bayati linkulu
aandhrabhaarati - aandhraprashasti
paalmoily parisoedhanaa samshtha webbsaitu
yea vaaram vyasalu |
లేమల్లె పల్నాడు జిల్లా అమరావతి మండలం లోని రెవెన్యూయేతర గ్రామం ఉంది. గుంటూరుకి 14 మైళ్ళ దూరంలో అమరావతికి పోవు మార్గంలో ఉంది.
విద్యా సౌకర్యాలు
ఈ గ్రామంలోని మండల పరిషత్తు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలో స్కూల్ అసిస్టెంట్ గా పని చేయుచున్న పోతినేని వెంకటసుబ్బమ్మ, రాష్ట్ర ఉత్తమ ఉపాధ్యాయిని పురస్కారానికి ఎన్నికైనారు. సెప్టెంబరు 5, 2013 ఉపాధ్యాయ దినోత్సవంనాడు, హైదరాబాదు రవీంద్ర భారతిలో మంత్రి కె.పార్ధసారథి చేతులమీదుగా ఈ పురస్కారం అందుకుంది.
మూలాలు
వెలుపలి లింకులు
ఆంధ్రప్రదేశ్ సీఆర్‌డీఏ గ్రామాలు
అమరావతి మండలం లోని రెవిన్యూయేతర గ్రామాలు |
justices v.bhaskararao (1937 augustu 21 - 2023 aktobaru 16) bhartia nyaayamuurthi. 1995 nundi 1999 varku ummadi highcourtu nyaayamuurtigaa sevalandinchaadu. padav viramanha anantaram aayana committe erpaatu chosen preventive detection aect charimangaaa vyavaharistunnaadu.
balyam, vidyaabhyaasam
v.bhaskararao ummadi nalgonda jalla chantapalli mandalam ghadiya gouraaramlo 1937 augustu 21na janminchaadu. aayana osmania universiti nunchi bsc emleemlebee porthi Akola.
kereer
1963loo nyayavadiga tana kereer praarambhinchaadu. devarkonda, nalgondalalo aayana piblic procicutergaaa practies Akola. aayana 1981loo jalla sessions jadjigaa niyaminchabaddadu. anantaram 1995loo aayana ummadi andhrapradhesh highcourtu adanapu nyaayamuurtigaa, 1997loo saswata nyaayamuurtigaa padoonnathi pondadu. 1999loo padaveeviramana jargindi.
maranam
justices bhaskararao 86 ella vayasuloe 2023 aktobaru 16na Hyderabadloni tana nivaasamloe tudiswasa vidichaadu. ayanaku bhaarya lalitadevi, muguru kumartelu unnare.
moolaalu
1937 jananaalu
2023 maranalu |
తెలంగాణ రాష్ట్ర రెండవ ముఖ్యమంత్రిగా 2018, డిసెంబరు 13న ప్రమాణ స్వీకారం చేసిన కల్వకుంట్ల చంద్రశేఖరరావు 2019, ఫిబ్రవరి 19న 12మంది మంత్రులతో తన రెండవ ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటుచేశాడు.
హైదరాబాదులోని రాజ్‌భవన్‌ గవర్నరు ఈ.ఎస్.ఎల్.నరసింహన్ సమక్షంలో ముఖ్యమంత్రి కేసీఆర్, 12మంది మంత్రులు పదవీ స్వీకారం చేశారు.
మంత్రుల జాబితా
తెలంగాణ ఎన్నికలలో టీఆర్ఎస్ విజయం సాధించిన తరువాత 2018, డిసెంబరు 13న కేసీఆర్ ముఖ్యమంత్రిగా, మహమూద్ అలీ మంత్రిగా ప్రమాణస్వీకారం చేశారు. మంత్రివర్గ విస్తరణలో భాగంగా 2019, ఫిబ్రవరి 19న కొత్తగా మరో 10మందిని మంత్రివర్గంలోకి తీసుకున్నారు. మంత్రివర్గ విస్తరణ భాగంగా 2019, సెప్టెంబరు 8న మరో ఆరుగురికి మంత్రి పదవులు వచ్చాయి.
మాజీ మంత్రులు
ఇవి కూడా చూడండి
తెలంగాణ ప్రభుత్వం
కల్వకుంట్ల చంద్రశేఖరరావు తొలి మంత్రివర్గం (2014-2018)
మూలాలు
తెలంగాణ ప్రభుత్వం |
bios (BIOS) anagaa besik input avutput sistom. bios anede computers tayyaaravadaaniki vividha parikaraalanu gurthinchadaaniki, niyanthrinchadaaniki computers yokka madarboardu chipp pai ponduparachabadina ooka computers prograamme. BIOS yokka uddhesam computersku plag konnect chosen anni vastuvulu sarigaa pania cheyagalavani nirdhaarinchadam. bios kampyootaruku jeevamunu testundi, yea bios padm greeku padm βίος nundi vacchindi, bios antey "jeevitam".
booting app
"booting app" anede computers nu modhata aan cheesinappudu computers upayogapadela siddhaparache porthi procedure. computers tern aan aynappudu bios praarambhamavutundi, pvr-aan selfi test (POST) amalavutundi. pvr-aan selfi test (POST) samayamlo bios computers praasesar, memory, veedo kaardu, itharathraa vento vividha parikaraalu computers loo prasthutham vunnya, avi panichestunnaya ani nirdhaarinchukovadaanika tanikhii chesthundu. okasari POST vijayavantamga puurtayithee, opeerating sistom loaded choose BIOS saadharanamga computers haard drove loo umdae opeerating sistompai kannestundi. bios opeerating sistomnu kanugonagaane loaded praarambhamavutundi. yea samayamlo, opeerating sistom sistom yokka niyanthrananu teesukuntundi.
saftvaerlu
bios |
ఆళ్ళదుర్గ్ మండలం, తెలంగాణ రాష్ట్రం, మెదక్ జిల్లా లోని మండలం. 2016 లో జరిగిన జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు కూడా ఈ మండలం ఇదే జిల్లాలో ఉండేది. ప్రస్తుతం ఈ మండలం మెదక్ రెవెన్యూ డివిజనులో భాగం. పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు కూడా ఇదే డివిజనులో ఉండేది.ఈ మండలంలో 9 రెవెన్యూ గ్రామాలు ఉన్నాయి.నిర్జన గ్రామాలు లేవు. మండల కేంద్రం ఆళ్లదుర్గ్.
మండల జనాభా
2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం మండల పరిధిలోని మొత్తం జనాభా 47,678, పురుషులు 23,745, స్త్రీలు 23,933
2016 లో జరిగిన పునర్వ్యవస్థీకరణ తరువాత, ఈ మండల వైశాల్యం 108 చ.కి.మీ. కాగా, జనాభా 30,789. జనాభాలో పురుషులు 15,237 కాగా, స్త్రీల సంఖ్య 15,552. మండలంలో 6,436 గృహాలున్నాయి.
మండలం లోని గ్రామాలు
రెవెన్యూ గ్రామాలు
ఆళ్ళదుర్గ్
అప్పాజీపల్లి
ముప్పారం
మహమ్మదాపూర్
చిలెవేర్
ముస్లాపూర్
భైరన్‌దిబ్బ
చేవెళ్ళ
పెద్దాపూర్
మూలాలు
బయటి లింకులు |
పాపర్రు, కృష్ణా జిల్లా, పామర్రు మండలానికి చెందిన రెవెన్యూయేతర గ్రామం
మూలాలు |
revendrapadu, Guntur jalla, duggiraala mandalaaniki chendina revenyuyetara gramam.
graama charithra
aandhra Pradesh rajadhani praanta abhivruddhi pradhikara samshtha (crdae) paradhilooki vasthunna mandalaalu, graamaalanu prabhuthvam vidigaa gurtistuu uttarvulu jarichesindi. prasthutham gurtinchina vaatoloeni chaaala gramalu vgtm paridhiloo unnayi. gatamlo vgtm paridhiloo unna vaatitopaatugaa ippudu marinni konni gramalu cheeraayi. crdae paradhilooki vachey Guntur, krishna jillalloni mandalaalu, graamaalanu gurtistuu purapaalaka saakha mukhya kaaryadarsi uttarvulu jaarii chesar.
Guntur jalla paridhilooni mandalaalu
tadepalli, magalgiri, tulluru, duggiraala, tenale, tadikonda, Guntur mandalam, chaebroolu, medikonduru, pedakakani, vatticherukuru, Amravati, kollipara, vemuru, kollur, amritaluru, chunduru mandalaalatho paatu ayah mandalala pattanha prantham kudaa crdae paradhilooki osthundi.
graama bhougolikam
yea gramam duggiraalaku padamaraga 3 ki.mee. dooraana Pali.
graamamlooni vidyaasoukaryaalu
revendrapadu gramamlo jalla parishattu unnanatha paatasaala Pali. yea paatasaalalo, mandalamlone athyadhika sankhyalo 10va tharagathi vidyaarthulu chaduvuchunnaru. 2013-14 va samvatsaramlo, yea paatasaala vidyaarthulu, 139 mandhi 10va tharagathi parikshalu vraayaga, 118 mandhi uttiirnulainaaru. 10 mandhi 9 paigaa markulu sadhincharu. trible ai.ti. praarambhinchinappati nundi, prathi savatsaram kramam tappakunda, yea paatasaala, 2 seatlu saadhinchuchunnadi. ooka savatsaram 4 seatlu vacchinavi. [3] gramamlo haarika juunior kalaasaala Pali.
graama panchyati
2013 juulailoo yea graama panchaayatiiki jargina ennikalallo kesamneni arunakumari, sarpanchigaa ennikaindi. eeme taruvaata duggiraala Mandla sarpanchula sangham adhyakshuraaligaa ennikainaaru.
graamamlooni darsaneeya pradeeshamulu/devalayas
shree ganganamma ammavaru alayam
graamamlooni jalla paarishattu venuka baagamlo, yea alayam ikda 200 samvatsaraalugaa Pali. yea alayanni daatala vitaranhatho, nuuthanamgaa, nelarojula vyavadhiloonae punarnirminchaaru. yea aalayamloo pratishtinchanunna
ganganamma, poturaju, nagadevata, boddurayi vigrahalanu 2015, juun-4va tedee guruvaaramnaadu, gramamlo pradarsanagaa teesikonivacchaaru. 5va tedee sukravaaramnaadu dhanyadivasam cheinchaaru. yea aalayamloo vigrahapratishtaa kaaryakramalu, 6va tedee shanivaaram vudayam rutvikkula vedamantraala Madhya, ganapatipujato praarambhinchi, kalasapuja nirvahincharu. pratyekamgaa aalaya aavaranaloo nirmimchina yagasalalo homaalu nirvahincharu. 7va tedee aadhivaram vudayam 8 gantala nundi, subrahmanyapooja, jantanaaga, panchmukha nagendraswamila ksheeraadhivasam, saayantram 4 gantalaku rudrabhishekam nirvahincharu. 8va tedee soomavaaram vudayam 6 gantalanundi homaalu praarambhinchaaru. 7-42 gantalaku yantrasthaapana, anantaram ganganamma, poturaju, nagendraswamy vigrahalanu, bhaktula jayajayadhvaanaala Madhya pratishtinchaaru. adae roeju vudayam 11-49 gantalaku tadupari, boddurayi (naabhisila) ni, shivalayam praharii gooda prakkanae unna pradhaana dwaram sameepamlo pratishtinchaaru. vaelasamkhyaloe vacchina bhakthulu, deevathaa moorthulaku pasupu, kunkumarchanalu nirvahincharu. anantaram bhakthulaku annadanam karyakram erpaatuchesaaru.
yea alayam praarambhinchina taruvaata modati kolupulu, 2015, augustu-30va tedee aadivaaramnaadu ghananga nirvahincharu. jaataraku, kolupulaku upayoginchutaku kotthaga utsavamoortini thayaarucheeyinchaaru.
yea aalaya dviteeya vaarshikotsavaalu 2017, juun-8vatedii guruvaaramnaadu vaibhavamgaa nirvahinchedaru. vudayam ammavaariki abhishekaalu, visheeshapoojalu nirvahinchedaru. saamuuhika kunkumarchana nirvahinchedaru. aalaya praamganamloo unna nagendraswamivarika pujalu nirvahinchedaru. vudayam 11 gantala nundi bhakthulaku annapraasaada vitarana chaeyuduru.
shree genasai mandiram
gramamlo pradhaanamiena pantalu
vari, aparalu, kaayaguuralu
gaamamlo pradhaana vruttulu
vyavasaayam, vyavasaayaadhaarita vruttulu
moolaalu
AndhraPradesh crdae gramalu
duggiraala mandalam loni revinyuyetara gramalu |
మదీనా, తెలంగాణ రాష్ట్ర రాజధాని హైదరాబాదులోని ఒక ప్రాంతం. ఇక్కడున్న వక్ఫ్ భవనం, హజ్ యాత్రికులకు సేవ చేయడానికి నిర్మించబడినది.
చరిత్ర
సౌదీ అరేబియాలోని హిజాజ్‌లోని ముస్లింలకు పవిత్ర నగరమైన మదీనా నివాసితులకు మద్దతు ఇచ్చే ఉద్దేశ్యంతో ఈ మదీనా భవనం నిర్మించబడింది. నవాబ్ అల్లాదీన్ కుటుంబం దీనికి ప్రధాన కారణం. ఈ భవనంలో సుమారు 200 షాపులు, 100 ఫ్లాట్లు ఉన్నాయి.
సమీపప్రాంతాలు
ఇక్కడికి సమీపంలో కల్వాగడ్, మదన్ ఖాన్ కాలనీ, ఇంజిన్ బౌలీ, పైమ్ బాగ్, ఫలక్ నుమా, చత్తా బజార్, నాసిర్ కాంప్లెక్స్, నయాపూల్ రోడ్, యూసుఫ్ బజార్, రికాబ్ గుంజ్ మొదలైన ప్రాంతాలు ఉన్నాయి.
వాణిజ్య ప్రాంతం
హైదరాబాదులోని వాణిజ్య శివారు ప్రాంతాలలో ఒకటైన ఈ మదీనా ప్రాంతం చారిత్రాత్మక చార్మినార్ కు సమీపంలో ఉంది. ఇది హైదరాబాదులోని ఒక సాంప్రదాయ దుకాణాల జజార్. ఇక్కడికి సమీపంలో పత్తర్‌గట్టి, షెహ్రాన్ బజార్, చార్మినార్, లాడ్ బజార్ మొదలైన ప్రాంతాలలో మహిళలు, వధువు, పిల్లలకు సంబంధించిన దుకాణాలు ఉన్నాయి. ఇక్కడి నుండి పెళ్ళి దుస్తులు ఎక్కువ భాగం పొరుగు రాష్ట్రాలు, యునైటెడ్ స్టేట్స్, యూరప్, మిడిల్ ఈస్ట్, పాకిస్తాన్, బంగ్లాదేశ్, ఇతర దేశాలకు ఎగుమతి చేయబడతాయి. పవిత్ర రంజాన్ మాసంలో ఈ ప్రాంతం పగలు, రాత్రి అని తేడాల్లేకుండా రద్దీగా ఉంటుంది.
హైదరాబాదీ వంటలును అందించే అనేక రెస్టారెంట్లు (మదీనా హోటల్) ఈ ప్రాంతంలో ఉన్నాయి. పవిత్ర రంజాన్ మాసంలో వడ్డించే హైదరాబాద్ హలీమ్ కు ఇక్కడి హోటళ్ళు బాగా ప్రాచుర్యం పొందాయి.
మదీనా హోటల్
ఇక్కడున్న మదీనా హోటల్ 1947లో ప్రారంభించబడింది.
రవాణా
తెలంగాణ రాష్ట్ర రోడ్డు రవాణా సంస్థ ఆధ్వర్యంలో మదీనా మీదుగా ఫలక్ నుమా, సఫిల్‌గూడ, బోరబండ, సనత్ నగర్, మెహదీపట్నం, బార్కస్, అఫ్జల్‌గంజ్, జూబ్లీ బస్టాప్, సికింద్రాబాద్ జంక్షన్, రాజేంద్రనగర్, జూ పార్క్, జియాగూడ ప్రాంతాలకు బస్సు సౌకర్యం ఉంది. ఇక్కడికి సమీపంలోని యాకుత్‌పురా, మలక్ పేట్ ప్రాంతాలలో ఎంఎంటిఎస్ రైలు స్టేషను ఉంది.
మూలాలు
హైదరాబాదులోని ప్రాంతాలు |
లొద్దలకాకితాపల్లి శ్రీకాకుళం జిల్లా, సరుబుజ్జిలి మండలం లోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన సరుబుజ్జిలి నుండి 7 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన ఆమదాలవలస నుండి 20 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 103 ఇళ్లతో, 384 జనాభాతో 19 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 193, ఆడవారి సంఖ్య 191. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 0 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 0. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 581159.పిన్ కోడ్: 532458.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి ఉంది.
సమీప బాలబడి, మాధ్యమిక పాఠశాలలు సరుబుజ్జిలిలోను, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల చిన కాగితపల్లిలోనూ ఉన్నాయి.సమీప జూనియర్ కళాశాల సరుబుజ్జిలిలోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల ఆమదాలవలసలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల శ్రీకాకుళంలోను, పాలీటెక్నిక్ ఆమదాలవలసలోనూ ఉన్నాయి.సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల ఆమదాలవలసలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాలలు శ్రీకాకుళంలోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
తాగు నీరు
బావుల నీరు గ్రామంలో అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. చెరువు ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది.
పారిశుధ్యం
గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్‌లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 8 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 18 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
లొద్దలకాకితపల్లిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 2 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 16 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 16 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
లొద్దలకాకితపల్లిలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
బావులు/బోరు బావులు: 16 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
లొద్దలకాకితపల్లిలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
వరి
మూలాలు |
" ఎల్ సాల్వడార్ " (; ), అధికారికంగా " రిపబ్లిక్ ఆఫ్ ఎల్ సాల్వడార్ " (, సాధారణంగా " రిపబ్లిక్ ఆఫ్ ది సాల్వడార్ " అంటారు.)
మద్య అమెరికాలో ఇది అతి చిన్న, అత్యంత జనసాంధ్రత కలిగిన దేశం. ఎల్ సాల్వడోర్ దేశరాజధాని నగరం, అతిపెద్ద నగరం " శాన్ సాల్వడార్ "
,
దేశజనసంఖ్య 6.38 మిలియన్లు. వీరిలో యురేపియన్ మెస్టిజోలు అధికసంఖ్యలో ఉన్నారు తరువాత స్థానంలో స్థానిక అమెరికన్ సంతతికి చెందినవారు ఉన్నారు.
ఎల్ సాల్వడార్లో అనేక శతాబ్దాలుగా మెసోమెరికన్ దేశాలకు చెందిన ప్రజలు నివసించారు. ప్రత్యేకించి కుజ్కాటిలెక్స్, అలాగే లెంకా, మయాప్రజలు నివసించేవారు. 16 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో, స్పానిష్ సామ్రాజ్యం ఈ భూభాగాన్ని స్వాధీనం చేసుకుని మెక్సికో నగరాన్ని పాలనచేస్తున్న న్యూ స్పెయిన్ వైస్రాయల్టీలో భాగంగా చేసింది. 1821 లో ఈ దేశం మొదటి మెక్సికన్ సామ్రాజ్యంలో భాగంగా స్పెయిన్ నుండి స్వాతంత్ర్యం పొందింది అయినప్పటికీ సెంట్రల్ అమెరికా ఆఫ్ ఫెడరల్‌లో భాగంగా ఉంది. 1823 లో సెంట్రల్ అమెరికా ఆఫ్ ఫెడరల్ రిపబ్లిక్ నుండి విడిపోయింది. 1841 వరకు స్వర్వభౌమాధికారం కలిగిన రిపబ్లిక్ ఎల్ సాల్వడార్ స్వల్ప-కాలిక ఉనికి కలిగిన హోండురాస్, నికరాగ్వా దేశాలు భాగంగా ఉన్న యూనియన్ " గ్రేటర్ రిపబ్లిక్ ఆఫ్ సెంట్రల్ అమెరికా "లో 1895 నుండి 1898 వరకు కొనసాగింది.
19 వ శతాబ్దం చివరి నుండి 20 వ శతాబ్దం వరకు ఎల్ సాల్వడోర్ తిరుగుబాట్లు, వారసత్వ పాలకుల ఆధికారం కారణంగా దీర్ఘకాలిక రాజకీయ, ఆర్ధిక అస్థిరతను ఎదుర్కొంది.సామాజిక ఆర్థిక అసమానత, పౌర అశాంతి చివరకు విధ్వంశకరమైన " సాల్వడోర్ సివిల్ వార్ (1979-1992) "కు దారితీసింద. ప్రభుత్వం నేతృత్వంలోని సైన్యం, లెఫ్ట్ వింగ్ గెరిల్లా సమూహాల సంకీర్ణదళాల మధ్య జరిగింది. తరువాత మల్టీపార్టీ కాంసిస్ట్యూషనల్ రిపబ్లిక్ జోక్యంతో అంతర్యుద్ధం ముగింపుకు వచ్చింది.
ఎల్ సాల్వడార్ యొక్క ఆర్ధిక వ్యవస్థను చారిత్రాత్మకంగా వ్యవసాయం ఆధిపత్యం చేస్తుంది. వలసరాజ్య సమయంలో అత్యంత ముఖ్యమైన పంటగా ఇండోగో ప్లాంట్ (స్పెయిన్ లో అనీల్) తో ప్రారంభమైంది. 20వ శతాబ్ధం నాటికి అభివృద్ధి చేయబడిన కాఫీ పంటలో 90% ఎగుమతి చేయబడింది. ఎల్ సాల్వడార్ కాఫీ మీద ఆధారపడడం తగ్గించి ఆర్ధికాభివృద్ధి కొరకు వాణిజ్యం, ఫైనాంషియల్ సంబంధాలను అభివృద్ధి చేయడం, పారిశ్రామిక రంగం మీద దృష్టిసారించింది.
1892 నుండి చెలామణిలో ఉన్న ఎల్ సాల్వడార్ అధికార నాణ్యం " సాల్వడారన్ కోలాన్ " స్థానంలో 2001 నుండి యు.ఎస్.డాలర్ చెలామణిలోకి వచ్చింది.
, హ్యూమన్ డెవెలెప్మెంట్ జాబితా ఆధారంగా ఎల్ సాల్వడార్ లాటిన్ అమెరికన్ దేశాలలో 12వ స్థానంలో ఉంది. అలాగే మద్య అమెరికా దేశాలలో 4వ స్థానంలో ఉంది. మొదటి మూడుస్థానాలలో పనామా,కోస్టారీకా, బెలిజ్ ఉన్నాయి.
అయినప్పటికీ దేశం నిరంతరంగా అసమానత, దారిద్యం, అధికమౌతున్న నేరాలు వంటి సమస్యలతో బాధపడుతుంది.
పేరువెనుక చరిత్ర
అన్వేషకుడు " పెడ్రో అల్వరాడో " తాను కనుగొన్న సరికొత్త ద్వీపానికి క్రీస్తును స్పురించేలా " ఎల్ సాల్వేడర్ " (రక్షకుడు) అని నామకరణం చేసాడు. పూర్తిపేరు
(రక్షకుడైన జీసెస్ క్రీస్తు భూమి) అది క్రమంగా (ది సేవియర్) గా మారింది.
చరిత్ర
చరిత్రకాలానికి పూర్వం
అపోఫా మున్సిపాలిటీలో టొమేయెట్ అపోహా నదీతీరంలో ఒడ్డున ఉన్న ఒక పాలియాలాజికల్ (శిలాజసహిత)ప్రాంతం. ఈ ప్రాంతంలో సమృద్ధిగా ప్లైస్టోసీన్ యుగంకు చెందినది సాల్వడోర్ మెగాఫౌనా శిలాజాలు ఉన్నాయి.పాలిటియోలాజికల్ (శిలాజసహిత)ప్రాంతం 2000 లో అప్రయత్నంగా కనుగొనబడింది, తరువాతి సంవత్సరంలో ఎల్ సాల్వడోర్ మ్యూజియం ఆఫ్ నేచురల్ హిస్టరీ ఆఫ్ ఎల్ సాల్వడోర్ ఈప్రాంతంలో నిర్వహించిన త్రవ్వకాలలో పలు కువొరోనియస్ అవశేషాలు మాత్రమే కాక అనేక సకశేరుకాల (ఉభయచరాలు) శిలాజాలు కూడా లభించాయి. టొమేయెట్ ప్రాంతంలో రాక్షస తాబేళ్ళు, మెగాథెరియం, గ్లిప్తోడన్, టొక్డోడాన్, అంతరించిపోతున్న జాతికి చెందిన గుర్రాలు, పాలియో-లాలాస్, ప్రధానంగా ప్రోబేస్సిస్ జెనస్ కువెయోరోనియస్ అస్థిపంజర అవశేషాలతో మొత్తం 19జాతుల శిలాజాలు లభించాయి. టొయాటాట్ ప్రాంతం మద్య అమెరికన్ ప్లైస్టోసీన్ నిక్షేపాల కంటే ప్రత్యేకమైన పాలియాలాజికల్ (శిలాజసహిత)ప్రాంతంగా గుర్తించబడింది.ఇక్కడ లభిస్తున్న అతి పురాతన, సుసంపన్నమైన శిలాజాలు " గ్రేట్ అమెరికన్ ఇంటర్ చేంజ్ " (అమెరికాలో సంభవించిన జీవసంబంధిత మార్పులు) సంబంధిత విలువైన సమాచారాన్ని అందిస్తుంది. ఇందులో మద్య అమెరికన్ ఇస్తమస్ ల్యాండ్బ్రిడ్జ్(భూవంతెన) ప్రధానపాత్ర వహించింది. అదే సమయంలో, ఇది సెంట్రల్ అమెరికాలో అత్యంత ధృడమైన సకశేరుక(ఉభయచరాలు) పాలిటియోలాజికల్ ప్రాంతంగా పరిగణించబడుతుంది. ఈప్రాంతం అమెరికాలలో ప్రోపోసిసిడా (బృహత్తర క్షీరదాలు) అహ్యంత అధికసంఖ్యలో సంచరించిన ప్రాంతాలలో ఒకటిగా పరిగణించబడుతుంది.
కొలంబియన్ కాలానికి ముందు
ఎల్ సాల్వడోర్లో అధునాతన నాగరికత దేశీయ స్థానికజాతికి లెంకా ప్రజలు స్థావరంగా ప్రసొద్ధి చెందింది.వీరిది ఎల్ సాల్వడోర్లో స్థిరపడిన మొట్టమొదటి, ప్రాచీన దేశీయ నాగరికతగా గుర్తించబడింది .లెంకా ప్రజల తరువాత ఈప్రాంతంలో ఒల్మేక్‌లు స్థావరాలు ఏర్పరచుకుని నివసించారు.చివరికి వీరు కూడా కనుమరుగైపోయినప్పటికీ వీరు వదిలి వెళ్ళిన స్మారక చిహ్నాలు ఎల్ సాల్వడోర్లో ఇప్పటికీ పిరమిడ్ల రూపంలో ఉన్నాయి. ఒల్మేక్స్ స్థానంలో మాయాలు స్థిరపడ్డారు.కానీ ఎల్ సాల్వడార్లో ఉన్న టీ పెద్ద ఇలోపాంగో (అలోపాంగో) అగ్నిపర్వతం విస్ఫోటనం కారణంగా వారి సంఖ్య భారీగా క్షీణించింది. శతాబ్ధాల కాలం తరువత మాయాప్రజల స్థానాన్ని నతుయాన్ భాష మాట్లాడే పిపిల్ ప్రజలు భర్తీచేసారు. యురేపియన్లు ఈప్రాంతాన్ని జయించడానికి కొన్న శతాబ్ధాలకు ముందుగా వీరు మెక్సికో నుండి ఈప్రాంతానికి వలస వచ్చారు.వీరు మద్య మద్య అమెరికా, పశ్చిమప్రాంతాలను ఆక్రమించుకున్నారు.పిపిల్ ప్రజలు ఎల్ సాల్వడార్లో నివసించిన చివరి స్థానికజాతి ప్రజలుగా భావించబడుతున్నారు.
వారు వారి ప్రాంతాన్ని " కుష్కతాన్ " (ఇది ఒక పిల్పిల్ పదం) అని పిలిచారు.
ఈ పదానికి " విలువైన ఆభరణాలు " అని అర్ధం. హిస్పానిక్‌భాషలో ఇది కొజ్కతాన్ , కుజ్కాట్లాన్ గా అనువదించబడింది.
ఎల్ సాల్వడోర్ ప్రజలను ప్రస్తుతం సాల్వడోరియన్ అని పిలువబడుతున్నారు. కుజ్కత్లెకొ అనే పదం సాల్వడోరియన్ వారసత్వానికి చెందిన సంతతితిని సూచించడానికి ఉపయోగించబడుతుంది.కొలంబియన్ కాలంలో ఈప్రాంతంలో లెంకా ప్రజలతో ఇతర దేశీయజాతులకు చెందిన ప్రజలు కూడా నివసించారు.
హిస్పానిక్ ప్రజలు తూర్పుప్రాంతంలోని పర్వతప్రాంతాలలో స్థిరపడ్డారు.
ఈప్రాంతంలో స్పానిష్‌లు విజయం సాధించే వరకు కస్కట్టాన్ రాజ్యం అతిపెద్ద రాజ్యంగా ఉంది. ఎల్ సాల్వడార్ తూర్పుతీరంలో మాయనగరికతకు చెందిన ప్రజలు నివసిస్తున్నందున ఎల్ సాల్వడోర్ యొక్క శిధిలాల మూలాలు వివాదాస్పదంగా ఉన్నాయి. అయినప్పటికీ లేక్ గుజ్యా (లాగో డి గుయిజా), సిహుటాన్ చుట్టుప్రక్కల ప్రాంతాలు బహుశా మాయాప్రజలు ఆక్రమించిందని విస్తృతంగా విశ్వసిస్తున్నారు. టాజుమల్, జోయా డి సెరెన్, శాన్ ఆండ్రెస్, ఎల్ సాల్వడార్ వంటి ఇతర శిధిలాలను పిపిల్ లేదా మయ లేదా రెండుతెగలకు చెందిన ప్రజలు నిర్మించి ఉంటారని భావిస్తున్నారు.
యురేపియన్లు (1522)
1521 నాటికి స్థానిక తెగలకు చెందిన మెసొమెరికన్ ప్రజల సంఖ్య ఈప్రాంతం అంతటా వ్యాపించిన స్మాల్ ఫాక్స్ అంటువ్యాధి కారణంగా గణనీయంగా క్షీణించింది.అయినప్పటికీ ఇది కుజ్కాట్లాన్ ప్రజలను ఆందోళనచెందవలసినంత బాధించలేదు.
మద్య అమెరికాలో జైత్రయాత్ర సాగించిన స్పానిష్ అడ్మైరల్ " ఆండ్రెస్ నినో " నాయకత్వంలో ప్రస్తుత ఎల్ సాల్వడోర్ భూభాగంలో మొదటి యురేపియన్లుగా స్పెయిన్ వారు ప్రవేశించారు. 1522 మే 31న ఆయన " గల్ఫ్ ఆఫ్ ఫాంసెకా " లోని మీంగుయారా ద్వీపం (మీంగుయారా డెల్ గొల్ఫొ) ప్రవేశించి ఆప్రాంతానికి " పెట్రోనిలా " అని నామకరణం చేసారు. తరువాత లెంపానదీ ముఖద్వారంలోని " జిక్విలిస్కో బే " చేరుకుని అక్కడ తూర్పు సాల్వడోర్‌కు చెందిన లెంకా స్థానిక తెగకు చెందిన ప్రజలను కలుసుకున్నారు.
కుజ్కాట్లాన్ విజయం (1524–1525)
1524 లో మెక్సికో విజయయాత్రలో పాల్గొన్న తరువాత పెడ్రో డి అల్వారాడో, అతని సోదరుడు గొంజలో నాయకత్వంలోని స్పానిష్ విజేతలు రియో పాజ్ నది (శాంతి నది) ప్రస్తుతం గౌతమాలా రిపబ్లిక్ లోని ప్రస్తుత ఎల్ సాల్వడోర్ రిపబ్లిక్ చేరుకున్నాడు.దేశీయ పిపిల్ ప్రజలకు గౌతమాలా లేదా మెక్సికోలో కనుగొన్న బంగారం లేదా ఆభరణాలు ఏవీ లేకపోవడం స్పానియర్డ్లను నిరాశపరిచింది. కానీ స్పానియర్డ్లు ఇక్కడ భూమి అగ్నిపర్వత ధూళితో సారవంతంగా ఉండడం గమనించారు.
పెడ్రో డి అల్వారాడో నాయకత్వంలో స్పానిష్ దళాల చొరబాటు జూన్ 1524 లో కస్క్లాతన్ (ఎల్ సాల్వాడార్) దేశం వరకు తమ అధికారాన్ని విస్తరించడానికి దారితీసింది.
ఆయన కుజ్కట్లాన్ రాజ్యపు సరిహద్దుల వద్దకు వచ్చినప్పుడు పౌరులు ఖాళీ చేయడం చూశాడు. కుజ్కాట్లాక్ యోధులు అకాజుట్లా సముద్రతీర నగరానికి తరలివెళ్ళి అక్కడ నుండి అల్వారాడో, అతని దళాలకు వేచి ఉన్నారు.అల్వారాడో మెక్సికో, గౌతమాలా ప్రజలు స్పానియర్డ్లను దేవతలుగా భావించినట్లు కుజ్కాట్లాన్ ప్రజలు కూడా భావిస్తారన్న ఆత్మవిశ్వాసంతో అల్వారాడో తన దళాలతో అక్కడకు చేరుకున్నాడు. తన మెక్సికన్ మిత్రదేశాలు, కుజ్కట్లాన్ పిపిల్ ప్రజలు మాట్లాడేభాష ఒకే పోలికకలో ఉన్న కారణంగా అల్వరాడో ఈ కొత్త దేశీయతెగలకు చెందిన ప్రజలను సులభంగా ఓడించవచ్చని అతను అనుకున్నాడు.
ఎల్ సాల్వడార్ యొక్క స్వదేశీ ప్రజలు స్పానియర్డ్లను దేవతలుగా చూడక విదేశీ ఆక్రమణదారులుగానే భావించారు. అల్వరాడో తన స్పానిష్ సైనికులను, మెక్సికన్ ఇండియన్ సంకీర్ణదళాలను కుజ్కాట్లాన్ దళాలు అధిగమిస్తున్నాడం గమనించి తన సైనికులను వెనుకకు మళ్ళించాడు. కుజ్కాట్లక్ సైన్యం వారిపై దాడి చేసి, యుద్ధ శాలలు, విల్లు బాణాలతో వారిని వెన్నంటారు. అల్వారాడో మనుగడ కోసం పోరాడడం మినహా వేరు మార్గం కనిపించలేదు.
ఎల్వారోడో కుజుటెక్లెక్ సైనికులను " రంగురంగుల ఆకర్షణీయమైన ఈకలతో తయారు చేయబడిన షీల్డులతో, బాణాలు, పెద్ద ఈటెలు చొచ్చుకుపోలేని పత్తితో చేసిన మూడంగుళాల కవచం ధరించి ఉన్నారు " అని వర్ణించాడు.రెండు వైపులా సైన్యాలకు తీవ్రమైన నష్టం వాటిల్లింది. గాయపడిన అల్వారాడో తన మనుషులను ముఖ్యంగా మెక్సికన్ ఇండియన్ సహాయక సిబ్బందిని కోల్పోయి ఓడిపోయాడు. ఒకసారి అతని సైన్యం పునరుద్దరించబడిన తరువాత అల్వరాడో కుజ్కాట్లాన్ రాజధానికి వెళ్ళి మళ్లీ సాయుధ కూజ్కాట్లాక్ దళాలను ఎదుర్కోవాలని నిర్ణయించుకున్నాడు. పోరాడటానికి శక్తిచాలక శిబిరాలలో దాగిన అల్వరాడో తన స్పానిష్ అశ్వికులను కుజ్కాట్లాన్ రాజధానికి పంపి వారు తమ గుర్రాలను భయపెడుతున్నారో లేదు గమనించమని ఆదేశించాడు. వారి గుర్రాలపై పంపించాడు, వారు గుర్రాలను భయపెడుతున్నారో లేదో చూసేందుకు వారు కుస్కాటిల్లెకు వెళ్లిపోయారు, కాని వారు తిరుగుముఖం పట్టలేదు " అని ఆల్వారోడో హెర్నాన్ కోర్టేజ్‌కు వ్రాసిన లేఖలలో గుర్తుచేసుకున్నాడు.
కుజ్కాట్లెక్ మళ్లీ దాడి చేసిన సందర్భంలో స్పానిష్ ఆయుధాలను దొంగిలించారు. అల్వారాడో తిరిగి వెళ్లి మెక్సికో ఇండియన్ దూతలను పంపి కుజ్కాట్లెక్ యోధులు దొంగిలించిన ఆయుధాలు తిరిగి అప్పగించి, స్పానిష్ రాజుకు లోగిపోవాలని బెదిరించాడు.కుజ్కాట్లెక్ ప్రతిస్పందించింది "మీరు మీ ఆయుధాలు కావాలనుకుంటే, వచ్చి వాటిని అందుకోండి "అన్నారు. రోజుల గడిచిన నాటికి, అల్వారాడో, ఆకస్మిక దాడికి గురికావచ్చన్న భయంతో మరింత మంది మెక్సికన్ ఇండియన్ దూతలను పంపి చర్చలు జరిపాడు కానీ అల్వరాడో పంపిన ఈ దూతలు తిరిగి రాలేదు. వారు మరణశిక్షకు గురిచేయబడ్డారని భావించారు.
స్పానిష్ ప్రయత్నాలు పిప్పిల్, మాయన్ మాట్లాడే పొరుగువారితో చేరిన స్థానిక ప్రజలచే గట్టిగా నిరోధించబడ్డాయి. స్పెయిన్ దేశస్థులను వారు ఓడించి వారి మిత్రదళాలైన మెక్సికన్ త్లస్కాలా ఇండియన్లను గౌతమాలా నుండి ఉపసంహరించుకోవాలని బలవంతం చేసారు. గాయపడిన తర్వాత, ఆల్వారోడో యుద్ధాన్ని విడిచిపెట్టి తన సోదరుడు గొంజలో డే అల్వారాడోను ఈ పనిని కొనసాగించడానికి నియమించాడు. తరువాత జరిగిన రెండు దండయాత్రలు (మొదటి 1525 లో చిన్న సైనిక దళాలతో 1528 లో ) పిపిల్ స్పానిష్ నియంత్రణలో తీసుకు వచ్చాయి.1525లో పిపిల్ కూడా మశూచి ప్రాంతీయ అంటువ్యాధి కారణంగా బలహీనపడడం ఇందుకు ప్రధానకారణంగా ఉంది. 1525 లో కుజ్కాట్లాన్ విజయం పూర్తయ్యింది. తరువాత శాన్ సాల్వడార్ నగరం స్థాపించబడింది. స్పెయిన్‌కు పిపిల్ నుండి చాలా ప్రతిఘటన ఎదురైంది. ఫలితంగా స్పెయిన్ లేన్కాస్ నివసిస్తున్న తూర్పు ఎల్ సాల్వడార్ ప్రాంతాన్ని చేరుకోలేక పోయింది.
1526 లో, పెడ్రో అల్వరాడో మేనల్లుడు అన్వేషకుడు, విజేత " లూయిస్ డే మస్కోసోస్ అల్వరాడో " నాయకత్వంలో " సాన్ మిగ్యుఎల్, ఎల్ సాల్వడార్ " సైనిక నగరాన్ని స్థాపించారు. మయ-లెన్కా యువరాణి " అంతు సిలాన్ ఉలాప్ I " విజేతలను ప్రతిఘటానికి నాయకత్వం వహించిందని. స్థానిక కథనాలు వివరిస్తున్నాయి.
మొస్కోసో దండయాత్ర ద్వారా లెంకా సామ్రాజ్యం అప్రమత్తమైంది.అంతూ సియాన్ గ్రామం నుండి గ్రామానికి ప్రయాణిస్తూ లెంకా పట్టణాలను (ప్రస్తుత ఎల్ సాల్వడార్, హోండురాస్)అన్నింటిని స్పెయిన్‌కు వ్యతిరేకంగా సమైఖ్యం చేసింది. ఆకస్మికదాడులు, అధికసంఖ్యక సైనికుల ద్వారా వారు సాన్ మిగయూల్ నుండి స్పానిషులను వెలుపలకు పంపి ఆయుధాగారాన్ని నాశనం చేయగలిగారు.
పది సంవత్సరాలపాటు శాశ్వత స్థావరాలు నిర్మించకుండా స్పానిష్‌ను లెంకా ప్రజలు నిరోధించారు. అప్పుడు స్పానిష్ మరింత మంది సైనికులతో తిరిగి వచ్చింది. స్పెయిన్ సైనికదళంలో గౌతమాలాకు స్థానిక సమూహాలకు చెందిన సుమారు 2,000 మంది నిర్బంధ సైనిక బలగాలు ఉన్నాయి. వారు లెంకా నాయకులను ఇంటిబుకా పర్వతాలకి పైకి తరలివెళ్ళేలా చేసారు.
అంతు సిలాన్ ఉలాప్ చివరికి స్పానిష్ నిరోధనా బాధ్యతను లెంపిరా (లెంకా పాలకుడు)కు అప్పగించింది.దేశీయ నాయకులలో లెంపిరా విశేషమైన గుర్తింపు కలిగి ఉన్నాడు. స్పానిష్ వారిని అతను స్వాధీనం చేసుకున్న తర్వాత వారి దుస్తులను ధరించి, యుద్ధంలో స్వాధీనం చేసుకున్న వారి ఆయుధాలను ఉపయోగించడం ద్వారా స్పానిష్వారిని హేళన చేసాడు. లెంపిరా ఎల్ సాల్వడార్, హోండురాస్లో యుద్ధంలో చనిపోయేంత వరకు ఆరు సంవత్సరాల పాటు వేలమంది లెంకా దళాల మద్దతుతో పోరాడాడు. మిగిలిన లెంకా దళాలు కొండలలోకి వెళ్ళిపోయాయి. 1537 లో స్పానిష్ వారు శాన్ మిగ్యూల్‌లోని ఆయుధాగార పట్టణాన్ని పునర్నిర్మించగలిగారు.
స్పానిష్ పాలన (1525–1821)
కాలనీల కాలంలోఎల్ సాల్వడార్ గౌతమాలా " కెప్టెంసీ జనరల్ ఆఫ్ గౌతమాలా " లో భాగంగా ఉండేది, దీనిని గౌతమాలా రాజ్యంగా కూడా పిలుస్తారు. ఇది 1609 లో న్యూ స్పెయిన్ ఒక నిర్వాహక విభాగంగా చేయబడింది.సాల్వడార్ భూభాగం శాన్సోనేట్ మేయర్ నిర్వహణలో ఉంది. శాన్ సాల్వేడార్ 1786 లో "ఇంటెండన్సియా"గా స్థాపించబడింది.
1811 చివరినాటికి మద్య అమెరికన్ దేశాలకు స్పానిష్ కిరీటం నుండి స్వాతంత్ర్యం సాధించడం లక్ష్యంగా చేసుకుని అంతర్గత, వెలుపలి ఉవ్యూహాలు రూపొందించబడ్డాయి. దేశం వ్యవహారాలలో స్పెయిన్ అధికారులు జోక్యం చేసుకోకుండా నియంత్రించడం అంతర్గత అధికారుల లక్ష్యంగా మారింది. వెలుపలు సంఘటనలు స్వాతంత్ర్యోద్యమాన్ని లక్ష్యంగా చేసుకుని రూపొందించబడ్డాయి. 18 వ శతాబ్దంలో ఫ్రెంచ్ విప్లవం, అమెరికన్ విప్లవం విజయవంతం కావడం సాల్వడోర్ స్వాతంత్ర్యోద్యమానికి మరికొంత ప్రేరణ కలిగించింది. స్పానిష్ రాజవంశం సైనికశక్తి బలహీనత నెపోలియన్ యుద్ధాలు ఫలితంగా బలహీన పడిన స్పెయిన్ తన కాలనీలను సమర్థవంతంగా నియంత్రించడంలో విఫలమైంది.
నవంబరు 1811 లో సాల్వడార్ ప్రీస్ట్ " జోస్ మేటిస్ డెల్గాడో " సాన్ సాల్వడార్లోని ఇగ్లేసియా లా మెర్సిడ్ గంటలను కొట్టి స్వాతంత్ర్య ఉద్యమానికి పిలుపు ఇచ్చాడు.
ఈ తిరుగుబాటు అణిచివేయబడి దానిలో చాలామంది నాయకులు ఖైదు చేయబడడం, జైలులో శిక్ష విధించడం సంభవించాయి. 1814 లో తిరిగి తలెత్తిన తిరుగుబాటు తిరిగి అణచివేయబడింది
స్వతంత్రం (1821)
1821 లో గౌతమాలాలో నెలకొన్న అశాంతి నేపథ్యంలో స్పానిష్ అధికారులు ప్రస్తుత గౌతమాలా, ఎల్ సాల్వాడార్, హోండురాస్, నికరాగ్వా, కోస్టా రికా భూభాగాలను కలిగి ఉన్న " గౌతమాలా కెప్టెన్సీ " విడుదల చేసిన " మద్య అమెరికా స్వాతంత్ర్య చట్టం "లో సంతకం చేశారు. స్పానిష్ పాలన నుండి మెక్సికో చియపాస్ వేరుపడి తనకుతాను స్వతంత్రతను ప్రకటించింది. 1821 లో ఎల్ సాల్వాడార్ కోస్టా రికా,గౌతమాలా, హోండురాస్, నికరాగ్వా సమైక్యమై యూనియన్‌గా ఏర్పడి యూనియన్‌కు " ఫెడరల్ రిపబ్లిక్ అఫ్ సెంట్రల్ అమెరికా " అని పేరు పెట్టారు.
1822 ప్రారంభంలో కొత్తగా స్వతంత్ర పొందిన సెంట్రల్ అమెరికన్ దేశాల అధికారులు గౌతమాలా నగరంలో సమావేశమై అగస్టిన్ డి ఇరుర్బైడ్ ఆధ్వర్యంలో కొత్తగా ఏర్పడిన మొట్టమొదటి మెక్సికన్ సామ్రాజ్యంలో చేరడానికి మద్దతుగా ఓటు వేశారు. సెంట్రల్ అమెరికన్ దేశాలకు స్వయంప్రతిపత్తి కల్పించడాన్ని ఎల్ సాల్వడార్ ప్రతిఘటించింది. మెక్సికన్ సైనిక దళం " శాన్ సాల్వడార్ " చేరుకుని నిరసనలను అణిచివేసింది. తరువాత1823 మార్చి 19 లో ఇటుంబైడ్ పతనంతో సైన్యం తిరిగి మెక్సికోకు చేరుకుంది. తరువాత స్వల్పకాలంలో మద్య అమెరికా దేశాల అధికారులు మెక్సికోలో చేరడానికి మద్దతుగా వేసిన ఓటును రద్దు చేశారు. మిగిలిన ఐదు దేశాలు " ఫెడరల్ యూనియన్‌గా " ఏర్పాటు చేయడానికి నిర్ణయం తీసుకున్నారు. (ఈ పరిస్థితిలో చియాపాస్ మెక్సికోలో శాశ్వతంగా చేరింది).
1841 లో సెంట్రల్ అమెరికా యొక్క ఫెడరల్ రిపబ్లిక్ రద్దు చేయబడిన సమయంలో ఎల్ సాల్వడార్ " గ్రేటర్ రిపబ్లిక్ ఆఫ్ సెంట్రల్ అమెరికా "ను ఏర్పరచడానికి 1896 లో హోండారాస్, నికరాగువాలో చేరేవరకు తన స్వంత ప్రభుత్వాన్ని నిర్వహించింది.తరువాత 1898 లో రద్దు చేసింది.
19 వ శతాబ్దం మధ్య నాటికి, ఆర్థిక వ్యవస్థ కాఫీ అభివృద్ధి మీద ఆధారపడి ఉంది. ప్రపంచ నీలిమందు మార్కెట్లో సంభవించిన మార్పుల ప్రభావంలో ప్రపంచ కాఫీ ధరలో హెచ్చుతగ్గులు చోటుచేసుకున్నాయి. కాఫీ మోనోకల్చర్ ఎగుమతి వలన లభించిన అపరిమితమైన లాభాలు కేవలం కొన్ని కుటుంబాల వరకు పరిమితమయ్యాయి.
20వ శతాబ్ధం
1898 లో జనరల్ టోమస్ రెగాలోడో బలవంతంగా రాఫెల్ ఆంటొనియో గుతిరేర్జ్‌ను తొలగించి అధ్యక్షపీఠం అధిష్టించి 1903 వరకు పాలనసాగించాడు.
తన పదవీవిరమణ తరువాత ఆయనఎల్ సాల్వడార్ సైన్యంలో చురుకుగా పనిచేసాడు. 1906 జూలై 11న ఎల్ జికారోలో వద్ద జరిగిన గౌతమాలా యుద్ధ సమయంలో టోమస్ రెగాలోడో మరణించాడు. 1913 వరకు ఎల్ సాల్వడార్ దేశంలో ప్రజల మద్య అసంతృప్తి నెలకొన్నప్పటికీ రాజకీయంగా స్థిరంగా ఉంది.
1913 లో ప్రెసిడెంట్ డా. మాన్యుఎల్ ఎన్రిక్ అరౌజో చంపబడ్డాడు. ఆయన హత్యవెనుక అనేక రాజకీయ లక్ష్యాలు ప్రేరణగా ఉన్నాయని భావించారు.
అరెజో పాలన
అరెజో పరిపాలన తరువాత పాలనాబాధ్యతలను చేపట్టిన మెలెండెజ్-క్వినియోన్స్ రాజవంశం పాలన 1913 నుండి 1927 వరకు కొనసాగింది.అధ్యక్షుడు జార్జ్ మెలెండెజ్ తరువాత ప్రభుత్వ మాజీ మంత్రి, రాజవంశానికి విశ్వాసపాత్రుడు అయిన పియో రొమేరో బోస్క్ అధ్యక్షపదవిని స్వీకరించి 1930 లో స్వేచ్ఛాయుతమైన ఎన్నికలను ప్రకటించారు. 1931 మార్చి 1 న ఆర్టురో అరౌజో ప్రభుత్వం అధికారంలోకి వచ్చింది. ఈ ఎన్నికలు దేశంలో మొట్టమొదటిగా స్వేయుతమైన ఎన్నికలుగా గుర్తింపు పొందాయి. ప్రజలు ఎదురుచూసినట్లు ఆర్థిక సంస్కరణలు, భూమి పునఃపంపిణీ జరగక పోవడం ప్రజలకు అరెజో ప్రభుత్వం పట్ల అసంతృప్తిని కలిగించింది. అరెజో ప్రభుత్వం తొమ్మిది నెలల పాటు కొనసాగిన తరువాత ప్రభుత్వానికి రాజకీయ, ప్రభుత్వ నిర్వహణా అనుభవం లేకపోవడం, ప్రభుత్వ కార్యాలయాలను సమర్థవంతంగా ఉపయోగించడం లేదని ఆరోపించిన జూనియర్ సైనిక అధికారులు అరెజోను పదవి నుండి తొలగించారు.
1931 డిసెంబరు లో, జనరల్ మార్టినెజ్ నేతృత్వంలో జూనియర్ అధికారులు నిర్వహించిన తిరుగుబాటు కార్యక్రమం శాన్ సాల్వడార్ డౌన్‌టౌన్‌లోని
నేషనల్ ప్యాలెస్ నుండి రెజిమెంట్ ఆఫ్ ఇన్ఫాంట్రీ ప్రారంభించబడింది. కావల్రీ మొదటి జాతీయ సైన్యము, జాతీయ పోలీస్ మాత్రమే అధ్యక్ష పదవికి మద్దతుగా నిలిచింది. అయినప్పటికీ ఆ రాత్రి జరిగిన కొన్ని గంటల పోరాటం తరువాత అధ్యక్షుని మద్దతుదారులు తిరుగుబాటు దళాలకు లొంగిపోయారు.
మార్టెనెజ్
రోడోల్ఫో డ్యూక్ అని పిలవబడే కమ్యూనిస్ట్ వ్యతిరేక బ్యాంకర్, ఫాసిస్ట్ " మార్టినెజ్ను " అధ్యక్షునిగా నియమించబడ్డాడు. అధ్యక్షుడు అరౌజో కొన్ని నెలలపాటు సైన్యానికి జీతభత్యాలు సమర్పించని కారణంగా సైనికులలో నెకొన్న అసంతృప్తి తిరుగుబాటుకు ప్రధానకారణంగా మారింది. అరౌజో నేషనల్ ప్యాలెస్ను విడిచిపెట్టిన తరువాత తిరుగుబాటును ఓడించడానికి దళాలను నిర్వహించడంలో విఫలమయ్యాడు.
ఎల్ సాల్వడార్లోని యు.ఎస్ మంత్రి డైరెక్టరేట్‌ను కలుసుకున్న తరువాత అధ్యక్ష ఎన్నికలు నిర్వహించడానికి అంగీకరించిన మార్టినెజ్ ప్రభుత్వాన్ని గుర్తించారు. మార్టినెజ్ ప్రభుత్వం ఎన్నికలలో పోటీ చేయటానికి ఆరు నెలల ముందు రాజీనామా చేసి బ్యాలెట్లో ఏకైక అభ్యర్థిగా అధ్యక్ష పదవిని తిరిగి గెలుచుకున్నాడు. ఆయన 1935 నుండి 1939 వరకు, తరువాత 1939 నుండి 1943 వరకు పాలించాడు. అతను 1944 లో నాల్గవసారిగా పదవిని స్వీకరించి జనరల్ స్ట్రైక్ తర్వాత మేలో రాజీనామా చేశాడు. మార్టినెజ్ అతను రాజ్యాంగం గౌరవించి వెళుతున్నాను అనిచెప్పినప్పటికీ తన వాగ్ధానాన్ని విస్మరించాడు.
తిరుగుబాటు ద్వారా 1931 డిసెంబరు నుండి మార్టినెజ్ను అధికారంలోకి తీసుకువచ్చిన నాటి నుండి గ్రామీణ నిరోధకత క్రూరమైన అణచివేతకు గురైంది. 1932 ఫిబ్రవరిలో ఫరూబండో మార్టి, అబెల్ కున్కా, యూనివర్శిటీ విద్యార్థులు అల్ఫోన్సో లూనా, మారియో జాపాటా నాయకత్వంలో సాల్వడోర్ రైతు తిరుగుబాటు జరిగింది. ఈ నాయకులు తిరుగుబాటు ప్రణాళికను అమలుచేసే ముందు పట్టుబడ్డారు.తిరుగుబాటుదారులలో కువెంకా మాత్రమే ప్రాణాలతో మిగిలాడు. ఇతర తిరుగుబాటుదారులను ప్రభుత్వం చంపింది. ఉద్యమ నాయకుల సంగ్రహణ తరువాత, ఈ తిరుగుబాటు అపసవ్యంగా మారడమేకాక మూకలను నియంత్రణ పేరుతో పెద్ద ఎత్తున విస్ఫోటనం సంభవించింది.అద్యక్షుడు మార్టినెజ్ ఆదేశాలతో ప్రభుత్వం సాగించిన అణచివేత చర్యల ఫలితంగా వేలాదిమంది రైతులు చనిపోయారు.తరువాత ఇది లా మతన్జా (ది మాసకర్)గా పిలువబడింది.
కమ్యూనిస్టు పార్టీ
కొన్ని సంవత్సరాల అస్థిర రాజకీయ వాతావరణంలో, సామాజిక కార్యకర్త, విప్లవ నాయకుడు " ఫరాబుండో మార్టి " మద్య అమెరికాలో కమ్యూనిస్ట్ పార్టీని స్థాపించడానికి సహకరించాడు. ప్రతినిధులలో ఒకరైన ఫరాబుండో మార్టి రెడ్ క్రాస్ సస్థకు ప్రత్యామ్నాయంగా " ఇంటర్నేషనల్ రెడ్ ఎయిడ్ " అనే పేరుతో కమ్యూనిస్ట్ సేవాసంస్థకు నాయకత్వం వహించాడు. పేద, బలహీనమైన సాల్వడారియన్లకు సహాయం చేయడం ద్వారా వారిలో మార్కిస్టు -లెనినిస్ట్ భావజాలం (స్టాలినిజాన్ని గట్టిగా తిరస్కరిస్తుంది) పెంపొందించడం లక్ష్యంగా వారు పనిచేసారు. 1930 డిసెంబరు లో, దేశం యొక్క ఆర్థిక, సామాజిక మాంద్యం శిఖరాగ్రం చేరుకున్న సమయంలో మార్టికి దేశంలోని పేదప్రజల మధ్య అధికరిస్తున్న జనాదరణ కారణంగా దేశం నుండి బహిష్కరించబడ్డాడు.మార్టి తరువాతి సంవత్సరం ప్రెసిడెంట్‌గా నామినేషన్ చేయవచ్చని పుకార్లు వచ్చాయి. 1931 లో ఆర్టురో అరౌజో అధ్యక్షుడిగా ఎన్నికైన తరువాత మార్టి ఎల్ సాల్వడార్కు తిరిగి వచ్చాడు. తరువాత అల్ఫోన్సో లూనా, మారియో జాపాతో కలిసి ప్రారంభించిన ఉద్యమాన్ని తరువాత సైన్యం అణిచివేసింది.
తరువాత వారు స్థానిక రైతుల గెరిల్లా తిరుగుబాటుకు సహకరించారు. ప్రభుత్వం ప్రతిస్పందన కారణంగా 1932 లో "సాల్వడోరియన్ రైతుల ఊచకోత "లో 30,000 మంది రైతులు మరణించారు.ఈ ఆందోళనన " లా మతన్జా (ది స్లాటర్)"గా వర్ణించబడింది. మార్టినెజ్‌కు వ్యతిరేకంగా రైతుల తిరుగుబాటు ప్రారంభమైన పది రోజుల తరువాత సాల్వడార్ సైనిక దళం రంగప్రవేశంతో అణిచివేయబడింది. కాఫీ ధరల పతనం ద్వారా కమ్యూనిస్ట్ నేతృత్వంలోని తిరుగుబాటు కొంత ప్రారంభవిజయం సాధించింది, కాని త్వరలో రక్తప్రవాహ మార్గంలో మునిగిపోయింది. అధ్యక్షుడు మార్టినెజ్ ఓడిపోయిన మార్టిని కాల్చివేయమని ఆదేశాలు జారీ చేసాడు.
చారిత్రకంగా అత్యధికంగా ఉన్న సాల్వడోరియన్ జసాంధ్రత కారణంగా పొరుగున ఉన్న హోండురాస్ ప్రభుత్వాలమద్య ఉద్రిక్తతలు తలెత్తాయి. భూమిలేని పేద సాల్వడోరియన్లు జసాంధ్రత తక్కువగా ఉన్న హొండూరాస్ ప్రాంతాలకు తరలి వెళ్ళి అక్కడ నిరుపయోగమైన, ఉపయోగంలో ఉన్న భూభాగాలలో గుడిసెలు నిర్మించుకుని స్థిరపడ్డారు. ఈ పరిస్థితులు రెండుదేశాలమద్య సంభవించిన " ఫుట్బాల్ యుద్ధాలు (1969)"కు ప్రధానకారణంగా మారింది.
దాదాపు 1,30,000 మంది సాల్వడోరియన్లు హొండూరాస్ నుండి బలవంతంగా తిరిగి పంపివేయబడ్డారు.
1960 నుండి 2011 వరకు క్రిస్టియన్ డెమొక్రాటిక్ పార్టీ (పిసిసి), నేషనల్ కన్సిలియేషన్ పార్టీ (PCN) సాల్వడోర్ రాజకీయాలలో చురుకుగా ఉండేవి.2 004లో అధ్యక్ష ఎన్నికలో తగినంత ఓట్లను గెలవడంలో విఫలమైనందుకు ఈ రెండు పార్టీలను సుప్రీంకోర్టు రద్దు చేసిన తరువాత పార్టీలు పునర్నిర్మించబడ్డాయి. విధానాలను ఒకరితో ఒకరు పంచుకుంటారు. ఒక పార్టీ మధ్యతరగతికి ప్రాతినిథ్యం వహిస్తుంది. రెండవపార్టీ సాల్వడోర్ సైనిక ప్రయోజనాల కొరకు కృషిచేస్తుంది.
మేయర్ ఎన్నికలకు, నేషనల్ అసెంబ్లీకి స్వేచ్ఛాయుతమైన ఎన్నికలు నిర్వహించిన పిడిసి అధ్యక్షుడు " జూలియో అడాల్బెర్టో రివెరా కార్బలో " మూడు మార్లు ఎన్నికలలో విజయం సాధించాడు. 1964 నుండి 1970 వరకు పిడిసి నాయకుడు " జోస్ నెపోలియన్ డ్యూరెట్ " శాన్ సాల్వడార్ మేయర్‌గా నియమించబడ్డాడు. జాతీయ అసెంబ్లీ. 1972 ఎన్నికలలో డ్యుతెర్ నేషనల్ అసోసియేషన్ యూనియన్ (యు.ఎన్.ఒ) తరఫున మాజీ హోంమంత్రి అయిన " కోల్ ఆర్టురో అర్మండో మోలినా "తో అధ్యక్షపదవికి పోటీచేసి ఓడిపోయాడు. ఈ ఎన్నికలు మోసపూరితంగా భావించబడింది. మోరినా విజేతగా ప్రకటించబడినప్పటికీ డ్యుతర్ చాలా ఓట్లను అందుకున్నట్లు ప్రకటించారు. డ్వార్టే, కొంతమంది సైనిక అధికారుల అభ్యర్ధన తరువాత ఎన్నికల మోసాన్ని నిరసిస్తూ తిరుగుబాటుకు మద్దతిచ్చి పట్టుబడ్డాడు. పట్టుబడిన వారు హింసించబడి బహిష్కరించబడ్డారు. ఇంజనీర్గా వెనిజులాలో ప్రాజెక్టులపై పనిచేసిన తర్వాత 1979 లో డ్యుయార్టే దేశంలోకి తిరిగి వచ్చాడు.
సాల్వడోరన్ అంతర్యుద్ధం (1979–1992)
1979 అక్టోబరులో తిరుగుబాటు ఒప్పందంతో ఎల్ సాల్వడార్ తిరుగుబాటు సైనిక ప్రభుత్వం అధికారంలోకి వచ్చింది. ఈ సైనిక ప్రభుత్వం పలు ప్రైవేటు కంపెనీలను జాతీయం చేసి ప్రైవేటు యాజమాన్యంలోని భూమిని స్వాధీనం చేసుకుంది. ఈ కొత్త సైనికప్రభుత్వం దొంగిలించబడిన డువార్టే ఓట్లను ఎన్నికల ప్రతిస్పందనగా జరుగనున్న విప్లవాత్మక ఉద్యమాన్ని నిలిపివేసింది. సామ్రాజ్యాధినేతలు వ్యవసాయ సంస్కరణను వ్యతిరేకించారు,
యూనియన్ల హక్కుల కోసం పోరాడుతున్న ప్రజల అణచివేత, వ్యవసాయ సంస్కరణలు, మెరుగైన వేతనాలు, ఆరోగ్య సంరక్షణ, వ్యక్తీకరణ స్వేచ్ఛ కొరకు ప్రజల పోరాటాన్ని సైన్యం నియంత్రణ సాధించలేకపోవడంతో సామ్రాజ్యాధిపత్యానికి ఎదురైన ఒత్తిడి కారణంగా త్వరలోనే జుంటాను రద్దు చేసింది. ఈ సమయంలో, గెరిల్లా ఉద్యమం సాల్వడోర్ సమాజం యొక్క అన్ని రంగాలకు విస్తరించింది. మధ్య, ఉన్నత పాఠశాల విద్యార్థులు ఎం.ఇ.ఆర్.ఎస్. (మోవిమియానో ఈస్టుడియాంటల్ రివల్యూషనరీ డి సెకండరీస్, సెకండరీ స్టూడెంట్స్ రివల్యూషనరీ ఉద్యమం) లో పాల్గొన్నారు. కళాశాల విద్యార్థులు ఎ.జి.యు.ఎస్. (అసోసియేషన్ డి ఎస్ట్యూడియెన్స్ యూనివర్సిటరిస్ సాల్వాడోర్నోస్; అసోసియేషన్ ఆఫ్ సాల్వడార్న్ కాలేజీ స్టూడెంట్స్);, కార్మికులు బి.పి.ఆర్ (బ్లోక్ పాపులర్ రివల్యూషియోరియో, పాపులర్ రివల్యూషనరీ బ్లాక్) లో పాల్గొన్నారు. 1980 అక్టోబరు లో, సాల్వడోర్ వామపక్షాల పలు ప్రధాన గెరిల్లా సమూహాలు ఫరపుండ మార్టి lనేషనల్ లిబరేషన్ ఫ్రంట్ (ఎఫ్.ఎం.ఎల్.ఎన్)ను స్థాపించారు. 1970 చివరినాటికి డెత్ స్క్వాడ్ ప్రతిరోజూ 10 మంది చంపారు. ఎఫ్.ఎం.ఎల్.ఎన్‌లో 6,000 - 8,000 క్రియాశీల గెరిల్లాలు, వందల వేల పార్ట్ టైమ్ మిలీషియా, మద్దతుదారులు, సానుభూతిపరులు ఉన్నారు.
రాజకీయ వాతావరణాన్ని మార్చడానికి, వామపక్ష తిరుగుబాటు వ్యాప్తిని ఆపడానికి రెండవ సైనికాధికార ప్రభుత్వం ఏర్పర్చడానికి యు.ఎస్. మద్దతు, ఆర్థిక సహాయం చేసింది. వెనిజులాలో ఈ కొత్త సైనిక దళానికి నాయకత్వం వహించడానికి నెపోలియన్ డ్యూరెట్ తన బహిష్కరణ నుండి పిలిపించబడ్డాడు. ఏదేమైనా, ఒక విప్లవం ఇప్పటికే కొనసాగుతోంది, జుంటా అధిపతిగా తన కొత్త పాత్ర సాధారణ ప్రజలకు అవకాశవాదంగా కనిపించింది. ఆయన తిరుగుబాటు ప్రభావాన్ని నియత్రించలేక పోయాడు. శాన్ సాల్వడార్ ఆర్చ్ బిషప్ మాన్సిగ్నోర్ రోమెరో ప్రభుత్వ దళాలు పౌరులకు వ్యతిరేకంగా చేసిన అన్యాయాలను, మారణకాండను ఖండించారు. అతను "వాయిస్ ఆఫ్ వాయిస్"గా పరిగణించబడ్డాడు, కానీ1980 మార్చి 24 న ఆయన " మాస్ " అని చెప్పినసమయంలో ఆయనను డెత్ స్క్వాడ్ చంపివేసింది.
కొంతమంది దీనిని పూర్తిగా " సాల్వడోర్ సివిల్ వార్ " ప్రారంభంగా పరిగణనలోకి తీసుకున్నారు, ఇది 1980 నుండి 1992 వరకు కొనసాగింది. ఈ సంఘర్షణలో తెలియని వ్యక్తులు "అదృశ్యమైపోయారు ". 75,000 కంటే ఎక్కువ మంది మరణించారని యు.ఎన్. నివేదికలు తెలియజేసాయి.
ఎల్ మోజోట్ ఊచకోతకు 800 మంది పౌరులు హత్య చేయబడ్డారు, వాటిలో సగం మంది పిల్లలు ఎల్ కాలాబోసో ఊచకోత, ఎల్ కలాబోసో ఊచకోత, యు.సి.ఎ. స్కాలర్ల హత్య భాగంగా ఉన్నాయి. హత్యాకాండలకు శాల్వడోరియన్ ఆర్మీలో యు.ఎస్.లో శిక్షణ అందుకున్న అట్లకాట్ బెటాలియన్ బాధ్యత వహించింది.
1992 జనవరి 16 న, ఎల్ సాల్వడార్ ప్రభుత్వానికి - అల్ఫ్రెడో క్రిస్టియానీ] విలిలోబోస్ జోక్విన్, ఎఫ్ఎల్ఎన్ఎన్‌లు ఐదు గెరిల్లా సమూహాల కమాండర్ షఫీక్ హ్యాండల్, సాల్వడార్ సాంచెజ్ సెరెన్, ఫ్రాన్సిస్కో జోవెల్, ఫెర్మాన్ సీన్ఫుగోస్ ప్రాతినిథ్యంలో ఐక్యరాజ్యసమితి పర్యవేక్షణలో జరిగిన " శాతి ఒప్పదం " మీద సంతకం చేసిన తరువాత 12 సంవత్సరాల అంతర్యుద్ధం ముగింపుకు వచ్చింది. ఐక్యరాజ్యసమితి ద్వారా సంతకం చేయబడిన అన్ని శాంతి ఒప్పందాలు. మెక్సికోలోచాపల్ట్పెక్ కాసిల్‌లో జరిగిన ఈ సంఘటన, యు.ఎన్. అధికారులు, అంతర్జాతీయ ప్రతినిధులు హాజరయ్యారు. యుద్ధ విరమణ సంతకం చేసిన తరువాత, ప్రెసిడెంట్ నిలబడి మాజీ గెరిల్లా కమాండర్లతో చేతులు కలిపారు, ఈ చర్య విస్తృతంగా ఆరాధించబడింది.
యుద్ధం తరువాత (1992–ప్రస్తుతం)
" చప్ల్యుటేప్ పీస్ ఒప్పందం " సైన్యం పరిమాణంలో తగ్గింపు, నేషనల్ పోలీస్, ట్రెజరీ పోలీస్, నేషనల్ గార్డ్, సివిలియన్ డిఫెన్స్, పారామిలిటరీ గ్రూపు రద్దు కొరకు ఆదేశాలను జారీచేసింది.తరువాత కొత్తగా సివిల్ పోలీస్ నిర్వహించవలసిన అవసరం ఏర్పడింది. సాయుధ బలగాలు చేసిన నేరాలకు న్యాయవిచారణ ముగిసింది. ఎల్ సాల్వడోర్ (కమిసియోన్ డి లా వెర్డద్ పారా ఎల్ సాల్వడార్) కమిషన్ సిఫార్సులను సమర్పించడానికి ప్రభుత్వం అంగీకరించింది. ఇది 1980 నుండి సంభవించే తీవ్రమైన హింసాత్మక చర్యలను, హింసాత్మక చర్యలు, ప్రభావాలను పరిశీలిస్తుంది. " 1993 లో సంఘర్షణలో రెండు వైపులా మానవ హక్కుల ఉల్లంఘనలు జరిగాయని నివేదికలు తెలియజేసాయి.
ఐదు రోజుల తరువాత ఎల్ సాల్వడార్ శాసనసభ తిరుగుబాటు సమయంలో హింసాత్మక చర్యల కొరకు ఒక అమ్నెస్టీ చట్టమును ఆమోదించింది.
1989 నుండి 2004 వరకు సాల్వడోర్ వాసులు నేషనల్ రిపబ్లికన్ అలయన్స్ (ఎ.ఆర్.ఇ.ఎన్.ఎ) పార్టీకి మద్దతు ఇచ్చారు.
ఎన్నికలలో ఎ.ఆర్.ఇ.ఎన్.ఎ పార్టీ తరఫున ఆల్ఫ్రెడో క్రిస్టియాని, అర్మండో కాల్డెరోన్ సోల్, ఫ్రాన్సిస్కో ఫ్లోరోస్ పెరెజ్,ఆంటోనియో సకా (2009 వరకు)అధ్యక్షులుగా ఎన్నిక చేయబడ్డారు. 2009 ఎన్నికలలో ఫరూబుండో మార్టి నేషనల్ లిబరేషన్ ఫ్రంట్‌కు (ఎఫ్.ఎం.ఎల్.ఎన్) చెందిన " మారిషియో ఫంసే " అధ్యక్షుడిగా ఎన్నికయ్యారు.
1990 ల ప్రారంభం నుండి ఆర్ధిక సంస్కరణలు మెరుగైన సాంఘిక పరిస్థితులు, ఎగుమతి రంగం వైవిద్యం, అంతర్జాతీయ ఆర్థిక మార్కెట్ల పెట్టుబడుల లభ్యత వంటి ప్రధానప్రయోజనాలను సమకూరాయి. పెట్టుబడుల లభ్యతకు క్రైమ్ ప్రధాన సమస్యగా మారింది.
ఈ పరిస్థితులు 2001 లో ముగిసింది. ఎ.ఆర్.ఇ.ఎన్.ఎ మద్దతు బలహీనపడింది. ఆర్ఎన్ఎఎలో అంతర్గత సంక్షోభం పార్టీని బలహీనపరిచింది. ఎఫ్.ఎం.ఎల్.ఎన్. యునైటెడ్ పార్టీ మద్దతు విస్తరించింది.
అధ్యక్ష ఎన్నికలలో విజయంసాధించడానికి వామపక్ష పార్టీ ప్రయత్నాలు అసఫలం అయ్యాయి. ఎన్నికలో మాజీ గెరిల్లా నాయకుడిని ఓడించి పాత్రికేయుడు ఎంపిక చేయబడ్డాడు. 2009 మార్చి 15న టెలివిజన్ జర్నలిస్ట్ " మారిషియో ఫ్నుస్ " ఫరపుండ మార్టి నేషనల్ లిబరేషన్ ఫ్రంట్ (ఎఫ్.ఎం.ఎల్.ఎన్) పార్టీ తరఫున అధ్యక్షుడిగా నియమితుడయ్యాడు. 2009 జూన్ 1న న ఆయన పదవీ బాధ్యతలను ప్రారంభించాడు. గత ప్రభుత్వం నుండి ఆరోపించిన అవినీతి బహిష్కరణ
చేయబడిన సాకా విశ్వాసపాత్రులతో స్వంత పార్టీ " గ్రాన్ అలియాన్ పో లా యునిడాడ్ నాసినాల్ " (నేషనల్ యూనిటీ ఫర్ గ్రాండ్ అలయన్స్) ను స్థాపించి వ్యూహాత్మకంగా ఎఫ్.ఎం.ఎల్.ఎన్.తో చట్టబద్దమైన కూటమిలో చేరాడు.
మూడు సంవత్సరాల తరువాత సాకా స్థాపించిన జి.ఎ.ఎన్.ఎ. పార్టీ ఎఫ్.ఎం.ఎల్.ఎన్. పార్టీకి చట్టపరమైన మెజారిటీని అందించింది. ఫ్యూన్స్ దర్యాప్తు కొనసాగించలేదు. మాజీ అధికారుల అవినీతి సబంధిత న్యాయవిచారణ కొరకు చర్యలు తీసుకోలేదు.
నూతన సహస్రాబ్ది ప్రారంభంలో, ఎల్ సాల్వడోర్ ప్రభుత్వం పర్యావరణ సహజ వనరుల మంత్రిత్వశాఖ (మినిస్ట్రో డి మెడియో ఆంబియన్టే, రికోర్సాస్ నాచురల్స్ ) రూపొందించి జాతీయవిధానంలో సమైఖ్య వాతావరణ మార్పును భాగంగా చేసింది.ఫలితంగా దేశంలో నెలకొంటున్న తీవ్రవాతావరణ ప్రభావాలను నిశితంగా పరిశీలించడానికి వీలు కల్పించబడింది.
శీతోష్ణ స్థితి సంబంధిత కార్యక్రమాలకు ఆర్థిక వ్యవస్థ, ప్రజల జీవనస్థితి అభివృద్ధి చేయడానికి 2011 లో ఎల్ సాల్వడోర్ ప్రభుత్వం ఒక ప్రణాళికను అమలుచేసింది.
భౌగోళికం
ఎల్ సాల్వడార్ సెంట్రల్ అమెరికా అక్షాంశాల మధ్య ఉంది 13 నుండి 15 డిగ్రీల ఉత్తరం అక్షాంశం, పొడవు [87 డిగ్రీల నుండి 91 డిగ్రీల మెరిడియన్ వెస్ట్ మద్య ఉంది. ద్వీపవైశాల్యం 21,041 చ.కి.మీ. అమెరికా ఖండాలలో అతి చిన్నదేశామైన ఎల్ సాల్వడోర్ దేశాన్ని " పుల్గార్సిటో డీ అమెరికా " అని అంటారు. ఎల్ సాల్వడార్లో అత్యంత ఎత్తైన ప్రాంతంగా సెర్రో ఎల్ పిటల్ " గుర్తించబడుతుంది. హోండురాస్ సరిహద్దులో ఉన్న ఈపర్వశిఖరం సముద్రమట్టానికి 8,957 మీ ఎత్తులో ఉంది.ఎల్ సాల్వడార్ అగ్నిపర్వతాల విస్పోటం, భూకంపాల దీర్ఘకాలచరిత్రను కలిగి ఉంది. 1756, 1784 మద్య రాజధాని నగరం శాన్ సాల్వడార్ ధ్వంసం అయింది. 1919, 1982, 1986లలో ఇది మూడుమార్లు భారీవిధ్వంసానికి గురైంది. ఎల్ సాల్వడోర్లో ఉన్న 20 కంటే అధికమైన అగ్నిపర్వతాలలో ఇజాల్కొ, శాన్ మైక్యుయెల్ అగ్నిపర్వతాలు ఇప్పటికీ సజీవంగా ఉన్నాయి.19 వ శతాబ్దం నుండి 1950 వరకు ఇజాల్కో పలుమార్లు లావాను వెదజల్లింది. అందువలన దీనిని " లైట్ హౌస్ ఆఫ్ పసిఫిక్ "గా అభివర్ణిస్తుంటారు. ఈపర్వతం నుండి వెలువడే అగ్నికీలలు సముద్రంలో చాలాదూరం వరకు కనిపిస్తుంటుంది.రాత్రివేళలో లావాప్రవహిస్తున్న ఈ పర్వతశిఖరం దేదీప్యమానమైన కోన్‌లా కనిపిస్తుంటుంది.
ఎల్ సాల్వడోర్లో దాదాపు 300 నదులు ప్రవహిస్తున్నాయి. విటిలో రియో లెంపా చాలా ప్రధానమైనది. గౌతమాలాలో జన్మించిన రియో లెంపా ఉత్తరపర్వతశ్రేణుల మద్య నుండి మద్య మైదానభూములలో ప్రవహిస్తూ దక్షిణ అగ్నిపర్వత శ్రేణుగుండా ప్రవహించి పసిఫిక్ మహాసముద్రంలో సంగమిస్తుంది.ఎల్ సాల్వడోర్ లో రవాణాకు అనుకూలమైన ఏకైక నది ఇది మాత్రమే. ఈ నది, ఈ నది ఉపనదులు దేశంలో సగభాగానికి అవసరమైన జలాలను అందిస్తున్నాయి.మిగిలిన నదులు తక్కువ పొడవుకలిగి పసిఫిక్ దిగువభూములలో ప్రవహించి పసిఫిక్ సముద్రంలో సంగమిస్తుంటాయి.మరి కొన్ని నదులు మద్యమైదాన భూములలో జన్మించి దక్షిణ అగ్నిపర్వతాలగుండా ప్రవహించి సముద్రంలో సంగమిస్తుంటాయి.వీటిలో గొయాస్క్రాన్, జిబోయా రివర్, టొరోలా రివర్, పాజ్ రివర్, రియో గ్రాండే డీ శాన్ మైక్వెల్ నదులు ప్రధానమైనవి.
ఎల్ సాల్వడార్లో అగ్నిపర్వత క్రేటర్లు ఏర్పరచిన అనేక సరస్సులు ఉన్నాయి. వాటిలో " లేక్ ఇలోపాంగో " (70 చ.కి.మీ), " లేక్ కోట్పేక్ " (26 చ.కి.మీ)సరసులు అతి ముఖ్యమైనవి. ఎల్ సాల్వడోర్ యొక్క అతిపెద్ద సహజసిద్ధమైన సరస్సు " లేక్ గుయిజా " (44 చ.కి.మీ). లెంపా ఆనకట్ట నిర్మాణం ద్వారా అనేక కృత్రిమ సరస్సులు సృష్టించబడ్డాయి. వాటిలో అతిపెద్దది ఎంబాల్సె సెర్రాన్ గ్రాండే (135 చ.కి.మీ). ఎల్ సాల్వడార్ యొక్క సరిహద్దులలో నీటి మొత్తం 125 చ.కి.మీ.
ఎల్ సాల్వడార్ సరిహద్దులో గౌతమాలా, హోండురాస్ దేశాలు ఉన్నాయి. దేశం మొత్తం జాతీయ సరిహద్దు పొడవు 339 మైళ్ళు. గౌతమాలా సరిహద్దు పొడవు 126 మైళ్ళు, హోండురాస్ సరిహద్దు పొడవు 213 మైళ్ళు. పసిఫిక్ సముద్రతీరం పొడవు 191 మైళ్ళు.ఉన్నాయి.
రెండు సమాంతర పర్వత శ్రేణులు పశ్చిమాన ఉన్న ఎల్ సాల్వడార్‌ను వాటి మధ్య కేంద్ర పీఠభూమి ఉంది. అలాగే ఇరుకైన పసిఫిక్ తీరప్రాంతం ఉంది. భౌతికమైన ఈ లక్షణాలు దేశాన్ని రెండు భౌతిక ప్రాంతాలుగా విభజిస్తున్నాయి. ఎల్ సాల్వడోర్ పర్వత శ్రేణులు, కేంద్రీయ పీఠభూమి 85% భూమిని కలిగి ఉంది.మిగిలిన తీరప్రాంత మైదానాలు పసిఫిక్ లోతట్టులుగా సూచించబడుతున్నాయి.
వాతావరణం
ఎల్ సాల్వడోర్లో ఉష్ణమండల శీతోష్ణస్థితి నెలకొని ఉంటుంది. ప్రధానంగా ఎగువప్రాంతాల ఉష్ణోగ్రతలలో వైవిధ్యం ఉంటుంది. కాలానుగుణ వాతావరణ మార్పులు తక్కువగా ఉంటాయి. పసిఫిక్ లోతట్టులు ఒకేవిధమైన వేడిగా ఉంటాయి. కేంద్ర పీఠభూమి, పర్వత ప్రాంతాలు మరింత ఆహ్లాదరమైన వాతావరణం నెలెకొని ఉంటుంది. వర్షాకాలం మే నుండి అక్టోబరు వరకు కొనసాగుతుంది. దాదాపు వార్షిక వర్షపాతం ఈ కాలంలో జరుగుతుంది. వార్షిక వర్షపాతం ముఖ్యంగా దక్షిణ ముఖంగా ఉన్న పర్వత వాలులలోమి.మి. 2170 కంటే ఎక్కువగా ఉంటుంది.
ఎల్ సాల్వడోర్ సందర్శించడానికి డ్రై సీజన్ ప్రారంభంలో లేదా ముగింపులో అనుకూలంగా ఉంటుంది. సంరక్షిత ప్రాంతాలు, కేంద్ర పీఠభూమిలో వర్షాలు తక్కువగా ఉన్నప్పటికీ అవసరమైనంతగా వర్షపాతం ఉంటుంది. ఈ కాలంలో వర్షపాతం సాధారణంగా పసిఫిక్ మీద ఏర్పడిన అల్ప పీడనం నుండి వస్తుంది, సాధారణంగా మధ్యాహ్న ఉరుములతో భారీవర్షపాతం ఉంటుంది. అట్లాంటిక్‌లో ఏర్పడిన హరికేన్ మిచ్, మినహాయింపుతో హరికేన్ తరచుగా పసిఫిక్‌లో ఏర్పడుతుంది, అది సెంట్రల్ అమెరికా దాటి ఎల్ సాల్వడోర్ చేరుకుంటుంది.
నవంబరు నుండి ఏప్రిల్ వరకూ, ఈశాన్య పవనాలు వాతావరణ పరిస్థితులను నియంత్రిస్తాయి. సంవత్సరంలోని ఈ సమయంలో వెరొనొ (వేసవి)గా కొనసాగుతుంది. ఈ నెలలలో కరేబియన్ నుండి ప్రవహించే గాలి హోండురాస్ పర్వతాలను దాటినప్పుడు దాని అవక్షేపణను కోల్పోతుంది. ఈ గాలి ఎల్ సాల్వడార్ చేరుకునే సమయానికి ఇది పొడి, వేడిగా, మబ్బుగా ఉంటుంది. దేశంలోని సుసంపన్నమైన ఉత్తర పర్వత శ్రేణులను మినహాయింపుగా మిగిలిన ప్రాంతంలో వేడి ఉష్ణోగ్రత నెలకొని ఉంటుంది. పర్వప్రాంతాలలో ఉష్ణోగ్రతలు చల్లగా ఉంటాయి. " సెర్రో ఎల్ పిటల్ " సమీపంలో దేశంలోని అతి పొడవైన ఈశాన్య భాగంలో వేసవి మంచులో ఎత్తైన ప్రదేశాలు (ఇది దేశంలోని అతి శీతల భాగం) కారణంగా శీతాకాలంలో ఉష్ణోగ్రత తక్కువగా ఉంటుంది.
ప్రకృతి వైపరీత్యాలు
పసిఫిక్ మహాసముద్రంపై ఎల్ సాల్వడార్ ఉపస్థితి తీవ్రమైన వాతావరణ పరిస్థితుల ప్రభావంగా భారీ వర్షపాతం, తీవ్రమైన కరువులతో " ఎల్ నీనో ", " లా నినా " ప్రభావం చూపుతుంటాయి.తీవ్రమైన అటవీ నిర్మూలన, నేల క్రమక్షయం క్షయం భూములు, అటవీప్రాంతాలకు దెబ్బతినడం, కార్చిచ్చు వంటివి సంభవిస్తుంటాయి. 2001 లో తీవ్రమైన కరువుకారణంగా 80% పంటలు నాశనం అయినకారణంగా తీవ్రమైన కరువు సంభవించింది.
2005 అక్టోబరు 4 న ఘనవర్షాలు ప్రమాదకరమైన వరదలకు, భూపతనం వంటి విపత్తులకు కారణమయ్యాయి.వరదలలో 50 మంది మరణించారు.
2010లో వరదల కారణంగా 100 మిలియన్ల అమెరికన్ డాలర్ల నష్టం సంభవించింది. కరువు మూలంగా కలిగిన నష్టం 38 మిలియన్ల అమెరికన్ డాలర్లు మాత్రమే ఉంది.
సెంట్రల్ అమెరికాలో ఎల్ సాల్వడోర్ ఉపస్థితి కరీబియన్ నుండి వచ్చే తీవ్రమైన తుఫానులు, హరికేన్ వంటి ప్రకృతి వైపరీత్యాలకు కారణంగా ఉంది. 1990 నుండి తుఫానుల తరచుదనం, వ్యవధి అధికరించింది. అలాగే తుఫానుల శైలిలో గుర్తించదగిన మార్పులు సంభవించాయి.అట్లాంటిక్ నుంచి వాయువులు ఎల్ సాల్వడార్లో అరుదుగా తుఫాన్ సృష్టిస్తుంటాయి.ఇవి సెప్టెంబరు, అక్టోబరు నెలల వరకు సంభవిస్తుంటాయి. ఏది ఏమయినప్పటికీ, 1990 ల మధ్యకాలం నుంచి అట్లాంటిక్, పసిఫిక్లలో ఈ తుఫానులు తరచుగా సంభవించాయి, ఆ సంవత్సరపు ఆరు వేరువేరు నెలలలో తుఫానులు సంభవించాయి.
భూకంపాలు, అగ్నిపర్వత విస్పోటాలు
ఎల్ సాల్వెడార్ " పసిఫిక్ రింగ్ ఆఫ్ ఫైర్"లో ఉంది. అందువలన ఇక్కడ భూకంపం, అగ్నిపర్వతవిస్పోటనం వంటి ప్రకృతివైపరీత్యాలు అధికంగా సంభవిస్తుంటాయి.ప్రధానంగా ఈ ప్రాంతం టెక్టోనిక్ ప్లేట్ ప్రభావితమై ఉంటుంది. ఉదాహరణగా భూకంపం 2013 జనవరి 13న " రిక్టర్ మాగ్నిట్యూడ్ స్కేల్ " 7.7 గా నమోదయింది. భూకంపంలో 800 కంటే ఎక్కువ మంది ప్రజలు మృతి చెందారు.
ఒక నెల తరువాత 2001 ఫిబ్రవరి 13 న సంభవించిన మరొక భూకంపం 255 మంది ప్రజల మరణానికి కారణం అయింది.ఈ భూకంకం దేశంలోని 20% నివాసగృహాలను ధ్వంసం చేసింది. అదృష్టవశాత్తూ అనేక కుటుంబాలు భూకంపం వల్ల సంభవించిన భూపతనం నుండి ప్రణాలతో బయటపడ్డారు.
శాన్ సాల్వడార్ ప్రాంతంలో 1576, 1659, 1798, 1839, 1854, 1873, 1880, 1917, 1919, 1965, 1986, 2001, 2005 లో భూకంపాలు సంభవించాయి. 1986లో సంభవించిన భూకంపం (5.7 మాగ్నిట్యూడ్) కారణంగా 1,500 మంది ప్రజలు మరణించారు, 10,000 మంది గాయపడ్డారు, 1,00,000 మంది నివాసాలను కోల్పోయారు.
ఇటీవలి విధ్వంసక అగ్నిపర్వత విస్ఫోటనంలో 2005 అక్టోబరు 1 ఎల్ సాల్వడోర్ " శాంటా అనా అగ్నిపర్వతం "లో సంభవించిన విస్పోటనంలో బూడిద మేఘం ఏర్పడడం, వేడి మట్టి సమీపంలోని గ్రామాల్లో పడటం, రెండు మరణాలు మొదలైన విపత్తుకు సంభవించాయి. ఈ ప్రాంతంలో అత్యంత తీవ్రమైన అగ్నిపర్వత విస్ఫోటనం సా.శ.. 5 వ శతాబ్దంలో సంభవించింది. " ఐలోపాగో అగ్నిపర్వతం అగ్నిపర్వత విస్పోటనత సూచిక (6 శక్తి) బలంతో పేలిపోయింది. ఈ విస్పోటనంలో వెలువడిన " పైరోక్లాస్టిక్ ప్రవాహం " కారణంగా వినాశకరమైన మాయా నాగరికత నగరాలు ధ్వంసం అయ్యాయి. శాంటా అనా వాల్కనొ విస్పోటనం
ఇటీవలి కాలంలో విస్ఫోటనాలు 1904, 2005 లో సంభవించాయి.భారీ విస్ఫోటనం కారణంగా ఏర్పడిన " కోరేపెక్ కాల్డెరా (లాగో డి కోటేపెక్) (ఎల్ సాల్వడోర్‌లోని సరస్సులలో ఒకటి) కాల్డెరా క్రేటర్లు జలాలతో నిండి సరోవరాలుగా మారాయి.
బ్రిటిష్ " ఇంపీరియల్ కాలేజ్ " ఎల్ సాల్వడార్ ప్రాజెక్ట్ ద్వారా దేశంలోని మారుమూల ప్రాంతాలలో భూకంప-ప్రకంపనాలకు విధ్వంశం కాకుండా నివువగలిగిన భవనాలను నిర్మించటానికి ప్రయత్నిస్తున్నారు.
పర్యావరణ వైవిధ్యం, అంతరించిపోతున్న జతువులు
ఈ ప్రాంతంలో ప్రపంచంలోని సముద్ర తాబేళ్ళ జాతులలో ఎనిమిది జాతులు ఉన్నాయి; వాటిలో ఆరు సెంట్రల్ అమెరికా తీరప్రాంతాల్లో నెస్ట్, నాలుగు సాల్వడోర్ తీరంలో వాటి నివాసాలను తయారు చేస్తాయి: లెదర్ బ్యాక్ టార్టిల్స్ (డెర్మొచెలీస్ కొరియాలి), హాక్స్బిల్ తాబేలు (ఎరెమోచేలేస్ ఇంబ్రికాటా), గ్రీన్ సీ తాబేలు (చెలోనియా అగసిజి), [[ఆలివ్ రిడ్లీ సముద్ర తాబేలు (లెపిడోచెల్స్ ఒలివేసియా). ఈ నాలుగు జాతులలో ఆలివ్ రిడ్లీ తాబేలు, దాని తరువాత గోధుమ (నలుపు) తాబేలు ఈ ప్రాంతంలో అత్యధికంగా కనిపిస్తూ ఉంటుంది. ఇతర రెండు జాతులు, హాక్స్బిల్, లెదర్‌బ్యాక్‌ తాబేలు తీవ్రస్థాయిలో అంతరిచిపోతున్న స్థితిలో ఉన్నాయి. అయితే ఆలివ్ రిడ్లీ, గోధుమ (నలుపు) తాబేలు కొంచం తక్కువస్థాయి ప్రమాదంలో ఉన్నాయి.
ప్రత్భుత్వం సహకారంతో ఇటీవలి కాలంలో కార్యరూపందాల్చిబ పర్యావరణ పరిరక్షణ ప్రయత్నాలు దేశం జీవవైవిధ్యం భవిష్యత్తు మీద విశ్వాసం కలుగజేస్తున్నాయి. 1997 లో ప్రభుత్వం " పర్యావరణ, సహజ వనరుల మంత్రిత్వ శాఖను " స్థాపించింది. " జనరల్ ఎంవిరాన్మెంటల్ ఫ్రేంవర్క్ లా "
1999 లో నేషనల్ అసెంబ్లీ ఆమోదం పొందింది. వన్యప్రాణులను రక్షించడానికి ప్రత్యేక చట్టం ఇప్పటికీ పెండింగ్‌లో ఉంది. అదనంగా అనేక ప్రభుత్వేతర సేవాసంస్థలు దేశంలోని అత్యంత ప్రాధాన్యతకలిగిన అటవీ ప్రాంతాలను సంరక్షించడానికి ప్రయత్నిస్తున్నాయి. ఎల్ సాల్వడార్ పర్యావరణ అధికారులతో జరిగిన ఒప్పందం అనుసరించి సాల్వ నాచుర సంస్థ " ఎల్ ఇంపాజిబుల్ " (దేశంలోని అతి పెద్ద జాతీయ ఉద్యానవనం) నిర్వహించే బాధ్యతవహిస్తుంది.ఈ ప్రత్నాలతో పర్యావరణ రక్షణకొరకు మరిన్ని జాగ్రత్తలు తీసుకొనవలసిన అవసరం ఉంది.ఎల్ సాల్వడార్లో 500 జాతుల పక్షులు, 1,000 రకాల సీతాకోకచిలుకలు, 400 రకాల పూలమొక్కలు, 800 రకాల వృక్షాలు, 800 జాతుల సముద్రపు చేపలు ఉన్నాయి.
ఆర్ధికం
ఎల్ సాల్వడోర్ ఆర్ధిక వ్యవస్థ కొన్నిసార్లు భూకంపాలు, తుఫానుల వంటి ప్రకృతి వైపరీత్యాల వలన ప్రభుత్వ అనుసరించిన విధానాలలో తప్పనిసరి భారీ ఆర్థిక సబ్సిడీలను ప్రకటించవలసిన అవరం ఏర్పడడం, అధికారిక అవినీతి కారణంగా ఆర్ధికరంగందెబ్బతింటూ ఉంది. 2012 ఏప్రిల్‌లో " ఇంటర్నేషనల్ మానిటరీ ఫండ్ " కేంద్ర ప్రభుత్వంకి 750 మిలియన్ డాలర్ల రుణాన్ని నిలిపి చేసింది. ప్రెసిడెంట్ ఫంసేస్ క్యాబినెట్ చీఫ్" అలెక్స్ సెగోవియా " ఆర్ధిక వ్యవస్థ కూలిపోయే స్థితిలో ఉందని అంగీకరించింది.
ఆంటీక్వా కస్కాట్లాన్ తలసరి ఆదాయం దేశంలోని అన్ని నగరాల కంటే అధికంగా ఉంది. ఈ నగరం విదేశీపెట్టుబడులకు కేంద్రంగా ఉంది..
2008 లో " పర్చేసింగ్ పవర్ పార్టీ " (పి.పి.పి.)(కొనుగోలు శక్తి) జి.డి.పి.$ 25.895 బిలియన్ డాలర్లుగా అంచనా వేయబడింది.ఆధికరంగంగంలో అత్యంత ప్రాధాన్యత వహిస్తున్న సేవారంగం 64.1% జి.డి.పికి బాధ్యతవహిస్తుంది. తరువాత స్థానంలో ఉన్న పారిశ్రామిక రంగం 24.7% భాగస్వామ్యం వహిస్తుంది (2008 అంచనా). వ్యవసాయం జి.డి.పి.లో 11.2% మాత్రమే బాధ్యత వహిస్తుంది (2010 అంచనా).
1996 లో స్థూల దేశీయ ఉత్పత్తి (జీడీపీ) వార్షిక సరాసరి వృద్ధిరేటు 3.2%. ప్రభుత్వం స్వేచ్ఛా విఫణి అంగీకరించిన కారణంగా 2007 జి.డి.పి. వృద్ధి రేటు 4.7%.చేరింది.
డిసెంబరు 1999 లో నికర అంతర్జాతీయ నిధుల నిల్వలు $ 1.8 బిలియన్ యు.ఎస్.డాలర్లు. ( ఇది సుమారు ఐదు నెలల దిగుమతులను సమం). ఆర్ధికసంక్షోభం కారణంగా సాల్వడోర్ ప్రభుత్వం 2001 జనవరి 1 ద్రవ్య అనుసంధానం ప్రణాళికను చేపట్టింది, దీని ద్వారా యు.ఎస్. డాలర్‌కు సాల్వడార్ కొలోన్‌ తో పాటు చట్టబద్ధత కలుగజేసింది. అలాగే అన్ని అధికారిక ఆర్ధికవ్యవహారాలకు యు.ఎస్.డాలర్లు ఉపయోగించబడ్డాయి. బహిరంగ మార్కెట్ ద్రవ్య విధానాలను అమలు చేయడాన్ని ప్రభుత్వం పరిమితంగా పరిమితం చేసింది. సెప్టెంబరు 2007 నాటికి నికర అంతర్జాతీయ నిల్వ వ్యవస్థ 2.42 బిలియన్ డాలర్లకు చేరుకుంది.
ఆర్ధికాభివృద్ధికి ఇతర రంగాలను ఎల్.సాల్వడోర్‌కు పెద్ద సవాలుగా మారింది. గతంలో దేశంలో బంగారం, వెండి ఉత్పత్తి చేయబడ్డాయి.
మైనింగ్ రంగాన్ని తిరిగి తెరిచేందుకు అధ్యక్షుడు సకా చేసిన ప్రయత్నాలు పసిఫిక్ రిమ్ మైనింగ్ కార్పొరేషన్ కార్యకలాపాలను మూసివేసిన తర్వాత దేశ ఆర్ధిక రంగానికి బిలియన్ల ఆదాయం లభిస్తుందని ఆశ పతనం అయింది.
మిగిలిన కాలనీల మాదిరిగా ఎల్ సాల్వడార్ ఒక మోనో-ఎగుమతి ఆర్థికశక్తిగా పరిగణించబడింది. ఇది చాలా సంవత్సరాలుగా ఒక రకమైన ఎగుమతిపై ఆధారపడింది. వలసరాజ్యాల కాలంలో ఎల్ సాల్వడార్ ఒక అభివృద్ధి చెందుతున్న ఎగుమతి దేశంగా ఇండిగో రంగును ఎగుమతి చేసింది. కానీ 19 వ శతాబ్దంలో కృత్రిమ రంగులు కనుగొనడంతో కొత్తగా ఏర్పడిన ఆధునిక దేశానికి కాఫీ ప్రధాన ఎగుమతిగా మారింది.
ప్రభుత్వం ఆదాయాన్ని అభివృద్ధి చేయడానికి పరోక్ష పన్నులపై దృష్టి కేంద్రీకరించింది. 1992 1992 సెప్టెంబరులో అమలుచేసిన 10% విలువ-ఆధారిత పన్ను (స్పానిష్‌లో ఐ.వి.ఎ.) 1995 జూలై నాటికి 13%కు పెరిగింది.
ద్రవ్యోల్బణం నిలకడగా ఉండడమేగాక ఈ ప్రాంతంలో అతి తక్కువగా ఉంది. 1997 నుండి ద్రవ్యోల్బణం సగటున 3%, ఇటీవలి సంవత్సరాలలో 5% అధికరించింది. 2000-2006 మధ్యకాలంలో స్వేచ్ఛా వాణిజ్య ఒప్పందాల ఫలితంగా మొత్తం ఎగుమతులు 2.94 బిలియన్ డాలర్ల నుండి 3.51 బిలియన్ డాలర్లకు అధికరించాయి. మొత్తం దిగుమతులు 4.95 బిలియన్ డాలర్ల నుంచి 7.63 బిలియన్ డాలర్లకు అధికరించాయి. ఫలితంగా వాణిజ్యం 102% అభివృద్ధి చెందింది
ఎల్ సాల్వడార్ ఓపెన్ ట్రేడ్ అండ్ ఇన్వెస్ట్మెంట్ ఎన్విరాన్మెంటును ప్రోత్సహించింది. అలాగే ప్రైవేటీకరణ కార్యంరమాలను టెలీకమ్యూనికేషన్స్, విద్యుత్ పంపిణీ, బ్యాంకింగ్, పెన్షన్ ఫండ్లకు విస్తరించింది.దేశ ఉత్తరప్రాంతంలో పేదరిక నిర్మూలన, ఆర్థికాభివృద్ధి లక్ష్యంగా చేసుకుని 2006 చివరలో ప్రభుత్వం, " మిలీనియం ఛాలెంజ్ కార్పోరేషన్ " ఐదు సంవత్సరాల 461 మిలియన్ డాలర్ల విలువైన ఒప్పదం మీద సంతకాలు చేసాయి. పౌర యుద్ధ సమయంలో ప్రాథమిక యుద్ధభూమిగా ఉన్న దేశం ఉత్తర ప్రాంతంలో పేదరికాన్ని తగ్గించడం, విద్యాభివృద్ధి, ప్రజా సేవల అభివృద్ధి, వాణిజ్యసంస్థల అభివృద్ధి, రవాణా సౌకర్యాల అభివృద్ధి లక్ష్యంగా ఈ ఒప్పందం రూపొందించబడింది. 2001 లో కరెన్సీగా యు.ఎస్.డాలర్ స్వీకరించడంతో ఎల్ సాల్వడార్ ద్రవ్య విధాన నియంత్రణను కోల్పోయింది. ఏ విధమైన అంతర్జాతీయ ఫైనాన్సింగ్ విధానం ఆమోదించడానికి మూడింట రెండు వంతుల లెజిస్లేటివ్ మెజారిటీకి అవసరమౌతుంది.
విదేశీధనసహాయం
ఎల్ సాల్వడార్ తలసరి చెల్లింపులలో ఈ ప్రాంతంలో ప్రథమస్థానంలో ఉంది. దేశానికి చేరుతున్న ద్రవ్యం మొత్తం ఎగుమతుల ఆదాయానికి సమానంగా ఉంది. కుటుంబ ఆదాయంలో మూడోవంతు విదేశీద్రవ్యం రూపంలో లభిస్తుంది. యునైటెడ్ స్టేట్స్‌లో పనిచేస్తున్న ఎల్ సాల్వడోర్ పౌరులు ఎల్ సాల్వడార్లోని నివసిస్తున్న కుటుంబ సభ్యులకు పంపిన ద్రవ్యం మొత్తం $ 4.12 బిలియన్ల ఉంటుంది. ఇది గణనీయంగా వాణిజ్య లోటును అధిగమిస్తున్నాయి. గత దశాబ్దంలో చెల్లింపులు నిలకడగా పెరిగాయి 2006 లో మొత్తం 3.32 బిలియన్ డాలర్ల స్థాయికి చేరుకున్నాయి (అంతకు ముందు సంవత్సరం కంటే 17% పెరిగింది). ఇది దేశ జి.డి.పి.లో దాదాపు 16.2% ఉంది. దేశానికి చేరుతున్న విదేశీద్రవ్యం అనుకూల, ప్రతికీల ప్రభావం చూపుతుంది.2005లో సాల్వడోర్ ప్రజలలో 20% దారిద్ర్యరేఖకు దిగువన జీవిస్తున్నారని గణాంకాలు సూచిస్తున్నాయి.
యునైటెడ్ నేషన్స్ డెవలప్మెంట్ ప్రోగ్రామ్ రిపోర్ట్ ఆధారంగా విదేశీనుండి ద్రవ్యం అందని పేదరికంలో నివసిస్తున్న సాల్వడోర్యన్ల శాతం 37% ఉంటుందని భావిస్తున్నారు.సాల్వడోర్ విద్య స్థాయి అధికరించింది.నైపుణ్యాలు లేదా ఉత్పాదకత కంటే వేగంగా వేతనం ఎదురుచూపులు అధికరించాయి. ఉదాహరణకు, కొంతమంది సాల్వడోర్యన్లు ఇకపై విదేశాల్లోని కుటుంబ సభ్యుల నుండి నెలవారీగా వారు పొందుతున్న దానికంటే తక్కువగా చెల్లించే ఉద్యోగాలను తీసుకోవడానికి ఇష్టపడడంలేదు. ఫలితంగా హోండారన్లు, నికారాగువాన్ల తకిఉవ వేతన వేతనం తీసుకుని పనిచేయడానికి సిద్ధపడుతూ ప్రవాహంలా వచ్చి చేరుతున్నారు. స్థానికులు పెట్టుబడిరంగంలో ఆసక్తిచూపడం అధికరించింది.
విదేశీద్రవ్యం అధికరించడం కారణంగా రియల్ ఎస్టేట్ వంటి కొన్ని వస్తువుల ధరలు పెరిగాయి. చాలా ఎక్కువ వేతనాలతో, చాలామంది విదేశాలలో ఉన్న సాల్వడోర్యన్లు
సాల్వడోద్‌లోని గృహాలను కొనుగోలు చేయడానికి సాల్వడోర్లో నివసిస్తున్న ప్రజలకంటే అధిక ధరలను చెల్లించగలిగిన స్థాయికి చేరుకున్నారు. అందువలన సాల్వడార్ వాసులందరూ కూడా అధికథరలు చెల్లించి నివాసగృహాలను కొనుగోలుచేయవలసిన అగత్యం ఏర్పడుతుంది.
ఫ్రీ ట్రేడ్ అగ్రిమెంటు
2006 లో సెంట్రల్ అమెరికా-డొమినికన్ రిపబ్లిక్ ఫ్రీ ట్రేడ్ అగ్రిమెంట్ను ఆమోదించిన మొదటి దేశం ఎల్ సాల్వడార్. 2005 లో మల్టీ-ఫైబర్ ఒప్పందం ముగియనున్న తరుణంలో ఆసియా పోటీని ఎదుర్కొనడానికి సి.ఎ.ఎఫ్.టి.ఎ. ప్రాసెస్డ్ ఫుడ్స్, చక్కెర, ఇథనాల్ ఎగుమతులను ప్రోత్సహిస్తూ తయారీ దుస్తులు రంగానికి మద్దతు అందించింది. దుస్తులు రంగం పోటీతత్వం క్షీణించిన మునుపటి ప్రభుత్వం ఆర్థికవ్యవస్థను ప్రాంతీయ పంపిణీ, లాజిస్టిక్స్ కేంద్రంగా ప్రోత్సహించడానికి ఆర్థిక ప్రోత్సాహకాలను పన్ను ప్రోత్సాహకాలు అందించడం ద్వారా ఆర్థిక వ్యవస్థను విస్తరించాలని ప్రయత్నించింది.
ఎల్ సాల్వడార్లో మొత్తం 15 స్వేచ్ఛా వాణిజ్య మండలాలు ఉన్నాయి. ఎల్ సాల్వడార్ 2004 లో అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలతో కలిసి మధ్య అమెరికా, డొమినికన్ రిపబ్లిక్ల ఐదు దేశాలచే సంతకం చేయబడిన సెంట్రల్ అమెరికన్ ఫ్రీ ట్రేడ్ అగ్రిమెంట్ (సి.ఎ.ఎఫ్.టి.ఎ)మీద సంతకం చేసింది.సాల్వడోర్ ప్రభుత్వం " స్వేచ్చాయుత వాణిజ్యం " అభివృద్ధి చేయడానికి అవసరమైన విధానాలను రూపొందించాలని సి.ఎ.ఎఫ్.టి.ఎ ఎల్ సాల్వడోర్ ప్రభుత్వాన్ని కోరుతుంది. ఎల్ సాల్వడార్ మెక్సికో, చిలీ, డొమినికన్ రిపబ్లిక్, పనామాతో స్వేచ్ఛాయుత వాణిజ్య ఒప్పందాలు సంతకం చేసి, ఆ దేశాలతో వ్యాపారాన్ని అధికరించింది. ఎల్ సాల్వడార్ గౌతమాలా, హోండురాస్, నికరాగ్వా, కెనడాతో స్వేచ్ఛాయుత వాణిజ్య ఒప్పందం కొరకు చర్చలు చేస్తుంది. 2007 అక్టోబరులో ఈ నాలుగు దేశాలు, కోస్టారీకా యూరోపియన్ యూనియన్‌తో ఉచిత వాణిజ్య ఒప్పందం చర్చలు ప్రారంభించాయి. కొలంబియాతో ఉచిత వాణిజ్య ఒప్పందం కొరకు 2006 లో చర్చలు ప్రారంభమయ్యాయి.
విదేశీ పెట్టుబడులు
2009 లో ఎన్నికలలో అరేనా ఓటమి గురించిన విశ్లేషణలో శాన్ సాల్వడార్లోని యు.ఎస్. ఎంబసీ సకా పరిపాలనలో అధికారిక అవినీతిని జరిగిందని బహిరంగంగా సూచించింది. ARENA ప్రభుత్వానికి ప్రజలు బహిరంగంగా తిరస్కరించడం కొనసాగించారు. వికిలీక్స్ బహిరంగంగా చేసిన ఒక రహస్య దౌత్య సమాచార సేఇఅరణ ఆధారంగా "సాల్వడార్ ప్రజలు రాజకీయవేత్తల స్వీయ-సేవల ప్రవర్తనకు గాయపడ్డారు. అరేనా పాలనలో సాకా, ఆయన మనుషులు తమ సంపదలను అభివృద్ధి చేసుకోవడానికి స్థానాలను ఉపయోగించినట్లు ప్రజలు విస్తృతంగా భావించారు.అరెనా వ్యవస్థాపకుడు రాబర్టో డి'యుబుసినంబ్ కుమారుడు అరెనా డిప్యూటీ రాబర్టో డి'యుబుసుసన్, ఒక అమెరికా దౌత్యవేత్తకి మంజూరుచేయబడిన పబ్లిక్ వర్క్స్ మంత్రివర్గం ప్రభుత్వ కాంట్రాక్ట్ కిక్బాక్స్ పథకాన్ని సాకా ప్రభుత్వం నిర్లక్ష్యం చేసిందని పేర్కొన్నాడు. ఈ కేసు పత్రికా ప్రకటనలో వెల్లడైంది, ఇంకా US వ్యాపార వనరుల ఆధారంగా సాకా పాలన చట్టాలు సకా కుటుంబం వ్యాపార ప్రయోజనాలకు లబ్ది చేకూర్చే ఉద్దేశ్యంతో రూపొందించి నిబంధనలను అమలుచేసింది "అని తెలియజేసింది.
ఫ్యూన్ ప్రభుత్వ పాలనలో ఎల్ సాల్వడోర్ విదేశీ పెట్టుబడులు అధికరించాయి.2014 లో ప్రపంచ బ్యాంక్ " ఈజ్ ఆఫ్ డూయింగ్ బిజినెస్ " (వ్యాపారం చేయడానికి అనువైన దేశాల జాబితాలో ఎల్ సాల్వడోర్ 109వ స్థానంలో ఉంది. బెలిజె 118 వ స్థాంలో, నికరాగ్వా 119వ స్థానంలో ఉన్నాయి.
విదేశీ పెట్టుబడిలో స్పెయిన్ థింక్ ట్యాంక్ ఆధారంగా "శాంటాండర్ ట్రేడ్, ఎల్ సాల్వడోర్ విదేశీ పెట్టుబడులు గత కొన్ని సంవత్సరాలలో క్రమంగా అభివృద్ధిచెందాయి. 2013 లో ఎఫ్డిఐ ప్రవాహం అధికరించింది. అయినప్పటికీ మద్య అమెరికా దేశాలకంటే ఎల్ సాల్వడోర్ విదేశీపెట్టుబడులు తక్కుగగా ఉన్నాయి. వ్యాపార వాతావరణం మెరుగుపరుచుకోవడంలో ప్రభుత్వం తగినంత పురోగతి సాధించలేదు.అదనంగా పరిమితమైన దేశీయ మార్కెట్, బలహీనమైన ఇన్ఫ్రాస్ట్రక్చర్, సంస్థల బలహీనత అలాగే అధిక స్థాయిలో ఉన్న నేరస్తులు పెట్టుబడిదారులకు నిజమైన అడ్డంకులుగా ఉన్నాయి.ఎల్ సాల్వడార్ వ్యాపార పన్నుల విషయంలో దక్షిణ అమెరికాలో అత్యంత "వ్యాపార స్నేహపూర్వక" దేశం. ఇది యువ, నిపుణులైన కార్మిక శక్తి, వ్యూహాత్మక భౌగోళిక స్థానం కలిగి ఉంది.డిఆర్-సి.ఎ.ఎఫ్.టి.ఎ.లో దేశానికి సభ్యత్వం ఉంది. అలాగే సి4 దేశాలకు (పత్తి నిర్మాతలు) ఏకీకరణ అనేది ఎఫ్డిఐ పెరుగుదలకు దారి తీస్తుంది.
సాల్వడార్ ప్రభుత్వ విధానాలతో అంతర్జాతీయ వాణిజ్య ట్రిబ్యునల్స్ పూర్తిగా వ్యతిరేకించినందున విదేశీ కంపెనీలు మధ్యవర్తిత్వం వహించాయి. 2008 లో ఎల్ సాల్వడార్ ఇటలీ ఎనెల్ గ్రీన్ పవర్‌కు వ్యతిరేకంగా ఇంటర్నేషనల్ మధ్యవర్తిత్వాన్ని కోరింది. సాల్వడోర్ ప్రభుత్వానికి చెందిన ఎలక్ట్రిక్ కంపెనీల తరఫున ఎనేల్ పెట్టుబడి పెట్టిన " జియో థర్మల్ ప్రాజెక్ట్ (భూతాపం ప్రాజెక్టు) కొరకు ఎనెల్ సాల్వడార్కు వ్యతిరేకంగా ఎనేల్ మధ్యవర్తిత్వాన్ని కోరుకుంటుంది అని సూచించబడింది.ఎనేల్ పెట్టుబడిని పూర్తి చేయకుండా నిరోధించే పరిష్కరించబడని సాంకేతిక సమస్యల ఎనేల్ ప్రభుత్వాన్ని నిందించింది.
రాజ్యాంగంలోని ఆర్ట్ 109 ఏ ప్రభుత్వం (వారు చెందిన పార్టీని సంబంధం లేకుండా) జాతీయ వనరులను (ఈ సందర్భంలో భూఉష్ణ శక్తి) ప్రైవేటీకరించడానికి అనుమతించదని ప్రభుత్వం పేర్కొన్నది. ఈ వివాదం డిసెంబరు 2014 లో ముగిసింది, ఇద్దరు పార్టీలు పరిష్కారం చేసుకున్న తరువాత ఎటువంటి వివరాలను విడుదల చేయలేదు. వాషింగ్టన్ ఆధారిత " ఇన్వెస్ట్మెంట్ డిస్ప్యూట్స్ సెటిల్మెంట్ ఆఫ్ ఇంటర్నేషనల్ సెంటర్ " నుండి ఒత్తిడికి ఎల్ సాల్వడోర్ ప్రభుత్వం రజీకి అంగీకరించింది. సాల్వడోర్ ప్రభుత్వం కృత్రిమంగా విద్యుత్తు ధరలను తగ్గించాలని నిర్భంధం చేయడం వంటి విధానాలు ప్రైవేట్ రంగ లాభాలను దెబ్బతీశాయని, ఇది ఇంధన రంగంలో అమెరికన్ పెట్టుబడిదారుల ప్రయోజనాలకు వర్తిస్తుందని యు.ఎస్. ఎంబసీ (2009 లో)హెచ్చరించింది. అమెరికా ఎంబసీ ఎల్ సాల్వడార్ యొక్క న్యాయవ్యవస్థ అవినీతిని ఎత్తి చూపింది. దేశంలో వ్యాపారం చేసేసమయంలో "మధ్యవర్తిత్వ సమాచారం విదేశీ వేదికగా వెల్లడిచ కూడదని " అమెరికన్ వ్యాపారాలను పరోక్షంగా కోరింది.
2009 లో సాల్వడోర్ ప్రభుత్వం విధానాలు ప్రైవేట్ రంగ లాభదాయకతను దెబ్బతీశాయని, ఇంధన రంగంలో అమెరికన్ పెట్టుబడిదారుల ప్రయోజనాలు ఇందులో ఉన్నాయని యు.ఎస్. ఎంబసీ హెచ్చరించింది. 2008 లో " యునైటెడ్ నేషన్స్ కాన్ఫరెన్స్ ఆన్ ట్రేడ్ అండ్ డెవలప్మెంట్ " నివేదిక ఎల్ సాల్వడార్లో విద్యుత్ ఉత్పత్తిలో మూడవ వంతు ప్రభుత్వం ఉత్పత్తి చేస్తుండగా రెండు వంతులు అమెరికన్, ఇతర విదేశీ యాజమాన్యంలో ఉన్న సంస్థలు ఉత్పత్తిచేస్తున్నాయని పేర్కొన్నది. పేద ప్రజలు అత్యధికు సంఖ్యలో ఉన్న ఎల్ సాల్వడార్ వంటి ప్రభుత్వాలు వనరులకి రాయితీ ఇవ్వడం సహజం. కొన్ని సంఘటనల కారణంగా ఎల్ సాల్వడార్ ప్రభుత్వం ప్రతిష్ఠ దెబ్బతిన్నప్పటికీ,
అవినీతి స్థాయిలను ప్రజలు గ్రహించనప్పటికీ ఎల్ సాల్వడోర్ అవినీతి పర్చేషన్ ఇండెక్స్ ప్రకారం 175 దేశాలలో 80వ స్థానంలో ఉంది.
పనామా రేటింగ్‌లో ఎల్ సాల్వడోర్ 175 దేశాలలో 94వ స్థానంలో ఉంది. కోస్టారీకా 47 స్థానంలో ఉంది.
పర్యాటకం
2014లో 13,94,000 మంది పర్యాటకులు ఎల్.సాల్వడోర్‌ను సందర్శించారు.
2013 గణాంకాల ఆధారంగా ఎల్ సాల్వడోర్ జి.డి.పి.కి పర్యాటకరంగం 855.5 మిలియన్ల డాలర్లు అందిస్తుంది. ఇది మొత్తం జి.డి.పి.లో 3.5% ఉంటుంది.
2013లో పర్యాటకరంగం ప్రత్యక్షంగా 80,500 ఉద్యోగాలను కల్పిస్తుంది.ఎల్.సాల్వడోర్ మొత్తం ఉద్యోగాలలో 3.1% ఉద్యోగాలు పర్యాటకరంగం నుండి లభిస్తున్నాయి. 2013 లో పర్యాటకరంగం 2,10,000 పరోక్ష ఉద్యోగాలకు అవకాశం కల్పించింది. ఇది దేశం మొత్తం ఉద్యోగాలలో 8.1% ఉంది. ఎల్.సాల్వడోర్ లోని " కొమలప ఇంటర్నేషనల్ ఎయిర్ పోర్ట్ " అంతర్జాతీయ విమానాలరాకపోకలకు సహకరిస్తుంది.ఇది శాన్ సాల్వడోర్ నగరానికి ఆగ్నేయంలో 40 కి.మీ దూరంలో ఉంది.
ఉత్తర అమెరికా, యూరోపియన్ పర్యాటకులలో చాలామంది ఎల్ సాల్వడోర్ సముద్రతీరాలు, రాత్రిజీవితం కోసం అంవేషిస్తారు. ఈ రెండు ఆకర్షణలతో పాటు ఎల్ సాల్వడార్ పర్యాటక భూభాగం ఇతర మధ్య అమెరికా దేశాల నుండి కొద్దిగా భిన్నంగా ఉంటుంది. భౌగోళిక పరిమాణము, పట్టణీకరణ కారణంగా పర్యావరణ పర్యటనలు, పురావస్తు ప్రదేశాలలో ప్రజలకు ప్రవేశం లేదు. " సర్ఫింగ్ " సాల్వెడార్ సముద్రతీరాలకు అత్యధికంగా ప్రాచుర్యం పొందాయి. ఇటీవలి సమీప సంవత్సరాలలో సాల్వడోరియన్ సముద్రతీరాలు అత్యధికంగా జనాదరణ పొందుతున్నాయి.
సర్ఫింగ్ క్రీడాకారులు లా లిబర్టాడ్, ఎల్ సాల్వడార్ తూర్పు తీరంలో చాలా సముద్రతీరాలను సందర్శిస్తున్నారు. పర్యాటకుల సంఖ్యకు తగిన సర్ఫింగ్ స్పాట్లు లేనట్లు గ్రహించారు. యు.ఎస్. డాలర్లను సాల్వడార్ కరెన్సీగా ఉపయోగించడం, సంయుక్త రాష్ట్రాలలో ఉన్న అనేక పట్టణాల నుండి 4 నుంచి 6 గంటలకు ప్రత్యక్ష విమానాల సౌకర్యం అమెరికన్ పర్యాటకులను ఆకర్షిస్తున్నాయి. సాల్వడోర్ సంస్కృతి పట్టణీకరణ, అమెరికీకరణీకరణ కారణంగా మూడు ప్రధాన పట్టణ ప్రాంతాల్లో (ముఖ్యంగా శాన్ సాల్వడార్) అమెరికన్-తరహా మాల్స్ దుకాణాలు, రెస్టారెంట్లు సమృద్ధిగా ఉండడానికి దారితీసింది.
ఎల్ సాల్వడార్ వార్తాపత్రిక ఎల్ డియారియో డి హోయ్ ఆధారంగా సాల్వడోర్‌లోని 10 ఆకర్షణలు: తీరప్రాంత సముద్రతీరాలు; లా లిబర్టాడ్, రుటా లాస్ ఫ్లోర్స్, సుచిటోత్, లా పాల్మ, శాంటా అనా (దేశంలోని అతి పెద్ద అగ్నిపర్వత ప్రాంతం), న్యాజిజల్కో, అపనేకా, జుయౌయు, శాన్ ఇగ్నాసియో, సాన్ ఇగ్నాసియో.
మౌలిక నిర్మాణాలు
మంచినీటి సరఫరా, మురుగునీటి నిర్వహణ
మంచినీటి సరఫరా, మురుగునీటి నిర్వహణ స్థాయి గణనీయంగా పెరిగింది. 2005లో నార్త్ కరోలినా విశ్వవిద్యాలయం నిర్వహించిన అధ్యయనం (ఎల్ సాల్వడార్ అని పిలుస్తారు) ఎల్ సాల్వడోర్ పట్టణ, గ్రామీణ ప్రాంతాల నీటి సరఫరా, పారిశుద్ధ్యం అసమానత తగ్గించి పురోగతి సాధించిన దేశంగా పేర్కొన్నది.
మురుగునీటి ట్రీట్మెంటు లేకుండా వాతావరణంలోకి విడిచిపెట్టబడిన మురికినీటి కారణంగా నీటి వనరులు తీవ్రంగా కలుషితమయ్యాయి. చాలా భాగం. ప్రభుత్వరంగానికి చెందిన ఒకే సంస్థ మంచినీటి సరఫరా, మురుగునీటి నిర్వహణ చేయడం ఏర్పరచుకోవడం ఇందుకు ఒక కారణంగా ఉంది., ప్రధాన సేవా ప్రదాతగా వ్యవహరిస్తుంది.గత 20 ఏళ్లలో నూతన చట్టాల ద్వారా చేపట్టిన సంస్కరణలు, ఆధునీకీకరణ వంటి ప్రయత్నాలు ఫలితం సరైన ఇవ్వలేదు..
గణాంకాలు
1950లో ఎల్ సాల్వడో జనసంఖ్య 22,00,000. 2010లో ప్రజలలో 15 సంవత్సరాలకంటే తక్కువ వయస్కులు 32%, 15-65 సంవత్సరాల మద్య వయస్కులు 61%, 65 సంవత్సరాలకంటే అధిక వయస్కులు 6.9% ఉన్నారు.
రాజధాని నగరం శాన్ సాల్వడోర్ జనసంఖ్య 2.1 మిలియన్లు. 42% ఎల్ సాల్వడోర్ ప్రజలు గ్రామీణప్రాంతాలలో నివసిస్తున్నారు. 1960 నుండి నగరప్రాంతాలకు మిలియన్ల మంది ప్రజలు తరలి వస్తున్న కారణంగా నగరప్రణాళిక, సేవాలను అందించడంలో సమస్యలు ఎదురైయ్యాయి.
సంప్రదాయ సమూహాలు
ఎల్ సాల్వడోర్ ప్రజలలో మెస్టిజోలు, శ్వేతజాతీయులు, స్థానికజాతి ప్రజలు ఉన్నారు. సాల్వడోర్ ప్రజలలో 86% మెస్టిజో పూర్వీకత కలిగి ఉన్నారు.
ప్రజలలో యురేపియన్ పూర్వీకత కలిగిన మెస్టిజోలు, ఆఫ్రో సాల్వడోరియన్లు, స్థానిక ప్రజలు (వీరు స్థానిక సంస్కృతిని అనుసరిస్తున్నా వీరికి స్థానిక భాష మాట్లడడం రాదు)అందరూ తమకు తాము సాస్కృతికంగా మెస్టిజోలుగా భావిస్తుంటారు. సాల్వడోరియన్లలో లాటిన్ అమెరికన్లు 12% ఉన్నారు. రెండవప్రపంచ యుద్ధం సమయంలో మద్య ఐరోపా లోని సెజ్ రిపబ్లిక్, జర్మనీ,హంగేరీ,పోలాండ్, స్విడ్జర్లాండ్ దేశాల నుండి శరణార్ధులుగా ఎల్ సాల్వడోర్‌కు వలస వచ్చి స్థిరపడ్డారు.సాల్వడోర్లో స్వల్పసంఖ్యలో యూదులు, పాలస్తీనియన్లు, అరబ్ ముస్లిములు (ప్రత్యేకంగా పాలస్తీనియన్ ముస్లిములు) ఉన్నారు. సాల్వడోర్లో 1,00,000 మంది నికరాగ్వా ప్రజలు నివసిస్తున్నారు. సాల్వడోర్లో 0.23% పూర్తిగా స్థానికజాతి పూర్వీకత కలిగిన ప్రజలు ఉన్నారు. వీరిలో కక్వారియా ప్రజలు 0.07%, పిపిల్ ప్రజలు 0.06%, లెంకా ప్రజలు 0.04%, ఇతర మైనారిటీలు 0.06% ఉన్నారు. చాలా స్వల్పంగా ఉన్న అమెరిండియన్లు కాలానుగుణంగా వారి సంప్రదాయాలను మెస్టిజో (స్పానిష్) సంప్రదాయంతో కలిపి జీవిస్తున్నారు. దేశంలో ఆఫ్రో సాల్వడోరియన్లు 0.13% ఉన్నారు. ప్రభుత్వ విధానాలు ఆఫ్రికన్ సాల్వడోరియన్లు వలస ద్వారా దేశంలో ప్రవేశించడాన్ని నిరోధిస్తుంటాయి.
వలస సమూహాలలో పాలస్తీనియన్ క్రైస్తవులు ప్రత్యేకంగా ఉంటారు.
వారి సంతతికి చెందిన వారు దేశంలో ఆర్థికంగా, రాజకీయంగా అత్యున్నత స్థానాలు అందుకున్నారు. అందుకు నిదర్శనంగా పాత అధ్యక్షుడు ఆటానియా సాకా, 2004లో షాఫిక్ ప్రత్యర్థి పాలస్తీనా సంతతికి చెందిన వాడే. అలాగే వాణిజ్య, పారిశ్రామిక, నిర్మాణ సంస్థలను కలిగిఉన్న ప్రముఖులలో పలువురు పాలస్తీనియన్లు ఉన్నారు.
2004 గణాంకాల ఆధారంగా ఎల్ సాల్వడార్ వెలుపల నివసిస్తున్న మిలియన్ సాల్వడోర్ వాసులు 3.2మిలియన్లు ఉన్నారు. సాల్వడార్కు చెందిన ఆర్థిక వలసదారులకు యునైటెడ్ స్టేట్స్ గమ్యస్థానంగా ఉంది. 2012 నాటికి సుమారు 2.0 మిలియన్ల మంది సాల్వడార్ వలసదారులు, అమెరికాలో నివసిస్తున్న సాల్వడార్ సంతతికి చెందిన ప్రజలు ఉన్నారు. అమెరికాలో నివసిస్తున్న ఆరు అతిపెద్ద సమూహాలలో సాల్వడోరియన్ సమూహం ఒకటి.
ఇతరదేశాలకు వలసపోతున్న సాల్వడోరియన్ల రెండవ గమ్యం గౌతమాలా. ఇక్కడ 1,11,000 సాల్వడోరియన్లు (ప్రధానంగా గౌతమాలా నగరంలో) నివసిస్తున్నారు.సాల్వడోరియన్లు నివసిస్తున్న ఇతర దేశాలలో బెలిజె, హొండురాస్, నికరాగ్వా ప్రధానమైనవి.
సాల్వడోరియన్ ప్రజలు సమూహాలుగా కెనడా, మెక్సికో, యునైటెడ్ కింగ్డం (కేమన్ ద్వీపాలు), స్వీడన్,బ్రెజిల్,ఇటలీ,కొలంబియా, ఆస్ట్రేలియా దేశాలలో నివసిస్తున్నారు.
భాషలు
ఎల్ సాల్వడోర్ అధికారభాష స్పానిష్.దాదాపు ప్రజలు అందరూ స్పానిష్ మాట్లాడగలరు. కొంత మంది స్థానిక ప్రజలు వారి స్వంత భాషలైన పిపిల్ (నవాత్), మాయా భాషలను మాట్లాడుతుంటారు. అయినప్పటికీ మెస్టిజోలుగా నమోదు చేయబడని స్థానిక ప్రజలు మొత్తం జనాభాలో 1% మాత్రమే ఉన్నారు.అయినప్పటికీ వారంతా స్పానిష్ మాట్లాడుతుంటారు.ఎల్ సాల్వడోర్లో నివసిస్తున్న గౌతమాలా, బెలిజె నుండి వలస వచ్చిన ప్రజలు క్యూ ఎక్విచ్ భాష మాట్లాడుతుంటారు. సమీపకాలంలో హోండురాస్, నికరాగ్వా నుండి కూడా వలసప్రజలు ఎల్ సాల్వడోర్ చేరుకుంటున్నారు. ప్రాంతీయ స్పానిష్ వర్ణమాలను " కలిచె " అంటారు. సాల్వడోరియన్లు ఉపయోగిస్తున్న వొసియోను అర్జెంటీనా,కోస్టారీకా,నికరాగ్వా, ఉరుగ్వే దేశాలలో ఉపయోగిస్తున్నారు. పిపిల్ భాష పశ్చిమ సాల్వడోర్లో నివసిస్తున్న చిన్న సమూహాలకు చెందిన వయోజనుల మద్య సజీవంగా ఉంది.
మతం
ఎల్ సాల్వడోర్లో మతపరంగా క్రైస్తవులు అధికంగా ఉన్నారు. మొత్తం జనాభాలో రోమన్ కాథలిక్కులు 47%, ప్రొటెస్టెంట్లు 33% ఉన్నారు. ఏ మతానికి చెందని ప్రజలు 17% ఉన్నారు. మిగిలిన వారిలో జెహోవాస్ విట్నెసెస్, హరేకృష్ణా, ముస్లిములు, యూదులు, బౌద్ధులు, లేటర్ డే సెయింట్స్, స్థానిక మతాలకు చెందిన వారు 3% ఉన్నారు. గుర్తించతగిన సంఖ్యలో ఎవాంజికల్స్ ఉన్నారు.
ఆరోగ్యం
2005, 2010 మధ్యకాలంలో సెంట్రల్ అమెరికాలో అత్యల్ప జననాల నిష్పత్తి కలిగిన దేశాలలో ఎల్ సాల్వడార్ ఒకటి. ఎల్ సాల్వడోర్ జననాల నిష్పత్తి
1000:22.8. అదే కాలంలో మద్య అమెరికా అత్యధిక మరణాల నిష్పత్తి కలిగిన దేశాలలో ఎల్ సాల్వడోర్ ప్రథమస్థానంలో ఉంది. సాల్వడోర్ మరణాల నిష్పత్తి 1000:5.9. ఇటీవలి యునైటెడ్ నేషన్స్ సర్వే ఆధారంగా పురుషుల ఆయుఃపరిమితి 68 సంవత్సరాలు, మహిళలకు 74 సంవత్సరాలు. 2003 లో పురుషుల ఆరోగ్యవంతమైన ఆయుఃపరిమితి 57 సంవత్సరాలు, మహిళలకు 62 సంవత్సరాలు.
విద్య
ఎల్ సాల్వడోర్లో విద్యా వ్యవస్థ వనరుల కొరత ఉంది. పబ్లిక్ స్కూళ్ళలో ఒక తరగతిలో 50 మంది పిల్లలు ఉండేవారు. విద్యాబోధన కొరకు వ్యయం చేయగలిగిన సాల్వడోరియన్లు తరచుగా తమ పిల్లలను ప్రైవేటు పాఠశాలలకు పంపడానికి ప్రాముఖ్యత ఇస్తారు. ఇవి ప్రభుత్వ పాఠశాలల కన్నా మెరుగైన నాణ్యమైన విద్యాబోధన చేయబడుతుందని విశ్వసించబడుతుంది. చాలా ప్రైవేటు పాఠశాలలు అమెరికన్, యూరోపియన్ లేదా ఇతర ఆధునిక విద్యావిధానాన్ని అనుసరిస్తున్నాయి. దిగువ-ఆదాయ కుటుంబాలు ప్రభుత్వ విద్యపై ఆధారపడతాయి.
ఎల్ సాల్వడోర్లో విద్య ఉన్నత పాఠశాల వరకు విద్యబోధన ఉచితం. తొమ్మిది సంవత్సరాల ప్రాథమిక విద్య (ప్రాథమిక-మధ్యతరగతి పాఠశాల) తరువాత విద్యార్థులకు రెండు సంవత్సరాల ఉన్నత పాఠశాల లేదా మూడు సంవత్సరాల ఉన్నత పాఠశాల ఎన్నిక చేయడానికి అవకాశం ఉంది. రెండు సంవత్సరాల ఉన్నత పాఠశాల విశ్వవిద్యాలయ ప్రవేశానికి విద్యార్థిని సిద్ధం చేస్తుంది. మూడు సంవత్సరాల ఉన్నత పాఠశాల విద్య విద్యార్థి వృత్తి జీవితంలో పట్టభద్రులవ్వడానికి, విశ్వవిద్యాలయాలలో ప్రవేశించడానికి ఎంచుకున్న రంగంలో వారి విద్యను మరింత పొడిగించడానికి విశ్వవిద్యాలయ ప్రవేశించడానికి అవకాశం కల్పిస్తుంది.
ఎల్ సాల్వడోర్లో " యూనివర్శిడాడ్ డీ ఎల్ సాల్వడోర్ ", ఇతర స్పెషలైజ్డ్ ప్రైవేట్ యూనివర్శిటీలు ఉన్నాయి.
సంస్కృతి
ఎల్ సాల్వడోర్లో అమెరికన్ స్థానిక సంస్కృతి, యురేపియన్ సంస్కృతి మిశ్రిత రూపమైన మేస్టిజో సంస్కృతి ఆధిక్యత కలిగి ఉంది. ఐరోపా సెటిలర్లు, మేసోమెరికా ప్రజల మధ్య జాత్యంతర వివాహాల ఫలితంగా ఏర్పడిన మిశ్రమ జనాభాను మెస్టిజోలను పేర్కొన్నారు. సాల్వడోర్ సంస్కృతిలో కాథలిక్ చర్చి ప్రధానపాత్ర పోషిస్తుంది. ఆర్చ్ బిషప్ ఒస్కార్ రోమెరో సాల్వేడార్ సివిల్ వార్ వరకు దారితీసే మానవ హక్కుల ఉల్లంఘనలకు వ్యతిరేకంగా పోరాడి జాతీయ నాయకుడుగా గుర్తించబడ్డాడు.
1989లో ఎల్ సాల్వడార్లో అంతర్యుద్ధంలో ప్రముఖ విదేశీ వ్యక్తులు, జెసూట్ పూజారులు ఇసొనియో ఎల్లాక్యూరియా, ఇగ్నాసియో మార్టిన్-బారో, సెగుండా మోంటెస్ సాల్వడోర్న్ సైన్యం చేత హత్య చేయబడ్డారు.
పెయింటింగ్, సెరామిక్స్, వస్త్రాలు ప్రధాన మానవీయ కళాత్మక మాధ్యమాలుగా ఉన్నాయి. రచయితలు " ఫ్రాన్సిస్కో గవిడియా " (1863-1955), సాలారూ (సాల్వడార్ సలాజర్ అరువె) (1899-1975), క్లాడియా లార్స్, అల్ఫ్రెడో ఎస్పినో, పెడ్రో జియోఫ్రాయ్ రివాస్, మన్లియో ఆర్గువేటా, జోస్ రాబర్టో సియా, కవి రోక్ డాల్టన్ ఎల్ సాల్వడార్ రచయితలలో అత్యంత ముఖ్యమైన రచయితలుగా ప్రఖ్యాతి గడించారు. 20 వ శతాబ్దంలో ఎల్ సాల్వడోర్‌కు చెందిన ప్రముఖ చిత్ర నిర్మాత బాల్తాసర్ పోలియో, మహిళా చలన చిత్ర దర్శకురాలు ప్యాట్రిసియా ఛికా, కళాకారుడు ఫెర్నాండో లాలోర్ట్, కారికేచరిస్ట్ టోనో సలాజర్ చలనచిత్ర రంగంలో తమ ప్రతిభ చాటారు.
గ్రాఫిక్ ఆర్ట్స్‌లో చిత్రకారులు అగస్టో క్రెస్పిన్, నోయే కాన్జూరా, కార్లోస్ కానాస్, జూలియా డియాజ్, మారిషియో మెజియా, మరియా ఎలీనా పాలోమో డి మేజియా, కామిలో మినిరో, రికార్డో కార్బోనెల్, రాబర్టో హుజో, మిగ్యుఎల్ ఏంజెల్ సెర్నా, (మాక్లొగా పిలవబడే చిత్రకారుడు, రచయిత), ఎస్సెల్ అరౌజో, అనేక మంది ప్రఖ్యాతి గడించారు.
ప్రభుత్వ శలవుదినాలు
ఆహారం
ఎల్ సాల్వడార్ ముఖ్యమైన వంటలలో ఒకటి పుపుస . పుపుసాస్ చేతితో తయారు చేయబడే టార్టిల్లాస్. వీటిని మాసా లేదా మాసా డి ఆర్రోజ్ అనే లాటిన్ అమెరికన్ వంటకాలలో ఉపయోగించే మొక్కజొన్న లేదా బియ్యం పిండితో తయారుచేసే పిండి ముద్దను ఉపయోగించి చేస్తారు. ఈ క్రింది వాటిలో ఒకటి లేదా అంతకంటే ఎక్కువ పదార్ధాలను ఉపయోగిస్తారు: సగ్గుబియ్యము, చీజ్ (మోజారెల్లా, చించర్రాన్ లేదా మాదిరిగానే ఉండే సాల్వడోరియన్ చీజ్ క్వేసిల్లో ) రెఫ్రైడ్ బీంస్ చేర్చి తయారు చేస్తారు. కొన్నిసార్లు క్వెస్సో కాన్ లారోకో ( లారోకోతో కలిపి జున్ను సెంట్రల్ అమెరికాకు చెందిన వైన్ ఫ్లవర్ మొగ్గ)చేర్చి తయారుచేస్తుంటారు.
ఎల్ సాల్వడోర్ అభిమాన వంటకాలలోపుపుసాస్ రెవ్యూల్ట్స్ బీన్స్, జున్ను, పంది నింపిన పుపుసాస్ ప్రధానమైనది.ప్రజల అభిమాన వంటకాలలో శాకాహారం వంటకాలు కూడా ఉన్నాయి. కొన్ని రెస్టారెంట్లు రొయ్యలు లేదా బచ్చలి కూరతో నింపి నూతన తరహాలో పుపుసాస్‌లను అందిస్తూ ఉన్నాయి. పుపుసాస్ పదానికి పిపిల్-నాదౌల్ అనే పదం పుపుషహుయా మూలపదంగా ఉంది.ఎల్ సాల్వడోర్లో పుపుసాస్ పదానికి ఖచ్చితమైన మూలాలు చర్చించబడింది.ఈ పదం స్పానియార్డ్స్ రాకకు ముందుగా ఉనికిలో ఉందని భావిస్తున్నారు.
సాల్వడార్ వంటకాలు యూకా ఫ్రైటా , పేనేస్ కాన్ పోలో . యుకా ఫ్రైటా అనే మరొక రెండు వంటకాలు ప్రజలకు అభిమానపాత్రమై ఉన్నాయి. కసావా రూట్ కర్టిడో (ఊరవేసిన క్యాబేజీ, ఉల్లిపాయ, క్యారెట్ టాపింగ్), పస్కాడిటస్ ' (వేయించిన బేబీ సార్డినెస్) తో పంది మాంసం కలిపి అందిస్తారు. యుకా కొన్నిసార్లు వేయించిన దానికి బదులుగా ఉడకబెట్టి తయారు చేస్తారు. "పాన్ కాన్ పోలో / పావో" (కోడి / టర్కీకోడి రొట్టె) వెచ్చని టర్కీకోడి లేదా కోడి మాంసం - నింపి సబ్‌మెరీన్ శాండ్విచ్ తయారీలో పక్షిని ఊరబెట్టిన తరువాత పిపిల్ మసాలాలతో కూర్చి చేతితో తిప్పుతూ కాల్చి తయారు చేస్తారు. ఈ సాండ్విచ్ సాంప్రదాయకంగా టమేటా, దోసకాయ, ఉల్లిపాయ, పాలకూర, మయోన్నైస్ క్రీం, ఆవాలు నూరి తయారు చేసిన పేస్టు చేర్చి అందించబడుతుంటాయి.
ప్లాంటియన్ ఎల్ సాల్వడోర్ విలక్షణ ఉదయాహారాలలో ఒకటి. దీనిని సాధారణంగా వేయించిన అరటి క్రీం చేర్చి వడ్డిస్తారు. ఇది సాల్వడోర్ రెస్టారెంట్లు, గృహాలలో సాధారణం. యునైటెడ్ స్టేట్స్ కు వలస వచ్చినవారు కూడా ఈ అహారాన్ని తింటారు. అల్గిషాట్ అనేది ఎండిన పెపిటాస్ పిండితో తయారుచేసిన ఆహారం. సాధారణంగా రుచికరమైన, తీపి సాల్వడోర్ వంటలలో చేర్చబడుతుంది."" మరియా లూయిసా "" ఎల్ సాల్వడోర్లో సాధారణంగా కనిపించే భోజనానంతరం తినే ఆహారం. ఇది నారింజ మార్మాలాడేలో ముంచి పొడి చక్కెర చల్లి లేయర్ కేక్.
సాల్వడోర్యన్లు ఆనందిస్తున్న పానీయాలలో హోర్చాటా స్పెయిన్‌కు చెందిన వాలెన్సియన్ కమ్యూనిటీకు చెందిన ఒక పానీయం. హోర్చాటా సాధారణంగా సాధారణంగా మోర్రో సీడ్ పిండితో పాలు లేదా నీరు, చక్కెర కలుపుతారు. హర్చాటా సంవత్సరం పొడవునా తాగుతూ రోజులో ఏ సమయంలోనైనా తాగుతారు. ఇది ఎక్కువగా ప్యూసస్ లేదా వేయించిన యోకా ఆహారాలతో అందిస్తారు. ఉంటుంది. బియ్యం ఆధారంగా మెక్సికన్ హర్చట లా ఉన్నప్పటికీ ఎల్ సాల్వడార్ హార్చట చాలా విలక్షణమైన రుచిని కలిగి ఉంటుంది. కాఫీ కూడా ఒక సాధారణ తీసుకునే ఉదయం పానీయం.
ఎల్ సాల్వడోర్ పానీయాలలో " ఎంసాల్వడా " ఒకటి. పళ్ళరసంలో పండ్లతురుమును, కొలచంపన్ (చెరకు రసం)చేర్చి తయారు చేస్తుంటారు.
సంగీతం
సాల్వడార్ సంగీతం స్వదేశీ పిపిల్, స్పానిష్ సంగీతాలతో ప్రభావితమైన మిశ్రమసంగీతంగా ఉంటుంది. సంగీతంలో మతసంబంధిత పాటలు ఉంటాయి.ఈ పాటలు సెయింట్లు విందులో పాడే పాటలు, క్రిస్మస్, ఇతర మత సెలవుదినాలలో పాడేపాటలు ఉంటాయి.
వ్యంగ్య, గ్రామీణ సాహిత్య అంశాలతో కూడిన పాటలు కూడా సంగీతంలో భాగంగా ఉంటాయి. క్యూబా, కొలంబియా, మెక్సికన్ సంగీతం దేశంలో ప్రాచుర్యం పొందాయి. ముఖ్యంగా సల్సా , కుంబియా మ్యూజిక్ సంగీతం దేశంలో ప్రవేశించాయి. ఎల్ సాల్వెడార్లో ప్రసిద్ధ సంగీతవాయిద్యాలలో మరీబ , తెహ్పే , వేణువు, డ్రమ్, స్క్రాపర్ (వాయిద్యం), గోర్డ్ ప్రధానమైనవిఅలాగే ఇటీవల దిగుమతి చేసుకున్న గిటార్‌లు, ఇతర సాధనాలు కూడా వాడుకలో ఉన్నాయి. ఎల్ సాల్వడార్ యొక్క ప్రసిద్ధ జానపద నృత్యం జుక్ ''. ఇది కోట్యుటెపెక్, కుస్కట్టాన్ డిపార్టుమెంటులో పుట్టింది. ఇతర సంగీత ప్రదర్శనలలో డాన్జా, పసిల్లో, మార్చా, క్యాన్సియోన్స్ ఉంటాయి.
క్రీడలు
ఎల్ సాల్వడార్లో అత్యంత ప్రజాదరణ పొందిన క్రీడ అసోసియేషన్ ఫుట్ బాల్. ఎల్ సాల్వడోర్ జాతీయ ఫుట్బాల్ జట్టు " 1970 ఎఫ్.ఐ.ఎఫ్.ఎ. వరల్డ్ కప్ ", 1982 ఎఫ్.ఐ.ఎఫ్.ఎ. వరల్డ్ కప్‌లో పాల్గొనడానికి అర్హత సాధించింది.1970 టోర్నమెంట్‌కు వారి అర్హత " ఫుట్బాల్ యుద్ధం " వర్ణించబడింది. ఎల్ సాల్వడార్ ఓడించిన హోండురాస్కు మద్య వ్యతిరేకంగా జరిగిన యుద్ధానికి ఈ టోర్నమెంటు కారణమైంది.నేషనల్ ఫుట్ బాల్ జట్టు శాన్ సాల్వడోర్ లోని " ఎస్టాడియో కస్కాట్లాన్ " వద్ద క్రీడలలో పాల్గొన్నది. ఎస్టాడియో కస్కాట్లాన్ క్రీడామైదానం 1976లో స్థాపించబడింది. ఈ మైదానంలో 53,000 మంది కూర్చుని క్రీడలను తిలకించడానికి వసతి కల్పించబడింది.ఇది మద్య అమెరికా, కరీబియన్ దేశాలలో అతిపెద్ద క్రీడామైదానంగా గుర్తించబడుతుంది.
మూలాలు |
రంగనాయునిపల్లి, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం, ప్రకాశం జిల్లా, చంద్రశేఖరపురం మండలానికి చెందిన గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన చంద్రశేఖరపురం నుండి 4 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన కందుకూరు నుండి 84 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది.
గణాంకాలు
2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 89 ఇళ్లతో, 489 జనాభాతో 1150 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 254, ఆడవారి సంఖ్య 235. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 0 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 62. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 591455.పిన్ కోడ్: 523112.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి ఉంది.సమీప బాలబడి, మాధ్యమిక పాఠశాలలు చంద్రశేఖరపురంలోను, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఉప్పలపాడులోనూ ఉన్నాయి.సమీప జూనియర్ కళాశాల చంద్రశేఖరపురంలోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల పామూరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల నెల్లూరులోను, పాలీటెక్నిక్ కంభంలోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల చిన ఈర్లపాడులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల పామూరులోను, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాలలు ఒంగోలులోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
తాగు నీరు
గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. ట్రాక్టరు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం ఉంది. వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. పౌర సరఫరాల వ్యవస్థ దుకాణం, రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి.
ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. ఉన్నాయి. ఆశా కార్యకర్త, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం, అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 16 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
రంగనాయునిపల్లిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 131 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 333 హెక్టార్లు
శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 139 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 19 హెక్టార్లు
సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 214 హెక్టార్లు
బంజరు భూమి: 237 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 75 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 468 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 58 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
రంగనాయునిపల్లిలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
బావులు/బోరు బావులు: 58 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
రంగనాయునిపల్లిలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
కంది, సజ్జలు, వరి
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు |
సంతెకుడ్లూరు, కర్నూలు జిల్లా, ఆదోని మండలానికి చెందిన గ్రామం.ఇది మండల కేంద్రమైన ఆదోని నుండి 15 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 990 ఇళ్లతో, 4975 జనాభాతో 2734 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 2445, ఆడవారి సంఖ్య 2530. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 954 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 7. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 594066.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. సమీప బాలబడి, సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం ఆదోని లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, కర్నూలు లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
సంతెకుడ్లూరులో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
గ్రామంలోఒక ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం ఉంది. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీ చదివిన డాక్టరు ఒకరు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచి నీటి సరఫరా జరుగు తోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. కాలువ/వాగు/నది ద్వారా, చెరువు ద్వారా కూడా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
సంతెకుడ్లూరులో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. వారం వారం సంత గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 7 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
సంతెకుడ్లూరులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 148 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 204 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 2382 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 2131 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 251 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
సంతెకుడ్లూరులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
కాలువలు: 251 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
సంతెకుడ్లూరులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
వరి, ప్రత్తి, పచ్చిమిరప
మూలాలు |
జోష్ హచర్సన్ ( జననం: అక్టోబర్ 12, 1992 ) అమెరికాకు చెందిన నటుడు. ఇతను 2000 సంవత్సరం నుంచి తన నట జీవితాన్ని ఆరంభించాడు. 2002లో
హౌస్ బ్లెన్ పైలట్ ఎపిసోడ్ లో నటించడం ఇతనికి మంచి గుర్తింపును తెచ్చింది..
జననం
ఈయన 1992, అక్టోబర్ 12 యూనియన్, కెంటుకీలో జన్మించాడు. ఇతని తండ్రి మిచెల్ డెల్టా ఎయిర్ లైన్స్ లో పని చేసేవారి.
జీవిత విశేషాలు
సినిమాలు
బుల్లితెర చిత్రాలు
పురాస్కారాలు
మూలాలు
1992 జననాలు
జీవిస్తున్న ప్రజలు
అమెరికా సినిమా నటులు |
కొలిమిగుండ్ల, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని నంద్యాల జిల్లాకు చెందిన ఒక గ్రామం.ఇక్కడికి 5 కి.మీ.లో ఉన్న బెలూం గుహలు చూడదగినవి. భారత ఉపఖండంలో మేఘాలయ గుహల తరువాత ఇవే రెండవ అతిపెద్ద గుహలుగా భావిస్తున్నారు. అత్యంత సహజంగా అతి పురాతన కాలంలో ఏర్పడిన గుహలు ఇవి. దేశ, విదేశీ, స్థానిక పర్యాటక ప్రదేశంగా అలరారే ప్రత్యేకతలు ఎన్నో బెలూం గుహల సొంతం. పొడవైన సొరంగమార్గాలు, జాలువారే శిలాస్పటికాలు, రకరకాల శిలాకృతులు, అడుగడుగునా అబ్బురపరిచే అద్భుతాలు.. బెలూం గుహల ప్రత్యేకత. కొలిమిగుండ్ల లక్ష్మి నరసింహ దేవాలయం చాలా పురాతనమైంది. ఇది సమీప పట్టణమైన తాడిపత్రి నుండి 27 కి. మీ. దూరంలో ఉంది.
జనాభా గణాంకాలు
2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1210 ఇళ్లతో, 4844 జనాభాతో 1055 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 2498, ఆడవారి సంఖ్య 2346. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 752 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 167. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 594582.పిన్ కోడ్: 518123.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో రెండుప్రైవేటు బాలబడులు ఉన్నాయి. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది. సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం తాడిపత్రి లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, సమీప వైద్య కళాశాల, కర్నూలు లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
కొలిమిగుండ్లలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ఏడుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
గ్రామంలో 3 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఒక ఎమ్బీబీయెస్ డాక్టరు, ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీ చదివిన డాక్టర్లు ఇద్దరు ఉన్నారు. రెండు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి.
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచి నీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
గ్రామంలో భూగర్భ మురుగు నీటి వ్యవస్థ ఉంది. మురుగు నీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగు నీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
కొలిమిగుండ్లలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 7 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
కొలిమిగుండ్లలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 70 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 217 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 24 హెక్టార్లు
సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 40 హెక్టార్లు
బంజరు భూమి: 450 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 254 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 717 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 27 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
కొలిమిగుండ్లలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
బావులు/బోరు బావులు: 27 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
కొలిమిగుండ్లలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
వరి, జొన్నలు, శనగలు
ప్రముఖులు
డాక్టర్ ఎం.బి. దస్తగిరి వ్యవసాయ శాస్త్రవేత్త
గణాంకాలు
2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 4,083. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 2,117, మహిళల సంఖ్య 1,966, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 877 ఉన్నాయి.
మూలాలు |
ఎక్స్ప్లెసివ్ వెల్డింగు (explosive welding) లేదా ఎక్స్‌ప్లోసన్ (explosion) వెల్డింగు విధానంలో పేలుడు పదార్థాన్ని ఉపయోగించి రెండు లోహ పలకలను అతికెదరు.Explosive అనే ఆంగ్ల పదానికి తెలుగులో పేలుడు అనే అర్థం.ఎక్స్‌ప్లెసివు/ఎక్స్‌ప్లోసన్ వెల్డింగు పద్ధతిలో సజాతీయ లోహాలనే కాకుండ విభిన్నమైన లోహాలను కూడా అతుకవచ్చును.మందమైన పలకనుకూడా అతుకవచ్చును.ఒకే పర్యాయం పెద్దశబ్దంతో మండుటను పేలుడు అంటారు.ఉదాహరణ టపాకాయను కాల్చినప్పుడు ఏర్పడు చర్య.ఈ వెల్డింగు విధానంలో అతుక వలసిన లోహ పలకలను ఒకదానిమీద మరొకటి వుండేలా అమర్చి (రెండు పలకమధ్యకొంత ఖాళి వుండేలా వుంచెదరు) పై పలకమీద పేలుడు పదార్థాన్ని వుంచి పేల్చుట ద్వారా అతికెదరు.
చరిత్ర
పేలుడు పదార్థాలను పేల్చడం వలన లోహాలను అతుకవచ్చుననే విషయాన్ని అనుకోకుండ మొదటి ప్రపంచయుద్ధకాలంలో గుర్తించడం జరిగింది.యుద్ధంలో పిరంగి గుండులను బాంబులను ప్రయోగించినప్పుడు వాటి లోహపు తొడుగులు అతుక్కుపోవడం గమనించారు.1944 లో కార్ల్ చే గుర్తించబడినదని భావించబడింది.అలాగే అమెరికాకు చెందిన పియర్‌సన్ ఈ వెల్డింగు ప్రధాన్యతను గుర్తించాడు.1957 నుండి ఎక్స్‌ప్లోసివ్ వెల్డింగు పై అమెరికా, రష్యాలలో ప్రయోగాలు జరిపి వెల్డింగు విధానాన్ని మెరగు పరచారు
1962 లో ద్యూపాంట్ (dupont) ఈ వెల్డింగు పై సన్నదు/ప్రత్యేక హక్కు (patent) కై దరఖాస్తు చేసుకోగా ఆయబకు ఈ వెల్డింగు విధానంపై 1964 లో ప్రత్యేక హక్కును మంజూరుచెయ్యడమైనది.డేటక్లాడ్ అను వ్యాపార నామంతో వ్యాప్తి చెయ్యబడింది.1996 జూలై 22 న డైనమిక్ కార్పోరెసన్ వారు వెల్డింగు పై సర్వహక్కులను హక్కులను కొనుగోలు చేసారు
ఎక్స్ప్లెసివ్ వెల్డింగు
నిర్వచనం: ఎక్స్ప్లెసివ్ వెల్డింగు లేదా ఎక్స్ప్లెసివ్ క్లాడింగు అనే వెల్డింగు విధానం లోహాలను ఘనస్థితిలో వుండగానే, ప్రత్యేకంగా వేడి చెయ్యడంకాని, లోహాలపై బాహ్యపీడనం/బలం వంటివి ఉపయోగించకుండ కేవలం పేలుడు పదార్థాలను లోహ పలకలమీద మండించడం/పేల్చుటద్వారా అతికే విధానం కార్బను ఉక్కు పలకలను క్షయీకరణ (corrosion) ను బాగా నిలువరించే గుణమున్న స్టెయిన్‌లెస్ స్టీల్, నికెల్, దాని మిశ్రధాతువులతో, జిర్కోనియం లోహాలతో అతుకుటకు ఎక్కువగా ఎక్స్ప్లెసివ్ వెల్డింగు పద్ధతిని వాడెదరు.
ఎక్స్ప్లెసివ్ వెల్డింగులో అతుకబడు లోహాలలో క్రింది లోహాన్నిపీఠలోహము లేదా ఆధార లోహము (base metal) అంటారు.ఆధార లోహ పలక పైన వుంచు లోహాన్ని పరివేస్టిత లేదా కప్పివుంచు లోహం (cladding metal) అంటారు.పీఠ/ఆధార లోహ పలకలుగా ఉక్కు మిశ్రధాతువులను, అల్యూమినియం, కార్బను ఉక్కును, స్టెయిన్‌లెస్ స్టీల్ ను వాదెదరు.అలాగే కప్పివుంచు లేదా పరివేస్టిత లోహాలుగా అల్యూమినియం, రాగి, రాగియొక్క మిశ్రధాతువు, నికెల్ మిడ్ర ధాతువు, స్టెయిన్‌లెస్ స్టీల్, టాంటలం, టైటానియం, జిర్కోనియం లను ఉపయోగిస్తారు
ఎక్స్‌ప్లోసన్ వెల్డింగు చెయ్యులొహాలు
ఈ దిగువన పేర్కొన్న లోహాలను, వాటి మిశ్రధాతువులను సాధారణంగా ఎక్స్‌ప్లోసివ్ వెల్డింగ్/క్లాడింగ్ చెయ్యుదురు
తుప్పుపట్టని ఉక్కు
డ్యూప్లెక్షుస్టీల్
టైటానియం
అల్యూమినియం
రాగి, దాని మిశ్రధాతువులు
నికెల్ దాని మిశ్ర ధాతువులు
టాంటాలం
జిర్కోనియం
ఇవికూడా చూడండి
వెల్డింగ్
బయటి లింకులు
ఎక్స్‌ప్లోసివ్ వెల్డింగు నకు సంబంధించిన చిత్రాలు
U Tube లో ఎక్స్‌ప్లోసివ్ వెల్డింగు వీడియో
సూచికలు
వెల్డింగ్
ధాతుశాస్త్రము
ఘనస్థితి వెల్డింగు
లోహాలు |
nandini bhaktavatsala, qannada cinma nati. 1973loo vacchina kaadu cinemaloni natanaku utthama natigaa jaateeya chitra avaardunu geluchukundi. sinii nirmaataa bhaktavatsalato nandini vivaham jargindi.
jeevita vishayalu
nandini madraas presidencyloni tellicherilo janminchindhi. eeme asalau peruu prema. nandini chinnathanamlo tana kutunbam mysurku vellhindhi. akkadi maharaja collegeelo nandini thandri oa.kao. nambiar professor gaaa english, hiistory bodhinchevaadu. aa taruvaata, professor nambiar central caalaejieki badilee aynappudu nandini kutunbam benguluruku vellhindhi. mysuruloni mount carmel kalaasaala, mahaaraanhi kalaasaalala nundi pattabhadruraalaindi. Karnataka fillm chambar adhyakshudu, qannada chitra parisrama titan ayina muula bhaktavatsalanu vivaham chesukundi. girish karnad pradhaana paathralo natinchina kaadu cinemaloni nandini paathraku utthama natigaa aa savatsaram jaateeya utthama nati puraskaaraanni geluchukundi. eemeku anandha ranga, vedh manu, dev siri aney muguru pillalu unnare. bengaluruloni internationale music und aarts sociiety wise president gaaa kudaa panichaesimdi.
cinemalu
1996: pramegranth
1995: pandove
1994: hanste khelte
1993: Phek pham
1990: maa oa maa
1985: ramya theri ganges maili
1978: sathyam shivam sundaram: lav sablym
1973: kaadu
1971: halchul
1969: talash
1969: vishwas
1968: saathi
1968: neal kimmel
1967: gunegar
1965: poonam ki roat
1959: dhul caa phuul
1958: saadhana
1951: naujavan
1950: diu damdi
moolaalu
baahya linkulu
bhartia cinma natimanulu
qannada cinma natimanulu
jeevisthunna prajalu
1974 jananaalu
bhartiya jaateeya chalanachitra puraskara vijethalu |
కవిటి పేరుతో అనేక ప్రాంతాలున్నాయి.
కవిటి - శ్రీకాకుళం జిల్లాకు చెందిన మండలం
కవిటి (నందిగం) - శ్రీకాకుళం జిల్లా, నందిగం మండలానికి చెందిన గ్రామం
కవిటి (లక్ష్మీనరసుపేట) - శ్రీకాకుళం జిల్లా, లక్ష్మీనరసుపేట మండలానికి చెందిన గ్రామం |
kao.b.gopalam popuular science rachayita, anuvaadhakudu.
visheshaalu
ithadu 1953, juun 16na mahabub Nagar jalla, yenugonda gramamlo janminchaadu. intani thandri peruu kao.v.narasimhaachaaryulu. ithadu jantusaastramlo em.essie. pradhamashrenilo uttiirnudai bagare pathakaanni pondadu. biochemical genaticsloo p.hetch.di. chesudu. jarman bashalo diplomo chesudu. intaniki teluguto paatu english, hiindi, urdoo, samskrutam, tamila, qannada, jarman bhashalalo pravesam Pali. ithadu degrey kalashalaloo adhyapakudigaa panichesaadu. taruvaata aakaasavaaniloo cry science ophphicergaaa, assistent steshion dirctorgaaa, steshion dirctorgaaa, deputy dirctorgaaa vividha hodhalalo haidarabadu, aadhilaabaadu, newdilli kendraalalo panichesaadu.
rachanalu
ithadu aandhrajyoti, aandhraprabha vaarapatrika, aandhraprabha dhinapatrika, aandhrabhoomi, chekumuki, pallaki, swathi maasapathrika, sithara, yojna, baalachandrika modalaina patrikalaloe anno shirshikalanu nirvahimchaadu. lekkalenanni vyaasaalanu vraasaadu. kadhalu, kavithalu vraasaadu. anuvaadaalu chesudu. sumaaru 35ku paigaa gramddhaalanu prakatinchaadu. ethandi pustakaalalo konni:
science sangatulu
marikonni science sangatulu
inkonni science sangatulu
vignaanaprapancham
manam - mana aaroogyam
mee aaroogyam
jantuvula kadhalu
science kaburlu
nithya jeevitamlo bhautika shaastram (2 bhaagaalu)
pillalaku fysics
chaarli chaplain
izac newton
albert insteen
vaidhyarangam nadu - nedu
sachitra vijnana sarvasvam (3 bhaagaalu)
saagara sarvasvam
adbuthamaina ksheeradaalu
paryavarana vidya
batuku baatalo puli
kaalayantram
mullah nasruddin kadhalu
vijnana ratnakaram
vandha prasnalu
maranatarangam
telegu science primer (i boq )
andharikii science
antariksham
muudu koorikalu (balalakathalu)
science paddathi
pakshulu elaa egurutaayi?
minugurulu elaa velugutaayi?
mana shareeram katha
anuvaadakudigaa
ithadu di venkatramaiah, kaluvakolanu sadhaanamdha, vakati pandurangarao, devaraju maharaju,madhuranthakam rajaram modalainavaari konni empika chosen kathalanu telegu nundi aanglamlooniki anuvadinchaadu. khalil zibran rachanalanu telugulooniki tharjumaa chesudu. maranam aney vishayampai prapancha bhaashalalooni padi kathalanu ennukuni vatini telugulooniki anuvadinchi swathi maasapatrikaloo dharavahikaga prakatinchaadu.
script rachayitagaa
ithadu aakaasavaaniloo vignaanapaddhati, human vikasam, dhwani, nissabdamlo premanaadaalu, choppadantuprasnalu modalaina anek karyakramalanu ruupomdimchaadu. dooradarshan, jamini teevi, eetivi modalaina vatiki anno documentarylanu, cartun filmulanu telugulooniki anuvadinchaadu. aandhrakalaavaibhavam, aandhranaatyareetulu modalaina tely serials vraasaadu. eetivi, eetivi2 chhaanallaku veyiki paigaa episodulaku script amdimchaadu. Hyderabadloni b.em.birlaa planetarium sqy sholaku script vraasaadu. kevalam script Bara andinchakundaa etv, jamini tvllo konni kaaryakramaalaku nirmaatagaa kudaa unaadu. tirumal Tirupati devasthaanam vaari brahmotsavaalanu etv dwara prasaaram chesudu.
prayoktagaa
ithadu dooradarshanloo saastra aney quiz karyakramaniki prayoktagaa vyavaharinchaadu. dooradarshan usisi karyakram Pursuit ku kudaa prayoktagaa vyavaharinchaadu.
mrudunaipunhyaala sikshakudigaa
ithadu arrah leadership fouundation tarafuna kokakola, bhartiya telecom, asean paints, voltas, daa.reddits laboratories modalaina corporate samsthala udyoegulaku communications, piblic speaking, tym management, leadership, stratazi, atitude bildimg vento anek vishaayaalapai sikshnha icchadu. ithadu resors persongaaa sarvasikshaaabhiyaan, acadamic staph collge, osmania vishwavidyaalayam, aachaarya ene.z.rangaa vyavasaya vishwavidyaalayam, Hyderabad kendriiya vishwavidyaalayam modalaina prabhutva, prabhutwetara samshthalaku sikshnha icchadu. aandhramahilaasabha literacy houseloo nirudyogulaku, kompany pratinidhulaku anek amsaalapai sikshanaakaaryakramaalana nirvahimchaadu.
sangeethaabhimaanigaa
intaniki shaastreeya sangeetam antey ekuva makkuva. andhuke Karnataka sangeethaaniki sambamdhinchina anek keertanalanu digitalise chessi antarjaalam dwara prapanchaniki amdimchaadu. ithadu kancheepuramlo shyaamashaastri jayantyutsavaalanu nirvahimchadam modhalupettaadu. dooradarshanloo lalithageethaala karyakramaniki geyaalanu rachinchi amdimchaadu. konni science geyaalanu kudaa vraasaadu. ithadu vraasina gayaalu cassetla ruupamloe kudaa veluvaddayi.
puraskaralu
1993loo visalandhra prachuranaalayam vaari 40va vaarshikotsavaala sandarbhamgaa utthama science rachayita puraskara.
2007loo zammi shakunthala smaraka puraskara.
2012loo AndhraPradesh prabhutvanche dooradarshan saastra karyakramaniki utthama prayoktagaa nandy puraskara.
2012loo sangeetapriya awardee.
2014loo Telangana avatharanha sandarbhamgaa Telangana prabhutvanche satkaaram.
moolaalu
Muse India AUTHOR'S PROFILE KB Gopalam
bayatilinkulu
kao.b.gopalam blaagu
lokabhiramam blaagu
1953 jananaalu
telugulo sciencu rachayitalu
telegu rachayitalu
telegu anuvaadakulu
jeevisthunna prajalu
mahabub Nagar jalla rachayitalu
mahabub Nagar jalla aakaasavaani vudyogulu
mahabub Nagar jalla anuvaada rachayitalu |
రాఘవన్ మాస్టర్ అని కూడా ప్రేమగా పిలువబడే కె. రాఘవన్(2 డిసెంబర్ 1913 - 19 అక్టోబర్ 2013) మలయాళ సంగీత స్వరకర్త. మలయాళ చలన చిత్ర గీతాలను తనదైన ట్యూన్లు, శైలులతో అందించడంలో అతను అగ్రగామిగా పరిగణించబడ్డాడు. రాఘవన్ మలయాళ సినిమా సంగీతానికి కొత్త దర్శకత్వం, గుర్తింపును ఇచ్చాడు. మలయాళ సినిమాలో సుమారు 400 పాటలు కంపోజ్ చేసిన ఆయన దాదాపు నాలుగు దశాబ్దాలపాటు మలయాళ చిత్ర పరిశ్రమలో చురుగ్గా ఉన్నారు. 1997లో మలయాళ సినిమాకు చేసిన సేవలకు గాను కేరళ ప్రభుత్వ అత్యున్నత గౌరవమైన జె. సి డేనియల్ అవార్డుతో సత్కరించబడ్డాడు.
వ్యక్తిగత జీవితం
రాఘవన్ 2 డిసెంబర్ 1913 న ఉత్తర మలబార్ లోని టెల్లిచ్చేరిలో జానపద గాయకుడు ఎం కృష్ణన్, నారాయణి లకు జన్మించాడు. అతను (చివరి) యశోదను వివాహం చేసుకున్నాడు, వారికి ముగ్గురు కుమార్తెలు, ఇద్దరు కుమారులు సహా ఐదుగురు పిల్లలు ఉన్నారు. అతను 19 అక్టోబర్ 2013 న టెల్లిచ్చేరిలో 99 సంవత్సరాల వయస్సులో మరణించాడు.
అతను తన చిన్నప్పటి నుండి శాస్త్రీయ సంగీతాన్ని అధ్యయనం చేయడం ప్రారంభించాడు. అతని వృత్తి జీవితం మద్రాసులోని ఆల్ ఇండియా రేడియోలో తంబురా వాద్యగా ప్రారంభమైంది. 1950లో అతను కాలికట్ కు బదిలీ చేయబడ్డాడు, అక్కడ అతను సినీ కళాకారులతో నిమగ్నమపోయాడు.
కెరీర్
రాఘవన్ 1954 లో విడుదలైన నీలకుయిల్ చిత్రంతో మలయాళ చిత్ర సంగీతంలో కొత్త ట్రెండ్ ను నెలకొల్పాడు. ప్రఖ్యాత గేయ రచయిత, రాఘవన్ స్నేహితుడు పి.భాస్కరన్ నీలక్కుయిల్ లో పాటలు రాశారు. రాఘవన్ స్వయంగా నీలక్కుయిల్ లోని ఒక పాటకోసం తన స్వరాన్ని అందించారు. కాయలరికతు వలేరీంజప్పోల్ పాట హిట్ గా మారింది.
అవార్డులు
2010 – పద్మశ్రీ
2011 – ఎం.జి. రాధాకృష్ణన్ అవార్డు
2006 – స్వరలయ యసుదాస్ అవార్డు
1997 – కేరళ ప్రభుత్వం నుండి జె. సి డేనియల్ అవార్డు
మూలాలు
2013 మరణాలు
1913 జననాలు
పద్మశ్రీ పురస్కారం పొందిన కేరళ వ్యక్తులు |
సుకురుపుట్టు, అల్లూరి సీతారామరాజు జిల్లా, పాడేరు మండలానికి చెందిన గ్రామం.ఇది మండల కేంద్రమైన పాడేరు నుండి 5 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన అనకాపల్లి నుండి 81 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 40 ఇళ్లతో, 141 జనాభాతో 61 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 66, ఆడవారి సంఖ్య 75. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 0 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 141. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 584654.పిన్ కోడ్: 531077.
2022 లో చేసిన జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం విశాఖపట్నం జిల్లాలో, ఇదే మండలంలో ఉండేది.
విద్యా సౌకర్యాలు
సమీప బాలబడి, మాధ్యమిక పాఠశాల పాడేరులోను, ప్రాథమిక పాఠశాల, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు గొండూరులోనూ ఉన్నాయి.సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల పాడేరులోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల అనకాపల్లిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల విశాఖపట్నంలోను, పాలీటెక్నిక్ పాడేరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల అరకులోయలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం అనకాపల్లిలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల విశాఖపట్నం లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
తాగు నీరు
బావుల నీరు గ్రామంలో అందుబాటులో ఉంది. తాగునీటి కోసం చేతిపంపులు, బోరుబావులు, కాలువలు, చెరువులు వంటి సౌకర్యాలేమీ లేవు.
పారిశుధ్యం
గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్‌లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు.
చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
మొబైల్ ఫోన్ గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సు సౌకర్యం, ఆటో సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, ట్రాక్టరు సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం ఉంది.
ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. పౌర సరఫరాల వ్యవస్థ దుకాణం, రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. ఉన్నాయి. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఆశా కార్యకర్త గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 7 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
సుకూరుపుట్టులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 6 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 4 హెక్టార్లు
బంజరు భూమి: 49 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 49 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
సుకూరుపుట్టులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
పసుపు, పిప్పలి
మూలాలు |
uppari simmba Telangana raashtraaniki chendina rajakeeya nayakan. aayana Karimnagar jalla, nerella niyojakavargam (prasthutham vemulavada niyojakavargam) nundi remdusaarlu emmelyegaa gelichadu.
rajakeeya jeevitam
uppari simmba 1985loo AndhraPradesh assembli ennikallo janathaa dal nunchi nerella niyojakavargam nundi pooti chessi tana sameepa pathyarthi congresses parti abhyardhi paati raajaam pai 3686 otlu mejaaritiitoe gelichi emmelyegaa tolisari assemblyki ennikayyadu. aayana 1989loo jargina ennikallo janathaa dal parti nunchi pooti chessi tana sameepa pathyarthi congresses parti abhyardhi paati raajaam chetilo 18718 otla thaedaatho ootami paalayyaadu. uppari simmba anantaram congresses partylo cry Karimnagar jalla congresses parti baadhyatalu nirvahimchaadu.
maranam
uppari simmba anaaroogyamtoo baadhapadutuu 2 epril 2021na Karimnagar pattanham kashmirgaddaloni aayana svagruhalo maranhicharu.
moolaalu
Karimnagar jalla nundi ennikaina saasana sabyulu
Karimnagar jalla nundi ennikaina AndhraPradesh saasana sabyulu
Karimnagar jalla vyaktulu |
Darunavir, డారునవిర్ ([ (1R,5S,6R) -2,8-dioxabicyclo[3.3.0]oct-6-yl] N-[ (2S,3R) -4- [ (4-aminophenyl) sulfonyl- (2-methylpropyl) amino]-3-hydroxy-1-phenyl- butan-2-yl] carbamate, DRV, brand name Prezista®) అనేది HIV-1 చికిత్సలో ఉపయోగించే Protease Inhibitor అనే తరగతికి చెందిన ఒకానొక ఔషదము. దీనికి DRV పొడిపేరు. ఇది FDA (Food and Drug Administration of USA) వారిచే HIV చికిత్స కోసం 23-Jun-2006 రోజున అమోదించబడింది. ఇది మన భారతీయ శాస్త్రవేత్త అయినటువంటి అరున్ కె గోష్ ( University of Illinois at Chicago) చే కనుగొనబడింది. తర్వాత దీనిని Tibotec అనే సంస్థ అభివృద్ధి పరిచింది. ప్రస్తుతానికి దీని ధర మన భారతదేశంలో ఎక్కువ.
మోతాదు ( Dosage )
ఈ మందును తప్పనిసరిగా రిటనోవిర్ పాటుగ తీసుకోవాలి.
ఈ మోతాదును రోజుకు రెండుసార్లు గాని ఒక్కసారి గాని వెసుకొనవలసి వుంటుంది
రోజుకు ఒక్కసారి మోతాదు ఎవరు వేసుకోవాలంటె. - ఇంతకు ముందు ఎలాంటి HIV మందులు వాడని వాళ్ళు ఈ మందుతొ గనక ప్రారంబించాలనుకుంటె DRV/RTV ( 800 mg డారునవిర్ + 100 Mg రిటనోవిర్ ) కలిపి రోజుకు ఒక్కసారి వెసుకోవాలి.
రోజుకు రెండు సార్లు మోతాదు ఎవరు వేసుకోవాలంటె. - ఇంతకు ముందు HIV మందులు వాడిన వాళ్ళు ఈ మందు గనక వెసుకోవాలంటె DRV/RTV ( 600 mg డారునవిర్ + 100 Mg రిటనోవిర్ ) కలిపి రోజుకు రెండుసార్లు వెసుకోవాలి.
ఈ మందును పిల్లలకు వారి బరువును బట్టి డొసేజ్ ఇవ్వవచ్చును. 3 సంవత్సరాల కంటే తక్కువ వయస్సు ఉన్న పిల్లలు వేసుకొనెందుకు అమోదించలేదు. ఈ మందును తిన్న తర్వాత వేసుకొవాలి. ఈమందును ఒక్కదానినే వెసుకొకూడదు దీనితో పాటుగా కనీసం రెండు ఇతర HIV మందులతొ కలిపి వేసుకుంటెనే వైరస్ రెజిస్టెన్స్ ను నివారించవచ్చు.ఒక వేళ మీరు మీ డొసేజ్ ను మరిచిపొతె గుర్తుకు వచ్చిన వెంబడె వేసుకొనండి కాని రెండవ డొసు వెసుకొనే సమయం దాదాపు దగ్గరకు మొదటిడొసును వదిలివేయండం మంచిది.
దుష్ప్రబావాలు (Side Effects )
ఈ దుష్ప్రబావాలు (Side Effects ) అనెవి మందుల వల్ల వచ్చేవి, ఇవి అందరికి ఒకేలా ఉండవు. కొందరికి కొన్ని రావచ్చు అసలు రాకపోవచ్చు. కొన్ని దుష్ప్రబావాలు ప్రాణాంతకమైనవి వీటిని సరైన సమయంలో గుర్తించి రాకుండా వెరెమార్గాలను అన్వేషించవచ్చు.
కాలేయ సమస్యలు: తక్కువ CD4 సంఖ్య వున్న వాళ్ళు ఈ మందును వెసుకున్నప్పుడు కాలెయ సమస్యలు రావచ్చు. మీ డాక్టరు ఎప్పటికప్పుడు మీ లివర్ ఎంజైములను (LFT's) టెస్ట్ చెస్తు మీ లివరు యొక్క పనితనాన్ని పరీక్షించవచ్చు. అలసట అకలి లేకపొవటం. కళ్ళు, చర్మం పసుపు రంగులోనికి మారటం, తెల్లటి విరేచనాలు అయితే వెంబడె డాక్టరును సంప్రందించండి.
Protease Inhibitor తరగతికి చెందిన ప్రతి మందు రక్తంలో కొవ్వు శాతాన్ని పెంచుతాయి. దీనివల్ల చాతి బాగంలో, మెడ వెనక భాగంలో గొపురంలా కొవ్వు ముందుకు రావచ్చు, అలాగే మోహం పైన చర్మం కుంచించుకుపొవచ్చు. రక్తంలో కొవ్వు శాతం పెరగడం వల్ల గుండె సంబంధిత సమస్యలు రావచ్చు. అలాగే Protease Inhibitor లను వాడె వారిలో డయాబెటిస్ (మధుమేహం) వచ్చేఅవకాశం ఉంది.
సాధారణంగా వచ్చే దుష్ప్రబావాలు: వాంతులు, కడుపునొప్పి, లెత తెలుపు రంగు విరేచనాలు, తలనొప్పి, ఆకలి మందగించటం, చర్మం పైన దుద్దుర్లు
ఈ మందును ఎవరు వేసుకోకుడదంటె?
ఈ మందును వెసుకునేముందు మీడాక్టరుకు చెప్పాల్సిన విషయాలు. మీకు లివర్, కిడ్ని సమస్యలు ముందు ఉండివుంటే. గుండె సంబందిత సమస్యలు వుండి వుంటె, అలాగెమధుమేహం ఉండివుంటె ఈ మందును తీసుకొకపొవచ్చు లేదా ప్రత్యేక పర్యవేక్షణలో తీసుకొనవలసి ఉంటుంది.
గర్భవతి మహిళలు వేసుకొవచ్చా?
ఇది FDA వారిచే ప్రెగ్నెన్సి తరగతి B గా వర్గీకరించబడ్డది. అంటె దినిని జంతువల పై ప్రయొగించినపుడు పరీక్షలలో తెలినది ఏమిటంటె గర్బం లోని పిండానికి హాని చేకురుస్తుంది . కాని మనుషుల పైన సరియైన, కచ్చితమైన సమాచారం లేదు. గర్బిణి మహిళలు ఈ మందును వెసుకునెముందు డాక్టరుతొ చర్చించడం ఉత్తమం అలాగే బాలింత మహిళ పాలలో ఈ మందు ప్రాబవం పిల్లలపై ఎలా వుంటుంది అనే సమాచారం లేదు. అయితే HIV Positive గర్భవతి మహిళ తమ పిల్లలకు పాలు ఇవ్వకపొవడం మంచిది.
మూలాలు
మందులు |
మహిర హఫీజ్ ఖాన్ (ఉర్దూ: ماہرہ حفیظ خان; జననం 1984 డిసెంబరు 21), ప్రముఖ పాకిస్థాన్ సినిమా నటి. ఆమె పాకిస్థానీ సినిమాల్లోనూ, నాటకాల్లోనూ నటించింది. ఆమె అత్యంత పారితోషకం తీసుకునే నటీమణులలో ఒకరు. లక్స్ స్టైల్, హమ్ పురస్కారాలు వంటి పలు పురస్కారాలు అందుకొంది.
బాల్యం, విద్యాభ్యాసం
పాకిస్థాన్ లోని కరాచిలో 1984 డిసెంబరు 21న ఆమె జన్మించింది. ఉర్దూ మాతృభాషగా గల పఠాన్ల కుటుంబం వారిది. ఆమె తండ్రి హఫీజ్ ఖాన్ ఢిల్లీలో పుట్టి పెరిగినా, భారత విభజన తరువాత పాకిస్థాన్ కు కుటుంబంతో సహా వెళ్ళిపోయారు.
ఆమె కరాచీలోని ఫౌండేషన్ పబ్లిక్ పాఠశాలలో చదువుకుంది. ఆ తరువాత ఆమె అమెరికాలోని కాలిఫోర్నియాలో ఉన్నత విద్య అభ్యసించింది. అలాగే లాస్ ఏంజెలెస్ లోని సాంటా మోనికా కళాశాలలో చదువు కొనసాగించింది. అయితే, దక్షిణ కాలిఫోర్నియాలోని విశ్వవిద్యాలయంలో డిగ్రీ కోసం చేరిన ఆమె చదవు పూర్తి అవకుండానే 2008లో పాకిస్థాన్ తిరిగి వచ్చేసింది. ఆ సమయంలో అక్కడ షాపులో పని చేసింది.
వ్యక్తిగత జీవితం
ఆమెకి 2006లో లాస్ ఏంజెల్స్‌లో అలీ అస్కారీతో పరిచయం ఏర్పడింది. 2007లో, ఆమె సాంప్రదాయ ఇస్లామిక్ వివాహ వేడుకగా ఆయనని వివాహం చేసుకుంది. అయితే, ఆమె తండ్రికి ఈ వివాహం ఇష్టం లేదు. వారికి 2009లో ఒక కుమారుడు జన్మించాడు. ఈ జంట 2015లో విడాకులు తీసుకున్నారు. ఆమె 2023 అక్టోబర్ 2న వ్యాపారవేత్త సలీం కరీమ్‌ని రెండవసారి వివాహం చేసుకుంది.
మూలాలు
1984 జననాలు
జీవిస్తున్న ప్రజలు
పాకిస్థానీ సినిమా నటీమణులు
పాకిస్థానీ టెలివిజన్ నటీమణులు
ఉర్దూ సినిమా నటీమణులు
హిందీ సినిమా నటీమణులు
భారతదేశంలో పాకిస్తాన్ ప్రవాస నటీమణులు
యూనివర్సిటీ ఆఫ్ సదరన్ కాలిఫోర్నియా పూర్వ విద్యార్థులు |
jahid mahamood (jananam 1988, marchi 20) pakistan cricqeter. dakshinha Punjab tharapuna aadaadu. 2021 phibravarilo pakistan cricket jattu tharapuna antarjaateeya cricket loki arangetram Akola. 2022 decemberulo inglaandpai tana testu arangetram chesudu.
praarambha jeevitam, vidya
intani thandri nadre nundi retired prabhutva udyoegi. usttad bukhari degrey kalashalaloo chadivaadu. simdh vishwavidyaalayam nundi physically educationloo degrey kudaa pondadu.
dhesheeya cricket
2009 nevemberu 9na 2009-10 kwaid-i-ajam trophylo Hyderabad tharapuna phast-klaas cricket loki arangetram Akola. modati inningsloo dacout ayadu, rendo inningsloo 16 natoutgaaa nilichaadu. tana tholi phast-klaas seesonnu muudu matchlalo iravai tommidhi parugulu, nalaugu viketlatho muginchadu. 2009-10 seesonloo royale Banki af scatlaand kuploo Hyderabad tharapuna tana tholi list Una loo remdu wiketlu teesaadu.
2019 septembarulo, 2019–20 kwaid-i-ajam troophee tornamentku dakshinha Punjab jattulo empikayyadu. 2020 octoberulo, 2020-21 kwaid-Una-ajam trophylo modati round matchl samayamlo, jahid phast-klaas cricketloo tana 100va wiketnu teeskunnadu. adae match loo tana modati padi viketla match haaani kudaa saadhimchaadu. 2020 decemberulo, 2020 pisibi avaardula choose iar desavali cricketerlalo okarigaa empikayyadu.
antarjaateeya cricket
2021 janavarilo, dakshinaafrikaato jarigee siriis choose paakistaantvantii 20 internationale jattulo empikayyadu. 2021 phibravari 14na dakshinaaphrikaapai pakistan tharapuna tana t20 cricket loki arangetram Akola. 2021 maarchilo, jimbabwetho siriis choose pakistan test jattulo empikayyadu. 2021 juun loo, westindiesthoo siriis choose pakistan test jattulo kudaa empikayyadu. 2021 septembarulo, newzilaandthoo jarigee siriis choose pakistan oneday internationale jattulo empikayyadu. marusati nelaloe, srilanka paryatana choose pakistan shaheens jattulo empikayyadu.
2021 navambaruloe, bangladeshsthoo jarigee siriis choose pakistan test jattulo empikayyadu. 2022 phibravarilo, austreliato siriis choose pakistan test jattulo kudaa empikayyadu. marusati nelaloe, austreliato jarigee matchl choose kudaa jahidnu pakistan parimitha ovarla jattulo chercharu. 2022 marchi 29na pakistan tharapuna austreliato jargina oneday arangetram Akola.
moolaalu
baahya linkulu
jeevisthunna prajalu
1988 jananaalu
pakistan t20 cricket creedakaarulu
pakistan oneday cricket creedakaarulu
pakistan test cricket creedakaarulu
pakistan cricket creedakaarulu |
jinkunta, Telangana raashtram, naagarkarnool jalla, balmur mandalamlooni gramam.
idi Mandla kendramaina balmur nundi 14 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina achampet nundi 15 ki. mee. dooramloonuu, jalla kendram naagar karnool 23 ki. mee. dooramlo Pali. 2016 aktobaru 11 na chosen Telangana jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam paata mahabub Nagar jalla loni idhey mandalamlo undedi.
ganankaalu
2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 548 illatho, 2214 janaabhaatho 966 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 1169, aadavari sanka 1045. scheduled kulala sanka 905 Dum scheduled thegala sanka 6. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 576082.pinn kood: 509385.
2001 lekkala prakaaram graama janaba 1709. indhulo purushula sanka 866, streela sanka 843. gruhaala sanka 348
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaala okati, prabhutva praathamikonnatha paatasaala okati Pali.balabadi achampetalonu, maadhyamika paatasaala telkapalliloonuu unnayi. sameepa juunior kalaasaala achampetalonu, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala kondanagulalonu unnayi. sameepa vydya kalaasaala enugondalonu, polytechnic vanapartilonu, maenejimentu kalaasaala naagarkarnoolloonuu unnayi. sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala mannanoorlonu, aniyata vidyaa kendram achampetalonu, divyangula pratyeka paatasaala mahabub Nagar lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
jinkuntalo unna ooka praadhimika aaroogya vupa kendramlo daaktarlu laeru. muguru paaraamedikal sibbandi unnare. ooka pashu vaidyasaalalo ooka doctoru, okaru paaraamedikal sibbandi unnare.sameepa saamaajika aaroogya kendram, praadhimika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, samchaara vydya shaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara shuddi cheyani neee sarafara avtondi. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi.
borubavula dwara kudaa edaadi podugunaa neee andutundi.cheruvu dwara gramaniki taguneeru labisthundhi.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneeru bahiranganga, kaccha kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
jinkuntalo sab postaphysu saukaryam Pali. postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha bassulupraivetu buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. railway steshion gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
rashtra rahadari, jalla rahadari gramam gunda potunnayi. pradhaana jalla rahadari gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. jaateeya rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram, vaaram vaaram Bazar unnayi.vaanijya banku gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali.atm, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. assembli poling steshion, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 10 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
jinkuntalo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
saagulo laeni bhoomullo beedu bhoomulu kanivi: 180 hectares
banjaru bhuumii: 530 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 256 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 824 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 142 hectares
neetipaarudala soukaryalu
jinkuntalo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
baavulu/boru baavulu: 54 hectares* cheruvulu: 87 hectares
utpatthi
jinkuntalo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
vari, jonna, verusanaga
pramukhulu
pramukha saahiteevetta kapilavai lingamurthy
moolaalu
velupali linkulu |
simhadrapuram, anakapalle jalla, choodavaram mandalaaniki chendina gramam.
moolaalu |
pullari anagaa pachikamaidaanamulapai vidhinche pannu, dheenini pasuvulu mepadaaniki vachevaaripai vidhinchevaaru. charithraloo yea pannu kontha praamukhyamunu kaligi unnadi, vijayanagar raajyamlo yea pannu vidhinchevaaru, alaage kaatamaraaju kathalo godvalu, yuddhaaluku kaaranam kudaa yea panne!
pullari satyaagraham
evarainaa janulu thama oddha yelanti pasuvunna... danki sistu kattalsinde. aa shistuke pullari ani peruu pettaaru. yea vidhanaanni tolisariga edirinchina vyakti oa teluguvaadu kaavadam visaesham. ayane kaneganti hanmanthu.
idhey pullari kaaranamgaa britishu vaari kaalamlo palanata ooka satyagrahodyamam jargindi. pullari kattenduku niraakarinchi, palnati prajalu kaneganti hanmanthu naayakatvaana britishu prabhutwaanni edirinchaaru. adae pullari satyaagrahamgaa prassiddhi chendhindhi. kaneganti hanmanthu briteeshu vaari nirankusa paalana will saamaanyulu anubhavistunna baadhalanu chusi ragilipoyi porubata pattadu. vaari sunkam chellinchedi ledani.. tegesi cheppaadu. palnati seemalo tellavaari aagadaalaku yeduru nilichaadu. prajalandaritho kalsi pullari satyaagraham chesudu.
britishuvaaru roodar fardu naayakatvamlo aa satyagrahanni krooramgaa anachivesaaru. saamaanyulanu teesukelli jaillaloo pettaaru. pullari kadithene arrest chosen varini vidichipedataamani briteesh prabhuthvam telipindi. alaanti sandarbhamlo sunkam chellinchaleni vaarandari tarafuna thaanu chellistaanani mundukochadu kaneganti hanmanthu. saantiyutamgaa vudyamam cheestunna hanumanthupai daadi chessi atanini chanparu. chivariki kaneganti hanmanthu maranhamtho aa satyaagraham mugisindhi.
moolaalu
pannulu |
krishnapuram Srikakulam jalla, lakshminarsupeta mandalam loni gramam. idi Mandla kendramaina lakshminarsupeta nundi 8 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina amadalavalasa nundi 30 ki. mee. dooramloonuu Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 180 illatho, 777 janaabhaatho 123 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 390, aadavari sanka 387. scheduled kulala sanka 61 Dum scheduled thegala sanka 5. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 580904.pinn kood: 532458.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaala okati, prabhutva praathamikonnatha paatasaala okati Pali.balabadi, maadhyamika paatasaalalu lakshminarsupetalo unnayi.sameepa juunior kalaasaala lakshmeenarsupetalonu, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala heeramandalamlonu unnayi. sameepa vydya kalaasaala srikaakulamlonu, maenejimentu kalaasaala, polytechniclu aamadaalavalasaloonuu unnayi. sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala aamadaalavalasaloonu, aniyata vidyaa kendram, divyangula pratyeka paatasaalalu srikakulamlonu unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
ooka samchaara vydya salaloo daaktarlu laeru. muguru paaraamedikal sibbandi unnare. sameepa praadhimika aaroogya vupa kendram gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. praadhimika aaroogya kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. pashu vaidyasaala gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
gramamlo ooka praivetu vydya saukaryam Pali. degrey laeni doctoru okaru unnare.
thaagu neee
bavula neee gramamlo andubatulo Pali. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi. borubavula dwara kudaa edaadi podugunaa neee andutundi. kaluva/vaagu/nadi dwara, cheruvu dwara kudaa gramaniki taguneeru labisthundhi.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneeru bahiranganga, kaccha kaaluvala dwara kudaa pravahistundi. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
sab postaphysu saukaryam gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. postaphysu saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.sameepa gramala nundi auto saukaryam Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. prabhutva ravaanhaa samshtha baasu saukaryam, praivetu baasu saukaryam modalainavi gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. railway steshion gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.jalla rahadari gramam gunda potondi. pradhaana jalla rahadari gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. jaateeya rahadari, rashtra rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram unnayi. vaanijya banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. atm, sahakara banku gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. assembli poling steshion Pali. piblic reading ruum, janana maranala namoodhu kaaryaalayam gramam nundi 5 ki.mee.lopu dooramlo unnayi. aatala maidanam gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. granthaalayam gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. cinma halu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 8 gantala paatu vyavasaayaaniki, 16 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
krishnapuramlo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 12 hectares
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 12 hectares
thotalu modalainavi saagavutunna bhuumii: 1 hectares
banjaru bhuumii: 1 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 93 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 95 hectares
neetipaarudala soukaryalu
krishnapuramlo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
kaluvalu: 32 hectares
baavulu/boru baavulu: 1 hectares
cheruvulu: 61 hectares
moolaalu |
తెల్లవారితే గురువారం, 2021 మార్చి 27న విడుదలైన తెలుగు రొమాంటిక్ కామెడీ సినిమా. వారాహి చలన చిత్రం, లౌక్యా ఎంటర్టైన్మెంట్స్ బ్యానర్లలో రజని కొర్రపాటి, రవీంద్ర బెనర్జీ ముప్పనేని నిర్మించిన ఈ సినిమాకు మణికాంత్ జెల్లి దర్శకత్వం వహించాడు. ఇందులో శ్రీ సింహా, చిత్ర శుక్ల, మిషా నారంగ్ ప్రధాన పాత్రల్లో నటించగా, కాల భైరవ సంగీతం అందించాడు.
కథా నేపథ్యం
సివిల్ ఇంజనీరైన వీరేంద్ర (శ్రీసింహా), తన తండ్రి వెంకటరత్నం (రవివర్మ) సహాయంతో హైదరాబాదులో కన్ స్ట్రక్షన్ కంపెనీని నిర్వహిస్తూ ఉంటాడు. అతనికి సూర్యనారాయణ (రాజీవ్ కనకాల) కూతురు మధుబాల (మిషా నారంగ్)తో పెళ్ళి కుదురుతుంది. తెల్లవారితే గురువారం నాడు పెళ్ళి. మొగుడు అంటే నరకం చూపించే మనిషి అని చిన్నప్పటి నుండీ టీవీ సీరియల్స్ చూసి మెంటల్ గా ఫిక్స్ అయిపోయిన మధుబాల పెళ్ళి మండపం నుండి పారిపోవాలనుకుంటుంది. లేడీ డాక్టర్ కృష్ణవేణి (చిత్ర శుక్లా)తో పీకల్లోతు ప్రేమలో ఉన్న వీరేంద్ర కృష్ణవేణి నుండి ఫోన్ రావడంతో ఆమె దగ్గరకు వెళ్ళిపోవాలని అనుకుంటాడు. ఎవ‌రికివాళ్లు విడిగా పెళ్లి మంట‌పం నుంచి పారిపోవాల‌ని నిర్ణ‌యించుకున్న ఆ ఇద్దరూ కలిసి ప్ర‌యాణం చేయాల్సిన అవసరం ఏర్పడుతుంది. ఆ తరువాత ఏం జరిగిందన్నది మిగతా కథ.
నటవర్గం
శ్రీ సింహా
చిత్ర శుక్ల
మిషా నారంగ్
రాజీవ్ కనకాల
సత్య
అజయ్
వైవా హర్ష
శరణ్య ప్రదీప్
గిరిధ‌ర్‌
ప్రియ
రవివర్మ
పార్వ‌తి
సిరి హ‌నుమంత్‌
మౌర్య
ప‌ద్మావ‌తి
పాటలు
ఈ సినిమాకి కాల భైరవ సంగీతం అందించాడు. కిట్టు విస్సాప్ర‌గ‌డ, ర‌ఘురామ్‌, కృష్ణ వ‌ల్లెపు పాటలు రాశారు.
అరె ఏమైందో ఏమో
మనసుకి హనికరం అమ్మాయే
మెల్లగా మెల్లగా
విడుదల
ఈ సినిమా 2017, మార్చి 27న విడుదలయింది.
మూలాలు
బయటి లింకులు
2021 తెలుగు సినిమాలు
తెలుగు హాస్యచిత్రాలు
రాజీవ్ కనకాల నటించిన చిత్రాలు |
త్రిలింగరామేశ్వర దేవాలయం తెలంగాణ రాష్ట్రం, కామారెడ్డి జిల్లా, నాగిరెడ్డిపేట మండలం, తాండూరు గ్రామంలో ఉన్న దేవాలయం. రామేశ్వర, భీమేశ్వర, సోమేశ్వర అనే మూడు లింగాల కలయికతో ఒకే చోట లింగాకృతిలో ఉన్న ఈ దేవాలయం సా.శ. 12వ శతాబ్దంలో నిర్మించబడింది.
చరిత్ర
వనవాసం చేసిన సమయంలో ఇక్కడ కొద్దికాలం గడిపిన శ్రీరాముడు, సీత, లక్ష్మణుడు ప్రస్తుతం మంజీరా నది ఉన్న ప్రాంతానికి వచ్చి స్నానం చేసి, తమోగుణం ప్రభావం వల్ల వారు తమకు నచ్చిన విధంగా ముగ్గురు వేర్వేరుగా కూర్చొని స్వతహాగా లింగాలను తయారు చేసుకొని పూజలు చేశారు. వాళ్ళు పూజలు ముగించడంతోనే ఈ ప్రాంతంలో మూడు లింగాల ఆలయాన్ని నిర్మించారని, రాముడు స్నానం చేసిన ప్రాంతాన్ని రామపాదాలు అని, రాముడు తీర్థం సేవించిన ప్రాంతాన్ని రామతీర్థంగా అని పిలుస్తున్నారని ఇక్కడి గ్రామస్తుల కథనం.
నిర్మాణం
ఒకే ఆలయంలో మూడు లింగాలు ప్రతిష్ఠితమై ఉండడం ఈ ఆలయ ప్రత్యేకత. లింగాకారంలో కనిపించే ఈ ఆలయంలో ఒకే రాతితో నిర్మించిన ముఖద్వారం, ప్రధాన ద్వారం, స్వాగత తోరణాలు ఉన్నాయి. నాలుగు ముఖద్వారాల్లో ప్రతి ముఖద్వారానికి ఒకే రాతితో నిర్మించిన శిల్పకళ ఉంది. నాట్యంతో స్వాగతం పలుకుతున్నట్టుగా ద్వారాలకు రెండు ప్రక్కల శిల్పాలు చెక్కబడ్డాయి.
ఈ ఆలయంలో లేపాక్షి నందిని పోలిన ఒక నంది విగ్రహం ఉంది. దీనినితో పోల్చుతారు. ఈ ఆలయాన్ని ఒకే కాలు, ఒకే చేయి ఉన్న శిల్పా రూపకల్పన చేశాడని, ఈ ఆలయాన్ని నిర్మించి ఇదే ఆలయంలో తను సజీవ సమాధి అయ్యాడని చరిత్ర ఆధారంగా తెలుస్తోంది.
ఉత్సవాలు
ప్రతి సంవత్సరం మహాశివరాత్రి సందర్భంగా ఉత్సవాల్లో భాగంగా శివరాత్రి రోజు ఉపవాస దీక్షలు, రెండవ రోజు ఆలయం చుట్టూ ఎడ్లబండ్ల ప్రదర్శన, మూడవరోజు పద్మవ్యూహం, భజనల వంటి సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు, నాలుగవరోజు రథోత్సవం, ఐదవరోజు పూర్ణాహుతి కార్యక్రమాలు ఐదు రోజులపాటు జరుగుతాయి. ఈ ఉత్సవాలకు ఇతర రాష్ట్రాల ప్రజలు కూడా వస్తారు. శ్రావణ మాసంలో ప్రతిరోజూ అభిషేకాలు, అర్చనలు జరుగుతాయి.
ఇతర వివరాలు
2020, మార్చి 18న ఈ దేవాలయంలో కాకతీయుల నాటి విగ్రహం దొరికింది.
మూలాలు
తెలంగాణ పర్యాటక ప్రదేశాలు
శివాలయాలు
12వ శతాబ్దపు హిందూ దేవాలయాలు |
kuuchi narsimham (dissember 17, 1866 - aktobaru 7, 1940) pramukha samskruthaandhra panditulu, kavi, rachayita.
jeevita sangraham
viiru decemberu 17, 1866na pithaapuramlo janminchaaru. yaagnavalkya gotrudu. thandri venkanaryudu. talli pullamamba. viiru praadhimika vidyaabhyaasam tarwata 1888loo b.e. degrey pondhaaru. tarwata emle.ti. puurticheesaaru. kandukuuri veeresalingamu intani guruvu. viiriki aamgla saahityamlo manchi pravesam Pali. viiru yelamanchili, narasapuram, nujiveedu pattanaalaloo unnanatha paatasaala upadhyayuluga panichesaaru. taruvaata pitaapuramlooni prabhutva unnanatha paatasaalalo pradhanopaadhyaayulugaa chalakalam panicheesi udyoga viramanha chesar.
aakaalamlo kuuchi narasimhamunu, panuganti lakshminarasimharaavunu, chilakamarthi lakshminarasimhamunu galipi 'simhatraya' mani vyavaharinchiri. yea simhatrayamunu peetikapura samstaanamu bharinchindi.
anantaram pitapuram maharaja vaari suuryaaraayaandhra nighantuvu kaaryalayamlo konthakaalam panichesaaru. viiru shree ramkrishna pramahamsa jeevita charithra, gouranga charithra (1912) lanu rachincharu. pramukha aamgla naatakakartha viliam shakespeare naatakaalanu viiru theluguloki anuvadinchaaru. vanvasi, roopalata aney remdu naatakaalanu rachinchadu.
viiru aktobaru 7, 1940na paramapadinchaaru.
sahithya seva
upadhyayulalo nintha chandasasanu dundadani vaari shishyulavalana viniki. aayana yanapatyudu. shishyasantaaname vaari santaanamu. vidyaarthula purobhivruddhiki, vaari vignaanaabhivruddhaki bantulugaaraneka vidhamula barisraminchedi varu. nayamunano bhayamunano vidyaarthula nuddharinchutaye pradhaanaasayamuga bettukoninaru. viiru peddha taragativaarikante jinnataragativaarike yekkuvashraddha tesukoni paathamu cheppuchunduvaaru.punaadi dittamuga nundinagaani gooda nilabada dani vee reruguduru. pitaapuronnata paatasaalanu brasamsinchuchu 1907 loo jennapura pariksha saakhaadhikaarulu yogyatapatra mosagiranna sangathi teluguvaarinkanu marachiyundaru. mana narasimhamu panthulugaari pradhaanopaadhyaayathvame yii paatasaalakii gouravamu decchindi. pantulugaaru panicheyuchunnapudu matriculationloo nutiki naruvadidebbadivareku nuttiirnulasankhya pergindhi. pantulugaaru vidyaarthulanu by taragatilooniki bamputa kentakaarkasyamu kanabarichedivaaro, danki badiretluttiirnulana jeyutalo gaarunyamu kanabarechivaaru. viiriki shishyulayandetti yaadaramo, veeripai viiri shishyula katti bakthi gouravamulu. viiri sishyulu nedu mahaapadavulalo nundi gouravimpabaduchunnaaru.
1938 loo nokamaru pantulugaariki goppa jabbuchesindi. adi telisikoni kakinadanundi muguru sishyulu raatriki ratri bayalude vachi viiri chetilo nooruupaayaalu petti 'thama rivi sweekarimpaka tappadu. maprarthanamu viny nighantukaaryaalayamulo ninka banicheyavaladu. nirantara bhashavyasangame meeyanaarogyamunaku haethuvu' anicheppi vellipoyirata. shishyaprema yittidani pantulugaaru matalavarusalo neevishayamu cheppiri.
peethikaapuraadheeshwarulu gangadara ramaaraavugaaru panthulugaari chaduvu cheppinchi viiri yabhyudayamunaku sarvadha todpadiri. 1888 loo b.Una. pradhamashreni nuttiirnulairi. narasimhamu panthulugaari vento sriraamabhaktuni mariyoni manamu chudamu. aayana grandhamulanniyu ramankitamule chesenu. panthulugaari yabhimaanavishayamu vedantamu. kalashalaloo viiri guruvulu kandukuuri veeresalingamugaaru, metcoff doragaaru. willamspilla munnaguvaaru. kavitaaguruvulu veeresalinga kavigareyata. yea sangathi pantulugaaru thama 'ramkrishna pramahamsa charitramu' na nitulu cheppinaaru.
andaenu nannu narsimha mandru; kavita
yandu naasakti buttinchinatti gurudu
kandukuuri veeresalinga kavimouli
sthithigathula niku vinnavinchitini rama!
peetikapura samsthaanaashrayanamu pantulugaariki gavulalo beddaperu thechindi. veeruvraasina grandhamulu chaala baatyamulugaa nirnayimpabadinavi. 1904 loo shree ramkrishna pramahamsa charitramu padyakaavya muga naavishkarinchiri. eekabbamuna gavitvamunugurchina thama yabhiprayamu nitulu velladinchikoniri.
sisirakumaaragho aanglamulo rachinchina daaninibatti 'gouraangacharitramu' padyakaavyamuga bantulugaaru santarinchiri. padyakaavyamulegaaka 'vanvasi' 'roopalata' munnagu natakamulu vachanakruthulu bekkulu rachiyinchiri. mottamu veerikrutulalo nanglanukaranamusa lekkuvayanavacchunu. eeyana granthikabhasha priyudu.
moolaalu
aandhra rachayitalu, madhunaapantula satyanarayna shastry, 1950, pegilu: 244-7.
bharati maasapathrika nevemberu, 1940 samchika,kalaguuragampa, pegilu: 215-217
di.emle.ailo aanandavaachakapustamamu pustakam prathi
1866 jananaalu
1940 maranalu
telegu kavulu
telegu rachayitalu
turupu godawari jalla kavulu
turupu godawari jalla rachayitalu
turupu godawari jalla upaadhyaayulu |
nirmal kumar varma 1950 nevemberu 14na janminchaadu. athanu 19 samvatsaraala vayassuloe bhartiya naavikaadalamloo cheeraadu. athanu gothals memooriyal schul cursong , uunited kingdum loni royale neval staph kalashalaloo, 1993 loo uunited stetesloni naval vaaa kalashalaloo chaduvukunnadu
seinika vrutthi
maajii seniior naavikaadala adhikary , bhartiya naavikaadala naavikaadala sibbandiki chieph gaaa panichesaaru, canadaku high commisionergaaa panichesadu.
avaardulu
moolaalu
bhartiya navika dhalam
1950 jananaalu
parama vishisht seva pataka graheethalu |
గుడిమల్లం లింగం పరశురామేశ్వరాలయం, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం, తిరుపతి జిల్లా, ఏర్పేడు మండలంలో తిరుపతి నగరానికి సమీపంలో ఉన్న గుడిమల్లం గ్రామంలో ఉంది.ఈ ఆలయంలో ఉన్న పరశురామేశ్వర స్వామి పురాతన లింగం. ఇది తిరుపతి నగరానికి ఆగ్నేయంగా 13 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది.
గుడిమల్లం శివాలయం లోని శివుడు పరశురామేశ్వరుడుగా పూజలందుకుంటున్నాడు. ఇక్కడి శివలింగానికి ఎంతో విశిష్టత ఉంది. ఈ ఆలయములో గర్భాలయము అంతరాలయము, ముఖ మండపముల కన్నా లోతులో ఉంటుంది . ఇక్కడ గర్భ గృహములో ప్రతిష్ఠించబడిన శివలింగము లింగ రూపములో కాకుండా శివుడు మానవ రూపములో మహావీరుడైన వేటగాని వలె ఉన్నాడు. ఈ లింగము ముదురు కాఫీరంగులో ఉన్న రాతితో చేయబడిన మానుష లింగము. లింగము సుమారుగా ఐదు అడుగుల పొడవు, ఒక అడుగు వెడల్పు కలిగి ఉంది. లింగముపైన ముందువైపు ఉబ్బెత్తుగానూ లింగము నుండి బయటకు పొడుచుకొని వచ్చినట్లుగా చెక్కబడిన శివుడు, అపస్మారక పురుషుని భుజాలపై నిలబడిన (స్థానకమూర్తి) రూపంలో ఉన్నాడు. స్వామి రెండు చేతులతో ఉన్నాడు. కుడిచేతితో ఒక గొర్రెపోతు (తలక్రిందుగా) యొక్క కాళ్ళు పట్టుకొనగా, ఎడమచేతిలో చిన్నగిన్నె (చిప్ప) ను పట్టుకొన్నాడు. ఎడమ భుజానికి ఒక గండ్రగొడ్డలి తగిలించుకొని ఉన్నాడు. స్వామి జటాభార (జటలన్నీ పైన ముడివేసినట్లు) తలకట్టుతో, చెవులకు అనేక రింగులు ఇంకా వివిధ ఆభరణాలు ధరించి, నడుంచుట్టూ చుట్టి, మధ్యలో క్రిందకు వ్రేలాడుతున్నట్లు ఉన్న అర్ధోరుకం (నడుం నుండి మోకాళ్ళ వరకూ ఉండే వస్త్రం) ధరించి ఉన్నాడు. ఆ వస్త్రం మధ్యలో వ్రేలాడుతున్న మడతలు అతి స్పష్టముగా కనుపిస్తున్నాయి. ఆ వస్త్రము అతి సున్నితమైనది అన్నట్లుగా అందుండి స్వామివారి శరీరభాగములు స్పష్టముగా కనుపిస్తున్నాయి. స్వామికి యగ్నోపవీతం లేకపోవడం ఒక విశేషం. లింగపు అగ్రభాగము, క్రింది పొడవైన స్తంభభాగములను విడదీస్తున్నట్లుగా ఒక లోతైన పల్లము పడిన గీత స్పష్టముగా ఉండి, మొత్తము లింగము, పురుషాంగమును పోలి ఉంది. ఈ లింగము, అతిప్రాచీనమైన లింగముగా గుర్తించబడింది. ఆకాలపు శైవారాధనకు ఒక ఉదాహరణగా కూడా గుర్తించబడింది.
గుడిమల్లం 2009 వరకు వురావస్థు శాఖ వారి ఆధీనంలో ఉంది. పూజా పునస్కారాలు ఏవీ జరగలేదు. కనుక ప్రజలు ఎక్కువగా రాలేదు. పురావస్తు శాఖ వారి ఉద్యోగి ఒకరు దానికి సంరక్షకుడిగా వుండి అరుదుగా వచ్చే సందర్శకులకు చూపిస్తూ ఉంటారు. గుడిమల్లం చిన్న పల్లెటూరు. తిరుపతికి సుమారు ఇరవై రెండు కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. ఈ ఆలయాన్ని పరశురామేశ్వారాలయం అని కూడా అంటారు. అంత దూరం వెళ్ళి చూడ లేని వారికి ఈ ఆలయంలోని మూల విరాట్టును అన్ని విధాల పోలిన ప్రతి రూపాన్ని చంద్రగిరి కోటలోని ప్రదర్శన శాలలో ప్రదర్శనకు పెట్టారు. అక్కడ దీన్ని చూడవచ్చు.ప్రపంచంలో అత్యంత పురాతన శివలింగం చిత్తూరు జిల్లాలోని గుడిమల్లం గ్రామంలో ఉన్ందే.
ఇది క్రీస్తుపూర్వం 2వ శతాబ్దపు కాలం నాటిదని చరిత్రకారులంటున్నారు. 1911లో గోపీనాధరావు అనే పురాతన శాస్త్రవేత్త సంవత్సరం పాటు పరిశోధించి ఈ శివలింగం ఉనికిని ప్రపంచానికి చాటాడు. ప్రపంచంలో ఎక్కడా లేని విధంగా పురుష అంగాన్ని పోలి ఉండే ఏడు అడుగుల ఈ శివ లింగం పై ఒక చేత్తో పశువును, మరో చేత్తో గొర్రెను పట్టుకుని యక్షుని భుజాలపై నిలబడిన రుద్రుని ప్రతిరూపాన్ని చెక్కారు. తలపాగా, దోవతి ధరించిన ఈ రుద్రుని వస్త్రధారణ రుగ్వేద కాలం నాటిదని శాస్త్రకారుల అంచనా. ప్రాచీన శైవపూజా విధానం సవివరంగా తెలిపే ఈ లింగాన్ని చెక్కేందుకు వాడిన రాయి గురించి ఎలాంటి సమాచారం లేదు. ఆలయ గర్భగుడి సైతం గజ పుష్పాకారంలో గంభీరంగా ఉంటుంది.ఆలయంలో దొరికిన శాసనాలలో దీనిని పరమేశ్వరాలయంగా పేర్కొన్నారు. ఈ లింగం చుట్టూ జరిపిన తవ్వకాలలో క్రీస్తు శకం రెండవ శతాబ్దానికి చెందిన ప్రాచీన గుడి అవశేషాలు బయట పడ్డాయి. చోళ, పల్లవ, గంగపల్లవ, రాయల కాలంలో నిత్యం ధూప, దీప, నైవేద్యాలతో కళకళలాడిన ఈ ఆలయాన్ని 1954లో గుడిమల్లం గ్రామస్తుల నుండి ఆర్కియాలజీ సొసైటీ ఆఫ్ ఇండియా స్వాధీనం చేసుకుంది. ఆనాటి నుండి గుడిలో పూజలు ఆగిపోయాయి. చాలా విగ్రహాలు చోరికి గురయ్యాయి. ఆర్కియాలజీ వెబ్‌సైట్‌లో ఇంత ప్రముఖమైన శివలింగం గురించి కనీస సమాచారం లేదు. గుడి చుట్టూ పచ్చిక పెంచడం మినహా ఆ శాఖ సాధించిన మార్పు ఏమీ లేదు.ఏ ఎస్ ఐ ధర్మాన కనీసం పూజలు కూడా చేసుకోలేక పోతున్నామని……వాపోతున్న గుడిమల్ల గ్రామస్తుల్లో ఒకరైన వున్నం గుణశేఖర నాయుడు 2006 నుండి 2008 వరకు డైరెక్టర్ జనరల్ ఆర్కియాలిజీతో సమాచార చట్టం ఆయుధంగా యుద్ధం చేసి వారిని కేంద్ర సమాచార చట్టం ముందు నిలబెట్టాడు.ఈ గుడికి సంబంధించిన ఆస్తుల వివరాలు అటుంచితే కనీసం గుడికి సంబంధించిన సాహిత్యం కూడా వారి దగ్గర లేదనే నగ్నసత్యం బయట పడింది. ఈ క్రమంలో గుణశేఖర నాయుడు చేసిన కృషి ఫలితంగా 2009లో గుడిలో పూజలు జరిపేందుకు గ్రామస్తులకు అనుమతి సాధించాడు.
గతంలో ఎపుడో ఉజ్జయినిలో దొరికిన రాగి నాణాలపై ఈ అంగాన్ని పోలిన బొమ్మ ఉంది. మధుర మ్యూజియంలో ఇట్లాంటి శిల్పం ఉంది. ఇక ఇంగువ కార్తికేయ శర్మ రాసిన ‘పరమేశ్వర టెంపుల్ ఎట్ గుడిమల్లం’ ‘డెవలప్‌ మెంట్‌ ఆఫ్ ఎర్లీ శైవ ఆర్ట్ అండ్ అర్కిటెక్చర్‌ ‘ అనే రెండు పుస్తకాలు, మరి కొన్ని శిల్ప, కళా చరిత్ర పరిశోధన పత్రాలు మినహా ఈ గుడి గురించి మరే ఇతర సమాచారం లేదు. ఇపుడిపుడే ఈ ఆలయం మార్కెట్ దేముడి మాయలో పడబోతుంది. కోట్లరూపాయల హెరిటేజ్‌ ప్రాజెక్టులో ఇదీ భాగం అయింది. అంబికా సోనీ ఇటీవలే ఇక్కడ అంగపూజలు జరిపారు. ఒక ఎంపీ ఇక్కడ గెస్ట్‌హౌస్‌ కట్టే ప్లాన్‌లో ఉన్నారు.ఉజ్జయినిలో లభించిన కొన్ని రాగినాణాలపై ఈ లింగమును పోలిన బొమ్మలు ఉన్నాయి. ఈ నాణాలు సా.పూ. 3వ శతాబ్ధానికి చెందినవిగా గుర్తించబడ్డాయి.
పురాణాలలోని కథ తన తండ్రి ప్రోద్బలంతో అతని తల్లి శిరఛ్చేదం పరశురాముడు చెబుతుంది. ఆవేదన నుంచి కోలుకోవడానికి గాను ఋషులు ఒక శివ లింగం వెతికి దానికి పూజించవలసిందిగా సూచిస్తారు. చాలాసార్లు శోధించిన తరువాత, పరశురాముడు ఈఅడవి మధ్యలో ఒక లింగాన్ని గుర్తించి అటుపై ఆలయ సమీపంలోని ఒక చెరువు తవ్వి పూజించుచుండెను.ప్రతి రోజు ఆచెరువు ఒక దైవిక పుష్పం పెరుగుతూ ఉండగా, దానితో ఆతను శివునికి పూజిస్తూ ఉండేవాడు. ఆ పువ్వును అడవి జంతువుల నుండి కాపాడటం కొరకు ఆతను ఒక యక్షుడుని (చిత్రసేనుడు) కాపలాగా ఉంచుతాడు. అందుకు గాను పరశురాముడు రోజూ ఆతనికి ఒక జీవి, ఆటబొమ్మలను తీసుకొని ఇచ్చేవాడు.ఒకమారు పరశురాముడు లేని సమయంలో చిత్రసేనుడు (బ్రహ్మ భక్తుడు) ఆ పుష్పంతో శివునికి పూజ చేస్తాడు. పరశురాముడు వచ్చేసరికి పుష్పం లేకపోవడం చూచి కోపోధ్రిక్తుడై చిత్రసేనుడు మీద దెండెత్తుతాడు. ఆ యుద్ధం 14 సంవత్సరాల పాటు కొనసాగింది, అందువల్ల ఆప్రదేశం ఒక పెద్ద గొయ్య, లేదా పల్లం లా తయారి అయింది. అందుకే ఈ ప్రదేశానికి గుడిపల్లం అని పేరు వచ్చింది అంటారు.
ఆయుధ్ధం ఎంతకీ ముగియక పోవడంతో పరమశివుడు వారిరువురికి ప్రత్యక్ష్యమై వారిరువురిని శాంతపరిచి, వారి భక్తికి మెచ్చి తాను రెండుగా విచ్ఛిన్నమై వారిలో ఏకమవుతాడు. అందుకు గాని ఇక్కడి లింగము ఒక ఆకారము పరశురాముడు (విష్ణు రూపం) ఒక చేతిలో వేటాడిన మృగముతోటి, రెండవ చేతిలో ఒక కల్లుకుండ ఉండినట్లు,, చిత్రసేనుడు (బ్రహ్మ) ముఖముతో, శివడు లింగ రూపముతో మలచబడెనని ఒక కథ ప్రాచుర్యంలో ఉంది.
ఈ ఆలయానికి సమబంధించి మరియొక రహస్యమైన సన్నివేశం ప్రాచుర్యంలో ఉంది. అది ఈ ప్రధాన గదిలో ప్రతి అరవై సంవత్సరాలకు వరదలు వచ్చి లోపలభాగం మొత్తం వరద నీటితో మునుగి పోతుంది.. ఒక చిన్న భూగర్భ తొట్టి, దానిని కలుపబడి ఒక వాహిక శివలింగం ప్రక్కన నేటికీ కూడా చూడవచ్చు. ఈ వరద నీరు అకస్మాత్తుగా, శివలింగం పైభాగానికి తాకి అటుపై ఒక్కసారిగా క్రిందికి ప్రవహిస్తుంది. ఈ భూగర్భ ట్యాంక్ తరువాత ఎండి పోతుంది. ఇది 2005 డిసెంబరు 4 లో జరిగినట్లు ఆలయ సర్వే అటెండంతు పి.సీనప్ప ఆలయ జాబితా పుస్తకంలో వ్రాసినట్లు తెలుపబడింది. ఆ వరద నీదు అలానే ఒక 4 గంటలు ఉండి అటుపై మరల ఆలయంలో ఏమీ జరుగనట్లు అదృశ్యమైనదని వ్రాసినారు. రామయ్య అనే 75 ఏళ్ళ గ్రామస్థుడు దీనిని తాను 1945 సం.లో చూచినట్లు తెలిపినట్లు పలువురు వివరించిరి.
ఆలయ మరో అధ్బుత ఉంది. పెరుగుతున్న సూర్యుని కిరణాలు ఉత్తరాయణము, దక్షిణాయనములో రెండుసార్లు ఈ రాతి గోడలపై చెక్కిన గ్రిల్ గుండా ప్రధాన శివలింగం యొక్క నుదిటి నేరుగా వస్తాయి.
మరికొన్ని ఆలయ విశేషాలు
విశాలమైన ఈ దేవాలయ ప్రాంగణమున యెన్నియో చిన్న గుళ్ళున్నవి. అన్నింటిని చుట్టునూ, ఆవలి ఇటుక ప్రాకారగోడ, నలువైపుల ఉంది.ఈ ప్రాకారమునకు పడమటివైపున పెద్ద గోపుర ద్వారము ఉంది. ఈ గోపురద్వారము,, స్వామివారి అభిషేకజలమునకూ కట్టిన బావి యాదవదేవరాయలు కాలానికి (సా.శ.13-14 శతాబ్దం) చెందింది.
ముఖ్య దేవాలయము- పరశురామేశ్వరస్వామి పేరున పలువబడు చున్నది. ఈ ఆలయమునకు వాయవ్య దిశన అమ్మవారి దేవాలయము ఉంది. దానిని ఆనుకొని దక్షిణమున వల్లీ-దేవసేనా సమేత కార్తికేయస్వామి గుడి ఉంది. పై రెండును తూర్పు ద్వారమును కల్గిఉన్నవి. తూర్పు చివర ఆనుకొని సూర్యనారాయణుని దేవాలయము ఉంది. ఈ చిన్ని ఆలయమును బహుసా మరికొన్ని శిథిలములై ఉండవచ్చును. మరికొన్ని పరివార దేవతల గుళ్ళు ఉన్నాయి. ఇవన్నీ బాణ చోళరాజుల (క్రీ. శ. 9-12 శతాబ్దులు) కాలమున చెందినట్టివి. ముఖ్య దేవాలయము గోడలపైని, రాతిపలకలపైని పెక్కు శాసనములు ఉన్నాయి. ఇవి తరువాతి పల్లవులు, వారి సామంతులు గంగ పల్లవులు (సా.శ. 897-905), బాణ చోళులు, చోళరాజు విక్రమచోళుడు, రాజరాజు కాలమునకు చెందినవి. యాదవ దేవరాయల కాలమునాటికి చెందిన మరికొన్ని శాసనములు ఉన్నాయి. విక్రమ చోళుడు కాలమున (సా.శ.1126) దేవాలమును పూర్తిగా తిరుగ కట్టినట్లు, రాతితో కట్టడములు చేసినట్లు తెలియుచున్నది. దేవాలయములో విశాలమైన మహామండపము గర్భగుడి ఆవలివైపు దాని ఆనుకొని ఎత్తైన రాతి ప్రాకారమును కలుపుచున్న అరుగు, నలుప్రక్కల ప్రదక్షిణమునకు వీలుగా స్తంభములపై శాల నిర్మింపబడెను.ఈ కాలమున మహామండపమునకు దక్షిణముగా ముఖద్వారము, దానికి నేరుగా ప్రాకారమును కూడా కుడ్యస్తంభములతో చక్కని ద్వారశాలను ఏర్పరచిరి.
గర్భగుడి మాత్రము గజపృష్ఠాకారము కలిగి ఉంది. అందున అర్ధ మండపము మహామండపములు ఉన్నాయి. అన్నియు తూర్పు ముఖద్వారములు కలిగి ఉన్నాయి. గర్భగుడి, అర్ధ-మహామండపముల కన్న, చాలా పల్లములో ఉంది. అందువల్లనే కాబోలు ఈ గ్రామనామము గుడిపల్లము అని వాడుకలో ఉంది. శివుని ప్రతిమ, యవ్వనుడైన మల్లునిబోలి ఉన్నందున గ్రామనామము గుడిమల్లము అని ప్రతీతి. కాని శాసనములలో ఎక్కడా ఈనామము కానరాదు. ఈ గ్రామమును విప్రపీఠముగా పేర్కొనబడెను. గుడిపేరు పరశురామేశ్వరాలయముగా చెప్పబడింది. చిత్రమేన ఈ ఆలయము నెవ్వరు ప్రతిష్ఠించిరో, ఎప్పుడు జరిగినో శాసనములు తెలుపుటలేవు. శాసనములు స్వామి వారి నిత్య సేవల కొరకు దానములు తెలుపుచున్నవి. ఇటీవలి పరిశోధనల ఫలితముగా ఇది క్రీ.పూ 1-2 శతాబ్దము. సంబంధించిన లింగముగా భావింపవచ్చును.ముఖ్య దేవాలయములోని మూలవిరాట్టు గుండ్రని రాతి పీఠములోని (యోని), లింగము (అడుగు భాగమున చతురస్రాకమైన స్తంభము) అమర్చబడెను. ఈ పీఠములు చాలా నునుపుగా లింగ మెంత సుందరముగా నున్నదో అట్లున్నవి. కాని రాయి వేరు- ఇసుకరాయి. ఈ యోని నిర్మాణము కేవలము స్త్రీ యోని నిర్మాణము బోలి యుండుట చాల చిత్రముగ ఉంది.పీఠము చుట్టును 1.35 మీటర్లు పొడవుతో నలుప్రక్కల చతురస్రాకారం నిర్మించబడెను.దీని చుట్టును స్తంభము శైలి, అమరావతి-మధురల స్తూపవేదిక స్తంభములను బోలియుండుట గమనార్హము. ఈ స్తంభ పలకములపైన వివిధ రీతుల పద్మములు, పూలు, చక్రములు మలచిఉన్నవి.ఈ కాలమున దేవాలయ కట్టడము లేదు.కేవలము లింగముపై ఆరుబయట పూజించబడునట్లు తెలియుచున్నది. ఈ లింగముపై, దానిపైన శివుని ప్రతిమ అతి ప్రాచీనమైన శైవపూజా విధానమును తెలుపుటయే కాక దక్షిణమున శైవ మత్యంత పురాతన మైనట్టిదని తెలియుచున్నది.ఉజ్జయినిలో లభించిన కొన్ని రాగినాణాలపై ఈ లింగమును పోలిన బొమ్మలు ఉన్నాయి. ఈ నాణాలు క్రీ.పూ. 3వ శతాబ్ధానికి చెందినవిగా గుర్తించబడ్డాయి. అట్లే మధుర మ్యూజియంలో క్రీ.పూ.1 వ శతాబ్దమునకు చెందిన శిల్పము ఈ లింగమును పోలియున్నది. ఇది చెట్టు క్రింద ఎత్తైన ఆరు బయట వేదికలోనుంచి, పూజించబడు లింగముగా గోచరించును.
ఈ లింగము ఊర్ధ్వరేతయైన మానవుని లింగమెట్లుండునో అట్లు చెక్కబడింది. నరముల వెలే కనిపించును లింగమధ్యభాగము.శివుని రూపము, లింగ ముఖభాగమున, చాల చక్కని యవ్వనుడిగా చూపడం జరిగింది. స్వామి రెండు కన్నులు, నాసికాగ్రమును చూచుటనుబట్టి విరూపాక్షుడగను, యోగ లేక ధ్యాన పురుషుడగను చెప్పుకొనవచ్చును. యెడమ భుజమ నానుకొని పరశు ఉంది. చేతిలో కుండ, కుండ మరొక చేతిలో పొట్టేలు (మృగము-బహుశ చర్మమే కాబోలు), తల క్రిందులుగా పట్టుకొని ఉన్నాడు. ఇచ్చట శివుని భిక్షాటన మూర్తిగా పోల్చుకొనవచ్చును. చక్కని ధోవతి మేఖలతో బంధించి యున్నను పురుషుని లింగము వెలికి యున్నట్లు చూపబడియుండుట చిత్రముగా ఉంది. ఇతడిని మనము రుద్రుడుగా శిశ్నిన దేవుడుగా ఊహించుట సమ్ంజసము. ఋగ్వేద రుద్రుడుకి జంధ్యము లేదు. ఈ ప్రతిమలో యజ్ఞపవీతము కానరాదు. పైగా స్వామి చలమూర్తి. అపస్మార పురుషుని భుజ స్కంధములపై ఉన్నాడు కావున, లింగము వ్రేలాడు చున్నట్లు చాలా సాధారణంగా చూపబడెను. కానీ గమనించినచో, శివలింగ మంతయు తీసికొన్నచో ఊర్ధ్వ రేతమనే చెప్పక తప్పదు. శివుని తలపాగా చిత్రముగా ఉన్నది, పట్టబంధముతో నొసలు పైకిగా కట్టబడింది. లేతతాటి ఆకు అల్లి చుట్టినట్లున్నది. దీనిని బట్టి దక్షిణామూర్తిగానో లేక కపర్దిగనో ఉద్దేంశింపబడినాడు.
ఇట్టి సంయుక్త ప్రతిమయే తరువాత వివిధ రూపములలో ప్రత్యేకముగా శివుని చూపుటకు దోహదమై ఉండునని పలువురి అభిప్రాయము. యేల అనగా ఈ దేవాలయమును పూర్తిగా కట్టించి, పెద్దదిగా చేసిన తరువాత- పల్లవులు, చోళులు, బాణులు వివిధ రూపములలో శివుని ప్రతిమలను విడివిడిగా (దక్షిణామూర్తి, కంకాలమూర్తి, పశుపతమూర్తి, వీణాధారి, ఉమాసహితమూర్తి) దేవకోషములలో ఉంచిరి.
ఈ వేదిక లింగము చుట్టునుమ చేసిన త్రవ్వకములలో సా.శ.2-3 శతాబ్దములకు చెందినట్టి, ఇటుకలతో కట్టిన అర్ధగోళాకారపు గుడి-గోడకూడా బయల్పడినది. దీనిని బట్టి సా.శ.2-3 శతాబ్దములలో బహుశ శాతవాహనులు- ఇక్ష్వాకులు కాలమున ఈ లింగము చుట్టును దేవాలయము కట్టిఉండవచ్చును. ఈ ఆలయము శిథిలమగుటచే పల్లవులు- బాణ- చోళులు దీనిని రాతితో, అదే ఆకృతిలో విశాలముగా కట్టి, కొన్ని మార్పులు, కూర్పులు గావించిరి.అప్పటి వాస్తునుబట్టి లింగము చుట్టునున్న వేదికను, గుండ్రని యోని పీఠమును, పూడ్చి వేయటం జరిగింది. చతురస్రమైన చిన్న పీఠికను మాత్రము చేసి అభిషేకజలము పోవుటకు ప్రణాళిని గావించిరి.
ప్రత్యేకత
గుడిమల్లం శివాలయం లోని శివుడు పరశురామేశ్వరుడుగా పూజలందుకుంటున్నాడు. ఇక్కడి శివలింగానికి ఎంతో విశిష్టత ఉంది. ఈ ఆలయములో గర్భాలయము అంతరాలయము, ముఖమండపముల కన్నా లోతులో ఉంటుంది. ఇక్కడ గర్భగృహములో ప్రతిష్ఠించబడిన శివలింగము లింగ రూపములో కాకుండా శివుడు మానవ రూపములో మహావీరుడైన వేటగాని వలె ఉన్నాడు. ఈ లింగము ముదురు కాఫీరంగులో ఉన్న రాతితో చేయబడిన మానుష లింగము. లింగము సుమారుగా ఐదు అడుగుల పొడవు, ఒక అడుగు వెడల్పు కలిగి ఉంది. లింగముపైన ముందువైపు ఉబ్బెత్తుగానూ లింగము నుండి బయటకు పొడుచుకొని వచ్చినట్లుగా చెక్కబడిన శివుడు, అపస్మారక పురుషుని భుజాలపై నిలబడిన (స్థానకమూర్తి) రూపంలో ఉన్నాడు. స్వామి రెండు చేతులతో ఉన్నాడు. కుడిచేతితో ఒక గొర్రెపోతు (తలక్రిందుగా) యొక్క కాళ్ళు పట్టుకొనగా, ఎడమచేతిలో చిన్నగిన్నె (చిప్ప) ను పట్టుకొన్నాడు. ఎడమ భుజానికి ఒక గండ్రగొడ్డలి తగిలించుకొని ఉన్నాడు. స్వామి జటాభార (జటలన్నీ పైన ముడివేసినట్లు) తలకట్టుతో, చెవులకు అనేక రింగులు ఇంకా వివిధ ఆభరణాలు ధరించి, నడుముచుట్టూ చుట్టి, మధ్యలో క్రిందకు వ్రేలాడుతున్నట్లు ఉన్న అర్ధోరుకము (నడుము నుండి మోకాళ్ళ వరకూ ఉండే వస్త్రము) ధరించి ఉన్నాడు. ఆ వస్త్రము మధ్యలో వ్రేలాడుతున్న మడతలు అతి స్పష్టముగా కనుపిస్తున్నాయి. ఆ వస్త్రము అతి సున్నితమైనది అన్నట్లుగా అందుండి స్వామివారి శరీరభాగములు స్పష్టముగా కనుపిస్తున్నాయి. స్వామికి యగ్నోపవీతం లేకపోవడం ఒక విశేషం. లింగపు అగ్రభాగము, క్రింది పొడవైన స్తంభభాగములను విడదీస్తున్నట్లుగా ఒక లోతైన పల్లము పడిన గీత స్పష్టముగా ఉండి, మొత్తము లింగము, పురుషాంగమును పోలి ఉంది. ఈ లింగము, అతిప్రాచీనమైన లింగముగా గుర్తించబడింది. ఆకాలపు శైవారాధనకు ఒక ఉదాహరణగా కూడా గుర్తించబడింది.
మూలాలు
చిత్తూరు జిల్లా పుణ్యక్షేత్రాలు
చిత్తూరు జిల్లా పర్యాటక ప్రదేశాలు
శైవ దివ్యక్షేత్రాలు |
chaithra bahulha trayodasi anagaa chaitramasamulo krishna pakshamu nandhu trayodasi thidhi kaligina 28va roeju.
sanghatanalu
2007
jananaalu
2007
maranalu
1950 vikruti : ramanan mehrishi - bhartia aadyatmika guruvu (ja.1879)
pandugalu, jaateeya dinaalu
bayati linkulu
chaitramasamu |
lakkavaram, alluuri siitaaraamaraaju jalla, chintur mandalaaniki chendina gramam.
idi Mandla kendramaina chintur nundi 88 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina paalvancha nundi 130 ki. mee. dooramloonuu Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 136 illatho, 536 janaabhaatho 91 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 276, aadavari sanka 260. scheduled kulala sanka 0 Dum scheduled thegala sanka 523. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 579221.pinn kood: 507126.
2014 loo Telangana raashtram erpadinapudu, yea gramanni yea mandalamtho sahaa Khammam jalla nundi AndhraPradesh loni turupu godawari jillaaloo chercharu. aa taruvaata 2022 loo chosen jillala punarvyavastheekaranalo idi mandalamtho paatu alluuri siitaaraamaraaju jillaaloo kalisindi.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaala okati Pali. sameepa balabadi, praadhimika paatasaala chinturulonu, praathamikonnatha paatasaala tulasipaakalulonu, maadhyamika paatasaala tulasipaakaluloonuu unnayi. sameepa juunior kalaasaala chinturulonu, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala, inginiiring kalaasaalalu bhadraachalamloonuu unnayi. sameepa vydya kalaasaala khammamloonu, polytechnic etapaakalonu, maenejimentu kalaasaala paalvanchaloonuu unnayi. sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala chinturulonu, aniyata vidyaa kendram paalvanchaloonu, divyangula pratyeka paatasaala Khammam lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
praadhimika aaroogya kendram, praadhimika aaroogya vupa kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, pashu vaidyasaala, samchaara vydya shaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi.
paarisudhyam
gramamlo muruguneeti paarudala vyvasta ledhu. muruguneetini shuddi plantloki pampistunnaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
sab postaphysu saukaryam gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. postaphysu saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. mobile fone Pali. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. praivetu baasu saukaryam, railway steshion modalainavi gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
pradhaana jalla rahadari, jalla rahadari gramam gunda potunnayi. rashtra rahadari gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. jaateeya rahadari gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam Pali. pouura sarapharaala vyvasta duknam, vaaram vaaram Bazar gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. atm, vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, itara poshakaahaara kendralu unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. unnayi. angan vaadii kendram, aatala maidanam gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. assembli poling kendram gramam nundi 5 ki.mee.lopu dooramlo Pali. aashaa karyakartha gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum, janana maranala namoodhu kaaryaalayam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali.
bhuumii viniyogam
lakkavaramlo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
adivi: 10 hectares
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 8 hectares
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 10 hectares
vyavasaayam cheyadagga banjaru bhuumii: 38 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 24 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 24 hectares
utpatthi
lakkavaramlo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
vari, jonna, kandi
moolaalu |
అర్దెషీర్ ఇరానీ (డిసెంబరు 5, 1886 - అక్టోబరు 14, 1969) భారతీయ సినిమా మొదటి మూకీ, టాకీ దశకు చెందిన రచయిత, చిత్రదర్శకుడు, నటుడు, డిస్ట్రిబ్యూటర్, షోమాన్, ఛాయాగ్రహకుడు. ఇతడు హిందీ ఇంగ్లీషు, జర్మన్, ఇండోనేషియన్, పర్షియన్, ఉర్దూ, తమిళ చిత్రాలను నిర్మించాడు.
జీవితం , రంగం
అర్దెషీర్ ఇరానీ పర్షియన్-జొరాష్ట్రియన్ కుటుంబాని చెందినవాడు. ఇతని పేరు ఖాన్ బహాదుర్ అర్దెషీర్ ఇరానీ, పూణెలో జన్మించాడు. భారతీయ సినిమా రంగంలో మొదటి టాకీ చిత్రమైన ఆలం ఆరాను ఇతనే నిర్మించాడు.
ఇవీ చూడండి
హెచ్.యం.రెడ్డి
భారతీయ సినిమారంగం
హిందీ సినిమా
మహారాష్ట్ర వ్యక్తులు
పార్శీ వ్యక్తులు
1886 జననాలు
1969 మరణాలు
మహారాష్ట్ర రచయితలు
భారతీయ సినిమా నటులు
భారతీయ సినిమా నిర్మాతలు
భారతీయ సినిమా దర్శకులు |
డబోలి,తెలంగాణ రాష్ట్రం, కొమరంభీం జిల్లా, జైనూర్ మండలంలోని గ్రామం.
ఇది మండల కేంద్రమైన జైనూర్ నుండి 8 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన ఆదిలాబాద్ నుండి 88 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2016 అక్టోబరు 11 న చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత ఆదిలాబాద్ జిల్లా లోని ఇదే మండలంలో ఉండేది.
గణాంక వివరాలు
2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 346 ఇళ్లతో, 1648 జనాభాతో 2337 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 792, ఆడవారి సంఖ్య 856. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 0 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 1465. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 569547.పిన్ కోడ్: 504313.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఐదు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి.బాలబడి, మాధ్యమిక విద్యా జైనూర్లో ఉన్నాయి.సమీప జూనియర్ కళాశాల జైనూర్లోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల ఉట్నూరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల ఆదిలాబాద్లోను, పాలీటెక్నిక్ ఉట్నూర్, బెల్లంపల్లిలోనూ ఉన్నాయి.సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల ఉట్నూరులోను, అనియత విద్యా కేంద్రం జైనూర్లోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల, ఉట్నూర్, ఆదిలాబాద్ లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
గ్రామంలో2 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టరు ఒకరు, ఒక నాటు వైద్యుడు ఉన్నారు. రెండు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి.
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు సరఫరా అవుతోంది. మిషన్ భగీరథ బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది.
గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్‌లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు.
చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
దబోలిలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్ ఉంది. పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం ఉంది.
ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సు సౌకర్యం, ట్రాక్టరు సౌకర్యం ఉంది. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ (ఆదిలాబాద్, కాగజ్ నగర్) మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
రాష్ట్ర రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి.
ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 5 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
దబోలిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
అడవి: 161 హెక్టార్లు
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 1660 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 8 హెక్టార్లు
శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 10 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 100 హెక్టార్లు
బంజరు భూమి: 55 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 342 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 398 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
దబోలిలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
సోయాబీన్, ప్రత్తి, జొన్న
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు |
paalamaakula, Telangana raashtram, siddhipeta jalla, nangunuru mandalamlooni gramam.
idi Mandla kendramaina nangunuru nundi 10 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina siddhipeta nundi 16 ki. mee. dooramloonuu Pali.
jillala punarvyavastheekaranalo
2016 aktobaru 11na chosen Telangana jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam paata medhak jillaaloni idhey mandalamlo undedi.
graama janaba
2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 802 illatho, 3292 janaabhaatho 1199 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 1736, aadavari sanka 1556. scheduled kulala sanka 699 Dum scheduled thegala sanka 120. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 573025.pinn kood: 502375.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaalalu nalaugu, prabhutva praathamikonnatha paatasaala okati, prabhutva maadhyamika paatasaala okati unnayi.sameepa balabadi nangunurulo Pali.sameepa juunior kalaasaala nangunoorulonu, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala, inginiiring kalaasaalalu siddhipetaloonuu unnayi. sameepa vydya kalaasaala kareemnagarlonu, maenejimentu kalaasaala, polytechniclu siddhipetaloonuu unnayi. sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala, aniyata vidyaa kendram siddhipetalonu, divyangula pratyeka paatasaala haidarabadu lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
palamakulalo unna ooka praadhimika aaroogya vupa kendramlo daaktarlu laeru. iddharu paaraamedikal sibbandi unnare. ooka pashu vaidyasaalalo ooka doctoru, okaru paaraamedikal sibbandi unnare.
praadhimika aaroogya kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. samchaara vydya shaala gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi. bavula neee kudaa andubatulo Pali. gramamlo chetipampula dwara neee andutundi. borubavula dwara kudaa edaadi podugunaa neee andutundi.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
palamakulalo postaphysu saukaryam Pali. sab postaphysu saukaryam gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. praivetu baasu saukaryam, railway steshion modalainavi gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
jalla rahadari gramam gunda potondi. pradhaana jalla rahadari gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. jaateeya rahadari, rashtra rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu, mattirodloo unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo vaanijya banku, vyavasaya parapati sangham unnayi. gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram, vaaram vaaram Bazar unnayi.
atm, sahakara banku gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu unnayi. gramamlo granthaalayam, piblic reading ruum unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. saasanasabha poling kendram, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. aashaa karyakartha, aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. cinma halu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 10 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
palamakulalo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 60 hectares
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 8 hectares
saswata pachika pranthalu, itara metha bhuumii: 70 hectares
thotalu modalainavi saagavutunna bhuumii: 6 hectares
vyavasaayam cheyadagga banjaru bhuumii: 4 hectares
saagulo laeni bhoomullo beedu bhoomulu kanivi: 117 hectares
banjaru bhuumii: 309 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 622 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 858 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 190 hectares
neetipaarudala soukaryalu
palamakulalo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
baavulu/boru baavulu: 190 hectares
utpatthi
palamakulalo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
mokkajonna, vari, pratthi
janaba (2011) - motham 3,292 - purushula sanka 1,736 - streela sanka 1,556 - gruhaala sanka 802
moolaalu
bhartiya prabhuthvam nirvahimchina 2011 ganamkala jalagudu
velupali lankelu |
Subsets and Splits
No saved queries yet
Save your SQL queries to embed, download, and access them later. Queries will appear here once saved.