passage_answer_candidates
sequence | question_text
stringlengths 1
226
| document_title
stringlengths 1
116
| language
stringclasses 11
values | annotations
sequence | document_plaintext
stringlengths 11
739k
| document_url
stringlengths 31
792
|
|---|---|---|---|---|---|---|
{
"plaintext_start_byte": [
1,
323,
492,
1605,
1769,
1944,
2002,
2474,
2865,
3046,
3304,
3350,
3737,
4929,
5853,
6558,
7611,
8323,
9902,
10864,
13520,
13932,
14875,
16278,
18169,
19060,
19342,
20168,
21260,
21724,
22395,
22956,
23809,
24346,
24679,
24958,
25242,
25766,
26218,
26826,
27189,
27881,
28695,
29465,
30664,
31291,
31734,
33875,
35623,
36146,
36726,
36908,
37620,
38316,
38830,
39210,
39808,
40474,
41112,
41442,
41884,
42903,
43358,
44659,
45205,
45435,
46521,
47788,
48592,
49213,
49702,
50260,
51191,
52023,
52931,
53875,
54152,
55630,
55831,
56228,
56592,
57744,
58761,
60037,
60124,
61743,
62763,
63194,
64392,
64781,
65038,
66184,
67299,
67891,
67977,
69529,
71358,
72329,
73083,
73291,
73455,
73962,
75580,
76087,
77413,
79707,
81119,
81257,
81959,
82228,
83206,
83698,
84351,
84875,
84934,
85822,
86716,
86775,
87516,
88221,
89238
],
"plaintext_end_byte": [
315,
491,
1604,
1768,
1924,
2001,
2439,
2839,
3045,
3275,
3349,
3723,
4921,
5852,
6537,
7610,
8322,
9891,
10862,
13511,
13871,
14874,
16277,
18168,
19059,
19341,
20124,
21259,
21723,
22394,
22955,
23808,
24345,
24678,
24926,
25240,
25765,
26141,
26825,
27188,
27864,
28694,
29439,
30614,
31290,
31710,
33843,
35622,
36145,
36725,
36890,
37618,
38315,
38829,
39123,
39807,
40473,
41111,
41412,
41836,
42873,
43357,
44658,
45204,
45434,
46441,
47756,
48591,
49177,
49700,
50259,
51161,
52021,
52930,
53873,
54151,
55629,
55808,
56227,
56538,
57690,
58736,
60036,
60122,
61742,
62762,
63193,
64391,
64780,
64972,
66156,
67298,
67890,
67976,
69527,
71357,
72328,
73082,
73290,
73454,
73960,
75579,
76086,
77375,
79706,
81118,
81233,
81948,
82227,
83198,
83607,
84349,
84815,
84932,
85820,
86714,
86773,
87514,
88206,
89215,
89363
]
} | カントリー・ミュージックの起源はいつ？ | カントリー・ミュージック | japanese | {
"passage_answer_candidate_index": [
0
],
"minimal_answers_start_byte": [
71
],
"minimal_answers_end_byte": [
81
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
カントリー・ミュージック（English: Country Music）は、1920年代にアメリカ合衆国南部で発祥したとされる音楽のジャンル[1]。現在「カントリー・ミュージック」という言葉は多くのスタイルやサブ・ジャンルを含めた総称となっている。
概要
カントリー・ミュージックの起源は、様々な伝統的音楽をブレンドした労働者階級の白人のフォーク・ミュージックである。
シンプルなハーモニーを形成し、バラードからダンス音楽まで幅広い音楽性を持つ[2][3][4]。
当初よりブルース・モードが広く用いられている[5]。
「アパラチアン・ミュージック」、「マウンテン・ミュージック」、「ヒルビリー」、「カントリー＆ウエスタン」などと呼ばれた時期を経て、現在の名称となった。
ヨーロッパの伝統的な民謡やケルト音楽などが、スピリチュアルやゴスペルなど霊歌・賛美歌の影響を受けて1930年代に成立した。
これまで「ヒルビリー・ミュージック」と呼ばれていた音楽が、20世紀半ばに発展した類似したルーツを持つウエスタン・ミュージックを包括し、1940年代、「カントリー・ミュージック」という言葉で定着してきた。ヒルビリーという言葉は差別的なニュアンスを持つため、ビルボードのチャートはヒルビリーではなく、「カントリー・チャート」の名称を使用するようになった。
2009年の調査によると、カントリー・ミュージックはアメリカ合衆国の通勤時間によく聞かれていることが判っている[6]。
平日夕方の帰宅ラッシュ時間帯に、ラジオで最もよく聴かれていた。
朝の通勤時間には2番目によく聴かれていた。
起源について
ルーツとしては、主に以下が挙げられる。
アメリカン・フォーク・ミュージック
南西部のウエスタン・ミュージック
アパラチアン・ミュージック
マウンテン・ミュージック
白人クリスチャン・ミュージック
アイルランド音楽（ポピュラーと伝統音楽）
ケルト音楽のフィドルの旋律
伝統的バラード、カウボーイ・ソング
ヨーロッパからの移民コミュニティ・ソング
類似のジャンルについて
ブルーグラス、ジャグバンドなどの分野とは、相互に影響を与え合って発展してきた。
主流の保守的なカントリーに対して、オルタナ・カントリー、アウトロー・カントリーなどのジャンルもある。
また近年、アメリカーナという新しいジャンルも音楽界に創設された。
楽器編成について
現在のカントリーバンドの構成は、いわゆる“普通のロックバンド”と同じ、ギター、ベース、ドラム、キーボード等が中心となる。
フィドルやバンジョー、スティール・ギターなどを加えて、俗に言う“カントリーらしい味付け”をする場合が多い。
必ずしもそれらの楽器が必要というわけではない。
演奏に使われる楽器
主に用いる楽器は以下のとおり。
弦楽器
フィドル
ヴァイオリン
ウッドベース
バンジョー
ギター
アコースティック・ギター
エレクトリック・ギター
ペダル・スティール・ギター
マンドリン
リゾネーター・ギター（ドブロ）
ハーモニカ
オートハープ
アコーディオン
金属製のバケツやたらい
洗濯板
のこぎり
イメージ
西部開拓時代やカウボーイを連想する人も多いが、それはあくまでもハリウッドの映画産業やブロードウェイ・ミュージカルなどが作り上げた西部劇の影響であり、元々はそれほど深い関係にはない。そもそもカウボーイ全盛の19世紀にはまだ「カントリー」という概念は存在せず、20世紀に入ってからの西部劇で演奏された曲も、クラシック音楽の作曲家が民謡などをベースに作った映画音楽・舞台音楽の類で、厳密に言うとカントリーというジャンルにも当てはまらない場合が多い。 後に一部のカントリー・ミュージシャンがそのイメージと人気にあやかり、カウボーイハットやブーツを身に付け、西部劇風の演出を取り入れる様になる。 しかし現代のカントリー・ミュージシャンは西部劇で描かれるような世界観ではなく、むしろ現在のカウボーイのイメージを確立し、ピックアップトラックやATV、釣り具や銃器・狩猟具関連のテレビCMなどで頻繁に彼らの曲が使われる。
人種
現在カントリー・ミュージックは、シーンの中心であるアメリカのほかに、カナダ、ヨーロッパ、日本やオーストラリアでも一部のファンに人気がある。それでもファンやミュージシャンには白人系が圧倒的に多く、アメリカ南部やアパラチア発祥の音楽のため、一部では「人種差別と関係が深い音楽」と誤解されがちである。実際、戦前や少し古い時代の曲の中には人種差別的な歌詞が入ったものや、現在でもアンダーグラウンドな演奏場所では、差別用語・放送禁止用語を連発する過激な歌手も一部に存在する。 しかしながら、あくまでもそれは一部の心ない人間がおこなっているものであり、カントリーは共和党系で保守的ではあっても、人種差別を目的とした音楽ではない。
現在のカントリー業界は、アメリカ音楽産業でも人気のあるジャンルであり、さらにそれを世界に少しでも広めていこうという傾向もある。したがって、カントリー歌手は、あからさまな人種差別を避けるのが一般的である。特に1970年代以降、アフロ・アメリカンのチャーリー・プライド（黒人歌手）（Charley Pride）やフィリピン系のニール・マッコイ（Neal McCoy）など有色人種のアーティストたちも第一線で活躍し、さらにバンドメンバーに目を向ければ、ヒスパニック系や黒人、アジア系も見受けられる。
保守・愛国
現在のカントリーは、音楽的には様々な価値観を取り入れて発展しているが、アーティストやファンの政治的スタンスや歌詞に込められた心情の面では保守的な部分が強い。 元々が開拓民の民謡から派生しているため、自分の家族や故郷の州や町、また田舎の<b data-parsoid='{"dsr":[5781,5790,3,3]}'>素朴さ、暖かさ、荒々しさ</b>などを愛し、カウボーイやレッドネックといった自分の田舎臭いキャラクターを誇りとし、それを主張する内容の歌詞が多く、その裏には東部や都会に対する対抗意識や反発も表現される。 そしてそれがさらに大きくなると、パトリオティズム（Patriotism：愛国心）やナショナリズムと結びつき、アメリカ的価値観やアメリカ的自由を推奨する形として現れる。 その代表曲が1980年代初頭にヒットしたリー・グリーンウッド（Lee Greenwood）の"God Bless The USA"である。
2001年の9月11日に発生したアメリカ同時多発テロ事件以降、その保守傾向はますます強くなり、元軍人である父親を尊敬し、自身も軍事基地などで慰問コンサートを開くトビー・キース（Toby Keith）の"Courtesy of the Red, White and Blue (The Angry American)" や"American Soldier" 、イラク戦争開戦前後に、反戦派に対して「もう忘れたのかい？ あの日の怒りと悲しみを・・・・・。」とアメリカ同時多発テロ事件を持ち出して戦争支持を主張するダリル・ウォーリー（Darryl Worley）の"Have You Forgotten? " などがリリースされ、それぞれ大ヒットとなる。
また同時期に、女性カントリー・トリオ、ディクシー・チックスのボーカル、ナタリー・メインズ（Natalie Maines）がコンサート中に、イラク戦争に絡みジョージ・W・ブッシュ大統領について「合衆国大統領が（私たちと同じ）テキサス出身である事を恥じる。」と発言したのが波紋を呼び、中西部から南部を中心に 全米の多くのラジオ局で彼女たちの曲が外され、カントリー・ファンや大統領支持派によるCDの不買・廃棄キャンペーンなどが行われ、ファンや業界の保守・愛国思想が露骨に現れた。 また、本人や関係者に対する嫌がらせや脅迫も相次ぎ、事実上 業界から干される格好となり、さらに育児なども重なり、活動を一時的に停止する。 しかしながら2006年には、この騒動を綴ったドキュメンタリー映画『Shut Up & Sing （）（黙って歌ってろ！）』が公開され話題となり、また"Not Ready To Make Nice"「まだ（皆の望むような）よい子にはなれない。」というタイトルのシングル曲（MVの映像は、ナタリーが“異端審問”や“思想矯正手術”にかけられるイメージになっている。）を含めたアルバムも発表され、カントリー以外の音楽業界やリベラル派のファンの支持を受け、2007年のグラミー賞においては、最優秀アルバム賞を含む5冠を獲得して復活を遂げた。
ダンス
アメリカには、田舎、都会に限らず各地にカントリー・バーやホンキートンク（Honky-tonk）と呼ばれるナイトクラブが約5000軒以上存在し、それらのほとんどがダンス・フロアを設けており、カントリー・ダンスが盛んに踊られている。 その世界最大のものが、テキサス州フォートワースにあるBilly Bob's Texasである。ところが、カントリーがまだ民謡だった時代のフォークダンスはさておき、現行のカントリー・ダンスの歴史は意外に浅い。 一説には、大都会ヒューストンのバーでロデオマシーンに興じる若者の青春を描いたジョン・トラヴォルタ主演の映画、『アーバン・カウボーイ』（Urban Cowboy 1980年）が起源とも言われる。カントリー・ダンスは大まかに分けて、ラインダンスとツーステップの2種類がある。
ラインダンス：フロアに整列し、一斉に同じステップを踏むダンス。コレオグラファーや有名ダンスインストラクターなどが創作した振りをステップシートにおこし、それが各地のディスコやナイトクラブ、ホンキートンクなどでそれぞれ広められる。 カウントや曲ごとに振り付けが決まっていて全員がほぼ同じ振りをする。カウントやステップ、あて曲などに地域差があるが、エレクトリック スライド（Electric Slide）やトゥシュ プシュ（Tush Push）などは世界中どこでも通用する有名なステップである。 大抵の場合、DJが曲中のMCで「さぁ〜っ ホットなカウガールたちのために次はヒップホップでいくぜっ！ 次は"Men In Black"だっ！」というような感じで、次の曲のステップを予告する場合が多い。 1990年代に、ドワイト・ヨーカムの"Crazy Little Thing Called Love" のミュージック・ビデオとアパレルブランド、GAPのテレビCMが影響してか、ラインダンスが一世をふうびし、カントリーに限らず ビートの効いたヒップホップやロックスタイルのステップも流行したが、現在はかなり下火になっている。 しかし最近では、hpがiPodのテレビCMにラインダンスを登場させたり、シャナイア・トゥエインの"I Ain't No Quitter" や、マドンナの"Don't Tell Me"、ジェシカ・シンプソンの"These Boots Are Made for Walkin'" などをはじめとする多くの最新カントリーやポップス・ダンス系のミュージック・ビデオの中でラインダンスを踊るシーンを盛んに盛り込むなど、「ラインダンス・ブームが再燃するのでは」とのうわさもある。 また既出のカウボーイ・トロイ（Cowboy Troy）のように、MVの中で踊られているステップの“”を公開しているアーティストもいる。
ツーステップ（Two-Step）：男女のペアで踊るカップルダンスの一つ。
男女が「クイック、クイック、スロー、スロー」のリズムでダンスフロアをドーナツ状に時計回りし踊る、社交ダンスに似たもの。 このツーステップ以外にもワルツ、スウィング、チャチャ、ポルカ、チークダンス（Slow dance）、それにラインダンスのように振りやステップが決まっているカップルダンスなど、男女のペアで踊るダンスが現在の主流になっている。
聖地
そこで毎週末に開かれていたグランド・オール・オープリーというライブイベントや、そのラジオ放送が名物であったが、現在このイベントは場所を移し、郊外に新しく造られたグランド・オール・オープリー・ハウスというコンサートホールで行われている。
歴史
6世代に亘るカントリー・ミュージック
約300年前、ヨーロッパからの移民が北アメリカのアパラチア山脈南部に音楽と共にやってきた。カントリー・ミュージックは「南部の一大事件として世界に紹介された」[7]。1920年代初頭、第1世代として、カントリーのミュージシャンが最初にプロとして活躍するのにアトランタのミュージック・シーンが大きな役割を担った。1923年頃、フィドリン・ジョン・カーソンがオーケー・レコードからヒルビリー・ミュージックのレコードを出版し、続いて1924年、サマンサ・バンガーナーがコロムビア・レコードから、1927年、カーター・ファミリーとジミー・ロジャーズがRCAレコードから出版した[8]。1920年代、クリフ・カーライルなどを含む多くのヒルビリー・ミュージシャンがブルースを収録した[9]。
1930年代から1940年代の第2世代、ラジオが娯楽として人気になり、南部を中心に北はシカゴ、西はカリフォルニア州までカントリー・ミュージックに合わせて「バーン・ダンス」を踊るようになった。最重要なのは、1925年にテネシー州ナッシュビルのWSM で『グランド・オール・オープリー』が始まり、現在も続いていることである。1930年代と1940年代、1920年代から収録されたカウボーイ・ソングやウエスタン・ミュージックがハリウッドで製作された映画で使用されて人気が高まった。グレートプレーンズ出身のボブ・ウィルズは「ホット・ストリング・バンド」のリーダーとして人気を博し、西部劇の映画にも出演した。彼のカントリーとジャズをミックスしたスタイルはダンス・ホールで流されるようになり、ウエスタン・スウィングとして知られるようになった。1938年、ウィルズはバンドに初めてエレクトリック・ギターを取り入れたカントリー・ミュージシャンとなった[10]。1939年、カントリー・ミュージシャンはブギを収録するようになり、ジョニー・バーフィールドが『Boogie Woogie 』を収録し、カーネギー・ホールで演奏した。
1950年代から1960年代の第3世代が第二次世界大戦終戦後に開始し、『グランド・オール・オープリー』でロイ・エイカフに紹介されたレスター・フラットとアール・スクラグスと共に登場したビル・モンローにより演奏されたマウンテニア・ストリング・バンド・ミュージックがブルーグラスとして知られるようになった。カントリー・ミュージックの中でもゴスペルの人気は健在であった。特にテキサス州やオクラホマ州の貧困白人の間ではギター、ベース、ドブロ、スティール・ギター、ドラムを使用したベーシックなアンサンブルや様々なムードのシンプルで粗野な音楽が人気があった。これがウエスタン・スウィングやメキシコや国境近くのランチェラをルーツにホンキートンクとして知られるようになった。1950年代初頭までにウエスタン・スウィング、カントリー・ブギ、ホンキートンクが多くのカントリー・バンドで演奏されるようになった。1950年代にはカントリー・ファンの間ではロカビリーが最も人気となり、1956年は「ロカビリーの年」と呼ばれた。1950年代中期から1960年にかけてテネシー州ナッシュビルがナッシュビル・サウンドで数100万ドルを生み出す産業中心地となった。1960年代後期、伝統主義者はこの反動で別のジャンルに派生した。ブリティッシュ・インヴェイジョンの影響で多くの人々が古いタイプのロックンロールを好むようになった。それと同時にナッシュビルで生産されるカントリーへの熱狂も薄れてきた。この結果カントリーロックというジャンルが生まれた。
1970年代から1980年代の第4世代、ナッシュビル・サウンドの派生であるカントリーポリタン、フォーク・ミュージック、ソフトロックをルーツとするアウトロウ・カントリー、カントリー・ポップ、ソフト・ポップが主流となった。1972年から1975年、歌手でギター奏者のジョン・デンバーがカントリーとフォーク・ロックをブレンドした数々のヒット曲を生み出した。1980年代初頭、カントリー・アーティストの曲がポップ・チャートに登場し続けた。1980年、ネオカントリー・ディスコ・ミュージックが人気となった。1980年代中期、ラジオやチャートで伝統的な曲への回帰が起こり、多くの新人アーティストの洗練されたカントリー・ポップは流されなくなった。
1990年代の第5世代、カントリー・ミュージックはガース・ブルックスの人気に乗じて世界的人気となった。1990年代から2000年代初頭、ディクシー・チックスが最も人気のあるカントリー・バンドの1つとなった。
2000年代から現在の第6世代の代表的なカントリー歌手はキャリー・アンダーウッドである。2000年代後期および2010年代初頭、カントリーでのロックの影響は顕著になった。パンクとカントリーの融合のパイオニアはジェイソン&スコーチャーズや、ロング・ライダーズなどの1980年代の南カリフォルニアのカウパンク・バンドであった。ヒップホップもカントリー・ミュージックと融合し、カントリー・ラップとなった[11]。この時期にヒットしているカントリー曲はレディ・アンテベラム、フロリダ・ジョージア・ライン、テイラー・スウィフトなどのカントリー・ポップである[12]。
1920年代、第1世代: 源流と成立
北米大陸へ移住してきたアイルランド・スコットランド・イングランドなどのケルト系やアングロ・サクソン系を中心とした西欧・北欧・東欧系の移民が持ち込んだ音楽、特にケルト音楽やヨーデル、ポルカなどがアパラチア山脈一帯やアメリカ北東部からアメリカ南部にかけての山岳丘陵地帯の農村などで様々な音楽の影響を受け、オールドタイム・ミュージックやヒルビリー・ミュージックと呼ばれるアメリカ民謡の基礎を形成する。 それが19世紀後半の鉄道網の発達、蓄音機の発明、20世紀前半のラジオの普及になどにともなって北米大陸全土に広まり、その伝統民謡的な部分を保ち続け1940年代にビル・モンロー（Bill Monroe）等により確立された民謡スタイルの音楽をブルーグラスと呼び、逆に様々な音楽を取り入れ大衆音楽化して、変化し続けているタイプの音楽をカントリー・ミュージックと呼ぶ。
1920年代初頭、多くのアパラチア山脈の人々がアトランタの紡織工場に働きにやってきて音楽をもたらし、アトランタの音楽シーンはカントリーの初期の歴史の重要な役割を担った。アトランタは約20年間、レコード産業の中心地、約40年間、ライヴ活動の中心地となり、1950年代にはローカル・テレビ局で最初のカントリー番組が放送された[13]。
アトランタのいくつかのレコード会社は農業労働者向けの音楽としてフィドリン・ジョン・カーソンなどの初期のアーティストを受け入れなかった[14]。1922年6月30日に収録され、1923年4月に出版されたフィドル奏者のヘンリー・ギリランド&エック・ロバートソンによる『Arkansas Traveler 』と『Turkey in the Straw 』がカントリーで最初の商業的レコーディングとされている[15][16]。1924年頃からコロムビア・レコードは15000D "Old Familiar Tunes"シリーズのヒルビリー・ミュージックのレコードを出版し始めた[8]。
1923年6月14日、フィドリン・ジョン・カーソンはオーケー・レコードで『Little Log Cabin in the Lane 』を収録した[17]。1924年5月、『Wreck of the Old 97 』でヴァーノン・ダルハートが全米で有名な最初のカントリー歌手となった[18][19]。B面の『Lonesome Road Blues 』もとても人気になった[20]。1924年4月、サマンサ・バンガーナーとイーヴァ・デイヴィスがカントリーの曲を収録および出版した最初の女性ミュージシャンとなった[21]。
約10年間、1930年代に入るまでクリフ・カーライルなどの多くのヒルビリー・ミュージシャンはブルースの曲を収録してきた[9]。この時期の他の重要なプロのアーティストにはライリー・パケット、ドン・リチャードソン、フィドリン・ジョン・カーソン、アンクル・デイヴ・メイコン、アル・ホプキンス、アーネスト・ストンマン、チャーリー・プール・アンド・ノース・カロライナ・ランブラーズ、ザ・スキレット・リッカーズなどがいる[22]。西海岸でジミー・タールトンが著名なハワイのギタリストであるフランク・フェレラと出会い、1922年頃からスティール・ギターがカントリー・ミュージックで使われるようになった[23]。
1930年代に活躍したジミー・ロジャースやカーター・ファミリーなどがカントリー・ミュージシャンの初期の重要人物とされている。1927年8月1日、テネシー州ブリストルで行われた、タレント・スカウトで録音技術士のラルフ・ピアが同席した歴史的なブリストル・セッションで彼らの曲が初めて収録された[24][25]。2000年の映画『オー・ブラザー!』でこの当時の似た出来事を描写したシーンがある。
ロジャーズはヒルビリー・カントリー、ゴスペル、ジャズ、ブルース、ポップ、カントリー、フォークを融合し、『Blue Yodel 』などのヒット曲を作曲し[26]、100万枚以上を売り上げ、初期のカントリー・ミュージックの創始者といわれている[27][28]。
1927年初頭から約17年間、カーター・ファミリーは300曲もの古いバラード、伝統的な曲、カントリー曲、ゴスペル聖歌を収録し、それらはアメリカ南東部の文化の代表となっている[29]。
1930 - 1940年代、第2世代
世界恐慌の影響でレコードの売上は減少した。ラジオが娯楽としての人気が上がり、南部から北はシカゴ、西はカリフォルニアまでカントリー・ミュージックを使った「バーン・ダンス」の番組が放送された。
最も重要なのは、1925年にテネシー州ナッシュビルのWSMが『グランド・オール・オープリー』の放送を開始し、現在も続いていることである。『オープリー』の初期のスターにはアンクル・デイヴ・メイコン、ロイ・エイカフ、アフリカ系アメリカ人ハーモニカ奏者デフォード・ベイリーなどがいる。1934年当時、WSMの5万ワットのシグナルにより、全米で聴くことができることもあった[30]。
多くのミュージシャンが様々な形態で演奏および収録を行なった。例えばムーン・ムリカンはウエスタン・スウィングで演奏していたが、ロカビリーでの収録も行なっていた。1947年から1949年、カントリー・クルーナーのエディ・アーノルドは8曲がトップ10にランクインした[31]。
シンギング・カウボーイおよびウエスタン・スウィング
1930年代から1940年代、1920年代から収録されてきたカウボーイ・ソングまたはウエスタン・スウィングがハリウッドで製作される映画で人気が上がった。当時人気のあったシンギング・カウボーイにはジーン・オートリー、サンズ・オブ・ザ・パイオニアズ、ロイ・ロジャーズなどがいる[32]。カントリー・ミュージックとウエスタン・ミュージックは同じラジオ局で放送されることがあり、「カントリー・アンド・ウエスタン」という言葉が生まれた。
カウボーイだけでなく、カウガールが参加する家族バンドも存在した。パッツィ・モンタナは歴史的な曲『I Want To Be a Cowboy's Sweetheart 』で女性アーティストの活動の場を広げた。これは女性にもソロとしてのキャリアを伸ばす機会が与えられる革命的な出来事となった。
グレートプレーンズ出身のボブ・ウィルズは「ホット・ストリング・バンド」のリーダーとしてとても人気があり、西部劇の映画にも出演した。ダンス・ホール音楽としてスタートした彼のカントリーとジャズをミックスしたスタイルはウエスタン・スウィングとして知られるようになった。スペイド・クーリーやテックス・ウイリアムズもとても人気があり、映画にも出演していた。ウエスタン・スウィングの人気の高さはビッグバンド・スウィング・ミュージックの人気に匹敵するものであった。
楽器の変遷
初期のカントリー・ミュージシャンにはドラムは「騒々しい」「新鮮でない」として敬遠されていたが、1935年、ウエスタン・スウィング・ビッグバンドであるテキサス・プレイボーイズのリーダーのボブ・ウィルズはドラムを取り入れた。1940年代中期、『オープリー』はプレイボーイズがドラムを使用することを受け入れなかった。1955年までにロカビリーではドラムを使用することが普通になっていたが、『オープリー』ほど保守的でない『ルイジアナ・ヘイライド』は1956年にはまれにドラムを使うことがあった。1960年代初頭までにはカントリー・バンドにドラムがないことの方が珍しくなった[33]。
1938年、ボブ・ウィルズはカントリーで初めてエレクトリック・ギターをバンドに追加した[10]。10年後の1948年、アーサー・ギター・ブギ・スミスはMGMレコードから『Guitar Boogie 』でカントリー・チャートのトップ10だけでなくポップ・チャートでもクロスオーバー・ヒットし、エレクトリック・ギターの将来性を提示した。数十年、ナッシュビルのスタジオ・ミュージシャンはギブソンやグレッチのアーチトップの温かみのある音を好んでいたが、1950年代初頭より、「ホットな」フェンダーの音がカントリーの特徴的なギターの音として浸透した[33][34]。
ヒルビリー・ブギ
1939年、ジョニー・バーフィールドがカーネギー・ホールで『Boogie Woogie 』を演奏すると、カントリー・ミュージシャンはブギの収録を始めた。これらは当初「ヒルビリー・ブギ」「オーキー・ブギ」(のちに「カントリー・ブギ」と改名)と呼ばれ、1945年後期から流行り始めた。この当時の代表曲はデルモア・ブラザーズの『Freight Train Boogie 』などで、ロカビリーの前の、カントリー・ミュージックとブルースの展開の1つとされている。1948年、アーサー・ギター・ブギ・スミスがMGMレコードからの『Guitar Boogie 』や『Banjo Boogie 』でカントリー・チャートのトップ10にランクインし、ポップ・チャートでもクロスオーバー・ヒットした[35]。他のカントリー・ブギのアーティストにはメリル・ムーアやテネシー・アーニー・フォードなどがいる。1950年代までヒルビリー・ブギの人気は続き、21世紀にもカントリーの多くのサブ・ジャンルの1つとされている。
ブルーグラス、フォーク、ゴスペル
第二次世界大戦終結前、『オープリー』においてロイ・エイカフにより紹介されたレスター・フラットとアール・スクラグスにビル・モンローが参加し、「マウンテニア」・ストリング・バンドの音楽はブルーグラスと融合した。ゴスペルもカントリー・ミュージックの一部として人気があった。大戦後最大のカントリー・スターであったレッド・フォリーは『Peace in the Valley 』でゴスペルで初の100万枚の売り上げを達成し、ブギ、ブルース、ロカビリーも歌った。
戦後、カントリー・ミュージックは商取引の場では「フォーク」、音楽産業業界では「ヒルビリー」と呼ばれた[36]。1944年、『ビルボード』誌は「ヒルビリー」を「フォーク・ソング・アンド・ブルース」と記し、1949年には「カントリー」または「カントリー・アンド・ウエスタン」と記すようになった[37][38]。
ホンキートンク
テキサス州やオクラホマ州の貧困白人の間で、ギター、ベース、ドブロまたはスティール・ギター、ドラムを使用したベーシックなアンサンブルや様々なタイプの粗野な音楽が人気となった。これらは特にテキサス州で南部のブルースと共に、ウエスタン・スウィング、メキシコや国境近くのランチェラをルーツとしたホンキートンクとして知られるようになった。ボブ・ウィルズと彼のバンドであるテキサス・プレイボーイズはこの音楽について「これを少し、あれを少し、黒人音楽を少し、白人音楽を少し…考えすぎない程度に、ウイスキーを注文できる程度にうるさい」と解説した[39]。テキサス州東部出身のアル・デクスターは『Honky Tonk Blues 』を、また7年後に『Pistol Packin' Mama 』をヒットさせた[40]。アーネスト・タブ、キティ・ウェルズ(初のメジャーな女性カントリー・ソロ歌手)、テッド・ダファン、フロイド・ティルマン、マドックス・ブラザーズ・アンド・ローズ、レフティ・フリッツェル、ハンク・ウィリアムズなど、これらの「ホンキートンク」の曲は酒場で流行り、のちに「トラディショナル」・カントリーと呼ばれるようになった。ジョージ・ジョーンズなどのホンキートンク・スターが新たに誕生する一方で、特にウィリアムズなどがチャック・ベリーやアイク・ターナーと同様にエルヴィス・プレスリーやジェリー・リー・ルイスなどのロックンロールの多くのパイオニアに多大な影響を与えた。1950年代、ウエブ・ピアスは13曲のシングルが計113週第1位を獲得し、常にチャートのトップに君臨するカントリー・アーティストとなった。約10年間で48曲がチャート入りし、うち31曲がトップ10に、さらにそのうち26曲が第4位以内に入った。
1950 - 1960年代、第3世代
1950年代中盤に入ると、R&B、ジャズ、ブルース、ゴスペルといった、現在の軽音楽の母体となる黒人音楽との融合が始まり、“ロックンロールの王様”エルヴィス・プレスリーに代表される、ロカビリー（ロックとヒルビリーの融合）スタイルのミュージシャンを多く生み出し、さらにスウィングやブギといったジャズのリズムを取り入れることにも成功、カントリー自体が様々な方向へと多様化・細分化し始める。 また、このころを境に、民謡やヒルビリー（丘陵地帯の田舎者）音楽という概念は薄れ始め、女性歌手を中心にソフトなラブソングやバラードなどで女性的、または都会的なイメージを強調する路線や、男性は馬ではなくピックアップトラックやトラクターを運転する現代的なカウボーイやレッドネック（南部の粗野な田舎者）のイメージ、さらにロカビリーの影響で不良青年やヤクザ者を強調する路線も追加される。 そして1960年代にはフォーク・リヴァイヴァル・ムーブメントの影響もあり、カントリーの人気がさらに盛り上がる。この頃から“聖地”ナッシュビルとは別に、カリフォルニア州ベーカーズフィールドやテキサス州などから新しいサウンドが生まれ新たな流れを作り始めた。バック・オーウェンス・アンド・ヒズ・バッカルーズはその代表的な存在であり、カントリーとは無縁なクラシックの“聖地”カーネギー・ホールでコンサートを行い、大成功を収めた。
1950年代初頭までに、ウエスタン・スウィング、カントリー・ブギ、ホンキートンクの融合が多くのカントリー・バンドにより演奏されるようになった。1950年代後期、南西部やメキシコ北部のカウボーイ・バラードやテハノ・ミュージックの影響を受けたウエスタン・ミュージックは人気が最高潮となった。特に1959年9月にマーティ・ロビンズにより収録された『El Paso 』が知られている。
カントリー・ミュージック・シーンは楽器編成や起源の類似に関わらず、フォーク・リバイバルとフォークロックは距離を保っていた。例えばバーズが『オープリー』に出演した際は観客からヤジが飛んだ。大きな問題は政治的なことであった。バール・アイヴス、ジョン・デンバー、カナダのミュージシャンであるゴードン・ライトフットはフォーク・リバイバルが廃れた後、カントリー・ミュージックにクロスオーバーした。
1950年代中期、カントリー・ミュージックの新たなスタイルが人気となり、のちにロカビリーと呼ばれるようになった[41]。
ロカビリー
1950年代、カントリー・ファンの間でロカビリーは最も人気があり、1956年は「ロカビリーの年」とも呼ばれた。ロカビリーはロックンロールとヒルビリー・ミュージックの合成語である[42]。この頃、当時音楽業界で大きな役割を担っていたエルヴィス・プレスリーがカントリー・ミュージック界に進出した。この年の『ビルボード』年間チャートの第2位はプレスリーの『ハートブレイク・ホテル』、第3位はジョニー・キャッシュの『I Walk the Line 』、第4位はカール・パーキンスの『ブルー・スエード・シューズ』であった[43]。
1958年、キャッシュの『Guess Things Happen That Way/Come In, Stranger 』が第3位、プレスリーの『Don't/I Beg of You 』が第5位となった[44]。プレスリーはリズム・アンド・ブルースの影響を受けており、彼のスタイルについて彼は「私が物心つく前から有色人種の方々が演奏してきたものを今私がやっているだけ」と語った。しかし彼はさらに「私のスタイルはカントリーをテンポよくしただけ」とも語っている[39]。数年の間で多くのロカビリー・ミュージシャンが流行りのスタイルに回帰し、それ以外の者が独自路線を確立した。
1955年から1960年、ミズーリ州スプリングフィールドからテレビ局ABCおよびラジオの『Ozark Jubilee 』が全米放送され、カントリー・ミュージックの番組が増えた。1956年、ウエブ・ピアスは「昔々、ニューヨークなどではカントリーは売れなかった。現在テレビ局は私たちをどこにでも連れて行き、カントリーのレコードは大都市を含めてどこでも売られるようになった」と語った[45]。
1950年代後期、ラボック・サウンドが登場したが、終盤、その反動でレイ・プライス、マーティ・ロビンズ、ジョニー・ホートンなどの伝統的なアーティストが1950年代中期に影響を受けたロック界からシフトし始めた。
ナッシュビル・サウンドおよびカントリーポリタン・サウンド
1950年代中期から1960年代初頭をピークに、ナッシュビル・サウンドがテネシー州ナッシュビルを数百万ドルのカントリー・ミュージック産業の中心地にした。チェット・アトキンス、ポール・コウエン、オウエン・ブラッドリー、ボブ・ファーガソン、のちにビリー・シェリルなどのプロデューサーの指示のもと、様々な趣向の観客にカントリー・ミュージックを届け、商業的に落ち着いてきたカントリー・ミュージックの再建に加担した[46]。
1950年代からこのサブジャンルは、派手で洗練されたヴォーカル、弦楽器やコーラスのいるバンドでポップのスタイルを汲むようになった。楽器演奏の「リック」のソロはあまり主張しないようになった。このジャンルの著名なアーティストにはジム・リーヴズ、スキータ・デイヴィス、ザ・ブラウンズ[47]、パッツィー・クライン、エディ・アーノルドなどがいる。スタジオ・ミュージシャンのフロイド・クレイマーの「スリップ・ノート」のピアノ奏法はこのスタイルの重要な要素であった。
ナッシュビルのポップ・ソングの構成はより認知され、カントリーポリタンと呼ばれる形に変形した。カントリーポリタンは市場の主流を直に狙い、1960年代後期から1970年代初頭まで売上を伸ばした(ただしこの時代、ブリティッシュ・インヴェイジョンによりアメリカのポピュラー音楽は打撃を受けた)。主なアーティストにはタミー・ワイネット、リン・アンダーソン、チャーリー・リッチや元「ハード・カントリー」のレイ・プライス、マーティ・ロビンズなどがいる。
ナッシュビル・サウンドの台頭にも関わらず、ロレッタ・リン、マール・ハガード、バック・オウエンズ、ポーター・ワゴナー、ソニー・ジェイムズなどトラディショナル・カントリーのアーティストも登場し、活躍した。
カントリー・ソウル
1962年、レイ・チャールズがカントリー・アンド・ウエスタン・ミュージックに転向し、シングル『I Can't Stop Loving You 』、アルバム『Modern Sounds in Country and Western Music 』.[48]を出版し、『ビルボード』誌のポップ・チャートで第1位および年間チャートで第3位を獲得してポップ業界を騒がせた[49]。
ベイカーズフィールド・サウンド
カリフォルニア州ロサンゼルスから北北西112 miles (180km)のベイカーズフィールドを発祥とする、ウエスタン・スウィングの流れを汲むハードコア・ホンキートンクの新たなジャンルが広がってきた。西海岸居住歴のあるボブ・ウィルズ、レフティ・フリッツェルの影響により、1966年までにベイカーズフィールド・サウンドと呼ばれるようになった。この時代のカントリーの他のサブジャンルよりもフェンダー・テレキャスターなどのエレクトリックな楽器やアンプを使用し、シャープでハードで力強く、シンプルで最先端の音であった。このスタイルのミュージシャンにはバック・オウエンズ、マール・ハガード、トミー・コリンズ、ゲイリー・アラン、ウィン・スチュワートなどがいたが、それぞれが違ったスタイルであった[50][51]
カントリー・ロック
1960年代後期、カントリーが様々なジャンルに分化した結果、ユニークなブレンドが生まれた。ブリティッシュ・インヴェイジョンの後、古い体系のロックに回帰するようになった。同時にナッシュビルで生産されるカントリーへの熱狂が減少してきた。このクロスオーバーしたジャンルがカントリーロックとして知られるようになった。
1960年代および1970年代に流行したこの新しいスタイルの初期の導入者にはカントリーへ回帰した第一人者のボブ・ディランなどがおり、1967年にアルバム『ジョン・ウェズリー・ハーディング』を出版し[52]、次の『ナッシュヴィル・スカイライン』はよりカントリー色が濃い。続いてジーン・クラーク、クラークが以前所属していたバーズ(グラム・パーソンズ)の『Sweetheart of the Rodeo 』を含む)、フライング・ブリトー・ブラザーズ(グラム・パーソンズが所属)、C.C.R.、ニュー・ライダーズ・オブ・ザ・パープル・セイジ、ニッティ・グリッティ・ダート・バンド、ギタリストのクラレンス・ホワイト、マイク・ネスミス、グレイトフル・デッド、ニール・ヤング、コマンダー・コディ、オールマン・ブラザーズ・バンド、マーシャル・タッカー・バンド、ポコ、バッファロー・スプリングフィールド、イーグルスなどがいる。ローリング・ストーンズも『カントリー・ホンク』や『ホンキー・トンク・ウィメン』、『Dead Flowers 』でカントリー・ロックを取り入れた。
オールミュージックに「カントリー・ロックの父」と称された[53]グラム・パーソンズの1970年代初頭の作品はその新鮮さと伝統的カントリー・ミュージックへの敬意で称賛された[54]。1973年に突然亡くなった彼の遺志は友人でデュエット・パートナーでもあったエミルー・ハリスに引き継がれた。1975年にハリスはカントリー、ロックンロール、フォーク、ブルース、ポップを融合してソロ・デビューした。
カントリーとロックという対局する2つのジャンルが融合し、その結果サザン・ロック、ハートランド・ロックが生まれ、その後オルタナティブ・カントリーが生まれた。
その後数十年の間にジュース・ニュートン、アラバマ、ハンク・ウイリアムズ・ジュニア(およびその子ハンク・ウイリアムズ・サード)、ゲイリー・アラン、シャナイア・トゥエイン、ブルックス&ダン、フェイス・ヒル、ガース・ブルックス、ドワイト・ヨアカム、スティーヴ・アール、ドリー・パートン、ロザンヌ・キャッシュ、リンダ・ロンシュタットなどがカントリー・ロックの影響を受けた作品を発表した。
ビートルズのリンゴ・スターもカントリー好きを公言し、バック・オーデエンスの「アクト・ナチュラリー」をレコーディングし、ビートルズ解散後にナッシュビルに渡米し、「カントリー・アルバム」を発表した。しかし、取り上げたのはカントリーのスタンダードではなくナッシュビルの無名の作品を取り上げたものだった。
ウエスタン・ミュージックとカウボーイ・バラードの下降
1960年代後期までにウエスタン・ミュージック、特にカウボーイ・バラードの人気は下降していった。ロックンロールの売上が優勢で、ハリウッドのレコーディング・スタジオはウエスタンのアーティストを手掛けなくなった。カントリー・ミュージック関連会社は「カウボーイ」アーティストや近年のベイカーズフィールド・サウンドで優勢なナッシュビル・サウンド、カントリー・ロック、ロカビリーの本拠地であるナッシュビルへ移行した。ベイカーズフィールド・サウンドはバック・オウエンズ、マール・ハガードの他数少ないバンドだけに限られた。このプロセスにおいて、カントリー・アンド・ウエスタンのジャンルはサウスウエスタン、ランチェラ、テハノの影響をなくしていった。しかし1970年代、テキサス州やオクラホマ州からカウボーイ・バラードやホンキートンクは再解釈されて復活し、ウィリー・ネルソンやウェイロン・ジェニングスらの「アウトロウ・カントリー」へとつながっていった。
1970 - 1980年代、第4世代
1950 - 1960年代の急激な変化で巻き起こったブームの終焉により、1970年代に入るとカントリーは田舎の保守的な音楽と見られる傾向にあった。しかしイーグルス（Eagles）やクリーデンス・クリアウォーター・リバイバル、ジョン・デンバー（John Denver）、マーシャル・タッカー・バンド、ケニー・ロジャース、クリスタル・ゲイル、スターランド・ヴォーカル・バンド、ハリー・チェイピン、ビリー・スワン、クリス・クリストファーソン、ベラミー・ブラザーズなど、カントリーの流れを受け継ぐロック系やフォーク系のアーティストたちが活躍したことにより、人気を保ち続けることができた。
1980年代に入ると、ロナルド・レーガンによる共和党政権の復活もあり、カントリー人気が復活し、1990年代から現在に至るまでアメリカ白人の間で人気のある音楽ジャンルに位置づけられている。その後、ネオ・トラディショナル・カントリーと呼ばれるカントリーのジャンルも誕生した。ジョージ・ストレイト、リーバ・マッキンタイア、ランディ・トラヴィス、ドワイト・ヨーカムら が、このジャンルの代表的なシンガーである。
アウトロウ・カントリー
レイ・プライス(彼のバンドであるチェロキー・カウボーイズにはウィリー・ネルソン、ロジャー・ミラーが所属)を代表とする1950年代後期から1960年代の伝統的なウエスタンとホンキートンクに由来し、サブカルチャーを無視するアメリカに対する怒りをミックスしたカントリー・ミュージックの革命的なジャンルをアウトロウ・カントリーと呼ぶようになった。
ウィリー・ネルソンは「1970年代初頭に私がナッシュビルを離れた後、私はテキサス州かオクラホマ州辺りに住んで、演奏したい曲を落ち着いて演奏したかった。ウエイロンと私は大学の頃からアウトロウのイメージがあり、レコード販売を始めて私たちはそれでよかった。アウトロウであること全ては音楽と関係なく、時々記事に書かれるように若者たちは「クール」だと言う。そして聴き始める」と語った[55]。
アウトロウ・カントリーでは当初ハンク・ウイリアムズ・ジュニア、ウィリー・ネルソン、ウェイロン・ジェニングス、ジェリー・ジェフ・ウォーカー[56]、デイヴィッド・アラン・コー、Whitey Morgan and the 78's 、ジョン・プライン、ビリー・ジョー・シェイヴァー、ゲイリー・スチュワート、タウンズ・ヴァン・ザント、クリス・クリストファーソン、マイケル・マーティン・マーフィが活躍し、のちにジョニー・キャッシュもこれに加わった。女性歌手は少なく、ジェシ・コルター、サミ・スミス、タニヤ・タッカー、ローザンヌ・キャッシュなどがいた。彼らの曲は1976年のアルバム『Wanted! The Outlaws 』に収録された。またこのサブジャンルにレッド・ダートがある。
カントリー・ポップ
1970年代にカントリーポリタン、フォーク、ソフトロックをルーツとするカントリー・ポップまたはソフト・ポップというサブジャンルが登場した。当初トップ40ラジオに登場するカントリー・ミュージックの曲やアーティストに関して言及していたが、のちによりアダルト・コンテンポラリー・ミュージックとのクロスオーバーに近づいた。グレン・キャンベル、ボビー・ジェントリー、ジョン・デンバー、オリビア・ニュートン＝ジョン、アン・マレー、マリー・オズモンド、B・J・トーマス、ベラミー・ブラザーズ、リンダ・ロンシュタットなどのポップ歌手がカントリー・チャートでヒットするようになった。
1972年から1975年の間、歌手でギター奏者のジョン・デンヴァーがカントリーとフォーク・ロックのブレンドで『Rocky Mountain High 』、『Sunshine on My Shoulders 』、『Annie's Song 』、『Thank God I'm a Country Boy 』、『I'm Sorry 』など数々の大ヒット曲を生産し、1975年、CMAアワードの最高賞であるエンターテイナー・オブ・ザ・イヤーを受賞した。前年、オーストラリアのポップ歌手であるオリヴィア・ニュートン・ジョンがCMAアワードの女性ヴォーカリスト賞を受賞していた。ジョージ・ジョーンズ、タミー・ワイネットなどのナッシュビルの伝統的カントリー・アーティストはこの新しいトレンドに不満であり、1974年にカントリー・エンターテイナー協会を組織したが短命に終わった。
1960年代後期からカントリーで高い成功をおさめていたドリー・パートンが、1970年代中期にポップ・ミュージックへのクロスオーバーを大々的に行ない、1977年に『Here You Come Again 』がカントリー・チャートで第1位、ポップ・チャートで第3位に達した。デュエット・パートナーのケニー・ロジャースは逆にポップ、ロック、フォーク・ミュージックで成功した後にカントリー・チャートへのランクインを目指し、同年『Lucille 』がカントリー・チャートで第1位、ポップ・チャートで第5位に達した。1980年代に入ってからもパートンとロジャースは共にカントリーとポップで成功し続けた。クリスタル・ゲイル、ロニー・ミルサップ、バーバラ・マンドレルなどもポップ・チャートでの成功を目指した。
1975年、作家のポール・ヘンフィルは『Saturday Evening Post 』で「カントリー・ミュージックはもはや本物のカントリーではなく、アメリカの人気のある音楽全ての融合と言っても過言ではない」と語った[57]。
1980年代初頭、カントリー・アーティストはポップ・チャートでのヒットを目指し続けた。この頃、『ビルボード』誌のシングル・チャートにおいて、ウィリー・ネルソンの『Always on My Mind 』が1982年に第5位、『To All the Girls I've Loved Before 』が1984年に第5位、ジュース・ニュートンの『Queen of Hearts 』が1981年に第2位、『Angel of the Morning 』が1981年に第4位を獲得した。他に1980年晩秋にケニー・ロジャースの『Lady 』が第1位を獲得し、1981年初頭にドリー・パートンの『9 to 5 』とエディ・ラビットの『I Love a Rainy Night 』がかわるがわる第1位を獲得し、1983年にビージーズのBarry, Robin & Maurice Gibb が作曲したパートンとロジャースのデュエット『Islands in the Stream 』も第1位を獲得してポップとカントリーのクロスオーバーでヒットした。ニュートンの『Queen of Hearts 』ももうすぐ第1位を獲得するところであったが、ダイアナ・ロスとライオネル・リッチーのポップ・バラード『エンドレス・ラブ』に阻まれた[58]。1980年代後半にはクロスオーバーでヒットした曲は少なくなり、1989年にはロイ・オービソンの『You Got It 』が唯一ポップ・チャートとカントリー・チャートの両方でトップ10にランクインした[59][60]。
レコード売上において、プラチナ認定バンドのアラバマがACMアワードで1980年代のアーティスト・オブ・ザ・ディケイドを受賞した。
ネオカントリー
1980年、映画『アーバン・カウボーイ』でチャーリー・ダニエルズ・バンドの『The Devil Went Down to Georgia 』などのより伝統的な曲とともに、「ネオカントリー・ディスコ・ミュージック]]のスタイルの人気が上がった[61][62]。関連するサブジャンルにはテキサス・カントリー・ミュージックがある。
1981年にはレコード店の売上が2億5千万ドルにまで跳ね上がり、1984年までにラジオ局900か所がカントリーやネオカントリー・ポップを専門に流すようになった。突然の流行であったが、1984年までには1979年の売上までに下がった[61]。
トラック・ドライビング・カントリー
トラック・ドライビング・カントリー・ミュージックはカントリー・ミュージックのジャンルの1つであり[63]、ホンキートンク、カントリー・ロック、ベイカーズフィールド・サウンドのフュージョンである[64]。カントリー・ロックのテンポとホンキートンクの感情を持ち[64]、歌詞はトラック運転手のライフスタイルに焦点をあてている[65]。トラック・ドライビング・カントリーはしばしばトラックと愛について歌われる[64]。トラック・ドライビング・カントリーで知られるアーティストにはデイヴ・ダドリー、レッド・ソヴァイン、ディック・カーレス、レッド・シンプソン、デル・リーヴズ、ウイリス・ブラザーズ、ジェリー・リード、C・W・マコール(ビル・フライズ)、クレダス・マガード(ジェイ・ハガリー)などがいる[64]。ダドリーはトラック・ドライビング・カントリーの父として知られている[65][66]。
ネオトラディショナル・ムーブメント
1980年代中期、多くの新人アーティストが洗練されたカントリー・ポップではなく、より伝統的な「ベーシックへの回帰」をしてラジオやチャートで人気が出るようになった。1986年、ランディ・トラヴィスがアルバム『Storms of Life 』でデビューして400万枚を売り上げ、1987年、『ビルボード』誌の年間カントリー・アルバム・チャートで第1位を獲得した。1980年代後半、多くのアーティストが伝統的ホンキートンク、ブルーグラス、フォーク、ウエスタン・スウィングなどを歌った。ネオトラディショナル・カントリーの特徴的なアーティストにはトラヴィス・トリット、キース・ウィットリー、アラン・ジャクソン、リッキー・スキャグス、パティ・ラヴレス、キャシー・マッティア、ジョージ・ストレイト、ザ・ジャッズなどがいる。
1990年代、第5世代
ロックなどの影響を強く受け、今や若者を含めた幅広い世代の絶大な支持を得て、アメリカでは最も人気のある音楽ジャンルの一つとなっている。 例としては、花火やワイヤーアクションを使い、まるでハードロックのような派手なコンサート演出を取り入れたガース・ブルックスが、既に全アルバム売上総数1億2,800万枚に達している（ちなみに、アメリカ音楽史上、ガース以外で米国内売り上げ1億枚以上を達成しているのは、エルビス・プレスリーとビートルズ、レッド・ツェッペリンのみである）。 また、カナダ出身の女性シンガーで、ポップスタイルを定着させたシャナイア・トゥエインも、アメリカ世帯の3軒に1軒が彼女のアルバムを所有しているというほどの売り上げを誇っており、彼らはもはや世界的ポップスターのマイケル・ジャクソンやマドンナなどの歴代総売り上げを超えている。グループでは、女性トリオのディクシー・チックスが既に3,000万枚以上のCDを売り上げ、女性グループとしては史上最多セールスとなっている。
ガース・ブルックス
シャナイア・トゥエイン
フェイス・ヒル
1980年代、連邦通信委員会の1980年代から1990年代の予定に、地方や郊外に向けた、より高音質なFMのラジオ局を増やすためにカントリー・ミュージックに目をつけた。当時カントリー・ミュージックは主に地方のAMラジオ局で放送されていたが、FM局の拡大に伴いAM局はよりトーク番組をメインに、音楽番組はFM局に移行してカントリーの音楽番組はFMで流されるようになった(ただし古くからのクラシック・カントリー番組はAMに残った)。同時にビューティフル・ミュージックの地方局は廃業したり、カントリー・ミュージックに移行したりした。これによりカントリー・ミュージックのプロデューサーたちはより広い聴取者を獲得するため音楽に洗練さを加えた。オルタナティヴ・ロックに影響を受けた騒々しくメロディックでないサウンドにロック・ミュージックが変化したことによりカントリー・ミュージックも変化した。「ニュー・カントリー」はモダン・ロックにはメロディック過ぎてクラシック・カントリーにはエレクトリック過ぎる、よりエレクトリックなミュージシャンの影響を受けたロックを吸収した。チャーリー・ダニエルズやレーナード・スキナードなどのサザン・ロックを含む多くのクラシック・ロックのアーティストはモダン・ロックよりもモダン・カントリー寄りになった。
1990年代、カントリー・ミュージックはポピュラー・ミュージック史上最も成功したカントリー歌手の1人であるガース・ブルックスにより世界的現象となり[67][68][69]、約10年にわたり売上と観客数で記録を更新し続けた。アメリカレコード協会は約1億1,300万枚の売上によりプラチナ128倍に認定した[70]。この頃の他のアーティストにはクリント・ブラック、サミー・カーショウ、アーロン・ティッピン、トラヴィス・トリット、アラン・ジャクソンの他、新たにデュオを組んだブルックス&ダンなどがいる。1980年代にキャリアを開始したジョージ・ストレイトはこの10年以上広く成功を続けた。1990年代にトビー・キースはよりポップに近いカントリー歌手としてキャリアを開始し、1990年代後期、『Pull My Chain 』や『Unleashed 』でアウトロウのイメージがついた。
1990年代、女性アーティストではリーバ・マッキンタイア、パティ・ラヴレス、フェイス・ヒル、マルティナ・マクブライド、ディーナ・カーター、リアン・ライムス、ミンディ・マクリーディ、ロリー・モーガン、シャナイア・トゥエイン、メアリー・チェイピン・カーペンターなどのアルバムがプラチナ認定された。
1990年代から2000年代初頭、ディクシー・チックスが最も人気があるカントリー・バンドとなった。1998年のデビュー・アルバム『Wide Open Spaces 』プラチナ12倍、1999年のアルバム『Fly 』はプラチナ10倍に認定された。2003年、3枚目のアルバム『Home 』の発売後の海外公演中、リード・ヴォーカルのナタリー・メインズが自分とメンバーたちは数日前に大統領がイラク戦争を始めたばかりの当時のジョージ・W・ブッシュ大統領と同じ州出身であることを恥じると語ったことにより、政治ニュースで取り上げられた。これによりバンドとカントリー・ミュージック業界の間に亀裂が走り、よりロック色の濃い2006年の4枚目のアルバム『Taking the Long Way 』が最後となり、商業的には成功したが、多くのカントリー・ファンからは見放される結果となった。メインズがソロで活動するようになったためバンドは休止状態であるが、他の2人のメンバーはコート・ヤード・ハウンズとして活動を続けている。
1990年代初頭、カントリー・ウエスタン・ミュージックはラインダンスの影響を受けた。これについてチェット・アトキンスは「音楽は酷くなったと私は思う。全てラインダンスのせいだ」と語った[71]。1990年代終盤、少なくとも1人の振付師がラインダンスの良い音楽はもうないと語った。
1970年代および1980年代に成功していたドン・ウイリアムズやジョージ・ジョーンズなどは新たなアーティストの出現により人気が急降下した。
オルタナ・カントリー（オルト・カントリー）
パンク・ロックとカントリーの融合の第一人者はジェイソン&ザ・スコーチャーズであり、ロング・ライダーズなどの1980年代の南カリフォルニアのカウパンクであった。これらのスタイルは1990年のアンクル・トゥペロのLP『No Depression 』が最初のオルト・カントリーのアルバムとされており、この動向は『No Depression 』誌の発行に繋がった。アンクル・トゥペロのメンバーや形態はウィルコ、サン・ヴォルト、ボトル・ロッカーズの形成に影響を与えた。他にブルー・マウンテン (バンド)ブルー・マウンテン、ウイスキータウン、ライアン・アダムス、ブラッド・オレンジズ、ブライト・アイズ、ルシンダ・ウイリアムズ、ドライブ・バイ・トラッカーズなどがいる。ライアン・アダムスの『When The Stars Go Blue 』をティム・マグロウがカバーしてヒットするなど、いくつかのオルト・カントリーの曲はクロスオーバーでヒットした。
2000年代 - 、第6世代
最近のカントリーは、いわゆるロックやポップスの影響を大きく強く受けているが、中にはヒップホップ調、ファンク調やドゥーワップ調などのスタイルの曲があったり、NASCARレースのファンやハーレーダビッドソンにまたがるバイカー達に人気の ブルース・ロックやサザン・ロック風の曲も多い。 また、多くの他ジャンルのミュージシャン（例：ボン・ジョヴィやキッド・ロック、ネリー、ジェシカ・シンプソンなど）とのジャンルの垣根を越えたフィーチャリングも盛んに行われており、曲中にラップを多用するカントリー・ラップ（Country-rap）に、ヒップホップとロックとテハーノ音楽の要素を融合させ、Hick-Hop（hickとは「田舎」を意味する。）と称する 独自のジャンルを確立したテキサス出身の黒人ラッパーであるカウボーイ・トロイ（Cowboy Troy）も、れっきとしたカントリー・アーティストに位置付けられている。
現在は、この様なカントリーのポップ化が進んでおり、「カントリーの産業化」と揶揄されることもあるが、“正統派”と言われるものや、昔から安酒場で歌われ続けている様な往年のホンキートンクスタイル、テキサス州などを中心とした地域色の強いスタイル、ブルーグラスやフォークソングなどもいまだ健在で、また十分な人気を保っており、そちらの方向へ回帰する者もいれば、その中間をうまく渡り歩くミュージシャンも多い。
ディクシー・チックス
リアン・ライムス
ラスカル・フラッツ
リチャード・マークスが5曲のカントリーを含む『Days in Avalon 』でクロスオーバーした。アリソン・クラウスは彼のシングル『Straight from My Heart 』のバック・コーラスを務めた。またボン・ジョヴィはシュガーランドのジェニファー・ネトルズと共に『Who Says You Can't Go Home 』を歌いヒットした。2001年、キッド・ロックはシェリル・クロウと『Picture 』でコラボレートしてクロスオーバーでヒットし、キッド・ロックはハード・ロックからカントリー・ロックの融合へ移行して、2008年、『All Summer Long 』でクロスオーバーでヒットした。2000年代後期、1990年代のポップ・ロック・バンドであったフーティー・アンド・ザ・ブロウフィッシュの元リード・ヴォーカルのダリアス・ラッカーがカントリーでソロとしての活動を始め、3枚のアルバムの他、『ビルボード』誌のカントリー・チャートとポップ・チャートでいくつかのヒット曲を生み出した。シンガーソングライターのアンノウン・ヒンソンはノースカロライナ州シャーロットのテレビ番組『Wild, Wild, South 』に出演したことで有名になり、その後バンドを組んで南部の州をツアー公演した。他にカントリー曲を収録したアルバムを製作したロック・スターにはドン・ヘンリーやポイズンなどがいる。
2005年、キャリー・アンダーウッドが『アメリカン・アイドル』シーズン4で優勝して有名になり、世界中で6,400万枚を売り上げ、グラミー賞を6回受賞し、過去10年間で最も突出したプロの歌手の1人となった[72]。1枚目のシングル『Inside Your Heaven 』が2000年から2009年の10年間で『ビルボード』誌のポップ・チャートで第1位を獲得した唯一のカントリー・ソロ歌手となり、さらに『ビルボード』誌史上初めてデビュー曲がポップ・チャートで第1位を獲得したカントリー歌手となった。アンダーウッドのデビュー・アルバム『Some Hearts 』がカントリー・ミュージック史上女性ソロ・デビュー・アルバム最大売上枚数となり、サウンドスキャン史上カントリーのデビュー・アルバムを最速で売り上げ、2000年から2009年の10年間の『ビルボード』誌のカントリー・アルバム・チャートで第1位となった。ニールセン・サウンドスキャンが始まった1991年から彼女は『ビルボード』誌のカントリー・チャートで12曲が第1位となり、最も多く第1位となった女性カントリー歌手となった。2007年、アンダーウッドはグラミー賞新人賞を受賞し、グラミー賞史上カントリーで新人賞を受賞した2人目、そしてこの10年間で初めての受賞者となった。またACMアワードの最高賞エンターテイナー・オブ・ザ・イヤーを受賞した7人目の女性歌手となり、またこの賞を2年連続受賞した初めての女性歌手となった。『タイム』誌は世界で最も影響力のある100人の1人にアンダーウッドを選んだ。
2000年代、アンダーウッド以外にもカントリー・スターがテレビ番組から登場した。『アメリカン・アイドル』からのカントリー歌手はアンダーウッド以外にケリー・ピックラー、ジョシュ・グレイシン、バッキー・コヴィントン、クリスティ・リー・クック、ダニー・ゴーキー、スコッティ・マクリリーがおり、他に時々カントリーを歌うケリー・クラークソンがいる。『アメリカン・アイドル』ほどの人気番組にはならなかったが、『Nashville Star 』からはミランダ・ランバート、クリス・ヤングなどが活躍しており、他にバディ・ジュウェル、ショーン・ペイトリック・マグロウ、カナダ人歌手ジョージ・キャニオンなどが輩出された。『Can You Duet? 』からはスティール・マグノリアやジョーイ+ロリーが輩出された。
10代向けシットコムからもカントリー歌手が登場した。2008年、『iCarly』の主人公の親友サム役であった女優のジェネット・マッカーディがシングル『So Close 』を、2011年には『Generation Love 』を発表した。2000年代後期、『シークレット・アイドル ハンナ・モンタナ』に出演していたマイリー・サイラスは『The Climb 』、父親のビリー・レイ・サイラスとのデュエット『Ready, Set, Don't Go 』でクロスオーバーでヒットした。2012年、『One Tree Hill』に出演していた女優のジェイナ・クレイマーはカントリーのアルバムを発表し、翌2013年には2枚のシングルがヒットした。
コニー・ブリットン、ヘイデン・パネッティーア他、ドラマ『ナッシュビル』のカントリー歌手役の出演者たちはカントリーの曲をレコーディングした。
2010年、レディ・アンテベラムは『Need You Now 』で最優秀楽曲賞、最優秀レコード賞を含むグラミー賞5部門を受賞した[73]。
2010年代、リード・ヴォーカルにクローズ・ハーモニーを特徴とする多くのデュオやヴォーカル・グループが登場した、レディ・アンテベラムの他、クイーブ・シスターズ・バンド、リトル・ビッグ・タウン、ザ・バンド・ペリー、グロリアーナ、トンプソン・スクエア、イーライ・ヤング・バンド、ザック・ブラウン・バンドなどがニュー・カントリーで人気となっている。
2000年代後期から2010年代初期にかけてシンガーソングライターのテイラー・スウィフトが最も商業的に成功したアーティストの1人となった。2006年、彼女が16歳の時のデビュー・シングル『ティム・マグロウ』で広く知られるようになった。同年、1枚目のアルバム『テイラー・スウィフト』は『ビルボード』誌のチャートに275週ランクインし、ロングランのアルバムの1つとなった。2008年、2枚目のアルバム『フィアレス』は2番目に最も長く第1位であったアルバムとなり、過去5年間でアデルの『21』に続いて2番目のベストセラーとなった。2010年、彼女が20歳の時のグラミー賞において、『フィアレス』で最優秀アルバム賞を最年少で受賞した。スウィフトはこれまで7回グラミー賞を受賞している。少女たちからのティーン・アイドルとしての地位に支えられ、2012年のシングル『We Are Never Ever Getting Back Together 』はこの約50年間で『ビルボード』誌のカントリー・チャートに最も長く第1位を獲得したシングルとなった。この曲が長い期間カントリー・チャートで第1位だったことに関して、あまりカントリーの様相のないポップな曲ではないかと批判が起こり、カントリー・ソングとは何かという議論となった。その後の『Shake It Off 』などの曲はポップのファンにのみ焦点をあてた曲となった[74][75][76]。
2001年のアメリカ同時多発テロ事件や不景気の影響でカントリー・ミュージックは影をひそめた。事件についてのアラン・ジャクソンのバラード『Where Were You (When the World Stopped Turning) 』などのように多くのカントリー・アーティストが軍隊を称賛したり、ゴスペルの曲にするなどした。これらの曲により、カントリー・ミュージックをポピュラー・カルチャーに押し戻した[77]。
2000年代後期から2010年代初頭、エリック・チャーチ、ジェイソン・アルディーン、ブラントリー・ギルバートなどが成功し、カントリーでのロック・ミュージックの影響がより顕著になった。2011年および2012年、ロック・グループのステインドのリード・ヴォーカルであったアーロン・ルイスはカントリー・ミュージックに進出し、やや成功した。2000年代後期から2010年代初頭、カウボーイ・トロイ、コルト・フォードなどのアーティストがラップや語り口調を取り入れるようになり、カントリー・ラップまたはヒック・ホップと呼ばれるようになった。他にビッグ&リッチやジェイソン・アルディーンなど著名なアーティストもこれらを使用することもある。2010年代、酒、パーティ、女性、車をテーマとしたブロ・カントリーの人気が上がった[78][79]。このジャンルに関連するアーティストにはルーク・ブライアン、ジェイソン・アルディーン、ブレイク・シェルトンなどがおり、フロリダ・ジョージア・ラインの『Cruise 』はベストセラーとなった[12][80]。
日本のシーンと日本人歌手
敗戦とともに、アメリカ兵が持ち込んだカントリー・ミュージックが、日本でもブームとなった。1940年代から1950年代に全盛期となり、ジミー時田とマウンテン・プレイボーイズ、小坂一也とワゴン・マスターズ、堀威夫とスウィング・ウエストや津々美洋とオールスターズ・ワゴンやウイリー沖山が在籍したカントリーボーイズ、ウエスタン・ランブラーズ、チャック・ワゴンボーイズなどが活躍、堀威夫、井原高忠、小野ヤスシ、寺内タケシやいかりや長介など芸能活動や事業の始まりがこのカントリー・ミュージック・バンドにある人々は多い。
ブームが下火になり日本国内では、カントリーという音楽ジャンルとしての規模が非常に小さいが、カントリーに影響を受けた他ジャンルのミュージシャンは多く、またプロのカントリーミュージシャンも少なからず存在する。小野ヤスシとドンキーカルテットを結成し2003年没した飯塚文雄はカントリー音楽のライブハウスを経営（渋谷区笹塚ライブハウスLiberty Bell、2017年現在盛業中）その派生で金平隆[81]も活躍中、毎年 秋に熊本県阿蘇の巨大野外ステージで開かれる『カントリーゴールド（COUNTRY GOLD）』というイベントをプロデュースし、自身も出演する チャーリー永谷はその草分け的な存在。 しかしながら、そんな日本人カントリーミュージシャンたちの多くは、戦後間もない時期に進駐軍やFEN（米軍極東放送）などを通してカントリーに触れ、ロカビリーブーム到来と共にバンドを組み、朝鮮戦争やベトナム戦争当時、アジア各地の米軍キャンプやその周辺のクラブで演奏していた世代、もしくは多少若くても40代から団塊の世代にかけてがほとんどのため、アメリカの最新流行とは多少のズレが生じている。（カントリーへの造詣が深いことで有名なフォークシンガー なぎら健壱はその普及にも熱心だが、彼にも同様のことが言える）
ただ、カントリー自体の認知度が低かったり、一、二世代前のイメージが残る日本でも、映画「パール・ハーバー」や フジテレビ系列で放送されたテレビドラマ「薔薇の十字架」の主題歌を歌ったフェイス・ヒル、映画「コヨーテ・アグリー」の挿入歌やアテレコを担当し、自身も本人役でカメオ出演したリアン・ライムス、ポップ・カントリーで旋風を巻き起こしたシャナイア・トゥエインなどのアルバムはそれぞれヒットとなった。最近も、ディズニーのアニメーション映画「カーズ」にサントラに参加したラスカル フラッツ（Rascal Flatts）や、FOXテレビの人気アイドルオーディション 番組『アメリカン・アイドル』で優勝し デビューを果たした キャリー・アンダーウッドや、ケリー・ピックラー（Kellie Pickler）、10代を中心に若者からの人気が高く、立て続けにヒット曲を生み出しているテイラー・スウィフトなどもかなりの人気を得ている。 しかしこれらは日本ではマーケティング戦略上、ポップ音楽や映画のサントラに位置付けられている場合が多く、決してカントリー自体の知名度やジャンルの規模が拡大しているとは言えない。
ケリー・ピックラー
(Kellie Pickler)
キャリー・アンダーウッド
テイラー・スウィフト
メディア
テレビ
現在、アメリカにおいてカントリーミュージックの最もメジャーな情報発信源となっているのは、巨大メディア複合企業、バイアコム（Viacom）傘下のカントリー・ミュージック・テレビジョン（CMT）というケーブルTVチャンネル。まさに“カントリー版MTV”といった感じの構成で人気を博している。 CMTのウェブサイトでは、各ミュージシャンのミュージック・ビデオ等、ストリーミング配信を無料で視聴することも可能。
また、このCMT以外にもGACやVH1 Countryなど、カントリー専門のケーブルテレビ局は複数ある。
ラジオ
自動車社会、アメリカではカーラジオの聴取率が高く、カントリー専門のラジオ局も各地に多数（地上波だけで2000局以上）あり、オンラインでも聴取可能な局や、オンライン専門局も多数存在する。
KKGO 105: GO COUNTRY 105（）- ロサンゼルス地域で全米一位の聴取率を誇っていたローカル局の93.9 KZLAがアダルト・コンテンポラリーへフォーマットを変更したことによって生じたこのエリアにおける半年間の“カントリーの空白”を埋める形で2007年2月26日からカントリー・フォーマットをスタートさせたロサンゼルスのFM局。
KPLX 99.5 ：99.5 the Wolf（） - テキサス州ダラス/フォートワース都市圏を聴取エリアとするカントリー専門FM局の中で最も人気のある局。地元密着型。 現在、カントリーフォーマットの局としては、この局が全米聴取率一位の座にある。
WSM 650 ：650 WSM（） - カントリーの聖地、テネシー州ナッシュビルにあるローカルAM局。1925年からグランド・オール・オープリーを放送している。 （テレビ配信はGAC）
雑誌
: 多数ある専門誌の中でも、書店以外に、スーパー、コンビニ、売店などで、普通のゴシップ週刊誌と一緒に売られているほどの人気を誇る週刊誌。
:1983年以来発行されている月刊ブルーグラス音楽専門誌。カントリーやフォークを含め、アメリカン・ルーツ音楽に関する日本唯一の専門月刊雑誌。
アーティスト
往年の代表的なアーティスト （1930年代 - 1970年代）
ジェリー・リード（Jerry Reed）
ジミー・ロジャース（Jimmie Rodgers）
カーター・ファミリー
トムポール＆グラスター・ブラザーズ
ウィリー・ネルソン
ビリー・ジョー・ロイヤル
ビリー・スワン
タミー・ワイネット
ハンク・ウィリアムス（Hank Williams）
ハンク・ウィリアムス・ジュニア（Hank Williams Jr.）
パッツィー・クライン（Patsy Cline）
ジョージ・ジョーンズ（George Jones）
バック・オーウェンズ（Buck Owens）
マール・トラヴィス（Merle Travis）
ジョニー・キャッシュ
ドリー・パートン
チャーリー・プライド
ロイ・ロジャース（Roy Rogers）
マール・ハガード（Merle Haggard）
ケニー・ロジャース
ロレッタ・リン
ジョン・デンバー
コンウェイ・トウィッティ
ドン・ギブソン
エディ・アーノルド
レイ・スティーブンス
マーティー・ロビンス
アール・トーマス・コンリー
ドナ・ファーゴ
ジェニー・C・ライリー
チェット・アトキンス
代表的なアーティスト （1980年代前半 - ）
男性アーティスト＆男性ボーカルグループ
ジョージ・ストレイト
ガース・ブルックス
ブルックス＆ダン（Brooks & Dunn）
アラバマ（Alabama）
ビリー・ギルマン（Billy Gilman）
クリス・ヤング（歌手）
キース・アーバン
ジェイソン・アルディーン（Jason Aldean）
ビリー・レイ・サイラス（Billy Ray Cyrus）
ケニー・チェズニー（Kenny Chesney）
ティム・マッグロウ（Tim McGraw）
モンゴメリー・ジェントリー（Montgomery Gentry）
ダイアモンド・リオ
ゲーリー・アラン（Gary Allan）
ブレイク・シェルトン（Blake Shelton）
ジョシュ・ターナー（Josh Turner）
ザック・ブラウン・バンド（Zac Brown Band）
イーライ・ヤング・バンド（Eli Young Band）
クレダス・T・ジャッド（Cledus T. Judd）パロディ歌手
ルーク・ブライアン（Luke Bryan）
アラン・ジャクソン（Alan Jackson）
リッキー・スキャッグス
ブラッド・ペイズリー（Brad Paisley）
ビッグ＆リッチ（Big & Rich）
カウボーイ・トロイ（Cowboy Troy）
ラスカル・フラッツ
ジョー・ニコルス（Joe Nicols）
ランディ・トラヴィス
トラヴィス・トリット（Travis Tritt）
ローンスター（Lonestar）
クリント・ブラック（Clint Black）
トレース・アドキンス（Trace Adkins）
ジョン・マイケル・モンゴメリー（John Michael Montgomery）
リッキー・ヴァン・シェルトン
ドワイト・ヨーカム
ロドニー・アトキンス（Rodney Atkins）
ダリアス・ラッカー（Darius Rucker）
オークリッジ・ボーイズ
ロニー・ミルサップ
イーストン・コービン
フロリダ・ジョージア・ライン（Florida Georgia Line）
女性アーティスト＆女性ボーカルグループ
リーバ・マッキンタイア
グレッチェン・ウィルソン（Gretchen Wilson）
シェリー・オースティン（Sherrie Austin）
ジェシカ・アンドリュース（Jessica Andrews）
トリーシャ・イヤウッド（Trisha Yearwood）
トリック・ポニー（Trick Pony）
シェリー・ライト（Chely Wright）
リアン・ライムス
マルティナ・マクブライド（Martina McBride）
シャナイア・トゥエイン
フェイス・ヒル
メアリー・チェーピン・カーペンター（Mary Chapin Carpenter）
ライラ・マッキャン（Lila McCann）
ジェーミー・オニール（Jamie O'Neal）
シュガーランド（Sugarland）
ケリー・ピックラー（Kellie Pickler）
キャリー・アンダーウッド
アリソン・クラウス（Alison Krauss）
ジョーディー・メッシーナ（Jo Dee Messina）
ディキシー・チックス
パティー・ラヴレス（Patty Loveless）
シー・デイジー
ミンディ・マクリーディー（Mindy McCready）
ディーナ・カーター（Deana Carter）
ケリー・コーフィー（Kellie Coffey）
サラ・エヴァンス（Sara Evans）
テリー・クラーク（Terri Clark）
ミランダ・ランバート（Miranda Lambert）
キャロライン・ドーン・ジョンソン（Carolyn Dawn Johnson）
レッカーズ（Wreckers）
ローリー・モーガン
テイラー・スウィフト
関連項目
グランド・オール・オプリ
ブルーグラス
ヨーデル
カウボーイ・ソング（Cowboy songs）
ロックンロール
ロカビリー
ブルース
ゴスペル
カントリーロック
サザン・ロック
フォークソング
カントリー・ブルース（Country blues）
クラシック・カントリー（Classic country）
テキサス・カントリー（Texas country）
ナッシュビル・サウンド（Nashville sound）
ベーカーズフィールド・サウンド（Bakersfield sound）
ウェスタン・スウィング（Western swing）
ホンキートンク
アウトロー・カントリー（Outlaw country）
オルタナティブ・カントリー（Alternative country）
ケイジャン / ザディコ
テクスメクス / テハーノ
ラグタイム / マーチ / デルタ・ブルース
リズム・アンド・ブルース / ソウル
ワーシップ（Worship） / コンテンポラリー・クリスチャン（Contemporary Christian）
脚注
参考文献
東理夫『アメリカは歌う。――歌に秘められた、アメリカの謎』作品社、2010年。 - 特に第4章
外部リンク
| https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%AB%E3%83%B3%E3%83%88%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%83%9F%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%83%83%E3%82%AF |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
622,
1466,
2293,
4155,
5440,
6896,
8302,
8671,
9747,
10329,
10805,
11776,
12357,
13166,
14888,
15274,
16165,
16924,
17404,
17928,
19164,
19924,
20207,
21560,
24077,
25183,
26516,
27030,
27379,
28471,
29061,
29250,
29318,
30341,
30604,
31469,
31674,
32083,
33026,
33938,
34778,
35704,
37503,
37684,
38413,
38630,
38672,
39027,
39723,
40056,
40214,
40683,
40952,
41302,
41638,
42533,
43065,
43881,
44211,
44725,
45412,
46107,
46472,
47762,
49024,
49394,
50384,
51048,
51284,
52033,
53121,
54228,
54544,
55259,
56405,
57170,
57944,
58708,
59099,
59869,
60465,
60813,
61126,
61315,
61348
],
"plaintext_end_byte": [
621,
1465,
2237,
4154,
5411,
6895,
8301,
8670,
9746,
10302,
10804,
11746,
12356,
13165,
14887,
15273,
16164,
16869,
17402,
17927,
19163,
19923,
20206,
21525,
24076,
25148,
26515,
27029,
27378,
28470,
29027,
29249,
29317,
30340,
30603,
31437,
31673,
32082,
33025,
33937,
34777,
35673,
37502,
37683,
38412,
38627,
38668,
39026,
39722,
40055,
40213,
40682,
40951,
41301,
41637,
42532,
43030,
43781,
44209,
44724,
45411,
46106,
46421,
47761,
49023,
49378,
50383,
51047,
51283,
52032,
53109,
54227,
54543,
55222,
56404,
57154,
57943,
58707,
59098,
59868,
60464,
60743,
61097,
61278,
61344,
61992
]
} | Сколько участников в группе Slayer? | Slayer | russian | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
Slayer ([ˈsleɪə], ) — американская трэш-метал группа. Коллектив был основан в 1981 году. Slayer возглавила музыкальное движение американского трэш-метала после выпуска своего альбома Reign in Blood (1986), который считается лучшим достижением группы и «классикой трэш-метала»[1]. Вместе с группами Metallica, Megadeth и Anthrax Slayer входит в «большую четвёрку трэш-метала».
Характерные черты музыки Slayer — быстрый темп, скоростные гитарные соло и тремоло, кричащий вокал. Тематика оформления альбомов и тексты песен группы связаны со смертью, адом, сатанизмом, насилием, войной, серийными убийцами, геноцидом и зачастую носят антирелигиозный характер, за что группу очень жёстко критиковали религиозные деятели и простые слушатели. По тем же причинам выпуск альбомов Slayer задерживался, а их продажа запрещалась во многих странах мира.
За свою карьеру Slayer выпустила двенадцать студийных альбомов (четыре из которых получили статус «золотых» в США), два мини-альбома, два концертных альбома, четыре DVD, один бокс-сет и двадцать два сингла. Группа четыре раза номинировалась на премию Грэмми, получив приз в 2007 году (за песню «Eyes of the Insane») и в 2008 году («Final Six»). Коллектив также являлся хедлайнером многочисленных музыкальных фестивалей, включая Ozzfest, , , Tuska Open Air и .
История
Ранний период (1981—1982)
Группа Slayer была образована в 1981 году, когда гитаристы Керри Кинг и Джефф Ханнеман встретились во время прослушивания для участия в группе Ledger. В тот день два музыканта разговорились, а когда Джефф ещё и сыграл отрывки композиций Iron Maiden и Judas Priest, Керри сильно удивился и предложил создать собственную группу[2]. На место бас-гитариста дуэт пригласил Тома Арайа, который до этого играл в другой группе вместе с Кингом. Барабанщик Дэйв Ломбардо был принят в состав после того, как во время выполнения одного из заказов (он работал разносчиком пиццы) встретился с Керри Кингом, который рассказал ему, что играет на гитаре[3]. Образованная группа поначалу играла кавер-версии песен Iron Maiden и Judas Priest в клубах и на вечеринках в Южной Калифорнии. Для ранних выступлений коллектива была характерна сатанистская атрибутика, включавшая пентаграммы, перевёрнутые кресты, одежду с шипами[4]. По слухам, коллектив изначально назывался Dragonslayer (по одноимённому фильму 1981 года). Однако это утверждение было опровергнуто самими музыкантами.
Вскоре группе предложили сыграть на разогреве у коллектива Bitch в клубе Woodstock в Лос-Анджелесе. Slayer исполнила восемь композиций, шесть из которых были кавер-версиями. Во время этого выступления на группу обратил внимание Брайан Слэйджел (English: Brian Slagel), бывший музыкальный журналист, который основал собственный лейбл Metal Blade Records. Впечатлённый игрой Slayer Слэйджел встретился с участниками группы за кулисами и попросил музыкантов записать их песню «Aggressive Perfector» для готовящегося к выходу сборника Metal Massacre 3 (). Музыканты согласились, и в скором времени композиция, появившаяся на сборнике, вызвала активное обсуждение в кругах поклонников метала, а Metal Blade предложили Slayer подписать контракт[5].
Show No Mercy (1983—1984)
По условиям контракта группе совсем не было выделено денег для записи дебютного альбома, поэтому участникам пришлось финансировать его самостоятельно. Сбережения Тома Арайи и деньги, взятые в долг у отца Керри Кинга[6], и стали той суммой, с которой группа приступила к записи в ноябре 1983 года. Работа над альбомом велась быстро, и он появился на прилавках магазинов через три недели после окончания записи. Show No Mercy (), выпущенный в декабре на Metal Blade Records, сделал группу популярной в металическом андеграунде, и Slayer в 1984 году начала своё первое турне по клубам в поддержку альбома. Slayer передвигалась на Chevrolet Camaro (принадлежавшем Тому Арайе), который буксировал трейлер U-Haul[6]. Турне принесло группе ещё бо́льшую славу: продажи Show No Mercy в США достигли 20 000 копий; другие 20 000 были проданы в остальном мире[5].
В августе Slayer выпустили мини-альбом Haunting the Chapel (Russian: Посещая часовню), состоящий из четырёх композиций. Альбом представил новую, более мрачную и трэш-металическую стилистику группы в сравнении с его предшественником и стал основой для дальнейшего творчества коллектива[7]. Открывающая композиция «Chemical Warfare» стала постоянным номером живых выступлений Slayer — её играют практически на каждом концерте с 1984 года. Перед записью мини-альбома у коллектива появился новый светотехник — Джин Хоглан, на тот момент начинающий музыкант, в будущем — один из самых востребованных барабанщиков в рок-музыке. По признанию Ломбардо, уже тогда Хоглан демонстрировал впечатляющую игру с применением двух бас-бочек и педалей и нередко выступал в роли тренера для барабанщика Slayer[6].
После выпуска Haunting the Chapel Slayer впервые появилась в Европе на фестивале Heavy Sounds Festival в Бельгии, где коллектив выступил на разогреве у группы UFO[8]. После этого Slayer вернулась в США и начала турне Haunting The West Coast.
Спустя некоторое время после окончания тура Керри Кинг временно присоединился к новой группе Дэйва Мастейна, бывшего гитариста группы Metallica, — Megadeth. Джефф Ханнеман был взволнован решением Кинга — в разговоре с Арайей он заявил: «Я думаю, нам придётся найти нового гитариста»[6]. Впрочем, несмотря на то, что Мастейн хотел, чтобы Кинг был постоянным участником Megadeth, Керри вернулся в Slayer после пяти концертов, заявив, что Megadeth «отнимала слишком много его времени»[6]. Эти события привели к конфликту между Керри Кингом и Дэйвом Мастейном, который вылился во вражду между двумя музыкантами[9].
После возвращения Кинга Slayer отправились в тур под названием Combat Tour вместе с группами Venom и Exodus. В ноябре 1985 года была выпущена концертная запись Slayer, названная Live Undead. На выпущенной вскоре видеозаписи Combat Tour: The Ultimate Revenge были представлены группы Slayer, Venom и Exodus. Из 10 записанных композиций 4 принадлежали Slayer.
Hell Awaits (1985—1986)
К началу 1985 года объём продаж Show No Mercy составил более 40 000 копий[5], и Slayer вернулись в студию для записи второго полноформатного альбома. Metal Blade Records на этот раз финансировали запись, что дало группе возможность нанять продюсера, которым стал Рон Фэйр (English: Ron Fair)[6].
В сентябре был выпущен второй альбом Slayer, получивший название Hell Awaits. Для него характерна мрачная атмосфера Haunting the Chapel; ад и Сатана стали основной тематикой песен. Вместе с тем на этой записи заметно улучшилось качество продюсирования[10]. Пластинка открывается песней «Hell Awaits», начало которой является перевёрнутой записью демонического голоса, повторяющего фразу «Join us» (Russian: Присоединяйся к нам); позже голос вещает: «Welcome Back» (Russian: С возвращением), и заглавная песня переходит непосредственно к началу музыки[11].
Reign in Blood (1986—1987)
Hell Awaits стал успешным альбомом, и Slayer привлекла внимание компании Def Jam Recordings, которую недавно основали Рассел Саймонс (English: Russell Simmons) и Рик Рубин (English: Rick Rubin). Хотя Def Jam был по большому счёту лейблом хип-хопа[6], группа приняла предложение, и с опытным продюсером и солидным бюджетом крупного лейбла записала новый альбом.
Новая запись в плане стиля и качества записи сильно отличалась от Hell Awaits. Для неё были характерны более короткие, быстрые композиции с более качественным звучанием. Исчезла длительность и сложные аранжировки композиций альбома-предшественника. Рубин убрал всю использовавшуюся ранее реверберацию и вычистил звук, благодаря чему, по выражению Кинга, теперь можно было услышать «что это парни не только быстро играют, но и попадают в такт»[6].
После того как альбом Reign in Blood был записан, у группы возникли серьёзные проблемы с выпуском записи: камнем преткновения стала песня «Angel of Death», повествующая о чудовищных экспериментах нацистского врача Йозефа Менгеле над людьми в немецких концлагерях. Президент Columbia Records Эл Теллер (родители которого, евреи по национальности, стали жертвами Холокоста) счёл её оскорбительной. Его мнение поддержал и представитель CBS Records Уолтер Йетникофф, тоже еврей по национальности, который указал, что среди акционеров компании много евреев, которым не понравится упоминание Освенцима и нацизма. Получив отказ от крупнейших дистрибьюторов, Рик Рубин был вынужден искать новый контракт и в итоге остановил свой выбор на Geffen Records — конкурентах CBS. То, что президент компании Дэвид Гиффен также был еврейского происхождения, на этот раз не стало помехой для сотрудничества[12]. Хотя из-за критики Reign in Blood так и не появился в каталоге альбомов этой компании.
Несмотря на то, что альбом практически не получил радиоэфира, он стал первым в творчестве Slayer релизом, попавшим в хит-парад Billboard 200, дебютируя на 94 позиции[13], а также первым «золотым» альбомом коллектива в США[14].
В октябре 1986 года Slayer начала турне «Reign in Pain» с группой Overkill в Америке и Malice в Европе. Slayer также пригласили сыграть на разогреве у W.A.S.P. во время американской части турне, но неожиданно о своём уходе заявил барабанщик Slayer Дэйв Ломбардо, который только что женился и заявил, что с группой он «не зарабатывает никаких денег»[6]. Для продолжения турне Slayer пригласили ударника группы Whiplash Тони Скаглионе (English: Tony Scaglione). Через некоторое время, в 1987 году, Ломбардо по настоянию жены вернулся в Slayer[6].
По настойчивому предложению Рика Рубина Slayer записали кавер-версию песни «In-A-Gadda-Da-Vida» группы Iron Butterfly для фильма «Меньше, чем ноль». Участники группы не были довольны записью: Ханнеман считал её неверной репрезентацией сущности группы, а Кинг признавался, что «ненавидит эту грёбаную песню», но тем не менее она стала одной из первых композиций коллектива, которые попали в радиоэфир[6].
South of Heaven и Seasons in the Abyss (1988—1993)
Slayer вернулась в студию для записи четвёртого студийного альбома. Новая запись сильно контрастировала с Reign in Blood: на этот раз группа решила снизить темп песен, вокал стал более мелодичным в сравнении с резкими криками с предыдущего альбома. Ханнеман вспоминал[6]:
Вышедший в году альбом South of Heaven встретил неоднозначные отзывы со стороны критиков и поклонников коллектива. Вместе с тем он стал самым коммерчески успешным альбомом Slayer на то время, дебютировав на 57 позиции чарта Billboard 200[13] и став вторым «золотым» альбомом группы по сертификации RIAA[14].
Для записи следующего альбома Slayer в 1989 году наняла сопродюсера Энди Уоллеса. Seasons in the Abyss, выпущенный в октябре года, был первым альбомом Slayer, изданным на новом лейбле Рика Рубина Def American (из-за разногласий продюсера с владельцем Def Jam Расселом Саймонсом). Пластинка дебютировала на 44 позиции в чарте Billboard 200[13] и в 1992 году получила сертификацию «золотой»[14]. На заглавную композицию был снят (возле пирамид в Гизе) второй клип Slayer. Что касается общей музыкальной направленности альбома, то Ханнеман утверждал, что для него «Seasons — это продолжение South of Heaven». Той же точки зрения придерживался и Керри Кинг, который говорил, что для него Seasons были тем, чем должны были стать South of Heaven[6].
В 1990 году группа отправилась в турне , где вместе с Megadeth выступала уже в качестве одного из главных исполнителей, а не коллектива, «играющего на разогреве». В качестве «разогревающих» команд в европейской части турне выступили Suicidal Tendencies и Testament. Так как американский трэш-метал был на пике своей популярности в это время, тур был продлён в мае 1991 года, и вместе с Megadeth, Anthrax и Alice in Chains Slayer отправилась на гастроли в США.
В году коллектив выпустил двойной концертный альбом Decade of Aggression, таким образом отметив десятилетие своей карьеры. Пластинка заняла 55 позицию в Billboard 200[13].
В мае 1992 года барабанщик Дэйв Ломбардо покинул группу из-за конфликтов с другими участниками, а также из-за постоянной усталости, которую стал испытывать от бесконечного чередования студийных сессий и гастрольных туров. Дэйв основал собственную группу Grip Inc. с гитаристом Voodoocult Вальдемаром Сорыхтой (English: Waldemar Sorychta), который позже сделает себе имя как продюсер альбомов Moonspell, Tiamat и Sentenced[10]. Что касается бывших коллег Ломбардо, то участники Slayer нашли ему замену в лице барабанщика Пола Бостафа, который за день до приглашения на прослушивание к Slayer покинул группу Forbidden. Slayer впервые появилась на сцене вместе с Бостафом в 1992 году на фестивале Monsters of Rock, собравшем в том году вторую по численности аудиторию в своей истории.
Divine Intervention (1994—1995)
В году Slayer выпустила альбом Divine Intervention, первый альбом группы с новым барабанщиком. Позиции в чартах были рекордными для группы в то время: пластинка дебютировала на 8 позиции в Billboard 200[13]. Это был первый альбом с новым звучанием, в котором можно было увидеть отход Slayer от канонического трэш-метала. Для него были характерны повышение уровня громкости, утрата мелодической линии и сильное влияние панк-рока[10]. При всём том, во время записи группа столкнулась с рядом проблем, которые наложили отпечаток на конечный итог её работы. В процессе выбора материала к альбому музыканты в последний раз совещались с представителями компании, обсуждая, какие песни должны быть представлены на записи. Во время встречи между Арайей и представителем компании возник конфликт, и с того времени в выборе направления звучания и конкретного материала участники Slayer стали полагаться исключительно на себя[15]. Кроме того, в процессе записи Рик Рубин практически не появлялся в студии, что создавало своеобразные трудности. Так Пол Бостаф признавался, что испытывал проблемы с тем, что не получал никаких советов ни от Рубина, которого просто не было рядом, ни от остальных участников, которые хранили молчание, даже если им что-то не нравилось. Помимо того работа музыкантов и персонала студий не была скоординирована на должном уровне, от чего, по мнению Керри Кинга, в итоге пострадала запись[6].
Slayer отправилась в мировое турне в 1995 году, открывающими группами на их концертах были Biohazard и Machine Head. По итогам гастролей была выпущена концертная видеозапись под названием Live Intrusion, на которой присутствовала кавер-версия песни «Witching Hour» группы Venom, исполненная Slayer вместе с Machine Head. Но в то же время отношения между Slayer и Machine Head сильно испортились, по той причине, что Керри Кинг выразил крайнее недовольство их вторым альбомом, что Робб Флинн, вокалист Machine Head, расценил как личное оскорбление. После турне Slayer участвовали в фестивале Monsters of Rock, где главным исполнителем была группа Metallica.
Undisputed Attitude (1996—1997)
В следующем году Slayer выпустили пластинку Undisputed Attitude, сборник кавер-версий панковых песен. Музыканты представили композиции таких классических панк-рок-групп как Minor Threat, G.B.H., Suicidal Tendencies, T.S.O.L., D.R.I., D.I., Verbal Abuse, Dr. Know и The Stooges, что, по словам Керри Кинга, было ответом на растущую популярность таких групп как Green Day и The Offspring, «которые в то время всеми расценивались как панк-группы. У них был панковский темперамент, но они не были грёбаными панк-музыкантами». Другой причиной записи альбома кавер-версий стала моральная усталость Пола Бостафа: «Неизвестно, как много времени мог занять поиск нового барабанщика, так что мы решили сделать альбом кавер-версий»[6]. На альбоме также была представлена одна оригинальная песня Slayer — «Gemini».
Пол Бостаф ушёл из группы вскоре после выпуска альбома и стал работать над своим собственным проектом The Truth about Seafood. На место Бостафа музыканты Slayer взяли барабанщика группы Testament Джона Детте, и в 1996 году они возглавили фестиваль Ozzfest наряду с Оззи Озборном, Danzig, Biohazard, Sepultura и Fear Factory.
Детте выгнали из Slayer через год из-за конфликта с другими участниками коллектива, на его место вновь был приглашён Пол Бостаф, который вернулся в группу в начале 1997 года для продолжения турне.
В 1996 году против группы родителями 15-летней был начат судебный процесс: они обвинили группу в подстрекательстве убийц их дочери к преступлению посредством текстов песен. Элиз нанесли удары ножом, задушили, а затем совокупились с трупом (как жертвоприношением Сатане) трое фанатов Slayer, полагающих, что жертва прибавит им достаточно безумия, чтобы выйти на профессиональный уровень с их собственной группой Hatred[6]. Суд постановил, что «ни одно из развратных преступлений, совершённых в отношении Элиз Мари Палер, не было бы совершено без намеренной маркетинговой стратегии дэт-метал-группы Slayer»[16].
Дело было закрыто в 2001 году по нескольким причинам, включая принцип свободы слова[17]. Родители Элиз второй раз подали в суд на Slayer и их лейбл, но это дело также было прекращено. Судья Джеффри Бёрк (English: E. Jeffrey Burke) заявил: «Я не считаю музыку Slayer обсценной, непристойной или вредной для несовершеннолетних»[17].
Diabolus in Musica (1998—2000)
Альбом Diabolus in Musica (Russian: Дьявол в музыке)[18] был выпущен в году и дебютировал на 31 позиции в чарте Billboard 200.
Продажи составили более 46 000 копий[19].
Альбом получил разноречивую критику: негативно были приняты в первую очередь ню-металические элементы в музыке (к примеру, опущенный строй гитар и подзвучка барабанов). Критик New York Time Бен Ратлифф (English: Ben Ratliff) заметил, что «восемь из одиннадцати песен из Diabolus in Musica, немногие из которых игрались на концертах, написаны в одинаковом мрачном ключе»[20].
Как бы то ни было, критик PopMatters Эдриэн Бегранд (English: Adrien Begrand) заявил, что песни «Bitter Peace», «Death’s Head» и «Stain of Mind» «рвут в клочья музыку молодых притворщиков вроде Slipknot» (English: blow away anything that young pretenders like Slipknot have put out)[21].
Альбом стал первой пластинкой группы, записанной с пониженным строем. Пол Бостаф назвал эту пластинку «самым экспериментальным альбомом Slayer».
Slayer вместе с хардкор-техно группой Atari Teenage Riot записали песню для фильма Спаун, названную «No Remorse (I Wanna Die)». Позже группа сыграла кавер-версию песни Black Sabbath «Hand of Doom» для второго (из двух) трибьют-альбома Nativity in Black II. Последовало мировое турне в поддержку нового альбома, в рамках которого Slayer выступили в Великобритании на фестивале Ozzfest (1998 года) вместе с Black Sabbath, Оззи Осборном, Foo Fighters, Pantera, Soulfly, Fear Factory и Therapy?, а также впервые посетили страны Восточного блока.
God Hates Us All (2001—2005)
После некоторых задержек (связанных с микшированием и обложкой)[22] альбом God Hates Us All был выпущен 11 сентября года.
Группа впервые была номинирована на Грэмми за заглавную композицию «Disciple», но награду присудили коллективу Tool за «Schism»[23]. Из-за промоматериалов и даты выпуска альбом невольно ассоциировался с терактами 11 сентября 2001 года.
Террористические атаки поставили под вопрос возможность проведения турне «Tattoo the Planet», в котором первоначально должны были участвовать музыкальные группы Pantera, Static-X, Biohazard и Vision of Disorder.
Концерты были отменены, либо отложены из-за ограничения перелётов, и большинство групп решили не участвовать в туре. К началу европейской ветви «Tattoo the Planet» остались только Slayer и Static-X[24]. Pantera, Vision of Disorder и Biohazard были заменены на Cradle of Filth и другие группы в зависимости от места проведения концерта (Amorphis, In Flames, Moonspell, Children of Bodom и Necrodeath).
Барабанщик Пол Бостаф покинул Slayer перед Рождеством 2001 года из-за хронической травмы локтя, которая мешала ему играть. Однако для остальных участников группы было очевидно, что история с локтем не более, чем удобный предлог. Барабанщик оставил коллектив, но турне в поддержку God Hates Us All ещё не было закончено, и Керри Кинг связался с Дэйвом Ломбардо из «оригинального состава» Slayer и спросил, не желает ли тот помочь закончить турне. Ломбардо принял предложение и остался в группе на постоянной основе.
На протяжении осени 2003 года Slayer целиком играли альбом Reign in Blood на концертах, названных «Still Reigning».
Кульминационным моментом было исполнение последней песни «Raining Blood» под искусственным кровавым дождём.
Концертная видеозапись, записанная в Огасте 11 июля года, была выпущена на DVD Still Reigning.
Slayer также выпустили DVD War at the Warfield и бокс-сет Soundtrack to the Apocalypse, в который были включены раритетные записи, концертный CD и DVD с различными выступлениями, а также атрибутика Slayer.
В период с 2002 по 2004 год Slayer сыграли более 250 концертов, были хедлайнерами крупных музыкальных фестивалей: H82k2, Summer tour, Ozzfest и Download Festival.
Во время подготовки к Download Festival в Англии барабанщик группы Metallica Ларс Ульрих был госпитализирован с неизвестной болезнью и не мог выступать[25]. Вокалист Metallica Джеймс Хэтфилд занялся поиском желающих занять место Ульриха в последние минуты перед концертом. Изъявили желание Дэйв Ломбардо и Джои Джордисон (из Slipknot). Дэйв исполнил песни «Battery» и «The Four Horsemen»[25].
Christ Illusion (2006—2008)
Выпуск альбома Christ Illusion был изначально запланирован на 6 июня года (6.06.06), однако группа решила задержать выход пластинки, так как участники не хотели, чтобы Slayer оказался среди множества коллективов, выпускающих альбом 6 июня.[26]
Но USA Today сообщает, что Slayer изменили своё решение, так как им недоставало времени, чтобы подготовить альбом к этой дате.[27]
Вместо этого группа 6 июня выпустила в ограниченном тираже мини-альбом Eternal Pyre.
На нём была представлена песня «Cult» из выходящего вслед альбома, а также концертная аудиозапись исполнения песни «War Ensemble» в Германии, видео, на котором запечатлён процесс записи «Cult», и пятиминутную видеосъёмку того, как один фанат группы вырезал логотип Slayer у себя на предплечье.
Тираж в 5000 экземпляров был распродан в первые часы после появления на прилавках сети магазинов Hot Topic, которая имела эксклюзивное право на продажу релиза. 30 июня лейбл Nuclear Blast Records выпустил этот мини-альбом как 7" виниловую пластинку, тираж был ограничен тысячей экземпляров.[28]
Новый альбом стал первым с 1990 года релизом, в записи которого участвовал барабанщик Дэйв Ломбардо.
Окончательной датой релиза нового альбома Slayer под названием Christ Illusion стало 8 августа года.
Пластинка дебютировала на пятой позиции в чарте Billboard Top 200. В первую неделю было продано 62 000 копий альбома.[29]
Пятая позиция в чарте стала рекордной для Slayer — достижением предыдущего альбом Slayer Divine Intervention была только восьмая позиция.
Но несмотря на это, рейтинг альбома упал до 44 места на следующей неделе.[30]
Три недели спустя после выпуска Christ Illusion Slayer были приняты в зал славы Kerrang! за «их влияние на всю сцену хеви-метала».[31]
«Золотой» состав Slayer
Слева направо:
верхний ряд
Джефф Ханнеман (English: Jeff Hanneman) — гитара
Том Арайа (English: Tom Araya) — бас-гитара, вокал
Керри Кинг (English: Kerry King) — гитара
нижний ряд
Дэйв Ломбардо (English: Dave Lombardo) — барабаны
Slayer отправились в мировое турне «The Unholy Alliance» для поддержки нового альбома.
Изначально начало турне было запланировано на шестое июня, но впоследствии его перенесли на десятое число того же месяца, так как Тому Арайа необходима была операция на желчном пузыре. In Flames, Mastodon, Children of Bodom, Lamb of God, Thine Eyes Bleed (с братом Арайа Джонни) играли вместе со Slayer в качестве поддержки в рамках тура.[32]
Турне прошло по странам Америки и Европы, и участвовавшие в нём группы (за исключением Thine Eyes Bleed) воссоединились на концерте в рамках японского фестиваля Loud Park Festival 15 октября 2006 года.
30 октября этого же года вышел первый видеоклип к альбому, снятый на песню «Eyes of the Insane».
Эта композиция также присутствует на саундтреке к фильму Пила 3. Благодаря ей Slayer выиграли первую Грэмми за «лучшее исполнение метала» на 49-й церемонии вручения этой награды, на которой группа, кстати, не могла присутствовать, так как была занята в турне.[33]
Неделю спустя группа посетила 52 служебный эскадрон (English: the 52nd Services Squadron) в Германии. Это был первый случай, когда коллектив посетил военную базу.[34]
В апреле Slayer дали концерты в Австралии и Новой Зеландии вместе с группой Mastodon. Коллектив также появился на фестивале Download Festival, Rock Am Ring. Летом Slayer выступали на одной сцене с Marilyn Manson и Bleeding Through.
Группа выпустила специальное издание Christ Illusion с новой обложкой и бонусной композицией «Final Six», за которую им была присуждена вторая премия Грэмми в той же номинации, что и предыдущая.
В интервью Thrash Hits и журналу Worcester Арайа выразил неуверенность в отношении будущего группы[35], и что он не видит себя, продолжающим карьеру музыканта, в более позднем возрасте. Он также отметил, что после записи следующей пластинки, которая станет последней, подписанной на условиях их текущего контракта, группа будет вынуждена «сесть и обдумать будущее».[36] В интервью сайту The Quietus Кинг оптимистически заметил, что группа запишет по крайней мере ещё два альбома перед возможным распадом.[37]
В интервью Yebo TV Ханнеман заявил, что начал писать три новые песни для нового альбома.[38] А тем временем музыканты провели осень-зиму 2008 года в турне The Unholy Alliance: Chapter III — продолжении популярного турне, в котором на этот раз помимо Slayer также приняли участие Trivium, Amon Amarth и Mastodon.
World Painted Blood (2009—2012)
3 ноября 2009 года на лейбле American Recordings/Sony Music выходит альбом World Painted Blood. Альбом попал в сеть несколько раньше официального релиза, а именно 24 октября. Спродюсирована новая работа продюсерами Грэгом Фидельманом и Риком Рубином (исполнительный продюсер). Группа записала в студии 13 песен (7 песен написаны Джеффом Ханнеманом и 6 Керри Кингом), но в финальную версию альбома включены лишь 11 треков.
Конфликт с Ломбардо и смерть Джеффа Ханнемана (2012—2013)
В апреле 2012 года Керри Кинг, в интервью журналу «Metal Hammer» заявил о выходе нового альбома, упомянув, что он может выйти уже ближе к началу фестиваля Mayhem, где Slayer будут хедлайнерами[39]:
Тогда же, музыканты изъявили желание в качестве некого превью альбома выпустить релиз с несколькими новыми песнями. В июне, Том Арайа рассказал, что это будет двухпесенный сингл (с песнями «Chasing Death» и «Implode» (автор — Керри Кинг)), который планировалось выпустить ближе к концу лета.
В начале 2013 года группа приступает к записи нового альбома, но 21 февраля было объявлено об увольнении Дэйва Ломбардо из коллектива. Причиной ухода Ломбардо назвал финансовые разногласия, а также конфликт с Керри Кингом, который, по словам барабанщика, и был тем, кто исключил его из состава. На время Австралийского тура его заменил Джон Детте, ранее сотрудничавший с группой.
Два месяца спустя, 3 мая, группу ждало их самое большое потрясение: от печеночной недостаточности умер основатель группы Джефф Ханнеман, игравший в группе с момента её создания[40]. В последние годы музыкант страдал некротическим фасциитом, который был вызван укусом паука, и злоупотреблением алкоголем. У Ханнемана осталась супруга Кейтрин, с которой он состоял в браке 16 лет[41][42].
В конце мая Том Арайя сообщил о том, что Пол Бостаф возвращается в группу[43]. 4 июня, с новым «старым» барабанщиком, группа открыла североамериканский тур с группами Gojira и 4arm.
Repentless (2014—настоящее время)
В 2014 году на церемонии Golden Gods Awards журнала Revolver Slayer выпустила «Implode», первую песню за последние пять лет. Группа объявила, что они подписали контракт с Nuclear Blast и выпустят новый альбом в 2015 году[44]. Было сообщено, что Гэри Холт возьмет на себя обязанности гитариста, хотя Холт не примет участия в записи текстов к песням[45]. Серию концертов на родном континенте группа продолжила в июне в компании с Suicidal Tendencies и Exodus[46]. В 2015 Slayer во второй раз была хэдлайнером на Rockstar Energy Mayhem Festival. Repentless, одиннадцатый альбом группы, был выпущен 11 сентября 2015 года. В поддержку Repentless Slayer участвовала в турне с Anthrax и Kvelertak в октябре и ноябре 2015 года[47] и участвовала в туре по Соединенным Штатам с Testament и Carcass в феврале и марте 2016 года[48].
В январе 2018 года стало известно, что группа перестанет существовать после [49], которое началось в мае и продолжится в июне в Северной Америке, при поддержке Lamb of God, Anthrax, Behemoth и Testament[50]. Второй этап североамериканского тура состоится в июле-августе при участии Napalm Death, которые заменят Behemoth[51], а затем в ноябре и декабре группа отправится в европейский тур вместе с Lamb of God, Anthrax и Obituary[52][53]. Также сообщается, что группа отправится в обновлённый тур Clash of the Titans вместе с Megadeth, Sepultura и Testament, в рамках своего прощального турне[54][55][56][57][58]. Были разговоры о ещё одном выступлении Slayer вместе с Metallica, Megadeth и Anthrax в рамках Big Four tour[58][59][60][61][62][63]. Холт заявил, что Slayer не выпустят альбом перед своим распадом[64].
2 декабря 2018 года Гэри Холт объявил, что не будет участвовать в оставшейся части европейского тура, чтобы побыть со своим умирающим отцом. Его заменит бывший гитарист Machine Head и Vio-lence Фил Деммел[65].
Влияние
Slayer является одной из групп «большой четвёрки трэш-метала»; как и Megadeth, Anthrax и Metallica, она добилась огромной популярности в восьмидесятых.[4] Среди всех групп четвёрки Slayer представляют самое экстремальное направление. Вместе с этим они оказали огромное влияние на трэш- и дэт-метал.[66] Многие метал-группы, играющие в этих стилях, выпустили диски с кавер-версиями песен Slayer, как, к примеру, Slaytanic Slaughter (1 и 2), а также Gateway to Hell. Некоторые группы выпустили трибьют-альбом, названный Covered in Blood, который содержит кавер-версии всех песен с альбома Reign in Blood.
«Их низко звучащие гитары, жестокая лирика и ужасные обложки установили стандарт для сотен новых трэш-метал коллективов» и «Музыка Slayer является прямой причиной расцвета дэт-метала» — мнение MTV о группе. MTV также назвало группу шестой из величайших метал-групп всех времён[67].
Slayer занимают пятидесятую позицию в списке «100 величайших исполнителей хард-рока» VH1.[68]
Джефф Ханнеман и Керри Кинг занимают десятую позицию в списке «100 лучших метал-гитаристов всех времён» журнала Guitar World (2004 год).[69]
Релиз группы года Reign in Blood оказал сильное влияние на экстремальный метал в целом и группы трэш-метала в частности. Журнал Kerrang! назвал запись «самым тяжёлым альбомом за всё время»,[70], Stylus Magazine — «определителем жанра»,[71] а All Music Guide охарактеризовали альбом как «непоколебимая классика»(English: «stone-cold classic upon its release»)[72] В 2006 году Reign in Blood был назван лучшим альбомом метала последних двадцати лет журналом Metal Hammer.[73]
Ричард Кристи, бывший участник группы Death, был очень сильно впечатлён игрой Дэйва Ломбардо на альбоме Reign in Blood[74].
То же самое можно сказать и про барабанщика группы Cannibal Corpse Пола Мазуркевича.[75] Дэйв Ломбардо также является уважаемым музыкантом для многих современных метал-барабанщиков, включая Рэймонда Эррера из «Fear Factory»[76] и бывшего барабанщика Cradle of Filth Адриана Эрландссона.[77] Среди других музыкантов — Бард «Фауст» Эйтун (ранее в Emperor, сейчас в Blood Tsunami), а также ударники групп Caliban, Krisiun,[78] Shadows Fall. В 2005 году журнал Classic Rock отдал Ломбардо шестое место в списке лучших рок-барабанщиков.[79]
Стиль
Раннее творчество Slayer можно охарактеризовать как «безумно скоростную музыку и мастерское владение инструментами».
Первые альбомы сочетали в себе структуру хардкора и элементы спид-метала (скорость, а также агрессивность).[4]
Альбом Reign in Blood — самый быстрый по скорости исполнения, средний темп — 250 ударов в минуту.[80]
На альбоме Diabolus in Musica гитарный строй был опущен на один тон, а на God Hates Us All — на пять полутонов (кварту).
На этой пластинке гитаристы играли на семиструнных инструментах.[81]
Некоторые фанаты характеризуют этот релиз Slayer как ню-метал,[82] хотя у All Music Guide было противоположное[83] мнение о нём.
Дуэт Ханнемана и Кинга и их совместные гитарные соло названы «дикими и хаотичными».[4] Нередко талант гитаристов характеризуется некоторыми изданиями как «извращённый».[84]
Барабанщик Дэйв Ломбардо активно применяет технику двойных басовых ударных, для чего пользуется двумя бас-бочками вместо одной.
Своей скоростной, агрессивной и чёткой игрой Ломбардо заслужил звание «крёстного отца двойной бас-бочки» (по мнению журнала Drummerworld).[3]
Во время игры с применением своей излюбленной техники Дэйв не касается пятками земли (English: «heel-up» technique).[85]
Творческий процесс
Тексты песен писали Джефф Ханнеман, Керри Кинг и Том Арайа. Музыку — Кинг, Ханнеман и Дэйв Ломбардо при помощи Тома Арайа.[2]
Первой «пробой пера» Тома Арайа был вклад в написание текстов песен «At Dawn They Sleep» и «Crypts of Eternity» с альбома Hell Awaits наряду с Ханнеманом и Кингом (но активное участие принял начиная с альбома South of Heaven), причём Кинг часто оставался в тени своего коллеги-гитариста.[6]
Ханнеман заявляет, что написание текстов разрешено всем в Slayer. «Иногда я в духе и у меня накапливается больше материала, то же самое бывает с Керри. Каждый может писать что угодно, если получается нормально, мы используем в песнях, иначе — нет».
При сочинении материала для нового альбома Slayer сперва писали музыку и лишь затем лирику. Керри Кинг и Ханнеман пользовались многодорожечной записью и драм-машиной, чтобы показать остальным участникам сочинённые ими риффы и услышать их мнение.
Кинг, Ханнеман или Ломбардо могли внести некоторые изменения, а затем Slayer делали из риффов обычную по структуре композицию и решали, где быть вокалу и гитарным соло.
Критика
Slayer часто обвиняли в симпатиях к нацизму.
Это обусловлено тем, что логотип группы с орлом напоминает герб Третьего рейха, а также наклейками СС на гитарах и тематикой лирики некоторых песен (к примеру, «Angel of Death»).[86]
Песня «Angel of Death» была написана под влиянием истории о нацисте Йозефе Менгеле.[2]
Группе часто задавали вопросы по этому поводу, и участники отвечали, что не оправдывают нацизм, а лишь интересуются этой темой.[87]
Тот факт, что Slayer записали кавер-версию песни «Guilty of Being White» группы Minor Threat, стал причиной подозрений участников группы в поддерживании теории расового превосходства белых.
Споры из-за этого привели к тому, что в конце песни строчка «guilty of being white» была заменена на «guilty of being right». Это привело в ярость фронтмена Minor Threat Иэна Маккея (English: Ian MacKaye), который как автор песни заявил, что такая вариация оскорбительна для него.[88]
В 1995 году филиппинский сенатор Винсенте Сотто потребовал запретить продажу в стране записей Slayer, поскольку в некоторых из их песен присутствуют сатанистские призывы, что неприемлемо для христианских Филиппин[89].
В интервью 2004 года Том Арайа на вопрос «Понимают ли критики, что вы погрязли в пародии?» ответил следующее: «Нет. Люди думают, что мы поём обо всём всерьёз!… В то время были PMRC (Parents Music Resource Center), которые буквально воспринимали наше творчество, а мы всего лишь старались создать себе имидж. Нашей целью было напугать людей».[90] Также Арайа пояснил, что участники группы не оправдывают сатанизм, а лишь интересуются этой темой.
В Фуллертоне (штат Калифорния) реклама нового альбома Slayer на семнадцати автобусных остановках была признана оскорбительной, а изображения черепов на ней и само название группы — неприемлемыми. Городские власти связались с лейблом группы и потребовали, чтобы реклама альбома исчезла с улиц Фуллертона, что и было сделано.[29]
В Индии альбом 2006 года был отозван из продажи усилиями EMI после протестов верующих против обложки пластинки, которая была нарисована Ларри Кэрроллом.[91]
Состав
Временная шкала
Дискография
Show No Mercy (1983)
Hell Awaits (1985)
Reign in Blood (1986)
South of Heaven (1988)
Seasons in the Abyss (1990)
Divine Intervention (1994)
Undisputed Attitude (1996)
Diabolus in Musica (1998)
God Hates Us All (2001)
Christ Illusion (2006)
World Painted Blood (2009)
Repentless (2015)
Награды
Грэмми
: «Лучшее исполнение метала» — «Eyes of the Insane»
: «Лучшее исполнение метала» — «Final Six»
Примечания
Ссылки
на Billboard(in English)
Категория:Трэш-метал-группы из Калифорнии
Категория:Музыкальные коллективы, появившиеся в 1981 году
Категория:Музыкальные коллективы из Лос-Анджелеса
Категория:Лауреаты премии «Грэмми»
Категория:Исполнители Metal Blade Records
Категория:Исполнители Def Jam Recordings
Категория:Квартеты
Категория:Лауреаты премии Kerrang! Awards
Категория:Хеви-метал-группы из Калифорнии | https://ru.wikipedia.org/wiki/Slayer |
{
"plaintext_start_byte": [
2,
337,
880,
1788,
2772,
3292,
3514,
3714,
4572,
5830,
7241,
7753,
8525,
8769,
11181,
11210,
12989,
15552,
16998,
18594,
19903,
21627,
23718,
25921,
27436,
29403,
31532,
32836,
35193,
36809,
38082,
40073,
41652,
44030,
46051,
46762,
48341,
50691,
52847,
53759,
55345,
57720,
58668,
59345,
60139,
60303,
61495,
61753,
63850,
64889,
66042,
67044,
67268,
68968,
70255,
71466
],
"plaintext_end_byte": [
336,
865,
1774,
2757,
3279,
3505,
3706,
4564,
5829,
7240,
7736,
8524,
8747,
11180,
11208,
12980,
15531,
16984,
18579,
19902,
21626,
23708,
25920,
27402,
29374,
31531,
32835,
35192,
36764,
38055,
40046,
41628,
44029,
46034,
46761,
48324,
50682,
52846,
53750,
55328,
57693,
58667,
59344,
60138,
60292,
61481,
61726,
63849,
64863,
66041,
67043,
67243,
68967,
70218,
71452,
71769
]
} | ナバラ王国の最盛期の人口は？ | バスク地方 | japanese | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
歴史的な領域としての<b data-parsoid='{"dsr":[1074,1085,3,3]}'>バスク地方（バスク語：Euskal Herria）は、バスク人とバスク語の歴史的な故国を指す概念である。ピレネー山脈の両麓に位置してビスケー湾に面し、フランスとスペインの両国にまたがっている。
スペイン側にはバスク州の3県とナバーラ州の計4領域があり、フランス側にはフランス領バスクの3領域がある。バスク・ナショナリズム運動の中で「サスピアク・バット」（7つは1つ）というスローガンが掲げられ、7領域からなるバスク地方の地理的範囲が示された[1]。バスク地方全体の旗としてイクリニャ（バスク国旗）が、バスク地方のシンボルとしてラウブル（バスク十字）がある[2]。
地域区分
歴史的なバスク地方は、南バスクまたはスペイン・バスクと呼ばれるスペイン領土の4地域、北バスクまたはフランス領バスクと呼ばれるフランス領土の3地域の計7領域からなる[3]。バスク地方全体の面積は20,947 km2であり、2005年から2011年の調査に基づいた人口は約308万人、人口密度は約149人/km2であり[4]、スペイン全体やフランス全体の人口密度と同程度である。バスク州に約210万人（約70%）、ナファロア州に約60万人（約20%）、フランス領バスクに約30万人（約10%）が住む。人口の偏りは激しく、人口の1/3がビルボ都市圏に居住しており、ビスカヤ県の人口密度は約500人/km2に達するのに対して、ナファロア・ベヘレアやズベロアの人口密度は約20人/km2でしかない。
南バスク
南バスク（スペイン・バスク）4地域はバスク語ではエウスカディと表記され、いずれもスペインの県に位置づけられている[3]。このうち西部の3地域（アラバ県、ビスカヤ県、ギプスコア県の3県）は、1979年から面積7,234km2のバスク州を構成し[5]、「バスク3県」とも呼ばれるバスク地方の中核的な地域である。東部の1地域（ナバーラ県）は1982年から単独で面積10,391 km2のナバーラ州を構成しており[5]、面積はバスク州3県の合計より大きい。南バスク全体の面積は17,955 km2であり[注 1]、2010年と2011年の調査に基づく人口は2,810,331人である[4]。アラバ県内にあるカスティーリャ・イ・レオン州の飛び地とビスカヤ県内にあるカンタブリア州の飛び地はバスク州には含まれないが、バスク地方の範囲には含まれる場合がある[6]。
北バスク
北バスク（フランス領バスク）3地域はバスク語では Iparraldea（イパラルデア）と表記され、フランスのピレネー＝アトランティック県の一部である[3]。1990年代後半から2013年までは暫定的にバスク地方という行政区分がなされたものの、現在は北バスクを単独で管轄する行政区分は存在しない[7]。北バスクの面積は2,992km2であり、2005年の国勢調査による人口は272,103人である[4]。
自治体
ビルバオ（ビスカヤ県）
ビトリア＝ガステイス（アラバ県）
パンプローナ（ナバーラ州）
サン・セバスティアン（ギプスコア県）
バイヨンヌ（ラブール）
地理
地形的に大まかな境界を見ると、北端がビスケー湾、北東端がアドゥール川、東端がアニ峰、南端がエブロ川、西端がネルビオン川である[8]。
山地
バスク地方北東部をピレネー山脈が占め、2,504mのアニ峰、2,044mのアルラ峰、2017mのオリ峰など、スペインとフランスの国境をなす稜線には標高2,000mを超す山々が連なっている[9]。ピレネー山脈はバスク山脈（カンタブリア山脈東部）に接続しており、バスク山脈はナバーラ州とギプスコア県、ギプスコア県とアラバ県、アラバ県とビスカヤ県の境界を東西に伸びている[9]。バスク山脈の主要な山には、アンディア山地、ウルバサ山地、1,427mのアララール山地、1,551mのアイスコリ山、1,361mのアンボト岩山、1,537mのゴルベア山地などがある[9]。フランス側は山地の標高が低く、923mのアルツァメンディ山、678mのウルスヤ山などがある[9]。
水文
フランス領バスクではアドゥール川とニヴェル川の2河川がビスケー湾のコスタ・バスカ（バスク海岸）に流れ込んでいる[9]。スールの中央部を南北に流れるセゾン川はソーヴテール＝ド＝ベアム(フランス語版)付近でオロロン川と合流し、付近でアドゥール川に合流すると東西に向きを変える。バス＝ナヴァールは北部と南部で水系が分かれており、サン＝パレ(フランス語版)など北部を流れるビドゥーズ川はギシュ付近でアドゥール川と合流するが、サン＝ジャン＝ピエ＝ド＝ポルなど南部を流れるニーヴ川は北ではなく北西に流れてラブール中央部を通り、ビスケー湾まで数キロに近づいてから、バイヨンヌの旧市街付近でアドゥール川と合流する。いくつもの支流を集めたアドゥール川は河口部にバイヨンヌ＝アングレット＝ビアリッツ都市圏共同体を持つ。ラブール西部を流れるニヴェル川はアドゥール川より規模が小さいものの、河口のサン＝ジャン＝ド＝リュズに目の細かい砂浜海岸を形成していることで知られる[10]。
ナバーラ州内に水源を持つビダソア川は下流部の数キロでスペイン＝フランスの自然的国境となり、河口部にはイルンやオンダリビア（いずれもスペイン）とアンダイエ（フランス）などが国境を跨いだチングディ湾都市圏を形成する。スペイン・バスクにはアドゥール川に匹敵する河川はないが、河口にサン・セバスティアンを形成するウルメア川、オリア川、デバ川、自然保護区のウルダイバイ河口（ゲルニカ川）、河口にビルバオを形成するネルビオン川などがビスケー湾に注いでいる[9]。ピレネー山脈やバスク山脈はおおまかに大西洋と地中海の分水嶺となっており、ナバーラ州やアラバ県を流れる河川の多くはやがてエブロ川となって地中海に注ぐ。この分水嶺はバスク語の言語境界線とも似通っており、山脈以南ではバスク語話者の比率が低い。ナバーラ州東部にはアラゴン川、中央部にはパンプローナを流れるアルガ川、西部にはエステーリャを流れるエガ川があり、アラバ県にはビトリア＝ガステイスを流れるサドーラ川がある。ナバーラ州とアラバ県にありながら河川が大西洋に注ぐ地域は、両地域の北端部などに限られる。
コスタ・バスカはリアス式海岸が連続しており、高い崖や奥まった入江を持つ天然の良港を抱える[11]。コスタ・バスカに砂浜海岸は少なく[9]、アンダイエ、サン＝ジャン＝ド＝リュズ、サン・セバスティアンなどに限られている。ビスケー湾沿岸のビアリッツやサン・セバスティアンは、それぞれ19世紀以後にフランス王侯貴族やスペイン王侯貴族の保養地となった。
気候・植生
バスク地方の湾岸部は西岸海洋性気候(Cfb)であり、内陸部は大陸性気候に属している[12]。イベリア半島内でもっとも降水量が多い地域だが[13]、南部は石灰質土壌のために保水力が弱い[9]。東部のピレネー山脈の稜線部では降雪量が多く[9]、平地でも降雪や厳寒がみられるが[13]、標高150m以下ではほとんど降雪はない[9]。山間部はトドマツ、ブナ、モミが主体の亜高山帯であり、南部はヨーロッパアカマツ、ツゲ、セイヨウヒイラギが顕著であり、北部はヨーロッパナラ、セイヨウトネリコなどの大西洋岸種や、ギョリュウ、イチゴノキなど半島北東部種が支配的である[9]。
ビアリッツの砂浜海岸
コスタ・バスカのリアス式海岸
バスク地方最高峰のアニ峰（ピレネー山脈）
石灰質のアイスコリ（バスク山脈）
フランス領バスクの農村部
歴史
先史時代
バスク地方で前期旧石器時代の痕跡は見られず、バスク地方に人類が居住し始めたのは約15万年前の中期旧石器時代であるとされる[13]。ネアンデルタール人は温暖な時代には河川に近い屋外の段丘面に住み、寒冷な時代になると奥行きのある洞窟に住んで寒さから身を守っていた[13]。イステュリッツ洞窟、オーシュリュック遺跡（以上がフランス領バスク）などで硬石製の道具が発掘されており、イステュリッツ洞窟ではムスティエ文化期（300,000年前 - 30,000年前）のネアンデルタール人の下顎が発掘されている[14]。後期旧石器時代、オーリニャック文化期（32,000年前 - 26,000年前）の遺跡としてはサール遺跡（ラブール）、イステュリッツ洞窟、サンティマミニェ洞窟（ビスカヤ県）などがあり、期（21,000年前 - 17,000年前）の遺跡としてはオーシュリュック遺跡、ボリンコバ遺跡（ビスカヤ県）、エルミティア遺跡（ギプスコア県）、イステュリッツ洞窟、サンティマミニェ洞窟などが、期（18,000年前 - 11,000年前）の遺跡としてはサンティマミニェ洞窟、ボリンコバ遺跡、イステュリッツ洞窟、エルミティア遺跡、アイツビタルテ遺跡、ウルティアガ遺跡（ギプスコア県）、ルメンチャ遺跡（ビスカヤ県）などの遺跡がある[14]。イステュリッツ洞窟、アルケルディ遺跡（ナバーラ州）、アルチェリ洞窟、サンティマミニェ洞窟などの洞窟絵画はフランコ・カンタブリア美術に属し、他地域のアルタミラ洞窟（スペイン・カンタブリア州）やラスコー洞窟（フランス・ドルドーニュ県）と同時代である。ベンタ・ラペラ洞窟の洞窟壁画には抽象的な記号とともにバイソンやクマなどの動物が描かれ、サンティマミニェの壁画には雌鹿やバイソンなど大型の野生生物が描かれた[15]。イステュリッツ洞窟やサンティマミニェ洞窟などでは彫刻作品も発掘されている[14]。2008年、サンティマミニェ洞窟は世界遺産である「アルタミラ洞窟とスペイン北部の旧石器洞窟美術」に追加登録された[16]。
先史時代の主な遺跡
中石器時代の期（10,500年前 - 9,000年前）には、上述の旧石器時代からの遺跡の大半やレセチキ遺跡、ベロベリア遺跡などで人間の頭蓋骨などが出土している[14]。新石器時代（紀元前3,500年 – 紀元前2,000年）の痕跡はサンティマミニェ洞窟、ルメンチャ遺跡、エルミティア遺跡、ウルティアガ遺跡、ベロベリア遺跡などにあり、貝塚などが出土している[14]。人類は洞窟ではなく平野に住居を建てはじめ、狩猟に加えて果実の収穫や野生動物の家畜化などを行いはじめた[17]。青銅器時代（紀元前1,200年 – 紀元前600年）に先駆けてドルメンなどの巨石記念物が登場し、東方と南方からやってきた民族によって埋葬の儀式とともに普及したとされる[14]。これらの巨石記念物は、山地や牧畜地帯に建立された古典的な羨道墳、アルタホナ遺跡（ナバーラ州）に見られる巨大な通廊墳、ロンカル遺跡に見られるカタルーニャ風の通廊墳の3つの潮流に分類される[14]。巨石記念物や高地に埋まっている建造物はバスク全土で400以上も記録されており、銅製や青銅製の遺物が出土している[18]。鉄器時代（紀元前600年以降）にはケルト人と推定される民族がバスク地方を横断し、製鉄、動物による車の牽引、優れた農耕法、新たな作物、牛馬の飼育などの技術をもたらした[14]。銅器時代までは断続的な居住地跡しか発見されていないが、鉄器時代には定住的になり、川べりの小高い丘を中心にした永住地跡が発見されている[19]。
古代
紀元前3世紀にはカルタゴ人がピレネー山脈の麓に達したが、征服や植民を行うことはなくバスク人との関係は良好であり、多くのバスク人がカルタゴ人の傭兵となった[20]。この頃のバスク人たちは長老会議や戦士団を持ち、女性は農業を、男性は狩猟や略奪を行った。何らかの言語を話していたが、その言語を文字にすることはなかった[21]。紀元前133年のの攻囲戦でローマ人がケルト人を破ると、紀元前75年にはポンペイウスが自身の名に因んだ都市ポンパエロ（現パンプローナ）を建設し[22]、ピレネー山脈に向かう際の強力な防衛地点として使用した[23]。ポンパエロには神殿、公共浴場、邸宅などが築かれてローマ的な都市となり、バスク地方南部ではオリーブや小麦やブドウなどローマ的な農作物が生産されるようになった[23][24]。土地がやせている北部では鉱山や避難港などがローマ人に利用された[24]。この頃のバスク人はいくつかの部族にわかれて広い領域に分布しており、カエサルはポンペイウスの軍隊を解散させて近ヒスパニア[注 5]全域の統治を確立した[22]。紀元前1世紀にはバスク地方にもローマ人が到着したが[21]、アウグストゥスはバスク人が住むピレネー山脈の山岳民やアクイタニアを平定させることができず[22]、これらの地域はローマ法、ラテン語、キリスト教などのローマの影響をほとんど受けなかった[23]。ローマ人とバスク人は協力関係にあったとされ、イタリアのブレシアには「すべてのバスク民族はローマと友好関係を保ち、直ちに兵士としてローマ軍に加わった」と刻まれた1世紀の石碑が残っている[24]。ローマ人はバスク人をヴァスコニア(Vasconia)と呼んでおり、バスク人は自らのことをエウスカルドゥナク（バスク語を話す人々）と呼んでいた[24]。ヴァスコニアは現在のバスクという統一的な名称の創始であり、またガスコーニュという地名の語源にもなっている。3世紀末にはバスク地方南部の都市にキリスト教が伝播されたが、ローマ時代にはキリスト教は浸透せず、太陽・月・天などケルト文化の影響を受けた自然崇拝が主流だった[25]。
中世
中世前期
5世紀には西ゴート族がバスク地方に侵入し、バスク地方にいた種族は連合して異民族に抵抗した[26]。714年にはウマイヤ朝のイスラーム勢力がバスク地方に侵入し、718年にはパンプローナが征服されたが、732年にはフランク王国の宮宰カール・マルテルがトゥール・ポワティエ間の戦いでイスラーム勢力を撃退し、イスラーム勢力はイベリア半島南部に戻った[27]。11世紀までは断続的にバスク人とイスラーム勢力との間で諍いが起こったが、おおむね平和に共存した[27]。7世紀以降にはフランク族のメロヴィング朝の家臣によるヴァスコニア公爵領が存在し、西ゴート族、イスラーム勢力、フランク王国に対してピレネー山脈の両側のバスク人は連合した[28]。778年のロンセスバーリェスの戦いではカール大帝軍に勝利したが、この戦いは叙事詩『ローランの歌』のモデルとなった[29][30]。ヴァスコニアは西ヨーロッパの人々によって野蛮性が強調され[31]、「破壊者」「浮浪者」「略奪者」などと呼ばれた[32]。バスク人は基本的に山岳地帯の散村で生活していたことから、広い領域との関わりを持たず、バスク人全体を統一する権力者は長らく登場しなかった[33]。
北バスク
封建時代初期の北バスクは3つの独立した組織体で構成されていた[34]。東部（現スール）はガスコーニュ公爵とビゴール伯爵の支配下にスール子爵領があったが、1078年にベアルン子爵の支配下にはいった[34]。中央部（現バス＝ナヴァール）は11世紀初頭になってアルベルー、オスタバレ、オッセス、シーズ、ミクス、バイゴリの封地が確立したが、13世紀にはナバーラ王国の一地域としてウルトラ・プエルトス代官区を構成した[34]。西部（現ラブール）は11世紀初頭にナバーラ王国のサンチョ3世に質権が渡されていたが、1033年にはガスコーニュ公爵の庇護化に入った[34]。この3地域のいずれも自由地として自治権を有しており、農奴制の範囲外だった[34]。1155年にはイギリスのプランタジネット朝のヘンリー2世がアキテーヌ公爵を兼ねるようになったが、ラブールとスールの諸権利が譲渡されたことをバスク地方の貴族は好まずに敵対し、12世紀末にリチャード1世（獅子心王）がバイヨンヌを攻囲して占領する結果となった[34]。1204年にはカスティーリャ王アルフォンソ8世がラブールとスールに進攻してバイヨンヌを焼き払った。14世紀初頭にはスールでフランス人の子爵がイギリスに反旗を翻したが、子爵に占領された領土はナバーラ王経由でイギリスに返還された[34]。
南バスク
824年、イニゴ・アリスタらがフランク王国のルイ1世（敬虔王）に勝利したことでパンプローナ王朝（後のナバーラ王国）が誕生し、その息子のガルシア・イニゲスはアストゥリアス王国との戦いの後に和平を結んだ[35]。イニゴ家の起源については定かでないが、ピレネー山脈北部から出てナバーラのサラサール谷に定住していた可能性がある[35]。イニゴ・アリスタ朝は3代続き、905年にはヒメノ家のサンチョ・ガルセス1世がパンプローナ王となってヒメノ朝が開始された[36]。922年にはアラゴン伯領を保護領とし、924年には後ウマイヤ朝のアブド・アッラフマーン3世によってパンプローナが略奪・焼き討ちに遭うが、937年にはアストゥリアス・レオン王国と同盟を結び、939年にはシマンカスの戦いに勝利してイスラーム勢力を撃退した[37]。フランク王国のカール大帝によって自然崇拝が禁じられていたが、パンプローナに修道院や司教区が設置されるようになったのは9世紀になってからであり、11世紀になってようやくビスカヤやギプスコアにも修道院が急増した[38]。
1004年に即位したサンチョ3世（大王）はバスクの諸地域を次々と従えた[39]。ラブールとバス＝ナヴァールの質権を受け取り、婚姻によってビスカヤとアラバを併合し、スールも間接的にナバーラ王国に従属していた[39]。サンチョ3世の死後、正嫡の長男が王国を相続すると言う当時のイベリア半島の慣習[40]に反して、ナバーラ王国はサンチョ3世の遺言どおりにアラゴン、ナバーラ、カスティーリャ、とに分割されて4人の息子たちに与えられたが、兄弟は敵対して領地争いが起こった[41]。ナバーラ王国は1076年にはアラゴン王国の一地方となったが、ガルシア6世（復興王）が王位に就いた1134年にはアラゴン王国から独立して再び主権を建てた[41]。1212年にはサンチョ7世（不屈王）がキリスト教連合軍の一員としてラス・ナバス・デ・トロサの戦いに参加し、レコンキスタにおける重要な役割を果たしたが[42][43]、1234年に死去したサンチョ7世には正当後継者がいなかったため、シャンパーニュ家のテオバルド1世がナバーラ王となり、フランス王朝が始まった[44]。11世紀以後にはナバーラ王国内部をサンティアゴの巡礼路が通るようになり、いくつかの都市が巡礼路沿いに建設された[45]。巡礼路はバスク地方のキリスト教化に貢献し、15世紀末にはバイオナ司教区、オロロン司教区、ダックス司教区、イルニャ司教区、ガステイス司教区の5司教区がバスク地方を所轄していた[45]。
バスクの他地方を見ると、9世紀にはアラバとビスカヤの名称が、11世紀にはギプスコアの名称が初めて文献に登場した。アラバはナバーラ王国内の領主領や伯爵領として9世紀中頃から独立を保ったが[46]、1076年にアラゴン＝ナバーラ連合王国に吸収され、1200年にはアルフォンソ8世によってカスティーリャ王国に併合された[39][47]。ギプスコアはいったんカスティーリャ王国の支配下にはいったが1076年に分離独立し、1180年にはサン・セバスティアンがナバーラ王国のサンチョ6世からフエロを得ていたものの、1200年に再びカスティーリャ王国のアルフォンソ8世によって併合された[39][47]。ビトリア＝ガステイスやサン・セバスティアンだけでなく、1330年代前半にはアラバとギプスコアのほぼ全領域がカスティーリャ王国に飲み込まれている[45]。ビスカヤは11世紀半ばからナバーラ王国のビスカヤ領主による封建体制が続き、1379年にカスティーリャ王国に併合された[47]。カスティーリャ王国はを除いたアラバ、ビスカヤ、ギプスコアにフエロ（特権）を認め、バスク3地方は政治的独立、国税免除、兵役免除などの権利を得た[47]。カスティーリャ王はビスカヤ領主に就任するとゲルニカに出向き、ゲルニカのオークの木の前でフエロの遵守を宣誓する義務を負っていた[45]。1483年にカスティーリャ女王イサベル1世がゲルニカの木の下で宣誓を行ってから、1839年まではこの宣誓なしにはビスカヤ領主として認められなかった[48]。1181年にサン・セバスティアンが建設されたのを発端として、オンダリビア、ゲタリア、サラウツ、ベルメオなどの港湾都市が誕生し、1300年には14世紀後半以後にバスク地方の中核都市となるビルバオが建設された[45]。
近世
1512年にはカスティーリャ王フェルナンド5世の軍隊がナバーラ王国に侵攻し、首都パンプローナをはじめとするピレネー以南のナバーラ王国領を占領して併合した[45]。ナバーラ王国はカスティーリャ王国の副王領となったが、立法・行政・司法の各機構はナバーラ王国に残された[42]。ピレネー以北のバス＝ナヴァールはナバーラ王国から分離し、フランス王国と連合するなどして1620年まで政治的独立を保ち[45]、1620年にフランス王国に編入されて州となった。少なくとも16世紀初頭には、バスク人が北米大陸のニューファンドランド島沿岸まで航海して捕鯨や遠洋漁業を行っていたことが判明している[1]。バスク人はスペイン帝国の植民活動で重用され、航海中に死去したフェルディナンド・マゼランの後を継いで史上初めて世界一周を達成したフアン・セバスティアン・エルカーノはバスク人であったし[注 6]、メキシコのサカテカス銀山やボリビアのポトシ銀山を主に開発したのもバスク人だった[49]。多くのバスク人聖職者が新世界で布教活動を行っており、イエズス会の創始者であるイグナチオ・デ・ロヨラとフランシスコ・ザビエルもやはりバスク人だった[49]。1545年にはボルドーで司祭のベルナト・エチェパレがバスク語最古の出版物である『バスク初文集』を刊行し[49][50]、同年にはバスク地方初の大学としてオニャティ大学が創設された[49]。1545年以後のトリエント公会議は土着の言語での布教を推奨しており、1571年にはラ・ロシェルでヨハネス・レイサラガが新約聖書のバスク語訳を刊行した[49][51]。バスク地方には王立造船所があり、この造船所で建造された船がカスティーリャ王に献上された[52]。ビルバオはカスティーリャ王国の羊毛の積み出し港であり、16世紀前半にはビルバオに海事領事所が設置された[52]。
17世紀にはカスティーリャ王国の衰退が顕著になったが、特にビルバオでは造船業や海運業が繁栄し、ビスカヤとギプスコアではヨーロッパに輸出する武器製造業が発展した[53]。1659年に結ばれたフランス・スペイン戦争の終戦条約であるピレネー条約では、スペインとフランスとの国境がほぼ確定し、バスク地方は北バスクと南バスクに完全に分断された[49]。18世紀初頭のスペイン継承戦争後にはスペイン各地でフエロが撤廃されたが、ブルボン家に味方したバスク地方ではフエロの存続が認められ、特にアラバ、ビスカヤ、ギプスコアの3領域は一体性を喚起する枠組みが与えられた[49]。1728年には王立カラカス・ギプスコア会社が設立され、金・銀・タバコ・皮革・カカオなどを取引する新大陸貿易で大きな利益を得た[53]。18世紀後半のバスク地方では農業と牧畜業の均衡が崩れ、伝統的な製鉄業は産業革命を経たイギリスに後れを取って競争力を失ったが[49]、それまでに経済活動で蓄積していた資本が経済復興に役立った[53]。1765年には科学・技術・芸術を通じて経済振興を目指すバスク地方友の会が創設され、「イルラク・バット」（3つは1つ）をスローガンに3領域の一体性を主張した[49]。
近代
フランス領バスク
1789年に開催された三部会において、ラブールとスールから参加した代議員は地方特権廃止に票を投じ、北バスクが享受してきた自由や特権は廃止された[54]。北バスクはフランスという集合体への融合を受け入れ、バス＝ピレネー県（現ピレネー＝アトランティック県）に統合された[54]。バスク県は存在しなかったが、バス＝ピレネー県のユスタリッツ郡、サン＝パレ郡、モーレオン郡がそれぞれラブール、バス＝ナヴァール、スールの3地方をほぼそのまま継承した[54]。いくつかの地名が新体制風となり、例えばサン＝ジャン＝ピエ＝ド＝ポルはニヴ＝フランシュに、サン＝ジャン＝ド＝リュズはショーヴァン＝ドラゴンに改名された。18世紀末にはピレネー山脈を挟んでフランスとスペインが衝突し、1794年にはフランス軍がナバーラ県北部とギプスコア県を占拠し、1795年にはアラバ県とビスカヤ県を占拠した[55]。1807年にはナポレオン・ボナパルトとカルロス4世がフランス領バスクで対決し、半島戦争（スペイン独立戦争）中の1813年から1814年にはウェリントン公爵アーサー・ウェルズリー軍とナポレオン軍の対決の舞台となった[55]。19世紀前半以降、フランス領バスクではビアリッツの海岸やカンボ＝レ＝バン鉱泉などのリゾート化が進行し、フランス有数の避暑地・保養地として発展した[7]。外部資本によるサービス産業が基幹産業となり、海岸部には非バスク語話者が流入した[7]。ナポレオン3世は王妃ウジェニー・ド・モンティジョのためにビアリッツに離宮を建設し、この離宮は現在では高級ホテルとして使用されている。
スペイン・バスク
19世紀のスペインでは国民国家形成が進められ、中央集権化と均一化が図られるとともに自由主義的な改革が試みられた。同じ王国内にありながら法域が異なって関税がかかる状況を改めることは、バスク側にとっては中世以来のさまざまな協定や慣習によって守られてきた権利や独自性を脅かすものにほかならなかった。1833年には社会制度や経済構造の維持を唱えるカルロス5世と、自由主義を標榜するイサベル2世との間での王位継承問題を発端とする第一次カルリスタ戦争が勃発し[56]、フエロの維持を求めるスペイン・バスクは旧体制を支持して自由主義勢力と戦ったが、1839年に敗北が決定してスペイン・バスクのフエロは縮小された[57]。1841年にはナバーラ県のフエロが撤廃されて数百の町がスペインに統合され、ナバーラのスペイン化が完了した[58]。その後第二次カルリスタ戦争を挟んで第三次カルリスタ戦争が起こり、1876年7月21日法でバスク地方のフエロは実質的に撤廃された[57][59]。バスク地方はスペイン国家の中の一地域に位置付けられ、納税や兵役の義務が課せられた[57]。関税境界はバスクとスペインの境界からスペイン・フランス国境に移動し、スペイン・バスクとフランス領バスクを分断した。このため、パンプローナとバイヨンヌを結ぶ歴史ある街道は分断され、バスク内陸部を潤していた旨みのある密輸商売は消滅したが、バスク沿岸部は比較的恵まれていた。また、工業発展を遂げた19世紀末のバスク地方には他地域から労働者が多数流入し、1900年時点ではビスカヤ県、ギプスコア県、アラバ県のバスク3県における人口の6割が他地域出身者となった[60]。バスク地方では非バスク語化が進行し、バスク人の伝統的価値観や規範が脅かされた[61][62]。
「バスク民族主義の父」と呼ばれる[63]サビノ・アラナはバルセロナ大学で学ぶうちにカタルーニャ・ナショナリズムに共感し、ビスカヤ地方の精神的独立の復活を訴えて政治活動を開始した[64][65]。アラナは「血族、言語（バスク語）、統治と法（フエロ）、気質と習慣、歴史的人格」の5つをバスク民族の独自性を定義づける要素に挙げ、特に血の純潔によってバスク人はスペイン人に優越するとした[65]。1895年にはバスク民族主義党(PNV)が設立され[66]、アラナの主張は近代的工業化から除外された中小ブルジョワ層に受容された[67]。アラナは分離主義者ではなく地域主義者であると主張し、名称（エウスカディ）と旗（イクリニャ）を持つ、7地域[注 7]がひとつにまとまった国を提起した[68]。初期のバスク・ナショナリズムは反工業化を唱え[69]、第一次世界大戦後には近代化の余波が及び始めた農村部にも伝播していった[70]。初期のバスク・ナショナリズムはバスク地方の独立や分離を訴えたが、やがてスペイン国家内での地方自治の訴えに変化していった[71]。
1931年には第二共和政が成立し、バスク民族主義党はカトリックを基調とし、バスク4県をほぼ独立した国家として扱うエステーリャ憲章（バスク自治憲章案）を採択して国会に提出したが、特にスペイン社会労働党(PSOE)による反対運動で廃案となった[72][73][74]。この一方で、1933年にはカトリックを基調としないバスク自治憲章案（修正版）がナバーラ県を除くバスク3県の住民投票によって承認され、バスクの歴史上初めてアラバ、ビスカヤ、ギプスコアの3県が法制的にまとめられた[75][76]。第二共和政下では各政治勢力の主張が交錯し、バスク民族主義党はアラバ県やナバーラ県の支持を取り付けることに失敗したことで、バスクの地方自治の実現が遅れたとされる[77]。1932年には「祖国の日」が制定され、バスク地方では例年復活祭と同時期にバスク国の復活が祝われている[78]。1936年には共和国議会でバスク自治憲章の公布が認められ、ホセ・アントニオ・アギーレをレンダカリ（政府首班）とするバスク自治政府が承認された[79]。バスク自治政府はバスク大学の設立に着手し、グアルディア・シビル（治安警察）やグアルディア・アサルト（治安突撃隊）を解体してバスク警察を設立し、バスク軍を再編した[80]。1930年代後半のスペイン内戦では、ビスカヤ県とギプスコア県のバスク民族主義党は共和国側に立ってフランシスコ・フランコの反乱軍と戦ったが、アラバ県とナバーラ県は反乱軍に味方した[79][81]。ナバーラ王国を継ぐナバーラ県はバスク地方の中心的存在だったが、ナバーラ県内の住民投票でもバスク3県への併合を拒否してバスク3県から分離された[76]。1937年4月にはバスクの自治の象徴であるゲルニカが、反乱軍と組んだドイツ軍によるゲルニカ爆撃を受け、1937年6月にはバスク軍最後の拠点であるビルバオが陥落した[82][83]。バスク自治政府は支配領域をすべて失い、政治的独立の試みが頓挫して亡命政府となった[82] [83]。
スペイン内戦では15万人以上のバスク人が難民となり、その後のフランコ政権下ではバスク語の使用禁止やイクリニャ（バスク国旗）の掲揚禁止などの政策が取られた[84][85][86]。1946年にはアギーレがニューヨークでバスク亡命政府を編成し、亡命政府のバスク民族主義党が主導したビスカヤ県での労働争議は功を奏したが、反共産主義の立場を取る西側勢力はフランコを容認するようになり、1960年のアギーレの死もあってバスク亡命政府は政治的影響力を低下させた[85]。1952年に地下組織として結成されたEKINは、バスク民族主義党青年部から分離したグループなどを加えて1959年にバスク祖国と自由(ETA)に発展し、バスク語の民族語としての擁立、バスク大学の創設などバスク民族の政治的自立や民主的諸権利の認知を訴えた[87]。発足当初のETAは民族文化復興運動団体の色彩が強かったが、やがて政治的独立を掲げる集団が主流派となり、1968年には武力闘争が開始されて世界的に知られるようになった[88]。それまでは穏健派のバスク民族主義党がバスク・ナショナリズム運動を独占していたが、ETAの登場で状況が変わった[89]。1960年代末には全国的にフランコへの反体制運動が高まり、1970年代になるとバスク民族主義党が保守層の支持を背景に組織を拡大した[90]。
現代
日本におけるバスクの認知
1968年には梅棹忠夫らの京都大学ヨーロッパ学術調査隊がバスク地方に3-4カ月滞在して調査を行い、桑原武夫の編集による一般向け書籍がバスク人の生活を伝えた[91]。1983年に司馬遼太郎が書いた『街道をゆく 22 南蛮のみち1』などがバスク・ブームを喚起し[92]、1980年代にはバスクへの関心が飛躍的に高まったとされている[91]。司馬はフランシスコ・ザビエルの訪日を起点に南蛮文化のルーツを求め、カンドウ神父の功績やバスク語・バスクの風習などを紹介した[92]。1990年代になると日本人のバスクに対する関心が多様化し、バスク語や独立問題への関心より文化的関心（スポーツ・芸術・料理）に主流が移った[93]。1997年のビルバオ・グッゲンハイム美術館の開館によってバスクのイメージは完全に刷新され、多くの観光ガイドブックにビルバオが掲載されるようになった[94]。2006年には日本バスク友好会という任意団体が東京に設立され、2009年にはバスク州が公認する国外バスク系コミュニティが東京に設立された[93]。
フランス領バスク
フランス領バスクは19世紀から1980年代まで経済が低迷しており、若年層を中心に人口が都市部に流出した[7]。1945年には北部バスク地方自治憲章案が策定されて自治権を求める動きがあったが、バスク・ナショナリズムの発現度は南バスクに比べて低かった[7]。1980年代末までには左派祖国バスク主義運動(EMA)、バスク統一(EB)、(EA)の3派の政治団体が存在していたが、各州選挙でのこれらバスク・ナショナリスト勢力の得票率は最大でも9%にとどまった[7]。バスク連帯はバスク県創設を求め、1981年のフランス大統領選挙ではバスク県設置とバスク語使用の擁護を公約に掲げたフランソワ・ミッテランが立候補したが、いざ就任するとバスク県設置の公約は反故にされた[7][55]。しかし、その後もフランス政府は地方分権化に積極的であり、1990年代後半以降には「ペイ」（pays＝地方、地理的・文化的・経済的・社会的なまとまり）が法的に制度化され、1997年には地域整備政策上の行政区分単位として「バスク地方」が定義された[7]。1993年には左派祖国バスク主義運動とバスク統一が連携して(AB)となり、バスク・ナショナリスト勢力として初めて10%を超す得票率をあげた[7]。2007年には祖国バスク主義者統一やバスク連帯などのバスク・ナショナリスト勢力が結集し、EH Bai（バスク地方・Yes）として地方選挙で躍進した[7]。スペイン・バスクを本拠とするバスク民族主義党(PNV)はフランス領バスクにも拠点を置いているが、満足な結果は得られていない[7]。2013年にはフランス領バスクにおける地域振興事業が満了し、「バスク地方」という行政区分は消失した[7]。
スペイン・バスク
1975年にフランコが死去するとスペインではが開始され、1978年には国民投票が行われてスペイン1978年憲法（現行憲法）が制定された。憲法にはスペイン国家の不可分一体性が明記され、バスク人は民族を構成するには至らない民族体と位置付けられたが[95]、1979年にはスペイン国会で（バスク自治憲章）が承認された後に住民投票でも承認され、アラバ、ビスカヤ、ギプスコアの歴史的3領域の自治組織としてのバスク自治州が発足した[96]。憲法の規定でナバーラ県はバスク州への統合が可能とされたが、結局1982年に単独でナバーラ州に昇格した[96]。バスク人とナバーラ人の分離はスペイン政府の意図するところであり、バスク地方とスペイン国家の係争解決に向けた大きな障害となっている[54]。ETAは1968年の暴力活動開始以後に800人以上を殺害し、1990年代頃にバスク経済が一定程度回復するとテロリズムの克服がバスク地方最大の懸念事項となったが、2000年代後半以降には軍事的・政治的に弱体化したとされている[97]。2003年にはバスク民族主義党のフアン・ホセ・イバレチェがゲルニカ憲章改正案（）をスペイン国会に提出してバスク地方の自治拡大を狙ったが、スペインの不可分一体性を崩しかねないこのプランはスペイン下院に否決された[98]。
経済
第一次産業
ピレネー山麓では先史時代から牧畜が根本的な生活手段だったが、新大陸から家畜飼料としてトウモロコシが導入されると、小屋内での飼育が可能となって家畜数が急増した[99]。トウモロコシは特に北バスクで伝統的穀物の地位を奪い、また、農業の著しい改良につながった[100]。17世紀末頃のバスク地方では、冷涼なピレネー北麓などでシードラ用のリンゴが栽培され、南バスク全域でチャコリ用のブドウが栽培されていた[100]。19世紀初頭にはウシの頭数が急増し、山間部では頑強なピレネー種が支配的である。1900年頃まではバスコ・ベアルネーズ種などのヒツジの頭数も増加していたが、その後は都市部での牛乳消費拡大によってウシとヒツジが競合関係にある[101]。フランス領バスクでは20世紀後半にヤギの頭数が大きく減少し、ピレネー南麓ではヤギが雌牛にとって代わっているが、ビスカヤ県とギプスコア県では逆にヤギが大きく増加した[101]。バスク地方中央部では、現在でもポトックの自由放牧が行われており、フランス領バスクの山間部でも平野部でもラバが飼育されている[101]。バスク地方は農業生産力で他地方に劣っていたが、フエロによる消費財の自由な輸入や国税の免除などが商業活動の発展に貢献した[102]。バスク地方の港では、春にはアンチョビやイワシ、夏にはマグロやカツオ、秋にはメルルーサやロブスターやイカ、冬にはタイなどの漁獲量が多い[103]。漁業はラブールの沿岸部よりもギプスコア県とビスカヤ県の沿岸部で重要な役割を果たしている[103]。バスク地方最大の港湾はスペイン随一の港であるビルバオ港（ビスカヤ県）であり、かなり離れてパサイア港（ギプスコア県）とバイヨンヌ港（ラブール）が続く[104]。バスク地方の港湾の立地は、スペインの産品をイギリスやフランドルなどに輸出する際に好都合だったが、新大陸が発見されるとアンダルシア地方のカディス港が発展し、バスク地方の貿易は衰退した[105]。
中世には捕鯨がバスク地方の一大産業であり、ヨーロッパにおける捕鯨のルーツはバスク地方である[106]。19世紀後半にノルウェー式の捕鯨銃による捕獲方法が確立するまでは、集団で銛を打ち込むバスク式はイギリスやオランダなどでも採用され、北米のアメリカ合衆国にまで伝承された[106]。バスク人の捕鯨を伝える文献は11世紀・12世紀のものがもっとも古い[107]。13世紀・14世紀には、ビスケー湾内だけでなく大西洋上でも捕鯨を行うようになったとされ、フランドル・イギリス・デンマークなどでも鯨油や鯨ヒゲが販売されるようになった[107]。灯火用に用いられていたオリーブ油やアブラナ油の産地である地中海沿岸がアラブ人やトルコ人の支配下に置かれると、バスク人が産する鯨油のヨーロッパでの需要が高まった[107]。また、繊維産業や皮革産業の発展によって、洗浄用の石鹸の原料として鯨油が、コルセットの材料などとして鯨ヒゲが使用されるようになった[107]。15世紀にはビスケー湾からタイセイヨウセミクジラが姿を消したため、バスク人は大西洋を北上するようになり、1550年までには北アメリカ大陸沿岸のニューファンドランド島やラブラドール半島に至った[107]。1560年代がバスク捕鯨の全盛期であり、バスク地方の全漁撈人口2万人のうち4,000人が捕鯨に従事し[108]、毎年50隻もの捕鯨船が北米沿岸に航海してヨーロッパの鯨油市場を独占していた[109]。また、塩干のタラはヨーロッパ各国に輸出される国際交易品となった[110]。16世紀後半には捕鯨船の所有元や資金提供元がバスク地方内部からスペイン国外に移り、18世紀後半にはバスク捕鯨が終焉を迎えた[109]。
第二次産業
古くから木炭がエネルギー資源だったが、1886年にはバスク地方初の発電所としてサン・セバスティアン水力発電所が建設され、中小工業が近代化・機械化された[111]。1902年には鉄鋼企業数社が合併してビスカヤ高炉が建設され、1924年には10,000人、1967年には15,000人もの従業員を抱えた[111]。重工業はビスカヤ県に集中しているが、多くの工場がバスク地方全土に分散して存在しており、アラサーテ/モンドラゴン、エイバル、エルゴイバルなどがあるギプスコア県のデバ谷（デバ川流域）には工業上の拠点が形成されている[111]。
18世紀初頭のスペイン継承戦争後はビルバオのブルジョワがカスティーリャ産毛織物の海上輸送ルートを手にし、スペインから海路で輸出される毛織物の50%がから積み出された[112]。19世紀にビルバオ周辺で豊かな鉄鉱石の鉱床が発見されたため、19世紀末には外国資本が流入して製鉄と造船が盛んになり、スペインはヨーロッパ最高の鉄生産量を誇った[113]。ビルバオ河口はバスク地方における産業革命の中心地として、スペインではカタルーニャ地方と並ぶ工業地帯となり、特に鉄鋼業、造船業、製造業、製紙業などの重工業が発達した[114]。1855年にはビルバオ銀行（現BBVA）が創業し、2年後にはスペインで初めて紙幣発行の認可を受けてスペインの筆頭銀行となった[115]。20世紀初頭のバスク地方には、22の冶金工場、65の鋳造工場、2の製紙工場、12の繊維工場、20の製粉工場、18の電気エネルギー製造センター、25の缶詰工場、22のセメント工場、5の製材所その他があった[115]。1930年におけるバスク地方の対全スペイン比率を見ると、製鉄業が65%、造船業が71%、製紙業が71%、海運業が69%、鉄鋼生産が74%、銀行預金が42%などであり、スペインを代表する経済・工業力を有した[115]。1970年代・1980年代の経済危機を経て、バスク州ではハイテク産業が成長した[114]。
社会
言語
バスク語が話される領域はバスク7領域の一部であり、その歴史の中で拡大も縮小も経験している。10世紀頃にはすでにナバーラ州南端部ではバスク語が話されなくなり、12世紀以後はバスク語領域が徐々に衰退した[116]。国民国家の成立過程では、スペイン政府もフランス政府も多かれ少なかれ、バスク人とその言語的アイデンティティを抑制しようと試みてきた[117]。20世紀の大部分ではバスク語の社会言語学的状況は深刻に低下した。これは他地域からスペイン・バスクにスペイン人労働者が大量に流入し、フランシスコ・フランコ独裁政権下でバスク語やバスク文化が抑圧されたことなどが理由である。1960年頃にはバスク語復権運動が起こり、1975年頃にはバスク7領域で160校のイカストラ[注 8]が34,000人の生徒を抱えるまでに至った[118]。スペイン1978年憲法第3条ではカスティーリャ語を国家公用語と定めているが、同時に他言語も自治州内の公用語となる可能性を明記している[119]。バスク州は1979年のでバスク語を固有言語に選定し、カスティーリャ語との二言語共同公用体制を敷いた[119]。ナバーラ州は州域を法的に「バスク語圏」「混合圏」「非バスク語圏」に分け、非バスク語圏以外ではバスク語を公用語として認めている[120]。一方、フランス共和国憲法はフランス語を国語と定めており、フランス領バスクにおいてバスク語は公的な地位を得ていない。2013年6月にはフランスの公用語がフランス語であるとする条項に則り、バスク語学校の新設に財政補助を行おうとしたアンダイエ議会に対して違法であるとする判決が下された[121]。なお、バスク語は欧州連合(EU)機関内で限定的な使用が認められており、2011年にはスペイン国会上院でも使用が認められるようになった[119]。2000年代半ばの調査ではバスク語話者は約650,000人であり、うち550,000人がスペイン・バスクに、100,000がフランス領バスクに居住しているとされる[122]。
教育
1540年にはアビラ司教によってギプスコアにオニャティ大学が創立され、1548年にエルナニからオニャティに移転した[123]。神学、法学、教会法学、芸術学、医学が教えられ、1869年までは学生はローマ・カトリックに限定されていた。オニャティ大学の建物は現存しており、1931年には国定史跡となっている[124]。1901年に閉校するまでオニャティ大学はスペイン・バスクで唯一認可された大学だった。1897年にはスペイン初の現代的な工学部を持つビルバオ高等工科学校が設立され、現在ではバスク大学の一部となっている。1886年にはイエズス会によってビルバオ近郊のデウスト[注 9]にデウスト大学が創立され[125]、1916年にはスペインで初めて経済学の学位を与えた[125]。フランシスコ・フランコ政権下ではマドリード大学（現マドリード・コンプルテンセ大学）に次いで文官大臣を多く輩出した大学であり、スペイン屈指のエリート養成機関だった[126]。第二次世界大戦後まで長らく政府非公認のカトリック大学という位置づけだったが、1962年にはスペイン政府によって正式な大学として認可された。デウスト大学の卒業生であるホセ・アントニオ・アギーレなどによって公立大学の創設が望まれており、スペイン内戦中の1938年にはビルバオに公立大学が設置された。バスク州発足後の1980年にはこれら自治州各地の教育機関を統合して、正式にバスク大学(UPV)が創設された。バスク大学はバスク州にある唯一の公立大学であり、3県それぞれにキャンパスを置いている。1943年にはアラサーテ/モンドラゴンに高等工科学校が設立され、1997年に正式にモンドラゴン大学として認可された[127]。2011年にはヨーロッパ初の食科学に関する4年制学部として、サン・セバスティアンに食科学部が開設された[128]。
1952年にはローマ・カトリック教会に属するオプス・デイがパンプローナにナバーラ大学を創設した。ナバーラ大学はパンプローナとサン・セバスティアンの2か所にキャンパスを有しており、経済学・経営学部はエコノミスト誌やフィナンシャル・タイムズ紙によって世界トップクラスの評価を受けている[129]。医学部は前衛的な研究を行っており、2004年には腫瘍学・病理生理学・神経科学・生物医学の4ジャンルを合わせもつ応用医学研究センターが開設された[130]。1987年にはナバーラ州初の公立大学として、既存の高等教育機関を統合してナバーラ州立大学が創設された[130][131]。パンプローナとトゥデラにはスペイン国立通信教育大学(UNED)のセンターが存在する[130]。
交通
バスク地方にはビルバオ空港（ビスカヤ県）、サン・セバスティアン空港（ギプスコア県）、ビトリア空港（アラバ県）、パンプローナ空港（ナバーラ州）、ビアリッツ＝アングレット＝バイヨンヌ空港（ラブール）の5つの空港がある。バス＝ナヴァールとスールに空港は存在しない。ビルバオ空港とビアリッツ＝アングレット＝バイヨンヌ空港は国際空港であり、その他は国内便のみの空港である。ビルバオ空港の2012年の旅客数は約417万人であり、スペイン国内では13番目に旅客数の多い空港だった[132]。サン・セバスティアン空港はスペイン＝フランス国境を流れるビダソア川に面しており、滑走路のすぐ先に国境線が引かれている。2012年の旅客数は約26万人であり、スペイン国内では31番目に旅客数の多い空港だった[132]。ビトリア空港は5空港の中で最長の3,500mの滑走路を有するが、貨物便を主体とする空港であり、2012年の旅客数は約24,000人の少なさだった[132]。ビトリア空港には2014年10月にニューヨーク行きの旅客便が設定され、バスク地方から初めて大西洋を超える便となった[133]。ビアリッツ＝アングレット＝バイヨンヌ空港はロンドンなどへの国際便を有し、2013年の旅客数は約110万人であり、フランス国内では20番目に旅客数の多い空港だった[134]。
文化
文学
現在確認されているバスク語最古の出版物は、1545年にベルナト・エチェパレによってボルドーで出版された韻文詩集の『バスク初文集』である[135]。この韻文詩集から約20年後にはヨアネス・レイサラガによって新約聖書とカルヴァン派の教えの部分的翻訳が試みられ、17世紀半ばにはペドロ・デ・アシュラルというバスク語最初期の作家が登場した[136]。バスク語文学はラブールを中心に開花し、アシュラルの代表作である1643年の『あとで』は「バスク語文学における真の傑作」と称された[135]。19世紀にはフアン・アントニオ・モゲルがバスク語による初の小説とされる『ペル・アバルカ』を著し、ビスカヤ方言で書かれたこの作品は言語的にも貴重な資料となった[135]。ルイ＝リュシアン・ボナパルトのバスク研究開始（1856年）からスペイン内戦勃発（1936年）まではバスク文芸のルネッサンスの時代とされ[137]、19世紀末には「バスク民族主義の父」サビノ・アラナが様々なバスク語雑誌を刊行してバスク語の発展に貢献した[138]。は漁師や農民の生活に興味を抱き、1906年にはビスカヤ方言で『潮』を、1912年にはギプスコア方言で『羊歯』を著した[135]。詩の分野ではやオリシェが活躍した[135]。スペイン内戦後のフランコ体制下では言語的に迫害されたが、1950年頃には文芸復興が始まった[138]。1957年にチリャルデギが書いた『レトゥリアの秘密の日記』は「バスク語文学における小説の真の始まり」と言われ、の作品は普遍性のある文学として評価された[135]。20世紀末から21世紀初頭にはベルナルド・アチャーガ、、マリアシュン・ランダ、、キルメン・ウリベなどのバスク語作家がスペイン国民文学賞の各部門で受賞し、スペイン文学界で高い評価を受けている[135]。カスティーリャ語文学やフランス語文学と比べるとバスク語文学の歴史は乏しいが、現代作家は様々な文芸分野で活動してバスク文化に大きな影響を与えている[135]。
音楽・映画・美術
バスク地方には生活に深く根付いたベルチョラリツァと呼ばれる伝統的な即興詩歌があり、競技大会や友人の集まりなど様々な場所で披露される[139]。また、（3本穴の縦笛）、（牛の角笛）、チャラパルタ（木板の打楽器）、トリキティシャ（ボタン式アコーディオン）などの伝統的な楽器があり[140]、結婚式や村祭りなどの祭事で演奏されてきた[141]。1960年代にはミケル・ラボアなどがバスク語による新しいバスク音楽の創造を試み、1980年代半ばにはフェルミン・ムグルサなどが政治的主張も行うラディカル・ロックでスペイン国外にも進出し、1990年代以降には政治性を排したケパ・フンケラ（トリキティシャ）やオレカTX（チャラパルタ）などの伝統楽器奏者が国内外で高い評価を受けている[140]。
バスク地方では無声映画の時代から、バスク語やカスティーリャ語で映画が製作されている[142]。カスティーリャ語の映画では『タシオ』（1984年）、『バスク・ボール』（2003年）、『オババ』（2005年）など、バスク語の映画では『道を教えて、イシャベル』（2006年）、『80日間で』（2010年）などがある[142]。バスク地方出身の映画監督にはフリオ・メデムやアレックス・デ・ラ・イグレシアなどがおり、メデムはバスク州の独立問題・テロ問題を扱った『バスク・ボール』で論争を巻き起こした[143]。
バスク地方出身の芸術家にはホルヘ・オテイサやエドゥアルド・チリーダ（いずれも彫刻家）などがいる。いずれも抽象的・幾何学的・重厚な作風が特徴であり[144]、両者はスペイン内戦後のスペイン彫刻の出発点をなすとされる[145]。両者は1980年代後半に相次いでアストゥリアス皇太子賞を受賞しており、オテイサはサンパウロ・ビエンナーレ彫刻部門グランプリ、チリーダは高松宮殿下記念世界文化賞彫刻部門などを受賞して世界的にも評価されている[144]。1997年にはビルバオにビルバオ・グッゲンハイム美術館が開館し、地域経済への投資の増加など大きな成功をおさめている[146]。
伝統的なアルボカ
トリキティシャ奏者
チャラパルタ奏者
チリーダの彫刻作品
ビルバオ・グッゲンハイム美術館
料理
スペインやフランスの他地域とは異なる食文化はバスク料理として知られている。エル・ブジなどで知られるシェフのフェラン・アドリアは、「食事の平均的な質やレストランの質という観点では、サン・セバスティアンが世界でもっとも優れた町かもしれない」と述べている[147]。タラ、メルルーサ、ウナギの稚魚などの魚介類が海バスクを代表する食材であり、定番料理には（カツオとジャガイモの煮込み）、タラのピルピルソース風、イカの墨煮、ウナギの稚魚のビルバオ風などがある[148]。有名レストランで提供される新バスク料理や、バルで提供されるピンチョスなども含め、バスク料理自体が観光資源となっている。アラバ県のエブロ川流域はリオハとして知られる赤ワインの生産地域であり、ビスケー湾沿岸ではチャコリと呼ばれる白ワインが生産される[149]。シードラと呼ばれるリンゴ酒の生産も盛んであり、酒蔵はギプスコア県・周辺に集中している[149]。
スポーツ
バスク地方ではサッカー、ラグビーユニオン、自転車競技、サーフィンなどのスポーツが盛んであり、バスク・ペロタや農作業から生まれた伝統的スポーツも人気がある。
スペイン・バスク
スペイン・バスクでは特にサッカー、バスケットボール、自転車競技などが盛んである。サッカーではアスレティック・ビルバオ（リーグ優勝8回・カップ優勝24回）やレアル・ソシエダ（リーグ優勝2回・カップ優勝2回）などのクラブがリーガ・エスパニョーラに所属している。アスレティック・ビルバオはバスク人のみで選手を構成していることが特徴であり[150][注 10]、レアル・マドリードやFCバルセロナとともに1部リーグから降格したことがない3クラブのひとつである[151][152]。レアル・ソシエダもかつてはバスク人のみで選手を構成していたが、1989年にはバスク人以外の初の選手としてイングランド人のジョン・オルドリッジを獲得した[150]。1913年にビルバオに建設された初代エスタディオ・サン・マメスはスペイン初の大規模サッカー専用スタジアムであり[153]、1920年にスペイン代表が銀メダルを獲得したアントワープ五輪では、全メンバーのうち計15人がバスク人だった[152]。1928年の全国リーグ創設時には10クラブ中4クラブがバスク3県に本拠地を置くクラブだった[151]。フランコが死去してスペインが民主化移行期にあった1980年代初頭には、アスレティック・ビルバオとレアル・ソシエダの2クラブが4シーズンの間リーグタイトルを独占した[152]。2000-01シーズンにはアスレティック・ビルバオ、レアル・ソシエダ、デポルティーボ・アラベス、CAオサスナが1部リーグに在籍したが、スペイン・バスクの4領域すべてのクラブが揃うのは史上初のことだった[154]。スペイン・バスク出身の著名選手には、スペイン代表最多出場記録を保持していたアンドニ・スビサレッタ、2010 FIFAワールドカップ優勝メンバーとなったシャビ・アロンソなどがいる。
バスク地方出身の著名な自転車競技選手には、ツール・ド・フランスで5度個人総合優勝を果たしたミゲル・インドゥラインなどがおり、アブラアム・オラーノはブエルタ・ア・エスパーニャと世界選手権個人ロード・個人TTで優勝した。自転車競技チームとしてはかつてUCIプロチームのエウスカルテル・エウスカディが存在し、北京オリンピック個人ロード金メダルのサムエル・サンチェスなどが所属していたが、資金難のために2013年に解散した[155]。エウスカルテルは「バスク人のバスク人によるバスク人のためのチーム」であり、2012年までは所属選手をバスク地方出身かバスク地方でアマチュア時代を過ごした選手に限定していた[155][156]。同じくUCIプロチームのモビスター・チームはパンプローナ近郊のナバーラ州エグエスに本部を置いている。
フランス領バスク
フランス領バスクではサッカーよりラグビーの方が盛んだとされており[152]、フランス選手権トップ14には常にビアリッツ・オランピック（全国優勝6回・ハイネケンカップ準優勝2回）、アビロン・バイヨンヌ（全国優勝3回）などのクラブが所属している。ビアリッツ・オランピックは赤・白・緑のバスクカラーのユニフォームをまとい、サポーターはスタンドからイクリニャ（バスク国旗）を振って応援する。ビアリッツ・オランピックはハイネケン・カップのホームゲームを、国境を越えたサン・セバスティアンのエスタディオ・アノエタで開催している。フランス領バスクにあるラグビーチームの選抜チームとして、ラグビーバスク選抜がある。1990年、ラグビーバスク選抜はフランス遠征中のラグビーニュージーランド代表（オールブラックス）を破った[157]。2012年11月にはビアリッツでラグビー日本代表と親善試合を行い[157][158]、19-3で勝利した。
フランス領バスクに著名なサッカークラブは存在しない[159]。フランス領バスク出身でサッカーフランス代表の主力として活躍した選手には、1990年代後半に代表キャプテンを務めたディディエ・デシャンやビセンテ・リザラズなどがいる。バスク・サッカー連盟は国際サッカー連盟(FIFA)や欧州サッカー連盟(UEFA)などの統括機関には加盟していないが、サッカーバスク国代表はバスク7領域全体の代表として定期的に各国代表と試合を行っている[160]。サッカーの他には、バスケットボール、アイスホッケー、女子サッカーなどの競技でバスク7領域全体のバスク国代表が結成されている。ビアリッツでは世界的なサーフィン大会が開催されており、バイヨンヌでは闘牛が愛されている[159]。ランス領バスク全体でバスク・ペロタも人気がある[159]。
バスク人のみで構成されるアスレティック・ビルバオ
エウスカルテル・エウスカディの選手
イクリニャを揺らすビアリッツ・オランピックの応援
伝統的スポーツ
バスク地方の伝統的なスポーツとしてはペロタ・バスカがある。ペロタ・バスカは素手もしくはラケットとボールを用いるコートスポーツ / 球技である。ペロタ・バスカはパリオリンピックでは正式競技として開催され、その後は1924年パリオリンピック、メキシコシティーオリンピック（1968年）、バルセロナオリンピック（1992年）の3大会で公開競技として開催された[161]。1929年にはバスク・ペロタ国際連盟が設立され、ヨーロッパや南北アメリカを中心にフィリピンやインドなども加えた27カ国の連盟が加盟している。1940年からスペイン全国選手権が開催されており、バスク地方にはプロ選手が存在するほか、ナバーラ州ではサッカー選手よりもペロタ選手のほうが人気があるとされる[162]。ペロタ・バスカの変種にハイ・アライがあり、特にアメリカ合衆国でプレーされている。ハイ・アライは羊皮でくるまれた125-140gのボールを用い、「あらゆるスポーツの中でもっとも硬いボールを用いる」とされることがある[163]。ホセ・ラモン・アレイティオはハイ・アライのボールで時速302km (188mph)を記録したことがあり、これはボール競技の世界最高速度となっていたが、2007年にはゴルフボールのロングドライブ競技(英語版)で、ジェイソン・ズバックが時速328km (204mph)を記録して世界記録を塗り替えた。ハイ・アライにはギャンブルの要素も加わっている[164]。
農作業から生まれた伝統的スポーツも人気が高く、克己心や忍耐力を必要とするバスク民族固有の特性が反映されている[165]。イディ・プロバック（巨大な石を制限時間内に引っ張る競技）、セガ・アプストゥア（刈り取った牧草の重量を競う草刈り競技）、エリ・キロラク（巨大な石を肩まで担ぐ石の担ぎ上げ競技）、アイスコラリ（斧だけを用いて丸太を切断する丸太切り競技）、ソカ・ティラ（綱引き競技）、チンガス（両手に鉄の塊を持って歩く競技）などがある[166][167]。これらの競技にもギャンブルの要素が加わり、祭礼には欠かせないイベントとなっている[166]。伝統的スポーツは職業の作業形態を競技化したものがほとんどであり、そこには原初的なスポーツの成立過程がみられる[168]。サッカーを除けばバスク人は近代スポーツへの関心が薄いとされ、他民族に比べて固有の伝統的スポーツの人気が高い[168]。桁はずれな体力と気力を必要とする競技ばかりであるが、格闘技の要素を持つ競技はみられない[169]。
脚注
注釈
出典
参考文献
ジャック・アリエール『バスク人』萩尾生訳 白水社 1992年
碇順治『現代スペインの歴史』彩流社、2005年
大泉光一『バスク民族の抵抗』新潮社、1993年
大泉陽一『未知の国スペイン –バスク・カタルーニャ・ガリシアの歴史と文化-』原書房、2007年
狩野美智子『バスクとスペイン内戦』彩流社、2003年
下宮忠雄『バスク語入門』大修館書店、1979年
関哲行・立石博高・中塚次郎『世界歴史大系 スペイン史 2 近現代・地域からの視座』山川出版社、2008年
立石博高・中塚次郎『スペインにおける国家と地域 ナショナリズムの相克』国際書院 2002年
レイチェル・バード『ナバラ王国の歴史』狩野美智子訳、彩流社、1995年
萩尾生・吉田浩美『現代バスクを知るための50章』（エリア・スタディーズ）明石書店、2012年
アントニー・ビーヴァー『スペイン内戦』根岸隆夫訳、みすず書房、2011年
渡部哲郎『バスク –もう一つのスペイン-』彩流社、1984年
渡部哲郎『バスクとバスク人』平凡社、2004年
関連項目
フランス領バスク（北バスク）
スペイン・バスク（南バスク）
独立主張のある地域一覧
東九州バスク化構想 - 大分県佐伯市、宮崎県延岡市が進める、食を中心とした地域振興プロジェクトで、バスク地方を範にとっている。
外部リンク
| https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%90%E3%82%B9%E3%82%AF%E5%9C%B0%E6%96%B9 |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
937,
1604,
2715,
3255,
4199,
4558,
5298,
6250,
7766,
9329,
11227,
13209,
17507,
18817,
20478,
22608,
23433,
23827,
24733,
25455,
25951,
26535,
27441,
28165,
29653,
30025,
30507,
31002,
31927,
33186,
34345,
35104,
35568,
36567,
37237,
38194,
39255,
40380,
40538,
40694,
41536,
42398,
43660,
44195,
45358,
50677,
51158,
53043,
54261,
55252,
55756,
56491,
56770,
58368,
59455,
60405,
62301,
64209,
65509,
66328,
68313,
70326,
71554,
72680,
72837,
73576,
74282
],
"plaintext_end_byte": [
936,
1603,
2714,
3254,
4198,
4476,
5297,
6249,
7765,
9328,
11142,
13139,
17506,
18761,
20477,
22607,
23366,
23826,
24670,
25454,
25950,
26534,
27440,
28164,
29488,
29919,
30506,
30960,
31926,
33185,
34344,
35064,
35567,
36566,
37236,
38193,
39254,
40379,
40537,
40693,
41501,
42397,
43659,
44194,
45357,
50676,
51118,
53042,
54224,
55251,
55730,
56400,
56769,
58329,
59454,
60404,
62300,
64208,
65508,
66327,
68312,
70325,
71553,
72679,
72836,
73557,
74238,
75365
]
} | Эскадренные миноносцы проекта 956 участвовали в операциях в Персидском заливе? | Эскадренный миноносец | russian | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
Эска́дренный миноно́сец (сокр. эсми́нец) — класс многоцелевых боевых быстроходных маневренных кораблей, предназначенных для борьбы с подводными лодками, летательными аппаратами (в том числе ракетами) и кораблями противника, а также для охраны и обороны соединений кораблей или конвоев судов при переходе морем. Эскадренные миноносцы могут также использоваться для разведывательной и дозорной службы, артиллерийской поддержки при высадке десанта и для постановки минных заграждений, а также дымовых завес.
Русское название «миноносец» происходит от того, что в дореволюционной России торпеды назывались «самодвижущимися минами». Обозначение же «эскадренный» указывает на способность кораблей этого класса действовать в составе эскадры в океанской и морской зоне. Это название пришло в русский язык из французской терминологии конца XIX — начала XX века (torpilleur d’escadre).
За рубежом, включая современный французский язык, наибольшее распространение получили кальки с английского названия English: Destroyer («разрушитель») — French: destroyer, German: Zerstörer, Polish: niszczyciel, и так далее. Этот термин, в свою очередь, изначально являлся сокращением от Torpedo boat destroyer — «истребитель миноносцев», что связано с тем, что первоначальным назначением кораблей этого класса считался перехват приближающихся к эскадре тяжёлых кораблей вражеских миноносцев и их уничтожение артиллерийским огнём (против небольшого корабля, движущегося со скоростью 30 и более узлов, торпеды тех лет не были эффективным оружием).
В русском флоте времён русско-японской войны эти корабли также называли «истребителями». В отличие от эскадренных миноносцев, «обычные» миноносцы оставались классом лёгких кораблей, не имеющих мощного артиллерийского вооружения, часто со сравнительно низкими мореходностью и автономностью.
Перед Первой мировой войной основным назначением эсминцев стала торпедная атака основных сил флота противника, особенно крупных кораблей. Во время и после этой войны они становятся многоцелевыми боевыми кораблями, способными выполнять самый широкий круг задач, основными из которых стали противовоздушная и противолодочная оборона своих сил. В этот период существенно выросли их водоизмещение и значимость в составе флота, особенно с тех пор, как почти из всех флотов в мире исчезли линкоры (в 1950-х — 1960-х годах).
Крупнейшие из современных эсминцев равны по водоизмещению лёгким крейсерам эпохи Второй мировой войны, но значительно превосходят их по огневой мощи.
Развитие минного оружия в 1870-х — 1880-х годах
Суда, вооружённые торпедным оружием появились, как минимум, начиная с 1874 г. (английский торпедный корабль «Везувий», построенный по инициативе Британского Торпедного комитета[1], был способен развивать скорость в 9 узлов) (1873 г. — фрегат , но активное развитие этих судов и отход на второй план судов, вооружённых буксируемыми и шестовыми минами, началось только после Русско-Турецкой войны 1877—1878 годов[2].
Первыми носителями торпед («самодвижущихся мин»), сочетающими в себе малый размер и стоимость и одновременно с этим высокую скорость хода, стали построенный в 1877 году в Великобритании миноносец «Лайтнинг» (English: «HMS Lightning» — «Молния»), способный развивать скорость в 18 узлов, и построенный в России (на заводе Берда в Петербурге) в том же году миноносец «Взрыв». Они и однотипные с ними корабли были маленькими, быстроходными и дешёвыми в производстве, но любой из них потенциально мог потопить линейный корабль той эпохи.
Успешные испытания «Лайтнинга» послужили толчком к серийному строительству миноносцев: уже в 1879 году фирмой Торникрофта по заказу британского Адмиралтейства было построено 11 номерных миноносцев (№ 2—12), имевших в качестве прототипа «Лайтнинг» (но от последнего их отличал чуть больший тоннаж, более мощная силовая установка, бо́льшая длина корпуса, меньшая осадка, выпуклая (карапасная) палуба и отсутствие кормовой надстройки[2]. В 1878—1879 годах фирма Торникрофта построила 12 номерных миноносцев для Франции (№ 8—19) и по одному миноносцу для Дании и Австро-Венгрии[2].
Первая в мире успешная атака двумя торпедами была осуществлена 14 января 1878 года во время Русско-турецкой войны 1877—1878 годов минными катерами «Чесма» и «Наварин»; в ходе неё был потоплен (по другим данным — повреждён) сторожевой турецкий пароход «Интибах»[2].
Под впечатлением, с одной стороны успешных действий русских минных катеров против турецких кораблей, а с другой — быстрого роста возможностей торпедного оружия, родилась концепция «миноносного флота». Её автором стал французский адмирал Обэ, морской министр и глава так называемой «молодой школы» теоретиков морской войны. Согласно этой концепции, для обороны прибрежных вод необходимо иметь не броненосцы и канонерские лодки, а множество малых быстроходных миноносок. Атакуя одновременно с разных направлений, они пустят ко дну любую эскадру, состоящую из тихоходных и неповоротливых броненосных кораблей. Доктрина «молодой школы» быстро приобрела много сторонников, как во Франции, так и за её пределами, так как она позволяла отказаться от дорогостоящего строительства броненосного флота в пользу гораздо более дешёвого «москитного флота»[2].
Хотя маленькие, с небольшим запасом хода миноносцы могли быть легко уничтожены в дневное время задолго до того, как они приблизились бы на дистанцию эффективной торпедной атаки, ночью они могли проводить успешные торпедные атаки судов противника, либо действовать в составе флота больших кораблей, пока этот флот находился вблизи своей базы. Это привело к необходимости установки большого количества «противоминных» малокалиберных артиллерийских орудий на больших кораблях.
Десятилетие 1880-х годов было отмечено своеобразным «миноносным» бумом: флота Великобритании, Франции, России, Австро-Венгрии, Италии, Германии и США, а также флота малых стран Европы (Дании, Швеции и др.) начали активно пополняться сериями кораблей нового класса. К 1 января 1886 года в тройку лидеров по числу миноносцев, находящихся в составе их флотов, входили Великобритания (129 миноносцев, в том числе 26 мореходных), Россия (119 миноносцев, в том числе 6 мореходных) и Франция (77 миноносцев, в том числе 23 мореходных)[2].
Возникновение класса эскадренных миноносцев
Морские страны осознали необходимость борьбы с этой опасностью и приступили к созданию класса кораблей, предназначенных для уничтожения миноносцев и более мелких торпедных судов — минных катеров и миноносок. Эти корабли должны были стать такими же быстрыми, как миноносцы, и иметь в составе вооружения помимо торпед ещё и артиллерию; они должны были создавать заслон на некотором удалении от сил основного флота и не допускать миноносцы на дистанцию атаки. Однако уже в те времена было понятно, что у этой концепции есть свои проблемы. Хотя такие корабли и могли уничтожать миноносцы, сами они, действуя вдали от своего флота, были практически беззащитны против крупных боевых кораблей. Другой проблемой было то, что из-за малого водоизмещения миноносцы имели небольшой запас хода. «Истребители миноносцев» же, предназначенные для защиты основного флота, должны были иметь такой же запас хода, как у других кораблей флота, поэтому они обычно имели намного большее водоизмещение, чем катера и миноносцы, которым они должны были противостоять.
Прототипы «истребителей миноносцев»
В 1882 году в Великобритании был построен торпедный таран «Полифемус». Он обладал скоростью 18 узлов и способен был противостоять миноносцам своим тараном, а также угрожать крупным боевым кораблям тараном и торпедами. Но корабль получился не слишком удачным из-за слабого артиллерийского вооружения и недостаточно большой скорости хода. В этом же году британские судостроители построили торпедные крейсера «Скаут» и «Арчер», после чего приступили к строительству торпедных канонерских лодок типов «Шарпшутер», «Ясон» (или «Аларм») и «Дриад» (или «Халцион»). Ещё одним прародителем класса эскадренных миноносцев можно назвать большой миноносец «Свифт», построенный в 1884 году Самюэлем Уайтом. Конструктивно миноносец был увеличенной копией стандартных 60-тонных миноносцев британского флота, имел водоизмещение 140 т, длину 47 м и ширину 5,3 м; вооружался четырьмя 37-мм скорострельными пушками (при использовании в качестве миноносца) и тремя торпедными аппаратами[1], из них палубные поворотные могли заменяться шестью 47-мм скорострельными пушками, а носовой аппарат — съёмным откидным тараном. Двойное (сменное) вооружение корабля позволяло использовать «Свифт» или в качестве миноносца, или в качестве в «истребителя миноносцев» противника. Хотя «Свифт» развивал максимальную скорость всего в 23,5 узла, недостаточную для обычных миноносцев, он имел вооружение для борьбы с миноносцами противника.
Ещё одним прототипом нового класса может считаться бронированный японский миноносец 1-го класса «Котака», построенный по восьмилетней программе развития японских ВМС (1882—1890) английской фирмой Ярроу в 1885—1886 годах; он был перевезён в разобранном виде в Японию и собран в 1886—1888 годах в Йокосуке. Миноносец водоизмещением 203 тонны при длине 50,3 м и ширине корпуса 5,8 м развивал скорость 19 узлов (мощность 2 локомотивных котлов и 2 паровых машин «компаунд» равнялась 1217 л. с.). Палуба и борта миноносца в районе механизмов защищались 25-мм броней, носовая оконечность имела таранную форму и была укреплена. Вооружение корабля состояло из четырёх 37-мм четырёхствольных пушек, расположенных в носу, в корме и побортно в средней части, а также двух носовых неподвижных и двух спаренных поворотных 381-мм торпедных аппаратов. Тем не менее, мореходность «Котака» была не вполне удовлетворительной (носовая оконечность при волнении сильно зарывалась в воду)[3].
Почти сразу после японского заказа в конце 1885 года британская фирма J&G Thompson по заказу Испании начала строительство корабля для борьбы с миноносцами, который получил имя «». Он был спущен на воду в 1886 году и вступил в строй в 1887, однако по различным причинам до 1892 года оставался собственностью фирмы, после чего был передан заказчику. При водоизмещении 386 т и скорости 22,7 узлов он был вооружён одним 65-мм (по другим данным — 90-мм) орудием, четырьмя 57-мм и двумя 47-мм скорострельными пушками, а также пятью 381-мм торпедными аппаратами[4]; по традиции «Деструктор» имел съёмную трёхмачтовую парусную оснастку. В испанском флоте «Деструктор» классифицировался как торпедная канонерская лодка.
Первые эскадренные миноносцы
Достигнутые в начале 1890-х годов значительные успехи французских миноносцев, с которыми в ходе путешествия по Франции и посещения французских верфей удалось ознакомиться известному английскому кораблестроителю Альфреду Ярроу, заставили последнего обратиться в начале 1892 года к молодому, занявшему 1 февраля 1892 года пост Третьего лорда Адмиралтейства — Контролёра флота, контр-адмиралу Джону Фишеру с проектом «суперминоносца», который должен был затмить быстроходные французские корабли данного класса. Инициатива Ярроу была поддержана Фишером. На вопрос Ярроу, как будут называться новые корабли, Третий лорд Адмиралтейства ответил: «Мы назовём их истребителями (English: destroyers), так как их задача — уничтожать французские миноносцы»[4][5]. В документах корабли нового класса первоначально именовались «истребители миноносцев» (English: torpedoboats destroyers), но позднее их стали называть просто «истребителями»[4].
Первыми кораблями, названными «истребителями миноносцев», стали шесть кораблей так называемого «26-узлового» типа, построенные для английского флота в 1892 году, и спущенные на воду в 1893 году. Их строили (парами) три частные фирмы («Ярроу», «Торникрофт» и «Лэрд»): заказ на первые два (HMS Daring и HMS Decoy) был выдан 27 июня 1892 года, на следующие 2 (HMS Havock и HMS Hornet) — 2 июля, а на последние 2 (HMS Farret и HMS Linx) — 6 января 1893 года. Несмотря на имевшиеся внешние различия, они оказались очень схожи между собой. Они имели полное водоизмещение около 270—280 т, скорость 26 узлов, вооружены одним 12-фунтовым (76-мм) орудием, тремя 6-фунтовыми (57-мм) орудиями, и тремя 457-мм торпедными аппаратами. Из-за опасения перегрузки их не рассматривали как корабли, имевшие назначение быть одновременно и «истребителями» и «торпедоносцами»: в зависимости от обстановки они должны были решать либо ту, либо иную задачу, для чего эти экспериментальные «истребители» и проектировались под сменное вооружение[4]. В период проведения испытаний и при дальнейшей эксплуатации было установлено, что одновременная установка артиллерии и торпедных аппаратов нисколько не уменьшает их скорости и маневренных качеств[6].
Экспериментальные «истребители миноносцев» 26-узлового типа на десятилетие вперёд определили особенности внешнего облика британских кораблей этого класса: гладкопалубный корпус, покрытие носовой части корпуса карапасом («черепашьим панцирем»), за которым располагалась боевая рубка с установленной над ней платформой 76-мм орудия; по бокам от рубки располагались ограждения-волноломы, защищавшие 57-мм орудия[7].
Эскадренные миноносцы 1894—1905 годов
Франция, обладавшая значительным количеством миноносцев, построила свой первый эсминец в 1899 г. Соединённые Штаты заложили свой первый эсминец «Бейнбридж» (English: USS Bainbridge, Destroyer No. 1) в 1902 г., к 1906 г. у них было 16 эсминцев.
В России до 1898 г. строили миноносцы водоизмещением 90—150 т, обладавшие скоростью 20—25 узлов (так называемые «номерные миноносцы», не имевшие собственных имен). Они имели один встроенный в корпус носовой неподвижный торпедный аппарат и один или два однотрубных поворотных торпедных аппарата на верхней палубе, а также одну-две лёгкие пушки. Эскадренные миноносцы в России выделились в самостоятельный класс боевых кораблей после Русско-японской войны 1904—1905 гг.
Развитие эсминцев в начале XX века
На рубеже XIX—XX веков в конструкции эсминцев появляются паровые турбины. Первым эсминцем с паровой турбиной стал английский «Вайпер» (English: HMS Viper), построенный в 1899 г. На испытаниях он достиг скорости в 36 узлов. Хотя сам «Вайпер» вскоре разломился пополам и затонул во время шторма, английский флот заказал ещё несколько эсминцев с паровыми турбинами. К 1910 году они уже были широко распространены.
В 1905 г. Англия начала строить эсминцы, работающие не на угле, а на нефти (проект «Трайбл» (English: Tribal)). Флоты других стран тоже со временем стали переходить на нефтяное топливо, например Соединённые Штаты в проекте «Полдинг» (English: Paulding) в 1909 г., Россия в проекте «Новик» в 1910 г.
Между 1892 и 1914 годами эсминцы стали значительно больше: водоизмещение возросло с первоначальных 240 тонн до 1000. Так как конструкция эсминцев была направлена на то, чтобы поместить как можно более мощные двигатели в как можно более лёгкий корпус, обшивку корпуса эсминцев часто делали из очень тонкой стали (вплоть до 3 мм).
При вооружении эсминцев окончательно отказались от подводных неподвижных торпедных аппаратов и перешли к палубным многотрубным аппаратам на вращающейся платформе. Для управления стрельбой стали использовать специальные оптические прицелы, закрепленные на вращающейся платформе аппарата. Более совершенным становится и главное ударное оружие эсминца — торпеда. Её диаметр увеличился с 357 до 533—600 мм, а вес боевого заряда достиг 100 кг. Резко возросла дальность действия и скорость торпед.
На ранних эсминцах жизненное пространство для экипажа было очень ограниченным. На эсминцах типа «Хэвок» не было предусмотрено спальных мест для отдыха экипажа, даже офицеры спали в креслах в кают-компании. Дым и конденсат паров делали жизнь экипажа весьма некомфортабельной. Первым типом британских эсминцев, имевшим отдельные каюты для офицеров, стали эсминцы типа «Ривер» постройки 1902 года.
На ранних сериях эсминцев остойчивость была хорошей, из-за того что механизмы весили много, и только вооружение, представленное лёгкими пушками и торпедными аппаратами, составляло верхнюю массу. Доля массы энергетической установки постоянно уменьшалась, доля массы вооружения возрастала и это приводило к тому, что расстояние центра тяжести от киля увеличивалось, в связи с этим уменьшалась поперечная метацентрическая высота и критический угол крена. Так на лидере «Свифт» построенном в 1908 году критический угол крена, в зависимости от водоизмещения, был равен 90°- 87,5° с метацентрической высотой 0,61 м, а на эсминце HMS Keith, построенном через 20 лет критический угол крена был равен 70°- 61° с метацентрической высотой 0,262 м[8].
Рост численности эскадренных миноносцев в 1892—1918 годах
Дата[9]Страна18921900190419141918Великобритания075131243[10][11]433[12][13]Франция0231н/дн/дГермания0147210311[14]Россия016075105Италия0н/д15н/дн/дЯпониян/д819н/дн/дСШАн/д16н/дн/дн/д
Теоретические рассуждения о боевом применении эсминцев
Первоначальное назначение эсминцев — борьба с миноносцами, но вскоре в ВМС разных стран осознали, что быстроходные эсминцы можно использовать более гибко. Английский вице-адмирал сэр Балдуин Уокер так описывал роль эсминцев в Королевском Военно-морском Флоте:
Защита флота от вражеских торпедных кораблей
Разведка вражеских берегов перед приближением своего флота
Наблюдение за вражескими портами с целью беспокойства их торпедных кораблей и предотвращения их возвращения в порт.
Атака вражеского флота.
Русско-японская война
Первый значительный боевой эпизод с участием эскадренных миноносцев (по японской классификации — «истребитель» или «миноносец», по русской — «миноносец») произошёл во время Русско-японской войны. В ночь с 26 на 27 января 1904 года 10 японскими эсминцами была произведена ночная торпедная атака кораблей русской эскадры, стоявшей на якоре на рейде Порт-Артура. Всего за час было выпущено 16 торпед[15], 3 из которых достигли цели[15] и повредили русские броненосцы «Цесаревич», «Ретвизан» и крейсер «Паллада»[16].
Во время обороны Порт-Артура миноносцы показали себя, по выражению адмирала С. О. Макарова, «лихими морскими казаками»[17]. По активности использования с миноносцами не мог сравниться ни один из каких-либо других классов боевых кораблей. Миноносцы применялись как разведчики, тральщики и артиллерийские корабли. Под Порт-Артуром произошло несколько боёв между эскадренными миноносцами: 26 февраля после боя с четырьмя японскими эсминцами погиб «Стерегущий», 31 марта — «Страшный», также в бою против четырёх японских кораблей. Бои на внешнем рейде крепости становились обыденным, повседневным делом. Перед сдачей Порт-Артура из крепости на 6 эсминцах были вывезены наиболее ценные вещи.
В Цусимском сражении девяти русским эскадренным миноносцам противостоял 21 японский. Техническое состояние русских кораблей после похода было ужасным, поэтому роль эскадренных миноносцев свелась к посыльной службе у флагманских кораблей эскадры. Японские «истребители» приняли активнейшее участие в торпедных атаках; по некоторым данным, они потопили броненосцы «Князь Суворов», «Наварин» и ещё несколько русских кораблей. 15 мая в бою против двух японских миноносцев (в том числе одного «истребителя») героически погиб «Громкий». Миноносец «Грозный» сумел одержать победу в длительном бою против японского эсминца «Кагеро»[18].
Русско-японская война показала относительную слабость торпедного и артиллерийского вооружения эскадренных миноносцев. Опыт войны показал непригодность 47-мм и 57-мм орудий в качестве вооружения миноносцев. Калибр торпедных аппаратов также начали увеличивать до 456-мм. Это способствовало становлению нового облика эсминца — корабля большого водоизмещения (до 2000 тонн) с сильным вооружением.
Первая мировая война
Эскадренные миноносцы периода Первой мировой войны имели водоизмещение 1 — 1,5 тыс. тонн, скорость 30 — 37 узлов (55 — 68,5 км/ч) паровые турбины, котлы с нефтяными форсунками, до 4 трёхтрубных 450- или 533 мм торпедных аппаратов, до 5 орудий калибра 88 мм или 102 мм.
Во время Первой мировой войны стороны, при весьма незначительном использовании крупных боевых кораблей, активно использовали эсминцы для набеговых операций, патрулирования, постановки минных заграждений. Первый выстрел на море в этой войне совершил 5 августа 1914 г. эсминец «Ланс» британской 3-ей флотилии при столкновении с немецким вспомогательным минным заградителем «Кёнигин Луизе». Первым британским затонувшим кораблём стал лидер 3-ей флотилии крейсер-скаут «Амфион», подорвавшийся на мине, установленной тем самым минным заградителем.
Эсминцы участвовали в ряде морских сражений: в стычках, приведших к бою в Гельголандской бухте, в битве у Галлиполи, где они, помимо защиты основных сил флота, служили в качестве транспортов для перевозки войск и в качестве их артподдержки, свыше 80 британских эсминцев и около 60 немецких принимали участие в самом большом морском сражении I Мировой — Ютландском бое.
Во время войны эсминцы получили новое назначение — защищать флот от подводных атак. Подводные лодки, активно использовавшиеся во время войны, могли скрытно приблизиться и торпедировать надводные корабли. Эсминцы первой мировой имели достаточную скорость и вооружение, чтобы атаковать подлодки до того, как они погрузятся — либо артиллерийским огнём, либо тараном. Так как эсминцы имели достаточно малую осадку и большую скорость, торпедировать их было сложно, торпеды чаще всего проходили мимо либо под килем корабля.
Желание атаковать подлодки в подводном положении привело к быстрым изменениям в конструкции эсминцев, их корпуса стали усиливать для таранов, оборудовать глубинными бомбами и гидрофонами для обнаружения подводных целей. Первым случаем атаки подлодки эсминцем был таран немецкой подлодки U.19 английским эсминцем «Бэджер» (English: Badger) 29 октября 1914 г. U.19 была только повреждена, но в следующем месяце эсминец «Гэрри» (English: Garry) успешно потопил лодку U.18. Первый случай уничтожения подлодки глубинной бомбой был 4 декабря 1916 г., когда UC.19 была потоплена эсминцем «Ллевеллин» (English: Llewellyn).
Подводная угроза привела к тому, что многие эсминцы были направлены на охоту за подлодками; после того, как Германия летом 1917 г. приняла решение о неограниченной подводной войне, эсминцы стали назначать в конвои торговых судов. После вступления Америки в войну, американские эсминцы присоединились к военным действиям. В Средиземноморье на стороне Антанты действовал даже дивизион японских эсминцев. Конвойная служба оказалась не менее опасной, чем боевая: из общих потерь британских эсминцев (было потеряно 67 эсминцев и 3 лидера[19]), 18 были потеряны от столкновений и 12 затонули в результате навигационных аварий.
В годы войны Германский флот по различным причинам потерял 68 эсминцев и миноносцев[19].
К концу войны высшим достижением в строительстве эсминцев считался британский тип W.
В середине Первой мировой в Великобритании появился новый подкласс эсминцев — «лидер эсминцев», большего водоизмещения, с более высокой скоростью хода и с более сильным артиллерийским вооружением, чем у обычных эсминцев. Корабль предназначался для артиллерийской поддержки, вывода в атаку эсминцев, борьбы с эсминцами противника, управления группами эскадренных миноносцев и мог выполнять роль разведчика при эскадре крупных кораблей.
Межвоенный период
В послевоенное время продолжилась наметившаяся тенденция к увеличению размеров эсминцев и улучшению их вооружения. Во время войны был упущен ряд возможностей атаковать корабли вражеского флота из-за того, что все торпеды выпускались в первом залпе. В английских эсминцах типов V и W в конце войны пытались решить эту проблему установкой 6 торпедных труб в двух строенных аппаратах, вместо 4-х или 2-х труб в ранних моделях. Это стало стандартом для эсминцев начала 1920-х гг.
Следующей крупным нововведением в строительстве эсминцев стали японские корабли типа «Фубуки» (Japanese: 吹雪). Головной корабль был спроектирован в 1925 и передан флоту в 1928 г. Их вооружение включало в себя 6 мощных пятидюймовых орудий и 3 трёхтрубных торпедных аппарата. Вторая группа кораблей этого типа получила орудия с бо́льшим углом возвышения для использования в качестве зенитных и 610-мм кислородными торпедами типа 93 (американское обозначение «Лонг Лэнс» English: Long Lance — «Длинное копье»). В более поздних эсминцах типа «Хацухару» 1931 г. японцы ещё более улучшили своё торпедное оружие путём размещения запасных торпед в надстройке, тем ускорив перезарядку торпедных аппаратов до 15 минут.
Остальные морские страны начали строительство подобных больших эсминцев. Американский эсминец проекта «Портер» позаимствовал спаренные пятидюймовые орудия, а в эсминцах проектов «Мэхен» (English: Mahan) и «Гридли» (English: Gridley) (1934 г.) увеличили количество торпедных труб соответственно до 12 и до 16.
На Средиземном море Италия построила очень быстрые лёгкие крейсера типа «Кондотьери» (Italian: Condottieri), Франция, в свою очередь, стала строить большие эсминцы с выдающимися характеристиками, такие, как корабли типа «Ягуар» (French: Jaguar) в 1922 г. с водоизмещением 2000 т и 130-мм орудиями, в дальнейшем она построила ещё три подобных типа в 1930 г. Проект 1935 г. лидер эсминцев «Ле Фантаск» (French: Le Fantasque) имел пять 138-мм орудий, девять торпедных труб и рекордную скорость в 45 узлов. Итальянские эсминцы были почти такими же быстрыми, большинство из эсминцев постройки 1930-х гг. обладали скоростью в 38 узлов, их вооружение составляли 4 или 6 120-мм орудий и торпеды.
В Германии снова начали строить эсминцы в 1930-х гг., это была часть гитлеровской программы перевооружения. Немцы, как и французы, строили большие эсминцы, но хотя у эсминцев типа 1934 полное водоизмещение и было свыше 3000 т, их вооружение составляло пять 127-мм орудий, и примерно соответствовало вооружению более лёгких типов эсминцев у других стран. Более поздний Тип 1936, однако, уже получил тяжёлые 150-мм орудия. Немецкие эсминцы использовали новаторскую паротурбинную установку на паре высокого давления, которая должна была увеличить их эффективность; однако, очень часто это приводило к проблемам в механике.
После того, как немецкая и японская программы строительства эсминцев стали очевидны, англичане и американцы сознательно сосредоточились на создании более лёгких, но и более многочисленных кораблей. Англичане построили ряд эсминцев (типы A, B, C, D,E, F, G, H), каждый водоизмещением около 1350 т, имеющих четыре 4,7-дюймовых(120-мм) орудия и 8 торпедных труб[20]. В США было построено шесть серий в номинальном пределе «1500-тонного» водоизмещения. Они условно делились на торпедные («Бенхэм», «Бэгли» и «Гридли») у которых было 16 торпедных труб и четыре пушки ГК и артиллерийские у которых было пять 5-дюймовых (127-мм) орудий и восемь торпедных труб[21]. Следующие американские эсминцы типа «Бэнсон» (English: Benson) 1939 года были на 200 тонн больше и вооружены были пятью 5-дюймовыми(127-мм) орудиями и 10 торпедными трубами. Англичане, придя к выводу о необходимости тяжёлого артиллерийского вооружения, построили эсминцы типа «Трайбл» (English: Tribal) в 1936 г. (иногда также называемые «Африди» по названию первого корабля типа) водоизмещением 1850 т, вооружённые восемью спаренными 4,7-дюймовыми орудиями, установленными в четырёх башнях, и одним четырёхтрубным торпедным аппаратом. За этим последовали эсминцы типов J, с 6-ю спаренными орудиями в трёх башнях и 10 торпедными трубами и L (первые 4 корабля с четырьмя спаренными 102-мм зенитными установками) с 6-ю спаренными новыми 4,7-дюймовыми универсальными орудиями в трёх башнях и 8 торпедными трубами.
В 1933 году в СССР был спущен на воду лидер эскадренных миноносцев «Ленинград» (полное водоизмещение 2693 тонн, скорость 43 узла, запас хода 2100 миль), головной корабль проекта 1/38, всего было построено 6 кораблей. В 1938 г. появился эсминец «Гневный» (проект В. А. Никитина, стандартное водоизмещение 1525 т, скорость 38 узлов), головной корабль серии эскадренных миноносцев проекта 7, в 1937 году после подрыва на мине английского эсминца «Хантер» (English: Hunter) у берегов Испании проект был спешно пересмотрен, и корабли, находящиеся на раннем этапе постройки, достраивались уже по новому проекту проекту 7у, предусматривавшему эшелонированное расположение энергетической установки с целью улучшения живучести[22]. В 1940 году для черноморского флота был построен в Италии лидер эскадренных миноносцев «Ташкент» (водоизмещение 4175 т., скорость хода максимальная 44 узла., дальность плавания 5030 миль при 25 узлах[23]).
Из средств обнаружения подводных лодок имелся сонар, или «Асдик» (English: ASDIC). Оружие для борьбы с подлодками со времени Первой мировой изменилось незначительно, носовые бомбометы, нужду в которых показала Вторая мировая война, не развивались.
Вторая мировая война
Во время Второй мировой войны задачи эсминцев вновь усложнились. Кроме того, что подводные лодки стали значительно совершеннее, важную роль в море стала играть авиация. Эсминцы оказались плохо подготовленными к этим видам угрозы. Их стали оборудовать зенитными орудиями, радарами, бомбомётами, в дополнение к уже установленному лёгкому артиллерийскому вооружению, глубинным бомбам и торпедам. К этому времени эсминцы превратились из дешёвых кораблей для защиты основных сил в большие многоцелевые корабли, которые сами стали ценными целями. Темп потерь этого класса во время войны был самым высоким, несмотря на их массовое производство. Всё это привело к появлению более лёгких и дешёвых кораблей борьбы с подлодками: у англичан появились корветы, а позднее фрегаты, у американцев эскортные эсминцы. По размерам они соответствовали ранним миноносцам, из которых развились эсминцы. Характерно, что английский эсминец типа «Хант II» (English: Type II Hunt) не имел торпедного вооружения вообще, заменив его усиленным противолодочным.[24]
Эсминцы были наиболее массовыми надводными кораблями Второй мировой и участвовали практически во всех значительных морских сражениях на всех морских театрах военных действий, оказавшись в положении «расходного материала» флота. Некоторое представление о интенсивности их использования может дать статистика потерь: английский флот из 389 участвовавших в войне эсминцев потерял 144, немецкий из 21 имевшегося к началу войны и 19 построенных во время войны потерял 25, Япония из 168 эсминцев потеряла 132, США потеряли около 80 эсминцев, СССР потерял 34 эсминца[25]. Многие эсминцы этого периода даже не имели собственных названий, только бортовые номера.
Послевоенное время
В конце 1940-х — начале 1950-х гг., на основе опыта войны, был построен ряд эсминцев с традиционным вооружением. Они были значительно большими по размеру, чем корабли времён 2-й мировой, вооружены полностью автоматизированными орудиями главного калибра, радаром, сонаром, а также оружием для борьбы с подводными лодками, таким как бомбомёты БМБ-1 в СССР и Squid на Западе. К этим проектам относятся советские эсминцы проектов 30-бис («Скорый») и 56 («Котлин»), английские проекта «Дэринг» (English: Daring), американские проекта «Форрест Шерман» (English: Forrest Sherman).
Некоторые корабли времен войны были модернизированы для борьбы с подводными лодками и им был продлён срок эксплуатации, чтобы избежать дорогостоящего строительства новых кораблей. Примерами являются американская программа FRAM I, и английские корабли типа «15».
Ракетная эра
Появление в начале 1960-х годов ракет «земля-воздух» и «земля-земля» изменило тактику морской войны. Крупные страны начали строительство ракетных эсминцев (стандартное обозначение НАТО — DDG, русское — «эсминцы УРО»), таких как советские корабли проекта 61, английские эсминцы типа «Каунти» (English: County), американские типа «Чарльз Ф. Адамс» (English: Charles F. Adams).
Боевое применение эсминцев в послевоенное время
Эсминцы принимали активное участие в нескольких войнах и локальных конфликтах после Второй мировой войны. По крайней мере пять эсминцев было потеряно:
В 1967 г. египетскими ракетными катерами вооруженными советской ПКР «Термит» был потоплен израильский эсминец «Эйлат».
В 1971 г. во время Индо-пакистанского конфликта в районе Карачи индийскими ракетными катерами советскими ракетами П-15 «Термит» был потоплен пакистанский эсминец «Хайбер».
В 1982 г. во время Фолклендской войны между Англией и Аргентиной аргентинскому самолёту удалось потопить английский эсминец УРО «Шеффилд» с помощью противокорабельной ракеты «Экзосет», а через несколько дней тремя бомбами был потоплен однотипный с «Шеффилдом» эсминец «Ковентри».
В 1988 г. во время «Танкерной войны» в Персидском заливе комбинированной атакой американских сил потоплен иранский эсминец (по другой классификации — лёгкий фрегат) типа «Алванд» (English: Ahlvand), второй корабль того же типа выведен из строя и по западным данным ремонту не подлежит.[26]
Современные эсминцы
Из-за усложнения и дороговизны эсминцы перестали быть самым многочисленным классом кораблей. (По состоянию на 2005 год, во всех флотах мира имелось менее 200 эсминцев, против 350+ фрегатов). Их размеры и водоизмещение, а также назначение и возможности, широко варьируют в зависимости от страны. Самые крупные (Япония) достигают 10 000 тонн полного водоизмещения и способны решать свои задачи в любом районе Мирового океана. Самые малые (Мексика, Перу) — это переоборудованные корабли времен войны около 2500 тонн, пригодные для действий у своих берегов, по возможностям уступающие современным фрегатам.
Кроме того, на классификацию влияют политические соображения. Так флоты, стремящиеся получить ассигнования несмотря на сопротивление государства, «занижают» класс предложенного корабля. Например, британский тип «Каунти», часто относимый к легким крейсерам, был представлен парламенту как «большой эсминец».[27] Наоборот, флоты желающие повысить свой престиж при ограниченном бюджете, классификацию завышают. Например, аргентинский тип «Альмиранте Браун» (Spanish: Almirante Brown) по характеристикам соответствует фрегату.[28]
В США основными назначениями эсминцев являются охрана авианосных групп, поддержка сухопутных сил и сил высадки десанта, а также охрана конвоев. В настоящее время на вооружении ВМС США находится один класс многоцелевых ракетных эсминцев, типа «Арли Бёрк» (English: Arleigh Burke)[29]. DDG-51 — самый массовый на сегодняшний день эсминец в мире. На декабрь 2009 года в составе флота находится 56 кораблей этого типа, ещё 6 строится или заказаны, а также от 8 до 11 эсминцев планируется построить до 2022 г. Водоизмещение последних кораблей серии около 9600 метрических тонн. Базовыми элементами является универсальная система наведения и управления ракетным огнём AEGIS и радиолокационная станция с фазированной антенной решёткой AN/SPY-1. Вооружён одним автоматическим орудием Mark 45 калибра 127 мм, двумя строенными 324-мм торпедными аппаратами, зенитными, противокорабельными ракетами, а также крылатыми ракетами «Томагавк». Последняя серия этого типа имеет ангар для 2 противолодочных вертолётов, при этом число ячеек для запуска ракет даже увеличилось с 90 до 96.[30].
Планировалось, что в 2012 году на вооружение ВМС США поступят ударные эсминцы с управляемым ракетным оружием типа «Замволт» (English: Zumwalt)), что должно было значительно расширить роль эсминцев как ударной силы в наземных операциях. Хотя корабль многоцелевой, основным его предназначением является нанесение ударов по береговым целям для поддержки сухопутных сил. Оснащённый 155-мм орудиями с управляемыми снарядами увеличенной дальности «Замволт» может поражать орудийным огнём цели на расстоянии до 100 миль. Ракетная система обеспечивает поражение на дальности от 100 до 200 миль, крылатые ракеты «Томагавк» позволяют атаковать цели на расстоянии от 200 до 1600 морских миль[31]. Впрочем, 22 июля 2008 г. в связи с дороговизной программы (расчетная стоимость строительства DD(X) составляет от 3 до 5 млрд долл. против около 1,5 млрд долл. за DDG-51) было принято решение о сворачивании программы постройки «Замволтов» (будут построены лишь три эсминца проекта) и о продолжении строительства эсминцев серии «Арли Берк»[32]. Первый «Замволт» вступил в строй в 2016 году.
В Королевском ВМФ Великобритании в настоящее время используются 8 эсминцев проекта «Тип 42». Британские эсминцы имеют водоизмещение около 5000 т, вооружены орудиями и ракетами, включая 114 мм (4,5 дюймовые) орудия Mk 8, зенитными ракетами Sea Dart, 20-мм орудиями «Бофорс», артиллерийской системой самообороны Vulcan Phalanx, противолодочными торпедами, вертолетом. Вскоре эти корабли будут заменены на корабли нового проекта «Тип 45» («Дэринг» (English: Daring)), с полным водоизмещением около 8000 т.[33]
Эсминцы «Тип 45» предназначены, прежде всего, для противовоздушной обороны авианосцев. Основным оружием корабля является ЗРК Aster 15/30. Ракеты Aster 30 могут поражать цели (в том числе малозаметные низколетящие) на расстоянии до 100 километров.
В канадском флоте используются эсминцы типа «Ирокез», несущие 4 вертолёта. Это корабли с зенитным и управляемым ракетным оружием. Спроектированные в 1970-х гг., они стали первыми военными кораблями, использующими газотурбинные двигательные установки. 2 турбины используются в крейсерском режиме, ещё 2 подключаются для достижения максимальной скорости хода в 29 узлов. По конструкции они во многом повторяют американские эсминцы проекта «Спрюэнс».
На вооружении современных Морских сил самообороны Японии наряду с «традиционными» эсминцами типа DDG-173 «Конго» (глубокая модернизация DDG-51 «Арли Бёрк») находятся эсминцы-вертолетоносцы типа «Хиюга». В качестве основного вооружения корабли данного типа способны нести на борту до 11 противолодочных вертолётов, противолодочный ракетно-торпедный комплекс ASROC, установку вертикального пуска ракет типа Mk41 на 16 ячеек, ЗРК RIM-7 Sea Sparrow и RAM. По своим характеристикам корабль вполне соответствует кораблям класса «лёгкий авианосец» (таким как авианосцы типа «Инвинсибл», «Джузеппе Гарибальди», «Принсипе де Астуриас» или «Чакри Нарубет»), применяющимся для базирования самолетов с вертикальным взлетом Sea Harrier. По мнению экспертов, авианосцы такого класса могут стать подходящей платформой для базирования истребителей класса F-35 Lightning. Планируется также строительство ещё более крупных кораблей такого класса (тип 22DDH, в/и 19500 тонн и длиной около 250 метров) с авиагруппой из 14 вертолетов. Головной корабль проекта 22DDH был спущен на воду в Йокогаме 6 августа 2013 года и получил название «Идзумо»
СССР с 1965 по 1981 годы не классифицировал свои корабли как эсминцы, за исключением ранее построенных. В типичном случае корабли со сходными характеристиками относились к большим противолодочным (БПК). Это отражало взгляды на новое назначение кораблей в ракетно-ядерной войне. После 1991 г. происходит постепенный отказ от неортодоксальной системы классификации кораблей, принятой в Советском Союзе и в класс эсминцев перечисляются БПК проектов 1155, 1155.1. Вместе с тем имеет место и общемировая тенденция к размыванию границ этого класса кораблей между собственно эскадренными миноносцами, крейсерами и тяжёловооруженными фрегатами. В российском флоте этот процесс иллюстрируют, например, фрегаты проекта 1154, перспективные боевые корабли проекта 22350.
Единственными кораблями, которые с момента закладки на стапеле классифицировались как эскадренные миноносцы, стали строившиеся с 1981 г. эсминцы проекта 956 типа «Сарыч» (также известен как тип «Современный»). Основным назначением их считается борьба с надводными силами и поддержка десанта, и лишь затем противовоздушная и противолодочная оборона.
Эсминцы проектов 956 (шифр «Сарыч») имеются в российском (5 единиц в боевом составе на 2009 год) и китайском (4 единицы) флотах. Это большие многоцелевые ракетные корабли, вооружённые 8 пусковыми установками противокорабельных ракет «Москит», зенитно-ракетным комплексом «Ураган» (48 ракет), 2 спаренными автоматическими артустановками калибра 130 мм, двумя спаренными торпедными аппаратами, противолодочными реактивными бомбометами РБУ-1000. Зенитные ракеты способны атаковать и наземные цели, орудия и торпеды предназначены для использования против подводных лодок и кораблей на небольшой дистанции. Имеется вертолётная площадка. Стандартное водоизмещение составляет 6500 т.
Новейшие корабли Индийского флота — эсминцы типа «Дели». Корабли вооружены противокорабельными ракетами Х-35 («Уран») с дальностью поражения в 130 км. Вскоре эти ракеты будут заменены на ракеты «Брамос». Для ПВО используются российский зенитно-ракетный комплекс «Штиль» и израильский комплекс Barak. Для борьбы с подводными лодками используются российские противолодочные реактивные бомбометы РБУ-6000. Также имеется 5 торпедных направляющих для 533-мм торпед. Способны нести два вертолёта Sea King. Корабли проекта «Дели» планируется заменить кораблями проекта «Колката», первый из которых уже был построен в марте 2006 г.
Общими тенденциями строительства эсминцев основных флотов в начале XXI века являются:
применение боевых информационно-управляющих систем, аналогичных американской AEGIS;
введение в конструкцию элементов «невидимости» (stealth);
увеличение автоматизации и связанное с ним увеличение удельного веса вспомогательных энергетических установок;
увеличение мореходности и обитаемости за счёт скорости хода;
качественное повышение возможностей кораблей за счёт снижения их численности.
См. также
Эскадренный миноносец с управляемым ракетным оружием (эсминец УРО)
Эскортный миноносец
Лидер эскадренных миноносцев
Большой противолодочный корабль
Миноносец
Миноноска
Минный транспорт
Минный крейсер
Торпедная канонерская лодка
Торпедный катер
Минный катер
Противолодочный вертолётоносец
Крейсер ПВО
Список эскадренных миноносцев России и СССР по типам
Примечания
Литература
(militera.lib.ru/h/torpedo/index.html)
Энциклопедия военной техники. Эсминцы и эскортные корабли: Свыше 300 эсминцев, канонерских лодок и эскортных кораблей всего мира. ISBN 5-17-005060-7.
Теодор Роско, В схватке с «волчьими стаями». Эсминцы США: война в Атлантике. ISBN 5-17-025375-3, 5-9660-0334-3.
Теодор Роско, Сильнее «божественного ветра». Эсминцы США: война на Тихом океане. ISBN 5-17-026036-9, 5-9578-1335-4.
С. В. Патянин, Эсминцы ВМС Великобритании. Справочник. Часть 1. ISBN 5-8172-0088-0.
ISBN 5-8172-0046-5. Часть 2: ISBN 5-8172-0051-1.
Грановский Е., Морозов М., Дашьян А. Германские эсминцы в бою в 2-х частях. Действия эскадренных миноносцев ВМФ Германии в 1939—1945 гг.
Ссылки
* | https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B9%20%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%B5%D1%86 |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
2051,
4147,
5621,
6595,
7351,
7965,
9389,
12229,
13557,
15980,
17590,
19700,
20571,
21005,
21481
],
"plaintext_end_byte": [
1971,
4146,
5514,
6594,
7350,
7963,
9306,
12228,
13492,
15979,
17589,
19699,
20542,
20982,
21479,
21610
]
} | กล้องโทรทรรศน์คืออะไร? | กล้องโทรทรรศน์ | thai | {
"passage_answer_candidate_index": [
0
],
"minimal_answers_start_byte": [
54
],
"minimal_answers_end_byte": [
168
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
กล้องโทรทรรศน์ คืออุปกรณ์ที่ใช้ขยายสิ่งต่างๆวัตถุท้องฟ้าโดยอาศัยหลักการรวมอันมากมายแสง เพื่อให้สามารถมองเห็นวัตถุท้องฟ้าที่ไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่าเพราะมันไกลเกินไป หรือทำให้มองเห็นได้ชัดขึ้น และมีขนาดใหญ่ขึ้นตามขนาด กล้องโทรทรรศน์ได้ถูกคิดค้นขึ้นครั้งแรกเมื่อปี ค.ศ. 1608 โดยฮานส์ ช่างทำแว่นคนหนึ่งซึ่งต่อมาค้นพบว่าหากนำเลนส์มาวางเรียงกับให้ได้ระยะที่ถูกต้องเลนส์สามารถขยายภาพที่อยู่ไกลๆได้ใกล้ขึ้น และ 1 ปีต่อมา กาลิเลโอ กาลิเลอิ ก็ได้ นำมาสำรวจท้องฟ้าเป็นครั้งแรกซึ่งในตอนนั้นเป็นกล้องหักเหแสงที่มีกำลังขยายไม่ถึง 30 เท่า เท่านั้นแต่ก็ทำให้เห็นรายละเอียดต่างๆมากมายของดวงดาวต่างๆที่ยังไม่เคยเห็นมาก่อนทำให้เป็นจุดเริ่มต้นของการเริ่มมาสำรวจท้องฟ้าโดยใช้กล้องโทรทรรศน์
กล้องโทรทรรศน์ชนิดหักเหแสง
กล้องโทรทรรศน์ชนิดหักเหแสงเป็นกล้องที่ถูกสร้างขึ้นเป็นครั้งแรกโดยฮานส์ ช่างทำแว่นคนหนึ่ง ซึ่งต่อมาค้นพบว่าหากนำเลนส์มาวางเรียงกันให้ได้ระยะที่ถูกต้องเลนส์สามารถขยายภาพที่อยู่ไกลๆได้ใกล้ขึ้น และ 1 ปีต่อมา กาลิเลโอ กาลิเลอี ก็ได้ นำมาสำรวจท้องฟ้าเป็นครั้งแรกโดยตัวกล้องจะมีเลนส์ 2 ตัวขึ้นไปคือ เลนส์วัตถุ และเลนส์ตา โดยเลนส์วัตถุจะทำหน้าที่รับภาพจากวัตถุ แล้วหักเหแสงไปยังเลนส์ใกล้ตา ซึ่งเลนส์ใกล้ตาจะทำหน้าที่ขยายภาพจากเลนส์วัตถุอีกทีหนึ่ง โดยลักษณะการวางเลนส์จะใช้เลนส์วัตถุที่มี ความยาวโฟกัส ยาว และเลนส์ใกล้ตาที่มีความยาวโฟกัสสั้น โดยในการวางเลนส์ จะวางเลนส์วัตถุ (ความยาวโฟกัสยาว) ไว้ด้านหน้า และเลนส์ใกล้ตา (ความยาวโฟกัสสั้น) ไว้ด้านหลัง โดยระยะห่างของเลนส์ 2 ตัวนี้คือ ความยาวโฟกัสเลนส์วัตถุ + ความยาวโฟกัสเลนส์ตา เป็นต้น
สำหรับกล้องโทรทรรศน์หักเหแสงของกาลิเลโอนั้น เลนส์วัตถุจะเป็นเลนส์นูน และเลนส์ตาจะเป็นจากเลนส์เว้า ซึ่งข้อดีของการใช้ระบบเลนส์แบบนี้คือภาพที่ได้จะเป็นภาพหัวตั้งโดยไม่ต้องใช้อุปกรณ์อื่นมาช่วย แต่ข้อเสียของการใช้เลนส์เว้าเป็นเลนส์ตาคือระบบกล้องจะมีมุมมองภาพที่แคบมาก ต่อมา โยฮันเนส เคปเลอร์ได้ใช้เลนส์นูนเป็นเลนส์ตาของกล้องโทรทรรศน์แทน ซึ่งทำให้ระบบกล้องโทรทรรศน์ให้ภาพกลับหัว และมีมุมมองภาพกว้างขึ้น ระบบเลนส์แบบนี้ได้ถูกพัฒนาอย่างต่อเนื่อง และใช้งานมาจนถึงปัจจุบัน
ความคลาดสีของกล้องโทรทรรศน์หักเหแสง
หากว่าเราใช้ปริซึมมาส่องกับแสงแดดจะพบว่า ปริซึมจะแตกแสงออก 7 สีด้วยกันเพราะปริซึมจะหักเหแสงเหล่านั้น และถ้าสังเกตให้ดีเข้าไปอีกจะเห็นว่าสีที่หักเหมานั้นแต่ละสีจะยาวออกมาจากแท่งแก้วปริซึมไม่เท่ากันและเราจะเรียกปรากฏการณ์เหล่านี้ว่าดัชนีความหักเหของสีไม่เท่ากันและถ้าหากมาใช้กับเลนส์เราจะเรียกว่าความคลาดสีหรือ ความคลาดรงค์ นั่นเอง
ความคลาดสีจะพบได้กับเลนส์ที่มีคุณภาพต่ำโดยเกิดจากการที่สีของแสงต่างมีดัชนีความหักเหของแสงไม่เท่ากันทำให้สีแต่ละสีไม่สามารถมารวมกันที่จุดรวมภาพจุดเดียวกันได้และทำให้เกิดรุ้งที่ขอบภาพ และในที่สุดภาพที่ได้มีแสงสีไม่ครบในภาพ และแสงที่หายไปจะเกินออกตรงขอบภาพ
ในอดีตได้มีการพยายามแก้ความคลาดสีด้วยการเพิ่มความยาวโฟกัสของเลนส์วัตถุขึ้นแต่จะทำให้กล้องยาวมากหลายสิบเมตรทำให้การที่จะขยายกล้องหันหาดาวที่ต้องการศึกษาเป็นไปด้วยความยุ่งยากและคุณภาพที่ได้ก็ไม่ดีเท่าที่ควร
ปัจจุบัน เราแก้ปัญหาความคลาดสีของกล้องโทรทรรศน์หักเหแสงได้โดยการใช้เลนส์เว้า และเลนส์นูน ที่มีดัชนีหักเหแสงแตกต่างกันมาประกอบ เป็นเลนส์ 2 ชิ้นที่สามารถแก้ให้แสงสีเขียวและแดงมีจุดโฟกัสใกล้กันมากขึ้นได้ เรียกว่าเลนส์ Doublet Achromatic และมีการใช้เลนส์ถึง 3 ชิ้น (Triplet Apochromatic) หรือมากกว่าได้ และอาจมีการใช้ชิ้นเลนส์พิเศษเช่นเลนส์ ED (Extra-Low Dispersion) หรือเลนส์ Fluorite เพื่อให้ภาพที่มีความคลาดสีน้อยที่สุด แต่การใช้เลนส์จำนวนมาก หรือชิ้นเลนส์พิเศษเหล่านี้ ทำให้กล้องโทรทรรศน์มีราคาสูงขึ้นมากเช่นกัน
กล้องโทรทรรศน์ชนิดสะท้อนแสง
กล้องโทรทรรศน์ชนิดสะท้อนแสงสร้างได้สำเร็จครั้งแรกในปี ค.ศ. 1668 โดย ไอแซค นิวตันซึ่งในตอนนั้นถือเป็นเรื่องที่ใหม่มากสำหรับวงการดาราศาสตร์ในสมัยนั้น หลักการทำงานของกล้องสะท้อนแสงจะใช้กระจกเว้าสะท้อนแสงแทนที่จะใช้เลนส์ในการหักเหแสง โดยยังมีหลักการที่คล้ายคลึงอยู่บ้างคือ จะใช้กระจกเว้าที่มีความยาวโฟกัสยาว (เหมือนเลนส์วัตถุของกล้องหักเหแสง) สะท้อนแสงจากวัตถุเข้าที่กระจกรองซึ่งจะสะท้อนแสงของวัตถุเข้าที่เลนส์ตาและเข้าตาของผู้ใช้ในที่สุด โดยกล้องชนิดนี้มีข้อดีคือกล้องสามารถที่จะผลิตให้มีขนาดหน้ากล้องใหญ่มาก ๆ ได้ซึ่งจะทำให้สำรวจวัตถุที่จางบนท้องฟ้าได้ดีขึ้น และเมื่อเทียบกับกล้องหักเหแสงหากหน้ากล้องเท่ากันแล้วกล้องแบบสะท้อนแสงจะมีราคาถูกกว่ามาก แต่ทั้งนี้ก็มีราคาเริ่มต้นที่ไม่ถูกนักเหมือนกับกล้องหักเหแสง และกล้องชนิดนี้ยังสามารถใช้สำรวจช่วงคลื่นได้หลากหลายกว่ากล้องหักเหแสง เพราะช่วงคลื่นเหล่านั้นจะไม่ถูกดูดซับโดยแก้วของเลนส์อีกทั้งยังไม่พบปัญหาเรื่องความคลาดสีของกล้องหักเหแสงออกไปจนหมดเพราะกล้องใช้หลักการการสะท้อนจะไม่มีปัญหาเรื่องความคลาดสีเข้ามาเกี่ยวข้อง
แต่กล้องชนิดนี้มีข้อเสียคือตรงหน้ากล้องจะมีกระจกรองบังหน้ากล้องอยู่ (เพื่อสะท้อนแสงจากกระจกเว้าเข้าสู่เลนส์ตา) จึงทำให้แสงผ่านเข้าได้น้อยลงและทำให้ภาพมืดลงด้วยด้วยสาเหตุนี่กล้องชนิดสะท้อนแสงจะต้องมีขนาดหน้ากล้องใหญ่เพื่อชดเชยข้อเสียดังกล่าวและจะทำให้ราคาแพงขึ้นด้วยแต่ถึงอย่างไรก็ดีผู้ศึกษามักจะนิยมใช้กล้องสะท้อนแสงมากกว่ากล้องหักเหแสงเพราะมีราคาที่ถูกกว่าเมื่อหน้ากล้องเท่ากันและสามารถเลือกซื้อกล้องที่มีหน้ากล้องใหญ่ ๆ ได้
ระบบฐานตั้งกล้องดูดาว
ในการใช้กล้องดูดาวอุปกรณ์ที่สำคัญไม่แพ้กันเลยคือขาตั้งกล้องซึ่งจะทำให้ที่ตั้งกล้องไว้และหันกล้องไปในทิศทางที่ถูกต้องและล็อกอยู่ที่วัตถุนั้นเพื่อให้ผู้ศึกษาสามารถที่จะศึกษาวัตถุนั้นได้อย่างง่ายดาย แต่ในการสำรวจท้องฟ้านั้นขาตั้งกล้องกล้องจะต้องมีความแม่นยำและเที่ยงตรง รวมทั้งมั่นคงเป็นพิเศษทั้งนี้เพราะการสำรวจดวงดาวนั้นมีมุมในการหันขาตั้งกล้องที่สั้นมากๆอีกทั้งหากกล้องมีกำลังขยายที่สูงเข้าไปอีกการสั่นเพียงเล็กน้อยของขาตั้งกล้องจะทำให้ภาพนั้นสั่นไหวมากและไม่สามารถที่จะสำรวจท้องฟ้าได้เลยยังไม่รวมถึงการที่ดาวจะเคลื่อนที่ไปเรื่อยๆบนท้องฟ้าตามการหมุนของโลก ซึ่งหากสังเกตด้วยตาเปล่าก็จะไม่สามารถสังเกตเห็นได้แต่ในกำลังขยายสูงๆจะเห็นได้ว่าดาว กำลังเคลื่อนที่อยู่ซึ่งการเคลื่อนที่นี้จะทำให้ดาวหลุดออกนอกกล้องอย่างรวดเร็วและไม่สามารถสำรวจวัตถุนั้นได้จึงต้องใช้ขาตั้งกล้องที่มีความสามารถต่างๆเข้ามาทดแทนปัญหานี้ต่อไป
ฐานตั้งกล้องชนิดมุมเงย-มุมทิศ (Alt-azimuth Mount) ฐานตั้งกล้องชนิดนี้จะคุ้นเคยกันดีเพราะเป็นขาตั้งกล้องชนิดเดียวกับขาตั้งกล้องถ่ายภาพโดยทั่วไป ฐานตั้งกล้องชนิดนี้มีแกนหมุน 2 แกน คือแกนหมุนในแนวราบเพื่อปรับมุมทิศ และแกนหมุนในแนวดิ่งเพื่อปรับมุมเงย ข้อดีของขาตั้งชนิดนี้คือใช้งานง่ายและมีราคาถูก ส่วนข้อเสียสำคัญคือ ขาตั้งกล้องชนิดนี้ ต้องใช้การหมุนมอเตอร์ทั้ง 2 แกน เพื่อติดตามการเคลื่อนที่ขึ้นตกของวัตถุท้องฟ้า ทำให้ไม่สามารถติดตามวัตถุท้องฟ้าได้นิ่ง พอที่จะใช้ในงานถ่ายภาพทางดาราศาตร์ได้ และทำให้เกิดปัญหาการหมุนของภาพ (Field Rotation) เมื่อใช้ถ่ายภาพเป็นระยะเวลานานอีกด้วย
ฐานตั้งกล้องชนิดอิเควทอเรียล (Equatorial Mount) ฐานตั้งกล้องชนิดนี้ออกแบบมาสำหรับการใช้งานทางดาราศาสตร์โดยเฉพาะ ประกอบไปด้วยแกนหมุน 2 แกนที่มีแกนหนึ่งชี้ไปที่ขั้วฟ้าเหนือ (ใกล้กับดาวเหนือ) เรียกว่า Polar Axis และอีกแกนหนึ่งที่หมุนตั้งฉากกัน เรียกว่าแกนเดคลิเนชัน (Declination Axis) ฐานตั้งกล้องชนิดนี้มีการใช้งานอ้างอิงกับระบบพิกัดศูนย์สูตรฟ้า ซึ่งแกน Polar นั้น ทำหน้าที่เปลี่ยนพิกัด Right Ascension และ แกนเดคลิเนชั่นทำหน้าที่เปลี่ยนพิกัด Declination เพื่อเล็งไปที่วัตถุท้องฟ้าที่ต้องการ และเมื่อเวลาผ่านไป ดาวจะเคลื่อนที่รอบขั้วฟ้าเหนือ ทำให้เราสามารถติดตามดาวด้วยการหมุนแกน Polar เพียงแกนเดียวได้ ทำให้ฐานตั้งชนิดนี้สามารถติดตามวัตถุท้องฟ้าได้แม่นยำกว่า และเหมาะกับการใช้งานทางดาราศาสตร์มากกว่าแบบแรก ในการใช้งานจริง เราจะติดมอเตอร์เพื่อขับแกน Polar เพื่อให้กล้องตามดาวได้ตลอดเวลา
ฐานตั้งกล้องคอมพิวเตอร์ (Computerized Mount) เป็นฐานตั้งกล้องที่มีการฝังระบบคอมพิวเตอร์ลงไป ทำให้สามารถชี้ไปที่วัตถุท้องฟ้าที่กำหนดได้อัตโนมัติ โดยการระบุวัตถุที่ต้องการลงไปบนระบบควบคุม ซึ่งอาจเป็นรีโมต หรือโปรแกรมคอมพิวเตอร์ ฐานตั้งกล้องจะรับพิกัดของวัตถุนั้นจากฐานข้อมูล และหมุนกล้องไปที่วัตถุนั้น
กำลังขยาย
กำลังขยายของกล้องโทรทรรศน์จะเท่ากับ ความยาวโฟกัสเลนส์ใกล้วัตถุหรือกระจกเว้า / โฟกัสเลนส์ใกล้ตา
และความไวแสงเท่ากับ ความยาวโฟกัส / ขนาดหน้ากล้อง
ดูเพิ่ม
กล้องโทรทรรศน์กระจกเหลว
กล้องโทรทรรศน์หักเหแสง
กล้องโทรทรรศน์สะท้อนแสง
กล้องโทรทรรศน์แบบผสม
กล้องโทรทรรศน์วิทยุ
กล้องโทรทรรศน์รังสีเอ็กซ์
กล้องโทรทรรศน์รังสีแกมมา
หมวดหมู่:อุปกรณ์ทางดาราศาสตร์
กล้องโทรทรรศน์
| https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%82%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%99%E0%B9%8C |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
331,
1330
],
"plaintext_end_byte": [
198,
1285,
2594
]
} | ఒక శతాబ్దమునకు ఎన్ని రోజులు? | కాలమానము | telugu | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
కాలమానము అనగా కాలాన్ని కొలుచుటకు లేదా వ్యక్తపరచుటకు ఉపయోగించే పదము లేదా
సాధారణ కాలమానాలు
ఆరోహణ క్రమంలో సాధారణ కాలమానాలు
సెకను అతి చిన్న ప్రమాణము
నిమిషము = 60 సెకనులు
గంట = 60 నిమిషాలు
రోజు = 24 గంటలు
వారము = 7 రోజులు
పక్షము = 15 రోజులు
నెల = 30 రోజులు
సంవత్సరము = 12 నెలలు
10 సంవత్సరములు = దశాబ్ధము
40 సంవత్సరములు = 1 రూబీ జూబ్లి
25 సంవత్సరములు = రజత వర్షము
50 సంవత్సరములు = స్వర్ణ వర్షము
60 సంవత్సరములు = వజ్ర వర్షము
75 సంవత్సరములు = అమృత వర్షము
100 సంవత్సరములు = శత వర్షము లేదా శతాబ్దము
1000 సంవత్సరములు = సహస్రాబ్ధి
తెలుగు కాలమానము
క్రాంతి = 1 సెకనులో 34,000వ వంతు
తృటి = 1 సెకెనులో 300వ వంతు
తృటి = 1 లవము లేదా లేశము
2 లవాలు = 1 క్షణం
30 క్షణాలు = 1 విపలం
60 విపలాలు = 1 పలం
60 పలములు = 1 చడి(24 నిమిషాలు)
2.5 చడులు = 1 హోర
24 హోరలు = 1 దినం
రెప్పపాటు అతి చిన్న ప్రమాణము
విఘడియ = 6 రెప్పపాట్లు
ఘడియ = 60 విఘడియలు
గంట = 2 1/2 ఘడియలు
ఝాము = 3 గంటలు లేదా 7 1/2 ఘడియలు
రోజు = 8ఝాములు లేదా 24 గంటలు
వారము = 7 రోజులు
పక్షము = 15 రోజులు
మండలము = 40 రోజులు
నెల = 2 పక్షములు లేదా 30 రోజులు
ఋతువు = 2 నెలలు
కాలము = 4 నెలలు
ఆయనము = 3 ఋతువులు లేదా 6 నెలలు
సంవత్సరము = 2 ఆయనములు
పుష్కరము = 12 సంవత్సరములు
ఇవి కూడా చూడండి
మన్వంతరము
చతుర్యుగాలు
కల్పం
వర్గం:కాలమానాలు
| https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%AE%E0%B1%81 |
{
"plaintext_start_byte": [
2,
50
],
"plaintext_end_byte": [
36,
153
]
} | Rais wa kwanza wa nchi ya Uganda alikuwa nani? | Orodha ya Marais wa Uganda | swahili | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
Hii ni orodha ya Marais wa Uganda:
Angalia Pia
Uganda
Wakuu wa Serikali ya Uganda
Makamu wa Rais wa Uganda
Wakoloni wakuu wa Uganda
orodha ya viongozi
Uganda | https://sw.wikipedia.org/wiki/Orodha%20ya%20Marais%20wa%20Uganda |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
49,
154,
547,
1215,
2221,
2859,
3373,
4056,
5132,
5862,
6401,
6707,
7575,
8018,
8741,
9105,
9775
],
"plaintext_end_byte": [
46,
153,
546,
1204,
2220,
2858,
3338,
4055,
5117,
5861,
6400,
6696,
7574,
8017,
8727,
9104,
9669,
9835
]
} | Siapakah pendiri Nanjing Metro? | Kesultanan Melaka | indonesian | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} | Untuk kegunaan lain dari Malaka, lihat Malaka.
jmpl|ka|Replika istana Kesultanan Malaka, dibangun kembali berdasarkan informasi dari Sulalatus Salatin
Kesultanan Melayu Melaka atau Kesultanan Melaka saja adalah sebuah Kerajaan Melayu yang pernah berdiri di Malaka, Malaysia. Kerajaan ini didirikan oleh Parameswara, kemudian mencapai puncak kejayaan pada abad ke 15 dengan menguasai jalur pelayaran Selat Malaka, sebelum ditaklukan oleh Portugal tahun 1511. Kejatuhan Malaka ini menjadi pintu masuknya kolonialisasi Eropa di kawasan Nusantara.
Kerajaan ini tidak meninggalkan bukti arkeologis yang cukup untuk dapat digunakan sebagai bahan kajian sejarah, namun keberadaan kerajaan ini dapat diketahui melalui Sulalatus Salatin dan kronik Tiongkok masa Dinasti Ming. Dari perbandingan dua sumber ini masih menimbulkan kerumitan akan sejarah awal Malaka terutama hubungannya dengan perkembangan agama Islam di Malaka serta rentang waktu dari pemerintahan masing-masing raja Malaka. Pada awalnya Islam belum menjadi agama bagi masyarakat Malaka, namun perkembangan berikutnya Islam telah menjadi bagian dari kerajaan ini yang ditunjukkan oleh gelar sultan yang disandang oleh penguasa Malaka berikutnya.
Pendirian
Berdasarkan Sulalatus Salatin kerajaan ini merupakan kelanjutan dari Kerajaan Melayu di Singapura, kemudian serangan Jawa dan Siam menyebabkan pusat pemerintahan berpindah ke Malaka. Kronik Dinasti Ming mencatat Parameswara sebagai pendiri Malaka mengunjungi Kaisar Yongle di Nanjing pada tahun 1405 dan meminta pengakuan atas wilayah kedaulatannya.[1] Sebagai balasan upeti yang diberikan, Kaisar Tiongkok menyetujui untuk memberikan perlindungan pada Malaka,[2] kemudian tercatat ada sampai 29 kali utusan Malaka mengunjungi Kaisar Tiongkok.[3] Pengaruh yang besar dari relasi ini adalah Malaka dapat terhindar dari kemungkinan adanya serangan Siam dari utara, terutama setelah Kaisar Tiongkok mengabarkan penguasa Ayutthaya akan hubungannya dengan Malaka.[4] Keberhasilan dalam hubungan diplomasi dengan Tiongkok memberi manfaat akan kestabilan pemerintahan baru di Malaka, kemudian Malaka berkembang menjadi pusat perdagangan di Asia Tenggara, dan juga menjadi salah satu pangkalan armada Ming.[5][6]
Laporan dari kunjungan Laksamana Cheng Ho pada 1409, mengambarkan Islam telah mulai dianut oleh masyarakat Malaka,[4] sementara berdasarkan catatan Ming, penguasa Malaka mulai mengunakan gelar sultan muncul pada tahun 1455. Sedangkan dalam Sulalatus Salatin gelar sultan sudah mulai diperkenalkan oleh penganti berikutnya Raja Iskandar Syah, tokoh yang dianggap sama dengan Parameswara oleh beberapa sejarahwan.[5] Sementara dalam Pararaton disebutkan terdapat nama tokoh yang mirip yaitu Bhra Hyang Parameswara sebagai suami dari Ratu Majapahit, Ratu Suhita. Namun kontroversi identifikasi tokoh ini masih diperdebatkan sampai sekarang.
Pada tahun 1414 Parameswara digantikan putranya, Megat Iskandar Syah,[2] memerintah selama 10 tahun, kemudian menganut agama Islam[7] dan digantikan oleh Sri Maharaja atau Sultan Muhammad Syah. Putra Muhammad Syah yang kemudian menggantikannya, Raja Ibrahim, mengambil gelar Sri Parameswara Dewa Syah. Namun masa pemerintahannya hanya 17 bulan, dan dia mangkat karena terbunuh pada 1445. Saudara seayahnya, Raja Kasim, kemudian menggantikannya dengan gelar Sultan Mudzaffar Syah.
Hubungan dengan kekuatan regional
Sampai tahun 1435, Malaka memiliki hubungan yang dekat dengan Dinasti Ming, armada Ming berperan mengamankan jalur pelayaran Selat Malaka yang sebelumnya sering diganggu oleh adanya kawanan perompak dan bajak laut.[4] Di bawah perlindungan Ming, Malaka berkembang menjadi pelabuhan penting di pesisir barat Semenanjung Malaya yang tidak dapat disentuh oleh Majapahit dan Ayutthaya. Namun seiring berubahnya kebijakan luar negeri Dinasti Ming, Kawasan ujung tanah ini terus diklaim oleh Siam sebagai bagian dari kedaulatannya sampai Malaka jatuh ke tangan Portugal, dan setelah takluknya Malaka, kawasan Perlis, Kelantan, Terengganu dan Kedah kemudian berada dalam kekuasaan Siam.[6]
Sulalatus Salatin juga mengambarkan kedekatan hubungan Malaka dengan Pasai, hubungan kekerabatan ini dipererat dengan adanya pernikahan putri Sultan Pasai dengan Raja Malaka dan kemudian Sultan Malaka pada masa berikutnya juga turut memadamkan pemberontakan yang terjadi di Pasai. Ma Huan juru tulis Cheng Ho menyebutkan adanya kemiripan adat istiadat Malaka dengan Pasai serta ke dua kawasan tersebut telah menjadi tempat permukiman komunitas muslim di Selat Malaka.[4] Sementara kemungkinan ada ancaman dari Jawa dapat dihindari, terutama setelah Sultan Mansur Syah membina hubungan diplomatik dengan Batara Majapahit yang kemudian meminang dan menikahi putri Raja Jawa tersebut.[8] Selain itu sekitar tahun 1475 di Jawa juga muncul kekuatan muslim di Demak yang nanti turut melemahkan hegemoni Majapahit atas kawasan yang mereka klaim sebelumnya sebagai daerah bawahan. Adanya keterkaitan Malaka dengan Demak terlihat setelah jatuhnya Malaka kepada Portugal, tercatat ada beberapa kali pasukan Demak mencoba merebut kembali Malaka dari tangan Portugal.[7][9]
Masa kejayaan
Pada masa pemerintahan Sultan Mudzaffar Syah, Malaka melakukan ekspansi di Semenanjung Malaya dan pesisir timur pantai Sumatera, setelah sebelumnya berhasil mengusir serangan Siam.[8] Di mulai dengan menyerang Aru yang disebut sebagai kerajaan yang tidak menjadi muslim dengan baik.[7] Penaklukan Malaka atas kawasan sekitarnya ditopang oleh kekuatan armada laut yang kuat pada masa tersebut serta kemampuan mengendalikan Orang Laut yang tersebar antara kawasan pesisir timur Pulau Sumatera sampai Laut Tiongkok Selatan. Orang laut ini berperan mengarahkan setiap kapal yang melalui Selat Malaka untuk singgah di Malaka serta menjamin keselamatan kapal-kapal itu sepanjang jalur pelayarannya setelah membayar cukai di Malaka.[10]
Di bawah pemerintahan raja berikutnya yang naik tahta pada tahun 1459, Sultan Mansur Syah, Melaka menyerbu Kedah dan Pahang, dan menjadikannya negara vassal.[11] Di bawah sultan yang sama Kampar, dan Siak juga takluk.[11] Sementara kawasan Inderagiri dan Jambi merupakan hadiah dari Batara Majapahit untuk Raja Malaka.[11] Sultan Mansur Syah kemudian digantikan oleh putranya Sultan Alauddin Syah namun memerintah tidak begitu lama karena diduga ia diracun sampai meninggal[12] dan kemudian digantikan oleh putranya Sultan Mahmud Syah.[8]
Hingga awal abad ke-15 Malaka telah menjadi kota pelabuhan kosmopolitan dan pusat perdagangan dari beberapa hasil bumi seperti emas, timah, lada dan kapur. Malaka muncul sebagai kekuatan utama dalam penguasaan jalur Selat Malaka, termasuk mengendalikan kedua pesisir yang mengapit selat itu.[12]
Penurunan
Sultan Mahmud Syah memerintah Malaka sampai tahun 1511, saat ibu kota kerajaan tersebut diserang pasukan Portugal di bawah pimpinan Afonso de Albuquerque. Serangan dimulai pada 10 Agustus 1511 dan pada 24 Agustus 1511 Malaka jatuh kepada Portugal. Sultan Mahmud Syah kemudian melarikan diri ke Bintan dan menjadikan kawasan tersebut sebagai pusat pemerintahan baru.[13] Perlawanan terhadap penaklukan Portugal berlanjut, pada bulan Januari 1513 Patih Yunus dengan pasukan dari Demak berkekuatan 100 kapal 5000 tentara mencoba menyerang Malaka, namun serangan ini berhasil dikalahkan oleh Portugal.[9] Selanjutnya untuk memperkuat posisinya di Malaka, Portugal menyisir dan menundukkan kawasan antara Selat Malaka. Pada bulan Juli 1514, de Albuquerque berhasil menundukkan Kampar, dan Raja Kampar menyatakan kesediaan dirinya sebagai vazal dari Portugal di Malaka.[13]
Sejak tahun 1518 sampai 1520, Sultan Mahmud Syah kembali bangkit dan terus melakukan perlawanan dengan menyerang kedudukan Portugal di Malaka. Namun usaha Sultan Malaka merebut kembali Malaka dari Portugal gagal. Di sisi lain Portugal juga terus memperkukuh penguasaannya atas jalur pelayaran di Selat Malaka. Pada pertengahan tahun 1521, Portugal menyerang Pasai, sekaligus meruntuhkan kerajaan yang juga merupakan sekutu dari Sultan Malaka.
Selanjutnya pada bulan Oktober 1521, pasukan Portugal di bawah pimpinan de Albuquerque mencoba menyerang Bintan untuk meredam perlawanan Sultan Malaka, namun serangan ini dapat dipatahkan oleh Sultan Mahmud Syah. Namun dalam serangan berikutnya pada 23 Oktober 1526 Portugal berhasil membumihanguskan Bintan, dan Sultan Malaka kemudian melarikan diri ke Kampar, tempat dia wafat dua tahun kemudian.[13] Berdasarkan Sulalatus Salatin Sultan Mahmud Syah kemudian digantikan oleh putranya Sultan Alauddin Syah yang kemudian tinggal di Pahang beberapa saat sebelum menetap di Johor.[10] Kemudian pada masa berikutnya para pewaris Sultan Malaka setelah Sultan Mahmud Syah lebih dikenal disebut dengan Sultan Johor.
Pemerintahan
Walaupun Kesultanan Malaka sangat kuat dipengaruhi oleh agama Islam namun dalam menjalankan pemerintahan, kerajaan ini tidak menerapkan pemerintahan Islam sepenuhnya. Undang-undang yang berlaku di Malaka seperti Hukum Kanun Malaka hanya 40,9% mengikut aturan Islam. Begitu juga Undang-undang Laut Malaka hanya 1 pasal dari 25 pasal yang mengikut aturan Islam.[12]
Kesultanan Malaka dalam urusan kenegaraan telah memiliki susunan tata pemerintahan yang rapi. Sultan Malaka memiliki kekuasaan yang absolut, seluruh peraturan dan undang-undang merujuk kepada Raja Malaka. Sementara dalam administrasi pemerintahan Sultan Malaka dibantu oleh beberapa pembesar, antaranya Bendahara, Tumenggung, Penghulu Bendahari dan Syahbandar. Kemudian terdapat lagi beberapa menteri yang bertanggungjawab atas beberapa urusan negara.[14] Selain itu terdapat jabatan Laksamana yang pada awalnya diberikan kepada kelompok masyarakat Orang Laut.[10]
Daftar raja Malaka
Berikut daftar raja Malaka[5]
Referensi
Lihat pula
Kesultanan Johor
Pranala luar
Kategori:Malaysia
Kategori:Indonesia
Malaka
Kategori:Melaka
| https://id.wikipedia.org/wiki/Kesultanan%20Melaka |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
155,
788,
988,
1108,
1500,
1881,
2483,
2754,
2911,
4465,
4562,
10004,
10110
],
"plaintext_end_byte": [
154,
749,
987,
1107,
1474,
1880,
2482,
2753,
2879,
4412,
4561,
9984,
10109,
10666
]
} | 日本で初めての映画館の入場料はいくらでしたか？ | 映画料金割引 | japanese | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
映画料金割引（えいがりょうきんわりびき）とは、映画興行の料金を正規料金より割引いて販売することである。
より多くの観客に映画を鑑賞してもらう事を目的に、映画興行業界が中心となり様々な割引サービスを行なっている。主な種類としては、年齢による割引や映画サービスデーなど、映画業界が中心となって行ない、ほとんどの映画館で適用されるもの、特定の興行会社が行なうもの、個々の館やサイトが独自で行なうものなどがある。また、「釣りバカ日誌シリーズ」のように、映画ごとに、通常よりも安い料金設定がなされるものもある。
割引の種類
年齢による割引
映画館や上映される映画によって異なる場合もあるが、おおむね次のような割引料金が適用される（ただし、大人の通常料金が1800円である場合）。
幼児 1000円
小学生 1000円
中学生 1000円
高校生 1500円
大学生 1500円
シニア 1000円
なお、中学生から大学生までは、大半の映画館において身分証明のため学生証や生徒手帳の提示が求められる。一方、シニアについては運転免許証等年齢を証明するものの提示が必須のところもあるが、一部のシネコンチェーンでは自己申告制としているところもある。[1]
映画サービスデー
劇場によって、入場料金が一律1000円になる等の特別日。かつて、12月1日の映画の日に宮城県環境衛生同業組合（現在の生活衛生同業組合宮城県映画協会）加盟映画館において入場料金の半額サービスおよび有料入場者に対する抽選による加盟映画館1年間無料パス進呈を行っていた。
この割引サービスが1981年から全国に広まり、1月1日と3・6・9月の第1水曜日を映画ファン感謝デーとし、これに映画の日を加えた年5回を全国興行生活衛生同業組合連合会加盟の映画館（全ての劇場ではない）で一律700円（のちに1000円）で入場する事が出来るようになった。これはその拡大版といえる。月毎に1日設けられるようになって、この名称がつけられた。このサービスに限らず、各劇場では大小様々なサービスを設けているところも多い。
2004年からは、映画人口2億人を目指して日本映画製作者連盟や全国興行生活衛生同業組合連合会などの団体が中心となって映画館に行こう!実行委員会を結成し、様々な割引サービスを提供している[2]。
※ミニシアター系列の映画館等では毎週1日、1000円入場の特別日を設けているところもある。
その他の割引サービス
夫婦50割引
映画館に行こう!実行委員会が実施した最初の割引サービスで2004年に開始。夫婦どちらかが50歳以上なら映画料金が一人1000円になる。かつての映画全盛期の昭和30年代（1955年から1964年）に少年少女だった世代に設備の整ったシネマコンプレックスを体験してもらい映画に呼び戻そうとして始まった。このサービスによってそれまで映画人口の4%だった中高年層が平均8%になり成功を収めた[3][4]。夫婦であることの証明は不要だが、どちらかが50歳以上であることの証明(運転免許証など)が必須である。
高校生友情プライス
夫婦50割引に続けて、映画館に行こう!実行委員会が2005年から開始したサービス。高校生三人で映画館に行けば映画料金が一人1000円になるもので、現役高校生のアイデアが採用されて実施された。しかし、利用率が1%弱と非常に低く失敗に終わった。2009年6月30日に終了[4][5][6][7][8]。全員について生徒手帳の提示が必要だった。2009年7月以降も地方や映画館ごとに行われる割引として一部で継続されている。
ハンディキャップ割引
多くは1000円で、障害者手帳の提示が必須とされる。なお、付き添い者も割引対象としているところが多いが、人数については1名の場合と2名の場合がある。
地方や映画館ごとで行われている割引
特に明記していない場合、割引額は映画館によって異なることを示す。
レディスデー
週1回、女性のみを対象とする曜日を設けている。割引額は1000円で、曜日は水曜日というところが大半である。多くの映画館で実施されているが、異なる曜日が設定されている場合もある。しかし、今日ではこの割引が運営者側に意図はなくとも男性差別に繋がるとして、批判的な見方も大きい。それゆえ、メンズデー（後述）を設ける映画館が検討される場合もある。また、性的マイノリティーの存在も実質無視されているなど、構造的な問題も多い。
カップルディ
夫婦50割引と同主旨だが、こちらは年齢に制限はなく、カップルであれば2人で2000円で入場可能となる。ただし、毎週ではなく月に1日となるところが多い。実施しているところはかなり少ない。
メンズデー
レディスデーと同様の主旨だが、設けられて日が浅く、全国的にみれば実施している映画館はそれほど多くないうえ、映画業界もほとんど宣伝に力を入れていないため知名度もかなり低い。割引額は1000円で、曜日は月曜日や金曜日というところが多い。しかしながら、男性の勤労形態から集客もほとんど望めない設定となっており、お世辞にも利用が広まっているとは到底いいがたい。いわば、性差別に纏わるさまざまな批判に対する緩衝材ないし中和剤的な存在</b>といえよう。
高校生友情プライス
映画館に行こう!実行委員会が2005年から開始したサービスは、2008年6月30日に終了したが、一部の映画館では存続し、2013年現在も続けているところがある。高校生三人で映画館に行けば映画料金が一人1000円になるもの。
ハンディキャップ割引
モーニングファーストショー
平日午前中の1回目の上映を割引対象とするもの。
レイトショー
午後8時以降に上映開始となる映画を割引対象とするもの。実施や割引額は、映画館によってさまざまであるが、シネコンでは導入されているところが多い。
会員証割引
映画館が発行している会員証やスタンプカードを提示するだけで割引が適用されるもの。無料会員制の館だと曜日が制限されることが多いが、有料会員制であれば曜日の制限が設けられていないことが多い。
ハシゴ割引
同一映画館で、1日に2度以上入場する場合に、2度目の入場料を割り引くという制度。1度目の入場券半券の提示が必須となる。
駐車券割引
広大な無料駐車場を擁する郊外型シネコンに対抗し、独自の駐車場を持たない中心街の映画館で多く実施されている。近隣の駐車場の駐車券を提示するだけで、割引が適用される。駐車券には制限がない場合が多いが、コインパーキング等で駐車券が発行されない場合には、適用にならない。
商店街割引
商店街で一定額以上の買い物をすると、映画の割引券(額によっては招待券)が進呈されるという制度。商店街と、それに隣接する映画館とが連携して実施することが多い。
テナントカード割引
隣接するショッピングセンター等が発行しているテナントカードを提示するだけで割引が適用されるもの。郊外型シネコンに多い。
クレジットカード割引
あらかじめ決められたクレジットカードを窓口で提示するだけで割引が適用されるもの。入場料の支払いに、そのクレジットカードを使用する必要はない。
株主優待券
多くの映画会社・興行会社においては、自社の株主に対し、株主優待の一環として、持ち株数に応じた映画鑑賞券を進呈している。
ただし、対象となる館が限られていることや、封切り初日や満席時には断られる場合があること、優待の対象となる株数を得るためには、優待券の枚数では割に合わないほど膨大な金額が必要であること、さらに、第三者への譲渡が固く禁じられていること等、それほど有利な割引であるとは言えない。
業界団体会員向け割引
例えば、日本アカデミー賞を選定するアカデミー協会会員には、全国どこの映画館でも無料鑑賞可能という特典が与えられている。また、日本映画監督協会会員であれば、全国どこの映画館でもシニア料金が適用という特典が与えられる。
あるいは、カメラマンや照明技師等の映画スタッフが加盟する日本映画テレビ技術協会会員については、東京・大阪等の大都市圏の映画館でシニア料金が適用という特典が与えられる。同協会は、いわゆる一般人であっても、会費を払えば準会員として同じ特典が与えられるため、対象となる地域で年間にまとまった本数の映画をみる映画ファンにおいて、加盟する者が多い。ちなみに、一部ではこの会員証のことを「魔法のカード」と呼ぶ向きもある。
その他の割引
映画作品によっては、ユニークな条件をクリアすれば映画料金が割引になる。
『私は貝になりたい』のBouz割引
丸刈りすれば1,000円で鑑賞可能。これは、出征を前に丸刈りするシーンにちなんでいるため。
『ボラット 栄光ナル国家カザフスタンのためのアメリカ文化学習』のヒゲ割引
口の周りにヒゲがあれば1,000円で鑑賞可能。付け髭でも構わない。
『ダークスカイズ』で高校生が全員選ばれたための割引
「高校生は全員選ばれた」という理由で、高校生は1,000円で鑑賞可能（要学生証）。
出典
| https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%98%A0%E7%94%BB%E6%96%99%E9%87%91%E5%89%B2%E5%BC%95 |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
472,
1548,
1798,
2304,
4052,
4598,
4956,
5650,
6283,
9057,
9844,
10141,
10833,
12581,
17002,
17882,
18341,
19934,
22087,
24263,
25431,
26635,
27957,
28364,
28628,
29095,
30794,
32318,
33320,
33990,
34128,
34216,
35000
],
"plaintext_end_byte": [
471,
1476,
1797,
2303,
4051,
4597,
4897,
5617,
6255,
9056,
9816,
10140,
10832,
12553,
16974,
17881,
18340,
19933,
22059,
24262,
25430,
26607,
27929,
28336,
28587,
29094,
30793,
32317,
33319,
33918,
34036,
34175,
34879,
36008
]
} | จอร์แดน ไบรอัน เฮนเดอร์สันมีพี่น้องกี่คน? | จอร์แดน เฮนเดอร์สัน | thai | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
จอร์แดน ไบรอัน เฮนเดอร์สัน (English: Jordan Brian Henderson) เกิดเมื่อวันที่ 17 มิถุนายน ค.ศ. 1990 ที่ซันเดอร์แลนด์ ประเทศอังกฤษ เป็นนักฟุตบอลของทีมชาติอังกฤษในชุดปัจจุบัน เล่นในตำแหน่งกองกลาง
เฮนเดอร์สันเคยเล่นให้กับสโมสรฟุตบอลซันเดอร์แลนด์ในปี ค.ศ. 2008 โดยทำประตูไป 4 ประตู ปัจจุบันเขาได้ย้ายมาเล่นให้กับสโมสรฟุตบอลลิเวอร์พูลในปี ค.ศ. 2011 โดยสวมเสื้อหมายเลข 14 และเป็นรองกัปตันทีมลิเวอร์พูลในปี 2014 และในวันที่ 10 กรกฎาคม ค.ศ. 2015 ลิเวอร์พูล แต่งตั้ง เฮนเดอร์สัน ให้เป็นกัปตันทีมลิเวอร์พูลแทน สตีเวน เจอร์ราร์ด อดีตกัปตันทีมที่ย้ายไปอยู่ ลอสแอนเจลิส แกแลกซี
สโมสรอาชีพ
ซันเดอร์แลนด์
เฮนเดอร์สัน เติบโตมาจากระบบเยาวชนของ ซันเดอร์แลนด์ สโมสรที่เขาอยู่ด้วยตั้งแต่อายุ 7 ขวบ
ก่อนที่จะได้มีโอกาสประเดิมสนามให้ทีมแมวดำในเกมพบกับ เชลซี ในเดือนพฤศจิกายน 2008 เฮนเดอร์สันทำผลงานได้อย่างยอดเยี่ยมด้วยการพาซันเดอร์แลนด์ ยู 18 คว้าแชมป์ลีกเยาวชนมาครองได้สำเร็จ
เฮนเดอร์สัน กลับมาเล่นกับต้นสังกัดจริงอย่างซันเดอร์แลนด์ อีกครั้ง รอบนี้เขาถูกดันขึ้นไปเล่นในทีมชุดใหญ่อย่างเต็มตัว โดยเล่นในตำแหน่งปีกขวา และด้วยผลงานที่เล่นได้อย่างสม่ำเสมอ ทีมแมวดำจึงตอบแทนเขาด้วยการมอบสัญญา 5 ปีให้รวมถึงเขายังได้รับเลือกให้เป็นนักเตะดาวรุ่งยอดเยี่ยมแห่งปีของซันเดอร์แลนด์ในปีนั้นด้วย
ฤดูกาล 2010-11 เฮนเดอร์สันยังคงเป็นตัวหลักของซันเดอร์แลนด์อย่างเหนียวแน่น แม้ว่าอายุจะยังน้อยก็ตามโดย สตีฟ บรู้ซ บอสใหญ่แมวดำปรับเขามาเล่นในตำแหน่งมิดฟิลด์ตัวกลาง ซึ่งทำให้ฟอร์มการเล่นของ เฮนเดอร์สัน ยิ่งโดดเด่นเข้าไปใหญ่เพราะตัวเขาเองมีทักษะในการจ่ายบอลและการอ่านเกม ที่ชาญฉลาดอยู่ในตัวอยู่แล้ว
เฮนเดอร์สัน ลงสนามช่วยทีมแมวดำไปครบ 38 นัดไม่มีขาดเรียกว่าเป็นหัวใจของทีมแมวดำอย่างแท้จริงและเขาก็คว้าตำแหน่งนักเตะดาวรุ่งยอดเยี่ยมแห่งปีของสโมสรมาครองได้อีกครั้งเป็นสมัยที่สองติดต่อกัน
เฮนเดอร์สันอำลาถิ่นสเตเดียมออฟไลต์ โดยทิ้งผลงานการรับใช้ทีมบ้านเกิดเอาไว้ที่ 79 นัดและทำไปทั้งหมด 5 ประตู
คอเวนทรีซิตี (ยืมตัว)
เฮนเดอร์สัน ถูกส่งตัวไปขัดเกลาฝีเท้ากับ คอเวนทรีซิตี ในเดือนมกราคมปี 2009 ซึ่งที่นั่นเขาได้รับโอกาสลงสนามไปทั้งหมด 13 นัด ทำได้ 1 ประตูจากทุกถ้วยและน่าจะมีสถิติการลงสนามที่ดีกว่า นั้นด้วย ถ้าไม่ได้รับบาดเจ็บหนักจนต้องพักยาวไปเสียก่อน
ลิเวอร์พูล
ในวันที่ 9 มิถุนายน ค.ศ. 2011 จอร์แดน เฮนเดอร์สัน ย้ายจากซันเดอร์แลนด์มาอยู่กับลิเวอร์พูลด้วยค่าตัว 20 ล้านปอนด์ โดยเฮนเดอร์สันได้สวมเสื้อหมายเลข 14 พร้อมกับความคาดหวังว่าจะเป็น สตีเวน เจอร์ราร์ด คนต่อไปแห่งถิ่นแอนฟีลด์
ฤดูกาล 2011-12
ในวันที่ 13 สิงหาคม ค.ศ. 2011 พรีเมียร์ลีก นัดเปิดฤดูกาล 2011–12 เฮนเดอร์สัน ลงสนามเป็นนัดแรกในพรีเมียร์ลีก ในนัดที่ ลิเวอร์พูล เปิดสนามแอนฟีลด์เจอกับทีมเก่าของเขา ซันเดอร์แลนด์ โดยเสมอกัน 1-1 ต่อมา ในวันที่ 20 สิงหาคม ค.ศ. 2011 เฮนเดอร์สัน ลงสนามนัดที่สอง ในนัดที่ ลิเวอร์พูล เอาชนะ อาร์เซนอล ที่เอมิเรตส์สเตเดียม 2-0 ต่อมา ในวันที่ 27 สิงหาคม ค.ศ. 2011 เฮนเดอร์สัน ทำประตูแรกในสีเสื้อของลิเวอร์พูล ในนัดที่ ลิเวอร์พูล เปิดสนามแอนฟีลด์เอาชนะ โบลตันวอนเดอเรอส์ 3-1
ในวันที่ 26 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 2012 เฮนเดอร์สัน ได้ลงเล่นเป็นตัวจริง ในลีกคัพ รอบชิงชนะเลิศ ในนัดที่ ลิเวอร์พูล เจอกับ คาร์ดิฟฟ์ซิตี ที่สนามกีฬาเวมบลีย์ เฮนเดอร์สัน ได้พาลิเวอร์พูล คว้าแชมป์ลีกคัพ สมัยที่ 8 มาครอง จากการยิงจุดโทษตัดสินชนะ คาร์ดิฟฟ์ซิตี ผลประตูรวม 3-2 และเป็นแชมป์แรกของ เฮนเดอร์สัน นับตั้งแต่ย้ายมาอยู่กับ ลิเวอร์พูล ต่อมา ในวันที่ 5 พฤษภาคม ค.ศ. 2012 เอฟเอคัพ รอบชิงชนะเลิศ ลิเวอร์พูล เจอกับ เชลซี ที่สนามกีฬาเวมบลีย์ เฮนเดอร์สัน ได้ลงสนามครบ 90 นาที สุดท้าย ลิเวอร์พูล ก็เป็นฝ่ายแพ้ไป 1-2 ทำให้ ลิเวอร์พูลพลาดโอกาสคว้าแชมป์เอฟเอคัพ อย่างน่าเสียดาย
ในวันที่ 8 พฤษภาคม ค.ศ. 2012 ลิเวอร์พูล ลงเล่นที่แอนฟีลด์นัดสุดท้ายในพรีเมียร์ลีกเจอกับ เชลซี อีกครั้ง โดย เฮนเดอร์สัน ทำประตูที่ 2 ในพรีเมียร์ลีก ให้ลิเวอร์พูลขึ้นนำ 2-0 ก่อนที่ ลิเวอร์พูล ล้างแค้น เชลซี ได้สำเร็จ 4-1 จบฤดูกาล เฮนเดอร์สัน ยิงประตูในพรีเมียร์ลีกได้ 2 ประตูจาก 37 นัด
ฤดูกาล 2012-13
ในเดือนสิงหาคม 2012 เฮนเดอร์สัน มีโอกาสย้ายไปอยู่กับ ฟูลัม แต่สุดท้ายเขาก็ตัดสินใจอยู่กับ ลิเวอร์พูล ต่อไป
ในวันที่ 25 พฤศจิกายน ค.ศ. 2012 เฮนเดอร์สัน ลงสนามเป็นตัวจริงนัดแรกในนัดที่ ลิเวอร์พูล เสมอกับ สวอนซีซิตี 0-0 ต่อมา ในวันที่ 6 ธันวาคม ค.ศ. 2012 เฮนเดอร์สัน ทำประตูแรกให้กับ ลิเวอร์พูล ในบอลยุโรป ในนัดที่ ลิเวอร์พูล เอาชนะ อูดิเนเซ 1-0 ในยูฟ่ายูโรปาลีก ฤดูกาล 2012–13
ในวันที่ 19 มกราคม ค.ศ. 2013 เฮนเดอร์สัน ทำประตูแรกในพรีเมียร์ลีกในนัดที่ ลิเวอร์พูล เปิดสนามแอนฟีลด์เอาชนะ นอริชซิตี 5-0 ต่อมา ในวันที่ 30 มกราคม ค.ศ. 2013 เฮนเดอร์สัน ได้เปิดบอลให้ ลุยส์ ซัวเรซ ทำประตูขึ้นนำ 1-0 ก่อนที่ในครึ่งหลัง เฮนเดอร์สัน จะเป็นคนทำประตูที่สอง ในนัดที่ ลิเวอร์พูล เสมอกับ อาร์เซนอล ที่เอมิเรตส์สเตเดียม 2-2 ต่อมา ในวันที่ 31 มีนาคม ค.ศ. 2013 เฮนเดอร์สัน ได้ทำประตูที่ 3 ในพรีเมียร์ลีก ในนัดที่ ลิเวอร์พูล เอาชนะ แอสตันวิลลา ที่วิลลาพาร์ก 2-1 ต่อมา ในวันที่ 27 เมษายน ค.ศ. 2013 เฮนเดอร์สัน ได้ยิง 2 ประตูให้ ลิเวอร์พูล เอาชนะ นิวคาสเซิลยูไนเต็ด ที่เซนต์เจมส์พาร์ก 6-0 จบฤดูกาล เฮนเดอร์สัน ยิงประตูในพรีเมียร์ลีกได้ 5 ประตูจาก 30 นัด
ฤดูกาล 2013-14
ในวันที่ 27 สิงหาคม ค.ศ. 2013 ลีกคัพ รอบ 2 เฮนเดอร์สัน ได้ทำประตูให้ ลิเวอร์พูล เปิดสนามแอนฟีลด์เอาชนะ นอตส์เคาน์ตี ในช่วงต่อเวลาพิเศษ 4-2 ช่วยให้ ลิเวอร์พูล ผ่านเข้ารอบ 3 ลีกคัพ ได้สำเร็จ ต่อมา ในวันที่ 29 กันยายน ค.ศ. 2013 เฮนเดอร์สัน ได้ลงสนามนัดที่ 100 ในนัดที่ ลิเวอร์พูล เอาชนะ ซันเดอร์แลนด์ ที่สเตเดียมออฟไลต์ 3-1 ต่อมา ในวันที่ 15 ธันวาคม ค.ศ. 2013 เฮนเดอร์สัน ได้ทำประตูแรกในพรีเมียร์ลีก ในนัดที่ ลิเวอร์พูล เอาชนะ ทอตนัมฮอตสเปอร์ ที่ไวต์ฮาร์ตเลน 5-0[2] [3]
ในวันที่ 23 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 2014 เฮนเดอร์สัน ได้ยิง 2 ประตูให้ ลิเวอร์พูล เปิดสนามแอนฟีลด์เอาชนะ สวอนซีซิตี 4-3 ต่อมา ในวันที่ 30 มีนาคม ค.ศ. 2014 เฮนเดอร์สัน ได้ทำประตูที่ 4 ในพรีเมียร์ลีก ในนัดที่ ลิเวอร์พูล เปิดสนามแอนฟีลด์เอาชนะ ทอตนัมฮอตสเปอร์ 4-0 ต่อมา ในวันที่ 13 เมษายน ค.ศ. 2014 เฮนเดอร์สัน โดนใบแดงไล่ออกจากสนามเป็นครั้งแรกในฟุตบอลอาชีพ ในนัดที่ ลิเวอร์พูล เปิดสนามแอนฟีลด์เอาชนะ แมนเชสเตอร์ซิตี 3-2 ทำให้ เฮนเดอร์สัน โดนแบน 3 นัด ต่อมา ในวันที่ 11 พฤษภาคม ค.ศ. 2014 นัดปิดฤดูกาล ลิเวอร์พูล เปิดสนามแอนฟีลด์เจอกับ นิวคาสเซิลยูไนเต็ด เป็นนัดตัดสินแชมป์พรีเมียร์ลีกระหว่าง ลิเวอร์พูล กับ แมนเชสเตอร์ซิตี โดย เฮนเดอร์สัน ได้กลับมาลงสนามอีกครั้ง ในนัดนี้ ลิเวอร์พูล จะต้องชนะ นิวคาสเซิลยูไนเต็ด และต้องลุ้นให้ เวสต์แฮมยูไนเต็ด เอาชนะ แมนเชสเตอร์ซิตี ที่เอติฮัดสเตเดียม ลิเวอร์พูล ก็จะได้แชมป์พรีเมียร์ลีก โดย สเตอร์ริดจ์ ได้ทำประตูชัยให้ ลิเวอร์พูล เอาชนะ นิวคาสเซิลยูไนเต็ด 2-1 แต่สุดท้าย แมนเชสเตอร์ซิตี เอาชนะ เวสต์แฮมยูไนเต็ด 2-0 ทำให้ ลิเวอร์พูล พลาดโอกาสคว้าแชมป์พรีเมียร์ลีก อย่างน่าเสียดาย[4] จบฤดูกาล เฮนเดอร์สัน ยิงประตูในพรีเมียร์ลีกได้ 4 ประตูจาก 35 นัด ช่วยให้ ลิเวอร์พูล ได้อันดับ 2 ทำให้ ลิเวอร์พูล ได้กลับไปเล่นยูฟ่าแชมเปียนส์ลีก นับตั้งแต่ในปี 2009
ฤดูกาล 2014-15
ในวันที่ 17 สิงหาคม ค.ศ. 2014 พรีเมียร์ลีก นัดเปิดฤดูกาล 2014–15 ลิเวอร์พูลเปิดสนามแอนฟีลด์เจอกับ เซาแธมป์ตัน เฮนเดอร์สันได้เปิดบอลให้ ราฮีม สเตอร์ลิง ทำประตูให้ลิเวอร์พูลเอาชนะ เซาแธมป์ตัน 2-1[5] ต่อมา ในวันที่ 31 สิงหาคม ค.ศ. 2014 เฮนเดอร์สันได้เปิดบอลให้ สเตอร์ลิง ทำประตูให้ลิเวอร์พูล เอาชนะ ทอตนัมฮอตสเปอร์ ที่ไวต์ฮาร์ตเลน 3-0[6]
ในวันที่ 15 กันยายน ค.ศ. 2014 สโมสรฟุตบอลลิเวอร์พูล ได้แต่งตั้ง จอร์แดน เฮนเดอร์สัน ให้เป็นรองกัปตันทีมลิเวอร์พูลแทน ดาเนียล อักเกอร์ อดีตรองกัปตันทีมที่ย้ายทีมออกไป[7]
ในวันที่ 4 ตุลาคม ค.ศ. 2014 เฮนเดอร์สันเปิดบอลให้ แอดัม ลัลลานา ทำประตูให้ ลิเวอร์พูล ขึ้นนำ เวสต์บรอมมิชอัลเบียน 1-0 ก่อนที่ในครึ่งหลัง เฮนเดอร์สัน จะเป็นคนทำประตูชัยให้ ลิเวอร์พูล เปิดสนามแอนฟีลด์เอาชนะ เวสต์บรอมมิชอัลเบียน 2-1[8] ต่อมา ในวันที่ 26 พฤศจิกายน ค.ศ. 2014 เฮนเดอร์สัน ได้ทำประตูแรกให้กับ ลิเวอร์พูล ในยูฟ่าแชมเปียนส์ลีก ฤดูกาล 2014–15 ในนัดที่ ลิเวอร์พูล เสมอกับ ลูโดโกเร็ตส์ ราซกราด จาก บัลแกเรีย 2-2[9] ต่อมา ในวันที่ 2 ธันวาคม ค.ศ. 2014 เฮนเดอร์สัน ได้ลงสนามนัดที่ 150 ให้กับ ลิเวอร์พูล และทำประตูที่ 2 ในพรีเมียร์ลีก ในนัดที่ ลิเวอร์พูล เอาชนะ เลสเตอร์ซิตี ที่คิงเพาเวอร์สเตเดียม 3-1[10]
ในวันที่ 1 มีนาคม ค.ศ. 2015 เฮนเดอร์สัน ได้สวมปลอกแขนกัปตันทีมลิเวอร์พูลแทน สตีเวน เจอร์ราร์ด ที่ไม่ได้ลงสนามและทำประตูที่ 3 ในพรีเมียร์ลีก ในนัดที่ ลิเวอร์พูล เปิดสนามแอนฟีลด์เอาชนะ แมนเชสเตอร์ซิตี 2-1[11] ต่อมา ในวันที่ 4 มีนาคม ค.ศ. 2015 เฮนเดอร์สัน ได้สวมปลอกแขนกัปตันทีมลิเวอร์พูลอีกครั้งและได้ทำประตูที่ 4 ในพรีเมียร์ลีก ในนัดที่ ลิเวอร์พูล เปิดสนามแอนฟีลด์เอาชนะ เบิร์นลีย์ 2-0[12] ต่อมา ในวันที่ 16 มีนาคม ค.ศ. 2015 เฮนเดอร์สัน สวมปลอกแขนกัปตันทีมลิเวอร์พูลและทำประตูชัยให้ ลิเวอร์พูล เอาชนะ สวอนซีซิตี ที่ลิเบอร์ตีสเตเดียม 1-0[13] [14] ต่อมา ในวันที่ 4 เมษายน ค.ศ. 2015 เฮนเดอร์สัน ได้ยิงจุดโทษตีไข่แตกไล่ อาร์เซนอล แต่สุดท้ายก็แพ้ไป 1-4[15] ต่อมา ในวันที่ 23 เมษายน ค.ศ. 2015 เฮนเดอร์สัน ได้ตัดสินใจต่อสัญญาระยะยาวกับสโมสรลิเวอร์พูล ไปจนถึงปี 2020 พร้อมค่าเหนื่อยเพิ่มเป็น 100,000 ปอนด์ต่อสัปดาห์[16] [17]
ฤดูกาล 2015-16
ในวันที่ 10 กรกฎาคม ค.ศ. 2015 สโมสรฟุตบอลลิเวอร์พูล ได้แต่งตั้ง เฮนเดอร์สัน ให้เป็นกัปตันทีมลิเวอร์พูลแทน สตีเวน เจอร์ราร์ด อดีตกัปตันทีมที่ย้ายไปอยู่ ลอสแอนเจลิส แกแลกซี[18] ต่อมา ในวันที่ 17 สิงหาคม ค.ศ. 2015 เฮนเดอร์สันเปิดบอลให้ คริสตีย็อง แบนเตเก ทำประตูให้แรกในสีเสื้อของลิเวอร์พูล ในนัดที่ ลิเวอร์พูล เปิดสนามแอนฟีลด์เอาชนะ บอร์นมัท 1-0 แต่สุดท้าย เฮนเดอร์สัน มีอาการบาดเจ็บที่ส้นเท้าซ้าย ต่อมา ในวันที่ 16 กันยายน ค.ศ. 2015 เฮนเดอร์สันเดินทางไปที่นครนิวยอร์ก สหรัฐอเมริกา เพื่อให้แพทย์ผู้เชี่ยวชาญตรวจสอบอาการบาดเจ็บที่เท้าของเขา ต่อมา เฮนเดอร์สันเดินทางกลับมาจากประเทศสหรัฐอเมริกา หลังจากบินไปรักษาอาการเจ็บที่ส้นเท้าซ้าย และลงซ้อมกับเพื่อนร่วมทีม อย่างไรก็ตาม 2 วันต่อมา เฮนเดอร์สันโชคร้ายได้รับบาดเจ็บหนักที่กระดูกฝ่าเท้าข้างขวาแตก และคาดว่าต้องใช้เวลาพักฟื้นถึง 2 เดือน
ในวันที่ 29 พฤศจิกายน ค.ศ. 2015 เฮนเดอร์สันกลับมาลงสนามอีกครั้ง โดยลงสนามเป็นตัวสำรองแทน โรแบร์ตู ฟีร์มีนู ในนัดที่ ลิเวอร์พูล เปิดสนามแอนฟีลด์เอาชนะ สวอนซีซิตี 1-0 ต่อมา ในวันที่ 13 ธันวาคม ค.ศ. 2015 เฮนเดอร์สัน ทำประตูแรกในพรีเมียร์ลีก ในนัดที่ ลิเวอร์พูล เปิดสนามแอนฟีลด์เสมอกับ เวสต์บรอมมิชอัลเบียน 2-2[19] ต่อมา ในวันที่ 23 มกราคม ค.ศ. 2016 เฮนเดอร์สัน ทำประตูที่ 2 ในพรีเมียร์ลีก ในนัดที่ ลิเวอร์พูล เอาชนะ นอริชซิตี ที่แคร์โรว์โรด 5-4[20]
ในวันที่ 7 เมษายน ค.ศ. 2016 เฮนเดอร์สันมีอาการบาดเจ็บที่เอ็นยึดข้อเข่าด้านนอกในยูฟ่ายูโรปาลีก รอบก่อนรองชนะเลิศ นัดแรก ในนัดที่ ลิเวอร์พูล เสมอกับ โบรุสเซียดอร์ทมุนด์ ที่ซิกนัล อิดูนา พาร์ค สเตเดียม 1-1 และคาดว่าต้องใช้เวลาพักฟื้นถึง 6-8 สัปดาห์ ต่อมา ในวันที่ 15 พฤษภาคม ค.ศ. 2016 พรีเมียร์ลีก นัดปิดฤดูกาล เฮนเดอร์สัน กลับมาลงสนามอีกครั้ง โดยลงสนามเป็นตัวสำรอง ในนัดที่ ลิเวอร์พูล เสมอกับ เวสต์บรอมมิชอัลเบียน ที่เดอะฮอว์ทอนส์ 1-1
ฤดูกาล 2016-17
ในวันที่ 16 กันยายน ค.ศ. 2016 เฮนเดอร์สันทำประตูแรกในพรีเมียร์ลีก ฤดูกาล 2016–17 นัดที่ ลิเวอร์พูล เอาชนะ เชลซี ที่สแตมฟอร์ดบริดจ์ 2-1[21] และประตูนี้ของเฮนเดอร์สันทำให้ได้รับการโหวตเป็นประตูยอดเยี่ยมประจำเดือนกันยายนจากพรีเมียร์ลีก[22] ต่อมา ในวันที่ 11 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 2017 เฮนเดอร์สันลงเล่นนัดสุดท้ายในนัดที่ ลิเวอร์พูล เปิดสนามแอนฟีลด์เอาชนะ ทอตนัมฮอตสเปอร์ 2-0 หลังจากนั้น เฮนเดอร์สันมีอาการบาดเจ็บอีกครั้งที่ส้นเท้า ส่งผลให้เฮนเดอร์สันหมดสิทธิ์ลงเล่นตลอดทั้งฤดูกาลแล้ว
ฤดูกาล 2017-18
ในวันที่ 23 กันยายน ค.ศ. 2017 เฮนเดอร์สันทำประตูแรกในพรีเมียร์ลีก ฤดูกาล 2017–18 นัดที่ ลิเวอร์พูล เอาชนะ เลสเตอร์ซิตี ที่คิงเพาเวอร์สเตเดียม 3-2[23]
ฤดูกาล 2018-19
ในวันที่ 4 กันยายน ค.ศ. 2018 เฮนเดอร์สันตัดสินใจต่อสัญญาระยะยาวกับสโมสรลิเวอร์พูล[24]
ทีมชาติอังกฤษ
ในวันที่ 17 พฤศจิกายน ค.ศ. 2010 เฮนเดอร์สัน ลงเล่นให้ทีมชาติอังกฤษชุดใหญ่เป็นนัดแรก ในนัดที่เจอกับ ฝรั่งเศส โดยลงสนามเป็นตัวจริงในตำแหน่งกองกลางคู่กับ สตีเวน เจอร์ราร์ด
ทีมชาติอังกฤษได้เรียกตัว จอร์แดน เฮนเดอร์สัน ติดรายชื่อชุดลุยศึกฟุตบอลชิงแชมป์แห่งชาติยุโรป 2012 ที่โปแลนด์และยูเครนแทน แฟรงก์ แลมพาร์ด ที่มีอาการบาดเจ็บ เฮนเดอร์สัน ลงเล่นนัดแรกให้ทีมชาติ โดยถูกส่งลงมาเป็นตัวสำรองแทน สก็อต พาร์กเกอร์ ในนัดที่เสมอกับ ฝรั่งเศส 1-1 และพาทีมได้อันดับ 1 ของกลุ่มดี อังกฤษชนะ 2 เสมอ 1 (เสมอ ฝรั่งเศส 1-1, ชนะ สวีเดน 3-2 และ ชนะ ยูเครน 1-0) โดยพาทีมเข้ารอบ 8 ทีมสุดท้าย เฮนเดอร์สัน ลงมาเป็นตัวสำรองแทน สก็อต พาร์กเกอร์ อีกครั้งในช่วงต่อเวลาพิเศษในนัดที่เจอกับ อิตาลี แต่พ่ายในการดวลจุดโทษ 2-4 หลังเสมอ 0-0 ใน 90 นาที ทำให้ทีมชาติอังกฤษต้องตกรอบรอบ 8 ทีมสุดท้ายเป็นครั้งที่ 2 ติดต่อกันในฟุตบอลยูโร
ในวันที่ 12 พฤษภาคม ค.ศ. 2014 ทีมชาติอังกฤษได้เรียกตัว จอร์แดน เฮนเดอร์สัน ติดรายชื่อ 23 คน ชุดลุยศึกฟุตบอลโลก 2014 ที่บราซิล โดย อังกฤษ ได้อยู่กลุ่มดี ร่วมกับ อุรุกวัย, คอสตาริกา และ อิตาลี ในวันที่ 14 มิถุนายน ค.ศ. 2014 เฮนเดอร์สัน ได้ลงสนามเป็นตัวจริงในฟุตบอลโลก กลุ่มดี ทั้ง 2 นัดในนัดที่แพ้ให้กับ อิตาลี และ อุรุกวัย 1-2 สุดท้าย อังกฤษ ก็ต้องตกรอบแรก ได้อันดับสุดท้ายของกลุ่มดี เสมอ 1 แพ้ 2 (แพ้ อิตาลี 1-2, แพ้ อุรุกวัย 1-2 และ เสมอ คอสตาริกา 0-0) ทำให้ทีมชาติอังกฤษต้องจบเส้นทางฟุตบอลโลกที่บราซิลเพียงรอบแรกเท่านั้น และเป็นครั้งแรกในรอบ 56 ปีที่อังกฤษตกรอบแรกฟุตบอลโลก
ทีมชาติอังกฤษเรียกตัวเฮนเดอร์สันติดรายชื่อ 23 คน ชุดลุยศึกฟุตบอลชิงแชมป์แห่งชาติยุโรป 2016 ที่ฝรั่งเศส โดย อังกฤษ อยู่กลุ่มบี ร่วมกับ รัสเซีย, เวลส์ และ สโลวาเกีย คว้าอันดับ 2 ของกลุ่มบี ชนะ 1 เสมอ 2 โดยพาทีมเข้ารอบ 16 ทีมสุดท้ายเจอกับ ไอซ์แลนด์ แต่สุดท้าย อังกฤษ เป็นฝ่ายแพ้ไป 1-2 ทำให้ทีมชาติอังกฤษต้องจบเส้นทางฟุตบอลชิงแชมป์แห่งชาติยุโรปที่ฝรั่งเศสเพียงเท่านี้
ทีมชาติอังกฤษเรียกตัวเฮนเดอร์สันติดรายชื่อ 23 คน ชุดลุยศึกฟุตบอลโลก 2018 ที่รัสเซีย โดย อังกฤษ ได้อยู่กลุ่มจี ร่วมกับ เบลเยียม, ปานามา และ ตูนิเซีย สุดท้าย อังกฤษ ผ่านเข้ารอบ 16 ทีมสุดท้าย คว้าอันดับ 2 ของกลุ่มจี ชนะ 2 แพ้ 1
สถิติอาชีพ
สโมสร
ทีมชาติ
As of 15 พฤศจิกายน 2018.[35]
เกียรติประวัติ
สโมสร
ลิเวอร์พูล
ฟุตบอลลีกคัพ: 2011–12
รางวัลส่วนตัว
Premier League Goal of the Month: กันยายน 2016
England U21 Player of the Year Award: 2012
นักเตะดาวรุ่งยอดเยี่ยมแห่งปีของลิเวอร์พูล: 2011–12
นักเตะดาวรุ่งยอดเยี่ยมแห่งปีของซันเดอร์แลนด์: 2009–10, 2010–11
Standard Chartered Liverpool Player of the Month: กันยายน 2014[36], มีนาคม 2015[37]
ประตูยอดเยี่ยมประจำเดือนของอีเอ สปอร์ตส์: กุมภาพันธ์ 2014[38]
อ้างอิง
แหล่งข้อมูลอื่น
at National-Football-Teams.com
at Soccerbase
หมวดหมู่:นักฟุตบอลชาวอังกฤษ
หมวดหมู่:นักฟุตบอลทีมชาติอังกฤษ
หมวดหมู่:ผู้เล่นในพรีเมียร์ลีก
หมวดหมู่:ผู้เล่นสโมสรฟุตบอลลิเวอร์พูล
หมวดหมู่:ผู้เล่นสโมสรฟุตบอลซันเดอร์แลนด์
หมวดหมู่:ผู้เล่นในฟุตบอลชิงแชมป์แห่งชาติยุโรป 2012
หมวดหมู่:ผู้เล่นในฟุตบอลโลก 2014
หมวดหมู่:กองกลางฟุตบอล
หมวดหมู่:ผู้เล่นในฟุตบอลชิงแชมป์แห่งชาติยุโรป 2016
หมวดหมู่:ผู้เล่นในฟุตบอลโลก 2018
| https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%94%E0%B8%99%20%E0%B9%80%E0%B8%AE%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%99 |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
262,
856,
1346,
1633,
3822
],
"plaintext_end_byte": [
245,
844,
1289,
1596,
3754,
4178
]
} | متى توفي الممثل السوري خالد تاجا؟ | خالد تاجا | arabic | {
"passage_answer_candidate_index": [
0
],
"minimal_answers_start_byte": [
50
],
"minimal_answers_end_byte": [
67
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
خالد تاجا (6 نوفمبر 1939 [1][2] - 4 أبريل 2012[3])، ممثل سوري. من أصول فلسطينية كما هو نفسه صرح بذلك على قناة أردنية بالتسعينيات بالقاء معه عام 1999.
عن حياته
ممثل سوري مخضرم ولد بحي ركن الدين الدمشقي بدأ حياته كممثل في فيلم سائق الشاحنة التي انتجته المؤسسة العامة للسينما بدمشق عام 1966 وقدم العديد من الافلام وله رصيد كبير من المسلسلات والأعمال التلفزيونية. من الافلام السينمائية نذكر فلم أيام في لندن وفلم الفهد وفلم خيرو العوج وفيلم العار.انضم لنقابة الفنانين في 21 أغسطس 1968[1].
وفاته
توفي في 4 أبريل 2012. سبب الوفاة هو المرض العضال، بينما بث بعض الناشطون فيديو لتحقيق مع احد الضبّاط اكد به انه تم تعذيب بعض الفنانين من بينهم خالد تاجا لمدة 4 ايام اصيب بعدها بغيبوبة في سجن النظام السوري وفارق الحياة وقد نفى اقرباءه هذا الخبر.
أعماله الفنية
أعماله المسرحية
مرتي قمر صناعي
بيت للايجار
اه من حماتي
حرامي غصب عنه
الناس اللي تحت
النعمان عاشور
غوليمانوف
في أخر الليل
انتظار عبد الفتاح
الطلقة الاخيرة
أعماله التلفزيونية
الخبز الحرام
البحر أيوب
آخر أيام التوت
صيد ليلي
مسلسل دنيا
ليس سرابا
شبكة العنكبوت
الأبواب السبعة
المليونير الصغير
نساء بلا أجنحة
نهاية رجل شجاع
يوميات مدير عام
إخوة التراب
تمر حنة
أيام الغضب
شام شريف
الدغري
الغريب والنهر
غزلان في غابة الذئاب
قاع المدينة
النصية
أسرار المدينة
المحكوم
جريمة في الذاكرة
سر النوار
عمر الخيام
التغريبة الفلسطينية
أيام شامية - إخراج: بسام الملا
الحصان - إخراج: حاتم علي
السندباد الجوي - إخراج: حاتم علي
سفر - إخراج: حاتم علي
الفصول الأربعة - إخراج: حاتم علي
أولاد القيمرية - إخراج: سيف الدين السبيعي
الزير سالم دور الحارث بن عباد- إخراج: حاتم علي
عشتار - إخراج: ناجي طعمة
بقعة ضوء - إخراج: ناجي طعمة
ربيع قرطبة دور عبد الرحمن الناصر- إخراج: حاتم علي
ملوك الطوائف دور خلف الحصري - إخراج: حاتم علي
صلاح الدين الآيوبي - إخراج: حاتم علي
صقر قريش دور هشام بن عبد الملك- إخراج حاتم علي
على طول الأيام - إخراج: حاتم علي
أحلام كبيرة - إخراج: حاتم علي
وشاء الهوى - إخراج: زهير قنوع
وصمة عار - إخراج: ناجي طعمي
الحصرم الشامي - إخراج: سيف الدين سبيعي
أيام الولدنة - إخراج: مأمون البني
أهل الراية - إخراج: علاء الدين كوكش
حاجز الصمت
زمن العار
أزهار الشتاء
عش الدبور (2010)
أبو جانتي ملك التاكسي (2010)
الزعيم 2011
رجال تحت الطربوش
بنات اكريكوز
كسر الخواطر بدور أبو عدنان
وحوش وسبايا
انظر أيضًا
قائمة أعلام دمشق
المراجع
تصنيف:أشخاص من دمشق
تصنيف:أكراد سوريا
تصنيف:كوميديون سوريون
تصنيف:مسلمون سوريون
تصنيف:مواليد 1358 هـ
تصنيف:مواليد 1939
تصنيف:مواليد رمضان
تصنيف:وفيات 1433 هـ
تصنيف:وفيات 2012
تصنيف:وفيات بسبب سرطان الرئة
| https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%84%D8%AF%20%D8%AA%D8%A7%D8%AC%D8%A7 |
{
"plaintext_start_byte": [
4,
1612,
2253,
2836,
3589,
4230,
4715,
5657,
5985,
6464,
7983,
8580,
9355,
10456,
11240,
12117,
12886,
14763,
17812,
18428,
19607,
22292,
24470,
24897,
26234,
28059,
29186,
29839,
30490,
32474,
33812,
34041,
35183,
35881,
36450,
36812,
37558
],
"plaintext_end_byte": [
1611,
2233,
2835,
3551,
4229,
4714,
5656,
5984,
6463,
7982,
8579,
9354,
10454,
11239,
12116,
12844,
14762,
17811,
18426,
19605,
22291,
24469,
24896,
26175,
28058,
29185,
29838,
30489,
32473,
33811,
33980,
35182,
35879,
36381,
36549,
37557,
38013
]
} | మొట్టమొదటి పజెరో నమూనాను ఎక్కడ ప్రవేశపెట్టారు? | మిత్సుబిషి పజెరో | telugu | {
"passage_answer_candidate_index": [
2
],
"minimal_answers_start_byte": [
2352
],
"minimal_answers_end_byte": [
2396
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
మిత్సుబిషి పజెరో (pronounced/pəˈdʒɛroʊ/(deprecated template), Spanish:[paˈxeɾo], జపనీస్ パジェロ [padʒeɽo]) [1][2] అనేది క్రీడలకోసం ఉపయోగపడే వాహనం, దీన్ని మిత్సుబిషి మోటార్స్ తయారుచేసింది. దీనికి లియోపర్డస్ పజెరోస్ అని పిలవబడే, దక్షిణ అర్జెంటైనాలోని పటగోనియా పీఠభూమిలో నివసించే పాంపస్ పిల్లి పేరు పెట్టారు.[3] అయితే, పజెరో అనేది స్పానిష్ భాష, [2]లో "పనికిరాని వ్యక్తి"కి యాస పదం కాబట్టి కొన్ని విదేశీ మార్కెట్లకోసం ఈ పదానికి ప్రత్యామ్నాయ పేర్లు చేపట్టారు. స్పెయిన్, ఇండియా, మరియు అమెరికాలలో (బ్రెజిల్ మినహా) ఇది మిత్సుబిషి మోంటెరో పేరుతో పరిచయమైంది (దీనికి "పర్వత యోధురాలు అని అర్థం") మరియు యునైటెడ్ కింగ్డమ్లో మిత్సుబిషి షోగన్ అని వ్యవహరించబడుతోంది.
ఇవి సాధించిన విజయాల ఫలితంగా, మోంటెరో మరియు షోగన్ పేర్లు పజెరో మిని కెయి కార్, ది పజెరో జూనియర్ మరియు పజెరో iO/పినిన్ మినీ SUVలు, మరియు మిత్సుబిషి పజెరో/మోంటెరో/షోగన్ స్పోర్ట్ వంటి యాంత్రికంగా సంబంధం లేని మోడళ్లకు కూడా వర్తింపజేయబడినవి.
చరిత్ర
మొట్టమొదటి పజెరో నమూనాను 1973 నవంబరులో టోక్యో మోటార్ షోలో ప్రవేశపెట్టారు. అయిదేళ్ల తర్వాత 1978లో పజెరో II నమూనాను ప్రవేశపెట్టారు. కేవలం SUV ని మాత్రమే కాకుండా మరిన్ని వినోదాత్మకమైన వాహనాలను రూపొందించడమే మిత్సుబిషి లక్ష్యం.
1983లో, మొదటి పజెరో పారిస్ డకార్ ర్యాలీలో మొట్టమొదటగా అడుగు పెట్టింది, 1985లో మూడవ ప్రయత్నంలో మాత్రమే ఇది ప్రథమస్థానం పొందింది. ఈ రోజు డకార్ ర్యాలీలో పజెరో అత్యంత విజయవంతమైన వాహనం. ఇది పజెరోకు అద్భుతమైన కీర్తిని సాధించి పెట్టడమే కాదు, అమ్మకాల విభాగంలో కూడా సహాయం చేసింది.
తొలి తరం (1982–91)
తొలి తరం కారు 1981 అక్టోబరులో టోక్యో మోటార్ షోలో పరిచయం చేయబడింది, దీన్ని 1982 మేలో ప్రారంభించారు. ప్రారంభంలో, ఇది మూడు తలుపులు గల చిన్న-చక్రాల ఆధారిత నమూనాలో మెటల్ లేదా కాన్వాస్ టాప్ మరియు మూడు విభిన్న ఇంజన్ల ఎంపికలతో అందుబాటులోకి వచ్చింది:
2.0-లీటర్ 4-సిలిండర్ పెట్రోల్ (2000/2.0)
2.6-లీటర్ 4-సిలిండర్ పెట్రోల్ (అస్ట్రాన్ 2.6)
2.3-లీటర్ సహజసిద్ధంగా వాయురేచకం కాగల డీజెల్ (2300 D)
2.5 లీటర్ టర్బోఛార్జ్ చేయబడిన డీజెల్ (2500 TD/2.5 TD).
3.0 లీటర్ V6 పెట్రోల్ (3000/3.0).
ఇది అంతవరకూ జపనీస్ నాలుగు చక్రాల చోదక కారులో కనిపించని విశేషాలతో పొందుపర్చబడింది: టర్బో ఛార్చ్ చేయబడిన డీజెల్ ఇంజిన్, టోరిసన్ బార్ స్ప్రింగులతో పాటు ఒక ఫ్రంట్ డబుల్ విష్బోన్ సస్పెన్షన్, పవర్ స్టీరింగ్ మరియు సస్పెన్షన్ సీట్లను ఇది కలిగి ఉంది. దీంతో ప్రయాణీకుల కారుకు చెందిన అన్ని సౌకర్యాలతో కలిసిన నాలుగు చక్రాల చోదక కారుగా పజెరో తయారు చేయబడింది.
1983లో, ప్రారంభించిన మరుసటి ఏడాది స్వల్పంగా ఉత్పత్తిలో మెరుగు పర్చబడిన పజెరోలు ప్రపంచ మోటార్ స్పోర్ట్లోకి ప్రవేశించింది.
అయితే పజెరో అందరినీ ఆకట్టుకోవడంలో విఫలమైంది. ఇది వ్యాపార వాహనంగా కనిపించింది, అందులోనూ ఇది చిన్న చక్రాల ఆధారిత రూపంలో మాత్రమే లభ్యమయినందున. రైతుల ఇది పెద్దగా నచ్చకుండా పోయింది.
దాంతో, 1983 ఫిబ్రవరిలో మిత్సుబిషి పొడవు చక్రాల ఆధారంతో, అయిదు తలుపుల నమూనాతో బయటకు వచ్చింది. భారీ టార్గెట్ మార్కెట్ అవసరాలను ఇది తీర్చింది. పొడవైన చక్రాల ఆధారిత నమూనా రెండు విభిన్న ఇంజన్ల ఎంపికతో లభ్యమవుతుంది: 2.0-లీటర్ టర్బో చార్జ్ అయిన పెట్రోల్ (కొన్ని మార్కెట్లలో ఇది "2.0 టర్బో" మరియు "2000 టర్బో"గా వ్యవహరించబడింది) మరియు 2.3 లీటర్ టర్బో ఛార్జ్ అయిన డీజెల్ (2.3 TD లేదా 2300 TDగా వ్యవహరించబడింది). ఇది ప్రామాణికం, సెమీ-హై రూఫ్ మరియు హై రూఫ్ బాడీ శైలుల్లో కూడా వస్తోంది. కిందికి స్ట్రిప్ చేయబడిన తొమ్మిది సీటర్ల హై రూఫ్ వెర్షన్ సాధారణంగా యుఎన్ శాంతి సహాయక చర్యలలో ఉపయోగించబడుతూ ఉంటుంది.
పొడవైన చక్రాల ఆధారిత నమూనా కూడా అందుబాటులో ఉన్న మూడో వరస సీట్ల తోడ్పాటుతో సీటింగ్ సామర్థ్యాన్ని ఏడుకు పెంచుకుంది, అదనపు ట్రంక్ స్థలంకోసం ఇది పక్కలకు మడచబడుతుంది లేదా పరుపుగా మార్చడానికి రెండో వరుస సీట్లకు కలుపబడుతుంది.
పజెరో 1984 జూన్లో మరిన్ని మార్పులకు గురిచేయబడింది. టర్బో డీజెల్ ఇంజన్లు ఇప్పుడు అత్యధిక విద్యుత్/టోర్క్యూ రేటింగులను కలిగి ఉన్నాయి, పొడవైన చక్రాల ఆధారిత నమూనాలు ప్రామాణికమైన నాలుగు డిస్క్ బ్రేక్లను మరియు ప్రామాణిక సామగ్రిగా, నాలుగు వైపులా సర్దుబాటు చేయబడే షాక్ శోషకాలను కలిగి ఉన్నాయి.
మరో కొత్త ప్రధాన నమూనాను 1997 ప్రారంభంలో ప్రవేశపెట్టారు. దీనికి రెండు మెత్తటి పెయింట్ జాబ్, పదహేను ఇంచీల (38cm) తేలికపాటి అల్లాయ్ చక్రాలు, ముందు సీటులో హీటర్లు, నూలుతో చేయబడిన సీట్ కవర్లు, నిజమైన లెదర్ హెడ్ రెస్ట్లు, మూడు స్పోక్లు కలిగిన స్టీరింగ్ వీల్ మరియు రేడియో/క్యాసెట్తో కూడిన సౌండ్ సిస్టమ్ ఉన్నాయి. 1987లో కూడా పజెరో/మోంటెరో వెర్షన్ వాహనాన్ని డోడ్జ్ అనే వ్యక్తి రైడర్గా తిరిగి మార్చాడు, ఇది 1989వరకు నడిచింది.
చివరకు 1988లో, 3.9 లీటర్ల SOHC V6 ఇంజన్ అందుబాటులోకి వచ్చింది, 2.5 లీటర్ల టర్బో డీజెల్, మొట్టమొదటి 4x4 ఇంటర్ కూలర్ తయారయింది. ఇది మధ్య స్థాయి నుంచి అగ్రస్థాయికి మరింత చక్కచి వేగాన్ని ప్రసారం చేసింది. పొడవైన చక్రాల ఆధారిత మోడళ్లు ఉత్తమ స్వారీ సౌకర్యం కోసం కాయిల్ లింక్ సస్పెన్షన్ సిస్టమ్ని కలిగి ఉన్నాయి.
ఇది చిన్న చక్రాల ఆధారిత (SWB) కోసం 3-డోర్ బాడీతో లేదా పెద్ద చక్రాల ఆధారిత (LWB) కోసం 5-డోర్ బాడీతో లభ్యమవుతుంది. ఇంజన్లు, 82kW (110hp/112 PS) తో కూడిన 2.6 L I4ని, EFI మరియు 104kW (139hp/141 PS) తో కూడిన 3.0 L V6ని మరియు 62kW (83hp/84 PS) ని లేదా ఇంటర్కూల్ అయిన 70kW (94hp/95 PS) తో కూడిన 5}టర్బో మార్చబడిన 2.5 L OHV డీజెల్ I4ని కలిగి ఉన్నాయి. తాత్కాలిక ఫోర్ వీల్ డ్రైవ్ అనేది అన్ని నమూనాల ప్రమాణ రూపంగా ఉంది.
Gen I ప్లాట్ఫారం తర్వాత హ్యుండయ్ ప్రెసిషన్ ప్రాడక్ట్స్ ద్వారా హ్యుండయ్ గలోపర్చేత ఇది 1991 నుంచి 2003 వరకు నిర్మించబడింది మరియు కొద్ది కాలంలోనే ఇది ఐరోపాకి ఎగుమతి చేయబడతాయి. ఇది తొలి తరం మెకానికల్స్ని ఉపయోగిస్తున్నప్పుడు, గలోపర్ శరీరం రెండో తరం పజోరాకు సన్నిహితంగా ఉంటుంది.
రెండవ తరం, 1930–1945
1989 మరియు 1990లలో మిత్సుబుషి, మూడు లక్షల పజెరోలకు పైగా విక్రయించింది. ఏదేమైనా, పునఃరూపకల్పన చాలాకాలం పాటు వాయిదావేయబడి, 1992లో తొలి తరపు శ్రేణి పజెరో II రూపుదిద్దుకొంది. వాహనంలోని ప్రతి ఒక్క వస్తువూ ఇప్పుడు కొత్తదీ మరియు మరింత మెరుగు పరచబడి ఉంది. నాలుగు రకాలలోనూ ఒక కొత్త, భారీ నిర్మాణం అందుబాటులో ఉంది; మెటల్ టాప్, కాన్వాస్ టాప్ కన్వర్టబుల్, సెమీ హై రూఫ్ వ్యాగన్ మరియు హై రూఫ్ వ్యాగన్ (పొడవైన చక్రాల ఆధారం.) పొట్టి చక్రాల ఆధారిత నమూనాలు 70మిల్లీమీటర్లకు (2.8 అంగుళాలు) మరియు పొడవైన చక్రాల ఆధారిత నమూనాలు 30మిల్లీ మీటర్లకు (1.2 అంగుళాలు) సాగదీయబడ్డాయి. అందుబాటులో ఉన్న ఇంజన్లు, ECI-మల్టీ ఎలక్ట్రానిక్ ఇంధన ఇంజక్షన్తో కూడిన ఒక 3.0 లీటర్ల 12- వాల్వ్ SOHC మరియు ఒక ఇంటర్ కూలర్ గల 2.5 లీటర్ల టర్బో ఛార్జెడ్ డీజల్ ఇంజన్ కలిగి ఉన్నాయి.
రెండవ తరపు శ్రేణి సూపర్ సెలక్ట్ 4WD (SS4) [కొన్ని మార్కెట్లలో యాక్టివ్ట్రాక్ 4WD గా కూడా పిలవబడుతున్నాయి] మరియు మల్టీమోడ్ ABS ల పరిచయాన్ని కూడా దర్శించాయి, అవి జపనీస్ నాలుగు చక్రాల చోదకాలలో మొదటివి. SS4, పాక్షిక సమయ మరియు పూర్తి సమయ నాలుగు చక్రాల చోదకం సానుకూలాంశాల సమ్మిశ్రితమైన కోణంలో, అందుబాటులోని నాలుగు ఎంపికలతో సంచలనాత్మకంగా ఉండేది. అవి: 2H (ఉన్నత శ్రేణి వెనుక చక్రాల చోదకం), 4H (ఉన్నత శ్రేణి పూర్తి సమయ నాలుగు చక్రాల చోదకం), తాళం వేయబడిన అవకలన కేంద్రం గల 4HLc (ఉన్నత శ్రేణి నాలుగు చక్రాల చోదకం) మరియు 4LLc (తాళం వేయబడిన అవకలన కేంద్రం గల దిగువ శ్రేణి నాలుగు చక్రాల చోదకం). ఈ రెండవ తరపు శ్రేణి యొక్క మరొక సానుకూలాంశం ఏమిటంటే - వాహన చోదకుడికి 100km/h (62mph) ల వరకూ గల వేగాల వద్ద రెండు చక్రాల చోదకం మరియు పూర్తి సమయపు నాలుగు చక్రాల చోదకాల మధ్య మీట వేసుకునే సామర్ధ్యాన్నిస్తుంది, అయితే తొలి తరపు శ్రేణి పజెరో వెనుక చక్రాల చోదకం నుండి నాలుగు చక్రాల చోదకానికి స్థిరమైన మీట వేసుకునే విధంగా ఉంటుంది. (కానీ నాలుగు చక్రాల చోదకం వెనక నుండి వెనక చక్రాల చోదకం వైపుకు కాదు.) మరో వైపు, మల్టీ మోడ్ ABS కూడా సమానంగా వినూత్నమైనది. అంటే అర్ధం ABS, SS4 యొక్క అన్ని నమూనాలలో పూర్తిగా పనిచేస్తుందని, దానికి, తాళం వేయబడిన అవకలన కేంద్రంతో బ్రేకు వేయటానికి పూర్తిగా భిన్నమైన బ్రేకింగ్ ప్రమాణాలు అవసరం.
1993 జూన్లో, రెండు కొత్త విద్యుత్ తయారీ సంస్థలు పరిచయం చేయబడ్డాయి; ECI-మల్టీ గల ఒక 3.5 లీటర్ల 24-వాల్వ్ DOHC మరియు ఇంటర్ కూలర్ గల ఒక 2.8 లీటర్ల టర్బోఛార్జ్ అయిన డీజల్. ఒక క్రొత్త, భారీ ప్రసారం మరియు బదిలీ విషయం కూడా, మెరుగు పరచడంలో భాగమే అయి ఉంది.
పజెరో ఎవల్యూషన్, 1997 అక్టోబరులో పరిచయం చేయబడింది, అది పారిస్-డాకర్ రాలీ యొక్క T3 వర్గపు కొత్త ప్రవేశ అవసరాలకై స్పందనగా అభివృద్ధి చేయబడింది. పజెరో ఎవల్యూషన్, మిత్సుబుషి యొక్క వినూత్న వాల్వ్ టైమింగ్ మరియు ఎలక్ట్రానిక్ లిఫ్ట్ కంట్రోలు (MIVEC) తో గల ఒక 3.5 లీటర్ల 24-వాల్వ్ DOHC V6 ప్రమాణాలతో పరిణమించింది. కొత్త, డ్యూయల్ ప్లీనం చరరాశి అంతర్గ్రహణం, శక్తి పెంపుదలకు దోహదపడింది, మరియు కొత్త సస్పెన్షన్ వాహన ప్రయాణాన్ని మరింత ప్రశాంతంగా సాగిపోయేటట్లు చేసింది.
1998లో, సాధారణ ఎగుమతికి మరియు GCC (గల్ఫ్ కోఆపరేషన్ కౌన్సిల్ దేశాల) కు ఉద్దేశించిన వాహనాలు ఒక ముఖ హోదాని పొందాయి. విశాలమైన ఫెండర్లు, కొత్త హెడ్లైట్లు, గ్రిల్, బంపర్, ఫాగ్ లైట్లు మరియు సైడ్స్టెప్లు అన్నీ కూడా పునఃరూపకల్పనలో భాగమే. విశాలమైన ఫెండర్లు తరచుగా “బ్లిస్టర్ ఫ్లేర్ ఫెండర్స్”గా పిలవబడ్డాయి. 3.5 లీటర్ల DOHC V6 ఇంజన్లతో కూడిన నమూనాలలో వాహన చోదకుడు మరియు ముందుండే ప్రయాణీకుడి SRS గాలి సంచులు ప్రామాణికంగా ఉంచబడ్డాయి; కాగా 3.0 లీటర్ల SOHC V6.c తో గల GLS నమూనాలలో ఇవి ఇప్పటికీ ఐచ్ఛికాలై ఉన్నాయి. 3.0 లీటర్ల GLS మరియు 3.5 లీటర్ల నమూనాలలో మెరుగు పరచబడిన అంతర్గత కలప ట్రిమ్ అందుబాటులో ఉంచబడింది. మెరుగు పరచబడిన సస్పెన్షన్ మరియు చోదక పద్ధతితో పాటుగా తోలుతో కప్పబడిన లేదా తోలు మరియు కలప ట్రిమ్ చోదక చక్రం కూడా అందుబాటులోకి వచ్చింది. 24- వాల్వ్ విన్యాసంతో 3.0 లీటర్ల 12- వాల్వ్ SOHC ఇంజన్ ఇప్పుడు అందుబాటులో ఉంది. విశాలమైన ఫెండర్లు లేని నమూనాలు ప్రాథమిక నమూనాలు (GLX) గా మిగిలిపోయాయి, అవి 2.4 లీటర్ల 16- వాల్వ్ DOHC ఇంజన్తో ఉత్పత్తి చేయబడి అందుబాటులో ఉన్నాయి147hp (110kW). 3.0 లీటర్ల 12- వాల్వ్ ఇంజన్ ఈ GLX నమూనాలలో ఐచ్ఛికమై, GLS మీద ప్రాథమిక ఇంజన్గా మిగిలి పోయింది.
జనవరి 22, 1991న రెండవ తరపు శ్రేణి పరిచయం చేయబడి, 1999 వరకూ ఉత్పత్తి చేయబడింది. అది రెండు నిర్మాణాల శైలిని నిలుపుదల చేసింది, అయితే రూపకల్పన సంవృతమై, పూర్వపు భారీ నమూనా కంటే మరింతగా నగరాలకు అనుకూలమై ఉంది. 3.0L V6 గ్యాసోలిన్ ఇంజన్ నిలుపుదల చేయబడింది, ఇప్పుడు 24- వాల్వ్ హెడ్, 136kW (177hp/185 PS) యొక్క సామర్ధ్యంతో అందుబాటులో ఉంది, కాగా 2.5 టర్బోడీజిల్ యొక్క శక్తి స్వల్పంగా 73kW (98hp/99 PS) కు పెంచబడింది. 1993లో, పజెరో స్వల్పంగా పునఃశైలీకరించబడింది, మరియు భారీ ఇంజన్లు పరిచయం చేయబడ్డాయి, 153kW (215hp/208 PS) తో గల 3.5L V6 మరియు 92kW (123hp/125 PS) ధర వద్ద 2.8 L SOHC టర్బో డీజిల్. మిత్సుబుషీ యొక్క సూపర్ సెలెక్ట్ నాలుగు చక్రాల చోదక పద్ధతి (అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలలో యాక్టివ్-ట్రాక్గా పిలవబడుతుంది.) తో పరిచయం చేయబడిన రకాలు, ఎలక్ట్రానిక్ ట్రాన్స్ఫర్ షిఫ్ట్తో కారును నిలపాల్సిన అవసరం లేకుండానే, రెండు యాక్సిల్స్ మధ్యా శక్తిని విభజించగలవు. ఇది వేగాన్ని 100km/h (62mph) వరకూ పెంచేందుకు పనిచేస్తుంది.
కొరియా, ఐరోపా, మరియు GCC దేశాలలో తొలి తరపు శ్రేణి పజెరో హుండాయ్ గాల్లొపెర్గా కూడా విక్రయించబడుతుంది, కాగా రెండవ తరపు శ్రేణి ఇతర ప్రాంతాలలో ఉత్పత్తి చేయబడుతుంది.
ఈ నమూనా పజెరో ఇండియాలో పజెరో SFX పేరిట ఉత్పత్తిలో కొనసాగుతోంది; అధునాతన తరపు శ్రేణి మాంటెరో పేరిట విక్రయించబడుతోంది. నాలుగో తరపు శ్రేణి పజెరోతో పాటుగా, ఫిలిప్పీన్స్లో, 2.8L TD ఇంజన్తో పజెరో “ఫీల్డ్ మాస్టర్” 4x2 పేరిట విక్రయించబడుతోంది. 1999లో 4x4 రకం ఉత్పత్తి నుండి తొలగించబడింది. ఇది ఇప్పటికీ కొలంబియాలో ఉత్పత్తి చేయబడుతూ 2.4l 16 వాల్వ్ SOHC (130 PS) లేదా 3.Ol 12 వాల్వ్ V6 (148 PS) తో గల కంప్లీట్ నాక్ డౌన్ భాగాల (CKD), నుండి 3- డోర్ హార్డ్ టాప్, 3- లీటర్ల సిక్స్తో 5- డోర్ వ్యాగన్ పేరిట రెండు ఇంజన్లు అందుబాటులో ఉన్నాయి.
మూడవ తరం శ్రేణి (1999–2006)
దేశీయంగానే రూపొందించబడిన మూడవ తరపు పజెరో, జపనీస్ దేశీయ మార్కెట్ని 1999లో తాకింది; ఇతర మార్కెట్కు 2000 చివరిలో, 2001 నమూనాగా అందుబాటులోకి వచ్చింది. ఆ వాహనం పూర్తిగా కొత్తగా రూపొందించబడింది, లోపలా మరియు బయట, క్రిందికి ఉన్న ఒక వెడల్పైన భంగిమను కలిగి ఉంది. క్రిందికి ఉన్న ఒక గురుత్వ కేంద్రం పజెరోకు రోడ్డును నిర్వహించే ఉత్తమ విధానం కలిగి ఉంది మరియు కొత్త నిర్మాణం మూడవందల శాతం కంటే ఎక్కువ పురిగల దృఢత్వం కలిగి ఉంది. ఈ విధమైన నిర్మాణాన్ని తేవడంలో పెద్ద మార్పు ఏమిటంటే, గతంలో ఉన్న చట్రం మీది నిర్మాణం (పెట్టె-నిచ్చెన) కు భిన్నంగా, పజెరో ఒక ఏకవస్తు నిర్మాణం కలిగి ఉంది. ఇది సుదీర్ఘమైన కుదుపుల తొలగింపుకు అవకాశమిస్తుంది కూడా. ఉత్తమ రక్షణ కొరకు, ఇంధన ట్యాంకు కూడా యాక్సెల్స్ మధ్యకు మార్చబడింది.
SS4 పద్ధతి కూడా మరింత మెరుగు పరచబడింది, బెవెల్ గేర్లకు బదులుగా ప్లానెటరీ గేర్లు అమర్చబడినాయి. ఇది ముందు నుండి వెనకకు బలభ్రామక అమరిక వ్యాప్తి 33 నుండి 67 కు సానుకూలం చేసింది, ఉపరితల పరిస్థితిని బట్టి 5050కు సర్ధుబాటు చేసుకునే సామర్ధ్యాన్నిచ్చింది. ఈ పద్ధతి పూర్తి ఎలక్ట్రానిక్గా తయారైంది, అది వాహనం చోదన విధానాల మధ్య మీటకు గేరు వేయనవసరం లేకుండా చేసింది. అన్ని నవీకరణల తర్వాత, ఈ పద్ధతి సూపర్ సెలెక్ట్ 4WD II (SS4-II) గా పేరు మార్చబడింది.
రాక్ అండ్ పినియన్ స్టీరింగ్తో బాటుగా (గత తరాల శ్రేణిలోని రీసర్క్యులేటింగ్ బాల్ పద్ధతికి భిన్నంగా) పజెరో కూడా మూడు బదలాయింపుల అవకాశాన్ని అందించింది; ఒక ఫైవ్ స్పీడ్ మాన్యువల్, ఒక ఫోర్ స్పీడ్ INVECS-II ఆటోమాటిక్ మరియు ఒక ఫైవ్ స్పీడ్ INVECS-II టిప్ట్రోనిక్.
ఈ రకపు శ్రేణిలో పూర్తి కొత్తదైన 3.8 లీటర్ SOHC 24-వాల్వ్ V6 పవర్ ప్లాంటు కూడా పరిచయం చేయబడింది. ఈ ఇంజను ఎలక్ట్రానిక్ థ్రోట్టిల్ వాల్వ్ (ETV) ని ఉపయోగిస్తుంది, రోడ్డులేని సాహసాలకు ఉపయోగించే శక్తిలో ఒక శుద్ధి చేయబడిన క్రుయేజింగ్ శక్తిని విడుదల చేస్తుంది.
మూడవ తరపు శ్రేణి ఆగస్టు2, 1999లో పరిచయం చేయబడింది, మరియు 2003లో శ్రేణిని మెరుగు పరచాలని, 2006 ఆకురాలు కాలం నాటికి కొత్త నమూనా తేవాలని ప్రణాళిక వెయ్యబడింది. ఇది మూడు తరాల శ్రేణులలోనూ అత్యంత విలాసవంతమైనది, లాండ్ రోవర్ డిస్కవరీకి పోటీగా మరి ముఖ్యంగా దాని స్వదేశీయ ప్రత్యర్థి టయోటా ల్యాండ్ క్రుయేజర్ యొక్క వృద్ధికి ఆటంకం కలిగిస్తూ మరింత పైస్థాయి విభాగాలకు ప్రయాణిస్తోంది. జపనీస్ మార్కెట్టులో 3.0 L ఇంజన్ యొక్క శక్తి 130kW (175 hp177 PS) కు తగ్గించబడింది, మరియు 3.5 L ఇంజన్కు గాసోలిన్ డైరెక్ట్ ఇన్జెక్షన్ ఇవ్వబడింది, 162kW (217 hp220 PS) కు శక్తి పెంచబడింది. (ఎగుమతి రకాలకి ప్రామాణిక EF1 ఇంజన్ ఉంచబడింది, ఇప్పుడు 149kW (200 hp203 PS) ఉంది.) కేవలం అభివృద్ధి చెందుతున్న మార్కెట్ల కోసమే 2.8 L డీజల్ని నిలిపి ఉంచారు. 3.2 L మరియు 120kW (161 hp163 PS) తో ఒక కొత్త 16-వాల్వ్ డైరెక్ట్ ఇంజక్షన్ ఇంజన్ పాతదాని స్థానే ఉంచబడింది.
ఉత్తర అమెరికన్ మార్కెట్లో 2003లో 3.5 L ఇంజన్ స్థానే మరింత శక్తివంతమైన 160kW (215 hp218 PS) తో గల 3.8L యూనిట్ ఉంచబడింది. తర్వాత ఈ ఇంజన్ దక్షిణ అమెరికా మరియు ఆస్ట్రేలియా వంటి కొన్ని ఎగుమతి మార్కెట్లలో కూడా అందుబాటులో ఉంచబడింది, అది 2005లో జపనీస్ శ్రేణిలో GDI V6 చేత స్థానభ్రంశం చెందించబడింది. ఉత్తర అమెరికాలో పొట్టిచక్రాల ఆధారిత నమూనా అందుబాటులో లేదు, అయితే మాంటెరో మాత్రమే SUV మిత్సుబుషి యొక్క ప్రామాణిక ఫోర్వీల్ డ్రైవ్ శ్రేణిలో ఉంది. అమ్మకాలు పడిపోవటంతో, 2006 సంవత్సరం నమూనా తర్వాత మాంటెరో యూఎస్ మార్కెట్ నుండి తొలగించబడింది.
2001-2002 మిత్సుబిషి మొన్టేరో (US)
2003-2006 మిత్సుబిషి మొన్టేరో లిమిటెడ్ (US)
నాలుగవ తరపు శ్రేణి (2006)
సెప్టెంబరు 30, 2006న, పారిస్ మోటార్ ప్రదర్శనలో నాలుగవ తరపు శ్రేణి పరిచయం చేయబడింది. కొత్త అంతర్గత మరియు బాహ్యగత శైలి రెండుదశల SRS ముందు వైపు గాలి సంచులతో, అదే విధంగా కొత్త సైడ్ ఇంపాక్ట్ మరియు నిర్దిష్టమైన గాలి సంచులతో, పెంచబడిన భద్రత కలిగి ఉంది. సూపర్-సెలెక్ట్ 4WD II పద్ధతి నిలిపివేయబడింది, దానికి ఏక్టివ్ స్టెబిలిటీ & ట్రాక్షన్ కంట్రోలు (ASTC) పద్ధతి మరియు ఎలక్ట్రానిక్ బ్రేక్ఫోర్స్ డిస్ట్రిబ్యూషన్లు అభివృద్ధి పరచిన పూరకాలుగా వచ్చాయి.
ఇంజన్లు 3.2 L డీజల్తో వృద్ధి చేయబడ్డాయి, ప్రస్తుతం 125kW (167 hp170 PS) మరియు 3.8 L V6, MIVEC 184kW (247 hp250 PS) కు సమయానుకూలంగా త్రోయుశక్తినిచ్చే మారగల వాల్వుని తయారు చేస్తున్నారు. రెండు ఇంజన్లు ఇప్పుడు యూరో IV ఉదార్గాల ప్రమాణాలను అందుకున్నాయి. జపనీస్ మరియు GCC మార్కెట్లలో 3.0 L V6 నిలిపి ఉంచబడింది.
మరింత పెంచబడిన 2009 సంవత్సర నమూనాలో 3.2L టర్బో డీజెల్కు శక్తి మరియు బలభ్రామకాలు వరుసగా 147kW మరియు 441Nmకు పెంచబడినాయి. 3.8L పెట్రోలు ఇంజన్ 184kW మరియు 329Nm (95RON ఇంధనాన్ని ఉపయోగిస్తుంది) లకు నిలిపి వేయబడింది.
ఉత్పత్తి మరియు అమ్మకాలు
(మూలం: ,, , మిత్సుబిషి మోటర్స్ వెబ్ సైట్)
సూచనలు
బాహ్య లింకులు
vtMitsubishi automobile timeline, North American market, 1980s–presentType1980s1990s2000s2010s2020s01234567890123456789012345678901234567890SubcompactPrecisi-MiEVi-MiEVMirageMirageMirageMirageMirageTrediaMirage G4CompactMirageLancerLancerGalantGalantGalantSigmaDiamanteMid-sizeGalantGalantDiamanteSport compactCordiaEclipseEclipseEclipseEclipseLancerEvolutionLancerEvolutionSports carStarion3000GTCompact MPVExpo LRVLarge MPVSpace WagonExpoMinivanVanwagonCompact crossoverOutlander Sport / RVREclipse CrossMid-size crossoverOutlanderOutlanderOutlanderEndeavorMid-size SUVMontero SportMontero SportMontero SportFull-size SUVMonteroMonteroMonteroMonteroMontero LimitedPickupMighty MaxMighty MaxRaider L200 L200Notes
Vehicles exclusive to Mexico
వర్గం:SUV లు
వర్గం:మిత్సుబిషి మోటర్ వాహనాలు
వర్గం:అన్ని చక్రాల వాహనాలు
వర్గం:1980లో ఆటోమొబైల్స్
వర్గం:1990లో ఆటోమొబైల్స్
వర్గం:2000లలో ఆటోమొబైల్స్
వర్గం:1982 లో విడుదల చేసిన వాహనాలు | https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%81%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%B7%E0%B0%BF%20%E0%B0%AA%E0%B0%9C%E0%B1%86%E0%B0%B0%E0%B1%8B |
{
"plaintext_start_byte": [
4,
731,
1602,
2137,
2889,
3092,
3313,
3975,
4140,
4226,
4503,
4924,
5150,
5557,
5706,
5972,
6504,
6710,
7174,
7477,
7762,
8097,
8396,
8602,
8942,
9530,
9901,
10619,
10672,
10867,
11647,
11892,
12324,
12755,
13534,
13686,
14377,
15074,
15559,
15762,
16086,
16514,
17224,
17518,
17701,
17974,
18232,
18696,
19100,
19291,
19395,
19816,
20000,
20445,
20640,
20973,
21325,
21936,
22177,
22339,
22550,
23354,
24972,
25270,
26239,
26602,
27231,
27795,
28283,
28451,
28927,
29330,
29625,
30102,
30537,
31581,
32867,
33541,
35433,
36845,
37220,
38476,
39084,
40434,
41040,
42921,
43971,
44358,
45025,
45311
],
"plaintext_end_byte": [
729,
1600,
2135,
2867,
3091,
3294,
3974,
4139,
4225,
4487,
4909,
5112,
5556,
5698,
5967,
6503,
6709,
7173,
7450,
7761,
8096,
8395,
8601,
8922,
9529,
9889,
10618,
10671,
10866,
11646,
11891,
12323,
12754,
13533,
13671,
14376,
15073,
15548,
15748,
16071,
16513,
17223,
17517,
17700,
17973,
18217,
18695,
19099,
19290,
19383,
19786,
19999,
20444,
20639,
20972,
21285,
21918,
22176,
22330,
22528,
23339,
24951,
25269,
26238,
26601,
27230,
27794,
28282,
28440,
28926,
29305,
29600,
30101,
30507,
31523,
32831,
33506,
35432,
36826,
37196,
38475,
39083,
40433,
41006,
42920,
43956,
44357,
45024,
45301,
45430
]
} | When does Menopause start? | Menopause | english | {
"passage_answer_candidate_index": [
0
],
"minimal_answers_start_byte": [
208
],
"minimal_answers_end_byte": [
210
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
Menopause, also known as the climacteric, is the time in most women's lives when menstrual periods stop permanently, and they are no longer able to bear children.[2][8] Menopause typically occurs between 49 and 52 years of age.[3] Medical professionals often define menopause as having occurred when a woman has not had any vaginal bleeding for a year.[4] It may also be defined by a decrease in hormone production by the ovaries.[9] In those who have had surgery to remove their uterus but still have ovaries, menopause may be viewed to have occurred at the time of the surgery or when their hormone levels fell.[9] Following the removal of the uterus, symptoms typically occur earlier, at an average of 45 years of age.[10]
In the years before menopause, a woman's periods typically become irregular,[11][12] which means that periods may be longer or shorter in duration or be lighter or heavier in the amount of flow.[11] During this time, women often experience hot flashes; these typically last from 30 seconds to ten minutes and may be associated with shivering, sweating, and reddening of the skin.[11] Hot flashes often stop occurring after a year or two.[8] Other symptoms may include vaginal dryness, trouble sleeping, and mood changes.[11] The severity of symptoms varies between women.[8] While menopause is often thought to be linked to an increase in heart disease, this primarily occurs due to increasing age and does not have a direct relationship with menopause.[8] In some women, problems that were present like endometriosis or painful periods will improve after menopause.[8]
Menopause is usually a natural change.[5] It can occur earlier in those who smoke tobacco.[4][13] Other causes include surgery that removes both ovaries or some types of chemotherapy.[4] At the physiological level, menopause happens because of a decrease in the ovaries' production of the hormones estrogen and progesterone.[2] While typically not needed, a diagnosis of menopause can be confirmed by measuring hormone levels in the blood or urine.[14] Menopause is the opposite of menarche, the time when a girl's periods start.[15]
Specific treatment is not usually needed.[6] Some symptoms, however, may be improved with treatment.[6] With respect to hot flashes, avoiding smoking, caffeine, and alcohol is often recommended.[6] Sleeping in a cool room and using a fan may help.[6] The following medications may help: menopausal hormone therapy (MHT), clonidine, gabapentin, or selective serotonin reuptake inhibitors.[6][7] Exercise may help with sleeping problems.[6] While MHT was once routinely prescribed, it is now only recommended in those with significant symptoms, as there are concerns about side effects.[6] High-quality evidence for the effectiveness of alternative medicine has not been found.[8] There is tentative evidence for phytoestrogens.[16]
Signs and symptoms
During early menopause transition, the menstrual cycles remain regular but the interval between cycles begins to lengthen. Hormone levels begin to fluctuate. Ovulation may not occur with each cycle.[17]
The date of the final menstrual period is usually taken as the point when menopause has occurred.[17] During the menopausal transition and after menopause, women can experience a wide range of symptoms.
Vagina and uterus
During the transition to menopause, menstrual patterns can show shorter cycling (by 2–7 days);[17] longer cycles remain possible.[17] There may be irregular bleeding (lighter, heavier, spotting).[17] Dysfunctional uterine bleeding is often experienced by women approaching menopause due to the hormonal changes that accompany the menopause transition. Spotting or bleeding may simply be related to vaginal atrophy, a benign sore (polyp or lesion), or may be a functional endometrial response. The European Menopause and Andropause Society has released guidelines for assessment of the endometrium, which is usually the main source of spotting or bleeding.[18]
In post-menopausal women, however, any genital bleeding is an alarming symptom that requires an appropriate study to rule out the possibility of malignant diseases.
Symptoms that may appear during menopause and continue through postmenopause include:
painful intercourse[17]
vaginal dryness[17]
atrophic vaginitis – thinning of the membranes of the vulva, the vagina, the cervix, and the outer urinary tract, along with considerable shrinking and loss in elasticity of all of the outer and inner genital areas.
Other physical
Other physical symptoms of menopause include lack of energy, joint soreness, stiffness,[17] back pain,[17] breast enlargement,[17] breast pain,[17]
heart palpitations,[17] headache,[17] dizziness,[17] dry, itchy skin,[17] thinning, tingling skin, weight gain,[17] urinary incontinence,[17][19]
urinary urgency,[17]
interrupted sleeping patterns,[17][20][21][22] heavy night sweats,[17] and hot flashes.[17]
Psychological
Psychological symptoms include anxiety,[23]
poor memory,[17]
inability to concentrate,[17]
depressive mood,[17][23]
irritability,[17]
mood swings,[17] less interest in sexual activity.[17]
Long-term effects
Menopause confers:
A possible but contentious increased risk of atherosclerosis.[24] The risk of acute myocardial infarction and other cardiovascular diseases rises sharply after menopause, but the risk can be reduced by managing risk factors, such as tobacco smoking, hypertension, increased blood lipids and body weight.[25][26]
Increased risk of osteopenia, osteoporosis,[27] and accelerated lung function decline.[28][29]
Women who experience menopause before 45 years of age have an increased risk of heart disease,[30] death,[31] and impaired lung function.[28]
Causes
Menopause can be induced or occur naturally. Induced menopause occurs as a result of medical treatment such as chemotherapy, radiotherapy, oophorectomy, or complications of tubal ligation, hysterectomy, unilateral salpingo-oophorectomy or leuprorelin usage.[32]
Age
Menopause typically occurs between 49 and 52 years of age.[3] The majority of women have their last period between the ages of 48 and 55. The average age of the last period in the United States is 51 years, in the United Kingdom is 52 years, in Ireland is 50 years and in Australia is 51 years. In India and the Philippines, the median age of natural menopause is considerably earlier, at 44 years.[33] The menopausal transition or perimenopause leading up to menopause usually lasts 7 years (sometimes as long as 14 years).[2][12]
In rare cases, a woman's ovaries stop working at a very early age, ranging anywhere from the age of puberty to age 40. This is known as premature ovarian failure and affects 1 to 2% of women by age 40.[34]
Undiagnosed and untreated coeliac disease is a risk factor for early menopause. Coeliac disease can present with several non-gastrointestinal symptoms, in the absence of gastrointestinal symptoms, and most cases escape timely recognition and go undiagnosed, leading to a risk of long-term complications. A strict gluten-free diet reduces the risk. Women with early diagnosis and treatment of coeliac disease present a normal duration of fertile life span.[35][36]
Women who have undergone hysterectomy with ovary conservation go through menopause on average 3.7 years earlier than the expected age. Other factors that can promote an earlier onset of menopause (usually 1 to 3 years early) are smoking cigarettes or being extremely thin.[37]
Premature ovarian failure
Premature ovarian failure (POF) is the cessation of the ovarian function before the age of 40 years.[38][39] It is diagnosed or confirmed by high blood levels of follicle stimulating hormone (FSH) and luteinizing hormone (LH) on at least three occasions at least four weeks apart.[40]
Known causes of premature ovarian failure include autoimmune disorders, thyroid disease, diabetes mellitus, chemotherapy, being a carrier of the fragile X syndrome gene, and radiotherapy.[39] However, in about 50–80% of spontaneous cases of premature ovarian failure, the cause is unknown, i.e., it is generally idiopathic.[38][40]
Women who have a functional disorder affecting the reproductive system (e.g., endometriosis, polycystic ovary syndrome, cancer of the reproductive organs) can go into menopause at a younger age than the normal timeframe. The functional disorders often significantly speed up the menopausal process.
An early menopause can be related to cigarette smoking, higher body mass index, racial and ethnic factors, illnesses, and the surgical removal of the ovaries, with or without the removal of the uterus.[41]
Rates of premature menopause have been found to be significantly higher in fraternal and identical twins; approximately 5% of twins reach menopause before the age of 40. The reasons for this are not completely understood. Transplants of ovarian tissue between identical twins have been successful in restoring fertility.
Surgical menopause
Menopause can be surgically induced by bilateral oophorectomy (removal of ovaries), which is often, but not always, done in conjunction with removal of the Fallopian tubes (salpingo-oophorectomy) and uterus (hysterectomy).[42] Cessation of menses as a result of removal of the ovaries is called "surgical menopause". Surgical treatments, such as the removal of ovaries, might cause periods to stop altogether.[30] The sudden and complete drop in hormone levels usually produces extreme withdrawal symptoms such as hot flashes, etc. The symptoms of early menopause may be more severe.[30]
Removal of the uterus without removal of the ovaries does not directly cause menopause, although pelvic surgery of this type can often precipitate a somewhat earlier menopause, perhaps because of a compromised blood supply to the ovaries.. The time between surgery and possible early menopause is due to the fact that ovaries are still producing hormones.[30]
Mechanism
The menopausal transition, and postmenopause itself, is a natural change, not usually a disease state or a disorder. The main cause of this transition is the natural depletion and aging of the finite amount of oocytes (ovarian reserve). This process is sometimes accelerated by other conditions and is known to occur earlier after a wide range of gynecologic procedures such as hysterectomy (with and without ovariectomy), endometrial ablation and uterine artery embolisation. The depletion of the ovarian reserve causes an increase in circulating follicle-stimulating hormone (FSH) and luteinizing hormone (LH) levels because there are fewer oocytes and follicles responding to these hormones and producing estrogen.
The transition has a variable degree of effects.[43]
The stages of the menopause transition have been classified according to a woman's reported bleeding pattern, supported by changes in the pituitary follicle-stimulating hormone (FSH) levels.[44]
In younger women, during a normal menstrual cycle the ovaries produce estradiol, testosterone and progesterone in a cyclical pattern under the control of FSH and luteinizing hormone (LH), which are both produced by the pituitary gland. During perimenopause (approaching menopause), estradiol levels and patterns of production remain relatively unchanged or may increase compared to young women, but the cycles become frequently shorter or irregular.[45] The often observed increase in estrogen is presumed to be in response to elevated FSH levels that, in turn, is hypothesized to be caused by decreased feedback by inhibin.[46] Similarly, decreased inhibin feedback after hysterectomy is hypothesized to contribute to increased ovarian stimulation and earlier menopause.[47][48]
The menopausal transition is characterized by marked, and often dramatic, variations in FSH and estradiol levels. Because of this, measurements of these hormones are not considered to be reliable guides to a woman's exact menopausal status.[46]
Menopause occurs because of the sharp decrease of estradiol and progesterone production by the ovaries. After menopause, estrogen continues to be produced mostly by aromatase in fat tissues and is produced in small amounts in many other tissues such as ovaries, bone, blood vessels, and the brain where it acts locally.[49] The substantial fall in circulating estradiol levels at menopause impacts many tissues, from brain to skin.
In contrast to the sudden fall in estradiol during menopause, the levels of total and free testosterone, as well as dehydroepiandrosterone sulfate (DHEAS) and androstenedione appear to decline more or less steadily with age. An effect of natural menopause on circulating androgen levels has not been observed.[50] Thus specific tissue effects of natural menopause cannot be attributed to loss of androgenic hormone production.[51]
Hot flashes and other vasomotor symptoms accompany the menopausal transition. While many sources continue to claim that hot flashes during the menopausal transition are caused by low estrogen levels, this assertion was shown incorrect in 1935 and, in most cases, hot flashes are observed despite elevated estrogen levels. The exact cause of these symptoms is not yet understood, possible factors considered are higher and erratic variation of estradiol level during the cycle, elevated FSH levels which may indicate hypothalamic dysregulation perhaps caused by missing feedback by inhibin. It has been also observed that the vasomotor symptoms differ during early perimenopause and late menopausal transition and it is possible that they are caused by a different mechanism.[45]
Long-term effects of menopause may include osteoporosis, vaginal atrophy as well as changed metabolic profile resulting in cardiac risks.
Ovarian aging
Decreased inhibin feedback after hysterectomy is hypothesized to contribute to increased ovarian stimulation and earlier menopause. Hastened ovarian aging has been observed after endometrial ablation. While it is difficult to prove that these surgeries are causative, it has been hypothesized that the endometrium may be producing endocrine factors contributing to the endocrine feedback and regulation of the ovarian stimulation. Elimination of this factors contributes to faster depletion of the ovarian reserve. Reduced blood supply to the ovaries that may occur as a consequence of hysterectomy and uterine artery embolisation has been hypothesized to contribute to this effect.[47][48]
Impaired DNA repair mechanisms may contribute to earlier depletion of the ovarian reserve during aging.[52] As women age, double-strand breaks accumulate in the DNA of their primordial follicles. Primordial follicles are immature primary oocytes surrounded by a single layer of granulosa cells. An enzyme system is present in oocytes that ordinarily accurately repairs DNA double-strand breaks. This repair system is called "homologous recombinational repair", and it is especially effective during meiosis. Meiosis is the general process by which germ cells are formed in all sexual eukaryotes; it appears to be an adaptation for efficiently removing damages in germ line DNA.[53] (See Meiosis.)
Human primary oocytes are present at an intermediate stage of meiosis, termed prophase I (see Oogenesis). Expression of four key DNA repair genes that are necessary for homologous recombinational repair during meiosis (BRCA1, MRE11, Rad51, and ATM) decline with age in oocytes.[52] This age-related decline in ability to repair DNA double-strand damages can account for the accumulation of these damages, that then likely contributes to the depletion of the ovarian reserve.
Diagnosis
Ways of assessing the impact on women of some of these menopause effects, include the Greene climacteric scale questionnaire,[54] the Cervantes scale[55] and the Menopause rating scale.[20]
Premenopause
Premenopause is a term used to mean the years leading up to the last period, when the levels of reproductive hormones are becoming more variable and lower, and the effects of hormone withdrawal are present.[42] Premenopause starts some time before the monthly cycles become noticeably irregular in timing.[56]
Perimenopause
The term "perimenopause", which literally means "around the menopause", refers to the menopause transition years before the date of the final episode of flow.[2][12][57][58] According to the North American Menopause Society, this transition can last for four to eight years.[59] The Centre for Menstrual Cycle and Ovulation Research describes it as a six- to ten-year phase ending 12 months after the last menstrual period.[60]
During perimenopause, estrogen levels average about 20–30% higher than during premenopause, often with wide fluctuations.[60] These fluctuations cause many of the physical changes during perimenopause as well as menopause, especially during the last 1–2 years of perimenopause (before menopause).[57][61] Some of these changes are hot flashes, night sweats, difficulty sleeping, mood swings, vaginal dryness or atrophy, incontinence, osteoporosis, and heart disease.[60] During this period, fertility diminishes but is not considered to reach zero until the official date of menopause. The official date is determined retroactively, once 12 months have passed after the last appearance of menstrual blood.
The menopause transition typically begins between 40 and 50 years of age (average 47.5).[62][63] The duration of perimenopause may be for up to eight years.[63] Women will often, but not always, start these transitions (perimenopause and menopause) about the same time as their mother did.[64]
In some women, menopause may bring about a sense of loss related to the end of fertility. In addition, this change often occurs when other stressors may be present in a woman's life:
Caring for, and/or the death of, elderly parents
Empty nest syndrome when children leave home
The birth of grandchildren, which places people of "middle age" into a new category of "older people" (especially in cultures where being older is a state that is looked down on)
Some research appears to show that melatonin supplementation in perimenopausal women can improve thyroid function and gonadotropin levels, as well as restoring fertility and menstruation and preventing depression associated with menopause.[65]
Postmenopause
The term "postmenopausal" describes women who have not experienced any menstrual flow for a minimum of 12 months, assuming that they have a uterus and are not pregnant or lactating.[42] In women without a uterus, menopause or postmenopause can be identified by a blood test showing a very high FSH level. Thus postmenopause is the time in a woman's life that takes place after her last period or, more accurately, after the point when her ovaries become inactive.
The reason for this delay in declaring postmenopause is because periods are usually erratic at this time of life. Therefore, a reasonably long stretch of time is necessary to be sure that the cycling has ceased. At this point a woman is considered infertile; however, the possibility of becoming pregnant has usually been very low (but not quite zero) for a number of years before this point is reached.
A woman's reproductive hormone levels continue to drop and fluctuate for some time into post-menopause, so hormone withdrawal effects such as hot flashes may take several years to disappear.
A period-like flow during postmenopause, even spotting, may be a sign of endometrial cancer.
Management
Perimenopause is a natural stage of life. It is not a disease or a disorder. Therefore, it does not automatically require any kind of medical treatment. However, in those cases where the physical, mental, and emotional effects of perimenopause are strong enough that they significantly disrupt the life of the woman experiencing them, palliative medical therapy may sometimes be appropriate.
Hormone replacement therapy
In the context of the menopause, hormone replacement therapy (HRT) is the use of estrogen in women without a uterus and estrogen plus progestin in women who have an intact uterus.[66]
HRT may be reasonable for the treatment of menopausal symptoms, such as hot flashes.[67] It is the most effective treatment option, especially when delivered as a skin patch.[68][69] Its use, however, appears to increase the risk of strokes and blood clots.[70] When used for menopausal symptoms some recommend it be used for the shortest time possible and at the lowest dose possible.[70] Evidence to support long term use however is poor.[68]
It also appears effective for preventing bone loss and osteoporotic fracture,[71] but it is generally recommended only for women at significant risk for whom other therapies are unsuitable.[72]
HRT may be unsuitable for some women, including those at increased risk of cardiovascular disease, increased risk of thromboembolic disease (such as those with obesity or a history of venous thrombosis) or increased risk of some types of cancer.[72] There is some concern that this treatment increases the risk of breast cancer.[73]
Adding testosterone to hormone therapy has a positive effect on sexual function in postmenopausal women, although it may be accompanied by hair growth, acne and a reduction in high-density lipoprotein (HDL) cholesterol.[74] These side effects diverge depending on the doses and methods of using testosterone.[74]
Selective estrogen receptor modulators
SERMs are a category of drugs, either synthetically produced or derived from a botanical source, that act selectively as agonists or antagonists on the estrogen receptors throughout the body. The most commonly prescribed SERMs are raloxifene and tamoxifen. Raloxifene exhibits oestrogen agonist activity on bone and lipids, and antagonist activity on breast and the endometrium.[75] Tamoxifen is in widespread use for treatment of hormone sensitive breast cancer. Raloxifene prevents vertebral fractures in postmenopausal, osteoporotic women and reduces the risk of invasive breast cancer.[76]
Other medication
Some of the SSRIs and SNRIs appear to provide some relief.[7] Low dose paroxetine has been FDA-approved for hot moderate-to-severe vasomotor symptoms associated with menopause.[77] They may, however, be associated with sleeping problems.[7]
Gabapentin or clonidine may help but does not work as well as hormone therapy.[7] Clonidine may be associated with constipation and sleeping problems.[7]
Therapy
One review found mindfulness and cognitive behavioural therapy decreases the amount women are affected by hot flushes.[78] Another review found not enough evidence to make a conclusion.[79]
Alternative medicine
There is no evidence of consistent benefit of alternative therapies for menopausal symptoms despite their popularity.[80] The effect of soy isoflavones on menopausal symptoms is promising for reduction of hot flashes and vaginal dryness.[16][81] Evidence does not support a benefit from phytoestrogens such as coumestrol,[82] femarelle,[83] or the non-phytoestrogen black cohosh.[16][84] There is no evidence to support the efficacy of acupuncture as a management for menopausal symptoms.[85] As of 2011 there is no support for herbal or dietary supplements in the prevention or treatment of the mental changes that occur around menopause.[86] A 2016 Cochrane review found not enough evidence to show a difference between Chinese herbal medicine and placebo for the vasomotor symptoms.[87]
Other efforts
Lack of lubrication is a common problem during and after perimenopause. Vaginal moisturizers can help women with overall dryness, and lubricants can help with lubrication difficulties that may be present during intercourse. It is worth pointing out that moisturizers and lubricants are different products for different issues: some women complain that their genitalia are uncomfortably dry all the time, and they may do better with moisturizers. Those who need only lubricants do well using them only during intercourse.
Low-dose prescription vaginal estrogen products such as estrogen creams are generally a safe way to use estrogen topically, to help vaginal thinning and dryness problems (see vaginal atrophy) while only minimally increasing the levels of estrogen in the bloodstream.
In terms of managing hot flashes, lifestyle measures such as drinking cold liquids, staying in cool rooms, using fans, removing excess clothing, and avoiding hot flash triggers such as hot drinks, spicy foods, etc., may partially supplement (or even obviate) the use of medications for some women.
Individual counseling or support groups can sometimes be helpful to handle sad, depressed, anxious or confused feelings women may be having as they pass through what can be for some a very challenging transition time.
Osteoporosis can be minimized by smoking cessation, adequate vitamin D intake and regular weight-bearing exercise. The bisphosphate drug alendronate may decrease the risk of a fracture, in women that have both bone loss and a previous fracture and less so for those with just osteoporosis.[88]
Society and culture
The cultural context within which a woman lives can have a significant impact on the way she experiences the menopausal transition. Menopause has been described as a subjective experience, with social and cultural factors playing a prominent role in the way menopause is experienced and perceived.
The word menopause was invented by French doctors at the beginning of the nineteenth century. Some of them noted that peasant women had no complaints about the end of menses, while urban middle class women has many troubling symptoms. Doctors at this time considered the symptoms to be the result of urban lifestyles of sedentary behaviour, alcohol consumption, too much time indoors, and over-eating, with a lack of fresh fruit and vegetables.[89]
Within the United States, social location affects the way women perceive menopause and its related biological effects. Research indicates that whether a woman views menopause as a medical issue or an expected life change is correlated with her socio-economic status.[90] The paradigm within which a woman considers menopause influences the way she views it: Women who understand menopause as a medical condition rate it significantly more negatively than those who view it as a life transition or a symbol of aging.[91]
Ethnicity and geography play roles in the experience of menopause. American women of different ethnicities report significantly different types of menopausal effects. One major study found Caucasian women most likely to report what are sometimes described as psychosomatic symptoms, while African-American women were more likely to report vasomotor symptoms.[92]
It seems that Japanese women experience menopause effects, or konenki, in a different way from American women.[93] Japanese women report lower rates of hot flashes and night sweats; this can be attributed to a variety of factors, both biological and social. Historically, konenki was associated with wealthy middle-class housewives in Japan, i.e., it was a "luxury disease" that women from traditional, inter-generational rural households did not report. Menopause in Japan was viewed as a symptom of the inevitable process of aging, rather than a "revolutionary transition", or a "deficiency disease" in need of management.[93]
In Japanese culture, reporting of vasomotor symptoms has been on the increase, with research conducted by Melissa Melby in 2005 finding that of 140 Japanese participants, hot flashes were prevalent in 22.1%.[94] This was almost double that of 20 years prior.[95] Whilst the exact cause for this is unknown, possible contributing factors include significant dietary changes, increased medicalisation of middle-aged women and increased media attention on the subject.[95] However, reporting of vasomotor symptoms is still significantly lower than North America.[96]
Additionally, while most women in the United States apparently have a negative view of menopause as a time of deterioration or decline, some studies seem to indicate that women from some Asian cultures have an understanding of menopause that focuses on a sense of liberation and celebrates the freedom from the risk of pregnancy.[97] Postmenopausal Indian women can enter Hindu temples and participate in rituals, marking it as a celebration for reaching an age of wisdom and experience.
Diverging from these conclusions, one study appeared to show that many American women "experience this time as one of liberation and self-actualization".[98]
Etymology
Menopause literally means the "end of monthly cycles" (the end of monthly periods or menstruation), from the Greek word pausis ("pause") and mēn ("month"). This is a medical calque; the Greek word for menses is actually different. In Ancient Greek, the menses were described in the plural, ta emmēnia, ("the monthlies"), and its modern descendant has been clipped to ta emmēna. The Modern Greek medical term is emmenopausis in Katharevousa or emmenopausi in Demotic Greek.
The word "menopause" was coined specifically for human females, where the end of fertility is traditionally indicated by the permanent stopping of monthly menstruations. However, menopause exists in some other animals, many of which do not have monthly menstruation;[99] in this case, the term means a natural end to fertility that occurs before the end of the natural lifespan.
Evolutionary rationale
Various theories have been suggested that attempt to suggest evolutionary benefits to the human species stemming from the cessation of women's reproductive capability before the end of their natural lifespan. Explanations can be categorized as adaptive and non-adaptive:
Non-adaptive hypotheses
The high cost of female investment in offspring may lead to physiological deteriorations that amplify susceptibility to becoming infertile. This hypothesis suggests the reproductive lifespan in humans has been optimized, but it has proven more difficult in females and thus their reproductive span is shorter. If this hypothesis were true, however, age at menopause should be negatively correlated with reproductive effort[100] and the available data do not support this.[101]
A recent increase in female longevity due to improvements in the standard of living and social care has also been suggested.[102] It is difficult for selection, however, to favour aid to offspring from parents and grandparents.[103] Irrespective of living standards, adaptive responses are limited by physiological mechanisms. In other words, senescence is programmed and regulated by specific genes.[104]
Early human selection shadow
While it is fairly common for extant hunter-gatherers to live past age 50 provided that they survive childhood, fossil evidence shows that mortality in adults have decreased over the last 30000 to 50000 years (possibly due to innovations relating to defense from large carnivores and/or decrease in the ratio of large carnivores to humans) and that it was extremely unusual for early Homo sapiens to live to age 50. This discovery have led some biologists to argue that there was no selection for or against menopause at the time at which the ancestor of all modern humans lived in Africa and had not split into different ethnicities, suggesting that menopause is instead a random evolutionary effect of a selection shadow regarding ageing in early Homo sapiens. It is also argued that since the population fraction of post-menopausal women in early Homo sapiens was so low, menopause had no evolutionary effect on mate selection or social behaviors related to mate selection.[105][106]
Adaptive hypotheses
"Survival of the fittest" hypothesis
This hypothesis suggests that younger mothers and offspring under their care will fare better in a difficult and predatory environment because a younger mother will be stronger and more agile in providing protection and sustenance for herself and a nursing baby. The various biological factors associated with menopause had the effect of male members of the species investing their effort with the most viable of potential female mates.[107]
One problem with this hypothesis is that we would expect to see menopause exhibited in the animal kingdom[99] and another problem is that in the case of extended child development, even a female who was relatively young and still agile and attractive (but not very young) when producing a child would lose future support from her male partner due to him seeking out fertile mates when she reaches menopause while the child is still not independent. That would be counterproductive to the supposed adaptation of getting male support as a fertile female and ruin survival for children produced over much of the female's fertile and agile life, unless children were raised in ways that did not rely on support from a male partner which would eliminate that type of resource diverting selection anyway.[108][109]
Young female preference hypothesis
The young female preference hypothesis proposes that changes in male preferences for younger mates allowed late-age acting fertility mutations to accumulate in females without any evolutionary penalty, giving rise to menopause. A computer model was constructed to test this hypothesis, and showed that it was feasible.[110] However, in order for deleterious mutations that affect fertility past roughly age fifty to accumulate, human maximum lifespan had to first be extended to about its present value, and as of 2016 it was unclear if there has been sufficient time since that happened, for such an evolutionary process to occur.[111]
Male-biased philopatry hypothesis
The male-biased philopatry theory proposes that male-biased philopatry in social species leads to increased relatedness to the group in relation to female age, making inclusive fitness benefits older females receive from helping the group greater than what they would receive from continued reproduction, which eventually lead to the evolution of menopause.[112] In a pattern of male-biased dispersal and local mating, the relatedness of the individuals in the group decreases with female age, leading to a decrease in kin selection with female age.[112] This occurs because a female will stay with her father in her natal group throughout life, initially being closely related to the males and females. Females are born and stay in the group, so relatedness to the females stays about the same. However, throughout time, the older male relatives will die and any sons she gives birth to will disperse, so that local relatedness to males, and therefore the whole group, declines. The situation is reversed in species where males are philopatric and either females disperse, or mating is non-local.[112] Under these conditions, a female’s reproductive life begins away from her father and paternal relatives because she was either born into a new group from non-local mating or because she dispersed. In the case of female-biased dispersal, the female is initially equally unrelated with every individual in the group, and with non-local mating, the female is closely related to the females of the group, but not the males since her paternal relatives are in another group. As she gives birth, her sons will stay with her, increasing her relatedness to males in the group overtime and thus her relatedness with the overall group. The common feature that connects these two otherwise different behaviors is male-biased philopatry, which leads to an increase in kin selection with female age.
While not conclusive, evidence does exist to support the idea that female-biased dispersal existed in pre-modern humans. The closest living relatives to humans, chimpanzees, bonobos, and both mountain gorillas and western lowland gorillas, are female-biased dispersers.[113] Analysis of sex specific genetic material, the non-recombining portions of the Y chromosome and mitochondrial DNA, show evidence of a prevalence of female-biased dispersal as well; however, these results could also be affected by the effective breeding numbers of males and females in local populations.[114] Evidence of female-biased dispersion in hunter-gatherers is not definitive, with some studies supporting the idea,[113] and others suggesting there is no strong bias towards either sex.[115] In killer whales, both sexes mate non-locally with members of a different pod but return to the pod after copulation.[116] Demographic data shows that a female’s mean relatedness to the group does increase over time due to increasing relatedness to males.[117] While less well-studied, there is evidence that short-finned pilot whales, another menopausal species, also display this behavior.[118] However, mating behavior that increases local relatedness with female age is prevalent in non-menopausal species,[113] making it unlikely that it is the only factor that determines if menopause will evolve in a species.
Mother hypothesis
The mother hypothesis suggests that menopause was selected for humans because of the extended development period of human offspring and high costs of reproduction so that mothers gain an advantage in reproductive fitness by redirecting their effort from new offspring with a low survival chance to existing children with a higher survival chance.[119]
Grandmother hypothesis
The grandmother hypothesis suggests that menopause was selected for humans because it promotes the survival of grandchildren. According to this hypothesis, post-reproductive women feed and care for children, adult nursing daughters, and grandchildren whose mothers have weaned them. Human babies require large and steady supplies of glucose to feed the growing brain. In infants in the first year of life, the brain consumes 60% of all calories, so both babies and their mothers require a dependable food supply. Some evidence suggests that hunters contribute less than half the total food budget of most hunter-gatherer societies, and often much less than half, so that foraging grandmothers can contribute substantially to the survival of grandchildren at times when mothers and fathers are unable to gather enough food for all of their children. In general, selection operates most powerfully during times of famine or other privation. So although grandmothers might not be necessary during good times, many grandchildren cannot survive without them during times of famine. Arguably, however, there is no firm consensus on the supposed evolutionary advantages (or simply neutrality) of menopause to the survival of the species in the evolutionary past.
Indeed, analysis of historical data found that the length of a female's post-reproductive lifespan was reflected in the reproductive success of her offspring and the survival of her grandchildren.[120] Another study found comparative effects but only in the maternal grandmother—paternal grandmothers had a detrimental effect on infant mortality (probably due to paternity uncertainty).[121] Differing assistance strategies for maternal and paternal grandmothers have also been demonstrated. Maternal grandmothers concentrate on offspring survival, whereas paternal grandmothers increase birth rates.[122]
Some believe a problem concerning the grandmother hypothesis is that it requires a history of female philopatry, while in the present day the majority of hunter-gatherer societies are patrilocal.[123] However, there is disagreement split along ideological lines about whether patrilineality would have existed before modern times.[124] Some believe variations on the mother, or grandmother effect fail to explain longevity with continued spermatogenesis in males (oldest verified paternity is 94 years, 35 years beyond the oldest documented birth attributed to females).[125] Notably, the survival time past menopause is roughly the same as the maturation time for a human child. That a mother's presence could aid in the survival of a developing child, while an unidentified father's absence might not have affected survival, could explain the paternal fertility near the end of the father's lifespan.[126] A man with no certainty of which children are his may merely attempt to father additional children, with support of existing children present but small. Note the existence of partible paternity supporting this.[127] Some argue that the mother and grandmother hypotheses fail to explain the detrimental effects of losing ovarian follicular activity, such as osteoporosis, osteoarthritis, Alzheimer's disease and coronary artery disease.[128]
The theories discussed above assume that evolution directly selected for menopause. Another theory states that menopause is the byproduct of the evolutionary selection for follicular atresia, a factor that causes menopause. Menopause results from having too few ovarian follicles to produce enough estrogen to maintain the ovarian-pituitary-hypothalamic loop, which results in the cessation of menses and the beginning of menopause. Human females are born with approximately a million oocytes, and approximately 400 oocytes are lost to ovulation throughout life.[129][130]
Reproductive conflict hypothesis
In social vertebrates, the sharing of resources among the group places limits on how many offspring can be produced and supported by members of the group. This creates a situation in which each female must compete with others of the group to ensure they are the one that reproduces.[131] The reproductive conflict hypothesis proposes that this female reproductive conflict favors the cessation of female reproductive potential in older age to avoid reproductive conflict, increasing the older female’s fitness through inclusive benefits. Female-biased dispersal or non-local mating leads to an increase in relatedness to the social group with female age.[112] In the human case of female-biased dispersal, when a young female enters a new group, she is not related to any individual and she reproduces to produce an offspring with a relatedness of 0.5. An older female could also choose to reproduce, producing an offspring with a relatedness of 0.5, or she could refrain from reproducing and allow another pair to reproduce. Because her relatedness to males in the group is high, there is a fair probability that the offspring will be her grandchild with a relatedness of 0.25. The younger female experiences no cost to her inclusive fitness from using the resources necessary to successfully rear offspring since she is not related to members of the group, but there is a cost for the older female. As a result, the younger female has the advantage in reproductive competition. Although a female killer whale born into a social group is related to some members of the group, the whale case of non-local mating leads to similar outcomes because the younger female relatedness to the group as a whole is less than the relatedness of the older female. This behavior makes more likely the cessation of reproduction late in life to avoid reproductive conflict with younger females.
Research using both human and killer whale demographic data has been published that supports the role of reproductive conflict in the evolution of menopause. Analysis of demographic data from pre-industrial Finnish populations found significant reductions in offspring survivorship when mothers-in-laws and daughters-in-laws had overlapping births,[132] supporting the idea that avoiding reproductive conflict is beneficial to offspring survivorship. Humans, more so than other primates, rely on food sharing for survival,[133] so the large survivorship reduction values could be caused by a straining of community resources. Avoiding such straining is a possible explanation for why the reproductive overlap seen in humans is much lower than other primates.[134] Food sharing is also prevalent among another menopausal species, killer whales.[135] Reproductive conflict has also been observed in killer whales, with increased calf mortality seen when reproductive overlap between a younger and older generational female occurred.[117]
Other animals
Menopause in the animal kingdom appears to be uncommon, but the presence of this phenomenon in different species has not been thoroughly researched. Life histories show a varying degree of senescence; rapid senescing organisms (e.g., Pacific salmon and annual plants) do not have a post-reproductive life-stage. Gradual senescence is exhibited by all placental mammalian life histories.
Menopause has been observed in several species of nonhuman primates,[99] including rhesus monkeys[136] and chimpanzees.[137] Menopause also has been reported in a variety of other vertebrate species including elephants,[138] short-finned pilot whales,[139] killer whales,[140] narwhals,[141] beluga whales,[141] the guppy,[142] the platyfish, the budgerigar, the laboratory rat and mouse, and the opossum. However, with the exception of the short-finned pilot whale, killer whale, narwhals, and beluga whales,[141] such examples tend to be from captive individuals, and thus they are not necessarily representative of what happens in natural populations in the wild.
Dogs do not experience menopause; the canine estrus cycle simply becomes irregular and infrequent. Although older female dogs are not considered good candidates for breeding, offspring have been produced by older animals.[143] Similar observations have been made in cats.[144]
See also
Folliculogenesis
Ovarian reserve
European Menopause and Andropause Society
Pregnancy over age 50
Grandmother hypothesis
| https://en.wikipedia.org/wiki/Menopause |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
790,
907
],
"plaintext_end_byte": [
307,
893,
1103
]
} | من هو آخر ملوك الإمبراطورية الفارسية؟ | ملوك فارس وإيران | arabic | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} | فيما يلي قائمة ملوك فارس، الذين حكموا منطقة إيران المعروفة في العصر الحديث منذ نشأة السلالة الأخمينية على يد كورش الكبير عام 550 قبل الميلاد وحتى خلع أسرة البهلوي عام 1979.
الدولة الأخمينية (550-330 قبل الميلاد)
الدولة الأرغية المقدونية (330–309 قبل الميلاد)
الدولة الساسانية (224-651)
دول متنافسة (1332-1501)
السلالة الصفوية (1501-1736)
الدولة الأفشارية (1736–1796)
السلالة الزندية (1751–1794)
السلالة القاجارية (1794–1925)
السلالة البهلوية (1925–1979)
انظر أيضا
شاه
أخمينيون
المرشد الأعلى للثورة الإسلامية
تاريخ إيران
مراجع
تصنيف:تاريخ إيران
تصنيف:قوائم الرؤساء حسب البلد أو الدولة
تصنيف:قوائم ملوك
تصنيف:ملوك إيران
تصنيف:ملوك فارس
| https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%84%D9%88%D9%83%20%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%20%D9%88%D8%A5%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86 |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
823,
2419,
4351,
7172,
9929,
14099,
17928,
21456,
25837,
28902,
32007,
34899,
40143,
45253,
45393,
48871,
51171,
55238,
60078,
62421,
64966,
68216,
68641,
74652,
78226,
80814,
84191,
87270,
88168,
90262,
92185,
94571,
95672,
97760,
101594,
102311,
105347,
107557,
110433,
112924,
113322,
115070,
117874,
120456,
126158,
128148,
130953,
135527,
138880,
141266,
143779,
146310,
150951,
154755,
157823,
160898,
163518,
165828,
168849,
171982,
175632,
178932,
180572,
183915,
183961,
185427,
187685,
192727,
194777,
199671,
202411,
204323,
205735,
207828,
210652,
211962,
217424,
222406,
223833,
226408,
229324,
232115,
237326,
241836,
245535,
246176,
249753,
251307,
253200,
257164,
259094,
261143,
263086,
264733,
266064,
270289,
270791,
274230,
275055,
275362,
276727,
278017,
279814,
281003,
283736,
285729,
287852,
289257,
289841,
293263,
294427,
295759,
298282,
299615,
300260,
302351,
304568,
306004,
307149,
309123,
311399,
312671,
313330,
315094,
315514,
319335
],
"plaintext_end_byte": [
736,
2417,
4350,
7151,
9872,
14026,
17875,
21404,
25535,
28901,
31941,
34898,
40142,
44678,
45391,
48870,
51170,
55237,
59964,
62420,
64965,
67501,
68639,
74536,
78225,
80813,
84190,
87269,
88021,
90261,
92184,
94570,
95610,
97759,
101593,
102177,
105346,
107556,
110432,
112857,
113321,
115069,
117573,
120455,
126157,
128060,
130952,
135526,
138811,
141265,
143778,
146309,
150871,
154754,
157699,
160897,
163403,
165827,
168848,
171882,
175631,
178931,
180481,
183179,
183959,
185426,
187684,
192688,
194776,
199614,
202410,
204322,
205516,
207827,
210651,
211914,
217423,
222405,
223709,
226406,
229323,
232114,
237246,
241835,
245481,
246175,
249752,
251306,
253199,
257163,
258641,
261088,
263085,
264732,
266016,
270288,
270721,
274229,
274976,
275361,
276726,
278016,
279813,
280957,
283735,
285664,
287851,
289164,
289840,
293261,
294426,
295714,
298281,
299614,
300259,
302349,
304541,
306003,
307148,
309086,
311397,
312670,
313329,
315051,
315431,
319290,
320194
]
} | ఆఫ్ఘనిస్తాన్ దేశ మొదటి ప్రధానమంత్రి ఎవరు? | జవాహర్ లాల్ నెహ్రూ | telugu | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
జవాహర్ లాల్ నెహ్రూ, (హిందీ: जवाहरलाल नेहरू) (నవంబర్ 14, 1889 – మే 27, 1964) భారత దేశ తొలి ప్రధాని, భారత స్వాతంత్ర్యపోరాటములో ప్రముఖ నాయకుడు. పండిత్జీ గా ప్రాచుర్యము పొందిన ఈయన రచయిత, పండితుడు మరియు చరిత్రకారుడు కూడా. భారత రాజకీయలలో శక్తివంతమైన నెహ్రూ-గాంధీ కుటుంబానికి ఈయనే మూలపురుషుడు.
తొలినాళ్ళు
జననం, కుటుంబ నేపథ్యం
జవాహర్లాల్ నెహ్రూ బ్రిటీష్ ఇండియాలోని యునైటెడ్ ప్రావిన్సులోని అలహాబాదు (ప్రస్తుతం ఉత్తర ప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో భాగం) నగరంలో 1889 నవంబరు 14న రాత్రి 11.30 గంటలకు కాశ్మీరీ పండిట్ కుటుంబంలో జన్మించాడు. అతని తండ్రి మోతీలాల్ నెహ్రూ సంపన్నుడైన బారిస్టర్, తర్వాతి కాలంలో జాతీయోద్యమంలో పాల్గొని రెండు మార్లు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్కు అధ్యక్షునిగా పనిచేశాడు. తల్లి స్వరూపరాణి తుస్సు లాహోర్లో స్థిరపడ్డ కాశ్మీరీ పండిట్ కుటుంబానికి చెందినది. మోతీలాల్ మొదటి భార్య బిడ్డను ప్రసవిస్తూ, బిడ్డతో సహా చనిపోగా స్వరూపరాణిని రెండో పెళ్ళి చేసుకున్నాడు. మోతీలాల్ నెహ్రూ, స్వరూపరాణి దంపతులకు జవాహర్లాల్ తొలి సంతానం.[1]
జవాహర్లాల్ నెహ్రూ పూర్వీకులు కాశ్మీర్కు చెందినవారైనా తరాల క్రితం రాజ్కౌల్ అన్న పూర్వీకుడు ఢిల్లీకి వచ్చి స్థిరపడ్డాడు. నెహ్రూ వంశస్థులు ఢిల్లీలో మొఘల్ పాలకుల ఆదరాభిమానాలకు పాత్రులై ఉన్నతస్థితి, ఆర్థికాభివృద్ధి పొందారు. కౌల్ అన్న అసలు వంశం పేరుకు తోడు నెహ్రూ అన్న మరొక వంశనామం కూడా చేర్చి కౌల్-నెహ్రూగా పెట్టుకునేవారు. క్రమేపీ కౌల్ అన్నది పోయి నెహ్రూ స్థిరపడింది.[నోట్స్ 1] మోతీలాల్ నెహ్రూ తండ్రి అతను జన్మించడానికి కొద్ది నెలల ముందే మరణించినా, అప్పటికే భారతీయ సంస్థానాల్లో ఉన్నతోద్యోగులైన అన్నలు అతన్ని చదివించారు. మోతీలాల్ నెహ్రూ న్యాయవాదిగా మంచి పేరు సంపాదించి, బాగా సంపద ఆర్జించాడు. జవాహర్లాల్ జన్మించడానికి మూడేళ్ళ ముందే మోతీలాల్ వృత్తి రీత్యా కుటుంబం కాన్పూర్ నుంచి అలహాబాద్ చేరుకుని స్థిరపడింది.[2][3]
జవాహర్లాల్ నెహ్రూ పుట్టేసరికే కుటుంబం భోగభాగ్యాలతో తులతూగుతూ ఉండేది. తల్లి స్వరూపరాణి ప్రభావంతో ఇంట్లో భారతీయమైన సంప్రదాయాలు, పండుగలు పబ్బాలు జరిగేవి. స్త్రీల నుంచి జవాహర్లాల్ అప్పటి సాధారణమైన భారతీయులందరిలానే పురాణగాథలు, జానపద కథలు విన్నాడు. గంగాస్నానం, దైవదర్శనం వంటివి తల్లి జవాహర్తో చేయించేది. జవాహర్ జననం నాటికే పేరొందిన న్యాయవాది, తర్వాతి కాలంలో బ్రిటీష్ బారిస్టర్ అయిన మోతీలాల్ నెహ్రూ బ్రిటీష్ పెద్దమనిషి తరహాలో వ్యవహరించేవాడు. ఇంటిలో విలాసవంతమైన ఈతకొలను, టెన్నిస్ కోర్టు వంటివి ఉండేవి. ఇలా కొంత భారతీయం, మరికొంత ఆంగ్లేయమైన పద్ధతులు కలిగిన ఈ కాశ్మీరీ బ్రాహ్మణ కుటుంబం అప్పటి అలహాబాద్ హిందూ అగ్రవర్ణ జీవనంలో పూర్తిగా కలవలేదు. అలహాబాద్కి కొత్తవారు కావడం, కాశ్మీరీ పండిట్లకు సహజంగా కొంత ఆచార వ్యవహారాల్లో పట్టింపు తక్కువ కావడం[నోట్స్ 2] వంటి కారణాలకు మోతీలాల్ 1899లో సముద్రయానం చేసివచ్చి ప్రాయశ్చిత్తం చేసుకోకపోవడం తోడుకావడంతో వీరి కుటుంబాన్ని అలహాబాద్ బ్రాహ్మణులు వెలివేశారు. కాశ్మీరీ పండితుల్లో కూడా కాస్త చాందసంగా ఉండే కుటుంబాలకు నెహ్రూ కుటుంబం దూరంగానే ఉండేది. వెరసి ఈ కుటుంబం మతాచారాల విషయంలో పట్టింపు చూపేది కాదు.[2]
బాల్యం
సుసంపన్నమైన కుటుంబంలో తల్లిదండ్రుల తొలి సంతానం కావడంతో జవాహర్లాల్ బాల్యం ముద్దుమురిపాల నడుమ, అతిగారాబంగా సాగింది.[2] జవాహర్లాల్ను తండ్రి కొద్దినెలల పాటు స్థానిక కాన్వెంటుకు పంపి ఆ ప్రయత్నం విరమించి, ఇంట్లోనే ప్రైవేటుగా చదివించడం ఉత్తమమని నిర్ణయించుకున్నాడు. అతనికి మహాపండితుడైన గంగానాథ ఝా సంస్కృత విద్య, అనీ బిసెంట్ సూచించిన ఫెర్డినాండ్ టి. బ్రూక్స్ అనే దివ్యజ్ఞాన సమాజ యువకుడు ఆంగ్ల విద్య బోధించేవారు. తండ్రి ఆంగ్ల విద్యకే ప్రాధాన్యం ఇచ్చాడు, అందుకు అనుగుణంగానే జవాహర్కి సంస్కృత విద్య ఒంటబట్టలేదు.[నోట్స్ 3] బ్రూక్స్ అతనికి విజ్ఞానశాస్త్రం పట్ల ప్రాథమిక అవగాహన, దివ్యజ్ఞాన సమాజ తాత్త్వికత పట్ల ఆసక్తి, ఆంగ్ల కవిత్వం, సాహిత్యం, ఉపనిషత్తులు, భగవద్గీత వంటి పలు అంశాలను పరిచయం చేశాడు.[4][5] దివ్యజ్ఞాన సమాజం పరిచయం నెహ్రూకు బౌద్ధ, హిందూ మతగ్రంథాల పట్ల ఆసక్తి కలిగించి అధ్యయనానికి పురిగొల్పింది. మూడు సంవత్సరాల పాటు బ్రూక్స్ నెహ్రూకు ట్యూటర్గా వ్యవహరించాడు.[6] అతని గురించి తర్వాతికాలంలో నెహ్రూ మాట్లాడుతూ "దాదాపు మూడేళ్ళు (అతను) నాతో ఉన్నాడు. ఎన్నోవిధాల అతను నన్ను గొప్పగా ప్రభావితం చేశాడు" అన్నాడు.[7]
పాఠశాల విద్యాభ్యాసం
మోతీలాల్ జవాహర్లాల్ ప్రైవేటు విద్యను ముగింపజేసి, 1905 మే నెలలో కుటుంబ సమేతంగా బ్రిటన్ వెళ్ళి ప్రతిష్ఠాత్మక హేరో పాఠశాలలో కుమారుడికి ప్రవేశం సంపాదించాడు. హేరోలో ప్రతిభా పాటవాలు చూపి పేరుతెచ్చుకున్నా,[5] క్రమేపీ హేరో పాఠశాల జీవితం అతన్ని విసుగెత్తించింది.[8] హేరో పాఠశాల విద్యాకాలం మొత్తం మీద అధికారుల శిక్షణ కోర్ మాత్రం అతన్ని ఆకట్టుకుని, ఉత్సాహభరితంగా పాల్గొనేలా చేసింది. మరోవైపు 1905లో భారతదేశంలోనూ, ప్రపంచవ్యాప్తంగానూ జరుగుతున్న రాజకీయ పరిణామాలు అతనికి ఆసక్తి కలిగించడం ప్రారంభించాయి. 1905లో జరిగిన బెంగాల్ విభజన, అది బెంగాల్లోని జాతీయోద్యమాన్ని బలహీనపరిచే చర్యగా ఆందోళనలు పెరుగుతూండడం, ఆ ఆందోళనలు కాంగ్రెస్ పార్టీలో అతివాదులు, మితవాదుల విభజన సృష్టించడం వంటి పరిణామాలను జవాహర్లాల్ ఆసక్తిగా పరిశీలించసాగాడు. తండ్రికి ఉత్తరాలు రాసి ఎప్పటికప్పుడు వార్తాపత్రికలు తెప్పించుకుంటూ ఉండేవాడు. ఆ దశలో అతనికి అతివాదుల మీద సానుభూతి ఏర్పడింది.[9] మరోవైపు షుషిమా వద్ద నౌకాయుద్ధంలో రష్యాపై జపాన్ ఘనవిజయం సాధించిందన్న వార్త అతనిని చాలా సంతోషపరిచింది. ఆసియా దేశాలు ఐరోపా వలసపాలనలో మగ్గుతూ ఉన్న ఆ దశలో తోటి ఆసియా దేశమైన జపాన్ ప్రదర్శించిన సైనిక పాటవం, శక్తి సామర్థ్యాలు అతనికి ఉత్సాహం కలిగించాయి.[8] హేరో పాఠశాలలో అతని విద్యావిషయమైన ప్రతిభకు బహుమతిగా బ్రిటీష్ చరిత్రకారుడు జి. ఎం. ట్రావెల్యాన్ ఇటలీ జాతీయవాది, సైన్యాధ్యక్షుడు అయిన గారిబాల్డ్ గురించిన పుస్తకాలు లభించాయి.[10] ఇవి జవాహర్లాల్ను ప్రభావితం చేశాయి. తన మనసులో భారతదేశ స్వేచ్ఛ కోసం అద్భుతమైన పోరాటాలు చేసినట్టు కొన్ని దృశ్యాలు తళుక్కుమనేవని, ఆ పుస్తకాలు చదివేప్పుడు ఆలోచనల్లో అతను వర్ణించే ఇటలీ, తన మాతృభూమి భారతదేశం గొప్పగా కలగలిసిపోయేవని జవాహర్లాల్ పేర్కొన్నాడు.[7]
కేంబ్రిడ్జి విద్యాభ్యాసం
జవాహర్లాల్ 1907లో కేంబ్రిడ్జి ప్రవేశపరీక్ష వ్రాసి ఉత్తీర్ణుడై, ఆ సంవత్సరం అక్టోబరు నెలలో ట్రినిటీ కళాశాలలో చేరాడు. ప్రవేశపరీక్షకు, ట్రినిటీ ప్రవేశానికి మధ్యలో వేసవి కాలంలో కొన్ని వారాల పాటు ఐర్లాండును సందర్శించాడు. స్వయంపాలన కోసం పోరాటం చేస్తున్న ఐర్లాండు అతని ఆసక్తిని చూరగొంది. క్రియాశీలంగా ఆందోళనలు చేస్తున్న ఐరిష్ అతివాద ఆందోళనలు అతినికి నచ్చాయి. ఈ దశలో అతను తండ్రికి రాసే ఉత్తరాల్లో జాతీయవాద ఉద్యమాలు, వాటిలో ప్రత్యేకించి అతివాదం పట్ల తనకు ఏర్పడుతున్న అభిమానాన్ని వెల్లడించేవాడు.[11][8] కేంబ్రిడ్జిలో అతను రసాయనశాస్త్రం, భూవిజ్ఞాన శాస్త్రం, భౌతికశాస్త్రాలను అధ్యయనాంశాలుగా స్వీకరించి కొన్నాళ్ళకే భౌతికశాస్త్రాన్ని విడిచిపెట్టి వృక్షశాస్త్రం స్వీకరించాడు. కేంబ్రిడ్జిలో జవాహర్లాల్ అంతగా శ్రమించి చదవలేదు. యువకులకు ఉత్సాహభరితంగా ఉండే కేంబ్రిడ్జి వాతావరణం అతని నిరాసక్తతను మార్చలేకపోయింది. ఆ దశలో జవాహర్లాల్కి టెన్నిస్ ఆట, గుర్రపుస్వారీ, పందెపు పడవల జట్టులో ఆడడం వంటి వ్యాపకాలు ఉండేవి కానీ ఆ వ్యాపకాలు వేటిలోనూ పూర్తి అభినివేశం కానీ, మంచి ఉత్సాహం గానీ చూపించలేదు. ఫైనల్ ట్రైపోన్ పరీక్షలో ద్వితీయ శ్రేణిలో ఉత్తీర్ణుడయ్యాడు, ద్వితీయ శ్రేణిలో ఉత్తీర్ణుడైనవారిలోనూ అతని పేరు కింది వరుసలోనే వచ్చింది.[12] అలా 1910లో ఆనర్స్ డిగ్రీతో పట్టభద్రుడయ్యాడు. ఈ దశలో అతను రాజనీతిశాస్త్రం, ఆర్థికశాస్త్రం, చరిత్ర, సాహిత్యం చదువుకున్నాడు. జార్జి బెర్నార్డ్ షా, హెచ్.జి.వెల్స్, జె.ఎం.కీన్స్, బెర్ట్రాండ్ రస్సెల్, లూయీస్ డిక్సన్, మెరెడిత్ టౌన్సెండ్ వంటి వారి రచనలు అతని రాజకీయ, ఆర్థిక చింతనపై ప్రభావం చూపాయి.[7]
న్యాయవిద్యాభ్యాసం
కేంబ్రిడ్జిలో ఫైనల్ ట్రైపోన్ పరీక్షకు ముందే ఇన్నర్ టెంపుల్లో చేరాడు. ఇన్నర్ టెంపుల్ అన్నది న్యాయవిద్య అభ్యసించి బారిస్టర్ కావడానికి అవసరమైన నాలుగు ఇన్లలో ఒకటి. కనీసం న్యాయవిద్య తన కుమారుడి ఆసక్తిని చూరగొందని, ఇకపై ఉత్సాహంగా చదువుతాడని మోతీలాల్ నమ్మాడు. కానీ తన ఇష్టంతో ప్రమేయం లేకుండా సాగుతున్న తన జీవితం పట్ల ఆనాసక్తితో ఉన్న జవాహర్లాల్ న్యాయవిద్యాభ్యాసంలోనూ పెద్ద చురుకుదనం, ఉత్సాహం ప్రదర్శించలేదు..[13] ఇన్నర్ టెంపుల్లోని రెండేళ్ళ కాలంలో జవాహర్లాల్ ప్రాణానికి ప్రమాదమైన సాహసకార్యాలు చేశాడు, పాత మిత్రులను తిరిగి కలిశాడు, ఫాషన్లు అనుసరించాడు, అప్పులు చేశాడు. ఇలా లండన్ జీవితంలోని సందడి చవిచూశాడు. అంతేతప్ప విద్యాభ్యాసంలో మంచి పట్టుదల కనబరచలేదు. ఫలితంగా 1912లో స్కాలర్షిప్లు, బహుమానాలు వంటివి ఏమీ సాధించకుండా బార్ ఎట్ లా పరీక్షల్లో సాధారణంగా ఉత్తీర్ణుడయ్యాడు. అప్పటికి ఇంగ్లాండులో ఏడేళ్ళ విద్యాభ్యాసం పూర్తిచేసుకుని భారతదేశానికి తిరిగివచ్చాడు. భారతదేశం తిరిగివచ్చేనాటికి అతని మనస్సు, బుద్ధి ఒక వృత్తి కోసం కాక, భవిష్యత్తులో రాబోయే పిలుపును అందుకోవడానికి సంసిద్ధంగా తయారైంది.[14] నెహ్రూ జీవితచరిత్రకారుడు సర్వేపల్లి గోపాల్ ప్రకారం జవాహర్లాల్ విద్యభ్యాసం ముగించుకుని భారతదేశానికి తిరిగివచ్చేనాటికి చక్కని శిక్షణ పొందిన మనస్సు, మంచి భావనాశక్తితో పాటుగా జీవితాంతం శాశ్వతంగా అంటిపెట్టుకున్నవి మరో రెండు తెచ్చుకున్నాడు: అవి బ్రిటన్ పట్ల ప్రేమాభిమానాలు, బ్రిటీష్ విలువలు.[15]
న్యాయవాద వృత్తిలో
బారెట్లా ఉత్తీర్ణుడై ఇన్నర్ టెంపుల్లో బారిస్టరుగా నమోదుకాగానే న్యాయవాద వృత్తిని అవలంబించడానికి 1912 ఆగస్టులో భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చాడు. జవాహర్లాల్ అలహాబాద్ ఉన్నత న్యాయస్థానంలో న్యాయవాదిగా పేరు నమోదుచేసుకుని, తండ్రి ప్రాక్టీసులో సహ న్యాయవాదిగా వృత్తి ప్రారంభించాడు. తండ్రి వలె కాక జవాహర్లాల్ న్యాయవాద వృత్తిలో పెద్ద ఆసక్తి కనబరచలేదు. తత్ఫలితంగా అతను న్యాయవాదిగా పెద్దగా రాణించిందీ లేదు, తోటి న్యాయవాదుల సాంగత్యంలో ఇమడనూలేకపోయాడు. న్యాయవాదిగా ప్రాక్టీసుచేసిన రోజుల గురించి జవాహర్లాల్ మొత్తం మీద ఆ వాతావరణం మేధోపరంగా ఉత్తేజితంగా ఉండేది కాదని, తనకు జీవితం పట్ల విపరీతమైన నిరాసక్తత పెరిగిపోయిందని పేర్కొన్నాడు. తండ్రి జవాహర్లాల్కు కక్షిదారులను తీసుకువచ్చేవాడు. జవాహర్ క్రమశిక్షణతోనే కేసులను నడిపేవాడు. కానీ జీవితోత్సాహం లోపించేది. బ్రిటన్లో ఉన్నకాలంలో అతను జాతీయవాదంపైనా, అతివాదంపైనా చూపిన ఆసక్తి క్రియారూపంలోకి రాలేదు. ఈ దశలో సంపన్న పాశ్చాత్య ప్రభావితమైన భారతీయ జీవనంలో ఇమిడిపోవడానికి అదేమీ అడ్డురాలేదు. జవాహర్ ఈ దశలో కొంతమేరకు సామాజిక సేవ కూడా చేసేవాడు. వాటిలో దక్షిణాఫ్రికాలోని భారతీయుల ఉద్యమానికి మద్దతుగా నిధుల సేకరణ ఒకటి. దక్షిణాఫ్రికాలోని భారతీయుల ఉద్యమాలకు సూత్రప్రాయంగా బ్రిటీష్ ఇండియా ప్రభుత్వ సానుభూతి ఉండేది కాబట్టి ఇది ప్రభుత్వ వ్యతిరేక చర్య కాదు. జవాహర్లాల్ ఈ క్రమంలో ముందుకుపోయి బ్రిటీష్ పారామిలటరీలో చేరి, తోటి భారతీయ యువకులను ఆ దళంలో చేర్చడానికి అవసరమైన ప్రయత్నాలు చేసేవాడు. అప్పటికే అంతరంగంలో జాతీయవాద పోరాటాలు, అతివాద ఉద్యమాల పట్ల ఆరాధనాభావం ఉన్నా ఈ దశలో అతని క్రియాశీల రాజకీయ అవగాహన దయాళువులైన బ్రిటీష్ వారు భారతీయుల న్యాయమైన కోర్కెలు తీరుస్తారన్న వద్దే ఉండేది.
సహాయ నిరాకరణోద్యమం నుంచి పూర్ణ స్వాతంత్ర్యం వరకు (1919 - 1930)
రాజకీయాల్లోకి ప్రవేశం: రెండవ ప్రపంచయుద్ధం, హోంరూల్ లీగ్
అలహాబాద్ ఉన్నత న్యాయస్థానంలో తండ్రి చాటు న్యాయవాదిగా పనిచేస్తున్న జవాహర్లాల్ తండ్రితో పాటుగా 1912లో పాట్నాలో జరిగిన భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ వార్షిక సమావేశాలకు హాజరయ్యాడు.[16] జీవితకాలం పాటు అనుబంధం పెంచుకున్న ఆ సంస్థ అప్పటి దశలో చేస్తున్న రాజకీయాలు జవాహర్లాల్కు కనీస ఆసక్తి కలిగించలేదు. అతనికి ఆ సమావేశాలు - "ఇంగ్లీషు తెలిసిన ఉన్నత వర్గాల వ్యవహారంగా మాత్రమే" అనిపించాయి.[17] ఆ దశలో కాంగ్రెస్ దాదాపుగా మితవాద రాజకీయ నాయకులతో నిండి ఉండేది.[16] మొదటి ప్రపంచయుద్ధం వచ్చిన ఆ దశలో తనకు ఒక స్పష్టమైన వైఖరి లేదని జవాహర్ తర్వాతి దశలో అంగీకరించాడు. నెహ్రూ జీవితచరిత్రకారుల్లో ఒకడైన ఫ్రాంక్ మోరిస్ రాసినదాని ప్రకారం "అతని (జవాహర్లాల్) సానుభూతి ఏ దేశంతో అయినా ఉందంటే అది ఫ్రాన్స్. ఫ్రెంచి సంస్కృతి పట్ల అతనికి ఎంతగానో గౌరవం ఉండేది."[18] యుద్ధసమయంలో జవాహర్ "సెయింట్ జాన్స్ అంబులెన్స్"కు స్వచ్ఛంద సేవకునిగా ఉన్నాడు. అలహాబాదులో సెయింట్ జాన్స్ అంబులెన్స్ సర్వీసు వారి ప్రాంతీయ కార్యదర్శుల్లో అతను ఒకడు.[16] కానీ ప్రభుత్వం పాస్ చేసిన సెన్సార్షిప్ బిల్లులను వ్యతిరేకించాడు.[19] 1917లో ప్రాంతీయ సైన్యం నమూనాలో తయారుచేసిన భారతీయ రక్షణదళంలో చేరడానికి తన సమ్మతిని తెలియజేశాడు. తనవంటి యువకులను అందులో చేరేలా ప్రోత్సహించే కార్యకలాపాల్లో పాల్గొనడానికి సంసిద్ధుడైనాడు.[20]
కాంగ్రెస్ సంస్థలో అతివాదులకు ప్రవేశం ఇప్పించే ప్రయత్నాలు బెడిసికొట్టి మితవాదులు విజయం సాధించడంతో బాలగంగాధర తిలక్, అనీ బిసెంట్ హోంరూల్ లీగులు స్థాపించారు. స్వయంపాలన ఆవశ్యకతను ప్రచారం చేసే ఉద్దేశంతో ఈ సంస్థలు స్థాపించారు. ప్రభుత్వం అనీబిసెంట్ని బొంబాయి, సెంట్రల్ ప్రావిన్సుల నుంచి బహిష్కరించింది.[20] దీనిపై దేశవ్యాప్తంగా ఎందరో విద్యావంతులు, అనీబిసెంట్ అనుచరులు ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు. అలా ప్రభుత్వ చర్యలను నిరసించినవారిలో జవాహర్లాల్ ఒకడు. ప్రతిస్పందనగా తాను భారతీయ రక్షణదళంలో చేరడానికి చేసిన దరఖాస్తు ఉపసంహరించుకుని, దళంలో చేరేలా ఇతరులను ప్రోత్సహించేందుకు నిర్వహించబోయిన సభ రద్దుచేశాడు. మోతీలాల్ అధ్యక్షతన జవాహర్లాల్ ఒకానొక కార్యదర్శిగా యునైటెడ్ ప్రావిన్సుల హోంరూల్ లీగ్ ఏర్పాటుచేశారు. అయితే హోంరూల్ సాధించేందుకు చేపట్టాల్సిన కార్యాచరణ విషయంలో జవాహర్లాల్కి స్పష్టత లేదు. హోంరూల్ నాయకులైన అనీబిసెంట్ ఆంగ్లో-సాక్సన్ పద్ధతి కానీ, తిలక్ తీవ్రమైన అతివాదం కానీ అతన్ని ఆకర్షించలేదు. అలాగని స్వంతంగా తనే కార్యాచరణ ఏర్పురుచుకోగల స్పష్టత కూడా లేదు.[21] సిరిసంపదల వల్ల దేశప్రజలకు సేవచేయగల స్థితిలో ఉండి కూడా తండ్రి స్థాపించిన ఇండిపెండెంట్ పత్రిక నిర్వహణలో సహకారం తప్ప మరేమీ చేయలేకపోతున్నందుకు అసంతుష్టితో గడిపేవాడు.[22]
సహాయ నిరాకరణోద్యమంలోకి
1919లో రౌలట్ చట్టం అమలులోకి రావడం, జలియన్ వాలాబాగ్ దురంతం జరగడం జవాహర్లాల్లో పెద్ద పరివర్తనానికి కారణమయ్యాయి. జలియన్ వాలాబాగ్ దురంతాన్ని గురించి నివేదించడానికి ఏర్పరిచిన కాంగ్రెస్ కమిటీకి జవాహర్లాల్ సహకరించేందుకు అమృత్సర్ సందర్శించాడు. ప్రత్యేకించి జలియన్ వాలాబాగ్ దురంతం పట్ల ఇంగ్లండులో వ్యక్తమైన అభిప్రాయం అతన్ని కలతపెట్టింది.[23] సర్వేపల్లి గోపాల్ ఈ దశలో వచ్చిన మార్పు గురించి - " (అంతవరకు) దయాసముద్రులైన బ్రిటీష్ పాలకులవల్ల ఉపకారం మేలు జరుగుతాయని (జవాహర్లాల్) ఆశిస్తూ ఉన్నాడు. కాని స్వాతంత్ర్యమనేది ఒకరు ఆదరభావంతో ఇచ్చే కాన్క కాదనీ, ప్రతిఘటించి పోరాటం సల్పినందువల్ల దక్కే ఫలితమనీ దేశంలో సర్వసాధారణంగా చాలామందికి కనువిప్పు కలిగింది. దాని పర్యవసానమే జవహర్లో వచ్చిన పెద్ద పరివర్తనం." అని రాశాడు.[24] 1920లో పలువురు భారతీయ జాతీయోద్యమ నాయకులు, కార్యకర్తల వలెనే జవాహర్లాల్ కూడా గాంధీ భావాలు, కార్యాచరణ విపరీతంగా ఆకర్షించాయి. గాంధీ పిలుపును అనుసరించి సహాయ నిరాకరణోద్యమంలో తన కృషి ప్రారంభించాడు. జవాహర్లాల్ యునైటెడ్ ప్రావిన్సుల్లో సహాయ నిరాకరణోద్యమాన్ని నిర్వహించే బాధ్యత స్వీకరించాడు. యుపిలో ప్రముఖుడైన కాంగ్రెస్ నాయకుడిగా అతికొద్ది కాలంలోనే పేరు సంపాదించాడు.[25]
1920 జూలై నుంచి అలహాబాద్ జిల్లాకు ఉత్తరాన ఉన్న ప్రతాబ్గఢ్ జిల్లాలో జమీందార్లు చిత్తం వచ్చినట్టు కౌళ్ళు, జరిమానాలు, నజరానాలు విధిస్తూండడంతో తిరగబడ్డ[26] వెనుకబడ్డ కుర్మీ కులానికి చెందిన రైతుల పోరాటానికి జవాహర్లాల్ నాయకత్వం వహించాడు. రైతుల కోర్కెలకు న్యాయబద్ధమైన స్పష్టమైన రూపం ఇచ్చి, వారిని అహింసవైపు మళ్ళించి వారి సమస్యలను వెల్లడించేందుకు కిసాన్ సభలను ఏర్పాటుచేశాడు. మరోవైపు రైతులను అక్రమంగా అరెస్టు చేసిన బ్రిటీష్ అధికారులతో సంప్రదింపులు జరిపాడు.[27][28] రైతుల్లోని క్రమశిక్షణ, వారికి జవాహర్ నాయకత్వం పట్ల గౌరవం అతన్ని కదిలించాయి. ప్రతాబ్గఢ్ ప్రాంతంలో ఒకచోట సభలో తాను ప్రసంగిస్తూండగా జనంలో చిన్న కలకలం కనిపించింది, మాట్లాడకున్నా వారిలో వారే తోసుకోవడం, మోచేతులతో పొడుచుకోవడం కనిపించింది. ఆగ్రహించి అదేమని ప్రశ్నిస్తే - అక్కడొక పాము ఉందని, ప్రాణభయం ఓవైపు ఉన్నా కూడా క్రమశిక్షణ తప్పకుండా అలా మౌనంగానే ఒకరినొకరు హెచ్చరించుకుంటున్నారని తెలిసింది. మూడున్నర దశాబ్దాల తర్వాత గుర్తుచేసుకునేంతగా జవాహర్ మీద ఈ సంఘటన ముద్రవేసింది.[29] జమీందార్ల విధానాలకు తోడు ప్రభుత్వ బాధ్యతారాహిత్యం వల్ల 1921 సంవత్సరంలో హింసాత్మకమైన రైతాంగ ఆందోళన అవధ్ అంతటా వ్యాపించింది.[30] జనవరి, ఫిబ్రవరి నెలల్లో రెండు వేర్వేరు సంఘటనల్లో పోలీసుల దాడులు, నాయకుల అరెస్టుల వల్ల రెచ్చిపోతున్న గుంపుల ఎదుట నిలిచి జవాహర్ వారికి సాహసోపేతంగా అహింస బోధించి శాంతపరిచాడు. ప్రభుత్వం ఒకపక్క సహాయనిరాకరణ ఉద్యమ నాయకులైన గాంధీ, నెహ్రూ వంటివారి పట్ల అనుమాన దృక్కులతో చూస్తూనే, ఉద్యమ నాయకత్వం కౌళ్ళు చెల్లించమని సూచించే జవాహర్లాల్, గాంధీ వంటివారి చేతిలో ఉండాలని,[31] ఏమీ చెల్లించవద్దని ఆజ్ఞాపించే సాధువుల చేతిలో ఉండరాదని ఆశించారు. పన్నులు, కౌళ్ళ చెల్లింపు నిరాకరించమనే నాయకులను క్రమేపీ ప్రభుత్వం అరెస్టు చేసి, రైతు ఉద్యమ నాయకత్వాన్ని పూర్తిగా కాంగ్రెస్ పాలు చేసింది. జవాహర్ సహా కాంగ్రెస్ వారు రైతు సమస్యల మీద తక్కువగా వ్యవస్థా నిర్మాణం, నిధుల వసూళ్ళపై ఎక్కువగా కేంద్రీకరించడంతో ప్రభుత్వానికి వీలుచిక్కింది.[32] తర్వాతి దశలో రైతాంగం మరో రాజకీయ ఆందోళన అయిన ఏకా ఉద్యమం ప్రారంభించింది. జవాహర్ వేరే పనిలో మునిగి, ఈ ఉద్యమంలో పాల్గొనకుండా ఉండిపోయాడు. అంతటితో ఆ రైతు ఉద్యమంలో జవాహర్ అనుబంధం ముగిసింది.[33]
1921లో నెహ్రూ ఒకపక్క అఖిలభారత కాంగ్రెస్ వ్యవహారాల్లోనూ, ఇటుపక్క స్వంత రాష్ట్రంలోని కార్యాచరణలోనూ ఆసక్తిగా పాల్గొనసాగాడు. అలహాబాద్ జిల్లాలో కనీసం 50వేల మందిని కాంగ్రెస్ సభ్యులుగా చేర్పించాలని, ప్రత్యేకించి స్త్రీలను హెచ్చుసంఖ్యలో చేర్చాలని లక్ష్యం నిర్ణయించుకున్నాడు. సహాయ నిరాకరణ, ఖిలాఫత్ ఉద్యమాలను బలపరచడానికి యునైటెడ్ ప్రావిన్సుల్లోని జిల్లాలంతటా పర్యటనలు ప్రారంభించాడు. అనేక కార్యక్రమాలు, సభలు నిర్ణయించుకుని వాటికై విస్తారంగా ప్రయాణాలు చేశాడు. ఒకదశలో తాను చేరుకోవాల్సిన సభ కోసం రెండు ఊళ్ళ మధ్య పరుగులు కూడా పెట్టాడు.[34] మరో సందర్భంలో తప్పిపోయిన రైలును అందుకునేందుకు పక్క స్టేషనుకు రైల్వే ట్రాలీలో ప్రయాణించాడు. 1920, 21ల్లో స్వరాజ్యం సాధించడానికి స్వదేశీ వస్తువులు, దుస్తులు వినియోగించడమే ఏకైక మార్గమన్న అభిప్రాయంలో ఉండేవాడు. విదేశీ వస్త్ర బహిష్కరణ,[35] స్వరాజ్య నిధికి విరాళాల సేకరణ మంచి ఉత్సాహంతో చేస్తూండేవాడు. ప్రభుత్వాజ్ఞలను పూర్తిగా లెక్కచేయని మనస్థితి రాలేదు. సభల విషయంలో నిషేధాజ్ఞలు పాటించేవాడు.[36] అయితే ప్రభుత్వం హింసను ప్రేరేపించే రచనలు చేయనని పూచీ ఇమ్మని కోరగా, ప్రభుత్వానికి క్షమాపణ కానీ, పూచీ కానీ ఇవ్వనని నిరాకరించాడు. [37] 1921 డిసెంబరు 5న యునైటెడ్ ప్రావిన్సు స్వచ్ఛంద సేవకుల వ్యవస్థను చట్టవిరుద్ధమని ప్రకటించి, దాని కార్యదర్శి జవాహరలాల్ను, ఈ కార్యకలాపాలతో సంబంధం ఉన్న తండ్రి మోతీలాల్ను అరెస్టు చేశారు. జవాహర్లాల్కు ఆరునెలల సాధారణ జైలుశిక్ష, రూ.100 జరిమానా, అది చెల్లించకుంటే మరో నెల శిక్ష విధించారు. జవాహర్ అధికారులు అణచివేస్తున్నా, తాను నిర్బంధంలో ఉన్నా జైలు నుంచే యుపి కాంగ్రెస్ పని కొనసాగించాడు. ఏవో సాంకేతిక కారణాలతో సగం శిక్ష అనుభవించగానే 1952 మార్చిలో జవాహర్ని విడుదల చేశారు. చౌరీచౌరా సంఘటన వంటి హింసాత్మక ఘటనలు ఎక్కువ అవుతున్నాయన్న కారణంగా మహాత్మా గాంధీ సహాయనిరాకరణ ఉద్యమాన్ని నిలిపివేయడం జవాహర్లాల్ వంటి పలువురు కాంగ్రెస్ నాయకులకు ఆశాభంగం అయింది.[38]
రెండు జైలు శిక్షలు, పార్టీ చీలకలతో మధ్యవర్తిత్వం (1922-1923)
మహర్షి వంటివాడైన మా ప్రియతమ నాయకుని(గాంధీ)కి శిక్ష విధించిన తర్వాత జైలు మాకు స్వర్గమైంది. పవిత్రమైన యాత్రా స్థలమైంది.... నా అదృష్టానికి నేనే అబ్బురపడుతున్నాను.
— న్యాయస్థానంలో జవాహర్లాల్ నెహ్రూ ప్రకటనలో భాగం[39]
సహాయ నిరాకరణోద్యమం ఆపేయాలని మహాత్మా గాంధీ హఠాత్తుగా తీసుకున్న నిర్ణయం తీవ్రమైనదీ, ఆశాభంగం కలిగించేదీ అయినా జవాహర్లాల్ గాంధీ మార్గనిర్దేశానికే కట్టుబడ్డాడు. ఆ నిర్ణయంతో దెబ్బతిన్న కాంగ్రెస్ కార్యకర్తల ఆత్మస్థైర్యాన్ని నిలబెట్టడం జవాహర్కి చాలా కష్టమైంది.[38] యునైటెడ్ ప్రావిన్సుల్లో రాట్నం తిప్పడం, విదేశీ వస్తు బహిష్కరణ వంటి నిర్మాణాత్మక కార్యక్రమాల్లోనూ, గాంధీ స్వరాజ్య కార్యక్రమాలను ప్రచారం చేయడంలోనూ గడిపేవాడు. అప్పటికే మహాత్మా గాంధీని అరెస్టు చేసి, జైలు శిక్ష విధించిన ప్రభుత్వం తీవ్రమైన అణచివేత చర్యలకు పాల్పడసాగింది. ఈ నిర్బంధాల మధ్య నిర్మాణాత్మక కార్యక్రమాలు కూడా సాగడం కష్టమయ్యేది. 1922 మే 12న పికెటింగ్ జరుపుతూ, దాన్ని ప్రచారం చేస్తున్నాడన్న కారణంతో జవాహర్లాల్ని అరెస్టు చేశారు.[40] సహాయనిరాకరణ ఉద్యమ కార్యాచరణలో భాగంగా న్యాయస్థానాలు విడనాడాలన్న సూత్రం అనుసరించి జవాహర్లాల్ తన తరఫున వాదించడానికి, క్రాస్ పరీక్ష చేయడానికీ అంగీకరించలేదు. కోర్టులో న్యాయమూర్తి మాట్లాడే అవకాశం ఇచ్చినప్పుడు సుదీర్ఘమైన ప్రకటన ఒకటి చేశాడు. దానిలో తన దృక్పథాన్ని వివరిస్తూ, ప్రభుత్వ దమనకాండను నిరసించాడు. విదేశీ వస్త్రబహిష్కరణకు ఈ విధంగా ప్రాచుర్యం కలిగించినందుకు ప్రభుత్వానికి కృతజ్ఞతలు చెప్పాడు. మహాత్మాగాంధీ వంటి నాయకుని కింద దేశసేవ చేయడం భాగ్యమని తోటి భారతీయులకు ప్రబోధిస్తూ ముగించాడు.[39] ప్రభుత్వం ఆశించని విధంగా విద్యావంతులైన భారతీయ యువతను జవాహర్ కోర్టు ప్రకటన ప్రభావితం చేసింది.
ఈసారి 18 నెలల కఠిన కారాగార శిక్ష, వంద రూపాయల జరిమానా విధించారు. జరిమానా కట్టకపోతే మరో మూడు నెలల జైలు శిక్ష అనుభవించాల్సి ఉంటుంది. అతనిని జైలుశిక్ష అనుభవించేందుకు లక్నో జైలుకు తరలించారు. ఆ జైలులో సందర్శకులను వేధిస్తారన్న చెడ్డపేరు ఉండడంతో స్నేహితులు, బంధువులను చూసే అవకాశం తానే వదులుకున్నాడు. జైలు జీవితం పేరిట బలవంతాన లభించే తీరికను జవాహర్ సద్వినియోగం చేసుకున్నాడు.[41] శారీరక వ్యాయామం, నూలు వడకడం, చరిత్ర, యాత్రా జీవనాలకు సంబంధించిన పుస్తకాలు చదవడం, ఉత్తరాలు రాయడం వంటి పనుల్లో నిమగ్నమయ్యాడు. జైలు జీవితం తాలూకు కష్టాలు, ఇబ్బందులు అతనికి బాగా సంతృప్తి కలిగించాయి. దేశం కోసం కష్టపడుతున్నందుకు ఒకవిధమైన సంతృప్తి చెందేవాడు. జైలు నుంచి విడుదల కోరుకోవట్లేదని ఒక లేఖలో జవాహర్లాల్ రాశాడు. అందుకు భిన్నంగా యునైటెడ్ ప్రావిన్సుల శాసన మండలి తీర్మానాన్ని అమలు చేస్తూ శిక్ష పూర్తికాకుండానే 1923 జనవరి 31న సార్వత్రిక క్షమాభిక్షలో భాగంగా జవాహర్ శిక్షాకాలం ముగిసింది.[42]
విడుదల కాగానే కాంగ్రెస్ పార్టీ శాసనసభల్లో ప్రవేశించాలనే వారు, ప్రవేశించరాదనే వారి మధ్య చీలిపోయి ఉంది. ప్రవేశించాలనే మితవాద పక్షంలో తన తండ్రి మోతీలాల్ సహా తనకు సన్నిహితులు ఉన్నారు. స్వతాహాగా జవాహర్కి సహాయ నిరాకరణను తిరగదోడి శాసనసభల్లో చేరడం చేపట్టడం ఇష్టం లేదు. కానీ ఈ చీలికల విషయంలో సంస్థ దెబ్బతింటుందని కలతపడ్డాడు. సహాయ నిరాకరణమే స్వరాజ్యానికి మార్గమన్న తన విధానాన్ని పునరుద్ఘాటించినా శాసనసభల ప్రవేశం విషయంలో అప్పటికి ఏ అభిప్రాయం వ్యక్తం చేయలేదు. ఇరుపక్షాలూ తమ ప్రచారాలు రెండు నెలలపాటు ఆపివేసేలా 1923 ఫిబ్రవరి మాసాంతంలో జరిగిన అలహాబాద్ సభలో మౌలానా అబుల్ కలామ్ ఆజాద్తో కలిసి ఇరుపక్షాలనూ జవాహర్ ఒప్పించాడు.[43] తిరిగి మే నెలలో రెండు పక్షాల వారూ కలహానికి సంసిద్ధులయ్యే సరికి కాంగ్రెస్ చీలిక నివారించడానికి జవాహర్లాల్ ఓ రాజీ సూత్రాన్ని ప్రతిపాదించాడు. దాని ప్రకారం శాసనసభల్లో ప్రవేశించరాదని 1922 డిసెంబరులో జరిగిన నిర్ణయాన్ని కొట్టివేయరు, అలాగని ప్రచారమూ ఇవ్వరు. అంటే సూత్రం అలానే ఉండనిచ్చి శాసనసభల్లో ప్రవేశించవచ్చని సారాంశం. ఇది శాసనసభల్లో ప్రవేశానికి ఆశిస్తున్నవారికే అనుకూలంగా ఉంది. ఈ తీర్మానం బొంబాయిలో జరిగిన అఖిల భారత కాంగ్రెస్ కమిటీ సైతం ఆమోదించింది. కానీ శాసనసభా ప్రవేశం ఇష్టంలేని ఆరుగురు సభ్యులూ రాజీనామా చేసి, ఆమోదించాలని పట్టుబట్టారు.[44] ఆ దశలో చివరకు కమిటీలో ఏ పక్షానికి మొగ్గకుండా ఉన్న జవాహర్లాల్ వంటివారు ఉండాలని ఇరుపక్షాలూ అంగీకారానికి వచ్చాయి. అయితే అతికొద్ది నెలల్లోనే ఈ రాజీ తీర్మానాన్ని పలు రాష్ట్ర కమిటీలు తిరస్కరించాయి. ఆ కమిటీలపై క్రమశిక్షణా చర్యలు తీసుకోవాలని అఖిలభారత కాంగ్రెస్ కమిటీ సమావేశంలో జవాహర్ పెట్టిన తీర్మానం వీగిపోవడంతో పార్టీ పదవులన్నిటికి రాజీనామా చేశాడు.[45]
అయిష్టమైన పార్టీ కలహాల నుంచి రాజీనామాతో విముక్తి పొందిన జవాహర్లాల్ తిరిగి కార్యాచరణపై దృష్టిపెట్టాడు. నాగపూరులో జాతీయ జెండాతో ఊరేగింపును అనుమతించేందుకు జిల్లా మొజిస్ట్రేటు నిరాకరించడంతో జెండా సత్యాగ్రహం ప్రారంభమైంది. దానిని వ్యవస్థీకరించి, ఎప్పటికప్పుడు స్థానిక కార్యకర్తలకు తోడుగా వివిధ ప్రాంతాల నుంచి స్వచ్ఛంద కార్యకర్తల బృందాలు వెళ్ళి ఊరేగింపుగా జెండాను తీసుకుపోతూ అరెస్టు అవుతూండేలా పంపుతూ వచ్చారు. చివరకు ప్రభుత్వం దిగి వచ్చి జాతీయ జెండాను ఎగురవేసుకునేందుకు అనుమతి ఇచ్చేదాకా ఇది కొనసాగింది. ఆ తర్వాత అకాలీ ఉద్యమంలో ఆసక్తి కనబరిచి, క్రమేపీ ఆ ఉద్యమంలో మమేకమయ్యాడు. పంజాబ్ రాష్ట్రంలోని సిక్ఖులకు గురుద్వారాల నిర్వహణలో సంస్కరణలు అమలు చేయాలని ప్రారంభించిన అకాలీల ఉద్యమం శాంతిభద్రతల సమస్య తెస్తుందని పంజాబ్ ప్రభుత్వం వారి ప్రయత్నాలు ప్రతిఘటించింది. అలా మతసంస్కరణల ఉద్యమం రాజకీయ ఉద్యమమై, మహాత్మా గాంధీ ప్రబోధించిన అహింసా సిద్ధాంతం స్వీకరించి ప్రభుత్వాన్ని ఎదిరించసాగారు. 1923 జూన్, జూలైల్లో వారి సభల్లో పాల్గొనడంతో ప్రారంభించి క్రమేపీ సెప్టెంబరు నాటికల్లా అకాలీలతో కలిసి అప్పుడప్పుడే పదవీచ్యుతుడై, సంస్థానం కోల్పోయిన సిక్ఖు సంస్థానాధీశ్వరుని ప్రాంతం- నాభా సంస్థానం వెళ్ళాడు. అధికారులు అప్పటికే సంస్థానంలో ప్రవేశించిన జవాహర్లాల్ని సంస్థానంలో ప్రవేశించవద్దన్న ఉత్తర్వు చూపించి, దానిని ఉల్లంఘించాడంటూ అరెస్టు చేశారు. జవాహర్లాల్నీ, అతని స్నేహితులనీ ఒకే గొలుసులకు కట్టివేసి, జనంతో కిక్కిరిసిన మూడో తరగతి రైలు పెట్టెలో నాభా పట్టణం తీసుకువెళ్ళి దారుణమైన స్థితిగతులు ఉన్న నాభా జైలులో నిర్బంధించారు. అతనిపై నేరారోపణలు అసంబంద్ధంగా ఉండడంతో సిక్ఖుల జాథాలలో ఉన్నాడనీ, వారంతా దౌర్జన్యం చేశారనీ అక్రమ కేసు బనాయించారు. కేసు నత్తనడకన సాగుతూండగా బ్రిటీష్ ఇండియా ప్రభుత్వం కలగజేసుకుని కొన్ని సూచనలు చేసింది. తదనుగుణంగా నిందితులకు 30 నెలల కఠిన కారాగార శిక్ష విధించి, వెనువెంటనే నిలిపివేసి, సంస్థానాన్ని విడిచి వెళ్ళి తిరిగి రావద్దన్నారు.[46]
వ్యక్తిగత సమస్యలు, మున్సిపల్ పరిపాలన (1924-1926)
నాభా జైలు నుంచి తిరిగివచ్చాకా జవాహర్లాల్ ఉత్సాహలేమితో కొట్టుమిట్టాడుతున్న కాంగ్రెస్ పార్టీకి జవజీవాలు తీసుకురావడం ఎలాగన్న ప్రశ్నపై సతమతమయ్యాడు. అప్పటికి జవాహర్ భావాల్లో సామ్యవాదం వంటివేమీ జొరబడలేదు, గాంధేయవాదానికే పూర్తి నిబద్ధునిగా ఉండేవాడు.[47] కాకినాడలో జరిగిన అఖిల భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ సమావేశంలో ప్రసంగిస్తూ - "భారతీయ స్వచ్ఛంద సేవకులకూ, పాశ్చాత్య దేశాల వలంటిర్లకూ మధ్య ఉభయ సామాన్యమైన విశేషం అంతగా లేదు. భారతీయ స్వచ్ఛంద సేవక సంస్థకు అహింస ప్రాథమిక సూత్రమై ఉండాలి. భారతదేశానికి అహింసను, క్రమశిక్షణను పాటించే సైనికులు అవసరమై వున్నారు" అంటూ అవే భావాలు గాంధీయమైన భాషలోనే వెల్లడించాడు. జాతీయ కాంగ్రెస్ ప్రధాన కార్యదర్శులు ముగ్గురిలో ఒకనిగా జవాహర్లాల్ పార్టీ నిర్వహణా భారాన్ని, అనుసంధాన కార్యకలాపాలను చాలావరకూ భుజాన వేసుకున్నాడు.[48] కాంగ్రెస్ పార్టీ ద్రవ్య వ్యవహారాలు, అకాలీ ఉద్యమాన్ని జాతీయోద్యమంతో అనుసంధానం చేసే కార్యకలాపాలతో తీరికలేకుండా పనిచేయసాగాడు.[49]
ఖిలాఫత్ ఉద్యమ స్ఫూర్తి నానాటికీ దెబ్బతింటూ దేశంలో హిందూ-ముస్లిం మత విద్వేషాలు రెచ్చిపోసాగాయి. 1924 ఫిబ్రవరిలో బ్రిటీష్ వారు ఆరోగ్యకారణాలతో విడుదల చేసిన గాంధీ సెప్టెంబరు నాటికి ఈ మతవిద్వేషాలు సమసిపోవాలంటూ 21 రోజుల ఉపవాస దీక్ష తీసుకున్నాడు. జవాహర్లాల్ను ఆ వార్త చాలా బాధించింది. అది తెలిసేనాటికే మతకలహాలు తగ్గించేందుకు, వాస్తవ స్థితిగతులు తెలుసుకునేందుకు పర్యటనలు చేస్తున్నాడు. హిందూ-ముస్లిముల నడుమ ఐక్యత సాధించే మార్గాన్వేషణకు యుపిలో ప్రతీ పట్టణంలో, ప్రతీ గ్రామంలో సమావేశాలు నిర్వహించాలని పిలుపునిచ్చాడు, స్వయంగా ఢిల్లీలో ఐక్యతా మహాసభలో పాల్గొన్నాడు.[49] అలహాబాద్ నగరంలో జరిగిన మత ఘర్షణల వివరాలను సేకరించి, గాంధీకి నివేదిక పంపాడు. మత ఘర్షణలు జవాహర్లాల్ మనస్సును చాలా గాయపరిచాయి. 1925 జనవరిలో ఈ అంశంపై జరిగిన అఖిల పక్ష మహాసభ విఫలమైంది. ఈ సభలో జరిగిన చర్చ వినాల్సిరావడమే అతనికి ఎంతో బాధాకరంగా పరిణమించింది. అతని ఉద్దేశంలో ఇది అవాస్తవికమైన, ఊహాత్మకమైన అంశాల చుట్టూ అల్లుకుపోతూండే సమస్య, కనుకనే ఈ సమస్యపై శక్తివంతమైన చర్యలు తీసుకోలేకపోయాడు.[50]
ఈ పరిస్థితులకు తోడు జవాహర్లాల్ సాంసారిక జీవితంలో కూడా పుట్టిన కుమారుడు పుట్టగానే చనిపోవడం, భార్యకు క్షయవ్యాధి పట్టుకోవడం, తాను ఆర్థికంగా ఆధారపడి ఉన్న తన తండ్రితో రాజకీయంగా వివాదాలు రావడం వంటి సమస్యలు చుట్టుముట్టాయి.[50] తండ్రిపై ఆర్థికంగా ఆధారపడకూడదని నిర్ణయించుకోవడంతో గాంధీ అతనికి పత్రికా విలేఖరిగా కానీ, కళాశాలలో ప్రొఫెసర్గా కానీ పని ఏర్పాటుచేయాలని ప్రయత్నించి చూశాడు. ఆపైన కాంగ్రెస్ ప్రధాన కార్యదర్శిగా వేతనం స్వీకరించాలని గాంధీ అభ్యర్థించినా జవాహర్లాల్ అంగీకరించలేదు. తన పలుకుబడితో బొంబాయిలో టాటా సంస్థ మేనేజరు పదవి ఇప్పించాలని గాంధీ ప్రయత్నించగా, టాటా వారు సిద్ధపడినా జవాహర్కు అందుకు మనస్కరించలేదు. చివరకు భార్య కమల ఆరోగ్యం కోసం ఐరోపా పర్యటన చేయడానికి తప్పనిసరి స్థితిలో తనకేమాత్రం ఇష్టంలేని న్యాయవాది వృత్తి ఒకమారు చేపట్టాల్సివచ్చింది. తండ్రే కక్షిదారును తీసుకునివచ్చాడు. అతనికి న్యాయవాదిగా ముట్టింది రూ.పదివేలు కాగా ఆ వచ్చిన కక్షిదారు కూడా జవాహర్లాల్ వల్ల కాకుంటే మోతీలాల్ అయినా కేసు గట్టెక్కించకపోడని వచ్చాడు.[51]
నా ప్రియతమ నాయకుడు (గాంధీ) జైలులోపల మ్రగ్గుతూ ఉండగా నా సమయంలో అధిక భాగాన్ని ఏ పదవిలోనూ వ్యయపరచదలుచుకోలేదు. నాకు చేతనైనప్పుడల్లా యుద్ధం చేస్తాను. నాకు వీలైనప్పుడల్లా పోరాడుతాను, బలంగా దెబ్బతీస్తాను, స్వరాజ్యం వచ్చేదాకా అదే నా ముఖ్యమైన పని. తక్కినదంతా శిక్షణ, తయారీ.
— యుపి రాష్ట్ర కాంగ్రెస్ కమిటీ కార్యదర్శిగా జవాహర్లాల్ నెహ్రూ 1923 ఏప్రిల్ 5న కాంగ్రెస్ కమిటీలకు, రాష్ట్ర కాంగ్రెస్ కమిటీ సభ్యులకు పంపిన సర్క్యులర్లో భాగం.[39]
సహాయ నిరాకరణోద్యమ విరమణ తర్వాత ఐరోపా ప్రయాణంలోపు సంక్షుభిత సంవత్సరాల్లో జవాహర్ జీవితంలో చెప్పుకోదగ్గ విశేషం - అలహాబాద్ పురపాలక సంఘ అధ్యక్షునిగా చేసిన కృషి. 1923 ఏప్రిల్ నుంచి 1925 ఏప్రిల్ వరకూ ఈ పదవిలో ఉన్న జవాహర్ పరిపాలనలో తొలి అనుభవాన్ని ఇక్కడే గడించాడు.[51] సర్వేపల్లి గోపాల్ ఉద్దేశంలో తర్వాతి కాలంలో ప్రధానమంత్రిగా నెహ్రూ కనబరిచిన "సహచరులపై తన ప్రాబల్యం చూపడం, సామర్థ్యాన్ని అభిలషించడం, సమర్థులైన తన క్రింది అధికార్ల పట్ల విడవని విశ్వాసం చూపడం, కొత్త ఆలోచనలతో అన్ని దిక్కులా ముందుకు సాగిపోయేందుకు గట్టిగా ప్రయత్నించడం వంటి లక్షణాలు" బీజప్రాయంగా అలహాబాద్ పురపాలక సంఘంలో చేసిన పనిలో చూడవచ్చు.[52] పదవి చేపట్టినందుకు శక్తివంచన లేకుండా పనిచేసినా అతను ఏనాడూ దీనికి స్వరాజ్యం కోసం చేసే పోరాటం కన్నా ఎక్కువ ప్రాధాన్యత ఇవ్వలేదు. మొదలుపెట్టినప్పుడు అయిష్టమైనదైనా పరిపాలనా వ్యవహారాలు క్రమేపీ అతని ఆసక్తిని చూరగొన్నాయి.[53] పురపాలక సంఘ సభ్యుల అలసత్వం, క్రమశిక్షణా రాహిత్యం పదవిలోకి వచ్చిన తొలినాళ్ళలోనే బహిరంగ విమర్శలతో తొలగించి, క్రమశిక్షణ నెలకొల్పాడు. చిన్న చిన్న అంశాలకు స్వరాజ్య విధానంతో ముడిపెట్టి పట్టుపట్టేవారు స్వంత పార్టీ సభ్యులే అయినా అంగీకరించేవాడు కాదు.[54] ఆంగ్లేయులపై నిష్కారణంగా ప్రతీకారం చూపే విధానాలనూ సమర్థించలేదు. అవసరమైనప్పుడు, తగినంత స్థాయి ఉన్న విధానాలలో కాంగ్రెస్ విధానాల దృష్ట్యా నడుచుకునేవాడు.[55] బ్రిటీష్ వస్తువుల బహిష్కరణ, పాఠశాలల్లో నూలు వడకడం, కాంగ్రెస్ నాయకులకు సన్మానం, తిలక్ వర్థంతి, గాంధీకి శిక్షవేసిన రోజు జ్ఞాపకార్థంగా గాంధీ దినోత్సవం సెలవులు ఇవ్వడం వంటి చర్యలు రాష్ట్ర ప్రభుత్వం వ్యతిరేకించినా ఖాతరుచేయకుండా నిర్వహించాడు. ప్రజలకు మేలుచేకూర్చే పలు నిర్ణయాలు, క్రమం తప్పకుండా ప్రజలకు నివేదికలతో పారదర్శకత పాటించడం వంటి అనేక చర్యలు చేపట్టాడు. ప్రత్యక్షంగా కనిపించే న్యాయబుద్ధి, నీతి, నిజాయితీలతో పురపాలక సంఘ వ్యవహారాల్లోని అన్ని పక్షాల వారిలోనూ పలుకుబడి, ప్రాభవం సంపాదించాడు.[56] కమీషనర్ కూడా మునిసిపల్ వ్యవహారాలు మెరుగుకావడం వెనుక జవాహర్లాల్ కృషిని ప్రస్తావించాల్సిన స్థితి తీసుకువచ్చాడు. అయితే పురపాలక వ్యవహారాలు కేవలం గృహవసతి, పారిశుధ్యం వంటి అంశాలకే పరిమితమై విశాలమైన అర్థంలో సాంఘిక సంక్షేమాన్ని తమ పరిధిగా ఎంచే వీలులేకపోవడం, ఆ రంగంలో కృషిచేయలేకపోవడం అతనికి సంతృప్తి కలిగించలేదు.[57] 1925 ఏప్రిల్లో పార్టీ కార్యకలాపాల దృష్ట్యా బోర్డు పనులు చూడడానికి వీలుచిక్కడం లేదంటూ మునిసిపల్ బోర్డు ఛైర్మన్ పదవికీ, బోర్డు సభ్యత్వానికి కూడా రాజీనామా చేశాడు.[58]
ఐరోపా పర్యటన, నూతన రాజకీయ భావాల అంకురం (1926-1927)
జవాహర్లాల్ 1926 మార్చి 1న భార్య కమల, కుమార్తె ఇందిరలతో బయలుదేరి ఐరోపా చేరుకున్నాడు. జెనీవాలో ఒక చౌక బసలో స్థిరపడ్డాడు. క్షయవ్యాధితో బాధపడుతున్న భార్య కోలుకునేందుకు ప్రధానంగా ఈ ఐరోపా నివాసం. అయితే అది ఆమె మీద ప్రభావం ఏమీ చూపించకపోగా జవాహర్లాల్ రాజకీయ, ఆర్థిక భావాలలో విప్లవాత్మకం అనదగ్గ పరిణామం తీసుకువచ్చింది. మరోవైపు భారతదేశంలో జాతీయవాద రాజకీయాల పరిస్థితి దారుణంగా తయారైంది. మతసామరస్యం లోపించి మతకల్లోలాలు వ్యాప్తిచెందుతూ ఉన్న వార్తలు జవాహర్కు అందుతూండేవి. ఈ వార్తలు ఆయనను కుంగతీసేవి. మతాన్ని అదుపులోకి తెచ్చుకుని, రాజకీయాలను లౌకిక తత్వం వైపు మళ్ళించడమే దీనికి పరిష్కారమని భావించేవాడు. ఈ దశలో అతను బౌద్ధికమైన పనులు కాక చేసినవి భార్యకు సేవ, కుమార్తెను పాఠశాలకు తీసుకెళ్ళి, తీసుకురావడం. అంటే అతని కార్యాచరణయుతమైన జీవితంలో అధ్యయనానికి బోలెడంత ఖాళీ దొరికినట్టు. ఫ్రెంచి భాష నేర్చుకోవడం, బహు గ్రంథ పఠనం, వివిధ కోర్సులకు, ఉపన్యాసాలకు హాజరుకావడం వంటి పనులతో ఆ అవకాశాన్ని సద్వినియోగం చేసుకున్నాడు. విస్తారమైన అధ్యయనం వల్ల ఆయన మనస్సు, బుద్ధి నూతన సిద్ధాంత బీజాలకు సిద్ధంగా ఉంది. ఆ ఏడాది ముగిసేనాటికి కమల ఆరోగ్యంపై ఐరోపా నివాసం మెరుగదల ఏమీ చూపించడం లేదని తేలిపోయింది. మోతీలాల్ కూడా ఐరోపా పర్యటనకు వస్తూండడంతో ఇక జవాహర్ కుటుంబం ఐరోపా ఖండాన్ని సందర్శించింది. ఈ సందర్శన జవాహర్లాల్ అధ్యయనానికి, ఐరోపా రాజకీయవేత్తలతో పరిచయాలు, వారి ఉద్యమాల పట్ల అవగాహన కలిగించి, తర్వాతికాలపు జవాహర్ ఆలోచనల్లో వినూత్నమైన గాఢత్వాన్ని కల్పించింది.
1927 ఫిబ్రవరిలో బ్రస్సెల్స్లో వలసపీడన, సామ్రాజ్యవాదాలకు వ్యతిరేకంగా జరిగిన అంతర్జాతీయ మహాసభలో భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ ప్రతినిధిగా జవాహర్ అధ్యక్ష మండలి సభ్యుడి హోదాలో పాల్గొన్నాడు. సమావేశాల్లో వక్తగా, ఇష్టాగోష్ఠి సభ్యునిగా, ఒక సమావేశానికి అధ్యక్షునిగా, తీర్మానాల ముసాయిదా రచయితగా పలు హోదాల్లో చురుకుగా పాల్గొన్నాడు. సమావేశంలోని పలువురు రాజకీయవేత్తల సాంగత్యం అతనిని ప్రభావితం చేసింది. ఈ సమావేశాల్లో మాట్లాడుతూ జవాహర్ ప్రపంచవ్యాప్తంగా జరుగుతున్న సామ్రాజ్యవాద వ్యతిరేక ఉద్యమాల్లో సాధారణాంశం వివరించాడు. భారతీయుల్లో విభేదాలు తీవ్రతరం చేయడం, ఫ్యూడల్ సమాజానికి చెందిన సంస్థానాధీశులను, భారతీయ భూస్వాములను కాపాడడం వంటి సామ్రాజ్యవాద ప్రబలమైన దృష్టాంతాలను భారతదేశంలో ఎత్తిచూపాడు. తొలిసారి జవాహర్ ఆలోచనల్లో రాజకీయ-ఆర్థిక అంశాల పరస్పర సంబంధం పట్ల స్పష్టత వచ్చింది. అలా కేవలం బ్రిటీష్ సామ్రాజ్యవాదాన్ని ఖండించే జాతీయవాది స్థాయి నుంచి సామ్రాజ్యవాదపు ఉద్దేశాలు, తీరుతెన్నులు, అది పనిచేసే తీరును అవగాహన చేసుకోవడానికి తన రాజకీయ జీవితంలో తొలిసారి ప్రయత్నించాడు.
చైనా-భారత దేశ జాతీయవాద రాజకీయాల మధ్య సంబంధాలు ఏర్పడాలని ఆశించాడు. ఆ తర్వాత 30 సంవత్సరాల పాటు చైనాకీ, భారతదేశానికి ఉండవలసిన సత్సంబంధాల విషయమై మారకుండా నిలబడిన జవాహర్ దృక్పథానికి పునాది మహాసభలోనే పడింది. ప్రపంచ రాజకీయాలను కూడా చాలా సదవగాహనతో అంచనా వేశాడు. అప్పటికి చైనాలో జాతీయవాదులైన కూమిటాంగులు, కమ్యూనిస్టులు కలిసి బ్రిటీష్ సామ్రాజ్యవాదం, దాని ప్రభావంలో ఉన్న చైనా చక్రవర్తులకు వ్యతిరేకంగా పనిచేస్తూ ఉండగానే - చైనీయులకు విజయం సిద్ధిస్తే ఆసియాలో సోవియట్ మహా ప్రజాతంత్ర రాజ్యం ఏర్పాటైనట్టేననీ, చైనా-సోవియట్ రష్యా కలిసి ఆసియా, ఐరోపా ఖండాలపై ప్రాబల్యం చూపుతాయనీ, చైనాలోని రైతాంగ ఒత్తిడి వల్ల శుద్ధ కమ్యూనిజం నుంచి చాలామేరకు చైనీయ కమ్యూనిజం వైదొలగుతుందనీ భావించాడు. మరోవైపు బ్రిటన్ ప్రపంచంలో తన స్థానాన్ని కోల్పోతోందని, పూర్తిగా కోల్పోకుండా అమెరికా ఉపగ్రహంగా అమెరికన్ పెట్టుబడిదారీ పక్షాన నిలిచి పోరాడవచ్చని గ్రహించగలిగాడు. బ్రిటన్ ఐరోపాదేశాలన్నిటి మద్దతూ తీసుకున్నా ఒక మహాఖండంలా ఉండబోయే చైనా-రష్యా ప్రభావాన్ని ఎదుర్కోవడం సులభసాధ్యం కాదనీ ఊహించాడు. 1927 నాటికే వీటన్నిటినీ గ్రహించి, కాంగ్రెస్ కార్యవర్గానికి రహస్య నివేదికలో పంపాడు. క్రమేపీ దశాబ్దాల కాలంలో ఈ అంశాలన్నీ వాస్తవరూపం దాలుస్తూ ఉండడాన్ని అతని జీవితచరిత్రకారుడు సర్వేపల్లి గోపాల్ వ్యాఖ్యానిస్తూ ఇవన్నీ "జవాహర్లాల్ ... ప్రపంచ వ్యవహారాల్లో దూరదృష్టి కల రాజకీయ ప్రవక్తగా" నిలిపాయన్నాడు.
ఈ మహాసభ ఫలితంగా ఏర్పడ్డ సామ్రాజ్యవాద వ్యతిరేక లీగ్కు గౌరవ అధ్యక్షునిగా, కార్యనిర్వాహక మండలి సభ్యునిగా జవాహర్లాల్ ఎన్నికయ్యాడు. లీగ్ మీద, మహాసభ మీద సోవియట్ రష్యా ప్రభావం పైకి కనిపించకుండా ఉండేది. దీన్ని గ్రహించినా ఉపేక్షించగలిగాడు. పీడిత జాతులతో సోవియట్ రష్యా తన ప్రయోజనం కోసం సన్నిహితంగా వ్యవహరిస్తోందనీ, ఇది మరో కొత్త సామ్రాజ్యవాదానికి సుదూర భవిష్యత్తులో దారితీయవచ్చుననీ అంచనా వేశాడు. 1927లో సోవియట్ రష్యా అక్టోబర్ విప్లవం దశమ వార్షికోత్సవాల సందర్భంగా సోవియట్ ప్రభుత్వం పంపిన ఆహ్వానాన్ని అనుసరించి జవాహర్లాల్, మోతీలాల్ సోవియట్ రష్యాను సందర్శించారు. సోవియట్ యూనియన్ చరిత్రలో సుఖశాంతులతో కూడిన మొదటి దశ ఆఖరు రోజుల్లో సందర్శించాడు. సోవియట్ యూనియన్ ప్రభుత్వ ఆహ్వానం మేరకు, వారు చూపించదలిచిన విషయాలు మాత్రమే చూస్తున్నామని తెలిసినా వ్యవసాయం, జైళ్ళ సంస్కరణ, స్త్రీల పట్ల ప్రవర్తన, అల్పసంఖ్యాకుల సమస్యల పరిష్కారం, నిరక్షరాస్యతా నిర్మూలన వంటి అంశాల్లో అభివృద్ధి త్వరితగతిన సాధించిందన్న అభిప్రాయానికి వచ్చాడు. వ్యవసాయ ప్రధాన దేశం కావడం, విస్తారంగా నిరక్షరాస్యత వేళ్ళూనుకొని ఉండడం వంటి పోలికల వల్ల భారతదేశానికి చాలా విషయాల్లో సోవియట్ యూనియన్ బోధించదగ్గ అంశాలు అనేకం ఉంటాయని నమ్మాడు. ఇలా రష్యా అతని తొలి సందర్శనలో గాఢమైన ముద్రే వేసింది.
మొత్తానికి నిఖార్సైన గాంధీ శిష్యునిగా, గాంధేయవాద మూసలో ఆలోచించే యువకుడిగా 1926 తొలి నెలల్లో ఐరోపా బయలుదేరిన నెహ్రూ దాదాపు పూర్తి కమ్యూనిస్టుగా, అంతర్జాతీయ తత్వంతో భారతదేశ సమస్యలు ముడిపెట్టగలిగే ఆలోచనా విధానంతో విప్లవాత్మకమైన మార్పుతో 1927 తుదినాటికి భారతదేశానికి తిరిగివచ్చాడు.
పూర్ణ స్వాతంత్ర్య వాదం, ఇండిపెండెన్స్ ఫర్ ఇండియా లీగ్
గాంధీ నాయకత్వంలో భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ అప్పటి వరకూ ఉపయోగిస్తూ వచ్చిన స్వరాజ్యమనే పదాన్ని అధినివేశ ప్రతిపత్తి కోరడం అనే సాంకేతిక అర్థంలో వాడుతూ వచ్చారు. అధినివేశ ప్రతిపత్తి అన్నది బ్రిటీష్ సామ్రాజ్యంలో భాగంగా ఉంటూనే అంతర్గతంగా కొంత స్వతంత్రాన్ని పొందే ఒక ఏర్పాటు. కాంగ్రెస్ వంటి సంస్థ అధినివేశ ప్రతిపత్తి కోసం పాకులాడడం ఐరోపా నుంచి వచ్చాకా జవాహర్లాల్కి నిరర్థకమని తోచింది. కాంగ్రెస్తో వీలైనంత త్వరగా సంపూర్ణ స్వాతంత్ర్యం తమ లక్ష్యం అని అంగీకరింపజేయడం కనీసం మొదటి మెట్టుగా తోచింది. అధినివేశ ప్రతిపత్తిలో విడిపోయే హక్కు ఉంటుందని చేసే వాదాల్లోని యుక్తి అతను అంగీకరించేవాడు కాదు. అసలు అధినివేశ ప్రతిపత్తికి అంగీకరించడమే భారతదేశ మానసిక భ్రష్టత్వానికి నిదర్శనమని భావించాడు. ఇది ఐరోపాలో అతనికి కలిగిన నూతన రాజకీయ, ఆర్థిక చైతన్యానికి సరిగా సరిపోయే కార్యాచరణ అని తోచింది.
జవాహర్లాల్ మద్రాసు కాంగ్రెస్ మహాసభలో పూర్ణ స్వాతంత్ర్యం కోరుతూ ఒక తీర్మానాన్ని ఆమోదింపజేయగలిగాడు. పూర్ణ స్వాతంత్ర్యానికి రక్షణ, ద్రవ్య, ఆర్థిక విషయాలు, విదేశాంగ విధానంపై పూర్తి అదుపు అని తీర్మానంలో అర్థం చెప్పాడు. అయితే ఈ తీర్మానాన్ని కేవలం జవాహర్లాల్ని సంతోషపరిచి, సంతృప్తుణ్ణి చేయడానికే గాంధీ ప్రధానంగా ఉద్దేశించాడు. కనుక కాంగ్రెస్ నియమావళిలో పూర్వ అర్థంలో స్వరాజ్యం అన్న పదమే కనిపిస్తుంది. అందుకే బ్రిటీష్ వారితో పూర్తి తెగతెంపులు చేసుకోవడానికి ఇష్టపడని వారు కూడా కాంగ్రెస్లో కొనసాగ సాగారు. ఈ కారణాలన్నిటి దృష్ట్యా జవాహర్ నెగ్గించిన తీర్మానం పూర్తిగా పరిహాసాస్పదం అయింది. మహాత్మా గాంధీకి కానీ, అప్పటికి నెహ్రూ రిపోర్టు రాస్తున్న మోతీలాల్కి కానీ పూర్ణ స్వాతంత్ర్యం అనే లక్ష్యం ఆమోదయోగ్యం కాదు.[59]
కాంగ్రెస్లో ఉంటూనే స్వాతంత్ర్యం కోసం ఒత్తిడి తీసుకువచ్చే పక్షంగా ఇండిపెండెన్స్ ఫర్ ఇండియా లీగ్ నెలకొల్పాడు. జవాహర్ ఉద్దేశంలో ఈ లీగ్ కేవలం రాజకీయ స్వాతంత్ర్యం కోసం మాత్రమే కాక స్వాతంత్ర్యానంతరం భారతదేశం పెట్టుబడిదారీ, భూస్వామ్య ప్రాతిపదికలు మార్చివేసి, రాజ్యాన్ని సహకార ప్రాతిపదికపై వ్యవస్థీకరించేందుకు పనిచేయాలి. అంటే భారత స్వాతంత్ర్యంతో పాటుగా సామ్యవాద, ప్రజా ప్రాతినిధ్య ప్రభుత్వవాదం వంటివి ఇందులో ఇమిడి ఉన్నాయి. దీనిని అంతర్జాతీయ వాదానికి ముడిపెడుతూ ఒక పెద్ద ప్రపంచ సహకార కామన్వెల్తుకు ఈ పరిణామాలు దారితీయాలని కూడా ఆశించాడు. తన ఉద్దేశాలను కాంగ్రెస్ నాయకత్వంలో చాలామంది ఆమోదించట్లేదని తెలిసిన జవాహర్ తన ప్రధాన కార్యదర్శి పదవికి రాజీనామా చేశాడు. జవాహర్ చేస్తున్న ఈ కార్యాచరణకు కాంగ్రెస్ వారెవరూ పెద్ద ప్రాముఖ్యం ఇవ్వకపోవడంతో అతని రాజీనామా అంగీకరించలేదు. ఆ మాటకి వస్తే ఈ స్వాతంత్ర్యం అన్న డిమాండ్ అధినివేశ ప్రతిపత్తిని సాధించుకునేందుకు మంచి ఎత్తుగడగా వారు భావించారు.
ఇండిపెండెన్స్ ఫర్ ఇండియా లీగ్ ఆశించిన లక్ష్యాలు చేరుకోలేకపోయింది. అందులో చేరినవారు ప్రధానంగా - గాంధీ వైఖరి పట్ల ఆగ్రహం ఉన్నవారు కొందరు, జవాహర్కి వస్తున్న పేరుప్రఖ్యాతులను తమ రాజకీయ ప్రాభవానికి వాడుకుందామనుకునేవారు మరికొందరు. చివరకు 1929 ప్రారంభానికి కాంగ్రెస్ సంపూర్ణ స్వాతంత్ర్యాన్ని లక్ష్యంగా ఆమోదించడంతో అప్పటికి క్రియారహితంగా ఉన్న లీగ్ అస్తిత్వానికి కూడా కారణం కోల్పోయింది.
సైమన్ కమీషన్ బహిష్కరణ
మరికొన్ని రాజ్యాంగ సంస్కరణలు చేయడానికి భారతదేశ సంసిద్ధత పరిశీలించాలంటూ బ్రిటన్ ప్రభుత్వం ఏర్పాటుచేసిన సైమన్ కమీషన్లో భారతీయులు ఎవరూ లేకపోవడాన్ని కాంగ్రెస్ భారతదేశాన్ని అవమానించడమేనని భావించింది. సైమన్ కమీషన్ను బహిష్కరించడం, సైమన్ కమీషన్ ఎదుట నిరసన ప్రదర్శనలు చేపట్టడం, హర్తాళ్ళు, ఊరేగింపులు నిర్వహించడం వంటి కార్యకలాపాలు నిర్ణయించుకుంది.[60] జవాహర్లాల్ కాంగ్రెస్ ప్రధాన కార్యదర్శిగా దేశవ్యాప్త ఆందోళనలను సమన్వయం చేసి, నిర్వహించాడు. దేశవ్యాప్తంగా పలు రాజకీయ పక్షాలను సమన్వయపరిచి కాంగ్రెస్ నిర్వహించిన హర్తాళ్ జవాహర్లాల్ ఆశించినదానికన్నా విజయవంతమైంది. సైమన్ కమీషన్ పర్యటించిన ప్రతీ ప్రాంతంలోనూ ఊరేగింపులు, నిరసనలు ఎదురయ్యాయి. ప్రభుత్వం లాఠీఛార్జిలు, కాల్పులు చేశారు. లాహోరులో పంజాబ్ కాంగ్రెస్ నేత లాలా లజపత్రాయ్ను ప్రాణాలకు ముప్పువచ్చేలా కొట్టి చంపారు.
ఆ వెంటనే 1928 నవంబరు 30న కమీషన్ లక్నోకి ఈ నేపథ్యంలో రానుండడంతో నవంబరు 23, 24 తేదీల్లో పోలీసుల అనుమతితోనే ఊరేగింపులు నిర్వహించారు.[61] నవంబరు 28 తేదీన మరో ఊరేగింపు తీయబోగా ముందస్తు అనుమతి ఇచ్చిన పోలీసులు చిన్న కారణం వంక చూపి రద్దుచేశారు. పోలీసుల నిషేధాజ్ఞలు ఉల్లంఘించి కాంగ్రెస్ వారు ఊరేగింపు నిర్వహించగా లాఠీఛార్జి చేశారు. ముందస్తు అనుమతులు ఉన్నాయి కాబట్టి ప్రశాంతంగా ఆందోళన జరుగుతుందని వేరే పనిపై లక్నో నుంచి బయలుదేరిన జవాహర్ హుటాహుటిన తిరిగివచ్చాడు. ముందురోజు పోలీసులు చేసిన పనికి ప్రతీకారంగా వారిని లక్ష్యపెట్టకుండా 30 తేదీన జవాహర్లాల్, గోవింద వల్లభ్ పంత్ నాయకత్వాన 12 మంది జట్టు ఊరేగింపుగా సభాస్థలానికి బయలుదేరారు. పోలీసుల లాఠీలతో ఆ జట్టును చెదరగొట్టబోయే క్రమంలో జవాహర్కి దెబ్బలు తగిలాయి. ఏదేమైనా జట్టు లొంగకపోవడంతో పోలీసులు వెన్నంటిరాగా సభాస్థలానికి చేరుకున్నారు.[62] 30న సైమన్ కమీషన్ లక్నోకు వచ్చే సందర్భంలో జవాహర్లాల్ నాయకత్వాన నిరసన తెలపడానికి పెద్ద ఊరేగింపు సాగింది. పోలీసులు వీరిపై తీవ్రమైన దాడిచేశారు. గుర్రాలతో తొక్కించడం, లాఠీలతో కొట్టడం చేయగా జవాహర్లాల్కి, ఇతర సహచరులకు గాయాలయ్యాయి. ఏదేమైనా వారు ప్రతీకారం చేయకుండా, వెనక్కితగ్గకుండా శాంతియుతంగా అక్కడే ఉండిపోయారు. ఈ సమయంలోనే ఒక విద్యార్థి వేషంలో పోలీసు ఏజెంటు అక్కడికి వచ్చి జవాహర్కి రెండు రివాల్వర్లు ఇవ్వజూపగా అతను మర్యాదగా నిరాకరించాడు. గడచిన రెండు రోజుల్లో పోలీసులను విజయవంతంగా ఆందోళనకారులు ప్రతిఘటించడంతో వారి నాయకుడైన జవాహర్ మీద కక్షపూని అతన్ని మరింత ప్రమాదకరమైన, కాంగ్రెస్ మౌలిక లక్ష్యాలకు విరుద్ధమైన కేసుల్లో ఇరికించేందుకు చేసిన కుట్ర అది.[63]
ఈ సంఘటనలో జవాహర్లాల్ను పోలీసులు గాయపరిచారన్న విషయం దేశమంతా పొక్కింది. ప్రజల్లో బ్రిటీష్ పాలన పట్ల, ఆగ్రహావేశాలు జవాహర్లాల్ మీద ప్రేమ పెల్లుబికాయి. ఈ సంఘటన దేశవ్యాప్తంగా జవాహర్కి ఉన్న జనప్రియత్వం బోధపరిచింది.[64]
కాంగ్రెస్ అధ్యక్ష పదవి, పూర్ణ స్వాతంత్ర్య ప్రకటన
మోతీలాల్ నెహ్రూ తయారుచేసిన నెహ్రూ రిపోర్టును 1928లో జరిగిన కలకత్తా కాంగ్రెస్ సమావేశాల్లో ప్రవేశపెట్టారు. ఇందులో ప్రతిపాదించినట్టుగా అధినివేశ ప్రతిపత్తితో సంతృప్తి పడడం జవాహర్కు సరిపడని సంగతి. అయితే కాంగ్రెస్ను ఆ ప్రాతిపదికన చీల్చడం ఇటు జవాహర్కు,[64] అటు గాంధీకి కూడా ఇష్టం లేదు. జవాహర్లాల్, సుభాష్ చంద్ర బోస్, తదితరులు కాంగ్రెస్ను చీల్చకుండా చూసేందుకు - రెండు సంవత్సరాల్లో ప్రభుత్వం నెహ్రూ రిపోర్టును అంగీకరించి అధినివేశ ప్రతిపత్తిని ఇవ్వకపోతే కాంగ్రెస్ పూర్ణ స్వాతంత్ర్యాన్ని కోరవచ్చని గాంధీ అన్నాడు. జవాహర్లాల్తో ఇంకొంత చర్చించాకా ఆ కాలావధిని ఏడాదికి తగ్గించారు. [65] ఏడాది పాటు అధినివేశ ప్రతిపత్తి కోరే అంశంపై రాజీని కమిటీ స్థాయిలో అంగీకరించిన జవాహర్లాల్, సుభాష్ చంద్ర బోస్ బహిరంగ సమావేశంలో వ్యతిరేకించడంతో నొచ్చుకున్న గాంధీ "మీరు మీ మాటపై నిలవకపోతే ఇక స్వాతంత్ర్యం పరిస్థితి ఏమిటి?" అని ఆక్షేపించాడు.[66] అయితే జవాహర్లాల్ మనస్థితిలో పరిస్థితికి తలవంచినా, సాంకేతికంగా కూడా అధినివేశ ప్రతిపత్తికి రాయితీ ఇవ్వడం ఇష్టం లేదు. అందుకే జవాహర్లాల్ ఏదోమేరకు అయిష్టంతో అంగీకరించినా, కనీసం కాగితంపై కూడా అధినివేశ ప్రతిపత్తి తనకు సమ్మతం కాదన్న విషయాన్ని చెప్పడానికి తీర్మానం ఆమోదించిన ఆఖరు సమావేశానికి హాజరు కాలేదు.[65]
ప్రభుత్వం ఎలాగూ నెహ్రూ రిపోర్టును ఆమోదించి, అధినివేశ ప్రతిపత్తి ఇవ్వదన్న నమ్మకం ఉండబట్టి జవాహర్లాల్ 1929 సంవత్సరాన్ని రాబోయే పోరాటానికి ఉద్యమాన్ని, పార్టీని సంసిద్ధం చేసే తయారీ సంవత్సరంగా వినియోగించాలని ప్రయత్నించాడు. రాష్ట్ర కాంగ్రెస్ కార్యాలయాల తనిఖీ, మెరుగైన పనితీరు కోసం సిఫార్సులు, కాంగ్రెస్ స్వచ్ఛంద సేవాదళాలైన హిందుస్తానీ సేవాదళ్, యువజన సంఘాలు, విద్యార్థి సంఘాల పట్ల ప్రత్యేక శ్రద్ధ వంటి పనులు చేపట్టాడు.[67] 1929 మార్చిలో పలువురు ట్రేడ్ యూనియన్ నాయకులను, కొందరు అమాయకులను కమ్యూనిస్టులు అన్న పేరిట అరెస్టు చేసి, పెట్టిన మీరట్ కుట్ర కేసు విషయంలో వారికి సహాయంగా వాదించడానికి, ఆ కేసు నడిపించేందుకు నిధులు వసూలు చేయడానికి పనిచేశాడు.[68] ఈ దశలోనే జవాహర్లాల్ మీదా కేసు పెట్టాలని ప్రయత్నించినా ప్రత్యక్ష సాక్ష్యం లేనందున, జాతీయోద్యమం నుంచి కమ్యూనిస్టులను వేరుపరచాలన్న భావన ఉన్నందున అతనిపై ప్రభుత్వం కేసు పెట్టలేదు.[69]
1929లో కాంగ్రెస్ అధ్యక్ష స్థానానికి బార్డోలీ సత్యాగ్రహాన్ని విజయవంతం చేసి బార్డోలీ హీరోగా పేరొందిన వల్లభ్ భాయి పటేల్ను ఐదు స్థానిక కాంగ్రెస్ కమిటీలు ప్రతిపాదించాయి, జవాహర్ను మూడు కమిటీలే ప్రతిపాదించాయి.[69] అయితే రానున్న శాసనోల్లంఘనకు పూర్ణ స్వాతంత్ర్యాన్ని కోరే, యువకుడిని అధ్యక్ష స్థానంలో ఉంచితేనే మంచిదని వృద్ధ నాయకత్వం భావించింది. ప్రత్యేకించి మహాత్మా గాంధీ అధ్యక్ష స్థానానికి జవాహర్లాల్ ఉండాలని పట్టుబట్టాడు.[70] సుభాష్ చంద్ర బోస్, జవాహర్లాల్ నెహ్రూ వంటివారి వామపక్ష భావాలు, స్వతంత్ర్యం గురించి అభిప్రాయాలు తెలిసి ఉండడంతో జవాహర్ అధ్యక్షుడు అయితే సంస్థలో ఐకమత్యాన్ని సాధించడమే కాక అతనిని కూడా అదుపులో ఉంచవచ్చని గాంధీ భావించాడు.[71] రాజాజీ గాంధీని అధ్యక్ష స్థానానికి ప్రతిపాదించాడు. అయితే ఆ పదవిలో జవాహర్ ఉంటే తాను ఉన్నట్టేనని కూడా ప్రకటించాడు. అయితే జవాహర్కు ఈ పదవిని స్వీకరించడం ఇష్టం లేదు. కుమారుడు అధ్యక్ష పదవి చేపట్టాలని లోపల ఎంతవున్నా, జవాహర్ విముఖత చూసి మోతీలాల్ గాంధీకి నచ్చజెప్పబోయాడు. అయితే చివరకి జవాహర్లాల్ తన పట్టు వదులుకుని అంగీకరించగా, 1929 సెప్టెంబరులో అఖిల భారత కాంగ్రెస్ కమిటీ జవాహర్ను కాంగ్రెస్ అధ్యక్షునిగా సంశయిస్తూనే ఎన్నుకుంది.[70]
వైశ్రాయ్ ప్రతిపాదనలకు కాంగ్రెస్ దృఢవైఖరి అవలంబించకపోవడంతో పదవి చేపట్టిన కొద్ది నెలలకే జవాహర్ అధ్యక్ష పదవికి రాజీనామా చేయబోయాడు.[72] అయితే కాంగ్రెస్-వైశ్రాయ్ల నడుమ జరిగిన సంప్రదింపులు పూర్తిగా విఫలం కావడంతో జవాహర్ వైఖరే సరైనదని నిర్ధారణ అయ్యి పార్టీ అంతా అతని వైఖరినే అవలంబించారు.[73] రాజీనామా అగత్యం తప్పిపోయింది. జవాహర్లాల్ లాహోరు కాంగ్రెస్ అధ్యక్షత వహించేనాటికి అతని వైఖరి పట్ల ఉన్న అడ్డంకులు అన్నీ తొలగిపోయి పూర్ణ స్వాతంత్ర్యాన్ని కాంగ్రెస్ లక్ష్యంగా అంగీకరించడం అనివార్యమే అయింది.[74] అధ్యక్షోపన్యాసంలో జవాహర్లాల్ తాను సామ్యవాదిని, ప్రజాస్వామ్యవాదిని అని సుస్పష్టంగా చెప్పాడు. స్వాతంత్ర్యాన్ని సాధించడానికి వ్యవస్థీకృతమైన హింసకు దిగడానికి కాంగ్రెస్కు సాధన సంపత్తి కానీ, శిక్షణ కానీ లేవనీ, వ్యక్తిగతమైన హింసాత్మక చర్యలు నిరాశా నిస్పృహలను వెల్లడించడం తప్ప మరేం చెయ్యవనీ, కాబట్టి పన్నుల చెల్లింపు నిరాకరణ, సార్వత్రిక సమ్మెల రూపంలో శాసనోల్లంఘన, సహాయ నిరాకరణ చేపట్టాలని పేర్కొన్నాడు.[75]
భారత స్వాతంత్ర్య ప్రకటన
జవాహర్లాల్ నెహ్రూ భారత స్వాతంత్ర్య ప్రకటన చిత్తుప్రతిని తానే తయారుచేశాడు. దీనిని లాహోర్ కాంగ్రెస్ ఆమోదించింది. ఇందులో ఒక భాగం ఇలా పేర్కొంటూంది:
స్వేచ్ఛ, శ్రమకు తగ్గ ఫలితాన్ని అనుభవించగలగడం, జీవితావసరాలు సంపాదించుకుని ఎదగడానికి అవకాశాలు పొందడం ప్రపంచంలోని అన్ని దేశాల ప్రజల్లాగానే భారత ప్రజల మార్చలేని హక్కు. ఈ హక్కులను ఏ ప్రభుత్వం అయినా నిరాకరించి అణచివేస్తూంటే దాన్ని మార్చడానికి కానీ, ఆ ప్రభుత్వాన్ని రద్దుచేయడానికి కానీ ప్రజలకు హక్కు ఉంటుందని మేం నమ్ముతున్నాం. భారతదేశంలోని బ్రిటీష్ ప్రభుత్వం కేవలం భారత ప్రజలకు స్వేచ్ఛను నిరాకరించడమే కాదు, దేశంలోని ప్రజలను దోపిడీ చేసి, భారతదేశాన్ని ఆర్థికంగా, రాజకీయంగా, సాంస్కృతికంగా, ఆధ్యాత్మికంగా నాశనం చేస్తున్నది. దాంతో మేం నమ్మేదేంటంటే: భారతదేశం బ్రిటీష్ వారితో సంబంధాలు తెంపివేసుకుని, పూర్ణ స్వరాజ్ లేదా పూర్తి స్వాతంత్ర్యం సంపాదించాలి.[76]
1929 డిసెంబరు 31 అర్థరాత్రి నాడు జవాహర్లాల్ లాహోర్ నగరంలో రావి నది ఒడ్డున 3 లక్షల మంది చూస్తూండగా మువ్వన్నెల జెండా ఎగురవేశాడు.[77] జవాహర్, గాంధీ రాసిన పన్నుల నిరాకరణకు సైతం సిద్ధంగా ఉండడం కలిగివున్న స్వాతంత్ర్య ప్రమాణాన్ని అందరూ చదివి ప్రమాణాలు చేశారు. 172 మంది కేంద్ర, ప్రాంతీయ శాసన సభ్యులు ఈ ప్రకటనకు అనుగుణంగా రాజీనామా చేశారు. లాహోర్ కాంగ్రెస్లో 1930 జనవరి ఆఖరి ఆదివారం (అది జనవరి 26 అయింది) పూర్ణ స్వాతంత్ర్య ఆకాంక్షను వ్యక్తం చేస్తూ స్వాతంత్ర్య దినాన్ని జరుపుకోవాలన్న నిర్ణయం తీసుకున్నారు. తన స్వీయచరిత్రలో జవాహర్లాల్ ఆరోజును ఇలా వర్ణించాడు - "1930 జనవరి 26న స్వాతంత్ర్య దినం వచ్చింది, ఒక్క మెరుపులో దేశపు పట్టుదల, కుతూహలపు చిత్తవృత్తి మాకు తెలియవచ్చిందీ. ప్రతిచోటా పెద్ద సమావేశాలు జరిగాయి, వాటిల్లో ఆకర్షవంతమైందేదో ఉంది. అక్కడ ఉపన్యాసాలు లేవు, ఉద్బోధలు లేవు. ప్రశాంతంగా, గంభీరంగా స్వాతంత్ర్య ప్రమాణాలు స్వీకరించటం జరిగింది." కలకత్తా, బొంబాయిల్లో పెద్ద పెద్ద సమావేశాలు జరిగాయి. చిన్న పట్నాల సమావేశాలకు కూడా జనం అధిక సంఖ్యలో హాజరయ్యారు.[78]
పూర్ణ స్వాతంత్ర్య తీర్మానం నుంచి రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం ముగింపు వరకు (1930-1945)
ఉప్పు సత్యాగ్రహం, గాంధీ-ఇర్విన్ ఒప్పందం
పూర్ణ స్వాతంత్ర్య తీర్మానాన్ని ఆమోదించాకా శాసనోల్లంఘన ఉద్యమాన్ని తాను నిశ్చయించినప్పుడు ప్రారంభించవచ్చన్న అధికారాన్ని కాంగ్రెస్ కార్యనిర్వాహకవర్గం మహాత్మా గాంధీకి ఇచ్చింది. ఉప్పు పన్ను చట్టాన్ని ఉల్లంఘించాలని, ఉప్పు సత్యాగ్రహం చేయాలని గాంధీ నిర్ణయించి దండి వరకు పాదయాత్ర చేసి ఏప్రిల్ 6న జలియన్ వాలాబాగ్ దురంతపు స్మారక దినాన దండిలో ఉప్పు తయారు చేశాడు. మొదట జవాహర్లాల్ గాంధీ నిర్ణయం అర్థరహితమని భావించినా,[79] క్రమేపీ దానిని అర్థంచేసుకుని ఉత్సాహం ప్రోదిచేసుకున్నాడు. జవాహర్లాల్ గుజరాత్లోని దండియాత్రలో ఒక మజిలీ వరకు గాంధీతోపాటు నడిచాడు.[80] దేశ వ్యాప్తంగా శాసనోల్లంఘన ఉద్యమానికి జవాహర్లాల్ పిలుపునిచ్చాడు. అలహాబాద్ జిల్లాలో ఉప్పు సత్యాగ్రహం నిర్వహించడానికి సమీపంలో సముద్రతీరం లేకపోవడంతో ఏప్రిల్ 9న చట్టవిరుద్ధంగా తయారుచేసిన ఉప్పు పొట్లాలు అమ్మడం వంటి పనులతో శాసనాన్ని ఉల్లంఘించారు. రాయ్ బరేలి జిల్లాలో కౌళ్ళ చెల్లింపు మానుకుంటూ కౌలు రైతులతో సత్యాగ్రహం ప్రారంభించాడు. ఈ చర్యతో ప్రభుత్వం ఆందోళనపడి జవాహర్లాల్ను ఏప్రిల్ 14న అరెస్టు చేసింది.[81]
నైనీ జైల్లోనే విచారించి ఆరు నెలల సాధారణ జైలు శిక్ష విధించింది. అత్యంత ప్రమాదకరమైన, కరడుకట్టి నేరస్తులను ఉంచే చోట జవాహర్ను బంధించారు. జైలు జీవితాన్ని క్రమబద్ధీకరించుకునేందుకు పరుగు, నడక, వ్యాయామం, నూలు వడకడం, పుస్తకాలు చదివి నోట్సు రాసుకోవడం వంటివి చేసేవాడు.[82] జైలులో అతనిది దాదాపు ఏకాంతవాసమే అయినా కొందరు తోటి ఖైదీలు జవాహర్కు సేవలు చేస్తూ, జైలు కూలీలు చిన్న చిన్న కానుకలు సమర్పిస్తూ ఉండేవారు. రెండున్నర నెలలకు మోతీలాల్ నెహ్రూ, సయ్యద్ మహమూద్లు అదే జైలుకు రావడంతో తండ్రికి సేవలు, రాజకీయ సంప్రదింపులు చేయడం ప్రారంభించాడు.[83] సత్యాగ్రహం నిలిపివేసే అవకాశాలను పరిశీలించమంటూ యరవాడ జైలులోని గాంధీని మితవాదులైన తేజ్ బహదూర్ సప్రూ, జయకర్ కలవగా, కాంగ్రెస్ అధ్యక్షుడైన జవాహర్లాల్ నెహ్రూదే నిర్ణయం తీసుకునే అధికారమని గాంధీ తిప్పి పంపాడు. జవాహర్లాల్, మోతీలాల్ ఉద్యమాన్ని కొనసాగించడమే తమ అభిమతమని గాంధీకి గట్టిగా చెప్పినా వైశ్రాయ్కి చెప్పి వారిద్దరినీ గాంధీని కలిసేందుకు యరవాడ తీసుకువెళ్ళారు. అయితే చర్చలు ఫలప్రదం కాలేదు.[84] అక్టోబరు 11న ఆరునెలల శిక్షాకాలం పూర్తై జవాహర్లాల్ విడుదల అయి భూమిశిస్తు కౌళ్ళు, ఆదాయపు పన్నులు నిలిపివేసేలా ఉద్యమం ప్రారంభిస్తామని ప్రకటించడంతో పదిరోజుల్లో మళ్ళీ అరెస్టుచేశారు. ఈసారి రెండేళ్ళ కఠిన శిక్ష విధించారు. ఈసారి పరిశీలించేందుకు పుస్తకాలు లేవన్న కారణాన్ని పక్కన పెట్టి తన కుమార్తె ఇందిరకు ప్రపంచ చరిత్రపై లేఖలు రాయడం కొనసాగించాడు. [85] 1931 ఫిబ్రవరి 6న మోతీలాల్ మరణించాడు. తండ్రి అంత్యక్రియల సందర్భంగా రాజకీయాలలో సమయం వెచ్చించలేని జవాహర్లాల్ తరఫున తనకు తానై స్వంత బాధ్యతతో గాంధీ నడుమ గాంధీ-ఇర్విన్ సంధి కుదుర్చుకుని శాసనోల్లంఘనాన్ని నిలిపివేశాడు, రక్షణ, విదేశీ వ్యవహారాలు, అల్పసంఖ్యాక వర్గాల స్థితి వంటి అంశాలపై రౌండ్ టేబుల్ సమావేశంలో జరిగే చర్చలకు కాంగ్రెస్ హాజరవుతుందని అంగీకరించాడు. అందుకు బదులుగా హింసాత్మకమైన అభియోగాలు లేనివారి విడుదల, ఉప్పుతయారీకి అనుమతి, శాంతియుతమైన పికెటింగుకు అవకాశం ఇస్తుంది. జవాహర్లాల్కు ఈ సంధి ఆమోదయోగ్యం కాలేదు.[86] ఇది స్వాతంత్ర్యాన్ని కాకపోయినా కనీసం పన్నుల చెల్లింపు నిరాకరణలో పాల్గొన్న బార్డోలీ తదితర ప్రాంతాల రైతుల జప్తు అయిన ఆస్తులు తిరిగి, ఉప్పు తయారీకి, సేకరణకు పూర్తి హక్కులు ప్రభుత్వం ఇవ్వడం కూడా సాధించలేకపోయింది.[87] అయితే గాంధీ జవాహర్ ఊహిస్తున్నదాని కన్నా ఎక్కువగా ఉద్యమం వల్ల దేశం నీరసించి శక్తి, ఉత్సాహాలు కోల్పోయిందని అంచనా వేశాడు.[86]
తనకు నచ్చకపోయినా గాంధీ స్వంత పూచీకత్తు మీద చేసుకుని వచ్చిన ఒప్పందాన్ని ఆమోదించాల్సినదిగా కోరుతూ కరాచీ కాంగ్రెస్ మహాసభలో జవాహర్లాలే స్వయంగా ప్రవేశపెట్టాడు. భవిష్యత్తులో కాంగ్రెస్ ఆమోదించబోయే ఏ రాజ్యాంగంలోనైనా ప్రాథమిక హక్కులు, వయోజన ఓటింగు హక్కు, ఉచిత ప్రాథమిక విద్య మొదలైన హక్కులతో పాటు వాస్తవమైన ఆర్థిక స్వాతంత్ర్యాన్ని కూడా చేర్చేలా కాంగ్రెస్తో ఆమోదింపజేసుకున్నాడు.[87] ఆర్థిక స్వాతంత్ర్యాన్ని కాంగ్రెస్ ఆమోదించే రాజ్యాంగ హక్కుల్లో చేర్చినందుకు రాజకీయంగా గాంధీకి నెహ్రూ ఇచ్చిన రాయితీ అని కొందరు వాదిస్తూంటారు. కానీ అలాంటి కారణంతో కాదని, తాము నిర్ణయించుకున్న స్వాతంత్ర్య లక్ష్యాలకు విఘాతం కాకపోగా కేవలం సమరంలో యుద్ధ విరమణ వంటిది కాబట్టి నెహ్రూ సమాధానపడ్డాడని సర్వేపల్లి గోపాల్ భావించాడు.[88]
భూ సమస్యల్లో పోరాటం, జైలు జీవితం
యునైటెడ్ ప్రావిన్సుల్లో 1930ల్లో కొనసాగుతున్న దుర్భిక్షం వల్ల కౌలురైతులు చాలా బాధలు పడ్డారు. శిస్తులు, కౌళ్ళు చెల్లించలేక అలమటిస్తున్న పరిస్థితిలో భూస్వాములకు, కౌలుదార్లకు జరుగుతున్న సంప్రదింపుల్లో తహశీల్ స్థాయి కాంగ్రెస్ సంస్థలు కౌలుదార్ల ఏజెంట్లుగా పనిచేశారు. ఈ వ్యవహారాన్ని జవాహర్లాల్ పర్యవేక్షించాడు.[89] కాంగ్రెస్ వ్యవహారశైలి ప్రభుత్వానికి అభ్యంతరకరంగా లేకపోయినా ఈ మధ్యవర్తి పాత్ర కాంగ్రెస్ను చేయనిస్తే వారు గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో బలపడతారని ప్రభుత్వం భయపడింది. ప్రభుత్వాధికారులు జవాహర్లాల్ వర్గపోరాటాన్ని తీసుకురాబోతున్నాడని అసత్యాలతో గాంధీకి, జవాహర్కీ కొంతమేరకు విభేదాలు సృష్టించగలిగారు. ప్రభుత్వానికీ, ప్రజలకూ కాంగ్రెస్ మధ్యవర్తిత్వం నెరపవచ్చన్న వాదన గాంధీ ఉపసంహరించుకున్నాడు. అంతేకాక జవాహర్లాల్ అనారోగ్యం వల్ల గాంధీ నేరుగా యుపి రైతుల సమస్యను కాంగ్రెస్ తరఫు నుంచి చూడాల్సివచ్చినప్పుడు కౌలుదార్ల పరిస్థితులకు, యుపి రాజకీయ మహాసభ చేసిన తీర్మానాలను లక్ష్యపెట్టకుండా సాధ్యమైనంతవరకూ పన్ను చెల్లించెయ్యాలంటూ, యుపి కాంగ్రెస్ సిఫారసు చేసినదాన్ని మించి ఒక గరిష్ఠ శాతాన్ని సూచించి ఆమేరకు పన్ను చెల్లించాలని చెప్పాడు.[90]
రైతుల పట్ల గాంధీ వైఖరి ఏమంత అనుకూలంగా లేదని అర్థం చేసుకున్న యుపి ప్రభుత్వం కాంగ్రెస్కి, కౌలుదార్లకీ ఉన్న సంబంధాలు విచ్ఛిన్నం చేయడానికి దమనకాండ ప్రారంభించింది. కౌళ్ళ వసూలు సీజన్ ముగిసిపోయింది, అప్పటికే 60 నుంచి 80 శాతం చెల్లింపులు రైతులు చేశారు కాబట్టి ఇప్పటికి వసూళ్ళు ఆపాలన్న కాంగ్రెస్ న్యాయమైన విజ్ఞప్తిని కూడా ప్రాంతీయ ప్రభుత్వం అంగీకరించలేదు. ఆపైన బ్రిటీష్ ఇండియా ప్రభుత్వం స్థానిక కాంగ్రెస్ కార్యకర్తలతో సంప్రదించిన మీదటే శిస్తు వసూలు, కౌలు నిర్ణయం చేయాలన్న గాంధీ సూచనను పరిశీలించడానికి సుముఖంగా ఉన్నా యుపి ప్రభుత్వం మాత్రం బిగిసిపోయింది.[91] క్రమేపీ కేంద్ర ప్రభుత్వం కూడా కఠినంగా వ్యవహరించసాగింది. అప్పటికి రౌండ్ టేబుల్ సమావేశంలో ఉన్న గాంధీ తనకు ఉచితమన్న రీతిలో అవసరమైతే ఎటువంటి చర్య అయినా తీసుకొమ్మని జవాహర్కి అధికారం ఇచ్చినా, జవాహర్ గాంధీని ఇరుకునపెట్టడం ఇష్టం లేక శిస్తు చెల్లింపు నిరాకరణోద్యమం వాయిదా వేస్తూ వచ్చాడు. మరోవైపు యుపి ప్రభుత్వం, కాంగ్రెస్తో సంప్రదింపులు జరిపి విఫలమైంది.[92] ఈ దశలో జవాహర్లాల్ అనివార్యమైన శిస్తు చెల్లింపు నిరాకరణోద్యమాన్ని అలహాబాద్, రాయబరేలీ, ఎటావా, కాన్పూర్, ఉన్నావ్ జిల్లాల్లో ప్రారంభించాడు. ఈ జిల్లాల్లో శిస్తు చెల్లింపు పూర్తిగా నిలిచిపోవడమే కాక ఇతర జిల్లాలూ అటువంటి ఉద్యమానికి సిద్ధమవుతున్నాయి. ఈ దశలో ప్రభుత్వం జవాహర్కి, కాంగ్రెస్కి రైతుల్లో గట్టి పట్టు దొరుకుతోందని గమనించి, రైతులకు నీటితీరువా తగ్గింపు, ఋణాల మాఫీ వంటి కొన్ని ఉపశమన చర్యలు చేపట్టింది. నిషేధాజ్ఞలు ఉల్లంఘిస్తూ ఈలోపు ఆయా జిల్లాల్లో జవాహర్ పర్యటించినా అరెస్టు చేయకుండా ఉపేక్షించింది.[93] ఒక్కసారి తాము అనుకున్న ఉపశమన చర్యలు పూర్తిచేసి, అలహాబాద్ తిరిగివచ్చిన జవాహర్ పట్టణం విడిచి వెళ్లరాదని నిషేధించింది. 1931 డిసెంబరు 26న గాంధీకి స్వాగతం చెప్పేందుకు బొంబాయి వెళ్తూండగా ఆగ్రా సమీపంలోని ఇరాదాత్ నగర్ స్టేషన్లో అరెస్టు చేసి, వారం రోజుల తర్వాత రెండేళ్ళ జైలుశిక్ష విధించారు.[94]
ఈసారి సుదీర్ఘకాలం జవాహర్లాల్ జైల్లో గడిపాడు. జైలు జీవితం అతని ఆరోగ్యాన్ని క్షీణింపజేసింది. జైల్లో తన కుమార్తెకు ప్రపంచ చరిత్ర గురించి రాస్తున్న ఉత్తరాలు కొనసాగించాడు. మొదట నైనీ జైల్లో నిర్బంధించి, కొద్దివారాలకు బరైలీ జైలుకు తరలించారు. బరైలీ జైల్లో పరిస్థితులు, మనుషులూ దారుణంగా ఉండేవారు. జైలర్ జవాహర్ని చూడడానికి వచ్చిన భార్యనీ, తల్లినీ అవమానించడంతో,[95] ఆ అవకాశం ఇవ్వరాదని నెలల తరబడి సందర్శకులను చూడడానికి అంగీకరించలేదు. 1932 జూన్లో జవాహర్లాల్ను డెహ్రాడూన్లోని జైలుకు మార్చారు. ఆహ్లాదకరమైన వాతావరణం, అనువైన జైలు భవనాలకు తోడు ఐరిష్ జాతీయవాది డివెలరా శిష్యుడైన సూపరింటెండెంట్ కెప్టెన్ ఫాల్వే జవాహర్కు చాలా సౌకర్యాలు కలుగజేశాడు. తోటి ఉద్యమకారులకు లేని సౌకర్యాలు తనకు ఉండడం సిగ్గుచేటుగా భావించి జవాహర్ ఇతరులతో సమానంగా చూడమని కోరాడు. తన కుటుంబసభ్యులను తలచుకుని బాధపడేవాడు. జవాహర్ జైల్లో ఉండగా రెండుసార్లు గాంధీ చేసిన నిరాహారదీక్షలు అతన్ని కలచివేశాయి.[96] 1933లో ఉపవాసదీక్ష ప్రారంభించగానే గాంధీని ప్రభుత్వం జైలు నుంచి విడుదల చేయడం, అతను శాసనోల్లంఘనాన్ని నిలిపివేయడం జరిగాయి. శాసనోల్లంఘనోద్యమాన్ని నిలిపివేయడం తెలసి నెహ్రూ నిర్ఘాంతపోయినా గాంధీ మరణిస్తాడేమోనన్న ఆతృత దాన్ని జయించింది. జవాహర్ ఆ చర్యను ఆమోదించాడు.[97] 1933 ఆగస్టులో జవాహర్ను నైనీ జైలుకు మార్చి, అదే నెల 30వ తేదీన గడువు కన్నా 12 రోజుల ముందు విడుదల చేశారు.[98]
తిరిగి జైలుకు, భార్య మృతి
గాంధీ ఆలోచన, ఆచరణలకు, లక్ష్యాలకు జవాహర్ ఆలోచనలకు, లక్ష్యాలకు చాలా భేదమున్నట్లు ఆ దశలో జవాహర్ అవగాహన చేసుకుంటూనే ఉన్నాడు.[97][98][99] 1933 సెప్టెంబరు ఆరంబంలో జవాహర్ చేసిన పలు ప్రకటనలు జవాహర్ కాంగ్రెస్ నుంచి విడిపోయి, స్వాతంత్ర్యమే ప్రధాన లక్ష్యమైన వేరే పార్టీ నెలకొల్పుతాడన్న ఊహాగానాలకు అవకాశమిచ్చాయి.[98] సామ్యవాదం అవలంబించకుండా వచ్చిన స్వాతంత్ర్యం స్వాతంత్ర్యమే కాదని అభిప్రాయపడుతూ ఉన్నా బ్రిటీష్ సామ్రాజ్యవాదంపై పోరాడి స్వాతంత్ర్యం సముపార్జించేవరకు ఆర్థికాంశాలపై పోరాటం వృధా అన్న అభిప్రాయానికి వచ్చాడు. రాజకీయ స్వాతంత్ర్యాన్ని సాధించడానికి కాంగ్రెస్, దాన్ని నడిపించడానికి గాంధీ కీలకమని గ్రహింపు, నేరుగా గాంధీని కలిసి ముఖాముఖీ చేసిన చర్చలు కలగలిసి గాంధీ నాయకత్వాన్ని తాను ఆమోదిస్తున్నట్టు చేసిన ప్రకటన రూపంలో వెలువడ్డాయి. ఈ దశలో జవాహర్ తన వైఖరి వెల్లడిస్తూ కాంగ్రెస్ విధానాలకు తనకు అనుకూలమైన వ్యాఖ్యానాన్ని వివరిస్తూ తెలిపిన కొన్ని అంశాలను గాంధీ పెద్ద చర్చ లేకుండా ఆమోదించాడు.[100]
అలా గాంధీ నాయకత్వాన్ని, కాంగ్రెస్ సంస్థను జవాహర్ ఆమోదించాకా గ్రామోద్ధరణ, హరిజనోద్యమం వంటివి ఉపప్రదర్శనలుగా పక్కనపెట్టాడు. తాను కీలకమని భావిస్తున్నదీ, ఇన్నేళ్ళుగా బుద్ధిపూర్వకంగా ఉపేక్షించినదీ అయిన మతతత్వంపై దృష్టిసారించాడు.[101] ప్రధానంగా హిందూమహాసభపై తన విమర్శలు ఎక్కుపెట్టి, గాంధీ సహా ఎవరు చదివినా చాలా తీవ్రమని అంచనావేసిన భాషలో దుయ్యబట్టాడు.[102] ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న ఆర్థిక దుస్థితి భారతదేశాన్ని కూడా ప్రభావితం చేస్తున్న ఆ తరుణంలో జవాహర్లాల్ ఏదైనా విప్లవాత్మకమైన కార్యాచరణ ప్రబోధిస్తే ప్రజలు అందుకుంటారన్న భయం ప్రభుత్వానికి ఉంది. పైగా గ్రామీణ ప్రాంతంలో అతను చేపడుతున్న కార్యకలాపాలు, అతని రచనలు, ప్రసంగాలు మధ్యతరగతిపై చూపుతున్న ప్రభావం చూసి ప్రభుత్వం బెదిరింది. ఈ స్థితిలో కలకత్తాలో అతను 1934 జనవరిలో చేసిన ప్రసంగాన్ని కారణంగా చూపి బెంగాలు ప్రభుత్వం వారెంటు జారీచేసింది.[103] 1934 ఫిబ్రవరి 12న అలహాబాదులో జవాహర్ని అరెస్టు చేసి కలకత్తా తీసుకువెళ్ళి నాలుగు రోజులకు రాజద్రోహ నేరంపై రెండు సంవత్సరాల సాధారణ జైలు శిక్ష విధించారు.[104]
మూడు నెలల పాటు ఆలీపూర్ జైలులో ఉంచారు, మే నెల మొదట్లో డెహ్రాడూన్ జైలుకు పంపించారు. గాంధీ 1934 ఏప్రిల్లో సహాయనిరాకరణోద్యమాన్ని పూర్తిగా నిలిపివేసి, కాంగ్రెస్ వారు నేరుగా కౌన్సిళ్ళకు పోటీచేసి ప్రవేశించవచ్చని నిర్ణయం వెల్లడించాడు. ఇది నెహ్రూను చాలా దెబ్బతీసింది. సైద్ధాంతికంగా ఏకత్వం లేని గాంధీతో స్వాతంత్ర్య సంపాదన లక్ష్యం ఐక్యంగా ఉందని కలిసి పనిచేయడం పొరబాటేమోనని నిందించుకున్నాడు.[105] నెహ్రూ తన మొహం చెల్లకుండా పోయిందన్నాడు, చివరకు గాంధీతో తెగతెంపులు చేసుకోవలసి రావచ్చేమోనని తన డైరీలో రాసుకున్నాడు.[106] అయితే నెహ్రూ చేస్తున్నది తన వేదనను, కోపాన్ని వెళ్ళగక్కడమే తప్ప పార్టీకి ప్రమాదం ఏమీ లేదని గాంధీ సరిగానే అంచనావేశాడు.[107] 1930కల్లా భారతదేశంలో సామ్యవాద చైతన్యానికి నెహ్రూ గొప్ప ప్రతీకగా నిలిచాడు.[108] 1934లోనే కాంగ్రెస్లో సామ్యవాద ఆశయాలను ముందుకు తీసుకుపోవడానికి, జాతీయవాదంతో సామ్యవాదాన్ని కలపడానికి పార్టీలోనే ఏర్పడిన సామ్యవాద పక్షం బహిరంగంగా తాము జవాహర్లాల్నే ప్రతిధ్వనిస్తున్నామని ప్రకటించింది. అయితే జవాహర్ వారిని సమర్థించలేదు.[107]
1934 ఆగస్టులో జవాహర్లాల్ భార్య కమల ఆరోగ్య పరిస్థితి విషమించడంతో ప్రభుత్వం మానవతా దృష్టితో విడుదల చేసింది. ప్రభుత్వం చూపిన సద్భావాన్ని గౌరవిస్తూ జవాహర్లాల్ ఈ కాలంలో ఏ రాజకీయ కార్యకలాపంలోనూ ప్రత్యక్షంగా పాల్గొనకుండా ఉండిపోయాడు..[107] పదకొండు రోజుల వ్యవధిలో ఆమె ఆరోగ్యం కాస్త కుదుటపడడంతో తిరిగి జైలుకు తీసుకువెళ్ళారు. ఈసారి నైనీ జైలులో ఉంచి వారానికి ఒకసారి కమలను చూసేందుకు బయటకు అనుమతించేవారు..[109] ఆమెను చికిత్స కోసం వేరే ప్రాంతానికి తరలిస్తే, ప్రభుత్వం జవాహర్ను అక్కడికి దగ్గరలోని ఆల్మోరా జైలుకు మార్చారు. ఆమె ఆరోగ్యం ఏమీ కుదుటపడకపోవడంతో ఐరోపా తీసుకువెళ్ళాలని ప్రయత్నించారు. ఆమె అనారోగ్యం జవాహర్ మానసిక దారుఢ్యాన్ని దెబ్బతీసింది. అతని ఆలోచనల్లో మరేవీ రాకుండా వ్యాకులతతో నింపేసేది. [110] ఆ తీవ్రవేదన నుంచి మనసును బయటపడేసేందుకు జవాహర్లాల్ రచనా వ్యాసంగాన్ని ఆశ్రయించాడు. మనస్సును మళ్ళించుకోవడానికి, ఆ జైలుగోడల మధ్య రాయడం ప్రారంభించిన స్వీయచరిత్ర అతనికి ప్రపంచవ్యాప్తంగా పాఠకులను, విమర్శకుల ప్రశంసలను సంపాదించిపెట్టింది. కమల ఆరోగ్యరీత్యా ఐరోపా ప్రయాణించాల్సి వచ్చింది. ప్రభుత్వం కమల పరిస్థితి విషమించిందని తెలుసుకుని సెప్టెంబరు 2న జవాహర్ శిక్ష నిలిపివేసింది. రాజకీయ సంబంధమైన ప్రసంగాలు చేయవద్దని, అయితే ఐరోపాలో అతని కదలికలపై ఏ నిర్బంధం ఉండదనీ ప్రభుత్వం తెలిపింది.[111] ప్రయాణానికి, ఐరోపాలో నివాసానికి అయ్యే పెద్దమొత్తాన్ని భరించడానికి ఇబ్బందులు ఎదురయ్యాయి కాంగ్రెస్ నాయకుల్లో కొందరికి ఇచ్చినట్టే పెద్ద మొత్తంలో ఎలవెన్సు ఇస్తానని పారిశ్రామికవేత్త బిర్లా ముందుకువచ్చినా నెహ్రూ ఇబ్బందులు తనకు తానే భరించి స్వంత ఖర్చులపైనే 1935 చివరిలో ప్రయాణమయ్యాడు.[112] జర్మనీలో కమలా నెహ్రూను వైద్యశాలలో చేర్చారు. ఆమె కోరిక మేరకు స్విట్జర్లాండులోని మరో వైద్యశాలకు తరలించారు.[111] క్షణానికి ఒక తీరుగా ఉన్న ఆమె ఆరోగ్యం గురించి ఆశనిరాశల్లో జవాహర్ కొట్టుకులాడాడు. చివరకు 1936 ఫిబ్రవరి 28న కమలా నెహ్రూ మరణించింది.[113]
కాంగ్రెస్ నాయకత్వం, ఎన్నికలు
జవాహర్లాల్ 1936లో ఐరోపాలో ఉండగానే గాంధీ నిర్ణయం ఆమోదిస్తూ కాంగ్రెస్ పార్టీ జవాహర్ని పార్టీ అధ్యక్షునిగా ఎన్నుకుంది. 1935 భారత రాజ్యాంగ చట్టంపై, దానిని అనుసరించి రానున్న ఎన్నికలలో నెగ్గి పదవులు స్వీకరించడం పట్ల జవాహర్ తీవ్ర వ్యతిరేకతతో ఉన్నాడు. పార్టీలో అత్యధికులు పదవుల స్వీకారానికి సుముఖులుగా ఉన్నారు. గాంధీ కూడా వారి అభిప్రాయానికి తలవొగ్గినా, ఈ విషయంలో ఏకాకి అయిపోయిన జవాహర్ని నొప్పించే ఉద్దేశం లేక ఎన్నికలు అయ్యేదాకా నిర్ణయాన్ని వాయిదా వేశాడు.[114] కాంగ్రెస్ సమస్త సామ్రాజ్యవాద శక్తుల ఐక్యసంఘటనగా రూపొంది, కార్మిక కర్షక తరగతులను కూడా తమ ఉద్యమంలో చేర్చుకునేలా నియమావళి సరళించాలని నిర్ణయం జరిగింది.[115] జవాహర్లాల్ దేశవ్యాప్తంగా కాంగ్రెస్ పార్టీ ప్రచారం ముమ్మరంగా సాగిస్తూ వచ్చాడు. సమస్త శక్తియుక్తులు కాంగ్రెస్ని గెలిపించడానికి ధారపోశాడు. రైళ్ళ నుంచి గుర్రాల వరకూ పలు వాహనాలపై విస్తారంగా ప్రయాణించాడు. ఒకచోట సమయం అయిపోతూండడంతో సభాస్థలానికి దాదాపు కిలోమీటరు దూరం నెహ్రూ, అతని వెంట జనం పరుగులుతీశారు. సభల్లో నెహ్రూకి ఉన్న ప్రజాకర్షణ ప్రస్ఫుటంగా వ్యక్తం అయ్యేది.[116] రాజ్యాంగ తిరస్కరణ, సామ్యవాద ధోరణి, విప్లవాత్మక ప్రవర్తన వంటివాటి దృష్ట్యా జవాహర్లాల్ని ఏదోక అభియోగంపై తిరిగి అరెస్టు చేయాలని ప్రభుత్వం భావించింది. జవాహర్ను అత్యంత ప్రాముఖ్యమైన అంతర్గత ప్రమాదంగా పరిగణించి, అతను ప్రసంగించిన ప్రతీచోటకు పోలీసులను నోటు పుస్తకాలతో పంపి నోట్ చేసుకునేవారు. సుదీర్ఘకాలం శిక్ష విధించడానికి తగ్గ అభియోగం మోపడానికి తగినది ఏదైనా అతని ప్రసంగాల్లో లభిస్తాయేమో చూసేవారు. అయితే వారి ప్రయాస వృధాగా మిగిలింంది.[117]
1937 మొదట్లో ఎన్నికల ఫలితాలు వెలువడి కాంగ్రెస్కు పలు ప్రావిన్సుల్లో ఆధిక్యత లభించింది. ముందు అనుకున్నట్టుగా చర్చించి అధికార స్వీకరణ గురించి నిర్ణయం తీసుకోవాల్సి ఉండగా, ఎన్నికల ఫలితాలు వెల్లడికాగానే మంత్రివర్గాల ఏర్పాటు, కూర్పు వంటివాటి గురించి కాంగ్రెస్ వర్గాలు చర్చించుకోవడం నెహ్రూకు మనస్తాపం కలిగించింది. ఢిల్లీలో జరిగిన అఖిల భారత కాంగ్రెస్ కార్యవర్గ సమావేశంలో నెహ్రూ అధికార స్వీకరణకు వ్యతిరేకంగా తీర్మానం ప్రవేశపెట్టాడు. అయితే కార్యనిర్వాహక వర్గంలో అత్యధికులు అధికార స్వీకరణకు అనుకూలంగా ఉండడంతో గాంధీ వారినే సమర్థించాడు. కాంగ్రెస్ తిరస్కరించిన రాజ్యాంగానికి బద్ధులై వ్యవహరించాల్సిన పదవులు స్వీకరించబోతున్నారు కనుక ఆ ఇరకాటాన్ని తప్పించేందుకు మంత్రులు రాజ్యాంగానికి లోబడి వ్యవహరించాల్సి వచ్చినా గవర్నర్లు జోక్యం చేసుకోరని శాసనసభలోని కాంగ్రెస్ నాయకులకు నమ్మకం కలిగితే అధికార స్వీకరణకు అడ్డం లేదని నిర్ణయించారు. అయితే తర్వాత కొద్దికాలానికే ఈ హామీలు గవర్నరు ఇవ్వకపోయినా అధికారాన్ని స్వీకరించాలని నిర్ణయించారు. ఈ పరిణామాన్ని విషాదంతో వ్యాఖ్యానిస్తూ పదవులు స్వీకరించడానికి కారణాలేమిటీ అని ఎవరూ చూడడం లేదని, పదవులు స్వీకరించాలి కనుక కారణాలు వెతుకుతున్నారనీ వాపోయాడు.[118][119]
కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వాలు, మరోమారు ఐరోపా ప్రయాణం
పార్టీ తీసుకున్న నిర్ణయాన్ని నెహ్రూ అంగీకరించినా, అధికార స్వీకరణ పట్ల ఉన్న వ్యక్తిగత వైముఖ్యాన్ని దాచుకోలేకపోయాడు. పార్టీ అధ్యక్ష స్థానంలో కొనసాగినా మంత్రివర్గాలను సమన్వయపరిచి, వాటికి దారిచూపే పార్లమెంటరీ బోర్డులోనూ, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల ఏర్పాటు వ్యవహారాల్లోనూ అతను పాల్గోలేదు. ఆ పనిని వల్లభ్భాయ్ పటేల్ వంటి ఇతర నాయకులకు వదిలిపెట్టేశాడు. మొదటి కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వాల ఏర్పాటుకు కొద్ది నెలల తర్వాత అస్సాం, వాయువ్య సరిహద్దు రాష్ట్రాల్లో కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వాలను ఏర్పాటుచేసింది. ఈ ప్రభుత్వాల మీద కాంగ్రెస్ వారు చిన్న చిన్న అంశాలు లేవదీసి విమర్శిస్తే బాధ్యత కలిగిన పార్టీ అధ్యక్షునిగా వాటిని విమర్శకుల నుంచి కాపాడుతూ వచ్చాడు. ఈ ప్రభుత్వాలు కొన్ని విశేషాలు సాధించినప్పుడు ప్రశంసించినా, ఆంతరంగికంగా అవి మితవాద ధోరణితో నడుచుకోవడాన్ని విమర్శించేవాడు.1938లో హరిపురా కాంగ్రెస్లో సుభాష్ చంద్రబోస్ కాంగ్రెస్ అధ్యక్ష పదవిని స్వీకరించాక లభించిన విశ్రాంతిని అప్పటికి పలు తావుల సంక్షోభాలతో ప్రపంచయుద్ధానికి నాందీసూచకంగా ఉన్న ఐరోపా పర్యటించడానికి నిర్ణయించుకన్నాడు. ఆక్స్ఫర్డ్లో చదువుకుంటూన్న కుమార్తె ఇందిరా ప్రియదర్శినిని చూడడానికి బయలుదేరినా ఎప్పటివలెనే ఐరోపాలోని పలు రాజకీయ వ్యవహారాలతో గాఢమైన ప్రమేయం పెట్టుకుని, ప్రభావితుడయ్యాడు.
1938 జూన్లో ఓడలో బయలుదేరి మార్గమధ్యంలో ఈజిప్టులోని అలెగ్జాండ్రియాలో రాజకీయ నాయకులను కలిశాడు. ఇటలీలో ఓడ దిగగానే అంతర్యుద్ధంతో అతలాకుతలమవుతున్న స్పెయిన్ చేరుకుని రిపబ్లికన్ ప్రభుత్వ ఆతిథ్యం స్వీకరించాడు. పలవురు స్పెయిన్ రిపబ్లికన్ ప్రభుత్వాధికారులను కలిశాడు. స్వాతంత్ర్యం కోసం స్పానిష్ స్థానిక సైన్యం చేస్తున్న పోరాటానికి ముగ్ధుడై అక్కడే సైనికుడిగా ఉండిపోదామని అనుకునే స్థాయిలో ప్రభావితుడయ్యాడు.[120] ఇంగ్లాండు వెళ్ళినప్పుడు అంతకుముందు పర్యటనలకు భిన్నంగా బ్రిటన్ రాజకీయ నాయకుల్లో ప్రముఖులను కలుసుకున్నాడు. అక్కడ నుంచి పారిస్, జర్మనీ మీదుగా ప్రేగ్, జెనీవా, లండన్ అక్కడి నుంచి భారతదేశానికి ప్రయాణించాడు. ఈ పర్యటనల్లో పలువురు రిపబ్లికన్లు, వామపక్షీయులు అయిన రాజకీయ ముఖ్యులను కలుసుకున్నాడు.[121] అతను జెనీవాలో ఉన్నప్పుడు సంక్షోభం తీవ్రస్థాయికి చేరుకుంది, ఆపైన లండన్ చేరుకున్నప్పుడు అతనికొక గ్యాస్ మాస్క్ అమర్చారు. వీసా దొరకని కారణంగా మధ్య ఆసియా రిపబ్లిక్ల మీదుగా భారతదేశానికి వద్దామనుకున్న వాడల్లా, నౌకలో తిరిగివచ్చాడు.[122]
పార్టీలో సంక్షోభాలు, ప్రపంచ యుద్ధారంభం (1939)
1938 చివర్లో భారతదేశానికి తిరిగిరాగానే దేశ రాజకీయాల్లో నిమగ్నుడయ్యాడు. ముస్లింలీగ్ని మంత్రివర్గాల్లో చేర్చుకోకపోవడం కాంగ్రెస్ అహంకారమనీ, ద్రోహమనీ భావించిన జిన్నా అప్పటినుంచీ కాంగ్రెస్పై దారుణమైన విమర్శలు చేయసాగాడు. కాంగ్రెస్ ఫాసిస్ట్ సంస్థ అనీ, ఇస్లాం ప్రమాదంలో పడిందనీ జిన్నా విమర్శలు చేయసాగాడు. వీటి విషయంలో సూటిగా ఉదాహరణలు ఇవ్వమనీ నెహ్రూ సవాలు చేసినా, అది పట్టించుకోకుండా జిన్నా మళ్ళీ వేర్వేరు ఆరోపణలు చేస్తూ పోవడమనే వ్యూహాన్ని తొలిసారిగా అమల్లో పెట్టసాగాడు.[122] ముస్లింలను ఆకట్టుకునేందుకు ముస్లిం రైతులతో సభలు ఏర్పాటుచేసి వారికి ప్రయోజనకరంగా ఉండేలా ఋణాలను, తాలూక్దారి విధానాన్ని రద్దుచేయమని కోరాలని, తద్వారా ముస్లిం నాయకులు భయాందోళనలు రేకెత్తించే విధానాలకు విరుగుడుగా ముస్లిం జనబాహుళ్యపు ఆర్థిక ప్రయోజనాల ద్వారా ఆకర్షించగలమని నెహ్రూ భావించాడు. కానీ దీర్ఘకాలం సాగాల్సిన ఈ వ్యూహాలు మతకల్లోలాలు, హింస, అభద్రతాభావం వ్యాప్తి మధ్యలో సాగలేదు.[123]
కాంగ్రెస్ పార్టీలో అధ్యక్షుడు సుభాష్ చంద్రబోస్కీ, గాంధీకి నడుమ అంతర్గత వివాదం ప్రారంభమైంది. 1938లో జవాహర్ నుంచి కాంగ్రెస్ అధ్యక్ష పదవి స్వీకరించిన బోస్ 1939లో మరోమారు కాంగ్రెస్ అధ్యక్ష స్థానానికి పోటీచేశాడు. అతనిపై పోటీకి కాంగ్రెస్లో గాంధీ అనుయాయుల నుంచి పట్టాభిని అభ్యర్థిగా నిలబెట్టారు. అయితే పట్టాభి మీద బోసు గెలిచాడు. గాంధీ ఆ ఓటమిని తన ఓటమిగా ప్రకటించడం, కాంగ్రెస్ కార్యవర్గంలో ముఖ్యులైన 12 మంది రాజీనామా చేయడం జరిగాయి. గాంధీ, ఇతర మితవాద నాయకులు తనకు సహకరించరని గ్రహించిన బోస్ అధ్యక్ష పదవికి రాజీనామా చేశాడు. క్రమేపీ బోస్ కాంగ్రెస్ నుంచి దూరమయ్యాడు. ఈ సంక్షోభంలో నెహ్రూ తటస్థంగా, ఎటూ తేల్చక ఉండిపోయాడు. కాంగ్రెస్ అధ్యక్ష పదవికి ఎన్నికైన బోస్ను ఆ పదవి నుంచి దించిన విధానం నెహ్రూకు నచ్చలేదు. మరోవైపు బోస్ విధానాలను కూడా వ్యతిరేకించాడు.[నోట్స్ 4] రెండు పక్షాలకు ప్రైవేటు చర్చల్లో రాజీ కుదిర్చే ప్రయత్నాలు చేసి విఫలమయ్యాడు. సుభాష్ చంద్రబోస్ మాత్రం గాంధీ, తదితరులు ప్రత్యక్షంగా చేసిన దాడి కన్నా జవాహర్లాల్ నెహ్రూ అనిశ్చిత వైఖరి వల్లే ఎక్కువ దెబ్బతిన్నాడు. బోస్ నెహ్రూని ఈ వైఖరికి మరెన్నటికీ క్షమించలేకపోయాడు.[124] అయితే జవాహర్ వైఖరీ, బోస్ వైఖరీ, ప్రత్యేకించి అంతర్జాతీయమైన అంశాల్లో, అప్పటికే చాలా దూరం విభేదించి ఉన్నాయి.[125]
ఈ సమయంలో జవాహర్లాల్ నెహ్రూ అఖిల భారత సంస్థానాల ప్రజల మహాసభకు అధ్యక్షత వహించి సంస్థానాల సమస్యపైన, ప్రణాళికా రంగంలో జాతీయ ప్రణాళికా రచనలోనూ పనిచేశాడు. సంస్థానాల్లో జరిగే ఉద్యమాలు, ఆందోళనలను భారతదేశ వ్యాప్తంగా జరుగుతున్న జాతీయోద్యమంతో ప్రమేయం కల్పించి రెంటినీ ముడివేయాలని అతను భావించేవాడు. మరోవైపు గాంధీ పలు అంశాల్లో బ్రిటీష్ వారికీ, తనకీ మధ్య సంస్థానాధీశులను మధ్యవర్తులుగా అంగీకరిస్తూండడం నెహ్రూకు ఈ అంశంలో సమస్యలు తెచ్చిపెట్టినా ఆసక్తితో పనిచేస్తూండేవాడు. ప్రావిన్సుల్లో కొంతమేరకు స్వతంత్రంగా పనిచేయగల కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వాలు ఏర్పడడంతో పనితీరును దిశానిర్దేశం చేసే జాతీయ ప్రణాళికా రచన పనిని నెహ్రూ మొదలుపెట్టాడు.[125] దీనికి తక్షణ కాంగ్రెస్ వాదులతో పాటు శాస్త్రవేత్తలు, ఆర్థికవేత్తలు, వాణిజ్యవేత్తలు, పారిశ్రామికవేత్తలను చేర్చుకుని కమిటీని ఏర్పరిచి, సుదీర్ఘమైన ప్రశ్నావళి ఏర్పరుచుకుని నిర్దిష్టమైన అంశాలపై సవివరమైన సిఫార్సులు చేసేందుకు 30 ఉపసంఘాలు ఏర్పరిచాడు.[126] 1940 ఏప్రిల్ నాటికి 17 ఉపసంఘాలు తాత్కాలికమైనవి కానీ, తుది నివేదికలు కానీ సమర్పించాయి. 1940 మే, జూన్ నెలల్లో కార్యవర్గం సమావేశమై సమగ్ర నివేదిక రూపొందించసాగారు. అయితే 1940 అక్టోబర్ నాటికి జవాహర్లాల్ నిర్బంధానికి గురికావడంతో ప్రణాళికా కార్యక్రమం ఆగిపోయింది.[127]
రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం, నెహ్రూ నిర్బంధం
1940 సెప్టెంబరులో చైనాలో పలువురు నాయకులను సందర్శించాడు. మావోనూ, కమ్యూనిస్టులను కూడా కలుసుకోవాలని ఆశిస్తుండగా రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం వచ్చి జవాహర్లాల్ భారతదేశం తిరిగిరావాల్సి వచ్చింది. మహాత్మా గాంధీ ప్రపంచయుద్ధం ప్రారంభం కావడంతో హింసకే జయం కలిగినందుకు ఏవగించుకుని, తక్షణ ప్రతిచర్యగా బ్రిటన్కి స్వచ్ఛందంగా మద్దతు ప్రకటించాడు. అలాగే రెండవ ప్రపంచ యుద్ధంలో అక్షరాజ్యాల దుశ్చర్యలకు వ్యతిరేకంగా బ్రిటన్ చేస్తున్న పోరాటాన్ని తానెంత సమర్థిస్తూన్నా దాన్ని వ్యక్తిగతంగానే ఉంచాడు. వ్యక్తిగత అంశాలను పక్కన పెట్టి కాంగ్రెస్ వైఖరిని జవాహర్లాల్ మలిచాడు. దాని ప్రకారం - బానిసత్వంలో మగ్గుతున్న భారతదేశం వేరే దేశాల స్వాతంత్ర్యం కోసం యుద్ధంలో పాల్గొనలేదు, బ్రిటీష్ వారు భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం ఇచ్చి ప్రజాస్వామికంగా పాలింపబడేదైతే అప్పుడు బ్రిటన్తో సమస్కంధంగా వారికి సహకరిస్తుంది. బ్రిటన్ సమస్యల్లో ఉన్నప్పుడు దాన్ని అవకాశంగా తీసుకోవాలని కాంగ్రెస్ భావించకున్నా తన నిర్ణయాన్ని వేరొకరు తీసుకోవడం, దాన్ని మౌనంగా ఆమోదించడం భారతదేశానికి తగదు.[126] ఈ భావాలకు అనుగుణంగా కాంగ్రెస్ కార్యనిర్వాహకవర్గం తీర్మానాన్ని ఆమోదించింది. ప్రభుత్వం ఈ క్రమంలో సాగుతున్నట్టు సదుద్దేశాన్ని నిరూపించుకోవడానికి ఏదోక చర్య తీసుకోవాని తీర్మానించింది. కనీసం యుద్ధానంతరం తన భవితవ్యాన్ని భారతదేశం తానే నిర్ణయించుకుంటుందన్న ప్రకటన చేసినా చాలని కాంగ్రెస్ వారు వైశ్రాయితో పేర్కొన్నారు. అటువంటి ప్రకటన తర్వాత ఏదోక యుద్ధమండలికి తమ సేవలను ఉపయోగించుకోవచ్చని జవాహర్లాల్ సూచన చేశాడు.[128]
అయితే ప్రభుత్వం ఈ అంశాలపై ప్రతికూలంగా స్పందించింది. అందుకుతోడు యుద్ధ పరిస్థితులను సంయుక్తంగా ఎదుర్కొందామని జిన్నాకు సూచించి కాంగ్రెస్ని దారికి తెచ్చుకోజూసింది. ప్రభుత్వ విధానాలకు నిరసనగా ప్రావిన్సుల్లో కాంగ్రెస్ మంత్రివర్గాలు రాజీనామా చేశాయి. బ్రిటన్ సామ్రాజ్యవాద విధానాలు కొనసాగించినంతవరకూ సహాయ నిరాకరణం సాగాల్సిందేనని కాంగ్రెస్ నిర్ణయించింది. తానే మలచిన కాంగ్రెస్ వైఖరి కారణంగా బ్రిటన్ యుద్ధ ప్రయత్నాలు సహకరించలేకపోవడం, సోవియట్ రష్యా జర్మనీతో సహకరిస్తూ సాగడం వంటివాటి వల్ల జవాహర్ వ్యక్తిగతంగా చాలా వ్యాకులతతో బాధపడ్డాడు.[129] ప్రభుత్వం కాంగ్రెస్ నాయకులను అరెస్టులు చేయడం ప్రారంభించింది. జవాహర్లాల్ వార్థా నుంచి అలహాబాద్ వెళ్తూండగా 1940 అక్టోబరులో అరెస్టు చేశారు. కేసులో తన తరఫున వాదించుకోవడానికి జవాహర్ తిరస్కరించినా సుదీర్ఘమైన ప్రకటన చేశాడు. "మీరు విచారణ జరిపి శిక్షింప చూసేది నన్ను కాదు, కోట్లాది భారత ప్రజలను" అంటూ చారిత్రకమైన ప్రసంగం చేశాడు. అందరికీ హెచ్చరికగా ఉండేందుకు అంటూ జడ్జీ నాలుగేళ్ళ జైలు శిక్ష విధించాడు. ఇలాంటి శిక్ష గురించి తెలుసుకుని లండన్, ఢిల్లీ, లక్నోల్లోని బ్రిటీష్ అధికారులు, నాయకులే దిగ్భ్రాంతి చెందారు. జవాహర్లాల్ను సాధారణ నేరస్థునిగా చూడరని, శిక్ష కాఠిన్యం తగ్గిస్తారని ఆశిస్తున్నట్టు చర్చిల్ లండన్లోని ఇండియా ఆఫీస్ ద్వారా వైశ్రాయికి టెలిగ్రాం పంపించినా స్పందన లేకపోయింది.[130]
నెహ్రూ జైలుశిక్ష ఈమారు మరింత కఠినంగా సాగింది. అతనికి బయట నుంచి ఏ ఉత్తరాలూ అనుమతించలేదు. జైలు జీవితం కఠినంగా సాగింది. లక్నో క్యాంపులోని రాజకీయ ఖైదీలు అనుభవిస్తున్న కష్టాలు తెలిసి ఉన్న కాస్త సౌకర్యాలను కూడా ఏవగించుకున్నాడు, ఆ ప్రత్యేక సౌకర్యాలను తొలగించకుంటే జైలు క్రమశిక్షణ ధిక్కరిస్తానని అధికారులకు రాశాడు. బ్రిటీష్ రాజకీయవేత్త క్రిప్స్ను భారతదేశానికి క్రిప్స్ కమీషన్ పేరిట రాయబారానికి పంపించ నిర్ణయించారు. ఈ సంప్రదింపుల కోసం మిగిలిన కాంగ్రెస్ నాయకులతో పాటు జవాహర్లాల్ను కూడా విడుదల చేశారు. ఏడాది రెండు నెలల పాటు సాగిన ఈ జైలు శిక్ష 1941 డిసెంబరు మొదట్లో ముగిసింది.[131][132]
గాంధీ వారసత్వం, క్రిప్స్ రాయబారం
జైలు బయటకు వచ్చేనాటికి ప్రజల్లో బ్రిటీష్ వారి పట్ల వ్యక్తమైన ఆగ్రహావేశాలే అతనిలో ప్రతిఫలించాయి. అయినా యుద్ధాన్ని గురించి అంచనా వేస్తూ జర్మనీ నేతృత్వంలోని అక్షరాజ్యాల కూటమి ప్రగతి వ్యతిరేక శక్తుల ఐక్య సంఘటన అని అవగాహన చేసుకున్నాడు. అప్పటికి యుద్ధం రష్యాకు కూడా విస్తరించింది. బ్రిటన్, రష్యా, చైనా, అమెరికాలతో కూడిన అభ్యుదయ శక్తులే విజయం సాధిస్తాయని ఆశాభావం వ్యక్తం చేసినా భారతదేశంలో పాత వ్యవస్థ మారిందన్న సూచనను అందించాకే భారతదేశం మిత్రమండలి పక్షాన మనస్ఫూర్తిగా యుద్ధం చేయడం సాధ్యపడుతుందని తేల్చాడు. మరోవైపు కాంగ్రెస్ అంతటా ఇదే వైఖరి వ్యక్తం కాలేదు. చక్రవర్తుల రాజగోపాలాచారి బార్డోలీలో జరిగిన కాంగ్రెస్ కార్యనిర్వాహకవర్గ సమావేశంలో గాంధీ, నెహ్రూలను అలక్ష్యం చేసి జాతీయ ప్రాతిపదికపై దేశరక్షణకు స్వతంత్ర భారత సహకారాన్ని అందించేందుకు అనుకూలంగా కార్యనిర్వాహకవర్గాన్ని ఒప్పించాడు. అయితే బ్రిటీష్ వారు స్వాతంత్ర్యం ఇస్తామన్న సూచన కూడా చేయనందున స్వతంత్ర్య భారతదేశం ఏ వైపు నిలబడుతుందని ఇప్పుడు ప్రకటించడం కేవలం సైద్ధాంతిక వ్యవహారమని నెహ్రూ కొట్టిపారేశాడు. [133]
రాజాజీ కాదు. జవహర్లాల్ నాకు వారసుడవుతాడు. నా భాష తనకు అర్థంకావడంలేదనీ, నాకు అన్యమైన వేరొక భాషలో తాను మాట్లాడతాననీ జవహర్లాల్ అంటాడు. ఇది నిజంకావచ్చు, కాకపోవచ్చు. అయితే హృదయాలు కలవడానికి భాష ఆటంకము కాదు. నాకీ సంగతి బాగా తెలుసు - నేను పోయిన తర్వాత ఆయన నా భాషలోనే మాట్లాడుతాడు.
మహాత్మా గాంధీ, 1942.
యుద్ధానికి ఏ ప్రాతిపదికన సమర్థన ఇవ్వాలన్న చర్చలో ఉండడం కూడా ఇష్టంలేని గాంధీ అఖిల భారత కాంగ్రెస్ కమిటీ నుంచి వైదొలిగాడు. ఆ సమయంలోనే రాజకీయాలలో తన వారసత్వాన్ని నెహ్రూకి అందిస్తూ కీలకమైన ప్రకటన చేశాడు. చక్రవర్తుల రాజగోపాలాచారి గాంధీ స్థానాన్ని స్వీకరిస్తాడేమోనన్న వాదాలు వినవస్తూ ఉండడంతో సూటిగా రాజాజీ కానీ, పటేల్ కానీ తనకు వారసులు కాదని కూడా నొక్కివక్కాణించాడు.[134][నోట్స్ 5] నెహ్రూకీ, తనకీ మధ్య అభిప్రాయ భేదాలు ఉంటూ వచ్చినా, తామిద్దరినీ ఆ భేదాలు విడదీయలేవన్నాడు. అలా నెహ్రూకి గాంధీ అందించిన వారసత్వం క్రమేపీ భారతదేశ నాయకత్వాన్ని అందించింది.[135]
రెండో ప్రపంచ యుద్ధంలో జపాను పురోగతి భారతదేశ తీరానికి దగ్గరగా వచ్చిన స్థితిలో బ్రిటీష్ వారిని సంకట స్థితిలో పెట్టకుండా సహాయ నిరాకరణ విరమించారు. యుద్ధానికి కలకత్తా చాలా సన్నిహితంగా ఉన్న ప్రాంతం కావడంతో జవాహర్ ప్రజలను భయభీతులు కాకుండా ప్రయత్నాలు చేశాడు. రంగూన్ శరణార్థుల విషయంలో భారతీయులకు, ఐరోపీయులకు మధ్య ప్రభుత్వం భేదం చూపి అప్రతిష్ట మూటకట్టుకుంది. ఈ దశలో ఫిబ్రవరి 19న బ్రిటీష్ ప్రభుత్వపు యుద్ధ కాలపు మంత్రిమండలిలో క్రిప్స్ చేరాడు. భారతీయ రాజ్యాంగ వ్యవహారాలు చర్చించడానికి అట్లీ ప్రతిపాదనలు సిద్ధం చేశాడు. యుద్ధం తర్వాత దామాషా పద్ధతిలో రాజ్యాంగ సభ ఏర్పడడం, ఏ రాష్ట్రానికైనా కొత్త డొమినియన్ రాజ్యాంగం ఇష్టం లేకుంటే అది ప్రస్తుతం ఉన్న స్థితిని కొనసాగించడం, అంతవరకూ యుద్ధంలో బ్రిటీష్ ప్రభుత్వం ఇండియా రక్షణ బాధ్యత వహించడం ప్రధానాంశాలు.[136] పై ప్రతిపాదనలను తీసుకుని భారతదేశంలో వివిధ పక్షాలను ఒప్పించేందుకు క్రిప్స్ బయలుదేరి వచ్చాడు.
దేశీయ సంస్థానాల్లోని ప్రజలకు బదులు సంస్థానాధీశులకు రాజ్యాంగ సభలో స్థానం ఉండడం, దేశ విభజనకు అనుకూలంగా క్లాజులు ఉండడంతో ఈ ప్రతిపాదనల పట్ల కాంగ్రెస్ వ్యతిరేకతతో ఉంది. దేశ విభజనకు ప్రతిపాదనలో అవకాశం ఉండడంతో గాంధీ వ్యతిరేకిస్తూ బహిరంగ ప్రకటన చేశాడు.[137] దేశ రక్షణ విషయంలో కాంగ్రెస్ సహకారాన్ని తీసుకోవడం అంగీకారమైతే గాంధీ అభ్యంతరాన్ని కూడా పక్కన పెట్టి ముందుకు వెళ్ళే స్థితిలో నెహ్రూ ఉన్నాడు. అందుకు తగ్గట్టు నెహ్రూను కలుసుకునే ముందు భారతదేశ రక్షణ భారత ప్రజల సహకారంతో నిర్వహించగలమన్న విషయంపై ఆమోదాన్ని, అందుకు తగ్గట్టు అవసరాన్ని బట్టి పేరాలు తిరగరాసేందుకు చర్చిల్ ఆమోదాన్ని క్రిప్స్ తీసుకున్నాడు. అటువంటి అవకాశాన్ని గండికొడుతూ వైశ్రాయ్ సర్వసైన్యాధ్యక్షుడి విధులపై ఆక్రమణ లేకుండా, ఇండియా ప్రభుత్వ రక్షణ బాధ్యతల్లో ఏదో ఒక పనిలో భారతీయుణ్ణి నియమిస్తామన్న విధంగా సంకుచితపరిచాడు.[138] వైశ్రాయ్ కౌన్సిల్ విషయంలో చర్చలు ప్రారంభమయ్యాయి. వైశ్రాయ్ కౌన్సిల్ క్యాబినెట్ తరహాలో ఉంటుందని మొదట్లో క్రిప్స్ మాట ఇచ్చాడు.[139] లిన్లిత్గో ఈ అంశంపై క్రిప్స్ను తప్పించి నేరుగా బ్రిటీష్ ప్రభుత్వంతో సంప్రదించగల అధికారం సంపాదించాడు. మరోవైపు జవాహర్లాల్, ఆజాద్లతో వేవెల్ ఇంటర్వ్యూ విఫలమైంది. వీటన్నటి మధ్యా వైశ్రాయ్ కౌన్సిల్ స్వరూప స్వభావాలను మార్చవద్దని బ్రిటన్ యుద్ధకాలపు మంత్రిమండలి క్రిప్స్కు నిర్దేశించింది.[139] అమెరికా అధ్యక్షుడు రూజ్వెల్ట్ వ్యక్తిగత ప్రతినిధిగా వచ్చిన లూయీ జాన్సన్ ఈ విషయంలో ఏదైనా పరిష్కారానికి సహకరిస్తాడని అంతా ఆశించారు. కానీ అమెరికా కలగజేసుకోవడానికి నిరాకరించడంతో ఈ ప్రయత్నమూ వీగిపోయింది.[140] ఈ రాయబారం అన్నివిధాలా విఫలమైన స్థితికి చేరుకున్నాకా, ఏదో విధంగా దీన్ని సఫలం చేయమని తన పాత మిత్రుడైన జవాహర్లాల్కు క్రిప్స్ విజ్ఞప్తి చేశాడు. అయితే తరచు మారుతూ వస్తూ, నిలకడగా లేని క్రిప్స్ వైఖరి జవాహర్లాల్కు నమ్మకం కలిగించలేదు. "కొన్ని పరిమితులు దాటి నేను కాంగ్రెస్ను అవతలికి తీసుకుపోలేను, కాంగ్రెస్ కూడా కొన్ని పరిమితులను దాటి దేశాన్ని అవతలికి తీసుకుపోజాల"దని జవాహర్లాల్ క్రిప్స్కు స్పష్టం చేశాడు. చివరకు క్రిప్స్ రాయబారం విఫలమైంది.[141]
క్విట్ ఇండియా
క్రిప్స్ రాయబారం విఫలమై, ప్రాతినిధ్య ప్రభుత్వ ఏర్పాటు వెనక్కి వెళ్ళాకా కూడా యుద్ధ స్థితిగతుల్లో బ్రిటీష్ వారిని ఇరకాటంలో పెట్టని స్థితినే కొనసాగిస్తామని ప్రకటించాడు. యుద్ధసామగ్రి ఉత్పత్తిని ఆటంకపరచవద్దని ప్రజలకు ఆలిండియా రేడియో ద్వారా చెప్తానని ముందుకు రాగా ఆజాద్ వద్దని సూచించాడు. కలకత్తా వెళ్ళి పారిశ్రామిక సమ్మెలు నిలిపేందుకు ప్రచారానికి సిద్ధమయ్యాడు. అక్షరాజ్యాల పక్షాన ఉన్న జపాన్ ఆగ్నేయాసియాలో చేస్తున్న దండయాత్రలో ముందు సింగపూర్, తర్వాత రంగూన్ పతనమయ్యాయి. యుద్ధం అప్పటికే బర్మా నుంచి భారతదేశ ఈశాన్య సరిహద్దుల్లోని అస్సాం దాకా వచ్చింది. ఈ స్థితిలో బ్రిటీష్ సైన్యంలో అక్షరాజ్యాలకు దొరికిపోయిన భారత సైనికులను పోగుచేసి భారతదేశ స్వాతంత్ర్యాన్ని యుద్ధంలో సంపాదిస్తానంటూ జపాన్ పక్షాన వారితో సుభాష్ చంద్రబోస్ అజాద్ హింద్ ఫౌజ్ కూడా తలపడుతున్నాయి.
నెహ్రూ ఈ పరిణామాల్లో జపాన్ ని భారతదేశం ప్రతిఘటించాలని, అవసరమైతే అక్షరాజ్యాల తరఫున వస్తున్న సుభాష్ బోస్ నూ, అతని సైన్యాన్ని కూడా ఎదిరించాలని విధాన నిర్ణయం చేసుకున్నాడు. భారతీయులు గెరిల్లా యుద్ధం, భూదహన విధానాలు అవలంబించి జపాన్ పురోగతిని నిరోధించాలని నెహ్రూ ప్రకటించాడు.[141] ఈ ప్రకటనను భారత కమ్యూనిస్టు పార్టీ కూడా సమర్థించింది.[142] ఈ వైఖరి వల్ల కాంగ్రెస్ నాయకత్వం విచ్ఛిన్నం అయ్యే ప్రమాదం ఉందని హెచ్చరించి, నెహ్రూ ప్రకటనను వెనక్కి తీసుకునేలా బలవంతం చేసి ఒప్పించాడు.[141] భారతదేశం నుంచి బ్రిటీష్ ఉపసంహరణ తక్షణం జరగాలని, ఆ తర్వాత జపాన్ భారతదేశంపై దాడిచేస్తే సంపూర్ణమైన అహింసాయుతమైన సహాయ నిరాకరణతో జపాన్ వారిని ఎదుర్కొంటామని గాంధీ తీర్మానం తయారుచేశాడు. దాన్ని విపరీతంగా భావించిన నెహ్రూ తీవ్రంగా ప్రతిఘటించి, మిత్రపక్షాలకు అనుగుణంగా ఉన్న తన వైఖరికి కట్టుబడివున్నాడు. కాంగ్రెస్ నెహ్రూ వాదాన్నే అంగీకరిస్తూ అతని వైఖరిని ఆమోదించింది.[143] మిత్రమండలికి మద్దతునిచ్చి ప్రాతినిధ్య ప్రభుత్వం విషయమై రాబట్టుకునేందుకు నెహ్రూ అమెరికాను నమ్ముకుని ఉన్నాడు. అయితే ఈ విషయంలో అమెరికా జోక్యం చేసుకోదని రూజ్వెల్ట్ స్పష్టం చేయడంతో ఇండియా ప్రభుత్వం కాంగ్రెస్ తో మరింత కఠినంగా వ్యవహరించసాగింది. మిత్రమండలికి అనుకూలంగా ఉన్న నెహ్రూ వైఖరి ఇలా అన్ని విధాలా దెబ్బతిని, గాంధీ వాదానికి పరిణామాలన్నీ బలం చేకూర్చాయి.[144] భారతదేశంలో బ్రిటీష్ ఉపసంహరణ తర్వాత ప్రపంచయుద్ధం విషయమై దేశ రక్షణ కోసం మిత్రమండలి సైన్యాల భారతదేశంలో ఉండవచ్చనీ, జాతీయ ప్రభుత్వం చేపట్టే మొట్టమొదటి చర్య మిత్రమండలితో సంధి కుదుర్చుకోవడమేనని గాంధీ తన వైఖరిని సవరించుకుని నెహ్రూ మద్దతునిచ్చేందుకు వీలిచ్చాడు.[145][146] గాంధీ ప్రతిపాదించిన క్విట్ ఇండియా ఉద్యమాన్ని 1942 జూలై 14న కాంగ్రెస్ వర్కింగ్ కమిటీ తీర్మానించింది. పెద్ద ఎత్తున అహింసాయుతమైన ప్రజా పోరాటాన్ని ప్రారంభించేందుకు గాంధీకి అధికారమిచ్చింది. ఆగస్టులో గాంధీ బొంబాయిలో ప్రజలను ఉద్దేశించి స్వాతంత్ర్యం మినహా మరేమీ ప్రభుత్వం నుంచి స్వీకరించేది లేదనీ, అందరం చావో రేవో తేల్చుకుందామనీ పిలుపునిచ్చాడు.
సుదీర్ఘ కారాగారవాసం
ఉద్యమానికి ప్రతిస్పందనగా ప్రభుత్వం వెనువెంటనే తమ తమ నివాసాల్లోనే కాంగ్రెస్ నాయకులను అరెస్టు చేసింది. ఆ క్రమంలో అరెస్టు అయిన జవాహర్లాల్, ఇతర ముఖ్య నాయకులతో కలిసి ప్రత్యేక రైలులో ప్రయాణించి అహ్మద్ నగర్ కోటలోని ప్రత్యేక జైలులో బందీలయ్యారు.[147] ఈసారి జవాహర్లాల్ తన జీవితంలోకెల్లా అత్యంత సుదీర్ఘకాలంలో జైలుజీవితం అనుభవించాడు. 1942 ఆగస్టు 9 తేదీ నుంచి 1945 జూన్ 15 తేదీ వరకూ దాదాపుగా 2 సంవత్సరాల 10 నెలల పాటు జైల్లో గడిపాడు. 12 మంది కార్యవర్గ సభ్యులనూ అహ్మద్ నగర్ కోటలోని జైల్లోనే 2 సంవత్సరాల 7 నెలల పాటు బంధించారు. అరెస్టు చేసిన తొలినాళ్ళలో బయట నుంచి ఏ రకమైన సంబంధం లేకుండా ఉత్తరాలు, ఇంటర్వ్యూలు, పత్రికలు అనుమతించకుండా కటువైన నియమాలు అమలుచేశారు. ప్రజలకు అసలు వీరిని అరెస్టు చేసి ఎక్కడ ఉంచారో కూడా తెలియనివ్వలేదు. క్రమేపీ ఈ పరిస్థితిని కొంత సడలించి పత్రికలను, పరిమితంగా కుటుంబ సభ్యులకు వ్యక్తిగతాంశాలను రాసేందుకు అనుమతించారు. అయితే జవాహర్లాల్ కుమార్తె ఇందిర, సోదరి విజయలక్ష్మి కూడా జైళ్ళలోనే మగ్గుతున్నందున ఇదేమీ అతనికి లాభించలేదు.[148] రెండేళ్ళు గడిచాకా అనుమతించిన ఇంటర్వ్యూలను జవహర్లాల్, ఇతర కార్యవర్గ సభ్యులు తామే తిరస్కరించారు.
సంవత్సరాల పాటు ఒకే కారాగారంలో బయటి ప్రపంచంతో సంబంధం లేకుండా జీవించడం వల్ల జవాహర్లాల్, మౌలానా ఆజాద్, వల్లభ్ భాయ్ పటేల్, తదితరులైన 12 మంది కార్యవర్గ సభ్యులు ఉద్రేకంతో వాగ్వాదాలకు దిగడం, వివాదాలు పెట్టుకోవడం చేసేవారు. తమకు ప్రియమైనవారు మరణించారని తెలుస్తూ ఉండడం, కటువైన జైలు నియమావళి వల్ల ప్రపంచంతో సంబందం లేకపోవడం వంటివి వీరి మధ్య కలహాలకు కారణమయ్యేవి.[149] జవాహర్లాల్ ఈ సమస్యల నుంచి ఊరటపొందేందుకు ఉమ్మడి జీవనాన్ని ఏర్పాటుచేసే ప్రయత్నం చేశాడు. ప్రతీ వ్యక్తికీ కొన్ని విధులు అప్పగించాడు. ఆ విధులు వారంవారం మారుతూండేవి. నెహ్రూ వంటపని చూసేవాడు. అస్వస్థులకు సేవ చేసేవాడు. బాడ్మింటన్, వాలీబాల్ వంటి ఆటలు ఆడేవారు. మానసికమైన వ్యాయామం లేకపోవడాన్ని భర్తీ చేసేందుకు తోటపనిలో శరీరం అలసిపోయేలా పనిచేసి సంతుష్టి చెందేవాడు.[150]
పుస్తకాలు, పత్రికలు అనుమతించగానే తాను 1941లో ప్రారంభించిన "డిస్కవరీ ఆఫ్ ఇండియా" పుస్తక రచన పున:ప్రారంభించి పూర్తిచేశాడు. భారతదేశ చరిత్రను అవలోకించేందుకు ఉద్దేశించింది ఈ రచన.[151] రెండు సంవత్సరాల 9 నెలల పాటు జవాహర్లాల్ ను, ఇతర కార్యవర్గ సభ్యులతో అహమ్మద్ నగర్ లోని ప్రత్యేక జైలులో ఉంచిన ప్రభుత్వం 1945 మార్చి నెలలో విడదీసి వేర్వేరు జైళ్ళకు పంపించింది. నెహ్రూను నైనీ జైలుకు, అక్కడ నుంచి బెరైలీకి, అటునుంచి అల్మోరాకు పంపారు. తుదకు 1945 జూన్ 15న విడుదల చేశారు.[148]
రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం ముగింపు నుంచి భారత స్వతంత్ర్యం వరకు (1945-1964)
శాసన సభలకు ఎన్నికలు
గాంధీ, కాంగ్రెస్ కార్యనిర్వాహక వర్గం బ్రిటీష్ జైళ్ళలో మగ్గుతున్న కాలంలో వారు అందించిన క్విట్ ఇండియా నినాదం అప్పటికే యుద్ధకాలంలో ప్రభుత్వం అనుసరిస్తున్న దారుణమైన విధానాలకు విసిగి వేసారిపోయిన ప్రజలు అందుకుని దిశానిర్దేశం చేసే నాయకులు లేకున్నా ఉజ్జ్వలమైన పోరాటం చేశారు. బ్రిటీష్ ఇండియా ప్రభుత్వం అత్యంత దారుణంగా అణచివేసిన ఈ ఉద్యమం ఇరువైపులా హింసాత్మకమైన ఘటనలతో, ప్రభుత్వ ఆస్తి నష్టం, ఆందోళనకారుల ప్రాణనష్టాలతో సాగింది. కాంగ్రెస్, గాంధీ భారత ప్రజలకు ప్రాతినిధ్యం వహించే నాయకులుగా తిరిగి నిలబడ్డారు. మరోవైపు ముస్లింలీగ్ యుద్ధ ప్రయత్నాలకు సహాయం చేసి, భారత ప్రభుత్వానికి చేరువై, కాంగ్రెస్ నాయకత్వం ప్రత్యక్షంగా ప్రభావితం చేయలేని ఈ దశలో ముస్లింలపై తన పట్టును అపరిమితంగా పెంచుకుంది. ఈ పరిణామాలన్నిటినీ 1946లో కేంద్ర, రాష్ట్ర శాసన సభలకు జరిగిన ఎన్నికల ఫలితాలు ప్రతిబింబించాయి.
ఎన్నికలకు ముందు తాత్కాలిక ప్రభుత్వం ఏర్పాటుకు 1945లో వైశ్రాయ్ వేవెల్ జరిపిన చర్చలకు ఆహ్వానితుల్లో లేకపోయినా సిమ్లాలోనే ఉన్న జవాహర్లాల్ ప్రభుత్వ ఉద్దేశాలపై వేసిన అంచనాలకు తగ్గట్టే అవి జరిగాయి. కాంగ్రెస్ నుంచి ప్రభుత్వంలోకి ముస్లిం సభ్యులు ఉండరాదన్న ముస్లింలీగ్ కోర్కెను వేవెల్ మన్నించినా, అందరు ముస్లిం ప్రతినిధులే లీగ్ సభ్యులే కావాలన్నది మాత్రం ఒప్పుకోలేకపోయాడు. జిన్నా ప్రతిపాదనలు ఉపసంహరించుకోగానే మొత్తం సంప్రదింపులు రద్దయ్యి, కాంగ్రెస్ సూచనలకు కనీస విలువ కూడా దక్కలేదు. 1945 చివర్లో జరిగిన ఎన్నికల్లో ముస్లింలీగ్ ముస్లింలలో తాను సాధించిన పట్టు నుంచీ, ప్రభుత్వ వర్గాల్లో సంపాదించిన మొగ్గు నుంచీ లాభం సంపాదించుకుంది. జనరల్ నియోజకవర్గాల్లో కాంగ్రెస్ అధికశాతం గెలిచినా, కేంద్ర శాసన సభకు కేటాయించిన ముస్లిం నియోజకవర్గాల్లో చాలావరకూ సంపాదించింది. ముస్లిం మెజారిటీ ఉన్న పంజాబ్, సింధ్, బెంగాల్ ప్రావిన్సుల్లో లీగ్ ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటుచేయగలిగింది. అయితే ఈ ధోరణికి భిన్నంగా ముస్లింలు అత్యధిక దామాషాలో ఉన్న వాయువ్య సరిహద్దు రాష్ట్రాల్లో మాత్రం ఖాన్ అబ్దుల్ గఫార్ ఖాన్ నాయకత్వంలోని కాంగ్రెస్ పార్టీ విజయం సాధించి ప్రభుత్వ ఏర్పాటు చేసింది.[152]
ఫలితాల్లో ముస్లింలపై లీగ్ పట్టు స్పష్టంగా కనిపిస్తున్నా దీన్ని నెహ్రూ, కాంగ్రెస్ వేరేగా విశ్లేషించారు. భారత దేశం నుంచి విడిపోయే హక్కు ఇస్తే అది వారి భయాలు వదిలించుకోవడానికి పనికివస్తుందే తప్ప విడిపోయేందుకు దాన్ని వినియోగించుకోరని నెహ్రూ భావించాడు.[నోట్స్ 6] ఈ మేరకు కాంగ్రెస్ భారతదేశం నుంచి బ్రిటీష్ ప్రభుత్వం ఉపసంహారం జరగాలని, రాజ్యాంగ పరిషత్తు ఏర్పడాలని కోరుతూనే కాస్త తటపటాయిస్తూ ఏదైనా ప్రాంతం విడిపోవడానికి కోరుకుంటే అందుకు వారికి హక్కు ఉండాలని పేర్కొంది.[153]
క్యాబినెట్ మిషన్
1946 ఫిబ్రవరిలో బ్రిటీష్ ప్రభుత్వం ముగ్గురు బ్రిటీష్ మంత్రి మండలి సభ్యులతో ఏర్పాటుచేసిన బృందం భారత స్వాతంత్ర్యాన్ని ప్రాతిపదికగా రాయబారానికి వచ్చింది. దీన్నే క్యాబినెట్ మిషన్ గా వ్యవహరిస్తారు. రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల దామాషా ప్రాతినిధ్యంతో భారత రాజ్యాంగ పరిషత్తు ఏర్పడుతుందని, దానిలో చేరేందుకు ఇష్టం లేని రాష్ట్రాలను ప్రస్తుతానికి విడిచిపెట్టేయవచ్చు. వెనువెంటనే తాత్కాలిక కేంద్ర ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటుచేయాలి. ఇదీ ప్రస్తుతానికి చేయదలచినది.[154] భవిష్యత్తు ఏర్పాటు విషయంలో ఒక ప్రతిపాదన బయటపెట్టారు. కేంద్రం, హిందూ ప్రాబల్యం కలిగిన రాష్ట్రాల గ్రూపు, ముస్లిం ప్రాబల్యం కలిగిన రాష్ట్రాల గ్రూపులుగా ఏర్పాటుచేస్తారు. అధికారాలు కేంద్రం, గ్రూపులు, రాష్ట్రాలకు నడుమ విభజితమై ఉంటాయి. కేంద్రం చేతిలో చాలా పరిమితమైన, బలహీనమైన అధికారాలు ఉంటాయి. సిమ్లాలో ఈ అంశంపై జరిగిన చర్చల్లో జిన్నా కేంద్రానికి ఒప్పుకుంటే, నెహ్రూ గ్రూపులకు ఆమోదం చెప్పాడు. సమాఖ్యలో యూనిట్లు శాశ్వతంగా ఉండిపోయేలా తాము నిర్బంధించమని నెహ్రూ అంగీకరించాడు.[155] అయితే యూనియన్ స్థాయిలో శాసన సభ ఉండరాదన్న జిన్నా ప్రతిపాదనకు నెహ్రూ, గ్రూపింగుల విషయంలో రాష్ట్రాలు వాటికవే నిర్ధారించుకోవాలన్న నెహ్రూ ప్రతిపాదన మీద జిన్నా ఒకరినొకరు వ్యతిరేకించుకున్నారు. అయితే స్వాతంత్ర్యం కోసం పోరాడిన నాయకులుగా తానూ, నెహ్రూ సమస్కంధులమని విడిగా సామరస్యపూర్వకంగా చర్చించుకుంటామని జిన్నా క్యాబినెట్ మిషన్ తో అన్నాడు. ఇలాంటి సమయంలో మే 8న క్యాబినెట్ మిషన్ ముస్లిం, హిందూ మెజారిటీ రాష్ట్రాల నుంచి దామాషా ఉండేలా రాజ్యాంగ సభ కొలువుతీరుతుందని, రాష్ట్రాలు "గ్రూపింగులుగా ఏర్పడితే ఏర్పడవచ్చు" అని అంతకుముందులా కాక గ్రూపింగు ప్రతిపాదనను బలహీనం చేస్తూ చేసిన ప్రతిపాదన కాంగ్రెస్ ను సంతోషపరిచి, లీగును భగ్గుమనేలా చేసింది.[156] గ్రూపింగులన్నీ ఐచ్ఛికమైనవే కావాలనీ, ఈ అంశం రాజ్యాంగ సభే నిర్ణయించాలనీ, లీగ్ అనుకూలించకపోతే కాంగ్రెసుతో మధ్యంతర ప్రభుత్వం ఏర్పడాలని కాంగ్రెస్ వైఖరి స్పష్టం చేసింది. వివాదాస్పదమైన అంశాలను భారతీయులో, ఆంగ్లేయులో కాని మధ్యవర్తులకు నివేదించాలంటూ జవాహర్లాల్ సూచించాడు. ముందు ఆలోచించుకుంటానన్న జిన్నా, తర్వాత కాంగ్రెస్ వారు మధ్యవర్తులుగా ఉండదగ్గవారి పేర్లను సూచించగానే అసలు మధ్యవర్తిత్వాన్నే అంగీకరించేది లేదన్నాడు. దాంతో ఇరుపక్షాలూ తమ బిర్రబిగిసిన వైఖరులకు తిరిగిపోయాయి.[157]
క్యాబినెట్ మిషన్ మధ్యేమార్గంగా ఒక రాజీ ప్రతిపాదన చేసింది. ఇందులో కాంగ్రెస్ కి అనుకూలంగా ఉండేలా కొన్ని అంశాలు, లీగ్ కి నచ్చే విధమైన మరికొన్ని అంశాలు చేర్చారు. ఈ క్రమంలో గ్రూపింగులు ఐచ్ఛికమైనవని ఒక క్లాజు చెప్తున్నప్పటికీ, మరో క్లాజు దాన్ని నిర్బంధం చేస్తున్న సంగతి ముందుగా కాంగ్రెస్ కు తెలియదు, అయితే మంత్రిమండలి సభ్యులు దీన్ని ముస్లింలీగ్ కు వివరించారు. నిర్బంధ గ్రూపింగ్ విధానం ఉన్నందున మిషన్ పథకాన్ని అంగీకరిస్తున్నామని 1946 జూన్ 6 తేదీన ముస్లింలీగ్ అంగీకరిస్తున్నట్టు ప్రకటించింది. మరోవైపు ఆజాద్ కు గ్రూపింగ్ నిర్బంధం కాదనీ, అసలు గ్రూపింగ్ ఏర్పాటుకావాలా వద్దా, అయితే ఎందులో చేరాలన్నది సెక్షన్లుగా ఏర్పడే రాజ్యాంగసభలో సమావేశమయ్యే రాష్ట్రాల ప్రతినిధులే నిర్ణయిస్తారని చెప్పి వేవెల్ ఒప్పించాడు. కాంగ్రెస్ తాత్కాలిక ప్రభుత్వంలో చేరడాన్ని నిరాకరిస్తూ, తనకు తెలిసిన వ్యాఖ్యానాన్ని బట్టి దీర్ఘకాలిక ప్రతిపాదనలకు అంగీకారం ఉందని, రాజ్యాంగ సభలో మాత్రం చేరింది.[158] క్యాబినెట్ మిషన్ పథకాన్ని రెండు పక్షాలూ ఆమోదించినందుకు సంతోషం వ్యక్తం చేస్తూ, మిగిలిన సంప్రదింపుల పనిని వైశ్రాయికి వదిలివేసి జూన్ 29న ఇంగ్లండు వెళ్ళిపోయారు.
అధికార మార్పిడి జరుగుతున్న తరుణంలో కాంగ్రెస్ అధ్యక్షుణ్ణి వైశ్రాయ్ ప్రభుత్వం ఏర్పాటుచేయమని ఆహ్వానిస్తాడు. కాబట్టి 1946లో కాంగ్రెస్ అధ్యక్ష ఎన్నికలు కీలకమైనవి. అవి జరిగినప్పుడు మొత్తం 15 ప్రదేశ్ కాంగ్రెస్ కమిటీల్లో 12 కమిటీలు వల్లభ్ భాయ్ పటేల్ ని అభ్యర్థిగా ప్రతిపాదించాయి. అయితే గాంధీ మాత్రం నెహ్రూ అధ్యక్షత వహించడానికి అనుకూలంగా నిర్ణయించాడు. దాంతో కొందరు వర్కింగ్ కమిటీ సభ్యులు నెహ్రూ పేరును ప్రతిపాదించారు. అలానే నెహ్రూకు అనుకూలంగా తప్పుకొమ్మని పటేల్ ని ఒప్పించారు. నెహ్రూ తప్పుకునేందుకు ఒక వీలిచ్చే ఉద్దేశంతో పటేల్ తప్పుకుంటున్నట్టు సంతకం పెట్టే ముందు గాంధీ "పటేల్ పేరును 12 కమిటీలు ప్రతిపాదించాయి. మీ పేరును ఒక్కటీ ప్రతిపాదించలేద"ని నెహ్రూను ఉద్దేశించి అన్నాడు. సమాధానమివ్వకుండా నెహ్రూ మౌనం వహించాడు. నిర్ణయం తీసుకున్న గాంధీ ఇక పటేల్ చేత సంతకం పెట్టించాడు. అలా నెహ్రూ మూడోమారు కాంగ్రెస్ అధ్యక్షుడుగా ఎన్నికయ్యాడు.
1946 జూలై 7న నెహ్రూ అఖిల భారత కాంగ్రెస్ కమిటీ సమావేశంలోనూ, ఆ తర్వాత విలేఖరులతో ఇష్టాగోష్టిలోనూ "రాజ్యాంగ పరిషత్తులో చేరడానికి మేం నిర్ణయించాం. అంతకుమించి క్యాబినెట్ మిషన్ వారి ప్రతిపాదనల్లో మరేవీ అంగీకరించలేద"ని ప్రకటించడం సంచలనం అయింది. ఒక బహిరంగ సమావేశంలో తిరిగి జూలై 10న దీన్నే పునరుద్ఘాటించాడు. దీని ప్రకారం రాజ్యాంగ సభ సర్వోన్నతమైన అధికారం కలిగివుంటుంది. [నోట్స్ 7] ఈ రెచ్చగొట్టే ప్రకటన తర్వాత జిన్నా క్యాబినెట్ మిషన్ కు ఇచ్చిన ఆమోదాన్ని వారాల వ్యవధిలో ఉపసంహరించుకున్నాడు.[నోట్స్ 8]
తాత్కాలిక ప్రభుత్వ ఏర్పాటు, వేవెల్ నిష్క్రమణ
జిన్నా జూలై చివర్లో కేబినెట్ మిషన్ పథకాన్ని తిరస్కరించాకా, బ్రిటీష్ ప్రభుత్వ వైఖరిని అనుసరిస్తూ వేవెల్ కాంగ్రెస్ అధ్యక్షుడైన జవాహర్లాల్ ను ప్రభుత్వం ఏర్పాటుచేయమని కోరాడు.[159] లండన్ నుంచి తమకు లభిస్తున్న మద్దతును వినియోగించుకుని జవాహర్లాల్ వైస్రాయ్ వేవెల్ తో గట్టిగా వ్యవహరించసాగాడు. అయిదుగురు సవర్ణ హిందువులు, అయిదుగురు ముస్లిములు, షెడ్యూల్డ్ కులస్తులు ఒకరు, మరో నలుగురు మిగతా అల్పసంఖ్యాకవర్గం వారూ అన్న దామాషా మీద ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటుచేశాడు. ఈ ఐదుగురు ముస్లింలలో నాలుగు స్థానాలు లీగుకు వదిలి, ఒకటి జాతీయవాద ముస్లిం ఒకరికి ఇస్తున్నారు.[160] సంప్రదింపుల ప్రక్రియలో తాను అనుభవిస్తున్న వీటో అధికారాన్ని, బ్రిటీష్ వారి పాక్షికతను కోల్పోయిన సంగతి, దాన్ని అర్థం చేసుకుని స్వతంత్రించి ముందుకు వెళ్తున్న నెహ్రూ చర్యల పూర్వాపరాలను అర్థం చేసుకున్న జిన్నా ప్రక్రియ మీద హింస ద్వారా ఒత్తిడి తీసుకువచ్చే వ్యూహంలోకి దిగాడు. ఆగస్టు 16 తేదీన ప్రత్యక్ష కార్యాచరణ దినం కోసం పిలుపునిచ్చిన జిన్నా వేలాదిమంది హిందూ-ముస్లింల ప్రాణాలు బలిగొని ఉపఖండంలో హింసను రాజేశాడు.
ఈలోగా నెహ్రూ వైస్రాయ్ కార్యనిర్వాహకవర్గానికి ఉపాధ్యక్షునిగా తన ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పాటుచేశాడు. భారతదేశానికి, ఆఫ్ఘనిస్తాన్ కీ సరిహద్దుల్లో 97 శాతం మంది ముస్లింలు, అత్యధికంగా పఖ్తూన్ జాతీయులైన గిరిజన ముస్లింలే ఉన్న వాయువ్య సరిహద్దు ప్రావిన్సు మొత్తం ఉపఖండంలోని ముస్లింలందరికీ ఏకైక ప్రతినిధిగా నిలవడంలో జిన్నాకు, అలాంటి హోదా అతనికి ఇవ్వడంలో వేవెల్, అతని ప్రభుత్వానికి అడ్డంకిగా నిలిచింది. 1946లో జరిగిన ఎన్నికల్లో దాదాపు అరవై శాతం ఓట్లు సంపాదించి కాంగ్రెస్ వారైన ఖాన్ సోదరులు గెలిచి ప్రభుత్వాన్ని నడిపిస్తున్నారు. కాంగ్రెస్ కు ఈ రాష్ట్రంపై పట్టు పెరగనివ్వకూడదని, వీలైతే దెబ్బతీయాలని ప్రయత్నంలో ఉన్న రాష్ట్ర గవర్నరు గిరిజన శాఖను చూస్తున్న నెహ్రూ స్వయంగా వెళ్ళి ప్రభుత్వంలో లీగ్ చేరేవరకూ వాయువ్య సరిహద్దు ప్రావిన్సును సందర్శించబోగా వద్దని ఢిల్లీకి వచ్చి మరీ నచ్చచెప్పాడు.[161] ఆ మాటలు పక్కనపెట్టి జవాహర్లాల్ తన పర్యటన సాగించగా ముస్లిం లీగ్ వ్యతిరేక ప్రదర్శనలు చేసి, రాళ్ళు విసిరారు. బ్రతికి బయటపడడం గొప్ప విషయంగానే ఎంచాలి. అయినా ధైర్యంగా తన సందర్శన పూర్తిచేసుకున్నాడు. మొత్తానికి ఈ కార్యక్రమాన్ని అవకాశంగా తీసుకుని రాష్ట్రంలో ప్రభుత్వాన్ని అధికారులు విజయవంతంగా బలహీనపరిచారు.[162]
వేవెల్ లండన్లో మంత్రివర్గం మద్దతు సంపాదించి ప్రభుత్వంలోకి ముస్లిం లీగ్ ను తీసుకురావడానికి జిన్నాతో సంప్రదింపులు మొదలుపెట్టి, అంతవరకూ రాజ్యాంగ పరిషత్తును సమావేశపరచకుండా నిలిపివేశాడు. ప్రతిష్టంభన, అల్లర్లు నిలిపివేయడానికి లీగ్ ప్రభుత్వంలో చేరడం వీలిస్తుందన్న ఆలోచనతో నెహ్రూ స్వయంగా జిన్నాను కలిసి అతనికీ ఆమోదయోగ్యమైన కొన్ని సూచనలు చేశాడు.[163] అయితే జాతీయవాది అయిన ముస్లింను కాంగ్రెస్ మంత్రివర్గంలో నామినేట్ చేయకపోతే చేరతానన్న అంశం మీదే జిన్నా పట్టుబట్టాడు. కానీ నెహ్రూ వ్యక్తిగతంగానూ, సంస్థాగతంగానూ అత్యంత కీలకమైన ఈ అంశంపై వెనక్కి తగ్గలేదు. తుదకు వేవెల్ షెడ్యూల్డ్ కులాలతో సహా ఐదుగురు వ్యక్తులను వైస్రాయ్ కౌన్సిల్ కి నామినేట్ చేసే అధికారాన్ని ఇస్తూ జిన్నాను ప్రభుత్వంలో చేరడానికి వేవెల్ ఒప్పించాడు. ఇందుకు ప్రతిగా వేవెల్ కేబినెట్ మిషన్ పథకానికి ఆమోదం కానీ, మత హింసను రాజకీయ సాధనంగా మలిచిన ప్రత్యక్ష చర్య విధానాన్ని విడనాడతానన్న హామీ కానీ, కనీసం తాము చేరబోయే ప్రభుత్వానికి సహకారం ఇస్తానన్న పూచీ కానీ జిన్నాను అడిగి తీసుకోలేదు. దీనిపై జవాహర్లాల్ ఎన్నోమార్లు నిరసన తెలిపినా, మరెంతగా వ్యతిరేకించినా వేవెల్ లక్ష్యపెట్టలేదు.[164]
దీనికి ఫలితం వెంటనే కనిపించింది. తాత్కాలిక ప్రభుత్వానికి లీగ్ నామినేట్ చేసిన సభ్యుల్లో ఒక్క లియాఖత్ అలీ ఖాన్ మినహా మిగతా వారెవరూ ఆ స్థాయికి చెందినవారు కారు.[165] పైగా తాత్కాలిక ప్రభుత్వంలోని ఇరుపక్షాల సభ్యులు సహచరుల్లా కాక ప్రతీ అంశంలోనూ ఒకరికొకరు ప్రత్యర్థుల్లా చర్చంచుకునేలా, తాను మధ్యవర్తిగా వ్యవహరించేలా వేవెల్ పనితీరు సాగింది. బెంగాల్లో హిందువుల మీద జరుగుతున్న హత్యాకాండకు ప్రతిగా బీహార్లో హిందూ రైతులు ముస్లింలపై దాడులు, హత్యాకాండ సాగించడం ప్రారంభమైంది.[166] వైస్రాయ్, జవాహర్లాల్, జిన్నాలు ముగ్గురూ దీన్ని ఆపాల్సిందేనని భావించినా ప్రభుత్వానికి చర్య తీసుకోగల సమర్థత, తీసుకున్న దాఖలా ఏమీ లేదు. జవాహర్లాల్, మరొక ముస్లింలీగ్ మంత్రిని వెంటపెట్టుకుని పర్యటించి, ఈ అంశంపై వ్యక్తిగత స్థాయిలో శ్రద్ధ తీసుకుని శాంతి భద్రతలు అదుపులోకి తీసుకురాగలిగాడు. రాజ్యాంగ పరిషత్తు విషయమై దీర్ఘకాలిక ప్రణాళికను లీగ్ ఇంకా ఆమోదించలేదు కనుక సమావేశపరచనని వేవెల్ తేల్చాడు.[167] ఆట్లీ ప్రభుత్వం నేరుగా జోక్యం కలిగించుకుని లండన్లో ఏర్పాటుచేసిన చర్చల్లో లీగ్, అక్కడి ప్రభుత్వం కలిసి కాంగ్రెస్ తతన వ్యాఖ్యానాన్ని విడిచిపెట్టి, లీగ్ వ్యాఖ్యానాన్నే స్వీకరించాలని ఒత్తిడి చేశారు. చివరకు అలా రాజ్యాంగ సభ డిసెంబరు 9 నాటికి కొలువు తీరింది. జిన్నాకు రాజ్యాంగ సభలో చేరకుండేందుకు కారణం ఉండకూడదన్న ఉద్దేశంతో కాంగ్రెస్ తన వ్యాఖ్యాన్ని విడిచిపెట్టింది. అయినా రాజ్యాంగ సభను కానీ, ప్రభుత్వాన్ని కానీ ఏ విధంగానూ జిన్నా పనిచేయనివ్వలేదు.[168] మతకలహాలు ఉత్తర భారతదేశం అంతటా వ్యాపించడం, జిన్నా చూపించిన బాటలోనే సంస్థానాధీశులు కూడా పయనిస్తూండడం, తాత్కాలిక ప్రభుత్వం ఏ ప్రభావం చూలేకపోవడం వంటి నిరాశామయమైన స్థితిగతుల మధ్య ముస్లిం లీగ్ కు చెందిన ఐదుగురు సభ్యులు తప్ప మిగిలిన వైస్రాయ్ కార్యనిర్వాహకవర్గం అంతా 1947 ఫిబ్రవరి 5న రాజీనామా చేశారు.[169] భారతదేశంలో పునరుద్ధరణకు సాధ్యంకాని రీతిలో పరిపాలన దెబ్బతిందని వేవెల్ ఇచ్చిన నివేదికను ఆధారం చేసుకుని ఆట్లీ అతన్నే తొలగించి, వైస్రాయ్ గా మౌంట్ బాటన్ ను నియమించాడు. ఫిబ్రవరి 20వ తేదీన బ్రిటీష్ పార్లమెంటులో భారతదేశంలో అధికార బదిలీ పూర్తికావడానికి గడువుగా 1948 జూన్ 30 తేదీని నిర్ణయించినట్టు ప్రకటించాడు.[170]
భారత విభజన, ప్రధానమంత్రిత్వం
ఆట్లీ ప్రకటన అనంతరం "[భారతదేశ రాజకీయ] చిత్రం నుంచి బ్రిటీష్ వారు క్రమేపీ కనుమరుగవుతున్నారు, నిర్ణయం తీసుకోవాల్సిన భారం మన మీదే ఉంది. కాబట్టి మనం సమస్యను సూటిగా ఎదుర్కోవాలని, ఒకరితో ఒకరు దూరాన్నుంచి మాట్లాడుకునే పద్ధతి మానుకుందామని" లియాఖత్ అలీ ఖాన్కు నెహ్రూ విజ్ఞప్తి చేశాడు. అధికార బదిలీ తేదీని ప్రకటన వెలువడ్డాకా పాకిస్తాన్ వాస్తవరూపం దాల్చుతుందని మరెన్నడూ లేనంత నమ్మకం ఏర్పడ్డ జిన్నా సాధ్యమైనంత అధికారాన్ని సాధించడానికి నిశ్చయించుకున్నాడు. ఆ క్రమంలో హింసాత్మకమవుతున్న పంజాబ్ ప్రావిన్సులో సహాయ నిరాకరణను ప్రారంభించి, కాంగ్రెస్-అకాలీదళ్ ప్రభుత్వం పతనం చేశాడు.[170] ఈ దశలో దేశాన్ని విభజించకుండా బ్రిటీష్ ప్రయోజనాలకు భంగం కాని రీతిలో అధికార బదిలీ చేసేందుకు వచ్చిన మౌంట్ బాటన్ అప్పటికే దెబ్బతినిపోయిన క్యాబినెట్ పథకానికి జీవం పోసే ప్రయత్నాలు సాగించాడు. ఒక పౌరయుద్ధం స్థాయిలో సాగుతున్న మతకల్లోలాలు, దాని ఆధారంగా తన సిద్ధాంతాన్ని, స్థానాన్ని బలపరుచుకుంటూ తాత్సారం సాగిస్తున్న జిన్నా వైఖరి, వీటి మధ్య దెబ్బతింటూన్న బ్రిటీష్ ఆసక్తులు కలిసి మౌంట్ బాటన్కు పాకిస్తాన్ ఏర్పాటును అనివార్యమని భావించేలా చేశాయి. బ్రిటన్ ఆసక్తులకు భంగం కాని ఒక దేశానికి అధికార బదిలీ బదులు, బ్రిటన్తో సఖ్యంగా ఉంటూ కామన్వెల్త్లో కొనసాగే రెండు దేశాలను సృజించినా ఫర్వాలేదన్న అవగాహనకు వచ్చాడు. ఆ క్రమంలో పలు రకాలైన ప్రతిపాదనలు చేయసాగాడు. ఇక ఈ సంప్రదింపుల ఆటలో జవాహర్లాల్ పాల్గొనకుండా కేవలం ప్రేక్షకునిలా చూస్తూ ఊరుకున్నాడు.[171] జవాహర్ తనకెంతో ఆసక్తిదాయకమైన కార్యరంగం: ఆసియా వ్యవహారాల మహాసభ నిర్వహణలో పనిచేశాడు. 1946 మార్చి 23 నుంచి ఏప్రిల్ 2 వరకూ ఈజిప్టును కూడా కలుపుకుని ఆసిా దేశాల అభిప్రాయాలన్నిటికీ ప్రాతినిధ్యం వహించేలాంటి ప్రతినిధులతో కొత్త ఢిల్లీలో ఈ మహాసభ జరిగింది. 1945 డిసెంబరు నుంచే అలాంటి మహాసభ జరపాలన్న ఆలోచనతో ఉన్న జవాహర్లాల్ నెహ్రూ ఇందుకోసం 1946 సెప్టెంబరు నుంచి పనిచేస్తూ వచ్చాడు.
ఈ మహాసభ పూర్తయ్యాకా కూడా రాజ్యాంగ సంబంధమైన చర్చల్లో జవాహర్లాల్ క్రియాశీలకంగా పాల్గొనలేదు.[172] వాయువ్య సరిహద్దు ప్రావిన్సులో అప్పటికే కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వం కొలువుదీరి ఉండగా (ఇక్కడ 97 శాతం మంది గిరిజనులైన ముస్లింలు), దాన్ని రద్దుచేసి గవర్నరు పాలన ఏర్పరచకుండా, మరో ఎన్నికలకు వెళ్ళకుండా నేరుగా భారత, పాకిస్తాన్లలో దేన్ని ఎంచుకుంటారన్న అంశంపై తన నిర్వహణలో జనాభిప్రాయ సేకరణకు చేద్దామని, అందుకు ప్రావిన్సు ప్రధాని డాక్టర్ ఖాన్ సాహెబ్ను ఒప్పించమని మేలో మౌంట్ బాటన్ జవాహర్లాల్కు రాశాడు. ఈ అంశంపై వర్కింగ్ కమిటీ నిర్ణయం లేకుండా ఏమీ తేల్చలేనని, అంతిమ నిర్ణయాలు తీసుకునేముందు ప్రజల అభిప్రాయం తీసుకోవడానికి, అందుకు రాష్ట్ర ప్రభుత్వ సమ్మతి ఉండాలన్నదానికి మాత్రమే సూత్రప్రాయంగా ఆమోదించాడు.[173] మే నెల చివరిలో కాంగ్రెస్ వర్కింగ్ కమిటీలో జరిగిన వాడివేడి చర్చల్లో సుదీర్ఘ ఉద్యమ సహచరుడు, పఖ్తూన్ల నాయకుడు అయిన ఖాన్ అబ్దుల్ గఫార్ ఖాన్ ఎన్నికల ఫలితాలు, ప్రభుత్వ అభిప్రాయాన్ని ప్రాతిపదికగా తీసుకుని వాయువ్య సరిహద్దు ప్రావిన్సును భారతదేశంలో కలిపేందుకు వైస్రాయ్కి ప్రతిపాదన పంపమనీ, అలా చేయలేని పక్షంలో కనీసం పాకిస్తాన్, స్వతంత్ర పఖ్తూన్ దేశాల మధ్య జనాభిప్రాయ సేకరణ కోసమైనా అడగమని కోరాడు. ఇవే ప్రాతిపదికలు మొత్తం భారతదేశానికి వర్తింపజేసే సంభావ్యతకు భయపడి, నెహ్రూ, పటేల్ ఇందుకు సమ్మతించలేదు.[174][175][176] చివరకు జనాభిప్రాయ సేకరణే ఖాయమై, ఖాన్ సోదరులు దాన్ని బహిష్కరించడంతో పాకిస్తాన్లో చేరడానికి అనుకూలంగా ఓటు పడి వాయువ్య సరిహద్దు ప్రావిన్సు తుదకు పాకిస్తాన్ పరమైంది.
రాజకీయ సిద్ధాంతాలు
"జవాహర్లాల్ ఎల్లప్పుడూ కూడా యూరపీయ సంప్రదాయ తీవ్రవాది. తీవ్రవాద సిద్ధాంతాన్ని తన దేశానికి వర్తింపజేయ చూస్తూ, దానిని తన దేశపరిస్థితికి తగినట్లు అనుకూలంగా మలచుకుంటూపోయే తీవ్రవాది. ఇది ఆయన బలమూ, బలహీనతా కూడా కావచ్చు" అన్నాడు ఎస్. గోపాల్.[177]
జవాహర్లాల్ తొలి నుంచీ లౌకిక వాది. దానికి బీజాలు బాల్యంలోనూ, ముస్లింలతో సాధారణంగా కాశ్మీరీ పండిట్లు చూపే ఏకీభావంలోనూ లోతుగా ఉన్నాయి. మతసమస్యను జవాహర్లాల్ ఏనాడూ విలువనిచ్చి చర్చించదగ్గ విషయంగా భావించలేదు. అందుకు ప్రతిగా మతకలహాలు కేవలం ఊహాత్మకమైన విషయాలపై ఆధారపడ్డవని తిరస్కరించేవాడు. ఇందుకు జవాహర్ దృష్టిలో ఉన్న పరిష్కారం మతమనే దాన్ని దుర్బలపరిచి అదుపులో పెట్టడం, రాజకీయాల్లో లౌకిక భావనలు వ్యాప్తిచేయడం. ఈ అభిప్రాయాలు ఆయన సుదీర్ఘ రాజకీయ జీవితంలో మతకలహాలను ఎదుర్కోవాల్సి వచ్చిన ప్రతీసారీ దృఢపడుతూనే వచ్చింది. ఆచారాలు, సంప్రదాయాలు, మూఢనమ్మకాలు అనే మూడిటి పట్టు నుంచి భారతదేశాన్ని విముక్తం చేయాలని అభిప్రాయపడేవాడు. మత హింసపై ఇస్లాంకి నమ్మకం లేదనీ, గజినీ వంటివారు కేవలం దోపిడీ కోసమే ఆలయాల మీద పడ్డారు తప్ప దానిలో ఇస్లాం ప్రమేయం లేదని వాదించేవాడు.[178] 1933లో హిందూ మత తత్వంపై తీవ్రమైన పదజాలంతో విరుచుకుపడిన జవాహర్లాల్ ఇస్లాం మత తత్వాన్ని మాత్రం కొంత మృదువైన ధోరణిలో ఖండించాడు. ఆర్థికంగా, విద్యాపరంగా వెనుకబడి ఉండడం, మైనారిటీలు కావడం వల్ల వారి భయాలు అర్థం చేసుకోవాలని నమ్మేవాడు. నిష్కపటమైన మతతత్వం భయం వల్ల, బూటకపు మతతత్వం రాజకీయ ప్రతీపవాదమనీ వర్గీకరించేవాడు.[102] జవాహర్ జీవితచరిత్రకారుడు ఎస్.గోపాల్ ఈ అంశాన్ని "ఈ సమస్యను జవాహర్లాల్ జాగ్రత్తగా పరిశీలించనిమాట నిజమే... హిందూ ముస్లిం మతతత్వాల మధ్య ఒక దానిని మనం మంచిదని ఎంపిక చేసుకోవచ్చునని చెప్పడం అనేక ప్రమాదకరమైన సంభావ్యతలకు చోటిచ్చే అవాంఛనీయ విషయం" అని వ్యాఖ్యానించాడు.[103]
ఐరోపా పర్యటన (1926-1928)కు ముందు జవాహర్లాల్ రాజకీయ పరమైన అంశాలను ఆర్థికపరమైన విషయాలతో ఏ సంబంధం లేని శుద్ధ రాజకీయాలుగా చూసేవాడు. 1929-30 నాటికి జవాహర్లాల్ రాజకీయ భావజాలంలో ఆర్థికాంశాలు విడదీయరాని అంశాలుగా ముడిపడిపోయాయి. ఈ దశలోనే అతనికి సోషలిజంపై తీవ్ర అభిమానం ఏర్పడింది. వ్యవసాయ భూములను చిన్న చిన్న కమతాలుగా ఏర్పరిచి జమీందారీ రద్దుచేసి, ఒక్కో రైతుకు ఒక్కో కమతాన్ని ఇవ్వాలని, భూములు కమ్యూనిస్టు దేశాల్లోలాగా జాతీయీకరించకూడదు కానీ ఆ కమతాలను రైతు అమ్మే వీలు ఉండకూడదనీ, వ్యావసాయిక ఋణాలను కొంత చెల్లించాకా మాఫీ చేయాలని భావించేవాడు. కీలకమైన పరిశ్రమల జాతీయీకరణ గురించి 1929లోనే ఆలోచించాడు.
1928 నుంచి అహింసను మౌలిక సిద్ధాంతంగా కాక స్వాతంత్ర్యం సాధించుకునేందుకు పద్ధతిగా మాత్రమే స్వీకరించాడు. ప్రధానంగా సోషలిజం సాధించే క్రమంలో వివిధ వర్గాల ప్రయోజనల వల్ల పుట్టే ఘర్షణను అహింసా సిద్ధాంతం పేరుతో నిరాకరించరాదనీ, అవసరమైతే పోరాడి సాధించుకోవచ్చనీ భావించేవాడు. తీవ్రమైన అహింసాత్మక సహాయ నిరాకరణాన్ని స్వీకరించింది భారతదేశ పరిస్థితుల రీత్యా దౌర్జన్యకరమైన పద్ధతులు అనుసరించడం చివరకు విప్లవ ప్రతీఘాతమైన ఫలితాలు లభిస్తాయన్న కారణంతోనే. లాహోర్ కాంగ్రెస్ అధ్యక్ష స్థానంలో ఉండి భారతదేశం తన లక్ష్యాలను చేరుకోవడానికి హింసాత్మక విధానాలు అవలంబించడం సరైనదైతే అవలంబించవచ్చనీ, కానీ కాంగ్రెస్ ప్రస్తుత స్థితిలో వ్యవస్థీకృతమైన హింస చేపట్టలేదని, ఆ కారణంగా అహింసాత్మక శాసనోల్లంఘన చేపట్టాలని పేర్కొన్నాడు.
సామ్యవాదం అన్న ఆర్థిక ప్రణాళిక జవాహర్ను 1928 తర్వాత ఎప్పుడూ ఉత్తేజితం చేస్తూనే ఉండేది. 1930ల తొలినాళ్ళలో జమీందారీలను స్వాధీన పరుచుకోవడం, వ్యవసాయం చేస్తున్న రైతులను భూమికి స్వంతదారులను చేయడం, పెద్ద పెద్ద వ్యవసాయ క్షేత్రాలను ప్రభుత్వం నిర్వహిస్తూ రైతులను వాటిలో ప్రయోగాలు చేయమని ప్రోత్సహించడం వంటి ఆలోచనలు చేశాడు.[179] ఆ క్రమంలో పన్నులు ఎలా ఉండాలన్న వరకు అతని ఆలోచనలు సాగాయి. కానీ వీటన్నిటినీ సుదూర భవిష్యత్తులో అమలులోకి తేగలిగినవిగా భావించాడు. రాజకీయ కారణాల దృష్ట్యా వీటికై వెనువెంటనే ప్రయత్నాలు ప్రారంభించి జమీందార్లను, పెట్టుబడిదార్లను కాంగ్రెస్ శత్రువులను చేసుకోవడం అవివేకమనీ అతని భావన. పైగా పేద, మధ్య తరహా రైతులకూ, జమీందార్లు, పెట్టుబడిదార్లకు మధ్య వర్గ సంఘర్షణ పోరాట రూపం తీసుకోకుండా కాంగ్రెస్ పనిచేస్తోందని, అది మంచికేననీ నమ్మాడు.[180] 1933 నాటికి ప్రపంచశక్తుల అల్లికలో భాగంగా భారతదేశాన్ని అర్థం చేసుకోవడానికి ప్రయత్నించేవాడు. సార్వత్రికంగా ఒక ఊపు కనిపిస్తోందని, ప్రపంచం అటు నిర్దుష్టమైన సోవియట్ పద్ధతిలోనిది కాని సామ్యవాదాన్ని కానీ, ఇటు ఫాసిజాన్ని కానీ - ఏదో ఒకటి ఎంపిక చేసుకోవాల్సి ఉంటుందని భావించాడు. జవాహర్లాల్ మొగ్గు సామ్యవాదం వైపు ఉండేది.[98] జాతీయవాదులు రాజకీయంగా స్వాతంత్ర్యాన్ని కాంక్షిస్తూనే ఆర్థికంగా జమీందార్లు, సంస్థానాధీశులు, పెట్టుబడిదారులను తమ పూర్వ స్థితిలో ఉండనిస్తే, అది స్వాతంత్ర్యం కాదని భావించేవాడు. కానీ బ్రిటీష్ ప్రభుత్వం నుంచి స్వాతంత్ర్యం సాధించకుండా ఆర్థిక దుస్థితిని మార్చే ప్రయత్నాలు చేయడమంటే శక్తిని వృధా చేయడం కాబట్టి ఆర్థిక, రాజకీయ సిద్ధాంతాల్లో తనకు అంతగా పొసగకున్నా, గాంధీ సమర్థత మీద విశ్వాసం ఉంచి అతన్నే బలపరుస్తూ వచ్చాడు.[100]
జవాహర్లాల్ అతి సున్నిత హృదయుడైన ఆసియాఖండ జాతీయవాది అని ఎస్.గోపాల్ భావించాడు. అయితే జాతీయవాదం వల్ల వచ్చే చెడు ప్రభావాలను కూడా అతను అర్థం చేసుకునే ఉన్నాడు. ప్రపంచ శక్తుల పరస్పర క్రియ అయిన చరిత్ర గతిలో ఏ అంశాన్నీ ఏ ఒక్క వ్యక్తికో, జాతికో ముడిపెట్టలేమని జవాహర్ విశ్వసించాడు. కాబట్టే సామ్రాజ్యవాదాన్ని ఖండిస్తూనే బ్రిటీష్ వారిని ద్వేషించలేదు.[181] అంతర్జాతీయ వ్యవహారాలు నెహ్రూ 1926-1928ల్లో ఐరోపా వెళ్ళిన నాటి నుంచీ ప్రత్యేక శ్రద్ధతో అవగాహన చేసుకుంటూనే ఉన్నాడు. 1931-1933 నడుమ జైలులో ఏడాదిన్నర కాలం గడిపినప్పుడు అంతర్జాతీయ వ్యవహారాలను విపులంగా అధ్యయనం చేశాడు.[98]
వ్యక్తిత్వం, స్వభావం
[స్వభావరీత్యా] నేనేమీ రాజకీయాల మనిషిని కాను. కాకుంటే రాజకీయాలు నన్ను చుట్టుముట్టి, వాటి బాధితుణ్ణి చేశాయి
— జవాహర్లాల్ నెహ్రూ.[182]
గాంధీతో అనుబంధం
1931లో యునైటెడ్ ప్రావిన్సుల్లో జవాహర్ రైతు సమస్యలు పరిశీలిస్తున్నప్పుడు గాంధీ ఆ ఆందోళనను పలచబడేలా చేశాడు. గాంధీ పట్ల తనకున్న భక్తి విశ్వాసాల వల్ల యుపి రైతుల సమస్యను అతను బలహీనపరుస్తున్నాడని కనీసం లోపల్లోపల కూడా నెహ్రూ అనుకోలేదు.[183] విచిత్రమైన దేశంలో దారితప్పిపోయిన తనకు సుపరిచితుడైన స్థానంలో కేవలం గాంధీయే ఉన్నాడని జవాహర్లాల్ భావించేవాడు. గాంధీ నిరాహారదీక్షలకు దిగినప్పుడల్లా తన జీవితంలో ఉన్న ముఖ్యమైన ఆధారం కోల్పోయేవాడిలా తల్లడిల్లేవాడు. గాంధీ కూడా జవాహర్లాల్ ఇటువంటి మన:స్థితిలో ఉంటాడని అర్థం చేసుకుని హృదయాన్ని ఊరిడించి, హత్తుకునే లేఖలు రాసేవాడు.[184] అయితే 1933కల్లా గాంధీకి, తనకు ఉన్న సైద్ధాంతిక విభేదాలు అర్థం చేసుకోవడం ప్రారంభించాడు. పునరుద్ధరణవాదం ప్రధానంగా ఉన్న గాంధీ వైఖరికీ, విప్లవం కేంద్రంగా ఉన్న తన వైఖరికీ చాలా భేదముంది.[97]
రచయిత, చరిత్రకారుడు
జవాహర్లాల్ తన కుమార్తె ఇందిరకు రాసిన ఉత్తరాల్లో ప్రపంచ చరిత్రను వ్రాస్తూ పోయాడు. ఒక ప్రణాళికను అనుసరించి వ్రాసిన ఆ ఉత్తరాలే క్రమేపీ "గ్లింప్సెస్ ఆఫ్ వరల్డ్ హిస్టరీ" గ్రంథంగా తయారయ్యాయి. 1928లో ఇందిర ముస్సోరీలోనూ, తాను దూరంగా భారత జాతీయోద్యమ కార్యకలాపాల్లోనూ ఉండగా భూమి ఎలా పుట్టింది అన్నదాని నుంచి మొదలుపెట్టి క్రమేపీ 1930 నాటికి వర్గాల ఏర్పాటు, వ్యవస్థీకృతమైన మతం ఏర్పాటు, భారతదేశానికి ఆర్యుల రాక వంటివి సంక్షిప్తంగా రాశాడు.[82] తర్వాత 1930లో రెండవ సారి అరెస్టు చేసినప్పుడు సహాయంగా ఆకర గ్రంథాలు లేకపోయినా జ్ఞాపకశక్తి మీద ఆధారపడి మొహంజదారో, ప్రాచీన గ్రీసు నుంచి తన సమకాలం వరకూ పలు అంశాలపై ఉత్తరాలు రాశాడు. 1931లో తిరిగి అరెస్టై సుదీర్ఘకాలాన్ని బారకాసుల వెనుక గడపాల్సివచ్చినప్పుడు కుమార్తెకు ఉత్తరాలు రాయడం మళ్ళీ కొనసాగించాడు.
ఒక్కో ఉత్తరంలో ఒక్కో అంశమో, విశేషమో తీసుకుని రాసేవాడు. ఆ అంశంపై తన భావాలు తెల్లకాగితంపై పెట్టడం, వాటిని 14 సంవత్సరాల బాలికకు అర్థమయ్యేంత తేటతెల్లమైన శైలిలో రాశాడు. విడివిడి లేఖలుగా రాసిన పుస్తకంలో గ్రంథవిషయమైన ఏకత, పరిశోధనకు పుస్తకాలు కూడా లేకుండా యథార్థాంశాలపై ఉన్న పట్టు పరిశీలకులను విస్తుగొలిపాయి. జవాహర్లాల్ రాజకీయ సైద్ధాంతికత ఈ గ్రంథం రాసేనాటికే స్పష్టంగా ఉండడంతో ప్రపంచ చరిత్రలోని వివిధ అంశాల సంకలనంగా కాక విశిష్టమైన ఏకసూత్రతతో సమగ్రంగా తయారైంది. గ్లింప్సెస్ ఆఫ్ వరల్డ్ హిస్టరీ ప్రపంచ చరిత్రను వివిధ వ్యక్తుల చరిత్రగానో, వివిధ సంఘటనల చరిత్రగానో కాక ప్రపంచ శక్తుల చరిత్రగా ఒకే కథను చెప్తూ సాగింది.[185]
డిస్కవరీ ఆఫ్ ఇండియా పుస్తకాన్ని నెహ్రూ 1941లో జైలు జీవితంలో ప్రారంభించి, తిరిగి అహమ్మద్ నగర్ జైలులో ఉన్నప్పుడు 1943 ప్రాంతంలో పున: ప్రారంభించి పూర్తిచేశాడు. ఈ పుస్తకాన్ని గురించి నెహ్రూ జీవితచరిత్రకారుడు ఎస్.గోపాల్ రాస్తూ "విషయాలను తారుమారుగా చేర్చిన పెద్ద కలగలుపు వంటిదీ గ్రంథం." అని రాశాడు.[150] 1943 ప్రాంతంలో తన మనస్సులో అనుభవిస్తున్న వ్యాకులతే పుస్తకరచనలో ప్రతిబింబించిందని గోపాల్ భావించాడు. ఈ గ్రంథం ముఖ్యభాగం బ్రిటీష్ వారు రావడానికి ముందు భారతదేశాన్ని అవలోకించడంగా సాగింది.[186]
వ్యక్తిగత జీవితం
తన వివాహ నిర్ణయాన్ని పూర్తిగా తండ్రికి వదిలివేయడంతో, జవాహర్లాల్ నెహ్రూ వివాహాన్ని తండ్రి మోతీలాల్ మధ్యతరగతి కాశ్మీరీ బ్రాహ్మణ కుటుంబానికి చెందిన కమలతో నిశ్చయించాడు. ఆమె ఆనాటి స్త్రీల విద్యాస్థితిగతుల వల్ల చిన్నతనంలో పాఠశాల విద్య కూడా చదవలేదు. కాపురానికి వచ్చిన కొత్తల్లో నెహ్రూ కుటుంబసభ్యులు కమలను తమకు జవాహర్కు మధ్య చొరబడ్డ అగంతకురాలిగా చూసేవారు. ఆ అణచివేత, ప్రతిఘటనకు తోడు జవాహర్కీ, ఆమెకీ మానసికంగా, అభిరుచుల పరంగా ఎంతో భేదం ఉండడంతో మొదటి సంవత్సరాల్లో వారిద్దరి దాంపత్యం సర్దుకుపోయే ధోరణిలో సాగింది. వారిద్దరికీ 1917 నవంబరులో తొలి సంతానంగా ఇందిర జన్మించింది. 1925లో వారికి ఒక నెలలునిండని మగశిశువు జన్మించి, పురిటిలోనే మరణించాడు. తర్వాత కమలకు మరో గర్భస్రావం జరిగింది. అలా ఇందిర ఆమెకు ఏకైక కుమార్తెగా మిగిలింది. కమలకు 1919లోనే క్షయవ్యాధి ఉన్నట్టు వైద్యులు కనుగొన్నారు. ఎన్ని విధాల చికిత్సలు చేయించినా, ఐరోపాలో కొన్నాళ్ళు ఉన్నా ఆ జబ్బు క్రమేపీ ఆమె ఆరోగ్యాన్ని దెబ్బతిస్తూనే పోయింది కాని మెరుగుపడలేదు.[113] క్రమేపీ జవాహర్, కమలలు సన్నిహితమయ్యారు. కమల భర్త మార్గాన్ని అనుసరిస్తూ స్వాతంత్ర్య సమరంలో పాల్గొంది. 1931లో శాసనోల్లంఘన చేసి జైలుకు వెళ్ళింది. మరోవైపు రామకృష్ణ మిషన్ కార్యక్రమాలతో అనుబంధాన్ని పెంచుకుంది. స్వంతంగా విద్యను కూడా అభ్యసించింది. క్రమక్రమంగా జవాహర్కి భార్య పట్ల అనురాగం పెరుగుతూ వచ్చి, తుదకు ఆమెకు పూర్తిగా అంకితమైన భర్త అయ్యాడు.[187] 1934-35 కాలంలో ఆమె తీవ్ర అనారోగ్యంతో బాధపడుతున్న కాలంలో, జవాహర్ జైలు శిక్ష అనుభవిస్తూ ఆమె గురించి చాలా కలతపడ్డాడు. 1935 చివరిలో ఆమెకు మెరుగుపడుతుందేమోనన్న ఉద్దేశంతో ఐరోపా తీసుకువెళ్ళారు. ఐతే ప్రయోజనం లేకపోయింది. 1936 ఫిబ్రవరి 28న కమల మరణించింది. ఆమె మరణానంతరం కొద్ది నెలలకు ప్రచురించిన తన ఆత్మకథను జవాహర్ కమలకే అంకితం ఇచ్చాడు.[188]
తన 36 ఏట భార్యను కోల్పోయిన జవాహర్ మరి జీవితంలో మరో వివాహాన్ని చేసుకోలేదు. అయితే అతనిని ఆకర్షించిన, తనకు ఆకర్షితులైన ఇతర మహిళలతో మాత్రం సంబంధాలు కలిగివుండేవాడు.[189]
విమర్శలు
రాజకీయ విమర్శలు
సుదీర్ఘ రాజకీయ జీవితం, అందులోనూ 18 సంవత్సరాల పాటు జాతీయ స్థాయిలో అధికారం సాగించిన వ్యక్తి కావడంతో నెహ్రూ రాజకీయ నిర్ణయాలు దేశాన్ని దీర్ఘకాలం ప్రభావితం చేసే స్థాయిలోనివి. వాటిలో కొన్నిటిపై వివాదాలు, విమర్శలు ఉన్నాయి. 1937లో యునైటెడ్ ప్రావిన్సుల్లో ప్రభుత్వం ఏర్పాటుచేసేప్పుడు ముస్లిం లీగ్తో సంప్రదింపులు జరిగాయి. ఏర్పాటుకాబోయే మంత్రివర్గంలో రెండు పదవులు ఇస్తే ముస్లిం లీగ్ కాంగ్రెస్తో సహకరించేందుకు సిద్ధమైందని, కానీ ఒకటే మంత్రి పదవిని ఇస్తానని నెహ్రూ మొరాయించడంతో తాను కుదుర్చుకు వచ్చిన ఒప్పందం నాశనమైందని మౌలానా అబుల్ కలామ్ ఆజాద్ చాలా కాలం తర్వాత ఆరోపించాడు. అయితే ముస్లింలీగ్తో 1937లో సంకీర్ణ ప్రభుత్వ ఏర్పాటు విషయమై జరిగిన చర్చల్లో ఆఖరుగా లీగ్ నాయకుడు ఖులీకజ్జమాన్ తనకూ, ఇస్మాయిల్ ఖాన్కీ మంత్రిపదవులు ఇచ్చేట్టయితే లీగ్ నుంచి ఎలాంటి షరతులకైనా ఆమోదం తెస్తానని ఆజాద్తో అన్నారు. కానీ ముస్లిం భూస్వాముల ప్రాబల్యం ఎక్కువగా ఉన్న లీగ్తో పొత్తుపెట్టుకుని యుపిలో భూసంస్కరణలకు అడుగడుగునా అడ్డుపడే వీలు ఇవ్వడం నెహ్రూకు ఇష్టం లేదు. కాబట్టి కాంగ్రెస్ కార్యక్రమానికి అంగీకరించి, ముస్లింలీగ్ పార్లమెంటరీ బోర్డును రద్దుచేసి, తాము కాంగ్రెస్ సభ్యులై, ఎప్పుడు కాంగ్రెస్ నిర్ణయిస్తే అప్పుడు మంత్రివర్గానికి రాజీనామా చేస్తేనే ఈ ఒప్పందానికి వీలుంటుందని ఆజాద్ నెహ్రూ, పంత్, కృపలానీ, నరేంద్రదేవ్లతో జరిగిన చర్చల్లో నిర్ణయించారు. అయితే దీన్నంతటినీ జిన్నా తిరస్కరించాడు.[190][191][192]
ఆఖరు బ్రిటీష్ ఇండియా వైస్రాయ్ లార్డ్ మౌంట్ బాటన్ భార్య లేడీ మౌంట్ బాటన్తో నెహ్రూకి ఉన్న సంబంధంపై ఎన్నో విమర్శలు ఉన్నాయి. విభజన పథకాన్ని అంగీకరించడం వంటి జాతి ప్రయోజనాలు ముడిపడ్డ రాజకీయ అంశాలపై కూడా ఈ సంబంధం ప్రభావం ప్రసరించిందన్నది ఆ విమర్శల్లోకెల్లా తీవ్రమైనది.[193][నోట్స్ 9]
భారత దేశ మొదటి ప్రధాన మంత్రి
బ్రిటిష్ కాబినెట్ మిషన్ అధికార బదిలీ ప్రస్తావన చేసేందుకు వచ్చినపుడు, నెహ్రూ మరియు ఆయన సహచరులు విడుదల చేయబడ్డారు.
బ్రద్దలైన మతకలహాలు మరియు గతి తప్పిన రాజకీయాలు, ప్రత్యేక ముస్లిం రాజ్య మైన పాకిస్తాన్ ఏర్పాటు కొరకు ముహమ్మద్ అలీ జిన్నా నాయకత్వంలో నడుపబడుచున్న ముస్లింలీగ్ నుండి వ్యతిరేకతల నడుమ, నెహ్రూ అధిపతిగా నున్న తాత్కాలిక ప్రభుత్వం బలహీనపడింది. మిశ్రమ ప్రభుత్వం కొరకు చేసిన ప్రయత్నాలు విఫలమైన తరువాత, నెహ్రూ 1947 జూన్ 3 న ఆంగ్లేయులచే ప్రతిపాదించబడిన భారతదేశ విభజనకు అయిష్టంగానే అంగీకరించారు. ఆయన 15ఆగస్టున భారత దేశ ప్రధాన మంత్రిగా పదవీ స్వీకారం చేసి ఎ ట్రిస్ట్ విత్ డెస్టినీ:గా ప్రసిద్దమైన తన మొదటి ప్రసంగాన్ని చేసారు.
చాలా సంవత్సరాల క్రితం మనము విధితో తల పడ్డాము, ఇప్పుడు మనం అమిత ధృడంగా ప్రతిజ్ఞ నెరవేర్చుకొనే సమయం వచ్చినది. అర్ధరాత్రి సమయంలో, ప్రపంచమంతా నిద్రిస్తున్న వేళ, భారతదేశం తన స్వతంత్ర జీవనానికై మేల్కొంది.మనం పాత నుండి క్రొత్తకి అడుగు వేసేటపుడు, ఒక యుగం అంతమైనపుడు, చాలా కాలం అణగ ద్రొక్క బడిన ఒక దేశం తనను తాను బహిర్గత పరచుకొనే ఒక క్షణం, చరిత్రలో అరుదుగా వస్తుంది.భారత దేశం కొరకు మరియు దాని ప్రజల కొరకు ఇంకా ముఖ్యంగా మానవ జాతి సేవకు అంకిత మవుతామనే ప్రతిజ్ఞకు ఈ పవిత్ర క్షణం యుక్తమైనది." [194]
ఏమైనప్పటికీ, ఈ కాలం తీవ్రమైన మతహింసకు ఆనవాలుగా ఉంది. ఈ హింస పంజాబ్ ప్రాంతం, ఢిల్లీ, బెంగాల్ మరియు భారతదేశంలోని ఇతర ప్రాంతాలకు వ్యాపించింది. శాంతిని పెంపొందించేందుకు, కోపోద్రిక్తులై, దిక్కుతోచక యున్న శరణార్ధులను శాంతింప చేసేందుకు, నెహ్రూ పాకిస్తానీ నాయకులతో కలిసి పర్యటనలు నిర్వహించారు. నెహ్రూ, మౌలానా ఆజాద్ మరియు ఇతర ముస్లింనాయకులతో కలిసి, ముస్లింలకు భద్రత కల్పించి, భారతదేశంలో ఉండేందుకు ప్రోత్సహించేలా చేసారు. ఈ కాలంలోని హింస నెహ్రూను తీవ్రంగా కలచి వేసి, కాల్పుల విరమణను పాటించేలా మరియు భారత-పాకిస్తాన్ యుద్ధం 1947, ఆపడానికి ఐక్యరాజ్యసమితి మధ్యవర్తిత్వం వహించేలా చేసింది. మతవిద్వేషాలకు భయమునొంది హైదరాబాద్ రాష్ట్ర విలీనానికి మద్దతు ఇవ్వడానికి నెహ్రూ సంశయించారు.
స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన తరువాత సంవత్సరాలలో, తన బాగోగులు చూడడానికి మరియు వ్యక్తిగత వ్యవహారాల నిర్వహణకు, నెహ్రూ తరచుగా తన కుమార్తె పై ఆధార పడేవారు. ఆయన నాయకత్వంలో, 1952 లో జరిగిన ఎన్నికలలో కాంగ్రెస్ పార్టీ అఖండమైన మెజారిటీని సాధించింది. ఇందిర, తన తండ్రి సంరక్షణకై ఆయన అధికారికనివాసం లోనికి మారారు. వాస్తవానికి ఇందిర నెహ్రూ సిబ్బందిలో ముఖ్యురాలిగా ఉంటూ ఆయన భారతదేశంలో మరియు ప్రపంచవ్యాప్తంగా చేసిన పర్యటనలలో నిరంతరం తోడుగా ఉన్నారు.
ఆర్ధిక విధానాలు
భారత ఆర్ధిక రంగానికి అనువుగా సవరించిన రాజ్య ప్రణాళిక మరియు నియంత్రణ విధానానికి నెహ్రూ అధ్యక్షుడిగా ఉన్నారు. నెహ్రూ, భారత ప్రణాళికా సంఘంన్ని నెలకొల్పి, 1951 లో మొదటి పంచ-వర్ష ప్రణాళికను రచించి, అందులో పారిశ్రామిక మరియు వ్యవసాయ రంగాలలో ప్రభుత్వ పెట్టుబడులను పొందుపరిచారు. వ్యాపార మరియు ఆదాయ పన్ను పెరుగుదలతో, నెహ్రూ ప్రభుత్వ రంగ సంస్థల ఆధ్వర్యంలో కీలక పరిశ్రమలైన మైనింగ్, విద్యుత్ మరియు భారీ పరిశ్రమలు, పౌర సేవలతో ప్రైవేటు రంగాన్ని అదుపులో వుంచే మిశ్రమ ఆర్ధిక విధానాన్ని యోచించారు. నెహ్రూ భూపునఃపంపిణి విధానాన్ని అనుసరించడంతో పాటు నీటిపారుదలకు కాలువలు త్రవ్వించడం, ఆనకట్టలు కట్టించడం మరియు వ్యవసాయ ఉత్పత్తి పెరుగుదలకు ఎరువుల వాడకాన్ని ప్రోత్సహించడం వంటి కార్యక్రమాలు చేపట్టారు. కమ్యూనిటీ అభివృద్ది పధకాల</i>కు దారి తీసే లక్ష్యంతో గ్రామీణ భారత సామర్ద్యాన్ని ఇనుమడించే వివిధ కుటీర పరిశ్రమలను విస్తరింపచేసారు.భారీ ఆనకట్టలను ('నెహ్రూ వీటిని భారత దేశ ఆధునిక దేవాలయాలు' అనేవారు ) ప్రోత్సహించడం, నీటిపారుదల సౌకర్యాల కల్పన మరియుజలవవిద్యుత్ ఉత్పత్తితో పాటు, నెహ్రూ భారతదేశ అణుశక్తి కార్యక్రమాలను కూడా ప్రవేశ పెట్టారు.
నెహ్రూ పదవీకాలంలో అభివృద్ధి మరియు ఆహారోత్పత్తి పెరుగుదల జరిగినప్పటికీ, భారతదేశం తీవ్రమైన ఆహారపు కొరతను ఎదుర్కొంటూనే ఉంది.నెహ్రూ ఆర్ధిక విధానాలు, ఆర్ధిక విధాన ప్రకటన 1956 లో పొందుపరచబడి, విభిన్న ఉత్పాదక మరియు భారీ పరిశ్రమలను [195] ప్రోత్సహించినప్పటికీ, దేశ ప్రణాళిక, నియంత్రణ మరియు క్రమబద్దీకరణలు ఉత్పాదకత, నాణ్యత మరియు లాభదాయకతలను బలహీన పరచాయి. భారతఆర్ధిక వ్యవస్థ స్థిరమైన అభివృద్ధిని సాధించినప్పటికీ, విస్తారమైన పేదరికం, దీర్ఘకాల నిరుద్యోగిత అనే అంటురోగాల బారిన ప్రజలు చిక్కుకున్నారు. నెహ్రూ ప్రజాదరణ చెక్కుచెదరక పోగా, ఆయన ప్రభుత్వం విస్తారమైన భారత గ్రామీణ ప్రజానీకానికి నీరు, విద్యుత్ సరఫరా, ఆరోగ్య రక్షణ, రహదారులు మరియు వ్యవస్థాపన సౌకర్యాలు కల్పించడంలో విజయవంతమయ్యింది. స్రివత్సల్, హెమంథ్, సుమంథ్, స్రుథి,సరన్య\
విద్య మరియు సంఘ సంస్కరణ
భారత దేశ బాలలు మరియు యువకులు విద్యను అభ్యసించాలనే తీవ్రమయిన కోరికగల నెహ్రూ, భారతదేశ భవిష్యత్ అభివృద్ధికి అది అత్యవసరమని భావించారు. ఆల్ ఇండియా ఇన్స్టిట్యూట్ అఫ్ మెడికల్ సైన్సెస్, ది ఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ అఫ్ టెక్నాలజీ మరియుఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ అఫ్ మానేజ్మెంట్ వంటి అనేక ఉన్నత విద్యా సంస్థలను ఆయన ప్రభుత్వం నెలకొల్పింది. భారత దేశ బాలలందరికీ నిర్బంధ, ఉచిత ప్రాథమిక విద్య అందించాలనే సంకల్పాన్ని నెహ్రూ తన పంచ-వర్ష ప్రణాళికలలో ప్రతిపాదించారు. దీని కోసం నెహ్రూ మూకుమ్మడి గ్రామ భర్తీ కార్యక్రమాలను మరియు వేలాది పాఠశాలల నిర్మాణాన్ని పర్యవేక్షించారు. అంతేకాక బాలలలో పోషకాహార లోప నివారణకై ఉచిత పాలు మరియు ఆహార సరఫరా ప్రారంభించడానికి చొరవ తీసుకున్నారు. వయోజనుల కొరకు, ప్రత్యేకించి గ్రామీణ ప్రాంతాల వారికోసం, వయోజన విద్యా కేంద్రాలు, వృత్తి మరియు సాంకేతిక విద్యా పాఠశాలలు కూడా నిర్వహించారు.
కుల వివక్షను శిక్షార్హమైన నేరంగా పరిగణించుటకు మరియు స్త్రీల యొక్క న్యాయ పరమైన హక్కులను మరియు సాంఘిక స్వతంత్రతకు, హిందూ చట్టంలో పలు మార్పులను నెహ్రూ ఆధ్వర్యంలోని భారత పార్లమెంటు చేసింది.[196][197][198]
[199]
షెడ్యుల్డ్ కులాలు మరియు తెగల ప్రజలు ఎదుర్కొంటున్న సాంఘిక అసమానతలను మరియు అననుకూలతలను రూపుమాపడానికి ప్రభుత్వ ఉద్యోగాలు మరియు విద్యా సంస్థలలో రిజర్వేషన్ వ్యవస్థను ఏర్పాటు చేసారు. నెహ్రూ లౌకికవాదానికి, మత సామరస్యానికి మరియు ప్రభుత్వంలో అల్ప సంఖ్యాక వర్గాల ప్రాతినిధ్యానికి పూనుకున్నారు.
జాతీయ భద్రత మరియు విదేశాంగ విధానం
ఆంగ్లేయుల నుంచి స్వాతంత్ర్యాన్ని పొందిన నూతన స్వేచ్ఛా భారతానికి నెహ్రూ 1947 నుండి 1964 వరకు నాయకత్వం వహించారు. యు.ఎస్. మరియు యు.ఎస్.ఎస్.ఆర్.లు ప్రచ్ఛన్న యుద్ధ కాలంలో భారత దేశాన్ని తమ మిత్ర దేశంగా చేసుకోవడానికి పోటీ పడ్డాయి.
1948 లో ఐక్యరాజ్య సమితి ఆధ్వర్యంలో జనాభిప్రాయ సేకరణకు నెహ్రూ అంగీకరించినప్పటికీ, తరువాతి కాలంలో ఐక్యరాజ్యసమితికి దూరమై 1953 లో జనాభిప్రాయ సేకరణకు నిరాకరించారు. అంతకుముందు తాను బలపరచిన షేక్ అబ్దుల్లా, వేర్పాటు వాద ఆశయాన్ని కలిగి ఉన్నారనే అనుమానంతో ఆయన అరెస్టుకు ఆదేశించి, ఆయన స్థానంలో బక్షి గులాం మొహమ్మద్ను నియమించారు. అంతర్జాతీయ రంగంలో నెహ్రూ ఒక శాంతి కాముక నాయకునిగా ఉండి ఐక్యరాజ్యసమితికి మంచి మద్దతుదారుగా నిలిచారు. ఆయన అలీన విధానాన్ని ప్రతిపాదించి, యు.ఎస్.మరియు యు.ఎస్.ఎస్.ఆర్. దేశాల నాయకత్వంలో ఉన్న వ్యతిరేక కూటముల మధ్య, తటస్థ వైఖరి అవలంబించే దేశాలతో అలీనోద్యమాన్ని స్థాపించి, దాని మూలధన ఏర్పాటుకు సహకారం అందించారు. స్థాపించిన వెంటనే పీపుల్స్ రిపబ్లిక్ అఫ్ చైనాను గుర్తించి (అనేక పశ్చిమ కూటములు రిపబ్లిక్ అఫ్ చైనాతో సంబంధాలు కొనసాగించాయి), ఐక్యరాజ్య సమితిలో దానిని చేర్చు కోవాలని వాదించి, కొరియాతో వైరం వల్ల చైనీయులను కలహ కారకులుగా గుర్తించడాన్ని వ్యతిరేకించారు.[200] చైనా 1950 లో టిబెట్ను ఆక్రమించినప్పటికీ దానితో సుహృద్భావ మరియు స్నేహపూర్వక సంబంధాలను నెలకొల్పాలని భావించి, కమ్యూనిస్ట్ దేశాలకు మరియు పశ్చిమ కూటమికి మధ్య ఏర్పడిన ఒత్తిడులను తొలగించేందుకు మధ్యవర్తిగా ఉండాలని ఆశించారు. చైనాతో ఈ విధమైన శాంతి కాముక విధానం సమస్యాత్మకమైనదిగా,చైనా కాశ్మీర్ ప్రాంతంలో నున్న, టిబెట్ సరిహద్దుగా ఉన్న అక్సాయి చిన్ను ఆక్రమించి, భారత-చైనా యుద్ధం, 1962 కు దారి తీసినపుడు ఋజువైనది.
అణు ఆయుధాల బెదిరింపులను మరియు ప్రపంచంవ్యాప్త వత్తిడులను తగ్గించడానికి నెహ్రూ కృషి పలువురి ప్రశంసలు అందుకుంది.[201] అణు విస్ఫోటనం వల్ల మానవ జాతికి కలిగే ఫలితాల తొలి అధ్యయనాన్ని ప్రారంభించి, తాను'వినాశకర భయానక యంత్రాలు'గా పిలిచే, వాటి నిరోధానికి నిరంతరం దండెత్తారు. అణు అస్త్రాల పోటి వల్ల దారితీసే అతి-సైనికీకరణ అభివృద్ధి చెండుతున్న దేశాలైన, తన దేశం వంటివి భరించలేనిదిగా భావించడం, ఆయన అణునిరాయుధీకరణకు వ్యతిరేకంగా ఉండడానికి కారణం.[202]
1956 లో సుఎజ్ కాలువపై ఆంగ్లేయ, ఫ్రెంచ్ మరియుఇజ్రాయిల్ ల ఉమ్మడి దండయాత్రను విమర్శించారు. అనుమానం మరియు అపనమ్మకము యు.ఎస్., మరియు భారత దేశాల మధ్య సంబంధాలను బలహీనపరచి, నెహ్రూ వ్యూహాత్మకంగా సోవియట్ యూనియన్ను బలపరుస్తున్నారనే అనుమానాన్ని కలిగించింది.1960 లో పాకిస్తాన్ పాలకుడైన ఆయుబ్ ఖాన్ తో సింధు నదీ జలాల ఒప్పందం పై సంతకం చేయడం ద్వారా దీర్ఘకాలంగా అపరిష్కృతంగా ఉన్న పంజాబ్ ప్రాంతంలోని నదీ వనరుల పంపక సమస్య సాధనకు, యునైటెడ్ కింగ్డం మరియు ప్రపంచ బ్యాంక్ల మధ్యవర్తిత్వానికి అంగీకరించారు.
ఆఖరి సంవత్సరాలు
1957 ఎన్నికలలో నెహ్రూ నాయకత్వంలో కాంగ్రెస్ గొప్ప విజయాన్ని సాధించిన్పటికీ, ఆయన ప్రభుత్వం వెల్లువెత్తుతున్న విమర్శలను ఎదుర్కొంది . పార్టీ లోఅంతర్గతంగా ఉన్న అవినీతి అంతర్గత కుమ్ములాటలతో విసిగిపోయిన నెహ్రూ, పదవికి రాజీనామా చేసి, సేవను కొనసాగించాలని భావించారు.1959లో కాంగ్రెస్ పార్టీ అధ్యక్షురాలిగా ఆయన కుమార్తె ఇందిరా గాంధీ ఎన్నిక బంధు ప్రీతి విమర్శలను రేకెత్తించింది, నెహ్రూ ఆమె ఎన్నికను ఆమోదించక, వంశానికి అపకీర్తిగా భావించి, దానిని పూర్తిగా అప్రజాస్వామికము మరియు అవాంచనీయంగా భావించారు, తన మంత్రివర్గంలో స్థానాన్ని తిరస్కరించారు .[203] ఇందిరా గాంధీ తన తండ్రి విధానంతో విభేదించారు; ఆయనకు కాంగ్రెస్ వర్కింగ్ కమిటీతో ఉన్న వ్యక్తిగత విభేదాలను ఉపయోగించుకొని, ఆయన అభీష్టానికి వ్యతిరేకంగా కేరళ లోని కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ అఫ్ ఇండియాప్రభుత్వాన్ని రద్దు చేయించారు.[203] నెహ్రూ ఆమె దయలేని విధానాలు మరియు పార్లమెంటరీ సాంప్రదాయం పట్ల అగౌరవానికి తీవ్రంగా కలత చెందారు, ఆమె తండ్రిచాటు బిడ్డగా కాక, అకారణంగా నిర్దిష్ట చర్యలు తీసుకొనుట ఆయనను బాధించింది.[204]
పంచ - శీల (శాంతియుత సహజీవనానికి ఐదు సూత్రాలు)టిబెట్ పై భారత-చైనా ఒప్పందం 1954కు ఆధారం ఐనప్పటికీ,తరువాతి సంవత్సరాలలో సరిహద్దు వివాదాలు మరియు దలై లామాకు రాజకీయ ఆశ్రయం ఇవ్వాలనే నెహ్రూ నిర్ణయం చైనాతో పెరుగుతున్న విభేదాలు నెహ్రూ విదేశాంగ విధానానికి ఇబ్బంది కలిగించాయి.అనేక సంవత్సరాల చర్చలు విఫలమైన తరువాత, నెహ్రూ 1961 లో పోర్చుగల్ నుండి గోవాను స్వాధీన పరచుకోవలసినదిగా భారతీయ సైన్యాన్ని ఆజ్ఞాపించారు. చూడుము గోవా విముక్తి. సైనిక చర్య జరిపించినందుకు నెహ్రూ ప్రజాదరణతో పాటువిమర్శలను కూడా ఎదుర్కొన్నారు.
1962 ఎన్నికలలో, ఆధిక్యత తగ్గినప్పటికీ నెహ్రూ నాయకత్వంలో కాంగ్రెస్ పార్టీ విజయం సాధించింది. ప్రతిపక్ష పార్టీలైన, సాంప్రదాయ వాద పార్టీలు భారతీయ జన సంఘ్ మరియు స్వతంత్ర పార్టీ, సోషలిస్ట్లుమరియుకమ్యూనిస్ట్ పార్టీ అఫ్ ఇండియాలు కూడా గెలుపొందాయి.
కొద్దినెలల కాలంలోనే,సరిహద్దు వివాదాలను చైనా బహిరంగ యుద్ధాలుగా మార్చింది.సామ్రాజ్యవాద బాధితులుగా (భారతదేశం ఒక వలస రాజ్యం)మనం ఐకమత్యంగా ఉండాలని భావించి, "హిందీ-చీనీ భాయి భాయి ", (భారతీయులు మరియు చైనీయులు సోదరులు)అనే మాటలలో నెహ్రూ తన భావాన్ని వ్యక్తం చేసారు.అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలమధ్య సోదర భావం మరియు ఐకమత్యానికి ఆయన అంకితం అయ్యారు. నెహ్రూ స్వాభావికంగా ఒక సామ్యవాద దేశం మరొక సామ్యవాద దేశం పై పోరుసల్పదని భావించారు, ఏ సందర్భంలో నైనా భారతదేశం చొరబడలేని మంచు గోడలైన హిమాలయాల వెనుక సురక్షితమని భావించారు. చైనా ఉద్దేశాలు, సైనిక సామర్ధ్యాల ముందు రెండూ కూడా తప్పని తేలాయి. చైనా ఆక్రమించుకున్న వివాదాస్పద ప్రాంతాల్లో వారిని ఎదుర్కోవాలనే ఆలోచనను - "వారిని (చైనీయులను )బయటకు విసిరేయండి"-అనే జ్ఞప్తికి ఉంచుకోదగిన ప్రకటనలో సైన్యాన్ని ఆదేశించారు-చైనా ముందస్తు దాడిని ప్రారంభించింది.[205]
చైనా భారత యుద్ధం ప్రారంభించిన కొద్ది రోజులలోనే చైనా సైన్యం ఈశాన్య భారతదేశంలోనిఅస్సాం వరకు చొచ్చుకు రావడం భారత సైన్య బలహీనతను బహిర్గత పరచింది.భద్రతపై అయన ప్రభుత్వ నిర్లక్ష్యానికి తీవ్ర విమర్శలు ఎదుర్కొని,రక్షణ మంత్రి అయిన కృష్ణ మీనన్ను తొలగించి, యు.ఎస్. సైనికసహాయం అర్దించవలసి వచ్చింది. క్రమంగా నెహ్రూ ఆరోగ్యం మందగించ సాగింది, కోలుకోవడానికి అయన 1963 లో కొన్ని నెలలు కాశ్మీర్లో గడపవలసి వచ్చింది. కొంతమంది చరిత్ర కారులు ఈ ఆకస్మిక ఇబ్బందికి కారణం చైనా దండయాత్ర వలన అయన పొందిన అవమానం మరియు విశ్వాస ఘాతుకంగా భావిస్తారు [206]]కాశ్మీర్ నుండి తిరిగి వచ్చిన తరువాత నెహ్రూ గుండెపోటుతో బాధపడి తరువాత మరణించారు. 1964 మే 27 వేకువ సమయంలో ఆయన మరణించారు. హిందూమత కర్మల ననుసరించి యమునా నది ఒడ్డున గలశాంతివన్లో నెహ్రూ అంత్య క్రియలు జరుప బడ్డాయి, వందల వేల మంది సంతాపం ప్రకటించడానికి ఢిల్లీ వీధులలో మరియు అంత్యక్రియా స్థలం వద్ద గుమికూడారు.
వారసత్వం
భారత దేశ మొదటి ప్రధానమంత్రి మరియు విదేశాంగమంత్రిగా,జవహర్లాల్ నెహ్రూ నవ భారత ప్రభుత్వ విధానాలను, రాజకీయ సంస్కృతిని మరియు శక్తివంతమైన విదేశాంగ విధానాన్ని రూపొందించడంలో ముఖ్య పాత్ర వహించారు. సార్వత్రిక ప్రాథమిక విద్యా పధకాన్ని ప్రారంభించి, దేశంలోని మారుమూల గ్రామీణ బాలలకు విద్య అందించ గలిగినందుకు అయన ప్రశంశించబడతారు. ప్రపంచ స్థాయి విద్యా సంస్థలైన అల్ ఇండియా ఇన్స్టిట్యూట్ అఫ్ మెడికల్ సైన్సెస్,[207] ఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ అఫ్ టెక్నాలజీ,[208] మరియుఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ అఫ్ మానేజ్మెంట్లు అభివృద్ధి చేసిన ఘనత నెహ్రూ విద్యా విధానానిదే.
భారతదేశ ప్రత్యేక జాతుల, అల్ప సంఖ్యాక వర్గాల, స్త్రీల, షెడ్యూల్డ్ కులాల మరియు షెడ్యుల్డ్ తెగలకు సమాన అవకాశాలు మరియు హక్కులు కల్పించేందుకు విస్తృతమైన విధానాన్ని రూపొందించి స్థిరమైన చర్యలను నెహ్రూ చేపట్టారు.[209][210]సమానత్వాన్ని నెలకొల్పాలనే నెహ్రూ ఆకాంక్ష, ఆయన స్త్రీలు మరియు అణగారిన వర్గాల [211] కొరకు ప్రభుత్వ పధకాలు విస్తృతంగా రూపొందించి, వాటి అమలుకు ప్రయత్నించేలా చేసింది,కాని అవి ఆయన జీవిత కాలంలో పరిమితంగానే విజయవంతమయ్యాయి.
ఓటమి ఎరుగని జాతీయ వాదిగా నెహ్రూ స్థానం ఆయన,ప్రాంతీయ భేదాలను గుర్తిస్తూ నే అణచి వేయబడిన సామాజిక వర్గాల కొరకు విధానాలు అమలు పరచుటకు దారి చూపింది. స్వాతంత్ర్య -అనంతర కాలంలో ఆంగ్లేయులు ఉపఖండం నుండి విరమించు కొన్న తరువాత, ఉపఖండంలో అంతకు ముందు ఒకే సామాన్య విరోధికి వ్యతిరేకంగా మిత్రులుగా ఉన్న ప్రాంతీయ నాయకులు ఇక నుండి ఒకరికొకరు సంబంధం లేకుండా విభేదాలు పొడసూపిన కాలంలో ఇది ప్రాముఖ్యతను సంతరించు కుంది. సాంస్కృతిక వైవిధ్యం ప్రత్యేకించి భాషా వైవిధ్యం దేశ ఐక్యతను భంగపరచేదిగా ఉన్న సమయంలో, నెహ్రూ నేషనల్ బుక్ ట్రస్ట్ మరియు నేషనల్ లిటరసీ అకాడమీ వంటి సంస్థలను ఏర్పరచి వివిధ భాషల మధ్య అనువాదాలను ప్రోత్సహించారు మరియు విషయ పరిజ్ఞాన బదిలీలను ప్రోత్సహించారు.సమైక్య భారతదేశం కోసం నెహ్రూ "కలసిఉండడం లేదా నశించడం ", అని నినదించారు.[212]
జ్ఞాపకార్ధం
తన జీవిత కాలంలో నెహ్రూ భారతదేశంలో ఒక ఆదర్శ మూర్తిగా గుర్తింపబడి, ప్రపంచ వ్యాప్తంగా ఆయన ఆదర్శవాదము మరియు రాజకీయ ధురన్ధరత ప్రశంసించ బడ్డాయి. బాలల మరియు యువజనుల పట్ల నెహ్రూకు గల వాత్సల్యానికి, వారి శ్రేయస్సుకు, విద్యాభివృద్ధికి ఆయన చేపట్టిన కార్యక్రమాలకు గుర్తుగా, ఆయన జన్మ దినమైన 14 నవంబర్,ను భారతదేశం బాలల దినోత్సవం గా జరుపుకుంటున్నది. దేశ వ్యాప్తంగా బాలలు ఆయనను చాచా నెహ్రూ (నెహ్రూ అంకుల్)అని గౌరవిస్తారు. కాంగ్రెస్ పార్టీకి చెందిన ప్రజాదరణ పొందిన నాయకునిగా ఆయనను తరచూ వారు గుర్తు చేసుకుంటారు. కాంగ్రెస్ నాయకులు మరియు కార్యకర్తలు ఆయన వస్త్ర ధారణను, ప్రత్యేకించిగాంధీ టోపీని మరియు అలవాట్లను అనుకరిస్తుంటారు. నెహ్రూ ఆదర్శాలు మరియు విధానాలు కాంగ్రెస్ ప్రకటన పత్రము (ముసాయిదా)ను మరియు మూల రాజకీయ తత్వాన్ని రూపొందించడంలో నేటికీ ప్రధాన పాత్ర వహిస్తాయి. ఆయన వారసత్వ ప్రతినిధిగా ఇదిరా గాంధీ కాంగ్రెస్ పార్టీ మరియు ప్రభుత్వ నాయకత్వాన్ని చేపట్టారు.
నెహ్రూ జీవితం పై ఎన్నోడాక్యుమెంటరీలు నిర్మింపబడ్డాయి.ఎన్నో కల్పిత చిత్రాలలో ఆయన చిత్రీకరింప బడ్డారు. 1982 లో రిచర్డ్ అటెన్ బరో చిత్రంగాంధీ లోను, నెహ్రూ చే రచింపబడిన ది డిస్కవరీ అఫ్ ఇండియా గ్రంథం పై ఆధారపడి 1988 లోశ్యాం బెనెగల్ యొక్క టెలివిజన్ సీరియల్ భారత్ ఏక్ ఖోజ్ లోను, 2007 లో ది లాస్ట్ డేస్ అఫ్ ది రాజ్ అనే టెలివిజన్ చిత్రం లోను మూడు సార్లు నెహ్రూ పాత్రను పోషించినరోషన్ సేథ్ ఆ పాత్రకు పరిపూర్ణత నిచ్చారు.[213] కేతన్ మెహతా చిత్రం సర్దార్లో నెహ్రూపాత్రను బెంజమిన్ గిలానీ పోషించారు.
శేర్వాని ధారణను నెహ్రూ వ్యక్తి గతంగా ఇష్ట పడడం దానిని ఉత్తర భారతదేశంలో నేటికి కూడా ప్రత్యేక సందర్భ వస్త్ర ధారణగా నిలిపింది. ఒక రకమైన టోపీకి ఆయన పేరును ఇవ్వడంతో పాటు, ఆయన ప్రాధాన్యతనిచ్చిన కోటుకు కూడానెహ్రూ కోటు అనే పేరునిచ్చి గౌరవిస్తున్నారు.
దేశ వ్యాప్తంగా అనేక ప్రభుత్వరంగసంస్థలు, జ్ఞాపక చిహ్నాలు నెహ్రూస్మృతికి అంకితం ఇవ్వబడ్డాయి. భారతదేశంలోని విశ్వవిద్యాలయాలలో ఢిల్లీ లోని జవహర్లాల్ నెహ్రూ విశ్వవిద్యాలయం అత్యంత ప్రతిష్ఠాత్మకమైనది. ముంబై నగరానికి దగ్గరలో నున్న జవహర్ లాల్ నెహ్రూ పోర్ట్ భారీ సరుకు రవాణాకు, రాకపోకలకు అనువుగా నిర్మించ బడిన ఆధునికమైన పోర్ట్ మరియుడాక్. ఢిల్లీ లోని నెహ్రూ నివాసము నెహ్రూ జ్ఞాపకార్ధ మ్యూజియం మరియు గ్రంధాలయంగా సంరక్షించ బడుతోంది. నెహ్రూ కుటంబ భవనాలైన ఆనంద్ భవన్ మరియు స్వరాజ్ భవన్లు నెహ్రూ జ్ఞాపకార్ధం మరియు కుటుంబ వారసత్వంగా కాపాడబడుతున్నాయి. 1951 లో ఆయన అమెరికన్ ఫ్రెండ్స్ సర్వీసు కమిటీ (AFSC)ద్వారానోబెల్ శాంతి బహుమతికి ప్రతిపాదించ బడ్డారు.[214]
ఇవికూడా చూడండి
రచయితగా జవాహర్ లాల్ నెహ్రూ
నెహ్రూ కోటు
రాజీవ్ గాంధీ
ఇందిరా గాంధీ
మోతీలాల్ నెహ్రూ
కాంగ్రెస్ పార్టీ
సోనియా గాంధీ
ప్రధానమంత్రి
నోట్స్
మూలాలు
ఇవి కూడా చదవండి
నెహ్రూ: ది ఇన్వెన్షన్ అఫ్ ఇండియా బై శశి ధరూర్ (నవంబర్ 2003) ఆర్కేడ్ బుక్స్ ISBN 1-55970-697-X
జవహర్లాల్ నెహ్రూ (ఎడిటెడ్ బై ఎస్. గోపాల్ అండ్ ఉమా అయ్యంగార్) (జూలై 2003) ది ఎస్సెన్షియల్ రైటింగ్స్ అఫ్ జవహర్లాల్ నెహ్రూ ఆక్స్ఫర్డ్ యునివెర్సిటీ ప్రెస్ ISBN 0195653246
ఆటోబయోగ్రఫీ:టువార్డ్ ఫ్రీడం,ఆక్స్ఫర్డ్ యునివెర్సిటీ ప్రెస్
జవహర్లాల్ నెహ్రూ: లైఫ్ అండ్ వర్క్ ఎం.చలపతి రావ్, నేషనల్ బుక్ క్లబ్ (1966 జనవరి 1)
జవహర్లాల్ నెహ్రూ బై ఎం. చలపతి రావ్ [న్యూ ఢిల్లీ ] పబ్లికేషన్స్ డివిజన్, సమాచార మరియు ప్రసార మంత్రిత్వ శాఖ, భారత ప్రభుత్వము [1973]
లెటర్స్ ఫ్రం ఎ ఫాదర్ టు హిస్ డాటర్ బై జవహర్లాల్ నెహ్రూ,
నెహ్రూ: ఎ పొలిటికల్ బయోగ్రఫీ బై మైఖేల్ బ్రేచేర్ (1959). లండన్:ఆక్స్ఫర్డ్ యునివెర్సిటీ ప్రెస్
ఆఫ్టర్ నెహ్రూ, వ్హో బై వెల్ల్స్ హంగెన్ (1963). లండన్:రుపెర్ట్ హార్ట్-డవిస్.
నెహ్రూ: ది ఇయర్స్ అఫ్ పవర్ బై గెఒఫ్ఫ్రేయ్ టైసన్ (1966). లండన్: పాల్ మాల్ ప్రెస్.
ఇండిపెన్డేన్స్ అండ్ ఆఫ్టర్: ఎ కల్లెక్షన్ అఫ్ ది మోర్ ఇంపార్టంట్ స్పీచెస్ అఫ్ జవహర్లాల్ నెహ్రూ ఫ్రమ్ సెప్టెంబర్ 1946 టు మే 1949 (1949). ఢిల్లీ: ది పబ్లికేషన్స్ డివిజన్, గవర్నమెంట్ అఫ్ ఇండియా.
కమాండింగ్ హైట్స్. బై జోసెఫ్ స్టనిస్లా అండ్ డానిఎల్ ఎ. ఎర్గిన్. (సిమోన్ & స్చుస్టర్, ఇంక్: న్యూ యార్క్), 1998.
"ది ఛాలెంజ్ టు ఇండియన్ నేషనలిసం." బై సెలిగ్ స్. హర్రిసన్ ఫారిన్ అఫ్ఫైర్స్ వాల్. 34, no. 2 (1956): 620-636.
“నెహ్రూ, జవహర్లాల్.” బై ఐన్స్లీ టి. ఏమ్బ్రీ, ఎడ్., అండ్ ది ఆసియా సొసైటీ. ఎన్సైక్లోపీడియా అఫ్ ఆసియన్ హిస్టరీ. వాల్. 3. చార్లెస్ స్క్రిబ్నేర్స్ సన్స్. న్యూ యార్క్. (1988): 98-100.
“నెహ్రూ: ది గ్రేట్ అవేకెనింగ్.” బై రాబర్ట్ షెర్రొద్. సాటర్డే ఈవెనింగ్ పోస్ట్ వాల్ . 236, no. 2 (1963 జనవరి 19): 60-67.
బాహ్య లింకులు
వర్గం:1889 జననాలు
వర్గం:1964 మరణాలు
వర్గం:భారత ప్రధానమంత్రులు
వర్గం:భారతరత్న గ్రహీతలు
వర్గం:1వ లోక్సభ సభ్యులు
వర్గం:2వ లోక్సభ సభ్యులు
వర్గం:3వ లోక్సభ సభ్యులు
వర్గం:జాతీయోద్యమ నాయకులు
వర్గం:భారత స్వాతంత్ర్య సమర యోధులు
వర్గం:సుప్రసిద్ధ భారతీయులు
వర్గం:ప్రపంచ ప్రసిద్ధులు
వర్గం:నెహ్రూ-గాంధీ కుటుంబం
వర్గం:భారతీయ న్యాయవాదులు
| https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%B9%E0%B0%B0%E0%B1%8D%20%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D%20%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B9%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%82 |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
217,
726,
962,
2334,
2573,
3079,
3769,
4521,
5201,
5989,
6243,
6524,
6661,
6800
],
"plaintext_end_byte": [
216,
715,
961,
2308,
2572,
3078,
3768,
4520,
5174,
5988,
6242,
6523,
6660,
6779,
7197
]
} | Apa yang dimaksud dengan primordial ? | Primordialisme | indonesian | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} | Primordialisme adalah sebuah pandangan atau paham yang memegang teguh hal-hal yang dibawa sejak kecil, baik mengenai tradisi, adat-istiadat, kepercayaan, maupun segala sesuatu yang ada di dalam lingkungan pertamanya.
Primordialisme dapat ditelusuri secara filosofis dengan ide-ide dari Romantisisme Jerman, terutama dalam karya-karya Johann Gottlieb Fichte dan Johann Gottfried Herder.[1] Untuk Herder, bangsa itu identik dengan kelompok bahasa. Dalam pemikiran Herder itu, bahasa adalah identik dengan pemikiran, dan karena setiap bahasa yang telah dipelajari di masyarakat, maka setiap masyarakat harus berpikir secara berbeda. Hal ini juga menunjukkan bahwa masyarakat tetap menahan sifatnya dari waktu ke waktu.
Etimologi
Primordil atau Primordialisme berasal dari kata bahasa Latin primus yang artinya pertama dan ordiri yang artinya tenunan atau ikatan. Menurut Kamus Besar Bahasa Indonesia (KBBI), Primordialisme adalah perasaan kesukuan yang berlebihan.
Ikatan seseorang pada kelompok yang pertama dengan segala nilai yang diperolehnya melalui sosialisasi akan berperan dalam membentuk sikap primordial. Di satu sisi, sikap primordial memiliki fungsi untuk melestarikan budaya kelompoknya. Namun, di sisi lain sikap ini dapat membuat individu atau kelompok memiliki sikap etnosentrisme, yaitu suatu sikap yang cenderung bersifat subyektif dalam memandang budaya orang lain. Mereka akan selalu memandang budaya orang lain dari kacamata budayanya. Hal ini terjadi karena nilai-nilai yang telah tersosialisasi sejak kecil sudah menjadi nilai yang mendarah daging (internalized value) dan sangatlah susah untuk berubah dan cenderung dipertahankan bila nilai itu sangat menguntungkan bagi dirinya. Terdapat 2 jenis etnosentris yaitu: 1. etnosentris infleksibel yakni suatu sikap yang cenderung bersifat subyektif dalam memandang budaya atau tingkah laku orang lain, 2. Etnosentris fleksibel yakni suatu sikap yang cenderung menilai tingkah laku orang lain tidak hanya berdasarkan sudut pandang budaya sendiri tetapi juga sudut pandang budaya lain.
Tidak selamanya primordial merupakan tindakan salah. Akan tetapi bisa saja dinilai sebagai sesuatu yang mesti dipertahankan. Dalam sudut pandang ajaran (ritual) misalnya. Perilaku primordialisne merupakan unsur terpenting, saat memberlakukan ajaran intinya.
Primordialisme di Rwanda
Primordialisme, dalam kaitannya dengan etnis, berpendapat bahwa "kelompok-kelompok etnis dan kebangsaan ada karena adanya tradisi keyakinan dan tindakan terhadap objek primordial seperti faktor biologis dan lokasi terutama teritorial".[2]
Argumen ini bergantung pada konsep kekeluargaan, di mana anggota kelompok etnis merasa mereka memiliki karakteristik, asal-usul atau bahkan kadang-kadang hubungan darah. Terlihat melalui suku Igbo dari Nigeria, setelah apa yang mereka rasakan adalah asal-usul mereka sebagai keturunan Yahudi.[3] "Primordialisme mengasumsikan identitas etnik sebagai sesuatu yang tetap, setelah dibangun".[4] Sekarang akan diperlukan untuk membahas Primordialisme sebagai paradigma dalam studi etnis, dalam konteks Rwanda.
Genosida Rwanda pada tahun 1994 menampilkan pembunuhan sekitar 800.000 Rwanda dalam rentang tiga bulan. Kekerasan ini, seperti juga dialami dalam Perang Saudara Nigeria pada tahun 1967, bisa dibilang karena etnis dan persaingan antara kelompok-kelompok etnis. Kelompok etnis Hutu yang dominan di Rwanda merasa mereka harus membunuh tetangga etnis Tutsi, karena perbedaan didirikan pada identitas etnis yang membedakan mereka.[5] Sebagai sejarawan Sandra Joireman berpendapat, 'jenis dari penjelasan tentang genosida Rwanda ini dan kekerasan yang mengerikan, dengan penekanan penyebab karena perbedaan kekerabatan dan kepercayaan dari kedua kelompok etnis, adalah pandangan primordialis.[5]
Untuk sebagian besar adalah keyakinan pada argumen primordialis kekerabatan, tradisi sejarah dan tanah air, dari kelompok-kelompok etnis, yang mendorong Hutu merasa tindakan mereka dibenarkan. Meskipun banyak kritik akademik Primordialisme, dan pengembangan teori-teori etnis lainnya seperti konstruktivisme dan instrumentalisme, Primordialisme adalah "berpengaruh dalam mengidentifikasi kekuatan abadi ikatan etnis dan komitmen anggotanya untuk itu".[6] Sebagai contoh, beberapa sarjana berpendapat bahwa perang dingin mempengaruhi dan menghasut kepercayaan ini dalam etnis dan konflik etnis. Namun, Primordialisme tidak setuju dan berpendapat bahwa etnis ada historis, jauh sebelum Perang Dingin, yang hanya memberi jalan untuk isu-isu ideologis.[6]
Selain itu, argumen primordialis 'menunjukkan bahwa perbedaan yang tak terdamaikan karena kesenjangan budaya menyebabkan ketakutan dan konflik yang melahirkan kekerasan'.[7] Meskipun studi sejarah yang lebih baru telah diakui bahwa genosida 1994 di Rwanda adalah hasil dari perbedaan dalam kekuasaan dan kekayaan antara Tutsi dan Hutu, primordialists menegaskan bahwa Hutu dan Tutsi dikembangkan sepenuhnya dalam budaya yang terpisah dan yang demikian pasti masuk ke dalam konflik dengan satu sama lain. Sebagai etnis primordial adalah kuno, 'tetap dan tidak berubah', kemungkinan untuk asimilasi budaya dalam Rwanda ditampilkan sebagai kemustahilan.[8]
Catatan kaki
Bibilografi
Jack Hayward, Brian Barry, Archie Brown (2003) The British Study of Politics in the Twentieth Century, Oxford University Press, ISBN 0-19-726294-5
Yehouda A. Shenhav (2006) The Arab Jews: a postcolonial reading of nationalism, religion, and ethnicity, Stanford University Press, ISBN 0-8047-5296-6
Dominique Jacquin-Berdal (2002) Nationalism and Ethnicity in the Horn of Africa: A Critique of the Ethnic Interpretation Edwin Mellen Press, ISBN 0-7734-6954-0
Bayar, Murat, ‘Reconsidering Primordialism: an alternative approach to the study of ethnicity’, Ethnic and Racial Studies, 32.9, (2009), pp. 1-20
Gryosby, Steven, (1994) ‘The verdict of history: The inexpungeable tie of primordialityhuth – A response to Eller and Coughlan’, Ethnic and Racial Studies 17(1), pp. 164-171
Harnischfeger, Johannes, ‘Secessionism in Nigeria’, ECAS 4 conference, Uppsala, (2011) <> [accessed 31/10/11]
Joireman, Sandra Fullerton, ‘Primordialism’, in Nationalism and Political Identity, (Cornwall: MPG Books Ltd, 2003), pp. 19-35 (p. 19).
Sambanis, Nicholas, ‘Do ethnic and nonethnic Civil Wars have the same causes? A theoretical and Empirical Inquiry (Part 1)’, Journal of Conflict Resolution, 45 (2001), 259-282
Spencer, Steve, Race and Ethnicity: Culture, Identity and Representation (Abingdon: Routledge, 2006)
Uvin, Peter, ‘Ethnicity and Power in Burundi and Rwanda: Different Paths to Mass Violence’, Comparative Politics, 31 (1999), 253-271
Jefremovas, Villia, ‘Acts of Human Kindness: Tutsi, Hutu and the Genocide’, A Journal of Opinion, 23 (1995), 28-31
Bacaan lebih lanjut
Barth, Fredrik 1969: Ethnic Groups and Boundaries
Smith, Anthony D. 1998. Nationalism and modernism: a critical survey of recent theories of nations and nationalism, London; New York: Routledge.
Özkırımlı, Umut 2000. Theories of Nationalism, London: Macmillan Press.
Espiritu, Yen Le: Asian-American Panethnicity: Bridging Institutions and Identities.
Appadurai, Arjun 1996: Modernity at Large
Kategori:Sosiologi | https://id.wikipedia.org/wiki/Primordialisme |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
797,
1104,
1830,
4926,
5551,
6021,
6082,
6235,
6324,
6999,
7365,
7557,
7665,
7724,
7799,
8110,
8525,
8756,
9234,
9659,
9740,
12082,
12812,
12996,
13164,
13391,
13494,
13579,
13786,
13838,
14130,
15029,
15360,
15755,
16422,
16703,
17059,
17130,
17200,
17393,
17581,
17881,
18521,
18637,
19098,
19551,
19789,
20008,
20224,
20304,
20720,
21023,
21571,
22124,
22419,
22944,
23426,
24027,
24465,
24941,
25645,
25981,
26682,
26984,
27176,
27251,
27996,
28073,
28527,
28684,
28979,
29248,
30113,
30384,
31410,
31559,
33017,
33367,
33726,
34554,
34865
],
"plaintext_end_byte": [
796,
1103,
1821,
4909,
5550,
5997,
6081,
6217,
6314,
6984,
7342,
7537,
7664,
7723,
7788,
8109,
8524,
8749,
9227,
9609,
9739,
12045,
12811,
12908,
13143,
13303,
13473,
13567,
13768,
13827,
14129,
15028,
15343,
15754,
16393,
16702,
17058,
17129,
17199,
17392,
17580,
17880,
18520,
18636,
19097,
19520,
19788,
20007,
20223,
20297,
20719,
20975,
21550,
22101,
22418,
22943,
23412,
24017,
24464,
24922,
25630,
25980,
26681,
26983,
27175,
27250,
27983,
28049,
28484,
28683,
28978,
29247,
30067,
30336,
31375,
31529,
33016,
33358,
33725,
34553,
34856,
34903
]
} | kapankah provinsi Bangka Belitung didirikan? | Kepulauan Bangka Belitung | indonesian | {
"passage_answer_candidate_index": [
2
],
"minimal_answers_start_byte": [
1418
],
"minimal_answers_end_byte": [
1434
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
Provinsi Kepulauan Bangka Belitung (disingkat Babel) adalah sebuah provinsi di Indonesia yang terdiri dari dua pulau utama yaitu Pulau Bangka dan Pulau Belitung serta pulau-pulau kecil seperti P. Lepar, P. Pongok, P. Mendanau dan P. Selat Nasik, total pulau yang telah bernama berjumlah 470 buah dan yang berpenghuni hanya 50 pulau. Bangka Belitung terletak di bagian timur Pulau Sumatera, dekat dengan Provinsi Sumatera Selatan. Bangka Belitung dikenal sebagai daerah penghasil timah, memiliki pantai yang indah dan kerukunan antar etnis. Ibu kota provinsi ini ialah Pangkalpinang. Pemerintahan provinsi ini disahkan pada tanggal 9 Februari 2001. Setelah dilantiknya Pj. Gubernur yakni H. Amur Muchasim, SH (mantan Sekjen Depdagri) yang menandai dimulainya aktivitas roda pemerintahan provinsi.
Selat Bangka memisahkan Pulau Sumatera dan Pulau Bangka, sedangkan Selat Gaspar memisahkan Pulau Bangka dan Pulau Belitung. Di bagian utara provinsi ini terdapat Laut Cina Selatan, bagian selatan adalah Laut Jawa dan Pulau Kalimantan di bagian timur yang dipisahkan dari Pulau Belitung oleh Selat Karimata.
Provinsi Kepulauan Bangka Belitung sebelumnya adalah bagian dari Sumatera Selatan, namun menjadi provinsi sendiri bersama Banten dan Gorontalo pada tahun 2000. Provinsi Kepulauan Bangka Belitung didirikan berdasarkan Undang-Undang Nomor 27 Tahun 2000 Tentang Pembentukan Provinsi Kepulauan Bangka Belitung tanggal 21 November 2000 yang terdiri dari Kabupaten Bangka, Kabupaten Belitung dan Kota Pangkalpinang. Pada tahun 2003 berdasarkan Undang-Undang Nomor 5 Tahun 2003 tanggal 23 Januari 2003 dilakukan pemekaran wilayah dengan penambahan 4 kabupaten yaitu Bangka Barat, Bangka Tengah, Bangka Selatan dan Belitung Timur. Provinsi Kepulauan Bangka Belitung merupakan pemekaran wilayah dari Provinsi Sumatera Selatan.
Sejarah
Wilayah Provinsi Kepulauan Bangka Belitung, terutama Pulau Bangka berganti-ganti menjadi daerah taklukan Kerajaan Sriwijaya dan Majapahit. Setelah kapitulasi dengan Belanda, Kepulauan Bangka Belitung menjadi jajahan Inggris sebagai "Duke of Island". 20 Mei 1812 kekuasaan Inggris berakhir setelah konvensi London 13 Agustus 1824, terjadi peralihan kekuasaan daerah jajahan Kepulauan Bangka Belitung antara MH. Court (Inggris) dengan K. Hcyes (Belanda) di Muntok pada 10 Desember 1816. Kekuasaan Belanda mendapat perlawanan Depati Barin dan putranya Depati Amir yang di kenal sebagai perang Depati Amir (1849–1851). Kekalahan perang Depati Amir menyebabkan Depati Amir diasingkan ke Desa Air Mata Kupang NTT. Atas dasar stbl. 565, tanggal 2 Desember 1933 pada tanggal 11 Maret 1933 di bentuk Resindetail Bangka Belitung Onderhoregenheden yang dipimpin seorang residen Bangka Belitung dengan 6 Onderafdehify yang di pimpin oleh Ast. Residen. Di Pulau Bangka terdapat 5 Onderafdehify yang akhirnya menjadi 5 Karesidenan sedang di Pulau Belitung terdapat 1 Karesidenan. Di zaman Jepang, Karesidenan Bangka Belitung di perintah oleh pemerintahan Militer Jepang yang disebut Bangka Beliton Ginseibu. Setelah Proklamasi kemerdekaan Republik Indonesia, oleh Belanda di bentuk Dewan Bangka Sementara pada 10 Desember 1946 (stbl.1946 No.38) yang selanjutnya resmi menjadi Dewan Bangka yang diketuai oleh Musarif Datuk Bandaharo Leo yang dilantik Belanda pada 11 November 1947. Dewan Bangka merupakan Lembaga Pemerintahan Otonomi Tinggi. Pada 23 Januari 1948 (stb1.1948 No.123), Dewan Bangka, Dewan Belitung dan Dewan Riau bergabung dalam Federasi Bangka Belitung dan Riau (FABERI) yang merupakan suatu bagian dalam Negara Republik Indonesia Serikat (RIS). Berdasarkan Keputusan Presiden RIS Nomor 141 Tahun 1950 kembali bersatu dengan Negara Kesatuan Republik Indonesia (NKRI) hingga berlaku undang-undang Nomor 22 Tahun 1948. Pada tanggal 22 April 1950 oleh Pemerintah diserahkan wilayah Bangka Belitung kepada Gubernur Sumatera Selatan Dr. Mohd. lsa yang disaksikan oleh Perdana Menteri Dr. Hakim dan Dewan Bangka Belitung dibubarkan. Sebagai Residen Bangka Belitung ditunjuk R. Soemardja yang berkedudukan di Pangkalpinang.Berdasarkan UUDS 1950 dan UU Nomor 22 Tahun 1948 dan UU Darurat Nomor 4 tanggal 16 November 1956 Karesidenan Bangka Belitung berada di Sumatera Selatan yaitu Kabupaten Bangka dan dibentuk juga kota kecil Pangkalpinang. Berdasarkan UU Nomor 1 Tahun 1957 Pangkalpinang menjadi Kota Praja. Pada tanggal 13 Mei 1971 Presiden Soeharto meresmikan Sungai Liat sebagai ibukota Kabupaten Bangka. Berdasarkan UU Nomor 27 Tahun 2000 wilayah Kota Pangkalpinang, Kabupaten Bangka dan Kabupaten Belitung menjadi Provinsi Kepulauan Bangka Belitung, dengan Pejabat Gubernur pertama Drs Amur Muhasyim SH dsn Ketua DPRD pertama H. Emron Pangkapi (bang Emran). Selanjutnya sejak tanggal 27 Januari 2003 Provinsi Kepualauan Bangka Belitung mengalami pemekaran wilayah dengan menambah 4 Kabupaten baru yaitu Kabupaten Bangka Barat, Bangka Tengah, Belitung Timur dan Bangka Selatan.
Cuaca dan Iklim
Tahun 2007 kelembaban udara di Provinsi Kepulauan Bangka Belitung berkisar antara 77,4 % sampai dengan 87,3 % dengan rata-rata perbulan mencapai 83,1 %, dengan curah hujan antara 58,3mm sampai dengan 476,3mm dan tekanan udara selama tahun 2007 sekitar 1.010,1 MBS. Rata-rata suhu udara selama tahun 2007 di provinsi ini mencapai 26,7 oC dengan rata-rata suhu udara maksimum 29,9 oC dan rata-rata suhu udara minimum 24,9 oC. Suhu udara maksimum tertinggi terjadi pada Bulan Oktober dengan suhu udara 31,7 oC, sedangkan untuk suhu udara minimum terendah terjadi pada Bulan Februari dan Maret dengan suhu udara sebesar 23,2 oC.
Kepulauan Bangka Belitung memiliki Iklim tropis yang dipengaruhi angin musim yang mengalami bulan basah selama tujuh bulan sepanjang tahun dan bulan kering selama lima bulan terus menerus. Tahun 2007 bulan kering terjadi pada Bulan Agustus sampai dengan Oktober dengan hari hujan 11-15 hari per bulan. Untuk bulan basah hari hujan 16-27 hari per bulan, terjadi pada Bulan Januari sampai dengan Bulan Juli dan Bulan November sampai Bulan Desember.
Geografi
Batas wilayah
Provinsi Kepulauan Bangka Belitung mempunyai batas wilayah:
Sebelah utara dengan Laut Natuna
Sebelah timur dengan Selat Karimata
Sebelah selatan dengan Laut Jawa
Sebelah barat dengan Selat Bangka
Posisi geografis
Posisi geografis provinsi ini adalah 1º50' – 3º10' LS dan 105º - 108º BT.
Tipologi
Keadaan alam Provinsi Kepulauan Bangka Belitung sebagian besar merupakan dataran tinggi, lembah dan sebagian kecil pegunungan dan perbukitan. Ketinggian dataran rendah rata-rata sekitar 50 meter di atas permukaan laut dan ketinggian daerah pegunungan antara lain untuk Gunung Maras mencapai 699 meter di Kecamatan Belinyu (P. Bangka), Gunung Tajam Kaki ketinggiannya kurang lebih 500 meter diatas permukaan laut di Pulau Belitung. Sedangkan untuk daerah perbukitan seperti Bukit Menumbing ketinggiannya mencapai kurang lebih 445 meter di Kecamatan Mentok dan Bukit Mangkol dengan ketinggian sekitar 395 meter di atas permukaan laut di Kecamatan Pangkalan Baru.
Keadaan Tanah
Keadaan tanah Kepulauan Bangka Belitung secara umum mempunyai PH atau reaksi tanah yang asam rata-rata dibawah 5, akan tetapi memiliki kandungan aluminium yang sangat tinggi. Di dalamnya mengandung banyak mineral biji timah dan bahan galian berupa pasir, pasir kuarsa, batu granit, kaolin, tanah liat dan lain-lain. Keadaan tanah terdiri dari:
Podsolik dan Litosol:
Warnanya coklat kekuning-kuningan berasal dari batu plutonik masam yang terdapat di daerah perbukitan dan pegunungan, kuarsa, batu granit, kaolin, tanah liat dan lain-lain.
Asosiasi Podsolik:
Warnanya coklat kekuning-kuningan dengan bahan induk kompleks batu pasir kwarsit dan batuan plutonik masam.
Asosiasi Aluvial, Hedromotif dan Clay Humus serta regosol:
Berwarna kelabu muda, berasal dari endapan pasir dan tanah liat.
Hidrologi
Daerah Kepulauan Bangka Belitung dihubungkan oleh perairan laut dan pulau-pulau kecil. Secara keseluruhan daratan dan perairan Bangka Belitung merupakan satu kesatuan dari bagian dataran Sunda, sehingga perairannya merupakan bagian Dangkalan Sunda (Sunda Shelf) dengan kedalaman laut tidak lebih dari 30 meter.
Sebagai daerah perairan, Kepulauan Bangka Belitung mempunyai dua jenis perairan, yaitu perairan terbuka dan perairan semi tertutup. Perairan terbuka yang terdapat di sekitar pulau Bangka terletak di sebelah utara, timur dan selatan pulau Bangka. Sedangkan perairan semi tertutup terdapat di selat Bangka dan teluk Kelabat di Bangka Utara. Sementara itu perairan di pulau Belitung umumnya bersifat perairan terbuka.
Di samping sebagai daerah perairan laut, daerah Kepulauan Bangka Belitung juga mempunyai banyak sungai seperti: sungai Baturusa, sungai Buluh, sungai Kotawaringin, sungai Kampa, sungai Layang, sungai Manise dan sungai Kurau.
Flora
Di Kepulauan Bangka Belitung tumbuh bermacam-macam jenis kayu berkualitas yang diperdagangkan ke luar daerah seperti: Kayu Pelawan, Kayu Meranti, Ramin, Mambalong, Mandaru, Bulin dan Kerengas. Tanaman hutan lainnya adalah: Keramunting, buk-buk, Mate Ayem, Kapuk, Jelutung, Pulai, Gelam, Meranti rawa, Mentagor, Mahang, Bakau dan lain-lain. Hasil hutan lainnya merupakan hasil ikutan terutama madu alam dan rotan. Madu Kepulauan Bangka Belitung terkenal dengan madu pahit.
Fauna
Fauna di Kepulauan Bangka Belitung lebih memiliki kesamaan dengan fauna di Kepulauan Riau dan semenanjung Malaysia daripada dengan daerah Sumatera. Beberapa jenis hewan yang dapat ditemui di Kepulauan Bangka Belitung antara lain: Rusa, Beruk, Monyet, Lutung, Babi Hutan, Trenggiling, Musang, Burung Keruak , Elang, Ayam Hutan, Pelanduk Kancil, berjenis-jenis Ular dan Biawak.
Politik dan pemerintahan
Pembagian administratif
Provinsi Kepulauan Bangka Belitung terbagi atas tujuh daerah tingkat dua, yaitu:
Kabupaten Bangka (ibukota: Sungailiat): Sejak masih bergabung dengan Sumatera Selatan maupun setelah lepas, Kabupaten Bangka merupakan kabupaten dengan jumlah penduduk terbanyak. Saat lepas dari Sumsel, luas Kabupaten Bangka meliputi 91% luas pulau Bangka (11.000 km2), namun pada tahun 2003 Kabupaten Bangka dimekarkan menjadi 4 Kabupaten. oleh karena itu, Kabupaten Bangka juga dikenal sebagai Kabupaten Bangka Induk.
Kabupaten Belitung (Ibukota: Tanjungpandan: Pada awalnya meliputi seluruh pulau Belitung dan pulau kecil di sekitarnya, namun pada tahun 2003 dimekarkan menjadi 2 kabupaten.
Kabupaten Bangka Barat (ibukota: Muntok): Merupakan kabupaten hasil pemekaran Kabupaten Bangka pada tahun 2003. Kabupaten Bangka Barat merupakan titik penyebrangan yang menghubungkan Bangka dengan Sumatera Selatan melalui pelabuhan Mentok yang merupakan salah satu pelabuhan tersibuk di Indonesia. kota Mentok sendiri merupakan pusat pengolahan timah Bangka serta tempat Bung Karno, Bung Hatta, Moh. Roem dan pemimpin nasional lain diasingkan selama masa revolusi mempertahankan kemerdekaan.
Kabupaten Bangka Tengah (ibukota: Koba): Merupakan kabupaten hasil pemekaran Kabupaten Bangka pada tahun 2003. merupakan pusat perikanan Bangka Belitung. sepanjang jalan raya Pangkalpinang-Koba (60km) terdapat pantai indah tepat di sisi jalan terutama di Desa Penyak dan Kurau.
Kabupaten Bangka Selatan (ibukota: Toboali): Merupakan kabupaten hasil pemekaran Kabupaten Bangka pada tahun 2003. Daerahnya meliputi bagian selatan Pulau Bangka, termasuk pulau-pulau kecil seperti Pulau Lepar, Pulau Pongok dan pulau Nanas. Kabupaten Bangka Selatan merupakan pusat penghasil beras Kepulauan Bangka Belitung. Juga merupakan daerah tujuan transmigran dari Jawa Barat, Jawa Tengah dan Jawa Timur.
Kabupaten Belitung Timur (ibukota: Manggar): merupakan pemekaran Kabupaten Belitung tahun 2003. Tempat ini merupakan tempat "Laskar Pelangi" yang ditulis Andrea Hirata.
Kota Pangkal Pinang: merupakan ibukota Provinsi Kepulauan Bangka Belitung yang ditetapkan sejak tahun 2002. Kota terbesar dan teramai di provinsi ini. sebelumnya merupakan ibukota kabupaten Bangka, namun pada tahun 1971 ibukota kabupaten Bangka pindah ke Sungailiat dan kota Pangkalpinang menjadi kota sendiri. Kantor pusat PT. Timah Tbk. berada di wilayah ini.
Musyawarah Pimpinan Daerah Provinsi
Gubernur: H. Rustam Effendi, B.Sc
Wakil Gubernur: -
Ketua DPRD: H. Ismiardi
Kepala Polda: Brigjen Pol Budi Hartono Untung
Danrem 045/Garuda jaya:Kolonel Inf Abdurrahman
Kepala Kejaksaan Tinggi: Ismail Fachruddin, SH, MH
Ketua Pengadilan Tinggi: Ndjilei Kaban, SH
Ketua Pengadilan Agama: Drs. H. Djafar Abdul Muchith, SH, MHI
Komandan Kodim 0413 Bangka: Letkol. Art. Harjito
Komandan Kodim 0414 Belitung: Letkol. CZi. M. Jangkung Widyanto
Komandan Lanal Belinyu: Letkol Laut (P) Gregorius Agung, WD
Komandan Lanud Tanjungpandan: Letkol. Udara (Pnb) Heddezol
Rektor Universitas Bangka Belitung (): Dr. Muh Yusuf, M.Si.
Ketua STAIN Syekh Abdurrahman Sidik: Prof. Dr. H. Imam Malik, MA.
Sekretaris Daerah: Dr. Yan Megawandi, SH, M.Si
- Ketua Dewan Penasehat/Yang Dipertua Negeri Lembaga Adat Datuk Seri Radindo Haji Emron Pangkapi
Anggota DPR RI Daerah Pemilihan Provinsi Kepulauan Bangka Belitung
Periode 2004–2009
Ir. H. Azhar Romli, MM dari Fraksi Partai Golkar
Ir. Rudianto Tjen dari Fraksi PDI Perjuangan
Dr. Yusron Ihza, LLM dari Fraksi Partai Bulan Bintang
Periode 2009–2014
Ir. Rudianto Tjen dari Fraksi PDI Perjuangan
Ir. H. Azhar Romli, MSi (PAW), dari Fraksi Partai Golkar
H. Paiman dari Fraksi Partai Demokrat
Anggota DPD RI Daerah Pemilihan Provinsi Kepulauan Bangka Belitung
Periode 2004–2009
Drs.H.Rusli Rahman, MSi
Drs.H.Rosman Johan
H.Jamillah Sofyan
Fajar Fairy Rusni, SH
Periode 2009–2014
Tellie Gozelie, SE
Hj.Noorhari Astuti
Drs.H.Rosman Johan
Bahar Buasan, ST
Perwakilan
Pada tingkat provinsi, Dewan Perwakilan Rakyat Daerah Provinsi Kepulauan Bangka Belitung hasil Pemilihan Umum Legislatif 2014 tersusun dari sebelas partai, dengan perincian sebagai berikut:
Daftar gubernur
Daftar Gubernur Kepulauan Bangka Belitung
Demografi
Jumlah penduduk Provinsi Kepulauan Bangka Belitung pada tahun 2010 (SP2010) sebesar 1.223.296 jiwa menunjukkan peningkatan 36,06 persen dari tahun 2000, dengan jumlah penduduk sebesar 899.095 jiwa (hasil Sensus Penduduk 2000). Penduduk Bangka Belitung disebut orang Melayu Bangka-Belitung[1]
Jumlah penduduk laki-laki pada tahun 2010 sebanyak 635.094 jiwa dan penduduk perempuan sebanyak 588.202 jiwa. Rasio jenis kelamin tahun yang sama sebesar 108, artinya pada tahun 2010 untuk setiap 208 penduduk di Kepulauan Bangka Belitung terdapat 100 penduduk perempuan dan 108 penduduk laki-laki. Tingkat pertumbuhan penduduk Provinsi Kepulauan Bangka Belitung tahun 2010 sebesar 2,83 persen, jika ditinjau menurut kabupaten/kota untuk periode tahun 2010, tingkat pertumbuhan tertinggi terdapat di Kabupaten Bangka Tengah3,43 persen, diikuti Kota Pangkalpinang 3,06 persen dan Kabupaten Bangka 2,79 persen. Jumlah rumahtangga di Kepulauan Bangka Belitung tahun 2010 sebanyak 311.145 rumahtangga dan kabupaten yang memiliki jumlah rumahtangga terbesar adalah Kabupaten Bangka sebesar 70.468 rumahtangga dan yang memiliki jumlah rumahtangga terendah adalah Belitung Timur sebesar 27.941 rumahtangga.
Adapun tingkat kepadatan penduduk Provinsi Kepulauan Bangka Belitung mencapai 74 orang per km2, apabila dilihat menurut kabupaten/kota, Kota Pangkalpinang memiliki tingkat kepadatan tertinggi yaitu sebesar 1.471 orang per km2 dan Kabupaten Belitung Timur memiliki tingkat kepadatan terendah yaitu 42 orang per km2.
Ketenagakerjaan
Jumlah penduduk Kepulauan Bangka Belitung usia 15 tahun ke atas atau yang termasuk Penduduk Usia Kerja (PUK) pada tahun 2007 sebanyak 766.428 jiwa atau 69,25 persen dari total penduduk. Sebesar 66,28 persen dari PUK termasuk dalam penduduk angkatan kerja (bekerja dan/atau mencari kerja) dan sisanya 33.72 persen adalah penduduk bukan angkatan kerja (sekolah, mengurus rumahtangga dan lainnya).
Tingkat partisipasi angkatan kerja Kepulauan Bangka Belitung tahun 2007 sebesar 66,28 persen artinya sebesar 66 persen penduduk usia kerja aktif secara ekonomi. Adapun tingkat pengangguran terbuka untuk Kepulauan Bangka Belitung tahun yang sama sebesar 6,49 persen, artinya dari 100 penduduk yang termasuk angkatan kerja, secara rata-rata 5-6 orang di antaranya pencari kerja. Penduduk usia kerja yang bekerja apabila dilihat dari sektor lapangan pekerjaan tampak bahwa sebesar 34,4 persen penduduk usia kerja yang bekerja terserap di sektor pertanian, 20,9 persen terserap sektor pertambangan dan sektor perdagangan menyerap 18,7 persen.
Pendidikan
Perguruan Tinggi
Sejarah perguruan tinggi di Bangka Belitung diawali oleh Universitas Sriwijaya Cabang Bangka pada tahun 1970-an. Namun sesuai dengan peraturan yang tidak memperbolehkan perguruan tinggi negeri yang membuka cabang, maka pada awal tahun 1980-an Universitas Sriwijaya Cabang ditutup.
Kalangan pendidik di Pulau Bangka yang peduli akan pentingnya pendidikan tinggi kemudian memprakarsai hadirnya perguruan tinggi di Bangka dengan membentuk Yayasan Perguruan Tinggi Bangka (Yapertiba) yang kemudian pada tahun 1982 mendirikan STIH Pertiba dengan jurusan Ilmu Hukum dan STIE Pertiba dengan jurusan Manajemen yang berada di Kota Pangkalpinang.
Selanjutnya Universitas Terbuka hadir di Pulau Bangka pada tahun 1984.
Yapertiba juga mendirikan STAI Bangka yang berada di Kota Sungailiat.
PT. Timah Tbk. ikut berpartisipasi mengembangkan dunia pendidikan tinggi dengan mendirikan Politehnik Manufaktur Timah pada tahun 1994 yang terletak di Kota Sungailiat yang memiliki 3 jurusan.
Pada tahun 1990-an Pemkot Pangkalpinang turut andil mendirikan Akademi Keperawatan guna mencetak tenaga kesehatan yang handal sesuai kebutuhan daerah yang berlokasi di RSUD Pangkalpinang.
Yapertiba pada tahun 1999 mendirikan STIPER Bangka yang berlokasi di Kota Sungailiat pada tahun 1999, selanjutnya STIPER Bangka pada tahun 2006 melebur menjadi bagian dari Universitas Bangka Belitung. Pada tahun 1999 juga berdiri Akademi Akuntansi Bakti yang didirikan oleh Yayasan Pendidikan Bakti.
Di Pulau Belitung sejumlah pemerhati pendidikan pada tahun 1999 mendirikan Akademi Manajemen Belitung. STIE IBEK Babel turut hadir meramaikan dunia pendidikan tinggi di Bangka yang berdiri pada tahun 2000 berlokasi di Kota Pangkalpinang dengan jurusan Akuntansi dan Manajemen. Tahun 2001 AMIK Atma Luhur berdiri di Kota Pangkalpinang dengan kekhususan pada keahlian informatika, memiliki 2 jurusan yakni Manajemen Informatika dan Komputer Akuntansi. Pada tahun yang sama STIKES Abdi Nusa juga hadir di Pangkalpinang dengan jurusan Kesehatan Masyarakat. Pada tahun 2003 Stisipol Pahlawan 12 dan STT Pahlawan 12 didirikan di Kota Sungailiat.
Departemene Agama pada tahun 2005 mendirikan STAIN Syekh Abdurrahman Sidik yang berlokasi di Kecamatan Mendo Barat.
Pada tahun 2006 berdirilah Universitas pertama di Bangka Belitung yakni Universitas Bangka Belitung (UBB) yang merupakan cikal bakal berdirinya universitas negeri di Bangka Belitung. UBB merupakan penggabungan 3 perguruan tinggi yaitu Polman Timah, STIPER Bangka dan STT Pahlawan 12. Pada bulan Februari 2009 UBB resmi menjadi universitas negeri dengan ditandatanganinya MoU penyerahan semua aset UBB dari Yayasan Cendikia Bangka kepada Dirjen Dikti Depdiknas.
Universitas Bangka Belitung
Politeknik Manufaktur Timah
STAIN Syekh Abdurrahman Sidik
STIPER Bangka bergabung dengan Universitas Bangka Belitung
STIKES Citra Delima Bangka Belitung
STIKES Abdi Nusa
STMIK Atma Luhur
Akademi Akuntansi Bangka
STIE IBEK Babel
STIE Pertiba
Akademi Manajemen Belitung
STIH Pertiba
Akademi Keperawatan Pemkot Pangkalpinang
Akademi Kebidanan
STISIPOL Pahlawan 12
Politeknik Kemenkes Pangkalpinang
Pendidikan Dasar dan Menengah
Pada tahun ajaran 2007/2008 rasio murid TK terhadap sekolah di provinsi ini sebesar 67, berarti rata-rata setiap sekolah TK yang terdapat di Kepulauan Bangka Belitung kurang lebih memiliki 67 murid.
Rasio murid sekolah di SD sebesar 180.
Sedangkan untuk Madrasah Ibtidaiyah rasio murid sekolah sebesar 129. Rasio murid sekolah pada jenjang SLTP pada tahun ajaran 2006/2007 sebesar 231 artinya rata-rata sekolah SLTP negeri menampung kurang lebih 231 murid.
Untuk Madrasah Tsanawiyah, rasio murid sekolah sebesar 137. Pada jenjang Sekolah Menengah Umum (SMU) di Kepulauan Bangka Belitung rasio murid sekolah sebesar 300. Adapun SMK memiliki rasio murid sekolah sebesar 297.
Sedangkan untuk Madrasah Aliyah (MA), rasio murid sekolah MA sebesar 113.
Agama
Penduduk Kepulauan Bangka Belitung merupakan masyarakat yang beragama dan menjunjung tinggi kerukunan beragama. Tempat peribadatan agama di Provinsi Kepulauan Bangka Belitung ada sebanyak 730 masjid, 454 musala, 115 langgar, 87 gereja protestan, 30 gereja katolik, 48 vihara dan 11 centiya. Pada pemberangkatan haji tahun 2007 jumlah jemaah haji yang terdaftar dan diberangkatkan ke tanah suci sebanyak 1012 jemaah.
Berdasarkan Sensus Penduduk tahun 2015, persentase agama penduduk Provinsi Kepulauan Bangka Belitung adalah Islam 88.71%, Buddha 4.49%, Kristen 3.37% (Kristen Protestan 2.06% dan Katolik 1.31%), Konghucu 3.30%, Aliran Kepercayaan 0.11% dan Hindu 0.01%.[2]
Perekonomian
Produk Domestik Regional Bruto
Pada tahun 2007, PDRB atas dasar harga berlaku di Provinsi Kepulauan Bangka Belitung dengan migas sebesar 17.895.017 juta rupiah, sedangkan PDRB tanpa migas sebesar 17.369.399 juta. Apabila dibandingkan dengan tahun sebelumnya menunjukkan peningkatan dimana pada tahun 2006 PDRB atas dasar harga berlaku dengan migas adalah 15.920.529 juta rupiah dan PDRB tanpa migas sebesar 15.299.647 juta rupiah. Demikian juga, PDRB atas dasar harga konstan 2000 baik dengan migas maupun tanpa migas pada tahun 2007 menunjukkan peningkatan.
Pertumbuhan Ekonomi
Laju pertumbuhan ekonomi Provinsi Kepulauan Bangka Belitung pada tahun 2007 semakin membaik dibandingkan tahun 2006. Berdasarkan penghitungan PDRB atas dasar harga konstan 2000, laju pertumbuhan ekonomi tahun 2007 dengan migas adalah sekitar 4,54 persen dan pertumbuhan ekonomi tanpa migas adalah sekitar 5,37 persen. Nilai PDRB atas dasar harga konstan 2000 pada tahun 2006 dengan migas adalah 9.053.906 juta rupiah, pada tahun 2007 meningkat menjadi 9.645.062 juta rupiah, sementara tanpa migasnya menjadi 9.257.539 juta rupiah.
Struktur Perekonomian
Perekonomian di Provinsi Kepulauan Bangka Belitung tahun 2007 ditopang oleh sektor primer dan sektor sekunder. Sektor primer meliputi sektor pertanian dan sektor pertambangan dan penggalian. Sektor primer ini mempunyai kontribusi cukup besar masing-masing sebesar 18,67 persen dan 20,40 persen.
Sedangkan pada sektor sekunder yaitu sektor industri pengolahan memberikan kontribusi yang cukup besar pada PDRB Provinsi Kepulauan Bangka Belitung yaitu sebesar 22,51 persen dan untuk sektor listrik, gas dan air bersih serta sektor bangunan masing-masing memberikan kontribusi sebesar 0,65 persen dan 5,87 persen. Untuk sektor tersier yaitu sektor perdagangan, hotel dan restoran, sektor angkutan dan komunikasi, sektor keuangan, persewaan dan jasa perusahaan dan sektor jasa-jasa mempunyai kontribusi sebesar 34,81 persen.
Dilihat dari sisi penggunaan PDRB atas dasar harga berlaku digunakan untuk memenuhi konsumsi rumah tangga. Pada tahun 2007 besarnya pengeluaran konsumsi rumah tangga sebesar 9.015.057 juta rupiah atau sekitar 50,38 persen dari total PDRB. Selain itu kegiatan perdagangan luar negeri juga mempunyai kontribusi yang cukup besar, untuk ekspor senilai 8.741.217 juta rupiah atau 48,84 persen dan untuk impor senilai 5.284.414 juta rupiah atau 29.53 persen dari total PDRB.
Ekspor impor
Neraca perdagangan yang meliputi kegiatan ekspor dan impor Provinsi Kepulauan Bangka Belitung pada tahun 2007 terjadi peningkatan nilai surplus dibandingkan tahun sebelumnya. Nilai ekspor pada tahun 2007 mencapai 1.254,43 juta dollar AS, atau naik 17,38 persen dibanding tahun sebelumnya. Sementara itu nilai impor menurun dari 25,09 juta dollar AS pada tahun 2006 menjadi 21,58 juta dollar AS pada tahun 2007 atau turun sebesar 16,27 persen. Besarnya surplus neraca perdagangan tahun 2007 sebesar 1.232,85 juta dollar AS. Dengan demikian nilai surplus tahun 2007 naik sebesar 18,13 persen .
Industri
Pada tahun 2007 Provinsi Kepulauan Bangka Belitung didominasi oleh kelompok industri kimia dan bahan bangunan secara kuantitas, yaitu sebanyak 1187 unit usaha yang tersebar di seluruh kabupaten/kota, terbanyak di kabupaten Bangka Tengah dengan 339 unit usaha. Penyerapan tenaga kerja di sektor industri mencapai 19.462 orang dimana 7.375 merupakan penyerapan tenaga kerja terbesar berada di kelompok industri logam mesin dan elektronika.
Industri kerajinan di Provinsi Kepulauan Bangka Belitung merupakan industri yang mengolah hasil agro industri, perikanan, perkebunan dan hasil laut. Industri kerajinan yang diusahakan penduduk adalah kerajinan tangan berupa industri pewter dari timah, gelang/cincin/tongkat dari akar bahar, anyaman kopiah/peci resam dan sebagainya. Sedangkan industri kerajinan yang berupa makanan/penganan berupa terasi, rusip, getas/kerupuk, siput gonggong dan lain-lain.
Media Massa Lokal
Harian Metro Bangka Belitung
Radio Jendela Serumpun Sebalai ( JESS )
Radio Sonora
Radio Eljohn
Radio Prima
Radio Palupi
Bangka TV
TVRI Babel
Radio Pratama FM 99.2MHz
Radio Republik Indonesia Sungailiat Provinsi Kepulauan bangka Belitung FM 96,4MHz (Media Lokal sekaligus Media Nasional)
Lembaga Penyiaran Publik Lokal (LPPL) Info Radio 97.6 FM Provinsi Kepulauan Bangka Belitung (App Streaming) [3]
Radio Bernada FM 98.0MHz, Sungailiat
Radio HOKI FM 92 Mhz, Tanjungpandan ( Radio dengan bahasa Belitung, Hakka, Hokkien, dan Mandarin )
Radio VOB FM 88MHz, Tanjungpandan ( Radio dengan bahasa Belitung )
VOBradio Virtual Of Broadcasting, Tanjungpandan Belitung (Radio Online/Streaming)
Tempat wisata
Pulau Bangka sangat terkenal dengan keindahan pantainya. Pada umumnya pantai di Bangka berpasir putih dan halus namun ada juga yang berwarna kuning keemasan seperti bulir padi. Pantainya landai dengan ombak lumayan besar dan dikelilingi oleh batu vulkanik yang unik dan indah. Beberapa pantai yang terkenal di Pulau Bangka antara lain:
Pantai Parai Tenggiri
Pantai Matras
Pantai Tanjung Pesona
Pantai Rebo
Pantai Batu Berdaun
Pantai Pasir Padi
Pantai Tanjung Ru Sadai,Bangka Selatan
Pantai Tanjung Kerasak, Bangka Selatan
Pantai Gunung Namak, Bangka Selatan
Pantai Tanjung Kelian, Bangka Barat, Mentok
Pantai Tanjung Ular, Bangka Barat, Mentok
Pantai Rambat, Bangka Barat, Rambat, Simpang Teritip
Pantai Tungau, Bangka Barat, Simpang Gong, Simpang Teritip
Pantai Siangau, Bangka Barat, Teluk Limau, Parittiga
Pantai Blembang, Bangka Barat, Jebus, Parittiga
Pantai Pasir Kuning, Bangka Barat, Air Lintang, Tempilang
Pantai Romodong, Belinyu, Bangka Utara
Pantai Tanjung Putat, Belinyu, Bangka Utara
Pantai Penyusuk, Belinyu, Bangka Utara
Khusus Pulau Belitung merupakan pulau yang indah dengan pasir putih, pemandangan unik dengan pantai pasir putih yang asli dihiasi oleh batu-batu granit yang artistik dan air laut sejernih kristal dan dikelilingi oleh ratusan pulau-pulau kecil. Salah satu pantai terbaik dan unik di Indonesia, seperti:
Pantai Tanjung Kelayang
Pantai Tanjung Binga
Pantai Tanjung Tinggi
Pulau Lengkuas
Pulau Kepayang
Pantai Punai
Pantai Tanjung Pendam
Pantai Nyiur Melambai
Pantai Burung Mandi
Pantai Bukit Batu
Selain objek wisata pantai terdapat juga objek wisata lainnya antara lain:
Pesanggrahan Bung Karno Bukit Menumbing
Menumbing Heritage Hotel[4]
Wisma Ranggam Mentok
Rumah Mayor Mentok
Masjid Jami' di Mentok
Tangga Seribu Mentok
Museum Timah Pangkalpinang
Masjid Jami' Pangkalpinang
Perkampungan Cina Tradisional Simpang Gedong
Taman Pha Kak Liang di Belinyu
Peninggalan Kerajaan Kuto Panji (Bong Khiung Fu) di Belinyu
Kolam Pemandian Air Panas di Pemali
Vihara Dewi Kuan Im di Sungailiat
Lokasi Film Laskar Pelangi di Gantung
Vihara Budhayana Dewi Kwam In Damar
Bendungan Pice Gantung
A1 Bukit Samak Manggar
Museum Buding
Situs Raja Balok di Desa Balok Kecamatan Dendang
Perigi Belande Buding
Makam Akik Ning di Desa Balunijuk, Kabupaten Bangka
Makam Atok Banjar atau Kyai Haji Habib Mansyur di Desa Petaling
Lagu Daerah
Yo Miak
Alam Wisata Pulau Bangka
Men Sahang Lah Mirah
Prasarana Transportasi
Bandar Udara Depati Amir di Pangkalpinang
Bandar Udara HAS Hanandjuddin di Tanjung Pandan
Pelabuhan Pangkalbalam di Pangkalpinang
Pelabuhan Tanjung Gudang di Belinyu
Pelabuhan Tanjung Kalian di Mentok
Pelabuhan Sadai di Sadai, Toboali
Pelabuhan Tanjung Pandan di Tanjung Pandan (telah berganti nama menjadi "Pelabuhan Laskar Pelangi")
Pelabuhan Tanjung Batu
Pelabuhan Tanjung Ru di Pegantongan
Pelabuhan Manggar
Budaya dan seni
Rumah adat
Rumah Panggung
Secara umum arsitektur di Kepulauan Bangka Belitung berciri Arsitektur Melayu seperti yang ditemukan di daerah-daerah sepanjang pesisir Sumatera dan Malaka.
Di daerah ini dikenal ada tiga tipe yaitu Arsitektur Melayu Awal, Melayu Bubung Panjang dan Melayu Bubung Limas. Rumah Melayu Awal berupa rumah panggung kayu dengan material seperti kayu, bambu, rotan, akar pohon, daun-daun atau alang-alang yang tumbuh dan mudah diperoleh di sekitar pemukiman.
Bangunan Melayu Awal ini beratap tinggi di mana sebagian atapnya miring, memiliki beranda di muka, serta bukaan banyak yang berfungsi sebagai fentilasi. Rumah Melayu awal terdiri atas rumah ibu dan rumah dapur yang berdiri di atas tiang rumah yang ditanam dalam tanah.
Berkaitan dengan tiang, masyarakat Kepulauan Bangka Belitung mengenal falsafah 9 tiang. Bangunan didirikan di atas 9 buah tiang, dengan tiang utama berada di tengah dan didirikan pertama kali. Atap ditutup dengan daun rumbia. Dindingnya biasanya dibuat dari pelepah/kulit kayu atau buluh (bambu). Rumah Melayu Bubung Panjang biasanya karena ada penambahan bangunan di sisi bangunan yang ada sebelumnya, sedangkan Bubung Limas karena pengaruh dari Palembang. Sebagian dari atap sisi bangunan dengan arsitektur ini terpancung. Selain pengaruh arsitektur Melayu ditemukan pula pengaruh arsitektur non-Melayu seperti terlihat dari bentuk Rumah Panjang yang pada umumnya didiami oleh warga keturunan Tionghoa. Pengaruh non-Melayu lain datang dari arsitektur kolonial, terutama tampak pada tangga batu dengan bentuk lengkung.
Rumah Limas
Rumah Rakit
Atraksi/Event Budaya
Perang Ketupat
Buang Jong
Mandi Belimau
Ruwah
Kongian
Sembahyang Rebut
Sembahyang Kubur
Kawin Masal
Nganggung
Maulid Nabi Muhammad
Isra' Mi'raj
Muharoman
Selikur
Nyukur
Idul Fitri/Hari Raya Puasa
Idul Adha/Hari Raya Haji
Kain tradisional
Kain Cual
Senjata tradisional
Parang bangka bentuknya seperti layar kapal. Alat ini digunakan terutama untuk perkelahian jarak pendek. Senjata ini mirip dengan golok di Jawa, namun ujung parang ini dibuat lebar dan berat guna meningkatkan bobot supaya sasaran dapat terpotong dengan cepat. Parang yang berdiameter sedang atau sekitar 40 cm juga dapat digunakan untuk menebang pohon karena bobot ujungnya yang lebih besar dan lebih berat.
Kedik adalah alat tradisional yang digunakan sebagai alat pertanian. Alat ini digunakan di perkebunan terutama di kebun lada. Dalam menggunakannya si pemakai harus berjongkok dan bergerak mundur atau menyamping. Alat ini digunakan dengan cara diletakkan pada tanah dan ditarik ke belakang. Alat ini efektif untuk membersihkan rumput pengganggu tanaman lada. Kedik biasanya digunakan oleh kaum wanita karena alatnya kecil dan relatif lebih ringan. Kedik hanya dapat digunakan untuk rumput jenis yang kecil atau rumput yang tumbuh dengan akar yang dangkal, bukan ilalang.
Siwar Panjang
Alat musik dan tarian tradisional
Dambus
Suling
Gendang Melayu
Tari Tanggai
Tari Zapin
Tari Campak
Rebana
Rudat
Tari Bahtera Bertiang Tujuh
Sekapur Sirih
Masakan/makanan tradisional
Lempah kuning adalah masakan khas dari Pulau Bangka. Bahan dasar makanan ini adalah ikan laut dan dapat juga memakai daging, yang kemudian diberi bermacam bumbu dapur seperti kunyit, bawang merah dan putih serta lebngkuas dan terasi atau belacan yang khas dari daerah Bangka.
Song Sui adalah merupakan kuliner khas bangka belitung yang dimasak dengan menggunakan daging Babi beserta jeroan babi dicampuri dengan ANG CIU / Arak Anggur Merah.
Getas atau Keretek adalah makanan yang berbahan dasar ikan dan terigu yang buat dengan berbagi bentuk yang rasanya hampir sama dengan kerupuk.
Kritcu adalah makanan yang terbuat dari bahan utama telor cumi dan sagu serta di tambah penyedap rasa dengan bentuk kecil dan panjang.
Kemplang belacan adalah makanan yang terbuat dari ikan dan sagu yang dibuat dengan bentuk bulat lebar dan dimakan dengan menggunakan sambal belacan/terasi.
Rusip adalah makanan yang terbuat dari bahan dasar ikan bilis yang dicuci bersih dan diriskan secara steril, kemudian dicampur dengan garam yang komposisinya seimbang. Di samping itu ditambahkan juga air gula kabung agar aroma lebih terasa, kemudian disimpan sampai menjadi matang tanpa proses pemanasan. Adonan ini harus ditutup dengan wadah yang rapat agar tidak tercampur dengan benda asing apapun. Dahulu biasanya proses adonan ini ditempatkan dalam guci yang bermulut sempit. Suhu ruangan harus dijaga. Makanan ini dapat dimasak dulu atau dimakan langsung dengan lalapan.
Calok
Terbuat dari udang kecil segar yang disebut dengan udang cencalo/rebon. Udang dicuci bersih dan dicampur dengan garam sebagai pengawet agar tahan lebih lama. sangat cocok untuk teman lauk nasi hangat dengan lalapan ketimun, tomat dan sayuran segar lainnya. Calok juga enak sebagai campuran omelete telur, rasanya akan lebih gurih dan nikmat.
Teritip
Tetirip adalah sejenis tiram kecil yang biasanya hidup di tepi pantai dan melekat pada bebatuan. dagingnya sangat kecil tetapi memiliki rasa da tekstur seperti tiram pada umumnya. biasanya dimakan segar atau di asinkan dengan garam jika ingin disimpan.Teritip sangat nikmat jika ditambahkan dengan cabe merah dan jeruk kunci (sejenis jeruk asam khas bangka).
Wakwak
Belacan
Tembiluk
Kempelang
Kerupuk
Lempah Darat
Empek-empek Bangka
Lakso
Tempoyak
Bergo
Tekwan
Laksan
Otak-otak
Sambellingkung
Martabak Bangka atau Kue Van De Cock/Hok Lo Pan
Lempok, makanan sejenis dodol yang terbuat dari campuran gula pasir dan buah-buahan tertentu (umumnya cempedak, nangka dan durian). Buah yang digunakan dilembutkan sampai memyerupai bubur, kemudian dicampur dengan gula pasir dengan perbandingan tertentu dan dipanaskan di atas api sampai kecoklatan dan mudah dibentuk. Selama pemanasan, campuran harus selalu diaduk.
Empek-empak udang, dibuat hanya oleh masyarakat nelayan yang tinggal di pesisir pantai, seperti di Desa Belo Laut Kecamatan Muntok Kabupaten Bangka Barat, memiliki cita rasa khas udang yang sangat jarang ditemui di wilayah-wilayah lain yang memproduksi makanan khas empek-empek.
Masyarakat keturunan Tionghoa dari daerah ini terkenal karena masakannya serta kue-kue basahnya. Mie Bangka, Martabak Bangka atau Hok Lopan atau Van De Cock, Ca Kwe dan berbagai jenis makanan lainnya sering kali dijual oleh kelompok masyarakat ini yang merantau ke kota-kota besar di luar provinsi ini.
Lainnya
Daftar tokoh Kepulauan Bangka Belitung
Pranala luar
(in Indonesian)
(in Indonesian)
Rujukan
Coordinates:
| https://id.wikipedia.org/wiki/Kepulauan%20Bangka%20Belitung |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
181,
386,
717,
977,
1337,
1481,
2728,
3256,
3931,
4632,
5761,
6449,
7588,
8763,
9486,
9969,
10579,
10764,
11597,
12373,
12591,
12853,
13666,
14445,
15144,
15631,
16615,
17094,
18160,
18987,
19106
],
"plaintext_end_byte": [
180,
385,
716,
976,
1309,
1480,
2727,
3255,
3894,
4631,
5760,
6448,
7587,
8762,
9485,
9937,
10578,
10763,
11596,
12372,
12574,
12852,
13665,
14444,
15143,
15630,
16614,
17093,
18159,
18972,
19103,
19335
]
} | 호조 소운 사망일은 언젠가요? | 모리 다카모토 | korean | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
모리 다카모토(, 1523년 ~ 1563년 9월 18일)는 센고쿠 시대의 무장으로, 아키(安芸)의 슈고 다이묘(守護大名), 센고쿠 다이묘(戦国大名)이다.
원래 성은 오에(大江) 씨. 가계는 오에 히로모토(大江広元)의 4남 모리 히데미쓰(毛利季光)를 시조로 하는 고쿠진 영주(国人領主, 지방 토착 영주) 모리 씨.
모리 모토나리(毛利元就)의 장남으로 모리 가문 제 13대 당주가 되었다. 스오 국·나가토 국·아키 국·빈고 국·빗추 국의 슈고로서, 모리 가문의 주고쿠 지방 지배를 반석에 올려 놓았다. 아들은 후의 도요토미 고다이로가 된 모리 데루모토(毛利輝元).
아버지보다 먼저 세상을 떴기 때문에, 당주로서 실권을 쥐고 있지는 않았지만(에도 시대까지는 가독을 승계한 것조차 거의 알려져 있지 않았다), 뛰어난 내정 수완으로 부친 모토나리를 보좌했다.
정실은 오우치 요시타카(大内義隆)의 양녀(나가토 슈고다이(守護代) 나이토 오키모리(内藤興盛)의 딸)인 오자키노쓰보네(尾崎局). 관위는 종사위하 다이젠다이부(大膳大夫). 증(贈) 정삼위. 오우치 요시타카에게 헨기(偏諱)로 다카(隆) 자를 하사받았다.
생애
탄생~인질시대
다이에이 3년(1523년), 모리 모토나리의 적남으로서 아키 국 다지히사루카케 성(多治比猿掛城)에서 태어났다.
덴분 6년 12월 1일(1537년), 당시 모토나리가 종속되어 있던 스오의 전국 다이묘 오우치 요시타카에게 인질로 보내져 야마구치(山口)에서 인질 생활을 하게 되었지만, 빈객에 가까운 대우를 받으면서 대단히 우아한 생활을 누렸다. 쇼유타로(少輔太郎, 다카모토의 아명)는 동생인 다카카게(隆景) 만큼은 아니지만 상당히 단정한 용모였기 때문에, 요시타카가 굉장히 총애했다고 한다. 같은 해 요시타카를 에보시오야(烏帽子親, 관례 시의 대부(代父))로 하여 관례를 올려 요시타카의 이름에서 다카(隆)라는 글자를 받아 다카모토(隆元)라고 칭했다. 또한, 다음해에는 요시타카의 양녀를 정실로 맞아들인다. 적남 다카모토를 인질로 보냈기 때문에 모리 가문은 오우치 가문에게 절대적인 신뢰를 받게 되었다. 다카모토는 요시타카와의 교류에 따라 상당한 지식과 교양을 익히게 된 반면, 필요 이상으로 온화한 성격이 되었다. 당시의 다카모토의 우아한 생활상은 <<모리 다카모토 공 야마구치 두류일기(毛利隆元公山口逗留日記)>>에 기록되어 있다.
또한, 야마구치에 머물고 있는 다카모토는 오우치 가문의 중신 나이토 오키모리(内藤興盛)와 에라 후사히데(江良房栄), 그리고 같은 인질 신세의 아마노 다카쓰나(天野隆綱)등과도 친교를 맺었다. 특히 동년배였던 스에 다카후사(陶隆房, 후의 스에 하루카타(陶晴賢))와 히로나카 다카카네(弘中隆包)와는 친교가 깊어, 귀국 후에도 오우치 가문과의 외교 정책의 일환으로 서로 연락을 취했다고 한다.
덴분 9년 (1540년), 요시타카로부터 요시다 고리야마 성(吉田郡山城)으로 돌아가는 것을 허락 받았다. 첫 출진은, 그 직후에 발발한 요시다 고리야마 전투(吉田郡山合戦) 또는 제 1차 갓산토다 성 전투(第一次月山富田城の戦)라고 한다. 후세의 저작에서도 이에 대한 기술은 전자와 후자로 나뉘어 있어, 다카모토의 첫 출진 시기가 언제인지는 정확하게 알려져 있지 않다. 어쨌든, 다카모토는 모토나리와 함께 갓산토다 성 공격에 종군하여, 그 후의 퇴각전 등의 아수라장을 경험하였다.
가독상속~이쓰쿠시마 전투
덴분 15년 (1546년), 모토나리가 갑자기 은거의 뜻을 밝혔기 때문에, 가독을 상속받아 모리 가문의 제 13대 당주가 되었다. 단, 이에 대해서는 모토나리가 후방에서의 모략 활동을 펼치기 쉽게 하기 위한 일종의 의식에 불과하다는 견해가 강하다. 사실, 모토나리는 은거한 뒤에도 모리 가문의 실권을 장악하고 있고, 다카모토는 여전히 모토나리 휘하의 일개 무장으로 취급받고 있었다. 일반적으로 모토나리가 정식으로 은거를 표명한 것은 고지 3년이라고 되어 있으나, 다카모토에게 실제로 모리 가문의 실권이 이양된 적은 없었다.
또한 이 즈음부터, 모토나리의 요청에 의해 노신 시지 히로요시(志道広良)가 다카모토의 교육을 맡게 되었다. 다카모토는 온화하고 교양이 풍부한 문치파 장수로 유명했지만, 반면에 무장으로서의 기개와 재치가 부족한 부분이 있었기 때문에, 그것을 걱정한 모토나리와 히로요시로부터 몇 번씩이나 훈계를 들었다. 히로요시가 남긴 「군신은 물과 배와 같은 것 (君臣は水と船の如く)」이라는 말은, 이 시기에 나온 것으로 여겨진다. 또한, 모토나리가 보낸 편지에서 「노와 기예와 위안은, 모두 쓸모 없다. 단지 전략, 계략, 조략이 중요할 뿐. 계략이 많으면 이기고, 적으면 지는 것이다. (能や芸や慰め、何もかも要らず。ただ武略、計略、調略が肝要に候。謀多きは勝ち、少なきは負け候と申す)」이라고 거듭 질책 받았다. 모토나리의 말로 미루어볼 때, 당시의 다카모토는 요시타카의 영향인지 문예와 유흥으로 시간을 보내는 일이 많았던 듯하다.
덴분 18년 (1549년), 오우치 요시타카의 양녀로 오우치 가문의 중신 나이토 오키모리의 딸과 결혼한다. 후에 이 여성은 다카모토가 생활하던 저택 오자키마루(尾崎丸)로부터 이름을 따서 오자키쓰보네(尾崎局)라고 불렸으며, 고즈루마루(幸鶴丸, 후의 모리 데루모토)를 포함해 1남 1녀를 낳았다. 다카모토는 이 여성을 깊이 사랑하여, 평생 측실을 두지 않았다. (전장에서 부인에게 보낸 「별일은 있는 것은 아니지만, 요시다에 돌아간다는 자가 있다고 하여 편지를 쓴다」라는 성실한 문장으로 시작하는 편지가 남아 있다.)
덴분 19년 (1550년), 아버지 모토나리의 주도 하에 전횡이 심했던 이노우에 일당을 숙청하여, 이노우에 모토카네(井上元兼)등의 중신 일파가 살해당했다. 그 뒤, 새로운 모리 가문의 행정관료 조직으로, 다카모토 직속의 고부교 제도가 발족하였다. 다카모토의 측근인 아카가와 모토야스(赤川元保)를 필두로 하여, 구니시 모토스케(国司元相), 아와야 모토치카(粟屋元親)에, 모토나리의 측근인 고다마 나리타다(児玉就忠)와 가쓰라 모토타다(桂元忠)가 참여하였다. 이 조직의 창설에 다카모토가 크게 공헌했다고 하나, 주도권을 쥐고 있던 것은 역시 모토나리였다. 또한 이 고부교 제도 자체도 당초에는 친 다카모토파 관료들과 친 모토나리파 무장들과의 대립에 의해 운영이 원활하지 않아, 모토나리도 다카모토도 골치를 썩였다. 그러나, 다카모토가 이 시기에 쓴 훈계장의 대부분의 조문들은, 후의 모리 가문의 가훈에 수록되어, 종가운영의 모범으로 여겨졌다.
덴분 20년(1551년), 오우치 요시타카가가 중신 스에 타카후사(스에 하루카타)에 의해 자결하게 되자(다이네이지의 변), 언젠가 스에 씨가 모리 가문을 공격해 올것이라고 판단하여 스에 타도를 주장하였다(큰 은혜를 내린 요시타카가 살해당한 의분 때문이라는 설도 있다). 그러나, 모토나리는 전력상의 열세를 이유로 신중한 자세를 취한다. 여기서 다카모토의 중신들이 움직여 모토나리에게 결심을 바꿀 것을 재촉하고, 가문 내에도 스에 씨의 횡포와 무자비함을 선전하였다. 그러한 행동이 효과가 있었는지, 모토나리도 곧 스에 씨와의 대결을 결정하게 되었다. (단, 모토나리는 꽤 이전부터 스에와의 단교, 오우치 병탄을 결심하고 있었다고 여겨진다. 다카모토의 강경책에 굳이 반대한 것은, 가문 내의 스에 씨에 대한 공포를 침투시켜 의견의 일치를 꾀하는 동시에, 스에 쪽에 「모리 가문은 아직 의견이 통일되지 않았다」라고 생각하게 하여 방심시키기 위한 모략라고도 일컬어진다)
고지(弘治) 원년(1555년), 부친 모토나리와 함께 옛 친구 스에 하루카타를 이쓰쿠시마 전투(厳島の戦い)에서 멸망시켰다. 다카모토는 모토나리와 함께 본진을 이끌고 이쓰쿠시마로 건너갔다. 또한, 폭풍우에 겁먹어 이쓰쿠시마로 건너가는 것을 반대하는 장병들을 분기시키기 위해, 다카모토는 모토나리의 제지에도 아랑곳않고 자신이 먼저 배에 탔다고 한다. (당초, 모토나리로부터 종군을 거절당했으나, 다카모토는「저 혼자만 살아 남아 봐야, 우리 가문의 활과 화살이 성립 될 수 있겠습니까」라고 탄원하여 동행을 허락받았다는 일화가 있다)
고지 3년(1557년), 부친 모토나리가 은거하여, 가독을 승계하여 모리 가문의 당주가 되지만（1546년 상속설에 대해서는 앞서 기술하였다), 실권은 은거한 모토나리가 계속 가지고 있었다. 이것은 모리가를 둘러싼 사정이 여전히 험악했다는 이유도 있으나, 자신의 기량에 자신을 갖지 못한 다카모토가, 실권의 이양을 사양했기 때문이기도 하다.
슈고 취임~의문의 죽음
고지 3년(1557년)에 스오・나가토를 공략하여, 오우치 요시나가(大内義長)를 멸망시켰다. 그러나 구 오우치 영지를 둘러싸고 서쪽에서는 분고(豊後)의 오토모 소린(大友宗麟)이, 북쪽에서는 이즈모의 아마고 하루히사(尼子晴久)가 침공해 들어와, 모토나리는 북쪽의 아마고 가문, 다카모토는 서쪽의 오토모 가문에 대처하게 되었다. 모리 가문에 있어서 커다란 위기 상황이었으나, 다카모토는 동생 다카카게의 지원을 받으며 오토모 가문을 격퇴하는데 성공한다.
에이로쿠(永禄) 2년(1559년), 모토나리와 연서로 오기마치 천황(正親町天皇)의 즉위 축하금을 헌납하여, 종사위하 다이젠다이부에 임명된다.
에이로쿠 3년(1560년), 제 13대 쇼군 아시카가 요시테루(足利義輝)에게 아키 슈고에 임명되고, 에이로쿠 5년(1562년)에는 빗추와 나가토의 슈고직, 에이로쿠 6년(1563년)에 스오 슈고에 임명되었다.(이 때, 다카모토는 요시테루로부터 히타타레(直垂, 무사의 예복)를 하사받았으나, 다카모토는 사양하고 모토나리에게 양보했다) 이로써 모리 가문은, 정식으로 주고쿠 지방의 다이묘라는 입장을 인정받게 되었다.
에이로쿠 3년(1560년)에 아마고 하루히사가 급사하여 아마고 가문의 세력이 쇠퇴하기 시작하자, 규슈전선을 맡고 있던 다카모토는 바쿠후(幕府)의 중개를 이용하여 오토모 소린과 화의를 맺고, 아마고 토벌에 전력을 기울인다.
그리나 에이로쿠 6년(1563년) 9월 1일, 아마고 공격에 참가하던 중, 모리 가문 휘하의 고쿠진인 빗추의 와치 마사하루(和智誠春)의 접대를 받은 직후, 아키의 사사베(佐々部)에서 급사했다. 향년 41세. 사인은 식중독 또는 독살이라고 하며, 부고를 접했을 때 부친 모토나리의 비탄은 심상치 않은 것이었다고 한다. 그 뒤, 모토나리는 와치 마사하루・신자부로(新三郎)・유타니 마타하치로(湯谷又八郎)・마타자에몬(又左衛門)・아카가와 모토야스(赤川元保)등을 암살 혐의로 주살, 혹은 할복시켰다. (단, 그 뒤에 아카가와 모토야스에 대해서는 무고했을 가능성이 있어서 후회했다고도 한다)
모리 가문의 가독은 다카모토의 적남 데루모토가 이었으나, 데루모토가 어렸으므로 모토나리가 실질적인 당주로서 더욱 강하게 주도권을 쥐게 되었다.
인물・일화
현존하는 정치 문서와 서신에 의하면, 다카모토는 온후하고 인간미 넘치는 성격으로, 부친 모토나리처럼 초연한 태도를 취하지 못하고, 항상 유능한 아버지와 동생들 때문에 고민했던 면이 보인다.
일반적으로 온후하고 독실하며, 효심이 깊은 인장(仁将)이라고 한다. 그러나 한편으로는, 모토나리의 은거 표명에는 낭패하여,「아버지가 은거하신다면, 저 자신도 고즈루마루에게 가독을 물려주고 은거하겠습니다」라고 자포자기하며 한탄했다. 또한 평소에도 서신 등에서「저는 본래, 재능과 기지가 없고 기량이 부족합니다.」라고 자조적으로 적고 있는 경우가 많은 등, 극히 자기비하가 심한 인물이었던 것이 엿보인다. 모토나리는 서간에서 다카모토를 「우유부단하여 무장으로서의 자질이 부족하다」라고 평하고 있어, 다카모토에게 실권이 이양되지 않은 이유는, 다카모토의 이러한 성격에 있다고 한다.
부친 모토나리의 존재는 다카모토의 인격 형성에 가장 크게 영향을 끼쳤다. 다카모토가 어떠한 공적을 세워도 모토나리의 공적이 되어, 다카모토의 재능이 거의 평가받지 못했기 때문이다. 서간에서도 다카모토도 그것을 자각하고 있었다는 구절이 있어, 「명장에게서는 불우한 자식이 태어난다」라고 자조적으로 적고 있다. 동시에, 아버지의 「위업」을 자신이 실추시키는 것을 병적일 정도로 두려워하여, 다카모토가 이쓰쿠시마 신사에 바친 기원문에는 「단지 부친의 무운장구(武運長久), 무병식재(無病息災)만을 바란다. 그것을 위해서라면 내가 신명을 바쳐도 좋다」라고 적었다.
생전에 적극적인 자기주장을 내세우지 않았고, 실권을 장악하지 않았던 탓에, 후세에는 동생 모토하루(元春)・다카카게와 비교되어, 수수하고 범용한 인물이라는 인상이 강하다. 그러나 입장 상 여러 제약을 받으면서도, 법도・훈계를 다수 제정하여 내정을 충실하게 하고, 지방영주들과 호혜관계를 맺는 등, 모리 가문의 존속과 세력 확대를 위해 정력적으로 활동했다는 것은 의심의 여지 없는 사실이다. 다카모토의 사후에 그 사실을 알게 된 모토하루와 다카카게는 경탄하여, 모리 가문을 위해 더욱 열심히 진력하게 되었다.
내정・재무 능력에 뛰어났다고 한다. (그의 사후, 모리 가문의 수입은 2천 관≒4천 석 정도 감소했다. 또한 지방의 고쿠진 영주들과의 절충은, 관례 등에서 엇갈림이 생겨났다) 또한 정치면에서도 뛰어나, 만년, 모토나리 직속의 중신들과 다카모토 직속의 관리들 간의 의견 대립이 생겼다는 점에서, 독자적인 파벌을 조직할 정도의 정치력을 가지고 있었다고 여겨진다.
「세 자루의 화살(三本の矢)」의 일화의 영향도 있어, 현재는 사이가 좋았다고 전해지는 삼형제(다카모토, 모토하루, 다카카게)지만, 실제로는 영지 분할과 세 가문 각자의 운영, 거기에 삼형제 각자의 성격의 차이 등, 여러가지 문제를 안고 있어, 결코 사이가 좋지만은 않았다. 사실 다카모토는 부친 모토나리를 향해 「최근에 모토하루와 다카카게는 요시다고리야마에 와도 길게 머물지 않고, 각자의 집안일에만 고집하고, 상담할 일이 있어도 내가 아닌 아버님께만 말씀드립니다. 이것은 두 사람이 나를 깔보고 따돌리는 것 같아서, 굉장히 화가 납니다」라는 뜻의 서신을 보냈다. 이 서신에 의해 모토나리는 삼형제의 불화를 통감하여, 『삼형제 교훈장(三子教訓状)』의 발행과 모리 료센(毛利両川) 체제의 구축을 생각해 냈다고 여겨진다.
오우치 요시타카가 스에 다카후사에게 공격당한 다이네이지의 변(大寧寺の変)을 맞아서는,「언젠가 스에 군은 반드시 모리에게도 공격하여 올 것이다. 수동적인 자세로 있는 것보다 힘이 있을 때 싸워야만 한다」라고 말하며 스에 군과의 교전을 강하게 주장했다. 모토나리는 다카모토의 사후, 서신에서 「다카모토가 살아 있을 때는 든든했다」라고 개탄했다.
실전 지휘관으로서의 공적 중 유명한 것은 부젠(豊前) 마쓰야마 성(松山城) 근교에서 벌어진 분고 오토모 가문과의 교전이다. 이 때, 부친 모토나리와 동생 모토하루는 아마고 가문과 교전하고 있어, 이 방면은 내정・군사 양면을 다카모토가 담당하고 있었다. 마쓰야마 성 전투에서 오토모 군이 다카모토 지휘의 모리 군에게 격퇴당하여, 전선은 교착상태, 후에 모리・오토모 간의 강화가 맺어진다. 그 외 유명한 것으로는, 스오・나가토 경략 때의 스스마누마 성(須々万沼城) 공략전이다. 이 때는 모토나리로부터 성 공격을 위임받았지만, 우군에게 막대한 피해를 내고 패퇴하였다. 스스마누마 성은 동생 다카카게도 공략에 실패한 견고한 성으로, 최종적으로는 모토나리 자신의 지휘하에 공략하였다. 또한, 이 외에도 덴분 21년(1552년)에 아키 사이죠(西条)의 쓰치야마 성(槌山城)을 공격하며 낙성시켰다.
에도시대 중기의 조슈 번(長州藩) 번주 모리 시게타카(毛利重就)는「문(文)으로써 다스리고, 무(武)로써 지킨다. 공(功)을 싱찬하면, 곧 충성하는 자가 늘어난다. 죄를 벌하면, 곧 죄있는 자가 사라진다. 상을 내리는 데 주저하지 말라」라는 가훈을 좌우명으로 삼았는데, 이것은 다카모토가 생전에 자계로서 남긴 말 중에서 발췌한 것이다. 또한 막말의 조슈 번사 요시다 쇼인(吉田松陰)은, 저작인 <<쇼에이 공 전(常栄公伝)>>(「쇼에이 공」은 다카모토를 가리킴)에서 「품행은 단정하고, 적에 임하여는 용감하며, 인과 효가 두터운 훌륭한 장수였다. 그 생애는, 실로 다이라노 시게모리(平重盛)와 같다」라고 평했다.
등장 작품
《모리 모토나리》 (1997년, NHK 대하드라마, 배우：카나자와 타쿠미 → 카미카와 타카야)
분류:1523년 태어남
분류:1563년 죽음
분류:아키 모리씨
분류:센고쿠 다이묘
분류:아키국 사람
분류:아키타카타시
분류:일본의 인물신 (센고쿠 시대)
분류:아키타카타시의 역사 | https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%AA%A8%EB%A6%AC%20%EB%8B%A4%EC%B9%B4%EB%AA%A8%ED%86%A0 |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
496,
611,
976,
1873,
2525,
3242,
3458,
3849,
4686,
5226,
5526,
5665,
5763,
6270,
6828,
6947,
7988,
10511,
12615,
13477,
14087,
14184,
15602,
16236,
16744,
17693,
19220,
19643
],
"plaintext_end_byte": [
495,
610,
959,
1848,
2524,
3241,
3457,
3848,
4670,
5210,
5492,
5664,
5762,
6250,
6791,
6903,
7956,
10475,
12585,
13461,
14074,
14150,
15575,
16235,
16743,
17668,
19219,
19599,
20372
]
} | ما هي أول مسرحية لعادل إمام؟ | عادل إمام | arabic | {
"passage_answer_candidate_index": [
11
],
"minimal_answers_start_byte": [
5532
],
"minimal_answers_end_byte": [
5545
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
عادل إمام (17 مايو 1940 -)، ممثل مصري، يعتبر أحد أشهر الممثلين في مصر والوطن العربي[1][2]، وقد اشتهر بأداء الأدوار الكوميدية التي مزجت في كثير من الأفلام بالرومانسية والسياسية والقضايا الإجتماعية، بدأ حياته الفنية عام 1960 وشارك في بطولة العديد من الأفلام والمسرحيات والمسلسلات.
في يناير 2000 عين سفيراً للنوايا الحسنة لمفوضية الأمم المتحدة.[3]
قام عادل إمام ببطولة العديد من الأفلام التي حققت أعلى الإيرادات في تاريخ السينما المصرية، حيث بالثمانينيات والتسعينيات كانت أفلامه الأعلى دخلاً في السينما مما جعله متفوقاً عن بقية الممثلين
عن حياته
ولد في قرية شها مركز المنصورة بمحافظة الدقهلية في مصر، تخرج من كلية الزراعة بجامعة القاهرة، بدأ حياته الفنية على مسرح الجامعة ومنها إلى عمل السينما وكانت بدايته عام 1962 بأدوار صغيرة ولكن بدأت شهرته في منتصف سبعينات القرن العشرين وذلك من خلال أدواره الكوميدية الممزوجة بالطابع السياسي، وأدى أكثر من مائة فيلم خلال فترة وأخرى[4]، تحظى بعض أعماله السينمائية والتلفزيونية بالجرأة وتثير ضجة وجدلاً لنقاشه لقضايا اجتماعية وسياسية ودينية مهمة مثل الأزمات العربية مع إسرائيل والدنمارك.
حياته الفنية
بدأت شهرته في مرحلة سبعينيات القرن العشرين من خلال أفلام أدى فيها دور البطولة مثل البحث عن فضيحة مع ميرفت أمين وسمير صبري، وعنتر شايل سيفه مع نورا، والبحث عن المتاعب مع محمود المليجي وناهد شريف وصفاء أبو السعود، إحنا بتوع الأتوبيس ويعتبر من أهم الأفلام السينما المصرية حيث تطرق لأمور ذات طابع سياسي حاد، وفيلم رجب فوق صفيح ساخن مع سعيد صالح وناهد شريف عام 1979.
تلت ذلك مرحلة السيطرة والتربع حيث أصبح أحد الممثلين الأكثر شراء تذاكر لأعماله السينمائية في حقبة ثمانينات القرن العشرين حيث شارك بشخصيات كوميدية جسد فيها دور المصري بمختلف مراحله ومستوياته، مثل الشاب المتعلم أو الريفي البسيط وتصدى لقسوة الحياة وفي نفس الفترة لعب أدوار أكثر جدية لينافس فيه ممثلي جيله المميزين أحمد زكي ومحمود عبد العزيز ونور الشريف، ووجد ترحيباً من النقاد في عدد من الأفلام.
وواصل نجاحه التجاري في أفلام ذات طابع الأكشن وأكثر ضخامة على المستوى الإنتاجي مثل النمر والأنثى، المولد، حنفي الأبهة.
ومع بداية تسعينات القرن العشرين أخذت أفلامه الصبغة السياسية الاجتماعية التي تعكس اهتمامات رجل الشارع العادي في المجتمع المصري والعربي بشكل كوميدي وشكل فريق عمل ناجح جداُ مع السيناريست وحيد حامد والمخرج شريف عرفة.
ولقد حقق نجاحًا كبيرًا في السنوات الأخيرة على المستوى المحلي والعالمي في دور (زكي الدسوقي) في فيلم عمارة يعقوبيان الذي أشاد به النقاد العالميين، وعرض الفيلم في عده مهرجانات عالمية وفي مهرجان تريبيكا السينمائي الدولي في نيويورك، وتلته نجاحات في أفلام مثل مرجان أحمد مرجان وحسن ومرقص مع الفنان عمر الشريف، وبوبوس مع الفنانة يسرا، كما عرف عنه تشجيعه المواهب الجديدة بمشاركتهم ببطولته أعماله حيث شاركت أمامه الممثلة نيللي كريم ببطولة فيلم زهايمر عام 2010.
ثنائيات
كوَّن عادل إمام ثنائيات فنية عدة لاقت نجاحًا باهراً، كان من أبرزها من الفنانين سعيد صالح الذي شارك عادل إمام في الكثير من أعماله السينمائية،[5] بالإضافة إلى أحمد راتب ويوسف داوود وسعيد طرابيك وخالد سرحان وضياء الميرغني، ومن الفنانات لبلبة ويسرا واللتين اشتركتا معه في الكثير من الأفلام.[5]
المناصب
تم اختياره عام 2000 سفيراً للنوايا الحسنة في المفوضية العليا لشؤون اللاجئين التابعة للأمم المتحدة، وبذلك أصبح معروفاً على المستوى السياسي العالمي.
أعماله
المسرحيات
1960: سري جدا (مع فؤاد المهندس وشويكار)
1964: أنا وهو وهي (مع فؤاد المهندس وشويكار)
1965 مسرحية انا فين وانت فين بطولة شويكار وفؤاد المهندس
1967: البيجاما الحمراء (مع عبد المنعم مدبولي)
1967: حالة حب (مع فؤاد المهندس وشويكار)
1968: السكرتير الفني(مع فؤاد المهندس وشويكار
1970: انا فين و أنت فين(مع فؤاد المهندس وشويكار)
1970: غراميات عفيفي
1973: مدرسة المشاغبين
1976: شاهد ما شفش حاجة
1984: الواد سيد الشغال
1993: الزعيم
1999: بودي جارد
المسلسلات
1968: النشال
1971: مين و لا مين
1972: الفنان والهندسة
1973: ساحرة
1975: الرجل والدخان
1978: كيف تخسر مليون جنيه (مع نبيلة عبيد)
1978: أحلام الفتى الطائر
1980: دموع في عيون وقحة
1996: ماستر سين
2012: فرقة ناجي عطا الله
2013: العراف
2014: صاحب السعادة
2015: استاذ و رئيس قسم
2016: مأمون وشركاه
2017: عفاريت عدلي علام
2018: عوالم خفية
المسلسلات الاذاعية
أرجوك لا تفهمني بسرعة (مع عبد الحليم حافظ)
الأفلام
عقد الستينات
1964: أنا وهو وهي
1965: المدير الفني (مع فريد شوقي)
1965: العقلاء الثلاثة
1966: 3 لصوص
1966: سيد درويش
1966: مراتي مدير عام (مع شادية وصلاح ذو الفقار)
1966: إجازة بالعافية
1967: كرامة زوجتي (مع شادية وصلاح ذو الفقار)
1967: الراجل ده حيجنني
1967: الخروج من الجنة
1968: حكاية 3 بنات
1968: حلوة وشقية
1968: أنا الدكتور (مع نيللي)
1968: أفراح (مع نجلاء فتحي)
1968: عفريت مراتي (مع شادية وصلاح ذو الفقار)
1968: كيف تسرق مليونير (مع نادية لطفي)
1969: لصوص لكن ظرفاء (مع أحمد مظهر وماري منيب)
1969: فتاة الاستعراض (مع سعاد حسني وحسن يوسف)
1969: سبعة أيام في الجنة (مع نجاة الصغيرة وحسن يوسف)
1969: الناس اللي جوه
1969: نص ساعة جواز
عقد السبعينات
1970: رضا بوند
1970: المراية
1970: باحبك يا حلوة
1970: حب المراهقات (مع ميرفت أمين)
1971: البيوت أسرار
1971: مذكرات الآنسة منال (مع نيللي)
1971: شباب في عاصفة (مع سهير رمزي)
1971: بنات في الجامعة (مع نور الشريف)
1971: غرام في الطريق الزراعي (مع محمد عوض)
1971: رحلة لذيذة (مع نجلاء فتحي)
1972: زهرة البنفسج
1972: برج العذراء (مع ناهد شريف)
1972: أضواء المدينة (مع شادية وأحمد مظهر)
1973: البحث عن فضيحة (مع ميرفت أمين)
1973: الشياطين والكورة (مع شمس البارودي)
1973: شيء من الحب (مع سهير رمزي)
1973: عندما يغني الحب (مع صفاء أبو السعود)
1974: شياطين إلى الأبد (مع صفاء أبو السعود)
1974: أربعة وعشرين ساعة حب (مع حسن يوسف وسهير رمزي)
1974: الزواج السعيد (مع شمس البارودي)
1974: المهم الحب
1975: الكل عاوز يحب (مع نور الشريف)
1975: البحث عن المتاعب (مع صفاء أبو السعود وناهد شريف)
1975: صابرين (مع نجلاء فتحي)
1975: ألو أنا القطة (مع بوسي)
1975: الخدعة الخفية (مع ناهد شريف)
1976: جواز على الهوا (مع سمير غانم)
1976: ملك التاكسي (مع صفاء أبو السعود)
1976: ممنوع في ليلة الدخلة (مع سهير رمزي)
1976: أزواج طائشون (مع مديحة كامل)
1977: حرامى الحب (مع نبيلة عبيد)
1977: جنس ناعم (مع سمير غانم)
1977: الأزواج الشياطين (مع مديحة كامل)
1978: شباب يرقص فوق النار (مع يسرا)
1978: عيب يا لولو يا لولو عيب (مع نيللي)
1978: اللعبة (مع صفاء أبو السعود)
1978: المحفظة معايا (مع نورا)
1978: البعض يذهب للمأذون مرتين (مع ميرفت أمين)
1979: إحنا بتوع الأتوبيس (مع عبد المنعم مدبولي)
1979: قاتل ما قتلش حد (مع آثار الحكيم)
1979: رجب فوق صفيح ساخن (مع سعيد صالح وناهد شريف)
1979: مغامرون حول العالم (مع سمير غانم)
1979: خلي بالك من جيرانك (مع لبلبة)
عقد الثمانينات
1980: الجحيم (مع مديحة كامل)
1980: رجل فقد عقله (مع سهير رمزي وفريد شوقي)
1980: أذكياء لكن أغبياء (مع مديحة كامل)
1980: شعبان تحت الصفر (مع إسعاد يونس)
1980: غاوي مشاكل (مع نورا)
1981: الإنسان يعيش مرة واحدة (مع يسرا)
1981: انتخبوا الدكتور عبد الباسط (مع سهير البابلي)
1981: أمهات في المنفى (مع ماجدة الخطيب)
1981: المشبوه (مع سعاد حسني)
1981: ليلة شتاء دافئة (مع يسرا)
1982: على باب الوزير (مع صفية العمري)
1982: عصابة حمادة وتوتو (مع لبلبة)
1983: المتسول (مع إسعاد يونس)
1983: الحريف (مع فردوس عبد الحميد)
1983: حب في الزنزانة (مع سعاد حسني)
1983: ولا من شاف ولا من دري (مع معالي زايد)
1983: عنتر شايل سيفه (مع نورا)
1983: خمسة باب (مع فؤاد المهندس ونادية الجندي)
1983: الغول (مع نيللي)
1984: حتى لايطير الدخان (مع سهير رمزي)
1984: الأفوكاتو (مع يسرا)
1984: اثنين على الطريق (مع شمس البارودي)
1984: احترس من الخط (مع لبلبة)
1984: واحدة بواحدة (مع ميرفت أمين)
1984: مين فينا الحرامي (مع شريهان)
1984: أنا اللي قتلت الحنش (مع معالي زايد وصفية العمري)
1985: زوج تحت الطلب (مع ليلى علوي)
1985: رمضان فوق البركان (مع إلهام شاهين)
1985: خلى بالك من عقلك (مع شريهان)
1985: الإنس والجن (مع يسرا وعزت العلايلي)
1985: الهلفوت (مع سعيد صالح وإلهام شاهين)
1986: كراكون في الشارع (مع يسرا)
1986: سلام يا صاحبي (مع سعيد صالح)
1987: النمر والأنثى (مع آثار الحكيم)
1989: المولد (مع يسرا)
عقد التسعينات
1990: جزيرة الشيطان (مع يسرا)
1990: حنفي الأبهة (مع فاروق الفيشاوي)
1991: شمس الزناتي (مع محمود حميدة)
1991: اللعب مع الكبار (مع حسين فهمي)
1991: مسجل خطر (مع صلاح قابيل)
1993: الارهاب والكباب (مع يسرا)
1993: المنسي (مع يسرا)
1994: الإرهابي (مع شيرين ومديحة يسري)
1995: بخيت وعديلة (مع شيرين)
1995: طيور الظلام (مع يسرا ورياض الخولي ونظيم شعراوي)
1996: النوم في العسل (مع دلال عبد العزيز وشيرين سيف النصر)
1998: بخيت وعديلة2 (مع شيرين)
1998: رسالة إلى الوالي (مع يسرا)
1999: الواد محروس بتاع الوزير (مع كمال الشناوي)
عقد 2000
2000: هاللو أمريكا (مع أسامة عباس وشيرين)
2002: أمير الظلام (مع شيرين سيف النصر)
2003: التجربة الدنماركية (مع نيكول سابا)
2004: عريس من جهة أمنية (مع حلا شيحة ولبلبة وشريف منير)
2005: السفارة في العمارة (مع خالد زكي)
2006: عمارة يعقوبيان (مع يسرا وهند صبري ونور الشريف)
2007: مرجان أحمد مرجان (مع مرفت أمين)
2008: حسن ومرقص (مع عمر الشريف)
2009: بوبوس (مع يسرا)
عقد 2010
2010: زهايمر (مع أحمد رزق ونيللي كريم)
الجوائز والتكريم
جائزة أفضل ممثل لعام 1995 عن فيلم الإرهابي من مهرجان القاهرة السينمائي.[6]
جائزة الإنجاز مدى الحياة من مهرجان دبي السينمائي الدولي لعام 2005.[6]
جائزة من لجنة التحكيم الدولية لأفضل ممثل لعام 2006 عن فيلم عمارة يعقوبيان من مهرجان ساو باولو السينمائي الدولي.[6]
جائزة أفضل ممثل لأفلام السرد لعام 2006 من مهرجان تريبيكا السينمائي الدولي في نيويورك.[6]
جائزة أفضل ممثل لعام 2007 عن فيلم عمارة يعقوبيان من مهرجان القاهرة السينمائي.[6]
جائزة الإنجاز مدى الحياة من مهرجان دبي السينمائي الدولي لعام 2008.[6]
جائزة شرفية من مهرجان مراكش السينمائي الدولي عام 2014.[6]
جائزة التانيت الذهبي من مهرجان قرطاج السينمائي عام 2016.[6]
الوسام الوطني للإستحقاق في قطاع الثقافة من الصنف الأول من قبل الرئيس التونسي الباجي قائد السبسي عام 2016.[7]
جائزة الانجاز الابداعي في الدورة الأولى من مهرجان الجونة لعام 2017.[8][9]
انتقادات وجدل
كثيرًا ما يتعرض للإنتقادات و إثارة الجدل، حيث وجهت له انتقادات من بعض الإسلاميين لاستهزائه ببعض الجماعات الدينية ومواجهة التطرف الديني وتقديمه أدوار عن الجماعات الإرهابية كما في فيلم الإرهابي، وهجومه على ما يسمى الإسلام السياسي ويتهمه بالتحريض على العنف في فيلم طيور الظلام أيضا انتقده البعض لإحتواء بعض أفلامه على مشاهد خادشة للحياء حسب وصفهم.
وأيضا انتقد لاستشارة من البابا شنودة رئيس الكنيسة الأرثوذكسية القبطية المصرية لكي يقوم بدور قسيس في فيلم حسن ومرقص، بينما انتقده آخرون لذات السبب و لأنه حسب بعض المنتقدين لم يستشير الأزهر في أي من أعماله السابقة بشأن أدواره التي تناول فيها قضايا تخص التيارات الدينية الإسلامية.
قدم المحامي عسران منصور دعوى إلى محكمة جنح الإسكندرية ضده وكذلك ضد كاتب السيناريو وحيد حامد والمخرجين شريف عرفة ونادر جلال والكاتب لينين الرملي يتهمهم بإزدراء الأديان السماوية والسخرية من المقدسات ورجال الدين في أعمالهم الفنية، مثل أفلام حسن ومرقص ومرجان أحمد مرجان والإرهابي والإرهاب والكباب وعمارة يعقوبيان، ومسرحيتي الزعيم وشاهد ما شفش حاجة أحالتها محكمة جنح الإسكندرية إلى محكمة جنح الهرم في القاهرة ومحكمة جنح العجوزة في محافظة الجيزة لأن مواقع إنتاج الأعمال المدعى عليها وعرضها تقع في دائرتيها[10].
الحكم بالسجن
في 2 فبراير 2012 قضت محكمة جنح الهرم في القاهرة بالحبس ثلاثة أشهر ودفع غرامة قدرها 1000 جنية، بتهمة ازدراء الدين الإسلامي من خلال أعماله الفنية السينمائية، وصدر الحكم برئاسة المستشار «محمد عبد العاطي»، واستند المحامي «عسران منصور» في القضية التي رفعها عليه بعام 2011 على أدواره في العديد من الأفلام مثل مرجان أحمد مرجان وحسن ومرقص والإرهابي ولكنه أكد أنه لم يكن لديه علم بهذه الدعوى التي صدر فيها حكم غيابي بحبسه وتغريمه ولم يصله استدعاء إلى المحكمة، ولم يذهب محامي للدفاع عنه في التهمة المشار إليها، مطالبًا في الوقت نفسه بضرورة احترام حرية الإبداع والتعبير الفني، [11] وتم تأييد الحكم في 24 أبريل 2012[12]، وفي 26 أبريل قررت «محكمة جنح العجوزة» عدم قبول الدعوى المقدمة ضده مع الكاتب وحيد حامد والمخرج شريف عرفة والمخرج نادر جلال ولينين الرملي بشقيها المدني والجزائي لأن الدعوى أقيمت «بغير ذي صفة»، وعدم وجود الجريمة فيها وتغريم رافيعها 50 جنيهاً[10][13].
وفي 12 سبتمبر 2012 قضت محكمة الاستئناف ببراءة عادل إمام من تهمة ازدراء الأديان مصرحة أنها لم تجد في أعماله إساءة إلى الإسلام أو الديانات السماوية الأخرى، فألغت الحكم بالسجن وحكمت على المدعي بتعويض المصاريف[14][15].
المراجع
وصلات خارجية
تصنيف:عادل إمام
تصنيف:أشخاص على قيد الحياة
تصنيف:أشخاص من المنصورة (مصر)
تصنيف:خريجو جامعة القاهرة
تصنيف:خريجو كلية الزراعة جامعة القاهرة
تصنيف:سفراء الأمم المتحدة للنوايا الحسنة
تصنيف:كوميديون
تصنيف:كوميديون مصريون
تصنيف:مسلمون مصريون
تصنيف:ممثلو أفلام مصريون
تصنيف:ممثلو مسرح مصريون
تصنيف:ممثلون في القرن 20
تصنيف:ممثلون في القرن 21
تصنيف:ممثلون مصريون
تصنيف:مواليد 1940
تصنيف:مواليد في المنصورة (مصر)
| https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%84%20%D8%A5%D9%85%D8%A7%D9%85 |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
365,
823,
846
],
"plaintext_end_byte": [
364,
813,
844,
962
]
} | Mihin Emäjoki laskee? | Emäjoki | finnish | {
"passage_answer_candidate_index": [
0
],
"minimal_answers_start_byte": [
252
],
"minimal_answers_end_byte": [
264
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
Emäjoki on Oulujoen vesistön Hyrynsalmen reitin pääjoki Kainuussa. Se alkaa Suomussalmen Kiantajärvestä ja virtaa Hyrynsalmen Hyrynjärven kautta Iijärveen Ristijärvellä. Sieltä joki jatkuu Kiehimänjokena Paltamoon saakka, jossa se laskee Oulujärveen. Jokireitin kokonaispituus on 105 kilometriä, josta varsinaisen Emäjoen osuus on 65 kilometriä.
Emäjoen koskireitti sisälsi ennen joen valjastamista kymmenen koskea, 14 kilometrin matkalla joessa oli pudotusta 40 metriä. Joki oli aiemmin tärkeä uittoväylä. Voimalaitoskäyttöön sen valjasti Oulujoki Osakeyhtiö 1950- ja 1960-lukujen vaihteessa. Jokeen rakennettiin kolme vesivoimalaa, Kiantajärvestä alkaen Ämmän, Aittokosken ja Seitenoikean voimalaitokset. Kiehimänjoessa reitin alavirralla on lisäksi Leppikosken voimalaitos.
Lähteet
(Viitattu 11.7.2015)
Luokka:Suomen joet
Luokka:Hyrynsalmen reitin alaosan alue
Luokka: Suomussalmi
Luokka: Hyrynsalmi
Luokka: Ristijärvi | https://fi.wikipedia.org/wiki/Em%C3%A4joki |
{
"plaintext_start_byte": [
4,
1020,
1571,
1797,
2560,
2976,
3606,
4601,
4986,
5680,
6518,
7021,
7581,
8064,
8809,
9201,
9396,
10204,
10682,
10795,
11484,
11799,
12453,
12806,
13188,
13639,
14447,
15139,
15630,
15905,
16390,
16693,
17202,
17723,
18026,
18813,
19536,
20047,
20287,
20817,
21179,
21549,
22368,
23197,
23560,
24098,
24425,
24881,
25398,
27117,
27413,
27891,
28331,
28678,
29093,
30286,
30879,
31505,
32103,
32876,
33497,
34321,
34856,
35281,
35682,
36259,
37001,
37419,
38079,
38529,
38931,
39441,
40170,
40885,
41708,
42285,
42968,
43589,
44155,
44819,
45808,
46797,
47286,
47805,
48542,
49996,
50046,
50599,
51284,
51676,
51824,
52325,
52574,
53333,
53667,
53910,
54387,
54911,
55613,
56566,
56897,
57317,
58095,
58164,
58520,
59032,
59341,
59602,
59768,
60180,
60551,
60754,
61457,
61553
],
"plaintext_end_byte": [
1019,
1558,
1796,
2559,
2975,
3576,
4571,
4985,
5632,
6517,
7020,
7580,
8063,
8808,
9200,
9367,
10203,
10661,
10793,
11483,
11798,
12408,
12805,
13187,
13638,
14446,
15137,
15629,
15904,
16388,
16653,
17201,
17722,
18025,
18812,
19510,
20046,
20285,
20816,
21178,
21548,
22367,
23168,
23559,
24080,
24424,
24880,
25397,
27116,
27399,
27890,
28330,
28677,
29092,
30270,
30878,
31504,
32102,
32875,
33496,
34320,
34855,
35280,
35663,
36258,
36978,
37418,
38078,
38528,
38930,
39404,
40169,
40852,
41661,
42284,
42967,
43588,
44154,
44818,
45807,
46794,
47285,
47804,
48541,
49969,
50045,
50597,
51283,
51675,
51823,
52316,
52573,
53332,
53656,
53873,
54386,
54910,
55612,
56565,
56887,
57316,
58094,
58163,
58518,
59031,
59303,
59594,
59759,
60168,
60534,
60712,
61443,
61531,
61706
]
} | When did Alfred die? | Alfred the Great | english | {
"passage_answer_candidate_index": [
95
],
"minimal_answers_start_byte": [
53925
],
"minimal_answers_end_byte": [
53939
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
Alfred the Great (Old English:Ælfrēd,[lower-alpha 2] Ælfrǣd,[lower-alpha 3] 'Elf-counsel' or 'Wise-elf'; between 847 and 849 – 26 October 899) was King of Wessex from 871 to c. 886 and King of the Anglo-Saxons from c. 886 to 899. He was the youngest son of King Æthelwulf of Wessex. His father died when he was young and three of Alfred's brothers reigned in turn. Alfred took the throne after the death of his brother Æthelred and spent several years dealing with Viking invasions. He won a decisive victory in the Battle of Edington in 878 and made an agreement with the Vikings, creating what was known as Danelaw in the North of England. Alfred also oversaw the conversion of Viking leader Guthrum. He successfully defended his kingdom against the Viking attempt at conquest, and he became the dominant ruler in England.[1] He was also the first King of the West Saxons to style himself King of the Anglo-Saxons. Details of his life are described in a work by 9th-century Welsh scholar and bishop Asser.
Alfred had a reputation as a learned and merciful man of a gracious and level-headed nature who encouraged education, proposing that primary education be conducted in English rather than Latin, and improving his kingdom's legal system, military structure, and his people's quality of life. He was given the epithet "the Great" during and after the Reformation in the sixteenth century. The only other king of England given this epithet is Cnut the Great. In 2002, Alfred was ranked number 14 in the BBC's poll of the 100 Greatest Britons.
Childhood
Alfred was born in the royal estate of Wantage, historically in Berkshire but now in Oxfordshire, between 847 and 849.[2][lower-alpha 4] He was the youngest of five sons of King Æthelwulf of Wessex by his first wife, Osburh.
In 853 Alfred is reported by the Anglo-Saxon Chronicle to have been sent to Rome where he was confirmed by Pope Leo IV, who "anointed him as king".[4] Victorian writers later interpreted this as an anticipatory coronation in preparation for his eventual succession to the throne of Wessex. This is unlikely; his succession could not have been foreseen at the time as Alfred had three living elder brothers. A letter of Leo IV shows that Alfred was made a "consul"; a misinterpretation of this investiture, deliberate or accidental, could explain later confusion.[5] It may also be based upon the fact that Alfred later accompanied his father on a pilgrimage to Rome where he spent some time at the court of Charles the Bald, King of the Franks, around 854–855.
On their return from Rome in 856 Æthelwulf was deposed by his son Æthelbald. With civil war looming the magnates of the realm met in council to hammer out a compromise. Æthelbald would retain the western shires (i.e. historical Wessex), and Æthelwulf would rule in the east. When King Æthelwulf died in 858 Wessex was ruled by three of Alfred's brothers in succession: Æthelbald, Æthelberht and Æthelred.[6]
Bishop Asser tells the story of how, as a child, Alfred won a book of Saxon poems, offered as a prize by his mother to the first of her children able to memorize it.[7] Legend also has it that the young Alfred spent time in Ireland seeking healing. Alfred was troubled by health problems throughout his life. It is thought that he may have suffered from Crohn's disease.[8] Statues of Alfred in Winchester and Wantage portray him as a great warrior. Evidence suggests he was not physically strong and, though not lacking in courage, he was noted more for his intellect than as a warlike character.[9]
Reigns of Alfred's brothers
Alfred is not mentioned during the short reigns of his older brothers Æthelbald and Æthelberht. The Anglo-Saxon Chronicle describes the Great Heathen Army of Danes landing in East Anglia with the intent of conquering the four kingdoms which constituted Anglo-Saxon England in 865.[10] Alfred's public life began in 865 at age 16 with the accession of his third brother, 18 year-old Æthelred. During this period, Bishop Asser gave Alfred the unique title of secundarius, which may indicate a position similar to the Celtic tanist, a recognised successor closely associated with the reigning monarch. This arrangement may have been sanctioned by Alfred's father or by the Witan to guard against the danger of a disputed succession should Æthelred fall in battle. It was a well known tradition among other Germanic peoples - such as the Swedes and Franks to whom the Anglo-Saxons were closely related - to crown a successor as royal prince and military commander.
Fighting the Viking invasion
In 868, Alfred is recorded as fighting beside Æthelred in an unsuccessful attempt to keep the Great Heathen Army led by Ivar the Boneless out of the adjoining Kingdom of Mercia.[11] The Danes arrived in his homeland at the end of 870, and nine engagements were fought in the following year, with varying outcomes; the places and dates of two of these battles have not been recorded.
A successful skirmish at the Battle of Englefield in Berkshire on 31 December 870 was followed by a severe defeat at the siege and Battle of Reading by Ivar's brother Halfdan Ragnarsson on 5 January 871. Four days later, the Anglo-Saxons won a brilliant victory at the Battle of Ashdown on the Berkshire Downs, possibly near Compton or Aldworth. Alfred is particularly credited with the success of this last battle.[12] The Saxons were defeated at the Battle of Basing on 22 January. They were defeated again on 22 March at the Battle of Merton (perhaps Marden in Wiltshire or Martin in Dorset).[12] Æthelred died shortly afterwards on 23 April.
King at war
Early struggles, defeat and flight
In April 871 King Æthelred died and Alfred succeeded to the throne of Wessex and the burden of its defence, even though Æthelred left two under-age sons, Æthelhelm and Æthelwold. This was in accordance with the agreement that Æthelred and Alfred had made earlier that year in an assembly at an unidentified place called Swinbeorg. The brothers had agreed that whichever of them outlived the other would inherit the personal property that King Æthelwulf had left jointly to his sons in his will. The deceased's sons would receive only whatever property and riches their father had settled upon them, and whatever additional lands their uncle had acquired. The unstated premise was that the surviving brother would be king. Given the ongoing Danish invasion and the youth of his nephews, Alfred's accession probably went uncontested.
While he was busy with the burial ceremonies for his brother, the Danes defeated the Saxon army in his absence at an unnamed spot, and then again in his presence at Wilton in May.[12] The defeat at Wilton smashed any remaining hope that Alfred could drive the invaders from his kingdom. He was forced instead to make peace with them, according to sources that do not tell what the terms of the peace were. Bishop Asser claimed that the pagans agreed to vacate the realm and made good their promise.[13]
Indeed, the Viking army did withdraw from Reading in the autumn of 871 to take up winter quarters in Mercian London. Although not mentioned by Asser, or by the Anglo-Saxon Chronicle, Alfred probably also paid the Vikings cash to leave, much as the Mercians were to do in the following year.[13] Hoards dating to the Viking occupation of London in 871/2 have been excavated at Croydon, Gravesend, and Waterloo Bridge. These finds hint at the cost involved in making peace with the Vikings. For the next five years the Danes occupied other parts of England.[14]
In 876 under their new leader, Guthrum, the Danes slipped past the Saxon army and attacked and occupied Wareham in Dorset. Alfred blockaded them but was unable to take Wareham by assault.[12] Accordingly, he negotiated a peace which involved an exchange of hostages and oaths, which the Danes swore on a "holy ring"[15] associated with the worship of Thor.[16] The Danes broke their word and, after killing all the hostages, slipped away under cover of night to Exeter in Devon.[17]
Alfred blockaded the Viking ships in Devon and, with a relief fleet having been scattered by a storm, the Danes were forced to submit. The Danes withdrew to Mercia. In January 878 the Danes made a sudden attack on Chippenham, a royal stronghold in which Alfred had been staying over Christmas, "and most of the people they killed, except the King Alfred, and he with a little band made his way by wood and swamp, and after Easter he made a fort at Athelney in the marshes of Somerset, and from that fort kept fighting against the foe."[18] From his fort at Athelney, an island in the marshes near North Petherton, Alfred was able to mount an effective resistance movement, rallying the local militias from Somerset, Wiltshire and Hampshire.[12]
A legend, originating from 12th century chronicles,[19] tells how when he first fled to the Somerset Levels, Alfred was given shelter by a peasant woman who, unaware of his identity, left him to watch some wheaten cakes she had left cooking on the fire. Preoccupied with the problems of his kingdom Alfred accidentally let the cakes burn and was roundly scolded by the woman upon her return.
878 was the low-water mark in the history of the Anglo-Saxon kingdoms. With all the other kingdoms having fallen to the Vikings, Wessex alone was still resisting.[20]
Counter-attack and victory
In the seventh week after Easter (4–10 May 878), around Whitsuntide, Alfred rode to Egbert's Stone east of Selwood where he was met by "all the people of Somerset and of Wiltshire and of that part of Hampshire which is on this side of the sea (that is, west of Southampton Water), and they rejoiced to see him".[18] Alfred's emergence from his marshland stronghold was part of a carefully planned offensive that entailed raising the fyrds of three shires. This meant not only that the king had retained the loyalty of ealdormen, royal reeves and king's thegns, who were charged with levying and leading these forces, but that they had maintained their positions of authority in these localities well enough to answer his summons to war. Alfred's actions also suggest a system of scouts and messengers.[21]
Alfred won a decisive victory in the ensuing Battle of Edington which may have been fought near Westbury, Wiltshire. He then pursued the Danes to their stronghold at Chippenham and starved them into submission. One of the terms of the surrender was that Guthrum convert to Christianity. Three weeks later the Danish king and 29 of his chief men were baptised at Alfred's court at Aller, near Athelney, with Alfred receiving Guthrum as his spiritual son.[12]
According to Asser:
The unbinding of the chrisom [lower-alpha 6] on the eighth day took place at a royal estate called Wedmore.[23]
While at Wedmore Alfred and Guthrum negotiated what some historians have called the Treaty of Wedmore, but it was to be some years after the cessation of hostilities that a formal treaty was signed.[24] Under the terms of the so-called Treaty of Wedmore the converted Guthrum was required to leave Wessex and return to East Anglia. Consequently, in 879 the Viking army left Chippenham and made its way to Cirencester.[25] The formal Treaty of Alfred and Guthrum, preserved in Old English in Corpus Christi College, Cambridge (Manuscript 383), and in a Latin compilation known as Quadripartitus, was negotiated later, perhaps in 879 or 880, when King Ceolwulf II of Mercia was deposed.[26]
That treaty divided up the kingdom of Mercia. By its terms the boundary between Alfred's and Guthrum's kingdoms was to run up the River Thames to the River Lea, follow the Lea to its source (near Luton), from there extend in a straight line to Bedford, and from Bedford follow the River Ouse to Watling Street.[27]
In other words, Alfred succeeded to Ceolwulf's kingdom consisting of western Mercia, and Guthrum incorporated the eastern part of Mercia into an enlarged kingdom of East Anglia (henceforward known as the Danelaw). By terms of the treaty, moreover, Alfred was to have control over the Mercian city of London and its mints—at least for the time being.[28] The disposition of Essex, held by West Saxon kings since the days of Egbert, is unclear from the treaty though, given Alfred's political and military superiority, it would have been surprising if he had conceded any disputed territory to his new godson.
Quiet years, restoration of London (880s)
With the signing of the Treaty of Alfred and Guthrum, an event most commonly held to have taken place around 880 when Guthrum's people began settling East Anglia, Guthrum was neutralised as a threat.[29] The Viking army, which had stayed at Fulham during the winter of 878–879, sailed for Ghent and was active on the continent from 879–892.[30][31]
Alfred was still forced to contend with a number of Danish threats. A year later, in 881, Alfred fought a small sea battle against four Danish ships "on the high seas".[30] Two of the ships were destroyed and the others surrendered to Alfred's forces.[32] Similar small skirmishes with independent Viking raiders would have occurred for much of the period, as they had for decades.
In 883—though there is some debate over the year—King Alfred, because of his support and his donation of alms to Rome, received a number of gifts from Pope Marinus.[33] Among these gifts was reputed to be a piece of the true cross, a great treasure for the devout Saxon king. According to Asser, because of Pope Marinus's friendship with King Alfred, the pope granted an exemption to any Anglo-Saxons residing within Rome from tax or tribute.[34]
After the signing of the treaty with Guthrum, Alfred was spared any large-scale conflicts for some time. Despite this relative peace the king was still forced to deal with a number of Danish raids and incursions. Among these was a raid in Kent, an allied kingdom in South East England, during the year 885, which was quite possibly the largest raid since the battles with Guthrum. Asser's account of the raid places the Danish raiders at the Saxon city of Rochester[30] where they built a temporary fortress in order to besiege the city. In response to this incursion Alfred led an Anglo-Saxon force against the Danes who, instead of engaging the army of Wessex, fled to their beached ships and sailed to another part of Britain. The retreating Danish force supposedly left Britain the following summer.[35]
Not long after the failed Danish raid in Kent, Alfred dispatched his fleet to East Anglia. The purpose of this expedition is debated, though Asser claims that it was for the sake of plunder.[35] After travelling up the River Stour the fleet was met by Danish vessels that numbered 13 or 16 (sources vary on the number) and a battle ensued.[35] The Anglo-Saxon fleet emerged victorious and, as Huntingdon accounts, "laden with spoils".[36] The victorious fleet was then caught unawares when attempting to leave the River Stour and was attacked by a Danish force at the mouth of the river. The Danish fleet defeated Alfred's fleet, which may have been weakened in the previous engagement.[37]
A year later, in 886, Alfred reoccupied the city of London and set out to make it habitable again.[38] Alfred entrusted the city to the care of his son-in-law Æthelred, ealdorman of Mercia. The restoration of London progressed through the latter half of the 880s and is believed to have revolved around a new street plan; added fortifications in addition to the existing Roman walls; and, some believe, the construction of matching fortifications on the south bank of the River Thames.[39]
This is also the period in which almost all chroniclers agree that the Saxon people of pre-unification England submitted to Alfred.[40] This was not, however, the point at which Alfred came to be known as King of England; in fact, he would never adopt the title for himself.
Between the restoration of London and the resumption of large-scale Danish attacks in the early 890s, Alfred's reign was rather uneventful. The relative peace of the late 880s was marred by the death of Alfred's sister, Æthelswith, en route to Rome in 888.[41] In the same year the Archbishop of Canterbury, Æthelred, also died. One year later Guthrum, or Athelstan by his baptismal name, Alfred's former enemy and king of East Anglia, died and was buried in Hadleigh, Suffolk.[42]
Guthrum's passing changed the political landscape for Alfred. The resulting power vacuum stirred up other power-hungry warlords eager to take his place in the following years. The quiet years of Alfred's life were coming to a close and war was on the horizon.[43]
Further Viking attacks repelled (890s)
After another lull, in the autumn of 892 or 893, the Danes attacked again. Finding their position in mainland Europe precarious, they crossed to England in 330 ships in two divisions. They entrenched themselves, the larger body, at Appledore, Kent, and the lesser under Hastein, at Milton, also in Kent. The invaders brought their wives and children with them indicating a meaningful attempt at conquest and colonisation. Alfred, in 893 or 894, took up a position from which he could observe both forces.[44]
While he was in talks with Hastein, the Danes at Appledore broke out and struck northwestwards. They were overtaken by Alfred's eldest son, Edward, and were defeated in a general engagement at Farnham in Surrey. They took refuge on an island at Thorney, on the River Colne between Buckinghamshire and Middlesex, where they were blockaded and forced to give hostages and promise to leave Wessex.[45][44] They then went to Essex and, after suffering another defeat at Benfleet, joined with Hastein's force at Shoebury.[45]
Alfred had been on his way to relieve his son at Thorney when he heard that the Northumbrian and East Anglian Danes were besieging Exeter and an unnamed stronghold on the North Devon shore. Alfred at once hurried westward and raised the Siege of Exeter. The fate of the other place is not recorded.[46]
Meanwhile, the force under Hastein set out to march up the Thames Valley, possibly with the idea of assisting their friends in the west. They were met by a large force under the three great ealdormen of Mercia, Wiltshire and Somerset and, forced to head off to the northwest, being finally overtaken and blockaded at Buttington. (Some identify this with Buttington Tump at the mouth of the River Wye, others with Buttington near Welshpool.) An attempt to break through the English lines was defeated. Those who escaped retreated to Shoebury. After collecting reinforcements, they made a sudden dash across England and occupied the ruined Roman walls of Chester. The English did not attempt a winter blockade but contented themselves with destroying all the supplies in the district.[46]
Early in 894 or 895 lack of food obliged the Danes to retire once more to Essex. At the end of the year the Danes drew their ships up the River Thames and the River Lea and fortified themselves twenty miles (32km) north of London. A direct attack on the Danish lines failed but, later in the year, Alfred saw a means of obstructing the river so as to prevent the egress of the Danish ships. The Danes realised that they were outmanoeuvred. They struck off north-westwards and wintered at Cwatbridge near Bridgnorth. The next year, 896 (or 897), they gave up the struggle. Some retired to Northumbria, some to East Anglia. Those who had no connections in England withdrew back to the continent.[46]
Military reorganisation
The Germanic tribes who invaded Britain in the fifth and sixth centuries relied upon the unarmoured infantry supplied by their tribal levy, or fyrd, and it was upon this system that the military power of the several kingdoms of early Anglo-Saxon England depended.[47] The fyrd was a local militia in the Anglo-Saxon shire in which all freemen had to serve; those who refused military service were subject to fines or loss of their land.[48]
According to the law code of King Ine of Wessex, issued in about 694:
If a nobleman who holds land neglects military service, he shall pay 120 shillings and forfeit his land; a nobleman who holds no land shall pay 60 shillings; a commoner shall pay a fine of 30 shillings for neglecting military service.[49]
Wessex's history of failures preceding his success in 878 emphasised to Alfred that the traditional system of battle he had inherited played to the Danes' advantage. While both the Anglo-Saxons and the Danes attacked settlements to seize wealth and other resources, they employed very different strategies. In their raids the Anglo-Saxons traditionally preferred to attack head-on by assembling their forces in a shield wall, advancing against their target and overcoming the oncoming wall marshalled against them in defence.[50]
In contrast the Danes preferred to choose easy targets, mapping cautious forays designed to avoid risking all their accumulated plunder with high-stake attacks for more. Alfred determined their strategy was to launch smaller scaled attacks from a secure and reinforced defensible base to which they could retreat should their raiders meet strong resistance.[50]
These bases were prepared in advance, often by capturing an estate and augmenting its defences with surrounding ditches, ramparts and palisades. Once inside the fortification, Alfred realised, the Danes enjoyed the advantage, better situated to outlast their opponents or crush them with a counter-attack as the provisions and stamina of the besieging forces waned.[50]
The means by which the Anglo-Saxons marshalled forces to defend against marauders also left them vulnerable to the Vikings. It was the responsibility of the shire fyrd to deal with local raids. The king could call up the national militia to defend the kingdom but, in the case of the Viking hit-and-run raids, problems with communication, and raising supplies meant that the national militia could not be mustered quickly enough. It was only after the raids were underway that a call went out to landowners to gather their men for battle. Large regions could be devastated before the fyrd could assemble and arrive. And although the landowners were obliged to the king to supply these men when called, during the attacks in 878 many of them opportunistically abandoned their king and collaborated with Guthrum.[51][52]
With these lessons in mind Alfred capitalised on the relatively peaceful years immediately following his victory at Edington by focusing on an ambitious restructuring of his kingdom's military defences. On a trip to Rome Alfred had stayed with Charles the Bald and it is possible that he may have studied how the Carolingian kings had dealt with the Viking problem. Learning from their experiences he was able to put together a system of taxation and defence for his own kingdom. Also there had been a system of fortifications in pre-Viking Mercia that may have been an influence. So when the Viking raids resumed in 892 Alfred was better prepared to confront them with a standing, mobile field army, a network of garrisons, and a small fleet of ships navigating the rivers and estuaries.[53][54][55]
Administration and taxation
Tenants in Anglo-Saxon England had a threefold obligation based on their landholding: the so-called "common burdens" of military service, fortress work, and bridge repair. This threefold obligation has traditionally been called trinoda necessitas or trimoda necessitas.[56] The Old English name for the fine due for neglecting military service was fierdwite.[49]
To maintain the burhs, and to reorganise the fyrd as a standing army, Alfred expanded the tax and conscription system based on the productivity of a tenant's landholding. The hide was the basic unit of the system on which the tenant's public obligations were assessed. A hide is thought to represent the amount of land required to support one family. The hide would differ in size according to the value and resources of the land, and the landowner would have to provide service based on how many hides he owned.[56][57]
Burghal system
At the centre of Alfred's reformed military defence system was the network of burhs, distributed at strategic points throughout the kingdom.[58] There were thirty-three in total, spaced approximately 30 kilometres (19 miles) apart, enabling the military to confront attacks anywhere in the kingdom within a single day.[59][60]
Alfred's burhs (later termed boroughs) ranged from former Roman towns, such as Winchester, where the stone walls were repaired and ditches added, to massive earthen walls surrounded by wide ditches, probably reinforced with wooden revetments and palisades, such as at Burpham in West Sussex.[61][62] The size of the burhs ranged from tiny outposts such as Pilton in Devon, to large fortifications in established towns, the largest being at Winchester.[63]
A contemporary document now known as the Burghal Hidage provides an insight into how the system worked. It lists the hidage for each of the fortified towns contained in the document. For example, Wallingford had a hidage of 2400, which meant that the landowners there were responsible for supplying and feeding 2,400 men, the number sufficient for maintaining 9,900 feet (3.0 kilometres) of wall.[64] A total of 27,071 soldiers were needed system-wide, or approximately one in four of all the free men in Wessex.[65]
Many of the burhs were twin towns that straddled a river and were connected by a fortified bridge, like those built by Charles the Bald a generation before.[54] The double-burh blocked passage on the river, forcing Viking ships to navigate under a garrisoned bridge lined with men armed with stones, spears, or arrows. Other burhs were sited near fortified royal villas, allowing the king better control over his strongholds.[66]
The burhs were also interconnected by a road system maintained for army use (known as herepaths). These roads would allow an army to be quickly assembled, sometimes from more than one burh, to confront the Viking invader.[67] This network posed significant obstacles to Viking invaders, especially those laden with booty. The system threatened Viking routes and communications making it far more dangerous for the Viking raiders. The Vikings lacked both the equipment necessary to undertake a siege against a burh and a developed doctrine of siegecraft, having tailored their methods of fighting to rapid strikes and unimpeded retreats to well-defended fortifications. The only means left to them was to starve the burh into submission, but this gave the king time to send his mobile field army or garrisons from neighbouring burhs along the well-maintained army roads. In such cases the Vikings were extremely vulnerable to pursuit by the king's joint military forces.[68] Alfred's burh system posed such a formidable challenge against Viking attack that when the Vikings returned in 892, and successfully stormed a half-made, poorly garrisoned fortress up the Lympne estuary in Kent, the Anglo-Saxons were able to limit their penetration to the outer frontiers of Wessex and Mercia.[69]
Alfred's burghal system was revolutionary in its strategic conception and potentially expensive in its execution. His contemporary biographer Asser wrote that many nobles balked at the new demands placed upon them even though they were for "the common needs of the kingdom".[70][71]
English navy
Alfred also tried his hand at naval design. In 896[72] he ordered the construction of a small fleet, perhaps a dozen or so longships that, at 60 oars, were twice the size of Viking warships. This was not, as the Victorians asserted, the birth of the English Navy. Wessex had possessed a royal fleet before this. King Athelstan of Kent and Ealdorman Ealhhere had defeated a Viking fleet in 851 capturing nine ships,[73] and Alfred himself had conducted naval actions in 882.[74]
Nevertheless, 897 clearly marked an important development in the naval power of Wessex. The author of the Anglo-Saxon Chronicle related that Alfred's ships were larger, swifter, steadier and rode higher in the water than either Danish or Frisian ships. It is probable that, under the classical tutelage of Asser, Alfred utilised the design of Greek and Roman warships, with high sides, designed for fighting rather than for navigation.[75]
Alfred had seapower in mind—if he could intercept raiding fleets before they landed, he could spare his kingdom from being ravaged. Alfred's ships may have been superior in conception. In practice they proved to be too large to manoeuvre well in the close waters of estuaries and rivers, the only places in which a naval battle could occur.[76]
The warships of the time were not designed to be ship killers but rather troop carriers. It has been suggested that, like sea battles in late Viking age Scandinavia, these battles may have entailed a ship coming alongside an enemy vessel, lashing the two ships together and then boarding the enemy craft. The result was effectively a land battle involving hand-to-hand fighting on board the two lashed vessels.[77]
In the one recorded naval engagement in 896 Alfred's new fleet of nine ships intercepted six Viking ships at the mouth of an unidentified river in the south of England. The Danes had beached half their ships and gone inland.[78][72] Alfred's ships immediately moved to block their escape. The three Viking ships afloat attempted to break through the English lines. Only one made it; Alfred's ships intercepted the other two.[72] Lashing the Viking boats to their own, the English crew boarded and proceeded to kill the Vikings. One ship escaped, because Alfred's heavy ships became grounded when the tide went out.[77] A land battle ensued between the crews. The Danes were heavily outnumbered, but as the tide rose they returned to their boats which, with shallower drafts, were freed first. The English watched as the Vikings rowed past them.[77] But they had suffered so many casualties (120 dead against 62 Frisians and English) that they had difficulty putting out to sea. All were too damaged to row around Sussex and two were driven against the Sussex coast (possibly at Selsey Bill).[72][77] The shipwrecked crew were brought before Alfred at Winchester and hanged.[72]
Legal reform
In the late 880s or early 890s, Alfred issued a long domboc or law code consisting of his own laws, followed by a code issued by his late seventh-century predecessor King Ine of Wessex.[79] Together these laws are arranged into 120 chapters. In his introduction Alfred explains that he gathered together the laws he found in many "synod-books" and "ordered to be written many of the ones that our forefathers observed—those that pleased me; and many of the ones that did not please me, I rejected with the advice of my councillors, and commanded them to be observed in a different way".[80]
Alfred singled out in particular the laws that he "found in the days of Ine, my kinsman, or Offa, king of the Mercians, or King Æthelberht of Kent who first among the English people received baptism". He appended, rather than integrated, the laws of Ine into his code and although he included, as had Æthelbert, a scale of payments in compensation for injuries to various body parts, the two injury tariffs are not aligned. Offa is not known to have issued a law code, leading historian Patrick Wormald to speculate that Alfred had in mind the legatine capitulary of 786 that was presented to Offa by two papal legates.[81]
About a fifth of the law code is taken up by Alfred's introduction which includes translations into English of the Ten Commandments, a few chapters from the Book of Exodus, and the Apostolic Letter from the Acts of the Apostles (15:23–29). The Introduction may best be understood as Alfred's meditation upon the meaning of Christian law.[82] It traces the continuity between God's gift of law to Moses to Alfred's own issuance of law to the West Saxon people. By doing so, it linked the holy past to the historical present and represented Alfred's law-giving as a type of divine legislation.[83]
Similarly Alfred divided his code into 120 chapters because 120 was the age at which Moses died and, in the number-symbolism of early medieval biblical exegetes, 120 stood for law.[84] The link between Mosaic law and Alfred's code is the Apostolic Letter which explained that Christ "had come not to shatter or annul the commandments but to fulfill them; and he taught mercy and meekness". (Intro, 49.1) The mercy that Christ infused into Mosaic law underlies the injury tariffs that figure so prominently in barbarian law codes since Christian synods "established, through that mercy which Christ taught, that for almost every misdeed at the first offence secular lords might with their permission receive without sin the monetary compensation which they then fixed".[85]
The only crime that could not be compensated with a payment of money was treachery to a lord, "since Almighty God adjudged none for those who despised Him, nor did Christ, the Son of God, adjudge any for the one who betrayed Him to death; and He commanded everyone to love his lord as Himself".[85] Alfred's transformation of Christ's commandment, from "Love your neighbour as yourself" (Matt. 22:39–40) to love your secular lord as you would love the Lord Christ himself, underscores the importance that Alfred placed upon lordship which he understood as a sacred bond instituted by God for the governance of man.[86]
When one turns from the domboc</i>'s introduction to the laws themselves, it is difficult to uncover any logical arrangement. The impression is of a hodgepodge of miscellaneous laws. The law code, as it has been preserved, is singularly unsuitable for use in lawsuits. In fact, several of Alfred's laws contradicted the laws of Ine that form an integral part of the code. Patrick Wormald's explanation is that Alfred's law code should be understood not as a legal manual but as an ideological manifesto of kingship "designed more for symbolic impact than for practical direction".[87] In practical terms the most important law in the code may well have been the very first: "We enjoin, what is most necessary, that each man keep carefully his oath and his pledge" which expresses a fundamental tenet of Anglo-Saxon law.[88]
Alfred devoted considerable attention and thought to judicial matters. Asser underscores his concern for judicial fairness. Alfred, according to Asser, insisted upon reviewing contested judgments made by his ealdormen and reeves and "would carefully look into nearly all the judgements which were passed [issued] in his absence anywhere in the realm to see whether they were just or unjust".[89] A charter from the reign of his son Edward the Elder depicts Alfred as hearing one such appeal in his chamber while washing his hands.[90]
Asser represents Alfred as a Solomonic judge, painstaking in his own judicial investigations and critical of royal officials who rendered unjust or unwise judgments. Although Asser never mentions Alfred's law code he does say that Alfred insisted that his judges be literate so that they could apply themselves "to the pursuit of wisdom". The failure to comply with this royal order was to be punished by loss of office.[91]
The Anglo-Saxon Chronicle, commissioned at the time of Alfred, was probably written to promote unification of England,[92] whereas Asser's The Life of King Alfred promoted Alfred's achievements and personal qualities. It was possible that the document was designed this way so that it could be disseminated in Wales, as Alfred had recently acquired overlordship of that country.[92]
Foreign relations
Asser speaks grandiosely of Alfred's relations with foreign powers but little definite information is available.[46] His interest in foreign countries is shown by the insertions which he made in his translation of Orosius. He corresponded with Elias III, the Patriarch of Jerusalem,[46] and embassies to Rome conveying the English alms to the Pope were fairly frequent.[54][lower-alpha 7] Around 890, Wulfstan of Hedeby undertook a journey from Hedeby on Jutland along the Baltic Sea to the Prussian trading town of Truso. Alfred personally collected details of this trip.[93]
Alfred's relations with the Celtic princes in the western half of Britain are clearer. Comparatively early in his reign, according to Asser, the southern Welsh princes, owing to the pressure on them from North Wales and Mercia, commended themselves to Alfred. Later in his reign the North Welsh followed their example and the latter cooperated with the English in the campaign of 893 (or 894). That Alfred sent alms to Irish and Continental monasteries may be taken on Asser's authority. The visit of three pilgrim "Scots" (i.e. Irish) to Alfred in 891 is undoubtedly authentic. The story that he himself in his childhood was sent to Ireland to be healed by Saint Modwenna may show Alfred's interest in that island.[46]
Religion and culture
In the 880s, at the same time that he was "cajoling and threatening" his nobles to build and man the burhs, Alfred, perhaps inspired by the example of Charlemagne almost a century before, undertook an equally ambitious effort to revive learning.[46] During this time period the Viking raids were often seen as a divine punishment and Alfred may have wished to revive religious awe in order to appease God's wrath.[94]
This revival entailed the recruitment of clerical scholars from Mercia, Wales and abroad to enhance the tenor of the court and of the episcopacy; the establishment of a court school to educate his own children, the sons of his nobles, and intellectually promising boys of lesser birth; an attempt to require literacy in those who held offices of authority; a series of translations into the vernacular of Latin works the king deemed "most necessary for all men to know";[95] the compilation of a chronicle detailing the rise of Alfred's kingdom and house, with a genealogy that stretched back to Adam, thus giving the West Saxon kings a biblical ancestry.[96]
Very little is known of the church under Alfred. The Danish attacks had been particularly damaging to the monasteries. Although Alfred founded monasteries at Athelney and Shaftesbury, these were the first new monastic houses in Wessex since the beginning of the eighth century.[97] According to Asser, Alfred enticed foreign monks to England for his monastery at Athelney as there was little interest for the locals to take up the monastic life.[98]
Alfred undertook no systematic reform of ecclesiastical institutions or religious practices in Wessex. For him the key to the kingdom's spiritual revival was to appoint pious, learned, and trustworthy bishops and abbots. As king he saw himself as responsible for both the temporal and spiritual welfare of his subjects. Secular and spiritual authority were not distinct categories for Alfred.[99][100]
He was equally comfortable distributing his translation of Gregory the Great's Pastoral Care to his bishops so that they might better train and supervise priests and using those same bishops as royal officials and judges. Nor did his piety prevent him from expropriating strategically sited church lands, especially estates along the border with the Danelaw, and transferring them to royal thegns and officials who could better defend them against Viking attacks.[100][101]
Effect of Danish raids on education
The Danish raids had a devastating effect on learning in England. Alfred lamented in the preface to his translation of Gregory's Pastoral Care that "learning had declined so thoroughly in England that there were very few men on this side of the Humber who could understand their divine services in English or even translate a single letter from Latin into English: and I suppose that there were not many beyond the Humber either".[102] Alfred undoubtedly exaggerated, for dramatic effect, the abysmal state of learning in England during his youth.[103] That Latin learning had not been obliterated is evidenced by the presence in his court of learned Mercian and West Saxon clerics such as Plegmund, Wæferth, and Wulfsige.[104]
Manuscript production in England dropped off precipitously around the 860s when the Viking invasions began in earnest, not to be revived until the end of the century.[105] Numerous Anglo-Saxon manuscripts burnt up along with the churches that housed them. And a solemn diploma from Christ Church, Canterbury, dated 873, is so poorly constructed and written that historian Nicholas Brooks posited a scribe who was either so blind he could not read what he wrote or who knew little or no Latin. "It is clear", Brooks concludes, "that the metropolitan church [of Canterbury] must have been quite unable to provide any effective training in the scriptures or in Christian worship".[106]
Establishment of a court school
Following the example of Charlemagne, Alfred established a court school for the education of his own children, those of the nobility, and "a good many of lesser birth".[95] There they studied books in both English and Latin and "devoted themselves to writing, to such an extent ... they were seen to be devoted and intelligent students of the liberal arts".[107] He recruited scholars from the Continent and from Britain to aid in the revival of Christian learning in Wessex and to provide the king personal instruction. Grimbald and John the Saxon came from Francia; Plegmund (whom Alfred appointed archbishop of Canterbury in 890), Bishop Werferth of Worcester, Æthelstan, and the royal chaplains Werwulf, from Mercia; and Asser, from St David's in southwestern Wales.[108]
Advocacy of education in the English language
Alfred's educational ambitions seem to have extended beyond the establishment of a court school. Believing that without Christian wisdom there can be neither prosperity nor success in war, Alfred aimed "to set to learning (as long as they are not useful for some other employment) all the free-born young men now in England who have the means to apply themselves to it".[109] Conscious of the decay of Latin literacy in his realm Alfred proposed that primary education be taught in English, with those wishing to advance to holy orders to continue their studies in Latin.[110]
There were few "books of wisdom" written in English. Alfred sought to remedy this through an ambitious court-centred programme of translating into English the books he deemed "most necessary for all men to know".[110] It is unknown when Alfred launched this programme but it may have been during the 880s when Wessex was enjoying a respite from Viking attacks. Alfred was, until recently, often considered to have been the author of many of the translations but this is now considered doubtful in almost all cases. Scholars more often refer to translations as "Alfredian" indicating that they probably had something to do with his patronage but are unlikely to be his own work.[111]
Apart from the lost Handboc or Encheiridio, which seems to have been a commonplace book kept by the king, the earliest work to be translated was the Dialogues of Gregory the Great, a book greatly popular in the Middle Ages. The translation was undertaken at Alfred's command by Werferth, Bishop of Worcester, with the king merely furnishing a preface.[46] Remarkably, Alfred – undoubtedly with the advice and aid of his court scholars – translated four works himself: Gregory the Great's Pastoral Care, Boethius's Consolation of Philosophy, St. Augustine's Soliloquies and the first fifty psalms of the Psalter.[112]
One might add to this list the translation, in Alfred's law code, of excerpts from the Vulgate Book of Exodus. The Old English versions of Orosius's Histories against the Pagans and Bede's Ecclesiastical History of the English People are no longer accepted by scholars as Alfred's own translations because of lexical and stylistic differences.[112] Nonetheless the consensus remains that they were part of the Alfredian programme of translation. Simon Keynes and Michael Lapidge suggest this also for Bald's Leechbook and the anonymous Old English Martyrology.[113]
The preface of Alfred's translation of Pope Gregory the Great's Pastoral Care explained why he thought it necessary to translate works such as this from Latin into English. Although he described his method as translating "sometimes word for word, sometimes sense for sense", the translation actually keeps very close to the original although, through his choice of language, he blurred throughout the distinction between spiritual and secular authority. Alfred meant the translation to be used, and circulated it to all his bishops.[114] Interest in Alfred's translation of Pastoral Care was so enduring that copies were still being made in the 11th century.[115]
Boethius's Consolation of Philosophy was the most popular philosophical handbook of the Middle Ages. Unlike the translation of the Pastoral Care the Alfredian text deals very freely with the original and, though the late Dr. G. Schepss showed that many of the additions to the text are to be traced not to the translator himself[116] but to the glosses and commentaries which he used, still there is much in the work which is distinctive to the translation and has been taken to reflect philosophies of kingship in Alfred's milieu. It is in the Boethius that the oft-quoted sentence occurs: "To speak briefly: I desired to live worthily as long as I lived, and after my life to leave to them that should come after, my memory in good works."[117] The book has come down to us in two manuscripts only. In one of these[118] the writing is prose, in the other[119] a combination of prose and alliterating verse. The latter manuscript was severely damaged in the 18th and 19th centuries.[120]
The last of the Alfredian works is one which bears the name Blostman ('Blooms') or Anthology. The first half is based mainly on the Soliloquies of St Augustine of Hippo, the remainder is drawn from various sources. The material has traditionally been thought to contain much that is Alfred's own and highly characteristic of him. The last words of it may be quoted; they form a fitting epitaph for the noblest of English kings. "Therefore, he seems to me a very foolish man, and truly wretched, who will not increase his understanding while he is in the world, and ever wish and long to reach that endless life where all shall be made clear."[114] Alfred appears as a character in the twelfth- or thirteenth-century poem The Owl and the Nightingale where his wisdom and skill with proverbs is praised. The Proverbs of Alfred, a thirteenth-century work, contains sayings that are not likely to have originated with Alfred but attest to his posthumous medieval reputation for wisdom.[121]
The Alfred jewel, discovered in Somerset in 1693, has long been associated with King Alfred because of its Old English inscription AELFRED MEC HEHT GEWYRCAN ('Alfred ordered me to be made'). The jewel is about 21⁄2 inches (6.4 centimetres) long, made of filigreed gold, enclosing a highly polished piece of quartz crystal beneath which is set in a cloisonné enamel plaque with an enamelled image of a man holding floriate sceptres, perhaps personifying Sight or the Wisdom of God.[122]
It was at one time attached to a thin rod or stick based on the hollow socket at its base. The jewel certainly dates from Alfred's reign. Although its function is unknown it has been often suggested that the jewel was one of the æstels—pointers for reading—that Alfred ordered sent to every bishopric accompanying a copy of his translation of the Pastoral Care. Each æstel was worth the princely sum of 50 mancuses which fits in well with the quality workmanship and expensive materials of the Alfred jewel.[123]
Historian Richard Abels sees Alfred's educational and military reforms as complementary. Restoring religion and learning in Wessex, Abels contends, was to Alfred's mind as essential to the defence of his realm as the building of the burhs.[124] As Alfred observed in the preface to his English translation of Gregory the Great's Pastoral Care, kings who fail to obey their divine duty to promote learning can expect earthly punishments to befall their people.[125] The pursuit of wisdom, he assured his readers of the Boethius, was the surest path to power: "Study wisdom, then, and, when you have learned it, condemn it not, for I tell you that by its means you may without fail attain to power, yea, even though not desiring it".[126]
The portrayal of the West-Saxon resistance to the Vikings by Asser and the chronicler as a Christian holy war was more than mere rhetoric or propaganda. It reflected Alfred's own belief in a doctrine of divine rewards and punishments rooted in a vision of a hierarchical Christian world order in which God is the Lord to whom kings owe obedience and through whom they derive their authority over their followers. The need to persuade his nobles to undertake work for the 'common good' led Alfred and his court scholars to strengthen and deepen the conception of Christian kingship that he had inherited by building upon the legacy of earlier kings such as Offa as well as clerical writers such as Bede, Alcuin and the other luminaries of the Carolingian renaissance. This was not a cynical use of religion to manipulate his subjects into obedience but an intrinsic element in Alfred's worldview. He believed, as did other kings in ninth-century England and Francia, that God had entrusted him with the spiritual as well as physical welfare of his people. If the Christian faith fell into ruin in his kingdom, if the clergy were too ignorant to understand the Latin words they butchered in their offices and liturgies, if the ancient monasteries and collegiate churches lay deserted out of indifference, he was answerable before God, as Josiah had been. Alfred's ultimate responsibility was the pastoral care of his people.[124]
Appearance and character
Asser wrote of Alfred in his Life of King Alfred:
Now, he was greatly loved, more than all his brothers, by his father and mother—indeed, by everybody—with a universal and profound love, and he was always brought up in the royal court and nowhere else. ... [He] was seen to be more comely in appearance than his other brothers, and more pleasing in manner, speech and behaviour ... [and] in spite of all the demands of the present life, it has been the desire for wisdom, more than anything else, together with the nobility of his birth, which have characterized the nature of his noble mind.[127]
It is also written by Asser that Alfred did not learn to read until he was twelve years old or later, which is described as "shameful negligence" of his parents and tutors. Alfred was an excellent listener and had an incredible memory and he retained poetry and psalms very well. A story is told by Asser about how his mother held up a book of Saxon poetry to him and his brothers, and said; "I shall give this book to whichever one of you can learn it the fastest." After excitedly asking, "Will you really give this book to the one of us who can understand it the soonest and recite it to you?" Alfred then took it to his teacher, learned it, and recited it back to his mother.[128]
Alfred is also noted as carrying around a small book, probably a medieval version of a small pocket notebook, which contained psalms and many prayers that he often collected. Asser writes: these "he collected in a single book, as I have seen for myself; amid all the affairs of the present life he took it around with him everywhere for the sake of prayer, and was inseparable from it."[128]
An excellent hunter in every branch of the sport, Alfred is remembered as an enthusiastic huntsman against whom nobody's skills could compare.[128]
Although he was the youngest of his brothers, he was probably the most open-minded. He was an early advocate for education. His desire for learning could have come from his early love of English poetry and inability to read or physically record it until later in life. Asser writes that Alfred "could not satisfy his craving for what he desired the most, namely the liberal arts; for, as he used to say, there were no good scholars in the entire kingdom of the West Saxons at that time".[128]
Family
In 868, Alfred married Ealhswith, daughter of a Mercian nobleman, Æthelred Mucel, Ealdorman of the Gaini. The Gaini were probably one of the tribal groups of the Mercians. Ealhswith's mother, Eadburh, was a member of the Mercian royal family.[129]
They had five or six children together including: Edward the Elder who succeeded his father as king; Æthelflæd who became Lady (ruler) of the Mercians in her own right; and Ælfthryth who married Baldwin II the Count of Flanders. His mother was Osburga, daughter of Oslac of the Isle of Wight, Chief Butler of England. Asser, in his Vita Ælfredi asserts that this shows his lineage from the Jutes of the Isle of Wight. This is unlikely as Bede tells us that they were all slaughtered by the Saxons under Cædwalla. In 2008, the skeleton of Queen Eadgyth, granddaughter of Alfred the Great was found in Magdeburg Cathedral in Germany. It was confirmed in 2010 that these remains belong to her—one of the earliest members of the English royal family.[130]
Osferth was described as a relative in King Alfred's will and he attested charters in a high position until 934. A charter of King Edward's reign described him as the king's brother – mistakenly according to Keynes and Lapidge, and in the view of Janet Nelson he probably was an illegitimate son of King Alfred.[131][132]
Ancestry
Ancestors of Main Page8. Ealhmund of Kent4. Egbert of Wessex2. Æthelwulf of Wessex1. Alfred the Great6. Oslac3. OsburgaSource:Abels. Alfred the Great: War, Kingship and Culture in Anglo-Saxon England.[133]
Death, burial, and fate of remains
Alfred died on 26 October 899 at the age of 50 or 51.[134] How he died is unknown, although he suffered throughout his life with a painful and unpleasant illness. His biographer Asser gave a detailed description of Alfred's symptoms and this has allowed modern doctors to provide a possible diagnosis. It is thought that he had either Crohn's disease or haemorrhoidal disease.[8][135] His grandson King Eadred seems to have suffered from a similar illness.[136][lower-alpha 8]
Alfred was buried temporarily in the Old Minster in Winchester. Four years after his death, he was moved to the New Minster (perhaps built especially to receive his body). The New Minster moved to Hyde in 1110 a little north of the city, and the monks were transferred to Hyde Abbey along with Alfred's body and those of his wife and children, which were presumably interred before the high altar. The abbey was dissolved in 1539 during the reign of Henry VIII and the church was demolished, leaving the graves intact.[138]
The royal graves and many others were rediscovered by chance in 1788 when a prison was being constructed by convicts on the site. Prisoners dug across the width of the altar area in order to dispose of rubble left at the dissolution. Coffins were stripped of lead, and bones were scattered and lost. The prison was demolished between 1846 and 1850.[139] Further excavations were inconclusive in 1866 and 1897.[138][140] In 1866, amateur antiquarian John Mellor claimed to have recovered a number of bones from the site which he said were those of Alfred. These came into the possession of the vicar of nearby St Bartholomew's Church who reburied them in an unmarked grave in the church graveyard.[139]
Excavations conducted by the Winchester Museums Service of the Hyde Abbey site in 1999 located a second pit dug in front of where the high altar would have been located, which was identified as probably dating to Mellor's 1886 excavation.[138] The 1999 archeological excavation uncovered the foundations of the abbey buildings and some bones, suggested at the time to be those of Alfred; they proved instead to belong to an elderly woman.[141] In March 2013, the Diocese of Winchester exhumed the bones from the unmarked grave at St Bartholomew's and placed them in secure storage. The diocese made no claim that they were the bones of Alfred, but intended to secure them for later analysis, and from the attentions of people whose interest may have been sparked by the recent identification of the remains of King Richard III.[141][142] The bones were radiocarbon-dated but the results showed that they were from the 1300s and therefore not of Alfred.
In January 2014, a fragment of pelvis was radiocarbon-dated to the correct period. It was unearthed in the 1999 excavation of the Hyde site and had subsequently lain in a Winchester museum store room. It has been suggested that this bone may belong to either Alfred or his son Edward, but this remains unproven.[143][144]
Legacy
Alfred is venerated as a saint by some Christian traditions.[145] Henry VI of England attempted unsuccessfully to have him canonized by the pope in 1441, but he is venerated in the Catholic Church.[146][lower-alpha 9] The Anglican Communion venerates him as a Christian hero, with a feast day or commemoration on 26 October, and he may often be found depicted in stained glass in Church of England parish churches.[147]
Alfred commissioned Bishop Asser to write his biography, which inevitably emphasised Alfred's positive aspects. Later medieval historians such as Geoffrey of Monmouth also reinforced Alfred's favourable image. By the time of the Reformation, Alfred was seen as a pious Christian ruler who promoted the use of English rather than Latin, and so the translations that he commissioned were viewed as untainted by the later Roman Catholic influences of the Normans. Consequently, it was writers of the sixteenth century who gave Alfred his epithet as "the Great", not any of Alfred's contemporaries.[148] The epithet was retained by succeeding generations who admired Alfred's patriotism, success against barbarism, promotion of education, and establishment of the rule of law.[148]
A number of educational establishments are named in Alfred's honour:
The University of Winchester created from the former King Alfred's College, Winchester (1928 to 2004)
Alfred University and Alfred State College in Alfred, New York; the local telephone exchange for Alfred University is 871 in commemoration of Alfred's ascension to the throne
The University of Liverpool created a King Alfred Chair of English Literature
King Alfred's Academy, a secondary school in Wantage, Oxfordshire, the birthplace of Alfred
King's Lodge School in Chippenham, Wiltshire, so named because King Alfred's hunting lodge is reputed to have stood on or near the site of the school
The King Alfred School and Specialist Sports Academy, Burnham Road, Highbridge, so named due to its rough proximity to Brent Knoll (a Beacon site) and Athelney
The King Alfred School in Barnet, North London, UK
King Alfred's house in Bishop Stopford's School at Enfield
The Royal Navy has named one ship and two shore establishments HMS King Alfred, and one of the first ships of the US Navy was named USS Alfred in his honour. In 2002, Alfred was ranked number 14 in the BBC's list of the 100 Greatest Britons following a UK-wide vote.[149]
Statues
Alfred University (New York)
One of the first items visible when entering the campus of Alfred University is a bronze statue of the king, created in 1990 by William Underhill. It features the king as a young man, holding a shield in his left hand and an open book in his right.[150]
Pewsey
A prominent statue of King Alfred the Great stands in the middle of Pewsey. It was unveiled in June 1913 to commemorate the coronation of King George V.[151]
Wantage
A statue of Alfred the Great, situated in the Wantage market place, was sculpted by Count Gleichen, a relative of Queen Victoria, and unveiled on 14 July 1877 by the Prince and Princess of Wales.[152]
The statue was vandalised on New Year's Eve 2007, losing part of its right arm and axe. After the arm and axe were replaced the statue was again vandalised on Christmas Eve 2008, losing its axe.[152]
Winchester
A bronze statue of Alfred the Great stands at the eastern end of The Broadway, close to the site of Winchester's medieval East Gate. The statue was designed by Hamo Thornycroft, and erected in 1899 to mark one thousand years since Alfred's death.[153][154] The statue is placed on a pedestal consisting of two immense blocks of grey Cornish granite.[155]
Cleveland, Ohio
A marble statue of Alfred the Great stands on the North side of the Cuyahoga County Courthouse in Cleveland, Ohio. It was sculpted by Isidore Konti in 1910.[156]
Chronology
See also
Notes
Citations
Cite journal requires |journal= (help)
— "Note: This electronic edition [of the Anglo-Saxon Chronicle] is a collation of material from nine diverse extant versions of the Chronicle. It contains primarily the translation of Rev. James Ingram, as published in the [1847] Everyman edition". It was "Originally compiled on the orders of King Alfred the Great, approximately A.D. 890, and subsequently maintained and added to by generations of anonymous scribes until the middle of the 12th Century".
Cite uses deprecated parameter |deadurl= (help)
(Subscription or required.)
Cite uses deprecated parameter |deadurl= (help)
Attribution:
This articleincorporates text from a publication now in the public domain:
Further reading
at Prosopography of Anglo-Saxon England
at Internet Archive
at LibriVox (public domain audiobooks)
The full text of Lays of Boethius at Wikisource
| https://en.wikipedia.org/wiki/Alfred%20the%20Great |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
886,
1325,
1670,
2502,
2941,
3263,
3802,
4891,
5217,
5451,
5550
],
"plaintext_end_byte": [
885,
1324,
1669,
2501,
2940,
3230,
3801,
4868,
5192,
5431,
5508,
6513
]
} | في أي عام تأسس حزب الكتائب اللبنانية؟ | حزب الكتائب اللبنانية | arabic | {
"passage_answer_candidate_index": [
0
],
"minimal_answers_start_byte": [
163
],
"minimal_answers_end_byte": [
167
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
حزب الكتائب اللبنانية، أحد أبرز الأحزاب السياسية اللبنانية. تأسس كحركة قومية شبابية سنة 1936 على يد بيار الجميل. كانت الحركة مستوحاة من الأحزاب الفاشية الأوروبية، أهمها الحزب النازي الألماني وحزب الكتائب الإسبانية، وذلك بعد زيارة مؤسسه لألمانيا خلال الحقبة النازية ليشارك بالألعاب الأولمبية. تحول إلى حزب سياسي سنة 1952. وقف الحزب مع الرئيس كميل شمعون خلال أحداث 1958. وشكل سنة 1968 الحلف الثلاثي مع حزب الوطنيين الأحرار والكتلة الوطنية متحصلا على 9 مقاعد خلال الانتخابات النيابية لتلك السنة.
وكان الحزب أهم فصيل يميني خلال بدايات الحرب الأهلية اللبنانية، وكان أبرز المساهمين في تكوين القوات اللبنانية. إلا أن الحزب تقلص دوره تدريجياً مع وفاة مؤسسه سنة 1984 وتراجع تاثيره على عمليات القوات اللبنانية. وشهد الحزب بعد الحرب عدة انقسامات.
في سنة 2001 انتخب كريم بقرادوني رئيساً للحزب، لكنه ما لبث أن دخل في نزاع مع أمين الجميل حول زعامة الحزب، وانتهى النزاع بتولي الجميّل منصب الرئيس الأعلى المستحدث وبقاء بقرادوني في موقع الرئيس.
شارك الحزب في الانتخابات النيابية لسنة 2005 وحصل فيها على 3 مقاعد لكل من بيار أمين الجميل عن دائرة المتن الشمالي، وصولانج الجميل عن دائرة بيروت الأولى، وأنطوان غانم عن دائرة بعبدا - عاليه، بالإضافة إلى نادر سكر الذي انتخب على لائحة حزب الله في دائرة بعلبك - الهرمل، وشارك الحزب في الحكومة التي تشكلت بعد الانتخابات عبر وزير الصناعة بيار أمين الجميل وذلك إلى اغتياله في 21 نوفمبر 2006. وفي 19 سبتمبر 2007 تلقى الحزب ضربة موجعة أخرى باغتيال أنطوان غانم أحد أبرز قيادييه.
وقد شارك الحزب في الانتخابات النيابية لدورة عام 2009 واستطاع الحصول على 5 مقاعد لكل من سامي الجميل عن دائرة المتن الشمالي، ونديم الجميل عن دائرة بيروت الأولى، وفادي الهبر عن دائرة عاليه، وإيلي ماروني عن دائرة زحلة، وسامر سعادة عن دائرة طرابلس.
أما في انتخابات عام 2018 حصل حزب الكتائب على 3 مقاعد في المجلس النيابي لكل من سامي الجميل و الياس حنكش عن دائرة المتن الشمالي، و نديم الجميل عن دائرة بيروت الأولى.
الحروب والنزاعات
في 13 إبريل 1975 قامت ميليشيا الكتائب بعملية الحافلة (بوسطة عين الرمانة)، والتي يعتبرها البعض الشرارة التي بدأت الحرب الأهلية اللبنانية. في الأيام التالية لتلك العملية، قامت الكتائب مع بعض الحلفاء، مثل ميليشيا نمور الأحرار، بقتال الشوارع ضد ميليشيات الفلسطينية وميليشيا الحركة الوطنية اللبنانية.
وفي 16 سبتمبر 1982، قام إيلي حُبيقة، أحد قائدي الكتائب باقتراف مذبحة صبرا وشاتيلا حيث تم قتل حوالي 500 لاجئ فلسطيني في حي صبرا ومخيم شاتيلا المطوقين بقوات الجيش الإسرائيلي. وتمت العملية، والمعروفة بمذبحة صبرا وشاتيلا، بسماح الجيش الإسرائيلي للكتائب بالدخول إلى المنطقة بينما قام الجيش الإسرائيلي بمحاصرة وإنارة المنطقة ليلاً بالقنابل المضيئة، ومنع هرب أي شخص وعزل صبرا وشاتيلا عن العالم. كتبت جريدة الغارديان البريطانية أن إيلي حُبيقة كان قد تأثر بشدة لمذبحة خطيبته والكثير من أهله في مجزرة الدامور اللبنانية، عام 1976، على أيدي الميليشيات الفلسطينية وميليشيا الحركة الوطنية اللبنانية.[1]
رؤساء الحزب
بيار الجميل (1936 - 1984)
إيلي كرامة (1984 - 1986)
جورج سعادة (1986 - 1998)
منير الحاج (1998 - 2001)
كريم بقرادوني (2001 -2007)
أمين الجميل
(2005 - 2007 رئيساً أعلى)
(2007 - 2015 رئيساً للحزب)
سامي الجميل (2015)
قياديي الحزب
رئيس الحزب: سامي الجميل.
النائب الأول للرئيس: جوزف أبو خليل.
النائب الثاني للرئيس: سليم الصايغ.
الأمين العام: رفيق غانم.
للأستزادة
* أسلحة الحرب الأهلية اللبنانية
المراجع
وصلات خارجية
تصنيف:الجبهة اللبنانية
تصنيف:الحرب الأهلية اللبنانية
تصنيف:اليمين المتطرف
تصنيف:أحزاب تأسست في 1936
تصنيف:أحزاب ديمقراطية مسيحية
تصنيف:أحزاب ديمقراطية مسيحية في آسيا
تصنيف:أحزاب سياسية مسيحية في لبنان
تصنيف:أحزاب فاشية
تصنيف:أحزاب قومية
تصنيف:أحزاب قومية لبنانية
تصنيف:أحزاب لبنان
تصنيف:أحزاب محافظة
تصنيف:أحزاب محافظة في لبنان
تصنيف:أحزاب مسيحية في لبنان
تصنيف:تأسيسات سنة 1936 في سوريا
تصنيف:تحالف 14 اذار
تصنيف:فصائل في الحرب الأهلية اللبنانية
تصنيف:منظمات مسلحة لبنانية غير نظامية
تصنيف:ميليشيات لبنانية
تصنيف:نزعة فينيقية
| https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B2%D8%A8%20%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A6%D8%A8%20%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9 |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
476,
750,
997,
1216,
1920,
2506,
3222,
3764,
4885,
5685,
6244,
7566,
8970,
9259,
9624,
10146,
10583,
11551,
12025,
12462,
12602,
13415,
14585,
15963,
17067,
17218,
17897,
18299,
18957,
19574,
21269,
22564,
22829,
22984,
23834,
24228,
24507,
24704,
24841,
25342,
25693,
26280,
26479,
26538,
27267,
27997,
28516,
28818,
29104,
29506,
29782,
29989,
30787,
31015,
31181,
32023,
32510,
33228,
33411
],
"plaintext_end_byte": [
475,
749,
959,
1215,
1919,
2505,
3221,
3763,
4884,
5684,
6243,
7510,
8969,
9258,
9623,
10145,
10551,
11550,
12024,
12461,
12601,
13414,
14584,
15962,
17066,
17217,
17870,
18298,
18956,
19573,
21268,
22563,
22772,
22972,
23833,
24178,
24506,
24703,
24817,
25341,
25692,
26279,
26478,
26537,
27266,
27996,
28498,
28817,
29103,
29505,
29781,
29980,
30758,
30992,
31154,
31981,
32484,
33209,
33404,
33507
]
} | Onko Tampereen linja-autoasemaa remontoitu? | Mauno Koivisto | finnish | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
Mauno Henrik Koivisto (25. marraskuuta 1923 Turku – 12. toukokuuta 2017 Helsinki) oli Suomen tasavallan yhdeksäs presidentti.[1][2] Hän toimi presidenttinä kaksi perättäistä kautta 1982–1994, ja sitä ennen hän hoiti presidentin tehtäviä vuoden 1981 lopulla Urho Kekkosen ollessa sairautensa vuoksi estyneenä.[1] Koivisto halusi rajoittaa presidentin valtaoikeuksia ja vahvistaa pääministerin valtaa. Hän kuvasi itseään bernsteinlaiseksi sosialistiksi.[3]
Pääministerinä Koivisto oli vuosina 1968–1970 ja 1979–1982, yhteensä 1761 vuorokautta.[4] Pääministerinä hän on Suomen viidenneksi pitkäaikaisin.[5] Koivisto toimi Suomen Pankin pääjohtajana 1968–1982. Kansanedustajana hän ei kuitenkaan koskaan toiminut.
Koivisto oli 93-vuotiaana vanhimmaksi elänyt Suomen presidentti.[6] Mauno Koivisto oli naimisissa Tellervo Koiviston kanssa vuodesta 1952 lähtien. Koivistoilla on yksi lapsi, tytär Assi Koivisto-Allonen.[1]
Elämä ennen presidentiksi valintaa
Mauno Koiviston isä Juho Koivisto oli puuseppä ja äiti Hymni Koivisto (o.s. Eskola) ompelijatar. Perheeseen kuuluivat myös esikoinen Joel, sekä kuopus Mirjam. Hymni-äiti kuoli Maunon ollessa kymmenvuotias.[7]
Mauno Koivisto oli talvisodan aikana 16-vuotias ja toimi vapaaehtoisena sammutusyksikössä kotirintamalla. Jatkosodassa hän palveli ensin vapaaehtoisena Itä-Karjalaan sijoitetussa sammutusyksikössä, mistä hän lähti suorittamaan varusmiespalvelusta Hyrylään helmikuussa 1942. Koulutus kesti puoli vuotta, jonka jälkeen hän siirtyi Karhumäkeen ja syyskuussa JR 35:en Poventsaan. Helmikuussa 1944 hän aloitti palveluksen Lauri Törnin johtamassa jääkärikomppaniassa.[8] Koivisto oli sotilasarvoltaan alikersantti.[9] Sotakokemuksistaan Koivisto on sanonut, että ”kun on ollut mukana pelissä, jossa oma henki on panoksena, niin kaikki muut pelit ovat sen kokemuksen jälkeen pieniä.”
Koivisto liittyi sosiaalidemokraattiseen puolueeseen vuonna 1947. Hän osallistui kiivaaseen järjestösotaan Turun ja Hangon satamissa. Koivisto toimi aktiivisesti kommunisteja vastaan muun muassa ammattiyhdistyksen nimittämänä Turun satamakonttorin hoitajana vuonna 1948, jolloin kommunistien ylivalta murtui Turun satamassa.[10] Hän on kertonut ottaneensa nuorena vaikutteita myös anarkismista ja anarkosyndikalismista.[11] Hän kirjoitti 1940-luvun lopulla ja 1950-luvulla Sosialisti-lehteen ja sen seuraajaan Turun Päivälehteen pakinoita nimimerkillä ”Puumies”.[1][12]
Sodan jälkeen hän opiskeli työn ohessa iltaoppikoulussa ja pääsi ylioppilaaksi vuonna 1949. Hän jatkoi opintojaan Turun yliopistossa, josta valmistui filosofian kandidaatiksi ja lisensiaatiksi 1953 ja tohtoriksi 1956 sosiologian alalta professori Esko Aaltosen ohjauksessa[13]. Opintojensa ohessa hän työskenteli muun muassa ahtaajana Turun satamassa[14], ja sai työssään aiheen väitöskirjaansa Sosiaaliset suhteet Turun satamassa (1956). Opinnäyte edusti työelämän tutkimuksen ensimmäistä aaltoa Suomessa. Opintojensa aikana Koivisto toimi myös kansakoulunopettajana Eurajoella ja Vahdolla vuosina 1951–1953. Vuosina 1954–1957 hän työskenteli Turun kaupungin ammatinvalinnanohjaajana.[15]
Vuonna 1957 Koivisto siirtyi akateemisesta tutkimustyöstä Helsinkiin Helsingin Työväen Säästöpankin toiseksi johtajaksi. Hän nousi vuonna 1959 pankin toimitusjohtajaksi ja oli toimessa vuoteen 1968.[15] Helsingissä hän liittyi myös nuorten kansantaloustieteilijöiden muodostamaan O-ryhmään.[1] Kansantalouden asiantuntijana Koivisto vaikutti merkittävästi 1960-luvun alussa asuntorakennustoiminnan teollistamiseen ja aluerakentamisen vaatimien rahoitusmenettelyjen syntyyn, erityisesti asuntosäästämisjärjestelmään.[16]
SDP:n jakautuessa Koivistokin joutui valitsemaan puolensa. Hän liittyi puolueen enemmistöön, leskisläisiin. Koivisto vastusti Honka-liittoa ja ajoi suhteiden solmimista presidentti Kekkoseen, Neuvostoliittoon ja kommunisteihin. Niin Neuvostoliitto kuin Kekkonenkin olivat valmiita tähän, mikä avasi Koivistolle tien valtakunnan politiikkaan. Vasemmiston saatua vuonna 1966 vaalivoiton Koivisto osallistui hallitustunnusteluihin ja nousi Rafael Paasion hallituksen valtiovarainministeriksi. Koivisto ajoi tehokkaita valtionyhtiöitä, teollistumista, maltillista kehitysaluepolitiikkaa ja hyviä suhteita Neuvostoliittoon. Koiviston valtionvarainministerikaudella Suomi korjasi vaihtotasettaan 31 prosentin devalvaatiolla ja tiukalla talouspolitiikalla, mikä herätti kritiikkiä. Koivisto valittiin valtiovarainministerin paikalta ensin Elannon pääjohtajaksi, mutta hän ei ehtinyt ottaa tehtävää vastaan, koska sai samaan aikaan viran Suomen Pankin pääjohtajana vuoden 1968 alusta.[17]Yleisen sanonnan mukaan Koivisto oli Suomen Pankissa ”korkoa kasvamassa” tulevia vastuullisempia tehtäviä varten.
Vuoden 1968 maaliskuussa[17] Koivisto nimitettiin pääministeriksi ja hän muodosti hallituksen yhdessä Maalaisliiton ja SKDL:n kanssa. Kansanomainen ja arkisesti esiintyvä pääministeri nousi nopeasti Suomen suosituimmaksi poliitikoksi samalla, kun hallitus uudisti yhteiskuntaa vapaamieliseen suuntaan tuomalla keskioluen maitokauppoihin, laillistamalla abortin ja uudistamalla rikoslakia. Tšekkoslovakian miehitykseen vuonna 1968 Koivisto otti kantaa varovaisesti ja monitulkintaisesti, mutta epäonnistui Pohjoismaisen vapaakauppayhteisön Nordekin luomisessa Neuvostoliiton vastustuksen takia. Koiviston ensimmäinen hallitus päättyi vuoden 1970 vaaleihin, minkä jälkeen hän jatkoi Suomen pankissa. Paasion toiseen hallitukseen Koivisto nousi vuonna 1972 valtiovarainministeriksi.[15]
Sosiaalidemokraattisen puolueen vahvimpana miehenä 1970-luvun lopulla oli puoluejohtaja Kalevi Sorsa, mutta kansan keskuudessa Koivisto oli suositumpi mielipidetiedustelujen mukaan. Sorsa oli Kekkosen suosiossa, ja Kekkonen koki Koiviston kilpailijakseen. Pääministeri Sorsa ja pääjohtaja Koivisto olivat lisäksi monista talouspolitiikan kysymyksistä eri mieltä. Pankkimiehenä Koivisto kannatti melko tiukkaa talouspolitiikkaa. Vuoden 1979 vaalien jälkeen Koivisto nousi pääministeriksi ja SDP:n epäviralliseksi ehdokkaaksi Kekkosen seuraajaksi.
Koiviston toinen hallitus saavutti nopeasti kansan suosion, mikä oli Koiviston noudattaman ”matalan profiilin politiikan” ansiota. Koivisto itse määritteli: ”On oltava niin matalana, että vihollinen ei osu.” Hallituksen suosioon vaikuttivat kuitenkin myös hallituksesta itsestään riippumattomat tekijät. Öljyn hinnan nousu 1970-luvun lopussa lisäsi työllisyyttä ja pelätty lama muuttuikin nousukaudeksi. Myös edellisen, Sorsan hallituksen aloittamien talouden elvytystoimien vaikutukset alkoivat näkyä Koiviston hallituksen toimikaudella. Toisaalta tämä lisäsi tyytymättömyyttä Koiviston omassa puolueessa SDP:ssä, koska se ei pystynyt esittelemään äänestäjäkunnalleen merkittäviä saavutuksia. Niinpä Keskustapuolueen lisäksi myös SDP:ssä esiintyi halukkuutta hallituksen kaatamiseen. Keväällä 1981 SDP ryhtyi kuitenkin näkyvästi tukemaan Koivistoa, kun puolueen johdolle selvisi, että hallituksen kaatuminen palvelisi ensisijaisesti Keskustapuolueen johdon tavoitteita. Kun Koiviston hallitusta yritettiin kammeta nurin, pääministerin luotettavimmiksi tukimiehiksi tulivat työministeri Arvo Aalto, opetusministeri Kalevi Kivistö, ulkomaankauppaministeri Esko Rekola sekä eduskunnan puhemies Johannes Virolainen.
Kaudet presidenttinä
Presidenttipeli keväällä 1981
Keväällä 1981 presidentti Urho Kekkosen dementia oli edennyt siihen vaiheeseen, että hänen eronsa oli enää ajan kysymys. Kekkosen lähipiiri, niin sanottu K-linja ymmärsi, että Kekkosen erotessa vallassa olevalla pääministerillä, joka hoitaisi väliaikaisesti myös presidentin tehtäviä, olisi etulyöntiasema presidentinvaalissa. Tilanne huipentui, kun tulopoliittista ratkaisua yritettiin saada kokoon. Suomen Kansan Demokraattinen Liitto olisi halunnut puuttua ratkaisuun liittyvän sosiaalipaketin sisältöön, kun taas Keskustapuolue esitti uusia maatalousvaatimuksia. Kun sosiaaliministeriö ilmoitti huhtikuun vaihteessa lakien olevan valmiita vasta kuukauden kuluttua, syytti presidentti pääministeriä hidastelusta. Käytyään presidentin luona kommunistipuolueen puheenjohtaja Aarne Saarinen ilmoitti lehdistölle presidentin kantana olevan, että ainakin pääministeri vaihtuu. Vallitsevan käsityksen mukaan hallitus tarvitsi toimiakseen nimittäjänsä eli presidentin luottamuksen, mutta tiedusteluaan lain tulkintaa oikeuskansleri Risto Leskiseltä ja eduskunnan puhemies Johannes Virolaiselta (kesk.) totesi Koivisto eroavansa vasta hänen tai koko hallituksen mahdollisesti saadessa epäluottamuslauseen eduskunnalta. Tapaus nosti Koiviston jo ennestäänkin suuren kansansuosion suorastaan pilviin: alettiin puhua ”Koivisto-ilmiöstä” tai ”Manu-ilmiöstä”.
Samaan aikaan presidentti Kekkosen terveydentila heikkeni nopeasti ja tieto hänen kunnostaan levisi julkisuuteen, erityisesti presidentin elokuisella Islannin-matkalla otettujen lehtikuvien myötä. Keskustapuolueen K-linjalle, joka pyrki kaatamaan Koiviston hallituksen, tuli nyt kiire.
Hallituksen kaatuminen olisi ollut keskustapuolueen johdolle tärkeää kahdestakin syystä. Jos pääministeriksi olisi saatu Koiviston tilalle Ahti Karjalainen, kuten puoluejohto kaavaili, myös Johannes Virolaisen mahdollisuudet päästä presidenttiehdokkaaksi olisivat heikentyneet, koska hän olisi todennäköisesti menettänyt eduskunnan puhemiehen paikan.
Syyskuussa 1981 kaikki kuitenkin muuttui, kun Kekkonen joutui sairauslomalle. Hallitus, oikeuskansleri ja Kekkosta hoitaneet lääkärit keskustelivat siitä, oliko Kekkonen enää riittävän oikeustoimikelpoinen voidakseen allekirjoittaa oman eroanomuksensa. Kekkonen ilmoitti lokakuussa 1981 eroavansa presidentin tehtävästä terveydellisistä syistä ja pääministeri Koivisto sai hoitaakseen tasavallan presidentin tehtävät, kunnes Kekkosen ero tulisi virallisestikin voimaan uuden presidentin astuessa toimeen.
Kekkos-tutkija Juhani Suomen mukaan Neuvostoliitto pelasi presidenttipeliä kaksilla korteilla, se yritti saada tehtävään myös Koiviston lisäksi Ahti Karjalaisen. Tosin tiedustelupalvelu KGB oli menettänyt luottamuksensa Karjalaiseen jo varhain. Poliittisen historian professori Timo Soikkanen arveleekin, että Neuvostoliitto alkoi suosia Koivistoa, koska Karjalaiseen ei voinut enää luottaa.[18]
Ensimmäinen kausi 1982–1988
Vuoden 1982 presidentinvaalit jouduttiin pitämään ennenaikaisina, kun Kekkonen erosi presidentin paikalta kesken kauden. Vaalien ratkaisevalla kierroksella Mauno Koivistoa tukivat SDP ja SKDL:n enemmistö, mutta myös Suomen maaseudun puolue ja Perustuslaillinen Oikeistopuolue pyrkivät hyödyntämään ”Manu-ilmiötä” asettumalla hänen taakseen. Koiviston mielestä vasemmistopuolueiden yhteisillä äänillä oli suuri symboliarvo [19], kun taas SMP:n ja POP:n tuesta hän oli lähinnä vaivautunut.[20] Näille puolueille taas oli tärkeää vaikuttaa siihen, ettei valituksi tulisi "mustana hevosena" pidetty Ahti Karjalainen, jota Kekkosen omassa puolueessa Keskustassa valtaa pitänyt K-linja ajoi puolueen presidenttiehdokkaaksi. Monien yllätykseksi ensimmäisen Koiviston myöntämän vuorineuvoksen arvonimen sai Nokian pääjohtaja Kari Kairamo, jonka tiedettiin ennen presidentinvaaleja olleen Koiviston vastaisen kampanjan keskeinen hahmo.[21]
Jotkut odottivat Koiviston valinnan aiheuttavan seuraavan vuoden eduskuntavaaleissa äänivyöryn vasemmalle, mutta sellaista ei tullut. Presidentinvaalilla oli selvä henkilövaalin luonne, vaikka se toimitettiin valitsijamiesten välityksellä. Tämä näkyi siinäkin, että Mauno Koiviston puoliso Tellervo Koivisto ja tytär Assi Koivisto valittiin SDP:n valitsijamiehiksi; edellisen äänisaalis 50649 Helsingin vaalipiirissä oli suorastaan historiallisen suuri.[22]
Koivisto vakuutti presidentiksi tultuaan jatkavansa Paasikiven-Kekkosen ulkopoliittista linjaa, minkä osoitti YYA-sopimuksen voimassaolon pidentäminen 20 vuodella hänen ensimmäisen virallisen Neuvostoliiton-vierailunsa yhteydessä kesällä 1983. Neuvostoliitto puolestaan ilmaisi luottamuksensa Suomen ulkopoliittisen linjan jatkumiselle myöntämällä Koivistolle Leninin kunniamerkin hänen 60-vuotispäivänään samana vuonna.
Sen sijaan Koivisto ryhtyi remontoimaan Suomen sisäpolitiikkaa ja ilmoitti vahvistavansa parlamentarismia varsinkin sisäpolitiikassa.[23]
Kekkosen kaudelle tyypilliset virkamieshallitukset, eduskunnan hajottamiset ynnä muut puhtaalle demokratialle vieraat ilmiöt saivat loppua. Koivisto valitsi heti kautensa alusta pidättyvän roolin ”reservissä”. Koiviston mukaan presidentin kuului pysyä taustalla silloin, kun kaikki sujui hyvin. Presidenttiä tarvittiin hänen mukaansa vasta asioiden saadessa uusia käänteitä. Ensimmäinen näkyvä merkki sisäpoliittisen kulttuurin muutoksesta oli Urho Kekkosen hyljeksimän ja Neuvostoliiton äärioikeistolaiseksi leimaaman Suomen maaseudun puolueen nousu Kalevi Sorsan neljänteen hallitukseen vuoden 1983 eduskuntavaalien jälkeen sekä yhä pahenevista sisäisistä kiistoista kärsineen SKDL:n jättäminen oppositioon. Kokoomus sai puolestaan odottaa hallitukseen pääsyään vuoteen 1987.
Vaikka Koivisto presidenttikautensa alkaessa lupasi jatkaa edeltäjiensä ulkopolitiikkaa, entisestä alettiin hänen johdollaan siinäkin suhteessa irrottautua lopullisesti, joskin varovasti. Tämä näkyi selvimmin Koiviston tulkitessa yksipuolisesti uudelleen Pariisin rauhansopimusta ja lakkauttaessa YYA-sopimuksen heti Neuvostoliiton sisäisen tilanteen salliessa. Presidentin jättämää valtatyhjiötä ryhtyivät täyttämään pääministeriksi noussut Kalevi Sorsa, ulkoministeri Pär Stenbäck ja hänen seuraajansa Paavo Väyrynen sekä eduskunnan puhemies Johannes Virolainen. Urho Kekkonen nimitti yhteensä 21 hallitusta, Koivisto neljä. Suhdeluku 21:4 kertoo jotain olennaista kahden presidentin eroista, vaikka Kekkonen ehtikin hallita kaksi kertaa kauemmin ja osin levottomampana aikana kuin Koivisto. Koiviston käynnistämien uudistusten ansiosta Suomi muuttui sisäpoliittisesti repaleisesta, presidenttivetoisesta yhteiskunnasta yhdeksi maailman vakaimmista parlamentaarisista demokratioista. Ulkopolitiikka pysyi silti tiiviisti presidentillä, vaikka presidentin sisäpoliittisia valtaoikeuksia kavennettiinkin varovaisesti 1990-luvun alussa.
Aluksi monet epäilivät, ettei Koivistosta olisi edeltäjänsä Urho Kekkosen veroiseksi ulkopoliittiseksi voimahahmoksi. Veikkaus ei kuitenkaan osunut oikeaan. Koivisto teki useita historiallisia ja määrätietoisia ulkopoliittisia ratkaisuja, mutta tyyli oli aivan erilainen kuin edeltäjällä. Kekkonen pyrki näyttäviin aloitteisiin, vaikka ei aina uskonutkaan niiden läpimenoon. Koiviston aktiivisuus taas oli kuin jäävuori: vain huippu oli näkyvissä. Näkyvästi Koivisto käytti valtaansa Holkerin hallitusta muodostettaessa. Ennen vuoden 1987 eduskuntavaaleja porvaripuolueet Keskusta, Kokoomus ja Ruotsalainen kansanpuolue (RKP) olivat sopineet salaa hallituksen muodostamisesta. Kun niin kutsuttu kassakaappisopimus tuli Koiviston tietoon, hän raivostui. Presidentti ei voinut hyväksyä tilannetta, jossa hänet oli asetettu tapahtuneitten tosiasioitten eteen. Hän otti erittäin aktiivisen roolin, jonka seurauksena pääministeriksi tuli Harri Holkeri, Koiviston monivuotinen työtoveri Suomen pankista. Koivisto tuki Holkeria niin voimakkaasti, että hän oli valmis nimittämään jopa kokoomuksen vähemmistöhallituksen Holkerin johdolla. Hallituksesta tuli kuitenkin sinipunainen, sillä siihen osallistuivat kokoomuksen lisäksi SDP, RKP ja SMP. Koiviston menettelyä Holkerin hallituksen synnyssä alettiin kutsua "manuaaliseksi ohjaukseksi".[24]
Koivisto ilmoitti ensimmäisen kautensa alussa jatkavansa edeltäjiensä Paasikiven ja Kekkosen linjalla. Koivisto matkusti Moskovaan vain viisi viikkoa virkaanastumisensa jälkeen. YYA-sopimuksen jatkaminen nostettiin esiin, vaikka se olisi ollut voimassa vielä kahdeksan vuotta. Paavo Lipposen mukaan Koivisto kuitenkin teki lopun Kekkosen aikaisesta nöyristelevästä suhtautumisesta Neuvostoliittoon päin sekä Moskovan sekaantumisesta Suomen asioihin. Myös professori Juhani Suomen mukaan linja idänsuhteissa ei pysynyt entisellään ja suomalaiset kääntyivät enemmän Neuvostoliittoa vastaan. Sen sijaan henkilötasolla Koivisto solmi erittäin lämpimän suhteen presidentti Mihail Gorbatšoviin ja Yhdysvaltain varapresidentti George Bushiin. Ulkopoliittinen käännös oli kuitenkin varovainen. Koivisto ei missään vaiheessa ottanut dramaattista pesäeroa aikaisempaan vaan käänsi valtiolaivan kurssin vakuuttaen koko ajan jatkavansa entisellä linjalla. Koiviston kauden alussa suhteet Ruotsiin viilenivät joksikin aikaa, kun Koivisto epäili ruotsalaisten sukellusvenehavaintoja.
Presidenttikaudellaan Koivisto seurasi asiantuntevasti Suomen vastavakoilu- ja tiedustelutoimintaa sekä korosti asiakirja- ja puhelinturvallisuutta.
Koiviston presidenttikauden ensimmäinen korkea virkanimitys oli oikeuskanslerin viran täyttäminen maaliskuussa 1982. Vuodesta 1970 tehtävässä toiminut Risto Leskinen jäi eläkkeelle, ja Koivisto nimitti hänen seuraajakseen oikeusministeriön kansliapäällikön Kai Kortteen. Koiviston ja Kortteen välit kiristyivät kuitenkin voimakkaasti pian alkaneen niin kutsutun Noppa-jutun aikana, jolloin Korte puolusti julkisuudessa syyttäjien jyrkkiä toimia. Koivisto puolestaan katsoi Kortteen laiminlyöneen virkavelvollisuutensa ja kirjoitti myöhemmin muistelmissaan harkinneensa jopa Kortteen asettamista syytteeseen valtakunnanoikeudessa.[25]
Toinen kausi 1988–1994
Ulkopolitiikan saralla tapahtui tälläkin kaudella suuria muutoksia. Neuvostoliiton hajoamisprosessin aikana irtisanottiin YYA-sopimus sekä Pariisin rauhansopimuksen aserajoitukset. Myös Suomen jäsenhakemus Euroopan unioniin jätettiin Koiviston kaudella. Koivistoa voidaankin pitää ensimmäisenä presidenttinä, joka ratkaisevasti käänsi Suomen ulkopolitiikan painopisteen idästä länteen.
Koiviston toinen merkkisaavutus oli tasavallan presidentin aseman parlamentarisoiminen. Koiviston presidenttikaudella presidentin toimikaudet rajattiin kahteen kauteen. Tämä päätös ei olisi koskenut vielä Koivistoa, mutta hän ei kuitenkaan enää asettunut ehdolle kolmannelle kaudelle. Syynä toimikausien rajaukseen oli ollut Kekkosen pitkä hallintokausi. Koiviston aikana myös vähennettiin presidentin valtaoikeuksia ja muutettiin presidentin vaalitapaa. Vuoden 1988 presidentinvaalit jäivätkin viimeisiksi valitsijamiesvaaleiksi, sillä ennen seuraavia, vuoden 1994 vaaleja vaalitapa oli jo muutettu suoraksi kaksivaiheiseksi kansanvaaliksi.
Toisella kaudella Suomi alkoi askel askeleelta irrottautua varovaiselta linjaltaan kohti yhdentyvää Eurooppaa. Suomi hakeutui entistä tiiviimpään yhteistyöhön muiden länsivaltojen kanssa. Koiviston presidenttikaudella Suomesta tuli EFTA:n täysjäsen ja Euroopan neuvoston jäsen. Paasikiven, Kekkosen ja Koiviston vuosikausien uurastus kantoi hedelmää 26. lokakuuta 1989, jolloin Mihail Gorbatšov antoi Finlandia-talossa pitämässään puheessa varauksettoman tunnustuksen Suomen puolueettomuudelle. Suomi sai myös toimia Yhdysvaltain ja Neuvostoliiton presidenttien tapaamisen isäntänä vuonna 1990.
Koiviston kaudella maailma ja Suomen asema siinä muuttui nopeasti. Neuvostoliitto hajosi, Baltian maat itsenäistyivät, Tiananmenin aukiolla tankit murskasivat mielenosoittajia. Koivisto tuli tunnetuksi varovaisista lausunnoistaan ja ”fundeeraamisesta”. Koiviston varovaista tyyliä arvioitaessa on kuitenkin muistettava, että erityisesti Koiviston ensimmäisen kauden alussa maailmantilanne oli huomattavan jännittynyt. Suomi joutui 1980-luvun alussa Neuvostoliiton kovan painostuksen kohteeksi niin sanotussa euro-ohjuskiistassa. Tiettyä arvaamattomuutta maailmanpoliittiseen tilanteeseen toi myös Yhdysvaltain uuden presidentin Ronald Reaganin harjoittama entistä kovempi ulkopoliittinen linja suhteessa Neuvostoliittoon sekä varustelukilpailun kiihtyminen. Lisäksi Neuvostoliitossa johtajat vaihtuivat tiheään tahtiin. Leonid Brežnevin kuoltua vuonna 1982 NKP:n pääsihteeriksi tuli Juri Andropov, joka oli ollut vuoden 1956 Unkarin kansannousun tukahduttamisen keskeisiä koordinaattoreita sekä painostanut vuonna 1981 Puolan viranomaisia määräämään maahan sotatilan ja kukistamaan Solidaarisuus-ammattiliiton. Koivisto suhtautui muun muassa Yhdysvaltain George H. W. Bushin ja Saksan Richard von Weizsäckerin ohella melko kylmäkiskoisesti Baltian ja muiden Neuvostoliiton alusmaiden itsenäistymiseen ja keskittyi tukemaan Gorbatšovia. Koivisto itse perusteli antamaansa tukea Gorbatšoville luotettavuuden demonstroimisella: Suomi tukisi myös Gorbatšovin seuraajaa yhtä uskollisesti kuin nyt Gorbatšovia. Gorbatšovia tukemalla haluttiin ennen muuta estää stalinistien paluu valtaan, mitä muun muassa CIA piti loppuun saakka vakavasti otettavana uhkana.
Suomi ei jättänyt kuitenkaan Koiviston kaudella käyttämättä historiallisia tilaisuutta saavuttaa entistä täysivaltaisempi asema, vaikka varoikin puuttumasta rajojensa ulkopuolella sattuviin tilanteisiin. Saksojen yhdistyttyä lokakuussa 1990 Koivisto irtisanoi yksipuolisesti Pariisin rauhansopimuksen Suomen aseistautumista koskeneet määräykset sanelemalla tätä koskeneen toteamuksen valtioneuvoston presidentin esittelyssä pöytäkirjaan. Neuvostoliiton loppuvaiheessa syksyllä 1991 Koivisto irtisanoi samalla tavoin YYA-sopimuksen. Uuden ystävyyssopimuksen neuvottelut olivat käynnissä joulukuussa 1991, mutta lopulta ystävyyssopimus solmittiin Venäjän, Neuvostoliiton seuraajavaltion kanssa[26]. Vuonna 1992 Koivisto ilmoitti kantanaan, että Suomen tulisi liittyä Euroopan Yhteisön, nykyisen Euroopan unionin jäseneksi. Jäsenhakemus jätettiin samana vuonna. Jäsenyysehdot lyötiin lopullisesti lukkoon 1. maaliskuuta 1994, jolloin Koivisto jätti virkansa seuraajalleen Martti Ahtisaarelle. Koiviston elämäntyön voi sanoa päättyneen historialliseen saranakohtaan. Muistelmiensa mukaan Koivistoa jäi harmittamaan, että Suomen jäsenyys EY:ssä varmistui vasta illalla 1. maaliskuuta 1994, mutta presidentti oli ehtinyt vaihtua jo aiemmin samana päivänä.
Suomi pelkäsi työvoimapulaa ja alkoi houkutella paluumuuttajia muun muassa Ruotsista. Koiviston tokaisu, että inkeriläisiä kohdellaan paluumuuttajina, muovasi maahanmuuttopolitiikkaa vuosiksi eteenpäin.
Koiviston nimittämät hallitukset
PääministeriKausiHallitusKalevi Sorsa1982–1983Sorsa IIIKalevi Sorsa1983–1987Sorsa IVHarri Holkeri1987–1991HolkeriEsko Aho1991–1995Aho
Yhteenveto
Koiviston presidenttikausia voisi luonnehtia eräänlaiseksi äärimmäisyyksien ajaksi. Koiviston hallitseman 12 vuoden aikana Suomi koki niin häikäisevän taloudellisen nousun kuin tyrmäävän lamankin. Entisen pankinjohtajan rohdot eivät tehonneet ylikuumenneeseen talouteen. Koivistoa on osaltaan syytetty 1990-luvulla koetusta lamasta, koska hän kannatti Harri Holkerin, Kalevi Sorsan, Esko Ahon ja Suomen Pankin johtajan Rolf Kullbergin ohella sittemmin vääräksi tuomittua vahvan markan politiikkaa. Laman puhkeamiseen vaikutti kuitenkin useita muitakin tekijöitä. Merkittävin sellainen tekijä laman syvyyteen, johon Suomi ei voinut vaikuttaa, oli Neuvostoliiton romahdus. Suomen vientituotteet Neuvostoliittoon olivat tyypillisesti sellaisia, joille oli hyvin vaikeaa löytää korvaavia markkinoita esimerkiksi Länsi-Euroopasta.
Juhani Suomen mukaan Koivisto hoiti edeltäjiensä Paasikiven ja Kekkosen tavoin yhteyksiä Neuvostoliittoon KGB:n avulla. Kyse ei hänen mukaansa ollut tiedustelusta vaan järkevästä toiminnasta: KGB-yhteys oli suorin ja varmin linkki neuvostovaltion johtoon. KGB-toimitsija Viktor Vladimirovia Suomi luonnehtii Koivistojen perhetutuksi.[18]
Poliittinen toiminta presidenttikausien jälkeen
Presidenttikautensa jälkeen Koivisto esitti usein kriittisiä kommentteja maailmanpolitiikasta ja julkaisi moniosaisen muistelmateossarjansa, joka on keskeinen lähde tutkittaessa 1960–1990-lukujen poliittista historiaa sekä Venäjää käsittelevän teoksen Venäjän idea.
Julkisuudessa Koivisto arvosteli Naton roolia Kosovon sodassa ja syytti Martti Ahtisaaren presidenttikaudella Suomea Venäjän unohtamisesta. Niin ikään hän vastusti Suomen liittymistä Natoon.
Presidenttikautensa alussa Koivisto erosi SDP:stä, mutta liittyi takaisin puolueen jäseneksi kautensa jälkeen.
Koivisto julkisuudessa
Haastatteluissaan Mauno Koivisto paljasti pitäneensä 1970-lukua Suomen historian niin sanottuina vaaran vuosina, kun on kysytty minkä uhan Neuvostoliitto muodosti Suomelle. Muistelmissaan hän toi avoimesti esille myös tunteitaan; kun hän kertomansa mukaan autolla ajaessaan sai kuulla radiosta 21. elokuuta 1968 Neuvostoliiton miehittäneen Tšekkoslovakian, hän kertoo ”itkeneensä niin etten tietä nähnyt”. Koivisto itsekin ihmetteli 1990-luvun muistelmissaan reaktionsa voimakkuutta.
Koivistolla oli erinomainen venäjän kielen taito ja hän otti kantaa Venäjän politiikkaan. Hänellä oli lämpimät suhteet erikoisesti Yhdysvaltain entiseen presidenttiin George H. W. Bushiin ja Neuvostoliiton entiseen presidentti Mihail Gorbatšoviin. Koivisto oli erittäin aktiivisessa kirjeenvaihdossa sekä Bushin että Gorbatšovin kanssa.
Kari Suomalainen teki pilapiirroksissaan Koiviston lähes huomaamattomasta hiustupsusta liioitellun tavaramerkin, josta Koiviston tunnisti piirroksissa. Mauno Koivisto oli kuuluisa myös paksuista kulmakarvoistaan. Näyttelijä Ismo Kalliota on kutsuttu leikkisästi ”Vara-Manuksi” yhdennäköisyytensä ja turkulaisuutensa ansiosta (etenkin Koiviston presidenttikaudella). Tosin ”alkuperäinen” vara-Manu oli pitkään, vuodesta 1982 alkaen Paavo Lipponen. Koivisto ei päässyt TV:n presidentinvaalitenttiin vaan lähetti paikalle silloisen poliittisen sihteerinsä Lipposen.
Koiviston harrastuksiin lukeutui lentopallo, jota hän pelasi pitkään korkeasta iästään huolimatta Sikariporras-joukkueessa, joka on voittanut Suomen mestaruuksia veteraanisarjassa.[27][28][29]
Koivisto oli Rooman Klubin kunniajäsen vuodesta 1984.[30]
Koiviston 80-vuotispäivän kunniaksi marraskuussa 2003 Helsingin kaupunginhallitus teki päätöksen erään Helsingin Kampin kauppakeskuksen lähistöllä sijaitsevan aukion nimeämisestä Mauno Koiviston aukioksi. Mauno Koiviston aukio sijaitsee Olavinkadun, Salomonkadun, entisen linja-autoaseman ja kauppakeskus Kampin rajaamalla alueella. Koiviston nimikkoaukion lähellä sijaitsee muidenkin presidenttien kunniaksi nimettyjä paikkoja: Urho Kekkosen katu, Paasikivenaukio ja Mannerheimintie. Koiviston aukio vihittiin käyttöön tiistaina 30. lokakuuta 2007. Aukion käyttöön vihkiminen lykkääntyi vajaalla neljällä vuodella, koska haluttiin odottaa kauppakeskuksen massiivisten rakennustöiden valmistumista.[31]
Maaliskuussa 2009 Koivisto kommentoi Suomen ulkopolitiikkaa pitkän tauon jälkeen Yle TV1:n Ykkösaamu-ohjelmassa. Koiviston mukaan Suomella ei ole mitään syytä katua vähäeleisyyttään Viron uudelleenitsenäistymisen aikoihin vuonna 1991. Hänen mukaansa Suomi ei olisi saavuttanut suuremmalla Neuvostoliiton kritiikillä mitään myönteisiä tuloksia. Samaisessa haastattelussa Koivisto huomioi vanhan suomettumisen palanneen, mutta ilmansuunnan vaihtuneen länteen ja erityisesti Yhdysvaltain suuntaan. Eräänlaisena suomettumisena hän piti sitä, että Yhdysvaltain tekemien päätöksien kritisointi katoaa julkisesta keskustelusta varsin pian. Lisäksi haastattelussa Koivisto ilmaisi kielteisen Nato-kantansa.[32]
2000-luvulla Koivisto kertoi katuvansa toimintaansa presidentin vallan vähentämiseksi. Hän näki presidenttiaikanaan presidentin vallan menneen liiallisuuksiin edeltäjänsä Urho Kekkosen valtakaudella ja halusi maltillisesti vähentää presidentin valtaa, mutta vähentämisessä mentiin hänen mukaansa liiallisuuksiin.[33][34][35] Kun vuoden 2012 presidentinvaalien ensimmäisen kierroksen tulos oli ratkennut, Koivisto sanoi, ettei hänen ”omatuntonsa enää kolkuta” tässä asiassa.[36]
Viimeiset vuodet
Tellervo Koivisto kertoi tammikuun 2017 Eeva-lehdessä Mauno Koiviston sairastavan Alzheimerin tautia, ja että hänen lähimuistinsa ei enää toimi kunnolla.[37] Assi Koiviston mukaan hän oli saanut diagnoosin jo vuosia aiemmin.[38] Maaliskuussa ilmoitettiin Koiviston muuttaneen hoitokotiin.[39]
Tasavallan presidentin kanslia tiedotti 12. toukokuuta 2017 presidentti Koiviston kuolleen Meilahden sairaalassa kello 21.15.[2] Sisäministeriö määräsi suruliputuksen 13. toukokuuta 2017 valtion virastoihin ja laitoksiin. Ministeriö toivoi koko maan yhtyvän suruliputukseen.[40]
Presidentti Koivistolle järjestettiin valtiolliset hautajaiset 25. toukokuuta 2017.[41] Hänet siunattiin Helsingin tuomiokirkossa, hautaan siunaamisen toimitti piispa Eero Huovinen. Muistopuheen kirkossa piti tasavallan presidentti Sauli Niinistö. Koivisto haudattiin sotilaallisin kunnianosoituksin Hietaniemen hautausmaan alueelle, jossa sijaitsevat myös Urho Kekkosen ja Risto Rytin haudat.[42]
Kuten Kekkosenkin hautajaisissa, Koiviston hautajaisissa ei ammuttu kunnialaukauksia vaan kaikkien Helsingin kirkkojen kellot soivat hautaussoittoa saaton aikana.[42][43] Ylioppilaskunnan Laulajat lauloi arkun laskun yhteydessä Heikki Klemetin kappaleen Oi kallis Suomenmaa.
Hautamuistomerkistä järjestetyn kilpailun voitti kuvataiteilija Perttu Saksa teoksellaan Kartta. Se paljastetiin 25. marraskuuta 2018, jolloin Koiviston syntymästä tuli kuluneeksi 95 vuotta.[44]
Uskonto
Sota-ajan kirjeissään Koivisto kertoi luottavansa Jumalan varjelukseen sekä itsensä että Suomen kohdalla. Esimerkiksi kesäkuussa 1944 isälleen osoitetussa kirjeessään Koivisto kertoi lukeneensa Raamattua ja kirjeessä oli lainaus sieltä: ”Muistakaa Vapahtajan sanoja: Älkää murehtiko huomisesta päivästä.”[45] Hänen isänsä Juho Koivisto oli merillä ollessaan kokenut uskonnollisen herätyksen, joka heijastui perheen elämään. Isä muun muassa piti lauantaita pyhänä, vaikka ei ollutkaan adventisti.[1] Suorassa radiohaastattelussa Moskovan vierailun yhteydessä 2002 Koivisto kertoi uskovansa Jumalaan ja vihaavansa ateisteja, ”koska he haluavat itse tulla jumaliksi ja luulevat ymmärtävänsä asioita, joita kukaan ei ymmärrä”.[46]
Koiviston presidenttikaudet
1. kausi: 27. tammikuuta 1982 – 1. maaliskuuta 1988 (kauden poikkeuksellinen alkuajankohta oli kolme kuukautta Urho Kekkosen eroilmoituksen jälkeen)
2. kausi: 1. maaliskuuta 1988 – 1. maaliskuuta 1994
Koiviston hallitukset
Koiviston I hallitus: 22. maaliskuuta 1968 – 14. toukokuuta 1970 ()
Koiviston II hallitus: 26. toukokuuta 1979 – 19. helmikuuta 1982 ()
Koiviston kirjallinen ura
Sosiaaliset suhteet Turun satamassa (väitöskirja), 1956[47]
Linjan vetoa, 1969
Väärää politiikkaa, 1978
Tästä lähtien, 1981
Linjaviitat, 1983 (käännetty useille kielille)
Politiikkaa & politikointia 1979–81 1988.
Maantiede ja historiallinen kokemus, 1992 (käännetty useille kielille)
Kaksi kautta I, 1994. ISBN 951-26-3947-5
Kaksi kautta II. Historian tekijät, 1995. ISBN 951-26-4082-1
Liikkeen suunta, 1997. ISBN 951-26-4272-7
Koulussa ja sodassa,1998. ISBN 951-26-4384-7
Venäjän idea, 2001. ISBN 951-31-2108-9
Itsenäiseksi imperiumin kainalossa – mietteitä kansojen kohtalosta, 2004. ISBN 951-31-3181-5
Citation error, replace with{{cite book| title = Grannar: Frändskap och friktion| publisher = Söderström| year = 2008| isbn = 978-951-52-2571-9| language = (in Swedish)}}
Katso myös
Koiviston konklaavi
Lähteet
Citation error, replace with{{cite book| author = Blåfield, Antti & Vuoristo, Pekka| title = Kun valta vaihtui| location = Helsinki| publisher = Kirjayhtymä| year = 1982}}
Citation error, replace with{{cite book| author = Väyrynen, Raimo & Paloheimo, Heikki (toim.)| title = Tasavallan presidentit. Kohti yhdentyvää maailmaa 1982–1994: Koivisto| publisher = Weilin + Göös| year = 1994| version = Tasavallan presidentit 1982–94| isbn = 951-35-5874-6}}
Viitteet
Kirjallisuutta
Citation error, replace with{{cite book| author = Hauvonen, Risto| title = Koivisto Kekkosta kaatamassa: Mauno Koiviston nousu valtion johtoon lehdistön, muistelmien ja historiankirjoituksen kuvaamana| location = Helsinki| publisher = Paasilinna| year = 2015| isbn = 978-952-299-082-2}}
Tellervo Koivisto, Seppo Lindblom, Jaakko Kalela, Olavi Arrakoski (toim.): Kyllä se siitä! Mauno Koiviston ensimmäiset kahdeksan vuosikymmentä. Tammi, 2003. (Mauno Koiviston 80-vuotisjuhlakirja.) ISBN 951-31-2829-6
Citation error, replace with{{cite book| author = Nars, Kari| title = Mauno – Optimistinen pessimisti| location = Helsinki| publisher = Standpoint Oy| year = 2017| isbn = 978-952-68782-0-1}}
Aiheesta muualla
Yle Elävä arkisto:
Yleisradion Kansallinen äänigalleria
Arjenhistoria
Helsingin Sanomat
Check date values in: |accessdate= (help)CS1 maint: unrecognized language (link)
Luokka:Vuonna 1923 syntyneet
Luokka:Vuonna 2017 kuolleet
Luokka:Seulonnan keskeiset artikkelit
| https://fi.wikipedia.org/wiki/Mauno%20Koivisto |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
137,
415,
731,
910,
5301,
6008,
6993,
7492,
7540,
8237,
8911,
9172,
9369,
9895,
10210,
10657,
10943,
11485,
11784,
12012,
12266,
12506,
12741,
12817,
12870,
12931,
13000,
13052,
13121,
13168,
13318,
13442,
13628,
14257,
14524,
14647,
14695,
15035,
15223,
15355,
15629,
15765,
15964,
16059,
16128
],
"plaintext_end_byte": [
136,
414,
730,
902,
5293,
6000,
6992,
7480,
7535,
8221,
8910,
9164,
9361,
9894,
10209,
10656,
10942,
11477,
11783,
12004,
12250,
12505,
12740,
12816,
12869,
12930,
12999,
13051,
13106,
13160,
13317,
13434,
13602,
14256,
14523,
14646,
14694,
15013,
15189,
15347,
15614,
15736,
15942,
16044,
16101,
16258
]
} | 중국에서 두번째로 큰 도시는 어디인가? | 오사카시 | korean | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
오사카 시()는 일본 오사카부의 도시로 혼슈 긴키 지방의 요도가와 강 하구 오사카 만에 위치해 있다.
오사카 시는 또한 일본 지방자치법에 따라 정령지정도시로 지정되어 있으며 오사카부의 부청 소재지이다. 오사카는 역사적으로 일본의 상업 중심지였고 일본에서 두 번째로 큰 게이한신 도시권의 심장부이다.
주간 인구는 도쿄 23구 다음으로 일본 전국에서 2위, 야간 인구는 요코하마 시 다음으로 3위이다. 1956년에 일본에서 처음으로 정령지정도시로 지정되었다. 간토 지방이 아닌 지방에서는 제일 많으며, 재일 한국인들이 많이 모여사는 곳이다.
고노하나 구에는 일본 국내외적으로 널리 알려진 유니버설 스튜디오 재팬이 있으며, 2007년 세계 육상 선수권 대회를 개최하였다.
역사
섬네일|오른쪽|250px|오사카 성
조몬 시대의 해침에 의해, 오사카 만이 생성되고, 남부로부터 돌출된 우에마치 대지를 사취로 하는 반도가 만들어지고, 동부는 하내 만이 되었다. 이를 통해 오늘날의 우에마치 지역은 동쪽의 내륙해와 반도로 이루어졌을 것으로 생각된다. 조몬 시대 중기에는 이미 사람이 집단 거주하며, 어로·채집 등의 생활을 영위하고 있었으니, 이는 기원전 5~6세기의 모리노미야 유적에서 발견된 조개 더미와 굴, 유골로부터 알려지게 된 것이다. 야요이 시대가 되면 반도는 사주가 되어 하내만은 담수화되고, 마침내 하내 호가 되었다. 하내호 주변은 자연환경의 혜택을 입어, 벼농사 등 농경의 발전에 의해 평야에 영구적이며 대규모인 집단 거주가 출현하고, 해운이나 대륙과의 교역의 거점이 되었다. 오사카 만의 끝자락에 있는 요도가와 ・ 야마토가와의 하구에 돌출된 우에마치 대지가 오사카라는 마을의 원점이다.고훈 시대에 오사카는 일본 서부 지방을 연결하는 중심 항구로 개발되었다. 오사카 평야에서 발견되는 무덤들의 수가 증가하고 크기가 커지는 것은 정치력이 집중되었다는 증거를 보여주며 국가가 형성되기에 이르렀다. 5세기에는 난바 고즈 궁이 세워졌다.5, 6세기에 대륙 문물이 전래되고 귀화인들이 들어와 정착하였다. 645년에 고토쿠 천황은 오사카에 나니와노 나가라노 도요사키노 미야를 지었고 이 지역에 수도 나니와쿄를 만들었다. 이곳은 나니와라 불리는 현대적인 도시가 되었다. 이 이름은 나니와 구라는 이름으로 여전히 사용되고 있다. 비록 수도가 655년에 아스카로 이전했지만 나니와는 야마토와 한국, 중국을 연결하는 수륙 교통의 중요한 연결고리로 남았다.744년에 나니와는 쇼무의 부탁으로 다시 수도가 되었다. 나니와가 수도가 되는 것은 745년에 중단되었고 황궁은 헤이조쿄(현재의 나라 시)로 돌아갔다. 항구의 기능은 나라 시대가 끝날 즈음에 이웃한 지역으로 옮겨갔지만 헤이안쿄와 다른 곳을 연결하는 활기찬 수륙 교통의 중심지로 남았다.무로마치 시대인 1496년에 정토진종의 본거지로서 이시야마 혼간지가 옛 나니와 황궁 부지에 설립되었다. 1570년에 오다 노부나가의 공격이 시작되었다. 10년 후에 수도승들은 항복하였고 절은 파괴되었다. 1593년에 도요토미 히데요시가 오사카 성(城)을 이시야마 혼간지 부지에 축조하였다.1614년부터 1615년에 걸쳐 도쿠가와 이에야스가 오사카 성을 공격하여 함락시킨 후 오사카는 1619년에 에도 막부의 직할 영지로 되었다. 그리고 요도가와 강의 치수를 위해 아지 강을 개통하여 베네치아처럼 시내 각지에 물이 흐르는 도시가 되었다. 오랜 세월 동안 오사카는 일본의 경제 중심지로써 인구의 상당수가 상인 계층에 속했다. 에도 시대를 거치면서 오사카는 일본의 주요 도시 중 하나로 성장하였고 활기차고 중요한 항구로써의 옛 역할을 회복하였다. 대중 문화는 에도의 삶을 묘사한 우키요에와 밀접한 관련이 있다. 오사카의 도시 문화는 교토와 에도의 도시 문화와 평행하게 발전하였으며 마찬가지로 분라쿠와 가부키가 성행했다.1837년에 하급 무사 오시오 헤이하치로는 도시가 많은 빈곤층들을 지원하는데 무관심한 것에 대응하여 농민 폭동을 이끌었다. 쇼군의 관리들이 진압하기 전에 도시의 대략 4분의 1이 파괴되었고 이후 오시오는 자결하였다.막부에 의해 오사카는 효고(오늘날의 고베)와 함께 보신 전쟁과 메이지 유신이 시작되기 바로 직전인 1868년 1월 1일에 외국과의 교역을 개방하였다.현대적인 지자체는 1889년에 정령 지정 도시로써 설립되었고 처음에 면적은 15km²로 오늘날의 니시 구, 주오 구를 포함하고 있었다. 이후 도시는 세 번에 걸쳐 확장되어 현재의 크기인 222km²에 이르게 되었다.
지리
오사카 시는 서쪽으로 오사카 만을 향해 열려있다. 다른 면은 오사카부에 속하는 10개 이상의 도시와 효고현의 아마가사키 시에 의해 완전히 둘러싸여있다. 도시는 오사카 부의 다른 시정촌에 비해 약 13% 정도 더 큰 면적을 가지고 있다. 도시가 1889년에 설립되었을 때 오늘날의 니시 구와 주오 구에 해당하는 15.27km²를 차지하고 있었으나 몇 번의 확장을 거쳐 222.30km²로 커졌다. 1925년의 가장 큰 확장 때 126.01km²가 확장되었다. 오사카 시에서 가장 높은 지점은 쓰루미 구의 37.5m이고 가장 낮은 지점은 니시요도가와 구의 -2.2m이다.
지구
중앙 오사카는 대략적으로, 주요 도로인 미도스지가 끝나는 곳에서 기타(キタ, 北)과 미나미(ミナミ, 南)의 두 개의 지역으로 나뉜다. 기타는 오사카의 신 중심부로, 기타 구를 포함한다. 대략 우메다의 업무와 상점 지구를 둘러싼 지역이다. 백화점, 극장, 부티크 등이 JR 오사카 역과 우메다 역 주변에 무리지어 있다. 미나미는 난바, 신사이바시, 도톤보리의 쇼핑가가 있는 곳이다. 대게로 유명한 도톤보리 교 주변의 유흥가, 트라이앵글 공원, 아메리카 촌이 미나미에 있다. 기타와 미나미 사이의 요도바야시와 혼마치는 법원과 주요 은행의 본사가 있는 전통적인 업무 지구이다. 오사카 비즈니스 파크의 새로운 업무 지구는 오사카 성 주변에 있다. 업무 지구는 또한 덴노지 역과 교바시 역과 같은 제2의 철도 터미널 주변으로도 형성되어 있다.
"나니와의 808다리"는 이곳에 대한 경이로움을 표현하는 일본의 옛 표현이다. "808"은 이곳의 셀 수 없이 많은 다리를 상징하는 것이다. 오사카에는 수많은 강과 수로들이 가로지르기 때문에 구체적인 이름을 가진 많은 다리들이 세워졌고 다리의 주변 지역은 종종 다리의 이름으로도 불린다. 나가호리 수로와 같은 일부 수로는 매립된 반면에 어떤 것들은 아직 남아있다.
행정구
오사카 시에는 24개의 구가 있다.
고노하나 구 (此花區)
기타 구 (北區)
나니와 구 (浪速區)
니시 구 (西區)
니시나리 구 (西成區)
니시요도가와 구 (西淀川區)
다이쇼 구 (大正區)
덴노지 구 (天王寺區)
미나토 구 (港區)
미야코지마 구 (都島區)
스미노에 구 (住之江區)
스미요시 구 (住吉區)
쓰루미 구 (鶴見區)
아베노 구 (阿倍野區)
아사히 구 (旭區)
요도가와 구 (淀川區)
이쿠노 구 (生野區)
조토 구 (城東區)
주오 구 (中央區)
후쿠시마 구 (福島區)
히가시나리 구 (東成區)
히가시스미요시 구 (東住吉區)
히가시요도가와 구 (東淀川區)
히라노 구 (平野區)
기후
인구
2005년의 인구 조사에 따르면 오사카의 주민은 2,628,811명으로 2000년에 비해 30,037명, 1.2% 증가하였다. 1,280,325세대가 있고 세대당 성원 수는 2.1명이었다. 인구밀도는 km²당 11,836명이었다. 간토 대지진으로 1920년부터 1930년 사이에 많은 이주민들이 들어와 1930년에 오사카의 인구는 2,453,573명으로 2,070,913명의 도쿄를 제치고 일본에서 가장 큰 도시가 되었다. 인구는 1940년에 3,252,340명으로 절정에 달했고 전쟁 후에는 1965년에 3,156,222명으로 절정에 달했으나 이후 주민들이 교외로 이주하면서 인구가 계속 감소하였다.
99,755명의 외국인이 거주하고 가장 큰 집단은 한국인(71,015)과 중국인(11,848)이다. 이쿠노 구의 쓰루바시 지구는 일본에서 가장 큰 한국인 거주지 중 하나로 재일 한국인 27,466명이 등록되어있다.
방언
이 지역에서 일반적으로 사용되는 방언은 긴키 방언이다. 긴키 방언의 특징 중 하나는 동사의 부정의 접미사 nai 대신에 hen을 사용하는 것이다.
경제
2004년 오사카의 GDP는 21조 3천억 엔으로 예년에 비해 1.2% 증가하였다. 이 수치는 오사카부 전체 생산량의 55%, 긴키 지방 전체의 26.5%를 차지하는 것이다. 2004년에 상업, 서비스업, 제조업이 각각 전체의 30%, 26%, 11%를 차지하였다. 도시의 1인당 수입은 약 330만 엔으로 오사카 부보다 10% 높다. 마스타카드는 오사카가 전 세계의 선도적인 도시 중 19위이고 세계 경제에 중요한 역할을 한다고 보고하였다.
오사카 대도시권(오사카와 고베)의 GDP는 3410억 달러였다. 오사카는 파리, 런던과 함께 세계에서 가장 생산성이 높은 배후지를 갖고 있다. 이 수치는 세계의 다른 도시들의 GDP가 훨씬 커진 것에 비해 과거 15년 동안 꽤 일정하게 유지되었다.
역사적으로 특히, 중세와 전근대에 오사카는 일본의 상업 중심지였다. 일본의 첫 번째 중개 회사인 노무라 증권이 1925년에 오사카에서 설립되었고 오사카에는 여전히 선도적인 선물 거래소가 있다. 많은 주요 회사들이 본사를 도쿄로 이전했다. 그러나 파나소닉, 샤프, 산요와 같은 몇몇 주요 회사들은 여전히 오사카에 본사를 두고 있다.
오사카 증권 거래소는 닛케이 225 선물과 같은 파생 상품을 전문으로 하며 오사카에 기반을 두고 있다. 자스닥과의 합병은 오사카 증권 거래소가 일본의 신흥 기업을 위한 가장 큰 거래소가 되는 데 도움이 될 것이다.
미국의 조사에 따르면 오사카는 일본의 도쿄에 이어 세계에서 두 번째로 추방된 노동자들에게 물가가 가장 비싼 도시였다. 이것은 2008년에 11위였던 것이 9계단이나 뛰어오른 것이다. 오사카는 2007년에 8번째로 물가가 높은 도시였다. 2013년에는 10위 권에 오르지 못했다. 같은 해 이코노미스트 인텔리전스 유닛(EIU)가 발표한 2013년 생활물가 연구에서는 세계에서 생활비가 2번째로 비싼 도시로 선정됐다.[2]
교육
섬네일|오른쪽|간사이 대학
오사카의 공립 초등학교와 중학교는 오사카 시에 의해 운영된다. 이들의 교육 문제의 감독 기관은 오사카 시 교육위원회이다. 마찬가지로 공립 고등학교는 오사카 부 교육위원회에 의해 운영된다.
오사카 시는 한때 많은 수의 고등학교와 대학교가 있었지만 캠퍼스의 성장과 더 넓은 부지의 필요성 때문에 오사카 대학을 포함해 많은 학교들이 교외로 이전하였다.
대학
간사이 대학
오사카 시립 대학
오사카 경제 대학
오사카 공업 대학
오사카 여학원 대학
오사카 세이케이 대학
소아이 대학
오사카 예술 대학
오사카 교육 대학
간사이 외국어 대학
교통
철도
서일본 여객철도
오사카 순환선
사쿠라지마 선
도카이도 본선 (JR 교토 선)
도카이도 본선 (JR 고베 선)
후쿠치야마 선
JR 도자이 선
가타마치 선
오사카히가시 선
간사이 본선
한와 선
오사카 시 교통국
오사카 시영 지하철
미도스지 선
다니마치 선
요쓰바시 선
주오 선
센니치마에 선
사카이스지 선
나가호리쓰루미료쿠치 선
이마자토스지 선
난코 포트타운 선
한큐 전철
고베 본선
다카라즈카 본선
교토 본선
센리 선
한신 전기 철도
한신 본선
한신 난바 선
게이한 전기 철도
게이한 본선
나카노시마 선
긴키 닛폰 철도
나라 선
오사카 선
미나미오사카 선
난카이 전기 철도
난카이 본선
고야 선
한카이 전기 궤도
한카이 선
우에마치 선
광역 노선
도카이도 신칸센
산요 신칸센
도로
도로 교통은 오사카 USJ ~ 오사카 역 (우메다 역) ~ 교토 역 ~ 도쿄 역을 잇는 야간 고속버스가 운행을 하고 있으며,
인접한 교토부, 와카야마현, 나라현, 효고현 등지로 고속도로 및 국도가 연결되어 있다.
항공
국제 항공편이 주로 이용하는 간사이 국제공항과 국내 항공편이 주로 이용하는 오사카 국제공항을 통해 접근할 수 있다.
문화
쇼핑과 요리
오사카에는 많은 도매 상점과 소매 상점이 있으며 2004년 시 통계에 따르면 그 숫자는 각각 25,228개와 34,707개였다. 이들 중 많은 것들이 주오 구(10,468개)와 기타 구(6,335개)에 집중되어있다. 상점의 유형은 쇼핑몰에서 일본의 재래식 상점가인 쇼텐가이까지 다양하다. 쇼텐가이는 일본 전역에서 볼 수 있고 오사카의 쇼텐가이는 이들 중 가장 길다. 텐진바시스지 상점가는 오사카 천만궁에서 시작해 남북으로 2.6km에 걸쳐 뻗어있다. 이곳에는 일용품 가게, 의류점, 음식점이 있다.
다른 쇼핑 지역으로 전자 기기와 만화/애니메이션 지구인 덴덴타운이 있으며 도쿄의 아키하바라에 필적한다. 또한 우메다 지구에는 한큐 산반가이 쇼핑몰과 전자 기기 상점인 요도바시 카메라가 있다.
오사카는 음식으로도 유명하다. 지역 요리로는 오코노미야키, 다코야키, 우동, 스시가 있다.
다른 쇼핑가로는 다음 것들이 있다.
아메리카 촌 - 젊은이들을 위한 패션 거리
도톤보리 - 난바 지구의 일부로 도시의 심장부로 여겨진다.
난바 - 주요 쇼핑, 관광, 식당 지역이다.
신사이바시 - 명품을 취급하고 백화점이 있다.
우메다 - 역 주변으로 극장, 부티크, 백화점이 있다.
스포츠
관광지
난바(難波)와 신사이바시(心斎橋)
도톤보리(道頓堀)
유니버설 스튜디오 재팬(ユニバーサル・スタジオ・ジャパン™)
난바 역
도톤보리
축제
이쿠쿠니타마 신사(生國魂神社)에서 매년 7월 24일과 7월 25일에 열린 덴진 마쓰리가 유명하다.
사진
오사카 성
오사카 성
오사카 역
신오사카 역
나카노시마에서 우메다를 바라본 모습
유니버설 스튜디오 재팬
나카스의 밤 풍경
우메다 스카이 빌딩
오사카 비즈니스 빌딩
통천각
텐포잔 대관람차
주요 인물
이명박
추성훈
히가시노 게이고
야마사키 도요코
오오츠카 아이
사나 (트와이스)
자매 도시
자매 도시
샌프란시스코 (1957)
상파울루 (1969)
시카고 (1973)
상하이 시 (1974)
멜버른 (1974)
상트페테르부르크 (1979)
밀라노 (1981)
함부르크 (1989)
우호 교류 도시
부에노스아이레스 (1998)
부다페스트 (1998)
부산광역시 (2008)
같이 보기
오사카도 구상
백제주(百済州, )
각주
외부 링크
분류:오사카부의 도시
분류:정령지정도시
분류:일본의 도도부현청 소재지
분류:일본의 항구 도시 | https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%98%A4%EC%82%AC%EC%B9%B4%EC%8B%9C |
{
"plaintext_start_byte": [
7,
285,
488,
1251,
1669,
1888,
1994,
2188,
2707,
3050,
3527,
3814,
4468,
5541,
5727,
6187,
7030,
7619,
8550,
9729,
10624,
11476,
11859,
12302,
14136,
14366,
15260,
16058,
16159,
16293,
16392,
16712,
17000,
17507,
17928,
18215,
18603,
18894,
19109,
19357,
19632,
20755,
21370,
22405,
23361,
24046,
24567,
25325,
26622,
26816
],
"plaintext_end_byte": [
284,
487,
1239,
1668,
1887,
1993,
2178,
2706,
3029,
3526,
3813,
4444,
5540,
5726,
6186,
7029,
7618,
8549,
9707,
10558,
11475,
11858,
12286,
14135,
14365,
15259,
16057,
16158,
16282,
16391,
16711,
16970,
17506,
17927,
18191,
18602,
18893,
19108,
19356,
19600,
20733,
21345,
22404,
23360,
24045,
24566,
25310,
26611,
26792,
26929
]
} | How many events are held in football stadiums? | Stadium | english | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
A stadium (plural stadiums or stadia)[1] is a place or venue for (mostly) outdoor sports, concerts, or other events and consists of a field or stage either partly or completely surrounded by a tiered structure designed to allow spectators to stand or sit and view the event.[2]
Pausanias noted that for about half a century the only event at the ancient Greek Olympic festival was the race that comprised one length of the stade at Olympia, where the word "stadium" originated.[3]
Most of the stadiums with a capacity of at least 10,000 are used for association football. Other popular stadium sports include gridiron football, baseball, ice hockey, basketball, cricket, rugby union, rugby league, Australian-rules football, Gaelic football, rugby sevens, field lacrosse, bandy, athletics, hurling, field hockey, Kabaddi, and bullfighting. A large number of large sports venues are also used for concerts. Basketball is the most popular arena (or indoor stadium) sport in the world. Large race circuits and large horse racing tracks are not stadiums, but sports venues, because the entire playing surface can't be seen from the stands. For the difference, compare List of stadiums by capacity with List of sports venues by capacity.
Etymology
"Stadium" is the Latin form of the Greek word "stadion" (στάδιον), a measure of length equalling the length of 600 human feet.[4] As feet are of variable length the exact length of a stadion depends on the exact length adopted for 1 foot at a given place and time. Although in modern terms 1 stadion = 600ft (180m), in a given historical context it may actually signify a length up to 15% larger or smaller.[3]
The equivalent Roman measure, the stadium, had a similar length– about 185m (607ft) – but instead of being defined in feet was defined using the Roman standard passus to be a distance of 125 passūs (double-paces).
The English use of stadium comes from the tiered infrastructure surrounding a Roman track of such length.
Most dictionaries provide for both stadiums and stadia as valid English plurals, although etymological purists sometimes apply stadia only to measures of length in excess of 1 stadium.
History
The oldest known stadium is the one in Olympia, in the western Peloponnese, Greece, where the Olympic Games of antiquity were held from 776 BC. Initially 'the Games' consisted of a single event, a sprint along the length of the stadium. The stadion, a measure of length, may be related to the "Stadium", but the track at the Stadium at Olympia is longer than the conventional stadion.
Greek and Roman stadiums have been found in numerous ancient cities, perhaps the most famous being the Stadium of Domitian, in Rome.
The excavated and refurbished ancient Panathenaic stadium hosted an early version of the Olympic Games in 1870,[5] 1875, 1896 and 1906. The excavation and refurbishment of the stadium was part of the legacy of the Greek national benefactor Evangelos Zappas, and it was the first ancient stadium to be used in modern times.
Indian Subcontinent
A large rectangular open ground measuring 283 m E-W and 45 to 47m N.S (ratio 6:1) was unearthed in Dholavira between citadel and middle town which was enclosed on all sides and had two gates on east and west direction. The structure called ''stadium'' has tiered stepped sloping stands on all four sides. It might have been used for wrestling, tent pegging, drama plays etc. peg holes on the ground indicate that it must also have been used for temporary stalls/ markets[6].
It was a practice in ancient India to construct stadia for sports meets or wrestling bouts. The Harivasha describes a stadium built by Kamsa to conduct wrestling bouts. In Adiparva of Mahabharatha occurs a description of a stadium raised to exhibit skill in archery and other sports.[7]
Similar Dholavira type stadiums were also constructed in the second century in Nagarjunakonda by satavahanas, it also has a small quadrangular open area enclosed on all four sides by stepped stands which are made of bricks and have limestone cladding on them and most probably used for theatrical performance[8][9]. Another oblong stadium was also discovered near the site which was enclosed on all four sides by flight of steps each step two feet wide and a pavilion on the west end all constructed of burnt brick.on topmost step of the arena was a platform eleven feet wide.the area of arena was 309 X 259 feet and 15 feet deep.
Modern stadiums
The first stadiums to be built in the modern era were basic facilities, designed for the single purpose of fitting as many spectators in as possible. With tremendous growth in the popularity of organised sport in the late Victorian era, especially association football in the United Kingdom and baseball in the United States, the first such structures were built.[10] One such early stadium was the Lansdowne Road Stadium, the brainchild of Henry Dunlop, who organised the first All Ireland Athletics Championships. Banned from locating sporting events at Trinity College, Dunlop built the stadium in 1872. "I laid down a cinder running path of a quarter-mile, laid down the present Lansdowne Tennis Club ground with my own theodolite, started a Lansdowne archery club, a Lansdowne cricket club, and last, but not least, the Lansdowne Rugby Football Club – colours red, black and yellow." Some 300 cartloads of soil from a trench beneath the railway were used to raise the ground, allowing Dunlop to use his engineering expertise to create a pitch envied around Ireland.
Other early stadiums from this period in the UK include the Stamford Bridge stadium (opened in 1877 for the London Athletic Club) and Anfield stadium (1884 as a venue for Everton F.C.).
In the U.S., many professional baseball teams built large stadiums mainly out of wood, with the first such venue being the South End Grounds in Boston, opened in 1871 for the team then known as the Boston Beaneaters (now the Atlanta Braves). However, many of these parks caught fire, and even those that did not burn proved inadequate for a growing game. All of the 19th-century wooden parks were replaced, some after only a few years, and none survive today.
Goodison Park was the first purpose-built football stadium in the world. Walton-based building firm Kelly brothers were instructed to erect two uncovered stands that could each accommodate 4,000 spectators. A third covered stand accommodating 3,000 spectators was also requested.[11] Everton officials were impressed with the builder's workmanship and agreed two further contracts: exterior hoardings were constructed at a cost of £150 and 12 turnstiles were installed at a cost of £7 each.[12] The stadium was officially opened on 24 August 1892 by Lord Kinnaird and Frederick Wall of the Football Association. No football was played; instead the 12,000 crowd watched a short athletics event followed by music and a fireworks display.[11] Upon its completion the stadium was the first joint purpose-built football stadium in the world.[13]
The architect Archibald Leitch brought his experience with the construction of industrial buildings to bear on the design of functional stadiums up and down the country. His work encompassed the first 40 years of the 20th century. One of his most notable designs was Old Trafford in Manchester. The ground was originally designed with a capacity of 100,000 spectators and featured seating in the south stand under cover, while the remaining three stands were left as terraces and uncovered.[14] It was the first stadium to feature continuous seating along the contours of the stadium.[10]
These early venues, originally designed to host football matches, were adopted for use by the Olympic Games, the first one being held in 1896 in Athens, Greece. The White City Stadium, built for the 1908 Summer Olympics in London is often cited as the first modern seater stadium, at least in the UK. Designed by the engineer J.J. Webster and completed in 10 months by George Wimpey,[15] on the site of the Franco-British Exhibition, this stadium with a seating capacity of 68,000 was opened by King Edward VII on 27 April 1908.[16] Upon completion, the stadium had a running track 24ft wide (7.3m) and three laps to the mile (536 m); outside there was a 35-foot-wide (11m), 660-yard (600m) cycle track. The infield included a swimming and diving pool. The London Highbury Stadium, built in 1913, was the first stadium in the UK to feature a two-tiered seating arrangement when it was redesigned in the Art Deco style in 1936.[10]
During these decades, parallel stadium developments were taking place in the U.S. The Baker Bowl, a baseball park in Philadelphia that opened in its original form in 1887 but was completely rebuilt in 1895, broke new ground in stadium construction in two major ways. The stadium's second incarnation featured the world's first cantilevered second deck (tier) in a sports venue, and was also the first baseball park to use steel and brick for the majority of its construction. Another influential venue was Boston's Harvard Stadium, built in 1903 by Harvard University for its American football team and track and field program. It was the world's first stadium to use concrete-and-steel construction. In 1909, concrete-and-steel construction came to baseball with the opening of Shibe Park in Philadelphia and, a few months later, Forbes Field in Pittsburgh. The latter was the world's first three-tiered sporting venue. The opening of these parks marked the start of the "jewel box" era of park construction. The largest stadium crowd ever was 199,854 people watching the final match of the 1950 World Cup at Rio de Janeiro's Maracanã on 16 July 1950.[17]
The ancient stadium
Stadiums in ancient Greece and Rome were built for different purposes, and at first only the Greeks built structures called "stadium"; Romans built structures called "Circus." Greek stadia were for foot races, whereas the Roman circus was for horse races. Both, however, had similar shapes and bowl-like areas around them for spectators. The Greeks also developed the theatre, with its seating arrangements foreshadowing those of modern stadiums. The Romans copied the theatre, then expanded it to accommodate larger crowds and more elaborate settings. The Romans also developed the double-sized round theatre called amphitheatre, seating crowds in the tens of thousands for gladiatorial combats and beast shows. The Greek stadium and theatre and the Roman circus and amphitheatre are all ancestral to the modern stadium.[18][19]
Examples of ancient stadiums
The modern stadium
Types
Domed stadiums are distinguished from conventional stadiums by their enclosing roofs. Many of these are not actually domes in the pure architectural sense, some being better described as vaults, some having truss-supported roofs and others having more exotic designs such as a tensegrity structure. But, in the context of sports stadiums, the term "dome" has become standard for all covered stadiums,[20] particularly because the first such enclosed stadium, the Houston Astrodome, was built with an actual dome-shaped roof. Some stadiums have partial roofs, and a few have even been designed to have moveable fields as part of the infrastructure. The Mercedes-Benz Superdome in New Orleans is a true dome structure made of a lamellar multi-ringed frame and has a diameter of 680 feet (210 m). It is the largest fixed domed structure in the world.[21]
Even though enclosed, dome stadiums are called stadiums because they are large enough for, and designed for, what are generally considered to be outdoor sports such as athletics, American football, association football, rugby, and baseball. Those designed for what are usually indoor sports like basketball, ice hockey and volleyball are generally called arenas. Exceptions include:
Cameron Indoor Stadium, home to Duke University's Blue Devils men's and women's basketball programs
Red Bull Arena, an open-air venue that is home to Major League Soccer's New York Red Bulls
Paris La Défense Arena, a domed stadium that is home to the rugby union club Racing 92
Chicago Stadium (demolished), former home to the National Hockey League's Chicago Blackhawks and the National Basketball Association's Chicago Bulls
Design issues
Different sports require fields of different size and shape. Some stadiums are designed primarily for a single sport while others can accommodate different events, particularly ones with retractable seating. Stadiums built specifically for association football are quite common in Europe; however, Gaelic games stadiums (such as the incomplete Croke Park) would be most common in Ireland, while ones built specifically for baseball or American football are common in the United States. The most common multiple use design combines a football pitch with a running track, a combination which generally works fairly well, although certain compromises must be made. The major drawback is that the stands are necessarily set back a good distance from the pitch, especially at the ends of the pitch. In the case of some smaller stadiums, there are not stands at the ends. When there are stands all the way around, the stadium takes on an oval shape. When one end is open, the stadium has a horseshoe shape. All three configurations (open, oval and horseshoe) are common, especially in the case of American college football stadiums. Rectangular stadiums are more common in Europe, especially for football where many stadiums have four often distinct and very different stands on the four sides of the stadium. These are often all of different sizes and designs and have been erected at different periods in the stadium's history. The vastly differing character of European football stadiums has led to the growing hobby of ground hopping where spectators make a journey to visit the stadium for itself rather than for the event held there. In recent years the trend of building completely new oval stadiums in Europe has led to traditionalists criticising the designs as bland and lacking in the character of the old stadiums they replace.
In North America, where baseball and American football are the two most popular outdoor spectator sports, a number of football/baseball multi-use stadiums were built, especially during the 1960s, and some of them were successful.
However, since the requirements for baseball and football are significantly different, the trend has been toward the construction of single-purpose stadiums, beginning with Kansas City in 1972–1973 and accelerating in the 1990s. In several cases, an American football stadium has been constructed adjacent to a baseball park, to allow for the sharing of mutual parking lots and other amenities. With the rise of MLS, the construction of soccer-specific stadiums has also increased since the late 1990s to better fit the needs of that sport. In many cases, earlier baseball stadiums were constructed to fit into a particular land area or city block. This resulted in asymmetrical dimensions for many baseball fields. Yankee Stadium, for example, was built on a triangular city block in The Bronx, New York City. This resulted in a large left field dimension but a small right field dimension.
Before more modern football stadiums were built in the United States, many baseball parks, including Fenway Park, the Polo Grounds, Wrigley Field, Comiskey Park, Tiger Stadium, Griffith Stadium, Milwaukee County Stadium, Shibe Park, Forbes Field, Yankee Stadium, and Sportsman's Park were used by the National Football League or the American Football League. (To a certain extent, this continues in lower football leagues as well, with TD Ameritrade Park being used as the home stadium of the United Football League's Omaha Nighthawks.) Along with today's single use stadiums is the trend for retro style ballparks closer to downtown areas. Oriole Park at Camden Yards was the first such ballpark for Major League Baseball to be built, using early-20th-century styling with 21st-century amenities.
There is a solar-powered stadium in Taiwan that produces as much energy as it needs to function.[22]
Stadium designers often study acoustics to increase noise caused by fans' voices, aiming to create a lively atmosphere.[23]
Lighting
Until the advent of floodlights, most games played on large areas had to rely on natural lighting.
Bramall Lane was reportedly the first floodlit stadium. Floodlighting in association football dates as far back as 1878, when there were floodlit experimental matches at Bramall Lane, Sheffield during the dark winter afternoons. With no national grid, lights were powered by batteries and dynamoes, and were unreliable.
Since the development of electrical grids, lighting has been an important element in stadium design, allowing games to be played after sundown, and in covered, or partly covered stadiums that allow less natural light, but provide more shelter for the public.
Spectator areas and seating
An "all-seater" stadium has seats for all spectators. Other stadiums are designed so that all or some spectators stand to view the event. The term "all-seater" is not common in the U.S., as very few American stadiums have sizeable standing-only sections. Poor stadium design has contributed to disasters, such as the Hillsborough disaster and the Heysel Stadium disaster. Since these, all Premier League, UEFA European Championship and FIFA World Cup qualifying matches require all spectators to be seated.
Seating areas may be known as terraces,tiers, or decks. Originally set out for standing room only, they are now usually equipped with seating. Another term used in the US is bleachers, which is mostly used for seating areas with bench seats as opposed to individual seats, and which often are uncovered; the name refers to the bleaching effect direct, unshaded sunlight has on the benches and patrons in those sections.
Many stadiums make luxury suites or boxes available to patrons at high prices. These suites can accommodate fewer than 10 spectators or upwards of 30 depending on the venue. Luxury suites at events such as the Super Bowl can cost hundreds of thousands of dollars.
Safety and security
Due to the number of people congregating in stadiums and the frequency of events, many notable accidents have occurred in the past, some causing injury and death. For example, the Hillsborough disaster was a human crush at Hillsborough Stadium in Sheffield, England on 15 April 1989. The resulting 96 fatalities and 766 injuries makes this the worst disaster in British sporting history.
Much effort has been spent to avoid the recurrence of such events, both in design and legislation. Especially where there is a perceived risk of terrorism or violence attention remains high to prevent human death and keep stadiums as places where families can enjoy a public event together.
In Europe and South America, during the twentieth century, it was common for violent bands of supporters to fight inside or close to association football stadiums. In the United Kingdom they are known as hooligans.
Structural features that increase safety include separate entry and exit accesses for each spectator area, especially separating accesses for home and visitor supporters, dividing walls, glass parapets, vibration attenuation and sprinkler systems.
Security features that have been adopted include armed surveillance, Identity document checks, video surveillance, metal detectors and security searches to enforce rules that forbid spectators to carry dangerous or potentially dangerous items.
Political and economic issues
Modern stadiums, especially the largest among them, are megaprojects that can only be afforded by the largest corporations, wealthiest individuals, or government. Sports fans have a deep emotional attachment to their teams. In North America, with its closed-league "franchise" system, there are fewer teams than cities which would like them. This creates tremendous bargaining power for the owners of teams, whereby owners can threaten to relocate teams to other cities unless governments subsidize the construction of new facilities.[24] In Europe and Latin America, where there are multiple association football clubs in any given city, and several leagues in each country, no such monopoly power exists, and stadiums are built primarily with private money. Outside professional sports, governments are also involved through the intense competition for the right to host major sporting events, primarily the Summer Olympics and the FIFA World Cup (of association football), during which cities often pledge to build new stadiums on order to satisfy the International Olympic Committee (IOC) or FIFA.
Environmental issues
Modern stadiums bring several negative environmental issues with their construction. They require thousands of tons of materials to build, they greatly increase traffic in the area around the stadium, as well as maintaining the stadium[25]. The increased traffic around modern stadiums has led to create exposure zones says the Health Effect Institute, exposing 30-40% of people living around the stadium to potential health issues[26]. Many stadiums are attempting to counteract these issues by implementing solar panels, and high efficiency lighting, to reduce their own carbon footprint.
Corporate naming
In recent decades, to help take the burden of the massive expense of building and maintaining a stadium, many American and European sports teams have sold the rights to the name of the facility. This trend, which began in the 1970s, but accelerated greatly in the 1990s, has led to sponsors' names being affixed to both established stadiums and new ones. In some cases, the corporate name replaces (with varying degrees of success) the name by which the venue has been known for many years. But many of the more recently built stadiums, like the Volkswagen Arena in Wolfsburg, Germany, have never been known by a non-corporate name. The sponsorship phenomenon has since spread worldwide. There remain a few municipally owned stadiums, which are often known by a name that is significant to their area (for example, Minneapolis' Hubert H. Humphrey Metrodome). In recent years, some government-owned stadiums have also been subject to naming-rights agreements, with some or all of the revenue often going to the team(s) that play there.
One consequence of corporate naming has been an increase in stadium name changes, when the namesake corporation changes its name, or if it is the naming agreement simply expires. Phoenix's Chase Field, for example, was previously known as Bank One Ballpark, but was renamed to reflect the takeover of the latter corporation. San Francisco's historic Candlestick Park was renamed as 3Com Park for several years, but the name was dropped when the sponsorship agreement expired, and it was another two years before the new name of Monster Cable Products' Monster Park was applied. Local opposition to the corporate naming of that particular stadium led San Francisco's city council to permanently restore the Candlestick Park name once the Monster contract expired. More recently, in Ireland, there has been huge opposition to the renaming of Dublin's historic Lansdowne Road as the Aviva Stadium. Lansdowne was redeveloped as the Aviva, opening in May 2010.
On the other hand, Los Angeles' Great Western Forum, one of the earliest examples of corporate renaming, retained its name for many years, even after the namesake bank no longer existed, the corporate name being dropped only after the building later changed ownership. This practice has typically been less common in countries outside the United States. A notable exception is the Nippon Professional Baseball league of Japan, in which many of the teams are themselves named after their parent corporations. Also, many newer European football stadiums, such as the Macron and Emirates Stadiums in England and Signal Iduna Park and Allianz Arena in Germany have been corporately named.
This new trend in corporate naming (or renaming) is distinguishable from names of some older venues, such as Crosley Field, Wrigley Field, and the first and second Busch Stadiums, in that the parks were named by and for the club's owner, which also happened to be the name of the company owned by those clubowners. (The current Busch Stadium received its name via a modern naming rights agreement.) SkyDome in Toronto, Ontario, Canada was renamed Rogers Centre in 2005, removing any reference that it is a domed stadium.
During the 2006 FIFA World Cup in Germany, some stadiums were temporarily renamed because FIFA prohibits sponsorship of stadiums. For example, the Allianz Arena in Munich was called the FIFA World Cup Stadium, Munich during the tournament. Likewise, the same stadium will be known as the "München Arena" during the European Competitions. Similar rules affect the Imtech Arena and Veltins-Arena. This rule applies even if the stadium sponsor is an official FIFA sponsor—the Johannesburg stadium then commercially known as "Coca-Cola Park", bearing the name of one of FIFA's major sponsors, was known by its historic name of Ellis Park Stadium during the 2010 FIFA World Cup. Corporate names are also temporarily replaced during the Olympics.
Music venues
Although concerts such as for classical music had been presented there for decades, from the 1960s stadiums began to be used as live venues for popular music, giving rise to the term "arena rock" or "stadium rock", particularly for forms of hard rock and progressive rock. The origins of stadium rock are sometimes dated to when The Beatles played Shea Stadium in New York in 1965. Also important was the use of large stadiums for American tours by bands in the later 1960s, such as The Rolling Stones, Grand Funk Railroad and Led Zeppelin. The tendency developed in the mid-1970s as the increased power of amplification and sound systems allowed the use of larger and larger venues.[27] Smoke, fireworks and sophisticated lighting shows became staples of arena rock performances.[28] Key acts from this era included Journey, REO Speedwagon, Boston, Foreigner, Styx,[29] Kiss, Peter Frampton[30] and Queen.[31][32] In the 1980s arena rock became dominated by glam metal bands, following the lead of Aerosmith[33] and including Mötley Crüe, Quiet Riot, W.A.S.P. and Ratt.[34] Since the 1980s, rock, pop and folk stars, including the Grateful Dead, Madonna, Britney Spears, Beyoncé, Lepa Brena, Taylor Swift, have undertaken large-scale stadium based concert tours.[35][36][37][38][39]
See also
Amphitheatre
Jumbotron
Modular stadium
Performing arts center
Sport venue
Sports complex
Theater
List of indoor arenas
List of sports attendance figures
Lists of stadiums
Notes
Further reading
Lisle, Benjamin D. Modern Coliseum: Stadiums and American Culture (U of Pennsylvania Press, 2017). 321 pp
() ()
| https://en.wikipedia.org/wiki/Stadium |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
1205,
2441,
3674,
4162,
5023,
7357,
8345,
9401,
9855,
9991,
11007,
11211,
11383
],
"plaintext_end_byte": [
1157,
2339,
3647,
4130,
4958,
7290,
8263,
9369,
9816,
9990,
10947,
11210,
11357,
11545
]
} | వెంకటరెడ్డిపాలెం గ్రామం సముద్రమట్టం నుండి ఎంత ఎత్తులో ఉంది? | వెంకటరెడ్డిపాలెం | telugu | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
వెంకటరెడ్డిపాలెం ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రం, శ్రీ పొట్టి శ్రీరాములు నెల్లూరు జిల్లా, ఓజిలి మండలంలోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన ఓజిలి నుండి 4 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన గూడూరు నుండి 28 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 120 ఇళ్లతో, 415 జనాభాతో 110 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 206, ఆడవారి సంఖ్య 209. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 165 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 0. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 592457[1].పిన్ కోడ్: 524402.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి ఉంది. బాలబడి, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల, మాధ్యమిక పాఠశాలలు కురుగొండలో ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల విద్యానగర్లో ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల నెల్లూరులోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్లు గూడూరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం గూడూరులోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల నెల్లూరు లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. డిస్పెన్సరీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. వాణిజ్య బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. వారం వారం సంత గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
వెంకటరెడ్డిపాలెంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 16 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 16 హెక్టార్లు
శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 4 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 12 హెక్టార్లు
సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 16 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 43 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 25 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 35 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
వెంకటరెడ్డిపాలెంలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
బావులు/బోరు బావులు: 14 హెక్టార్లు* చెరువులు: 21 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
వెంకటరెడ్డిపాలెంలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
వరి
మూలాలు
| https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B5%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%95%E0%B0%9F%E0%B0%B0%E0%B1%86%E0%B0%A1%E0%B1%8D%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%86%E0%B0%82 |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
989,
2725,
5567,
7504,
8583,
9824,
10945,
12968,
14110,
15797,
16587,
17075,
17962,
18713,
20146,
20689,
23344,
24962,
26203,
27456,
28009,
28688,
30232,
31679,
33424,
33824,
34609,
35363,
35629,
36637,
37562,
38170,
38814,
39747,
40935,
41864,
43443,
45209,
46388,
47718,
50649,
50958,
51633,
52445,
55480,
59586,
60687,
61471,
70257,
71400,
71589,
76263,
76955,
77501,
77791,
78066,
78317,
80694,
82153,
82341,
83123,
83306,
84007,
90558,
92129,
92727,
93804,
94714,
96054,
97657,
98015,
99271,
100166,
101283,
101774,
102225,
102345,
102510,
102548,
102667,
102690,
103401,
104698,
110792,
114235,
114436,
114474,
114832,
116532,
116821,
127442,
128539,
129098
],
"plaintext_end_byte": [
981,
2724,
5521,
7444,
8582,
9823,
10892,
12967,
14109,
15796,
16585,
17074,
17961,
18712,
20145,
20603,
23343,
24961,
26202,
27455,
28008,
28687,
30148,
31678,
33423,
33823,
34608,
35300,
35628,
36636,
37561,
38169,
38813,
39746,
40882,
41863,
43442,
45179,
46387,
47717,
50648,
50957,
51632,
52444,
55479,
59585,
60667,
61470,
70213,
71384,
71588,
76224,
76932,
77500,
77790,
78065,
78211,
80693,
82076,
82340,
83105,
83289,
83981,
90471,
92074,
92684,
93747,
94670,
96019,
97656,
97968,
99171,
100165,
101282,
101773,
102138,
102312,
102484,
102546,
102666,
102689,
103360,
104677,
110791,
114234,
114431,
114473,
114824,
116518,
116786,
127425,
128517,
129080,
129531
]
} | アル・カポネは何か国語話す？ | シルヴィ・ヴァルタン | japanese | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
シルヴィ・ヴァルタン（Sylvie Vartan, 1944年8月15日 - ）はフランスの歌手で、ライヴ・ステージが定評のエンターテイナー。音楽レパートリーはロックの他にジャズやバラードまで幅広い。ブルガリア生まれで8歳からフランス・パリ育ち。1961年リセ在学中の17歳でパリ・オランピア劇場に初出演。アメリカ音楽が台頭し始める中、ロック歌手としてデビュー。一方で、1964年「La plus belle pour aller danser」（邦題「アイドルを探せ」）が世界中で大ヒットした。以来、70年・80年代のパリ公演ロングランと国内外での長期公演ツアー黄金期を経て、ブランクなしに第一線で活動。定期的に新譜発表や国内外で公演をする。2011年11月にステージ・キャリア50周年を迎えた。1984年からアメリカ在住。（ロサンゼルスとパリ半々の生活を送る）
略歴
フランス音楽界に17歳でデビューし当初はアメリカン・ロックのフランス語カバーを歌いハスキー・ヴォイスと容姿やファッションで一躍若者のアイドルとなる。1963年19歳で初渡米。アメリカ・ナッシュヴィルのRCA本拠地で国内外で大ヒットとなる「La plus belle pour aller danser（踊りに行く一番の美人）」（邦題「アイドルを探せ」）収録のアルバム第3作「Sylvie à Nashville」をエルヴィス・プレスリーのオーケストラやコーラスと共に直接同時録音。又1965年まで憧れていたニューヨークを頻繁に訪れ有名TV番組に出演する。1965年5月初来日。前月4月に20歳で21歳のロック歌手ジョニー・アリディと結婚 - アイドル同士の結婚はファンのイメージを壊すとのマネージャーの忠告に [1] 《アイドルという職業はない》 と反論。音楽レパートリーはロックからジャズやバラードまで広くダイナミックな公演活動をするエンターテイナー。1970年からニューヨークやロサンゼルスでダンスに励み2004年迄はアクロバットなタンゴから空中ダンスやタップダンス含め様々なダンス・シーンを織り交ぜた豪華絢爛スペクタクルを興行。デビュー以来、現在までコンスタントに新譜を発表し新譜をテーマにコンサート活動を繰り広げている。1960年代デビューのスター歌手の中で稀有な存在である。2013年は50年ぶりにキャリアの原点であるナッシュヴィルに戻りCountry Rockをテーマに新譜「SYLVIE IN NASHVILLE」を録音。
1944年8月15日 ブルガリアで誕生（父Georges Robert Vartan、母Ilona）
1952年12月 8歳でフランス・パリへ家族で移住
1961年 17歳を迎える年の春、RCA音楽プロデューサーの兄エディ・ヴァルタンに懇願され代役で初レコーディング。11月RCAと契約
1963年3月 初渡米、アルバム「Sylvie à Nashville」をナッシュヴィルRCA本拠地にてレコーディング
1964年 「La plus belle pour aller danser（邦題：アイドルを探せ）」大ヒット、オランピア劇場でビートルズと共演
1965年 20歳でロック歌手ジョニー・アリディと結婚 （1980年11月離婚）、5月世界コンサート・ツアーの一環で初来日し全国ツアー
1968年4月 自動車事故に遭う、「Irrésistiblement（あなたのとりこ）」「La Maritza（想い出のマリザッア）」大ヒット
1969年 イタリアTVシリーズ・ショウ番組主演「Doppia Coppia」
1970年2月 2度目の自動車事故に遭う、9月にオランピア劇場公演、「悲しみの兵士 / Les hommes qui n'ont plus rien à perdre」日本で大ヒット
1975年 パレ・デ・コングレ初公演、イタリアTVシリーズ・ショウ番組主演「Punto e Basta」
1979年 アルバム「I don't want the night to end（アメリカン・ナイト）」全曲英語盤発売
1981年 パレ・デ・スポール初公演
1982年 ラス・ヴェガス公演
1983年 パレ・デ・コングレ11週間ノンストップ・ロングラン公演
1984年6月 アメリカ人プロデューサー、トニー・スコッティと再婚
1985年 アルバム「Made in USA」（日本盤：ダブル・エクスポジャー）全曲英語盤発売
1990年10月 ブルガリア・ソフィア初公演、12月に人道支援団体「Sylvie Vartan pour la Bulgarie」をブルガリア赤十字社の下に設立
1994年11月 映画主演 「L'Ange Noir（黒衣の天使）」（邦題「甘い媚薬」）公開
1998年 フランスTV「Irrésistiblement Sylvie」高視聴率獲得、CD発売される
2004年 パレ・デ・コングレ公演、自叙伝『Entre l'ombre et la lumière（影と光の間で）』が30万部のベストセラー、パリ・ガリエラ美術館が衣裳展「Sylvie Vartan, revue de mode」を4ヶ月間開催
2011年11月 サル・プレイエルにてステージ・キャリア50周年記念特別公演、フランス芸術文化最高勲章を授与される
2013年10月 アルバム「Sylvie in Nashville」発売（2013年5月ナッシュヴィル録音）
2015年9月 演劇初主演「Ne me regardez pas comme ca」
2017年9月 オランピア劇場公演
2018年 パリ追加公演、国内外ツアー (日本公演（大阪: 5/31 東京: 6/1)
来歴
8歳でフランス・パリへ移住
1944年8月15日 ブルガリア・ソフィア近郊、ソフィア州スヴォゲ市イスクレツ (Iskrets)[2]にある産院）で誕生。1952年に家族でフランス・パリへ移住。ソフィアのフランス大使館プレス担当だったフランス国籍（フランス東部アルザス地方生まれ）のブルガリア人の父親と、ハンガリー人の母親を持つ。母親は、ハンガリー・ブダペストで今も残る壮大な教会堂を手掛けた著名な建築家の娘で、父親が第一次世界大戦直後にブルガリア当局から首都ソフィア復興のために請願されて一家でソフィアに移住した。ソフィアでフランス系電気会社を経営していたシルヴィの祖父と父親は共にフランス生まれで、父親はソフィアのフランス語学校で教育を受けている。2人共フランス語に堪能でその文化に傾倒していたことからシルヴィはその影響下で幼少時代を過ごした。父親は多才で、オペラを愛しピアノを弾き作曲をし絵も描いたが、プロの彫刻家であったことから、政府の要請[3]でスターリンとゲオルギ・ディミトロフ（第二次世界大戦後成立したブルガリア人民共和国の初代首相）一緒のブロンズ像を制作している。1952年12月にビザを入手し共産体制へ変ったブルガリアからフランスへ両親と兄と家族4人でフランス・パリに亡命した。ちなみに、Sylvie Vartanの名について、アルメニア人の名字である「バルタニヤン」であるとする巷の一認識がある。しかし本人は自伝やインタヴューで≪祖父のルーツがアルメニアに遡るが家族の姓はVartan≫[4]と語り、Sylvie Vartanは本名（出生名）であると明言。
1961年 / 初レコーディングとオランピア劇場
シルヴィは祖父・父親・兄がピアノなど楽器演奏もする芸術一家に育ち、演劇学校進学とコメディ・フランセーズを夢見ていた。7歳年上の兄エディ・ヴァルタン（Eddie Vartan、2001年死去）はジャズ・トランペッターであり、ジャズ・バンドを持つ音楽家で、かつRCAの音楽プロデューサーでもあった。1961年春、エディが担当したデュエット・レコード制作で、録音途中に突然降板したイギリス人女優の代役に立ったのがシルヴィの歌手デビューとなった。曲目は前任者の高音の声質を真似てハミングしたコミカルな歌「Panne d'essence（ガス欠）」（Floyd RobinsonのOut of gas）であった。土壇場での交代劇だったために6月発売されたレコード・ジャケットには男性歌手フランキー・ジョルダン (Frankie Jordan) のみ写っている。ジョルダンも当時は歯科学生でロックに夢中なあまり趣味で歌いピアノを弾いていた。
偶然参加したシルヴィには滑稽極まりない作品に見えたこの歌は意外なヒットとなり同年12月にジルベール・ベコーのパリ・オランピア劇場公演第一部に相手役のジョルダンと招待されて初めて観客の前で歌う。この一寸の出演は伝説のオランピア劇場支配人ブリュノ・コカトリックス (Bruno Coquatrix) の目に止まり、数週間後のヴァンス・テイラー (Vince Taylor) 公演の第一部出演を依頼される。この公演にシルヴィは初めてステージ衣装を作って臨み「Quand le film est triste（Sad movie makes me cry、悲しきスクリーン）」等を歌う。1962年5月ベコーの国内ツアーに参加するが、娘の芸能界入りに特に猛反対だったシルヴィの母は巡演に出るには兄エディの付添いを条件とした。「悲しきスクリーン」 を録音した時の事を先の「ガス欠」のソングライターでもあるジョルジュ・アルベ (Georges Arber) は「シルヴィには既に彼女特有の歌い方があった。その時に私は彼女は成功すると分かった。とにかく彼女はその可能性を持っていた」[5]
音楽的嗜好はジャズ志向の兄エディの影響で思春期からマイルス・デイヴィスやオスカー・ピーターソンなどのオランピア劇場公演を見た。ジャズ・ロックンロール・R&Bなどアメリカ音楽に魅了されエルヴィス・プレスリー、ビル・ヘイリー、リトル・リチャード、レイ・チャールズ、ブレンダ・リーを好んで聴く。舞台俳優を夢見ていた文学少女のリセエンヌはこうして奇妙にも歌手の道を辿る。1970年代に入るとフランスはシルヴィ・ヴァルタンをそのショウアップされたエネルギッシュなステージぶりから「show-woman américaine（アメリカ的Show-woman）」と形容するようになる。スタジオ活動よりライヴ・ステージ志向が強いのはこの当初の舞台俳優への志が源となっている。デビュー当時は常に作曲家でもある兄エディ率いるエディ・ヴァルタン・オーケストラが付き妹シルヴィを支えた。
1960年代 / 初来日と世界ツアー World Tour
1963年「Tous mes copains（邦題：おセンチな17才）」が最初の大ヒットとなる。同年6月、伝説の音楽雑誌『サリュ・レ・コパン (Salut les copains)』の1周年記念で開催したパリ・ナシオン広場コンサートに15万人の若者が集まりシルヴィ達「若者のアイドル」に熱狂する。「サリュ・レ・コパン」は1959年にジャズ・写真・芸術の熱狂的ファンでアメリカの最新音楽に精通するダニエル・フィリパキ（Daniel Filipacchi、後のアシェット・フィリパキ・メディア社長）とフランク・テノ（Frank Ténot、ジャズ評論家）がラジオEurope1で始めた伝説の人気ロック音楽番組「サリュ・レ・コパン」の成功によりその延長で出版まで及んだもの。シルヴィの兄でジャズ・トランペッターのエディ・ヴァルタンとこの二人を結びつけたのもジャズである。フィリパキは16歳年下のシルヴィをデビュー時に小さな妹のように可愛がった。シルヴィはこの1963年から1965年は頻繁にアメリカ・ニューヨークを訪れる。1963年9月、19歳を迎えて間もなく第3作目アルバム「Sylvie à Nashville/日本盤：夢のアイドル」をRCA本拠地ナッシュヴィルで録音。その際に先ずニューヨークへ行くがサリュ・レ・コパン誌は写真入りでこの模様を報道。翌1964年5月の訪問ではTime誌のインタヴューや他の雑誌撮影そしてCBSの人気番組ジョニー・カーソン「トゥナイト・ショウ」の歌の録画等の他にRCA側のディナー出席等で過密スケジュールであった。同年11月にまた3週間滞在し英語盤アルバム「Gift wrapped from Paris」（日本盤：パリからの贈り物）を録音。翌1965年3月中旬はNBCのポール・アンカの番組に出演し、また「トゥナイト・ショウ」に2度目の出演をする。
1964年、「La plus belle pour aller danser（踊りに行く一番の美人）」（邦題：アイドルを探せ）等の大ヒットにより4回目のパリ・オランピア劇場公演が1964年1月16日から2月5日迄行われる。これはビートルズとアメリカのトリニ・ロペズ (Trini Lopez) との共演。当時のビートルズは人気沸騰前で、観客を動員したのはトリニ・ロペズとシルヴィであった。同年フランス映画「Cherchez l'idole（アイドルを探せ）」に出演、主題歌となった「La plus belle pour aller danser」（邦題は映画タイトルと同じ「アイドルを探せ」）を歌い、ハスキー・ヴォイスと容貌でスターとなる。ジョルジュ・ガルヴァレンズ (Georges Garvarentz) とシャルル・アズナヴールの作品で、19歳を迎えたシルヴィがナッシュビルのRCA本拠地で名ギタリストのチェット・アトキンスChet Atkins指揮の下でエルヴィス・プレスリーのミュージシャンやコーラスと直接同時録音したLP「Sylvie à Nashville」収録曲。
アルバム「Sylvie à Nashville」は、英語曲3作を含み、スウェーデン・トルコ・ペルー等も含めて世界的に広くリリースされる。フランスでは長期間に亘り大ヒットし商業的にも大成功となる。シングル・カットされた 「Si je chante」（恋のショック） そして日本でも長期間トップとなった「La plus belle pour aller danser」(邦題：アイドルを探せ)は其々売上第一位にランクされる。本アルバムはシルヴィ本人にとり、その後のキャリアの上で重要な一作だという[6]。この19歳の初渡米でニューヨークでTV出演も行い、滞在中に見た「一つの文化であると同時に厳しいビジネスでもある尊重されたアーティストの存在」に衝撃を受けた。「ニューヨークしか夢見ていなかった」シルヴィに「ニューヨークはアメリカを発見させてくれた」。当時フランスは、アメリカン・ロックのカバー曲を歌うシルヴィ達ティーン世代の振興音楽を「Yéyé（イエ・イエ）」と揶揄し一まとめに括って中味も才能もない歌手のように捉え、アメリカとはメンタル的に雲泥の差があった時代。若く好奇心旺盛なシルヴィは「仕事に対する考え方とやり方において高水準を求める気難しさや厳格さやインスピレーションなど多くを学んだ」。2000年代に入ってフランス雑誌のインタヴューで「アメリカは其々の時代とても進歩している。その音楽も時代を感じさせない。」と語っている。
黄金の60年代の若者達の「Yéyé（アメリカン・ロック）」への過激な熱狂について、1980年末12月28日にTF1のインタヴュー番組「Nouveau rendez-vous」に独占出演したシルヴィ・ヴァルタンは、彼女のキャリアを映像で辿る中、同年代の歌手仲間で友人の一人でもあるフランソワーズ・アルディを途中ゲストに迎え2人は肯定的に答えている。シルヴィ「私達は冷静で本心から歌っていた」、フランソワーズ「その通り。アメリカやイギリスの影響を受けたりコピーしたりで真のオリジナリティーを欠いたかもしれないが、屈託ない私達はとにかくその音楽に夢中で17歳の年齢なりに直向きだった
1965年4月12日、人気絶頂期の20歳で、21歳の若きフランス国民的ロッカーであるジョニー・アリディと結婚。翌1966年8月14日に一人息子で現在はシンガー・ソングライターのダヴィド・アリディ」(David Hallyday)が誕生する。同年に全曲英語アルバム「Gift wrapped from Paris」アメリカ発売。挙式後の5月に世界ツアーの一環で初来日し羽田空港には大勢のファンが殺到した。
1965年世界ツアーのため兄エディはイギリスで気鋭のミュージシャン2人をスカウト。ドラマーのトミー・ブラウン (Tommy Brown) とギタリストのミッキー・ジョーンズで、彼等は1964年から1970年代半ば迄シルヴィに斬新な曲を多く作り主要ブレーンとなる。1960年代から1970年代シルヴィと共に世界ツアーをする。1968年「Face au soleil（太陽に向かって）」、1971年「Suzan」「Annabel」「Une poignée de monnaie（一握りのお金）」、1974年「Rock'n'roll man」等。シルヴィは同様のポップ路線を続けなかった理由について、「彼等イギリス人のような才能あるソングライターに以来出会った事がないからです」と話している[7]。ジョーンズは後にグループ「フォリナー」を結成した。
1968年4月に自動車事故に遭い左腕を骨折するが7月に「Irrésistiblement（あなたのとりこ）」、「Baby Capone（ベイビー・カポネ）」が大ヒットし12月にアルバム「La Maritza（想い出のマリッヅア）」（日本盤は「パリの妖精」）から「想い出のマリッザア」など新曲7曲を含めたプログラムで1週間のオランピア公演凱旋。年内及び翌1969年は2度の世界ツアーに出て、夏の60日長期ツアーではオランダを含め欧州から南米や北アフリカを巡る。「Ballade pour une fugue（愛のフーガ）」のビデオ・クリップをテレビ放映、11月にシングル「Abracadabra（アブラカダブラ）」発売。
「Irrésistiblement（あなたのとりこ）」製作時について、シルヴィの重要なブレーンの一人で「Irrésistiblement」や「La Maritza」など70年代前半まで数々の大ヒット曲を提供したジャン・ルナール (Jean Renard) はこう語っている、「Baby CaponeはYé-Yéの香りを残す論理的な続き、しかし進展が必要であったしシルヴィ自身もそれを感じていた。私はメロディーを変化・発展させるためもっと高音で歌えるかとシルヴィに訊くと彼女は頷きました。いわゆる裏声の楽節にその可能性があった。そこで私達は一緒に取り組み彼女は驚くべき達成をしたのです。」 「1968年オランピア劇場公演で彼女は正真正銘のスターになった。シルヴィとは、優しく親切な振る舞い・礼儀正しさ・ダンス・動きの優美な女性らしい身体、そして、熟達していない時もあるのは確かだが彼女にはある明白な本物があった。スラブ人である真実や何か深いものがある。空々しいものではない、法螺で物事は動かない。それは、彼女を特異な存在にしている彼女独特のあのハスキー・ヴォイス。彼女は多彩な面を持つダイアモンドでした、彼女はそれを1968年オランピア劇場公演で表明したのです。」[8]
1968-1969年はイタリアでも「Irrésistiblemente」「Come un ragazzo（男の子のように）」そして「Zum zum zum」が大ヒットし人気絶頂、国営テレビRAIで3ヶ月間の主演音楽番組「Doppia Coppia」を持った。70年1月にはイタリア語盤「Abracadabra」と「La Maritza」発売。「Buonasera buonacera」「Blam blam blam」「Nostalgia」など堪能なイタリア語で多数レコード録音した。
1970年代 / オランピア劇場 L'OLYMPIA 1970 〜 豪華絢爛スペクタクル
レパートリーはロックからジャズ、R&B、ラテン、バラードまで幅広くダイナミックなライブ・ステージが本領と言われる。契機となったのは、1970年ニューヨークでの「ポップ・ロックそしてとてもソウルなジャズ・ベースでもって ≪最新で≫ 革新的な動きについて並はずれたテクニックを持っていた」アバンギャルドな黒人ダンサー、ジョジョ・スミス (Jojo Smith) のダンス・スタジオ通い。この体験は2月の2度目の自動車事故の1週間後に残る傷痕の治療のため訪れた音楽の街で深く傷心のシルヴィの心身に新たな力を注ぐものとなる。「自分の公演に身体的な広がりや深さを取り入れてより完璧な一人のアーティストでありたい」と考えていた。その年の大半ニューヨークに滞在。クラシック・バレエとは違ったスミスの新しい逞しい踊りに触発され、同年1970年9月のオランピア劇場公演を構想する。当時のフランスでは画期的となったモダン・ダンスを取り入れた本パリ公演、振付・演出はジョジョ・スミス。ゴスペル・R&B・ソウル・ポップが渾然一体となった若いヴォーカル・グループ、ボイズ・オブ・イースト・ハーレム (the Voices of East Harlem) の面々を連れスミス本人も出演した「SYLVIE A L'OLYMPIA 70」（同年10月発売）はキャリアのターニングポイントとなる。このブルーのライヴ・アルバムのジャケット写真にはシルヴィのバックで歌い踊るスミスやボイズ・オブ・イースト・ハーレムの姿がある。本公演のためフィリップ・ラブロ (Philippe Labro) と兄エディ・ヴァルタンは「La nuit（夜）」を製作。ギターと「Bad moon rising」で幕開け、「Love or let me be lonely」のバレエ、そしてスミス一座とボイズオブ・イースト・ハーレムが登場する「Let the Sunshine In」「Love, Peace & Freedom」でフィナーレとなる。会場にはブリジット・バルドー、N・ドロン、バルバラ、フランソワーズ・アルディ、ルイ・アラゴンらが姿を見せた。シルヴィは、ボイズ・オブ・イースト・ハーレムについてはニューヨークでスミスに連れられてハーレムのアポロ・シアターで感動的なジャッキー・ウィルソンの公演を見た日と同様、街の通りで演じる彼等を初めて見た日を鮮明に覚えているという。
この1970年2月の（助手席に乗っての）自動車事故からの復帰公演となりキャリアのターニングポイントと言われる記念碑的オランピア劇場公演は、同年12月に後年ファンの間で伝説となるポートレート・ドキュメンタリー番組「Sylvissima」（シルヴィシマ/スィルヴィスィマ）でTV放映される。当時のフランスで≪画期的≫と言われたモダンダンスを取り入れたロックな本スペクタクルに向けたニューヨークとパリでのリハーサル風景と公演模様の2部構成。公演後の楽屋でフィナーレのジーンズ姿のまま壁を背に座りこみブーツを脱ぎ棄ててステージの幕引きに対する不満を吐き出して塞ぎ込み両手で顔を覆って泣く姿など本公演に掛ける26歳を迎えたばかりの若きエンターテイナー・シルヴィ・ヴァルタンの横顔。本オランピア劇場公演の後、監督フランソワ・レシャンバックの1972年ドキュメンタリー・フィルム「Mon amie Sylvie（モナミ・シルヴィ）」は1971年から1972年オランピア劇場公演迄カリフォルニアから南米を旅するアーティストの公私の姿を収録。YSLのラメのジャンプスーツで「Shaft」を踊った1972年の同劇場公演後は大ホールに場所を移し、1975年から1983年はパレ・デ・コングレ (Palais des Congrès) やパレ・デ・スポール (Palais des Sports) にて、ショウアップされた長期に亘るスペクタクルを興行。
1970年7月、ニューヨーク録音の「Aime-moi（愛の経験）」そして「Les Hommes（悲しみの兵士）」、「Abracadabra」など収録のアルバム「Aime-moi」発表。1971年12月に兄エディ・ヴァルタン、バンドのトミー・ブラウンやミッキー・ジョーンズ等の作品をロンドンの名スタジオOlympic Sound Studiosで録音したシルヴィ・ヴァルタンの代表作に挙げられている「Sympathie」（日本盤「哀しみのシンフォニー」）発表。「Suzan（スーザン）」「Annabel（アナベル）」「Une poignée de monnaie（一握りのお金）」「Riche（愛に生きる私）」「California（カリフォルニア）」「Parle-moi de ta vie（あなたのことを教えて）」「Comme un arbre arraché（はり倒された木のように）」など全11曲。日本では、12月末日にイタリアで録音され現地発売された「Caro Mozart（哀しみのシンフォニー）」（イタリア語）を追加収録し翌1972年発売。本作はモーツァルト交響曲第40番ト短調K550第一楽章アレグロをモチーフにPaolo Dossena, Francesco Valgrandeがポップ調にアレンジ製作したもの。
1972年9月オランピア劇場公演。亡き父親（1970年7月逝去）へのオマージュ「Mon père（モン・ペール）」を発表し本公演で歌う。この72年公演はロサンゼルスにアパルトマンを借り一人息子ダヴィドや母親を呼び寄せてショウ準備に励む。振付・舞台演出のハワード・ジェフレー (Howard Jeffrey) とリハーサルを行う。ショウの主作品であるシルヴィお気に入りのアイザック・ヘイズの「SHAFT」に乗せて男性ダンサー達と踊る。新曲「Mon père（モン・ペール）」、「Medley (Rock 'n' Roll music – Never been to Spain – Proud Mary)」、「A song for you」（Leon Russell レオン・ラッセル1970年作品）、クラシック・シャンソン「Ne me quitte pas（行かないで）」（ジャック・ブレル）などプログラムは様々なスタイルだが、それはシルヴィの意図する構成だった。シルヴィの興味は特定の音楽カテゴリーより音楽全体。本オランピア公演プログラムも「其々が当時の自分自身の状態と好みに合ったものだ」。1973年「Non je ne suis plus la même（愛のかたち）」大ヒット。
1973年6月『サリュ・レ・コパン』誌のシルヴィの言葉「私はミュージック・ホールに恋している。私は一歌手だと思っていない、大ヒット曲が沢山ある歌手ではないしそれを望んでもいない。ヒット・パレードの思いのままになるような事には怯えるだろう。私はステージで一連の多彩な要素を見せたい。私の公演にやって来る観客は歌だけを期待してはいない、多面的なスペクタクルを心待ちにしている。」
1975年秋、フランス国内サマー・ツアーの後に1ヶ月間のパレ・デ・コングレ・ド・パリ初公演に臨む。振付・舞台演出ウォルター・ペインター (Walter Painter)。大勢のダンサーを従えた大掛かりな本公演は翌1976年2月と12月に追加がされた。オープニングとフィナーレは「Toute ma vie」（Osmond BrothersのLove meのカバー）。隣国イタリアでは国営TVでシリーズ・ショウ番組「Punto e Basta」を持つ。1976年に「L'amour c'est comme les bateaux（愛の小舟）」、「Qu'est-ce qui fait pleurer les blondes ?（そよ風のブロンド）」が大ヒット。
1977年秋、パレ・デ・コングレに戻る。ボブ・マッキーの斬新な豹柄衣裳を纏った写真家ヘルムート・ニュートンによる公演ポスターとライヴ・アルバムのジャケットも話題を呼ぶ。パリの街頭の各所に約2m四方のその公演ポスターが連なって貼られる。振付・演出クロード・トンプソン (Claude Thompson)。アンディスピュテッド・トゥルース（The Undisputed Truth）、サイケデリック・ソウル・ファンクグループのYou+Me=Loveに乗せて赤い衣装で踊るバレー、豹柄衣裳で熱唱する「Ne pars pas comme ça」（同年にアメリカ・グラミー賞R&B女性シンガー賞を受賞したThelma Houstonの「Don't Leave Me This Way」のカバー）、そして白の衣装で広いステージを縦横に歌い踊る実兄エディ・ヴァルタン (Eddie Vartan) 作曲「Dancing star（ダンスィング・スター）」のフィナーレなど見せ場の多い1ヶ月に亘る本公演は翌1978年3月20日から4月2日まで2週間の追加となる。観客の中にはモナコ王室のプリンス・プリンセスの姿も。またパリに居合せたミック・ジャガーも来場し楽屋も訪問した。1978年「Disco queen（ディスコ・クイーン）」、1979年12月には「Nicolas（初恋のニコラ）」が大ヒットし年末の『Paris Match』誌の表紙を飾る。
1980年代 / 豪華絢爛スペクタクル ロング・ラン 〜 私生活優先
翌1980年は特異な新曲「La chanson au brouillon」 で無邪気な子供達への眼差しを歌っている。私生活では一人息子ダヴィドが13歳である。年末から1981年3月ロサンゼルスに留まり2年前にサインしていた初冬からのパレ・デ・スポール・ド・パリ (Palais des Sports de Paris) 公演の準備に入る。3月下旬に来日し第10回東京音楽祭に審査員として出席。夏に「L'amour c'est comme une cigarette（愛はジダンの香り）」（Morning trainのフランス語カバー）がメガ・ヒットし、11月に長期間のパレ・デ・スポール初公演に臨む。振付・舞台演出Claude Thompson。ボブ・マッキー作シースルーの衣装で自ら演じたSYLVIEの文字がポスターとなった6週間スペクタクル、「Nicolas（初恋のニコラ）」のアンコール・シーン。会場にはタキシード姿のジョニーと息子ダヴィド、またカトリーヌ・ドヌーブ、ジャック・ドゥミ、ジョージ・チャキリス、アンドレ・テシネ、ロマン・ポランスキー、ナタリー・バイなど映画界からも多数訪れた。翌1982年1月初旬最終日を迎えるや直ぐに6週間のスイス・ベルギーを含む冬期ツアーに出発、8月に1ヶ月の国内サマー・ツアー、そして12月ラスヴェガスのMGMグランドホテルへと続く。
1983年パレ・デ・コングレに戻りショウを開催。振付・舞台演出Claude Thompson。本公演は9月10日から11月20日まで11週間ノン・ストップというロング・ランで25万人を動員。休む間もなく11月28日から3週間の国内ツアーへ。翌1984年6月初旬に再婚後もロサンゼルスやアトランティック・シティで劇場公演をし夏にはフランス国内サマー・ツアー。
83年パレ・デ・コングレでの「11週間ノンストップ・ロングラン公演」の6-9週間後には同ホールはもう充分だという気持になる。86年アルバム「Virage」を最後にRCAから移籍するが同公演もRCA時代最後のパレ・デ・コングレ公演となる。2年毎の費用も膨大なパリ公演のため前々から計画し全て騒々しいリズムで送る生活にうんざり気味になり始めていたシルヴィは、家族生活に優先を置き直しこれまでと違う静かな暮らしを望むようになる。この記録的パリ・ロングランと翌84年の一万人の大観衆がひしめいた野外公演を含む熱狂の国内サマーツアーを後にフランスでの公演活動は6年間、1990年迄休止する。84年6月に再婚し又、一人息子ダヴィドが18歳になり私生活上大事な時期でもあった。新譜録音は行っているがそのような大観客の目の前から遠のく事はキャリア上の大きな決断となる。実際、アメリカ人と再婚しアメリカ西海岸でも生活するようになった事もあり、フランスの一般大衆は「シルヴィ・ヴァルタンはアメリカに移住した」との印象を持つ。
1979年にアメリカ進出を狙ったアメリカ的ワイルドな出で立ちのジャケットが際立つ全曲英語アルバム「I don't want the night to end（アメリカン・ナイト）」、1985年に「Made in USA」を発売。2作共、公式サイトのファン投票では其々の年代で「Sympathie」や「Confidances」と共に一番人気の、代表的アルバム。
1970年から1984年は大掛かりなスペクタクルで正にステージ活動、フランス全土と世界長期ツアーの黄金期。音楽だけではなく、ボブ・マッキーからイヴ・サンローラン、クリスチャン・ディオール、シャネル（ラガーフェルド）等、アメリカ・フランスのクチュリエによるオートクチュール衣裳も注目を浴びた。2004年10月から翌2005年2月迄、ガリエラ美術館 (Musée Galliera) が、「Sylvie Vartan, revue de mode（シルヴィ・ヴァルタンとモード展）」を開催。« revue de mode »の « revue »は、雑誌とスペクタクル公演 « magazine et spectacle » の2つの意味を持ち、展覧会は両方の側面から構成される[9]。
1989年10月、数年のステージ・ブランクを経て、アルバム「Confidanses（バルタン気質）」を発表しステージ活動再開を告知。モノクロ・ジャケットに見る通り外見や装いも70年代半ばから83年迄のスペクタクル時代のゴージャスさや85年アルバム「Made in USA」発売時のアメリカ的ワイルドさからもすっかり抜け出し、全体的にシンプルでスポーティーな一面が顕著になる。長いストレート・ヘアーにナチュラル・メーク、フラット・シューズやテニスシューズを履き、カジュアル・エレガンスが際立つ装いが見られた。
1990年代 / ソフィア初公演・ステージ活動再開
1984年6月に再婚しその後ステージ活動を一時休止するが、1989年東欧の社会主義体制が崩壊した翌年1990年ブルガリア・ソフィア初公演を契機に活動を再開し数年毎にパリ公演・国内外ツアーを行う。
1990年にエティエンヌ・ダオーのアレンジで再録した「Quand tu es là（ゲーム・オブ・ラブ）」がヒット。10月6日にソフィア初公演、1989年10月の新譜「Confidanses（バルタン気質）」から「C'est fatal（セ・ファタル）」「Il pleut sur London（ロンドンに雨が降る）」などの新曲に加え「Mon Père（モン・ペール / 私の父）」、ジョン・レノンの「イマジン」、ブルガリア・フォルクロールも含めたプログラムで観客4000人の前で歌う。またフランス文化を愛した祖父が幼少のシルヴィへよく歌ったシャルル・トレネの「Le soleil a rendez-vous avec la lune（太陽と月）」をエピソードと共に披露[10]。同年12月フランスTVで放映され、またCDライヴ「Enregistrement public à Sofia」発売。また、兄エディとブルガリア赤十字社の下に人道支援団体「Sylvie Vartan pour la Bulgarie」を設立。
1991年1月22日から、湾岸戦争が勃発しパリ市街も不穏な中、パレ・デ・スポールにて3週間に亘って公演し久しぶりにファンの前に戻る。アメリカ人ジェリー・エヴァンス (Jerry Evans) の瑞々しい振り付けやリズミカルな曲目が光るポップ・ロック公演。オープニングの「Par amour, pour pitié（愛と同情と）」、「Dancing in the streets」、子供達が成長しかつての自分達のように飛び立って行くその心境を歌う未編集の新作 「Les enfans s'en vont（子供達は去って行く）」などを披露。1989年には一人息子ダヴィドが22歳で結婚し独立している。1992年6月に2週間の日本ツアー、アルバム「Confidanses（邦題：バルタン気質）」収録の新曲に加えア・カペラでブルガリア・フォルクロール「Moya Goro」を歌った。
同年1992年12月には夏にロサンゼルス録音の新譜アルバム「Vent d'Ouest（英訳：Wind from West）」発表。Michel Compte撮影のダンサー風シルエットのシルヴィのセピア色写真が新しくブックレットも含めてストーリーを持った作品。1993年夏、ア・カペラのカバー曲「Tes tendres années（テンダー・イヤーズ）」のヒットにより、長年一緒に仕事をしたベテランのミュージシャンやコーラスとの同時録音アコースティック・アルバム「Sessions acoustiques」を一気に製作。
1995年1月、新譜「Sessions acoustiques」をテーマにカジノ・ド・パリ (Casino de Paris) 初公演。収録曲に加えヌガロの「Le Cinéma」、フェレ「La vie d'artiste（アーティストの生涯）」、ブレル「La chanson des vieux amants（懐かしき恋人の唄）」などのクラシック・シャンソン、本公演限定のダイナミックな新曲「Je ne peux pas te quitter (comme ça)（こんな風に別れられない）」、また「Divertissement sur Cyrano（シラノのスケッチ）」 などテアトラルな側面も見せた新しいアコースティック・コンサート。
1996年、ファン達には長年のトレード・マークの一つだったロングヘアーからショートヘアーの軽快なスタイルに変え、アメリカとフランス両大陸に住むシルヴィのライフ・スタイルを映した「Back to LA」「Je n'aime encore que toi（あなただけを）」収録のヒット・アルバム「Toutes les femmes ont un secret（全ての女性は秘密を持っている）」を持ってオランピア劇場公演。
1997年7月に特別な新作CD「Sylvie Vartan chante pour les enfants（シルヴィ・ヴァルタン子供達に歌う）」を発売、フランスの伝統的な童謡やフォルクロールにシルヴィとエディが其々作曲した新作2曲を収録した絵本の様な装丁のアルバム。翌1998年、シルヴィはブルガリアから女の子を養女に迎えることになるが子供に対する愛情に溢れる。
1999年に娘ダリナへのオマージュ「Darina」や息子ダヴィド作曲のハードなロック 「Ma vérité」、兄エディの「Les robes」を含む「Sensible」を発表して再びオランピア劇場に戻る。この1999年公演「Tour de siècle」は第1部をほとんど1950年代の古き良きパリに捧げたクラシック・シャンソン・メドレーという特殊な構成をとった。後の2011年7月ニューヨーク初公演の際のインタヴューの中でシルヴィはこの様に語っている：「フランスの歌のレパートリーに傾いたり、母が聞いていた歌へ（1999年の）パリ・オランピア劇場公演でオマージュを捧げたいと思ったのは、やっと2000年になる寸前の事です。16歳の頃はジャズやロックに夢中でした。両親は典型的なフランスの歌（クラシック・シャンソン）を聞いていました、シャルル・アズナヴールやレオ・フェレやジベール・ベコーです。私は遅くなってからこの素晴らしい歌の財産を発見しました。」[11]
2000年代 / スペクタクル 〜 コンサート
2001年6月に重要なブレーンで最愛の兄エディ・ヴァルタンを見送った後メディアから遠ざかるが、2004年春に新譜「SYLVIE」を発表[12]。主にイタリアのミュージシャン達（ショウにも出演）による作品を携えて全盛期のパレ・デ・コングレにて9月28日から10月10日まで2週間のスペクタクルを開催。若いダンサーを引き連れて歌い踊り本来のエレガンス・ダイナミズムを取り戻す。ほぼ同時期、パリ市モード博物館（ガリエラ美術館）にて4ヶ月間の衣裳展「Sylvie Vartan, revue de mode（シルヴィ・ヴァルタンとモード展）」が開催される。合わせてELLE誌10月25日号の表紙に登場。また4月発売された自叙伝『Entre l'ombre et la lumière』（影と光の間で）がエッセー部門1位にランクされベストセラーとなる。
2007年春、1960年代の欧米のスタンダード曲を収録した新譜「Nouvelle Vague（ヌーヴェルヴァーグ）」を制作。「Il est 5 heures, Paris s'éveille（午前5時、パリは目覚める）」からボブ・ディランの「風に吹かれて」（フランス語ヴァージョン）、ビートルズの「Drive my car」そして「スヴニール・スヴニール（Souvenir, souvenir）」、「Stand by me」（イタリア語 / 日本盤ボーナス）まで、シルヴィがパリに移住した日の少女時代を象徴するような歌からアメリカン・ロックに夢中のリセ時代・思春期に聞いた歌などが収録されている。シルヴィは2004年刊行の自伝本で「私は悲しみや幸せで死んでしまわないために歌う」と書いている通り、当時シルヴィは数年来母の病状が重くて寝たきりの状態で大変に苦しい時期にいた。オリジナル作品だと製作に時間を要するため他アーティストの曲を歌って一呼吸し生気を取り戻したシルヴィ本人の「救いのアルバム」。しかし7月初旬の発売日直前、6月下旬に最愛の母が逝く。本作を携え開催した翌2008年3月のパレ・デ・コングレ公演は、トニー・スコッティが初めて舞台演出をし、従来のダンサー達の出演はない。この年はアーティスティックな面で急転換の年となる。≪観客により近く歌詞がより伝わるようなステージ≫を好むようになる。
2009年9月、ミュージシャンと直接同時録音のアコースティック新譜アルバム「Toutes peines confondues（悲しみは全て混じって）」発売[13]と同時に、オランピア劇場でシルヴィ・ヴァルタンには新しいリサイタル形式のアコースティック・コンサートを開催。シルヴィ作曲を含む新作同様、母を亡くして間もないシルヴィが歌うシャンソン歌手バルバラの「Mon enfance（私の幼い頃）」が話題となる。ジョニー・アリディが第2部に連日ゲスト出演。続く国内外ツアーでイスタンブールからソフィアまで巡演。バルバラの「Mon enfance（私の幼い頃）」について、「バルバラの生き方が好きだ。ショウ・ビジネスと距離を置いていた、そして自分の職業に対して大きな愛情を持っていた。『私の幼い頃』は私の同一体験だ。歌わずにいられない。私はその言葉に入り込むだけだ、目を閉じるとそこに自分自身を見る。私のテンポと感情のリズムで歌う」[14] 又、他誌のインタヴューの中で「レパートリーの中であなたを要約する歌はあるか？」の問いにこの歌を挙げて：「最近まで注意を払ったことがなかった。この歌の意図・事柄やその言葉に心を打たれた、それは私自身のものだった。バルバラが “mures écrasée /押し潰された木イチゴの匂い ” を思い浮かべる時にそれは明らか。子供の頃、私達の家の庭に大きな木イチゴの木があった、大きな布を敷いて木イチゴをその上に落とした・・・」[15]
2010年代 / コンサート
2010年3月1日オランピア劇場公演ライヴCD / DVD「SYLVIE LIVE」発売。続いて同劇場にて3日間の追加公演の最中に12月初旬のパリ・シャトレ座 (Théâtre du Chatelet) 初公演が決定する。11月に新譜アルバム『Soleil Bleu（ソレイユ・ブルー / 青い太陽）』をリリース。若手シンガー・ソングライター、ケレン・アン等のプロデュース。ケレン・アンは作曲の他ミュージシャンやコーラスとしても参加。これに先立って9月21日公共放送フランス3はシルヴィ特別番組を放映。また、2年ぶりに来日し11月15日に在日フランス商工会議所の年次イヴェント・ガラGALA2010に招待されてアルバム・タイトルでもある新曲「Soleil Bleu（青い太陽）」（作者でシンガー・ソングライターJulien Doreジュリアン・ドレとのデュオ）を初披露。12月5日シャトレ座初公演は最新作『Soleil Bleu（青い太陽）』の初披露の場となる。プログラムは、アルバム全12曲中11曲が「Mon enfance（私の幼い頃）」と共に核となり全32曲。
2011年レコード・デビュー50周年を迎える。インタヴューされる毎に、従来、自分のキャリアを祝う事に無関心であると話す。2009年9月オランピア劇場公演以来アコースティック・リサイタル・ツアーを行い、2010年11月の凱旋により9月30日から10月2日迄再びパリ・シャトレ座公演を行う。「コンサート・ツアー2011」は2月10日スペイン・バルセロナのカタルーニャ音楽堂公演から始まり、7月にモントリオールとニューヨーク（ロウズ・リージェンシー・ホテル・ファインスタインズ（ボール・ルーム））で、11月はイタリアで公演。本コンサート前、3月は一カ月間パリ8区のマリニー劇場 (Théâtre Marigny) で演劇出演をする。アメリカでロングラン上演された話題の作品で1月から6月まで上演される「L'amour, La mort, Les fringues (Love, Loss and What I Wore)」- 脚色・演出ダニエール・トンプソン、オリジナル脚本ノラ・エフロンとデリア・エフロン、原作アイリーン・ベッカーマン、翻訳本『あのときわたしが着ていた服』。女性5人が舞台に登場する朗読劇で5人の俳優は毎月交代で演じ総勢30人が出演。
11月にステージ・キャリア50周年を迎えて、11月23日にファン待望の50周年記念コンサートをパリのクラシック音楽の殿堂、サル・プレイエル（Salle Pleyel）でソフィア・フィルハーモニー管弦楽団（Sofia Philharmonic Orchestra/指揮Deyan Pavlovパブロフ・デヤン）を伴って開催。2時間半を超える本特別公演にはフランスとブルガリア両国の文化大臣も姿を見せ2000人の観客を前に30数曲を歌った。プログラムは1964年の大ヒット曲「アイドルを探せ」（フランス語原題：La plus belle pour aller danser/踊りに行く一番の美人）でスタートし、ブルガリア音楽2曲「Oblatche le bialo」「Moya Goro」の他「Je croyais」(1976)を含むスタンダード・ヒット曲、また本コンサートのために制作された新曲2曲等、第二部は白いタキシード姿で登場し「La Maritza」（想い出のマリヅァ）や1972年以来コンサートの定番である「Mon père」（モン・ペール/私の父）そしてデビュー直後の十代のヒット曲メドレー、フィナーレではジャック・ブレルの「Quand on n'a que l'amour」（愛しかない時）を歌いあげ、最後に「Ma vie c'est moi l'ai choisie」（フランス語・ヴァージョン「My way」）を朗読した。公演後、フルガリア文化大臣は同国勲章Saint Cyrille et Methode et Le Siecle d'orを授与、又レコード会社SonyRCAはこれまでレコード4千万枚を売上げた実績に対して特別トロフィーを贈った。翌日付Le Mondeル・モンド紙は「Toujours la plus belle pour aller chanter」（いつも、歌う一番の美人）の見出しで記事を掲載し「オーケストラは"シンフォニズム"はせず、当世風や流行に傾倒しない一つの行儀のいいバラエティーのアレンジに徹した。」「約40曲程を歌ったステージは記念公演という罠に掛からなかった。プレイエルで、シルヴィ・ヴァルタンはシンプルで心のこもった舞台魂だったといえる。」と結んだ。12月14日、フランス文化大臣から同国芸術文化勲章-等級コマンドゥーが授与され、その模様は高視聴率を誇る民放TF1のTVニュース13時が放映。「大臣は4千万枚のレコード売上を達成したスター・アーティストが持つ≪そのユーモアとプロフェッショナリズム≫を語りまたサル・プレイエル公演での≪その気品、ポエジーや陽気≫に言及した。」「この≪本物のアメリカ的ロックンローラー≫は≪B.バルドーやC.ドヌーヴよりも多く≫メディアに写真撮影されたとの事。」[16] 12月にサル・プレイエル公演ライヴCD2枚組そして2012年2月にDVDが発売される。
2011年はまた、1990年に今は亡き実兄エディ・ヴァルタンと共に設立した故国ブルガリアへの人道支援活動をする非政府団体 Association Sylvie Vartan pour la Bulgarieが20周年を迎える。特に新生児医療に尽くして来て多くの要請があると言う
2012年6月「The Ultimate Collection (Coffret des années RCA rééditions)」（RCA時代1961-1986のオリジナル41作品のリマスター・レプリカ復刻盤CD全集）が発売開始される。これはスタジオ録音盤、ライヴ録音盤（日本公演ツアー盤[17]を含む）、TVコメディ・ミュージカル・ショウ主演番組など初CD化を含めた正に全集。ミニチュア・ペーパースリーヴ（紙ジャケ仕様）でCD本体のデザインは黒のドーナツ盤。2013年末まで約1年に亘り限定生産されるコレクション・ボックス。日本ではフランス発売後に単品で発売される。
2013年は2月初旬の日本公演（東京と大阪）から活動スタートとなった。日本公演後、3月5日パリで記者会見を開き今後の活動について、「2014年にカントリー・ロック・ポップな新譜を持って公演ツアーを予定」 [18]。翌朝3月6日付ル・パリジャン紙は「尽きることのないシルヴィ・ヴァルタン」の見出しで写真入り会見記事を一面に載せた。5月に1963年以来50年ぶりにアメリカ・テネシー州ナッシュヴィルに戻り新譜を録音。猛暑の8月初旬、コルシカ島アジャクシオを含む南仏リゾート地での4日間野外≪シンフォニー・ツアー≫はパリ・サル・プレイエル公演（2011年）に優とも劣らぬ大盛況で閉幕した。
10月14日に新譜「SYLVIE IN NASHVILLE」 をリリース。5月にカントリーロックをテーマに≪音楽の街≫ナッシュヴィルに戻りStarstruck Studiosにて録音した意欲作。マイケル・ロイド（Michael Lloyd）指揮の下、起用した現地名ミュージシャン達はニール・ダイアモンド（Neil Diamond）、スティング（Sting）、テイラー・スウィフト（Taylor Swift）等と仕事をした中堅。オリジナル新作とカバー （「I Like It I Love It」、「Cheveux au vent」 (Against the Wind)、「Mr. John B」(「Sloop John B」)、「Etrangere」他）から成る英語1曲含む全13曲。コレクター限定版には別に2曲収録。バイオグラフィー的な歌詞を持つナンバーも多い。新譜発売を控え、10月6日フランス国営放送F2のニュース番組に独占ゲストで出演、キャリア50周年を経てなお新譜制作・コンサート・映画出演とそれは全て進展するばかりだとのコメントで迎えられた。≪フランス語は響きが美しい文学的な言語、ただ私が好むリズム、アップ・テンポの音楽に合わせるのは・・・≫とその難しさにも触れた。10月14日、新譜リリース同夜に新譜独占披露コンサート、ショーケースをテアトル・ドゥ・パリThéâtre de Parisで開催。「ここ数年方向を模索しているように見えただけに歓迎すべき中軸の置き直しを行った。失っていた活力を取り戻している。シルヴィ・ヴァルタンが歌うカントリーは快い熱狂だ。彼女の人気によってフランスの大衆が持つカントリー音楽への頑固な誤解（カウボーイとバンジョーといった固定観念）が消えることを願う。」同日付Le FIGARO紙[19]。別インタヴュー[20]で ≪約10年ほど（2004年以降）歌詞を優先したむしろリサイタル的コンサートを行って来たその末に今はリズムを当初のようなロックを求めた≫ ≪たとえ新譜制作をしなくても公演をやれる、私はそのアイディアで溢れているから。例えば1970年オランピア劇場公演がそうだったように。≫ またLe Monde紙は[21]「愛するものに忠実である、アメリカはエルドラド理想郷のままあるアルバムを出した。42枚目のスタジオ録音盤だ。エレクトリック・ギター、2拍子テンポ、十代の表情、カントリーのバイオリンを添えるといった60年代のリラックスしたロックの秘法に基づいて堂々と主張している。時は過ぎる幻想は長く続く。これらフランスとアメリカの出会いは教えるものがある、魂（精神）はアメリカ人で心（感情）はフランス人である。」「シルヴィは間違いなく本物の若き女性だ、2014年2月のフォリー・ベルジェール公演を約束する。」
2014年2月中旬に「SYLVIE IN NASHVILLE」を持ってパリ・フォリー・ベルジェール(Folies Bergere)にて新しい躍動感溢れるコンサート（公演名 "Sylvie à la folie"）を開催。"folie"は英語の"crazy"の類義語。幕間なしで（新譜とコレクター限定盤収録曲全15曲中）新曲14曲を含めて25曲以上を歌った。"Nos retrouvailles" （私たちの再会）で幕開け、アンコールも新譜から陽気なアメリカ娘といえる "Sandy" でソワレは頂点に達し会場は狂喜と熱狂の渦と化した。凝った舞台演出はなく音楽100%の新しいステージ。本番前2月8日のアヴァン・プルミエ（試演）について12日付Le Figaro紙は従来公演の定番であった往年のヒット曲を一つも歌わなかった事に触れて ≪彼女はあえてリスクを冒した≫ と会場にいたシルヴィの友人の一人である映画プロデューサーの称賛の言葉を載せ、又 「ナッシュヴィルはシルヴィ・ヴァルタンに感謝すべき」と書いた。
日本公演を4月16日から19日に東京と大阪[22]で開催し、公演初日に新譜「シルヴィ・イン・ナッシュビル」[23]が日本発売される。日本公演の後、ソフィア公演[24]へ直行。1990年、2009年に続いて3回目の国立文化センターでの公演となる。広告も壮大で巨大な広告塔が街頭を飾り又ビルの外壁一面を覆う広告まで設置された。国を挙げての歓迎ぶりで大統領や文化大臣も来場。今回の訪問では、「Sylvie Vartan pour la Bulgarie/シルヴィ・ヴァルタン・ブルガリア人道支援団体」の現地病院への貢献活動（5万ユーロ相当の新生児医療機器を贈呈）[25] に対しシルヴィ・ヴァルタンにソフィア名誉市民の称号が授与[26]される。またブルガリア国営ラジオにて記者会見そして現地刊行されたばかりの2012年フランス刊行の自叙伝[27]の翻訳版のサイン会など公演前後のイベントもあり過密日程をこなす。
6月から7月は新譜メインのパリ公演プログラムで昨年に続いてフランス国内サマー・ツアーに出る。猛暑の野外公演に5千人から1万人が集った。8月15日に70歳を迎えた。同日付Le Figaro紙[28]は： 「年月の流れを感じさせない人たちがいるものだ、シルヴィ・ヴァルタンはそれに属する」。
2015年は2月から2013年に続いてナッシュヴィルでアルバム制作に入る。[29][30] 4月にパリ・オランピア劇場公演。2013年発表のナッシュヴィル録音アルバムを中心に、自身の往年の名曲やファン達が熱望してきた1977年アルバム収録曲（初披露）やナッシュヴィルで制作中の新譜収録予定の真新しいロック・ナンバーまで、安定したパワフルな歌声とリズムで音楽のジャンルを超えたアーティストであることを改めて強く印象に残した公演。翌日の仏紙 LE FIGARO が報じた通り "幕間なし" で約30曲をエネルギッシュに演じた。国営TV局F2もその公演模様をリポートした。9月から4ヶ月間パリの劇場[31]にて演劇[32]初主演。コメディ作品で定評のあるイザベル・メルゴー（映画監督・脚本家・女優）との共演でチケット・セールスの上位を占める。11月にステージ・キャリア半世紀を超えるシルヴィ・ヴァルタンを彼女のモードで辿る写真集 「Le Style Vartan」刊行、また 新作アルバム 「Une Vie en Musique」 発表。本作は7月に録音したレパートリーの再録で、シルヴィに由縁のある街、ソフィア、パリ、ロサンゼルスに因んだ全16曲を収録。同時期、1961年から1986年RCA時代シングル盤レプリカ復刻CD全集（コレクション・ボックス）が発売される。多方面で大活躍の年となる。
2016年4月、約一世紀を生きた敬愛する母親（2007年逝去）の回想本を刊行。秋から2017年春まで2015年に好評だった主演コメディ演劇のフランス国内巡演。
本業の方は、2017年9月オランピア劇場公演（オランピア劇場初公演50周年を記念し、半世紀のキャリアを2部構成でスクリーン映像と共に動的な音楽で辿った）、続いて2018年3月16日と4月14日にグラン・レックス劇場で追加公演。同月はブルガリアの2都市で、それぞれ4,000人の観客を前に熱唱し、相変わらず一段と心温かい拍手喝采を受ける。5/30と6/1に4年ぶりに日本公演。シルヴィ・ヴァルタンは常にフランス公演と同じ名ミュージシャンや舞台照明の第一人者を伴って来日するが、今回も同様で、彼等とロック色濃い正味2時間30分（幕間20分含む3時間）のライヴで37曲を演じた。10月から12月にフランス国内及びベルギーでコンサート・ツアーをする。
日本での成功
日本の音楽シーンにおいては、100万枚以上を売上げた「アイドルを探せ」、「悲しみの兵士」、「あなたのとりこ」、「哀しみのシンフォニー 」、「想い出のマリッツァ」、「愛の経験」、「アブラカダブラ」、「愛のかたち」、「ディスコ・クイーン」、「初恋のニコラ」等、1965年から1970年代に多くのヒットを放った。1965年5月、20歳の時に初来日。1970年代は北海道から沖縄まで過密日程にて3、4週間に亘る全国ツアーを行った。この時期、RCAは横断幕を持って羽田空港で出迎えた。70年代の長期全国公演ツアーの黄金期を経て現在までコンスタントに来日公演を開催している。
1965年5月世界ツアーの一環で初来日し羽田空港には千人ものファンが殺到した。シルヴィは回想録（2004年フランス発売の自叙伝）の中で、フランスから遠い極東の国での成功・空港で制服姿の学生達が小さな旗を振って大歓迎する光景を見て驚いたと記している。当時の日本はまだ観光で訪れる人があまりいなかった時代でまた遠かったこともあり、アンカレッジ経由の飛行機の中はほとんどシルヴィ・ヴァルタン一行の貸切状態だった。羽田空港に到着直後には歓迎の横断幕「Bienvenue!! SYLVIE VARTAN」をバックにVictorレコード会社開催の記者会見に兄エディを伴って出席。エディ・ヴァルタン・オーケストラと共に約3週間の日本全国ツアーを行う。 （1995年発売「RCAスタジオ録音全集1961-1986」のブックレットに来日時の写真が1枚載っている、街中の人力車の上で女子高生に取囲まれて彼女等が満面の笑みで一斉に差しだす紙に嬉しそうにサインしている姿だ。20歳のシルヴィは公演の合間にショッピングを楽しみ、青山辺りで買った麻の仕立ての良い女の子のワンピースを大変に気に入っていたようで約40年間も大事にキープしていた。というのも、フランスや日本の雑誌インタヴューの中で2004年頃に一人娘のダリナ（当時7歳）に初めて着せたと話している）
1971年5月に6年ぶり2度目の来日、約一カ月のツアーではジャニス・ジョプリン の「ミー・アンド・ボビー・マギー（Me and Bobby McGee）」、ビートルズ「ゲット・バック（Get Back）」を披露。また滞在中に日本語でレコード録音、オリジナル曲「恋人時代」「女の時間」など見事な発音で歌い、レコード・ジャケットには「親日家」と評されている。「想い出のマリッツァ」「私のすべて」の日本語ヴァージョンも録音。73年にはクラシック・シャンソン、ジャック・ブレルの「行かないで（Ne me quitte pas）」を熱唱。
1978年は前年秋の壮大なパリ公演を持って更に華麗でダイナミックなダンスシーンを披露した。（2012年フランスRCAが発売するオリジナル41作品リマスター・レプリカ復刻限定盤CD全集「The Ultimate Collection」に1971年と73年日本公演ライヴ盤が初CD化され日本語曲5作がボーナストラックで収録される。）
1985年には、前年にパリのシルヴィ・ヴァルタン・ダンススタジオをプランタン銀座に開いたこともあり、コカ・コーラ・ライトのCMに出演、同年発売の全曲英語アルバム「ダブル・エクスポジャー」収録曲「ライトな関係」が流れた。
1992年6月、前年1月のパリ・パレ・デ・スポール公演を持って来日し2週間の日本全国ツアー。新譜「バルタン気質」から「セ・ファタル」「ロンドンに雨が降る」、また流暢な日本語で長々と挨拶し「この歌を勇気と希望を失わずに戦い続けているブルガリアの人々のために歌いたいと思います」と締めくくり、ア・カペラでブルガリア・フォルクロール「Moya Goro」を披露した。この歌はパリ公演の前年1990年10月（東欧の共産体制が崩壊した翌年）のソフィア初公演で初めて歌っている。
1995年6月には（2月のパリ公演後に）横浜フランス映画祭に主演作「L'Ange Noir（黒衣の天使）」（邦題：甘い媚薬）を持って団長として来日。
2000年に入って、2005年と2008年にパリ・パレ・デ・コングレ公演を持って東京公演、新譜「永遠にあなたのとりこ〜愛しのシルヴィ」「ヌーヴェル・ヴァーグ」を披露し渋谷Bunkamuraオーチャード・ホールは連日満員。新譜の他に2005年は1965年20歳の初来日で録音し放映されたレナウンのCM曲 「レナウン・ワンサカ娘」 をシャネル（ラガーフェルド）の白いワンピース・ドレス姿で初めてステージで披露した、このシーンはTV放映されている。（これは来日記念盤でもある2004年パリ公演DVD日本盤ボーナストラックだったことへの特別配慮と見える。）2008年には日本で1970年、1973年に大ヒットしたスタンダード曲、「悲しみの兵士」、「哀しみのシンフォニー」を約30年ぶりに披露。また日本到着日や翌朝にTV出演するなど精力的に活動。其々コンサート・プログラムが発行され、2005年の在仏ジャーナリスト・木立玲子の寄稿は哲学者ミッシェル・フーコーの言葉「プログレ・オン・ムーヴマン」の意外な連想で始まるがシルヴィ自叙伝（フランス2004年刊行のベストセラー）にまで触れながら分析、「一時代を印し、その存在自体が集団の記憶と化したアイドル歌手が、一人歩きしてしまった自分のイメージの罠に足をすくわれることなく新陳代謝し、前進し続けるのは容易な技ではない。しかしここに一人例外がいる。シルヴィ・バルタンである。歌手という職業を自分の手に取り戻す意志、客観性を備えていた。脱アイドル精神が、シルヴィ・バルタンというアイドルを時代を超えたアイドルに仕上げるという逆説。」また80年のフィガロ紙の記事を引用「彼女は、他人の視線を基準にして生きることの危険性をいち早く理解した」。2008年はフランス版プログラムの翻訳が一部載っていて47年のキャリア1961-2004年まで其々の年を振り返るシルヴィのコメントが記されている。
2010年11月に2年ぶりに来日、在日フランス商工会議所の年次イヴェント・ガラ (GALA2010) に招待されてANAインターコンチネンタル・ホテルにて特別コンサートをする。フランス発売目前の最新ポップ・アルバム「Soleil Bleu（青い太陽）」から同名の新曲「Soleil Bleu」を作者の若きシンガー・ソングライターのジュリアン・ドレ (Julien Dore) とデュエット初披露した。
2011年4月30日、パリ8区のクラシックコンサート・ホールのサル・ガヴォ (Salle Gaveau) で開催された東日本大地震被災者支援チャリティー・コンサート「Tous en scène pour Japon」に出演。日本人演奏家も多く出演する中、65年日本でも大ヒットした「La plus belle pour aller danser（アイドルを探せ）」、「La Maritza（想い出のマリッヅア）」そして最新アルバム「Soleil Bleu（ブルーの太陽）」から「Sous ordonnance des étoiles（星の処方箋）」の全3曲を歌った。
2013年2月7日から11日にビルボード・ライヴ東京・大阪公演。65年のTVCM曲「ワンサカ娘」も披露し全15曲。最新盤から「Sous ordonnance des étoiles」（デュエット曲）や「Mon enfance」などクラシック・シャンソンも4曲、アンコールはブレルの「Quand on a que l'amour（愛しかない時）」。「そこにシルヴィの強烈な個性が塗り込められ、ステージには、現在進行形の世界レベルの「歌」が立ち上がった。「流行」を消費せず、「文化」にまで高めるお国柄に脱帽。」「デュエット曲では、アルチュール H（アッシュ）の録音と共演。芸歴50年以上にして進化を続ける姿をみせつける。」[33]
2014年4月16日から19日に日本発売されたばかりの新譜「シルヴィ・イン・ナッシュビル」を持ってビルボード・ライヴ東京・大阪公演。ロックな新作から8曲と「Let it be me (Je t'appartiens)」（ジルベール・ベコー）含む全15曲にフィナーレはヒット曲4曲のメドレー。滞在中のラジオ・インタヴュー[34]で、これほど長い間現役で活動することが出来るそのモチベーションを保つ秘訣を聞かれて、「変化すること」「常に新しい事にチャレンジすること」 とシルヴィ。
2018年5月末からの日本公演直前の5月29日、NHK夜の生放送の歌番組「歌のコンシェルジュ」に出演し、「アイドルを探せ」「あなたのとりこ」の2曲を披露。
来日公演・日本全国公演ツアー
1965年5月8日から20日（初来日）
1971年5月8日から26日
1972年5月9日から29日
1973年10月1日から15日
1974年10月1日から23日
1977年2月7日から28日
1978年5月25日から6月17日
1983年7月2日から4日 東京、大阪公演
1984年4月30日 （ホテル・メリディアン東京でティナー・ショー）
1992年6月19日から7月2日
1999年6月1日から6日（東京・六本木スイート・ベイジル - 毎夜2回公演/全12公演）
2005年3月28日から30日（3回公演、東京・渋谷Bunkamuraオーチャード・ホール）
2008年3月26日から27日（3回公演、東京・渋谷Bunkamuraオーチャード・ホール）
2010年11月15日（ANAインターコンチネンタル・ホテル、在日フランス商工会議所GALA2010にて特別コンサート）
2013年2月7日から9日/11日（Billboard Live 東京/大阪 - 毎夜2回公演/全8公演）
2014年4月16日、18日/19日（Billboard Live 大阪/東京 - 毎夜2回公演/全6公演）
2018年5月31日、6月1日（NHK大阪ホール/東京・渋谷Bunkamuraオーチャード・ホール）
日本TV出演
公演やイヴェントのため2018年迄に20回以上来日している。初来日の1965年から1980年代前半迄は来日中に人気音楽番組にゲスト出演し歌った。
1965年5月17日 フジテレビ 「ミュージック・フェア」出演
1965年5月22日 NHKテレビ 「夢であいましょう」出演
1981年3月30日 TBS深夜番組「サウンド・イン"S" - Sound Inn "S"」で新曲「初恋のニコラ」を披露。前日の第10回「東京音楽祭」に審査員および外国審査員賞プレゼンターとして出演のため来日していた。（音楽祭で同席したアメリカ人、スコッティ・ブラザーズ・レコード会長トニー・スコッティと恋に落ち3年後1984年に再婚。）
1984年4月4日 フジテレビ「夜のヒットスタジオ」初出演
1980年代後半 テレビ朝日の番組「料理バンザイ」がロサンゼルス宅を訪れて手製の「ムサカ」料理を紹介し素顔のシルヴィを放映。番組担当者を日本語で迎え入れた。
1991年1月11日 テレビ東京「音楽マイ・ラブ 〜 世界のトーク＆ミュージック」(Music My Love) はパリ16区にあるシルヴィの自宅でのインタビューを放映。「あなたのとりこ」が流れシャンゼリゼ大通りそしてシルヴィの白い邸宅と映像で始まる。「Double Exposure (Made in USA)」から「If you walk away」と1989年アルバム「Confidanses（バルタン気質）」から「ロンドンに雨が降る」のビデオ・クリップが流れる。このインタヴューは前年1990年9月末に収録されたらしく、番組の中でシルヴィは「来週ブルガリア・ソフィアで初公演をします」と興奮気味に話している（ちなみにソフィア公演は10月6日開催）。また時代を超えて第一線でいるのは日々の努力かと聞かれ「この職業はサイクルが早いから努力していたら大変です。努力ではなくて、情熱です。」「アーティストは好きだからやっているのです」また、「アメリカのアーティストのプロ精神は尊敬しています」「各国のセンスィビリティを少しずつ吸収しているのかもしれません。そういう風にしてより完璧なアーティストになれるのだと思います。」
1995年6月 横浜フランス映画祭に主演作を持って来日の折、NHKのTVフランス語講座のインタヴューに応じる。本業についても聞かれて「（2月に）カジノ・ド・パリ公演を終えたばかりなので、来年、日本公演ツアーが出来ればと願っております。」
2005年3月 「ザ・ワイド」のインタヴューに応じ、番組中に例の「バルタン星人」人形をプレセントされ笑顔ながら戸惑う。
2008年3月6日 BS-iの音楽番組「Song To Soul」ー「永遠の一曲」で名曲「アイドルを探せ」（1963年19歳のアメリカ録音アルバム『Sylvie à Nashville（夢のアイドル）』収録曲）にまつわるエピソードを関係者等が語る。2008年3月末の来日公演を前に、2月パレ・デ・コングレ公演の真っただ中にパリで行われたシルヴィ・ヴァルタン本人とのインタビューと公演でこの一曲を歌う場面も放映。
2008年3月26日 来日した翌朝8時30分にTBS「みのもんたの朝ズバッ!」に生出演。普段はマリンのジャケットにテニス・シューズがお気に入りのシルヴィ、バスケット・シューズのプレゼントに思わず笑顔を見せた。「私は家庭好きで、乱雑・対立する色・過激なモード・先の尖った靴・へそ出しが嫌い。それどころか、私はバスケット＆白い靴下！」2010年12月12日フランス・ラジオ
2011年7月26日 ニューヨークのフジテレビ「トゥデイズEye」で7月26・27日のニューヨーク初公演のため現地入りしたシルヴィのインタヴューを放映。4月パリで行われた東日本大震災被災者支援チャリティー・コンサート出演の際に購入したという胸に小さな日の丸そして白で希望と刺繍されたネービーブルーのポロにコンバースの真っ白なバスケット・シューズ姿で出演。
2014年5月15日から5月27日 衛星放送Music Air 「Ma Headlines」で4月来日公演中に行ったシルヴィ・ヴァルタンのインタヴューを放映。
2018年5月29日 NHK夜の生放送の歌番組「歌のコンシェルジュ」に出演。「アイドルを探せ」、そして「あなたのとりこ」を披露し "Irresistiblement" はファルセットを歌った。
レナウン「ワンサカ娘」TVCM
1965年5月、20歳の時に初来日した機会に制作された婦人服製造卸・レナウンの「ワンサカ娘」のTVCMで、1万ドル（当時のレートで360万円）のギャラで歌った[35]。CMソングとしてヒットした。「ドライブウエイ、プールサイド、テニスコート、ロープウエイ」などの英語の歌詞で「イエイエ」が連呼されたこの歌は、1961年に小林亜星が作曲した。シルヴィの他に複数の日本人歌手が歌い、「1965年から1966年がシルヴィ・ヴァルタンだった」「6年間も歌い継がれ、この頃が絶頂だった」と評された。[36]
あなたのとりこ
原題：Irrésistiblement
作詞：ジョルジュ・アベールGeorges Aber、作曲：ジャン・ルナールJean Renard。
フランス本国でのリリースは1968年7月、日本での初回発売は1969年1月。
この時点での注目度は低かったが、1970年11月に再発売すると人気に火がつき、
「オール・ジャパン・ポップ20」
（1967-1986年 文化放送制作・12局ネット 洋楽チャートラジオ番組）
で1971年1月18日〜2月1日の3週連続で最高位2位を記録した。
2001年9月に公開された映画「ウォーターボーイズ」の挿入歌に使用され、2002年5月には一カ月間オリコンチャートの上位をキープするリバイバル・ヒットとなった。
その他にも、テレビCMで繰り返し使用されている。
1987年 キヤノン EOS 650
2002年 サントリーフーズ・緑水
2004年 全日本空輸・羽田空港国内線第2ターミナル開業
2009年 麒麟麦酒・ホップの真実
2011年 スズキ・エコカー
2013年 花王ソフィーナ: オーブクチュール
まさに歌詞の通りに「過ぎ行く時の中で 何度も引き寄せられて」半世紀近いロングラン・ヒットとなった。
フランスTV・名ドキュメンタリー・フィルム（1970/1972 - オランピア劇場公演）
「Sylvissima - Sylvie Vartan」（1970年12月9日放映）
ディレクター・監督： クロード・バロア（Claude Barrois）。「本ドキュメンタリー・フィルムは全てのシルヴィ・ヴァルタン・ファンにとって正に夢」と言われるポートレート記録映画。1970年9月の「画期的」パリ・オランピア劇場公演の際に彼女がその年に滞在していたニューヨークそしてパリにて収録された。ポップな本スペクタクルは同年2月の助手席に乗っての自動車事故遭遇からの復帰公演でもある。シルヴィは「当初何時もそばにいるカメラが気になった、でも直ぐにその存在を忘れ準備に没頭」し公演を迎えた。「ダンサーは厳しい、一夜にして成れない。一緒に踊るダンサー達は皆10年来踊っている」とシルヴィ（当時25歳）。リハーサルに明け暮れた。ニューヨーク滞在中「ダンサー、ジョジョ・スミスとの出会いから初めて自身で構想したスペクタクル」だけに、熱の入った華奢なシルエットで励むダンス・シーン、幕引きに対する不満を吐き出す感情的なシーン等アーティストの素顔・クリエーターの現場風景。身心の傷とそのコンプレックスと共にエンターテイナーの道を歩み始めたシルヴィ・ヴァルタンの記念碑的公演迄を描く。放映から約40年を経た2011年「奇跡的」に見つかりINA[37]の修復を経て同年11月、シルヴィのステージ・キャリア50周年記念公演を目前に初めて（Télé Mélodyが）再放映。
第一部：オランピア劇場公演準備 - リハーサル（ニューヨークの振付師・黒人ダンサー、ジョジョ・スミス等と）、イヴ・サンローランのアトリエ衣装制作・試着、スタジオ録音、カリタ美容室、TV出演（公演プロモーション）、公演ポスター印刷・街頭への設置、パリ・ヴァンドーム広場でカルロス（タレントで前マネージャー兼世話役）と、シルヴィの楽屋、公演初日の夜（ブリジッド・バルドー、ジョニー・アリディ、支配人ブルーノ・コカトリ等の激励）、第二部：オランピア劇場公演全容
「Mon Amie Sylvie」（友人シルヴィ）（1972年11月25日放映）
監督：フランソワ・レシェンバッハFrancois Reichenbach。レシェンバッハが1971年から72年パリ・オランピア劇場公演まで世界中を旅するシルヴィ・ヴァルタンを追って撮影した記録映画（劇場公開ではなくTV放映された）。パリ郊外に所有するお城の森で小さな一人息子と遊ぶ姿から南北アメリカでの旅先生活、スタジオ録音、そして「SHAFT」をイヴ・サンローラン作ジャンプスーツで踊る本スペクタクル主要シーンやシルヴィ・ヴァルタン特有の黄金の長髪を前に激しく流して観客に応えるアンコールを含め公演模様も多く収録。この公演からリハーサルはダンサーの多い西海岸ロサンゼルスで行って来た。フランスで本作は何度も再放送されている。
収録曲：「わけは聞かないで Ne me demande pas pourquoi」、「ディリンダム Dillindam」、「ロックンロール・メドレー Medley Rock n'roll」、「あなたの名前 Je t'appelle」「モン・ペール Mon pere」「シャフトSHAFT」（バレー）、「狼Loup」、「Non c'est rien」、「行かないで Ne me quitte pas」「ソング・フォー・ユー Chanson pour vous」「出発Partir」
フランスTV・シルヴィ・ヴァルタン特集番組 / 1990 - 現在
プライム・タイム放映の1時間から2時間半の企画番組。
1998年の「Irrésistiblement SYLVIE」 は高視聴率を獲得してCD化され日本でも発売された。
1990.11: Sylvie en Bulgarie （F2報道番組Envoye Special / ブルガリア初帰国リポート）
1994.11: Sylvie Sa Vie （Canal+ / ポートレート・インタヴュー番組）
1998.10: Irréistiblement SYLVIE （F2 / 音楽番組）
2000.3: Qu'est-ce qui fait rêver Sylvie ? （TF1 / 音楽番組）
2005.4: Au rythme du cœur （F2 / 音楽番組）
2005.9: Entre l'ombre et la lumière（F3 （「影と光の間で）」2004年ベストセラー自叙伝と同タイトルのポートレート・インタヴュー番組）
2010.9: Tout le monde l'appelle SYLVIE （皆は彼女をシルヴィと呼ぶ）（F3 / ミュージカル・フィルム）
2015.9.30: Sylvie raconte Vartan （Paris Premiere/ ポートレート・ドキュメンタリー）
私生活
語学
フランス語の他、英語、イタリア語、スペイン語、ブルガリア語と5カ国語に堪能。日本語を勉強していた時期もあるという
好きな事柄
趣味</b>の一つが写真で、「対象は主に子供と動物」との事。
音楽： R&B, Jazz, Rock'n' Roll[38]
花：クチナシ (gardenia) の花[39]
色：白[39]
男性の長所：誠実、寛大[39]
女性の長所：同上[39]
美徳：優しさ / 善良さ[39]
住みたい所：パリ、山岳の湖の傍[39]
詩人：ボードレール、ランボー[39]
音楽家：チャイコフスキー、モーツァルト、エルトン・ジョン[39]
歴史上の人物：ナポレオン[39]
歴史上のヒロイン：ジャンヌ・ダルク[39]
実社会のヒーロー：偉大な科学（研究）者[39]
実社会のヒロイン：マザー・テレサ[39]
芸能一家のVartan家
エディ・ヴァルタン (Eddie Vartan)
7歳年上の実兄。音楽や美術に長ける父親譲りで、幼少にピアノを習い始め子供時代に既に学校でその音楽の才能を認められる。ソフィア・コンセルヴァトワール（音楽院）で学び、15歳でパリ移住後は楽器ホルンを入手、パリ国立高等音楽・舞踊学校で音楽の勉強を続けると同時にジャズ演奏に傾倒しトランペットに移行する。法学部に進むがジャズ好きが嵩じジャズ・トランペッターとなりバンドを持ち当初パリ・ブルーノート等で演奏をした音楽家。有名ラジオ番組担当ダニエル・フィリパッキ (Daniel Filipacchi、後のアシェット・フィリパキ・メディア社長) などジャズ専門家達と親交があり、RCA音楽プロデューサーそして作曲家となる。シルヴィを歌の世界へ導き、また生涯重要なブレーンであった。1960年代は自身の楽団、エディ・ヴァルタン・オーケストラ (Eddie Vartan Orchestre) を率いてシルヴィのスタジオ録音や国内外公演を指揮し作曲家としても多くの曲を書いた。映画音楽も製作。1990年にブルガリアでの少年時代を書いた自伝小説「Il a neigé sur le mont Vitocha（ヴィトシャ山に雪降る）」[40]Editions Fixot刊。2001年6月19日パリにて64歳で逝去。
シルヴィへの主要作品：「Les vacances se suivent」1962年、「Je voudrais être garçon」1965年、「Sur un fil」1967年、「La nuit」1970年 / オランピア劇場、「California」1971年、「Toi mon aventure」1974年、「Dancing star」1977年、「Jour après Jour」1975年、「Orient-express」1981年、「Aimer」1982年、「Lucie」1983年、「P'tit bateau」1997年、「Les robes」1998年
トニー・スコッティ (Tony Scotti)
現在の夫。シルヴィが歌手ジョニー・アリディと離婚した翌年1981年3月、招待された第10回東京音楽祭の席で出会ったイタリア系アメリカ人で映画・音楽プロデューサー。互いに運命的な一目惚れで恋に落ち3年後の1984年6月2日にロサンゼルスで再婚。シルヴィが云うには、トニーは思春期の一人息子ダヴィドに不可欠な父親として大きな存在であった。トニーもまた2回目の結婚となり彼は子供は無かったため「ダヴィドを育てる事はとても大きな喜びであった」と語っている。また彼の音楽界デビュー前後にも尽力した。シルヴィはパリに住居を持つが、以来家族の住むロサンゼルスを拠点に活動する。2人の間にはダリナ (Darina) という一人娘がいる。1998年に生後6ヵ月で養女に迎えたブルガリアの子供である。
ジョニー・アリディ(Johnny Hallyday)
最初の夫でフランスの国民的人気ロック・シンガー。1965年に21歳で20歳のシルヴィと結婚。翌1966年に一人息子のダヴィド (David) が誕生するがその直後には早や離婚を望むシルヴィに対しジョニーは自殺未遂を起こすなど若きスター・カップルの結婚生活は常に波乱万丈であった。15年後の1980年11月4日シルヴィの意思で離婚。「若過ぎた2人は全てをマスコミに曝される中、それでも17年を共にした。ジョニー・アリディは何時も家族同様。」とシルヴィは公言している。
ダヴィド・アリディ (David Hallyday)
ジョニー・アリディとの一人息子でアメリカ育ち。1966年8月14日ブローニュ＝ビヤンクール生まれ。幼少からドラムに夢中でドラマーを夢見ていたが、1985年にシンガー・ソングライターとしてデビュー。フィルム・プロデューサーでもある。デビューした1985年4月に来日し日本発売シングル「Tonight you're mine」を披露。童顔だが骨太のハスキー・ヴォイスのロッカー。ドラムに魅せられたのはかつてシルヴィ・ヴァルタンのブレーンでドラマーだったトミー・ブラウン (Tommy Brown) の影響だと話す。1987年ファースト・アルバム「True Cool」でDisque d'Or受賞、1989年シングル「High」がフランスで大ヒットし第1位を獲得。90年代に「ブラインド・フィッシュ」というグループも結成し数年間アメリカ巡演をする。1999年には彼の祖父（シルヴィの父）へのオマージュ、「Tu ne m'as pas laissé le temps」が約100万枚の大ヒットとなった。他アーティストにも曲を提供していて、同年、全曲を手掛けた父親ジョニー・アリディのアルバム曲は第1位にランクされてベスト・アルバム賞に輝いている。2010年3月発表でこれもDisque d'Or受賞のアルバム「Un nouveau monde」に新ヴァージョンでこの2曲収録。1989年に22歳で結婚し2人の娘（長女:1995年誕生イローナ/Ilona、次女:1997年エマ/Emma）を持つが、2004年に再婚し同年一人息子Cameronが生まれて私生活は3人の父親である。子供を愛するシルヴィはこの子供達と頻繁に一緒に過ごし大家族でヴァカンスを過ごす。ダヴィドは自分の子供時代の母シルヴィについて聞かれて： 「小さい頃、母は必要以上に自分をマスコミからかばった。冷静で平等で凄く公正な考え方をする人で弁護士にぴったりだ。母は厳しかったが優しかった。でも自分にだけではなく周りの誰に対しても本当に優しかった。」（2004年フランス雑誌） シルヴィにはパーソナルな歌も多い。ダヴィドへ捧げる歌：Ballade pour un sourire / 微笑みのバラード(1966録音) -「シルヴィ・バルタン恋を歌う / Il y a deux filles en moi」収録、「Le roi David（ダヴィデ王）」1969年録音、1971年日本盤「恋人時代」収録。
マイケル・ヴァルタン (Michael Vartan)
シルヴィの実兄エディ・ヴァルタンの長男、1968年ブローニュ＝ビヤンクール生まれ。アメリカで活躍する俳優で、シルヴィの一人息子ダヴィド・アリディ (David Hallyday) と同様に1970年代初頭からアメリカ育ちである。
エピソード
モード・シルヴィ・ヴァルタン (Création Sylvie Vartan)
1965年から1970年まで「Création Sylvie Vartan」と称したプレタポルテ・コレクションを発表。『ELLE』誌の表紙を飾り毎回紹介される。ヴィクトル・ユーゴ通り (Avenue Victor-Hugo) にパリ第1号ブティックを開き、フランスに他3店舗とベルギーにも出店。自身のコレクションに加え、シルヴィは特に1960年1970年代、長い手足・華奢なシルエットが注目され、『ELLE』や『Vogue』誌上において、YSLなどクチュリエ製作のジャンプ・スーツからミニやドレスまで、様々なファッションに身を包み、ヘルムート・ニュートンなどの撮影に応じた。日本では、1965年5月（20歳）の初来日時の写真の一つに「西武シルヴィ・・・協賛東洋レーヨン」のボードをバックに記者会見をするシルヴィの姿があるが、西武百貨店にシルヴィのモード・コーナーがオープンするほどの人気ぶりが伺える。
2004年10月16日から2005年2月27日迄4ヶ月間、ガリエラ美術館（パリ市モード博物館）にて「Sylvie Vartan, revue de mode(シルヴィ・ヴァルタンとモード)」展が開催された。そうした経歴から、現在もインタビューの度にモードについて質問を受けるが、「もちろん関心はあるが、私はファッションの奴隷ではない。いつも自分の好きなものを身につける」と答えている。
ダンス・スタジオ (Sylvie Vartan Dance Studio)
1980年代にフランスでダンス・スクールを開いていた。1984年4月、東京銀座に百貨店プランタンが進出した際に、最上階に同名のダンス・スタジオをオープン。フランスのスタジオ閉鎖と共に東京校も閉鎖。シルヴィ・ヴァルタンは1970年からアメリカにも暮らし始めるが、以来2004年迄のショウ振り付け師は全てアメリカ人を起用した。1970年代は振り付け師と共にラスベガスなどでほとんどのショウを見たという。
トニー・スコッティ (Tony Scotti)
シルヴィが自分の分身といい両手を広げて信頼する夫。1981年3月に第10回東京音楽祭の席で出会い3年後の1984年6月にロサンゼルスで再婚。トニー・スコッティは東京音楽祭の審査員として常連で1980年から1986年まで務め、シルヴィは1981年と1983年から1986年まで審査員やプレゼンターとして招待されている。トニーはアメリカ東海岸ニュー・ジャージー州出身。大学卒業後、西海岸ロサンゼルスに移り俳優・歌手としてスタートするが、間もなく兄弟3人で会社設立、音楽・映画プロデューサーとして成功している。シルヴィはTVや雑誌インタヴューでトニーについて訊かれる毎に笑顔でこう表現する「トニーのような男性に出会うのは難しい、彼は突然私の目の前に現れ大きな扉から入ってきた『un oiseau rare（珍鳥）』、私はもう戸に鍵を閉めてしまいました!」
ジャン・リュック・アズレ (Jean-Luc Azoulay)
1965年、医学生だったジャン・リュック・アズレはシルヴィの熱狂的ファンとなりファン・クラブを作って初代代表となる。1968年にシルヴィの秘書兼マネジャーのカルロスがシルヴィと一緒に歌い始めてタレントになると大学を中途退学してその役目を引き継ぐ。シルヴィのアメリカ暮らしが益々頻繁になる1976年迄シルヴィに従って日本を含め世界中を巡演した。後にプロダクションを設立、現在はフランス最大オーディオ・ヴィジュアル企業の一つで多数の関連会社を持つ。2004年に初めてシルヴィ・ヴァルタンのショウをプロデュースし2005年の日本公演にも同行。アズレは、シルヴィの下でショウ・ビジネスについて学んだと話している。
ジャン・ルナール （Jean Renard）
1967年から7年間シルヴィの音楽制作主要ブレーンの一人ジャン・ルナール。2011年シルヴィのステージ・キャリア50周年記念パリ公演に姿を見せた。1967年知人から人気歌手に曲を提供する事を薦められ当初ジョニー・アリディへの曲を持ってジョニーも来るはずだった新譜録音中のシルヴィがいるスタジオを夜訪れる。シルヴはジョニーは来られないため替って自分が聴いて彼に話しても良いと言う。ルナールはピアノに向かったが自分で歌い出す、終わって見るとシルヴィは白い顔をして泣いていた。再演を促されるが途中シルヴィは「この曲は私の方に向いている!」と言い出して遮る。その翌日にシルヴィの音楽ディレクターの仕事を提示される。[41]
主作品： Par amour, par pitié(愛と同情と), Deux mains（二つの手）, 2'35 de bonheur（2分35秒のしあわせ）, Irrésistiblement（あなたのとりこ）, La Maritza（想い出のマリザァ）, Aime-moi（愛の経験）, Les hommes qui n'ont plus rien à perdre（悲しみの兵士）, J'ai un problème（危険な関係/J.アリディとのデュオ）, L'amour au diapason（恋人を探せ）
自動車事故遭遇 (1968/1970)
1968年4月11日（23歳）、デビュー時からの一番の親友が同乗していたシルヴィ運転の車に、無免許の学生が運転する車が暴走して突如激突。助手席の女性は亡くなり、シルヴィは左腕を骨折。この女性は学生時代ジャーナリストとしてシルヴィにインタヴューした際に意気投合。モードに興味を持つ無邪気な2人の映像や写真が多く、シルヴィのコレクションのため一緒にデッサンしたり同じ洋服を着たり姉妹のよう。シルヴィの長男の名付け親でもある。「シルヴィは自責の念ですっかり心を閉ざした」[42]
1970年2月20日（25歳）の2度目の事故は、当時の夫でロック歌手のジョニー・アリディが凍った夜道を運転中、横道にそれて大破、助手席にシルヴィと後方にミッキー・ジョーンズなどミュージシャンが同乗していた。シルヴィはフロント・ガラスで顔面を負傷。まもなくニューヨークの傷跡治療の名医から皮膚の形成外科手術を受けた。自身のスペイン・ツアー出発前の時間を割いて国内巡演中のジョニーに会いに行った際の不運。『Jours de France』1970年3月19日号の表紙は事故前のポートレート写真である。ストレートの長く豊かな髪、前に流した短い前髪、ダーク・ブラウンか黒のニット、首元にシルクのスカーフを巻きBCBGの若い女性の記念写真風だ。傷痕は完璧には消えなかった。
2009年10月フランス雑誌のインタヴューと後のフランス2のテレビ番組インタビューの中でシルヴィは、2度の交通事故（身心の大試練）を乗り越えられたのは「一人息子のダヴィドが居たから」、また「若さという力」と答えている。
「私は流浪の人」（Je suis nomade.）
「私はいつも同じように生きている。それは私のカールマ（運命）の一部。何処かに長く滞在した事がない。旅をせずにいるのは不安。不動は死と同義。私にはこの物凄いリズムが必要、でも又その一方で大きな平和や、やりたい事をする機会を求めている。ロサンゼルスに居る時は確かに平穏だがパリやフランスが直ぐ恋しくなる！ 実際に、フランスは私の国、ブルガリアは郷愁（両親）の国、そしてアメリカは夢の国（愛する人の国）・・・」[43]
「私は同じ場所に住みついたり同じ事に留まった事がない・・・・、公演プログラムは毎回少し違う、もちろん観客の期待に応えてスタンダード曲は歌うが何時も前のどれかを諦めて新たに別の曲を歌っている。私にとり一番大切な事は新しい感情を見つける事。ルーティーンにならない事。私は小さい頃からアーティストとはルーティーンから抜け出して別の新しい人生を生きる事だと思っていた。」[44]
人道活動 - ブルガリア人道支援団体(Association Sylvie Vartan pour la Bulgarie/1990-)
ブルガリアは8歳で離れた故国。1990年10月、東欧の共産体制が崩壊した翌年に亡命後初めて訪れて、幼少時代を過ごしたソフィアでコンサートを開催。この模様は、フランス公共放送局Antenne 2が同行し収録、人気報道番組「Envoyé Spécial」で放映。本コンサートはまた同年クリスマス夜に放映された。1991年に公演ライヴCD「Live Enregistrement Public à SOFIA」も発売された。シルヴィ・ヴァルタンは、約40年ぶりの帰国で見た故国の貧しさに心を動かされて、同年1990年12月24日、実兄エディ・ヴァルタンと共にブルガリア赤十字社の元に人道支援非営利団体 「Association Sylvie Vartan pour la Bulgarie」（シルヴィ・ヴァルタン・プール・ブルガリィ）を設立。主目的は子供達の救済。
若い頃から大変な子供好きで有名なシルヴィは、恵まれない子供達や老人救済を中心に、孤児院や産院含む病院に新生児医療機器・器具などの物資・設備を提供する。ロジスティクスはブルガリア赤十字社が担当。規模が小さい団体で≪小数が篤志で活動して無駄なく最大限に寄金を支援先に向けている。私は子供達に確実に資金が届く事に強い拘りを持っています。≫。[45] 個人的にも多大に尽力して地道な活動を続ける。クリスマスには子供達に贈物を届ける。事務局長は≪シルヴィは孤児院を訪れる度にその子供達皆を自分の養子にしたいと思っている≫と微笑む。又2010年からパリ・トロカデロ広場(Jardin du Trocadero)のクリスマス市に参加してシャレーでアソシエーションが毎年アーティストに依頼し制作する特製カード等を販売。小さいながら近年その支援は文化的分野にも及び歴史的な修道院の改修へも参加している。
毎年パリのブルガリア大使館にて定例会を開催し自ら出席する。ブルガリア現地を定期的に訪れて現状を確認するなど、ブルガリアでは社会的活動でも知られている。2011年に設立20周年を迎えた。特に新生児医療に力を入れて活動し多くの要請に応じている。≪donne et il te sera donné.（ルカによる福音書）、私にとりこの与えるという考え方は不可欠なのです。≫[46]
ブルガリアは≪愛する両親の国≫そして不穏な時代ながら一番幸福だった時は≪子供時代≫と言う。また2011年フランス雑誌のインタヴューの中で好きな風景を訊かれて≪バルカン半島の山奥にある小さな湖≫。シルヴィ・ヴァルタンはどの季節も山岳地方が好きという。
ディスコグラフィー
日本発売シングル
フランス発売シングル
※日本発売曲の原タイトルは「日本発売シングル」を参照のこと
オリジナル・アルバム
※注：フランス盤と日本盤では 収録曲目が異なる場合があります。日本盤は発売時期も遅れています。
ライブ・アルバム
（DVD化されたものを含む）
※注意 DVDフランス盤はPAL方式のため、日本の一般的なプレーヤーでは再生できません。
以下は 未音源化
1964/1/16〜2/5 オランピア劇場 - トリニ・ロペズ、ビートルズとの共演
1967/3/15〜4/16 オランピア劇場
1968/12/3〜12/9 オランピア劇場
1991/1/22〜2/10 パレ・デ・スポール
2010/3/4〜3/6 オランピア劇場 - 追加公演
2011/9/30〜10/2 シャトレ座
2013/10/14 テアトル・ドゥ・パリ - 新譜「SYLVIE IN NASHVILLE」独占披露コンサート
2014/2/8 テアトル・ドゥ・カジノ - アヴァン・プルミエ
2014/2/14、2/15 フォリー・ベルジェール
2015/4/11、4/12 オランピア劇場
2017/9/15、9/16 オランピア劇場
2018/3/19、4/14 グラン・レックス劇場にて追加公演
コンピレーション・アルバム
1971.5.5: グランプリ・アルバム （日本盤）
1978: シルヴィ・ヴァルタンNew Best 〜 Disco Queen（日本盤）
1993: La Storia (1989-1993 Best of)
1998.11.21: SYLVIE VARTAN BEST（日本盤）
2002： Sylvie Vartan Best（日本盤）
2002: Irrésistiblement Sylvie Vartan Best Collection（日本企画盤）
2004: Les Années RCA (BEST of 1961-1983)
2008: Sylvie sings standard songs RCA years（日本企画盤）
2009.11.25: シルヴィ・バルタン あなたのとりこ〜60s ベスト/Sylvie Vartan 60s BEST（日本盤）
2009.11.25: シルヴィ・バルタン 哀しみのシンフォニー〜70s ベスト/Sylvie Vartan 70s BEST（日本盤）
2010.9.20: Best of 3CD Sylvie Vartan（3枚組BEST-RCAフランス）
2013.2.6：Sylvie Vartan's Story 1961/62 （初期12作品-RCAフランス）
2013.2.26：Tous mes copins （初期31作品-RCAフランス）
2016.12.20：シルヴィ・バルタン、英語を唄う（SYLVIE VARTAN en anglais...et en americain - 1963-1965ニューヨーク・ナッシュヴィル・ロンドン録音/全25曲/未発表5曲含む）（2016年11月英国レーベル（ACE RECORDS）発売の企画盤/2016年3月シルヴィ・ヴァルタンへの独占インタヴュー含む英文解説の対訳付）
CD BOX SET / 全集
1995.10: Les années RCA - Intégrale studio 1961-1986 （RCA時代スタジオ録音盤CD21枚組）
500曲 - 未発表曲含む。Vols. 1 - 10, フランス語、イタリア語、スペイン語、英語、ドイツ語、日本語。キャリアとシルヴィへのインタヴュー掲載のブックレット付
2004: L'Intégral Live RCA - Coffret 7CD 1970-1983（RCA時代ライヴ全集CD7枚組）
パリ公演：1970 Olympia / 1972 Olympia / 1975 Palais des Congrès / 1977 Palais des Congrès / 1981 Plais des Sports / 1982 Las Vegas / 1983 Palais des Congrès / 95ページ・ブックレット-シルヴィへのインタヴュー）
2010.11.8: Les années RCA Vol. 1 - 5CD 1963-1966（RCA時代の初期オリジナル作品レプリカ復刻版CD5枚組）
リマスター、bonus約120曲付き。1963 SYLVIE / 1963 Twiste et Chante / 1964 Sylvie à Nashville / 1965 A Gift wrapped from Paris / 1966 Il y a deux filles en moi)
2011.9.26: 4CD Originaux （オリジナルCD 4枚組）
Confidances(1989)（日本盤：バルタン気質）, Session acoustiques (1994)（日本盤: バルタン・セッションアコースティック）, Toutes les femmes ont un secret (1996)（日本盤: 全ての女性は秘密を持っている）, Sensible (1998)
2012.6 - 2013.11: The Ultimate Collection (Coffret des années RCA rééditions - 41CD)
RCA時代1961-1986のスタジオ/ライヴ/TVショウ録音アルバム41作品リマスター・レプリカ復刻限定盤CD全集。1971年と73年の日本公演ライヴ盤や日本限定スタジオ録音盤「サバの女王」等17作品初CD化含む。ブックレット(58ページ)、膨大なボーナス・トラック（1971年東京公演ライヴには日本語5曲:「恋人時代」・「女の時間」・「わたしのすべて」（J'ai deux mains, j'ai deux pieds, une bouche et puis un nez）・「想い出のマリヅァ」（La Maritza）・「レナウン・ワンサカ娘］（1965年放映日本TVCM挿入歌））付。2012年6月から2013年11月迄約1年半に亘り定期的に部分発売されるコレクション・ボックス・セット。（予約購入/Amazon： 第1回は5枚組/10枚組2種類のボックス・セット、続いて複数枚定期発送/販売。「サバの女王」（予約購入）で完結。
No.1) 2012.6月発売（5枚組/10枚組）： I. 5枚組（コレクション用ボックス付） - Ta Sorcière Bien aimée(1976)(日本盤: 愛のひとりごと) / Sympathie（1971）（日本盤: 哀しみのシンフォニー） / Je Chante Pour Swanee(1973)（スワニーのために）/ Sylvie à l'Olympia 1970 (1970年9月オランピア劇場公演ライヴ)(日本盤: シルヴィ・イン・パースンSylvie in person 1970) / Canta En Espagnol（1967スペイン盤スペイン語で歌う） II. 10枚組（コレクション用ボックス付） - 5CD(SYLVIE(1963)/ Twiste et Chante(1963) / Sylvie à Nashville(1964) / A Gift wrapped from Paris(1965) / Il y a deux filles en moi(1966)) + 5CD(Ta Sorcière Bien aimée(1976)(日本盤: 愛のひとりごと) / Sympathie（1971/日本盤: 哀しみのシンフォニー） / Je Chante Pour Swanee（1973/スワニーのために）/ Sylvie A l'Olympia 1970 (1970年9月オランピア劇場公演ライヴ/日本盤: シルヴィ・イン・パースン(Sylvie in person 1970)
No.2）2012/6月： 2mn 35 du bonheur (1967/2分35秒のしあわせ),/ Bienvenue Solitude(1980/ 日本盤：モナムール)
No.3) 2012/7月： Comme un Garçon(1967/日本盤：シャンソン・イエイエの女王)/ Déraisonnable (1979/日本盤：愛のエッセー)
No.4) 2012/9月： La Maritza (1968/ 日本盤：パリの妖精)/ De choses et d'autres (1982)
No.5) 2012.11月発売： A Doppia Coppia（1969イタリアTVショウ）/ Punto E Basta(1975イタリアTVショウ),/ Aime-Moi（1970/愛の経験） / A L'Olympia 1972（オランピア劇場公演ライヴ）
No.6)2012年12月20日： Sylvie à Tokyo（1971東京公演ライヴ/bonus日本語5曲）/ Live in Japan（1973東京公演ライヴ）
No.7)2013年1月： J'ai un Problème (1973/ 危険な関係) / Virage（1986 – RCA在籍最終アルバム）
No.8)2013年2月： Shang Shang A Lang (1974)/ Palais des Congrès Live (1975/パレ・デ・コングレ公演ライヴ)
No.9)2013年3月： Tout au fond des tiroirs (1975 TV show) / Dancing Star (1977 TV show)
No.10)2013年4月： Qu'est-ce Qui Fait Pleurer Les Blondes ? (1976/ そよ風のブロンド),/ Des Heures De Désir (1984)
No.11)2013年5月： Georges (1977) / Palais Des Congrès Live (1977/パレ・デ・コングレ公演ライヴ)
No.12)2013年6月： Fantaisie (1978)/ Live In Las Vegas (1982/ライヴ・イン・ラスヴェガス)
No.13) 2013年7月：I Don't Want The Night To End (1979/ 日本盤：アメリカン・ナイト)/ Made in USA (1985/ 日本盤：Double Exposureダブル・エクスポジャー)
No.14)2013年9月： Ça Va Mal (1981/ 愛はジダンの香り/ Palais Des Sports Live (1981/パレ・デ・スポール公演ライヴ)
No.15) 2013年10月：Danse Ta Vie (1983/ フランシュ・ダンス)/ Palais Des Congrès Live (1983/パレ・デ・コングレ公演ライヴ)
No.16)2013年7月31日（予約購入）： La Reine De Saba (1974/日本企画盤：サバの女王)
2013.1.16: あなたのとりこ〜 シルヴィ・バルタン プレミアム・コレクション （CD5枚組 通販限定商品）
人気の高いアルバム5タイトル（SYLVIE/シルヴィ・プルミエ・Sylvie à Nashville/夢のアイドル・2mn 35 du bonheur/パリより愛をこめて・Comme un Garçon/シャンソン・イエイエの女王・La Maritza/パリの妖精）に、「悪女」「悲しき雨音」「サバの女王」「恋はみずいろ」「別れの朝」「愛の讃歌」「枯葉」などの日本でも馴染み深いシャンソン・洋楽・ポップスの名曲カヴァーをボーナス・トラックとして各ディスクに収録。全91曲。曲目解説、フランス語・英語歌詞＆対訳付。
2012-2013: The Ultimate Collection (Coffret des années RCA rééditions/41CD)
（フランス盤「The Ultimate Collection」（CD41枚組の日本単品発売。フランス発売後に順次発売。本コレクションは膨大なボーナス曲付き。）
1) 2012.10.7:SYLVIE（邦題：プルミエ）、Twiste et Chante（ドゥジューム）、Sylvie A Nashville（夢のアイドル）、Gift Wrapped from Paris （パリからの贈物）、Il y a deux filles en moi（恋を歌う）
2) 2013.2.6:Canta En Espanol（スペイン語で歌う）、2'35 de Bonheur（パリより愛をこめて）、Comme un Garçon（シャンソン・イエイエの女王）、La Maritza（パリの妖精）、A Doppia Coppia（1969年イタリアTVショウ番組〜ドッピア・コッピア）
3) 2013.3.13:Sylvie A Tokyo 1971（シルヴィ・ヴァルタン・オン・ステージ 1971年5月東京公演。ボーナス日本語5曲：「恋人時代」（日本語オリジナル曲）、「女の時間」（日本語オリジナル曲）、「レナウン・ワンサカ娘」（1965年TVCM曲）、「わたしのすべて」、「想い出のマリッヅア」）、Sylvie A L'Olympia 1970（オランピア劇場公演/ シルヴィ・ヴァルタン・イン・パースン 1970）、Aime-Moi（1970/ 愛の経験）、Sympathie（1972/ 哀しみのシンフォニー）、Sylvie Vartan A L'Olympia（オランピア劇場公演/ シルヴィ・ヴァルタン・イン・パースン 1972）
4) 2013.5.15:Live in Japan 1973（シルヴィ・ヴァルタン・ライヴ・イン・ジャパン 1973）、La Reine de Saba（1974/ サバの女王）、Shang Shang a Lang（哀しみのアヴァンチュール）、Je Chante Pour Swanee（夢のおはなし〜TV番組スワニーのために）、J'ai un Problème（1973/ 危険な関係）
5) 2013.6.19:Palais des Congrès 1975（パリ・パレ・デ・コングレ公演）、Show Sylvie Vartan 1975（フランスTVショウ番組）、Punto E Basta 1975（イタリアTVショウ番組）、Qu'est-ce qui fait pleurer les blondes 1976（そよ風のブロンド）、Ta sorcière bien aimee 1976（愛のひとりごと）
6) 2013.7.17：Sylvie Vartan au Palais des Congres 1978（パレ・デ・コングレのシルヴィ・バルタン/2枚組ライヴ）、Georges 1977（哀しみの祈り）、Fantaisie 1978（恋のスーパーギャル）、Deraisonnable 1979（愛のエッセイ）、Dancing Star 1977（フランスTVショウ番組〜ダンシング・スター）
7) 2013.8.14：I don't want the night to end 1979（アメリカン・ナイト）、Palais des Sports 1981（美しき魔術/パレ・デ・スポール公演/2枚組）、Des choses et d'autres 1982（愛のあれこれ）、Bienvenu Solitude 1980（モナムール）、Ça va mal 1981（愛はジダンの香り）
8) 2013.9.18：Live in Las Vegas 1982 （1982年ライヴ・イン・ラスヴェガス/MGMホテル公演）、Dans Ta Vie 1983（フランシュダンス）、Palais Des Congrès de Paris 1983 （シルヴィ・バルタン・アット・パレ・デ・コングレ〜1983年9月〜11月、11週間ノンストップ・ロングラン・パリ公演）、Des Heures De Désir 1984（愛のひととき）、Made In USA 1985 （日本盤：ダブルエクスポジャー/Double Exposure）（全曲英語）、Virage 1986 （ターン）（RCA時代最終アルバム）
2015.11: Les Années RCA l'Intégrale des SP et EP / 1961-1986 - Un coffret de 85CD
（RCA時代 1961/1986 シングル盤レプリカ復刻全集 - CD85枚組コレクション・ボックス）
DVD
※ ライブ・アルバムを除く
2011.11.12: SYLVIE VARTAN, Les années RCA 1961-1983（2枚組 - ニュース等のドキュメント含む）
2018.09.26: SYLVIE RACONTE VARTAN (Documentary)（2015年9月30日フランスTV/Paris Premiere放送の1時間番組のDVD化。シルヴィ・ヴァルタンの半世紀にわたるキャリアを綴ったドキュメンタリー。）
映画
1950年5歳の時、フランス移住前、ブルガリアで父親の友人である映画監督の映画に出演。出演時間は短いものの、この経験は幼心に大変に大きく、シルヴィは俳優を夢見るようになる。しかし前述の通り、偶然の歌手デビューを果たし若者のアイドルとなり、1970年以降大スターとなる。自身の夢が叶ったという最新の主演映画、1994年ジャン=クロード・ブリソー (Jean-Claude Brisseau) 監督「L'Ange Noir（黒衣の天使）」（邦題「甘い媚薬」）は賛否両論の物議を醸した。1995年1月カジノ・ド・パリ公演後の1995年6月、横浜フランス映画祭のフランス代表団長を務めて来日。本作制作中にブリソー監督がフランスのTVや雑誌インタヴューで明かしたのは、「シェルブールの雨傘」1964年、「気狂いピエロ」1965年、「城の生活」(La Vie de Château) 1966年の台本は当初シルヴィに届いていたが、歌手として大成功していたシルヴィの周辺のガードが堅く結局本人には届かずじまいだったという。ゴダールが当時シルヴィ・ヴァルタンに興味を示していた事は明らかで、「恋人のいる時間」1964年で彼女のデビュー曲「Quand le film est triste（悲しきスクリーン）」が流れ、「男性・女性」1966年では彼女のポスターが貼られているのが見える。シルヴィ自身は映画への興味は尽きない半面、良い作品に出合わず映画出演は少ない。「映画は好きだが何でも演じはしない」と話す。
主演映画
「PATATE」 1964年フランス公開 （2015年10月DVD発売）
「L'Ange Noir（黒衣の天使）」 1994年フランス公開（邦題「甘い媚薬」）
同年11月、『ELLE』11月7日号、『Cahiers du Cinéma』11月号の表紙を飾る。
書籍（フランスで出版）
1981年10月『Si Je Chante...（私が歌うのは…）』Filipacchi-Edition N°1
自叙伝写真集、1980年11月にジョニー・アリディと離婚した翌年1981年3月ロス・アンゼルスにて脱稿。10万部のベストセラーとなる。間もなく、1981年3月末、シルヴィは日本で再婚相手となるトニー・スコッティに出会う。
1985年『Beauty Book』Editions N°1
フィットネス本、運動・食事・化粧・身だしなみ・シャンプーの仕方まで、シルヴィの暮らしを公開しながら美の秘密を解く。写真入り実用書。1987年文庫本で再版される。
1996年『Sylvie Vartan』Editions Vade Retro
自伝写真集、正方形の大型豪華本、表紙はピエール & ジル作
2004年『Sylvie Vartan entre l'ombre et la lumière（影と光の間で）』：XO Editions
自叙伝、2004年エッセー部門第1位にランクされたベストセラーで30万部の売上。2005年2月文庫本発売。本作はシルヴィが敬愛する品位ある果敢な家族、祖父母と両親と兄へのオマージュである、そして2人の子供や孫達へ遺すものであり、また約40年間を共に歩んで来た世界中のファンと分かち合う「回想録」。1944年8月15日、聖母被昇天の祝日、両親の疎開先の隣町イスクレッツのクリニックでの誕生秘話からソフィアの文化的な祖父の家での幼少時代、パリへの亡命、20歳の結婚と歌手生活、1990年ソフィア初公演、1998年ブルガリアから養女を迎える迄の長い日々そして2001年兄エディを失った悲しみ迄を綴る。「頑なに人生を信じる一人の女性である今の自分を形成したのは、幼少時の最初の数年を過ごしたソフィアの祖父の家での生活である。そこで私は自分が好きなもの・尊ぶもの全てを学んだ。」 また、偶然のレコード・デビュー直後、歌手になる事に失望を抱く両親をよそに、バンス・テイラーのパリ・オランピア劇場公演の第一部出演を依頼されて初めて白い舞台衣装を（自分のお金で）作って歌うが、「その大変に重要な出来事の前夜に」シルヴィは呟く「私は一人のリセエンヌでしかない、そして亡命、根絶、喪失によって深く心に刻印されたバルカン半島出身の一家族の中では最もフランス人に近い。最もフランス人に近い、そう、私はリヨン駅に着いた時にたった8才だったのだから。たぶんその事が他の皆と同じように屈託のない軽率な少女だという幻想を観客に与えるのかもしれない。現実は、私は心の内に両親の重大さを持っていて、非常に道徳的で厳格な教育のその賜物なのだ。私の両親は、己の勇気と他人の尊重から成るその道徳によって、フランスでゼロから私達の生活を築けたのだ。17才で、私はまだ母の教えや勧めが染み込んでいて、それらを問い直すつもりは全くない。」 後記に「幼少時に生じたアーティストへの願望とそれに対する或る膨大なエネルギーは一体何処から来るのか長く自問したが、それは不思議な非現実・際限の無い夢幻境への憧れだった。そう、私の意図は仮装して演じること、生涯」
2004年『SYLVIE VARTAN, revue de mode（シルヴィ・ヴァルタンとモード）』：Paris Musées, 2004 (Les musées de la ville de Paris)
衣裳展カタログ、2004年10月16日から2005年2月27日までMusée Galliera ガリエラ美術館（パリ市モード博物館）が開催したシルヴィ・ヴァルタンのモード展で発行。ヨーロッパ的な深紅の装丁がされた豪華本。表紙デザインは仏誌ELLEがシルヴィ自身のモード・コレクションCreation Sylvie Vartanを紹介した1965年8月5日号No.1024の表紙（水色の夏の帽子姿の写真）が基。シルヴィ本人や関係者のインタヴューや写真掲載。Marc Bohan (Dior) の証言を引用する。シルヴィと初めて出会った1967年頃（一人息子ダヴィドが誕生した頃）の思い出の一つから始まる。「シルヴィがディオールの店にやって来た、ディオールでもそれは子供服のBaby Diorの方で息子へ白いマントを買うためだった、少しシャイな感じで私に意見を求めた」ディオールとのコラボレーションが始まった頃である。展覧会は1960年代から1990年代までの約80点のオートクチュール衣装に2004年9月パレ・デ・コングレ公演の衣装デッサンも含め、「ステージ衣装」「プレタポルテ・シルヴィ・ヴァルタン」「おしゃれ着」「60年代 - 90年代」「カバー・ガールのシルヴィ」の構成で、1965年のウエディング・ドレスなどパーソナル衣装、雑誌の表紙、写真、ポスター、レコード・ジャケットまで展示する。激しいステージ活動から現存せず展示に至らないものもある。
2004年『Nos tendres années avec...SYLVIE VARTAN（シルヴィ・ヴァルタンと我らの青春）』：Editions des Etannets
ファン編集エピソード写真集、世代の異なる15名の熱狂的追っかけファンが道中での偶然の出会いなども含めて其々綴った小さなエピソード・体験談。歓喜と落胆の涙ぐましいファンの心・感動と笑いの交流・女性シルヴィが見える。厚さ1.2cm/B5版。表紙は1968年YSLの有名な宝石が鏤められた白のミニ・ドレスで歌うシルヴィ。本作の全売上金はAssociation Sylvie Vartan pour la Bulgarie（後述）へ寄付される。
2007年『Sylvie Vartan dans la lumière（光の中のシルヴィ・ヴァルタン）』XO Editions (25x20x3.5cm)
ステージ活動集大成写真集、1960年代から2007年迄のステージ活動の全データを写真と共に綴った重いカラフルな豪華本。2004年自叙伝は誕生当時の時代背景や逸話から生立ち・私的な部分が主軸だが、本作はステージ活動が本領のアーティストの40年を超えるキャリアを辿るもう一方の重要な記録。トップ・ページに「DANS LA LUMIERE, A ma mère」（「光の中で」 - 母へ）と記している。シルヴィは同年6月に母を亡くしている。
2008年『Sylvie Vartan Jour après Jour』：Editions Didier Carpentier
キャリア日誌とも呼べる自伝写真集、出生時間から2008年迄の全キャリアの事細かな記録をエピソードと綴ったブルー・グレイの写真集。最終頁は1991年パレ・デ・スポール公演アンコールの写真で、カジュアルな白のスーツにテニス・シューズのシルヴィ。雑誌インタヴューでのシルヴィの言葉が引用されている。「私は恵まれていて本当に沢山の愛を得た。人々とこれほど触れ合うメチエ（職業）はそうない。それは腹の底から交流する身体的なものだ。その消えることのない熱で私は一杯だ。」「私は悲しみや幸せで死んでしまわないために歌う。塞ぎ込まないためにステージヘ・観客の熱意へと向かう。それはスラヴ精神なのかもしれない。私は中途半端な人間ではない。ステージに上がる度に深淵の縁に立っているような感覚がある。」
2011年10月『Irrésistiblement Sylvie Vartan』：Editions Ipanema
豪華写真集、著者は1996年の写真集同様Camilio Daccache。こちらもシルヴィ・ヴァルタンが自身のコレクションから初めて公開する写真等の資料も掲載する。2011年11月にステージ・キャリア50周年を迎えるシルヴィ・ヴァルタン、相変わらずコンスタントに新譜制作をし国内外でステージ活動を続ける姿を私生活・舞台裏・ステージから捉える。
2012年11月8日 『"Mot à mot" Sylvie Vartan』（"一語一語" シルヴィ・ヴァルタン）: LE CHERCHE MIDI
手軽な辞書スタイルで作られたシルヴィ・ヴァルタンの本、自叙伝（265ページ/22x14x2cm）。A-Z迄アルファベットの一語からシルヴィが即座に閃いたり思い起こす言葉・一語を基にシルヴィの思いが綴られた一冊。自発的に語った様々な事柄は公私に亘りシルヴィの歌のレパートリーから未公開の逸話や故国ブルガリアから家族に纏わる話や忘れていた思い出まで奥深い。MはMaman、最愛の母 ≪彼女が亡くなるまで子供のままでいた≫。RはRythme、リズムある生涯のどの時期もシルヴィのリズムがあった、≪子供の頃は子守唄、少女時代はジャズ、青春時代はロック、大人になってもロックそしてソウルとボサノバ、老年期は、それはメドレー。≫ 2014年4月ブルガリアで翻訳版刊行。
2015年5月8日 『Sylvie Vartan, une histoire d'amour』 (by Solène Haddad): City
2015年11月5日 『LE STYLE VARTAN』 (by Eric & Christian Cazalot with Sylvie Vartan): edition de La Martiniere
シルヴィ・ヴァルタンのモード写真集。シルヴィは60年代フランスでいち早く世界的なオートクチュールのステージ衣装を着た女性シンガー。また、デビュー以来「ELLE」や「VOGUE」などの表紙を飾ってきた。ブランクなしで半世紀を超えて第一線で活躍する彼女のキャリアをそのモード遍歴で描く。シルヴィ・ヴァルタンとモード界・写真界・音楽界関係者のインタヴュー収録。
2016年4月21日 『Maman...』 (Sylvie Vartan): XO editions
シルヴィ・ヴァルタンの自著 - 敬愛する母親（2007年6月逝去）の回想。
2017年5月10日 『Maman...』(Poche/Pocket book) (Sylvie Vartan): J'ai Lu
シルヴィ・ヴァルタンの自著 - 敬愛する母親の回想。文庫本
2017年9月7日 『SYLVIE VARTAN La plus belle pour aller chanter』(Complete Discography) (by Benoit Cachin): Grund
シルヴィ・ヴァルタン・ディスコグラフィ（シルヴィ・ヴァルタン完全作品目録/64昨品：ジャケット写真、ヴァルタンへのロング・インタヴューを網羅）
受賞・受章
フランス政府より、1985年に芸術文化勲章のシュヴァリエを、2011年に同勲章のコマンドゥーを授与される。国家功労勲章は1987年にシュヴァリエ、2006年にはオフィシエに昇級。レジオンドヌール勲章は1998年にシュヴァリエ、2009年にオフィシエに昇級。
ブルガリア政府より、1996年にMadaraマダラ勲章のシュヴァリエ、2004年にStara Plaminaスタラ・プラニナ勲章、また2011年にはパリにてフルガリア文化大臣から同国勲章Saint Cyrille et Methode et Le Siecle d'orを授与される。
2014年4月22日、ソフィアにて、シルヴィ・ヴァルタンが1990年に設立した「シルヴィ・ヴァルタン・ブルガリア救済基金」が病院へ寄贈したばかりの新生児医療機器（5万ユーロ）他その貢献活動に対しソフィア名誉市民の称号が授与される。
2005年にWHOの親善大使。
1970年、25e Nuit du Cinéma[47]でTriumph des Variétés（ヴァリエテの最高賞）を受賞。
脚注
参考文献
Sylvie Vartan dans la lumière, autobiography, Xo - 2007 ISBN 978-2-84563-337-7
Entre l'ombre et la lumière, autobiography, Xo - 2004, ISBN 2-84563-195-2
Sylvie Vartan, by Camilio Daccache and Isabelle Salmon, Vaderetro - 1996, ISBN 2-909828-41-7
Sylvie Vartan, une fille de l'Est, by Eric Cazalot and Christian Cazalot, Express Prelude & Fugue - 2003, ISBN 2-84343-163-8
Sylvie Vartan, Revue de mode, Paris-Musées - 2004, ISBN 2-87900-847-6
Dictionnaire des chansons de Sylvie Vartan, by Benoît Cachin, Tournon - 2005, ISBN 2-914237-34-0
外部リンク
公式サイト（パリ・フランス / フランス語）
facebook Sylvie Vartan公式ページ（フランス語）
シルヴィ・ヴァルタン・プール・ブルガリィ（シルヴィ・ヴァルタン・ブルガリア人道支援団体）公式サイト（フランス / フランス語・英語）
facebook公式ページ（シルヴィ・ヴァルタン・ブルガリア人道支援団体）（フランス語）
| https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%B7%E3%83%AB%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%83%BB%E3%83%B4%E3%82%A1%E3%83%AB%E3%82%BF%E3%83%B3 |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
136,
345,
431,
487,
540,
660,
746,
920,
1132,
1655
],
"plaintext_end_byte": [
135,
344,
430,
486,
539,
659,
745,
904,
1123,
1652,
1770
]
} | Je, kisiwa cha Zanzibar kina idadi ngapi ya watu? | Pemba (kisiwa) | swahili | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
Makala hii inahusu Kisiwa cha Pemba. Jina linatumika pia kwa ajili ya Pemba katika Msumbiji na Pemba wilaya pamoja na mji huko Zambia.
Pemba ni kisiwa kilichopo takriban 50 km kaskazini ya Unguja katika Bahari Hindi. Visiwa vyote viwili ni sehemu za Jamhuri ya Watu wa Zanzibar katika Tanzania. Umbali na Tanganyika au Tanzania bara ni 50 km.
Pemba pamoja na visiwa vidogo karibu nayo ina wakazi 360,797 katika eneo la 980 km².
Miji muhimu ya Pemba ndiyo Chake Chake, Mkoani na Wete.
Pemba kuna miwili ya mikoa 26 za Tanzania ambayo ni
Mkoa wa Pemba Kaskazini yenye wilaya za Wete na Micheweni.
Mkoa wa Pemba Kusini yenye wilaya za Mkoani na Chake Chake.
Uchumi wa Pemba ni hasa kilimo pamoja na uvuvi. Mazao ya sokoni hulimwa hasa karafuu.
Katika utamaduni wa Pemba kuna desturi ya kipekee katika Afrika ndiyo mchezo wa ng'ombe iliyorithiwa na Wareno walipokuwa na athari kisiwani karne zilizopita.
Viungo vya nje
Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead.
Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead.
Wapicha
View from Chake Chake town center over the mangroves towards the sea
Wharf at Mkoani
The Pemba offices of the Prime Minister of Zanzibar's Revolutionary Government in Chake Chake
Derelict amusement park on the outskirts of Chake-Chake
A family from Pemba
Aircraft at Karume airport Chake-Chake
A rainy day in central Chake Chake
Map of Pemba Island
Fish market, Mkoani
Market building in Wete
The jetty at Chake Chake, surrounded by mangroves
An office of the opposition party CUF (Civic United Front) in Chake Chake
Jamii:Visiwa vya Bahari ya Hindi
Jamii:Visiwa vya Tanzania
Jamii:Zanzibar
*
Jamii:Visiwa vya Afrika
Jamii:Waswahili | https://sw.wikipedia.org/wiki/Pemba%20%28kisiwa%29 |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
438,
607,
770,
1165,
2003,
2435,
3838,
4447,
5590,
6046,
6331,
6858,
7044,
7509,
8027,
8373,
9116,
9469,
10063,
10873,
11668,
11970,
13171,
13484,
13863,
14255,
14695,
15367,
15751,
15935,
16094,
16185,
16418,
16478,
16859,
17335,
17850,
18047,
18275,
18662,
19062,
19495,
19856,
20283,
20451,
20496,
21147,
21432,
21648,
21870,
22158,
22358,
22588,
22952,
23052,
23539,
23880,
24069,
24427,
24551
],
"plaintext_end_byte": [
437,
606,
748,
1137,
1982,
2434,
3803,
4446,
5589,
6045,
6330,
6857,
7024,
7508,
8026,
8372,
9115,
9468,
10062,
10872,
11643,
11969,
13170,
13483,
13862,
14254,
14694,
15366,
15750,
15934,
16093,
16174,
16417,
16477,
16858,
17334,
17839,
18021,
18247,
18653,
19060,
19474,
19855,
20282,
20438,
20495,
21146,
21424,
21647,
21869,
22157,
22348,
22577,
22951,
23051,
23530,
23879,
24068,
24411,
24521,
24608
]
} | Kuka oli Kongon tasavallan toinen pääministeri? | Kongon demokraattinen tasavalta | finnish | {
"passage_answer_candidate_index": [
10
],
"minimal_answers_start_byte": [
6131
],
"minimal_answers_end_byte": [
6144
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
Kongon demokraattinen tasavalta (, ) on valtio Keski-Afrikassa. Erotuksena Kongon tasavallasta eli Brazzavillen Kongosta maasta käytetään toisinaan täsmennystä Kinshasan Kongo tai Kongo-Kinshasa maan pääkaupungin mukaan. Kongon naapurimaat ovat Kongon tasavalta, Keski-Afrikan tasavalta, Etelä-Sudan, Uganda, Ruanda, Burundi, Sambia, Tansania ja Angola.[1] Maalla on pieni 37 kilometriä pitkä rannikkokaistale Guineanlahdella.
Ennen vuotta 1971 maata saatettiin kutsua nimellä Belgian Kongo[2] tai Leopoldvillen Kongo silloisen pääkaupungin mukaan. Vuosina 1971–1997 maan nimi oli Zaire[3].
Kongon demokraattisen tasavallan kansalaista kutsutaan Kotimaisten kielten keskuksen mukaan nimellä kongolainen tai kinshasankongolainen.[4]
Historia
Esihistoria
2000 eaa. lähtien 500-luvulle saakka bantuja vaelsi nykyisen Kongon demokraattisen tasavallan alueelle luoteesta alueella asuneiden pygmien sekaan ja tilalle. Myöhemmät kansanvaellukset pohjoisesta Sudanista ja Itä-Afrikasta lisäsivät kansojen kirjoa alueella. Bantut toivat mukanaan Länsi-Afrikasta raudantekotaidon ja viljelymenetelmiä sekä -lajikkeita.[5]
Paikalliset kuningaskunnat
Kongon demokraattisen tasavallan alueella kehittyi ennen Belgian valtaa omaperäisiä kulttuureja. Kongo-joen alajuoksulla syntyi 1100-luvulta alkaen joukko kaupunkivaltioita, joiden liittyessä yhteen muodostui Kongon kuningaskunta, jonka kukoistuskausi kesti 1300-luvun lopulta melkein 1800-luvun loppuun. Maan itäosassa, Lualaba-joen varrella alkoi kehittyä 400-luvulla Upembaksi kutsuttu yhteiskunta, josta merkittävä Luban kuningaskunta sai alkunsa. Tämä keskushallintoinen kuningaskunta vallitsi maan kaakkoisosassa 1500-luvulta 1800-luvun loppuun. Myös Ruandan, Lundan ja Chokwen kuningaskunnat ovat vaikuttaneet nykyisen Kongon ja sen naapurimaiden alueella. Lundan keskus oli nykyisessä Katangan maakunnassa, Chokwet saattoivat lähteä Kasain alueelta, mutta asettuivat nykyisen Angolan puolelle.[6]
Belgian-vallan aika
Ensimmäinen eurooppalainen tutkimusmatkailija, joka purjehti Kongoon oli portugalilainen Diego Cão. Hänen vaikutuksestaan Kongon kuningas Afonso I kääntyi kristinuskoon ja avasi maan kaupalle ja muulle eurooppalaiselle vaikutukselle. Kongoa ei kuitenkaan yritetty kolonisoida ennen kuin vasta 1800-luvun lopulla, jolloin Belgian kuningas Leopold II sai maan haltuunsa brittiläisen tutkimusmatkailija Henry Stanleyn avulla.[7]
Leopold II sai Kongon vapaavaltion virallisesti haltuunsa Berliinin konferenssissa 1885. Hän sai sen henkilökohtaiseksi omaisuudekseen. Aluetta hallitsemaan perustettiin ”filantrooppinen” osakeyhtiö Association Internationale Africaine, jonka ainut osakkeenomistaja oli Leopold II.[8] Motiivit olivat taloudelliset. Kongosta saatiin ensin norsunluuta ja myöhemmin luonnonkumia, jota uusi kumiteollisuus tarvitsi. Kaupallisiin tavoitteisiin päästiin poikkeuksellisen julmalla terrorilla, jotta epäinhimillistetyt alamaiset hankkisivat mahdollisimman paljon kumia isännilleen. Kun tieto olosuhteista paljastui 1900-luvun alussa, siitä syntyi kansainvälinen skandaali. Kuolleiden määräksi on arvioitu myöhemmin 4–8 miljoonaa,[9] toisten arvioiden mukaan jopa 10 miljoonaa eli puolet silloisesta väestöstä.[10] Kuningas Leopoldin ahne ja julma politiikka Kongossa sai aikaan kansainvälistäkin pahennusta. Tämän takia alue muutettiinkin vuonna 1908 kuninkaan yksityisomaisuudesta Belgian siirtomaaksi nimellä Belgian Kongo. Siirtomaaisännän nimi nimen alussa tarvittiin erottamaan se naapurimaasta Ranskan Kongosta eli nykyisestä Kongon tasavallasta. Pakkotyö jatkui myös siirtomaa-aikana. Belgialaiset pyrkivät rakentamaan sellaista infrastruktuuria joka tuki resurssien vientiä pois maasta. Muuten se laiminlöi maan kehittämistä.[10]
Itsenäistyminen ja Kongon kriisi
Kongo itsenäistyi Belgiasta rauhanomaisesti vuonna 1960,[7] joskin Belgia puuttui pitkään sen sisä- ja talouspolitiikkaan. Välittömästi maan itsenäistymisen jälkeen alkoi viisivuotinen Kongon kriisi, josta tuli yhdistelmä itsenäisyystaistelua, rikkaimpien alueiden separatismia, kylmän sodan Yhdysvaltain ja Neuvostoliiton proxy-sotaa, vallankaappauksia ja YK:n rauhanturvaoperaatioita. Maa ajautui poliittisesti epävakaaseen tilaan, joka jatkui viisi vuotta. Eri puolilla maata virisi kapinoita ja alueellisia itsenäistymisliikkeitä, jotka kaikki kukistettiin ulkovaltojen ja YK:n tuella.[7]
Maassa pidettiin vuonna 1960 parlamenttivaalit, jotka voitti MNC-L (Kongon kansallisliike). Sen johtajasta Patrice Lumumbasta tuli Kongon ensimmäinen pääministeri. Presidentiksi valittiin Joseph Kasa-Vubu ABAKO:sta.[7] Etelä-Kasain maakunta julistautui itsenäiseksi 14. kesäkuuta. Sen presidentiksi nousi Albert Kalonji.[11] Heinäkuussa 1960 armeija kapinoi ja Katangan maakunta julistautui itsenäiseksi Moise Tšomben johdolla. Tšombe pyysi Belgian asevoimien tukea, mihin Belgia suostui muodollisesti kansalaistensa suojelemiseksi. YK:n turvallisuusneuvosto päätti lähettää maahan joukkoja palauttamaan järjestystä, mutta niiden ei sallittu puuttua maan sisäisiin asioihin.[7] Lumumba pyysi Neuvostoliiton joukkoja Kasaihin, mikä suututti Yhdysvallat, joka alkoi tukea Kasa-Vubua ja armeijan komentajaa Joseph-Désiré Mobutua.[12] 5. syyskuuta Kasa-Vubu ilmoitti radiossa Lumumban erosta, johon Lumumba vastasi ilmoittamalla presidentin pidätyksestä.[13] Viikon kuluttua Lumumban aiemmin johtajaksi nimittämä Mobutu asetti hänet kotiarestiin ja kaappasi vallan CIA:n tuella. Lumumba teloitettiin myöhemmin.[14][12]
YK aloitti seuraavana vuonna Katangan suurelta osin valkoisten palkkasoturien riisumisen aseista ja maakunnan liittämisen takaisin Kongoon. YK:n pääsihteeri Dag Hammarskjöld, joka oli ollut aktiivinen Kongon kysymyksen ratkaisemisessa, sai samana vuonna surmansa lento-onnettomuudessa Kongossa. Kongolaiset joukot liittivät Kasain maahan nelikuukautisen sotilasoperaation jälkeen. Katanga saatiin YK-joukkojen haltuun tammikuuhun 1963 mennessä.[15]
Itä- ja Kivun maakunnissa puhkesi alkuvuodesta 1964 Simba-kapina, jonka seurauksena Moise Tšombe nimitettiin pääministeriksi. Kapinalliset ottivat 1600 länsimaalaista panttivankia. Kongo pyysi myös Yhdysvaltain ja Belgian apua, jotka vapauttivat eurooppalaiset panttivangit.[16]
25. marraskuuta 1965 armeijan komentaja Joseph-Désiré Mobutu, joka tunnettiin paremmin myöhemmällä nimellään Mobutu Sese Seko, kaappasi vallan länsimaiden tuella ja perusti yksipuoluejärjestelmän. Entinen pääministeri Tšombe joutui syytetyksi ja pakeni maasta. Länsimaat pitivät Mobutua takeena kommunismia vastaan. Hänen hallintoaan on syytetty ihmisoikeuksien rikkomisesta, sorrosta, henkilökultista ja rehottavasta korruptiosta, jopa niin paljon, että hallinnolle on annettu pilkkanimi ”kleptokratia”.
Mobutu hankki itselleen suuren omaisuuden kavaltamalla valtion omaisuutta ja vaatimalla lahjuksia: miljardeja dollareita talletettiin ulkomaisille pankkitileille.[17]
Mobutun valtakausi
Mobutun hallinto oli aluksi epäpoliittinen ja jopa politiikan vastainen. Hänen mukaansa poliitikot olivat viidessä vuodessa raunioittaneet maan, ja viiden vuoden kuluttua maassa ei olisi enää poliittisia puolueita. Mobutu sai hätätilanhallinnon vallitessa lähes täyden vallan ja pyrki leikkaamaan poliitikkojen valtaa. Maakuntien määrää vähennettiin ja niiden itsehallintoa leikattiin. Parlamentti menetti merkityksensä ja ajoittain lakkautettiin.
Vuonna 1966 Mobutu perusti vapaaehtoisliikkeen ”Tasavallan vapaaehtoiset joukot” ja pyrki kokoamaan taakseen kansanliikettä. Hän nimitti itsensä ”toiseksi kansallissankariksi” Lumumban jälkeen, jota oli ollut syrjäyttämässä. Vuonna 1967 luotiin Vallankumouksen kansanliike (Mouvement Populaire de la Révolution; MPR), joka oli vuoteen 1990 asti ainut sallittu puolue. Sen jäsenyydestä tuli kaikille kansalaisille pakollinen.[18] Myös kaikki ammattiliitot yhdistettiin yhdeksi suuremmaksi liitoksi.
Mobutua vastaan oli aluksi vastarintaa. Vuonna 1966 neljä ministeriä pidätettiin ja teloitettiin julkisesti syytettynä vallankaappauksen suunnittelusta. Katanganin kapina murskattiin kuten myös valkoisten palkkasoturien kapina vuonna 1967. Vuoteen 1970 mennessä lähes kaikki vastarinta oli kukistettu ja hallitus saanut maan hallintaansa.
Korostaakseen afrikkalaista identiteettiä Mobutu nimesi maansa uudelleen Zaireksi lokakuussa 1971.[19] Hän määräsi kaikki luopumaan kristityistä nimistä ja 1972 hän otti itselleenkin uuden afrikkalaisperäisen nimen Mobutu Sese Seko Kuku Ngbendu Wa Za Bang</i>a (”Kaikkivoipa voitontahtoinen taistelija, joka kulkee valloituksesta toiseen tulta kylväen”), joka lyheni arkikäytössä muotoon Mobutu Sese Seko.[20] Länsimaisten pukujen tilalle tuli abacost-niminen vaate, jonka käyttäminen oli pakollista virkamiehille ja ministereille. Lisäksi Kongon suurimmat kaupungit saivat uudet afrikkalaiset nimet – esimerkiksi Léopoldvillestä tuli Kinshasa, Elisabethvillestä Lubumbashi ja Stanleyvillestä Kisangani.[18][21][22]
Mobutu kansallisti ulkomaalaisomisteiset yhtiöt ja ajoi eurooppalaiset ulos Zairesta 1973. Tästä seurasi niin syvä ja vakava talouden romahdus, että sijoittajia piti kosiskella takaisin 1976. Harvat palasivat.[23] Mobutun epäonnistuneen talouspolitiikan vuoksi luonnonrikkauksistaan kuulun Zairen talous ajautui kriisiin ja hyperinflaatioon.[24]
Mobutu tarvitsi avustuksia entiseltä siirtomaaisännältä Belgialta, Ranskalta ja Yhdysvalloilta hillitäkseen Angolasta käsin toimivien Katanganin kapinallisten hyökkäyksiä vuosina 1977 ja 1978.[20] Mobutun uudelleenvalinnasta äänestettiin 1977 ja 1984, mutta kummallakaan kerralla hänellä ei ollut vastaehdokkaita.[20][25] Mobutun ympärille luotiin vaikuttava henkilökultti, jonka ylläpitämiseksi julkisille paikoille pystytettiin Mobutua esittäviä muotokuvia ja tiedotusvälineissä levitettiin häntä ylistävää propagandaa. Vuonna 1983 Mobutu nimettiin sotamarsalkaksi.
Mobutun valtakauden aikana hänen henkilökohtainen varallisuutensa kasvoi, ja lopulta sen arvioitiin olevan noin viiden miljardin Yhdysvaltain dollarin suuruinen.[21] Hänen ulkomaalaisille pankkitileille tallettamansa summa vastasi suuruudeltaan Zairen valtionvelkaa. Valtaisan omaisuutensa Mobutu hankki ohjaamalla Zairen vientituotteista – kullasta, kuparista, timanteista ja öljystä – saadut tulot itselleen. Samalla kansa köyhtyi niin suuresti, ettei palkkoja voitu maksaa. Kaupunkien infrastruktuuri romahti ja ihmiset kärsivät nälänhädästä. Zairen ainoita hyvätuloisia olivat Mobutun sukulaiset ja ystävät. Mobutun vallastasyöksemisen aikaan maan talous oli vaipunut itsenäisyyttä edeltävälle vuoden 1958 tasolle,[26][27] vaikka väkiluku oli kolminkertainen tuolloiseen nähden.
Diktatuurista huolimatta monet länsimaat, erityisesti Yhdysvallat ja Ranska, ja Kansainvälinen valuuttarahasto tukivat Mobutun hallintoa, sillä tämä oli omaksunut aatteekseen antikommunismin. Mobutun kannatuksen takana oli myös länsimaiden halu päästä käsiksi Zairen mittaviin luonnonvaroihin, ja kommunismin uhan patoaminen keskisessä Afrikassa.[23] Erityisesti Yhdysvaltain suhteet Zaireen pysyivät lämpiminä; Jimmy Carterin hallinto antoi puolet Saharan eteläpuoleiseen Afrikkaan varatuista kehitysapuvaroista Kinshasan Kongoon, ja esimerkiksi Ronald Reaganin hallinnon aikana Mobutu vieraili Valkoisessa talossa kolme kertaa. Vuonna 1980 Yhdysvaltain edustajainhuone äänesti sotilasavun lopettamisesta Zairelle, mutta senaatti kumosi päätöksen.
Mobutun kauden jälkeen
Neuvostoliiton luhistuminen ja kylmän sodan päättyminen pakotti Mobutun muuttamaan politiikkaansa demokraattiseen suuntaan. Vuodesta 1990 alkaen maa siirtyi monipuoluevaltaan, ja perustettiin kansalliskokous, joka nimitti pääministerin oppositiosta ja alkoi järjestellä parlamenttivaaleja.[28]
Ruandasta Ruandan isänmaallisen rintaman voittoa paenneet pakolaiset, lähinnä Ruandan kansanmurhan jälkeisiä tutsien kostotoimia pelänneet hutut, saattoivat Kongon itäosan sekasorron valtaan. Siellä jo 1960-luvulla ilman menestystä kapinoinut Laurent Kabila, jota Che Guevara oli käynyt tukemassa 1960-luvulla, käytti tilaisuuden hyväkseen ja johti ”Demokraattisten voimien liiton Kongon vapauttamiseksi” (AFDL) ensimmäisessä Kongon sodassa (1996–1997) Mobutua vastaan ja onnistui syöksemään hänet vallasta vuonna 1997.[29] AFDL:n joukkojen pääosa oli tutseja. Sitä tukivat Suurten järvien alueen valtioiden johtajat, lähinnä Ruandan Paul Kagame ja Ugandan Yoweri Museveni. AFDL eteni Kongojokea alas kohdaten vain vähäistä vastarintaa Kinhasan armeijan joukkojen vaihtaessa puolta. Kabila sai uskottavuutta ollessaan Mobutun pitkäaikainen vastustaja ja Patrice Lumumban kannattaja. 16. toukokuuta 1997 monikansalliset joukot etenivät Lubumbashin lentokentälle neuvottelujen keskeytyessä ja Mobutu pakeni maasta. Samana päivänä Kabila julistautui presidentiksi.[7] Vuonna 1997 valtion nimi muutettiin Zairesta takaisin Kongon demokraattiseksi tasavallaksi. [3]
Kabilaa alettiin kuitenkin pian syyttää edeltäjänsä kaltaisesta itsevaltaisuudesta ja korruptiosta.[30] Hän kääntyi ruandalaisia tukijoitaan vastaan näiden kieltäydyttyä vetäytymästä maan rikkaista itämaakunnista. Heinäkuussa 1998 Kabila vaati Ugandan ja Ruandan joukkojen poistumista maasta.[31]
Tämän jälkeen Ugandan ja Ruandan tukemat kapinalliset aloittivat sotatoimet, kun taas Zimbabwe, Angola, Namibia, Tšad ja Sudan tukivat Kabilan hallintoa.[32] Maassa oli vuosien ajan zimbabwelaisia joukkoja, enimmillään 11000 miestä, joiden varustaminen ja ylläpito tulivat Zimbabwelle kalliiksi.[33] Tämä pidettiin yhtenä syynä maan myöhempään talousromahdukseen.
Tulitauosta sovittiin 1999, mutta sotatoimet jatkuivat senkin jälkeen. Laurent Kabila salamurhattiin 16. tammikuuta 2001 Zimbabwessa, minkä jälkeen parlamentti valitsi yksimielisesti hänen poikansa Joseph Kabilan presidentiksi. Rauhansopimus solmittiin uuden presidentin johdolla 2002 Etelä-Afrikassa ja maahan perustettiin siirtymäajan hallitus, joka laati uuden perustuslain.[7]
Kongon sota on yksi eniten kuolonuhreja vaatineista sodista[34]. Sodassa kuoli 3–4 miljoonaa ihmistä, joista noin puolet lapsia.[35] Erityisesti Kongon itäosissa käytyyn sotaan osallistui yhdeksän Afrikan valtiota ja se vaikutti suoraan 50 miljoonan kongolaisen elämään.[36] Huolimatta konfliktin laajuudesta ja sen uhrien lukumäärästä, Kongon sota on suurelta osin jäänyt vähälle huomiolle lähialueiden ulkopuolella.[37]
Maassa järjestettiin 30. heinäkuuta 2006 ensimmäiset monipuoluevaalit 46 vuoteen. Kansainvälisesti valvottuja vaaleja varten lahjoitettiin 460 miljoonaa dollaria ja niitä valvoivat YK:n MONUC-rauhanturvaajat. Kabila sai ensimmäisellä kierroksella eniten ääniä ja voitti toisella kierroksella Jean-Pierre Bemban ja vannoi virkavalansa 6. joulukuuta 2006.
Rauhansopimuksen mukaisesti eri osapuolten yksityisarmeijat piti liittää maan armeijaan, mutta sekä Bemba että Azarias Ruberwa kieltäytyivät tästä. Bemban joukot ja maan armeija taistelivat Kinshasassa 22.–23. maaliskuussa 2007 noin 600 surmanneissa levottomuuksissa ennen Bemban tappiota.[38][39]
Itä-Kongossa Pohjois-Kivussa toimiva Laurent Nkundan johtama hutuja vastaan taisteleva tutsikapinallisten ryhmittymä aiheutti laajoja levottomuuksia lokakuusta 2008 lähtien ja ajoi 250000 paikallista pakolaisiksi. Nkundan joukot etenivät lähellä Gomaa ja hänen raportoitiin saavan apua Ruandan hallitukselta. Tammikuussa 2009 Ruandan joukot kuitenkin pidättivät Nkundan.[40]
Raiskaukset ja julma seksuaalinen väkivalta ovat olleet tunnusomaisia Itä-Kongon konfliktille. Eri ryhmittymät on voitu jopa tunnistaa niille ominaisten julmuuksien mukaan.[41][42]
Marraskuussa 2011 järjestettiin parlamentin- ja presidentinvaalit, joissa oli 10 ehdokasta. Joseph Kabilan tärkein vastaehdokas oli Etienne Tshisekendi.[43]
Vuonna 2016 olisi pitänyt pitää vaalit, mutta ne lykättiin vuoteen 2018.[44]
Maantiede
Kongon demokraattinen tasavalta sijaitsee päiväntasaajalla ja sen pinta-ala on 2345410 neliökilometriä, josta 3,3 prosenttia on vettä. Maa sijaitsee pääosin Afrikan sydämessä Kongo-joen altaassa ja se on sademetsävaltio.
Kongon demokraattisen tasavallan pääkaupunki on Kinshasa.
Kongon demokraattisella tasavallalla on rantaviivaa vain 37 kilometriä[1], vaikka se sijaitsee Atlantin valtameren rannikolla. Valtion itärajan muodostaa Itä-Afrikan hautavajoaman läntinen haara vuoristoineen ja järvineen (Afrikan suuret järvet). Valtion läpi virtaava Kongo-joki on koko Afrikan toiseksi pisin joki ja Amazonin jälkeen vesimäärältään maailman suurin.
Maan keskiosan laaja länteen viettävä ylänkö kuuluu trooppiseen sademetsävyöhykkeeseen. Sen länsipuolella on vuoristoylänköjä. Etelässä ja lounaassa tasangot yhdistyvät ruohosavanneiksi. Pohjoisessa tiheät ruohikot ulottuvat Kongojoen toiselle puolelle. Maan korkeimmat vuoret sijaitsevat sen itäkolkassa. Kongojoen altaan ilmasto on kuuma ja kostea, eteläisillä ruohotasangoilla on kuumaa ja kuivaa. Koko maan keskimääräinen sademäärä on 1 070mm.[45]
Kongossa on seitsemän kansallispuistoa, joista viisi on Unescon maailmanperintökohteita: Garamban kansallispuisto, Kahuzi-Biegan kansallispuisto, Okapin eläintensuojelualue, Salongan kansallispuisto ja Virungan kansallispuisto. Viimeiset luonnonvaraiset zairenleveähuulisarvikuonot elävät Garamban kansallispuistossa. Virunga ja Kahuzi-Biega tunnetaan gorilloistaan, Okapissa on okapien lisäksi metsänorsuja. Salongan kansallispuisto on koko Afrikan suurin trooppisen sademetsän suojelualue.[46]
Maakunnat
Kongo on jaettu 26 maakuntaan.[47] Maakuntajako tuli käyttöön vaiheittain vuosina 2011-2015. Monet tilastot käyttävät edelleen vanhaa kymmenen maakunnan jakoa.[48]
Suurimmat kaupungit[49]SijaKaupunkiAsukkaita (2007)1Kinshasa84188192Lubumbashi14852883Kolwezi9772924Mbuji-Mayi9191665Kisangani5557536Kananga4770177Likasi4536558Boma3599279Tshikapa28488810Bukavu227908
Väestö
Etniset ryhmät
Kongossa asuu yli 200 eri etnistä ryhmää, joista suurin osa kuuluu bantuihin. Neljä suurinta ryhmää, joista kolme on bantuja (mongot, lubat ja kongot) sekä hamilaiset zandet muodostavat yhdessä 45% väestöstä.[1] Mahdollisesti 1990-luvulla julkaistu tarkempi jakauma oli lubat 18%, kongot 16%, mongot 13%, ruandat 10%, zandet 6%, bangit ja ngalet 6%, ja muita 30%.[50]
Kielet
Kongossa puhutaan yli 200 eri kieltä.[51]
Väestön moninaisuuden johdosta Kongossa käytetään useampia välikieliä etnisten ryhmien väliseen viestintään. Maan virallinen kieli on ranska, jota käytetään hallinnossa ja radion asiaohjelmissa. Suosituin eri etnisten ryhmien välillä käytetty kieli on lingala, jota käytetään myös yleisimmin viihteen ja populaarimusiikin kielenä.[52]
Virallisen kielen, ranskan, lisäksi Kongolla on neljä kansallista kieltä: kongo, lingala, luluanluba ja swahili.[45] Alueellisesti kielet jakautuvat siten, että kongoa puhutaan maan lounaisosassa, lingalaa pohjoisosassa, luluanlubaa keskiosassa ja swahilia idässä ja etelässä. Pääkaupungin Kinshasan kieli on lingala, mutta muitakin kansallisia kieliä puhutaan siellä siirtolaisuuden seurauksena.[53]
Kansanterveys, AIDS
Vuonna 2007 arvioitiin, että HIVin kantajia oli noin 1,3% aikuisväestöstä, kaikkiaan noin 450000 henkeä. ARVT-lääkitystä olisi tarvinnut 100000–150000 henkeä, mutta sitä sai alle kolmannes, ehkä vain viidesosa heistä, alle 30000 henkeä. Lääkitystilanne oli parantunut vaikkakin hitaasti, vuonna 2005 lääkettä sai alle 5% tarvitsijoista.[54]
Äitiyskuolleisuus on erittäin korkea. Vuonna 2015 maassa menehtyi keskimäärin 693 äitiä 100000 synnytystä kohden.[55] Kongon demokraattinen tasavalta on maailman pahimpia tsetsekärpäsen levittämän unitaudin esiintymisalueita, 2000-luvun ensimmäisellä vuosikymmenellä 70% maailman unitautitapauksista havaittiin siellä, vuosina 2008 ja 2009 se oli toinen kahdesta maasta, joissa oli yli tuhat uutta tapausta.[56]
YK:n yhdestätoista vuosituhattavoitteesta pidetään kolmen saavuttamista mahdollisena: tasa-arvoon, ympäristöön ja AIDSiin liittyviä tavoitteita.[57]
Politiikka
Kongo on semipresidentiaalinen tasavalta.[1]
Vuoden 2006 presidentinvaalien toiselle kierrokselle selvisivät silloinen istuva presidentti Joseph Kabila (44,8% äänistä) ja istuva varapresidentti Jean-Pierre Bemba (20,0%). Toisen kierroksen vaalin voitti Joseph Kabila 58,1 prosentilla äänistä.[58] Eniten ääniä Kabila sai maan swahilinkielisestä itäosasta, josta hän on kotoisin. Jean-Pierre Bemba oli suositumpi maan länsiosassa.[59] Tulosten julistamisen jälkeen Bemba esitti epäilyksiä vaalivilpistä, ja hänen kannattajansa mellakoivat pohjoisen suurissa kaupungeissa. Vaalitarkkailijat totesivat kuitenkin vaalien sujuneen pääosin rauhallisesti ja oikeudenmukaisesti.[60]
Lainsäädäntövaltaa käyttää kaksikamarinen eduskunta; sen senaatin 108 jäsentä valitaan maakunnista ja alahuoneen 500 jäsenestä 61 valitaan enemmistövaaleilla yhden jäsenen vaalipiireistä ja 439 monen kansanedustajan vaalipiireistä suhteellisella vaalitavalla.[1]
Talous
Kongo on harvaan asuttu maa jossa on runsaat malmivarat. Silti sen bruttokansantuote henkeä kohti on maailman pienimpiä. Köyhyyden syinä on pidetty vuosia jatkunutta huonoa hallintoa, korruptiota ja sotia.[45]
Kongon tärkeimpiä luonnonvaroja ovat monet kaivannaiset kuten öljy ja kivihiili, timantit sekä koboltti, kupari, niobium, tantaali, hopea, sinkki, mangaani, tina ja uraani. Maassa on myös vesivoimaa ja puutavaraa.[1]
Maatalouden merkitys maan talouselämälle on suuri. Suurin osa sen tuotteista menee kotimaiseen kulutukseen. Ruokakasveista merkittävimpiä ovat kassava, maissi, palkokasvit ja maapähkinät. Myyntiin kasvatetaan kahvia, kumia, palmuöljyä, puuvillaa, kaakaota, sokeria ja teetä.[45]
YK:n kehitysohjelma UNDP:n laskemalla Inhimillisen kehityksen indeksiksillä (Human Development Index, HDI) mitattuna. Kongo oli vuonna 2007 sijalla 176 yhteensä 185 arvioidusta maasta.[61]
Liikenne
Kongossa on 26 lentokenttää, joiden kiitotiellä on kestopäällyste, ja 168 muuta lentopaikkaa. Rautateitä on noin neljätuhatta kilometriä. Laajasta tieverkosta vajaa kolmetuhatta kilometriä on päällystetty.[1]
Kulttuuri
Mobutu Sese Sekon aikana virallinen ideologia oli arvostaa afrikkalaisuutta ja välttää länsimaisia vaikutteita. Ihonvaalennus, hiusten suoristus, länsimainen musiikki ja kristilliseen traditioon pohjautuvat nimet kiellettiin. Ihmisiä opastettiin käyttämään puvun ja solmion sijaan abacostia, kauluksetonta asua, joka muistutti läheisesti Mao-pukua.[62]
Kongolaisten kulttuuriin kuuluu pukeutua siististi. Kuubasta tuotu rumba-musiikki on suosittua.[63]
Varhaisinta kongolaista kirjallisuutta olivat lähetyssaarnaajien kustantamat pienet kertomukset maaseudun elämästä, joita usein julkaistiin paikallisilla kielillä. Vuonna 1945 alkoi ilmestyä ranskankielinen kuukausijulkaisu La Voix du Congolais. Vuonna 1962 Kinshasan katoliseen yliopistoon perustettiin kongolaisen kirjallisuuden keskus, ja sen kouluttamina syntyi uusi sukupolvi kirjailijoita. 2000-luvun levottomina vuosina monet ovat kuitenkin paenneet ulkomaille.[64]
Urheilu
Suosituin urheilulaji Kongon demokraattisessa tasavallassa on jalkapallo, jota harrastaa noin kaksi ja puoli miljoonaa maan asukasta[65]. Maan miesten edustusjoukkue on ollut FIFA-rankingissa parhaimmillaan sijalla 46 ja on voittanut Afrikan-mestaruuden vuosina 1968 ja 1974.[66] Joukkue on pelannut MM-kilpailuissa kerran, vuonna 1974.[66]
Kongon demokraattinen tasavalta on osallistunut olympialaisiin yhteensä kahdeksan kertaa vuoden 1968 kisoista lähtien, mutta yksikään maan edustaja ei ole voittanut olympiamitalia.[67]
Kongon demokraattisen tasavallan ehkä tunnetuin urheilija on pikajuoksija Gary Kikaya, joka toimi maansa lipunkantajana vuoden 2004 olympialaisissa[67] ja on menestynyt hyvin myös kansainvälisellä tasolla. Muita tunnettuja kinshasankongolaisia urheilijoita ovat muun muassa koripalloilija Dikembe Mutombo ja jalkapalloilija Lomana LuaLua.
Kirjallisuutta
Van Reybrouk, David: Kongo, historia. Siltala kustannus, Helsinki 2013, ISBN 978-952-234-128-0
Lähteet
Aiheesta muualla
Luokka:43 Afrikka
*
Luokka:Seulonnan keskeiset artikkelit
| https://fi.wikipedia.org/wiki/Kongon%20demokraattinen%20tasavalta |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
1022,
1335,
2079,
2159,
2407,
2707,
2842,
2935,
3112,
4233,
5545,
6254,
6625,
7098,
8134,
9260,
10103,
10995,
12020,
12851,
13631,
13861,
14315,
14794,
15327,
15932,
19038,
20959,
21271,
21305,
21793,
22433,
23012,
23094,
23811
],
"plaintext_end_byte": [
1014,
1292,
2046,
2158,
2406,
2706,
2841,
2934,
3046,
4151,
5519,
6236,
6624,
7056,
8133,
9259,
10065,
10994,
11973,
12842,
13630,
13853,
14300,
14786,
15326,
15923,
19013,
20951,
21270,
21304,
21776,
22432,
22996,
23079,
23801,
23877
]
} | 한국에서는 배아줄기세포를 만들기 위해 생명체로 자랄 수 있는 배아를 이용하는 행위를 금지하고 있나요? | 줄기세포 | korean | {
"passage_answer_candidate_index": [
31
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"YES"
]
} |
줄기 세포(-細胞, )는 실제로 태생기 전능세포(pluripotent cell)를 지칭한다. 이는 어떤 조직으로든 발달할 수 있는 세포를 의미한다. 줄기 세포는 주로 초기 분열 단계의 배아로부터 채취된다. 이 단계의 세포는 아직 장기 형성 능력이 없으므로 사전에 입력하는데 따라 특정하게 선택한 세포계(cell line)로 배양될 수 있다. 간세포(幹細胞), 모세포(母細胞)라고도 한다. 현재 세계 각국에서 경쟁적으로 줄기 세포 연구를 진행 중이다. 줄기 세포를 인류가 적절히 통제할 수 있는 기술이 확보된다면 질병 치료의 신천지가 열리게 된다. 장기 이식이 매우 손쉽게 이루어질 수 있기 때문이다. 종류에는 배아줄기세포와 성체줄기세포가 있다. 배아줄기세포의 경우에는 모든세포로 분화할 수 있다는 특징이 있고 성체줄기세포의 경우에는 특정 세포로만 분화한다는 특징이 있다.
종류
줄기세포는 인간 배아를 이용한 배아 줄기세포(embryonic stem cells)와 혈구세포를 끊임없이 만드는 골수세포와 같은 성체 줄기세포(adult stem cells)와 인간 체세포를 이용한 만능유도줄기세포 (iPS cells) 가 있다.
배아줄기세포 (Embryonic stem cells)
남성의 생식세포인 정자와 여성의 생식세포인 난자의 수정으로 생성된 수정란에서 유래한다 어머니 뱃속에서 아기로 성장할 때 약2조개의 세포가 생기는데 배아줄기세포는 이러한 다양한 종류의 세포로서 분화할 수 있는 능력을 가진다. 전분화능 줄기세포(Totipotent Stem Cell) 라고도 한다. 대량증식이 가능하며 거의 모든 신체세포로 분화가 가능하며 면역거부반응이 없어 타인과 타종에게 이식이 가능하다. 그러나 분화조절이 어려워 암세포로 될 가능성이 있어 기술의 정밀함을 요하며, 수정란의 파괴로 윤리적 문제가 제기될 수 있다.
배아줄기세포의 분화능
배아줄기세포의 분화능(Differentiation capacity)은 다음과 같다.
전능성(Totipotency) - 개체를 형성할 수 있는 분화능을 말하며, 세포 하나하나가 한 개체로 분화가 가능하다. 임신 초기에 수정란이 갈라지면서,일란성 쌍둥이가 생기는 것과 같은 이치이다.
만능성(Pluripotency) - 태아나 성체의 모든 세포로 가는 분화능을 말하며, 초기 수정란세포가 분열하면서 여러 장기로 분화되기 전 단계의 세포로써 이러한 세포는 심장, 췌장, 간, 피부, 신경 등등 다양한 장기로 분화가 가능하다.
다분화성(Multipotent) - 세포계에 속한 몇몇 세포종으로 분화가 가능하며, 성체 줄기세포에서 추출한다.
이분화성(Bipotent) - 두 종류의 세포로 분화 가능한 줄기세포를 말한다.
단일 분화성(Unipotent) - 오직 한 종류의 특정 세포로 분화 가능한 줄기세포를 말한다.
성체줄기세포 (Adult Stem Cell/ Tissue-specific Stem Cell)
이 줄기세포는 신체 각 조직에 극히 소량만이 존재한다. 특정한 조직을 구성하는 세포로 즉, 골수세포는 혈구세포로, 피부줄기세포는 피부로, 후각신경세포는 후각신경세포로만 분화되도록 정해진 세포이다. 대표적인 예로 다능성 조혈모세포가 있다. 항상 우리 몸을 건강한 상태로 유지하는데 필요로 하는 최소한의 세포를 제공해 주는 세포이다. 어떤 손상이 발생하면 다른 장기에 있던 줄기세포가 몰려와서 손상된 조직으로 변하는 분화의 우연성</b>이 있다. 분화가 안정적이어서 암세포 가능성이 없고, 이미 임상적 적용이 가능한 단계까지 왔다. 배아줄기세포와는 다르게 수정란의 파괴가 없어서 윤리적으로도 문제가 되지 않는다. 그러나 얻을 수 있는 줄기세포수가 적고, 배양이 어려우며 특정 세포로만 분화가 가능한 단점이 있고, 또 면역 거부 때문에 기증, 공여가 안 된다.
유도 만능 줄기세포 (Induced Pluripotent Stem Cells - iPS cells or iPSCs)
이 줄기세포는 ips줄기세포로 흔히 불리며 신체 어느 곳을 이용해도 배아줄기세포 와 같은 성질의 줄기세포로 역분화가 가능하다는 장점이 있다. 초기화 또는 역분화 라는 말로도 쓰이며 둘의 의미는 사실상 같다. 2007년 일본의 과학자 야마나카 신야</b>를 필두로한 야마나카 팀이 최초로 쥐를 이용한 역분화에 성공하여 인간의 신체의 어느 부분을 이용해도 배아줄기세포와 같은 줄기세포를 만들 수 있다는 희망의 지평을 열었다. 2012년 이같은 공로로 최단시간에 야마나카 신야</b>박사는 2012년 노벨 생리의학상을 받았다. 이것은 인류의 생명공학의 교과서를 통째로 다시 써야할 만큼 위대한 업적이며 도마뱀의 팔다리 척추등을 모두 스스로 재생하는 재생능력처럼 인간도 이와 같은 재생능력을 얻을수 있다는 21세기 생명공학의 엄청난 업적임에 분명하다. 화상환자나 기타 팔다리를 후천적으로 잃거나 척추마비 환자들에게도 엄청난 희망의 보고이다. 이 분야는 일본이 일찍 선두를 차지했으나 결과적으로는 미국이 모든 줄기세포 분야에서 선두를 차지하게 되었다.
세포 외 기질 치료
세포 외 기질 치료는 돼지방광에서 추출한 가루를 주축으로 하는 치료로 현재는 다양한 재료로 시험에 쓰이고 있다. 도마뱀의 재생능력 자체에 착안하여 고안된 치료법으로 잘린 손가락이 신경등을 포함 100% 원상복구 되는 연구 결과와 화상환자의 피부가 100% 가까이 완쾌되는 보고 등이 이어지며 줄기세포치료의 메카로 떠오르고 있다. 하지만 연구단계로써 13년 정도의 기간이 소요되면 대중화가 될것으로 기대되고 있다. 모든 줄기세포 연구는 다방면에서 시행되어야 하며 세포 외 기질 치료방법도 그 중 하나일뿐이다.
유전자 치료
유전자 치료(gene therapy)는 특정한 질병의 치료를 위해 해당 질병과 관련이 있는 유전자를 세포에 첨가하여 유전적 결함을 치료하거나 새로운 기능을 추가하는 치료법이다. 세포에 유전자를 첨가하기 위해서는 운반체가 필요한데, 주로 바이러스(virus)가 이 운반체 역할을 담당한다.
줄기세포는 자가분열(self-renew) 능력을 가져 기존의 유전자 치료의 문제인 번거로운 치료 과정과 횟수를 줄일 수 있기 때문에, 알려진 연구가 많지 않음에도 좋은 유전자 치료의 재료가 될 가능성을 인정받고 있다. 현재까지는 아래에 언급하는 것과 같이 주로 성체줄기세포(adult stem cell)를 이용한 유전자 치료가 연구되고 있다.
조혈모세포(hematopoietic stem cell)
조혈모세포는 탯줄(umbilical cord) 혹은 골수(bone marrow)로부터 분리, 정제가 쉽고 환자에게 투여하기 이전에 분화시키기도 용이하다는 장점을 가지고 있다.
이염백색질장애(Metachromatic leukodystrophy)는 Arylsulfatase A 효소의 결손에 의해 경련과 근력저하 등을 일으키는 질병으로, 현재까지는 난치병으로 알려져 있으며 대게 발병 2-3년 이후에 사망하는 것으로 알려져 있다. 2013년 San Raffaele Scientific Institute의 Luigi Naldini 박사 연구팀은 렌티바이러스(Lantivirus)를 이용하여 환자의 골수와 말초혈액(peripheral blood)로부터 추출한 조혈모세포에 arylsufatase A 유전자를 도입, 이를 발병 초기의 어린 환자에게 투여(정맥 주사)하였다. 그 결과 해당 효소의 활성도가 증가함은 물론 그에 따른 근력저하 증상의 완화 등이 관찰되어, 조혈모세포를 이용한 인간의 이염백색질장애 치료</b>가 가능함을 보였다.[1]
부신백질이영양증(X-linked Adrenoleukodystrophy, ALD)은 긴 사슬의 지방산(very long chain fatty acid)가 제대로 분해되지 않고 신경계에 머물러 신경계와 부신에 영향을 미치는 치명적인 질병이다. 2017년 하버드 의대의 David A. Williams 교수 연구팀은 부신백질이영양증를 일으키는 ABCD1(ATP-binding cassette (ABC) transporters) 돌연변이를 앞서의 방법과 비슷하게 렌티바이러스를 이용하여 정상적인 ABCD1 유전자를 도입시켜 치료하는 방법을 보고하였고, 이를 통해 치료가 진행되는 약 2년동안 17명의 환자 중 15명(88%)에서 질병의 진행이 중단되는 것을 확인하였다.[2]
두 유전자 치료법 모두 환자 본인의 조혈모세포를 이용하였기 때문에 면역장애인 이식편대숙주병(graft-versus-host disease)을 일으키지 않았고, 질병의 증상 완화 및 질병의 진행을 중단시키는 현상을 보여주어 줄기세포를 이용한 유전자 치료가 난치병을 포함하는 인간 질병의 치료에 이용될 수 있음을 보여주었다.
환자의 골수에서 직접 추출한 조혈모세포 뿐 아니라 환자 유래의 유도만능줄기세포와 3세대 유전자 유전자 가위인 CRISPR-CAS9를 이용한 유전자 치료법 역시 보고되었다. CRISPR-CAS9을 이용하여 환자 유래의 유도만능줄기세포에서의 돌연변이 유전자를 정상으로 되돌리고 체내에서 조혈모세포로 분화하도록 하여 해당 돌연변이에 의한 질환을 가진 쥐에게 투여하였을 때 정상적인 유전자 및 단백질 발현은 물론, 질환에 의한 증상이 완화됨을 보였다.[3] 하지만 CRISPR-CAS9은 원하는 유전자가 아닌 다른 유전자를 편집하는 경우(off-target effect)가 있기 때문에 인간에 적용하는 것에는 연구가 더 필요할 것으로 보인다.
신경줄기세포(neural stem cell)
신경아교종(glioma)는 뇌에 생기는 종양으로, 이러한 종양세포들이 정상적인 뇌 조직을 파괴하고 뇌 속을 돌아다녀 치료가 까다로운 질병으로 알려져 있다. 2016년 노스캐롤라이나대학교의 Hingtgen 교수 연구팀은 유도신경줄기세포(iNSC, induced Neural Stem Cells)에 렌티바이러스 벡터를 이용하여 암세포의 죽음 수용체(death receptor)를 활성화 시켜 세포사멸을 유도하는 TRAIL(Tumor Necrosis Factor-Related Apoptosis-Inducing Ligand) 유전자를 도입시켜 인간의 신경아교종을 가진 쥐의 뇌에 주사하는 유전자 치료법을 보고하였다. 그 결과 신경아교종을 가진 쥐의 뇌에서 2주만에 종양의 크기가 현저하게 줄어든다는 사실을 발견하여, 인간에서도 난치병인 신경아교종의 치료 가능성을 보여주었다.[4]
많은 사람들이 정상적인 유전자를 갖는 바이러스 벡터를 넣어주는 방식으로 줄기세포 유전자 치료제를 개발했다면, City of Hope Medical Center의 Karen Aboody 박사 연구팀은 다른 방식(enzyme and prodrug therapy)으로 줄기세포를 이용한 유전자 치료에 접근했다. 신경아교종 치료제로 알려진 5-fluorocytosine(5-FC)는 cytosine deaminase(CD) 효소에 의해 5-fluorouracil로 변하며 주변에 있는 분열중인 암세포들을 죽이게 된다. Karen Aboody 박사 연구팀은 레트로바이러스(retrovirus)를 이용하여 신경줄기세포에 CD를 도입하여 악성(high-grade) 신경아교종을 가진 인간의 뇌에 투여했고, 이 치료 방법은 신경아교종의 완치를 이루어내진 못했지만 환자들의 수명을 유의미하게 증가시켰다.[5] Karen Aboody 박사 연구팀은 비슷한 컨셉의 유전자 치료에 대해 지속적으로 연구하고 있다.
중간엽줄기세포(mesenchymal stem cell)
중간엽 줄기세포(mesenchymal stem cell)는 골수, 지방조직 그리고 탯줄 등으로부터 추출하기 쉬운 줄기세포로, 손상을 입거나 염증이 생긴 조직, 그리고 암 조직에 축적되는 것으로 알려져있다. 그렇기 때문에 이들은 이미 재생의학(regenerative medicine)이나 이식편대숙주병(graft-versus-host disease)을 치료하는 데 사용되고 있다. 암 조직에도 역시 중간엽 줄기세포가 축적이 되기 때문에 유전자 치료에 이용할 수 있는 가능성이 있다. 하지만 아직 이에 대해 보고된 바는 없으며 종양 괴사 인자 알파를 유도하는 유전자의 도입이 중간엽 줄기세포를 이용한 유전자 치료에 이용될 수 있을 것이라고 Keiya Ozawa 박사 팀은 제안하고 있다. [6]
한계
줄기세포를 이용한 치료는 면역 반응, 다른 조직으로 이동하여 엉뚱하게 분화하는 문제 그리고 줄기세포가 암세포로 변할 수 있는 문제 등을 가지고 있다. 유전자 치료의 경우는 바이러스를 이용하기 때문에 바이러스에 의한 독성과 염증반응, 유전자 삽입에 의한 돌연변이 그리고 줄기세포 치료와 마찬가지로 면역 반응을 일으킬 수 있다는 문제 등을 가지고 있다. 줄기세포를 이용한 유전자 치료는 이 두가지 치료가 합쳐진 것이기 때문에 두 치료 방법의 문제들을 모두 공유하고 있다. 생물학적 위험성이나 치료 효과와는 별개로 치료하는데 비용이 많이 든다는 단점 역시 가지고 있다.
또한 줄기세포가 체내에서 오래 머무르기 때문에 부작용을 시간을 가지고 지켜봐야 하며 질병의 완화와 치료 효과의 지속성 역시 관찰과 연구가 추가적으로 필요하다.
속사
고전적 의미의 줄기세포는 두 가지 속성을 가지고 있다. 자가 복제: 분화되지 않은 상태를 유지하면서 수많은 세포 분열을 할 수 있는 능력. 분화능: 다른 종류의 특정 세포로 분화할 수 있는 능력. 엄밀한 의미에서 전능세포또는 만능세포가 되기 위해 필요하다.
다능 간세포와 단능 간세포는 때때로 줄기세포라고 언급되기도 한다.
자가 갱신
두 가지 매커니즘은 줄기 세포의 개체수가 유지 되는 것을 보장하기위해 존재한다. 1. 필수 비대칭 복제 줄기 세포: 하나의 줄기세포는 원래 줄기 세포와 동일한 하나의 모세포와 하나의 분화된 딸세포로 나뉜다. 2.확률적 분화: 하나의 줄기세포가 두개의 딸세포로 나뉠 때, 다른 줄기세포는 유사분열을 겪고, 원래의 것과 동일한 두 줄기세포를 만들어낸다.
식별
실제는, 줄기 세포 는 그들이 조직 을 재생할 수 있는지 여부 에 의해 식별된다. 예를 들어서 골수 또는 조혈 줄기 세포 ( HSC ) 에 대한 정의 테스트 는 세포 를 이식 하여 조혈 모세포 없이 개체로 저장 하는 것이다. 이것은 세포 가 장기간에 걸쳐 새로운 혈액 세포 를 생산 할 수있는 것을 보여준다 . 또한 다른 개체로 HSC없이 이식 될 수 있는 줄기세포를 이식된 개체로부터 분리하는 것도 가능할 것이다.
줄기세포의 특성은 실험실에서 단일세포를 분화능과 자가복제를 통해 평가하는 집락형성 분석법(clonogenic assay)과 같은 방법을 이용하여 보여 줄 수 있다. 줄기세포는 또한 세포 표면 표식(Surface Marker)의 구별되는 집단을 가지고있음으로써 분리될 수 있다. 그러나 체외 배양 조건은 세포의 행동을 변화시킴으로써 실제로 세포가 어떻게 행동하는지 불분명하게 만든다. 몇몇 성체 줄기세포 집단이 실제로 줄기 세포인지에 대해서는 상당한 논의가 있다.
연표
1908년: 알렉산터 막시모프가 베를린 혈액학회에서 줄기세포(stem cell)라는 용어를 제안했다.
1952년: 최초로 수정란 분할로 개구리 복제</b>에 성공했다.
1963년: 토론토 대학교의 어니스트 매컬럭과 제임스 틸이 최초로 줄기세포의 존재를 증명했다.
1978년: 인간복제에 초석이 되는 시험관 아기</b>를 최초로 탄생시켰다. 그러면서 Hematopoietic 줄기 세포는 인간의 제대혈에서 발견된다는 사실을 알아내었다.
1983년: 수정란 분할로 쥐</b>를 복제했다.
1997년: 체세포 복제로 복제양 돌리를 탄생시켰다. 국내에서 줄기세포의 주목된 시기
1998년: 위스콘신 의과대학교의 발생 생물학자인 제임스 톰슨(1958년 출생)은 인간의 배아줄기세포를 잉여 수정란에서 세계최초로 분리하여 배양하였다. 연구 결과는 1998년 11월 6일 사이언스에 게재되었다.
2004년: 서울대학교 황우석 교수가 인간 난자를 이용한 배아줄기세포 복제</b>를 성공했다고 발표했지만 이는 거짓으로 밝혀졌다
2005년: 킹스턴 대학교 콜린 머거킨 교수는 세포 증식(Cell Proliferation) 최신호에 발표한 연구보고서에서 "우리는 배아줄기세포와 성체줄기세포의 성질을 모두 가진 특별한 세포군을 최초로 발견했다."고 밝혔다. 국제우주정거장 관련 기술을 사용해 무중력 상태에서 세포를 배양했다. 배아는 생명윤리논란을 불렀는데, 이번 연구에서는 배아가 아니라 제대혈에서 세포를 추출했다.[7]
2007년: 올리버 스미시스(82. 노스캐롤라이나 대학교), 마리오 카페치(70. 유타 대학교), 마틴 에반스(66. 카디프 대학교)가 배아줄기세포 연구로 노벨 의학상을 수상했다. 유전자 치료법이라는 현대 의학의 새로운 개념이 정립되었다.[8] 이들은 유전자 적중법(gene-targeting)을 이용해 특정 유전자를 조작한 생쥐의 배아줄기세포를 만들고 이를 이용하여 세계 최초로 특정유전자가 변형된 완전한 생쥐를 만들어 냈다.[8]
2013년: 9년 전 황우석 박사가 세계최초로 성공했다고 발표했다가 거짓말로 드러났던 인간 배아줄기세포 복제를 미국이 세계최초로 성공했다. 오리건 과학 대학교 슈크라트 미탈리포프 박사팀은 2013년 5월 15일(현지시간) 과학잡지 ‘셀’(Cell)에 여성 난자에서 핵을 제거한 자리에 다 자란 피부 세포를 주입해 6개의 복제 배아를 만들어 다양한 세포로 분화하는 데 성공했다고 발표했다. 오송첨단의료진흥재단 이효상 박사는 배아복제, 경상대 수의대 출신 강은주 박사는 줄기세포를 담당해 논문의 공동저자에 이름을 올렸다. 미탈리포프 박사팀은 한 번에 난자 수백 개가 파괴됐던 기존 연구와 달리 이번엔 난자 2개 중 1개가 성공해 확률을 수백 배 끌어올렸다.[9][10][11]
줄기세포의 가치
줄기세포의 불멸성</b>과 다분화성</b>은 사람의 발생과정의 연구를 위한 좋은 실험 모델(in vitro model)을 제공한다. 줄기세포의 분화과정을 연구함으로써 발생 및 분화과정에 작용하는 유전자들을 밝히게 되며, 이러한 연구는 사람의 유전체 지도</b>가 완성되면 가속될 것으로 예상된다. 또 줄기세포로부터 얻은 균질한 사람의 조직이나, 세포를 대상으로 약물검사, 독성검사를 수행하게 됨으로써 신약개발이 활발해질 것이다. 그러나 무엇보다도 줄기세포가 미래에 갖는 최고의 가치는 훼손된 조직을 대체할 수 있는 세포나 조직을 다량으로 얻을 수 있게 되어 난치성 질병의 치료</b>에 이용할 수 있다는 점이다. 예를 들면 퇴행성 뇌질환의 하나인 파킨슨병은 도파민을 생성하는 신경세포가 사멸됨으로써 유발되며, 치료법으로는 태아의 뇌조직을 이식하는 것이 가장 효과적인 방법으로 알려져 있다. 하지만 태아 뇌조직은 매우 한정되어 있을 뿐만 아니라, 많은 윤리적, 사회적 문제를 야기시킨다. 줄기세포로부터 도파민성 신경원세포의 분화를 유도시키는 방법을 개발하면 도파민성 신경원세포를 다량으로 얻어 파킨슨병 환자에게 이식할 수 있을 것이다. 또, 인슐린을 분비하는 β세포를 다량으로 얻게 될 경우, 인슐린 주사에 의존하는 제1형 당뇨병 환자를 치료할 수 있을 것이다.
뿐만 아니라 120경에 달하는 현재의 세계 의료 시장을 전부 재편할 수 있는 꿈의 재생의학으로 가치는 갈수록 수직 상승하고 있다.
현재 이용되고 있는 사례에 따르면 줄기세포를 통하여 뇌졸증을 치료할 수 있으며, 무릎 관절염 재생 이용 등에 사용되고 있다.
논쟁
줄기세포는 의학적 측면을 비롯하여 인류에게 새로운 지평을 열어줄 것으로 예상된다. 하지만 사람의 배아를 이용하는 줄기세포의 특성상 인간의 존엄성과 관련된 논쟁을 불가피할 것으로 보이며 현재도 다양한 논쟁이 진행되고 있다.
1. 태아 사용에 관한 논쟁
줄기세포 연구가 진행되기 위해서는 blastocysts를 이용하여 줄기세포를 추출해 내야한다. 하지만 그것이 태아로 발현될 수 있다는 이유로 실험을 위해 인간의 생명을 빼앗는 것이 아니냐는 논쟁이 진행되는 것이다. 이에 관해서 종교나 신념의 논쟁또한 무시할 수 없다. 근본적으로 blastocysts를 생명으로 볼 수 있는지 없는지에 관한 질문이 수반되는 논쟁이다
생명윤리법
대부분의 국가들은 생명윤리법을 제정하고 있으며, 한국은 생명윤리 및 안전에 관한 법률이 있다. 동법은 배아줄기세포를 만들기 위해 생명체로 자랄 수 있는 배아(신선배아)를 이용하는 행위를 금지하고 있다. 줄기세포를 추출하고 나면 배아가 파괴될 수밖에 없기 때문이다. 따라서 정자와 수정되지 않은 난자(미수정란)나 불임치료 후 남아 폐기할 예정인 배아(냉동배아)만 쓸 수 있다.[12] 기증난자로는 연구할 수 없다. 황우석 박사는 기증난자를 사용했으나, 법률개정 전이었다.
그러나 미국은 기증난자로 연구하는 것을 허용하고 있다. 2006년 6월 하버드 대학교는 기증난자를 사용해 체세포 배아복제 연구를 시작했다.[13] 2013년 황우석 박사의 연구방식과 거의 비슷한 방식으로 배아줄기세포 복제를 9년 만에 성공했는데(황우석 박사의 연구방식은 이미 이전부터 줄기세포를 연구하던 사람들이 사용하던 것으로 황우석 박사것이 '특별하다고 할 수 없다'), 이 때도 황우석 박사처럼 기증난자를 사용했다.
함께 보기
황우석
분열조직
존 거든
세포 치료
야마나카 신야
참고 문헌
madang.ajou.ac.kr/~ydpark/lectures/.../S20050609PCW.ppt
kdcp.hallym.or.kr/education/StemCell05.ppt
biosci.snu.ac.kr/includes/download.php?file=2-2
에비뉴 여성의원 조병구 원장
두산동아 백과사전
Allessandra Biffi(2013). "Lentiviral hematopoietic stem cell gene therapy benefits metachromatic leukodystrophy" Science 341(6148)
Florian Eichler(2017). "Hematopoietic Stem-Cell Gene Therapy for Cerebral Adrenoleukodystrophy" The New England Journal of Medicine 377:1630-1638 DOI: 10.1056/NEJMoa1700554
Juli R. Bagó(2016). "Therapeutically engineered induced neural stem cells are tumour-homing and inhibit progression of glioblastoma" Nature Communications 7:10593 doi: 10.1038/ncomms10593.
각주
분류:생명공학
분류:세포생물학
분류:발생생물학
| https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%A4%84%EA%B8%B0%EC%84%B8%ED%8F%AC |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
30,
249
],
"plaintext_end_byte": [
29,
81,
281
]
} | 동아시아에서 가장 작은 나라는 무엇인가? | 대륙별 나라 목록 | korean | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} | 세계의 나라 (가나다)
아래 목록은 유엔(UN)의 분류를 따른다.
아시아
동아시아
동남아시아
남아시아
중앙아시아
서아시아
아프리카
동아프리카
(소말리아 영토)
중앙아프리카
(수단으로부터 독립)
서아프리카
북아프리카
(서사하라)
남아프리카
(스와질란드)
유럽
남유럽
북유럽
동유럽
서유럽
아메리카
북아메리카
중앙아메리카
남아메리카
오세아니아
분류:나라 목록 | https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%8C%80%EB%A5%99%EB%B3%84%20%EB%82%98%EB%9D%BC%20%EB%AA%A9%EB%A1%9D |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
81,
765,
1136,
1400,
2150,
3038,
3688,
4375,
4862,
5245,
5955,
6324,
7217,
7799,
8211,
8632,
9077,
10118,
10388,
10710,
11290,
11703,
12126,
12441,
13065,
13794,
14666,
15515,
16033,
16395,
16729,
17314,
17371,
17563,
17857,
18164,
18880,
18924,
19153,
19865,
20272,
20795,
21240,
21711,
22252,
23351,
23732,
24283,
24535,
24728,
25444,
25736,
26192,
26757,
27443,
27777,
28487,
28653,
29172,
29285,
29836,
30066,
30370,
31044,
31566,
32094,
32539,
33180,
33588,
34534,
35103,
35359,
35698,
36201,
37038,
37655,
37942,
38452,
39024,
39512,
40055,
40666,
40921,
41399,
41682,
42262,
42746,
43092,
43526,
43712,
44205,
44740,
44958,
45843,
46104,
46659,
47472,
47757,
48529,
48759,
49295,
49778,
50381,
50713,
50795,
51232
],
"plaintext_end_byte": [
60,
744,
1114,
1399,
2148,
3037,
3687,
4353,
4861,
5244,
5954,
6323,
7199,
7798,
8210,
8631,
9076,
10077,
10387,
10709,
11289,
11670,
12125,
12440,
13063,
13777,
14665,
15514,
16010,
16394,
16728,
17313,
17346,
17562,
17831,
18163,
18879,
18923,
19101,
19864,
20256,
20794,
21225,
21693,
22230,
23335,
23731,
24282,
24519,
24711,
25443,
25735,
26104,
26722,
27442,
27740,
28486,
28626,
29162,
29284,
29835,
30065,
30350,
31043,
31542,
32093,
32538,
33179,
33552,
34522,
35102,
35358,
35697,
36200,
37024,
37613,
37941,
38451,
39001,
39511,
40025,
40665,
40907,
41398,
41641,
42261,
42732,
43045,
43512,
43674,
44176,
44690,
44936,
45800,
46046,
46658,
47443,
47756,
48528,
48758,
49294,
49755,
50379,
50699,
50769,
51230,
51271
]
} | Miltä vuosikymmeneltä gnostilaisuus on peräisin? | Kristinuskon historia | finnish | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
Kristinuskon historia alkukristillisyydestä nykyaikaan.
Kristinuskon juuret
Kristinusko on syntynyt ensimmäisellä vuosisadalla silloisessa Rooman valtakunnassa. Jeesus ei perustanut uskontoa, sillä kristinuskoa ei ollut vielä Jeesuksen eläessä, vaan se syntyi vasta Jeesuksen kuoltua. Ensimmäiset kristityt olivat juutalaisia, joita sanottiin nasaretilaisen lahkoksi, koska he tunnustivat Jeesuksen Messiaaksi. Kaikki juutalaiset eivät uskoneet Jeesuksen olevan messias ja he odottavat messiaan tulemista edelleen. Myöhemmin tästä lahkosta tuli kristinusko, ja se eriytyi juutalaisuudesta omaksi uskonnokseen. Raamatussa Apostolien tekojen mukaan opetuslapsia ruvettiin nimittämään kristityiksi ensimmäisenä Antiokiassa.[1]
Jeesuksen elämä
Kristinuskon keskeinen hahmo on Jeesus Kristus, joka evankeliumien ja eräiden historiallisten dokumenttien mukaan eli Israelin alueella ensimmäisen vuosisadan alussa. Jeesus saarnasi ihmisille taivasten valtakunnan tuloa ja tarvetta tehdä parannus. Kristinuskon leviäminen käynnistyi pian Jeesuksen ristiinnaulitsemisen jälkeen noin vuonna 30.
Juutalainen tausta
Kristillisen uskon mukaan lihaksi tullut Kristus oli ollut mukana jo maailman luomisessa.[2] Kansat, joiden usko oli suuntautunut tämän Messiaan odotuksen, saivat alkunsa Aadamista ja Eevasta (1 Moos. 3:15) ja jatkoivat olemassaoloaan juutalaisena kansakuntana.
Jeesus ja hänen ensimmäiset seuraajansa olivat juutalaisia tai juutalaisia proselyyttejä. Hänen opetuksensa perustuivat heprealaiseen raamattuun Tanakhiin, ja joskus hän viittasi myös muihin juutalaisuuden vanhoihin kirjoituksiin. Kristinusko jatkoi juutalaisten pyhien kirjoitusten käyttöä – Tanakhista tuli Raamatun Vanha testamentti – ja hyväksyi sellaisia perustavanlaatuisia juutalaisia opetuksia kuin monoteismi, oppi yhdestä jumalasta (YHWH, Jahve) ja tulevan messiaan (moshiach, kreikan khristos, Kristus) odotus. Uuden testamentin mukaan juutalaisuuden johtohahmot näkivät kuitenkin Jeesuksen opetukset epäyhteensopivina juutalaisuuden kanssa, vaikka Rooman valtakunnan aikainen juutalaisuus itsekin oli hyvin hajanaista.
Uuden testamentin selonteon mukaan Jerusalemin temppelin papisto ja Sanhedrin, tuon ajan Jerusalemin ylin uskonnollisen ja siviilioikeuden tuomioistuin, tekivät salaliiton Jeesusta vastaan saadakseen Rooman valtakunnan edustajat tuomitsemaan hänet kuolemaan. Jeesus oli opettanut henkilöllisyydestään ja vallastaan asioita, joiden he katsoivat olevan ristiriidassa Mooseksen lain ja juutalaisten Jumalan persoonaa ja palvelemista koskevien perinteiden kanssa. Jeesushan opetti olevansa paitsi "Jumalan poika" myös käytännössä Jumala itsekin: "Hänhän ei ainoastaan rikkonut sapattikäskyä, vaan vieläpä sanoi Jumalaa omaksi isäkseen ja teki siten itsestään Jumalan vertaisen"[3]. Jotkut katsoivat, että hän halusi tuhota Herodeksen temppelin. "Ylipapit ja koko neuvosto etsivät Jeesusta vastaan väärää todistusta, jonka perusteella saisivat hänet surmatuksi"[4].
Jeesuksen ristiinnaulitsemisen jälkeen juutalaisten johtohahmojen on sanottu pyrkineen vaientamaan ne, jotka seurasivat hänen opetuksiaan. Apostolien tekojen mukaan Jeesuksen opetuslapset eli apostolit muodostivat kuitenkin yhteisön, juutalaisuudesta erillisen seurakunnan, johon liityttiin kasteen kautta ja Jeesuksen messiaaksi tunnustamisen kautta, ja johon saivat liittyä yhtä hyvin myös ympärileikkaamattomat pakanat. Tätä ryhmää alettiin kutsua nasaretilaisiksi tai kristityiksi. Mitä enemmän ihmisiä, joilla ei ollut mitään siteitä juutalaisuuteen, kääntyi kristityksi, sitä selvemmin kristinusko eriytyi juutalaisuudesta.
Kristinusko jatkoi monia juutalaisuuden tapoja, kuten omaksumalla juutalaisen mallin liturgisesta jumalanpalveluksesta, joka siirtyi synagogasta kirkoissa kokoontuneisiin seurakuntiin, sekä rukouksen, pyhien kirjoitusten käytön, pappeuden, uskonnollisen kalenterin, jossa tiettyjä tapahtumia muistetaan tiettyinä päivinä joka vuosi, musiikin käytön hymneissä ja rukouksissa, kymmenysten maksamisen kirkolle, paastoamisen sekä almujen antamisen. Kristityt ottivat juutalaiset kirjoitukset käyttöön aluksi kreikankielisenä käännöksenä, Septuagintana, omaksi Raamatukseen, ja lisäsivät kirjojen kaanoniin myöhemmin myös Uuden testamentin kirjat.
Kristinuskon synty
Kristinuskon leviäminen käynnistyi pian Jeesuksen ristiinnaulitsemisen jälkeen noin vuonna 30. Kristinusko alkoi muotoutua heti Jeesuksen kuoleman ja ylösnousemuksen jälkeen, kun hänen seuralaisensa noudattivat hänen opetustaan ja julistivat hänen ylösnousemustaan. Julistaminen alkoi Apostolien tekojen mukaan ensimmäisenä helluntaina, jolloin he saivat Pyhän Hengen kasteen, joka antoi heille kyvyn ja rohkeuden julistaa evankeliumia, puhua kielillä ja parantaa sairaita.
Ajanlaskun alun ensimmäisellä vuosisadalla kristinuskoa levittivät erityisesti korkeasti koulutettu juutalainen Paavali – aiemmin Saul Tarsolainen – ja muut apostolit. Raamatun mukaan Jeesuksen seuraajia kutsuttiin ensimmäisen kerran kristityiksi Antiokian kaupungissa, johon he olivat paenneet ja asettuneet asumaan varhaisten Palestiinassa tapahtuneiden vainojen jälkeen.
Ensimmäisiä kristinuskon sisäisiä konflikteja oli pakanakysymys; tulisiko pakanoiden noudattaa juutalaisten lakia? Paavali ei Jerusalemin seurakunnan tapaan vaatinut kristinuskoon kääntyneiden pakanoiden ympärileikkausta ja juutalaisten puhtaussääntöjen noudattamista. Tästä asiasta hän väitteli kiivaasti Pietarin ja Jaakobin kanssa. Sopuun päästiin 40-luvun loppupuolella pidetyssä Jerusalemin apostolikokouksessa, jonka tulos oli, ettei pakanoiden tarvitsisi noudattaa kuin muutamaa juutalaisten säädöstä.[5]. Kokouksessa sovittiin myös apostolien työnjaosta. Pietari toimi diasporassa asuvien juutalaisten, Jaakob Jerusalemin juutalaiskristittyjen ja Paavali pakanoiden keskuudessa.
Rooman valtakunnassa vallinnut suhteellinen rauha, hyvät meri- ja maatiet mahdollistivat kristinuskon nopean leviämisen valtakunnan alueella seuraavan kolmen vuosisadan aikana. Mutta miksi kristinusko sivuutti kaikki muut itämaiset uskonnot, joita myöhäinen Rooma oli täynnä? Historian valossa kolme ilmeisintä kristinuskon menestystekijää olivat seuraavat:
Kristittyjen korkea moraali; he toimivat ajan parhaiden ihanteiden mukaisesti ja heidän perhe- ja sukupuolielämänsä oli siveellistä. Rooman valtakunnan moraalinen kriisi, jonka luomaa tyhjyyttä täyttämään kristinuskolla oli sosiaalinen tilaus ja korkean moraalin sekä askeettisuuden takia etulyöntiasema pakanakultteihin nähden.
Kristinuskon radikaali peräänantamattomuus keisarikultin edessä, mikä sai sille kannattajia niin orjien, sotilaitten kuin ylimystönkin parissa.
Radikaali yhteisöllisyys ja keskinäinen rakkaus, kun kristityt kokoontuivat salaa vainoilta katakombeissa ja odottivat Kristuksen toista tulemista. Erityisesti kristittyjen lähimmäisenrakkaus sai monen kääntymään kristinuskoon. Esimerkiksi tautiepidemoiden riehuessa roomalaiset pakenivat jättäen sairastuneet oman onnensa varaan kristittyjen jäädessä hoitamaan sairaita.
Alkuseurakunta
Varhaisesta kristillisyydestä käytetään usein nimitystä "varhaiset juutalaiskristityt". Jeesus, hänen kaksitoista opetuslastaan, myöhemmin valitut seurakunnanvanhimmat sekä periaatteessa kaikki Jeesuksen varhaiset seuraajat olivat juutalaisia tai juutalaisia proselyyttejä. Kaikki 3000 Apostolien tekojen mainitsemaa helluntaita seurannutta käännynnäistä olivat myös juutalaisia kuten kaikki kristinuskoon kääntyneet aina siihen saakka, kun Pietari kastoi roomalaisen upseerin, Corneliuksen[6], jota pidetään perinteisesti ensimmäisenä pakanakäännynnäisenä.
Tuohon aikaan kristinusko oli jakaantunut hellenistisiin ja ei-hellenistisiin juutalaiskristittyihin, eli koinee-kreikkaa (Ap.t. 6) ja arameaa (Ap.t. 1:19) puhuviin kristittyihin. Corneliuksen kääntymisestä ja mukaan hyväksymisestä lähtien mukaan tuli kolmas ryhmä, pakanakristityt. Pakanat hyväksyttiin mukaan, koska Jesajan ennustuksen mukaan kaikki kansat tulisivat kääntymään Herran puoleen[7].
Uusi testamentti ei itse puhu "pakanakristityistä" tai "juutalaiskristityistä". Sen sijaan esimerkiksi apostoli Paavali kirjoitti niistä, jotka olivat ympärileikattuja ja halusivat erottua ympärileikkaamattomista: "Silloin ei ole enää kreikkalaista eikä juutalaista, ei ympärileikattua eikä ympärileikkaamatonta, ei barbaaria, skyyttalaista, orjaa eikä vapaata, vaan Kristus on kaikki, hän on kaikissa"[8].
Yleensä ajatellaan, että "ympärileikattu" ja "ympärileikkaamaton" viittaavat juutalaisiin ja kreikkalaisiin, jotka olivat yleisimmät ryhmät, mutta tämä on liian yksinkertaistettua, sillä ensimmäisen vuosisadan Juudean provinssissa oli myös juutalaisia, jotka eivät enää ympärileikkauttaneet itseään, sekä kreikkalaisia (proselyytit) ja muita kuten egyptiläisiä, etiopialaisia ja arabeja, jotka ympärileikkauttivat itsensä.
Koskien kristinuskon historian ensimmäistä kolmea vuosisataa, historiankirjoitus on riippuvainen uskonnollisista ja apologeettisista kirjoituksista. Ajalta ei ole olemassa varsinaisia aikakirjoja. 300-luvulla alkuseurakunta voidaan katsoa jollakin tavalla järjestäytyneeksi kirkoksi. Tutkijoiden arvioiden mukaan kristittyjä oli 300-luvun alussa runsaat kuusi miljoonaa Rooman 60 miljoonasta asukkaasta. Sen aikaisen kirkon kuva on melko selkeä: kirkolliset virat, kirkon hallinto, jumalanpalvelus ja kristillinen juhlakalenteri vakiintuivat. Historioitsijat ovat eri mieltä siitä, missä määrin tämä kuva voidaan sijoittaa varhaisempiin vuosisatoihin, erityisesti koskien kirkon organisaatiota kuten piispojen virkoja, hierarkiassa jossa kukin piispa oli kaupunkinsa seurakunnan yksinvaltias, Rooman piispan vaatiessa erityisasemaa paavina, kaikkien kirkkojen johtajana, sekä liturgiaan liittyviä sakramentteja. Todisteiden mukaan viitteitä tällaiseen on ollut toisella vuosisadalla.
Varhaisen kristinuskon pääsuuntaukset
Ensimmäisinä vuosisatoina kristinuskossa oli valtavasti julistajia, joilla oli erilaisia näkemyksiä Jeesuksen opetuksista ja uskon sisällöstä. Tästä seurasi kilpailutilanne, jonka tärkeimmät osanottajat olivat juutalais-, gnostilais- ja hellenistikristityt.
Juutalaiskristittyjä oli sekä Palestiinan alueella että diasporassa. He jatkoivat Jerusalemin seurakunnan perinnettä ja noudattivat juutalaisten säädöksiä. Tämä suuntaus oli aluksi vahva, mutta kaatui lopulta siihen, että sen oli yhtä vaikeaa saada kannattajia pakanoista kuin saada juutalaisten hyväksyntä.
Omaperäistä ja nykyisin epäkristillisenä pidettyä uskontulkintaa edusti gnostilaiskristillisyys. Gnostilaisessa teologiassa ihmisen päämäärä on vapautua ruumiin ja aineellisen maailman kahleista pyhän tiedon, eli gnosiksen avulla. Jeesus ei ollut heille syntien sovittaja, vaan jumalallisen tiedon tuoja. He uskoivat, että Jeesuksen on Jumala luonut ensitöikseen ja siksi häntä kutsuttiin" luomakunnan esikoiseksi", ei siis syntynyt Jumalasta. Gnostilaiskristityt jatkoivat Jeesuksen tuoman opetuksen noudattamista mutta joutuivat vainon kohteiksi ja tuhoutuivat.
Menestyksekkäin kristinuskon pääsuuntaus oli hellenistikristillisyys( Helleenit eli kreikkalainen pakanauskonto), josta voidaan katsoa nykyisen kristikunnan periytyneen. Menestyksen avain oli matala kynnys kääntymiseen, sillä se ei juurikaan edellyttänyt juutalaisten säädösten noudattamista vaan kaikki aikaisemmat palvontamuodot saivat vain " kristillisen nimityksen".
Erkaantuminen juutalaisuudesta
Paavalin Kirje galatalaisille on tarmokas kirjoitus niitä vastaan, jotka halusivat pakottaa pakanoita elämään juutalaisten tapojen mukaan[9].
Paavali kirjoitti, että jos pakanat vaaditaan omaksumaan nämä tavat ja heidät ympärileikataan, silloin Kristuksesta ei ole kenellekään enää mitään hyötyä[10] sillä hän oli kuollut turhan takia, jos vanhurskaus voidaan saavuttaa yhtä hyvin tekojen kautta[11].
Paavali esittää tässä ja muissakin kirjeissään, että tämä opetus ei ole ristiriidassa kahdentoista apostolin opetusten kanssa. Sen sijaan opetus oli uskottu hänelle tarkoitettuna niille, joita ei ollut ympärileikattu, aivan niin kuin Pietari oli lähetetty niiden pariin, jotka oli ympärileikattu[12].
Tukena sille, että Paavali ei toiminut yksin, Jerusalemin kokous päätti, ettei uusilta käännynnäisiltä vaadita ympärileikkausta, mutta heitä neuvottiin "karttamaan sellaista, minkä epäjumalanpalvelus on saastuttanut, sekä haureutta, verta ja lihaa, josta verta ei ole laskettu" [13]. Nämäkin käskyt perustuivat kuitenkin yhtä lailla Mooseksen lakiin. Jotkut ovat tulkinneet, että pakanoita ei käsketty noudattamaan näidä säädöksiä siksi, että laki olisi sitonut heitä, vaan siksi, etteivät he herättäisi pahennusta niiden lakia noudattavien juutalaisten keskuudessa, joiden kanssa he elivät.
Paavali oli kuitenkin vähän väliä ristiriidoissa juutalaiskristittyjen kanssa. Toisessa korinttilaiskirjeessä (2 Kor. 11:5, 12:11) hän kutsui vastustajiaan "mainioiksi apostoleiksi" (υπερ λιαν αποστολων, hyper lian apostolôn). Hän kertoo Galatalaiskirjeessä, kuinka hän nuhteli Pietaria siitä, että tämä vaati Kristuksen seuraajien noudattavan juutalaisuuden ruokasäädöksiä. Paavali katsoi kuitenkin eettisten säädösten olevan velvoittavia, vaikka kulttuuriset säädökset eivät olleetkaan sitä. Hän katsoi lain suodattuvan Kristuksen läpi sen sijaan että se toteutuisi tiukoissa säädöksissä, jotka Jumala antoi silloin kun juutalaiset erotettiin muista kansoista.
Suuri luopumus
Monet tutkijat ovat ihmetelleet, mitä tapahtui niille kristityille, jotka vaativat pakanakäännynnäisten ympärileikkauttamista. Itsestään selvänä vastauksena voidaan pitää Etiopian ortodoksikirkkoa ja koptilaista ortodoksikirkkoa, jotka harjoittavat edelleen ympärileikkausta. Ei-paavalilaisia kahdestatoista apostolista olivat Jaakob vanhurskas, Pietari ja Johannes. Näiden "nasaretilaisten" apostolien perintö eli jonkin aikaa Juudeassa ja ympäröivillä alueilla. Tutkijat ovat pyrkineet jäljittämään heidän perintöään myöhempien ryhmien, kuten ebioniittien ja elkasiittien parista. Nämä ryhmät hylkäsivät kristillisyyden sen paavalilaisessa muodossa. Ryhmät ovat olleet sitä mieltä, että päinvastoin kuin mitä Paavali antaa ymmärtää Galatalaiskirjeessä, juopa Paavalin ja muiden apostolien välillä olisi ollut syvä ja pysyvä.
Nykyään tutkijat ovat valmiita korjaamaan katolisen kirkon näkemystä omasta historiastaan näistä tutkimuksista käsin. Myös jotkut kristilliset suuntaukset ovat sitä mieltä, että lännen ja idän kirkot (katolinen ja ortodoksinen kirkko) luopuivat oikeasta Jeesuksen saarnaamasta opista. Apostolista aikaa seuranneiden apostolisten isien ja muiden kirkkoisien kirjoitusten joukossa onkin lähinnä kirjoituksia, jotka tukevat pakanallisuudesta kääntyneiden kristittyjen paavalilaista eli apostoli Paavalin mukaista näkemystä kristinuskosta. Sen sijaan Jerusalemin juutalaiskristittyjen, esimerkiksi Jeesuksen veljen Jaakobin, edustamat näkemykset ovat käytännössä katsoen hävinneet ensimmäisten kahden vuosisadan aikana. Paavalin kirjeiden kirjoittamisen aikaan heitä oli kuitenkin vielä pidetty "seurakunnan tukipylväinä".
Juutalaiskristittyjen Paavalille vastakkainen näkemys juutalaisen lain noudattamisesta ja esimerkiksi ympärileikkauttamisesta hävisi näin oikeaoppisesta kirkosta. Samoin hävisivät monet muut alkukristityille ominaiset asiat, kuten erilaiset "salaiset kirjoitukset", initiaatioriitit ja naisten julkinen asema. Varhaisen kirkon osittain kadonneista käytännöistä voidaan saada kuva joistakin apostolisten isien kirjoituksista, kuten Didakheesta, sekä eräistä muista apokryfikirjoista.
Vainottu kristinusko
Kahdensadanviidenkymmenen vuoden ajan kirkko oli marttyyrien kirkko. Kristittyjä vainottiin, koska he kieltäytyivät palvomasta Rooman keisaria ja valtakunnan jumalia jumalina. Epäluuloa lisäsi se, ettei ehtoollinen ollut ulkopuolisille avoin, mikä herätti huhuja ihmisuhreista ja irstaista menoista sekä pelkoa ja halveksuntaa kristinuskoa kohtaan. [14]
Vainoja oli erityisesti Neron, Domitianuksen, Maximinus Thraxin, Deciuksen, Valerianuksen, Diocletianuksen ja Galeriuksen aikana. Keisari Nero julisti valheellisesti kristityt vuonna 64 syyllisiksi Rooman paloon, jonka takia hän poltatti valtavat määrät kristittyjä. Decius määräsi ensimmäiset viralliset vainot vuonna 250.
Vuonna 313 Konstantinus I ja Licinius julistivat Milanon ediktissä kristinuskon hyväksytyksi uskonnoksi, ja kristinuskon asema muuttui merkittävästi. Theodosius Suuren aikana (378–395) kristinuskosta tuli Rooman valtakunnan ainoa sallittu uskonto. Idässä kirkko siirtyi vainoista suoraan keisarillisen vallan alle (ns. caesaropapismi), jo Konstantinuksen mutta erityisesti Justinianuksen säädösten seurauksena. Tämä muodostui ortodoksiselle kirkolle ongelmaksi. Lännessä kirkko pysyi itsenäisenä, koska keisari oli heikko ja paavin valta puolestaan hyvin vakiintunut.
Katso myös: Kristittyjen vainot
Ensimmäiset marttyyrit
Useat varhaiskristillisyyden johtohahmot kuolivat marttyyreinä uskonsa puolesta. Tältä ajalta on sanonta "marttyyrien veri on kirkon siemen". Tunnetuimpia marttyyreitä olivat muun muassa:
Pyhä Stefanos, protomarttyyri (ensimmäinen marttyyri)
Jaakob vanhempi
Pyhä Paavali
Pyhä Pietari
Ignatios Antiokialainen, apostoli Pietarin oppilas ja Antiokian ensimmäinen piispa hänen jälkeensä
Polykarpos, Smyrnan piispa ja evankelista Johanneksen opetuslapsi
Ensimmäiset apologeetat
Ensimmäiset kristityt eivät yleisesti ottaen olleet erityisen korkeasti koulutettuja oppineita, vaan tavallisia ihmisiä – Jeesuskin oli koulutukseltaan puuseppä. Vähitellen kristinuskoon kääntyi myös oppineita keski- ja yläluokan edustajia ja filosofeja, joista tuli kristinuskon apologeettoja.
Apologeetat aloittivat kristinuskon teologisen puolustamisen pakanoiden ja ei-kristittyjen filosofien syytöksiä vastaan. Usein väittelyt käytiin kirjoitusten muodossa ja kiistakirjoittelu oppineiden kesken pakotti apologeetat muotoilemaan kristilliset opit eksaktiin muotoon. Silloin huomattiin, että apologeetoillakin oli ristiriitaisia käsityksiä kristillisestä opista. Myöhemmin oppia määriteltiin konsiileissa, joissa kristillisen opin sisältö määriteltiin. Oppia muotoiltaessa eivät aina sanat riittäneet, vaan joskus erilaisia oppikäsityksiä vaihdettiin nyrkeinkin ja keisarin sotilaat joutuivat keihäineen puuttumaan pelin kulkuun. Hävinneet osapuolet yleensä tuomittiin harhaoppisiksi.
Varhaisia apologeettoja olivat muun muassa:
Justinos Marttyyri, käännynnäinen kreikkalaisesta filosofiasta
Irenaeus, Lyonsin piispa, luokitteli harhaoppeja niitä vastustaakseen
Klemens I, Rooman neljäs piispa (paavi)
Varhaiset kristinuskon määrittelemät harhaopit
Ensimmäisiä ongelmia alkukirkolle oli se, kuinka voidaan välttää kiusaus tulkita uskoa pakanallisilla termeillä. Riidat oikeasta kristillisestä opista alkoivat varhain. Kristittyjen keskinäinen yhteys oli ensimmäisinä vuosisatoina löyhää, ja erilaisten opillisten riitojen seurauksena kirkon reunat hajoilivat ensimmäisellä vuosituhannella. Osa skismoista saatiin parannettua, osa on olemassa tänäkin päivänä. Kristinuskon laillistamisen jälkeen kirkko organisoitui ja järjesti kirkolliskokouksia asioiden selvittämiseksi. Koko kirkkoa edustaneita kokouksia kutsuttiin ekumeenisiksi kirkolliskokouksiksi. Kirkolliskokoukset tuomitsivat joitakin varhaiskristillisiä ryhmiä harhaoppisina.
Yksi haarauma kristinuskosta oli gnostilaisuus. Muita olivat juutalaiskristilliset ebioniitit ja natsareenit. Lisäksi oli erilaisia kirkon sisäisiä lahkoja, kuten markionilaisuus, monarkismi, montanolaisuus ja alogit. Myöhemmin kirkosta erosi tai erotettiin erilaisia ryhmiä ja paikalliskirkkoja, esimerkiksi areiolaiset, apollinarialaiset, nestoriolaiset, monofysiitit ja monoteliitit.
Gnostilaisuus
Gnostilaisuutena tunnettu uskonnollis-filosofinen liike kehittyi suunnilleen samaan aikaan kuin kristinusko. Monet gnostilaiset olivat samalla myös kristittyjä ja opettivat kristinuskon ja gnostilaisten ajatusten synteesiä. Tämän vuoksi on hankala sanoa, syntyikö gnostilaisuus alun perin erillisenä uskontona, joka omaksui myöhemmin kristinuskon aineksia, vai syntyikö se haarautumana kristinuskosta. Gnostilaisuuden merkittävimpiä suuntauksia olivat setiläinen gnostilaisuus ja valentinolainen kristillisyys.
Gnostilaisuus erosi kristinuskosta muun muassa siinä, että kun valtavirran kristillisyydessä evankeliumi tulkittiin kirjaimellisesti, gnostilaiset tulkitsivat sen vertauskuvallisesti. Gnostilaisuuden kristinuskosta poikkeavia oppeja olivat ajatus salatusta, pelastavasta tiedosta eli gnosiksesta, tietämättömästä luojajumalasta eli demiurgista, sekä ihmisen jumalallisesta alkuperästä, joka on kahlittu ihmisruumiiseen.
Areiolaisuus
Areiolaisuus oli kristinuskon munkki Areioksen 300-luvulla perustama oppisuuntaus antiikin aikana. Areiolaiset eivät uskoneet Jumalan kolminaisuuteen siten, kuin katolinen kirkko. Areiolaisten mukaan Kristus on Jumalan ensimmäinen luomus, eikä "Isästä iankaikkisuudessa syntynyt". Nikean ensimmäisessä kirkolliskokouksessa vuonna 325 Areioksen oppi hylättiin ja selitettiin Kristuksen olevan syntyneen, ei luodun, ja Isän kanssa samaa olemusta.
Nestoriolaisuus
Nestoriolaisuus oli 400-luvulla Konstantinopolin arkkipiispa Nestorioksen mukaan nimetty oppi, jonka mukaan Kristus oli oikea ihminen, muttei tosi Jumala – hän oli syntyään ihminen, mutta Jumala oli asettunut asumaan häneen. Opin mukaan myöskään Neitsyt Maria ei ollut jumalansynnyttäjä vaan vain Jeesuksen inhimillisen persoonan äiti. Oppi tuomittiin harhaopiksi Efeson konsiilissa vuonna 431, ja oikeaksi vahvistettiin käsitys, jonka mukaan Jeesus oli samanaikaisesti kokonaan Jumala ja kokonaan ihminen.
Kilpailevat uskonnot
Kristinusko ei ollut ensimmäisten vuosisatojen ainoa uskonto – vaikka olikin 200-luvulta eteenpäin selkeästi Rooman suosituin – joka etsi ja löysi käännynnäisiä. Nykyään tutkijat ovat kiinnittäneet entistä enemmän huomiota erilaisiin mysteeriuskontoihin tai mysteerikultteihin, joita syntyi erityisesti Rooman tasavallan viimeisenä vuosisatana ja jotka kasvoivat voimakkaasti Rooman keisarivallan aikana. Rooman elämänmenon ollessa levotonta ja sisällissotien riehuessa rauhattomat ihmiset etsivät turvaa erilaisista mysteeriuskonnoista. Roomalaiset kirjoittajat, kuten Livius, kirjoittavat, että Roomaan tuotiin "ulkomaisia jumalia" Rooman valtakunnan vaikeina aikoina. Roomalaisia kääntyi myös juutalaisuuteen, joka harrasti joissain tapauksissa myös lähetystyötä. Uusi testamentti puhuu uskovista, jotka olivat todennäköisesti kääntyneet pakanuudesta ensin juutalaisuuteen, eivätkä todennäköisesti olleet ympärileikkauttaneet itseään. Filon Aleksandrialainen kirjoitti, että juutalaisten tehtävä on ottaa käännynnäiset hyvin vastaan.
Mithralaisuus
Mithralaisuudeksi kutsuttu Mithran palvonta kehittyi Rooman armeijassa ensimmäisellä vuosisadalla eaa. Uskonnon tarkat syntyvaiheet ovat nykyään tuntemattomia, koska sillä on vain vähän tekemistä zarathustralaisen Mithran kanssa. Varhainen zarathustralaisuus oli kuitenkin dualistinen, ja nykyinen zarathustralaisuus monoteistinen, eikä kumpikaan muoto sisällä Mithraa.
Koska uskonto kehittyi hyvin liikkuvien ihmisten, ammattisotilaiden, parissa, se levisi nopeasti valtakunnan joka puolille. Uskonnosta tuli pian kaikkein suosituin mysteeriuskonto. 200-luvun Roomassa keisarit suosivat uskontoa, koska se suosi heidän valtaansa. 200-luvun lopulla Mithran ja Apollonin suositut kultit alkoivat sulautua yhteen synkretismiksi, joka tunnettiin nimellä Sol Invictus ("voittamaton aurinko", termi jota myös muut kultit ovat käyttäneet). Vuonna 274 keisari Aurelianus teki uskonnon tästä muodosta virallisen uskonnon.
Theodosiuksen vuonna 391 antaman määräyksen ja sitä seuranneiden toimien seurauksena useita mithralaisia kääntyi kristinuskoon ja mithralaiset temppelit muutettiin kirkoiksi. Nämä kirkot omistettiin usein arkkienkeli Mikaelille.
Mandealaisuus
Mandealaisuus oli gnostilainen uskonto, jossa kunnioitettiin Johannes Kastajaa Jeesuksen sijasta. Legendan mukaan profeetta Mani oli mandealainen. Uskonto on edelleen olemassa.
Manikealaisuus
Manikealaisuus oli yksi suuria muinaisia uskontoja. Sen perusti profeetta Mani, jonka sanotaan syntyneen Persiassa ja eläneen noin vuosina 210-275. Nimi Mani on enemmänkin kunnioitusta osoittava titteli kuin oikea nimi, ja se syrjäytti hänen varsinaisen nimensä niin ettei sitä enää edes tunneta. Suurin osa Manin kirjoituksista on kadonnut. Hän sai todennäköisesti vaikutteita mandealaisuudesta ja aloitti saarnaamisen varhaisella iällä. Hän väitti olevansa Uudessa testamentissa luvattu Parakletos, Puolustaja: viimeinen profeetta, profeettojen sinetti, joka päättäisi sen Jumalan ohjaamien miesten sarjan, joihin kuuluivat sellaiset henkilöt kuin Zarathustra, Hermes, Platon, Buddha ja Jeesus.
Vaikka uskonto onkin lähes kuollut nykyään, sitä on pyritty herättämään henkiin uusmanikealaisuutena. Monet oppineet ja katolisuutta vastustavat poleemikot väittävät, että uskonnon vaikutus jatkuu kristinuskossa manikealaisuudesta kääntyneen kirkkoisä Augustinuksen ansiosta.
Manikealaiset näkivät suuren vaivan yhdistääkseen uskontoonsa kaikki tunnetut uskonnolliset perinteet. Tämän seurauksena he ottivat käyttöön useita kristillisiä apokryfikirjoja, kuten Tuomaan teot, jotka olisivat muuten saattaneet kadota. Mani halusi esittää olevansa "Jeesuksen Kristuksen oppilas", mutta oikeaoppinen kirkko hylkäsi hänet harhaoppisena.
300- ja 400-luvut ja 500-luvun alku
Kristinuskon laillistaminen Rooman valtakunnassa
Myöhemmin kristinuskon asemaa edesauttoi keisari Konstantinuksen kristittyjä suosiva politiikka. Konstantinuksen antaman Milanon ediktin seurauksena kristittyihin kohdistuneet ajoittaiset vainot loppuivat. Konstantinus myös kutsui koolle ensimmäisen ekumeenisen kirkolliskokouksen, jonka tarkoitus oli ratkoa opillisia riitoja. Konstantinuksen elinaikana kristityt olivat vielä vähemmistönä eikä keisari itse uskaltanut ottaa kastetta ennen kuin kuolinvuoteellaan. Kristittyjen lukumäärä kuitenkin kasvoi nyt nopeasti.
Pakanuuden henkiinherättäminen
Pakanallinen keisari Julianus Apostata yritti 300-luvun puolivälissä palauttaa pakanallisen kulttuurin. Kristityt historioitsijat kutsuivat häntä "luopioksi", sillä hän hylkäsi kristinuskon ja omaksui mithralaisuuden ja uusplatonismin. Hän tuki pakanakultteja ja juutalaisuutta, mukaan lukien pieleen mennyt yritys uudelleenrakentaa Jerusalemin temppeli, sekä lakkautti edeltävien keisareiden papeille antamat etuoikeudet, kuten vapautuksen veroista. Hän myös kielsi kristittyjä vainoamasta harhaoppisia joukostaan ja palautti piispanvirkoja areiolaisuuden vuoksi viroistaan pidätetyille. Hän ei kuitenkaan saanut pakanallista sivilisaatiota nousemaan enää jaloilleen.
Vainojen seurauksena muun muassa Aleksandrian piispa Athanasios Aleksandrialainen ajettiin maanpakoon kaupungistaan ainakin viisi kertaa, koska hän vastusti areiolaisuutta. Konstantinopolin patriarkka Johannes Khrysostomos kuoli maanpaossa, koska oli arvostellut keisarillista hovia saarnoissaan.
Kristinuskosta tulee valtionuskonto
Julianuksen vastaisku oli lyhytikäinen, sillä häntä seuranneet keisarit, kuten Konstantinus II, peruivat hänen toimensa ja rohkaisivat kristinuskon kasvua. Kristinuskon asema vahvistettiin lopulta nikealaisen uskontunnustuksen omaksuneen keisari Theodosius I:n 300-luvun lopulla antamilla säädöksillä. Kristinuskosta tuli valtionuskonto vuonna 390 ja kaikki pakanalliset kultit kiellettiin vuonna 392. Pakanauskontojen temppelit hävitettiin, ja vuonna 416 keisari Theodosius kielsi pakanoilta julkiset virat. Pakanakulttien ja -sivilisaation hävittämisessä käytettiin myös väkivaltaa, tunnetuimpana tapauksena munkkien vuonna 415 surmaama matemaatikko Theonin tytär Hypatia Aleksandrialainen.
Rooman valtakunta ei ollut varhaisin kristillinen valtio, sillä Armenian apostolinen kirkko oli saanut valtionkirkon aseman jo vuonna 301.
Kirkon järjestäytyminen
Kirkko kasvoi Konstantinus Suuren valtakauden jälkeen voimakkaasti ja lähetystyötä tehtiin myös Rooman valtakunnan ulkopuolella. Kristinusko keskittyi alkuvaiheessaan valtakunnan itäosiin kuten Vähään-Aasiaan, Syyriaan, Palestiinaan ja Egyptiin, jotka olivat voimakkaita alueita niin poliittisesti kuin taloudellisestikin. Kristinusko ei pystynyt syrjäyttämään muita uskontoja, vaan ne elivät usein rinnakkain, mutta muut uskonnot joutuivat usein taipumaan organisoituneen kristinuskon rinnalla.
Hallinto
Nykyisistä kirkoista tutut papin, diakonin ja piispan virat olivat käytössä jo 100-luvun lopulle tultaessa.
Avainhenkilöitä olivat piispat, joiden tehtäviin kuului opin säilyttäminen ja kristittyjen sisäisten riitojen sovittelu. Heidän uskottiin olevan apostolien seuraajia. Piispoja avusti diakonit, jotka toimivat vähempiosaisten parissa ja auttoivat ehtoollisen jaossa. Piispat olivat kaupunkiseurakuntien johtajia ja heidän valtapiirejänsä alettiin kutsua hiippakunniksi, joista arvostetuimmat sijaitsivat Roomassa, Konstantinopolissa, Antiokiassa, Jerusalemissa ja Aleksandriassa. Näiden hiippakuntien piispoja alettiin kutsua patriarkoiksi.
Hiippakunnat jaettiin pienempiin alueisiin, seurakuntiin, joita johti piispan vihkimät presbyteerit eli vanhimmat. Presbyteerin virasta kehittyi papin virka. Orjakin saattoi päästä papiksi, jos isäntä ensin vapautti hänet.
Papeilta alettiin vaatia naimattomuutta eli selibaattia askeettisen ihanteen saadessa suosiota kirkossa. Lännessä selibaattivaatimus koski pappeja ja piispoja, kun idässä se koski vain piispoja – papit saivat olla naimisissa, jos avioliitto oli solmittu ennen pappisvihkimystä.
Kirkolliset juhlat
Kristityille erityisen tärkeä tapahtuma, jumalanpalvelus, sai vaikutteita juutalaisten synagogajumalanpalveluksesta. Aluksi ihmiset kokoontuivat kodeissa, mutta kirkkoja alettiin rakentaa jo 200-luvulla. 300-luvulla alkoi käyttöön vakiintua erilaisia jumalanpalvelusjärjestyksiä, joissa määriteltiin, mitä jumalanpalveluksen kussakin vaiheessa tulee tehdä tai sanoa. Jumalanpalveluksen keskeisiä osia olivat ehtoollinen, raamatunluku ja rukous. Kristityt halusivat luoda kristilliset vastineet pakanallisille riiteille erottuakseen pakanoista. Kristillisiä vastineita pakanallisille riiteille ovat muun muassa vihkiveden pirskotus ja kynttilöiden polttaminen.
Kirkollinen juhlakalenteri, kirkkovuosi syntyi 300-luvulla. Ennen Konstantinusta pääsiäinen oli ainoa kirkollinen juhla, mutta 300-luvulla siihen liitettiin 40 päivää kestävä paasto. Myös joulua alettiin viettää 300-luvulla. Joulu kehitettiin kristikunnan läntisissä osissa korvaamaan tavan juhlia hallitsijoiden ja sankareiden syntymäpäiviä. Koska Jeesuksen tarkkaa syntymäpäivää ei tiedetty, valittiin päiväksi pakanallisen aurinkojumaluuden syntymäpäivä, 25. joulukuuta.
Kristologiset kiistat
300-luvun kristillistä kirkkoa jakoivat syvästi kiistat Pyhän Kolminaisuuden luonteesta ja erityisesti Jeesuksen luonteesta kolminaisuuden osana. Nämä kristologiset kiistat käsittelivät muun muassa kysymyksiä oliko Kristus jumala, ihminen, enkelimäinen olento vai kaikenlaisen luokittelun ulkopuolella oleva, muuttivatko Kristuksen tekemät ihmeet fyysistä todellisuutta vai olivatko ne vain symbolisia, ja nousiko Kristuksen ruumis todella fyysisesti kuolleista vai oliko ylösnoussut Kristus yliluonnollinen olento.
Vuonna 325 Nikean kirkolliskokous oli tuominnut Areioksen opetukset, joiden mukaan Poika, tai Sana, joka kristillisen uskon mukaan oli lihaksi tullut Jeesus Kristus, oli luotu olento ja Isä Jumalaa alempi, ja että Isä ja Poika olivat samanlaista substanssia (kreikaksi homoiousion) mutta eivät identtisiä. Kirkolliskokous muotoili Nikean uskontunnustuksen, joka julisti, että Poika ja Isä olivat samaa substanssia (kreikaksi homoousion).
Kirkolliskokous ei kuitenkaan saanut kiistoja päättymään, ja vielä keisari Theodosioksen astuessa valtaan valtakunnassa oli useita lahkoja, jotka pyrkivät saattamaan oppinsa kristikunnan yleiseksi näkemykseksi. Vaikka kukaan merkittävä valtavirran kirkonmies valtakunnassa ei varsinaisesti seurannut Areioksen oppia, osa papeista kuitenkin käytti homoiousion-muotoa, ja osa taas pyrki välttämään koko kiistan sanomalla vain, että Jeesus oli samanlainen (kreikaksi homoi) kuin Isä. Heidän vastustajansa leimasivat yleensä kaikki tällaiset henkilöt areiolaisiksi, vaikka he eivät ehkä itse katsoneet olevansa sellaisia.
Efesoksen kirkolliskokous vuonna 431 erotti puolestaan nestoriolaiset, joiden mielestä Kristus oli täysi ihminen mutta ei täysi Jumala, ja Khalkedonin kirkolliskokous vuonna 451 monofysiitit, joiden mielestä Kristus oli täysi Jumala mutta ei täysi ihminen. Kokousten päätös oli, että Kristuksessa ihmisyys ja jumaluus olivat molemmat täysin läsnä yhtä aikaa.
Raamatun kaanonin kehittyminen
Raamatun pohjana kristityt käyttivät Jeesuksen aikana käytössä olleen juutalaisen raamatun, Tanakhin, kirjojen kokoelmaa. Sen lisäksi mukaan otettiin niitä kristillisiä kirjoituksia, joiden katsottiin olevan apostolista alkuperää. Kaanonin eli kirjojen kokoelman muodostuminen tapahtui niin, että eri tahot kokosivat yhteen kirjoja, joita varhaiset kristityt pitivät uskon ja opin lähteinä, jotka olivat merkittäviä siinä historiallisessa tilanteessa, jossa he elivät, ja jotka sopivat yhteen Vanhan testamentin opetusten kanssa. Näin niitä kirjoja, joiden katsottiin omaavan auktoriteettia, ei nuijittu läpi missään byrokraattisissa kirkolliskokouksissa, vaan kaanon syntyi kirjoitusten seurakuntalaisten parissa nauttiman arvostuksen perusteella. Myöhemmin kirkolliskokoukset vahvistivat jo syntyneen kirjojen kaanonin. Lopullisesti kaanon hyväksyttiin Karthagon kolmannessa kirkolliskokouksessa vuonna 397.
Keskiaika
Rooman valtakunta oli 200-luvulta lähtien jakautunut kielellisesti ja kulttuurillisesti latinankieliseen länteen ja kreikankieliseen itään. Myös tavoissa oli eroja. Lännessä papit ja piispat elivät selibaatissa, kun taas idässä vain piispat elivät selibaatissa. Pääsiäistä vietettiin eri aikaan. Lännessä käytettiin happamatonta ehtoollisleipää, kun ehtoollisleipä oli idässä hapanta. Tärkeä opillinen ero oli, että lännessä oli päätetty Pyhän Hengen lähtevän Isästä ja Pojasta, kun taas idässä Pyhä Henki lähtee vain Isästä.
Vuonna 395 Rooma jakautui kahtia ja syntyi Länsi-Rooma sekä Itä-Rooma, eli Bysantti. Bysantista kehittyi mahtava valtakunta, jossa oli keisarin johtama valtionkirkko. Kuitenkin Bysantti kukistui turkkilaisten valloitettua Konstantinopolin vuonna 1453.
Länsi-Rooma puolestaan kukistui germaanien hyökkäyksiin jo vuonna 476, mutta germaanit omaksuivat kristinuskon Roomaan työntyessään ja näin kristinusko levisi muuallekin Länsi-Eurooppaan. Paavin katolisesta kirkosta kasvoi voimakas mahti. Läntinen kristikunta pirstoutui kuitenkin lopulta eri kirkkoihin reformaation seurauksena.
Kristinusko levisi Rooman valtakunnan ulkopuolelle germaaniheimojen pariin munkkien välityksellä. Ensin kääntyivät heimopäälliköt ja päälliköiden määräyksestä koko heimo vaihtoi uskontoa. Germaanit omaksuivat kristinuskon areiolaisessa muodossa, josta he luopuivat vasta kun Klodovig kukisti germaaniheimot ja yhdisti ne Frankkien kuningaskunnaksi. Kuningas Klodovig kutsui piispat vuonna 511 kokoukseen, jossa päätettiin, että frankkilaisvaltakunnan tulee noudattaa katolista oppia.
Vuoteen 600 mennessä kristinusko oli jo tullut valtauskonnoksi kaikkialla Välimeren alueella. Ensimmäisen vuosituhannen loppupuolella arabien valtakunnan levittämä islam syrjäytti kristinuskon valtauskontona lähes kaikkialta Lähi-idästä ja Pohjois-Afrikasta, joskin muun muassa Egyptissä ja Syyriassa vanhat kristilliset yhteisöt ovat säilyneet vähemmistöinä nykyaikaan saakka ja Etiopiassa pitkään valtaväestönäkin. Muslimit hallitsivat vuosisatojen ajan myös Espanjaa, mutta kristityt valloittivat sen takaisin vuoteen 1492 mennessä. Tällöin kristinusko oli valtauskontona koko Euroopassa, jonka keski- ja pohjoisosiinkin se oli jo levinnyt, mutta vähäisiä alueita lukuun ottamatta ei muissa maanosissa. Mutta pian sen jälkeen sitä alettiin nopeasti levittää varsinkin Amerikan manterelle.
Ikonoklasmi
700-luvulla Bysantin kirkkoa repivät kuvariidat. Ensimmäinen ikonoklastinen kausi eli kuvariita alkoi keisari Leo III:n aikana kun hän kielsi Jeesusta ja pyhimyksiä esittävien ikonien käytön. Kuvariita päättyi Nikean toisen kirkolliskokouksen jälkeen vuonna 787. Kirkolliskokous päätti, että kuvia sai kumartaa ja suudella, mutta ei osoittaa niille jumalallista kunnioitusta. Keisari Leo V aloitti toisen kuvaridan vuonna 813. Se loppui Theofiloksen kuoleman jälkeen vuonna 843, jolloin aiempi päätös kuvien kunnioittamisesta tuli lopullisesti hyväksytyksi.
Suuri skisma idän ja lännen välillä
Idän ja lännen kirkot olivat 1000-luvun alussa selvästi erillään toisistaan ja vuonna 1054 Konstantinopolissa pidetyssä neuvottelussa sovittelu epäonnistui ja ortodoksinen sekä katolinen kirkko julistivat toisensa kirkonkiroukseen eli pannaan, joka purettiin vasta vuonna 1965.
Suuri skisma vuonna 1054 erotti toisistaan Länsi- ja Itä-Rooman alueiden paikalliskirkot kahdeksi erilliseksi yhteisöksi. Tämän riitaisan eron perillisiä olivat katolinen kirkko, jonka päämaja oli Rooma, ja ortodoksinen kirkko, jonka arvostetuimpana piispana toimi Konstantinopolin Ekumeeninen patriarkka. Ortodoksinen kirkko poikkeaa eron jälkeen paavin johtamasta kirkosta myös siten, että se koostuu itsenäisistä eli autokefaalisista tai itsehallinnollisista autonomisista paikalliskirkoista.
Katolinen ja ortodoksinen kirkko sopivat Firenzen kirkolliskokouksessa (1438–1445) niin sanotun Firenzen unionin, mikä Itä-Roomassa kuitenkin melko pian peruttiin teologisten syiden ja kansan vastustuksen takia. Myös ortodoksinen Venäjä kieltäytyi paavin alaisuudesta. Kun ottomaanit valloittivat Konstantinopolin vuonna 1453, he määräsivät kaikki suhteet Vatikaaniin katkaistaviksi. Idän katolisista kirkoista 1500-1900-luvuilla katolisen kirkon yhteyteen liittyneitä tai liitettyjä ortodoksisia kirkkoja kutsutaan uniaattikirkoiksi.
Bysantti keskiajalla
Rooman valtakunnan länsiosan kukistuttua itäinen osa, Bysantti, jatkoi Rooman perinteitä. Bysantista kehittyi mahtava valtio, jonka keisarit yrittivät kukin vuorollaan valloittaa muinaisen Rooman alueet takaisin. Parhaiten siinä onnistui keisari Justinianus (483–565), joka piti itseään Jumalan käskynhaltijana ja ylipappina, jolla oli vastuu alamaisten käännyttämisestä kristinuskoon. Hän tahtoi rakentaa valtakuntansa kristilliselle pohjalle Konstantinus Suuren tapaan.
Justinianus aloitti yhteistyön vaikutusvaltaisen Konstantinopolin patriarkan kanssa. He laittoivat oppikysymyksistä riitelevät kristilliset kuppikunnat kuriin ankarin rangaistuksin. Kirkko sai vastuulleen sairaiden, köyhien sekä vankien hoidon ja näin kirkon ja valtion välille syntyi läheinen suhde – syntyi valtionkirkko. Lopulta keisarin ja kirkon välillä ei enää ollut selkeää eroa, vaan keisari käytti kirkonkin ylintä valtaa. Keisaria alettiin pitää Jumalan maanpäällisenä edustajana.
Katolinen kirkko keskiajalla
Paavi (Rooman piispa) oli pyrkinyt keskittämään koko kristillisen kirkon vallan itselleen jo 100-luvulta alkaen. Paaville alkoi kasautua valtaa Bysantin ollessa sekasortoisessa tilanteessa. Aluksi paavin valtikka ylsi vain Rooman kaupungin lähistölle, mutta paavin valta alkoi kasvaa paavien ryhtyessä yhteistyöhön frankkihallitsijoiden kanssa. Paavi ja Pipin Pieni solmivat 700-luvulla sopimuksen, jossa kuningas lupasi olla uskollinen paaville sekä suojella tätä ja paavi asetti Rooman kirkon kuninkaan suojelukseen. Paavi sai samalla myös maa-alueita Italiasta. Tästä sai alkunsa Kirkkovaltio.
Seuraavaksi frankkien valtaistuimelle nousi Kaarle Suuri, joka käännytti valloittamansa alueet kristinuskoon. Kääntymispäätöstä helpotettiin asein. Lopulta Kaarle omistikin lähes kaikki Rooman imperiumiin kuuluneet läntiset alueet.
Ristiretket
Ristiretket olivat 1000–1200-luvuilla suoritettuja uskonnollisesti motivoituja ja teologisesti perusteltuja sotaretkiä, jotka paavi hyväksyi. Aluksi tarkoitus oli vallata takaisin Jerusalem, jonka varhaiset muslimit olivat vallanneet itselleen. Myöhemmin ristiretkiä tehtiin myös muita Euroopassa olevia pakanallisia maita ja kansoja kohtaan, muun muassa Suomeen ja Baltiaan. Ristiretkinä voidaan myös pitää Etelä-Euroopan kataareja vastaan suunnattuja sotaretkiä.
Ristiretket eivät kuitenkaan tuottaneet kristikunnan kannalta tulosta. Ristiretkeläiset hävisivät Pyhän Maan muslimeille ja lopulta turkkilaiset valtasivat Konstantinopolin vuonna 1453, mikä merkitsi samalla Bysantin valtakunnan loppua.
Uskonpuhdistus ja vastauskonpuhdistus
Uskonpuhdistuksessa eli reformaatiossa 1520-luvulla protestanteiksi kutsutut uudistajat nousivat useissa maissa katolisen kirkon korruptoituneita rakenteita vastaan. Reformaattorit, joista keskeisimpiä olivat Jan Hus ja Martti Luther, olivat myös sitä mieltä, että kirkossa vallitsi useissa kohdin harhaoppisuus. Luonnollisesti katolisen kirkon puolella protestantteja pidettiin yhtä lailla kerettiläisinä. Seurauksena oli, että useat hallitsijat perustivat maihinsa katolisuuden tilalle omat valtionkirkkonsa, ja katolinen kirkko toteutti suuria sisäisiä uudistuksia.
Kuningas Kustaa Vaasan toteuttamana Suomi koki reformaation osana Ruotsin valtakuntaa; vasta myöhemmin, 1500-luvun lopulla, Ruotsin protestanttisen kirkon oppi määriteltiin täsmällisemmin evankelis-luterilaiseksi. Reformaation synnyttämä uskonnollinen rajalinja on edelleen olemassa Euroopassa ja se noudattaa suurin piirtein jakoa, jossa pohjoinen on protestanttista aluetta ja etelä katolista. Poikkeuksia toki esiintyy, esimerkiksi katoliset Irlanti ja Puola.
Katso myös:
Martti Luther
Jean Calvin ja kalvinismi
Johannes Gutenbergin kehittämän kirjapainotaidon merkitys uusien uskonnollisten ajatusten leviämiselle
King James Bible
Trenton kirkolliskokous
Kolmekymmenvuotinen sota
Inkvisitio
Radikaali uskonpuhdistus ja anabaptistit
Amish-lahko
Hutteriitit
Mennoniitat
Protestanttisuus ja denominationalismin nousu
Protestanttisuus levisi myös Pohjois-Amerikkaan ja myöhemmin Australasiaan eurooppalaisten kolonisoijien myötä, mutta koska uskontoa ei kontrolloinut paavi eivätkä kansalliset hallitukset, uuden mantereen protestanttisuus pirstoutui satoihin ja myöhemmin tuhansiin eri suuntauksiin. Etelä-Amerikassa, jonne uskonto oli tullut espanjalaisten ja portugalilaisten mukana, säilyi katolisen kirkon voimakas vaikutus.
Katso myös:
Anglikaanit
Baptistit
Ensimmäinen suuri herätys
Kveekarit
Luterilaiset
John Wesley ja metodistit
Nonkonformistit
Pietistit
Presbyteerit
Puritaanit
1800-luku
Liberaaliprotestanttisuus
Liberaaliprotestantismin mukaan kristillinen teologia on rakennettava uudelleen moderniin tieteeseen sopivaksi. Tämän vuoksi siinä vanhat kristilliset näkemykset jouduttiin joko hylkäämään tai tulkitsemaan uudella tavalla. Kristinusko pyrittiin perustelemaan liittämällä se osaksi yleistä inhimillistä uskonnollista kokemusta. Vetoaminen suoraan raamattuun nähtiin ongelmallisena. Tämän suuntauksen merkittävä edustaja on A. Benjamin Ritschl.[15]
Muut teologiset suuntaukset
Liberaaliprotestanttisuuden rinnalla Luterilaisessa kirkossa säilyi yhä vanha ns. välitysteologia, joka pyrki kompromissiin Valistuksen neologian ja perinteisen kristinuskon välillä. Toinen suuntaus oli pietismi, joka sai voimansa Napoleonin sotien jälkeisistä kansanherätyksistä. 1800-luvulla syntyi vielä uusluterilaisuus, jota anglikaanisessa kirkossa vastasi Oxfordin liike. Suomessa vaikutti lisäksi voimakkaasti beckiläisyys eli biblisismi vielä 1900-luvun puolelle.
Suuret herätykset, restorationismi
Katso myös:
Suuret herätykset
Charles Grandison Finney ja revivalismi
Myöhempien Aikojen Pyhien Jeesuksen Kristuksen Kirkko (mormonismi)
Milleriläiset
Seitsemännen päivän adventistit
Jehovan todistajat
1900- ja 2000-luvut
1900- ja 2000-lukujen kristinuskoa kuvaa yhä lisääntynyt jakautuminen. Vuosisatojen aikana on nähty irtautumista valtavirrasta sekä liberaalimpaan että konservatiivisempaan suuntaan. Toinen ajalle tyypillinen ilmiö on ollut länsimaisen yhteiskunnan maallistuminen. Monet kirkot, kuten katolinen kirkko, ovat tehneet monia uudistuksia muuttuakseen ajan mukana. Kristittyjen vainot kommunistisessa Itä-Euroopassa johtivat idän ja lännen kirkkojen lisääntyneisiin yhteyksiin, koska ortodokseja muutti länteen. Ekumeeninen toiminta on laajentunut, alkaen erityisesti Edinburghin lähetyskokouksesta vuonna 1910. Lähetystyö on levinnyt uusille alueille Lähi-idässä ja Aasiassa, jolloin kristinusko on saanut itselleen uuden kasvusuunnan, ja suurin osa uusista kristityistä tulee nykyään niin sanotusta kolmannesta maailmasta.
Katolisen kirkon uudistukset
Katso myös:
Vatikaanin toinen kirkolliskokous
Ekumenia
Suuren skisman aikaiset kirkonkiroukset paavin ja Konstantinopolin patriarkan välillä peruttiin vuonna 1965
Paavi Johannes Paavali II
Liturginen uudistusliike
Modernismi ja kristillisen fundamentalismin vastareaktio
Valistusajan seurauksena syntyi tieteellisiä ja kulttuurisia virtauksia, jota voidaan kutsua modernismiksi. Kun se alkoi vaikuttaa protestanttisissa kirkoissa 1800-luvulla, syntyi niin sanottu liberaalikristillisyys ja siihen liittyvä liberaaliteologia, jotka pyrkivät saattamaan kirkon opetukset yhteneväisiksi uusien ajatusten kanssa. Samalla uskonnon rooliin yhteiskunnassa alettiin suhtautua kriittisesti. Samalla syntyivät myös kriittinen raamatuntutkimus, ja uusi avoimuus kristinuskon perinteisten oppien kyseenalaistamisessa ja tulkinnassa.
Vastareaktiona tälle kehitykselle syntyi kristillinen fundamentalismi, joka on hylännyt filosofisen humanismin radikaalin vaikutuksen kristinuskolle. Se on hyökännyt erityisesti raamatuntulkinnan liberaaleja lähestymistapoja ja ateistisia teorioita vastaan, jotka ovat tunkeutuneet kirkkoihin. Fundamentalistista liikettä on syntynyt eri suuntauksien sisälle vastustamaan historiallisesta kristinuskosta luopumista. Ajan kuluessa fundamentalistinen evankelioiva herätyskristillinen liike on jakaantunut kahteen päähaaraan, josta toista kutsutaan nykyään fundamentalistiseksi ja toista, maltillisempaa haaraa evankelikaaliseksi. Kummatkin suuntaukset ovat saaneet alkunsa angloamerikkalaisessa maailmassa, mutta suurin osa evankelikaalisista on nykyään sen ulkopuolella.
Maallistumisen leviäminen
1800- ja 1900-luvuilla monet kristinuskon poliittisesti dominoivat valtiot etenkin Euroopassa kehittyivät yhä maallisempaan, sekulaariin suuntaan. Lisäksi kommunistisiksi julistettuja valtioita hallittiin ateismin hengessä, vaikka virallisesti ateistinen oli ainoastaan Albania.
Yhteiskunnan maallistuminen alkoi vähitellen jo renessanssin ajasta alkaen, ja voimistui valistusajan jälkeen. Esimerkiksi Norrisin ja Inglehartin (2004) tutkimuksen mukaan 28 % suomalaisista ei usko persoonallisen jumalan olemassaoloon, kun taas Ruotsissa saman tutkimuksen mukaan 64 % ei usko persoonallisen jumalan olemassaoloon.[16] Kuitenkin suurin osa koki, että he "kuuluvat" johonkin uskonnolliseen suuntaukseen. Suomi on seurannut tässä suhteessa muita eurooppalaisia valtioita. Vaikka maassa vallitsee edelleen kansalliskirkko, on uskonto käytännössä erotettu poliittisesta hallinnosta. Lukujen valossa Euroopan maallistuminen on saattanut kuitenkin kääntyä viime aikoina jossain määrin toiseen suuntaan kirkkojen muuttaessa toimintaansa hitaasti.
Maallistumisen taustalla voidaan nähdä myös muita ilmiöitä. Yhteiskunnan perinteisten rakenteiden kadottaessa merkitystään myös uskonnosta on tullut henkilökohtaisempaa ja se liittyy erityisesti elämän käännekohtiin.
Pohjois- ja Etelä-Amerikassa ja Australiassa osallistuminen uskonnollisiin menoihin on yleisempää kuin Euroopassa. Samaan aikaan muut kansakunnat näkevät nämä alueet sosiaalisilta arvoiltaan konservatiivisimpina. Erityisesti Yhdysvallat on uskonnollisuudessa muita kansoja konservatiivisempi johtuen kristinuskon lujasta jalansijasta sen eteläisissä ja keskilännen osavaltioissa. Etenkin Yhdysvalloissa kristinusko on alkanut vaikuttaa uudelleen yhteiskunnan päätöksenteossa (lähinnä herätyskristillisessä muodossaan).
Etelä-Amerikka, joka on ollut historiallisesti katolista aluetta, on kokenut viimeisen 80 vuoden aikana laajan evankelikaalisen ja helluntailaisen herätyksen ulkomaisten lähetystyöntekijöiden ansiosta. Esimerkiksi Etelä-Amerikan suurin maa Brasilia on väkiluvulla mitattuna maailman suurin katolinen maa, mutta samalla myös maailman suurin evankelioivan herätyskristillisyyden maa. Brasiliasta voidaan löytää eräät maailman suurimmat seurakunnat.
Muita kehityssuuntia
Yksi merkittävimpiä 1900-luvun kristillisyyden kehityssuuntia on ollut helluntaiherätyksen nousu. Vaikka sen juuret ovatkin syntyneet jo ennen vuotta 1900, sen katsotaan varsinaisesti syntyneen 1900-luvun alussa. Liikkeen leviämiseen liittyi niin sanottuja ensimmäisen kristillisen helluntain tyyppisiä ihmeitä. Myöhemmin helluntailaisuus synnytti karismaattisen liikkeen olemassa olevien kirkollisten instituutioiden sisälle, ja se jatkaa merkittävänä voimana länsimaisessa kristillisyydessä. Karismaattisuutta on esiintynyt niin katolisessa kuin esimerkiksi luterilaisessa kirkossakin.
Yksi 1900-luvulla noussut liike on ollut kristillinen anarkismi, joka hylkää kirkot ja kaikki muut uskonnolliset auktoriteetit paitsi Jumalan. Kristillinen anarkismi uskoo myös täydelliseen väkivallattomuuteen. Liikkeen syntyyn vaikutti Leo Tolstoin vuonna 1894 julkaistu kirja Jumalan valtakunta on keskellänne.
Katso myös
Kirkkohistoria
Kristinuskon aikajana
Kristittyjen vainot
Lähteet
Kirjallisuutta
Citation error, replace with{{cite book| author = Arffman, Kaarlo| title = Kristinuskon historia| location = Helsinki| publisher = Edita| year = 2004| id = ISBN 951-37-4183-4}}
Citation error, replace with{{cite book| author = Litzen Veikko| title = Tie Nikeaan: Roomalaisten ja kristittyjen yhteinen matka ajanlaskumme alusta valtiokirkon syntyyn| location = Turku| publisher = Kirja-Aurora| year = 2009| id = ISBN 978-951-29-3963-3}}
*
Luokka:Seulonnan keskeiset artikkelit
| https://fi.wikipedia.org/wiki/Kristinuskon%20historia |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
463,
847,
1897,
2522,
2921,
3584,
4418,
4832,
5136,
5845,
6011,
6632,
7212,
7449,
7927,
7992,
8253,
9162,
9907,
11138,
11706,
11795,
12184,
12992,
13893,
14857,
14916,
15140,
16050,
16890,
17736,
18553,
18645,
18904,
19866,
20357
],
"plaintext_end_byte": [
454,
846,
1896,
2499,
2913,
3583,
4417,
4831,
5135,
5831,
6010,
6631,
7211,
7448,
7896,
7969,
8245,
9161,
9906,
11137,
11675,
11748,
12176,
12991,
13892,
14811,
14899,
15132,
16049,
16889,
17735,
18501,
18595,
18903,
19813,
20343,
20638
]
} | 日本最大の多目的ダムは何 | 多目的ダム | japanese | {
"passage_answer_candidate_index": [
3
],
"minimal_answers_start_byte": [
2427
],
"minimal_answers_end_byte": [
2439
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
多目的ダム（たもくてきダム）とは、治水・利水等複数の機能を兼備したダムである。洪水調節・不特定利水・水力発電・かんがい・上水道・工業用水のいくつか、または全てを兼ね備えている。この他雪を融かすための消流雪用水や、ボート競技やオリエンテーリングの遂行といったレクリェーションといった目的を持つダムもある。
概論
最大の目的は<b data-parsoid='{"dsr":[375,388,3,3]}'>洪水調節＝治水</b>であるため、狭義では洪水調節機能を主目的とし、かつ複数の目的を有するダムを指す。このため洪水調節目的を持たないダムに関しては、たとえ複数の目的を持っていたとしても多目的ダムとして扱われない場合が多い。
日本で初めて建設された多目的「ダム」とはため池などの小堰堤を含めた場合、東大寺大仏建立に力を尽くした大僧正・行基が指揮を執り、奈良時代の731年に完成したと伝わる摂津国の昆陽池（兵庫県伊丹市）であり、洪水調節とかんがいを目的とした。現在におけるダムの定義（河川法及び河川管理施設等構造令における、高さ15メートル以上のダム）に合致する多目的ダムとしては青森県が建設した沖浦ダム（岩木川水系浅瀬石川。その後浅瀬石川ダム建設に伴い水没し、現在は消滅）が施工例としては初、山口県が建設した向道ダム（錦川）が完成例では初となる。戦後相次いだ水害や人口増加に伴う水需要の増大、高度経済成長に伴う工業用水の必要性の高まり等、時代の要請と共に建設が相次いだ。その後「特定多目的ダム法」が施行され、より定義が明確になった。
多目的ダムは大別すると<b data-parsoid='{"dsr":[964,977,3,3]}'>特定多目的ダム（国土交通省管理）と<b data-parsoid='{"dsr":[991,1004,3,3]}'>補助多目的ダム（都道府県管理）があり、この他「水資源機構法」に基づく多目的ダム（水資源機構管理）や複数の事業者が管理・運用する「兼用工作物」（河川法第17条に規定）としての多目的ダムも存在する。性質上大規模なものが多く、現在日本最大の多目的ダムは徳山ダム（木曽川水系揖斐川・水資源機構）である。
特定多目的ダム
特定多目的ダム</b>とは、1957年（昭和32年）に制定された「特定多目的ダム法」に基づき、国土交通大臣（制定当時は建設大臣）が事業主体として計画から完成後の管理までを一貫して行う多目的ダムのことである。国土交通省直轄ダムである事から「直轄ダム」・「直ダム」とも呼ばれる。
沿革
戦後相次ぐ水害の被害に対し総合的な治水対策が課題となったが、1949年（昭和24年）に経済安定本部は諮問機関である河川審議会（正式名称は河川総合開発調査審議会。治水調査会とも呼ばれる）が「河川改訂改修計画」を発表、多目的ダムによる総合的河川開発を提唱した。これを発展させ1950年（昭和25年）に「国土総合開発法」が施行され、翌年には全国22地域を対象とした「特定地域総合開発計画」が発表されこれに基づき全国において大規模な河川総合開発が行われるようになった。
建設省（現・国土交通省）は国民生活上重要な水系においては直轄事業として系統的な河川総合開発を更に推進したが、多目的ダムの建設に関しては治水の他水力発電・灌漑・上水道・工業用水道等の確保も目的に挙げられるため複数の事業者が混在することとなり、その調整に手間取ることもあった。こうした管理の一元化と洪水調節を最優先目的に位置づけるべく、建設に伴う巨額の事業費を捻出可能な建設省による多目的ダム建設を推進し河川総合開発の整合性を図るための法整備が重要となった。こうして1957年3月31日に公布され翌日に施行されたのが特定多目的ダム法である。趣旨としては以下の3つがある。
河川総合開発事業の目的に基づき、建設される多目的ダムの計画・建設を建設省によって一貫して実施する。
完成後の多目的ダムの管理は建設省によって直轄、一元的に行う。
巨額の建設費を負担する代わりに、対価としてダムの所有権・使用権を建設大臣（現在は国土交通大臣）が保有する権利を持つ。
これらは従来の多目的ダム建設における不備の点であり、複数の事業者が介在することで権利や責任の所在が明確にならなかったものを建設大臣が一括して保持することで、事業の円滑な推進と管理を図ろうとしたのである。
なお、蜂の巣城紛争以降、水源地域の活性化が極めて重要視されるようになった。特定多目的ダムについては1973年（昭和48年）に水源地域対策特別措置法が施行された後は、ほとんどのダムにおいて措置法を適用し、水没住民や水没対象自治体への対策を強化した。これをさらに発展させたのが全ての特定多目的ダムを対象として1994年（平成6年）に実施された「地域に開かれたダム」であり、所在自治体と連携し様々な取り組みを行い現在では治水・利水のみならず地域活性化の要として重要な位置を占めている。
除外規定
ただし、以下のような条件がある場合は、国土交通省が直轄管理するダムであっても特定多目的ダム法の適用を受けない。
一つは複数事業者による管理ダムの場合である。建設省と他の事業者（主に電気事業者）が共同で管理運営を行うダムは、河川法第17条によって「兼用工作物」として認定される（詳細は後述）。手取川ダム・九頭竜ダム等では電力会社と共同の管理主体となっており、この場合は協定によって管理の分担が行われる。従ってこうしたダムは国直轄管理ダムであっても特定多目的ダムとはならない。こうしたダムは「直轄河川総合開発事業」として施工される。
二つ目は水資源機構が管理するダムである。1962年（昭和37年）には「水資源開発促進法」が施行されて水資源開発公団（現・独立行政法人水資源機構）が発足し、総合的な水資源開発を日本の主要水系（利根川・荒川・木曽川・豊川・淀川・吉野川・筑後川）で推し進めた。これら公団事業として建設・管理されるダムに関しても水資源開発公団法（現在は水資源機構法）の適用を受けるため、特定多目的ダム法が適用されない。
そして三つ目は特定多目的ダム法が施行される以前に完成した国土交通省直轄ダムである。これらのダムは河川法第17条に基づく「兼用工作物」ダムとして扱われる（後述）。
この他、洪水調節のみを目的とする治水ダムに関して（足羽川ダムなど）は単一目的のため適用外である他、都道府県知事が河川事業者として管理を行う二級水系に建設されることもない。ただし沖縄県については沖縄振興特別措置法で沖縄県知事の要請があった場合、二級河川であっても特定多目的ダムが建設されることがある。
主な特定多目的ダム
（注）黄色欄は未完成のダム。
補助多目的ダム
補助多目的ダム</b>とは都道府県知事が事業主体となって多目的ダムの建設～管理までを一貫して行う都道府県営ダムである。建設に際して国庫補助が出ることからこの名称が付いている。
沿革
戦前におけるダム技術・制度論の第一人者・物部長穂の提唱による「河水統制事業」案は1937年（昭和12年）に内務省によって予算化され、本格的な施工が開始された。奥入瀬川・浅瀬石川・鬼怒川・江戸川・相模川・錦川・小丸川・諏訪湖の7河川1湖沼が対象水系に指定され、浅瀬石川では日本で初めて計画された多目的ダム・沖浦ダムが1935年（昭和10年）より、錦川では1938年（昭和13年）に向道ダムが着工され、都道府県単位での多目的ダム建設が開始された。1941年（昭和15年）には向道ダムが多目的ダムとしては初めて供用され、その後相模ダム（相模川）や旭川ダム（旭川）、松尾ダム（小丸川）の建設が開始されたが戦争の激化で事業は全て中断を余儀なくされた。
戦後中断していた事業は次第に再開され、建設が中断していた前記のダムが相次いで完成した。1954年（昭和29年）の「国土総合開発法」によって加速度的に河川総合開発が進められたが、財源的に単独で新規ダム事業を計画するのは困難な情勢であった。これを受け1951年（昭和26年）の予算で事業費用の1/4を国庫補助する「河水統制事業費補助」制度が盛り込まれ、これを機に全国各地の河川で都道府県が事業主体となる河川総合開発事業が急増し、多目的ダム建設が盛んとなった。補助多目的ダムの「補助」はここからも由来しているとも言われる。
全国各地の河川で建設される補助多目的ダムは一級水系の本支川の他、特定多目的ダム法ではカバーできない二級水系でも建設された。二級水系では流域の河川依存度が高い反面水害や水不足が頻発するため、「中小河川改修事業」として多目的ダムを建設することも活発に行われた。補助多目的ダムの場合は大抵の場合複数の事業者によって共同でダムを管理しており、この場合は特定多目的ダムと同様に河川法上の「兼用工作物」に認定される。これは同じ県管理でも治水事業は土木部局、電気事業は企業局の管理というように自治体内の別部署による共同管理である場合も該当する。なお、建設省の特定多目的ダムであったものが管理を各自治体に移行したダムがある。目屋ダム（岩木川）・大倉ダム（大倉川）・皆瀬ダム（皆瀬川）・大野ダム（由良川）・市房ダム（球磨川）がこれに当たるが、ダム自体は特定多目的ダム法に基づいて建設されたものであるため、補助多目的ダムの範疇には入らない。
現在では補助多目的ダムとしての建設は地方自治体の深刻な財政難や公共事業見直し機運によって減少傾向にある。が、1988年（昭和63年）より実施されている限られた地域への治水・利水を目的とする「小規模生活貯水池」事業として、比較的小規模な多目的ダムの建設が逆に増加傾向にある。補助多目的ダムの中には「レクリェーション」・「消流雪用水」といった特殊な目的を持つダムもある。
主な補助多目的ダム
（注）黄色欄は未完成のダム。
水資源機構法に基づく多目的ダム
多目的ダムの内、独立行政法人水資源機構（以前は水資源開発公団）が「水資源機構法」に基づいて建設・管理を行うダムを指す。ただしここでは国土交通省が所管する水資源機構ダム事業部で管理されるダムを述べる（水路事業部のダムは国土交通省専管外の多目的ダムを参照）。
沿革
1962年（昭和37年）、水資源開発促進法が施行され同時に水資源開発公団が発足した。当時高度経済成長の最盛期でもあり、京浜工業地帯・中京工業地帯・阪神工業地帯・北九州工業地帯の四大工業地帯はその設備・規模を拡張し続け、日本経済を牽引していた。また、戦後の混乱を脱し人口は加速度的に増加、より利便性の高い大都市圏に集中するようになった。このため従来は地下水や河川自流水に依存していた上水道・工業用水道が次第にひっ迫し始め、各地で水不足を招くようになった。特に1964年（昭和39年）に東京都を襲った「東京砂漠」は従来の利水対策の限界を露呈することとなった。
こうした経緯から全国主要都市を貫流する大河川の、特に利水に焦点を当てた河川総合開発を系統的に実施することによって、増加する水需要に対応しようとしたのが「水資源開発促進法」であり、それを執行する水資源開発公団であった。発足と同時に利根川水系・淀川水系を水資源開発指定水系に定め総合的な水資源開発を実施。ダム・堰・用水路等を一元的に建設・管理し首都圏・関西圏の水需要を賄おうとした。更に1964年筑後川水系、1965年（昭和40年）木曽川水系、1966年（昭和41年）吉野川水系、1974年（昭和49年）荒川水系、1991年（平成3年）豊川水系が指定水系となり、これに伴い建設省（現・国土交通省）が計画・建設していたダムが公団へ移管された。
ダムの建設・管理は水資源機構によって一元的に行われる。この辺りは国土交通大臣が一貫して建設から管理までを行う特定多目的ダムと同じである。だが、管理についてはあくまでも河川管理者である国土交通大臣の権限を一部代行するものとして施行される。従ってダムの施設管理方針は主務大臣である国土交通大臣の指示に基づいて作成されることが水資源機構法の第21条・第22条で定められている。特に洪水調節に関しては、機構法第24条で緊急時には大臣が機構を指揮して操作を行うことができる。また、施設管理方針を変更する場合等には国土交通大臣の認可の他に、ダム所在地あるいはダム事業に参加する都道府県知事に協議をしなければならないと定められている。
機構法に基づく主な多目的ダム
（注）黄色欄は未完成のダム。
兼用工作物
多目的ダムの内、河川管理者（国土交通省または都道府県知事）と利水事業者（電力会社など）がダム施設を共同で建設・管理を行う多目的ダムのことである。
沿革
多目的ダム事業は、大抵の場合「河川総合開発事業」に則って河川管理者である国土交通大臣もしくは各都道府県知事といった河川管理者による単一の事業主体として行われる。だが、元々水力発電開発として計画・建設されていたダムがその後の治水・利水計画に基づき河川管理者が事業に参加するケースも見られた（例・「奥越総合開発事業」等）。多目的ダムではこれ以前から複数の事業者によって建設・管理されるダムが幾つか存在していたが、旧河川法による多目的ダムの法的位置づけは極めて曖昧なもので、民法244条～262条に基づく「共有物の規定」に従い建設費の負担割合に応じて共有割合を定め管理していたため、管理の責任が不明確なものとなっていた。
1957年（昭和32年）の特定多目的ダム法は計画～管理まで国が一元的に行い、建設費全額を国庫負担する代わりに所有権も国が持つことを明文化し、国土交通省（当時は建設省）が建設・管理する多目的ダムは民法の共有物規定が適用されない施設として明確に規定された。だが、国土交通省のダムでも、先述のように当初は利水事業者が計画していたダム事業に河川総合開発の観点から相乗りするケースが出るようになり、これに対する事業者間のダム運用・管理の調整が必要となった。こうした問題に対処すべく、1964年（昭和39年）に施行された新・河川法第17条において、こうしたダムに対する管理の在り方を定めた。
河川管理者（国・地方自治体）が施工する河川管理施設と、利水事業者（電力会社等）が施工する河川工作物が同一施設である場合、両事業者は管理業務や管理区域を協議して分担することを定めた。こうしたダムを「兼用工作物」と専門的には呼び、管理は複数の管理者が行う。このためこうしたダムの内国土交通省直轄ダムで多目的ダムである場合は、大臣が一元的に管理していないため特定多目的ダムの範疇からは外れる。都道府県営ダムの場合、県庁内の複数部署（例・ダムや河川を管轄する土木部局と電気事業を管轄する企業局、企業庁が共同管理する場合）がダムを共同管理する場合にも河川法第17条が該当する。
そして特定多目的ダム法が施行される以前に建設された国土交通省直轄ダムについては、旧河川法の下で利水事業者と共同で施工したため、同じく「兼用工作物」ダムとしての扱いを受ける。桂沢ダム（幾春別川）・石淵ダム（胆沢川）・田瀬ダム（猿ヶ石川）・鳴子ダム（江合川）・五十里ダム（男鹿川）・藤原ダム（利根川）・相俣ダム（赤谷川）・柳瀬ダム（銅山川）は特定多目的ダムではなく、このカテゴリーに入る。また芦別ダム（芦別川）・品木ダム（湯川）・猿谷ダム（熊野川）といった洪水調節目的がない国土交通省直轄ダムも、この扱いを受ける。
「兼用工作物」としての多目的ダム
（注）黄色欄は未完成のダム。
国土交通省専管事業外の多目的ダム
多目的ダムの内、河川管理者である国土交通省が全く国庫補助を行っていないか、建設から管理に携わっていない多目的ダムのことである。目的の中に洪水調節がないのが最大の特徴である。
通常は農林水産省や水資源機構水路事業部（農林水産省・厚生労働省所管）、電力会社管理ダムや上水道専用ダムにおいて後から本来の目的以外の用途を目的に加えた、あるいは最初から利水ダムとして建設された場合がこれに該当する。一般には多目的ダムの最大の目的は洪水調節にあるため、洪水調節目的がない場合は複数の機能を保持していたとしても、狭義としては多目的ダムと見なされない場合が多い。ただし利水専用ダムであっても国土交通省直轄ダムのように河川管理者が管理している場合、洪水調節目的がなくても多目的ダムに位置づけられる。このようなダムとしては「吉野熊野特定地域総合開発計画」によって熊野川本川に建設された猿谷ダムがある。
主な専管事業外多目的ダム
参考文献
『日本の多目的ダム』1963年版：建設省河川局監修・全国河川総合開発促進期成同盟会編。山海堂 1963年
『日本の多目的ダム』1972年版：建設省河川局監修・全国河川総合開発促進期成同盟会編。山海堂 1972年
『日本の多目的ダム』1980年版：建設省河川局監修・全国河川総合開発促進期成同盟会編。山海堂 1980年
『ダム便覧 2006』：日本ダム協会。2006年
関連項目
ダム
日本のダム
河川総合開発事業
国土交通省直轄ダム
農林水産省直轄ダム
水資源機構
都道府県営ダム
電力会社管理ダム
治水－洪水調節
河川法
水源地域対策特別措置法
日本のダムの歴史・日本ダム史年表
| https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%9A%E7%9B%AE%E7%9A%84%E3%83%80%E3%83%A0 |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
281,
463,
1173,
1389,
1595,
2171,
2553,
2893,
3134,
3928,
4184,
4351,
4901,
5344,
5904,
6731,
6968,
7118,
7467,
7651,
8324,
8524,
8723
],
"plaintext_end_byte": [
242,
439,
1159,
1388,
1594,
2170,
2538,
2887,
3126,
3921,
4166,
4345,
4895,
5343,
5887,
6719,
6950,
7093,
7462,
7632,
8317,
8515,
8714,
8934
]
} | Berapa jumlah genre musik di dunia? | Genre musik | indonesian | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} | Genre musik adalah pengelompokan musik sesuai dengan kemiripannya satu sama lain. Musik juga dapat dikelompokan sesuai dengan kriteria lain, misalnya geografi. Sebuah genre dapat didefinisikan oleh teknik musik, gaya, konteks, dan tema musik.
Pengelompokan secara aliran atau gaya
Secara umum, musik dikelompokkan menurut kegunaannya, yang dapat dikelompokkan dalam tiga ranah besar, yaitu Musik Seni, Musik Populer, dan Musik Tradisional.
Musik seni (art Music)
Musik Seni atau seringkjuih disebut juga Musik Serius dan musik-musik sejenis (musik avant garde, kontemporer)adalah sebuah istilah pengelompokan jenis musik yang mengacu pada teori bentuk musik Klasik Eropa atau jenis-jenis musik etnik lainnya yang di serap atau diambil sebagai dasar komposisinya. Berbeda dengan musik Populer atau musik masa, musik jenis ini biasanya tidak lekang dimakan waktu, sehingga bertahan berabad-abad lamanya. Tokoh-tokoh komponis Indonesia yang menciptakan jenis musik seperti ini antara lain: Amir Pasaribu, Tri Suci Kamal, Slamet Abdul Syukur, Rahayu Supanggah, Otto Sidharta, Tony Prabowo, Michael Asmara, I Wayan Sadre, Iwan Gunawan, Dody Satya E. Gustdiman dsb.
Musik klasik
Musik klasik biasanya merujuk pada musik klasik Eropa, tapi kadang juga pada musik klasik Persia, India, dan lain-lain. Musik klasik Eropa sendiri terdiri dari beberapa periode, misalnya barok, klasik, dan romantik.
Musik klasik merupakan istilah luas, biasanya mengacu pada musik yang berakar dari tradisi kesenian Barat, musik kristiani, dan musik orkestra, mencakup periode dari sekitar abad ke-9 hingga abad ke-21.[1]
Musik klasik Eropa dibedakan berdasarkan dari bentuk musiknya, non-Eropa dan musik populer terutama oleh sistem notasi musiknya, yang sudah digunakan sejak abad ke-16.[2] Notasi musik barat digunakan oleh komponis untuk memberi petunjuk kepada pembawa musik mengenai tinggi nada, kecepatan, metrum, ritme individual, dan pembawaan tepat suatu karya musik. Hal ini membatasi adanya praktik-praktik seperti improvisasi dan ornamentasi ad libitum yang sering didengar pada musik non-Eropa (bandingkan dengan musik klasik India dan musik tradisional Jepang) maupun musik populer.
Dahulu musik klasik di Eropa terutama digunakahhhjjn untuk keperluan lagu di Gereja ataupun lagu untuk pengiringan Raja. Sejalan dengan perkembangan, mulai juga bermunculan musik klasik yang digunakan untuk keperluan lain, seperti misalnya musik klasik yang menggambarkan visual secara audio, contohnya lagu Cat and Mouse yang menggambarkan kucing mengejar tikus tau.
Musik populer
Musik populer merupakan jenis-jenis musik yang saat ini digemari oleh masyarakat awam. Musik jenis ini merupakan musik yang sesuai dengan keadaan zaman saat ini, sehingga sesuai di telinga kebanyakan orang. Genre musik ini dapat ditemui di hampir seluruh belahan dunia oleh karena sifat musiknya yang hampir bisa diterima semua orang.
Jazz
Jazz adalah jenis musik yang tumbuh dari penggabungan blues, ragtime, dan musik Eropa, terutama musik band. Beberapa subgenre jazz adalah Dixieland, swing, bebop, hard bop, cool jazz, free jazz, jazz fusion, smooth jazz, dan CafJazz.
Gospel
Gospel adalah genre yang didominasi oleh vokal dan biasanya memiliki tema Kristen. Beberapa subgenrenya adalah contemporary gospel dan urban contemporary gospel. Sebenarnya lagu jenis Gospel ini memiliki nuansa mirip dengan Rock n Roll (oleh karena Rock n Roll sendiri sebenarnya merupakan fusion atau gabungan dari Rock, Jazz, dan Gospel), dahulu awalnya diperkenalkan oleh orang-orang Kristen kulit hitam di Amerika. Beberapa contoh saat ini yang masih benar-benar menggunakan aliran musik gospel adalah Israel Houghton. Namun saat ini pengertian musik gospel telah meluas menjadi genre musik rohani secara keseluruhan. Di Indonesia, musik gospel beraliran pop dan rock banyak dipopulerkan oleh musisi seperti Franky Sihombing, Giving My Best, Nikita, True Worshippers dan banyak lagi.
Blues
Blues berasal dari masyarakat Afro-Amerika yang berkembang dari musik Afrika barat. Jenis ini kemudian memengaruhi banyak genre musik pop saat ini, termasuk ragtime, jazz, big band, rhythm and blues, rock and roll, country, dan musik pop.
Rhythm and blues
Rhythm and blues adalah nama musik tradisional masyarakat Afro-Amerika, yaitu musik pop kulit hitam dari tahun 1940-an sampai 1960-an yang bukan jazz atau blues.
Funk
Funk adalah sebuah aliran musik yang mengandung unsur musik tarian Afrika-Amerika. Umumnya musik funk dapat dikenali lewat ritme yang sering terpotong singkat, bunyi gitar ritme yang tajam, perkusi yang dominan, pengaruh jazz yang kuat, irama-irama yang dipengaruhi musik Afrika, serta kesan gembira yang didapati saat mendengarnya. Akar funk dapat ditelusuri hingga jenis rhythm and blues dari daerah Louisiana pada tahun 1960-an. Aliran musik ini terkait dekat dengan musik soul serta jenis musik turunan lainnya seperti P-Funk dan Funk Rock.
Rock
Rock, dalam pengertian yang paling luas, meliputi hampir semua musik pop sejak awal 1950-an. Bentuk yang paling awal, rock and roll, adalah perpaduan dari berbagai genre di akhir 1940-an, dengan musisi-musisi seperti Chuck Berry, Bill Haley, Buddy Holly, dan Elvis Presley. Hal ini kemudian didengar oleh orang di seluruh dunia, dan pada pertengahan 1960-an beberapa grup musik Inggris, misalnya The Beatles, mulai meniru dan menjadi populer.
Musik rock kemudian berkembang menjadi psychedelic rock, kemudian menjadi progressive rock. Beberapa band Inggris seperti The Yardbirds dan The Who kemudian berkembang menjadi hard rock, dan kemudian menjadi heavy metal. Akhir 1970-an musik punk rock mulai berkembang, dengan kelompok-kelompok seperti The Clash, The Ramones, dan Sex Pistols. Pada tahun 1980-an, rock berkembang terus, terutama metal berkembang menjadi hardcore, thrash metal, glam metal, death metal, black metal dan grindcore. Ada pula british rock serta underground.
MANTAB
Metal, hardcore
Metal merupakan aliran musik yang lebih keras dibandingkan dengan Rock walau terdapat juga band metal yang memiliki lagu dengan nyanyian yang terkesan slow. Genre Metal yang dikategorikan keras di mana lagunya memiliki vocal ala scream, growl dan yang terbaru adalah pigsqueal di mana vokal ini lebih banyak digunakan di aliran hardcore, post-Hardcore, screamo, metalcore, deathcore, death metal, black metal, electronic hardcore dan lainnya.
Di Indonesia sendiri aliran band ala vokal scream ini telah banyak ditemukan tetapi masih belum bisa diterima secara terbuka oleh masyarakat umum. Contoh band: Indonesia yaitu The Civil Wears Monza,DESIDER, Secret Of Murder, Deadsquad, Burgerkill dll. Luar yaitu Asking Alexandria, Miss May I, The Crimson Armada, Chelsea Grin, We Butter The Bread With Butter, dan lainnya
Electronic
Electronic dimulai lama sebelum ditemukannya synthesizer, dengan tape loops dan alat musik elektronik analog pada tahun 1950-an dan 1960-an. Para pelopornya adalah John Cage, Pierre Schaeffer, dan Karlheinz Stockhausen.
Ska, Reggae, Dub
Dari perpaduan musik R&B dan musik tradisional mento dari Jamaika muncul ska, dan kemudian berkembang menjadi reggae dan dub.
Hip hop / Rap / Rapcore
Musik hip hop dapat dianggap sebagai subgenre R&B. Dimulai di awal 1970-an dan 1980-an, musik ini mulanya berkembang di pantai timur AS, disebut East Coast hip hop. Pada sekitar tahun 1992, musik hip hop dari pantai barat juga mulai terkenal dengan nama West Coast hip hop. Jenis musik ini juga dicampur dengan heavy metal menghasilkan rapcore.
Pop
Musik pop adalah genre penting namun batas-batasnya sering kabur, karena banyak musisi pop dimasukkan juga ke kategori rock, hip hop, country, dan masih banyak lagi.
Musik tradisional
Musik tradisional adalah musik yang hidup di masyarakat secara turun temurun, dipertahankan bukan sebagai sarana hiburan saja, melainkan ada juga dipakai untuk pengobatan dan ada yang menjadi suatu sarana komunikasi antara manusia dengan penciptanya, hal ini adalah menurut kepercayaan masing-masing orang saja. Musik tradisional merupakan perbendaharaan seni lokal di masyarakat. Musik tradisional yang ada di Indonesia, di antaranya adalah gamelan ,angklung dan sasando. selain dari musik tradisional yang berasal dari kebudayaan lokal, juga terdapat musik tradisional yang berasal dari pengaruh kebudayaan luar di antaranya gambang kromong, marawis dan keroncong.
Latin
Genre musik tradisional latin ini biasanya merujuk pada musik Amerika latin termasuk musik dari Meksiko, Amerika Tengah, Amerika Selatan, dan Karibia. Musik latin ini memiliki subgenre Samba.
Country
Musik tradisional country dipengaruhi oleh blues, dan berkembang dari budaya Amerika kulit putih, terutama di kota Nashville. Beberapa artis country awal adalah Merle Haggard dan Buck Owens.
Dangdut
Dangdut merupakan musik yang berasal dari Indonesia.Dangdut memiliki nuansa india dan melayu.Pada awalanya,musik ini hanya dianggap musik kelas bawah.Namun seiring waktu,musik ini sudah dinikmati semua kalangan.
en:Music genre
| https://id.wikipedia.org/wiki/Genre%20musik |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
133,
407,
589,
717,
937,
1519,
1917,
2109,
2285,
2493,
2591,
2759,
3033,
3396,
3664,
3795,
4061,
4420,
4727,
5170,
5729,
6191,
6633,
7080,
7490,
7720,
7864,
8141,
8455,
8480,
8502,
8528
],
"plaintext_end_byte": [
132,
406,
578,
716,
936,
1518,
1891,
2108,
2284,
2492,
2590,
2758,
3032,
3395,
3635,
3794,
4060,
4419,
4726,
5169,
5728,
6164,
6632,
7079,
7489,
7719,
7863,
8140,
8444,
8479,
8501,
8527,
8552
]
} | Nani aliwaongoza wanaisraeli kutoka misri hadi kanani? | Kitabu cha Yoshua | swahili | {
"passage_answer_candidate_index": [
5
],
"minimal_answers_start_byte": [
1025
],
"minimal_answers_end_byte": [
1029
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
Kitabu cha Yoshua ni cha sita kati ya vitabu vya Tanakh (yaani Biblia ya Kiebrania) na vya Agano la Kale katika Biblia ya Ukristo.
Kitabu hicho chenye sura 24 kinatupasha habari za uvamizi wa nchi takatifu ambao Waisraeli waliufanya chini ya Yoshua, ambaye ni mfano wa Yesu (hata jina lao kwa Kiyahudi ni moja, linalotafsiriwa “Mungu anaokoa”): ndiye aliyewaingiza watu katika nchi ya ahadi, si Musa.
Kama vitabu vingine vyote vya Biblia, hiki pia kinatakiwa kisomwe katika mfululizo wa historia ya wokovu ili kukielewa kadiri ya maendeleo ya ufunuo wa Mungu kwa binadamu.
Mazingira
Kitabu cha Yoshua kinahusika zaidi na Waisraeli walipoteka nchi ya Kanaani na nchi hiyo ilivyogawiwa kati ya makabila yake 12.
Tangu wakati wa Ibrahimu, Mungu alikuwa ameahidi kwamba Kanaani ingekuwa mali ya Waisraeli (Mwa 13:14-17), lakini karne kadhaa zilipita mpaka Waisraeli walipokuwa taifa kubwa la kutosha kwa kuteka na kumiliki nchi hiyo.
Taifa la Israeli lilikua na kuongezeka hasa katika nchi ya Misri, na wakati ulipowadia, Musa aliwaongoza watu hao kutoka Misri kuelekea Kanaani (Kut 3:7-10; 12:40-41). Lakini watu walipofika karibu, ambapo wangeweza kuandaa mashambulio, waliwaogopa Wakanaani wakamwasi Mungu. Kwa ukaidi wao, watu walikataa kumtegemea Mungu na kuingia Kanaani, isipokuwa viongozi wawili, yaani Yoshua na Kalebu. Mungu akawaadhibu jangwani mpaka walipokufa watu wazima wote (waliokuwa na miaka 20 na kuzidi, isipokuwa Yoshua na Kalebu) na kizazi kipya kilipokuwa na nguvu ya kutosha (Hes 14:28-35).
Wakati huo, miaka 40 baada ya wazazi wao kuondoka Misri, watu wa kizazi kile kipya walikuwa tayari kuingia Kanaani. Kambi yao kubwa ilikuwa mashariki mwa Mto Yordani kukabili Yeriko (Hes 22:1). Musa alikuwa amekufa tangu muda mfupi (Kumb 34:1-5), na Yoshua alipewa jukumu la kuwaongoza Waisraeli baada ya kifo cha Musa kwenye miaka 1210-1200 hivi KK (Kum 34:9; Yos 1:1-2).
Kiongozi mpya wa Israeli
Yoshua alizaliwa na kukulia Misri, lakini miaka ya taabu huko ilimsaidia kujenga tabia, uwezo na imani ya kumtegemea Mungu ambayo siku moja itamfanya awe mtu wa maana sana katika taifa lake.
Muda mfupi baada ya Waisraeli kuondoka Misri, Yoshua alionyesha uwezo wake wa kuongoza alipokusanya kwa haraka sana jeshi dogo na kuwafukuza wachokozi Waamaleki (Kut 17:8-16).
Waisraeli walipofika Mlima Sinai, Yoshua alikuwa msaidizi maalumu wa Musa. Yeye peke yake alifuatana naye alipokwea mlima, ambapo Musa alikutana na Mungu katika wingu, lakini Yoshua alibaki nje (Kut 24:13).
Vile vile Yoshua hakutoka katika hema ambamo Musa alikutana na Mungu (Kut 33:11; taz. Hes 11:28).
Siku moja, Waisraeli walipomwasi Mungu jangwani, Yoshua alionyesha imani yake yenye ujasiri ambapo yeye na Kalebu walisimama imara kinyume cha wenzao wote (Hes 14:9).
Imani yake ya kumtegemea Mungu ilimpa uvumilivu na kumlinda asije akachukuliwa na tamaa ya ubinafsi ya kutaka makuu. Hakuwa na kijicho dhidi ya Musa kuwa kiongozi wa Israeli, bali alijaribu kumtetea watu wengine walipojaribu kushambulia daraja yake ya pekee (Hes 11:26-30).
Mungu alimchagua Yoshua awe kiongozi wa taifa baada ya Musa, lakini alionyesha wazi kwamba Yoshua asingekuwa na mamlaka kubwa sawa sawa na Musa, kwa kuwa baada ya kufa kwake, uongozi wa kiraia na ule wa kiroho ukawa juu ya watu tofauti. Tangu wakati huo kawaida ilikuwa kwamba, kiongozi wa kiraia alipata maagizo ya Mungu kwa njia ya kuhani mkuu (Hes 27:18-23).
Hata hivyo, Yoshua alikuwa mtu aliyemwelewa Mungu. Uzoefu wake kama kiongozi wa kiroho, mtawala wa kiraia na mkuu wa jeshi ulimfaa sana kuwaongoza Waisraeli katika nchi yao mpya na katika wakati mpya uliowakabili (Kumb 31:7, 14, 23; 34:9).
Mtindo wa Kitabu cha Yoshua
Kitabu cha Yoshua kimepata jina lake kutokana na mtu ambaye habari zake zimesimuliwa zaidi humo, lakini hakimtaji mwandishi wake.
Inawezekana kwamba mwandishi alipata habari kutokana na kumbukumbu ambazo Yoshua mwenyewe aliziandika (Yos 24:25-26) na vitabu vingine vya historia vya wakati ule (Yos 10:13) na ripoti za kikabila na za kitaifa kuhusu mahali, koo na matukio mbalimbali (Yos 18:8-9).
Ingawa kitabu kinaeleza utekaji wa nchi ya Kanaani, hakitoi orodha ya kinaganaga kuhusu matukio yote ya historia. Vita vya kuteka Kanaani vilichukua muda mrefu (Yos 11:18) usiopungua miaka mitano (Yos 14:7, 10), lakini mwandishi alitaja baadhi ya vita virefu katika mistari michache tu, na mambo mengine yasiyokuwa na maana sana ya kivita aliyaandika kirefu.
Sababu ya tofauti hizo katika masimulizi ni kwamba, madhumuni maalumu ya mwandishi hayakuwa kuandika kinaganaga kuhusu vita na siasa, bali alitaka kuonyesha kazi ya Mungu na watu wake. Mwandishi alikuwa mhubiri kuliko mwandishi wa ripoti na orodha mbalimbali tu. Alikuwa nabii kuliko mwandishi wa historia.
Kwa Waisraeli kazi ya kwanza ya nabii haikuwa kutabiri mambo ya usoni, bali kuwajulisha watu mapenzi ya Mungu (Isa 1:18-20; Yer 1:7,9; Amo 3:7-8; taz. Kut 4:10-16; 7:1-2). Wao waliona historia yao kama ufunuo wa matendo ya Mungu, na kwa sababu hiyo kitabu hiki na vingine kadhaa vya Biblia tunavyoviona vya historia, Waisraeli waliviita vya unabii. Waandishi wengi wa historia katika Israeli walikuwa manabii (1 Nya 29:29; 2 Nya 9:29; 12:15).
Waisraeli waligawanya vitabu vyao vya unabii katika sehemu mbili zilizoitwa Vitabu vya Unabii wa Awali (Yoshua, Waamuzi, Samweli na Vitabu vya Wafalme), na Vitabu vya Unabii wa Baadaye (kitabu cha Isaya, kitabu cha Yeremia, kitabu cha Ezekieli na vitabu 12 vya manabii wadogo). Katika vitabu vya Unabii wa Awali, Mungu alidhihirisha makusudi yake kwa njia ya historia ya Waisraeli, na kwa kweli mataifa yote yalikuwa chini ya utawala wake mkuu. Katika vitabu vya Unabii wa Baadaye, Mungu alidhihirisha makusudi yake zaidi kwa njia ya maneno ya wasemaji wake.
Kwa sababu ya namna hiyo ya pekee ya Waisraeli kutazama historia, mwandishi wa kitabu cha Yoshua hakujaribu kuorodhesha kila tukio lililotokea wakati ule, wala hakuandika katika utaratibu maalumu wa mfululizo wa matukio. Zaidi alichagua na kupanga mambo yake kadiri ya kusudi lake kuu la unabii. Alitaka kuwasaidia watu wamjue Mungu zaidi, akishughulika na matukio yale yaliyokuwa na maana kubwa katika uhusiano wa taifa na Mungu wake.
Habari za kitabu chenyewe
Mara baada ya kushika uongozi, Yoshua alituma wapelelezi nchini; huko Yeriko, mji wa zamani kuliko yote ya dunia, walisaidiwa na Rahabu, kahaba aliyeamini kuwa ushindi utakuwa wa Mungu wa Israeli (Yos 2): kwa hiyo akaokolewa pamoja na ndugu zake, tena akajaliwa kuwa bibi wa babu wa mfalme Daudi, hata akatajwa na Injili kama bibi wa Yesu Kristo (Math 1:5-6), halafu akachukuliwa kama mfano wa imani (Eb 11:31) na wa matendo mema (Yak 2:25).
Kadiri ya kitabu hicho, Yoshua aliwavusha Waisraeli pakavu kati ya mto wa Yordani (Yos 3-4) na hivyo akawaingiza katika nchi takatifu. Hapo ikawabidi kwanza wafunge tena agano na Mungu kwa kutahiriwa wanaume wote na kwa kuadhimisha Pasaka ambapo kwa mara ya kwanza walikula mazao ya nchi hiyo waliyoahidiwa: ndio mwisho wa mana na wa kipindi cha jangwani (Yos 5:1-12). Hata sisi tutaacha kula mkate toka mbinguni tutakapoingia pale tulipoahidiwa.
Baada ya matendo hayo ya kidini Mungu alimtokea Yoshua kama amiri jeshi wa Israeli ili kumhakikishia kwamba mwenyewe ataongoza mambo, hivyo Yoshua amtegemee akijisikia chombo chake tu (Yos 5:13-15). Ni rahisi kwa kila binadamu aliyeshika uongozi kujisikia mwenyewe na hivyo kuacha kumtegemea Mungu. Kumbe Yoshua kwa kupokea ujumbe huo akaweza kushinda watu wenye maboma, nguvu na silaha kali kuliko Waisraeli.
Kwamba hiyo ni nguvu ya Mungu inaonekana wazi hasa katika simulizi la kuteka Yeriko (Yos 6:1-21): huko Waisraeli walifanya maandamano ya ibada mpaka kuta za mji zikaanguka. Vita vyetu vya kiroho na vya kitume vitegemee hasa sala.
Baada ya vita vingi Yoshua akayagawia makabila 12 ya Israeli nchi yote, ikiwa ni pamoja na sehemu zilizobaki chini ya wenyeji (Yos 12:1-13:14).
Huko Shekemu aliwadai wote wachague kumtumikia YHWH au miungu mingine, akisisitiza ugumu wa kumtumikia sawasawa Mungu aliye mtakatifu na mwenye wivu kwa watu wake. Lakini wao walikubali kwa moyo wote kumtumikia Mungu tu, wakasimamisha jiwe kubwa kama kumbukumbu (Yos 24:1-28).
Kabla hajafa Yoshua akawaita Waisraeli wote ili kuwaimarisha katika imani na umoja kwa kuwakumbusha maajabu waliyotendewa na Mungu na kwa kuwahimiza wamuonyeshe shukrani (Yos 23). Kukumbuka ni jambo muhimu ili tuishi kwa imani bila ya kudanganywa na maisha yanayosahaulisha kwa urahisi mambo ya Kimungu.
Muhtasari
1:1-5:15 Kuingia Kanaani
6:1-12:24 Kuteka nchi
13:1-22:34 Kugawanya nchi
23:1-24:33 Yoshua anaaga
Viungo vya Nje
Yoshua | https://sw.wikipedia.org/wiki/Kitabu%20cha%20Yoshua |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
1276,
2397,
3685,
7761,
9013,
9496,
9897,
10807,
11024,
11289,
11828,
12479,
13199,
14200,
14795,
15008
],
"plaintext_end_byte": [
1275,
2396,
3592,
7760,
9012,
9495,
9896,
10806,
10967,
11288,
11827,
12478,
13198,
14199,
14768,
14977,
15169
]
} | বাংলাদেশের সংবিধান কবে রচিত হয় ? | বাংলাদেশের সংবিধান | bengali | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশের সংবিধান স্বাধীন ও সার্বভৌম বাংলাদেশ রাষ্ট্রের সর্বোচ্চ আইন। এটি একটি লিখিত দলিল। ১৯৭২ খ্রিস্টাব্দের ৪ঠা নভেম্বর তারিখে বাংলাদেশের জাতীয় সংসদে এই সংবিধান গৃহীত হয় এবং একই বছরের ১৬ই ডিসেম্বর অর্থাৎ বাংলাদেশের বিজয় দিবসের প্রথম বার্ষিকী হতে এটি কার্যকর হয়। মূল সংবিধান ইংরেজি ভাষায় রচিত হয় এবং একে বাংলায় অনুবাদ করা হয়। তাই এটি বাংলা ও ইংরেজি উভয় ভাষায় বিদ্যমান। তবে ইংরেজী ও বাংলার মধ্যে অর্থগত বিরোধ দৃশ্যমান হলে বাংলা রূপ অনুসরণীয় হবে।[1]
১৭ সেপ্টেম্বর ২০১৪ সালের সপ্তদশ সংশোধনী সহ বাংলাদেশের সংবিধান সর্বমোট ১৭ বার সংশোধীত হয়েছে। এই সংবিধান সংশোধনের জন্য জাতীয় সংসদের সদস্যদের মোট সংখ্যার দুই তৃতীয়াংশ ভোটের প্রয়োজন হয়। তবে পঞ্চম সংশোধনী , সপ্তম সংশোধনী , ত্রয়োদশ সংশোধনী ও পঞ্চদশ সংশোধনী বাতিলের আদেশে বাংলাদেশ সুপ্রীম কোর্ট রায় দিয়েছে যে, সংবিধানের মূল কাঠামো পরিবর্তন হয়ে যায় এরূপ কোনো সংশোধনী এতে আনা যাবে না; আনা হলে তা হবে এখতিয়ার বহির্ভূত।[2]
বাংলাদেশের সংবিধান কেবল বাংলাদেশের সর্বোচ্চ আইনই নয়;- সংবিধানে বাংলাদেশ নামক রাষ্ট্রের মূল চরিত্র বর্ণিত রয়েছে। এতে বাংলাদেশের ভৌগোলিক সীমারেখা বিধৃত আছে। দেশটি হবে প্রজাতান্ত্রিক, গণতন্ত্র হবে এদেশের প্রশাসনিক ভিত্তি, জনগণ হবে সকল ক্ষমতার উৎস এবং বিচার বিভাগ হবে স্বাধীন। জনগণ সকল ক্ষমতার উৎস হলেও দেশ আইন দ্বারা পরিচালিত হবে। সংবিধানে জাতীয়তাবাদ, সমাজতন্ত্র, গণতন্ত্র ও ধর্মনিরপেক্ষতা -কে রাষ্ট্র পরিচালনার মূলনীতি হিসেবে গ্রহণ করা হয়েছে।
সংবিধান প্রণয়ন ও মুদ্রণের ইতিহাস
সংবিধান প্রণয়নের উদ্দেশ্যে ১৯৭২ সালের ১১ই এপ্রিল ড. কামাল হোসেনকে সভাপতি করে ৩৪ সদস্যের একটি কমিটি গঠন করা হয়। তাঁরা হলেন ড. কামাল হোসেন (ঢাকা-৯, জাতীয় পরিষদ), মো. লুৎফর রহমান (রংপুর-৪, জাতীয় পরিষদ), অধ্যাপক আবু সাইয়িদ (পাবনা-৫, জাতীয় পরিষদ), এম আবদুর রহিম (দিনাজপুর-৭, প্রাদেশিক পরিষদ), এম আমীর-উল ইসলাম (কুষ্টিয়া-১, জাতীয় পরিষদ), মোহাম্মদ নুরুল ইসলাম মনজুর (বাকেরগঞ্জ-৩, জাতীয় পরিষদ), আবদুল মুনতাকীম চৌধুরী (সিলেট-৫, জাতীয় পরিষদ), ডা. ক্ষিতীশ চন্দ্র (বাকেরগঞ্জ-১৫, প্রাদেশিক পরিষদ), সুরঞ্জিত সেনগুপ্ত (সিলেট-২, প্রাদেশিক পরিষদ), সৈয়দ নজরুল ইসলাম (ময়মনসিংহ-১৭, জাতীয় পরিষদ), তাজউদ্দীন আহমদ (ঢাকা-৫, জাতীয় পরিষদ), খন্দকার মোশতাক আহমেদ (কুমিল্লা-৮, জাতীয় পরিষদ), এ এইচ এম কামারুজ্জামান (রাজশাহী-৬, জাতীয় পরিষদ), আবদুল মমিন তালুকদার (পাবনা-৩, জাতীয় পরিষদ), আবদুর রউফ (রংপুর-১১, ডোমার, জাতীয় পরিষদ), মোহাম্মদ বায়তুল্লাহ (রাজশাহী-৩, জাতীয় পরিষদ), বাদল রশীদ, বার অ্যাট ল, খন্দকার আবদুল হাফিজ (যশোর-৭, জাতীয় পরিষদ), শওকত আলী খান (টাঙ্গাইল-২, জাতীয় পরিষদ), মো. হুমায়ুন খালিদ, আছাদুজ্জামান খান (যশোর-১০, প্রাদেশিক পরিষদ), এ কে মোশাররফ হোসেন আখন্দ (ময়মনসিংহ-৬, জাতীয় পরিষদ), আবদুল মমিন, শামসুদ্দিন মোল্লা (ফরিদপুর-৪, জাতীয় পরিষদ), শেখ আবদুর রহমান (খুলনা-২, প্রাদেশিক পরিষদ), ফকির সাহাব উদ্দিন আহমদ, অধ্যাপক খোরশেদ আলম (কুমিল্লা-৫, জাতীয় পরিষদ), এম. মোজাফ্ফর আলী (জাতীয় পরিষদ হোমনা - দাউদকান্দি), অ্যাডভোকেট সিরাজুল হক (কুমিল্লা-৪, জাতীয় পরিষদ), দেওয়ান আবু আব্বাছ (কুমিল্লা-৫, জাতীয় পরিষদ), হাফেজ হাবিবুর রহমান (কুমিল্লা-১২, জাতীয় পরিষদ), আবদুর রশিদ, নুরুল ইসলাম চৌধুরী (চট্টগ্রাম-৬, জাতীয় পরিষদ), মোহাম্মদ খালেদ (চট্টগ্রাম-৫, জাতীয় পরিষদ) ও বেগম রাজিয়া বানু (নারী আসন, জাতীয় পরিষদ)। [3]
একই বছরের ১৭ই এপ্রিল থেকে ৩রা অক্টোবর পর্যন্ত এই কমিটি বিভিন্ন পর্যায়ে বৈঠক করে। জনগণের মতামত সংগ্রহের জন্য মতামত আহবান করা হয়। সংগৃহীত মতামত থেকে ৯৮টি সুপারিশ গ্রহণ করা হয়। ১৯৭২ সালের ১২ অক্টোবর গণপরিষদের দ্বিতীয় অধিবেশনে তৎকালীন আইনমন্ত্রী ড. কামাল হোসেন খসড়া সংবিধান বিল আকারে উত্থাপন করেন। ১৯৭২ সালের ৪ নভেম্বর গণপরিষদে বাংলাদেশের সংবিধান গৃহীত হয় এবং ১৬ ডিসেম্বর ১৯৭২ (বিজয় দিবস) থেকে কার্যকর হয়। গণপরিষদে সংবিধানের উপর বক্তব্য রাখতে গিয়ে বঙ্গবন্ধু বলেন,
সংবিধান লেখার পর এর বাংলা ভাষারূপ পর্যালোচনার জন্য ড. আনিসুজ্জামানকে আহবায়ক, সৈয়দ আলী আহসান এবং মযহারুল ইসলামকে ভাষা বিশেষজ্ঞ হিসেবে একটি কমিটি গঠন করে পর্যালোচনার ভার দেয়া হয়।
গণপরিষদ ভবন, যা বর্তমানে প্রধানমন্ত্রীর সরকারি বাসভবন, সেখানে সংবিধান প্রণয়ন কমিটির বৈঠকে সহযোগিতা করেন ব্রিটিশ আইনসভার খসড়া আইন-প্রণেতা আই গাথরি।
সংবিধান ছাপাতে ১৪ হাজার টাকা ব্যয় হয়েছিলো। সংবিধান অলংকরণের জন্য পাঁচ সদস্যের কমিটি করা হয়েছিল যার প্রধান ছিলেন শিল্পাচার্য জয়নুল আবেদিন। এই কমিটির সদস্য ছিলেন শিল্পী হাশেম খান, জনাবুল ইসলাম, সমরজিৎ রায় চৌধুরী ও আবুল বারক আলভী। শিল্পী হাশেম খান অলংকরণ করেছিলেন। ১৯৪৮ সালে তৈরী ক্র্যাবটি ব্রান্ডের দুটি অফসেট মেশিনে সংবিধানটি ছাপা হয়।
মূল সংবিধানের কপিটি বাংলাদেশ জাতীয় জাদুঘরে সংরক্ষিত আছে।[4]
সংবিধান
প্রস্তাবনা[5]
বিস্মিল্লাহির-রহ্মানির রহিম (দয়াময়, পরম দয়ালু, আল্লাহের নামে/পরম করুণাময় সৃষ্টিকর্তার নামে।)
আমরা, বাংলাদেশের জনগণ, ১৯৭১ খ্রীষ্টাব্দের মার্চ মাসের ২৬ তারিখে স্বাধীনতা ঘোষণা করিয়া জাতীয় মুক্তির জন্য ঐতিহাসিক সংগ্রামের মাধ্যমে স্বাধীন ও সার্বভৌম গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ প্রতিষ্ঠিত করিয়াছি;
আমরা অঙ্গীকার করিতেছি যে, যে সকল মহান আদর্শ আমাদের বীর জনগণকে জাতীয় মুক্তি সংগ্রামে আত্মনিয়োগ ও বীর শহীদদিগকে প্রাণোৎসর্গ করিতে উদ্বুদ্ধ করিয়াছিল-জাতীয়তাবাদ, সমাজতন্ত্র, গণতন্ত্র ও ধর্মনিরপেক্ষতার সেই সকল আদর্শ এই সংবিধানের মূলনীতি হইবে;
আমরা আরও অঙ্গীকার করিতেছি যে, আমাদের রাষ্ট্রের অন্যতম মূল লক্ষ্য হইবে গণতান্ত্রিক পদ্ধতিতে এমন এক শোষণমুক্ত সমাজতান্ত্রিক সমাজের প্রতিষ্ঠা- যেখানে সকল নাগরিকের জন্য আইনের শাসন, মৌলিক মানবাধিকার এবং রাজনৈতিক, অর্থনৈতিক ও সামাজিক সাম্য, স্বাধীনতা ও সুবিচার নিশ্চিত হইবে;
আমরা দৃঢ়ভাবে ঘোষণা করিতেছি যে, আমরা যাহাতে স্বাধীন সত্তায় সমৃদ্ধি লাভ করিতে পারি এবং মানবজাতির প্রগতিশীল আশা-আকাঙ্খার সহিত সঙ্গতি রক্ষা করিয়া আন্তর্জাতিক শান্তি ও সহযোগিতার ক্ষেত্রে পূর্ণ ভূমিকা পালন করিতে পারি, সেইজন্য বাংলাদেশের জনগণের অভিপ্রায়ের অভিব্যক্তিস্বরূপ এই সংবিধানের প্রাধান্য অক্ষুণ্ন রাখা এবং ইহার রক্ষণ, সমর্থন ও নিরাপত্তাবিধান আমাদের পবিত্র কর্তব্য;
এতদ্বারা আমাদের এই গণপরিষদে, অদ্য তের শত ঊনআশী বঙ্গাব্দের কার্তিক মাসের আঠারো তারিখ, মোতাবেক ঊনিশ শত বাহাত্তর খ্রীষ্টাব্দের নভেম্বর মাসের চার তারিখে, আমরা এই সংবিধান রচনা ও বিধিবদ্ধ করিয়া সমবেতভাবে গ্রহণ করিলাম।
আরো দেখুন
বাংলাদেশের সংবিধানের সংশোধনীসমূহ
বাংলাদেশের স্বাধীনতার ঘোষণাপত্র
তথ্যসূত্র
বিষয়শ্রেণী:বাংলাদেশ সরকার
বিষয়শ্রেণী:বাংলাদেশের সংবিধান | https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B0%20%E0%A6%B8%E0%A6%82%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%A7%E0%A6%BE%E0%A6%A8 |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
312,
523,
992,
2333,
2448,
2503,
2978,
3213,
3542,
4304,
4636,
5214,
5357,
5843,
6070,
6194,
6750,
7398,
7615,
8069,
8309,
8617,
9153,
9622,
10175,
10370,
10766,
11111,
11183,
11866,
11940,
12052,
12164,
12344,
12540,
12851,
13082,
13229,
13384,
13457,
13654,
13831,
14323,
14928,
15179,
15335
],
"plaintext_end_byte": [
296,
513,
991,
2308,
2431,
2495,
2967,
3201,
3540,
4303,
4635,
5213,
5349,
5841,
6069,
6193,
6749,
7384,
7606,
8068,
8308,
8616,
9139,
9620,
10155,
10369,
10754,
11078,
11176,
11865,
11939,
12051,
12163,
12343,
12523,
12850,
13081,
13183,
13383,
13448,
13599,
13819,
14314,
14927,
15178,
15318,
15418
]
} | What language do Chechens speak? | Chechen language | english | {
"passage_answer_candidate_index": [
0
],
"minimal_answers_start_byte": [
1
],
"minimal_answers_end_byte": [
8
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
Chechen (нохчийн мотт , [ˈnɔx.t͡ʃiːn mu͜ɔt]) is a Northeast Caucasian language spoken by more than 1.4 million people, mostly in the Chechen Republic and by members of the Chechen diaspora throughout Russia, Jordan, Central Asia (mainly Kazakhstan and Kyrgyzstan), and Georgia.
Classification
Chechen is a Northeast Caucasian language. Together with the closely related Ingush, with which there exists a large degree of mutual intelligibility and shared vocabulary, it forms the Vainakh branch.
Dialects
There are a number of Chechen dialects: Akkish, Chantish, Chebarloish, Malkhish, Nokhchmakhkakhoish, Orstkhoish, Sharoish, Shuotoish, Terloish, Itum-Qalish, and Himoish. The Kisti dialect of Georgia is not easily understood by northern Chechens without a few days' practice. One difference in pronunciation is that Kisti aspirated consonants remain aspirated when doubled (fortis) or after /s/, whereas they lose their aspiration in other dialects in these situations.
Dialects of Chechen can be classified by their geographic position within the Chechen Republic. The dialects of the northern lowlands are often referred to as "Oharoy muott" (literally "lowlander's language") and the dialect of the southern mountain tribes is known as "Laamaroy muott" (lit. "mountainer's language"). Oharoy muott forms the basis for much of the standard and literary Chechen language, which can largely be traced to the regional dialects of Urus-Martan and contemporary Grozny. Laamaroy dialects include (but are not limited to) Chebarloish, Sharoish, Itum-Qalish, Kisti, and Himoish. Until recently, however, Himoy was undocumented and was considered a branch of Sharoish, as many dialects are also used as the basis of intertribal (teip) communication within a larger Chechen "tukkhum". Laamaroy dialects such as Sharoish, Himoish and Chebarloish are more conservative and retain many features from Proto–Chechen. For instance, many of these dialects lack a number of vowels found in the standard language which were a result of long-distance assimilation between vowel sounds. Additionally, the Himoy dialect preserves word-final, post-tonic vowels as a schwa [ə], indicating Laamaroy and Ohwaroy dialects were already separate at the time that Oharoy dialects were undergoing assimilation.
Geographic distribution
According to the Russian Census of 2010, 1,350,000 people reported being able to speak Chechen.[1]
Official status
Chechen is an official language of Chechnya.[3]
Jordan
Chechens in Jordan have good relations with the Hashemite Kingdom of Jordan and are able to practice their own culture and language. Chechen language usage is strong among the Chechen community in Jordan. Chechens are bilingual in both Chechen and Arabic, but do not speak Arabic among themselves, only speaking Chechen to other Chechens. Some Jordanians are literate in Chechen as well, having managed to read and write to people visiting Jordan from Chechnya.[4]
Phonology
Some phonological characteristics of Chechen include its wealth of consonants and sounds similar to Arabic and the Salishan languages of North America, as well as a large vowel system resembling those of Swedish and German.
Consonants
The Chechen language has, like most indigenous languages of the Caucasus, a large number of consonants: about 40 to 60 (depending on the dialect and the analysis), far more than in most European languages. Typical of the region, a four-way distinction between voiced, voiceless, ejective, and geminate fortis stops is found.[5]
Nearly any consonant may be fortis because of focus gemination, but only the ones above are found in roots.
The consonants of the t cell and /l/ are denti-alveolar; the others of that column are alveolar.
/x/ is a back velar, but not quite uvular.
The lateral /l/ may be velarized, unless it's followed by a front vowel.
The trill /r/ is usually articulated with a single contact, and therefore sometimes described as a tap [ɾ].
Except in the literary register, and even then only for some speakers, the voiced affricates /dz/, /dʒ/ have merged into the fricatives /z/, /ʒ/. A voiceless labial fricative /f/ is found only in European loanwords.
/w/ appears both in diphthongs and as a consonant; as a consonant, it has an allophone [v] before front vowels.
The approximately twenty pharyngealized consonants also appear in the table above. Labial, alveolar, and postalveolar consonants may be pharyngealized, except for ejectives. Pharyngealized consonants do not occur in verbs or adjectives, and in nouns and adverbs they occur predominantly before the low vowels /a, aː/ ([ə, ɑː]).
Except when following a consonant, /ʢ/ is phonetically [ʔˤ], and can be argued to be a glottal stop before a "pharyngealized" (actually epiglottalized) vowel. However, it does not have the distribution constraints characteristic of the anterior pharyngealized (epiglottalized) consonants. Although these may be analyzed as an anterior consonant plus /ʢ/ (they surface for example as [dʢ] when voiced and [pʰʜ] when voiceless), Nichols argues that given the severe constraints against consonant clusters in Chechen, it is more useful to analyze them as single consonants.
The voiceless alveolar trill /r̥/ contrasts with the voiced version /r/, but only occurs in two roots, vworh "seven" and barh "eight".
Vowels
Unlike most other languages of the Caucasus, Chechen has an extensive inventory of vowel sounds, about 44, putting its range higher than most languages of Europe (most vowels being the product of environmentally-conditioned allophonic variation, which varies by both dialect and method of analysis). Many of the vowels are due to umlaut, which is highly productive in the standard dialect. None of the spelling systems used so far have distinguished the vowels with complete accuracy.
All vowels may be nasalized. Nasalization is imposed by the genitive, infinitive, and for some speakers the nominative case of adjectives. Nasalization is not strong, but it is audible even in final vowels, which are devoiced.
Some of the diphthongs have significant allophony: /ɥø/ = [ɥø], [ɥe], [we]; /yø/ = [yø], [ye]; /uo/ = [woː], [uə].
In closed syllables, long vowels become short in most dialects (not Kisti), but are often still distinct from short vowels (shortened [i], [u], [ɔ], and [ɑ̤] vs. short [ɪ], [ʊ], [o], and [ə], for example), though which remain distinct depends on the dialect. /æ/, /æː/ and /e/, /eː/ are in complementary distribution (/æ/ occurs after pharyngealized consonants, whereas /e/ does not, and /æː/—identical with /æ/ for most speakers—occurs in closed syllables, while /eː/ does not) but speakers strongly feel that they are distinct sounds.
Pharyngealization appears to be a feature of the consonants, though some analyses treat it as a feature of the vowels. However, Nichols argues that this does not capture the situation in Chechen well, whereas it is more clearly a feature of the vowel in Ingush: Chechen [tsʜaʔ] "one", Ingush [tsaʔˤ], which she analyzes as /tsˤaʔ/ and /tsaˤʔ/. Vowels have a delayed murmured onset after pharyngealized voiced consonants and a noisy aspirated onset after pharyngealized voiceless consonants. The high vowels /i/, /y/, /u/ are diphthongized, [əi], [əy], [əu], whereas the diphthongs /je/, /wo/ undergo metathesis, [ej], [ow].
Phonotactics
Chechen permits syllable-initial clusters /st px tx/, and non-initial /x r l/ plus any consonant and any obstruent plus a uvular of the same manner. The only cluster of three consonants permitted is /rst/.[6]
Grammar
Chechen is an agglutinative language with an ergative–absolutive morphosyntactic alignment. Chechen nouns belong to one of several genders or classes (6), each with a specific prefix with which the verb or an accompanying adjective agrees. The verb does not agree with the subject or object's person or number, having only tense forms and participles. Among these are an optative and an antipassive. Some verbs, however, do not take these prefixes.[7]
Chechen is an ergative, dependent-marking language using eight cases (absolutive, genitive, dative, ergative, allative, instrumental, locative and comparative) and a large number of postpositions to indicate the role of nouns in sentences.
Word order is consistently left-branching (like in Japanese or Turkish), so that adjectives, demonstratives and relative clauses precede the nouns they modify. Complementizers and adverbial subordinators, as in other Northeast and in Northwest Caucasian languages, are affixes rather than independent words.
Chechen also presents interesting challenges for lexicography, as creating new words in the language relies on fixation of whole phrases rather than adding to the end of existing words or combining existing words. It can be difficult to decide which phrases belong in the dictionary, because the language's grammar does not permit the borrowing of new verbal morphemes to express new concepts.[8] Instead, the verb dan (to do) is combined with nominal phrases to correspond with new concepts imported from other languages.
Noun classes
Chechen nouns are divided into six lexically arbitrary noun classes[9]. Morphologically, noun classes may be indexed by changes in the prefix of the accompanying verb and, in many cases, the adjective too. The first two of these classes apply to human beings, although some grammarians count these as two and some as a single class; the other classes however are much more lexically arbitrary. Chechen noun classes are named according to the prefix that indexes them:
When a noun denotes a human being, it usually falls into v- or y-Classes (1 or 2). Most nouns referring to male entities fall into the v-class, whereas Class 2 contains words related to female entities. Thus lūlaxuo (a neighbour) is class 1, but takes v- if a male neighbour and y- if a female. In a few words, changing the prefixes before the nouns indicates grammatical gender; thus: vоsha (brother) → yisha (sister). Some nouns denoting human beings, however, are not in Classes 1 or 2: bēr (child) for example is in class 3.
Classed adjectives
Only a few of Chechen's adjectives index noun class agreement, termed classed adjectives in the literature. Classed adjectives are listed with the -d class prefix in the romanizations below:[10]
деза/d-eza ‘heavy’
довха/d-ouxa ‘hot’
деха/d-iexa ‘long’
дуькъа/d-yq’a ‘thick’
дораха/d-oraxa ‘cheap’
дерстана/d-erstana ‘fat’
дуьткъа/d-ytq’a thin’
доца/d-oca ‘short’
дайн/d-ain ‘light’
дуьзна/d-yzna ‘full’
даьржана/d-aerzhana ‘spread’
доккха/d-oqqa ‘large/big/old’
Declension
Whereas Indo-European languages code noun class and case conflated in the same morphemes, Chechen nouns show no gender marking but decline in eight grammatical cases, four of which are core cases (i.e. absolutive, ergative, genitive, and dative) in singular and plural. Below the paradigm for "говр" (horse).
Pronouns
Possessive pronouns
The locative still has a few further forms for specific positions
Verbs
Verbs do not inflect for person (except for the special d- prefix for the 1st and 2nd persons plural), only for number and tense, aspect, mood. A minority of verbs exhibit agreement prefixes, and these agree with either their subject (intransitive verbs) or with their objects (transitive verbs), with the important note that verbs in compound continuous tenses have the auxiliary verb (-u, to be) agree with the subject and the main verb in participial form agree with the object, provided that the subject is left in the absolutive case (unmarked). If the subject of a transitive verb is marked ergative case, then the auxiliary can only agree with the direct object of the verb.
Example of verbal agreement in intransitive clause with a composite verb:
Со цхьан сахьтехь вогІур ву (so tsHan saHteH voghur vu) = I (male) will come in one hour
Со цхьан сахьтехь йогІур ю (so tsHan saHteH yoghur yu) = I (female) will come in one hour
Where the verb's future stem "-огІур" (will come) and the auxiliary "-у" (present tense of 'be') receive the prefix v- for a masculine subject but y- for a feminine subject.
Verbal tenses are formed by ablaut or suffixes, or both (there are five conjugations in total, below is one). Derived stems can be formed by suffixation as well (causative, etc.):
Alphabets
Numerous inscriptions in the Georgian script are found in mountainous Chechnya, but they are not necessarily in Chechen. Later, the Arabic script was introduced for Chechen, along with Islam. The Chechen Arabic alphabet was first reformed during the reign of Imam Shamil, and then again in 1910, 1920 and 1922.
At the same time, the alphabet devised by Peter von Uslar, consisting of Cyrillic, Latin, and Georgian letters, was used for academic purposes. In 1911 it too was reformed but never gained popularity among the Chechens themselves.
The Latin alphabet was introduced in 1925. It was unified with Ingush in 1934, but abolished in 1938.
A aÄ äB bC cČ čCh chČh čhD dE eF fG gGh ghH hI iJ jK kKh khL lM mN nŅ ņO oÖ öP pPh phQ qQh qhR rS sŠ šT tTh thU uÜ üV vX xẊ ẋY yZ zŽ ž
In 1938–1992, only the Cyrillic alphabet was used for Chechen.
Notes
In 1992, a new Latin Chechen alphabet was introduced, but after the defeat of the secessionist government, the Cyrillic alphabet was restored.
A aÄ äB bC cĊ ċÇ çÇ̇ ç̇D dE eF fG gĠ ġH hX xẊ ẋI iJ jK kKh khL lM mN nꞐ ꞑO oÖ öP pPh phQ qQ̇ q̇R rS sŞ şT tTh thU uÜ üV vY yZ zƵ ƶƏ ə
Vocabulary
Most Chechen vocabulary is derived from the Nakh branch of the Northeast Caucasian language family, although there are significant minorities of words derived from Arabic (Islamic terms, like "Iman", "Ilma", "Do'a") and a smaller amount from Turkic (like "kuzga", "shish"), belonging to the universal Caucasian stratum of borrowings) and most recently Russian (modern terms, like computer – "kamputar", television – "telvideni", televisor – "telvizar", metro – "metro" etc.).
History
Before the Russian conquest, most writing in Chechnya consisted of Islamic texts and clan histories, written usually in Arabic but sometimes also in Chechen using Arabic script. Those texts were largely destroyed by Soviet authorities in 1944. The Chechen literary language was created after the October Revolution, and the Latin script began to be used instead of Arabic for Chechen writing in the mid-1920s. In 1938, the Cyrillic script was adopted, in order to tie the nation closer to Russia. With the declaration of the Chechen republic in 1992, some Chechen speakers returned to the Latin alphabet.
The Chechen diaspora in Jordan, Turkey, and Syria is fluent but generally not literate in Chechen except for individuals who have made efforts to learn the writing system, and of course the Cyrillic alphabet is not generally known in these countries.
The choice of alphabet for Chechen is politically significant: Russia prefers the use of Cyrillic, whereas the separatists preferred Latin.
Sources
Appendix:Cyrillic script
Wealth of linguistic information.
ELAR archive of
| https://en.wikipedia.org/wiki/Chechen%20language |
{
"plaintext_start_byte": [
4,
668,
959,
1260,
1765,
2481,
3042,
3802,
4376,
4897,
5882,
6493,
6875,
7473,
7992,
10757,
10947,
11506,
12212,
13299,
13372,
13576,
13829,
14223,
15020,
15358,
16190,
16676,
16854,
19521,
19996,
20561,
21189,
21457,
22293,
22910,
23575,
24084,
24600,
25082,
25979,
26538,
26924,
27015,
27361,
27857,
28731,
29226,
29731,
29869,
30554,
31316,
31566,
32097,
32564,
33646,
34171,
34813,
35690,
36408,
36880,
37353,
37667,
38297,
38373,
39109,
39371,
40339,
40989,
41711,
42316,
42695,
43432,
44012,
44409,
44900,
45507,
46309,
46926,
47801,
48626,
49695,
50596,
50992,
51541,
52152,
52917,
53618,
53918,
54830,
55698,
56952,
57820,
58775,
59189,
60045,
60303,
60918,
61459,
61770,
62324,
63168,
64021,
64804,
65381,
66135,
66778,
67097,
67923,
68802,
69568,
69992,
70580,
70830,
71204,
72031,
72332,
72961,
73553,
74337,
74756,
75398,
76237,
76570,
77054,
78158,
78967,
79819,
80746,
81121,
81909,
82569,
83507,
84205,
84770,
85601,
86293,
87152,
87987,
88871,
89474,
90096,
91068,
91629,
92455,
93133,
93719,
94448,
95123,
96837,
97400,
98120,
99244,
100488,
101018,
102064,
102779,
104027,
104061,
104408,
105055,
105101,
105736,
105758,
106185,
106991,
107200,
107679,
107766,
107800,
108241,
108263,
109318,
109961,
110319
],
"plaintext_end_byte": [
667,
958,
1259,
1749,
2480,
3012,
3801,
4375,
4896,
5865,
6492,
6874,
7434,
7990,
10737,
10946,
11505,
12211,
13291,
13371,
13575,
13828,
14222,
15019,
15357,
16160,
16675,
16853,
19485,
19995,
20560,
21153,
21456,
22254,
22909,
23574,
24083,
24559,
25080,
25978,
26537,
26923,
26975,
27343,
27856,
28730,
29193,
29730,
29842,
30553,
31315,
31565,
32070,
32563,
33645,
34137,
34812,
35689,
36375,
36879,
37352,
37666,
38271,
38371,
39108,
39370,
40312,
40988,
41710,
42292,
42694,
43430,
44011,
44408,
44872,
45506,
46270,
46925,
47763,
48625,
49693,
50595,
50965,
51518,
52151,
52916,
53598,
53915,
54827,
55697,
56928,
57819,
58774,
59188,
60044,
60273,
60917,
61431,
61769,
62289,
63144,
64020,
64784,
65380,
66134,
66736,
67096,
67922,
68781,
69567,
69991,
70557,
70829,
71202,
72030,
72331,
72941,
73552,
74336,
74727,
75359,
76236,
76569,
77053,
78119,
78966,
79817,
80745,
81083,
81882,
82568,
83506,
84170,
84769,
85572,
86291,
87118,
87986,
88807,
89473,
90067,
91029,
91628,
92454,
93094,
93718,
94447,
95083,
96829,
97392,
98106,
99236,
100480,
100998,
102034,
102751,
104026,
104060,
104397,
105054,
105100,
105735,
105757,
106168,
106974,
107152,
107665,
107765,
107799,
108240,
108262,
109301,
109945,
110300,
110477
]
} | ギリシア神話ではいくつの神が登場する？ | ギリシア神話 | japanese | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
Greek mythology
Deities
Primordial
Titans
Olympians
Nymphs
Sea-deities
Earth-deities
Heroes and heroism
Heracles/Hercules
Labors
Achilles
Hector
Trojan War
Odysseus
Odyssey
Jason
Argonauts
Golden Fleece
Perseus
Medusa
Gorgon
Oedipus
Sphinx
Orpheus
Orphism
Theseus
Minotaur
Bellerophon
Pegasus
Chimera
Daedalus
Labyrinth
Atalanta
Hippomenes
Golden apple
Cadmus
Thebes
Aeneas
Aeneid
Triptolemus
Eleusinian Mysteries
Pelops
Ancient Olympic Games
Pirithous
Centauromachy
Amphitryon
Teumessian fox
Narcissus
Narcissism
Meleager
Calydonian Boar
Otrera
Amazons
Related
Satyrs
Centaurs
Dragons
Demogorgon
Religion in Ancient Greece
Mycenaean gods
Greek mythologyportalvt
ギリシア神話（ギリシアしんわ、Greek: ΜΥΘΟΛΟΓΊΑ ΕΛΛΗΝΙΚΉ）は、古代ギリシアより語り伝えられる伝承文化で、多くの神々が登場し、人間のように愛憎劇を繰り広げる物語である。ギリシャ神話</b>とも言う。
古代ギリシア市民の教養であり、さらに古代地中海世界の共通知識でもあったが、現代では、世界的に広く知られており、ギリシャの小学校では、ギリシャ人にとって欠かせない教養として、歴史教科の一つになっている。
ギリシア神話は、ローマ神話の体系化と発展を促進した。プラトーン、古代ギリシアの哲学や思想、ヘレニズム時代の宗教や世界観、キリスト教神学の成立など、多方面に影響を与え、西欧の精神的な脊柱の一つとなった。中世においても神話は伝承され続け、その後のルネサンス期、近世、近代の思想や芸術にとって、ギリシア神話は霊感の源泉であった[1][2]。
概説
口承
今日、ギリシア神話として知られる神々と英雄たちの物語の始まりは、およそ紀元前15世紀頃に遡ると考えられている。物語は、その草創期においては、口承形式でうたわれ伝えられてきた。紀元前9世紀または8世紀頃に属すると考えられるホメーロスの二大叙事詩『イーリアス』と『オデュッセイア』は、この口承形式の神話の頂点に位置する傑作とされる。当時のヘレネス（古代ギリシア人による彼ら自身の呼称）の世界には、神話としての基本的骨格を備えた物語の原型が存在していた[3][lower-alpha 1][4][lower-alpha 2][lower-alpha 3]。
しかし当時の人々のなかで、特に、どのような神が天に、そして大地や森に存在するかを語り広めたのは吟遊詩人たちであり、詩人は姿の見えない神々に関する真実の知識を人間に解き明かす存在であった。神の霊が詩人の心に宿り、不死なる神々の世界の真実を伝えてくれるのであった[6]。そのため、ホメーロス等の作品においては、ムーサ女神への祈りの言葉が、朗誦の最初に置かれた[7]。
口承から文字記録へ
口承でのみ伝わっていた神話を、文字の形で記録に留め、神々や英雄たちの関係や秩序を、体系的にまとめたのは、ホメーロスより少し時代をくだる紀元前8世紀の詩人ヘーシオドスである[lower-alpha 4]。彼が歌った『神統記』においても、その冒頭には、ヘリコン山に宮敷き居ます詩神（ムーサ）への祈りが入っており、ヘーシオドスは現存する文献のなかでは初めて系統的に神々の系譜と、英雄たちの物語を伝えた。このようにして、彼らの時代、すなわち紀元前9世紀から8世紀頃に、「体系的なギリシア神話」がギリシア世界において成立したと考えられる[9]。
それらの神話体系は地域ごとに食い違いや差異があり、伝承の系譜ごとに様々なものが未だ渾然として混ざり合っていた状態であるが、オリュンポスを支配する神々が誰であるのか、代表的な神々の相互関係はどのようなものであるのか、また世界や人間の始源に関し、どのような物語が語られていたのか、などといったことは、ギリシア世界においてほぼ共通した了解のある、ひとつのシステムとなって確立したのである。
しかし、個々の神や英雄が具体的にどのようなことを為し、古代ギリシアの国々にどのような事件が起こり、それはどういう神々や人々・英雄と関連して、どのように展開し、どのような結果となったのか。これらの詳細や細部の説明・描写などは、後世の詩人や物語作者などの想像力が、ギリシア神話の壮麗な物語の殿堂を飾ると共に、複雑で精妙な形姿を構成したのだと言える[10]。
次いで、ギリシア悲劇の詩人たちが、ギリシア神話に奥行きを与えると共に、人間的な深みをもたらし、神話をより体系的に、かつ強固な輪郭を持つ世界として築き上げて行った。ヘレニズム期においては、アレクサンドリア図書館の司書で詩人でもあったカルリマコス[11][lower-alpha 5]が膨大な記録を編集して神話を肉付けし、また同じく同図書館の司書であったロドスのアポローニオスなどが新しい構想で神話物語を描いた。ローマ帝政期に入ってからも、ギリシア神話に対する創造的創作は継続していき、紀元後1世紀の詩人オウィディウス・ナーソの『変身物語』が新しい物語を生み出し、あるいは再構成し、パウサニアスの歴史的地理的記録やアプレイウスの作品などがギリシア神話に更に詳細を加えていった。
体系的記述
紀元前8世紀のヘーシオドスの『神統記』は、ギリシア神話を体系的に記述する試みのさきがけである。ホメーロスの叙事詩などにおいて、聴衆にとっては既知のものとして、詳細が説明されることなく言及されていた神々や、古代の逸話などを、ヘーシオドスは系統的に記述した。『神統記』において神々の系譜を述べ、『仕事と日々』において人間の起源を記し、そして現在は断片でしか残っていない『名婦列伝』において英雄たちの誕生を語った。
このような試みは、紀元前6世紀から5世紀頃のアルゴスのアクーシラーオスやレーロスのペレキューデースなどの記述にも存在し、現在は僅かな断片しか残っていない彼らの「系統誌」は、古代ギリシアの詩人や劇作家、あるいはローマ時代の物語作家などに大きな影響を与えた[12]。
古代におけるもっとも体系的なギリシア神話の記述は、紀元後1世紀頃と考えられるアポロドーロスの『ギリシャ神話』（3巻16章＋摘要7章）である。この体系的系統本は、紀元前5世紀以前の古典ギリシアの筆者の文献等を元にギリシア神話が纏められており、オウィディウスなどに見られる、ヘレニズム化した甘美な趣もある神話とは、まったく異質で荒々しく古雅な神話系譜を記述していることが特徴である[13]。
神話の資料
文献資料と著者
ホメーロス以前の古代ギリシアには文字がなかった訳ではなく、ミュケーナイ時代にすでに線文字Bが存在していたが、暗黒時代においてこの文字の記憶は失われた。しかし紀元前8世紀頃より、フェニキア文字を元に古代ギリシア文字が生まれる[14][15]。ギリシア神話は基本的にはこの文字で記録された。また後にはローマの詩人・文学者がラテン語によってギリシア神話を記述した。
古代ギリシア詩
ホメーロス（紀元前9世紀頃） - 英雄叙事詩 『イーリアス』『オデュッセイア』
作者不詳（紀元前8世紀 - 紀元前5世紀頃） - 『ホメーロス風讃歌』群（33篇）
ヘーシオドス（紀元前8世紀） - 『テオゴニア（神統記）』『仕事と日々』 『名婦列伝（カタロゴイ）』
系譜学者たち（紀元前6世紀 - 紀元前5世紀頃）
アルゴスのアクーシラーオス ［著作は散逸］
レーロスのペレキューデース[16][lower-alpha 6]［著作は散逸］
古典劇作家詩人
ピンダロス（紀元前522年頃 - 紀元前443年） - 『オリュンピア祝勝歌』他多数、祝勝歌、合唱詩（コロス）
バッキュリデース（紀元前520年頃 - 450年） - 「ディテュランボス」（3編が伝存）、祝勝歌、パイアン他
古典悲劇詩人
アイスキュロス（紀元前525年頃 - 紀元前456年）
『ペルシア人』『縛られたプロメーテウス』『テーバイ攻めの七将』「オレステイアー三部作」
ソポクレース（紀元前496年頃 - 紀元前406年）
『アイアース』『アンティゴネー』『オイディプース王』『エーレクトラー』『コローノスのオイディプース』
エウリーピデース（紀元前480年頃 - 紀元前406年）
『メーデイア』『ヒッポリュトス』『アンドロマケー』『トロイエの女』『ヘカベー』『バッコスの信女』『イオーン』『オレステース』
古典喜劇詩人
アリストパネース（紀元前448年頃 - 紀元前380年）
『アカルナイの人々』『騎士』『蜂』『鳥』『女の平和』『蛙』『ウンモフ』
歴史学者
ヘーロドトス（紀元前485年頃 - 紀元前420年頃） 『歴史』（全9巻）
ヘレニズム期
カッリマコス（紀元前310年頃 - 紀元前240年頃） - 詩人、アレクサンドレイア図書館司書、文献学者
ロドスのアポローニオス（紀元前295年?/270年頃 - 紀元前215年）
詩人、アレクサンドレイア図書館司書、『アルゴナウティカ』（全4巻）
シケリアのディオドロス（紀元前1世紀頃） - 『歴史叢書』（全40巻、うち15巻が伝存）
ローマ帝政期
アポロドーロス（紀元1世紀頃） - 『ビブリオテーケー（ギリシア神話）』
オウィディウス（紀元前43年 - 紀元17年）『変身物語』『祭暦』
アプレイウス （紀元124年頃 - 180年頃） - 『黄金の驢馬』『愛と心の物語』
パウサーニアース （紀元2世紀） - 『ギリシア案内記』
（紀元2世紀/3世紀?） - 『変身物語集』
考古学的資料
ギリシア神話のありようを知るには、近代になって発達した考古学が大きな威力を発揮した。考古学では古代の遺跡が発掘され研究された。
これらの遺跡において、装飾彫刻や彫像、神々や人物が描かれ彩色された古壺や皿などが見つかった。考古学者や神話学者は、彫刻の姿や様式、古壺や皿に描かれた豊富な絵を分析して、これらがギリシア神話で語られる物語の場面や出来事、神や英雄の姿を描いたものと判断した。それらの絵図は意味を含んでおり、（学者によって解釈が分かれるとしても）ここから神話の物語を読み取ることが可能であった。
他方、発掘により判明した考古学的知見は、文献に記されていた事象が実際に存在したのか、記述が妥当であったのかを吟味する史料としても重要であった。更に、文献の存在しない時代についての知識を提供した。19世紀末にドイツのハインリヒ・シュリーマンは、アナトリア半島西端のヒッサルリクの丘を発掘し、そこに幾層もの都市遺跡と火災で滅びたと考えられる遺構を発見してこれをトロイア遺跡と断定した。彼はまたギリシア本土でも素人考古学者として発掘を行い、ミュケーナイ文化の遺構を見いだした[17]。
20世紀に入って以降、アーサー・エヴァンズはより厳密な発掘調査をトロイア遺跡に対し行った。またクレータ島で見いだされていたクノーソスなど、文明の遺跡の発掘も行われ、ここで彼は三種類の文字（絵文字、線文字Aと線文字B）を発見した。線文字Bは間もなく、ギリシア本土のピュロスやティーリュンスでも使用されていたことが見いだされた。20世紀半ばになって、マイケル・ヴェントリスがジョン・チャドウィックの協力のもと、この文字を解読し、記されているのがミケーネ語であることを確認すると共に、内容も明らかにした。それらはホメーロスがうたったトロイア戦争の歴史的な像を復元する意味を持った[18]。また数々の英雄たちの物語のなかには、紀元前15世紀に遡るミュケーナイ文化に起源を持つものがあることも、各地の遺跡の発掘研究を通じて確認された[19][lower-alpha 7]。
構成
ギリシア神話は、以下の三種の物語群に大別できる。
世界の起源（→世界の始まり）
神々の物語（→オリュンポス以前、オリュンポスの世界）
英雄たちの物語（→人間の起源、英雄の誕生、英雄の神話）
第一の「世界の起源」を物語る神話群は、分量的には短く、主に三つの系統が存在する（ヘーシオドスが『神統記』で記したのは、主として、この「世界の起源」に関する物語である）。
第二の「神々の物語」は、世界の起源の神話と、その前半において密接な関連を持ち、後半では、英雄たちの物語と絡み合っている。英雄たちの物語において、人間の運命の背後には神々の様々な思惑があり、活動が行われ、それが英雄たちの物語にギリシア的な奥行きと躍動を与えている。
第三の「英雄たちの物語」は、分量的にはもっとも大きく、いわゆるギリシア神話として知られる物語や逸話は、大部分がこのカテゴリーに入る。この第三のカテゴリーが膨大な分量を持ち、夥しい登場人物から成るのは、日本における神話の系統的記述とも言える『古事記』や、それに並行しつつ歴史時代にまで記録が続く『日本書紀』がそうであるように、古代ギリシアの歴史時代における王族や豪族、名家と呼ばれる人々が、自分たちの家系に権威を与えるため、神々や、その子である「半神」としての英雄や、古代の伝説的英雄を祖先として系図作成を試みたからだとも言える[21]。
神話的英雄や伝説的な王などは、膨大な数の子孫を持っていることがあり、樹木の枝状に子孫の数が増えて行く例は珍しいことではない。末端の子孫となると、ほとんど具体的エピソードがなく、単なる名前の羅列になっていることも少なくない[21]。
しかし、このように由来不明な多数の名前と人物の羅列があるので、歴史時代のギリシアにおける多少とも名前のある家柄の市民は、自分は神話に記載されている誰それの子孫であると主張できたとも言える。ウェルギリウスの『アエネーイス』が、ローマ人の先祖をトロイエー戦争にまで遡らせているのは明らかに神話的系譜の捏造であるが、これもまた、広義にはギリシア神話だとも言える（正確には、ギリシア神話に接続させ、分岐させた「ローマ神話」である）。ウェルギリウスは、ギリシア人自身が、古代より行なって来たことを、紀元前1世紀後半に、ラテン語で行なったのである。
神話1：世界の始まり
古代ギリシア人は他の民族と同様に、世界は原初の時代より存在したものであるとの素朴な思考を持っていた。しかし、ゼウスを主神とするコスモス（秩序宇宙）の観念が成立するにつれ、おのずと哲学的な構想を持つ世界の始原神話が語られるようになった。それらは代表的に四種類のものが知られる（ただし、2と3は、同じ起源を持つことが想定される）。
神々の系譜や人間の起源などを系統的な神話に纏めあげたヘーシオドスは、『神統記』において二つの主要な起源説を伝えている。
ヘーシオドスは古代オリエントなどの神話の影響を受けたと考えられ、後に「混沌」と解釈されるカオスが最初に存在したとしている。ただし、彼はカオスを混沌の意味では使っていない。それは空隙であり、カズムとも呼ばれる[22]。その後、大地（ガイア）が万物の初源としてカオスのなかに存在を現し、天（ウーラノス）との交わりによって様々な神々を生み出したとされる。ウーラノス、クロノス、そしてゼウスにわたる三代の王権の遷移がここで語られることになる[22][23][lower-alpha 8]。
他方、ヘーシオドスは、上記とは起源が異なると考えられる、自然哲学的構想を備えた世界の始源神話を同じ『神統記』においてうたっている[24]。胸広きガイアが存在し、それと共に、地下の幽冥タルタロスと何よりも美しいエロース（愛）が生まれたとする。原初にエロースが生まれたとするのは、オルペウス教の始原神話に通じている。エロースは生殖にあって大きな役割を果たし、それ故、愛が最初に存在したとする[25]。
第三の宇宙観は哲学的・宗教的に体系化されていたと考えられ、オルペウス教が基盤を置いた、あるいはこの宗教が提唱した世界の初源神話である。オルペウス教は多様な神話を持っており、断片的な複数の文書が伝える内容には異同がある[lower-alpha 9]。その特徴としては、原初に水や泥があり、大地（ガイア）も存在し、クロノス＝時 Chronos（ウーラノスの子のクロノス Kronos とは異なる）やエロースが原初にあった。そして「原初の卵」が語られ、他のギリシア神話では語られない、パネース（Φανης）あるいはプロートゴノス（Πρωτογονος）が存在したとする[27]。
以上に挙げた世界の始原神話以外に、第四のものとして、ホメーロスが『イーリアス』でうたっている、より古く単純とも言える始原についての神話がある。それは万物のはじめにオーケアノス（海洋・外洋の流れ）が存在したという神話で、彼と共に妻テーテュースが存在したとされる。この両神の交わりより、多数の神や世界の要素が生み出されて来たとする。これは素朴な神話で、海岸部の住民が信じていた始原神話と考えられる[28][lower-alpha 10]。
自然哲学的な始原の神々
ヘーシオドスがうたう第二の自然哲学的な世界創造と諸々の神の誕生は、自然現象や人間における定めや矛盾・困難を擬人的に表現したものとも言える。このような形の神々の誕生の系譜は、例えば日本神話（『古事記』）にも見られ、世界の文化で広く認められる始原伝承である。『神統記』に従うと、次のような始原の神々が誕生したことになる。
まず既に述べた通り、カオス（空隙）と、そのうちに存在する胸広きガイア（大地）、そして暗冥のタルタロスと最も美しい神エロースである。ガイアより更に、幽冥のエレボス（暗黒）と暗きニュクス（夜）が生じた。ガイアはまた海の神ポントスを生み、ポントスから海の老人ネーレウスが生まれた。またポントスの息子タウマースより、イーリス（虹）、ハルピュイアイ、そしてゴルゴーン三姉妹等が生まれた。
一方、ニュクスよりはアイテール（高天の気）とヘーメラー（昼）が生じた。またニュクスはタナトス（死）、ヒュプノス（睡眠）、オネイロス（夢）、そして西方の黄金の林檎で著名なヘスペリデス（ヘスペリス＝夕刻・黄昏の複数形）を生み出した。更に、モイライ（運命）、ネメシス（応報）、エリス（闘争・不和）なども生みだし、この最後のエリスからは、アーテー（破滅）を含む様々な忌まわしい神々が生まれたとされる[22]。
神話2：オリュンポス以前
ゼウスの王権が確立し、やがてオリュンポス十二神を中心としたコスモス（秩序）が世界に成立する。しかし、このゼウスの王権確立は紆余曲折しており、ゼウスは神々の王朝の第三代の王である。
最初に星鏤めるウーラノス（天）がガイア（大地）の夫であり、原初の神々の父であり、神々の王であった。しかしガイアは、生まれてくる子らの醜さを嫌ってタルタロスに幽閉した夫、ウーラノスに恨みを持った。ウーラノスの末息子であるクロノスがガイアにそそのかされて、巨大な鎌を振るって父親の男根を切り落とし、その王権を簒奪したとされる。このことはヘーシオドスがすでに記述していることであり、先代の王者の去勢による王権の簒奪は神話としては珍しい。これはヒッタイトのフルリ人の神話に類例が見いだされ、この神話の影響があるとも考えられる[30][lower-alpha 11]。
クロノスとティーターン神
ウーラノスより世界の支配権を奪ったクロノスは、第二代の王権を持つことになる。クロノスはウーラノスとガイアが生んだ子供たちのなかの末弟であり、彼の兄と姉に当たる神々は、クロノスの王権の下で、世界を支配・管掌する神々となる。とはいえ、この時代にはまだ、神々の役割分担は明確でなかった[31]。クロノスの兄弟姉妹たちはティーターンの神々と呼ばれ、オリュンポス十二神に似て、主要な神々は「ティーターンの十二の神」と呼ばれる。
これらのティーターンの十二の神としては、通常、次の神々が挙げられる。まず1）主神たるクロノス、2）その妻である女神レアー、3）長子オーケアノス、4）コイオス、5）ヒュペリーオーン、6）クレイオス、7）イーアペトス、8）女神テーテュース、9）女神テミス（法）、10）女神ムネーモシュネー（記憶）、11）女神ポイベー、12）女神テイアーである[32]。アポロドーロスは女神ディオーネーをクロノスの姉妹に挙げているが、この名はゼウスの女性形であり、女神の性格には諸説がある。
ティーターンにはこれ以外にも、子孫が多数存在した。後にティーターンはオリュンポス神族に敗れ、タルタロスに落とされるが、全員が罰を受けた訳ではない。広義のティーターンの一族には、イーアペトスの子であるアトラース、プロメーテウス、エピメーテウスや、ヒュペリーオーンの子であるエーオース（暁）、セレーネー（月）、ヘーリオス（太陽）などがいた[33]。
神々の王クロノスはしかし、母ガイアと父ウーラノスから呪いの予言を受ける。クロノス自身も、やがて王権をその息子に簒奪されるだろうというもので、クロノスはこれを怖れて、レアーとのあいだに生まれてくる子供をすべて飲み込む。レアーはこれに怒り、密かに末子ゼウスを身籠もり出産、石を産着にくるんで赤子と偽りクロノスに渡した[34]。
オリュンポス神の台頭と勝利
ゼウスが成年に達すると、彼は父親クロノスに叛旗を翻し、まずクロノスに薬を飲ませて彼が飲み込んでいたゼウスの姉や兄たちを吐き出させた。クロノスは、ヘスティアー、デーメーテール、ヘーラーの三女神、そして次にハーデースとポセイドーン、そしてゼウスの身代わりの石を飲み込んでいたので、順序を逆にしてこれらの石と神々を吐き出した。
ゼウスたち兄弟姉妹は力を合わせてクロノスとその兄弟姉妹たち、すなわちティーターンの一族と戦争を行った。これをティーターノマキアー（ティーターンの戦争）と呼ぶ。ゼウス、ハーデース、ポセイドーンの三神はティーターノマキアーにおいて重要な役割を果たし、特にゼウスは雷霆を投げつけて地球や全宇宙、そしてその根源であるカオスまでも焼き払い、ティーターンたちに大打撃を与え、勝利した[22]。その後ティーターン族をタルタロスに幽閉し、百腕巨人（ヘカトンケイレス）を番人とした。こうして勝利したゼウスたちは互いにくじを引き、その結果、ゼウスは天空を、ポセイドーンは海洋を、ハーデースは冥府をその支配領域として得た[35]。
しかしガイアはティーターンをゼウスたちが幽閉したことに怒り、ウーラノスと交わって、ギガース（巨人）たちを生み出した。ギガースたち（ギガンテス）は巨大な体と獰猛な気性を備え、彼らは大挙してゼウスたちの一族に戦いを挑んだ。ゼウスたちは苦戦するが、シシリー島をギガースの上に投げおろすなど、激しい争いの末にこれを打破した。これらの戦いをギガントマキアー（巨人の戦争）と呼称する。
しかし、ガイアはなお諦めず、更に怒ってタルタロスと交わり、怪物テューポーンを生み出した。テューポーンは灼熱の噴流で地球を焼き尽くし、天に突進して全宇宙を大混乱の渦に叩き込むなど、圧倒的な強さを誇ったが、オリュンポス神族の連携によって遂に敗北し滅ぼされた[36]。
かくして、ゼウスの王権は確立した。
神話3：オリュンポスの世界
神々は、ホメーロスによれば、オリュンポスの高山に宮敷居まし、山頂の宮殿にあって、絶えることのない饗宴で日々を過ごしているとされる。神々は不死であり、神食（アムブロシアー）を食べ、神酒（ネクタル）を飲んでいるとされる[37]。
十二の神々
ゼウスの王権の下、世界の秩序の一部をそれぞれ管掌するこれらの神々は、オリュンポスの神々とも呼ばれ、その主要な神は古くから「十二の神」（オリュンポス十二神）として人々に把握されていた。十二の神は二つの世代に分かれ、クロノスとレアーの息子・娘（ゼウスの兄弟姉妹）に当たる第一世代の神々と、ゼウスの息子・娘に当たる第二世代の神々がいる。
時代と地方、伝承によって、幾分かの違いがあるが、主要な十二の神は、第一世代の神、1）秩序（コスモス）の象徴でもある神々の父ゼウス、2）ヘーラー女神、3)ポセイドーン、4）デーメーテール女神、5）ヘスティアー女神の5柱に、第二世代の神として、6)アポローン、7)アレース、8)ヘルメース、9)ヘーパイストス、10)アテーナー女神、11)アプロディーテー女神、12)アルテミス女神の7柱である。また、ヘスティアーの代わりに、ディオニューソスを十二神とする場合がある。ハーデースとその后ペルセポネーは、地下（クトニオス）の神とされ、オリュンポスの神ではないが、主要な神として、十二神のなかに数える場合がある[38][lower-alpha 12]。
それぞれの神は、崇拝の根拠地を持つのが普通で、また神々の習合が起こっているとき、広範囲にわたる地方の神々を取り込んだ神は、多くの崇拝の根拠地を持つことにもなる。アテーナイのパルテノン神殿小壁には、十二の神の彫像が刻まれているが、この十二神は、上記の一覧と一致している（ディオニューソスが十二神に入っている）。
オリュンポスの神々 １
オリュンポスを代表する十二の神と地下の神ハーデース等以外にも、オリュンポスの世界には様々な神々が存在する。彼らはオリュンポスの十二神や他の有力な神が、エロースの力によって互いに交わることによって生まれた神である。また、広義のティーターンの一族に属する者にも、オリュンポスの一員として神々の席の一端を占め、重要な役割を担っている者がある。
神々のあいだの婚姻あるいは交わりによって生まれた神には次のような者がいる。
ゼウスの息子と娘
神々の父ゼウスは、真偽を知る知恵の女神メーティスを最初の妻とした。ゼウスはメーティスが妊娠したのを知るや、これを飲み込んだ。メーティスの智慧はこうしてゼウスのものとなり、メーティスよりゼウスの第一の娘アテーナーが生まれる。ゼウスの正妻は神々の女王ヘーラーである。ヘーラーとのあいだには、アレース、ヘーパイストス、青春の女神ヘーベー、出産の女神エイレイテュイアが生まれる。また、大地の豊穣の女神デーメーテールとのあいだには、冥府の女王ペルセポネーをもうけた。
ゼウスはまた、ティーターン神族のディオーネーとのあいだにアプロディーテーをもうける。アプロディーテーは、クロノスが切断した父ウーラノスの男根を海に投げ入れた際、そのまわりに生じた泡より生まれたとの説もあるが[40]、オリュンポスの系譜上はゼウスの娘である[lower-alpha 13]。ゼウスは、ティーターンの一族コイオスの娘レートーとのあいだにアルテミス女神とアポローンの姉弟の神をもうけた。更にティーターンであるアトラースの娘マイアとのあいだにヘルメースをもうけた。最後に、人間の娘セメレーと交わってディオニューソスをもうけた。
アテーナーはメーティスの娘であるが、その誕生はゼウスの頭部から武装して出現したとされる。また、これに対抗して妃ヘーラーは、独力で息子ヘーパイストスを生んだともされる。
ゼウスは更に、ティーターンの女神達と交わり、運命や美や季節、芸術の神々をもうける。法律・掟の女神テミスとのあいだに、ホーライの三女神とモイライの三女神を、オーケアノスとテーテュースの娘エウリュノメーとのあいだにカリテス（優雅＝カリス）の三女神を、そして記憶の女神ムネーモシュネーとのあいだに九柱の芸術の女神ムーサイ（ムーサ）をもうけた。
十二神の息子と娘
オリュンポスの十二の神々は、ゼウスを例外として、子をもうけないか、もうけたとしても少ない場合がほとんどである。ポセイドーンは比較的に息子に恵まれているが、アンピトリーテーとのあいだに生まれた、むしろ海の一族とも言えるトリートーン、ベンテシキューメー、ヘーリオスの妻ロデーを除くと、怪物や馬や乱暴な人間が多い[42]。
美の女神アプロディーテーは人気の高い女神であったからか数多くの神話に登場し、多くの子どもを生んだが、その父親は子どもの数と同じくらい多かった。彼女の夫は鍛冶の神ヘーパイストスとされるが、愛人のアレースとのあいだに、デイモス（恐慌）とポボス（敗走）の兄弟がある。またヘーシオドスが、原初の神として最初に生まれたとしている愛神エロースはアプロディーテーとアレースの息子であるとされることもある[43]。この説はシモーニデースが最初に述べたとされる[44]。しかしエロースをめぐっては誰の息子であるのかについて諸説あり、エイレイテュイアの子であるとも、西風ゼピュロスとエーオースの子であるとも、ヘルメースの子、あるいはゼウスの子であるともされる[lower-alpha 14][45]。エロースと対になる愛神アンテロースもアレースとアプロディーテーの子だとされる。
他のオリュンポスの有力な神々、ハーデース、ヘルメース、ヘーパイストス、ディオニューソス[lower-alpha 15]には目立った子がいない。アポローンは知性に充ちる美青年の像で考えられていたので、恋愛譚が多数あり、恋人の数も多いが、神となった子はいない。ただし、彼の子ともされるオルペウスやアスクレーピオスが、例外的に死後に神となった[lower-alpha 16]。
オリュンポスの神々 ２
広義のティーターンの子孫も、オリュンポスの神々に数えられる。ティーターンたちはティーターノマキアーでの敗北の後、タルタロスに落とされたが、後にゼウスは彼らを赦したという話があり、ピンダロスは『ピューティア第四祝勝歌』のなかで、ティーターンの解放に言及している[46][lower-alpha 17]。戦いに敗れたティーターンはその後、神話に姿を現さないが、その子供たちや、ウーラノスの子孫たちは、オリュンポスの秩序のなかで一定の役割を受けて活動している。
イーアペトスの子アトラースは、天空を背に支え続けるという苦役に耐えている。兄弟のプロメーテウスは戦争には加わらなかったが、ゼウスを欺した罪でカウカソスの山頂で生きたまま鷲に毎日肝臓を食われるという罰を受けていたところ、ヘーラクレースが鷲を殺して解放した。ヒュペリーオーンとテイアーの子エーオース、セレーネー、ヘーリオスは、オリュンポスの神々のなかでも良く知られた存在である。エーオースは星神アストライオスとのあいだに、西風ゼピュロス、南風ノトス、北風ボレアースなどの風の神と多数の星の神を生んだ。またアテーナーの傍らにあるニーケー（勝利）もティーターンの娘であるが、ゼウスに味方した。
原初の神でもあったポントスとその息子の海の老人ネーレウスは、ポセイドーンに役職を奪われたように見えるが、彼らの末裔は、数知れぬネーレイデス（海の娘たち）となり、ニュンペーとして、あるいは女神として活躍する[47]。ポントスの一族である虹の女神イーリスは神々の使者として活躍している。また、広義のティーターン一族に属するアトラースは、オーケアノスの娘プレーイオネーとのあいだにプレイアデスの七柱の女神をもうけた。彼女たちは、星鏤める天にあって星座として耀いている。
ニュンペーと精霊たち
ティーターノマキアーの勝利の後、ゼウス、ハーデース、ポセイドーンの兄弟はくじを引いてそれぞれの支配領域を決めたが、地上世界は共同で管掌することとした。地上はガイアの世界であり、ガイアそのものとも言えた。地上には陸地と海洋があり、河川、湖沼、また緑豊かな樹木の繁る森林や、草花の咲き薫る野原、清らかな泉などがあった。
地上は人間の暮らす場所であり、また数多くの動物たちや植物が棲息し繁茂する場所でもある。そして太古よりそこには、様々な精霊が存在していた。精霊の多くは女性であり、彼女たちはニュンペー（ニンフ）と呼ばれた。nymphee（νυμφη）とはギリシア語で「花嫁」を意味する言葉でもあり[48]、彼女たちは若く美しい娘の姿であった[lower-alpha 18]。
ニュンペーは、例えばある特定の樹の精霊であった場合、その樹の枯死と共に消え去ってしまうこともあったが、多くの場合、人間の寿命を遙かに超える長い寿命を持っており、神々同様に不死のニュンペーも存在した[lower-alpha 19]。
森林や山野の処女のニュンペーはアルテミス女神に付き従うのが普通であり、また、パーンやヘルメースなども、ニュンペーに親しい神であった。古代のギリシアには、ニュンペーに対する崇拝・祭儀が存在したことがホメーロスによって言及されており、これは考古学的にも確認されている[48]。ニュンペーは恋する乙女であり、神々や精霊、人間と交わって子を生むと、母となり妻ともなった。多くの英雄がニュンペーを母として誕生している。
ニュンペーの種類
ニュンペーはその住処によって呼び名が異なる[49][48]。
陸地のニュンペーとしては次のようなものがある。1）メリアデス（単数：メリアス）はもっとも古くからいるニュンペーで、ウーラノスの子孫ともされる。トネリコの樹の精霊である。2）オレイアデス（単数：オレイアス）は山のニュンペーである。3）アルセイデス（単数：アルセイス）は森や林のニュンペーである。4）ドリュアデス（単数：ドリュアス）は樹木に宿るニュンペーである。5）ナパイアイ（単数：ナパイアー）は山間の谷間に住むニュンペーである。6）ナーイアデス（単数：ナーイアス）は淡水の泉や河のニュンペーである。
これらのニュンペーは陸地に住処を持つ者たちである。一方、海洋にはオーケアノスの娘たちやネーレウスの娘たちが多数おり、彼女らは美しい娘で、ときに女神に近い存在であることがある。
海洋のニュンペーはむしろ女神に近い。1）オーケアニデス（単数：オーケアニス）は、オーケアノスがその姉妹テーテュースのあいだにもうけた娘たちで、3000人、つまり無数にいるとされる。この二柱の神からはまた、すべての河川の神が息子として生まれており、河川の神とオーケアニスたちは姉弟・兄妹の関係にあることになる。冥府の河であるステュクスや、ケイローンの母となったピリュラー、アトラース、プロメーテウス兄弟の母であるクリュメネーなどが知られる。2）ネーレーイデス（単数：ネーレーイス）は、ネーレウスとオーケアノスの娘ドーリスのあいだの娘で、50人いるとも、100人いるともされる。アンピトリーテー、テティス、ガラティア、カリュプソーなどが知られる。
山野の精霊と河神
ニュンペーは自然界にいる女性の精霊で、なかには神々と等しい者もいた。他方、地上の世界にはニュンペーと対になっているとも言える男性の精霊が存在した。彼らはその姿が、人間とはいささか異なる場合があった。彼らは山野の精霊で、具体的には1）パーン（別名アイギパーン、「山羊の姿のパーン」の意）、2）ケンタウロス、3）シーレーノス、4）サテュロスなどが挙げられる。彼らの姿は、上半身は人間に近いが、下半身が馬や山羊であったり、額に角があったりする。
上記の中でパーンは別格とも言え、ヘルメースとドリュオプスの娘ドリュオペーのあいだの子で、オリュンポスの神の一員でもある。ただしパーンが誰の子かということについては諸説ある。シューリンクスという笛を好み、好色でもあった。ケンタウロスは半人半馬の姿で、乱暴かつ粗野であるが、ケイローンだけは異なり、医術に長け、また不死であった。シーレーノスとサテュロスは同じ種族と考えられ、前者は馬に似て年長であり、後者は山羊に似ていた。粗野で好色で、ニュンペーたちと戯れ暴れ回ることが多々あった[50]。
彼らが山野の精霊であるのに対し、地上の多数の河川には、オーケアノスとテーテュースの息子である河川の精霊あるいは神がいた（『イーリアス』21章。『神統記』）。彼らは普通「河神（river-gods）」と呼ばれるので、精霊よりは格が高いと言える。3000人いるとされるオーケアニデスの兄弟に当たる。河神に対する崇拝もあり、彼らのための儀礼と社殿などもあった。スカマンドロス河神とアケローオス河神がよく知られる[51]。
異形の神・怪物
始原の神や、または神やその子孫のなかには、異形の姿を持ち、オリュンポスの神々や人間に畏怖を与えたため、「怪物」と形容される存在がある。例えばゴルゴーン三姉妹などは、海の神ポントスの子孫で、本来は神であるが、その姿の異様さから怪物として受け取られている。
ゴルゴーン三姉妹はポルキュースとケートーの娘で、末娘のメドゥーサを除くと不死であったが、頭部の髪が蛇であった。また、その姉妹である三柱のグライアイは生まれながらに老婆の姿であったが不死であった。ハルピュイアイはタウマースの娘たちで、女の頭部に鳥の体を持っていた。ガイア（大地）が原初に生んだ息子や娘のなかにはキュクロープス（一眼巨人）や、ヘカトンケイル（百腕巨人）のような異形の者たちが混じっていた。またガイアは独力で、様々な「怪物」の父とされる、天を摩する巨大なテューポーンを生み出した。
エキドナは、上半身が女、下半身が蛇の怪物で、ゴルゴーンたちの姉妹とされるが出生には諸説がある。このエキドナとテューポーンのあいだには多数の子供が生まれる。獅子の頭部に山羊の胴、蛇の尾を持つキマイラ、ヘーラクレースに退治されたヒュドラー（水蛇）、冥府の番犬、多頭で犬形のケルベロスなどである。またエジプト起源のスピンクスはギリシアでは女性の怪物となっているが、これもエキドナの子とされる。
それらの多くは、神、あるいは神に準ずる存在である。ポセイドーンとデーメーテールが馬の姿となって交わってもうけたのが、名馬アレイオーンである。他方、ポセイドーンはメドゥーサとのあいだに有翼の天馬ペーガソスや、クリューサーオール（「黄金の剣を持つ者」の意）をもうけた。
セイレーンは『オデュッセイア』に登場する海の精霊・怪物であるが、人を魅惑する歌で滅びをもたらす。ムーサの娘であるともされるが、諸説あり、元々ペルセポネーに従う精霊だったとも想定される。『オデュッセアイア』に登場する怪物としては、六つの頭部を持つ女怪スキュラと渦巻きの擬人化とされるカリュブディスなどがある[50]。
神話4：人間の起源
古代ギリシア人は、神々が存在した往古より人間の祖先は存在していたとする考えを持っていたことが知られている。例えばヘーシオドスの『仕事と日々』にもそのような説明がなされている。他方、『仕事と日々』は構成的には雑多な詩作品を蒐集したという趣があり、『神統記』や『名婦列伝』が備えている整然とした、伝承の整理付けはなく、当時の庶民（とりわけ農民）の抱いていた世界観や人間観が印象的な喩え話のなかで語られている。
古来、ギリシア人は「人は土より生まれた」との考えを持っていた。超越的な神が人間の族を創造したのではなく、自然発生的に人間は往古より大地に生きていたとの考えである。しかしこの事実は、人間が生まれにおいて神々に劣るという意味ではなく、オリュンポスの神々も、それ以前の支配者であったティーターンも、元々はすべて「大地（ガイア）の子」である。人間はガイアを母とする、神々の兄弟でもあるのだ。異なる点は、神々は不死にして人間に比べ卓越した力を持つということである。その意味で、神々は貴族であり、人間は庶民だと言える[52]。
プロメーテウスと最初の女
しかしヘーシオドスは、土より生まれた人という素朴な信念とは異なる、人間と神々のあいだの関係とそれぞれの分（モイラ）の物語を語る。太古にあって人間は未開で無知で、飢えに苦しみ、寒さに悩まされていた。プロメーテウスが人間の状態を改善するために、ゼウスが与えるのを禁じた火を人間に教えた。また、この神は、ゼウスや神々に犠牲を捧げるとき、何を神々に献げるかをゼウスみずからに選択させ、その巧妙な偽装でゼウスを欺いた[22]。
プロメーテウスに欺されたゼウスは報復の機会を狙った。ゼウスはオリュンポスの神々と相談し、一人の美貌の女性を作り出し、様々な贈り物で女性を飾り、パンドーラー（すべての贈り物の女）と名付けたこの女を、プロメーテウスの思慮に欠けた弟、エピメーテウスに送った。ゼウスからの贈り物には注意せよとかねてから忠告されていたエピメーテウスであるが、彼はパンドーラーの美しさに兄の忠告を忘れ、妻として迎える。ここで男性の種族は土から生まれた者として往古から存在したが、女性の種族は神々、ゼウスの策略で人間を誑かし、不幸にするために創造されたとする神話が語られていることになる。
五つの時代と人間の生き方
パンドーラーは結果的にエピメーテウスに、そして人間の種族に災いを齎し不幸を招来した。ヘーシオドスは更に、金の種族、銀の種族、青銅の種族についてうたう。これらの種族は神々が創造した人間の族であった。金の種族はクロノスが王権を掌握していた時代に生まれたものである[53][lower-alpha 20]。この最初の種族は神々にも似て無上の幸福があり、平和があり、長い寿命があった。しかし銀の種族、銅の種族と次々に神々が新しい種族を造ると、先にあった者に比べ、後から造られた者はすべて劣っており、銅（青銅）の時代の人間の種族には争いが絶えず、このためゼウスはこの種族を再度滅ぼした。
金の時代と銀の時代は、おそらく空想の産物であるが、次に訪れる青銅の時代、そしてこれに続く英雄（半神）の時代と鉄の時代は、人間の技術的な進歩の過程を跡づける分類である。これは空想ではなく、歴史的な経験知識に基づく時代画期と考えられる。第4の「英雄・半神」の時代は、ヘーシオドスが『名婦列伝（カタロゴイ）』で描き出した、神々に愛され英雄を生んだ女性たちが生きた時代と言える。英雄たちは、華々しい勲にあって生き、その死後はヘーラクレースがそうであるように神となって天上に昇ったり、楽園（エーリュシオンの野）に行き、憂いのない浄福の生活を送ったとされる（他方、オデュッセウスが冥府にあるアキレウスに逢ったとき、亡霊としてあるアキレウスは、武勲も所詮空しい、貧しく名もなくとも生きてあることが幸福だ、とも述懐している[54]）。
英雄の時代が去っていまや「青銅の時代」となり、人の寿命は短く、労働は厳しく、地は農夫に恵みを与えること少なく、若者は老人を敬わず、智慧を尊重しない……これが、我々がいま生きている時代・世界である、とヘーシオドスはうたう。このような人生や世界の見方は、詩人として名声を得ながらも、あくまで一介の地方の農民として暮らしを立てて行かねばならなかったヘーシオドスの人生の経験が反映しているとされる。世には、半神たる英雄を祖先に持つと称する名家があり、貴族がおり、富者がおり、世のなかには矛盾がある。しかし、神はあくまで善なる者で、人は勤勉に労働し、神々を敬い、人間に与えられた分を誠実に生きるのが最善である。
一方で、武勲を称賛し、王侯貴族の豪勢な生活や栄誉、詩や音楽や彫刻などの芸術の高みに、恵まれた人は立ち得る。しかし庶民の生活は厳しいものであり、そこで人間としていかに生きるか、ヘーシオドスは神話に託して、人間のありようの諸相をうたっていると言える。
神話5：英雄の誕生
ギリシア神話においては、ヘーシオドスが語る五つの時代の最後の時代、すなわち現在である「鉄の時代」の前に、「英雄の時代」があったとされる。英雄とは、古代ギリシア語でヘーロース（hērōs, ήρως）と呼ぶが、この言葉の原義は「守護者・防衛者」である。しかしホメーロスでは、君公、あるいは殿の意味で、支配者・貴族・主人について一般的に使用されていた[55][lower-alpha 21]。
英雄崇拝の歴史
神話学者キャンベルは、英雄神話を神話の基幹に置いたが、彼の描く英雄とは、危険を犯して超自然的領域に分け入り勝利し、人々に恩恵を授ける力（force）を獲得した者である[56]。古代ギリシアの英雄は、守護者の原義を持つことからも分かる通り、超自然の世界に分け入って「力」を獲得する者ではない。文献や考古学によれば、ミュケーナイ時代には存在しなかった「英雄信仰」が、ギリシアの暗黒時代[57]を通じて、ホメーロスの頃に出現する。
ここで崇拝される英雄は「力に満ちた死者」であり、その儀礼は、親族の死者への儀礼と、神々への儀礼の中間程度に位置していた[lower-alpha 22]。祀られる英雄ごとで様々な解釈があったが、祭儀におけるヘーロースは、都市共同体や個人を病や危機から救済し恩恵をもたらした者として理解された。このような崇拝の対象が叙事詩に登場する英雄に比定された。時が経つにつれ、ヘーロースの範型に該当すると判断された人物、すなわち神への祭祀を創始した者や、都市の創立者などには、神託に基づいて英雄たる栄誉が授与され、彼らは「英雄」と見なされた[59]。
ギリシアの英雄は半神とも称されるが、多くが神と人間のあいだに生まれた息子で、半分は死すべき人間、半分は不死なる神の血を引く。このような英雄は、「力ある死者」のなかでも神に近い崇拝を受けていた者たちで、ヘーラクレースの場合は、英雄の域を超えて神として崇拝された。英雄は、都市の創立者として子孫を守護し、またときに、敵対する者の子孫に末代まで続く呪いをかけた[60][注釈 1]。死して勲を残す英雄は、守護と呪いの形で、その死後に強い力を発揮した者でもある[lower-alpha 23]。
ゼウスの息子
英雄は古代ギリシアの名家の始祖であり、祭儀や都市の創立者であり名祖であるが、その多くはゼウスの息子である。ゼウスはニュンペーや人間の娘と交わり、数多くの英雄の父となった。数々の王家が神の血を欲した。
数々の冒険と武勇譚で知られ、数知れぬ子孫を残したとされるヘーラクレースはゼウスと人間エーレクトリュオーンの娘アルクメーネーのあいだに生まれた。ゼウスは彼女の夫アンピトリュオーンに化け、更にヘーリオスに命じて太陽を三日間昇らせず彼女と交わって英雄をもうける。また白鳥の姿になってレーダーと交わり、ヘレネー及びディオスクーロイの兄弟をもうけた。アルゴス王アクリシオスの娘ダナエーの元へは黄金の雨に変身して近寄りペルセウスをもうけた。テュロス王アゲーノールの娘エウローペーの許へは、白い牡牛となって近寄り、彼女を背に乗せるとクレータ島まで泳ぎわたった。そこで彼女と交わってミーノースやラダマンテュス等をもうける。
ゼウスはまた、アルテミスに従っていたニュンペーのカリストーに、アルテミスに化けて近寄り交わった。こうしてアルカディア王家の祖アルカスが生まれた。プレイアデスの一人エーレクトラーとの間には、トロイア王家の祖ダルダノスと、後にデーメーテール女神の恋人となったイーアシオーンをもうける。イーオーはアルゴスのヘーラーの女神官であったが、ゼウスが恋して子をもうけた。ヘーラーの怒りを恐れたゼウスはイーオーを牝牛に変えたが、ヘーラーは彼女を苦しめ、イーオーは世界中を彷徨ってエジプトの地に辿り着き、そこで人の姿に戻り、エジプト王となるエパポスを生んだ。エウローペーはイーオーの子孫に当たる。
アトラースの娘プルートーとの間には、神々に寵愛されたが冥府で劫罰を受ける定めとなったタンタロスをもうける。またゼウスはニュンペーのアイギーナを攫った。父親であるアーソーポス河神は娘の行方を捜していたが、コリントス王シーシュポスが二人の行き先を教えた。寝所に踏み込んだ河神は雷に打たれて死に、またシーシュポスはこの故に冥府で劫罰を受けることとなった。アイギーナからはアイアコスが生まれる。同じくアーソーポス河神の娘とされる（別の説ではスパルトイの子孫）アンティオペーは、サテュロスに化けたゼウスと交わりアンピーオーンとゼートスを生んだ。アンピーオーンはテーバイ王となり、またヘルメースより竪琴を授かりその名手としても知られた。プレイアデスの一人ターユゲテーとも交わり、ラケダイモーンをもうけた。彼は、ラケダイモーン（スパルテー）の名祖となった。エウリュメドゥーサよりはミュルミドーン人の名祖であるミュルミドーンをもうけた。
他の神々の息子
アポローンは数々の恋愛譚で知られるが、彼の子とされる英雄は、まずムーサの一柱ウーラニアーとの間にもうけた名高いオルペウスがある（別説では、ムーサ・カリオペーとオイアグロスの子）。ラピテース族の王の娘コローニスより、死者をも生き返らせた名医にして医神アスクレーピオスをもうけた。予言者テイレシアースの娘マントーからは、これも予言者モプソスをもうける。ミーノースの娘アカカリスはアポローンとヘルメース両神の恋人であったが、アポローンとの間にナクソス島の名祖ナクソス、都市の名祖ミーレートス等を生んだ。彼女はヘルメースとの間にも、クレータ島のキュドーニスの創建者キュドーンをもうけた。
他方、ポセイドーンは、アテーナイ王アイゲウスの妃アイトラーとの間にテーセウスをもうけたとされる。またエウリュアレーとの間にはオーリーオーンを（別説では、彼はガイアの息子ともされる）、テューローとの間には双生の兄弟ネーレウスとペリアースをもうけた。エパポスの娘でニュンペーのリビュエー（リビュアー）と交わり、テュロス王アゲーノールとエジプト王ペーロスの双子をもうける。ラーリッサを通じて、ペラスゴス（ペラスゴイ人の祖とは別人）、アカイオス、プティーオスをもうけた。アカイオスはアカイア人の祖とされ、プティーオスはプティーアの名祖とされる。オルコメノスのミニュアース人の名祖とされるミニュアースもポセイドーンの子とされるが、孫との説もある。
鍛冶の神ヘーパイストスは、アテーナイの神話的な王エリクトニオスの父とされる。彼はアテーナーに欲情し女神を追って交わらんとしたが、女神が拒絶し、彼の精液はアテーナーの脚にまかれた。女神はこれを羊毛で拭き大地に捨てたところ、そこよりエリクトニオスが生まれたとされる[63][lower-alpha 24]。
リュカーオーンは、アルカデイア王ペラスゴスとオーケアノスの娘メリボイア、またはニュンペーのキューレーネーの子とされる。彼は多くの息子に恵まれたが、息子たちは傲慢な者が多く神罰を受けたともされる。アルカディアの多くの都市が、リュカーオーンの息子たちを、都市の名祖として求めた形跡がある。また、アプロディーテーは、トロイア王家の一員アンキーセースとのあいだにアイネイアースを生んだ。アイネイアースは後にローマの神話的祖先ともされた。アイアの金羊毛皮をめぐる冒険譚「アルゴー号の航海譚」に登場するコルキス王アイエーテースは、ヘーリオスとオーケアノスの娘ペルセーイスの子である。
トロイア戦争の英雄であり、平穏な長寿よりも、早世であっても、戦士としての勲の栄光を選んだアキレウスは、ペーレウスと海の女神テティスのあいだの息子である。
英雄崇拝とその栄光
ピエール・グリマルによれば、ヘーラクレースとその数々の武勇譚はミュケーナイ時代に原形的な起源を持つもので、考古学的にも裏付けがあり、またその活動は全ギリシア中に足跡を残しているとされる[19]。ヘーラクレースは神と同じ扱いを受け、彼を祭祀する神殿あるいは祭礼はギリシア中に存在した。古代ギリシアの名家は、競ってその祖先をヘーラクレースに求め、彼らはみずから「ヘーラクレイダイ（ヘーラクレースの後裔）」と僭称した[64]。
アキレウスもまた、アガメムノーンなどと同様に、いまは忘却の彼方に沈んだその原像がミュケーナイ時代に存在したと考えられるが、彼は「神々の愛した者は若くして死ぬ」とのエピグラムの通り、神々に愛された半神として、栄誉のなか、人間としてのモイラ（定業）にあって、英雄としての生涯を終えた。彼の勲と栄光はその死後にあって光彩を放ち人の心を打つのである。
神話6：英雄の神話
ギリシア神話に登場する多くの人間は、ヘーシオドスがうたった第4の時代、つまり「英雄・半神」の時代に属している。それらは、すでにホメーロスが遠い昔の伝承、栄えある祖先たちの勲の物語としてうたっていたものである。
彼らの時代がいつ頃のことなのかという根拠については、神話上での時代の相関が一つに挙げられる。他方、考古学資料によるギリシア神話の英雄譚が源流であると考えられる古代の都市遺跡や文化、戦争の痕跡などから推定される時代がある。英雄たちの時代の始まりとしては、プロメーテウスの神話の延長上にあるとも言える「大洪水」伝説を起点に取ることが一つに考えられる。
大洪水とデウカリオーン
プロメーテウスの息子デウカリオーンは、エピメーテウスとパンドーラーのあいだの娘ピュラーを妻にするが、大洪水は、このときに起こったとされる[65]。洪水を生き延びたデウカリオーンは、多くの息子・娘の父親となる。ピュラーとのあいだに息子ヘレーンが生まれたが、彼は自分の名を取って、古代ギリシア人をヘレーン（複数形：ヘレーネス）と呼んだ[66]。デウカリオーンの息子・孫には、ドーロス、アイオロス、アカイオス、イオーンがいたとされ、それぞれが、ドーリス人、アイオリス人、アカイア人、イオーニア人の名祖となったとされるが[67]、これには歴史的な根拠はないと思われる[68]。
アイオロスの裔
しかし、アイオロスの子孫には、ギリシア神話で活躍する有名な人物がいる。子孫はテッサリアで活躍し、イオールコスに王都を建造した。ハルモスの家系にはミニュアースと、その裔でありアルゴナウタイとして著名なイアーソーン、また医神として後に知られるアスクレーピオスがいる。また孫娘のテューローからは、子孫としてネーレウス（ポントスの子のネーレウス神とは別）、その子でトロイア戦争の智将として知られるピュロス王ネストールがおり、ペリアース、アドメートス、メラムプース、またアルゴス王で「テーバイ攻めの七将」の総帥であるアドラストスなどがいる。ネーレウスはピュロスの王都を建造した。
アイオロスの娘婿アエトリオスの子孫の人物としては、月の女神セレーネーとの恋で知られるエンデュミオーン、カリュドーン王オイネウス、その子のメレアグロス、テューデウス兄弟がいる。メレアグロスはホメーロスでも言及されていたが（『イーリアス』）、猪退治の話は後世になって潤色され、「カリュドーンの猪狩り」として、女勇者アタランテーも含めて多数の英雄が参加した出来事となった。またメレアグロスの姉妹デーイアネイラの夫はヘーラクレースであり、二人のあいだに生まれたヒュロスはスパルテー（ラケダイモーン）王朝の祖である[69]。
ペロプスの裔
タンタロスは冥府のタルタロスで永劫の罰を受けて苦しんでいるが、その家系にも有名な人物がいる。彼の息子のペロプスは富貴に驕ったタンタロスによって切り刻まれ、オリュンポスの神々への料理として差し出された。この行い故にタンタロスは劫罰を受けたともされるが、以下の別説もある。神々はペロプスを生き返らせ、その後、彼は世に稀な美少年となり、ポセイドーンが彼を愛して天界に連れて行ったともされる。
ペロプスは神々の寵愛を受けてペロポネーソスを征服した。彼の子孫にミュケーナイ王アトレウスがあり、アガメムノーンとその弟のスパルタ王メネラーオスはアトレウスの子孫（子）に当たる（この故、ホメーロスは、「アトレイデース＝アトレウスの息子」と二人を呼ぶ）。アガメムノーンはトロイア戦争のアカイア勢総帥でありクリュタイムネーストラーの夫で、メネラーオスは戦争の発端ともなった美女ヘレネーの夫である。また、アガメムノーンの息子と娘が、ギリシア悲劇で名を知られるオレステース、エーレクトラー、イーピゲネイアとなる。
ミュケーナイ王家の悲劇に密接に関連するアイギストスもペロプスの子孫で、オレステースと血が繋がっている。他方、アトレウスの兄弟とされるアルカトオスの娘ペリボイアは、アイアコスの息子であるサラミス王テラモーンの妻であり、二人のあいだの息子がアイアースである。また、テラモーンの兄弟でアイアコスのいま一人の息子がペーレウスで、「ペーレウスの息子」（ペーレイデース）が、トロイア戦争の英雄アキレウスとなる[69]。
テーバイ王家とクレータ王家
リビュエーは雌牛となったイーオーの孫娘に当たる。リビュアーと海神ポセイドーンの間に生まれたのがフェニキア王アゲーノールで、テーバイ王家の祖であるカドモスと、クレータ王家の祖とも言える娘エウローペーは彼の子である。
カドモスは竜の歯から生まれた戦士としてよく知られる。カドモスの娘にはセメレーがあり、彼女はゼウスの愛を受けてディオニューソスを生んだ。テーバイ王ペンテウスはカドモスの孫にあたり、彼はディオニューソス信仰を否定したため、狂乱する女たちに引き裂かれて死んだ。その女たちの中には、彼の母アガウエーや伯母イーノーも含まれていた。ペンテウスとディオニューソスは従兄弟同士となる。カドモスの別系統の孫にはラブダコスがあり、彼はラーイオスの父で、ラーイオスの息子がオイディプースである。オイディプースには妻イオカステーのあいだに娘アンティゴネー等四人の子供がいる。
他方、カドモスの姉妹にエウローペーがあり、彼女はクレータ王アステリオスの妻であるが、ゼウスが彼女を愛しミーノースが生まれる。ミーノースの幾人かの息子と娘のなかで、カトレウスは娘を通じてアガメムノーンの祖父に当たり、同様に、彼はパラメーデースの祖父である。カトレウスの孫には他にイードメネウスがいる。ミーノースの娘アリアドネーは、本来人間ではなく女神とも考えられるが、ディオニューソスの妻となってオイノピオーン等の子をもうけた。クレータの迷宮へと入って行ったテーセウスは、アテーナイ王アイゲウスの息子とも、ポセイドーンの息子ともされるが、ミーノースの娘パイドラーを妻とした。
トロイア王家
アガメムノーンを総帥とするアカイア勢（古代ギリシア人）に侵攻され、十年の戦争の後に陥落したトロイアは、トロイア戦争の舞台として名高い。小アジア西端に位置するこの都城の支配者は、ゼウスを祖とするダルダノスの子孫である。彼はトロイア市を創建し、キュベレー崇拝をプリュギアに導いたとされる。ダルダノスの孫がトロースで、彼がトロイアの名祖である。トロースには三人の息子があり、イーロス、アッサラコス、ガニュメーデースである。ガニュメーデースは美少年中の美少年と言われ、ゼウスが彼を攫ってオリュンポスの酒盃捧持者とした。
イーロスはラーオメドーンの父で、後の老トロイア王プリアモスの祖父である。英雄ヘクトールとパリス（アレクサンドロス）はプリアモスの息子、予言で名高いカッサンドラーは娘である。またヘクトールの妻アンドロマケーは、トロイア陥落後、アキレウスの息子ネオプトレモスの奴隷とされ、彼の子を生む。
他方、トロースの三人の息子の最後の一人アッサラコスはアンキーセースの祖父で、アンキーセースとアプロディーテー女神のあいだに生まれたのがアイネイアースである。トロイア陥落後、彼は諸方を放浪してローマに辿り着く。ウェルギリウスは彼を主人公としてラテン語叙事詩『アエネーイス』を著した。アイネイアースの息子アスカニオス（イウールス）はローマの名家ユーリア氏族（gens Iulia）の祖とされる。
英雄たちの結集
ギリシア神話には、断片的なエピソード以外に、一人の人物あるいは一つの事件が、複雑に展開し、数多くの英雄たちがその物語に関係してくる「複合物語」とも呼べる神話譚がある。
アテーナイの王子であった「テーセウス」の生涯は、劇的な展開を見せ、クレータ島の迷宮での冒険を経た後になっても、コルキスの王女メーデイアが義母であったり、その魔術と戦うなど、ミーノース王やアリアドネーを含め、広い範囲の多数の人物と関わりを持っている。
テーセウスの生涯以上に華麗で、夥しい人物が関係し、また様々な重要事件に参加するヘーラクレースの物語もまた英雄の結集する神話とも言える。彼に課された十二の難題の物語だけでも十分に複雑であるが、ヘーラクレースは「アルゴナウタイ」の一員でもある。更に、アポロドーロスによると、彼はゼウスの王権が確立した後に起こったとされるギガース（巨人）たちとの戦いにも参加している[70]。また、オルペウス教の断片的な資料では、原初にクロノス Khronos（時）、別名ヘーラクレースが出現したという記述がある[71]。これが英雄ヘーラクレースかどうか定かではないが、無関係とも言いきれない。
ギリシア中から英雄が集結して冒険に出発するという話としては、イアーソーンを船長とするコルキスの金羊毛皮をめぐる「アルゴナウタイ」の物語が挙げられ、ここではヘーラクレースやオルペウスなども参加している。
また、アドラストスを総帥とする「テーバイ攻めの七将」の神話やその後日談でもある、七将の息子たちの活躍も、英雄たちが結集した物語である。メレアグロスの猪退治の伝承が潤色され、拡大した規模で語られるようになった「カリュドーンの猪狩り」の神話もまた、メレアグロスを中心に、カストールとポリュデウケースの兄弟、テーセウス、イアーソーン、ペーレウスとテラモーン、そしてアタランテーなども参加した英雄の結集物語である。
トロイア戦争
ギリシア神話上で、もっとも古く、もっとも重層的に伝承や神話や物語が蓄積されているのは、「トロイア戦争」をめぐる神話である。古典ギリシアの文学史にあって、紀元前9世紀ないし8世紀に、突如として完成された形で、ホメーロスの二大叙事詩、すなわち『イーリアス』と『オデュッセイア』が出現する。詳細な研究の結果、これらの物語は突如出現したのではなく、その前史ともいうべき過程が存在したことが分かっている[72]。
トロイア戦争をめぐっては、その前提となったパリスの審判の物語や、ギリシアとトロイアのあいだの交渉、アカイア軍の出陣、そして長期に渡る戦争の経過などが知られている。『イーリアス』は十年に及ぶ戦争のなかのある時点を切り出し、アキレウスの怒りから始まり、代理で出陣したパトロクロスの戦死、ヘクトールとの闘い、そして彼の死と、その葬送のための厳粛な静けさで物語が閉じる。他方、『オデュッセイア』では、トロイア戦争の終結後、故郷のイタケ島へ帰国しようとしたオデュッセウスが嵐に出会い、様々な苦難を経て故郷へと帰る物語が記されている。
トロイア戦争の経過の全貌はどのようなものであったのか、トロイア陥落のための「木馬の計略」の話などは、断片的な物語としては伝わっていたが、完全な形のものは今日伝存していない。しかし、この神話あるいは歴史的な伝承が、大きな物語圏を築いていたことは今日知られている。
ギリシア神話と宗教
神話は多くの場合、かつて生きていた宗教や信仰の内実、すなわち世界の「真実」を神聖な物語（文学的表現）または象徴の形で記録したものだと言える。このことは、現在なお信仰され続けている宗教等にも該当する。神話はまた多くの場合、儀礼と密接な関係を持つ[73][74]。エリアーデは神話は世界を含む「創造を根拠付ける」ものとした。このことは人間の起源の説明が宗教的世界観の一部として大きな意味を持つことからも肯定される[75]。
ギリシア人と神々への信仰
古代ギリシア人は人間と非常に似た神々が登場するユニークな神話を持っていたが、彼らはこれらの神々を宗教的信仰・崇拝の対象として考えていたのかについては諸説ある。実際、西欧の中世・近世を通じて、人々はギリシア神話を架空の造り話か寓話の類とも見なしていた。現代においても、ポール・ヴェーヌは、「ギリシア人がその神話」を本当に信仰していたのかをめぐり疑問を提示する。彼は古代ギリシア人がソフィストたちの懐疑主義を経てもロゴスとミュートスの区別が曖昧であったことを批判する。しかしヴェーヌの結論は、古代ギリシア人はやはり彼らの神話を信じていたのだ、ということになる[76]。
また、古代のギリシア人自身のなかでも疑問は起こっていたのであり、紀元前6世紀の詩人哲学者クセノパネースは、ホメーロスやヘーシオドスに描かれた神々の姿について、盗みや姦通や騙し合いを行う下劣な存在ではないかと批判している[77]。
ホメーロスやヘーシオドスは、自分たちのうたった神話が「真実」であることに確信を持っていた。この場合、何が真実で、何が偽なのかという規準が必要である[lower-alpha 25]。しかし彼らがうたったのは、神々や人間に関する真実であって、造話や虚構と現代人が考えるのは、真実を具象化するための「表現」であり「技法」に過ぎなかった[78][lower-alpha 26]。
神話の重要な与件の一つとして作者の無名性が考えられていた。誰が造ったのでもなく太古の昔より存在するのが神話であった[80]。紀元前7世紀中葉以降、叙事詩的伝統に代わって、個人の感情や思いをうたう抒情詩が誕生する。抒情詩人は超越的な神々の存在について寧ろ無関心であった。しかし、これに続いて出現したギリシア悲劇においては、ムーサ女神への祈りもなく、明らかに彼らが創作したと考えられる物語を劇場で公開するようになる。これによってギリシア神話は人間的奥行きを持ち深化したが、彼らは神話を信じていたのだろうか。悲劇詩人たちはニーチェが洞察したように、コロスの導入によって、そして今一つに「英雄」の概念の変遷により、共同体の真実をその創作に具現していた。彼らはなお神を信仰していたのであるが、神話についてはそうでもなかった[81]。
ソピステースとプラトーン
しかし三大悲劇詩人の活動の背後で、奴隷制を基礎に置くギリシアの諸ポリスは、アテーナイを代表として困難に直面することにもなる[lower-alpha 27][83][lower-alpha 28]。ペルシア戦争での奇蹟的な勝利の後、アテーナイの覇権と帝国主義が勃興するが、ポリスは覇権をめぐって相互に争うようになる。ペロポネソス戦争で敗北したアテーナイにあって独自な思想を語ったソークラテースはなお敬神の謎めいた人物であったが、彼に先駆するソピステースたちは、神々もまた修辞や議論の為の道具と見なし、プロータゴラースは「神々が存在するのかしないのか、我々には知りようもない」と明言した[84]。
ソークラテースの弟子であり偉大なソピステースたちの論法を知悉していた紀元前4世紀のプラトーンは、古代ギリシアの民主主義の破綻と欠陥を認めず、彼が理想とする国家についての構想を語る。プラトーン以前には、ホメーロスの叙事詩が青少年の教科書でもあり、戦士としての心構え、共同体の一員たる倫理などは彼の二大作品を通じて学ばれていた。しかし、プラトーンは『国家』において、異様な「理想社会」のモデルを提唱した。プラトーンはまずホメーロスと英雄叙事詩を批判し、これをポリスより追放すべきものとした[85][86]。また、彼の理想の国家にあっては、「悲劇」は有害であるとしてこれも否定した[87]。
しかし、このような特異な思想を語ったプラトーンはまた、時期によっては、神話（ミュートス）を青少年の教育に不適切であるとする一方で、自分の著作に、ふんだんに寓意を用い、真実を語るために「神話」を援用した[88]。ポリスの知識人階級のあいだでは、古来のギリシア神話の神々や英雄は、崇拝の対象ではなく、修辞的な装飾とも化した。こうしてアレクサンドロスがアケメネス朝を滅ぼし、みずからが神であると宣言したとき、「神々への信仰」はポリス共同体から消え去った、あるいはもはやポリスはこのような宗教的情熱を支えるにはあまりにも変質してしまったのだと言える。神話（ミュートス）が備えていたリアリティは消失し、神話と現実の分離が起こった[89]。
人々の敬神の伝統はそれでもパウサーニアースが紀元後になって証言しているようにアテーナイにおいても、またギリシアの地方や田舎にあってなお続いた。一方で、アリストテレースは「歌うたいが法螺をふいている」と著作のなかで断言した[90]。
ギリシア神話の展開と変容
古典学者ピエール・グリマルはその小著『ギリシア神話』の冒頭で、「ギリシア神話」とは何を指す言葉かを説明している。グリマルは、紀元前9-8世紀より紀元後3-4世紀にあって、ギリシア語話圏で行われていた各種の不思議な物語、伝説等を総称して「ギリシア神話」とする[2]。この広範な神話圏は、紀元前4世紀末または前3世紀初にあって内容的・形式的に大きな変容を経過する。一つのは文献学の発達と、書物の要約作成によってであり、いま一つは、生きた神々への敬神の表現でもあった詩作品などに代わる、娯楽を目的とした作品の登場によってである。
文献学と娯楽作品
ギリシアの諸ポリスは、アレクサンドロスの統一とオリエント征服によって事実上消滅した。アレクサンドロスはエジプトに自己の名を付けた新都を建設した。エジプトを継承したディアドコイの一人プトレマイオスはそこに世界最大と称されたアレクサンドレイア図書館を建造し、夥しい蔵書の収集に着手すると共に、ヘレニズムの世界に優秀な学者を求めた[91][lower-alpha 29]。今日伝存する多くの古代の文献・文書はこの時代に編纂され、あるいは筆写され写本として残ったものである。
図書館はアレクサンドレイア以外にもペルガモンなどが著名であった。図書館は鎖されていたとはいえ、高い評価を受けた作品は、筆写されて、教養人・貴族などに広がっていった。図書館は大量の書物について、その内容要約書をまた編集していた。長い原著を読むよりも、学者が整理した原著の要約を読むことで、無教養な俄成金などは自己の見せかけの知識を喧伝できた[93]。あるいは諸種の伝説について、主題ごとの見取り図を与えるために書籍が編纂された[94]。このような「集成」本のなかでも、もっとも野心的であったのが、紀元前2世紀のアテーナイの文献学者アポロドーロスのものと長く考えられていた、アポロドーロスの『ビブリオテーケー』（ギリシア神話文庫）である[95]。
一方、帝政ローマ期の貴族や富裕な階層の人々は、古代ギリシアの神々への崇拝や敬神の念とは関係なく、純粋に面白く色恋の刺激となる物語を好んだ。これらの嗜好の需要に合わせ、オウィディウスなどは、神々への敬神などとは無縁な、娯楽目的の『変身物語』を著し、また同じような意味でアプレイウスは『黄金の驢馬』を著した。オウィディウスの書籍はギリシア神話全体を扱うもので、体系的な著作とも言えるが、しかし気楽に読むことのできる短いエピソードの集成でもあった。
現代の神話研究と神話学
ギリシア神話の宗教としての「真実」の開示の機能は、このようにしてヘレニズムの時代にその終焉を迎えたと言える。新しく勃興したキリスト教は、まさに神話を否定したプラトーンの思想の延長上にあるとも言えたが、この後、千年以上にわたって続く西欧の精神の歴史のなかで、ギリシア神話はもはや宗教ではなく、この神話に登場する逸話や神々を、自然現象の寓意とも、娯楽のための造話とも見なしていた。
19世紀アメリカの文学者であるトマス・ブルフィンチはギリシア・ローマ神話に関する一般向けの概説書を著したが（Bulfinch's Mythology, 『ギリシア神話と英雄伝説』）、「神話の起源」について次のような四つの説をまとめ紹介している。1）神話は『聖書』の物語の変形である。2）神話はすべて歴史的事実の反映であり、後世の加筆や粉飾で元の姿が不明となったものである。3）神話は道徳・哲学・宗教・歴史の真理などを寓意的に表現したものである。4）神話は多様な自然現象の擬人化である。この最後の解釈は、19世紀初頭のワーズワースの詩作品に極めて明瞭に表出されているとする[96]。
19世紀と比較神話学
神話の解釈や研究において大きな刺激となったのは、19世紀にあっては、印欧語の比較研究より生まれた比較言語学である。ドイツ生まれで、後半生をイギリスに生き研究を行ったマックス・ミューラーは比較神話学という形の神話解釈理論を提唱した。比較言語学の背景にある思想は当時西欧を席巻していた進化論と進歩主義的歴史観である。ミューラーは、ギリシア神話をインド神話などと比較した上で、これらの神話の意味は、最終的には太陽をめぐる自然現象の擬人化であるとする神話論を主張した[97]。
ジェームズ・フレイザーはミューラーと同じく自然神話学を唱えたが、彼は浩瀚な『金枝篇』において王の死と再生の神話を研究し、神話は天上の自然現象の解釈ではなく、地上の現象と社会制度のありようの反映であるとした。また神話は呪術的儀礼を説明するために生み出されたとも主張した。ミューラーの解釈では、ゼウスは太陽の象徴で神々の物語も、太陽を中心とする自然現象の擬人的解釈であるということになる。他方、フレイザーでは、「死して蘇る神」の意味解明が中心主題となる。エレウシースの秘儀がこのような神話であり、ディオニューソスもまた死して後、ザグレウスとして復活する。
構造と普遍的な神話学
ソシュールの構造の概念を継承して神話研究に適用したのは人類学者のクロード・レヴィ＝ストロースであり、彼は『構造神話学』において、オイディプースの悲劇を、のあいだの差異の構造と矛盾の体系として分析し、「神話的思考」の存在を提唱した。オイディプース神話の目的の一つは、現実の矛盾を説明し解明するための構造的な論理モデルの提供にあるとした。この神話の背後には様々な矛盾対立項があり、例えば、人は男女の結婚によって生じるという認識の一方で、人は土から生まれたという古代ギリシアの伝承の真理について、この矛盾を解決するための構造把握がオイディプース神話であるとした。
フロイトの無意識の発見から淵源したとも言える深層心理学の理論は、歴史的に現れる現象とは別に、時間を超えて普遍的に存在する構造の存在を教える。ユングは、このような普遍的・無時間的な構造の作用として元型の概念を提唱した。ケレーニイとの共著『神話学入門』においては、童子神の深層心理学的な分析が行われるが、コレーや永遠の少年としてのエロースは太母（地母神）としてのデーメーテールなどとの関係で出現する元型であり、「再生の神話」と呼ばれるものが、無意識の構造より起源する自我の成立基盤であり、自我の完全性への志向を補完する普遍的な動的機構であるとした[98]。
ギリシア神話の影響
ローマ帝国の分裂と写本
紀元3世紀ないし4世紀には未だ、ヘレニズム時代とローマ帝政期に造られ、伝存していた莫大な量の書籍があったとされる[99]。例えば、古典三大悲劇詩人の作品は、現在伝存しているものは、名が伝わっているもののなかの十分の一しかないが、この当時には未だほぼ全巻が揃っていたと考えられる[100]。これらの莫大な書籍・写本は、ヘレニズム時代が過ぎ去り、帝政ローマが終焉を迎えた後では、激減してほとんどの書籍が散逸したとされる。
それは東西に分裂したローマ帝国の西の帝国の領域で著しかった。西ローマは間もなく滅亡し、ゲルマンの国であるフランク王国が成立するが、一旦失われた書籍は再び回復しなかった。他方、東の帝国すなわちビザンティン帝国の領域では、多数の書籍とその写本がなお豊富に残っており、これを利用して、12世紀のヨハンネス・ツェツェースなどの文献学者は、なおギリシア神話に関する膨大な注釈本などを記していた[101][lower-alpha 30]。
十二世紀ルネサンス
西欧においては、すべての写本、古代の遺産が失われたわけではなく、14世紀から15世紀にかけてのルネッサンスにおいて、丹念に修道院の文書庫などを調べることで、ギリシア語原典の写本などがなお発見されつづけた。他方、西欧で失われた多くの書籍は、8世紀におけるイスラーム帝国の勃興と共に、ビザンティン帝国を介してイスラームに渡った。しかしアラトスなど極一部の例外を除き、神話についての書籍は伝承されなかった。
中世からルネサンスにかけては、マクロビウス、フルゲンティウス、マルティアヌス・カペッラ、セルウィウスらのラテン語著作が古代神話の出典として参照された。さらに盛期には『バチカン・ミトグラフス』など中世独自の古代神話集成も著された。
ルネサンスとギリシア神話
西欧では、古代ギリシア語による文芸はほとんど忘れられていたが、14世紀初頭の代表的な中世詩人であるダンテ・アリギエリは、『神曲』地獄篇のなかでリンボーという領域を造り、そこに古代の詩人を配置した。5人の詩人中4人はラテン語詩人で、残りの一人がホメーロスであった。しかし、ダンテはホメーロスの作品を知らなかったし、西欧にこの大詩人が知られるのは、やや後[102][103]になってからであった。
しかし西欧では、古代のローマ詩人オウィディウスの名とその作品はよく知られていた。イタリア・ルネサンスの絵画でギリシア神話の主題を明確に表現しているものとして、サンドロ・ボッティチェリの『ヴィーナスの誕生』と『春』が存在する。両絵画共に制作年は明確ではないが、1482年頃であろうと想定されている[104]。高階秀爾はこの二つの絵画を解釈して、『春』はオウィディウスの『祭暦』の描写に合致する一方、『ヴィーナスの誕生』と『春』が対を成す作品ならば、これは「天のアプロディーテー」と「大衆のアプロディーテー」の描き分けの可能性があると指摘している[105] [106][lower-alpha 31]。
ボッティチェリの『ヴィーナスの誕生』は、イタリア・ルネサンスにおけるギリシア神話の具象的表現の代表的な作品とも言える。この絵の背後にあると想定されるマルシリオ・フィチーノなど（プラトン・アカデミー）のネオプラトニズムの哲学や、魔術的ルネサンスの思想は、秘教的なギリシア文化と西欧文化のあいだで通底する美的神話的原理であるとも言える。次に、西欧世界において、ルネサンス期以前のギリシアのイメージはどのようなものだったのかを記す。
ホメーロスと古代ギリシア
西欧における古代ギリシア、わけてもホメーロスの像は、いわゆる「トロイアの物語」のイメージで捉えられていた。これは紀元4世紀ないし5世紀のラテン語の詩『トロイア戦争日誌』と『トロイア滅亡の歴史物語』を素材として、12世紀にブノワ・ド・サント＝モールがフランス語で書いたロマンス風の『トロイア物語』から広がって行ったものである。この作品は更にラテン語で翻案され、全ヨーロッパ中に広まったとされる[107]。
叙事詩人ホメーロスが意図した古代ギリシアと、西欧中世にあって「トロイア物語」を通じて流布したギリシアの像では、どのような違いがあったのか。ここで言えるのは、両者が共に「歴史性」を負っていること、しかし前者は「詩的」であろうとする世界であり、後者はあくまで「史的」であろうとする世界である[108]。ホメーロス時代のギリシアの世界には「神々の顕現」が含まれていたが、古代末期から近世にかけての西欧において思い描かれていた「ギリシア世界」では、「神々の不在」が顕著であり、脱神話化が行われている。
だがイタリアの人文主義者たちは、ホメーロス『イーリアス』原典を、15世紀半ばにラテン語訳した。この翻訳を通じ、汎西欧的にホメーロス及び古代ギリシアの把握像に変化が生じてきた。17世紀には、ジョージ・チャップマンが『イーリアス』（1611年）と『オデュッセイア』（1614年）を英訳し、マダム・ダシエ（1654-1720）が『イーリアス』と『オデュッセイア』を、フランス語訳した[109]。このように進展した事で、古典ギリシアの再発見とも呼べる事態が到来した。
ギリシア神話と西欧
天文学
ギリシア神話の影響を現在も強く受けている学問の一つが天文学である。現在、恒星を結んで作る星座は88を数えるが、そのうちトレミーの48星座などは、ギリシア神話と結び付けられている。またローマ神話は太陽はアポローン、月はアルテミスに擬えたほかローマ神話を経由して惑星の名称も水星はヘルメース（ローマ神話のメルクリウス）、金星はアプロディーテー（同ヴィーナス）、火星はアレース（同マールス）、木星はゼウス（同ユーピテル）、土星はクロノス（同サートゥルヌス）に擬えられている。近代になってガリレオ・ガリレイ木星の4つの衛星を発見したときもガニメデ、エウロペ、カリスト、イオとゼウスにゆかりのある物が命名されている。近代以降発見された天体も天王星（ウーラヌス）、海王星（ポセイドーン（ローマ神話のネプチューン））、冥王星（ハーデース（ローマ神話のプルートー））とギリシア神話にゆかりのある名がつけられる慣行が残っている。20世紀から21世紀においても冥王星に衛星が発見されるとカロン、ニュクス、ヒュドラ、ケルベロスとハーデースにゆかりのある事物に因んで命名されている。天体の新発見が相次ぎ命名に使用するギリシア神話の事物が枯渇し始めると「神話の神々の名を使用する」という慣行による命名が行われており、21世紀になってもなお天文学においてギリシア神話の影響は強い。
医学
医学においても医療の象徴にアスクレーピオスの蛇の杖が使用されるなど、ギリシア神話にゆかりのある物が多数ある。アキレス腱、エディプスコンプレックスなどはギリシア神話由来である。また心理学を意味するサイコロジーの「サイコ」も心の女神プシューケーに由来するほか、性愛を意味する「エロス」は愛の神エロースに由来し、「恐怖」「嫌悪」を意味する「フォビア」は「フォボス」に由来する。
絵画
ギリシア神話はイタリア人文主義の絵画の主題だけではなく、様々な絵画・視覚的芸術の主題ともなる。ボッティチェリが更に多くの絵画を描き、ルネサンス期のレオナルド・ダ・ヴィンチ、ミケランジェロ、ラファエロをはじめ、コレッジョ、ティツィアーノ、カラヴァッジョ、ルーベンス、ニコラ・プッサン、ドラクロア、コロー、ドミニク・アングル、ギュスターヴ・モロー、グスタフ・クリムトなどもギリシア神話に題材を取った絵を描いている。美術館、博物館を意味する「ミュージアム」はムーサに由来する。
文学・詩
また、数多くの文学者や詩人が、作品の題材や形容・修飾にギリシア神話の逸話や場面を利用することで、作品に重層性を与えている。ジョン・ミルトンは『失楽園』、『コウマス』において修飾引用を行っている。スペンサーは『妖精女王』でギリシア神話に言及する。ロマン派の詩人たちは、しばしばギリシア神話からインスピレーションを得ている。『チャイルド・ハロルド』におけるロード・バイロン、『エンデュミオーン』、『プシューケーに寄せるオード』におけるジョン・キーツなどである。ヘルダリーンは『ヒュペーリオン』、『エンペドクレス』を書き、ライナー・マリア・リルケは『オルフォイスに献げるゾネット』連作を造った。オルペウスもまた詩人に霊感を与え、ジャン・コクトーは映画を制作している。ジェイムズ・ジョイスの作品、特に『ユリシーズ』もまたギリシア神話の影響を受けている。
音楽
音楽を意味するミュージックはギリシア神話のムーサに由来する。18世紀以降、音楽の分野でも、ギリシア神話を題材やモチーフとしたものが多数制作された。グルックには、『パリスとヘレナ』、『オーリードのイフィジェニー』があり、ベルリオーズは『トロイアの人々』を作曲している。モーツァルトには、アイネイアースの子を主題とした 『アルバのアスカーニオ』があり、また『イドメネオ』がある。オペラ作品として、グルックには、オウィディウスの作品を原作とした『エコーとナルシス』があり、リヒャルト・シュトラウスには、『エレクトラ』、エウリーピデースの悲劇を元にした『エジプトのヘレナ』、『ナクソス島のアリアドネ』、『ダフネ』がある。カール・オルフは『アンティゴネー』を作曲している。オッフェンバックは神話パロディの喜歌劇を得意とし、『天国と地獄』には、倦怠期のオルフェオ夫婦、神々の労組に手を焼くユピテールなど皮肉たっぷりのキャラクターが登場する。
映画
ギリシア神話の英雄あるいは出来事を映画化した作品は欧米において非常に多数に昇る。トロイア戦争を主題にした映画作品は数多く制作されており、ヘーラクレースを主人公とする作品もまた多くある。アルゴナウタイ、テーセウス（主にクレータの迷宮を舞台として）の物語、テーバイ攻めの七将などの話が映画化されている。ギリシア悲劇も映画となっているものが多い。
ビデオゲーム
近年では、ビデオゲームの題材としてギリシア神話が選ばれる事がある。『ヘラクレスの栄光』はヘーラクレースを主人公とし、神話の世界を旅するロールプレイングゲームである（作品によってはヘーラクレースが主人公でないものもある）。リアルタイムストラテジーである『エイジ オブ ミソロジー』においてはオリュンポス十二神もしくはティーターンの力を借りつつギリシア文明やアトランティス文明を発展させ、他の文明を打ち倒す。『ゴッド・オブ・ウォー』においてはギリシア神話の（特に）英雄譚における荒々しさや残酷さを前面に押し出した物語が展開される。これは本作が格闘戦を主軸とした激しいアクションゲームであるため、ゲームデザイン（遊具としての設計）の観点からも暴力的な物語である必要性があったからである。
ギリシア神話と日本
アポロドーロス『ギリシア神話』の訳者まえがきで高津春繁は、日本においてギリシア神話は、オウィディウス『変身物語』から取られた話を軸に紹介されて来た[110]と述べている。
欧米でも日本でも、子供向け、あるいは若い人向けにギリシア神話物語の書き下し出版が多いが、それらはオウィディウスの本のように、ヘレニズム的な甘美さと優しさに重点を置いた物語が大半である。異なるのは、成人向けのギリシア神話であっても、さほど重要でもない「変身」物語や恋愛譚が多く取り上げた所である。
関連文献
原典訳書
ホメーロス 『イーリアス』 呉茂一訳、岩波文庫（上・中・下）／平凡社ライブラリー（新版、上・下、2003年）
ホメーロス 『オデュッセイア』 呉茂一訳、岩波文庫（上・下）／各・一穂社（復刻版2004年）‐「イリーアス」も刊
新訳版『イリアス』、『オデュッセイア』 各・松平千秋訳、岩波文庫（上・下）、ワイド版も刊
『ホメーロスの諸神讃歌』 沓掛良彦訳、平凡社／ちくま学芸文庫（新版）
オウィディウス 『変身物語』 中村善也訳、岩波文庫（上・下）、ワイド版も刊
アプレイウス 『黄金の驢馬（ろば）』 呉茂一・国原吉之助訳、岩波文庫、2013年（改版）
パウサニアス 『ギリシア案内記』 馬場恵二訳、岩波文庫（上・下）、1991-1992年
ピンダロス 『祝勝歌集 断片選』 内田次信訳、〈西洋古典叢書〉京都大学学術出版会、2001年
ヒュギーヌス 『ギリシャ神話集』 松田治・青山照男訳、講談社学術文庫、2005年
リーベラーリス 『メタモルフォーシス ギリシア変身物語集』 安村典子訳、講談社文芸文庫、2006年
神話を体系記述した著作
ロバート・グレーヴス 『ギリシア神話』 高杉一郎訳、紀伊國屋書店、新装版1998年
カール・ケレーニイ 『ギリシアの神話 英雄の時代』 植田兼義訳、中公文庫
グスターフ・シュヴァープ 『ギリシア・ローマ神話』 角信雄訳、白水社（全3巻）、1988年
概説書
西村賀子 『ギリシア神話 神々と英雄に出会う』 中公新書、2005年 ISBN 4121017986
高津春繁・斎藤忍随 『ギリシア・ローマ古典文学案内』 岩波文庫別冊
山室静 『ギリシャ神話〈付 北欧神話〉』 社会思想社、1962年、改訂版1981年 ISBN 4-390-10430-6
高橋宏幸編 『ギリシア神話を学ぶ人のために』 世界思想社、2006年 ISBN 4-7907-1161-7
フェリックス・ギラン 『ギリシア神話』 中島健訳、青土社、新装版1991年
松村一男監修 『歴史がおもしろいシリーズ! 図解 ギリシア神話』 西東社、2011年
文庫版の漫画・イラスト・入門書
里中満智子 『マンガ ギリシア神話』（全8巻）、中央公論新社／中公文庫
吉田敦彦監修 『ズバリ図解 ギリシア神話』 ぶんか社文庫、2007年。新装版・洋泉社、2012年
さかもと未明 『マンガギリシア神話、神々と人間たち』 講談社＋α文庫、2001年
遠藤寛子、絵・若菜等 『ギリシア神話』 講談社青い鳥文庫 1994年
阿刀田高 『ギリシア神話を知っていますか』、『ホメロスを楽しむために』 各・新潮社／新潮文庫
高津春繁・高津久美子共訳 『ギリシア神話』 偕成社文庫
専門書・周辺書
G・S・カーク 『ギリシア神話の本質』 辻村誠三ほか訳 叢書ウニベルシタス・法政大学出版局、1980年
ヴァルター・ブルケルト 『ホモ・ネカーンス 古代ギリシアの犠牲儀礼と神話』 前野佳彦訳、法政大学出版局、2008年 ISBN 4588371142
伊東俊太郎 『十二世紀ルネサンス』 講談社学術文庫、2006年 ISBN 4-06-159780-9
辞典・事典
バーナード・エヴスリン 『ギリシア神話物語事典』 小林稔訳、原書房、2005年
エヴスリン 『ギリシア神話小事典』 小林稔訳、社会思想社、1979年。元版
安達正編著 『物語古代ギリシア・ローマ人物地名事典』 彩流社、2008年
水之江有一編著 『ギリシア・ローマ神話図詳事典 天地創造からローマ建国まで』 北星堂書店、1994年
『図説 ギリシア・ローマ神話文化事典』 松村一男訳、原書房、1997年。ISBN 978-4-562-02963-1
M. C. Howatson ed. The Oxford Companion to Classical Literature 2nd ed. Oxford UP. 1989, 1997, ISBN 0-19-860081-X
Liddell & Scott An Intermediate Greelk-English Lexicon Oxford UP.
Liddell & Scott A Greek-English Lexicon Oxford UP.
原典対照本
Homer Iliad (Loeb CL) Harvard Univ. Press
Homer The Odyssey (Loeb CL) Harvard Univ. Press
Hesiod et al. Hesiod, Homeric Hymns, etc. (Loeb CL) Harvard Univ. Press
脚注
注釈
出典
参考文献
概説書
ピエール・グリマル 『ギリシア神話』 高津春繁訳、白水社〈文庫クセジュ〉、改版1992年。ISBN 4560057265
Text "和書" ignored (help)初版1952年／改版1977年。
Text "和書" ignored (help)初版・筑摩書房〈筑摩叢書〉、1964年・復刊1985年
Text "和書" ignored (help)
Text "和書" ignored (help)
Text "和書" ignored (help)
吉田敦彦 『ギリシア神話入門』 角川選書、2006年。ISBN 4047033936
原典訳書
Text "和書" ignored (help)
Text "和書" ignored (help)
Text "和書" ignored (help)
神話を体系記述した著作
呉茂一 『ギリシア神話』 新潮社／新潮文庫（上・下）
カール・ケレーニイ 『ギリシアの神話 神々の時代』 植田兼義訳、中公文庫、1985年
トマス・ブルフィンチ 『ギリシア・ローマ神話』 大久保博訳、角川文庫（上・下）、改訂版2004年
別訳版 『ギリシア神話と英雄伝説』 佐渡谷重信訳、講談社学術文庫（上・下）、1995年
専門書・周辺書
桜井万里子・本村凌二 『ギリシアとローマ 世界の歴史5』 中央公論社、1997年／中公文庫、2010年、ISBN 4-12-403405-9
樺山紘一 『ルネサンスと地中海 世界の歴史16』 中央公論社、1996年／中公文庫、2008年 ISBN 4-12-204968-7
Text "和書" ignored (help)
脇本平也 『宗教学入門』 講談社学術文庫、2003年 ISBN 4-06-159294-7
高階秀爾 『ルネッサンスの光と闇』 中公文庫、1987年。改訂版（上・下）、2018年
レナル・ソレル 『オルフェウス教』 脇本由佳訳、白水社〈文庫クセジュ〉、2003年。ISBN 4-560-05863-6
アンドレ・ボナール 『ギリシア文明史』 岡道男・田中千春訳、人文書院（全3巻）、新版1989年
ポール・ヴェーヌ 『ギリシア人は神話を信じたか』 大津真作訳、叢書ウニベルシタス・法政大学出版局、1985年
ケレーニイ、C・G・ユング 『神話学入門』 杉浦忠夫訳、晶文社、1975年、新版1991年
辞典・事典
Text "和書" ignored (help)初版1960年
マイケル・グラント／ジョン・ヘイゼル 『ギリシア・ローマ神話事典』 大修館書店、1988年 ISBN 4000800132。
Text "和書" ignored (help); Text "新" ignored (help); Missing |author1= (help)
大林太良・伊藤清司他編 『世界神話事典』 角川書店、1994年。ISBN 4-04-031600-2 C0514
Simon Hornblower et al., eds. The Oxford Classical Dictionary 3rd ed. rev. Oxford UP. ISBN 978-0-19-860641-3
Pierre Grimal The Dictionary of Classical Mythology Blackwell Publishing, 1986, ISBN 978-0-631-20102-1
Encyclopaedia Britanica 2005 CD version
関連項目
2
ギリシア神話の固有名詞一覧
ギリシア神話の神々の系譜
ギリシア神話を題材とした文学作品一覧
ギリシア神話と西洋芸術
オリュンポス十二神
古代ギリシア
古代ギリシアの宗教
神話
多神教
ローマ神話
ギリシア哲学
ギリシャ正教
アトランティス大陸
外部リンク
ギリシア神話の登場者・原典引用付き 「英文］
古典文学作品の英訳 ［英文］
古典文学と物語の情報 ［英文］
| https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%AE%E3%83%AA%E3%82%B7%E3%82%A2%E7%A5%9E%E8%A9%B1 |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
267,
930,
1879,
2018,
2588,
2660,
2726,
2782,
2947,
3048,
3120,
3239,
3430,
4259,
5166,
5980,
6644,
6918,
7075
],
"plaintext_end_byte": [
266,
929,
1878,
2017,
2488,
2636,
2725,
2767,
2946,
2988,
3119,
3238,
3329,
4258,
5165,
5979,
6625,
6904,
7041,
7114
]
} | ما هي دائرة الفقر في مجال الاقتصاد؟ | دائرة الفقر | arabic | {
"passage_answer_candidate_index": [
0
],
"minimal_answers_start_byte": [
76
],
"minimal_answers_end_byte": [
261
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} | في مجال الاقتصاد، تعرف دائرة الفقر بأنها "مجموعة من العوامل أو الأحداث التي من المرجح أن يستمر فيها الفقر، حالما يبدأ، ما لم يكن هناك تدخل خارجي"[1].
وقد عرفت دائرة الفقر بأنها ظاهرة تصبح فيها الأسر الفقيرة فقيرة لثلاثة أجيال على الأقل، أي لفترة كافية من الوقت لا تحوي الأسرة أسلافا أحياء ملاكين يمكنهم نقل رأس المال الفكري والاجتماعي والثقافي اللازم للبقاء خارجها أو تغيير حالة الفقر. لدى حساب طول الأجيال المتوقع ومدة عمر الأسلاف، فإن عمر الوالدين الوسيط المتدني يوازنه العمر الأقصر في العديد من هذه المجموعات.
لهذه الأسر موارد محدودة أو معدومة. هناك العديد من المعوقات التي تعمل معا في عملية دائرية تجعل من المستحيل تقريبا أن يكسر الأفراد الدائرة.[2] ويحدث ذلك عندما لا تتوفر لدى الفقراء الموارد اللازمة للخروج من الفقر، مثل رأس المال المالي أو التعليم أو العلاقات. وبعبارة أخرى، لا يستطيع الأفراد الفقراء الحصول على الموارد الاقتصادية والاجتماعية نتيجة لفقرهم. وهذا المعوّق قد يزيد من فقرهم. مما قد يعني أن الفقراء سيبقون فقراء طوال حياتهم.[1] يشار أيضا إلى هذه الدائرة بأنها "نمط" من السلوكيات والحالات التي لا يمكن تغييرها بسهولة.[3]
ويمكن تسمية دائرة الفقر ب "فخ التنمية" [1] أو "فخ الفقر" عندما يطبق على البلدان.
يميز روبي ك. باين، مؤلف إطار عمل لفهم الفقر، بين الفقر الظرفي، الذي يمكن أن يعزى عموما إلى حادث محدد في حياة الفرد أو أفراد الأسرة الفقراء، والفقر عابر للأجيال، وهي دورة تمر من جيل إلى جيل، ويخلص إلى أن للفقر العابر للأجيال أنماط خاصة من الثقافة والاعتقادات.[4]
أسباب دائرة الفقر
انخفاض الإنتاجية.[5]
انخفاض الراتب.[5]
ضعف البنية التحتية والحكم.
فشل الأعمال.
الجهل ونقص المهارات والتكنولوجيا.[6]
عدم الصحة أو الأمراض.[6]
النكبة.
عدم القدرة على الوصول للموارد مثل الأراضي والموارد المالية والمعلومات والمساعدة التقنية.
عدم وجود تعليم مستمر.[6]
نقص التعليم والمعرفة.[5]
البطالة.
الحالة الاجتماعية: أبوة أو أمومة فردية.
اعتقاد المرء بأنه محدود الذات ومقدر له البقاء محاصرًا في الفقر.[6]
اعتقاد المرء بأنه ضحية وعاجز عن التحرر من الفقر.[6]
الاضطهاد البنيوي.
الحصار الجماعي.[7]
الآثار على الأطفال
رحمة الأطفال هي الغالبة في دائرة الفقر.لأن الطفل يتبع الوصي عليه، فإذا كان وصي الطفل في فقر، سيكون الطفل فقرا أيضا. فمن المستحيل ان يخرج الطفل نفسه من هذه الدائرة بسبب عمرة وقلة الخبره وانعدام فرص العمل وما إلى ذلك.لأن الأطفال في سن مبكر يجنون يحملون معهم لا محاله ما يعانون منه من الفقر إلى حياتهم وهم كبار. "الطفولة يضع الاساسات اعتمادا على قدرات الأطفال واهتماماتهم ودوافعهم ".[8] بالتالي إذا تعلموا سلوكيات متعلقة بالفقر في طفولتهم ،فإنها في الغالب ستدوم.
وقد أظهرت الدراسات أن هيكل الأسرة أحياناً مايكون له اتصال بفقر الطفولة. وتظهر معظم الدراسات أيضا حول هذا الموضوع أن الأطفال الذين هم في حالة فقر عادة ما يأتون من الأسر ذات العائل الواحد (الامومي غالباً). في عام 1997، جاء ما يقرب من 8.5 مليون (57%) الأطفال الفقراء في الولايات المتحدة من الأسر ذات العائل الواحد.[9] مع معدل زيادة الطلاق وزيادة عدد الأطفال الذين يولدون خارج نطاق الزوجية ،فإن عدد الأطفال الذين يولدون في أسر ذات العائل الواحد يزداد. ومع ذلك فهذا لا يعني أن الطفل/الأطفال الفقراء سيعانون من ذلك.
وفقا أشوورث، هيل، وووكر (2004)، الأطفال الفقراء في المناطق الحضرية والريفية على السواء من الأرجح أن تكون معزولة عن تخصصهم في المدارس والأحياء والمجتمعات المحلية. من الطبيعة البشرية أن تكون العلاقات مع الآخرين ولكن عندما يكون الطفل معزول نظراً لوضعهم الاجتماعي والاقتصادي، فمن الصعب التغلب على ذلك إذا لم يتحسن الوضع. لذلك، يكون الأطفال الفقراء أيضا علاقات متوترة أكثر, مما يؤدي أحياناً إلى السلوك الشاذ، التصرف باندفاع أو سلوكيات أخرى غير المبررة.
وهناك برامج لمعالجة احتياجات الأطفال الفقراء على وجه التحديد. المركز المتميز فرانسيس ماريون الجامعة"لإعداد المعلمين للأطفال الفقراء " لدى عدد من المبادرات المخصصة لتزويد المعلمين لتكون أكثر فعالية في رفع مستوى الإنجاز لأطفال الفقر. فهو يقع في ولاية كارولينا الجنوبية، يقدم المركز تدريب المعلمين مباشرة، وكذلك يسهل البحث في مجال الفقر والإنجاز المدرسي.
انظر أيضا
ثقافة الرفاهية
رفاهية مظهرية
الفقر
الحراك الاجتماعي
الحد الأدنى للأجور
عتبة الفقر
قائمة الدول حسب نسبة السكان الذين يعيشون في فقر
أمراض الفقر
مراجع
تصنيف:أوضاع اقتصادية اجتماعية
تصنيف:اقتصاد اجتماعي
تصنيف:تسوس حضري
تصنيف:فقر الأطفال
تصنيف:أبحاث على الفقر
| https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9%20%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%82%D8%B1 |
{
"plaintext_start_byte": [
4,
705,
1355,
1889,
2295,
2544,
2787,
4188,
4446,
4908,
5639,
5881,
6405,
6739,
7187,
7841,
8668,
9667,
10447,
11218,
12060,
12664,
13610,
14573,
15046,
15605,
16120,
16389,
17094,
17357,
17679,
18159,
19041,
19551,
20093,
21225,
21577,
22235,
22354,
22611,
22717,
22851,
22974,
23108,
23233
],
"plaintext_end_byte": [
704,
1333,
1888,
2294,
2543,
2786,
4126,
4445,
4907,
5638,
5880,
6403,
6738,
7186,
7840,
8667,
9637,
10446,
11217,
12059,
12663,
13609,
14544,
15045,
15604,
16119,
16388,
17093,
17356,
17655,
18158,
19040,
19512,
20092,
21181,
21576,
22234,
22353,
22610,
22716,
22850,
22973,
23077,
23232,
24075
]
} | When were the Gallic Wars? | Gallic Wars | english | {
"passage_answer_candidate_index": [
0
],
"minimal_answers_start_byte": [
174
],
"minimal_answers_end_byte": [
193
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
The Gallic Wars were a series of military campaigns waged by the Roman proconsul Julius Caesar against several Gallic tribes. Rome's war against the Gallic tribes lasted from 58 BC to 50 BC and culminated in the decisive Battle of Alesia in 52 BC, in which a complete Roman victory resulted in the expansion of the Roman Republic over the whole of Gaul (mainly present-day France and Belgium). While militarily just as strong as the Romans, the internal division between the Gallic tribes helped ease victory for Caesar, and Vercingetorix's attempt to unite the Gauls against Roman invasion came too late.[6][7] The wars paved the way for Julius Caesar to become the sole ruler of the Roman Republic.
Although Caesar portrayed this invasion as being a preemptive and defensive action, most historians agree that the wars were fought primarily to boost Caesar's political career and to pay off his massive debts. Still, Gaul was of significant military importance to the Romans, as they had been attacked several times by native tribes both indigenous to Gaul and farther to the north. Conquering Gaul allowed Rome to secure the natural border of the river Rhine. The Gallic Wars are described by Julius Caesar in his book Commentarii de Bello Gallico, which remains the most important historical source regarding the conflict.[8]
Political background
As a result of the financial burdens of his consulship in 59 BC, Caesar incurred significant debt. However, through his membership in the First Triumvirate—the political alliance which comprised Marcus Licinius Crassus, and Pompey, and himself— Caesar had secured the proconsulship of two provinces, Cisalpine Gaul and Illyricum. When the Governor of Transalpine Gaul, Metellus Celer, died unexpectedly, this province was also awarded to Caesar. Caesar's governorships were extended to a five-year period, a new idea at the time.
Caesar had initially four veteran legions under his direct command: Legio VII, Legio VIII, Legio IX Hispana, and Legio X. As he had been Governor of Hispania Ulterior in 61 BC and had campaigned successfully with them against the Lusitanians, Caesar knew personally most (perhaps even all) of these legions. Caesar also had the legal authority to levy additional legions and auxiliary units as he saw fit.
His ambition was to conquer and plunder some territories to get himself out of debt, and it is possible that Gaul was not his initial target. It is more likely that he was planning a campaign against the Kingdom of Dacia,[9] located in the Balkans.
The countries of Gaul were civilized and wealthy. Most had contact with Roman merchants and some, particularly those that were governed by republics such as the Aedui and Helvetii, had enjoyed stable political alliances with Rome in the past.
The Romans respected and feared the Gallic tribes. Only fifty years before, in 109 BC, Italy had been invaded from the north and saved only after several bloody and costly battles by Gaius Marius. Around 62 BC, when a Roman client state, the Arverni, conspired with the Sequani and the Suebi nations east of the Rhine to attack the Aedui, a strong Roman ally, Rome turned a blind eye. The Sequani and Arverni sought Ariovistus’ aid and defeated the Aedui in 63 BC at the Battle of Magetobriga. The Sequani rewarded Ariovistus with land following his victory.[10][11][12] Ariovistus settled the land with 120,000 of his people. When 24,000 Harudes joined his cause, Ariovistus demanded that the Sequani give him more land to accommodate the Harudes people.[13][14] This demand concerned Rome because if the Sequani conceded, Ariovistus would be in a position to take all of the Sequani land and attack the rest of Gaul.[13] They did not appear to be concerned about a conflict between non-client, client and allied states. By the end of the campaign, the non-client Suebi under the leadership of the belligerent Ariovistus, stood triumphant over both the Aedui and their co-conspirators. Fearing another mass migration akin to the devastating Cimbrian War, Rome, now keenly invested in the defense of Gaul, was irrevocably drawn into war.
Course
Beginning of the war—campaign against the Helvetii
The Helvetii was a confederation of about five related Gallic tribes that lived on the Swiss plateau, hemmed in by the mountains as well as the Rhine and Rhone rivers. They began to come under increased pressure from German tribes to the north and east.[15]
By 58 BC, the Helvetii were well on their way in the planning and provisioning for a mass migration under the leadership of Orgetorix. Caesar mentions as an additional reason their not being able to in turn raid for plunder themselves due to their location. (De Bello Gallico, I, 2) They planned to travel across Gaul to the west coast, a route that would have taken them through lands of the Aedui, a Roman ally, and the Roman province of Transalpine Gaul.[15]
The Helvetii sent emissaries to neighboring tribes to negotiate peaceful transit. Orgetorix made an alliance with the Sequani chieftain Casticus and arranged the marriage of his daughter to an Aedui chieftain, Dumnorix. The three secretly planned to become kings of their respective tribes, and masters of the whole of Gaul (De Bello Gallico, I, 3). Orgetorix's personal ambitions were discovered and he was to be put on trial, with the penalty being death by fire if convicted. Orgetorix escaped with the help of his many debtors, but he died during his flight. However, the death of Orgetorix was "not without suspicion that he had decided upon death for himself" (committed suicide), as Caesar puts it (De Bello Gallico, I, 4).
Caesar dated their departure to the 28 March, and mentions that they burned all their towns and villages so as to discourage thoughts among undecided client tribes and enemies of occupying their vacated realm. (De Bello Gallico, I, 5 and 6).
Caesar was across the Alps in Italy when he received the news. With only a single legion in Transalpine Gaul, the endangered province, he immediately hurried to Geneva and ordered a levy of several auxiliary units and the destruction of the Rhone bridge. The Helvetii sent an embassy to negotiate a peaceful passage, promising to do no harm. Caesar stalled the negotiations for fifteen days, and used the time to fortify his position with a rampart nineteen miles long and a parallel trench (De Bello Gallico, I, 7 and 8).
When the embassy returned, Caesar refused their request and warned them that any forceful attempt to cross the river would be opposed. Several attempts were quickly beaten off. The Helvetii turned back and entered negotiations with the Sequani, and with Dumnorix of the Aeduans, for an alternate route.(De Bello Gallico, I, 8 and 9).
Leaving his single legion under the command of his second-in-command Titus Labienus, Caesar hurried to Cisalpine Gaul. Upon arrival, he took command of the three legions which were in Aquileia and enrolled two new legions, the Legio XI and the Legio XII. At the head of these five legions, he went the quickest way through the Alps, crossing territories of several hostile tribes and fighting several skirmishes en route (De Bello Gallico, I, 10).
Meanwhile, the Helvetii had already crossed the territories of the Sequani, and were busy pillaging the lands of the Aedui, Ambarri, and Allobroges. These tribes were unable to oppose them, and Roman allies asked for Caesar's help. Caesar obliged them and surprised the Helvetii as they were crossing the river Arar (modern Saône River). Three quarters of the Helvetii had already crossed, but one quarter, the Tigurine (a Helvetian clan), was still on the east bank. Three legions, under Caesar's command, surprised and defeated the Tigurine in the Battle of the Arar. The remaining Tigurini fled to neighboring woods (De Bello Gallico, I, 11 and 12).
After the battle, the Romans built a bridge over the Saône to pursue the remaining Helvetii. The Helvetii sent an embassy led by Divico, but the negotiations failed. For a fortnight, the Romans maintained their pursuit until they ran into supply troubles. Caesar, in the meantime, sent 4,000 Roman and allied Aedui cavalry to track the Helvetii, which suffered some casualties from only 500 Helvetii cavalry ("pauci de nostris cadunt"). Apparently Dumnorix was doing everything in his power to delay the supplies. Accordingly, the Romans stopped their pursuit and headed for the Aedui town of Bibracte. The tables were turned, and the Helvetii began to pursue the Romans, harassing their rear guard. Caesar chose a nearby hill to offer battle and the Roman legions stood to face their enemies (De Bello Gallico, I, 13 to 24).
In the ensuing Battle of Bibracte, the Celts and Romans fought for the better part of the day in a hotly contested battle with the Romans eventually gaining victory. Caesar writes that "the contest long and vigorously carried on with doubtful success." The defeated Helvetii offered their surrender, which Caesar accepted. However, 6,000 men of the Helvetian clan of the Verbigeni fled to avoid capture. Upon Caesar's orders, other Gallic tribes captured and returned these fugitives, who were executed. Those who had surrendered were ordered back to their homeland to rebuild it, and the necessary supplies were organized to feed them, as they were useful as a buffer between the Romans and the northern tribes. In the captured Helvetian camp, Caesar claims that a census written in Greek was found and studied: of a grand total of 368,000 Helvetii, of which 92,000 were able-bodied men, only 110,000 survivors were left to return home (De Bello Gallico, I, 25 to 29).
Campaign against the Suebi
In 61 BC, Ariovistus, chieftain of the Suebi tribe and a king from the Germanic peoples, resumed the tribe’s migration from eastern Germania to the Marne and Rhine region.[16] Despite the fact that this migration encroached on Sequani land, the Sequani sought Ariovistus’ allegiance against the Aedui and, in 61 BC, the Sequani rewarded Ariovistus with land following his victory in the Battle of Magetobriga.[10][11][12] Ariovistus settled the land with 120,000 of his people. When 24,000 Harudes joined his cause, Ariovistus demanded that the Sequani give him more land to accommodate the Harudes people.[13][14] This demand 'concerned' Rome because if the Sequani conceded, Ariovistus would be in a position to take all of the Sequani land and attack the rest of Gaul.[13]
Following Caesar’s victory over the Helvetii, the majority of the Gallic tribes congratulated Caesar and sought to meet with him in a general assembly.[17] Diviciacus, the head of the Aeduan government and spokesmen for the Gallic delegation, expressed concern over Ariovistus’ conquests and the hostages he had taken.[18][19] Diviciacus demanded that Caesar defeat Ariovistus and remove the threat of a Germanic invasion otherwise they would have to seek refuge in a new land.[20] Not only did Caesar have a responsibility to protect the longstanding allegiance of the Aedui, but this proposition presented an opportunity to expand Rome’s borders, strengthen the loyalty within Caesar’s army and establish him as the commander of Rome’s troops abroad.[19][21]
The senate had declared Ariovistus a "king and friend of the Roman people" in 59 BC, so Caesar could not declare war on the Suebi tribe.[22] Caesar said that he could not ignore the pain the Aedui had suffered and delivered an ultimatum to Ariovistus demanding that no German cross the Rhine, the return of Aedui hostages and the protection of the Aedui and other friends of Rome.[23] Although Ariovistus assured Caesar that the Aedui hostages would be safe as long as they continued their yearly tribute, he took the position that he and the Romans were both conquerors and that Rome had no jurisdiction over his actions.[24] With the attack of the Harudes on the Aedui and the report that a hundred clans of Suebi were trying to cross the Rhine into Gaul, Caesar had the justification he needed to wage war against Ariovistus in 58 BC.[25]
Caesar, learning that Ariovistus intended to seize Vesontio, the largest town of the Sequani, commenced marching his troops toward Vesontio. Some of Caesar’s officers held their posts for political reasons only and had no war experience. Consequently, they suffered from poor morale which threatened Caesar’s campaign. Caesar challenged the officers and their legions, saying that the only legion he could trust was the 10th. With their pride on the line, the other legions followed the 10th’s lead, determined not to be outdone. Consequently, Caesar arrived in Vesontio before Ariovistus.[26][27]
Ariovistus sent emissaries to Caesar requesting a meeting. They met under a truce at a knoll on the plain. The truce was violated when Caesar learned that German horsemen were edging towards the knoll and throwing stones at his mounted escort.[28] Two days later, Ariovistus requested another meeting. Hesitant to send senior officials, Caesar dispatched Valerius Procillus, his trusted friend, and Caius Mettius, a merchant who had successfully traded with Ariovistus. Insulted, Ariovistus threw the envoys in chains.[29][30] Ariovistus marched for two days and made camp two miles behind Caesar, thus cutting off Caesar’s communication and supply lines with the allied tribes. Unable to entice Ariovistus into battle, Caesar ordered a second smaller camp to be built near Ariovistus’ position.[31] After the camp was completed, Caesar again challenged Ariovistus and was rewarded when Ariovistus attacked the smaller camp and was repulsed.
The next morning Caesar assembled his allied troops in front of the second camp and advanced his legions in triplex acies (three lines of troops) towards Ariovistus. Each of Caesar’s five legates and his quaestor were given command of a legion. Caesar lined up on the right flank.[32] Ariovistus countered by lining up his seven tribal formations. Caesar was victorious in the battle that ensued due in large part to the charge made by Publius Crassus. As the Germans began to drive back the Roman left flank, Crassus led his cavalry in a charge to restore balance and ordered up the cohorts of the third line. As a result, the whole German line broke and began to flee.[33][34] Most of Ariovistus’ one-hundred and twenty thousand men were killed. He and what remained of his troops escaped and crossed the Rhine, never to engage Rome in battle again. The Suebi camping near the Rhine returned home. Caesar was victorious.[35][36]
Campaign against the Belgae
In 57 BC Caesar once again intervened in an intra-Gallic conflict, marching against the Belgae, who inhabited the area roughly bounded by modern-day Belgium. The Belgae had recently attacked a tribe allied with Rome and before marching out with his army to meet them, Caesar ordered the Remi and other neighbouring Gauls to investigate the Belgae's actions.[37] His army suffered a surprise attack in the battle of the Sabis while it was making camp near the river Sambre.
The Nervii advanced so quickly that Caesar did not have the time to organise his forces and nearly suffered a humiliating defeat. Caesar admits to losing all of his standards and most his centurions dead or felled by wounds. He himself was forced to take up a shield and personally rally his forces which were then threatened with envelopment and massacre. The strong stand by the X legion and the prompt arrival of reinforcements enabled Caesar to regroup, redeploy and eventually repulse the Nervii once the Atrebates and Viromandui were put to flight.[15]
Caesar remarked that the warlike Nervii refused to yield their ground even after the Atrebates and Virumandui had been put into disarray. When finally surrounded by Roman reinforcements the Nerviians continued fighting as a pitiless hail of missiles rained down on them from the many archers and peltasts Caesar had brought from overseas. The peltasts, slingers and archers were brought for the specific purpose of confounding the Gallic proclivity for shield wall tactics, mass attack and individual close combat.
The Nervii were especially renowned for skills at warfare. They ruled and subsisted by warfare and by taxing their dependent and client tribes while adhering to a heroic hoplitic tradition. These Gallic conventions were something Caesar exploited as often as he could.
Together with Caesar's prudent and unabashed use of fixed projectile weapons like the "scorpion" and light ballista, the archers and peltasts took a heavy toll on the densely packed Nervii, who themselves shunned all projectile weapons but the lance. It is recorded in Caesar's war commentaries that as the battle raged, the Nervii caught Roman javelins in flight and hurled them back at legionnaires and that although all were eventually slain, not one of the Nervii was seen to flee. As the grim fighting wore on, the Nervii refused to yield and mounds of the fallen formed ramparts and Boduognatus' fighters fought from atop these hills of dead, clashing with the pressing Roman ranks again and again.
The skill with which the veteran Roman legions executed their well practiced pilum barrage and gladius and scutum counter-attacks together with the prudent use of missile weapons was instrumental in defeating the skillful and daring Nervii and associated Belgae.
The Belgae suffered heavy losses and eventually surrendered when faced with the destruction of their towns. The Nervii were severely mauled and forced to flee; thereby all former client tribes surrendered to Caesar or likewise fled. Their absence gave Caesar control of most of what is now Belgium.
Punitive expeditions
The following year, 56 BC, Caesar turned his attention to the tribes of the Atlantic seaboard, notably the Veneti tribe in Armorica (modern Brittany), who had assembled a confederacy of anti-Roman tribes. The Veneti were a seafaring people and had built a sailing fleet in the Gulf of Morbihan, requiring the Romans to build galleys and undertake an unconventional land and sea campaign. Eventually Caesar was able to subdue these tribes after a protracted land and sea campaign.
Caesar took his forces across the Rhine in 55 BC in a punitive expedition against the Germans, though the Suebi, against whom the expedition was mounted, were never engaged in battle. That same year, he then crossed the English Channel with two legions on his ships to mount a similar expedition against the Britons. The British adventure nearly ended in defeat when bad weather wrecked much of their fleet and the unfamiliar sight of massed chariots of the Britons caused confusion among their forces. Caesar did manage to secure a promise of hostages, though only two of them were actually sent. He withdrew, but returned in 54 BC with a much larger force that successfully defeated the powerful Catuvellauni, and forced them to pay tribute to Rome. The expeditions had little lasting effect, but were great propaganda victories for Caesar, keeping him in the public eye at home.
The campaigns of 55 BC and early 54 BC have caused controversy for many centuries. They were controversial even at the time among Caesar's contemporaries, and especially among his political opponents, who decried them as a costly exercise in personal aggrandizement. In modern times, commentators have been sharply divided between critics of Caesar's nakedly imperialist agenda and defenders of the benefits that the expansion of Roman power subsequently wrought in Gaul.
Consolidation and Gallic offensives
Discontent among the subjugated Gauls prompted a major uprising in the winter of 54–53 BC, when the Eburones of north-eastern Gaul rose in arms under their leader Ambiorix. Fifteen Roman cohorts were wiped out at Atuatuca Tungrorum (modern Tongeren in Belgium) and a garrison commanded by Quintus Tullius Cicero narrowly survived after being relieved by Caesar in the nick of time. The rest of 53 BC was occupied with a punitive campaign against the Eburones and their allies, who were said to have been all but exterminated by the Romans.
The uprising was, however, merely the prelude to a much bigger campaign led by Vercingetorix, chief of the Arverni tribe of central Gaul, who successfully united many Gallic tribes and states under his leadership. Recognizing that the Romans had an upper hand on the battlefield due to their panoply and training, he declined to give battle against them and instead fought a "scorched earth" campaign to deprive them of supplies. Caesar hurriedly returned from Italy to take charge of the campaign, pursuing the Gauls and capturing the town of Avaricum (modern city of Bourges) but suffering a defeat at Gergovia. Vercingetorix, instead of staying mobile and in the open, chose to hold out at Alesia (see Battle of Alesia). Caesar successfully besieged him and beat off a huge Gallic relief force who ran out of food and had to disperse. This effectively marked the end of the Gallic Wars, although mopping-up actions took place throughout 51 BC. A number of lesser rebellions took place subsequently, but Roman control of Gaul was not seriously challenged again until the 2nd century AD.
The Gallic Wars in literature and culture
The primary historical source for the Gallic Wars is Caesar's Commentarii de Bello Gallico in Latin, which is one of the best surviving examples of unadorned Latin prose. It has consequently been a subject of intense study for Latinists, and is one of the classic prose sources traditionally used as a standard teaching text in modern Latin education.
The Gallic Wars have become a popular setting in modern historical fiction, especially that of France and Italy. Claude Cueni wrote a semi-historical novel, The Caesar's Druid, about a fictional Celtic druid, servant of Caesar and recorder of Caesar's campaigns. Morgan Llewelyn also wrote a book, Druids, about a Celtic druid who assisted Vercingetorix in his campaign against Julius Caesar. Similarly, Norman Spinrad's The Druid King follows the campaigns from Vercingetorix's perspective.[38] In addition, the comic Astérix is set shortly after the Gallic Wars, where the titular character's village is the last holdout in Gaul against Caesar's legions.
A popular series by Conn Iggulden called, The Emperor, depicts the Gallic Wars in its third book, The Field of Swords.
The TV series Rome begins during the conquest of Gaul, and protagonists Lucius Vorenus and Titus Pullo, are based on two historical centurions who fought during the Gallic Wars in Caesar's Legio XI Claudia and are mentioned in Commentarii de Bello Gallico.
The historical novel Caesar, by Colleen McCullough, gives a thorough, popular account of the Gallic Wars.
The concept album Helvetios by Swiss folk metal band, Eluveitie, tells the story of the Gallic Wars through the eyes of the Helvetii.
The 2001 film, Druids, starring Christopher Lambert as Vercingetorix, depicts the Gallic Wars from the Gallic perspective.
The DLC campaign Caesar in Gaul for the strategy game Total War: Rome II is set during the Gallic Wars.
See also
Roman Gaul
Notes
The conquest of Gaul, ISBN0-14-044433-5, by Gaius Julius Caesar, translated by S. A. Handford and revised by Jane F. Gardner
.
Fuller, J. F. C. Julius Caesar: Man, Soldier, and Tyrant. London, England: Eyre & Spottiswoode, 1965.
Gilliver, Kate. Caesar's Gallic Wars 58–50 BC. London: Osprey Publishing, 2002. ISBN0-415-96858-5
Goldsworthy, Adrian. Caesar. London, England: Orion Books Ltd, 2007.
Goldsworthy, Adrian. In the name of Rome. ISBN0-7538-1789-6
Grant, Michael. Julius Caesar. London, England: Weidenfeld and Nicolson, 1969.
Holland, Tom. Rubicon. ISBN0-385-50313-X
Matyszak, Philip. The enemies of Rome. ISBN0-500-25124-X
Walter, Gérard. Caesar: A Biography. Translated by Emma Craufurd. New York: Charles Scribner’s Sons, 1952.
Wyke, Maria. Caesar: A Life in Western Culture. Chicago: University of Chicago Press, 2008.
Ezov, Amiram. The "Missing Dimension" of C. Julius Caesar. Franz Steiner Verlag: Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte, 1996.
| https://en.wikipedia.org/wiki/Gallic%20Wars |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
385,
968,
2175,
3488,
5237,
6528,
7789,
8643,
9786,
10365,
11566,
12084,
13984,
14591,
15726,
16621,
18215,
19487,
20152,
20635,
20950,
21400,
21822,
22496,
24025,
24925,
25802,
26089,
26136
],
"plaintext_end_byte": [
384,
945,
2173,
3487,
5236,
6527,
7788,
8641,
9778,
10363,
11565,
12083,
13983,
14582,
15725,
16620,
18213,
19486,
20144,
20634,
20949,
21399,
21821,
22485,
23994,
24903,
25794,
26075,
26135,
26173
]
} | アドルフ・ヒトラーはどうやって自殺した？ | アドルフ・ヒトラーの死 | japanese | {
"passage_answer_candidate_index": [
0
],
"minimal_answers_start_byte": [
282
],
"minimal_answers_end_byte": [
345
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
アドルフ・ヒトラーの死</b>の項目では、1945年4月30日、ドイツ第三帝国総統アドルフ・ヒトラーが総統地下壕の一室で、夫人のエヴァ（エーファ）・ブラウンと共に自殺を遂げた経緯について記述する。自殺の手段は、拳銃と劇薬であるシアン化物を複合的に用いたものとされている。
ヒトラーの生前の意向に従い、夫妻の死体はガソリンをかけて燃やされたが、その残骸はソビエト軍の防諜部隊・スメルシにより発見、回収された。ソ連によりヒトラーの死体は秘密裏に埋められたが、1970年に掘り起こされ、完全に焼却された後にエルベ川に散骨された。これらの情報は冷戦終結後の1992年に旧ソ連のKGBと後継組織であるロシアのFSBに保管されていた記録が公開されたことによって明らかになった。
自殺に至る過程
1945年初頭の時点で、第二次世界大戦におけるドイツの戦局は崩壊の危機に瀕していた。東部戦線では、ポーランドを手中に収めた赤軍が、コストシンとフランクフルト・アン・デア・オーダーの間を流れるオーダー川を渡って、82km西方のベルリンを攻略する準備を進めていた[1]。西部戦線でもアルデンヌ攻勢を戦っていたドイツ国防軍は、連合軍に作戦開始地点より更に内側に押し戻される形で完全に敗北し、イギリス軍・カナダ軍はライン川を越えてドイツの中心的工業地帯であるルール地方に侵入しつつあった[2]。その南では、ロレーヌ地方を占領したアメリカ軍が、ライン川流域のマインツとマンハイムに向かって進撃を続けていた[2]。イタリアでは、1945年春のアメリカ軍とイギリス連邦軍による攻勢の結果、ドイツ軍は北部に追い詰められた[3]。軍事作戦と並行して、連合国は2月4日-11日にかけて首脳会談（ヤルタ会談）を実施し、ヨーロッパにおける戦争終結の形態を議論した[4]。
戦況の悪化を受け、ヒトラーは1945年1月16日から総統地下壕に居を移しており、以降ヒトラーはこの地下壕から統括を行っていた。ドイツ指導部は、ベルリンの戦いがヨーロッパ戦線における最後の戦いとなることを認識していた[6]。1945年4月11日までに、アメリカ軍はベルリンの西方100kmに位置するエルベ川を渡った[7]。4月18日にはドイツ軍B軍集団の32万5000人もの将兵が降伏し、捕虜となった。この降伏により、アメリカ軍がベルリンに進撃することが可能となった。東部戦線では4月16日、赤軍がオーダー川を渡り、ベルリンを守る最終防衛線であるゼーロウ高地を突破するための戦いを開始していた[8]。4月19日までにはドイツ軍がゼーロウ高地から全面撤退し、ベルリン東方の防衛線は消滅した。ヒトラー56歳の誕生日である4月20日、ベルリンは初めて赤軍による砲撃を受けた。4月21日の夜までには、ベルリンの郊外に戦車部隊が到達した[9]。ヒトラーの一部の側近や国防軍首脳部の一部は、南部のベルヒテスガーデンへの疎開を進言したが、ヒトラーはそれを拒否した。
4月22日午後の軍事情勢会議においてヒトラーは、フェリックス・シュタイナーSS大将率いる「シュタイナー軍集団」が、前日にヒトラーから与えられたベルリン救援のための攻撃命令を実行していないと知らされたことで、明らかな神経衰弱に陥った[10]。ヒトラーは感情を抑えられなくなり、ドイツ軍司令官たちの不忠と無能さを怒りに任せて非難し、ついには戦争に敗北したことを初めて認めるに至った。さらにヒトラーは、自分はあくまでもベルリンにとどまり、最後には銃で自殺すると宣言した[11]。ヒトラーはその後、軍医であったヴェルナー・ハーゼSS中佐に、確実な自殺方法を教えてほしいと依頼した。ハーゼは「ピストルと毒」による自殺を提案し、シアン化物の服用と、頭に銃弾を撃ち込むことの併用を勧めた[12]。ヒトラーが自殺を決めたことを知ったヘルマン・ゲーリング国家元帥は、1941年の布告（ゲーリングをヒトラーの後継者に指名していた）に基づいて国家指揮権を自身に移譲するよう求める電報をヒトラーに送った[13]。この電報を受け、ヒトラーに多大な影響力を持つ官房長のマルティン・ボルマンは、ゲーリングがクーデターを企てているのだとヒトラーに説き、彼もゲーリングの反逆を確信した[14]。ヒトラーはゲーリングに返信し、全官職を辞さない限り処刑されることになると伝えた。同日、ヒトラーは彼をすべての官職から解任した上で逮捕令を出した[15]。
4月27日の時点で、ベルリンはドイツの他の地域から遮断されていた。防衛部隊との間の安定した無線通信も失われており、総統地下壕の司令官は電話回線を用いて指示・命令を下すことを強いられていた。同様に、ニュースや情報の入手は公共のラジオ放送に頼らざるを得ない状況だった[16]。4月28日、ロイター通信発のBBCのニュース報道が地下壕で傍受され、その内容のコピーがヒトラーのもとに届けられた[17]。このBBCの報道では、SS全国長官であるハインリヒ・ヒムラーが、西側連合国に対して独自に降伏を提案したが拒絶されたこと、ならびに彼が自らにドイツの降伏交渉を行う権限があると連合国側にほのめかしていたことが伝えられていた。ヒトラーは彼のこのような動きを自分に対する重大な反逆とみなし、同日の午後には抑えられない怒りと苦々しさから、彼に対する罵詈雑言を怒鳴り散らした[18]。ヒトラーはヒムラーの逮捕令を出し、ベルリン総統大本営における彼の連絡将校であるヘルマン・フェーゲラインを逮捕・銃殺刑に処した[19]。
この時点で、ベルリンの赤軍はポツダム広場にまで進出しており、総統官邸への強襲が目前に迫っているという兆候が観察されていた。この危機的状況とヒムラーの反逆に衝撃を受け、ヒトラーは自らの人生の最期についていくつかの決定を下した[20]。ヒトラーはエヴァ・ブラウンと結婚することを決め、4月28日の深夜、 2人は総統地下壕の地図室でささやかな人前結婚式を挙げた[21]。結婚式の後、ヒトラーは妻となったエヴァとともに簡素な結婚披露宴を催した。その後、秘書官のトラウデル・ユンゲを連れて別室に移動し、自身の遺言を口述したのだろうとアントニー・ビーヴァーは考察している。午前4時00分、ヒトラーは遺言の書類に署名し、床に就いた。なお、記録によってはヒトラーが遺書を口述したのは結婚式の直前だということになっているが、いずれにしても、サインのタイミングについては一致している[lower-alpha 1][lower-alpha 2]。結果的にヒトラーとエヴァが正式な夫婦として生活したのは、40時間に満たなかった。
翌4月29日にヒトラーは、同盟国イタリア社会共和国の指導者ベニート・ムッソリーニがパルチザンに捕らえられ処刑されたこと、ムッソリーニとその愛人の死体がミラノのガソリンスタンドに逆さ吊りにされたことを知った。この出来事は、ヒトラーが遺言の中でも言及していた決意、つまり自分たちは死後に晒し者にはなりたくないという恐れをさらに強固にした可能性が高い[22]。
4月29日の午後、ヒトラーは自分がヒムラーのSSを通じて入手したシアン化物のカプセルは偽物ではないかと言い始めた[23]。カプセルの有効性を確かめるために、ヒトラーはハーゼに命じて愛犬ブロンディにカプセルを飲ませ、その死を確認した[24]。
4月30日午前1時までに、ヒトラーがあてにしていたベルリン救援のためのドイツ軍部隊が、すべて包囲されるか守勢に立たされていることがヴィルヘルム・カイテルによって報告されていた[25]。4月30日の朝遅くには、赤軍が総統地下壕から500メートルも離れていない場所にまで迫り、ヒトラーはベルリン防衛軍司令官のヘルムート・ヴァイトリング砲兵大将と会談を持った。彼はベルリン防衛軍の弾薬がおそらく夜には尽きるであろうこと、ベルリンでの戦闘行為は24時間以内に停止せざるを得ないことをヒトラーに告げた[25]。同時にヴァイトリングはヒトラーに脱出の許可を願い出た。彼は以前にも脱出許可を願い出て却下されていた。しかしヒトラーからの回答が得られなかったため、彼はベンドラーブロックにある本部に戻った。同日午後1時ごろ、ヴァイトリングは夜を待って脱出を試みることについてヒトラーからの許可を得た[26]。
自殺
4月30日の昼、ヒトラーは2人の秘書官と料理人と共に最後の食事となる昼食を摂った。献立は野菜のスープとマッシュポテトであったとも[27]、ラビオリであったとも言われている。その後、ヒトラーとエヴァは地下壕のスタッフや、ゲッベルス一家やマルティン・ボルマン一家、秘書官やドイツ国防軍の将校らに最後の別れを告げた。午後2時30分ごろ、ヒトラーとエヴァはヒトラーの居間と呼ばれる小部屋に入っていった[28][26]。
「午後3時30分ごろに大きな銃声を聞いた」と、複数の証人がのちに伝えている。数分待って、ヒトラーの世話係ハインツ・リンゲが、ボルマンの立ち合いのもと居間のドアを開けた[29]。すぐに焦げたアーモンドの匂いに気付いたと、リンゲはのちに証言している。そのような匂いは青酸（シアン化水素水溶液）の一般的な特徴として知られている[29]。
ヒトラーの副官で親衛隊少佐のオットー・ギュンシェが、居間に入りソファに腰掛けた2人の死体を確認した。エヴァの死体はヒトラーの左手にあり、膝を胸に抱え込んだ姿勢で、ヒトラーから遠ざかるように倒れていた。ヒトラーの死体の状態についてギュンシェは、「ぐったりと座っており、右のこめかみからは血が滴っていた。彼はワルサーPPK7.65で自らを撃ったのだ。」と述べた[30][29][31]。今日では、ヒトラーはまずシアン化物（青酸カリ）のカプセルを噛み砕き、その後右のこめかみをピストルで撃ったものと考えられている[32]。
自殺に使われたピストルはヒトラーの足元に落ちていた[29]。ヒトラーの頭から滴った血が、居間の床に血だまりをつくっていた[33][34]。の隊員だったローフス・ミッシュによれば、ヒトラーの頭部は前方のテーブルの上に横たわっていたという[35]。リンゲの証言では、エヴァの死体には外傷が見当たらず、その顔からはシアン化物を用いて服毒自殺したことが見て取れた[lower-alpha 3]。
ギュンシェが居間を出て、ヒトラーの死を地下壕に残る人々に発表した。その後すぐに、地下壕の人々は煙草をふかし始めた（ヒトラーは生前喫煙を嫌悪し、許可しなかった[36][37][38]）。ヒトラーの生前の指示に従い、2人の死体は地上階に運ばれ、地下壕の非常口を経て、総統官邸裏の中庭に降ろされた後、燃やすためにガソリンを浴びせかけられた[39][40]。ミッシュは、誰かが「早く上階へ急げ、彼らはボスを燃やしている」と叫んだのを聞いている[41]。何度かガソリンへの点火に失敗した後、リンゲは一旦地下壕に戻り、厚く巻かれた紙を持って帰ってきた。その後、ボルマンが紙に火をつけ、それを死体の上に投げた。燃え上がったヒトラーとエヴァの死体に向けて、地下壕出入り口のすぐ内側から、ボルマン、ギュンシェ、リンゲ、ゲッベルス、エーリヒ・ケンプカ、ペーター・ヘーグル、エヴァルト・リンドロフ、ハンス・ライザーらがナチス式敬礼を送った[42][43]。午後4時15分頃、リンゲは親衛隊少尉ハインツ・クリューガーと親衛隊曹長ヴェルナー・シュヴィーデルに、ヒトラーの居間の絨毯を巻き上げて燃やすよう命じた。シュヴィーデルは居間に入った瞬間、ソファのひじ掛け付近に「大きな皿」ほどの大きさの血だまりがあるのが目に入ったとのちに語っている。シュヴィーデルは、空の薬莢がひとつ、絨毯の上にピストルから1mmほど離れて落ちているのに気づき、かがんで薬莢を拾い上げた[44]。2人は血痕のついた絨毯を回収すると、総統官邸の中庭まで運び、その場で燃やした[45]。
その日の午後を通して、赤軍は断続的に総統官邸の付近を砲撃していた。ヒトラーらの死体をさらに燃やすため、親衛隊の兵士が追加のガソリン缶を運んできた。リンゲによれば、燃やしたのが屋外であったため、2人の亡骸を完全に燃やし尽くすことはできなかった[46]。死体の焼却は午後4時00分から6時30分にかけて行われた。午後6時30分ごろ、リンドルフとライザーが、砲撃でできた浅いクレーターの中に燃え残った2人の亡骸を掩蔽した[47]。
余波
ヒトラーの死亡を外部に対して初めて示唆したのはドイツのメディアだった。1945年5月1日、ラジオ局「ライヒセンダー・ハンブルク」は通常の放送を中断し、まもなく重大なニュースが発表されるとアナウンスした。ワーグナーとブルックナーの葬送音楽が流された後、ヒトラーが遺言で後継者に指名した海軍元帥カール・デーニッツがヒトラーの死を発表した[48]。デーニッツはドイツ国民に「総統」の死を悼むよう要求し、ヒトラーは首都を防衛するため英雄的な死を遂げたと述べた[49] 。軍と国家を維持するため、デーニッツは西部でのアメリカ・イギリスへの部分降伏を画策し、東部のドイツ軍部隊を西方に移動した。この結果、約180万人ものドイツ軍兵士がソビエト赤軍の捕虜になることを回避することができた。デーニッツの方策は一定の成功を収めたが、一方で戦闘は5月8日まで継続されることとなり、人的被害は拡大した[50]。
ヒトラーの死から13時間が経過した5月1日の朝、スターリンはヒトラーの自殺を知った[51]。5月1日午前4時00分、ドイツ陸軍将軍ハンス・クレープスが、条件付き降伏を模索するため赤軍司令官ワシーリー・チュイコフと会っており、その際にクレープスはチュイコフにヒトラー死亡の情報を伝えていた[52][53]。スターリンはドイツの無条件降伏を要求し、さらにヒトラーが死亡したことを確認するよう求めた。スターリンは赤軍の防諜部隊SMERSH（スメルシ）に、ヒトラーの死体を発見するよう命じた[54] 。5月2日の早朝、赤軍は総統官邸を制圧した[55]。官邸地下の総統地下壕では、クレープス将軍とヴィルヘルム・ブルクドルフ将軍が頭部を撃ち抜いて自殺した[56]。
5月4日、スメルシの指揮官イワン・クリメンコにより、ヒトラーとエヴァ、そして犬2匹（ブロンディとその子ヴルフと考えられている）のひどく焼けた死体が発見された。ヒトラーらの亡骸は砲弾のクレーターに埋もれており、翌日に掘り起こされた[57][58]。スターリンはヒトラーの死を確信するのに慎重を期しており、その情報を公に発表することを禁止した[59][60]。1945年5月11日までに、ヒトラーの歯科医ヒューゴ・ブラシュケ、歯科助手のケーテ・ホイザーマン、歯科技師のフリッツ・エヒトマンらにより、クレーターから回収された歯の残骸がヒトラーとエヴァのものであることが確認され、回収された下顎（歯の治療跡があった）が、ヒトラーのものであることが証明された[61][62]。公式な検死報告書には、銃弾によるヒトラーの頭蓋骨の損傷、口腔内のガラス破片の両方について記録されており、スターリン自身が1945年に認可したが、彼は大敵の死を容易には信じようとしなかった[63][64]。ヒトラーとエヴァの遺骸は、スメルシによって埋めたり掘り出されたりを繰り返した。ヒトラーらの遺骸は当初、1945年6月上旬にベルリン西方の森に墓標なしで埋められたが、その後再び掘り出され、最初の埋葬から8ヶ月後、マクデブルクのソ連の駐屯地に秘密裏に埋葬された[65]。
政治的な目的から、ソ連はヒトラーの運命について諸説を発表した[66][67]。1945年以降の数年間、ソ連はヒトラーが逃走して生存しており、西側諸国によって保護されていると主張していた[66] 。このようなソ連の策略により、西側関係者の間にもヒトラーの生死について一時的な混乱がもたらされた。ニュルンベルク裁判におけるアメリカの検事トーマス・J・ドッドは、「ヒトラーが死んだと言い切ることは誰にもできない」と述べた。ポツダム会談中の1945年8月、アメリカ大統領ハリー・S・トルーマンはスターリンに、ヒトラーは死んだのかと質問したが、スターリンはぶっきらぼうに「ノー」と返答した。1945年11月、ベルリンのイギリス占領地区における防諜部門のトップであったディック・ホワイトは、部下のヒュー・トレヴァー＝ローパーにヒトラーの死についての調査を行うよう命令し、ソ連のヒトラーが西側で生存しているという主張への反証を試みた。トレヴァー＝ローパーによる調査の成果は1947年に本として出版された[68]。
なお日本は、先に死去したアメリカのフランクリン・D・ルーズヴェルト大統領の死去に際し、外交儀礼に則り鈴木貫太郎首相の名で正式に弔意を示す声明を発表したものの、ドイツという最大の同盟国の国家元首であるヒトラーの自殺の報に対しては、弔意を示す声明や半旗の掲揚を行わなかった[69]。さらに、駐日ドイツ大使館は恐らく世界の公的機関として唯一の追悼式を行ってヒトラーの死を悼んだが、日本政府はこれに対して外務省の儀典課長が式典に参列したのみであった[70]。
遺骨
1970年には、スメルシの施設は KGBのコントロール下、東ドイツ政府に移譲される予定だった。ヒトラーの埋葬場所がネオナチの聖地になることを恐れ、KGB議長のユーリ・アンドロポフは部隊に遺骸を破壊する許可を与えた。ソビエトのKGBチームは詳細な埋葬場所を指示され、1970年4月4日秘かに10体の遺骸を掘り出し完全に焼却して灰をエルベ川に散骨した[71]。
この1年前の1969年にソビエトのジャーナリスト、レヴ・ベジメンスキー（Lev Bezymensky）が、スメルシの検視レポートに基づき西側で本を出版した。しかし初期の情報攪乱のため、歴史家はその情報の信頼性に疑いを持つ場合がある[72]。
しかしソ連崩壊後の1993年に、KGB（FSB）が、KGBの元メンバーによる公的検死記録その他の報告書を公表した。これらにより歴史家は、ヒトラーとエヴァの死体のその後について見解の一致に達した[73]。また、これによりトレヴァー＝ローパーの1947年の著書『The Last Days of Hitler』で示されたヒトラーの死についての見解が裏付けられた。
1993年にロシア政府は、ヒトラーの下頤骨と銃弾の痕のある頭骨の一部を、モスクワにあるロシア連邦保安庁（FSB）の公文書館が保管していることを発表した。アメリカ・コネチカット大学のチームがロシア政府の許可を受けて頭骨のDNA鑑定を実施したところ、この頭骨は女性のものであるとの結果が出たという。
2018年、法医学者のフィリップ・シャルリエがロシアの連邦保安局と国立公文書館の許可を受け、保管されていたヒトラーの遺骨の調査を開始（遺骨調査の許可は1946年以来とされている）。ロシアに保管されていた頭蓋骨の断片が、過去に撮影されていたヒトラーのレントゲン写真と酷似していたことから本物と断定。その上で、頭蓋骨に残された弾痕、虫歯に着いた青みがかった付着物から、銃で頭を撃ち抜く行為も青酸カリを服用する行為も両方行われたのであろうと結論付けている[74]。
戯曲化
『アドルフ・ヒトラーの死』は1973年イギリスで作製されたテレビ映画。総統地下壕を舞台に、ヒトラーの人生最期の10日間を描く。タイトルロールを演じたフランク・フィンレーが、BAFTA の最優秀男優賞を受賞した。不正確な映画だという批評もある。
『アドルフ・ヒットラー 最後の10日間』は、1973年に上映された、エンニオ・デ・コンチーニ監督、アレック・ギネス主演による映画。アドルフ・ヒトラーの死に先立つ数日間を題材とする。不正確な点が多いという批判がある。
『地下壕』は1981年作製のテレビ映画。監督はジョージ・シェーファー。原作は1978年ジェイムス・オドネル著の『地下壕』で、戦争の最後の数か月と、総統地下壕での1945年1月17日～5月2日を描く。アンソニー・ホプキンスがヒトラーに扮してエミー賞を受賞した。
『ヒトラー ～最期の12日間～』は2004年公開のドイツ映画。広く総統地下壕内外と、アドルフ・ヒトラーと第三帝国の最後の数日を描く。オリヴァー・ヒルシュビーゲル監督は、実際の風景や雰囲気を正確に再現するため、目撃者の口述、生存者のさまざまな回顧録、その他に広く当たった。ヒトラーの秘書官だったトラウデル・ユンゲへのインタビューも行っている。
注釈
出典
参考文献
Text "和書 " ignored (help)
エリヒ・ケムカ（長岡修一訳）『ヒットラーを焼いたのは俺だ』（同光社磯部書房、1953年）
エイダ・ペトロヴァ、ピーター・ワトソン（藤井留美訳）『ヒトラー最期の日―50年目の新事実―』（原書房、1996年）ISBN 4-562-02861-0
マルティン・ボルマン記録（篠原正瑛訳・解説）『ヒトラーの遺言』（原書房、1991年）ISBN 4-562-02246-9
トレヴァ=ローパー（橋下福夫訳）『ヒトラー最期の日』（筑摩書房、1975年）（原著： Check date values in: |year= (help)）
トラウデル・ユンゲ（足立ラーベ加代、高島市子訳）『私はヒトラーの秘書だった』（草思社、2004年）ISBN 4-7942-1276-3
Unknown parameter |author link= ignored (|author-link= suggested) (help)
関連書籍
書籍
コーネリアス・ライアン、 The Last Battle, Simon and Schuster, New York, 1966
ヨアヒム・フェスト、 Inside Hitler's Bunker: The Last Days of the Third Reich, ISBN 0-374-13577-0
Joachimsthaler, Anton (1996). The Last Days of Hitler: Legend, Evidence and Truth, Cassell, 2000, ISBN 0-304-35453-8
Gardner, Dave. The Last of the Hitlers, BMM, Worcester, UK, 2001. ISBN 0-9541544-0-1
O'Donnell, James. The Bunker. New York: Da Capo Press; Reprint (2001). ISBN 0-306-80958-3.
Petrova, Ada. The Death of Hitler: The Full Story With New Evidence from Secret Russian Archives, W W Norton & Co Inc (May 1, 1995), ISBN 0-393-03914-5
William L. Shirer (1959), The Rise and Fall of the Third Reich, Simon & Schuster; ISBN 0-671-62420-2
Waite, Robert G.L. (1977). The Psychopathic God: Adolf Hitler, New York: First DaCapo Press Edition, 1993, ISBN 0-306-80514-6.
論文
Gavin, Philip. , . An by Philip Gavin on his website.
Mollo, Andrew , website , Battle of Britain International Ltd, 1988, London
Petrova, Ada, and Watson, Peter. , Washington Post, 1995
Staff, , BBC, 26 April 2000.
Staff, , The Times,
濱崎一敏 『』1991年7月31日
関連項目
自殺した有名人の一覧
総統大本営
Template:アドルフ・ヒトラー
| https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%89%E3%83%AB%E3%83%95%E3%83%BB%E3%83%92%E3%83%88%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%81%AE%E6%AD%BB |
{
"plaintext_start_byte": [
21,
1024,
1401,
1959,
2285,
2793,
3044,
3107,
3355,
3560,
4201,
4818,
5152,
5452,
5899,
6025,
6717,
6816,
7435,
7487,
8102,
8179,
8604,
8942,
9538,
10453,
10641,
10996,
11249,
12254,
12549,
12978,
13272,
13637,
14230,
14738,
15261,
16168,
16607,
17059,
17534,
18209,
18747,
19088,
19341,
19861,
20348,
20679,
21143,
21547,
21867,
21982,
22360
],
"plaintext_end_byte": [
1023,
1366,
1943,
2262,
2771,
3043,
3106,
3339,
3524,
4150,
4817,
5150,
5451,
5890,
6024,
6716,
6815,
7434,
7486,
8101,
8165,
8592,
8941,
9537,
10439,
10640,
10995,
11248,
12253,
12538,
12977,
13271,
13620,
14229,
14719,
15260,
16167,
16606,
17058,
17533,
18184,
18746,
19077,
19340,
19860,
20347,
20668,
21142,
21538,
21850,
21971,
22334,
22723
]
} | What is the oldest overseas U.S. military base? | Guantanamo Bay Naval Base | english | {
"passage_answer_candidate_index": [
0
],
"minimal_answers_start_byte": [
21
],
"minimal_answers_end_byte": [
46
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
Coordinates:
Guantanamo Bay Naval Base (Spanish: Base Naval de la Bahía de Guantánamo), officially known as Naval Station Guantanamo Bay or NSGB (also called GTMO because of the abbreviation of Guantanamo or Gitmo because of the common pronunciation of this word by the U.S. military[1]), is a United States military base and detention camp located on 120 square kilometers (45sqmi) of land and water at Guantánamo Bay, Cuba, which the U.S. leased for use as a coaling station and naval base in 1903. The lease was $2,000 in gold per year until 1934, when the payment was set to match the value in gold in dollars;[2] in 1974, the yearly lease was set to $4,085.[3] The base is on the shore of Guantánamo Bay at the southeastern end of Cuba. It is the oldest overseas U.S. Naval Base.[4] Since the Cuban Revolution of 1959, the Cuban government has consistently protested against the U.S. presence on Cuban soil and called it illegal under international law, alleging that the base was imposed on Cuba by force.
Since 2002, the naval base has contained a military prison, the Guantanamo Bay detention camp, for alleged unlawful combatants captured in Afghanistan, Iraq, and other places during the War on Terror.[5] Cases of torture of prisoners,[6] and their denial of protection under the Geneva Conventions, have been condemned internationally.[7][8]
Units and commands
Resident units
Headquarters, Naval Station Guantanamo Bay
Customer Service Desk (CSD)[9]
Joint Task Force Guantanamo[9][10][11]
Headquarters, JTF Guantanamo
Joint Detention Group
Joint Intelligence Group
Joint Medical Group
U.S. Coast Guard Marine Security Detachment Guantanamo Bay
Marine Corps Security Force Company[9]
Naval Computer and Telecommunications Area Master Station Atlantic Detachment Guantanamo Bay[9]
Naval Hospital Guantanamo Bay[10]
Navy Supply[9]
Navy Security Forces
SEABEE Detachment
U.S. Coast Guard Aviation Detachment Guantanamo Bay
Assigned units
Fleet Composite Squadron Ten (VC-10) (1965–1993)[10]
U.S. Marine Corps Ground Defense Force (GDF) (1977–2009)[10][11]
Naval Security Group Activity (Company L) (1966–2001)[10][12]
Shore Intermediate Maintenance Activity (SIMA) (1903–1995)[10][13]
Fleet Training Group (FTG) (1943–1995)[10][14]
Homeported watercraft
YC 1639 (open lighter)[15][16][17]
Leeward (YFB-92) (ferry boat)[15][18]
Windward (YFB-93) (ferry boat)[15][19]
YON 258 (non-self propelled fuel oil barge)[15][20]
USS<i>Wanamassa(YTB-820) (large Harbor Tug)[15][21]
LCU 1671 and MK-8: landing craft used as an alternate ferry for transportation to areas inaccessible by the primary ferry and for moving hazardous cargo.[22]
GTMO-5, GTMO-6 and GTMO-7 (50-ft. utility boats): used for personnel transportation during off-ferry hours.[22]
Civilian contractors
Besides servicemen, the base houses a large number of civilian contractors working for the military. Many of these contractors are migrant workers from Jamaica and the Philippines, and are thought to constitute up to 40% of the base's population.[23]
Major contractors working at NSGB have included the following:
KBR
Schuyler Line Navigation Company (SYLF)
Satellite Communication Systems Incorporated
Centerra
EMCOR
Islands Mechanical Contractor
Munilla Construction Management
RQ Construction
MCM Construction
J&J Worldwide Services
Vectrus -
Cargo Shipping
Ocean Transportation is provided by , a US Flag Ocean Carrier. Schuyler Line operates under government contract to supply sustainment and building supplies to the Base.
History
Spanish colonial era
The area surrounding Guantanamo bay was originally inhabited by the Taíno people.[24] On 30 April 1494, Christopher Columbus, on his second voyage, arrived and spent the night. The place where Columbus landed is now known as Fisherman's Point. Columbus declared the bay Puerto Grande.[25] The bay and surrounding areas came under British control during the War of Jenkins' Ear. Prior to British occupation, the bay was referred to as Walthenham Harbor. The British renamed the bay Cumberland Bay. The British retreated from the area after a failed attempt to march to Santiago de Cuba.[25]
Guantanamo Bay during the Spanish–American War
During the Spanish–American War, the U.S. fleet attacking Santiago secured Guantánamo's harbor for protection during the hurricane season of 1898. The Marines landed at Guantanamo Bay with naval support, and American and Cuban forces routed the defending Spanish troops. The war ended with the Treaty of Paris of 1898, in which Spain formally relinquished control of Cuba. Although the war was over, the United States maintained a strong military presence on the island. In 1901 the United States government passed the Platt Amendment as part of an Army Appropriations Bill.[26] Section VII of this amendment read
That to enable the United States to maintain the independence of Cuba, and to protect the people thereof, as well as for its own defense, the government of Cuba will sell or lease to the United States lands necessary for coaling or naval stations at certain specified points to be agreed upon with the President of the United States
After initial resistance by the Cuban Constitutional Convention, the Platt Amendment was incorporated into the Constitution of the Republic of Cuba in 1901.[27] The Constitution took effect in 1902, and land for a naval base at Guantanamo Bay was granted to the United States the following year.[28]
USS Monongahela (1862), an old warship which served as a storeship at Guantanamo Bay, Cuba was totally destroyed by fire on March 17, 1908. A 4-inch gun was salvaged from her wreck and put on display at the Naval Station. Since the gun was deformed by the heat from the fire, it was nicknamed "Old Droopy". The gun was on display on Deer Point until the command disposed of it, judging its appearance less than exemplary of naval gunnery.
Lease
The 1903 lease agreement was executed in two parts. The first, signed in February, consisted of the following provisions:[28]
Agreement – This is a lease between the U.S. and Cuba for properties for naval stations, in accord with Article VII of the Platt Amendment.
Article 1 – Describes the boundaries of the areas being leased, Guantanamo Bay and Bahia Honda.
Article 2 – The U.S. may occupy, use, and modify the properties to fit the needs of a coaling and naval station, only. Vessels in the Cuban trade shall have free passage.
Article 3 – Cuba retains ultimate sovereignty, but during the occupation, the U.S. exercises sole jurisdiction over the areas described in Article 1. Under conditions to be agreed on, the U.S. has the right to acquire, by purchase or eminent domain, any land included therein.
The second part, signed five months later in July 1903, consisted of the following provisions:[29]
Article 1 – Payment is $2000 gold coin, annually. All private lands within the boundaries shall be acquired by Cuba. The U.S. will advance rental payments to Cuba to facilitate those purchases.
Article 2 – The U.S. shall pay for a survey of the sites and mark the boundaries with fences.
Article 3 – There will be no commercial or other enterprise within the leased areas.
Article 4 – Mutual extradition
Article 5 – Not ports of entry.
Article 6 – Ships shall be subject to Cuban port police. The U.S. will not obstruct entry or departure into the bay.
Article 7 – This proposal is open for seven months.
SIGNED Theodore Roosevelt and Jose M Garcia Montes.
In 1934, the United States unilaterally changed the payment from gold coin to U.S. dollars per the Gold Reserve Act. The lease amount was set at $3,386.25 USD, based on the price of gold at the time.[30] In 1973, the U.S. adjusted the lease amount to $3,676.50, and in 1974 to $4,085, based on further increases to the price of gold in USD.[31] Payments have been sent annually, but only one lease payment has been accepted since the Cuban Revolution and Fidel Castro claimed that this check was deposited due to confusion in 1959. The Cuban government has not deposited any other lease checks since that time.[32]
The 1903 Lease for Guantanamo has no fixed expiration date.[33]
World War II
During World War II, the base was set up to use a nondescript number for postal operations. The base used the Fleet Post Office, Atlantic, in New York City, with the address: 115 FPO NY.[34] The base was also an important intermediate distribution point for merchant shipping convoys from New York City and Key West, Florida, to the Panama Canal and the islands of Puerto Rico, Jamaica, and Trinidad & Tobago.[35]
1958–99
Until the 1953–59 revolution, thousands of Cubans commuted daily from outside the base to jobs within. In mid-1958, vehicular traffic was stopped; workers were required to walk through the base's several gates. Public Works Center buses were pressed into service almost overnight to carry the tides of workers to and from the gate.[36]
During the Cuban missile crisis in 1962, the families of military personnel were evacuated from the base. Notified of the evacuation on 22 October, evacuees were told to pack one suitcase per family member, to bring evacuation and immunization cards, to tie pets in the yard, to leave the keys to the house on the dining table, and to wait in front of the house for buses.[37] Dependents travelled to the airfield for flights to the United States, or to ports for passage aboard evacuation ships. After the crisis was resolved, family members were allowed to return to the base in December 1962.
From 1939, the base's water was supplied by pipelines that drew water from the Yateras River about 4.5 miles (7km) northeast of the base. The U.S. government paid a fee for this; in 1964, it was about $14,000 a month for about 2,500,000 U.S. gallons (9,000m3) per day. In 1964, the Cuban government stopped the flow. The base had about 14,000,000 U.S. gallons (50,000m3) of water in storage, and strict water conservation was put into effect immediately. The U.S. first imported water from Jamaica by barge, then relocated a desalination plant from San Diego (Point Loma).[38] When the Cuban government accused the United States of stealing water, base commander John D. Bulkeley ordered that the pipelines be cut and a section removed. A 38in (97cm) length of the 14in (36cm) diameter pipe and a 20in (51cm) length of the 10in (25cm) diameter pipe were lifted from the ground and the openings sealed.
21st century
As of 2005, the military facilities at Guantanamo Bay have over 9,500 U.S. sailors and Marines stationed there.[39] It is the only military base the U.S. maintains in a socialist country.
In 2005, the U.S. Navy completed a $12 million wind-power project at the base, erecting four 950-kilowatt, 275-foot-tall wind turbines, reducing the need for diesel fuel to power the existing diesel generators (the base's primary electricity generation).[40][41] In 2006, the wind turbines reduced diesel fuel consumption by 650,000 gallons annually.[42]
By 2006, only two elderly Cubans, Luis Delarosa and Harry Henry, still crossed the base's North East Gate daily to work on the base, because the Cuban government prohibited new recruitment since its revolution. They both retired at the end of 2012.[43]
In January 2009, President Obama signed executive orders directing the CIA to shut what remains of its network of "secret" prisons and ordering the closing of the Guantánamo detention camp within a year.[44] However, he postponed difficult decisions on the details for at least six months.[45] On 7 March 2011, President Obama issued an executive order that permits ongoing indefinite detention of Guantánamo detainees.[46] The National Defense Authorization Act for Fiscal Year 2012 authorized indefinite detention of suspected terrorists,[47] but enforcement of the relevant section was temporarily blocked by a federal court ruling in the case of Hedges v. Obama on 16 May 2012,[48] a suit brought by a number of private citizens, including Chris Hedges, Daniel Ellsberg, Noam Chomsky, and Birgitta Jónsdóttir.[49] After a series of decisions and appeals, the lawsuit was vacated because the plaintiffs lacked standing to file the suit.[50] As of April2018, the detention center was in operation.
At the United Nations Human Rights Council in 2013, Cuba's Foreign Minister demanded the U.S. return the base and the "usurped territory" which the Cuban government considers to be occupied since the U.S. invasion of Cuba during the Spanish–American War in 1898.[51][52][53][54][55]
Geography
The Naval Base is divided into three main geographical sections: Leeward Point, Windward Point, and Guantánamo Bay. Guantánamo Bay physically divides the Naval Station into sections. The bay extends past the boundaries of the base into Cuba, where the bay is then referred to as Bahía de Guantánamo. Guantánamo Bay contains several cays, which are identified as Hospital Cay, Medico Cay, North Toro Cay, and South Toro Cay.
Leeward Point of the Naval Station is the site of the active airfield. Major geographical features on Leeward Point include Mohomilla Bay and the Guantánamo River. Three beaches exist on the Leeward side. Two are available for use by base residents, while the third, Hicacal Beach, is closed.
Windward Point contains most of the activities at the Naval Station. There are nine beaches available to base personnel. The highest point on the base is John Paul Jones hill at a total of 495 feet.[11] The geography of Windward Point is such that there are many coves and peninsulas along the bay shoreline providing ideal areas for mooring ships.
Cactus Curtain
"Cactus Curtain" is a term describing the line separating the naval base from Cuban-controlled territory. After the Cuban Revolution, some Cubans sought refuge on the Guantanamo Bay Naval Base. In the fall of 1961, Cuban troops planted an 8-mile (13km) barrier of Opuntia cactus along the northeastern section of the 17-mile (27km) fence surrounding the base to stop Cubans from escaping Cuba to take refuge in the United States.[56] This was dubbed the Cactus Curtain, an allusion to Europe's Iron Curtain,[57] the Bamboo Curtain in East Asia or the similar Ice Curtain in the Bering Strait.
U.S. and Cuban troops placed some 55,000 land mines across the "no man's land" around the perimeter of the naval base creating the second-largest minefield in the world, and the largest in the Western Hemisphere. On 16 May 1996, U.S. President Bill Clinton ordered the demining of the American field. They have since been replaced with motion and sound sensors to detect intruders on the base. The Cuban government has not removed its corresponding minefield outside the perimeter.[58][59]
Detention camp
In the last quarter of the 20th century, the base was used to house Cuban and Haitian refugees intercepted on the high seas. In the early 1990s, it held refugees who fled Haiti after military forces overthrew president Jean-Bertrand Aristide. These refugees were held in a detainment area called Camp Bulkeley until United States district court Judge Sterling Johnson, Jr. declared the camp unconstitutional on 8 June 1993. This decision was later vacated. The last Haitian migrants departed Guantanamo on 1 November 1995.
Beginning in 2002, some months after the War on Terror started in response to the attacks of September 11, 2001, a small portion of the base was used to detain several hundred enemy combatants at Camp Delta, Camp Echo, Camp Iguana, and the now-closed Camp X-Ray. The U.S. military has alleged without formal charge that some of these detainees are linked to al-Qaeda or the Taliban. In litigation regarding the availability of fundamental rights to those imprisoned at the base, the U.S. Supreme Court has recognized that the detainees "have been imprisoned in territory over which the United States exercises exclusive jurisdiction and control."[60] Therefore, the detainees have the fundamental right to due process of law under the Fifth Amendment. A district court has since held that the "Geneva Conventions applied to the Taliban detainees, but not to members of Al-Qaeda terrorist organization."[61]
On 10 June 2006, the Department of Defense reported that three Guantanamo Bay detainees committed suicide. The military reported the men hanged themselves with nooses made of sheets and clothes.[62] A study published by Seton Hall Law's Center for Policy and Research, while making no conclusions regarding what actually transpired, asserts that the military investigation failed to address significant issues detailed in that report.[63]
On 6 September 2006, President George W. Bush announced that alleged or non-alleged combatants held by the CIA would be transferred to the custody of Department of Defense, and held at Guantanamo Prison. Of approximately 500 prisoners in Guantanamo Bay, only 10 have been tried by the Guantanamo military commission, but all cases have been stayed pending the adjustments being made to comply with the U.S. Supreme Court decision in Hamdi v. Rumsfeld.
President Barack Obama said he intended to close the detention camp, and planned to bring detainees to the United States to stand trial by the end of his first term in office. On 22 January 2009, he issued three executive orders. Only one of these explicitly dealt with policy at the Guantanamo Bay detention camp, and directed the camp's closure within one year. All three could have possibly impacted the detention center, as well as how the United States holds detainees.
While mandating closure of the detention camp, the naval base as a whole is not subject to the order and will remain operational indefinitely. This plan was thwarted for the time being on 20 May 2009, when the United States Senate voted to keep the prison at Guantanamo Bay open for the foreseeable future and forbid the transfer of any detainees to facilities in the United States. Senator Daniel Inouye, a Democrat from Hawaii and chairman of the appropriations committee, said he initially favored keeping Guantanamo open until Obama produced a "coherent plan for closing the prison."[64] As of January 2017, 45 detainees remain at Guantanamo.[65]
Represented businesses
A Baskin-Robbins ice cream stand, which opened in the 1980s, was one of the first business franchises allowed on the base.[66] In early 1986, the base added the first and only McDonald's restaurant within Cuba.[67][68] A Subway restaurant was opened in 2002.[69] In 2004, a combined KFC & A&W restaurant was opened at the bowling alley and a Pizza Hut Express was added to the Windjammer Restaurant.[70] There is also a cafe that sells Baskin-Robbins ice cream and Starbucks coffee and there is a combined KFC & Taco Bell restaurant.[71]
All the restaurants on the installation are franchises owned and operated by the Department of the Navy.[72] All proceeds from these restaurants are used to support morale, welfare, and recreation (MWR) activities for service personnel and their families.[73] These restaurants are inside the base so are not accessible to Cubans.
Airfields
There are two airfields within the base, Leeward Point Field and McCalla Field. Leeward Point Field is the active military airfield, with the ICAO code MUGM and IATA code NBW.[74] McCalla Field was designated as the auxiliary landing field in 1970.[10]
Leeward Point Field was constructed in 1953 as part of Naval Air Station (NAS) Guantanamo Bay.[75] Leeward Point Field has a single active runway, 10/28, measuring 8,000ft (2,400m).[74] The former runway, 9/27 was 8,500ft (2,600m). Currently, Leeward Point Field operates several aircraft and helicopters supporting base operations. Leeward Point Field was home to Fleet Composite Squadron 10 (VC-10) until the unit was phased out in 1993. VC-10 was one of the last active-duty squadrons flying the Douglas A-4 Skyhawk.
McCalla Field was established in 1931[75] and remained operational until 1970. Naval Air Station Guantanamo Bay was officially established 1 February 1941. Aircraft routinely operating out of McCalla included JRF-5, N3N, J2F, C-1 Trader,[76] and dirigibles. McCalla Field is now listed as a closed airfield. The area consists of 3 runways: 1/19 at 4,500ft (1,400m), 14/32 at 2,210ft (670m), and 10/28 at 1,850ft (560m). Camp Justice is now located on the grounds of the former airfield.
Access to the Naval Station is very limited and must be preapproved through the appropriate local chain of command with the Commander of the station as the final approval. Since berthing facilities are limited, visitors must be sponsored indicating that they have an approved residence for the duration of the visit.[77]
Education
Department of Defense Education Activity (DoDEA) provides for the education of dependent personnel with two schools. Both schools are named for Rear Admiral William Thomas Sampson. W.T. Sampson Elementary School serves grades K–5 and W. T. Sampson High School serves grades 6–12. The Villamar Child Development Center provides child care for dependents from six weeks to five years old. MWR operates a Youth Center that provides activities for dependents.[78]
Some former students of Guantánamo have shared stories of their experiences with the Guantánamo Public Memory Project.[79] The 2013 documentary Guantanamo Circus directed by Christina Linhardt and Michael Rose reveals a glimpse of day-to-day life on GTMO as seen through the eyes of circus performers that visit the base.[80] It is used as a reference by the Guantánamo Public Memory Project.
Climate
U.S. Naval Station Guantanamo Bay has an annual rainfall of about 61.5cm (24in).[81] The amount of rainfall has resulted in the base being classified as a semi-arid desert environment.[81] The annual average high temperature on the base is 31.2°C (88.2°F), the annual average low is 22.5°C (72.5°F).
Notable people
Notable people born at the naval base include actor Peter Bergman and American guitarist Isaac Guillory.
See also
Cuba–United States relations
Platt Amendment
The Road to Guantanamo – A docudrama directed by Michael Winterbottom about the incarceration of three British detainees at Guantanamo Bay Naval Base.
Panama Canal Zone
Suez Canal Zone
Irish treaty ports
British Sovereign Base Areas of Akrotiri and Dhekelia (on, or in Cyprus)
Soviet Naval Base at Hanko
Notes
Further reading
Jonathan M. Hansen, Guantánamo: An American History. New York: Hill and Wang, 2011.
Alfred de Zayas, "The Status of Guantanamo Bay and the Status of the Detainees" in University of British Columbia Law Review, vol. 37, July 2004, pp.277–34;, A de Zayas Guantanamo Naval Base in Max Planck Encyclopedia of Public International Law, Oxford University Press 2012)
Official U.S. Military website
Maps and photos
| https://en.wikipedia.org/wiki/Guantanamo%20Bay%20Naval%20Base |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
1160,
1760,
2345,
2819,
3210,
3783,
4385,
4766,
5533,
5984,
6951,
7104,
7251,
7330
],
"plaintext_end_byte": [
1126,
1702,
2305,
2818,
3201,
3782,
4384,
4746,
5532,
5976,
6950,
7044,
7250,
7319,
7395
]
} | Mikä oli Suomen puolustusvoimien ensimmäinen alkujaan suuntaradioksi kutsuttu kenttälinkki? | Kenttälinkki | finnish | {
"passage_answer_candidate_index": [
0
],
"minimal_answers_start_byte": [
327
],
"minimal_answers_end_byte": [
336
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
Kenttälinkki on suomenkielinen nimitys alkujaan suomen kielessä suuntaradioksi kutsutulle radiojärjestelmälle, jota käytetään puolustusvoimien taistelevissa joukoissa yleensä kerran vuorokaudessa siirrettävänänä radioasemana. Suomen puolustusvoimien ensimmäinen alkujaan suuntaradioksi kutsuttu kenttälinkki oli FM 12/800, jonka tunnukseksi myöhemmin tuli FM 4 T. Kenttäradiolinkissä on radiolähetin ja radiovastaanotin, jotka kutusttiin suomen puhekielellä Sakuksi ja puhekanavat yhteen yksillä taajuuksilla lähetettäviksi muuttava kanavointilaite, jota kutsuttiin suomen puhekielellä Seijaksi. [1] Suomen puolustusvoimissa nimitys suuntaradio muuttui linkkiradioksi 1970-luvun alkupuolella, kun maassa otettiin käyttöön L. M. Ericssonin valmistama kevyt kenttälinkkiradiojärjestelmä PL-70. Suuntaradio oikeastaan tarkoittaa, ei radioaaltoja suuntaavaa radiolähetintä, vaan radiolähetin-radiovastaanotinta, jossa on suuntaava antenni päinvastoin kuin monissa muissa kenttäradioissa, mm. monissa puheradioissa ja ennen kaikkea sähkötysradiossa, joissa on usein ympäri säteilevä antenni.
Kenttälinkit Suomessa
FM 12/800
Laite oli Telefunkenin valmistama. Sen kehitystyö alkoi Siemensin ja Telefunkenin yhteistyönä 1954 ja sarjavalmistus alkoi 1959. Suomen puolustusvoimissa otettiin käyttöön 20 järjestelmää 1960. Järjestelmää oli käytössä monissa muissa maissa, muun muassa Saksan liittotasavallassa, joka oli valmistajamaa, Ranskassa, Tanskassa ja Yhdistyneessä kuningaskunnassa. Sakun lähetystehoa kyettiin säätämään ja se saattoi vaihdella 1 W:n - 10 W:n välillä. Radio-osan taajuusalue oli 610 MHz - 960 MHz ja kanavaväli 1 MHz. [2]
Radiolinkki FM 12 / 800 - suurtaajuusosa ja vahvistinosa
Radiossa oli suurtajuusosa UHF-alueella, jossa oli 100 MHz:n modulaattori 6AK5W:ä kaksi, lähetinoskillaattori 2C39B, esivahvistin 2C39B, päätevahvistin 2C39B, vastaanotinoskillaattori 2C39B ja koeistusoskillaattori 6AK5W. Radion vahvistinosassa oli viisitoista välitaajuusvahvistinta 6AK5W, neljä vastaanottimen kantoaaltokaistan vahvistinta 6AK5W, kaksi pilotlaite I:ä ja kaksi pilotlaite II:a, tyyppiä 6AK5W, lähettimen vahvistimia neljä 6AK5W sekä kaksi huoltopuhelintulovahvistinta ja kaksi huoltopuhelinlähtöävahvistinta 6A6W.
Kanavointilaitteet V4/12 I ja V4/12 II
Jo 1950-luvulla transistoroitu kanavointilaite V4/12 I kykeni yhdistämään neljä kanavaa ja tarvittaessa viidennen, myös huoltopuhelinkanavayhteyden. Jos järjestelmään lisättiin kanavointilatie V4/12 II, niin päästiin 12 kanavan kokonaismäärään. Radiolinkin järjestelmäarvo oli V4/12 I:llä nelikanavaisena 172 dB sekä V4/12 I:llä ja V4/12 II:lla kaksitoistakanavaisena 159 dB. Tätä vähäisemmillä arvoilla vaimennuksista johtuen ei radiolinkke toimi.
Puhelinkanavien siirto kanavointilaitteelle saatettiin tehdä parikaapelilla tai nelikierrekaapelilla. Kaapelietäisyydet olivat noin 10 kilometriä parikaapelilla ja 19 km saksalaisella kenttäkaukokaapelilla. Lisäksi huoltopuhelinkanava voitiin jakaa huoltopuhelimen ja Hellscriber-kaukokirjoittimen kanssa, mitä ominaisuutta ei juuri koskaan käytetty Suomen puolustusvoimissa.
Antenni
Antenneina käytettiin kahta heijastajalla varustettua yhdeksänkierteistä vaakatasoista helix-antennia rinnakkain, kierukka-antennia, joiden antennivahvistus vaihteli 12,5 dBi:stä 18,5 dBi:hin. Putkiristikkomasto SP-3, jolla kierukka-antennit saatiin toimintakorkeuteensa oli massaltaan varusteineen 300 kg. Antennit oli vaiheistettu yhteen kytkemällä. Rakenne olisi mahdollistanut antennien kytkemisen sitenkin, että lähettämisessä olisi käytetty yhtä ja vastaanottamisessa toista antennia, mutta tätä ei toteutettu radioasemilla laitteistojen kytkennässä.
Antennimastot SP-3 -järjestelmässä olivat kolmipaarteisia putkiristikkomastoja, joiden paarreväli oli 30 cm. Antennimasto koostui viidestä osasta ja sen korkeudeksi muodostui 20 metriä. Kahden maston osian yhdistämällä saatiin tätä pidempiäkin mastoja. Tavanomaisen 20 metriä korkean maston rakentamiseen meni noin 20 minuuttia. 1960-luvulla oli jo teleskooppimastoja, joita ei tarvinnut rakentaa pystytettäessä osista, mutta niitä ei silloin vielä pidetty luotettavina. 1970-luvulla Suomen puolustusvoimissa käytössä olleet linkkiradioaemat olivat teleskooppimastoilla varustetut.
FM 12 / 800 -ryhmän vahvuus oli 1 + 7. Siihen kuului ryhmänjohtaja, autonkuljettaja, asentaja ja viisi muuta viestimiestä. Mastonpystytyksen ja käyttökuntoonlaiton lisäksi viestiasema tarvitsee toisen päivystysvuoron ympärivuorokautista toimintaa varten. Näin ollen osa radioaseman henkiökunnasta on lepovuorossa ympärivuorokautisen toiminnan vuoksi.
Sähkövoimakoneet
Koska kenttälinkkiä ajatellaan yleensä siirrettäväksi kerran vuorokaudessa sotatoimien kehittymisen mukaan, lähinnä taistelevan aselajin, jalkaväen, pataljoonan esikuntien komentopaikkojen siirron mukaan, pitää järjestelmällä olla itsenäinen yleisestä sähköverkosta riippumaton sähkönsyöttö, koska asema voidaan joutua perustamaan korkealle paikalle, jossa ei ole yleistä sähköverkkoa tai sellainen on vaurioitunut käyttökelvottomaksi. FM 12/800:n sähkövoimakoneina käytettiin Auto Diesels, Norma T 300, 220 VAC/1,7 KVA:n voimakonetta, mutta myös suomalaisia Hyrygen koneita ja neuvostoliittolaisia. Radion energiantarve oli 110 VAC / 350 VA tai 220 VAC / 350 VA ja kanavointilaitteen 110 VAC / 37 VA, 220 VAC / 37 VA tai 24 VDC / 11 W.
VA tarkoittaa volttiamppeeria tehon yksikkönä, josta pitää vähentää voimakoneissa loissähköteho, jotta vaihtovirta on vertailukelpoista tehomielessä. Monissa sähkövoimakoneissa 1 VA = 0,8 W, joten loistehoon hukkaantuu 20% sähkövirran tehollisesta arvosta. V AC tarkoittaa vaihtovirtavoltteja ja V DC tasavirtavoltteja. 24 VDC voi tarkoittaa kuorma-auton 24 voltin sähköjärjestelmästä tasavirrasta otettua 24 V:n tasavirtaa.
PL-70
PL-70, josta käytetään myös merkintä FM 4 E, ol L. M. Ericsson Oy Suomen, Ruotsin Ericsson radio systemsin ja Norjan As Elektrisk bureun valmistama kenttäradiolinkki. Ruotsin puolustusvoimissa järjestelmän nimi oli RL 430, joka otettiin käyttöön 1974. Suomeen PL-70:iä hankittiin runsaat sata, mikä tarjosi mahdollisuuden niiden välillä runsaaseen 50:een linkkiyhteyteen. Linkkiä käytettiin mm. jalkaväkiprikaati 1980:n viestikomppanian viestiosasto-1:ssä jalkaväkiprikaatin esikunnissa sekä viestiosasto-2:n ja viestiosasto-3:n yhteyksiin prikaatin jalkaväkipataljoonien komentopaikoilla. Linkin taajuusalue oli 430 MHz - 470 MHz, mikä 1981 alkaen osui päällekkäin NMT-450 -matkapuhelinjärjestelmän kautta. Näin ollen osa järjestelmän kanavista jäi käyttämättä siksi, että ei olisi häiritty matkapuhelinliikennettä. Toisaalta matkapuhelinliikenne oli kuultavissa PL-70:llä selväkielisenä matkapuhelinkehityksen alkuaikoina.
Kun FM 12 / 800:n kanavaväli oli 1 MHz, oli PL-70:n väli vain neljäsosa tästä, 250 kHz.
Radiolinkki PL-70
Kanavointialaite ZFGR 30309
Näyteradiot
Suomessa FM 12 / 800 on Museo Militariassa. Saksan liittotasavallassa FM 12 / 800 on mm. Museum für Zivil- und Wehrtechnik:ssä Uffenheimssa. [3]
Lähteitä: Viestiupseeriyhdistyksen julkaisemat Viestimies -kirjat.
Lähteet
Luokka:Kenttäradiot
Luokka:Suomen puolustusvoimien viestikalusto
| https://fi.wikipedia.org/wiki/Kentt%C3%A4linkki |
{
"plaintext_start_byte": [
3,
360,
1658,
2562,
3447,
4305,
4510,
5010,
5441,
5931,
6257,
6400,
6569,
6708,
6992,
7155,
7436,
8742,
10553,
11056,
11118,
17019,
18808,
19172,
19595,
20936,
21191,
22331,
24247,
25584,
25743,
26415,
26590,
29256,
29427,
30133,
30803,
31311,
32122,
35615
],
"plaintext_end_byte": [
358,
1657,
2561,
3401,
4285,
4509,
4950,
5352,
5930,
6232,
6399,
6550,
6707,
6956,
7154,
7349,
7860,
9187,
10652,
11117,
15564,
17217,
19028,
19249,
19676,
21023,
21231,
22403,
24296,
25651,
25854,
26532,
26640,
29298,
29478,
30182,
30847,
31354,
32170,
35661
]
} | పిల్లి ఎన్ని సంవత్సరాలు బతుకుతుంది? | పొడుపు కథలు | telugu | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
అక్షర క్రమంలో పొడుపు కథలు
అ - ఆ - ఇ - ఈ - ఉ - ఊ - ఋ - ఎ - ఏ - ఐ - ఒ - ఓ - ఔ - అం - క - ఖ - గ - ఘ - చ - ఛ - జ - ఝ - ట - ఠ - డ - ఢ - త - థ - ద - ధ - న
ప - ఫ - బ - భ - మ -య - ర - ల - వ - శ - ష - స - హ - ళ - క్ష
తెలుగు భాషా సాహిత్యంలో పొడుపు కథలకు ప్రత్యేక స్థానం ఉంది. వీటి సృష్టి కర్తలు పల్లె ప్రజలే. పండితులకు కూడా వీటిపై ఆసక్తి కలగడం వల్ల పద్యాలలోనూ పొడుపు కథలు ఉన్నాయి. విజ్ఞానం, వినోదం, ఆశక్తీ కలిగించే పొడుపు కథలంటే యిష్టపడని వారుండరు. ఇది పల్లె ప్రజలకు ఒక వినోదంతో కూడిన ఆట. పొడుపు కథలో చమత్కారం, నిగూఢ భావం యిమిడి ఉండటమే దీనికి కారణం. ఎలాగైనా ఇందులో రహస్యం తెలుసుకోవాలనె కుతూహలం ఒకవైపు, దీని గుట్టు విప్పి తన తెలివితేటలు నిరూపించుకోవాలనె తపన ఒకవైపు పొడుపు కథల వైపు మనిషి ఆకర్షించబడతాడు.
ఆలోచనా శక్తిని పదును పెట్టే పొదుపు కథలంటే పిల్లలు ఎక్కువ యిష్టపడతారు. పిల్లలకు రకరకాల పొడుపు కథలు చేసి వారి మెదడును పదును పెట్టాలి.సాంప్రదాయకంగా వస్తున్న పొడుపు కథలనె కాకుంటే ఆధునిక కాలానికి సంబంధించిన విషయాలపైన పొదుపు కథలు తయారు చేసి పిల్లల్లో ప్రచారం చేయాలి.పిల్లల చేత వారి సృజనాత్మకత పెంచుటకు కొన్ని పొడుపు కథలు తయారు చేయించాలి.
పొడుపు కథలను తయారు చేయటం కష్టం కాదు. పొడుపు కథలో లయ, ప్రాస, రాగం, వంటివి ఉంటాయి. జ్ఞాపకం పెట్టుకోవటానికి అనువైన పద వాక్య విన్యాసం ఉండాలి. మరీ కష్టంగా ఉండకూడదు. చాలా సులభంగా ఉండకూడదు. కొద్ది సేపు ఆలోచించగానే అర్థమత్తేటట్లు ఉన్నప్పుడే ఆసక్తి కలుగుతుంది.మరీ కష్టంగా ఉంటే మనం చెప్పలేమనే ఆలోచన వచ్చి ఆసక్తి కోల్పోతారు.
ఎలా తయారు చేయాలి
ముందుగా ఏ విషయం పై పొడుపు కథ తయారు చేయాలనుకుంటామో దాని గుణగణాల గురించి నాలుగు వాక్యాలు రాసుకోవాలి. ఆ వాక్యాలను లయ బద్దంగా ఉండేటట్లు తయారు చేసుకోవాలి. ఒక వాక్యం లోనూ రెండు, మూడు వాక్యాలలోను ఉండవచ్చు. పేనా, చాక్లెట్, టీచర్, సైకిల్, సినిమా, రేడియో, టి.వి.టెలిఫోన్, ఇలాంటి వాటిపై పొడుపు కథలు పిల్లలలు సన్నిహితంగా ఉంటాయి.
ఉదాహరణ
"కలం" పై పొడుపు కథ తయారు చేయాలంటే, దాని లక్షణాలను ఈ క్రింది విధంగా రాసుకోవాలి.
చిన్న కర్రపుల్లలా ఉంటుంది.
లోన డొల్లగా ఉంటుంది.
లోన రంగు ద్రవం ఉంటుంది.
చివర నాలుక ఉంటుంది.
కాగితంపై కదిలిస్తూ ఉంటె రాస్తుంది.
కవులు ఉపయోగించేది . కత్తి కంటే గొప్పది.
పొడుపు కథగా మారిస్తె,
కాగితంపై కదులుతుంది - కార్చుకుంటూ వెళుతుంది.
నాలుకతో చెప్పడం - నాలుకతో రాయటం
కవి పట్టే కత్తి- కథలల్లె కత్తి - కలకాలం నిలిచేకత్తి.
అనేక రూపాలలో పొడుపు కథలు
1.కానిది
ఇందులో ఒకటి రెండు అక్షరాలు అదనంగా చేర్చితే చాలు మనకు కావలసిన జవాబు దొరుకుతుంది. ప్రశ్నలోనే జవాబు ఉంటుంది. ఎక్కువ పద పరిచయం ఏర్పడుతుంది. కొన్నింటికి రెండు మూడు జవాబులు కూడా ఉండవచ్చు.
కాయ గాని కాయ - మెడకాయ, తలకాయ (అదనంగా పదం చేర్చటం) - ఇలాంటివి తయారు చేయటం చాలా సులభం.
దారం కాని దారం - మందారం మొదలగునవి.
2.ఆధారాలు
కొన్ని ఆధారాలు యిచ్చి దాని ఆధారంగా పొడుపు కథ విప్పటం
తెలిసేటట్లు పూస్తుంది. తెలియకుండా కాస్తుంది? - వేరుశెనగ.
3.వర్ణన
చాలా వివరంగా వర్ణించి పొడుపు కథను విప్పమని చెప్పటం
నాలుగు రోళ్ళు నడవంగా
రెండు చేటలు చెరగంగా
నోట్లో పాము వ్రేలాడంగా
అందమైన దొరలు ఊరేగంగా - ఏనుగు
4.కాదు(నిషేధం)
మొదటి వాక్యంలో ఆథారం ఉంటుంది. రెండవ వాక్యంలో నిషేధం ఉంటుంది.
ఆకాశంలో ఎగురుతుంది - పక్షి కాదు (విమానం)
నీటిలో వెళ్ళుతుంది - చేప కాదు (పడవ)
అక్షర క్రమంలో వివిధ పొడుపు కథలు
పైన సూచించిన పట్టికలో మనకు ఏ అక్షరంతో ప్రారంభమైన పొడుపు కథ కావాలో ఆ అక్షరాన్ని క్లిక్ చేస్తే మనకు కావాల్సిన ప్రారంభ అక్షరంతో పొడుపు కథలను సులువుగా చూడవచ్చు.
అ
అక్కడిక్కడి బండి అంతరాల బండి:
మద్దూరి సంతలోన మాయమైన బండి.
ఏమిటది?
జవాబు:సూర్యుడు.
అడవిలో పుట్టింది, అడవిలో పెరిగింది, మా ఇంటికొచ్చింది, తైతక్కలాడింది
జవాబు: చల్లకవ్వం
అడవిన పుట్టాను,
నల్లగ మారాను:
ఇంటికి వచ్చాను,
ఎర్రగ మారాను:
కుప్పలో పడ్డాను,
తెల్లగ మారాను.
జవాబు:బొగ్గు
అడ్డం కోస్తే చక్రం - నిలువు కోస్తే శంఖం
జవాబు:ఉల్లిపాయ
అన్నదమ్ములం ముగ్గురం మేము
శుభవేళల్లో కనిపిస్తూ వుంటాము;
అయితే బుద్ధులు వేరు -
నీళ్ళలో
మునిగే వాడొకడు
తేలే వాడొకడు
కరిగే వాడొకడు
అయితే మేమెవరం?
జవాబు:ఆకు, వక్క, సున్నం
అమ్మ అంటే కలుస్తాయి, నాన్న అంటే కలవవు
జవాబు: పెదవులు
అయ్య అంటే కలవవు, అమ్మ అంటే కలుస్తాయి
జవాబు: పెదవులు
అరచెయ్యంత పట్నంలో అరవై గదులు; గదికొక్క సిపాయి; సిపాయికొక్క తుపాకీ
జవాబు: తేనె పట్టు
అరచేతిలో కుంకుమ - గోటిమీద కుంకుమ - బీరాకు కుంకుమ - అందాల కుంకుమ
జవాబు: గోరింటాకు
అడవిలో పుట్టింది,
అడవిలో పెరిగింది:
చెంబులో నీళ్ళని,
చెడత్రాగుతుంది.
జవాబు:గంధపుచెక్క
అడవిలో పుట్టింది,
అడవిలో పెరిగింది;
మా ఇంటి కొచ్చింది మహలక్ష్మి.
ఎవరు ?
జవాబు:గడప
అడవిలో పుట్టింది,
అడవిలో పెరిగింది;
మా ఇంటి కొచ్చింది,
తైతక్కలాడింది.
ఎవరు?
జవాబు: మజ్జిగను చిలికే తెడ్డు.
కవ్వము
అన్నదమ్ములం ముగ్గురం మేము,
శుభవేళల్లో కనిపిస్తూ వుంటాము:
అయితే బుద్ధులు వేరు --
నీళ్ళలో
మునిగే వాడొకడు:
తేలే వాడొకడు;
కరిగే వాడొకడు:
అయితే మే మెవరం?
జవాబు: ఆకు, వక్క, సున్నం.
'
అగ్గి అగ్గీ ఛాయ, అమ్మ కుంకుమ ఛాయ, బొగ్గు బొగ్గు ఛాయ, పోలిఛాయ కందిపప్పు ఛాయ
చెట్టుకి కట్టిన ఉట్టి, ఎంత దూరం నెడితే అంత దగ్గర అవుతుంది? (ఊయల)
పచ్చటి దుప్పటి కప్పుకొని తియ్యటి పండ్లు తింటుంది? (చిలుక)
ఎంత ప్రయత్నించినా చేతికి చిక్కదు, ముక్కుకి మాత్రమే దొరుకుతుంది. ఏమిటది ? (వాసన)
పిఠాపురం చిన్నవాడా, పిట్టల వేటగాడా బతికిన పిట్టను కొట్టవద్దు, చచ్చిన పిట్టను తేనువద్దు, కూర లేకుండా రానువద్దు, మరేం తెచ్చాడు? (కోడి గుడ్డు )
మూతి వేలెడు, తోక బారెడు? (సూది, దారం)
ఆకాశాన వేలాడే వెన్నముద్దలు ? (వెలగ పండ్లు)
ఆకు బారెడు తోక మూరెడు ? (మొగలి పువ్వు)
ఆకు చిటికెడు కాయ మూరెడు? (మునగ కాయ)
చూస్తే చూపులు, నవ్వితే నవ్వులు, గుద్దితే గుద్దులు? (అద్దం)
అమారా దేశం నుంచి కొమారా పక్షి వచ్చింది. ముక్కుకి ముత్యం కట్టుకొని తోకతో నీళ్లు తాగుతుంది. (ప్రమిద)
ఆకు వక్క లేని నోరు ఎర్రన, నీరు నారు లేని చేను పచ్చన (రామచిలుక)
మేసేది కాసింత మేత, కూసేది కొండంత కూత (తుపాకి)
కోట గాని కోట ఇంటికో కోట? (తులసి కోట)
కన్నులు ఎర్రగా ఉంటాయి, రాకాసి కాదు, తలనుండి పొగొస్తుంది, భూతం కాదు
చరచర పాకుతుంది పాముకాదు ( రైలు )
కత్తులు లేని భీకర యుద్ధం, గెలుపూ ఓటమి చెరిసగం (చదరంగం)
కతకత కంగు, మాతాత పింగు, తోలు తీసి మింగు (అరటి పండు)
పైనొక పలక, కిందొక పలక, పలకల నడుమ మెలికల పాము (నాలుక)
అమ్మ కడుపున పడ్డాను, అంతా సుఖాన ఉన్నాను, నీచే దెబ్బలు తిన్నాను,
నిలువున ఎండిపోయాను, నిప్పుల గుండు తొక్కాను, గుప్పెడు బూడిద అయినాను (పిడక)
అడవిలో పుట్టింది, అడవిలో పెరిగింది, మా ఇంటికొచ్చింది, మహాలక్ష్మిలాగుంది. (గడప)
అడవిలో పుట్టింది, అడవిలో పెరిగింది, మా ఇంటికొచ్చింది, తైతక్కలాడింది. (చల్లకవ్వం)
అంతులేని చెట్టుకు అరవై కొమ్మలు, కొమ్మ కొమ్మకు కోటి పువ్వులు,
అన్నిపువ్వుల్లో రెండేకాయలు (ఆకాశం, చుక్కలు, సూర్యుడు)
సముద్రంలో పుట్టి, సముద్రంలో పెరిగి, ఊళ్లోకొచ్చి ఉరుముతుంది. ఏమిటది? (శంఖం)
ముగ్గురన్నదమ్ములు, రాత్రింబవళ్ళు నడుస్తూనే ఉంటారు. ఎవరువారు? (గడియారం ముళ్ళు)
ఆ
ఆకాశంలో ఎగురుతుంది కానీ పక్షి కాదు
జవాబు:విమానం
ఆకాశాన అంబు, అంబులో చెంబు, చెంబులో చారెడు నీళ్ళు
జవాబు: టెంకాయ
ఆకాశమంతా అల్లుకు రాగా:
చేటెడు చెక్కులు చెక్కుకు రాగా:
కడివెడు నీరు కారుకు రాగా:
అందులో ఒక రాజు ఆడుతుంటాడు.
జవాబు: గానుగ
ఆకాశ పక్షి ఎగురుతూ వచ్చి,
కడుపులో చొచ్చి లేపింది పిచ్చి.
జవాబు:కల్లు
ఆకాశంలో చెట్టు - చెట్టు నిండా పువ్వులు ఎంత కొట్టినా రాలవు
జవాబు: నక్షత్రాలు
ఆకులోడు కాదమ్మా ఆకులుంటాయి
బాలింత కాదమ్మా పాలుంటాయి
సన్యాసోడు కాడమ్మా జడలుంటాయి
జవాబు:మర్రి చెట్టు
ఆమడ నడిచి అల్లుడొస్తే,
మంచం కింద ఇద్దరూ,
గోడ మూల ఒకరూ,
దాగుకున్నారు.
జవాబు: చెప్పుల జోడు, చేతి కర్ర
మీ అమ్మ పడుకుంటే మా అమ్మ దాటి పాయే
జవాబు:-గడప
ఇ
ఇల్లంతా తిరుగుతుంది, మూలన కూర్చుంటుంది
జవాబు: చీపురు
ఇంతింతాకు బ్రహ్మంతాకు
పెద్దలు పెట్టిన పేరంటాకు.
జవాబు: మంగళ సూత్రం
ఇంతింతాకు ఇస్తరాకు
రాజులు మెచ్చిన రత్నాలాకు.
జవాబు: తామలపాకు.
ఇక్కడి నుంచి చూస్తే యినుము;
దగ్గరికి పోతే గుండు;
పట్టి చూస్తే పండు;
తింటే తీయగనుండు.
జవాబు: తాటిపండు.
ఇంతింత బండి - ఇనప కట్ల బండి , తొక్కితే నా బండి - తొంభై ఆమడలు పోతుంది.
జవాబు: సైకిలు
ఇక్కడ ఉంటుంది - అక్కడ ఉంటుంది -పిలిస్తె పలుకుతుంది - మనలాగే మాట్లాడుతుంది
జవాబు:టెలిఫోన్
ఉ
ఉద్యోగం సద్యోగం లేదు ఊరంతా వ్యాపకమే
జవాబు: కుక్క
ఉదయం నాలుగు కాళ్లతో నడిచేది,మధ్యాన్నం రెండు కాళ్ల తో నడిచేది,సాయంత్రం మూడు కాళ్ళతో నడిచేది.
జవాబు: పసితనం లో నాలుగు కాళ్ళు, పెద్దయ్యాక రెండు కాళ్ళు, వృద్ధా ప్యం లో మూడు కాళ్ళు
ఉడికిందొకటి,ఉడకందొకటి,కాలిందొకటి,కాలందొకటి, ఏమిటది ?
జవాబు: వక్క,ఆకు,సున్నం,పొగాకు
ఊ
ఊరంతకీ ఒక్కటే దుప్పటి
జవాబు: ఆకాశం
ఊరంతా నాకి మూల కూర్చుండేది - యేది?
జవాబు: చెప్పులు
ఊళ్ళో కలి,
వీధిలో కలి,
ఇంట్లో కలి,
ఒంట్లో కలి.
జవాబు: చాకలి, రోకలి, వాకలి, ఆకలి.
ఋ
ఎ
ఎండలో కనిపించేది - వెంట నడిచేది
జవాబు:నీడ
ఎక్కలేని మానుకి దుక్కిలేని కాపు.
జవాబు: మిరపచెట్టు.
ఏ
ఏడుగురు అన్నదమ్ములం మేము;
విడివిడిగా వుంటే చెప్పలేవు ,
కలసి వుంటే చెప్పగలవు.
జవాబు: ఇంద్రధనస్సు
ఐ
ఐదుగిరిలో చిన్నోడు, పెళ్ళికి మాత్రం పెద్దోడు
జవాబు: చిటికెన వేలు
ఐదుగురు, ఐదుగురు, దొంగలు రెండు జట్లు గా పోయి ఒక జీవాన్ని తెచ్చారు.వెంటనే చంపారు.
జవాబు: పేను
ఐదు తంత్రాలు గలది.పిల్లలకు మహాఇష్టమైనది
జవాబు: పంచతంత్రం
ఒ
ఒంకర టింకర -అ, వాని తమ్ముడు -సొ,నల్లగుడ్ళ-- మి, నాలుగు కాళ్ళ--మె,
జవాబు;--అల్లం, సొంటి, మిర్యాలు, మేక
ఓ
ఓహోహో హాలయ్య - వల్లంతా గరుకయ్యా - కరకర కోస్తె కడుపంతా తీపయ్యా!
జవాబు: పనస పండు.
ఔ
అం
అంగడిలో పెట్టి అమ్మేది కాదు, తక్కెడలో పెట్టి తూచేది కాదు, ఆలోచించటానికి ఆధారమైనది. అది లేకుండా మనిషేకాదు
జవాబు: మెదడు.
అందమైన గోపురం - మధ్య దూలం - మంచి గాలి లోనికెళ్ళి చెడ్డ గాలి బయటకొచ్చు
జవాబు: ముక్కు
అందమైన వస్త్రంపై అన్నీ వడియాలే
జవాబు: ఆకాశంలో నక్షత్రాలు
క
కిట కిట తలుపులు, కిటారి తలుపు, ఎప్పుడు తీసిన చప్పుడు కావు, ఏమిటవి?
విప్పితే:కనురెప్పలు
కొండ మీద బండరాయి - రాతి మీద లోతు బావి - బావిలోపల ఊరే జల - ఆడే పాము
జవాబు: తల - నోరు ఉమ్ము - నాలుక
కొండల్లో పుట్టి కోనల్లో నడిచి, సముద్రంలో చేరే నెరజాణ
జవాబు:నది
ఖ
గ
గోడమీద బొమ్మ
గొలుసుల బొమ్మ
వచ్చి పోయే వారికి
వడ్డించు బొమ్మ.
జవాబు: తేలు.
ఘ
చ
చిటారు కొమ్మన మిఠాయి పొట్లం
జవాబు: తేనెపట్టు
చిత్రమైన చీరకట్టి - షికారుకెళ్ళె చిన్నది - పూసిన వారింటికే గాని - కాసిన వారింటికి పోదు
జవాబు:సీతాకోక చిలుక
చుట్టింటికి మొత్తే లేదు
జవాబు: కోడి గుడ్డు
చూస్తే సురాలోకం - పడితే నీటికుండ - పగిలితే పచ్చ బంగారం
జవాబు:తాటిపండు
చూస్తే చూపులు - నవ్వితే నవ్వులు
జవాబు: అద్దం
చెయ్యని కుండ పొయ్యని నీళ్ళు, వెయ్యని సున్నం తియ్యగ నుండు.
జవాబు: టెంకాయ .
చొట్టల చొట్టల కుండ - బోనాలకుండ - సీతమ్మ పేరు చెప్పి మెల్లంగా దించుకో
జవాబు: సీతాఫలం
ఛ
జ
జీవలుంటాయి కాని అడవి కాదు
జవాబు:తల
ఝ
ట
ఠ
డ
డబ్బా నిండ ముత్యాలు,డబ్బాకు తాళం. ఏమిటది ?
జవాబు: దానిమ్మ కాయ.
ఢ
ణ
త
తండ్రి గరగర,
తల్లి పీచుపీచు,
బిడ్డలు రత్నమాణిక్యాలు,
మనుమలు బొమ్మరాళ్ళు.
జవాబు: పనసకాయ
తిత్తిలో నుండి తీయగలమేమో గాని, పొయ్యలెము
జవాబు:పాలు
తెలిసేటట్లు పూస్తుంది - తెలియకుండ కాస్తుంది
జవాబు:వేరుశెనగ
తెల్లటి బంతి చల్లని బంతి అందని బంతి ఆడని బంతి
జవాబు: జాబిలి
తెల్లని విస్తరిలో నల్లని మెతుకులు
జవాబు:అక్షరాలు
తోక లేని పిట్ట తొంభై ఆమడలు పోతుంది
జవాబు:ఉత్తరం
తోకలో నిప్పు పెడితే ఆకాశానికి ఎగురుతుంది - అక్కడ పగులుతుంది, కింద పడుతుంది
జవాబు:తారాజువ్వ
థ
ద
దేశదేశాలకు ఇద్దరే రాజులు
జవాబు: సూర్యుడు, చంద్రుడు
ధ
న
నల్ల బండ క్రింద నలుగురు దొంగలు
జవాబు: బర్రె (గేదె, ఎనుము) క్రింది పొదుగులు
నల్లని చేనులో
తెల్లని దారి ఏమిటది?
జవాబు:పాపిడి.
నాలుగు రోళ్ళు నడవంగా - రెండు చేటలు చెరగంగా - నోటినుండి పాము వ్రేలాడంగా - అందమైన దొరలు ఊరేగంగా
జవాబు: ఏనుగు
నీలము చీర, మధ్యలో వెన్న ముద్ద, అక్కడక్కడ అన్నపు మెతుకులు
జవాబు: ఆకాశములో చంద్రుడు, చుట్టూ నక్షత్రాలు
నీటి ఒరుగు - రాతి బురద
జవాబు:ఉప్పు-సున్నం
నీటితో పంట - ఆకు లేని పంట
జవాబు: ఉప్పు
నూతిలో పాము, నూరు వరహాలిచ్చినా బయటకు రాదు
జవాబు: నాలుక
నోరులేని పిట్ట తోకతో నీళ్ళు తాగుతుంది.ఏమిటది?
జవాబు:దీపం వత్తి
ప
పలుకుగాని పలుకు:
ఎమిటది?
జవాబు:వక్క పలుకు
పచ్చ పచ్చని తల్లి:
పసిడి పిల్లల తల్లి:
తల్లిని చీలిస్తే
తియ్యని పిల్లలు
జవాబు: పనసపండు
పచ్చన్ని పొదలోన విచ్చుకోనుంది:
తెచ్చుకోబోతేను గుచ్చుకుంటుంది. ఏమిటది?
జవాబు: మొగలిపువ్వు
పచ్చపచ్చని తోటలో ఎర్ర ఎర్రని సిపాయిలు
జవాబు: మిరప పండ్లు
పళ్ళెంలో పక్షి - ముక్కుకు ముత్యం, తోకతో నీరు - త్రాగుతుంది మెల్లగా
జవాబు: దీపం
పిడికెడంత పిట్ట! అరిచి గోల చేస్తుంది. ఎత్తుకుంటే చెవిలో గుసగుసలు చెబుతుంది.
జవాబు: దూరవాణి
పిఠాపురం చిన్నవాడా, పిట్టలకు వేటగాడా,బతికిన పిట్టను కొట్టా వద్దు,
చచ్చిన పిట్టను తేనూ వద్దు, కూరకు లేకుండా రానూ వద్దు=
జవాబు:పక్షి గుడ్డు
పిల్లికి ముందు రెండు పిల్లులు - పిల్లికి వెనుక రెండు పిల్లులు - పిల్లికీ పిల్లికీ మధ్య ఒక పిల్లి, మొత్తం ఎన్ని పిల్లులు?
జవాబు:మూడు
పొంచిన దెయ్యం పోయిన చోటికల్లా వస్తుంది?
జవాబు:తన నీడ
ప్రవహిస్తుంది కాని నీరుకాదు, పట్టుకుంటె ప్రాణం పోతుంది
జవాబు:కరెంటు
=== (
)
ఫ
బ
బంగారు భరిణలో రత్నాలు:
పగుల గొడితేగాని రావు.
జవాబు: దానిమ్మపండు.
భ
భూమిలో పుట్టింది - భూమిలో పెరిగింది - రంగేసుకొచ్చింది రామచిలుక
జవాబు: ఉల్లిగడ
మ
మామ కాని మామ, ఎవ్వరది?
జవాబు: చందమామ!
మాట్లాడుతుంది కానీ మనిషి కాదు
జవాబు: రేడియో
మూడు కళ్ళ ముసలిదాన్ని
నేనెవరిని?
జవాబు:తాటి ముంజ
మూడు కళ్ళుంటాయి కానీ ఈశ్వరుడు కాదు
జవాబు: కొబ్బరి కాయ.
మూడు శిరములున్ను ముదమొప్ప పది కాళ్ళు - కల్గు తోకలు రెండు కన్ను లారు
చెలగి కొమ్ములు నాల్గు చెతులు రెండయా - దీని భావమేమి తిరుమలేశ !
జవాబు: నాగలిదున్నే రైతు
ముక్కుతో చూడగలం - కంటితో చూడలేము
జవాబు:వాసన
మేసేది కాసంత మేత:
కూసేది కొండంత మోత.
జవాబు:తుపాకి/తూట
మంచం కింద మామయ్యా:,
ఊరికి పోదాం రావయ్య.
జవాబు:చెప్పులు
య
ర
రాతి శరీరం - మధ్యలో నోరు - తిరుగుతూ ఉంటుంది. తింటూ కక్కుతుంది
జవాబు: తిరగలి
రెక్కలు ముయ్యని పక్షి - రెప్పలు ముయ్యని జాణ
జవాబు: తూనీగ, చేప
ల
యంత్రం కాని యంత్రం-కాదిది మంత్రం
జవాబు: సాయంత్రం
యర్రని రాజ్యం, నల్లని సింహాసనం,ఒక రాజు ఎక్కితే ఒకరాజు దిగుతాడు
జవాబు: దోసెలు
యాదగిరి నా పేరు గుట్ట ను మాత్రం కాను,ఒక ముఖ్యమంత్రి నా మీద ప్రయానించే వాడు కాని కారు ను కాదు.మరినేనెవరిని ?
జవాబు: హెలికాప్టర్
లోకమంతటికి ఒకటే పందిరి-ఒకటే అరుగు
జవాబు: ఆకాశము-భూమి
లక్కబుడ్డి నిండా లక్షల వరహాలు తినేవారే గాని,దాచి పెట్టుకొనేవారు లేరు.
జవాబు: దానిమ్మ కాయ
లక్ష్మి దేవి పుట్టకముందు ఆకు లేని పంట పండింది.ఇప్పటికీ ప్రతి ఇంట ఉంది.
జవాబు: ఉప్పు
వ
వంరి వంకల రాజు, వళ్ళంతా బొచ్చు
జవాబు: పొలం గట్టు
వందమంది అన్నదమ్ములు - కట్టి పడేస్తే - కావలసినప్పుడు కదులుతారు - దుమ్ము ధూళీ దులుపుతారు
జవాబు: చీపురు కట్ట
వానొస్తే పడగ విప్పు - ఎండ వస్తే పడగ విప్పు - గాలి వేస్తే గడ గడ వణుకు
జవాబు: గొడుగు
వ్రేలిమీద నుండు వెండుంగరము కాదు - వ్రేలిమీద నుండి నేలజూచు
అంబరమున దిరుగు నది యేమిచోద్యమో - విశ్వదాభిరామ వినురవేమ !
జవాబు: గాలిపటం
శ
శంకు లో పెంకు,పెంకు లో తీర్థం,తీర్థం లో మొగ్గ
జవాబు: టెంకాయ
శాస్త్రం చెన్నప్ప,నేల గీరప్ప, మూల నక్కప్ప
జవాబు: పార
శిత్తి లో ఇద్దరు దొంగలు కూర్చున్నారు
జవాబు: వేరుశనక్కాయ
శెల లో శెల్వరాజు, పట్నాన పచ్చ రాయి, పేలూరు తెల్ల రాయి, నెల్లూరు నల్ల రాయి, నాలుగున్నూ చేర్చి ముప్పయి ఇద్దరు,తొక్కగ కారింది రక్తం
జవాబు: తాంబూలం
ష
సస్నానం చేస్తే తడవదు పొయ్యేలో వేస్తె కాలాదు
హ
హంస ముక్కు కీ ముత్యం కట్టుకొని తోకతో నీళ్లు తాగుతుంది
జవాబు: ప్రమిద
హడవిడిగా తిరిగే రంగయ్య -అమ్దరి ఇండ్లు నీవేనయ్యా
జవాబు: కుక్క
హద్దు లేని పద్దు ఎన్నడూ ఆడొద్దు
జవాబు: అబద్దం
హస్త ఆరు పాళ్ళు చిత్త మూడు పాళ్ళు
జవాబు: వర్షం
హుస్సేన్ సాబ్ ఉరకాలంటాడు ఖాదర్ సాబ్ కాదంటాడు
జవాబు: ఎనుముపగ్గం
హనుమంతరావు గారి పెండ్లాం గుణవమ్తురాలు.తెట్టెడు సొమ్ములు పెట్టుకొని తలవంచుకొన్నది.
జవాబు: జొన్నకంకి
ళ
క్ష
వర్గం:తెలుగు భాష
* | https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8A%E0%B0%A1%E0%B1%81%E0%B0%AA%E0%B1%81%20%E0%B0%95%E0%B0%A5%E0%B0%B2%E0%B1%81 |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
375,
934,
1163,
2339,
3973,
4936,
5745,
6651,
7327,
8195,
8678,
9436,
10292,
11013,
11957,
12177,
12691,
13331,
13628,
14033,
14647,
15439
],
"plaintext_end_byte": [
367,
923,
1146,
2338,
3972,
4907,
5744,
6650,
7326,
8194,
8636,
9435,
10256,
11011,
11956,
12176,
12661,
13330,
13620,
14032,
14646,
15413,
15515
]
} | シネマライズで初めて公開された映画は何？ | シネマライズ | japanese | {
"passage_answer_candidate_index": [
3
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
シネマライズ（Cinema Rise）は、東京都渋谷区宇田川町に所在していた映画館（ミニシアター）。1986年6月6日開館、2016年1月7日閉館[1]。渋谷という町の先鋭性を象徴する映画館であり[2]、渋谷のミニシアター文化の中核を担ってきたとされる[3]。跡地はライブハウス「WWW」。
沿革
1986年 - ライズビルの地下に1スクリーン（220席）で開館。
1996年 - 2階の渋谷ピカデリー跡地で飲食店となっていた場所に2スクリーン目を増設。「シネマライズBF館」「シネマライズシアター1（後のシネマライズ2F）（303席）」になる。
2004年 - 3スクリーン目、デジタル上映劇場「ライズX（38席）」を地下のバースペースに増設。
2010年 - 1スクリーン化し、「シネマライズ2F」のみとなる。
2016年1月7日 - 閉館。
データ
所在地：東京都渋谷区宇田川町13-17
アクセス: JR・東急・京王・東京メトロ渋谷駅ハチ公口から北西に徒歩8分
座席数：303席
支配人: 頼 光裕（らい みつひろ）
歴史
開館
1986年6月6日、洋画ロードショー館の渋谷ピカデリー（2階）とともに、ライズビル内にシネマライズ（地階）が開館した。当時はシネマライズも渋谷ピカデリーも松竹直営の映画館だった。1980年代の東京にはミニシアターが相次いで誕生しており、新宿のシネマスクエアとうきゅう、六本木のシネ・ヴィヴァン・六本木、銀座のシネスイッチ銀座、渋谷のユーロスペースなどが同時期に開業している[4]。初上映作品はフレッド・スケピシ監督・メリル・ストリープ主演の『プレンティ』。1980年代のミニシアターは「スターより監督で映画を観る」ことを提案し、神田神保町の岩波ホールはエルマンノ・オルミ監督、恵比寿ガーデンシネマ（一時閉館後、2015年3月に再開）はウディ・アレン監督、シネマライズはハーモニー・コリン監督、渋谷のユーロスペースはレオス・カラックス監督やアキ・カウリスマキ監督やアッバス・キアロスタミ監督の新作を好んで上映した[2]。
開館2本目の作品はトニー・リチャードソン監督・ジョディ・フォスター主演の『ホテル・ニューハンプシャー』であり、この作品の記録的なヒットで映画館としての認知度を向上させた[5]。1986年7月から11月まで19週にわたって公開された『ホテル・ニューハンプシャー』の観客数は7万9575人、興行収入は1億7000万円に達し[2]、東京都内のミニシアターとしては1986年の最多観客数を記録した作品となった上に[6]、1980年の『ルードウィヒ/神々の黄昏』（ルキノ・ヴィスコンティ監督）を上回って都内では歴代最多の観客数を記録したミニシアター作品となった[6]。なお、『ホテル・ニューハンプシャー』の記録は1987年にシネマスクエアとうきゅうで公開された『薔薇の名前』が塗り替えている[6]。1988年にはシャンテ・シネ2（現・TOHOシネマズシャンテスクリーン2）で公開された『ベルリン・天使の詩』（ヴィム・ヴェンダース監督）など3作品が『薔薇の名前』の記録を塗り替えており、1980年代末は大ヒットを記録する単館系作品が目白押しだった[6]。1987年の『カラヴァッジオ』（デレク・ジャーマン監督）で映画館としての個性を獲得し始めたとされる[2]。この時期のシネマライズは、「ファッション、感性の時代性を持つ作品（を上映）。フランス製の豪華なイスでゆったり観賞（できる）」と評された[7]。
『ブルーベルベット』（1986年、デヴィッド・リンチ監督）、『コックと泥棒、その妻と愛人』（1989年、ピーター・グリーナウェイ監督）、『ポンヌフの恋人』（1991年、レオス・カラックス監督）などの作品が当たり、東京の映画ファンの間に「強烈で刺激的な作品をかける映画館」というイメージを形成した[5]。ユーロスペースが配給した『ポンヌフの恋人』には若い女性が列をなし、2度、3度と足を運ぶリピーターが続出[8]。22週目までに観客数が8万人を超す大ヒットとなり、公開から3ヶ月強で興行収入1億円に到達している[8]。1980年代末の上映作品には『バグダッド・カフェ』（1987年、パーシー・アドロン監督）、『マイ・レフトフット』（1989年、ジム・シェリダン監督）などもある。
ミニシアターブーム
1992年には松竹直営から離れ、独立系映画館として独自路線を歩み始める[2]。転身直後にはトッド・ヘインズ監督のデビュー作『ポイズン』、1993年にはクエンティン・タランティーノ監督のデビュー作『レザボア・ドッグス』を上映[2]。アート性に加えて娯楽性やファッション性、色気を内包した作品を選択した[2]。1993年頃には上階の渋谷ピカデリーが閉館してJリーグ公式スポーツバーとなったが、1996年にはJリーグブームが一段落したため、シネマライズの2スクリーン目に改装された。このスクリーンの初上映作品にはエミール・クストリッツァ監督の『アンダーグラウンド』が選ばれている[9]。
1990年代にシネマライズで特に大ヒットを記録した単館系作品には、『トレインスポッティング』（1996年、ダニー・ボイル監督）や『ムトゥ 踊るマハラジャ』（1995年、K・S・ラヴィクマール監督）や『アメリ』（2001年、ジャン＝ピエール・ジュネ監督）がある[10]。1996年の『トレインスポッティング』は33週にわたって公開され、2億3000万円-2億4000万円の興行収入を記録[10][9]。シネマライズの興行収入記録を塗り替えた作品となった[9]。1998年の『ムトゥ 踊るマハラジャ』は23週にわたって公開され、2億1000万円の興行収入を記録[10]。『ムトゥ 踊るマハラジャ』は1998年6月13日から他館に先駆けて上映され、マサラ映画が日本中でブームを巻き起こすきっかけとなった。
1999年4月には道玄坂にシブヤ・シネマ・ソサエティが開館し、7月には渋谷公園通り近くにシネクイントが開館[11]。渋谷はミニシアター8館計12スクリーンがひしめき合う激戦区となり、作品確保競争が激しくなった[11]。2000年頃からは都内にシネマコンプレックス（シネコン）が浸透して観客の動向が変化したことで、都内のミニシアターに洋画を買い控える傾向が生じた[12]。1990年代後半に上映された作品には『ブエナ・ビスタ・ソシアル・クラブ』（1999年、ヴィム・ヴェンダース監督）などもある。
2001年の『アメリ』は36週にわたって公開され、2億8000万円の興行収入を記録[10]。『トレインスポッティング』を上回り、閉館に至るまでシネマライズの最高興行収入記録となった[9]。『アメリ』は2001年11月から2002年7月19日までの異例のロングランとなり、日本中にミニシアターブームを起こしている[13]。『アメリ』の上映の際には配給会社・広告会社と協同し、主人公アメリのかわいらしい部屋や小物を強調して集客につなげた[5]。『アメリ』が大ヒットする一方で、向かいにあるシネクイントでは『メメント』が大ヒットしており、アート志向のシネマライズ、エンタテインメント志向のシネクイントというように特徴が分かれていた[14]。
シネマライズの成功によって、渋谷の他の映画館も新しさや先鋭さを追うようになったとされる[5]。『ムトゥ 踊るマハラジャ』と『アメリ』の大ヒットで、ミニシアター文化とシネマライズの知名度が再び向上したとされる。2002年8月には、全編で計8時間という現代美術作家マシュー・バーニーを特集して連続上映した[15][16]。
3スクリーン化とブームの斜陽
2004年、地階のバースペースを活用してライズXを開館させて3スクリーン体制となり、ライズXではアート系作品を上映して作品選定の幅を広げた[17]。2006年頃には渋谷でミニシアターの開館ラッシュが起こり、ユーロスペース（移転して2スクリーンに）、シネマヴェーラ渋谷（名画座）、渋谷Q-AXシネマ、シアターN渋谷、シネマGAGA!（現・渋谷HUMAXシネマ）が開館[18]。渋谷はいっそうのミニシアター激戦区となった[18]。一方で、単館興行ではなく複数のミニシアターで同時に公開される作品も増え、劇場ごとのカラーが薄れたともいわれるのがこの時期である[18]。
その後にはミニシアターブームが下火となり、また2007年から2008年にかけて新宿に2棟のシネコンが開館したこともあって、2010年から2011年には渋谷でも多くのミニシアターが閉館に追い込まれた[19]。2010年9月には渋谷シアターTSUTAYA（旧・渋谷Q-AXシネマ）が閉館、10月にはヒューマントラストシネマ文化村通り（旧・シネ・アミューズ）が閉館、11月にはシネマ・アンジェリカが閉館、2011年2月にはシネセゾン渋谷が閉館している[19]。シネセゾン渋谷や2011年1月に閉館した恵比寿ガーデンシネマは1980年代から1990年代のミニシアターブームを牽引した映画館であり、閉館が数多くのメディアに取り上げられた[19]。
原点に戻る1スクリーン化
2010年6月末にはシネマライズもBF館とライズXを閉館し、3スクリーンから1スクリーンに縮小[19]。単館の原点に戻り、より作品を厳選して上映している[12]。2010年からは過去に上映した作品の中からヒット作を再上映する「名画座ライズ」を開催していた[20]。2010年4月から5月にかけて行われた第一弾では『コーヒー&シガレッツ』（2003年）、『8人の女たち』（2002年）、『ヘドウィグ・アンド・アングリーインチ』（2001年）、『トレインスポッティング』（1996年）、『ブエノスアイレス』（1997年）、『アメリ』（2001年）を上映した[20]。
2000年代後半には宮藤官九郎監督の『真夜中の弥次さん喜多さん』（2005年）や新海誠監督の『雲のむこう、約束の場所』（2004年）『秒速5センチメートル』（2007年）、橋口亮輔監督の『ぐるりのこと。』（2008年）など、若手日本人監督の話題作を上映している[21]。2010年7月3日公開の『ガールフレンド・エクスペリエンス』（スティーヴン・ソダーバーグ監督）では、光ファイバーで受信したデータを用いて初めてデジタル上映を行った[12]。2010年からは月1本のペースで、映画館での公開と同時に動画サイトでも公開する同時配信を実施している[22]。過去に配信した作品にはカンヌ国際映画祭パルム・ドールの『ブンミおじさんの森』などがあり、中には5000人が動画配信で視聴した作品もあった[22]。
2011年にはシネマライズの番組編成がパルコ エンタテインメントに業務委託され、近隣で興行を続けているシネクイントと手を組んで番組編成が行われていた[23]。
映画好きでもあるタレントの伊藤桃は、2012年に『永遠の僕たち』（ガス・ヴァン・サント監督）[24]と『リリィ・シュシュのすべて』（岩井俊二監督）[25]、2013年に『スプリング・ブレイカーズ』（ハーモニー・コリン監督）[26]をシネマライズで観賞しており、そのうち『リリィ - 』は『ヴァンパイア』（2012年9月15日封切）に関連しての特別再映であった[25]。
閉館、跡地について
2010年6月に閉館したBFは、スペースシャワーネットワークが運営するライブハウス「WWW」として同年11月オープン。2016年1月には2Fも閉館することになり、WWWの2号店「WWW X」として同年9月1日にオープン[1][27]。閉館の背景には、中規模系映画配給会社の相次ぐ事業停止（倒産）や、近隣にある渋谷パルコの建て替え（これに伴いシネクイントは同年8月7日で休館[28]したが、2018年7月6日から渋谷シネパレス跡地で再開[29]）等で渋谷の街並みが激変することが理由とされている[30]。
2015年10月9日には閉館が決定したことが発表され、同年11月27日より上映されたギャガ配給の『黄金のアデーレ 名画の帰還』（サイモン・カーティス監督）が最後の上映作となり[30]、30年の歴史に幕を下ろした[1][30]。
特徴
シネマライズという館名は支配人である頼 光裕（らい みつひろ）の姓に由来している。現在のライズビルになる前は「ホテルオリエント」というラブホテルが1984年頃まで存在していた[31][32]。サエキけんぞうによれば、渋谷パルコPart3が出来た頃から営業しにくくなって建て替えられたとのこと[31]。
建物は建築家の北川原温が「機械」をイメージして設計した[16]。外観はドレーブカーテンのようなアルミダイキャストの外壁が印象的であり[33]、内装には階段を多用しているなどの特徴がある[16]。建築物としての評価も高く、フランスのカーサ・ヴォーグ(Casavogue)誌、アメリカのアーキテクチュアル・レコード(Architectural Record)誌などで紹介されている[34]。ロビーには数多くの映画監督のサインや一言コメントが描かれた打放しコンクリートの壁がある。
2009年からは大学生・専門学生の平日料金を1000円として学生の観客増加を目指していた[21]。2010年からは映画の興業だけでなく買い付けも行っており、2010年1月30日には初買い付け作品である『フローズン・リバー』を上映[35]。この作品はアカデミー賞にノミネートされるなど国際的に高い評価を受けながら、単館系作品が苦戦する日本では他社による配給が行われなかった作品であり、同じく渋谷宇田川町にある映画宣伝・配給会社アステアが協力している[35]。2012年には3作目の買い付け作品である『ダイアナ・ヴリーランド 伝説のファッショニスタ』を公開した[3]。
脚注
外部リンク
- 「港町キネマ通り」（2015年11月取材の記事）
on Twitter
| https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%B7%E3%83%8D%E3%83%9E%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%82%BA |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
685,
974,
1281,
2339,
4927,
6439,
7039,
7902,
8931,
10614,
12634,
16105,
21190,
23844,
24681,
33289,
41072,
45732,
46225,
48201,
50289,
51763,
52846,
55158,
57419,
62570,
67441,
71580,
72688,
74207,
74504
],
"plaintext_end_byte": [
684,
973,
1258,
2338,
4926,
6323,
7038,
7901,
8930,
10613,
12633,
16104,
21188,
23843,
24680,
33288,
41071,
45638,
46224,
48200,
50288,
51762,
52845,
55120,
57418,
62569,
67440,
71579,
72687,
74160,
74502,
74677
]
} | แฮร์รี่ เจมส์ พอตเตอร์ แต่งงานเมื่อไหร่? | แฮร์รี่ พอตเตอร์ (ตัวละคร) | thai | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
แฮร์รี่ เจมส์ พอตเตอร์</b>เกิดเมื่อวันที่ 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2523 (วันเดือนเดียวกับผู้แต่ง เจ. เค. โรว์ลิ่ง ได้เขียนให้แฮร์รี่เกิดวันเดียวกันกับเธอแต่คนละปี) เป็นลูกชายคนเดียวของเจมส์ พอตเตอร์และลิลี่ พอตเตอร์ เป็นตัวละครเอกในหนังสือชุดแฮร์รี่ พอตเตอร์
แฮร์รี่ พอตเตอร์ แสดงโดยแดเนียล แรดคลิฟฟ์ ในภาพยนตร์<i data-parsoid='{"dsr":[1081,1101,2,2]}'>แฮร์รี่ พอตเตอร์</i>ทุกภาคที่สร้างมา
มีความเข้าใจผิดว่า เนวิลล์ ลองบัตทอม เกิดวันเดียวกันนี้ แต่เปล่าเพราะเขาเกิดวันที่ 30 กรกฎาคมต่างหาก
ประวัติ
แฮร์รี่ พอตเตอร์ มีชื่อเสียงโด่งดังจากการเผชิญหน้ากับเจ้าแห่งศาสตร์มืดที่ชั่วร้ายที่สุด ลอร์ดโวลเดอมอร์ ซึ่งเป็นพ่อมดศาสตร์มืดที่น่าเกรงขามที่สุดใน โลกผู้วิเศษและเป็นตัวร้ายหลักของเรื่อง การเผชิญหน้ากันครั้งแรกเมื่อตอนแฮร์รี่มีอายุเพียงแค่หนึ่งปี ทำให้โวลเดอมอร์สูญเสียพลังอำนาจทั้งหมด และวิญญาณของเขาถูกกระชากออกมาจากร่าง อย่างไรก็ตามโวลเดอมอร์รอดชีวิตไปได้
เจมส์และลิลี่ พอตเตอร์ พ่อแม่ของแฮร์รี่ถูกสังหารโดยโวลเดอมอร์ใน 31 ตุลาคม พ.ศ. 2524(วันฮาโลวีน) (ค.ศ. 1981) ขณะที่พยายามปกป้องลูกชาย แฮร์รี่จากโวลเดอมอร์ เจมส์ถูกสังหารก่อน ตามด้วยลิลี่ ผู้ปกป้องลูกด้วยการนำตัวเข้าไปขวางคำสาปพิฆาตจากโวลเดอมอร์ขณะพยายามฆ่าแฮร์รี่ การกระทำดังกล่าวทำให้เกิดพันธะปกป้องลึกลับซึ่งเกิดขึ้นจากความรักของแม่ และทำให้คำสาปพิฆาต "อะวาดา เคดาฟ-รา" ซึ่งโวลเดอมอร์เป็นผู้สาปมีผลสะท้อนกลับมายังตัวของเขาเอง ทำให้เขาบาดเจ็บสาหัส และสูญเสียพลังทั้งหมดที่เคยมี ในหนังสือเล่มที่สอง แฮร์รี่ พอตเตอร์กับห้องแห่งความลับ แฮร์รี่บอกกับโวลเดอมอร์ว่า "ไม่มีใครรู้ว่าทำไมคุณถึงสูญเสียพลังอำนาจของคุณไปเมื่อคุณทำร้ายผม ผมไม่รู้ด้วยซ้ำไป แต่ผมรู้ว่าทำไมคุณฆ่าผมไม่ได้..." เมื่อโวลเดอมอร์ไร้พลังอำนาจ จึงจำเป็นต้องหลบซ่อนตัว ในขณะที่แฮร์รี่กลายเป็นผู้โด่งดังและเป็นที่รู้จักในโลกผู้วิเศษว่าเป็น "เด็กชายผู้รอดชีวิต" มีเอกลักษณ์โดดเด่นเป็นแผลเป็นรูปสายฟ้าตรงกลางหน้าผากซึ่งเกิดจากคำสาปของโวลเดอมอร์
หลังจากที่พ่อแม่ของแฮร์รี่เสียชีวิต เขาได้รับการเลี้ยงดู(อย่าง"ถูกบังคับให้รับฝาก")โดยป้าเพ็ตทูเนียซึ่งเป็นพี่สาวของลิลี่ และสามี เวอร์นอน เดอร์สลีย์ ทั้งสองคอยดูแลประคบประหงมแต่ลูกชายของตนที่ชื่อดัดลีย์ และพยายามลบทุกหลักฐานที่บ่งบอกว่าแฮร์รี่มีพลังเวทมนตร์ รวมทั้งบังคับให้เขาเป็น "ปกติ" ที่สุด โดยให้เขาปลีกตัวจากสังคมแทบทุกชนิดโดยเฉพาะสังคมผู้วิเศษ และเขายังเป็นญาติห่างๆของลอร์ดโวลเดอมอร์ทางสายเลือดของตระกูลเพฟเวอเรลล์(ตระกูลสามพี่น้องที่เป็นเจ้าของเครื่องรางยมทูต)อีกด้วย
ชีวิตและการผจญภัยของแฮร์รี่ที่ฮอกวอตส์
แฮร์รี่ไม่เคยทราบเลยว่าเขาเป็นพ่อมดจนกระทั่งเขาอายุสิบเอ็ดปี เมื่อรูเบอัส แฮกริด ผู้ดูแลสัตว์ของฮอกวอตส์และคนสนิทของอัลบัส ดัมเบิลดอร์ได้อธิบายความเป็นมาของแฮร์รี่ให้ฟัง รวมถึงเล่าถึงสังคมผู้วิเศษอีกด้วย
หลังจากที่แฮร์รี่รับรู้เรื่องดังกล่าว เขาจึงเริ่มศึกษาต่อที่โรงเรียนคาถาพ่อมดแม่มดและเวทมนตร์ศาสตร์ฮอกวอตส์ หมวกคัดสรรเลือกให้เขาไปอยู่ประจำบ้านกริฟฟินดอร์ และเป็นเพื่อนกับรอน วีสลีย์และเฮอร์ไมโอนี่ เกรนเจอร์ในเวลาต่อมา เขาอยู่ประจำหอนอนเดียวกับรอน, เนวิลล์ ลองบัตท่อม, เชมัส ฟินนิกันและดีน โทมัส
แต่แฮร์รี่ไม่ได้หลงระเริงอยู่กับชื่อเสียงโด่งดังของเขาแต่อย่างใด แม้ว่ากิลเดอรอย ล็อกฮาร์ตและคอลิน ครีฟวีย์ในแฮร์รี่ พอตเตอร์กับห้องแห่งความลับจะคอยย้ำเตือนแฮร์รี่อยู่เป็นพักๆ ว่าเขามีชื่อเสียงโด่งดังมากขนาดไหน ซึ่งทำให้แฮร์รี่รำคาญเป็นอย่างมาก เนื่องจากชื่อเสียงเหล่านี้ แลกมาด้วยความคลั่งไคล้ในแฮร์รี่หรือความเกลียดชังในตัวแฮร์รี่จากหลายต่อหลายคน
แฮร์รี่มีเกราะคุ้มกันวิเศษที่สร้างขึ้นมาจากสายใยความรักของลิลี่และการสละชีพของเธอซึ่งจะช่วยเขาอีกครั้งในสิบปีต่อมาในหนังสือเล่มแรกของชุด เมื่อลอร์ดโวลเดอมอร์แอบแทรกซึมเข้ามาในโลกผู้วิเศษอีกครั้งเพื่อตามหาศิลาอาถรรพ์ โดยใช้ศาสตราจารย์ควีเรลล์เป็นร่างสถิต โวลเดอมอร์เข้ามาในฮอกวอตส์เพื่อตามหาศิลา แต่แฮร์รี่สามารถเข้ามาขัดขวางเขาได้ และการเผชิญหน้ากับโวลเดอมอร์อีกครั้ง แฮร์รี่รอดมาได้อีกเนื่องจากเกราะคุ้มกันนั้นป้องกันไม่ให้โวลเดอมอร์และร่างสถิตแตะต้องตัวของแฮร์รี่ได้ โวลเดอมอร์ทิ้งร่างสถิตไปหลังจากพยายามฆ่าแฮร์รี่และขโมยศิลาอาถรรพ์ไม่สำเร็จ และปล่อยให้ควีเรลล์ตาย
ในแฮร์รี่ พอตเตอร์กับนักโทษแห่งอัซคาบัน นิสัยของแฮร์รี่เริ่มเปลี่ยนไป อารมณ์โกรธของเขารุนแรงขึ้นเนื่องจากเขาเชื่อว่าซิเรียส แบล็กเป็นผู้ทรยศ ทำให้พ่อแม่ของเขาต้องตาย และไปอยู่ฝ่ายเดียวกับโวลเดอมอร์ จนกระทั่งแฮร์รี่พบว่าซิเรียสนั้น เป็นเพื่อนสนิทที่สุดของพ่อ และยังเป็นพ่อทูนหัวของเขาอีกด้วย และแฮร์รี่ก็พบว่าไม่ใช่ซิเรียสที่เป็นคนทรยศพ่อแม่ของเขา แต่เป็นอดีตเพื่อนของพ่อและซีเรียส ปีเตอร์ เพ็ตติกรูว์ซึ่งเป็นข้ารับใช้ของลอร์ดโวลเดอมอร์ ในตอนท้ายของเล่ม ซิเรียสเสนอสิ่งที่แฮร์รี่ปรารถนามาตลอดชีวิต คือให้ไปอยู่กับเขาในบ้านที่ห่างไกลจากครอบครัวเดอร์สลีย์ แฮร์รี่ตอบรับข้อเสนอในทันที แต่สูญเสียโอกาสนี้ไปเนื่องจากซิเรียสจำเป็นต้องหนีจากการจับกุมของทางการที่ยังเชื่ออยู่ว่าซิเรียสเป็นฆาตกร
ในแฮร์รี่ พอตเตอร์กับถ้วยอัคนี เขากลายเป็นจุดสนใจของคนรอบข้างอีกครั้ง เมื่อกลายเป็นผู้เข้าแข่งขันในการประลองเวทไตรภาคี ซึ่งทำให้เพื่อนร่วมบ้านกริฟฟินดอร์ต่างยินดี ยกเว้นรอน ผู้รู้สึกว่าเรื่องนี้เหมือนฟางเส้นสุดท้ายที่ทำให้เขาหมดความอดทนด้วยความที่แฮร์รี่เด่นกว่าเขาในทุกๆ ด้าน รวมถึงบ้านอื่นๆ ที่คิดว่าเขาต้องการเรียกร้องความสนใจ โดยเฉพาะบ้านฮัฟเฟิลพัฟที่มีเซดริก ดิกกอรี่ที่เป็นตัวแทนของฮอกวอตส์อีกคนหนึ่ง แฮร์รี่คืนดีกับรอนในเวลาต่อมา เนื่องจากรอนเห็นแล้วว่าการประลองดังกล่าวอาจเป็นอันตรายถึงชีวิต ในขณะเดียวกันแฮร์รี่และเพื่อนก็สงสัยว่าใครเป็นคนหยอดชื่อของเขาลงไปในถ้วยอัคนี แต่หลังจากที่แฮร์รี่เผชิญหน้ากับลอร์ดโวลเดอมอร์ผู้กลับคืนชีพอีกครั้ง เขาจึงทราบว่าเป็นแผนของโวลเดอมอร์นั่นเอง ในการเผชิญหน้าครั้งนี้แฮร์รี่รอดมาได้อย่างหวุดหวิดจากการที่ไม้กายสิทธิ์ของเขามีแกนกลางเป็นขนนกฟินิกซ์เหมือนกับของโวลเดอมอร์ซึ่งทำให้เกิดปรากฏการณ์ประหลาด ไม้ทั้งสองสะท้อนผลของคาถาซึ่งกันและกัน แต่ก็ต้องแลกกับการตายของเซดริกและเกราะคุ้มกันตัวแฮร์รี่ซึ่งถูกทำลายไปโดยเลือดของเขาเอง ความไว้ใจของแฮร์รี่ยังถูกทดสอบอีกครั้งเมื่อรู้ว่าศาสตร์จารย์มู้ดดี้ที่แฮร์รี่นับถือ แท้ที่จริงแล้วเป็นผู้เสพความตายปลอมตัวมาและทำให้แฮร์รี่เกือบตกอยู่ในอันตรายสูงสุด แต่ดัมเบิลดอร์ก็ช่วยเขาไว้ได้อีกครั้ง
ต่อมาในแฮร์รี่ พอตเตอร์กับภาคีนกฟีนิกซ์ แฮร์รี่เริ่มเข้าสู่วัยผู้ใหญ่พร้อมกับมีอารมณ์รุนแรงยิ่งขึ้นอีก ในปีนี้แฮร์รี่ต้องเผชิญกับการโจมตีอย่างหนักจากสื่อมวลชนซึ่งได้รับความกดดันจากกระทรวงเวทมนตร์ เนื่องจากแฮร์รี่บอกว่าโวลเดอมอร์กลับมาในปีที่แล้ว และฮอกวอตส์ก็ถูกแทรกแซงโดยคอร์นีเลียส ฟัดจ์ รัฐมนตรีกระทรวงเวทมนตร์ ด้วยการออกกฤษฎีกาการศึกษาออกมา รวมถึงการส่งตัวโดโลเรส อัมบริดจ์ อาจารย์สอนวิชาป้องกันตัวจากศาสตร์มืดคนใหม่ซึ่งกลายมาเป็นเจ้าพนักงานสอบสวนใหญ่ของฮอกวอตส์ในเวลาต่อมา เธอได้สร้างความลำบากให้แก่แฮร์รี่เป็นอย่างมาก โดยทำทุกวิถีทางเพื่อไม่ให้นักเรียนได้เรียนรู้วิชาที่เธอสอนในภาคปฏิบัติ เนื่องจากฟัดจ์กลัวว่าดัมเบิลดอร์จะจัดตั้งกองทัพเพื่อโค่นล้มเขา รวมถึงลงโทษแฮร์รี่ที่พูดว่าโวลเดอมอร์กลับมาแล้ว ยังดีที่เฮอร์ไมโอนี่เป็นผู้ริเริ่มจัดตั้งชั้นเรียนลับๆ ขึ้นเรียกว่ากองทัพดัมเบิลดอร์ ซึ่งสอนโดยตัวของแฮร์รี่เอง ชั้นเรียนดังกล่าวช่วยลดความกดดันในตัวแฮร์รี่ได้มากทีเดียว นอกจากนี้เขาพบว่าตนเองมีความสามารถใหม่ในการรับรู้ถึงอารมณ์ของลอร์ดโวลเดอมอร์ แต่หารู้ไม่ว่าโวลเดอมอร์นั้นก็รับรู้ถึงอารมณ์ของแฮร์รี่ด้วยซึ่งทำให้แฮร์รี่ตกอยู่ในอันตรายเพราะความสามารถนี้ในเวลาต่อมา ในขณะเดียวกันดัมเบิลดอร์ได้รวบรวมสมาชิกและจัดตั้งภาคีนกฟีนิกซ์ขึ้นมาอีกครั้ง จนกระทั่งแฮร์รี่ทราบว่าซิเรียสหายตัวไป เขาและเพื่อนๆ รวมชั้นกองทัพดัมเบิลดอร์จึงเสี่ยงชีวิตเข้าไปในกระทรวงเวทมนตร์เพื่อตามหาเขา แต่ทั้งหมดนี้ล้วนเป็นกับดักและแผนของลอร์ดโวลเดอมอร์ซึ่งต้องการให้แฮร์รี่นำคำพยากรณ์ที่ซีบิลล์ ทรีลอว์นีย์ทำนายไว้มาให้ แฮร์รี่ถูกบรรดาผู้เสพความตายโจมตีอีกครั้ง แต่เหล่าสมาชิกภาคีนกฟินิกซ์รวมถึงซิเรียสและดัมเบิลดอร์มาช่วยเอาไว้ เหล่าผู้เสพความตายและโวลเดอมอร์พ่ายแพ้ แต่ต้องแลกกับการสูญเสียซิเรียส แบล็กผู้เป็นที่รักยิ่งของแฮร์รี่ เหตุการณ์นี้ทำให้อารมณ์ของแฮร์รี่ตกต่ำลงอย่างมาก และเพิ่มความกดดันในตัวแฮร์รี่ที่จะต้องเอาชนะศาสตร์มืดให้ได้
และในแฮร์รี่ พอตเตอร์กับเจ้าชายเลือดผสม สังคมผู้วิเศษยอมรับความจริงเรื่องการกลับมาของลอร์ดโวลเดอมอร์และต่างพิจารณาให้แฮร์รี่เป็น "ผู้ที่ถูกเลือก" ตามคำพยากรณ์ซึ่งคาดเดากันไปต่างต่างนานา ว่าแฮร์รี่จะเป็นผู้พิชิตโวลเดอมอร์อีกครั้ง ในปีนี้ดัมเบิลดอร์ไว้วางใจในตัวแฮร์รี่อย่างเต็มที่ และให้แฮร์รี่ดูความทรงจำในเพนซีฟซึ่งเกี่ยวกับอดีตของโวลเดอมอร์และฮอร์ครักซ์ของเขา ดัมเบิลดอร์ยังพาแฮร์รี่ออกเดินทางไปตามหาฮอร์ครักซ์ วัตถุที่บรรจุเศษเสี้ยววิญญาณของโวลเดอมอร์ และจำเป็นจะต้องถูกทำลายเพื่อโวลเดอมอร์จะไม่สามารถฟื้นคืนชีพได้อีก ฮอร์ครักซ์ดังกล่าวซ่อนไว้ในถ้ำกลางทะเลสาบซึ่งเต็มไปด้วยอินเฟอไร ร่างคนตายที่ถูกครอบงำด้วยมนตร์ดำ ตามมาด้วยเหตุการณ์ที่กองทัพผู้เสพความตายบุกฮอกวอตส์และเซเวอรัส สเนปสังหารอาจารย์ใหญ่ของเขาเอง ซึ่งนำมาสู่คำถามต่อมาคือฮอกวอตส์จะเปิดสอนในปีต่อไปหรือไม่ แต่ไม่ว่าอย่างไรก็ตาม แฮร์รี่ได้ตัดสินใจแล้วว่าจะไม่กลับไปเรียนจนกว่าเขาจะสามารถทำลายฮอร์ครักซ์ที่เหลือและพิชิตโวลเดอมอร์ให้ได้
ซึ่งหมายความว่าในหนังสือเล่มที่เจ็ดและเล่มสุดท้ายของชุด แฮร์รี่จะต้องเผชิญหน้ากับโวลเดอมอร์ แต่เขาไม่ต้องฝ่าฟันอุปสรรคนี้เพียงลำพัง เพราะรอนกับเฮอร์ไมโอนี่สัญญาว่าจะเดินทางไปกับแฮร์รี่ทุกแห่งเพื่อช่วยปฏิบัติภารกิจนี้ให้สำเร็จ อันจะนำไปสู่จุดจบที่สมบูรณ์ของหนังสือชุดแฮร์รี่ พอตเตอร์
ในภาคที่เจ็ดแฮร์รี่กำลังจะอายุครบสิบเจ็ดปีซึ่งหมายถึงเขาบรรลุนิติภาวะของโลกผู้วิเศษศและร่องรอยของเขาก็จะหมดลง แฮร์รี่ไม่ได้วางแผนที่จะกลับไปที่ฮอกวอตส์ เขาเตรียมการเพื่อไปตามหาฮอร์ครักซ์เพียงคนเดียวและเขาบอกให้พวกเดอร์สลีย์หนีออกจากบ้านเลขที่สี่ ซอยพรีเว็ตเนื่องจากโวลเดอมอร์จะมาตามหาตัวแฮร์รี่และอาจฆ่าพวกเดอร์สลีย์ได้ ก่อนวันที่เขาจะอายุครบสิบเจ็ดสี่วันพวกภาคีนกฟีนิกซ์มาที่บ้านเลขที่สี่และวางแผนให้ปลอมตัวเป็นแฮร์รี่เจ็ดคนกระจายไปคนละทิศทางเพื่อให้โวลเดอมอร์ไม่รู้ว่าคนไหนคือแฮร์รี่ตัวจริง พวกเดอร์สลีย์ก็ยอมหนีไปกับสมาชิกภาคีบางคน พวกภาคีเตรียมการให้แฮร์รี่ตัวปลอมและตัวจริงกระจายกันออกไปและไปพบกันที่บ้านโพรงกระต่าย พวกเขาทั้งหมดออกเดินทางโดยแฮร์รี่เดินทางไปกับแฮกริดแต่ระหว่างเดินทางพวกเขาถูกผู้เสพความตายโจมตีทางอากาศ แฮร์รี่สูญเสียเฮ็ดวิกนกฮูกของเขาและไม้กวาดที่ซิเรียสให้มา ผู้เสพความตายตามตัวเขาเจอและเรียกให้โวลเดอมอร์มาหา เมื่อโวลเดอมอร์พบตัวแฮร์รี่เขาพยายามฆ่าแฮร์รี่ด้วยไม้ที่เขายืมมา แต่ไม้ของแฮร์รี่กลับโจมตีโดยที่เขาไม่ได้แตะต้องและทำให้ไม้ที่โวลเดอมอร์ยืมระเบิดไป พวกเขามาถึงเขตของภาคีและใช้กุญแจนำทางไปที่บ้านโพรงกระต่าย หลังจากนั้นพวกภาคีคนอื่นๆก็ตามกันมาแต่มู้ดดี้ถูกผู้เสพความตายฆ่าตาย เฮอร์ไมโอนี่และรอนขอร่วมเดินทางไปกับแฮร์รี่เพื่อไปตามหาฮอร์ครักซ์ซึ่งแฮร์รี่ก็ตอบตกลง ในงานวันเกิดของแฮร์รี่ นายกรัฐมนตรีกระทรวงเวทมนตร์ รูฟัส สคริมเจอร์เดินทางมาเพื่อเปิดพินัยกรรมของดัมเบิลดอร์ แฮร์รี่ได้รับลูกสนิชที่เขาจับได้ครั้งแรกและดาบของกริฟฟินดอร์ แต่สคริมเจอร์ไม่ยอมมอบดาบให้จึงทำให้มีปากเสียงกับแฮร์รี่และสคริมเจอร์ก็จากไป ในงานแต่งงานของบิลพี่ชายของรอนภายในงานถูกผู้เสพความตายบุกทำลายและพวกเขารู้ว่าสคริมเจอร์ถูกฆ่าและกระทรวงถูกโวลเดอมอร์ยึดเสียแล้ว พวกเขาหนีไปที่บาร์แห่งหนึ่งแต่ถูกผู้เสพความตายตามเจอพวกเขาต่อสู้กับผู้เสพความตายและหนีมาได้ พวกเขาหนีไปอยู่ที่บ้านของตระกูลแบล็คและคอยหาข่าวต่างๆ พวกเขารู้ความลับเรื่อง ร.อ.บ. บุคคลลึกลับที่เปลี่ยนล็อกเก็ตและนำของจริงไปซ่อนและรู้อีกด้วยว่าล็อกเก็ตอยู่ในมือของอัมบริดจ์ ที่ฮอกวอตส์เองก็ถูกโวลเดอมอร์ยึดและสเนปขึ้นเป็นอาจารย์ใหญ่คนใหม่ นอกจากนั้นยังมีการตามล่าพวกลูกมักเกิ้ลโดยที่พวกผู้เสพความตายอ้างว่าพวกมักเกิ้ลขโมยพลังเวทมนตร์มา พวกเขาปลอมตัวเป็นคนในกระทรวงและสามารถเข้าถึงกระทรวงได้ ที่กระทรวงแฮร์รี่พบกับอัมบริดจ์ เขาได้เข้าไปในห้องทำงานของเธอและพบกับลูกตาของมู้ดดี้เขาจึงดึงมันออกมาจากที่นั่น เขาแอบเข้าไปที่ห้องพิจรณาคดีที่อัมบริดจ์อยู่และขโมยล็อกเก็ตมาได้ แต่ผู้เสพความตายรู้ทันเพราะรู้ที่ลูกตาของมู้ดดี้เคยอยู่อยู่ที่ประตูห้องทำงานของอัมบริดจ์ พวกเขาหนีไปที่บ้านตระกูลแบล็กแต่ผู้เสพความตายติดตามมาได้ พวกเขาจึงหนีไปอยู่ที่ป่า แต่อำนาจของล็อกเก็ตทำให้จิตใจรอนเร่าร้อนและหนีพวกเขาไป แฮร์รี่กับเฮอร์ไมโอนี่ไปที่ก็อดดริกส์โฮลโล่เพื่อไปเยี่ยมหลุมศพของพ่อแม่แฮร์รี่ แต่พวกเขาพบกับงูของโวลเดอมอร์ งูต่อสู้กับพวกเขาแต่เฮอร์ไมโอนี่พาเขาหนีมาได้แต่เขาก็พบว่าไม้กายสิทธิ์ของเขาหักเสียแล้ว วันหนึ่งแฮร์รี่พบกับผู้พิทักษ์ที่เป็นกวางตัวเมีย เขาตามมันไปและพบกับดาบของกริฟฟินดอร์ซึ่งอยู่ในทะเลสาบ เขาพยายามลงไปแต่ล็อกเก็ตรัดคอของเขาจนแทบขาดใจแต่รอนกลับมาและช่วยเขาไว้ทันและสามารถนำดาบกริฟฟินดอร์ขึ้นมาได้ รอนสามารถทำลายล็อกเก็ตได้ในที่สุด
หลังจากนั้นพวกเขาไปที่บ้านของเซโนฟิเลียส เลิฟกู๊ดและรู้เรื่องของเครื่องรางยมทูตที่โวลเดอมอร์กำลังตามหาอยู่แต่เซโนฟิเลียสหักหลังพวกเขา เซโนฟิเลียสตามผู้เสพความตายมาเพื่อจัดการแฮร์รี่ พวกเขาสู้กับผู้เสพความตายจนบ้านของเซโนฟิเลียสระเบิดและพวกเขาสามรถหนีมาได้ คราวหลังแฮร์รี่และพวกอยู่ในป่าแห่งหนึ่งแต่แฮร์รี่เผลอเอ่ยชื่อโวลเดอมอร์จนผู้เสพความตายตามตัวเจอและจับเขาไปที่คฤหาสถ์มัลฟอย เบลาทริกซ์รู้ว่าพวกเขามีดาบกริฟฟินดอร์เธอจึงจับเฮอร์ไมโอนี่ไปทรมานเพราะคิดว่าเฮอร์ไมโอนี่รู้เรื่องความลับของตู้นิรภัยของเธอที่ธนาคารกริงกอตส์ ด๊อบบี้มาช่วยแฮร์รี่ไว้ได้พวกแฮร์รี่เองก็ช่วยชีวิต ลูน่า ดีน โอลิแวนเดอร์และกริ๊บฮุกมาได้และหนีไปที่กระท่อมเปลือกหอย แต่ด๊อบบี้ถูกมีดของเบลลาทริกซ์ปักอกจนตาย แฮร์รี่ถามเรื่องห้องนิรภัยของเบลลาทริกซ์และพบว่ามีฮอร์ครักซ์ซ่อนอยู่ เขาตกลงใจว่าจะนำเอาดาบกริฟฟินดอร์ไปทำลายฮอร์ครักซ์และขอให้กริ๊บฮุกช่วยเขาบุกเข้าไปในกริงกอตส์แต่กริ๊บฮุกมีข้อแลกเปลี่ยนโดยแฮร์รี่ต้องเอาดาบให้กริ๊บฮุก แฮร์รี่ก็ตอบตกลง พวกเขาบุกกริงกอตส์สำเร็จและเข้าถึงห้องนิรภัยของเบลลาทริกซ์แต่ก็พบกับสมบัติมากมายที่เมื่อแตะแล้วจะเพิ่มจำนวนและยังเผาไหม้ผิวหนังได้อีกด้วย กองสมบัติทวีมากยิ่งขึ้นและเขาพบถ้วยทองซึ่งเป็นฮอร์ครักซ์แต่ในตอนที่ออกมาจากห้องนิรภัยนั้นกริ๊บฮุกชิงดาบตัดหน้าเขาไปก่อนแล้ว ผู้ดูแลที่กริงกอตส์ตามตัวพวกเขาเจอพวกเขาต่อสู้กันจนกระทั่งพวกแฮร์รี่ขี่มังกรที่เฝ้าสมบัติหน้าห้องนิรภัยหนีไปได้ พวกเขาหยุดลง ณ ทะเลสาบแห่งหนึ่งและพบว่าฮอร์ครักซ์อีกชิ้นอยู่ที่ฮอกวอตส์ พวกเขาหายตัวไปฮอกส์มี้ดแต่ผู้เสพความตายเสกคาถาแมวครวญไว้ทำให้ผู้เสพความตายตามตัวเขาได้แต่พวกแฮร์รี่ได้รับการช่วยเหลือจากอาเบอร์ฟอร์ธน้องชายดัมเบิลดอร์ และสามารถไปฮอกวอตส์โดยผ่านรูปภาพของน้องสาวดัมเบิลดอร์เข้าไปได้ แฮร์รี่พบกับเนวิลล์และกองทัพดัมเบิลดอร์คนอื่นๆ แฮร์รี่ต้องการรู้ถึงสมบัติของเรเวนคลอที่อาจจะเป็นฮอร์ครักซ์ เขาไปที่ห้องนั่งเล่นเรเวนคลอแต่ถูกพี่น้องแคร์โรลขัดขวาง แต่เขาสามารถจัดการกับพี่น้องแคร์โรลได้ และพบกับมักกอนนากัลที่กำลังต่อสู้กับสเนปอย่างดุเดือด สเนปหนีไปได้ทางฮอกวอตส์เองก็เตรียมการรับมือกับโวลเดอมอร์ที่กำลังจะบุกฮอกวอตส์ สงครามฮอกวอตส์เริ่มขึ้นพร้อมการต่อสู้ที่ แฮร์รี่รู้ถึงความลับเรื่องรัดเกล้าของเรเวนคลอและรู้ถึงที่ซ่อนเขาพบกับเฮอร์ไมโอนี่และรอนที่ทำลายถ้วยทองได้สำเร็จ แฮร์รี่เข้าไปยังห้องต้องประสงค์ที่ที่ซ่อนรัดเกล้าไว้แต่ก็พบกับพวกมัลฟอย ทั้งหมดต่อสู้กันจน แครบลูกสมุนของมัลฟอยเสกเพลิงปีศาจขึ้นทำให้ห้องต้องประสงค์ลุกเป็นไฟ พวกเขาหนีเพลิงปีศาจได้สำเร็จและช่วยชีวิตมัลฟอยกับกอล์ยได้ส่วนแครบนั้นตายอยู่ข้างในห้องต้องประสงค์ แฮร์รี่พบว่ารัดเกล้าถูกเพลิงปีศาจทำลายจนสูญสลาย พวกเขาไปที่เพิงโหยหวนและพบกับโวลเดอมอร์ที่ฆ่าสเนปเนื่องจากเขาต้องการเป็นเจ้าของไม้เอลเดอร์ที่แท้จริง หลังจากนั้นโวลเดอมอร์บอกว่าเขาจะรอแฮร์รี่ที่ป่าต้องห้ามหากไม่มาเขาจะสู้ร่วมกับผู้เสพความตาย ก่อนตายสเนปให้ความทรงจำของเขากับแฮร์รี่กำชับว่าให้แฮร์รี่ดู
แฮร์รี่เมื่อได้ความทรงจำมาเขานำไปที่เพนซิฟเพื่อดูความทรงจำและพบว่าสเนปเป็นคนดีที่คอยช่วยเหลือแฮร์รี่ตลอดและยังเป็นสายลับของดัมเบิลดอร์อีกด้วย แฮร์รี่ไปที่ป่าต้องห้ามเขาสามารถเปิดลูกสนิชซึ่งซ่อนหินชุบชีวิตหนึ่งในเครื่องรางยมทูตได้และพบกับพ่อแม่ของเขา โวลเดอมอร์พบตัวแฮร์รี่และเสกคำสาปพิฆาตใส่แฮร์รี่ แฮร์รี่อยู่ที่อีกโลกหนึ่งระหว่างความเป็นกับความตายเขาพบกับดัมเบิลดอร์ซึ่งอธิบายว่าฮอร์ครักซ์อีกชิ้นคือตัวแฮร์รี่ซึ่งเป็นฮอร์ครักซ์ที่โวลเดอมอร์ไม่ได้ตั้งใจที่จะสร้างขึ้นและตอนนี้ถูกทำลายแล้ว ดัมเบิลดอร์เล่าเรื่องต่างๆอีกมากมายรวมทั้งเรื่องไม้เอลเดอร์ในตอนท้ายดัมเบิลดอร์ให้แฮร์รี่เลือกว่าจะไปต่อหรือกลับไปในโลกของความจริง แฮร์รี่เลือกที่จะกลับไป เขาฟื้นขึ้นมาแต่แกล้งตายเพื่อหลอกโวลเดอมอร์ ทางโวลเดอมอร์เองคิดว่าแฮร์รี่ตายแล้วและประกาศไปทั่วฮอกวอตส์ ทางฝ่ายฮอกวอตส์เองขอสู้เพื่อแฮร์รี่สงครามจึงเกิดขึ้นเมื่อกองทัพของฮอกวอตส์ประทะกับผู้เสพความตาย ยักษ์ปะทะกัน เอลฟ์สู้สงครามกับผู้เสพความตาย สัตว์อื่นทะลวงกองทัพผู้เสพความตาย ต่างฆ่าฟันกันมากมาย จนกระทั่งเนวิลล์ชักดาบกริฟฟินดอร์ที่เชื่อมต่อกับหมวกคัดสรรออกมาและกริ๊บฮุกก็พบคราวหลังว่าดาบหายไป เนวิลล์ใช้ดาบตัดคองูของโวลเดอมอร์ซึ่งเป็นฮอร์ครักซ์และฮอร์ครักซ์ทุกชิ้นถูกทำลายหมดสิ้น แฮร์รี่จึงลุกขึ้นและสู้กับโวลเดอมอร์ ในการต้านคาถากันแฮร์รี่ต้านคำสาปพิฆาตของโวลเดอมอร์ทำให้คำสาปย้อนไปโดนโวลเดอมอร์ โวลเดอมอร์ตายในที่สุดและแฮร์รี่เองก็ได้เป็นเจ้าของไม้เอลเดอร์ที่แท้จริงแต่เขาทิ้งมันไว้ในห้องทำงานดัมเบิลดอร์เพื่อไม่ให้ผู้ใดครอบครองมันอีก สิบเก้าปีต่อมาแฮร์รี่มาส่งลูกๆที่สถานีรถไฟเขาแต่งงานกับจินนี่มีลูกด้วยกันสามคนคือ เจมส์ ซิเรียส,อัลบัส เซเวอรัส และ ลิลี่ ลูน่า พอตเตอร์ ทุกอย่างจบลงด้วยดี
คุณลักษณะ, บุคลิกและบุคคลรอบข้าง
ผู้ใหญ่หลายๆ คนที่รู้จักพ่อแม่ของแฮร์รี่มักจะบอกว่าแฮร์รี่มีหน้าตาเหมือนกับเจมส์พ่อของเขา แต่มีดวงตาคล้ายกับลิลี่แม่ของเขา ซึ่งดูแฮร์รี่จะมีความสุขเมื่อได้ยินดังกล่าว
ความปรารถนาจากก้นบึ้งของหัวใจแฮร์รี่คือการได้ดำรงชีวิตอย่างปกติและมีครอบครัวของเขาอยู่เคียงข้าง และให้ทุกคนที่เขาห่วงใยปลอดภัยดีและมีความสุข ต่อมาเขาก็พบว่าสิ่งเหล่านี้จะไม่มีทางเกิดขึ้นได้ ตราบใดที่โวลเดอมอร์ยังมีตัวตนอยู่ไม่ว่าในรูปแบบใดก็ตาม แฮร์รี่มีนิสัยยอมเสี่ยงตนเองเพื่อช่วยผู้อื่นและมักโน้มน้าวให้ผู้อื่นไม่ทำให้ตัวเองตกอยู่ในอันตราย กรณีดังกล่าวสามารถยกตัวอย่างได้เช่นในแฮร์รี่ พอตเตอร์กับศิลาอาถรรพ์ แฮร์รี่ไม่ต้องการให้รอนและเฮอร์ไมโอนี่ร่วมค้นหาศิลาอาถรรพ์กับเขา และในแฮร์รี่ พอตเตอร์กับภาคีนกฟีนิกซ์แฮร์รี่พยายามโน้มน้าวไม่ให้เพื่อนของเขา ประกอบไปด้วยจินนี่, เนวิลล์ และลูน่า รวมถึงเพื่อนสนิทของเขา รอนและเฮอร์ไมโอนี่ ไปช่วยซีเรียสที่กระทรวงเวทมนตร์กับเขา
อย่างไรก็ตาม ข้อเสียในตัวแฮร์รี่ก็มีอยู่หลายประการ เขาโมโหง่ายถ้าพ่อแม่หรือใครก็ตามที่เขาห่วงใยถูกดูหมิ่นเหยียดหยาม หรือเมื่อไรก็ตามที่มีคนไม่เชื่อถือคำพูดของเขา และเขาก็เหมือนรอนที่เรียนไม่ค่อยเก่งนักในหลายๆ วิชา ในเล่มที่ห้า (ภาคีนกฟีนิกซ์)แฮร์รี่มีอารมณ์โมโหร้ายมากขึ้น ซึ่งเป็นผลจากการที่สังคมผู้วิเศษเกือบทั้งหมดเชื่อว่าเขาเป็นคนโกหกที่ต้องการเรียกร้องความสนใจ ผนวกกับการเติบโตเป็นวัยรุ่นซึ่งเป็นพัฒนาการทางอารมณ์อย่างหนึ่ง ในบางครั้ง เขาถึงกับโมโหใส่รอนและเฮอร์ไมโอนี่ ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นเวลาที่ทั้งสองคนนั้นทะเลาะกัน อารมณ์โกรธดังกล่าวสามารถยกตัวอย่างได้เช่น ตอนที่รอนทะเลาะกับแฮร์รี่ และแฮร์รี่ไม่ยอมคืนดีเพราะรอนไม่เชื่อว่าเขาไม่ได้หย่อนชื่อตัวเองลงไปในถ้วยอัคนี ในแฮร์รี่ พอตเตอร์กับถ้วยอัคนีเป็นต้น
แฮร์รี่มักแปลกแยกจากคนอื่นและอยู่เพียงลำพัง เขาสูญเสียพ่อแม่, พ่อทูนหัว และผู้พิทักษ์ที่แกร่งที่สุดอย่างดัมเบิลดอร์ไป ทำให้ตอนนี้เหลือเพียงรีมัส ลูปินและครอบครัววีสลีย์ที่แฮร์รี่พึ่งพาได้จริงๆ นางวีสลีย์ในมุมมองของแฮร์รี่คือบุคคลที่มีลักษณะดูแลห่วงใยและเป็นแม่ของเขา เพราะเธอปฏิบัติต่อเขาเปรียบเสมือนลูกคนหนึ่งของเธอเอง และในบางคราวแฮกริดก็จะคอยช่วยเหลือและมอบคำแนะนำให้แก่แฮร์รี่ แต่เมื่อแฮร์รี่โตขึ้น ความสัมพันธ์ระหว่างทั้งสองก็หดหายลงไปบ้าง เพราะในช่วงหลังๆแฮร์รี่กับแฮกริดไม่ค่อยได้พบกันบ่อยนัก
แฮร์รี่มีความจงรักภักดีต่อใครก็ตามที่เขานับถืออย่างถึงที่สุด แต่ในขณะเดียวกันเขาก็ต้องการความภักดี (หรือความเคารพ) จากบุคคลนั้นกลับมาในระดับหนึ่งด้วย ซึ่งบุคลิกนี้ทำให้แฮร์รี่ปล่อยวางจากสิ่งที่เขาทำอยู่ตามคำแนะนำของบุคคลนั้นๆ แต่ในบางครั้งก็ทำให้เขาละเมิดทุกกฎเกณฑ์เพื่อทำสิ่งที่จะเป็นประโยชน์แก่บุคคลที่เขาภักดี และละเลยคำตักเตือนแม้กระทั่งจากเพื่อนเช่นเฮอร์ไมโอนี่
แฮร์รี่มีลักษณะปล่อยให้ความไว้เนื้อเชื่อใจในบุคคลใดๆ เป็นตัวตัดสินบุคคลนั้น และค่อนข้างรู้ดีว่าเขาเชื่อใจใครได้หรือไม่ได้ เช่นแฮร์รี่ไม่สู้เต็มใจที่จะเชื่อใจเซเวอรัส สเนป อาจารย์สอนวิชาปรุงยาของเขานัก แม้ว่าอาจารย์ใหญ่ของฮอกวอกส์อย่างดัมเบิลดอร์จะเชื่อมั่นและเชื่อใจสเนปก็ตาม การที่เขาได้รับการเลี้ยงดูโดยครอบครัวเดอร์สลีย์ที่คอยกดขี่ข่มเหงเขามาตลอดชีวิตก่อนที่จะรู้ว่าตัวเองเป็นพ่อมด และประสบกับชะตากรรมเลวร้ายต่างต่างนานาซึ่งสร้างความทรงจำอันเจ็บปวดฝังใจ (เห็นการเสียชีวิตของเซดริก ดิกกอรี่กับตาตนเองในถ้วยอัคนี, ซีเรียส แบล็กตกลงผ่านม่านแห่งความตายในภาคีนกฟีนิกซ์ และดัมเบิลดอร์ถูกสเนปสังหารในเจ้าชายเลือดผสม) ทำให้แฮร์รี่มีมุมมองแตกต่างจากที่คนอื่นมองเห็น ความรู้สึกเดียวดายของแฮร์รี่เพิ่มมากขึ้นเมื่อเขาได้ยินคำพยากรณ์ว่าเขาจะต้องสู้กับโวลเดอมอร์จนตายกันไปข้างหนึ่ง
ความสัมพันธ์
เฮอร์ไมโอนี่มักเป็นที่จับตามองว่าเป็นคู่รักของแฮร์รี่ เพียงเพราะเธอเป็นเพื่อนผู้หญิงที่สนิทที่สุดของแฮร์รี่ ทั้งสองมักถูกคนรอบข้างจับคู่ให้อยู่บ่อยครั้ง ในปีที่สี่ของแฮร์รี่ วิกเตอร์ ครัม ผู้เป็นตัวแทนของเดิร์มสแตรงก์ในการประลองเวทไตรภาคีซึ่งแอบชอบเฮอร์ไมโอนี่และบอกความรู้สึกนั้นกับเธอในเวลาต่อมา รู้สึกอิจฉาแฮร์รี่ ที่มีโอกาสได้คุยกับเฮอร์ไมโอนี่ตลอดเวลา อีกคนหนึ่งที่ทำการจับคู่แฮร์รี่-เฮอร์ไมโอนี่อย่างเปิดเผยคือริต้า สกีตเตอร์ นักข่าวของหนังสือพิมพ์เดลี่พรอเฟ็ต ที่เขียนเรื่องราวที่ใส่สีตีไข่ที่กล่าวถึงรักสามเส้าระหว่างแฮร์รี่, เฮอร์ไมโอนี่ และวิกเตอร์ลงในบทความในหนังสือพิมพ์<i data-parsoid='{"dsr":[20773,20789,2,2]}'>เดลี่พรอเฟ็ต</i>ในปีเดียวกัน และท้ายที่สุด ในปีที่ห้า (แฮร์รี่ พอตเตอร์กับภาคีนกฟีนิกซ์) ผู้ที่รู้สึกหึงแกมอิจฉาความสัมพันธ์ฉันท์เพื่อนระหว่างแฮร์รี่และเฮอร์ไมโอนี่ก็คือโช แชง
ความสัมพันธ์ระหว่างแฮร์รี่กับโช เริ่มปูรากฐานในปีที่สาม (แฮร์รี่ พอตเตอร์กับนักโทษแห่งอัซคาบัน) ซึ่งในปีดังกล่าว ทุกครั้งที่แฮร์รี่เห็นโช หรือรู้ว่าเธอมองอยู่ เขาจะรู้สึกประหม่าและทำอะไรไม่ถูก จนกระทั่งหนึ่งปีต่อมา ความแอบชอบของแฮร์รี่ก็พัฒนาขึ้นมาอย่างจริงจัง ซึ่งสามารถทำให้เขารวบรวมความกล้าเข้าไปชวนโชไปงานเลี้ยงเต้นรำในวันคริสต์มาสได้ แต่เธอต้องตอบปฏิเสธ เนื่องจากตกลงที่จะไปงานกับเซดริก ดิกกอรี่ ตัวแทนประลองเวทไตรภาคีของฮอกวอตส์อีกคน และเป็นคู่รักกันแล้ว แต่คนทั้งสองต้องพรากจากกันอย่างน่าเศร้า เมื่อเซดริกถูกสังหารในตอนท้ายของแฮร์รี่ พอตเตอร์กับถ้วยอัคนี มาถึงแฮร์รี่ พอตเตอร์กับภาคีนกฟีนิกซ์ เป้าหมายความสนใจของโชตกมาอยู่ที่แฮร์รี่ และความสัมพันธ์แบบขึ้นๆ ลงๆ ระหว่างแฮร์รี่และโชก็เกิดขึ้นและดำเนินไปตลอดทั้งปี จนกระทั่งแฮร์รี่ได้จูบแรกจากโชใต้ช่อมิสเซิลโท (ตามประเพณีของคริสต์ศาสนิกชน โดยเฉพาะชาวตะวันตก เชื่อว่าบุคคลคู่ใดที่มาอยู่ใต้ช่อมิสเซิลโท ถูกกำหนดมาให้จูบกัน) แต่ท้ายที่สุดแล้ว ความสัมพันธ์ของทั้งสองก็ไปไม่ได้ตลอดรอดฝั่ง ด้วยเหตุว่าความรู้สึกและความยึดติดระหว่างทั้งสองนั้นไม่เท่ากัน โชเห็นแฮร์รี่เป็นตัวสำรองจากการตายของเซดริก และแกมว่าเป็นที่ระบายความรู้สึก ในขณะที่แฮร์รี่ยอมรับกับสิ่งที่เกิดขึ้นได้แล้ว และกำลังเดินหน้าต่อไป ทำให้แฮร์รี่แทนที่จะได้ผ่อนคลายความตึงเครียดต่างๆ จากการคบกับโช กลับทำให้ความเครียดเพิ่มมากขึ้น รวมถึงการที่โชหึงเฮอร์ไมโอนี่ก็มีส่วนให้ความสัมพันธ์ระหว่างแฮร์รี่และโชมึนตึงยิ่งขึ้นไปอีก จนกระทั่งมาถึงจุดแตกหักเมื่อโชปกป้องมาริเอตต้า เอจคอมบ์ที่ทรยศกองทัพดัมเบิลดอร์ด้วยการนำความลับของที่ซ่อนไปบอกโดโลเรส อัมบริดจ์ซึ่งแฮร์รี่เห็นว่าไม่น่าให้อภัยได้ แฮร์รี่และโชไม่เคยบอกเลิกคบกันอย่างจริงๆ จังๆ เพียงแต่ห่างเหินกันไปเท่านั้น และในตอนท้ายของแฮร์รี่ พอตเตอร์กับภาคีนกฟีนิกซ์ แฮร์รี่เห็นว่าโชอยู่ในอีกโลกหนึ่งคือโลกก่อนที่พ่อทูนหัวของเขา ซีเรียส แบล็กจะจากไป ทำให้ความรู้สึกต่อโชของแฮร์รี่ไม่เหมือนเดิมอีกต่อไป
ความสัมพันธ์ที่ล้มเหลวกับโชของแฮร์รี่นั้น ตรงกันข้ามกับความสัมพันธ์ต่อมาในปีที่หก (แฮร์รี่ พอตเตอร์กับเจ้าชายเลือดผสม) กับจินนี่ วีสลีย์ น้องสาวของรอน ผู้หญิงที่ เจ.เค. โรว์ลิ่งกล่าวว่าเป็นผู้หญิงในอุดมคติของแฮร์รี่ และมีความเท่าเทียมกับแฮร์รี่ในทุกๆ ด้าน ความสัมพันธ์ของทั้งคู่เริ่มต้นจากการที่จินนี่ตกหลุมรักแฮร์รี่อย่างหัวปักหัวปำ ซึ่งเปิดเผยในแฮร์รี่ พอตเตอร์กับศิลาอาถรรพ์ และนำเสนอเป็นพล็อตเรื่องรองไปตลอดจนถึง<i data-parsoid='{"dsr":[23196,23218,2,2]}'>นักโทษแห่งอัซคาบัน และ<i data-parsoid='{"dsr":[23222,23235,2,2]}'>ถ้วยอัคนี แต่ความรู้สึกดังกล่าวจางหายไปในปีที่ห้า (ภาคีนกฟีนิกซ์) เมื่อเฮอร์ไมโอนี่บอกกับแฮร์รี่ว่าในที่สุดจินนี่ ก็ทำใจยอมรับรักข้างเดียวที่ไม่เป็นผลได้สำเร็จ ซึ่งปรากฏว่าเป็นเช่นนั้นจริงๆ และความเขินอายที่เคยมีมาตลอดเมื่อเห็นแฮร์รี่ก็หายเป็นปลิดทิ้ง และทำให้แฮร์รี่ได้ทำความรู้จักตัวตนที่แท้จริงของจินนี่ ซึ่งตามความเห็นของรอน เป็นผู้หญิงที่ 'ไม่เคยหุบปาก' ตลอดทั้งปี จินนี่มักจะเป็นผู้สงบสติอารมณ์แฮร์รี่ ซึ่งเป็นคนขี้โวยวาย และอารมณ์แปรปรวนในขณะนั้น ให้แฮร์รี่กลับมาเข้าที่เข้าทางได้ รวมถึงแทบจะเป็นคนเดียวที่ประสบความสำเร็จในการทนอารมณ์ร้ายของแฮร์รี่ ซึ่งรวมทั้งตอนที่แฮร์รี่ถูกชักนำด้วยข้อมูลผิดๆ จากเพนซีฟของเซเวอรัส สเนปที่ทำให้แฮร์รี่มองว่าพ่อของเขาหยิ่งยโสดังที่สเนปว่า จนทำให้แฮร์รี่อยากปรึกษาซีเรียสอย่างมาก แต่การทำเช่นนั้นขณะที่โดโลเรส อัมบริดจ์กุมอำนาจในฮอกวอตส์มีความเสี่ยงมาก และแทบจะเป็นไปไม่ได้ ทำให้ท้ายที่สุด เขาสารภาพความรู้สึกดังกล่าวกับจินนี่ เนื่องจากแฮร์รี่รู้สึกปลอดภัยกับจินนี่ ผู้ที่จะไม่ด่วนตัดสินเขา รวมถึงประสบการณ์ร่วมกันของทั้งคู่ที่รู้สึกว่าถูกลอร์ดโวลเดอมอร์เข้าควบคุม (เพียงแต่ของจินนี่เป็นสมุดไดอารี่ของโวลเดอมอร์) และอารมณ์ขันในแนวเดียวกัน (บางครั้งพวกเขาแค่ยิ้มให้กันอย่างขำขันเพียงแค่สบตากัน ปฏิสัมพันธ์เชิงดังกล่าวสามารถย้อนไปได้ถึงตอนนักโทษแห่งอัซคาบัน)
ความสัมพันธ์ดังกล่าว ระหว่างแฮร์รี่กับจินนี่ กลับสลับบทบาทไปเป็นคนละขั้ว ในปีที่หก (เจ้าชายเลือดผสม) ทั้งนี้บางคนที่ช่างสังเกตจะเห็นได้ว่า คนเขียนเริ่มปูพื้นที่ให้จินนี่เป็นนางเอกมานานแล้ว ตั้งแต่ทั้งคู่พบกันครั้งแรก หรือกระทั่งการให้ความสำคัญต่อพัฒนาการความสัมพันธ์ของทั้งสองมาตลอด ด้วยการหยอดไว้เล็กๆน้อยๆในเนื้อเรื่อง ทว่าเพิ่งมาชัดเจนลงไป เมื่อแฮร์รี่เกิดตกหลุมรักจินนี่ขึ้นมาอย่างหัวปักหัวปำ ในขณะที่จินนี่ยังคบกับคนอื่นอยู่ (โดยเฉพาะเจาะจงที่ดีน โทมัส) ซึ่งดำเนินไปเป็นพล็อตเรื่องรองตลอดเล่มที่หกของชุด แฮร์รี่ พอตเตอร์กับเจ้าชายเลือดผสม (รวมถึงอารมณ์หึงรุนแรงต่อดีน โทมัส ซึ่งต่างจากความอิจฉาเซดริก ดิกกอรี่ในปีที่สี่มาก โดยมีการระบุว่าความรู้สึกดังกล่าวเปรียบเสมือนสัตว์ร้ายที่เดือดดาล) ส่วนรอน พี่ชายของจินนี่นั่นมีท่าทีไม่สนับสนุนความสัมพันธ์กับดีนของจินนี่ ซึ่งแฮร์รี่มองว่าการที่รอนทำเช่นนั้นแปลได้ว่ารอนมีท่าทีไม่สนับสนุนทุกคนที่คบกับจินนี่ ซึ่งทำให้สถานการณ์ซับซ้อนยิ่งขึ้น และบังคับให้แฮร์รี่เลือกระหว่างความสัมพันธ์กับจินนี่ หรือมิตรภาพกับรอน ซึ่งท้ายที่สุด มุมมองในแง่ร้ายของแฮร์รี่ ไม่มีวี่แววว่าจะปรากฏเลย จินนี่และดีนเลิกกันในที่สุด และเมื่อหลังจากการแข่งขันตัดสินแชมป์ควิดดิชระหว่างบ้านระหว่างกริฟฟินดอร์และเรเวนคลอสิ้นสุด ในงานเลี้ยงฉลองของกริฟฟินดอร์ แฮร์รี่จูบจินนี่อย่างเปิดเผยต่อหน้าคนที่อยู่ในห้องนั่งเล่นรวมทั้งห้อง ท่าทีของเฮอร์ไมโอนี่ต่อเหตุการณ์ดังกล่าว ผู้แต่งระบุว่าพึงพอใจ และรอน ผู้มีความรู้สึกสับสนปนเปในความรักระหว่างแฮร์รี่และจินนี่ ก็แสดงท่าทีสนับสนุนด้วยท่าทางต่อแฮร์รี่
ในตอนท้ายเจ้าชายเลือดผสม แฮร์รี่ยุติความสัมพันธ์ระหว่างเขาและจินนี่ในความพยายามที่จะรับประกันความปลอดภัยให้เธอ กลัวว่าโวลเดอมอร์จะใช้เธอเป็นเป้า เมื่อโวลเดอมอร์ทราบเรื่องความสัมพันธ์นี้ จินนี่ยอมรับการตัดสินใจของแฮร์รี่ และบอกว่าการชอบทำตัวเป็นวีรบุรุษ (โดยไม่รู้ตัว)นั่นเองเป็นสิ่งที่ทำให้เธอชอบเขา และสารภาพว่าแท้ที่จริงแล้วเธอไม่เคยละทิ้งความรู้สึกที่เคยมีต่อแฮร์รี่ตลอดมา
ในภาคที่ 7 แฮร์รี่ได้สัญญากับรอนว่าจะเลิกพบจินนี่เพื่อไม่ให้ความหวังแก่เธอ ซึ่งตลอดทั้งเล่ม แฮร์รี่ทำได้แค่เฝ้ามองดูเธอ แต่ในท้ายที่สุดหลังจากโค่นโวลเดอมอร์ลงได้ แฮร์รี่ก็ได้แต่งงานกับเธอ และ 19 ปีต่อมาทั้งสองก็มีลูกด้วยกันสามคนคือ เจมส์ ซีเรียส พอตเตอร์ อัลบัส เซเวอร์รัส พอตเตอร์ และ ลิลี่ ลูน่า พอตเตอร์ ดังนั้นกล่าวได้ในท้ายที่สุดว่าจินนี่เป็นนางเอกเรื่องนี้ (ในทางที่จริงแล้ว..แฮร์รี่ไม่ควรที่จะยุติความสัมพันธ์ระหว่างเขากับจินนี่ เพราะนั่นจะทำให้ทุกคนคิดว่าแฮร์รี่นั้นโหดร้ายและไม่ยอมสละเวลาเพื่อความรัก)
แหล่งข้อมูลอื่น
Harry Potter images from The Movie
Dan Radcliffe as Harry Potter
in libraries (WorldCat catalog)
เว็บแฟนไซต์ แฮร์รี่ พอตเตอร์ (Harry Potter) & สัตว์มหัศจรรย์ (Fantastic Beasts) ประเทศไทย !!
หมวดหมู่:ตัวละครในแฮร์รี่ พอตเตอร์
หมวดหมู่:ตัวละครชาวอังกฤษ
| https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%AE%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B9%88%20%E0%B8%9E%E0%B8%AD%E0%B8%95%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%20%28%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%84%E0%B8%A3%29 |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
884,
2321,
4351,
5188,
5890,
7170,
8923,
10019,
10370,
10915,
12056,
14164,
15749,
16484,
18078,
19641,
21359,
23456,
25220,
27509,
28540,
29532,
31120,
32597,
33043,
34607,
34757,
35020,
35072,
35430,
35830,
36312,
36687,
37648,
39148,
39276,
39671,
40526,
41113,
46826,
47089,
47501,
47855,
49967,
50940,
53370,
54687,
55325,
57146,
58114,
58967,
59577,
60847,
61670,
61779,
62122,
62213,
62372,
62559,
62742,
63741,
65629,
67707,
68698,
68875,
69024,
69171,
69263,
69871,
70892,
72100,
73330,
73938,
74310,
75042,
75238,
75576,
77745,
80974,
81660,
82653,
83074,
83541,
84466,
84842,
84991,
85091,
86394,
86677,
86792,
87100,
87171,
88317,
88396,
88588,
88842,
89117,
90082,
91057,
92865,
93455,
93869,
94720,
94968,
95619,
98675,
99609,
100457,
103866,
104492,
104612,
104766,
105204,
105262
],
"plaintext_end_byte": [
883,
2320,
4350,
5187,
5889,
7064,
8870,
9951,
10369,
10914,
12055,
14163,
15638,
16483,
18006,
19640,
21291,
23372,
25219,
27450,
28539,
29394,
31063,
32596,
32912,
34545,
34707,
34868,
35070,
35346,
35829,
36311,
36685,
37529,
38997,
39271,
39606,
40525,
40789,
46794,
47088,
47475,
47854,
49966,
50917,
53369,
54668,
55323,
57145,
58088,
58966,
59532,
60815,
61669,
61778,
62121,
62212,
62371,
62530,
62686,
63640,
65597,
67678,
68663,
68837,
68992,
69136,
69228,
69818,
70847,
72022,
73289,
73891,
74245,
75007,
75218,
75519,
77638,
80948,
81571,
82652,
83073,
83540,
84399,
84804,
84990,
85090,
86374,
86623,
86791,
87099,
87170,
88316,
88395,
88549,
88810,
89097,
90049,
91031,
92833,
93414,
93834,
94718,
94886,
95554,
98625,
99583,
100372,
103843,
104445,
104610,
104765,
105029,
105261,
105381
]
} | ในปีพ.ศ.2561 จังหวัดอุตรดิตถ์ มีประชากรกี่เท่าไหร่? | จังหวัดอุตรดิตถ์ | thai | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
จังหวัดอุตรดิตถ์ เดิมสะกดว่า อุตรดิฐ[1] เป็นจังหวัดหนึ่งตั้งอยู่ทางภาคเหนือของประเทศไทย ได้ชื่อว่าเมืองท่าแห่งทิศเหนือ ตำนานอันลึกลับของเมืองลับแล ดินแดนแห่งลางสาดหวานหอม อุตรดิตถ์เป็นเมืองที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์มายาวนาน โดยมีการค้นพบหลักฐานการตั้งถิ่นฐานของชุมชนมาตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์[2]
เดิมทีตัวเมืองอุตรดิตถ์ในปัจจุบันนี้เป็นเพียงตำบลชื่อ "บางโพธิ์ท่าอิฐ" แต่เพราะบางโพธิ์ท่าอิฐซึ่งอยู่ริมฝั่งขวาของแม่น้ำน่านมีความเจริญรวดเร็ว เพราะเป็นท่าเรือขนถ่ายสินค้าสำคัญในหัวเมืองฝ่ายเหนือ ดังนั้นในสมัยรัชกาลที่ 5 พระองค์จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ย้ายเมืองหลักมาจากเมืองพิชัยมายังตำบลบางโพธิ์ท่าอิฐ และยกฐานะขึ้นเป็นเมือง "อุตรดิตถ์" ซึ่งมีความหมายว่า ท่าน้ำแห่งทิศเหนือของสยามประเทศ [3] ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 6 เมืองอุตรดิตถ์มีความเจริญขึ้น เมืองอุตรดิตถ์จึงได้รับการยกฐานะขึ้นเป็นจังหวัด [4]
จังหวัดอุตรดิตถ์ตั้งอยู่ทางใต้สุดของภาคเหนือตอนล่าง โดยสภาพภูมิศาสตร์จังหวัดอุตรดิตถ์เป็นจังหวัดที่มีภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นภูเขาและที่สูงสลับซับซ้อน ซึ่งจะอยู่ทางตอนเหนือและทางตะวันออกของจังหวัด เนื่องจากทำเลที่ตั้งดังกล่าวจึงทำให้จังหวัดอุตรดิตถ์มีอากาศค่อนข้างร้อนอบอ้าวในฤดูร้อน มีอากาศฝนเมืองร้อนเฉพาะฤดูฝน และมีช่วงฤดูแล้งคั่นอยู่อย่างชัดเจนตั้งแต่ประมาณกลางเดือนตุลาคมถึงเดือนพฤษภาคม เดือนที่ร้อนที่สุดคือเดือนเมษายน จังหวัดอุตรดิตถ์ได้รับอิทธิพลจากมรสุมตะวันออกเฉียงใต้เป็นส่วนใหญ่ มรสุมตะวันออกเฉียงใต้ปกติจะมีแหล่งกำเนิดบริเวณทะเลอันดามัน ทำให้จังหวัดอุตรดิตถ์มีช่วงฤดูฝนกินระยะเวลาตั้งแต่เดือนพฤษภาคมจนถึงเดือนกันยายน โดยเดือนกันยายนเป็นเดือนที่มีปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยสูงที่สุด
ประชากรส่วนใหญ่กว่าร้อยละ 99.66 นับถือศาสนาพุทธนิกายเถรวาท[5] โดยประกอบอาชีพทางด้านการเกษตรกรรมเป็นหลัก โดยใช้พื้นที่ในการทำการเกษตรประมาณร้อยละ 26.70 ของพื้นที่ทั้งหมด นอกจากนี้ ยังประกอบอาชีพทางด้านปศุสัตว์ รวมทั้งมีการทำพืชไร่ปลูกผลไม้นานาชนิด โดยผลไม้ที่ขึ้นชื่อของจังหวัดอุตรดิตถ์คือลางสาด
ส่วนการเดินทางมายังจังหวัดอุตรดิตถ์สามารถใช้เส้นทางได้หลายเส้นทาง ทั้งทางรถไฟ ทางรถโดยสารประจำทาง และทางรถยนต์ส่วนบุคคล สำหรับการเดินทางโดยเครื่องบิน จังหวัดอุตรดิตถ์เคยมีท่าอากาศยาน 1 แห่ง สำหรับการเดินทางพาณิชย์ แต่ปัจจุบันได้ยกเลิกไปแล้ว
สถานที่สำคัญภายในจังหวัดนั้น มีทั้งแหล่งโบราณสถาน เช่น วัดพระแท่นศิลาอาสน์ วัดพระฝางสว่างคบุรีมุนีนาถ วัดพระยืนพุทธบาทยุคล วัดพระบรมธาตุทุ่งยั้ง ซากเมืองโบราณสมัยอาณาจักรสุโขทัย แหล่งโบราณคดีก่อนประวัติศาสตร์ แหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ เช่น อุทยานแห่งชาติภูสอยดาว อุทยานแห่งชาติต้นสักใหญ่ อุทยานแห่งชาติลำน้ำน่าน และแหล่งท่องเที่ยวอีกมากมาย ทั้งน้ำตก เขื่อนสิริกิติ์ วัด พระพุทธรูปสำคัญของจังหวัด เป็นต้น
ประวัติศาสตร์
สมัยก่อนประวัติศาสตร์
พื้นที่ตั้งตัวเมืองอุตรดิตถ์ในอดีต เป็นพื้นที่ป่าอุดมสมบูรณ์ มีพื้นที่ราบลุ่มอันเกิดจากดินตะกอนแม่น้ำพัดของแม่น้ำน่านที่เหมาะแก่การตั้งถิ่นฐานและประกอบกสิกรรมมาตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ ปรากฏหลักฐานบริเวณรอบที่ตั้งตัวเมืองอุตรดิตถ์ในปัจจุบันที่แสดงให้เห็นถึงการเคลื่อนไหวและการตั้งถิ่นฐานของแหล่งชุมชนมนุษย์สมัยก่อนประวัติศาสตร์ที่มีอายุมากกว่า 2,000 ปี ดังการค้นพบเครื่องมือหินขัดและซากกระดูกมนุษย์ในยุคก่อนประวัติศาสตร์ที่บ้านบุ่งวังงิ้วซึ่งตั้งอยู่ตรงข้ามตำบลบางโพ-ท่าอิฐ และการค้นพบกลองมโหระทึกสำริด, กาน้ำและภาชนะสำริดที่ม่อนศัลยพงษ์ซึ่งตั้งอยู่ในเขตตำบลบางโพในปี พ.ศ. 2470[7]
สมัยประวัติศาสตร์
พื้นที่ตั้งตัวเมืองอุตรดิตถ์ตั้งอยู่ริมแม่น้ำน่าน ในทำเลที่ตั้งอันเป็นเส้นทางคมนาคมสำคัญที่มีความเคลื่อนไหวมาตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ ดังนั้นในบริเวณแถบนี้จึงมีการเคลื่อนไหวและย้ายถิ่นฐานของผู้คนมาโดยตลอด โดยเฉพาะอย่างยิ่งการมีท่าน้ำที่สำคัญ 3 ท่า คือ ท่าเซา ท่าอิด และท่าโพธิ์ ซึ่งมีความสำคัญและเจริญรุ่งเรืองมาแต่สมัยขอมปกครองท่าอิด ตั้งแต่ พ.ศ. 1400[8]
เมืองท่าการค้าขายสำคัญ
ที่ตั้งของตัวเมืองอุตรดิตถ์ในปัจจุบันมีที่มาจาก 3 ท่าน้ำสำคัญที่มีความสำคัญเป็นชุมทางค้าขายมาตั้งแต่สมัยอาณาจักรขอม คือ
ท่าอิด คือ บริเวณท่าอิฐบนและท่าอิฐล่างปัจจุบัน
ท่าโพธิ์ คือ บริเวณวัดท่าถนน ตลาดบางโพ เนื่องจากมีต้นโพธิ์มาก มีคลองไหลผ่าน เรียกว่า คลองบางโพธิ์ (เพี้ยนมาเป็นบางโพ)
ท่าเสา คือ บริเวณตลาดท่าเสา
วิบูลย์ บูรณารมย์ ผู้แต่งหนังสือตำนานเมืองอุตรดิษฐ์ ได้อธิบายว่าความหมายของชื่อ "ท่าอิด" และ "ท่าเสา" ไว้ว่า คำว่า "อิด" หรือ "อิฐ" ในชื่อท่าอิดเพี้ยนมาจากคำว่า "อิ๊ด" ในภาษาล้านนา แปลว่า "เหนื่อย" ส่วนคำว่า "เสา" ในชื่อท่าเสามาจากคำว่า "เซา" ในภาษาล้านนา แปลว่า "พักผ่อน" ทั้งสองคำนี้มีที่มาจากการเดินทางมาค้าขายที่ท่าอิดทางเรือ และทางบกของจังหวัดภาคเหนือ และภาคกลางสมัยโบราณ กว่าจะถึงก็เหนื่อยและต้องพักผ่อน[8]
สำหรับความหมายของท่าอิฐและท่าเสาในอีกความเห็นหนึ่งนั้น พิเศษ เจียจันทร์พงษ์ นักวิชาการด้านประวัติศาสตร์ และผู้เชี่ยวชาญพิเศษประจำกรมศิลปากร กล่าวไว้ในหนังสือของท่านคัดค้านการสันนิษฐานความหมายตามภาษาคำเมืองดังกล่าว โดยกล่าวว่า คำว่าท่าอิฐและท่าเสานั้นเป็นคำในภาษาไทยกลาง เพราะคนท่าอิฐและท่าเสาเป็นกลุ่มชนสุโขทัยดั้งเดิมที่ใช้กลุ่มภาษาไทยกลุ่มเมืองในแคว้นสุโขทัย เช่นเดียวกับชาวสุโขทัย นครสวรรค์ พิจิตร พิษณุโลก กำแพงเพชร และเช่นเดียวกับกลุ่มคนในตำบลทุ่งยั้ง บ้านพระฝาง เมืองพิชัย บ้านแก่ง และบ้านคุ้งตะเภา ซึ่งเป็นกลุ่มคนแคว้นสุโขทัยเดิมในจังหวัดอุตรดิตถ์เช่นเดียวกัน โดยคำว่าท่าเสานั้น มีความหมายโดยตรงเกี่ยวข้องกับการล่องซุงหมอนไม้ในสมัยโบราณเช่นเดียวกับชื่อนามหมู่บ้านหมอนไม้ (หมอนไม้ซุง) ซึ่งอยู่ทางใต้ของบ้านท่าอิฐ[9]
อย่างไรก็ดี จากหลักฐานทางประวัติศาสตร์ในสมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ แสดงให้เห็นว่าทั้งท่าอิฐและท่าเสานับเป็นท่าที่มีความเจริญทางการค้ามากกว่าทุกท่าในภาคเหนือ เป็นทั้งท่าจอดเรือ ค้าขายจากมณฑลภาคเหนือและภาคกลางรวมถึงเชียงตุง เชียงแสน หัวพันทั้งห้าทั้งหก สิบสองปันนา สิบสองจุไทย จนต่อมาแควน่านได้เปลี่ยนทางเดิน ทำให้หาดท่าอิดงอกออกไปทางตะวันออกมากทุก ๆ ปี ท่าอิดจึงเลื่อนตามลงไปเรื่อย ๆ เรียกว่าหาดท่าอิดล่าง ท่าอิดเดิมเรียกว่าท่าอิดบน ท่าอิดล่างก็ยังคงเป็นศูนย์การค้าสำคัญของภาคเหนือมาตลอดจนถึงสมัยรัชกาลที่ 6[8]
ปลายกรุงศรีอยุธยา-ต้นกรุงรัตนโกสินทร์
ในช่วงสงครามเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 2 เมืองฝาง ซึ่งอยู่เหนือน้ำเมืองอุตรดิตถ์ได้กลายเป็นแหล่งชุมนุมสำคัญของประชาชน เพราะไม่ได้รับผลกระทบจากการสงครามระหว่างไทย-พม่า ทำให้เกิดชุมนุมเจ้าพระฝางเป็นใหญ่เหนือหัวเมืองแถบนี้ ก่อนจะถูกปราบปรามลงได้ในภายหลัง
ในรัชสมัยสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช เคยใช้เมืองท่าอิดเป็นที่พักทักเมื่อกรีธาทัพผ่านมา [10] และใช้เป็นที่รวบรวมทัพก่อนขึ้นตีหัวเมืองฝ่ายเหนือและล้านนา สมัยก่อนนั้น การเดินทางและการขนส่งสินค้าเพื่อนำมาขายทางตอนเหนือมีสะดวกอยู่ทางเดียวคือ ทางน้ำ แม่น้ำที่สามารถให้เรือสินค้ารวมทั้งเรือสำเภาขึ้นลงได้สะดวกถึงภาคเหนือตอนล่างก็มีแม่น้ำน่านเท่านั้น เรือสินค้าที่มาจากกรุงเทพฯ หรือกรุงศรีอยุธยาก็จะขึ้นมาได้ถึงบางโพท่าอิฐเท่านั้น เพราะเหนือขึ้นไปแม่น้ำจะตื้นเขินและมีเกาะแก่งมาก ฉะนั้นตำบลบางโพท่าอิฐจึงเป็นย่านการค้าที่สำคัญ [8]
กำเนิดนามเมืองอุตรดิตถ์
โดยในช่วงต้นกรุงรัตนโกสินทร์จนถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว อุตรดิตถ์เป็นหัวเมืองชุมนุมการค้าที่ใหญ่ที่สุดและสำคัญที่สุดในภาคเหนือ ทำให้ในปี พ.ศ. 2430 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ได้ทรงเล็งเห็นความสำคัญของเมืองแห่งนี้ในฐานะศูนย์กลางการค้าขายของแถบภาคเหนือตอนล่าง หรือเมืองท่าที่ตั้งอยู่ปลายเหนือสุดของการควบคุมด้วยอำนาจโดยตรงของ อาณาจักร จึงพระราชทานนามเมืองท่าอิดไว้ว่า "อุตรดิฐ"[12] (อุตร-ทิศเหนือ, ดิตถ์-ท่าน้ำ) แปลว่า "ท่าน้ำแห่งทิศเหนือ" (คำนี้ต่อมาเขียนเป็น "อุตตรดิตถ์ "[13] และ "อุตรดิตถ์" ดังที่ใช้ในปัจจุบัน)
พ.ศ. 2444 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จประพาสเมืองพิชัย ท่าอิด เมืองทุ่งยั้ง และเมืองลับแล ทรงเล็งเห็นว่าท่าอิดมีความเจริญ เป็นศูนย์ทางการค้า ประกอบกับมีเมืองลับแลอยู่ใกล้ ๆ เป็นเมืองรองลงไป การชำระคดีและการเรียกเก็บภาษีอากรสะดวกกว่าที่เมืองพิชัย แต่ท่าอิดในขณะนั้นยังคงมีฐานะเป็นเมืองท่าขึ้นต่อเมืองพิชัย ดังนั้น คดีต่าง ๆ ที่เกิดขั้นรวมทั้งการเก็บภาษีอากรส่วนใหญ่จึงอยู่ที่ท่าอิด ราษฎรต้องลงไปเมืองพิชัยติดต่อกับส่วนราชการเป็นการไม่สะดวก จึงมีพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าฯ ให้ย้ายเมืองพิชัยมาตั้งที่บริเวณท่าอิด ส่วนเมืองพิชัยเดิมว่าเรียกว่าเมืองพิชัยเก่า
ที่พักทัพปราบกบฏเงี้ยว
พ.ศ. 2446 พวกเงี้ยวก่อการจลาจลที่เมืองแพร่ โดยมีประกาหม่องหัวหน้าเงี้ยวตั้งตนเป็นใหญ่[15][16][17] จับพระยาสุรราชฤทธานนท์ข้าหลวงประจำมณฑลกับข้าราชการไทย 38 คนฆ่าแล้วยกทัพลงมาจะยึดท่าอิด กองทัพเมืองอุตรดิตถ์โดยการนำของพระยาศรีสุริยราชวรานุวัติ เป็นผู้บัญชาทัพ พระยาพิศาลคีรี (ทัพ) ข้าราชการเกษียณอายุแล้วเป็นผู้คุมกองเสบียงส่ง โดยยกทัพไปตั้งรับพวกเงี้ยวที่ปางอ้อ ปางต้นผึ้ง พระยาศรีสุริยราชฯ จึงมอบหมายพระยาพิศาลคีรี เป็นผู้บัญชาการทัพแทน ทั้งนี้เนื่องจากเป็นผู้มีอาวุโสและกรำศึกปราบฮ่อที่หลวงพระบางมามาก พระยาพิศาลคีรีได้สร้างเกียรติคุณให้กองทัพไทยเป็นอย่างยิ่ง โดยการปราบทัพพวกเงี้ยวราบคาบ ฝ่ายไทยเสียชาวบ้านที่อาสารบเพียงคนเดียว กอปรกับเจ้าพระยาสุรศักดิ์มนตรีซึ่งเป็นแม่ทัพจากกรุงเทพฯ ยกมาช่วยเหลือ[18]
ยุคทางรถไฟถึงเมืองอุตรดิตถ์
พ.ศ. 2448-2451 ทางรถไฟได้เริ่มสร้างทางผ่านท่าโพธิ์และท่าเซา ซึ่งขณะนั้นบริเวณนี้ยังเป็นป่าไผ่อยู่ ไม่เจริญเหมือนท่าอิด กรมรถไฟจึงได้สร้างทางรถไฟแยกไปที่หาดท่าอิดล่าง ในปี พ.ศ. 2450 สมัยพระยาสุจริตรักษา (เชื้อ) เป็นเจ้าเมือง ต่อมาในปี พ.ศ. 2454 กรมรถไฟได้สร้างสถานีรถไฟถึงบางโพธิ์และท่าเซา ทำให้ท่าโพธิ์และท่าเซาเจริญทางการค้าขึ้นอย่างรวดเร็ว ประกอบกับที่ท่าอิดน้ำท่วมบ่อย การคมนาคมทางน้ำเริ่มลดความสำคัญลง การค้าที่ท่าอิดเริ่มซบเซา พ่อค้าเริ่มอพยพมาตั่งที่ท่าโพธิ์และท่าเซาเพิ่มมากขึ้น ท่าอิดเมืองท่าที่เคยเจริญรุ่งเรืองมาตั้งแต่ พ.ศ. 1400 ก็เสื่อมความนิยมลง และได้ย้ายศูนย์กลางการค้ามาที่ตลาดท่าโพธิ์และตลาดท่าเสาในเวลาต่อมา
ต่อมาหลังจากการตัดเส้นทางรถไฟผ่านเมืองอุตรดิตถ์สำเร็จในสมัยรัชกาลที่ 6 ได้ทำให้แหล่งชุมนุมการค้าย่านท่าเสาและท่าอิฐเริ่มหมดความสำคัญลง เพราะรถไฟสามารถวิ่งขึ้นเมืองเหนือได้โดยไม่ต้องหยุดขนถ่ายเสบียงที่เมืองอุตรดิตถ์ และประกอบกับการที่ทางราชการสร้างเขื่อนสิริกิติ์ปิดกั้นแม่น้ำน่านในเขตอำเภอท่าปลาในปี พ.ศ. 2510 ทำให้การคมนาคมทางน้ำยุติลงสิ้นเชิง โดยในช่วงก่อนปี พ.ศ. 2500 นั้น เส้นทางคมนาคมทางถนนในจังหวัดอุตรดิตถ์มีเพียงไม่กี่เส้นทาง และด้วยทำเลที่ตั้งและความไม่สะดวกในการคมนาคมทางถนนในช่วงนั้นดังกล่าว ทำให้ตัวเมืองอุตรดิตถ์ซึ่งเคยเป็นศูนย์กลางการคมนาคมของภาคเหนือกลายเป็นเมืองในมุมปิด ไม่เหมือนเมื่อครั้งการคมนาคมทางน้ำรุ่งเรือง และด้วยภูมิประเทศที่ไม่เอื้ออำนวยดังกล่าว จึงทำให้ในช่วงต่อมารัฐบาลได้หันมาพัฒนาเมืองพิษณุโลกให้เป็นศูนย์กลางแห่งภาคเหนือตอนล่างแทน[19]
อุตรดิตถ์ในปัจจุบัน
จนในปี พ.ศ. 2522 ทางการได้ตัดทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 11 ทำให้เมืองอุตรดิตถ์เริ่มมีการเปลี่ยนแปลงและมีการพัฒนามากขึ้นตามลำดับ เพราะทางเส้นนี้เป็นเส้นทางส่วนหนึ่งของถนนสายเอเชียที่ตัดผ่านมาจากจังหวัดพิษณุโลกผ่านนอกเมืองอุตรดิตถ์เข้าสู่จังหวัดแพร่ ทำให้เส้นทางนี้กลายเป็นเส้นทางคมนาคมทางบกสายหลักของจังหวัดอุตรดิตถ์ และกลายเป็นทางผ่านสำคัญเพื่อเข้าสู่ภาคเหนือ
ตัวเมืองอุตรดิตถ์มีความเจริญขึ้นมาโดยลำดับเนื่องจากเป็นที่ตั้งของย่านสถานีรถไฟที่ใหญ่ที่สุดในภาคเหนือ ทำให้ในปี พ.ศ. 2458 สมัยรัชกาลที่ 6 ได้ย้ายศูนย์ราชการจากเมืองพิชัยมาตั้งไว้ที่เมืองอุตรดิตถ์ และในปีพ.ศ. 2495 เมืองอุตรดิตถ์จึงได้รับการยกฐานะจากเมืองอุตรดิตถ์ขึ้นเป็นจังหวัดอุตรดิตถ์ สืบจนปัจจุบัน
สัญลักษณ์ประจำจังหวัด
ตราสัญลักษณ์ประจำจังหวัด
ตราสัญลักษณ์ประจำจังหวัดอุตรดิตถ์ ออกแบบโดย พระพรหมพิจิตร (อู๋ ลาภานนท์) ในปี พ.ศ. 2483 ตามนโยบายของ จอมพล ป.พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรีในสมัยนั้น พระพรหมพิจิตรได้สนองนโยบายที่ให้นำปูชนียวัตถุสถานสำคัญของจังหวัดมาผูกเป็นตรา ท่านจึงได้นำรูปมณฑปประดิษฐานพระแท่นศิลาอาสน์ โบราณสำคัญของจังหวัดอุตรดิตถ์ มาประกอบผูกเข้าไว้เป็นตราประจำจังหวัดอุตรดิตถ์ ตราที่ผูกขึ้นใหม่นี้เขียนลายเส้นโดย นายอุณห์ เศวตมาลย์ ไม่มีรูปครุฑ, นามจังหวัดและลายกนกประกอบ ต่อมาทางราชการจึงได้เพิ่มรายละเอียดทั้งสามเข้าไว้ในตราจังหวัด ซึ่งตรานี้ยังคงใช้มาจนปัจจุบัน[20]
คำขวัญประจำจังหวัด
คำขวัญประจำจังหวัดอุตรดิตถ์แต่งขึ้นในสมัยพลเอกเปรม ติณสูลานนท์ เป็นนายกรัฐมนตรี โดยผู้ว่าราชการจังหวัดอุตรดิตถ์ในสมัยนั้นได้นำนโยบายนี้เข้าสู่ที่ประชุมหัวหน้าส่วนราชการและมีการคิดประกอบคำขวัญจังหวัดอุตรดิตถ์ขึ้นเป็นตัวอย่าง เพื่อมอบให้วิทยาลัยครูอุตรดิตถ์กำหนดกรอบแนวคิดการประกวดคำขวัญประจำจังหวัดต่อไป อย่างไรก็ดี คำขวัญที่คิดในที่ประชุมส่วนราชการได้รับการเผยแพร่อย่างกว้างขวางและเป็นที่รู้จักทั่วไป จึงไม่ได้มีการคิดประกวดคำขวัญใหม่ ทำให้คำขวัญดังกล่าวยังคงใช้เป็นคำขวัญประจำจังหวัดมาจนปัจจุบัน[20]
วิสัยทัศน์ประจำจังหวัดเมืองแห่งคุณภาพชีวิต ผลผลิตปลอดภัย สืบสานวัฒนธรรมไทย ก้าวไกลสัมพันธ์เพื่อนบ้านยั่งยืน
ต้นไม้ประจำจังหวัด
ต้นสัก
ดอกไม้ประจำจังหวัด
ดอกประดู่บ้าน ดอกไม้ประจำจังหวัดอุตรดิตถ์ ในราวปี พ.ศ. 2504 รัฐบาลเริ่มใช้แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับแรก ได้มีโครงการพัฒนาท้องถิ่นหลายรูปแบบ ส่วนใหญ่เน้นเรื่องเศรษฐกิจในชุมชนเป็นหลักเพื่อเป็นแบบอย่างในการพัฒนาส่วนหนึ่ง จังหวัดจึงมีนโยบายให้หน่วยงานราชการทุกแห่งปลูกไม้ประดับและไม้ยืนต้นในพื้นที่ของส่วนราชการทุกแห่ง และเสนอแนะให้ปลูกพันธุ์ไม้กัลปพฤกษ์และพันธุ์ไม้ประดู่บ้าน แต่พันธุ์ไม้ที่ปลูกทั้งสองชนิดมีเพียงดอกประดู่บ้านที่บานสะพรั่ง ทางจังหวัดจึงกำหนดให้ดอกประดู่บ้านเป็นดอกไม้ประจำจังหวัดอุตรดิตถ์
สัตว์น้ำประจำจังหวัด
ปลาตะโกก ([Cyclocheilichthys enoplos]error: {{lang}}: text has italic markup (help))
เพลงประจำจังหวัด
เพลงประจำจังหวัดคือ "อุตรดิตถ์เมืองงาม"
อุตรดิตถ์เมืองงาม
ตัวอย่างบทเพลง อุตรดิตถ์เมืองงาม
Problems listening to the files? See media help.
ตราประจำจังหวัดอุตรดิตถ์
ดอกประดู่บ้าน (Pterocarpus indicus) ดอกไม้ประจำจังหวัด
สัก (Tectona grandis) ต้นไม้ประจำจังหวัด
ภูมิศาสตร์
ที่ตั้งและอาณาเขต
จังหวัดอุตรดิตถ์ตั้งอยู่ใต้สุดของภาคเหนือ โดยมีพื้นที่ประมาณ 7,854 ตารางกิโลเมตร ใหญ่เป็นอันดับ 25 ของประเทศ มีจังหวัดที่มีอาณาเขตติดกัน ดังนี้
ทิศเหนือ ติดต่อกับจังหวัดแพร่และจังหวัดน่าน
ทิศตะวันออก ติดต่อกับประเทศลาว มีเขตแนวพรมแดน 120 กิโลเมตร
ทิศใต้ ติดต่อกับจังหวัดพิษณุโลก
ทิศตะวันตก ติดต่อกับจังหวัดสุโขทัย
ภูมิประเทศทางตอนเหนือและทางตะวันออกของจังหวัดส่วนใหญ่เป็นภูเขาและที่สูง ทิวเขาเหล่านี้ต่อเนื่องมาจากจังหวัดแพร่และจังหวัดน่าน
ภาพถ่ายทางอากาศ ตัวจังหวัดอุตรดิตถ์ในอดีต เห็นทิวเขาสลับซับซ้อนเขตติดต่อจังหวัดแพร่ได้ชัดเจน
ทะเลหมอก บนจุดชมวิวเขาพลึง (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 11) รอยต่อจังหวัดแพร่-อุตรดิตถ์
อุทยานแห่งชาติภูสอยดาว ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของจังหวัด สูงประมาณ 2,102 เมตร เป็นแหล่งท่องเที่ยวสำคัญของจังหวัดอุตรดิตถ์
ภูมิประเทศและภูมิอากาศ
ทรัพยากรธรรมชาติ
จังหวัดอุตรดิตถ์มีทรัพยากรป่าไม้ที่สมบูรณ์ มี ทรัพยากรแร่ธาตุหลายชนิด เช่น แร่พลวง เหล็ก ทองแดง ยิปซัม แร่ใยหิน ดินขาว ทัลก์ แต่ยังไม่ได้นำไปใช้ในทางเศรษฐกิจ และมีแหล่งน้ำธรรมชาติที่สำคัญ ได้แก่ แม่น้ำน่าน ไหลผ่านเขตจังหวัดเป็นระยะความยาวถึง 160 กิโลเมตร แม่น้ำปาด ห้วยพูล คลองแม่พร่อง ห้วยน้ำพี้ คลองตรอน ห้วยน้ำลอก นอกจากนั้นมีเขื่อนและฝายกักเก็บน้ำเพื่อการชลประทาน คือ เขื่อนสิริกิติ์ เขื่อนดินช่องเขาขาดหรือแซดเดิล ฝายสมเด็จฯ และฝายหลวงลับแลซึ่งเป็นฝายแรกของประเทศไทย
การเมืองการปกครอง
เขตการปกครอง
การปกครองส่วนภูมิภาค
การปกครองแบ่งออกเป็น 9 อำเภอ 67 ตำบล 562 หมู่บ้าน
อำเภอเมืองอุตรดิตถ์
อำเภอตรอน
อำเภอท่าปลา
อำเภอน้ำปาด
อำเภอฟากท่า
อำเภอบ้านโคก
อำเภอพิชัย
อำเภอลับแล
อำเภอทองแสนขัน
การปกครองส่วนท้องถิ่น
จังหวัดอุตรดิตถ์แบ่งพื้นที่เพื่อการบริหารราชการส่วนภูมิภาคเป็น 9 อำเภอ 67 ตำบล 613 หมู่บ้าน โดยมีอำเภอดังนี้ อำเภอเมืองอุตรดิตถ์ อำเภอตรอน อำเภอทองแสนขัน อำเภอท่าปลา อำเภอน้ำปาด อำเภอบ้านโคก อำเภอพิชัย อำเภอฟากท่า และอำเภอลับแล และการบริหารราชการส่วนท้องถิ่น องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 4 ประเภท ประกอบด้วย
องค์การบริหารส่วนจังหวัด 1 แห่ง
เทศบาลเมือง 1 แห่ง
เทศบาลตำบล 25 แห่ง
องค์การบริหารส่วนตำบล 63 แห่ง
ทำเนียบรายนามผู้ว่าราชการจังหวัดอุตรดิตถ์
ลำดับรายนามระยะเวลาดำรงตำแหน่งลำดับรายนามระยะเวลาดำรงตำแหน่ง1พระยาศรีสุริยราชวรานุวัตร์ (โพ เนติโพธิ์)พ.ศ. 2444-24462พระยาเทพาธิบดี (อิ่ม)พ.ศ. 2446-24493พระยาสุจริตรักษา (เชื้อ)พ.ศ. 2449-24504พระยาสุริยราชวราภัย (จร)พ.ศ. 2450-24545พระยาวจีสัตยรักษ์ (ดิศ)พ.ศ. 2454-24596พระยาพิษณุโลกบุรี (สวัสดิ์ มหากายี)ดำรงตำแหน่งครั้งแรก พ.ศ. 2459-24597พระยาวโรดมภักดีศรีอุตรดิตถ์นคร (อั้น หงษนันท์)พ.ศ. 2459-24678พระยานครพระราม (สวัสดิ์ มหากายี)ดำรงตำแหน่งครั้งที่2 พ.ศ. 2467-24969พระยาวิเศษฤๅชัย (มล.เจริญ อิศรางกูร)พ.ศ. 2469-247110พระยาวิเศษภักดี (ม.ร.ว.กมลนพวงษ์)พ.ศ. 2471-247411พระยาอัธยาศัยวิสุทธิ์ (โชติ กนกมณี)พ.ศ. 2474-247612พระประสงค์เกษมราษฎร์ (ชุ่ม)พ.ศ. 2476-247813พระสนิทประชานันท์ (ทองอิน แสงสนิท)พ.ศ. 2479-248114หลวงอุตรดิตถาภิบาล (เนื่อง ปาณิกบุตร)พ.ศ. 2481-248215พระสมัครสโมสร (เสงี่ยม บุรณสมบูรณ์)พ.ศ. 2483-248516ขุนพิเศษนครกิจ (ชุบ กลิ่นสุคนธ์)พ.ศ. 2486-248717ขุนระดับคดี (ปัญญา รมยานนท์)พ.ศ. 2487-248818ขุนอักษรสารสิทธิ์ (ละมัย สารสิทธิ์)พ.ศ. 2488-249019ขุนสนิทประชาราษฎร์ (สนิท จันทร์ศัพท์)พ.ศ. 2490-249120นายพ่วง สุวรรณรัฐพ.ศ. 2491-249221นายเกษม อุทยานินพ.ศ. 2492-249222ร.ท.ถวิล ระวังภัยพ.ศ. 2492-249323ขุนจรรยาวิเศษ (เที่ยง บุญยนิตย์)พ.ศ. 2493-249524ขุนรัฐวุฒิวิจารย์ (สุวงศ์ วัฎสิงห์)พ.ศ. 2495-249725ขุนสนิทประชากร (กุหลาบ ศกรมูล)พ.ศ. 2497-250126นายสง่า ศุขรัตน์พ.ศ. 2501-250627นายประกอบ ทรัพย์มณีพ.ศ. 2506-250928พล.ต.ต.สามารถ วายวานนท์พ.ศ. 2509-251029นายเวทย์ นิจถาวรพ.ศ. 2510-251330นายเวียง สาครสินธุ์พ.ศ. 2513-251531นายดิเรก โสตสถิตย์พ.ศ. 2515-251632นายวิจิน สัจจะะเวทะพ.ศ. 2516-251833พล.ต.ต.ศรีศักดิ์ ธรรมรักษ์พ.ศ. 2518-251934นายเลอเดช เจษฎาฉัตรพ.ศ. 2519-252235นายกาจ รักษ์มณีพ.ศ. 2522-252636นายธวัช มกรพงศ์พ.ศ. 2526-253037นายธวัชชัย สมสมานพ.ศ. 2530-253138นายสุพงศ์ ศรลัมพ์พ.ศ. 2531-253239นายศรีพงศ์ สระวาสี1 มิ.ย. พ.ศ. 2532-30 ก.ย. พ.ศ. 253440นายชัยวัฒน์ อรุโณทัยวิวัฒน์1 ต.ค. พ.ศ. 2534-30 ก.ย. พ.ศ. 253641นายสมบัติ สืบสมาน5 ต.ค. พ.ศ. 2536-30 มี.ค. พ.ศ. 254042นายนิรัช วัจนะภูมิ31 มี.ค. พ.ศ. 2540-5 เม.ย. พ.ศ. 254143นายชัยพร รัตนนาคะ16 เม.ย. พ.ศ. 2541-30 ก.ย.พ.ศ. 254244นายสิทธิพร เกียรติศิริโรจน์1 ต.ค. พ.ศ. 2542-30 ก.ย. พ.ศ. 254545นายปรีชา บุตรศรี1 ต.ค. พ.ศ. 2545-30 ก.ย. พ.ศ. 254846ร.ต.ท.อุปฤทธิ์ ศรีจันทร์1 ต.ค. พ.ศ. 2548-12 พ.ย. พ.ศ. 254947นายสมบูรณ์ ศรีพัฒนาวัฒน์13 พ.ย. พ.ศ. 2549–30 กันยายน 255048นายธวัชชัย ฟักอังกูร1 ต.ค. พ.ศ. 2550–30 กันยายน 255249นายโยธิน สมุทรคีรี1 ต.ค. พ.ศ. 2552–30 กันยายน 255550นายเฉลิมชัย เฟื่องนคร12 พ.ย. พ.ศ. 2555––30 กันยายน 255651นายชัช กิตตินภดล1 ต.ค. พ.ศ. 2556 - 30 กันยายน 255852นายสุรศักดิ์ เจริญศิริโชติ1 ต.ค. พ.ศ. 2558 - 30 กันยายน 255953นายพิพัฒน์ เอกภาพันธ์1 ต.ค. พ.ศ. 2559 - 30 กันยายน 256054นายเสฐียรพงศ์ มากศิริ1 ต.ค. พ.ศ. 2560 - ปัจจุบัน
ความมั่นคง
ค่ายทหารในจังหวัดอุตรดิตถ์เป็นค่ายทหารที่จัดตั้งขึ้นเพื่อรักษาความสงบในจังหวัดอุตรดิตถ์
ค่ายพิชัยดาบหัก มณฑลทหารบกที่ 35 , กองพันทหารม้าที่ 7, กรมทหารม้าที่ 2 อำเภอเมืองอุตรดิตถ์
ค่ายพระศรีพนมมาศ กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 20 อำเภอลับแล
เศรษฐกิจ
จังหวัดอุตรดิตถ์มีผลผลิตสาขาที่ส่งผลต่อเศรษฐกิจของจังหวัดคือ สาขาการเกษตร รองลงไปคือการอุตสาหกรรม การประมง และการพาณิชย์
พืชเศรษฐกิจของจังหวัดที่สำคัญคือ ลางสาดมีการปลูกมากที่สุดในประเทศ นอกจากนี้ก็มีทุเรียน เงาะ มังคุด สับปะรด ลำไย ส่วนพืชไร่ที่เป็นพืชเศรษฐกิจคือ ข้าว อ้อย ข้าวโพด กระเทียม ถั่วต่าง ๆ และยาสูบ เป็นต้น
มีพื้นที่ปลูกอ้อยมากเพราะมีโรงงานน้ำตาลถึง 2 แห่ง มีโรงงานผลิตภัณฑ์อาหารกระป๋อง โรงงานผลิตไวน์ลางสาด โรงงานผลิตเส้นหมี่ โรงงานผลิตดินขาว โรงงานถลุงแร่ขนาดเล็ก เป็นต้น
มีการทำอุตสาหกรรมในครัวเรือนหลายอย่างเช่น การทำไม้กวาดตองกง การทอผ้า การจักสานเครื่องใช้ไม้ไผ่ การทำเครื่องปั้นดินเผา การตีเหล็กทำเครื่องใช้เกษตรกรรมและทำมีด เป็นต้น
สภาพความคล่องตัวของเศรษฐกิจ ส่วนใหญ่จะอยู่ในเขตเมืองอุตรดิตถ์ อำเภอลับแล อำเภอพิชัย มีธนาคารพาณิชย์คอยให้บริการอยู่หลายแห่ง จากสภาพทั่วไปแล้วจังหวัดอุตรดิตถ์มีค่าครองชีพของประชากรอยู่ในระดับปานกลาง
ทางด้านอุตสาหกรรมของจังหวัดอุตรดิตถ์นั้น ส่วนใหญ่จะเป็นอุตสาหกรรมขนาดเล็กเป็นอุตสาหกรรมในครัวเรือน คือ อุตสาหกรรมแปรรูปผลไม้ อุตสาหกรรมน้ำตาล อุตสาหกรรมทอผ้า และอุตสาหกรรมน้ำปลา
ส่วนในเรื่องของอุตสาหกรรมขนาดใหญ่เช่น เหมืองแร่ ยานยนต์ เคมีภัณฑ์ ยังไม่เกิดขึ้นในจังหวัดอุตรดิตถ์ ถึงแม้อุตรดิตถ์จะอุดมสมบูรณ์ไปด้วยแร่ต่าง ๆ ก็ตาม
ประชากร
ประชากรท้องถิ่นดั้งเดิมของจังหวัด คือชนพื้นถิ่น<b data-parsoid='{"dsr":[29790,29803,3,3]}'>ไทยสยาม</b>และ<b data-parsoid='{"dsr":[29806,29817,3,3]}'>ไทยวน ผู้เป็นเจ้าของซากโครงกระดูกและเครื่องมือหินและสำริดสมัยก่อนประวัติศาสตร์ที่ค้นพบในจังหวัด ต่อมาพื้นที่ตั้งเมืองอุตรดิตถ์เป็นทางผ่านสำคัญมาตั้งแต่สมัยอารยธรรมดองซอน ทำให้มีการเคลื่อยย้ายผู้คนมาจากที่ต่าง ๆ มากขึ้น เรื่อยมาในสมัยทวารวดีและอาณาจักรขอมดังปรากฏหลักฐานเมืองโบราณที่เวียงเจ้าเงาะ จนมาในสมัยสมัยสุโขทัยได้มีเมืองเกิดขึ้นมากมาย เช่น เมืองฝาง เมืองทุ่งยั้ง เมืองตาชูชก และเมืองพิชัย และด้วยการเป็นเส้นทางการค้าทางน้ำ ทำให้ชาวเมืองอุตรดิตถ์ในสมัยโบราณมีที่มาจากหลายเผ่าพันธุ์ แต่กลุ่มชาติพันธุ์ที่มีวัฒนธรรมสืบเนื่องมาจนปัจจุบันคือไทยสยามจากอาณาจักรสุโขทัยที่อาศัยอยู่ในแถบอำเภอพิชัย และไทยวนจากอาณาจักรล้านนาที่อพยพจากเชียงแสนมาอาศัยอยู่ในแถบอำเภอลับแล ชนสองกลุ่มนี้ตั้งถิ่นฐานขึ้นเป็นเมืองอย่างมั่นคงมาตั้งแต่สมัยสุโขทัย
จนสมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ได้มีการกวาดต้อนผู้คนและการอพยพย้ายถิ่นฐานของกลุ่มชาติพันธุ์ล้านช้าง (ลาว) จากทั้งเมืองเวียงจันทน์และเมืองหลวงพระบาง ลงมาตั้งถิ่นฐานในเขตอำเภอต่าง ๆ ของจังหวัดมากขึ้น ได้แก่บริเวณอำเภอน้ำปาก อำเภอฟากท่า และอำเภอบ้านโคกในปัจจุบัน และได้มีชาวจีนโพ้นทะเลอพยพย้ายถิ่นฐานมาตั้งหลักแหล่งทำมาค้าขายในแถบเมืองท่ามากเป็นลำดับ จึงทำให้เมืองอุตรดิตถ์ในปัจจุบันกลายเป็นเมืองที่มีกลุ่มชนมากถึง 3 วัฒนธรรมที่อยู่ร่วมกันอย่างสงบสุข[19]
ศาสนา
ประชากรท้องถิ่นดั้งเดิมของจังหวัด นับถือผีที่เป็นความเชื่อแบบโบราณเป็นหลัก สังเกตได้จากร่องรอยการใส่ภาชนะและข้าวของเครื่องใช้ลงในหลุมฝังศพตามความเชื่อในเรื่องโลกหน้าของคนโบราณในหลุมขุดค้นทางโบราณคดีบ้านบุ่งวังงิ้ว
อย่างไรก็ตามศาสนาแรกที่ชาวอุตรดิตถ์รับมานับถือสันนิษฐานว่าเป็นพระพุทธศาสนา เพราะปรากฏหลักฐานโบราณสถานทางพระพุทธศาสนาที่เก่าแก่ที่สุดในจังหวัดที่ พระมหาสถูปแห่งเมืองฝาง จากตำนานที่กล่าวว่าเป็นพระสถูปเจดีย์ที่บรรจุพระทันตธาตุของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ได้รับมาตั้งแต่สมัยพระเจ้าอโศกมหาราชส่งพระสมณทูตคือพระโสณะและพระอุตตระมาประกาศพระศาสนาที่สุวรรณภูมิ และแม้ว่าตำนานนี้อาจจะเป็นเรื่องที่แต่งเสริมความศรัทธาในภายหลัง แต่พระมหาสถูปแห่งเมืองฝางก็คงสร้างมาตั้งแต่สมัยสุโขทัย พร้อม ๆ กับการสถาปนาเมืองฝางสวางคบุรีให้เป็นเมืองหน้าด่านทิศตะวันออกสุดแห่งอาณาจักรสุโขทัย (สวางคบุรี-เมืองที่รับแสงอรุณแห่งแรกของอาณาจักรสุโขทัย) [19]
ปัจจุบัน ประชากรของจังหวัดอุตรดิตถ์ส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธนิกายเถรวาทลังกาวงศ์ประมาณร้อยละ 99.66 มีจำนวนวัดในพระพุทธศาสนาถึง 312 วัด พระสงฆ์สามเณรกว่าพันรูป[21] นอกจากนั้นยังมีศาสนาอิสลามและศาสนาคริสต์ซึ่งเข้ามาเผยแพร่ในภายหลัง ส่วนใหญ่จะเป็นคนนอกพื้นที่ ที่อพยพย้ายเข้ามาตั้งถิ่นฐานในจังหวัดอุตรดิตถ์ในช่วงไม่ถึงร้อยปีที่ผ่านมา
การศึกษา
จังหวัดอุตรดิตถ์นับได้ว่าเป็นจังหวัดหนึ่งที่ให้ความสำคัญเกี่ยวกับการศึกษาเป็นอย่างมาก ตั้งแต่ระดับปฐมวัยจนกระทั่งถึงระดับอุดมศึกษา ในระดับปฐมวัยและระดับมัธยมศึกษานั้น ดูแลโดยสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาอุตรดิตถ์ แบ่งออกเป็น 2 เขต โดยแต่ละเขตจะรับผิดชอบการศึกษาของแต่ละอำเภอในจังหวัดอุตรดิตถ์
นอกจากนี้ ยังมีการจัดการเรียนในระดับอุดมศึกษา และอาชีวศึกษาทั้งภาครัฐและภาคเอกชน โดยมีสถานศึกษาระดับอุดมศึกษาที่ตั้งอยู่ในจังหวัดอุตรดิตถ์ (และที่เปิดสาขาเป็นศูนย์การศึกษาอุตรดิตถ์) ดังต่อไปนี้
ระดับอุดมศึกษา
มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์
มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย หน่วยวิทยบริการจังหวัดอุตรดิตถ์ (วัดหมอนไม้)
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ศูนย์บริการการศึกษาจังหวัดอุตรดิตถ์ (โรงเรียนอุตรดิตถ์)
มหาวิทยาลัยรามคำแหง ศูนย์สอบจังหวัดอุตรดิตถ์ (โรงเรียนอุตรดิตถ์ดรุณี)
วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี จังหวัดอุตรดิตถ์ (โรงพยาบาลอุตรดิตถ์)
ศูนย์แพทยศาสตรศึกษาชั้นคลินิก โรงพยาบาลอุตรดิตถ์ (สถาบันร่วมผลิตแพทย์แห่งคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร)
อาชีวศึกษา
วิทยาลัยเทคนิคอุตรดิตถ์
วิทยาลัยอาชีวศึกษาอุตรดิตถ์
วิทยาลัยสารพัดช่างอุตรดิตถ์
วิทยาลัยการอาชีพพิชัย
วิทยาลัยเทคโนโลยีอุตรดิตถ์ ชื่อเดิม "โรงเรียนอุตรดิตถ์เทคโนโลยี"
โรงเรียนอุตรดิตถ์บริรักษ์
วิทยาลัยการอาชีพรัตนประสิทธิ์วิทย์ สถาปนาสถาบันเมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม 2558 เป็นสถาบันอาชีวะใหม่
โรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนกสามัญศึกษา
โรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนกสามัญศึกษาวัดเสาหิน อำเภอลับแล
โรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนกสามัญศึกษาวัดมงคลนิมิตร อำเภอตรอน
โรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนกบาลี
โรงเรียนพระปริยัติธรรมแผนกบาลี วัดคลองโพธิ์ อำเภอเมือง
สำหรับโรงเรียน ดูที่ รายชื่อโรงเรียนในจังหวัดอุตรดิตถ์
โรงพยาบาล
โรงพยาบาลอุตรดิตถ์
โรงพยาบาลค่ายพิชัยดาบหัก
ประเพณีและวัฒนธรรม
สภาพพื้นที่ของจังหวัดอุตรดิตถ์ อยู่ในเขตรอยต่อ 3 วัฒนธรรม คือล้านนา ล้านช้าง และไทยกลาง เป็นผลให้ลักษณะวิถีชีวิตความเป็นอยู่ ภาษาถิ่นและงานประเพณีพื้นบ้านต่าง ๆ มีลักษณะผสมผสาน บางส่วนพูดภาษาไทยถิ่นเหนือ (คำเมือง) บางส่วนพูดภาษาไทยภาคกลาง บางส่วนพูดภาษาลาว และบางส่วนพูดภาษาท้องถิ่นของตน เช่น บ้านทุ่งยั้ง เป็นต้น
งานเทศกาล และงานประจำปี
อำเภอลับแล
งานเทศกาลแห่น้ำขึ้นโฮง: ไหว้สาเจ้าฟ้าฮ่ามกุมาร กษัตริย์พระองค์แรกแห่งนครลับแล มีการแห่ขบวนตุงล้านนาที่ยาวที่สุด จัดขึ้นในช่วงเดือน 6 ของทุกปี
งานเทศกาลทุเรียนและผลไม้เมืองลับแล: จัดโดย เทศบาลตำบลหัวดง
งานนมัสการพระแท่นศิลาอาสน์ ตั้งแต่ วันขึ้น 8 ค่ำ ถึง วันขึ้น 15 ค่ำ เดือน สาม จัดโดย วัดพระแท่นศิลาอาสน์ วัดพระยืนพุทธบาทยุคล วัดพระนอนพุทธไสยาสน์ และจังหวัดอุตรดิตถ์
งานประเพณีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ในวันอัฏฐมีบูชา: จัดในระหว่างวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 ถึง วันแรม 8 ค่ำ เดือน 6
งานประเพณีสงกรานต์เมืองลับแล ถนนข้าวแคบ: จัดโดยเทศบาลพระศรีพนมมาศ ระหว่างวันที่ 12 - 15 เมษายน ของทุกปี ณ บริเวณหน้าอนุสาวรีย์พระศรีพนมมาศ
งานประเพณีสลากชะลอมและค้างบูยา
อำเภอเมือง
งานเทศกาลพระยาพิชัยดาบหัก และงานกาชาดจังหวัดอุตรดิตถ์ ระหว่างวันที่ 7 - 16 มกราคม ของทุกปี ณ สนามกีฬาพระยาพิชัยดาบหัก ถนนแปดวา และถนนประตูชัย
งานเทศกาลลางสาด ลองกองหวาน และสินค้า OTOP อุตรดิตถ์ ณ สนามกีฬาพระยาพิชัยดาบหัก ถนนแปดวา และถนนประตูชัย
งานเทศกาลสงกรานต์ถนนหลงหลินลับแล(มหาสงกรานต์เมืองอุตรดิตถ์) ระหว่างวันที่ 13 - 15 เมษายน ของทุกปี ณ ถนนฤดีเปรมตั้งแต่งวงเวียนสาธารณสุข ถึงแยกสนามแบดมินตัน: จัดโดยเทศบาลเมืองอุตรดิตถ์
งานประจำปีนมัสการหลวงพ่อเพชร วัดท่าถนน
งานประจำปีวัดพระฝางสวางคบุรีมุนีนาถ: จัดโดยเทศบาลตำบลผาจุก
งานประจำปีวัดหมอนไม้
งานหอการค้าแฟร์: ณ สนามกีฬาพระยาพิชัยดาบหัก ถนนแปดวา และถนนประตูชัย จัดโดยหอการค้าจังหวัดอุตรดิตถ์
งานอุตรดิตถ์เกษตรแฟร์: ณ ถนนแปดวา และถนนประตูชัย จัดโดยสำงานเกษตรจังหวัดอุตรดิตถ์
อำเภอตรอน
งานประเพณีไหลแพไฟเฉลิมพระเกียรติ พิธีขอบคุณพืชพันธุ์ธัญญาหารและสายน้ำ: วันที่ 5 ธันวาคมของทุกปี บริเวณลานอเนกประสงค์ริมน้ำน่าน อำเภอตรอน
งานย้อนรำลึกเส้นทางประวัติศาสตร์รัชกาลที่ 5 เสด็จเมืองตรอนตรีสินธุ์ วัดหาดสองแคว
งานฮ่วมแอ่วงาน เย็นทั่วหล้า มหาสงกรานต์ไท-ยวน บ้านน้ำอ่าง สืบสานวิถีไทย ระหว่างวันที่ 12 - 14 เมษายน ของทุกปี ณ วัดไชยมงคล
อำเภอน้ำปาด
งานพญาปาด เทศกาล หอม-กระเทียม และของดีอำเภอน้ำปาด
อำเภอบ้านโคก
งานสืบสานประเพณีก่อเจดีย์บุญกองข้าวใหญ่
อำเภอพิชัย
งานนมัสการหลวงพ่อโต และของดีเมืองพิชัย
อำเภอฟากท่า
งานของดีอำเภอฟากท่า
อำเภอท่าปลา
งานประเพณีสงกรานต์เขื่อนสิริกิติ์ จัดโดย เขื่อนสิรกิติ์ ณ เขื่อนสิริกิติ์
งานสืบสานวัฒนธรรมประเพณีและของดีอำเภอท่าปลา จัดโดยเทศบาลตำบลจริม และองค์การบริหารส่วนตำบลนางพญา ณ สนามกลางอำเภอท่าปลา
การละเล่นพื้นบ้าน
จังหวัดอุตรดิตถ์ ยังมีการละเล่นดนตรีพื้นบ้านที่ยังคงมีผู้สืบต่อมาจนปัจจุบัน ถึงสามวัฒนธรรม ทั้งภูมิปัญญาในการทำเครื่องดนตรีและการละเล่น เช่น ดนตรีมังคละ (มีการละเล่นกันอยู่ในอำเภอพิชัย (กองโค) อำเภอเมือง (พระฝาง, หมอนไม้, คุ้งตะเภา) และอำเภอลับแล (ทุ่งยั้ง,ไผ่ล้อม)) และวงปี่พาทย์ไทยเดิม รวมถึงการละเล่นซะล้อ ซอ ซึง จ๊อย ค่าว ตามแบบวัฒนธรรมล้านนา
การขนส่ง
ทางราง
จังหวัดอุตรดิตถ์มีทางรถไฟผ่านจำนวน 3 อำเภอ คือ อำเภอเมืองอุตรดิตถ์ อำเภอพิชัย และอำเภอตรอน อีกทั้งจังหวัดอุตรดิตถ์ยังเป็นที่ตั้งของย่านสถานีรถไฟที่สำคัญในภาคเหนือ ได้แก่ สถานีรถไฟอุตรดิตถ์ และสถานีรถไฟศิลาอาสน์ ที่มีขบวนรถไฟจากสถานีรถไฟกรุงเทพ สถานีรถไฟพิษณุโลก และสถานีรถไฟเชียงใหม่มายังจังหวัดอุตรดิตถ์ทุกวัน วันละ 22 ขบวน(เที่ยวขึ้นและเที่ยวล่อง) ทั้งรถด่วนพิเศษ รถด่วน รถเร็ว และรถท้องถิ่น
ทางถนน
ทางรถโดยสารประจำทาง
จากสถานีขนส่งสายเหนือ (หมอชิต2) มีรถยนต์โดยสารธรรมดาและรถโดยสารปรับอากาศจากกรุงเทพฯ สู่อุตรดิตถ์ทุกวัน วันละหลายเที่ยว เช่น บ.เชิดชัยทัวร์ จ. บ. สุโขทัย วินทัวร์ (วินทัวร์) บ.นครชัยแอร์ บ.นครชัยทัวร์ และของบขส. เป็นต้น บริษัทที่ให้บริการเดินทางรถประจำทางทั้งรถปรับอากาศชั้นที่ 1 ชั้น 2 ทั้งรถมาตราฐานชั้นที่4 ก,ข (รถสองชั้น) และรถโดยสารธรรมดา นอกจากนี้จากสถานีขนส่งอุตรดิตถ์ สามารถเดินทางไปยังจังหวัดต่าง ๆ ของประเทศไทย ดังนี้
ภาคเหนือตอนบน
ปลายทาง เชียงใหม่ ผ่าน เด่นชัย ลำปาง ลำพูน
ปลายทาง แม่สาย ผ่าน เด่นชัย แพร่ พะเยา เชียงราย
ปลายทาง เชียงของ ผ่าน แพร่ เชียงคำ เทิง
ปลายทาง ทุ่งช้าง น่าน ผ่าน แพร่
"ปลายทาง" เชียงราย "ผ่าน" เด่นชัย งาว ดอกคำใต้
ภาคเหนือตอนล่าง
ปลายทาง ตาก กำแพงเพชร ผ่าน ศรีสัชนาลัย สวรรคโลก สุโขทัย
ปลายทาง นครสวรรค์ ผ่าน พิษณุโลก พิจิตร
ปลายทาง พิษณุโลก
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
ปลายทาง อุดรธานี นครพนม ผ่าน นครไทย ด่านซ้าย เลย ภูกระดึง หนองบัวลำภู สกลนคร
ปลายทาง ขอนแก่น ผ่าน หล่มสัก ชุมแพ
ปลายทาง นครราชสีมา ผ่าน สากเหล็ก เขาทราย สระบุรี ลพบุรี
ปลายทาง อุบลราชธานี ผ่าน ชัยภูมิ สุรินทร์ บุรีรัมย์ ศรีสะเกษ มหาสารคาม ร้อยเอ็ด ยโสธร
ภาคตะวันออก
ปลายทาง พัทยา ระยอง ผ่าน สระบุรี ปราจีนบุรี ชลบุรี ศรีราชา พัทยา
ภาคใต้
ปลายทาง ภูเก็ต ผ่าน สิงห์บุรี บางบัวทอง เพชรบุรี ชะอำ หัวหิน ประจวบคีรีขันธ์ ชุมพร สุราษฎร์ธานี พังงา
ทางรถยนต์ส่วนบุคคล
สายที่ 1 จากกรุงเทพฯใช้ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1 แล้วแยกเข้าทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 32 ผ่านอยุธยา อ่างทอง สิงห์บุรี ชัยนาท เข้านครสวรรค์ แล้วเลี้ยวขวาเข้าสู่ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 117 เข้าพิษณุโลก แล้วเดินทางตามเส้นทางสายทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 11 (พิษณุโลก-อุตรดิตถ์) จนถึงจังหวัดอุตรดิตถ์
สายที่ 2 จากกรุงเทพฯ ใช้ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1ผ่านสระบุรี แยกเข้าทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 21 ผ่านลพบุรี เพชรบูรณ์ จนถึงอำเภอหล่มเก่า เลี้ยวซ้ายเข้าสู่ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 12 (พิษณุโลก-หล่มสัก) 8 กิโลเมตร แล้วเลี้ยวขวาเข้าทางหลวงหมายเลข 11 จนถึงจังหวัดอุตรดิตถ์
สายที่ 3 จากกรุงเทพฯ ใช้ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1จนถึงกำแพงเพชร เลี้ยวเข้าทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 101 ผ่านสุโขทัย จนถึงอำเภอศรีสัชนาลัย แล้วแยกขวาเข้าสู่ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 102 จนถึงจังหวัดอุตรดิตถ์
ระบบขนส่งมวลชนภายในจังหวัดอุตรดิตถ์
ท่ารถประจำทาง
รถประจำทางสายอุตรดิตถ์-ตรอน-พิชัย (ท่ารถอยู่ข้างวัดท่าถนนฝั่งริมน้ำน่าน)
รถประจำทางสายอุตรดิตถ์-ฟากท่า-บ้านโคก (ท่ารถหน้าสถานีรถไฟอุตรดิตถ์เก่า)
รถประจำทางสายอุตรดิตถ์-ทองแสนขัน-น้ำปาด (ท่ารถอยู่ข้างวัดท่าถนนฝั่งริมน้ำน่าน)
คิวรถสองแถว
รถสองแถวสายอุตรดิตถ์-ลับแล (คิวรถอยู่หน้าร้านอุตรดิตถ์เมืองทอง และร้านเพชรนพเก้า)
รถสองแถวสายอุตรดิตถ์-หาดงิ้ว (คิวรถอยู่ฝั่งตรงข้ามนาซ่าแลนด์)
รถสองแถวสายอุตรดิตถ์-ห้วยฉลอง (คิวรถอยู่ตึกแถวข้างตลาดเทศบาล 3)
รถสองแถวสายอุตรดิตถ์-น้ำปาด (คิวรถอยู่หน้าสนามแบดมินตันเทศบาลเมืองอุตรดิตถ์(ตลาดโต้รุ่ง))
รถสองแถวสายอุตรดิตถ์-น้ำหมัน-วังดิน (คิวรถอยู่หน้าสนามแบดมินตันเทศบาลเมืองอุตรดิตถ์(ตลาดโต้รุ่ง))
รถสองแถวสายอุตรดิตถ์-ท่าปลา (คิวรถอยู่ข้างวิทยาลัยอาชีวะศึกษาอุตรดิตถ์)
รถแท๊กซี่ มีจุดจอดรับส่งอยู่ที่ สถานีรถไฟอุตรดิตถ์ และสถานีขนส่งจังหวัดอุตรดิตถ์
รถสองแถวรอบเมือง มีจุดจอดรับส่งอยู่ที่สถานีขนส่งจังหวัดอุตรดิตถ์ ,โรงพยาบาลอุตรดิตถ์ ,เทสโก้โลตัสอุตรดิตถ์ ,ตลาด และเกาะกลาง
รถตุ๊กตุ๊กรับจ้าง มีจุดจอดรับส่งที่สถานีขนส่งจังหวัดอุตรดิตถ์
รถจักรยานยนต์รับจ้าง มีจุดจอดรับส่งที่ ตรงข้ามตลาดโต้รุ่ง ,หน้าห้างฟรายเดย์ ,หน้าวัดท่าถนนฝั่งตรงข้ามสถานีรถไฟอุตรดิตถ์
รถสามล้อรับจ้าง
ทางอากาศ
เดินทางโดยใช้สายการบินนกแอร์ แบบ Fly'n'Ride กรุงเทพ(ดอนเมือง)-อุตรดิตถ์ วันละ 1 เที่ยวบิน จากสนามบินดอนเมืองถึงสนามบินพิษณุโลก และเดินทางโดยรถตู้ถึงจุดรับส่งผู้โดยสารที่จังหวัดอุตรดิตถ์(โชว์รูมโตโยต้าชัวร์อุตรดิตถ์)
การเดินทางสู่ประเทศเพื่อนบ้าน
จังหวัดอุตรดิตถ์ มีพรมแดนติดกับเมืองปากลาย แขวงไชยบุรี ประเทศลาว ทางอำเภอบ้านโคกและน้ำปาด เมือปี 2552 ทางคณะรัฐมนตรีมีมติให้ยกระดับช่องภูดู่ ตำบลม่วงเจ็ดต้น อำเภอบ้านโคก เป็นด่านชายแดนสากล ดังนั้นในปัจจุบัน การเดินทางผ่านแดนเข้าออกสู่ประเทศลาวสามารถทำได้อย่างสะดวก ณ ที่ทำการด่าน ตามระเบียบของกระทรวงการต่างประเทศโดยไม่ต้องขอวีซ่าเข้าประเทศลาว
การเดินทางสู่ประเทศลาวเริ่มจาก จุดผ่านแดนถาวรภูดู่ จังหวัดอุตรดิตถ์ ถึงเมืองหลวงพระบาง เป็นระยะทางประมาณ 320 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินทางประมาณ 5-6 ชั่วโมง
ด่านภูดู่ -ปากลาย 30 กิโลเมตร
ปากลาย-ไชยบุรี 168 กิโลเมตร
ไชยบุรี-ท่าเรือเฟอร์รี 30 กิโลเมตร (ข้ามแม่น้ำโขง)
ท่าเรือเฟอร์รี-เชียงเงิน 60 กิโลเมตร
เชียงเงิน-หลวงพระบาง 27 กิโลเมตร
ในปัจจุบันทางส่วนใหญ่ได้ปรับปรุงเป็นถนนคอนกรีตที่สามารถเดินทางได้ทุกฤดูกาลจนถึงเชียงเงิน จากนั้นเป็นทางลาดยางจนถึงหลวงพระบาง ในปีพ.ศ. 2555 เส้นทางดังกล่าวได้ถูกพัฒนาเป็นถนนระหว่างประเทศระดับมาตรฐาน (R4 Highway) เนื่องจากเส้นทางดังกล่าวเป็นเส้นทางที่สั้นที่สุดในการเดินทางจากพรมแดนประเทศไทยสู่หลวงพระบาง
สถานที่สำคัญ
โบราณสถาน
วัดพระฝางสวางคบุรีมุนีนาถ
วัดพระแท่นศิลาอาสน์
วัดพระยืนพุทธบาทยุคล
วัดพระบรมธาตุทุ่งยั้ง
บ่อเหล็กน้ำพี้
วัดดงสระแก้ว
พระอารามหลวง
วัดพระแท่นศิลาอาสน์ (ธรรมยุติ)
วัดคลองโพธิ์ (มหานิกาย)
พระพุทธรูปสำคัญในจังหวัดอุตรดิตถ์
หลวงพ่อเพ็ชร (วัดท่าถนน) พระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองของจังหวัดอุตรดิตถ์
พระพุทธสุโขสัมฤทธิ์อุตรดิตถ์มุนี (วัดคุ้งตะเภา)
หลวงพ่อพุทธรังสี (วัดพระยืนพุทธบาทยุคล)
หลวงพ่อธรรมจักร (วัดพระแท่นศิลาอาสน์)
พระเจ้าทันใจ (วัดพระแท่นศิลาอาสน์)
หลวงพ่อเชียงแสน (วัดธรรมาธิปไตย)
หลวงพ่อสุวรรณเภตรา (วัดคุ้งตะเภา)
หลวงพ่อสัมฤทธิ์ (วัดหมอนไม้)
หลวงพ่อโต (วัดหน้าพระธาตุ อำเภอพิชัย)
พระฝางทรงเครื่อง (จำลอง) (วัดพระฝางสวางคบุรีมุนีนาถ)
หลวงพ่อประธานเฒ่า (วัดพระบรมธาตุทุ่งยั้ง)
เขื่อน
เขื่อนสิริกิติ์
เขื่อนดินช่องเขาขาด
เขื่อนทดน้ำผาจุก (โครงการของกรมชลประทานปี 2553)
สถานที่ท่องเที่ยว
อุทยานแห่งชาติ วนอุทยาน และสวนรุกขชาติ[22]
อุทยานแห่งชาติภูสอยดาว
อุทยานแห่งชาติลำน้ำน่าน
อุทยานแห่งชาติต้นสักใหญ่
วนอุทยานถ้ำจัน
สวนรุกขชาติบ้านแพะ
น้ำตก และแก่งตามธรรมชาติ
น้ำตกภูสอยดาว (อุทยานแห่งชาติภูสอยดาว)
น้ำตกคลองตรอน (อุทยานแห่งชาติต้นสักใหญ่)
น้ำตกแม่พูล อำเภอลับแล
น้ำตกจำยาง อำเภอเมือง
น้ำตกขุนริด อำเภอเมือง
น้ำตกแม่เฉย อำเภอเมือง
น้ำตกตาดคอม้า อำเภอเมือง
น้ำตกกินรี อำเภอพิชัย
น้ำตกสายรุ้ง อำเภอท่าปลา
น้ำตกวังชมภู อำเภอท่าปลา
น้ำตกห้วยเทิบ อำเภอฟากท่า
น้ำตกภูเวียง อำเภอฟากท่า
น้ำตกห้วยไผ่ อำเภอบ้านโคก
แก่งทรายงาม อำเภอท่าปลา
แก่งนางพญา (อุทยานแห่งชาติลำน้ำน่าน)
แหล่งกักเก็บน้ำตามธรรมชาติ
บึงทุ่งกะโล่ อำเภอเมืองอุตรดิตถ์
หนองพระแล อำเภอลับแล
ยอดดอย และถ้ำ
ยอดดอยภูเมี่ยง (อุทยานแห่งชาติต้นสักใหญ่)
วนอุทยานถ้ำจัน
ถ้ำแสนหาญ อำเภอท่าปลา
สวนสาธารณะ
สวนสาธาณะบึงทับกระดาน
สวนสาธารณะหาดริมน้ำน่านบ้านคุ้งตะเภา
สวนสาธารณะธรรมชาติ ทุ่งกะโล่
ชายแดน
จุดผ่านแดนถาวร ช่องภูดู่ อำเภอบ้านโคก ติดต่อบ้านผาแก้ว เมืองปากลาย แขวงไชยบุรี
จุดผ่อนปรนช่องห้วยต่าง อำเภอบ้านโคก เขตติดต่อกับบ้านขอนแก่น เมืองบ่อแตน แขวงไชยบุรี
จุดผ่อนปรนช่องมหาราช อำเภอบ้านโคก เขตติดต่อบ้านใหม่ เมืองทุ่งมีไซ แขวงไชยบุรี
จุดผ่อนปรนช่องห้วยพร้าว อำเภอน้ำปาด เขตติดต่อบ้านหนองประจีด เมืองบ่อแตน แขวงไชยบุรี
พิพิธภัณฑ์
พิพิธภัณฑ์ดาบเหล็กน้ำพี้ที่ใหญ่ที่สุดในโลก และพิพิธภัณฑ์พระยาพิชัยดาบหัก (ศาลากลางจังหวัดอุตรดิตถ์)
พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านบ่อเหล็กน้ำพี้ (อำเภอทองแสนขัน)
พิพิธภัณฑ์เมืองลับแล (อำเภอลับแล)
พิพิธภัณฑ์บ้านเกิดพระยาพิชัยดาบหัก (อำเภอพิชัย)
พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นวัดคุ้งตะเภา (อำเภอเมือง)
พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านล้านนา (บ้านชายเขา อำเภอเมืองอุตรดิตถ์)
วัดโบราณ
วัดพระฝางสวางคบุรีมุนีนาถ (ได้รับขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถาน) อาทิเช่น พระฝางองค์จำลอง และบานประตูวัดพระฝาง (จำลอง)
วัดพระแท่นศิลาอาสน์ (พระอารามหลวงชั้นตรี และได้รับขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถาน) อาทิเช่น หอคำแก้ว พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านวัดพระแท่นศิลาอาสน์ และ พระแท่นศิลาอาสน์
วัดพระยืนพุทธบาทยุคล (ได้รับขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถาน) อาทิเช่น มณฑปครอบพระพุทธบาทศิลปะเชียงแสน
วัดพระบรมธาตุทุ่งยั้ง (ได้รับขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถาน) อาทิเช่น พระบรมธาตุทุ่งยั้ง หลุมพระสังข์ตีคลี
วัดใหญ่ท่าเสา (ได้รับขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถาน) อาทิเช่น ยานมาศ
วัดดอนสัก (ได้รับขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถาน) อาทิเช่น บานประตูวิหารวัดดอนสัก (ศิลปะร่วมล้านนา-อยุธยา)
เมืองโบราณ
เมืองทุ่งยั้ง (เมืองราด)[23] อำเภอลับแล
เมืองสวางคบุรี อำเภอเมือง
เมืองพิชัย (เมืองโบราณสมัยสุโขทัยตอนปลาย-สมัยอยุธยาตอนต้น) อำเภอพิชัย
เมืองตาชูชก อำเภอตรอน
เมืองลับแล เมืองชายขอบล้านนา อำเภอลับแล
แหล่งโบราณคดี
แหล่งโบราณคดีปางต้นผึ้ง
แหล่งโบราณคดีวังแพวน
แหล่งโบราณคดีแก่งตาน
แหล่งโบราณคดีถ้ำกระดูกเขาผาตั้ง
แหล่งประวัติศาสตร์เวียงเจ้าเงาะ
สถาปัตยกรรม
ปราสาทพระนวมะราชบพิตร วัดหน้าพระธาตุ อำเภอพิชัย
มณฑปพระนอน ศาลเจ้าพ่อพระยาพิชัยดาบหัก อำเภอพิชัย
ศาลเจ้าแม่ทับทิม อำเภอพิชัย
ซุ้มประตูเมืองลับแล และประติมากรรมแม่ม่ายเมืองลับแล อำเภอลับแล
ซุ้มประตูโขงวัดคุ้งตะเภา (ซุ้มประตูศาสนสถานขนาดใหญ่ศิลปะล้านนาที่ใหญ่ที่สุดในจังหวัด) อำเภอเมืองอุตรดิตถ์
ดูเพิ่มได้ที่ รายชื่อสถานที่ท่องเที่ยวในจังหวัดอุตรดิตถ์
บุคคลที่มีชื่อเสียง
พระสงฆ์
พระครูธรรมกิจจาภิบาล (กลม สุวณฺโณ) อดีตเจ้าอาวาสวัดดอยท่าเสา อำเภอเมือง จังหวัดอุตรดิตถ์
พระนิมมานโกวิท (ทองดำ ฐิตวณฺโณ) พระเกจิอาจารย์แห่งเมืองอุตรดิตถ์ อดีตเจ้าอาวาสวัดท่าทอง อำเภอเมือง จังหวัดอุตรดิตถ์
ด้านการเมืองการปกครอง
เจ้าพระฝาง
พระยาพิชัยดาบหัก
พระศรีพนมมาศ อำมาตย์ตรีเกษตร (ทองอิน แซ่ตัน)
พึ่ง ศรีจันทร์ อดีตประธานสภาผู้แทนราษฎรไทย อดีตสมาชิกวุฒิสภา อดีตรัฐมนตรี และอดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดอุตรดิตถ์ 4 สมัย
เกรียง กีรติกร อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ในรัฐบาลนายสัญญา ธรรมศักดิ์
ชัยภักดิ์ ศิริวัฒน์ อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงคมนาคม
วารุจ ศิริวัฒน อดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดอุตรดิตถ์ 2 สมัย
เปรม มาลากุล ณ อยุธยา อดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดอุตรดิตถ์ 5 สมัย
วิโรจน์ แสงสนิท อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงกลาโหม ในรัฐบาลนายบรรหาร ศิลปอาชา อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงคมนาคม ในรัฐบาลนายอานันท์ ปันยารชุน และอดีตผู้บัญชาการทหารสูงสุด
บุญยง วัฒนพงศ์ อดีตรัฐมนตรีหลายกระทรวง และอดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดอุตรดิตถ์ 5 สมัย
ปาน พึ่งสุจริต อดีตรองโฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี
กฤษณา สีหลักษณ์ อดีตรัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี (คณะรัฐมนตรีคณะที่ 60 ของไทย)
ทนุศักดิ์ เล็กอุทัย อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการคลัง
พลอากาศเอก ดร.ประจิน จั่นตอง รองนายกรัฐมนตรี รักษาราชการแทนรัฐมนตรีว่าการกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม อดีต ผู้บัญชาการทหารอากาศ
ด้านศิลปวัฒนธรรม
สุนทร คมขำ (กล้วย เชิญยิ้ม) ดาราตลก
ไพโรจน์ ใจสิงห์ นักแสดง และผู้กำกับภาพยนตร์
อรรณพ ทองบริสุทธิ์ (ปอ) AF คนที่ 7 ของประเทศไทย จากรายการ True Academy Fantasia Season 7
กัญญารัตน์ พงศ์กัมปนาท (นินิว) รองมิสไทยแลนด์ยูนิเวิร์สปี 2554 และนักแสดงช่อง 7
สุรวุฑ ไหมกัน (หนุ่ม) นักแสดง และพิธีกร
ศรายุทธ บุญหวา (อาร์ม) นักร้อง
ครุสุดา วันมา (ฝันดี) พิธีกรช่อง 2 และช่อง 8
เชิงอรรถ
นายแจ้ง เลิศวิลัย เป็นผู้พบกลองมโหระทึกสมัยก่อนประวัติศาสตร์ดังกล่าว โดยได้ขุดพบที่ตำบลท่าเสา อำเภอเมืองอุตรดิตถ์ ในปี พ.ศ. 2470 และได้ส่งมอบให้แก่ทางราชการ ปัจจุบันกลองมโหระทึกดังกล่าวตั้งแสดงอยู่ในพระที่นั่งศิวโมกข์พิมาน พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนคร กรุงเทพมหานคร[24]
อ้างอิง
หนังสืออ่านเพิ่มเติม
จักรกฤษณ์ นรนิติผดุงการ. สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมพระยาดำรงราชานุภาพกับกระทรวงมหาดไทย. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: บริษัทพิฆเณศพริ้นท์ติ้งเซนเตอร์จำกัด, 2545.
เดช บุนนาค. การปกครองระบบเทศาภิบาลของประเทศสยาม พ.ศ. 2435–2458. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: ห้างหุ้นส่วนจำกัดสามลดา, 2548.
ธเนศวร์ เจริญเมือง. "การปฏิรูปการปกครองท้องถิ่นในระยะผ่าน (1)." หนังสือพิมพ์พลเมืองเหนือ, ปีที่ 2 ฉบับที่ 48, 23-29 กันยายน 2545.
ธเนศวร์ เจริญเมือง. คนเมือง. เชียงใหม่: ห้างหุ้นส่วนจำกัดเชียงใหม่โรงพิมพ์แสงศิลป์, 2544.
บุญวรรณี วิริยะชัยวงศ์. กระบวนการสร้างบ้านแปงเมืองในแอ่งเชียงใหม่-ลำพูนสมัยราชวงศ์มังราย พ.ศ. 1800-2030. วิทยานิพนธ์ ศิลปศาสตร์มหาบัณฑิต สาขาวิชาประวัติศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2539.
มณเฑียร ดีแท้. มรดกทางวัฒนธรรมของจังหวัดอุตรดิตถ์. กรุงเทพฯ: วิเทศธุรกิจการพิมพ์, 2523.
วิบูลย์ บูรณารมย์. ตำนานเมืองอุตรดิษฐ์. พิมพ์ครั้งที่ 2. อุตรดิตถ์: โรงพิมพ์พี.ออฟเซ็ทอาร์ท, 2540.
สรัสวดี อ๋องสกุล. ประวัติศาสตร์ล้านนา. กรุงเทพฯ: บริษัทอมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่งจำกัด, 2539.
หวน พินธุพันธุ์. ประวัติมหาดไทยส่วนภูมิภาคจังหวัดอุตรดิตถ์. กรุงเทพฯ: กระทรวงมหาดไทย, 2529.
หวน พินธุพันธุ์. อุตรดิตถ์ของเรา. กรุงเทพฯ: กรุงสยามการพิมพ์, 2521.
อรุณรัตน์ วิเชียรเขียว. "ความสัมพันธ์ระหว่างชนชั้นในสังคมเชียงใหม่ (พ.ศ. 1839-2439)." วารสารสังคมศาสตร์, ปีที่ 5 ฉบับที่ 1, เมษายน-กันยายน 2524.
ดูเพิ่ม
รายชื่อวัดในจังหวัดอุตรดิตถ์
รายชื่อโรงเรียนในจังหวัดอุตรดิตถ์
กีฬาเยาวชนแห่งชาติ ครั้งที่ 27 จังหวัดอุตรดิตถ์
เหตุการณ์น้ำท่วมดินถล่มในจังหวัดอุตรดิตถ์ พ.ศ. 2549
สนามบินอุตรดิตถ์ (ยกเลิก)
ฟรายเดย์สรรพสินค้า
แหล่งข้อมูลอื่น
ข้อมูลจังหวัดอุตรดิตถ์ของหน่วยงานราชการ
ข้อมูลสถานที่ท่องเที่ยวและประเพณีวัฒนธรรมของจังหวัด
. ข้อมูลสถานที่ท่องเที่ยวในจังหวัดอุตรดิตถ์
. ข้อมูลเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมของจังหวัดอุตรดิตถ์
ประวัติศาสตร์ของจังหวัดอุตรดิตถ์
. เว็บไซต์จังหวัดอุตรดิตถ์
ข้อมูลสื่อวีดิทัศน์
. ข้อมูลจังหวัดอุตรดิตถ์แบบภาพยนตร์สารคดี
| https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%96%E0%B9%8C |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
257,
991,
2991,
3211
],
"plaintext_end_byte": [
231,
961,
2924,
3132,
3398
]
} | 2010 లో కేరళలో ఎన్ని మలయాళ చిత్రాలు విడుదలయ్యాయి? | అమలా పాల్ | telugu | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
అమలా పాల్ కేరళకు చెందిన సినీ నటి. తెలుగు, తమిళం, కన్నడ మరియు మలయాళ చిత్రాలలో నటించింది.
నేపధ్యము
ఈమె అసలు పేరు అనఖ . కేరళ లోని ఎర్నాకుళంలో మలయాళ క్రైస్తవ కుటుంబంలో జన్మించింది. వీరి కుటుంబము కేరళ లోని కొచ్చిలో స్థిరపడింది. తండ్రి వర్గీస్ పాల్, కేంద్రప్రభుత్వ ఉద్యోగి. తల్లి అన్నీస్ పాల్ గృహిణి. ఈమెకు ఒక అన్నయ్య ఉన్నాడు. విద్యాభ్యాసాన్ని కోచిలో పూర్తిచేసింది.
నట జీవితము
2009 లో ఇంటర్ అయిపోయిన తర్వాత ఇంజనీరింగ్ లో ప్రవేశానికై ఒక సంవత్సరము విరామము తీసుకొంది. ఈ సమయంలో ఈవిడ చాయాచిత్రాలు చూసిని ప్రముఖ మలయాళ దర్శకుడు లాల్ జోస్ తన చిత్రం నీల తామర లో ఒక చిన్న పాత్రకు ఈమెను ఎంచుకున్నాడు. ఆచిత్రం విజయవంతము కానప్పటికి, అందులో ఈవిడ నటన విమర్శకుల ప్రశంసలు అందుకొంది. తరువాత తమిళ హాస్యచిత్రం వికడకవి లో ఒక పాత్రను పోషించింది. ఈ చిత్ర విడుదల బాగా ఆలస్యంగా జరిగి, ఈవిడ 6 వ చిత్రంగా విడుదలయ్యింది. ఈమధ్యలో వీర శేకరన్ మరియు సింధు సామవేళి అనే తమిళ చిత్రాలలో నటించింది. సామి దర్శకత్వంలో వచ్చిన సింధు సామవేళిలో ఈమె పోషించిన సుందరి పాత్ర వివాదాలను సృష్టించింది. ఇందులో మావగారితో అక్రమ సంబంధాన్ని కొనసాగీచే కోడలి పాత్రలో నటించింది. తరువాత మైనా చిత్రంలో నటించింది. ఈ చిత్ర ఘనవిజయంతో అవకాశాలు వెల్లువెత్తాయి.
నటించిన చిత్రాలు
తెలుగు
నాయక్ (సినిమా) (2013)
ఇద్దరమ్మాయిలతో (2013)
లవ్ ఫెయిల్యూర్ (2012)
బయటి లంకెలు
on IMDb
ట్విట్టర్ లో
వర్గం:1991 జననాలు
వర్గం:తెలుగు సినిమా నటీమణులు
వర్గం:జీవిస్తున్న ప్రజలు | https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%AE%E0%B0%B2%E0%B0%BE%20%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
200,
348,
711,
823,
1430,
2243,
2364,
2798,
3402,
3664,
5461,
10091,
10280,
10332,
10572,
10630,
10936,
11439,
11664,
12828,
13027,
13163,
13423,
13506,
13568,
13689,
14401,
14700,
15216,
15416,
16614,
16775,
17198,
17603,
17669,
17855,
17921,
17968,
18019,
18110,
18348,
19695,
20867,
21171,
22178,
22306,
23605,
24957,
25871,
28893,
31175,
31272
],
"plaintext_end_byte": [
185,
347,
710,
822,
1429,
2242,
2363,
2790,
3401,
3663,
5438,
10069,
10272,
10331,
10571,
10629,
10908,
11415,
11663,
12811,
13026,
13162,
13412,
13486,
13560,
13688,
14393,
14692,
15215,
15411,
16613,
16755,
17165,
17602,
17668,
17854,
17920,
17967,
18018,
18099,
18317,
19676,
20846,
21157,
22157,
22295,
23585,
24906,
25857,
28885,
31153,
31257,
31740
]
} | 摂津国を築いたのは誰？ | 摂津国 | japanese | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
摂津国（せっつのくに、旧字体:攝津國）は、日本の令制国の一つ。畿内に属する。現在の大阪府北中部の大半と兵庫県南東部にあたる。
沿革
古代
瀬戸内海航路の起点で、淀川・大和川水系との結節点でもある難波津があり、津国（つのくに）と呼ばれた。
第14代仲哀天皇9年、神功皇后が三韓征伐より七道の浜（現在の大阪府堺市堺区七道、南海本線七道駅一帯）(当時は住吉郡)に帰還した時、神功皇后への神託により天火明命の流れを汲む一族で摂津国住吉郡の豪族の田裳見宿禰が、住吉三神を祀る（住吉大社の始まり）。
593年、推古天皇の摂政聖徳太子は難波の荒陵（あらはか）に四天王寺を造立した。
645年に孝徳天皇は難波に遷都し、大化の改新と呼ばれる新政はこの地で行なわれた。652年に難波宮（前期難波宮＝難波長柄豊崎宮）が完成した。孝徳天皇の後、都は飛鳥に戻ったが、壬申の乱に勝利した天武天皇は、畿内の外港を抱える要地難波宮を副都とし、国司を置く代わりに、津国を摂（管掌）する機関として特に<b data-parsoid='{"dsr":[1014,1023,3,3]}'>摂津職（せっつしき）を置いた。摂津職は京官とされ、大夫・亮・進・属の四等官で構成された。
前期難波宮は天武期に焼失したが、神亀3年（726年）、聖武天皇が難波宮（後期難波宮）の造営に着手し、平城京の副都とした。天平16年（744年）には恭仁京から難波京への遷都が実施された。聖武天皇は遷都の翌年再び平城京に遷ったが、その後も難波は副都として維持された。しかし、桓武朝の長岡京遷都に伴って難波宮が解体され、副都の実は失われたため、延暦12年（793年）3月9日に摂津職を廃し、新たに<b data-parsoid='{"dsr":[1322,1331,3,3]}'>摂津国</b>を置いた。前身の摂津職から引き継いで「摂」の字を冠し、「せっつのくに」とも呼び、また元の津国の訓みそのままに「つのくに」とも呼んだ（）。
難波津も土砂の堆積が進み、その機能は淀川分流にある神崎や江口などに移っていった。
清和源氏の祖・源経基の子・満仲は摂津守に任ぜられて河辺郡多田荘に館を構え、またその長子・頼光も摂津守に就き、子孫が所領を継承して摂津源氏と称した。頼光四天王の筆頭に挙げられる嵯峨源氏の源綱は、源満仲の娘婿・源敦（仁明源氏）の養子となり、母方の里である渡辺に居住し、渡辺氏の祖となった。
中世
平安時代末期、日宋貿易を重視した平清盛は大輪田泊（神戸市兵庫区）に着目し、湊の前面に人工島（経が島）を築いて安全な碇泊地を設けようと、私費を投じて修築工事を行なった。仁安3年（1168年）、清盛は出家して福原（神戸市中央区から兵庫区）に別荘をかまえ、以来ここに住んで周辺一帯を経営した。治承4年（1180年）、清盛は大輪田泊を見下ろす山麓に福原京を築き、平安京からの遷都を強行した。しかし、11月には京に還都となった。
鎌倉時代に入ると、東大寺の重源が中絶していた大輪田泊の修築事業に乗り出し、やがて兵庫津（ひょうごのつ）と呼ばれて国内第一の港として発展し、室町時代には日明貿易の拠点となった。
室町時代、摂津の守護職は管領細川氏が世襲した。ただし、細川氏を牽制する意図から室町幕府は国内各地に分郡守護を設置した。このため、室町時代初期（南北朝合一を果たした明徳年間前後）に細川氏の安定した支配が確立していた今日の千里丘陵より東側の地域（島上郡・島下郡のほぼ全域）を<b data-parsoid='{"dsr":[2344,2352,3,3]}'>上郡（かみのこおり）と総称された。その後、応永年間までに千里丘陵以西の摂津平野部を掌握した細川氏は豊島郡・川辺郡南部・武庫郡・菟原郡・八部郡を<b data-parsoid='{"dsr":[2455,2463,3,3]}'>下郡（しものこおり）と称した。ただし、上郡・下郡は本来の郡境と全く合致したものではなく、有馬郡においては播磨守護赤松氏が分郡守護となって一族の有馬氏が支配しており、川辺郡北部や能勢郡は清和源氏ゆかりの多田院に与えられていた（多田院御家人）が後に同地の国人・奉公衆であった能勢氏は細川氏の傘下に加わっている。そして、神崎川以南の西成・東成・住吉の3郡（ほぼ現在の大阪市域）別に分郡守護が置かれて細川氏の支配から欠けていたため、欠郡（かけのこおり）と総称された。欠郡は嘉吉の乱後に細川氏の支配下に入るが守護家である宗家（京兆家）ではなく、庶流である典厩家が支配するなど異なる支配体制が取られた[1]。なお、有馬郡も天文年間に赤松氏宗家が衰退すると、有馬氏が細川氏（実質は下郡の守護代であった三好氏）の傘下に入ることになる[2]。
近世以降の沿革
「旧高旧領取調帳」に記載されている明治初年時点での国内の支配は以下の通り（975村・416,236石余）。太字</b>は当該郡内に藩庁が所在。国名のあるものは飛地領。
東成郡（61村・36,679石余） - 幕府領（代官支配）、旗本領、大阪城代役知、京都守護職役知、相模小田原藩
西成郡（138村・54,057石余） - 幕府領（代官支配）、旗本領、田安徳川家領、下総古河藩、宮家領
住吉郡（40村・20,759石余） - 幕府領（代官支配）、旗本領、高槻藩、下総古河藩、相模小田原藩
島下郡（104村・57,496石余） - 幕府領（高槻藩預地）、旗本領、一橋徳川家領、田安徳川家領、高槻藩、下総古河藩、美濃加納藩、大和芝村藩、仙洞御領[3]、宮家領
島上郡（65村・32,889石余） - 幕府領（高槻藩預地）、旗本領、高槻藩、美濃加納藩、公家領
豊島郡（97村・31,640石余） - 幕府領（代官支配）、旗本領、一橋徳川家領、麻田藩、武蔵岡部藩、上総飯野藩、備中岡田藩
能勢郡（39村・12,736石余） - 幕府領（高槻藩預地）、旗本領、上総飯野藩、武蔵岡部藩
八部郡（48村・19,631石余） - 幕府領（代官支配）、旗本領、下総古河藩、大和小泉藩
菟原郡（52村・13,975石余） - 幕府領（代官支配）、旗本領、尼崎藩、下総古河藩
武庫郡（51村・23,754石余） - 幕府領（代官支配）、旗本領、尼崎藩、尾張名古屋藩、丹波篠山藩
川辺郡（192村・66,655石余） - 幕府領（代官支配・大洲藩預地）、旗本領、一橋徳川家領、田安徳川家領、尼崎藩、麻田藩、武蔵岡部藩、上総飯野藩、大和小泉藩、公家領
有馬郡（88村・45,961石余） - 幕府領（代官支配）、田安徳川家領、三田藩、尼崎藩、武蔵岡部藩、上総飯野藩
慶応4年
2月2日（1868年2月24日） - 有馬郡・武庫郡・菟原郡・八部郡の幕府領・旗本領が兵庫裁判所の管轄となる。
2月 - 豊島郡・川辺郡・西成郡・東成郡の幕府領・旗本領が大坂裁判所司農局の管轄となる。
4月 - 岡部藩が藩庁を移転して三河半原藩となる。
5月2日（1868年6月21日） - 大坂裁判所司農局の管轄地域が大阪府司農局の管轄となる。
5月23日（1868年7月12日） - 兵庫裁判所の管轄地域が兵庫県の管轄となる。
5月24日（1868年7月13日） - 島上郡・島下郡の旗本領が大阪府司農局の管轄となる。
6月8日（1868年7月27日） - 大阪府司農局の管轄地域が大阪府北司農局の管轄となる。
6月 - 戊辰戦争後の処分により小田原藩が減封となり、国内の領地が消滅。
離宮八幡宮領の島上郡山崎村が京都府の管轄となる。
明治2年
1月20日（1869年3月2日） - 大阪府北司農局の管轄地域が摂津県の管轄となる。
5月10日（1869年6月19日） - 摂津県の管轄地域が豊崎県の管轄となる。
8月2日（1869年9月7日） - 豊崎県の管轄地域が<b data-parsoid='{"dsr":[4971,4980,3,3]}'>兵庫県</b>の管轄となる。
9月21日（1869年10月25日） - 東成郡・西成郡が大阪府の管轄となる。
明治3年
3月 - 一橋徳川家領・田安徳川家領・名古屋藩領が兵庫県の管轄となる。
10月14日（1870年11月7日） - 飯野藩領が兵庫県の管轄となる。
12月 - 高槻藩預地・大洲藩預地が兵庫県の管轄となる。
明治4年
7月14日（1871年8月29日） - 廃藩置県により藩領が高槻県、麻田県、尼崎県、三田県および古河県、半原県、加納県、小泉県、篠山県、岡田県の飛地となる。
11月14日（1871年12月25日） - 第1次府県統合により、古河県の管轄地域が印旛県の管轄となる。
11月15日（1871年12月26日） - 第1次府県統合により、半原県の管轄地域が額田県、岡田県の管轄地域が深津県の管轄となる。
11月20日（1871年12月31日） - 第1次府県統合により、島下郡・豊島郡・能勢郡・西成郡・東成郡・住吉郡および島上郡の大部分（山崎村を除く）が<b data-parsoid='{"dsr":[5675,5684,3,3]}'>大阪府、川辺郡・有馬郡・武庫郡・菟原郡・八部郡が<b data-parsoid='{"dsr":[5705,5714,3,3]}'>兵庫県</b>の管轄となる。
明治6年（1873年）10月5日 - 島上郡山崎村が大阪府の管轄となる。
国内の施設
宮
古代の摂津国内には、難波長柄豊碕宮・難波宮（難波京）等、度々天皇の住居（宮）が構えられている（「皇居#歴代の皇宮」参照）。
国府
国府所在地を記した文献は次の通り。
『和名抄』（平安時代中期成立）では、記載はない[4]
『拾芥抄』（鎌倉時代中期から南北朝時代成立）では、「西生郡」[5]
『節用集』（室町時代中期成立）では、「西成郡」[6]
一方、史書からは次のように推定される。
難波京（大阪市天王寺区国分町）
延暦24年（805年）、江頭（大阪市中央区か） （『日本後紀』）
天長2年（825年）、豊島郡 （『日本後紀』）
承和11年（844年）、旧鴻臚館 （『続日本後紀』）
12世紀、住吉区
国分寺・国分尼寺
摂津国分寺
後継寺院は以下の2説。創建時の遺構はいずれも明らかでないが、天王寺の国分寺付近からは瓦が出土している。
天徳山国分寺 （大阪府大阪市天王寺区国分町、）
護国山国分寺 （大阪府大阪市北区国分寺、）
摂津国分尼寺
勝宝山法華寺（大阪府大阪市東淀川区柴島町、）が後継寺院と推定され、境内には国分尼寺のものという礎石が伝わる。
神社
延喜式内社
『延喜式神名帳』には、大社26座16社・小社49座46社の計75座62社が記載されている（摂津国の式内社一覧参照）。大社16社のうち、名神大社は以下に示す18座9社である。
住吉郡 住吉坐神社四座
比定社：住吉大社（大阪府大阪市住吉区住吉、）
住吉郡 大依羅神社四座
比定社：大依羅神社（大阪府大阪市住吉区庭井、）
東成郡 難波坐生国咲国魂神社二座
比定社：生國魂神社（大阪府大阪市天王寺区生玉町、）
東成郡 比売許曾神社
論社：比売許曽神社（大阪府大阪市東成区東小橋、）
論社：比売許曽神社 （大阪府大阪市中央区高津） - 高津宮（）境内摂社
島下郡 新屋坐天照御魂神社三座
論社：新屋坐天照御魂神社（大阪府茨木市西福井、）
論社：新屋坐天照御魂神社（大阪府茨木市宿久庄、）
論社：新屋坐天照御魂神社（大阪府茨木市西河原、）
豊島郡 垂水神社
比定社：垂水神社 （大阪府吹田市垂水町、）
武庫郡 広田神社
比定社：広田神社 （兵庫県西宮市大社町、）
八部郡 生田神社
比定社：生田神社 （兵庫県神戸市中央区下山手通、）
八部郡 長田神社
比定社：長田神社 （兵庫県神戸市長田区長田町、）
総社・一宮
総社：不詳
難波神社とする説がある。
一宮：住吉大社 （大阪府大阪市住吉区住吉）[7] - ただし、中世に住吉大社が一宮を自称した文書はない[8]。
総社には多田院の境内に「惣社六所権現」という神社があったが、これは荘園の惣社とされている。
また一宮では、坐摩神社（大阪市中央区）も「全国一の宮会」に加盟しており、近世以降こちらも一宮と呼ばれるようになったが、住吉大社に及ばなかったとされる。二宮以下はない。
守護所
場所は不明だが、国衙の近くという説がある。
安国寺利生塔
安国寺 - 大阪府大阪市天王寺区にあった
諸山
摂津国の五山十刹制度の諸山（五山・十刹に次ぐ「諸山」格の幕府公認禅宗寺院。官寺）
寶満寺 （神戸市長田区） - 開基：法燈国師、南禅寺派（法燈派）
福海寺 （神戸市兵庫区） - 開山：在庵禅師、南禅寺派（宗覚派）
廣厳寺 （神戸市中央区） - 開山：明極禅師、南禅寺派（明極派）
福厳寺 （神戸市兵庫区） - 開山：佛燈国師、南禅寺派（大覚派）
禅昌寺 （神戸市須磨区） - 開山：月庵禅師、南禅寺派（大応派）
安国寺 - 開山：大明国師、現在は廃寺
栖賢寺 - 開山：竺当和上、大徳寺派。現在は京都に移転
澄心寺 - 開山：潜渓和上。現在は廃寺（現 高野山真言宗）
善住寺 - 開山：鐘谷禅師。現在は廃寺
城郭
大阪城 （大阪市中央区）
高槻城 （大阪府高槻市）
芥川城 （大阪府高槻市）
茨木城 （大阪府茨木市）
池田城 （大阪府池田市）
伊丹城 （有岡城、兵庫県伊丹市）
尼崎城 （兵庫県尼崎市）
花隈城 （神戸市中央区）
地域
摂津国の範囲は、概ね現在の大阪府淀川以北および大阪市域と尼崎市から神戸市・三田市に至る兵庫県南東部に当る。南に和泉国、東に河内国・山城国、北に丹波国、西に播磨国とそれぞれ接する。摂津・河内・和泉三国の国境は、現在の堺市の方違神社（三国山・三国丘）にあったが、明治4年（1871年）に和泉との国境は堺大小路から大和川に改められ、一部が和泉に編入された。
易林本の『節用集』に摂津は「南暖北寒、故五穀先熟、魚鹽繁、大上國也」と記されており、農漁業が盛んで豊かな地勢であったことが分かる。
郡
島上郡（嶋上郡）…全5郷。現在の高槻市・三島郡島本町など。
島下郡（嶋下郡）…全4郷。現在の吹田市・茨木市・摂津市など。
豊島郡…全7郷。現在の豊中市・池田市・箕面市西部など。
能勢郡…全3郷。和銅6年（713年）に河辺郡の一部を割いて設置。現在の豊能郡能勢町・豊能町。
川辺郡（河辺郡）…全8郷。現在の尼崎市東部・伊丹市・宝塚市北部など。
有馬郡…全5郷。現在の神戸市北区北部・三田市など。
武庫郡…全8郷。現在の西宮市南部・尼崎市西部・宝塚市南部など。
菟原郡…全8郷。現在の芦屋市・神戸市東灘区・同市灘区・同市中央区東部など。
八部郡…全5郷。現在の神戸市兵庫区・長田区・須磨区南部・中央区西部・北区南部など。
西成郡（西生郡）…全12郷。現在の大阪市北西部。
東成郡（東生郡）…全5郷。現在の大阪市東部。
住吉郡…全5郷。現在の大阪市南西部など。
百済郡…平安時代頃に東成郡および住吉郡に編入され消滅。全3郷。現在の大阪市南東部。
島上郡と島下郡は古代三島郡が大宝元年（701年）に分割されて設置された。明治29年（1896年）に再統合。
明治期の改廃
明治4年（1871年）9月 住吉郡のうち大和川以南地域を和泉国大鳥郡へ編入
明治7年（1874年） 島上郡磯島村を河内国交野郡へ編入
明治29年（1896年）4月1日
島上郡・島下郡を再統合して三島郡を設置
豊島郡・能勢郡を統合して豊能郡を設置
菟原郡・八部郡を武庫郡へ編入
住吉郡を東成郡へ編入
現在の行政区分
大阪府
高槻市 ただし、旧 樫田村は丹波国。
茨木市
摂津市
吹田市
三島郡島本町
豊中市
池田市
箕面市
豊能郡豊能町・能勢町 ただし、豊能町牧・寺田は丹波国。
大阪市 ただし、鶴見区のうち旧 茨田町、生野区のうち旧 巽町、東住吉区のうち旧 矢田村、平野区のうち旧 加美村・瓜破村・長吉村は河内国。
※以下は明治4年（1871年）まで摂津国に属した。
堺市堺区のうち大小路以北の堺市街地、旧 三宝村大字弥三次郎新田・南島新田、旧向井町大字七道・遠里小野。北区のうち旧 五箇荘村。
※以下は明治7年（1874年）まで摂津国に属した。
枚方市のうち旧 牧野村大字磯島。
※以下は明治35年に河内国より編入。
大阪市鶴見区のうち旧 今津村（旧 東成郡榎本村に編入）。
兵庫県
尼崎市
伊丹市
川西市
宝塚市
川辺郡猪名川町
三田市
西宮市
芦屋市
神戸市 ただし、北区淡河町、須磨区須磨ニュータウン西部、垂水区、西区は播磨国。
人物
摂津職
摂津大夫
多比麻呂：天武天皇6年（677年）任官
布勢耳麻呂：大宝2年（702年）任官
美努王：慶雲2年（705年）任官
高向麻呂：和銅元年（708年）任官
大神安麻呂：和銅元年（708年）任官
大石王：和銅6年（713年）任官
高安王：天平2年（730年）任官
長田王：天平4年（732年）任官
大伴牛養：天平10年（738年）任官
平群広成：天平18年（746年）任官
多治比占部：天平勝宝2年（750年）任官
藤原真楯：天平勝宝4年（752年）任官
文室浄三：天平勝宝6年（754年）任官
多治比国人：天平宝字元年（757年）任官
池田王：天平宝字2年（758年）任官
佐伯今毛人：天平宝字3年（759年）任官
市原王：天平宝字7年（763年）任官
中臣清麻呂：天平宝字7年（763年）任官
阿倍息道：天平宝字8年（764年）任官
中臣清麻呂：天平神護2年（766年）任官
百済理伯：神護景雲元年（767年）任官
小野小贄：宝亀2年（771年）任官
掃守王：宝亀5年（774年）任官
藤原楓麻呂：宝亀7年（776年）任官
藤原田麻呂：宝亀7年（776年）任官
多治比長野：宝亀10年（779年）任官
豊野奄智：天応元年（781年）任官
和気清麻呂：延暦2年（783年）任官
国司
摂津守
小野野主：弘仁2年（811年）任官
多治比今麻呂：弘仁8年（817年）任官
和気真綱：天長5年（828年）任官
甘南備高直：天長6年（827年）任官
中臣淵魚：天長10年（831年）任官
高道鯛釣：承和6年（839年）任官
有雄王：承和10年（845年）任官
藤原関主：承和15年（848年）任官
藤原雄瀧：嘉祥3年（850年）任官
益善王：仁寿4年（854年）任官
紀今守
滋野貞雄：860年頃
藤原佐忠：天暦5年（951年）任官
藤原安親：天暦11年（957年）任官
大江斉光：天徳5年（961年）任官
橘仲遠：康保2年（965年）任官
源相規：安和3年（970年）任官
源満仲：天禄4年（973年）任官。多田源氏の祖
藤原時柄：天延2年（974年）任官
源満仲：天元6年（983年）任官
大江為基：永延2年（988年）任官
源正清：永祚2年（990年）任官
藤原為頼：正暦4年（993年）任官
源頼光：源満仲の嫡男。摂津源氏の祖
藤原棟世：清少納言の夫
藤原保昌：1020年頃 和泉式部の夫
高階泰経：応保元年（1161年）任官
守護
鎌倉幕府
1185年 -？ - 大内惟義
1221年 - ？ - 長沼宗政
1222年 - 1224年 - 安達景盛
1224年 - 1230年 - 野本時員
1263年 - ？ - 北条時茂
1279年 - ？ - 北条時宗
1280年 - ？ - 北条久時
1284年 - 1293年 - 北条兼時
1315年 - 1333年 - 六波羅探題北方兼任
室町幕府
1337年 - 1339年 - 赤松範資
1339年 - 仁木義有
1340年 - 1351年 - 赤松範資
1351年 - 1353年 - 赤松光範
1353年 - 細川繁氏
1353年 - 1355年 - 赤松則祐
1354年 - 1360年 - 赤松光範
1360年 - 1362年 - 京極高氏
1362年 -？ - 赤松則祐
1363年 - 1373年 - 赤松光範
1374年 - 1379年 - 細川頼元
1379年 - 1382年 - 渋川満頼
1383年 - 1397年 - 細川頼元
1397年 - 1426年 - 細川満元
1426年 - 1429年 - 細川持元
1429年 - 1442年 - 細川持之
1442年 - 1473年 - 細川勝元
1473年 - 1506年 - 細川政元
1506年 - 1507年 - 細川澄元
1507年 - 細川澄之
1507年 - 1508年 - 細川澄元
1508年 - 1520年 - 細川高国
1520年 - 細川澄元
1520年 - 1525年 - 細川高国
1525年 - 細川稙国
1525年 - 1531年 - 細川高国
1532年 - 1547年 - 細川晴元
1547年 - 細川氏綱
1547年 - 1552年 - 細川晴元
1552年 - 1553年 - 細川氏綱
1553年 - 1558年 - 細川晴元
1558年 - ？ - 細川昭元
大名
戦国時代
細川氏
三好氏
伊丹氏、池田氏、茨木氏、近江和田氏、高山氏、有馬氏、塩川氏
織田氏
織豊期
荒木村重（伊丹城）：織田政権で摂津国主。天正6年（1578年）に信長に反乱（有岡城の戦い）
池田恒興（兵庫城）：荒木村重の謀反の後、その旧領を受け継ぐ。清洲会議後、摂津大坂・尼崎・兵庫において12万石を領有、後に美濃国大垣13万石に転封
山崎片家（三田城）：天正10年（1582年）、2万3千石で就封。息子の山崎家盛が関ヶ原の戦いで西軍に属したことで、慶長6年（1601年）、因幡若桜藩に移封
豊臣秀吉（大坂城）：天正11年（1583年）より築城開始。秀吉死後の慶長4年（1599年）、豊臣秀頼が伏見城より移る
青木一重（麻田城）：丹羽長秀の家臣から秀吉の家臣に転じ、天正13年（1585年）、1万石を与えられる
高山右近（高槻城）：天正13年（1585年）、播磨明石城7万石に移封し、高槻は秀吉の直轄地
中川清秀（茨木城）：天正14年（1586年）、息子の中川秀政が播磨三木城6万5千石に移封し、茨木は秀吉の直轄地
新庄直頼（高槻城）：文禄4年（1595年）、大和宇多城より加増転封3万石。慶長5年（1600年）、関ヶ原の戦いで西軍に属し、戦後改易
江戸時代の藩
豊臣秀頼直轄領（摂津・河内・和泉65万7千石、1600年-1615年）→大坂藩奥平松平家（10万石、1615年-1619年）→廃藩（大和郡山藩に転封）・天領
高槻藩：内藤家（4万石、1615年-1617年）→土岐家（2万石、1617年-1619年）→松平〔形原〕家（2万石、1619年-1635年）→岡部家（5万石、1635年 - 1640年）→松平〔形原〕家（3万6千石、1640年-1649年）→永井家（3万6000石、1649年-1871年）
尼崎藩：建部家（1万石、1615年-1617年）→戸田家（5万石、1617年-1635年）→青山家（5万石→5万4千石→4万8千石、1635年-1711年）→松平〔桜井〕家（4万8千石→4万石→4万5千石、1711年-1871年）
三田藩：山崎家（2万3千石、1600年-1601年）→有馬家（2万石、1601年-1602年）→松平〔能見〕家（3万石、1626年-1632年）→九鬼家（3万6千石、1632年-1871年）
麻田藩：青木家（1万2千石、1615年 - 1871年）
茨木藩：片桐家（2万8千石、1600年-1615年）→廃藩（大和小泉藩に転封）・天領
中島藩：稲葉家（4万5700石、1616年？-1629年）→廃藩（丹波福知山藩に転封）・天領
味舌藩：織田家（3万石→1万石、1600年-1621年）→廃藩（断絶）
武家官位としての摂津守
織豊期以前
中原師員：鎌倉時代の武将
北条時親：鎌倉時代中期の武将
石川家光：鎌倉時代の武将。大和源氏の流れを汲む陸奥石川氏12代目当主
楠木正行：南北朝時代の武将。楠木正成の嫡男
高梨政高：室町時代後期、戦国時代の武将。信濃中野を拠点とする高梨家当主
高梨政盛：戦国時代の武将。高梨政高の嫡男・高梨家の当主
細川直元：戦国時代の武将。出羽小国城主
山名藤幸：伯耆国の戦国武将、日野山名氏当主
安宅冬康：三好長慶の弟。安宅水軍の頭領。
荒木村重：戦国時代から安土桃山時代の武将・大名（摂津一国）
小西行長：豊臣政権の大名（肥後半国）
井田是政：北条氏照の家臣。東京都府中市是政の地に名を残す
一条政親：土佐一条氏第7代（最後の）当主
江戸時代
武蔵国川越藩秋元家
秋元喬知：秋元家4代。甲斐谷村藩3代藩主、武蔵川越藩初代藩主・老中
秋元凉朝：秋元家7代。武蔵国川越藩4代藩主、出羽山形藩初代藩主・老中
秋元永朝：秋元家8代。出羽山形藩第2代藩主
武蔵国岡部藩安部家
安部信盛：初代藩主
安部信友：第3代藩主
安部信賢：第5代藩主
安部信平：第6代藩主
安部信允：第7代藩主
安部信享：第8代藩主
安部信操：第9代藩主
安部信古：第11代藩主
安部信宝：第12代藩主
安部信発：第13代藩主、三河半原藩初代藩主
備中国庭瀬藩板倉家
板倉勝興：第3代藩主
板倉勝貞：第8代藩主
板倉勝全：第10代藩。
板倉勝弘：第11代藩主
遠江国掛川藩太田家
太田資宗：太田家初代。下野国山川藩主、三河国西尾藩主、遠江国浜松藩初代藩主
太田資次：太田家2代。遠江浜松藩第2代藩主
太田資直：太田家3代。駿河田中藩初代藩主
太田資俊：太田家5代。上野館林藩第2代藩主、掛川藩初代藩主
太田資愛：太田家6代。掛川藩第2代藩主・老中
太田資順：太田家7代。掛川藩第3代藩主
太田資始：太田家9代。掛川藩第5代藩主・老中
太田資功：太田家10代。掛川藩第6代藩主
出羽国庄内藩酒井家
酒井忠当：第2代藩主。
酒井忠寄：第5代藩主・老中
酒井忠温：第6代藩主
美濃国高須藩松平家
松平義行：信濃高井藩主、美濃高須藩初代藩主
松平義孝：高須藩第2代藩主
松平義裕：高須藩第6代藩主
松平義居：高須藩第8代藩主
松平義建：高須藩第10代藩主
下総国結城藩水野宗家
水野勝政：第2代藩主
水野勝前：第4代藩主
水野勝剛：第6代藩主
水野勝愛：第7代藩主
水野勝進：第8代藩主
その他
稲垣長以：志摩鳥羽藩第3代藩主
稲垣長明：鳥羽藩第6代藩主
奥平忠政：上野吉井藩第2代藩主、美濃加納藩第2代藩主
織田長易：大和芝村藩第11代藩主
木村芥舟：幕末の幕臣。軍艦奉行・咸臨丸渡米時の総督
高力忠房：武蔵岩槻藩第2代藩主、遠江浜松藩初代藩主、肥前島原藩初代藩主
徳川治行：美濃高須藩第5代藩主、後に尾張徳川家世子
徳川茂徳：高須藩第11代藩主、尾張藩第15代藩主、一橋徳川家第10代当主
内藤信良：陸奥棚倉藩第2代藩主
内藤政峻：三河挙母藩第3代藩主
内藤政成：挙母藩第4代藩主。井伊直弼の実兄
堀田正敦：近江堅田藩第6代藩主、下野佐野藩初代藩主
松平定良：伊勢桑名藩第2代藩主
松平忠侯：肥前島原藩第3代藩主
松平忠恒：陸奥桑折藩第3代藩主、上野篠塚藩、上野上里見藩、上野小幡藩初代藩主
松平忠恕：上野小幡藩第4代藩主
松平輝規：上野高崎藩主
毛利高成：豊後佐伯藩第2代藩主
合戦
1184年：一ノ谷の戦い。源氏（源範頼、源義経） x 平家（平知盛、平忠度）
1185年：河原津の合戦。源義経 x 太田頼基
1333年：瀬川合戦。後醍醐天皇側（赤松則村） x 鎌倉幕府・六波羅探題
1336年：豊島河原合戦。後醍醐天皇方（新田義貞、楠木正成、北畠顕家） x 足利方（足利尊氏、足利直義）
1336年：湊川の戦い。足利方（足利尊氏、足利直義） x 後醍醐天皇方（新田義貞、楠木正成、菊池武吉）
1351年：打出浜の戦い。南朝（足利直義）x 北朝（足利尊氏、高師直）
1511年：芦屋河原の合戦。細川澄元軍（赤松義村、細川尚春） x 細川高国軍（瓦林政頼、波多野元清）
1519年：田中城の戦い。細川澄元軍（池田信正） x 細川高国軍（瓦林政頼）
1519年 - 1520年：第一次越水城の合戦。細川澄元軍（三好之長） x 細川高国軍（瓦林政頼）
1531年：中嶋の戦い。三好元長 x 細川高国・浦上村宗
1531年：大物崩れ。赤松政祐・細川晴元・三好元長 x 細川高国・浦上村宗
1541年：一庫城の戦い。塩川国満・伊丹親興 x 三好長慶・三好政長・波多野秀忠
1547年：舎利寺の戦い。三好長慶・六角定頼 x 細川氏綱・遊佐長教
1549年：江口の戦い。三好長慶 x 三好政長
1566年：滝山城の戦い。安宅信康 x 松永久秀
1570年 - 1580年：石山合戦。本願寺（顕如、下間頼廉、鈴木孫一、乃美宗勝、村上武吉等） x 織田軍（織田信長、九鬼嘉隆等）
1570年：野田城・福島城の戦い。三好三人衆 x 織田軍
1571年：白井河原の戦い。荒木村重・中川清秀 x 茨木重朝・和田惟政・郡正信
1576年：第一次木津川口の戦い。毛利水軍（乃美宗勝） x 織田水軍（九鬼嘉隆）
1578年：第二次木津川口の戦い。織田水軍（九鬼嘉隆、鉄甲船6隻） x 毛利水軍（村上武吉）
1578年 - 1579年：有岡城の戦い。織田軍 x 荒木村重
1580年：花隈城の戦い。織田軍（池田恒興、紀伊雑賀衆） x 荒木村重
1614年 - 1615年：大坂の陣。江戸幕府軍 x 豊臣軍
脚注
参考文献
角川日本地名大辞典 27 大阪府
角川日本地名大辞典 28 兵庫県
関連項目
令制国一覧
北摂
摂津県
摂津市
摂津源氏
摂津艦 - 旧日本海軍の明治初期の軍艦。1868年購入、1886年除籍。
浪速(防護巡洋艦)‐旧日本海軍の防護巡洋艦。浪速型防護巡洋艦の1番艦。艦名は摂津国の古称<b data-parsoid='{"dsr":[20274,20282,3,3]}'>浪速</b>に因む。
摂津 (戦艦) - 旧日本海軍の戦艦。後に標的艦となる。同型艦に河内 (戦艦)。艦名は摂津国に因む。
| https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%91%82%E6%B4%A5%E5%9B%BD |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
422,
923,
1392,
2517,
2664,
3038,
3710,
4676,
4999,
6137
],
"plaintext_end_byte": [
414,
922,
1384,
2516,
2663,
3029,
3702,
4633,
4985,
6122,
6262
]
} | 2019년 세상에서 가장 많이 쓰이는 메신저는 무엇인가? | DNA | korean | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
데옥시리보 핵산(-核酸, D</b>eoxyribo<b>N</b>ucleic A</b>cid, DNA, 디옥시리보핵산?)는 핵산의 일종이며, 주로 세포의 핵 안에서 생물의 유전 정보를 저장하는 물질이다. DNA의 주 기능은 장기간에 걸친 정보저장이다. 결합되어 있는 핵염기에 의해 구분되는 네 종류의 뉴클레오타이드가 중합되어 이중 나선 구조를 이룬다.
역사
스위스 프리드리히 미셔(Friedrich Miescher)가 1869년 처음 발견했다. 세포의 핵(nucleus) 안에서 발견했기 때문에 처음에는 뉴클레인(nuclein)이라고 명명했다.[1] DNA가 처음 발견되었을 때는 DNA가 아닌 단백질이 유전물질일 것으로 추정되었다. (참고: 단백질은 유전형질을 결정하나 단백질을 설계한 정보를 암호화하여 저장하고있는 것은 DNA이므로 위의 추정은 훗날 거짓으로 밝혀진다.)
1944년 오즈월드 에이버리(Oswald Avery)및 동료들은 실험을 통해 DNA가 유전 정보를 보관하는 물질일 것으로 추정했으며, 이들의 이러한 추측은 1952년 알프레드 허시(Alfred Hershey)와 마사 체이스(Martha Chase)의 허시-체이스 실험으로 확정되었다.[2][3] DNA의 이중나선 구조는 제임스 왓슨과 프랜시스 크릭이 1953년 네이처지에 실은 논문에서 처음으로 밝혔다.
구조
DNA는 나선구조를 이루는 뼈대(Backbone chain)와 핵염기(Nucleobase)로 구성되어 있으며, 이들 모두 공유결합으로 연결되어 있다.
뼈대는 단당류인 디옥시리보스(Deoxyribose)에 인산기(Phosphate)가 결합되어 긴 사슬과 같은 형태를 띄고 있다. 염기에는 퓨린(purine)과 피리미딘(pyrimidine)의 두가지 종류가 있으며, 퓨린에는 다시 아데닌(Adenine; A)과 구아닌(Guanine; G)의 두 가지가 존재하고, 피리미딘에는 시토신(cytosine; C), 티민(thymine; T), 우라실(uracil; U)의 세 가지가 존재한다. 이 중 우라실은 DNA에는 존재하지 않으며, RNA에만 존재하는 염기이다. DNA가 이중나선을 이루고 있을 때, 각각의 퓨린은 하나의 피리미딘과 수소 결합을 통해 결합한다. 즉, A와 T 그리고, G와 C가 항상 짝을 이루어 존재하게 된다. 이러한 수소 결합은 DNA의 이중 나선구조를 안정하게 만들어 주는 힘이다. 이 때, A-T의 결합에는 2개의 수소 결합이, G-C의 결합 사이에는 3개의 수소 결합이 존재한다.
이러한 염기쌍끼리의 결합을 DNA의 상보성이라고 부른다. 상보성은 DNA의 정보 저장, 복제, 전사 등에 기여한다.
DNA는 일반적으로 알려진 이중 나선 구조인 B-DNA 이외에 더욱 빽빽하게 꼬인 상태인 A-DNA나 오른쪽으로 꼬인 B-DNA와는 달리 왼쪽으로 꼬인 형태인 Z-DNA의 구조로도 존재한다. 그러나 A-DNA와 Z-DNA는 주로 특수한 상황에서만 나타나는 구조로, 보통의 DNA는 B-DNA의 형태를 띄고 있다.[4]
5'→3'
DNA의 뼈대에서 디옥시리보스에 인산기가 연결된 방향을 5' 방향이라고 부르고 그 반대에 하이드록시기가 붙어있는 방향을 3' 방향이라고 부른다. 이 방향성은 DNA에 작용하는 효소에게 DNA의 방향을 가르쳐 주는 매우 중요한 요소이다. DNA 이중나선을 이루는 두 가닥의 DNA는 서로 반대 방향(Anti-parallel)으로 구성되어 있다. 즉, DNA 이중 나선을 그림 2.에서 처럼 세워 놓았을 때, 이중나선의 한 가닥이 위에서 아래 방향이 5'→3' 방향이라면, 나머지 한 가닥은 반대 방향인 아래에서 위 방향이 5'→3' 방향이다.
복제
DNA의 각 가닥이 같이 풀린다. 각 가닥은 상보적인 결합이 가능하므로, 새로운 DNA 분자의 완전한 바탕이 될 수 있다.
DNA중합효소가 상보적으로 결합할 수 있는 뉴클레오솜들 사이에 수소결합을 만들어 새로운 나선구조를 합성한다. 이때 새롭게 형성되는 가닥은 반드시 5'방향에서 3'방향으로 합성된다.
DNA 중합효소 복합체가 인식할 수 있는 특정 부위가 DNA상에 존재하므로, DNA 복제는 RNA의 특별한 부위(origin of replication)들에서 시작한다.
결합한 DNA중합효소 복합체는 ‘거품’(복제방울)을 만들면서 원래 DNA를 양쪽으로 풀어나가며 새로운 DNA분자를 합성한다.
생겨난 새로운 DNA는 원본이 된 DNA와 결합하여 거품의 '안쪽'에서 다시 나선구조를 형성한다.
복제가 끝난 뒤에는 두 DNA 이중나선이 생긴다.
DNA관련정보 수집이용조항 사건
범죄 재발 방지를 목적으로 수형자나 구속 피의자의 유전자(DNA) 감식시료를 채취할 수 있도록 한 법 조항과 이미 형이 선고된 수용자에게도 소급적용하는 내용의 부칙 조항은 헌법에 위반되지 않는다는 헌법재판소 결정이 나왔다.
[5]
결정요지
이 사건 채취조항들은 범죄 수사 및 예방을 위하여 특정범죄의 수형자로부터 디엔에이감식시료를 채취할 수 있도록 하는 것이다. 디엔에이감식시료 채취 대상범죄는 재범의 위험성이 높아 디엔에이신원확인정보를 수록·관리할 필요성이 높으며, 이 사건 법률은 시료를 서면 동의 또는 영장에 의하여 채취하되, 채취 이유, 채취할 시료의 종류 및 방법을 고지하도록 하고 있고, 우선적으로 구강점막, 모발에서 채취하되 부득이한 경우만 그 외의 신체부분, 분비물, 체액을 채취하게 하는 등 채취대상자의 신체나 명예에 대한 침해를 최소화하도록 규정하고 있으므로 침해최소성 요건도 갖추었다. 제한되는 신체의 자유의 정도는 일상생활에서 경험할 수 있는 정도의 미약한 것으로서 범죄 수사 및 예방의 공익에 비하여 크다고 할 수 없어 법익의 균형성도 인정된다. 따라서 이 사건 채취조항들이 과도하게 신체의 자유를 침해한다고 볼 수 없다[6].
같이 보기
핵산
뉴클레오타이드
DNA 수선
RNA
오카자키 절편
PCR
게놈
유전자
DNA 중합효소
염색체
감수 분열
각주
외부 링크
at Curlie
분류:나선
| https://ko.wikipedia.org/wiki/DNA |
{
"plaintext_start_byte": [
2,
487,
1367,
1638,
2726,
3519,
4320,
4748,
5074,
5704,
6259,
6911,
7213,
7781,
8282,
8840,
9153,
9772,
9933,
10357,
10492,
10922,
12625
],
"plaintext_end_byte": [
447,
1366,
1621,
2725,
3510,
4319,
4747,
5046,
5703,
6258,
6910,
7186,
7780,
8281,
8839,
9152,
9771,
9898,
10340,
10491,
10835,
12614,
12779
]
} | Mikä oli Éric Perrin ensimmäinen NHL joukkue? | Éric Perrin | finnish | {
"passage_answer_candidate_index": [
21
],
"minimal_answers_start_byte": [
11669
],
"minimal_answers_end_byte": [
11688
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
Éric Perrin (s. 1. marraskuuta 1975 Laval, Quebec, Kanada) on kanadanranskalainen[1] jääkiekkoilija, joka pelaa SM-liigajoukkue JYPissä. Hän on pelipaikaltaan keskushyökkääjä, mutta osaa pelata myös laitahyökkääjänä. Perrinistä tuli kauden 2017–2018 aikana SM-liigahistorian eniten tehopisteitä ja maaleja tehnyt ulkomaalaispelaaja.[2] Häntä on luennehdittu pelaajaksi, joka johtaa joukkuetta myös kaukalon ulkopuolella.[3]
Ura
Junioriura ja ammattilaisuran alku
Perrin pelasi kaudet 1993–1997 Vermontin yliopiston joukkueessa ECAC-sarjassa. Hän sai yliopistourallaan useita tunnustuksia. Ensimmäisen kautensa jälkeen Perrin valittiin vuoden tulokkaaksi ja toisella sekä kolmannella kaudellaan hänet valittiin ECAC:n tähdistökentälliseen. Perrinin kolmas kausi, 1995–1996, oli hänen parhaansa. Hän teki 38 ottelussa 85 pistettä, ja hänet valittiin ECAC:n parhaaksi pelaajaksi. Perrin oli ehdolla myös koko Yhdysvaltain yliopistosarjojen NCAA:n parhaaksi pelaajaksi, Hobey Baker Awardin voittajaksi.[4] Perrin on todennut, että hänen kotikaupunkinsa Lavalin asema jääkiekkokaupunkina on vaikuttanut paljon hänen urakehitykseensä.[5] Esikuvanaan Perrin pitää Guy Lafleuria, joka on hänen suosikkipelaajansa Montreal Canadiensin joukkueesta.[5] Juuri hänen takiaan Perrin on käyttänyt pelinumeroa 10 läpi uransa.[5]
Ammattilaisuransa Perrin aloitti IHL:ssa kaudella 1997–1998. Hän pelasi sarjassa kolme kautta. Ensimmäisen kautensa Perrin pelasai Cleveland Lumberjacks- ja Quebec Rafales -joukkueissa. Seuraavat kaksi kautta hän kiekkoili Kansas City Bladesissa.[4]
Vuodet Suomessa
Perrin siirtyi Suomeen Jokereihin kaudeksi 2000–2001.[5] Perrinin silloiset agentit olivat suositteet hänelle SM-liigaa, jossa Perrin voisi saada uuden alun sekä uuden itseluottamuksen uralleen polvileikkauksen jälkeen.[5] He sanoivat, että Suomessa saattaisi vierähtää kahdesta neljään vuotta ja uran uuteen läpimurtoon NHL:ssä tarvittaisiin kärsivällisyyttä.[5][6] Hyvin sujuneiden farmikausien myötä häneen kohdistettiin paljon odotuksia. Kauden alku ei kuitenkaan tuonut kuin kaksi pistettä kuudessa ottelussa, joten Jokerit vuokrasi hänet loppukaudeksi Porin Ässiin. Porissa Perrin pelasikin kohtalaisesti tehden 38 pistettä pelaamissaan 43 ottelussa. Perrin aloitti seuraavan kauden Ässissä, mutta hän siirtyi loppukaudella Hämeenlinnan pallokerhoon, koska hän oli pelannut alkukauden odotuksiin nähden vaisusti. Siirtoon vaikutti myös se, että HPK tarvitsi ykkösketjun keskushyökkääjää pudotuspeleihin. Perrinin loppukausi HPK:ssa ei sujunutkaan huonosti: kaikkiaan 20 ottelussa (mukaan lukien pudotuspeliottelut) hän keräsi 21 pistettä.[7]
HPK ei kuitenkaan palkannut Perriniä seuraavaksi kaudeksi, joten seuraavaksi hän siirtyi Jyväskylään JYPin joukkueeseen.[7] Kun Perrin saapui Jyväskylään joukkueen omistaja Jukka Seppänen sanoi Perrinille heidän ensimmäisessä tapaamisessaan: ”En välitä teetkö sata vai nolla tehopistettä. Haluan, että olet tämän joukkueen johtaja. Sen takia olet JYPissä”.[5] Toimittaja Tuomas Heikkilän mukaan Seppänen piti sopimuksen solmimishetkellä Perriniä seuran kaikkien aikojen parhaan ulkomaalaisvahvistuksensa.[1] Valmentaja Matti Alatalon alaisuudessa Perrin sai lyötyä itsensä läpi. Hän oli Jypin paras pistemies tehden 46 pistettä runkosarjassa. Pudotuspeleissä tehot olivat ottelua kohden vieläkin paremmat: Perrin teki 10 pistettä 7:ssä ottelussa.
NHL-ura
Hyvin sujuneen kauden päätteeksi Perrin sai tilaisuuden siirtyä NHL:ään kaudeksi 2003–2004. Tampa Bay Lightning halusi Perrinin joukkueeseensa, sillä hän oli pelannut joukkueessa pelaavan hyvän ystävänsä Martin St. Louis’n kanssa jo yliopistosarjoissa.[8] Perrin ei kuitenkaan saanut kunnolla vakiinnutettua paikkaansa NHL:ssä, vaan joutui pelaamaan paljon farmijoukkueessa. Hän pääsi kuitenkin joukkueen mukaan pudotuspeleihin ja pääsi juhlimaan keväällä Stanley Cupin voittoa joukkueensa kanssa. Vaikka Perrinin ottelumäärät runkosarjassa ja pudotuspeleissä eivät oikeuttaneet Stanley Cup-mestaruuteen ja nimeen pokaalissa, Tampa Bay Lightning haki erikoislupaa NHL:ltä lisätä Perrinin nimi sekä voittavan joukkueen listaan että pokaaliin, ja lupa myönnettiin.[9]
NHL-työsulun vuoksi Perrin pelasi kauden 2004–2005 Hershey Bearsin riveissä AHL:ssä tehden 80 ottelussa 73 pistettä. Hänet valittiin joukkueensa kauden parhaaksi pelaajaksi ja hänelle tarjottiin sopimusta Bearsin kanssa. Perrin ei kuitenkaan halunnut jatkaa farmissa, vaan siirtyi takaisin Eurooppaan, tällä kertaa Sveitsin SC Bernin joukkueeseen. Lisäksi hän pelasi kauden aikana EHC Bielin joukkueessa 11 ottelua.
Kaudeksi 2006–2007 Perrin sai tilaisuuden siirtyä takaisin Tampa Bay Lightningin NHL-joukkueeseen. Hän pelasi joukkueensa jokaisessa ottelussa tehden 36 pistettä. Kauden päätteeksi Lightning päätti päästää hänet Atlanta Thrashersin joukkueeseen. Atlantassa Perrin pelasi kaksi kautta.
Paluu Eurooppaan ja JYPiin
Perrin jätti NHL:n syksyllä 2009, kun hän siirtyi KHL-liigassa pelaavaan Avangard Omskiin. Syksyn 2010 hän harjoitteli NHL-seura Tampa Bay Lightningin kanssa, mutta koska Perrin ei saanut yksisuuntaista NHL-sopimusta, hän siirtyi takaisin SM-liigaan ja JYPiin. Jyväskylässä hän löysi pelillisen kotinsa ja pelaajauran kehittymisen huippuunsa.[5] Kauden alussa Perrin totesikin, että hän on pelannut monissa eri joukkueissa ja sarjoissa, mutta uran siihen astiset parhaat muistot olivat Jyväskylästä.[10] Siksi hän halusi perheineen tulla takaisin JYPiin, vaikka oli pelannut Jyväskylässä vain yhden kauden.[10]
Kaudella 2011–2012 Perrin oli voittamassa JYPissä jääkiekon Suomen mestaruutta. Hän teki mestaruuden ratkaisseen 2–1-jatkoaikamaalin Pelicansia vastaan pelatun loppuottelusarjan viidennessä ottelussa.[11] Hän on kertonut, että arvostaa henkilökohtaisesti Suomen mestaruuden voittamista JYPissä yhtä paljon – tai jopa enemmän – kuin Stanley Cupin voittamista.[5][12] Perrin oli runkosarjan tehoillaan 19+40=59 SM-liigan pistepörssin kolmas ja eniten syöttöpisteitä saanut pelaaja.[13] Hänet valittiin myös tähdistökentälliseen.
Perrin on Tim Thomasin ja Brian Rafalskin ohella ainoa ulkomaalainen pelaaja, joka on voittanut urallaan sekä Stanley Cupin että Suomen mestaruuden. Suomalaisista pelaajista tähän joukkoon kuuluvat Reijo Ruotsalainen, Esa Tikkanen, Jere Lehtinen, Teemu Selänne ja Kimmo Timonen. Kauden jälkeen Perrin harkitsi paluuta Kanadaan viettääkseen enemmän aikaa perheensä kanssa, mutta päätti lopulta tehdä JYPin kanssa kahden vuoden jatkosopimuksen.[14] Kevään 2012 mestaruusjuhlissa Perrin oli todennut, että "JYP on ollut minulle paras paikka pelata jääkiekkoa. Jos vielä pelaan, pelaan JYPissä. Muita vaihtoehtoja ei ole olemassa".[12]
Myös kaudella 2012–2013 Perrin keräsi eniten syöttöpisteitä SM-liigan runkosarjassa.[15] Tästä kaudesta lähtien hän toimi JYPin kapteenina. Viimeisellä JYP-kaudellaan 2014–2015 Perrin sijoittui SM-liigan pistepörssissä toiseksi, tehtyään tehot 12+43=55.[16]
Siirto Turun palloseuraan
Helmikuussa 2015 JYP piti tiedotustilaisuuden, jossa kerrottiin, että Perrinin sopimusta ei jatketa JYPissä.[17] Perrin on ainoa pelaaja, jonka vuoksi JYP on koskaan järjestänyt tällaisen tiedotustilaisuuden.[1] JYP ja Perrin kertoivat, että ratkaisu tehtiin yhteisymmärryksessä, mutta Perrinille ilmoitus lähdöstä oli silminnähden raskas.[17] Kyyneleisiin asti liikuttuneena Perrin kertoi, että hän oli jo vuonna 2013 arvellut joutuvansa lähtemään Jyväskylästä.[17] Ilmoituksen aikaan Perrin johti SM-liigan pistepörssiä 50:llä pisteellä.[17]
Tiedotustilaisuutta seuraavana päivänä JYPin kannattajaryhmä paljasti JYPin kotiottelussa kantaa ottavan ison tifon, jossa luki: "Seuraikoneista on pidettävä kiinni. 11 & 42". Numeroilla viitattiin Éric Perriniin sekä Antti Virtasen tapaukseen. Ottelussa maalin ja kaksi syöttöpistettä tehnyt Perrin kiersi ottelun jälkeen pitkän aikaa jäällä osoittaen kiitollisuutta saamastaan tuesta kannattajilleen, mutta ottelun jälkeen radiohaastattelussa Perrin puhkesi jälleen kyyneliin.[18]
Perrin koki lähtönsä Jyväskylästä outona tunteena, sillä hän olisi halunnut päättää uransa JYPissä.[19][20] Perrin piti tilannetta isona pettymyksenä.[20] Toimittaja Tuomas Heikkilän mukaan päätöksen siitä, ettei sopimusta jatkettu, teki joukkueen omistaja Seppänen.[1] Seppänen oli kuitenkin epävarma päätöksestään.[1] Seppänen totesikin myöhemmin: "En oikein tiedä, jäikö se [sopimuksen tekeminen] lopulta edes rahasta kiinni".[1] Heikkilän mukaan Perrinillä ja päävalmentaja Marko Virtasella oli ollut ristiriitoja.[1]
Niinpä kun JYP kauden päätteeksi voitti pronssia Rauman Lukkoa vastaan käydyssä ottelussa Raumalla, Perrin hyvästeli joukkueensa haikein mielin.[21] Valmentaja Marko Virtanen ei kuitenkaan päästänyt Perriniä viimeiseen vaihtoon kentälle, vaan Perrin seurasi ottelun ratkaisuhetket vaihtopenkiltä.[21]
JYPin toimitusjohtaja Kari Tyni puolestaan perusteli päätöstä olla solmimatta uutta sopimusta sillä, että joukkueella ei ollut varaa palkata Perriniä.[20] JYPin pelaajabudjetti kaudelle 2014–2015 oli hieman yli 2,5 miljoonaa euroa, ja siitä oli määrä leikata 15 % kaudeksi 2015–2016.[20] Perrin siirtyi seuraavaksi Turun palloseuraan.[21] TPS:n pelaajabudjetti kaudelle 2014–2015 ei ollut kuitenkaan kuin 2,69 miljoonaa euroa, ja TPS oli ilmoittanut tekevänsä tuolla tilikaudella noin kahden miljoonan euron tappiot.[21] Kaudelle 2015–2016 TPS ilmoitti pelaajabudjetikseen 2,3 miljoonaa euroa.[21]
Myöhemmin pelatessaan Turun palloseurassa Perrin teki joukkueen kanssa kaudeksi 2017–2018 vuoden mittaisen jatkosopimuksen.
Paluu JYPiin kaudeksi 2018–2019
Marko Virtasen lähdettyä JYPistä Perrin palasi vielä kerran JYPiin. Perrin oli jo päättää uransa jääkiekkoilija, mutta tuli kesällä 2018 siihen tulokseen, että haluaa pelata vielä yhden kauden.[22] Kauden alussa arvioitiin, että hän tulee olemaan kuin valmentaja pelaajiston sisällä.[3] 21.9.2018 Perrin rikkoi sm-liigassa 500 tehopisteen rajan ensimmäisenä ulkomaalaisena pelaajana.[23]
Yksityiselämä
Perrinillä ja hänen vaimollaan Karenilla on kaksi lasta, Alyssa ja Alexandre.[24] Karenilla on lapsi aikaisemmasta avioliitosta.[25]
Perrin on suunnitellut urheilu-uransa jälkeen toimivansa nuorten lahjakkaiden pelaajien kehittämistehtävissä eli auttaa heitä saavuttamaan parhaan pelaamisen tasonsa. Hän ajattelee, että työ ei liittyisi pelkästään jääharjoitteluun vaan myös kaukalon ulkopuoliseen toimintaan, kuten elämäntapoihin ja urheilijana olemiseen.[22]
Tilastot
1991–1992Laval RégentsQMAAA42415091–1271623–1992–1993Hawkesbury HawksCJHL3134589248–––––1993–1994Univ. of VermontECAC3224214534–––––1994–1995Univ. of VermontECAC3528396738––––– 1995–1996Univ. of VermontECAC3829568538––––– 1996–1997Univ. of VermontECAC3626335940–––––1997–1998Cleveland LumberjacksIHL6912314334–––––Québec RafalesIHL13212144–––––1998–1999Kansas City BladesIHL8224376171300001999–2000Kansas City BladesIHL213151816–––––2000–2001JokeritSM-liiga61124–––––ÄssätSM-liiga4315233870–––––2001–2002ÄssätSM-liiga4513132616–––––HPKSM-liiga12510154824662002–2003JYPSM-liiga56182846367461082003–2004Tampa Bay LightningNHL40000120116 Hershey BearsAHL7121547549––––– 2004–2005Hershey BearsAHL8024497346–––––2005–2006SC BernNLA441325382862468EHC BielNLB–––––11571222006–2007Tampa Bay LightningNHL8213233630611222007–2008Atlanta ThrashersNHL8112334526–––––2008–2009Atlanta ThrashersNHL787162336–––––2009–2010Avangard OmskKHL5571219363101162010–2011JYPSM-liiga50183250471043762011–2012JYPSM-liiga581940592014410146 2012–2013JYPSM-liiga59114253221115622013–2014JYPSM-liiga6016304628713442014–2015JYPSM-liiga591243552012381162015–2016TPSSM-liiga461024344822442016–2017TPSSM-liiga4313183118602202017–2018TPSSM-liiga50232043221063944 kauttayhteensäNHL2453272104921812381 kausiyhteensäKHL55712193631011611 kauttayhteensäSM-liiga58718932449830993274673463 kauttayhteensäIHL1854195136125300002 kauttayhteensäAHL1514510314895–––––1 kausiyhteensäNLA441325382862468
Lähteet
Luokka:Kanadalaiset jääkiekkoilijat
Luokka:Kanadanranskalaiset
Luokka:Turun Palloseuran pelaajat
Luokka:Vuonna 1975 syntyneet
Luokka:Elävät henkilöt
| https://fi.wikipedia.org/wiki/%C3%89ric%20Perrin |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
281,
672,
1030,
1628,
1852,
2062,
2612,
2697,
3094,
3731,
3833,
4046
],
"plaintext_end_byte": [
280,
671,
1029,
1627,
1851,
2061,
2611,
2696,
3076,
3718,
3823,
4028,
4074
]
} | Je,Jangwa kubwa zaidi duniani ni ipi? | Jangwa la Namib | swahili | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
Namib ni jangwa kubwa kwenye pwani la kusini-magharibi ya Afrika hasa nchini Namibia na kusini ya Angola. Eneo lake linaanza kusini kwenye mto Olifants wa Afrika Kusini na huelekea hadi kusini ya Angola. Jina la Namib limetokana na lugha ya Wanama lamaanisha "pasipo na kitu".
Jangwa hili lizunguka eneo ya ukubwa wa takribani kilomita mraba 80,900 [1] (maili mraba 31,200 ). Umbo la Namib ni kanda lenye urefu wa 2000 km na upana wa 100-160 km kuanzia mwambao wa Atlantiki. Jangwa limesababishwa na mkondo wa Benguela unaosukuma maji baridi kutoka Antaktika kuelekea pwani la Afrika. Mkondo huu unazuia mvua kunyesha karibu na mwambao hivyo kuleta hali ya hewa kavu.
Baada ya kustaahimili hali ya ujangwa au nusu jangwa kwa zaidi ya miaka milioni 55[2], inadhaniwa kuwa jangwa kongwe zaidi duniani. Hali ya ukame ya Namib unasababishwa na hewa kavu ya Hadley Cell, inaposhuka na kupoeshwa na hewa ya baridi ya Benguela kando ya pwani. Ina chini ya milimita 10 (nchi 0.4 ) ya mvua kila mwaka na ardhi yake iko karibu tasa.
Kuna spishi kadhaa zisizo za kawaida za mimea na wanyama zinapatikana tu katika jangwa hili. Moja yazo ni Welwitschia mirabilis, moja kati ya spishi zisizo za kawaida. Welwitschia ni mmea unaofanana magugu, lakini inakua tu na majani mawili marefu tu maisha yake yote. Majani haya yanaweza kuwa mita kadhaa kwa urefu, yaliyokunjika na kupindika kutokana na upepo wa jangwani . Mzizi wa kati wa mmea huu hujiendeleza hadi ukawa kama sinia na umri. Welwitschia ni mashuhuri kwa uwezo wake wa kustahimili ukame mkubwa katika jangwa la Namib, wakati mwingine ukitoa unyevu kutoka ukungu wa mwambao.
Namib haina makazi ya watu isipokuwa miji michache pwani. Miji muhimu ni Swakopmund na Walvis Bay penye bandari kuu ya Namibia. Lüderitz ni mji mdogo tu uliokuwa muhimu zaidi zamani za kuchimba almasi karibu na mji huu.
Kuna pia makaazi ya mwaka wote katika eneo la Sesriem, karibu na Sossusvlei iliyo maarufu kutokana namatuta ya mchanga makubwa yanayofikia kimo cha 300m na urefu hadi 30 km, ni miongoni mwa refu zaidi duniani.
Mwingiliano kati ya hewa iliyo jawa na maji kuja kutokea baharini kutoka kwa upepeo wa kusini, baadhi ya upepo ulio na nguvu zaidi kando ya jangwa yoyote kwenye fuo za bahari, na ukame wa hewa ya jangwa husababisha ukungu upepo mkali na kusababisha wanamaji kupoteza njia yao. Pamoja na Pwani ya Skeleton kaskazini zaidi, ina sifa mbaya kama mahali meli hubondeka. Baadhi ya hizi meli zilizobondeka zinaweza kupatikana hata mita 50 barani, huku jangwa likisonga magharibi polepole ndani ya bahari, ardhi keboreshwa itachukua kipindi cha miaka mingi.
Jangwa la Namib ni eneo muhimu kwa ajili ya madini ya Tungsten, chumvi na almasi.
Usafiri ni wa anga kwa kutumia ndege kutoka Windhoek (mji mkuu wa Namibia, karibu kilomita 480 kaskazini-mashariki mwa kituvo cha jangwa), Swakopmund na Walvis Bay kaskazini mwa jangwa, kwa kutumia barabara. Barabara kubwa ya lami kutoka Windhoek kuelekea Swakopmund na nyingine kuelekea Lüderitz zinapita jangwani pamoja na barabara za udongo amabazo zinatunzwa vizuri sana.
Hifadhi ya picha
Camel Thorn Tree (Acacia erioloba) katika eneo la Sossusvlei
Bahari ya miinuko ya mchanga kwenye Jangwa la Namib. Miinuko ya mchanga imepangika kwa njia ya kaskazini magharibi-kusini mashariki. Miinuko hizi huzuia upepo wa pwani , na kusababisha upepo kubadilisha mwenendo wake kwa kiasi kikubwa kulia , na kwa hivyo kubadili upepo wa kusini kuwa upepo wa kusini mashariki. Eneo wazi iliy kati miinuko ya mchanga na bahari.
Lua likitua katika Namib Rand Nature Reserve, Namibia.
Picha ya Satellite ya Namib Desert.
Jangwa la Namib linavyo onekana kutoka Spot satellite
Jangwa la Namib linavyo onekana kutoka Spot satellite
Angalia Pia
Orodha ya Majangwa kwa eneo
Animals are Beautiful People, filamu ya asili iliyotungiwa Namib
Marejeo
National Geographic, Januari 1992, pp. 54-85.
Maria Seely: The Namib: Natural History of an Ancient Desert, 3rd ed., Windhoek: Desert Research Foundation ya Namibia 2004, ISBN 99916-68-16-0.
Coordinates:
*
Jamii:Namibia
Jamii:Jangwa
| https://sw.wikipedia.org/wiki/Jangwa%20la%20Namib |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
2226,
3553,
5666,
8563,
8784,
9096,
9273,
9490,
9589,
9891,
10491,
10594,
13095,
14443,
14854,
15802,
15863,
18292,
19627,
20568,
21004,
24328,
25145,
25266,
25777,
26810,
30055,
34485,
35225,
35442
],
"plaintext_end_byte": [
2225,
3552,
5626,
8560,
8783,
9095,
9272,
9489,
9588,
9890,
10424,
10592,
13010,
14442,
14824,
15766,
15862,
18291,
19604,
20539,
20969,
24327,
25125,
25265,
25776,
26809,
30054,
34446,
35167,
35441,
35587
]
} | অটিজম কি চিকিৎসার দ্বারা মুক্ত করা সম্ভব ? | রুবেলা | bengali | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
রুবেলা, জার্মান হাম বা তিন দিনের হাম নামে পরিচিত,[1] রুবেলা ভাইরাস দ্বারা সৃষ্ট একটি রোগ।[2] এই রোগ প্রায়ই মৃদু এবং আক্রান্ত রোগীদের অর্ধেকই অসুস্থতা বুঝতে পারে না।[3] লালচে ফুসকুড়ি সংক্রমণের প্রায় দুই সপ্তাহ পর শুরু হয়ে তিন দিনের জন্য স্থায়ী হতে পারে। এটি সাধারণত মুখের ওপর শুরু হয় এবং শরীরের বাকি অংশে ছড়িয়ে পড়ে। হামের ফুসকুড়ির মত উজ্জ্বল নয় এবং কখনও কখনও চুলকানি হয়। অনেক ক্ষেত্রেই লসিকা গ্রন্থি ফুলে কয়েক সপ্তাহ স্থায়ী হতে পারে [4][5]। বড়দের অস্থিসন্ধিতে ব্যাথা সচরাচর হয়। জটিলতাগুলোর মধ্যে রক্তক্ষরণ সমস্যা, অণ্ডকোষ ফোলা, এবং স্নায়ু প্রদাহ অন্তর্ভুক্ত। গর্ভাবস্থার পর্যায়ে প্রাথমিক পর্যায়ে সংক্রমণ থেকে জন্মগত রুবেলা সিন্ড্রোম (সিআরএস) অথবা গর্ভপাত হতে পারে। সিআরএস এর প্রধান উপসর্গ, হৃদপিণ্ড ও মস্তিষ্কের সমস্যা, কানের সমস্যা যেমন- বধিরতা, চোখের সমস্যা যেমন- ছানি অন্তর্ভুক্ত। সমস্যার গর্ভাবস্থার ২০ সপ্তাহের পর বিরল।
রুবেলা সাধারণত সংক্রমিত মানুষের কাশির মাধ্যমে বায়ুতে ছড়িয়ে পড়ে।[6] ফুসকুড়ি ওঠার এক সপ্তাহ আগে ও এক সপ্তাহ পর পর্যন্ত আক্রান্ত ব্যক্তি রোগ ছড়াতে পারে। সিআরএস আক্রান্ত শিশুরা এক বছরের বেশি সময় পর্যন্ত ভাইরাস রোগ ছড়াতে পারে। শুধু মানুষই আক্রান্ত হয়। পোকামাকড়ের মাধ্যমে রোগ ছড়ায় না। একবার উদ্ধার, মানুষ ভবিষ্যতে সংক্রমণ অনাক্রম্য হয়। পরীক্ষা করে অনাক্রম্যতা যাচাই করা যায়। রোগ নির্ণয় রক্ত, গলা, বা প্রস্রাবে ভাইরাস শনাক্ত করে নিশ্চিত করা হয়। রক্তে অ্যান্টিবডি পরীক্ষা সহায়ক হতে পারে।
রুবেলা একটি প্রতিরোধযোগ্য যা একটিমাত্র টিকার মাধ্যমে ৯৫% প্রতিরোধযোগ। প্রায়ই এটা হাম এবং মাম্পস ভ্যাকসিনের সাথে একযোগে দেওয়া হয় যা এমএমআর টিকা হিসাবে পরিচিত। টিকাদানের হার জনসংখ্যার ৮০%-এর কম হলে গর্ভধারণের আগে নারী অনাক্রম্যতা অর্জন করতে পারে না এবং এই সমস্যা বাড়তে পারে। একবার আক্রান্ত হলে কোন নির্দিষ্ট চিকিত্সা নেই। রুবেলা বিশ্বের অনেক অঞ্চলে একটি সাধারণ রোগ। প্রতি বছর জন্মগত রুবেলা সিন্ড্রোম হয় ১০০,০০০ শিশুর। রোগের হার টিকা দেয়ার ফলে অনেক এলাকায় কমে গেছে। বিশ্বব্যাপী রোগ নির্মূল করার চলমান প্রচেষ্টা আডেয়ার। এপ্রিল ২০১৫ সালে বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থা দুই আমেরিকাকে রুবেলা সংক্রমণ মুক্ত ঘোষণা করে[7][8]। "রুবেলা" ল্যাটিনএ শব্দ যার অর্থ সামান্য লাল। এটা প্রথম ১৮১৪ সালে একজন জার্মান চিকিৎসক একটি পৃথক রোগ হিসেবে বর্ণনা করেন বলেই একে "জার্মান হাম" হিসেবে অভিহিতকরা হয়।
লক্ষণ ও উপসর্গ
রুবেলার উপসর্গ ফ্লু এর মতো। তবে, রুবেলা ভাইরাস সংক্রমণের প্রাথমিক লক্ষণ র্যাশ বা ফুস্কুরি (এক্স্যান্থেম) যা মুখ থেকে ধর এবং অঙ্গ-প্রত্যঙ্গে ছড়িয়ে পড়ে এবং সাধারণত তিন দিন পর হাল্কা হয়ে যায়(যজায়জন্য একে প্রায়ই তিনদিনের হাম হিসেবে অভিহিত করা হয়)।শরীরের অন্যান্য অংশে ছড়িয়ে পড়তে পড়তে মুখের ফুসকুড়ি সাধারণত চলে যায়। অন্যান্য উপসর্গের মধ্যে অল্প জ্বর, ফোলা লসিকা-গ্রন্থি (উপ-অক্সিপিটাল এবংঘাড়ের পেছনে), গাঁটে ব্যথা, মাথা ব্যাথা, এবং নেত্রবর্ত্মকলাপ্রদাহ অন্তর্ভুক্ত[9]।
ফোলা লসিকা গ্রন্থি এক সপ্তাহ পর্যন্ত থাকতে পারে এবং জ্বর খুব কম ক্ষেত্রেই ৩৮ °C (১০০.৪ °F) উপরে উঠে। জার্মান হামের ফুসকুড়ি সাধারণত গোলাপি বা হালকা লাল যা চুলকায় এবং প্রায়ই তিন দিন স্থায়ী হয়। ফুসকুড়ি কয়েক দিনে চলে যায় চামড়া খসানো বা দাগ না রেখে। ফুসকুড়ির জায়গাতে সূক্ষ ফালিতে চামড়া খসতে পারে। ফোরশহেইমার চিহ্ন ২০% ক্ষেত্রে দেখা যায়, নরম তালুতে ছোট, লাল উঁচু স্থান হিসাবে[10]।
রুবেলা যে কোন বয়সে হতে পারে, এবং সাধারণত একটি মৃদু রোগ, শিশুদের অথবা চল্লিশোর্ধদে মধ্যে বিরল। বয়সের সাথে লক্ষণ গুরুতর হতে পারে। বয়স্ক মেয়ে বা নারীদের মধ্যে ৬০% -এর গিরায় ব্যাথা বা অস্থি-সন্ধির প্রদাহের অভিজ্ঞতা হতে পারে[11]।
শিশুদের মধ্যে স্বাভাবিকভাবে রুবেলার নিম্নোক্ত উপসর্গগুলি দুই দিন স্থায়ী হয়ঃ [13]
শুরুতে মুখে, পরে বাকি শরীরে ছড়িয়ে পড়া ফুসকুড়ি
৩৮.৩ ° সে (১০১ ° ফারেনহাইট)-এর কম জ্বর
গলার পেছনের লসিকা-গ্রন্থি ফোলা [14]
বয়স্ক বাচ্চাদের এবং প্রাপ্তবয়স্কদের অতিরিক্ত উপসর্গ হতে পারেঃ
ফোলা গ্রন্থি
করাইজা (ঠান্ডা মতো উপসর্গ)
অস্থি-সন্ধির ব্যাথা (বিশেষত তরুণ মহিলাদের)
নিম্নলিখিত গুরুতর সমস্যা ঘটতে পারেঃ
মস্তিষ্ক সংক্রমণ
রক্তপাতের সমস্যা
জন্ম অপূর্ণতা (জন্মগত)
ছানি
চোখের গ্লুকোমা
হার্ট অপূর্ণতা
শ্রবণশক্তি হারানো[15]
রুবেলায় করাইজা নিউমোনিয়য়াতে রূপান্তরিত হতে পারে, যা সরাসরি ভাইরাল নিউমোনিয়া বা অতিরিক্ত ব্যাকটেরিয়াল নিউমোনিয়া এবং ব্রঙ্কাইটিস (হয় ভাইরাল ব্রংকাইটিস বা অতিরিক্ত ব্যাকটেরিয়া ব্রংকাইটিস)[16]।
জন্মগত রুবেলা সিন্ড্রোম
মূল নিবন্ধঃ ''জন্মগত রুবেলা সিন্ড্রোম''
রুবেলায় নবজাতকের মধ্যে জন্মগত রুবেলা সিনড্রোম হতে পারে। সিন্ড্রোমে (সিআরএস) রুবেলা ভাইরাস দ্বারা জরায়ু সংক্রমণ অনুসরণ করে এবং হৃদযন্ত্র মস্তিস্ক , অক্ষি এবং স্রবণ-যন্ত্রের গঠনে অপূর্ণতা হয় [17]। এছাড়া অপূর্ণতা, কম জন্ম ওজন, এবং নবজাতক থ্রম্বোসাইটপেনিয়া, রক্তাল্পতা এবং হেপাটাইটিস হতে পারে. প্রধান অপূর্ণতা বা অঙ্গসংগঠনে ত্রুটির ঝুঁকি প্রথম তিনমাসের মধ্যে সংক্রমণের জন্য সর্বোচ্চ. সিআরএস প্রধান কারণ রুবেলা জন্য একটি ভ্যাকসিন তৈরি করা হয়েছে. [18]
অনেক মায়েরা যারা প্রথম তিনমাসের ক্রান্তিকালের মধ্যে রুবেল আক্রান্ত হন তারা গর্ভপাত বা মৃত শিশুর প্রসব ক্রান। ভ্রূণ সংক্রমণ থেকে বেঁচে গেলে তাহলে তা কঠইন হৃদরোগ (পেটেণ্ট ডাক্টাস আর্টারিওসাস সবচেয়ে বেশী), অন্ধত্ব, বধিরতা, বা অন্যান্য জীবন হানিকর বিভন্ন অঙ্গের রোগ নিয়ে জন্মগ্রহণ করতে পারে। ত্বক প্রকাশমান "ব্লুবেরি মাফিন ক্ষত" হয় [১৮]। এই কারণে, রুবেলা জন্মের সময়ের জটিল সংক্রমণ সন্নিবেশ টর্চের অন্তর্ভুক্ত।
প্রতি বছর প্রায় ১০০,০০০ ক্ষেত্রে এই অবস্থাঘটে[২]।
কারন
মূল নিবন্ধঃ রুবেলা ভাইরাস
রুবেলা ভাইরাস , একটি টোগা ভাইরাস যা মোড়কযুক্ত একক সূত্রবিশিষ্ট আরএনএ জিনোম রয়েছে এমন ভাইরাস দ্বারা সৃষ্ট একটি রোগ রুবেলা[19]। ভাইরাস শ্বাসনালী দ্বারা সংক্রমিত /wiki/Nasopharynx নাসিকাগহ্বর এবং লসিকা গ্রন্থিতে প্রতিলিপি তৈরী করে। ভাইরাস সংক্রমণের ৫থেকে ৭ দিন পর রক্তে পাওয়া যায় এবং শরীর জুড়ে ছড়িয়ে যায়। ভাইরাস জন্মবিকৃতিকারী বৈশিষ্ট্য রয়েছে এবং গর্ভফুল ভ্রূণে সংক্রমিত হয়ে কোষ ধ্বংস করে বা গঠনে বাঁধা দেয় [১০]। এই ইনকিউবেশন সময়কালে, রোগী সাধারণত ফুসকুড়ি বিকাশের এক সপ্তাহ আগে এবং পরে সংক্রামক থাকেন।
ভাইরাস সংক্রমণের বর্ধিত সংবেদনশীলতা এইচ এল এ-১ বা এ ১ পার্শ্ববর্তী সম্প্রসারিত হ্যাপ্লটাইপের মাধ্যমে উত্তরাধিকারসূত্রে পাওয়া যেতে পারে [20][21]
রোগ নিরুপণ
রুবেলা ভাইরাস নির্দিষ্ট আই জি এম অ্যান্টিবডি সম্প্রতি রুবেলা ভাইরাস দ্বারা আক্রান্ত মানুষের মধ্যে থাকে, কিন্তু এই অ্যান্টিবডি বছরের বেশি সময় ধরে থাকতে পারে, এবং ইতিবাচক পরীক্ষার ফলাফল সাবধানতার সাথে ব্যাখ্যা করা প্রয়োজন [22] । বরাবর এই অ্যান্টিবডি উপস্থিতির সঙ্গে, অথবা একটি সংক্ষিপ্ত সময় পরে, চরিত্রগত ফুসকুড়ি রোগ নির্ণয়ের নিশ্চিত করে[23]।
রোগ প্রতিরোধ
আরো তথ্যঃ এম এম আর টীকা
রুবেলা সংক্রমণ জীবিত, অক্ষম ভাইরাস ভ্যাকসিন ব্যবহার সক্রিয় টিকাদান কর্মসূচির দ্বারা রতিরোধ করা হয়। দুইটি জীবিতক্ষয়িত ভাইরাস ভ্যাকসিন আর এ ২৭/৩এবং সেন্ডেহিল উপপ্রজাতির, যা প্রাপ্তবয়স্কদের রোগ প্রতিরোধে কার্যকর। তবে বয়ঃ সন্ধি-পুর্ব নারীদের ক্ষেত্রে টিকাদান যুক্তরাজ্যে সিআরএস এর সামগ্রিক প্রকোপ হার উল্লেখযোগ্ভাবেয হ্রাস করে না।
টিকা এখন সাধারণত এমএমআর টিকার অংশ হিসাবে দেওয়া হয়। বিশ্ব স্সাস্থ্য সংস্থার বিশেষ পরামর্শ অনুযায়ী প্রথম ডোজ ১২ থেকে ১৮ মাস বয়সে একটি দ্বিতীয় ডোজ ৩৬ মাস বয়সে দেওয়া হয়। গর্ভবতী মহিলাদের সাধারণত প্রথম রুবেলা ইমিউনিটি জন্য পরীক্ষা করা হয়। শিশুর জন্ম হয় না হওয়া পর্যন্ত ঝুকিতে থাকা গর্ভবতীকে টিকা দেয়া হয় না, কারণ টিকাতে জীবিত ভাইরাস রয়েছে [24]।
টিকাদান কর্মসূচি বেশ সফল হয়েছে. কিউবাতে ১৯৯০ সালে রোগ মুক্তির ঘোষণা, এবং ২০০৪ সালে যুক্তরাষ্ট্রের রোগ নিয়ন্ত্রণ ও প্রতিরোধ কেন্দ্র এর জন্মগত এবং অর্জিত উভয় রুবেলাকে মার্কিন যুক্তরাষ্ট্র থেকে বিলুপ্ত ঘোষণা করেছে [25][26]।
টিকার ইতিহাস বা সেরোলজি দ্বারা রুবেলা সংবেদনশীলতার জন্য স্ক্রীনিং প্রজনন বয়সে নারীদের জন্য যুক্তরাষ্ট্রে বাঞ্ছনীয় জন্মগত রুবেলা সিন্ড্রোম (সিআরএস) কমাবার জন্য [27]। উল্লেখ করা বাঞ্ছনীয় প্রজনন-বয়সের সব অগর্ভবতী নারীকে প্রথম শিশুর জন্ম-পূর্ব পরামর্শে রুবেলা টিকার প্রাপ্যতার কথা বলা হবে[২৭]। সম্ভব জন্মবিকৃতি সম্পর্কে উদ্বেগের কারণে, এমএমআর টিকা ব্যবহারের গর্ভাবস্থায় সুপারিশ করা হয়[২৭]। পরিবর্তে, সমর্থ গর্ভবতী নারীদের প্রসব পরবর্তী সময়ের মধ্যে যত তাড়াতাড়ি সম্ভব টিকা দিতে হবে[২৭]।
চিকিৎসা
রুবেলার কোন সুনির্দিল্য নাই; উপসর্গ ও কষ্ট কমানোর উপর ব্যবস্থাপনা নির্ভরশীল। নবজাতকের চিকিৎসা জটিলতা নিরসনের উপর নির্ভরশীল। চোখের ছানির শল্য চিকিৎসা করা হয়[28]। জন্মগত রুবেলা সিন্ড্রোম (সি আর এস) -এর ব্যবস্থাপনা বয়সজনিত ম্যাকুলার ডিজেনারেশনের মতো যার অন্তর্ভুক্ত পরামর্শ, নিয়মিত পর্যবেক্ষণ ও প্রয়োজনে দৃষ্টিসহায়ক যন্ত্রের ব্যবস্থা [29] ।
পূর্বাভাস
শিশু এবং প্রাপ্তবয়স্কদের রুবেলা সংক্রমণ সাধারণত, মৃদু, স্ব-সীমিত এবং প্রায়ই উপসর্গহীন হয়। সিআরএস সহ জন্মগ্রহণকারী শিশুদের জন্য পূর্বাভাস খারাপ [30]।
প্রাদুর্ভাব
রুবেলা একটি রোগ যে বিশ্বব্যাপী ঘটে। ভাইরাস শীতপ্রধান জলবায়ুতে সঙ্গে দেশে বসন্ত সময় শিখর থাকে। রুবেলার টিকা ১৯৬৯ সালে চালু করার আগে, ব্যাপক প্রাদুর্ভাব সাধারণত মার্কিন যুক্তরাষ্ট্রে যে ৬-৯ বছরে এবং ইউরোপে ৩-৫ বছরে ঘটেছে, বেশিরভাগ ক্ষেত্রে ৫-৯ বছর বয়সী শিশুদের মধ্যে [31]। টীকা প্রবর্তনের থেকে, ঘটনার উচ্চ টীকা গ্রহণ হারের দেশগুলোতে রুবেলা বিরল হয়ে উঠেছে।
টিকা আমেরিকায় রুবেলা সংক্রমণ বিঘ্নিত করেছে: ফেব্রুয়ারি ২০০৯-এ কোন প্রাদুর্ভাব হয়ন্যনি [32]। যেহেতু ভাইরাস সবসময় অন্য মহাদেশ থেকে ফিরে আসতে পারে সেহেতু, এখনও পশ্চিম গোলার্ধের জনসংখ্যা রুবেলা মুক্ত রাখার জন্য টিকাদান অব্যাহ্যত থাকা প্রয়োজন। .১৯৬২-১৯৬৫-এর মধ্যে মার্কিন যুক্তরাষ্ট্রে মহামারীর সময় গর্ভাবস্থায় রুবেলা ভাইরাস সংক্রমণ হয়েছে ৩০,০০০মৃত এবং২০,০০০ শিশু সিআরএস এর ফলে অঙ্গহানি নিয়ে বা প্রতিবন্ধী জন্মগ্রহন করে বলে অনুমান করা হয়[33][34]। সার্বজনীন টিকাদান উচ্চ পর্যায়ের উৎপাদন করে যা রুবেলা এর মহামারী নিয়ন্ত্রণে গুরুত্বপূর্ণ[35]।
যুক্তরাজ্যে রুবেলার ঝুকিতে থাকা পুরুষদের যারা টিকা নেয়নি এমন বৃহৎ জনসংখ্যা রয়ে গেছে। রুবেলা প্রাদুর্ভাব ১৯৯৩ সালে এবং ১৯৯৬ সালে যুক্তরাজ্যে অনেক যুবকদের মাঝে সংক্রমণ ঘটেছে যা গর্ভবতী মহিলাদের সংক্রমিত করেছে , যাদের অনেকে ছিল অভিবাসী এবং ঝুকিতে থাকএ। প্রাদুর্ভাব এখনো বৃদ্ধি পাচ্ছে সাধারণত উন্নয়নশীল দেশগুলোতে যেখানে টিকা প্রাপ্যতা নাই [36]।
জাপানে, ২০১২-১৩ রুবেলা প্রাদুর্ভাব সময়ে ১৫,০০০ টি রুবেলা এবং জন্মগত রুবেলা সিন্ড্রোম ৪৩ টির খবর ১৫ অক্টোবর, ২০১২, এবং মার্চ ২, ২০১৪ -এর মধ্যে জাতীয় সংক্রামক রোগ মহামারী নজরদারী সংস্থার কাছে পাওয়া গেছে। সেগুলো প্রধানত ৩১ থেকে ৫১ এবং ২৪-৩৪ বছর বয়সী তরুণ প্রাপ্তবয়স্কদের বয়সের লোকদের মধ্যে ঘটেছে. [37]।
ইতিহাস
আরো দেখুনঃ সংক্রামক রোগের মূলোৎপাটন § রুবেলা
রুবেলা প্রথম আঠারো শতকের মধ্যভাগে বর্ণনা করা হয়েছিল। ফ্রেডরিখ হফম্যান ১৭৪০ সালে রুবেলার প্রথম ক্লিনিকাল বর্ণনা করেছেন, [38] যা ১৭৫২ সালে ডি বার্গেন এবং ১৭৫৮ সালে অরলো দ্বারা নিশ্চিত করা হয় [39]।
১৮১৪ সালে জর্জ ডি ম্যাটন প্রথম প্রস্তাব করেন যে এটি একটি রোগ উভয় হাম ও [[লাল রংয়ের জ্বর] থেকে স্বতন্ত্র]]। এই সকল চিকিত্সক জার্মান ছিল, এবং রোগ রোথিন(সমকালীন জার্মান রোটিন) নামে, অত: পর "জার্মান হাম" নামে পরিচিত ছিল[40]। হেনরি ভিয়েল, একজন ইংরেজ রাজকীয় গোলন্দাজ সার্জন, ভারতে একটি প্রাদুর্ভাব বর্ণনা করেন। তিনি (ল্যাটিন শব্দ থেকে, যার অর্থ "সামান্য লাল") নাম "রুবেলা" উদ্ভ্রেন।ক্রেন ১৮৬৬ সালে [৩৮][41][42][43]
এটা আনুষ্ঠানিকভাবে ১৮৮১ সালে একটি পৃথক সত্তা হিসাবে, লন্ডনে মেডিসিন ইন্টারন্যাশনাল কংগ্রেসে স্বীকৃত হয় [44]। ১৯১৪ সালে আলফ্রেড ফেবিয়ান হেস বানরের উপর কাজের উপর ভিত্তি করে অনুমান করেছেন যে রুবেলা একটি ভাইরাস দ্বারা সৃষ্ট হয়েছিল [45]। ১৯৩৮ সালে হিরো এবং তোসাকা তীব্র রোগীর থেকে ফিল্টার করা অনুনাসিক নিঃসরণ নিয়ে ব্যবহার করে শিশুদের রোগ ঘটানোর মাধ্যমে এই তথ্য নিশ্চিত করেন [৪২]।
১৯৪০ সালে অস্ট্রেলিয়ায় রুবেলার একটি ব্যাপক মহামারী লাগল।পরবর্তীকালে চক্ষুরোগ-বিশেষজ্ঞ নরম্যান ম্যাকয়ালিস্টার গ্রেগ শিশুর জন্মগত ছানি ৭৮ ক্ষেত্রেই পাওয়া যায় এবং তাদের ৬৮ জনের মায়েদের গর্ভাবস্থার প্রথম দিকে রুবেলা সংক্রমণ হয়েছিল[৪১] [৪২]। গ্রেগ একটি বর্ণনা , "শিশুর জন্মগত ছানি মায়েদের জার্মান হা্মের অনুসরণ" ১৯৪১ সালে প্রকাশিত হয়, সালে তিনি সমস্যার কারন হিসাবে এখনকার পরিচিত জন্মগত রুবেলা সিন্ড্রোম (সিআরএস) এর বিভিন্ন বর্ণনা দিয়েছেন এবং লক্ষ্য করেছেন যে, যত আগে মা সংক্রমিত হয়েছিল তত খারাপ ক্ষতি ছিল। যেহেতু কোনো টিকা তখনো পাওয়া যায়নি, কিছু জনপ্রিয় ম্যাগাজিন গর্ভবতী সংক্রামণ থেকে রক্ষা করার জন্য অন্যান্য শিশুদের (বিশেষ করে মেয়েরা) সাথে আক্রান্ত শিশুদের জন্য "জার্মান হাম পার্টির" এর ধারণাটি প্রবর্তন[46]করে। ভাইরাস চিকিত্সক পার্কম্যান এবং অয়েলার-এর নেতৃত্বে দুটি পৃথক গ্রুপ দ্বারা ১৯৬২সালে টিস্যু কালচার আলাদা করা হয়[[৪১] [৪৩]।
১৯৬২ এবং ১৯৬৫-র মধ্যে রুবেলার একটি পৃথিবীব্যাপি মহাপ্রকোপ ছিল, যা ইউরোপে শুরু হয়ে এবং যুক্তরাষ্ট্রে ছড়িয়ে পড়ে[৪৩]। ১৯৬৪-১৯৬৫ সালে, মার্কিন যুক্তরাষ্ট্র একটি আনুমানিক ১২.৫ মিলিয়ন রুবেলা আক্রান্ত ছিল। এই থেকে ১১,০০০ গর্ভপাত বা থেরাপিউটিক গর্ভপাত এবং ্য.২০,০০০ জন্মগত রুবেলা সিন্ড্রোম হয়। এদের মধ্যে ২,১০০ নব্যশিশু হিসেবে মৃত্যুবরণ, ১২,০০০ বধির হয়ে গেল, ৩,৫৮০অন্ধ ছিল, এবং ১,৮০০মানসিক প্রতিবন্ধী ছিল। শুধু নিউ ইয়র্কেই সিআরএস ছিল ১% [47][48]।
১৯৬৯সালে একটি জীবিত ক্ষয়িত ভাইরাস ভ্যাকসিন লাইসেন্স করা ছিল[৪২]। ১৯৭০ সালে, একটি ক্ষয়িত হাম, মাম্পস ও রুবেলা (এমএমআর) ভাইরাস ধারণকারী ট্রিপল টিকা চালু করা হয়[৪৩]। ২০০৬ সালে, দুই আমেরিকায় রুবেলা ৩০০০-এর নিচে নেমে ছিল। তবে, আর্জেন্টিনা, ব্রাজিল, চিলিতে ২০০৭ সালে প্রাদুর্ভাব ১৩,০০০ হয়েছিল[৭]।
জানুয়ারী ২২, ২০১৪ (ডব্লিউএইচও) এবং প্যান আমেরিকান স্বাস্থ্য সংস্থা কলোমবিয়াকে রুবেলা মুক্ত প্রত্যয়িত এবং ঘোষণা করে, এবং প্রথম লাতিন আমেরিকার দেশ হিসাবে রোগ মুক্ত হয়[49][50]। ২৯ এপ্রিল, ২০১৫ , দুই আমেরিকা প্রথম ডব্লিউএইচও অঞ্চল যা আনুষ্ঠানিকভাবে এই ব্যাধি দূর করে। শেষ নিজস্ব রোগের উপদ্রব আর্জেন্টিনা ও ব্রাজিলে ২০০৯ সালে ঘটেছে. প্যান-আমেরিকান স্বাস্থ্য সংস্থা পরিচালক মন্তব্য "রুবেলা বিরুদ্ধে যুদ্ধ ১৫বছরেরও বেশি সময় নিয়েছে, কিন্তু এটা হয়েছে, এটা,আমি বিশ্বাস করি ২১ শতকের অন্যতম গুরুত্বপূর্ণ প্যান আমেরিকান জনস্বাস্থ্য অর্জন " [51]। ঘোষণা ১৬৫ মিলিয়ন স্বাস্থ্য রেকর্ডের পরে এবং জেনেটিকালি নিশ্চিত হওয়ার পরে যে সাম্প্রতিক সব ক্ষেত্রেই সংক্রমণ ভাইরাসের পরিচিত আমদানিকৃত প্রজাতির দ্বারা ঘটিত হয়। রুবেলা এখনও বিশ্বে দেখা যায় এবং সুসান ই রিফ, বিশ্বব্যাপী টিকাদান প্রচেষ্টার প্রধান, বলেন, এটা ২০২০সালের আগে বিশ্বব্যাপী নির্মূল হবে না [৭]। রুবেলা তৃতীয় রোগ হিসাবে এবং -র পর টিকা দিয়ে পশ্চিম গোলার্ধ থেকে নির্মূল করা হয় [৭] [৮]।
নামের উৎপত্তি
রুবেলা কখনো রুবিওলা, ইংরেজিভাষী দেশে হা্মের জন্য একটি বিকল্প নাম; রোগ দুইটি সম্পর্কহীন[52][53]। অন্যান্য ইউরোপীয় ভাষার, যেমন স্পেনীয়তে, রুবেলা এবং রুবিওলা সমার্থক, হামের বিকল্প নাম নয় [54]। সুতরাং, স্প্যানিশ, "রুবিওলা" রুবেলা বোঝায় এবং "স্যারাম্পিওন" হাম বোঝায়।
তথ্যসূত্র
বহিঃসংযোগ
at Wong's Virology.
Centers for Disease Control and Prevention (2012). "". In Atkinson W, Wolfe S, Hamborsky J. (12th ed.). Washington DC: Public Health Foundation. pp. 275–290.
. NCBI Taxonomy Browser. 11041.
বিষয়শ্রেণী:চিকিৎসাবিজ্ঞান
বিষয়শ্রেণী:সংক্রামক রোগ
| https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B0%E0%A7%81%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%B2%E0%A6%BE |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
437,
971,
1363,
1621,
2606,
3366,
4046,
4669,
5103,
5607,
5833,
6017,
6370,
6895,
7080,
7957,
8371,
8641,
9360,
10230,
10433,
10582,
10741,
10813,
11247,
11509,
11714,
11829,
12071,
12568,
13762,
14134,
14465,
14763,
15190,
16442,
17098,
17517,
18222,
18629,
18907,
19415,
20454,
20838,
21725,
21846,
22263,
23314,
23475,
23636,
24058,
24273,
24931,
25003,
25122
],
"plaintext_end_byte": [
429,
970,
1362,
1592,
2577,
3337,
4008,
4655,
5083,
5606,
5801,
5994,
6332,
6874,
7079,
7956,
8370,
8640,
9310,
10213,
10423,
10573,
10732,
10804,
11246,
11493,
11692,
11828,
12056,
12557,
13761,
14133,
14456,
14752,
15189,
16441,
17097,
17508,
18221,
18628,
18896,
19406,
20453,
20837,
21692,
21836,
22255,
23306,
23467,
23628,
24057,
24249,
24906,
24980,
25104,
25187
]
} | ニジェール共和国はいつ建国された？ | ニジェール | japanese | {
"passage_answer_candidate_index": [
6
],
"minimal_answers_start_byte": [
3623
],
"minimal_answers_end_byte": [
3638
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
ニジェール共和国（ニジェールきょうわこく、French: République du Niger）、通称<b data-parsoid='{"dsr":[1497,1508,3,3]}'>ニジェール</b>は、西アフリカのサハラ砂漠南縁のサヘル地帯に位置する共和制国家。首都はニアメ。内陸国であり、アルジェリア、マリ、ブルキナファソ、ベナン、ナイジェリア、チャド、リビアと隣接する。
国名
正式名称はフランス語で、[République du Niger]error: {{lang}}: text has italic markup (help)（レピュブリク・デュ・ニジェール）。通称、[Niger]error: {{lang}}: text has italic markup (help)。公式の英語表記は、[Republic of Niger]error: {{lang}}: text has italic markup (help)（リパブリク・オヴ・ナイジャもしくはニージェア）。通称、[Niger]error: {{lang}}: text has italic markup (help)。日本語の表記は、ニジェール共和国。通称、ニジェール。
国名の由来は、国内を流れるニジェール川より。ニジェール川の語源は、遊牧民トゥアレグ族により、この川がニエジーレン(n'egiren)「川」、またはエジーレン(egiren)「川」と呼ばれていたことによる。これがフランス人に伝えられ、ラテン語で「黒」を意味するニジェール(niger)と転訛した。
ニジェール (Niger) とナイジェリア(Nigeria) は本来は同じ地域を指しているが、旧宗主国を異にする両地域が別々に独立した際に、現在のように別の国を指すこととなった。
歴史
植民地化以前
9世紀頃、ニジェール川流域に現在のマリ東部のガオを首都とするソンガイ帝国が興り、ニジェール川流域地方を支配した。ソンガイは早くから北アフリカとの交易があり、イスラム化が進んでいた。東部のチャド湖周辺はカネム王国が支配していた。ソンガイ帝国は14世紀にはマリ帝国の属国となったものの14世紀後半には再独立し、15世紀には最盛期を迎えた。このころにはソンガイの勢力圏は中部にまで及んでいたが、16世紀末には帝国がモロッコのサアド朝に敗れたためこの支配は崩壊した。東部はカネム王国が南遷したボルヌ帝国の支配下にあった。19世紀にはダマガラム（現ザンデール）に小王朝があり、その他いくつかの小勢力が割拠していたが、ニジェール全体を支配する勢力は存在しなかった。
フランス植民地時代
19世紀末には、イギリスとフランスが進出し、1898年両国の協定によってフランスが20世紀までに全土を領有（フランス領西アフリカ）。フランスはを優遇し、最大民族のハウサ人などを支配させる政策を採った。1900年にはen:Sultanate of Agadez（1449年-1900年）も併合された。1916年、トゥアレグ族の貴族Kaocen Ag Mohammedがアガデスで蜂起した（en:Kaocen Revolt）。翌年、反乱はフランス軍に鎮圧された。1922年にフランス領西アフリカの一部に再編された。1926年、ハウサ人が多数派のザンデールからジェルマ人が多いニアメに行政機能が移され、遷都した。
独立・ディオリ政権
1958年に自治国となり、自治政府首相にはニジェール進歩党党首のアマニ・ディオリが就任した。ディオリは1959年に政敵であるサワバ党のジボ・バカリを追放し、サワバ党の活動を禁止した。1960年8月3日に共和国として独立し、初代大統領にはディオリが就いた。ディオリは建国後すぐに他党を禁止し一党制を敷くとともに、親仏的立場を取りながらアフリカの有力政治家として外交で活躍したものの内政は停滞を続け、1970年代の大干ばつによって国内情勢は不安定化した[1]。
軍政期（最高軍事評議会）
1974年4月、陸軍のセイニ・クンチェ参謀長がクーデターで軍事政権「最高軍事評議会」を樹立し、同評議会の議長に就任。憲法は停止され、議会・政党活動も中止された。クンチェ政権のもとでは北部のアーリットでウランの生産が開始され、また旱魃が収まったため1980年ごろまで経済は成長を続けたが、その後はまた旱魃が起き、ウラン価格の低迷もあって経済はふたたび停滞した。1987年11月にはクンチェが死亡し、アリー・セブが後継者となった。
セブ政権
セブは1989年に社会発展国民運動を結成して民政移管を目指し、同年9月の国民投票で新憲法が承認され、12月の選挙でアリー・セブが大統領が選出されて形式的に民政移管したものの、非民主的な体制はそのままだった。1990年、中央政府の資源独占に不満を持つトゥアレグ族との反政府勢力との間で が勃発。
ウスマン政権
1991年になると民主化運動が激しくなり、セブ政権は民主化にとりかかった。1992年12月に新憲法が国民投票で承認されて複数政党制が認められ、1993年2月の議会選で6党の連合体「変革勢力同盟」が、軍事政権時代の与党「社会発展国民運動(MNSD)に勝利した[2]。3月の大統領選では民主社会会議(CDS)のマハマヌ・ウスマン党首が当選。4月にマハマドゥ・イスフが首相に就任した。
1995年1月の総選挙では MNSD などの野党連合が勝利し、2月にMNSD書記長が首相就任。4月、自治を求めるトゥアレグ族および反政府勢力と和平合意。
軍政期（救国委員会）
1996年1月、軍のクーデターでイブライム・バレ・マイナサラ陸軍参謀長を議長とする「救国委員会」が軍事政権を樹立。
マイナサラ政権
7月の大統領選でマイナサラ議長がウスマン前大統領をやぶり当選。12月マイナサラ大統領は救国委員会を解散、前経済相を首相に任命したが、1997年11月には野党との対立やストライキ問題を解決できないとして解任、外相を新首相に。
軍政期（国家和解評議会）
1999年4月、再び軍がクーデターを起こし、大統領警護隊がニアメの空港でマイナサラ大統領を銃殺した。そして警護隊隊長のダオダ・マラム・ワンケ少佐を議長とする軍事政権「国家和解評議会」が実権を掌握。議会を解散し、憲法を停止した。軍事政権による憲法草案の是非を問う国民投票が7月行われ、約90%の支持で承認された。新憲法は大統領と首相の権力分担を規定。
ママドゥ政権
10月の大統領選で軍の元幹部で MNSD党員のタンジャ・ママドゥが当選した。ママドゥ大統領は12月、MNSD書記長の元首相を首相に任命した。
2000年3月、マハマドゥ・イスフ元首相が率いるニジェール民主社会主義党(PNDS)を中心とした野党勢力が「民主勢力連合」(CFD) を結成。6月 MNSD など大統領支持勢力が議会多数派の「民主勢力同盟」(AFD) を結成した。2001年2月、大学への政府補助金50%以上削減に抗議した学生が各地でデモ、警官隊と衝突。政府は（旧ニアメ大学）を閉鎖。4月マイナサラ大統領銃殺事件の捜査を求める支持者ら数千人が首都でデモ。2002年7月、賃金や待遇に抗議した軍兵士が南東部のディファで反乱を起こし、ラジオ局を占拠。政府は同月のうちに、ディファに非常事態宣言を発令した。反乱は8月にはニアメにも拡大したが、政府軍が鎮圧。200人以上の兵士が逮捕された。
ニジェール川のの帰属問題をめぐり、ベナンと国境紛争を抱える。2000年5月、島に建設中のベナン政府施設をニジェール軍が破壊。6月に双方が会談したが決裂し、アフリカ統一機構（OAU、現アフリカ連合）などに仲裁を要請し2001年6月、両国は結論を国際司法裁判所（ICJ）の判断にゆだねることで合意した。
2004年末の大雨でサバクトビバッタが発生した結果（「（2003年 - 2005年）」、「2003-2005年の蝗害」）、マラディ、タウア、ティラベリ、ザンデールで「」が起こった（を参照）。2007年には が勃発した。
ママドゥ大統領は2009年8月4日に新憲法制定に関する国民投票を行うと表明した。憲法裁判所は違法な決定と判断したが、ママドゥは憲法裁判所を解散させ、投票を強行する構えを見せた[:en]。この国民投票は予定通り実施され、新憲法は採択された。これにより、2012年の新憲法施行までの3年間、ママドゥが現行憲法のもとで引き続き政権を率いることになり、更に現行憲法に存在した3選禁止規定が新憲法では削除されたことで、2012年以降もママドゥが大統領職に留まり続ける可能性が出てきた。
軍政期（民主主義復興最高評議会）
2010年2月、ママドゥ大統領が3期目を目指し任期延長を強行しようとしたことから、国内の緊張が悪化。2月18日、再び軍がクーデターを起こし、軍が大統領と閣僚を拘束。国軍高官が憲法の停止を宣言し、「民主主義復興最高評議会（Supreme Council for the Restoration of Democracy、CSRD）」による軍事政権の樹立を宣言し、憲法の停止と政府の解散の宣言、国境の閉鎖、夜間外出の禁止を発令した[3]。このクーデターに対し国際社会は批判を強めているが、一方で数千人の市民が軍の兵舎の周囲に集まり「軍万歳」などと叫びながら軍事政権への支持を示すなど国民はクーデターを歓迎しているという[4]。サル・ジボが暫定国家元首に就任した。
イスフ政権
2011年4月7日、選挙による新大統領にニジェール民主社会主義党のマハマドゥ・イスフが選ばれた。イスフ大統領は2016年の選挙で再選された[5]。
政治
ニジェールは共和制・大統領制をとる立憲国家で、現行憲法は2010年11月25日に公布されたものである[6]。
元首
国家元首である大統領は国民の直接選挙により選出され、任期は5年。2010年憲法により3選は禁止されている[7]。
行政
首相および閣僚は大統領により任命される[8]。
立法
立法府は一院制で、正式名称は「国民議会」。定数は113議席で、議員は国民の直接選挙により選出される。113議席のうち105議席は民族や地域に関係なく政党名簿比例代表制度により、残り8議席は小選挙区制により少数民族から選出される。議員の任期は5年である。5%以上の投票が得られない政党には議席は配分されない。
ニジェールは複数政党制であり、2011年以降の与党は左派のニジェール民主社会主義党である。他に野党として中道右派の社会発展国民運動(MNSD)や中道の民主社会会議(CDS)などがある。
司法
軍事
選抜徴兵制。兵役は2年。陸軍5,200人、空軍100人、憲兵隊1,400人、共和国警備隊2,500人、国家警察隊1,500人。2002年の国防予算は3,300万ドル。
地方行政区分
ニジェールは7つの州 (région) と1つの首都特別区 (capital district) から構成されている。
ニアメ首都特別区 (Niamey capital district)
アガデス州 (Agadez)
ディファ州 (Diffa)
ドッソ州 (Dosso)
マラディ州 (Maradi)
タウア州 (Tahoua)
ティラベリ州 (Tillabéri)
ザンデール州 (Zinder)
主要都市
最大都市は国土の南西部、ニジェール川沿いに位置する首都のニアメである。人口は国土の南部に偏在しており、マラディやザンデールといった都市が点在するが、国土の中部・北部は砂漠地帯であり、オアシス都市で古くからのサハラ交易の要衝であるアガデスと、ウラン鉱開発の拠点として急速に都市化したアーリットを除き都市らしい都市は存在しない。
地理
ニジェールの気候は北部に行くほど乾燥しており、北部・中部を中心に国土の5分の4をサハラ砂漠が占めている。南部は全域がサヘル地帯に属しており、ステップ気候 (BS) を示す。サヘル北部は降水量が150mから300㎜ほどであり、農耕は不可能だがわずかに育つ草を利用して遊牧が行われている。サヘル中部は降水量が300mから600㎜ほどとなり、天水農業が主力となり、牧畜も行われている。この気候帯は全国土の10%ほどを占め、首都ニアメやザンデールなどの主要都市が点在し、ニジェールの人口の多くがこの地域に居住する。南下するほど降水量は増加していき、ベナン国境に近い国土の最南部は全国土の1%ほどにすぎないが、降水量が600mから750㎜ほどとなって最も農業に適している[9]。雨季は南に行くほど長くなるが、おおよそ6月～9月が雨季に当たり多湿となる。2月にはサハラ砂漠から非常に乾燥した季節風ハルマッタンが吹き込むため気温が下がり、また砂塵がひどくなる[10]。
地形は基本的に南に向かうほど標高が低くなるが、国土中央のアイル山地および北端のリビア国境の山地を除いてはおおむね平坦な地形である。最高地点はアイル山地のイドゥカル・ン・タジェ山 (別称バグザン山、標高2022m) で[11]、最低地点はニジェール川の標高200mである。
ニジェールは乾燥地帯に位置し、年間を通じて流水があるのは国土南西部を流れるニジェール川のみである。また、南東端はチャド湖に面している。このほか、雨季になると各所に湖沼や季節河川が出現し、貴重な水資源となっている[12]。
経済
農業、畜産業、鉱業が主産業。国民総所得は77億ドル[13]、(1人当たり370ドル[14]、2016年)で、世界最貧国の1つでもある。周辺の8か国とともに西アフリカ諸国中央銀行を中央銀行としており、通貨はCFAフランである。
農牧業
第1次産業人口は56.9%(2005年）を占める[15]が、農業は自給農業が中心で、南部に限られる。降雨量は少ないが灌漑も発達しておらず、水源も乏しいため、ほとんどは天水農業である。そのため降雨量に収量は大きく左右されるが、サヘル地域は雨量が不安定であり降水量の年較差が激しいため、しばしば旱魃が起こる。
おもな作物は、雨量の多いサヘル南部ではモロコシ、より乾燥したサヘル中部ではトウジンビエ（パールミレット）が栽培される[16]。1980年代以降、特にモロコシにおいて単収の減少が目立ち、1980年の1ヘクタール当たり479㎏から、2001年には1ヘクタール当たり255㎏と、ほぼ半減している。これは人口増加により旧来の土地休閑が不可能になり、土地が酷使されるようになったためである。これに対し総生産量は増加しているが、これは耕作面積が3倍近く増加しているため、単収の減少を耕地の増加で補っているためである。トウジンビエにおいては旧来の土地休閑が可能であったため、単収減少は起こっていない[17]。モロコシ・トウジンビエは平年は自給が可能であるが、干ばつが起こった場合供給が不足する。このほか、南部のニジェール川流域において米の栽培が行われており、とくにティラベリ州において集約的に栽培されるが、国内需要が大きく伸びているため自給ができず、多くを輸入に頼る状況となっている[18]。
輸出用作物としては植民地時代に落花生の栽培が奨励され、1960年代初期には総輸出額の80%が落花生およびピーナッツオイルによって占められていた[19]が、1970年代にはすでに割合はかなり小さくなっており、それ以降は輸出額はごくわずかなものにとどまっている[20]。農作物のなかで輸出額が多いのはタマネギやササゲであるが、いずれも総輸出額に占める割合は非常に少ない[21]。ササゲの輸出の大半はナイジェリア向けであり[22]、タマネギの輸出先も近隣諸国がほとんどである[23]。
牧畜は農業よりは盛んであり、ウシやヒツジ、ヤギ、ラクダが主に飼育される。南部のフラニ人はウシを主に飼育し、北部のトゥアレグ人はラクダやヤギを中心に飼育を行っている[24]ほか、各地の農耕民も牧畜を行っている。家畜輸出は農業輸出よりも大きく、ウシ・ヒツジ・ヤギが主に輸出される[25]。
鉱業
独立時は上記のわずかな農牧業に頼っていたが、1971年に北部のアーリットでウラン鉱の生産が開始され[26]、以後ウランの輸出が経済の柱となった。ウランは確認できるだけで世界第3位の埋蔵量を誇っている。ニジェールのウラン鉱山はアーリット鉱山とアクータ鉱山の2つの鉱山からなり、アーリット鉱山はフランス原子力庁（のちにアレヴァ社）とニジェール政府が、アクータ鉱山はニジェール政府・フランス原子力庁（のちにアレヴァ社）・日本の海外ウラン資源開発社・スペインの資本がそれぞれ出資している[27]。
ウラン関連産業は全雇用の約20%を占める。2014年にはウランが総輸出額の45.6%を占め、ニジェール最大の輸出品となっている[28]が、あまりにウランの経済に占める割合が高いため、ウランの市場価格の上下がそのまま経済に直撃する構造となっており、経済成長率はウラン価格の動静に左右されている。
また東部で油田が発見され、2014年には石油製品が総輸出額の25.9%を占めて第2位の輸出品となった[29]。また、ブルキナファソ国境に近いリプタコ地方においては金が産出され、これも輸出される[30]。
その他
1997年の旱魃で国民の4分の1が飢餓の危機に陥った。さらにウラン価格の低下、度重なる政情不安による海外援助の途絶により、1999年末には国家経済が事実上の破産状態に陥った。しかし、2000年12月に国際通貨基金 (IMF) などは貧困削減対策として、ニジェール政府が背負う8億9,000万ドルの債務免除を発表し、7,600万ドルの融資を決定するなど明るい兆しも見えてきている。
交通
ニジェールの交通の主力は道路交通であるが、それほど整備が進んでいるわけではない。最も重要な道路は首都ニアメから国土の南端ガヤへ向かう道路で、ここからベナンに入りベナン中部のパラクーから鉄道でコトヌー港へと向かうのがニジェールの主な輸出ルートである。また、マリ国境のからニアメ、ドッソ、マラディ、ザンデール、ディファといった主要都市を通ってチャド湖沿岸のンギグミまで、ニジェールの人口稠密地帯を結ぶ全線舗装の[31]幹線道路が走っている[32]。このほか、ザンデールからアガデス・アーリットを通ってアルジェリア国境のアッサマッカへと向かうサハラ縦断道路が存在するが、舗装はザンデールからアーリット間のみにとどまっている[33]。ニジェール川には、ニアメ市のケネディ橋やガヤ市の橋など、数本の橋が架けられている。
ニジェールにはニアメのディオリ・アマニ国際空港をはじめとしていくつかの空港が存在するが、国際便がニアメに発着するのみで、1980年代以降国内線はわずかなチャーター便を除きほとんど運行していない。このため、国内輸送において航空輸送はほとんど意味を持っていない[34]。
ニジェール国内に鉄道は存在しない。植民地時代にはコートジボワールのアビジャンからオートボルタの首都ワガドゥグーを通ってニアメまでの鉄道が計画されていたものの、1954年にワガドゥグーに到達したところで工事は中断し、やがて独立とともに計画は立ち消えとなって、アビジャン・ニジェール鉄道の名にその痕跡を残すのみとなっている。これに代わってダオメー（現ベナン）経由の鉄道計画が浮上し、1959年にはベナン・ニジェール鉄道輸送共同体が設立されてダオメー国内の鉄道にニジェールが参画することとなった[35]。1970年代にはパラクーからニアメへの鉄道延伸が決定されたが、資金不足で工事は中止された[36]。
国際関係
日本との関係
在留日本人数 - 7人（2016年10月現在）[37]
ニジェール人数 - 19人（2016年12月現在）[38]
国民
2016年の人口は2067万2987人。国連による統計では2015年～2020年の人口増加率は3.81と世界3位[39]。世界銀行によると出生率は2016年には7.2となり世界一となっていることから、人口爆発を引き起こし、2020年に2332万人、2050年に6120万人、2070年に1億0122万人、2100年には1億2403万人にまで増加すると予測されている。
民族
ニジェールの最大民族はハウサ族であり、2001年には人口の55.4%を占めていた[40]。ハウサ人は主に南部のナイジェリア国境沿いに居住し、ザンデールやマラディなどが居住域の主な都市である。次の大きな民族グループは南西部に居住する-ソンガイ族であり、人口の21%(2001年）を占めている[41]。ジェルマ・ソンガイは首都ニアメの多数派民族であり、ニジェール川沿いを主な居住域としている。これに次ぐのは北部の砂漠地方を中心に居住する遊牧民トゥアレグ族であり、全人口の9.3%(2001年）を占める[42]。第4位の民族はフラニ族であり、人口の8.5%(2001年）を占める[43]。フラニ人も遊牧民であるが、北部に多いトゥアレグ人とは異なり、北端を除き全国にまんべんなく分布する。このほか、南東部に多いや、同じく南東部のディファ市周辺に多い、、などの民族が居住する。
言語
フランス語が公用語だが、日常においてはハウサ語、ジェルマ語、フラニ語などの各民族語が主に話されている。
宗教
イスラームが90%を占め、中でもスンニ派が全人口の85%を占めている(2005年）[44]。他にアニミズム、キリスト教も。
教育
教育制度は、小学校6年・中学校4年・高校3年・大学3年であり、小学校と中学校の10年間が義務教育となっている[45]。ただし飛び級制度および落第制度があり[46]、またそれ以外でも学校教育からドロップアウトする者も多い[47]ため、入学者に比べ卒業者は少なくなっている。識字率は19.1%（2015年）にすぎない[48]。
国内の大学は、1971年に設立された総合大学アブドゥ・ムムニ大学（旧ニアメ大学）やイスラム大学であるサイ・イスラム大学が存在する[49]。
文化
世界遺産
ニジェールには、文化遺産が１件（アガデス歴史地区）及び自然遺産が２件（アイル・テネレ自然保護区、W国立公園）の、3つの世界遺産が存在する。アガデスはサハラ交易で栄えたオアシス都市であり、その古い町並みが世界遺産に指定された。アイル・テネレ自然保護区は国土中央部の山地及び砂漠地帯である。W国立公園は国土の南端に位置し、ニジェール、ブルキナファソ、ベナンにまたがるニジェール川の流域で、自然がよく残され多くの動物が生息している。
祝祭日
参考文献
牧英夫『世界地名ルーツ辞典』1989/12
脚注
関連項目
ニジェール関係記事の一覧
サヘルの声（国営ラジオ放送）
後発開発途上国
外部リンク
(in French)
(in French)
(in Japanese)
(in French)(in English)
| https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%8B%E3%82%B8%E3%82%A7%E3%83%BC%E3%83%AB |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
577,
1844,
3252,
4993,
6886,
9490,
10091,
10438,
11488,
14258,
14977,
15700,
16483
],
"plaintext_end_byte": [
576,
1813,
3209,
4926,
6868,
9420,
10090,
10378,
11441,
14227,
14944,
15683,
16468,
16802
]
} | كم عدد أنواع موانع الحمل ؟ | حبوب منع الحمل المركبة | arabic | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
حبوب منع الحمل (COCP) هي وسيلة من احدى وسائل تنظيم الحمل والتي تحتوي على هرمونى الإستروجين (الاستراديول) والبروجيستيرون (البروجيستين). عندما يتم تناولها عبر الفم، فانها تضعف من خصوبة المرأة. بدأ استخدامها في الولايات المتحدة في عام 1960 وتعتبر وسيلة شائعه للتحكم بالنسل، حيث تستخدمها الان أكثر من 100 مليون سيدة حول العالم.
وما يقارب 12 مليون امرأة في الولايات المتحدة. بحلول عام 2012, حوالي 16% من النساء في الولايات المتحدة اللاتي تتراوح أعمارهن بين 15-44 صرحوا باستخدامهن لحبوب منع الحمل، مما يجعل هذه الحبوب الوسيلة الأكثر شيوعًا في الاستخدام لمنع الحمل بين النساء في هذه الفئة العمرية. يختلف الاستخدام بشكل كبير حسب الدولة والعمر، والتعليم، والحالة الاجتماعية. ما يقارب ثلث النساء اللاتي تتراوح أعمارهن بين 16- 49 في المملكة المتحدة يستخدمون حاليًا إما الحبوب المشتركة أو حبوب البروجستيرون فقط, مقارنةً مع 1% فقط من النساء في اليابان.
نوعان منهما على قائمة منظمة الصحة العالمية للأدوية الأساسية, والتي هي أكثر الأدوية أهمية المطلوبة في النظام الصحي الأساسي. كانت حبوب منع الحمل عاملًا محفزًا للثورة الجنسية.
الاستخدام الطبي
ينبغي أن يتم تناول حبوب منع الحمل الفموية المركبة كل يوم في نفس الوقت. إذا تم نسيان تناول حبة أو أكثر لما يزيد عن 12 ساعة، فإن حماية منع الحمل ستتقلص. أغلب العلامات التجارية لحبوب منع الحمل يتم تعبئتها في واحد من عبوتين مختلفتين في الحجم، مع تحديد الأيام لدورة ال 28 اليوم. بالنسبة للعبوة ذات ال 21 حبة، فإنه يتم تناول حبة يوميًا لمدة ثلاثة اسابيع، ويعقبها أسبوع بدون تناول أيّ حبوب. أما العبوة ذات ال 28 حبة، يتم تناول 21 من حبوب منع الحمل، ثم يتبعها أسبوع تتناول فيه حبوب وهمية أو سكرية.
إن المرأة التي تتناول حبوب منع الحمل ستتعرض لنزيف انسحاب خلال فترة تناول الحبوب الوهمية، ولكنها ستبقى محمية من الحمل خلال هذا الاسبوع. هناك أيضًا نوعان من أحدث أنواع حبوب منع الحمل (Yaz 28 and Loestrin 24 Fe) والتي تتضمن 24 يومًا من تناول حبوب الهرمون النشطة, و 4 أيام من الحبوب الوهمية.
حبوب منع الحمل الوهمية
حبوب منع الحمل الوهمية تتيح لمستخدميها تناول حبة يوميًا, والابقاء على العادة اليومية في تناولها حتى خلال الاسبوع الخالي من الهرمونات. قد تحتوي حبوب منع الحمل الوهمية على مكملات حديد, حيث يزيد الاحتياج إلى الحديد خلال فترة الحيض.
إن التقصير في تناول حبوب منع الحمل خلال الأسبوع الوهمي لا يؤثر على فعالية الحبوب, بشرط أن يتم استئناف تناول حبوب منع الحمل النشطة في نهاية الأسبوع.
كان يُعتقد بأن نزيف الانسحاب الذي يحدث خلال فترة الانقطاع عن تناول حبوب منع الحمل الفعالة كان مطمئنًا, كتأكيد عضوي لعدم وجود حمل. إن عبوة حبوب منع الحمل ذات 28 حبة أيضًا تحاكي متوسط دورة الطمث، على الرغم من أن التغييرات الهرمونية التي تحدث خلال دورة حبوب منع الحمل تختلف اختلافا كبيرًا عن التبويض العادي في الدورة الشهرية. تعمل حبوب منع الحمل على كبح الدورة الشهرية، ويحدث نزيف الانسحاب خلال فترة تناول حبوب منع الحمل الوهمية. نزيف الانسحاب من الممكن أيضًا التنبؤ به. يمكن ان يكون النزيف غير المتوقع عارضًا جانبيًا للحمية الفعالة على المدى الطويل.
الامتناع عن أو تقليل الحبوب الوهمية
اذا كانت تشكيلة حبوب منع الحمل أحادية الطور, فإنه من الممكن تخطّي النزيف الانسحابي والبقاء محمية ضد الحمل من خلال تخطي حبوب منع الحمل الوهمية والبدء مباشرة بالعبوة التالية. إن القيام بهذا مع حبوب منع الحمل ذات التشكيلات ثنائية وثلاثية الطور ينطوي على مخاطر حدوث نزيف مفاجئ وقد يكون غير مرغوب فيه. ولكنه رغم ذلك لن يزيد من احتمالية حدوث حمل.
ابتداءً من عام 2003, أصبحت النساء قادرات على استخدام نسخة ذات الثلاثة شهور من حبوب منع الحمل. وبشكل مشابه لأثر استخدام صيغة ثابتة للتشكيلة وتخطي الاسابيع الوهمية في الثلاثة أشهر, فإن الحبوب الموسمية له فوائد تتمثل بدوراتٍ أقل تكررًا, مع تراجع محتمل للنزيف المفاجئ.
Sasanqua هي نسخةٌ أخرى أيضًا حيث يتم استبدال الأسبوع الوهمي كل ثلاثة أشهر بأسبوع ذا جرعة منخفضة من الاستروجين.
تم ايضًا إعداد نسخة جديدة من حبوب منع الحمل المشتركة والتي تعمل على التخلص كليًا من حبوب منع الحمل الوهمية ونزيف الانسحاب. بعد تسويقها باسم Anya أو Libel, أظهرت الدراسات أنه وبعد 7 شهور لم يعد ما يقارب 71% من المستخدمين يعانون نزيفًا مفاجئًا, وهو أكثر الاعراض الجانبية الشائعة عند الاستمرار في تناول الحبوب الفعالة دون فترات توقف.
الفعالية
إن الاحتمالية المتوقعة لحدوث حمل خلال السنة الأولى من الاستخدام الأمثل لحبوب منع الحمل تبلغ حوالي 0.3%, وتبلغ احتمالية حدوث الحمل خلال السنة الأولى من الاستخدام النموذجي لحبوب منع الحمل حوالي 9%. إن نسبة الفشل في الاستخدام الأمثل محددة بناءً على مراجعة لمعدلات الحمل في التجارب السريرية, كما أن نسبة الفشل في الاستخدام النموذجي محددة بناءً على متوسط مرجح للتقديرات ما بين عامي 2005 و 2002 في المسوح الوطنية الأمريكية للنمو الأسري, تصحيحًا لقلة الاعلان عن حالات الجهاض.
هناك عدة عوامل تؤثر في كون فعالية الاستخدام النموذجي أقل من فعالية الاستخدام الأمثل:
- أخطاء تقع على عاتق من يقوم بتوفير الارشادات حول استخدام هذه الطريقة.
- أخطاء من قِبل المستخدم.
- عدم امتثال المستخدم للتعليمات عن معرفة مسبقة
على سبيل المثال, قد يتم اعطاء أحد مستخدمي اساليب منع الحمل الفموية معلومات خاطئة من قبل مزود الرعاية الصحية مثل وتيرة الاستهلاك, ونسيان تناول الحبة ذات يوم, أو ببساطة عدم الذهاب إلى الصيدلية لتجديد الوصفة الطبية.
توفر حبوب منع الحمل الفموية المشتركة منعًا فاعلًا للحمل من أول حبة اذا تم البدء بها خلال أول 5 ايام من بداية الدورة الشهرية (في غضون خمسة أيام من اليوم الأول من الطمث). إذا تم البدء بتناولها خلال اي وقت آخر في الدورة الشهرية، فإن حبوب منع الحمل توفر منعًا فاعلا للحمل بعد 7 أيام من الاستخدام المتواصل لحبوب منع الحمل الفعالة، لذلك يجب أن يتم استخدام وسيلة احتياطية لمنع الحمل إلى حين أن يتم تناول حبوب منع الحمل ل 7 ايام متتالية. يجب ان يتم تناول حبوب منع الحمل الفموية تقريبًا في نفس الموعد كل يوم.
قد تتضاءل فعالية وسائل منع الحمل بسبب
1- تفويت تناول أكثر من حبة في العبوة.
2- التأخر في البدء في العلبة الجديدة من الحبوب النشطة (أي تمديد الفترة الخالية من تناول الحبوب, أن تمتد فترة الحبوب الوهمية غلى أكثر من 7 ايام)
3- سوء الامتصاص المعوي للحبوب النشطة سواء بسبب القيء او الاسهال
4- تفاعلات الأدوية مع الحبوب النشطة والتي تقلل مستويات الاستروجين والبروجسترون لمنع الحمل.
إن فاعلية حبوب منع الحمل الفموية المركبة لا تختلف سواء كأن يتم تناول الحبوب النشطة بشكل متواصل ولفترات مطولة, أو اذا كان يتم تناولهم ل 21 يوم نشطة و7 أيام وهمية.
تعليمات للحبوب التي يتم تفويتها
- اقل من 12 ساعة: تناول الحبة التي فوتتها بأقرب وقت ممكن.
- ما بين 12 إلى 24 ساعة: تناول حبة واحدة بأقرب وقت ممكن, مع الامتناع عن الجماع أو استخدم وسيلة أخرى لمنع الحمل.
- أكثر من 24 ساعة: تناول حبة واحدة في أقرب وقت ممكن, وقم بسؤال الطبيب اذا كان بالإمكان تناول حبة ثانية ذلك اليوم, واذا ما كان يجب استخدام الحبات التي تم تفويتها في هذا الشهر. مع الامتناع عن الجماع, أو استخدام وسيلة اخرى لمنع الحمل لمدة 7 ايام على الاقل.
في حالة حدوث الحيض, يجب الانتظار لمدة اسبوع ثم البدء بمجموعة جديدة من الحبوب. اذا كانت الحبوب لا تتبع دورة شهرية, اسأل الطبيب للمزيد من المعلومات.
الاستخدام لغير منع الحمل
يتم ايضًا استخدام الهرمونات في حبوب منع الحمل لعلاج حالات طبية أخرى, مثل متلازمة تكيس المبايض, وبطانة الرحم, وانقطاع الطمث, وتشنجات الحيض, والتحلل, وغزارة الطمث (نزيف الطمث المفرط), وفقر الدم المرتبط بالحيض وعسر الطمث (الطمث المؤلم). على الرغم من استخدامها الكبير في علاج هذه الحالات، فإن حبوب منع الحمل الفموية لم يتم الموافقة عليها من قبل إدارة الأغذية والعقاقير الأمريكية لمثل هذه الاستخدامات بسبب الافتقار إلى الدليل العلمي القاطع أن فوائدها تفوق المخاطر الناجمة عنها. بالإضافة لذلك، يتم أحيانًا وصف حبوب منع الحمل الفموية كعلاج لحب الشباب الخفيف أو المعتدل، على الرغم من أنه لم تتم الموافقة عليها من قبل منظمة الاغذية والعقاقير الأمريكية لهذا الغرض. تم الموافقة على ثلاثة أنواع مختلفة من وسائل منع الحمل الفموية من قبل منظمة الاغذية والعقاقير من اجل علاج حب الشباب المعتدل إذا كان العمر لا يقل عن 14 أو 15 سنة، وبدأت فعلًا بالحيض، وتحتاجُ إلى وسائل منع حمل. هذا يتضمن Ortho-tri cyclen، Estrostep, YAZ. وعلى الرغم من أن حبوب منع الحمل يتم وصفها احيانا لحث الحيض بشكل منتظم لدى النساء اللاتي يعانين من عدم انتظام الدورة الشهرية, فإنها تقوم فعليًا بكبح الدورة الشهرية الطبيعية ومن ثم محاكاتها بدورة شهرية منتظمة لمدة 28 يومًا.
إن النساء اللاتي يعانين من ضعف الدورة الشهرية نظرًا لثلاثي البطولة الرياضية يتم أحيانًا اعطائهم حبوب منع الحمل الفموية حيث تقوم بخلق نزيف دورات الطمث. مع ذلك، فإن السبب الكامن وراء هذه الحالة هو نقص الطاقة ويجب أن يتم معالجته من خلال تعديل التوازن بين السعرات الحرارية التي يتم تناولها وتلك التي يتم حرقها خلال التدريبات. لا يجب أن يتم استخدام حبوب منع الحمل كعلاج اولي للنساء في البطولات الرياضية.
تفاعلات الأدوية
تعمل بعض الأدوية على تقليل تأثير حبوب منع الحمل وقد تؤدي إلى حدوث نزيف مفاجئ, أو زيادة فرصة حدوث حمل. هذه الادوية تتضمن الريفامبيسين، الباربيتورات، الفينيتوين وكاربامازيبين. بالإضافة إلى التحذيرات من المضادات الحيوية واسعة النشاط, مثل الأمبيسلين والدوكسيسيكلين, والتي قد تسبب مشاكل تتمثل في إضعاف البكتيريا المسؤولة عن إعادة تدوير ايثينيل استراديول من الامعاء الغليظة (BNF 2003)
الأعراض الجانبية
من الأمور المتفق عليها بشكل عام ان المخاطر الصحية لوسائل منع الحمل الفموية أقل من تلك الناتجة عن الحمل والولادة وأن "الفوائد الصحية لأي وسيلة من وسائل منع الحمل أكثر بكثير من المخاطر الناتجة عنها". وقد جادلت بعض المنظمات الصحية بأن المقارنة بين وسائل منع الحمل وعد استخدام وسيلة (الحمل) هو امر ليس مرتبطًا, وعوضا عن ذلك, فإن المقارنة بين درجة الامان بين الوسائل المختلفة يجب ان يكون متوفرًا.
بشكل عام
إن المصادر المختلفة تشير إلى حالات مختلفة من الاثار الجانبية. من أكثر الاعراض الجانبية شيوعًا النزيف المفاجئ. أظهرت مقالة مراجعة فرنسية في عام 1992 أنه حوالي 50% من المستخدمين الجدد ينقطعون عن استخدام حبوب منع الحمل قبل نهاية السنة الأولى بسبب الانزعاج من الاثار الجانبية مثل النزيف المفاجئ وانقطاع الطمث. وجدت احدى الدراسات ان النساء اللاتي يستخدمن حبوب منع الحمل تراجعت بنسبة 32% عن أوائلك اللاتي لا يستخدمن وسائل منع الحمل.
مراجع
تصنيف:أدوية أساسية حسب منظمة الصحة العالمية
تصنيف:تحديد النسل
تصنيف:ثقافة مضادة في عقد 1960
تصنيف:ثورة جنسية
تصنيف:ذيفان الكبد
تصنيف:علم الجنس
تصنيف:وسائل تحديد النسل الهرمونية
| https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%A8%D9%88%D8%A8%20%D9%85%D9%86%D8%B9%20%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%85%D9%84%20%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B1%D9%83%D8%A8%D8%A9 |
{
"plaintext_start_byte": [
25,
1223,
2395,
3289,
6953,
8587,
9735,
11425,
12042,
13121,
14666,
15366,
16159,
18070,
21568,
22719,
23502,
24274
],
"plaintext_end_byte": [
1222,
2394,
3233,
6858,
8586,
9673,
11424,
12041,
13101,
14631,
15365,
16158,
18069,
21567,
22718,
23405,
24273,
24775
]
} | ดาวฤกษ์พร็อกซิมาคนครึ่งม้า ถูกค้นพบครั้งแรกเมื่อไหร่ ? | พร็อกซิมาคนครึ่งม้า บี | thai | {
"passage_answer_candidate_index": [
1
],
"minimal_answers_start_byte": [
1529
],
"minimal_answers_end_byte": [
1564
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
Coordinates:
พร็อกซิมาคนครึ่งม้า บี (English: Proxima Centauri b) หรือเรียก พร็อกซิมา บี (English: Proxima b[1][2]) เป็นดาวเคราะห์นอกระบบในเขตอาศัยได้ โคจรรอบดาวฤกษ์พร็อกซิมาคนครึ่งม้า ซึ่งเป็นดาวฤกษ์ประเภทดาวแคระแดงในกลุ่มดาวคนครึ่งม้า และถือเป็นดาวฤกษ์ที่อยู่ใกล้ดวงอาทิตย์มากที่สุด[3][4] โดยห่างจากโลกราว 4.2 ปีแสง (1.3 พาร์เซก หรือ 40 ล้านล้านกิโลเมตร) ทำให้ดาวเคราะห์นอกระบบดวงนี้เป็นดาวเคราะห์ที่มีศักยภาพต่อการอยู่อาศัยได้ที่อยู่ใกล้ระบบสุริยะมากที่สุดเท่าที่รู้จัก
ดาวพร็อกซิมาคนครึ่งม้า บี ค้นพบโดยคณะนักดาราศาสตร์จากหอดูดาวท้องฟ้าซีกใต้แห่งยุโรป ประกาศการค้นพบในเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2559[5][6][7][3][8] หลังการค้นพบไม่นานนักวิจัยของสถาบันที่วิเคราะห์ศักยภาพในการอยู่อาศัยได้เสนอว่าดาวเคราะห์ดวงนี้อาจเป็นสถานที่ที่มีสภาพเอื้อต่อสิ่งมีชีวิตที่อยู่ใกล้เรามากที่สุด ซึ่งเปิดโอกาสให้เกิดการสำรวจดาวเคราะห์โดยใช้หุ่นยนต์ตามโครงการสตาร์ช็อต (Starshot)[3][4] หรืออย่างน้อยที่สุดภายในศตวรรษหน้า[4]
ดาวเคราะห์ดวงนี้ถูกค้นพบโดยใช้วิธีวัดความเร็วแนวเล็ง เมื่อพบว่าเกิดการเคลื่อนดอปเพลอร์ของเส้นสเปกตรัมของดาวฤกษ์พร็อกซิมาคนครึ่งม้าเป็นช่วง ๆ ทำให้ทราบว่ามีวัตถุอื่นที่กำลังโคจรรอบดาวฤกษ์ดวงนี้ ความเร็วแนวเล็งที่วัดได้เมื่อเทียบระหว่างดาวฤกษ์ดังกล่าวกับโลกแปรค่าประมาณ 2 เมตรต่อวินาที[5]
การค้นพบดาวเคราะห์
ข้อมูลบ่งชี้การมีอยู่ของดาวเคราะห์ถูกพบครั้งแรกในปี พ.ศ. 2556 โดยนักดาราศาสตร์มิกโก ทัวมิ (Mikko Tuomi) จากมหาวิทยาลัยฮาร์ตฟอร์ดเชอร์ โดยพบจากการวิเคราะห์ข้อมูลการสำรวจที่ถูกเก็บไว้[9][10] 3 ปีต่อมาในเดือนมกราคม พ.ศ. 2559 องค์การหอดูดาวท้องฟ้าซีกใต้แห่งยุโรปได้เริ่มโครงการ<i data-parsoid='{"dsr":[8459,8473,2,2]}'>เพลเรดด็อท (Pale Red Dot, จุดแดงอันซีดจาง)[หมายเหตุ 1] โดยใช้อุปกรณ์ทางดาราศาสตร์ตรวจวัดเพื่อยืนยันการค้นพบใหม่ที่อาจเกิดขึ้น[11] ซึ่งต่อมากลุ่มนักดาราศาสตร์ในโครงการได้ออกมาประกาศการค้นพบอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 24 สิงหาคม ปีเดียวกัน กลุ่มนักดาราศาสตร์นำโดยกีเยม อันกลาดา-เอสกูเด จากมหาวิทยาลัยควีนแมรีแห่งลอนดอน ประกาศการค้นพบดาวเคราะห์นอกระบบพร็อกซิมาคนครึ่งม้า บี[12] โดยบทความถูกตรวจสอบจากผู้เชี่ยวชาญในสาขาเดียวกันแล้วจึงตีพิมพ์ลงในวารสารเนเจอร์[5][13] นักดาราศาสตร์กลุ่มนี้ได้ตรวจวัดโดยใช้เครื่องมือสเปกโตรกราฟสองเครื่อง ได้แก่ "อุปกรณ์ค้นหาดาวเคราะห์ด้วยวิธีความเร็วแนวเล็งความแม่นยำสูง" (HARPS) ติดตั้งบนกล้องโทรทรรศน์ ESO 3.6 ม. ณ หอดูดาวลาซียา ประเทศชิลี และ "สเปกโตรกราฟเอเช็ลแสงที่มองเห็นได้และอัลตราไวโอเล็ต" (UVES) ติดตั้งบนกล้องโทรทรรศน์ขนาดใหญ่มาก (VLT) ขนาด 8 เมตร ณ ประเทศชิลี[5] การวัดความเร็วแนวเล็งสูงสุดของดาวฤกษ์กับคาบการหมุนของดาวเคราะห์รอบดาวฤกษ์ทำให้สามารถคำนวณมวลอย่างต่ำของดาวเคราะห์ได้ นอกจากนี้ โอกาสที่การค้นพบนี้จะเป็นการตรวจจับเชิงบวกเทียม (false positive detection) ยังต่ำกว่า 1 ใน 10 ล้าน[9]
ลักษณะทั่วไป
มวล ขนาด และอุณหภูมิ
ปัจจุบันยังไม่มีการวัดความเอียงปรากฏของวงโคจรของดาวพร็อกซิมาคนครึ่งม้า บี ทำให้ยังไม่สามารถระบุมวลที่แน่นอนของดาวเคราะห์ดวงนี้ได้ ค่ามวลอย่างต่ำที่คำนวณได้โดยทางอ้อมจากการวัดค่าการเคลื่อนดอปเพลอร์มีค่า 1.27 เท่าของมวลโลก (M⊕) ซึ่งถ้ามองจากโลกเห็นวงโคจรของดาวดวงนี้เป็นระนาบด้านข้างแล้ว ความเคลื่อนดอปเพลอร์จะมีค่าสูงสุด ทำให้มวลอย่างต่ำคือมวลที่แท้จริงของดาวเคราะห์[5] ดังนั้นหากทราบค่าความเอียงของวงโคจรก็จะสามารถคำนวณมวลที่แน่นอนได้ ความเอียงที่มีค่ามากขึ้นจะให้ค่ามวลมากขึ้น จากการคำนวณมีโอกาส 90% ที่ดาวเคราะห์ดวงนี้มีมวลสูงสุด 3 M⊕ (2.3 เท่าของมวลต่ำสุด)[14][หมายเหตุ 2]
หากดาวเคราะห์ดวงนี้มีองค์ประกอบเป็นหินและมีความหนาแน่นเท่ากับของโลก จะได้ค่ารัศมีของดาวอย่างต่ำคือ 1.1 เท่าของรัศมีโลก (R⊕) แต่ถ้าหากดาวเคราะห์มีความหนาแน่นน้อยกว่าโลกหรือมีมวลมากกว่ามวลอย่างต่ำที่วัดได้ครั้งแรกนั้น ขนาดของดาวที่คำนวณได้ก็จะใหญ่ขึ้น[15] ดาวพร็อกซิมาคนครึ่งม้า บี มีอุณหภูมิสมดุลดาวเคราะห์ 234 K (−39 °C) [5] ทำให้ทราบว่าดาวเคราะห์ดวงนี้ตั้งอยู่ในเขตอาศัยได้ของดาวฤกษ์แม่
ดาวฤกษ์ของดาวเคราะห์
ดาวพร็อกซิมาคนครึ่งม้า บี ถูกตั้งชื่อตามดาวฤกษ์แม่พร็อกซิมาคนครึ่งม้า ซึ่งเป็นดาวฤกษ์ประเภทดาวแคระแดงชนิดสเปกตรัม M มีมวล 0.12 เท่าของมวลดวงอาทิตย์ มีรัศมี 0.14 เท่าของรัศมีดวงอาทิตย์[5] อุณหภูมิผิวเท่ากับ 3,042 K[16] และอายุ 4,850 ล้านปี[12] เปรียบเทียบกับดวงอาทิตย์ที่มีอุณหภูมิผิว 5,778 K[17] และมีอายุ 4,600 ล้านปี[18] ดาวฤกษ์พร็อกซิมาคนครึ่งม้าหมุนรอบตัวเองหนึ่งรอบใช้เวลาราว 83 วัน[9] มีความสว่างเพียง 0.0015 เท่าของความสว่างดวงอาทิตย์[5] ดาวฤกษ์ดวงนี้มีความพิเศษตรงที่อุดมไปด้วยโลหะ ซึ่งพบได้ไม่บ่อยในกลุ่มดาวฤกษ์มวลน้อย ความเป็นโลหะ ([Fe/H]) ของดาวฤกษ์มีค่า 0.21 สูงกว่าปริมาณที่วัดได้ในชั้นบรรยากาศของดวงอาทิตย์ 1.62 เท่า[19][หมายเหตุ 3]
ดาวฤกษ์มีค่าความส่องสว่างปรากฏ 11.13 เป็นความส่องสว่างที่ปรากฏเห็นจากโลกโดยตรง[20] ซึ่งถึงแม้ว่าจะเป็นดาวฤกษ์ที่อยู่ใกล้ดวงอาทิตย์มากที่สุด แต่เราก็ไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่าจากโลกเนื่องจากดาวฤกษ์มีความสว่างต่ำ
ดาวพร็อกซิมาคนครึ่งม้าถือเป็นดาวแปรแสงดวงหนึ่ง ซึ่งบางครั้งความสว่างและการปลดปล่อยอนุภาคพลังงานสูงของดาวจะเพิ่มขึ้นอย่างน่าตกใจอันเป็นผลมาจากการเปลี่ยนแปลงเชิงแม่เหล็กของดาว[21] ปรากฏการณ์นี้สามารถสร้างพายุสุริยะขนาดใหญ่และอาจสาดรังสีใส่พื้นผิวของดาวเคราะห์ที่โคจรโดยรอบได้หากดาวเคราะห์ดังกล่าวไม่มีสนามแม่เหล็กที่แรงพอหรือไม่มีชั้นบรรยากาศหนาพอที่จะป้องกัน
วงโคจร
ดาวพร็อกซิมาคนครึ่งม้า บี โคจรรอบดาวฤกษ์แม่ใช้เวลา 11.185 วัน โดยมีระยะห่างจากดาวฤกษ์มากที่สุด (กึ่งแกนเอก) เพียง 0.05 หน่วยดาราศาสตร์ (7 ล้านกิโลเมตร) ซึ่งเป็นระยะเพียง 1 ใน 20 ของระยะห่างระหว่างโลกกับดวงอาทิตย์ เทียบกับดาวพุธซึ่งเป็นดาวเคราะห์ที่อยู่ใกล้ดวงอาทิตย์มากที่สุดยังมีระยะกึ่งแกนเอก 0.39 หน่วยดาราศาสตร์ พร็อกซิมาคนครึ่งม้า บี ได้รับฟลักซ์รังสีจากดาวฤกษ์แม่ประมาณ 65 % ของฟลักซ์รังสีที่โลกได้รับจากดวงอาทิตย์ แต่เนื่องจากดาวเคราะห์มีวงโคจรอยู่ใกล้ดาวฤกษ์แม่มาก ทำให้ได้รับปริมาณฟลักซ์ของรังสีเอกซ์สูงกว่าที่โลกได้รับถึง 400 เท่า[5]
การอาศัยได้
หัวข้อเรื่องการอาศัยได้บนดาวพร็อกซิมาคนครึ่งม้า บี นั้นยังไม่ได้มีการเสนออย่างเป็นทางการ[22][23][24] อย่างไรก็ตาม เราสามารถอนุมานแบบจำลองภูมิอากาศและพิจารณาเชิงทฤษฎีได้จากข้อมูลการกักเก็บสารระเหยได้บนดาวและรูปแบบการหมุนรอบตัวเองของดาวเคราะห์[24][25]
ดาวเคราะห์นอกระบบดวงนี้โคจรในเขตอาศัยได้ของดาวพร็อกซิมาคนครึ่งม้า เป็นเขตที่น้ำสามารถดำรงสถานะของเหลวได้บนผิวดาวหากชั้นบรรยากาศและดาวเคราะห์เองมีสภาพที่เหมาะสม ดาวฤกษ์แม่เป็นดาวแคระแดง มีมวล 1 ใน 8 เท่าของมวลดวงอาทิตย์ ทำให้ขอบเขตอาศัยได้อยู่ระหว่าง 0.0423–0.0816 หน่วยดาราศาสตร์[5]
ถึงแม้ว่าดาวเคราะห์ดวงนี้จะตั้งอยู่ในเขตอาศัยได้ แต่ยังมีการตั้งคำถามถึงการอยู่อาศัยได้ เนื่องจากยังมีเงื่อนไขทางกายภาพอื่น ๆ ที่มีศักยภาพเสี่ยงอันตราย เช่น ดาวเคราะห์ตั้งอยู่ใกล้ดาวฤกษ์พอที่จะเกิดปรากฏการณ์ไทดัลล็อก[13][26] ซึ่งเกิดขึ้นหากดาวเคราะห์มีความเยื้องศูนย์กลางของวงโคจรเป็น 0 ทำให้ด้านหนึ่งของดาวเคราะห์ประจันหันหน้าเข้าดาวฤกษ์และได้รับความร้อนและรังสีอยู่ตลอดเวลา ส่วนอีกด้านตกอยู่ในความมืดและความเย็นตลอดไป[27][28] กรณีดังกล่าวนักวิทยาศาสตร์ได้คิดว่าหากมีพื้นที่อยู่อาศัยได้บนดาวแล้ว พื้นที่นี้น่าจะตั้งอยู่บริเวณขอบของทั้งสองเขตนี้ นั่นคือพื้นที่ระหว่างกลางวันและกลางคืน โดยอุณหภูมิอาจเหมาะสมทำให้น้ำคงอยู่ในสภาพของเหลวได้หากมีน้ำบนดาวเคราะห์[26]
ค่าความเยื้องศูนย์กลางของวงโคจรของดาวพร็อกซิมาคนครึ่งม้า บี ยังไม่ทราบแน่ชัด โดยเบื้องต้นทราบว่าต่ำกว่า 0.35[29] ซึ่งมีศักยภาพสูงพอที่จะเกิดการโคจรที่มีอัตราการสั่นพ้องของวงโคจรเป็น 3:2 คล้ายกับการหมุนรอบตัวเองของดาวพุธเมื่อเทียบกับดวงอาทิตย์[30] องค์การหอดูดาวท้องฟ้าซีกใต้แห่งยุโรปสันนิษฐานว่าหากดาวเคราะห์ดวงนี้มีน้ำและบรรยากาศแล้ว จะเกิดสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมกว่าเมื่อไม่มีน้ำและบรรยากาศอย่างมาก ซึ่งอาจมีอุณหภูมิเฉลี่ยใกล้เคียงกับโลก[25][29] พื้นที่อาศัยได้อาจเพิ่มขึ้นอีกมากถ้าหากดาวเคราะห์ดวงนี้มีชั้นบรรยากาศหนาพอที่จะสามารถถ่ายเทความร้อนไปยังด้านที่หันหน้าออกจากดาวฤกษ์[26] แบบจำลองให้ผลไว้ว่า หากปัจจุบันดาวเคราะห์ยังมีชั้นบรรยากาศอยู่ ดาวเคราะห์ดวงนี้อาจเคยสูญเสียปริมาณน้ำไปแล้วราว 1 มหาสมุทรในช่วง 100-200 ล้านปีหลังดาวเคราะห์ก่อกำเนิดเนื่องจากถูกรังสีของดาวฤกษ์กวาดออกไปในช่วงนั้น น้ำในสถานะของเหลวอาจปรากฏเฉพาะในพื้นที่ที่มีแดดแรงที่สุดของซีกดาวที่หันหน้าเข้าดาวฤกษ์ (กรณีไทดัลล็อก) หรือบริเวณเขตร้อนของดาว (กรณีการหมุนแบบสั่นพ้องอัตราส่วน 3:2)[24][25] ทำให้สรุปได้ว่า ความสามารถในการกักเก็บน้ำของดาวเคราะห์เป็นปัญหาใหญ่ที่สุดต่อสภาพการอาศัยได้ของดาวเคราะห์[31] เราอาจใช้กล้องโทรทรรศน์หรือเครื่องมือสำรวจดาวเคราะห์ดวงนี้ได้ ซึ่งจะให้ข้อมูลด้านองค์ประกอบและชั้นบรรยากาศของดาวมากขึ้น นำมาวิเคราะห์ได้มากขึ้น[22]
ภาพเคลื่อนไหวด้านล่างคือแบบจำลองเชิงตัวเลขแสดงอุณหภูมิพื้นผิวที่เป็นไปได้บนดาวเคราะห์พร็อกซิมาคนครึ่งม้า บี โดยใช้แบบจำลองภูมิอากาศทั่วดาวเคราะห์ (Planetary Global Climate Model) ของห้องปฏิบัติการอุตุนิยมวิทยาเชิงพลวัต (Laboratoire de Météorologie Dynamique) ในที่นี้กำหนดให้ดาวเคราะห์มีบรรยากาศคล้ายโลกและมีมหาสมุทรปกคลุมดาวทั้งดวง เส้นประที่เห็นคือขอบเขตระหว่างผิวมหาสมุทรน้ำ (เหลว) และน้ำแข็ง และดาวเคราะห์มีการหมุนรอบตัวเองครบหนึ่งรอบ
หากดาวเคราะห์มีการหมุนรอบตัวเองแบบสั่นพ้องอัตราส่วน 3:2 (ความถี่ธรรมชาติรูปแบบหนึ่งของการโคจร) แบบเดียวกับที่ดาวพุธโคจรรอบดวงอาทิตย์
หากดาวเคราะห์มีการหมุนรอบตัวเองแบบหันด้านหนึ่งเข้าหาดาวฤกษ์เสมอ (synchronous) แบบเดียวกับที่ดวงจันทร์โคจรรอบโลก
เชิงอรรถ
อ้างอิง
แหล่งข้อมูลอื่น
รายงานการค้นพบ ("ดาวเคราะห์ที่มีคุณสมบัติคล้ายโลกในวงโคจรที่เหมาะสมรอบดาวพร็อกซิมาคนครึ่งม้า") โดยองค์การหอดูดาวท้องฟ้าซีกใต้แห่งยุโรป Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead.
โครงการค้นหาดาวเคราะห์คล้ายโลกบริเวณดาวพร็อกซิมาคนครึ่งม้า Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead.
หมวดหมู่:กลุ่มดาวคนครึ่งม้า
หมวดหมู่:ดาวเคราะห์นอกระบบที่ค้นพบในปี พ.ศ. 2559
หมวดหมู่:ดาวเคราะห์นอกระบบที่ตรวจพบโดยวิธีวัดความเร็วแนวเล็ง
หมวดหมู่:ดาวเคราะห์นอกระบบในเขตอาศัยได้
| https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B9%87%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%8B%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B6%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B9%89%E0%B8%B2%20%E0%B8%9A%E0%B8%B5 |
{
"plaintext_start_byte": [
4,
1040,
2650,
3705,
5822,
6245,
6865,
8352,
8858,
10696,
11533,
13412,
14469,
15481,
16115,
16869,
19864,
21169,
23868,
25829,
27346,
30339,
34501,
38023,
39317,
40725,
41318,
43548,
44656,
46646,
47360,
49316,
50510,
52355,
54351,
55366,
57309,
58145,
61576,
62727,
64757,
65927,
68062,
70070,
71628,
74010,
76678,
78669,
80532,
83454,
85036,
86989,
90963,
93571,
94517,
95012,
95728,
97164,
98289,
98612,
100618,
102666,
103047,
103863,
106218,
108021,
111723,
114422,
116192,
118568,
120529,
122900,
123343,
124721,
125736,
127439,
129349,
132198,
132982,
135070,
144895,
147768,
148192,
148782,
153625,
155263,
159177,
159402,
168554,
168641
],
"plaintext_end_byte": [
1039,
2649,
3704,
5760,
6240,
6864,
8347,
8825,
10695,
11532,
13387,
14468,
15480,
16114,
16775,
19863,
21128,
23867,
25828,
27345,
30338,
34500,
36459,
39316,
40724,
41317,
43547,
44655,
46645,
47359,
49315,
50509,
52256,
54350,
55365,
57308,
58144,
61575,
62694,
64756,
65926,
68061,
70069,
71627,
74009,
76677,
78646,
80531,
83453,
85035,
86988,
90918,
93570,
94516,
95011,
95727,
96248,
98288,
98611,
100617,
102665,
103046,
103862,
106147,
108020,
111722,
114421,
115980,
118513,
120528,
122899,
123342,
124603,
125696,
127438,
129348,
132197,
132900,
135006,
144861,
147767,
148130,
148686,
153524,
155184,
159138,
159401,
168363,
168637,
169536
]
} | జోకర్ చిత్ర నిర్మాత పేరేమిటి? | జోకర్ (కామిక్స్) | telugu | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
DC కామిక్స్చే ప్రచురించబడిన కామిక్ పుస్తకం సూపర్విలన్లోని కల్పిత పాత్ర జోకర్ . ఇతను బాట్మాన్ జీవితంలోని అనేక విషాదాలకు ప్రత్యక్షంగా కారణమైన బాట్మాన్ యొక్క బద్ధశత్రువు, వీటిలో బార్బరా గోర్డాన్ యొక్క పక్షవాతం మరియు రెండవ రాబిన్ అయిన జాసన్ టోడ్ మరణం ఉన్నాయి. జెర్రీ రాబిన్సన్, బిల్ ఫింగర్ మరియు బాబ్ కనేలచే సృష్టించబడిన ఈ పాత్ర మొదటిసారి బాట్మాన్ #1 (స్ప్రింగ్ 1940)లో దర్శనమిచ్చింది.
తన కామిక్ పుస్తక ప్రదర్శనలన్నిటిలోను, జోకర్ ఒక వైవిధ్య ప్రవర్తన గల గొప్ప నేరస్థుడిగా చిత్రీకరించబడ్డాడు. సహజమైన మరియు ప్రసుతం ఎక్కువగా చూపబడుతున్న రూపంలో అతను అత్యంత తెలివితేటలను కలిగి, వక్రమైన, క్రూర హాస్యచతురత కలిగిన ఒక మానసిక రోగి, ఇతర పాత్రలలో అతని రూపంలో హాస్యం, వింతపోకడలు, మరియు చిలిపిపనులు వంటివి ఎక్కువగా చూపబడ్డాయి. అదేవిధంగా, ఈ పాత్ర యొక్క సుదీర్ఘ చరిత్రలో, అనేక విభిన్న మూల కథలు ఉన్నాయి; ఇవన్నీ కూడా అతను ఒక రసాయన వ్యర్ధాల తొట్టిలో పడినపుడు, అతని చర్మం రంగు పాలిపోయి, జుట్టు ఆకుపచ్చ రంగులోకి మరియు పెదవులు ముదురు ఎరుపు రంగులోకి మారి అతనికి ఒక విదూషకుడి రూపాన్ని ఇచ్చినట్లు వర్ణిస్తాయి.
జోకర్ పాత్రను, బాట్మాన్ టెలివిజన్ ధారావాహికలో సీజర్ రొమేరో, టిం బర్టన్ యొక్క బాట్మాన్ లో జాక్ నికొల్సన్, హీత్ లెడ్జర్, క్రిస్టఫర్ నోలన్ యొక్క ది డార్క్ నైట్ లోను పోషించగా, లెడ్జర్కు మరణానంతరం ఉత్తమ సహాయ నటుడిగా అకాడెమి పురస్కారం లభించింది. లారీ స్టార్చ్, ఫ్రాంక్ వెల్కర్, మార్క్ హమిల్, కెవిన్ మిచెల్ రిచర్డ్సన్, జెఫ్ బెన్నెట్ మరియు జాన్ డి మాగియో యానిమేటెడ్ పాత్రకు గాత్రాన్ని అందించారు.
ప్రజాదరణ పొందిన మాధ్యమంలో అత్యంత చిహ్నాత్మకమైన మరియు గుర్తింపు పొందిన ప్రతినాయకులలో ఒకడిగా ది జోకర్ విజార్డ్ యొక్క అన్ని కాలాలలోని 100మంది అత్యుత్తమ ప్రతినాయకుల జాబితా లో ప్రథమ స్థానాన్ని పొందాడు.[2] IGN యొక్క అన్ని కాలాలలోని కామిక్ పుస్తకాలలో 100 ఉత్తమ ప్రతినాయకుల జాబితాలో కూడా అతను #2వ స్థానాన్ని పొందాడు,[3]ఎంపైర్</i>చే ఇవ్వబడిన చరిత్రలోని అత్యంత గొప్ప కామిక్ పుస్తక పాత్రల జాబితాలో #8వ స్థానాన్ని పొందాడు (ఆ జాబితాలో అత్యంత గొప్ప స్థానాన్ని పొందిన ప్రతినాయకుడు)[4] మరియు విజార్డ్ పత్రిక యొక్క అన్ని కాలాలలోని 200 అత్యంత గొప్ప కామిక్ పుస్తక పాత్రల జాబితాలో ఐదవ స్థానాన్ని పొంది, ఆ జాబితాలో అత్యంత గొప్ప ప్రతినాయకుడిగా కూడా నిలిచాడు.[5] తన 100 అత్యంత గొప్ప కల్పిత పాత్రలలో ఫన్డూమానియా.కామ్, జోకర్కు 30వ స్థానాన్ని ఇచ్చింది .[6]
ప్రచురణ చరిత్ర
సృష్టి
జోకర్ సృష్టికి సంబంధించిన ఘనత వివాదాస్పదంగా ఉంది. కానె 1994లో ఒక ముఖాముఖిలో, ఆరోపణలకు ప్రతిస్పందిస్తూ జెర్రీ రాబిన్సన్ ఈ పాత్ర భావనను సృష్టించాడని తెలిపాడు:
“Bill Finger and I created the Joker. Bill was the writer. Jerry Robinson came to me with a playing card of the Joker. That's the way I sum it up. [The Joker] looks like Conrad Veidt — you know, the actor in The Man Who Laughs, [the 1928 movie based on the novel] by Victor Hugo. [...] Bill Finger had a book with a photograph of Conrad Veidt and showed it to me and said, 'Here's the Joker'. Jerry Robinson had absolutely nothing to do with it, but he'll always say he created it till he dies. He brought in a playing card, which we used for a couple of issues for him [the Joker] to use as his playing card.[7]”
2006 సెప్టెంబరు 16 నుండి 2007 జనవరి 28 వరకు న్యూ యార్క్ నగరంలోని జ్యూయిష్ మ్యూజియంలో మరియు 2004 అక్టోబరు 24 నుండి 2005 ఆగస్టు 28 వరకు అట్లాంటా, జార్జియాలోని విలియం బ్రెమాన్ జ్యూయిష్ హెరిటేజ్ మ్యూజియంలో "మాస్టర్స్ అఫ్ అమెరికన్ కామిక్స్" ప్రదర్శనలో బహిరంగంగా ప్రదర్శించిన తన జోకర్ పేక ముక్కను ప్రదర్శించిన రాబిన్సన్ దీనిని ఎదుర్కుంటూ, బాట్మాన్ #1 కొరకు ఎక్కువ కథలు వెంటనే అవసరమైనపుడు తాను జోకర్ను, బాట్మాన్ శిక్షించే వ్యక్తిగా సృష్టించానని ఆ కథకు తాను ఒక కళాశాల పాఠంలో కూడా గుర్తింపు పొందానని తెలిపాడు.[8] కన్రాడ్ వీడ్ట్ పోలికకు సంబంధించి, రాబిన్సన్ ఈ విధంగా అన్నాడు:
“In that first meeting when I showed them that sketch of the Joker, Bill said it reminded him of Conrad Veidt in The Man Who Laughs. That was the first mention of it...He can be credited and Bob himself, we all played a role in it. The concept was mine. Bill finished that first script from my outline of the persona and what should happen in the first story. He wrote the script of that, so he really was co-creator, and Bob and I did the visuals, so Bob was also.[9]”
స్వర్ణ యుగం
బాట్మాన్ #1 (1940)తో ప్రారంభించి సుమారు 12 ప్రారంభ ప్రదర్శనలలో, జోకర్, జోకర్ పేకముక్క నమూనాతో గొప్ప ఆకారం కలిగిన, దాపరికం లేని హంతకుడు. అతను తన రెండవ ప్రదర్శనలో జైలు నుండి పారిపోయిన తరువాత చంపబడాలి,[10] కానీ సంపాదకుడు విట్నీ ఎల్స్వర్త్ ఈ పాత్రను వదలివేయాలని సూచించాడు. జోకర్ ఇంకా బ్రతికే ఉన్నాడని సూచించే ఒక చిత్రం వెంటనే గీయబడి, తరువాత కామిక్లో చేర్చబడింది.[11] తరువాత సంచికలో అతను ఆసుపత్రిలో కోలుకుంటూ ఉంటాడు, కానీ ఒక నేరస్థుల బృందం సహాయంతో పారిపోతాడు.[12] తరువాత అనేక సందర్భాలలో, జోకర్ తరచు బంధనం నుండి తప్పించుకుంటాడు కానీ దాదాపు మరణం వరకు వెళతాడు (శిఖరం పైనుండి పడిపోవడం, తగులబడుతున్న భవనంలో బంధించబడటం మొదలైనవి), వాటి నుండి అతని శరీరం లభించదు.
జోకర్ మొదట కనిపించిన బాట్మాన్ #1లో, అతను చపల చిత్తంతో మరియు అమానవీయమైన క్రూరత్వంతో కూడిన నేరాలను చేస్తాడు, వాటిలోని తర్కం మరియు కారణం, బాట్మాన్ మాటలలో, "అతనికి మాత్రమే తెలుస్తుంది."[13] తన మొదటి ప్రదర్శనలో, తన బాధితుల మొహాలను మరణ-హాసంతో విడిచిపెడతాడు, ఈ ప్రత్యేక పద్ధతి దశాబ్దాలపాటు ఈ పాత్ర భావనతో పాటు కొనసాగింది.
బాట్మాన్ #1లో, అతను రేడియో ద్వారా తాను గోథం యొక్క అత్యంత ప్రముఖ పౌరులలో ముగ్గురిని నిర్ణీత సమయాలలో చంపుతానని ప్రకటించి గోథం యొక్క నేర ప్రపంచానికి మరియు పోలీసు విభాగానికి సవాలు విసురుతాడు. బాట్మాన్ మరియు రాబిన్ నేరాలను పరిశోధించి బాధితుల శరీరాలు, ముఖంపై శాశ్వతమైన చిరునవ్వుతో ఉండటాన్ని కనుగొంటారు. జోకర్, రాబిన్ను బంధించి అతనిని అదే మరణాంతకమైన జోకర్ విషంతో చంపాలని సిద్ధమౌతాడు, కానీ బాట్మాన్, రాబిన్ను కాపాడుతాడు, జోకర్ జైలుకు వెళతాడు. (ఈ కథ 2005 సచిత్ర నవలలో తిరిగి చెప్పబడిందిBatman: The Man Who Laughs .) తరువాత ప్రదర్శనలో అతను తప్పించుకుంటాడు, మరియు అతని ప్రచురుణ చరిత్ర మొత్తంలో అతను జైలులో పెట్టిన ప్రతిసారీ బాట్మాన్ మరియు గోథంలను బాధించడానికి తప్పించుకుంటూనే ఉంటాడు.
రజత యుగం
1950లు మరియు 1960లలో కామిక్స్ కోడ్ అథారిటీ సెన్సార్ షిప్ బోర్డ్ ఏర్పడిన తరువాత, కామిక్ పుస్తక రచయితలు జోకర్ను ఒక హాని లేని, వాగాడంబర పాత్రగా సృష్టించారు. 1964లో జూలియస్ స్క్వార్ట్జ్ బాట్మాన్ కామిక్స్ యొక్క సంపాదకత్వం చేపట్టిన తరువాత అతను బాట్మాన్ కామిక్స్ నుండి దాదాపు పూర్తిగా అదృశ్యమైపొయాడు. 1960ల బాట్మాన్ టెలివిజన్ ధారావాహికలలోని జోకర్, ఈ జోకర్ పాత్రలలో ఉత్తమ చిత్రీకరణగా ప్రసిద్ధిచెందింది.
ఎర్త్-వన్ జోకర్ స్థాపన ఈ పాత్ర యొక్క ప్రచురణ చరిత్రలో ఒక గతకాలమార్పు ఫలితం (వ్యావహారికంగా గతాన్నిమార్చడంగా పిలువబడుతుంది). 1950ల మధ్యకాల ప్రారంభం నుండి 1986 వరకు జోకర్ యొక్క అధిక భాగం ప్రదర్శనలు ఎర్త్-వన్ జోకర్కి ఆపాదించబడ్డాయని సాధారణంగా అంగీకరించబడుతుంది. రజత యుగ జోకర్ను అతని ప్రారంభ పాత్ర యొక్క పునరావృతి నుండి వేరుచేసేది జోకర్కు పూర్వ రెడ్ హుడ్ గుర్తింపుని వెల్లడించడం.
ఎర్త్-వన్ పాత్రగా జోకర్ యొక్క మొదటి సహజ ప్రదర్శన వ్యాఖ్యానంపై ఆధారపడినది, ఎందుకంటే స్వర్ణ యుగ ఎర్త్-టూ జోకర్ ప్రచురణలలో కనిపించడం క్రమంగా ఎప్పుడు ముగిసిందీ ఇంకా ఎప్పుడు రజత యుగ జోకర్ ప్రవేశపెట్టబడ్డాడో తెలియచేసే అసలైన విభజన ఏదీ లేదు.
జూన్ 1985లో, క్రైసిస్ ఆన్ ఇన్ఫినిట్ ఎర్త్స్ కొనసాగింపు ప్రారంభమైన తరువాత, మల్టివెర్స్ కొనసాగింపు నిలిపివేయబడింది. ఎర్త్-వన్ మరియు దాని అందరు నివాసితులు, జోకర్తో సహా, సామాన్యంగా న్యూ ఎర్త్గా పిలువబడే వివాదానంతర పునర్నిర్మాణంలో కలిపివేయబడ్డారు.
ఓ'నీల్ మరియు ఆడమ్స్లచే పునశ్చరణ
1973లో, రచయిత డెన్నిస్ ఓ'నీల్ మరియు కళాకారుడు నీల్ ఆడమ్స్లచే ఈ పాత్ర బాట్మాన్ కథలలో చైతన్య పరచబడి పూర్తిగా మార్పు చేయబడింది. బాట్మాన్ #251లో, "ది జోకర్'స్ ఫైవ్ వే రివెంజ్"తో ప్రారంభించి, జోకర్, బాట్మాన్తో వినోదంతో కూడిన యుద్ధాలను ఆనందిస్తూ, చపలచిత్తంతో ప్రజలను చంపే ఒక వెర్రివాడిగా తన మూలాలకు తిరిగివస్తాడు.[14] ఓ'నీల్ తన అభిప్రాయం "ఎక్కడ ప్రారంభమైందో అక్కడికే తీసుకువెళ్ళడం. నేను డిసి గ్రంధాలయానికి వెళ్లి ప్రారంభ కథలను కొన్నిటిని చదివాను. కనే మరియు ఫింగర్ దేనిని ఆశించారో తెలుసుకునే ప్రయత్నం చేసాను" అని చెప్పాడు.[15] రచయిత స్టీవ్ ఇంగ్లేహర్ట్ మరియు చిత్రకారుడు మార్షల్ రోగర్స్, 1989 చిత్రం బాట్మాన్ మరియు 1990ల నాటి యానిమేటెడ్ ధారావాహిక,[16] అనుసరణను ప్రభావితం చేసిన ప్రసిద్ధిచెందిన డిటెక్టివ్ కామిక్స్ #471-476 (ఆగస్టు 1977 - ఏప్రిల్ 1978)లో, జోకర్ యొక్క వెర్రితనాన్ని మరింత తీవ్రంగా చూపే అంశాలను జతచేశారు. స్టీవ్ ఇంగ్లేహర్ట్/మార్షల్ రోగర్స్ కథ "ది లాఫింగ్ ఫిష్"లో, జోకర్ ఒక నవ్వుతున్న చేపను పాడుచేయగలిగిన తెంపరితనాన్ని కలిగిఉండి, అప్పుడు వాటిపై ప్రభుత్వ గుర్తింపును పొందాలని ఆశిస్తాడు, దీనిని కేవలం ఆవిధమైన సహజ వనరులపై హక్కును పొందడం చట్టపరంగా అసాధ్యమని వివరించడానికి ప్రయత్నించే అధికారులను చంపడం ప్రారంభించడానికి చేస్తాడు.[17][18]
1970లలో జోకర్ తన స్వంత తొమ్మిది సంచికల శ్రేణిలో సూపర్ హీరోలు మరియు సూపర్ విలన్లను కూడా ఎదుర్కుంటాడు. ఈ శ్రేణిలో అతను కథానాయకుడు అయినప్పటికీ, కొన్ని హత్యలు అతనిని ప్రతినాయకుడుగానే సూచిస్తాయి; మొత్తం తొమ్మిది సంచికలలో, అతను ఏడింటిలో హత్యలను చేస్తాడు. ఈ పాత్ర యొక్క వ్యాఖ్యానం 1988లోని ఎ డెత్ ఇన్ ది ఫ్యామిలీ [19] మరియు ది కిల్లింగ్ జోక్ సంచికలలో కొనసాగి, క్రైసిస్ ఆన్ ఇన్ఫినిట్ ఎర్త్ తరువాత సంస్థ యొక్క పునరుత్తేజంలో డి సి యొక్క మోడరన్ ఏజ్ కొరకు ఈ పాత్రను పునర్నిర్వచించింది.[20][21]
సంక్షోభానంతరం
Batman: The Killing Joke లో, జోకర్, బార్బరా గోర్డన్ను(అప్పుడు బాట్గర్ల్గా మరియు తరువాత కామిక్స్లో ఒరాకిల్గా పిలువబడుతుంది) కాల్చి, ఆమెకు పక్షవాతం కలిగిస్తాడు. ఏ సాధారణ వ్యక్తి అయినా "ఒక చెడు రోజు" అనుభవించిన తరువాత పిచ్చివాడవుతాడనే దానిని నిరూపించడానికి, అప్పుడు అతను కమిషనర్ గోర్డాన్ను బంధించి, గాయపడిన అతని కుమార్తె నగ్న ఫోటోలను పెద్దవిచేసి అతనిని దూషణతో గాయపరుస్తాడు. జోకర్ అతనిని "సాధారణ వ్యక్తి"గా, పిచ్చితనానికి దారితీసే బలహీనత కలవాడికి ఉదాహరణగా వేళాకోళం చేస్తాడు. బాట్మాన్, కమిషనర్ గోర్డన్ను రక్షించి, జోకర్ యొక్క ప్రణాళికను విఫలం చేస్తాడు; అయితే గాయాలపాలైన గోర్డన్, తన మానసిక సంతులతను మరియు నైతిక నియమావళిని నిలుపుకొని, "మన పద్ధతి పనిచేస్తుందని నిరూపించడానికి" జోకర్ను "చట్ట ప్రకారం" అదుపులోకి తీసుకోవలసిందిగా బాట్మాన్ను అభ్యర్థిస్తాడు. ఒక చిన్న పోరాటం తరువాత, బాట్మాన్ తన పాత శత్రువు వద్దకు మరలా చేరుకొని, అతనికి పునరావాసం ఇవ్వచూపుతాడు. అయితే జోకర్ దానిని తిరస్కరిస్తాడు, కానీ బాట్మాన్తో ఒక హాస్య సందర్భాన్ని పంచుకోవడం ద్వారా అతనికి ప్రశంసను చూపి, అపాత్రోచితమైన నవ్వుతో కోపం తెప్పిస్తాడు.[22]
ఎ డెత్ ఇన్ ది ఫ్యామిలీ కథలో, జోకర్ రెండవ రాబిన్ అయిన జాసన్ టాడ్ను హత్య చేస్తాడు. జాసన్ తనకు జన్మనిచ్చిన తల్లి అయిఉండగల స్త్రీని జోకర్ బెదిరించటాన్ని గమనిస్తాడు. ఆమె తన మందుల సరఫరా దొంగతనం బయటపడకుండా ఉండటానికి జోకర్తో కలిసి తన కొడుకుకు ద్రోహం చేస్తుంది మరియు జోకర్ ఒక గునంపంతో జాసన్ను క్రూరంగా కొడతాడు. జాసన్ను మరియు అతని తల్లిని జోకర్ ఈ దాడి జరిగిన గిడ్డంగిలో తాళం వేసి బాట్మాన్ వచ్చేసరికి దానిని పేల్చివేస్తాడు. పాఠకులు జాసన్ టాడ్ చనిపోవాలా లేదా ప్రేలుడు నుండి రక్షింపబడాలా అనే దానిపై ఓటు వేయవచ్చు. వారు అతను చనిపోవడానికే ఓటు వేయడం వలన, బాట్మాన్ జాసన్ యొక్క శవాన్ని కనుగొంటాడు. అప్పటినుండి, జాసన్ యొక్క మరణం బాట్మాన్ను వెంటాడుతుంటుంది, మరియు అతని బద్ధశత్రువు పట్ల అతని ముట్టడి తీవ్రతరం అవుతుంది.[19]
(కొనసాగింపు-లేని) ఒకే చిత్రీకరణ కామిక్ మాడ్ లవ్ లో, అర్ఖం అసైలం మానసిక వైద్యురాలు హర్లీన్ క్విన్జెల్, జోకర్ మరణ శిక్షను తప్పించుకోవడానికి పిచ్చితనాన్ని నటిస్తున్నాడా అనే విషయాన్ని పరిశీలిస్తుంది. ఆమె జోకర్కు చికిత్స చేయడానికి ప్రయత్నించినపుడు, అతను తనకు ఒక దుష్టుడైన తండ్రి మరియు పారిపోయిన తల్లి ఉన్న కథను చెప్పి ఆమె నుండి సానుభూతి పొందాలని చూస్తాడు. ఆమె అతనితో ప్రేమలో పడి అర్ఖం నుండి అతను తప్పించుకోవడానికి, చివరకు ఈ విషయం బయటపడేవరకు, అనేక పర్యాయాలు సహాయపడుతుంది. అతిశయించిన ఆకర్షణతో ఆమె, హార్లే క్విన్గా, జోకర్ యొక్క అనుచరురాలు/ప్రియురాలుగా మారుతుంది.[23]
నో మాన్స్ ల్యాండ్ కథాక్రమంలోని సంఘటనలలో, జోకర్, బంధించి దాచి ఉంచిన శిశువుల గురించిన పోరాటంలో కమిషనర్ గోర్డాన్ యొక్క రెండవ భార్య అయిన సారా ఎస్సెన్ గోర్డాన్ను హత్యచేస్తాడు. జోకర్ ఆ హత్య తరువాత కోపంతో ఉన్నట్లు చూపబడతాడు. అతను బాట్మాన్కి లొంగిపోతాడు కానీ గోర్డాన్ను దూషించడాన్ని కొనసాగించి, కమిషనర్ తనను మోకాలి చిప్పపై కాల్చేటట్లు రెచ్చగొడతాడు. జోకర్ తిరిగి ఎప్పుడూ తాను నడవలేనేమోనని శోకిస్తుండగా, గోర్డాన్ తన కుమార్తె పక్షవాతానికి ప్రతీకారం తీర్చుకున్నాడనే "హాస్యాన్ని విని" నవ్వుతో కూలబడతాడు.[24] అర్ఖం వద్దకు వెళ్ళటానికి మార్గంలో ఉండగా, తనను రవాణా చేసే హెలికాప్టర్ను నియంత్రించి, క్యురాక్ కు వెళ్లి, ప్రభుత్వంలో భాగంగా మారి పొరుగువారితో యుద్ధంలో తిరోగమనదశలో ఉన్న ఆ దేశం వేగవంతం కావడానికి సహాయపడతాడు. అతను వెంటనే ఆ దేశ రాయబారిగా న్యూ యార్క్ పంపబడతాడు, ఆ అధికారంతో అతను ఐక్యరాజ్యసమితి తన బలగాలను ఉపసంహరించుకోకపొతే న్యూట్రాన్ బాంబుని ఉపయోగించి మాన్హాట్టన్లో ఉన్నవారినందరినీ చంపివేస్తానని భయపెడతాడు. ఏదేమైనా, పవర్ గర్ల్ మరియు బర్డ్స్ అఫ్ ప్రే యొక్క బ్లాక్ కానరీ అతనిని బంధించగా, బార్బరా గోర్డాన్ అతనితో దాడిని ఎలా ఆపాలో చెప్పిస్తారు, ఆ తరువాత జోకర్ "ఇతర సూపర్ క్రీప్స్తో పాటు" 'ది స్లాబ్'కు పంపబడతాడు."[25]
సూపర్ మాన్ శీర్షికలోని అనేక భాగాలు కలిగిన కథ అయిన ఎంపరర్ జోకర్ లో, జోకర్, మిస్టర్ మిక్స్యెజ్పిట్లిక్ యొక్క వాస్తవాన్ని-మార్చే శక్తిని దొంగిలించి, మొత్తం ప్రపంచాన్ని ఒక మెలితిరిగిన వికార రూపంలోకి మారుస్తాడు, దానిలో ప్రతి ఒక్కరూ ఒక ఉచ్చుకు అంటుకొని ఉంటారు. జోకర్ తనను తాను అనేక రకాల హత్యారూపాలతో వినోదపరచుకొంటాడు, వీటిలో లెక్స్ లూథర్ను మరల అనేకసార్లు చంపడం మరియు చైనా యొక్క మొత్తం జనాభాను మ్రింగివేయడం వంటివి ఉంటాయి. ఈ పోరాటం, ఈ ప్రపంచంలో బాట్మాన్ యొక్క విధిపై దృష్టి పెడుతుంది, జోకర్ ప్రతిరోజూ తన శత్రువును హింసిస్తూ మరియు చంపుతూ ఉంటాడు, ఇది కేవలం అతనిని జీవింపచేసి మరలా మరలా చంపడం కోసమే. సూపర్మాన్ యొక్క బలమైన కోరిక జోకర్ యొక్క ప్రభావాన్ని తొలగించి, బలహీనుడైన మిక్స్యెజ్పిట్లిక్తో సంబంధాన్ని ఏర్పరుచుకోవడానికి దోహదంచేస్తుంది, అతను తక్కువ శక్తి కలిగిన స్పెక్ట్రేతో కలిసి, మిక్స్యెజ్పిట్లిక్ యొక్క శక్తిని జోకర్ దుర్వినియోగం చేసి వాస్తవాన్ని నాశనం చేయకముందే జోకర్ యొక్క బలహీనతను ఉపయోగించుకోవలసిందిగా ప్రోత్సహిస్తారు. కాలం గడుస్తున్న కొద్దీ, జోకర్, ఇప్పటికీ బాట్మాన్ను ఉనికి నుండి తొలగించలేడని సూపర్మాన్ తెలుసుకుంటాడు, దీనికి కారణం జోకర్ తనను తాను డార్క్ నైట్కి పూర్తిగా వ్యతిరేకమని వివరించుకోవడమే; ఈ తర్కంతో, జోకర్, బాట్మాన్ను నాశనం చేయలేకపోవడం వలన అతనికి పూర్తి విశ్వాన్ని నాశనం చేసే సామర్ధ్యం లేదు. ఇది జోకర్ యొక్క నియంత్రణను తొలగించివేస్తుంది, మరియు మిక్స్యెజ్పిట్లిక్ ఇంకా స్పెక్ట్రే, జోకర్ అన్నిటినీ నాశనం చేసిన క్షణం నుండి వాస్తవాన్ని తిరిగి సృష్టించగలుగుతారు, అయితే బాట్మాన్ అనేక మరణాల కారణంగా క్రుంగిపోయి ఉంటాడు. సూపర్మాన్ తాను కొనసాగడానికి బాట్మాన్ యొక్క జ్ఞాపకాలను దొంగిలించవలసి వస్తుంది.[26]
ఒక సంస్థాపరమైన మార్పు అయిన, లాస్ట్ లాఫ్ లో, జోకర్ తాను చనిపోబోతున్నట్లు విశ్వసించి ఒక చివరి నేరప్రణాళిక వేసి, కరుడుగట్టిన నేరస్థుల జైలు అయిన ది స్లాబ్ లోని నేరస్థులను పారిపోవడం కొరకు జోకర్ విషంతో రోగగ్రస్తులను చేస్తాడు. మొత్తం ప్రపంచాన్ని రోగగ్రస్తం చేసే ప్రణాళికతో, అతను అత్యంత శక్తివంతమైన ఖైదీలను జైలును పగులకొట్టే విధంగా మార్చి, సామూహికంగా గందరగోళం సృష్టించడానికి వారిని "జోకర్" వంటి రూపాలతో వదలివేస్తాడు. ధ్వంసం చేయబడిన ఈస్టర్ ఐల్యాండ్ ప్రతిమలను ఉపయోగించి జోకర్ అంతగా ఆనందపడడు, మర్పుచేయబడిన ఖైదీలు తగినంత హాస్యపూర్వకంగా ఉన్నారని అతను నమ్మడు. అధ్యక్షుడు లెక్స్ లూథర్ యొక్క ఆజ్ఞలపై యునైటెడ్ స్టేట్స్ మొత్తం జోకర్పై యుద్ధాన్ని ప్రకటిస్తుంది; దీనికి ప్రతిస్పందనగా, జోకర్ అధ్యక్షుడిని చంపడానికి తన అనుచరులను పంపుతాడు.
మరణభయంతో ఉన్న తనను లొంగదీసుకోవచ్చనే ప్రయత్నంలో, తాను భయంకరమైన కణితితో ఉన్నట్లు కనిపించడానికి జోకర్ యొక్క వైద్యుడు తన CAT స్కాన్ను మార్చివేసినట్లు బ్లాక్ కానరీ కనుగొంటాడు. తనను వివాహం చేసుకోకుండానే గర్భవతిని చేయాలనుకొనే జోకర్ ప్రయత్నం పట్ల కోపంతో హార్లే క్విన్, కథానాయకులకు జోకర్ విషానికి విరుగుడును సృష్టించడానికి సహాయపడి సూపర్ విలన్లను సాధారణ స్థితికి తెస్తుంది. పిచ్చితనం వలన కిల్లర్ క్రోక్ రాబిన్ ను తినేసాడని నమ్మి, నైట్ వింగ్ చివరకు జోకర్ను పట్టుకొని చనిపోయేవరకు కొడతాడు. నైట్ వింగ్ చేతులపై రక్తం లేకుండా ఉండటానికి, బాట్మాన్, జోకర్లో మరలా చైతన్యాన్ని కలిగిస్తాడు.[27]
బాట్మాన్ను నాశనం చేసే ప్రయత్నంలో, హష్ మరియు రిడ్డ్లర్ సహాయం కొరకు అనేకమంది ప్రతినాయకులను ఒప్పించడం మరియు మార్చడం చేస్తారు. బ్రూస్ను అతని చిన్ననాటి స్నేహితుడైన టామీ ఇలియట్, జోకర్ యొక్క నూతన బాధితుడనే అబద్ధంతో నమ్మించడం దీనిలో భాగమే. ఇది బాట్మాన్ను, జోకర్ను చంపే స్థితికి తీసుకువస్తుంది; పూర్వ GCPD కమిషనర్ జిమ్ గోర్డాన్ అతనికి జోకర్ను చంపడం ద్వారా బాట్మాన్ మరొక హంతకుడు అవుతాడని జ్ఞాపకం చేస్తాడు, ఆ విధంగా జోకర్, బాట్మాన్ యొక్క జీవితం నాశనం చేయడాన్ని జిమ్ తిరస్కరిస్తాడు.
అండర్ ది హుడ్ వృత్త పరిధిలో (బాట్మాన్ #635-650), జాసన్ టాడ్ తిరిగి జన్మిస్తాడు. బాట్మాన్ తన మరణానికి ప్రతీకారం తీర్చుకోలేదనే కోపంతో, అతను తన హంతకుని యొక్క పురాతన రెడ్ హుడ్ గుర్తింపుని పొంది, జోకర్ని అడ్డగించి అతనిని కాల్చవలసిందిగా బాట్మాన్ను వత్తిడి చేయడానికి ప్రయత్నిస్తాడు. క్లౌన్ ప్రిన్స్ అఫ్ క్రైం, టాడ్ జీవించి ఉన్నాడని ఆశ్చర్యపోయినప్పటికీ, దాని ఫలితంగా పూర్వ డైనమిక్ డ్యువో మధ్య వచ్చిన ప్రతికూలత ప్రతినాయకుడికి బాయ్ వండర్ యొక్క మరణం కంటే ఎక్కువ లాభదాయకంగా ఉండి అతను నిజంగా చనిపోతాడా లేదా అనే దానిని పట్టించుకోడు.[28]
ఇన్ఫినిట్ క్రైసిస్ ముగింపు సమయంలో, జోకర్, అలెక్జాండర్ లూథర్ను హత్య చేస్తాడు, ఇతను ప్రారంభ క్రైసిస్ ఆన్ ఇన్ఫినిట్ ఎర్త్స్ యొక్క నాయకుడు మరియు సమాజం నుండి వేలివేయబడినందుకు ఇన్ఫినిట్ క్రైసిస్ లో ప్రతి నాయకుడు అవుతాడు.[29]
బాట్మాన్ #655లో, బాట్మాన్ వలె నటిస్తున్న ఒక స్థిమితం లేని పోలీసు అధికారి జోకర్ను ముఖంపై కాల్చడం వలన, అతను భౌతికంగా మచ్చలు మరియు వైకల్యంతో మిగులుతాడు. తీవ్రమైన ప్లాస్టిక్ సర్జరీ మరియు భౌతిక చికిత్స తరువాత, జోకర్ తిరిగి బాట్మాన్ #663లో పూర్తి నూతనత్వంతో, ఇప్పుడు శాశ్వతంగా ఉంచబడిన గ్లాస్గో నవ్వుతో కనిపిస్తాడు. అర్ఖం వద్ద తీవ్ర సంరక్షణలో ఉన్నపుడు, జోకర్, జోకర్ విషం యొక్క ఒక నూతన, మరింత ప్రాణాంతకమైన రూపాంతరాన్ని అభివృద్ధి చేసి, తన ఆత్మ సంబంధ "పునర్ జనన" సూచనగా పూర్వ సేవకులను చంపడానికి దానికి ఉపయోగించవలసిందిగా హార్లే క్విన్కు అదేశాన్నిస్తాడు. అతను అప్పుడు అర్ఖం అంతా వినాశనం సృష్టించడానికి వెళ్లి, బాట్మాన్తో అడ్డగించబడే ముందు హార్లేని (ఆమె మరణం అతని పునర్ జననానికి అంతిమ "కొసమెరుపు"గా ఉంటుంది)చంపడానికి ప్రయత్నిస్తాడు.[30] ఈ సంఘటనలు చివరికి బాట్మాన్ను నాశనం చేయడానికి బ్లాక్ గ్లోవ్తో జోకర్ యొక్క సంబంధానికి దారితీస్తాయి.
సాల్వేషన్ రన్ , జోకర్ను భూమి నుండి మరొక దూర జైలు గ్రహానికి బహిష్కరింపబడిన రెండు సూపర్ విలన్ వర్గాలలో ఒక దానికి నాయకుడిగా వర్ణిస్తుంది.[31] ఈ శ్రేణిలోని ఆరవ సంచికలో, జోకర్, లెక్స్ లూథర్ను అధికారం కొరకు ఒక పెద్ద పోట్లాటలోకి దించుతాడు. అతనిది పైచేయి అవుతుండగానే, ఈ గ్రహం భూతాలచే ముట్టడించబడుతుంది; జోకర్ ఈ దాడిని తిప్పికొట్టడానికి సహాయపడి మిగిలి ఉన్న ప్రతినాయకులతో ఒక టెలిపోర్టేషన్ యంత్రం ద్వారా తప్పించుకుంటాడు.
భూమికి తిరిగి వచ్చిన తరువాత, జోకర్ మరొకసారి అర్ఖం అసైలంలో రోగిగా ఉంటాడు. బాట్మాన్ అతనిని చూసి అతనికి బ్లాక్ గ్లోవ్ గురించి ఏదైనా తెలుసా అని అడుగుతాడు, కానీ జోకర్ ఒక చనిపోయిన వ్యక్తి యొక్క చేయితోనే ప్రతిస్పందిస్తాడు.[32] రోజువారీ చికిత్సలో, జోకర్ను, క్లబ్ అఫ్ విలన్స్కు చెందిన ఒక గూఢచారి కలిసి వారి బాట్మాన్ వ్యతిరేక యుద్ధంలో పాల్గొనడానికి అతనికి అవకాశమిస్తాడు. దానిని అంతా ఒక నాటకంగా భావించి, అతను వారి కార్యక్రమాలలో పాల్గొంటాడు (బాట్మాన్ వారి అన్ని ప్రయత్నాలను తప్పించుకుంటాడని తెలుసు, వారి ప్రణాళికలు నిజమవుతున్నాయని వారు భావిస్తున్న దశలో వారికి అతను ద్వేషంతో వెల్లడిస్తాడు) మరియు కొందరు బ్లాక్ గ్లోవ్ సభ్యులను చంపిన తరువాత అతను ఒక అంబులెన్స్లో పారిపోవాలని రోడ్డు చివరి వరకు వెళతాడు, దానిని నడిపేది బాట్మాన్ కొడుకైన డామియన్.[33]
లాస్ట్ రైట్స్ కథా వృత్త పరిధిలో, బాట్మాన్ యొక్క చరిత్రను అన్వేషిస్తున్నపుడు అతని గత అనుభవాల నుండి జోకర్ అనేకసార్లు పేర్కొనబడతాడు.[34] అతను బాట్మాన్ యొక్క అంత్యక్రియలలోకి ప్రవేశిస్తుండగా చూపించబడినది నీల్ గైమన్ యొక్క వాటెవర్ హాపెండ్ టు ది కాప్డ్ క్రూసేడర్? కథ.[35][36]
"బాట్మాన్ ఆర్.ఐ.పి." నుండి జోకర్ అదృశ్యంగా లేదా వినబడకుండా ఉన్నాడు. అతని పరోక్షంలో, ఫైనల్ క్రైసిస్ లో డార్క్ సీడ్ చేతిలో బ్రూస్ వేన్ యొక్క అదృశ్య సమయంలో డిక్ గ్రాసన్, బాట్మాన్ యొక్క ముసుగును స్వీకరించాడు. బాట్మాన్ అండ్ రాబిన్ ప్రారంభ సంచికలలో ఒక బ్రిటిష్ పాత్రికేయుడు/పరిశోధకుడు అయిన ఒబెరన్ సెక్స్టన్, "గ్రేవ్ డిగ్గర్" అనే మారుపేరుతో గోథం నగరంలో కనిపిస్తాడు. సెక్స్టన్ కనిపించినపుడు, బ్లాక్ గ్లోవ్ సభ్యులను ఒక క్రమపద్ధతిలో చంపుతున్న "డొమినో కిల్లర్" అనే హంతకుడు కూడా కనిపించాడు. ఒక క్రమపద్ధతిలో హాస్యంతో ఈ వ్యక్తులు హత్య చేయబడిన సంకేతాలను తెలుసుకొని, హత్యలతో అతని సంబంధం వలన నూతన బాట్మాన్ సెక్స్టన్ను ఎదుర్కొంటాడు. అప్పటివరకు సెక్స్టన్గా పనిచేసిన జోకర్, తన ముసుగును తొలగించుకొని తనను తాను జోకర్ గా వెల్లడించుకుంటాడు.[37]
జోకర్ మరొకసారి ఖైదు కాబడిన తరువాత, అతను బాయ్ వండర్ యొక్క జాలిని చూరగొనే ప్రయత్నంలో ప్రస్తుత రాబిన్ (డామియన్ వాయన్)ను తక్కువ అంచనా వేసినట్లు కనబడతాడు. రాబిన్ అతనిని గునపంతో కొడతాడు (జాసన్ టాడ్ హత్యను ప్రతిబింబిస్తూ), ఆ కుర్రవాడికీ మరియు అసలైన బాట్మాన్కీ పోలికలు లేనప్పటికీ అతను తన పురాతన శత్రువు కొడుకని జోకర్ గుర్తిస్తాడు. రాబిన్ ప్రతినాయకులతో తేలికగా వ్యవహరించగలడని ముగించిన GCPD అధికారులు సహాయం కొరకు జోకర్ యొక్క అభ్యర్ధనను పట్టించుకోరు.[38]
ఏదేమైనా, జోకర్ యొక్క నిస్సహాయత్వం మరొక తమాషా. రాబిన్ దాడి వలన గాయాలతో నటిస్తూ, తన గోళ్ళకు ఉన్న పక్షవాతం కలిగించగల విషంతో రాబిన్ను గీరి, మరొకసారి తనకు అనుకూలంగా సంఘటనలను మలచుకుంటాడు మరియు తన స్వంత గునపాన్ని అందించి రాబిన్ను గేలిచేస్తాడు (జాసన్ టాడ్ హత్య యొక్క మరొక సూచిక). రాబిన్ యొక్క ఉపయోగకరమైన పట్టీని ఉపయోగించి, జోకర్, బ్లాక్ గ్లోవ్పై తన దాడిని నిర్వహించడానికి పారిపోయి, ప్రొఫెసర్ పిగ్ వద్ద గుమికూడిన శ్రోతలపై తన చిహ్నమైన విషాన్ని (కలుషితమైన పేలాల ద్వారా) విడుదల చేసి, బాట్మాన్ మరియు అతని సన్నిహితులతో పతాక పోరాటానికి దారితీస్తాడు. రాబిన్ బంధించబడి మరియు గుడ్డలు కుక్కి ఉండగా, జోకర్ ఒక తెలియని ప్రాంతంలో అణ్వాయుధం వలె కనిపించే దానితో ఉంటాడు.
శక్తులు, సామర్ధ్యాలు మరియు పరికరాలు
జోకర్ నేరాలను హాస్యకరమైన అనేక ఆయుధాలతో చేస్తాడు, వీటిలో మూసి ఉంచిన పలక వంటి పేక ముక్కలు, ఒక ఆమ్లం-చిమ్మే పుష్పం, సియాండీ-కూరిన మాంసం, నైట్రోగ్లిసరిన్తో కూడిన పేలే సిగార్ లు, కత్తి వంటి పదునైన ప్రేలుడు ముక్కలను వాడే ఈటె తుపాకులు, మరియు మరణాంతకమైన జాయ్ బజర్ ఉన్నాయి. అతని అత్యంత ప్రసిద్ధ ఆయుధం జోకర్ విషం, ఈ విషం అతని బాధితులని నియంత్రణ లేకుండా నవ్వేటట్లు చేస్తూ వారు మరణించేటపుడు చావు నవ్వు కలిగిఉండే విధంగా చేస్తుంది. ఈ విషం వాయువు నుండి ద్రవ రూపం వరకు అనేక రూపాలలో లభిస్తుంది, ఇది ప్రారంభం నుండి అతని మొదటి ఆయుధంగా ఉంది. జోకర్ తన స్వంత హాస్యపు విషంతో సహా అన్ని విషాలకీ నిరోధకత కలిగిఉంటాడు; బాట్మాన్ #663లో, మారిసన్, "తన ఉత్పత్తులను ఎక్కువగా వినియోగించడం వలన, ఇన్ని సంవత్సరాల దుర్వినియోగంలో విషాలపట్ల జోకర్ యొక్క నిరోధకత పెరిగింది" అని వ్రాసాడు.[39]
జోకర్, రసాయన శాస్త్రం మరియు ఇంజనీరింగ్లలో అత్యంత తెలివితేటలు మరియు నైపుణ్యం కలిగినవాడిగా, మరియు ప్రేలుడు పదార్ధాల నిపుణుడిగా చిత్రీకరించబడ్డాడు. మూడవ రాబిన్గా టిం డ్రేక్ను చూపిన ఒక సంక్షిప్త ధారావాహికలో, జోకర్ ఒక కంప్యూటర్ మేధావిని ఎత్తుకుపోయి, తనకు వాటి గురించి ఎక్కువగా తెలియదని ఒప్పుకుంటాడు, అయితే తరువాతి కాలంలోని రచయితలు అతనిని కంప్యూటర్ జ్ఞానిగా చిత్రీకరించారు.
నిరాయుధ యుద్ధంలో జోకర్ యొక్క నైపుణ్యాలు రచయితపై ఆధారపడి గమనించదగినంతగా మారుతుంటాయి. కొంతమంది రచయితలు జోకర్ను బాట్మాన్తో చేతితో చేయి కలిపి పోరాటం చేయగల (కొన్నిసార్లు ఈ యోధుడిని కొట్టగలిగిన) అత్యంత నిపుణుడైన సైనికుడిగా చూపారు. పోరాటంలో అతని వైవిధ్యతకు అతను తనపై దాచి ఉంచుకొనే పరికరాలు మరియు ఆయుధాలు భాగంగా ఉన్నాయి, వీటిని అతను తరచు క్షణికాలోచనతో బయటకు తీస్తూఉంటాడు (గోలీలను చేతినిండా తీసుకొని నేలపై దొర్లించడం, అతను లోపల వేసుకొనే స్పాట్కు అతుక్కొని ఉండే ముడుచుకొని పోయే కత్తులు, మొదలైనవి.); మరొకవైపు, కొందరు రచయితలు జోకర్ను ఒకే ఒక దెబ్బతో ఓడిపోయే శారీరక దుర్బలుడిగా చిత్రీకరించారు. అయితే, అతను ఎప్పుడూ చురుకైనవాడిగా వర్ణించబడ్డాడు. చలనచిత్ర మరియు టెలివిజన్ అనుసరణలలో కూడా జోకర్ యుద్ధ నైపుణ్యాలు భిన్నంగా ఉంటాయి.
తప్పించుకోలేని మరణాంతక పరిస్థితులలో కూడా జోకర్ అనేకసార్లు మరణాన్ని మోసగించాడు. అతను ప్రేలుడుకు గురైనట్లు, అనేకసార్లు కాల్చబడినట్లు, పెద్ద ఎత్తుల నుండి క్రిందకు విసిరి వేయబడినట్లు, విద్యుత్ ఘాతానికి గురిచేయబడినట్లు, ఇంకా అనేక విధాలుగా చూపబడతాడు, కానీ ఎప్పుడూ తప్పించుకొని నాశనం చేయడానికి తిరిగివస్తాడు.[40][41]
జోకర్ యొక్క పిచ్చితనం గురించి అనేక దశాబ్దాల పాటు అనేక వర్ణనలు మరియు సాధ్యతలు ఉన్నాయి. గ్రాంట్ మారిసన్ యొక్క సచిత్ర నవల Arkham Asylum: A Serious House on Serious Earth జోకర్ యొక్క మానసిక స్థితి నిజానికి పూర్వపు అనూహ్య రూపమైన "అతి-తెలివి," అతీంద్రియ గ్రాహ్యత యొక్క ఒక రూపంగా సూచిస్తుంది. అది అతనికి నిజమైన వ్యక్తిత్వం ఏదీ లేదని, ఏ రోజునైనా తనకు ఏది మేలు చేస్తుందనే దానిపై ఆధారపడి అతను ఒక హానిచేయని విదూషకుడిగా లేదా ఒక భయంకరమైన హంతకుడిగా ఉండగలడని కూడా అది సూచిస్తుంది. తరువాత, నైట్ఫాల్ కథలో, గోథం నగర మేయర్ను ఎత్తుకుపోయినపుడు స్కేర్ క్రో మరియు జోకర్ జతకట్టినపుడు, జోకర్ దేనికి భయపడతాడో చూడటానికి స్కేర్ క్రో అతనిపై తన భయ వాయువును వదులుతాడు. స్కేర్ క్రోను ఆశ్చర్యానికి గురిచేస్తూ, ఆ వాయువు జోకర్పై ఏవిధమైన ప్రభావాన్నీ చూపకపోగా, అతనిని జోకర్ కుర్చీతో కొడతాడు. మారిసన్ యొక్క జే ఎల్ ఏ లో, జోకర్ సృష్టించిన ఒక మిధ్యా చిక్కులో బంధించబడిన మర్టియన్ మాన్ హంటర్, తన రూపం-మార్చుకునే సామర్ధ్యాన్ని తన మెదడు జోకర్ యొక్క అస్తవ్యస్త ఆలోచనా పద్ధతులతో సమానమయ్యేలా మార్చడానికి ఉపయోగిస్తాడు. అదే కథాక్రమంలో తరువాత, మర్టియన్ మాన్హంటర్ తన టెలీపతిక్ శక్తులని జోకర్ యొక్క ఆలోచనలను గుర్తించడానికి మరియు తాత్కాలిక వివేకాన్ని కలిగించడానికి ఉపయోగిస్తాడు, అయితే ఇది ఎంతో ప్రయత్నంతో మరియు తాత్కాలికంగా మాత్రమే సాధ్యమవుతుంది. ఆ కొన్ని క్షణాలలోనే, జోకర్ తన అనేక నేరాలపట్ల పశ్చాత్తాపం వ్యక్తం చేసి విముక్తి కొరకు అభ్యర్థిస్తాడు.
ఎల్స్ వరల్డ్స్: డిస్టాన్ట్ ఫైర్స్ లో, అన్ని అతీతజీవులని వాటి శక్తుల నుండి విహీనపరచిన అణు యుద్ధం వలన జోకర్ కూడా వివేకాన్ని పొందుతాడు. Batman: Legends of the Dark Knight #145లో, బాట్మాన్, జోకర్ను కాల్చి రా'స్ అల ఘుల్ యొక్క లజరస్ పిట్లలో ఒకదానిలో ఉంచినపుడు అతను వివేకాన్ని పొందుతాడు, ఆ విధమైన చైతన్యాన్ని పొందిన తరువాత పిచ్చితనానికి వ్యతిరేకత కలుగవచ్చు. ఏదేమైనా, ఈ వివేకం తాత్కాలికమే, తరువాత జోకర్ తన "సాధారణ" స్వీయ స్థితికి తిరిగివస్తాడు.[42]
అనేక మూలాలు
అనేక కథనాల మధ్య సంబంధాలు ఉన్నప్పటికీ, కామిక్స్లో జోకర్ యొక్క నేపథ్య-కథ ఎప్పుడూ నిర్ధారించబడలేదు, ఇంకా అతని నిజమైన పేరు ఎప్పుడూ ధ్రువీకరించబడలేదు. ఏమి జరిగిందనే దానిపై అతనే గందరగోళంలో ఉంటాడు; అతను ది కిల్లింగ్ జోక్ లో చెప్పినట్లు, "నాకు గతం అనేది ఉంటే....కొన్నిసార్లు ఒకవిధంగా, మరికొన్ని సార్లు మరొకవిధంగా గుర్తుకు వస్తుంది, నేను బహుళ ఎంపికలను ఇష్టపడతాను! హ హ హ!"[20] ది డార్క్ నైట్ చిత్రం ఈ అలవాటును కొంత గుర్తిస్తుంది. అతని పూర్తి మూలాన్ని వెల్లడించనప్పటికీ, తాను కనబడటానికి దారితీసిన కారణాలను జోకర్ జ్ఞాపకం చేసుకున్న ప్రతిసారీ అతను వాటిని భిన్నంగా చెప్తూ ఉంటాడు. గ్రాంట్ మారిసన్ రచించిన Arkham Asylum: A Serious House on Serious Earth లో, జోకర్ పిచ్చివాడు అయి ఉండకపోవచ్చని చెప్పబడింది, కానీ ఒక విధమైన "అతి-తెలివి" కలిగిఉండి ఆధునిక నగర జీవనంలోని గందరగోళంలో తననుతాను వినోద పరచుకుంటాడు.[43]
మూలాల గురించి మొదటి వృత్తాంతమైన, డిటెక్టివ్ కామిక్స్</i>లో #168 (ఫిబ్రవరి 1951), జోకర్ ఒకప్పుడు రెడ్ హుడ్గా పిలువబడే నేరస్థుడని వెల్లడించబడింది. ఈ కథలో, అతను తనను ఉద్యోగంలో నియమించిన సంస్థ నుండి రెడ్ హుడ్ అనే పేరుతో దొంగతనం చేయాలని చూసే ఒక కెమికల్ ఇంజనీర్. దొంగతనం చేసిన తరువాత, దానిని బాట్మాన్ నిలిపివేసాడు, అతను రసాయన వ్యర్ధాల తొట్టిలో పడతాడు. అతను పాలిపోయిన తెల్లటి చర్మం, ఎర్రటి పెదవులు, ఆకుపచ్చటి జుట్టు మరియు శాశ్వత నవ్వుతో బయటపడతాడు.[44][45]
అధికారిక డి సి కామిక్స్ ప్రచురణ హూ'స్ హూ ఇన్ ది డి సి యూనివర్స్ విస్తృతంగా నమ్మబడినట్లుగా గుర్తించిన వృత్తాంతం ది కిల్లింగ్ జోక్ లో కనిపిస్తుంది. ఇది అతనిని ప్రారంభంలో ఒక రసాయనిక ఇంజనీర్గా వర్ణిస్తుంది, అతను ఒక సహాయ-హాస్యనటుడిగా మారడానికి తన ఉద్యోగాన్ని వదలివేస్తాడు, కానీ దానిలో విఫలమవుతాడు. గర్భవతి అయిన తన భార్య జెన్నీని పోషించడానికి, అతను తాను పూర్వం పనిచేసిన సంస్థలోకి ప్రవేశించడానికి ఇద్దరు నేరస్థులకు సహాయం చేయడానికి అంగీకరిస్తాడు. కథ యొక్క ఈ రూపాంతరంలో, రెడ్ హుడ్ అనే పేరు ప్రతి ఉద్యోగంలో పనిచేస్తున్న వ్యక్తికీ ఇవ్వబడుతుంది (అందువలన, ఏ రెండుసార్లు అతను ఒకే వ్యక్తి కాడు); ఇది ఆ వ్యక్తిని నాయకుడిని చేసి, నేరస్థులు తప్పించుకోవడానికి అనుమతించే విధంగా చేస్తుంది. ప్రణాళిక జరుగుతుండగానే, పోలీసులు అతనికి ఒక గృహ ప్రమాదంలో అతని భార్య మరియు పుట్టని బిడ్డ మరణించారనే సమాచారం ఇస్తారు.[20][21]
దుఖంతో కృంగిపోయి అతను ఆ ప్రణాళిక నుండి వెనుదిరగాలని ప్రయత్నిస్తాడు, కానీ నేరస్థులు అతన్ని వాగ్దానం నిలుపుకోవాలని దృఢంగా పట్టుబడతారు. ఏదేమైనా, వారు ప్లాంట్లోకి ప్రవేశించగానే, భద్రతాదళాలు వారిని పట్టుకుంటాయి మరియు కాల్పులలో ఆ ఇద్దరు నేరస్థులు మరణిస్తారు. ఈ ఇంజనీర్ పారిపోవడానికి ప్రయత్నించినపుడు, ఈ అలజడిని పరిశోధిస్తున్న, బాట్మాన్ అతనిని ఎదుర్కుంటాడు. భయంతో, ఈ ఇంజనీర్ ఒక కమ్మీ మీద నుండి దూకి ఒక రసాయనాల చెరువులోకి పడతాడు. అతను సమీపంలోని జలాశయంలో పైకి వచ్చినపుడు, తన ముసుగును తీసి తన ప్రతిబింబాన్ని చూసుకుంటాడు: పాలిపోయిన తెల్లటి చర్మం, ముదురు-ఎరుపు రంగు పెదవులు, మరియు ముదురు ఆకుపచ్చని జుట్టు ఉంటాయి. ఈ సంఘటనలు, మరియు ఆ రోజు అతనికి జరిగిన ఇతర దురదృష్టకరమైనవాటితో కలసి, ఈ ఇంజనీర్ను పూర్తిగా పిచ్చివాడిగా చేసి, జోకర్ పుట్టుకకు దారితీసాయి.[20][21]
"పుష్బ్యాక్" (Batman: Gotham Knights #50-55)కథ జోకర్ మూల కథ యొక్క ఈ రూపానికి మద్దతు ఇస్తుంది. దానిలో, ఒక సాక్షి (యాదృచ్ఛికంగా ఎడ్వర్డ్ నిగ్మా అవుతాడు), నేరం చేయడానికి ఈ ఇంజనీర్ను వత్తిడి చేయడానికి, జోకర్ భార్య నేరస్థుల కొరకు పనిచేసే అవినీతిపరుడైన ఒక పోలీసుచే ఎత్తుకుపోబడి, హత్యచేయబడిందని గుర్తుచేసుకుంటాడు. జోకర్ ఈ హత్య చేసిన అవినీతిపరుడైన పోలీసును కనుగొనడానికి ప్రయత్నిస్తాడు, కానీ ఇది జరుగక ముందే హష్చే దారుణంగా కొట్టబడి గోథం నుండి బహిష్కరించబడతాడు. "పేబాక్" జోకర్ యొక్క రూపం చెడిపోకముందు చిత్రాలను కూడా చూపుతుంది —తన భార్యతో సహా అతను "జాక్" అని గుర్తించబడి— ఈ రూపానికి మరింత బలాన్ని ఇస్తాడు.[46]
పాల్ డిని-అలెక్స్ రాస్ కథ "కేస్ స్టడీ" పూర్తి విభిన్న సిద్ధాంతాన్ని ప్రతిపాదిస్తుంది. ఈ కథ ప్రకారం జోకర్ ఒక బలమైన గుంపుకి నాయకుడయ్యే ముందు గోథం యొక్క నేర ఆహార శ్రేణితో కలిసి పనిచేసే ఒక ఉన్మాద నేరగాడు. ఆ అవినీతికర పని వల్ల లభించే ఉత్తేజాన్ని అనుభవిస్తూనే, చిల్లర నేరాలు చేయటానికి అతను తనకు తాను రెడ్ హుడ్ ఉనికిని సృష్టించుకొన్నాడు. కాకతాళీయంగా, అతడు విధివశాత్తూ బాట్మాన్తో మొదటి కలయికతోనే, ఆకృతిలో మార్పుకి గురి అవుతాడు. ఏదేమైనా, ఈ కథ జోకర్ వివేకంతోనే ఉన్నాడని సూచిస్తుంది, బాట్మాన్తో తన దీర్ఘకాలిక పోరాటాన్ని కొనసాగించడానికి మానసిక రోగి వలె కనిపిస్తూ, పిచ్చితనపు రక్షణతో శాశ్వతంగా జైలు నుండి తప్పించుకోగలిగిన అతని నేరాలను పరిశోధించింది. దురదృష్టవశాత్తు, ఈ సిద్ధాంతాన్ని వివరిస్తూ వ్రాసిన నివేదిక హార్లే క్విన్గా కూడా పిలువబడే జోకర్ యొక్క వెర్రి అనుచరురాలు/ప్రియురాలు డాక్టర్ హర్లీన్ క్విన్జెల్ ఇచ్చినట్లు కనుగొనబడింది, ఇది న్యాయస్థానంలో దాని విశ్వసనీయతను దెబ్బతీస్తుంది.
బాట్మాన్ కాన్ఫిడెన్షియల్ (#7-12) యొక్క రెండవ వృత్త పరిధి జోకర్ను ఒక నైపుణ్యం కలిగిన నేరస్థుడిగా తిరిగి ఊహించుకుంటుంది మరియు రెడ్ హుడ్ గుర్తింపుని వదలివేస్తుంది, జాక్గా కూడా పిలువబడే అతను "ఉద్యోగం"తో విసుగు చెంది దాదాపు ఆత్మహత్య వరకు వెళతాడు. అతను ఒక పరిచారిక అయిన హర్లీన్ క్విన్జెల్తో మాట్లాడగా ఆమె అతనిని జీవనం కొరకు ఏదైనా వెతుక్కోమని సలహా ఇస్తుంది. తన ఉద్యోగాలలో ఒకదానిని పోగొట్టడం వలన జాక్, బాట్మాన్ పట్ల ఏహ్య భావనను కలిగి, జాక్ ఒక నాట్య ప్రదర్శనలో బాట్మాన్ దృష్టిని ఆకర్షించడానికి దారితీస్తుంది. జాక్, లోర్నా షోర్ను గాయపరుస్తాడు (బ్రూస్ వాన్ యొక్క డేటింగ్ భాగస్వామి), దానితో బాట్మాన్ ఒక బాటేరాంగ్తో అతని ముఖాకృతిని మార్చివేస్తాడు. జాక్ తప్పించుకోగా బాట్మాన్ అతని సమాచారాన్ని దళాలకు ఇస్తాడు, వారు జాక్ని ఒక రసాయనాల ప్లాంట్లో హింసిస్తారు. జాక్ తప్పించుకున్న తరువాత తనపై దాడి చేసిన వారిలో అనేకమందిని చంపివేస్తాడు, తుపాకీ కాల్పుల వలన రసాయనిక పీపాలకు రంధ్రం చేయడం ఫలితంగా మాంద్యత వ్యతిరేక రసాయనాలు అతని రూపాన్ని ఒక విదూషకుడిగా మార్చి, జోకర్గా అతని మార్పుని పూర్తిచేస్తాయి.[47]
జె. మైకేల్ స్ట్రక్జిన్స్కి రచించిన ది బ్రేవ్ అండ్ ది బోల్డ్ సంచిక #31, జోకర్ యొక్క ఈ మూలంపైనే ఆధారపడింది. దానిలో, ఆటం, జోకర్ యొక్క మెదడుకు జరిగే శస్త్రచికిత్సలో సహకరిస్తాడు. జోకర్ యొక్క తలలో, జోకర్కు ముందు జాక్గా ఉన్నప్పటి రోజుల యొక్క స్ఫురణలను చూస్తాడు. ఒక బాలుడిగా, జాక్ పోట్లాడేవారిని విపరీతంగా కొడతాడు; యుక్తవయసులో ఉన్నపుడు తన తల్లిదండ్రులు తాను పొరుగువారి పెంపుడు జంతువులను చంపడం చూసిన తరువాత వారిని ఇంటిలో తాళంవేసి ఇంటికి నిప్పు పెడతాడు. జాక్ చివరకు ఒక దళంలో చేరి అవసరం లేకుండానే ఒక దుకాణాదారుడిని హత్య చేసి, తన అనుచరులపై హత్యానేరం ఆరోపించబడటానికి కారణమై, ఈ హత్య చేసినందుకు తనను దూషించిన దళ సభ్యుడిని హత్యచేస్తాడు. ఆ వెంటనే జోకర్గా అతని వృత్తి ప్రారంభమౌతుంది, వీటిలో ఒక జాబితా ది డార్క్ నైట్ చిత్రానికి కూడా సూచిక అవుతుంది.[48]
స్వభావం
జోకర్, క్లౌన్ ప్రిన్స్ అఫ్ క్రైమ్ (లేదా ఖోయాస్), హర్లేక్విన్ అఫ్ హేట్ (హవోక్), మరియు ఎస్ అఫ్ నెవ్స్గా సూచించబడ్డాడు. డి సి యూనివర్స్ యొక్క పరిణామం మొత్తంలో, జోకర్ యొక్క వివరణలు మరియు అవతారాలు రెండు రూపాలలో ఉన్నాయి. అసలైన మరియు ప్రస్తుతం ఆధిపత్యం కలిగి ఉన్న రూపం అత్యంత తెలివి కలిగినవాడు మరియు మానసికరోగి అయిన నేరస్థుడు, అసాధారణ పరహింసా హాస్య చతురత కలిగిన మేధావి.[49][50] ఈ పాత్ర యొక్క మరొక వివరణ, 1940ల చివర మరియు 1960ల కామిక్ పుస్తకాలలో మరియు వాటితో పాటు 1960ల టెలివిజన్ ధారావాహికలలో ప్రసిద్ధి చెందింది, దీనిలో అతను విపరీత ప్రవర్తన కలిగిఉంటాడు కానీ హాని చేయని కొంటెవాడు మరియు దొంగ. బాట్మాన్: ది యానిమేటెడ్ సిరీస్ ఈ రెండు అంశాలను కలిపింది, అయితే అధికభాగం వివరణలు ఒక స్వభావంతో మరొక దానిని అంగీకరింపచేస్తాయి.[51]
జోకర్ జీవితం మరియు మానవత్వంపై ఒక విధమైన విశ్వాసం లేకుండా జీవిస్తుంటాడు, జీవితం అర్ధం లేనిదని మరియు మానవత్వం ప్రపంచంలో అన్నిటికన్నా పెద్ద హాస్యమని పేర్కొంటాడు. బాట్మాన్తో అతని సంబంధం సంక్లిష్టమైనది మరియు విస్తృత స్వభావీకరణపై ఆధారపడింది. కొన్ని రూపాలలో బాట్మాన్, జోకర్ ఎక్కువగా అసహ్యించుకొనే శత్రువు, అతని చావే జోకర్ యొక్క అతి పెద్ద లక్ష్యంగా ఉంటుంది. ఇతరమైన వాటిలో జోకర్, బాట్మాన్ యొక్క విరోధిగా తన స్థానం పట్ల సంతృప్తిని పొందుతాడు మరియు పోరు కొనసాగాలని కోరుకుంటాడు; ది డార్క్ నైట్, లో అతను "నిన్ను చంపనా?! నేను నిన్ను చంపాలని అనుకోవడం లేదు ...నువ్వు బాగా వినోదంగా ఉన్నావు", అని అంటాడు. అతను తన బద్ధశత్రువుని అతని తెలివితేటలకి మరియు దృఢస్వభావానికి గౌరవించినట్లు కనబడతాడు, డార్క్ నైట్ యొక్క అంకిత తీర్పులు మరియు అనేకమంది అవినీతిపరమైన నేరస్థులు, పోలీసులు, మరియు అతని ఉనికిని హీనంగా చూచే ప్రజలు ఉన్న నగర రక్షణ పట్ల అతను విసుగుచెందుతాడు. జోకర్స్ అసైలం వంటి చిన్న కథలలో అతని క్రూరత్వం స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది, దీనిలో అతను పెంగ్విన్, పాయిసన్ ఐవి, మరియు టూ-ఫేస్ల విషాద కథలను జ్ఞాపకం చేసుకొని, ఎగతాళిగా పాఠకులతో తాను భార్యతో సర్దుబాటు కంటే అగ్ని ప్రమాదంలో ఆత్మహత్యనే ఎంచుకుంటానని అంటాడు.
జోకర్ యొక్క బాధితులలో పురుషులు, స్త్రీలు, పిల్లలు, మరియు అతని స్వంత సేవకులు మరియు ఇతర ప్రతినాయకులు కూడా ఉంటారు. సచిత్ర నవల ది జోకర్: డెవిల్స్ అడ్వొకేట్ లో, జోకర్ 2,000 మంది ప్రజలను చంపినట్లు చెప్పబడుతుంది. వెయ్యిసార్లకు పైన మరణ శిక్ష పడటానికి సరిపడినంత మంది ప్రజలను చంపినప్పటికీ అతను ఎప్పుడూ పిచ్చితనం కారణంగా నేరస్థుడు కాడు.[52] బాట్మాన్ కథాక్రమం "వార్ క్రైమ్స్"లో, ఈ పిచ్చితనం యొక్క కొనసాగింపు జోకర్ యొక్క కల అయిన స్వంత న్యాయవాదుల జట్టు వలన సాధ్యపడింది. అప్పుడు అతను అర్ఖం అసైలంలో ఉంచబడతాడు, అక్కడి నుండి అతను ఇష్టం వచ్చినపుడు పారిపోతూ, "ప్రదర్శనల" మధ్యలో అది విశ్రాంతి ప్రదేశంగా పేర్కొంటాడు.
బాట్మాన్కు జోకర్ను ఎప్పటికీ అణచివేయడానికి అనేక అవకాశాలు ఇవ్వబడ్డాయి, కానీ చివరి నిమిషంలో వదిలివేసాడు. ఒక ఉదాహరణగా, ఒక కథాక్రమంలో బాట్మాన్, జోకర్ను చంపుతానని బెదిరిస్తాడు, కానీ ఆ విధమైన చర్య అతనిని "నీ లాంటి హంతకుడిని!" చేస్తుంది అని తెలుసుకొని ఆగిపోతాడు. విరుద్ధంగా, జోకర్ అనేక పర్యాయాలు బాట్మాన్ను చంపే అవకాశాన్ని వదలివేస్తాడు దీనికి కారణం జోకర్ తనను తన బద్ధశత్రువులతో పోరాటం ద్వారా వర్ణించుకోవడం. ఏదేమైనా, బాట్మాన్ వంటి వస్త్రాలు ధరించిన వ్యక్తి జోకర్ను కాల్చినపుడు, జోకర్ తన పాత శత్రువు తనను చంపాలనుకున్నాడని ఆగ్రహం వ్యక్తం చేస్తాడు. అయితే, జోకర్ కొన్నిసార్లు చంపడానికి సమస్య లేని నాయకులచే పిరికివాడుగా చేయబడ్డాడు, పనిషర్ను ఎదుర్కున్నపుడు, మరియు పనిషర్ తనను చంపబోతున్నాడని భయపడినపుడు వంటివి దీనికి ఉదాహరణ.
జోకర్, బాట్మాన్ యొక్క అత్యంత గొప్ప శత్రువుగా ప్రసిద్ధిచెందాడు.[53] ఇతర ప్రతినాయకులు నేరం చేయడానికి ప్రయత్నించి-విజయం పొందిన వాటిపై ఆధారపడగా (మిస్టర్ ఫ్రీజ్ యొక్క ఫ్రీజ్ తుపాకీ లేదా పాయిసన్ ఐవి యొక్క విషపూరిత మొక్కలు వంటివి), జోకర్కు అందుబాటులో అనేక రకాల ఆయుధాలు ఉన్నాయి. ఉదాహరణకు, అతను తన వక్షంపై ధరించే పుష్పం (ఏ సమయంలోనైనా) అత్యంత గాఢ ఆమ్లం, విషపూరిత వాయువు, లేదా సోడా నీళ్ళను చిమ్మగలదు. Batman Beyond: Return of the Jokerలో మరియు ప్రారంభంలోని "డ్రేడ్ఫుల్ బర్త్ డే, డియర్ జోకర్!" (బాట్మాన్ #321), లేదా ఇటీవలి డిటెక్టివ్ కామిక్స్ 866 (జూన్ 2010)లో, జోకర్ తన వద్ద ఉన్న తుపాకీతో "బాంగ్!" అని రాసి ఉన్న జెండాను కాలుస్తాడు, మరొకసారి ట్రిగ్గర్ను లాగినపుడు, ఆ జండా మండి దాని లక్ష్యాన్ని గుచ్చుతుంది (రిటర్న్ అఫ్ ది జోకర్ సంకలన రూపాంతరంలో, తుపాకీ జోకర్ వాయువును పేల్చుతుంది).[41][54] అతను ఎక్కువగా వాడే ఆయుధాలలో, అతను తన బాధితులతో చేయి కలపడం ద్వారా విద్యుత్ ఘాతానికి గురిచేసే అధిక-వోల్టేజ్ హ్యాండ్-బజర్, మరియు అతని గుర్తింపు చిహ్నమైన జోకర్ విషం, ఇది ఆ ప్రత్యేక జట్టుపై ఆధారపడి బాధితుల్ని పక్షవాతానికి, కోమా, లేదా మరణానికి గురిచేస్తుంది. అన్ని రూపాలలో ఉండేది, అన్ని ఫలితాలకి ముందు వెర్రి నవ్వు, గడ్డకట్టిన నవ్వు ఉంటాయి. అతని అనూహ్యమైన నరహత్యా స్వభావం అతనిని DC యూనివర్స్ యొక్క అత్యంత భయానక ప్రతినాయకులలో ఒకరిగా చేస్తుంది; విలన్స్ యునైటెడ్ మరియు ఇన్ఫినిట్ క్రైసిస్ చిన్న-ధారావాహికలలో, ప్రతినాయకుల రహస్యవ్యవస్థలో సభ్యులు ఈ కారణంగానే జోకర్ని చేర్చుకోవడానికి తిరస్కరిస్తారు. చిన్న ధారావాహిక అండర్ వరల్డ్ అన్లీష్డ్ లో, ట్రిక్ స్టర్ "సూపర్-విలన్లు ఒకరినొకరు భయపెట్టుకోవాలంటే వారు జోకర్ కథలు చెప్తారు", అని అంటాడు.
ఇతర వృత్తాంతాలు
మరొక జోకర్, డి సి కామిక్స్ ముద్రణ టాన్జెంట్ కామిక్స్లో కనిపిస్తాడు, ఈ కథ ఒక ప్రత్యామ్నాయ భూమిపై జరుగుతుంది. కథానాయకులు అవే పేర్లను కలిగిఉంటారు (ది ఫ్లాష్, బాట్మాన్, మొదలైనవి), కానీ వారి చరిత్రలు మరియు శక్తులు భిన్నంగా ఉంటాయి. ఈ భూమి ఇప్పుడు ఎర్త్-9గా చూపబడుతుంది. ఈ ఎర్త్ యొక్క జోకర్ ఒక స్త్రీ కథానాయకి, ఆమె తన హాస్య క్రమాన్ని మరియు హాస్య పరికరాలను ఉపయోగించి నిరంకుశుడైన సూపర్మాన్ యొక్క అధికారాన్ని వేళాకోళం చేస్తుంది. ఈ జోకర్ నిజానికి ముగ్గురు స్త్రీలు: మేరీ మార్వెల్ అనే విద్యార్థి, క్రిస్టీ జనడు అనే పారిశ్రామికవేత్త మరియు లోరీ లెమారిస్ అనే విద్యార్థి. దుష్టుడైన సూపర్మాన్చే మేరీ బంధింపబడి హింసను తట్టుకోలేక తాను చనిపోయే ముందు మిగిలిన ఇద్దరి పేర్లను చెప్తుంది. లెమారిస్ జైలుకు పంపబడుతుంది, క్రిస్టిన ఏమైంది అనేది తెలియదు. తరువాత, లెమారిస్కు, సూపర్మాన్ను తొలగించడానికి జోకర్ యొక్క ముసుగు తిరిగి ఇవ్వబడుతుంది, కానీ ఆ వస్త్రధారణ చాలా బాధాకరంగా ఉండటం వలన ఆమె దానిని తిరస్కరిస్తుంది, దానికి బదులుగా పడిపోయిన తన సైనికుడైన, మాన్హంటర్ యొక్క ముసుగును ఎంచుకుంటుంది.
ప్లానెటరీ/బాట్మాన్, జోకర్ను రిచర్డ్ గ్రేసన్ వద్ద జాస్పర్ అనే పేరుతో పనిచేస్తున్న ప్లానెటరీ యొక్క క్షేత్ర ప్రతినిధిగా చూపుతాడు. అతను హాని చేయనివాడు మరియు ఉద్విగ్నంగా ఉన్నపుడు ముసిముసి నవ్వులు నవ్వుకునే అలవాటు కలిగినవాడు. నరహత్యల చిత్రాలను చూస్తున్నపుడు జాస్పర్ "ముడుచుకొని కూర్చున్న" విధాన్ని చూసి ఎలిజా స్నో దానిని ఇష్టపడటం లేదని పేర్కొంటుంది.
జోకర్ ఎల్స్ వరల్డ్ యొక్క సచిత్ర నవల గోథం బై గ్యాస్ లైట్ లో ఒక వరుస హంతకుడిగా అతిథి పాత్రలో కనిపించి, తనను తాను ముషణి సత్తుతో చంపుకోవాలని ప్రయత్నిస్తాడు, శాశ్వతమైన నవ్వు అలాగే ఉంటుంది.
ప్రత్యామ్నాయ భూమి నుండి జోకర్ యొక్క కథానాయక రూపం జోక్స్టర్గా పిలువబడుతుంది. అతను బాట్మాన్ యొక్క ప్రతినాయక రూపం, పోరాడే ఔల్మాన్గా కనిపిస్తాడు. అతను వంచకుడైన మోనిటర్ సాల్మన్చే హత్యచేయబడతాడు, అంతకుముందే అతని కూతురు ద్యుయేలా డెంట్ కూడా అతనిచే హత్యచేయబడుతుంది.
నూతన ఎర్త్-2 యొక్క జోకర్ ముసలివాడు, మరణాంతకమైన రసాయనాలకు జీవితకాలం పాటు బహిర్గతం అయిన తరువాత దుర్బలంగా మరియు చక్రాల కుర్చీకి పరిమితం అవుతాడు, మరియు విషాదకరంగా తనను తాను గాయపరచుకోనిదే నవ్వలేడు.
హన్ట్రేస్ యొక్క బాయ్ ఫ్రెండ్ హరీ సిమ్స్ రూపాన్ని పాడు చేసిన తరువాత, టూ-ఫేస్కు మరొక ప్రత్యామ్నాయాన్ని సృష్టించే ప్రయత్నంలో, పగతీర్చుకునే కథానాయిక అతనిని కనుగొంటుంది. జోకర్, హంట్రెస్ను మరణాంతక జాయ్ బజర్తో చంపాలని ప్రయత్నిస్తాడు, కానీ ఈ ప్రయత్నం న్యూ ఎర్త్ యొక్క పవర్ గర్ల్చే అడ్డగించబడటంతో, ఫలితంగా జోకర్ విద్యుద్ఘాతంతో మరణిస్తాడు.[55]
1990లో పేపే మోరెనో సృష్టించిన సచిత్ర నవలలో Batman: Digital Justice, ఒక కృత్రిమ మేధ తనను తాను "జోకర్ వైరస్"గా పేర్కొంటూ, 21వ శతాబ్దం చివరిలోని భవిష్యత్, సాంకేతిక-ఆధార గోథం నగరాన్ని ఆక్రమించుకొని, తన సృష్టికర్త అయిన అసలైన జోకర్ యొక్క మరో అవతారంగా ప్రకటించుకుంటాడు. ఈ రూపాంతరంలో కమిషనర్ జేమ్స్ గోర్డాన్ మనుమడైన బాట్మాన్ — వైరస్ను మరొక కృత్రిమ మేధ యొక్క సహాయంతో ఆపుతాడు: ఇది చాలా కాలం క్రితం మరణించిన బ్రూస్ వేన్ తయారు చేసిన బాట్కంప్యూటర్.
సింప్లీ జోకర్ గా పిలువబడే మరొక సచిత్ర నవల, బాట్మాన్ కథల సమాహారంలోని వాస్తవిక రూపంగా ఈ పాత్రను మరింత మొండిగా చూపుతుంది.
ది డార్క్ నైట్ రిటర్న్స్ యొక్క ప్రత్యామ్నాయ భవిష్యత్లో, బాట్మాన్ యొక్క పదవీవిరమణ తరువాత జోకర్ స్మృతి తప్పిన స్థితిలో ఉండి, తన బద్ధశత్రువు తిరిగి ఉద్భవించాడనే వార్తాకథనం చూసిన తరువాత స్పృహలోకి వస్తాడు. అతను ఒక మానసిక వైద్యుడిని తనకు నయమైనట్లు ప్రకటించాలని మభ్యపెడతాడు, మరియు ఒక ప్రచారకర్తను అతనిని అర్ధరాత్రి వచ్చే టాక్ షోలో వచ్చే విధంగా చేయమని అద్దెకు కుదుర్చుకుంటాడు. అతను టెలివిజన్ స్టూడియోను నాశనం చేయాలని ప్రయత్నించి, బాట్మాన్ను బయటకు లాక్కొని వస్తాడు. బాట్మాన్ అతనిని ఒక కార్నివాల్లోని టన్నెల్ అఫ్ లవ్ వద్దకు తీసుకువెళతాడు, అక్కడ అతను కోపంతో జోకర్ యొక్క మెడను విరిచివేస్తాడు, కానీ తన పాత శత్రువుని చంపలేకపోతాడు. అప్పుడు జోకర్ తన మెడను పూర్తిగా విరిగేదాకా తిప్పుకొని ఆత్మహత్య చేసుకొని, బాట్మాన్ను హంతకుడిగా చిత్రీకరిస్తాడు.
ది డార్క్ నైట్ రిటర్న్స్ కు కొనసాగింపు అయిన ది డార్క్ నైట్ స్ట్రైక్స్ అగైన్ లో, జోకర్ రహస్యంగా ఉండి పురాతన సూపర్ హీరోలను చంపే నాశనం లేని పాత్రగా కనిపిస్తాడు. అతను జోకర్ వలె కనిపిస్తూ, కాస్మిక్ బాయ్ మరియు మిస్టర్ మిక్స్యెజ్పిట్లిక్తో సహా పూర్వ నాయకుల మరియు ప్రతినాయకుల గుర్తించదగిన దుస్తులను ధరిస్తాడు. అతని బాధితులలో మార్టిన్ మన్హన్టర్, క్రీపర్, మరియు గార్డియన్ వంటి వారు ఉన్నారు. అతను పిచ్చిపట్టిన వాడిలా సంవత్సరాలపాటు లూథర్ మరియు ఇతరులచే తీవ్ర జన్యుచికిత్స జరుపబడిన తర్వాత చివరికి డిక్ గ్రెయజన్గా బహిర్గతమయ్యాడు. అతను బాట్మాన్ను ఎదుర్కొన్నపుడు, డార్క్ నైట్ అతనిని తొలగించటానికి కారణం అతని "పలాయనత్వం, పిరికితనం" అని చెప్పాడు; నిజానికి అతను గ్రెయజన్ పట్ల ఏమాత్రం సానుభూతిని చూపలేదు పైగా తిరస్కారభావంతో అక్కడ అప్పుడే అతని మరణాన్ని నిర్వహించాడు.
కొద్దిగా మార్చబడిన జోకర్ మరొకసారి ఫ్రాంక్ మిల్లర్ యొక్క కెనాన్-ఏతర ధారావాహిక అల్ స్టార్ బాట్మాన్ అండ్ రాబిన్ ది బాయ్ వండర్ లో కనిపిస్తాడు.
Batman: Nosferatu లో, జోకర్, ది లాఫింగ్ మాన్, నైతికంగా హీనమైన డాక్టర్ అర్ఖం యొక్క ప్రయోగాల వలన సృష్టించబడిన అతీత శక్తిగా ఉంటాడు, అతను జోకర్ను హంతకుడిగా ఉపయోగించుకుంటాడు. జోకర్ యొక్క ఈ రూపాంతరంలో, బ్రూస్ వెన్ యొక్క సహోద్యోగిపై ఒక హత్యాప్రయత్నం తరువాత ఈ ప్రపంచం యొక్క బాట్మాన్ను సృష్టిస్తూ విషాదకరంగా అంతమవుతాడు.
Batman & Dracula: Red Rain యొక్క కొనసాగింపు అయిన బాట్మాన్: బ్లడ్ స్టాం లో- జోకర్, అసలైన నాయకుడైన డ్రాకులా మరణించిన తరువాత, వారి ప్రస్తుత పరిస్థితిలో తరువాత భోజనాన్ని మించి ఆలోచించలేని వారి సామర్ధ్యలేమిని ఎత్తి చూపుతూ పిశాచాల సమూహం యొక్క నాయకుడవుతాడు. గోథం యొక్క పెద్ద నేర కుటుంబాలపై నియంత్రణ పొందటానికి వారి ప్రయత్నాలన్నిటినీ అతను విజయవంతంగా సమన్వయ పరచినప్పటికీ, ప్రస్తుత పిశాచ బాట్మాన్- జానపద సాహిత్యంలోని కాల్పనిక పాత్ర సెలీనా కైలే సహాయంతో- జోకర్ యొక్క సేవకులను నాశనం చేయగలుగుతాడు. దురదృష్టవశాత్తు, సెలీనా, జోకర్ యొక్క పిశాచాల యొక్క చివరి పోరాటంలో మరణిస్తుంది, ఆమె మరణం బాట్మాన్ను బాగా ఉద్రేకపరచగా చివరికి అతని కోరికకు లోబడి జోకర్ యొక్క రక్తం తాగి, అతను మళ్ళీ తిరిగి రాకుండా చేస్తాడు కానీ దాని గురించి ఎప్పుడూ ఎరుక కలిగిఉండడు, చివరికి, జోకర్ అతనిని డ్రాకులా అంత చెడ్డ పిశాచంగా మార్చడంలో మరియు తనను తాను క్లౌన్ ప్రిన్స్ అఫ్ క్రైంగా మారడంలో విజయవంతమవుతాడు.
సంస్థ అంతర్గత మార్పిడులు
జోకర్ సంస్థ అంతర్గత మార్పిడులలో కూడా కనిపించాడు. డి సి కామిక్స్/మార్వెల్ కామిక్స్ మార్పిడి "బాట్మాన్ vs. ది ఇన్క్రెడిబుల్ హల్క్" (DC స్పెషల్ సిరీస్ #27, 1981)లో, పిచ్చివాడవుతూ, చికిత్స పొందకపోతే వాస్తవాన్ని అంతటినీ వక్రీకరించగల షేపర్ అఫ్ వరల్డ్స్కు సహాయం చేయడానికి జోకర్ భర్తీచేసుకోబడతాడు. షేపర్ యొక్క మెదడుని శాంతపరచడానికి హల్క్ యొక్క గామా శక్తిని ఉపయోగిస్తాడు, జోకర్ కోరికలను షేపర్ నిజమయ్యేటట్లు చేయడంవలన జోకర్ అంతరిక్ష స్థాయి శక్తులతో సమానవైన శక్తులను పొందుతాడు. హల్క్ మరియు బాట్మాన్లను ఓడించే ప్రయత్నంలో వాస్తవాన్ని ఎప్పటికంటే ఎక్కువగా మార్చడం వలన, తక్కువ సమయంలో అనేక ప్రపంచాలను సృష్టించడంతో, అతను, తనకు తానే ఒక అంచు వద్దకు వచ్చి, అనేక శక్తులు ఉన్నప్పటికీ, ఓడిపోతాడు.
స్పైడర్-మాన్/బాట్మాన్ #1లో (1995), ప్రవర్తనను-మార్చే కంప్యూటర్ చిప్ ఒక శస్త్రచికిత్స ద్వారా వరుస హంతకుడైన క్లేటస్ కాసడి (కార్నేజ్) మెదడులో ఉంచబడి, వీరిద్దరినీ పిరికివారిగా మార్చేందుకు, జోకర్ మీద కూడా ఉపయోగింపబడుతుంది. కార్నేజ్ తన చిప్ను తీసివేయడానికి తన సింబయోట్ను ఉపయోగించుకుంటాడు, కానీ జోకర్ యొక్క చిప్ కూడా తీయడానికి జోకర్ తన వద్దకు వచ్చేవరకు చర్య జరుపకుండా ఆగుతాడు. వారిద్దరూ కూటమిగా మారడానికి అంగీకరించి, హత్యా పద్ధతులలో ఏకాభిప్రాయం కుదరకపోవడం వలన వెంటనే రద్దుచేస్తారు.; జోకర్ కార్యస్థాన హత్యలకు ఇష్టపడగా, కార్నేజ్ పెద్ద సంఖ్యలో మరియు వెంటనే తన హత్యాసమయం ప్రారంభించడాన్ని ఇష్టపడతాడు. జోకర్, కార్నేజ్ నుండి తప్పించుకోవడానికి అనేక జిత్తులను ఉపయోగిస్తాడు మరియు అతనిని చంపడానికి అతని శిబిరాన్ని పేల్చివేస్తాడు. ఇది విఫలమౌతుంది, మరియు సింబయోట్ పదార్ధంలో చుట్టి ఉన్న ఒక కళేబరం బాట్మాన్ను కార్నేజ్ వద్దకు తీసుకువస్తుంది. కార్నేజ్, తాను ప్రేక్షకుల ముందు బాట్మాన్ను చంపుతానని ప్రకటిస్తాడు, కార్నేజ్ను హత్య నుండి ఆపడానికి, జోకర్ తాను గోథంపై తన వైరల్ అంటురోగాన్ని వదులుతానని, అవసరమైతే తాను కూడా చనిపోతానని ప్రకటిస్తాడు. కార్నేజ్ పరధ్యానంలో పడగా బాట్మాన్ అతనిని బయటకు తంతాడు, స్పైడర్-మాన్, జోకర్ నుండి విషపు పాత్రను దొంగిలించడానికి తన వలను ఉపయోగించి, అతనిని ఒక వీధిలోకి వెంటాడి చలిలోకి నెడతాడు. డిసి vs. మార్వెల్ చిన్న ధారావాహిక యొక్క మొదటి సంచికలో జోకర్ బెన్ రెల్లీ స్పైడర్-మాన్ను ఎదుర్కుంటాడు. అతను అదే వ్యక్తి కాదని తెలియక, జోకర్ వారి పూర్వపు దాడి గురించి చెప్తాడు.
డి సి కామిక్స్ /డార్క్ హార్స్ కామిక్స్ మార్పు జోకర్ -మాస్క్ #1-4 లో (2000), ఒక వస్తుసంగ్రహాలయ ప్రదర్శనను ధ్వంసం చేస్తూ, జోకర్ ఒక తొడుగుని ధరిస్తాడు, అది ధరించిన వారికి విస్తృత శ్రేణిలో అతీత శక్తులను ఇచ్చి వారి దాగిన కోర్కెలను తీరుస్తుంది. దాగిన కోర్కెలు లేదా వ్యక్తిగత లక్షణ అంశాలు లేని జోకర్, తనకు తానే ఉంటాడు మరియు వజ్రదేహానికి సమానంతో, అత్యంత వేగం, బలం మరియు ఇతర సామర్ధ్యాలను కలిగిఉంటాడు. ఈ తొడుగుని ఉపయోగించి, జోకర్, బాట్మాన్ను ఓడించి నిలువరించలేని విధంగా ఉంటాడు; జోకర్ త్వరగా విసిగిపోతాడు, అయితే తొడుగుని తీయడానికి మాత్రం ఇష్టపడడు. అతను గోథం తరంగాలను ఆక్రమించి 24/7 వినాశనాన్ని ప్రసారం చేస్తాడు, అన్ని ఆట వస్తువుల దుకాణాలలో పాతిపెట్టిన బాంబులను పేల్చివేయడం ద్వారా ప్రపంచాన్ని నాశనం చేస్తానని భయపెడతాడు. దీనితో విసుగు చెంది, అతను గోథం నగరాన్ని నాశనం చేయడానికి ఒక అణు బాంబును పెడతాడు. బాట్మాన్, జోకర్ /మాస్క్ను ఎదుర్కుంటాడు, మరియు ఆ తొడుగు హాస్య పూర్వకంగా లేదనే అతని వత్తిడితో జోకర్ దానిని తొలగిస్తాడు. జోకర్ ధరించిన కొంతసేపటి తరువాత ఆ తొడుగు నియంత్రణలో ఉంటుంది. ఈ కథ సూత్రబద్ధంగా లేనిదిగా భావించబడుతుంది.
డిసి కామిక్స్ /2000ఎ డి మార్పిడి, బాట్మాన్ /జడ్జ్ డ్రేడ్: డై లాఫింగ్ #1-2లో, తప్పు పరిమాణంలో ఎగరడం వలన జోకర్ యొక్క అశరీరక ఆత్మ మెగా సిటీ వన్కు ప్రయాణమవుతుంది, అక్కడ అతను జడ్జ్ డెత్ మరియు ఇతర డార్క్ జడ్జ్లను కలిసి ఐదవ డార్క్ జడ్జ్గా వారితో కలుస్తాడు. ఈ రూపంలో ఉండగా (అతని నిశ్చల శరీరం గోథంలో ఉంటుంది), అతను ఇతర డార్క్ జడ్జ్ల వలె శరీరాలను పొందగలడు మరియు అతని నవ్వు నుండి వచ్చే శక్తి అనేక కపాలాలను పేల్చివేయగలదు. బాట్మాన్ మరియు జడ్జ్ డ్రేడ్ వచ్చి మరణం, భయం, అగ్ని మరియు మరియు శరీర శోషణ ఆత్మలను బంధించడం మరియు జోకర్ ఆత్మను గోథం తిరిగి వెళ్ళవలసిందిగా వత్తిడి చేయడంతో హింసాపాలన అంతమవుతుంది.
ఇతర మాధ్యమాలలో
ప్రత్యక్ష-నటన
బాట్మాన్ (TV ధారావాహిక) మరియు బాట్మాన్ (1966 చిత్రం)
1960ల బాట్మాన్ టెలివిజన్ ధారావాహికలో సీజర్ రోమెరో 19 భాగాలలో ఈపాత్రను పోషించాడు. ఈ ధారావాహికలోని జోకర్ గట్టి నవ్వు మరియు హాస్యపూరిత నేరాలను చేసే స్వభావాన్ని కలిగిఉంటాడు, వీటిలో నగర నీటి సరఫరాను జెల్లీగా మార్చడం మరియు హాస్యంతో కూడిన బాంక్ దొంగతనం వంటివి ఉంటాయి. ఒక భాగంలో సముద్రపు అలలపై తేలే పోటీలో (సర్ఫింగ్) అతను బాట్మాన్తో పోటీ చేసాడు. రొమేరో ఈ పాత్ర కొరకు విభిన్నమైన తన మీసాన్ని తీయడానికి తిరస్కరించడంతో, ముఖంపై ఉన్న తెల్లని అలంకరణ నుండి అతని మీసాన్ని పాక్షికంగా చూడవచ్చు. 1966 నాటి బాట్మాన్ చిత్రంలోని తన పాత్రను రొమేరో తిరిగి పోషించాడు. బాట్మాన్ నకలు వలె, జోకర్ తన స్వంత "ఉపయోగకర బెల్ట్" మరియు "జోకర్ మొబైల్"లను కలిగిఉంటాడు. కొన్ని కథలలో జోకర్, పెంగ్విన్ మరియు కాట్ వుమన్లతో జతకడతాడు. ఈ చిత్రంలో అతను వారిద్దరితో పాటు రిడ్లర్తో కూడా జతకడతాడు. అతని గత జీవితం గురించిన ఒకే ఒక సమాచారం బాట్మాన్ నుండి, జోకర్ యవ్వనంలో హిప్నాటిస్ట్గా ఉండేవాడని తెలియచేయబడుతుంది.
బాట్మాన్ (1989 చిత్రం)
1989 నాటి బాట్మాన్ చిత్రంలో జోకర్ పాత్రను జాక్ నికొల్సన్ పోషించాడు. ఈ చిత్రంలో, జాక్ నేపియర్ అనే పేరు కల ముఠానాయకుడు, ఇతను నేర అధినేత కార్ల్ గ్రిస్సోం (జాక్ పాలన్స్) కుడిభుజంగా ఉంటాడు. నేపియర్ ఒక రసాయనాల కార్మాగారంలో బాట్మాన్(మైకేల్ కీటన్)తో పోరాటం సమయంలో తన రూపాన్ని కోల్పోతాడు, ఆ సమయంలో అతను తన స్వంత తుపాకీ నుండి వచ్చిన గుండు వలన మొహంపై కాల్చబడి రసాయనాల తొట్టిలో పడతాడు. జోకర్ యొక్క మూలాల గురించి అనేక రూపాంతరాలు ఉన్నప్పటికీ, చిత్రనిర్మాతలు 1988 నాటి సచిత్ర నవలలో ఇవ్వబడిన మూలంతో పోలికలు కలిగిన దానిని అనుసరించాలని నిర్ణయించుకున్నారుBatman: The Killing Joke . ఈ రసాయనాలు అతని చర్మాన్ని పాలిపోయినట్లు, జుట్టుని ఆకుపచ్చగా మరియు పెదవులను ఎర్రగా మారుస్తాయి; అతని గుర్తింపు చిహ్నమైన నవ్వు ప్లాస్టిక్ సర్జరీ ప్రయత్నం చెడిపోవడం కారణంగా ఏర్పడుతుంది.
తన ప్రతిబింబాన్ని చూసి పిచ్చివాడై, గ్రిస్సోంను చంపి అతని దళాన్ని వశపరచుకొని, తాను మరీ వత్తిడి కలిగిస్తున్నాడని భావించిన బాట్మాన్ను "తొలగించడానికి" నేరాల వెల్లువని ప్రారంభిస్తాడు. అతను తనను తాను "నరహత్య కళాకారుడి"గా అభివర్ణించుకుంటాడు, ప్రజలను నూతన-ప్రయోగాత్మక "కళ" అయిన స్మైలెక్స్ వాయువు ద్వారా చంపుతాడు, ఇది బాధితులను ఒక వికారమైన నవ్వుతో విడిచిపెడుతుంది. బ్రూస్ వేన్, జోకర్ను ఎదుర్కున్నపుడు, తన తల్లితండ్రులను హత్య చేసిన చేసిన మూర్ఖుడిగా అతనిని గుర్తిస్తాడు. జోకర్, విలేఖరి అయిన వికీ వాలె (కిమ్ బసైనర్)ను బంధించి గోథం నగరాన్ని ఊచకోత కోయాలని అనుకుంటాడు, కానీ బాట్మాన్ అతని ప్రయత్నాలను వమ్ము చేస్తాడు. యుద్ధం కొనసాగుతుండగా, బాట్మాన్ మరియు జోకర్ తాము "ఒకరికొకరు తగిన వారమని" గుర్తిస్తారు. జోకర్ ఒక హెలికాప్టర్లో పారిపోబోతూ ఉండగా, బాట్మాన్ ఒక వ్రేలాడే కొక్కెంను జోకర్కు తగిలించి దానిని ఒక రాతి ఆకృతికి తగిలిస్తాడు; ఈ ఆకృతి యొక్క బంధం విడి పగిలిపోవడంతో జోకర్ పడి చనిపోతాడు.
నేపియర్, బ్రూస్ వేన్ యొక్క తల్లిదండ్రులను హత్య చేసిన గతాన్ని సూచించే దృశ్యంలో, థామస్ మరియు మార్తా వేన్ ఒక వీధిలో ఉంటారు. యువ నేపియర్ పాత్రను హుగో ఇ. బ్లిక్ పోషించాడు.
నికొల్సన్ నటనను ప్రేక్షకులు బాగా ఆదరించారు; ఈ చిత్రం గురించి న్యూస్ వీక్ యొక్క సమీక్ష ఈ చిత్రంలోని ఉత్తమ దృశ్యాలు ఈ పాత్ర యొక్క అధివాస్తవిక బ్లాక్ కామెడీ చిత్రీకరణ వలన రూపొందాయని తెలిపింది.[56] 2003లో, అమెరికన్ ఫిల్మ్ ఇన్స్టిట్యూట్ నికొల్సన్ నటనను 50మంది అత్యుత్తమ చిత్ర ప్రతినాయకులలో #45వదిగా పేర్కొంది.[57][58] టిం బర్టన్ తాను చిత్రం చివరిలో జోకర్ను చంపివేయాలని అనుకున్నానని, ప్రతినాయకుడు తిరిగిరావడం మరీ అవాస్తవికంగా ఉంటుందని తాను భావించడమే దీనికి కారణమని పేర్కొన్నాడు.
ఆన్స్టార్ ప్రకటనలు మరియు బర్డ్స్ అఫ్ ప్రే
ఆన్స్టార్ "బాట్మాన్ " ప్రచార పర్వంలో, జోకర్, కర్టిస్ ఆమ్స్ట్రాంగ్ నటించిన పాత్రలో కనిపిస్తాడు. రోగర్ స్టోన్బర్నర్ ఈ పాత్ర యొక్క అతిథి నటుడిగా బర్డ్స్ అఫ్ ప్రే భాగంలో కనిపిస్తాడు. 1990లలోని అనేక యానిమేటెడ్ ప్రదర్శనలలో జోకర్కు గాత్రాన్ని ఇచ్చిన మార్క్ హమిల్, దృశ్యంలో కూడా జోకర్కు గాత్రాన్ని ఇచ్చాడు, మరియు గుర్తింపు పొందిన ఇద్దరు నటులలో ఇతను మాత్రమే ఉన్నాడు.
ది డార్క్ నైట్
2008 చిత్రం ది డార్క్ నైట్ లో, జోకర్ పాత్రను హీత్ లెడ్జర్ పోషించాడు, అతను ది న్యూ యార్క్ టైమ్స్ కు చెందిన సారా లియాల్తో మాట్లాడుతూ తాను ఈ పాత్ర యొక్క చిత్ర రూపాంతరాన్ని "మానసిక రోగగ్రస్తమై, సామూహిక హంతక, శూన్య సానుభూతిగల స్కిజోఫ్రేనిక్ విదూషకుడిగా" చూశానని చెప్పాడు.[59] ఈ చిత్రంలో, అతను మాఫియా-యాజమాన్యంలోని బాంకులు లక్ష్యంగా కలిగిన బ్యాంకుల దొంగ, ఎదురుతిరగకుండా తన సేవలను అందించిన తరువాత గోథం యొక్క నేర కుటుంబాలు ఇతనిని బాట్మాన్ (క్రిస్టియన్ బలే)ను హత్య చేయడానికి అయిష్టంగానే కిరాయికి కుదుర్చుకుంటాయి. అతను క్రమంగా సాంఘిక క్రమాన్ని అస్తవ్యస్తం చేయాలనే తన కోరికను వెలిబుచ్చి బాట్మాన్తో యుద్ధం ద్వారా తనను తాను తెలియపరచుకుంటాడు.
వస్త్రాలంకరణ చేసిన లిండి హెమింగ్, జోకర్ యొక్క రూపం అతని వ్యక్తిత్వంపై ఆధారపడి ఉందని వివరించి, "అతను తన గురించి తాను ఏమీ పట్టించుకోడు" అన్నారు. ఆమె అతనిని తిరుగుబోతు నుండి తప్పించారు, కానీ అది "అపరిశుభ్రంగా, మురికిగా ఉంటుంది, అందువలన అతను కదిలేటపుడు చూస్తే, అతను కొద్దిగా మొహం చిట్లించుకొని లేదా నిశితంగా ఉంటాడు."[60] ఎక్కువ భాగం అవతారాలలో వలె అతని రూపం రసాయనాల వలన పాలిపోవడం కాక, ఈ జోకర్ ఒక గ్లాస్గో నవ్వుని కలిగి, సరిగా చేయని అలంకరణ మరియు ఆకుపచ్చ రంగు వేయబడిన జుట్టుతో దానిని వత్తిపలుకుతుంటాడు. ఇతర జోకర్ అవతారాల నుండి మరొక భిన్నత్వం కళ్ళ చుట్టూ నల్లని అలంకరణను ఉపయోగించడం. చిత్రం నడుస్తుండగా, ఆ మచ్చలు ఏ విధంగా వచ్చాయో అతను విరుద్ధ కథనాలతో వివరిస్తాడు, వీటిలో బాలల దుర్వినియోగం మరియు స్వీయ-శస్త్ర చికిత్స ఉన్నాయి.
జోకర్ యొక్క గత చిత్రం మరియు కామిక్-పుస్తక వర్ణనల వలె కాక, ఈ చిత్రం ఈ పాత్రకు సాధారణమైన గుడ్డముక్కల-ఆధార ఆయుధాల నుండి దూరంగా ఉంచి, కత్తులు, అగ్ని ఆయుధాలు, మరియు ప్రేలుడు పదార్ధముల పట్ల ఇష్టం ఉన్నట్లు చూపుతుంది. ఈ చిత్రంలో, బాట్మాన్ యొక్క చిన్ననాటి ప్రియురాలు రాచెల్ డవేస్ (మాగ్గీ గిల్లెన్హాల్) మరణం మరియు డిస్ట్రిక్ట్ అటార్నీ హార్వే డెంట్ యొక్క టూ-ఫేస్ (ఆరోన్ ఎఖర్ట్) మార్పుకు జోకర్ కారణమవుతాడు.[61] చిత్రం యొక్క చివరిభాగంలో, జోకర్ తాను ప్రేల్చడానికి అమర్చిన రెండు పడవలలో పారిపోకుంటే నగరాన్ని పేల్చివేస్తానని ప్రజలను భయపెడతాడు, ఒకదానిలో పౌరులు ఉండగా మరొక దానిలో ఖైదీలు ఉంటారు; ఒకరు మరొకరిని ముందుగా నాశనం చేసుకోకుంటే తాను అర్ధరాత్రి అందరినీ పేల్చివేస్తానని బెదిరిస్తాడు. ఎవ్వరూ నాశనం చేసుకోకపోవడం వలన, బాట్మాన్ అతని ప్రణాళిక విఫలమైందని తెలిపి, భవనం అంచు నుండి అతనిని తోసేస్తాడు. ఏదేమైనా, ఒక వ్రేలాడే ఉచ్చు ద్వారా బాట్మాన్ అతనిని కాపాడతాడు. బాట్మాన్ అతనిని ఖైదు చేయడానికి అధికారుల వద్ద వదలివేసినపుడు, జోకర్ తాను ఇప్పటికీ "గోథం యొక్క ఆత్మా కొరకు యుద్ధం" గెలిచానని అంటాడు; హార్వే డెంట్ చేసాడని ప్రజలకు తెలిసినపుడు, వారు మంచి కొరకు ఆశను నష్టపోతారని అతను అంటాడు.
లెడ్జర్ యొక్క జోకర్ పాత్ర పోషణ విమర్శకులచే విస్తృతంగా ప్రశంసించబడింది. 2009 ఫిబ్రవరి 22న, లెడ్జర్ తన నటనకు మరణానంతరం ఉత్తమ సహాయ నటుడిగా అకాడమీ పురస్కారం అందుకున్నాడు.[62] అతను కామిక్ పుస్తక పాత్రపోషణకు ప్రతిపాదన పొందినవారిలో నాల్గవవాడు, మరియు గెలుపొందిన మొదటివాడు.
యానిమేషన్
ప్రారంభ ప్రదర్శనలు
జోకర్ ఎప్పుడూ ప్రతినాయకుడిగా వచ్చే 1968-1969 ఫిల్మేషన్ ధారావాహిక బాట్మాన్ విత్ రాబిన్ ది బాయ్ వండర్ లో లారీ స్టోర్చ్ గాత్రదానం చేసాడు.
స్టోర్చ్, 1972 నాటి ధారావాహిక ది న్యూ స్కూబీ-డూ మూవీస్ యొక్క రెండు మార్పుచెందిన భాగాలలో తన పాత్ర తిరిగి పోషించాడు. రెండు భాగాలలోనూ, అతను పెంగ్విన్తో జతకడతాడు మరియు బాట్మాన్, రాబిన్, మరియు మిస్టరీ ఇన్కార్పొరేషన్ దళంతో పోరాడతాడు.
లెన్నీ వీన్రిబ్ గాత్రదానం చేసిన ఐదు భాగాల ఫిల్మేషన్ యొక్క 1977 ధారావాహిక ది న్యూ అడ్వెంచర్స్ అఫ్ బాట్మాన్ లో కూడా ఇతను కనిపిస్తాడు.
ఫ్రాంక్ వెల్కర్ గాత్ర దానం చేసినThe Super Powers Team: Galactic Guardians "ది వైల్డ్ కార్డ్స్" భాగంలో కూడా జోకర్ దర్శనమిస్తాడు. ఈ భాగంలో రాయల్ ఫ్లష్ గ్యాంగ్ యొక్క ఒక రూపం ప్రదర్శింపబడుతుంది. డార్క్ సీడ్ యొక్క నూతన పథకంలో సహకరిస్తున్న ఈ దళం యొక్క నాయకుడు ఏస్ మారువేషంలో ఉన్న జోకర్ అవుతాడు.
DC యానిమేటెడ్ యూనివర్స్
Batman: The Animated Series లో, 1992లో అతను మొదటిసారి దర్శనమిచ్చాడు, జోకర్ పాత్రకు మార్క్ హమిల్ గాత్రాన్ని ఇచ్చాడు. చలనచిత్ర రూపాంతరంలోBatman: Mask of the Phantasm, అతను ఒకప్పుడు దళాధిపతి సల్వటోర్ వాలెస్ట్రా వద్ద కిరాయి హంతకుడిగా ఉండేవాడని వెల్లడించబడింది. తరువాత భాగంలో అతను తన స్వంత దళాన్ని ఏర్పరచుకొని మొదటి లక్ష్యంగా ఏస్ కెమికల్ ప్లాంట్ పై దాడి చేయగా, అక్కడ బాట్మాన్ ఆ దొంగతనాన్ని ఆపి అతనిని ఒక ఆమ్లం నింపే తొట్టిలోకి నెట్టివేస్తాడు. అతని అసలు పేరు జాక్ నేపియర్ అని అనేక భాగాలలో సూచించబడింది. "జోకర్'స్ వైల్డ్" భాగంలోని అతని పోలీసు ఫైల్ లో ఇది అత్యంత ప్రముఖంగా కనిపిస్తుంది. ఏదేమైనా, చివరి భాగాలు ఇది ఒక మారుపేరు మాత్రమే కావచ్చని సూచిస్తాయి. ఈ ధారావాహిక జోకర్ యొక్క అనుచరురాలు హార్లీ క్విన్ పరిచయానికి ప్రసిద్ధి చెందింది, ఈ ప్రదర్శన నుండి ఇతర కామిక్స్ కు విజయవంతంగా వెళ్ళగలిగిన కొన్ని పాత్రలలో ఇది కూడా ఒకటి.
జోకర్, ఈ ధారావాహిక కొనసాగింపు అయిన, ది న్యూ బాట్మాన్ అడ్వెంచర్స్ లో కూడా దర్శనమిస్తాడు, మరియు ఒక గంట నిడివి కలిగిన బాట్మాన్/సూపర్మాన్ పక్ష మార్పిడి భాగం "వరల్డ్'స్ ఫైనెస్ట్"లో ప్రధాన ప్రతినాయకుడిగా కనిపించి, మెట్రోపోలిస్కు వెళ్లి సూపర్మాన్ను చంపడానికి లెక్స్ లూథర్తో ఒక ఒక బిలియన్ డాలర్లకు ఒప్పందం కుదుర్చుకుంటాడు. జోకర్ యొక్క జిత్తులకు సమఉజ్జీ కాని సూపర్మాన్ మరియు లూథర్ యొక్క అత్యాధునిక సాంకేతికతను అందుకోలేని బాట్మాన్, జోకర్ మరియు లూథర్లను పడగొట్టడానికి తమ శక్తులను కూడగడతారు.
DC యానిమేటెడ్ యూనివర్స్ యొక్క అనేక ప్రదర్శనలలో హమిల్ తన పాత్రను తిరిగి ప్రదర్శించాడు. అతను జస్టిస్ లీగ్ భాగాలైన, "ఇన్ జస్టిస్ ఫర్ ఆల్" మరియు "ఎ బెటర్ వరల్డ్"లలో కనిపిస్తాడు, రెండవ దానిలో కనిపించే ప్రత్యామ్నాయ ప్రపంచంలో సూపర్మాన్చే చెవి తమ్మెకి రంధ్రం చేయబడి ప్రస్తుతం అర్ఖం అసైలం యొక్క పర్యవేక్షకుడిగా ఉంటాడు. అతని అత్యంత ప్రసిద్ధి చెందిన భాగం "వైల్డ్ కార్డ్స్"లో, అతను లాస్ వేగాస్లోని అనేక ప్రాతాలలో బాంబులను నాటి, రియాలిటీ టెలివిజన్ను పరిహాసం చేస్తూ వాటిని కనుగొని నిర్వీర్యం చేసే జస్టిస్ లీగ్ ప్రయత్నాలను టెలివిజన్లో ప్రసారం చేస్తుంటాడు. ఈ ప్రసారానికి మరింత నాటకీయతను జోడించడానికి, ఈ రూపాంతరంలో ఐదు సూపర్ పవర్ టీన్స్ను కలిగిఉన్న రాయల్ ఫ్లష్ గ్యాంగ్కి వ్యతిరేకంగా లీగ్ను దింపుతాడు. ఏస్ అనే అతీంద్రియ శక్తి ఆ ప్రసారాన్ని చూసే వారందరినీ పిచ్చి వారిని చేయడానికి, ఈ బాంబులు ప్రేక్షకులను పెంచుకోవడానికి తమాషా కొరకు ఉంచబడతాయి. బాట్మాన్తో ఒక పోరాట సమయంలో, ఏస్ తన శక్తులను జోకర్ పైకి పంపి అతనిని తాత్కాలికంగా నిశ్చలుడిగా చేయడంతో ఈ ప్రణాళిక బెడిసికొడుతుంది.
మార్క్ హమిల్ గాత్రదానం చేసిన స్టాటిక్ షాక్ భాగం "ది బిగ్ లీగ్స్"లో కూడా జోకర్ కనిపిస్తాడు. అతను డకోటా వద్దకు వచ్చి, హాట్-స్ట్రీక్, కన్గోర్, శివ్, మరియు టలోన్లను ఒక నేర ప్రయత్నాన్ని ప్రారంభించడానికి భర్తీ చేసుకుంటాడు.
మరొకసారి హమిల్ చే గాత్రధారణ చేయబడిన జోకర్, Batman Beyond: Return of the Joker , అనేక దశాబ్దాల పాటు చనిపోయినట్లు భావించబడి, అనూహ్యంగా గోథం వద్దకు తిరిగి వచ్చినట్లు DCAU చిత్రంలో చూపబడింది. జోకర్ మరియు హార్లీ క్విన్ రాబిన్ (టిం డ్రేక్)ను బంధించి అతనిని హింసించి, "జోకర్ జూనియర్" — ఒక పిచ్చివాడు, జోకర్ యొక్క సంక్షిప్త రూపంగా మార్చి— బాట్మాన్ను చంపవలసిందిగా అతనిని ఆజ్ఞాపించినట్లు ఒక నేపథ్యచిత్రణలో చూపబడుతుంది. డ్రేక్ చివరకు మరణకారకమైన ఒక "బాంగ్" ఫ్లాగ్ తుపాకీతో జోకర్ను కాల్చి చంపుతాడు (సంకలనం చేసిన రూపాంతరంలో డ్రేక్ ఒక ప్రమాదంలో అతనిని విద్యుత్ తీగ ప్రక్కన గల గుంటలోనికి నెట్టివేసి అతనిని విద్యుత్ఘాతానికి గురిచేస్తాడు). ఒక మలుపులో, డ్రేక్ భవిష్యత్ జోకర్ అవుతాడు, జోకర్, తన DNA, జ్ఞాపకాలు, మరియు మూర్తిమత్వం ఉంచిన ఒక చిన్న చిప్ను డ్రేక్లో ప్రవేశపెట్టి, ఈ పూర్వ బాయ్ వండర్ను అతని మెదడు నియంత్రణలో ఉండగానే తనకు మాదిరిగా ఉండేవిధంగా మార్పుచేస్తాడు. నూతన బాట్మాన్ (టెర్రీ మక్ గిన్నిస్) చివరకు ఈ చిప్ను నాశనంచేసి, డ్రేక్ను కాపాడి (DCAU కొనసాగింపులో) జోకర్ను ఎప్పటికీ నాశనం చేస్తాడు. ఈ ప్రణాళిక జస్టిస్ లీగ్ అన్ లిమిటెడ్ రెండవ సీజన్ చివరి "ఎపిలాగ్"లో పొందుపరచబడింది, దీనిలో టెర్రీ, బ్రూస్ని తన వారసత్వం కొనసాగించడానికి DNA తిరిగి రాయడానికి అతను కాడ్మస్ జన్యు సాంకేతికతను అదే విధంగా ఉపయోగించాడా అని ప్రశ్నిస్తాడు.
ది బాట్మాన్
ది బాట్మాన్ యానిమేటెడ్ ధారావాహికలో జోకర్ యొక్క మరొక విభిన్న వ్యాఖ్యానం కనిపిస్తుంది, దీనికి కెవిన్ మైకేల్ రిచర్డ్సన్ ఆంగ్లంలోను మరియు నావుకి తట్సుట జపనీస్ భాషలోను గాత్రదానం చేసారు. ఈ అవతారం ఒక ఊదా మరియు పసుపు రంగు స్ట్రైట్ జాకెట్, వేళ్ళు లేని చేతి తొడుగులు, పాదరక్షలు లేని పాదాలు, ముదురు ఆకుపచ్చ రంగు జుట్టు మరియు ఎర్రటి కళ్ళను కలిగిఉంటాడు. జోకర్, మంకీ కుంగ్ ఫు-వంటి శైలితో కదులుతూ మరియు పోరాడుతూ, తన కాళ్ళను చేతులతో సమానంగా వాడుతూ, తరచు గోడలు మరియు కప్పుల నుండి వేళ్ళాడుతూ ఉంటాడు(ధారావాహిక ముందుకు సాగుతున్నకొద్దీ, ఈ సామర్ధ్యాలు అంతగా కనిపించవు). తరువాత ప్రసారమైన ధారావాహికలలో అతని ఆకారం కొంత మెరుగుగా ఉంటుంది, వీటిలో అతను మరింత సాంప్రదాయక ఊదా రంగు సూట్ మరియు స్పాట్స్ ను ధరిస్తాడు, కానీ ఒక భాగంలో తప్ప మిగిలిన వాటిలో క్రూరమైన జుట్టు కలిగి, జోళ్ళు లేకుండానే ఉంటాడు. "స్ట్రేంజ్ మైండ్"లో, డాక్టర్ స్ట్రేంజ్ మరియు బాట్మాన్ జోకర్ యొక్క మెదడు లోనికి ప్రయాణించి ప్రమాదం జరుగకముందు అతను "ప్రజలను నవ్వించాలని" కలగనే ఒక తక్కువ స్థాయి కార్యాలయ ఉద్యోగి అని తెలుసుకుంటారు. అతని పెదవుల రంగు అతని దుస్తుల రంగుతో పాటు, ముదురు ఎరుపు నుండి పూర్తి నలుపు, ఎరుపు రంగులోకి మారుతూ ఉంటుంది.
యానిమేటెడ్ చిత్రం ది బాట్మాన్ vs. డ్రాకులా లో, అతను పాలిపోయిన పంజాలు, కోరలు మరియు అతీంద్రియ శక్తులతో పిశాచిగా తాత్కాలిక మార్పు పొందాడు.
క్రిప్టో ది సూపర్ డాగ్
క్రిప్టో ది సూపర్ డాగ్ TV ప్రదర్శనలో, జోకర్ యొక్క శిక్షణ పొందిన పెంపుడు హైనాలు ప్రధాన ప్రతినాయకులుగా ఉంటాయి. జోకర్, తానుగా ఈ ప్రదర్శనలో కనబడనప్పటికీ, అనేక సందర్భాలలో ప్రస్తావించబడతాడు.
బాట్మాన్: ది బ్రేవ్ అండ్ ది బోల్డ్
Batman: The Brave and the Bold లో, రెడ్ హుడ్ గా పిలువబడే జోకర్ యొక్క కథానాయక పాత్రకు అనుకరణ"డీప్ కవర్ ఫర్ బాట్మాన్ !" భాగంలో కనిపిస్తుంది. అతను కథా ప్రారంభంలో టోపీ తీసివేసి కనిపించినప్పటికీ మనం అతని ముఖాన్ని పూర్తిగా ఎప్పుడూ చూడలేము. జోకర్ ఈ ప్రదర్శనలో "గేమ్ ఓవర్ ఫర్ ఔల్ మాన్!" భాగంతో అతని నటనను ప్రారంభించారు!" ("డీప్ కవర్ ఫర్ బాట్మాన్ !" యొక్క కొనసాగింపు) దీనికి జెఫ్ బెన్నెట్ గాత్రాన్ని ఇచ్చారు. డిక్ స్ప్రాంగ్ చిత్రీకరించినట్లు అతని ప్రదర్శన మరియు వ్యక్తిత్వం సిల్వర్ ఏజ్ రూపాంతరానికి సమానంగా ఉంది.[63] రక్షక భటులు మరియు కొంతమంది తన సూపర్ హీరో స్నేహితులు వెంటపడటం వలన, ఔల్మాన్ యొక్క నేరాల వెల్లువను ఆపడానికి బాట్మాన్కు జోకర్తో జతకట్టడం తప్ప ప్రత్యామ్నాయం లేకపోయింది. ఆ సమయంలో, జోకర్ కొంతకాలం కథానాయకుడు అవుతాడు, అయితే అది "అతని వల్ల కాని" పని అయినందువల్ల చివరికి మళ్ళీ తన దుష్ట స్వభావం వైపు మరలుతాడు. జోకర్, "లెజెండ్స్ అఫ్ ది డార్క్ మైట్!"లో పెంగ్విన్ మరియు ఇతర బాట్మాన్ ప్రతినాయకులతో కనిపిస్తాడు. జోకర్, "హెయిల్ ది టోర్నడో టైరంట్!" యొక్క పరిచయభాగంలో కూడా కనిపిస్తాడు, అప్పుడు అతను దొంగతనాల పరంపర సమయంలో బాట్మాన్ మరియు గ్రీన్ యారోలచే వెంటాడబడతాడు. ఈ కథానాయకుల ఉమ్మడి ప్రయత్నాలచే అతని కారు ముందుకువెళ్ళ అనేక మార్గాలు నాశనం చేయబడిన తరువాత అతను బంధించబడతాడు. జోకర్, "డెత్ రేస్ టు ఆబ్లివియోన్!" భాగంలో కూడా మొంగుల్ యొక్క పోటీదారులలో ఒకరిగా కనిపిస్తాడు. అతను పోటీ నుండి వైదొలగేవరకు బాట్మాన్ మరియు ఇతరులకు అతను కఠినమైన అడ్డంకులను సృష్టిస్తాడు. ఆ విధంగా చేస్తూ అతను అప్పుడప్పుడూ పోటీ గురించి వ్యాఖ్యానిస్తూ ఉంటాడు. ఓడిపోయిన ఇతర ప్రతినాయకులతో పాటు అతను ఒక గదిలో ఉంచబడతాడు మరియు తరువాత గై గార్డ్నర్ యొక్క బలగాలు సృష్టించిన ఆకుపచ్చ గదిలో ఉంచబడతాడు. "చిల్ అఫ్ ది నైట్!" భాగంలో ఆయుధ వ్యాపారి జో చిల్ వద్ద ఉన్న ఒక సుపెర్సోనిక్ ఆయుధం కొరకు వేలంలో, జోకర్ మరలా ఇతర ప్రతినాయకులతో పాటు కనిపిస్తాడు. అతను తరువాత "ఎంపరర్ జోకర్ !"లో తన ప్రియురాలు హార్లే క్విన్తో పాటు ప్రధాన ప్రతినాయకుడిగా కనిపిస్తాడు.
జస్టిస్ లీగ్: క్రైసిస్ ఆన్ టూ ఎర్త్స్
ఒక సమాంతర భూమి, "ది జెస్టర్"గా పిలువబడే జోకర్ యొక్క కథానాయక రూపం Justice League: Crisis on Two Earthsలో జేమ్స్ పాట్రిక్ స్టువర్ట్ గాత్రధారణతో కనిపిస్తుంది. ఇతను ఎర్త్ యొక్క లెక్స్ లూథర్కు చిరకాల స్నేహితుడు మరియు వారి ప్రపంచ జస్టిస్ లీగ్ యొక్క పూర్వ సభ్యుడు. ఈ చిత్ర ప్రారంభంలో లూథర్ తప్పించుకొని, దుష్టులైన క్రైమ్ సిండికేట్ అఫ్ అమెరికాచే దిగ్బంధం చేయబడిన తమ భూమికి సహాయం పొందటానికి ఇద్దరు సూపర్ విలన్లను తొలగించే ప్రక్రియలో అతను తన ప్రాణాలను త్యాగం చేస్తాడు. అతని పెంపుడు జంతువుల పాకలో, అతనికి హార్లే అనే కోతి ఉన్నట్లు చూపబడుతుంది, దానితో లెక్స్ "జెస్టర్ ఎన్నటికీ తిరిగిరాడు" అని విషాదంగా తెలుపుతాడు.
బాట్మాన్: అండర్ ది రెడ్ హుడ్
జోకర్, అదే పుస్తక ఆధారంగా నిర్మించిన ప్రారంభ యానిమేటెడ్ చిత్రంలో కనిపించాడు, Batman: Under the Red Hood, దీనికి జాన్ డి మగియో గాత్రధారణ చేసాడు. బాట్మాన్ మరియు రెండవ రాబిన్ అయిన జాసన్ టాడ్లను ప్రపంచ ఆర్థికవ్యవస్థను నాశనంచేయాలనే ఉగ్రవాదుల ప్రణాళిక నుండి దూరంచేయడానికి రా'స్ అల్ ఘుల్, జోకర్ను కిరాయికి కుదుర్చుకుంటాడు. జోకర్ ఈ సాహస ద్వయాన్ని బోస్నియాలోని సరయేవోకి తీసుకువెళ్లి, అక్కడ జాసన్ను ఒక గునపంతో హత్య చేస్తాడు. అతని హత్యవలన నేరంచేసినట్లు భావిస్తూ, రా'స్ అల్ ఘుల్, జాసన్ను లజరస్ పిట్ వద్దకు పంపివేస్తాడు. కొన్ని సంవత్సరాల తరువాత, జాసన్ ఒక నేరస్థుల నాయకుడిగా తనను తాను రెడ్ హుడ్గా పేర్కొంటూ గోథం వద్దకు తిరిగివచ్చి, అతని దృష్టిని ఆకర్షించడానికి తన హంతకుడి పూర్వ నేరాలగుర్తింపుని తీసుకుంటాడు. రెడ్ హుడ్ తనను చంపడానికి ప్రయత్నించిన తరువాత, బ్లాక్ మాస్క్, రెడ్ హుడ్ను పడవేయడానికి జోకర్ను కిరాయిహంతకునిగా నియమించుకుంటాడు. జోకర్, బ్లాక్ మాస్క్తో సహా ఎనిమిది మంది జాసన్ యొక్క ఉప-అధినాయకులను ఎత్తుకుపోయి, వారిని ఒక ఆయిల్ టాంకర్లో బందీలుగా ఉంచుతాడు. జాసన్ వచ్చి గతంలోని తన చర్యలు అర్ఖం రక్షణ నుండి జోకర్ను అతనిని చంపడానికి ఉండేటట్లు చేసినవని వెల్లడిస్తాడు. జాసన్, జోకర్ను కొట్టి, బంధించి క్రైమ్ అల్లేకు తీసుకువస్తాడు. అతను బాట్మాన్ను తనను లేదా జోకర్ను చంపవలసిందిగా వత్తిడిచేసి, లేని పక్షంలో తాను ముగ్గురూ చనిపోయే విధంగా బాంబు పేలుస్తానని హెచ్చరిస్తాడు. బాట్మాన్ ఈ రెండు అవకాశాలను తిరస్కరించి జాసన్ను బాంబు పేల్చమంటాడు, కానీ జాసన్, జోకర్ మరియు తనను కాపాడుకుంటాడు. జాసన్ తప్పించుకోగా, బాట్మాన్, జోకర్ను అర్ఖం వద్దకు తిరిగి తీసుకువస్తాడు.
వీడియో గేమ్స్
జోకర్ అనేక బాట్మాన్-సంబంధిత వీడియో ఆటలలో, తరచూ ప్రధాన ప్రతినాయకుడిగా కనిపిస్తాడు:
బాట్మాన్ వెంజెన్స్ లో (ది న్యూ బాట్మాన్ అడ్వెంచర్స్ పై ఆధారపడింది) మరియు దాని గాత్ర నటులలో, హమిల్, జోకర్గా ఉన్నదానితో సహా, అతను మరియు హార్లే క్విన్, ప్రోమేన్థియం అనే కొత్త పదార్దం మరియు జోకర్ టాక్సిన్ను కలిగిన ఒక మండే, ప్రేలుడు పదార్ధాన్ని ఉపయోగించి గోథం సిటీని శాశ్వతంగా నాశనం చేయడానికి ఒక గొప్ప ప్రణాళిక రచిస్తారు.
LEGO Batman: The Video Gameలో జోకర్ ఒక వేగవంతమైన కదలికలు కలిగిన పాత్ర, అతనికి స్టీవెన్ బ్లం గాత్రధారణ చేసారు.[64] దీనిలో అతను గోథం సిటీలో జోకర్ టాక్సిన్ను వ్యాపింపచేయడానికి ప్రతినాయకులతో కూడిన ఒక సమూహానికి నాయకత్వం వహిస్తుంటాడు. అతనికి ఉజిస్ అనే ద్వయం ఉంటాడు, అతను జేనరేటర్లకు శక్తిని ఇవ్వగలిగిన జాయ్ బజ్జర్ అనే మరణకారక ఆయుధంతో శత్రువులను హతమార్చగలడు. అతనికి పట్టుకోనగలిగే కొక్కెం కలిగిన హెలికాప్టర్ ఉంటుంది. తాను, హార్లే క్విన్, మాడ్ హాటర్, స్కేర్ క్రో మరియు కిల్లర్ మాత్లను కలిగిన ప్రతినాయక సమూహానికి అతను నాయకత్వం వహిస్తుంటాడు. గోథం కెతడ్రల్ను లాఫింగ్ గ్యాస్తో నింపి అప్పుడు దానిని పేల్చివేయడం ద్వారా ఆ వాయువును గోథం అంతా వ్యాపింప చేయాలని అతని ప్రణాళిక. ఈ పాత్ర యొక్క బంధింపలేని ప్రత్యామ్నాయ రూపం బాట్మాన్: ది కిల్లింగ్ జోక్</i>లో జోకర్ అయన ప్రాంత వస్త్రధారణ కలిగిఉంటాడు.
రిచర్డ్ ఎప్కార్ గాత్రదానం చేసిన మోర్టల్ కంబాట్ vs. డి సి యూనివర్స్ లో కూడా అతను ఆడదగిన పాత్ర.[65] జోకర్ మాయతో కూడిన జిత్తుల (తరుచు మరణాంతకమైనవి) ఆయుధాలు మరియు ఆపద కలిగించేవాటిని (కథానుసారం) కల్గి, విశ్వాలను కలపడం వలన వచ్చిన ఆగ్రహంతో ఎక్కువ బలంగాఉంటాడు. అతను దానిని గుర్తించిన తరువాత, లెక్స్ లూథర్2తో కార్యక్రమాన్ని రద్దు చేసుకొని బాట్మాన్ వెనుక వెళతాడు. అతను సోన్య బ్లేడ్ను కూడా తేలికగా ఓడిస్తాడు మరియు కనోను తాను అంతమొందించడానికి డెత్స్ట్రోక్ మరియు కనోల మధ్య పోరాటాన్ని ఆపుతాడు. కథలో తరువాత, జోకర్, వినోదం కొరకు డెత్స్ట్రోక్ పైకి వెళ్లి అతనిని కూడా ఓడిస్తాడు. ప్రపంచాలు వేరవడం వలన జోకర్ యొక్క అంతంలో, జోకర్ తన నూతన శక్తులు ఉన్నట్లు తెలుసుకొని గోథాన్ని నియంత్రించగలిగి, "మేయర్ జోకర్"గా కిరీటం స్వీకరిస్తాడు, అతని పాలనలో నగరం త్వరలోనే అస్థవ్యస్తమవుతుంది. జోకర్ ఇప్పుడు వినోదం కొరకు నిర్వహించే పోటీలలో పోటీదారులు వినోదం కొరకు మృత్యువుతో పోరాడుతారు, విజేత జోకర్తో పోరాడతాడు.
2009 వీడియో గేమ్లో మార్క్ హమిల్ మరొకసారి జోకర్ పాత్ర పోషించాడుBatman: Arkham Asylum , దీనిలో జోకర్ ప్రధాన ప్రతినాయకుడు. ఈ ఆటలో, అతను అర్ఖంను ఆక్రమించి బాట్మాన్ కొరకు విశాలమైన వల పన్ని తన సమయంలో అధికభాగాన్ని అసైలం సెక్యూరిటీ కెమెరాల ద్వారా బాట్మాన్ను చూస్తూ, అతను ద్వీపంలోకి వస్తున్నపుడు తిడుతూ ఉంటాడు. ఏదేమైనా, అతని అంతిమ లక్ష్యం మరింత శక్తివంతమైన మిశ్రమ మొక్క విషమైన టైటాన్ను తన హంతకుల ముఠాతో రూపొందించడం, "వెయ్యి బేన్ ల సైన్యం" సృష్టించడానికి అతను అర్క్షం అధికారులను మార్చడం ద్వారా ఏర్పరచింది. అప్పుడు అతను అప్పుడే విడుదలైన బేన్, పాయిసన్ ఐవి, స్కేర్ క్రో, కిల్లర్ క్రోక్, మరియు హర్లెలని తన హంతక ముఠాతో పాటు బాట్మాన్ను నిదానపరచడానికి అడ్డుతగలవలసిందిగా పంపుతాడు. ఇతర ప్రతినాయకుల పధకాలు వమ్ము చేసిన తరువాత, బాట్మాన్, టైటాన్-శక్తివంతమైన జోకర్ను అర్ఖం యొక్క పైభాగంలో ఎదుర్కుంటాడు, ఇది జాక్ రైడర్చే అర్ఖం అంతా ప్రసారం చేయబడుతుంది. ఈ ఆట యొక్క ప్లేస్టేషన్ 3 రూపాంతరంలో, ఆటగాళ్ళు జోకర్లాగా చాలెంజ్ మాప్స్ వాస్తవంగా ఆడవచ్చు, హంతకుల స్థానంలో అర్ఖం గార్డ్లు ఉంటారు.[66][67]
జోకర్Batman: Arkham City, అర్ఖం అసైలం కొనసాగింపులో కూడా ఉంటాడు. పరిచయ ట్రైలర్లో అతను అనారోగ్యంతో ఉంటాడు, టైటాన్ శక్తి కలిగిన విషం (0}బేన్కు అతని పరిమాణం మరియు శక్తి ఇవ్వడానికి ఉపయోగించబడింది) బాట్మాన్ చేతిలో తన ఓటమి కారణంగా దుష్ఫలితాల వలన బాధపడుతూ ఉండగా, హర్లె క్విన్ అతనిని సంరక్షిస్తూ, గోథం నగర వీధులలో కార్నేజ్ నవ్వుతూ మరియు దగ్గుతూ సృష్టించే అలజడి చూస్తూఉంటుంది. మార్క్ హమిల్ చివరిసారిగా జోకర్ పాత్రను పోషించనున్నారు.
వీటిని కూడా చ
బాట్మాన్ కుటుంబ శత్రువుల జాబితా
గమనికలు
బాహ్య లింకులు
DC డేటాబేస్ ప్రాజెక్ట్ లో జోకర్
వర్గం:1940 కామిక్ పాత్రల ప్రారంభములు
వర్గం:బిల్ ఫింగర్ సృష్టించిన పాత్రలు
వర్గం:బాబ్ కనే సృష్టించిన పాత్రలు
వర్గం:జెర్రీ రాబిన్సన్ సృష్టించిన పాత్రలు
వర్గం:డి సి కామిక్స్ శీర్షికలు
వర్గం:కల్పిత విదూషకులు
వర్గం:కల్పిత ముఠాలు
వర్గం:కల్పిత సామూహిక హంతకులు
వర్గం:కల్పిత వరుస హంతకులు
వర్గం:చలనచిత్ర పాత్రలు
వర్గం:స్వర్ణయుగ సూపర్ విలన్లు | https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%9C%E0%B1%8B%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B1%8D%20%28%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%8D%29 |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
579,
1211,
1533,
1748,
2056,
2874,
3686,
4019,
5365,
5704,
6202,
6332,
6764,
8078,
8238,
8987,
9385,
9531,
9847,
9950,
10143
],
"plaintext_end_byte": [
578,
1210,
1532,
1738,
2021,
2873,
3685,
3997,
5343,
5703,
6201,
6309,
6763,
8050,
8225,
8962,
9373,
9524,
9819,
9949,
10141,
10182
]
} | Kuka näytteli pääosaa Pako sarjassa? | Pako | finnish | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
Pako (Prison Break) on yhdysvaltalainen televisiosarja, jonka ensi-ilta oli Fox-kanavalla 29. elokuuta 2005 ja päätösjakso 15. toukokuuta 2009. Sarjasta julkaistiin viides tuotantokausi lähes kahdeksan vuoden jälkeen vuonna 2017. Viimeinen tuotantokausi esitettiin Yhdysvalloissa Foxilla ja Suomessa Livillä sekä Ruutu Plus -suoratoistopalvelussa. Sarja kertoo syyttömänä kuolemaan tuomitusta Lincoln Burrowsista (Dominic Purcell) ja hänen veljestään Michael Scofieldista (Wentworth Miller), joka laatii yksityiskohtaisen pakosuunnitelman veljensä pelastamiseksi.
Pako oli alun perin tarkoitettu 13-osaiseksi minisarjaksi, mutta suuren suosion vuoksi Fox laajensi sen täydeksi tuotantokaudeksi. Yhdysvaltojen lisäksi Pakoa on esitetty yli 20 maassa. Suomessa MTV3 hankki sarjan alkuperäiset esitysoikeudet ja aloitti lähetykset 12. syyskuuta 2006. Paon avausjakso keräsi 930 000 katsojaa, ja sarjasta tuli siten Suomen menestynein ulkomainen sarjauutuus yli kahteen vuoteen.[1] Paon katsojaluvut pienentyivät ensimmäisen kauden jälkeen. Sarjan lopetuksen syynä oli tuottajien mukaan se, että Paon idea oli loppuun kaluttu. Sarjan viimeinen jakso esitettiin Suomessa 4. toukokuuta 2010.
Kesäkuussa 2015 Fox ilmoitti jatkavansa sarjaa kymmenjaksoisella tuotantokaudella. Sarjassa jatkavat muun muassa Sarah Wayne Callies, Dominic Purcell, Wentworth Miller, Robert Knepper, Amaury Nolasco sekä Rockmond Dunbar. Sarjaa kuvattiin 2016 keväällä. Uudet jaksot esitettiin televisiossa vuoden 2017 aikana.[2][3]
Kaikki neljä ensimmäistä tuotantokautta on julkaistu DVD:nä. Sarjasta on julkaistu myös videopeli Prison Break: The Conspiracy PlayStation 3:lle ja Xbox 360:lle. Peli julkaistiin 26. maaliskuuta 2010.
Tuotanto
Sarjan ensimmäinen tuotantokausi kuvattiin pääosin Jolietin vanhassa vankilassa, Illinoisissa, ja useat sen kohtauksista tapahtuivat sellissä, jossa sarjamurhaaja John Wayne Gacy istui tuomiotaan.[4] Toinen tuotantokausi kuvattiin Dallasin ympäristössä Texasissa.[5]
Juoni
Ensimmäinen tuotantokausi
Michael Scofield (Wentworth Miller) on menestyvä Loyola University Chicagosta valmistunut rakennusinsinööri. Scofieldin isä jätti perheen ennen hänen syntymäänsä ja äiti menehtyi aivoaneurysmaan Scofieldin ollessa 11-vuotias. Scofieldin vanhempi veli, Lincoln Burrows (Dominic Purcell), on elänyt hyvin hänen omastaan poikkeavaa, rikollisuuden sävyttämää elämää. Tällä hetkellä Burrows odottaa kuolemanrangaistuksen täytäntöönpanoa Fox Riverin vankilassa tuomittuna Yhdysvaltain varapresidentin veljen Terrence Steadmanin murhasta. Burrows sanoo kuitenkin joutuneensa lavastetuksi ja vakuuttaa syyttömyyttään. Huolimatta vahvoista todisteista veljeään vastaan Scofield uskoo tämän syyttömyyteen ja on kehittänyt monimutkaisen pakosuunnitelman pelastaakseen tämän sähkötuolilta.
Burrowsin teloituspäivän ollessa vain muutaman viikon päässä Scofield tekee aseellisen ryöstön paikalliseen pankkiin. Poliisin piirittäessä rakennuksen hän luopuu aseistaan ja antautuu. Oikeudessa Scofield tuomitaan viideksi vuodeksi ehdottomaan vankeuteen ja lähetetään Fox Riveriin omasta pyynnöstään. Scofieldin pakosuunnitelman perustana toimivat hänen koko yläruumiinsa peittävät tatuoinnit, joihin on piilotettu vankilan pohjapiirros ja muita tärkeitä tietoja. Vankilan pohjapiirroksiin hän on päässyt käsiksi työnantajansa kautta, joka oli vastuussa kompleksin peruskorjauksesta muutamaa vuotta aikaisemmin. Onnistuakseen suunnitelmassaan Scofieldin on työskenneltävä aikaa ja vankilan olosuhteita vastaan sekä luotava suhteita muihin vankeihin ja vankilan henkilökuntaan.
Vankilan ulkopuolella veljesten lapsuudenystävä ja asianajaja Veronica Donovan (Robin Tunney) käy omaa taisteluaan paljastaakseen Burrowsin tuomitsemisen taustalla olevan salaliiton. Samana iltana kun veljekset viimein suorittavat pakonsa Fox Riveristä, Veronica löytää elossa olevan Terrence Steadmanin.
Toinen tuotantokausi
Scofield ja Burrows jatkavat pakenemistaan heitä takaa-ajavilta viranomaisilta. Veljesten lisäksi pakosalla ovat myös Sucre, Abruzzi, C-Note, T-Bag, Houru (Haywire) ja Hylkiö (Tweener). Pian paon jälkeen liittovaltion agentti Alexander Mahone (William Fichtner) saa tehtäväkseen karkureiden jäljittämisen ja vangitsemisen.[6] Myös Burrowsin tuomitsemiseen johtaneen salaliiton selvittäminen on yksi kauden teemoista. ”The Company” eli ”Yhtiö” jatkaa suunnitelmaansa eliminoida Burrows ja muut, jotka tulevat heidän tielleen. D. B. Cooperiksi paljastuneen Charles Westmorelandin viiden miljoonan dollarin salaisuus paljastuu ja alkaa kilpajuoksu Double K -maatilalle, josta kukaan ei tunnu kuulleen mitään. Käännekohta tapahtuu, kun vartiopäälliköt Bellick & Geary alkavat jahdata karkureita. Bellick lavastetaan murhaan, jonka seurauksena hänet tuomitaan Fox Riverin vankilaan. Alexander Mahone ottaa kuitenkin hänet listoillensa ja Bellick säästyy Fox Riverin kauhuilta. Yhdysvaltain presidentti Caroline Reynolds huijaa Kellermania, ja Kellerman päättää kostaa hänelle. Kellerman todistaa vangitun Saran puolesta, Sara pääsee vapaaksi. Linc vapautetaan syytteistä. Sara ampuu Bill Kimin, Scofield ottaa vastuun ampumisesta ja joutuu sen seurauksena panamalaiseen vankilaan, Sonaan.
Kolmas tuotantokausi
Sarjan luoja Paul Scheuring on kommentoinut, että kaudessa tullaan näkemään suurin osa vanhasta näyttelijäkaartista uusien tulokkaiden lisäksi, ja kauden teemana olisi ”takaisinmaksu”.[7] Uusi juoni luodaan, sillä ”suurin osa salaliittoteemasta (noin 90 prosenttia) on käsitelty toisen tuotantokauden loppuun mennessä”.
Kolmannessa tuotantokaudessa Michael Scofield on joutunut pahamaineiseen panamalaiseen vankilaan, Sonaan (täydeltä nimeltään Penitenciaría Federal de Sona eli Sonan liittovaltion vankila), jonne ovat joutuneet myös agentti Alexander Mahone, Theodore ”T-Bag” Bagwell sekä Fox Riverin entinen vanginvartija Brad Bellick. Yhtiö sieppaa Saran, sekä Lincolnin pojan, L.J:n, jotta Michael auttaisi vankilassa asustavan James Whistlerin pakoon. Michaelin on taas alettava suunnitella pakoa.
Kolmas tuotantokausi alkoi Yhdysvalloissa 17. syyskuuta 2007 ja Suomessa MTV3-kanavalla 16. syyskuuta 2008.
Neljäs tuotantokausi
Paon neljännen tuotantokauden kuvaukset alkoivat toukokuussa 2008. Televisiossa sitä alettiin esittää Yhdysvalloissa 1. syyskuuta 2008. Neljännen kauden ensimmäisen jakson nimi oli Scylla. 15. toukokuuta 2009 esitettiin viimeinen jakso neljännestä kaudesta, mutta tämän jälkeen nähtiin vielä erikoisjakso The Final Break, joka päätti neljännen kauden ja koko sarjan. Suomessa neljäs kausi alkoi marraskuussa 2009.
Kovan onnen kundista tuttu Michael Rapaport liittyy Paon näyttelijäkaartiin agentti Donald Selfin roolissa. Salamurhaajaa näyttelee Cress Williams, jonka viimeisin rooli oli Tucker Jonesin hahmo Greyn Anatomiassa. Myös Sara Tancrediä näyttelevä Sarah Wayne Callies palaa takaisin sarjaan neljännellä tuotantokaudella. Neljännellä kaudella selviää, että Michaelin äiti on ollut pääpiruna koko salaliitossa ja että Lincoln ei olekaan Michaelin oikea veli. Neljäs kausi keskittyy Scyllan ympärille, joka on kokoelma tiedostoista, jotka pitävät sisällään mittaamattoman arvokkaita tietoja tulevaisuuden energialähteistä. Michael, Linc, Sucre, Bellick ja Agentti Mahone hankkivat Scyllan itselleen ja luovuttavat sen YK:lle, jonka kanssa Paul Kellerman on neuvotellut sopimuksen veljesten ja kumppaneiden maineen puhdistamisesta. Sen sijaan Sara joutuu vankilaan ammuttuaan Michaelin äidin kuoliaaksi. Michael uhraa henkensä vapauttaakseen Saran vankilasta, sillä Michaelin aivokasvain olisi joka tapauksessa vienyt hänen henkensä. Sara asettuu asumaan Michael juniorin kanssa Costa Ricaan, jonne myös Michael haudataan. Lopuksi nähdään kohtaus, jossa Sucre, Mahone, Lincoln ja Sara poikansa kanssa kokoontuvat neljän vuoden päästä Michaelin haudalle.
Näyttelijät
Palkinnot
People’s Choice Awards: Paras uusi draamasarja (2006)
ALMA-palkinto: Paras ohjaus komedia- tai draamasarjassa – Jesús Salvador Treviño (2006)
Ehdokkuudet
Golden Globe: Paras draamasarja (2006)
Golden Globe: Paras miespääosa draamasarjassa – Wentworth Miller (2006)
Primetime Emmy -palkinto: Paras alkuperäinen teemamusiikki – Ramin Djawadi (2006)
Satellite Awards: Paras miessivuosa sarjassa, minisarjassa tai televisioelokuvassa – Robert Knepper (2006)
Saturn-palkinto: Paras televisionäyttelijä – Wentworth Miller (2006)
Saturn-palkinto: Paras televisiosarja (ei kaapeli) (2006)
TCA-palkinto: Paras uusi ohjelma (2006)
ALMA-palkinto: Paras miessivuosa televisiosarjassa – Amaury Nolasco (2006 ja 2008)
SAG-palkinto: Paras stunttikokoopano (2008)
Eddie Awards: Paras leikattu tunnin mittainen sarja – Mark Helfrich (ehdokkuus tuli sarjan aloitusjaksosta, 2006)
Oheistuotteet
Videopeli
Sarjasta on julkaistu oheistuotteena videopeli Prison Break: The Conspiracy PlayStation 3:lle ja Xbox 360:lle. Alun perin Brash Entertainmentin piti julkaista peli helmikuussa 2009, mutta julkaisu peruttiin yhtiön mentyä konkurssiin.[8][9] Pelin kehittäjä Zootfly löysi Deep Silver -yhtiöstä uuden julkaisijan,[10] ja peli julkaistiin lopulta Euroopassa 26. maaliskuuta 2010.[11]
Sisarsarja
Prison Break: Proof of Innocence nimistä sisarsarjaa tehtiin mobiililaitteille.[12] Sen ensimmäinen jakso julkaistiin 8. toukokuuta 2006.
Pobeg
Huhtikuussa 2010 ilmoitettiin suunnitelmista luoda venäjänkielinen Prison Break sarja, joka olisi melkein suora kopio alkuperäistä sarjasta.[13] Pobeg nimellä julkaistua sarjaa esitettiin venäjällä Ykköskanavalla vuosien 2010–2012 aikana. Sitä tuotettiin kahden kauden verran.
Lähteet
Aiheesta muualla
Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead.
Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead.
Please use a more specific IMDb template. See the documentation for available templates.
*
Luokka:Seulonnan keskeiset artikkelit
| https://fi.wikipedia.org/wiki/Pako |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
50,
538,
1655,
2246,
2619,
3086,
3516,
4584,
5024,
5824,
7117,
7502,
8000,
8571,
8991,
9579,
10118,
10338,
11267,
12301,
12894,
13420,
14551,
14921,
15765,
16287,
16896,
17234,
18123,
18316,
18500,
19265,
19749,
20612,
20855,
21486,
22438,
23384,
23805,
24725,
25126,
25907,
27026,
27672,
28083,
28970,
29169,
29303,
30080,
30859,
31559,
32025,
32321,
34284,
34775,
35232,
35669,
35934,
36197,
36509,
36723,
37224,
37455,
37559,
37879,
38043,
38123,
38249,
38330,
38862,
39112,
40502,
41012,
41126,
44722,
45786,
46086,
46247,
46404,
46570,
47102,
48369
],
"plaintext_end_byte": [
49,
537,
1654,
2245,
2597,
3085,
3515,
4569,
5023,
5823,
7116,
7501,
7956,
8570,
8990,
9578,
10117,
10323,
11266,
12300,
12893,
13405,
14550,
14905,
15749,
16286,
16877,
17233,
18122,
18315,
18485,
19264,
19728,
20611,
20854,
21471,
22415,
23359,
23804,
24723,
25125,
25868,
26980,
27671,
28075,
28969,
29154,
29302,
30072,
30858,
31558,
32007,
32320,
34283,
34767,
35231,
35661,
35906,
36196,
36508,
36722,
37223,
37427,
37558,
37876,
38026,
38122,
38231,
38329,
38854,
39060,
40481,
41011,
41105,
44639,
45771,
46081,
46242,
46396,
46559,
47081,
48342,
48805
]
} | 이순신의 고향은 어디인가? | 이순신 | korean | {
"passage_answer_candidate_index": [
5
],
"minimal_answers_start_byte": [
2639
],
"minimal_answers_end_byte": [
2655
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
섬네일|광화문 광장의 이순신 동상
이순신(李舜臣, 1545년 4월 28일 ~ 1598년 12월 16일 (음력 11월 19일))은 조선 중기의 무신이다. 본관은 덕수(德水), 자는 여해(汝諧), 시호는 충무(忠武)이며, 한성 출신이다. 문반 가문 출신으로 1576년(선조 9년) 무과(武科)에 급제[1]하여 그 관직이 동구비보 권관, 훈련원 봉사, 발포진 수군만호, 조산보 만호, 전라좌도 수군절도사를 거쳐 정헌대부 삼도수군통제사에 이르렀다.
함경도 동구비보권관(董仇非堡權管), 1581년 발포 수군만호(鉢浦水軍萬戶)가 되었다가 전라좌수영의 오동나무를 베기를 거절한 일로 좌수사 성박의 미움을 받기도 했다. 이후 1583년 남병사의 군관과 건원보권관, 훈련원참군, 1586년 사복시주부를 거쳐 조산보만호 겸 녹도둔전사의(造山堡萬戶兼鹿島屯田事宜)로 부임했다. 조산만호 겸 녹둔도사의 재직 중 1587년(선조 20년) 9월의 여진족의 사전 기습공격으로 벌어진 녹둔도전투에서 패하여, 북병사 이일의 탄핵을 받고 백의종군(白衣從軍)하는 위치에 서기도 했다. 그 뒤 두번째 여진족과의 교전에서 승전, 복직하였다. 그 뒤 전라관찰사 이광(李洸)에게 발탁되어 전라도 조방장, 선전관 등을 역임했다. 1589년 정읍현감 재직 중 유성룡의 추천으로 고사리첨사(高沙里僉使)가 되고, 절충장군(折衝將軍), 만포진첨사(滿浦鎭僉使), 진도군수 등을 거쳐 전라좌도수사가 되어 임진왜란을 만나게 되었다.
임진왜란 때 조선의 삼도수군통제사가 되어 부하들을 통솔하는 지도력, 뛰어난 지략, 그리고 탁월한 전략과 능수능란한 전술로 일본 수군과의 해전에서 연전연승하여 나라를 구한 성웅(聖雄)으로 추앙받고 있다. 노량 해전에서 전사한 뒤 선무공신 1등관에 추록되고 증 의정부우의정에 추증되고 덕풍군에 추봉되었다가, 광해군 때 다시 증 의정부좌의정에 추증되고 덕풍부원군에 추봉되었고, 정조 때에는 증 의정부영의정으로 가증(加贈)되었다.
고려 때 정5품 중랑장(中郎將)을 지낸 덕수 이씨의 시조 이돈수(李敦守)의 12대손이며, 조선 초 영중추부사(領中樞府事)를 지낸 이변(李邊)[2] 의 후손이다. 외가는 초계 변씨(卞氏), 처가는 온양 방씨(方氏, 당시에는 상주 방씨)이다. 그의 묘는 충청남도 아산시에 있다.
인생
어린 시절
1545년 4월 28일 한성 건천동에서 이정(李貞)과 초계 변씨(草溪 卞氏)의 셋째 아들로 태어났다. 어린 시절의 대부분을 건천동에서 보냈고, 외가인 아산에서 소년기를 보냈다. 이정은 자신의 네 아들에게 고대 중국의 성인으로 알려진 복희, 요 임금, 순 임금, 우 임금의 이름자를 붙여 주었고, 셋째 아들이었던 그에게는 순신(舜臣)이라는 이름이 붙었다. [3]
증조부 이거는 정언, 이조좌랑, 통덕랑 수(守)사헌부장령, 1494년 연산군이 세자시절 세자시강원보덕 등을 지내고, 연산군 즉위 초에는 통훈대부(정3품 당하관)로 승진, 장악원정, 한학교수를 지냈으며, 연산군 초에 춘추관편수관으로 《성종실록》의 편찬에 참여하고, 순천도호부사, 행호군을 거쳐 최종 병조참의에 이르렀다.
할아버지 이백록은 중종 때 평시서봉사를 지냈다. 그러나 할아버지 이백록은 조광조와 가깝게 지내던 중 1519년 조광조의 기묘사화에 연루되어 화를 입고, 이후 생애를 마감할 때까지 관직에 나가지 않았다. 아버지 이정은 관직에 나가지 않아 그의 집은 넉넉하지 못했다. 뒤늦게 무관이 된 아버지 이정은 음서로 관직에 올라 1573년(선조 6) 병절교위를 거쳐 1576년(선조 9) 종5품 창신교위를 지내기도 했다. 어머니 초계변씨는 생원 변함의 딸이었다. 이순신과 한 동네에서 살았던 벗이기도 한 류성룡은 《징비록》에서 어린 시절의 이순신에 대해, 다른 아이들과 모여 놀 때면 나무를 깎아 활과 화살을 만들어 동리에서 전쟁놀이를 하곤 했으며, 류성룡의 성격을 거슬러 마음에 들지 않는 사람의 눈을 쏘려고 하였으므로, 어른들도 그를 꺼려 감히 군문(軍門) 앞을 지나려고 하지 않았다고 적고 있다.
무과 급제
1565년 이순신은 방씨(方氏)와 혼인하고 보성군수를 지낸 장인 방진(方震)의 후원으로 병학을 배우면서 무과(武科)를 준비하였다. 28살이던 1572년(선조 5년) 훈련원 별과(訓錬院 別科)에 응시했으나 시험을 보던 중, 말에서 낙마하여 왼쪽 정강이가 부러지는 바람에 버드나무 가지로 부목을 대고 시험을 완수하였지만, 결국 낙방하였다.
4년 뒤인 1576년(선조 9년) 그의 나이 32살에 식년시(式年試) 무과에 병과(丙科)로 급제하여 권지훈련원봉사(權知訓練院奉事)(훈련원 봉사 실습생으로, 정식 직책이 아니다.)로 처음 관직에 나섰다. 조선시대 무과 합격자 분석에 의하면 당시 그의 나이는 현대인의 상식과 달리 늦은 나이에 과거에 급제한 것이 아니다. 1579년에는 10개월간 해미에서 훈련원 봉사로 근무하였다. 훈련원 봉사 재직 중 자신의 친구를 훈련원 참군으로 추천하는 병조정랑 서익의 요청을 거절했다. 그 뒤 36세가 되던 1580년 7월에 전라도 발포의 수군만호(水軍萬戶)로 전근되었다. 발포는 현재의 전라남도 고흥군 도화면 발포리이다.
발포수군만호 재직 중 전라좌수영의 오동나무를 베기를 거부하다가 전라좌수사 성박(成博)의 미움을 받았다. 성박은 군관을 시켜 거문고를 만들기 위해 관사에 있는 오동나무를 베어오게 했지만 사사로운 목적을 위해 나라의 재산인 나무를 벨 수 없다 하여 이를 거절했다. 그러자 성박은 후임자에게 이순신에 대한 부정적인 평을 남겼고, 후임 전라좌수사 이용은 이순신을 밉게 보았다. 이용은 좌수영 관하의 다섯 포구인 발포, 여도, 사도, 녹도, 방답진을 점검하였다. 이때 다른 4개의 포구 이탈자는 보고하지 않고, 이순신이 지휘하는 포구의 3명만 보고하였다. 이순신은 다른 4개 포구의 결과를 조사하여 보고하려 하자, 이용은 즉시 장계를 회수하였다. 이용은 그의 근무성적을 최하로 매겼는데, 전라도도사(都事)로 재직 중이던 조헌(趙憲)은 고과내용을 보자 부당한 처사라며 항의하여 수정하게 했다. 나중에 이순신의 인물됨을 알아본 이용은 생각을 바꾸어, 함경남도 남병사로 전근한 뒤 1583년 이순신을 자신의 군관으로 추천하기도 했고, 건원보 권관으로 천거하였다.
1582년 1월 발포만호로 재직 중일 때 서익이 군기경차관으로 고흥군에 왔다. 이때 서익은 발포진을 찾아가 군기보수 불량이라는 이유로 그를 파직시켰다. 그러나 곧 복직하였다. 1583년 함경남도병사 이용의 추천을 받아 남병사의 군관이 되었다가, 1583년 8월 건원보 권관으로 천거되어 나갔다.
그 후 북방 국경 지대인 함경도로 가서 여진족 방어를 맡았으며, 1586년(선조 19년)에 사복시 주부가 되었고, 이어 조산만호(造山萬戶) 겸 녹도 둔전사의(鹿島 屯田事宜)가 되었다.[4] 한편 그를 유심히 지켜본 병조판서 김귀영은 1579년 자신의 서녀를 그에게 첩으로 주려 하여 불렀다. 그러나 어찌 권세가의 집에 드나드느냐며 그 제의를 거절했다.
녹둔도 전투, 첫 번째 백의종군
1587년(선조 20년) 조산보만호 겸 녹도 둔전사의 이순신에게 녹둔도의 둔전을 관리하도록 하였다. 그해 가을에는 풍년이 들었다. 그해 9월 1일 이순신이 경흥부사 이경록과 함께 군대를 인솔하여 녹둔도로 가서 추수를 하는 사이에 추도에 살고 있던 여진족이 사전에 화살과 병기류를 숨겨놓고 있다가, 기습 침입하여 녹둔도 전투가 벌어졌다. 녹둔도 전투에서 조선군 11명이 죽고 160여 명이 잡혀갔으며, 열다섯 필의 말이 약탈당했다.
당시 조산만호 이순신은 북방 여진족의 약탈 및 침략을 예상하고 수비를 강화하기 위하여 여러차례 북병사 이일에게 추가 병력을 요청하였으나, 모두 거절 당하였다. 이 패전으로 인해 책임을 지게 된 북병사 이일은 이순신에게 그 책임을 덮어 씌우고 이순신은 죄를 받아 수금되었고 백의종군(白衣從軍)하게 되었다.
전투의 결과를 북병사 이일(李鎰)은 녹둔도 함몰이라고 비판하였다. 처음부터 군사 10명이 피살되고 106명이 포로가 되었으며 말 15필을 빼앗기는 등의 피해가 많았다 하여 이 녹둔도 사건으로 인해서 함경도 북병사 이일(李鎰)의 비판으로 문책받고 그해 10월 해임, 결국 투옥되었다. 북병사 이일은 이경록과 이순신을 투옥한 뒤, 1587년 10월 10일 "적호(賊胡)가 녹둔도의 목책(木柵)을 포위했을 때 군기를 그르쳤다"고 장계를 올려 이를 보고하였다.
이일은 장계를 올려 사건의 결과에 대한 책임을 물어 이경록과 이순신을 군율로 극형에 처하여야 한다고 조정에 건의하였다. 그러나 이때 이경록 등을 변호한 이는 이억기 등 소수였다. 10월 16일 선조는 한번의 실수로 사형은 과하다며, 북병사에게 장형(杖刑)을 집행하게 한 다음 백의종군(白衣從軍)하게 하라고 지시했고[5], 조정에서는 백의종군하게 하여 입공자속(立功自贖)할 기회를 주라고 권고하였다.
이후 이순신은 북병사 휘하에서 종군하며 1588년의 2차 녹둔도 정벌에서 여진족 장수 우을기내(于乙其乃)를 꾀어내어 잡은 공으로 사면을 받아 복직되었다.
무관 생활
그 후, 전라도감사 이광(李珖)에 의해 군관으로 발탁되어 전라도 조방장(助防將)·선전관(宣傳官) 등이 되었다. 1589년(선조 22년) 1월에 비변사(備邊司)가 무신들을 다시 불차채용(순서를 따지지 않고 채용)하게 되자 이산해(李山海)와 정언신의 추천을 받았다. 7월에 선조가 다시 비변사에 "이경록과 이순신 등도 채용하려 하니, 아울러 참작해서 의계하라"는 전교를 내렸다. 1589년 12월에 류성룡(柳成龍)이 천거하여 이순신은 정읍현감이 되었다. 관직에 오른 지 14년 만이었다. 고을을 다스리는 데 있어서 선정을 배풀어 백성들로부터 칭찬이 자자하였다. 1590년 8월 조정에서는 그를 종3품의 직책인 고사리진과 만포진의 첨사로 거듭 삼으려 했으나, 지나치게 진급이 빠르다는 이유로 논핵되어 개정되었다.
1591년 2월에 선조는 이천·이억기·양응지·이순신을 남쪽 요해지에 임명하여 공을 세우게 하라는 전교를 내렸다. 선조는 신하들의 반발과 논핵을 피하기 위해 벼슬의 각 단계마다 임명하여 제수하고 승진시키는 방법을 써서 1591년 2월 이순신을 정읍현감에서 진도군수(珍島郡守)로 승진시켰고, 그가 부임지에 부임하기도 전에 가리포첨절제사(加里浦僉節制使)로 전임시켰다. 이어 선조는 이순신이 가리포에 부임하기도 전에 다시 전라좌수사에 전임하게 하였다. 또한, 선조는 이순신과 같이 백의종군을 하였던 이경록도 전라도의 요지인 나주목사에 제수하였다. 계속되는 대신들의 반대에도 불구하고 선조는 이순신을 수사로 삼으려는 심지를 굳혔다. 그는 이경록의 발탁은 천천히 생각하여 결정하겠다고 하면서도 이순신의 수사 발탁은 개정은 할 수 없다고 하며 밀어붙였다.[6]
1591년 이순신은 47세에 정3품 당상인 절충장군(折衝將軍) 전라좌도 수군절도사에 발탁되어 임명되었다. 이후에도 부제학 김성일(金誠一) 등 많은 신하가 그의 경험이 모자라다는 것을 이유로 들어 그와 같은 선조의 결정을 반대하였으나, 선조는 이순신을 신임하였다. 한편 이순신은 부임지에 부임하자마자 전쟁에 대비하고자 휘하에 있는 각 진의 실태를 파악하였으며, 무기와 군량미를 확충하고 거북선을 개발 및 건조하는 등 군비를 강화하였다.
임진왜란 발발 직전인 1592년에 이순신은 왜는 섬이니 왜군의 수군이 강할 것이라고 예단해 수군을 육지로 올려 보내 수비를 강화하라는 조정의 명에 대하여 이순신은 “수륙의 전투와 수비 중 어느 하나도 없애서는 아니 되옵니다.”라고 주장하였다. 그 결과 임진왜란이 일어나기 직전 이순신의 감독아래에 있던 전라좌수영은 20여 척(최소 26척 최대 29척)의 판옥선을 보유할 수 있었다.
임진왜란
1592년(선조 25) 5월 23일(음력 4월 13일)에 고니시 유키나가가 이끌던 왜군 함대 700척이 오후 5시경 부산포를 침략하여 임진왜란이 발발하였다. 당시 선봉군의 병력은 약 16만명이었다. 이순신의 전라좌수영에 일본군의 침략이 알려진 때는 원균(元均)의 파발이 도착한 5월 26일(음력 4월 16일) 밤 10시였다. 이순신은 그 즉시 조정에 장계를 올렸고 아울러 경상, 전라, 충청도에도 왜의 침략을 알리는 파발을 보냈다. 그 뒤 이순신은 휘하의 병력 700여명을 비상 소집하여 방비를 갖추도록 하였다. 이 과정에서 이순신은 도주를 시도한 군졸 황옥현(黄玉玄)을 참수했다. 전열을 정비한 전라좌수영 소속 함대는 6월 8일(음력 4월 29일)까지 수영 앞바다에 총집결하도록 명령이 내려진 상태였다. 그러나 왜군의 함선은 이미 전라좌도 앞바다에 도달하고 있었다. 다음날 9일(음력 4월 30일)에 이순신은 전라우도 수군이 도착하면 전투를 벌이겠다는 장계를 조정에 올렸다.
일본군이 부산포에 상륙, 파죽지세로 북진해오자 조정은 보름 만에 한성을 버리고 개성으로 피난했으며, 이어 평양을 거쳐 의주까지 퇴각했다. 선조는 1593년(선조 26) 9월 21일에 한성을 탈환했다는 소식을 듣고서 몇번을 주저하다가 1593년 10월 1일에 도성으로 돌아왔다.
옥포 해전
옥포해전은 이순신이 첫 승전을 알리게 된 해전이다. 6월 16일(음력 5월 7일) 정오 옥포항에서 정박하여 옥포에 침략했던 왜군을 공격하여 모두 26척을 침몰시켰으며, 잡혀있던 포로들을 구해내었다. 같은 날 오후에는 웅천현의 합포 앞바다에서 큰 배 한 척을 만나 이 또한 격파하였다. 전투는 17일(음력 5월 8일)에도 계속되었으며, 적진포에서 왜선 13척을 침몰시켰으나, 전세가 불리하여 육지로 도망간 적들을 쫓지는 못하였다. 이때 조선 조정은 이미 한양에서 철수하여 평안도로 후퇴하고 있었다. 27일(음력 5월 18일)에는 도원수 김명원(金命元)이 임진강 방어에 실패하여 조선반도의 대부분은 왜군에 의하여 유린되고 있었다.
사천 해전
전라우수영군의 합류가 늦어지자, 7월 8일(음력 5월 29일)에 이순신은 뱃머리를 돌려 노량으로 향하였다. 그곳에서 원균의 경상우수영군을 만났다. 이날 사천 선창에 있던 왜군을 공격하여 적선 30여 척을 쳐부수었다. 이것이 바로 사천 해전이다. 이 전투에서 이순신은 왼쪽 어깨 위에 관통상을 입었다. 이 해전은 두번째 출동하여 벌어진 첫 번째 전투였고, 또한 거북선이 출전한 첫 번째 전투다.
이순신 함대는 7월 10일(음력 6월 2일)에도 전투를 벌여 승리하였는데, 왜군이 보유하던 화포에 비하여 성능이 우수한 지자총통 등의 화력이 승리의 원인이었다. 이순신의 함대는 계속하여 적을 추격하여 개도로 협공하였으며, 7월 12일(음력 6월 4일)에는 전라우수사와 합류하는 데 성공하였다. 13일(음력 6월 5일) 적 함대를 만나 큰 배 한 척과 중간 크기의 배 12척 작은 크기의 배 20척을 공격하였다. 16일(음력 6월 8일)까지 수색과 공격은 계속되었다.
한산도 대첩
한산도대첩은 임진왜란의 3대 대첩 중 하나로, 1592년(선조 25) 8월 14일(음력 7월 8일) 한산도 앞바다에서 이순신 휘하의 조선 수군이 왜나라의 수군을 크게 무찌른 해전이다. 이 전투에서 육전에서 사용되던 포위 섬멸 전술 형태인 학익진을 처음으로 펼쳤다.
이순신 함대는 8월 10일(음력 7월 4일)에 출발하여 12일(음력 7월 6일)에 노량이르렀고, 이곳에서 경상우수사 원균과 합류하였다. 이 때 적선이 출몰하였다는 첩보를 얻어 14일(음력 7월 8일) 큰배 36척 중간배 24척 작은배 13척을 만나 전투가 벌어졌다. 조선군의 연합함대는 거짓으로 후퇴하는 척하여 적들을 큰 바다로 끌어 낸 다음, 모든 군선이 일제히 학익진 진형을 갖춰 지자총통, 현자총통, 승자총통을 발포하여 적함선을 궤멸시키는 데 성공하였다. 포격으로 적함을 깨뜨린 뒤 적함의 갑판에서 백병전을 벌여 일본군을 격퇴하였으며, 여러 명의 포로들을 구해내었다. 이날 일본 수군은 큰 배 한 척, 중간 배 일곱 척, 작은 배 여섯 척만이 후방에 있어 도망을 칠 수 있었다.
8월 15일(음력 7월 9일) 안골포에 적선 40여 척이 정박해 있다는 보고를 받아 16일(음력 7월 10일) 학익진을 펼친채 진격하여 왜선 59척을 침몰시켰다.
한편, 음력 7월 말에 이르러서야 육전에서도 홍의장군 곽재우(郭再祐)가 승리하였으며, 홍계남(洪季男)이 안성에서 승리하였다.
부산 해전
음력 8월 말 이순신의 함대는 전열을 정비하고 부산으로 출정하였다. 당포에서 경상우수사와 합류하였으며, 29일 적들의 동태에 대한 보고를 입수하여 그날부터 전투가 시작되었다. 음력 9월 1일 아침, 화준구미에서 왜 수군의 큰 배 5척, 다대포 앞바다에서 큰 배 8척, 서평포 앞바다에서 큰 배 9척, 절영도에서 큰 배 2척을 만나 쳐부수었다. 부산 앞바다에 이르러 적의 소굴에 있는 400여 척의 배 중 적선 100여 척을 쳐부수었으며, 2일까지 전투를 벌였다. 이때 배들을 모두 부수면 상륙한 일본군이 몰려 도망갈 방법이 없어지므로 후일 수륙에서 함께 공격하기 위해 함대를 물렸다.
이렇듯, 네 차례의 큰 싸움을 통해 일본 수군은 수로를 통하여 서해에 대한 해상권을 장악하여 보급로로 사용하려던 계획을 포기할 수 밖에 없었으며, 곡창인 전라도의 침략 또한 포기할 수 밖에 없었다. 이를 계기로 승승장구하던 일본군의 진격은 기세가 꺾이게 되었다. 그러나 네번의 전투를 거치는 중, 이순신이 아끼던 휘하장수 정운이 전사했다.
원균과의 불화
1592년 음력 6월 원균이 이순신과 연명으로 장계를 올리려 하였으나, 이순신이 먼저 단독으로 장계를 올렸다. 이로부터 각각 장계를 올려 조정에 싸움의 결과를 보고하였으며, 때문에 두 장군 사이에 골이 깊어지기 시작했다. 이순신은 자신의 일기 난중일기에서 원균의 성품과 인격에 문제가 많으며, 일의 처리에서도 불만인 점을 자주 기록하였다. 1593년 이순신이 삼도수군통제사가 되자 이순신의 명령을 받게 된 원균은 이에 반발하고 명령을 어기는 등 문제를 일으켜 두 사람의 틈이 더욱 더 벌어졌다. 이순신은 조정에 원균과의 불화에 스스로 책임을 지고 자신을 파직시켜 달라고 청하자, 조정에서는 원균을 충청도 병마절도사로 옮겨 제수하였다.
이후 원균은 이순신에 대해 유언비어를 퍼뜨렸으며, 이원익(李元翼)이 체찰사로서 증거를 찾아내려 했으나, 오히려 이순신이 반듯하고 충성심이 강하다는 사실만 확인했다고 한다.[7]
원균과의 대립은 각기 정파적인 입장과 맞물려서 갈등이 심화되었으며, 선조실록과 선조수정실록 조차도 이러한 두 인물에 대한 입장차이가 심하다. 이에 대한 논의는 당시 뿐만 아니라, 임진왜란이 끝나고 논공행상을 하는 자리에서도 진위 및 당부에 대한 논란이 있었다.
미국과 영국 해군 교과서를 쓴 책인 '해전의 모든 것'(휴먼 앤 북스 펴냄) 에서 이순신을 전설적인 명장 제독으로 추앙하는 반면, 원균은 조선 수군을 산채로 매장한 최악의 제독으로 평가한다.
웅포 해전
이순신 함대는 1593년 2월 10일(음력 1월 10일) 웅천현 웅포로 진격하였다. 그러나 이전의 경험에 비추어 보아 정면승부로는 승산이 없다고 판단한 왜의 수군은 조선 수군을 왜성 깊숙히 유인하여 격파하려는 유인책을 썼다. 조선수군은 이에 유의하며 화포등을 이용한 공격을 하였으나, 싸움은 지리한 공방전으로 전개되었다. 이후 일본군은 각지에 왜성을 쌓아 방비를 하며 왜성을 전략적 거점으로 삼아 조선 수군의 부산성 방면으로의 진출을 막음으로써 보급선을 유지하려는 전략을 구사하게 되었다. 웅천에서의 일본군을 소탕하기 위한 전투는 음력 3월까지 계속되었다.
이때 전라도 수군은 정병 상하번 외에 보인까지 총동원, 4만여 명(충무공 장계)을 웅포 해전과 전라도 해안선 방어에 투입하였다.
삼도수군통제사
음력 6월 이순신은 한산도로 진을 옮겨 전열을 정비하였다. 음력 7월부터는 거제도와 진해(鎭海), 가덕도(加德島) 등지에서 일본군과 대치하는 상황이 계속되었다. 조선 3도 수군은 견내량에 방어선을 설정하였다. 한편, 왜의 수군은 거제도의 영등포와 제포 사이를 방어선으로 삼고 있었다. 음력 8월 1일, 조선 조정은 이순신을 삼도수군통제사에 제수하고 본직은 그대로 겸직하도록 하였다. 이순신은 한산도에서 백성을 모아 소금을 굽고 곡식을 비축하여 든든한 진을 구축하기 시작했다. 한편 김성일 등은 제2차 진주성 전투에서 성은 함락 되었으나, 결과적으로 진주를 지켜 전라도 호남 지방을 방어하는 데 성공하였으며, 이후 이 지역을 통해 조선의 군수 물자와 전쟁 수행 능력이 보장되었다.
두 번째 백의종군
초기 전세가 교착화하고 강화 회담이 별다른 진척을 보이지 않고 대치 상태가 자꾸 길어졌다. 이순신과 원균 사이의 불화가 문제가 되었다. 두 차례의 대첩 이후 이순신이 그 공으로 조선 수군의 총지휘관인 삼도수군통제사가 되었지만, 원균은 자기가 나이도 많고 선배라는 점을 내세워 불만을 가진 것으로 보인다.[8]
교착화한 전세에서 초기의 승전보 이후 별다른 승리가 없자 선조를 비롯한 조선 조정에서는 이순신의 전략을 불신하기 시작했으며 이순신에게 왜군에 대한 적극적인 공격을 강요하게 되었다. 당시 일본군은 남해안 일대에 총집결하여 왜성을 쌓는 등 수비를 강화하였으며 강화 회담의 진행 과정을 지켜보고 있었다. 한편 명나라는 전면적 대결보다는 강화 회담에 기대하고 있었으며, 조선은 자체의 군사력으로 일본군과 육전에서 대등한 전투를 수행할 능력이 부족했다. 그러나 조정의 요청과는 달리 이순신은 일본군의 유인작전에 걸려들 위험이 있다는 이유에서 견내량 전선을 유지하고 공격에 신중하게 임하고자 하였다. 이에 조정에서는 이순신이 지나치게 소극적이라는 비난이 일었다.
결국 정유년인 1597년 4월 11일(음력 2월 25일)에 통제사직에서 해임되어 원균에게 직책을 인계하고 한성으로 압송되어 4월 19일(음력 3월 4일)에 투옥되었다. 그때 우의정 정탁(鄭琢)의 상소로 5월 16일(음력 4월 1일)에 사형을 모면하였으며 이순신은 도원수 권율(權慄) 밑에서 백의종군하라는 명령을 받았다.
당시 권율은 남쪽으로 이동하고 있었는데, 이순신은 권율의 본진을 찾아가는 길에 가족을 만나려고 아산 본가에 잠시 머물렀다. 이순신이 한산도에 있는 동안 그의 가족은 순천 고음에 거주하고 있었는데, 아들의 석방 소식을 들은 그의 어머니가 아들을 만나기 위해 배를 타고 먼 길을 올라오고 있었다. 그러나 그의 어머니는 5월 26일(음력 4월 11일) 배 위에서 별세하고 만다. 그러나 이순신은 모친의 임종을 볼 수 없었다. (어머니의 임종소식은 4월 13일에서야 종 순화를 통해 알게 된다.) 이렇게 어머니를 잃은 이순신은 슬픔으로 몸과 마음이 모두 피폐해졌다.
칠천량 해전의 패배와 복직
1597년 8월 28일(음력 7월 16일)에 삼도수군통제사에 오른 원균이 이끄는 조선 함대가 칠천량 해전에서 일본군의 기습을 받아 춘원포로 후퇴, 수군들은 상륙하여 도주하고 판옥선 대부분이 불타거나 왜군에게 노획당해 오사카로 끌려간다. 이를 수습하기 위하여 조선 조정에서는 경림군(慶林君) 김명원(金命元), 병조 판서 이항복(李恒福)의 건의[9] 로 이순신을 다시 삼도수군통제사로 임명하였다. 하지만 이순신이 다시 조선 수군을 모아 정비했을 때 함선은 12척밖에 남아 있지 않았다. 조선 정부에서는 이 병력으로 적을 대항키 어렵다 하여 수군을 폐지하라는 명령을 내렸으나, 이순신은 아직도 12척의 배가 남아 있으며 내가 죽지 않는 한 적이 감히 우리의 수군을 업신여기지 못할 것이라는 비장한 결의를 표하였다고 한다. 그 뒤 전열을 재정비하기 위해 10월 9일(음력 8월 29일)에 진도 벽파진으로 진을 옮겼다.
임진왜란 종전과 전사
명량 대첩
1597년 10월 25일(음력 9월 16일), 일본군 수백 척의 이동 정보를 접한 이순신은, 명량 해협에서 대적하기 위해 12척의 전선을 이끌고 출전했다. 명량 해협은 ‘울돌목’이라고도 불리었는데,폭이 294m 밖에 되지못하여 바다 표층의 유속 6.5m/s정도로 굉장히 빠르고, 밀물과 썰물 때에는 급류로 변하는 곳이었다. 이순신은 이러한 지형을 이용하여 새로 합류한 1척을 추가한 13척의 전선으로 일본 함대를 유인하여 이 해협에서 333척의 일본 함대 중에서 공식기록이었던 131척의 전선을 격파하였다.
이를 명량 해전이라고 하며 이 해전의 승리로 조선 수군은 나라를 위기에 빠뜨렸던 정유재란의 전세를 역전시켰다. 일본은 곤궁에 빠져 명나라 장군에게 뇌물을 보내어 화의를 꾀하였으나 이순신은 이를 반대하고, 이듬해 1598년 음력 8월 18일 도요토미 히데요시(豐臣秀吉)가 죽어 일본군이 철수하게 된다.
전사
200px|섬네일|노량해전 지도
1598년 음력 11월 18일에 조선 수군 70여 척, 명나라 수군 400척이 노량으로 진군했다. 군사는 1만 5천명이었다. 이순신은 명나라 부총병 진린(陳璘)과 함께 1598년 음력 11월 19일 새벽부터 노량해협에 모여 있는 일본군을 공격하였고, 일본으로 건너갈 준비를 하고 있던 왜군 선단 500여 척 가운데 200여 척을 격파, 150여 척을 파손시켰다. 전투는 정오까지 이어졌고, 관음포로 달아나는 왜군을 추적하던 이순신은 날아온 탄환에 맞아 전사하였다. 죽기 전에 그는 "지금은 싸움이 급하다. 나의 죽음을 알리지 말라."는 말을 남겼다고 한다. 향년 54세. 낙안군수 방덕룡(方德龍), 가리포첨사 이영남(李英男)과 명의 장수 등자룡(鄧子龍)도 함께 전사했다.[10]
노량해전을 끝으로 7년의 왜란은 끝났다. 선조실록의 사관은 당시 사람들이 모두 죽은 이순신이 산 왜놈들을 격파하였다고 말했다고 한다.
사후 관직
2000px|섬네일|황의돈의 <증정 중등조선역사> (1946·서울교육박물관 소장) 69쪽에 있는 이순신의 초상화
전사한 직후에 정1품 우의정에 증직되었다. 1604년 선조는 그를 권율, 원균과 함께 선무(宣武) 1등 공신 및 덕풍부원군(德豐府院君)으로 추봉하고 좌의정을 가증했다. 1643년 인조는 그에게 ‘충무’ 시호를 내려 충무공(忠武公)이 되었다. 1659년 효종 때 남해에 그를 기려 충무공 이순신의 비(碑)를 세웠다. 1688년(숙종 14년)에는 명량대첩비가 건립되었고 1705년 현충사가 건립되었으며, 1793년 정조는 정1품 의정부 영의정을 가증했다. 이순신이 출생한 지 400년 되던 해 1945년 8월 15일 일본이 미국에 패배하여, 일본과 관계를 끊고 우리나라(한국)가 해방을 맞이하여 광복을 기쁘게 하였다.
가계
이순신의 할아버지 이백록(楓巖公)은 중종 17년(1522년)에 생원 2등에 합격하였고 참봉을 거쳐 평시서봉사를 역임하였다. 조광조(趙光祖)가 기묘사화(己卯士禍)로 사약을 받아 죽고 주위 인물들도 참형을 당한 뒤 벼슬을 내놓고 조광조의 묘소가 있는 용인 심곡리에서 멀지 않은 고기리에서 은거를 하다가 사망했으며, 이로 인해 아들(즉 이순신의 아버지) 정(貞)은 벼슬을 단념한 채 43세쯤 외가이자 처가에 가까운 충청도 아산 음봉으로 이사하였다. 훗날 상주 방씨(온양 방씨)와 혼인한 이순신이 정착한 곳이기도 한 현충사 자리에서 멀지 않은 곳이었다고 덕수 이씨 집안의 구전은 전한다.
KBS드라마 불멸의 이순신에서 역적 및 가난한 시절을 보내는 줄거리는 허구이며, 어머니 변씨(卞氏)의 문기(文記, 땅이나 집의 소유권을 증명하는 문서)에는 이순신이 형인 요신(堯臣)과 함께 어머니으로부터 외거노비 6~8명을 증여 받았으며, 충청도 은진(恩津)(현재의 충청남도 논산시) 지방에 있는 가옥과 토지도 물려받았다는 기록이 있다. 선조 22년에 아내 상주 방씨(온양 방씨)가 4형제에게 준 분재기 기록도 남아있다. 현충사 경내에 있는 고택 역시 이순신이 자신의 할아버지 백록으로부터 받은 것이라고 알려졌다.[11][12][13]
증조부: 이거(李琚)
조부: 이백록(李百祿)
부: 증 덕연부원군(德淵府院君) 이정(李貞, 1511년 ~ 1583년)
모: 증 정경부인 초계 변씨(草溪卞氏, 1515년 ~ 1597년) - 변수림(卞守琳)의 딸
형: 이희신(李羲臣)
조카: 이뇌(李蕾)
조카: 이분(李芬)
조카: 이번(李蕃)
조카: 이완(李莞)
형: 이요신(李堯臣)
조카: 이봉(李菶)
조카: 이해(李荄)
동생: 이우신(李禹臣)
충무공 가계
이순신은 한성을 떠나 외가와 처가(온양 방씨)가 있는 충청도 아산으로 이주했다. 조선 중기까지도 남귀녀가혼(男歸女家婚)의 영향으로 남자가 결혼한 뒤 처가에서 상당 기간 거주하는 풍습은 부인과 처가의 위상을 높였다.
이순신의 처가는 상주 방씨(온양 방씨)이다. 장인은 보성군수를 역임한 방진(方震)이다. 방진의 할아버지는 평창군수를 지낸 방홍(方弘)이고, 아버지는 영동현감을 지낸 방중규(方中規)이다. 당시 병조판서였던 이준경(1499년~1572년)이 중매를 섰다.[14] 1565년(명종 20) 이순신은 21세의 나이에 방씨에게 청혼하고 결혼하였다. 이순신은 장인 방진(方震)의 격려와 경제적 후원으로 무과 시험을 준비하게 되며, 방진으로부터 활쏘기와 말타기 등을 배우면서 병학을 익혀 11년만인 1576년 2월에 치러진 무과 시험에서 병과로 급제했다. 《충무공이순신전서》의 ‘방부인전’에 방진(方震)의 활솜씨에 대한 기록이 있다. 방씨 부인은 슬기롭기로 유명하였고, 친정 집에 들어온 도둑들을 지혜를 이용해 물리치기도 했다. 이순신의 무술 연습을 위해 자신의 패물로 말을 사게 할 만큼 내조도 잘했다. 이순신은 방씨와의 사이에서 이회(1567년 출생), 이울(1571년 출생), 이면(1577년 출생)의 세 아들과 딸 하나를 두었다. 임진왜란 중에 이순신은 아들들을 통해 충청도 아산 본가에 있던 방씨 소식을 듣기는 했지만 직접 다녀오지는 못했다. 그러나 방씨가 병에 걸려 위독하다는 소식을 듣고는 잠을 설치며 걱정했을 뿐더러 점까지 치며 방씨 부인을 염려하는 내용이 일기에 적혀 있다.[15] 1591년 (선조 24) 노량해전에서 전사한 이순신에게 우의정이 증직된 후 그 처인 방씨를 정경부인으로 봉하면서 내린 이순신처 방씨 고신교지(李舜臣妻方氏告身教旨)는 보물 제1564-8호이다. 정경부인은 경국대전의 규정에 따라 정·종 1품 문무관의 처에게 내리는 명호(名號)로 외명부 부인으로서는 최상급의 품계이다.
장인: 증 통훈대부(通訓大夫) 방진(方震) - 온양 방씨 22세손
부인: 정경부인 상주 방씨(尙州 方氏; 온양 방씨)
장남: 이회(李薈)
차남: 이울 또는 이예(李䓲)
삼남: 이면(李葂)
장녀 사위: 홍비(洪棐) - 청난공신 홍가신(洪可臣)의 아들
첩: 해주 오씨(海州 吳氏)
서자: 이훈(李薰)
서자: 이신(李藎)[16]
서녀 사위: 임진(任振)
서녀 사위: 윤효전(尹孝全)
첩: 부안댁 (이름 없음)
인물
이순신과 한 동네에서 살았던 벗이기도 한 류성룡은 《징비록》에서 어린 시절의 이순신에 대해, 다른 아이들과 모여 놀 때면 나무를 깎아 활과 화살을 만들어 동리에서 전쟁놀이를 하곤 했으며, 그의 성격을 거슬러 마음에 들지 않는 사람의 눈을 쏘려고 하였으므로 어른들도 그를 꺼려 감히 군문(軍門) 앞을 지나려고 하지 않았다고 적고 있다.
이순신의 용모에 대해서는 이순신 생전에 그려진 초상화가 없고 그의 얼굴을 묘사한 기록만이 남아 있을 뿐이다. 100원 주화에 새겨진 이순신 제독의 복식이나 이순신 제독의 초상화 중 갑옷이나 전립이 아닌 관복 차림의 이순신 초상화는 영의정의 예우를 갖춰 그려졌고 실제로 이순신이 살아생전 그 복장을 입은 적은 없다.
평가
사후부터 대한민국 수립 이후에 걸쳐 이순신은 신분과 시대를 막론하고 존경과 숭모의 대상이 되었다. 각 여론조사에서 존경하는 인물로 세종대왕과 함께 1,2위에 선정된다.[17][18]
국내 이순신의 평가
선조
《졸서후사제문(卒逝後賜祭文)》에서도 똑같이 그 잘못을 사죄하는 듯한 뉘앙스를 남기며 "인생 한 세상에 한번 죽음 못 면하네. 죽을 데서 죽은 이로 그대 같은 이 드물도다."라고 추켜세웠다.
류성룡
《징비록》에서 류성룡은 "이순신은 백 번 싸운 장군으로서 한 손으로 친히 무너지는 하늘을 붙든 사람이었다. 그리고 이순신은 재질을 가지고도 운수가 없어 백 가지 재능을 한 가지도 풀어 보지 못한 사람이었다."고 평하였다.
오윤겸
제문에서 그는 이순신의 죽음을 두고 "황천에서 다시 일으켜올 수 없음을 생각하고 백 명을 대신 바치고도 몰려올 수 없음을 안타까워한다."고 평하였다.
홍석주
이순신이 전사한 노량 바닷가에서 멀지 않은 관음포의 이충무공전몰유허(李忠武公戰歿遺墟)에서 홍석주는 이순신을 중국의 제갈량에 빗대어 칭송하고, 제갈량이 병사한 뒤에는 촉한이 위태롭게 된 것과는 달리 이순신은 오히려 그가 남긴 공적 덕분에 지금(홍석주가 살아 있었던 시대)에 이르기까지 사직(社稷)이 남아 있을 수 있다며 이순신의 공적을 치켜세우고 있다.
근현대에 이르러서도 "충무공은 거의 완전무결한 인물이었다. 그러기에 성자라 하고 영웅이라 일컫는 것이다."(천관우) 등 이순신에 대한 평가는 높았다.
국외 이순신의 평가
다음은 이순신에 대한 대한민국외의 인물들이 내린 평가다.[19][20][21][22][23][24]
참고로 일본어 위키백과 이순신 문서에 의하면 도고 헤이하치로의 발언은 일본에 직접적인 사료가 남아있지 않으며 일제 강점기 조선의 실업가 이영개가 도고 헤이하치로에게 이런 얘기를 들었다고 하면서 퍼트린 얘기라고 기술되어 있다.
※ 도고 헤이하치로는 러일전쟁 출정 전 전쟁승리를 기원하는 의미로 이순신의 제사를 치른 일화가 유명하다.
주요 저서
이순신은 일기와 시조, 한시 등 여러 편의 작품들을 남겼다.
《충무공이순신전서》(忠武公李舜臣全書)
《난중일기》(亂中日記)
《임진장초》
관련 문화재
대한민국에는 이순신과 관련된 문화재와 사적이 8개가 있다.
이순신 유물 일괄 (보물 제326호)
아산 이충무공묘 (사적 제112호)
통영 한산도 이충무공 유적 (사적 제113호)
완도 묘당도 이충무공 유적 (사적 제114호)
남해 관음포 이충무공 유적 (사적 제232호)
아산 이충무공 유허 (사적 제155호) 아산 이충무공 유허 안에는 현충사가 있다.
남해 충렬사 (사적 제233호)
통영 충렬사 (사적 제236호)
여수 충민사 (사적 제381호)
여수 석천사 [25][26]
정읍 충렬사
순천 충무사
유적
충청남도 아산시에 있는 충무공 이순신 제독의 옛집은 이순신 제독이 혼인 후 살고 그 후 종손들이 대대로 살아온 덕수 이씨 충무공파의 종가집이다.
이순신의 이름을 따거나 기념하는 것
대한민국의 100원 주화에는 이순신의 초상이 새겨져 있다. 현재는 폐지된 500원 지폐에도 이순신과 거북선이 그려져 있었다.
대한민국 해군의 충무공이순신급 구축함. 충무공 이순신함은 그 급의 제1번함이다.
대한민국 서울에 있는 세종로에는 이순신 동상이 있으나 동상의 신장이 문제시 되고있다. 이순신은 180후반이 넘었다는 것이 공식기록이며, 사용도구와 여러 문헌을 조합했을때 190이 넘었다는 것이 현재의 정설이다. 동상 키를 줄인 이유는 박정희의 작은키와 조합하여 자신이 이순신과 동일시 되기 위함이었다는 설이 있다.
대한민국 서울 중구 인현동(건천동) 명보극장 자리는 이순신이 태어난 생가가 있었던 곳이다.
대한민국 서울에는 충무로라는 번화가가 있으며, 그 곳을 지나는 지하철역은 충무로역이다.
대한민국 서울 중구 흥인동에는 공연장, 갤러리, 컨벤션센터, 체육시설 등을 갖춘 종합예술시설인 충무아트홀이 있다.
대한민국 경상남도 통영시는 한때 충무시와 통영군으로 분리되어 있었다.
4월 28일은 충무공탄신일으로, 대한민국에서 이순신의 탄생일을 기리고자 제정한 날이다.
이순신종합운동장
이순신대교
대한민국 해군
KD-2 구축함의 1번함은 충무공이순신함이다. 대한민국 대양해군의 주축인 구축함으로서 현재 6척이 건조되었다.
장보고급 잠수함의 9번함은 이순신함이다. 충무공이순신의 부하인 동명이인의 이순신 장군의 이름을 땄다. 전라좌수사였던 이순신의 담당지역에 해당하는 목포시에 해군 3함대 사령부가 있다. 사령관은 소장이며, 함대 기함은 충남함이다. 자세한 것은 대한민국 해군 참조.
각국의 해군사관학교에서 대한민국에 방문하기도 하였다.[27][28][29][30]
관련 대중문화
1985년 MBC의 《조선왕조 오백년》에 시리즈인 《임진왜란》(5회)을 방영하였다.
1998년, 소설가 김탁환이 이순신의 생애를 다룬 소설 《불멸》을 발표하였다. 이 소설은 KBS 드라마 《불멸의 이순신》의 또다른 원작이었으며 이순신과 원균에 대한 묘사, 역사 왜곡 등에서 많은 논란을 일었다.
2000년 발매된 에이지 오브 엠파이어 2: 더 컨커러스에는 이순신의 지시로 건조된 거북선이 한국의 고유 유닛으로 등장한다.
2001년, 소설가 김훈은 이순신의 생애를 다룬 소설 《칼의 노래》를 발표하였다. 이 소설은 KBS 드라마 《불멸의 이순신》의 원작이었으며, 동인 문학상을 수상하였다.
KBS는 1TV를 통하여 2004년 9월 4일부터 2005년 8월 28일까지 이순신의 생애와 인간적인 면모를 소재로 한 《불멸의 이순신》을 방영하였다. 이순신의 가족사, 이순신 인에서 물묘사, 조선 장수, 일본 장수 인물묘사, 역사 고증 등 역사왜곡 등에서 많은 논란이 일었다.
2005년에는 민준기 감독, 박중훈 주연 이으로 남북한의 군인들이 시간 여행을 해 이순신과 조우하며 벌어지는 이야기를 오락적으로 그린 영화 《천군》이 개봉되었다.
남코에서 개발한 대전검술격투게임 소울칼리버에서 이순신은 등장인물인 성미나의 아버지의 친구로 설정되어 있다.
2008년 뮤지컬《이순신 (뮤지컬)》
2008년 4월 26일 KBS 1TV 《한국사 전》에서 '난중일기 인간 이순신의 기록 (3부작)'을 방영하였다.
2009년 4월 18일 KBS 1TV 《역사추적》에서 '최강 수군의 비밀 - 이순신의 사람들'을 방영하였다.
2009년 6월 14일 SBS 《SBS 스페셜》에서 '1592 침묵의 거북선'을 방영하였다.
2010년 7월 10일 SBS 《그것이 알고 싶다》에서 '잃어버린 쌍룡검을 찾아서 - (아델리아 홀 레코드의 진실)'을 방영하였다.
대항해시대 온라인의 조선의 유력인물은 이순신이다.
2010년 10월에 발매된 전략시뮬레이션 게임인 《문명 Ⅴ》에서는 처음에는 등장하지 않았던 대한민국이 2011년 8월에 DLC로써 추가되었는데, 여기서 대한민국의 고유 유닛으로 이순신의 지시로 건조된 거북선이 르네상스 시대 초기에 등장한다.
앞서 거론된 《문명 Ⅴ》의 확장판의 개념으로 2012년 6월에 발매된 《문명 Ⅴ신들과 왕들》에서는 기존에 등장하던 '위대한 장군'과는 별도로 해군 유닛에게 특수한 효과를 부여하는 '위대한 제독'으로 세계적인 해군 제독들의 이름이 등장하는데, 그 중에 한 명으로 이순신이 등장한다.
2013년 MBC에서 방영된 퓨전 사극 구가의 서에서 유동근이 연기하였으며 남자주인공인 최강치(이승기)의 멘토이자 좌수사 영감으로 나온다.
2013년 KBS에서 방영된 드라마 최고다 이순신은 이순신 제독과는 관련이 없는 내용의 드라마 이다. 또 KBS드라마 광고천재 이태백의 원래 제목은 '광고천재 이순신' 이었다. 이 드라마 또한 이순신 제독과는 관련이 없는 내용의 드라마 이다.
2014년 이순신과 관련된 전투 중 명량 해전을 극화한 명량이 개봉하였다. 이 작품은 아바타가 가지고 있던 역대 한국 개봉 영화 최고 흥행기록을 갈아 치웠다.
기타 관련
이순신 밥상
이순신 프로젝트
관련 작품
관련 서적
《난중일기》: 임진왜란 당시 이순신이 기술한 전쟁 일기.
《충무공이순신전서》: 유고 전집으로 정조의 어명으로 교서관(校書館) 관리 유득공(柳得恭)의 주도 아래 찬수를 시작하여 정조 19년(1795년)에 간행되었다.[31] 14권 8책의 활자본.
《이순신전》(李舜臣傳): 대한민국 임시정부의 독립신문에서 1923년 2월에 박은식(朴殷植)이 편저하여 발행하였다.
《구국의 명장 이순신》: 최석남이 쓴 이순신의 전기, 이순신의 자살설을 주장하고 있다, 1992년, ISBN(13): 9788909002318
《난중일기 "Das Kriegstagebuch,Nanjung Ilgi"》 《Gründel, 2013 독일 마인쯔 대학 출판사》ISBN3-00-017418-4,
《이양숙 덕수 이씨,그륜델 ,독일어 번역, 출판 》
《이순신: 폴른 어벤져(Yi Soon Shin: Fallen Avenger)》은 미국의 만화작가 온리 콤판이 우연히 텔레비전에서 이순신을 접한 후 감명받아 만든 만화이다. 총 12권의 시리즈로 구성되어있다.
드라마
KBS
충무공탄신특집극 《이순신》 (KBS, 1977년) - 김흥기
대하드라마 《불멸의 이순신》 (KBS1, 2004년~2005년) - 김명민 (아역: 유승호)
대하드라마 《징비록》 (KBS1, 2015년) - 김석훈
5부작 드라마 《임진왜란 1592》 (KBS1, 2016년) - 최수종
MBC
대하드라마 《조선왕조 오백년 - 임진왜란》 (MBC, 1985년~1986년) - 김무생
월화드라마 《구가의서》 (MBC, 2013년) - 유동근
SBS
대하드라마 《임꺽정》 (SBS, 1996년) - 정태우(특별출현)
대하드라마 《왕의 여자》 (SBS, 2003년) - 권태원(특별출현)
영화
《성웅 이순신》 (1971년) - 김진규
《난중일기》 (1978년) - 김진규
《천군》 (2005년) - 박중훈
《명량》 (2014년) - 최민식
뮤지컬
《이순신》 (2008년 ~ 2013년) - 민영기
《영웅을 기다리며》 (2009년) - 박호산, 임기홍
《영웅을 기다리며》 (2009년) - 배성우, 최성원, 이필승
《영웅을 기다리며》 (2010년) - 박호산, 이건영, 김대종
《영웅을 기다리며》 (2012년) - 손광업, 조휘
《영웅을 기다리며》 (2013년) - 박호산, 임기홍, 원종환
《영웅을 기다리며》 (2015년) - 임기홍, 원종환
《영웅을 기다리며》 (2016년) - 정동진, 김민건
같이 보기
임진왜란
임진왜란 해전 목록
거북선
류성룡
원균
권율
방덕룡
곽재우
이완
권준
나대용
송희립
권종
조선 선조
이회
판옥선
칠천도
임진록
무의공 이순신
변광조 - 조선 출신으로 류큐국(유구국, 당시는 일본과는 다른 독립국으로서 현재의 오키나와 현 지역)을 중심으로 중계무역을 하는 대상(大商)이었으며, 임진왜란 당시 전쟁물자 보급을 도와 이순신과 권율 장군들의 승리에 일조했다
황세득
류형
양원
김상준
김완
김억추
이시언
이이
이영남
이복남
이기
황대중
신호
정발
정문부
김천일
아델리아 리플리 홀(en:Ardelia Ripley Hall)
아델리아 홀 레코드
일본 궁내청 서릉부
선무공신
호성공신
정기원
정기룡
원사웅
선거이
김응서
고니시 유키나가
가메이 고레노리
구루시마 미치후사
도요토미 히데요시
와키자카 야스하루
배설
송흥록
정탁
송상현
김시민
논개
고경명
최경회
한성준
강강수월래
등자룡
이산해
신립
신잡
어영담
김충선
징비록
이일
김응남
이억기
이순신처 방씨 고신교지
이순신종합운동장
충무공 이순신 탄신일
각주
외부 링크
분류:1545년 태어남
분류:1598년 죽음
이순신
분류:화기에 죽은 사람
분류:정유재란 참전 중 사망자
분류:조선의 무신
분류:한국의 제독
분류:조선의 임진왜란 관련자
분류:삼도수군통제사
분류:무속의 신
분류:과거 급제자
분류:덕수 이씨
분류:지폐의 인물
분류:국민영웅
분류:16세기 한국 사람
분류:한국의 일기 작가
분류:무패장군
| https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9D%B4%EC%88%9C%EC%8B%A0 |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
966,
1414,
2459,
2807,
3337,
3978,
4231,
4884,
5837,
6111,
6421,
6707,
7333,
7503,
8876,
9159,
9380,
9727,
9856,
10269,
10571,
10882,
11393,
11845,
12012,
12172
],
"plaintext_end_byte": [
943,
1413,
2458,
2769,
3321,
3977,
4230,
4847,
5836,
6110,
6421,
6707,
7303,
7463,
8844,
9158,
9379,
9701,
9855,
10268,
10571,
10865,
11372,
11824,
11975,
12170,
12344
]
} | ماهو أسم آخر أربعة أسنان التي تنمو لدى الإنسان ؟ | ضرس العقل | arabic | {
"passage_answer_candidate_index": [
0
],
"minimal_answers_start_byte": [
2
],
"minimal_answers_end_byte": [
19
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
ضرس العقل ، أو الضرس الثالث ، هي آخر ما ينشأ من الأسنان. لأغلب الناس أربعة ضروس عقل، واحد في كل ركن من أركان الفم [1] (واحد في كل رُبعيّة سنيّة). ضرس العقل موجود في أقصى الخلف. يبدأ ظهور ضرس العقل في فترة العمر التي تتراوح بين 18 إلى 25 سنة ، معظم البالغين لديهم أربعة أضراس عقل ( الضرس الثالث في كل ربعية سنية). لكن من الممكن أن يكون لديه أقل أو أكثر، وفي هذه الحالة تسمى الزوائد بالأسنان الزائدة. يؤثر عادة ضرس العقل في نمو الأسنان الأخرى، ممّا يسبب تزاحمًا في الأسنان وارتصاصها بجانب بعضها البعض، وغالبًا عند حدوث ذلك يتم خلعه.
سبب التسمية
ضرس العقل هو الضرس الثالث الدائم الذي يبزغ في سن متأخرة ويتزامن بزوغه مع فترة بلوغ الإنسان سن الرشد، ويكون بين عُمُرَي الثامنة عشرَ و الخامسة والعشرين [2] ولذلك سمي بضرس العقل وفي الحقيقة أنه ليس له أيّ علاقة بالعقل أو الرشد غير العلاقة آنفة الذكر.
وهو في عصرنا الحاضر أكثر الأسنان عرضة للإنطمار وعدم البزوغ، وأحياناً لا يتكوّن أصلاً. وهذا الذي دعى كثيراً من الناس لاعتباره ضرساً زائداً ليس له وظيفة. ويمكن تفسير ذلك بنظرية التكيّف البيئي، ففي العصور القديمة كان الناس يأكلون أصنافاً جامدةً وغير مطبوخةٍ والتي كانت تؤدّي إلى تآكل الأسنان نتيجة لاحتكاكها القوي ببعضها البعض. هذا بالإضافة إلى كبر الفكين في ذلك العصر مما يسمح بتكون ضروس العقل وبزوغها سليمة بلا متاعب. وقد تغير ذلك اليوم بتغير طرق ونوعية الأكل إلى طرق أكثر رقة وأكل أكثر ليونة مما قلل من تآكل الأسنان وصغر المسافة المخصصة لبزوغ ضرس العقل مما يتسبب في انطماره.
وهناك أيضاً العامل الوراثي الذي نتج بسبب التزاوج بين الأعراق المختلفة في عصرنا الحاضر، مما أدى إلى تزايد تشوهات الأسنان والفكين ومن ضمنها تزاحم الأسنان وخاصة ضروس العقل.
التشريح
الاختلافات
عدم تكوّن ضرس العقل يختلف حسب القطاع السكاني، وتتراوح نسبته من صفر % مثلا عندالسكان الأصليين في تاسمانيا بأستراليا حيث لا يتكوّن لهم ضرس العقل نهائياً، إلى ما نسبته 100% حيث يتكون بشكل كامل على سبيل المثال عند السكان المكسيكيين الأصليين. هذا الاختلاف يرتبط بالجين PAX9 (وربما جينات أخرى)
الوظيفة
أضراس العقل هي أضراس ثالثة فقدت وظيفتها ولكن استعادتها خلال مرحلة التطور، والتي ساعدت الأسلاف السابقة من البشر في طحن الأنسجة النباتية. الافتراضات السائدة تدّعي أنّ جماجم الإنسان السابق كان لها فكّ أكبر وذوات أسنان أكثر، والتي على الأرجح ساعدت على مضغ أوراق الشجر للتعويض عن عدم القدرة على هضم السيليلوز (المادة المكونة لجدار الخلية النباتية) بكفاءة.
مع تغير نظام الإنسان الغذائي، تطور تدريجيًا فك الإنسان ليصبح أصغر، وحتى الآن لا تزال الأضراس الثالثة "أضراس العقل" تنمو عادة في فم الإنسان.
بشكل مغاير للماضي، فإنّ النظام الغذائي المعاصر يحوي طعاما أقل تسببًا بالكشط، أي أنّ أسنان الإنسان المعاصر أصبحت تتآكل عموديًا بشكل أقل، الأمر الذي كان قد يؤدي في العصور السابقة إلى تقارب الأسنان، فيجعلها أوسع عند التاج من القاعدة. الأضراس المتراصة والمتصادمة قد تتحرك قليلا إلى الأمام دافعةً معها الأسنان الأخرى لتقلَّ التباعدات بينهم.
الأهميّة السريريّة
أضراس العقل (يعبَّر عنها بالعيادات بالرمز M3 أو الضرس الثالث) عُرِفَت منذ زمن بأنّها مصدر للمشاكل وتستمر بكونها أكثر الأسنان المتصادمة في فم الإنسان. أقدم ضرس عقل متراصّ يعود إلى امرأة أوروبية من الفترة الماغديلانيّة (18000-10000 قبل الميلاد) . عدم وجود مساحة كافية للأسنان للظهور تؤدي إلى خطر حدوث مرض دواعم الأسنان وتجويفات سنيّة التي تزداد مع تقدم العمر. نسبة قليلة فقط (أقل من 2%) من البالغين بعمر 65 عامًا أو أكثر يحتفظون بأسنان من دون تسوس أو أمراض بالدواعم، و13% يحفظون أضراس عقل غير المتراصة وبدون أي تسوس أو أمراض دواعم الأسنان.
تُصنَّفُ أضراس العقل المتراصة من حيث الاتجاه وعمق التّراص، والمساحة المتاحة لظهور السن وكمية الأنسجة الرخوة أو العظام (أو كليْهما) التي تغطي الأسنان.
هيكل التصنيف يسمح للأطباء بتقدير احتمالات التصادم، الإصابة بعدوى، والمضاعفات المرتبطة بإزالة ضرس العقل. ويُصَنَّف ضرس العقل أيضًا من حيث وجود (أو غياب) الأعراض والأمراض.
علاج ضرس العقل الظاهر في الفم مثله مثل علاج أي سن آخر. إذا كان متراصًا، فإنّ العلاج يمكن تحديده إلى الأنسجة المصابة التي تغطي التراصّ، الخلع، أو إزالة التاج.
ضرس عقل يبرز خارجًا من خط اللثة مع وجود نسيج ملتهب خلفه (السهم الأخضر، التهاب الأنسجة المحيطة بالتاج – pericoronitis)
ضرسا العقل في الجزْئينِ العلوي اليساريّ (في الصورة من اليمين) والعلوي اليمينيّ (في الصورة من اليسار) متراصّان نحو الزاوية الخلفية. أما ضرس العقل السفليّ اليساري فمتراصّ بشكل أفقي، وأمّا اليميني فمتراصٌّ بشكل عموديّ.
مشاكل ضرس العقل
المشكلة في ضرسِ العقلِ أَنَّ كِبَرَ حجمِهِ يؤثرُ على تطور باقي الأسنان.
أَلَمُ سِنِّ العَقلِ
تصغير|220بك |يسار| شاهد: مشاكل ضروس العقل تختلف المشاكل باختلاف وضع ضرس العقل. فعندما يكون في وضعه الطبيعي قد يصعب الوصول اليه لتنظيفه مما يؤدي إلى تراكم الجير والكلس وهما المسببان الرئيسيان للتسوس والتهاب اللثة المحيطة. وأحياناً أخرى يكون بزوغه غير كامل مما يجعله مغطى باللثة جزئياً. وأهم المشاكل المصاحبة في هذه الحالة التهاب اللثة المغطية للضرس وتكوّن جيباً لثوياً قد يمتلئ بالجير وبقايا الطعام، التي يصعب إزالتها مما يؤدي إلى مزيد من الالتهاب ويعرض الضرس إلى التسوس. كما أن الإطباق قد يتسبب في التهاب اللثة المغطية للضرس أثناء المضغ، مسببا التهاباً بكتيرياً مؤلما جداً ، و يسمى هذا الالتهاب: تواج. وفي الحالات المتقدمة قد يتسبب مثل ذلك الالتهاب إلى خرّاج لثوي وأحيانا إلى عدم القدرة على فتح الفم. مما يدخل المريض في دوامة الألم المستمر.
انطمار ضرس العقل
وفي الكثير من الأحيان تكون ضروس العقل منطمرة ومدفونة تماما داخل عظام الفك، أو ببساطة يفشل بزوغها. وقد يؤدي ذلك إلى الضغط على بقية الأسنان أو تكوّن كيس مرضي.
والضرس المطمور يأخذ أشكالا مختلفة تتراوح بين الوضع الأفقي والمائل في اتجاهات مختلفة مما يكون سبباً في عدم بزوغه أحياناً.
وأهم مايجب أن نشير اليه ما أشارت اليه بعض الدراسات الأميركية إلى أن ضرس العقل قد يكوّن بؤرة التهابات بكتيرية قد تنتقل إلى مناطق بعيدة في الرقبة والرأس مما قد يسبب مضاعفات خطيرة.
نمو ضرس العقل
تصغير|220بك |يسار| ضرس عقل مائل إلى الأمام
هناك احتمالان لنموّ ضرس العقل:
إما أن يظهر في مكانه بشكل صحيحٍ وموازٍ لباقي أسنان الفك عندها لن تكون هناك أيُ مشاكل.
أو أن يظهر بشكل غير موازٍ أو مائلٍ بشكل ما وفي هذه الحالة يجب أن تتم إزالته لأنه سيتسبب في تلف باقي الأسنان المجاور أو عظام الفك أو عصب الأسنان:
- عندما ينمو ضرس العقل بصورة مائلة إلى الأمام يصعب تنظيفه ، فيعمل على تراكم الطعام بجانب الضرس الذي بجانبه مما يؤدي إلى تسوس كليهما: ضرس العقل والضرس الذي بجانبه أيضا .- وفي بعض الحالات ينمو ضرس العقل بصورة مائلة إلى الخارج مما يؤدي لحدوث آلام في الخد نتيجة القيام بعَضِّه بطريق الخطأ وقد يمتد الألم إلى الأذن والعين أو أسنان الفك.
التاريخ
رغم أنّه معروف رسميًا بالضرس الثالث، إلّا أن الاسم الشائع هو ضرس العقل وذلك بسبب ظهوره في وقت متأخر جدًا – بعد مدة طويلة من الأسنان الأخرى، في العمر الذي يكون فيه الناس على نحو محتمل أكثر "تعقُّلًا" من الطفل. المصطلح على الأرجح أنّه جاء ترجمةً للكلمة اللاتينية: dens sapierntiae.
معرض الصور
ضرس العقل يبرز من الخارج اللثة في الجزء الخلفي من الأسنان السفلية.
طبيب أسنان ومساعده يزيلان ضرس العقل.
انتزاع الضرس الثالث السفلي الذي تأثرأفقيا.
استخراج ضرس العقل العلوي والسفلي الأيمن خلال الدورة نفسها تحت التخدير المحلي.
ضرس العقل.
انظر أيضاً
طب الأسنان.
جراحة الفم والوجه والفكين.
ترقيم الاتحاد الدولي لطب الأسنان
مراجع
وصلات خارجية
informedhealthonline.org
Article on wisdom teeth.
Experience Project
WebMD article
، الشرق الأوسط، 27 أبريل 2008
، 22 مايو 2009
تصنيف:أجزاء زائدة من الجسم
تصنيف:أسنان
تصنيف:أعضاء أثارية
تصنيف:ألم حاد
تصنيف:تشريح فم الإنسان
| https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B6%D8%B1%D8%B3%20%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%82%D9%84 |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
628,
930,
1226,
1258,
1829,
1977,
2034,
2443,
2989,
3375,
3796,
3884,
4319,
4718,
5255,
5894,
6491,
7486,
8243,
8842,
9585,
9783,
9983,
10040,
10740,
11166,
11505,
11883,
12071,
12727,
13032,
13550,
14019,
14431,
15278,
15489,
15532,
15811,
16440,
16699,
17211,
17352,
17392,
18139,
18673,
18984,
19020,
19426,
19953,
20542,
20855,
21191,
21601,
21917,
22261,
23095,
23552,
23718,
23940,
24255,
24793,
24852,
26089
],
"plaintext_end_byte": [
627,
929,
1217,
1257,
1828,
1976,
2018,
2442,
2988,
3374,
3795,
3871,
4318,
4717,
5254,
5893,
6480,
7485,
8242,
8841,
9584,
9782,
9973,
10039,
10739,
11165,
11504,
11856,
12070,
12726,
13031,
13549,
14018,
14430,
15277,
15476,
15531,
15810,
16439,
16698,
17210,
17342,
17391,
18138,
18672,
18958,
19019,
19408,
19952,
20541,
20834,
21190,
21600,
21916,
22260,
23094,
23537,
23717,
23939,
24254,
24781,
24826,
26087,
26184
]
} | Siapa yang memenangi balapan Formula 1 pertama ? | Formula Satu | indonesian | {
"passage_answer_candidate_index": [
7
],
"minimal_answers_start_byte": [
2112
],
"minimal_answers_end_byte": [
2127
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
Formula Satu, disingkat F1 (atau bernama lengkap FIA Formula One World Championship[2]), adalah kelas balapan mobil formula tempat duduk tunggal yang tertinggi.[3][4] Terdiri dari sejumlah seri balapan yang dikenal dengan istilah Grand Prix. Balapan diselenggarakan di dalam sirkuit atau jalan umum dalam kota yang ditutup untuk umum. Hasilnya menentukan dua gelar juara dunia, satu untuk pembalap dan satu lagi untuk konstruktor. Pada balapan, mobil balap dapat mencapai kecepatan 300km/h (185mph) yang dihasilkan oleh mesin yang dapat mencapai tenaga sebesar 850 daya kuda pada putaran mesin sekitar 18.000 rpm (per 2005).
Eropa adalah pusat tradisi Formula Satu dan tetap menjadi pusatnya hingga sekarang. Sekarang ini Grand Prix telah diadakan di seluruh penjuru dunia, dengan seri balapan baru di Bahrain, Tiongkok, Malaysia dan Turki. Formula Satu adalah balap mobil termahal baik dalam segi produksi maupun olahraganya.
Aturan mainnya diatur oleh Fédération Internationale de l'Automobile (FIA), yang bermarkas di Place de la Concorde, Paris. Presidennya yang sekarang adalah Jean Todt, dan secara umum disponsori dan diatur oleh pemegang hak komersial resmi Bernie Ecclestone melalui berbagai perusahaan.
Sejarah
Lihat pula Sejarah Formula Satu
Seri Formula Satu berakar pada seri grand prix motor Eropa pada sekitar 1920-an dan 1930-an. Sejumlah organisasi balap grand prix membuat sejumlah aturan untuk kejuaraan dunia sebelum Perang Dunia II. Dengan alasan penundaan karena perang, kejuaraan dunia pembalap tidak diformalkan sampai 1947 dan berlangsung untuk pertama kalinya pada 1950. Kejuaraan dunia konstruktor kemudian menyusul pada 1958. Balapan Formula Satu tanpa gelar diselenggarakan bertahun-tahun, tetapi dikarenakan membengkaknya biaya kompetisi mengakibatkan kompetisi ini berakhir pada awal 1980-an.
Nama olahraga ini, Formula Satu, mengindikasikan bahwa ini merupakan olahraga yang paling maju dan kompetitif di antara balapan mobil formula lain.
Lihat pula Daftar grand prix Formula Satu
Awal kompetisi
Gelar juara dunia Formula Satu pertama kali dimenangkan oleh pembalap Italia Giuseppe Farina dengan mobilnya Alfa Romeo tahun 1950, dengan mengalahkan rekan setimnya, pembalap Argentina Juan Manuel Fangio. Akan tetapi, Fangio memenangkan gelar juara dunia pada tahun 1951 dan empat kali pada enam tahun berikutnya. Fangio kemudian menjadi legenda yang mendominasi tahun-tahun pertama kompetisi Formula Satu.
Juara dunia dari Britania Raya yang pertama adalah Mike Hawthorn, yang mengendarai Ferrari memenangkan gelar juara pada 1958. Kemudian Colin Chapman memasuki kompetisi F1 sebagai perancang mobil dan kemudian menjadi pendiri Lotus, British racing green datang untuk mendominasi kompetisi pada beberapa dekade berikutnya. Jim Clark, Jackie Stewart, Jack Brabham, Graham Hill, dan Denny Hulme adalah sederetan nama pembalap dari tim Inggris dan negara-negara persemakmuran yang memenangkan dua belas gelar juara dunia antara tahun 1962 hingga 1973.
Tahun 1962, Lotus memperkenalkan mobil dengan rangka aluminium yang dikenal dengan istilah monocoque yang menggantikan rangka tubular tradisional. Penemuan ini kemudian menjadi langkah kemajuan teknologi besar sejak penemuan mobil mid-engines. Tahun 1968 adalah tahun pertama kalinya olahraga ini memakai sponsor yaitu dimulai dengan Lotus yang mengecat "Imperial Tobacco" di mobilnya.
Aerodinamika gaya tekan ke bawah (downforce) secara perlahan memainkan peranan penting dalam perancangan mobil, dimulai dengan munculnya aerofoil tahun 1960-an. Akhir tahun 1970, Lotus memperkenalkan aerodinamika efek tanah (ground effect) yang menghasilkan gaya tekan yang bagus sehingga meningkatkan kecepatan di tikungan (konsep ini pernah diujicoba sebelumnya oleh Jim Hall dengan tim IndyCar-nya pada tahun 1960-an.
Federation Internationale du Sport Automobile kemudian didirikan pada 1979.
Kepopuleran
Tahun 1981 dikenal sebagai awal dari adanya Concorde Agreement, sebuah kontrak yang mengikat tim-tim untuk berkompetisi sampai masa berakhirnya kontrak. Kontrak itu juga berisi tentang pembagian sama rata atas keuntungan yang didapat dari hasil penjualan hak televisi. Merupakan tanda berakhirnya Perang FISA-FOCA. Concorde Agreement yang kedua ditandatangani pada 1992 dan yang ketiga pada 1997 di mana akan berakhir pada akhir 2007.
Tim F1 Renault memperkenalkan mesin turbocharged pada tahun 1977 yang dapat menghasilkan lebih dari 700 bhp. Pada tahun-tahun berikutnya, khususnya 1987, mobil-mobil Formula Satu dapat menghasilkan lebih dari 1.000bhp. FIA kemudian memberlakukan aturan kapasitas tanki bahan bakar pada 1984 dan kemudian melarang mesin turbocharged tahun 1989 untuk membatasi kecepatan mobil yang semakin meningkat.
Awal 1990 ditandai dengan diperkenalkannya alat bantu elektronik seperti power steering, traction control dan gearbox semi otomatis. FIA, dikarenakan banyaknya komplain mengenai hasil balapan yang lebih ditentukan oleh teknologi dibandingkan keahlian pembalap, melarang beberapa alat bantu tersebut pada 1994. Walaupun demikian banyak pengamat berpendapat bahwa larangan atas alat bantu pembalap tersebut tidak berarti sama sekali karena FIA tidak mempunyai teknologi atau metode untuk menghilangkan fitur-fitur tersebut dari kompetisi.
Tim McLaren dan Williams mendominasi balapan 1980-an dan 1990-an. Honda dan McLaren mendominasi banyak pada 1980-an, sementara tim Williams yang diperkuat mesin Renault memenangi beberapa gelar juara dunia pertengahan 1990-an. McLaren kemudian kembali pada akhir 1990-an. Pertarungan antara legenda Senna dan Prost menjadi pusat perhatian pada musim 1988 dan berlanjut sampai akhir 1993 di mana Prost menyatakan untuk pensiun. Ayrton Senna secara tragis tewas pada tabrakan di Grand Prix F1 San Marino 1994. Sejak itu banyak langkah diambil FIA untuk meningkatkan standar keamanan. Tidak ada pembalap yang tewas di balapan sejak saat itu.
Pembalap dari McLaren, Williams, Renault (dulunya bernama Benetton) dan Ferarri merupakan empat tim teratas yang memenangi gelar juara dunia dari 1984 sampai saat ini. Karena kemajuan teknologi sejak 1990-an, biaya kompetisi Formula Satu juga meningkat. Kedua hal ini mengakibatkan tim-tim lainnya mengalami kesulitan tidak hanya untuk bertahan dalam kompetisi namun untuk bertahan dalam bisnis. Masalah keuangan mengakibatkan beberapa tim untuk mundur. Sejak 1990, 28 tim telah mundur dari kompetisi Formula Satu. Salah satunya yang terjadi akhir-akhir ini adalah mundurnya tim Jordan.
F1 Modern
jmpl|1992 Jordan Yamaha 192 OX99 engine
Banyak rekor telah dipecahkan pada kompetisi pada abad ke-21, khususnya di tangan Michael Schumacher, Fernando Alonso, Lewis Hamilton, dan Sebastian Vettel. Awal tahun 2000 merupakan tahun dominasi Michael Schumacher dan tim Ferarri. Pada tahun 2001, Schumacher memecahkan rekor untuk kemenangan terbanyak; rekor sebelumnya dipegang oleh Alain Prost, dengan 51 kemenangan. Pada tahun 2002, Schumacher mencatat rekor klaim juara paling awal dengan menjuarai Grand Prix F1 Perancis 2002 pada bulan Juli tahun itu. Tahun 2003, Schumacher mengklaim gelar juara dunianya yang ke-6, mengalahkan pemegang rekor sebelumnya Juan Manuel Fangio yang memegang gelar juara dunia lima kali. Rekornya sekarang adalah 7 gelar juara dunia. Tahun 2008 Sebastian Vettel menjadi pembalap termuda yang menempati posisi pertama (pole position) saat memimpin babak kualifikasi pada Grand Prix F1 Italia 2008, dan pada besoknya ia menjadi juara balapan termuda dalam sejarah.
Walaupun dominasi Ferrari yang kuat, Kimi Räikkönen yang mengendarai McLaren mempunyai kesempatan besar untuk memenangi gelar juara dunia pada seri 2003. Juan Pablo Montoya yang mengendarai Williams juga memiliki kesempatan besar tahun 2003. Dominasi kuat Ferrari mencapai titik baliknya pada 25 September 2005, ketika Fernando Alonso memenangkan gelar juara dunia seri 2005 dengan finish pada tempat ke-3 di Grand Prix F1 Brasil 2005 dan juga memecahkan rekor juara dunia termuda menggantikan pemegang rekor sebelumnya Emerson Fittipaldi dari Brasil. Michael Schumacher sebelumnya memegang gelar juara dunia selama lebih dari 1.800 hari. Rekor ini kemudian dipecahkan Lewis Hamilton di musim 2008 dan dipecahkan lagi oleh Sebastian Vettel di musim 2010.
Format kualifikasi berganti beberapa kali pada kompetisi tahun 2003. Salah satunya adalah keharusan bagi pembalap untuk memulai balapan dengan jumlah bahan bakar yang sama setelah kualifikasi, yang memaksa tim untuk mencari strategi baru. Peraturan lainnya yaitu pembatasan pemakaian mesin yang sama untuk dua kali balapan. Pembalap yang mengganti mesinnya akan mendapatkan penalti memulai balapan dari posisi paling belakang. Pembalap juga tidak diperkenankan untuk mengganti ban selama balapan berlangsung, kecuali untuk mengganti ban yang rusak sehingga dapat berisiko pada keselamatan pembalap.
Beberapa seri balapan pada abad ke-21 juga mempunyai beberapa kontroversial dan skandal. Pada seri Australia tahun 2002, Rubens Barrichello, rekan setim Schumacher di Ferrari yang sedang memimpin diperintahkan untuk membiarkan Schumacher untuk mengambil alih pimpinan lomba. FIA kemudian merespon dengan melarang team order di peraturan yang baru. Pada Grand Prix F1 Amerika Serikat 2005 di sirkuit Indianapolis, kompetisi hanya diikuti tiga tim dari keseluruhan 10 tim ketika pabrikan ban Michelin menginformasikan bahwa ban buatannya tidak cukup aman untuk digunakan dalam lomba, sehingga menyebabkan semua tim yang menggunakan bannya untuk tidak mengikuti lomba. Hal tersebut dikarenakan FIA menolak untuk mengganti peraturan mengenai ban.
Awal tahun 2000, badan administrasi Formula Satu pimpinan Bernie Ecclestone membuat sejumlah merek dagang termasuk logo resmi dan situs web resmi untuk memberikan Formula Satu identitas perusahaan.
Tahun 2005 menandakan berakhirnya era mesin 10 silinder yang digunakan selama lebih dari dua dekade. Mesin baru bersilinder 8 direncanakan untuk diperkenalkan pada awal musim kompetisi 2006.
Strategi
Lihat pula: Balapan Formula Satu, Peraturan Formula Satu
Sebuah seri balapan Formula Satu dilaksanakan pada akhir minggu, dimulai dengan dua kali latihan bebas pada hari Jumat dan dua kali latihan bebas pada hari Sabtu. Pembalap ketiga diijinkan untuk turun pada latihan bebas untuk tim yang finish pada seri balapan sebelumnya di posisi 5 ke bawah. Setelah sesi latihan, dilaksanakan sesi kualifikasi yang dimulai dengan flying lap (di mana pembalap diukur waktunya dalam menempuh sekali putaran dalam trak yang kosong diukur dari gari start) yang menentukan posisi pembalap pada sesi lomba pada hari Minggu. Pembalap yang menempuh waktu tercepat pada babak kualifikasi mendapatkan pole position dan pembalap yang terlambat akan menempati posisi terakhir.
Lomba dimulai dengan putaran formasi pemanasan (warm up) setelah itu mobil kembali pada urutan yang sesuai di garis start sesuai hasil kualifikasi sebelumnya. Jika seorang pembalap mengalami stall sebelum putaran pemanasan dan dilewati sisa pembalap lainnya, ia harus memulai lomba dengan start dari posisi paling belakang. Selama ia bisa bergerak dan sedikitnya satu mobil masih di belakangnya, ia dapat menempati posisinya.
Sebuah sistem lampu di atas lintasas akan memberikan sinyal untuk lomba dimulai. Jarak yang ditempuh sekitar 300 kilometer (180 mil) dan dibatasi untuk selama dua jam. Sesi latihan hanya sekitar 90 menit. Selama lomba berlangsung, pembalap dapat melakukan satu atau lebih pit stop untuk melakukan penggantian ban atau komponen yang rusak.
FIA memberikan nilai kepada delapan pembalap tercepat dan kepada timnya setiap seri balapan. Berturut-turut nilai yang diberikan adalah 25-18-15-12-10-8-6-4-2-1 (juara mendapatkan nilai 25, pembalap kedua mendapatkan nilai 18, dan seterusnya). Juara dunia satu musim adalah pembalap dan tim yang mendapatkan nilai tertinggi pada akhir musim kompetisi.
Pembalap dan konstruktor
Lihat pula: Daftar konstruktor Formula Satu, Daftar pembalap Formula Satu, Daftar tokoh Formula Satu, Daftar juara dunia pembalap Formula Satu, Daftar juara dunia konstruktor Formula Satu
Tim Formula Satu membangun sendiri kendaraan yang dipakai untuk berkompetisi. Istilah "konstruktor" dapat diartikan sebagai tim-tim tersebut. Persyaratan inilah yang membedakan olahraga ini dengan seri-seri balapan lain seperti Indy Racing League, Champ Car, dan NASCAR, yang memperbolehkan mereka untuk membeli kendaraan, dan seri-seri seperti GP2, yang mengharuskan satu jenis kendaraan untuk semua tim. Pada tahun-tahun pertama, tim-tim Formula Satu juga membuat sendiri mesin yang dipakai. Sekarang ini hal tersebut semakin jarang terjadi dikarenakan keterlibatan pabrikan-pabrikan mobil utama seperti BMW, DaimlerChrysler, Renault, Toyota, dan Honda.
Keterlibatan awal pabrikan mobil datang dalam istilah "tim pabrikan" seperti Alfa Romeo, Ferrari (FIAT) dan Renault. Perusahaan seperti Climax, Repco, Cosworth, Hart, Judd dan Supertec, yang tidak memiliki
hubungan dengan tim manapun seringkali menjual mesin ke tim-tim yang tidak mampu untuk membuatnya.
Sejak menghilang pada awal 1980-an, tim pabrikan kembali lagi pada 1990-an dan 2000-an. Toyota, Ferrari (FIAT) dan Renault telah memiliki tim sendiri. BMW mengikuti langkah tersebut dengan membeli bekas tim Sauber. Honda akhir-akhir ini juga telah memiliki pengaruh atas bekas British American Racing. Pabrikan mesin seperti DaimlerChrysler menyediakan mesin dan menjadi sponsor bagi tim-tim lainnya dengan balasan iklan pada baju dan mobil. Pabrikan lainnya memilih menjadi penyedia mesin komersial seperti Cosworth.
Lomba Formula Satu musim 1950 terdiri dari 18 tim. Dikarenakan biaya yang makin membengkak, banyak yang keluar dari persaingan dengan cepat. Scuderia Ferrari menjadi satu-satunya tim yang berkompetisi sejak 1950. Per 2005 hanya sepuluh tim yang tersisa, setiap tim menyediakan dua mobil. Walaupun setiap tim merahasiakan informasi mengenai anggaran dana mereka, tetapi diperkirakan anggaran tersebut berkisar antara 75 juta USD sampai 500 juta USD untuk setiap timnya.
Untuk menjadi tim baru di kejuaraan dunia Formula Satu membutuhkan dana 25 juta poundsterling (sekitar 50 juta USD) yang dibayarkan dimuka kepada FIA, yang kemudian dibayarkan kembali kepada tim tersebut akhirnya. Sebagai konsekuensinya, konstruktor yang ingin memasuki kompetisi Formula Satu seringkali lebih suka membeli tim yang sudah ada seperti: B.A.R. yang membeli Tyrrell dan Midland yang membeli Jordan.
Setiap mobil diberikan nomor. Juara dunia musim sebelumnya diberikan nomor 1, rekan setimnya diberikan nomor 2. Nomor-nomor berikutnya diberikan sesuai dengan posisi masing-masing konstruktor pada musim sebelumnya. Pengecualian diberikan jika juara dunia sebelumnya tidak lagi ikut berkompetisi. Nomor 13 tidak digunakan sejak 1974. Sebelum 1996, hanya juara dunia pembalap dan timnya yang bertukar angka dengan juara musim sebelumya. Sisanya tetap menggunakan nomor yang sama dengan musim sebelumya, di mana nomor-nomor tersebut ditetapkan pada musim 1974. Contohnya untuk beberapa tahun, Ferrari menggunakan nomor 27 dan 28, tidak peduli berapapun posisi yang mereka raih pada kompetisi. Seiring dengan bergabungnya tim-tim baru pada awal 1990-an, nomor-nomor kemudian secara rutin diacak kembali sampai sistem yang sekarang berlaku sejak 1996.
Michael Schumacher memegang rekor untuk pembalap yang paling sering menjadi juara dunia (tujuh kali) dan Scuderia Ferrari memegang rekor konstruktor yang paling sering menjadi juara dunia (14 kali).
Grand Prix
Lihat pula: Daftar grand prix Formula Satu
Jumlah Grand Prix yang diselenggarakan di setiap musim balapan berubah-ubah sepanjang waktu. Musim pertama tahun 1950 terdiri dari 7 sesi dan terus bertambah sepanjang waktu. Sejak 1980 jumlah sesi balap bertahan di 16 atau 17 seri dan kemudian mencapai 19 seri pada tahun 2005.
Enam dari tujuh seri balap musim pertama berada di Eropa menyisakan seri Indianapolis sebagai satu-satunya seri balapan yang diselenggarakan di luar Eropa. Kompetisi F1 kemudian secara bertahap meluas ke negara-negara non Eropa. Argentina menjadi satu-satunya negara di Amerika Selatan yang menyelenggarakan grand prix pada tahun 1953. Maroko kemudian menjadi negara Afrika pertama yang menjadi tuan rumah balapan F1 tahun 1958. Menyusul kemudian Asia (Jepang tahun 1976) dan Oseania (Australia tahun 1985). Seri balapan yang sekarang tersebar di sejumlah negara di benua Eropa, Asia, Oseania, Amerika Utara dan Amerika Selatan.
Umumnya, setiap negara menjadi tuan rumah grand prix sekali dalam setiap musim yang membawa nama negara tersebut ke pentas internasional. Dengan pengecualian Jerman yang menyelenggarakan dua seri balap setiap musim. Satu di antaranya adalah Grand Prix Eropa.
Sirkuit yang digunakan untuk balapan bisa berbeda dari satu musim ke musim berikutnya. Grand Prix Inggris contohnya diselenggarakan setiap tahun sejak 1950 telah rutin berganti antara Brands Hatch dan Silverstone mulai tahun 1963 sampai 1986. Satu-satunya seri balapan yang ada dalam setiap musim kompetisi adalah Grand Prix Italia. Seri Italia selalu diadakan di Monza, dengan satu pengecualian pada tahun 1980 di mana seri tersebut diadakan di Imola (yang sekarang menjadi sirkuit dari Grand Prix San Marino).
Salah satu seri balapan terbaru adalah yang diadakan di Bahrain di mana menjadi penyelenggaraan balapan F1 pertama di Timur Tengah.
Sirkuit
Lihat pula: Daftar sirkuit Formula Satu
Pit lane, tempat di mana pembalap berhenti untuk mengisi bahan bakar selama balapan dan tempat tim bekerja sebelum balapan dimulai umumnya berada di samping garis start. Tempat lainnya di sirkuit berbeda-beda antara satu dengan yang lainnya. Umumnya sirkuit yang dipakai menggunakan arah searah jarum jam. Sirkuit yang memakai arah berlawanan dengan arah jarum jam dapat menyebabkan masalah pada leher pembalap karena gaya yang ditimbulkan oleh mobil-mobil F1. Beberapa tikungan-tikungan pada sirkuit-sirkuit F1 diberi nama seperti tikungan Eau Rouge di Spa-Francorchamps, tikungan Tamburello di Imola, Curva Grande di Monza, dan yang terkenal akhir ini adalah tikungan ke-13 di Indianapolis, dikenal sebagai tikungan tercepat dalam olahraga ini.
Kebanyakan sirkuit yang digunakan sekarang ini adalah sirkuit yang khusus dibuat untuk kompetisi F1. Satu-satunya sirkuit yang menggunakan jalan raya umum adalah Circuit de Monaco, yang digunakan Grand Prix Monako. Glamour dan sejarah balapan Monako merupakan alasan satu-satunya kenapa sirkuit tersebut masih digunakan sekarang ini karena sirkuit itu dianggap tidak memenuhi standar keselamatan yang diminta. Juara dunia tiga kali Nelson Piquet pernah menggambarkan balapan di Monako seperti "mengendarai sepeda di ruang tamu Anda".
Sirkuit Formula Satu modern memiliki area kosong yang luas, jebakan kerikil dan penghalang ban untuk mengurangi risiko dalam kecelakaan. FIA memerintahkan beberapa perubahan terhadap sirkuit-sirkuit setelah kematian dari Ayrton Senna dan Roland Ratzenberger di Imola selama musim 1994.
Masa depan Formula Satu
Lihat pula: Masa depan Formula Satu
Formula Satu sempat mengalami masa-masa sulit pada awal 2000-an. Fans mengekspresikan kehilangan minat mereka karena dominasi dari Michael Schumacher dan Scuderia Ferrari. Pada masa sekarang ini, FIA dibebani tanggung jawab untuk membuat aturan yang dapat mengurangi biaya yang makin meningkat sehingga dapat memengaruhi tim-tim kecil serta aturan untuk meningkatkan keselamatan pembalap.
Perubahan lokasi
Dalam rangka untuk meningkatkan citra olahraga ini sebagai kejuaran dunia, presiden FOM Bernie Ecclestone telah merencanakan sejumlah grand prix untuk diadakan di sejumlah negara baru. Per 2005, perubahan ini telah menghasilkan pengurangan satu seri balapan, Grand Prix Austria yang terakhir diadakan pada 2003. Akan tetapi beberapa tim telah menyatakan keinginan agar kalender kompetisi dipersingkat sehingga masa depan seri balapan seperti Grand Prix Inggris, Grand Prix Perancis dan Grand Prix San Marino semakin diragukan.
Grand Prix Turki pertama kali diadakan dalam musim 2005 di IstanbulPark. Kemudian sebuah Grand Prix Meksiko sudah direncanakan untuk diadakan tahun 2006, selain itu Ecclestone juga sudah menyatakan akan membawa F1 ke Afrika Selatan dalam lima tahun kedepan. Ia juga menyatakan keinginannya untuk menyelenggarakan Grand Prix Rusia di Moskow atau St Petersburg dalam waktu mendatang. Ratifikasi Uni Eropa tentang pelarangan iklan tembakau yang mulai berlaku pada 31 Juli 2005 semakin memaksa para produsen produk tembakau yang menjadi sponsor olahraga untuk beralih ke lokasi di luar Eropa.
Masa depan Grand Prix Amerika Serikat di Sirkuit Indianapolis juga diragukan sejak hanya enam mobil yang berlomba pada musim 2005 dikarenakan isu masalah keselamatan oleh produsen ban Michelin. Grand Prix Amerika Serikat telah resmi dijadwalkan untuk diselenggarakan kembali pada 2 Juli 2006.
Perubahan peraturan
Demi keselamatan, FIA telah membuat sejumlah perubahan pada peraturan mulai musim 2005, termasuk larangan pergantian ban. Untuk memangkas biaya, aturan setiap mesin harus digunakan untuk dua kali balapan diperkenalkan. Kedua isu tersebut, keselamatan dan biaya adalah dua garis besar yang membawahi sejumlah peraturan yang akan dibuat.
Pola babak kualifikasi sekarang menjadi sekali menggantikan pola lama yang digunakan sejak awal musim 2005 sampai Grand Prix Eropa yang terdiri dari dua kali kualifikasi, Sabtu dan Minggu pagi, dengan posisi start ditukar antara yang pertama dengan yang kedua berdasarkan waktu rata-rata yang dicapai pembalap. Akan tetapi pola babak kualifikasi sekarang ini masih tidak disukai oleh baik pembalap maupun tim.
Mulai musim 2006, penggunaan mesin akan menurun yakni jenis 2,5L V8 menggantikan 3.0L V10. Tetapi beberapa tim diijinkan untuk tetap menggunakan mesin V10 dengan beberapa pembatasan untuk mengurangi biaya. Kedepannya, FIA bermaksud untuk membuat pembatasan-pembatasan dan standardisasi peralatan elektronik dan ban.
Kedepannya, beberapa perubahan radikal akan dibuat. Pada 5 Mei 2005, FIA mengusulkan konsep sayap belakang baru yang akan menghilangkan sayap belakang tunggal yang sekarang dipakai dan akan diganti dengan sayap-sayap baru menyerupai kotak dan akan dipasang di belakang masing-masing ban belakang. Perubahan ini direncanakan berlaku pada 2007.
Pada 24 Oktober 2005, komisi Formula Satu memutuskan untuk mengganti sistem kompetisi ke sistem "KO". Pada akhir 15 menit pertama, 5 mobil terlambat tidak diperbolehkan melanjutkan babak kualifikasi. Mobil-mobil ini kemudian akan menempati 5 posisi terbelakang berdasarkan urutan waktu yang dicapai masing-masing mobil. Waktu yang dicapai sisa 15 mobil lainnya kemudian akan dihitung ulang. Pada akhir 15 menit kedua, 5 mobil terlambat kembali tidak diperbolehkan melanjutkan babak kualifikasi dan akan menempati posisi 11 sampai 15 menurut waktu masing-masing mobil. Waktu yang dicapai sisa 10 mobil lainnya akan dihitung ulang. Kemudian untuk 20 menit terakhir adalah untuk menentukan posisi kesepuluh mobil yang tersisa berdasarkan waktu yang dicapai masing-masing mobil. Perubahan ini direncanakan akan berlaku mulai musim 2006.
Juga pada musim 2006, penggantian ban waktu pit stop kembali diperbolehkan. Dasar pertimbangannya adalah dengan pengurangan kapasitas mesin akan mengurangi kecepatan. Pembalap juga diperbolehkan memiliki lebih banyak cadangan ban dibandingkan dengan musim 2005. Tujuh set ban cuaca kering, empat set ban cuaca hujan dan tiga set ban cuaca ekstrem. Pembalap kemudian diharuskan untuk memilih jenis ban cuaca kering sebelum kualifikasi dimulai.
Tim-tim kecil
Mundurnya Ford Motor dari kompetisi Formula Satu memengaruhi beberapa tim-tim kecil. Jaguar Racing kemudian dijual ke Red Bull yang sekarang menjadi Red Bull Racing.
Jordan dan Minardi sama-sama tergantung kepada mesin-mesin Ford Cosworth. Jordan kemudian mempertimbangkan untuk menggunakan mesin Toyota, sementara Minardi tetap menggunakan mesin Cosworth di bawah pemilik baru Cosworth.
Pada musim 2006, Jordan akan berganti nama menjadi Tim F1 Midland. Bulan Juni 2005, BMW membeli saham mayoritas Sauber dan berniat menjadikan timnya sebagai tim pabrikan pada musim 2006. Sebagai hasilnya tim Williams akan menghentikan kerjasamanya dengan BMW dan memilih untuk menggunakan mesin Cosworth pada 2006.
Tim lain Tim F1 Super Aguri bergabung dengan F1 pada 2006. Tim ini dinamakan sesuai dengan pendirinya Aguri Suzuki, yang pernah menjadi pembalap F1 dan berpartisipasi dalam 88 kali balapan. Tim ini diperkirakan akan mengontrak bekas pembalap BAR Takuma Sato. Mesin kemudian akan disediakan oleh Honda. Sementara itu pada November 2005, mereka telah mengadakan negosiasi dengan bekas pemimpin tim Minardi Paul Stoddart mengenai pembelian rangka untuk kendaraan mereka, yang kemungkinan akan menggunakan model Arrows tahun 2002.
Lihat pula
Seri GP2
A1GP
Superleague Formula
Referensi
Pranala luar
Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. — Situs resmi Formula One Management; berisi jadwal, statistik, hasil lomba, dan berita.
Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. Regulasi-regulasi yang sekarang berlaku.
Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. — Berita F1 dan ensiklopedia Grand Prix.
Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. — Berita, foto dan komentar.
Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. - Blog dan wawancara investigatif seputar Formula 1
Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. — Berita-berita.
Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead.
Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead.
Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. — Basisdata dan statistik F1.
Kategori:Otomotif
Kategori:Artikel kelas-B bertopik Formula Satu
Kategori:Pendirian tahun 1950 | https://id.wikipedia.org/wiki/Formula%20Satu |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
171,
540,
761,
1156,
1368,
1676,
1787,
2015,
2129,
2306,
2398,
2787,
3086,
3531,
4457,
4632,
5721,
5926,
6534,
7267,
7538,
8789,
9101,
9633,
10137,
10260,
10355,
10427,
10494,
10607,
10783,
10922,
11260,
11368,
11536,
11614,
11713,
11856,
12118,
12163
],
"plaintext_end_byte": [
170,
539,
750,
1155,
1367,
1675,
1786,
2014,
2128,
2305,
2378,
2786,
3085,
3530,
4455,
4631,
5703,
5908,
6533,
7235,
7537,
8788,
9100,
9632,
10112,
10259,
10354,
10426,
10493,
10606,
10782,
10906,
11232,
11367,
11535,
11607,
11705,
11817,
12088,
12161,
12293
]
} | Mitä ovat hornetit? | A-18 Hornet | finnish | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
McDonnell Douglas F/A-18 Hornet on yhdysvaltalaisen McDonnell Douglasin (nykyään Boeing) valmistama kaksimoottorinen jokasään laivastohävittäjä ja rynnäkkökone.
F/A-18A ja C ovat yksipaikkaisia malleja, ja F/A-18B ja D kaksipaikkaisia. Tila takaohjaamolle on saatu avioniikan uudelleensijoituksella ja kuusi prosenttia pienemmällä polttoainesäiliöllä. Kaksipaikkaisia malleja käytetään etupäässä koulutukseen, mutta ne ovat myös täysin taistelukykyisiä ja varustelultaan samanlaisia yksipaikkaisten koneiden kanssa.
F/A-18 Hornetia käyttävät muun muassa Yhdysvaltain laivasto ja merijalkaväki, NASA, Australian kuninkaalliset ilmavoimat (RAAF), Kuwaitin ilmavoimat, Sveitsi, Malesia, Kanada, Espanja ja Suomi (F/A-18C/D).
Historiaa
Lentokone suunniteltiin tukialuskäyttöön korvaamaan A-4 Skyhawk-, A-7 Corsair II-, ja F-4 Phantom II -koneita ja kevyempänä täydentämään F-14 Tomcat -kalustoa. Aluksi Grumman tarjosi kevennettyä versiota F-14-koneesta ja McDonnell Douglas ehdotti F-15-koneen muuntamista laivastokäyttöön sopivaksi. Kumpikin vaihtoehto todettiin jo varhain vain vähän F-14-konetta edullisemmaksi.
Konetyypiksi valittiin Northropin YF-17, joka oli aiemmin hävinnyt tarjouskilpailun ilmavoimien jokasään hävittäjäkoneesta F-16 Fighting Falconille.[1] Varsinainen tuotanto annettiin McDonnell Douglasille.
Varhaisissa suunnitelmissa oli kolme eri konetyyppiä, yksipaikkaiset F-18 ja rynnäkkökone A-18 sekä kaksipaikkainen koulutuskone TF-18. F- ja A-mallien ainoa oleellinen ero oli erilainen avioniikka. Suunnitelmien edetessä F- ja A-mallit yhdistettiin F/A-18A-koneeksi ja koulutusversiosta tuli F/A-18B.
Kanadassa käytetty CF-188 (tunnettu myös mallina CF-18) on muunneltu versio yhdysvaltalaisesta versiosta.[2]
Myöhemmin esiteltiin C- ja D-mallit, jotka ovat yksi- ja kaksipaikkaiset uudemmat versiot. Kaksipaikkaista D-mallia käytetään tiedusteluun, tactical air control ja forward air control tehtäviin Yhdysvaltain laivastossa.[3]
Super Hornet nimitystä käytetään E- ja F-malleista.[4] E- ja F-malleista käytetään myös nimitystä Rhino.
Elektroniseen sodankäyntiin tarkoitettu kaksipaikkainen EA-18G-malli tunnetaan nimityksellä Growler.[5] Tässä mallissa toinen paikka on asejärjestelmien käyttäjälle ().
Advanced Super Hornet (ASH) on Boeingin esitys parannetulle mallille.[6]
Käyttö Suomessa
Koneita ostettiin alun perin 64, joista seitsemän kaksipaikkaista koulutuskonetta. Konetyyppi valittiin vuonna 1992 ja ensimmäiset seitsemästä kaksipaikkaisesta F-18D-koneesta lennettiin Yhdysvalloista Suomeen 7. marraskuuta 1995. Ensimmäinen yksipaikkainen F-18C luovutettiin 28. kesäkuuta 1996 ja viimeinen 8. elokuuta 2000. F-18C-koneet koottiin Kuoreveden Hallissa 1996–2000.
Hornet tilattiin Suomeen kesken 1990-luvun taantumaa. Markan arvon heikkenemisen, indeksimaksujen ja Euroopan unionin tullimaksujen ja niiden viivästyskorkojen vuoksi koneiden hinta nousi kaavaillusta 13 miljardista markasta (2,17 miljardia euroa) 3,16 miljardiin euroon eli noin 46 prosenttia.[7]
Hornetien ostaminen ja 30 vuoden käyttö tulevat maksamaan arviolta 8 miljardia euroa[8]. Se on yli kaksinkertaisesti rahaa verrattuna siihen arvioon, jolla Hornetit aikoinaan myytiin päättäjille[8]. Hornetien hankinnan ja käytön piti maksaa nykyrahassa laskettuna noin 3,9 miljardia euroa[8]. Todellisuudessa rahaa kuluu 8 miljardia[8]. Eliniän käyttökustannusarvio jäi pahasti alakanttiin verrattuna toteutuneisiin kustannuksiin[8].
Suomen ilmavoimilla oli alkuvuodesta 2012 seitsemän käyttökelpoista F-18D- ja 55 F-18C-torjuntahävittäjää.[9] Suomessa käytettiin aiemmin merkintää ”F-18”, joka tarkoittaa vain hävittäjätehtäviin käytettävää konetta (F, fighter), erotukseksi myös rynnäköintiin soveltuvasta koneesta (A, attack[10]). Erottelu oli poliittinen, sillä kone on lähes identtinen Yhdysvaltain laivaston käyttämiin nähden – ilmasta-maahan-aseistus vain päätettiin jättää ostamatta. Päätökseen palattiin 2000-luvun alussa ja Hornetien ilmasta-maahan-ominaisuudet päätettiin ottaa käyttöön. Tämän mahdollistamiseksi tilattiin elinkaaren keskivaiheen päivityksen (MLU2) yhteydessä muun muassa Litening AT -maalinosoituslaitteita.[11] Hornetien uudistuksen kokonaissumma nousee Ilmavoimien arvion mukaan 1,625 miljardiin euroon.[12] Nykyään ilmavoimat viittaa koneisiin F/A-18-tyyppimerkinnällä.[13]
Koneen maksimi ilmataisteluasekuorma on kymmenen AIM-120 AMRAAM-ohjusta ja kaksi AIM-9 Sidewinder-ohjusta. Horneteissa on lisäksi M61 Vulcan 20mm -konetykki lähitaisteluun.
Vuonna 2007 ilmavoimissa otettiin käyttöön kypärätähtäimet ja Sidewinder-infrapunaohjusten uusin kehitysversio (AIM-9X) osana koneiden elinkaaren keskivaiheen päivitystä (MLU1). Syksyllä 2008 saatiin myyntivahvistus tilauksesta, joka arvioitiin optioineen 400 miljoonan dollarin arvoiseksi.[14] Tilaukseen kuului muun muassa 70 kappaletta radioita, kypärätähtäimiä ja näyttöpaneeleita sekä 15 JSOW-liitopommia.[14] Marraskuussa 2011 Yhdysvaltain kongressi antoi myyntiluvan kehittyneemmälle AGM-158 JASSM -risteilyohjukselle. 1. maaliskuuta 2012 vahvistettiin kaupat 70 JASSM-ohjukselle. Kauppaan sisältyy taisteluohjukset, harjoitusohjuksia, koulutusta ja tarvittavat muutokset koneiden järjestelmiin.[15] Maataistelukyvyn ja ilmasta-maahan-ohjusten sekä pommien käyttöönotto muutti Hornetien tyyppiluokituksen F-mallista F/A-malliin. Vastaava elinkaaren keskivaiheen päivityksen myötä tapahtunut maataistelukyvyn lisäys tehtiin Sveitsissä. Kolmatta MLU-ohjelmaa ei tule, vaan Hornetien suorituskyky korvataan HX-hävittäjähankkeella.[16]
MLU1 2004–2010
JHMCS-kypärätähtäinjärjestelmä
AIM-9X-infrapunaohjus
Mode S -omatunnuskyselijä
Have Quick UHF/VHF-radiot
TAMMAC-karttatietokone liikkuvan taktisen karttanäytön esittämiseen [13]
MLU2 2012–2016
Yli puolet koneista oli päivitetty 1. kesäkuuta 2015 mennessä. Kyseisellä viikolla ilmavoimat pudotti ensimmäiset kovat pomminsa (JDAM)[17], jonka jälkeen Horneteille julistettiin alustava ilmasta maahan -toimintakyky.[16] Patria luovutti viimeisen päivitetyn koneen ilmavoimille 9. joulukuuta 2016. Neljä päivää aikaisemmin Yhdysvaltain ulkoministeriö oli hyväksynyt 90 MIDS-radiojärjestelmän myynnin Suomelle. Kaupan, johon kuului lisäksi tukea, varusteita ja koulutusta, arvo oli 156 miljoonaa dollaria. Täysi ilmasta maahan -toimintakyky odotettiin saatavan käyttöön vuonna 2018.[18]
Viesti- ja suunnistusjärjestelmien päivityksiä
Nato-yhteensopiva MIDS Link 16 -tiedonsiirtojärjestelmä
Ohjaamon päivitys nestekidenäyttöihin
Sensori- ja omasuojajärjestelmän päivityksiä, kuten AN/ALR-67(V)2-tutkavaroitin [16]
AMRAAM-tutkaohjuksen uuden version, 120C-7:n käyttöönotto
Ilmasta maahan -täsmäaseistuksen käytöönotto: [16]
lyhyen kantaman ohjautuvat JDAM-pommit GBU-31(V)1/(V)3 (2000lb), GBU-32 (1000lb) ja GBU-38A (500lb)
keskipitkän kantaman JSOW-liitopommi
pitkän kantaman JASSM-risteilyohjus
Litening AT -maalinosoituslaite
Uuden aseistuksen edellyttämät ohjelmistopäivitykset
Varaosahankintoja ja rakennevahvistustöitä
Uusi koelentomittausjärjestelmä [13]
Hornet-onnettomuudet Suomessa
Suomessa on palveluskäytössä menetetty 15 vuodessa kaksi konetta (vuosina 2001 ja 2010) ja yksi vaurioitui pahoin yhteentörmäyksessä vuonna 2001 sekä vuonna 2006 kaksi konetta törmäsi toisiinsa saaden pieniä vaurioita. Onnettomuuksissa ei ole kuollut ketään.
8. marraskuuta 2001 Satakunnan lennoston Hävittäjälentolaivue 21:n HN-430 ja HN-413 törmäsivät toisiinsa ilmassa Karstulassa[19], Kyyjärven lounaispuolella. HN-430 putosi maahan ja romuttui täysin lentäjän pelastautuessa heittoistuimella. HN-413:n lentäjä onnistui palaamaan Pirkkalan tukikohtaan.[20] HN-413 muutettiin 15 miljoonan euron kustannuksin ja Kanadan ilmavoimilta ostetun CF-18B-koneen eturungon osilla kaksipaikkaiseksi F-18D-hävittäjäksi. Korjaustyö aloitettiin 2006 ja se valmistui syksyllä 2009. Maailmallakin ainutlaatuinen uudelleenrakennusurakka nosti koulukoneiden lukumäärän kahdeksaan.[21][22] Korjaustyöt maksoivat 15 miljoonaa euroa ja niihin kului noin 100000 työtuntia. Horneteiden kappalehinnaksi on 1990-luvulla arviotu tulleen noin 25 miljoonaa euroa. HN-413:lla oli lennetty vain kymmenesosa kaikkiaan Horneteiden
6000 lentotunnista. Hornet 18D:n korjaamiseen käytettiin edellisen Hornet-polven 18B:n rungon etuosaa, joka ostettiin Kanadasta. Työt suoritti Patria yhteistyössä Suomen ilmavoimien, Yhdysvaltain laivaston ja Boeingin kanssa, joka joutui käynnistämään vanhaa tuotantolinjaansa osien saamiseksi jo myynnistä poistuneeseen malliin. Korjattu HN-413 oli numeroltaan HN-468.[23]
4. toukokuuta 2006 Kaksi Karjalan lennoston F-18C:tä osui yhteen Nurmeksen lähellä. Kahdeksan kilometrin korkeudessa tapahtuneessa törmäyksessä toisesta koneesta vaurioitui sivuvakaajan kärki (HN-415) ja toisesta (HN-438) rikkoutui kuomu. Molemmat koneet laskeutuivat kentälleen Rissalaan onnistuneesti.
21. tammikuuta 2010 aiemmin vaurioitunut ja korjattu HN-468 tuhoutui Juupajoella tapahtuneessa maahansyöksyssä.[24] Kone oli korjauksien vuoksi Patrian kirjoilla, eikä sitä ollut vielä luovutettu Ilmavoimille.[25] Koneella lennettiin ns. vastaanottokoelentoja ja sillä oli ennen maahansyöksyä tehty ns. virheliiketesti. Kaksihenkinen miehistö – 32-vuotias kapteeni ja 44-vuotias everstiluutnantti – pelastautuivat heittoistuimilla, mutta molemmat loukkaantuivat niin vakavasti, että he tarvitsivat leikkaushoitoa.[24]
26. tammikuuta 2011 Hornet HN-428 (F-18C) ajautui rullaustieltä Tampere-Pirkkalan lentoasemalla. Lentäjä ehti koneesta pois heittoistuimella ennen kuin se törmäsi lumipenkkaan. Hän selvisi venähdyksin.[26] Kyseessä oli pimeänäkölaitteen avulla tehty harjoituslaskeutuminen pimennetylle kentälle. Lentäjän olisi pitänyt laskeutua kiitotielle, mutta hän laskeutui rullaustielle syystä, joka ei ole toistaiseksi tiedossa. Lentäjä toimi tilanteessa oikein.[27][28]
F/A-18E/F Super Hornet
F/A-18E/F Super Hornet on Yhdysvaltain laivaston käyttämä hävittäjämalli, joka on kehitetty C/D -mallien Hornetista.
E-mallin on yksipaikkainen ja F-malli kaksipaikkainen ja se on otettu käyttöön vuonna 1999.
Mallista on kehitetty Advanced Super Hornet ja EA-18G Growler -muunnos.
Super Hornet on kookkaampi kuin aiempi malli (suluissa C/D-malli):
Pituus: 18,31 m (17,1 m)
Kärkiväli: 13,62 m (12,3 m)
Korkeus: 4,88 m (4,7 m)
Siipipinta-ala: 46,5 m² (38 m²)
Super Hornet suuremman kokonsa puolesta mahdollistaa suuremman polttoainekuorman kantamisen sisäisesti sekä ulkoisesti useamman lisäsäiliön käyttämisen samanaikaisesti.
Boeing F/A-18 Super Hornet on yksi HX-hävittäjähankkeen ehdokkaista F/A-18 Hornetin seuraajaksi Suomen Ilmavoimille[29].
EA-18G Growler
EA-18G Growler on F/A-18F Super Hornetin elektroniseen sodankäyntiin tarkoitettu versio, joka lensi ensilentonsa 15. elokuuta 2006 .[30] Kone tuli Yhdysvaltain laivaston palveluskäyttöön vuonna 2009[31] korvaten laivaston EA-6B Prowler -koneet ja jo käytöstä poistetut ilmavoimien EF-111A Raven -koneet.
Muut mallit
Northrop F-18L
Northrop ehdotti vientimallia F-18L, jossa tukialuskäyttöön tarkoitettuja ominaisuuksia on karsittu:[32]
taittuvat siivet korvattu kiinteillä
ilmanottoaukoista asepaikka siirretty siipeen
laskeutumistelineiden korvaaminen F-16:sta käytetyllä vahvistamattomalla mallilla
F/A-18 malli päätyi myös vientiin ja F-18L ei päätynyt tuotantoon.
HARV
NASA:n käyttämä suuren kohtauskulman () tutkimukseen käytetty malli ().[33][34][35][36]
X-53
X-53 Active Aeroelastic Wing (AAW), NASA:n käyttämä tutkimus- ja teknologiademonstraatiokone.[37][38]
Tekniset tiedot (F/A-18C/D)
Lähteet
Citation error, replace with{{cite book| author = Heinonen, Timo| title = Thulinista Hornetiin – 75 vuotta Suomen ilmavoimien lentokoneita| publisher = Jyväskylä: Keski-Suomen ilmailumuseo| year = 1992| id = ISBN 951-95688-2-4}}
Viitteet
Aiheesta muualla
CS1 maint: unrecognized language (link)
Luokka:McDonnell Douglasin ilma-alukset
Luokka:Yhdysvaltalaiset hävittäjälentokoneet
Luokka:1970-luvun hävittäjälentokoneet
| https://fi.wikipedia.org/wiki/McDonnell%20Douglas%20F/A-18%20Hornet |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
599,
1137,
1308,
1965,
2046,
2301,
2569,
3156,
3448,
3756,
4195,
4352,
4437,
4709,
5643,
6057,
6484,
7189,
7283,
7410,
7611,
7808,
8048,
8322,
8569,
8994,
9118,
9174
],
"plaintext_end_byte": [
591,
1136,
1307,
1964,
2045,
2293,
2568,
3155,
3433,
3653,
4194,
4350,
4399,
4691,
5616,
6029,
6457,
7188,
7282,
7350,
7603,
7800,
7990,
8307,
8554,
8986,
9095,
9156,
9223
]
} | 2018년 노숙자가 가장 많은 나라는 어디인가? | 과천시 | korean | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
과천시(果川市)는 대한민국 경기도 중부에 있는 시이다. 북쪽으로 관악산(632m)과 구룡산(306m), 우면산(293m)을 경계로 서울특별시 관악구, 서초구와 접하고, 청계산(618m)을 경계로 동쪽으로는 성남시, 남서쪽으로는 안양시, 남쪽으로는 의왕시와 접한다. 서울대공원 등의 문화시설이 있고, 정부과천청사가 위치한다. 과천시의 시외 지역 전화번호는 서울특별시와 동일한 02이다. 시목은 밤나무, 시화는 철쭉, 시조(市鳥)는 비둘기, 시의 동물은 말이다.
역사
475년 고구려 장수왕 63년 율목군이라고 칭하였고, 757년 신라 경덕왕 때는 한산주 율진군이 되었고, 940년 고려 태조 때는 과주로 바뀌었다. 1018년 고려 현종 때는 과주현으로, 1413년 조선 태종 때는 경기도 광주목에 속한 과천현으로 개칭되었다. 1895년 5월 26일 경기도 과천군으로 변경되었고, 1914년 시흥군에 흡수되어 지금의 과천시 일대(종전의 과천군 군내면과 동면 주암리)는 시흥군 과천면</b>이 되었다.
1963년 건설부 고시에 의해 1990년까지 서울특별시 도시계획구역에 편입되었으며, 1979년 경기 과천지구 지원사업소가 설치되었다.
1982년부터 2012년까지 기획재정부 등 경제부처를 중심으로 7개의 중앙부처가 위치하였다.[1] 1985년 8월 1일 시외전화 요금수입 감소, 이미 서울통화권으로 자연스럽게 편입된 광명시, 고양군 신도읍(현 고양시 덕양구 일부), 광주군 서부면(현 하남시 일부)을 제외한 다른 경기도 지역과의 형평성 문제 등과 같은 숱한 논란에도 불구하고[2] 정부서울청사 및 청와대와의 연락 용이 차원에서 종래 안양시 통화권(지역번호 0343) 지역이었던 과천지역이 서울특별시 통화권(지역번호 02)으로 편입되었다.[3]
1986년 1월 1일 시흥군 과천면 일원에 과천시가 설치되었다.[4]
2012년 말부터 정부과천청사의 정부 기관 대부분이 정부세종청사로 이전하여 과천청사에는 법무부, 공무원 교육원 등이 남으며, 중앙정부의 서울·경인 지역 지방청들이 입주할 계획이다.
지리
과천은 경기도 중서부에 위치한 중소도시로 북쪽으로는 서울특별시 관악구, 동작구, 서초구와 접해있으며, 서쪽으로는 경기도 안양시, 동쪽으로는 성남시, 남쪽으로는 의왕시와 경계를 접하고 있다.[5]
기반암은 대부분이 호상 편마암으로 이루어져 있으나, 양재천 연안에는 충적지가 널리 발달하였다. 주요 산으로는 서쪽에 629m의 관악산, 응봉(鷹峰:348m), 동쪽으로 청계산(618m) 등이 솟아 있다. 관악산과 청계산은 북쪽에 있는 구룡산(306m), 우면산(293m)과 함께 북으로는 서울특별시, 서쪽으로는 안양시, 동쪽으로는 성남시, 남쪽으로는 의왕시와 경계를 이룬다. 북동쪽에는 한강의 지류인 양재천이 흐르고, 양재천 양안에는 범람원이 발달하였다.
과천시의 면적은 35.86 km²로 대한민국에서 구리시에 이어 두 번째로 면적이 좁고, 대한민국 국토 면적의 0.036%, 경기도 면적의 0.35%를 차지하고 있으며, 과천시 전체 면적의 85.4%인 30.64 km²가 개발제한구역이다.[6]
행정 구역
과천시</b>의 행정 구역은 6개의 행정동으로 구성되어 있다. 면적은 35.86 km²[6]이고, 인구는 2017년 12월 말 주민등록 기준으로 5만7527 명, 2만0903 가구[7]이다.
* 인구는 2017년 12월 31일 기준, 면적은 2012년 12월 31일 기준
인구 구조와 추이
과천시는 2010년 12월 말 기준으로 0~14세 인구는 18.6%, 65세 이상 인구는 8.8%이다. 생산연령층인 15~64세 인구는 72.6%로 전국평균 72.8%보다 비율이 낮고, 유소년인구부양비는 25.6%로 전국 평균인 22.8%보다 높고, 노년인구부양비는 12.2%로 전국 평균인 14.5%보다 낮다. 여자 인구 100명당 남자 인구를 나타내는 성비는 96.4로 여자가 다소 많다.[8]
과천시의 인구는 2009년 1월부터 2015년 4월까지 사이에 7만명 대를 유지하다가, 2015년 5월 이후 6만명 대로 다시 줄었다.
과천시의 연도별 인구(내국인) 추이
문화·관광
서울대공원[9]
서울대공원은 과천시 청계산 막계동에 있는 공원으로, 한국에서 가장 큰 동물원과 식물원이 있다. 놀이공원인 서울랜드와 더불어 서울·수도권 시민들의 일일 나들이에 나서는 과천의 명소다.
서울랜드[10]
서울랜드는 과천시 막계동에 있는 테마파크이다. 세계의 광장, 모험의 나라, 환상의 나라, 미래의 나라 및 삼천리 동산 등 각각 독특한 주제를 갖춘 위락 시설을 다양하고 체계적으로 설치하여 1988년 5월 서울올림픽을 앞두고 문을 열었다. 1994년 과천선(서울 지하철 4호선) 개통과 더불어 대공원역을 통한 서울대공원의 동·식물원, 산림욕장, 국립현대미술관 등과 연계한 이용이 점차 활성화되어 현재는 수도권 시민들의 일일 나들이 장소가 되었다. 해마다 튤립, 벚꽃, 국화 등 화려한 꽃 축제를 개최한다. 그리고 전시 이벤트 등을 도입하여 지속적으로 변화를 꾀하고 있으며, 특히 야간 개장에 따른 쇼를 도입하여 방문객들에게 즐거움을 주는 야간 휴식 공간이 되고자 노력하고 있다.
국립과천과학관[11]
국립과천과학관은 과천시 상하벌로에 위치한 과학관으로, 과학기술자료를 수집·조사·연구하여 이를 보존·전시하며, 각종 과학기술교육프로그램을 개설하여 과학기술지식을 보급하는 시설로서 교육과학기술부 소속이며 관장은 고위공무원 나급(2~3급 상당)이다. 2008년 11월 14일 개관하였다.
렛츠런파크 서울[12]
렛츠런파크 서울은 과천시 주암동 685에 위치한 경마장이다. 전 이름은 서울 경마공원으로, 한국마사회가 1989년 9월 1일에 개장하였고, 약 7만여 명을 수용할 수 있는 관람대 2개소를 비롯하여 가족공원과 승마장, 마사박물관 등 다양한 시설을 갖고 있으며 주말에는 6만명이 넘는 관람객이 방문하고 있다.
국립현대미술관[13]
국립현대미술관은 대한민국 최대의 미술관으로, 1969년 경복궁 소전시관에서 개관한 것을 시작으로 1973년 덕수궁 석조전으로 이관하였으며, 1986년 현 위치로 한 번 더 이관하였다. 문화체육관광부 소속으로 관장은 고위공무원 나급(2~3급 상당)이며 2006년 과천 청사 개관 20주년을 맞아 직제 개정 및 경영 혁신을 통한 행정형 책임운영기관으로의 전환을 모색하고 있다. 서울랜드, 서울대공원과 함께 수도권 시민들의 일일 나들이 코스로 교육, 문화의 장이 되고 있다. 서울특별시 종로구 삼청동의 옛 기무사령부 터에 서울분관이 있다.
과천향교(경기도지정 문화재 제9호)
연주대(경기도지정 기념물 제20호]
기암절벽에 자리잡은 암자로 해발 629m지점에 있다.
추사박물관[14]
남태령
교육 기관
교통
도로
고속도로: 제2경인고속도로 (인덕원 나들목)
국도: 국도 제47호선
지방도: 지방도 제309호선 (과천우면산도시고속화도로, 과천봉담도시고속화도로)
철도
한국철도공사
과천선 (● 수도권 전철 4호선)
(안양시) ← 정부과천청사역 - 과천역 - 대공원역 - 경마공원역 - 선바위역 → (서울특별시 서초구)
버스
많은 타 지역 버스가 과천대로와 중앙로를 경유하며, 과천시 면허의 시내버스 회사인 과천여객과 마을버스 회사인 과천운수가 존재한다.
버스 업체
시내버스
마을버스
주요 기관
정부과천청사
한국마사회
과천시시설관리공단 - 과천시민회관 빙상장은 피겨스케이팅 선수 김연아의 연습 장소였다.
과천시정보과학도서관
문원도서관
과천문화원
관문체육공원
문원체육공원
자매 도시
경상남도 통영시
전라남도 장성군
강원도 동해시
충청남도 예산군
앨버타주 에어드리 시 (1997)
광시 좡족 자치구 난닝 시 (2005)
와카야마현 니시무로 군 시라하마 정[15]
출신 인물
김동찬 - 축구 선수
김승일 - 시인
김신욱 - 축구 선수
김평래 - 축구 선수
김해진 - 피겨 스케이팅 선수
문정원 - 플로리스트
신아영 - 방송인
오반석 - 축구 선수
오효주 - 아나운서
이수혁 - 배우
이진하 - 디자이너
정윤기 - 야구 선수
진 - 가수 (방탄소년단 멤버)
후이 - 가수 (펜타곤 멤버)
레나 - 래퍼 (프리스틴 멤버)
사진
과천시민회관 등
과천중앙공원
서울랜드
시민회관
정부과천청사
시내전경
각주
같이 보기
굴다리시장
청계산 갱매폭포
외부 링크
분류:경기도의 도시
분류:1986년 설치
| https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B3%BC%EC%B2%9C%EC%8B%9C |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
145,
547,
1439,
1915,
2057,
2475,
3074,
3932,
4793,
5470,
6340,
6948,
7654,
8190,
8417,
9310,
10372,
11326,
13012,
13549,
13928,
15317,
16345,
17600,
18882,
19247,
19891,
20298,
24281,
25900,
26934,
27911,
30029,
31558,
32222,
33592,
34755,
35154,
36249,
36968,
37998,
38120,
38450,
38970,
39799,
41029,
41785,
42201,
43967,
44605,
45312,
46895,
49719,
50111,
50784,
51515,
52225,
52836,
53427,
54381,
55300,
55772,
56570,
56940,
57186,
58665,
58895,
61945,
62913,
63298,
63906,
64823,
65824,
66250,
66930,
67900,
68811,
68853,
68878,
68982,
69353,
69805,
69962,
70259,
70325,
70365,
70441,
70484,
70551,
70594,
70658,
70686,
70857,
70998,
71196,
71246,
71350,
71453,
71495,
71586,
71631,
71689,
71855,
71916,
71984,
72051,
72367,
72450,
72493,
72554,
72582,
72655,
72926,
73043
],
"plaintext_end_byte": [
137,
546,
1438,
1914,
2056,
2474,
3059,
3915,
4792,
5469,
6339,
6947,
7653,
8189,
8394,
9309,
10322,
11278,
13011,
13528,
13927,
15316,
16344,
17599,
18881,
19246,
19890,
20248,
24280,
25899,
26933,
27910,
30028,
31557,
32176,
33591,
34754,
35153,
36248,
36967,
37997,
38119,
38449,
38950,
39798,
41028,
41784,
42200,
43966,
44533,
45311,
46894,
49718,
50110,
50783,
51514,
52205,
52835,
53426,
54380,
55299,
55771,
56569,
56939,
57147,
58664,
58872,
61944,
62899,
63297,
63905,
64822,
65823,
66249,
66919,
67899,
68774,
68850,
68877,
68960,
69334,
69758,
69949,
70258,
70308,
70364,
70440,
70483,
70550,
70593,
70657,
70685,
70843,
70984,
71195,
71245,
71339,
71452,
71494,
71585,
71630,
71688,
71854,
71915,
71983,
72050,
72366,
72449,
72492,
72553,
72581,
72654,
72925,
73042,
73206
]
} | トリスタンダクーニャに初めて人が住み始めたのはいつ？ | アフリカ史 | japanese | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
本項では<b data-parsoid='{"dsr":[91,102,3,3]}'>アフリカ史、すなわちアフリカ大陸の歴史について解説する。
前提
アフリカは人類誕生の地とも呼ばれるほど、古く長い歴史を持っている地であるが、それを通史として俯瞰できるよう並べた場合、虫食いのような不完全な歴史となってしまう。これはアフリカ史に関する研究対象や蓄積された史料が、地理的にも時代的にも極めて偏っているためである[注釈 1]。
アフリカの大部分の社会では文字が用いられておらず、文字記録に頼った歴史の研究が行われにくいという事情がある。また、その厳しい環境や政治的、経済的な理由から考古学的な調査が遅れており、樹木や草などの植物を材料に建てられた建物が集まった集落や都市などが多く、それもさかんに移転が行われるなどの事情があって遺構や遺物が残りにくく、たとえ文字記録があっても検証ができない場合[1]がほとんどである。さらに、民族の移動が激しく口頭伝承によって伝えられる土地や遺物の散逸も著しく、口頭伝承そのものを裏打ちする史料も存在しないため、過去の記録が正確に伝えられてきておらず、歴史をさかのぼることを困難にさせている。
これらの状況下においてアフリカの歴史を語るいくつかの書籍は存在するが、研究者によって歴史の時代区分からして大きな差異が生まれており、一見すると統一性がない状態に置かれている。従来歴史研究の基礎と考えられてきた編年すら困難であることは、アフリカが「暗黒の大陸」や「歴史なき大陸」などと呼称される原因となっている[注釈 2]。
イギリスの歴史家ヒュー・トレヴァー＝ローパーは、アフリカの歴史に関して、次のように語っている。
「歴史というものは本質的にある目的に向かって進む運動である。おそらく将来、アフリカにも何らかの歴史が出現するだろう。しかしながら今日、アフリカに歴史はない。強いてあげるならばアフリカにはヨーロッパ人の歴史のみが存在しているのである」（講談社現代新書『新書アフリカ史』p13より引用）
やがて、ケニアの歴史家オゴトが「自分自身の手で歴史が書き上げられて初めて政治的独立がなされる」と指摘している通り、アフリカ各国の独立・国の建設という事業を進めるにあたり、国家として「歴史」が必要になってきた。これに伴い1960年代以降、西欧の決め付けによる「歴史無き大陸」のイメージを払拭するため、アフリカの歴史家たちによって黒人奴隷社会以前の歴史研究が積極的に行われるようになっている[注釈 3]。
先史時代
1992年12月、アメリカ、日本、エチオピアの合同チームがエチオピアのアラミス地帯においてそれまで最古の猿人として知られていたルーシー（アウストラロピテクス・アファレンシス）よりも明らかに原始的な約440万年前の猿人の化石を発見した。現地の言葉で「ルーツ」を意味するラミダス猿人と命名されたこの猿人は人類の祖先として最古級のものと位置付けられ、研究・調査が進められている[2]。さらに2000年10月にはミレニアム・アンセスターと命名された約600万年前のものとされる猿人の化石がケニアのバリンゴで発見されており、「最古の猿人」は研究・調査が進み、時代を経るごとに遡っている現状がある[3]。
人類の誕生
約400万年前から100万年前にかけて、人類は急速な進化を遂げ、東アフリカおよび南アフリカのサバンナ生態系においていくつかの種類のアウストラロピテクスの化石が発見されている。1995年にケニアのトゥルカナ湖で発見されたアウストラロピテクス・アナメンシスは約420万年前から390万年前に生息していたとされ、ラミダス猿人とアウストラロピテクス・アファレンシスの中間点とされている。最近まで最古の猿人とされていたアウストラロピテクス・アファレンシスは約370万年前から300万年前の地層でエチオピア、ケニア、タンザニアなど各地から出土されており、この種あるいは類似した種が広く分布していた事が見て取れる[4]。
その後、約300万年前には地球の寒冷化が急速に進行し、その影響でアフリカ大陸が乾燥地帯へと変貌していった。この影響で猿人の分化が発生し、咀嚼（そしゃく）力がより強化されたロブスト型猿人[5]と呼ばれる種と、我々人類の直接の祖先となるホモ属[注釈 4]と呼ばれる種が誕生した。世界最古の石器がエチオピアで出土したのもこの時代である。ホモ属が使用したとされるオルドワン型の石器は動物の骨を砕いたり、切断したりといった用途に使われ、動物資源の入手に大きな威力を発揮した。
約150万年前になるとホモ属はさらに進化を遂げ、原人[注釈 5]と呼ばれるようになる。1984年に原人の全身骨格がケニアで出土したのを期にこの時期の人類史の研究が大きく前進した。体格や身長、男女差などはこの時代の原人と我々現代人に大きな差異はないとされている。また、石器の利用もさらに進化しアシュール型[注釈 6]と呼ばれる定型化した石器が誕生した。約100万年前には人為的な火の利用を思わせる遺跡も東アフリカおよび南アフリカから出土している。道具の利用、火の利用と部分的にではあるが自然環境と闘う手段を手に入れた原人はやがてアフリカを離れ、ユーラシア大陸へと拡散し、その生息範囲を広げていった[注釈 7]。
各地へ拡散した原人はその場の環境に適応すべく、それぞれが独特の進化を遂げていった。一方アフリカでは約50万年前までには一般的に旧人と呼ばれる古代型のホモ・サピエンスが誕生する。これらはアシュール型石器に加え、コンベーワ技法やルバロワ技法といった特殊な剥片や尖頭器を作成する技術を身につけていた。これらの石器を取り付けた槍の使用も認められるようになり、約20万年前までには中期旧石器時代へと移行したと考えられる。
中期旧石器時代には古代型のホモ・サピエンスからいわゆる新人と呼ばれる現代型のホモ・サピエンスへの移行が行われている。この移行方式については複数の説が提唱されており、「アフリカ起源説」とされるアフリカ大陸において古代型から現代型への移行が行われ、それが世界へ拡散していったとするものと、「同時移行説」とされる原人時代に拡散した古代型ホモ・サピエンスがそれぞれの地域で現代型のホモ・サピエンスへと進化したとするもの、あるいはその折衷説などがあり、激しい議論が行われている[6]。
約10万年前に出現した現代型のホモ・サピエンスは体格だけでなく、質的にも現代人と相違ない文化を獲得していったとされる。ケニアでは約5万年前の地層からダチョウの卵殻を加工した装飾品が出土しており、現代型ホモ・サピエンスの特徴は後期旧石器時代に位置付けられるようになった[7]。この特徴は約1万年前までには一部の砂漠地帯を除き、アフリカ大陸全土に分布されるようになった。
一方、寒冷期であるヴュルム氷期が終息に向かうにつれ、アフリカの気候は著しい変化を遂げ、人類の生活環境もそれに合わせて大きな変貌を遂げた。
農耕文化の伝播
約1万年前になると大陸内の民族分布も次第に明確になり、東部、南部にコイサン語族、中央部にピグミー系民族、西部に黒人系民族が根を下ろし始める。この頃のアフリカ大陸は乾燥期から湿潤期へと転換を迎えつつあり、一時はサバンナ化した森林も徐々にその版図を拡大していた。8000年前前後になると湿度はピークを迎え、コンゴ盆地からカザマンス川付近まで森林は拡大し、サハラ砂漠においても潤沢な天の恵みにより、緑が目立つようになり、いわゆる「緑のサハラ」が出現した。このような環境は約5000年前頃まで継続し、以降は再び乾燥期に入るが現在までにアフリカ大陸ではこうした乾燥期と湿潤期を数回繰り返していることが判明している[8]。
こうした急激な環境変化は、そこに生息する人を含む生態系に大きな影響を与えた。当初ステップ化、サバンナ化したサハラで狩猟や放牧をしながら生活していたバントゥー語族は5000年前頃の乾燥期に入ると南下を開始する。そうした環境変化に伴う民族の大移動は民族間の衝突や接触の原因となった。また、湿潤期には川や湖の水位が著しく上昇し、豊富な水産資源を背景とした漁撈民族の文化が発達した。しかし、狩猟文化にせよ、漁撈文化にせよ環境の著しい変化に伴い、資源の枯渇や局地化が発生する。それらを打開するため、アフリカ独特の農耕文化が誕生したと考えられている。農耕文化はバントゥー語族の南下に伴いアフリカ全土へ広がり、紀元前3000年までには北緯5度以北の地域で農耕が行われ、紀元前後には南緯5度まで達した[9]。
古王国と交易による都市繁栄の時代
アフリカ大陸では、西アフリカでニジェール川流域とオアシス都市を通じて北アフリカを結ぶサハラ越えの交易路、アジアからインドの海岸を経由してアフリカの東海岸からザンベジ川、リンポポ川流域までいたる交易路にみられるように大規模な地域ネットワークが形成されていた。一方で、複数の場所でいくつもの小規模な地域社会を形成しながらそれぞれの地域で独特の文化を育んでいた面もある。本節ではそれぞれの小規模な地域社会毎の歴史、具体的には地中海、大西洋、インド洋など、それぞれの海に面した沿岸部や、アフリカ大陸を流れるコンゴ川、ザンベジ川、リンポポ川、ニジェール川、ナイル川といった大河流域毎にその歴史の流れを記述していく。
北・東アフリカ史
地中海・サハラ
アフリカ大陸の3分の1を占めるサハラ砂漠は、時代によってその様相が大きく異なり、そこへ住む人類の生活環境に絶大な影響を与えた。2万年前から1万年前の乾燥期には南方に大きく拡大し、熱帯雨林地帯が殆ど消失するまでの規模になっていたし、1万年前から5000年前ごろの湿潤期には逆に砂漠地帯がステップ化するなどし、前述の「緑のサハラ」と呼ばれる時代もあった[注釈 8]。そして以降はほぼ現在と同じ砂漠化した不毛な大地が広がる地域となった。
サハラ砂漠地域に人類が定着した歴史はかなり古くから存在[注釈 9]するが、ラクダを使用した砂漠の横断が行われ始めるのは紀元前後で、それまではサハラ南部と地中海側の砂漠化した地帯を越えての交易は行われていなかったと考えられている[注釈 10]。サハラには紀元前3000年ごろよりベルベル人が居住していたが、紀元前8世紀ごろより、フェニキア人によって建国されたカルタゴによって北アフリカ沿岸一帯が支配下に組み込まれるようになる。紀元前146年、ローマ帝国によりカルタゴが攻め落とされると支配下地域はさらに南下し、ローマの属州として分割統治がなされた。この頃、ディアスポラと呼ばれるユダヤ人も多数北アフリカへ定着し始めたが、118年のキレナイカでの反乱をきっかけにローマ帝国による厳しい弾圧がなされるようになると、サハラ奥地へ移住していった。
7世紀後半になり、地中海南岸がイスラム帝国の支配下に組み込まれるようになった頃、サハラを越えた南北の交易が活性化していった。これらの交易はマグリブ地域においてベルベル人によって建国されたアグラブ朝、イドリース朝、ルスタム朝などの王朝の主導によって行われていたと見られている。しかし、11世紀中ごろ、ムラービト朝が興り、サハラ交易の主導権を獲得した。
ナイル川水界
ナイル川はザイールとウガンダの国境から流れ出る白ナイルとエチオピアのタナ湖から流れ出る青ナイルからなり、エジプトへと流れるアフリカ大陸で最長の大河である。河口にはエジプト文明が興った。詳細については古代エジプト、エジプトの歴史および各王朝の記事を参照。
エジプト中王国の時代に入り、ようやくエジプトの記録に、エジプト文明とは異なるクシと呼ばれる人々によるアフリカの王国、ケルマないしケリーマ王国についての言及がなされている。ケルマ王国は、アフリカ最初の黒人王国と言われ、そのピークはエジプト第2中間期ごろとされる。発掘調査によって、数千基に及ぶ墳丘墓が集まった墓地とデフファ(deffufa)と呼ばれる巨大な日干しレンガの塔のような遺構が二つ確認された。墳丘墓のなかには、直径91mに達するものがあり、300〜400人近いいけにえが墓の主のためにささげられたと考えられている。東側のデフファは、墓地の中にあり、礼拝堂のようなものであったと考えられ、西側のデフファは、交易に伴う集荷場と加工製品を作る工房か交易をつかさどる監視所のような役割を持っていたと推察される。西側のデフファの近くには都市的ともいえる住居遺構の集中がみられた。ケルマ王国はエジプト王朝と同盟関係を結び、その文化と技術を吸収していった。しかしエジプト新王国が樹立するとその支配下に組み込まれてしまい、トトメス1世の時代には滅亡してしまう。
紀元前900年ごろにナイル上流のナパタに興ったクシュ王国がエジプト第22王朝、エジプト第23王朝を滅ぼし、エジプト第25王朝を開く[10]。しかしアッシリアの侵攻に遭い、紀元前656年に滅亡、ナパタへと引き上げていった。ナパタにあるジュベル・バルカル、エル・クル、ヌリ、サナムには、墓地と神殿が築かれた。特にジュベル・バルカルには、ラムセス二世が築いたアモン神殿がありクシュ王国の精神的なよりどころとなった。ナパタにあるクシュの「王墓」は、小さなピラミッドで覆われる特徴があり、ミイラを作る習慣もあった。都市と呼べるような大規模な集落跡があるとすればサナムであるが、それを想起させるような遺構は発見されていない。その後、クシュ王国は首都をナパタからさらに南のメロエへ移動させ、そこでメロエ王朝を造り上げた。
メロエでは太陽神アメンをはじめとするエジプトの神々とライオン神アペデマクなどの地域の神々を融合した宗教観念を持ち、エジプト文字を改変したメロエ文字を使用するなど、独自の文化を築き上げていった。クシュ王国がメロエへ遷都した理由として、農耕や牧畜を行える広い土地があり、製鉄を行うのに必要な燃料を確保できる森林があったこと、紅海とエチオピア高原、はるか西方のチャド湖をつなぐ交易の要衝であったこと、エジプトから政治的文化的に独立し、影響力を断ち切るのに都合がよいことなどの要素があったと考えられている。メロエは、1km×750mの範囲に広がり、内部を石壁で方形に区切り、その区画ひとつひとつに外面を焼き締めた煉瓦で覆った日干し煉瓦の壁を複雑に入り組ませていた。研究者たちが、「ローマ浴場」と呼ぶような凝ったレリーフを施し、井戸から水を引くレンガを敷き詰めたプールの遺構も確認されており、憩いの場としての浴場が造れるほどの余裕があったことを示している。
メロエの西南西100kmほど上流にワド・ベン・ナカで相当規模の街と王宮、神殿があったことが確認されている。ワド・ベン・ナカの王宮は、50m×50mの正方形をしている少なくとも二階建ての建物で、真南に入口があり、砂岩でできた列柱の間がエントランスとして設けられている。壁は日干しレンガを焼き締めレンガで覆い表面を白い漆喰（しっくい）で塗っていた。上の階はほとんど失われていたため、その性格について正確なところはわからないが、下の階は、貯蔵施設で壺が置かれた部屋や、象牙や木材が置かれた部屋などがあった。また、やはりワド・ベン・ナカの南東、メロエから南西100kmほどの地点にあるナカ遺跡では、二ヶ所の広大な墓地と七つの石造りの神殿を伴う大規模な街があったことが確認されている。神殿のうちナカマタニとアマニテレのライオン神殿の外面レリーフには、エジプト風に横を向いて剣を振りかざし、捕虜の髪をつかむアマニテレ女王の姿が刻まれていて、メロエ王朝の権力の大きさと繁栄ぶりを描いている。
メロエ王朝の遺跡からは、エジプトだけでなくギリシアやローマとの影響、交流があったこともうかがわれ、製鉄技術をアフリカ南部へ伝播する役目を担っていたとも言われている。しかしエチオピア北部に興ったアクスム王国によって4世紀頃に滅亡させられてしまう。
メロエ王朝崩壊後、4世紀頃にナイル川流域にヌビア人によってノバティア王国、マクリア王国、アルワ王国という3つのキリスト教王国が作られた。これらのキリスト教の浸透は1000年の長きにわたって続いたが、641年ごろより侵攻をはじめたイスラム教に徐々に駆逐されていき、この地域からキリスト教は消滅することになる。そして13世紀後半にマムルーク朝との戦争に敗れたマクリアはエジプトの支配下へ、ノバティア、アルワは15世紀にイスラム教徒によって滅ぼされた。
そして15世紀に入ると紅海沿岸を発祥とするフンジ王国が設立、青ナイル流域にまで勢力を拡大していった。15世紀後半にはダルフールの山地にダルフール王国が築かれる。ともに19世紀まで存続していったが、ムハンマド・アリー朝によって滅亡させられてしまう。
エチオピア高原、アフリカの角地域
一方、エチオピア高原へ目を向けると、この地にアクスム王国という国家が1世紀ごろに設立されている。イエメン地方から紅海を渡り移住してきたセム語族が築いた王国で、アラビア文化を継承しつつ、独自の文化を育んでいった。4世紀にメロエ王朝を滅ぼしたエザナ王はコプト教を国教とし、ギリシャ、ローマ帝国、そしてそれを受け継いだ東ローマ帝国との港湾都市アドゥリスを通じた紅海貿易で繁栄した。また、コプト教は、庶民へとも浸透していったが、7世紀にアラビア半島がペルシアに支配され、周囲のイスラム化が進むと、孤立し、交易ルートを断たれたアクスム王国は衰弱の一途をたどった。
11世紀頃にやや内陸のラスタ地方からザグウェ朝が興り、世界遺産になっているラリベラの岩窟教会群が造られた。13世紀後半、アクスム王家の血筋を名乗るイクノ・アムラクがラスタ地方の南方、アムハラ、ショア地方から挙兵して、1270年、ザグウェ朝を倒し、ソロモン朝をひらいた。ソロモン朝は、交易によって結びついたアムハラとショアのキリスト教勢力とイスラム教勢力の連合体とお互いの勢力の均衡の上に成立していた。イクノ・アムラクの孫、アムデ・ション（位1314〜44）の時代に遠征をおこない、タナ湖の北方のユダヤ（ファラシャ）人勢力、東方のアデン湾からアワシュ川流域に住むイスラム教勢力を支配するのに成功した。しかし、アワシュ川流域に住むイスラム教勢力は、ソロモン朝の有力な隣国であるイファトのスルタン国に接近することになったが、アムデ・ションは、イファトのスルタン、ハケディンの領内で、キリスト教徒がイスラム教徒に捕まえられて奴隷として売られた事件を口実にイファトを攻撃して、これを打ち破り、駐屯部隊を置いて支配した。イファトの属国化によって他の小スルタン国もアムデ・ションの支配下に入ることになり、ダワロとシャルハなどアムデ・ションにつく交易都市も出現した。ソロモン朝の時代には大きな都市は造られることはなかったが、これは、ソロモン朝の皇帝が移動する「宮廷」、つまり、皇帝の家族から騎兵、近衛兵、官僚たちとその家族、皇帝の一族や文官、武官たちのために教会を運営する僧侶たちをひきつれたキャンプによって国土を支配した。征服地には、全く別の場所から連れてきた言語、民族が異なる兵士からなる駐屯軍がおかれ、小さな反乱であればすぐに鎮圧し、鎮圧が困難であれば、近隣地から援軍が来る仕組みになっていた。ソロモン朝は、強大化した軍隊と富とを背景にエチオピア教会を保護したため、イスラム教徒に不満がくすぶるようになっていった。エチオピアでのイスラム教徒の自由や安全、利益を守ることを要求するマムルーク朝に対し、エジプト国内のコプト派キリスト教徒の自由や安全、利益を守ることを要求して強硬な態度をとっていた。また、ゼラ・ヤコブ（位1434〜68）の時代にはヨーロッパに使節を送り、ヨーロッパ人の職人、技術者を連れ帰ることに成功した。しかし、ゼラ・ヤコブの死後、帝国の安定は息子のビイデ・マリヤム（位1468〜78）の治世までしか維持されず、後継者争いで衰退の一途をたどり16世紀前半に起こったイマーム・イブン・イブラヒムによる反乱によって決定的に崩壊することになる。
一方、東アフリカ沿岸部は、古来からイスラム商人によるインド洋交易がさかんで、イスラムとの融合でスワヒリ語が形成され、スワヒリ文化圏と言える多くの港湾都市が繁栄したことで知られる。それを支える東アフリカのスワヒリ人（スワヒリ語を使う人々）の通常の生業は、農業と漁労であった。10世紀の著述家であるアル・マスウーディーによるとココナッツ、ヤムイモ、バナナ、アズキモロコシを栽培していたと伝えている。また15世紀のポルトガル人の著述家によると、ウシ、ヒツジ、ヤギなどを飼い、サトウキビや綿花を栽培していたことを記述している歴史家もいる。綿花については、出土品に紡錘車がみられることからも綿織物が作られていたことがわかる。一般の人々の家は、草やヤシの葉などで屋根を葺（ふ）いて壁や柱を粘土や木材でつくった家であった。これらの家が集まって村落を形成し、規模が大きくなると都市になった。[11]。
一方で、キルワにみられるように都市に住む人々のうち裕福な者は石造りの家に住み、宮殿や大モスクは、数階建ての建築物であった。漁労で得た貝殻は、さまざまな形の容器やビーズ、スプーンを作るのに用いられた。また貨幣に使用されたおびただしい量のタカラガイ（小安貝）が東アフリカ沿岸の集落、都市遺跡からは発見される。
9〜10世紀ころには、マリンディのやや北方にあるマンダ島が交易の中心として繁栄していたことがわかっている。マンダ島で発見される遺物にはサーサーン朝以来の伝統をひきついだイスラム陶器、13世紀に相当する元代の青磁、乾燥させた素地に顔料を混ぜた化粧土を塗って一部を掻き落とす技法を用いたスグラフィート陶器などが発見されている。
東アフリカで交易で繁栄した町として知られるのは、キルワないしキルワ・キシワニ（「キルワの島」の意）が挙げられる。10世紀から12世紀ころにイラン南西部の都市シーラーズから渡ってきたアラブ人のグループによって商業拠点が造られ、シーラーズ王朝がつくられたのがはじまりとされている。アラブ人とペルシャ人と現地の人々との混血が行われて、人種的にも文化的にも独自の発展をとげることになる。
12世紀以降、アフリカ東海岸は、ラム群島とザンジバル（古名ウングジャ）を経由し、キルワに至る交易路が形成された。キルワ・キシワニが発掘調査された結果、前述したように貨幣に用いた多量のタカラガイ、各種のイスラム陶器、ガラス製品、紅玉髄や石英を加工して作ったビーズ、マダガスカル産の凍石を加工して作った壺などが発見された。また、12世紀中葉以降、宋代の青磁を輸入するようになった。一方マリンディとモンバサは、豹の皮と鉄製品を輸出していたことで知られていた。マリンディの南方にある港町ゲディはアラブの史料には記載されていないが、黒と黄の文様が施されたイスラム陶器、緑釉をかけたスグラフィート陶器を輸入し、このころから繁栄していたことが考古学的調査で判明している。
アラブの地理学者ヤークート・ビン・アブダラー・ハマウィーは、13世紀のモガディシュについて、東アフリカでもっとも著名な都市のひとつであること、住民がイスラム教を信仰するアラブ人で、混血の人々もいること、彼らが複数のコミュニティを作って生活していることを述べている。当時のモガディシュは、黒檀、白檀、象牙などを輸出していた。ヤークートは、キルワについて現在では知ることのできる最古の記録[注釈 11]を残していることでも知られる。彼の記録によると、キルワは島ではなく沿岸に築かれた街であること、またザンジバル島についてもラングジャ・ウングジャという名で記述しており、独立した国家があって交易の中心都市として繁栄し多くの船が寄港していた様子について述べている。このことは、先述したポルトガル人歴史家がキルワについて多くの大型船が寄港していたこと、その大きさは50トンのキャラベルと呼ばれる大型の帆船にも決して引けを取らない立派なものであったと述べているがそのような船が200年前からアフリカ東海岸とインド洋を航行していたことを想像させる。
13世紀中葉のキルワは、サンジェ・ヤ・カティ島の島民と考えられているジャンガとの抗争の末、これに勝利し14世紀初頭になって、アブル・マワーヒブ王朝のもとで大きく発展を遂げた。多量のスグラフィート陶器、宋代の青磁を含む磁器、浮彫文様が施された香料などを入れる瓶や巻き玉や管玉などのビーズ類に代表される多量のガラス製品がこの時期に輸入されていることがその繁栄を物語っている。ゲディでは、キルワと同様なイラク、イラン産のイスラム陶器、浮彫文様が施された香料などを入れる瓶などのガラス製品が輸入されている。
14世紀のアフリカ東海岸の様子については、イブン・バットゥータによってモガディシュが交易の中心地であって、商人たちは、モガディシュの住民たちの中から信用できる人物を代理人として選び、交易に伴う取引の仕事を任せるようになったと記述されている。またバットゥータが1331年にキルワを訪れた際、人口は1万2千人に達したこと、キルワのスルタン（王）は、海岸沿いの断崖に宮殿を築いていて「アブ・アル・マハウィーブ」（贈り物をする父）と呼ばれていたことを記録している。キルワでは、この時期中国産の陶磁器の輸入量がイスラム陶器を大きく上回るようになった。イスラム陶器のうち主要なものを挙げると、アデン産と考えられるつや消しの行われた黄色い釉薬をかけた黒色文の粗製陶器が主体であった。ゲディでは青緑釉のラスター彩陶器が輸入され始め、ガラス製管玉、巻玉のビーズと赤い胎土の球形ないし円筒形のビーズは輸入され続ける。14世紀の後半には、明るい緑色釉をほどこし、厚手で球状を呈したイスラム単彩陶の最古段階のものが見られるようになる。中国産の陶磁器のうち主なものは、福建省の龍泉窯産の青磁連弁文碗、磁州窯産などの白地黒掻き落としなどが代表的なものであった。
15世紀は、キルワが、支配階層の抗争によってゆっくり衰退する時期と考えられているが、輸入陶磁器の量は増えている。イスラム単彩陶は、緑から青緑色のものであり、中国産の陶磁器は、青磁や青白磁が主体で、ビーズはほとんどが赤い管玉になっている。輸出品は、金、犀角、奴隷、象牙、真珠、貝殻類であり、東海岸の北部では豹皮を輸出する街もあった。ゲディは、明の青花と白釉と青釉のラスター彩陶器を輸入していたことがわかっている。[12]。
西アフリカ史
ニジェール川水界
ニジェール川はギニアにある山地から流れ出てニジェール盆地で大きく湾曲してギニア湾へ注ぐ。金の産地があり、肥沃な大地は古くから遠距離交易が行われ、巨大な王国が勃興した地域となった。この地域では紀元前3000年から2000年の間に植物の栽培が行われるようになったと見られており、ヤムイモやアブラヤシ、コーヒーなどが作られていた。それらの栽培や農業の生産が開始されることによって住民の定住が可能となった[注釈 12]。紀元前5世紀から2世紀にかけて、ナイジェリアの中央部にあるジョス高原において土偶で知られる初期鉄器文化であるノク文化が繁栄した。
タルガ(Taruga)とサムン・ドゥキヤ(Sumun Dukiya)の調査で、ノク時代のものである居住層が確認され、放射性炭素年代測定によって年代が確定した。
ノク文化の集落遺跡は、山頂のような場所で確認されることが多く、地表面のあちらこちらに長さ数百m以上に及ぶ花崗岩などを用いた集落を防御するための囲壁と思われる遺構が確認されている。このような遺構はノク文化においてすでに大規模な協同作業が行われていたことを示している。
また、タルガやサムン・ドゥキヤのノク文化の居住層からは、土偶や土器のほかにノク人が鉄の生産を行っていたことを示す溶鉱炉跡の遺構が検出された。炉は、農具や矢と槍先に着ける刃物、尖頭器、腕輪も製作していたと思われる。このことは、農作業によって必須となる鉄製道具を製作する職人たちが力を持つようになったことを示し、ノク文化の諸遺跡のほかには、ニジェールのド・デミなどで鉄の利用が確認されている。少なくとも紀元前5世紀には西アフリカでは鉄製道具を使用していたことがわかっており、アフリカ全体でも鉄生産が始まった他地域と並行するか最古の時期に属することが判明している。また、ノクのテラコッタは、後のイフェやベニンの青銅彫刻、イフェに並行してナイジェリア国内のギニア湾岸に興ったエシエの石彫、中南部アフリカのバンツー文化の彫刻にまで影響を与えたと考えられ、考古学や美術史で注目されている。
9世紀頃になると、ナイジェリア南東部、ニジェール川の三角州の付け根付近にあたるイボ＝ウクゥにおいて青銅器製品を多量に伴うすばらしい王墓が造られた。10世紀〜15世紀頃には、青銅製などのすばらしい彫刻で知られるイフェ王国と、ソープストーンの塑像で知られるエシエ文化が栄えた。
密林によって外部の文化から阻まれた南部と異なり、北部ではキャラバン交易を通じ北アフリカから物資や文化の伝播があり、イスラム教を受容した。チャド湖周辺には12世紀から13世紀ごろアフリカのキャラバン交易路の利益と軍事力でカネム・ボルヌ帝国が全盛を迎えた。この王家は19世紀まで続いた。この地域における最古の王国とされるのが8世紀のアラビアの史料に既にその存在が記されているガーナ王国で、地理学者アル・ヤクービーによって「ガーナという黄金の国の王は強力で、彼の権力の元に多くの王が属している」と述べている。ガーナ王国の首都はモーリタニアとマリの国境付近と考えられており、その遺跡の規模からは1万人から2万人の住民が居住していたと思われる。ガーナ王国は交易を通してイスラム教の影響を強く受けるようになり、11世紀末にはほぼ王国全土に浸透したとされる。
13世紀中盤に入るとマリ王国がマンディンカ族によって作られた。こちらも早い段階からイスラム教を受け入れており、伝統的に王はアル・ムスルマーニと呼称されていた。1353年にこの地を訪れたイブン・バットゥータはマリ王国の様子について「王は絹布がしかれ、黄金の鳥が象られた日除けが設置された宮殿の中庭で謁見する。王の後には300人の武装した奴隷達が傅き、玉座に着くと太鼓や角笛が鳴り響く」などと記述されている。マリ王国は16世紀末にトゥアレグなどの北方民族の侵略を受け、17世紀ごろには滅亡していった。
ソンガイ王国は、ニジェール川東岸に漁猟や牧畜などで生計をたてていたソンガイ族が11世紀後半に建国したもので、長らくマリ王国の支配下にあった。15世紀前半のスンニ・マダウの時代にマリ帝国の首都ニアニを攻撃して大勝利をおさめ、24の奴隷部族を奪った。1464年にソンニ・アリ（スンニ・アリー）の治世と次代のアスキア・ムハンマド1世の治世に一気に勢力を拡大させ、西スーダンのほぼ全域を支配する空前の版図を築いた。その都市のひとつトンブクトゥーには北アフリカから多くの宗教指導者や学者が招かれ、学問の都市として名が知られるようになっている。しかし、16世紀にはいって岩塩鉱山の採掘権を巡りモロッコとの紛争が長引いて、16世紀末、王位継承争いで国土があれはて、鉄砲隊をもつ精強なモロッコ軍に直接攻撃を受けて滅亡した。
これらの3国はその版図の広さから、しばしば「帝国」と冠され、呼称される場合もある。
ニジェール川中流域では、10世紀ごろから城壁に囲まれた都市を中心とした小国家が複数成立し、ハウサ諸王国と呼ばれた。初期はそれぞれソンガイ王国の支配下にあったが、ソンガイ王国滅亡後はそれぞれが独自に活動をはじめることになる。
一方、14世紀にナイジェリア南部に興ったベニン王国は、交易のみならず、15世紀末に来航したポルトガル人から銃を取り入れ軍事力と王権を強化し、18世紀になるまで繁栄を誇った。イフェの彫刻とともに青銅製や象牙製の彫刻の雄品で知られ、後にヨーロッパに紹介されると、20世紀美術に多大な影響を与えることになり、美術史上も非常に注目されている地域である。
コンゴ川水界
コンゴ川（旧称ザイール川）はアフリカ大陸の中央部をらせん状にまわり、大西洋に流れ込む大河で、15世紀頃よりコンゴ王国、ルバ王国、ルンダ王国などの文明を形成してきた。コンゴ王国は河口付近からアンゴラ近辺まで分布するサバンナを中心として形成された王国で、ルバ王国、ルンダ王国はコンゴ川の源流域に成立したサバンナの長距離交易を中心とする王国である。しかし、これらの王国が形成される以前、およびコンゴ川流域の熱帯雨林地帯で古くから活動していたとされる民族に関しては断片的な記録しか存在しておらず、およそ全ての歴史を語ることは現時点では不可能となっている[注釈 13]。
当時のエジプト王朝の資料から、少なくとも5000年前の段階で狩猟系民族がこの地で活動をしていたことが判明しており、紀元1世紀ごろまでの長期にわたって、森林地帯の資源を独占的に利用していた。紀元1世紀頃、バントゥー語族の南下の影響によりこの地に大きな変化が起こった。ナイジェリアとカメルーンの国境周辺にいた彼らがどうしてこの地へやってきたのかはいまだよくわかっていないが、鉄器を携え、農耕技術を伝えたバントゥー語族と、現地の狩猟を生業とする民族はうまく融合しあい、その数を増加させていった。5世紀に入ると東南アジアよりバナナが伝えられる。バナナはその生産性効率の良さから瞬く間にそれまで作られていたヤムイモやアブラヤシに取って代わって基幹農作物の位置を確立し、この地に住む住民の生活に大きな変革をもたらした[13]。消費量を大きく上回る生産が可能となり、やがてそれはコンゴ川沿岸に居住する漁撈民族との物々交換という接触に繋がっていった。
こうして10世紀を迎える頃までには陸の民族と川の民族の広域な文化ネットワークが確立し、コンゴ川周辺に文化的な一体性を作り出した[14]。これらの下地が15世紀の王国の設立に繋がっていったとされる。
14世紀後半に鍛冶師ヌティヌ・ウェネによって設立されたとされるコンゴ王国は1482年にポルトガルの探検者ディオゴ・カンによって「発見」され、ヨーロッパへ「紹介」がなされた。当初は対等の相互交流的な関係を持ち、1490年、当時のマニコンゴ（王）であったンジンガ・ンクウはキリスト教へ改宗し、ドン・ジョアンという洗礼名も授かっている。
最盛期のアフォンソ2世の時代には王国の版図は東西320キロ、南北480キロという広大な領地を持ち、中央集権的な制度を携えていた。支配下地域はそれぞれいくつかの州に分けられ、それぞれの州に統治者が存在し、統治者は貢物としてヤシ酒、果物、ウシ、象牙などをマニコンゴへ贈っていたようであった。
一方コンゴ川源流域においても1500年ごろにはルバ・ルンダの両王国が形成されていた。コロンゴという人物によって建国されたルバ王国は、首長を頂点として複数のクラン（父系民族）と奴隷が合体する社会構成をとっており、複数の首長の共同体として村を形成していた。彼らは農業・漁業を生業とし、さらには鉄・銅・塩などを交易品として東アフリカのインド洋沿岸地域民族と通商していたようである。また、チビンダ・イルンガによって建国されたルンダ王国もルバ王国と同様の形態を持っており、アフリカ東部やアンゴラなどと交易をしながら生活していた。特に銅が多く産出し、主要な交易品となったようである[15]。
ポルトガルとの接触までの長い期間、大陸内部の閉じた世界で完結していたコンゴ川水界は、それまでの水産資源の産出、地域住民交流の為の交通手段に加え、新たに未知の大陸から来る産物を川にさかのぼって運搬する西の窓口として機能するようになった。その窓口よりもたらされた新しい作物キャッサバはバナナよりもさらに生産性・生育性が高い作物で、バナナが広がった時と同様、各地の農業形態に大きな変革を起こした。その他ヨーロッパからは銃、火薬、衣服などの工業製品や銅細工、鉛細工などの工芸品、肉や魚の燻製などが齎され、生活水準が飛躍的に向上している。一方コンゴ王国からは木材や土器、象牙、奴隷などが交易品として取引が行われていた。
コンゴ川水界における「奴隷」は初期の頃は地域間の戦争や犯罪者など、一時的に捕虜にした者を指していたようであったが、それを「労働資源」として交易品に加えることが15世紀初期の交易段階で既に行われていた。やがて奴隷の需要に対し供給が追いつかなくなるにつれ、交易当初のヨーロッパとコンゴの対等な関係は徐々に失われていき、強制的に奴隷を求めるようになり後述する奴隷社会へと繋がっていった。
南東アフリカ史[注釈 14]
ザンベジ・リンポポ川水界
ザンベジ川、リンポポ川はそれぞれインド洋へ注ぐ南部アフリカを代表する大河で、この二つの大河に挟まれた肥沃な大地には古くから文明が栄え、15世紀にその栄華の頂点を極めたグレート・ジンバブエをはじめ、10世紀以降数多くの王国が勃興している。その理由としては高原地帯というアフリカ大陸で比較的過ごしやすい生活環境もさることながら、豊富な金の産出がその最大の要因であることは間違いない。外洋世界との比較的早い時期からの金の交易は外来文明の早期流入につながり、都市と国家の発展を促した。
いつごろからこの地で生活が営まれていたかは定かではないが、紀元前500年ごろより、この地においてもバントゥー語族の活動が見て取れる。このバントゥー語族の移動により、かつてこの地で生活していたとされる民族は定住地を追い出されたと見られ、洞窟などにみられるいくつかの岩壁画を残し、消えていった。その生活様式自体はカラハリ砂漠で生活をするブッシュマンに引き継がれていった。マクル遺跡の調査・研究により、700年ごろになると生活水準はかなり高くなっていたことが判明している。現代と変わらない丸い土壁に草を葺いた屋根を持つ家に住み、ヒツジ・ヤギ・ウシなどを牧畜し、ミレットを農耕し、さらに鉄鉱石の採掘場や土器の使用なども認められるほか、ダチョウの卵殻や銅で作った装飾品などを身につけていた。900年を越えるころになるとそれまでの遺跡にはみられない防衛を考慮した村づくりが見られるようになり、土器の装飾などがショナ人のそれに近づいていく。ただし、この変化がショナ人が到来したことを意味しているのか、本来の民族の進化を意味しているのかについて結論付けはいまだなされていない。ともあれ、沿岸部において900年以降、奥地において1200年以降はザンベジ・リンポポ川水界はショナ人の世界となった。
この地にはじめて国家として成立したとされるのは1150年ごろのマプングブエ王国とされている。10世紀ごろよりジンバブエ高原で生活していたショナ人が1075年ごろ、リンポポ川中流域のマプングブエの丘へ移り住んだ。金、銅、青銅を加工した装飾品、象牙細工や骨製道具などの奢侈品の製作を得意とし、やがて東海岸への金の輸出に対し影響力を行使するほどの発展を遂げた[16]。9ヘクタールほどの都市を形成し、ジンバブエ高原南西部を領土として、いくつかの衛星都市も確認されている。
さらに高原の南縁にはアフリカ最大の石造遺跡[注釈 15]でジンバブエの国名ともなったグレート・ジンバブエがあり、マプングブエに酷似した生活形態を持った集団が生活していた。最盛期には人口1万8000人を抱えるこの国家の台頭は13世紀ごろ、マプングブエ王国の没落と同時期に起こっていることから、金の交易ルートを巡り、衝突があったと考えられている。グレート・ジンバブエは1500年ごろに滅んだとされるが、その原因はよくわかっていない[注釈 16]。
グレート・ジンバブエ没落後の15世紀、高原の北東部にモノモタパ国、南西部にトルワ国、東部にマニカ国が興り、ポルトガルなどヨーロッパの文献にもその名が見られるようになる。トルワ王国は、1450年〜1700年ころにかけて多くの「石の家」（ジンバブェ）と呼ばれる街を築いた。そのうち最大のものが、ブラワヨ市の西方20kmに位置するカミであった。カミは、カミ川の西側東西500m南北1kmにひろがる広大な街であり、人口は約7000人に達したと考えられている。川沿いには、マンボの丘があって王とシャーマンが住んでいたと考えられる。[17]ポルトガル産の青白磁模倣品の陶器、ドイツ産の塩釉がかけられた堅牢な焼き締め陶、明代後期の青白磁、北アフリカ産の水差しの口縁部分、イベリア半島産のレリーフの施された銀製品など[18]交易によって繁栄していたことをうかがわせる遺物が出土している。17世紀中葉になると、トルワ王国は、東のダナンゴンベ（現ドーロ・ドーロ遺跡）に遷都したが、ダナンゴンベと同時期に建設されたナレタレ遺跡の石積みは美しく、チェッカー板のように黒く隙間を空けたり、山形文様、白い石と黒い石を交互に使ったり、横倒しのヘリンボーンないし杉綾文様など目をみはらせるものである。
トルワ王国とポルトガルは金の交易を通して交流を深めていったが、やがて17世紀中盤になるとポルトガルの影響が次第に強くなり、王位継承権にすら介入するようになった。その混乱で、17世紀末に、高原北東部で発生したチャンガミレ一族の侵攻を受けてダナンゴンベが陥落し滅亡した。
また、モノモタパ国も同様、ポルトガルやイスラム商人などと金の交易を行っていたが、1560年、次第に影響力を強くしていくポルトガルに危機感を覚えた保守派がイエズス会宣教師ゴンザロ・ダ・シルベイラを暗殺するという事件が発生した。これを契機としてポルトガルとモノモタパ国の関係は急激に冷め、内紛の混乱で主権を失い、1629年、ポルトガルの庇護を受けることとなった。このポルトガル支配は1690年代まで継続した。マニカ国でも同様の事態が起こり、ポルトガルの支配下となった。
1680年代、新しくチャンガミレ一族という勢力が台頭し始める。もともとはムタパ国のウシ監督官であったチャンガミレは同志を率い、1684年、マニカ国のポルトガル人を攻め始め、翌年にはトルワ国を滅ぼし、チャンガミレ国を建国した。1690年代に入ると国王が代わり、主権奪回を狙うモノモタパ国と協力し、ポルトガル商人を領内から追放することに成功する。その後、平穏を取り戻したモノモタパ国とチャンガミレ国は警戒しつつもポルトガルとの交易を再開する[19]。以降200年の長きにわたり、外来の脅威を排除することを可能にした。
18世紀以降はそれまでのような大きな国家の勃興はなかったが、小さな首長制をとる国家が無数に割拠する時代となった。19世紀末、イギリスがこの地にやってきた時には、高原に居住するショナ人は200を超える国を形成し、複雑な社会を形成していたという。この「戦国時代」の荒波に抗うことができなかったモノモタパ国はみるみると弱体し、19世紀末に消滅している。チャンガミレ国もングニ人やンデベレ人などの侵攻を食い止めることができず、分裂、統合を繰り返しながら小国家の中へと消えていった。
奴隷貿易時代
ヨーロッパに大航海時代が到来し、ポルトガル人をはじめとしたヨーロッパ各国の人々が西海岸を南下しはじめた15世紀末頃からアフリカとヨーロッパ各国との本格的な交流が始まった。沿岸の支配者や首長から土地を借り受け、交易の許可を取り付けたヨーロッパの商人たちは交易のための基地を多数建設し始める。とりわけ有名なのが1482年にゴールド・コーストにポルトガル人によって建設されたエルミナ城（サンジョルジュ・ダ・ミナ）である。
16世紀まではヨーロッパからもたらされる加工品と西アフリカの産物（金や象牙）などの交易が平和裏に行われ、友好な関係が築かれた。しかし、ヨーロッパ各国が西インド諸島やアメリカ大陸でヨーロッパ市場に向けた大規模な農場経営に乗り出すと、大量の労働資源確保の必要性に駆られ始める。アメリカ大陸などの現地住民には限りがあり、そこで代替案として浮上してきたのが、アフリカから奴隷を移入するということであった。
大西洋を横断する奴隷貿易に最初に着手しはじめたのはスペインで、1513年にスペイン王室が初めて奴隷供給契約許可証を発行した。許可証を手にしたスペイン商人は新大陸から砂糖を持ち帰ると1518年に初めて「商品」として奴隷を積み込み、アフリカ西海岸を発った。
彼らは三角貿易と呼ばれる航海サイクルで莫大な利益を手にしていく。まずヨーロッパで工業品を積み込んだ商船はアフリカ西海岸でそれらの品を奴隷に変え、その奴隷を西インド諸島やアメリカ大陸へ供給し、そこで砂糖やタバコなどの商品を積み込み、ヨーロッパへ帰港する。この1年から2年サイクルでの交易を繰り返し行っていた。奴隷貿易時代に大西洋を渡ったアフリカ人奴隷の数は1200万人から2000万人と言われている[注釈 17]。
アフリカ西海岸から新大陸に至る約40日から70日の奴隷の運搬は過酷を極め、航海中の奴隷の死亡率は8%から25%に上るとされ、平均して6人に1人が死亡した形となっている。全裸で鎖に繋がれた奴隷は剃毛(ていもう）され、会社の刻印を焼き付けられ、船倉に詰め込まれる。食事は1日2回で、少量の水とともに与えられるだけであった。不潔な船内ではマラリア、天然痘、赤痢などの感染症がはびこることも多々あり、病気にかかった奴隷は生きたまま船外へ投げ捨てられた[20]。
奴隷の需要はとどまるところを知らず、17世紀後半にはアフリカ大陸内で奴隷獲得のために戦争が頻繁に行われるようになった。また、人さらいも横行し、その被害を受けた者も多数にのぼった[注釈 18]。
奴隷貿易によって大量の労働力を失ったアフリカの諸都市は急激に力を弱め、ヨーロッパによる略奪と支配が横行するようになる。また、ヨーロッパ製品が大量に氾濫し現地の工芸や産業も停滞して低開発化が進んだ。このような状況が先進国からの目で「自立が不可能」との評価につながり、後の大規模な植民地化へと繋がっていくことになった。
また、アフリカ人に対する差別主義も深く根付き、当時アフリカに滞在したヨーロッパ人の日誌や記録を元にそれらの思想は哲学者や生物学者の手によって、学問に組み込まれていった。植物学者カール・フォン・リンネは人類をホモ・サピエンスとホモ・モンストロススに区別し、当時における「科学的な人種概念」の形成に寄与した[21][22]。また、モンテスキューなどの哲学者も「極めて英明なる存在である神がこのような漆黒の肉体に善良なる魂を宿らせたという考えに同調する事はできない」（『法の精神』より）と語るなど、庶民にアフリカ＝野蛮という認識を植え付けていった。
しかし、19世紀に入るとヨーロッパ諸国は手のひらを返したようにアフリカに対する接触の仕方を変化させた。産業革命を迎え、人格を拘束する奴隷制は次第に時代遅れになり、自らの意思で労働力を切り売りする労働者が求められる時代へと変革していったからである[23]。
ヨーロッパの都合で激化した奴隷貿易はヨーロッパの都合により次第に終息し、アフリカ人不在のまま、植民地化の時代へと突入していくこととなった。
近代史
植民地化のはじまり
18世紀後半の1787年、イギリスに奴隷貿易廃止委員会が設立されたのをきっかけに、人道的見地からくる奴隷制度の反対運動はますます激しくなり、1807年にはイギリス、アメリカで奴隷貿易禁止令が設立、各国も後を追うように1814年にはオランダ、1815年にはフランスでそれぞれ奴隷貿易が禁止とされた。イギリスやアメリカは自国の海軍力を背景として奴隷貿易の実力阻止を試みたが、闇社会での奴隷制はその後もしばらく継続し[注釈 19]、完全に終止符が打たれたのは1880年代に入ってからのことであった。
一方、1880年代以降には、ヨーロッパ各国によるアフリカ大陸に対する植民地政策が本格化しはじめる。スコットランドの探検家マンゴ・パークやヒュー・クラッパートンをはじめ、ヨーロッパ人のアフリカ内地への探検活動が活発化し、またキリスト教の布教活動も本格化していった。さらに、産業革命に伴い、奴隷に取って代わってアフリカの産物人気に火がついた。象牙の価格は1822年から1872年までの半世紀で4倍以上に跳ね上がり、列車の機械油の原料としてニジェール川のアブラヤシやセネガンビアの落花生が、石鹸やロウソクの原料としてヤシ油やピーナツ油の需要が急増した。
こうした探検家によって齎されるアフリカ内陸部の情報やアフリカ大陸が産出する資源の「可能性」はヨーロッパ各国の領土的な野心を大きく刺激した。
アフリカの分割
1870年代の初め、ヨーロッパ各国が帝国主義の時代に入るころは、アフリカ大陸のうちヨーロッパ各国の支配下に組み込まれた地域は大陸全体のわずか10%程度であった[注釈 20]。しかし、1880年代に入るとイギリス、フランス、ポルトガルに加えベルギーやドイツ、スペイン、イタリアなどとともに激しいアフリカ大陸の争奪競争が始まることになる。この大争奪戦の遠因は、隣国オランダの潤沢な植民地に領土的な野心を働かせ、コンゴの大地を狙ったベルギーの当時国王レオポルド2世によるものとされている。レオポルド2世は1870年代末にコンゴ国際協会を設立し、ヘンリー・スタンリーと共にコンゴの植民地化を進め始める。同時にコンゴ川近辺の各地の現地民と400を超える保護条約を締結、コンゴ国際協会の支配下に組み込んだ。これに対しポルトガルがコンゴ河口周辺の主権を宣言、イギリスがこれを承認した。これらの動きに刺激されたフランスはコンゴ川北方の現地民と保護条約を締結し、後のフランス領赤道アフリカの礎を築いた。一方時を同じくしてドイツも1884年にカメルーンの保護領化を宣言するなど、植民地化・アフリカの分割が加速度的に進んだ。1884年11月15日からはじまったベルリン会議にてこれらの無秩序なアフリカ争奪戦に一定のルールを課すことが決定され、以降アフリカ大陸において領土併合を行う場合の通告手法や利害調整の義務付けがなされた。
ベルリン会議を経た後になるとアフリカ分割は一層激化し、領土を巡った衝突もしばしば発生するようになる。フランスはサハラ砂漠から赤道アフリカを経てインド洋に抜ける横断的な領地獲得計画を推し進め、イギリスはナイジェリア、ウガンダ、ケニアを獲得しさらにカイロからケープに至る縦断的な流動線を確保しようとした。1898年にはファショダにおいてイギリスとフランスの勢力が衝突する事件が発生している（ファショダ事件）。イギリスはさらにボツワナやマラウイ、ジンバブエ、ザンビアなどを保護領化し支配下へと組み込んでいる。国内の統一のためアフリカ領土争奪戦に遅れて参戦したイタリアはソマリアやエリトリアなどを獲得するが、エチオピアの地域獲得を目論んだ戦争（1896年アドワの戦い）でエチオピア軍に敗北し、撤退している。これらの分割競争は1899年のオランダ系ボーア人の二つの共和国（トランスヴァール共和国、オレンジ自由国）をイギリスが併合するに至った第二次ボーア戦争をきっかけに一区切りがつけられることになった。
一連の分割競争の結果、領土的に広大な土地を獲得したのはフランスであったが、植民地から産出される鉱物などの質的な面で言えばイギリスに軍配が上げられる。また、植民地化を逃れたのはアメリカの解放奴隷が1847年に建国したリベリア共和国、峻険な高地に拠り強固な軍事力をもってイタリアを排除したエチオピアの2ヶ国のみであった。ヨーロッパ各国はこれらの植民地政策に対し、必要に応じて白人優越主義やダーウィニズムの論理を唱え、「自己発展の能力に欠けるアフリカの文明を開化させることは先進国の責務である」などといった自己中心的な正当性を主張した[24]。アフリカはこれら植民地政策の手から完全に逃れるには、一部の国を除き、およそ半世紀の月日を待たねばならなかった。
独立運動
植民地化政策が活発に行われていた時期から、アルジェリアのアブド・アルカーディルの闘争やスーダンのマフディー派の闘争など、枚挙にいとまがないほどの抵抗運動が各地で行われたが、これらの抵抗運動は第二次世界大戦後は独立運動という形でさかんに叫ばれるようになった。
第二次世界大戦後まもなく、イギリスのマンチェスターで第5回パン・アフリカ会議が開催された。パン・アフリカ会議自体は戦間期より開催されていたが、これまでの会議が欧米のアフリカ系知識人主導であったのに対し、この会議ではアフリカ内部の民族運動家が加わり、パン・アフリカ主義が高揚した。とりわけ西アフリカでは、民族運動に直面したイギリス政府が、英領ゴールド・コーストなどで徐々にアフリカ人の権利拡大に応じていった。
北アフリカでは、1951年のリビア独立（旧イタリア植民地）を皮切りに、1956年にはモロッコ、チュニジア（旧フランス植民地）が独立した。しかし、フランスによる植民地化が最も早かったアルジェリアでは、多くのフランス系白人（コロン）が独立に反対し、1954年よりアルジェリア戦争が勃発した。アルジェリア戦争に苦慮したフランス本国では第四共和政が支持を失ってゆき、アルジェリア駐留のフランス軍による反乱を背景としてド・ゴールを指導者とした第五共和政が成立した。ド・ゴールは、多大な費用を要する植民地帝国の維持より、産業発展や核開発を通じたフランスの威信回復を重視したため、サハラ以南における旧フランス植民地独立の流れが生み出された。
1957年、英領ゴールド・コーストがクワメ・エンクルマのもとでガーナとして独立を果たし、1958年にアフリカ諸国連合を結成すると、アフリカの独立運動は勢いづいた。フランス植民地では、第五共和国政府が「フランス共同体」のもとでの大幅な自治を認めたため、「隷属の下での豊かさより、自由のもとでの貧困（Nous préférons la liberté dans la pauvreté à la richesse dans l’esclavage）」として1958年独立に踏み切ったギニア以外はフランス共同体にとどまった。しかし、結局は1960年にあいついで独立し、ベルギー植民地であったコンゴでも数ヶ月の準備期間しかないうちに独立が果たされた。こうして1960年には17カ国が独立を果たし「アフリカの年」とも称された。1963年にはエチオピアのアディスアベバでアフリカ統一機構（OAU）が発足した。
全てのアフリカ諸国が平和裏に独立を獲得できたわけではない。中にはアルジェリアやアンゴラ、モザンビークのように、武力によって独立を獲得した国もあった。また、植民地だけでなく、1990年のナミビア、1993年のエリトリア、2011年の南スーダンのようにアフリカ独立国の支配から解放された国もある[注釈 21]。
ヨーロッパ各国の植民地化政策を経た末の独立という経緯から、アフリカの大地はきわめて不自然な形で細分化され、その不自然な国境線のまま独立を余儀なくされた。このため、分断された民族や文化の異なる民族の国家的な統合という課題が各国に共通する緊急の題目として掲げられている。ザンビア共和国の初代大統領カウンダはこれらの現状に対し、「我々の目的は植民地主義者が作り上げた無様な加工品から真のネイション（近代的な民族国家）を創作することである」と述べている。
現代史
アフリカの各国は国内に多数の部族を内包しており、それらの状態で多党制を採った場合、深刻な部族対立をもたらすという懸念から、一党制を導入する国が過半数であった。しかし、この制度は独裁色を強め経済分野に対する国家介入がすすんで行われる結果となる。民間企業の国有化や外国人の排斥の風潮が強まり、経済発展を阻害する形となった。経済の行き詰まりは政治や国家に対する不信感を生み、やがてそれらは地域紛争という実態を持つようになる。さらにアフリカ全土で発生した旱魃はこうした事態に拍車をかけ、深刻なダメージを与えた。紛争と旱魃などの自然災害による難民が爆発的に増え、彼らが他地域へ移動することで緊張が高まり、別の紛争へ発展するという悪循環に陥るようになった。
冷戦が終結し、1990年代以降に入ると、アフリカ全土に大きな民主化の波が押し寄せる。アジア経済研究所が発行する『アフリカレポート』によれば、1989年に多党制を取っていた国はわずか7国[注釈 22]だったのに対し、1995年には39カ国[注釈 23]が多党制へと移行している。こうした政治的な変化は国家の存続に危機感を抱いた民意の反映に他ならない。しかし、先に述べたとおり、多数の民族集団を内包するアフリカの土壌において民主化の道はさらなる深刻な部族対立を齎す可能性を秘めている。アジア経済研究所の武内進一は、アフリカの急速な民主化に対し、制度変革に対応した柔軟なアフリカ社会の変革が必要であると警鐘を鳴らしている。
脚注
注釈
参照
関連項目
植民地化以前のアフリカ諸国
古代文明と古王国
古代エジプト
カルタゴ
ヴァンダル王国
クシュ王国
ノク文化
イスラム王朝
トゥールーン朝
イフシード朝
ファーティマ朝
アイユーブ朝
マムルーク朝
アグラブ朝
ズィール朝
ハンマード朝
ハフス朝
ザイヤーン朝
ムラービト朝
ムワッヒド朝
マリーン朝
ワッタース朝
サアド朝
ザンジバル・スルターン国（ザンジバル王国）
スワヒリ文明
黒人諸王国
アクスム王国
オヨ王国
キルワ・キシワニ
エチオピア帝国
カネム・ボルヌ帝国
ガーナ王国
クバ王国
ザグウェ朝
マリ王国
ソンガイ帝国
イフェ王国
コンゴ王国
ダホメー王国
アシャンティ王国
ベニン王国
ソコト帝国
ハウサ諸王国
モノモタパ王国
ズールー王国
ロズウィ王国
ンドンゴ王国
マラビ帝国
植民地政策
アフリカ分割
現代
アフリカの年
アルジェリア革命
アフリカ統一機構
コンゴ動乱
ビアフラ戦争
アフリカ連合
ダルフール紛争
各国史
アルジェリア
アンゴラ
エジプト
エチオピア
カーボベルデ
カメルーン
サントメ・プリンシペ
シエラレオネ
スワジランド
ソマリア
チャド
チュニジア
ボツワナ
マダガスカル
マラウイ
南アフリカ共和国
モロッコ
リビア
※ 単独で立項されているものに限る
参考文献
赤阪賢、大塚和夫、福井勝義
『アフリカの民族と社会』中央公論社,1999年 ISBN 4124034245
池本幸三、下山晃、布留川正博
『近代世界と奴隷制』人文書院,1995年 ISBN 440951038X
市川光雄、片山一道、黒木末寿
『人類の起源と進化』有斐閣,1987年 ISBN 4641058288
岩本光雄、河合雅雄
『週刊朝日百科 動物たちの地球 135.人類の誕生』朝日新聞社,1994年
（『朝日百科 動物たちの地球』14巻 ISBN 4023800090）
河合信和
『朝日ワンテーママガジン47 人間性の進化を解く-人類学最前線』朝日新聞社,1995年 ISBN 4022740477
川田順造
『サバンナの手帖』新潮社,1981年 ASIN B000J81FTS
『黒人アフリカの歴史世界』山川出版社,1987年 ISBN 4634441209
『アフリカ』朝日新聞社,1993年 ISBN 4022585048
コナー,G./近藤義郎・河合信和（訳）
『熱帯アフリカの都市化と国家形成』河出書房新社,1993年 ISBN 4309222552
小堀巌
『世界地誌ゼミナール 5 サハラのオアシスと農業』大明堂,1971年 ISBN 4470020052
D.T.ニアヌ編/宮本正興責任編集
『ユネスコ アフリカの歴史』第4巻,同朋舎出版,1992年 ISBN 4-8104-1096-X
シュレ=カナール,J./野沢協（訳）
『黒アフリカ史』理論社,1964年 ASIN B000JAFW22
鈴木八司『ナイルに沈む歴史 ヌビア人と古代遺跡』岩波書店,1970年 ASIN B000J9HV90
デビッドソン,B./貫名美隆・宮本正興（訳）
『アフリカ文明史』理論社,1975年 ASIN B000J9FSYA
トンプソン,L./峯陽一・吉国恒雄・宮本正興（訳）
『南アフリカの歴史』明石書店,1998年 ISBN 4750310387
中尾佐助『農業起源をたずねる旅』岩波新書,1993年 ISBN 4002601501
長澤和俊『海のシルクロード史』中公新書,1989年 ISBN 4121009150
西川潤『ドキュメント現代史12 アフリカの独立』平凡社,1973年 ISBN 4582440126
イブン・バットゥータ、家島彦一訳
『大旅行記』全8巻 平凡社〈平凡社東洋文庫〉、1996-2002年。
フィリップソン,D.W./河合信和訳
『アフリカ考古学』学生社,1987年 ISBN 4311304528
松田泰二、宮本正興
『新書アフリカ史』講談社現代新書,1997年 ISBN 4061493663
三上次男編『世界陶磁全集21イスラーム』,小学館,1986年 ISBN 4-09-641021-7
峯陽一『南アフリカ』岩波新書,1996年 ISBN 4004304733
宮治一雄『アフリカ現代史 5 北アフリカ』山川出版社,1978年 ISBN 4634421704
吉國恒雄
『グレートジンバブウェ-東南アフリカの歴史世界-』講談社現代新書,1999年 ISBN 4061494732
米山俊直『アフリカ学への招待』NHKブックス,1986年 ISBN 4140015039
ユゴン,A.『アフリカ大陸探検史』創元社,1993年 ISBN 4422210793
| https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%95%E3%83%AA%E3%82%AB%E5%8F%B2 |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
681,
2654,
4433,
6497,
8681,
11689,
13718,
15174,
16965,
18402,
19296,
23161,
25168,
26264,
26641,
30451,
32185,
33456,
34171,
36575,
38870,
45113,
46470,
48428,
50508,
53809,
54854,
56751,
58032,
59365,
60898,
62928,
64863,
66108,
68424,
70363,
72236,
73542,
74343,
78645,
80349,
82346,
84797,
86959,
88255,
90746,
94360,
95866,
97067,
98257,
100021,
101694,
103189,
104281,
106223,
108834,
110902,
112256,
113632,
115574,
119617,
120778,
122693,
124393,
126218,
129346,
130350,
131660,
133627,
135879,
137208,
137984,
139164,
141558,
142533,
145633,
148345,
149061,
152285,
156231,
156882,
157472,
159842,
160821,
162234,
164488,
168538,
170538,
170857,
171338,
173739,
175332,
176999,
179766,
180958,
181900,
183682,
185202,
187175,
189224,
191903,
193591,
195329,
196311,
197106,
198470,
200124,
201090,
202657,
204052,
206165,
207055,
207765,
208673,
210679,
212164,
213620,
215668,
217581,
218716,
221332,
222397,
224247,
225493,
227900,
229707,
231210,
231788,
232980,
234997,
236066,
236912,
239255,
241451,
242896,
244983,
245888,
248360,
249984,
250971,
252902,
255177,
257361,
257835,
258076,
258121
],
"plaintext_end_byte": [
680,
2653,
4432,
6457,
8680,
11673,
13717,
15173,
16938,
18401,
19295,
23160,
25167,
26263,
26603,
30450,
32184,
33455,
34113,
36574,
38869,
45112,
46401,
48427,
50439,
53808,
54808,
56750,
58031,
59309,
60897,
62927,
64796,
66107,
68423,
70362,
72105,
73541,
74286,
78612,
80348,
82304,
84796,
86958,
88254,
90745,
94305,
95865,
97066,
98110,
100020,
101615,
103188,
104237,
106222,
108757,
110901,
112209,
113631,
115573,
119616,
120733,
122692,
124392,
126217,
129345,
130310,
131659,
133626,
135878,
137207,
137983,
139122,
141557,
142532,
145544,
148344,
149060,
152284,
156230,
156852,
157400,
159841,
160820,
162233,
164453,
168537,
170537,
170856,
171219,
173738,
175331,
176921,
179765,
180957,
181899,
183681,
185201,
187100,
189223,
191876,
193590,
195328,
196310,
197088,
198469,
200123,
201089,
202656,
203983,
206164,
207054,
207693,
208672,
210678,
212163,
213534,
215638,
217563,
218682,
221331,
222396,
224246,
225389,
227899,
229706,
231209,
231768,
232979,
234996,
236065,
236861,
239254,
241450,
242809,
244982,
245887,
248297,
249983,
250970,
252901,
255176,
257341,
257765,
258026,
258119,
258448
]
} | Сколько жен было у Владимира Высоцкого? | Высоцкий, Владимир Семёнович | russian | {
"passage_answer_candidate_index": [
39
],
"minimal_answers_start_byte": [
76735
],
"minimal_answers_end_byte": [
76747
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
Влади́мир Семёнович Высо́цкий (25 января 1938, Москва — 25 июля 1980, там же) — советский поэт, актёр театра и кино, автор-исполнитель песен (бард); автор прозаических произведений и сценариев. Лауреат Государственной премии СССР («за создание образа Жеглова в телевизионном художественном фильме „Место встречи изменить нельзя“ и авторское исполнение песен», 1987, посмертно).
Как поэт Высоцкий реализовал себя прежде всего в жанре авторской песни. Первые из написанных им произведений относятся к началу 1960-х годов. Вначале они исполнялись в кругу друзей, позже получили широкую известность благодаря распространявшимся по стране магнитофонным записям. Поэзия Высоцкого отличалась многообразием тем (уличные, лагерные, военные, сатирические, бытовые, сказочные, «спортивные» песни), остротой смыслового подтекста и акцентированной социально-нравственной позицией автора. В его произведениях, рассказывающих о внутреннем выборе людей, поставленных в экстремальные обстоятельства, прослеживались экзистенциальные мотивы. Творческая эволюция Высоцкого прошла несколько этапов. В его раннем творчестве преобладали уличные и дворовые песни. С середины 1960-х годов тематика произведений начала расширяться, а песенные циклы — складываться в новую «энциклопедию русской жизни». В 1970-х годах значительную часть творчества Высоцкого составляли песни и стихотворения исповедально-философского характера, поэт часто обращался к вечным вопросам бытия.
Театральная биография Высоцкого, окончившего в 1960 году Школу-студию МХАТ, связана главным образом с работой в Театре на Таганке. На его сцене актёр играл Галилея (спектакль «Жизнь Галилея», 1966), Хлопушу («Пугачёв», 1967), Гамлета («Гамлет», 1971), Лопахина («Вишнёвый сад», 1975), Свидригайлова («Преступление и наказание», 1979).
Дебют Высоцкого в кино состоялся в 1959 году, когда он сыграл эпизодическую роль в фильме «Сверстницы». За годы работы в кинематографе актёр снялся в более чем двадцати пяти фильмах. Кинобиография Высоцкого включает роли подпольщика Бродского («Интервенция», 1968), зоолога фон Корена («Плохой хороший человек», 1973), капитана Жеглова («Место встречи изменить нельзя», 1979), Дон Гуана («Маленькие трагедии», 1979) и другие. Исследователи отмечали, что в сценических и экранных работах Высоцкого экспрессивность сочеталась с психологической достоверностью. В ряде спектаклей, а также в художественных фильмах, теле- и радиопостановках он выступал и как автор песен.
При жизни Высоцкого его песни не получили в СССР официального признания. В 1968 году в печати была развёрнута кампания по дискредитации его музыкально-поэтического творчества. Вплоть до 1981 года ни одно советское издательство не выпустило книгу с его текстами. Цензурные ограничения частично были сняты только после смерти Высоцкого, когда вышел в свет сборник его поэтических произведений «Нерв» (составитель — Роберт Рождественский). Тем не менее цензорский контроль за публикациями стихов и песен Высоцкого, а также посвящённых ему газетно-журнальных статей продолжал действовать вплоть до перестройки. Легализация его творчества началась в Советском Союзе в 1986 году, когда при Союзе писателей СССР была создана комиссия по литературному наследию Высоцкого. Со второй половины 1980-х годов начался выпуск книг и собраний сочинений поэта, ведётся исследовательская работа, посвящённая его творчеству. По некоторым оценкам, Высоцкий, занимающий одно из центральных мест в истории русской культуры XX века, «оказал сильное влияние на формирование взглядов своих современников и последующих поколений».
Происхождение, семья
Владимир Высоцкий родился в семье Нины Максимовны и Семёна Владимировича Высоцких. Дед поэта по материнской линии — Максим Иванович Серёгин (1872—1934) — был уроженцем села Огарёво, расположенного между городами Тулой и Ефремовом. В Москву он приехал в четырнадцатилетнем возрасте и значительную часть жизни проработал швейцаром в столичных гостиницах. Бабушка Владимира Семёновича — Евдокия Андреевна Серёгина (урождённая Синотова, 1890—1931) — прибыла в Москву из деревни Утицы, находившейся близ станции Бородино. Рано выйдя замуж, она посвятила себя семье, в которой родились пятеро детей: двое сыновей и три дочери, в том числе Нина Максимовна (1912—2003). Серёгины часто меняли место жительства, пока в 1923 (возможно, в 1924-м) году Максим Иванович не получил комнату в трёхэтажном кирпичном доме № 26 на Первой Мещанской улице, где прежде размещались номера гостиницы «Наталис». В 1932 году Нина Максимовна завершила учёбу в Московском областном комбинате иностранных языков на Сретенском бульваре, 9/2 (немецкое отделение); имея диплом референта-переводчика, она в разные годы работала в ВЦСПС, «Интуристе», Министерстве внешней торговли, НИИ химического машиностроения и других учреждениях[1][2][3].
В 1935 (по другим данным — в 1936-м) году Нина Серёгина познакомилась со студентом политехникума связи Семёном Высоцким (1916—1997)[1][2][3]. Согласно его воспоминаниям, регистрация их брака состоялась в Москве, после чего супруги уехали в Новосибирск, к месту распределения мужа. В 1937 году Нина Максимовна вернулась домой, на Первую Мещанскую[4].
Дед Высоцкого по отцовской линии — Вольф Шлиомович Высоцкий (1889—1962) — появился на свет в городе Брест-Литовске в семье стеклодува[5]. Последовательно окончив Люблинское коммерческое училище, экономический факультет Киевского коммерческого института, юридический факультет Киевского университета и промышленный факультет Киевского института народного хозяйства, он во время нэпа открыл мастерскую театрального грима. В 1926 году Вольф Высоцкий переехал с семьёй в Москву, где работал юрисконсультом, химиком, экономистом. Ещё в 1915 году он женился на Доре (Деборе) Евсеевне Бронштейн ([1891—1896]—1970)[К. 1]. Бракосочетание было проведено в соответствии с еврейскими обрядами. Согласно записям в документах, 26-летний жених — «из селецких мещан», 21-летняя невеста — «девица фельдшерица». В семье родились двое сыновей. Младший — Алексей (1919—1977) — стал впоследствии кадровым военным, писателем и режиссёром-документалистом. Старший, Семён, после завершения учёбы в политехникуме и прохождения курсов вневойсковой подготовки связал свою жизнь с военной службой. Семён Владимирович — кавалер более чем двадцати орденов и медалей, почётный гражданин городов Кладно и Праги. В послевоенные годы он окончил Военную академию связи имени С. М. Будённого, перед отставкой имел звание гвардии полковника[2][3].
Детство
Владимир Высоцкий родился 25 января 1938 года в московском родильном доме № 8, расположенном на 3-й Мещанской улице (ныне — ул. Щепкина, дом 61/2). Согласно воспоминаниям Нины Максимовны Высоцкой, её сын появился на свет утром, в 9 часов 40 минут; вес новорождённого составлял 4 килограмма, рост — 52 сантиметра. Поначалу мальчик был рыжеватым, с синими глазами и тёмными ресницами. Имя для будущего ребёнка родители начали выбирать задолго до его рождения. Перед отъездом в одну из служебных командировок Семён Владимирович, зная, что младенец может появиться в его отсутствие, попросил назвать сына Владимиром. Из роддома молодая мать с Володей пришли в «дом на Первой Мещанской — в конце» — в ту коммунальную квартиру, комнату в которой некогда получил отец Нины Максимовны. Это было жилище гостиничного типа с рядом комнат, широкими коридорами, общей кухней и плитой, растапливаемой дровами. Комната, принадлежавшая Высоцким, была весьма просторной, с потолками, превышающими три метра; ещё при жизни деда, Максима Ивановича, жилплощадь разделили перегородкой на три помещения и обставили добротной мебелью[1][3].
В марте 1941 года Семёна Владимировича призвали на военную службу. Через четыре месяца началась война, и в июле Нина Максимовна с сыном отправились в эвакуацию на восток страны. Большая группа детей — воспитанников детского сада парфюмерной фабрики «Свобода» — ехала в товарном вагоне в течение шести дней. Конечным пунктом пути стала деревня Воронцовка, находившаяся неподалёку от города Чкалова. Там они прожили два года. Нина Максимовна работала на местном спиртзаводе приёмщиком сырья и лаборантом; Володя жил отдельно от матери, в детском саду, размещавшемся в бывшем клубе. Особенно тяжёлой, по воспоминаниям Высоцкой, была первая зима, когда столбик термометра снижался до пятидесятиградусной отметки. На участке, выделенном беженцам, Нина Максимовна выращивала картофель и арбузы[6][1].
Летом 1943 года Нина Максимовна и Володя возвратились в Москву. К тому времени родители Высоцкого уже знали, что их брак фактически распался и в квартиру на Первой Мещанской Семён Владимирович не вернётся. Годом ранее в его жизни появилась Евгения Степановна Лихалатова, знакомство с которой произошло, когда Высоцкий служил в Главном управлении связи Красной армии. Развод родителей стал, по мнению исследователей, поводом к появлению в автобиографической песне Высоцкого — «Балладе о детстве» — строчек: «Возвращались отцы наши, братья / По домам — по своим да чужим»[3]. Другая строка из той же баллады была создана, вероятно, под влиянием воспоминаний Владимира Семёновича о встрече с отцом в июне 1945 года, когда Семён Владимирович приехал в короткую командировку в Москву[6].
Тогда-то я и подарил Володе свои майорские погоны. Этот факт преломился у него позже в «Балладе о детстве» в словах: «Взял у отца на станции погоны, словно цацки…» И снова расставание[6].
Школьные годы
Недалеко от дома, где жили Высоцкие, на углу Первого Переяславского и Банного переулков, находилась школа № 273. В 1945 году Володя пошёл в первый класс. Нина Максимовна допоздна работала в Министерстве внешней торговли, часто задерживалась до глубокой ночи и редко проверяла тетради сына. Писал он небрежно, тетради вёл неаккуратно, зачастую ставил на листах чернильные кляксы и по несколько раз переписывал задания. Заниматься домашним бытом в отсутствие матери ему помогали соседи. Подросток умел ладить с ребятами двора и считался «любимым всеми Володей»[1][2]. Но со вторым мужем Нины Максимовны — преподавателем английского языка Георгием Михайловичем Бартошем — отношения Володи не сложились: отчим был пьющим человеком и часто вёл себя агрессивно по отношению к членам семьи[2].
В 1946 году отец Высоцкого, обеспокоенный сложившейся ситуацией, пытался уговорить Нину Максимовну отпустить пожить Володю с ним до окончания школы, но та не соглашалась. Тогда Семён Владимирович прибегнул к помощи суда, занявшего его сторону. Осенью 1946 года Володя переехал в новую семью отца, где его воспитанием занялась Евгения Степановна Лихалатова[2], с которой Семён Владимирович Высоцкий познакомился во время войны. С фронта он вернулся уже к ней — в дом № 15 на Большом Каретном[3].
2 января 1947 года супруги вместе с Володей отправились к новому месту службы Семёна Владимировича — в расположение советских войск в Германии — город Эберсвальде, находящийся в сорока километрах от Берлина. Высоцким выделили трёхкомнатный этаж в доме на улице, где проживали бургомистр и другое городское начальство. У Володи появилась своя отдельная комната, первое письмо к матери он отправил уже 23 января[2][3][1]: Дорогая мамочка! Я Живу очень хорошо. Хожу в школу, стараюсь учиться хорошо. Папа мне делает подарки. У меня уже два новых костюма, ботинки и польто. Завтра тётя Женя закажет мне сапоги. Напиши Вовин адрес. целую твой Вова. Письмо содержало приписку С. В. Высоцкого: "Нина здравствуй. Вовка в полном порядке, купил ему много хороших вещей и два костюма, шью пальто. К именинам, которые он приказал мне праздновать купил ему аккордеон. Он парень хороший, но уже успел за грязь и невнимательность принести мне двойку по письму, в остальном дело идёт хорошо, вчера его приняли в пионеры и выдали галстук. Жму руку Семен…[1].
Благодаря занятиям с «мамой Женей», как Володя называл супругу отца[К. 2], второй класс он окончил с отличными оценками, за что получил подарок от школы. Отец приобрёл пианино и пригласил преподавателя для музыкальных занятий. Все три года проживания в Германии Володя занимался музыкой. По мнению эмигрантки-преподавательницы, у него был абсолютный слух. Летом 1948 года Володя сдавал экзамены в Суворовскую школу, но попытка поступить туда закончилась неудачей. Соседство с другой языковой средой привело к тому, что он неплохо начал говорить по-немецки[3][1]. В лесу компания подростков находила много оружия и патронов, которые были предметом опасных игр. Часто Володя приходил домой с обожжёнными бровями и побитыми коленками. По свидетельству его приятеля детских лет Виталия Бывшего, отец однажды обнаружил в «их» (с братом Геннадием и Володей) подвале двадцать четыре немецких «шмайсера», за что компания подверглась наказанию. В немецком городе Ратенов служил брат Семёна Владимировича — Алексей. Семьи часто приходили в гости друг к другу, Володя очень дружил со своим дядей[2].
В конце лета 1949 года Семён Владимирович получил новые назначения — вначале в Северо-Кавказский военный округ, затем в Киевский. В конце сентября Володя и Евгения Степановна эшелоном по железной дороге выехали в Москву и поселились в коммунальной квартире на Большом Каретном. Семён Владимирович, служа в Киеве, нередко бывал в командировках в Москве[2]. 6 октября 1949 года Володя стал учиться в пятом «Е» классе 186-й мужской средней школы Коминтерновского района, находившейся рядом с домом — тоже в Большом Каретном переулке. Вначале он получил детское прозвище «Американец» за заграничную одежду, а позже — «Высота». В седьмом классе (апрель 1952 года) Володя вступил в комсомол, в девятом стал членом комсомольского бюро. В новой школе Володя подружился с Игорем Кохановским, Володей Акимовым (с ним он сидел за одной партой), Аркадием Свидерским[К. 3]. Вместе с Акимовым Высоцкий написал «роман» по мотивам «Гиперболоида инженера Гарина» Алексея Толстого. Произведение называлось «Аппарат IL» («Испепеляющие лучи»). Ещё в школе Высоцкий увлёкся литературой и написал своё первое стихотворение[2][3].
В 1953 году в квартире своего старшего товарища Анатолия Утевского Володя познакомился с актёром Сабининым — тот привёл его в театральный кружок при Доме учителя (ул. Горького, 46), где преподавал актёр и режиссёр Владимир Николаевич Богомолов[3]. Первое публичное выступление Владимира оказалось импровизацией — в 1954 году юноша читал вариации на басню Крылова на сцене соседней женской школы № 187. Зал смеялся и аплодировал, но экспромт закончился тройкой в четверти за поведение. На семнадцатилетие Нина Максимовна подарила Володе первую гитару. Игорь Кохановский научил его простым аккордам[3][7].
24 июня 1955 года Высоцкий окончил среднюю школу. На торжественном выпускном вечере он получил аттестат зрелости № 942136, в котором по пяти предметам стояли пятёрки, по девяти — четвёрки[2].
«Большой Каретный»
Большой Каретный — не только один из московских адресов Высоцкого; это словосочетание связано со значительной вехой в жизни Владимира Семёновича, во многом определившей его творческую судьбу. Возможно, атмосфера Большого Каретного оказала на будущего поэта такое же влияние, как на Пушкина — Царскосельский лицей[8][3]. Изначально в доме № 15 на Большом Каретном у Высоцкого было два центра притяжения: это квартира № 11, где жила студентка Щукинского училища Инна Крижевская, и . В число студенческих друзей Утевского входил Левон Кочарян, появившийся на Большом Каретном в первой половине 1950-х годов[К. 4]. Кочарян познакомился с Инной Крижевской, женился на ней и переехал в её трёхкомнатную квартиру № 11. Так в Москве возник неформальный клуб для общения, двери которого были открыты и днём, и ночью[3][2].
На Большой Каретный «к Кочаряну» приходили представители и репрессированной интеллигенции, и уголовной среды, много рассказывавшие о своём лагерном прошлом. Один из завсегдатаев компании на Большом Каретном — писатель и сценарист Артур Макаров — впоследствии вспоминал, что в круг их знакомых входили «урки с Даниловской слободы»: «Хотя Володя никогда в „блатных“ делах замазан не был, он знал довольно серьёзно и крепко людей из этого мира, хорошо знал»[2]. В «круг Кочаряна» входили в разное время Эдмонд Кеосаян, Юлиан Семёнов, Олег Стриженов, Илья Глазунов, Людмила Гурченко, Андрей Тарковский и многие другие. В числе тех, кто на Большом Каретном слушал ранние песни Высоцкого, был и Василий Шукшин. Там же Высоцкий познакомился с капитаном дальнего плавания Анатолием Гарагулей, который позже, в 1969-м, пригласил их с Мариной Влади в путешествие на теплоходе «Грузия». В начале 1960-х годов в компании появлялся и Михаил Таль, уже знавший — благодаря магнитофону — отдельные произведения Владимира Семёновича. Первые записи его песен сделали Левон (позже даже возникло понятие — «золотая плёнка Кочаряна»[10]) и Владимир Акимов. Свои первые роли в кино Высоцкий получал опять-таки благодаря ходатайствам Кочаряна, работавшего в различных фильмах вторым режиссёром[2][3].
Левону Кочаряну Высоцкий посвятил написанную в 1962 году песню «Большой Каретный», начинающуюся с припева: «Где твои семнадцать лет? / На Большом Каретном…». В тексте присутствуют отсылки к событиям и обстоятельствам, так или иначе связанным с историей компании, обитавшей в 11-й квартире. К примеру, только представители того сообщества могли расшифровать намёк, звучавший в строчке «Стало всё по новой там, верь не верь» и обыгрывавший фамилию художницы по костюмам Натальи Пановой, в которую был влюблён автор. Вопросительная фраза «Где твой чёрный пистолет?» могла, по версии литературоведа Владимира Новикова, служить своеобразным напоминанием о том, что после окончания юридического факультета Анатолий Утевский отправился работать в МУР и получил там оружие. В то же время Семён Владимирович Высоцкий писал, что речь в песне шла о его трофейном «вальтере», хранившемся до определённого момента в комнате Лихалатовой на Большом Каретном[3][6].
В конце 1960-х годов Кочарян тяжело заболел. Высоцкий ни разу не навестил друга юности в больнице и не пришёл на его похороны. По словам Эдмонда Кеосаяна, обитатели Большого Каретного собирались на поминки в день рождения и день смерти Левона: «Я — человек восточный и очень ценю такие жесты. Володя в эти дни не приходил на Большой Каретный, и я долго не мог ему этого простить». Позже Высоцкий, встретив Кеосаяна в коридоре «Мосфильма», признался, что «не смог видеть Лёву» в том состоянии, в каком он пребывал перед смертью. Сохранилась запись, сделанная в 1975 году, где Владимир Семёнович вновь объяснял своё нежелание идти в больницу и на панихиду: «Я не мог вынести, что он [Кочарян] — больной»[10].
Мы жили в одной квартире в Большом Каретном переулке у Лёвы Кочаряна, жили прямо-таки коммуной. <…> Помню, я всё время привозил для них свои новые песни и им первым показывал; я для них писал и никого не стеснялся. За столом, с напитками или без — неважно. Мы говорили о будущем, ещё о чём-то, была масса проектов<…> Это было самое запоминающееся время моей жизни[2].
Студенческие годы. Первый брак
После окончания школы Владимир хотел связать свою дальнейшую судьбу с актёрской профессией, но его планы не получили поддержки в семье — Семён Владимирович и другие родственники настаивали на поступлении в технический вуз. Вместе с Кохановским Высоцкий подал документы в МИСИ — инженерно-строительный институт, конкурс на поступление в который в 1955 году составлял 17—18 человек на место. 23 августа 1955 года фамилия Владимира появилась в приказе ректора МИСИ № 403: «Зачислить в число студентов 1-го курса механического факультета т. Высоцкого B. C. без предоставления общежития»[2][3][11]. К учёбе на инженерной специальности он относился весьма прохладно и в конце первого семестра, 23 декабря, поняв, что не сможет учиться в техническом вузе, написал заявление об отчислении по собственному желанию. 25 января 1956 года, в день своего рождения, Высоцкий вместе с Кохановским сочинили длинную песню, которая заканчивалась четверостишием: «А коль во МХАТ не попадёт, / раздавим поллитровочку, / Васёк в солдатики пойдет / носить ружье-винтовочку»[11][2][3]. В январе 1956 года Владимир вернулся к посещению театрального кружка Богомолова, где в это время ставили спектакли «Трудовой хлеб» по пьесе Островского и «Из записок вспыльчивого человека» по произведению Чехова, и стал активно готовиться к поступлению в «театральное»[3].
Для поступления, среди прочих документов, требовалась медицинская справка об отсутствии у абитуриента заболеваний голосовых связок. Врач-отоларинголог после осмотра пришёл к выводу, что голос может быть поставлен. Но в характеристике Высоцкого указывалось: «Слух — хороший, ритм — хороший, певческого голоса — нет». Несмотря на это, в июне, сдав экзамены и пройдя по конкурсу, Высоцкий поступил в Школу-студию МХАТ[3]. На экзамене по специальности он читал монолог Олега Баяна из пьесы Владимира Маяковского «Клоп». Согласно воспоминаниям Бориса Поюровского, работавшего в этом учебном заведении на кафедре актёрского мастерства и занимавшегося организацией набора студентов, Владимир Высоцкий поступал «честно, безо всяких протекций», и сдал экзамены хорошо[11][2]. Высоцкий учился вместе с Романом Вильданом, Георгием Епифанцевым, Валентином Никулиным и другими. Изначально группой руководил Борис Вершилов, но после его внезапной смерти студенты перешли под кураторство Александра Комиссарова и Павла Массальского. По мнению Игоря Кохановского, Массальский своим отношением к алкоголю плохо повлиял на молодого Высоцкого — на соседних курсах «насчёт выпить» было очень строго, а Павел Владимирович относился к этому весьма снисходительно[11].
Первый же студенческий капустник, затеянный Яловичем, выявил поэтические способности Высоцкого: на мотив популярной в ту пору песни «Одесский порт» он написал стихотворение «Среди планет, среди комет…», в дальнейшем ставшее неофициальным гимном студентов-мхатовцев. Представление прошло очень удачно, и Высоцкий стал постоянным автором пародий, эпиграмм, посвящений для студенческих вечеров[3][12]. Высокого мнения о его поэтических способностях придерживался и преподаватель русской литературы Александр Абрамович Белкин, сказавший однажды Поюровскому о студенте-третьекурснике Высоцком: «Вот он. Настоящий поэт. Вы просто не знаете этого»[11]. Любимым предметом Высоцкого была литература. Его интересовали античная словесность, древнегреческая мифология. Русскую литературу в школе-студии преподавал Андрей Донатович Синявский. Он знакомил студентов с творчеством Пушкина, Гоголя, Маяковского, Пастернака, открывал им взгляд на произведения с точки зрения поэтики. Не проводя границ между классической литературой и современной, он познакомил Владимира с творчеством Окуджавы — в школе-студии даже устроили концерт Булата Шалвовича. Этот концерт дал импульс к новым занятиям Высоцкого гитарой — в этот раз за уроками игры на ней он обратился к Роману Вильдану. В 1966 году, когда Синявского осудили на 7 лет по обвинению в антисоветской пропаганде и агитации, Высоцкий не смог не откликнуться поэтически на это событие. Он сочинил стихотворение, с сарказмом описывающее прошедший суд: «Вот и кончился процесс, / Не слыхать овацию — / Без оваций всё и без / Права на кассацию…»[3].
Дебютную роль (боец, без слов) Высоцкому доверили в 1956 году на первом курсе в студенческом спектакле по пьесе Штейна «Гостиница „Астория“» (репетиции шли два года, премьера состоялась в 1958-м). На выступлении студентов курса перед жителями Ступинского района Московской области в 1959 году Высоцкий читал монолог деда Щукаря из «Поднятой целины». Аза Лихитченко вспоминала: «Володя начинал читать свой отрывок — и постепенно захватывал зал так, что зрители уже боялись пропустить хоть одно слово»[11]. Кроме того, в студенческие годы Высоцкий сыграл Боркина в спектакле «Иванов» по пьесе Антона Павловича Чехова (1959), Порфирия Петровича в учебном этюде по «Преступлению и наказанию» Фёдора Михайловича Достоевского (1959), снялся в кино в эпизодической роли студента Пети в фильме режиссёра Василия Ордынского «Сверстницы» (1959), создал образ ямщика в учебном спектакле по рассказу Чехова «Ведьма» (1960), а в постановке по пьесе «Свадьба» того же автора сыграл роль отставного коллежского регистратора Евдокима Жигалова (1960). В дипломном спектакле «На дне» Высоцкий исполнял роль Бубнова[3][13][2][14].
Во время репетиций «Гостиницы „Астории“» Высоцкий познакомился со студенткой третьего курса Изой Жуковой (она была старше Высоцкого на один год)[13][11]. Осенью 1957 года Владимир и Иза стали совместно жить на Первой Мещанской. Брак в ту пору они зарегистрировать не могли, поскольку развод от первого мужа Иза получила не сразу. В июне 1958 года Жукова окончила школу-студию и, получив диплом с отличием, уехала по распределению в Киев, где в сентябре начала работать в Театре имени Леси Украинки. Почти каждую субботу Высоцкий приезжал к Изе, а в понедельник возвращался в Москву[2]. Официально Иза и Владимир зарегистрировали брак и сыграли свадьбу 25 апреля 1960 года. Свадьбу отмечали на Большом Каретном вместе с друзьями-однокурсниками[3].
20 июня 1960 года Высоцкий окончил Школу-студию МХАТ и получил диплом с квалификацией «актёр драмы и кино». Выпускника распределили в Московский драматический театр имени А. С. Пушкина. За время учёбы Владимир сдал тридцать один экзамен (оценки: «отлично» — 24, «хорошо» — 6, «удовлетворительно» — 1) и тридцать пять зачётов. За госэкзамены (мастерство актёра, диалектический и исторический материализм) он получил высшие баллы. Расставание со школой-студией отмечалось в кафе «Артистическое» вместе с однокурсниками — Валентином Буровым, Геннадием Портером, Еленой Ситко. В результате на первое место работы Высоцкого — в театр — пришёл протокол из милиции об устроенном им в кафе «небольшом дебоше»[3].
1960-е годы
Раннее песенное творчество
Изначальную известность Высоцкий получил как автор лагерных и дворовых песен[15] Согласно рассказам поэта, идея первого из написанных им произведений — «Татуировки» — возникла в июле 1961 года в ленинградском автобусе[К. 5]: среди пассажиров автор увидел человека, на грудь которого был нанесён рисунок — женский портрет с надписью «Люба! Я тебя не забуду!» Замысел песни реализовался в течение двух дней, только вместо Любы в тексте появилась Валя: «Не делили мы тебя и не ласкали, / А что любили — так это позади. / Я ношу в душе твой светлый образ, Валя, / А Лёша выколол твой образ на груди»[3][17][16]. «Татуировка» считается первой песней Высоцкого, однако исследователи указывают, что ещё в 1960 году он создал произведение, исключённое впоследствии из основного периода творчества. Речь идёт о песне «Сорок девять дней», имевшей в ранней редакции подзаголовок «Пособие для начинающих и законченных халтурщиков». В основе сюжета — реальная история о том, как четверо советских военнослужащих провели сорок девять дней на самоходной барже, унесённой в открытое море[К. 6][15][6].
В октябре 1964 года Высоцкий записал на магнитофон все песни, которые успел сочинить к тому времени; в его «собрании сочинений» оказалось сорок восемь наименований[3]. Эти произведения были написаны языком улицы, отличавшимся от «„дистиллированного“ языка разрешённой литературы»: в них присутствовали слова и выражения «распивать на троих», «расколоть» и тому подобные. Как правило, в этих песнях имелся насыщенный событийный ряд, сюжет отличался динамичностью, а персонажи имели индивидуальные черты. Уже в раннем творчестве Высоцкого появились ролевые герои, и это стало поводом для возникновения слухов, касающихся личности автора: люди, не знакомые с его биографией, полагали, что уголовные песни сочинены человеком, который много лет провёл в лагерях[8]. Последние произведения «блатного цикла» датируются 1965 годом. Сами песни уголовной и лагерной тематики сохранились в репертуаре Высоцкого, однако новые произведения для «блатного цикла» больше не создавались — по словам литературоведа Владимира Новикова, связанная с ними «литературная, поэтическая задача была решена полностью»[3].
Театральная деятельность в 1960-е годы
После окончания Школы-студии МХАТ в жизни Высоцкого наступил четырёхлетний период, связанный с поиском «своего театра». Молодой актёр успел поработать — с перерывами — в Театре имени Пушкина и других коллективах[3]. Весной 1964 года он пришёл на показ в Театр на Таганке. Как вспоминал позже Юрий Любимов, перед ним предстал молодой человек в кепке и сером пиджаке, «сигареточку, конечно, погасил». Прочитанные им стихи Маяковского не произвели на режиссёра большого впечатления («что-то маловразумительное, бравадное»), зато пение под гитару заставило отложить все дела и слушать артиста в течение сорока пяти минут. Перед принятием решения Любимову довелось услышать разного рода предостережения: «Мне говорят: „Знаете, лучше не брать. Он пьющий человек“. Ну подумаешь, говорю, ещё один в России пьющий, тоже невидаль»[11].
В сентябре 1964 года Высоцкий стал артистом Театра на Таганке и уже через десять дней вышел на сцену — в спектакле «Добрый человек из Сезуана» он, заменяя заболевшего коллегу, был срочно введён на роль Второго Бога[3]. Первую большую роль актёру предложили в спектакле «Жизнь Галилея», премьера которого состоялась весной 1966 года. Высоцкий играл учёного без грима и париков — все изменения, связанные в том числе с возрастом Галилея, Владимир Семёнович передавал за счёт внутренних переживаний[3][18]. Следующим его героем стал беглый каторжник Хлопуша в драматической поэме Сергея Есенина «Пугачёв». Критик Наталья Крымова, сравнивая авторскую запись монолога Хлопуши с той же речью, произносимой бьющимся в кандалах Высоцким, отмечала, что у двух поэтов было немало точек пересечения — у каждого из них имелся «свой „чёрный человек“ и своя „Русь уходящая“, и нежность к слову, и надрыв, и внутренняя песенность стиха, и — временами — неизлечимая, ничем не заливаемая тоска»[18].
Отношения Любимова с Владимиром Семёновичем не всегда были безоблачными — режиссёр периодически оповещал труппу о решении «окончательно уволить Высоцкого»[11]. Первый его уход из театра состоялся в марте 1968 года, когда после вынужденной отмены спектакля «Жизнь Галилея» Любимов и директор «Таганки» Николай Дупак выпустили приказ об освобождении актёра от работы по статье 47 «Г» КЗоТ «за вопиющее нарушение трудовой дисциплины»[3][19]. Подобные ситуации возникали и в дальнейшем, однако полного разрыва Высоцкого с театром не произошло[11][11][19].
Работа в кино в 1960-е годы
Впервые Высоцкий появился на экране ещё в студенческие годы, когда принял приглашение на участие в мелодраме Василия Ордынского «Сверстницы». Вспоминая о своём кинодебюте, актёр не без иронии рассказывал, что из-за волнения он во время озвучивания произнёс реплику персонажа Пети «с кавказским акцентом, высоким голосом и заикаясь»[16]. В течение нескольких следующих лет фильмография Высоцкого заметно пополнилась, однако до определённого момента он играл только небольшие роли или снимался в эпизодах, которые к тому же сокращались при монтаже[16]. Впоследствии Высоцкий признавался, что его кинобиография включала несколько ролей, о которых он предпочитал не вспоминать[20]. В их число входил тракторист Андрей Пчёлка из лирической комедии «Стряпуха», исполнявший в картине песню чужим голосом[16]. Разочаровала Высоцкого и работа в фильме «Хозяин тайги» — актёр был недоволен сценарием, долгими простоями и общей атмосферой в киногруппе[2][16]. О комедии «Саша-Сашенька» Владимир Семёнович отзывался как об «очень плохом фильме»[16][2].
В общей сложности Высоцкий предложил для различных фильмов более ста песен, но из каждых пяти произведений, отданных киностудиям, до экрана дошли только два[20]. Владимир Семёнович считал, что один из наиболее удачных опытов включения песен в структуру картины был реализован в фильме «Вертикаль», где музыкальные произведения органично соотносились с видеорядом[20]. Эта картина принесла Высоцкому настоящую популярность; по словам писателя Николая Андреева, после выхода фильма «известность Высоцкого рванула <…> вертикально вверх»[21]. Его песни звучали также в картинах «Я родом из детства» (благодаря этой ленте актёр избавился от своего «эпизодического амплуа»), «Короткие встречи» и других[16].
Весьма драматично сложилась история фильма режиссёра Геннадия Полоки «Интервенция», в котором снялся Высоцкий. Актёру были близки и фарсовая, балаганная стилистика картины, и главный герой — меняющий маски и одежды подпольщик Бродский[22]. Однако комиссия Госкино решила, что революционные события в «Интервенции» воспроизведены «в непозволительной эксцентрической форме». Фильм к показу запретили. Стремясь защитить картину, Высоцкий (по другим данным — Золотухин) подготовил письмо на имя Леонида Брежнева, которое подписали почти все участники съёмочной группы. Тем не менее при жизни Высоцкого «Интервенция» так и не вышла в прокат — зрители впервые увидели её только в 1987 году[11][23][24][25].
Второй брак. Людмила Абрамова
В 1961 году, находясь в Ленинграде на съёмках художественного фильма «713-й просит посадку», Высоцкий познакомился со студенткой ВГИКа Людмилой Абрамовой. Согласно семейному преданию (уточнение Никиты Высоцкого), проведя вечер в ресторане гостиницы «Выборг», Владимир Семёнович из-за недостатка денег не сумел заплатить за ужин. Выйдя на крыльцо, он обратился к направлявшейся в гостиницу Людмиле с просьбой одолжить необходимую сумму. Та в ответ сняла с руки кольцо — фамильную драгоценность, доставшуюся в наследство от бабушки, и отдала незнакомцу с предложением оставить его в ресторане в качестве залога. На следующий день, найдя деньги, Высоцкий выкупил кольцо и вернул его Абрамовой. Тогда же выяснилось, что они снимаются в одной и той же картине: Владимир играет в ней американского морского пехотинца, Людмила — Эву Пристли[3][11].
Вернувшись в Москву, Высоцкий и Людмила поселились в доме Абрамовых на Беговой; позже они переехали в полученную Ниной Максимовной двухкомнатную квартиру на улице Телевидения, 11, корпус 4. В 1962 году на даче Абрамовых прошло семейное торжество, посвящённое началу их совместной жизни. В течение нескольких лет супруги жили в незарегистрированном браке, потому что Владимир Семёнович долго не мог оформить развод с первой женой Изой. Официальная регистрация брака Высоцкого и Абрамовой состоялась 25 июля 1965 года. К тому времени у них уже родились сыновья: в ноябре 1962 года на свет появился Аркадий, в августе 1964-го — Никита[3][26].
Став женой Высоцкого, Людмила отказалась от актёрской профессии. Как пояснял Никита Высоцкий, это был осознанный выбор: «Не получалось с двумя детьми и достаточно проблемным мужем ещё и заниматься своей карьерой. <…> Она нас с братом любила и чувствовала ответственность за судьбу, за здоровье, за самочувствие мужа своего, моего отца»[11]. Формально брак Высоцкого и Абрамовой продлился до 1970 года (в феврале состоялся развод); фактически супружеские отношения прекратились раньше[3].
После смерти Высоцкого Людмила Абрамова не стала медийной фигурой — она достаточно долго оставалась вне внимания прессы. В нью-йоркской газете «Новое русское слово» публицист Е. Гришина писала, что о второй жене поэта почти ничего не известно: «Ну да, вроде бы слышали что-то, вроде бы дети у них… Кажется, она тоже актриса, только ни на экранах, ни в журналах не мелькала». Поэтесса Вероника Долина посвятила Абрамовой песню «Была ещё одна вдова. О ней забыли», содержащую строки: «Была ещё одна вдова в толпе гудящей. / Любовь имеет все права быть настоящей. / Друзья, сватья и кумовья — не на черта ли? / А ей остались сыновья с его чертами»[27].
Люсик! Это чудесно, что ты позвонила, что услышал твой голос. Всё вроде встало на свои места. <…> Вчера играли «Дневник женщины» по телевидению. Я принял душ, похудел, побрился, волосы цигейкой и, говорят, был неотразим. Жаль, лапик, ты не видела, очень я был… А вчера не спалось мне до 6-ти часов утра, и… написал я песню: Весна ещё в начале, / Ещё не загуляли, / Но уж душа рвалася из груди…
Газетная кампания против Высоцкого
Газетной кампании по дискредитации песенного творчества Высоцкого предшествовал конфликт между представителями власти и Театром на Таганке. Весной 1968 года Управление культуры Моссовета запретило репетиции спектакля «Живой» (по повести Бориса Можаева). 25 апреля на заседании бюро Пролетарского райкома партии режиссёру театра Юрию Любимову был вынесен строгий выговор с предупреждением, а на следующий день состоялось общее собрание таганской труппы с участием курирующего театр инструктора райкома КПСС. На этом мероприятии выступил и Высоцкий — он, в частности, сказал: «Мы говорим „Таганка“ — подразумеваем Любимов. Мы говорим Любимов — подразумеваем „Таганка“»[2].
Практически одновременно с гонениями на театр началась газетная кампания, в которой песенное творчество Высоцкого подвергалось весьма жёсткой критике. Старт дала «Правда», опубликовавшая 14 апреля 1968 года статью «Прекрасное — в каждый дом». Её автор рассказывал об услышанных в интеллигентной семье записях песен некоего актёра, «сипло причитающего дикие блатные песенки и смакующего воровской жаргон». Затем газета «Советская Россия» (номер от 31 мая) напечатала статью «Если друг оказался вдруг…» с упоминанием об аншлаге во дворце спорта: «Ажиотаж вызвал главным образом „репертуар“. Но это не те по-настоящему хорошие песни из „Вертикали“ и других фильмов, которые исполнял Высоцкий в Куйбышеве, а те, из его же „репертуара“, что крутят по вечерам в подворотнях». 9 июня в той же «Советской России» появился большой материал «О чём поёт Высоцкий». Авторы публикации отмечали, что в его произведениях «под видом искусства преподносится обывательщина, пошлость, безнравственность. Высоцкий поёт от имени и во имя алкоголиков, штрафников, преступников, людей порочных и неполноценных». В статье «С чужого голоса» («Тюменская правда», 7 июля) Высоцкого назвали автором «грязных и пошлых песенок», «подделок-речитативов под два-три затасканных аккорда»[2][8][3].
Резкая критика в адрес Высоцкого звучала в ту пору и со стороны профессиональных композиторов. Так, Василий Соловьёв-Седой писал в ноябре 1968 года на страницах «Советской России», что с музыкальной точки зрения произведения Владимира Семёновича «унылы и скучны». Претензии по отношению ко всем представителям авторской песни высказывал с трибуны композиторского съезда и Дмитрий Кабалевский, призывавший серьёзно разобраться с «окутанной туманом таинственности проблемой так называемых „бардов“ и „менестрелей“» («Советская музыка», 1969, № 3). «Песню о друге» из фильма «Вертикаль» Кабалевский назвал образцом «низкопробной продукции»[28][3]. В дневниковой записи Валерия Золотухина от 23 июня 1968 года зафиксированы также «рекомендации», которые первый секретарь Пролетарского райкома партии дал режиссёру фильма «Хозяин тайги» Владимиру Назарову перед заседанием худсовета киностудии. Постановщику, в частности, было сказано, что кандидат на роль Ивана Рябого Владимир Высоцкий — «это морально опустившийся человек, разложившийся до самого дна»[11].
Двадцать четвёртого июня 1968 года Высоцкий отправил в отдел агитации и пропаганды ЦК КПСС письмо, где отметил, что в последнее время его творчество стало объектом повышенного внимания прессы. По словам Владимира Семёновича, он не собирается спорить с авторами статьи «О чём поёт Высоцкий» об оценке его песен: «Это дело их вкуса, а также дело редакции». В то же время поэт указал на содержавшиеся в публикации фактические ошибки: к примеру, ему приписана «программная песня „Я старый сказочник“», а также песенные строчки «Зато мы делаем ракеты, / Перекрываем Енисей, / А также в области балета / Мы впереди планеты всей»[К. 7][29][3].
Авторами указывается, что у меня не нашлось слов, чтобы написать о героях войны, и я, будто бы, написал о штрафниках как о единственных защитниках Родины. Это — неправда. И прежде чем писать и печатать статью, авторы и редакция могли бы выяснить, что мною написано много песен о войне, о павших бойцах, о подводниках и лётчиках[29].
Песенное творчество с 1964 по 1970 год. Новая «энциклопедия русской жизни»
Со второй половины 1960-х годов песенный театр Владимира Семёновича стал стремительно пополняться новыми поэтическими ролями. Благодаря многообразию масок и сюжетов, созданных Высоцким в этот период, начала формироваться новая, по-советски узнаваемая «энциклопедия русской жизни». Движение к новым темам не было внезапным, многие актуальные сюжеты и персонажи «вырастали» из ранних песен поэта. Так, военные произведения «переходного» 1964 года (такие, как «Штрафные батальоны» и «Все ушли на фронт») оказались своеобразными преемниками уголовных песен Высоцкого. То же самое касается и написанной в 1968 году «Баньки по-белому», в которой уже знакомые лагерные мотивы поднялись до уровня трагических обобщений[15].
В числе художественных приёмов, использовавшихся Высоцким на этом этапе, было иносказание. Оно присутствует, например, в «Песенке ни про что, или Что случилось в Африке»[15][30]. Другим образным приёмом, применявшимся в поэтическом мире Высоцкого, стал гротеск, идущий от традиций Николая Гоголя и Михаила Салтыкова-Щедрина[15]. Примером песни с использованием гротескной образности является «Бал-маскарад»[15].
Отношения с Татьяной Иваненко
В творческом наследии Высоцкого есть песня, содержащая строки: «Как всё <это>, как всё это было / И в кулисах, и у вокзала! / Ты, как будто бы банное мыло, / Устранялась и ускользала» (1970—1971). Она обращена к актрисе Театра на Таганке Татьяне Иваненко, роман с которой начался у Владимира Семёновича, вероятно, в 1966 году и продолжался в течение нескольких лет. Друг Высоцкого, переводчик Давид Карапетян, писал в книге «Владимир Высоцкий. Между словом и славой», что его знакомство с поэтом произошло благодаря Татьяне[31]. По свидетельству Карапетяна, «была она хороша собой необычайно»; при этом Татьяну отличали уверенность и холодноватая целеустремлённость. Возможно, её «прямолинейная правильность» была связана с тем, что Иваненко выросла в семье военнослужащего. В театре и кинематографическом мире знали об отношениях Татьяны и Высоцкого — на определённом жизненном отрезке они практически не разлучались. Иваненко часто ездила с Владимиром Семёновичем в киноэкспедиции, в основном в Одессу и Ленинград; Высоцкий был знако́м с её родителями[26][31][3][32][33].
Как утверждал Карапетян, знакомство Высоцкого с Мариной Влади поначалу не беспокоило Татьяну, и она долго не видела во французской актрисе «серьёзной соперницы»[31]. Через несколько лет после расставания с поэтом, в 1977 году, Иваненко, встретив в Париже третью жену Высоцкого, призналась: «Знаете, я очень люблю вашего мужа». Влади ответила, что тоже очень любит своего мужа[26]. 26 сентября 1972 года Татьяна родила дочь Анастасию; в её свидетельстве о рождении указана фамилия Иваненко[3]. Театральные коллеги Высоцкого и Татьяны не сомневались, что Настя — дочь Владимира Семёновича; по словам Бориса Хмельницкого, девочка «действительно очень похожа на Володю»[26]. Друг Высоцкого — актёр Георгий Епифанцев — через несколько лет после смерти поэта сказал: «Таня Иваненко свято хранит память о Володе… Замкнута, никому ничего не рассказывает. Её позиция — мне ничего не надо!»[26] Сценарист Артур Макаров, ставший после смерти Высоцкого доверенным лицом Влади и занимавшийся её наследственными делами, утверждал, что в первой половине 1990-х годов Марина встречалась с Татьяной и Настей: «Тем самым она [Влади] как бы признала отцовство Высоцкого»[26]. По данным Игоря Кохановского, Татьяне Иваненко посвящена написанная Высоцким в 1970 или 1971 году «Песня о двух красивых автомобилях»[31].
Анкета Высоцкого
28 июня 1970 года машинист сцены Анатолий Меньщиков предложил артистам «Таганки» заполнить анкету, включавшую вопросы «исповедального характера». В тот вечер в театре давали два представления — «Антимиры» и «Павшие живые». Высоцкий, занятый в обеих постановках, пообещал ответить в перерыве между выходами на сцену. Однако опросные листы были заполнены только ближе к полуночи, и, сдавая их Меньщикову, Владимир Семёнович признался, что эта кропотливая работа по энергозатратности оказалась схожей с участием в десяти спектаклях. Любимым писателем Высоцкий назвал Михаила Булгакова, поэтом — Беллу Ахмадулину. Среди актёров и актрис он отдал предпочтение Михаилу Яншину и своей коллеге по таганской сцене Зинаиде Славиной. В кинематографе респондент выделил фильм «Огни большого города» и его режиссёра — Чарли Чаплина. Музыкальные пристрастия Высоцкого распределились так: Шопен, «12-й этюд», «Вставай, страна огромная»[2][3].
Идеалом мужчины для Владимира Семёновича в момент заполнения анкеты был Марлон Брандо; о женском идеале Высоцкий написал: «Секрет всё-таки». Другом он назвал Валерия Золотухина, отметив, что ему свойственны такие черты, как «терпимость, мудрость, ненавязчивость». Самым радостным событием в жизни для актёра стала бы премьера «Гамлета», а самым драматичным — потеря голоса. Любимым афоризмом Высоцкий назвал собственное выражение: «Разберёмся». Последний вопрос анкеты звучал остро: «Хочешь ли ты быть великим и почему?» Ответ: «Хочу и буду. Почему? Ну уж это, знаете!..». Позже Меньщиков признался, что, прочитав ответы, испытал некоторое разочарование — оно было связано прежде всего с песней «Священная война». Высоцкий ответил коллеге по театру весьма жёстко: «Щенок. Когда у тебя мурашки по коже побегут от этой песни, ты поймёшь, что я прав». По воспоминаниям Меньщикова, через восемь лет после анкетирования он показал Владимиру Семёновичу его ответы. Тот, перечитав их свежим взглядом, заметил: «Ну надо же, и добавить нечего. Неужели я так законсервировался?»[2][3]
1970-е годы
Марина Влади
В конце 1950-х годов в число зарубежных кумиров советской интеллигенции входили Эрнест Хемингуэй и Ив Монтан. После выхода в советский прокат фильма «Колдунья» (French: La Sorcière) к ним добавилась Марина Влади — актриса, рассказывавшаяся о своём происхождении так: «Я русская с французским паспортом и имею здоровые славянские корни, доставшиеся мне от мамы — русской дворянки — и отца родом из украинских цыган». До встречи с Высоцким Влади дважды приезжала в Москву — в 1959 и 1965 годах[3][2]. Её очередное посещение советской столицы состоялось в июле 1967 года в рамках V Московского международного кинофестиваля. По рекомендации принимающей стороны Марина посетила Театр на Таганке, где впервые увидела Высоцкого-актёра, — на сцене шла репетиция спектакля «Пугачёв», во время которой исполнитель роли Хлопуши яростно бился в цепях. Знакомство было продолжено вечером в ресторане ВТО, а затем — у московского собкора газеты «Юманите» Макса Леона[34]. Впоследствии Влади рассказывала, что поначалу Высоцкий — невысокий, с неброской внешностью — не произвёл на неё особого впечатления; ей нравились мужчины «латинского типа». Однако когда Владимир Семёнович взял в руки гитару и запел, Марина «забыла обо всём на свете. Видела и слышала только его, чудесным образом моментально преобразившегося из простоватого парня в незаурядного творца»[31].
В том же 1967 году Высоцкий написал «Дом хрустальный» («Если я богат, как царь морской…») — свою первую песню о любви, не имеющую явного иронического подтекста и обращённую к Марине[3]. В дальнейшем поэт посвятил ей и другие произведения. К примеру, стихотворный текст, содержащий строки «Я больше не избавлюсь от покоя: / Ведь всё, что было на душе на год вперёд, / Не ведая, она взяла с собою — / Сначала в порт, а после — в самолёт», Влади впервые услышала по телефону, находясь у себя дома в Мезон-Лаффит. Высоцкий сочинил эту песню на переговорном пункте, ожидая соединения с Парижем. Одной из проблем, с которыми столкнулась Марина на этом жизненном этапе, оказалось получение и продление разрешительных документов. По словам актрисы, ей столь часто приходилось обращаться в ОВИР по вопросам оформления визы, что с годами отношения с руководством этой организации стали «почти сердечными»[34]. Одним из поступков, позволивших впоследствии решить целый ряд сложных вопросов, связанных — в том числе — с получением Высоцким загранпаспорта, стало вступление Влади в 1968 году во Французскую компартию: «Это кратковременное и символическое членство в партии придаст моим просьбам вес»[34].
Регистрация брака Марины Влади и Владимира Высоцкого состоялась 1 декабря 1970 года в Грибоедовском загсе. Церемония была краткой, лишённой пафоса и без марша Мендельсона; жених и невеста, у каждого из которых за плечами имелся опыт прежней супружеской жизни и пятеро сыновей на двоих, пришли во дворец бракосочетаний в водолазках. В роли свидетелей выступили Макс Леон и Всеволод Абдулов. Кроме них, на мероприятии присутствовали режиссёр Виктор Туров, композитор Оскар Фельцман и скульптор Зураб Церетели, пригласивший Марину и Владимира Семёновича в свадебное путешествие в Тбилиси. Супруги приняли приглашение, и празднование в Грузии прошло в соответствии с законами кавказского гостеприимства [2][3][34].
По мнению Марины, их официальная регистрация облегчила Владимиру Семёновичу жизнь, особенно во взаимоотношениях с властью: «Не будь нашей женитьбы, Высоцкого просто извели бы. <…> А при мне его не решались трогать». Кроме того, ей казалось, что брак спасёт поэта от саморазрушения[2]. Однако алкогольные срывы происходили у Высоцкого и после свадьбы. По воспоминаниям Влади, всякий раз, когда муж внезапно исчезал, ей приходилось «брать след», искать его по всей Москве. Если же она, находясь в Париже, не могла проконтролировать перемещения Владимира Семёновича, поиски затягивались; в такие дни он мог улететь на самолёте или отправиться в путь на морском судне[34]. Один из срывов, произошедший ещё до свадьбы, в 1969 году, едва не закончился трагедией — у Высоцкого возникло сильное артериальное кровотечение, поэта отвезли в Институт Склифосовского, где его спасла бригада реаниматологов[2][К. 8]. Позже, рассказывая актрисе Алле Демидовой об этом событии, Высоцкий признался, что сразу после «возвращения к жизни» он увидел склонившееся над ним лицо Марины[35]. Эта история получила поэтическое воплощение — в 1970 году Андрей Вознесенский написал стихотворение «Реквием оптимистический», в котором были строки: «Володька, / если горлом кровь, / Володька, / когда от умных докторов воротит, / а баба, русый журавель, /в отлёте, / кричит за тридевять земель: / „Володя!“»[3].
По мнению литературоведа Владимира Новикова, мечта Высоцкого сыграть Гамлета не осуществилась бы без Влади: она выполняла рядом с ним ту же роль, что булгаковская Маргарита — рядом с Мастером, сумевшим написать свой роман благодаря её вере в силы и возможности возлюбленного[3]. Давид Карапетян вспоминал, как однажды, послушав запись песни Владимира Семёновича «Белое безмолвие», он оценил высокое качество работы; поэт ответил, что они сделали это вместе с Мариной, — на каком-то этапе Высоцкий стал воспринимать Влади как соавтора, хотя прямого отношения к произведению она не имела[31]. В творческой биографии Марины и Владимира был и один совместный кинопроект — речь идёт о фильме «Они вдвоём» или «Их двое» (Hungarian: Ök ketten), снятом на венгерской киностудии «Мафильм» режиссёром Мартой Месарош в 1977 году. В картине есть небольшая сцена, когда героиня Влади — замужняя женщина Мария — идёт снежным вечером в кино с сослуживцем; неожиданно он целует свою спутницу. Роль товарища по работе исполнил Высоцкий[16]. Сам эпизод получился романтичным, но в книге воспоминаний Марина рассказала о том, что тревожило её и в момент прибытия мужа на съёмки в Будапешт, и в паузах между дублями: «Холодная паника, которую я увидела у тебя в глазах, возникает у наркоманов, когда они вовремя не получают своей дозы наркотика»[34]. В последние годы жизни Высоцкого отношения между ним и Влади были сложными[10]. Одно из его писем, написанное, предположительно, до 11 июня 1980 года, Марина нашла уже после смерти поэта:
Мариночка, любимая моя, я тону в неизвестности. У меня впечатление, что я смогу найти выход, несмотря на то, что я сейчас нахожусь в каком-то слабом и неустойчивом периоде. <…> Главное — я хочу, чтобы ты оставила мне надежду, чтобы ты не принимала это за разрыв, ты — единственная, благодаря кому я смогу снова встать на ноги. Ещё раз — я люблю тебя и не хочу, чтобы тебе было плохо. Потом все встанет на своё место, мы поговорим и будем жить счастливо[29][10].
Театральные роли в 1970-х годах
Премьера «Гамлета», состоявшаяся на таганской сцене 29 ноября, стала одним из самых заметных театральных событий 1971 года. Зрители, входившие в зал, видели сидевшего в глубине сцены актёра в чёрных джинсах и свитере, который в ожидании третьего звонка негромко играл на гитаре. В то же время обратиться к нему с приветственной репликой было невозможно, потому что публика сознавала: это не певец Высоцкий, а Гамлет, облачённый в повседневные одежды 1970-х годов; как отмечала в одной из рецензий критик Татьяна Бачелис, он «словно бы пребывал в другом измерении. И ему одному принадлежало священное право соединить иное, шекспировское, измерение — с нашим, обыденным». Гамлет Высоцкого напоминал «парня с улицы», но за его «колючестью» стояли непрерывная работа мысли и «сгибающая пополам» боль за всё, что происходит в мире[36].
В 1975 году в сценической биографии Высоцкого появился ещё один герой — купец Ермолай Алексеевич Лопахин из пьесы Чехова «Вишнёвый сад». Сквозной темой «Вишнёвого сада» в трактовке постановщика спектакля Анатолия Эфроса была многолетняя всепоглощающая любовь Лопахина к Раневской. Купец, сумевший приобрести имение, не выглядел у Высоцкого победителем жизни; его драма заключалась в том, что Любовь Андреевна, утратившая сад, покинет Россию, и он потеряет её навсегда[37]. По словам Аллы Демидовой, жизнь Высоцкого в ту пору была заполнена любовью, и отсвет этого чувства перешёл на рисунок роли — герою передались и нежность, и страстность исполнителя[35].
Последней театральной ролью Высоцкого стал Свидригайлов из спектакля «Преступление и наказание», премьера которого состоялась 12 февраля 1979 года. В дальнейшем он продолжал сниматься в кино, выступать с концертами, работать над песнями и сценариями, однако сценических образов больше не создавал[18]. В беседе с литературоведом Юрием Карякиным, подготовившим для Таганки инсценировку романа Достоевского, Владимир Семёнович признавался, что при работе над этой ролью ему важно было найти самое больное место в истории героя: «Правда только там, где прорывается боль»[2].
Песенно-стихотворное творчество
Философская лирика первой половины 1970-х годов
Одним из главных событий в творческой биографии Высоцкого стала работа над ролью Гамлета в Театре на Таганке. Гамлетовская тема оказала влияние не только на Высоцкого-актёра, но и на Высоцкого-поэта[15]. В 1972 году, через год после премьеры спектакля, Высоцкий написал стихотворение «Мой Гамлет», рассказывающее одновременно и об авторе, и о его сценическом герое[36]. Гамлетовские интонации обнаруживаются и в других произведениях Высоцкого, написанных в этот период. К примеру, герой «Песни конченого человека» («Истома ящерицей ползает в костях…») произносит монолог о смысле (или бессмысленности) жизни. Смятение персонажа, находящегося в состоянии «душевного провала», навеяно, вероятно, «аурой» роли принца датского: «Ни философский камень больше не ищу, / Ни корень жизни, — ведь уже нашли женьшень…». В поисках ответа на гамлетовский вопрос пребывает и герой песни «Мои похорона», рассказывающий о своём страшном сне: «На мои похорона / Съехались вампиры»[15].
Несмотря на то, что в начале 1970-х годов исповедальные интонации в песнях и стихах Высоцкого постепенно нарастали, в его творчестве сохранялась и развивалась ролевая лирика, творческое освоение которой началось ещё в 1960-х. Примерами произведений, где автор «перевоплощался» даже в неодушевлённые предметы, являются «Баллада о брошенном корабле» («Капитана в тот день называли на ты…») и «Песня микрофона». В первом случае повествование ведётся от лица корабля, оставленного командой; во втором героем-рассказчиком становится оглохший «от ударов ладоней» микрофон, который по роду деятельности «усиливал, усиливал, усиливал»[15]. Кроме того, Высоцкий продолжал разрабатывать военную тему — в этот период он написал такие песни, как «Чёрные бушлаты», «Мы вращаем Землю», «Тот, который не стрелял». В них рассказ о войне шёл уже через призму «гамлетовского опыта автора»[15].
Поэзия синтеза. Вторая половина 1970-х годов
В последние годы жизни Высоцкий начал соединять в своём песенно-поэтическом творчестве темы, мотивы, сюжеты и образы, которые разрабатывались им все прежние годы. В поздней лирике поэта вновь появился маргинальный герой, присутствовавший в дворовых песенных циклах Владимира Семёновича; теперь этот повзрослевший персонаж стал смотреть на мир сквозь призму гамлетовского опыта. Высоцкий вернулся к художественным приёмам, использовавшимся им в песнях второй половины 1960-х годов, — речь идёт о гротеске, иносказании, стилизациях. Наконец, в песнях второй половины 1970-х годов сохранилась исповедальная интонация, появившаяся во время работы над образом принца датского. В результате родилась так называемая «поэзия синтеза», вобравшая в себя творческие поиски и наработки трёх предыдущих творческих периодов[15].
Во второй половине 1970-х годов Высоцкий настолько часто обращался к воспоминаниям о детстве и отрочестве, что в результате сформировался своеобразный тематический цикл, включающий песню «Из детства» («Ах, чёрная икорочка!»), «В младенчестве нас матери пугали…», «Балладу о детстве». Обращение к этой теме исследователи связывают не столько с авторской ностальгией по прошлому, сколько с попытками поэта понять, как корни и истоки влияют на судьбу человека. Кроме того, автобиографические мотивы, присутствующие в поздней лирике Высоцкого, соотносятся с судьбой страны[15].
Роли в кино в 1970-х годах
В 1970-х годах список киноролей Высоцкого пополнился, однако не все его работы были благожелательно встречены критикой. Так, актёр возлагал большие надежды на участие в картине Александра Столпера «Четвёртый», где Владимиру Семёновичу предложили сыграть журналиста, обозначенного в титрах местоимением Он. Однако в прокате картина, содержавшая «явный пропагандистский контекст», провалилась[16][38][21]. Не стала большим событием в кинематографе ещё одна лента с участием Высоцкого — советско-югославский фильм «Единственная дорога», где актёр играл русского военнопленного капитана Солодова[2][16]. Большим разочарованием обернулось для Владимира Семёновича и участие в двухсерийной киноленте «Бегство мистера Мак-Кинли». Режиссёр Михаил Швейцер предложил Высоцкому написать для картины несколько баллад, которые, по задумке постановщика, сопровождали бы сквозную тему фильма. Исполнял баллады герой Высоцкого — уличный певец Билл Сигер. Однако большая их часть оказалась исключена из фильма. Роль Билла Сигера из ключевой превратилась в эпизодическую[16].
Вместе с тем в 1970-х годах в кинобиографии Высоцкого появились роли, которые привлекли внимание рецензентов «сложным психологизмом игры». К ним относится зоолог фон Корен из фильма Иосифа Хейфица «Плохой хороший человек», снятого по мотивам повести Чехова «Дуэль». В 1974 году на Фестивале Наций в Таормине за роль фон Корена Высоцкий был удостоен приза «За лучшую мужскую роль»[16][39]. Одним из самых заметных образов, сыгранных Высоцким, стал Глеб Жеглов из картины Станислава Говорухина «Место встречи изменить нельзя». В этой картине Владимир Семёнович по просьбе режиссёра выступил и в качестве постановщика. Он самостоятельно снял эпизод с опознанием Фокса и сцену допроса Шараповым доктора Груздева. В 1987 году «за создание образа Жеглова в телевизионном художественном фильме „Место встречи изменить нельзя“ и авторское исполнение песен» Высоцкому была посмертно присуждена Государственная премия СССР[16][27][38]. Последней ролью в кинематографической биографии Высоцкого стал Дон Гуан из ленты Михаила Швейцера «Маленькие трагедии». Режиссёр, выбирая актёра на роль героя-соблазнителя, учитывал внутреннюю близость артиста и персонажа. Швейцер говорил: «Он поэт и он мужчина. <…> Понимаете, пушкинские герои живут „бездны мрачной на краю“ и находят „неизъяснимы наслажденья“ существовать в виду грозящей гибели. Дон Гуан из их числа. И Высоцкий — человек из их числа»"[38][16].
Музыкальный архив Константина Мустафиди
В 1972 году Людмила Орлова (начальник смены международной телефонной станции, часто помогавшая Высоцкому связываться с Парижем, прообраз героини песни «Ноль семь») познакомила его с Константином Мустафиди — инженером спутниковой связи. Константин побывал на спектакле в Театре на Таганке, поговорил с Владимиром о НИИ Радио и спутниковой связи. Рассказы увлекли Высоцкого, собеседники обменялись телефонами и стали периодически созваниваться. Константин хорошо разбирался в звукозаписи и имел в своём распоряжении достаточно высокого уровня катушечный магнитофон AIWA. Пробная запись, сделанная на дому у Мустафиди, понравилась Высоцкому своим качеством, и он согласился на предложение записать архив песен. Константин попросил друзей привезти из Японии для Владимира квадроакустическую систему AKAI. Следующие записи делались уже на этой аппаратуре у Высоцкого в съёмной квартире на Матвеевской (дом 6, кв. 27) — как правило, по восемь — десять песен за сеанс. Репертуар определял Высоцкий, отказываясь петь то, что ранее было записано на студиях для фильмов. Всего таким образом удалось записать около четырёхсот песен[11][2][30].
Ещё в начале совместной работы Мустафиди оговорил условие, что записи будут храниться у него. Высоцкий иногда обращался к Константину с просьбами сделать копии для друзей или родственников, но это происходило нечасто. В ту пору хорошая аппаратура появилась у иранского бизнесмена Бабека Серуша, Шемякина, Александра Митты. Высоцкий стал записываться и у них[11]. После смерти поэта Марина Влади передала Мустафиди личные плёнки Высоцкого и поручила собрать архив записей у всех знакомых. Таким образом плёнки сохранились, став известными под названием «коллекция Константина Мустафиди»[11]. Вышедшее в 1989 году собрание песен «На концертах Владимира Высоцкого» было создано — в том числе — на базе этих записей[2].
Концертная деятельность
Первый сольный концерт Высоцкого состоялся в апреле 1965 года во время ленинградских гастролей Театра на Таганке, когда артиста пригласили выступить в кафе «Молекула», принадлежавшем Институту высокомолекулярных соединений. Он исполнял «Татуировку», «Тот, кто раньше с нею был», другие песни «блатного цикла». В книге почётных гостей Владимир Семёнович оставил запись: «Очень приятно, что в другом городе можно чувствовать себя, как дома»[23]. 4 января 1966 года состоялось выступление Высоцкого в Институте русского языка, расположенном на Волхонке. Аудитория была настроена по отношению к поэту весьма доброжелательно, он сопровождал песни авторскими комментариями и на прощание получил от лингвистов подарок — томик Анны Ахматовой «Бег времени»[3].
Высоцкий, готовясь к встречам с аудиторией, стремился представить зрителям некое подобие «авторского „Избранного“» — в программу был обычно заложен внутренний сюжет, раскрывающий творческие приёмы поэта; по словам литературоведа Владимира Новикова, каждый концерт Владимира Семёновича представлял собой своеобразный «роман в песнях»[3]. Постепенно география выступлений стала увеличиваться. Концерты проходили в НИИ и домах культуры, Высоцкий пел в альпинистских лагерях, спускался в каске и с гитарой в шахты; когда младший сын Марины Влади попал в детскую больницу, Владимир Семёнович устроил сольное выступление для пациентов и персонала клиники[3]. В 1976 году он ездил в иркутскую артель к Вадиму Туманову[3]. Позже Туманов рассказывал, что в посёлке Холомхо, расположенном в Бодайбинской тайге, Высоцкий в течение четырёх часов пел для старателей, многие из которых специально ради этого концерта приехали с дальних приисков. В день его выступления оказались отложены рейсы местных авиалиний, поскольку бодайбинские пилоты тоже приехали в Холомхо[40].
Поначалу билетов и афиш, извещающих о выступлениях Высоцкого, не существовало — концерты проходили под неформальной вывеской «встреча с актёром театра и кино». Для получения официального разрешения необходимо было утвердить песенный репертуар в «Москонцерте», но попытка заручиться поддержкой этой организации, сделанная в 1966 году, успехом не увенчалась[3]. Позже часть выступлений стала проходить по путёвкам общества «Знание», где за один концерт Высоцкому платили 75 рублей[10]. В марте 1973 года в газете «Советская культура» вышла статья, озаглавленная «Частным порядком». В ней упоминалось, что в феврале того же года Высоцкий дал в Новокузнецке шестнадцать концертов, проходивших в обход «Росконцерта». Выступления, организатором которых была дирекция местного театра, автор публикации назвал «халтурой» и «незаконной предпринимательской деятельностью»[3]. «Новокузнецкое дело» завершилось решением суда — поэту надлежало вернуть государству 900 рублей. Летом Владимир Семёнович отправил письмо на имя Петра Демичева. В тексте указывалось, что в течение девяти лет Высоцкий как автор и исполнитель песен не может «пробиться к официальному узаконенному общению со слушателями»[3].
Странно, что об этом забочусь один я. Это не простая проблема, но верно ли решать её, пытаясь заткнуть мне рот или придумывая для меня публичные унижения? Я хочу только одного — быть поэтом и артистом[29].
После рассмотрения письма Высоцкому «как артисту разговорного жанра» была присвоена концертная филармоническая ставка — 11 рублей 50 копеек за одно выступление[3]. Однако новокузнецкая история оказалось не единственной в ряду аналогичных «дел». В 1979 году возникло так называемое «минское дело», связанное с тем, что организаторы выступлений, работавшие по линии общества книголюбов, продавали билеты на концерты Высоцкого по завышенной цене. Как пояснял позже администратор Театра на Таганке Валерий Янклович, ездивший вместе с Высоцким на выступления в столицу Белоруссии, представитель принимающей стороны «к билетам по 50 копеек штампиком ставил двойку и получалось 2 рубля 50 копеек». Следователь, разбиравшийся в обстоятельствах дела, не обнаружил причастности Высоцкого и Янкловича к этим манипуляциям[4].
После выступлений Высоцкого, состоявшихся весной 1979 года в Удмуртии, было заведено «ижевское дело». По словам адвоката Генриха Падвы, к которому Высоцкий обратился за содействием, концертный администратор Василий Кондаков обвинялся в том, что во время проводившихся в Ижевске и Глазове концертов (в них участвовали Валентина Толкунова, Геннадий Хазанов, Владимир Высоцкий) он продавал бо́льшее количество билетов, чем указывал в отчётных документах. 2 июля 1980 года суд огласил приговор. Как подчеркнул Падва, «всё связанное с концертами Высоцкого суд отбросил, признав, что ничего криминального там нет»[10][4].
Зарубежные путешествия
В 1965 году Высоцкий сочинил песню о проблемах, с которыми может столкнуться советский человек, решивший съездить за границу; она начиналась словами: «Перед выездом в загранку / Заполняешь кучу бланков…». В момент написания этого произведения автор ещё не имел практического опыта общения с ОВИРом; если не считать Германии, где он жил в детстве с отцом и мачехой, поэт до тридцатипятилетнего возраста не выезжал за рубеж[3]. По воспоминаниям Марины Влади, для того, чтобы добиться получения загранпаспорта для мужа, ей пришлось обращаться за содействием к политику и журналисту Ролану Леруа, который, в свою очередь, попросил поддержки у руководителя ФКП Жоржа Марше. Вопрос решался на уровне глав коммунистических партий двух стран; в итоге паспорт с оформленной визой Высоцкому принёс на дом спецкурьер[34][3]. Восемнадцатого апреля 1973 года Владимир Семёнович и Марина отправились в европейское путешествие на автомобиле «Рено». Впечатления, полученные поэтом от его первой зарубежной поездки, позже легли в стихотворный цикл «дорожных» стихов[3].
В дальнейшем Высоцкий постоянно посещал Францию и другие страны, однако до определённого момента ему приходилось существовать в режиме ограничений, предписываемых одним из положений постановления Совета министров СССР от 22.09.1970. Согласно этому документу, советским гражданам разрешался «въезд в развивающиеся и капиталистические страны» не чаще одного раза в год[3]. В марте 1977 года поэт обратился в МВД СССР с заявлением: «Прошу разрешить мне многократно выезжать к моей жене, ибо иногда требуется моё срочное присутствие у неё и помощь, а я всякий раз должен оформляться, и это вызывает невроз и в театре, и в кино, и во всех моих других начинаниях». Власти дали согласие на получение многократной визы; при этом заполнять анкеты для ОВИРа и оплачивать госпошлину в размере 300 рублей Высоцкому «в порядке исключения» разрешили только раз в год — в остальных случаях достаточно было написать заявление «произвольной формы»[3].
В 1970 году Высоцкий, отвечая на вопросы распространявшейся в театре анкеты, в графе «страна, к которой ты относишься с симпатией», помимо России и Франции назвал Польшу. В этой стране Высоцкий и Влади сделали первую остановку во время автомобильного путешествия в 1973 году. Был организован дружеский вечер с участием Даниэля Ольбрыхского, Кшиштофа Занусси, Анджея Вайды, Ежи Гофмана[3]. Позже, вспоминая о встречах с Высоцким, Ольбрыхский рассказывал: «Он сидел на берегу Вислы и смотрел на реконструированное Старое Място, Варшава же очень сильно пострадала во время войны. И потом у меня дома он сочинил песню про советский танк в сорок четвёртом»[28]. Весьма тёплые отношения складывались у Высоцкого со зрителями из Болгарии. В 1975 году Болгария стала первой страной, в которую Театру на Таганке, имевшему репутацию «невыездного», разрешили выехать с гастролями. Изначально присутствие таганской труппы в Софии ограничивалось двенадцатью днями; позже удалось продлить гастроли ещё на шесть дней[28].
В 1975 и 1976 годах Высоцкий и Влади совершили два путешествия на круизном теплоходе «Белоруссия». Из Лас-Пальмаса Высоцкий отправил своему товарищу Ивану Бортнику открытку с текстом: «Скучаю, Ваня, я, / Кругом Испания. / Они пьют горькую, / Лакают джин. / Без разумения / И опасения. / Они же, Ванечка, / Все без пружин». Как пояснял высоцковед Марк Цыбульский, под «пружиной» поэт подразумевал эспераль[28]. Ивану Бортнику было адресовано и письмо Высоцкого, отосланное из Мексики, где Владимир Семёнович находился летом 1977 года вместе с Мариной Влади, снимавшейся там в картине «Тайны Бермудского треугольника»:
На самом кончике Юкатана, вроде как типун на языке, есть райское место Канкун, но я не там. Мне ещё четыре часа на пароходике до острова Косумель — его, Ваня, на карте не ищи, — нет его на карте, потому что он махонький, всего, как от тебя до Внуково. Вот сюда и занесла меня недавно воспетая «Нелёгкая»[3].
Высоцкий неоднократно бывал в Северной Америке. Марина Влади, рассказывая об американских встречах, вспоминала о Михаиле Барышникове, предоставившем супругам для проживания свою квартиру в Нью-Йорке; о Милоше Формане, предложившем им присутствовать на репетиции фильма «Волосы»; об Иосифе Бродском, встреча с которым произошла в небольшом кафе, расположенном в богемном квартале Нижнего Манхэттена — Гринвич-Виллидж. После прогулки Бродский пригласил гостей в свою небольшую квартиру и приготовил ужин в восточном стиле. «Перед тем как нам уходить, он пишет тебе посвящение на своей последней книге стихов»[34].
. В свой день рождения — 25 января 1979 года — он выступал в двух городах: Чикаго и Лос-Анджелесе[3]. Той же зимой поэта ждали в Торонто, однако там концерты Высоцкого состоялись только в апреле [3].
Через год, весной 1980-го, тема новой поездки в Америку стала одной из ключевых в беседах Высоцкого с друзьями. Он планировал не только дать в США ряд концертов, но и, по свидетельству Михаила Шемякина, попробовать свои силы в американском кинематографе. Однако, говоря о поездке, Высоцкий имел в виду не только творческие проекты. В разговоре с Валерием Янкловичем поэт, чувствовавший себя уже очень плохо, не скрывал, что рассчитывает на помощь американских врачей: «Вот они меня вылечат». Эти планы остались неосуществлёнными[10].
Публикации, сборники
При жизни Высоцкий не дождался выхода полноценного сборника своих произведений. Тексты стихов и песен периодически появлялись в разных изданиях, но они были очень немногочисленными. Относительно подробные поэтические подборки выходили только на Западе. Помочь Высоцкому пытались поэты Борис Слуцкий, Александр Межиров, Давид Самойлов, Евгений Евтушенко, Андрей Вознесенский, однако их визиты к заведующим отделами поэзии ведущих редакций результата не имели. Выпуск стихотворного сборника Высоцкого в официальном издательстве был невозможен ещё и потому, что Высоцкий наотрез отказывался сокращать или изменять свои тексты, тогда как редактура и цензура СССР всегда настаивала на правках или сокращениях[4].
После выхода на экраны фильмов «Я родом из детства» и «Вертикаль» тексты песен Высоцкого появились в журнале «Советский экран» № 15 за 1967 год («Прощание с горами»), информационном сборнике «Новые фильмы» (в июльском номере — текст «Песни о друге», а в февральском — текст «На братских могилах»), журнале «Смена» («На братских могилах» под названием «Вечный огонь»). После этих публикаций и выпуска фирмой «Мелодия» гибкой пластинки с песнями из фильма «Вертикаль» вышла масса напечатанных текстов Высоцкого из этих картин (иногда с нотами) в провинциальной прессе. Редакторы газет районного или городского уровня, бравшие на себя смелость публиковать эти стихи, практически не рисковали — песни уже получили разрешительный вердикт в более высоких инстанциях. Так были напечатаны песни «В суету городов и в потоки машин…» (около тридцати публикаций), «Если друг оказался вдруг…» (более ста публикаций), «Братские могилы» (более двадцати публикаций), «Здесь вам не равнина, здесь климат иной…» (пять публикаций), «Мерцал закат, как сталь клинка…» (семь публикаций)[3][6][41][42].
Зачастую песни Высоцкого, иногда без указания авторства, иногда с указанием фамилий других авторов, печатались при выпуске пьес и нотных сборников. Так произошло с произведениями «Песня Геращенко», «Моя цыганская» («В сон мне — жёлтые огни…»), «Утренняя гимнастика», «Песня Сенежина», «Корабли постоят — и ложатся на курс…», «Один музыкант объяснил мне пространно…», вошедшими в пьесу Александра Штейна «Последний парад», которая была выпущена без упоминания об авторе стихов в 1969 году в издательстве «Искусство» и переиздана в 1978 году (уже с указанием авторства). Песню из кинофильма «Опасные гастроли» в 1970 году опубликовали в нотном сборнике Александра Билаша на Украине («Было так — я любил и страдал…»). В период с 1972 по 1974 год песню «Он не вернулся из боя» включили в четыре нотных сборниках, иногда с указанием музыки композитора Станислава Пожлакова. В 1976 году вышел сборник музыкальных произведений Вениамина Баснера «Поёт Эдуард Хиль: Песни» со стихотворением Высоцкого «Когда я спотыкаюсь на стихах…» (под названием «Вы возьмите меня в море, моряки»)[42]. Песню из фильма «Единственная дорога» «В дорогу — живо! Или — в гроб ложись!…» опубликовал таллинский журнал «Еkгааn» (1976, № 4) на русском и эстонском языках[42].
Единственным прижизненным случаем публикации именно стихотворения и именно в специализированном поэтическом издании можно считать выход в сокращённом виде произведения «Ожидание длилось, а проводы были недолги…» в сборнике «День поэзии-1975» издательства «Советский писатель»[42][3]. Петру Вегину, его составителю, Высоцкий передал весь цикл стихотворений «дорожных» стихов ещё за год до выхода сборника. Чтобы напечатать произведение, Вегину и редактору «Дня поэзии» Евгению Винокурову пришлось пойти на ухищрения — в издательстве они сделали вид, будто не знают, кто такой Высоцкий. Но «протолкнуть» удалось только один стихотворный текст, и тот с редакторской правкой некой начальницы — она вычеркнула две строфы[3][43].
Поэт мечтал увидеть свои стихи напечатанными, идея подготовить поэтический сборник Высоцкого «витала в воздухе», но официально издать его не удавалось. В 1978 году знакомые поэта Олег Терентьев и Борис Акимов подарили Владимиру Семёновичу самодельную книгу — отпечатанное «собрание» его сочинений в двух томах. «По-моему, дороже подарка Володя никогда в жизни не получал», — сказал по этому поводу Валерий Янклович[11][4][28].
В 1977—1978 годах в Париже без участия и ведома Высоцкого издательство «YMCA-Press» выпустило четырёхтомный сборник «Песни русских бардов». Составитель сборника Владимир Ефимович Аллой ещё в 1976 году получил из СССР около тысячи песен десятков авторов и рассчитывал, что издание «вполне целостного среза неофициальной песенной культуры, столь популярной в Союзе», будет ждать коммерческий успех. В это издание, распространявшееся по подписке, анонсированной в мае 1977 года, вошло более двухсот произведений Высоцкого. Примечательно оно также тем, что подписчики получали не только книги, но и одновременно песни на кассетах[44][4].
Участие в «Метрополе»
Идея выпуска альманаха «Метрополь» принадлежала Виктору Ерофееву и Евгению Попову, которые подключили к работе Василия Аксёнова, Фазиля Искандера, Андрея Битова и других литераторов. Суть проекта заключалась в том, чтобы разместить в сборнике неподцензурных текстов произведения, отклонённые советскими издательствами. Не все поэты и прозаики, к которым обратились составители «Метрополя», согласились передать в альманах свои стихи и прозу; к примеру, по разным причинам в нём отказались участвовать Юрий Трифонов и Булат Окуджава. Высоцкий, согласно воспоминаниям Василия Аксёнова, отнёсся к предложению «с энтузиазмом» и передал для публикации большую подборку стихов. Непосредственная работа над составлением альманаха проходила в квартире, прежде принадлежавшей матери Аксёнова — скончавшейся незадолго до выхода «Метрополя» Евгении Гинзбург. Там работали энтузиасты и добровольные помощники, перепечатывавшие тексты, склеивавшие машинописные листы, проводившие корректорскую правку. Макет был разработан театральным художником Давидом Боровским, фронтиспис оформил Борис Мессерер. Высоцкий непосредственного участия в работе над альманахом не принимал, но иногда приходил в «редакцию» с гитарой, задавая при входе в квартиру шутливый вопрос: «Здесь делают фальшивые деньги?»[2][3][4][11].
«Метрополь» вышел в 1978 году тиражом 12 экземпляров. В числе сочинений Высоцкого, включённых в альманах, были как ранние песни, так и тексты 1970-х годов. Среди них — «Ребята, напишите мне письмо», «В тот вечер я не пил, не пел…», «На Большом Каретном» и другие (в общей сложности двадцать произведений). Один из откликов на выход альманаха появился в парижской газете «Русская мысль» (1979, 17 мая) — прозаик Владимир Максимов, анализируя, среди прочих, тексты Высоцкого, назвал их автора человеком «мятущимся, трагическим, исступлённым»[2][45].
Сборник стал объектом внимания властных структур, в том числе функционирующих в литературной среде. 22 января 1979 года «дело „Метрополя“» рассматривалось на заседании секретариата Московской организации Союза писателей. Согласно стенограмме, первый секретарь правления этой организации Феликс Кузнецов в начале заседания, знакомя собравшихся с содержанием альманаха, нараспев прочитал два стихотворения Высоцкого, а его «Охоту на волков» назвал «образцом политической лирики». В протоколе зафиксирована также реплика поэта Якова Козловского: «А Высоцкий для чего? Пускай себе на плёнках крутится». 27 февраля в газете «Московский литератор» — издании, выходившем под эгидой столичной писательской организации, — появилась публикация «Порнография духа», осуждающая выход альманаха. Виктора Ерофеева и Евгения Попова за участие в «Метрополе» исключили из Союза писателей. Ещё трое литераторов — Василий Аксёнов, Семён Липкин и Инна Лиснянская — вышли из писательского союза в знак протеста против исключения коллег. Высоцкому подобные санкции не грозили — как писал один из участников тех событий Марк Розовский, Владимир Семёнович «не был членом Союза писателей, <…> а поверить, что его будут „журить“ в родной Таганке, было невозможно». Однако поэт старался поддерживать создателей альманаха. В один из дней, придя в «редакцию» «Метрополя», Высоцкий спел им песню «Конец „Охоты на волков“, или Охота с вертолётов», содержавшую строки: «Улыбнёмся же волчьей ухмылкой врагу — / Псам ещё не намылены холки!». По воспоминаниям Аксёнова, после этой песни «всё переменилось волшебно: волна братства и вдохновения подхватила нас»[2][3][4].
Прижизненные студийные записи песен, пластинки
Впервые голос Высоцкого прозвучал с пластинки в 1965 году, когда в журнале «Кругозор» вышел фрагмент записи спектакля «Десять дней, которые потрясли мир» Театра на Таганке. С ленты «Последний жулик», в которой прозвучали три песни на стихи Высоцкого, начался отсчёт его песенной дискографии: в 1967 году вышла в свет пластинка Микаэла Таривердиева с первой записью произведения Владимира Семёновича — речь идёт о песне «Вот что: жизнь прекрасна, товарищи…», исполненной Николаем Губенко[16][28]. В 1968 году появилась гибкая пластинка с песнями из кинофильма «Вертикаль». В неё вошли «Прощание с горами», «Песня о друге», «Вершина», «Военная песня» в исполнении автора. В этом же году были выпущены три гибкие пластинки-сборника «Эстрадные песни», где «Песня о друге» звучала в исполнении Владимира Макарова. В 1973 году вышел миньон фирмы «Мелодия» под названием «Песни Владимира Высоцкого из кинофильмов» с произведениями «Он не вернулся из боя», «Песня о новом времени», «Братские могилы» и «Песня о Земле» (песни из кинокартины «Я родом из детства»). В период с 1974 по 1980 год в СССР выпустили ещё пять авторских миньонов Высоцкого, две пластинки с песнями из кинофильма «Бегство мистера Мак-Кинли» и два издания дискоспектакля «Алиса в стране чудес», содержащего шесть песен на стихи и мелодию Высоцкого в исполнении автора, Всеволода Абдулова и Клары Румяновой. Не считая песен из «Алисы…», всего в СССР, при жизни поэта, официально было издано около двадцати песен в его исполнении[46][28].
В середине семидесятых годов Эдуард Хиль решил включить в свою пластинку три песни Вениамина Баснера на стихи Высоцкого. Худсовет ничего не хотел слышать о песнях Владимира Высоцкого, поэтому певец представил автора как Василия Высоцкого — начинающего поэта из Ленинграда. Из трёх предложенных песен была принята одна — «Вы возьмите меня в море, моряки…». Она и вошла в пластинку Хиля[47].
Два диска-гиганта, записанные Высоцким совместно с Мариной Влади в 1974 году на «Мелодии», не вышли при его жизни. В январе 1975 года супруги встретились с министром культуры. Пётр Нилович Демичев «выражал искреннее недоумение» директору «Мелодии» по причине невыхода пластинки, но к реальным действиям по её выпуску это не привело. В 1979 году всё же был выпущен первый диск-гигант Высоцкого с песнями, в разное время записанными на «Мелодии», но поставлялся он только на экспорт, во внутреннюю торговлю страны не поступал[28][3].
В 1972 году в США вышла пластинка песен Владимира Высоцкого «Underground Soviet Ballads», включавшая в себя пятнадцать песен. Издание известно тем, что на пластинке оказались записанными песни, к созданию которых поэт не имел отношения. Ошибочно ему приписали песни «Бабье лето» («Клёны выкрасили город…», названная на пластинке «LETO»), «Цыганка с картами, дорога дальняя…» («TURMA NA TAGANE») и «Товарищ Сталин» («TOV STALIN»)[48]. Как отмечает исследователь творчества поэта Максим Кравчинский, издание «запрещённых в СССР» исполнителей в те времена считалось прибыльным бизнесом: «Зачем искать артиста, платить за аренду студии, аранжировки и права, если можно переписать всё с контрабандных плёнок и вложиться только в тираж и нехитрый дизайн?» В аннотации, размещённой на обложке издания, в частности, говорилось: «…Песни Высоцкого невероятно популярны. Они широко распространены на магнитных лентах. Все усилия агентов КГБ конфисковать эти плёнки сводятся на нет фанатами певца, которые решительно настроены продолжать записывать и распространять его песни»[49]. Следом, в 1974 году, неизвестным тиражом в США вышла пластинка, которую по имени эмигранта из СССР, нелегально выпустившего её из посредственной записи Высоцкого, называют «Андреевский альбом»[49][50].
В сентябре 1975 года, во время гастролей Театра на Таганке в Болгарии, Высоцкий был приглашён на радио Софии. Там он записал в одной из студий диск для фирмы грамзаписи «Балкантон». Гастроли состоялись по приглашению Людмилы — дочери генерального секретаря ЦК Болгарской коммунистической партии Тодора Живкова. Запись из-за занятости Высоцкого состоялась ночью, без репетиций, за один дубль. На студию Высоцкого с аккомпаниаторами на машине привёз муж Людмилы — руководитель болгарского телевидения Иван Славков. В ту пору, по воспоминаниям очевидцев, организовать подобные мероприятия без одобрительных санкций самых высоких чиновников не представлялось возможным. Эта запись песен Высоцкого с гитарным аккомпанементом коллег по театру Дмитрия Межевича и Виталия Шаповалова тоже была выпущена на пластинке впервые только после смерти Высоцкого (1981 год, «Автопортрет», Болгария)[28][51][27].
В том же 1975 году Высоцкий работал в Париже над записью двадцати трёх песен на студии звукозаписывающей компании «». «Классическим» вариантом исполнения песен Высоцкого считается авторское пение под гитару. Константин Казански, автор аранжировок для «французских пластинок» Высоцкого, рассказывал, что перед созданием альбома «Натянутый канат» к нему обратился Жак Уревич (инициатор записи пластинки). Он интересовался, почему в этой работе Казански применяет только две гитары. Когда аранжировщик объяснил, что это желание Высоцкого и его вкус, Уревич поговорил с поэтом и добился карт-бланша для Константина — в записи некоторых песен звучит оркестр[52][53]. Самому Владимиру Высоцкому многие из оркестровых аранжировок нравились: «Удачно аранжированы, например, „Кони привередливые“ — я не могу сейчас петь её в концертах. Есть очень разноречивые мнения — сколько людей, столько и мнений об этом. Что я могу сказать? Я очень рад аккомпанементу „Баньки“ и „Большого Каретного“, которые есть в одном из дисков, — там простые, безгитарные аккомпанементы, я рад, что мы их не усложняли»[54]. В 1977 году Высоцкий приезжал на дозапись песен и в том же году вышли две пластинки: French: Le nouveau chansonnier international U.R.S.S. Vladimir Vissotski и пластинка «Натянутый канат» (French: La corde raide)[28].
В 1976 году, во время пребывания в Канаде, Высоцкий и Влади записали на студии RCA Victor пластинку с оркестровым сопровождением, изданную в Париже в 1977 году. Называлась она «Vladimir Vissotsky» и содержала одиннадцать песен. В 1979 году в Америке, после концертов Владимира Высоцкого, вышла двойная пластинка «Нью-Йоркский концерт Владимира Высоцкого»[3][28].
Радиоспектакли
Всего в творческой биографии Владимира Высоцкого было девять радиоспектаклей; в большинстве он играл главные роли. Исследователи отмечают как особо удачные — его роль Сухэ-Батора в «Богатыре монгольских степей» и образ Мартина Идена в одноимённой постановке Анатолия Эфроса[2][55].
Интервью и выступления на телевидении
После смерти Высоцкого удалось собрать около двенадцати часов его телевизионных записей, сделанных в основном за пределами СССР. Сохранились съёмки телекомпаний двенадцати стран — Швеции, Германии, Австрии и других. Центральное телевидение СССР при жизни Высоцкого не показало о нём ни одной телепередачи. Известен лишь единственный случай полноценного эфира, снятого и показанного Эстонским телевидением. Несколько записанных программ или «пролежали на полке» и были представлены зрителям уже после смерти Высоцкого, или оказались уничтоженными[56].
В 1972 году режиссёр Эстонского телевидения и оператор Марк Сохар пригласили Высоцкого в Таллин на съёмки телевизионной передачи о нём. Несмотря на то, что руководство студии потребовало от режиссёра не упоминать в названии программы имя Высоцкого и вырезать исполнявшуюся там песню «Я не люблю», передача всё же вышла в эфир во второй половине 1972 года[57][28]. 8 октября 1974 года труппа Театра на Таганке, гастролировавшая в Ленинграде, участвовала в записи передачи на Ленинградском телевидении. Высоцкий исполнил три свои песни — «Мы вращаем Землю», «Балладу о короткой шее» и «Диалог у телевизора», а также «Песню акына» на стихи Андрея Вознесенского. Кроме того, актёр прочитал стихотворение Вознесенского «Провала прошу, провала…»[23].
Во время гастролей в Грозном в начале октября 1978 года телевидение Чечено-Ингушетии записало программу встречи Высоцкого со зрителями. Передача содержала ответы на вопросы, рассказ о работе в театре и кино, о работе над песнями. Приказом Гостелерадио республики от 25 октября 1978 года предписывалось: «Фрагмент с участием В. Высоцкого в передаче „Телевизионная гостиная“ в эфир не выдавать, видеорулон размагнитить». Тем не менее один из сотрудников студии, Николай Воронцов, не выполнил распоряжение и сохранил копии видеозаписи[56][2].
14 сентября 1979 года в студии Пятигорского телевидения по инициативе жены Вадима Туманова — Риммы Васильевны — было записано интервью Высоцкого, которое он дал журналисту Валерию Перевозчикову. Поэт рассказывал о песнях, гитарах, контактах со зрителями. Перевозчиков завершил диалог так: «Какой вопрос вы бы хотели задать самому себе?» Владимир Семёнович ответил: «Сколько мне ещё осталось лет, месяцев, дней, часов творчества? Вот такой я хотел бы задать себе вопрос. Вернее, знать на него ответ». Передачу показали жителям города один раз — в октябре 1979 года, после чего большую часть видеозаписи стёрли. Сохранился лишь небольшой фрагмент и полная фонограмма интервью (часть которой использовалась впоследствии в спектакле Театра на Таганке «Владимир Высоцкий»)[4][56].
22 января 1980 года Высоцкого пригласили на Центральное телевидение. Режиссёр передачи «Кинопанорама» Ксения Маринина готовила сюжет, посвящённый выходу фильма «Место встречи изменить нельзя». По её замыслу, Владимир Семёнович должен был исполнить в программе свои песни. Для показа разных творческих граней Высоцкий выбрал произведения из нескольких тематических циклов. По воспоминаниям Марининой, съёмки завершились поздно, однако видеоинженеры, желая показать отснятое Владимиру Семёновичу, работали в аппаратной ночью: «И никто не ушёл, все остались». В запланированный выпуск «Кинопанорамы» песни Высоцкого не вошли, сама запись была положена «на полку». Её полную версию под названием «Монолог» зрители увидели по телевидению уже после смерти поэта, в 1987 году[3][10][56][2]. К своей личной встрече с телезрителями артист готовился очень серьезно. Мы видели, что Высоцкий очень волновался перед съемкой и повторял: «Я продумал все до мелочей… Удастся ли мне осуществить все, как я задумал?!» Вероятно, удалось. Потому что сейчас же по окончании съемки он поднялся в аппаратную видеозаписи, чтобы увидеть, как все получилось, и, посмотрев, сказал: «Как я рад, что мы это сняли и что это теперь останется на пленке».
Оксана Афанасьева
В течение последних двух лет жизни Высоцкого в его «ближний круг» входила студентка Московского текстильного института Оксана Афанасьева. Их знакомство состоялось в конце 1977 года в Театре на Таганке, куда она пришла по приглашению Вениамина Смехова. По свидетельству Оксаны, это был весьма гармоничный период в жизни Владимира Семёновича, и поначалу она не замечала никаких признаков болезни[10][2]. Не все люди из числа родных и друзей поэта приняли его новую знакомую; к примеру, родители Высоцкого — Нина Максимовна и Семён Владимирович — до самого конца относились к Афанасьевой с некоторой насторожённостью[10]. В то же время администратор Театра на Таганке Валерий Янклович утверждал, что Оксана «давала ему [Высоцкому] энергию, согревала изнутри». По свидетельству американского слависта Барбары Немчик, часто бывавшей в квартире поэта на Малой Грузинской весной 1980 года, в его доме появлялось много людей, но «тепло шло только от одной Оксаны». Сценарист Эдуард Володарский вспоминал об одном из признаний Высоцкого: «Если со мной что-то случится и я сдохну — мне больше всего Ксюху жалко, я же ей и отец, и любовник, и попечитель». Исследователь Виктор Бакин сравнивал взаимоотношения поэта и Афанасьевой с историей персонажей фильма «Короткие встречи», в котором Высоцкий снимался десятью годами ранее; по мнению Бакина, Оксана напоминала юную героиню этой картины Надю[2].
В июле 1979 года Высоцкий отправился на гастроли по Средней Азии. Вместе с ним в длительный тур выехали Валерий Янклович, Всеволод Абулов и врач-реаниматолог Анатолий Федотов, оформленный как артист «Узбекконцерта»[10]. Спустя некоторое время Оксане в Москву позвонил Янклович и, сообщив, что Владимир неважно себя чувствует, попросил привезти промедол. Афанасьева вылетела в Ташкент, оттуда добралась до Зеравшана и вместе с Высоцким и его друзьями доехала до следующего города, входившего в гастрольный маршрут, — до Бухары. Там после прогулки по местному базару самочувствие Владимира Семёновича резко ухудшилось, он потерял сознание. Как утверждал впоследствии Федотов, «это была самая настоящая клиническая смерть». По словам Оксаны, реанимационные мероприятия проводили она и Федотов: «Он качал ему сердце, я дышала»[3][10][2].
Своё сорокадвухлетие — последний день рождения — Высоцкий встречал 25 января 1980 года в узком кругу: рядом с ним находились Валерий Янклович, двоюродный брат Всеволода Абдулова — Владимир Шехтман и Оксана Афанасьева, которая преподнесла имениннику собственноручно изготовленный подарок — утеплённую куклу для заварочного чайника. Этот кухонный атрибут Владимир Семёнович позже передал Володарскому («Возьми, а то Марина приедет, начнёт расспрашивать»); Влади, возможно, увезла чайный аксессуар во Францию[3][2]. В последние недели жизни поэта Оксана, за редким исключением, практически всегда находилась рядом с Высоцким. По её словам, «они [друзья] пришли, отметились — и ушли, — а я оставалась. Ведь никто не хотел ни сидеть с ним, ни возиться»[10]. Афанасьева — вместе с врачом Анатолием Федотовым — была в квартире Высоцкого и в момент его смерти. Ей же довелось сообщить новость о смерти сына матери поэта — Нине Максимовне, приехавшей утром 25 июля 1980 года на Малую Грузинскую: «Она вышла из такси, я подошла к ней. „Что, Володя?!“ — „Да, Нина Максимовна“. И она стала оседать, падать»[10].
Через два года после смерти Высоцкого Оксана познакомилась с актёром Театра на Таганке Леонидом Ярмольником и стала его женой. В ноябре 1983 года она родила дочь Александру[27].
Знаете, я никуда не хожу и никуда не рвусь. <…> Я просто каждый день его помню… Не бывает дня, чтобы я не думала о нём. <…> Но я думаю, что всё это должно быть внутри — в сознании, в памяти, в поступках[10].
Последний год жизни Высоцкого
Последние проекты, записи, съёмки
В январе 1980 года Высоцкий обратился к Юрию Любимову с просьбой «о предоставлении творческого отпуска сроком на один год». Этот год Владимир Семёнович планировал использовать для работы над фильмом «Зелёный фургон»[10]. Режиссёр дал согласие, и 13 января в Театре на Таганке был обнародован соответствующий приказ[10]. Интерес к новому кинопроекту возник у Владимира Семёновича ещё в 1979 году, когда Игорь Шевцов, работавший по заказу Одесской киностудии над сценарием одноимённой повести Александра Козачинского, предложил Высоцкому сочинить песни для будущей картины. Тот в ответ сообщил о готовности приступить к экранизации «Зелёного фургона» в качестве режиссёра и соавтора сценария. Сам актёр рассчитывал сыграть в фильме роль Красавчика[16][10]. Совместная работа над новой версией шла, по свидетельству Игоря Шевцова, весьма интенсивно, и уже во второй половине января 1980 года переработанный сценарий был передан худсовету киностудии. В апреле Высоцкий сообщил Шевцову о нежелании участвовать в проекте: «Не дадут они снять то, что мы хотели». В июне пришло известие об утверждении Высоцкого режиссёром «Зелёного фургона»; сам сценарий, согласно решению комиссии, нуждался в доработке. Запуск фильма в производство планировался на сентябрь того же года. До начала съёмочного периода Высоцкий не дожил[10][16].
Последняя съёмка с участием поющего Высоцкого состоялась 16 апреля в Ленинграде, куда поэт приехал по приглашению режиссёра фильма «Я помню чудное мгновенье» Владислава Виноградова. Картина посвящалась хранителям романса. В финале Владимир Семёнович должен был спеть «Коней привередливых» — Виноградову казалось, что эта песня сродни городскому романсу. Поэт прилетел в Ленинград вместе с Валерием Янкловичем. Съёмки проходили на малой сцене БДТ. После записи «Коней…» режиссёр предложил Высоцкому исполнить ещё несколько песен, Владимир Семёнович спел «Охоту на волков», «Купола», произведения о войне. Телевидение показало фильм «Я помню чудное мгновенье» летом 1980 года; сцена с участием Высоцкого в ленте отсутствовала. Впоследствии отснятый материал вошёл в документальную картину Владислава Виноградова «Я возвращаю ваш портрет», вышедшую в 1983 году[10][23][3].
В апреле того же 1980 года состоялась последняя запись Высоцкого с музыкантами. В ту пору Игорь Шевцов участвовал в качестве сценариста в работе над фильмом «„Мерседес“ уходит от погони». Он согласовал с Киностудией имени А. Довженко, снимавшей картину, вопрос о включении в неё песни Владимира Семёновича «О конце войны». Высоцкий, в свою очередь, выдвинул условие: «Я хочу, чтоб меня считали автором не только текста, но и музыки, а то орут: не композитор, не композитор! Моя песня, моя мелодия, а инструментовка — не их дело». Условие было принято. По воспоминаниям музыканта Анатолия Бальчева, Владимир Семёнович сам позвонил ему с просьбой собрать коллектив для записи песни. Запись нескольких вариантов (вальсового, балладного; полного, сокращённого) состоялась в тот же вечер в квартире на Малой Грузинской. В картину «„Мерседес“ уходит от погони» песня не вошла[10].
Встречи с Мариной Влади. Последние строки
По признанию Марины Влади, в последний год у неё с Высоцким «были несколько натянутые отношения»[10]. Весной 1980-го она снималась в Италии. В марте Высоцкий отправился к ней в Венецию. Об этой встрече Влади вспоминала так: «Этой ночью было сказано всё, и наконец между нами нет больше тайны». Речь шла о первом уколе морфия, сделанном поэту по рекомендации некоего приятеля для избавления от тяжёлых последствий, которые возникали из-за алкогольных срывов; постепенно дозы стали увеличиваться. Марина писала: «Теперь я знаю всё. Ты осмелился произнести „запретные“ слова»[34]. Существуют разные версии, связанные с «первым уколом». Он, по мнению врача Института Склифосовского Леонида Сульповара, мог быть сделан Высоцкому при «выходе из пике»: «Где и когда — я не знаю». Валерий Янклович утверждал, что в конце 1975 года наркотики уже присутствовали в жизни Владимира Семёновича. Эту информацию подтверждал врач-реаниматолог Анатолий Федотов, познакомившийся с поэтом в декабре 1975-го: «он уже хорошо знал, что и как. <…> Можно снять чувство похмелья. Привыкание развивается очень быстро». По данным Оксаны Афанасьевой, ссылавшейся на признание самого Высоцкого, первый укол ему сделала в 1977 году в Горьком некая женщина — медицинский работник, уверявшая, будто именно так она справлялась с запоями мужа. Как предполагал исследователь биографии Высоцкого Валерий Перевозчиков, в конце 1975 или начале 1976 года постоянной потребности в наркотиках ещё не было, и поэт до определённого момента не чувствовал зависимости[10].
Употребление наркотиков Перевозчиков связывал с творческими перегрузками Высоцкого, привыкшего и на сцене, и на концертных площадках работать с полной самоотдачей: «Некоторое время наркотики могут компенсировать эти затраты». По версии врача-реаниматолога Станислава Щербакова, у Высоцкого «была не банальная наркомания — это была форма социальной защиты, — своеобразный химический костыль». Оксана Афанасьева считала, что в конце 1970-х годов Высоцкий в силу ряда обстоятельств, обусловленных в том числе высоким общественным авторитетом, стремился отказаться от алкоголя: «А наркотики вначале позволяли внешне нормально жить и работать»[10][5].
Весной 1980 года Высоцкий уже осознавал всю сложность ситуации и нуждался в поддержке Марины для борьбы с болезнью[10]. Следующая их встреча состоялась менее чем через два месяца. Владимир Семёнович прибыл во Францию и 11 мая по настоянию жены лёг в специализированную клинику Шарантон, расположенную неподалёку от Парижа[10]. 22 мая он, не пройдя полного курса лечения, прилетел в Москву, провёл в советской столице один день и отправился в Польшу, где проходили гастроли Театра на Таганке; там ждали Высоцкого-Гамлета[10].
Тридцатого мая поэт вновь прилетел в Париж. Вместе с Влади они уехали на юг Франции. Вспоминая про последние дни, проведённые рядом с Высоцким, Марина писала: «Тишина, холод, спрятанные в саду бутылки, успокоительные пилюли, которые никого не успокаивают, и вокруг — огромное пространство». Во Франции Высоцкий находился до 11 июня. Перед отъездом он прочитал Марине обращённое к ней стихотворение, начинавшееся строками: «И снизу лёд и сверху — маюсь между, — / Пробить ли верх иль пробуравить низ? / Конечно — всплыть и не терять надежду, / А там — за дело в ожиданье виз»[3][10]. Текст был написан на почтовой карточке отеля «Виазур»; в одном из интервью Марина рассказывала, что эту рекламную открытку Владимир увидел на столе за сутки до вылета и в её присутствии сочинил стихотворение. Карточку он увёз с собой, пообещав прислать отредактированное стихотворение из Москвы. В день смерти Высоцкого Игорь Шевцов перепечатал текст, который быстро распространился по стране[10].
Существует ряд версий, связанных с последними строчками Высоцкого. По одной из них, последним поэтическим текстом могла быть песня «Грусть моя, тоска моя» («Шёл я, брёл я, наступал то с пятки, то с носка…»), исполненная Высоцким 14 июля 1980 года на концерте в МНИИЭМ. По словам высоцковеда Андрея Крылова, «эту песню Высоцкий не „пробовал“ на друзьях, не пел дома, — исполнил сразу на концерте. Значит, написана буквально перед этим». Валерий Янклович также называл «Грусть…» последним поэтическим произведением Владимира Семёновича, подчёркивая, что говорит это «с полной убеждённостью»[10]. По свидетельству Аркадия Высоцкого, 20 июля Владимир Семёнович спел для него две песни, в том числе одну неоконченную. Текст был записан в тетради, которую впоследствии не нашли. Точно так же не найден автограф песни «Грусть моя, тоска моя»[10].
Вторая версия опирается на воспоминания Игоря Шевцова, рассказывавшего о разговорах с Высоцким, — их встреча состоялась на Малой Грузинской 18 июля. В тот день поэт упомянул о том, что «сделал две песни для картины, которую снимает Гена Полока», — речь шла о фильме «Наше призвание». На следующий день, 19 июля, Владимир Семёнович позвонил Полоке и пропел первую песню для его картины — «свою последнюю песню, как стало ясно потом». Затем Высоцкий объяснил режиссёру, каким должно быть музыкальное сопровождение, и пообещал через два дня привезти текст. Речь шла о «Гимне школе» (или «Гимне бузовиков»), начинавшемся строчками: «Из класса в класс мы вверх пойдём, как по ступеням…». 25 июля Полока, узнав о смерти Владимира, отменил съёмку и вернулся в Москву. На следующий день он пришёл на Малую Грузинскую, и Марина Влади по его просьбе долго искала среди рукописей эту песню. «Нашла, и мой помощник торопливо переписал её». По замечанию Валерия Перевозчикова, «вполне возможно, что эти строки — самые последние, написанные рукой В. В.»[10][11].
Последние гастроли, концерты, спектакли
Последние гастроли Высоцкого проходили в Калининграде с 18 по 22 июня, причём выступал поэт в одной программе с группой «Земляне» и джаз-ансамблем «Диапазон». В те дни газета «Калининградская правда» напечатала объявление, свидетельствующее о том, что работать в течение пяти дней на двух стационарных площадках артистам приходилось в весьма жёстком режиме: «Начало концертов: 13.30, 16.00, 18.30, 21.00»[2]. Перед последним концертом у Высоцкого пропал голос, и он вышел на сцену без гитары. В течение часа Владимир Семёнович рассказывал зрителям о своих театральных ролях, кинематографическом опыте, читал гамлетовский монолог «Быть или не быть?», отвечал на вопросы[10]. Последний сольный концерт поэта состоялся 16 июля в другом Калининграде — подмосковном. Сквозной темой вечера стали воспоминания Владимира Семёновича о молодости, Большом Каретном, друзьях. Исполнение «Баллады о детстве» он предварил словами: «Это действительно о моём детстве и о моём доме». Завершился концерт песней «Я не люблю». Там же Высоцкий договорился с представителями ЦУПа об участии в сеансе прямой связи с космонавтами, намеченном на 24 июля[10][3].
Несмотря на то, что Высоцкий формально находился в творческом отпуске, он — по договорённости с Любимовым — периодически выходил на сцену. Возможно, ради участия в «Гамлете» он в мае прервал лечение во французской клинике Шарантон и прилетел в Варшаву, где в ту пору гастролировала «Таганка». 26 мая Высоцкий играл в «Добром человеке из Сезуана», 27 и 28 мая — в «Гамлете». Польский актёр Даниэль Ольбрыхский, смотревший спектакль из зрительного зала, отмечал, что «это был очень уставший человек, но играл он феноменально. Без единого лишнего жеста, гримасы»[10]. Именно «Гамлетом» завершилась театральная биография Высоцкого — свой последний спектакль по шекспировской трагедии он сыграл 18 июля уже на таганской сцене. По воспоминаниям Аллы Демидовой, исполнявшей в постановке роль Гертруды, актёр чувствовал себя «очень плохо». Леонид Филатов, знавший текст и рисунок роли принца датского, вместе с Владимиром Семёновичем готовился к выходу за кулисами — «потому что там много проходов всяких…»[10][3] Через три дня, 21 июля, Высоцкому предстояло играть в «Преступлении и наказании». Он пришёл в театр, но выйти на сцену не смог и был заменён Михаилом Лебедевым — вторым исполнителем роли Свидригайлова. По свидетельству заведующей отделом кадров театра Елизаветы Авалдуевой, в тот вечер она, обратив внимание на необычную бледность Высоцкого, спросила его: «Что с тобой, Володя?» — на что артист ответил: «Елизавета Иннокентьевна, я скоро умру»[10].
Последние дни
Летом 1980 года Высоцкий предпринял как минимум две попытки избавиться от наркозависимости вдали от больших городов. У поэта была договорённость с Вадимом Тумановым о том, что он прилетит в золотодобывающую артель «Печора» и, поселившись в уединённом домике, постарается под наблюдением врачей преодолеть болезнь. Старатели готовились к прибытию Владимира Семёновича — они на вертолёте забросили в таёжную местность дом, сделали продуктовые запасы[10]. Первый раз Высоцкий пытался улететь в артель 4 июля, второй раз — через три дня. Намерения казались серьёзными, 7 июля поэт даже оставил в своей квартире на Малой Грузинской записку, адресованную Валерию Янкловичу: «Если бы тебя не было на земле — нечего бы и мне на ней горло драть. Вдруг улечу сегодня. <…> Будь счастлив. Высоцкий». Вадим Туманов, знавший номер его авиарейса, отправился в аэропорт. Однако вечером Владимир Семёнович сообщил, что опоздал на самолёт[10].
Двадцать третьего июля в доме Высоцкого состоялся своеобразный медицинский консилиум с участием врача-реаниматолога Анатолия Федотова, почти постоянно находившегося рядом с поэтом в последние месяцы, и докторов Института Склифосовского Леонида Сульповара и Станислава Щербакова, хорошо знавших о проблемах с его здоровьем (Сульповар ещё в апреле проводил Высоцкому гемосорбцию). После длительных обсуждений было решено, что с 25 июля Владимир Семёнович продолжит лечение в больнице[10]. Утром 24 июля на Малую Грузинскую приехала Нина Максимовна Высоцкая и провела рядом с сыном почти весь день. Оксана Афанасьева утром купила на рынке свежие ягоды и накормила Высоцкого клубникой со сливками. В тот день поэта навещал Вадим Туманов. Приезжали специалисты из ЦУПа, рассчитывавшие увезти Владимира Семёновича на сеанс космической связи; к ним на улицу вышел Всеволод Абдулов, объяснивший, что «Володя плохо себя чувствует, он сегодня не сможет»[10].
На момент смерти в квартире находились Оксана Афанасьева и Анатолий Федотов. Сердце Высоцкого остановилось, по словам Федотова, 25 июля между тремя часами ночи и половиной пятого утра[10]. Причиной смерти Федотов назвал инфаркт миокарда во сне[К. 9]; Сульповар и Щербаков считали, что поэт скончался от асфиксии, вызванной «чрезмерным применением седативных средств». По воле Семёна Владимировича Высоцкого вскрытие не проводилось[3]. Во врачебном свидетельстве причиной смерти была указана острая сердечно-сосудистая недостаточность[10].
В четыре часа утра 25 июля я просыпаюсь в поту, зажигаю свет, сажусь на кровати. На подушке — красный след, я раздавила огромного комара. Я не отрываясь смотрю на подушку — меня словно заколдовало это яркое пятно. Проходит довольно много времени, и когда звонит телефон, я знаю, что услышу не твой голос. «Володя умер». Вот и всё, два коротких слова, сказанных незнакомым голосом. Тебя придавил лёд, тебе не удалось разбить его[34].
Похороны
Один из вопросов, вставших перед родными и близкими Высоцкого утром 25 июля 1980 года, был связан с местом погребения поэта. Всеволод Абдулов обратился за помощью к Иосифу Кобзону, и тот сумел добиться в Моссовете разрешения о захоронении Владимира Семёновича на Ваганьковском кладбище. При содействии Кобзона удалось организовать также публикацию некрологов в «Вечерней Москве» и «Советской культуре» (эти две газеты оказались единственными советскими изданиями, сообщившими о смерти Высоцкого)[10]. Гроб № 6 — так называемую «шестёрку», до этого изготавливавшуюся по спецзаказу только для представителей высших властных структур, — сделали на элитной фабрике; довольно много времени ушло на поиски качественной белой материи для обивки[10].
С 25 по 28 июля возле «Таганки» круглосуточно стояли люди. Они приносили к театру цветы, зажигали поминальные свечи, переписывали от руки «И снизу лёд и сверху…». Валерий Янклович вместе с фотографом Валерием Нисановым, проживавшим в одном доме с Высоцким, напечатали на фотопредприятии 10 000 портретов Высоцкого с его автографом. Эти снимки бесплатно раздавали тем, кто пришёл проститься с поэтом[10]. Перед спектаклем «Десять дней, которые потрясли мир», состоявшимся 26 июля, на сцену вышел Юрий Любимов и сказал: «У нас большое горе… Умер Высоцкий…»[2]. «Гамлет», запланированный на 27 июля, был отменён. По словам Любимова и директора театра Николая Дупака, никто из зрителей не вернул купленные билеты. По данным исследователя Валерия Перевозчикова, несколько зрителей после окончания всех ритуальных мероприятий всё-таки возвратили билеты в кассу; впоследствии их забрали на память артисты «Таганки»[10].
Рано утром 28 июля гроб с телом Высоцкого перевезли с Малой Грузинской в театр и установили на затянутой чёрным бархатом сцене. Музыка — «Всенощное бдение» Сергея Рахманинова, «Реквием» Моцарта — чередовалась с записями фрагментов из «Гамлета» с голосом Высоцкого. В 10 часов началось прощание. Как вспоминал Артур Макаров, очередь, двигавшаяся ко входу на «Таганку», растянулась на девять километров. Согласно сводкам ГУВД Москвы, на Таганской площади и прилегающих к ней территориях собралось в тот день 108 тысяч человек[2][3].
По левой пустынной стороне улицы, сплочённо и обособленно одновременно, своими кланами, они шли стремительно, как на марше, а впереди шагали их капитаны. Это шли проститься с артистом русские театры. Шли МХАТ и «Современник», Театр на Малой Бронной и Ермоловой, Малый, Вахтангова…[10]
Гражданскую панихиду открыл Юрий Любимов, которому пришлось произносить прощальную речь дважды, — после первых вступительных слов у него дрогнул голос. Режиссёр, рассказывая о популярности Высоцкого, вспомнил, как тот шёл «по улицам КамАЗа», слушая свои песни, звучавшие из всех распахнутых окон. Артист Михаил Ульянов заявил, что выражение «незаменимых людей нет» не относится к Высоцкому: «А кем мы заменим его? Где возьмём другой, равный ему талант? Где возьмём другой, такой же, голос?» На панихиде также выступали Валерий Золотухин, Григорий Чухрай, Никита Михалков[10].
После похорон на Ваганьковском кладбище состоялись поминки. Друзья и родные поэта собрались на Малой Грузинской, в квартире Высоцкого. После вечернего спектакля «Мастер и Маргарита» поминки прошли и в театре — за стол сели артисты, участвовавшие в постановке. Как вспоминал Юрий Карякин, звучали «Володины песни и гамлетовский монолог о смерти. Был Володин стакан, полный до краёв водки». В те дни в театр шли телеграммы со всей страны. «Новосибирск. Скорбим. Больше такого не будет. Все, любившие его в Академгородке», «Ленинград. Горюю вместе со всеми, кто знал, любил, ценил дорогого Володю. Иосиф Хейфиц», «Комарово, Ленинградской. Никогда не забудем Володю. Глаза, улыбку, голос, песни, игру… Раиса Орлова, Лев Копелев»[10][3].
Мировая пресса — о смерти Высоцкого
Одним из первых на смерть Высоцкого откликнулось информационное агентство Франс-Пресс, сообщившее 25 июля в 10 часов 28 минут о том, что «советский актёр и певец Владимир Высоцкий, муж французской актрисы Марины Влади, умер в пятницу от инфаркта. Владимир Высоцкий был знаменит в Советском Союзе как ролями на Таганке, московском авангардистском театре, так и своими песнями»[10]. В течение следующей недели мировые средства массовой информации публиковали некрологи, репортажи, очерки, посвящённые памяти поэта. 27 июля 1980 года газета «Нью-Йорк таймс» разместила статью, в которой биография Высоцкого соединилась с историей его героев: «Он отбывал срок в лагерях в юности, но был освобождён при Никите Хрущёве после смерти Сталина в 1953 году»[10]. Английское издание Morning Star в материале, напечатанном 28 июля, сообщило, что «для поколения русских он был тем же, чем Боб Дилан является для поколения на Западе». Корреспондент канадской ежедневной газеты «Глоб энд мейл» в номере от 29 июля, рассказывая о прощании с Высоцким, воспроизвёл фразу, сказанную человеком, который находился на Таганской площади: «Это не политическая демонстрация. Мы просто любили его»[10].
Статьи, посвящённые Высоцкому, разместили в те дни практически все крупные газеты Польши, где ещё свежи были воспоминания о гастролях Театра на Таганке, состоявшихся в мае 1980 года. Большое количество публикаций появилось в Болгарии. Так, «Литературный фронт» в номере от 31 июля воспроизвёл несколько фраз, записанных корреспондентом этого издания во время встречи с Высоцким: поэт назвал жизнь раной, «которая лечится сама. Мне дороги страдания, потому что из них рождаются радости»[10].
Сами похороны потрясли Москву — такого ещё не было. <…> Этот стихийный взрыв любви и горя явно произвёл впечатление на иностранных корреспондентов. Потрясённый Клаус Берднарц, московский корреспондент 1-й программы телевидения ФРГ, даже перешёл на не свойственный ему пафос: «Народ, который так умеет прощаться со своими поэтами, — бессмертен!»[10]
Вопрос о крещении Владимира Высоцкого
Марина Влади в своей книге воспоминаний писала, что накануне похорон Высоцкого его врач Игорь Годяев спросил, можно ли положить в гроб с телом поэта ладанку. «Я отказываюсь, зная, что ты не веришь в Бога. Видя его отчаяние, я беру её у него из рук и прячу тебе под свитер». Вопрос о том, был ли крещён Высоцкий, стал темой дискуссий в разных источниках, — есть версии и косвенные свидетельства и за, и против. Найти ответ на этот вопрос в течение нескольких лет пытались Наталья и Алексей Поповы[26][34][58].
По свидетельству преподавателя Свято-Тихоновского Богословского Университета Петра Георгиевича Малкова, о заочном отпевании Высоцкого перед похоронами в Храме Рождества Иоанна Предтечи на Красной Пресне ему рассказывали священник отец Александр Мещеряков и помогавший ему священник отец Борис Дубовенко (в 1980 году ещё не получивший сан). Привезти покойного в храм из-за проводимой в Москве Олимпиады было невозможно. Организацией отпевания занимались Феликс Антипов, Леонид Филатов и Борис Хмельницкий. На момент организации отпевания никто из них не высказывал сомнений в том, что Высоцкий крещён. Также известно, что в день похорон в храме Воскресения Словущего на Ваганьковском кладбище служили панихиду[58]. В августе 1980 года в храме Димитрия Солунского в селе Дмитровское Московской области настоятель в сослужении диакона служили заупокойную службу по усопшему Владимиру по просьбе реставратора музыкальных записей Фёдора Александровича Нолле. Никто из опрошенных участников службы не проверял факт крещения Высоцкого и не располагал какими-либо подтверждениями его крещения[58].
Вениамин Смехов, Владимир Акимов, Михаил Шемякин, Лидия Сарнова, Ирэна Высоцкая, Татьяна Иваненко, как и мать Владимира Нина Максимовна, не смогли сообщить никаких данных о крещении Высоцкого. Оксана Афанасьева (Ярмольник) утверждала: не крещён. Иза Константиновна Высоцкая также склонялась к этому мнению. Валерий Янклович сообщил: «90 процентов — не крещён». Протоиерей Константин Смирнов, лично знавший Высоцкого, в интервью говорил, что на конец 1960-х годов Высоцкий не был крещён[58]. По предположению Людмилы Абрамовой, Владимир Семёнович крестился в Армении, поскольку заходил к ней за нательным крестиком незадолго до поездки. Эту версию опровергал Давид Карапетян, ездивший туда в 1970 году с Высоцким: помимо отрицания факта крещения в Армении, Карапетян, близко знавший Высоцкого, считал его атеистом[58][28].
Леонид Мончинский никогда не спрашивал Высоцкого о крещении, но вспоминал, что когда тот жил у него на квартире в Иркутске (1976), каждое утро молился вместе с его православной матерью. По его мнению, Высоцкий «ушёл верующим человеком». Точно так же считали Всеволод Абдулов и Игорь Шевцов. Владимир Семёнович неоднократно посещал Троице-Сергиеву Лавру, другие храмы. Василиса Васильева утверждает, что её брат Михаил видел на поэте нательный крест во время снятия с него посмертной маски. Среди книг Высоцкого после его смерти обнаружились молитвослов (1894), церковный календарь на 1977 год, Библия издательства Московской Патриархии (1968) и две версии Нового Завета. Установить, были ли эти книги кем-то подарены или их приобрёл сам Высоцкий, не удалось[58].
Творчество. Анализ
Музыка, голос, инструменты
Высоцкий обладал уникальным тембром — хриплым и глухим баритоном с диапазоном в две с половиной октавы[27]. Высоцковеды подчёркивают, что произведения Владимира Семёновича необходимо воспринимать как единое художественное целое, рассматривая при анализе не только текст и музыку, но и ритм, темп, интонации во время исполнения. Одним из важнейших элементов его песен исследователи называют метроритм[59]. Первая гитара была подарена Высоцкому его матерью, Ниной Макcимовной, на семнадцатилетие[3]. Высоцкий всегда играл на семиструнных гитарах. Если ему приходилось пользоваться чужой шестиструнной гитарой, то он её перестраивал на семиструнную без басовой струны. Высоцкий часто немного расстраивал (от классической настройки) струны гитары — «приспускал» их. По мнению певца и композитора Александра Кальянова, это гармонировало с голосом певца и создавало особую, притягательную «атмосферу дворовости» на концертах[28]. Со второй половины 1960-х годов гитара стала неотъемлемой частью образа Владимира Высоцкого. Вознесенский писал о нём: «Шёл популярней, чем Пеле, / Носил гитару на плече»[60][61][54].
Проза, сценарии
Литературное наследие Высоцкого также включает прозаические произведения и сценарии. В их числе — «Удивительная история очень молодого человека из Ленинграда и девушки из Шербура»; этот сценарий, возможно, создавался с расчётом на участие в будущем кинофильме и Владимира Семёновича, и Марины Влади[62]. Сохранилась рукопись сочинённого Высоцким короткометражного сценария «Где центр?», датированного предположительно 1969—1970 годами. В РГАЛИ хранится сценарный набросок Владимира Семёновича «Диалог о спорте», написанный для кинофильма «Спорт, спорт, спорт» (1970), но не предложенного в картину[62][63]. Среди нереализованных проектов Высоцкого — совместная с Эдуардом Володарским работа над сценарием «Каникулы после войны» («Венские каникулы»)[64], а с Игорем Шевцовым — над сценарием для фильма «Зелёный фургон» по повести Александра Козачинского[16][10]. После смерти Высоцкого в его рукописях был обнаружен «Роман о девочках» («Девочки любили иностранцев…») — прозаическое произведение, написанное, предположительно, в 1977 году[2]
Дневники
Высоцковедами изучается и такой пласт творческого наследия Владимира Высоцкого, как дневники. Их поэт вёл нерегулярно. Сохранились отрывочные записи, предположительно датированные концом 1963-го, осенью 1967-го, 1971—1972-м и зимой 1975 года. Это были авторские заметки, не предназначавшиеся для печати, своего рода «записки для личного пользования», переходящие в прозу[65]. Отдельные заметки по стилистике близки вставным новеллам. По словам исследователя Галины Шпилевой, дневник Высоцкого — это сложившийся литературный текст, записи «поэта, который мыслит образами, держится на поэтическом „нерве“»[65].
Рецензии, критика
Театральные роли и экранные образы Высоцкого далеко не сразу стали объектом внимания критиков. Тем не менее ещё при жизни Владимира Семёновича появилось немало рецензий, позволяющих понять, как развивалась его актёрская биография. Первое появление его фамилии на страницах всесоюзного издания произошло в 1960 году, когда корреспондент газеты «Советская культура» Л. Сергеев разместил материал о дипломном спектакле по пьесе Горького «На дне», поставленном в Школе-студии МХАТ. В статье «Девятнадцать из МХАТ» был упомянут и эпизод с участием Высоцкого, исполнившего роль картузника Бубнова[66]. С приходом артиста в Театр на Таганке его фамилия стала появляться в рецензиях довольно часто, однако поначалу она в основном упоминалась в общем перечне исполнителей, участвовавших в тех или иных постановках[67].
В 1966 году Высоцкий впервые сыграл на таганской сцене главную роль — Галилея в спектакле «Жизнь Галилея». Пресса в целом благожелательно отреагировала и на постановку Любимова, и на работу Высоцкого. Искусствовед Александр Аникст писал на страницах «Московского комсомольца», что «Галилей становится для нас живым человеком, в судьбе которого мы горячо заинтересованы»[68]. По словам театрального критика Вадима Фролова, в театре появился артист, работающий на уровне «большого художника»[69]. В то же время рецензент Инна Вишневская отметила, что актёрский темперамент в «Жизни Галилея» превалировал над мыслью[70][67].
С интересом была воспринята театроведами и созданная Высоцким роль Хлопуши в спектакле «Пугачёв». Рецензенты отмечали «поэтичность и огневой темперамент» персонажа[71], называли героя «воплощением стихии мятежа»[72], подчёркивали умение Высоцкого донести до зрителей «самую сокровенную суть поэмы»[73]. Большое количество публикаций появилось и после выхода «Гамлета». По мнению театроведа Вадима Гаевского, «Гамлет Высоцкого — одинокий Гамлет». Критик В. Щербаков писал, что «Высоцкий сыграл не только высокую правду Гамлета, но и его невольную, неизбежную, трагическую вину»[67].
Пристальное внимание кинокритиков к экранным работам Высоцкого началось с картины «Вертикаль». Правда, сама роль радиста Володи, сыгранная актёром, почти не вызвала реакции рецензентов. Они в основном отмечали «философичность, такт и вкус в песнях В. Высоцкого, которыми щедро расцвечен фильм». «Песенно-исполнительское» амплуа героя в основном интересовало рецензентов и в ленте «Короткие встречи»: «Он обаятелен, этот Максим, в исполнении Владимира Высоцкого, не расстающегося с гитарой и песнями, когда ему хорошо и когда ему плохо». Более разнообразными были отзывы критиков о герое Высоцкого — поручике Брусенцове — из фильма «Служили два товарища». Если киноведы В. Соломатин и Марк Зак сочли, что работа Владимира Семёновича оказалась качественной, но традиционной, не несущей профессиональных новаций, то искусствовед Наталья Крымова, напротив, отмечала, что образ Брусенцова был создан в обход штампов. По мнению Крымовой, эта роль стала демонстрацией масштаба актёрского дарования Высоцкого[38].
Весьма серьёзная аналитика появилась после выхода картины «Плохой хороший человек», причём о персонаже Высоцкого — зоологе фон Корене — писали не только киноведы, но и театроведы — Константин Рудницкий, Александр Свободин и другие, что само по себе, по замечанию высоцковеда Елены Кузнецовой, являлось «показателем качества: театроведы „берутся за перо“ только тогда, когда речь идёт о высокохудожественном материале». Довольно много отзывов вызвал и выход фильма «Место встречи изменить нельзя». Практически повсеместно отмечалась актёрская работа Высоцкого, игру которого сравнивали «со школой старого МХАТа»[38].
После смерти
«Феномен всенародного литературоведения»
Известие о смерти Высоцкого вызвало большое количество стихийных песенных и стихотворных откликов; впоследствии этот спонтанный всплеск поэтического творчества, охвативший самые разные слои населения, получил название «феномен всенародного литературоведения».
Сначала люди приносили листки со стихами, адресованными Владимиру Семёновичу, к Театру на Таганке; позже многочисленные посвящения появились на Ваганьковском кладбище. Их переписывали, перепечатывали на машинках, распространяли в списках, включали в самодельные буклеты. Тогда же возникло большое количество легенд, связанных с образом и биографией поэта. В марте 1990 года информационный бюллетень «Вагант» воспроизвёл один из таких мифов. Согласно ему, серебряный венок на могилу Высоцкого принёс Булат Окуджава, с которым «они пять лет в одной камере просидели». Другая легенда касалась «последнего» стихотворения поэта — летом 1980 года в самиздатовские сборники включался текст, приписываемый Владимиру Семёновичу и начинавшийся со слов благодарности тем, кто пришёл навестить его на кладбище: «Спасибо, друг, что посетил / Печальный мой приют». Версия о том, что эти строки принадлежали Высоцкому, была в ту пору весьма популярной, и отдельные районные и городские газеты перепечатывали их к памятным датам в течение долгого времени[10][27][3].
По замечанию литературоведа Владимира Новикова, основным посылом народной «высоцкианы», объединившей авторов-любителей (зачастую анонимных) с профессиональными литераторами, стала «неподдельная эмоциональность»[3]. Так, в канун похорон Высоцкого стихи, посвящённые его памяти, написал главный режиссёр «Таганки» Юрий Любимов, упомянувший в одном из интервью, что они не предназначались для печати: «Предсмертно метался, / Рвал струны и сердце / Усердно, усердно! / Крещендо! Крещендо!»[27]. Актёр Леонид Филатов в июле 1980 года сочинил стихотворение, заканчивавшееся строчками: «И на равных в то утро / У таганских ворот / Академик и урка / Представляли народ»[27]. Олег Даль, в день похорон Владимира Семёновича произнёсший, по свидетельству очевидцев, фразу «Теперь моя очередь», в январе 1981 года написал поэтическую исповедь с признанием «И одиночество, и злоба, / И плачу я во сне, и просыпаюсь». Стихотворение имело заголовок «В. Высоцкому. Брату». Через два месяца, в марте, Даль скончался[27].
Немалое количество произведений посвятили Высоцкому представители жанра авторской песни. На вечере памяти поэта, состоявшемся в декабре 1980 года в Доме культуры «Прожектор», впервые для широкой аудитории прозвучала баллада Булата Окуджавы «О Володе Высоцком», в которой присутствовали аллегорические образы чёрного и белого аистов: «Белый аист московский на белое небо взлетел, / чёрный аист московский на чёрную землю спустился». В поэтике Окуджавы белый аист символизировал надежду, чёрный являлся воплощением конца земного пути[74][27]. Александр Городницкий на том же вечере исполнил песню, начинавшуюся словами: «Погиб поэт. Так умирает Гамлет, / Опробованный ядом и клинком»[27]. Своё поэтическое «Письмо» адресовал Высоцкому Юрий Визбор: «Привет тебе, Володя, с Садового кольца, / Где льют дожди, похожие на слёзы»[27].
Значительная часть стихотворно-песенных посвящений была впоследствии включена в изданный библиотекой журнала «Вагант-Москва» двухтомник «Светлой памяти Владимира Высоцкого» (составитель — Зинаида Лихачёва). На рубеже XX и XXI столетий в это собрание входило не менее десяти тысяч поэтических текстов[3].
Памятники
Вдова поэта Марина Влади придерживалась мнения, что на могиле Высоцкого должен находиться природный камень: «Пусть он будет некрасивый, но он должен передавать образ Володи. Природа, создавшая ни на кого не похожего Высоцкого, выразит то, что не сможет сделать ни один художник…». Влади обратилась к Вадиму Туманову, и по его просьбе геологи нашли в Казахстане камень весом шесть тонн — серебристую на сколе разновидность троктолита. Камень привезли в Москву и доставили на дачу Туманова. Совершенно иного мнения придерживались Нина Максимовна и Семён Владимирович Высоцкие: родители поэта хотели, чтобы их сын на памятнике выглядел «как живой»[27].
В 1982 году стартовал конкурс на лучший проект надгробия. Конкурс проводился в закрытом формате — артисты «Таганки» частным образом обзванивали художников и скульпторов. 25 января 1983 года в театре открылась выставка, на которой оказалось представлено около шестидесяти разнообразных проектов. Марина Влади предпочла вариант Давида Боровского — надгробие в виде настоящего метеорита, вправленного в камень. По замыслу скульптора, метеорит должен был «с брызгами» врезаться в камень, на композиции предполагалось выбить лишь одно слово — «ВЫСОЦКИЙ». Юрий Любимов тоже очень увлёкся этой идеей — он ездил в Академию наук и договаривался с учёными о предоставлении метеорита. Родителям Высоцкого понравился памятник скульптора Александра Рукавишникова и архитектора Игоря Вознесенского. Вадим Туманов, оценивавший эту работу словами: «Похож! Похож!», укрепил их в этом мнении. Основная тема памятника была близка песне «Кони привередливые». Скульптор описывал свой взгляд так: «Но мы видим в нём, в первую очередь, земного человека, нашего современника, который ходил по знакомым улицам Москвы»[27].
Инициаторам проекта пришлось потратить два года на согласования и утверждения — чиновники Управления культуры требовали внести изменения, отказаться от части скульптуры, уменьшить её высоту. Семён Владимирович Высоцкий, пользуясь своими связями, всё же добился разрешения на установку памятника в задуманном виде. Скульптуру изготовили на Мытищинском заводе художественного литья имени Е. Ф. Белашовой. Работу оплатили родственники поэта, Рукавишников отказался от гонорара. 12 октября 1985 года состоялось открытие надгробного памятника Высоцкому на Ваганьковском кладбище[27].
В 1988 году во внутреннем дворе театра на Таганке установили скульптуру авторства Геннадия Распопова — «Высоцкий-Гамлет», а также укрепили мемориальную доску на Малой Грузинской, 28 с надписью: «Поэт и артист жил в этом доме с 1975 года по 1980 год». В последующие годы памятники, мемориальные доски и барельефы, посвящённые Владимиру Высоцкому, появились в разных городах и странах, в том числе в Чикаго, Подгорице, Выршеце, Дубне и других[27].
Полемика вокруг Высоцкого
В 1980-х годах в советской прессе возникли дискуссии, связанные с творчеством Высоцкого и поведением его поклонников. Инициатором полемики стал Станислав Куняев, который, откликаясь на проводившееся «Литературной газетой» обсуждение на тему «Культура: народность и массовость», отправил в редакцию статью «От великого до смешного». Она была опубликована 9 июня 1982 года. По словам автора статьи, тексты Высоцкого в чистом виде, без голоса и гитары, представляют собой «и безвкусицу, и фельетонность, и любительщину», а лирическим героем многих произведений поэта является «как правило, примитивный человек, полуспившийся Ваня, приблатнённый Серёжа»[75]. Через два года Куняев развил тему на страницах журнала «Наш современник», опубликовав там материал «Что тебе поют?» (1984, № 7). В статье он спрогнозировал, что Высоцкий будет быстро забыт, и изложил свои впечатления от посещения Ваганьковского кладбища. По данным Куняева, поклонники поэта фактически ликвидировали могилу умершего в 1940 году «майора Петрова», который был похоронен в четырёх метрах от памятника Высоцкому. Затем следовал вывод: «Я не могу себе представить, чтобы поклонники Блока, Твардовского, Заболоцкого или Пастернака могли позволить себе из любви к своему божеству равнодушно топтаться на чужих могилах»[27].
Куняева поддержали журналы «Молодая гвардия» и «Дон». В «Нашем современнике» несколько месяцев спустя появилась подборка читательских писем. Их авторы писали о поклонниках Высоцкого как об «оголтелой толпе» и «социальной силе». В то же время журнал «Юность» (1986, № 7) привёл высказывания людей, знакомых с историей ваганьковских погребений. Среди них — Станислав Иванович Анисимов, родившийся в 1935 году и проживавший на территории Ваганьковского кладбища: «Наш маленький деревянный домик стоял на месте захоронения В. С. Высоцкого. <…> Берусь утверждать, что захоронений, относящихся к 1940 году, в районе могилы В. С. Высоцкого в радиусе 5—7 метров не было». Кроме того, специализированный трест бытового обслуживания при исполкоме Моссовета дал официальный ответ. В письме сообщалось, что «захоронения на 1-м участке Ваганьковского кладбища, где в настоящее время находится могила Высоцкого, в 40-е годы не производились. Освоение этой площадки под захоронения началось в 60-е годы. Металлическая табличка с надписью „Майор Петров А. С. ок. 1940 г.“ была установлена неизвестными лицами у растущей рядом березы на свободном месте. Данная табличка была снята сразу после её установления в 1982 г.»[76][27][3].
В защиту Высоцкого выступили в ту пору представители самых разных сфер деятельности. Так, философ Валентин Толстых писал: «С. Куняеву и тем, кто с ним согласен, предстоит ещё разобраться, почему так волнует, трогает Высоцкий своими песнями (и не только о войне и мужском товариществе) профессоров медицины и философов, рабочих и космонавтов, инженеров и студентов, не мешая всем любить и понимать Пушкина, Моцарта и Блока». По словам Алексея Германа, Высоцкий «бывал беспощаден, но никогда не был злым. У него все замешено на любви, на вере в человеческую душу». Александр Мень признавался, что, не зная Высоцкого лично, он всегда с удовольствием слушал его песни — это «первый народный поэт, отразивший весь срез эпохи последнего десятилетия»[27].
Легализация литературного наследия Высоцкого
Высоцкий, по словам его матери Нины Максимовны, верил, что его песни и стихи со временем дойдут не только до слушателей, но и до читателей; однажды в её присутствии поэт произнёс: «А всё равно меня будут печатать! Хоть после смерти, но будут»[3]. В 1981 году издательство «Современник» выпустило первый в СССР сборник произведений Высоцкого «Нерв» (тираж 25 000 экземпляров). Размещённые в выходных данных слова «Подписано в печать» означали — в том числе, — что все тексты, включённые в книгу, предварительно получили разрешение цензуры. Составитель «Нерва» — поэт Роберт Рождественский — не входил в число друзей Владимира Семёновича и не был близок Театру на Таганке. Леонид Филатов, ещё в 1975 году сочинивший ряд пародий для спектакля «В поисках жанра», шуточные стихи от имени Рождественского начал так: «Может, это прозвучит / Резко. / Может, это прозвучит / Дерзко, / Но в театры я хожу / Редко, / А Таганку не люблю / С детства…»[3][77]. Тем не менее именно выход «Нерва» с предисловием Рождественского стал, по замечанию Владимира Новикова, «первым решительным прорывом», во многом определившим дальнейшее развитие советской культурной истории[3].
В 1981 году небольшие подборки произведений Высоцкого вышли также в журналах «Дружба народов» (№ 5) и «Литературная Грузия» (№ 8). В то же время запреты на имя поэта продолжали действовать в других городах и редакциях. К примеру, когда писатель Борис Друян предложил опубликовать на страницах журнала «Нева» несколько военных песен Владимира Семёновича, главный редактор этого издания Дмитрий Хренков не без сожаления сообщил, что «Высоцкий в чёрном списке, а список составили на самом верху»[3].
Перелом, связанный с легализацией песенно-стихотворного творчества Владимира Семёновича и обретением им официального статуса поэта, обозначился в 1986 году, когда при Союзе писателей СССР была образована комиссия по литературному наследию Высоцкого. Её председателем стал Роберт Рождественский, ответственным секретарём — искусствовед Наталья Крымова, опубликовавшая свою первую статью о Владимире Семёновиче ещё в 1968 году. Комиссия провела только одно — организационное — заседание, на котором было принято решение о необходимости «скорейшего и полнейшего издания наследия поэта». Информация о создании этого органа, появившаяся в «Литературной газете» (1986, 19 марта), стала своеобразным сигналом к тому, что запрет на публикацию текстов Высоцкого уже не актуален[78]. Осенью того же года вышли подготовленные Крымовой подборки произведений поэта в «Дружбе народов» (№ 10) и «Авроре» (№ 9). Тем не менее цензурные ограничения ещё продолжали действовать. Так, журнал «Огонёк» (1986, № 28) при публикации очерка Валерия Золотухина об истории создания «Баньки» изъял из цитируемой песни строки «И наколка времён культа личности / Засинеет на левой груди». Лишь в 1987 году, после посмертного присуждения Высоцкому Государственной премии СССР, произошло «полное официальное признание некогда опального художника»[78].
Актуальность творчества. Влияние
Композитор Альфред Шнитке, говоря о Высоцком, отметил: «Высоцкий останется, потому что он оказал огромное влияние на множество людей. Трудно даже сказать, кто ещё мог оказать такое влияние»[27]. Свидетельством актуальности стихов и песен Владимира Семёновича в XXI веке являются итоги опроса общественного мнения, проведённого ВЦИОМ в январе 2018 года. Согласно данным социологов, Владимир Семёнович входит в число «русских кумиров XX века» (в народном рейтинге его опережает только Юрий Гагарин); творчество поэта является «всенародно любимым»; две трети респондентов считают, что Высоцкий «оказал сильное влияние на формирование взглядов своих современников и последующих поколений». В число произведений, которые были названы участниками опроса как понравившиеся или более всего запомнившиеся, входят «Песня о друге», «Скалолазка», «Кони привередливые», «Охота на волков» и другие[79].
Высоцкий является одним из тех литераторов, строки которого пополнили сборники современных цитат и крылатых выражений. Так, по количеству афоризмов, ушедших в повседневный обиход, песня «Диалог у телевизора» сопоставима с грибоедовской комедией «Горе от ума»[80]. В повседневный лексикон россиян вошли такие фразы из произведений Высоцкого, как «Лучше гор могут быть только горы», «Настоящих буйных мало — вот и нету вожаков», «Если я чего решил, то выпью обязательно», «Чё б нам было с пяти бутылок!», «Страшно, аж жуть!» и многие другие[27].
В 1990 году журнал «Аврора» воспроизвёл предсказание актёра Ролана Быкова, сделанное десятью годами ранее и касавшееся творчества Высоцкого: «Я думаю, что в школах очень скоро будут изучать такого поэта»[81]. В последующие десятилетия стихотворения и песни Высоцкого действительно вошли в школьные программы, в том числе факультативно. К примеру, «Банька по-белому» в 2000 году была включена в учебное пособие «Русская литература XX века» для 11-го класса общеобразовательных школ. По словам высоцковеда Анатолия Кулагина, написавшего для этого учебника главу «Авторская песня», «Банька» может изучаться на так называемых комбинированных уроках под условным названием «Из тумана холодного прошлого…» — наряду с «Облаками» Галича и поэмой «По праву памяти» Твардовского[82]. В 2005 году для преподавателей было издано методическое пособие «Портфель учителя» с материалами для уроков и внеклассной работы по теме «Литература. Высоцкий в школе. 5—11 классы». В том же году Анатолий Кулагин подготовил к выпуску книгу для старшеклассников «Беседы о Высоцком»[27].
Творчество Высоцкого изучается в общеобразовательных школах разных стран. Так, в хрестоматии для учащихся школ и училищ Чехии включены «Песня о друге», «Притча о Правде и Лжи», «Диалог у телевизора»[27]. Материалы, рассказывающие о жизни и поэзии Высоцкого, ещё в 1995 году были помещены в выпущенное в Израиле «Пособие для подготовки старшеклассников к экзамену на аттестат зрелости (багрут)», а в 2002 году — в учебник русского языка «На одной планете»[27]. В США в 2009 году вышел учебник Р. Джонес «Использование музыки Владимира Высоцкого при обучении русскому языку» — автор пособия, защитившая диссертацию по творчеству поэта, подготовила перечень рекомендаций, сделанных на основе её собственных методических наработок[27]. Чешский поэт и прозаик Богумил Грабал при составлении списка десяти деятелей мировой литературы, оказавших значительное влияние на гуманитарные процессы, указал в нём фамилию Высоцкого. В одном из своих произведений Грабал признался: «В основе моей поэтики и моей жизни стоят три хулигана: Серёжа Есенин, Василий Шукшин и Володя Высоцкий»[27]. Произведения Высоцкого переведены на английский, болгарский, итальянский, датский, немецкий, польский, сербский, румынский, словацкий, французский, чешский, шведский языки[83].
Весьма значительное влияние Высоцкий оказал и на развитие русского рока. Один из основоположников рок-андеграунда Илья Смирнов, описывая зарождение «времени колокольчиков» как визитной карточки русской рок-поэзии 1980-х годов, упоминал, что «для рокеров <…> Высоцкий занимает место в пантеоне рядом с Джоном Ленноном». Ряд музыкантов — Константин Кинчев, Юрий Шевчук, Александр Башлачёв — воспринимали поэта как «отца русского рока». Илья Смирнов отмечал, что «Владимир Высоцкий был и пионером панк-мышления, и рок-революцию в аранжировке и инструментале начал задолго до длинноволосых и „внольстриженных“ экспериментаторов». Юрий Шевчук признавался: «Я считаю Владимира Семёновича одним из своих учителей, но не всегда я отличник»[54]. О воздействии творчества Высоцкого на поэзию Александра Башлачёва исследователь С. В. Свиридов писал так:
Таганский певец мимоходом роняет метафору — Башлачёв её поднимает, пускает в огранку, активизирует её образный потенциал, в итоге далеко уходя от начального образца. Образный ряд «жизнь-плавание-вода» он сближает с рядом «вода-питье-жизнь» и включает в поэтический инструментарий своей главной темы — истинного и ложного бытия[84].
См. также
Песенно-поэтическое творчество Владимира Высоцкого
Список произведений Владимира Высоцкого
Владимир Высоцкий в кино
Владимир Высоцкий в театре
Высоцковедение
Дневники Владимира Высоцкого
Высоцкий. Спасибо, что живой
Комментарии
Примечания
Литература
CS1 maint: Multiple names: authors list (link)
CS1 maint: Multiple names: authors list (link)
CS1 maint: Date and year (link)
Рекомендуемая литература
Unknown parameter |subtitle= ignored (help)
Категория:Выпускники Школы-студии МХАТ
Категория:Русские поэты
Категория:Похороненные на Ваганьковском кладбище
Категория:Члены ВЛКСМ
Категория:Персоналии на денежных знаках | https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%8B%D1%81%D0%BE%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%B9%2C%20%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80%20%D0%A1%D0%B5%D0%BC%D1%91%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87 |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
286,
726,
1132,
1541
],
"plaintext_end_byte": [
285,
725,
1131,
1512,
1708
]
} | Missä Guernica sijaitsee? | Guernica (maalaus) | finnish | {
"passage_answer_candidate_index": [
2
],
"minimal_answers_start_byte": [
1089
],
"minimal_answers_end_byte": [
1127
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
Guernica () on espanjalaisen taidemaalarin Pablo Picasson kubismia edustava öljymaalaus vuodelta 1937. Samana vuonna tapahtuneesta Guernican pommituksesta innoituksensa saanut työ on yksi hänen tunnetuimpia maalauksiaan. Se on nykyään näytteillä Madridin Museo Reina Sofíassa.
Mustavalkoinen, kooltaan 776 x 349 cm maalaus on Picasson suurin. Se valmistui vuonna 1937 pidettyyn Pariisin maailmannäyttelyyn, jonka jälkeen maalaus kiersi eri puolilla maailmaa päätyen lopulta New Yorkin Museum of Modern Artiin vuonna 1939. Picasson toivomuksesta maalaus palautettiin Espanjaan vasta vuonna 1981, kun kenraali Francisco Francon sotilasdiktatuuri oli päättynyt ja maalle säädetty demokraattinen perustuslaki.[1]
Guernican mukaan tehty gobeliini oli vuosina 1985–2009 näytteillä New Yorkissa YK:n turvallisuusneuvoston istuntosalin sisäänkäynnin yhteydessä. Alun perin vuonna 1955 Yhdysvaltain entiselle varapresidentille Nelson A. Rockefellerille valmistunut gobeliini poikkeaa väritykseltään hieman alkuperäisestä maalauksesta.[2] Nykyään se on nähtävillä San Antonion modernin taiteen museossa.[3]
Guernica kuvaa inhimillistä kärsimystä ja sen aihe on peräisin Espanjan sisällissodan aikana 26. huhtikuuta 1937 tapahtuneesta natsi-Saksan ilmavoimien pommituksesta, joka tuhosi Baskimaassa sijaitsevan Guernican kaupungin lähes kokonaan. Hyökkäyksessä kuoli arviolta 1 700 siviiliä. Guernican pommitus oli siihenastisen sotahistorian suurin ja tuhoisin ilmapommitus.[4]
Lähteet
Aiheesta muualla
Luokka:Pablo Picasson maalaukset
Luokka:Historiamaalaukset
Luokka:Espanjan sisällissota
Luokka:Kubistiset maalaukset
Luokka:1937
Luokka:Seulonnan keskeiset artikkelit
| https://fi.wikipedia.org/wiki/Guernica%20%28maalaus%29 |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
854,
929,
1203
],
"plaintext_end_byte": [
836,
928,
1167,
1274
]
} | 녹는점이 가장 낮은 금속은 무엇인가? | 녹는점 | korean | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
녹는점</b>은 고체가 액체 상태로 바뀌는 온도로, 융해점(融解點), 간단히 융점(融點)으로도 부른다. 반대로 액체에서 고체로 바뀌는 온도를 어는점 또는 빙점(氷點)이라고 한다. 끓는점과 달리 녹는점은 외부 압력에 의한 영향이 비교적 적다. 녹는 물질이 순수한 물질이라면 그 물질이 녹는 동안 가열하여도 온도가 일정하게 유지되는 일정 온도구간이 나타나며 고체와 액체가 공존할 때의 온도를 녹는점이라 한다. 순수한 물질은 녹는점과 어는점(freezing point)이 항상 같으며 각 물질마다 녹는점은 모두 다르므로 그 물질만이 가지는 고유한 성질인 물질의 특성이 된다. 녹는점이 가장 높다고 알려진 물질은 흑연으로 3948 켈빈이다.
열역학 공식
Δ
S
=
Δ
H
T
{\displaystyle \Delta S={\frac {\Delta H}{T}}}
위의 "
T
{\displaystyle T}
","
Δ
S
{\displaystyle \Delta S}
"와 "
Δ
H
{\displaystyle \Delta H}
"는 각각 녹는점의 온도, 녹는점의 엔트로피의 변화, 그리고 녹는 점의 엔탈피의 변화이다.
같이 보기
삼중점
융해열
분류:화학적 성질
분류:온도
분류:물리학의 기본 개념 | https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%85%B9%EB%8A%94%EC%A0%90 |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
1081,
1314,
1636,
3147,
3288,
3857,
5131,
5745
],
"plaintext_end_byte": [
992,
1251,
1560,
3087,
3287,
3826,
5100,
5593,
5870
]
} | యాదాద్రి భువనగిరి జిల్లా నుండి ఎన్ని జాతీయ రహదారులు వెళ్తున్నాయి? | దేవరకద్ర అసెంబ్లీ నియోజకవర్గం | telugu | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
మహబూబ్ నగర్ జిల్లా లోని 14 అసెంబ్లీ నియోజకవర్గాలలో ఇది ఒకటి. 2007లో చేయబడిన నియోజకవర్గాల పునర్వ్యవస్థీకరణ ప్రకారము ఈ నియోజకవర్గం కొత్తగా ఏర్పడినది. ఈ నియోజకవర్గంలో 5 మండలాలు ఉన్నాయి. రద్దయిన అమరచింత నియోజకవర్గంలోని దేవరకద్ర (పాక్షికం), చిన్నచింతకుంట మండలాలు, గతంలో వనపర్తి నియోజకవర్గంలో భాగంగా ఉన్న అడ్డాకల్, భూత్పూర్, దేవరకద్ర (పాక్షికం) మండలాలు ఈ నియోజకవర్గంలో కలిశాయి.
ఈ నియోజకవర్గం పరిధిలోని మండలాలు
భూత్పూర్
అడ్డాకల్
దేవరకద్ర
చిన్నచింతకుంట
కొత్తకోట
దేవరకద్ర
నియోజకవర్గపు గణాంకాలు
2001 లెక్కల ప్రకారము జనాభా: 2,55,570.
ఓటర్ల సంఖ్య (ఆగస్టు 2008 నాటికి): 2,13,385.[1]
ఎస్సీ, ఎస్టీల శాతం: 13.52% మరియు 4.70%.
నియోజకవర్గ భౌగోళిక సమాచారం
భౌగోళికంగా మహబూబ్ నగర్ జిల్లా మధ్యన ఉన్న ఈ నియోజకవర్గం జిల్లాకు చెందిన 6 నియోజకవర్గాలను సరిహద్దులుగా కలిగిఉంది. ఉత్తరాన మహబూబ్నగర్ నియోజకవర్గం ఉండగా, ఈశాన్యాన జడ్చర్ల నియోజకవర్గం మరియు నాగర్కర్నూల్ నియోజకవర్గం సరిహద్దులుగా ఉన్నాయి. తూర్పున వనపర్తి నియోజకవర్గం సరిహద్దును, పశ్చిమాన మక్తల్ నియోజకవర్గం మరియు నారాయణపేట నియోజకవర్గాలను సరిహద్దుగా కలిగిఉంది. నియోజకవర్గం గుండా దేవరకద్ర మండలం మీదుగా హైదరాబాదు - రాయచూరు ప్రధాన రహదారి మరియు ఉత్తరం నుండి దక్షిణంగా భూత్పూర్, అడ్డకల్. కొత్తకోటల మీదుగా 7వ నెంబరు జాతీయ రహదారి వెళ్తున్నాయి.
ఎన్నికైన శాసనసభ్యులు
ఇంతవరకు ఈ నియోజకవర్గం నుంచి గెలుపొందిన శాసనసభ్యులు
సంవత్సరంగెలుపొందిన సభ్యుడుపార్టీప్రత్యర్థిప్రత్యర్థి పార్టీ2009సీతాదయాకర్ రెడ్డితెలుగుదేశం పార్టీస్వర్ణసుధాకర్కాంగ్రెస్ పార్టీ2014ఆళ్ళ వెంకటేశ్వరరెడ్డితె.రా.సపవన్ కుమార్కాంగ్రెస్ పార్టీ
2009 ఎన్నికలు
2009 శాసనసభ ఎన్నికలలో ఈ నియోజకవర్గం నుండి తెలుగుదేశం పార్టీ తరఫున సీతాదయాకర్ రెడ్డి పోటీ చేయగా, కాంగ్రెస్ పార్టీ తరఫున స్వర్ణ సుధాకర్, భారతీయ జనతా పార్టీ నుండి భరత్ భూషణ్, ప్రజారాజ్యం పార్టీ తరఫున కె.ఎస్.రవి కుమార్, లోక్సత్తా పార్టీ తరఫున కృష్ణకుమార్ రెడ్డి పోటీ చేశారు. ప్రధానపోటీ తెలుగుదేశం, కాంగ్రెస్ పార్టీల మధ్య జరుగగా తెలుగుదేశం పార్టీ అభ్యర్థి సీతాదయాకర్ రెడ్డి తన సమీప ప్రత్యర్థి, కాంగ్రెస్ అభ్యర్థి స్వర్ణసుధాకర్పై 19034 ఓట్ల ఆధిక్యతతో విజయం సాధించింది.[2]
2014 ఎన్నికలు
2014 శాసనసభ ఎన్నికలలో ఈ నియోజకవర్గం నుండి తెలుగుదేశం పార్టీ తరఫున సీతాదయాకర్ రెడ్డి పోటీ చేయగా, తెలంగాణ రాష్ట్ర సమితి తరపున పోటీచేసిన ఆళ్ళ వెంకటేశ్వరరెడ్డి విజయం సాధించాడు.
ఇవి కూడా చూడండి
ఆంధ్ర ప్రదేశ్ శాసనసభ్యుల జాబితా
మూలాలు
వర్గం:మహబూబ్ నగర్ జిల్లా శాసనసభ నియోజకవర్గాలు
| https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B0%95%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%20%E0%B0%85%E0%B0%B8%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%80%20%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B1%8B%E0%B0%9C%E0%B0%95%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82 |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
2254,
3009,
5722,
6417,
8992,
10101,
10725,
11229,
11832,
14757,
16931,
18189,
19212,
20377,
22947,
27006,
29698,
31551,
34322,
35551,
36531,
37811,
38842,
41173,
42279,
43937,
45503,
46380,
46837,
48630,
49348,
49868,
50682,
51631,
53952,
54202,
55166,
55488,
55839,
57028,
58020,
59488,
60697,
62193,
63803,
65938,
67838,
69673,
70976,
72849,
74392,
76230,
77121,
78548,
79745,
79945,
80473,
81041,
82384,
85191,
86037,
87294,
87537,
87885,
88598
],
"plaintext_end_byte": [
2253,
3008,
5721,
6357,
8991,
10100,
10724,
11228,
11800,
14756,
16930,
18162,
19211,
20328,
22946,
27005,
29675,
31550,
34259,
35550,
36530,
37746,
38821,
41172,
42278,
43936,
45502,
46360,
46836,
48629,
49347,
49867,
50681,
51630,
53951,
54201,
55165,
55487,
55818,
57027,
58019,
59487,
60628,
62188,
63802,
65878,
67837,
69672,
70950,
72819,
74391,
76229,
77108,
78548,
79744,
79944,
80472,
80999,
82383,
85165,
86036,
87293,
87492,
87844,
88559,
88772
]
} | తెలుగు భాషలో విడుదలైన మొట్టమొదటి చిత్రం పేరేమిటి? | సింధు లోయ నాగరికత | telugu | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
సింధు లోయ నాగరికత (క్రీ.పూ6000 - క్రీ.పూ.1750)[1] ప్రస్తుత భారత దేశం మరియు పాకిస్తాన్ లోగల గగ్గర్ హక్రా మరియు సింధు నదుల పరీవాహక ప్రాంతంలో విలసిల్లిన అతి ప్రాచీన నాగరికత. ఇది ప్రాథమికంగా పాకిస్థాన్లో గల సింధ్ మరియు పంజాబ్ ప్రావిన్సులలో, పశ్చిమం వైపు బెలూచిస్తాన్ ప్రావిన్సు వైపుకు కేంద్రీకృతమైనట్లు తెలుస్తుంది. ఇంకా ఆఫ్ఘనిస్తాన్, తుర్కమేనిస్తాన్, ఇరాన్ దేశాలలో కూడా ఈ నాగరికతకు సంబంధించిన శిథిలాలను వెలికి తీయడం జరిగింది. ఈ నాగరికతకు చెందిన హరప్పా నగరము మొదటగా వెలికి తీయుటచే ఇది సింధు లోయ హరప్పా నాగరికత అని పిలువబడుతున్నది. సింధు నాగరికత మెసొపొటేమియా మరియు ప్రాచీన ఈజిప్టు కంచు యుగాలకు సమకాలికమైన అతి ప్రాచీన నాగరికతల్లో ఒకటి. అత్యంత అభివృద్ధి చెందిన దశగా గుర్తించబడిన నాగరికతను హరప్పా నాగరికత</b>గా పేర్కొంటారు. ఈ నాగరికతకు సంబంధించిన తవ్వకాలు 1920వ సంవత్సరం నుండి జరుగుతున్నా అత్యంత ప్రాముఖ్యత కలిగిన వివరాలు మాత్రం 1999లోనే వెలువడ్డాయి.[2]
ఈ నాగరికతనే ఒక్కోసారి సింధు ఘగ్గర్-హక్రా నాగరికత అని [3] లేదా సింధూ-సరస్వతి నాగరికత</b>గా కూడా అభివర్ణిస్తారు. ఋగ్వేదంలో వర్ణించబడిన సరస్వతి నదిని ఘగ్గర్ హక్రా నదిగా గుర్తించడం వల్ల ఇలా పిలవబడుతున్నది.[4] కానీ భాష మరియు ప్రాంతీయతల ఆధారంగా దీనిపై భిన్నాభిప్రాయాలు వ్యక్తమవుతున్నాయి.[5]
సాంకేతికంగా బాగా అభివృద్ధి చెందిన పట్టణపు నాగరికత ఈ ప్రాంతంలో విలసిల్లినట్లుగా స్పష్టమైన చారిత్రక ఆధారాలు ఇక్కడి త్రవ్వకాల్లో దొరికాయి. ఇక్కడి మునిసిపల్ టౌన్ ప్లానింగ్ ప్రమాణాలను పరిశీలిస్తే వీరు పట్టణాలను అభివృద్ధి చేయడంలో సిద్ధహస్తులని, పరిశుభ్రతకు అత్యధిక ప్రాధాన్యతనిచ్చేవారని తెలుస్తోంది. ఈ కాలంలో జీవించిన ప్రజలు పొడవు, ద్రవ్యరాశి, కాలాలను మొదలైన రాశులను చాలావరకు కచ్చితంగా కొలవగలిగినట్లు ఆధారాలున్నాయి. అనేక రకాలైన శిల్పాలు, ముద్రలు, పింగాణీ మరియు మట్టి పాత్రలు, ఆభరణాలు, మానవశరీర శాస్త్రాన్ని వివరంగా విపులీకరించే అనేక టెర్రాకోట బొమ్మలు, ఇత్తడి వస్తువులు మొదలైనవి ఎన్నో త్రవ్వకాలు జరిపిన ప్రదేశంలో లభించాయి. సింధు లోయ ఆహారోత్పత్తిలో స్వయం సంవృద్ధి కలిగి ఉండేదని తెలుస్తోంది. మేర్గర్ ప్రజలు ఆ ప్రాంతంలోనే పండించిన గోధుమలు, బార్లీలు వాడినట్లు ఋజువైంది. 400కి (600 దాకా ఉండవచ్చునని కొద్దిమంది భావన) పైగా గుర్తులు వివిధ ముద్రల్లోనూ, పింగాణీ పాత్రలపైనా, ఇంకా కొన్ని వస్తువుల పైనా కనుగొనబడ్డాయి. ధోలవిరా పట్టణానికి లోగడ ఉన్న కోట ద్వారం వద్ద వేలాడదీసిన పలక మీద కొన్ని గుర్తులు ముద్రించబడి ఉన్నాయి.
క్రీ.పూ 1800 వచ్చేసరికి నెమ్మదిగా ఈ నాగరికత బలహీనపడటం ఆరంభించింది. క్రీ.పూ 1700 శతాబ్దానికల్లా దాదాపు అన్ని నగరాలూ పాడుబడిపోయాయి. కానీ సింధు లోయ నాగరికత ఉన్నట్టుండి మాయమైపోలేదు. దీని ప్రభావాలు తరువాత వచ్చిన నాగరికతల్లో కనిపిస్తూనే ఉన్నాయి.
చారిత్రక సమకాలీనత
సుమేరియన్ నాగరికత సుమారు క్రీ.పూ. 6000 నుండి క్రీ.పూ. 2000 వరకు వర్ధిల్లింది. క్రీ.పూ. 3000 ప్రాంతంలో వారు అక్షరాల వ్రాతకు అభివృద్ధి చేసినట్లనిపిస్తుంది. ఆ వ్రాతల రికార్డుల ప్రకారం వారు "మాగన్", "దిల్మన్", "మెలూహా" - అనే మూడు ప్రాంతాలతో వాణిజ్య సంబంధాలు కలిగి ఉండేవారు. వీటిలో మాగన్ అనేది ఈజిప్టు ప్రాంతమని, దిల్మన్ అనేది బహ్రెయిన్, సౌదీ అరేబియా, ఒమన్ ప్రాంతమని చరిత్రకారులు అభిప్రాయం. మూడవది అయిన మెలూహా గురించి ఏకాభిప్రాయం లేదు. ఇది సింధు లోయ నాగరికతను సూచించే ప్రదేశమని ఒక బలమైన అభిప్రాయం ఉంది. "మే-లాహ్-హా" అనే సుమేరియన్ పదానికి, "మెటకమ్" (ఉన్నత స్థానం) అనే ద్రవిడ పదానికి, "మ్లేచ్ఛ" అనే సంస్కృత పదానికి, "మలాహా" (నావికుడు) అనే ఉర్ధు పదానికి సంబంధం ఉన్నదని ఒక అభిప్రాయం. ఇలా చూస్తే ఈ "మెలూహా" అనేది సింధునదీలోయలో వర్ధిల్లిన నాగరికతతో వారికున్న సంబంధాలను బట్టి సుమేరియన్ నాగరికత, సింధు లోయ నాగరికత ఒకే కాలానికి చెందినవి కావచ్చును. అయితే సింధు లోయ నాగరికత అంతమైన తరువాత "మెలూహా" అనే పదం వాడకం కొనసాగింది. ఆ తరువాతి సమయంలో అది ఈజిప్టు, ఆఫ్రికా ప్రాంతాలను సూచించినట్లు అనిపిస్తున్నది.
ఏలం అనే నాగరికత క్రీ.పూ. 2700 కాలంలో ప్రస్తుత ఇరాన్ నైఋతి భాగంలో వర్ధిల్లింది. ఇది ఇతర నాగరికతలో సంబంధం లేనిదని ఒక అభిప్రాయం. మరొక ప్రతిపాదన ప్రకారం ఏలం-ద్రవిడ నాగరికత అనే విస్తృత నాగరికతలో "ఏలం" నాగరికత ఒక భాగం. ఆ విషయంలో సింధు లోయ నాగరికతను ఏలం నాగరికతతో పోల్చి పరిశీలిస్తున్నారు. (మాతృ) దేవతారాధన మరియు "ఎద్దులతో క్రీడలు" అనే అంశాలలో సారూప్యత పరంగా మినోవన్ క్రీటె నాగరికతతో కూడా సింధు లోయ నాగరికతను పోలుస్తున్నారు.[6]
సింధూనదీలోయ నాగరికతలో అభివృద్ధి చెందిన హరప్పా నాగరికత దశ పురాతన సమీప ప్రాచ్యప్రపంచం కంచుయుగం ఆరంభ దశ నుండి కంచుయుగం మధ్యదశ వరకు సమకాలీనమైన నాగరికతగా అంచనా వేయవచ్చును. దీనికి సమకాలీనమైన నాగరికతలుగా భావించ బడుతున్న ఇతర నాగరికతలు
పాత ఎలమైట్ కాలం
మెసపుటేమియాలో ఆరంభ సుమేరియన్ నాగరికత కాలం నుండి మూడవ "ఉర్" పాలన కాలం వరకు
మరియు మినోవన్ క్రీటె నాగరికత
మరియు ఈజిప్టులో పురాతన రాజ్యకాలం నుండి మొదటి మధ్యంతర రాజ్యకాలం వరకు.
సింధులోయ నాగరికతలో వాడిన భాషను మాత్రం ఇప్పటిదాకా ధ్రువీకరించలేకుండా ఉన్నారు. ఆది ద్రవిడ భాష,[7][8] ఆది ఇండో ఇరానియన్, ముండా భాష, ఇంకా పురాతన నిహాలీ భాష సంబంధించిన కొన్ని పదాలను వీరు వాడి ఉండవచ్చునని భావిస్తున్నారు.[9]
త్రవ్వకాలు
హరప్పా శిథిలాల గురించి 1842లో మొట్టమొదటగా ఛార్లెస్ మాసన్ అనే యాత్రికుడు బెలూచిస్తాన్, ఆఫ్ఘనిస్తాన్, పంజాబ్లలో పర్యటించి అక్కడి స్థానికుల నుంచి సుమారు 13 కోసులు ( 25 మైళ్ళ) దూరం విస్తరించిన ఒక నగరాన్ని గురించి చెప్పారని తన రచనల్లో వర్ణించాడు. కానీ పురాతత్వ శాస్త్రజ్ఞులెవరూ దీనిని ఒక శతాబ్ద కాలంపాటు పట్టించుకోలేదు.[10] 1856లో బ్రిటీష్ ఇంజనీర్లైన జాన్ మరియు విలియం బ్రంటన్ ఈస్ట్ ఇండియన్ రైల్వే కంపెనీ కోసం కరాచీ నుంచి లాహోర్ వరకు పట్టాలు వేస్తున్నారు. జాన్ రైలు మార్గానికి కావల్సిన కంకర కోసం వెతుకుతున్నాడు. ఆ ప్రదేశానికి దగ్గరలో గల కొంత మంది ప్రాంతీయులు శిథిలావస్థలో ఉన్న బ్రహ్మినాబాద్ అనే నగరాన్ని గురించి చెప్పారు. దాన్ని సందర్శించిన జాన్ అందులో బాగా కాలిన దృఢమైన ఇటుకలు కనిపించాయి. రైలు మార్గం వేయడం కోసం కంకర కోసం వచ్చిన వాళ్ళకు శిథిలమైన ఆ నగరంపైనే రైలు మార్గంగా వేయడానికి అనుకూలంగా తోచింది.[11] కొద్ది నెలల తర్వాత ఇంకా ఉత్తరంగా జాన్ సోదరుడైన విలియం బ్రంటన్ వేయవల్సిన రైలు మార్గానికి దగ్గరలో ఇంకొక శిథిలమైన నగరం కనిపించింది. అందులో నుంచి ఇటుకలను తీసి చుట్టుపక్కల గ్రామస్థులు కొద్దిమంది తమ అవసరాలకు వాడుకుని ఉన్నారు. ఆ ఇటుకలే ఇప్పుడు కరాచీ, లాహోర్ రైలు మార్గానికి కంకర</b>గా ఉపయోగపడ్డాయి.[11]
1872-75 మధ్య కాలంలో అలెగ్జాండర్ కన్నింగ్హామ్ మొదటి సారిగా హరప్పాకు సంబంధించిన ముద్రలను ప్రచురించాడు. అయితే వీటిలో లిపిని బ్రాహ్మీ లిపి అక్షరాలు అని (తప్పుగా) భావించాడు.[12] అర్ధ శతాబ్దం తర్వాత 1912 సం.లో జె. ఫ్లీట్ మరికొన్ని హరప్పా ముద్రలను కనుగొన్నాడు. దీన్ని కనుగొన్న ప్రోత్సాహంతో జాన్ మార్షల్ నేతృత్వంలో 1921-22 సం.లో రాయ్ బహదూర్ దయారామ్ సానీ, మాధో సరూప్ వ్యాట్స్ మొదలైన వారు అప్పటి దాకా కనుగొనబడని హరప్పా శిథిలాలను కనుగొన్నారు. అలాగే రాఖల్ దాస్ బెనర్జీ, ఇ.జె.హెచ్ మాకే మరియు జాన్ మార్షల్ మొహంజొదారో శిథిలాలను కనుగొన్నారు. 1931 వచ్చేసరికి చాలావరకు మొహంజోదారో శిథిలాలను వెలికి తీయగలిగారు. కానీ భారతీయ పురాతత్వ శాఖ ఆధ్వర్యంలో త్రవ్వకాలు మాత్రం కొనసాగాయి. స్వాతంత్ర్యానికి ముందు (1947 కు ముందు) ఈ పరిశోధనల్లో పాల్గొన్న వారిలో అహ్మద్ హసన్ దనీ, బ్రిజ్ బసీ లాల్, నాని గోపాల్ మజుందార్, సర్ మార్క్ ఔరెల్ స్టీన్ మొదలైన వారు ప్రముఖులు.
స్వాతంత్ర్యానంతరం భారతదేశ విభజన తర్వాత పురాతత్వ శాఖ కనుగొన్న చాలా వస్తువులు అవి కనుగొన్న చోటు ఎక్కువ భాగం పాకిస్థాన్ లో ఉండడం మూలాన పాకిస్తాన్కు వారసత్వంగా వెళ్ళి పోయాయి. తర్వాత కూడా పాకిస్థాన్ పురాతత్వ శాఖకు సలహాదారు ఐన సర్ మోర్టిమర్ వీలర్ ఆధ్వర్యంలో 1949 సం.లో త్రవ్వకాలు జరపబడ్డాయి. ఈ నాగరికతకు సంబంధించిన త్రవ్వకాలు పడమర వైపున బెలూచిస్థాన్ లోగల సుత్కాగన్దర్ వరకు, ఉత్తరం వైపున ప్రస్తుతం ఆఫ్ఘనిస్తాన్ లోగల "అముదార్య" లేదా "ఆక్సస్" నది వరకు జరుపబడ్డాయి.
యుగ విభజన
హరప్పా నాగరికత పరిణత దశ క్రీ.పూ. 2600 నుండి క్రీ.పూ. 1900 వరకు కొనసాగింది. ఇంతకు ముందు దశను ఆరంభ హరప్పా దశ అని, తరువాతి దశను అనంతర హరప్పా దశ అని అంటారు. ఇవన్నీ కలిపి చూస్తే సింధు లోయ నాగరికత క్రీ.పూ. 33వ శతాబ్దం నుండి క్రీ.పూ. 14వ శతాబ్దం (అనగా సుమారు 2000 సంవత్సరాలు) కొనసాగిందని చెప్పవచ్చును. సింధులోయ నాగరికతను కాలమానం ప్రకారం విభజించడానికి "దశలు" మరియు "యుగాలు (Eras) అనే రెండు పదాలను వాడుతున్నారు.[13][14]
మొదటిదైన ఆరంభ హరప్పా దశ - దీనినే యుగం "ప్రాంతీకరణ యుగం" అని కూడా అంటారు. ఇది క్రొత్త రాతి యుగపు రెండవ "మెహ్రగర్" కాలానికి సరిపోతుంది. మెహ్రగర్లో లభించిన అవశేషాలు సింధు లోయ నాగరికత పట్ల అవగాహనలో క్రొత్త వెలుగులకు దారి తీశాయని ఇస్లామాబాద్ ఆచార్యుడు "అహమ్మద్ హసన్ దని" అన్నాడు.[15]
రెండవదైన పరిణత హరప్పా దశ - దీనినే యుగం "సమైక్యతా యుగం" అని కూడా అంటారు.
చివరిదైన అనంతర హరప్పా దశ - దీనినే యుగం "స్థానికీకరణ యుగం" అని కూడా అంటారు.[15]
భౌగోళిక విస్తరణ
సింధు లోయ నాగరికత ఎక్కువగా పాకిస్థాన్ భూభాగమైన బెలూచిస్తాన్ నుంచి సింధ్ వరకు, జీలం నదికి తూర్పుగా ఉన్న పంజాబ్ నుంచి సట్లెజ్ నదికి ఎగువన ఉన్న రూపార్ వంటి ప్రదేశాల్లో విలసిల్లింది. ఇటీవలే సింధు నాగరికతకు సంబంధించిన కొన్ని ప్రదేశాలు వాయువ్య పాకిస్థాన్లో కూడా బయల్పడినాయి. ఇంకా ఆఫ్ఘనిస్తాన్, తుర్కమేనిస్తాన్, గుజరాత్ లలో కూడా ఈ నాగరికతకు సంబంధించిన చిన్న చిన్న కాలనీలను కనుగొన్నారు. తీర ప్రాంతాలు పశ్చిమ బెలూచిస్తాన్ లోని సుట్కాగన్ దర్ నుంచి [16] గుజరాత్ లోగల లోథాల్[17] వరకు వ్యాపించి ఉండేవి.
ఉత్తర ఆఫ్ఘనిస్తాన్ ఆక్సస్ నది తీరాన షార్టుఘాయివద్ద కూడా సింధు లోయ నాగరికత స్థలాన్ని కనుగొన్నారు.[18]. పాకిస్తాన్ వాయువ్య భాగంలో గోమల్ నది పరిసరాలలో మరొక స్థలం కనిపించింది.[19]. భారతదేశంలో ఇంకొక స్థలం జమ్ములో బియాస్ నది తీరాన ఉంది.[20] మరియు హిందన్ నది వడ్డున ఆలంగీర్పూర్ వద్ద (ఢిల్లీకి 28 కి.మీ. దూరంలోనే) కనుగొన్నారు.[21] అధికంగా సింధులోయ నాగరికత స్థలాలు నదీ తీరాలలో కనిపించాయి. కొన్ని సముద్ర తీరాన కూడా ఉన్నాయి.[22] ఉదాహరణకు బాలాకోట్[23]. కొన్ని దీవులలో కూడా - ఉదాహరణకు ధోలావిరా.[24]
పాకిస్తాన్లో హక్రా ప్రవాహం మధ్య ఎండిపోయిన నది దిబ్బలు మరియు భారతదేశంలో వర్షాలు పడినప్పుడు ప్రవహించే ఘగ్గర్ నది ప్రాంతాలలో అనేక "సింధులోయ" లేదా "హరప్పా" నాగరికతకు చెందిన శిథిలావశేష స్థలాలను కనుగొన్నారు.[25] - రూపార్, సోతి, రాఖీగరి, కాలిబంగన్, గన్వారివాలా వాటిలో కొన్ని స్థలాలు.[26] పాకిస్తాన్ మరియు భారతదేశపు సరిహద్దులలో "ఘగ్గర్ - హక్రా" ప్రాంతంలో విస్తరించి ఉన్న బాగొర్, హక్రా, కోటి దిజ్ వంటి జాతుల నాగరికత సంకీర్ణమే ఈ హరప్పా నాగరికత అని జె జి షాపెర్ మరియు డిఎ లీచెన్స్టీన్ అభిప్రాయపడ్డారు.[25][27]
కొద్ది మంది పురాతత్వ శాస్త్రవేత్తల అభిప్రాయాల ప్రకారం ఎండిపోయిన ఘగ్గర్ హక్రా నది మరియు ఉపనదుల పరీవాహక ప్రాంతాల్లో దాదాపు 500 హరప్పా ప్రదేశాలు బయల్పడినాయి.[28] సింధు మరియు దాని ఉపనదుల తీరం వెంబడి కేవలం 100 ప్రదేశాలు మాత్రమే కనుగొనబడ్డాయి గనుక [29] ఈ నాగరికతను "సింధు-ఘగ్గర్-హక్రా నాగరికత" లేదా "సింధు-సరస్వతి నాగరికత" అని పిలవాలని కొంతమంది పురాతన చరిత్ర పరిశోధకులు అభిప్రాయపడుతున్నారు. ఈ భావాలలో కొన్ని రాజకీయ ఛాయలు కూడా ఉన్నాయి. ఈ విధమైన నామకరణం అనవుసరమని, అశాస్త్రీయం కూడానని ఇతర పురాతన చరిత్ర పరిశోధకులు అంటున్నారు. ఒక కారణం: ఘగ్గర్-హక్రా ప్రాంతం ఎడారిమయమైనందున అక్కడి స్థలాలు చెదరకుండా నిలిచాయి. జనసమ్మర్దం ఉన్న సింధులోయలో జనావాసాల వలన, వ్యవసాయం వలన, మెత్తని మన్నువలన చారిత్రిక అవశేషాలు నాశనమైపోయాయి. మరొకటి: ఘగ్గర్-హక్రా ప్రాంతంలో లభించిన శిథిలావశేషాలు అతిశయంగా చెబుతున్నారు. అంతే కాక ఒకవాడు ఘగ్గర్, హక్రానదులు సిధు నదికి ఉపనదులు. కనుక "సింధు లోయ నాగరికత" అనే పదం మొత్తానికి వర్తిస్తుంది.[30] పురాతన శిథిలాల త్రవ్వకాలలో మొదట కనుగొన్న స్థలం పేరుమీద ఆ నాగరికతకు ఆ పేరు పెట్టడం సామాన్యం కనుక "హరప్పా నాగరికత" అనేది సముచితమైన పేరు.
సింధులోయ నాగరికతకు దక్షిణ భారత దేశంతో ఉన్న సంబంధాలు తెలిపే అవశేషాలు తాజాగా బయల్పడ్డా యి. కేరళలోని వాయనాడ్ జిల్లా ఎడక్కల్ గుహల్లో హరప్పా నాగరికతకు సంబంధించిన రాతి నగిషీలు లభించాయి. కర్ణాటకలోనూ, తమిళనాడులోనూ సింధులోయ నాగరికతకు సంబంధించిన అవశేషాలు ఎప్పుడో దొరికాయి.
అయి తే. కేరళలో కొత్తగా లభించిన అవశేషాలతో హరప్పా నాగరికత దక్షిణ భారత దేశంలోనూ విలసిల్లిందని చెప్పే ఆధారాలు మరింత బలపడ్డాయని చరిత్రకారుడు ఎం.ఆర్.రాఘవ వరియెర్ చెప్పారు.దీంతో కేరళ చరిత్ర లోహయుగానికి కంటే పురాతనమైనదని చెప్పడానికి ఆధారాలు లభించాయని చెప్పారు. కేరళ పురావస్తు శాఖ ఇటీవల జరిపిన తవ్వకాల్లో ఎడక్కల్ గుహల్లో ప్రస్తుతం పాకిస్థాన్లో ఉన్న హరప్పా, మొహంజదారో సంస్కృతికి సంబంధించి న చిహ్నాలు లభించాయి. లభించిన ఆధారాల్లో 429 చిహ్నాలను ఇప్పటికి గుర్తించారు. జాడీని పో లిన కప్పును పట్టుకున్న మనిషి బొమ్మ హర ప్పా సంస్కృతికి ప్రతిబింబంగా భావిస్తారు. ఇదేకాక క్రీస్తు పూర్వం 2300 నుంచి క్రీస్తు పూర్వం 1700 సంవత్సరం వరకూ విలసిల్లిన హరప్పా సంస్కృతికి సంబంధించిన లిపి ఇక్కడ బ యటపడిందని, తవ్వకాలకు నా యకత్వం వహించిన వరియెర్ చెప్పారు.[31]
పుట్టుక
సింధు లోయ నాగరికత ఎలా ఉధ్బవించిందో తెలిపేందుకు చాలా సిద్ధాంతాలు ప్రాచుర్యంలో ఉన్నాయి. మొదటగా దీనిని దక్షిణ ఆసియాను బాగా ప్రభావితం చేసిన, మరియు ఇండో యూరోపియన్ వలసల వల్ల ప్రభావితమైన వేదకాలపు నాగరికతలో మొదటి దశగా భావించారు. కానీ వేద కాలపు నాగరికతకు సంబంధించి ఎటువంటి విషయాలు కనుగొనలేకపోవడంతో దీన్నిశాస్త్రవేత్తలు ఆమోదించలేదు. జంతువుల చిత్ర పటాల్లో వేదాల్లో ప్రముఖంగా ప్రస్తావించిన గుర్రాలు, రథాలు కనిపించకపోవడం మొదలైనవి ఇందులో ప్రధానంగా చెప్పబడినవి. ఎముకలపై చేసిన విస్తృత పరిశోధనల ఆధారంగా గుర్రాలు కేవలం క్రీ.పూ రెండవ సహస్రాబ్దిలోనే ప్రవేశపెట్టబడినవని ఋజువైంది.[32][33] చివరగా సింధు నాగరికతలో కనిపించే పట్టణ జీవితానికి, వేదాల్లో వర్ణించిన గ్రామీణ జీవితానికి ఎటువంటి పొంతన కుదరలేదు.[34]
మరొక వివరణ "పూర్వ ద్రవిడ సిద్ధాంతం" (ప్రోటో-ద్రవిడియన్ సిద్ధాంతం) ద్రవిడ సంస్కృతిపై ఆధారపడి ఉంది.[35] దీన్ని మొదటి సారిగా రష్యా, మరియు ఫిన్లాండ్కు చెందిన పరిశోధకులు ప్రతిపాదించారు. వీరు ఈ నాగరికతకు సంబంధించిన చిహ్నాలు ద్రవిడ భాషల నుంచి రాబట్టవచ్చునని కొన్ని ప్రయత్నాలు చేశారు. ప్రస్తుతం ద్రావిడ భాషలు అధికంగా దక్షిణ భారతదేశం మరియు శ్రీలంక ప్రాంతంలో ఉన్నాయి గాని కొద్ది భాషలు లేదా మాండలికాలు భారత దేశం ఇతర ప్రాంతాలలోను, పాకిస్తాన్లోను వినియోగంలో ఉన్నాయి. (బ్రహుయి భాష ద్రవిడ భాషా వర్గానికి చెందినది. దీనిని బెలూచిస్తాన్ ప్రాంతలో మాట్లాడుతారు.) కనుక ఈ వాదానికి కొంత బలం చేకూరుతున్నది. ఫిన్నిష్ ఇండాలజిస్ట్ ఆస్కో పర్పోలా అభిప్రాయంలో సింధు లోయ నాగరికతలో వాడిన లిపి అన్ని చోట్లా ఒకే విధంగా ఉంది కనుక ఆ నాగరికత వివిధ భాషల సమ్మేళనం అనడానికి కారణం కనిపించదు. కనుక ద్రావిడ భాషల పురాతన రూపం సింధులోయ జనుల భాష అయి ఉండవచ్చును. ఈ పూర్వ ద్రవిడ సిద్ధాంతాన్ని కూడా ఇదమిత్థంగా ఆమోదించడానికి సరైన ఆధారాలు లభించడంలేదు. ఎందుకంటే పూర్వ ద్రవిడ సిద్ధాంతం ఏక భాషా సంపర్కంపైన ఆధారపడి ఉంది. మరే సాంస్కృతికమైన ఆధారాలు లభించలేదు.[34]
ఆరంభ హరప్పా నాగరికత దశ
ఆరంభ హరప్పా-రావి దశ (రావి నది పేరు మీద) సుమారు క్రీ.పూ. 3300 నుండి క్రీ.పూ. 2800 వరకు సాగింది. పశ్చిమాన ఉన్న ఘగ్గర్-హక్రా నదీ ప్రాంతంలోని నాగరికత (హక్రా దశ) ఈ సమయంలోనే వర్ధిల్లింది. ఆ తరువాత క్రీ.పూ. 2800-2600 కాలం నాటి కోట్ డిజి దశ లేదా రెండవ హరప్పన్ నాగరికత దశ అంటారు. పాకిస్తాన్లోని సింధ్ ప్రాంతంలో మోహంజొ దారో సమీపంలో కనుగొన్న శిథిలాల స్థలం పేరు మీద ఈ దశకు "కోట్ డిజి దశ" అనే పేరు వచ్చింది. మనకు లభించినవాటిలో అన్నింటికంటె పాతదైన సింధు లిపి సుమారు క్రీ.పూ. 3000 నాటికి చెందినది.[8]
పరిణతి చెందిన హరప్పా నాగరికత అవశేషాలు పాకిస్తాన్లోని రహమాన్ ఢేరి మరియు ఆమ్రిల వద్ద లభించాయి.[36] కోట్ డిజి (రెండవ హరప్పన్) లో లభించిన అవశేషాలు పరిణత హరప్పన్ నాగరికతకు నాందిలా అనిపిస్తున్నాయి. ఇక్కడ కనుగొన్న కోట (citadel) ఆనాటి అధికార కేంద్రీకరణను, నగర జీవనా వ్యవస్థను సూచిస్తాయి. ఈ దశకు చెందిన అవశేషాలు కనిపించిన మరొక పట్టణం భారత దేశంలో హక్రానది ప్రాంతంలోని కాలిబంగన్.[37]
ఈ నాగరికతలో వివిధ స్థలాల మధ్య వాణిజ్యం సాగింది. ఒకచోట లభించే వస్తువుల ముడి సరుకులు సుదూర ప్రాంతంలోని మరొక స్థలంలోంచి వచ్చినట్లు కనిపిస్తుంది. ఉదాహరణకు పూసల తయారికి అవుసరమైన లపీస్ లజులీ. ఈ దశలో గ్రామీణులు బఠాణి, నువ్వులు, ఖర్జూరం, ప్రత్తి వంటి పంటల వ్యవసాయాన్ని, గేదె వంటి జంతువుల పెంపకాన్ని సాధించారు. అంతకు ముందు చిన్న చిన్న గ్రామాలుగా ఉన్న జనావాసాలు క్రీ.పూ. 2600 నాటికి పెద్ద పట్టణాలుగా మారినట్లున్నాయి. "పరిణత హరప్పా నాగరికత దశ" ఇక్కడినుండి ఆరంభమైంది.
పరిణత హరప్పా నాగరికత దశ
ఆరంభం దశలో చిన్న చిన్న గ్రామాలలో విస్తరించిన ఈ సమాజం క్రీ.పూ. 2600 నాటికి నగరాలు కేంద్రాలుగా విస్తరించిన నాగరికతగా రూపు దిద్దుకొంది. ఈ నగరాలు సింధునది, దాని ఉపనదుల తీరాలలో అభివృద్ధి చెందాయి. ఇప్పటికి 1,052 నగర, జనావాస స్థలాలను గుర్తించారు. ప్రస్తుత పాకిస్తాన్లో ఉన్న హరప్పా, మోహంజొదారో మరియు ప్రస్తుత భారత దేశంలో ఉన్న లోథాల్ పురాతత్వ శాస్త్రజ్ఞులు కనుగొన్న ఇలాంటి నగరాల అవశేషాలు.
నగరాలు
సాంకేతికంగా బాగా అభివృద్ధి చెందిన పట్టణపు నాగరికత ఈ ప్రాంతంలో విలసిల్లినట్లుగా స్పష్టమైన చారిత్రక ఆధారాలు ఇక్కడి త్రవ్వకాల్లో దొరికాయి. ఇక్కడి మునిసిపల్ టౌన్ ప్లానింగ్ ప్రమాణాలను పరిశీలిస్తే వీరు పట్టణాలను అభివృద్ధి చేయడంలో సిద్ధహస్తులని, పరిశుభ్రతకు అత్యధిక ప్రాధాన్యతనిచ్చేవారని తెలుస్తోంది.
హరప్పా, మొహంజో-దారోల్లో, ఇటీవలే బయల్పడిన రాఖీగర్ ప్రాంతాల్లో పట్టణ రూపకల్పనను పరిశీలిస్తే ప్రపంచంలో మొట్టమొదటి పరిశుభ్రతా వ్యవస్థ ఇక్కడే ఆరంభమైనట్లు ఋజువౌతుంది. ఒక నగరంలో ఒక్కో ఇల్లు లేదా కొన్ని ఇళ్ళ సమూహం దగ్గర్లో ఉన్న ఒక బావి నుంచి నీళ్ళు పొందేవారు. స్నానాలకోసం కేటాయించబడినదనిపించే ఒక గదినుండి వాడిన నీరు డ్రైనేజి కాలువల గుండా బయటికి వెళితుంది. ఈ డ్రైనేజిలు మూసి ఉంచారు. అవి వీధులవెంట బయటకు వెళుతున్నాయి. ఇళ్ళ వాకిళ్ళు లోపలి నడవాలలోకి లేదా చిన్న సందులలోకి మాత్రమే అభిముఖంగా ఉన్నాయి. కొన్ని గ్రామాలలో గృహ నిర్మాణం హరప్పా నిర్మాణాలను నాగరికతను పోలి ఉంది.[38]
పురాతన సింధులోయ నాగరికతలో నిర్మించిన ఈ మురుగు నీరు, డ్రైనేజి వ్యవస్థ ఆ కాలంలో మధ్య ప్రాచ్యంలో గాని మరెక్కడైనా గాని నిర్మించిన డ్రైనేజి విధానాలకంటే చాలా అభివృద్ధి చెందినది. హరప్పా నాగరికతలో కొట్టవచ్చినట్లు కనిపించే అంశాలు - వారి నౌకాశ్రయాలు, ధాన్యాగారాలు, గోడౌనులు, ఇటుకల అరుగులు, దృఢమైన ఇటుకలతో నిర్మించిన బలమైన గోడలు. వారి కట్టడాలలో పెద్దపెద్ద గోడలు బహుశా వరదలనుండి, దాడులనుండి రక్షణకు ఉపయోగపడి ఉండవచ్చును.
ఈ నిర్మాణాలలో కేంద్ర స్థానంగా కనిపించే కోట లేదా ఉన్నత ప్రాసాదం(citadel) లక్ష్యం ఏమిటో స్పష్టంగా తెలియడంలేదు. సమ కాలీన నాగరికతలైన మెసపుటేమియా మరియు పురాతన ఈజిప్టులలో ఉన్నట్లుగా హరప్పా నాగరికతలలో పెద్ద పెద్ద నిర్మాణాలు ఏవీ కనిపించడం లేదు. రాజ భవనాలు, ఆలయ గోపురాలు, సైన్యాగారాలు, మతసంస్థలు వంటి పెద్ద పెద్ద కట్టడాలు హరప్పా నాగరికతలో కనిపించవు. ఉన్నవాటిలో పెద్ద కట్టడాలు ధాన్యాగారాలు అనిపిస్తున్నాయి. ఒక్కచోట మాత్రం పెద్ద నిర్మాణం పబ్లిక్ స్నానప్రదేశం అనిపిస్తున్నది. ఇక ఈ కోటలకు పెద్ద గోడలు ఉన్నాగాని అవి సైనిక ప్రయోజనాలకు ఉద్దేశించినట్లుగా కనిపించడంలేదు. ఒక వేళ అవి వరద ప్రవాహాలను నిరోధించడానికి కట్టినవి కావచ్చును.
నగరాలలో జనులు అధికంగా వాణిజ్యం లేదా చేతిపనులపై ఆధారపడినట్లు అనిపిస్తుంది. ఒక విధమైన వృత్తి అవలంబించేవారు ఒక స్థానంలో ఉండినట్లుంది. ముద్రికలు, పూసలు వంటి వస్తువుల తయారీకి వాడిన ముడిసరుకులు స్థానికంగా లభించేవి కాదు. సుదూర ప్రాంతాలనుండి దిగుమతి చేసుకొంటూ ఉండాలి. ఇక్కడ త్రవ్వకాలలో లభించిన వస్తువులలో ఆసక్తికరమైనవి కొన్ని - అందమైన, కొలిమిలో కాల్చిన ఫేయీన్స్ పూసలు - స్టియటైట్ ముద్రలు - ఈ ముద్రలపై జంతువుల, వ్యక్తుల (దేవతల?) బొమ్మలు, వ్రాతలు ఉన్నాయి. ఈ వ్రాత (సింధు లోయ నాగరికత లిపి)ని ఇంతవరకు చదవడం సాధ్యం కాలేదు. ఈ ముద్రికలు వాణిజ్య సామగ్రిపై ముద్రలు వేయడానికో, ఇతరాలకో వాడి ఉండవచ్చును.
కొద్ది ఇళ్ళు మిగిలిన ఇళ్ళకంటే కాస్త పెద్దవైనా గాని మొత్తానికి సింధులోయ నాగరికతలో ఇళ్ళు దాదాపు సమ స్థాయిలో ఉన్నాయనిపిస్తుంది. అన్ని ఇండ్లకూ సమంగా నీటిపారుదల వ్యవస్థ కలపబడి ఉంది. అప్పటి సమాజంలో సంపద విషయంలో వ్యత్యాసాలు అంతగా లేవనిపిస్తుంది. వ్యక్తులు ధరించే ఆభరణాలు మాత్రం సమాజంలో వారి స్థాయిని సూచిస్తూ ఉండవచ్చును.
లోతాల్
లోతాల్ లేదా లోధాల్ ఇది ఒక పురాత సింధు లోయ నాగరికత యొక్క అత్యంత ప్రముఖ నగరాలలో ఒకటి. దీనిని గుజరాత్ లో 1954 లో కనుగొన్నారు. ఇది ఆకాలపు ప్రముఖ ముఖ్య ఓడరేవు నగరాలలో ప్రముఖమైనది.
లోతాల్ లేదా లోధాల్ అనే గుజరాత్ మాటకు మొహంజోదారో అనే సింధీ మాటకు ఏమిటి అనే అర్ధమో అదె అర్ధం -అంటే 'చచ్చిన వాళ్ళ దిబ్బ' అని అర్ధం. ఈ దిబ్బ అహ్మదాబాద్ కు 75 కిలోమీటర్ల దూరంలో కాంబే సింధుశాఖ మొగలో ఉంది. క్రీ.పూ.2450సం. లనాడు ఇక్కడ ఒక చిన్న గ్రామం ఉండేది. దానిలోనివారు మట్టి మిద్దెలు, మట్టి ఇటుకులతో కట్టిన ఇళ్ళలో నివసించేవారు.తరుచుగా వచ్చే నదీ ప్రవాహం దెబ్బ తగులకుండా పల్లెచుట్టూ మట్టి కట్టకట్టినట్టు కనిపిస్తుంది. గ్రామంలోని ప్రజలు బహుశా వ్యవసాయం, చేపలు పట్టడం, వాటి వ్యాపారం నమ్ముకున్న సరళ స్వభావులయి ఉంటారు. విలువైన రాళ్ళపూసలు తయారు చెసేవారు.అభ్రక మిశ్రమం లాగా మెరిసే ఎర్రటి మట్టితో పాత్రలు సిద్ధపరిచేవారు. పాత్రల నమూనాలు, వాటిపై చిత్రపు పనులు హరప్ప పాత్రల కంటే భిన్నమైనవి.
వ్యాపారం కోసం సముద్రాలపై తిరిగే హరప్పా ప్రజలు లోధాల్ రక్షణగల ఓడరేవు కావడం, దానికి ఆనుకొని ఉన్న భూభాగం పత్తి, గోధుమ, వరి పండే సారవంతమైన భూభాగం కావడం గుర్తించి, సింధు ఉప్పుకయ్యనుంచి లోధాల్కు వచ్చారు.అక్కడనుండి మరికొంత దిగువకు కిం ఉప్పుకయ్య లోని భగత్రావ్ వరకు వచ్చారు.
ఈనగరానికి వరదల పోటూకు తట్టుకొనుటకు గాను పట్టణాన్ని ఒక వ్యవస్థతో నిర్మించారు. ఉన్నత స్థలం-నిమ్న స్థలం ఈ రెంటినీ విడదీసి పెక్కు విశాలమైన బాటలతో కలిపే ఏర్పాట్లు, ఎత్తైన ప్రహరీ గోడలు నిర్మించారు.
ఈనగరపు పారిశుధ్యపు పద్ధతులు అద్భుతమైనవి.వీధిలోని మరుగుకాలువులకు ఇండ్ల స్నానాగారాల మరుగు తూములను కలిపారు. ఈమరుగు కాలువలు కొన్ని భూగర్భంలో కప్పిఉండేవి.కొన్ని కప్పకుండాను ఉండేవి.మురికి చెత్తను వడజేసే పెద్దజాడీలను అడపాదడపా పరిశుద్ధంచేసే ఏర్పాట్లు ఉన్నాయి.వాటికి మ్యాంహోల్స్ ఇప్పటి లానే ఏర్పరిచారు.
కెంపులు, స్ఫటికాలు, పచ్చలు రాతిచిప్పలు మొదలయిన రాళ్ళు లోధాల్ నుంచే సుమేరియన్ నగరాలకు ఎగుమతి అయ్యేవి.లోధాల్ దిగువ పట్టణంలో బజార్లలో ఆలి చిప్పల గాజులు, రాగి పాత్రల కార్ఖానలు బహిరంగంగానే ఉన్నట్టు ఆధారాలు దొరికాయి.పట్టణం ఉత్తరపు చివర ఆరు ఇటుకలు పేర్చిన కుండ కొలుములున్న రాగికార్ఖానాలు కనిపించాయి.పలువురు తాంరకారులు ఒకేచోట పని చెసినట్టు తెలియుచున్నది.
లోధాల్ ప్రజలు చేసిన అతిముఖ్యమైన సేవ, ఓడరేవు నిర్మాణం.219 X 37 మీటర్ల స్థలాన్ని తవ్విన తర్వాత చదును చేసి, ఆవంలో కాలిన ఇటుకలతో చుట్టు ఒక మీటర్ ఎత్తయిన గోడ కట్టారు.ప్రవాహం రావడం, మొదలయిన ప్రమాదాలను ఆలోచించి ఈ నిర్మాణం జరిగింది.పెద్ద వరదలు వచ్చినప్పుడు పడవలు ఈరేవులోకి వెళ్ళడానికి ఉత్తరపు గట్టున దాదాపు 13 మీటర్ల వెడల్పు ద్వారమొకటి ఏర్పాటు చేశారు.పడవలు ఒక కాలువ ద్వారా ఈద్వారం చేరుతాయి. రేవులో నీరు ఎక్కువయినప్పుడు చెరువు నీరు మరవసారి వెళ్ళిపోయేటట్టు దక్షిణపు గట్టున మరవ కట్టడం కూడా లోధాల్ వాస్తు శాస్త్రజ్ఞల అపూర్వ ప్రతిభ.ఈవిధంగా నీరు నిలువ చేసే ఏర్పాట్లు జరిగాయి. రేవుగోడలోని రంధ్రాలను బట్టి, లంగరు వసేవని తెలుస్తున్నది. క్రీ.పూ.2000 సం.కు పూర్వం నది ఈరేవును పాడుచేసి, మరొక వైపుగా పారింది. కాని ప్రజలు మరొక కాలువ తవ్వి తూర్పు గట్టున ద్వారం ఏర్పాటు చేసారు.ఇక్కడ నుండి మెసపాటెమియా (ఇరాక్) లోని ఉర్, బ్రాక్, హమ్మా, కిష్, లగష్ మొదలయిన పట్టణాలకు రత్నాలను ఎగుమతి దిగుమతి చెసేవారు.
ఇక్కడ ఒక పెద్ద కోష్ఠాగారము (ware house) కూడాకలదు.వీటిని కొందరు ధాన్యాగారం నిలువ కొరకు వాడేవారందురు.
లోధాల్ ప్రజలు ఏదో రకపు అగ్నిపూజ జరుపుతున్నట్లు ఆధారాలు ఉన్నాయి.దిగువ పట్టణంలోని పెక్కు ఇండ్లలలోని బూడిద ఉన్న ఇటుకల గుంటలు, కొండబొచ్చెలు, త్రికోణాకారమయిన అగ్ని కుండలాలు కనిపించాయి. వీరికి పశువులను బలి ఇచ్చే పద్ధతి ఉన్నట్లు తెలియుచున్నది.ఒకటవ వీధిలోని ఒక ఇంట్లో చెక్కిన ఆవు ఎముకులు, బంగారపు పతకం, రంగువేసిన పెంకు ముక్కలు, మాంసపురంగు పూసలు, బూడిద కనిపించాయి.
ఇక్కడి ప్రజలు మృతులను పాతిపెట్టేవారు.అయితే వీరు ఇద్దరు ముగ్గురులని కలిపి ఖననం చేసేవారు.సతీ సహగమనం లానే భావించవచ్చును.
క్రీ.పూ.1900 లో తరచు వరదలు రావటం ఈ నగరం శిథిలం అయినట్లు శాస్త్రకారుల అభిప్రాయము.ఆర్యుల దండయాత్ర వలన అని మరి కొందరి అభిప్రాయము.
సైన్సు
ఈ కాలంలో జీవించిన ప్రజలు పొడవు, ద్రవ్యరాశి, కాలాలను మొదలైన రాశులను చాలావరకు కచ్చితంగా కొలవగలిగినట్లు ఆధారాలున్నాయి. అయితే సింధు లోయ వివిధ ప్రాంతాలలో విధమైన కొలతలు ఉన్నట్లుగా ఇప్పటికి లభించిన ఆధారాలనుబట్టి అనుకోవచ్చును. లోథాల్లో దొరికిన దంతపు కొలబద్ద ప్రకారం వారు కొలిచిన అతి చిన్న కొలత సుమారు 1.704మి.మీ.కు సరిపోతుంది. కంచు యుగంలో ఇంతకంటే చిన్న కొలమానం ఎక్కడా వాడలేదు. హరప్పా ఇంజినీర్లు తమ కొలతలకు దశాంశ విధానాన్ని వాడినట్లు తెలుస్తున్నది.
బరువులను కొలవడానికి వాడిన షడ్భుజాకారపు కొలమానాలు కూడా దశాంశ విధానాన్నే సూచిస్తున్నాయి. వారు వాడిన బరువులు కచ్చితంగా 4:2:1 నిష్పత్తిలో ఉన్నాయి. 0.05, 0.1, 0.2, 0.5, 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100, 200, మరియు 500 యూనిట్ల బరువు కొలమానాలు వాడారు. ఒక్కొక్క యూనిట్ సుమారు 28 గ్రాములు బరువుంది. తరువాతి కాలంలో (క్రీ.పూ. 4వ శతాబ్దం) కౌటిల్యునిఅర్ధశాస్త్రంలో చెప్పబడిన కొలమానాలు లోథాల్లో లభించిన కొలమానాలకు సరిపోతాయి.[39]
హరప్పా కాలంలో కొన్ని ప్రత్యేకమైన పరికరాలు కనుగొన్నారు. ఉదాహరణకు కనుచూపుమేర కనబడే ప్రదేశాన్నిమరియు నీటి లాకు కొలవడానికి వుపయోగించే పరికరం. అంతే కాకుండా తమదైన కొన్ని లోహపు తయారీ ప్రక్రియల ద్వారా రాగి, కంచు, సీసం, తగరం వంటి లోహాలు తయారు చేశారు. హరప్పా ఇంజనీర్ల సాంకేతిక ప్రతిభ ఆశ్చర్యం కలిగిస్తుంది. సముద్రపు ఆటుపోట్లను జాగ్రత్తగా అధ్యయనం చేసి నౌకాశ్రయాలను నిర్మించారు. అయితే లోథాల్ వద్ద "నౌకాశ్రయం" అనబడే నిర్మాణం లక్ష్యం ఏమిటో అన్న విషయంపై భిన్నాభిప్రాయాలున్నాయి. బనావాలి వద్ద బంగారం నాణ్యతను తెలుసుకోవడానికి ఉపయోగపడే గీటురాయి బయల్పడింది.[40]
2001లో పాకిస్తాన్ ప్రాంతంలో మెహ్రాఘర్ శిథిలాలలో లభించిన రెండు మానవ అవశేషాల పరిశీలన వలన హరప్పా నాగరికతలో ఆది దంతవైద్యానికికి సంబంధించిన విజ్ఞానం ఉండేదని తెలుస్తున్నది. బ్రతికి ఉన్న మానవుల పండ్లలో డ్రిల్ చేయగలగడం అనే పరిజ్ఞానం క్రొత్త రాతియుగం నాగరికతలో ఈ ఒక్కచోటే కనిపిస్తున్నది. 9 మంది వ్యక్తుల (adults) పుర్రెలలో పండ్లపై రంధ్రాలు చేసి దానిపైమూతనుంచినట్లు ( drilled molar crowns) కనిపించాయి. ఈ అవశేషాలు 7,500-9,000 యేళ్ళ క్రితానివని అంచనా వేశారు.[41]
కళలు మరియు సాంప్రదాయాలు
అనేక రకాలైన శిల్పాలు, ముద్రలు, పింగాణీ మరియు మట్టి పాత్రలు, ఆభరణాలు, మానవశరీర శాస్త్రాన్ని వివరంగా విపులీకరించే అనేక టెర్రాకోట బొమ్మలు, ఇత్తడి వస్తువులు మొదలైనవి ఎన్నో త్రవ్వకాలు జరిపిన ప్రదేశంలో లభించాయి. నాట్యం చేస్తున్న నర్తకుల వివిధ భంగిమల స్వర్ణ విగ్రహాలు, టెర్రాకోట ప్రతిమలు, శిలా విగ్రహాలు అప్పటి నృత్య శైలిని సూచిస్తున్నాయి. ఇంకా ఆవులు, ఎలుగుబంట్లు, వానరాలు, శునకాలు మొదలైన టెర్రాకోట బొమ్మలు కూడా లభించాయి. జాన్ మార్షల్ మొట్టమొదటి సారిగా మొహంజో-దారోలో నృత్య భంగిమలో నిల్చున్న ఒక నర్తకి ఇత్తడి విగ్రహాన్ని చూడగానే సంభ్రమాశ్చర్యాలకు గురయ్యాడు.
“… ఈ విగ్రహాలను చూసినపుడు అవి చరిత్ర పూర్వ యుగానికి చెందినవని నేను నమ్మలేకపోయాను. ఈ బొమ్మల ద్వారా పురాతన కళ, సంస్కృతులకు సంబంధించి మనకున్న అభిప్రాయాలు పూర్తిగా తల్లక్రిందులవుతాయి. గ్రీకుల హెల్లెనిస్ట్ నాగరికత కాలం వరకూ ఇలాంటి విగ్రహాలు నమూనాలు ఎవరూ రూపొందించలేదని అంతకుముందు మనం అనుకొన్నాం. అందువల్ల ఎక్కడో ఏదో పొరపాటు జరిగి తరువాతి తరానికి చెందిన ఈ బొమ్మలు అంతకు ముందటి మూడువేల యేండ్ల క్రిందటి నాగరికతలో భాగంగా మనకు దొరికాయనుకొన్నాను.. .. ఈ బొమ్మలలో చూపిన శరీర సౌష్టవత కొట్టొచ్చినట్లు కనిపిస్తుంది. తరువాతి చాలా కాలానికి రూపొందిన గ్రీకు శిల్పకళనూ ఈ సింధులోయ తీరపు నాగరికులు ముందే ఊహించారా? .”
నత్త గుల్లలపై నగిషీలు, పింగాణీ సామానులు, మెరుగులు దిద్దిన స్టీటైట్ పూసలు వంటి చాలా హస్తకళలు హరప్పా నాగరికత అన్ని దశలలోనూ, అనేక స్థలాలలో లభించాయి. వీటిలో కొన్ని పనులు ఇప్పటికీ భారత ఉపఖండంలో చేయబడుతున్నాయి.[42] అప్పుడు దొరికిన కొన్ని అలంకరణ సామగ్రులు (దువ్వెనలాంటివి) యొక్క రూపాంతరాలు ప్రస్తుత భారతదేశంలో కూడా వాడకంలో ఉన్నాయి.[43] క్రీ.పూ. 2800 - 2600 నాటి కొన్ని టెరాకొటా యువతుల బొమ్మలలో తల పాపిడిలో ఎరుపు రంగు గీతలు దిద్ది ఉన్నాయి.[43]
మొహంజొదారోలో లభించిన ముద్రికలలో కొన్నింటిపై పద్మాసనంలో ఉన్న బొమ్మ (పశుపతి?), తల్లక్రిందులుగా ఉన్న మనిషి బొమ్మ ఉన్నాయి. కొన్ని ముద్రలలో చిత్రించబడిన బూర లాంటి పరికరం, లోథాల్ లో లభించిన రెండు శంఖం లాంటి వస్తువులు అప్పట్లో వారు తంత్రీ వాద్యాలను వాడి ఉండవచ్చునని నిరూపిస్తున్నాయి. పాచికలలాంటి అనేక ఆట వస్తువులు, బొమ్మలు వారు వాడినట్లు తెలుస్తున్నది.[44]
రవాణా మరియు వాణిజ్యం
వీరి ఆదాయం ఎక్కువగా వ్యాపారం మీదనే ఎక్కువగా ఆధారపడినట్లు తెలుస్తోంది. బాగా అభివృద్ధి చెందిన రవాణా సౌకర్యాలు ఇందుకు బాగా సహకరించేవి. ఇందులో ముఖ్యమైనవి ఎడ్లబండ్లు, పడవలు. ఇవి దక్షిణాసియా దేశాలలో ఎక్కువగా కనిపిస్తాయి. ఈ పడవలు చిన్నవిగా ఉండి చుక్కాని సహాయంతో నడిచేవి. వీటి అడుగు భాగం సమతలంగా ఉండేది. వీటిని పోలిన పడవలను ఇప్పటికీ సింధు నదిలో గమనించవచ్చు ; కానీ సముద్రాలలో కూడా ఇటువంటి పడవలను నడిపినట్లు ఆధారాలు లభ్యమయ్యాయి. భారతదేశ పశ్చిమ ప్రాంతానికి చెందిన గుజరాత్ రాష్ట్రంలో లోథాల్ అనే తీర పట్టణంలో పడవలను నిలిపేందుకు ఏర్పాటు చేసిదిగా భావిస్తున్న ఒక పెద్ద కాలువను పురాతత్వ శాస్త్రజ్ఞులు కనుగొన్నారు. వ్యవసాయానికి ఉపయోగించబడిన విశాలమైన కాలువల సముదాయాన్ని ఫ్రాంక్ఫర్ట్ అనే శాస్త్రజ్ఞుడు కనుగొన్నాడు.
క్రీ.పూ. 4300–3200 నాటి చాల్కోలితిక్ కాలం (రాగి యుగం)లో సింధులోయ నాగరికతలోని పింగాణీ పనులు దక్షిణ తుర్కమేనిస్తాన్ మరియు ఉత్తర ఇరాన్ పనిముట్లతో సారూప్యతను కలిగి ఉండడంవలన ఆ నాగరికతల మధ్య రాకపోకలు, వ్యాపార సంబంధాలు ఉండవచ్చుననే సూచనలు లభిస్తున్నాయి. క్రీ.పూ. 3200–2600 నాటి ఆరంభ దశ హరప్పా నాగరికతకు చెందిన ముద్రికలు, మట్టి పాత్రలు, బొమ్మలు, ఆభరణాల లోని సారూప్యత కారణంగా వారికి మధ్య ఆసియా మరియు ఇరానియన్ పీఠభూమి ప్రాంతాలతో భూమార్గంలో రవాణా, వర్తక సంబంధాలున్నవని అనుకోవచ్చును.[45] అనేక ప్రాంతాలలో లభించిన పనిముట్లు బట్టి వర్తక సంబంధాల ద్వారా మొత్తం సింధులోయ నాగరికత, ఆఫ్ఘనిస్తాన్లోని కొంత భాగం, పర్షియా తీర ప్రాంతం, ఉత్తర, పశ్చిమ భారత దేశం, మెసపొటేమియాల నాగరికతలను ఆర్థికంగా ఏకీకృతం చేశాయనవచ్చును.
హరప్పా, మెసపుటేమియా నాగరికతల మధ్య విస్తారమైన సముద్రపు వర్తకం ఉండేదనీ, అది అధికంగా "దిల్మన్" (ప్రస్తుత బహ్రయిన్, పర్షియన్ సింధు శాఖ) ప్రాంతానికి చెందిన మధ్యవర్తుల ద్వారా సాగేదనీ తెలుస్తున్నది.[46] దుంగలతో చేసిన తెప్పలపై అమర్చిన తెరచాప పడవల ద్వారా ఈ వర్తకం సాగేది. పాకిస్తాన్కు చెందిన అనేక సముద్రపు తీర రేవులు, గుజరాత్లోని లోథాల్ వంటి పెద్ద రేవులు ఈ వర్తకానికి కేంద్రాలుగా వర్ధిల్లాయి. సముద్రంలో నదులు కలిసే చోట ఏర్పడిన లోతు తక్కువ రేవులు ఇలాంటి వ్యాపారాలకు ముఖ్యమైన స్థలాలు.
వ్యవసాయం
1980వ దశకం తర్వాత జరిపిన కొన్ని పరిశోధనల ఆధారంగా సింధు లోయ ఆహారోత్పత్తిలో స్వయం సంవృద్ధి కలిగి ఉండేదని తెలుస్తోంది. మేర్గర్ ప్రజలు ఆ ప్రాంతంలోనే పండించిన గోధుమలు, బార్లీలు వాడినట్లు ఋజువైంది.[47] వారు ఎక్కువగా పండించే ధాన్యం బార్లీలే. పురాతత్వ శాస్త్రజ్ఞుడు జిమ్ ష్రాఫర్ మెహ్రాఘర్ గురించి ప్రస్తావిస్తూ ఆహారోత్పత్తి దక్షిణాసియాలో దేశీయంగా ఆవిష్కరించబడిన అద్భుతంగా అభివర్ణించాడు. అప్పటి పట్టణ నాగరికతను, క్లిష్టమైన సామాజిక వ్యవస్థను దేశీయమైన సమాచారం సహాయంతోనే కాక వివిధ సంస్కృతుల ఆధారంగా అంచనా వేశారు. డొరియన్ ఫుల్లర్ లాంటి కొంతమంది మాత్రం మిడిల్ ఈస్ట్ కు చెందిన గోధుమలు దక్షిణాసియా దేశాల వాతావరణానికి అలవాటు పడడానికి సుమారు 2000 సంవత్సరాలు పట్టిఉండవచ్చునని సూచనప్రాయంగా తెలిపాడు.
సంకేత లిపి
400కి (600 దాకా ఉండవచ్చునని కొద్దిమంది భావన [48] )పైగా గుర్తులు వివిధ ముద్రల్లోనూ, పింగాణీ పాత్రలపైనా, ఇంకా కొన్ని వస్తువుల పైనా కనుగొనబడ్డాయి. ధోలవిరా పట్టణానికి లోగడ ఉన్న కోట ద్వారం వద్ద వేలాడదీసిన పలక మీద కొన్ని గుర్తులు ముద్రించబడి ఉన్నాయి. సాధారణంగా ఈ శాసనాలు నాలుగు లేదా ఐదు అక్షరాలకు మించవు. వీటిలో చాలా అక్షరాలు చిన్నవిగా ఉన్నాయి. ఒకే తలం మీద చెక్కిన శాసనాల్లో అన్నింటికన్నా పొడవైనది కేవలం ఒక అంగుళం (2.54 సెం.మీ) పొడవుండి 17 గుర్తులను కలిగి ఉంది. ఒకే ఘనం పై మూడు తలాల మీద చెక్కిన 26 గుర్తులుగల ఒక శాసనం, ఇప్పటిదాకా లభించిన కృతుల్లోకెల్లా అన్నింటికన్నా పొడవైనదిగా గుర్తించబడింది.
ఈ శాసనాల ఆధారంగా సింధు సమాజం విద్యావంతమైనదిగా భావించినా, నవీన విద్యా విధానంలో వీటికి సమాంతరంగా ఎటువంటి వ్యవస్థా లేకపోవడంతో పలువురు భాషా శాస్త్రవేత్తలు, పురాతత్వ శాస్త్రవేత్తలు అనుమానం వ్యక్తం చేశారు. దీన్ని పాక్షికంగా ఆధారం చేసుకుని ఫార్మర్, స్ప్రోట్, విజెల్ రాసిన వివాదాస్పద పత్రం సింధు లిపి భాషను సంకేతీకరించలేదనీ కేవలం ఇతర తూర్పు దేశాల సంకేత లిపిని మాత్రమే పోలి ఉన్నదని వాదించారు [49] . ఇంకా కొద్దిమంది ఈ గుర్తులను కేవలం ఆర్థికపరమైన లావాదేవీలను నిర్వహించడానికి మాత్రమే వాడారని భావిస్తున్నారు. కానీ వీరు అదే గుర్తులు విస్తృతంగా వాడబడిన పూజ సామాగ్రిపై ఎందుకు ఉన్నాయన్న సంగతి మాత్రం వివరించలేక పోయారు. వేరే ఏ నాగరికతలోనూ ఇలా పెద్ద మొత్తంలో ఉత్పత్తి చేయబడిన శాసనాలు లభించలేదు.[50]
ఇప్పుడు వాడుకలోలేని కొన్ని పురాతన శాసనాల ఛాయాచిత్రాలను పర్పోలా మరియు అతని సహోద్యోగులు సంకలనంచేసిన అనే పుస్తకంలో[51] ప్రచురించబడ్డాయి. ఈ పుస్తకం చివరి భాగమైన మూడవ భాగంలో 1920, 1930 లో కనుగొనబడిన, తస్కరించబడిన కొన్ని వస్తువుల ఛాయాచిత్రాలను పొందుపరచగలరని భావిస్తున్నా దీని విడుదల కొన్ని ఏళ్ళ తరబడి ముద్రణకు నోచుకోకుండా ఉండిపోయింది.
మతం
సింధు ప్రజలు ఎక్కువగా అమ్మతల్లిని అంటే శక్తిని ఆరాధించేవారు. పశుపతి అనే పురుష దేవుడిని కూడా కొలిచేవారు. పశుపతిని ముద్రిక ద్వారా తెలుసుకోవచ్చు. ఒక వేదికపై కూర్చున్న ముఖాల మూర్తి, ఆ వేదికను ఆవరించి ఏనుగు, పులి, ఖడ్గ మృగం, మహిషం ఉండేవి. రావి చెట్టు, స్వస్తిక్ గుర్తు, జంతువులు, చెట్లు, సర్పాలను కూడా పూజించేవారు. మూపురంతో కూడిన ఎద్దు వీరికి ఇష్టమైన జంతువు. లింగపూజ వీరితోనే ప్రారంభమైంది. జంతువులను బలిచ్చేవారు. వీరికి తెలియని జంతువు గుర్రం. వేదాల ఆధారంగా శివారాధన, శక్తి పూజ, లింగారాధన వంటివి సింధు నాగరికత వారసత్వాలుగా చెప్పుకోవచ్చు.[52]
ఇక్కడ చాలా వరకు దేవతా విగ్రహాలు [53] కనపడడం వలన హరప్పా ప్రజలు ఫలవంతమైన భూమిని సూచించే అమ్మవారిని పూజించినట్లుగా భావించారు. కానీ ఎస్. క్లార్క్ అనే శాస్త్రజ్ఞుడు ఈ వాదనను వ్యతిరేకించాడు [54]. కొన్ని సింధు లోయ ముద్రలు స్వస్తిక్ గుర్తు కలిగి ఉన్నాయి. ఈ గుర్తు దీని తర్వాత వచ్చిన కొన్ని మతాల్లో,పురాణాల్లో ముఖ్యంగా హిందూ మతంలో ఎక్కువగా ప్రాముఖ్యాన్ని కలిగి ఉంది. హిందూ మతానికి సంబంధించిన కొన్ని ఆధారాలు ప్రాచీన హరప్పా సంస్కృతికి ముందు కూడా ఉన్నాయి.[55][56].
శివలింగాన్ని పోలిన కొన్ని గుర్తులు కూడా హరప్పా శిథిలాల్లో కనిపించాయి.[57][58]
వీరి చిహ్నాలు చాలా వరకు జంతువుల్ని కలిగి ఉండేవి. వీటిలో ముఖ్యమైనది పద్మాసనంలో కూర్చున్న ఒక బొమ్మ, మరియు దాని చుట్టూ ఉన్న వివిధ జంతువులు. శివుడి రూపమైన పశుపతి విగ్రహంగా దీన్ని భావిస్తున్నారు.[59][60][61].
మొదట్లో హరప్పా ప్రజలు చనిపోయిన వారిని ఖననం (పూడ్చడం) చేసేవాళ్ళు. కానీ తరువాతి కాలంలో శవాల్ని దహనం చేసి ఆ బూడిదను పాత్రల్లో పోసి ఉంచేవారు. ఋగ్వేద కాలంలో కూడా చనిపోయినవారిని ఖననం లేదా దహనం చేసేవారు.
హరప్పా తదనంతరం
క్రీ.పూ 1800 వచ్చేసరికి నెమ్మదిగా ఈ నాగరికత బలహీనపడటం ఆరంభించింది. క్రీ.పూ 1700 శతాబ్దానికల్లా దాదాపు అన్ని నగరాలూ పాడుబడిపోయాయి. కానీ సింధు లోయ నాగరికత ఉన్నట్టుండి మాయమైపోలేదు. దీని ప్రభావాలు తరువాత వచ్చిన నాగరికతల్లో కనిపిస్తూనే ఉన్నాయి. ప్రస్తుతపు పురాతత్వ సమాచారం ప్రకారం, హరప్పా తదనంతర సమాజం కనీసం క్రీ.పూ 1000-900 వరకూ కొనసాగి ఉండవచ్చునని చరిత్రకారుల భావన.[62] ప్రపంచంలో చాలా ప్రాంతాల్లో మాదిరిగానే ఇక్కడ కూడా సంస్కృతులు ఒకదాని వెంబడి మరొకటి కొనసాగినట్లు పురాతత్వ శాస్త్రజ్ఞులు నొక్కి చెబుతున్నారు.[62]
ఈ నాగరికత బలహీనపడటానికి ప్రధాన కారణం వాతావరణం మార్పే అయి ఉండవచ్చు. క్రీ.పూ 1800 వచ్చేసరికి సింధు లోయ ప్రాంతం చల్లగానూ, తేమ రహితం కావడం ప్రారంభించింది. ఋతుపవనాలు బలహీనపడటం కూడా ఒక కారణం. ఇది కాకుండా ఇంకో ముఖ్యమైన కారణం ఘగ్గర్ హక్రా నదీ వ్యవస్థ అదృశ్యం కావడం. భూమి అంతర్భాగ నిర్మాణంలో జరిగిన కొన్ని మార్పుల మూలంగా ఈ వ్యవస్థ గంగా నదీ లోయ పరీవాహక ప్రాంతానికి కదిలించబడి ఉండవచ్చు. కానీ ఇది ఎప్పుడు జరిగింది అన్నదానికి ఆధారాలు లేవు. ఎందుకంటే ఘగ్గర్-హక్రా నది పరీవాహక ప్రాంతంలో జనావాసాలకు సంబంధించిన తేదీలు అందుబాటులో లేవు. ఇది కేవలం ఊహాగానమే ఐనా అన్ని నాగరికతలు వివిధ కారణాలవల్ల అంతరించిపోయాయన్నది వాస్తవం. హరప్పా నాగరికత అంతరించిపోవడానికి వాతావరణ మార్పులు కారణమా లేక నదీ వ్యవస్థలో మార్పులు కారణమా అని తెలుసుకోవడానికీ, ఈ ప్రాంతంలో 8000 సంవత్సరాల నుంచి నదీ వ్యవస్థ ఎలా మారుతూ వస్తుందో తెలుసుకోవడానికి అబెర్దీన్ విశ్వవిద్యాలయానికి చెందిన పీటర్ క్లిఫ్ట్ నేతృత్వంలో ఒక కొత్త పరిశోధన జరుగుతున్నది. 2004 లో విడుదలైన ఒక పరిశోధనా పత్రం ప్రకారం ఘగ్గర్ హక్రాకు చెందిన ఐసోటోపులు హిమానీ నదాలనుంచి వచ్చినవి కావనీ, వర్షం వల్ల ఏర్పడ్డవేనని పేర్కొన్నది.[63]
వారసత్వం
సింధు నాగరికత అంతరించిపోయిన తర్వాత దీనిచే ప్రభావితమైన అనేక ప్రాంతీయ నాగరికతలు పుట్టుకొచ్చాయి. హరప్పా శిథిలాలలో సమాధులు కూడా కనుగొనడం జరిగింది. ఈ విధంగా చనిపోయిన వారిని సమాధి చేయడం నేటికీ హిందూమతంలో కొనసాగుతూనే ఉంది. అలాగే రాజస్థాన్ లో కనిపించే కుండలపై చిత్రించే కళకు సంబంధించిన ఆధారాలు కూడా ఇక్కడ లభ్యమయ్యాయి.
ప్రాచీన సింధు లోయ నాగరికతకు చెందిన పెద్దనగరాల్లో ఒకటైన మొహంజోదారోలో పర్యాటక, సాంస్కృతి రంగాన్ని ప్రొత్సహించ డానికి పాకిస్థాన్ ప్రభుత్వం పది
కోట్ల రూపాయలను మంజూరు చేసింది. క్రీస్తు పూర్వం 2600 సంవత్సరాల క్రితం నిర్మించిన ఈ నగరం పాకిస్థాన్ లోని సింధ్ రాష్ట్రంలో ఉంది. సింధు నాగరికత ఈ
ప్రాంతంలో సుమారు 1260000 చదరపు కిలోమీటర్ల ప్రాంతంలో విస్తరించి ఉంది. 1922 వ సంవత్సరంలో జరిపిన త్రవ్వకాల్లో మొహంజోదారో బయట పడింది.
1980 లో దీన్ని ప్రపంచ వారసత్వ ప్రాంతంగా యునెస్కో ప్రకటించింది.
మరింత సమాచారం కోసం విద్యార్థులు ఎవరైనా ఈ క్రింది లింకును క్లిక్ చేయండి...
ఇవి కూడా చూడండి
సింధు లిపి
సింధు లోయ నాగరికతకు చెందిన స్థలాల జాబితా
సింధు లోయ నాగరికతకు చెందిన ఆవిష్కరణల మరియు నూతన కల్పనల జాబితా
మూలాలు
మూలాలు
CS1 maint: extra text: authors list (link)
Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
CS1 maint: extra text: authors list (link)
Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
CS1 maint: extra text: authors list (link)
Check date values in: |date= (help) (50th ICES Tokyo Session)
CS1 maint: extra text: editors list (link)
CS1 maint: extra text: editors list (link)
CS1 maint: extra text: editors list (link) CS1 maint: extra text (link)
Unknown parameter |month= ignored (help)
బయటి లింకులు
వర్గం:భారత దేశము
వర్గం:ప్రాచీన నాగరికతలు
వర్గం:సింధు లోయ నాగరికత
| https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%81%20%E0%B0%B2%E0%B1%8B%E0%B0%AF%20%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%97%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%A4 |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
583,
1407,
1792,
2445,
3350,
4249,
5276,
6179,
6974,
7775,
8736,
9755,
12000,
13016,
13669,
14862,
15471,
16439,
16828,
18327,
19352,
19699,
20743,
22007,
22494,
23567,
24449,
25499,
26443,
26664,
27007,
27597,
28374,
29235,
29548,
29959,
31540,
32165,
32698,
33941,
35677,
36006,
37308,
37830,
38308,
38775,
40122,
40956,
42131,
42553,
43006,
43293,
43384,
43464,
43530
],
"plaintext_end_byte": [
582,
1406,
1791,
2433,
3349,
4248,
5275,
6164,
6973,
7774,
8711,
9730,
11999,
13015,
13668,
14835,
15470,
16438,
16796,
18326,
19284,
19698,
20742,
22006,
22461,
23566,
24366,
25497,
26441,
26625,
27006,
27546,
28373,
29203,
29547,
29958,
31539,
32127,
32676,
33940,
35661,
36005,
37307,
37803,
38307,
38736,
40091,
40940,
42130,
42552,
42977,
43292,
43382,
43462,
43513,
44433
]
} | متي ولد إبن الهيثم؟ | ابن الهيثم | arabic | {
"passage_answer_candidate_index": [
0
],
"minimal_answers_start_byte": [
62
],
"minimal_answers_end_byte": [
70
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
أبو علي الحسن بن الحسن بن الهيثم (354 هـ/965م-430 هـ/1040م) عالم موسوعي[1] مسلم قدم إسهامات كبيرة في الرياضيات والبصريات والفيزياء وعلم الفلك والهندسة وطب العيون والفلسفة العلمية والإدراك البصري والعلوم بصفة عامة بتجاربه التي أجراها مستخدمًا المنهج العلمي، وله العديد من المؤلفات والمكتشفات العلمية التي أكدها العلم الحديث.[2]
صحح ابن الهيثم بعض المفاهيم السائدة في ذلك الوقت اعتمادًا على نظريات أرسطو وبطليموس وإقليدس،[3] فأثبت ابن الهيثم حقيقة أن الضوء يأتي من الأجسام إلى ، وليس العكس كما ساد الاعتقاد آنذاك، وإليه تُنسب مبادئ اختراع الكاميرا، وهو أول من شرّح العين تشريحاً كاملاً ووضح وظائف أعضائها، وهو أول من درس التأثيرات والعوامل النفسية للإبصار. كما أورد كتابه المناظر معادلة من الدرجة الرابعة حول انعكاس الضوء على المرايا الكروية، ما زالت تعرف باسم "مسألة ابن الهيثم".[4]
يعتبر ابن الهيثم المؤسس الأول لعلم المناظر ومن رواد المنهج العلمي، [5][6][7][8] وهو أيضاً من أوائل الفيزيائيين التجريبيين الذين تعاملوا مع نتائج الرصد والتجارب فقط في محاولة تفسيرها رياضياً دون اللجوء لتجارب أخرى.[6]
انتقل ابن الهيثم إلى القاهرة حيث عاش معظم حياته، وهناك ذكر أنه بعلمه بالرياضيات يمكنه تنظيم فيضانات النيل. عندئذ، أمره الخليفة الفاطمي الحاكم بأمر الله بتنفيذ أفكاره تلك. إلّا أن ابن الهيثم صُدم سريعاً باستحالة تنفيذ أفكاره، وعدل عنها، وخوفًا على حياته ادعى الجنون،[9][10] فأُجبر على الإقامة بمنزله. حينئذ، كرّس ابن الهيثم حياته لعمله العلمي حتى وفاته.[11]
سيرته
ولد ابن الهيثم في البصرة سنة 354هـ/965م في فترة كانت تعد العصر الذهبي للإسلام، واختلف المؤرخون أكان من أصل عربي[12] أم فارسي.[13] مع ترجيح كونه عربي الاصل [14]،بدأ بطلب العلم خلال تلك الفترة التي قضاها في البصرة، حيث قرأ العديد من كتب العقيدة الإسلامية والكتب العلمية.[15][16] من غير المؤكد أكان ابن الهيثم سني أم شيعي، فبعض المؤرخين يؤكد أنه سني أشعري كضياء الدين سردار[17] ولورانس بيتاني[18] ومعارض للمعتزلة،[18] والبعض قال أنه معتزلي كبيتر إدوارد هودجسون،[19] أو شيعي كعبد الحميد صبرة.[20] مع ارجحية كونه من السنة [21].
جاء في كتاب إخبار العلماء بأخبار الحكماء للقفطي على لسان ابن الهيثم: فوصل قوله هذا إلى الخليفة الفاطمي الحاكم بأمر الله الذي دعاه إلى مصر لتنظيم فيضانات النيل،[22] وأمده بما يريد للقيام بهذا المشروع، وهي مهمة التي تطلبت حينئذ بناء سد في الموقع الحالي لسد أسوان،[23] وبعد أن تفقّد الموقع أدرك عدم جدوى هذا المشروع[11] لضعف الإمكانات المتاحة في ذاك الوقت، وخوفًا من غضب الخليفة، إدعى الجنون، فاحتجز بمنزله من عام 401 هـ/1011م حتى وفاة الحاكم في عام 411 هـ/1021م.[24] وخلال تلك الفترة، كتب كتابه الأشهر المناظر.
رغم أن هناك حكايات طويلة حول فرار ابن الهيثم إلى الشام، ثم مغامرته بالانتقال إلى بغداد في وقت لاحق، وقيل البصرة حيث تظاهر بالجنون، لكن من المؤكد أنه بقي في مصر حتى عام 428 هـ/1038م.[15] خلال فترة وجوده في القاهرة، ارتبط ابن الهيثم بالجامع الأزهر، الذي كان بمثابة جامعة المدينة،[25] وبعد انتهاء فترة إقامته الجبرية في منزله، كتب عشرات الأطروحات الأخرى في الفيزياء والفلك والرياضيات. ثم سافر بعد ذلك إلى الأندلس، حيث كان لديه متسع من الوقت لمساعيه العلمية والتي شملت البصريات والرياضيات والفيزياء والطب، والقيام ببعض التجارب العلمية؛ وكتب العديد من الكتب في تلك الموضوعات.
عرف ابن الهيثم بالبصري نسبةً إلى مسقط رأسه في مدينة البصرة،[15] وعرفه الغرب باسم Alhazen (نقحرة: )،[26] ولقّبوه ببطليموس الثاني [11] و<b data-parsoid='{"dsr":[9944,9960,3,3]}'>بالفيزيائي[27] في أوروبا القرون الوسطى. يعد ريزنر هو أول من أطلق عليه اسم "Alhazen"، بعدما كان يعرف باسم "Alhacen"، وهو الاسم الأقرب للنطق العربي.[28] حظي هذا العمل بسمعة كبيرة خلال العصور الوسطى. في عام 1834، اكتشفت أعمال لابن الهيثم حول مواضيع هندسية في مكتبة فرنسا الوطنية في باريس، كما توجد بعض المخطوطات الأخرى في مكتبة بودلين في أكسفورد ومكتبة ليدن.
أعماله
كان لابن الهيثم إسهامات جليلة في مجال البصريات والفيزياء والتجارب العلمية، كما كانت مساهماته في علوم الفيزياء بصفة عامة وعلم البصريات خاصةً، محل تقدير وأساس لبداية حقبة جديدة في مجال أبحاث البصريات نظريًا وعمليًا.[4] تركزت أبحاثه في البصريات على دراسة النظم البصرية باستخدام المرايا وخاصة على المرايا الكروية والمقعرة والزيغ الكروي، كما أثبت أن النسبة بين وزاوية الانكسار ليست متساوية، كما قدم عددًا من الأبحاث حول قوى تكبير العدسات.
وفي العالم الإسلامي، تأثر ابن رشد بأعمال ابن الهيثم في علم البصريات،[29] كما طوّر العالم كمال الدين الفارسي (المتوفي عام 1320م) أعمال ابن الهيثم في علم البصريات، وطرحها في كتابه تنقيح المناظر .[30] كما فسّر الفارسي وثيودوريك من فرايبرغ ظاهرة قوس قزح في القرن الرابع عشر، اعتمادًا على كتاب المناظر لابن الهيثم.[31] واعتمد العالم الموسوعي تقي الدين الشامي على أعمال ابن الهيثم والفارسي، وطوّرها في كتابه نور حدقة الإبصار ونور حقيقة النظر عام 1574م.[32]
تكريمًا لاسمه، أطلق اسمه على إحدى الفجوات البركانية على سطح القمر،[33] وفي 7 فبراير 1999، أطلق اسمه على أحد الكويكبات المكتشفة حديثًا،[34] وهو "59239 Alhazen". وفي باكستان، تم تكريم ابن الهيثم بإطلاق اسمه على كرسي طب العيون في جامعة آغاخان.[35] وفي العراق، وضعت صورته على الدينار العراقي فئة عشرة دنانير منذ ثمانينيات القرن الماضي ثم 10,000 دينار الصادرة في عام 2003،[36] كما كان اسمه يطلق على واحدة من المنشآت البحثية التي خضعت للتفتيش بواسطة مفتشي الأمم المتحدة الباحثين عن الأسلحة الكيميائية والبيولوجية في عهد الرئيس صدام حسين.[36][37]
كتاب المناظر
يعد أشهر أعمال ابن الهيثم كتابه ذي السبعة مجلدات في علم البصريات المناظر الذي كتبه بين عامي 401 هـ/1011م - 411 هـ/1021م. ترجم الكتاب إلى اللاتينية على يدي رجل دين غير معروف في نهاية القرن الثاني عشر أو بداية القرن الثالث عشر الميلاديين.[38] وكان لهذه الترجمة عظيم الأثر على العلوم الغربية،[39] كما طبعه العالم "فريدريش ريزنر" في عام 1572، تحت عنوان "الكنز البصري: الكتب السبعة للهَزَن العربي، المجلد الأول، صعود الغيوم والشفق" .[40] وقد ظهر أثر هذا الكتاب على أعمال روجر باكون الذي استشهد باسمه،[41] وعلى أعمال يوهانس كيبلر، كما أسهم في التطور الكبير للمنهج التجريبي.
نظرية الرؤية
سادت نظريتان كبيرتان حول كيفية الرؤية في العصور القديمة. النظرية الأولى نظرية الانبعاثات، التي أيدها مفكرون مثل إقليدس وبطليموس، والتي تفترض أن الإبصار يتم اعتمادًا على أشعة الضوء المنبعثة من . أما النظرية الثانية نظرية الولوج التي أيدها أرسطو وأتباعه، والتي تفترض دخول الضوء للعين بصور فيزيائية. عارض ابن الهيثم كون عملية الرؤية تحدث عن طريق الأشعة المنبعثة من العين، أو دخول الضوء للعين من خلال صور فيزيائية، وعلل ذلك بأن الشعاع لا يمكن أن ينطلق من العينين ويصل إلى النجوم البعيدة في لحظة بمجرد أن نفتح أعيننا. كما عارض الاعتقاد السائد بأن العين قد تجرح إذا نظرنا إلى ضوء شديد السطوع، ووضع بدلاً من ذلك نظرية ناجحة للغاية تفسر عملية الرؤية بأنها تحدث نتيجة خروج أشعة الضوء إلى العين من كل نقطة في الكائن، وهو ما أثبته عن طريق التجارب.[42] كما وحّد علم البصريات الهندسية مع فرضيات أرسطو الفيزيائية لتشكل أساس علم البصريات الفيزيائية الحديثة.[43] أثبت ابن الهيثم أيضًا أن أشعة الضوء تسير في خطوط مستقيمة، كما نفذ تجارب مختلفة حول العدسات والمرايا والانكسار والانعكاس.[4] وكان أيضًا أول من اختزل أشعة الضوء المنعكس والمنكسر في متجهين رأسي وأفقي، والذي كان بمثابة تطور أساسي في البصريات الهندسية،[44] واقترح نموذج لانكسار الضوء يُفضى إلى استنتاج مماثل لما أفضى إليه قانون سنيل، لكن ابن الهيثم لم يطور نموذجه بما يكفي لتحقيق تلك النتيجة.[45]
كما قدّم ابن الهيثم أول وصف واضح[46] وتحليل صحيح[47] للكاميرا المظلمة والكاميرا ذات الثقب. على الرغم من أن أرسطو وثيون الإسكندري و والفيلسوف الصيني موزي سبق لهم أن وصفوا الآثار المترتبة على مرور ضوء واحد عبر ثقب صغير، إلا أن أيًا منهم لم يذكر أن هذا الضوء سيُظهر على الشاشة صورة كل شيء في الجانب الآخر من تلك البؤرة. كان ابن الهيثم أول من شرح هذه التجربة مع مصباحه، فكان بذلك أول من نجح في مشروع نقل صورة من الخارج إلى شاشة داخلية كما في الكاميرا المظلمة التي اشتقّ الغرب اسمها من الكلمة العربية: "قُمرة"، عن طريق كلمة camera obscura اللاتينية،[48] التي تعني "الغرفة المظلمة".
بالإضافة إلى فيزياء البصريات، أرسى كتاب المناظر أسس "علم نفس البصريات".[49] أسهم ابن الهيثم أيضًا في الطب وطب العيون والتشريح وعلم وظائف الأعضاء، وكانت له تعليقات على أعمال جالينوس. وصف ابن الهيثم عملية الإبصار[50] وتكوين العين وتكوّن الصورة في العين ونظام الإبصار. كما عدل نظريات الرؤية المزدوجة وتوقع الحركة التي سبق وناقشها من قبل أرسطو وإقليدس وبطليموس.[51][52]
كانت معظم إسهاماته التشريحية وصفًا تشريحيًا لوظيفة العين كنظام بصري.[53] وفّرت له تجاربه بالكاميرا المظلمة المناخ المناسب له لتطوير نظريته في إسقاط النقطة المقابلة من الضوء من سطح جسم لتكوين الصورة على الشاشة. أحدثت مقارنته بين العين والكاميرا المظلمة توليفته بين علم التشريح وعلم البصريات، والتي شكلت أساس علم نفس البصريات، كما كان تصوره لمرور الضوء خلال الثقب في تجاربه بالكاميرا ذات الثقب، مشبّهًا انعكاس الصورة الناتج، بما يحدث في العين[49] التي تمثّل فيها الحدقة ثقب الكاميرا.[54] فيما يتعلق بعملية تكوين الصور، فقد أخطأ بموافقته لفكرة ابن سينا بأن عدسة العين هي العضو المسئول عن الرؤية، لكن الصحيح أن شبكية العين تشارك في عملية الرؤية.[51]
المنهج العلمي
ذكرت عالمة الأعصاب "روزانا غوريني" أنه "وفقًا لمعظم المؤرخين، فإن ابن الهيثم رائد المنهج العلمي الحديث".[33] فقد وضع ابن الهيثم طرق تجريبية صارمة لمراقبة التجارب العلمية للتحقق من الفرضيات النظرية و. بينما رأى بعض المؤرخين العلميين في تجاربه على فرضيات بطليموس وتفسيرها ميلاً نحو التجديد، مما جعله لا يحظى باهتمام الكافي من المؤرخين.[55]
هناك مفهوم ارتبط بأبحاث ابن الهيثم البصرية، اعتمد على النظامية والمنهجية في التجريب واستخدام المنهج العلمي في تحقيقاته العلمية. إضافة إلى ذلك، استندت تجاربه على الجمع بين الفيزياء الكلاسيكية والرياضيات (الهندسة على وجه الخصوص) واستخدام منهج الاستنتاج الاستنباطي في مجال البحث العلمي. أكّد هذا النهج الرياضي الفيزيائي في تجاربه معظم افتراضاته في كتابه المناظر، وأيّد نظرياته حول الرؤية والضوء والألوان، فضلاً عن أبحاثه في علم المرايا ودراسته لانكسار الضوء، وهو ما استفاد منه كمال الدين الفارسي وطوّره في كتابه "تنقيح المناظر".[30]
مفهوم شفرة أوكام ورد أيضًا في كتاب المناظر. فعلى سبيل المثال، بعد أن شرح كيف أن الضوء ينشأ من كائنات مضيئة، وينبعث أو ينعكس نحو العين، وقال بإن "نظرية الانبعاثات التقليدية لا لزوم لها وغير مجدية".[56]
مسألة ابن الهيثم
ضم المجلد الخامس من كتابه المناظر مناقشة ما هو يعرف الآن "بمسألة ابن الهيثم"، التي صاغها بطليموس للمرة الأولى عام 150م، وهي تتألف من رسم خطّين من نقطتين على سطح دائرة ليجتمعا في نقطة على محيط الدائرة، ويصنعان زاويتين متساويتين مع المستوى العمودي على السطح عند تلك النقطة، وهو ما يشبه العثور على نقطة على حافة طاولة بلياردو دائرية التي تستهدفها الكرة الضاربة لضرب كرة أخرى في نقطة أخرى. وبالتالي، فإن التطبيق الرئيسي لهذه المسألة في علم البصريات هو "إذا كان لدينا مصدر ضوء ومرآة كروية، هو كيف نحدد النقطة على المرآة التي ينعكس عليها الضوء لعين الناظر"، وهو ما قاده إلى معادلة من الدرجة الرابعة.[15][57] قاد ذلك مصادفةً ابن الهيثم لصياغة صيغة رياضية لجمع متوالية من القوة الرابعة، باستخدام طريقة بدائية من البرهان الرياضي بالاستقراء الرياضي، فاستنتج في النهاية طريقة يمكن استخدامها بسهولة للحصول على مجموع أي متواليات من قوى أكبر.
استخدم ابن الهيثم طريقته في إيجاد مجموع متواليات القوى، لتحديد حجم سطح مكافئ من خلال التكامل. وبالتالي، تمكن من إجراء التكامل على كثيرات الحدود حتى الدرجة الرابعة، واقترب من التوصل إلى صيغة عامة للتكامل أي من كثيرات الحدود. كان ذلك أساسًا لتطوير علم تفاضل وتكامل متناهيات الصغر.[58] كما حل ابن الهيثم مسألته باستخدام الأقطاع المخروطية والإثباتات الهندسية، وعلى الرغم من أن العديد من بعده حاولوا إيجاد حلول جبرية لتلك المسائل،[59] إلا أنه لم يتم الوصول إلى الحل إلا في عام 1997 على يدي عالم الرياضيات في جامعة أكسفورد بيتر نيومان.[60]
أعمال فيزيائية أخرى
الأبحاث البصرية
في كتاب المناظر، كان ابن الهيثم أول عالم يقول بأن الرؤية تحدث في الدماغ بدلاً من العينين. وأشار إلى أن التجارب الشخصية لها تأثير على ما يراه الناس وكيف يرونه، وأن الرؤية والتخيل أمور نسبية.[61]
إضافة إلى كتاب المناظر، كتب ابن الهيثم العديد من الأطروحات الأخرى في علم البصريات. أطروحته رسالة في الضوء كان بمثابة استكمال لكتابه المناظر، احتوت تلك الأطروحة على تحقيقات حول خصائص الإنارة والإشعاعية المشتتة خلال مختلف الوسائط الشفافة. قام ابن الهيثم أيضًا بالعديد من الفحوص التشريحية على عين الإنسان ودراسة الزيغ البصري، كما صنع أول كاميرا مظلمة والكاميرا ذات الثقب،[62] وأيضًا درس خصائص قوس قزح وكثافة الغلاف الجوي، وبحث في الظواهر السماوية المختلفة (بما في ذلك كسوف الشمس والشفق وضوء القمر). درس ابن الهيثم أيضًا الانكسار والمرايا المقعرة والكروية والعدسات المكبرة.[63]
لابن الهيثم أيضًا نظرية لشرح وهم القمر، التي لعبت دورًا هامًا في التقاليد العلمية في أوروبا في القرون الوسطى. كان يحاول تفسير ظاهرة ظهور القمر في الأفق القريب أكبر منه في السماء، وهو النقاش الذي لم يتم حله حتى يومنا هذا. اعترض ابن الهيثم على نظرية بطليموس حول الانكسار، وقال أن صورة القمر زائفة وليست حقيقية. وقال أن الحكم على مسافة كائن يعتمد على ماهية ما هو موجود بين الكائن والرائي. وفي حالة القمر، لا يوجد أشياء وسيطة، لذلك، وحيث أن حجم الكائن يعتمد على بعد من يراه عنه، وهو في هذه الحالة مسافة غير محددة، لذا يبدو القمر أكبر في الأفق. اعتمدت أعمال من روجر باكون وجون بيكهام وويتلو على تفسير ابن الهيثم، وبدأ تقبل فكرة وهم القمر تدريجيًا كظاهرة نفسية، مع رفض نظرية بطليموس في القرن السابع عشر.[64]
في مخطوطته ميزان الحكمة ، ناقش ابن الهيثم كثافة الغلاف الجوي للأرض وربط بينه وبين الارتفاع، ودرس أيضًا الانكسار في الغلاف الجوي. اكتشف أن الشفق يبدأ أو ينتهي، عندما تكون الشمس تحت الأفق بتسع عشرة درجة، وحاول قياس ارتفاع الغلاف الجوي على هذا الأساس.[4]
الفيزياء الفلكية
في مجال الفيزياء الفلكية والميكانيكا السماوية، ذكر ابن الهيثم في أطروحته الخلاصة في علم الفلك أن الأجرام السماوية يمكن تفسير ظواهرها قوانين الفيزياء.[65] وضم كتابه ميزان الحكمة نقااشات في الاستاتيكا والفيزياء الفلكية والميكانيكا السماوية. كما ناقش نظرية تجاذب الكتل، وكان على دراية بمقادير التسارع من مسافة ما الناتج عن الجاذبية.[63] وفي مخطوطة مقالة في قرسطون هي أطروحه حول مراكز الثقل. لا يعرف الكثير عن هذا العمل، باستثناء ما نقله عنه عبد الرحمن الخازني في القرن الثاني عشر الميلادي. في هذه المخطوطة، وضع ابن الهيثم نظرية حول أن ثقل الأجسام يختلف بحسب المسافة التي تفصلها عن مركز الأرض.[66]
وفي مخطوطة آخرى مقالة في ضوء القمر التي كتبها قبل كتابه المناظر، كانت أول محاولة ناجحة للجمع بين علم الفلك الرياضي والفيزياء، وفيها أقدم محاولة تطبيق المنهج التجريبي في علم الفلك والفيزياء الفلكية. وفيها فنّد الفكرة الشائعة بأن القمر يعكس ضوء الشمس كالمرآه، وصحح ذلك بأن "القمر يعكس الضوء من تلك الأجزاء من سطحه التي يسقط عليها أشعة الشمس". وليثبت أن "الضوء ينبعث من كل نقطة على سطح القمر المضيء"، صنع جهاز تجارب مبتكر.[67] وفقًا لمتياس شرام:
أعماله في علم الفلك
تشكيكه في نظريات بطليموس
انتقد ابن الهيثم في مخطوطته شكوك على بطليموس التي نشرها بين عامي 416 هـ و419 هـ، العديد من أعمال بطليموس بما في ذلك كتبه المجسطي و<i data-parsoid='{"dsr":[27928,27948,2,2]}'>الكواكب المفترضة و<i data-parsoid='{"dsr":[27950,27962,2,2]}'>البصريات، مشيرًا إلى الكثير من المتناقضات التي وجدها في هذه الأعمال. اعتبر ابن الهيثم أن بعض الأجهزة الرياضية التي استخدمها بطليموس في علم الفلك، وخاصة معدل المسار، فشلت في الخصائص الفيزيائية للحركة الدائرية المنتظمة، وكتب نقدًا لاذعًا حول الواقع المادي لنظام بطليموس الفلكي، مشيرًا إلى عبثية اقتراحه بالربط بين الحركات الفيزيائية، والنقاط والخطوط والدوائر الرياضية الوهمية.[68]
وجّه ابن الهيثم المزيد من الانتقادات لأعمال بطليموس سواءً بالتجربة أو الملاحظة أو الاستنباط،[69] لاستخدام بطليموس للحدس في نظرياته بدلاً من تسجيله لملاحظات حول الظواهر، وهو ما لم يرض عنه ابن الهيثم بسبب اصراره على استخدام التجارب العلمية. وخلافًا لبعض علماء الفلك الذين انتقدوا في وقت لاحق نظام بطليموس على أساس كونه يتعارض مع فلسفة الفيزياء الأرسطية، كان ابن الهيثم يعارضه بملاحظاته التجاربية والتناقضات الداخلية في أعمال بطليموس.[70] وقد قال ابن الهيثم في مخطوطته، معلقًا ابن الهيثم على صعوبة تحقيق المعرفة العلمية:
وقال أن نقد تلك النظريات التي تسيطر على كتاب المجسطي، سيكون لها دورًا كبيرًا في نمو المعرفة العلمية:
مخطوطة تكوين العالم
في مخطوطته تكوين العالم، على الرغم من انتقاداته الموجهة إلى بطليموس، تقبّل ابن الهيثم حول نظرية بطليموس حول كون الأرض مركز الكون،[71] وقدّم وصفا تفصيليا للمجالات السماوية في تلك المخطوطة:
في الوقت الذي كان فيه ابن الهيثم يحاول دراسة نظرية بطليموس تلك رياضياتيًا، قال بأن كل من كواكب بطليموس لها فلكها الخاص بها. تُرجم هذا العمل إلى العبرية واللاتينية في القرنين الثالث والرابع عشر الميلاديين، وكان له تأثير على علماء فلك مثل جورج فون بيورباخ[9] في أوروبا العصور الوسطى وعصر النهضة.[72][73]
نماذج حركات الكواكب السبعة
كانت مخطوطته نماذج حركات الكواكب السبعة التي كتبها عام 428 هـ عن علم الفلك. احتوت النسخة التي لا تزال باقية من هذه المخطوطة، والتي تم اكتشافها مؤخرًا رغم فقد معظمها، لذلك لم تنشر، وكما فعل في مخطوطة شكوكه على أعمال بطليموس. وصف ابن الهيثم أول نموذج بعد نموذج بطليموس حول حركة الكواكب. لم تكن المخطوطة متعلقة بعلم الكون، حيث وضع فيها دراسة هندسية منهجية حول ميكانيكية ، وهو ما أدى بدوره إلى تطورات مبتكرة في هندسة متناهيات الصغر.[74]
كان تجربته لنموذجه أول رفض لأفكار معدل المسار[75] والدوائر الفلكية،[76] والفلسفة الطبيعية في علم الفلك. طرح نموذج أيضًا فكرة دوران الأرض حول محورها،[77] وأن مراكز الحركة نقاط هندسية دون دلالات مادية، مثلما أثبت يوهانس كيبلر ذلك بعد قرون.[78] وفي المخطوطة، وصف ابن الهيثم أيضًا تصوّرا مبكرا لشفرة أوكام، حيث افترض وجود بعض الخصائص التي تميز الحركات الفلكية في حدها الأدنى، في محاولة منه في نموذجه للكواكب لتجاهل الفرضيات الكونية التي لا يمكن ملاحظتها من الأرض.[79]
أعمال فلكية أخرى
فرّق ابن الهيثم بين علم التنجيم وعلم الفلك، وفنّد دراسة التنجيم، وذلك بسبب الأساليب التي يستخدمها المنجمون التي تعتمد على بدلاً من التجربة، ولتعارض التنجيم مع الإسلام.[80]
في كتاب المناظر، كان ابن الهيثم أول من اكتشف أن المجالات السماوية لا تتكون من أجسام صلبة. اكتشف أيضًا أن الفضاء أقل كثافة من الهواء، وهو ما أثبته بعد ذلك ويتلو، وكان لها تأثير كبير على أعمال كوبرنيكس وتيخو براهي في علم الفلك.[81]
كتب ابن الهيثم أيضًا أطروحة بعنوان في درب التبانة،[82] والذي حل فيها المسائل المتعلقة بالمجرة وتزيح درب التبانة.[74] قديمًا، اعتقد أرسطو أن درب التبانة تكوّن نتيجة ألسنة نيران بعض النجوم الكثيرة الكبيرة المتقاربة من بعضها البعض، وأن هذه النيران تشتعل في الجزء العلوي من الغلاف الجوي في مجالات أقمار تلك النجوم.[83] استنكر ابن الهيثم ذلك لأنه ليس لمجرة درب التبانة تزيح، وهي بعيدة جدًا عن الأرض ولا تنتمي لغلاف الأرض الجوي.[84] وكتب أنه إذا كانت مجرة درب اللبانة تقع حول الغلاف الجوي للأرض، "يجب على المرء أن يجد فرقًا في الموقع بالنسبة للنجوم الثابتة." ووصف طريقتين لوصف تزيح مجرة درب اللبانة: "إما عندما يلاحظ المرء درب التبانة في مناسبتين مختلفتين من نفس البقعة من الأرض، أو عندما ينظر أحد إليها في وقت واحد من مكانين متباعدين فوق سطح الأرض." وقدم أول محاولة لمراقبة وقياس تزيح مجرة درب اللبانة، وأثبت أنه ما دام ليس هناك تزيح لمجرة درب التبانة، فهي لا تنتمي إلى الغلاف الجوي.[85]
في عام 1858م، إدعى محمد والي بن محمد جعفر في كتابه "شجراف نامه"، أن ابن الهيثم كتب مخطوطة مراتب السماء تصوّر فيها نموذجا للكواكب مشابه لنموذج تيخو براهي، حيث تدور الكواكب حول الشمس والتي بدورها تدور حول الأرض. ومع ذلك، لكن هذا التحقق من هذا الادعاء يبدو مستحيلاً، حيث لم يتم سرد مخطوطته تلك في قائمة كتب ابن الهيثم المعروفة.[86]
أعماله في الرياضيات
في الرياضيات، اعتمد ابن الهيثم في عمله على أعمال إقليدس وثابت بن قرة. فقد وضع نظامًا للقطع المخروطي ونظرية الأعداد، والتي تعتبر من أقدم أعمال الهندسة التحليلية، وربط بين الجبر والهندسة، وهو ما استفاد منه رينيه ديكارت في تطوير الهندسة التحليلية وإسحاق نيوتن في التفاضل والتكامل.[87]
الميكانيكا
في مجالات الديناميكا و، ناقش ابن الهيثم مخطوطته رسالة في المكان نظريات حركة الأجسام. وأكد أن الأجسام في حركة دائمة ما لم يوقفها قوة خارجية أو يتغير اتجاهها.[63] كان هذا مماثلا لمفهوم القصور الذاتي، ولكنه لم يحقق تلك الفرضية بالتجربة. كانت إضافته الرئيسية في الميكانيكا التقليدية، تعريفه لقوة الاحتكاك، التي أثبتها جاليليو جاليلي بعد عدة قرون، وصيغت بعد ذلك في قانون نيوتن الأول للحركة. وفي نفس المخطوطة، عارض فكرة أرسطو بأن الطبيعة تمقت فراغ، واستخدم الهندسة لإثبات أن المكان هو فراغ ثلاثي الأبعاد بين الأسطح الداخلية للجسم الذي يحتويه.[88] كما اكتشف ابن الهيثم أيضًا مفهوم القوة الدافعة الذي أصبح جزءً من قانون نيوتن الثاني للحركة، في نفس الوقت تقريبًا الذي اكتشف فيه ابن سينا ذلك.[89]
وفي كتاب المناظر، وضع العديد من ملاحظات ابن الهيثم التجاربية في الميكانيكا، وكيف استخدم نتائج تجاربه لتفسير ظواهر ضوئية معينة باستخدام القياس الميكانيكي. أجرى ابن الهيثم تجارب باستخدام قذائف، وخلُص إلى أنه "وحدها القذائف القوية بما يكفي لها القدرة على اختراق الأسطح، في حين أن التي تسقط بزاويا مائلة تحيد. فعلى سبيل المثال، لشرح الانكسار من وسط قليل الكثافة إلى آخر أكثر كثافة وباستخدام القياس الميكانيكي، ألقى ابن الهيثم كرة حديد على لوح صخري رقيق يغطي حفرة واسعة في صفيحة معدنية عموديًا فكسرته واخترقت، في حين عندما ألقاها بزاوية مائلة بنفس القوة ومن نفس الارتفاع لم تخترق". فأوضح بذلك الفارق بين الاصطدام المرن، وغير المرن، واستخدم ابن الهيثم هذه النتيجة لشرح كيف أن الضوء الكثيف المباشر يؤذي العينين: "بتطبيقه للقياس الميكانيكي ليبين تأثير أشعة الضوء على العين، استخدم ابن الهيثم أشعة ضوئية قوية عمودية وأخرى ضعيفة مائلة، ليثبت أنه وحدها الأشعة القوية التي تخرج عموديًا من كل نقطة على سطح الكائنات المضيئة، هي القادرة على اختراق العين."[90]
الهندسة
في الهندسة، طوّر ابن الهيثم علم الهندسة التحليلية وربط بين الجبر والهندسة. كما اكتشف ابن الهيثم صيغة إضافة أول 100 عدد طبيعي، واستخدم ابن الهيثم برهانًا هندسيًا لإثبات تلك الصيغة.[91]
كانت أول محاولة لابن الهيثم لإثبات مسلمة التوازي الإقليدية والمسلمة الخامسة في كتاب العناصر لإقليدس، باستخدام البرهان بنقض الفرض،[92] حيث قدم مفهومي الحركة والتحويل في الهندسة.[93] كما اكتشف رباعي أضلاع لامبرت، الذي سماه بوريس إبراموفيتش روزنفيلد بـ "رباعي أضلاع ابن الهيثم-لامبرت"،[94] وحاول أيضًا إثبات أوجه تشابهها مع مسلمة بلاي فير.[59] كانت نظرياته حول رباعيات الأضلاع بما في ذلك رباعية لامبرت، أولى النظريات في الهندسة الإهليجية والهندسة الزائدية. هذه النظريات، إضافة إلى بدائلها المسلم بها مثل مسلمة بلاي فير، يمكن اعتبارها أول بداية للهندسة اللا إقليدية. كان لأعماله تأثيرًا كبيرًا على علماء الهندسة الفرس كعمر الخيام ونصير الدين الطوسي والأوروبيين كويتلو وجرسونيدس وجون واليس وساتشيري[95] وكريستوفر كالفوس.[96]
في الهندسة الأولية، حاول ابن الهيثم في مخطوطته مقالة في تربيع الدائرة حل مسألة تربيع الدائرة باستخدام الأشكال الهلالية، ولكنه توقف حينما وجدها مهمة مستحيلة.[15] تناول ابن الهيثم أيضًا مشاكل أخرى هندسية أولية (إقليدية) ومتقدمة (أبولونية وأرخميدية)، وكان أول من حلّ بعضها.[22]
نظرية الأعداد
تضمنت اسهاماته في نظرية الأعداد أعماله حول الأعداد المثالية. وفي مخطوطته مقالة في التحليل والتركيب، كان ابن الهيثم أول من يدرك أن كل عدد مثالي له الصيغة 2ن−1(2ن−1) حيث 2ن−1 هو عدد أولي، لكنه لم يتمكن من إثبات هذه النتيجة بنجاح (أثبت أويلر ذلك في القرن الثامن عشر).[15]
حلّ ابن الهيثم مسائل تتضمن حالات التطابق باستخدام ما يسمى الآن مبرهنة ويلسون. وفي كتابه المناظر، قال ابن الهيثم أنه لحل نظام من التطابقات، هناك طريقتين، "الأولى" الطريقة الكنسية مثلما ذكر ويلسون، و"الثانية" تشبه مبرهنة الباقي الصيني.[15]
أعمال أخرى
علم النفس
في علم النفس والموسيقى، كان لابن الهيثم مخطوطة حول تأثير الأنغام على أرواح الحيوانات، والتي تعد أقدم مخطوطة تتعامل مع تأثير الموسيقى على الحيوانات. في تلك المخطوطة، قال سرعة الجمل تزداد وتقل مع استخدام الحداء، وضرب أمثلة أخرى حول كيفية تأثير الموسيقى على سلوك الحيوان وسيكولوجيته، وقد أجرى تجاربه على الطيور والخيول والزواحف. وحتى القرن التاسع عشر، اعتقد معظم علماء الغرب بأن الموسيقى لها تأثير واضح على ظاهر الإنسان، ولكن التجارب أثبتت وجهة نظر ابن الهيثم بأن الموسيقى لها تأثير على الحيوانات أيضًا.[97] كما أكد العالم النفسي السوداني عمر خليفة أنه ينبغي اعتبار ابن الهيثم "مؤسس علم النفس التجريبي"، لعمله الرائد في علم نفس الإدراك البصري والخدع البصرية،[98] وهو أيضًا مؤسس علم النفس الفيزيقي، أحد مقدمات لعلم النفس الحديث.
الهندسة المدنية
في مجال الهندسة المدنية، يعد أهم أعماله المدنية استدعاء الخليفة الفاطمي الحاكم بأمر الله له لتنظيم فيضان النيل في مصر.[99] أعد ابن الهيثم دراسة علمية مفصلة حول الفيضان السنوي لنهر النيل، ورسم ابن الهيثم خطة لبناء سد، في موقع سد أسوان في العصر الحديث. وأثناء معاينته العملية للموقع لاحقًا، تبين له عدم جدوى هذا المخطط،[100] ثم إدعى الجنون ليفلت من عقاب الخليفة.[101] كما ذكر عبد الرحمن الخازني، أن ابن الهيثم كتب أيضًا مخطوطة تُقدّم وصفًا لعمل ساعة مائية.[102]
الفلسفة
في الفلسفة، انتقد ابن الهيثم في مخطوطة رسالة في المكان مفهوم التوبوس عند أرسطو. ففي فيزياء أرسطو، ذكر أرسطو أن المكان هو الشئ ثنائي الأبعاد الساكن الذي يحتوي الجسم ويتصل به. اختلف ابن الهيثم مع ذلك، وأثبت أن المكان هو فراغ ثلاثي الأبعاد بين الأسطح الداخلية للجسم الذي يحتويه. وأوضح أن المكان أقرب إلى ، مما ألقى الضوء على مفهوم المكان عند رينيه ديكارت في القرن السابع عشر. بعد رسالة في المكان، كتب ابن الهيثم مخطوطته قول في المكان، والتي قدّم فيها إثباتًا هندسيًا حول هندسية المكان، يعارض مفهوم أرسطو الفلسفي حول المكان. وقد كتب عبد اللطيف البغدادي المؤيد لرأي أرسطو الفلسفي حول المكان، ردًا على تلك الفكرة بكتابه "الرد على ابن الهيثم في المكان".[88]
ناقش ابن الهيثم أيضًا تخيل الفضاء وآثاره المعرفية في كتاب المناظر. كما أدى إثباته بالتجربة لنموذج ولوج الرؤية إلى تغييرات في فهم طريقة الإدراك البصري للفضاء، على النقيض من نظرية انبعاث الرؤية السابقة التي أيدها إقليدس وبطليموس.[103]
يعتقد البعض أن نظريات ابن الهيثم حول الألم و متأثرة بالفلسفة البوذية، فقد كتب أن كل إحساس هو شكل من أشكال المعاناة، وأن ما يدعوه الناس بالألم هو مجرد مبالغة في التخيل؛ إذ لا يوجد فرق نوعي ولكن فقط فرق كمّي بين الألم والإحساس العادي.[104]
العلوم الدينية
كتب ابن الهيثم عملاً دينيًا، تطرق فيه للنبوة ووضع نظامًا ذا معايير فلسفية لمقارعة المكذبين في زمنه.[105] كما كتب مخطوطة حول "العثور على إتجاه القبلة بالحساب".[82]
وقد كتب في مخطوطته حول شكوكه فيما يتعلق ببطليموس:
في مخطوطة الحركة المتعرجة ، كتب ابن الهيثم:
وصف ابن الهيثم منهجه، فقال:
مؤلفاته
وفقًا لمؤرخي العصور الوسطى، ألف وكتب ابن الهيثم أكثر من 200 كتاب، وعمل على طائفة واسعة من الموضوعات، منها ما لا يقل عن 96 عمل علمي معروف. وفقدت معظم أعمالهُ حاليا، ولكن ما زال باقيًا أكثر من 50 عمل منها، وخاصة في علم البصريات والذي لم يصل إلينا سوى من خلال النسخ المترجمة إلى اللغة اللاتينية. كما ترجمت كتبهُ في علم الكون خلال العصور الوسطى، إلى اللغة اللاتينية والعبرية وغيرها من اللغات. وبقيت نحو نصف أعماله في الرياضيات، ونحو 23 عملاً في علم الفلك، و 14 في علم البصريات، وأعمال قليلة في موضوعات أخرى.[106]
من أعماله:[107]
| https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86%20%D8%A7%D9%84%D9%87%D9%8A%D8%AB%D9%85 |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
1063,
1170,
2457,
3655,
4280,
4411,
4737,
5037,
5142,
5280,
6397,
6509,
7617,
7729,
9124,
9272,
11135,
11276,
12628,
12769,
14332,
14445,
16224,
16335,
18135,
18247,
19616,
19768,
21968,
22081,
23733,
23847,
25761,
25874,
27478,
30030
],
"plaintext_end_byte": [
1062,
1169,
2456,
3654,
4279,
4410,
4736,
4986,
5141,
5272,
6352,
6501,
7563,
7721,
9082,
9228,
11074,
11239,
12589,
12732,
14290,
14436,
16182,
16328,
18090,
18239,
19571,
19721,
21923,
22073,
23688,
23838,
25719,
25866,
27448,
30009,
30165
]
} | సారవకోట మండలంలోని అతి పెద్ద చెరువు ఏది ? | ఆంధ్రప్రదేశ్ మండలాలు | telugu | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
పాలనా వ్వవస్థ పరంగా భారత దేశం కొన్ని రాష్ట్రాల సముదాయం (Union of States). ప్రతి రాష్ట్రాన్ని కొన్ని జిల్లాలుగా విభజించారు. (కొన్ని రాష్ట్రాలలో కొన్ని జిల్లాలను కలిపి ఒక రెవిన్యూ డివిజన్గా కూడా పరిగణిస్తారు.) ఒక్కొక్క జిల్లాను కొన్ని ఉప విభాగాలుగా చేశారు. ఇలాంటి ఉప విభాగాలను తాలూకా, తహసీలు, మండలం , పరగణా, మహాకుమా వంటి పేర్లతో పిలుస్తారు. అత్యధిక రాష్ట్రాలలో "తాలూకా", "తహసీలు", "మండల్" పేర్లు వాడుకలో ఉన్నాయి.
సాధారణంగా జిల్లాలో విభాగాలు ఇలా ఉంటాయి
పెద్ద నగరమైతే అది ఒక మునిసిపల్ కార్పొరేషన్ (మహానగర పాలిక)గా పరిగణింపబడుతుంది.
ఒకమాదిరి పట్టణమైతే అది ఒక మునిసిపాలిటీ (నగరపాలిక)గా పరిగణింపబడుతుంది.
పెద్ద గ్రామాన్ని "నగర పంచాయితీ"గా పరిగణించడం కొన్ని రాష్ట్రాలలో జరుగుతుంది.
తతిమ్మా వాటిలో కొన్ని కొన్ని గ్రామాల సముదాయాన్ని ఒక మండలము లేదా తహసీలు లేదా తాలూకాగా విభజించడం జరుగుతుంది.
కొన్ని గ్రామ పంచాయితీల సముదాయాన్ని "బ్లాక్" లేదా "సమితి" అనే విభాగం (తాలూకా కంటే చిన్నది మరియు పంచాయితీ కంటే పెద్దది) కూడా కొన్ని రాష్ట్రాలలో ఉంది.
ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లో పరిపాలనా సౌలభ్యం కొరకు, రాష్ట్రాన్ని 23 జిల్లాలుగా, 1124 రాజస్థ మండలాలుగా విభజించారు.కొత్తగా25 అర్బన్ మండలాలను ఏర్పాటు చేయబోతున్నట్లు ప్రభుత్వం 18.3.2013 న ప్రకటించింది.అవి: విశాఖ-2, విశాఖ-3, విజయవాడ-2, విజయవాడ-3, తెనాలి, గుంటూరు, నెల్లూరు, కరీంనగర్, నిజామాబాద్, మహబూబ్నగర్, తిరుపతి, చిత్తూరు, అనంతపురం, విజయనగరం, శ్రీకాకుళం, రాజమండ్రి, ఏలూరు, ఒంగోలు, కడప, కర్నూలు, ఖమ్మం, వరంగల్-2, ఆదిలాబాద్, నల్లగొండ, రంగారెడ్డి అర్బన్ మండలాలు.
ఆంధ్ర ప్రదేశ్లో ఇంతకు పూర్వం తాలూకా, పంచాయితీ సమితి (బ్లాక్) విభజన ఉండేది. కాని నందమూరి తారక రామారావు ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్న సమయంలో ఈ వ్యవస్థకు బదులుగా మండలవిభజన వ్యవస్థను ప్రవేశపెట్టడం జరిగింది. రాష్ట్రంలో మండలాలు ఇక్కడ ఇవ్వబడ్డాయి.
మండలాల కోడ్ మరియు వరుస సంఖ్య ఒకటేనని గమనించగలరు.
ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మండలాలు: ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లో పరిపాలనా సౌలభ్యం కొరకు, రాష్ట్రాన్ని 23 జిల్లాలుగా, 1124 రాజస్థ మండలాలుగా విభజించారు.
మన రాష్ట్రంలో అత్యధిక మండలాలు గల జిల్లా చిత్తూరు (66), అతి తక్కువ మండలాలు గల జిల్లా హైదరాబాదు (16).
శ్రీకాకుళం జిల్లా
జిల్లా కోడ్: 1
జిల్లాలోని మండలాల సంఖ్య: 37
మండలాల కోడ్ మరియు వరుస సంఖ్య ఒకటేనని గమనించగలరు.
1 వీరఘట్టం
2 వంగర
3 రేగిడి ఆమదాలవలస
4 రాజాం
5 గంగువారి సింగడాం
6 లావేరు
7 రణస్థలం
8 ఎచ్చెర్ల
9 పొందూరు
10 సంతకవిటి
11 బూర్జ
12 పాలకొండ
13 సీతంపేట
14 భామిని
15 కొత్తూరు
16 హీరమండలం
17 సరుబుజ్జిలి
18 ఆమదాలవలస
19 శ్రీకాకుళం మండలం
20 గార
21 పోలాకి
22 నరసన్నపేట
23 జలుమూరు
24 సారవకోట
25 పాతపట్నం
26 మెళియాపుట్టి
27 టెక్కలి
28 కోటబొమ్మాళి
29 సంతబొమ్మాళి
30 నందిగం
31 వజ్రపుకొత్తూరు
32 పలాస
33 మందస
34 సోంపేట
35 కంచిలి
36 కవిటి
37 ఇచ్ఛాపురం
38 లక్ష్మీనరసుపేట ***
విజయనగరం జిల్లా
జిల్లా కోడ్: 2
జిల్లాలోని మండలాల సంఖ్య: 34
1 కొమరాడ
2 గుమ్మలక్ష్మీపురం
3 కురుపాం
4 జియ్యమ్మవలస
5 గరుగుబిల్లి
6 పార్వతీపురం
7 మక్కువ
8 సీతానగరం
9 బలిజిపేట (విజయనగరం జిల్లా)
10 బొబ్బిలి
11 సాలూరు
12 పాచిపెంట
13 రామభద్రపురం
14 బాడంగి
15 తెర్లాం
16 మెరకముడిదాం
17 దత్తిరాజేరు
18 మెంటాడ
19 గజపతినగరం
20 బొండపల్లి
21 గుర్ల
22 గరివిడి
23 చీపురుపల్లి
24 నెల్లిమర్ల
25 పూసపాటిరేగ
26 భోగాపురం
27 డెంకాడ
28 విజయనగరం మండలం
29 గంట్యాడ
30 శృంగవరపుకోట
31 వేపాడ
32 లక్కవరపుకోట
33 జామి
34 కొత్తవలస
విశాఖపట్టణం జిల్లా
జిల్లా కోడ్: 3
జిల్లాలోని మండలాల సంఖ్య: 43
1 ముంచింగిపుట్టు
2 పెదబయలు
3 హుకుంపేట
4 దుంబిరిగూడ
5 అరకులోయ
6 అనంతగిరి
7 దేవరాపల్లి
8 చీదికడ
9 మాడుగుల
10 పాడేరు
11 గంగరాజు మాడుగుల
12 చింతపల్లి
13 గూడెం కొత్తవీధి
14 కొయ్యూరు
15 గోలుకొండ
16 నాతవరం
17 నర్సీపట్నం
18 రోలుగుంట
19 రావికమతం
20 బుచ్చయ్యపేట
21 చోడవరం
22 కె.కోటపాడు
23 సబ్బవరం
24 పెందుర్తి
25 ఆనందపురం
26 పద్మనాభం
27 భీమునిపట్నం
28 విశాఖపట్నం గ్రామీణ
29 విశాఖపట్నం (పట్టణ)
30 గాజువాక
31 పెదగంట్యాడ
32 పరవాడ
33 అనకాపల్లి
34 మునగపాక
35 కశింకోట
36 మాకవరపాలెం
37 కొత్తఊరట్ల
38 పాయకరావుపేట
39 నక్కపల్లి
40 శృంగరాయవరం
41 ఎలమంచిలి
42 రాంబిల్లి
43 అచ్చితాపురం
తూర్పు గోదావరి
జిల్లా కోడ్: 4
జిల్లాలోని మండలాల సంఖ్య: 59
సంఖ్యపేరుసంఖ్యపేరుసంఖ్యపేరు1మారేడుమిల్లి21పిఠాపురం41కపిలేశ్వరపురం2వై.రామవరం22కొత్తపల్లె42ఆలమూరు3అడ్డతీగల23కాకినాడ(గ్రామీణ)43ఆత్రేయపురం4రాజవొమ్మంగి24కాకినాడ (పట్టణ)44రావులపాలెం5కోటనందూరు25సామర్లకోట45పామఱ్ఱు6తుని26రంగంపేట46కొత్తపేట7తొండంగి27గండేపల్లి47పి.గన్నవరం8గొల్లప్రోలు28రాజానగరం48అంబాజీపేట9శంఖవరం29రాజమండ్రి (గ్రామీణ)49ఐనవిల్లి10ప్రత్తిపాడు30రాజమండ్రి (పట్టణ)50ముమ్మిడివరం11ఏలేశ్వరం31కడియం51ఐ.పోలవరం12గంగవరం32మండపేట52కాట్రేనికోన13రంపచోడవరం33అనపర్తి53ఉప్పలగుప్తం14దేవీపట్నం34బిక్కవోలు54అమలాపురం15సీతానగరం35పెదపూడి55అల్లవరం16కోరుకొండ36కరప56మామిడికుదురు17గోకవరం37తాళ్ళరేవు57రాజోలు18జగ్గంపేట38కాజులూరు58మలికిపురం19కిర్లంపూడి39రామచంద్రాపురం59సఖినేటిపల్లి20పెద్దాపురం40రాయవరం60రౌతులపూడి
పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా
జిల్లా కోడ్: 5
జిల్లాలోని మండలాల సంఖ్య: 48
1 జీలుగుమిల్లి17 నిడదవోలు33 ఉండి2 బుట్టాయగూడెం18 తాడేపల్లిగూడెం34 ఆకివీడు3 పోలవరం19 ఉంగుటూరు35 కాళ్ళ4 తాళ్ళపూడి20 భీమడోలు36 భీమవరం5 గోపాలపురం21 పెదవేగి37 పాలకోడేరు6 కొయ్యలగూడెం22 పెదపాడు38 వీరవాసరము7 జంగారెడ్డిగూడెం23 ఏలూరు39 పెనుమంట్ర8 టి.నరసాపురం24 దెందులూరు40 పెనుగొండ9 చింతలపూడి25 నిడమర్రు41 ఆచంట10 లింగపాలెం26 గణపవరం(ప.గో)42 పోడూరు11 కామవరపుకోట27 పెంటపాడు43 పాలకొల్లు12 ద్వారకా తిరుమల28 తణుకు44 యలమంచిలి13 నల్లజర్ల29 ఉండ్రాజవరం45 నరసాపురం14 దేవరపల్లి30 పెరవలి46 మొగల్తూరు15 చాగల్లు31 ఇరగవరం47 veleru padu16 కొవ్వూరు32 అత్తిలి48 kukunooru
కృష్ణా జిల్లా
జిల్లా కోడ్: 6
జిల్లాలోని మండలాల సంఖ్య: 50
1 జగ్గయ్యపేట18 పెనమలూరు35 నాగాయలంక2 వత్సవాయి19 తోట్లవల్లూరు36 కోడూరు3 పెనుగంచిప్రోలు20 కంకిపాడు37 మచిలీపట్నం4 నందిగామ21 గన్నవరం38 గూడూరు5 చందర్లపాడు22 అగిరిపల్లి39 పామర్రు6 కంచికచెర్ల23 నూజివీడు40 పెదపారుపూడి7 వీరులపాడు24 చాట్రాయి41 నందివాడ8 ఇబ్రహీంపట్నం25 ముసునూరు42 గుడివాడ9 జి.కొండూరు26 బాపులపాడు43 గుడ్లవల్లేరు10 మైలవరం27 ఉంగుటూరు44 పెడన11 ఏ.కొండూరు28 ఉయ్యూరు45 బంటుమిల్లి12 గంపలగూడెం29 పమిడిముక్కల46 ముదినేపల్లి13 తిరువూరు30 మొవ్వ47 మండవల్లి14 విస్సన్నపేట31 ఘంటసాల48 కైకలూరు15 రెడ్డిగూడెం32 చల్లపల్లి49 కలిదిండి16 విజయవాడ గ్రామీణ33 మోపిదేవి50 కృతివెన్ను17 విజయవాడ పట్టణం34 అవనిగడ్డ
గుంటూరు జిల్లా
జిల్లా కోడ్: 7
జిల్లాలోని మండలాల సంఖ్య: 57
1.మాచెర్ల
2.రెంటచింతల
3.గురజాల
4.దాచేపల్లి
5.మాచవరం
6.బెల్లంకొండ
7.అచ్చంపేట
8.క్రోసూరు
9.అమరావతి
10.తుళ్ళూరు
11.తాడేపల్లి
12.మంగళగిరి
13.తాడికొండ
14.పెదకూరపాడు
15.సత్తెనపల్లె
16.రాజుపాలెం
17.పిడుగురాళ్ల
18.కారంపూడి
19.దుర్గి
20.వెల్దుర్తి(గుంటూరు)
21.బొల్లాపల్లి
22.నకరికల్లు
23.ముప్పాళ్ల
24.ఫిరంగిపురం
25.మేడికొండూరు
26.గుంటూరు
27.పెదకాకాని
28.దుగ్గిరాల
29.కొల్లిపర
30.కొల్లూరు
31.వేమూరు
32.తెనాలి
33.చుండూరు
34.చేబ్రోలు
35.వట్టిచెరుకూరు
36.ప్రత్తిపాడు
37.ఎడ్లపాడు
38.నాదెండ్ల
39.నరసరావుపేట
40.రొంపిచెర్ల
41.ఈపూరు
42.శావల్యాపురం
43.వినుకొండ
44.నూజెండ్ల
45.చిలకలూరిపేట
46.పెదనందిపాడు
47.కాకుమాను
48.పొన్నూరు
49.అమృతలూరు
50.చెరుకుపల్లి
51.భట్టిప్రోలు
52.రేపల్లె
53.నగరం
54.నిజాంపట్నం
55.పిట్టలవానిపాలెం
56.కర్లపాలెం
57.బాపట్ల
ప్రకాశం జిల్లా
జిల్లా కోడ్: 8
జిల్లాలోని మండలాల సంఖ్య: 56
1.యర్రగొండపాలెం
2.పుల్లలచెరువు
3.త్రిపురాంతకము
4.కురిచేడు
5.దొనకొండ
6.పెద్దారవీడు
7.దోర్నాల
8.అర్ధవీడు
9.మార్కాపురం
10.తర్లపాడు
11.కొంకణమిట్ల
12.పొదిలి
13.దర్శి
14.ముండ్లమూరు
15.తాళ్ళూరు
16.అద్దంకి
17.బల్లికురవ
18.సంతమాగులూరు
19.యద్దనపూడి
20.మార్టూరు
21.పర్చూరు
22.కారంచేడు
23.చీరాల
24.వేటపాలెం
25.ఇంకొల్లు
26.జే.పంగులూరు
27.కొరిసపాడు
28.మద్దిపాడు
29.చీమకుర్తి
30.మర్రిపూడి
31.కనిగిరి
32.తిమ్మారెడ్డిపల్లె
33.బేస్తవారిపేట
34.కంభం
35.రాచర్ల
36.గిద్దలూరు
37.కొమరోలు
38.చంద్రశేఖరపురం
39.వెలిగండ్ల
40.పెదచెర్లోపల్లి
41.పొన్నలూరు
42.కొండపి
43.సంతనూతలపాడు
44.ఒంగోలు
45.నాగులుప్పలపాడు
46.చినగంజాము
47.కొత్తపట్నం
48.టంగుటూరు
49.జరుగుమిల్లి
50.కందుకూరు
51.వోలేటివారిపాలెము
52.పామూరు
53.లింగసముద్రము
54.గుడ్లూరు
55.ఉలవపాడు
56.సింగరాయకొండ
నెల్లూరు జిల్లా
జిల్లా కోడ్: 9
జిల్లాలోని మండలాల సంఖ్య: 46
1.సీతారాంపురము
2.వరికుంటపాడు
3.కొండాపురం
4.జలదంకి
5.కావలి
6.బోగోలు
7.కలిగిరి
8.వింజమూరు
9.దుత్తలూరు
10.ఉదయగిరి
11.మర్రిపాడు
12.ఆత్మకూరు
13.అనుమసముద్రంపేట
14.దగదర్తి
15.ఆల్లూరు
16.విడవలూరు
17.కొడవలూరు
18.బుచ్చిరెడ్డిపాలెము
19.సంగం
20.చేజెర్ల
21.అనంతసాగరం
22.కలువోయ
23.రాపూరు
24.పొదలకూరు
25.నెల్లూరు
26.కోవూరు
27.ఇందుకూరుపేట
28.తోటపల్లిగూడూరు
29.ముత్తుకూరు
30.వెంకటాచలము
31.మనుబోలు
32.గూడూరు
33.సైదాపురము
34.డక్కిలి
35.వెంకటగిరి
36.బాలాయపల్లె
37.ఓజిలి
38.చిల్లకూరు
39.కోట
40.వాకాడు
41.నాయుడుపేట
42.చిట్టమూరు
43.పెళ్లకూరు
44.దొరవారిసత్రము
45.సూళ్లూరుపేట
46.తడ
చిత్తూరు జిల్లా
జిల్లా కోడ్: 10
జిల్లాలోని మండలాల సంఖ్య: 66
1 పెద్దమండ్యం23 కె.వీ.పీ.పురం45 నగరి2 తంబళ్లపల్లె24 నారాయణవనం46 కార్వేటినగరం3 ములకలచెరువు25 వడమాలపేట47 శ్రీరంగరాజపురం4 పెద్దతిప్ప సముద్రం26 తిరుపతి గ్రామీణ48 పాలసముద్రం5 బీ.కొత్తకోట27 రామచంద్రాపురం49 గంగాధర నెల్లూరు6 కురబలకోట28 చంద్రగిరి50 పెనుమూరు7 గుర్రంకొండ29 చిన్నగొట్టిగల్లు51 పూతలపట్టు8 కలకడ30 రొంపిచెర్ల52 ఐరాల9 కంభంవారిపల్లె31 పీలేరు53 తవనంపల్లె10 యెర్రావారిపాలెం32 కలికిరి54 చిత్తూరు11 తిరుపతి పట్టణ33 వాయల్పాడు55 గుడిపాల12 రేణిగుంట34 నిమ్మన్నపల్లె56 యాదమరి13 యేర్పేడు35 మదనపల్లె57 బంగారుపాలెం14 శ్రీకాళహస్తి36 రామసముద్రం58 పలమనేరు15 తొట్టంబేడు37 పుంగనూరు59 గంగవరం16 బుచ్చినాయుడు ఖండ్రిగ38 చౌడేపల్లె60 పెద్దపంజని17 వరదయ్యపాలెం39 సోమల61 బైరెడ్డిపల్లె18 సత్యవీడు40 సోదం62 వెంకటగిరి కోట19 నాగలాపురం41 పులిచెర్ల63 రామకుప్పం20 పిచ్చాటూరు42 పాకాల64 శాంతిపురం21 విజయపురం43 వెదురుకుప్పం65 గుడుపల్లె22 నింద్ర44 పుత్తూరు66 కుప్పం
వైఎస్ఆర్ జిల్లా
జిల్లా కోడ్: 11
జిల్లాలోని మండలాల సంఖ్య: 50
1 కొండాపురం
2 మైలవరం
3 పెద్దముడియం
4 రాజుపాలెం
5 దువ్వూరు
6 మైదుకూరు
7 బ్రహ్మంగారిమఠం
8 బి.కోడూరు
9 కలసపాడు
10 పోరుమామిళ్ల
11 బద్వేలు
12 గోపవరం
13 ఖాజీపేట
14 చాపాడు
15 ప్రొద్దుటూరు
16 జమ్మలమడుగు
17 ముద్దనూరు
18 సింహాద్రిపురం
19 లింగాల
20 పులివెందల
21 వేముల
22 తొండూరు
23 వీరపునాయునిపల్లె
24 యర్రగుంట్ల
25 కమలాపురం
26 వల్లూరు
27 చెన్నూరు
28 అట్లూరు
29 ఒంటిమిట్ట
30 సిద్ధవటం
31 కడప
32 చింతకొమ్మదిన్నె
33 పెండ్లిమర్రి
34 వేంపల్లె
35 చక్రాయపేట
36 లక్కిరెడ్డిపల్లె
37 రామాపురం
38 వీరబల్లె
39 రాజంపేట
40 నందలూరు
41 పెనగలూరు
42 చిట్వేలు
43 కోడూరు
44 ఓబులవారిపల్లె
45 పుల్లంపేట
46 టి.సుండుపల్లె
47 సంబేపల్లి
48 చిన్నమండెం
49 రాయచోటి
50 గాలివీడు
51 కాశి నాయన
అనంతపురం జిల్లా
జిల్లా కోడ్: 12
జిల్లాలోని మండలాల సంఖ్య: 63
1.డీ.హిరేహల్
2.బొమ్మనహల్
3.విడపనకల్
4.వజ్రకరూరు
5.గుంతకల్లు
6.గుత్తి
7.పెద్దవడుగూరు
8.యాడికి
9.తాడిపత్రి
10.పెద్దపప్పూరు
11.శింగనమల
12.పామిడి
13.గార్లదిన్నె
14.కుడేరు
15.ఉరవకొండ
16.బెలుగుప్ప
17.కనేకల్
18.రాయదుర్గం
19.గుమ్మగట్ట
20.బ్రహ్మసముద్రం
21.శెట్టూరు
22.కుందుర్పి
23.కల్యాణదుర్గం
24.ఆత్మకూరు
25.అనంతపురం
26.బుక్కరాయసముద్రం
27.నార్పల
28.పుట్లూరు
29.యల్లనూరు
30.తాడిమర్రి
31.బత్తలపల్లె
32.రాప్తాడు
33.కనగానపల్లె
34.కంబదూరు
35.రామగిరి
36.చెన్నే కొత్తపల్లె
37.ధర్మవరం
38.ముదిగుబ్బ
39.తలుపుల
40.నంబులిపులికుంట
41.తనకల్లు
42.నల్లచెరువు
43.గాండ్లపెంట
44.కదిరి
45.ఆమడగూరు
46.ఓబులదేవరచెరువు
47.నల్లమడ
48.గోరంట్ల
49.పుట్టపర్తి
50.బుక్కపట్నం
51.కొత్తచెరువు
52.పెనుకొండ
53.రొద్దం
54.సోమందేపల్లె
55.చిలమత్తూరు
56.లేపాక్షి
57.హిందూపురం
58.పరిగి
59.మడకశిర
60.గుడిబండ
61.అమరాపురం
62.అగలి
63.రొల్ల
కర్నూలు జిల్లా
జిల్లా కోడ్: 13
జిల్లాలోని మండలాల సంఖ్య: 54
1.కౌతాలం
2.కోసిగి
3.మంత్రాలయము
4.నందవరము
5.సి.బెళగల్
6.గూడూరు
7.కర్నూలు
8.నందికోట్కూరు
9.పగిడ్యాల
10.కొత్తపల్లె
11.ఆత్మకూరు
12.శ్రీశైలం
13.వెలుగోడు
14.పాములపాడు
15.జూపాడు బంగ్లా
16.మిడ్తూరు
17.ఓర్వకల్లు
18.కల్లూరు
19.కోడుమూరు
20.గోనెగండ్ల
21.యెమ్మిగనూరు
22.పెద్ద కడబూరు
23.ఆదోని
24.హొలగుండ
25.ఆలూరు
26.ఆస్పరి
27.దేవనకొండ
28.క్రిష్ణగిరి
29.వెల్దుర్తి
30.బేతంచెర్ల
31.పాణ్యం
32.గడివేముల
33.బండి ఆత్మకూరు
34.నంద్యాల
35.మహానంది
36.సిర్వేల్
37.రుద్రవరము
38.ఆళ్లగడ్డ
39.చాగలమర్రి
40.ఉయ్యాలవాడ
41.దోర్ణిపాడు
42.గోస్పాడు
43.కోయిలకుంట్ల
44.బనగానపల్లె
45.సంజామల
46.కొలిమిగుండ్ల
47.ఔకు
48.ప్యాపిలి
49.ధోన్
50.తుగ్గలి
51.పత్తికొండ
52.మద్దికేర తూర్పు
53.చిప్పగిరి
54.హాలహర్వి
ఇవీ చూడండి
అంధ్రప్రదేశ్ జిల్లాలు
జిల్లా
మండలం
భారతదేశం జాబితాలు
ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జాబితాలు
ప్రపంచ దేశాల జాబితాలు
దేశాల జాబితా
భారతదేశ జిల్లాల జాబితా
రాష్ట్రాలలోతాలూకాలు, మండలాళు, తహసీళ్ళు ...
ఆంధ్ర ప్రదేశ్ తాలూకాలు
అరుణాచల్ ప్రదేశ్ తాలూకాలు
అస్సాం తాలూకాలు
బీహార్ తాలూకాలు
చత్తీస్గఢ్ తాలూకాలు
గోవా తాలూకాలు
గుజరాత్ తాలూకాలు
హర్యానా తాలూకాలు
హిమాచల్ ప్రదేశ్ తాలూకాలు
జమ్మూ మరియు కాశ్మీరు తాలూకాలు
జార్ఖండ్ తాలూకాలు
కర్ణాటక తాలూకాలు
కేరళ తాలూకాలు
మధ్య ప్రదేశ్ తాలూకాలు
మహారాష్ట్ర తాలూకాలు
మణిపూర్ తాలూకాలు
మేఘాలయ తాలూకాలు
మిజోరాం తాలూకాలు
నాగాలాండ్ తాలూకాలు
ఒడిషా తాలూకాలు
పంజాబ్ తాలూకాలు
రాజస్థాన్ తాలూకాలు
సిక్కిం తాలూకాలు
తమిళనాడు తాలూకాలు
త్రిపుర తాలూకాలు
ఉత్తరాంచల్ తాలూకాలు
ఉత్తర ప్రదేశ్ తాలూకాలు
పశ్చిమ బెంగాల్ తాలూకాలు
కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలలో తాలూకాలు, మండలాళు, తహసీళ్ళు ...
అండమాన్ నికోబార్ దీవులు తాలూకాలు
చండీగఢ్ తాలూకాలు
దాద్రా నాగర్ హవేలీ తాలూకాలు
డామన్ డయ్యు తాలూకాలు
ఢిల్లీ తాలూకాలు
లక్షద్వీపములు తాలూకాలు
పుదుచ్చేరి తాలూకాలు
మూలాలు
మండలాలు
మండలాలు
జాబితాలు
వర్గం:భారతదేశం తాలూకాలు | https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D%20%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81 |
{
"plaintext_start_byte": [
11,
313,
781,
1145,
2336,
3643,
5119,
5351,
5560,
5820,
6083,
6268,
6872,
7951,
8085,
8495,
9237,
10243,
10449,
10546,
11269,
11450,
12036,
12277,
12366,
13423
],
"plaintext_end_byte": [
312,
779,
1125,
2335,
3631,
5103,
5350,
5559,
5819,
6082,
6249,
6871,
7950,
8083,
8494,
9236,
10242,
10435,
10544,
11268,
11438,
12035,
12267,
12332,
13420,
13466
]
} | When did Michelangelo create the David? | David (Michelangelo) | english | {
"passage_answer_candidate_index": [
3
],
"minimal_answers_start_byte": [
1216
],
"minimal_answers_end_byte": [
1228
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} | Main Page
David is a masterpiece of Renaissance sculpture created in marble between 1501 and 1504 by the Italian artist Michelangelo. David is a 5.17-metre (17.0ft)[lower-alpha 1] marble statue of a standing male nude. The statue represents the Biblical hero David, a favoured subject in the art of Florence.[1]
David was originally commissioned as one of a series of statues of prophets to be positioned along the roofline of the east end of Florence Cathedral, but was instead placed in a public square, outside the Palazzo Vecchio, the seat of civic government in Florence, in the Piazza della Signoria where it was unveiled on 8 September 1504. The statue was moved to the Galleria dell'Accademia, Florence, in 1873, and later replaced at the original location by a replica.
Because of the nature of the hero it represented, the statue soon came to symbolize the defence of civil liberties embodied in the Republic of Florence, an independent city-state threatened on all sides by more powerful rival states and by the hegemony of the Medici family. The eyes of David, with a warning glare, were turned towards Rome.[2]
History
Commission
The history of the statue begins before Michelangelo's work on it from 1501 to 1504.[3] Prior to Michelangelo's involvement, the Overseers of the Office of Works of Florence Cathedral, consisting mostly of members of the influential woolen cloth guild, the Arte della Lana, had plans to commission a series of twelve large Old Testament sculptures for the buttresses of the cathedral.[4] In 1410 Donatello made the first of the statues, a figure of Joshua in terracotta. A figure of Hercules, also in terracotta, was commissioned from the Florentine sculptor Agostino di Duccio in 1463 and was made perhaps under Donatello's direction.[5] Eager to continue their project, in 1464, the Operai contracted Agostino to create a sculpture of David. A block of marble was provided from a quarry in Carrara, a town in the Apuan Alps in northern Tuscany. Agostino only got as far as beginning to shape the legs, feet and the torso, roughing out some drapery and probably gouging a hole between the legs. His association with the project ceased, for reasons unknown, with the death of Donatello in 1466, and ten years later Antonio Rossellino was commissioned to take up where Agostino had left off.
Rossellino's contract was terminated soon thereafter, and the block of marble remained neglected for 26 years, all the while exposed to the elements in the yard of the cathedral workshop. This was of great concern to the Opera authorities, as such a large piece of marble not only was costly but represented a large amount of labour and difficulty in its transportation to Florence. In 1500, an inventory of the cathedral workshops described the piece as "a certain figure of marble called David, badly blocked out and supine."[6] A year later, documents showed that the Operai were determined to find an artist who could take this large piece of marble and turn it into a finished work of art. They ordered the block of stone, which they called The Giant, "raised on its feet" so that a master experienced in this kind of work might examine it and express an opinion. Though Leonardo da Vinci and others were consulted, it was Michelangelo, only 26 years old, who convinced the Operai that he deserved the commission. On 16 August 1501, Michelangelo was given the official contract to undertake this challenging new task.[7] He began carving the statue early in the morning on 13 September, a month after he was awarded the contract. He would work on the massive statue for more than two years.
Placement
On 25 January 1504, when the sculpture was nearing completion, Florentine authorities had to acknowledge there would be little possibility of raising the more than six-ton statue to the roof of the cathedral.[8] They convened a committee of 30 Florentine citizens that comprised many artists, including Leonardo da Vinci and Sandro Botticelli, to decide on an appropriate site for David.[9] While nine different locations for the statue were discussed, the majority of members seem to have been closely split between two sites. One group, led by Giuliano da Sangallo and supported by Leonardo and Piero di Cosimo, among others, believed that, due to the imperfections in the marble, the sculpture should be placed under the roof of the Loggia dei Lanzi on Piazza della Signoria; the other group thought it should stand at the entrance to the Palazzo della Signoria, the city's town hall (now known as Palazzo Vecchio). Another opinion, supported by Botticelli, was that the sculpture should be situated on or near the cathedral. In June 1504, David was installed next to the entrance to the Palazzo Vecchio, replacing Donatello's bronze sculpture of Judith and Holofernes, which embodied a comparable theme of heroic resistance. It took four days to move the statue the half mile from Michelangelo's workshop into the Piazza della Signoria. Later that summer the sling and tree-stump support were gilded, and the figure was given a gilded loin-garland.[10][11]
Later history
In 1873, the statue of David was removed from the piazza, to protect it from damage, and displayed in the Accademia Gallery, Florence, where it attracted many visitors. A replica was placed in the Piazza della Signoria in 1910.[12]
In 1991, a mentally disturbed artist named Piero Cannata attacked the statue with a hammer he had concealed beneath his jacket;[13] in the process of damaging the toes of the left foot, he was restrained.[14]
On 12 November 2010, a fiberglass replica[15] of the David was installed on the roofline of Florence Cathedral, for one day only. Photographs of the installation reveal the statue the way the Operai who commissioned the work originally expected it to be seen.
In 2010, a dispute over the ownership of David arose when, based on a legal review of historical documents, the municipality of Florence claimed ownership of the statue in opposition to the Italian Culture Ministry, which disputes the municipality claim.[16][17]
In the mid 1800s, small cracks were noticed on the left leg on David which can possibly be attributed to an uneven sinking of the ground under the massive statue.[18]
Interpretation
The pose of Michelangelo's David is unlike that of earlier Renaissance depictions of David. The bronze statues by Donatello and Verrocchio represented the hero standing victorious over the head of Goliath, and the painter Andrea del Castagno had shown the boy in mid-swing, even as Goliath's head rested between his feet,[19] but no earlier Florentine artist had omitted the giant altogether. According to Helen Gardner and other scholars, David is depicted before his battle with Goliath.[20][21] Instead of being shown victorious over a foe much larger than he, David looks tense and ready for combat.
The statue appears to show David after he has made the decision to fight Goliath but before the battle has actually taken place, a moment between conscious choice and action. His brow is drawn, his neck tense and the veins bulge out of his lowered right hand. His left hand holds a sling that is draped over his shoulder and down to his right hand, which holds a rock.[22] The twist of his body effectively conveys to the viewer the feeling that he is in motion, an impression heightened with contrapposto. The statue is a Renaissance interpretation of a common ancient Greek theme of the standing heroic male nude. In the High Renaissance, contrapposto poses were thought of as a distinctive feature of antique sculpture. This is typified in David, as the figure stands with one leg holding its full weight and the other leg forward. This classic pose causes the figure's hips and shoulders to rest at opposing angles, giving a slight s-curve to the entire torso. The contrapposto is emphasised by the turn of the head to the left, and by the contrasting positions of the arms.
Michelangelo's David has become one of the most recognized works of Renaissance sculpture, a symbol of strength and youthful beauty.
Just the colossal size of the statue impressed Michelangelo's contemporaries. Vasari described it as "certainly a miracle that of Michelangelo, to restore to life one who was dead," and then listed all of the largest and most grand of the ancient statues that he had ever seen, concluding that Michelangelo's work surpassed "all ancient and modern statues, whether Greek or Latin, that have ever existed."[23]
The proportions of the David are atypical of Michelangelo's work; the figure has an unusually large head and hands (particularly apparent in the right hand). The small size of the genitals, though, is in line with his other works and with Renaissance conventions in general, perhaps referencing the ancient Greek ideal of pre-pubescent male nudity. These enlargements may be due to the fact that the statue was originally intended to be placed on the cathedral roofline, where the important parts of the sculpture may have been accentuated in order to be visible from below. The statue is unusually slender (front to back) in comparison to its height, which may be a result of the work done on the block before Michelangelo began carving it.
It is possible that the David was conceived as a political statue before Michelangelo began to work on it.[24] Certainly David the giant-killer had long been seen as a political figure in Florence, and images of the Biblical hero already carried political implications there.[25] Donatello's bronze David, made for the Medici family, perhaps c. 1440, had been appropriated by the Signoria in 1494, when the Medici were exiled from Florence, and the statue was installed in the courtyard of the Palazzo della Signoria, where it stood for the Republican government of the city. By placing Michelangelo's statue in the same general location, the Florentine authorities ensured that David would be seen as a political parallel as well as an artistic response to that earlier work. These political overtones led to the statue being attacked twice in its early days. Protesters pelted it with stones the year it debuted, and, in 1527, an anti-Medici riot resulted in its left arm being broken into three pieces.
Commentators have noted the presence of foreskin on David's penis, which is at odds with the Judaic practice of circumcision, but is consistent with the conventions of Renaissance art.[26][27]
Conservation
During World War II, David was entombed in brick to protect it from damage from airborne bombs.
In 1991, the foot of the statue was damaged by a man with a hammer.[13] The samples obtained from that incident allowed scientists to determine that the marble used was obtained from the Fantiscritti quarries in Miseglia, the central of three small valleys in Carrara. The marble in question contains many microscopic holes that cause it to deteriorate faster than other marbles. Because of the marble's degradation, from 2003 to 2004 the statue was given its first major cleaning since 1843. Some experts opposed the use of water to clean the statue, fearing further deterioration. Under the direction of Franca Falleti, senior restorers Monica Eichmann and Cinzia Parnigoni undertook the job of restoring the statue.[28]
In 2008, plans were proposed to insulate the statue from the vibration of tourists' footsteps at Florence's Galleria dell'Accademia, to prevent damage to the marble.[29]
Replicas
David has stood on display at Florence's Galleria dell'Accademia since 1873. In addition to the full-sized replica occupying the spot of the original in front of the Palazzo Vecchio, a bronze version overlooks Florence from the Piazzale Michelangelo. The plaster cast of David at the Victoria and Albert Museum has a detachable plaster fig leaf which is displayed nearby. Legend claims that the fig leaf was created in response to Queen Victoria's shock upon first viewing the statue's nudity, and was hung on the figure prior to royal visits, using two strategically placed hooks.[30]
David has often been reproduced,[31] in plaster and imitation marble fibreglass, signifying an attempt to lend an atmosphere of culture even in some unlikely settings such as beach resorts, gambling casinos and model railroads.[32]
See also
List of works by Michelangelo
List of statues by height
Notes
Citations
Bibliography
Coonin, A. Victor, From Marble to Flesh: The Biography of Michelangelo’s David, Florence: The Florentine Press, 2014. ISBN9788897696025.
Hall, James, Michelangelo and the Reinvention of the Human Body New York: Farrar, Straus and Giroux, 2005.
Hartt, Frederick, Michelangelo: the complete sculpture, New York: Abrams Books,1982.
Hibbard, Howard. Michelangelo, New York: Harper & Row, 1974.
Hirst Michael, “Michelangelo In Florence: David In 1503 and Hercules In 1506,” The Burlington Magazine, 142 (2000): 487–492.
Hughes, Anthony, Michelangelo, London: Phaidon Press, 1997.
Levine, Saul, "The Location of Michelangelo's David: The Meeting of January 25, 1504", The Art Bulletin, 56 (1974): 31–49.
Pope-Hennessy, John, Italian High Renaissance and Baroque Sculpture. London: Phaidon, 1996.
Seymour, Charles, Jr. Michelangelo's David: a search for identity (Mellon Studies in the Humanities), Pittsburgh: University of Pittsburgh Press, 1967.
Vasari, Giorgio, The Lives of the Artists (Penguin Books), “Life of Michelangelo”, pp.325–442.
, Art and the Bible
, Stanford University
Coordinates:
| https://en.wikipedia.org/wiki/David%20%28Michelangelo%29 |
{
"plaintext_start_byte": [
2,
1388,
2233,
3597,
4430,
7091,
7521,
7841,
10038,
12026,
15081,
16347,
18340,
19011,
20154,
20872,
21443,
21595,
22711,
22984,
23267,
24961,
26448,
28589,
29215,
29374,
30814,
31350,
31728,
33135,
33427,
33672,
34667,
34947,
35571,
35891,
36776,
40213,
41641,
42276,
43589,
45880,
47770,
49143,
50425,
50938,
51964,
52131,
53703,
54625,
56177,
57234,
58531,
60007,
61884,
63790,
64462,
65019,
67324,
68552,
69563,
69699,
69999,
70198,
70449,
71044,
71305,
72994
],
"plaintext_end_byte": [
1387,
2232,
3445,
4391,
7040,
7520,
7766,
10037,
12025,
15003,
16268,
18301,
19010,
20153,
20871,
21398,
21594,
22710,
22983,
23266,
24960,
26447,
28588,
29214,
29373,
30813,
31308,
31632,
33134,
33426,
33671,
34666,
34946,
35570,
35890,
36737,
40212,
41577,
42227,
43588,
45851,
47740,
49142,
50424,
50937,
51895,
52130,
53702,
54624,
56176,
57208,
58497,
60006,
61883,
63789,
64414,
64916,
67323,
68461,
69521,
69698,
69956,
70172,
70354,
71007,
71304,
72991,
73815
]
} | అన్నమాచార్యులు ఏ సంవత్సరంలో జన్మించారు ? | అన్నమయ్య | telugu | {
"passage_answer_candidate_index": [
13
],
"minimal_answers_start_byte": [
19594
],
"minimal_answers_end_byte": [
19598
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
అన్నమయ్య లేదా తాళ్ళపాక అన్నమాచార్యులు (మే 9, 1408 - ఫిబ్రవరి 23, 1503) తెలుగు సాహితీ చరిత్రలో లభించిన ఆధారాల ప్రకారం మొదటి వాగ్గేయకారుడు (సాధారణ భాషలో గేయాలను కూర్చేవారు). అన్నమయ్యకు పదకవితా పితామహుడు అని బిరుదు ఉంది. దక్షిణాపథంలో భజన సంప్రదాయానికి, పదకవితాశైలికి ఆద్యుడు. గొప్ప వైష్ణవ భక్తుడు. తిరుమల శ్రీ వేంకటేశ్వరస్వామి ని, అహోబిలము లోని నరసింహ స్వామి ని, ఇతర వైష్ణవ సంప్రదాయ దేవతలను కీర్తిస్తూ 32వేలకు పైగా కీర్తనలు రచించాడు . అన్నమయ్య పాటలు, పదాలు, పద్యాలలో భక్తి, సాహిత్యం, సంగీతం, శృంగారం, భావలాలిత్యం పెనవేసికొని ఉంటాయి.
కన్నడ వాగ్గేయకారుడు పురందరదాసు అన్నమయ్యను శ్రీనివాసుని అవతారంగా ప్రశంసించాడంటారు. (సాక్షాత్తు శ్రీమహావిష్ణువు ఖడ్గమైన నందకం అంశతో అన్నమయ్య జన్మించాడని శ్రీవైష్ణవసంప్రదాయంలో నమ్మకం ఉంది. ప్రధాన మందిరంలో ఘంట అవతారమని కూడా అంటారు). త్యాగయ్య, క్షేత్రయ్య, రామదాసు వంటి సంకీర్తనాచార్యులకు అన్నమయ్య మార్గదర్శకుడు.
చందమామ రావే జాబిల్లి రావే అంటే వేంకటేశుడు ముద్దలు తిన్నాడో తినలేదో కానీ, తెలుగు పిల్లలు మాత్రము గబుక్కున తింటారు. జోఅచ్యుతానంద జో జో ముకుందా అంటే ముకుందుడు నిద్ర పోతాడో లేదో కానీ తెలుగు పిల్లలు మాత్రము హాయిగా నిద్ర పోతారు. అన్నమయ్య పాటలు తెలుగు సంస్కృతికి ప్రతిరూపాలు. అవి తెలుగు సంస్కృతిలో ఒక భాగమై పోయినాయి; జనాల నోళ్ళలో నాటుకొని పోయినాయి. తుమ్మెద పాటలు, గొబ్బిళ్ళ పాటలు, శృంగార గీతాలు, ఆధ్యాత్మిక పదాలు - ఇలా మొత్తము ముప్పై రెండు వేల పాటలు వ్రాసాడు.
అన్నమయ్య పూర్వీకుల చరిత్ర
"అన్నమాచార్య చరితము" ఆధారంగా
అన్నమయ్య మనుమడు తాళ్ళపాక చిన్నన్న అన్నమాచార్య చరితము అన్న ద్విపద కావ్యములో అన్నమయ్య జీవిత విశేషాలను పొందుపరచాడు. ఈ గ్రంథం 1948లో లభ్యమై ముద్రింపబడింది. అన్నమయ్య జీవితం గురించి మనకు తెలిసిన వివరాలకు ఈ రచనే మౌలికాధారం. కాని బహువిధాలైన నమ్మకాలూ, అనుభవాలూ, ఘటనలూ, కథలూ ఈ వివరాలలో పెనవేసుకొని ఉన్నాయి.
నందవరీకుల గాధ
నందవరీకులు క్రీ.శ. 10వ శతాబ్దంలో కాశినుండి ఆంధ్ర దేశానికి వలస వచ్చిన శుద్ధవైదిక బ్రాహ్మణులని పరంపరాయాత ప్రతీత. క్రీ.శ. 10వ శతాబ్దంలో నేటి కర్నూలు జిల్లాలోని "నందవరం" అనే గ్రామాన్ని నందుడనే రాజు పాలించేవాడు. ఈ రాజు కాశియాత్రకు వెళ్ళినప్పుడు అక్కడ కొందరు వైదిక బ్రాహ్మణులు చాముండేశ్వరీ ఉపాసకులు పరిచయం అయ్యారని, ఆ సమయంలో వారణాసిలో క్షామం రాగా ఆ బ్రాహ్మణ కుటుంబాలు కొన్ని ఆంధ్రదేశానికి వలసివచ్చి నంద రాజు ఆశ్రయంలో స్ధిరపడ్డారనీ, నందరాజుచే తీసుకొని రాబడిన వైదికిలు కావడంచే నందవైదికులుగా ప్రచారం పొందారని జనవాక్యం. కాలక్రమాన వీరు నేటి కర్నూలు, కడప జిల్లాలో స్ధిరపడ్డారని పరిశోధకులు అభిప్రాయం. తాళ్ళపాక గ్రామ నామం అన్నమయ్య వంశస్ధులకు ఇంటిపేరుగా నిలిచింది. అన్నమయ్య కూడా నందవరీకుడే. ద్విపద కావ్యం ప్రకారం అన్నమయ్య తాత నారాయణయ్య. చదువు అబ్బక, గురువులు పెట్టే హింసలు భరించలేక నారాయణయ్య చనిపోవాలని అనుకొన్నాడట. వూరిలో గ్రామ దేవత చింతలమ్మ గుడివద్ద విషసర్పం పుట్టలో చేయి పెట్టాడట. అప్పుడు అమ్మవారు ప్రత్యక్షమై అతని వంశంలో మూడవతరంలో హరి అంశతో ఒకబాలుడు జన్మిస్తాడని చెప్పిందట.
అన్నమయ్య వంశీకులు
భారద్వజ గోత్రులైన అన్నమయ్య పూర్వుల ప్రస్తావన నాలుగు తరాలకు సంబంధించిన వివరాలను చిన్నన్న అన్నమాచార్య ద్విపద వల్లను, అష్టమహిషి కల్యాణం వల్లను గ్రహించవచ్హును.
భరద్వాజ ఋషి -> నారాయణయ్య -> విఠలయ్య -> నారాయణయ్య -> విఠలుడు -> నారాయణుడు -> నారాయణసూరి -> అన్నమాచార్య
అన్నమయ్య తాతయ్య - నారాయణయ్య
కడప జిల్లా రాజంపేట తాలూకా పొత్తిపి నాడు మండలం నడిబొద్దున తాళ్లపాక గ్రామం విరాజిల్లుతుండేది. ఆ గ్రామంలో వెలసిన చెన్నకేశవస్వామి, సిద్ధేశ్వరస్వామి కరుణాకటాక్షములతో ఆ గ్రామజనులు సుఖవంతులై జీవనం సాగించేవారు. ఇచ్చట చెన్నకేశవస్వామి విగ్రహాన్ని ప్రతిష్ఠ చేసాడు. సస్యశ్యామలమై విరాజిల్లే ఈ గ్రామం సన్మునులకు, అఖిల దేవతలకు నిజవాసమై వుండేదని అంటారు స్థలగ్యులు.ఈ చెన్నకేశవస్వామిని దేవతలు, ఋషులు, సిద్దులు ప్రతి రోజు పూజిస్తారు. ఈ చెన్నకేశవస్వామి గుడిని ఆశ్రయించుకొని కొన్ని బ్రాహ్మణ కుటుంబాలు జీవించేవి. ఆ గ్రామ వాసులు తలపక ఇందిరారమణపదైక మానసులుగా జీవనం సాగించేవారు. వాళ్లల్లో నారాయణయ్య చాల ప్రసిద్దుడు. ఇతని నాలుగోతరంలో మరో నారాయణయ్య వుండేవాడు. అన్నమయ్య పిత్రు పితామహులు నారాయణయ్య, విఠలయ్యలు విష్నుభక్తిరతులై తాళ్ళపాక చెన్న కేశవస్వామిని సేవించుకొంటు జేవితం గడిపేవారు. ఈ నారాయణయ్య కథ తోనే మన అన్నమయ్య కథ మొదలౌతుంది.
నారాయణయ్యకు చిన్నతనంలో ఎంతకీ చదువు రాలేదు. తండ్రి విఠలయ్య నయాన భయాన చెప్పి చూశాడు. లాభం లేక పోయింది. తన వద్ద ప్రయోజనం లేదని ప్రక్కనే వున్న ఊటుకూరులో తన బంధువుల వద్ద వుంచాడు. ఊటుకూరు నేడు కడపజిల్ల రాజంపేట తాలూకాలో ఉంది. అన్నమయ్య మనవడు చినతిరుమలయ్య ఊటుకూరి చెన్నరాయని మీద కొన్ని సంకీర్తనలు కూడా రచించాడు. అక్కడ బళ్ళో ఉపాధ్యాయులు శతవిధాల ప్రయత్నించారు. గురువులు నారాయణయ్యను చతుర్విధ ఉపాయాలకు గురి చేశారు. అయినా బాలునికి చదువుపట్ల శ్రద్ధకలుగలేదు. నారాయుణిని కళ్లల్లో నీళ్లే తప్ప నోట సరస్వతి పలకలేదు. వాళ్లు విసిగిపోయి బాలుని రకరకాల శిక్షలకు గురిచేసారు. చివరకు గురువు నారాయణయ్యను కోదండమున వ్రేలాడదీశారు. కోలగగ్గెర విధించారు. గుంజిళ్లు తీయించారు. కోదండం అంటే దూలానికి తాడు కట్టి వ్రేలాడతీయడం. కోలగగ్గెర అంటే కాళ్ళుచేర్చికట్టి కూలద్రోయడం.
నారాయాణయ్యను అయ్యవార్లు ఇంతటి కఠిన పరీక్షలకు గురిచెసినప్పటికి నారాయణయ్య లేత మనస్సు గాయపడింది. నలుగురూ అవహేళన చేస్తున్నారు. సిగ్గుతో, అవమానంతో క్రుంగిపోయాడు. ఇంతకంటె చావు మేలను కున్నాడు. నారాయాణయ్య ఊటుకూరు గ్రామశక్తి అయిన చింతలమ్మగుడి సమీపాన పుట్టలో పాముందని ఎవరో చెబుతుండగా విన్నాడు. నారాయాణుడు ఒంటరిగ గుడి చేరి పుట్టలో చేయి పెట్టాడు.నేడు ఊటుకూరునందు చింతలమ్మ ఆలయం కనిపించదు. కాని ఊటుకూరు శివాలయంలో ఒకగదిలో వున్న స్త్రీమూర్తి విగ్రహం "చింతలమ్మ" అని స్ధానికుల అభిప్రాయం. పాము కరవలేదు సరికదా ! నారాయాణయ్యకు త్రికాల వేదినియైన చింతలమ్మ ప్రత్యక్షమైంది. నారాయాణయ్య ఏడుస్తూ ఆమె పాదాల మీద పడ్డాడు. చింతలమ్మ ఆ బాలుని ఓళ్ళో చేర్చుకొని వూరడించింది."ఎందుకు బాబు ఈ అఘ్హాయిత్యం. నీ మూడోతరంలో గొప్ప హరి భక్తుడు జన్మిస్తాడు. అతని వల్ల మీ వంశమే తరిస్తుంది. నీకు చదువు రాకపోవడమేమిటి వెళ్ళు,తాళ్ళపాక చెన్నకేశవస్వామే నీకు అన్నీ అనుగ్రహిస్తాడు" అని నారాయాణయ్యను అనుగ్రహించి అంతర్ధానమైనది. అమ్మవారి ఆదేశం ప్రకారం నారాయాణయ్య తాళ్ళపాకచేరి ఆశ్రితక్లేశనాశకుడైన చెన్నకేశవస్వామిని సేవించి స్వామి అనుగ్రహించే వేదవేదాంగ పారంగతుడై సకలవిద్యలు పొందగలుగుతాడు. సర్వజ్ఞుడని కీర్తి పొందుతాడు. ఈ నారాయాణయ్య కుమారుడే నారాయణసూరి.
అన్నమయ్య తండ్రి - నారాయణసూరి
అన్నమయ్య తండ్రి అయిన నారాయణసూరి గొప్ప కవి, పండితుడు, సకల విద్యాధురంధరుడుగా ప్రసిద్ధికెక్కినవాడు. అన్నమయ్య తండ్రి పేరు ’నారాయణసూరి’గా చిన్నన్న పేర్కొనడాన్నిబట్టి తాళ్ళపాకవారు అన్నమయ్య జననానికి ముందే పండిత వంశస్ధులుగా కీర్తించబడేవారని భావించవచ్చును. నారాయణసూరి ధర్మపత్ని లక్కమాంబ, మహా భక్తురాలు. మధురంగా పాడుతుంది. ఈమె స్వగ్రామం మాడువూరు, కడప జిల్లా సిద్దపట్నం తాలూకాలో వున్నది. అక్కడ చెన్నకేశవస్వామి ఈమెతో ప్రత్యక్షంగా మాట్లాడేవాడట.
అన్నమయ్య తండ్రి - తిరుమల పయనం
భాగవతసేవా పరాయణులైన నారాయణసూరి, లక్కమాంబ లకు సంతానం లేకపోవడం తీవ్రవ్యధకు గురిఅయినారు. ఈ పుణ్య దంపతులు సంతానం కోసం చేయని వ్రతం లేదు, కొలవని దేవుడు లేడు. "మాకు మంచి కొడుకును ప్రసాదించు స్వామీ" అని ఏడుకొండలస్వామికి మ్రొక్కుకున్నారు. ముడుపులు కట్టుకున్నారు. ఒక మంచిరోజు చూసి ఇద్దరూ వేంకటేశ్వరస్వామి దర్శనం కోసం ప్రయాణమయ్యారు.లక్కమాంబ, నారాయణసూరి తిరుమల చేరారు. స్వామి మందిరం ప్రవేశించారు. గరుడగంభం వద్ద సాగిలి మ్రొక్కారు. వాళ్ళకేదో మైకం కమ్మినట్లైంది. కళ్లు మిరుమిట్లు గొలిపే తేజస్సు కనిపించి ధగధగ మెరిసే ఖడ్గాన్ని వాళ్ల చేతుల్లో పెట్టి అద్రుశ్యమైంది. వేంకటేశ్వరస్వామి తన నిజ ఖడ్గమైన నందకాన్ని ఆ పుణ్య దంపతులకు ప్రసాదించాడు. వాళ్ళు పరమానంద భరితులయ్యారు. వేంకటపతిని దర్శించి స్తుతించారు. సంతోషంతో తాళ్లపాకకు తిరిగి వచ్చారు.
అన్నమయ్య జననం
ఆ దంపతులు తిరుమల తిరుపతిని దర్శించుకొని, ధ్వజస్తంభం ఎదురుగా సాష్టాంగ ప్రమాణం ఆచరించినపుడు ఒక దివ్యమైన కాంతి లక్కమాంబ గర్భంలో ప్రవేశించిందని గాథ. కొండలయ్య తాను ధరించే "బిరుదు గజ్జియల ముప్పిడి కఠారాన్ని" వారికందజేశాడట.[1] అలా పుట్టిన శిశువే అన్నమయ్య.
లక్కమాంబ గర్భవతి అయింది. వైశాఖమాసం విశాఖ నక్షత్రంలో ఒక శుభలగ్నంలో మూడు గ్రహాలు ఉన్నత దశలో వుండగా నారాయణసూరి, లక్కమాంబలకు నందకాంశమున పుత్రోదయమైనది, మగశిశువు ఉదయించాడు.
సర్వధారి సంవత్సరం వైశాఖ శుద్ధ పూర్ణిమ నాడు (మే 9, 1408) కడప జిల్లా లోని రాజంపేట మండలం తాళ్ళపాక గ్రామములో అన్నమయ్య జన్మించాడు. 8వ యేట అన్నమయ్యకు ఆయన గురువు ఘనవిష్ణు దీక్షనొసగినపుడు అన్నమాచార్య నామం స్థిరపడింది. నారాయణసూరి ఆ శిశువునకు ఆగమోక్తంగా జాతకర్మ చేశాడు.
"అన్నం బ్రహ్మేతి వ్యజనాత్" అనే శ్రుతి ప్రకారం నారాయణసూరి పరబ్రహ్మ వాచకంగా తన పుత్రునకు అన్నమయ్య అని నామకరణం చేశాడు. అన్నమయ్యకు అన్నమయ్యంగారు, అన్నమాచార్యులు, అన్నయగురు, అన్నయార్య, కోనేటి అన్నమయ్యంగారు అనే నామాంతరాలు తాళ్ళపాక సాహిత్యంలోను, శాసనాల్లోను కనిపిస్తాయి.
శ్రీమహావిష్ణువు వక్షస్ధలమందలి కౌస్తుభమే శఠకోపయతిగా, వేంకటేశ్వరస్వామి గుడి ఘంట వేదాంతదేశికులుగా స్వామి హస్తమందలి నందకమనే ఖడ్గాంశలో పేయాళ్వారులు, అన్నమయ్యలు అవతరించారని ప్రాజ్గ్యుల విశ్వాసం.
అన్నమయ్య బాల్యం
"హరి నందకాంశజుం డగుట డెందమున
పరమ సుగ్యాన సంపద పొదలంగ........."
అన్నమయ్య బొసి నవ్వులు వొలకబోస్తూ నలుగురినీ మురిపించేవాడు. మాటి మాటికి వెంకటప్పకు జోతలు పెట్టేవాడు. వెంకన్న పేరు చెబితేనే ఉగ్గుపాలు త్రాగేవాడు. వేంకటపతికి మొక్కుమని చెబితేనే మొక్కేవాడు. వేంకటపతిమీద జోలపాడనిదే నిద్రపోడు. లక్కమాంబ భక్తిగీతాలు పాడుతుంటే పరవశించి పోయేవాడు. నారాయణసూరి కావ్యాలలో అర్ధాలు వివరిస్తూవుంటే తానూ ఊ కొట్టేవాడు.ఇలా అన్నమయ్య శిశుప్రాయం నుండి వేంకటపతి మీది ధ్యానంతో ప్రొద్దులు గడిపేవాడు.
అన్నమయ్యకు అయిదు సంవత్సరాలు నిండాయి. నారాయణసూరి ఆర్యుల సమ్మతి ప్రకారం ఉపనయనం చెయించాడు. అన్నమయ్యకు -
అహినాయకాద్రి
వెన్నుని వరముచే విద్య లన్నియును
నమితంబు లగుచు జిహ్వరంగసీమ
తము దామె సొచ్చి నర్తనమాడ దొడగె
అన్నమయ్య ఆడిన మాటల్లా అమృతకావ్యంగ, పాడినదల్లా పరమగానంగా భాసించేది. చిన్ననాటనే వేంకటపతి మీద వింత వింతలుగా సంకీర్తనలు ఆలపించేవాడు. కాని అన్నమయ్య సంకీర్తన రచనకు స్వామి ఆదేశం పొదినది తన పదహారవ సంవత్సరంలోనే ! వేంకటేశ్వరస్వామి ఆదేశం ప్రకారం అన్నమయ్య తన పదహారో ఏటనుండి రోజుకొక్క సంకీర్తనకు తక్కువ కాకుండా వ్రాయడం ప్రారంభించాడు. ఈ విషయం రాగిరేకులమీద తొలి వ్యాక్యాలవల్ల కూడా స్పస్టమవుతున్నది. అన్నమయ్య ఏక సంతాగ్రహి. గురువులు చెప్పిన పాఠాలు చెప్పినట్లు వెంటనే అప్పచెప్పేవాడు. వాళ్లు ఆశ్చర్యపడెవాళ్లు. ఇంక అన్నమయ్యకు నేర్పిన్చవలసింది ఏమీ లేదని త్వరలోనే తెలుసుకున్నారు. అన్నమయ్య చెన్నకేశవుని గుడిచేరి "బుజ్జి కేశవా" అని పిలిచేవాడు.
బుజ్జిబాలుని ముద్దు మాటలకు మురిసి చెన్నకేశవుడు సిరినవ్వులు చిందించేవాడు. అన్నమయ్య ఎప్పుడూ ఆటల్లో పాటల్లో మునిగి తేలేవాడు. చెఋవు కట్టలమీద చేరి చెట్టుమీద పిట్టలతో గొంతు కలిపేవాడు. చిరుగాలుల సవ్వడికి మురిసేవాడు. చెరువులోని అలలలో ఉయ్యాలలూగే కమలాలను చూస్తూ గంతులేసేవాడు. కన్నెపిల్లలు వెన్నెల రోజుల్లో జాజర ఫడుతూంటే అక్కడ చేరుకొని వాళ్లను అల్లరి పెట్టేవాడు. రాగం పాడీ, తాళం వేసీ చూపేవాడు. "మీకెం తెలీదు పోమ్మ"ని ఎగతాళి చేసేవాడు. కలుపు పాటల్లో, కవిల పాటల్లో జానపదులతో బాటు శ్రుతి కలిపేవాడు. అన్నమయ్య మాటన్నా పాటన్నా ఆ వూరి వాళ్లు ఎంతో సంబరిపడిపోయే వాళ్లు.
నారాయణసూరిది పెద్ద కుటుంబం. ఉమ్మడి కుటుంబాలలో చిన్న చిన్న కలతలు తప్పవు. వాళ్ల కోపతాపాలు అర్ధం లేనివి కావు ఇంతలో తగువులాడతారు. అంతలో కలిసిపోతారు.అన్నమయ్య బాల్యంలో తల్లిదండ్రులు, వదిన చెప్పిన పనులు అన్నీ విసుగు చెందగ చేసేవాడు. ఉమ్మడి కుటుంబాలల్లో పనులు తప్పవు. అందుకనె ఎప్పుడూ దండె భుజాన తగిలించుకొని పాటలు పాడడం ఇంటివారలకు అంతగా నచ్చేది కాదు. ఒకనాడు అందరు కలిసికట్టుగ అన్నమయ్య మీద విరుచుకు పడ్డారు. అన్నమయ్యకు దిక్కు తెలియలేదు. "అప్పుడు ఆ దండె భుజాన తగిలించుకొని పిచ్చి పాటలు పాడుకొవడమేనా? ఇంట్లో పనీ పాట ఎవరు చూస్తారు? "అని ఇంటివాళ్లు దెప్పి పొడిచారు. "గాలి పాటలు కట్టిపెట్టి అడవికెళ్ళి పశువులకింత గడ్డి తెచ్చిపడేయ్." ఏ విసుగులో వున్నాడో నారాయణసూరి కొడుకును కసిరినంత పనీచేశాడు. లక్కమాంబ మాత్రం కొడుకువైపు జాలిగ చూసింది. అన్నమయ్య ఏమీ బదులు పలకలేదు. కొడవలి భుజాన తగిలించుకొని అడవికి బయలుదేరాడు.
అన్నమయ్యకు అడవికి వెళ్ళదం అలవాటు లేదు. ఒక చెట్టు కింద చతికిలబడ్డాడు. తంబుర చేతిలోనే ఉంది. తీగలు సవరించి పాడబోయాడు. పక్కనే కొడవలి ఉంది. దాన్ని చూస్తూనే వచ్చిన పని గుర్తుకు వచ్చింది. లెచి చుట్టూ పరికించాడు. ఒక చోట పచ్చిక బాగా బలిసి ఉంది.
’పాపవల్లరుల శ్రీపతినామహేతి
నే పార దఋగు యోగీంద్రు చందమున ’
అంటూ కొడవలితో పచ్చికను కోస్తున్నాడు. పచ్చిక కోస్తున్నా మనసంతా శ్రీ హరి మీదనే ఉంది. అందుకే మరికొంత పచ్చికను కొయబోతున్న అన్నమయ్య ఒక్కసారి "అమ్మా !!" అని కేక పెట్టాడు, చిటికిన వేలు తెగి రక్తం బొటబొటా కారుతున్నది. రక్తం చూస్తూనే కళ్లు తిరిగిపోయాయి. బాధతో మూలిగాడు. ఈ అవస్థకు కారణం ఎవరు? ఒక్కమారు తనబంధువుల్ని తల్లిదండ్రుల్ని గుర్తుకు తెచ్చుకున్నాడు. వేదనలో విరక్తి,భక్తి జన్మించాయి. వేదనలో వేదం ప్రభవించినట్లు ఈ సంఘ్హటన అన్నమయ్య జీవితంలో భక్తిరసావేశానికి నాంది పలికింది. "అంతా అబద్ధం. తనకు ఎవ్వరూ లేరు. లౌకిక బంధాలతో తనకు పనిలేదనుకున్నాడు.
"అయ్యోపోయ బ్రాయముగాలము
మయ్యంచు మనసున నే మొహమతినెత్తి||
తగు బంధూలా తనకు దల్లులును దండ్రులును
వగలబెట్టుచు దిరుగువారేకాక
మిగుల వీరల పొందు మేలనుచు హరినాత్మ
దగిలించలేక చింతాపరుడనైతి ||
అని చింతించి......
"తల్లియుదండ్రియు దైవంబు గురువు
నెల్ల సంపదలునై యెల్ల చందముల
ననుబ్రోచు శెశాద్రినాధుని,గొలిచి
మనియెద........."
అని నిర్ణయించుకొంటాడు.
తిరుమల పయనం
అదే సమయాన తిరుమల వెళ్ళే యాత్రికుల గుంపును చూశాడు. వాళ్లు ఆడుతూ పాడుతూ వెళ్తున్నారు. చేతిలొ వున్న కొడవలిని విసిరేసాడు. తంబుర చేత పట్టుకొని ఆ గుంపులో కలిసిపోయాడు. ఆ యాత్రికులు ఎవరోకారు, సనకాదులనే భక్తబృందం. వాళ్ల వేశం తమాషాగా వుంది. జింక చర్మంతో చేసిన కిరీటాలు పెట్టుకున్నారు. అబ్రకము, ఆకులు కుట్టిన బట్టలు వేసుకున్నారు. నొసట పట్టెనామాలు, శంఖ చక్రాల ముద్రికలు, కాళ్లకు కంచు అందెలు, చేతిలో బాణాలున్నాయి. దండెలు మీటుకుంటూ చిట్టి తాళాలు వాయిస్తూ మద్దెల మ్రోగిస్తూ భక్తి పారవశ్యంతో పాడుతూ చిందులేస్తూ మధ్యలో "గోవిందా! గోవింద!"........
"వేడ్కుందామా వేంకటగిరి వేంకటేశ్వరుని||
ఆమటి మ్రొక్కులవాడే ఆదిదేవుడే వాడు
తోమని పళ్యలవాడే దురితదూరుడే ||
......."
అంటూ చిత్రగతుల పాడుకుంటూ కొండకు పయనమవుతున్న యాత్రికులతో కలిసి తిరుపతి చేరుతాడు అన్నమయ్య.
తిరుపతి పొలిమేరలోకల గ్రామసక్తి తాళ్ళపాక గంగమ్మను సేవించాడు. తిరుపతిలో ఇంకా తాతాయగుంట గంగమ్మ, అంకాళమ్మ, వేశాలమ్మ, కాళెమ్మ, నేరెళ్ళమ్మ, కావమ్మ, మారలయ్య అనే గ్రామశక్తులు కొలువై ఉన్నారు. పూర్వం తిరుపతికి వచ్చే భక్తబ్రుందం మొదట తాళ్ళపాక గంగమ్మను సేవించిన తరువాతనే తిరుమలను సందర్సించే ఆచారం వుండేది. నేటికి తిరుపతిలో మేనెలలో గ్రామసఖ్తి గంగమ్మజాతర వైభవోపేతంగా జరుగుతుంది.
గంగమ్మని దర్సించిన అనంతరం అన్నమయ్య -
"అదె చూడు తిరువేంకటాద్రి నాలుగు యుగము
లందు వెలుగొంది ప్రభమీరగాను "
అని ౧౦౮ తిరుపతులను కీర్తిస్తూ అచ్చటి చక్రవర్తి పీఠాలు, దేశాంత్రుల మఠాలు, తపస్వుల గృహాలు, విశ్రాంతదేశాలను సందర్శిస్తాడు.
తిరుమలకు పయనమవుతూ మార్గమధ్యంలోని అళిపురిసింగరి, తలయేరుగుండు, పెద్దయెక్కుడు, కపురంపు కాలువలను సందర్శిస్తాడు.
ఇక్కడ అళిపురిసింగరి, తలయేరుగుండు, కురువమండపం, పెద్దయెక్కుడు, కపురంపు కాలువ, మోకాళ్ళముడుపులను గూర్చి వివరించడం సమంజసం.
అన్నమయ్య ఇంటిలో తల్లి సంగీతం, తండ్రి పాండిత్యం ఛాయలలో పెరిగాడు. ఉపవీత సంస్కారం పొందిన తరువాత ఇంటి గురుకులంలోనే విద్యాభ్యాసం సాగింది. ఏక సంధాగ్రాహి అయినందున అనతికాలంలో ఉన్నత విద్యావంతుడయ్యాడు.
తన పదహారవ యేట అన్నమయ్యకు శ్రీవేంకటేశ్వర దర్శనానుభూతి కలిగింది. అప్పటినుండి అన్నమయ్య అద్భుతమైన కీర్తనలను రచింపసాగాడు.
తిరుమల దర్శనం
ఒకనాడు (8వ ఏట)ఎవరికీ చెప్పకుండా అన్నమయ్య కాలినడకన తిరుపతి బయలుదేరాడు. సంప్రదాయం తెలియక తిరుమల కొండను చెప్పులతో కొండనెక్కుచుండగా అలసిపోయి ఒక వెదురు పొదలో నిద్రపోయెను. అప్పుడు ఆయనకు కలలో అలివేలు మంగమ్మ దర్శనమిచ్చి పరమాన్నాన్ని ప్రసాదించి, పాదరక్షలు లేకుండా కొండనెక్కమని బోధించింది.[2] అప్పుడు పరవశించి అలమేలుమంగను కీర్తిస్తూ అన్నమయ్య శ్రీవేంకటేశ్వర శతకము రచించాడు.
తిరుమల శిఖరాలు చేరుకొన్న అన్నమయ్య స్వామి పుష్కరిణిలో స్నానం చేసి, వరాహ స్వామి దేవాలయంలో ఆదివరాహ స్వామిని దర్శించుకొన్నాడు. పిదప వేంకటపతి కోవెల పెద్దగోపురము ప్రవేశించి "నీడ తిరుగని చింతచెట్టు"కు ప్రదక్షిణ నమస్కారాలు చేసి, గరుడ స్తంభానికి సాగిలి మ్రొక్కాడు. సంపెంగ మ్రాకులతో తీర్చిన ప్రాకారము చుట్టి "విరజానది"కి నమస్కరించాడు. భాష్యకారులైన రామానుజాచార్యులను స్తుతించి, యోగ నరసింహుని దర్శించి, జనార్దనుని (వరదరాజస్వామిని) సేవించి, "వంట యింటిలో వకుళా దేవి"కు నమస్కరించి, "యాగశాల"ను కీర్తించి, ఆనంద నిలయం విమానమును చూచి మ్రొక్కాడు. కళ్యాణమంటపమునకు ప్రణతులిడి, బంగారు గరుడ శేష వాహనములను దర్శించాడు. శ్రీభండారమును చూచి, బంగారు గాదెలను (హుండీని) సమర్పించి తన పంచె కొంగున ముడివేసుకొన్న కాసును అర్పించాడు. బంగారు వాకిలి చెంతకు చేరి, దివ్యపాదాలతో, కటివరద హస్తాలతో సకలాభరణ భూషితుడైన దివ్యమంగళ శ్రీమూర్తిని దర్శించుకొన్నాడు. తీర్ధ ప్రసాదాలను స్వీకరించి, శఠకోపముతో ఆశీర్వచనము పొంది, ఆ రాత్రి ఒక మండపములో విశ్రమించాడు.
తరువాత అన్నమయ్య కొండపై కుమార ధార, ఆకాశ గంగ, పాప వినాశం వంటి తీర్ధాలను దర్శించి, కొండపైనే స్వామిని కీర్తిస్తూ ఉండిపోయాడు. అతని కీర్తనలు విని అర్చకులు అతనిని ఆదరించ సాగారు.[1]
thumbnail|అన్నమయ్య చిత్రపటం
తిరుమలలో ఘనవిష్ణువు అనే ముని స్వామి అన్నమయ్యను చేరదీసి అతనికి భగవదాజ్ఞను తెలిపి శంఖ చక్రాదికములతో శ్రీవైష్ణవ సంప్రదాయానుసారముగా పంచ సంస్కారములను నిర్వహించాడు. గురువుల వద్ద వైష్ణవ తత్వాలను తెలుసుకొంటూ, ఆళ్వారుల దివ్య ప్రబంధాలను అధ్యయనం చేస్తూ, వేంకటేశ్వరుని కీర్తిస్తూ తిరుమలలోనే అన్నమయ్య జీవితం గడప సాగాడు.
అళిపురిసింగరి(అలిపిరి)
కొండ ఎక్కుటలో తొలిమెట్టుగల ప్రాంతం అళిపురి. అడిపడి, అలిపిరి అని కూడా పిలుస్తారు.
అలిపిరి చేరాడు, అక్కడ వెలసిన నరసింహస్వామికి నమస్కారం చేశాడు. అలిపిరి కొండకు చుక్కల పర్వతం అని కూడా పేరు. భగవంతుని చేరడానికి ఇది తొలిపాదం.
సంసారం, సంకీర్తనం
అన్నమయ్య తిరుమలలో ఉన్నాడని విని అతని తల్లిదండ్రులు తిరుమలకు వెళ్ళి అతనిని ఇంటికి తిరిగి రమ్మని బ్రతిమాలారు. ముందు నిరాకరించినా గాని అన్నమయ్య గురువు ఆనతిపై తాళ్ళపాకకు తిరిగి వచ్చాడు. కాని నిరంతరం భగవధ్యానంలో ఉంటూ స్వామిని కీర్తిస్తూ ఉండేవాడు. అతనికి యుక్త వయస్సు రాగానే తిమ్మక్క, అక్కమ్మ అనే పడతులతో వివాహం చేశారు తల్లిదండ్రులు. వైవాహిక జీవితంలో పడిన అన్నమయ్య ఒకమారు తన ఇద్దరు భార్యలతో కూడి తిరుమలను దర్శించాడు. ఆ సమయంలోనే శ్రీవేంకటపతికి రోజుకొక సంకీర్తన వినిపించాలని సంకల్పించాడు.
అప్పటినుండి అన్నమయ్య పుంఖానుపుంఖాలుగా కీర్తనలు చెప్పాడు. అతని శిష్యులు వాటిని గానం చేస్తూ తాళపత్రాలకు ఎక్కించసాగారు. తరువాత అన్నమయ్య తన భార్యలతో కలసి తీర్ధయాత్రలకు బయలుదేరాడు. వారు ముందుగా తమ వూరిలో చెన్నకేశవుని అర్చించారు. మార్గంలో నెందలూరు సౌమ్యనాధుని, ఒంటిమిట్ట రఘురాముని, కడప వేంకటరమణుని, చాగలమర్రి చెన్నకేశవుని దర్శించుకొన్నారు. తరువాత నవనారసింహ క్షేత్రం అయిన అహోబిలం చేరుకొని శ్రీలక్ష్మీనరసింహస్వామి దర్శనం చేసుకొని ఆనందించారు. ఆ క్షేత్రాన్ని, తీర్ధాన్ని, దైవాన్ని అన్నమయ్య తన కీర్తనలతో స్తుతించాడు. అహోబల మఠ స్థాపనాచార్యుడైన ఆదివణ్ శఠకోపయతులవద్ద అన్నమయ్య సకల వైష్ణవాగమాలను అధ్యయనం చేశాడు. అతని బోధనల ద్వారా పరబ్రహ్మస్వరూపమునర్చించే దివ్యయోగంలో కుల విచక్షణ వంటి అడ్డుగోడలను కూలగొట్టాలని అవగతం చేసుకొన్నాడు. ఇంకా అన్నమయ్య దక్షిణాదిన ఎన్నో వైష్ణవ క్షేత్రాలను దర్శించుకొన్నాడు. అతని కీర్తనలు అంతటా ప్రసిద్ధం కాజొచ్చాయి.
రాజాశ్రయం
విజయగర రాజ ప్రతినిధి, దండనాధుడు అయిన సాళ్వ నరసింగరాయలు (ఇతడు శ్రీకృష్ణదేవరాయలుకు తాత), టంగుటూరు కేంద్రంగా ఆ సీమ ("పొత్తపినాడు") పాలనా వ్యవహారాలు చూస్తుండేవాడు. అతనికి "మూరురాయర గండ" అనే బిరుదుండేది. అన్నమయ్య కీర్తనలు, అతని ఆశీర్వచన మహాత్మ్యం గురించి విన్న దండనాధుడు తాళ్ళపాకకు వెళ్ళి అన్నమయ్యను దర్శించి అతనితో సాన్నిహిత్యాన్ని పెంచుకొన్నాడు. తరువాత అతను పెనుగొండ ప్రభువయినాక అన్నమయ్యను తన ఆస్థానానికి ఆహ్వానించాడు. రాజ ప్రాపకం వలన అన్నమయ్య సంగీత ప్రభావం కన్నడదేశంలో హరిదాసకూటాలలో ప్రసిద్ధమయ్యింది. తరువాతి కాలంలో ఆ రాజు అన్నమయ్యను తనపై కూడా ఒక్కపదాన్ని వినిపించమని కోరాడట. హరిని కీర్తించే నోట నరుని కీర్తించనని అన్నమయ్య నిరాకరించినందున, కోపించి రాజు అతనిని చెరసాలలో సంకెళ్ళలో ఉంచాడట.
అంత్య కాలం
రాజాస్థానం తనకు తగినది కాదని తెలుసుకొని అన్నమయ్య తిరుమల చేరాడు. తన శేషజీవితాన్ని స్వామి సన్నిధిలో నిత్యారాధనలో, సంకీర్తనా దీక్షలో గడిపాడు. ఈ దశలో బహుశా ఆధ్యాత్మిక సంకీర్తనలు అధికంగా రచించాడు. వేంకటాచలానికి సమీపంలో ఉన్న "మరులుంకు" అనే అగ్రహారంలో నివసించేవాడు. ఈ సమయంలో రాజ్యంలో కల్లోలాలు చెలరేగాయి. అంతఃకలహాలలో రాజవంశాలు మారాయి. అన్నమయ్య జీవితంపట్ల విరక్తుడై నిత్యసంకీర్తనలతో పొద్దుపుచ్చేవాడు. అతని కీర్తనలలోని ఆశీర్వచన మహాత్మ్యం కథలు కథలుగా వినిన ప్రజలు అతని సంకీర్తనా సేవకు జనం తండోపతండాలుగా రాసాగారు.
ఈ సమయంలోనే పురందర దాసు తిరుమలకు వచ్చాడు. ఇద్దరూ వయోవృద్ధులు. భక్తశ్రేష్టులు. విష్ణుసేవాతత్పరులు. సంగీత కళానిధులు. ఒకరినొకరు ఆదరంతో మన్నించుకొన్నారు. "మీ సంకీర్తనలు పరమ మంత్రాలు. వీటిని వింటే చాలు పాపం పటాపంచలౌతుంది. మీరు సాక్షాత్తు వేంకటపతి అవతారమే" అని పురందరదాసు అన్నాడట. అప్పుడు అన్నమాచార్యుడు "సంధ్య వార్చుకోవడానికి సాక్షాత్తు విఠలునితోనే నీళ్ళు తెప్పించుకొన్న భాగ్యశాలివి. మీ పాటలు కర్ణాటక సంగీతానికే తొలి పాఠాలు. మిమ్ము చూస్తే పాండురంగని దర్శించుకొన్నట్లే" అన్నాడట.
95 సంవత్సరాలు పరిపూర్ణ జీవితం గడిపిన అన్నమయ్య దుందుభి నామ సంవత్సరం ఫల్గుణ బహుళ ద్వాదశి నాడు (1503 ఫిబ్రవరి 23) పరమపదించాడు. రాగిరేకులమీద వ్రాసిన తిధుల కారణంగా అతని జన్మ, మరణ దినాలు తెలుస్తున్నాయి.
ఇతడు శ్రీమహావిష్ణువు యొక్క ఖడ్గం అయిన నందకాంశ సంభూతుడు అని భావన ఉంది. "పదకవితా పితామహుడు", "సంకీరత్నాచార్యుడు", "పంచమాగమ సార్వభౌముడు", "ద్రవిడాగమ సార్వభౌముడు" - ఇవి అన్నమయ్యకు సమకాలీనులు సాదరంగా ఇచ్చిన బిరుద నామాలు. అవసానకాలంలో తన కొడుకు పెద తిరుమలయ్యను పిలచి, ఇంక దినమునకు ఒక్క సంకీర్తనకు తక్కువ కాకుండా శ్రీనివాసునకు వినిపించే బాధ్యతను అతనికి అప్పగించాడట.
అన్నమయ్య కీర్తనలు, రచనలు
పూర్తి అన్నమాచార్య కీర్తనలు:
అన్నమయ్య కీర్తనలు వికీసోర్స్ లో
అన్నమయ్య సంకీర్తనా సేవ సంగీత, సాహిత్య, భక్తి పరిపుష్టం. అధికంగా తెలుగులోనే పాడినా అతను సంస్కృత పదాలను ఉచితమైన విధంగా వాడాడు. కొన్ని వందల కీర్తనలను సంస్కృతంలోనే రచించాడు. కొన్నియెడల తమిళ, కన్నడ పదాలు కూడా చోటు చేసుకొన్నాయి. అతని తెలుగు వ్యావహారిక భాష. మార్గ, దేశి సంగీత విధానాలు రెండూ అతని రచనలలో ఉన్నాయి. అన్నమయ్యకు పూర్వం కృష్ణమాచార్యుల వచనాలవంటివి ఉన్నా గాని అవి "అంగాంగి విభాగం లేక, అఖండ గద్య ధారగా, గేయగంధులుగా" ఉన్నాయి. శివకవుల పదాలగురించి ప్రస్తావన ఉన్నాగాని అవి లభించడంలేదు. మనకు లభించేవాటిలో అన్నమయ్యవే తొలిసంకీర్తనలు గనుక అతను "సంకీర్తనాచార్యుడు", 'పదకవితా పితామహుడు" అయ్యాడు.
అన్నమయ్య "యోగ వైరాగ్య శృంగార సరణి" మొత్తం 32,000 సంకీర్తనలు రచించాడని అతని మనుమడు చిన్నన్న పేర్కొన్నాడు. అతని పుత్రపౌత్రాదులు వీటిని రాగిరేకులమీద వ్రాయించారు. ఆ రేకులను తిరుమలలో సంకీర్తనా భండాగారంలో పొందుపరచారు. అయితే ప్రస్తుతం 12,000 మాత్రమే లభిస్తున్నవి. రేకులమీది అంకెల ప్రకారం కొన్ని రేకులు లభించడంలేదు. (వాటిని కొందరు కరగించుకొని ఉండవచ్చును.)
సంకీర్తనా లక్షణమనే సంస్కృత గ్రంథం కూడా అన్నమయ్య వ్రాశాడట. మంజరీ ద్విపదలో "శృంగార మంజరి" అనే కావ్యాన్ని రచించాడు. అతడు రచించాడని చెప్పబడే 12 శతకాలలో "వేంకటేశ్వర శతకము" ఒక్కటి మాత్రమే లభిస్తున్నది. ఇతర ప్రబంధాలు, వేంకటాచల మహాత్మ్యము, సంకీర్తనలక్షణం, ద్విపద రామాయణం వంటి గ్రంథాలు లభించలేదు.
ఐ
రాళ్ళపల్లి అనంతకృష్ణశర్మ మాటలలో అన్నమయ్య రచనలు " ఒక సారస్వత క్షీర సముద్రం. కావ్యముల ధర్మమైన బావార్జవంలో, శైలిలో, భావవైవిద్యంలో, రాశిలో అన్నమాచార్యుని రచనను మించినది ఆంధ్ర వాఙ్మయంలో మరొక్కటి లేదు... నగుబాట్లైన ద్విపద, పద కవితలను ఉద్ధరించి ఉన్నత స్థానం కలిగించిన ప్రతిష్ఠ అన్నమాచార్యునిదే"
అలమేలుమంగ, శ్రీనివాసుల కీర్తనలకు తన జీవితాన్ని అంకితం చేసిన పరమభక్తుడు అన్నమయ్య. అతని రచనలలో భక్తి, సంగీతము, సాహిత్యము, శృంగారము, వేదాంతము అత్యంత మనోహరంగా, వినసొంపుగా చెప్పబడ్డాయి. సరళమైన మాటలలో ఆధ్యాత్మ సత్యాలను, వేంకటపతి తత్వాన్ని, జీవాత్మ పరమాత్మల తాదాత్మ్యాన్ని వినిపించాడు. లోకనీతిని, ధర్మాన్ని, విష్ణుతత్వాన్ని కీర్తించాడు. దక్షిణాపధంలో భజన సంప్రదాయానికి అన్నమయ్యే ఆద్యుడు.
ఉదాహరణలు
"అదివో అల్లదివో శ్రీహరి వాసము
పదివేల శేషుల పడగల మయము"
"అలర చంచలమైన ఆత్మలందుండ నీ యలవాటు చేసె నీవుయ్యాల
పలుమారు నుచ్ఛ్వాస పవనమందుండ నీ భావంబు దెలిపె నీ వుయ్యాల "
"కులుకక నడవరో కొమ్మలాలా
జలజల రాలీని జాజులు మాయమ్మకు"
"క్షీరాబ్ధి కన్యకకు శ్రీ మహాలక్ష్మికిని
నీరజాలయమునకు నీరాజనం"
"జోఅచ్యుతానంద జోజో ముకుంద
రావె పరమానంద రామ గోవింద "
"చెల్లఁబో తియ్యనినోరఁ జేఁ దేఁటికి యీ-
పల్లదపుఁగోరికలపాలు సేయవలెనా"
ఉదయాద్రి తెలుపాయె ఉడురాజు కొలువిడె
అదనెరిగి రాడాయెనమ్మా నా విభుడు
కవి కుటుంబం
అన్నమయ్య వంశం తెలుగు సాహిత్యానికి ఆభరణం. అన్నమయ్య తండ్రి మహాపండితుడు. తల్లి సంగీతకళానిధి. అన్నమయ్య భార్య తిమ్మక్క తెలుగులో తొలి కవయిత్రి. "సుభద్రా కళ్యాణం" మంజరి ద్విపద కావ్యం రచించింది. ఈమె కుమారుడు నరసింహుడు సంగీత సాహిత్య కళా కోవిదుడని చిన్నన్న వ్రాశాడు ("పాడఁజెప్పఁగ వర్ణపద్ధతినీడు, జోడులేఁడని సభ సొచ్చి వాదించి, పరఁగిన ధీశాలి ప్రతివాదదైత్య నరసింహుఁడనఁగల్గె నరసింహగురుఁడు"). కవికర్ణ రసాయనం అనే కావ్యాన్ని వ్రాసిన సంకుసాల నృసింహకవి ఇతడేనని కొందరి అభిప్రాయం. నరసింగన్న భార్యలు వాచ్చారమ్మ, అనంతమ్మ. వారి పుత్రులు నారాయణుడు, అప్పలార్య, అన్నలార్య.
తిరుమలాచార్యుడు తండ్రి వలెనే సంకీర్తనా యజ్ఞం నిర్వహించాడు. ఇతని ఆధ్యాత్మ శృంగార సంకీర్తనలతో పాటు మరికొన్ని లఘురచనలు లభించాయి. వెంకటేశ్వర వచనములు, శృంగార దండకము, చక్రవాళ మంజరి, శృంగార వృత్త శతకము, వేంకటేశ్వరోదాహరణము, నీతి సీసశతకము, సుదర్శన రగడ, రేఫఱకార నిర్ణయం, ఆంధ్ర వేదాంతం (భగవద్గీత తెలుగు అనువాదవచవం), శ్రీ వేంకటేశ ప్రభాత స్తవము (ద్విపద), సంకీర్తనా లక్షణ వ్యాఖ్యానం (అలభ్యం) వంటివి రచించాడు. ఇతని భార్య తిరుమలమ్మ. వారి కొడుకులు చిన తిరుమలయ్య, అన్నయ్య, పెదతిరువెంగళ నాథుడు, చినతిరువెంగళనాధుడు (చిన్నయ్య లేదా చిన్నన్న), కోనేటి తిరువేంగళనాధుడు. చినతిరుమలయ్య తన తండ్రి, తాతలవలెనే ఆధ్యాత్మ, శృంగార సంకీర్తనలు రచించాడు. ఇంకా అష్టభాషా దండకం, సంకీర్తన లక్షణం (తండ్రి, తాతల సంస్కృత రచనలకు అనువాదం) వ్రాశాడు.
చినతిరుమలయ్య, అతని భార్య పెదమంగమ్మల కొడుకు తిరువేంగళప్ప అమరుక కావ్యానువాదము, అమరకోశానికి బాల ప్రబోధిక వ్యాఖ్య, ముమ్మటుని కావ్య ప్రకాశికకు సుధానిధి వ్యాఖ్య, రామచంద్రోపాఖ్యానం (అలభ్యం) వంటి రచనలు చేశాడు. పెద తిరుమలయ్య కొడుకు చిన్నన్న జనుల మన్ననలు పొందిన పరమ భక్తుడు, మహాగాయకుడు, భజన సంప్రదాయ ప్రచారకుడు, ద్విపద కవితకు విశేషంగా ప్రచారాన్ని కలిగించాడు. ఇతడు రచించిన అన్నమాచార్యుని జీవిత చరిత్రయే మనకు అన్నమయ్య జీవితానికి సంబంధించిన ప్రధాన ఆధార గ్రంథము. అంతే గాక ఇతడు పరమయోగి విలాసము, అష్టమహిషీ కళ్యాణము, ఉషా పరిణయము అనే ద్విపద కావ్యాలను రచించాడు. అన్నమయ్య, అక్కలమ్మల కుమార్తె తిరుమలాంబను తిరుమల కొండయార్యునికిచ్చి పెళ్ళి చేశారు. వారి కొడుకు రేవణూరి వెంకటాచార్యుడు శకుంతలా పరిణయము, శ్రీపాదరేణు మహాత్మ్యము.
ఇలా తాళ్ళపాక కవులు తెలుగు భాషకు, ప్రత్యేకించి పదకవితకు, ద్విపద కవితకు ఎనలేని సంపదను ఒనగూర్చారు. "చిన్నన్న ద్విపద కరగును, పన్నుగ పెద తిరుమలయ్య పదమునకెరగున్, మిన్నంది మొరసె నరసింగన్న పద్య గద్య శ్రేణిన్" అని తెనాలి రామకృష్ణుని చాటువు.
దొరికిన పెన్నిధి
1922లో, 14,000 అన్నమయ్య కీర్తనలు, ఇతర రచనలు లిఖించిన 2,500 రాగిరేకులు తిరుమల సంకీర్తనా భాండాగారం (తరువాత పెట్టిన పేరు)లో లభించాయి. ఇది తిరుమల హుండీకి ఎదురుగా ఉన్న ఒక రాతి ఫలకాల గది.
ప్రాజెక్టులు, సంస్మరణా కార్యక్రమాలు
అన్నమయ్య యొక్క విస్తృత పద సంపదను ఉపయోగించుకొని ప్రజలలో వేంకటేశ్వరుని మధురభక్తిని మరియు శరణాగతిని ప్రోత్సహించడానికి అన్నమాచార్య ప్రాజెక్టు స్థాపించబడింది. అన్నమాచార్య ప్రాజెక్టులో సంగీతం, పరిశోధన మరియు ప్రచురణ, రికార్డింగ్ అనే మూడు భాగాలున్నాయి. యువకళాకారులను తయారు చేసే దిశగా సంగీత విభాగం పనిచేస్తుంది. పరిశోధన మరియు ప్రచురణ విభాగంలో భాగంగా అన్నమాచార్య సంకీర్తనల మీద, అన్నమాచార్యుల జీవిత చరిత్ర మీద పరిశోధన చేసేవారికి ప్రోత్సాహం లభిస్తుంది. రికార్డింగు విభాగం ద్వారా అన్నమయ్య సంకీర్తనలను ఆడియో క్యాసెట్ల రూపంలో తయారుచేసి మార్కెట్టులో అమ్ముతారు. తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానము నిర్వహించే ధర్మ ప్రచార పరిషత్ తప్పితే మిగతా ప్రాజెక్టులన్నీ అన్నమాచార్య ప్రాజెక్టు పరిధిలోకి వస్తాయి. అన్నమాచార్య ప్రాజెక్టుతో దగ్గరి అనుబంధాన్ని కలిగి ఉంటాయి. అవి ఆళ్వార్ దివ్య ప్రబంధ ప్రాజెక్టు, దాస సాహిత్య ప్రాజెక్టు, భాగవత ప్రాజెక్టు, వేద రికార్డింగు ప్రాజెక్టు.
అన్నమయ్య ఆరు వందల జయంతి సందర్భంగా తాళ్ళపాకలో 19-5-2008 నుండి 22-05-2008 వరకు వుత్సవాలు జరుగుతున్నాయి.ఈ సందర్భంగా 108 ఆడుగుల విగ్రహాన్ని 108 రోజులలో నిర్మించారు. తి.తి.దే వారు నిర్వహిస్తున్నారు. అన్నమయ్య 12 వ తరము వారు అగర్బ దరిద్రములో కొట్టుమిట్టాడు తున్నారని (చూడుడు ఆంధ్రజ్యోతి తేది 23-05-08), ప్రభుత్వము వారు పించన్లు ఏర్పాటు చెయ్యడానికి వొప్పుకొన్నారు.అన్నమయ్య సాహితీ సంపదను తరతరాల వారికి అందించ డానికి, వారి వంశస్థులను వినియోగించ వచ్చును.
పెరుగుతున్న ప్రాచుర్యం
విశేషాలు
అన్నమాచార్యులువారు రచించిన కీర్తనలు చాలావరకూ అదృశ్యం కాగా మనకు మిగిలిన కీర్తనలు 15 వేలు.
బ్రహ్మ మొక్కటే పరబ్రహ్మమొక్కటే అంటూ 600 సంవత్సరాలు క్రితమే మనషులంతా సమానమేనంటూ అన్నమయ్య సంకీర్తనలు రచించారు.
అన్నమయ్య రచించిన కీర్తనలలో ఎక్కువగా శృంగార కీర్తనలే ఉన్నాయి. బాహ్య అర్థమొకటి, అంతరార్థమొకటి.
ఆయన రచనల్లో కడప, రాయలసీమ యాస ఎక్కువగా ఉంటుంది. నిఘంటువు తయారు కావాలి
కొందరు గాయకులు
అన్నమయ్య పాటల ద్వారా ప్రసిద్ధులైన కొందరు గాయకులు
శోభారాజు
పారుపల్లి రంగనాథ్
కొండవీటి జ్యోతిర్మయి
ఎస్.పి. బాలసుబ్రహ్మణ్యం
ఎమ్.ఎస్. సుబ్బలక్ష్మి
ఇవి కూడా చూడండి
సాహి
త్యము
తెలుగు
అన్నమాచార్య ప్రాజెక్టు
లక్షగళ సంకీర్తనార్చన
చిత్రాలు
అన్నమయ్య
అన్నమయ్య
రాజంపేట వద్ద అన్నమయ్య 108 అడుగుల విగ్రహం
తాళ్లపాక వంశవృక్షం
మూలాలు
వనరులు
అన్నమాచార్య - కామిశెట్టి శ్రీనివాసులు - పొట్టి శ్రీరాములు తెలుగు విశ్వవిద్యాలయం ప్రచురణ (2006) - (తెలుగు వైతాళికులు సిరీస్ ప్రచురణలో భాగంగా)
తెలుగు పెద్దలు - మల్లాది కృష్ణానంద్ - మెహెర్ పబ్లికేషన్స్, హైదరాబాదు (2006)
బయటి లింకులు
తాళ్ళపాక కవులకు సంబంధించిన కొన్ని రచనలు, పరిశోధనా గ్రంథాలు ఇంటర్నెట్ ఆర్చీవులలో లభిస్తున్నాయి.
“”లో తి.తి.దే. 29 సంపుటములలో ప్రచురించిన అన్నమాచార్యుల, పెదతిరుమలాచార్యుల, చినతిరుమలాచార్యుల 14,911 సంకీర్తనలు.
- ఆచార్య ఎస్. గంగప్ప
- - ఆచార్య ఎస్. గంగప్ప
- H. Chandra Sekhara
- రామాయణం వేంకట నారాయణ రాజు
- గూడూరు చిన్న పెంచల్ రాజు (తాళ్ళపాక)
స్వరకర్త: నేదునూరి కృష్ణమూర్తి
- డా. పొన్నా లీలావతమ్మ
- డా ముట్నూరి సంగమేశం (యువభారతి ప్రచురణ)
(తాళ్ళపాకవారి గేయములు 12వ భాగం - రాళ్ళపల్లి అనంతకృష్ణ శర్మ పరిష్కృతం - తి.తి.దే. ప్రచురణ
- తాళ్ళపాక తిరువేంగళనాధుని ద్విపద కావ్యము - తి.తి.దే. ప్రచురణ - వి.విజయరాఘవాచార్య పరిష్కరించినది (1938)
- డా. అంగలూరి శ్రీరంగాచారి - పరిశోధనా గ్రంథము -
- డా. శ్రీమత్తిరుమల వెంకట రాజగోపాలాచార్య
- చిల్లర భవాని (సంక్షిప్త పరిచయం, బొమ్మలతో)
వర్గం:సంగీతకారులు
వర్గం:కర్ణాటక సంగీత విద్వాంసులు
వర్గం:తెలుగు కవులు
వర్గం:టాంకు బండ పై విగ్రహాలు
వర్గం:1408 జననాలు
వర్గం:1503 మరణాలు
వర్గం:సంకీర్తనలు
వర్గం:వాగ్గేయ కారులు
వర్గం:ప్రాచీన తెలుగు కవులు
వర్గం:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు
వర్గం:వైఎస్ఆర్ జిల్లా ప్రముఖులు
వర్గం:రాయలసీమ ప్రముఖులు
వర్గం:కడప జిల్లా ప్రముఖులు
| https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B0%AE%E0%B0%AF%E0%B1%8D%E0%B0%AF |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
169,
788,
1175,
1464,
1861,
2192,
2439,
2771,
3330,
3540,
4103,
5085,
5323,
5658,
6341,
6483,
7210,
7657,
7719,
7825,
7897,
9457,
9524,
11063,
11240,
11738,
12149,
12365,
12733,
12976,
13134
],
"plaintext_end_byte": [
161,
780,
1174,
1463,
1860,
2168,
2438,
2748,
3329,
3539,
4102,
5084,
5322,
5657,
6318,
6482,
7209,
7656,
7702,
7824,
7895,
9455,
9523,
11042,
11237,
11736,
12147,
12363,
12731,
12961,
13108,
13177
]
} | 『ママトト -a record of war-』はどのゲーム機で遊ぶ？ | アリスソフト | japanese | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
アリスソフト（ALICESOFT）は、大阪市北区天満に本社を置く、株式会社チャンピオンソフトのアダルトゲームブランド。
沿革
1983年（昭和58年）1月 - チャンピオンソフト設立。設立当初は奈良県橿原市中町に所在
1989年（平成元年）4月 - ブランド「アリスソフト」発足
1989年（平成元年）7月 - 『Rance』・『Intruder -桜屋敷の探索-』でデビュー
1990年（平成2年）10月 - ユーザークラブ発足
1995年（平成7年）4月 - 本社を大阪市北区天満3-12-3ハニービルに移転
2003年（平成15年）4月15日 - 「配布フリー宣言」発表
2006年（平成18年）春 - 東京事務所開設
2014年（平成26年）夏 - 東京事務所閉鎖
概要
アダルトゲームの創生期から存在し現存している数少ないブランドの一つで、1980年代はパソコンショップ高知（PSK）やジャストなどと共に業界を盛り上げた。1990年代には「東のエルフ、西のアリス」と謳われたほどに[1]、アダルトゲーム業界およびその流通分野の中でも特別視された。
設立時は「チャンピオンソフト」名義でゲームを発売していたが、昭和から平成へ時代が変わるのを機に「アリスソフト」ブランドを発足、現在は「チャンピオンソフト」名義ではゲームソフトは発売していない。
アダルトゲームメーカーとしては珍しく、自社ビルを所有している。その名も「ハニービル」（平成７年に本社移転）で、これは登記上の正式名称であり名前の由来は会社のマスコットキャラの埴輪の「ハニー」から[2]。ビルのネームプレートと玄関のタイルには、このハニーが描かれている。
メインブランド「アリスソフト（ALICESOFT）」以外に、ボーイズラブ系ゲームブランド「Alice Blue」他、「Alice noir」、「Alice crimson」等のブランドが存在したが、2014年以降、「アリスソフト」以外のブランドは活動を休止している。
特徴
システム面
アリスソフトのゲームシステムはユーザーに対しても公開されており、ユーザー自身でも新たにゲームの開発が行なえる可能性を与えている（ただし、無保証・無サポートである）。
なお、以前System3.x系の開発キットが一般に公開されていたことがあるが、現在は3.x系についての開発キットは公開が終了している。ユーザークラブ会員向けにSystem4.x系の開発キットが公開されていたが、現在公開を休止している。
メーカーカラー
恋愛アドベンチャーゲームが多くを占めるアダルトゲーム業界にあって、アリスソフトのゲームは育成RPG、国盗り（地域制圧）シミュレーションなど多種多様なジャンルのゲームを制作している。基本的には一作ごとに世界設定を変更するというスタンスであるが、「学園戦記」シリーズの次元3E2、看板ソフト『ランス』シリーズのルドラサウム大陸のように複数の作品で世界設定を共有するゲームも少なくない。
2002年（平成14年）3月15日に2800円という低価格ソフト『妻みぐい』を発表して一石を投じた（結果、2002年（平成14年）のアダルトゲーム売上数第1位となる。
長期的な展望から、新品を購入してくれるユーザーとの信頼関係を重視しており、前述の『妻みぐい』から始めた低価格シリーズや廉価版への展開を積極的に行なったり、後述する「配布フリー宣言」や、販売終了作品の一部を無料配布（例として『アリスの館7』に収録されていた『しまいま。』など）するなどのサービスの展開も行っている。また近年には、新作や一部の過去作品のダウンロード販売を開始した。
アダルトシーン無しではシナリオが成立しないゲームが多いため、コンシューマへの移植はほとんど行なわれていない（数少ない移植例として、『Only You 〜リ・クルス〜』が『Only You 〜リベルクルス〜』の名で移植され、『ぱすてるチャイムContinue』が、2010年（平成22年）12月に、PlayStation Portableに移植された）。
また、上記作品の移植以前にも、『闘神都市』が「闘神都市υ（ユプシロン）」として前作のリメイク（前半）+新規追加（後半）で移植される計画が進んでいたが、前半の80%まで進んだ時点で頓挫（その設定は、『ランスIV』と『闘神都市II』に引き継がれることになる）。作品のアニメ化も同様に、15禁または18禁のアダルトアニメという形のみ行われ、UHFアニメ等の一般アニメになった作品は未だ存在していない。
アリスソフトはメインのイラストレーターやシナリオライターが社内に在籍したままでも、続編製作に際して交替を実施するケースが『ランス』シリーズなどで見られている。
社員の一部は個人的に同人活動を行っているが、彼らの同人誌は社内規定により500部までとされ、アクアプラス所属のスタッフ同様（みつみ美里、その他原画家はleaf所属のため、その規定内ではない）、とらのあな等の業者へ卸されることはない。
イメージキャラクターは「アリス」で、アリスソフトが制作するほとんどのゲームにスタッフルームの案内役などで登場するが、服装などの造形や登場シーンのBGMは過去作品から現在の作品まで一貫して同じものが使われている。デザインと初代作画はYUKIMI、二代目作画はむつみまさと、三代目作画は織音。またゲームによってはMINや魚介が作画したアリスも存在する。アリスと一緒にいるカラスのような鳥は「ユキチ」といい、名前は創業者社長が慶応義塾大学卒だったことに由来する。
配布フリー宣言
配布フリー宣言とは、アリスソフトによる著作物の一部をユーザーが配布することを認めるものである。
発売から相当な時間が経ち、入手困難となったソフトの回転を促進するため、あるいは新作の販促活動の一環として、配布フリー宣言が為される。前者の場合、PC-9801時代かそれ以前のタイトルのような、開発費を回収しきった古いタイトルが指定される。後者の場合、現世代のOSでプレイ可能であったり、一部の中古ショップでは普通に取り扱われているような、比較的新しいタイトルが指定される。また、近年の新作コンピュータゲームにはつきもののプロモーションビデオも、アリスソフトにおいては配布フリー宣言の下で扱われる。
配布形態としては、WEB上へのアップロードのほか、ファイル共有ソフトなどによる不特定多数の人への公開も認めている。最新OSへの対応、エミュレータ形式への変換は認められているが、それ以外の改造は禁止となっている。また、サポートには応じないが、著作権は放棄していない。詳しくは、以下の外部リンクを参照のこと。
（アリスソフトホームページ内）
作品リスト
チャンピオンソフト時代の作品については、「チャンピオンソフト」を参照。
下記リスト中の*印は、配布フリー宣言の対象作品。
『ランス』シリーズ
Rance -光を求めて- *
Rance II -反逆の少女達- *
Rance III -リーザス陥落- *
Rance IV -教団の遺産- *
ランス4.1 〜お薬工場を救え!〜 *
ランス4.2 〜エンジェル組〜 *
鬼畜王ランス *
Rance5D -ひとりぼっちの女の子-
RanceVI -ゼス崩壊-
戦国ランス
ランス・クエスト
ランス・クエスト マグナム
ランス01 光をもとめて
ランス9 ヘルマン革命
ランス03 リーザス陥落
ランス10 決戦
『闘神都市』シリーズ
闘神都市 *
闘神都市2 *
闘神都市2 そして、それから…（全年齢）
闘神都市III
『ぱすてるチャイム』シリーズ
ぱすてるチャイム -恋のスキルアップ-
ぱすてるチャイムContinue
ぱすちゃC++
パステルチャイム3 バインドシーカー
『超昂』シリーズ
超昂天使エスカレイヤー
超昂閃忍ハルカ
超昂天使エスカレイヤーR
超昂神騎エクシール
『大』シリーズ
大悪司
大番長 Big Bang Age
大帝国
『にょ』シリーズ
かえるにょ・ぱにょ〜ん
かえるにょ国にょアリス
ままにょにょ
『D.P.S.』シリーズ
D.P.S. *
D.P.S. SG *
D.P.S. SG set2 *
D.P.S. SG set3 *
Super D.P.S. *
D.P.S. 全部 *
『DALK』シリーズ
DALK *
DALK外伝
『AmbivalenZ』シリーズ
AmbivalenZ -二律背反- *
AliveZ
『ぷろすちゅーでんと』シリーズ
ぷろすちゅーでんとG *
ぷろすちゅ★でんとGood
『妻』シリーズ
妻みぐい
妻みぐい2
妻しぼり
妻みぐい3
『イブニクル』シリーズ
イブニクル
イブニクル2
『ALICEの館』シリーズ
ALICEの館
ALICEの館2
ALICEの館3 *
ALICEの館4・5・6
20世紀アリス
ALICEの館7
アリス2010
アリスCD、会員限定他
乙女戦記 （全年齢）
Only You -世紀末のジュリエット達-
学園KING -日出彦 学校をつくる- *
いけないかつみ先生 -患者さんおいたはだめよん-
HUSHABY BABY ハッシャバイベイビー
学園KING 番外編 *
ウルトラ魔法少女まなな（全年齢）
エドランゼ
その他の単発作品
Intruder -桜屋敷の探索- *
CRESCENT MOON がぁる *
あぶないてんぐ伝説 *
Dr.STOP! *
あゆみちゃん物語 *
宇宙快盗ファニーBee *
夢幻泡影 *
戦巫女 -Vestal virgin-（全年齢）
零式
人間狩り
アトラク＝ナクア
王道勇者
DiaboLiQuE
守り神様
ママトト 〜a record of war〜
DARCROWS
PERSIOM -約束の集う場所-
SeeIn青 -シーンAO-
夜が来る! -Square of the MOON-
Only you -リ・クルス-
Nor
シェル・クレイル 〜愛しあう逃避の中で〜
ナイトデーモン-夢鬼-
翡翠の眸
魔女の贖罪
GALZOOアイランド
よくばりサボテン
だぶる先生らいふっ
お嬢様をいいなりにするゲーム
ばにしゅ! 〜おっぱいの消えた王国〜
僕だけの保健室
ももいろガーディアン
しゃーまんず・さんくちゅあり 巫女の聖域
母娘乱館
どらぺこ! 〜おねだりドラゴンとおっぱい勇者〜
武想少女隊ぶれいど☆ブライダーズ
はーとふるママン
主なスタッフ
アリスソフト移行後の主なスタッフのみ記述。チャンピオンソフト時代のスタッフについては、「チャンピオンソフト」を参照。
会長
wild child（白木善喜）
代表取締役社長
しらきんぐ（白木慶喜）
プロデューサー
HIRO
TADA
ディレクター・ゲームデザイン
ぷりん
イマーム
風麟
よーいちろー
いってんちろく
シナリオ
ふみゃ
ヨイドレ・ドラゴン
ダイスころがし
原画
MIN-NARAKEN
おにぎりくん
織音
魚介
グラフィッカー
タケペン
えびちり
ひさと
天然水
たっくん
遊喜
背景美術
なかじー
古介
れんれん
音楽（ASTLYRE）
DJ C++
水夏える
PKタートルズ
プログラム
やすべ
魅月
こころ
白牡丹
番兵
らむだ
エフェクト・ユニットデザイン・3D
ふくぽん
ドラ之介モグ太
慶
好緒
K
栗林
業務部
OKAMURA
ワタナベ
MACKY
桜秀蘭
YOK
スクリプト・デバッガー・その他
む〜みん
有馬依琉
前田俊介
強振
鉄鉱石
だっきー
ハタオリ
外注
カズマ G.VERSION
DRAGON ATTACK!
ラッシャーヴェラク
鈴木典孝
永沢壱朗
CARNELIAN
トモセシュンサク
松本ドリル研究所
QP:flapper
TAMAMI
Maruto!
うろたん
八重樫南
ALVINE
退社
ひでSAN
YUKIMI
しきがみあずま
三重紙
ちみろいむ
PLUM'F
Karen
WAO
スズケン
陣内
しげ
NEY
ヨシタカ
むつみまさと
ちーぼう
佐伯たかし
ノディ!
かずし
桐島千夜
トン☆ヌラ
いのくま
Shade[3]
成田屋
GENSHI
おつゆフィーバー
ADハニーくん
スパイ斎藤さん
吉田御殿
ぷかぴー
KAORI
退社後外注請負（）内は在社時のPN
弓弦（はちまん）
Flypaper（上田庄吾）
六花梨花（とり）
もみあげルパンR[4]
はぎやまさかげ（月餅）
妹尾雄大
黒田晶見（ちょも山）
関連項目
チャンピオンソフト
コンピュータソフトウェア倫理機構
System3
System4
地域制圧型シミュレーション
出典
外部リンク
（18歳未満閲覧禁止）
on Twitter
| https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AA%E3%82%B9%E3%82%BD%E3%83%95%E3%83%88 |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
477,
1354,
1965,
2539,
3211,
3807,
4198,
4444,
5159,
6329,
6884,
8175,
8216,
8868,
9233,
9506,
9784,
10049,
10755,
11127,
11587,
12310,
13506,
14750,
16095,
16727,
17204,
17933,
18538,
19572,
19914,
20475,
21391,
21607,
22078,
22570,
22981,
23370,
24752,
25300,
25615,
26195,
26968,
28379,
28656,
29265,
30489,
31460,
31885,
32357,
32966,
33438,
34667,
35648,
36348,
37191,
37498,
37969,
38344,
39042,
39331,
39489,
40386,
40785,
40855,
41443,
41763,
42307,
42531,
43106,
43387,
43553,
43981,
44543,
44978,
45214,
45571,
45921,
46386,
46522,
46914,
47172,
47720,
48319,
48820,
49311,
49967,
50869,
51724,
51973,
52345,
53196,
53736,
54065,
54470,
54897,
55538,
55903,
57137,
57334,
57533,
58128,
58375,
58968,
59283,
60240,
60347,
61182,
61236,
61868,
62593,
62876,
63401,
63510,
63634,
64198,
64386,
65061,
65346,
65500,
65989,
66408,
66867,
67270,
68353,
68501,
68974,
69300,
69841,
70275,
70725,
71123,
71670,
71934,
72178,
72582,
73441,
74099,
74638,
75140,
76080,
76413,
76887,
77618,
77986,
78260,
78467,
78795,
79001,
79469,
79506
],
"plaintext_end_byte": [
476,
1353,
1964,
2531,
3203,
3806,
4197,
4443,
5151,
6291,
6883,
8140,
8215,
8867,
9232,
9505,
9783,
10031,
10754,
11126,
11586,
12309,
13455,
14749,
16094,
16726,
17203,
17909,
18537,
19571,
19913,
20474,
21390,
21606,
22077,
22569,
22980,
23349,
24751,
25299,
25590,
26175,
26967,
28378,
28655,
29264,
30487,
31459,
31884,
32356,
32956,
33437,
34666,
35640,
36347,
37190,
37493,
37964,
38332,
39041,
39323,
39488,
40377,
40784,
40854,
41442,
41762,
42306,
42516,
43105,
43386,
43552,
43980,
44528,
44977,
45213,
45570,
45913,
46385,
46507,
46913,
47164,
47719,
48318,
48819,
49310,
49959,
50858,
51723,
51965,
52344,
53195,
53735,
54057,
54469,
54896,
55537,
55894,
57136,
57333,
57505,
58117,
58374,
58967,
59275,
60239,
60346,
61167,
61235,
61737,
62582,
62865,
63380,
63502,
63620,
64187,
64378,
65060,
65345,
65471,
65988,
66407,
66866,
67262,
68352,
68500,
68966,
69299,
69840,
70274,
70716,
71122,
71669,
71926,
72177,
72581,
73430,
74098,
74637,
75132,
76079,
76412,
76879,
77617,
77975,
78251,
78466,
78794,
78980,
79430,
79502,
79722
]
} | 세계 최초의 극장은 어느 나라에서 처음 생겨났나요? | 스페인 | korean | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
스페인 왕국( , , , , )은 유럽 남서부 이베리아 반도에 있는 나라로, 북쪽으로는 안도라와 프랑스, 서쪽으로는 포르투갈과 마주하고 있으며, 남쪽으로는 영국의 지브롤터와 만난다. 유럽 연합 회원국 가운데 프랑스에 이어서 두 번째로 영토가 넓은 나라이다.주요 도시로는 마드리드, 바르셀로나, 사라고사, 말라가, 무르시아, 빌바오, 세빌, 발렌시아등이 있다.
이베리아 반도는 유럽과 아프리카의 길목에 위치한 특성 탓에 선사 시대 때부터 외부의 영향을 많이 받았다. 15세기에 이르러서야 거의 전 반도가 스페인 왕국의 이름하에 통일을 이루면서 레콩키스타(재정복 운동)가 완성되었다. 대항해 시대를 주도한 스페인 식민제국은 타 유럽 국가에 큰 영향을 미쳤다. 특히 금, 은을 비롯한 라틴 아메리카로부터 많은 자원이 유럽에 유입되면서 인플레이션이 일어나게 되었으며, 감자와 같은 작물은 여러 유럽 국가의 주식이 되었다. 제국 시대의 유산으로 멕시코, 미국을 포함한 전 세계 4억이 넘는 인구가 스페인어를 모국어로 사용하고 있으며, 제2 외국어 화자까지 포함시 5억의 인구가 스페인어로 의사소통이 가능하다.
정치적으로 입헌 군주제 국가이다. 유럽 연합에는 1986년에 가입하였으며, 2016년 현재 명목 국내총생산은 세계에서 12번째, 유럽에서 다섯 번째로 크다. 같은 해 세계 시가총액 100대 기업 중 텔레포니카, 산탄데르 은행, 인디텍스가 스페인 회사였다. 2005년 《이코노미스트》지, 2010년 《뉴스위크》지 조사에서 각각 세계 삶의 질 10위, 22위를 차지하였다. 주당 근무시간은 평균 31시간으로 다른 유럽 국가들과 비슷한 수준이다. 대졸자 초봉은 현재 약 22500유로다.[1]
스페인은 멕시코와 현재의 미국 중서부를 비롯하여 멕시코, 아르헨티나 등을 식민지배하였고 캐나다, 브라질 등 일부를 제외한 아메리카 전 지역과 아시아 대륙의 필리핀, 아프리카의 적도 기니, 서사하라 등 세계 여러 지역을 식민지로 거느렸다. 식민지를 상실한 이후 경제 발전에 상당히 고전하고 스페인 내전으로 국제 사회에서 위상을 회복하는 데 위기를 겪기도 했으나, 오늘날에 와서는 선진국이라는 평가가 지배적이다.
국명
스페인 헌법에서는 국명을 에스파냐(España)로 표기하고 있으며[2] 외교 관계 등에서 사용하는 정식 국명은 에스파냐 왕국()이다. 현재 대한민국 및 일본에서 통용되고 있는 스페인(Spain)은 영어식 국명이다. 자국어 표기 및 원어 발음과 차이가 있어 1980년대 이후 대한민국에서도 "에스파냐"로 표기하였으나 정착되지 못했고, 현재는 대한민국 주재 대사관에서도 스스로를 "주한 스페인 대사관"으로 호칭하고 있다. 과거에는 한자 음역인 서반아(西班牙)로도 불렸으나 21세기 들어서는 거의 쓰이지 않는다.
어원
España라는 국호의 이름과 영어의 동의어 "Spain"이나 "Spanish"에 대해서는 논란의 여지가 있다. Hispania라는 단어는 고대 로마 시대에 이베리아 반도를 지칭했던 Hesperia에서 유래한 것으로 보며, 이는 시적 용어였다. 고대 그리스인의 개념에서 이탈리아는 "서쪽의 땅"이거나 "해가 지는 곳"을 의미했으며, 이를 두고 그리스어로 Hesperia 혹은 Εσπερία로 썼다. 스페인은 그러한 맥락에서 보았을 때 이탈리아보다 더 서쪽이므로 Hesperia ultima로 일컬어졌다.[3]
카르타고인의 관념에서 스페인은 Ispanihad으로 불렸으며 "토끼의 땅", "가장자리"를 뜻했다. 이는 지중해의 끝에 해당함을 가리킨다. 본디 히스파니아에서 태어난 하드리아누스의 통치 기간 중 동전에 새겨진 로마제국의 영토에서 스페인 위에는 여성의 모습과 함께 발 쪽에 토끼가 새겨져 있다.[4]
한편, 바스크어의 단어 Ezpanna에서 에스파냐가 유래했다고 보기도 한다. 실제로 그 뜻은 가장자리를 의미하며, 유럽 대륙의 남서쪽 가장자리에 위치하는 스페인의 위치와도 관련돼 있다.
인문학자 안토니오 데 네브리하(Antonio de Nebrija)는 단어 Hispania가 이베리아로망스어에서 볼 수 있는 단어 Hispalis에서 의미했다고 보기도 하며, 그 뜻은 "서쪽 세상의 도시"이다. 헤수스 루이스 쿤치요스(Jesús Luis Cunchillos)가 2000년에 출판한 Gramática fenicia elemental (기초 페니키아어 문법)에는 단어의 뿌리를 span으로 보았다. 이를 다시 쪼개면 spy, 즉 "쇠를 벼리다", "날이 무뎌진 연장이나 금속 따위를 날카롭게 만들다"에 해당한다. 그러므로 Hispania를 더 작은 단위로 나눠 보면, i-spn-ya가 되며 의미는 "금속 따위를 벼르는 땅(대지)"이 된다.[5]
역사
스페인은 유럽에서 가장 오래되고 복잡한 역사를 가지고 있다. 스페인의 로마 시대 옛 이름인 히스파니아는 로마 제국의 일부였는데, 곧 히스파니아는 제국의 가장 중요한 부분으로 성장하였다. 중세 초반에는 게르만 족의 지배를 받았고, 그 시기 이후에는 이슬람의 지배를 받았다. 오랜 투쟁과 전쟁 끝에 1492년 기독교도들의 왕국이 다시 이베리아 반도를 차지하였다. 같은 해 크리스토퍼 콜럼버스가 아메리카 대륙에 도착하였으며, 이후 절대 왕정과 식민지 개척을 추진하여 스페인은 가장 강대한 제국으로 떠올랐다. 그러나 이후 전쟁과 내분 끝에 이러한 전성기는 영원하지 못했으며, 스페인은 20세기 초반에서 중반까지는 프란시스코 프랑코 독재 정권 아래에서 유럽에서 가장 가난한 국가로 전락하기도 하였다. 그러나 1975년에 독재 정권이 막을 내린 이후 스페인은 고도의 경제 발전과 사회적 안정을 이루었으며, 1986년에는 유럽 연합에 가입했다.
선사 시대의 이베리아 반도
약 3만 5천 년 전에 피레네 산맥을 넘어 현재의 이베리아 반도로 크로마뇽인과 유사한 현대적 인류가 진출하여 거주하기 시작했다. 북부 지방의 알타미라 동굴에는 이러한 선사 시대의 유적 중 가장 유명한 것으로 약 기원전 15,000년 전에 만들어진 것으로 보이는 아름다운 벽화가 남아 있다. 아타푸에르카 지방에서 발견된 새로운 유적에서는 이미 백만 년 전부터 사람이 살았을 것으로 보이는 흔적이 발견되기도 했다.
이 지역에 살았던 고대의 두 민족은 이베리아족과 켈트족이다 이들은 지중해 쪽과 북동쪽에서 남서쪽에 모여 살았으며, 이후에는 대서양 방면에도 거주하기 시작했다. 코임브라 및 브라카와 세고비아에는 켈트족의 고대 도시의 흔적이 남아 있다. 한편 이베리아 족은 그들의 언어를 이베리아 반도의 두번째로 긴 강 이름인 에브로에 남겼다. 이베리아 족의 후예 중 한 갈래인 바스크족은 피레네 지방의 서부를 점령했다. 기원전 500년에서 300년 사이에는 페니키아인이 들어와 살았으며, 그리스인도 지중해 연안에 그들의 교역 중심지인 식민 도시를 건설하였다. 그중 현대에도 남아 있는 도시가 엠푸리아 및 마라가, 아리칸테가 있다. 페니키아인이 세운 도시로는 카르테지가 있다. 페니키아인은 그 뒤 로마 제국에게 정복당한다. 로마와 대적하여 유명한 한니발의 아버지인 하밀카르 바르카가 세운 카르타헤나가 현재까지 도시로 남아 있다. 그의 이름은 또한 당시 도시 중 하나인 바르키노에 남았는데, 이 이름에서 바르셀로나가 유래했다고 한다.
로마와 게르만 족의 침략
섬네일|메리다의 로마식 극장
2차 포에니 전쟁 후 로마 제국이 영토를 넓혀가면서 지중해를 따라 국력을 계속 확장하였다. 대략 이 시기는 기원전 210년에서 205년 사이로 추정되는데, 이때부터 이베리아 반도는 500년간 로마 제국의 지배를 받았다. 로마인들은 이때부터 스페인을 “히스파니아”(Hispania)로 부르면서 자연스레 법률을 비롯하여 언어, 로마의 도로 등의 제도를 정착시켜 나갔다.[6] 로마의 영향을 받으면서 인구분포도 달라지게 됐으며, 그 지배 계급은 로마 전체에서도 귀족 계급과 비슷한 대우를 받게 된다.[7]
로마인은 타라고나나 사라고사, 발렌시아, 레온 등 훌륭한 도시를 많이 건설했다. 곡창 지대이자 지중해를 바로 보고 있어 당시 스페인은 올리브기름이나 양모, 금, 포도주를 수입하는 무역 지대로 각광받았다. 관개 시설도 발달되면서 농업 생산물은 로마 전역에 공급되었다.
트라야누스, 테오도시우스 1세 등은 이곳 출신이었다. 기독교는 1세기에 도입됐으며, 2세기가 되면서 대부분의 도시에서 널리 수용됐다. 대부분의 스페인어와 종교, 법률 등은 대부분 이 시기에 비롯하였다.
최초의 게르만 족은 로마 제국이 쇠퇴기에 접어듦에 따라 5세기쯤에 이르러서 들어왔다.[6] 서고트족과 수에비 족, 반달 족 등의 다른 부족은 피레네 산맥을 넘어 이베리아 반도로 들어왔다. 415년경의 일이었다.
서고트 족이 세운 왕국은 점차 세력을 뻗쳐 이베리아 반도 대부분의 영토에 이르렀다. 그들은 비슷한 시기에 이주한 수에비 족과 비잔티움 제국이 관리하던 남동부의 영토를 복속시켰다.
이슬람 시대
711년 우마이야 왕조의 타리크 이븐 지야드 장군이 이끄는 아랍인과 베르베르인 연합군이 지브롤터 해협을 건너 피레네 이남의 안달루시아(포르투갈, 스페인)를 정복했다. 이때부터 781년 동안 스페인 지역에서 이슬람 왕국이 존재하였다. 751년 호라산 지방에서 봉기한 새로운 이슬람 왕조인 아바스 왕조가 우마이야 왕조를 대체하자 우마이야 가문의 압둘 라흐만 1세가 이베리아 반도로 건너가 분열된 이슬람 왕국들을 통일하고 후 우마이야 시대를 열었고, 8대 원수 압둘 라흐만 3세 때 이르러 대외적으로 칼리프국임을 선언하였다.
8세기 초 북아프리카로부터 건너온 무어인(베르베르 무슬림)은 이베리아 반도 거의 대부분을 정복했다(711년~718년). 이 정복은 무슬림의 우마이야 제국의 확장 활동의 일환이었다. 아스투리아스와 나바라, 아라곤의 세 개의 작은 북쪽 산간 지방만이 겨우 남아서 독립을 유지하였다.
무슬림 지배 아래에서 기독교인과 유대인은 자신들의 종교를 지킬 자유가 주어졌다. 차츰 이슬람 문화의 영향이 커졌으며 귀족 계급부터 신분의 제한과 모욕으로부터 벗어나기 위해 이슬람으로 개종하는 사람이 점점 많아졌다.[8] 10세기와 11세기에 많은 이들이 개종을 하게 되면서 알안달루스(안달루시아) 주민의 다수가 이슬람을 믿게 되었다.[9]
남부 지방에 있는 안달루시아의 코르도바는 무슬림 스페인의 수도로 중세 유럽에서 가장 크고 부유하며 발달된 도시였다. 지중해 무역과 문화 간 교류가 꽃을 피웠다. 아랍과 북아프리카의 풍부한 지적 유산이 유럽으로 전해져 왔다. 무슬림과 유대인 학자들은 서유럽의 고전 그리스 문화를 되살리고 발전시키는 데에 기여하였으며, 이런 활동을 통해 스페인의 로마화된 문화가 아랍 문화와 유대 문화와 섞여 스페인의 독창적인 문화가 형성되었다. 한편 다른 유럽 지방은 중세의 암흑기로 종교적으로나 문화적, 과학적으로 많이 뒤처져 있었다.
압둘 라흐만 3세의 손자인 히샴 2세 시기에 이르러 여러 작은 도시 국가들로 분열된 안달루시아는 1031년 부터 1085년까지 분쟁과 협력을 계속하다가, 북부 기독교 세력의 잦은 침략에 시달리게 되었다. 이 시기에 무슬림들은 북부 기독교 왕국에 파리아스(Parias)라고 불리는 보호비 명분의 조공을 바치게 되었다. 1085년, 북부 국경 지대의 톨레도 왕국이 기독교권에 넘어가자 여러 군소 이슬람 왕국들은 당시 모로코 지방의 강력한 이슬람 왕조였던 모라비드 왕국에게 도움을 요청하였고, 모라비드 왕국은 이를 계기로 안달루시아로 진격해 들어가 이슬람 왕국들을 통합하고 기독교 세력을 재차 몰아내었다. 그 후 모하드 왕국 시대에 이르러 기독교 6왕국 연합군이 라스 나바스 데 톨로사 전투(1212)에서 모하드 왕조군을 결정적으로 패배시켰고 이로 인해 무슬림들은 남쪽의 그라나다를 중심으로한 안달루시아 남부 지방만을 지배하다가 1492년 최종적으로 후퇴하였다.
무슬림 통치의 종말과 스페인의 통일
12세기에 이르러서는 종교적 관용 정책이 약화되어 종교적 탄압이 있었으며 이로 인해 북쪽의 기독교 세력들은 13세기 초부터 남진하여 세력을 확장하기 시작했다. 이를 레콘키스타(재정복; 국토 회복 운동)라고 한다. 그 시작은 722년의 코바돈가 전투이다. 기독교 군대의 승리는 아스투리아스 왕국을 만들기에 이른다. 이슬람 군대들은 피레네 북쪽으로 옮겨가면서 세력을 확장했지만, 지금의 프랑스 투르 근처에서 전투로 패하면서 두에로 강과 에브로 강과 함께 피레네 산지를 낀 남쪽 지방(현재의 스페인)으로 후퇴하게 된다. 이 전투를 투르 전투 혹은 투르 푸아티에 전투라고 부른다. 이슬람 군대는 당시 유럽을 통틀어 가장 신성한 곳으로 여겨졌던 갈리시아를 수호하는 것이 목표였으나, 기록에 따르면 적어도 739명의 군대가 강제로 쫓겨났다. 나중에 프랑크족 세력이 세력을 확장하면서 그들 세력이 나뉘어 성장하게 된다. 카스티야 왕국을 비롯한 아라곤 왕국, 그라나다 왕국, 나바라 왕국 등 네 개의 왕국이 이들에 해당한다.[10]
한편 8세기부터 스페인을 다스린 무어인의 알 안달루스는 주변의 토후국들과 경쟁하느라 결국에 기독교 세력의 팽창을 도와주는 일을 저지르고 만다. 다만 1085년 톨레도를 점령하면서 북쪽 지역의 절반 정도를 차지하고 계속해서 국토 회복 운동이 남쪽 방향으로 향한다. 종교적으로 이때까지는 극심한 탄압이 이뤄지지 않아서 몇 안 되는 모스크나 이슬람 사원만이 교회로 바뀌었다. 이미 무어인이 스페인 내 경제에서 차지하는 비중이 막대했기 때문에 지금까지도 무어인의 예술과 건축, 음식 등 고유의 문화는 상당히 큰 영향을 끼치고 있다.[11] 막대한 위력을 떨치던 이슬람 세력은 기독교 세력에게 코르도바 지역을 시작으로 1236년 지금의 세비야까지 내주고 만다. 잠시 동안 여러 상황을 겪은 스페인은 유럽 전체를 집어 삼킨 흑사병으로 1348년 무렵에는 극도의 어려움을 겪게 된다.[12]
이슬람 세력을 지원하던 마리니드 왕조는 13~14세기에 다발적으로 무슬림의 규약을 부활시키기 위해 재침공하지만 실패하고 만다. 마리니드 왕조는 13세기 중엽부터 15세기까지 스페인 남부와 지금의 모로코를 통치하였다.[13]
1469년 아라곤의 왕위 후계자 페르난도와 카스티야의 왕위 계승 후계자 이사벨의 결혼으로 공동 국왕이 지배하는 왕국이 성립됐다. 두 사람의 공동 왕국 출범 이후, 스페인은 1479년 카나리아 제도를 복속하고 1492년 무슬림의 마지막 보루이던 그라나다를 정복함으로써 781년 간의 스페인 내 무슬림 지배를 종식시키고 통일을 이루었다.[14] 이 시기에 스페인에는 팔렌치아 대학과 살라만카 대학 등이 설립된다. 이들 학교는 유럽 전체를 통틀어 가장 이른 시기에 설립된 대학이다.
1492년은 스페인에 여러 의미를 지닌다. 통일을 이룬 해일 뿐 아니라 콜럼버스가 아메리카에 도달하게 된다. 한편으로는 스페인 내 유대인 박해가 시작된다. 철저한 로마 가톨릭 국가가 되기 위해 종교재판을 통해 이단을 색출한다는 명분 하에 무력으로 저항하는 다른 종교 신자들을 화형에 처하고 개종을 거부하는 이슬람교도와 유대교 신자를 추방하였다.[15]
이사벨과 페르난도는 르네상스 시대의 신흥 군주로서 지위를 확립하면서 지역 귀족과 합세하여 왕족의 권위를 세운다. 이런 과정에서 España(에스파냐)라는 단어가 출현하게 된다. 에스파냐라는 단어는 고대에 스페인을 지칭하던 히스파니아()에서 유래했으며, 아라곤 왕국과 카스티야 왕국 모두를 통칭하기 위해 쓰이기 시작한다. 스페인 전체에 통합과 더불어 안정기가 찾아오면서 종교, 정치, 군사 등 전반에 발전을 거두게 되며 새로운 강대국으로 떠오르게 된다. 훗날 수많은 식민지를 복속한 국력 신장의 계기는 이때 다져진다.
스페인의 전성기
네 왕국의 통합은 스페인 제국의 기초를 다지게 된다.[16] 16세기와 17세기 대부분에 걸쳐 세계 최강대국의 지위를 누렸으며 식민지 무역으로 쌓은 부를 누렸다. 그중에서도 스페인 합스부르크 왕조 때에 이르러 최고의 영화를 쌓게 된다. 다만 네덜란드 독립 전쟁과 이탈리아 전쟁, 오스만-합스부르크 전쟁, 영국과 스페인 간 전쟁(1585년)으로 여러 고비를 겪었다.[17] 칼뱅주의의 영향을 받은 개신교 국가인 네덜란드는 반란을 일으켜 독립을 하기에 이르렀다.
막대한 부를 바탕으로 스페인은 남아메리카와 중앙아메리카, 멕시코, 오늘날 미국의 남서부 지방에서부터 필리핀, 마리아나 제도까지 차지하게 된다. 1580년부터는 지금의 포르투갈 영토와 이탈리아 남부, 시칠리아는 물론 독일, 벨기에, 네덜란드, 룩셈부르크의 전체 혹은 일부 영토를 정복하고 스페인의 영향력이 북부 아프리카까지 미치게 된다. 스페인 제국은 이때부터 “해가 지지 않는 제국”이라는 별칭을 얻게 돼 “스페인이 움직이면 전 세계가 두려워한다.”라는 말이 있을 정도였다. 바다와 육지를 넘어 바닷길이 열리면서 유럽의 제국주의가 첫 발을 디디게 된 것이다. 금은이나 향신료, 진귀한 농산물을 약탈하면서 스페인 항해자들은 유럽인에게 신세계를 소개하는 역할을 수행하였다.[18] 당대는 분명 스페인의 개화기로서 지금은 스페인의 황금기로 칭송되고 있다.
왼쪽|300px|섬네일|스페인 제국의 변천
그러나 식민지 사람들에게 로마 가톨릭을 지나치게 강요하였으며 더구나 무적함대가 1580년대 말 영국에 패배하였다. 당시 국왕인 펠리페 2세는 당시 영국 여왕인 엘리자베스 1세와 결혼할 것을 요청하였으나 거절당했다.
한편 스페인은 황금기를 누리면서도 수많은 전쟁에 시달린다. 오스만 제국의 급성장과 더불어 해적이 남발하면서 지중해 연안 지방에는 노예 매매와 침략 행위가 끊이지 않게 된다. 이슬람 세력의 약탈도 빈번하게 일어났으며 또한 프랑스와 이탈리아 간 전쟁도 자주 일어났다. 후에는 로마 가톨릭 내 교회 개혁 문제로 스페인 전체가 분열에 휩싸여 스페인은 한동안 종교 문제에 지속적으로 군사 대응을 하기에 이른다.[19]
하지만 수십 년간의 전쟁과 기근 속에 17세기에 접어들면서 여러 문제에 봉착하기 시작했다. 더군다나 스페인의 합스부르크가는 유럽 전역에 퍼져 있던 문제에 개입하며 사태를 악화시켜 국력 약화를 자초했다. 스페인은 가톨릭 국가로서 땅에 떨어진 합스부르크가의 위신을 세우려 노력했다. 신성 로마 제국의 군대와도 함께 연합하여 개신교 세력이 일으킨 변혁을 뒤엎으려 시도하지만, 그러는 와중에 포르투갈이 독립을 쟁취하는 한편 네덜란드도 1648년 완전 독립하기에 이르렀다. 결국에는 유럽 전역에 30년 전쟁이 불어 닥치자 신교를 비밀리에 지원하던 프랑스에 패배하였다.[20] 당시 스페인의 영향력은 유럽 전역에 미치고 있었으므로 유럽 전반의 경제 또한 상당한 침체기를 겪었다.
17세기 후반에 이르러 스페인은 쇠퇴의 길로 접어들었다. 하지만 광대한 해외 영토를 유지하면서 더욱 그 영향력을 넓혀 식민지 통치를 19세기까지 계속하게 된다.
또 한 번의 쇠퇴는 스페인 왕위 계승 전쟁 때 일어났다. 18세기 초부터 일어난 왕위 계승 전쟁은 귀족 세력뿐 아니라 시민전쟁으로 번지기도 한다. 왕위 계승 전쟁 동안 유럽 내 스페인의 영향력은 물론 대륙 내 강대국으로서의 지위도 사실상 잃게 됐다. 영국과 오스트리아에 방대한 영토를 내주면서 해상 강국의 지위를 더 이상 누릴 수 없게 된 것이다.[21]
계승 전쟁 동안 프랑스에서는 부르봉 왕가가 생겨났고 부르봉 왕가의 왕위 계승권을 갖고 있던 스페인의 펠리페 5세는 두 나라의 전쟁으로 번질지도 모를 후일을 우려해 계승권을 포기했다. 스페인의 완전한 자주 독립은 펠리페 5세가 카스티야와 아라곤 지역을 완전히 합병해 하나의 국가로 통일하면서 성취됐으며 그는 바로 귀족들의 터무니없는 특권을 폐지하였다.[22]
통일 이후 18세기에 이르러 스페인은 막대한 영토와 부를 토대로 다시 회복기를 맞는다. 더불어 유럽 내 스페인의 지위도 조금씩 향상되기 시작하였다. 스페인의 재도약의 시작과 함께 부르봉 왕가는 행정 체계 정비에 박차를 가해 견제하는 한편 상당수의 유럽 군주 또한 스페인의 발전에 귀 기울이게 됐다.[23]
1763년에는 프랑스-인디언 전쟁에서 승리하여 캐나다 브리티시컬럼비아주, 미국의 캘리포니아주, 네바다주, 유타주, 빌링스, 캐스퍼, 시애틀, 애리조나주, 미니애폴리스, 덴버, 캔자스시티, 세인트루이스, 배턴루지, 댈러스 등 미시시피 강 서부에 있는 모든 땅을 차지하게 되었다.
스페인의 쇠퇴
1793년 스페인은 프랑스 제1공화국과 전쟁을 겪게 됐다. 프랑스의 공격으로 스페인은 지식인 사이에서는 분열이 일어나기 시작한다. 전장에서 패하면서 1795년에 프랑스와 강화 조약을 체결하게 되며 결과적으로는 종속국이 된다. 스페인 왕실 자체가 멸족하지는 않았으므로 이듬해 스페인은 영국과 포르투갈에 전쟁을 선포하게 된다. 그러나 잇따른 전쟁으로 되레 경제 상황이 악화되고 국력만 허비하게 된다. 이에 따라 국왕은 권력을 나폴레옹의 형인 조제프 보나파르트에게 이양하는 한편 조제프가 새로운 군주로 등극한다. 원래 스페인의 왕은 나폴레옹의 맹장(猛將)인 조아생 뮈라가 하기로 되어 있었으나 조아생 뮈라에 대한 스페인 군중들의 분노가 극에 달해 있었던 관계로 조아생 뮈라를 나폴리의 왕으로 임명하고 원래 나폴리의 왕이었던 조제프 보나파르트가 스페인의 왕으로 오게 된 것이다. 하지만 조제프 역시 뮈라와 마찬가지로 스페인 군중에게 경멸의 대상이었으므로 1808년 5월 2일 민족주의자 군중은 프랑스 군대를 상대로 일종의 독립 운동을 하게 된다. 독립 운동의 전개와 함께 이러한 움직임은 반도 전쟁으로 촉발됐다.
나폴레옹은 이 문제에 간섭하기 시작하면서 본격적으로 전쟁에 나서 훈련도 제대로 받지 못한 스페인 군대를 격파하는 한편 참전한 영국군을 몰아낸다. 그러나 이후 스페인 군의 게릴라전과 영국-포르투갈 연합군 전략이 성공하고 나폴레옹의 러시아 침공이 겹치면서 프랑스 세력은 1814년 완전히 스페인에서 영향력을 잃게 된다. 이에 따라 나폴리의 왕으로 지내던 찰스 3세(나폴리의 페르디난드 7세)가 복권한다.
프랑스의 스페인 침공은 1세기가 넘도록 스페인 국내 정치 불안을 야기했다. 또한 이 기간 동안 스페인은 쿠바와 푸에르토리코를 뺀 모든 라틴 아메리카 식민지를 잃게 되면서 이전의 부와 국력을 상당 부분 상실하였다.
스페인-미국 전쟁
스페인이 19세기 내내 식민지 지배권을 잃고 경제 위기를 겪는 동안 필리핀과 쿠바에서는 민족주의 운동이 활발해진다. 식민지 내 독립 전쟁은 결국 미국 지역에서도 일어나 미국의 예견치 못한 공격으로 스페인은 패배하고 만다. 당대의 주역이었던 98세대(1898년 세대)는 전쟁을 뼈저린 “재난”("El Desastre")으로 느꼈다. 그에 따라 국가 안팎에 문제를 야기하였고 특별히 알폰소 12세가 쌓아놓은 치적을 송두리째 잃게 된다.
혼란한 20세기
1900년대부터 1910년대에 이르러서 스페인은 잠시 평화를 누린다. 서사하라와 모로코, 적도 기니를 식민지로 차지했고 유럽 열강의 아프리카 대륙 침탈에 동참하기도 한다. 그러나 모로코의 리프 공화국(Rep. of Rif)과 전쟁(1920년)을 겪으면서 시민들의 군주제에 대한 의구심만 커졌다. 한편 스페인 군인으로서 모로코의 반란을 진압하는 데 앞장선 미겔 프리모 데 리베라는 쿠데타를 일으켜 독재자로 군림하나 1931년에 스페인 제2공화국이 들어서며 그의 시대는 막을 내린다. 이때부터 공화국 정권은 바스크를 비롯한 카탈루냐, 갈리시아에 자치권을 부여하며 여성의 투표권을 허용한다.
좌파세력을 견제하기 위해 국민전선/우파연합과 제휴한 프란시스코 프랑코는 모로코에서 정변을 일으켰다. 이로 인해 인민 전선과 국민전선 간의 스페인 내전이 촉발됐다. 3년 뒤 스페인 내전의 시민 세력이 프랑시스코 프랑코의 주도로 승리를 얻게 된다. 상당 부분 나치 독일과 파시스트 이탈리아의 지원을 받은 것이었다. 소비에트 연방과 멕시코 등은 스페인 내전에 자국의 이익을 위해 비밀리 지원을 하나, 서방 세계는 영국이 주도하던 내정 무간섭주의(Non-Intervention)에 따라 무대응으로 일관했다. 헤밍웨이와 조지 오웰 등을 비롯한 많은 지식인이 인민 전선을 지원하여 참전했으나 결국 내전에서의 승리로 프란시스코 프랑코가 정권을 잡았다. 민간인 학살 범죄인 게르니카 폭격 사건이 나치 독일 공군에 의해 벌어진 것도 이때였다(1937년). 내전으로 50만 명 이상의 사망자가 발생했으며[24] 오십만 명 정도의 인구가 자신의 모국을 떠나게 됐다.[25] 이들의 후예가 대부분 라틴 아메리카에 거주하고 있으며 아르헨티나에만 30만 명 정도에 이르는 것으로 파악되고 있다.[26] 스페인 내전은 2차 세계대전의 최초 시작이자 유럽의 시민 전쟁으로 간주되기도 한다.
한편 스페인은 제2차 세계 대전에 직접 참가하지는 않지만 프랑코 정권은 은밀히 추축국에 협조하기도 했으며 이러한 행적이 국제 사회로의 진출에 대한 미국 등 서방 국가의 반대를 부른 명분이 되기도 한다.
섬네일|왼쪽|1969년경의 프란시스코 프랑코.
20세기 스페인은 좌파와 우파 간의 대립이 고조되고 있었고 당시 스페인 사회는 청빈을 중요하게 생각하는 로마 가톨릭 교회가 전 국토의 대부분을 차지하는 모순을 보일만큼 부가 지주계층, 군벌, 로마 가톨릭 교회에 편중돼 있었다. 이에 불만을 품은 인민 전선으로 불리는 공산주의 세력이 창궐하였다. 인민전선에서는 교회의 재산을 국유화하려고 하는 등 심각한 빈부의 격차라는 사회문제를 개혁하고자 하였다.
프랑코 독재 정권은 유럽의 마지막 군사 정권으로 불리는데, 집권 후 좌파 탄압, 비밀경찰을 통한 통제 등 독재 정치로 국민들의 자유와 권리를 억압했기 때문이다. 프랑코 군부 독재 정권 아래 합법적으로 인정받은 당은 팔랑헤당(Falange española tradicionalista y de las JONS)뿐이며, 1937년 창립 후 반공주의와 민족주의, 로마 가톨릭에 큰 영향을 미친다. 그러나 프랑코가 민주주의를 탄압하려는 움직임을 지속적으로 내비치자 1949년에는 국민 운동당(Movimiento Nacional)으로 개칭하였다. 2차 대전이 종결되자 스페인은 유엔에 가입하지 못하는 등 정치·경제적으로 고립 상태를 겪기도 했다. 1955년이 돼서야 미국이 공산세력의 남하를 우려해 이베리아 반도와 지중해에 군사 주둔을 꾀함에 따라 유엔에 가입하게 된다. 1960년대에 이르러서는 스페인의 기적을 이루며 급진적인 경제 발전이 이뤄졌으며, 특히 관광 분야의 활성화와 더불어 산업 국가로서의 국가 정체성이 정립되는 한편 학력 수준 향상으로 인력 개발이 진척되기도 했다.
1975년 유럽의 마지막 군사독재자 프랑코가 사망한 뒤에 스페인 왕정이 복고되었으며, 현 국왕인 후안 카를로스 1세의 영단으로 스페인에서는 입헌군주제에 기반한 민주주의가 시작됐다. 1979년 스페인 국민들은 처음으로 보통 선거에 참여하였는데, 《스페인사》(청아)에 수록된 사진에 의하면 당시 스페인 국민들은 자신들의 손으로 주권을 행사하기 위해 투표소에서 길게 줄을 설 만큼 보통선거참여에 관심이 많았다. 또한 프랑코 정권 때 수감됐던 양심수들이 석방되었다. 또한 언론의 자유·결사·정치의 자유가 허용되었고, 1978년 스페인 헌법이 선포되면서 각 지방을 이루는 지방 정부가 출범한다. 그러나 일부 지방에서는 독립을 바라는 목소리가 커지면서 급진적인 양상으로 번지기도 한다. 대표적인 예가 바스크의 경우이다.
1981년 2월 23일 군사 쿠데타가 날 조짐이 나타나기도 하나 대다수의 군부 세력은 왕실에 충성을 다짐한다. 사실 쿠데타 조짐을 억누르기 위해 카를로스 1세는 국영 방송을 통해 월권을 행사하기도 했다. 쿠데타 세력의 촉발로 국회가 군부에 점령되기도 했으며, 긴급 내각이 설립돼 국내 정치 양상에 격변기를 맞기도 했다.
새로운 법률에 따라 실시된 선거로 1982년 스페인 사회노동당은 내전 이후 기구 자체가 거의 운용되지 못하다 43년 만에 다시 생겨나면서 정권을 잡기도 했다. 한편 스페인은 1986년 유럽 연합의 전신인 유럽 공동체에 가입한다. 14년이나 스페인의 정권을 독점하던 좌파계열의 사회노동당은 개혁을 요구받으며 결국 1996년 우파에 참패하고 정권이 교체되었다.
스페인 정부는 오랜 기간에 걸쳐 “바스크 조국과 자유”(ETA, “Euskadi Ta Askatasuna”)에 반대하는 캠페인을 벌여왔다. 1959년 결성됐으며 그들은 스스로를 게릴라 집단으로 규정하고 있지만, 유럽 연합과 미국은 ETA를 테러 집단으로 규정하고 있다. 유럽연합과 미국의 주장은 '지금껏 테러 집단의 공격으로 40년간 800명이 넘은 사람들이 죽었으며, 바스크 자치 정부는 자유 민족 바스크의 도를 넘은 폭력에 대해 특별한 발언을 하지 않고 있다.' 라는 것이다.
21세기
2002년 1월 1일 스페인 페세타가 유로화로 대체되면서 15개국과 함께 유로존으로 편입, 새로운 변혁기를 맞게 된다. 유로존으로의 편입은 스페인에 새로운 경제 성장을 가능케 했다.[27] 도입 후 스페인의 경제 성장률은 유럽 연합 평균을 웃돌았지만 지나치게 늘어난 국부 팽창이 미칠 악영향과 최근 대외 적자가 늘고 있어 우려의 목소리가 높아지고 있다.[28]
2004년 3월 11일 2004년 마드리드 동시 다발 테러 사건이 일어나 아침 시간에 출근하던 사람들이 희생됐으며 ETA가 저지른 것으로 추정하기도 했다.[29] 2004년 3월 13일 토요일 정오, 중도 우파인 스페인 국민당(Partido Popular)의 대변인이었던 Eduardo Zaplana는 검찰 수사가 ETA에 집중되어 있다고 발표한다. 이는 스페인 총선거 하루 전날 일이었다. PRISA 그룹에 속한 la SER 에선 정부 대변인 발언을 부인하며 검찰 당국이 이슬람 세력을 수사 중이라고 발언, 총선거 하루 전날 시민들은 SMS와 전화 등을 통해 오후 6시 국민당 본부 앞에 모여 "사실을 원한다.", "거짓말쟁이들", "선거 전에 우린 사실을 알고 싶다.", "Aznar(당시 국민당의 스페인 총리) 너는 알고 있다!" 등의 슬로건을 내달고 시위가 이루어진다.[30][31] 결국 다음 날 총선거에서 중도좌파인 스페인 사회노동당이 승리하게 된다. 이 총선거에 2500만명이라는 역사상 가장 많은 국민이 선거에 참여했으며 국민당과 사회노동당, 두 정당에 표가 가장 많이 집중된 선거(82%)로 기록되었다.[32]
2009년 11월 부로 스페인 정부는 양성 평등 비율이 거의 평균으로 동등하게 유지되고 있음을 공표했다. 18명의 정부 각료 중 9명은 여성이며 현재 호세 로드리게스 총리 하의 내각에서 스페인은 양성 평등에 관해서만큼은 상당히 안정된 평가를 받고 있으며 "스칸디나비아 지역 이외의 유럽 국가에서는 성평등 문제를 의식적으로 정부 내 문제로 각인하고 있는 정부가 스페인 이외에 없는 것으로 보인다"는 평가를 받았다.[33] 2007년 입법 절차를 거쳐 성별에 관련한 정치, 경제에 대한 평등 문제를 용인하기 위한 절차에 돌입했다.(Gender Equality Act).[34][35] 현재 입법부에서 350명 의석 중 128명은 여성으로 36.3%이다.[36] 현재 하원의 경우 여성 의원이 더 많은 13번째 국가가 됐으며 상원의 경우에는 263석 중 79명이 여성으로 30%에 머물고 있다.[37]
지리
세계에서 51번째로 큰 영토를 가지고 있으며, 면적은 50만 4,782km2이다. 본토는 이베리아 반도에 위치하는데, 그밖에 지중해와 대서양의 제도, 두 개의 자치시인 세우타와 멜리야가 있다. 본토의 1/3 정도가 산지이며, 평균 해발 고도 660미터로 유럽을 통틀어 스위스 다음가는 고산 국가이기도 하다. 북부에는 피레네 산맥, 대서양 연안 지방에는 칸타브리아 산맥, 남부에는 시에라네바다 산맥, 중앙부에는 메세타 고원(이베리아 고원)이 있다. 과달키비르 강, 과디아나 강을 비롯해 에브로 강, 두에로 강 등이 스페인의 주요 강이다.
남부의 안달루시아 지방은 토지가 비옥해 예로부터 포도 및 오렌지, 올리브 재배가 이루어졌으며, 이슬람의 지배를 오래 받아 아직도 아랍 문화의 색채가 강하게 남아 있다. 스페인 본토의 동쪽을 보면 큰 섬이 몇 개 있는 것을 볼 수 있다. 마요르카 섬을 비롯한 발레아레스 제도라 불리는 이곳은 지중해에서 가장 각광받는 휴양지 중 하나이며, 1950년대 스페인 정부의 관광 개발 정책에 힘입어 관광업이 계속적으로 발전하면서 성장했다. 세우타와 멜리야는 아프리카 대륙에 있는 스페인령으로 모로코와 인접하는 한편 지브롤터 해협의 중요 항구인 지브롤터는 영국령이다. 비다소아 강의 작은 섬인 피센 섬은 프랑스와 공동 관리한다.
서쪽으로는 포르투갈과 접하고 있으며, 북동쪽으로는 피레네 산맥을 경계로 프랑스 및 안도라 공국과 접하고 있다. 또한 피레네 근처에 있는 인구 약 1200명 규모의 이비아(Llívia)라는 마을은 프랑스 영토에 둘러싸여 있기도 하다.
섬
스페인의 영토에는 발레아레스 제도와 카나리아 제도 그리고 지중해 및 지브롤터 해협 근처에 접하는 여러 무인도가 포함된다. 지중해의 도서 영토를 두고 [Plazas de soberanía]error: {{lang}}: text has italic markup (help)로 칭하며 차파리나스 제도, 알보란 섬, 페레힐 섬 등을 포함한다. 비다소아 강에 있는 피전트 섬은 스페인과 프랑스가 공통으로 점유하고 있다.
1. 테네리페 899,833
2. 마요르카 862,397
3. 그란 카나리아 838,397
4. 란사로테 141,938
5. 이비사 125,053
6. 푸에르테벤투라 103,107
7. 메노르카 92,434
8. 라 팔마 85,933
9. 라 고메라 22,259
10. 엘 이에로 10,558
11. 포르멘테라 7,957
12. 아로사 섬 4,889
13. 라 그라시오사 658
14. 타바르카 105
15. 온스 61
산과 강
이베리아 반도에 속한 스페인 본토는 산악 지형이 두드러 지며 산악 지형을 중심으로 고지대 평원이 분포한다. 피레네 산맥을 잇는 산지로는 칸타브리아 산맥, 시스테마 이베리코, 시스테마 센트랄, 톨레도 산맥, 시에라 모레나 등이 있으며 최고봉 3,478m인 물아센(Mulhacén)이 있는 시스테마 페니베티고는 시에라네바다 산맥에 위치하고 있다. 이 봉우리는 스페인 본토에서 가장 높은 봉우리로서 스페인 전 영토를 포함하여 최고봉은 카나리아 제도의 화산인 테이데이다. 메세타 고원은 스페인 중앙부에 위치한 고지대 평원이다.
주요 강으로는 에브로 강, 두에로 강, 타구스 강을 비롯해 과디아나 강, 과달키비르 강이 있다. 충적 평야는 대부분 해안가에 분포하며 과달키비르 강에 위치한 안달루시아 지방의 충적평야가 가장 넓고 비옥하다.
기후
스페인의 지리적 특성을 고려하자면 기후 또한 다양하게 나뉜다. 대개 스페인의 기후는 세 구역으로 나뉜다.[38][39][40]
지중해성 기후는 안달루시아 평원 해안가에서 시작해서 바르셀로나와 피레네 산맥 인근까지 해안 기후의 특성을 보인다.
대륙성 기후는 지중해성 기후의 특성과 혼재하여 나타나는 기후 특성으로 특히 마드리드를 비롯한 내륙에 나타난다.
서안 해양성 기후는 갈리시아를 비롯해 비스케이 만 근처의 해안가에 나타난다. 가장 큰 도시인 빌바오를 포함한 이 지역을 대개 “녹색의 스페인”(Green Spain)이라고 부른다.
사하라 사막이나 아프리카 대륙에서 뜨거운 바람이 넘어오는데, 이 때문에 남부 지방은 상당히 건조한 기후를 띠기도 한다. 빌바오 지역을 제외한 중남부 일부에서는 반사막 현상이 나타나기도 하는데 사하라 사막의 바람 영향이 상당히 크다고 볼 수 있다.
정치
스페인은 입헌 군주제 국가이다. 양원제 국회를 갖추고 있으며, 입법부가 있어 분권 체제를 갖추고 있다. 국가 원수는 국왕이며, 상하원은 직접·간접 투표로써 선출된다. 임기는 4년이다. 행정부의 수반은 총리이며, 부총리가 보좌한다. 스페인 내각(Consejo de Ministros)의 수반인 장관은 총리가 지명한다.
스페인 입법부를 개괄적으로 설명하면 다음과 같다.
스페인 하원(Congreso de los Diputados): 총 의석 350석, 4년 임기로 지방정부에서 천거한 인물들도 포함돼 활동
스페인 상원(Senado): 4년 임기제로 총 의석 259석 중 208석은 직접선거로, 나머지 51석은 지방 입법부가 천거하여 선출
국가원수
스페인 국왕: 펠리페 6세(2014년 6월 19일)
스페인 총리 (Presidente del Gobierno literally President of the Government): 마리아노 라호이(2011년 12월 21일)
부총리(내무부 장관 겸임): 소라야 사엔스 데 산타마리아(Soraya Sáenz de Santamaría)
가장 초기의 스페인 헌법은 1812년까지 거슬러 올라간다. 하지만 독재자 프란시스코 프랑코가 1975년에 죽은 뒤 1977년에야 보통 선거가 이루어지고, 1978년에는 헌법이 제정되는 등, 남유럽에서는 가장 늦게 민주주의 국가로 발돋움할 수 있었다.
스페인은 명목상 연방 국가가 아니지만 17개의 자치주와 2개의 자치시가 서로 다른 자치권을 누리고 있어 사실상의 연방 국가()를 구성하고 있다. 스페인은 스위스 및 독일, 벨기에와 함께 유럽에서 가장 지방 자치가 잘 이뤄지고 있는 나라이다.[41][42][43][44] 카탈루냐 지방과 바스크에서는 별도의 경찰 조직이 치안을 맡고 있으며, 의회를 비롯한 행정, 예산, 보건 등 모든 정부 기관도 자치적으로 구성하고 있다.
2018년 6월 1일부로 페드로 산체스가 취임했으며, 민주화 이후로 선출된 일곱 번째 총리가 됐다. 부총리는 3명이 존재했으나, 2011년 이래로는 한 명만 존재한다.
대외 관계
프란시스코 프랑코의 군사독재 시대가 끝나면서 스페인은 대외 정책에서 그동안 편향돼 있던 외교 정책을 재정비하는 데 온힘을 기울였다. 1955년 유엔에 가입한 이후 줄곧 국제 사회로의 행보를 적극적으로 추진하고 있으며, 2006년 기준 분담금은 세계 9위권에 해당한다.[45] 여러 차례의 내전과 분열 이후 유럽을 시작하여 서방 세계와의 외교를 다지는 한편 1982년 북대서양 조약 기구(NATO)에 가입했으며 다양한 역할을 수행하게 된다.
다른 유럽 국가처럼 스페인에서도 유럽 연합(EU) 관련 외교 문제가 가장 핵심 사안으로 꼽히고 있으며, 서유럽에 관련한 사건에는 특히 관련국 혹은 유럽 연합 회원국과의 조율에 힘쓰는 것을 원칙으로 삼고 있다.
2001년 조선민주주의인민공화국과 외교 관계를 수립하면서 스페인은 전 세계 국가와 외교 관계를 수립하는 계획을 완성한다.
대한민국과는 1950년 외교 관계를 수립한 이래 외교 관계를 유지하고 있으며, 2007년 기준 대(對)스페인 수출은 미국 달러로 약 39억 달러이며, 수입은 8.5억 달러이다. 지금까지 경기도를 비롯한 6개의 시도가 스페인 자치 정부와 자매결연하고 있다.[46] 한국인은 대사관 가족을 포함해 3646명이, 화교는 134000명이 거주하고 있다.
특히 라틴 아메리카와의 외교 관계를 돈독히 유지하고 있으며, 스페인계 혈통의 주민에 대한 관심도 상당히 높은 편이다. 히스패닉계 시민의 영향력을 무시할 수 없다는 사실은 이미 미국에서조차 널리 인식되고 있다. 스페인은 국가적으로도 히스패닉계와 언어와 무역, 역사, 문화에 대한 교류를 넓히고자 하며, 라틴 아메리카 국가들에게 스페인은 독재 국가에서 민주 국가로 발전한 대표적인 예로 꼽히고 있다.
영토 분쟁
스페인은 영국령 지브롤터에 대해 영유권을 주장하고 있다. 6km2의 작은 해외 영토인 지브롤터는 이베리아 반도의 남쪽 끝 영토로 현재 영국령이다. 지브롤터는 스페인이 지배하고 있었지만 스페인 왕위 계승 전쟁 동안 마이노르카 섬과 함께 영국에 편입된다. 마이노르카 섬은 아미앵 조약에 따라 1802년 다시 스페인에 돌아왔다.
지브롤터에 대한 영국 영유권은 1713년 위트레흐트 조약에서 비롯하였으며, 이후로 스페인은 줄곧 지브롤터가 마땅히 스페인령으로 인정받아야 한다며 영유권을 주장해 왔다.[47]
1940년 이후 스페인의 국제적 공세는 더욱 강화됐으나 정작 지브롤터 주민들은 이에 반대하고 있으며, 영국-스페인 공동 지배에 대해서도 반대 입장을 보이고 있다.[48] 유엔은 영국과 스페인, 유럽 연합 회원국이 함께 지브롤터의 문제를 해결해 나갈 것을 촉구하고 있다.
또 다른 예로는 모로코가 영유권을 주장하고 있는 세우타와 멜리야, 아프리카 북쪽의 지중해에 있는 플라사스 데 소베라니아()가 있다. 포르투갈과도 분쟁이 있어 국경 지대에 있는 도시인 올리벤사(Olivenza)의 경우 포르투갈에서 영유권 주장이 제기되고 있다.
군사
스페인 군대(, Spanish Armed Forces)는 육군과 해군, 공군으로 이루어져 있으며, 그 통솔권은 스페인의 국왕인 펠리페 6세에게 있다. 전체 스페인 왕국의 통합력과 왕권을 보호하기 위한 목적으로 군 병력이 존재한다. 스페인군은 북대서양 조약 기구(NATO)에 참여하는 군 중 하나이며, 유럽 연합의 군사 활동에도 참가한다. 현재 스페인의 병역은 모병제이다.
스페인의 국방 비용 지출액은 2003년 기준 99억 달러에 이르며, 전체 GDP의 1.3%를 차지한다.[49]
행정 구역
스페인은 17개의 자치 지방으로 구성되며, 2개의 자치시인 세우타와 멜리야가 있다. 17개의 자치 지방은 50개의 주로 다시 나뉜다. 단 아스투리아스 지방을 비롯한 발레아레스 제도, 칸타브리아 지방, 라리오하 지방, 마드리드 지방, 무르시아 지방, 나바라 지방은 그 자체가 주이자 자치 지방이다.
행정상 스페인에는 50개의 주가 있다. 7개의 자치 지방—아스투리아스 지방과 발레아레스 제도, 칸타브리아 지방, 라리오하 지방, 마드리드, 무르시아, 나바라 지방—은 각각 하나의 주이다.
경제
2014년 기준으로 세계은행에 따르면, 스페인의 경제 규모는 세계 14위이며, 유럽에서는 다섯 번째로 규모가 크다. 2015년 기준 국내 총생산(GDP)는 1조 2,210억 달러(월드 팩트북 기준)이며, 1인당 구매력 환산 지수(PPP)는 34,819 달러(2015년)로서, 35,708 달러의 수치를 보인 이탈리아와 이스라엘 등과 비슷한 수준이었다. 스페인의 경제 성장률은 2007년 3.8%로 모든 G8개국보다 높게 나타났으며 3년 연속 성장률 우위를 점했다.
중도 우파 정부를 총괄하던 호세 마리아 아스나르 총리는 1999년 유로화 도입을 성사시킴과 동시에 스페인에 새로운 경제 부흥기를 열었다. 2006년 10월 기준 실직률은 7.6%였으며, 이는 1990년대 초반 20%를 넘어섰던 것에 비해 엄청나게 양호하다. 그러나 계속된 인플레이션이 스페인 경제의 먹구름으로 남아 있다.[50] 또한 경제 협력 개발 기구(OECD)의 보고서에 따르면, 미국 및 영국과 더불어 가장 교육 환경이 형편없다는 악평도 있어 우려를 사고 있다.[51]
한편 스페인은 2001년부터 2005년까지 유럽 연합 국가의 일자리를 가장 많이 창출했다는 평가를 받고 있다.[52] 외국계 자본의 적극적인 투자와 더불어 유럽 국가 중 가장 역동적인 경제 발달 양상을 나타내고 있기도 하다.[53] 대표적으로 스페인의 관광 산업은 지난 40년간 세계 2위 수준으로 발전해[54] 그 가치만 400억 유로에 달하며 전체 GDP의 5%를 차지할 정도로 기여도가 높다.[55]
부동산 거품 현상은 스페인에서도 예외가 아니어서 건설업 호황과 함께 전체 GDP의 16%, 구직자의 12%를 창출해 내고 있다.[56] 하지만 독일 신문지 디벨트에 따르면 2011년 스페인의 1인당 국민 소득은 독일에 따라잡힐 것으로 전망되고 있기도 하다.[57] 스페인 내 가계 부채는 10년 만에 3배로 뛰어 올라 저소득층의 경우 소득 중 부채 비율이 125%에 달하는 것으로 조사됐다.[58]
2008-09 신용위기와 일련의 세계 경제 침체로 인해 부동산 시장 불황이 스페인 전역의 화두로 등장했다. 다행히 스페인 국내 은행업계와 재계는 미국과 영국에 비해 타격을 덜 받았다. 이는 보수적인 스페인 재계의 제재가 어느 정도 성과를 거뒀기 때문인 것으로 평가된다. 스페인 경제부는 1979년 자국 은행권 위기와 1993년 부동산 위기로 은행 위기가 일어났던 일을 상기하고 있었다. 실제로 스페인 제1의 은행인 방코 산탄데르는 영국 정부가 추진한 영국 내 은행권 구제책에도 참여했다.[59]
관광
지난 40년 간 스페인의 관광은 세계 2위 규모로 성장했으며 그 가치만 400억 달러에 달하는 것을 추정돼 2006년 기준 GDP 5%에 달한다.[60][61] 스페인에서 관광이 흥한 이유는 상대적으로 온화하고 햇볕이 많은 기후와 지리적인 요인 그리고 시설 투자와 다채로운 관광 인프라가 갖춰져 있기 때문이다. 역사, 문화 유적지가 결합돼 개발과 실업률 저하에도 기여한다. 스페인 내 호텔의 별점 체계는 다른 유럽 국가에 비해 엄격하고 요구 사항이 높은 것으로 알려져 있어 그 별점 자체가 다른 국가와는 차이가 있을 수 있다. 각 숙박시설이 받은 별점의 가치가 다른 국가에 비해 그만큼 까다로운 평가 과정을 찍기에 타국가에 비해서는 더 시설이 좋을 수 있다는 의미이기도 하다.[62]
에너지
스페인은 현재 대체에너지 생산과 개발에서 선두적인 고지를 점하고 있다. 2010년 미국 정부와 함께 알바라도 I으로 불리는 태양광발전소 건설에 착수하면서 이를 입증하기에 이른다.[63][64] 풍력 발전의 경우에도 유럽 국가에서 위상이 높으며 2010년에만 풍력으로 얻는 전력량이 42,976 GWh에 달해 전체 전력량 중 16.4%를 풍력으로 대체했다. 이는 유럽국가로서는 처음으로 독일을 제친 성과이다.[65][66] 한편, 2010년 11월 9일 풍력발전이 내륙 전력 수요의 절반 이상(53%)을 차지하는 기록을 거두었다.[67] 14개의 원자로에 필적할 만한 양에 해당하는 수치다.[68] 현재 스페인에서는 수력발전과 바이오메스를 비롯해 2곳의 조력발전소가 건설 중에 있다.[69]
총량으로 볼 때 스페인의 대체에너지는 2009년 기준으로 전체의 12.5%를 차지했다. 정부 차원에서는 2020년까지 전체 에너지 수급의 20%를 대체에너지로 한다는 계획을 수립한 상태다.[70]
교통
스페인의 교통 체계는 중앙집권화되어 있어 6개의 고속도로가 수도 마드리드를 중심으로 바스크, 카탈루냐, 발렌시아, 안달루시아, 에스트레마두라, 갈리시아로 퍼져있다. 대서양을 따라서도 페롤-비고, 칸타브리아 지방에서 지중해 지역(히로나~카디스)을 잇는 고속도로가 있다.
고속철도 체계로서는 유럽에서 가장 광범위하게 퍼져 있으면서 중국 다음으로 세계에서 가장 넓은 규모이다.[71][72][73] 2010년 10월 부로 말라가, 세비야, 마드리드, 바르셀로나, 발렌시아, 바야도리드를 잇는 총 연장규모 3500km의 철도가 개통했으며 평균 속도 300km (대한민국의 KTX와 동일)로 운행한다. 보통 일본의 신칸센, 프랑스 TGV 다음으로 가장 빠른 속도를 자랑한다.[74] 정시를 지키느냐에 관해서 98.54%의 비율로 99%에 달하는 신칸센 다음으로 가장 높은 정시 서비스를 선보이고 있다.
[75] 현재 스페인 정부의 고속철도 계획은 2020년까지의 계획은 주요 도시를 모두 마드리드와 3시간 안에 연결하는 것이며 총 연장 길이는 7000km에 이르게 된다.
공항의 수로는 47곳이 있으며 가장 붐비는 공항은 마드리드 공항(Barajas)으로 세계에서 11번째로 붐비는 공항으로 유럽 연합에서는 4번째로 가장 붐비는 공항이다. 바르셀로나 공항(El Prat)도 중추 공항으로서 2008년 기준 3천만 명의 여행객이 다녀갔다. 주요 공항으로는 그란 카나리아 공항, 말라가 공항, 발렌시아 공항, 세비야 공항, 팔마 데 마요르카 공항(마요르카 섬), 알리칸테 공항, 빌바오 공항 등이 있다.
스페인 정부는 전기 자동차를 2014년까지 100만 대로 늘리는 계획을 시작했으며 이는 국가 에너지 절약과 효율성 제고를 목표로 하고 있다.[76] 스페인 산업부는 "전기자동차가 미래 산업 혁명의 핵심 요소가 될 것"으로 보고 이에 나서고 있다.[77]
국민
스페인인이 다수를 차지하며, 아랍인과 프랑스인 및 포르투갈인도 있다. 스페인은 역사적으로 이슬람 세력의 영향이 있었다. 스페인에서 가장 흔한 성씨는 가르시아이다. 남부 스페인 사람은 정열적이고 밝다고 알려진 스페인 사람의 특징이 잘 나타나지만, 북부 스페인 사람의 경우에는 꼭 그렇지 않다.
2004년 연구 결과에 따르면 스페인은 동성 결혼에 대해 상당히 개방적인 편이다. 설문자의 66%가 동성 결혼에 대해 긍정적인 반응을 보이고 있다.[78] 실제로 2005년 6월 동성 결혼을 허용하는 법안이 187표 중 147표로 가결됐으며, 결국 스페인은 유럽에서 벨기에와 네덜란드에 이어 세 번째로 동성 결혼을 허용한 나라가 되었다.
20세기 동안 스페인의 인구 구조와 인구 증가율은 크게 변화하였다. 20세기 중반까지 스페인은 유럽에서 인구 증가율이 높고, 많은 이민을 외국으로 보내던 나라였다. 20세기 전반까지는 신대륙으로 떠나는 사람이 많았고, 제2차 세계 대전 이후로는 프랑스나 독일 등 인근 서유럽 국가로 이주하는 주민이 많았다. 그러나 이러한 상황은 크게 변하여 20세기 후반 이후 스페인은 유럽에서 출생률과 인구 증가율이 가장 낮은 나라 중 하나가 되었으며, 외국에서 많은 이민이 유입되고 있다.
2008년 기준 스페인 인구는 4천 6백만 명을 넘어섰다.[79] 스페인의 인구 밀도는 89.6명/km2이며, 다른 서유럽 국가에 비해서는 꽤 낮은 편이지만 인구분포 비율 차이가 상당히 크다. 인구는 수도인 마드리드와 주변의 위성 도시를 제외한 지역에서는 해안가에 집중되어 있다.
언어
스페인 영내에서는 카스티야어(스페인어)가 공용어이다. 그러나 일부 지역에서는 스페인어와 함께 그 지방의 언어를 공용어로 삼기도 한다. 비록 공용어의 지위를 갖지는 못하지만, 일부 지역에서는 이베리아로망스어군에 속하는 아스투리아스레온어, 에스트레마두라어, 아라곤어 등 일부 언어가 살아남아 소수의 사람들이 사용한다. 아스투리아스레온어는 공용어가 아니지만, 아스투리아스 지방 정부는 주민들에게 아스투리아스어 사용을 권장하고 있으며, 지역 내에서 공용어의 지위를 획득하기 위해 노력하고 있다. 아라곤어의 경우에도 같은 경우에 속한다. 공용어가 아닌 언어의 경우에는 오랜 관습에 따라 습득된 언어이기는 하지만 언어 사용자의 의식적인 노력이 갈수록 저하되고 있어 문제가 되기도 한다. 공용어로서의 지위를 갖지 못하면 그만큼 언어 사용의 수요가 감소하기 때문이다. 북아프리카의 멜리야에서는 아라곤어 사용자가 다수 분포한다. 일부 사용자 중에서는 아랍어 사용자도 극소수로 보이는 편이다.
지중해 연안의 관광지에서는 영어와 독일어가 널리 쓰이며 여행객을 위해 관광업계 종사자와 지역 주민은 대개 제2외국어로서 이들 언어를 배운다.
갈리시아: 갈리시아어
바스크, 나바라 지방(일부): 바스크어
아라곤: 아라곤어
카탈루냐, 발렌시아, 발레아레스 제도: 카탈루냐어
스페인어 검정 시험
영어에서 TOEIC이나 TOEFL로 개인의 실력을 평가하듯이 스페인어는 DELE()를 공식 인증 점수로 취한다.[80] 시험에는 초급, 중급, 고급으로 나뉘며 시험 응시자가 처음에 자신의 수준에 맞춰 응시하는 형태를 띤다.[81] 그 주체는 중국의 공자학원에 해당하는 세르반테스 교실에서 가지며 스페인 정부에서 갖는 경우도 있다. 1991년 스페인 정부가 설립한 세르반테스 교실은 전 세계 20개국에 위치하고 있으며 대한민국에는 경희대학교에 개설됐다.[82]
지방색
각 지방 출신에 대하여 스페인 사람들은 강하게 인식하는 편이다. 출신 지역이나 국가와 같이 개인의 기본적인 면에 대한 인식은 여태껏 스페인의 문화 전반에 지대한 영향을 끼쳐왔다.
가장 악명 높은 바스크 주나 카탈루냐 주, 갈리시아 주의 경우에는 각 주의 독특한 감정이 상당히 심하다. 다수의 바스크인과 카탈루냐 출신의 국수주의자들은 스페인 통합 이전의 개별 국가로 돌아가기를 열망한다. 그러나, 요즈음 월드컵에 스페인이 우승하면서 카탈루냐의 민족주의자 수는 줄었다. 바스크는 테러와 같은 폭력적인 행위를 통하여 이를 저지르고 있다. 사실 대다수의 바스크인은 평화적인 방법으로 자신들의 꿈을 성취하려 한다.
이외에도 안달루시아 주, 아스투리아스 주, 나바레 주, 발레아레스 제도, 발렌시아 주 등 많은 주에서 이와 비슷한 형태의 지방주의가 나타난다. 각각 모두 지방색의 특색이 달리 나타나지만 바스크보다는 민족주의자가 덜한 편이다.
이민
스페인 정부 자료에 따르면, 스페인 내 외국인 거주자는 450만 명에 달한다. 전체 인구의 11% 정도를 차지하는 수치다.[83] 외국인 중 모로코에서 온 사람이 가장 많아서 50만 명 이상이며, 20만 명이 루마니아, 26만 명이 콜롬비아 출신이다. 영국을 비롯한 프랑스, 아르헨티나, 독일, 볼리비아 출신 인구도 상당한 비율을 차지한다. 2005년 이민자 계획 수립으로 70만 명의 이민자를 다시 받아들이기로 결정한다. 2000년 이후 스페인은 출생률이 인구 대체 수준의 절반 수준이었음에도 이민자 유입 덕택에 인구 증가세를 계속 이어갈 수 있었다. 하지만 이민자 유입이 모두 합법적이지는 않아서 지중해를 통해 밀입국하는 인구가 발생해 사회적 물의를 일으키기도 했다.[84][85][86][87][88] 스페인에는 한국인도 3606명이 거주하고 있다.
2004년 통계 자료에 따르면 유럽에서 스페인의 이민자 비율은 두 번째로 높다.[89]
이민자가 늘어나는 이유는 여러 가지가 있지만, 우선 라틴 아메리카 국가와의 오랜 관계 때문이기도 하며, 아프리카 대륙과 상대적으로 가까운 지리적 특성도 또 다른 이유이다. 더군다나 스페인 사회 구조의 특징상 지하 경제와 농업이 발달되어 있어 저임금 노동자가 많이 필요하기에 이민자가 노동자로서 밀입국하는 사례가 적지 않은 것도 한 이유가 된다. 다른 이유로는 서유럽에서 퇴직한 뒤 햇볕이 많고 지중해성 기후로 유명한 스페인으로 이민하는 사람이 많기 때문으로, 유럽 국가 중 지난 6년간 이민 인구가 가장 많았다. 파이낸셜 타임스에 따르면 스페인은 서유럽인이 가장 선호하는 이민국이기도 하다.[90]
소수 민족
영국인은 2006년 기준 76만 1,000명이 있다.
유대인의 이민은 크게 세 차례로 나뉘어 이루어졌다. 19세기 이후 모로코에서 유대인이 유입되었으나, 나치의 탄압을 피해 대거 이동했으며, 그 후 아르헨티나에서 다시 유대인이 들어왔다. 스페인은 법률상 세파라딤(스페인, 포르투갈계 유대인)의 영주권 획득을 허용하고 있다. 롬인(집시)은 16세기부터 스페인으로 이주하기 시작했고, 현재 70만 명가량이 있는 것으로 추산된다.
스페인의 대도시
스페인의 대도시 권역
종교
섬네일|부르고스 대성당
기독교
로마 가톨릭교회
스페인은 예로부터 로마 가톨릭교회 국가를 정체성으로 삼았으므로 단연 로마 가톨릭교회 신자가 가장 많다. 전체 인구 중 76%가 가톨릭교도로 본인을 밝히고 있으며, 19%는 특정종교를 믿지 않는다. 2006년 10월 스페인 사회 연구소가 실시한 자료에 따르면, 76%의 가톨릭교도 중 54%는 거의 교회에 가지 않으며, 15%는 1년에 몇 번, 10%는 한 달에 몇 번 교회에 가는 반면 15%만이 매주 미사에 참석한다고 한다.[91] 하지만 라틴 아메리카 출신 이민자들이 대거 입국하면서 스페인 로마 가톨릭교회에 다시금 생명력을 불어넣고 있다는 평을 받고 있다.
성공회
스페인 성공회(, The Reformed Episcopal Church of Spain)는 세계 성공회 공동체에 자치적 관구교회(Province)로 속해있는 스페인의 성공회[92] 이며, 관구장은 카를로스 로페스 로사노 주교(Rt Revd Carlos López-Lozano)[93]이다.
개신교
스페인 개신교회는 스페인 복음주의자[94] 의 60%가 로마인라고 할 정도로, 대부분의 신자가 로마인이다. 스페인 개신교 교파로는 침례교, 복음교회, 필라델피아교회(최대 교단) 등이 있다. 스페인 개신교 예배의 특징은 목사들이 플라멩코 음악을 예전 음악으로 사용하여 하느님을 예배하는 데 있다. 스페인 개신교 신자의 수는 1932년 6천 명에서, 1990년 8만 9천 명으로 증가하였다.[95]
스페인 정교회
스페인 정교회는 국내 전 기독교인의 0.01%를 차지하며, 성장률은 3.8%이다.[95]
기타
여호와의 증인 신도는 10만 5천 명 정도이며, 약 3만 5천 명이 모르몬교를 믿고 있다.
이슬람교
최근의 이민과 함께 무슬림이 늘고 있어 그 수는 거의 1백만 명에 달하고 있다. 사실 무슬림은 과거 스페인의 지배권을 얻었음에도 기독교 세력의 팽창에 밀려 수세기 동안 스페인에서 거주하지 않았다. 그러나 스페인이 북서아프리카로 영향력 확장을 꾀함에 따라 영주권을 얻은 모로코계 주민이 이주하기 시작했다. 현재 이슬람은 스페인에서 두 번째로 신도의 수가 많은 종교이며, 전체 인구의 2.5% 정도를 차지한다.
유대교
유대교는 유대인의 입국이 허용되면서 스페인에 19세기가 돼서야 들어왔으며, 현재까지 유대인을 합친 유대교 신자는 6만2천 명 정도다.
문화
스페인은 수많은 국가와 민족의 영향을 받아 다양한 문화유산으로 널리 알려져 있다. 본질적으로 이베리아 반도 고유의 문화는 이베리아 반도 자체의 인종과 켈트족 및 서고트족의 영향에 더해 로마 가톨릭, 이슬람 문화에 바탕을 두고 발전하였다고 여겨진다. 과거에도 마찬가지였지만 중앙으로 세력을 끌어들이려는 카스티야와 외부 지방 간의 긴장 내지는 다툼이 스페인 문화의 특성을 발휘하는 요인이 됐다. 최근에 와서는 스페인 문화라는 개념이 더욱 더 대도시의 것으로 굳어지는 양상을 띠고 있다.
자연적으로는 지중해와 대서양에 가까운 자연 자원이 문화 형성에 절대적인 영향을 끼쳤다. 투우는 전 세계적으로 유명하며, 남부 안달루시아 지방의 로마인에게서 유래했다는 플라멩코라는 춤과 노래도 유명하다.
이탈리아 다음으로 스페인은 유네스코 세계유산이 많은 나라이며, 총 40개의 세계유산이 있다.
스페인 문화의 영향
스페인은 전 세계에 걸쳐 식민지를 건설했던 국가이다. 특히 라틴 아메리카라고 불리는 남미·중미·카리브 해 국가·멕시코와 일부 남부 미국지역, 필리핀, 북서 아프리카 등에 언어를 비롯하여 문화적으로 영향을 많이 끼쳤다. 스페인어는 기존의 통일되지 않은 아메리카 대륙의 언어를 하나로 통일시켜, 오늘날 전 세계에서 4억 5200만 인구가 모국어로 사용하고 있다.
스페인은 라틴아메리카에 언어의 영향 뿐만 아니라 문화와 민족성에도 큰 영향을 주었다. 이 영향력은 라틴 아메리카 문화의 일반화와 통일성을 가져와 히스패닉이라고 불리는 일종의 복잡한 문화를 만들었다. 미국 내에 이들의 인구가 약 5천만 명에 달하고 늘어남에 따라 히스패닉에 대한 중요도도 높아지고 있다.
한국에서도 스페인 문화에 대한 관심이 크게 늘어나고 있다. 국내 가요 중 스페인어를 사용한 노래도 생겨나고 있으며, 스페인과 멕시코의 영화와 연예, 축구 등에 관심이 증가함에 따라 스페인어와 스페인 관광에도 관심이 높아지고 있다. 스페인 음악과 함께 스페인 타투가 퍼지고 있으며 라틴풍의 치카노 힙합도 점차 음악계에 자리 잡고 있다.
한국의 여러 고등교육 기관에서는 스페인어를 수업으로 제공하고 있으며 외국어고등학교 등에서도 스페인어를 수업으로 택하는 학생 수가 많다. 이미 일본과 전 세계 여러 국가에서 치카노 문화에 대한 관심이 높아지고 있으며 일본에서는 이에 심취한 예술가들이 스페인어만 사용할 정도이다.
[96]
관습
대표적인 것으로는 시에스타(, 낮잠)가 있다. 시에스타는 낮 동안에 잠시 일터에서 돌아와 휴식을 취하는 스페인의 고유 관습이다. 유럽의 관념에서 스페인의 시에스타는 이미 오래전부터 인식되어 왔다. 많은 상점과 박물관조차 이 시간에는 문을 닫으며 거의 대부분의 사업장이 오후 중 두세 시간 정도 문을 닫으며, 지방 도시의 경우 시내 버스는 30분에서 1시간 간격으로 운행되기도 한다. 낮 기온이 너무나 높기 때문에(한 예로, 세비야의 7월 한낮의 온도는 섭씨 43도까지 올라간다) 시에스타가 불가피하게 전해 내려왔다고 보는 사람도 있다. 그러나 최근 스페인 의회에서 시에스타를 관공서에서만큼이라도 금하겠다는 조치를 발표[97] 하여 스페인 전역에서 반발 여론이 급증하고 있다. 최근 들어 시에스타는 “이베리아의 요가”로 불리며 다시금 장려되고 있다. 여러 기업도 시에스타 구역을 마련하고 있다.[98]
또한 소도시에서는 저녁에 한두 시간 정도 산책()하는 것이 흔하여 대도시에서도 이런 모습을 가끔 볼 수 있다.
스페인의 저녁 식사 시간은 유럽에서도 제일 늦다. 대개 동부 지방에서는 밤 9시, 서부 지방에서는 밤 10시에 저녁 식사를 한다. 따라서 필연적으로 밤 문화가 흔하며 댄스 클럽이 소도시에서도 아주 흔하다. 대개 이런 클럽은 자정에 문을 열고 새벽까지 영업을 한다. 여름의 마드리드에서는 새벽 1시나 2시쯤에 있는 음악 공연을 빼놓을 수 없을 정도다.
건축
스페인의 건축 양식은 다채로운 특질을 반영하고 있는 것이 특징이며, 여러 민족과 문화가 융합되어 있다. 따라서 스페인 건축이란 과거 로마 시대와 아랍인의 지배 때부터 내려온 건축의 특색과 현대적인 발상이 조화를 이룬 것으로 볼 수 있다.
예를 들어 아랍 세력인 우마이야 왕조는 코르도바에 중심 세력을 두고 성장하여 문화 수도의 역할을 하였다. 하지만 건축 양식은 기독교 왕조와는 상당한 차이가 있어서 기독교 세력은 로마네스크 건축 및 고딕 건축 양식 등을 수용하여 발전시켰다. 이슬람 세력은 문화적 고립을 겪었지만 모스크와 이슬람 특유의 걸작을 남겼다. 12~17세기까지 두 기독교와 이슬람의 건축 양식은 혼재, 발달 국면에 접어든다.
20세기에 이르러서는 안토니오 가우디의 등장과 함께 스페인 건축이 세계인의 주목을 받게 된다. 스페인의 현대 건축은 GATEPAC(스페인 현대 건축 미술가 협회, )에서 주도하고 있다. 현대 건축은 현재 혁명기를 겪고 있으며, 라파엘 모네오를 비롯하여 산티아고 카라트라바, 리카르도 보필 등의 건축가가 국제적 명성을 얻고 있다.
산티아고 성당
발렌시아의 박물관
로마의 영향을 받은 세고비아의 수로교
안토니오 가우디의 사그라다 파밀리아
바로크 양식의 사라고사 대성당
이슬람의 영향을 받은 그라나다의 알람브라 궁전
이슬람의 영향을 받은 코르도바의 모스크
마드리드의 우체국청사
마드리드의 마요르 광장
세고비아 대성당
빌바오의 구겐하임 박물관
문학
스페인 문학은 스페인 내에서 발표된 문학 작품을 총칭하며 뿐만 아니라 스페인계 작가가 발표하는 작품도 포함하곤 한다. 카스티야·갈리시아·카탈루냐 세 곳의 문학이 스페인 문학의 원류이다.[99]
[100]
다양한 역사와 문화를 간직한 만큼 스페인 문학 작품은 세계적으로도 적잖은 영향을 미쳐왔다.
스페인 문학사의 최고(最古) 걸작은 12세기에 쓰인 〈시드의 노래〉()이다. 가장 오래된 작품으로 알려져 있는 이 서사시는 국토 회복 운동 당시 국민 영웅으로 칭송 받았던 로드리고 디아스 비바르를 기린 작품이다. 13세기에는 여러 지방에서 서사시의 형태가 출현했다. 스페인 최초의 시인이었던 곤잘로 데 베르세오는 성직자로서 아랍어와 히브리어 작품을 카스티야어로 번역하는 한편 종교적인 시를 썼다.[101]
10세기와 11세기 동안 무어인과 유대인이 남긴 문학 작품의 영향은 상당히 커서 스페인 문학사에 적잖은 영향을 끼쳤으나, 20세기의 스페인 문학 연구는 이들 작품에 대해서는 다루지 않았다.[102]
미술
스페인의 미술은 유럽 전역에서 영향력이 가장 크다. 역사적·지리적 다양성에 기초한 스페인의 미술은 과거 무어인이 이뤄 놓은 수많은 예술 작품으로부터 많은 영향을 받기도 했다.
스페인의 미술사는 구석기 시대로까지 거슬러 올라간다. 알타미라 동굴에서 발견되는 벽화가 그 증거가 되기도 한다. 이슬람교와 가톨릭의 영향으로 예술적 감흥이 큰 영향을 받은 측면도 크지만, 스페인의 미술은 미술가만이 아니라 수많은 사람이 민속 미술과 공예의 맥을 이었다는 데 의의가 있다.[103]
이탈리아와 독일, 프랑스의 영향을 바로크 시대와 신고전주의 시대에 많이 받았다. 16세기에는 이탈리아의 르네상스를 적극적으로 수용해 수많은 미술가가 이탈리아에 방문하여 새로운 미술 양식을 배워 오기도 했다. 가톨릭교회가 미술가의 후원자였기에 가능한 일이었으며, 이런 영향으로 17세기에는 스페인 미술과 문학 등이 전성기를 맞는다.[104] 17세기부터 파블로 피카소를 비롯한 벨라스케스, 프란시스코 고야, 살바도르 달리 등 수많은 거장이 배출됐다. 피카소는 입체파의 주역으로 새로운 기법을 선보였으며, 달리는 초현실주의 작품으로 명성을 누렸다.[105] 이들 작품의 상당수는 프라도 미술관과 소피아 박물관에 전시되고 있다.
스포츠
20세기 이후 스페인의 스포츠는 축구가 절대적인 우위를 점해 왔다. 하지만 농구나 테니스, 자전거, 자동차 경주 또한 많은 인기를 끌고 있다. 오늘날 스페인은 여러 국제 스포츠 행사의 메카로 각광을 받고 있는데, 그 계기는 지난 1992년 바르셀로나 올림픽이었으며, 그 뒤로 전국적인 스포츠 시설 구축이 본격적으로 이뤄졌다. 관광 산업의 발달과 함께 골프와 스키, 수상 스포츠에 대한 시설 또한 상당 부분 증설됐다. 그 때문에 사계절 내내 스포츠를 즐길 수 있는 곳으로 정평이 나 있기도 하다.
투우는 18세기 후반 론다라는 곳에서 시작되어 스페인 스포츠로서 국제적인 명성을 누리고 있으며, 논쟁의 대상이 되기도 한다. 모든 도시에는 투우장이 있으며 안달루시아에만 투우장이 70여 곳 있다. 투우사는 붉은색이나 금색, 검은색의 복장을 한다. 그러나 노란색 옷을 입는 것은 금기 사항이어서 관객조차 노란색 차림을 절대 하지 않는다. 오래전부터 재앙을 부른다는 믿음이 전해지고 있기 때문이다.
스페인 축구 국가대표팀은 지난 유로 2008에서 독일을 꺾고 우승했으며, 2010년 남아공 월드컵에서 네덜란드를 누르고 우승을 차지했다.[106] 그리고 유로 2012에서 이탈리아를 꺾고 우승함으로써 유럽축구선수권대회 역사상 처음으로 2연패를 이룸과 동시에 유로2008, 남아공 월드컵 2010, 유로 2012와 같은 메이저 대회를 3회 연속으로 우승을 이룬 최초의 유럽 국가로 기록되었다.
요리
섬네일|코치니요(새끼돼지구이) - 스페인의 대표적인 요리
스페인 요리는 다른 유럽 국가처럼 지리적 특성의 영향을 많이 받아 지역적 차이가 두드러지기도 하다. 스페인 사람들은 주로 하몽이나 쵸리또(소시지의 일종), 코치니요(새끼돼지구이), 필레테(스테이크), 레차또(새끼양고기), 까요스(곱창 전골), 엠부티도(순대) 등의 육식을 하고 음식들이 대부분 기름져있다. 바다를 끼고 있기에 해산물 요리가 많이 발달했으며 지중해 연안을 통한 활발한 교역을 통해 더욱 독특한 요리가 생겨났다. 스페인은 이탈리아 및 프랑스와 함께 유명한 포도주 산지이며, 라틴 아메리카를 비롯한 여러 스페인어 언어권에 많은 영향을 끼쳤다. 가장 대표적인 음식을 꼽자면 빠에야와 스페인식 소시지의 일종인 하몽이 있다.
스페인인은 하루에 식사를 다섯 번 하는 것으로 잘 알려져 있다. 하지만 일반적으로 조식은 간편하게 먹고, 점심과 저녁사이 간편하게 바에 가서 음료와 같이 따라오는 타파스나 샌드위치 등의 메리엔다를 먹는 경우도 있다. 5번의 식사란 다음과 같다.
데사유노: 조식. 일어나자마자 빵과 커피 혹은 우유 등을 먹는다.
메리엔다 메디아 마냐나: 가벼운 아침 식사. 오전 11시 즈음 샌드위치 따위를 먹는다.
알무에르소: 점심. 오후 2시 즈음 정찬으로 먹는다.
메리엔다: 가벼운 저녁 식사. 대개는 오후 6시를 전후로 하여 간식을 먹는다.
세나: 저녁 식사. 오후 9시나 그 이후 시간에 수프나 샐러드 등을 먹는다.
영화
최근 들어 스페인 영화는 완성도 높은 작품성과 기법으로 세계적 주목을 끌고 있다. 스페인 영화를 세계무대로 이끈 선구자는 루이스 부뉴엘(Luis Buñuel) 감독이었다. 살바도르 달리와 절친한 관계였던 그는 친구의 영향을 받아 전위 예술적 기법을 접목한 영화 작품을 선보였으며 초현실주의 기법을 도입했다는 평가를 받는다. 그의 작품인 《욕망의 모호한 대상》(That Obscure Object of Desire)은 아카데미 외국어 영화상을 수상하기도 했다.[107] 그 뒤로 1980년대에는 페드로 알모도바르 감독(Pedro Almodóvar)을 비롯해 여러 감독이 스페인 영화의 맥을 이어왔다.
또 다른 스페인 영화의 기류는 영어로 영화를 제작하는 것이다. 스페인 감독들이 할리우드 배우들과 호흡을 맞추는 경우도 흔한 편이이어서 크리스찬 베일 주연의 《머시니스트》, 니콜 키드먼이 주연한 공포 영화 《디 아더스》 등도 스페인 감독들이 제작한 영화이다.
국경일
스페인의 공휴일은 대다수가 가톨릭 기념일이며 국경일과 지방 자치 단체마다 지정하는 공휴일이 다르다. 국경일은 최대 14일로 제한되어 있으며 대개 최소 두 종류의 공휴일은 자치 지방이 지정한다.
교육
스페인의 교육은 6세부터 16세까지 의무 교육이며, 현재 교육 제도는 LOGSE(Ley de Ordenación General del Sistema Educativo, 교육 시스템에 관한 일반 법률)로 총칭된다.
사학(私學)의 경우 종교 재단이 운영하는 학교가 상당수이며, 공학이 아닌 경우도 많다. 학교 수업 시간은 시에스타의 영향이 있어 9시~12시 30분, 3시 30분~5시 정도이며, 폭염이 몰아치는 6월~9월 사이에는 수업 시간이 9시~1시까지로 단축되기도 한다.
일부 학교에서는 맞벌이 가정을 위해 아침 식사부터 제공하기도 하며 부모가 아이를 아침 7시부터 맡기도록 하여 체육 활동을 하기도 한다.
스페인 한림원
스페인 한림원()은 스페인어의 교육을 담당하고 있는 교육 기관이다. 마드리드에 본부를 두고 있으며 스페인 각 지방뿐 아니라 21개국의 라틴 아메리카 국가와 교류를 증진하고 스페인어 교류를 꾀하는 역할을 수행하고 있다. 학술원의 공식 표어는 Limpia, fija y da esplendor, 즉 “정의롭고 기틀을 다지고 빛을 발한다.”이다.[109]
국제 순위
참고
외부 링크
: CIA 월드 팩트북
분류:스페인어권
분류:유엔 회원국
분류:유럽 연합 회원국
분류:북대서양 조약 기구 회원국
분류:경제 협력 개발 기구 회원국
분류:입헌군주국
분류:이베리아반도
| https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%8A%A4%ED%8E%98%EC%9D%B8 |
{
"plaintext_start_byte": [
4,
456,
3482,
4060,
5239,
5683,
6250,
6687,
7255,
8826,
9637,
10621,
11263,
13045,
13352,
13738,
15640,
16255,
17179,
18286,
19313,
20046,
21158,
21923,
22675,
23378,
23927,
24936,
26364,
27467,
28633,
29697,
30611,
31657,
32582,
33822,
34464,
34685,
35573,
36202,
37172,
38037,
39173,
40179,
40812,
41225,
41557,
41780,
42383,
42494,
42844,
43656,
43971,
44029,
44305,
44539,
44870,
45594,
46004,
46656,
47533,
47778,
48795,
49054,
54185,
54381,
54679,
59167,
59579,
60511,
60882,
61223,
61593,
61887,
62046,
62334,
62527,
62784,
62987,
63934,
64464,
65066,
65598,
65765,
66004
],
"plaintext_end_byte": [
446,
3481,
4059,
5238,
5672,
6249,
6686,
7205,
8824,
9636,
10619,
11262,
13043,
13351,
13736,
15639,
16254,
17178,
18285,
19311,
20045,
21157,
21922,
22674,
23377,
23895,
24935,
26363,
27465,
28632,
29696,
30609,
31656,
32581,
33792,
34463,
34684,
35572,
36148,
37171,
38035,
39150,
40178,
40790,
41172,
41556,
41766,
42363,
42493,
42822,
43655,
43970,
44028,
44304,
44513,
44869,
45593,
45976,
46655,
47532,
47777,
48794,
48948,
54172,
54353,
54597,
59113,
59546,
60510,
60861,
61222,
61573,
61869,
62018,
62333,
62504,
62752,
62972,
63933,
64463,
65065,
65551,
65670,
65983,
66132
]
} | When was the Nazi party founded? | Nazi Party | english | {
"passage_answer_candidate_index": [
15
],
"minimal_answers_start_byte": [
14333
],
"minimal_answers_end_byte": [
14349
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
The National Socialist German Workers' Party (German: Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei, abbreviated NSDAP), commonly referred to in English as the Nazi Party (English: /ˈnɑːtsi, ˈnætsi/),[5] was a far-right political party in Germany that was active between 1920 and 1945, that created and supported the ideology of Nazism. Its precursor, the German Workers' Party (Deutsche Arbeiterpartei; DAP), existed from 1919 to 1920.
Part of a series onNazism
Organizations
National Socialist German
Workers' Party (NSDAP)
Sturmabteilung (SA)
Schutzstaffel (SS)
Geheime Staatspolizei (Gestapo)
Hitler Youth (HJ)
Deutsches Jungvolk (DJ)
League of German Girls (BDM)
National Socialist German Students' League (NSDStB)
National Socialist League of the Reich for Physical Exercise (NSRL)
National Socialist Flyers Corps (NSFK)
National Socialist Motor Corps (NSKK)
National Socialist Women's League (NSF)
Combat League of Revolutionary National Socialists (KGRNS)
History
Early timeline
Hitler's rise to power
Machtergreifung
German re-armament
Nazi Germany
Religion in Nazi Germany
Night of the Long Knives
Nuremberg Rally
Anti-Comintern Pact
Kristallnacht
World War II
Tripartite Pact
The Holocaust
Nuremberg trials
Neo-Nazism
Ideology
Fascism
Totalitarianism
Führerprinzip
Anti-democratic thought
Houston Stewart Chamberlain
Gleichschaltung
Arthur de Gobineau
Hitler's political views
Mein Kampf
The Myth of the Twentieth Century
Militarism
National Socialist Program
New Order
Preussentum und Sozialismus
Propaganda
Religious aspects
Strasserism
Symbolism
Women in Nazi Germany
Racial ideology
Aryan race
Blood and Soil
An Essay on the Inequality of the Human Races
Eugenics
The Foundations of the Nineteenth Century
Greater Germanic Reich
Heim ins Reich
Lebensraum
Master race
The Passing of the Great Race
Racial policy of Nazi Germany
Völkisch equality
Final Solution
Concentration camps
Deportations
Doctors' trial
Extermination camps
Genocide
Ghettos
Human experimentation
Labour camps
Pogroms
Racial segregation
People
Martin Borman
Kurt Daluege
Anton Drexler
Hans Frank
Joseph Goebbels
Hermann Göring
Adolf Hitler
Heinrich Himmler
Rudolf Hess
Reinhard Heydrich
Joachim von Ribbentrop
Ernst Röhm
Alfred Rosenberg
Arthur Seyss-Inquart
Albert Speer
Julius Streicher
Gregor Strasser
Otto Strasser
Nazism outside of Germany
American Nazi Party
Aria Party (Persia)
Arrow Cross Party (Hungary)
Azure Party (Persia)
Bulgarian National Socialist Workers Party
German American Bund
German National Movement in Liechtenstein
Greek National Socialist Party
South African Gentile National Socialist Movement
Hungarian National Socialist Party
Nasjonal Samling (Norway)
National Movement of Switzerland
National Socialist Movement in the Netherlands
National Socialist Bloc (Sweden)
National Socialist League (UK)
National Socialist Movement of Chile
National Socialist Movement
(United States)
National Socialist Workers' Party of Denmark
National Unity Party (Canada)
Nazism in Brazil
Nationalist Liberation Alliance (Argentina)
SUMKA
Ossewabrandwag (South Africa)
World Union of National Socialists
Lists
Books by or about Adolf Hitler
Nazi ideologues
Nazi Party leaders and officials
Nazi Party members
Speeches given by Adolf Hitler
SS personnel
Related topics
Antisemitism
Beefsteak Nazi
Denazification
Enabling Act of 1933
Fascism
Glossary of Nazi Germany
The Holocaust
Neo-Nazism
Völkisch movement
Zweites Buch
Category
Germanyportal
Fascismportalvt
The Nazi Party emerged from the German nationalist, racist and populist Freikorps paramilitary culture, which fought against the communist uprisings in post-World War I Germany.[6] The party was created as a means to draw workers away from communism and into völkisch nationalism.[7] Initially, Nazi political strategy focused on anti-big business, anti-bourgeois and anti-capitalist rhetoric, although such aspects were later downplayed in order to gain the support of industrial entities and in the 1930s the party's focus shifted to anti-Semitic and anti-Marxist themes.[8]
Pseudo-scientific racism theories were central to Nazism. The Nazis propagated the idea of a "people's community" (Volksgemeinschaft). Their aim was to unite "racially desirable" Germans as national comrades, while excluding those deemed either to be political dissidents, physically or intellectually inferior, or of a foreign race (Fremdvölkische).[9] The Nazis sought to improve the stock of the Germanic people through racial purity and eugenics, broad social welfare programs and a collective subordination of individual rights, which could be sacrificed for the good of the state and the "Aryan master race". To maintain the supposed purity and strength of the Aryan race, the Nazis sought to exterminate Jews, Romani and Poles along with the vast majority of other Slavs and the physically and mentally handicapped. They imposed exclusionary segregation on homosexuals, Africans, Jehovah's Witnesses and political opponents.[10] The persecution reached its climax when the party-controlled German state organised the systematic genocidal killing of an estimated 5.5 to 6 million Jews and millions of other targeted victims, in what has become known as the Holocaust.[11]
The party's leader since 1921, Adolf Hitler, was appointed Chancellor of Germany by President Paul von Hindenburg on 30 January 1933. Hitler rapidly established a totalitarian regime[12][13][14][15] known as the Third Reich. Following the defeat of the Third Reich at the conclusion of World War II in Europe, the party was "declared to be illegal" by the Allied powers,[16] who carried out denazification in the years after the war.
Etymology
The term "Nazi" derives from the name given in German to a party member Nationalsozialist (German pronunciation:[natsi̯oˈnaːlzotsi̯aˌlɪst]) and was coined in response to the German term Sozi (pronounced [ˈzoːtsiː]), an abbreviation of Sozialdemokrat (member of the Social Democratic Party of Germany).[17][18] Members of the party referred to themselves as Nationalsozialisten (National Socialists), rarely as Nazis. The term Parteigenosse (party member) was commonly used among Nazis, with the feminine form Parteigenossin used when it was appropriate.[19]
The term was in use before the rise of the party as a colloquial and derogatory word for a backward peasant, characterising an awkward and clumsy person. It derived from Ignaz, being a shortened version of Ignatius,[20][21] a common name in Bavaria, the area from which the Nazis emerged. Opponents seized on this and shortened the party's name in intentional association to the long-time existing Sozi to the dismissive "Nazi".[21][22]
In 1933, when Adolf Hitler assumed power of the German government, usage of the designation "Nazi" diminished in Germany, although Austrian anti-Nazis continued to use the term derogatorily.[18] The use of "Nazi Germany" and "Nazi regime" was popularised by anti-Nazis and German exiles abroad. Thereafter, the term spread into other languages and eventually was brought back to Germany after World War II.[22] In English, the term is not considered a slang word, and has such derivatives as Nazism and denazification.
History
Origins and early existence: 1918–1923
The party grew out of smaller political groups with a nationalist orientation that formed in the last years of World War I. In 1918, a league called the Freier Arbeiterausschuss für einen guten Frieden (Free Workers' Committee for a good Peace)[23] was created in Bremen, Germany. On 7 March 1918, Anton Drexler, an avid German nationalist, formed a branch of this league in Munich.[23] Drexler was a local locksmith who had been a member of the militarist Fatherland Party[24] during World War I and was bitterly opposed to the armistice of November 1918 and the revolutionary upheavals that followed. Drexler followed the views of militant nationalists of the day, such as opposing the Treaty of Versailles, having antisemitic, anti-monarchist and anti-Marxist views, as well as believing in the superiority of Germans whom they claimed to be part of the Aryan "master race" (Herrenvolk). However, he also accused international capitalism of being a Jewish-dominated movement and denounced capitalists for war profiteering in World War I.[25] Drexler saw the political violence and instability in Germany as the result of the Weimar Republic being out-of-touch with the masses, especially the lower classes.[25] Drexler emphasised the need for a synthesis of völkisch nationalism with a form of economic socialism, in order to create a popular nationalist-oriented workers' movement that could challenge the rise of Communism and internationalist politics.[26] These were all well-known themes popular with various Weimar paramilitary groups such as the Freikorps.
Drexler's movement received attention and support from some influential figures. Supporter Dietrich Eckart, a well-to-do journalist, brought military figure Felix Graf von Bothmer, a prominent supporter of the concept of "national socialism", to address the movement.[27] Later in 1918, Karl Harrer (a journalist and member of the Thule Society) convinced Drexler and several others to form the Politischer Arbeiterzirkel (Political Workers' Circle).[23] The members met periodically for discussions with themes of nationalism and racism directed against the Jews.[23] In December 1918, Drexler decided that a new political party should be formed, based on the political principles that he endorsed, by combining his branch of the Workers' Committee for a good Peace with the Political Workers' Circle.[23][28]
On 5 January 1919, Drexler created a new political party and proposed it should be named the "German Socialist Workers' Party", but Harrer objected to the term "socialist"; so the term was removed and the party was named the German Workers' Party (Deutsche Arbeiterpartei, DAP).[29] To ease concerns among potential middle-class supporters, Drexler made clear that unlike Marxists the party supported the middle-class and that its socialist policy was meant to give social welfare to German citizens deemed part of the Aryan race.[25] They became one of many völkisch movements that existed in Germany. Like other völkisch groups, the DAP advocated the belief that through profit-sharing instead of socialisation Germany should become a unified "people's community" (Volksgemeinschaft) rather than a society divided along class and party lines.[30] This ideology was explicitly antisemitic. As early as 1920, the party was raising money by selling a tobacco called Anti-Semit.[31]
From the outset, the DAP was opposed to non-nationalist political movements, especially on the left, including the Social Democratic Party of Germany (SPD) and the Communist Party of Germany (KPD). Members of the DAP saw themselves as fighting against "Bolshevism" and anyone considered a part of or aiding so-called "international Jewry". The DAP was also deeply opposed to the Versailles Treaty.[32] The DAP did not attempt to make itself public and meetings were kept in relative secrecy, with public speakers discussing what they thought of Germany's present state of affairs, or writing to like-minded societies in Northern Germany.[30]
The DAP was a comparatively small group with fewer than 60 members.[30] Nevertheless, it attracted the attention of the German authorities, who were suspicious of any organisation that appeared to have subversive tendencies. In July 1919, while stationed in Munich army Gefreiter Adolf Hitler was appointed a Verbindungsmann (intelligence agent) of an Aufklärungskommando (reconnaissance unit) of the Reichswehr (army) by Captain Mayr the head of the Education and Propaganda Department (Dept Ib/P) in Bavaria. Hitler was assigned to influence other soldiers and to infiltrate the DAP.[33] While attending a party meeting on 12 September 1919, Hitler became involved in a heated argument with a visitor, Professor Baumann, who questioned the soundness of Gottfried Feder's arguments against capitalism; Baumann proposed that Bavaria should break away from Prussia and found a new South German nation with Austria. In vehemently attacking the man's arguments, Hitler made an impression on the other party members with his oratorical skills; according to Hitler, the "professor" left the hall acknowledging unequivocal defeat.[34] Drexler encouraged him to join the DAP.[34] On the orders of his army superiors, Hitler applied to join the party[35] and within a week was accepted as party member 555 (the party began counting membership at 500 to give the impression they were a much larger party).[36][37] Among the party's earlier members were Ernst Röhm of the Army's District Command VII; Dietrich Eckart, who has been called the spiritual father of National Socialism;[38] then-University of Munich student Rudolf Hess;[39] Freikorps soldier Hans Frank; and Alfred Rosenberg, often credited as the philosopher of the movement. All were later prominent in the Nazi regime.[40]
Hitler later claimed to be the seventh party member (he was in fact the seventh executive member of the party's central committee[41] and he would later wear the Golden Party Badge number one). Anton Drexler drafted a letter to Hitler in 1940—which was never sent—that contradicts Hitler's later claim:
No one knows better than you yourself, my Führer, that you were never the seventh member of the party, but at best the seventh member of the committee... And a few years ago I had to complain to a party office that your first proper membership card of the DAP, bearing the signatures of Schüssler and myself, was falsified, with the number 555 being erased and number 7 entered.[42]
Hitler's first DAP speech was held in the Hofbräukeller on 16 October 1919. He was the second speaker of the evening, and spoke to 111 people.[43] Hitler later declared that this was when he realised he could really "make a good speech".[30] At first, Hitler spoke only to relatively small groups, but his considerable oratory and propaganda skills were appreciated by the party leadership. With the support of Anton Drexler, Hitler became chief of propaganda for the party in early 1920.[44] Hitler began to make the party more public, and organised its biggest meeting yet of 2,000 people on 24 February 1920 in the Staatliches Hofbräuhaus in München. Such was the significance of this particular move in publicity that Karl Harrer resigned from the party in disagreement.[45] It was in this speech that Hitler enunciated the twenty-five points of the German Workers' Party manifesto that had been drawn up by Drexler, Feder and himself.[46] Through these points he gave the organisation a much bolder stratagem[44] with a clear foreign policy (abrogation of the Treaty of Versailles, a Greater Germany, Eastern expansion and exclusion of Jews from citizenship) and among his specific points were: confiscation of war profits, abolition of unearned incomes, the State to share profits of land and land for national needs to be taken away without compensation.[47] In general, the manifesto was antisemitic, anti-capitalist, anti-democratic, anti-Marxist and anti-liberal.[48] To increase its appeal to larger segments of the population, on the same day as Hitler's Hofbräuhaus speech on 24 February 1920, the DAP changed its name to the Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei ("National Socialist German Workers' Party", or Nazi Party).[49][50] The word "Socialist" was added by the party's executive committee, over Hitler's objections, in order to help appeal to left-wing workers.[51]
In 1920, the Nazi Party officially announced that only persons of "pure Aryan descent [rein arischer Abkunft]" could become party members and if the person had a spouse, the spouse also had to be a "racially pure" Aryan. Party members could not be related either directly or indirectly to a so-called "non-Aryan".[52] Even before it had become legally forbidden by the Nuremberg Laws in 1935, the Nazis banned sexual relations and marriages between party members and Jews.[53] Party members found guilty of Rassenschande ("racial defilement") were persecuted heavily, some members were even sentenced to death.[54]
Hitler quickly became the party's most active orator, appearing in public as a speaker 31 times within the first year after his self-discovery.[55] Crowds began to flock to hear his speeches.[56] Hitler always spoke about the same subjects: the Treaty of Versailles and the Jewish question.[48] This deliberate technique and effective publicising of the party contributed significantly to his early success,[48] about which a contemporary poster wrote: "Since Herr Hitler is a brilliant speaker, we can hold out the prospect of an extremely exciting evening".[57] Over the following months, the party continued to attract new members,[41] while remaining too small to have any real significance in German politics.[58] By the end of the year, party membership was recorded at 2,000,[56] many of whom Hitler and Röhm had brought into the party personally, or for whom Hitler's oratory had been their reason for joining.[59]
Hitler's talent as an orator and his ability to draw new members, combined with his characteristic ruthlessness, soon made him the dominant figure. However, while Hitler and Eckart were on a fundraising trip to Berlin in June 1921, a mutiny broke out within the party in Munich. Members of its executive committee wanted to merge with the rival German Socialist Party (DSP).[60] Upon returning to Munich on 11 July, Hitler angrily tendered his resignation. The committee members realised that his resignation would mean the end of the party.[61] Hitler announced he would rejoin on condition that he would replace Drexler as party chairman, and that the party headquarters would remain in Munich.[62] The committee agreed, and he rejoined the party on 26 July as member 3,680. Hitler continued to face some opposition within the NSDAP, as his opponents had Hermann Esser expelled from the party and they printed 3,000 copies of a pamphlet attacking Hitler as a traitor to the party.[62] In the following days, Hitler spoke to several packed houses and defended himself and Esser to thunderous applause.[63]
His strategy proved successful; at a special party congress on 29 July 1921, he replaced Drexler as party chairman by a vote of 533to1.[63] The committee was dissolved, and Hitler was granted nearly absolute powers as the party's sole leader.[63] He would hold the post for the remainder of his life. Hitler soon acquired the title Führer ("leader") and after a series of sharp internal conflicts it was accepted that the party would be governed by the Führerprinzip ("leader principle"). Under this principle, the party was a highly centralised entity that functioned strictly from the top down, with Hitler at the apex as the party's absolute leader. Hitler saw the party as a revolutionary organisation, whose aim was the overthrow of the Weimar Republic, which he saw as controlled by the socialists, Jews and the "November criminals" who had betrayed the German soldiers in 1918. The SA ("storm troopers", also known as "Brownshirts") were founded as a party militia in 1921 and began violent attacks on other parties.
For Hitler, the twin goals of the party were always German nationalist expansionism and antisemitism. These two goals were fused in his mind by his belief that Germany's external enemies– Britain, France and the Soviet Union– were controlled by the Jews and that Germany's future wars of national expansion would necessarily entail a war against the Jews.[64] For Hitler and his principal lieutenants, national and racial issues were always dominant. This was symbolised by the adoption as the party emblem of the swastika or Hakenkreuz. In German nationalist circles, the swastika was considered a symbol of an "Aryan race" and it symbolised the replacement of the Christian Cross with allegiance to a National Socialist State.
The Nazi Party grew significantly during 1921 and 1922, partly through Hitler's oratorical skills, partly through the SA's appeal to unemployed young men, and partly because there was a backlash against socialist and liberal politics in Bavaria as Germany's economic problems deepened and the weakness of the Weimar regime became apparent. The party recruited former World WarI soldiers, to whom Hitler as a decorated frontline veteran could particularly appeal, as well as small businessmen and disaffected former members of rival parties. Nazi rallies were often held in beer halls, where downtrodden men could get free beer. The Hitler Youth was formed for the children of party members. The party also formed groups in other parts of Germany. Julius Streicher in Nuremberg was an early recruit and became editor of the racist magazine Der Stürmer. In December 1920, the Nazi Party had acquired a newspaper, the Völkischer Beobachter, of which its leading ideologist Alfred Rosenberg became editor. Others to join the party around this time were Heinrich Himmler and World War I flying ace Hermann Göring.
On 31 October 1922, a party with similar policies and objectives came into power in Italy, the National Fascist Party, under the leadership of the charismatic Benito Mussolini. The Fascists, like the Nazis, promoted a national rebirth of their country, as they opposed communism and liberalism; appealed to the working-class; opposed the Treaty of Versailles; and advocated the territorial expansion of their country. The Italian Fascists used a straight-armed Roman salute and wore black-shirted uniforms. Hitler was inspired by Mussolini and the Fascists, borrowing their use of the straight-armed salute as a Nazi salute. When the Fascists came to power in 1922 in Italy through their coup attempt called the "March on Rome", Hitler began planning his own coup.
In January 1923, France occupied the Ruhr industrial region as a result of Germany's failure to meet its reparations payments. This led to economic chaos, the resignation of Wilhelm Cuno's government and an attempt by the German Communist Party (KPD) to stage a revolution. The reaction to these events was an upsurge of nationalist sentiment. Nazi Party membership grew sharply to about 20,000.[65] By November, Hitler had decided that the time was right for an attempt to seize power in Munich, in the hope that the Reichswehr (the post-war German military) would mutiny against the Berlin government and join his revolt. In this, he was influenced by former General Erich Ludendorff, who had become a supporter—though not a member—of the Nazis.
On the night of 8 November, the Nazis used a patriotic rally in a Munich beer hall to launch an attempted putsch ("coup d'état"). This so-called Beer Hall Putsch attempt failed almost at once when the local Reichswehr commanders refused to support it. On the morning of 9 November, the Nazis staged a march of about 2,000 supporters through Munich in an attempt to rally support. Troops opened fire and 16 Nazis were killed. Hitler, Ludendorff and a number of others were arrested and were tried for treason in March 1924. Hitler and his associates were given very lenient prison sentences. While Hitler was in prison, he wrote his semi-autobiographical political manifesto Mein Kampf ("My Struggle").
The Nazi Party was banned on 9 November 1923; however, with the support of the nationalist Völkisch-Social Bloc (Völkisch-Sozialer Block), it continued to operate under the name "German Party" (Deutsche Partei or DP) from 1924 to 1925.[66] The Nazis failed to remain unified in the DP, as in the north, the right-wing Volkish nationalist supporters of the Nazis moved to the new German Völkisch Freedom Party, leaving the north's left-wing Nazi members, such as Joseph Goebbels retaining support for the party.[67]
Rise to power: 1925–1933
Adolf Hitler was released from prison on 20 December 1924. On 16 February 1925, Hitler convinced the Bavarian authorities to lift the ban on the NSDAP and the party was formally refounded on 26 February 1925, with Hitler as its undisputed leader. The new Nazi Party was no longer a paramilitary organisation and disavowed any intention of taking power by force. In any case, the economic and political situation had stabilised and the extremist upsurge of 1923 had faded, so there was no prospect of further revolutionary adventures. The Nazi Party of 1925 was divided into the "Leadership Corps" (Korps der politischen Leiter) appointed by Hitler and the general membership (Parteimitglieder). The party and the SA were kept separate and the legal aspect of the party's work was emphasised. In a sign of this, the party began to admit women. The SA and the SS members (the latter founded in 1925 as Hitler's bodyguard, and known originally as the Schutzkommando) had to all be regular party members.[68][69]
In the 1920s, the Nazi Party expanded beyond its Bavarian base. Catholic Bavaria maintained its right-wing nostalgia for a Catholic monarch; and Westphalia, along with working-class "Red Berlin", were always the Nazis' weakest areas electorally, even during the Third Reich itself. The areas of strongest Nazi support were in rural Protestant areas such as Schleswig-Holstein, Mecklenburg, Pomerania and East Prussia. Depressed working-class areas such as Thuringia also produced a strong Nazi vote, while the workers of the Ruhr and Hamburg largely remained loyal to the Social Democrats, the Communist Party of Germany or the Catholic Centre Party. Nuremberg remained a Nazi Party stronghold, and the first Nuremberg Rally was held there in 1927. These rallies soon became massive displays of Nazi paramilitary power and attracted many recruits. The Nazis' strongest appeal was to the lower middle-classes– farmers, public servants, teachers and small businessmen– who had suffered most from the inflation of the 1920s, so who feared Bolshevism more than anything else. The small business class was receptive to Hitler's antisemitism, since it blamed Jewish big business for its economic problems. University students, disappointed at being too young to have served in the War of 1914–1918 and attracted by the Nazis' radical rhetoric, also became a strong Nazi constituency. By 1929, the party had 130,000 members.[70]
The party's nominal Deputy Leader was Rudolf Hess, but he had no real power in the party. By the early 1930s, the senior leaders of the party after Hitler were Heinrich Himmler, Joseph Goebbels and Hermann Göring. Beneath the Leadership Corps were the party's regional leaders, the Gauleiters, each of whom commanded the party in his Gau ("region"). Goebbels began his ascent through the party hierarchy as Gauleiter of Berlin-Brandenburg in 1926. Streicher was Gauleiter of Franconia, where he published his antisemitic newspaper Der Stürmer. Beneath the Gauleiter were lower-level officials, the Kreisleiter ("county leaders"), Zellenleiter ("cell leaders") and Blockleiter ("block leaders"). This was a strictly hierarchical structure in which orders flowed from the top and unquestioning loyalty was given to superiors. Only the SA retained some autonomy. Being composed largely of unemployed workers, many SA men took the Nazis' socialist rhetoric seriously. At this time, the Hitler salute (borrowed from the Italian fascists) and the greeting "Heil Hitler!" were adopted throughout the party.
The Nazis contested elections to the national parliament (the Reichstag) and to the state legislature (the Landtage) from 1924, although at first with little success. The "National-Socialist Freedom Movement" polled 3% of the vote in the December 1924 Reichstag elections and this fell to 2.6% in 1928. State elections produced similar results. Despite these poor results and despite Germany's relative political stability and prosperity during the later 1920s, the Nazi Party continued to grow. This was partly because Hitler, who had no administrative ability, left the party organisation to the head of the secretariat, Philipp Bouhler, the party treasurer Franz Xaver Schwarz and business manager Max Amann. The party had a capable propaganda head in Gregor Strasser, who was promoted to national organizational leader in January 1928. These men gave the party efficient recruitment and organizational structures. The party also owed its growth to the gradual fading away of competitor nationalist groups, such as the German National People's Party (DNVP). As Hitler became the recognised head of the German nationalists, other groups declined or were absorbed.
Despite these strengths, the Nazi Party might never have come to power had it not been for the Great Depression and its effects on Germany. By 1930, the German economy was beset with mass unemployment and widespread business failures. The Social Democrats and Communists were bitterly divided and unable to formulate an effective solution: this gave the Nazis their opportunity and Hitler's message, blaming the crisis on the Jewish financiers and the Bolsheviks, resonated with wide sections of the electorate. At the September 1930 Reichstag elections, the Nazis won 18.3% of the votes and became the second-largest party in the Reichstag after the Social Democrats. Hitler proved to be a highly effective campaigner, pioneering the use of radio and aircraft for this purpose. His dismissal of Strasser and his appointment of Goebbels as the party's propaganda chief were major factors. While Strasser had used his position to promote his own leftish version of national socialism, Goebbels was totally loyal to Hitler and worked only to improve Hitler's image.
The 1930 elections changed the German political landscape by weakening the traditional nationalist parties, the DNVP and the DVP, leaving the Nazis as the chief alternative to the discredited Social Democrats and the Zentrum, whose leader, Heinrich Brüning, headed a weak minority government. The inability of the democratic parties to form a united front, the self-imposed isolation of the Communists and the continued decline of the economy, all played into Hitler's hands. He now came to be seen as de facto leader of the opposition and donations poured into the Nazi Party's coffers. Some major business figures, such as Fritz Thyssen, were Nazi supporters and gave generously[71] and some Wall Street figures were allegedly involved,[72] but many other businessmen were suspicious of the extreme nationalist tendencies of the Nazis and preferred to support the traditional conservative parties instead.[73]
During 1931 and into 1932, Germany's political crisis deepened. Hitler ran for President against the incumbent Paul von Hindenburg in March 1932, polling 30.1% in the first round and 36.8% in the second against Hindenburg's 49% and 53%. By now the SA had 400,000 members and its running street battles with the SPD and Communist paramilitaries (who also fought each other) reduced some German cities to combat zones. Paradoxically, although the Nazis were among the main instigators of this disorder, part of Hitler's appeal to a frightened and demoralised middle class was his promise to restore law and order. Overt antisemitism was played down in official Nazi rhetoric, but was never far from the surface. Germans voted for Hitler primarily because of his promises to revive the economy (by unspecified means), to restore German greatness and overturn the Treaty of Versailles and to save Germany from communism. On 24 April 1932, the Free State of Prussia elections to the Landtag resulted in 36.3% of the votes and 162 seats for the NSDAP.
On 20 July 1932, the Prussian government was ousted by a coup, the Preussenschlag; a few days later at the July 1932 Reichstag election the Nazis made another leap forward, polling 37.4% and becoming the largest party in parliament by a wide margin. Furthermore, the Nazis and the Communists between them won 52% of the vote and a majority of seats. Since both parties opposed the established political system and neither would join or support any ministry, this made the formation of a majority government impossible. The result was weak ministries governing by decree. Under Comintern directives, the Communists maintained their policy of treating the Social Democrats as the main enemy, calling them "social fascists", thereby splintering opposition to the Nazis.[74] Later, both the Social Democrats and the Communists accused each other of having facilitated Hitler's rise to power by their unwillingness to compromise.
Chancellor Franz von Papen called another Reichstag election in November, hoping to find a way out of this impasse. The electoral result was the same, with the Nazis and the Communists winning 50% of the vote between them and more than half the seats, rendering this Reichstag no more workable than its predecessor. However, support for the Nazis had fallen to 33.1%, suggesting that the Nazi surge had passed its peak—possibly because the worst of the Depression had passed, possibly because some middle-class voters had supported Hitler in July as a protest, but had now drawn back from the prospect of actually putting him into power. The Nazis interpreted the result as a warning that they must seize power before their moment passed. Had the other parties united, this could have been prevented, but their shortsightedness made a united front impossible. Papen, his successor Kurt von Schleicher and the nationalist press magnate Alfred Hugenberg spent December and January in political intrigues that eventually persuaded President Hindenburg that it was safe to appoint Hitler as Reich Chancellor, at the head of a cabinet including only a minority of Nazi ministers—which he did on 30 January 1933.
Ascension and consolidation
In Mein Kampf, Hitler directly attacked both left-wing and right-wing politics in Germany.[75] However, a majority of scholars identify Nazism in practice as being a far-right form of politics.[76] When asked in an interview in 1934 whether the Nazis were "bourgeois right-wing" as alleged by their opponents, Hitler responded that Nazism was not exclusively for any class and indicated that it favoured neither the left nor the right, but preserved "pure" elements from both "camps" by stating: "From the camp of bourgeois tradition, it takes national resolve, and from the materialism of the Marxist dogma, living, creative Socialism".[77]
The votes that the Nazis received in the 1932 elections established the Nazi Party as the largest parliamentary faction of the Weimar Republic government. Hitler was appointed as Chancellor of Germany on 30 January 1933.
The Reichstag fire on 27 February 1933 gave Hitler a pretext for suppressing his political opponents. The following day he persuaded the Reich's President Paul von Hindenburg to issue the Reichstag Fire Decree, which suspended most civil liberties. The NSDAP won the parliamentary election on 5 March 1933 with 43.9 percent of votes, but failed to win an absolute majority. After the election, hundreds of thousands of new members joined the party for opportunistic reasons, most of them civil servants and white-collar workers. They were nicknamed the "casualties of March" (German: Märzgefallenen) or "March violets" (German: Märzveilchen).[78] To protect the party from too many non-ideological turncoats who were viewed by the so-called "old fighters" (alte Kämpfer) with some mistrust,[79] the party issued a freeze on admissions that remained in force from May 1933 to 1937.[80]
On 23 March, the parliament passed the Enabling Act of 1933, which gave the cabinet the right to enact laws without the consent of parliament. In effect, this gave Hitler dictatorial powers. Now possessing virtually absolute power, the Nazis established totalitarian control as they abolished labour unions and other political parties and imprisoned their political opponents, first at wilde Lager, improvised camps, then in concentration camps. Nazi Germany had been established, yet the Reichswehr remained impartial. Nazi power over Germany remained virtual, not absolute.
After taking power: intertwining of party and state
During June and July 1933, all competing parties were either outlawed or dissolved themselves and subsequently the Law against the founding of new parties of 14 July 1933 legally established the Nazi Party's monopoly. On 1 December 1933, the Law to secure the unity of party and state entered into force, which was the base for a progressive intertwining of party structures and state apparatus.[82] By this law, the SA—actually a party division—was given quasi-governmental authority and their leader was co-opted as an ex officio cabinet member. By virtue of a 30 January 1934 Law concerning the reorganisation of the Reich, the Länder (states) lost their statehood and were demoted to administrative divisions of the Reich's government (Gleichschaltung). Effectively, they lost most of their power to the Gaue that were originally just regional divisions of the party, but took over most competencies of the state administration in their respective sectors.[83]
During the Röhm Purge of 30 June to 2 July 1934 (also known as the "Night of the Long Knives"), Hitler disempowered the SA's leadership—most of whom belonged to the Strasserist (national revolutionary) faction within the NSDAP—and ordered them killed. He accused them of having conspired to stage a coup d'état, but it is believed that this was only a pretence to justify the suppression of any intraparty opposition. The purge was executed by the SS, assisted by the Gestapo and Reichswehr units. Aside from Strasserist Nazis, they also murdered anti-Nazi conservative figures like former chancellor Kurt von Schleicher.[84] After this, the SA continued to exist but lost much of its importance, while the role of the SS grew significantly. Formerly only a sub-organisation of the SA, it was made into a separate organisation of the NSDAP in July 1934.[85]
After the death of President Hindenburg on 2 August 1934, Hitler merged the offices of party leader, head of state and chief of government in one, taking the title of Führer und Reichskanzler. The Chancellery of the Führer, officially an organisation of the Nazi Party, took over the functions of the Office of the President (a government agency), blurring the distinction between structures of party and state even further. The SS increasingly exerted police functions, a development which was formally documented by the merger of the offices of Reichsführer-SS and Chief of the German Police on 17 June 1936, as the position was held by Heinrich Himmler who derived his authority directly from Hitler.[86] The Sicherheitsdienst (SD, formally the "Security Service of the Reichsführer-SS") that had been created in 1931 as an intraparty intelligence became the de facto intelligence agency of Nazi Germany. It was put under the Reich Main Security Office (RSHA) in 1939, which then coordinated SD, Gestapo and criminal police, therefore functioning as a hybrid organisation of state and party structures.[87]
Defeat and abolition
Officially, the Third Reich lasted only 12 years. The first Instrument of Surrender was signed by representatives of Nazi Germany at Reims, France on 7 May 1945. The war in Europe had come to an end. The defeat of Germany in World War II marked the end of the Nazi Germany era.[88] The party was formally abolished on 10 October 1945 by the Allied Control Council and denazification began, along with trials of major war criminals before the International Military Tribunal (IMT) in Nuremberg.[89] Part of the Potsdam Agreement called for the destruction of the Nationalist Socialist Party alongside the requirement for the reconstruction of the German political life.[90] In addition, the Control Council Law no. 2 Providing for the Termination and Liquidation of the Nazi Organization specified the abolition of 52 other Nazi affiliated and supervised organisations and prohibited their activities.[91] The denazification was carried out in Germany and continued until the onset of the Cold War.[92][93]
Between 1939 and 1945, the Nazi Party led regime, assisted by collaborationist governments and recruits from occupied countries, was responsible for the deaths of at least eleven million people,[94][95] including 5.5 to 6 million Jews (representing two-thirds of the Jewish population of Europe),[11][96][97] and between 200,000 and 1,500,000 Romani people.[98][99] The estimated total number includes the killing of nearly two million non-Jewish Poles,[100] over three million Soviet prisoners of war,[101] communists, and other political opponents, homosexuals, the physically and mentally disabled.[102][103]
Political programme
The National Socialist Programme was a formulation of the policies of the party. It contained 25 points and is therefore also known as the "25-point plan" or "25-point programme". It was the official party programme, with minor changes, from its proclamation as such by Hitler in 1920, when the party was still the German Workers' Party, until its dissolution.
Party composition
Command structure
Top leadership
At the top of the Nazi Party was the party chairman ("Der Führer"), who held absolute power and full command over the party. All other party offices were subordinate to his position and had to depend on his instructions. In 1934, Hitler founded a separate body for the chairman, Chancellery of the Führer, with its own sub-units.
Below the Führer's chancellery was first the "Staff of the Deputy Führer", headed by Rudolf Hess from 21 April 1933 to 10 May 1941; and then the "Party Chancellery" (Parteikanzlei), headed by Martin Bormann.
Reichsleiter
Directly subjected to the Führer were the Reichsleiter ("Reich Leader(s)"—the singular and plural forms are identical in German), whose number was gradually increased to eighteen. They held power and influence comparable to the Reich Ministers' in Hitler's Cabinet. The eighteen Reichsleiter formed the "Reich Leadership of the Nazi Party" (Reichsleitung der NSDAP), which was established at the so-called Brown House in Munich. Unlike a Gauleiter, a Reichsleiter did not have individual geographic areas under their command, but were responsible for specific spheres of interest.
Nazi Party offices
The Nazi Party had a number of party offices dealing with various political and other matters. These included:
Rassenpolitisches Amt der NSDAP (RPA): "NSDAP Office of Racial Policy"
Außenpolitische Amt der NSDAP (APA): "NSDAP Office of Foreign Affairs"
Kolonialpolitisches Amt der NSDAP (KPA): "NSDAP Office of Colonial Policy"
Wehrpolitisches Amt der NSDAP (WPA): "NSDAP Office of Military Policy"
Amt Rosenberg (ARo): "Rosenberg Office"
Paramilitary groups
In addition to the Nazi Party proper, several paramilitary groups existed which "supported" Nazi aims. All members of these paramilitary organisations were required to become regular Nazi Party members first and could then enlist in the group of their choice. An exception was the Waffen-SS, considered the military arm of the SS and Nazi Party, which during the Second World War allowed members to enlist without joining the Nazi Party. Foreign volunteers of the Waffen-SS were also not required to be members of the Nazi Party, although many joined local nationalist groups from their own countries with the same aims. Police officers, including members of the Gestapo, frequently held SS rank for administrative reasons (known as "rank parity") and were likewise not required to be members of the Nazi Party.
A vast system of Nazi Party paramilitary ranks developed for each of the various paramilitary groups. This was part of the process of Gleichschaltung with the paramilitary and auxiliary groups swallowing existing associations and federations after the Party was flooded by millions of membership applications.[104]
The major Nazi Party paramilitary groups were as follows:
Schutzstaffel (SS): "Protection Squadron" (both Allgemeine SS and Waffen-SS)
Sturmabteilung (SA): "Storm Division"
Nationalsozialistisches Fliegerkorps (NSFK): "National Socialist Flyers Corps"
Nationalsozialistisches Kraftfahrerkorps (NSKK): "National Socialist Motor Corps"
The Hitler Youth was a paramilitary group divided into an adult leadership corps and a general membership open to boys aged fourteen to eighteen. The League of German Girls was the equivalent group for girls.
Affiliated organisations
Certain nominally independent organisations had their own legal representation and own property, but were supported by the Nazi Party. Many of these associated organisations were labour unions of various professions. Some were older organisations that were nazified according to the Gleichschaltung policy after the 1933 takeover.
Reich League of German Officials (union of civil servants, predecessor to German Civil Service Federation)
German Labour Front (DAF)
National Socialist German Physicians' League (NSDÄB)
National Socialist League for the Maintenance of the Law (NSRB, 1936–1945, earlier National Socialist German Lawyers' League)
National Socialist War Victim's Care (NSKOV)
National Socialist Teachers League (NSLB)
National Socialist People's Welfare (NSV)
Reich Labour Service (RAD)
German Faith Movement
German Colonial League (RKB)
German Red Cross
Kyffhäuser League
Technical Emergency Relief (TENO)
Reich's Union of Large Families
Reichsluftschutzbund (RLB)
Reichskolonialbund (RKB)
Bund Deutscher Osten (BDO)
German American Bund
The employees of large businesses with international operations such as Deutsche Bank, Dresdner Bank, and Commerzbank were mostly party members.[105] All German businesses abroad were also required to have their own Nazi Party Ausland-Organization liaison men, which enabled the party leadership updated and excellent intelligence on the actions of the global corporate elites.[106]
Regional administration
For the purpose of centralisation in the Gleichschaltung process a rigidly hierarchal structure was established in the Nazi Party, which it later carried through in the whole of Germany in order to consolidate total power under the person of Hitler (Führerstaat). It was regionally sub-divided into a number of Gaue (singular: Gau) headed by a Gauleiter, who received their orders directly from Hitler. The name (originally a term for sub-regions of the Holy Roman Empire headed by a Gaugraf) for these new provincial structures was deliberately chosen because of its mediaeval connotations. The term is approximately equivalent to the English shire.
While the Nazis maintained the nominal existence of state and regional governments in Germany itself, this policy was not extended to territories acquired after 1937. Even in German-speaking areas such as Austria, state and regional governments were formally disbanded as opposed to just being dis-empowered. After the Anschluss a new type of administrative unit was introduced called a Reichsgau. In these territories the Gauleiters also held the position of Reichsstatthalter, thereby formally combining the spheres of both party and state offices. The establishment of this type of district was subsequently carried out for any further territorial annexations of Germany both before and during World War II. Even the former territories of Prussia were never formally re-integrated into what was then Germany's largest state after being re-taken in the 1939 Polish campaign.
The Gaue and Reichsgaue (state or province) were further sub-divided into Kreise (counties) headed by a Kreisleiter, which were in turn sub-divided into Zellen (cells) and Blocken (blocks), headed by a Zellenleiter and Blockleiter respectively.
A reorganisation of the Gaue was enacted on 1 October 1928. The given numbers were the official ordering numbers. The statistics are from 1941, for which the Gau organisation of that moment in time forms the basis. Their size and populations are not exact; for instance, according to the official party statistics the Gau Kurmark/Mark Brandenburg was the largest in the German Reich.[107] By 1941, there were 42 territorial Gaue for Germany,[108] 7 of them for Austria, the Sudetenland (in Czechoslovakia), Danzig and the Territory of the Saar Basin, along with the unincorporated regions under German control known as the Protectorate of Bohemia-Moravia and the General Government, established after the joint invasion of Poland by Nazi Germany and the Soviet Union in 1939 at the onset of World War II.[109] Getting the leadership of the individual Gaue to co-operate with one another proved difficult at times since there was constant administrative and financial jockeying for control going on between them.[110]
The table below uses the organizational structure that existed before its dissolution in 1945. More information on the older Gaue is in the second table.
Nazi Party Gaue
Nr.GauHeadquartersArea (km²)Inhabitants (1941)Gauleiter (exl. deputies)01Baden-ElsaßKarlsruhe, after 1940 Strasbourg23,3502,502,023Robert Heinrich Wagner from 1925 (later also Reichsstatthalter)02Bayreuth, renaming of Gau Bayerische Ostmark (Bavarian Eastern March)Bayreuth29,6002,370,658Fritz Wächtler (2 June 1942 – 19 April 1945)
Ludwig Ruckdeschel from 19 April 1945.03Groß-BerlinBerlin8844,338,756Ernst Schlange (1925–1926)
Joseph Goebbels (1 November 1926 – 30 April 1945)04Danzig-WestpreußenDanzig26,0572,287,394Hans Albert Hohnfeldt (1926–1928)
Walter Maass (1928–1930)
Albert Forster from 15 October 193005DüsseldorfDüsseldorf2,6722,261,909Friedrich Karl Florian from 1 January 193006EssenEssen2,8251,921,326Josef Terboven (Oberpräsident) from 192807FrankenNuremberg7,6181,077,216Julius Streicher (1929 to 1940)
Hans Zimmermann (16 February 1940 – 1942)
Karl Holz from 19 March 194208Halle-MerseburgHalle an der Saale10,2021,578,292Walter Ernst (1 August 1926 – 1927)
Paul Hinkler (1927–1930)
Rudolf Jordan (1930 – 20 April 1937)
Joachim Albrecht Eggeling from 20 April 193709HamburgHamburg7471,711,877Joseph Klant (1925–1926)
Albert Krebs (1927–1928)
Hinrich Lohse (1928 – 15 April 1929)
Karl Kaufmann from 15 April 192910Hessen-NassauFrankfurt15,0303,117,266Jakob Sprenger from 193311KärntenKlagenfurt11,554449,713Hans vom Kothen (February 1933 to July 1934)
Peter Feistritzer (October 1936 – 20 February 1938)
Hubert Klausner (1938–1939)
Franz Kutschera (1940–1941)
Friedrich Rainer (1942–1944)12Köln-AachenKöln8,1622,432,095Joseph Grohé from 193113KurhessenKassel9,200971,887Walter Schultz (1926–1927)
Karl Weinrich (1928–1943)
Karl Gerland from 194314Magdeburg-AnhaltDessau13,9101,820,416Wilhelm Friedrich Loeper from 1927 to 23 October 1935 with a short replacement by Paul Hofmann in 1933
Joachim Albrecht Leo Eggeling (1935–1937)
Rudolf Jordan from 193715Mainfranken, renaming of Gau UnterfrankenWürzburg8,432840,663Otto Hellmuth from 3 September 192816Mark BrandenburgBerlin38,2783,007,933Wilhelm Kube (6 March 1933 – 7 August 1936)
Emil Stürtz17MecklenburgSchwerin15,722900,427Friedrich Hildebrandt from 1925 onwards with a short replacement by Herbert Albrecht (July 1930 – 1931)18Moselland, renaming of Gau Koblenz-Trier in 1942Koblenz11,8761,367,354Gustav Simon from 1 June 193119München-Oberbayern,Munich16,4111,938,447Adolf Wagner (1933–1944)
Paul Giesler from April 194420NiederdonauNominal capital: Krems, District Headquarters: Vienna23,5021,697,676Roman Jäger (12 March 1938 – 24 May 1938)
Hugo Jury (24 May 1938 – 8 May 1945)21NiederschlesienBreslau26,9853,286,539Karl Hanke from 194022OberdonauLinz14,2161,034,871Andreas Bolek (June 1927 – 1 August 1934)
August Eigruber from March 193523OberschlesienKattowitz20,6364,341,084Fritz Bracht from 27 January 194124Ost-Hannover (also known as Hannover-Ost)Harburg, then Buchholz, after 1 April 1937 Lüneburg18,0061,060,509from 1 October 1928 Otto Telschow25OstpreußenKönigsberg52,7313,336,777Bruno Gustav Scherwitz (1925–1927)
Erich Koch from 192826PommernStettin38,4092,393,844Theodor Vahlen (1925–1927)
Walter von Corswant (1928–1931)
Wilhelm Karpenstein (1931–1934)
Franz Schwede-Coburg from 193527SachsenDresden14,9955,231,739Albert Wierheim around 1925/1926
Martin Mutschmann from 192528SalzburgSalzburg7,153257,226Leopold Malina from 1926 to ??
Karl Scharizer (1932–1934)
Friedrich Rainer (1939–1941)
Gustav Adolf Scheel from 194129Schleswig-HolsteinKiel15,6871,589,267Hinrich Lohse from 192530SchwabenAugsburg10,231946,212Karl Wahl from 192831SteiermarkGraz17,3841,116,407Walther Oberhaidacher (25 November 1928 – 1934)
Sepp Helfrich (1934–1938)
Siegfried Uiberreither from 22 May 193832Sudetenland, until 1939 known as Gau SudetengauReichenberg22,6082,943,187Konrad Henlein from 193933Südhannover-BraunschweigHannover14,5532,136,961Bernhard Rust (1 October 1928 – November 1940)
Hartmann Lauterbacher from November 194034ThüringenWeimar15,7632,446,182Artur Dinter (1925–1927)
Fritz Sauckel from 192735Tirol-VorarlbergInnsbruck13,126486,400Franz Hofer from 193236Wartheland, (until 29 January 1940 known as Gau Warthegau)Posen43,9054,693,722Arthur Karl Greiser from 21 October 193937Weser-EmsOldenburg15,0441,839,302Carl Röver (1929–1942)
Paul Wegener from 194238Westfalen-NordMünster14,5592,822,603Alfred Meyer from 193239Westfalen-SüdBochum7,6562,678,026Josef Wagner (1932–1941)
Paul Giesler (1941 – 1943/1944)
Albert Hoffmann from 1943/194440Westmark, renaming of Gau Saar-Pfalz (also known as Saarpfalz)Neustadt an der Weinstraße, after 1940 Saarbrücken14,7131,892,240Josef Bürckel (1935 – 28 September 1944)
Willi Stöhr from 28 September 194441WienVienna1,2161,929,976Alfred Eduard Frauenfeld (1932–1938)
Odilo Globocnik (May 1938 – January 1939)
Josef Bürckel (1939–1940)
Baldur von Schirach from 194042Württemberg-HohenzollernStuttgart20,6572,974,373Eugen Mander (1925–1928)
Wilhelm Murr from 192843Auslandsorganisation (also known as NSDAP/AO)BerlinHans Nieland (1930–1933)
Ernst Wilhelm Bohle from 8 May 1933
Later Gaue:
Flanders, existed from 15 December 1944 (Gauleiter in German exile: Jef van de Wiele)
Wallonia, existed from 8 December 1944 (Gauleiter in German exile: Léon Degrelle)
Gaue dissolved before 1945
Simple re-namings of existing Gaue without territorial changes is marked with the initials RN in the column "later became". The numbering is not based on any official former ranking, but merely listed alphabetically.
Nr.Gauconsisted oflater became … together withGauleiter01AnhaltMagdeburg-Anhalt (1927)Elbe-HavelGustav Hermann Schmischke02BadenBaden-Elsaß (22 March 1941) RNsee above03Bayerische OstmarkOberfranken & Niederbayern-Oberpfalz (II) (19 January 1933)Bayreuth (2 June 1942) RNHans Schemm from 19 January 1933 to 5 March 1935, then from 5 March 1935 Fritz Wächtler04BerlinBerlin-Brandenburg (1 October 1928)Groß-Berlin RNDr. Joseph Goebbels05Berlin-BrandenburgBerlin & Brandenburg (1 October 1928)Ernst Schlange from 1925 to 1926, then from 1 November 1926 Joseph Goebbels06BrandenburgBerlin-Brandenburg (1 October 1928)Kurmark (6 March 1933)Ostmarkfrom 1 October 1928 to 1932 Emil Holtz and from 18 October 1932 to 16 March 1933 Dr. Ernst Schlange07BraunschweigSüd-Hannover-Braunschweig (1 October 1928)Hannover-Südfrom 1925 to 30 September 1928 Ludolf Haase (perhaps also only for Hannover-Süd)08DanzigDanzig-Westpreußen (1939) RNsee above09Elbe-HavelMagdeburg-Anhalt (1927)Anhaltfrom 25 November 1925 to 1926 [?] Alois Bachschmidt10Groß-München ("Traditionsgau")München-Oberbayern (1933)Oberbayern[?]11Hannover-SüdSüd-Hannover-Braunschweig (1 October 1928)Braunschweigfrom 1925 to 30 September 1928 Ludolf Haase (perhaps also only Braunschweig)12Hessen-DarmstadtHessen-Nassau (1933)Hessen-Nassau-Südfrom 1 March 1927 to 9 January 1931 Friedrich Ringshausen, then only in 1931 Peter Gemeinder, then from 1932 to 1933 Karl Lenz13Hessen-Nassau-NordKurhessen (1934)[?]14Hessen-Nassau-SüdHessen-Nassau (1933)Hessen-Darmstadtfrom 1925 to 1926 Anton Haselmayer, then from 1926 to 1927 Dr. Walter Schultz, then from 1927 to 1933 Jakob Sprenger15Koblenz-TrierRheinland-Süd (1931)Moselland (1942) merger[?]16KurmarkOstmark & Brandenburg ([?])Mark Brandenburg (1938) RNsee above17Lüneburg-StadeOst-Hannover (1928) RNfrom 22 March 1925 to 30 September 1928 Bernhard Rust18MittelfrankenFranken (1929)Nuremberg-Forth-ErlangenJulius Streicher ("Frankenführer")19NiederbayernNiederbayern-Oberpfalz (I) (1 October 1928)Niederbayern-Oberpfalz (II) (1 April 1932)Oberpfalzfrom 1 October 1928 to 1929 Gregor Strasser, then from 1929 to 1 April 1932 Otto Erbersdobler20Niederbayern-Oberpfalz (I)Oberpfalz & Niederbayern (1 October 1928)from 1925 to 30 September 1928 Gregor Strasser21Niederbayern-Oberpfalz (II)Oberpfalz & Niederbayern (1 April 1932)Bayerische Ostmark (19 January 1933)Oberfrankenfrom 1 April 1932 to 19 January 1933 Franz Mayerhofer22NiederösterreichNiederdonau ([?]) RN [??]from 1927 to 1937 Josef Leopold [possibly Lücke from 1937 to 1939, since he is the first Gauleiter for Niederdonau who is actually known]23Nuremberg-Forth-ErlangenFranken (1929)Mittelfrankenfrom 3 September 1928 Wilhelm Grimm24OberbayernMünchen-Oberbayern (1933)Groß-München[?]25OberfrankenBayerische Ostmark (19 January 1933)Niederbayern-Oberpfalz (II)from 1928 Hans Schemm26OberösterreichOberdonau ([?]) RN[precise moment of leader designation unknown, see also "Oberdonau"]27OberpfalzNiederbayern-Oberpfalz (I) (1 October 1928)Niederbayern-Oberpfalz (II) (1 April 1932)Niederbayernfrom 1 October 1928 to 1 April 1932 Franz Mayerhofer28OstmarkKurmark (6 March 1933)Brandenburgfrom 2 January 1928 to 1933 Wilhelm Kube29RheinlandSaar-Pfalz (1935)Saar(land)from 1926 Josef Bürckel (from 1 March 1933 also administrator of Saarland)30Rheinland-NordRuhr (1926)Westfalenfrom 1925 to 1926 Karl Kaufmann31Rheinland-Süd[?Koblenz-Trier also autonomous before 1931?]Köln-Aachen & Koblenz-Trier (1931)1925 Heinrich Haake (also known as "Heinz Haake"), then from 1925 to 1931 Robert Ley32RuhrRheinland-Nord & Westfalen (1926)Westfalen-Nord & Westfalen-Süd (1932)Düsseldorf (1930) partially; creation of Düsseldorf nicht gesichertfrom 1926 to 1929 Karl Kaufmann, then from 1929 to 1931 [?not 1932?] Josef Wagner33Saarland, also merely SaarSaar-Pfalz (1935)Rheinlandfrom August 1929 to 28 February 1933 Karl Brück, from 1 March 1933 Josef Bürckel (also administrator of Rheinland)34Saar-Pfalz, also SaarpfalzRheinland & Saar(land) (1935)Westmark (1937) RNsee above35SchlesienNiederschlesien & Oberschlesien (1940)from 15 March 1925 to 25 December 1935 (possibly until only 12 December 1934) Helmuth Brückner, then to 1940 Josef Wagner36SudetengauSudetenland (1939) RN[?]37UnterfrankenMainfranken (1935) RNsee above38WarthegauWartheland (29 January 1940) RNsee above39WestfalenRuhr (1926)Rheinland-Nordfrom 1925 to 1926 Franz Pfeffer von Salomon
Associated organisations abroad
Gaue in Switzerland
The irregular Swiss branch of the Nazi Party also established a number of Party Gaue in that country, most of them named after their regional capitals. These included Gau Basel-Solothurn, Gau Schaffhausen, Gau Luzern, Gau Bern and Gau Zürich.[111][112][113] The Gau Ostschweiz (East Switzerland) combined the territories of three cantons: St. Gallen, Thurgau and Appenzell.[114]
Membership
General membership
The general membership of the Nazi Party mainly consisted of the urban and rural lower middle classes. 7% belonged to the upper class, another 7% were peasants, 35% were industrial workers and 51% were what can be described as middle class. In early 1933, just before Hitler's appointment to the chancellorship, the party showed an under-representation of "workers", who made up 29.7% of the membership but 46.3% of German society. Conversely, white-collar employees (18.6% of members and 12% of Germans), the self-employed (19.8% of members and 9.6% of Germans) and civil servants (15.2% of members and 4.8% of the German population) had joined in proportions greater than their share of the general population.[115] These members were affiliated with local branches of the party, of which there were 1,378 throughout the country in 1928. In 1932, the number had risen to 11,845, reflecting the party's growth in this period.[115]
When it came to power in 1933, the Nazi Party had over 2 million members. In 1939, the membership total rose to 5.3million with 81% being male and 19% being female. It continued to attract many more and by 1945 the party reached its peak of 8 million with 63% being male and 37% being female (about 10% of the German population of 80million).[2][116]
Military membership
Nazi members with military ambitions were encouraged to join the Waffen-SS, but a great number enlisted in the Wehrmacht and even more were drafted for service after World WarII began. Early regulations required that all Wehrmacht members be non-political and any Nazi member joining in the 1930s was required to resign from the Nazi Party.
However, this regulation was soon waived and there is ample evidence that full Nazi Party members served in the Wehrmacht in particular after the outbreak of World WarII. The Wehrmacht Reserves also saw a high number of senior Nazis enlisting, with Reinhard Heydrich and Fritz Todt joining the Luftwaffe, as well as Karl Hanke who served in the army.
Student membership
In 1926, the party formed a special division to engage the student population, known as the National Socialist German Students' League (NSDStB). A group for university lecturers, the National Socialist German University Lecturers' League (NSDDB), also existed until July 1944.
Women membership
The National Socialist Women's League was the women's organisation of the party and by 1938 it had approximately 2 million members.
Membership outside Germany
Party members who lived outside Germany were pooled into the Auslands-Organisation (NSDAP/AO, "Foreign Organization"). The organisation was limited only to so-called "Imperial Germans"; and "Ethnic Germans" (Volksdeutsche), who did not hold German citizenship were not permitted to join.
Under Beneš decree No. 16/1945 Coll., in case of citizens of Czechoslovakia membership of the Nazi Party was punishable by between five and twenty years of imprisonment.
Deutsche Gemeinschaft
Deutsche Gemeinschaft was a branch of the Nazi Party founded in 1919, created for Germans with Volksdeutsche status.[117] It is not to be confused with the post-war right-wing Deutsche Gemeinschaft, which was founded in 1949.
Notable members included:[118]
Oswald Menghin (Vienna)
Herbert Czaja (Province of Silesia inside Prussia)
Hermann Neubacher who was responsible for invading Yugoslavia.
Rudolf Much (Vienna)
Arthur Seyß-Inquart (Vienna)
Party symbols
Nazi flags: The Nazi Party used a right-facing swastika as their symbol and the red and black colours were said to represent Blut und Boden ("blood and soil"). Another definition of the flag describes the colours as representing the ideology of National Socialism, the swastika representing the Aryan race and the Aryan nationalist agenda of the movement; white representing Aryan racial purity; and red representing the socialist agenda of the movement. Black, white and red were in fact the colours of the old North German Confederation flag (invented by Otto von Bismarck, based on the Prussian colours black and white and the red used by northern German states). In 1871, with the foundation of the German Reich the flag of the North German Confederation became the German Reichsflagge ("Reich flag"). Black, white and red became the colours of the nationalists through the following history (for example World War I and the Weimar Republic).
The design, with the centred swastika disc, served as the party flag from 1920. Between 1933 (when the Nazi Party came to power) and 1935, it was used as the National flag (Nationalflagge) and Merchant flag (Handelsflagge), but interchangeably with the . In 1935, the black-white-red horizontal tricolour was scrapped (again) and the was instituted as the national flag, and remained as such until 1945. The flag with the centred disk continued to be used after 1935, but exclusively as the Parteiflagge, the flag of the party.
German eagle: The Nazi Party used the traditional German eagle, standing atop of a swastika inside a wreath of oak leaves. It is also known as the "Iron Eagle". When the eagle is looking to its left shoulder, it symbolises the Nazi Party and was called the Parteiadler. In contrast, when the eagle is looking to its right shoulder, it symbolises the country (Reich) and was therefore called the Reichsadler. After the Nazi Party came to national power in Germany, they replaced the traditional version of the German eagle with the modified party symbol throughout the country and all its institutions.
Parteiflagge ("party flag"), used 1920–1945 and also used as the national flag between 1933 and 1935, interchangeably with the
Flag with the off-centre swastika and disc, which was used as the national flag of Germany after 1935, though never used to represent the party
Parteiadler design, used as party emblem
Reichsadler design, representing Germany in general as the national insignia (Hoheitszeichen)
5-Reichsmark coins before (1936) and after adding the Nazi swastika (1938)
Ranks and rank insignia
Slogans and songs
Nazi slogans: "Sieg Heil!"; "Heil Hitler"
Nazi anthem: Horst-Wessel-Lied
Election results
German Reichstag
Presidential election
Volkstag of Danzig
See also
Glossary of Nazi Germany
List of books about Nazi Germany
List of Nazi Party leaders and officials
Mass suicides in 1945 Nazi Germany
Neo-Nazism
Sino-German cooperation (1926–1941)
Socialist Reich Party
Volkssturm
Notes
Online
Program of the Nazi Party, its "Manifesto"
(in German) at Lebendiges Museum Online.
(in German) at Lebendiges Museum Online.
| https://en.wikipedia.org/wiki/Nazi%20Party |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
578,
811,
1423,
2041,
2241,
2433,
2934,
3150,
4563,
4869,
5030,
5724,
5924,
6067,
6497,
6760,
7151,
7351,
7970,
8520,
9076
],
"plaintext_end_byte": [
577,
801,
1422,
2040,
2226,
2432,
2925,
3149,
4562,
4868,
5029,
5643,
5923,
6055,
6496,
6759,
7150,
7350,
7969,
8498,
9069,
9683
]
} | Berapa luas Kabupaten Pesawaran? | Kabupaten Pesawaran | indonesian | {
"passage_answer_candidate_index": [
2
],
"minimal_answers_start_byte": [
943
],
"minimal_answers_end_byte": [
955
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
Kabupaten Pesawaran adalah salah satu kabupaten di Provinsi Lampung, Indonesia. Kabupaten ini diresmikan pada tanggal 2 November 2007 berdasarkan Undang-Undang Nomor 33 Tahun 2007 tentang Pembentukan Kabupaten Pesawaran. Semula kabupaten ini merupakan bagian dari Kabupaten Lampung Selatan. Daerah ini kaya akan sumberdaya alam pertanian, perkebunan dan kehutanan.
Secara umum memiliki iklim hujan tropis sebagaimana iklim Provinsi Lampung pada umumnya, curah hujan per tahun berkisar antara 2.264mm sampai dengan 2.868mm dan hari hujan antara 90 sampai dengan 176 hari/tahun.
Arus angin di Kabupaten Pesawaran bertiup dari Samudra Indonesia dengan kecepatan rata-rata 70km/hari atau 5,83km/jam. Sedangkan temperatur udara berkisar antara 26°C sampai dengan 29°C dan suhu rata-ratanya adalah 28°C.
Geografi
Kabupaten Pesawaran merupakan daerah penyangga Ibukota Provinsi Lampung. Secara keseluruhan luas wilayah Kabupaten Pesawaran adalah 1.173,77 km2 atau 117.377 Ha dengan Kecamatan Padang Cermin sebagai kecamatan terluas, yaitu 31.763 Ha. Dari luas keseluruhan Kabupaten Pesawaran tersebut, 13.121 Ha digunakan sebagai lahan sawah, sedangkan sisanya yaitu 104.256 Ha merupakan lahan bukan sawah dan lahan bukan pertanian. Jenis penggunaan lahan sawah yang terbanyak adalah irigasi tehnis dengan dua kali penanaman padi dalam setahun. Sedangkan jenis penggunaan lahan bukan sawah yang terbanyak adalah hutan negara.
Kabupaten Pesawaran terdiri atas 37 (tiga puluh tujuh) pulau. Tiga pulau yang terbesar adalah Pulau Legundi, Pulau Pahawang, dan Pulau Kelagian. Kabupaten Pesawaran juga mempunyai beberapa gunung yaitu Gunung Ratai di Kecamatan Padang Cermin dan yang tertinggi adalah Gunung Pesawaran di Kecamatan Kedondong dengan ketinggian 1.662 m. Sungai terpanjang di Kabupaten Pesawaran adalah Way Semah, dengan panjang 54km dan daerah aliran seluas 135,0 km2. Sedangkan aliran sungai-sungai kecil diantaranya Way Penengahan, Way Kedondong, Way Kuripan, Way Tahala, Way Tabak, Way Awi, Way Padang Ratu, Way Ratai, dan lain-lain.
Kabupaten Pesawaran merupakan daratan dengan ketinggian dari permukaan laut yang bervariasi. Di Gedung Tataan sebagai pusat kota, misalnya, mempunyai tinggi 140,5 m dari permukaan laut.
Batas Wilayah
Berdasarkan Undang-undang Nomor 33 tahun 2007 tentang pembentukan Kabupaten Pesawaran di Provinsi Lampung, maka wilayah administrasi Kabupaten Pesawaran mempunyai batas-batas sebagai berikut:
Utara: berbatasan dengan Kecamatan Kalirejo, Kecamatan Bangunrejo, Kecamatan Bumi Ratu Nuban, Kecamatan Trimurjo Kabupaten Lampung Tengah;
Selatan: berbatasan dengan Teluk Lampung Kecamatan Kelumbayan dan Kecamatan Cukuh Balak Kabupaten Tanggamus;
Timur: berbatasan dengan Kecamatan Natar Kabupaten Lampung Selatan, Kecamatan Kemiling dan Kecamatan Teluk Betung Barat Kota Bandar Lampung;
Barat: berbatasan dengan Kecamatan Adiluwih, Sukoharjo, Gadingrejo, dan Pardasuka, Kabupaten Pringsewu.
Sejarah
Kabupaten Pesawaran terbentuk melalui tahapan proses perjuangan yang cukup panjang, diawali sebelum Provinsi Lampung memisahkan diri dari Provinsi Sumatera Selatan sebagaimana tercatat dalam sejarah sebagai berikut:
Pada awal Tahun 1967 wilayah Lampung Selatan yang Ibukotanya di Tanjung Karang berasal dari 4 (empat) kewedanaan yaitu: Kewedanaan Kalianda, Kewedanaan Teluk Betung, Kewedanaan Gedong Tataan dan Kewedanaan Kota Agung.
Pada Tahun 1968 Kabupaten Lampung Selatan diusulkan untuk dimekarkan menjadi 3 (tiga) Kabupaten yaitu: Kabupaten Rajabasa dengan Ibukota Kalianda sekarang Kabupaten Lampung Selatan, Kabupaten Tanggamus dengan Ibukota Kota Agung yang terbentuk pada Tahun 1997 dan Kabupaten Pesawaran dengan Ibukota Gedong Tataan terbentuk pada Tahun 2007.
Pada Tahun 1969 dengan disposisi oleh Pemerintahan Negeri dan DPR Negeri, mengusulkan kembali pemekaran wilayah Kabupaten Lampung Selatan, yang terdiri dari Kewedanaan Pringsewu menjadi Kabupaten Pesawaran, Kewedanaan Kota Agung menjadi Kabupaten Tanggamus dan Kewedanaan Teluk Betung menjadi wilayah pemekaran Kotamadya Tanjung Karang (sekarang Kota Bandar Lampung).
Panitia Pelaksana Persiapan Kabupaten Pesawaran (P3KP) dibentuk pada tanggal 16 April 2001.
Pada Tahun 2002 Pemerintah Daerah Kabupaten Lampung Selatan bekerjasama dengan Lembaga Penelitian Universitas Lampung (UNILA) melakukan penelitian dan Pengkajian tentang Kelayakan Kabupaten Lampung Selatan untuk dimekarkan menjadi 2 (dua) Kabupaten. Hasil penelitiannya Kabupaten Lampung Selatan Layak dimekarkan menjadi 2 (dua) Kabupaten dengan Kabupaten Pemekaran adalah Kabupaten Pesawaran. .
Berkat kegigihan perjuangan dari P3KP, maka pada tanggal 17 Juli 2007 DPR RI menyetujui Pembentukan Kabupaten Pesawaran yang dibentuk berdasarkan Undang-Undang Nomor 33 Tahun 2007 tanggal 10 Agustus 2007 tentang Pembentukan Kabupaten Pesawaran di Provinsi Lampung dengan 7 (tujuh) wilayah Kecamatan yaitu:
Kecamatan Gedong Tataan.
Kecamatan Negeri Katon.
Kecamatan Tegineneng.
Kecamatan Way Lima.
Kecamatan Padang Cermin.
Kecamatan Punduh Pedada.
Kecamatan Kedondong
Kemudian sebagai tindak lanjut penetapan Undang-Undang Nomor: 33 Tahun 2007 Menteri dalam Negeri menerbitkan Pedoman Pelaksanaan Undang-Undang tentang Pembentukan Kabupaten/Kota melalui Surat Menteri dalam Negeri Nomor: 135/2051/SJ tanggal 31 Aagustus 2007 dan pada tanggal 2 November 2007 Menteri dalam Negeri atas nama Presiden Republik Indonesia, melaksanakan peresmian pembentukan Kabupaten Pesawaran dengan melantik Bapak Drs. H. HARIS FADILAH, M.M sebagai Penjabat Bupati Pesawaran yang pertama dan dilanjutkan dengan penandatanganan prasasti oleh Menteri Dalam Negeri atas nama Presiden Republik Indonesia.
Pemerintahan
Daftar Bupati
Daftar Bupati Pesawaran
Dewan Perwakilan
Kecamatan
Pada tahun 2007 hingga sekarang, jumlah kecamatan di Kabupaten Pesawaran telah mengalami perubahan akibat adanya pemekaran dengan ketambahan 4 kecamatan sehingga total menjadi 11 kecamatan yaitu:[1]
Gedong Tataan
Kedondong
Negeri Katon
Padang Cermin
Punduh Pidada
Tegineneng
Way Lima
Way Khilau
Marga Punduh
Teluk Pandan
Way Ratai
Demografis
Berdasarkan hasil pencacahan Sensus Penduduk 2010, jumlah penduduk Kabupaten Pesawaran sementara adalah 397.294 jiwa, yang terdiri atas 204.934 laki-laki dan 192.360 perempuan. Dari hasil Sensus Penduduk Tahun 2000 (SP2010) tersebut masih tampak bahwa penyebaran penduduk Kabupaten Pesawaran masih bertumpu di Kecamatan Padang Cermin yakni sebesar 22,16 persen, kemudian diikuti oleh Kecamatan Gedong Tataan sebesar 21,57 persen.
Kecamatan Punduh Pidada adalah kecamatan dengan jumlah penduduk terkecil yaitu 25.919 jiwa. Sedangkan Kecamatan Padang Cermin dan Kecamatan Gedong Tataan merupakan kecamatan yang paling banyak penduduknya yakni masing-masing sebanyak 88.057 jiwa dan 85.696 jiwa.
Dengan luas wilayah Kabupaten Pesawaran sekitar 1.173,77 km2 yang didiami oleh 397.294 jiwa maka rata-rata tingkat kepadatan penduduk Kabupaten Pesawaran adalah sebanyak 338 jiwa/km2. Kecamatan yang paling tinggi tingkat kepadatan penduduknya adalah Kecamatan Gedong Tataan yakni sebanyak 882 jiwa/km2 sedangkan yang paling rendah adalah Kecamatan Punduh Pidada yakni sebanyak 115 jiwa/km2.
Sex ratio penduduk Pesawaran adalah sebesar 106, yang artinya jumlah penduduk laki-laki 6 persen lebih banyak dibandingkan jumlah penduduk perempuan, atau setiap 100 perempuan terdapat 106 laki-laki.
Sex ratio terbesar terdapat di Kecamatan Punduh Pidada yaitu sebesar 111. Laju pertumbuhan penduduk Kabupaten Pesawaran per tahun selama sepuluh tahun terakhir yakni dari tahun 2000-2010 sebesar 1,29 persen. Laju pertumbuhan penduduk Kecamatan Padang Cermin adalah yang tertinggi dibandingkan Kecamatan lain di Kabupaten Pesawaran yakni sebesar 1,82 persen, sedangkan yang terendah di Kecamatan Punduh Pidada yakni sebesar 0,74 persen. Kecamatan Gedong Tataan menempati urutan kedua terbesar laju pertumbuhan penduduknya yaitu sebesar 1,78 persen meskipun kecamatan tersebut merupakan ibukota dari Kabupaten Pesawaran.
Dari jumlah tersebut, sebagian besar memeluk agama Islam 97,161%, kemudian menyusul berturut-turut agama Hindu 0,100%, agama Protestan 0,77%, kepercayaan lainnya 0,79%, agama Katolik 0,71%, dan agama Budha 0,46%. Dalam masyarakat Kabupaten Pesawaran, kehidupan umat beragama berjalan dengan baik di mana toleransi dan sikap menghargai sangat tinggi. Masyarakat Kabupaten Pesawaran yang sebagian beragama Islam sebanyak 380.028 jiwa dapat berdampingan dengan umat beragama lainnya, yaitu umat Katolik, Protestan, Hindu dan Budha.
Media Massa
Televisi
Delta TV Lampung Stasiun Transmisi Tanggamus Channel 26UHF
TVRI Lampung Stasiun Transmisi Gedongtaatan 5VHF & 40UHF
RCTI Network LAMPUNG Channel 42UHF
SCTV Network LAMPUNG Channel 44UHF
ANTV Network LAMPUNG Channel 46UHF
MNCTV Network LAMPUNG Channel 48UHF
Indosiar Network LAMPUNG Channel 50UHF
Trans TV LAMPUNG 52UHF
Trans 7 LAMPUNG 54UHF
Global TV LAMPUNG 58UHF
TV One Network LAMPUNG 56UHF
Metro TV LAMPUNG 22UHF
TTV Pesawaran 28 UHF
NET. Lampung 24 UHF
RTV Pesawaran 38 UHF
TV3 30 UHF
TV1 34 UHF
TV2 32 UHF
iNewsTV 36 UHF
PMTV 60 UHF
NTV7 2 VHF
Radio
89.9 MHz BBC World Service
90.6 MHz Mora Radio Lampung
91.3 MHz RSPD Kab Pesawaran
93.0 MHz Bahana Sanada FM
97.1 MHz Radio Dangdut Indonesia Tanggamus
97.5 MHz RRI Studio Produksi Tanggamus dan Kalianda
97.9 MHz Lampung Radio Tanggamus
98.3 MHz Ekonomi Klass Radio
98.7 MHz Sindo Trijaya Pesawaran
99.1 MHz Radio SLI Lampung Barat
99.5 MHz Radio Mei Sheng Lampung Barat
99.6 MHz Elshinta Jakarta (Relay)
100.0 MHz Sai FM Tanggamus
100.5 MHz Delta FM Tanggamus
101.8 MHz Sandi Radio
102.2 MHz MQFM Lampung
102.8 MHz Pro 3 RRI Pesawaran
103.4 MHz Pro 1 RRI Jakarta (Relay)
103.7 MHz Pro 1 RRI Lampung (Relay)
Referensi
Pranala luar
Pesawaran
Pesawaran | https://id.wikipedia.org/wiki/Kabupaten%20Pesawaran |
{
"plaintext_start_byte": [
11,
356,
749,
1175,
2180,
2998,
4893,
6172,
6606,
7731,
8866,
9799,
11003,
12806,
14040,
14917,
15348,
16456,
17666,
18294,
19967,
21416,
22377,
23058,
24561,
25376,
25865,
26684,
26963,
27790,
29424,
30866,
32591,
33505,
33907,
34123,
34646,
34943,
34970,
35288,
36348,
36429,
36555
],
"plaintext_end_byte": [
355,
748,
1150,
2132,
2997,
4871,
6171,
6573,
7696,
8846,
9798,
11001,
12805,
14014,
14916,
15347,
16455,
17607,
18293,
19966,
21379,
22376,
23031,
24560,
25375,
25864,
26683,
26940,
27789,
29423,
30865,
32566,
33504,
33906,
34086,
34627,
34942,
34969,
35287,
36338,
36420,
36551,
36688
]
} | Is the USS Hobson still in use? | USS Hobson (DD-464) | english | {
"passage_answer_candidate_index": [
2
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NO"
]
} | Main Page
USS Hobson (DD-464/DMS-26), a Gleaves-classdestroyer, was the only ship of the United States Navy to be named for Richmond Pearson Hobson, who was awarded the Medal of Honor for actions during the Spanish–American War. He would later in his career attain the rank of rear admiral and go on to serve as a congressman from the state of Alabama.
Hobson, constructed at a cost of $5 million, was launched at the Charleston Navy Yard on 8 September 1941; sponsored by Mrs. Grizelda Hobson, widow of Rear Admiral Hobson. As the new destroyer slid down the ways, she was cheered on by spectators and whistle blasts from other vessels on the Cooper River.[1] Hobson was commissioned on 22 January 1942, Commander R.N. McFarlane in command.[2]
In 1952, Hobson collided with the aircraft carrier USS<i>Wasp(CV-18) and sunk with the loss of 176 crew. The ships had been undertaking amphibious exercises in the Atlantic, with Wasp practicing night flying, when Hobson attempted to turn in front of the carrier and collided with Wasp. Hobson was broken in two and quickly sunk, causing the greatest loss of life on a US Navy ship since World War II.
Service prior to D-day
Hobson was pennant of Destroyer Division 20 (DesDiv 20), composed of USS<i>Forrest(DD-461), USS<i>Fitch(DD-462) and USS<i>Corry(DD-463) that along with Destroyer Division 19 made up Destroyer Squadron 10 (DesRon 10), with its pennant on USS<i>Ellyson(DD-454); Destroyer Flotilla Four, with its flag on USS<i>Wainwright(DD-419); Destroyers, Atlantic Fleet.[3] Following extensive shakedown and training operations in Casco Bay, Maine, the new destroyer under command of Lt. Cdr. Kenneth Loveland and her sister ships of Desdiv 20 joined veteran aircraft carrier USS<i>Ranger(CV-4) at Norfolk, Virginia, and sailed on 1 July 1942 to escort her to Africa. Carrying a vital cargo of 72 P-40 aircraft, Ranger arrived safely via Trinidad, unloaded the planes and returned with Desdiv 20 on 5 August 1942. Hobson then conducted training exercises off Newport, Rhode Island, and Norfolk until 3 October 1942, when she departed Norfolk for Bermuda on escort duty.[2]
Operation Torch, the Invasion of North Africa
As the Allies prepared to land in North Africa, Hobson, the three other destroyers of DesDiv 20 and Ellyson as destroyer flag under Capt. J.L. Holloway, joined Task Group 34.2 Airgroup under Rear Admiral Ernest D. McWhorter, composed of Ranger, Sangamon-class escort carrier USS<i>Suwannee(CVE-27), light cruiser USS<i>Cleveland(CL-55), two submarines and a fleet oiler. The group was part of Task Force 34, Western Naval Task Force- Morocco, under Rear Admiral Henry Kent Hewitt, flag on the cruiser USS<i>Augusta(CA-31).[4][5] The Allies organized three amphibious task forces to seize the key ports and airports of Vichy French-controlled Morocco and Algeria simultaneously, targeting Casablanca, Oran and Algiers. Successful completion of these operations was to be followed by an advance eastwards into Tunisia.
The Western Task Force (aimed at Casablanca) was composed of American army forces under the command of Major General George S. Patton and Rear Admiral Hewitt heading the naval operations. The army units consisted of the U.S. 2nd Armored Division and the U.S. 3rd and 9th Infantry Divisions—35,000troops in a convoy of over 100ships. They were transported directly from the United States in the first of a new series of UG convoys providing logistic support for the North African campaign.[6] Hobson and the other four destroyers' main job was to screen and protect Ranger while the carrier's mobile air power supported the army's assault at Casablanca. Departing from Bermuda on 25 October 1942, Hobson's group arrived off Fedhala on 8 November 1942. As the Operation Torch landings proceeded, the air group provided indispensable air support, launching 496 combat sorties in the three-day operation. Ranger's planes hit shore batteries, the immobile Vichy French battleship Jean Bart, and later helped turn back the attack by French ships on the transport area in the Naval Battle of Casablanca. As Ranger's planes were attacking Jean Bart on D-Day Plus 2 (10 November), the French submarine Tonant fired four torpedoes at the carrier which passed harmlessly astern. At 1010, Ellyson spotted a periscope and dropped a full barrage of depth charges on sight at shallow setting. As Ranger turned to port, Hobson dropped another full pattern at deep setting. Capt. Holloway later wrote, "I am convinced that this fortunate sight contact by Ellyson saved Ranger from torpedo attack at closer range."[7] Casablanca capitulated to the American forces on 11 November 1942 and Ranger departed the Moroccan coast 12 November, returning to Norfolk on the 23d.[8] Hobson screened Ranger until she sailed for Norfolk, leaving the Allies fully in command of the assault area.[2]
Atlantic Convoy Duty
Upon her return to Norfolk on 27 November 1942, the destroyer took part in exercises in Casco Bay, later steaming with a convoy to the Panama Canal Zone in December. Hobson and DesDiv 20 again joined Ranger in early 1943 and the anti-submarine group sailed on 8 January 1943 to patrol the western Atlantic. Groups such as Ranger's did much to protect Allied shipping in the Atlantic from U-boats, and contributed to the eventual victory in Europe. Typical of Hobson's versatile performance was her rescue off Bermuda of 45 survivors from the British merchantman SS<i>St Margaret on 2 March 1943.[2] The freighter had been torpedoed and sunk four days earlier by the German submarine U-66[9] and the no. 3 lifeboat with 35 crew and passengers, under a red sail and towing a liferaft holding 10 more crewmen, had sailed 93 nautical miles southwest of the sinking, when it was spotted by Ranger's aircraft at 0745 hours. Hobson thereafter broke from the destroyer screen to investigate. The destroyer picked up the survivors at 1003 and the lifeboat and raft were sunk by gunfire from the ship. The St Margaret survivors were landed at Bermuda on Friday 5 March, where the crew were put on board an HM ship on 15 March and were landed at Portsmouth, England seven days later.[10]
In April 1943, Hobson and Ranger arrived at Naval Station Argentia, Newfoundland, and began operations out of that base. The ships provided air cover for convoys and anti-submarine patrol, and in July 1943 had the honor of convoying RMS<i>Queen Mary, carrying Prime Minister Winston Churchill to the Quebec Conference. The veteran destroyer arrived in Boston 27 July 1943 to prepare for new duties.[2]
Operation Leader, Bodø, Norway
Hobson sailed with Ranger and other ships 5 August 1943 to join the British Home Fleet at Scapa Flow. Arriving 19 August, she operated under Royal Navy orders in northern waters, helping to provide cover for vital supply convoys to Russia. While at Scapa Flow, she was inspected by US Secretary of the Navy Frank Knox and Admiral Harold Rainsford Stark on 21 September. Hobson and DesDiv 20 along with Ranger and the heavy cruisers USS<i>Augusta and USS<i>Tuscaloosa(CA-37) formed a task force under the command of Rear Admiral Olaf M. Hustvedt that executed Operation Leader, a daring raid of combined British and American naval forces on 2–4 October 1943, when Ranger's air wing of dive bombers, torpedo bombers and fighters staged a devastating attack on German shipping at Bodø, Norway. Following this operation, the destroyer continued to operate with Home Fleet. She screened the aircraft carrier HMS<i>Formidable during flight operations in November and after two convoy voyages to Iceland, Hobson and Desdiv 20 returned to Boston and U.S. operational control 3 December 1943.[2]
Hunter Killer Anti-Submarine Duty
During the first two months of 1944, Hobson trained in Chesapeake Bay and operated with carriers between the East Coast and Bermuda. She joined escort carrier USS<i>Bogue(CVE-9), flagship of Anti-Submarine Task Group 21.11, and the group's four other destroyers or destroyer escorts at Norfolk for temporary duty, departing 26 February 1944. These Hunter-killer Groups (HUK's) played a major part in driving German U-boats from the sea lanes, and this cruise was no exception. After patrolling for over two weeks, the destroyers spotted an oil slick, made sonar contact, and commenced depth charge attacks on the afternoon of 13 March 1944. The German submarine<i>U-575 was severely damaged and was forced to surface, after which gunfire from Hobson, USS<i>Haverfield(DE-393), a torpedo bomber from Composite Squadron Ninety-Five (VC 95) based on Bogue, the Canadian frigate HMCS Prince Rupert and an RAF Flying Fortress (No. 220 Squadron) sank her.[11] After further anti-submarine sweeps as far east as the Azores, Hobson detached from the HUK on 25 March 1944, and returned to Boston 2 April 1944.[2][3][12][13]
D-Day, Utah Beach
For some time the Allies had been building up tremendous strength in England for the eventual invasion of France. Hobson and the other three destroyers of DesDiv 20, Corry, Forrest and Fitch, sailed from Norfolk on 21 April 1944 to join the vast armada of Operation Neptune that would transport and protect the soldiers and their mechanized equipment during Operation Overlord. Hobson spent a month on patrol off Northern Ireland, arriving at Plymouth on 21 May for final invasion preparations. Assigned to Rear Admiral Don P. Moon's Utah Beach Assault Group "U", flag on the USS<i>Bayfield(APA-33), Hobson and her three sister-ships of DesDiv 20 were elements of Bombardment Group 125.8 that comprised the battleship USS<i>Nevada(BB-36), the heavy cruisers Tuscaloosa, USS<i>Quincy(CA-71), British cruiser HMS<i>Black Prince(81), monitor HMS<i>Erebus(I02), ten American destroyers, four British destroyers and a Dutch gunboat.[14]
The destroyers arrived off "Point Mike", the outermost area of Utah with the other ships of the bombardment group at 0140 on 6 June. All vessels entering into Utah had to remain in their assigned asymmetrical and exact mine-swept channels that had been drawn up and cleared to provide the maximum safety from the mine peril and to permit access to all the carefully designated positions of the bombardment ships. Minesweepers cleared the area where transport craft would assemble and discharge; and provided adequate channels for all the amphibious boats between "Transport Area" and the landing beaches. The order of ships was the British destroyers HMS<i>Enterprise(D52), HMS<i>Hawkins(D86), and the Dutch gunboat HNLMS<i>Soemba. The American destroyers USS<i>Jeffers(DD-621), USS<i>Glennon(DD-620), "
Hobson and Forrest followed as screen for Bayfield and three other Allied transports carrying General Raymond O. Barton's 4th Infantry Division troops as far as the transport area. The destroyers then closed in on their action stations. Fire Support Unit 3, Hobson, Corry and Fitch, led the first waves of landing boats down the boat lane, breaking off in time to be in their stations at 0540.[15]
The German shore batteries, having discovered the Allied invaders, began firing on the armada at 0530. At 0536, the group commander made the signal "Commence counter battery bombardment.", 14 minutes ahead of schedule. Hobson and the other ships began counter-firing as spent 5" and 8" shell casings littered their decks. Only the heavy ships had planes to spot for them. The destroyers were close enough to see their targets which consisted mostly of "strong points" just back of the beaches. Hobson, at station 1, was assigned firing on targets 70 and 72. At 0629, Hobson observed shell splashes near Corry and at 0633, Corry appeared to be hit amidships. As smoke from the intense shore firing drifted offshore and temporarily concealed Corry, Hobson shifted her fire at 0638 to target 86 which appeared to have been firing on Corry. This battery temporarily ceased firing as soon as taken under fire by Hobson. At 0644, the destroyer shifted her fire back to targets 70 and 72 since the leading boat wave was close to shore and neutralization of German firing from those areas was vital. At 0656, the smoke was extremely heavy on the beach, making it difficult to see the targets, and Hobson, per her prior firing orders, estimated that the first troops were going ashore and shifted fire to target 74, which was in an excellent position to deliver deadly enfilade and strafing fire on the Allied landing troops. At 0700, the smoke cover was clearing from Corry and the men on Hobson could see she was "in definite trouble with her back broken between the stacks" as targets 13A and 86 fired on the stricken destroyer. Corry, the worst naval loss of the D-Day landings, was hit by the Crisbecq Battery, whose three 210-millimeter (8.25-inch) guns had a range of 17–21mi (27–34km).[16]
Since target 74 was then inactive, Hobson began alternately taking targets 13A and 86 under fire while keeping watch on target 74. At 0721, it was clear that Corry was sinking and Hobson began to close range on her while continuing her firing on the two targets. At that time, the group commander ordered Fitch to stand by the Corry since Hobson's mission of covering the landing beach flank was vital. By then the German shore batteries at 13A and 86 had ceased firing, and Hobson lowered her two boats to assist Fitch in picking up the Corry's survivors. Hobson then resumed her station and continued firing on target 74 and a nearby roadblock and strong point. At 0854, according to schedule, USS<i>Butler(DD-636) relieved Hobson at her station, and Hobson was ordered to assume Corry's fire support mission at station 3.[17] Hobson continued firing on German shore positions while simultaneously rescuing survivors from the water until returning to Plymouth, England later that afternoon. The destroyer was not long out of the fray, however, returning on 8 June 1944 to screen the assault area. She also jammed glider bomb radio frequencies on 9–11 June and provided channel convoy protection.[2]
Bombardment of Cherbourg
After the Allies' successful establishment of a bridgehead at Normandy, the German strategy was to bottle them up there, deny the Allies access to the nearest major port at Cherbourg and break their supply line. By mid-June U.S. infantry had sealed off the Cotentin Peninsula, but their advance had stalled and the Germans began to demolish the port's facilities. With the Allies sorely in need of Cherbourg to continue advancing through France, they renewed their efforts to capture the city, and by June 20 three infantry divisions under General "Lightning Joe" Collins had advanced within a mile of German lines defending Cherbourg. Two days later, the general assault began and on June 25, a large naval task force began a concentrated bombardment of the town to help neutralize the threat of German coastal artillery and to provide support to the assaulting infantry.[18]
Task Force 129 was divided into two divisions. Battle Group 1 under Admiral Morton Deyo's command, was assigned to bombard Cherbourg, the inner harbor forts, and the area west towards the Atlantic. Group 1 consisted of Tuscaloosa, Quincy, Nevada, HMS<i>Glasgow(C21) and five destroyers: Ellyson (flag), USS<i>Hambleton(DD-455), USS<i>Rodman(DD-456), USS<i>Emmons(DD-457), USS<i>Murphy(DD-603), and USS<i>Gherardi(DD-637).[19][20]
Rear Admiral Carleton F. Bryant's smaller Battle Group 2 was assigned "Target 2", the Battery Hamburg, which was located near Fermanville, inland from Cape Levi, 6 miles (9.7km) east of Cherbourg. Nevada in Group 1 was to use its main battery to silence what was described as "the most powerful German strongpoint on the Cotentin Peninsula".[lower-alpha 1] Battle Group 2 would then complete the destruction, and pass westward to join Deyo's group. Bryant's Group 2 consisted of USS<i>Texas(BB-35), USS<i>Arkansas(BB-33), and five destroyers.[21] These were USS<i>Barton(DD-722) (flag), USS<i>O'Brien(DD-725), USS<i>Laffey(DD-724), Hobson (pennant), and USS<i>Plunkett(DD-431).[22] During the bombardment. Group 2 was in place by 0950 and Hobson and the other destroyers fired at the large batteries, screened the battleships Texas and Arkansas; and when the battleships were dangerously straddled, Hobson and Plunkett made covering smoke which allowed all to retire. At 1500, Deyo ordered cease fire and began withdrawing from the bombardment area. Group 2 headed back to Portsmouth, England at 1501.[23]
After the action, Allied reports agreed that the most effective aspect of the bombardment was the fire that was provided by the small ships. Under the direction of army spotters, these ships were able to engage point targets up to 2,000 yards (1,800m) inland, which proved invaluable in providing close support to the assaulting Allied infantry. In contrast, while the force's heavy guns disabled 22 of 24 assigned navy targets, they were unable to destroy any of them and, consequently, infantry assaults were required to ensure that the guns could not be reactivated.[24] By 29 June, Allied troops occupied Cherbourg and its crucial port.[2] Collins wrote to Deyo, stating that during the "naval bombardment of the coastal batteries and the covering strong points around Cherbourg ... results were excellent, and did much to engage the enemy's fire while our troops stormed into Cherbourg from the rear." After an inspection of the port defenses, an army liaison officer reported that the guns that had been targeted could not be reactivated, and those that could have been turned landward were still pointed out to sea when the city had fallen.[25]
Invasion of Southern France and Mediterranean Convoy Duty
Following the surrender of Cherbourg, Hobson and most of Task Force 129 that had not sustained battle damage, were ordered to Belfast, Ireland to join the attack transports that had assembled there following service in the Normandy Invasion and to await the move to the Mediterranean. Hobson and the other ships arrived at Belfast on 30 June and there, Task Group 120.6 under Admiral Deyo on Tuscaloosa was formed consisting of the transports and most of Task Force 129. They sailed on 4 July and arrived at Mers-el-Kébir, Algeria, 11 July 1944, and for a month after, performed convoy duties to and from Taranto, Italy.[26]
The landing areas for Operation Dragoon the invasion of Southern France and the last major amphibious operation of the European theater, were designated "Alpha", "Delta" and "Camel" from west to east, covering three sets of beaches along the Provence Coast between Hyeres and Cannes. The Western Naval Task Force was formed under the command of Vice Admiral Hewitt to carry the U.S. 6th Army Group, also known as the Southern Group or Dragoon Force onto the shore. Joining Rear Admiral Bertram J. Rodgers' Delta Assault Force, Task Group 85.12 was the gunfire support group for the central invasion force under Rear Admiral Bryant on Texas. It consisted of the American battleships Texas and Nevada; light cruiser USS<i>Philadelphia(CL-41) and French light cruisers Georges Leygues, and Montcalm; the surviving eight destroyers of DesRon 10 (Destroyer Unit 85.12.4), Ellyson, Rodman, Emmons, Forrest, Fitch, Hambleton, Macomb, and Hobson; French destroyers La Fantasque, Le Terrible, Le Malin, and four gun support craft, which sailed from Taranto at 1400 on 11 August 1944. "H-hour" was set for 0800 on 15 August. Early on 15 August 1944, Hobson acted as spotter for Nevada and her preliminary bombardment from the Baie de Bougnon. As troops stormed ashore at Delta Beach (Le Muy, Saint-Tropez), Hobson provided direct fire support with her own batteries. By 0815, the bombardment had destroyed enemy defenses and Major General William W. Eagles’ famed "Thunderbirds" of the 45th Infantry Division landed without opposition. Hobson remained in the assault area until the next evening, arriving at Palermo on 17 August 1944 to take up Mediterranean convoy duty.[2][26]
As the Allied offensive in Europe gained momentum, Hobson steamed as a convoy escort between Algeria, Italy, and France protecting vital supplies and troops. In the early morning darkness of 2 October 1944, Hobson was standing out from Marseilles, France during a violent gale, when her spotters observed distress calls from well inside an unswept area of the German- mined harbor. It was soon established that a liberty ship, the S.S. Johns Hopkins, moving to an anchorage after returning from Oran, Algeria with 600 troops embarked, had struck a mine while navigating in the gale. Ordered to assist the stricken Hopkins, Hobson skillfully and carefully navigated through the perilous, mined area in gale-force wind and sea, and made repeated attempts to land alongside the liberty ship to offload her troops, although each time Hobson was forced to back off as the ships pounded heavily in the extreme weather. Through Lt. Cdr. Loveland's skillful ship-handling and that of his deck crew, the damage to Hobson was superficial. Hobson remained close aboard the stricken cargo ship until daylight when safe water was finally reached, the ships having crossed thirteen and one-half miles of unswept water. Hobson remained on scene over the next twenty-four hours, and until S.S. Johns Hopkins was successfully returned to port by a Navy fleet tugboat with no loss of life or injury to her personnel or troops.[27]
Service as a destroyer- minesweeper
In October 1944, with the Atlantic and Mediterranean theaters secured, all eight surviving destroyers of DesRon 10 returned to various east coast navy yards where over a period of approximately six weeks, they had their No. 4 5-inch guns replaced with gear for sweeping acoustic mines. On 15 November they were reclassified as destroyer-minesweepers (DMS 19–26). Hobson sailed for the United States on 25 October and arrived at Charleston via Bermuda on 10 November 1944. There she entered the Naval Shipyard and was converted to destroyer-minesweeper and commissioned DMS-26 on 15 November 1944, Lt. Cmdr. Joseph I. Manning, commanding. Throughout the month of December, she underwent trials and shakedown training off Charleston and Norfolk. In January 1945, the eight newly-converted destroyer-minesweepers made their way from their conversion shipyards to the Pacific as the core of the 12-ship Mine Squadron (MinRon) 20, with flag on the Ellyson.[2][28]
Hobson and several others in the squadron sailed on 4 January 1945 via the Panama Canal, with stops at San Diego for training and inspection, and then stood out from San Francisco for Hawaii, arriving at Pearl Harbor on 11 February 1945. Hobson was part of Mine Division (MinDiv) 58, along with Forrest (pennant), Fitch and Macomb. At Hawaii, she underwent further mine warfare training before sailing on 24 February 1945 with eight of the twelve ships of MinRon 20 as Task Unit 18.2.3 for Ulithi via Eniwetok and a role in the history of the last and greatest of the Pacific amphibious operations, Operation Iceberg, the assault on Okinawa.[2][28][29]
Okinawa, Kamikaze attacks
On 9 March 1945, Hobson arrived at Ulithi, the main staging area for the Okinawa Invasion 1,180mi. away from the objective, where she and eight other members of her squadron engaged in exercises and calibration of their sweeping equipment until the remaining three sweepers arrived on the 12th. On the last day at sea Fitch wrecked her propeller on a reef and had to return to Pearl Harbor. The aircraft carriers departed for Okinawa on 14 March, and the eleven remaining sweeps of MinRon 20 left on the 19th. Given the nature of their task, the minesweepers had to be the first surface vessels at the target area and unlike the carriers, they headed directly to Okinawa, making the voyage in four days. While the four day journey was uneventful, the two threats the minesweepers faced were Japanese air attacks and the deteriorating weather. Hobson arrived at Okinawa well in advance of the assault troops to sweep the offshore areas, where she was often attacked by Japanese planes. In the early hours of L-Day, she and Emmons were on radar picket duty with Hobson as fire support ship. As the amphibious assault began on 1 April 1945, Hobson also took up patrol duties and provided night illumination during the first critical days of the campaign. As desperate enemy suicide attacks were repulsed with heavy losses, Hobson was called upon on 13 April 1945 to take up a radar picket station where USS<i>Mannert L. Abele(DD-733) had been sunk in a heavy kamikaze attack the previous night.[2]
Hobson's executive officer, Lt. Robert M. Vogel gave this account: On 16 April 1945 at 0500 and 75 miles northwest of Okinawa, fifteen enemy planes spotted Hobson, USS<i>Pringle(DD-477) and two accompanying gunboats and made passes at the ships; however, the attackers were driven off by anti-aircraft fire. At 0853, one of the planes made a suicide run on Pringle but was shot down by gunners on both Hobson and Pringle. Another dived on Pringle at 0920, slamming into the destroyer's bridge, and plowing through the superstructure deck, abaft the base of number one stack. A single 1,000-pound bomb, or two 500-pounders, penetrated the main and superstructure decks and exploded with a violent eruption, buckling the keel and splitting the vessel in two at the forward fire room. Pringle sank in six minutes.[30]
Two minutes later, a single engine aircraft began a suicide run on Hobson from the starboard side. Five-inch shells from the destroyer disintegrated the plane just short of the ship, but its 250 pound bomb penetrated the deck house. The explosion of the delayed action bomb started fires in the gunnery workshop, machine shop and electrical shop and blasted a hole in the deck over the forward engine room, wrecking steam and power lines. Four of her crew were killed and six wounded.[30]
Two more suicide planes attacked Hobson but her gunners shot them into the sea. The two gunboats shot down another. The remaining Japanese planes continued to make passes for an hour before they withdrew. Meanwhile, the Hobson's crew extinguished the fires in fifteen minutes, rigged emergency power lines in four minutes and the ship continued to maneuver. Thirty-five minutes after the attack ended, Hobson had picked up 136 of the Pringle's 258 survivors, clinging to rafts and wreckage. The two gunboats rescued the others. During the attack, Hobson's gunners shot down four Japanese suicide planes in 67 minutes. That same morning, about 40 minutes before Pringle was sunk, the destroyer USS<i>Laffey(DD-724) and several other ships on radar picket duty, had also been hit by kamikazes about fifty miles away.[30]
After the attack, Hobson anchored at Kerama Retto, returning to Ulithi on 29 April 1945 and Pearl Harbor on 16 May 1945. Hobson then sailed via San Diego and the Panama Canal Zone to Norfolk Naval Shipyard, where she arrived on 15 June 1945 for repairs.[2]
Post war and sinking
The unconditional surrender of Imperial Japan came with Hobson still undergoing repairs. With repairs completed and after shakedown training, she spent February 1946 on mine-sweeping operations out of Yorktown, Virginia. The remainder of the year was spent in training and readiness exercises in the Caribbean and off Norfolk. Until 1950, the ship continued to operate off the East Coast and in Caribbean waters on amphibious and mine warfare operations. In late 1948, she visited Argentia and Halifax, Nova Scotia on mine-sweeping exercises with Canadian ships. With the outbreak of the Korean War in June 1950, Hobson's schedule of training intensified. She took part in amphibious exercises off North Carolina and Puerto Rico during 1950–51, and participated in carrier operations as a plane guard and screening ship.[2]
During one such operation on the night of 26 April 1952 at 2220, Hobson was steaming in formation with the aircraft carrier USS<i>Wasp(CV-18) and destroyer USS<i>Rodman(DD-456) about 900 kilometres (490nmi) southeast of St. John's, Newfoundland at during night flight operations en route to Gibraltar.[31] Hobson was moving at 24 knots and following the carrier 3,000 yards off her starboard quarter with Rodman following Wasp off her port quarter. Hobson's commanding officer, Lt. Comdr. William J. Tierney, had been in command of the ship for 5 weeks.[32] He anticipated that Wasp, preparing to recover her aircraft at 2300, would change course to 250–260 degrees to bring the carrier into the wind, necessary for the aircraft landings. The destroyer's executive officer, Lt. William A. Hoefer, was on the bridge with the conn and control of the ship when Tierney outlined a course to maneuver Hobson ahead of Wasp and then come up on the massive carrier's port quarter as the destroyer's new station. Rodman would move to the starboard quarter as her new station. Hoefer, who had been on Hobson for 16 months, was immediately concerned when he saw Tierney's plan and turned the conn over to Lt. Donald Cummings, so that he could voice his opposition and belief that Tierney's maneuver would put the two ships on a collision course. Since Wasp had to turn to port to recover aircraft, the trailing destroyer had two options, slow down and let Wasp turn, the conventional method, or cross in front of the carrier. A heated argument ensued that Hoefer lost and he strode off the bridge to the outside wing to cool off.[33]
Meanwhile, Wasp's commanding officer, Capt. Burnham C. McCaffree, was on his bridge, where Lt. Robert Herbst had the conn and ordered right standard rudder and flank speed to bring the carrier into the wind. McCaffree observed the red aircraft warning lights of the two destroyers and believed that they were also beginning the evolution. Tierney, now in control of Hobson ordered right standard rudder and a course of 130 degrees. The wind shifted and McCaffree ordered a necessary course change from 250 to 260 degrees to head into the wind. At that time Wasp's surface radar failed, while on Hobson, the port pelorus was fogged, thus preventing an accurate bearing on Wasp. McCaffree notified the destroyers of his course change, but it is unclear whether anyone on Hobson's bridge heard the communication. Tierney, without disclosing his intention, was going to put the Hobson into a Williamson turn that would bring the ship back to the point she had been. Tierney suddenly ordered full left rudder and within 30 seconds ordered full right rudder. Hoefer rushed back onto Hobson's bridge when he realized what Tierney was doing and yelled "Prepare for collision!, Prepare for collision!" At that moment, Tierney ordered left full rudder, intending to race ahead of Wasp which was bearing down on the destroyer. Aboard Wasp, Lt. Herbst told Capt. McCaffree, "We're in trouble" as McCaffree ordered "all back emergency." [34]
At first it looked as though Hobson might escape the massive carrier as her bow and number-one stack passed from starboard to port, but then there was a horrendous, grinding crash as Wasp struck Hobson amidships. The force of the collision rolled the destroyer-minesweeper over onto her port side, breaking her in two. The aft section of Hobson trailed alongside of the carrier while the forward half was temporarily lodged in the Wasp's bow. The aft part of the ship sank first but 40 of the survivors came from that section as men were literally shot out of a scuttle hatch they had managed to open, propelled by the force of water and expelling air. Aboard the carrier, life rafts were being dropped over and lines lowered. One set of double rafts fell on top of a cluster of five men who were never seen again. One lucky man, a chief petty officer in the bow, managed to grab a pipe protruding from Wasp, just as Hobson's bow began her descent under the waves and leaped onto Wasp without getting wet. Survival for the rest of Hobson's crew in the thick, glutinous fuel oil was incredible, yet it happened for some. Rodman and Wasp pulled aboard 61 oil-coated survivors, but the destroyer and 176 of her crew were lost in less than five minutes, including Tierney, who dove from the bridge into the sea moments before the carrier plowed into Hobson – and brought about the tragic end of the destroyer-minesweeper's valiant career.[2][35] The sinking of Hobson was the worst non-combat accident for the U.S. Navy since the disappearance of the collier USS<i>Cyclops(AC-4) with 306 crew and passengers en route from Barbados to Baltimore, Maryland in March 1918, during World War I.[36][37]
Aftermath and findings
A court of inquiry performed an investigation into the sinking of Hobson in an effort to determine the cause of the tragedy. The opinion of the court of inquiry was "that the sole cause of the collision was the unexplained left turn made by the Hobson about 2224. In making this left turn the Commanding Officer committed a grave error in judgement."[31] Since the commanding officer did not survive the collision, the reason for this error could not be determined. No one else was considered to be at fault and the crew of Wasp was absolved of any responsibility for the collision.[31] The commanding officer of Hobson had six months of prior command experience on a High-speed transport (APD), but had been in command of Hobson for only five weeks. Seven days of that were underway and only 3 1/2 days were with the task group.[32] The cost of repairs to Wasp was said to be $1 million ($9.43million today).[32]
As a direct result of the sinking of Hobson, upon recommendation of the court of inquiry, the Allied Navy Signal Book was changed. A special signal was to be put into use for carriers during aircraft operations. The court of inquiry also stated in its findings that, in the future, proposed schedules for aircraft launching and recovery should be provided to the vessels performing plane guard duties.
The court of inquiry also noted that Wasp, Rodman, and Hobson were all running without normal marine navigation lights, just red aircraft warning lights on top of their masts.[31]
USS Hobson Memorial, Charleston, SC
In 1954, the USS Hobson Memorial Society erected an obelisk memorial of Salisbury Pink granite, quarried from Salisbury, North Carolina at the city where Hobson had been built 14 years earlier, Charleston, South Carolina. The memorial is dedicated to the 176 men of the Hobson who perished in the collision with Wasp. Surrounding the obelisk are stones from each of the 38 states where the men came from. Their names are inscribed and can also be seen in the 1954 dedication program for the memorial.[38]
Honors and awards
Hobson received six battle stars for World War II service, five in the European theater and one in the Asiatic Pacific theater, and shared in the Presidential Unit Citation awarded to the ships in the Bogue antisubmarine task group in the Atlantic, for the period 26 February to 25 March 1944.[2]
Hobson's engagements were:
Allied landing at Casablance, French Morocco – 8 Nov. 1942;
Carrier strike at Bodo, Norway – Oct. 1943;
Sank German submarine U-575 – 13 March 1944;
Allied Landing at Normandy, France – 6 June 1944;
Allied Landing- Southern France – 15 August 1944; and
American Landing at Okinawa, Japan – April 1945.[39]
Hobson's captain, Lt. Cdr. Loveland, was awarded the Legion of Merit with Combat "V" for his exceptionally meritorious conduct for depth-charging and subsequently sinking the U-575 on 13 March 1944 after it surfaced. For his gallantry in action at the Normandy D-Day amphibious assault on Utah Beach and later at the bombardment of German defenses at Cherbourg, Loveland was awarded the Silver Star. He was awarded the Navy and Marine Corps Medal for heroism and meritorious performance of duty in the face of great danger during the Hobson's attempted rescue and successful towing operation of the mined SS Johns Hopkins off Marseilles, France, on 2 October 1944.[40] For his extraordinary heroism during the attack at Okinawa, Hobson's commanding officer, Lt. Cdr. Manning, was awarded the Navy Cross.[41] Also for the Okinawa action, Hobson's executive officer, Lt. Vogel, was awarded the Bronze Star[42] and her engineer officer, Lt. (j.g.) Martin J. Cavanaugh, Jr., and Chief Machinist's Mate, Howard B. Farris, were awarded the Silver Star.[43]
See also
USS<i>Frank E. Evans, sunk in a collision with HMAS<i>Melbourne in 1969.
Notes
This article incorporates text from the public domain Dictionary of American Naval Fighting Ships.The entry can be found .
of USS Hobson at NavSource Naval History
held by Special Collection & Archives, Nimitz Library at the United States Naval Academy
| https://en.wikipedia.org/wiki/USS%20Hobson%20%28DD-464%29 |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
1489,
2705,
6058,
6979,
8543,
11497,
12463,
14837,
16634,
23137,
25460
],
"plaintext_end_byte": [
1488,
2682,
6057,
6978,
8542,
11496,
12425,
14836,
16610,
23057,
25398,
26774
]
} | สนุกเกอร์ กำเนิดที่ประเทศใด ? | สนุกเกอร์ | thai | {
"passage_answer_candidate_index": [
2
],
"minimal_answers_start_byte": [
3058
],
"minimal_answers_end_byte": [
3079
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
สนุกเกอร์ (English: Snooker; ออกเสียง: /ˈsnuːkər/ ในสำเนียงบริติช[1] หรือ /snʊkər/ ในสำเนียงอเมริกัน[2]) เป็นกีฬาที่ใช้ไม้คิวในการเล่น โดยเล่นบนโต๊ะผ้าสักหลาดหนาที่มีหลุมอยู่ 4 มุมโต๊ะ และตรงกลางของด้านยาวอีกด้านละหลุม โต๊ะมีขนาด 12 ฟุต × 6 ฟุต (3.6 ม. x 1.8 ม.) การเล่นใช้ไม้คิวและลูกสนุกเกอร์ มีลูกสีขาว 1 ลูก ลูกสีแดง 15 ลูก มีคะแนนลูกละ 1 คะแนน และมีลูกสีต่าง ๆ คือ สีเหลือง (2 คะแนน), สีเขียว (3), สีน้ำตาล (4), สีน้ำเงิน (5), สีชมพู (6) และสีดำ (7)[3] ผู้เล่น (หรือทีม) ชนะ 1 เฟรม (แต่ละเกม) โดยแต้มที่เหนือกว่าฝั่งตรงข้าม โดยใช้แทงลูกสีแดงและแทงลูกสี ผู้ที่ชนะจำนวนเฟรมมากกว่าจะเป็นผู้ชนะ
สนุกเกอร์ได้เกิดขึ้นในเมืองจาบาลปุร์ ประเทศอินเดียโดยทหารอังกฤษ ได้รับความนิยมในหมู่ผู้เล่นที่ใช้ภาษาอังกฤษและประเทศในเครือจักรภพแห่งชาติ[4] โดยผู้เล่นมืออาชีพมักจะได้รับเงินรางวัลจำนวนมากจากการแข่งขัน[5] ขณะนี้เป็นที่นิยมมากขึ้นในจีน[6][7] การเดินทางของผู้เล่นอาชีพเพื่อเข้าการแข่งขันที่จัดขึ้นทั่วทุกมุมโลก รายการทัวร์นาเมนต์ใหญ่คือเวิลด์สนุกเกอร์แชมเปียนชิป จัดขึ้นเป็นประจำทุกปีในเมื่องเชฟฟีลด์ ประเทศอังกฤษ
ประวัติ
สนุกเกอร์เริ่มเกิดขึ้นในปลายศตวรรษที่ 19[8] ในยุค 1870 กีฬาบิลเลียดเป็นกิจกรรมที่ได้รับความนิยมในหมู่ทหารอังกฤษที่ประจำการทั่วอินเดีย โดยต้นกำเนิดสนุกเกอร์เริ่มต้นในกรมทหารเดวอนเชอร์ในเมืองจาบาลปุร์ ในช่วงปี 1875[9] มีรากฐานมาจากพ็อกเก็ตบิลเลียด แล้วรวมเกมปิรามิด (ลูกแดง 15 ลูก) และไลฟ์พูล (ลูกสีต่าง ๆ) เข้าด้วยกัน รูปแบบของเกมในช่วงแรกมี ลูกสีแดง 15 ลูกตั้งเป็นรูปสามเหลี่ยม คู่กับ ลูกดำ 1 ลูก ที่จุดด้านหลังลูกแดงสามเหลี่ยม พร้อมทั้งมีการนำลูกสีต่างๆ ได้แก่ เหลือง เขียว น้ำตาล น้ำเงิน และชมพูเพิ่มเข้ามาอีกในเวลาต่อมา[10] จึงได้พัฒนามาเรี่อยๆ จนกระทั่งปี 1884 กติกาสนุกเกอร์เริ่มใช้ครั้งแรกโดย เซอร์ เนวิลล์ ฟรานซิส ฟิตซ์เจอรัลด์ แชมเบอร์เลน ที่เล่นกันในสโตนเฮาส์ในเมืองอูตี ใช้โต๊ะที่ทำขึ้นโดย เบอร์โรส์แอนด์วัตต์ (Burroughes & Watts) นำมาจากเรือ[11] ที่มาของชื่อ สนุกเกอร์ (snooker) ในภาษาอังกฤษ เป็นสแลงของนักเรียนนายทหารปีแรกหรือบุคลากรที่ไม่มีประสบการณ์[8] แชมเบอร์เลนได้เอ่ยคำว่าสนุกเกอร์ขึ้นมา เมื่อผู้เล่นแทงไม่ถูกลูกเป้าหลายครั้งจนกลายเป็นที่มาของชื่อสนุกเกอร์[8][10][12] ในปี 1887 สนุกเกอร์ได้รับการตีพิมพ์เป็นครั้งแรกในหนังสือพิมพ์ สปอร์ติงไลฟ์ (Sporting Life) จนทำให้เป็นที่รู้จัก[9] แชมเบอร์เลนก็เลยกลายเป็นผู้คิดค้นเกมสนุกเกอร์โดยปริยายจากคำบอกเล่าของนิตยสาร เดอะฟิลด์ (The Field) ที่ตีพิมพ์เมื่อวันที่ 19 มีนาคม ค.ศ. 1938[9]
ผลดังกล่าวของสนุกเกอร์ในประเทศอังกฤษได้รับความนิยมเพิ่มมากขึ้น แต่โดยทั่วไปก็ยังคงเกมชนิดนี้ไว้สำหรับสุภาพบุรุษและหลายชมรมที่จัดตั้งขึ้นโดยผู้ชายซึ่งมีโต๊ะบิลเลียดที่จะไม่อนุญาตให้ผู้ที่ไม่ใช่สมาชิกได้เล่น เพื่อรองรับความนิยมของเกมขนาดเล็กที่ได้เปิดกว้างมากขึ้นสำหรับชมรมเฉพาะสนุกเกอร์ที่เริ่มจะก่อตัวมากขึ้น
สนุกเกอร์เติบโตในปลายศตวรรษที่ 19 และต้นศตวรรษที่ 20 และในปี 1927 ได้มีเวิลด์สนุกเกอร์แชมเปียนชิปครั้งแรก[8] ได้จัดตั้งโดยโจ เดวิส ผู้ซึ่งเป็นนักกีฬาอิงลิชบิลเลียดและนักสนุกเกอร์อาชีพ ได้กระตุ้นเกมจากงานอดิเรกให้เป็นกีฬาอาชีพมากขึ้น[13] โจ เดวิส ได้คว้าเวิลด์แชมเปียนชิปทุกครั้งจนถึงปี 1946 ที่เขาได้แขวนคิว สนุกเกอร์ได้เสื่อมถอยจนถึงทศวรรษ 1950 และ 1960 ได้สร้างความสนใจเล็กน้อยจากผู้เล่นวงนอกนั้นที่กำลังเล่น ในปี 1959 เดวิส แนะนำความแตกต่างของสนุกเกอร์อีกแบบที่รู้จักกันคือ สนุกเกอร์พลัส (Snooker-plus) โดยพยายามที่จะปรับปรุงความนิยมของสนุกเกอร์โดยการเพิ่มสองสีพิเศษ
ความก้าวหน้าที่สำคัญกำลังปรากฏขึ้น ในปี 1969 เมื่อ เดวิด แอทเทนเบอเรอห์ ได้รับหน้าที่จัดการแข่งขันสนุกเกอร์ พอตแบล็ก (Pot Black) เพื่อแสดงศักยภาพของโทรทัศน์สีกับโต๊ะสีเขียวและลูกหลายสีที่ให้ประโยชน์อย่างดีสำหรับการแพร่ภาพสี[14][7] ขึ้นเรตติงจากความสำเร็จด้วยความยอดนิยมจากการชมมากที่สุดบนช่องบีบีซีทู[15] จนทำให้สนุกเกอร์เป็นที่สนใจมากขึ้น และปี 1978 เวิลด์แชมเปียนชิป ได้ถ่ายทอดสดการแข่งขันอย่างเต็มที่[4][16] สนุกเกอร์ได้อยู่ในกระแสหลักอย่างเร็วในกีฬาหลัก[17] ในสหราชอาณาจักรและไอร์แลนด์ และประเทศในเครือจักรภพจำนวนมากได้ประสบความสำเร็จมากในช่วง 30 ปีที่ผ่านมา มีการแข่งขันผ่านการถ่ายทอดสดทางโทรทัศน์มากที่สุด ในปี 1985 ได้รวมผู้ชมทั้งหมด 18.5 ล้านจากการแข่งขันเฟรมสุดท้ายระหว่าง เดนนิส เทย์เลอร์ และ สตีฟ เดวิส[18] ในปีที่ผ่านมาได้สูญเสียจากการโฆษณายาสูบ ที่ได้นำไปสู่การลดลงจำนวนการแข่งขันระดับอาชีพ แม้จะได้รับแหล่งที่มาจากบางสปอนเซอร์ใหม่[19] และมีความนิยมในตะวันออกไกลและจีน ที่มีความสามารถใหม่ๆ เช่น เหลียง เหวินปั๋ว ผู้เล่นเป็นที่ยอมรับมากขึ้นเช่น ติง จวิ้นฮุย และ มาร์โก ฟู ที่ได้เป็นลางบอกเหตุที่ดีสำหรับอนาคตของการเล่นกีฬาในส่วนหนึ่งของโลก[20]
ในปี 2010 โปรโมเตอร์ แบร์รี เฮิร์น ได้เข้ามาควบคุมสมาคมสนุกเกอร์โลกและเข้ามาฟื้นฟูจากภาวะย่ำแย่ให้ดีขึ้นและการปรับปรุงรายการใหม่ จำนวนทัวร์นาเมนต์อาชีพได้เพิ่มขึ้นมาใหม่และรูปแบบการแข่งขันบางรายการได้ทำการเปลี่ยนแปลงใหม่โดยสร้างความสนใจให้พวกเขา ในปี 2013 ได้ตั้งเงินรางวัลมากกว่าเดิมสองเท่าจาก 3 ล้านปอนด์เป็น 7 ล้านปอนด์[21][22]
กติกาการเล่น
ผู้เล่นจะใช้ไม้คิวแทงลูกสีขาวเท่านั้น ให้กลิ้งไปกระทบลูกสีให้ลงหลุมจึงจะได้คะแนน และได้เล่นต่อไปจนกว่าผู้เล่นจะไม่สามารถทำให้ลูกสีลงหลุมได้ จึงจะเปลี่ยนให้ผู้เล่นอีกคนได้เล่นบ้าง
โดยมีข้อบังคับในลำดับการเล่นลูกสีต่างๆ ดังนี้
เริ่มเล่นจากลูกสีแดงก่อน หากทำลูกสีแดงลงหลุม จึงจะมีสิทธิ์เล่นลูกสีอื่นๆ สีใดก็ได้ตามแต่ผู้เล่นจะเลือก
หากเล่นลูกสีอื่นลงหลุมอีก ก็กลับมาเล่นลูกสีแดงอีกครั้ง หากสำเร็จอีก ก็เล่นลูกสีอื่นอีกครั้ง
(เมื่อลูกสีลงหลุม กรรมการจะนำกลับมาตั้งใหม่ที่จุดของลูกนั้น ยกเว้นลูกสีแดงที่จะไม่นำกลับมาตั้งใหม่)
เป็นอย่างนี้สลับกันไปเรื่อยๆ จนลูกสีแดงลงหลุมหมดทั้ง 15 ลูก
จึงเล่นลูกสีอื่นตามลำดับดังนี้ เหลือง เขียว น้ำตาล น้ำเงิน ชมพู และ ดำ เป็นลูกสุดท้าย
(ในช่วงนี้ลูกสีจะไม่นำกลับมาตั้งใหม่ที่จุดอีกแล้ว)
เมื่อลูกสีลงหลุมหมดทุกลูก ก็จะนับคะแนนรวมของแต่ละฝ่าย ฝ่ายที่ได้คะแนนมากกว่าจะเป็นฝ่ายชนะในเกมนั้น[3]
ผู้เล่นยังยอมรับการเสียเฟรมได้ในขณะที่จะยกเลิกในเทิร์นของผู้เล่นนั้น ถ้าได้พิจารณาแต้มบนโต๊ะนั้นว่า แต้มจะไม่เพียงพอที่จะเอาชนะฝ่ายตรงข้ามได้ ซึ่งเป็นธรรมดาในสนุกเกอร์อาชีพ แต้มอาจหมายถึงคะแนน เมื่อผู้เล่นฝ่ายตรงข้ามได้ทำฟาวล์ก็สามารถเกิดขึ้นได้ด้วยเหตุผลหลายอย่างเช่น แทงลูกขาวแล้วไปโดนลูกสีก่อน เมื่อผู้เล่นพยายามที่จะแทงลูกขาวให้โดนลูกสีแดงและทำให้ลูกขาวลงหลุมด้วย หรือลูกไม่สามารถลอดผ่านไปได้ก็จะเรียกว่า "สนุกเกอร์" (เมื่อลูกขาวของผู้เล่นเจอลูกอุปสรรคแล้วก็ต้องกระทบลูกสีตามที่กติกากำหนดให้โดน โดยการกระทบลูกขาวหลบจากลูกอุปสรรค) คะแนนที่ได้รับจากการฟาวล์ อย่างขั้นต่ำ 4 คะแนน ถึง 7 คะแนน ถ้าโดนลูกสีดำ[3]
อุปกรณ์
โต๊ะ (Table)
มีขนาด 11 ฟุต × 5 ฟุต สำหรับโต๊ะมาตรฐานพร้อมกับหกหลุมที่มีหลุมอยู่ 4 มุมโต๊ะและตรงกลางของด้านยาวอีกด้านละหลุม
ผ้าสักหลาด (Cloth หรือ baize)
ผ้าที่มักจะเป็นสีเขียวที่ครอบคลุมไปทั่วโต๊ะสำหรับไหลของลูกไปตั้งแต่ต้นโต๊ะจนถึงปลายโต๊ะที่จุดตั้งลูกดำ ซึ่งมีผลในการบังคับทิศทางในการแทงลูกคิว เลือกแทงไซด์สปินได้ทั้งซ้ายหรือขวา แบ็กสปิน (สกรูถอยหลัง) และลูกคิวเดินหน้า (ฟอลโล) ผ้ายี่ห้อสตรัคคัน (Strachan) ได้ใช้ในการแข่งขันสนุกเกอร์อย่างเป็นทางการ ทำมาจากขนสัตว์ 100% ผ้าบางส่วนประกอบด้วยไนลอน[23][24]
ลูกคิว (Balls)
มี 22 ลูก (ลูกสีแดง 15 ลูก ลูกสีอีก 6 ลูก สีเหลือง สีเขียว สีน้ำตาล สีน้ำเงิน สีชมพู สีดำ และลูกสีขาว 1 ลูก) ที่มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางที่ 52.5 มิลลิเมตร
ชอล์ก (Chalk)
ใช้สำหรับฝนหัวไม้คิวเพื่อไม่ให้แป้กในการแทงลูกคิว
ไม้คิว (Cue stick)
เป็นไม้ที่ทำจากไม้หรือไฟเบอร์กลาส ใช้ในการแทงลูกคิว
หัวคิว (Cue-tip chalk)
หัวคิวสำหรับรองรับชอล์ก เพื่อให้กระทบลูกที่ดีขึ้น
ไม้ต่อ (Extension)
กระบองไม้สั้นที่ไว้สำหรับต่อไม้คิวเพื่อให้ไม้ยาวขึ้น ใช้สำหรับผู้เล่นที่ไม่สามารถแทงได้ในระยะทางยาว
ไม้เรสต์ (Rest)
ไม้ที่มีหัวเป็นรูป X ใช้ในการสนับสนุนไม้คิวแทนการใช้สะพานมือ เมื่อลูกคิวอยู่ในระยะเกินปกติที่จะแทง
ฮุกเรสต์ (Hook rest)
เหมือนไม้เรสต์ตามปกติเพียงแต่ปลายหัวไม้จะมีตะขอเป็นโลหะ อาจจะใช้แทนไม้เรสต์เป็นบางครั้ง เป็นสิ่งประดิษฐ์ล่าสุดในสนุกเกอร์
สไปเดอร์ หรือ เรสต์โก่ง (Spider)
ไม้ที่คล้ายกับเรสต์ แต่มีหัวเป็นรูปซุ้มประตู ถูกนำมาใช้เพื่อสนับสนุนไม้คิวในการแทงด้านบนลูกคิว
สวอน (Swan)
อุปกรณ์ที่ประกอบด้วยเรสต์ที่มีคอยาวเหมือนปลายส้อม ถูกนำมาใช้เป็นพิเศษสำหรับการแทงลูกกลุ่มในระยะไกลเกิน หากไม่สามารถใช้เรสต์รูป X ได้ตามปกติ สามารถเปลี่ยนเป็นสไปเดอร์ได้ ในทางกลับกันหากเป็นที่ต้องการสำหรับระยะห่างเกินในการแทง
สามเหลี่ยม/แรก (Triangle/Rack)
อุปกรณ์ชิ้นนี้ใช้สำหรับการรวบรวมลูกคิวสีแดงเป็นรูปแบบที่จำเป็นสำหรับการตั้งลูกเพื่อที่จะเริ่มต้นเฟรม
ไม้เรสต์ยาว (Extended rest)
เหมือนกับไม้เรสต์ธรรมดาแต่มีการต่อให้ยาวขึ้นสามฟุต
ไม้สไปเดอร์ยาว (Extended spider)
ไม้ผสมระหว่างสวอนและสไปเดอร์ มีจุดประสงค์คือใช้แทนสะพานมือในการแทงสำหรับการแทงลูกลีแดงกลุ่มใหญ่ เป็นส่วนน้อยในสนุกเกอร์อาชีพแต่สามารถใช้ในสถานการณ์ที่ลูกคิวอยู่ตำแหน่งหลายลูกเพื่อหลบลูกขัดขวาง
ฮาล์ฟบัตต์ (Half butt)
เป็นไม้ยาวที่มักจะตั้งอยู่ด้านข้างของใต้โต๊ะสนุกเกอร์ มักจะใช้คู่กับไม้เรสต์ยาวในการแทงลูก อาจจะใช้แทนไม้คิวธรรมดาที่ผู้เล่นไม่สามารถแทงได้ในระยะไกลในบนโต๊ะ
เครื่องหมายลูก (Ball marker)
เป็นอุปกรณ์อเนกประสงค์ด้วยบากรูปตัว D ซึ่งผู้ตัดสินสามารถวางเครื่องหมายเพื่อไปทำความสะอาดลูก
นักสนุกเกอร์ที่มีชื่อเสียง
ในยุคนักสนุกเกอร์อาชีพเริ่มต้นด้วย โจ เดวิส ในช่วงทศวรรษที่ 1930 และยังคงเพิ่มขึ้นจนถึงปัจจุบัน มีจำนวนที่ค่อนข้างน้อยของผู้เล่นที่จะได้ประสบความสำเร็จในระดับสูง[25] ถึงการบำรุงรักษาในหมู่ชนชั้นสนุกเกอร์เป็นงานที่ยากสำหรับมาตรฐานของเกมที่ต้องใช้เวลาหลายปีในการอุทิศตนพร้อมกับความพยายามที่เหมาะสมและความสามารถที่เป็นธรรมชาติ[26] ผู้เล่นที่โดดเด่นในแต่ละยุคได้แก่ จอห์น พูลแมน ได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้เล่นที่สำคัญจนกระทั่งมาถึงยุคของ เรย์ เรียร์ดอน ในทศวรรษ 1960 สตีฟ เดวิส ในทศวรรษที่ 1970 และ 1980 สตีเฟน เฮนดรี ในทศวรรษที่ 1990 เรียร์ดอน ได้แชมป์ 6 ครั้ง (1970, 1973–1976 และ 1978) เดวิส 6 ครั้ง (1981, 1983, 1984 และ 1987-1989) และเฮนดรี ได้ 7 ครั้ง (1990, 1992-1996 และ 1999) นักสนุกเกอร์ในยุคปัจจุบันที่โดดเด่นได้แก่ รอนนี โอซุลลิแวน ได้แชมป์ห้าครั้ง (2001, 2004, 2008, 2012 และ 2013) จอห์น ฮิกกินส์ ได้แชมป์สี่ครั้ง (1998, 2007, 2009 และ 2011) และมาร์ก วิลเลียมส์ ได้แชมป์สองครั้ง (2000 และ 2003)
สนุกเกอร์ในประเทศไทย
ในปี 1982 (พ.ศ. 2525) ได้ก่อตั้ง สมาคมสนุกเกอร์แห่งประเทศไทย โดยมอริส เคอร์ ชาวอังกฤษที่เป็นผู้บุกเบิกกีฬาสนุกเกอร์เข้ามาในประเทศไทย โดยเริ่มมีการแข่งขันชิงแชมป์อาเซียน ปี 1983 (พ.ศ. 2526) ในปรเทศสิงคโปร์[27] การกีฬาแห่งประเทศไทยได้บรรจุสนุกเกอร์ให้อยู่ในพระราชบัญญัติกีฬาตั้งแต่ปี 1984 (พ.ศ. 2527)[28] ในปี 1985 (พ.ศ. 2528) ได้มีการแข่งขันสนุกเกอร์มืออาชีพในประเทศไทยในชื่อว่า ไทยแลนด์ มาสเตอร์ (ชื่ออื่น เอเชียนโอเพน และ ไทยแลนด์โอเพน) โดยมีการเริ่มจัดอันดับโลกตั้งแต่ในฤดูกาล 1989/90 (2532/33) จนถึง 2001/02 (2544/45)[29]
ดูเพิ่ม
บิลเลียด
พูล
อ้างอิง
แหล่งข้อมูลอื่น
| https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C |
{
"plaintext_start_byte": [
2,
224,
687,
1071,
1305,
1623,
2033,
2386,
3121,
3471,
3724,
4111,
5445,
5708,
6425,
7050,
8027,
8305,
8664,
9022,
9172,
9760,
10484,
10844,
11586,
11683,
16298,
16920,
18028,
18460,
19183,
20002,
20340,
20951,
21551,
21944,
22034,
22617,
24377,
24895,
25223,
26482,
27495,
28751,
29368,
30009,
30125,
30226,
30840,
31485,
31940,
33358,
35791,
36755,
37306,
38005,
38118,
39127,
39452,
39865,
40427,
40836,
41234,
41402,
41634,
41685,
42636,
42888,
43403,
44305,
44358,
44482,
44925,
45075,
45419,
46141,
46412,
47196,
47310,
50227,
50709,
50870,
50996
],
"plaintext_end_byte": [
223,
686,
1052,
1304,
1622,
2032,
2385,
3120,
3470,
3723,
4091,
5425,
5707,
6424,
7049,
8004,
8304,
8663,
9012,
9171,
9759,
10466,
10843,
11566,
11682,
16247,
16906,
18011,
18459,
19182,
20001,
20325,
20950,
21550,
21943,
22024,
22594,
24376,
24894,
25208,
26481,
27494,
28750,
29356,
30008,
30115,
30213,
30839,
31470,
31930,
33357,
35785,
36743,
37305,
38004,
38117,
39126,
39451,
39864,
40426,
40835,
41214,
41401,
41622,
41684,
42617,
42887,
43402,
44281,
44357,
44481,
44924,
45074,
45418,
46140,
46375,
47161,
47309,
50188,
50699,
50852,
50983,
51175
]
} | How long was the Northeast blackout of 2003? | Northeast blackout of 2003 | english | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
The Northeast blackout of 2003 was a widespread power outage throughout parts of the Northeastern and Midwestern United States and the Canadian province of Ontario on August 14, 2003, beginning just after 4:10p.m. EDT.[1]
Some power was restored by 11 p.m. Most did not get their power back until two days later. In other areas, it took nearly a week or two for power to be restored.[2] At the time, it was the world's second most widespread blackout in history, after the 1999 Southern Brazil blackout.[3][4] The outage, which was much more widespread than the Northeast Blackout of 1965, affected an estimated 10 million people in Ontario and 45 million people in eight U.S. states.
The blackout's primary cause was a software bug in the alarm system at the control room of FirstEnergy, an Akron, Ohio–based company, causing operators to remain unaware of the need to re-distribute load after overloaded transmission lines drooped into foliage. What should have been a manageable local blackout cascaded into collapse of the entire electric grid.
Immediate impact
According to the New York Independent System Operator (NYISO) – the ISO responsible for managing the New York state power grid – a 3,500 megawatt power surge (towards Ontario) affected the transmission grid at 4:10:39p.m. EDT.[5]
For the next 30 minutes, to 4:40p.m. EDT, outages were reported in parts of Ohio, New York, Michigan, and New Jersey: Cleveland, Akron, Toledo, New York City, Westchester, Orange and Rockland counties, Baltimore, Rochester, Syracuse, Binghamton, Albany, Detroit, and parts of New Jersey, including the city of Newark.
This was followed by outages in other areas initially unaffected, including all of New York City, portions of southern New York state, New Jersey, Vermont, Connecticut, and Toronto, as well as most of the province of Ontario.[2]
Eventually, a large, somewhat triangular area bounded by Lansing, Michigan, Sault Ste. Marie, Ontario, the shore of James Bay, Ottawa, New York, and Toledo was left without power.
According to the official analysis of the blackout prepared by the US and Canadian governments, more than 508 generating units at 265 power plants shut down during the outage. In the minutes before the event, the NYISO-managed power system was carrying 28,700 MW of load. At the height of the outage, the load had dropped to 5,716 MW, a loss of 80%.[5]
Essential services remained in operation in some of these areas. In others, backup generation systems failed. Telephone networks generally remained operational, but the increased demand triggered by the blackout left many circuits overloaded. Water systems in several cities lost pressure, forcing boil-water advisories to be put into effect. Cellular service was interrupted as mobile networks were overloaded with the increase in volume of calls. Major cellular providers continued to operate on standby generator power. Television and radio stations remained on the air, with the help of backup generators, although some stations were knocked off the air for periods ranging from several hours to the length of the entire blackout.
It was a hot day (over 31°C, or 88°F) in much of the affected region, and the heat played a role in the initial event that triggered the wider power outage. The high ambient temperature increased energy demand, as people across the region turned on fans and air conditioning. This caused the power lines to sag as higher currents heated the lines.
In areas where power remained off after nightfall, the Milky Way and orbiting artificial satellites became visible to the naked eye in metropolitan areas where they cannot ordinarily be seen due to the effects of particulate air and light pollution.[6]
Most of the Amtrak Northeast Corridor service was interrupted, as it uses electric locomotives; electrified commuter railways also shut down.[2] Via Rail in Canada was able to continue most of its service. The power outage's effects on international air transport and financial markets were widespread. The reliability of the electrical grid was called into question.
Unaffected regions
Within the area affected, about 200,000 people continued to have power – in the Niagara Peninsula of Ontario; the easternmost corner of Ontario (centered on Cornwall); the Buffalo, NY area, excluding southern Erie county, along the shore of Lake Huron via a feeder line to Owen Sound from Bruce Nuclear Generating Station. Three of the four Bruce B units were able to throttle back their output without a complete shutdown, then reconnect to the grid within five hours; the portion of New York state including parts of Albany and north and west of Albany; a small pocket of mid-east Michigan; the Upper Peninsula of Michigan; and small pockets in New Jersey. The unaffected area was protected by transmission circuit devices at the Sir Adam Beck Hydroelectric Generating Stations in Niagara Falls, (coincidentally, the starting point of the Northeast blackout of 1965) at a switching station of the hydroelectric power station in Cornwall, as well as central New York state. Philadelphia and the surrounding mid-Atlantic areas were also completely unaffected because PJM disconnected them.[5] The Saint Clair power plant in East China Township, Michigan, remained online for about 36 hours, and residents were informed that the plant would have to shut down in order to facilitate the reboot of the whole system.
Causes
Background
The load on any power network must be immediately matched by its supply and its ability to transmit that power. Any overload of a power line or generator can cause costly damage, so the affected device is disconnected from the network if an overload is detected.
The electrical resistance of a power line causes it to produce more heat as the current it carries increases. If this heat is not sufficiently dissipated, the metal conductor in the line will expand and lengthen, so that it sags between supporting structures. If the line sags too low, a flash over to nearby objects (such as trees) may occur, causing a transient increase in current. Automatic protective relays detect the excessively high current and quickly disconnect the line, with the load previously carried by the line transferred to other lines. If the other lines do not have enough spare capacity to accommodate the extra current, their overload protection will react as well, causing a cascading failure.
System operators are responsible for ensuring that power supply and loads remain balanced, and for keeping the system within safe operational limits such that no single fault can cause the system to fail. After a failure affecting their system, operators must obtain more power from generators or other regions or "shed load" (meaning to intentionally cut power or reduce voltage to a given area) until they can be sure that the worst remaining possible failure anywhere in the system will not cause a system collapse. In an emergency, they are expected to immediately shed load as required to bring the system into balance.
To assist the operators there are computer systems, with backups, which issue alarms when there are faults in the transmission or generation system. Power flow modeling tools let them analyze the current state of their network, predict whether any parts of it may be overloaded, and predict the worst possible failure remaining, so that they can change the distribution of generation or reconfigure the transmission system to prevent a failure should this situation occur. If the computer systems and their backups fail, the operators are required to monitor the grid manually, instead of relying on computer alerts. If they cannot interpret the current state of the power grid in such an event, they follow a contingency plan, contacting other plant and grid operators by telephone if necessary. If there is a failure, they are also required to notify adjacent areas which may be affected, so those can predict the possible effects on their own systems.
Investigation efforts
A joint federal task force was formed by the governments of Canada and the U.S. to oversee the investigation and report directly to Ottawa and Washington. The task force was led by then-Canadian Natural Resource Minister Herb Dhaliwal and U.S. Energy Secretary Spencer Abraham.
In addition to determining the initial cause of the cascading failure, the investigation of the incident also included an examination of the failure of safeguards designed to prevent a repetition of the Northeast blackout of 1965. The North American Electric Reliability Corporation, a joint Canada-U.S. council, is responsible for dealing with these issues.
On November 19, 2003, Abraham said his department would not seek to punish FirstEnergy Corp for its role in the blackout because current U.S. law does not require electric reliability standards. Abraham stated, "The absence of enforceable reliability standards creates a situation in which there are limits in terms of federal level punishment."[7]
Findings
In February 2004, the U.S.-Canada Power System Outage Task Force released their final report, placing the causes of the blackout into four groups:[8]
FirstEnergy (FE) and its reliability council "failed to assess and understand the inadequacies of FE's system, particularly with respect to voltage instability and the vulnerability of the Cleveland-Akron area, and FE did not operate its system with appropriate voltage criteria."
FirstEnergy "did not recognize or understand the deteriorating condition of its system."
FirstEnergy "failed to manage adequately tree growth in its transmission rights-of-way."
Finally, the "failure of the interconnected grid's reliability organizations to provide effective real-time diagnostic support."
The report states that a generating plant in Eastlake, Ohio, a suburb of Cleveland, went offline amid high electrical demand, putting a strain on high-voltage power lines (located in a distant rural setting) which later went out of service when they came in contact with "overgrown trees". This trip caused load to transfer to other transmission lines, which were not able to bear the load, tripping their breakers. Once these multiple trips occurred, multiple generators suddenly lost parts of their loads, so they accelerated out of phase with the grid at different rates, and tripped out to prevent damage. The cascading effect that resulted ultimately forced the shutdown of more than 100 power plants.
Computer failure
A software bug known as a race condition existed in General Electric Energy's Unix-based energy management system. Once triggered, the bug stalled FirstEnergy's control room alarm system for over an hour. System operators were unaware of the malfunction. The failure deprived them of both audio and visual alerts for important changes in system state.[9][10]
Unprocessed events queued up after the alarm system failure and the primary server failed within 30 minutes. Then all applications (including the stalled alarm system) were automatically transferred to the backup server, which itself failed at 14:54. The server failures slowed the screen refresh rate of the operators' computer consoles from 1–3 seconds to 59 seconds per screen. The lack of alarms led operators to dismiss a call from American Electric Power about the tripping and reclosure of a 345 kV shared line in northeast Ohio. But by 15:42, after the control room itself lost power, control room operators informed technical support (who were already troubleshooting the issue) of the alarm system problem.[11]
Sequence of events
The following is the blackout's sequence of events on August 14, 2003[8][12][13] (times in EDT):
12:15p.m. Incorrect telemetry data renders inoperative the state estimator, a power flow monitoring tool operated by the Indiana-based Midwest Independent Transmission System Operator (MISO). An operator corrects the telemetry problem, but forgets to restart the monitoring tool.
1:31p.m. The Eastlake, Ohio generating plant shuts down. The plant is owned by FirstEnergy, an Akron, Ohio-based company.
2:02p.m. The first of several 345 kV overhead transmission lines in northeast Ohio fails due to contact with a tree in Walton Hills, Ohio.[14]
2:14p.m. An alarm system fails at FirstEnergy's control room and is not repaired.
3:05p.m. A 345 kV transmission line known as the Chamberlin-Harding line sags into a tree and trips in Parma, south of Cleveland.
3:17p.m. Voltage dips temporarily on the Ohio portion of the grid. Controllers take no action.
3:32p.m. Power shifted by the first failure onto another 345 kV power line, the Hanna-Juniper interconnection, causes it to sag into a tree, bringing it offline as well. While MISO and FirstEnergy controllers concentrate on understanding the failures, they fail to inform system controllers in nearby states.
3:39p.m. A FirstEnergy 138 kV line trips in northern Ohio.[15]
3:41p.m. A circuit breaker connecting FirstEnergy's grid with that of American Electric Power is tripped as a 345 kV power line (Star-South Canton interconnection) and fifteen 138 kV lines fail in rapid succession in northern Ohio.
3:46p.m. A fifth 345 kV line, the Tidd-Canton Central line, trips offline.
4:05:57p.m. The Sammis-Star 345 kV line trips due to under voltage and over current interpreted as a short circuit. Later analysis suggests that the blackout could have been averted before this failure by cutting 1.5 GW of load in the Cleveland–Akron area.
4:06–4:08p.m. A sustained power surge north toward Cleveland overloads three 138 kV lines.
4:09:02p.m. Voltage sags deeply as Ohio draws 2 GW of power from Michigan, creating simultaneous under voltage and over current conditions as power attempts to flow in such a way as to rebalance the system's voltage.
4:10:34p.m. Many transmission lines trip out, first in Michigan and then in Ohio, blocking the eastward flow of power around the south shore of Lake Erie from Toledo, Ohio, east through Erie, Pennsylvania, and into southern Erie county, but not most of the Buffalo, New York, metropolitan area. Suddenly bereft of demand, generating stations go offline, creating a huge power deficit. In seconds, power surges in from the east, overloading east-coast power plants whose generators go offline as a protective measure, and the blackout is on.
4:10:37p.m. The eastern and western Michigan power grids disconnect from each other. Two 345 kV lines in Michigan trip. A line that runs from Grand Ledge to Ann Arbor known as the Oneida-Majestic interconnection trips. A short time later, a line running from Bay City south to Flint in Consumers Energy's system known as the Hampton-Thetford line also trips.
4:10:38p.m. Cleveland separates from the Pennsylvania grid.
4:10:39p.m. 3.7 GW power flows from the east along the north shore of Lake Erie, through Ontario to southern Michigan and northern Ohio, a flow more than ten times greater than the condition 30 seconds earlier, causing a voltage drop across the system.
4:10:40p.m. Flow flips to 2 GW eastward from Michigan through Ontario (a net reversal of 5.7 GW of power), then reverses back westward again within a half second.
4:10:43p.m. International connections between the United States and Canada start to fail.
4:10:45p.m. Northwestern Ontario separates from the east when the Wawa-Marathon 230 kV line north of Lake Superior disconnects. The first Ontario power plants go offline in response to the unstable voltage and current demand on the system.
4:10:46p.m. New York separates from the New England grid.
4:10:50p.m. Ontario separates from the western New York grid.
4:11:57p.m. The Keith-Waterman, Bunce Creek-Scott 230 kV lines and the St. Clair–Lambton #1 230 kV line and #2 345 kV line between Michigan and Ontario fail.
4:12:03p.m. Windsor, Ontario, and surrounding areas drop off the grid.
4:12:58p.m. Northern New Jersey separates its power-grids from New York and the Philadelphia area, causing a cascade of failing secondary generator plants along the New Jersey coast and throughout the inland regions west.
4:13p.m. End of cascading failure. 256 power plants are off-line, 85% of which went offline after the grid separations occurred, most due to the action of automatic protective controls.
Effects
Affected infrastructure
Power generation
With the power fluctuations on the grid, power plants automatically went into "safe mode" to prevent damage in the case of an overload. This put much of the nuclear power offline until those plants could be slowly taken out of "safe mode". In the meantime, all available hydro-electric plants (as well as many coal- and oil-fired plants) were brought online, bringing some electrical power to the areas immediately surrounding the plants by the morning of August 15. Homes and businesses both in the affected area and in nearby areas were requested to limit power usage until the grid was back to full power.
Water supply
Some areas lost water pressure because pumps lacked power. This loss of pressure caused potential contamination of the water supply. Four million customers of the Detroit water system in eight counties were under a boil-water advisory until August 18, four days after the initial outage. One county, Macomb, ordered all 2,300 restaurants closed until they were decontaminated after the advisory was lifted. Twenty people living on the St. Clair River claim to have been sickened after bathing in the river during the blackout. The accidental release of 140kg (310lb) of vinyl chloride from a Sarnia, Ontario chemical plant was not revealed until five days later. Cleveland also lost water pressure and instituted a boil water advisory. Cleveland and New York had sewage spills into waterways, requiring beach closures. Newark, New Jersey, and northern cities had major sewage spills into the Passaic and Hackensack rivers, which flow directly to the Atlantic Ocean. Kingston lost power to sewage pumps, causing raw waste to be dumped into the Cataraqui River at the base of the Rideau Canal.
Transportation
Amtrak's Northeast Corridor railroad service was stopped north of Philadelphia, and all trains running into and out of New York City were shut down, initially including the Long Island Rail Road and the Metro-North Railroad; both were able to establish a bare-bones "all-diesel" service by the next morning. Canada's Via Rail, which serves Toronto and Montreal, had a few service delays before returning to normal the next morning.
Passenger screenings at affected airports ceased. Regional airports were shut down for this reason. In New York, flights were cancelled even after power had been restored to the airports because of difficulties accessing "electronic-ticket" information. Air Canada flights remained grounded on the morning of August 15 due to reliable power not having been restored to its Mississauga control center. It expected to resume operations by midday. This problem affected all Air Canada service and canceled the most heavily traveled flights to Halifax and Vancouver. At Chicago's Midway International Airport, Southwest Airlines employees spent 48 hours dealing with the disorder caused by the blackout's sudden incidence.[17]
Many gas stations were unable to pump fuel due to lack of electricity. In North Bay, Ontario, for instance, a long line of transport trucks was held up, unable to go further west to Manitoba without refueling. In some cities, traffic problems were compounded by motorists who simply drove until their cars ran out of gas on the highway. Gas stations operating in pockets of Burlington, Ontario, that had power were reported to be charging prices up to $3.78 per US gallon (99.9 cents/Litre) when the going rate prior to the blackout was lower than $2.65/gallon (70¢/L). Customers still lined up for hours to pay prices many people considered price gouging. Station operators claimed that they had a limited supply of gasoline and did not know when their tanks would be refilled, prompting the drastic price increases.
Many oil refineries on the East Coast of the United States shut down as a result of the blackout, and were slow to resume gasoline production. As a result, gasoline prices were expected to rise approximately 10 cents/gallon (3¢/L) in the United States. In Canada, gasoline rationing was also considered by the authorities.
Communication
Cellular communication devices were disrupted. This was mainly due to the loss of backup power at the cellular sites where generators ran out of fuel. Where cell sites remained up, some cell phones still went out of service as their batteries ran out of charge without a power source to recharge from. Wired telephone lines continued to work, although some systems were overwhelmed by the volume of traffic, and millions of home users had only cordless telephones depending on house current. Most New York and many Ontario radio stations were momentarily knocked off the air before returning with backup power.
Cable television systems were disabled, and in areas that had power restored (and had power to their television sets), cable subscribers could not receive information until power was restored to the cable provider. Those who relied on the Internet were similarly disconnected from their news source for the duration of the blackout, with the exception of dial-up access from laptop computers, which were widely reported to work until the batteries ran out of charge. Information was available by over-the-air TV and radio reception for those who were equipped to receive TV and/or audio in that way.
The blackout affected communications well outside the immediate area of power outage. The New Jersey-based internet operations of Advance Publications were among those knocked out by the blackout. As a result, the internet editions of Advance newspapers as far removed from the blackout area as The Birmingham News, the New Orleans Times-Picayune, and The Oregonian were offline for days.[18]
Amateur radio operators passed emergency communications during the blackout.[19]
Industry
Large numbers of factories were closed in the affected area, and others outside the area were forced to close or slow work because of supply problems and the need to conserve energy while the grid was being stabilized. At one point a 7-hour wait developed for trucks crossing the Ambassador Bridge between Detroit and Windsor due to the lack of electronic border check systems. Freeway congestion in affected areas affected the "just in time" (JIT) supply system. Some industries (including the auto industry) did not return to full production until August 22.
By region
New York
Almost the entire state of New York lost power. Exceptions included Freeport and Rockville Centre on Long Island, which relied on localized power plants; the Capital District, where power dipped briefly (a few areas, such as portions of Latham, New York, didn't lose power at all); the southernmost areas of the Southern Tier of Upstate New York, mostly near Waverly, which relied on power from Pennsylvania; the city of Plattsburgh; Starrett City, Brooklyn, which has auxiliary power; most of the city of Buffalo; and pockets of Amherst in the Buffalo area, running off university power. There were also some small pockets of power in the suburbs of Rochester, as a few smaller power companies operating in those areas were able to keep running. The North Shore Towers complex was unaffected by the blackout due to their on-site self-generating power plant. Power was also available at the Kodak Park facility and its surrounding neighborhood in the city. Power was lost at the Oak Hill Country Club in nearby Pittsford, where the 2003 PGA Championship was being played, which caused minor interruptions to the tournament. Also, that evening's Major League Baseball game between the New York Mets and the San Francisco Giants at Shea Stadium was postponed. In New York, all prisons were blacked out and switched to generator power. The two Indian Point nuclear reactors on the Hudson River near Peekskill, the two reactors at Nine Mile Point nuclear plant, the single reactor at Ginna nuclear plant near Rochester, and the FitzPatrick reactor near Oswego all shut down. With three other nuclear plants shut down in Ohio, Michigan, and New Jersey, a total of nine reactors were affected. The governor of New York, George Pataki, declared a state of emergency.
Verizon's emergency generators failed several times, leaving the emergency services number 9-1-1 out of service for several periods of about a quarter-hour each. New York City's 311 information hotline received over 175,000 calls from concerned residents during the weekend. Amateur radio operators attached to New York City ARES provided a backup communications link to emergency shelters and hospitals. Amateur radio repeaters were supplied with emergency power via generators and batteries and remained functional.
Major U.S. networks (CBS, NBC, ABC and Fox) and some cable television channels (HBO, MTV and Nickelodeon), centered in New York City, were unable to broadcast normally, so backup stations and flagship transmitters in Dallas were used for prime-time TV. ABC ran their news broadcasts from Washington, D.C. instead.
New York City
Manhattan, including Wall Street and the headquarters of the United Nations, was completely shut down, as were all area airports (with the exception of Newburgh's Stewart International Airport, which had once been a military airbase and had its own generators), and all New York-area rail transportation including the subway, the PATH lines between Manhattan and New Jersey, New Jersey Transit's Northeast Corridor and North Jersey Coast lines between New York Penn Station and Newark Penn Station, the Morris & Essex Lines between New York Penn Station and Newark Broad Street, the Metro-North Railroad, and the Long Island Rail Road. Hundreds of people were trapped in elevators; by late evening the New York City Fire Department had reportedly confirmed that all stalled elevators in approximately 800 Manhattan high-rise office and apartment buildings had been cleared. More than 600 subway and commuter rail cars were trapped between stations; New York's Metropolitan Transportation Authority and the Port Authority of New York and New Jersey (which operates the PATH lines) reported that all passengers were evacuated without serious injury. PATH was first to resume subway service on Sixth Avenue (albeit on 15-minute headways) by 6 p.m. that evening.
Without traffic lights, gridlock was reported as people in Lower and Midtown Manhattan fled their offices on foot; for hours into the evening the streets, highways, bridges and tunnels were jammed with traffic and pedestrians leaving Manhattan, though many civilians helped direct traffic. The bus journey from Manhattan to Washington, D.C. (which normally takes four hours) took more than eight hours, with reports that it took four hours just to get out of Manhattan. Mayor Michael Bloomberg advised residents to open their windows, drink plenty of liquids to avoid heat stroke in the heat, and not to forget their pets. Temperatures were 92°F (33°C) with high humidity, as New York had just experienced a record-breaking rain spell that had started at the end of July. With cell phone operation mostly stalled by circuit overloads, New Yorkers were lining up 10 deep or more at pay phones as ordinary telephone service remained largely unaffected. Many people found themselves with no phone service at home.
While some commuters were able to find alternate sleeping arrangements, many were left stranded in New York and slept in parks and on the steps of public buildings. While practically all businesses and retail establishments closed down, many bars and pubs reported a brisk business as many New Yorkers took the opportunity to spend the evening "enjoying" the blackout. Tourists' hotel rooms were blacked out except the hallways and most of the restaurants in lobbies gave out free food to guests. Since most perishable items were going to spoil anyway, many restaurants and citizens simply prepared what they could and served it to anyone who wanted it, leading to vast block parties in many New York City neighborhoods. Any ice cream in frozen storage also had to be quickly served to any and all passers by. The Indigo Girls were scheduled to perform that evening at Central Park SummerStage, and the band took the stage as planned to play one of the only shows in the affected area, using generators that had been filled with fuel that morning. Their performance was not a full-length concert, as they needed to end early to allow all attendees to exit Central Park before dark. The venue also had bathrooms, and vendors cooking food on propane grills.
Forty thousand police officers and the entire fire department were called in to maintain order. At least two fatalities were linked to the use of flames to provide light, and many nonfatal fires also resulted from the use of candles. New York City's Office of Emergency Management activated its Emergency Operations Center, from which more than 70 agencies coordinated response efforts, which included delivery of portable light towers to unlit intersections, generators and diesel fuel to hospitals, and a portable steam generator necessary to power air conditioning units at the American Stock Exchange.
New Jersey
Affected areas included most of Hudson, Morris, Essex, Union, Passaic, and Bergen counties, including the major cities of Paterson and Newark, although some sections of Newark and East Orange still had power; also, small sections of certain towns in Essex, Hudson, and Union counties had power. Power was returned first to the urban areas because of concerns of safety and unrest. Counties as far south as Cumberland were affected, where power was restored within an hour. Some towns in Bergen County only momentarily lost power, and had wild oscillations in power line voltage, ranging from about 90V to 135V every few minutes for an hour.
The day following the blackout, August 15, the New Jersey Turnpike stopped collecting tolls until 9:00a.m.
Maryland
The Baltimore-Washington area was not affected other than transportation scheduling.[20]
Connecticut
Parts of New London, Hartford, New Haven, Litchfield, and Fairfield counties, from Greenwich to Danbury and Bridgeport, were affected, although most of the state had power all evening, aside from a few momentary interruptions that caused computers to reboot. Metro-North trains stopped and remained on the tracks for hours, until they could be towed to the nearest station. Generally, most of the state east of Interstate 91, and some places west of I-91, had power during the duration of the blackout, with some of New Haven's eastern suburbs being seen as the easternmost extreme of the effects of the blackout.
A local controversy ensued in the days after the blackout, when the federal government ordered power companies to energize the HVDC Cross Sound Cable between New Haven and Long Island. This cable had been installed, but not activated due to environment and fishery concerns. The Attorney General of Connecticut (and future U.S. Senator), Richard Blumenthal, and the Governor of New York, George Pataki, traded insults over the cable. Connecticut politicians expressed their outrage that the cable was being turned on, since it did not help anyone in Connecticut, as the cable would transport power from Connecticut to Long Island.
Massachusetts
A small area of western Massachusetts was affected. In Worcester the event was of sufficient magnitude to reboot some computers, while in Springfield the effect of the event was enough to cause the automatic startup of commercial and industrial backup generation facilities. Some areas were subjected to lower-than-normal voltage (as low as 100 volts AC) and brownouts for periods of up to 24 hours. The Boston area was spared from the blackout.
Michigan
About 2.3 million households and businesses were affected, including almost all of Metro Detroit, as well as Lansing, Ann Arbor, and surrounding communities in southeast Michigan. The blackout affected three Michigan utilities: Detroit Edison (whose entire system went down), Lansing Board of Water & Light, and a small portion of Consumers Energy's system in the southeastern corner of the state. Word quickly spread to the surrounding areas without power and many flocked to surrounding areas that still had power, resulting in crowded stores, packed restaurants, booked hotels, and long queues for the gas stations in these towns. Locales closest to the affected areas in the northern Detroit suburbs that did not lose power included the areas of Oxford and Holly, communities along M-24 and M-15, and into the Lapeer and Flint/Tri-Cities area. The city limits of Brighton and Howell were unaffected as well, as they received electricity from Consumers Energy via the Genoa-Latson 138KV line which interconnects Detroit Edison and Consumers Energy. Television and radio stations were temporarily knocked off the air and water supplies were disrupted in Detroit due to the failure of electric pumps. Because of the loss of water pressure all water was required to be boiled before use until August 18. Several schools which had planned to begin the school year August 18 were closed until clean water was available.
A Marathon Oil refinery in Melvindale, near Detroit, suffered a small explosion from gas buildup, necessitating an evacuation within one mile (1.6km) around the plant and the closure of Interstate 75. Officials feared the release of toxic gases. Heavy rains on August 17 coupled with the lack of sewage pumps closed other expressways and prompted urban flood warnings. Untreated sewage flowed into local rivers in Lansing and Metropolitan Detroit as contingency solutions at some sewage treatment plants failed. In the midst of a summer heat wave, Michiganders were deprived of air conditioning. Several people, mostly elderly individuals, had to be treated for symptoms of heat stroke. In the Detroit area, local television stations' news helicopters were told by each station's management to "stay above the cars' headlights" at night, and to not venture into Downtown Detroit (due to the hazard of flying into an unlit skyscraper). During the days immediately after the blackout, many stations were back on the air, with limited resources. (In one case, WXYZ-TV's news anchor was wearing a T-shirt and shorts, as opposed to his normal news suit, and apologized to viewers for the "rather warm conditions" in the station, as they only had one air conditioner and a couple of fans working.) The Downriver communities had to contend with basements flooded with sewage-laden water on the weekend immediately after the blackout, with water and sewage pumps off from a lack of power, much to the general annoyance of residents in the areas. News crews of the areas broadcast notices during their coverages of the blackouts to the Downriver residents, explaining why the pumps had shorted out, as well as to limit water usage. ("Most places have water pressure, some have low pressure...some have none, and some even have negative pressure. That means in the next few hours, people in the downriver communities should expect flooded basements from, so move all your valuables high up and out of the basements," as WDIV-TV warned.) West Michigan, including the communities of Grand Rapids, Muskegon, and Holland were mostly unaffected, although a large portion was within "seconds" of joining the blackout according to local U.S. Representative Fred Upton.[21] Although right across the border from Sault Ste. Marie, Ontario, Sault Ste. Marie, Michigan was unaffected by the outage, as the two cities are not electrically connected.
Ohio
Over 540,000 homes and businesses were without power. In Cleveland, water service stopped because the city is supplied by electric pumps and backup electricity was available only on a very limited basis and water had to be boiled for several days afterwards. Portions of the cities of Akron, Mansfield, Massillon, Marion, and Ashland were without power. Cleveland declared a curfew on all persons under the age of 18. At Cedar Point amusement park in Sandusky, park employees had to help guests walk down the steps of the 205-foot-tall (62m) Magnum XL-200 roller coaster, which had stopped on the lift hill due to the blackout. Several other guests had to be helped off rides as a result of the blackout. In Toledo, the Mud Hens baseball team postponed the game scheduled for that night. Some parts of the city were unaffected by the blackout, notably the suburb of Sylvania. Other surrounding cities like Bowling Green only experienced a brief outage.
Ontario
The area affected by the blackout included all Southern Ontario, except Pelham, Niagara Falls and Fort Erie, from Windsor to Ottawa and all the way to the Quebec border, except for the Cornwall area.[22] Also affected was Northern Ontario, as far north as Attawapiskat and Moosonee on James Bay and west to Marathon on the Lake Superior shoreline. Communities affected in northern Ontario included Timmins, Cochrane, Sudbury, Kirkland Lake, North Bay, Wawa, and Sault Ste. Marie. Most of Northwestern Ontario (including Thunder Bay) was not affected.
Traffic lights, which had no backup power, were all knocked out. All intersections were to be considered an all-way stop. Coupled with the beginning of the evening rush hour, this caused traffic problems. In many major and minor intersections in both large cities, such as Ottawa and Toronto, ordinary citizens began directing traffic until police or others relieved them. Since there were not enough police officers to direct traffic at every intersection during the afternoon rush hour, passing police officers distributed fluorescent jackets to people who were directing traffic. Drivers and pedestrians generally followed the instructions from them even though they were not police officers.[3]
In Ottawa, the federal government was shut down. The Parliamentary Precinct, and Parliament Hill were evacuated.
In Toronto, the Toronto subway and RT and the Toronto streetcar system, were shut down.[23] Many passengers had to be evacuated from subway trains by walking through the tunnels. Major Toronto hospitals reported that they had switched to generators and did not experience problems.[24] The 9-1-1 system was operational.[24] The streetcars remained suspended on August 18 and 19, resuming after assurances they would be exempt from any potential rotating blackouts. Toronto officials asked residents to curtail unnecessary use of water, as pumps were not working and there was only a 24-hour supply. Entertainment events were canceled for several days. English band Radiohead rescheduled a planned August 16 concert in Toronto until the following October 15 due to the power outage. The opening of the Canadian National Exhibition, scheduled for August 15, was postponed to August 19. The roof of the Skydome in Toronto remained open in an effort to conserve power until August 21, when a thunderstorm struck.
Large disruptions of truck traffic in northeastern Ontario were reported due to the unavailability of fuel, including the backlog near North Bay. The tunnel and bridge between Windsor and Detroit were also closed, with the bridge's pillars illuminated by emergency floodlights, as to not pose a shipping and airplane hazard.
About 140 miners were marooned underground in the Falconbridge mine in Sudbury when the power went out. Mine officials said they were safe and could be evacuated if necessary, but were not, due to the risks of doing so with no power. They were safely evacuated by the morning. In Sarnia, a refinery scrubber lost power and released above-normal levels of pollution; residents were advised to close their windows.
On the evening of August 14, Ontario premier Ernie Eves declared a state of emergency, instructing nonessential personnel not to go to work tomorrow and that rolling blackouts could occur for weeks.[25] Residents were asked not to use televisions, washing machines, or air conditioners if possible, and warned that some restored power might go off again.[25] Although the full state of emergency was lifted the next day, residents were warned that the normal amount of power would not be available for days, and were still asked to reduce power consumption.[25]
For two days of this recovery period, diversion of water from the Niagara River for hydroelectric generation was increased to the maximum level, normally used only at night and in winter in order to maintain the scenic appearance of Niagara Falls. The resultant drop in the river level below the falls meant that the Maid of the Mist tour boats could not dock safely, and their operation had to be suspended.
The Petro-Canada refinery in Oakville had to perform an emergency shutdown due to the lack of power. The plant's flare system produced large flames during the shutdown, leading to erroneous reports in the media that there had been a fire in the plant. The Petro Canada lubricants plant in Mississauga experienced a fire one week later while restarting normal operations.[26][27]
Emergency services
In New York, about 3,000 fire calls were reported, many from people using candles. Emergency services responded to 80,000 calls for help, more than double the average.
From 4 p.m. of August 14 to midnight of August 15, there were 60 all-hands or greater alarm fires, caused mostly by candles. The FDNY answered over 7,500 calls which resulted in the transmission of over 4,000 alarms.[28]
Fatalities
The blackout contributed to almost 100 deaths.[29]
In Ontario, a cyclist was hit by a car in Guelph[30] and a father of two was hit by a car in his front yard west of Ottawa. A North York burn victim, a young man injured in an electrical accident in 2001, was found dead in his apartment when his air conditioning unit failed to keep his skin grafts adequately cooled.[31]
In Connecticut, one death was reported.
In New York City, six deaths were reported: Two from carbon monoxide, two from fire, one from a fall off a roof while breaking into a shoe store, and one from a heart attack after climbing stairs.
In the Detroit suburb of Harper Woods, WXYZ-TV news reported a man died from carbon monoxide poisoning after using a generator in his house.
In Pittsfield Township, Michigan, a 27-year-old Belleville man died in a fire that destroyed the mobile home he was sleeping in, according to The Ann Arbor News. Officials said the fire was apparently caused by candles left burning.
Long-term effects
The blackout prompted the federal government of the United States to include reliability provisions in the Energy Policy Act of 2005. The standards of the North American Electric Reliability Corporation became mandatory for U.S. electricity providers.
In the United States, the Bush administration had emphasized the need for changes to the U.S. national energy policy, critical infrastructure protection, and homeland security. During the blackout, most systems that would detect unauthorized border crossings, port landings, or detect unauthorized access to many vulnerable sites failed. There was considerable fear that future blackouts would be exploited for terrorism. In addition, the failure highlighted the ease with which the power grid could be taken down.
The Ontario government fell in a provincial election held in October 2003; power had long been a major issue. The government may have been hurt by the success of Quebec and Manitoba, which were not affected whereas Ontario was shut down. The extra publicity given to Ontario's need to import electricity from the United States, mostly due to a decision of the government not to expand the province's power generating capabilities, may also have adversely affected the Conservative government. Premier Ernie Eves's handling of the crisis was also criticized; he was not heard from until long after Mayor Bloomberg and Governor Pataki had spoken out. Due to the regular announcements he gave in the days following the blackout, Eves enjoyed a moderate increase in the polls that his party took as a sign of an opportunity to call an election they could win, but they lost instead.
Restoration of service
By evening of August 14, power had been restored to:
Many areas of Ontario
Parts of New Jersey
Parts of Pennsylvania, Ohio and Michigan
Parts of New York, including Long Island
Con Edison retracted its claim that New York City would have power by 1 a.m. That night some areas of Manhattan regained power at approximately 5 a.m. (August 15), the New York City borough of Staten Island regained power around 3 a.m. on August 15, and Niagara Mohawk predicted that the Niagara Falls area would have to wait until 8 a.m. In the New York City borough of Brooklyn power was not fully restored until around sunset on August 15.
By early evening of August 15, two airports, Cleveland Hopkins International Airport and Toronto Pearson International Airport, were back in service.
Half of the affected part of Ontario had power by the morning of August 15, though even in areas where it had come back online, some services were still disrupted or running at lower levels. The last areas to regain power were usually suffering from trouble at local electrical substations that was not directly related to the blackout itself.
By August 16, power was fully restored in New York and Toronto. Toronto's subway and streetcars remained out of service until August 18 to prevent the possibility of equipment being stuck in awkward locations if the power was interrupted again. Power had been mostly restored in Ottawa, though authorities warned of possible additional disruptions and advised conservation as power continued to be restored to other areas. Ontarians were asked to reduce their electricity use by 50% until all generating stations could be brought back on line. Four remained out of service on the 19th. Illuminated billboards were largely dormant for the week following the blackout, and many stores had only a portion of their lights on.
Preparations against the possible disruptions threatened by the Year 2000 problem have been credited for the installation of new electrical equipment and systems which allowed for a relatively rapid restoration of power in some areas.
Media coverage and official reports
In the United States and Canada, the regional blackout dominated news broadcasts and news headlines beginning August 15. U.S. and Canadian television networks pre-empted normal programming in favor of full-time, advertising-free coverage of the unfolding story. Once terrorism had been conclusively ruled out as a cause, many stations switched back to normal programming following an 8:30p.m. EDT address by President George W. Bush.[32] National news stations, such as the CBC and CNN, continued to cover the story by inviting politicians and electrical experts to discuss the situation and suggest ways to prevent blackouts. Internationally, coverage of the story focused on the development of the situation in the New York City metropolitan area.
Statements made in the aftermath
During the first two hours of the event, various officials offered speculative explanations as to its root cause:
Official reports from the office of Canadian Prime Minister Jean Chrétien stated that lightning had struck a power plant in northern New York, resulting in a cascading failure of the surrounding power grid and wide-area electric power transmission grid, resulted in the outage. (A lightning strike to a power substation north of New York City was similarly blamed for the 1977 blackout that plunged nearly the entire city into darkness for 24 hours.) New York state power officials replied that the problem did not originate in the United States, there was no rain storm in the area where the lightning allegedly stuck, and the power plant in question remained in operation throughout the blackout.
Canadian Defence Minister John McCallum blamed an outage at a nuclear plant in Pennsylvania, where state officials reported all plants were functioning normally. McCallum later said his sources had given him incorrect information.
New York governor George Pataki blamed the power outage on Canada, stating, "the New York independent systems operator says they are virtually certain it had nothing to do in New York state. And they believe it occurred west of Ontario, cascaded from there into Ontario, Canada, and through the Northeast."[33] This was later proven to be false.
CNN cited unnamed officials as saying that the Niagara-Mohawk power grid, which provides power for large portions of New York and parts of Canada, was overloaded. Between 4:10 and 4:13p.m. EDT, 21 power stations throughout that grid shut down.[2]
New Mexico governor Bill Richardson, who formerly headed the Department of Energy, in a live television interview two hours into the blackout characterized the United States as "a superpower with a third-world electricity grid." In Europe, this statement was published accompanied with comparisons highlighting the tighter, safer and better interconnected European electricity network (though Italy would suffer a similar blackout six weeks later).
In the ensuing days, critics focused on the role of electricity market deregulation for the inadequate state of the electric power transmission grid, claiming that deregulation laws and electricity market mechanisms had failed to provide market participants with sufficient incentives to construct new transmission lines and maintain system security.
Later that night, claims surfaced that the blackout may have started in Ohio up to one hour before the network shut down, a claim denied by Ohio's FirstEnergy utility.
The president of the North American Electric Reliability Corporation said that the problem originated in Ohio.[34]
By the morning of August 18, investigators believed that the problem began with a sudden shift in the direction of power flow on the northern portion of the Lake Erie Transmission Loop, a system of transmission lines that circles Lake Erie on both U.S. and Canadian soil.
Voluntary Blackout Day commemorations
In Ontario, some cities took part in power conservation challenges or events to remind citizens of the blackout, the most well-known event being the Voluntary Blackout Day hosted by the Ontario Power Authority. During these events, citizens were encouraged to maximize their energy conservation activities. Smaller cities such as London, Guelph, Woodstock and Waterloo took part in the challenges annually. The final Voluntary Blackout Day was held on August 14, 2010.[35]
See also
Brittle Power
List of major power outages
Northeast blackout of 1965
New York City blackout of 1977
2003 Italy blackout
2011 Southwest blackout
News stories
(special feature)
(August 19, 2003)
(August 15, 2003)
(August 15, 2003)
(August 14, 2003)
(August 12, 2008)
Other links
Amory Lovins, The Globe and Mail, August 21, 2003 (PDF)
February 2005 (PDF)
September 2003 (PDF)
IEEE Power Engineering Society white paper, June 2004 (PDF)
- energy.gov
| https://en.wikipedia.org/wiki/Northeast%20blackout%20of%202003 |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
1309,
2561,
3746,
4087,
4951,
6756,
7754,
8902,
9096,
9225,
9776
],
"plaintext_end_byte": [
1261,
2459,
3719,
4055,
4886,
6689,
7672,
8870,
9057,
9224,
9750,
9950
]
} | 2017 నాటికి చినముఖిపుట్టు గ్రామ సర్పంచ్ ఎవరు? | చినముఖిపుట్టు | telugu | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
చినముఖిపుట్టు, విశాఖపట్నం జిల్లా, పెదబయలు మండలానికి చెందిన గ్రామము.[1]. ఈగ్రామ జనాభా (2001)
మొత్తం 99/
పురుషుల సంఖ్య 49/
స్త్రీల సంఖ్య 50/
గృహాల సంఖ్య 23.
ఇది మండల కేంద్రమైన పెదబయలు నుండి 16 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన అనకాపల్లి నుండి 140 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 26 ఇళ్లతో, 92 జనాభాతో 94 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 49, ఆడవారి సంఖ్య 43. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 11 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 81. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 583585[2].పిన్ కోడ్: 531040.
విద్యా సౌకర్యాలు
సమీప బాలబడి పెదబయలులోను,
ప్రాథమిక పాఠశాల, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల, మాధ్యమిక పాఠశాలలు రూడకోటలోనూ ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల ముంచింగిపుట్టులోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల పాడేరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల విశాఖపట్నంలోను, పాలీటెక్నిక్ పాడేరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల అరకులోయలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం అనకాపల్లిలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల విశాఖపట్నం లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
తాగు నీరు
బావుల నీరు గ్రామంలో అందుబాటులో ఉంది. తాగునీటి కోసం చేతిపంపులు, బోరుబావులు, కాలువలు, చెరువులు వంటి సౌకర్యాలేమీ లేవు.
పారిశుధ్యం
గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్, ఆటో సౌకర్యం, ట్రాక్టరు సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం ఉంది. పౌర సరఫరాల వ్యవస్థ దుకాణం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు ఉంది. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. ఉంది. అంగన్ వాడీ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. శాసనసభ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఆశా కార్యకర్త, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది.
భూమి వినియోగం
చిన ముఖి పుట్టులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 1 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 24 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 1 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 66 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 66 హెక్టార్లు
గణాంకాలు
జనాభా (2011) - మొత్తం 84 - పురుషుల సంఖ్య 41 - స్త్రీల సంఖ్య 43 - గృహాల సంఖ్య 24
మూలాలు
| https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%96%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%81 |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
1204,
1391,
1674,
1925,
2178,
2447,
2722,
2976,
3212,
3451,
3693,
3938,
4180,
4422,
4667,
4897,
5428
],
"plaintext_end_byte": [
1203,
1390,
1622,
1879,
2123,
2386,
2661,
2936,
3169,
3408,
3647,
3892,
4137,
4376,
4621,
4866,
5407,
5581
]
} | నెల్లూరు జిల్లాలో మొత్తం ఎన్ని గ్రామాలు ఉన్నాయి? | ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనసభా నియోజకవర్గాలు | telugu | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనసభా నియోజకవర్గాలు:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నుండి తెలంగాణ రాష్ట్ర విభజన జరగక ముందు ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనసభలో 294 నియోజకవర్గాలున్నాయి. శాసనసభలో మొత్తం 295 మంది శాసనసభ్యులు (ఎమ్.ఎల్.ఎ. లు) ఉండేవారు. అందులో ఒక సీటుకు ఒక ఆంగ్లో-ఇండీయన్ ని నామినేట్ చేస్తారు. ప్రతి నియోజక వర్గంనుండి ఓ ప్రతినిధి వుంటాడు. ఈ ప్రతినిధి నియోజక వర్గంలో గల ఓటర్లచే ఎన్నుకోబడుతాడు. 2014 లో ఆంధ్రప్రదేశ్ నుండి తెలంగాణ రాష్ట్ర విభజన జరిగిన తర్వాత ఆంధ్ర ప్రదేశ్ కు 175 స్థానాలు వచ్చినవి.
వరుస సంఖ్యల ఆధారంగా మరియు జిల్లాల వారీ జాబితా క్రింది విధంగానున్నది.
ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లోని మొత్తం జిల్లాలు: 13
ఆంధ్రప్రదేశ్ లోని మొత్తం శాసనసభ నియోజకవర్గాలు: 175
శ్రీకాకుళం జిల్లా
శ్రీకాకుళం జిల్లాలోని శాసనసభ నియోజకవర్గాల సంఖ్య: 10 (వరుస సంఖ్య 120 నుండి 129 వరకు)
విజయనగరం జిల్లా
విజయనగరం జిల్లాలోని శాసనసభ నియోజకవర్గాల సంఖ్య: 9 (వరుస సంఖ్య 130 నుండి 138 వరకు)
విశాఖపట్టణం జిల్లా
విశాఖపట్టణం జిల్లాలోని శాసనసభ నియోజకవర్గాల సంఖ్య: 15 (వరుస సంఖ్య 139 నుండి 153 వరకు)
తూర్పుగోదావరి జిల్లా
తూర్పుగోదావరి జిల్లాలోని శాసనసభ నియోజకవర్గాల సంఖ్య: 19 (వరుస సంఖ్య 154 నుండి 172 వరకు)
పశ్చిమగోదావరి జిల్లా
పశ్చిమగోదావరి జిల్లాలోని శాసనసభ నియోజకవర్గాల సంఖ్య: 15 (వరుస సంఖ్య 173 నుండి 187 వరకు)
కృష్ణా జిల్లా
కృష్ణా జిల్లాలోని శాసనసభ నియోజకవర్గాల సంఖ్య: 16 (వరుస సంఖ్య 188 నుండి 203 వరకు)
గుంటూరు జిల్లా
గుంటూరు జిల్లాలోని శాసనసభ నియోజకవర్గాల సంఖ్య: 17 (వరుస సంఖ్య 204 నుండి 220 వరకు)
ప్రకాశం జిల్లా
ప్రకాశం జిల్లాలోని శాసనసభ నియోజకవర్గాల సంఖ్య: 12 (వరుస సంఖ్య 221 నుండి 232 వరకు)
నెల్లూరు జిల్లా
నెల్లూరు జిల్లాలోని శాసనసభ నియోజకవర్గాల సంఖ్య: 10 (వరుస సంఖ్య 233 నుండి 242 వరకు)
వైఎస్ఆర్ జిల్లా
వైఎస్ఆర్ జిల్లాలోని శాసనసభ నియోజకవర్గాల సంఖ్య: 10 (వరుస సంఖ్య 243 నుండి 252 వరకు)
కర్నూలు జిల్లా
కర్నూలు జిల్లాలోని శాసనసభ నియోజకవర్గాల సంఖ్య: 15 (వరుస సంఖ్య 253 నుండి 266 వరకు)
అనంతపురం జిల్లా
అనంతపురం జిల్లాలోని శాసనసభ నియోజకవర్గాల సంఖ్య: 14 (వరుస సంఖ్య 267 నుండి 280 వరకు)
చిత్తూరు జిల్లా
చిత్తూరు జిల్లాలోని శాసనసభ నియోజకవర్గాల సంఖ్య: 14 (వరుస సంఖ్య 281 నుండి 294 వరకు)
ఇవీ చూడండి
శాసనసభ (అసెంబ్లీ)
ఆంధ్రప్రదేశ్లోని లోక్సభ నియోజకవర్గాలు
ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనమండలి నియోజకవర్గాలు
ఆంధ్రప్రదేశ్లోని రాజ్యసభ నియోజకవర్గాలు లేదా ఆంధ్రప్రదేశ్ నుండి రాజ్యసభ సభ్యుల ఎన్నికలు
మూలాలు
వర్గం:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ శాసనసభ నియోజకవర్గాలు
వర్గం:జాబితాలు | https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D%20%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B0%B8%E0%B0%AD%E0%B0%BE%20%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B1%8B%E0%B0%9C%E0%B0%95%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81 |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
1756
],
"plaintext_end_byte": [
1735,
1902
]
} | కంప్యూటర్ మొదటి ప్రోగ్రామ్ ని రాసిందెవరు ? | కంప్యూటర్ ప్రోగ్రామ్ | telugu | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
కంప్యూటర్ ప్రోగ్రామ్ లేదా ప్రోగ్రామ్ అనేది కంప్యూటరుతో ఇచ్చిన పనిని చేయించుకునేలా వ్రాసుకునే ఒక ఆదేశాల శ్రేణి.[1] కంప్యూటరు సాధారణంగా ఒక కేంద్ర ప్రాసెసర్ లో జరిగే ప్రోగ్రాం యొక్క సూచనల అమలుకు, ఫంక్షన్ కార్యక్రమాలకు అవసరం.[2] ఈ ప్రోగ్రామ్ కంప్యూటర్ సూచనలను అమలు పరచడానికి నేరుగా ఉపయోగించగలిగే ఒక ఎక్జిక్యూటబుల్ (నెరవేర్చగల) రూపాన్ని కలిగి ఉంటుంది. ఎక్జిక్యూటబుల్ ప్రోగ్రామ్లు ఉద్భవించబడిన దాని యొక్క మానవ చదవగలిగే సోర్స్ కోడ్ ఫారం లోని అదే ప్రోగ్రాం (ఉదా: కంపైలర్), ప్రోగ్రామర్ దీని అధ్యయనానికి మరియు దాని యొక్క అల్గోరిథంల అభివృద్ధికి సమర్థత కలిగిస్తాడు. కంప్యూటర్ ప్రోగ్రాములను మరియు సంబంధిత డేటా యొక్క సమాహారాన్నీ సాఫ్టువేర్ గా సూచిస్తారు.
మూలాలు
వర్గం:కంప్యూటర్ ప్రోగ్రామ్
వర్గం:కంప్యూటరు శాస్త్రము
| https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%82%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%82%E0%B0%9F%E0%B0%B0%E0%B1%8D%20%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%8B%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
255
],
"plaintext_end_byte": [
233,
336
]
} | Tuzo za Grammy zilianzishwa mwaka gani? | Grammy Legend Award | swahili | {
"passage_answer_candidate_index": [
0
],
"minimal_answers_start_byte": [
182
],
"minimal_answers_end_byte": [
186
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
Grammy Legend Award, au Grammy Living Legend Award,[1][2] ni tuzo maalumu inayotolewa na Grammy Awards kwa ajili ya wakongwe wa muziki walio hai , sherehe ambazo zilianzishwa tangu 1958 na hapo awali iliitwa Gramophone Awards.[3][4]
Waliopokea tuzo hii
Each year is linked to an article about the Grammy Awards ceremony of that year.
Tazama pia
Grammy Award
Marejeo
Bibliografia
Viungo vya Nje
of the Grammy Awards
| https://sw.wikipedia.org/wiki/Grammy%20Legend%20Award |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
94,
128,
166,
485,
803,
1437,
1788,
1874,
2575,
2661,
3115,
3707,
3841,
4304,
4650,
4899,
5087,
5225,
5702,
5951,
6223,
6540,
7502,
8481,
8751,
9039,
9328,
9568,
10130,
10417,
10638,
10795,
10956,
11196,
11279,
11346,
11449,
11737,
11780,
12341,
14372,
14590,
14854,
15012,
15441,
16251,
16360,
20569,
20639,
20806,
20979,
21096,
21423,
21745,
21849,
22033,
22371,
22570,
22699
],
"plaintext_end_byte": [
93,
127,
159,
484,
802,
1422,
1769,
1845,
2568,
2660,
3114,
3700,
3840,
4296,
4649,
4888,
5086,
5224,
5701,
5950,
6222,
6539,
7501,
8480,
8750,
9038,
9327,
9567,
10129,
10410,
10637,
10789,
10955,
11195,
11278,
11345,
11444,
11699,
11779,
12323,
14371,
14579,
14853,
15011,
15432,
16250,
16359,
20568,
20638,
20805,
20978,
21095,
21422,
21744,
21848,
22032,
22370,
22569,
22666,
22764
]
} | Je magimbi hukuwa vizuri kwa mchanga ya aina gani? | Wapare | swahili | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} | Wapare ni kabila kutoka milima ya Pare, Mkoa wa Kilimanjaro, kaskazini mwa nchi ya Tanzania.
Wanakadiriwa kuwa 1,000,000 hivi.
Lugha yao ni Kipare (au Chasu).
Makao
Wapare wanatokea katika wilaya za Same na Mwanga, mkoa wa Kilimanjaro, lakini pia wapo katika wilaya ya Moshi sehemu za Chekereni, Himo, Mabungo, Uchira, Moshi mjini, na pia katika wilaya ya Hai sehemu za Rundugai na mto Weruweru. Wapare pia wanaishi katika wilaya ya Lushoto mkoani Tanga, sehemu za Bumbuli na Mavumo.
Lakini kutokana na mahusiano yaliyopanuka nchini Tanzania, Afrika na dunia kwa jumla, kutokana na suala la utandawazi Wapare wametapakaa kote Tanzania kwa shughuli mbalimbali, kwa mfano jamii kubwa ya Wapare waliohamia mkoa wa Morogoro na kujenga makazi, na hali imekuwa hivyo katika mikoa yote nchini na kwingineko.
Maeneo ya Wapare yamekuwa na mvuto wake mfano katika milima ya Upareni kwenye maeneo kama Chome na Kwizu kuna mandhari ya kijani kibichi ambayo inavutia japo shughuli za binadamu za kila siku zimekuwa zikiharibu mazingira ya Upareni kadhalika. Kuna maeneo yanayovutia kama milimani (Usangi, Ugweno, misitu ya Shengena n.k.) Pia skimu ya umwagiliaji iliyopo Ndungu inasaidia katika shughuli za kilimo kama kilimo cha mpunga. Pia kuna mwamba wa kuvutia Same unaofanana na pua ya binadamu maarufu kama ikamba la fua. mji mkuu katika kabila la upare ni maore ulioko wilaya ya same ma chief wake alikuwa mfumwa boaz mashambo
Mito ya Upare
Kuna mto Yongoma, Hingilili, Mhoke vuta, Nakombo, Rika, Mweta nano hii mito yote iko Pare ya kusini. Katika mto Hingilili kuna maporomoko makubwa na yanayosadikiwa kuwa marefu kuliko yale ya Victoria Falls, haya yanajulikana kama Ndurumo yapo eneo la Gonja Bombo umbali wmfupi kutoka mtaa wa Mang'ang'a katika eneo linaloitwa Mbula.
Maziwa na mabwawa
Kuna ziwa Jipe, bwawa la Nyumba ya Mungu na Kalemawe n.k.
Maeneo mazuri ya kutembelea
Mbuga ya Mkomazi
Bwawa la Nyumba ya Mungu
Msitu wa asili wa Shengena
Bwawa la Kalimawe
Maporomoko ya Ndurumo - Gonja Bombo
Msitu wa Ngagheni Mpinji- Vudee uliokuwa wa matambiko karne ya 17 mpaka 19
Mlima wa Masheko Ndolwa-Vudee uliokuwa na Matambiko ya Wapare
Jabali la Mhewe -Vudee lililopasuliwa na wananchi wa Vudee kuwezesha barabara kupita miaka ya 1960 na 1961.
Msitu wa Wambugu ulioko karibu na Dangaseta- Mwembe uliotumika kwa matambiko ya kabila linaloishi Lushoto Tanga-hadi leo wachache wao bado hufika kutambika pale.
Msitu na chanzo cha maji ya kwachegho sehemu ambayo ni ya ajabu maana ndio sehem pekee ambayo maji yanaonekana kutiririka kuelekea sehemu ya muinuko
Mlima Kindoroko
Asili
Wapare wanasemekana wametoka katika nchi ya Kenya sehemu za Taita, Taveta na Ukamba.
Wapare pia wana ukaribu na makabila ya Mkoa wa Tanga hasa Wasambaa, Wazigua na Wanguu. Ukaribu wao uko katika lugha ambapo maneno mengi ya makabila haya yanafanana. Vile vile majina ya baadhi ya maeneo yaliyopo kwa Wapare yapo pia kwenye maeneo wanamoishi makabila hayo. Kwa mfano, kwa Wapare kuna majina ya maeneo kama vile Gonja, Ndeme, Ndolwa n.k. Majina haya yapo pia maeneo ya Wanguu na Wasambaa. Hii inaonesha kwamba makabila haya yana asili moja.
Kuna watu wanadai kwamba Wapare asili yao ni Uchagani. Eti Wapare kwa Kichagga maana yake ni "wapige". Hii si kweli kabisa. Isipokuwa watu wa makabila haya wote walitokea Kenya. Wachagga walitangulia wakawahi kuishi maeneo yenye rutuba hasa kuzunguka mlima Kilimanjaro. Wapare walikuja baadaye na walipotaka kuishi na Wachagga ndipo vita vikatokea kati ya Wapare na Wachagga. Ili kuepusha umwagaji damu zaidi Wapare walisogea kusini zaidi kuelekea mkoa wa Tanga. Wapare wenyewe kwa asili hujiita Vaasu ikiwa na maana ya "vareasa" au "watu wanaotumia pinde na mishale".ikiwemo ya sumu
Tabia
Wapare ni miongoni mwa makabila ambayo watu wake wamesoma sana na wana ushawishi mkubwa katika nyanja za siasa na uchumi wa Tanzania.
Wapare pia ni kabila la watu wanaopenda haki (yaani hawapendi kuonewa wala kumuonea mtu). Ndiyo maana watu wengine wanadhani wanapenda kesi, bali kesi ni njia mojawapo ya kuhakikisha haki inatendeka katika jamii. Utawasikia watu wengine wakidai kuwa Mpare yupo tayari kuuza ng'ombe kwa kesi ya kuku. Dhuluma kwa Wapare ni kitu kilichokuwa kimepigwa marufuku hata kwenye matambiko yao, japo siku hizi kuna uwezekano baadhi yao wakawa hawana sifa hii tena.
Uchumi
Wapare walianza kufua chuma kabla ya mwaka 1700 na wafuaji walikuwa wakiitwa Washana, na huo ukoo upo hata leo hii. Wapare walikuwa wakiuza bidhaa zinazotengenezwa na chuma kama majembe, mapanga, visu, silaha kama mikuki kwa makabila ya jirani mfano Wachaga, na wamekuwa na uhusiano tangu siku nyingi. Bidhaa zao hizi ziliuzwa hata kwa Wasambaa.
Jamii za Wapare zimegawanyika katika makundi ya wafugaji na wakulima. Wakati wafugaji wengi walihamia katika tambarare za Upareni, wakulima waliishi milimani na wafuaji wa chuma walikaa maeneo yote yaliyokuwa na uwezekano wa kupata chuma.
Utamaduni
Kwa asili Wapare hupeleka vijana wa kiume jando (mshitu) ambako walipata mafunzo jinsi ya kuishi na familia, japo siku hizi utamaduni wa kupeleka vijana mshitu hufanywa na watu wachache.
Wapare ni wachapakazi sana wakichanganya kilimo, ufugaji na biashara, ndiYo maana hata leo wana uchumi mzuri katika viwango vya Tanzania.
Tamaduni, mila na desturi za wapare zimekuwa zikifanana sana kwa koo karibu zote. Hapo kale Wapare pia waliweza kutengeneza au kuifunga mvua kwa shughuli za jadi, jambo ambalo wapo baadhi ya Wapare ambao mpaka leo wanaweza. Kwa mfano Mtemi wa Same Mohammedi Kibacha Singo, ambaye aliacha uongozi mara baada ya Rais wa kwanza wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania kupiga marufuku utawala wa jadi. Kiongozi huyo aliyefariki dunia mwaka 1981 alikuwa na ujuzi mkubwa wa kuleta mvua.
Pia walikuwepo hata watu maarufu maeneo ya wilaya ya Same ambao waliamini dawa fulani ambazo waliziweka shambani na hapo hakuna hata mdudu wala ndege atakayeweza kutua eneo hilo. Mambo haya na mengine mengi kwa sasa yanapotea kama si kwisha kabisa.
Wapare pia wamekuwa wakihusishwa na imani za uchawi na ushirikina kama ilivyo kwa makabila mengine Tanzania, lakini suala hili ni la mtu binafsi zaidi na si la jamii fulani peke yake kwa sababu ni imani ambazo zipo kote Tanzania na hatuwezi kunyooshea kidole eneo fulani.
Kwa wapare walio wengi, uchawi na wizi vilipigwa marufuku hadi kwenye matambiko. Mchawi na mwizi waliombewa wafe kama ikitokea wapo kwenye jamii. Kuna utamaduni unaoitwa "mma" ambapo matambiko yalifanyika mahali fulani na mwizi akaitwa pale yanapofanyikia kisha mwombaji akaulizwa angependa mwizi apewe adhabu gani.
Kwa kawaida adhabu mbili kuu ndizo zilikuwepo: kumfanya mwizi augue sana kwa muda mrefu kabla ya au kumuuwa mara moja. Mwombaji akimamua mwizi auawe basi kwa vile anaonekana kwenye matambiko, mtaalamu wa matambiko humuuwana akafariki mida hiyohiyo huko aliko. Tatizo la kuu la "mma" ni kwamba lilikuwa linaua watu wote wa ukoo wa mwizi au mchawi (lakini mwizi akiwa wa kwanza). Ni mpaka watakaopjua kuwa ni "mma" ndipo watafanya matambiko ya kutoa mnyama kafara kwa ajili ya kuzima athari za mma. Kwenye kuuzima mma ni lazima aliyedhulumiwa ahusishwe kwenye matambiko ikiwa ni pamoja na kuombwa radhi, vinginevyo mma hautazimika. Athari zingine za "mma" ni kwamba aliyeomba tambiko hilo (yaani aliyeibiwa au aliyedhulumiwa), ni lazima atoe kafara mnyama kama vile kondoo au ng'ombe kabla na baada ya tambiko. Baada ya mwizi kufa ni lazima mwombaji atoe mnyma kafara ili kuzima madhara ya "mma". Vinginevyo vifo vitokanavyo na mma humrudia mwombaji na ukoo wake.
Kuna watu maalum waliokuwa wamebobea kwenye mambo ya "mma". Kwa sababu ya matambiko hayo ndio maana wapare wengi si wezi - japokuwa siku hzi baadhi yao wamejiingiza kwenye wizi. Tambiko lingine linalofanana na hilo liliitwa " kubigha nyungu" (kwa Kiswahili - kupiga chungu). Chungu hicho kilipigwa kama tambiko la kumuuwa mtu aliyedhulumu (au ukoo wao uliohusika na dhuluma) watu wengine. Chungu hicho hupigwa chini mara moja kwa kishindo, ambapo tendo hilo lilambatana na matambiko fulani. Mara chngu hicho kipasukapo kwa mshidno ndipo ukoo wa waliodhulumu huanza kufa mmojammoja. Iliaminika kwamba kitendo cha chungu kusambaratika vipande vipande ndivyo na ukoo uliodhulumu husambaratika. Tambiko hili lilichangia kwa kiasi kikubwa Wapare kuwa kabila la wapenda haki. Nasikia tambiko hili lilikuwepo hata kwa makabila ya jirani kama vile wasambaa, Wameru n.k. Hata hivyo matambiko hayo kwa sasa hivi hayapo. Yamebaki historia kwenye kabila la wapare na hayo makabila mengine.
Ngoma za jadi zilipigwa kwa matukio maalumu kama kwenye jando au unyago, pia nyimbo za Kipare zilitumika katika ngasu kama harusi na sherehe nyingine na kupendezesha tukio husika. Baadhi ya nyimbo huimbwa hadi leo hata kwenye sherehe za ukumbini na baadhi zimerekodiwa.
Wapare walikuwa na utamaduni wa shughuli za sanaa kama methali, hadithi, maigizo n.k. wakati wa mapumziko na matukio fulani. Hali hii imepelekea kuwepo wasanii wengi maarufu wa maigizo na nyimbo kama Halima Madiwa, Jacob Steven (JB), Sinta, Sara Mvungi, Roma Mkatoliki na wengineo wengi
Kabla ya kuingia kwa tiba za magharibi Wapare walikuwa wakiamini tiba za mitishamba kwa kutibu magonjwa mbalimbali kama kirumu, kirutu n.k. Ipo miti maarufu kama mwori ambayo ilitumika. Mchango wa dawa za mitishamba kwa watoto na watu wazima ulionesha mafanikio tangu zamani na hata sasa.
Chakula kikuu kwa wapare kilikuwa ni makande (mchanganyiko wa mahindi na maharage). Aghalabu chakula hiki kiliandaliwa siku ya Ijumaa jioni hadi Jumapili jioni ili watu waweze kupumzika vizuri mwisho wa wiki bila kuwaza masuala ya upishi.
Samaki pia ni kipenzi cha Wapare wengi na ndiyo maana utawasikia watani wao wakuu yaani Wachaga wakiwatania kuwa Wapare wanakula ugali kwa picha ya samaki. Huu ni utani ulioasisiwa na wachagga baada ya kutembelea kaya nyingi za wapare na kukuta wamehifadhi samaki. Hapo ndipo mchagga mmoja alisikika akisema "Yesu yaani wapare wanapenda samaki, kila nyumba unayoingia utakutana na samaki. Yaani siku wakikosa samamki watakula ugali kwa picha ya samaki". Utani huo ulikuzwa na wachagga hadi ukaonekana kama ni kweli, ukizingatia wachagga wametapakaa nchi nzima.
Hata hivyo wapare nao wana utani wao kwa wachagga unaosema "Muagha wedi ni ula efwie". Yaani "mchagga mzuri ni yule aliyekufa" wakimaanisha kwamba wachagga wote ni walaghai na wadhulumishi wakati wote wa maisha yao. Ni mpaka atakapokufa ndipo ulaghai na udhulumishi wake vitaisha.
Miiko
Kuna miiko ya Wapare kama vile kufuatilia maji kwenye mabirika yao yaliyokuwa yakijulikana kama NDIVA; kwa wakinamama ilikuwa ni marufuku kusogelea maeneo hayo hasa wakiwa na vyungu vyao vyenye masizi au hata bila kitu.
Pia kulikuwa marufuku kwa wakinababa kula meza moja na wakinamama: walikula sehemu tofauti wanaume na wanawake bila kujali umri walizingatia jinsia tu.
Dini
Zamani Wapare walikuwa na sala tofauti kwa kila ukoo na eneo lao la tambiko. Katika karne ya 19 hadi 20 wamisionari wa Ukristo waliingia maeneo mengi ya Upare.
Imani za Wapare kwa sasa zinatofautiana kutokana na maeneo: walio kusini mwa wilaya ya Same katika maeneo ya Ndungu, Kihurio, Bendera, Hedaru, Makanya, Suji, Chome, Tae, Gonja, Mamba hadi Vunta kuna waumini wa kanisa la Sabato wengi sana.
Maeneo kama Chome, Mbaga, Gonja, Vudee yana waumini wengi wa Kanisa la Kilutheri.
Katika Wilaya ya Mwanga kuna idadi kubwa ya Walutheri na Waislamu.
Wakatoliki, japo ni wachache, wanapatikana zaidi katika maeneo ya Kisangara Juu, Vumari na Mbaga.
Koo
Wapare wana koo nyingi na majina mengi yakiwa na maana ya maeneo ya asili yao au mazingira ya kuzaliwa kwao, mfano Mbwambo, Mjema, Msangi, Mgweno, Mvungi, Msuya, Mgonja n.k. wana asili ya maeneo yao kama Bwambo, Mjema, Usangi, Vungi, Suya, Gonja n.k.
Mifano ya majina ya watoto wa Kipare
Majina ya kike: (Mazina a vabora va Chasu)
Ingiahedi, Itikija, Kafue, Kapingu, Kapwete, Kodawa, Kokiambo, Komkwavi, Kompeho, Kondisha, Ludao, Mchikirwa, Mshinwa, Mwajuma, Naanjela, Nacharo, Naelijwa, Naetwe, Nafue, Nahuja, Nakadori, Nakiete, Nakijwa, Nakimo, Nakunda, Nakundwa, Namkunda, Nabera, Namangi, Nangasu, Naomba, Nambike, Nampingu, Namshitu, Namsi, Namwai, Namwasi, Nangena, Nanguji, Nanguma, Nankondo, Nanyika, Nanza, Nanzano, Nanzighe, Narindwa, Nasero, Nashumbwe, Natujwa, Navoneiwa, Navuri, Navushiku, Ngalakere, Nghuhia, Niendiwe, Nietiwe, Ntevona, Sangiwa, Shode, Yunesi.
Majina ya kiume:
Bumija, Chali, Chaligha, Charo, Charema, Chedieli, Chuma, Elieseri, Eliesikia, Elinighenja, Elibariki, Elifazi, Elitumaini, Fue, Ghuheni, Gurisha, Ibwe, Igaria, Irema, Irigo, Irira, Kadio, Kadiva, Kajiru, Kakore, Kalage, Kalimbo, Kalinga (jina hili pia lipo Mkoa wa Iringa), Kalutu, Kambaita (jina hili lipo pia kwa Wachagga), Kaniki, Kanyempwe, Karia (jina hili lipo pia kwa Wachagga), Kateri, Kazeni, Kazoka, Kejo, Kiandiko, Kiandiko, Kiangi, Kiariro, Kideghedo (Same), Kideghesho (Mwanga), Kihara, Kijo, Kilave, Kileghe, Kileng'a, Kinenekejo (wengine hufupisha na kuita Kejo), Kintungwa, Kipesha, Kisamo, Kisenge, Kitojo, Koshuma, Kutua, Letei, Liana, Linga, Lukiko, Lukio, Lukungu, Lusingu, Macha (jina hili lipo pia kwa Wachagga ambapo kwao ni ukoo), Machwa, Madoffe, Maghembe (jina hili lipo pia kwa Wasukuma likiwa na maana ya majembe), Maliondo, Mapunjo, Mashuve, Mbajo, Mbasha, Mbazi, Mbonea, Mbuji, Mcharo, Mding'i, Mgheni, Mhando (jina hili pia lipo mkoa wa Tanga), Minja (jina hili pia lipo kwa Wachaga ambapo kwao ni ukoo), Mkodo, Mkwavi, Mlavwasi, Mmari (jina hili lipo pia kwa Wachaga lakini maana zikiwa tofauti. Kwa Wapare lina maanisha "mtafuta mali"), Mnaro, Mndima, Mntambo, Mntindi, Mnyindo, Mrekwa, Mrimi, Mrinde, Mrindwa, Mrindoko, Mrio, Mroki, Mshigheni, Mtango, Mtengeti, Mtera, Mteti, Mwanyika (jina hili pia lipo Mkoa wa Njombe), Mweri, Mweta, Mzangaze, Nachai, Ndago, Ngasu, Ngomoi (Same), Ngomuo (Ugweno), Nguve, Ngwijo, Niarira, Nisaghurwe, Nkima, Ntarishwa, Ntekaniwa, Nyange (jina hili lipo zaidi kwa Wachagga lakini linatumika hata kwa Wapare. Kwa Wachagga ni ukoo ambapo kwa Wapare ni jina tu la kawaida), Nzao, Nziajose, Nziamwe, Ojuku, Ombeni, Pekea, Ringo (jina hili lipo pia kwa Wachagga ambapo kwao ni ukoo), Sechome, Sechuma, Sefue, Semboja, Sempeho, Sempombe, Semu, Sengasu, Sengondo (Mwanga), Senguji, Senkondo (Same), Senkoro, Senzia, Senzota, Sevuri, Shaghude, Taseni, Tenga (jina hili pia lipo kwa Wachagga ambapo kwao ni ukoo), Tenshigha, Teri, Twazihirwa, Warema, Zihirwa, Zihirwani.
Ikumbukwe kwamba majina haya si ya koo bali ni majina ambayo Mpare yeyote anaweza akachukua au akamwita mtoto wake. Pia majina haya ni baadhi tu kati ya majina mengi ya Wapare yakiwa na maana tofautitofauti.
Maendeleo
Kama ilivyo kwa makabila mengine Wapare nao wamepiga hatua kubwa kwenye maendeleo ya elimu, siasa na uchumi. Zipo shule nyingi za zamani na mpya katika maeneo ya Wapare. Mazao ya chakula na biashara kama mpunga, katani, mahindi n.k. zimeinua maendeleo ya uchumi.
Pia miundombinu kwa kiasi chake imeboreshwa, kuna mabasi ya Kilenga yafanyayo safari mkoani Kilimanjaro, pia magari yafanyayo safari za mikoani kama Ngorika.
Kwa upande wa siasa wapo pia Wapare ambao wamepiga hatua kubwa katika nyanja za siasa kama Cleopa Msuya aliyewahi kuwa Waziri Mkuu, Asha Rose Mtengeti Migiro aliyewahi kuwa Naibu Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa, Halima Mdee ambaye ni Mbunge wa jimbo la Kawe, na wengineo wengi kama Anna Kilango Malechela, Profesa Jumanne Maghembe, Michael Kadeghe n.k. Pia Chediel Yohane Mgonja aliyewahi kuwa mwanasiasa maarufu nchini.
Wagweno
Hata hivyo Wapare wa Mwanga wamegawanyika katika jamii mbili: Wasangi na Wagweno. Wakati Wasangi anaongea Kipare kinachoongelewa pia na Wapare wa maeneo mengine, Wagweno wao wana lugha yao iitwayo Kigweno. Kigweno ni mchanganyiko wa Kipare na Kichagga. Hii inaonesha kuwa asili ya Wagweno ni Uchagani, japo zipo nadharia kadha wa kadha zinazoeleza asili ya Wagweno kuwa huenda hata hawana asili ya Uchaga wala Upare lakini mbali na uhusiano wa lugha kinachofanya waonekane kuwa ni sehemu ya Wapare ni namna tamaduni zao nyingine zinavyofanana na Wapare, pia kuchanganyika katika maisha ya kila siku kwenye milima ya Wapare pamoja na Wagweno wengine kuwa na majina ya koo zinazofanana na za Wapare kama Wasuya na Wavungi. Hata hivyo mila na desturi nyingi za Wagweno zinafanana zaidi na zile za Wapare wengine.
Pia ifahamike kuwa Wagweno wana lugha tofauti kabisa na Wapare; maneno yafuatayo ni uthibitisho wa dai hilo:
Embea – chunga-kitendo cha kuchunga wanyama-mfano; anachunga n`gombe.
Mndu (nm) (umoja) bvandu (wingi) – mtu-watu
Mwana (nm) umoja (wingi) watoto –mtoto-watoto
Mfu (nm) – msichana
Mthoro – mvulana
Mka – mke
Mmi – mme
Mwali – mwali
Ngathu – sherehe/karamu
Papa – baba
Mama – mama
Lumbwio – dada
Koko (Mkeku – mlala) – Bibi
Kaka – babu
Chacha – babu wa baba/mama
Chocho – bibi wa mama/baba
Mborere – mbaraka/Baraka
Ndima (nm) – kazi
Kiamba (nm) – hekari/kipande cha shamba
Itara (nm) – 1.Chatu 2.namna ya kuhesabu
Mfiri/mifiri (nm) –siku
Fura – penda
Njicha kv – nzuri
Mwiri – 1.mwezi 2.mbalamwezi; usiku wa giza
Mmbari (nm) – jua
Mkwabvi (nm) – mmasai
Mfwi (nm) – mshale
Bvura – upinde
Mnyika – wakuja
Mringa (nm) – maji
Bvota – ushindi
Ifuru – Nyumba za kigweno zinazo ezekwa kwa majani na zinajengwa na miti na matope na juu ya paa huwekwa chungu.
Ifire – mjinga
Nyungu – chungu
Njiu – nyeusi
Njewa – nyeupe
Ndhinya/nguju – nguvu
Kijo nm – chakula
Ngwi – kuni
Ngwia – mboga za majani/mchicha
Mnafu – Mboga ya majani/mchicha
Makungu – Makweme. Mmea unao tambaa katika miti na unatambaa kwa urefu mkubwa sana.
Mabele – Chakula cha ndizi na magimbi yaitwayo maruma.
Mghubva – Muwa
Ipodo – Parachichi
Makafi – Ndizi zilizo menywa na kukaushwa juani na kisha kutwangwa katika kinu tayari kwa kutoa unga.
Ibada – Ni ugali upikwao kwa unga wa ndizi (ibada)
Mwindu – Shami
Mara – 1.Majani 2.mate
Mkunga – Samaki aina ya kambale
Kyaru – kiatu
Ipere – Samaki aina ya perege
Bvughai – Ugali
Maruma – Aina ya magimbi yalimwayo Ugweno
Ngumba – Kiazi kitamu
Ghira – Zaa
Unyonge – ujauzito
Mda – mimba
Kibvocha – motto mchanga
Agha – jenga
Mshomo – mnon`gono
Ukunga – yowe
Kia – kiazi kitambaacho katika miti bali huenda chini zaidi ardhini na kuzaa kiazi.
Kichumbi – kiti
Mghombo – Ni mmea utumikao kutibu magonjwa kama malaria/homa
Mthabvi – mchawi
Logha – Loga
Kigoda – Kiti kidogo kikaliwacho jikoni
Mshombe – supu
Embea – kuchunga
Mrungu/rubva – Mungu
Mfumwa – Bwana
Mwiri - Mkwe
Wau – Mke mwenza
Chamwi – 1.Sura 2.Paji la uso
Marwi – Masikio
Mitho – Macho
Mumu – Mdomo
Mbua – Pua
Mamua –Kamasi
Mithori - Mchozi
Maghegho – Meno
Mara – Mate
Mabvoko – Mikono
Mnyu – Kidole
Njwala – Kucha
Mbafu – Kifua
Mbari – Mbavu
Mabvele – Matiti
Ndenyi – Tumbo
Ndii - Magoti
Ngobvori – Kishikizo cha mzinga
Njuki – Nyuki
Kolo – Ndevu
Irende – Mguu
Mrwe – Kichwa
Mwiri -Mwili
Munyu – Chumvi
Mwaru – Mzinga
Mnyuka – Dawa ya kutibu tumbo
Mri – 1.Mti 2. Mji
Mrinyi – Mjini
Mwera – Mvua
M`mbari – Jua
Mkuta – Upepo
Lukungu – Ukungu
Thari – Samadi
Maumagho – Mkojo
Ighwe – Jiwe
Maobva – Maua / iobva-ua
Mghomba – Mgomba
Irughu - Ndizi
Lugho – Ungo
Mwinu – Mtwangio
Kitela – Chungu kidogo (hutumika kupikia mboga)
Kichinga – Kijinga
Mriko – Mwiko
Figha – Figa
Mti – Moshi
Maifu – Majivu
Mtiri – Masinzi
Mlale –
Kilui – Vumbi
Ubvuva – Sokoni
Kali - Dari
Logha – Loa
Irinda – Gauni
Makuru – Mavi ya kuku
Marufi – Mavi/kinyesi
Kenyi – Nyumbani
Bvuki – Asali
Kala – Zamani
Bvuwaji – Ugonjwa
Nganda – Ukuta
Ghari – Chumba
Mtiru – Msitu
Ighwe – Jiwe
Ndege – Ndeghe
Kitonga – Zawadi
Mbuta – Faini
Shina – Kitininyi
Maemba – Mahindi
Ingobe – Barage
Mafura – Mafuta
Moro – Moto
Kithungi – Kiyota
Mdegho – Mtego
Teri – Udongo
Mfwa –M`ba
Mbeghu - Mbegu
Kaka – Zamani
Ibore – Yai
Mshundi – Yai bovu
Ighua – Mfupa
Iboho – Zizi
Mbinga – Kibuyu
Mbingu – Hirizi
Ngwaru – Kata
M`bala – Magadi
Ishamba – Shamba
Mwaka – Mpaka (mpaka wa shamba)
N`ganda – Ukuta
Matanonyi – Njia panda
Irabva – Kuti
Ifumburughu – Bundi
Choti/mlango - Mlango
Lungo – Ungo
Kirero – Msemo
Njafi – Pombe
Itondo – Tope
Mbirimbiri – Pilipili
Ibata – Bata
Idungunya – Nyanya
Ibvula – Utumbo
Bvwarimu – Wazimu
Mkwaju – Mkongojo
Ndhata – Fimbo
Ngalawa – Boti
Mwenyi – Mwenyeji
Ibwe – Ndizi moja
Kiringo – Kichane
Imwaran`ga –
Mfwi – Mshale
Bvura – Upinde
Majina ya rangi
Nyiu – Nyeusi
Njewa – Nyeupe
Mrotoma – Nyekundu
Kuhesabu siku/majira.
Icho – Juzi
Ithanya – Leo
Ngama – Kesho
Ighuo – Jana
Lubvaha – Sasa
Ikero-kakero – Asubuhi
Mthaghari – Mchana
Ikindia - Jioni
Kuhesabu namba
Ibvoka – Moja
Ibvi – Mbili
Iraru – Tatu
In`nya – Nne
Ithwanu – Tano
Thita – Sita
Thaba – Saba
Mnane – Nane
Kenda – Tisa
Ikumi – Kumi
Kuhesabu miezi
Mwiri webvoka – Mwezi wa kwanza
Mwiri wa kabvi – Mwezi wa pili
Mwiri wa kararu – Mwezi wa tatu
Kuhesabu makumi
Ikumi yebvoka – Kumi
Ikumi ya kabvi – Ishirini
Ikumi ya kararu – Thelathini
Ikumi ya kana – Arobainoi
Ikumi ya kathwanu – Kumi na tano
Ikumi ya thita – Kumi na sita
Ikumi ya thaba – Kumi na saba
Ikumi ya mnane – kumi na nane
Ikumi ya kenda – Kumi na tisa
Maghana/ighana (umj) – Mia moja
Kuhesabu mamia (kwa wingi na umoja)
Ma/ighana yebvoka – mia moja
Ma/ighana abvi – mia mbili
Ma/ighana kararu – Mia tatu
Ma/ighana kanya – Mia nne
Ma/ighana athwanyu – Mia tano
Ma/ighana thita – Mia sita
Ma/ighana thaba – Mia saba
Ma/ighana mnane – Mia nane
Ma/igihana makenda – Mia tisa
Maelfu yebvoka
Matunda
Ibera – pera
Mkwachu – ukwaju
Ipapayu – Papai
Mkwachu – Mkwaju
Mbvambarau – Zambarau
Wadudu
Nditi – Sisimizi
Machichi – Chungu
Thafu – Siafu
Mthaghu – Mchwa
Kimae – Malkia/mama wa mchwa
Madude – Funza
Maenje – Mende
Mandhi – Mainzi
Kirawi – M`bu
Wanyama
Itara nm - chatu
Njoka nm – nyoka
Mlula nm – chui
Kite nm – mbwa
Ngubve nm – Nguruwe
Mbebva nm – Panya
Kinyau nm – Paka
Kisheghe/mrondwe nm – Kicheche
Kibiba nm – Panyabuku
Iobo nm – Nyani
Kichakoro nm –
Njefu nm – Tembo
N`gumbe nm – N`gombe
Mburi nm –Mbuzi
Ngache nm – Ndama
Igonji nm – Kondoo
Maeneo
Barebarenyi – Barabarani
Mbai – Chini
Ughu – Juu
Botonyi – Bondeni
Mfonyi – Mtoni
Mtiru – Msitu
Fumbu – Jangwa/eneo wazi
Ubvanja – Uwanja
Bwan`ga – Nje
Bvoshi – Ndani
Maneno takribani yote hayahusiani kabisa na Kipare bali yanakaribiana sana na Kichaga cha Rombo.
Tazama pia
Historia ya Wapare
Jamii:Wapare
Jamii:Makabila ya Tanzania
Jamii:Mkoa wa Kilimanjaro | https://sw.wikipedia.org/wiki/Wapare |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
687,
976,
1546,
2176,
2678,
3570,
4475,
4969,
5044,
5467,
5672,
6567,
6799,
8177,
8743,
8898,
9705,
10275,
10771,
11440,
11535,
12464,
12755,
13426,
13955,
14232,
14676,
15057,
15408,
15905,
16461,
16674,
16995,
17766,
18076,
18258
],
"plaintext_end_byte": [
686,
975,
1536,
2175,
2677,
3569,
4451,
4968,
5043,
5466,
5671,
6566,
6748,
8176,
8716,
8857,
9672,
10274,
10770,
11439,
11534,
12422,
12722,
13372,
13925,
14205,
14639,
15031,
15375,
15904,
16460,
16618,
16967,
17733,
18063,
18216,
18328
]
} | Milloin ensimmäinen lakipykälä on kirjattu Suomessa? | Suomen perustuslaki | finnish | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
Suomen perustuslaki (, ) on yhtenäinen, 1. maaliskuuta 2000 lähtien Suomessa voimassa ollut perustuslaki, joka korvasi aikaisemmin voimassa olleet neljä erillistä perustuslain tasoista lakia. Uuteen perustuslakiin on koottu aikaisempien perustuslakien, vuoden 1919 hallitusmuodon,[1] vuoden 1928 valtiopäiväjärjestyksen[2] sekä vuoden 1922 ns. ministerivastuulain[3] ja valtakunnanoikeudesta[4] annetun lain, samoin kuin niihin myöhemmin tehtyjen muutosten pohjalta kansalaisten oikeuksia ja velvollisuuksia sekä keskeisiä valtioelimiä ja niiden keskinäisiä suhteita – Suomen kansanvallan perusteita – koskevat säännökset keskitetyssä ja nykyaikaisessa muodossa.
Perustuslaissa on 131 pykälää, jotka jakautuvat 13 lukuun. Useimmat säännökset vastaavat vähäisin tarkistuksin uudistusta edeltäviä, ja vuoden 1995 perusoikeussäännökset on otettu uuteen perustuslakiin lähes sellaisenaan. Lakiin ei lisätty uusia perusoikeuksia vuonna 2000.
Uutta perustuslakia säädettäessä on pidetty tavoitteena, että lait pyritään mukauttamaan perustuslakeihin poikkeuksia tekemättä, ja perustuslain sanamuodonkin mukaan vain "rajatut poikkeukset" perustuslaista ovat mahdollisia. Tuomioistuimet, jotka eivät aikaisempien säännösten mukaan ole voineet tutkia lakien perustuslainmukaisuutta, ovat uuden perustuslain mukaan velvolliset antamaan etusijan perustuslain säännökselle, jos käsiteltävänä olevassa asiassa tavallisen lain soveltaminen olisi ilmeisessä ristiriidassa perustuslain kanssa.
Historia
Ruotsissa, jonka osa Suomi oli, perustuslain käsite muotoutui 1600-luvulla. Tätä ennen perustuslain yksilönsuojaa käsittäneet säädökset olivat sijainneet kuninkaanvalassa, jonka kuningas vannoi noustessaan valtaistuimelle (habeas corpus). Valassa kuningas sitoutui hallitsemaan lain mukaisesti ja pitämään voimassa alamaisten erioikeudet. Perustuslaeiksi luettiin 1700-luvulla yleensä Maanlain kuninkaankaari, valtiopäiväjärjestys, säätyerioikeudet sekä joukko muita säädöksiä. Vapauden aikana käsitykseksi muodostui, että näiden lakien muuttaminen vaati valtiopäivien kaikkien säätyjen suostumuksen.
Kuningas Kustaa III:n tehtyä vallankaappauksen vuonna 1772 perustuslaeiksi ymmärrettiin ennen muuta vuoden 1772 hallitusmuoto, valtiopäiväjärjestys, neljän säädyn säätyerioikeudet sekä vuoden 1789 yhdistys- ja vakuuskirja. Vaikka Aleksanteri I ei vuonna 1809 vahvistaessaan Suomen perustuslait tarkentanutkaan, mitä nimenomaisia lakeja hän tarkoitti, 1800-luvun alkupuolella muodostunut konsensus piti tätä luetteloa tyhjentävänä. Joskus listaan laskettiin lisäksi vuoden 1734 laki.
Keisari Aleksanteri II aloitti vuonna 1863 valtiopäivien säännöllisen koollekutsumisen, ja vuonna 1869 säädettiin uusi valtiopäiväjärjestys. Suomen perustuslakien kodifikaatiota eli järjestelmällistämistä yritettiin saada aikaiseksi koko vuosisadan loppupuolen ajan, mutta venäläis-suomalaiset erimielisyydet estivät tämän. Uutena perustuslakina voimaan tuli kuitenkin vuoden 1906 valtiopäiväjärjestys, jonka vuoden 1905 säätyvaltiopäivät hyväksyivät. Tämän lain järjestyksessä säädettiin lopulta vuonna 1919 Suomen hallitusmuoto sekä sitä täydentäneet laki eduskunnan oikeudesta tarkastaa valtioneuvoston jäsenten ja oikeuskanslerin sekä eduskunnan oikeusasiamiehen virkatointen lainmukaisuutta eli ns. ministerivastuulaki (274/1922) ja laki valtakunnanoikeudesta (273/1922). Lopulta Valtiopäiväjärjestys sai uuden, ajanmukaisen muodon vuonna 1928.
Yhdeksi laiksi Suomen perustuslaki säädettiin vasta vuonna 1999. Tällöin hallitusmuodossa ja ministerivastuulaissa olleet säädökset siirrettiin enimmäkseen muutoksitta uuteen perustuslakiin. Sen sijaan valtiopäiväjärjestyksestä perustuslakiin siirrettiin vain olennaiset, eduskunnan kokoonpanoa, vaalitapaa, edustajien loukkaamattomuutta sekä muita vastaavia asioita koskeneet säädökset. Valtakunnanoikeudesta säädettiin perustuslaissa vain lyhyesti. Sen sijaan kaikki molempien valtioelinten normaalia, päivittäistä toimintaa koskeneet säädökset siirrettiin tavanomaisen lain tasoisiin Eduskunnan työjärjestykseen ja lakiin valtakunnanoikeudesta. Tämä vähensi tarvetta muuttaa perustuslakia aina kun päivittäisissä rutiineissa tehdään vähäisiä muutoksia, mikä vähensi eduskunnan työtä ja toisaalta lisäsi perustuslain koskematonta asemaa.
Asema ja säätäminen
Perustuslaki sijoitetaan suomalaisessa oikeuslähdeopissa oikeuslähteiden hierarkiassa tavallisia lakeja korkeammalle.[5] Tätä perustuslain korkeampaa hierarkkista asemaa heijastelevat perustuslakiin otetut säännökset perustuslain etusijasta sekä kiellosta soveltaa perustuslain kanssa ristiriidassa olevaa lakia alemman asteista säädöstä. Perustuslailla on niin ikään korotettu lainvoima, eli sen säätäminen, muuttaminen ja kumoaminen on vaikeampaa kuin tavallisten lakien.[5]
Suomessa perustuslakia voidaan muuttaa kahdella eri menettelytavalla: joko
eduskunta hyväksyy muutosesityksen jätettäväksi lepäämään, minkä jälkeen se seuraavien vaalien jälkeen valitussa eduskunnassa hyväksytään vähintään kahden kolmasosan enemmistöllä, tai
eduskunta julistaa ehdotuksen kiireelliseksi päätöksellä, jota kannattaa vähintään viisi kuudesosaa annetuista äänistä, minkä jälkeen itse ehdotus hyväksytään vähintään kahden kolmasosan enemmistöllä
Tämä säätämisjärjestys perustuslakia koskeville asioille vahvistettiin jo vuoden 1906 valtiopäiväjärjestyksessä, ja samassa järjestyksessä ne on käsiteltävä nykyisenkin perustuslain mukaan.
Suomalaisena erikoisuutena voidaan perustuslain säätämisjärjestyksessä säätää myös sellaisia lakeja, jotka eivät muuta perustuslain sanamuotoa, mutta merkitsevät poikkeamista jostakin perustuslain säännöksestä. Tällaisessa järjestyksessä on eri aikoina säädetty muun muassa joukko talouselämän säännöstelyä koskevia lakeja, jotka sisältävät poikkeuksen perustuslain vahvistamasta omistusoikeuden suojasta. Samalla menettelyllä on muutaman kerran (viimeksi 1973) säädetty myös laki, joiden nojalla presidentinvaali on suoritettu poikkeavassa järjestyksessä tai laissa nimetty henkilö on valittu presidentiksi. Varsinkin toisen maailmansodan aikana ja muutamana vuotena sen jälkeen tämä poikkeuslakimenettely oli runsaassa käytössä, ja siinä järjestyksessä säädettiin myös esimerkiksi maanhankintalaki ja myös laki sotasyyllisten rankaisemisesta.
Siitä, onko jokin lakiesitys perustuslain mukainen vai edellyttääkö se perustuslain säätämisjärjestystä, päättää perustuslakivaliokunta yksinkertaisella enemmistöllä.
Rakenne
1. luku – Valtiojärjestyksen perusteet
Perustuslain ensimmäinen luku sisältää säännökset valtiosäännön perusperiaatteista. Näissä määritellään Suomen itsenäisyys, tasavaltainen hallitusmuoto ja säädetään valtakunnan alueesta sekä Suomen kansalaisuuden perusteista. Valtiosääntö lähtee kansansuvereenisuuden periaatteesta: Tämän periaatteen mukaan eduskunta on ylin valtioelin, jolle sekä hallitus- että tuomiovalta ovat alisteisia.[6] Välittömästi tämän jälkeen perustuslaki määrää, että valtioneuvoston jäsenten tulee nauttia eduskunnan luottamusta. Koska tasavallan presidentin vallankäyttö tapahtuu hallituksen esittelystä tai myötävaikutuksella, parlamentarismin periaatteen mukainen poliittinen vastuu läpäisee koko hallintokoneiston. Tuomioistuinten sen sijaan määritellään olevan riippumattomia. Niiden toimintaa eduskunta saa säännellä ainoastaan yleisellä tasolla säätämällä lakeja. Sen sijaan yksittäistapauksissa jokainen tuomioistuin on kaikista muista valtiollisista toimijoista riippumaton.[6]
Suomen valtiollisen vallan rajat määrittelevät valtion alue ja sen kansalaisten piiri. Näistä valtion alueen pysyvyyttä korostetaan säätämällä siitä ensimmäisessä luvussa. Sitä voidaan muuttaa ainoastaan eduskunnan päätöksellä, joka toisaalla perustuslaissa säädetään tehtäväksi kahden kolmasosan määräenemmistöllä.
Suomen kansalaisuudesta säädetään yleispiirteisemmin. Kansalaisuus saadaan pääsääntöisesti joko vanhempien kansalaisuuden (jus sanguinis) tai syntymän perusteella. Tarkemmat säännökset jätetään eduskunnan tavallisella lailla säädettäviksi. Erikseen kuitenkin säädetään, ettei Suomen kansalaisuutta voida riistää kuin lailla säännettävin perustein sellaiselta henkilöltä, joka on myös jonkin toisen valtion kansalainen. Säännöksen tarkoituksena on toteuttaa ihmisoikeutta jonkin valtion kansalaisuuteen.[6]
Euroopan unioni-jäsenyys
Maaliskuun 1. päivänä 2012 astui voimaan perustuslain muutos, jonka mukaan Suomi on Euroopan unionin jäsen.[7]
2. luku – Perusoikeudet suomalaisille
Perustuslain toinen luku on vaikutuksiltaan ehkä nykyään tärkein perustuslain luku, jota eduskunnan perustuslakivaliokunta joutuu aika ajoin tulkitsemaan tavallisia lakeja säädettäessä. Luvussa säädetään perusoikeuksista, ja annetaan perusteet, joilla näihin oikeuksiin voidaan puuttua. Esimerkiksi vuonna 2006 perustuslakivaliokunta antoi lausunnon yli 60 lakiesityksestä, ja käsitteli näistä useimmissa lakiesityksiä perusoikeuksiin puuttumisen näkökulmasta.[8] Useisiin lakiesityksiin jouduttiin näiden lausuntojen perusteella tekemään muutoksia. Myös tapauksissa, joissa tuomioistuimet harkitsevat jonkin lain säännöksen soveltamatta jättämistä perustuslain etusijan nojalla, on lähes aina kyse perusoikeuksiin liittyvistä ongelmista.[9]
Perustuslain 2 luvun sisältö
Tärkeimpinä perusoikeuksina nousevat esille ihmisten yhdenvertaisuus lain edessä, oikeus elämään ja ihmisarvoon, rikosoikeudellinen laillisuusperiaate sekä uskonnon- ja omantunnonvapaus. Nämä oikeudet muodostavat niin sanotun perusoikeuksien ytimen, jota ei voida rajoittaa edes poikkeusoloissa.[10] Lähes kaikki perusoikeudet kuuluvat kaikille ihmisille. Poikkeuksena on liikkumisvapaus, joka on Suomen kansalaisilla laajempi kuin ulkomaalaisilla. Ulkomaalaisen maahan saapumista voidaan rajoittaa, kun taas Suomen kansalaisilla on aina oikeus saapua maahan.
Käytännössä perusoikeuksien tarkemmasta toteuttamisesta säädetään lähes aina lailla, joilla myös sovitetaan toistensa kanssa ristiriidassa olevat perusoikeudet toisiinsa. Luvussa toistuukin ilmaus säädetään tarkemmin lailla. Tämä merkitsee, että mahdolliset perusoikeuksien rajoitukset on aina säännettävä lain tasolla. Esimerkiksi asetukset, kunnalliset säännöt, talousarviot tai viranomaismääräykset eivät riitä perusteiksi rajoittaa perusoikeuksien toteuttamista.
Perusoikeuksiin luetaan perustuslaissa perinteisten poliittisten perusoikeuksien (esimerkiksi yhdistymis-, kokoontumis-, sanan- ja uskonnonvapaus) lisäksi myös niin sanotut taloudelliset, sosiaaliset ja sivistykselliset oikeudet. Näitä ovat muun muassa oikeus puitteiltaan ihmisarvoiseen elämään, saada koulutusta varattomuuden sitä estämättä, oikeus sosiaaliturvaan, oikeus omaan kulttuuriin ja oikeus työhön. Kaikkien perusoikeuksien toteutumisen turvana on oikeus saada asiansa käsitellyksi puolueettomassa lainkäyttöelimessä. Tämän vuoksi jokaisesta viranomaispäätöksestä, joka koskee ihmisen oikeutta tai velvollisuutta, on oikeus valittaa.
Perusoikeuksien lisäksi perustuslain toinen luku säätää myös yhden velvollisuuden:[11]
Perusoikeuksien subjektina eli niitten nauttimiseen oikeutettuina henkilöinä ovat ihmiset eli luonnolliset henkilöt. Oikeushenkilöillä ei ole siis itsenäisiä perusoikeuksia. Ne voivat kuitenkin saada perusoikeuksien suojaa, kun yksilö toteuttaa perusoikeuttaan yhteisön kautta. Esimerkiksi osakeyhtiön omaisuus on suojattu, sillä tämä varallisuus on välillisesti osakeyhtiön omistajana olevien ihmisten omaisuutta ja välttämätöntä omistajien elinkeinovapauden harjoittamiselle. Toisaalta sananvapaus suojaa kustantamoa, joka toimii kirjoittajien sananvapauden kanavana. Uskonnonvapautta ihmiset toteuttavat suurelta osin uskonnollisten yhteisöjensä kautta, ja useimmiten yhdistymis- ja kokoontumisvapautta harjoitetaan aatteellisien yhdistysten piirissä.[12] Toisaalta esimerkiksi eläimillä[12] , vainajilla[13] tai sikiöillä[12] ei ole perusoikeuksien suojaa.
3. luku – Eduskunta ja kansanedustajat
Perustuslain kolmas luku sisältää perussäännökset eduskunnan kokoonpanosta ja kansanedustajan asemasta. Luvussa säädetään mm. eduskunnan rakenteesta sekä toimikaudesta. Lisäksi kansanedustajien oikeudellinen asema on kirjattu tähän lukuun.[14]
4. luku – Eduskunnan toiminta
Perustuslain neljännessä luvussa säädetään eduskunnan kokoontumisesta sekä eduskunnan eri toimielimistä ja niiden valinnasta. Siinä annetaan myös yleiset säännökset asioiden valmistelusta ja käsittelystä eduskunnassa. Perustuslain 4 lukuun on myös koottu säännökset eduskunnan ja valtioneuvoston välisistä yhteydenpitomekanismeista sekä eduskunnan keinoista mitata toimivan hallituksen nauttima luottamus. Lisäksi luvussa säädetään eräistä eduskunnan toimintaan liittyvistä yleisistä kysymyksistä, kuten eduskuntatyön julkisuudesta ja eduskuntatyössä käytettävistä kielistä.[14]
5. luku – Tasavallan presidentti ja valtioneuvosto
Perustuslain viides luku sisältää sääntelyä mm. presidentin valinnasta, toimikaudesta ja päätöksenteosta. Valtioneuvoston osalta lukuun on koottu säännökset valtioneuvoston muodostamisesta ja erosta, valtioneuvoston päätöksentekomuodoista ja asioiden valmistelusta valtioneuvostossa. Tasavallan presidenttiä ja valtioneuvostoa koskevan sääntelyn yhdistäminen samaan lukuun on välttämätöntä presidentin ja valtioneuvoston päätöksenteon toiminnallisen yhteyden kannalta.[14]
6. luku – Lainsäädäntö
Perustuslain kuudenteen lukuun on koottu lainsäädäntömenettelyä koskeva sääntely aina lakiehdotuksen vireillepanosta lain julkaisemiseen ja voimaantuloon saakka. Lukuun sisältyy myös perustuslainsäätämisjärjestystä koskeva pykälä.[14]
7. luku – Valtiontalous
Perustuslain seitsemänteen lukuun sisältyvät säännökset valtion verotusvallasta sekä valtion lainanotosta. Valtion talousarvion käsittelyä koskeva sääntely muodostaa merkittävän osan luvusta. Kuitenkin tätä koskeva yksityiskohtainen sääntely sisältyy nykyään eduskunnan työjärjestykseen. Lukuun sisältyy erinäisiä säännöksiä myös mm. valtion omistuksista sekä Suomen Pankista.
8. luku – Kansainväliset suhteet
Perustuslain kahdeksas luku sisältää sellaista sääntelyä, jota ei Suomessa aikaisemmin ollut perustuslain tasolla. Lukuun on koottu ulkopoliittista päätösvaltaa koskevat perussäännökset, kansainvälisten sopimusten hyväksymistä ja voimaansaattamista koskevat säännökset sekä Euroopan unionin jäsenyyden edellyttämät säännökset.[14]
9. luku – Lainkäyttö
Tämä luku sisältää säännökset ylimmistä tuomioistuimista ja oikeuslaitoksen rakenteesta. Tämän lisäksi luku sisältää säännökset tuomarien nimittämisestä sekä tuomarien oikeudesta pysyä virassa. Lukuun on myös sisällytetty sääntely valtakunnanoikeudesta, sen kokoonpanosta ja tehtävistä.[14]
10. luku – Laillisuusvalvonta
Perustuslain kymmenenteen lukuun on otettu perustuslain etusijaa sekä lakia alemmanasteisten säädösten perustuslain- ja lainmukaisuuden valvontaa koskevat säännökset. Oikeuskanslerin ja eduskunnan oikeusasiamiehen laillisuusvalvontatehtävästä säädetään niin ikään tässä yhteydessä. Myös aikaisemmin pääasiassa ministerivastuulakiin sisältyneet säännökset ministerivastuuasian vireillepanosta ja käsittelystä on otettu sisällöltään uudistettuina tähän lukuun.[14]
Perustuslain etusija (106 §) merkitsee, että tuomioistuimilla on mahdollisuus jättää tavallisen lain säännös yksittäisessä tapauksessa soveltamatta, jos sen soveltaminen olisi ilmeisessä ristiriidassa perustuslain kanssa. Tämä ns. ilmeisyysvaatimus rajoittaa merkittävästi etusijapykälän soveltamista, ja käytännössä sen soveltaminen onkin jäänyt harvinaiseksi.[15] Vaikka tuomioistuin voi antaa etusijan perustuslain säännökselle, tuomioistuimilla ei ole kuitenkaan negatiivista lainsäädäntövaltaa eli oikeutta kumota lakia.
Perustuslain kanssa ristiriidassa olevia asetuksia tai alemmanasteisia säädöksiä ei saa soveltaa tuomioistuimessa tai muussa viranomaisessa (107 §)[16].
11. luku – Hallinnon järjestäminen ja itsehallinto
Perustuslain yhdestoista luku sisältää säännökset valtion hallinnon järjestämisen perusteista sekä tarpeellisin osin itsehallintoyhdyskunnista. Myös säännökset virkojen kelpoisuusvaatimuksista ja nimitysperusteista sekä virkaan nimittämisestä otettaisiin tähän yhteyteen.[14]
12. luku – Maanpuolustus
Perustuslain kahdestoista luku sisältää sääntelyn puolustuslaitoksen perusteista. Kaikille kansalaisille säädetään velvollisuus osallistua isänmaan puolustukseen, mutta samalla todetaan, että oikeudesta kieltäytyä aseellisesta maanpuolustuksesta säädetään tavallisella lailla. Lisäksi tässä luvussa säädetään presidentin tehtävästä puolustusvoimien ylipäällikkönä. Eräissä muissa Euroopan maissa on perustuslaissa varsin laaja poikkeusoloja koskeva säännöstö. Suomessa ei tällaiseen laajaan poikkeussääntelyyn ole kuitenkaan perustuslain tasolla nähty tarvetta eikä perustetta. Poikkeusoloissa perusoikeuksiin tehtäviä rajoituksia koskeva pykälä on sijoitettu perustuslain toiseen lukuun.[14]
13. luku – Loppusäännökset
Perustuslain viimeinen, kolmastoista luku sisältää tarpeellisen sääntelyn perustuslain voimaantuloa sekä aikaisempien perustuslain tasoisten säädösten kumoamista varten. Perustuslain edellyttämistä siirtymä- ja voimaantulojärjestelyistä säädettiin omalla erillisellä laillaan.[14]
Katso myös
Vuoden 1919 hallitusmuoto
Vuoden 1906 valtiopäiväjärjestys
Vuoden 1869 valtiopäiväjärjestys
Sprengtportenin perustuslakiehdotus (1786)
Lähteet
Aiheesta muualla
Yle, 2018
Luokka:Perustuslait
Perustuslaki
Luokka:Seulonnan keskeiset artikkelit
| https://fi.wikipedia.org/wiki/Suomen%20perustuslaki |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
2277,
3771,
5798,
6516,
10803,
12388,
13127,
14081,
20451,
21402,
24241,
27824,
32378,
33402,
35765,
37829,
39412,
39850,
40465,
43565,
45411,
46153,
46556,
50419,
51636,
51956,
52523,
57454,
58422,
59135,
59713,
60691,
65939,
68098,
68904,
70252,
72939,
74687,
75649,
76544,
77571,
79716,
81574,
82222,
83109,
83668,
84698,
86407,
88999,
92434,
93843,
95246,
97744,
98938,
99730,
101107,
103714,
104817,
105318,
110389,
110423
],
"plaintext_end_byte": [
2276,
3770,
5659,
6515,
10802,
12387,
13126,
14080,
20395,
21295,
24190,
27823,
32377,
33401,
35557,
37828,
39411,
39659,
40464,
43564,
45410,
46152,
46431,
50418,
51635,
51848,
52522,
57453,
58421,
59134,
59712,
60584,
65938,
67968,
68903,
70251,
72938,
74518,
75648,
76543,
77570,
79715,
81573,
82221,
83108,
83667,
84697,
86406,
88998,
92433,
93842,
95245,
97743,
98937,
99729,
101106,
103713,
104700,
105293,
110340,
110421,
110740
]
} | มนุษย์พรุพีต ที่เก่าแก่ที่สุดถูกพบที่ไหน? | ประวัติศาสตร์เดนมาร์ก | thai | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
ประวัติศาสตร์เดนมาร์ก (History of Denmark) ประวัติศาสตร์ราชอาณาจักรเดนมาร์กมีจุดเริ่มต้นเมื่อย้อนกลับไป 12,000 ปีก่อน ในช่วงการสิ้นสุดยุคน้ำแข็งช่วงสุดท้าย ด้วยจากหลักฐานการตั้งถิ่นฐานที่เก่าแก่ที่สุดของมนุษย์ เรื่องราวของชาวเดนส์ได้มีการบันทึกเป็นลายลักษณ์อักษรในเอกสารครั้งแรกในช่วงปีค.ศ. 500 (พ.ศ. 1043) ซึ่งเอกสารเหล่านี้รวมทั้งงานเขียนของจอร์ดาเนสกับโปรโคไพอัส ด้วยการนับถือศาสนาคริสต์ของชาวเดนส์ราวค.ศ. 960 (พ.ศ. 1503) เป็นที่ชัดเจนว่ามีการสถาปนาระบอบกษัตริย์ในสแกนดิเนเวียที่ซึ่งปกครองในดินแดนที่เป็นประเทศเดนมาร์กในปัจจุบัน สมเด็จพระราชินีนาถมาร์เกรเธอที่ 2 แห่งเดนมาร์ก พระประมุของค์ปัจจุบันของเดนมาร์กทรงสืบราชสันตติวงศ์จากกษัตริย์ชาวไวกิงซึ่งก็คือ พระเจ้ากอร์ม เดอะ โอลด์และพระเจ้าฮารัลด์ บลูทูธ พระมหากษัตริย์พระองค์แรกๆของเดนมาร์ก ถือว่าราชาธิปไตยแห่งเดนมาร์กนั้นมีอายุเก่าแก่และยาวนานที่สุดในยุโรป
ประวัติศาสตร์เดนมาร์กได้รับอิทธิพลโดยเฉพาะอย่างยิ่งจากสภาพทางภูมิศาสตร์ที่ตั้งอยู่ระหว่างทะเลเหนือกับทะเลบอลติก ซึ่งหมายความว่าประเทศได้ตั้งอยู่ระหว่างสวีเดนกับเยอรมนี และเพราะฉะนั้นประเทศจึงอยู่ศูนย์กลางอิทธิพลเหนือทะเลบอลติกหรือที่เรียกว่า "Dominium maris baltici" (จักรวรรดิทะเลบอลติก) เดนมาร์กมีข้อพิพาทกับสวีเดนมาเป็นระยะเวลานานในเรื่องการเข้าควบคุมเหนือสเคนลันด์ (ดินแดนทางตอนใต้ของสวีเดน)ในสงครามสเคนเนียน (Scanian War) และกรณีพิพาทในการครอบครองนอร์เวย์ และมีข้อพิพาทกับสันนิบาตฮันเซียติกในการครอบครองดัชชีชเลสวิกและโฮลชไตน์
ในที่สุดเดนมาร์กได้สูญเสียดินแดนพิพาทเหล่านี้ทั้งหมดและยุติบทบาทการอ้างสิทธิหลังจากสวีเดนผนวกสเคนลันด์และรัฐชเลสวิก-โฮลชไตน์ไปเข้าร่วมกับจักรวรรดิเยอรมัน หลังจากการให้เอกราชในท้ายสุดแก่นอร์เวย์ในปีพ.ศ. 2357 (ค.ศ. 1814) เดนมาร์กได้เข้าครอบครองอาณานิคมของนอร์เวย์ตั้งแต่โบราณซึ่งได้แก่ หมู่เกาะแฟโร, กรีนแลนด์ และไอซ์แลนด์ ในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 20 ไอซ์แลนด์ได้รับเอกราช กรีนแลนด์และแฟโรกลายเป็นส่วนหนึ่งของราชอาณาจักรเดนมาร์ก และรัฐชเลสวิกเหนือได้รวมเข้ากับเดนมาร์กอีกครั้งจากผลการลงประชามติค.ศ. 1920 (พ.ศ. 2463) ในระหว่างสงครามโลกครั้งที่ 2 เดนมาร์กถูกยึดครองโดยนาซีเยอรมนีและได้รับการปลดปล่อยในปีค.ศ. 1945 (พ.ศ. 2488) หลังจากนั้นเดนมาร์กได้เข้าร่วมเป็นสมาชิกองค์การสหประชาชาติ
เดนมาร์กยุคก่อนประวัติศาสตร์
ยุคหินและยุคสำริด
โบราณวัตถุ หมวกเว็กโซ (The Veksø Helmets) ในพิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติเดนมาร์ก
วัตถุจำลองแตรทองแห่งกอลเลฮัส (Golden Horns of Gallehus) ในพิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติเดนมาร์ก
เกวียนเดย์บเยิร์ก (The Dejbjerg wagon) ในพิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติเดนมาร์ก
เรือโอ๊คนีดาม (The Nydam oak boat) ที่ปราสาทก็อตท็อป ชเลสวิก เยอรมนี
การเปลี่ยนสภาพของธารน้ำแข็งวิชเซลในยุคน้ำแข็งช่วงสุดท้าย (Weichsel glaciation) ได้ปกคลุมทั่วทั้งเดนมาร์ก ยกเว้นชายฝั่งทางตะวันตกของคาบสมุทรจัตแลนด์ ซึ่งได้สิ้นสุดเมื่อ 13,000 ปีก่อนส่งผลให้มนุษย์ได้อพยพกลับมายังดินแดนที่เคยถูกน้ำแข็งปกคลุมและตั้งถิ่นฐานอย่างถาวร ในช่วงระหว่างระยะเวลาหนึ่งพันปีแรกหลังยุคน้ำแข็งสภาพภูมิประเทศได้เปลี่ยนจากทุนดราเป็นป่า และสัตว์หลากหลายรวมถึงสัตว์ขนาดใหญ่ที่สูญพันธุ์ไปแล้วในปัจจุบันได้ปรากฏในช่วงนี้ วัฒนธรรมยุคก่อนประวัติศาสตร์ที่มีการค้นพบในช่วงยุคสมัยใหม่ของเดนมาร์กรวมทั้ง วัฒนธรรมมาเกิลโมเซียน (Maglemosian culture; 9,500 ปีก่อนคริสต์ศักราช - 6,000 ปีก่อนคริสต์ศักราช), วัฒนธรรมคองก์โมส (Kongemose culture; 6,000 ปีก่อนคริสต์ศักราช - 5,200 ปีก่อนคริสต์ศักราช), วัฒนธรรมเออร์เทโบล (Ertebølle culture; 5,300 ปีก่อนคริสต์ศักราช - 3,950 ปีก่อนคริสต์ศักราช) และ วัฒนธรรมฟุนเนลเบรเกอร์ (Funnelbeaker culture; 4,100 ปีก่อนคริสต์ศักราช - 2,800 ปีก่อนคริสต์ศักราช)
การตั้งถิ่นฐานในระยะเริ่มต้นของช่วงหลังยุคน้ำแข็งได้เรียกว่า ยุคบอเรียล (Boreal) ซึ่เป็นยุคที่จำนวนประชากรมีเพียงเล็กน้อยและตั้งถิ่นฐานกระจัดกระจายกันไปดำรงชีพด้วยการล่ากวางเรนเดียร์และสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมชนิดอื่นๆ และทำการเก็บผลไม้ในป่าตามฤดูกาล ในรอบ 8,300 ปีก่อนคริสต์ศักราช อุณหภูมิได้เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ซึ่งตอนนี้ฤดูร้อนมีอุณหภูมิประมาณ 15 องศา และภูมิประเทศได้เปลี่ยนไปเป็นป่าทึบ เป็นป่าอัสเพน, เบิร์ชและไพน์ และกวางเรนเดียร์ได้อพยพไปทางเหนือ ในขณะที่ควายอูรูสและกวางมูสได้อพยพมาถึงทางใต้ของเดนมาร์ก ด้วยอุณหภูมิที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องทำให้ต้นโอ๊ค, เอลม์และเฮเซิลกำเนิดขึ้นในเดนมาร์กในช่วงรอบ 7,000 ปีก่อนคริสต์ศักราช ในตอนนี้สัตว์พวกหมูป่า, กวางแดง และโรอีได้เริ่มมีมากมายในเดนมาร์ก[1]
จากการฝังศพจากบ้อคบัคเคนในวีทเบ็คในช่วง 6,000 ปีก่อนคริสต์ศักราช และมีศพของมนุษย์ 22 ร่าง รวมทั้งศพทารก 4 ร่างและเด็กเล็ก 1 ร่าง แปดในยี่สิบตายก่อนที่จะมีอายุครบ 20 ปี แสดงให้เห็นถึงการดำรงชีวิตที่แข็งแกร่งของพวกนักล่าในเขตหนาวเย็นทางเหนือ[2] จากการประเมินของนักวิชาการด้านการแก่งแย่งแข่งขันของสัตว์ได้ประเมินว่ามีมนุษย์ในดินแดนเดนมาร์กประมาณ 3,300 - 8,000 คนในช่วงเวลารอบ 7,000 ปีก่อนคริสต์ศักราช[3] มีการเชื่อว่าก่อนที่พวกนักล่าจะดำรงชีวิตแบบเร่ร่อน การกระทำที่กล้าหาญในสภาพแวดล้อมที่แตกต่างในเวลาที่แตกต่างกันในรอบปี ได้เปลี่ยนสภาพวิถีชีวิตเป็นแบบกึ่งตั้งถิ่นฐาน[4]
ด้วยการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิน้ำทะเล ได้เรียกว่า ยุคแอตแลนติกในเดนมาร์ก ที่ซึ่งทวีปยังคงเชื่อมติดกันในช่วง 11,000 ปีก่อนคริสต์ศักราช โดย 4,500 ปีก่อนคริสต์ศักราชได้เปลี่ยนสภาพเป็นเกาะแก่ง มนุษย์ได้เปลี่ยนมากินอาหารทะเล ซึ่งส่งผลให้การเพิ่มขึ้นของประชากรเพิ่มขึ้น
เกษตรกรรมได้มีการบุกเบิกใน 3,000 ปีก่อนคริสต์ศักราช ยุคสำริดนอร์ดิกในเดนมาร์กได้มีวัฒนธรรมการฝังศพด้วยความดีภายใต้เนินสุสานเก่าแก่ เนินหินและหินสุสานมากมายได้มีขึ้นในช่วงนี้ สามารถค้นพบเครื่องสำริดจากยุคนี้มากมายรวมทั้งสิ่งประดิษฐ์ทางศาสนาที่สวยงามและเครื่องดนตรี และมีการค้นพบหลักฐานของชนชั้นทางสังคมและการแบ่งชนชั้นทางสังคม
ในช่วงยุคก่อนยุคเหล็กโรมัน สภาพภูมิอากาศในเดนมาร์กและสแกนดิเนเวียตอนใต้ได้เย็นและชื้นขึ้น ทำให้การเกษตรกรรมถูกจำกัดและลดอัตราการอพยพของชาวพื้นเมืองทางตอนใต้ของยุโรปเข้ามาสู่เยอร์มานิค ในยุคนี้มนุษย์สามารถแยกเหล็กออกจากแร่ในพรุ หลักฐานที่แน่ชัดเกี่ยวกับวัฒนธรรมเซลติกได้เข้ามามีอิทธิพลในช่วงยุคนี้ของเดนมาร์กและยุโรปตะวันตกเฉียงเหนือ และวัฒนธรรมเหล่านี้ยังคงอยู่จากชื่อสถานที่เก่าแก่
จักรวรรดิโรมันได้หยุดการขยายอาณาเขตที่พรมแดนเดนมาร์ก อย่างไรก็ตามยังคงรักษาเส้นทางการค้าและความสัมพันธ์กับชาวเดนมาร์กหรือชาวเดนมาร์กดั้งเดิม ซึ่งเห็นได้ชัดจากหลักฐานการค้นพบเหรียญกษาปณ์ของโรมัน ได้เป็นที่รู้จักแรกๆจากการจารึกอักษรรูนที่ย้อนกลับไปราวพ.ศ. 743 (ค.ศ. 200) อักษรรูนถือเป็นอักษรศักดิ์สิทธิ์ของกลุ่มชนชาติที่ใช้ภาษากลุ่มเยอรมัน มีการนำชื่อเทพเจ้าต่างๆ มารวมเข้ากับชื่ออักษร ต่อมาได้แพร่หลายเข้าไปในสแกนดิเนเวีย มีการสลักอักษรรูนไว้ในเหรียญกษาปต์ โลงศพ หรือใช้ประดับตกแต่งสถานที่ การเรียนรู้ภาษาได้มาจากทางตอนใต้ การสูญสิ้นของที่ดินเพาะปลูกในช่วงศตวรรษสุดท้ายก่อนคริสต์ศักราชได้เพิ่มอัตราการอพยพสู่ยุโรปเหนือและเพิ่มความขัดแย้งระหว่างชนเผ่าทิวทอนิคและชาวโรมันที่ตั้งถิ่นฐานในกอล ซึ่งก็คือดินแดนทางยุโรปตะวันตก ซึ่งปัจจุบันเทียบได้ประมาณบริเวณประเทศฝรั่งเศสและเบลเยี่ยม และอาจรวมไปถึงหุบเขาโพ ในสวิตเซอร์แลนด์ตะวันตก บางส่วนของเนเธอร์แลนด์และเยอรมนีทางฝั่งตะวันตกของแม่น้ำไรน์ สิ่งประดิษฐ์ของโรมันในช่วงคริสตวรรษที่ 1 สามารถค้นพบได้มากมาย ได้แสดงให้เห็นถึงว่าบางส่วนของนักรบชนชั้นสูงได้สวามิภักดิ์ต่อกองทัพโรมัน[5]
บางครั้งในช่วงเวลานี้ได้มีการฆ่ากันและโยนศพลงไปในพรุ และมักจะมีการค้นพบมนุษย์พรุพีตที่มีสภาพร่างกายที่สมบูรณ์ ซึ่งเป็นหลักฐานสำคัญที่ชี้ให้เห็นถึงสภาพสังคมเดนมาร์กในสมัยนั้น มนุษย์พรุพีต (Bog body หรือ bog people) คือร่างของมนุษย์ที่ได้รับการรักษาไว้ให้อยู่ในสภาพที่ดีโดยธรรมชาติที่พบในพรุพีตทางตอนเหนือของยุโรปและเกาะบริติช ร่างของมนุษย์ที่ตายในพรุพีตไม่เหมือนกับร่างของมนุษย์โบราณอื่นๆ ตรงที่ร่างที่ตายในพรุพีตจะยังคงมีหนังและอวัยวะภายในอยู่ เพราะได้รับการรักษาไว้โดยสภาพแวดล้อมที่มีคุณสมบัติพิเศษ สภาพแวดล้อมดังกล่าวก็รวมทั้งน้ำที่เป็นค่อนข้างเป็นกรด, อุณหภูมิที่ต่ำ และบรรยากาศที่ขาดออกซิเจน ปัจจัยดังกล่าวนี้ทำให้ผิวของผู้เสียชีวิตออกเป็นสีน้ำตาลแดงจัด แม้ว่าหนังจะอยู่ในสภาพดีแต่กระดูกจะไม่มีเหลืออยู่ เพราะกรดจากพีตทำการละลายแคลเซียมฟอสเฟตในกระดูก
ยุคเหล็กเยอร์มานิค
นักประวัติศาสตร์ได้บรรยายถึงวัสดุวัฒนธรรมในยุโรปเหนือระหว่างช่วงเพิ่มมวลการอพยพในคริสต์ศตวรรษที่ 5 และคริสต์ศตวรรษที่ 7 ว่า ยุคเหล็กเยอร์มานิค ในยุคนี้ยังมีสิ่งที่มีชื่อเสียงจากยุคก่อนคือ "มนุษย์พรุพีต" และได้มีการค้นพบสองร่างในเดนมาร์กที่มีสภาพสมบูรณ์มากคือ มนุษย์โทลลุนด์และสตรีฮัลเดรอโมส
ยุคกลาง
แหล่งกำเนิดงานเขียนช่วงแรกๆ
ในคำอธิบายของนักเขียนเกี่ยวกับสคันด์ซา (จากงานเขียนในคริสต์ศตวรรษที่ 6 เรื่องเกติกา) ของนักเขียนสมัยก่อนชื่อ จอร์ดาเนส ได้กล่าวว่า ชาวเดนมาร์กหรือ<b data-parsoid='{"dsr":[9890,9900,3,3]}'>เดนิ (Dani) เหมือนกับ ซูติดิ (Suetidi) (ชาวสวีดส์ (ชนเผ่าเยอร์มานิค) Swedes) และทำการขับไล่ชาวเฮรูลิและยึดครองดินแดนของพวกเขา[6]
บทกวีในภาษาอังกฤษเก่าเรื่องวิทซิธและเบวูล์ฟ วิทซิธเป็นบทกลอนที่ชาวแองโกลแซ็กซอนมักขับร้องและเบวูล์ฟ เป็นบทกวีมหากาพย์เกี่ยวกับวีรบุรุษยุคอังกฤษโบราณแต่งโดยผู้ประพันธ์หลายคนที่ไม่ทราบชื่อ งานวรรณกรรมภาษาแองโกลแซกซอนชิ้นนี้คาดว่าแต่งขึ้นในระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 8[7] ถึง 11 โดยมีต้นฉบับที่หลงเหลือมาถึงปัจจุบัน คาดว่าเขียนขึ้นในราวปี ค.ศ. 1010 (พ.ศ. 1553)[8] มีความยาวทั้งสิ้น 3183 บรรทัด ซึ่งถือเป็นบทกวีที่มีความยาวมาก ได้รับยกย่องเป็นวรรณกรรมมหากาพย์แห่งประเทศอังกฤษ[9] ตลอดจนงานเขียนจากนักประพันธ์ชาวสแกนดิเนเวียนหลังๆ ที่มีชื่อเสียงคือ แซ็กโซ แกรมมาติคัส (ราวค.ศ. 1200; พ.ศ. 1743) นักประวัติศาสตร์ในรัชสมัยของสมเด็จพระเจ้าวัลเดมาร์ที่ 1 มหาราชแห่งเดนมาร์กดังที่จะกล่าวในบทต่อไป ได้นำความรู้ในการอ้างอิงมาสู่ชาวเดนมาร์ก
ยุคสมัยแห่งไวกิง
ด้วยการเริ่มต้นของยุคไวกิ้งในคริสต์ศวรรษที่ 9 จบยุคสมัยก่อนประวัติศาสตร์ของเดนมาร์ก ชาวเดนมาร์กเกือบทั้งหมดกลายเป็นที่รู้จักในนาม "ไวกิง" (Viking) ในช่วงระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 8 ถึง 11 นักสำรวจชาวไวกิงได้ค้นพบและตั้งถิ่นฐานครั้งแรกในไอซ์แลนด์ในคริสต์ศตวรรษที่ 9 โดยเดินทางจากหมู่เกาะแฟโร จากที่นั่น กรีนแลนด์และไวน์แลนด์(ปัจจุบันเป็นบริเวณของเกาะนิวฟันด์แลนด์)ก็ได้มีการตั้งถิ่นฐานด้วย พวกเขามีทักษะสูงในการสร้างเรือและการสำรวจทางทะเล พวกเขาได้ทำการเข้าปล้นและยึดครองบางส่วนของฝรั่งเศสและหมู่เกาะอังกฤษ
พวกเขายังมีความสามารถในการค้าขายตามแนวชายฝั่งและแม่น้ำในยุโรป เปิดเส้นทางการค้าจากกรีนแลนด์ทางตอนเหนือถึงคอนสแตนติโนเปิลทางใต้โดยผ่านทางแม่น้ำในรัสเซียและยูเครน โดยเฉพาะตามแม่น้ำนีเปอร์และเคียฟ ที่ซึ่งตอไปจะเป็นเมืองหลวงของจักรวรรดิเคียฟรุส ไวกิงเดนมาร์กมักจะเข้าไปมีอิทธิพลในบริเตน, ไอร์แลนด์, ฝรั่งเศส, สเปน, โปรตุเกสและอิตาลี ที่ซึ่งพวกเขาได้เข้าปล้น,ยึดครอง และตั้งถิ่นฐาน (การตั้งถิ่นฐานครั้งแรกรวมถึงดินแดนในบริเวณเดนลอว์,ไอร์แลนด์และนอร์ม็องดี) บริเวณเดนลอว์ได้กลายเป็นของไวกิงเมื่อพระเจ้าอัลเฟรดมหาราชแห่งราชอาณาจักรเวสเซกซ์ทรงถูกบีบบังคับให้มอบครึ่งหนึ่งของราชอาณาจักรแก่ไวกิง ที่ซึ่งตั้งถิ่นฐานอยู่บริเวณนั้นในขณะนั้นและร่วมการค้าขายแบบสันติแต่การโจมตีก็ยังคงดำเนินต่อและกษัตริย์อังกฤษจะต้องทรงมอบราชบรรณาการ (เดนเกลด์)
ในช่วงต้นของคริสต์ศตวรรษที่ 9 ชาร์เลอมาญแห่งจักรวรรดิคริสต์ได้ขยายอาณาเขตมายังชายแดนตอนใต้ของชาวเดนส์และจากแหล่งข้อมูลของชาวแฟรงก์(อย่างเช่น รายงานของนักบวชน็อทเกอร์ ผู้ติดอ่าง)ได้รวบรวมหลักฐานทางประวัติศาสตร์ของชาวเดนส์ มีการบันทึกเกี่ยวกับพระเจ้ากุดเฟรดแห่งเดนมาร์ก ผุ้ซึ่งปัจจุบันปรากฏในโฮลชไตน์กับกองทัพเรือในปีค.ศ. 804 (พ.ศ. 1347) สถานที่ซึ่งทรงเปิดความสัมพันธ์ทางการทูตกับชาวแฟรงก์ ในปีค.ศ. 808 (พ.ศ. 1351) พระเจ้ากุดเฟรดทรงโจมตีชาวโอโบไทรต์และเข้ายึดครองเมืองรีริค ที่ซึ่งประชากรถูกขับไล่ออกไปและพาไปที่เฮเดบี ในปีค.ศ. 809 (พ.ศ. 1352) พระเจ้ากุดเฟรดกับนักการทูตของชาร์เลอมาญได้ล้มเหลวในการเจรจาสงบศึก ถึงอย่างไรก็ตามพระขนิษฐาของพระเจ้ากุดเฟรดได้ทรงกลายเป็นพระสนมในจักรพรรดิชาร์เลอมาญ และในปีต่อมาพระเจ้ากุดเฟรดทรงเข้าโจมตีชาวฟรีเซียนด้วยเรือ 200 ลำ
พวกไวกิงได้เข้าโจมตีแนวยาวตลอดชายฝั่งฝรั่งเศสและเนเธอร์แลนด์ได้ขยายขอบเขตขึ้นมาก เมืองปารีสถูกล้อมรอบและลอยรีวัลเลย์ถูกทำลายในระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 10 กลุ่มหนึ่งของชาวเดนส์ได้รับสิทธิในการปกครองและตั้งถิ่นฐานทางภาคตะวันตกเฉียงเหนือของฝรั่งเศส โดยรอลโลได้รับพระบรมราชานุญาตจากพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 3 ผู้เป็นตัวอย่างที่ดีแห่งฝรั่งเศสให้ปกครองดินแดนตามสนธิสัญญาแซงต์ แคลร์-ซูร์-อิบเตในปีค.ศ. 911 (พ.ศ. 1454) เพื่อเป็นการปกป้องราชอาณาจักรจากการรุกราน เป็นผลให้กำเนิดดินแดนที่เรียกว่า "นอร์ม็องดี" รอลโลจึงกลายเป็นดยุคแห่งนอร์ม็องดี และเชื้อสายของรอลโลได้ทำการบุกอังกฤษในปีค.ศ. 1066 (พ.ศ. 1609) โดยวิลเลียม ดยุคแห่งนอร์ม็องดีได้รับชัยชนะต่อกองทัพแองโกล-แซ็กซอนที่นำโดยพระเจ้าฮาโรลด์ กอดวินสัน สงครามครั้งนี้รู้จักกันในนามว่า “ชัยชนะของชาวนอร์มันต่ออังกฤษ” (Norman Conquest) [10] และทรงเป็นเชื้อสายจากไวกิงและพระประมุขของอังกฤษปัจจุบันก็สืบเชื้อสายมาจากชาวไวกิงหรือนอร์มัน
นอกจากนี้ชาวเดนส์และนอร์วีเจียนได้อพยพย้ายถิ่นฐานไปยังตะวันตกที่มหาสมุทรแอตแลนติก ตั้งถิ่นฐานบนไอซ์แลนด์, กรีนแลนด์และหมุ่เกาะเช็ทแลนด์ โดยรวมชาวไวกิงทำการสำรวจทวีปอเมริกาเหนือโดยรอบหนึ่งพันคนแต่ไม่ใช่ผลของการตั้งถิ่นฐานและพวกเขาได้ถูกขับไล่โดยชาวพื้นเมือง ไวกิงพวกอื่นโจมตีเยอรมนีและทะเลเมดิเตอร์เรเนียนได้ยึดเพียงช่วงสั้นๆ ไม่มีผลอะไรมากมายนัก
ส่วนเก่าแก่ของงานแนวป้องกันเดนเวอร์เกใกล้เฮเดบีอย่างน้อยตั้งแต่ฤดูร้อนค.ศ. 755 (พ.ศ. 1298) และได้รับการขยายด้วยกองกำลังที่ใหญ่กว่าในคริสต์ศตวรรษที่ 10 ขนาดและจำนวนทหารต้องการเกณฑ์บุรุษที่แข็งแกร่งในแต่ละท้องที่ ที่ซึ่งสามารถต้านทางอำนาจของกษัตริย์แห่งชาวแฟรงก์ ในค.ศ. 815 (พ.ศ. 1358) จักรพรรดิหลุยส์ผู้ศรัทธาทรงส่งกองทัพมาโจมตีคาบสมุทรจัตแลนด์อย่างชัดเจนหลังจากชาวไวกิงสนับสนุนศัตรูในราชบัลลังก์ของพระองค์ ซึ่งในบางครั้งคือพระเจ้าฮารัลด์ คล้ากแห่งเดนมาร์ก แต่ทรงถูกเรียกกลับโดยพระโอรสของพระเจ้ากุดเฟรด ผู้ซึ่งเป็นพระโอรสที่ไม่มีการกล่าวชื่อของพระเจ้ากุดเฟรด ในเวลาเดียวกันนักบุญอันส์การ์ได้เดินทางสู่เฮเดบีและถือเป็นจุดเริ่มต้นของศาสนาคริสต์ในสแกนดิเนเวียนิกายโรมันคาทอลิก และยุคไวกิ้งได้สิ้นสุดในรัชสมัยของพระเจ้าคนุตที่ 4 แห่งเดนมาร์กดังจะกล่าวถัดไป
พระเจ้ากอร์ม เดอะ โอลด์ พระมหากษัตริย์พระองค์แรกแห่งเดนมาร์ก (ค.ศ. 936 - ค.ศ. 958)
พระเจ้ากอร์ม เดอะ โอลด์ เป็นพระราชโอรสในพระเจ้าฮาร์ทาคานูทแห่งเดนมาร์กซึ่งทรงเป็นกษัตริย์กึ่งตำนานพระองค์สุดท้าย และพระเจ้ากอร์มทรงได้รับการบันทึกให้เป็นพระมหากษัตริย์พระองค์แรกแห่งเดนมาร์กอันเนื่องมาจากทรงรวมประเทศเป็นปึกแผ่น ตามตำนานโบราณเฮล์มสริงก์ลา (Heimskringla) ได้บันทึกว่า พระเจ้ากอร์มทรงยึดส่วนน้อยของราชอาณาจักรต่างๆและรวมเป็นหนึ่งเดียว พระองค์ทรงเป็นที่จดจำครั้งแรกโดยทรงเชิญบิชอปอุนนิแห่งฮัมบูร์กและเบรเมินเข้ามาในอาณาจักรในปีค.ศ. 936 (พ.ศ. 1479)[11] และเขาได้สานต่องานของนักบุญอันส์การ์ในการเผยแพร่คริสต์ศาสนา ตามที่กองหินเจลลิงในเจลลิงซึ่งเป็นหมู่บ้านในเดนมาร์กปัจจุบัน พระเจ้ากอร์มทรงประกาศ ณ ที่แห่งนั้นว่า "ชัยชนะต่อเดนมาร์กทั้งมวล" แต่ก็เป็นที่เลื่องลือว่าทรงปกครองคาบสมุทรจัตแลนด์ขณะทรงประทับที่เจลลิง[11]
พระเจ้ากอร์มทรงอภิเษกสมรสกับไธรา เดนเนบอด สตรีซึ่งเข้ามามีอิทธิพลมากในรัชสมัยนี้ด้วยความรอบคอบ และทรงอิทธิพลในราชสำนักเหนือพระสวามี ทั้งๆที่ภูมิหลังของพระนางยังไม่เป็นที่แน่ชัด พระนางอาจเป็นธิดาในหัวหน้าเผ่าแถบคาบสมุทรจัตแลนด์ทางใต้ บางข้อมูลกล่าวว่าทรงเป็นธิดาในพระเจ้าฮารัลด์ คลากหรือเป็นพระธิดาในพระเจ้าเอเธลเรดแห่งเวสเซ็กส์ ในตำนานกล่าวว่าทรงนำกองทัพเข้าโจมตีเยอรมนีด้วยตัวพระนางเอง พระนางทรงมีส่วนในการสร้างแนวป้องกันเดนเวอร์เกบริเวณชายแดนทางใต้ระหว่างเดนมาร์กกับศัตรูคือพวกแซ็กซอน ซึ่งปัจจุบันเป็นหลักฐานทางโบราณคดีที่เก่าแก่มาก
พระเจ้ากอร์มเสด็จสวรรคตในค.ศ. 958 (พ.ศ. 1501) สิริพระชนมายุราว 50 พรรษา พระโอรสได้ครองราชย์สืบต่อ
พระเจ้าฮารัลด์ บลูทูธกับการเปลี่ยนมานับถือศาสนาคริสต์ (ค.ศ. 958 - ค.ศ. 986)
พระเจ้าฮารัลด์ที่ 1 แห่งเดนมาร์ก หรือ พระเจ้าฮารัลด์ บลูทูธ กอร์มสัน เป็นพระราชโอรสในพระเจ้ากอร์ม เดอะ โอลด์กับพระนางไธรา เดนเนบอด ทรงครองราชย์สืบราชบัลลังก์เดนมาร์กหลังจากการเสด็จสวรรคตของพระราชบิดาในปีค.ศ. 958 (พ.ศ. 1501)
ชาวเดนส์ได้รวมชาติและนับถือศานาคริสต์อย่างเป็นทางการในปีค.ศ. 965 (พ.ศ. 1508) โดยพระบรมราชโองการของพระเจ้าฮารัลด์ บลูทูธ เรื่องราวได้ถูกบันทึกในกองหินเจลลิง[12] ขอบเขตของราชอาณาจักรของพระเจ้าฮารัลด์ในขณะนั้นยังไม่ปรากฏหลักฐานแน่ชัด แม้จะสมเหตุสมผลจากการยึดเอาแนวป้องกันเดนเวอร์เกที่สร้างในรัชกาลก่อนมาเป็นหลัก ซึ่งรวมทั้งเมืองไวกิงเฮเดบี, ตลอดคาบสมุทรจัตแลนด์, หมู่เกาะเดนมาร์กและทางภาคใต้ที่ปัจจุบันเป็นอาณาเขตของสวีเดนคือแคว้นสคาเนียและบางทีครอบครองส่วนของฮัลลันด์และเบรกิงก์ นอกจากนี้ กองหินเจลลิงยืนยันได้ว่า พระเจ้าฮารัลด์ทรงมี"ชัยชนะ"เหนือนอร์เวย์[13]
ประวัติศาสตร์ศาสนาคริสต์ในเดนมาร์กนั้นได้ทับซ้อนกับยุคสมัยของไวกิง และมีอาณาจักรน้อยใหญ่ในบริเวณเดนมาร์กมานานหลายปี พระเจ้าฮารัลด์ บลูทูธทรงขยายอาณาเขตจากคาบสมุทรจัตแลนด์ไปยังสแคน ในรอบช่วงเวลาเดียวกัน พระองค์ทรงรับมิชชันนารีชาวเยอรมันเข้ามา ผู้ซึ่งตามที่บันทึกในตำนาน[14] ได้รอดชีวิตจากการพิจารณาคดีโดยการทรมานที่ซึ่งทำให้สามารถโน้มน้าวพระทัยพระเจ้าฮารัลด์ให้เปลี่ยนมานับถือศานาคริสต์ ในความเป็นจริงแล้วพระองค์ทรงรบแพ้กองทัพของจักรพรรดิออทโทที่ 1 แห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ ทำให้ทรงยอมเข้ารีตเป็นคริสเตียน
ศาสนาใหม่ที่ซึ่งได้เข้ามาแทนที่เทพปกรณัมนอร์สศาสนาในสมัยโบราณได้สร้างประโยชน์มากมายแก่กษัตริย์ การนับถือศานาคริสต์ได้นำมาซึ่งการสนับสนุนจากจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งสามารถทำให้พระมหากษัตริย์มีพระราชอำนาจในการกำจัดศัตรูของพระองค์ผู้ซึ่งยังคงยึดมั่นในเทพปกรณัมนอร์สอยู่ ในช่วงต้นนั้นไม่มีหลักฐานว่าคริสตจักรเดนมาร์กได้จัดระเบียบการต่างๆอย่างมีประสิทธิภาพที่ซึ่งพระเจ้าฮารัลด์สามารถใช้ศาสนจักรนี้เพื่อสร้างพระราชอำนาจควบคุมราชอาณาจักรของพระองค์แต่อาจมีส่วนพัฒนารากฐานการรวมอำนาจเข้าสู่ศูนย์กลางทางการเมืองและคตินิยมทางศาสนาระหว่างอภิชนชั้นในสังคมที่ซึ่งทรงรักษาและยกระดับพระราชอำนาจของระบอบกษัตริย์ให้สูงยิ่งขึ้น
พระเจ้าฮารัลด์ บลูทูธทรงอภิเษกสมรสครั้งแรกกับเจ้าหญิงกิริธ โอลาฟสดอทเทียร์แห่งสวีเดน มีรัชทายาท 4 พระองค์ หลังจากพระนางกิริธ โอลาฟสดอทเทียร์สิ้นพระชนม์ในปีค.ศ. 970 (พ.ศ. 1513) พระองค์ได้อภิเษกสมรสครั้งที่สองกับเจ้าหญิงทอรา มิสทิวอจแห่งโอโบไทรต์ ไม่มีรัชทายาทด้วยกัน
พระเจ้าฮารัลด์ บลูทูธเสด็จสวรรคตในปีค.ศ. 986 (พ.ศ. 1529) สิริพระชนมายุราว 50 พรรษา พระโอรสได้ครองราชย์สืบต่อ
รัชสมัยพระเจ้าสเวน ฟอร์กเบียร์ด (ค.ศ. 986 - ค.ศ. 1014)
พระเจ้าสเวนที่ 1 แห่งเดนมาร์ก หรือ พระเจ้าสเวน ฟอร์กเบียร์ด เป็นพระราชโอรสในพระเจ้าฮารัลด์ บลูทูธกับเจ้าหญิงกิริธ โอลาฟสดอทเทียร์แห่งสวีเดน พระมเหสีองค์แรก เสด็จพระราชสมภพราว ค.ศ. 960 (พ.ศ. 1503) ทรงอภิเษกเสกสมรสกับเจ้าหญิงกันฮิลด์แห่งเว็นเด็นและต่อมาอาจจะเป็นพระนางซิกริดผู้ทรนง (เรื่องของพระมเหสีของพระองค์ยังเป็นที่ถกเถียงจนทุกวันนี้) และทรงราชย์บัลลังก์เดนมาร์กระหว่างค.ศ. 986 (พ.ศ. 1529) ถึง 3 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1014 (พ.ศ. 1557) ในปี ค.ศ. 1000 (พ.ศ. 1543) พระองค์ทรงละทิ้งคริสต์ศาสนา โดยทรงกล่าวหาว่าการเข้ารีตเป็นคริสต์ของพระบิดาถือเป็นพฤติกรรมเบี่ยงเบน
พระเจ้าสเวน ฟอร์กเบียร์ดทรงเป็นพันธมิตรกับทรอนด์จาร์ล อีริคแห่งเลด ในการทำสงครามกับพระเจ้าโอลาฟที่ 1 แห่งนอร์เวย์ในยุทธการสวอลเดอร์ส่งผลให้พระเจ้าโอลาฟที่ 1 แห่งนอร์เวย์เสด็จสวรรคตในสนามรบ ซึ่งทำให้ได้ครองราชอาณาจักรนอร์เวย์เกือบทั้งหมดและทรงสถาปนาพระองค์เองเป็นพระมหากษัตริย์แห่งนอร์เวย์ จากเหตุการณ์การสังหารหมู่วันเซนต์บริซ (St. Brice's Day massacre) ซึ่งเป็นการสังหารหมู่ชาวเดนส์ในราชอาณาจักรอังกฤษในวันที่ 13 พฤศจิกายน ค.ศ. 1002 (พ.ศ. 1545) โดยพระราชโองการของพระเจ้าแอเธลเรดที่ 2 แห่งอังกฤษ นักประวัติศาสตร์เชื่อว่า เหตุการณ์ในวันนั้นเป็นการสูญเสียชีวิตครั้งใหญ่ของชาวเดนส์ ในจำนวนผู้ถูกสังหารเชื่อว่ารวมทั้ง เจ้าหญิงกุนฮิลด์แห่งเดนมาร์ก พระขนิษฐาในพระเจ้าสเวน ฟอร์กเบียร์ดกับพาลลิก โทเกเซน พระสวามีของเจ้าหญิงก็ถูกสังหารในเหตุการณ์ครั้งนี้ด้วย[15] เมื่อพระเจ้าสเวนทราบทรงพิโรธยิ่งที่พระขนิษฐาสิ้นพระชนม์[16]ทรงระดมทัพเพื่อพิชิตอังกฤษให้ได้
ตามบันทึกของไซมอน ไคนส์ พระองค์ทรงเข้ายึดครองเวสเซ็กส์และแองเกลียตะวันออกในปีค.ศ. 1003 (พ.ศ. 1546) - ค.ศ. 1004 (พ.ศ. 1547) และในปีค.ศ. 1004 (พ.ศ. 1547) อังกฤษได้ยอมจำนนต่อเดนมาร์กอย่างเด็ดขาด และพระเจ้าสเวนทรงเป็นปฐมกษัตริย์ชาวเดนส์พระองค์แรกของอังกฤษ แต่หลังจากการสวรรคตของพระเจ้าสเวนและจากการขาดแคลนเสบียงทำให้กองทัพเดนมาร์กต้องยกทัพกลับในค.ศ. 1005 (พ.ศ. 1548)[17] ในเดือนสุดท้ายก่อนที่จะเสด็จสวรรคตทรงสถาปนาพระองค์เองเป็นพระมหากษัตริย์แห่งจักรวรรดิทะเลเหนือ
พระเจ้าสเวน ฟอร์กเบียร์ดเสด็จสวรรคตในปีค.ศ. 1014 (พ.ศ. 1557) สิริพระชนมายุราว 54 พรรษา
รัชสมัยพระเจ้าคนุตมหาราช (ค.ศ. 1018 - ค.ศ. 1035)
พระเจ้าคนุตมหาราช เป็นพระราชโอรสในพระเจ้าสเวน ฟอร์กเบียร์ดกับพระนางซิกริดผู้ทรนง เสด็จพระราชสมภพราวค.ศ. 985 (พ.ศ. 1528) - ค.ศ. 995 (พ.ศ. 1538) ทรงเสกสมรสกับพระนางเอลกิฟูแห่งนอร์ทแธมตัน และต่อมา พระนางเอ็มมาแห่งอังกฤษ
ขณะทรงดำรงพระอิศริยยศเป็นเจ้าชายแห่งเดนมาร์ก พระองค์ได้รับชัยชนะในอังกฤษจากยุทธการแอชชิงดัน ทรงชนะกองทัพของพระเจ้าเอ็ดมันด์ที่ 2 แห่งอังกฤษ หรือ พระเจ้าเอ็ดมันด์ ไอรอนไซด์ หลังจากนั้นพระมหากษัตริย์สองพระองค์ก็ทรงเจรจาต่อรองสงบศึกซึ่งระบุให้พระเจ้าเอ็ดมันด์ได้เอสเซ็กซ์ และพระเจ้าคานูทได้ดินแดนส่วนที่เหนือจากแม่น้ำเทมส์ นอกจากนั้นก็ยังทรงตกลงกันว่าถ้าฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเสียชีวิตดินแดนของผู้ที่เสียชีวิตก็จะตกไปเป็นของผู้ที่ยังมีชีวิตอยู่ พระเจ้าเอ็ดมันด์เสด็จสวรรคตเมื่อวันที่ 30 พฤศจิกายน ค.ศ. 1016 (พ.ศ. 1559) ที่อ็อกฟอร์ดหรือลอนดอน ดินแดนของพระองค์จึงตกไปเป็นของเจ้าชายคานูท และเจ้าชายคนุตทรงปราบดาภิเษกเป็นพระมหากษัตริย์แห่งอังกฤษในปีค.ศ. 1016 (พ.ศ. 1559) ถือเป็นการยึดครองอังกฤษอย่างสมบูรณ์ ในปีค.ศ. 1018 (พ.ศ. 1561) ทรงสืบราชบัลลังก์เดนมาร์กจากสมเด็จพระเจ้าฮารัลด์ที่ 2 แห่งเดนมาร์ก พระเชษฐาซึ่งเสด็จสวรรคต ทำให้ทรงราชบัลลังก์ทั้งเดนมาร์กและอังกฤษร่วมกัน พระเจ้าคนุตทรงใช้พระราชอำนาจร่วมโดยรวมชาวเดนส์และอังกฤษเข้าด้วยกันทั้งด้านเศรษฐกิจและขนบธรรมเนียมประเพณีมากกว่าการปกครองอย่างกดขี่
ในปีค.ศ. 1016 (พ.ศ. 1559) พระเจ้าโอลาฟ ฮารัลด์สันแห่งนอร์เวย์ทรงได้รับชัยชนะจากกองทัพเดนส์ในนอร์เวย์ และต่อมาทรงร่วมมือกับพระเจ้าอนุนด์ จาค็อบแห่งสวีเดนโดยทรงอาศัยช่วงที่พระเจ้าคนุตมหาราชทรงจัดการความยุ่งยากในอังกฤษ ทั้งสองพระอค์ทรงวางแผนเริ่มโจมตีเดนมาร์กในปีค.ศ. 1026 (พ.ศ. 1569) ในยุทธการเฮลเกีย โดยกองทัพเรือสวีเดนและนอร์เวย์ได้รับกับดองทัพเรือของพระเจ้าคนุตซึ่งบัญชาการโดยอูล์ฟ จาร์ล[18] ขุนนางซึ่งเป็นพระสวามีในเจ้าหญิงแอสตริด สเวนสเด็ทเทอร์แห่งเดนมาร์ก พระขนิษฐาในพระเจ้าคนุต ในที่สุดสงครามจบลงโดยกองทัพเดนมาร์ก-อังกฤษเป็นฝ่ายชนะ ส่งผลให้พระเจ้าคนุตมหาราชทรงมีอิทธิพลสูงสุดในสแกนดิเนเวียโดยในปีค.ศ. 1027 (พ.ศ. 1570) พระเจ้าคนุตมหาราชทรงสถาปนาพระองค์เองเป็น พระมหากษัตริย์แห่งอังกฤษและเดนมาร์กทั้งมวลและปวงชนชาวนอร์วีเจียนและบางส่วนของปวงชนชาวสวีดิช
หลังจากสิ้นสุดทศวรรษแห่งความขัดแย้งระหว่างศัตรูของพระองค์ในสแกนดิเนเวีย พระเจ้าคนุตทรงอ้างสิทธิในราชบัลลังก์แห่งนอร์เวย์ที่ทรอนด์เฮมในปีค.ศ. 1028 (พ.ศ. 1571) เมืองซิกกูนาของสวีเดนได้ถูกยึดครองโดยพระเจ้าคนุต[19] พระองค์ทรงมีเหรียญตราที่มีการบันทึกถึงพระองค์ในฐานะพระมหากษัตริย์ในดินแดนนั้นแต่ไม่มีการบันทึกเกี่ยวกับการเข้ายึดครองของพระองค์
ราชาธิปไตยแห่งอังกฤษมีการเชื่อมโยงทางทะเลโดยการกำหนดของชาวเดนส์ซึ่งเชื่อมระหว่างเกาะบริเตนใหญ่และเกาะไอร์แลนด์ ที่ซึ่งพระเจ้าคนุตก็มีพระราชดำริเช่นเดียวกับพระราชบิดาในให้ความสนใจอย่างยิ่งและการขยายอิทธิพลเหนือบริเวณที่เรียกว่า แกล-กาเอดิล[20]
พระเจ้าคนุตทรงมีความสัมพันธ์อันดีกับจักรพรรดิเฮนรีที่ 2 แห่งโรมันอันศักดิ์สิทธิ์, จักรพรรดิคอนราดที่ 2 แห่งโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ เจ้าผู้ครองนครของชนเจอร์มานิค และทรงมีความสัมพันธ์โดยตรงกับพระสันตะปาปา
พระเจ้าคนุตมหาราชเสด็จสวรรคตในปีค.ศ. 1035 (พ.ศ. 1578) สิริพระชนมายุราว 40 พรรษา พระราชโอรสได้ครองราชย์ต่อ การเสด็จสวรรคตของพระองค์ทำให้ในรัชสมัยต่อมาสูญเสียราชอาณาจักรอังกฤษและการรุกรานของนอร์เวย์ทำให้ราชวงศ์กอร์มสิ้นสุดด้วย เป็นการแบ่งแยกอาณาจักรระหว่างเดนมาร์กกับอังกฤษอย่างชัดเจนและจะไม่มีวันรวมกันได้อีก
รัชสมัยพระเจ้าฮาร์ธาคนุต (ค.ศ. 1035 - ค.ศ. 1042)
พระเจ้าฮาร์ธาคนุต หรือ สมเด็จพระเจ้าคานูทที่ 3 แห่งเดนมาร์ก เสด็จพระราชสมภพราว ค.ศ. 1018 (พ.ศ. 1561) เป็นพระราชโอรสของสมเด็จพระเจ้าคานูทมหาราช และ เอ็มมาแห่งนอร์ม็องดี สมเด็จพระราชินีแห่งอังกฤษ และทรงราชบัลลังก์เดนมาร์กระหว่างปี ค.ศ. 1035 (พ.ศ. 1578) ถึงปี ค.ศ. 1042 (พ.ศ. 1585) และราชบัลลังก์อังกฤษระหว่างวันที่ 17 มีนาคม ค.ศ. 1040 (พ.ศ. 1583) หลังจากที่พระราชบิดาพระเจ้าคานูทมหาราชเสด็จสวรรคต จนกระทั่งเสด็จสวรรคตเมื่อวันที่ 8 มิถุนายน ค.ศ. 1042 (พ.ศ. 1585)
พระเจ้าฮาร์ธาคานูทได้รับราชบัลลังก์เดนมาร์กเมื่อปี ค.ศ. 1035 (พ.ศ. 1578) หลังจากที่พระราชบิดาพระเจ้าคานูทมหาราชเสด็จสวรรคต แต่การรุกรานของพระเจ้าแม็กนัสที่ 1 แห่งนอร์เวย์ทำให้ไม่ทรงสามารถมารับราชบัลลังก์อังกฤษได้ ทางอังกฤษจึงตกลงยกพระราชบัลลังก์ให้ฮาโรลด์ แฮร์ฟุตพระเชษฐาต่างพระมารดาผู้เป็นพระโอรสนอกสมรสของพระเจ้าคานูทมหาราชเป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ชั่วคราว แต่พระเจ้าฮาโรลด์ แฮร์ฟุตทรงยึดราชบัลลังก์เป็นของพระองค์เองในปี ค.ศ. 1037 (พ.ศ. 1580) พระเจ้าฮาร์ธาคานูท “ถูกทิ้งเพราะไปอยู่เสียใกลในเดนมาร์ก”[21] — และเอ็มมาแห่งนอร์ม็องดีพระราชมารดาของพระเจ้าฮาร์ธาคานูทผู้ที่ประทับอยู่ที่วินเชสเตอร์กับกองทหารของฮาร์ธาคานูทก็ทรงถูกบังคับให้หนีไปบรูจส์ (Bruges) ในฟลานเดอร์ส พระเจ้าฮาร์ธาคานูททรงสงบศึกกับทางสแกนดิเนเวียด้วยสนธิสัญญาที่ทรงทำกับพระเจ้าแม็กนัสราวปี ค.ศ. 1038 (พ.ศ. 1581) หรือ ค.ศ. 1039 (พ.ศ. 1582) โดยตกลงกันว่าถ้าคนหนี่งคนใดสวรรคตดินแดนของผู้ที่สวรรคตก่อนไปก็จะตกไปเป็นของผู้ที่มีชีวิตอยู่ หลังจากนั้นพระเจ้าฮาร์ธาคานูทก็เตรียมการรุกรานอังกฤษเพื่อที่จะไปปลดพระเจ้าฮาโรลด์ แฮร์ฟุตจากราชบัลลังก์ แต่พระเจ้าฮาโรลด์ แฮร์ฟุตเสด็จสวรรคตเสียก่อนเมื่อวันที่ 17 มีนาคม ค.ศ. 1040 (พ.ศ. 1583) พระเจ้าฮาร์ธาคานูทจึงได้รับการอัญเชิญจากอังกฤษ ทรงขึ้นฝั่งอังกฤษที่แซนด์วิชในเค้นท์ เมื่อวันที่ 17 มิถุนายน ค.ศ. 1040 (พ.ศ. 1583) [21] พร้อมกับเรือรบ 62 ลำ เมื่อเสด็จมาถึงก็มีพระราชโองการให้ขุดร่างของพระเจ้าฮาโรลด์ แฮร์ฟุตขึ้นมาแล้วเอาไปโยนทิ้ง พระเจ้าฮาร์ธาคานูทเป็นพระมหากษัตริย์ที่โหดร้ายและไม่เป็นที่นิยม ทรงเรียกเก็บภาษีอย่างหนักเพื่อที่ทรงใช้ในการบำรุงกองทัพเรือของพระองค์
ในปี ค.ศ. 1041 (พ.ศ. 1584) พระเจ้าฮาร์ธาคานูททรงอัญเชิญพระอนุชาต่างพระบิดาสมเด็จพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดผู้สารภาพ กลับจากการลี้ภัยในนอร์ม็องดีมาอยู่ในราชสำนักของพระองค์และคงคิดจะตั้งเอ็ดเวิร์ดให้เป็นรัชทายาทด้วย พระเจ้าฮาร์ธาคานูทมิได้ทรงเสกสมรสและไม่มีพระราชโอรสธิดา แต่ก็มีข่าวลือว่ามีพระโอรสนอกสมรส วิลเลียม คานูท พระเจ้าฮาร์ธาคานูทเสด็จสวรรคตเมื่อวันที่ 8 มิถุนายน ค.ศ. 1042 (พ.ศ. 1585) ที่แลมเบ็ธ พระบรมศพถูกฝังไว้ที่วินเชสเตอร์ที่เดียวกับพระราชบิดาและพระราชมารดา สิ้นสุดราชวงศ์กอร์ม เอ็ดเวิร์ดขึ้นครองราชบัลลังก์อังกฤษเป็นสมเด็จพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดผู้สารภาพ ฟื้นฟูราชวงศ์เวสเซ็กซ์ของแซ็กซอน ในการโจมตีอังกฤษครั้งสุดท้ายของชาวนอร์เวย์ล้มเหลว แต่เป็นการนำไปสู่การยึดครองอังกฤษของพระเจ้าวิลเลียมผู้พิชิตในปีค.ศ. 1066 (พ.ศ. 1609)[13]
รัชสมัยพระเจ้าแม็กนัส ผู้ทรงธรรม (ค.ศ. 1042 - ค.ศ. 1047)
พระเจ้าแม็กนัส ผู้ทรงธรรม หรือ สมเด็จพระเจ้าแม็กนัสที่ 1 แห่งนอร์เวย์ เป็นพระโอรสนอกสมรสในพระเจ้าโอลาฟที่ 2 แห่งนอร์เวย์กับนางอัลวีฮิลด์ เสด็จพระราชสมภพราวค.ศ. 1024 (พ.ศ. 1567) ทรงราชบัลลังก์นอร์เวย์ระหว่างปีค.ศ. 1035 (พ.ศ. 1587) ถึงค.ศ. 1047 (พ.ศ. 1590) และทรงราชบัลลังก์เดนมาร์กระหว่างปีค.ศ. 1042 (พ.ศ. 1585) ถึงค.ศ. 1047 (พ.ศ. 1590)
เมื่อทรงพระเยาว์ พระองค์และพระมารดาต้องเสด็จลี้ภัยจากการที่พระบิดาถูกขับออกจากอำนาจในปีค.ศ. 1028 (พ.ศ. 1571)โดยพระราชโองการของพระเจ้าคนุตมหาราช พระองค์ได้เสด็จกลับนอร์เวย์ในปีค.ศ. 1035 (พ.ศ. 1587) หลังจากการสวรรคตของพระเจ้าคนุตมหาราช และทรงได้รับการสถาปนาเป็นพระมหากษัตริย์แห่งนอร์เวย์ขณะมีพระชนมายุเพียง 11 พรรษา พระองค์มีพระราชประสงค์ที่จะกำจัดศัตรูของพระราชบิดาทุกคน แต่ซืกวาร์ท ทอร์ดาร์สัน กวีในราชสำนักได้ห้ามปรามพระองค์ไว้ ที่ซึ่งทำให้พระองค์เป็นที่กล่าวขานในนาม "ผู้ทรงธรรม"[22]
พระองค์ได้ประกาศสงครามกับเดนมาร์กในรอบค.ศ. 1040 (พ.ศ. 1583) ซึ่งตรงกับรัชสมัยของพระเจ้าฮาร์ธาคนุต ที่มีพระราชประสงค์ที่จะยึดครองนอร์เวย์มารวมกับเดนมาร์ก[23] แต่ทั้งสองพระองค์ก็ได้เจรจาสงบศึกกันโดยเสด็จมาพบปะกัน โดยตกลงกันว่าถ้าคนหนี่งคนใดสวรรคตดินแดนของผู้ที่สวรรคตก่อนไปก็จะตกไปเป็นของผู้ที่มีชีวิตอยู่[22][24] พระเจ้าฮาร์ธาคานูทเสด็จสวรรคตเมื่อวันที่ 8 มิถุนายน ค.ศ. 1042 (พ.ศ. 1585) ถือเป็นจุดสิ้นสุดราชวงศ์กอร์ม ทำให้พระเจ้าแม้กนัสได้เป็นกษัตริย์แห่งนอร์เวย์และเดนมาร์ก สถาปนาราชวงศ์แฟร์แฮร์ในเดนมาร์ก พระองค์ต้องเผชิญกับการอ้างสิทธิของเจ้าชายสเวน แอสตริดเซนแห่งเดนมาร์ก พระนัดดาในพระเจ้าคนุตมหาราช ในขณะที่เจ้าชายฮารัลด์ ฮาร์ดราดาแห่งนอร์เวย์ พระปิตุลาในพระเจ้าแม็กนัสได้เสด็จกลับนอร์เวย์จากทางตะวันออกและทรงประกาศปกครองที่นั่น ในขณะที่เจ้าชายสเวนทรงคุกคามเดนมาร์ก เจ้าชายฮารัลด์ได้เจริญสัมพันธไมตรีกับเจ้าชายสเวน[25][26] พระเจ้าแม็กนัสทรงจำใจทำให้พระปิตุลาพอพระทัย[25] โดยให้เจ้าชายฮารัลด์ครองราชบัลลังก์นอร์เวย์ร่วมกับพระองค์ในปีค.ศ. 1046 (พ.ศ. 1589)[27][28]
พระเจ้าแม็กนัสแห่งนอร์เวย์เสด็จสวรรคตอย่างกะทันหันด้วยอุบัติเหตุบนเรือพระที่นั่ง พระองค์ทรงหมดสติ ขณะกำลังยกกองทัพเพื่อไปพิชิตอังกฤษในวันที่ 25 ตุลาคม ค.ศ. 1047 (พ.ศ. 1590) สิริพระชนมายุราว 23 พรรษา พระองค์มิได้อภิเษกสมรสและไม่มีทายาท โดยมีการรายงานว่าพระองค์ทรงยินยอมให้เจ้าชายสเวนสืบราชบัลลังก์เดนมาร์กต่อจากพระองค์ ถือเป็นการสิ้นสุดราชวงศ์แฟร์แฮร์สายนอร์เวย์ที่เข้ามาปกครองเดนมาร์ก ราชอาณาจักรนอร์เวย์-เดนมาร์กจึงแตกออกเป็นสองส่วน เจ้าชายฮารัลด์ ฮาร์ดราดาแห่งนอร์เวย์ทรงราชบัลลังก์นอร์เวย์และเจ้าชายสเวน แอสตริดเซนแห่งเดนมาร์กทรงราชบัลลังก์เดนมาร์ก
ศาสนาคริสต์ การขยายดินแดนและการสถาปนาราชอาณาจักรเดนมาร์ก
รัชสมัย<b data-parsoid='{"dsr":[36067,36106,3,3]}'>สมเด็จพระเจ้าสเวนที่ 2 แอสตริดเซน หรือ สมเด็จพระเจ้าสเวนที่ 2 แห่งเดนมาร์ก ทรงเป็นพระราชโอรสในอูล์ฟ จาร์ลกับเจ้าหญิงแอสตริด สเวนสเด็ทเทอร์แห่งเดนมาร์ก พระองค์ทรงครองราชสมบัติเดนมาร์กในปีค.ศ. 1047 (พ.ศ. 1590) ภายหลังการสวรรคตของพระเจ้าแม็กนัส ผู้ทรงธรรม และทรงสถาปนาราชวงศ์แอสตริดเซนขึ้นแทนที่ราชวงศ์แฟร์แฮร์แห่งนอร์เวย์
พระองค์ได้สถาปนาราชอาณาจักรเดนมาร์กที่เข้มแข็งขึ้นอีกครั้ง และทรงดำเนินการสานสัมพันธไมตรีที่ดีกับอาร์คบิชอปอดาลเบิร์ตแห่งฮัมบูร์ก ซึ่งในขณะนั้นเป็นอาร์คบิชอปแห่งสแกนดิเนเวียทั้งมวลและมีอิทธิพลสูงสุด,[11] ภายใต้อิทธิพลของพระเจ้าสเวน ทำให้ขณะนั้นเดนมาร์กได้ถูกแบ่งเป็นแปดเขตปกครองโดยบิชอปในรอบปีค.ศ. 1060 (พ.ศ. 1603)[29]
การครองราชย์ของพระเจ้าสเวนและการประดิษฐานราชวงศ์แอสตริดเซนในเดนมาร์กนั้น พระองค์ทรงมีความเชื่อมโยงกับสายสืบราชสันตติวงศ์เดนมาร์กผ่านทางพระมารดาของพระองค์คือ เจ้าหญิงแอสตริด และทรงได้รับชื่อตระกูลผ่านทางพระมารดาว่า "แอสตริดเซน" โดยมีการเน้นย้ำถึงความสำคัญของสายสันตติวงศ์ทางพระองค์ให้เชื่อมโยงกับพระราชวงศ์เดนมาร์ก[30] พระองค์ยังทรงผลิตเหรียญกษาปณ์เอง
พระเจ้าสเวนทรงสถาปนาและรวมพระราชอำนาจทั้งหมดมาไว้ที่ส่วนกลางโดยทรงสานสัมพันธ์กับคริสตจักรและมหาอำนาจต่างชาติ และทรงดำเนินการเป็นพันธมิตรกับพระสันตปาปา[25] พระองค์ทรงมีความทะเยอทะยานโดยมีพระราชประสงค์ให้พระราชโอรสองค์หนึ่งคือ เจ้าชายคนุต แม็กนัสแห่งเดนมาร์กสวมมงกุฎเป็นสมเด็จพระสันตปาปา แต่เจ้าชายทรงสิ้นพระชนม์ในระหว่างการเดินทางไปยังกรุงโรม พระองค์ทรงล้มเหลวในการพยายามผลักดันให้มีการล้างบาปของพระเจ้าฮารัลด์ บลูทูธ กษัตริย์ชาวคริสต์พระองค์แรก พระองค์ทรงเจริญสัมพันธไมตรีกับจักรพรรดิไฮน์ริชที่ 3 แห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ในการต่อต้านจักรพรรดิบอลด์วินที่ 1 แห่งคอนสแตนติโนเปิลในปีค.ศ. 1049 (พ.ศ. 1592) และพระเจ้าสเวนยังทรงสนับสนุนเจ้าชายก็อตต์ชอล์กแห่งโอโบไทรต์ พระชามาดา(ลูกเขย)ในการทำสงครามกับพวกสงครามกลางเมือลูติชิ ในปีค.ศ. 1057 (พ.ศ. 1600)[30]
หลังจากสมเด็จพระเจ้าฮารัลด์ ฮาร์ดราดาแห่งนอร์เวย์พ่ายแพ้และเสด็จสวรรคตกลางสมรภูมิในการต่อสู้ที่สะพานสแตมฟอร์ดในอังกฤษและพระเจ้าวิลเลียม ผู้พิชิตสามารถพิชิตอังกฤษได้ พระเจ้าสเวนกลับมาให้ความสนพระทัยในอังกฤษที่ครั้งหนึ่งเคยถูกปกครองโดยพระเจ้าคนุตมหาราช พระปิตุลาของพระองค์ พระองค์ทรงเข้าร่วมฝ่ายเดียวกับสมเด็จพระเจ้าเอ็ดการ์ เอเธลลิง ซึ่งเป็นเชื้อสายสุดท้ายแห่งราชวงศ์ชาวแองโกล-แซกซันและได้รวมกองทัพโจมตีพระเจ้าวิลเลียมในปีค.ศ. 1069 (พ.ศ. 1612) อย่างไรก็ตามหลังจากเข้ายึดเมืองยอร์ก พระเจ้าสเวนได้ยอมรับการจ่ายของพระเจ้าวิลเลียมที่ให้ละทิ้งพระเจ้าเอ็ดการ์ ผู้ซึ่งได้ลี้ภัยในสก็อตแลนด์ ที่ซึ่งพระเจ้าสเวนได้ล้มเหลวในการพิชิตในปีค.ศ. 1074/1075 (พ.ศ. 1617/1618)[30]
สมเด็จพระเจ้าสเวนที่ 2 แอสตริดเซนเสด็จสวรรคตวันที่ 28 เมษายน ค.ศ. 1074/76 (พ.ศ. 1617/19) พระชนมายุราว 55 พรรษา หลังจากสวรรคต พระองค์ทรงถูกขนานนามว่า "พระบิดาแห่งเหล่ากษัตริย์" เนื่องจากพระโอรส 5 พระองค์จาก 15 พระองค์ทรงครองราชบัลลังก์เดนมาร์กต่อมา[31]
รัชสมัย<b data-parsoid='{"dsr":[39720,39756,3,3]}'>สมเด็จพระเจ้าคานูทที่ 4 นักบุญ เป็นพระราชโอรสนอกกฎหมายในสมเด็จพระเจ้าสเวนที่ 2 แห่งเดนมาร์ก ทรงสืบราชบัลลังก์ต่อจากสมเด็จพระเจ้าฮารัลด์ที่ 3 แห่งเดนมาร์ก พระเชษฐาซึ่งเสด็จสวรรคตในปีค.ศ. 1080 (พ.ศ. 1623) พระองค์ทรงอภิเษกสมรสกับเจ้าหญิงอเดลาแห่งฟลานเดอร์ มีพระราชโอรส 1 พระองค์และพระราชธิดา 2 พระองค์
พระเจ้าคานูทเป็นพระมหากษัตริย์ผู้ทรงทะเยอทะยาน ทรงเสริมสร้างความแข็งแกร่งแก่ราชาธิปไตยแห่งเดนมาร์ก ทรงเป็นผู้ศรัทธาในคริสตจักรโรมันคาทอลิกอย่างยิ่ง และทรงมีแผนการที่จะครองราชบัลลังก์อังกฤษ
พระองค์ทรงศรัทธาในพระศาสนาอย่างยิ่ง ทรงทำการให้อำนาจแก่ฝ่ายศาสนาและทรงเฝ้าสังเกตพิธีกรรมในวันหยุดทางศาสนาอย่างเข้มงวด[25] พระองค์ทรงถวายธรรมทานอันมหาศาลแก่โบสถ์ในดาลบี, ออเดนส์, รอสกิลด์และวีบอร์ก และโดยเฉพาะอย่างยิ่งที่ลุนด์[25] การเพิ่มพระราชอำนาจให้แก่ศาสนจักรของพระองค์เป็นการสร้างพันธไมตรีที่แข็งแกร่ง ซึ่งเปลี่ยนมาสนับสนุนสถานะอำนาจของพระเจ้าคานูท[25]
ในรัชสมัยของพระองค์เป็นที่จดจำในการสถาปนาพระราชอำนาจเพื่อเพิ่มอำนาจของราชสำนักเดนมาร์กด้วยการระงับอำนาจของขุนนางและบังคับให้ฝ่ายศักดินาอยู่ภายใต้กฎหมาย[25] ผลจากกฎหมายของพระเจ้าคานูทได้ทำให้การถือสิทธิ์ของพระองค์ในการที่ทรงเป็นเจ้าของที่ดินโดยรวม สิทธิ์ในสินค้าจากเรืออัปปาง และสิทธิสืบต่อการครอบครองทรัพย์สมบัติของชาวต่างชาติและประชาชนซึ่งไร้ญาติ ผลของกฎหมายยังทำการคุ้มครองอิสรภาพของทาส บุคคลในวงการศาสนาและพ่อค้าชาวต่างชาติ[30] พระกุศโลบายเหล่านี้ได้นำไปสู่ความไม่พอใจแก่บริวารของพระองค์ ซึ่งไม่คุ้นเคยกับการรวมพระราชอำนาจของกษัตริย์และทรงเข้าไปก้าวก่ายชีวิตประจำวันของพวกเขา[25]
แต่ความทะเยอทะยานของพระเจ้าคานูทยังคงไม่สิ้นสุดแต่เพียงภายในราชอาณาจักร ในฐานะเป็นพระราชปนัดดาในพระเจ้าคนุตมหาราช ซึ่งทรงเคยปกครองอังกฤษ,เดนมาร์กและนอร์เวย์จนกระทั่งค.ศ. 1035 (พ.ศ. 1578) พระเจ้าคานูททรงพิจารณาว่าราชบัลลังก์อังกฤษนั้นเป็นสิทธิอันชอบธรรมของพระองค์ ในขณะนั้นพระองค์ทรงมองพระเจ้าวิลเลียมที่ 1 แห่งอังกฤษในฐานะผู้ช่วงชิงราชบัลลังก์ ในปีค.ศ. 1085 (พ.ศ. 1628) ด้วยการสนับสนุนจากพระสัสสุระ โรเบิร์ตที่ 1 เคานท์แห่งฟลานเดอส์และพระเจ้าโอลาฟที่ 3 แห่งนอร์เวย์ พระเจ้าคานูททรงวางแผนที่จะรุกรานอังกฤษและทรงรวมกำลังพลเรือที่ลิมฟยอร์ด เรียกว่า "เลดิง" (leding)[25] กองทัพเรือมิได้เคลื่อนออก โดยพระองค์ทรงเตรัยมการที่จะยึดครองดัชชีชเลสวิก เนื่องจากภัยคุกคามศัตรูที่สำคัญอย่างจักรพรรดิไฮน์ริชที่ 4 แห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ ที่ซึ่งไม่ทรงเป็นมิตรกับทั้งเดนมาร์กและฟลานเดอส์ พระเจ้าคานูททรงเกรงราชภัยจากการรุกรานของจักรพรรดิไฮน์ริช ที่ซึ่งศัตรูของพระจักรพรรดิอย่าง รูดอล์ฟแห่งไรน์เฟลเดนได้ลี้ภัยอยู่ในเดนมาร์ก[25]
เหล่านักรบในกองทัพเรือซึ่งส่วนใหญ่เป็นประชาชน ต้องการที่จะกลับบ้านเดิมของตนในฤดูเก็บเกี่ยว ทั้งเหนื่อยล้าจากการรอคำสั่ง ที่ซึ่งได้เลือกให้พระอนุชาของพระเจ้าคานูทคือ เจ้าชายโอลาฟ (ต่อมาคือ สมเด็จพระเจ้าโอลาฟที่ 1 แห่งเดนมาร์ก)ให้ทรงแก้ไขปัญหา สิ่งนี้ได้นำมาซึ่งความระแวงในตัวเจ้าชายโอลาฟของพระเจ้าคานูท พระองค์จึงมีพระบัญชาให้จับกุมเจ้าชายโอลาฟและส่งไปยังฟลานเดอส์ ในที่สุดกลุ่มเลดิงก็กระจายตัวและประชาชนต่างกลับไปทำการเกษตรในภูมิลำเนาของตน[25] แต่พระเจ้าคานูทก็ทรงวางแผนที่จะระดมพลภายในปีนั้น
ก่อนที่จะมีการระดมพล ประชาชนได้ก่อจลาจลที่เวนด์ซิสเซล[30] ที่ซึ่งพระเจ้าคานูททรงประทับอยู่ ในต้นปีค.ศ. 1086 (พ.ศ. 1629) ในช่วงแรกพระเจ้าคานูททรงลี้ภัยไปยังชเลสวิกและในที่สุดเสด็จมาที่ออเดนส์ ในวันที่ 10 กรกฎาคม ค.ศ. 1086 (พ.ศ. 1629) พระเจ้าคานูทและข้าราชบริพารของพระองค์กำลังพาผู้ลี้ภัยเข้ามายังสำนักสงฆ์เซนต์อัลบานในออเดนส์ กลุ่มกบฏได้บุกเข้ามาในสำนักสงฆ์และปลงพระชนม์พระเจ้าคานูท รวมทั้งพระอนุชาของพระองค์ เจ้าชายเบเนดิกต์และข้าราชบริพาร 17 คนก่อนที่จะถึงแท่นบูชา[30] สิริพระชนมายุราว 43 - 44 พรรษา จากการที่ทรงเป็นมรณสักขี ทำให้ทรงได้รับการสถาปนาขึ้นเป็นนักบุญในรัชสมัยต่อมาของสมเด็จพระเจ้าโอลาฟที่ 1 พระอนุชาซึ่งเคยถูกพระองค์เนรเทศ การเสด็จสวรรคตของพระเจ้าคานูท นักบุญถือเป็นจุดสิ้นสุดยุคสมัยแห่งไวกิงของเดนมาร์ก
ในช่วงต้นของคริสต์ศตวรรษที่ 12 เดนมาร์กได้มีที่นั่งในภาคคริสตจักรอย่างเป็นอิสระในสแกนดิเนเวีย ไม่นานหลังจากนั้นสวีเดนและนอร์เวย์ได้สถาปนาตำแหน่งหัวหน้าบิชอปเองโดยเป็นอิสระจากเดนมาร์ก ในช่วงกลางคริสต์ศตวรรษที่ 12 เป็นช่วงเวลาที่ยุ่งยากของเดนมาร์ก สงครามกลางเมืองที่รุนแรงได้ทำให้แผ่นดินสะเทือน ในที่สุดพระเจ้าวาลเดมาร์ที่ 1 มหาราชแห่งเดนมาร์ก ทรงควบคุมอาณาจักร ทรงทำให้มั่นคงและปรับโครงสร้างการจัดการ พระเจ้าวาลเดมาร์ที่ 1 และแอบซาลอน ผู้ดำรงเป็นบิชอปแห่งรอสคิลด์ได้สร้างประเทศขึ้นใหม่
ในช่วงรัชกาลของพระเจ้าวาลเดมาร์ที่ 1 ได้มีการเริ่มต้นก่อสร้างปราสาทในหมู่บ้านฮาฟน์ ในที่สุดนำไปสู่การสถาปนาโคเปนเฮเกน เมืองหลวงสมัยใหม่ของเดนมาร์ก พระเจ้าวาลเดมาร์และแอบซาลอนได้สร้างเดนมาร์กให้เป็นมหาอำนาจหลักในทะเลบอลติก เป็นอำนาจที่ภายหลังได้แข่งขันกับสันนิบาตฮันเซียติก, บรรดาเคานท์แห่งโฮลชไตน์และอัศวินทิวทอนิกในการค้า ดินแดน และอิทธิพลต่อบอลติกทั้งหมด ในปีค.ศ. 1168 (พ.ศ. 1711) พระเจ้าวาลเดมาร์และแอบซาลอนได้รับฐานที่มั่นคงในชายหาดทางใต้ของทะเลบอลติก เมื่อทรงปราบปรามราชรัฐรือเกินได้
ในช่วงคริสต์ทศวรรษที่ 1180 เม็กเคลนบวร์กและดัชชีพอเมอเรเนียได้ตกอยู่ภายใต้การควบคุมของเดนมาร์กเช่นกัน ในแคว้นใหม่ทางใต้ ชาวเดนส์ได้ส่งเสริมศาสนาคริสต์(ภารกิจของชาวรานี พระอารามเหมือนอัลเดนาแอบบี)และการตั้งถิ่นฐาน(การร่วมของเดนมาร์กในออสเซียดลุงก์) ชาวเดนส์สูญเสียดินแดนทางใต้หลังจากสมรภูมิบอร์นโฮวีด แต่ราชรัฐรือเกินยังคงอยู่กับเดนมาร์กจนกระทั่งค.ศ. 1325 (พ.ศ. 1868)
ในปีค.ศ. 1202 (พ.ศ. 1745) พระเจ้าวาลเดมาร์ที่ 2 แห่งเดนมาร์กทรงขึ้นครองราชย์และทรงก่อ "สงครามครูเสด" หลายครั้งเพื่ออ้างสิทธิในดินแดนซึ่งปัจจุบันคือ ประเทศเอสโตเนีย มีตำนานว่าธงชาติเดนมาร์กคือ ธงแดนเนอบรอกได้ปลิวมาจากท้องฟ้าในสมรภูมิลินดันนิสเซในเอสโตเนียปีค.ศ. 1219 (พ.ศ. 1762) เดนมาร์กได้ชัยชนะสูงสุดในสมรภูมิบอร์นโฮวีดในวันที่ 22 กรกฎาคม ค.ศ. 1227 (พ.ศ. 1770) ต่อมาด้วยการเสียดินแดนเยอรมันตอนเหนือของเดนมาร์ก พระเจ้าวาลเดมาร์เองก็ทรงได้รับการบันทึกในวีรกรรมที่กล้าหาญของอัศวินชาวเยอรมันผู้ซึ่งคุ้มครองพระองค์อย่างปลอดภัยบนม้าของเขา
ในช่วงเวาลาที่พระเจ้าวาลเดมาร์ทรงพยายามจัดการกิจการภายใน หนึ่งในการเปลี่ยนแปลงคือพระองค์ทรงก่อตั้งระบอบศักดินาที่ซึ่งพระองค์ได้มอบที่ดินแก่บุรุษด้วยความเข้าพระทัยว่าพวกเขาจะเป็นหนี้บุญคุณพระองค์ การทำเช่นนี้ช่วยเพิ่มอำนาจของตระกูลขุนนาง (เดนมาร์ก: højadelen) และก่อให้เกิดขุนนางขนาดเล็ก (เดนมาร์ก: lavadelen) ผู้ซึ่งควบคุมเดนมาร์กส่วนใหญ่ ชาวนาสูญเสียสิทธิในแบบดั้งเดิมและสิทธิพิเศษที่พวกเขาเคยมีความสุขตั้งแต่สมัยไวกิง
พระมหากษัตริย์เดนมาร์กทรงมีความยากลำบากในการควบคุมรักษาสถานะของราชอาณาจักรในการเผชิญหน้ากับฝ่ายต่อต้านทั้งจากชนชั้นขุนนางและศาสนจักร เป็นการขยายระยะเวลาความสัมพันธ์ที่ตึงเครียดระหว่างพระมหากษัตริย์และสมเด็จพระสันตะปาปาแห่งโรม ที่เรียกว่า "ข้อพิพาทรองบาทหลวง" (archiepiscopal conflicts)
โดยในช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 13 พระราชอำนาจได้ลดลงเรื่อยๆและขุนนางได้บีบบังคับให้พระมหากษัตริย์ทรงยอมรับกฎบัตรซึ่งได้มีการพิจารณาให้เป็นรัฐธรรมนูญฉบับแรกของเดนมาร์ก ที่ตามมาคือสมรภูมิบอร์นโฮวีดในปีค.ศ. 1227 เดนมาร์กที่อ่อนแอได้ให้หน้าต่างแห่งโอกาสแก่ทั้งสันนิบาตฮันเซียติกและเคานท์แห่งชอนบวร์กและโฮลชไตน์ เคานท์แห่งโฮลชไตน์ได้ควบคุมพื้นที่ส่วนใหญ่ของเดนมาร์กเพราะพระมหากษัตริย์จะพระราชทานที่ดินแก่พวกเขาเป็นการแลกเปลี่ยนสำหรับเงินเพื่อการดำเนินการในกิจการของพระราชวงศ์
พระเจ้าวาลเดมาร์ที่ 2 ทรงใช้พระชนม์ชีพที่เหลือของพระองค์ในการวางรากฐานประมวลกฎหมายแก่คาบสมุทรจัตแลนด์, เกาะเชลลันด์และสคาเนีย ประมวลกฎหมายเหล่านี้ถูกนำมาใช้เป็นประมวลกฎหมายของเดนมาร์กจนกระทั่งค.ศ. 1683 (พ.ศ. 2226) นี่เป็นการเปลี่ยนแปลงทางกฎหมายที่สำคัญจากกฎหมายท้องถิ่นที่รวมตัวกันทางภูมิภาค (เดนมาร์ก: landting) ที่เคยเป็นธรรมเนียมมาอย่างยาวนาน มีวิธีการหลายวิธีในการกำหนดความผิดหรือความบริสุทธิ์ของผู้ทำผิดกฎหมายรวทั้งการพิจารณาโดยการทดสอบและการพิจารณาโดยการต่อสู้ ประมวลกฎหมายจัตแลนด์ (เดนมาร์ก: Jyske Lov) ได้รับการอนุมัติโดยการประชุมของสภาขุนนางที่วอร์ดิงบอร์กในปีค.ศ. 1241 (พ.ศ. 1784) เพียงก่อนการสวรรคตของพระเจ้าวาลเดมาร์ เนื่อมาจากสถานะของพระองค์คือ "พระมหากษัตริย์แห่งเดนเนบอร์ก" (the king of Dannebrog) และทรงเป็นผู้บัญญัติกฎหมาย พระเจ้าวาลเดมาร์ทรงเป็นศูนย์กลางในประวัติศาสตร์เดนมาร์ก ถึงสงครามกลางเมืองของชนรุ่นหลังและการสลายตัวที่เกอดขึ้นหลังจากการสวรรคตของพระองค์ได้ทำให้พระองค์กลายเป็นพระมหากษัตริย์พระองค์สุดท้ายแห่งยุคทอง
ยุคกลางเป็นช่วงเวลาที่มีความร่วมมืออย่างใกล้ชิดระหว่างพระมหากษัตริย์และโรมันคาทอลิก อาคารโบสถ์จำนวนหลายพันถูกสร้างขึ้นทั่วประเทศในช่วงเวลานี้ เศรษฐกิจได้ขยายตัวขึ้นในคริสต์ศตวรรษที่ 12 ฐานส่วนใหญ่มาจากความร่ำรวยในการค้าปลาเฮร์ริง แต่ในคริสต์ศตวรรษที่ 13 กลายเป็นช่วงเวลาของความยุ่งยากและการล่มสลายชั่วคราวของพระราชอำนาจของพระมหากษัตริย์
สมัยยุ่งยากสำหรับพระมหากษัตริย์
ดูเพิ่ม
ประเทศเดนมาร์ก
ราชอาณาจักรเดนมาร์ก
ประวัติศาสตร์สแกนดิเนเวีย
ประวัติศาสตร์ยุโรป
รายพระนามพระมหากษัตริย์เดนมาร์ก
รายพระนามคู่อภิเษกสมรสในพระมหากษัตริย์แห่งเดนมาร์ก
อ้างอิง
Derry, T. K. A History of Scandinavia: Norway, Sweden, Denmark, Finland and Iceland. Minneapolis: University of Minnesota Press, 1979. ISBN 0-8166-3799-7.
Lauring, Palle. A History of Denmark. 3rd ed. Copenhagen: Høst, 1995. ISBN 87-14-29306-4.
Jespersen, Knud J. V. A History of Denmark (Palgrave Essential Histories) (2004)
Barton, H. A. Scandinavia in the Revolutionary Era, 1760-1815 (Minneapolis, 1986)
Brincker, Benedikte. "When did the Danish nation emerge? A review of Danish historians' attempts to date the Danish nation," National Identities, December 2009, Vol. 11 Issue 4, pp 353–365
Campbell, John L., John A. Hall, and Ove Kaj Pedersen, eds. National Identity and the Varieties of Capitalism: The Danish Experience (Studies in Nationalism and Ethnic Conflict) (2006)
Etting, Vivian. Queen Margrete I, 1353-1412, and the Founding of the Nordic Union (Brill, 2004)
Jespersen, Leon. "Court and Nobility in Early Modern Denmark," Scandinavian Journal of History, September 2002, Vol. 27 Issue 3, pp 129–142, covers 1588 to 1650
Munck, Thomas. "Absolute Monarchy in Later 18th-century Denmark: Centralized Reform, Public Expectations, and the Copenhagen Press" Historical Journal, March 1998, Vol. 41 Issue 1, pp 201–24
Munck, Thomas. The peasantry and the early absolute monarchy in Denmark, 1660-1708 (Copenhagen, 1979)
Kirmmse, Bruce. Kierkegaard in Golden Age Denmark (Indiana University Press, 1990)
Michelson, William. "From Religious Movement to Economic Change: The Grundtvigian Case in Denmark," Journal of Social History, Summer 1969, Vol. 2 Issue 4, pp 283–301
Rossel, Sven H. A History of Danish Literature (University of Nebraska Press, 1992) 714pp
Schwarz, Martin. Church History of Denmark (Ashgate, 2002). 333 pp.ISBN 0-7546-0307-5
Abildgren, Kim. "Consumer prices in Denmark 1502-2007," Scandinavian Economic History Review, 2010, Vol. 58 Issue 1, pp 2–24
Hornby, Ove. "Proto-Industrialisation Before Industrialisation? The Danish Case," Scandinavian Economic History Review, April 1982, Vol. 30 Issue 1, pp 3–33, covers 1750 to 1850
Johansen, Hans Chr. Danish Population History, 1600-1939 (Odense: University Press of Southern Denmark, 2002) 246 pp.ISBN 978-87-7838-725-7
Johansen, Hans Chr. "Trends in Modern and Early Modern Social History Writing in Denmark after 1970," Social History, Vol. 8, No. 3 (Oct., 1983), pp.375–381
Christiansen, Palle Ove. "Culture and Contrasts in a Northern European Village: Lifestyles among Manorial Peasants in 18th-Century Denmark, Journal of Social History Volume: 29#2 (1995) pp 275+.
Kjzergaard, T. The Danish Revolution: an ecohistorical interpretation (Cambridge, 1995), on farming
Topp, Niels-Henrik. "Unemployment and Economic Policy in Denmark in the 1930s," Scandinavian Economic History Review, April 2008, Vol. 56 Issue 1, pp 71–90
Barfod, Jörgen H.: The Holocaust Failed in Denmark. Kopenhagen 1985.
Berdichevsky, Norman. The Danish-German Border Dispute, 1815–2001: aspects of cultural and demographic politics. (2002) ISBN 1-930901-34-8
Buckser, Andrew: After the Rescue: Jewish identity and community in contemporary Denmark. ORT 2003.
Lund, Joachim. "Denmark and the ‘European New Order’, 1940–-1942," Contemporary European History, August 2004, Vol. 13 Issue 3, pp 305–321
Robert Bohn: Dänische Geschichte. München: Beck, 2001. – (Beck'sche Reihe; 2162). – ISBN 3-406-44762-7
Steen Bo Frandsen: Dänemark – der kleine Nachbar im Norden. Aspekte der deutsch-dänischen Beziehungen im 19. und 20. Jahrhundert. Darmstadt 1994. – ISBN 3-534-11712-3
Eva Heinzelmann / Stefanie Robl / Thomas Riis (Hrsg.): Der dänische Gesamtstaat, Verlag Ludwig, Kiel 2006, ISBN 978-3-937719-01-6.
Lars Hermanson: Släkt, vänner och makt: en studie av elitens politiska kultur i 1100-talets Danmark, Göteborg 2000. (= Avhandlingar från Historiska institutionen i Göteborg; 24), Zusammenfassung in englischer Sprache (Zugl.: Göteborg, Univ., Diss., 2000), ISBN 91-88614-30-1
Erich Hoffmann: „Der heutige Stand der Erforschung der Geschichte Skandinaviens in der Völkerwanderungszeit im Rahmen der mittelalterlichen Geschichtsforschung.“ In: Der historische Horizont der Götterbild–Amulette aus der Übergangsepoche von der Spätantike zum Frühmittelalter. Göttingen 1992. S. 143–182.
Jørgen Kühl / Robert Bohn: Ein europäisches Modell? Nationale Minderheiten im deutsch-dänischen Grenzland 1945–2005. Bielefeld 2005. – ISBN 3-89534-541-5
Arndt Ruprecht: Die ausgehende Wikingerzeit im Lichte der Runeninschriften. Göttingen 1958.
Therkel Stræde: "Dänemark: Die schwierige Erinnerung an Kollaboration und Widerstand." – In: Mythen der Nationen: 1945 – Arena der Erinnerungen. / hrsg. von Monika Flacke. – Mainz 2004. – ISBN 3-8053-3298-X – S. 123–144
Hans-Martin Ottmer: “Weserübung”. Der deutsche Angriff auf Dänemark und Norwegen im April 1940. München 1994. ISBN 3-486-56092-1
Jörg-Peter Findeisen: Dänemark. Von den Anfängen bis zur Gegenwart. Regensburg 1999.
แหล่งข้อมูลอื่น
[Bad link as of 2008-05-01.]
หมวดหมู่:พระมหากษัตริย์เดนมาร์ก
หมวดหมู่:ราชวงศ์เดนมาร์ก
ป
หมวดหมู่:สแกนดิเนเวีย
หมวดหมู่:ประวัติศาสตร์เดนมาร์ก
| https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%99%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%81 |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
228,
1428,
1663
],
"plaintext_end_byte": [
225,
1405,
1662,
1757
]
} | สัตว์ประจำชาติขิงอเมริกาคืออะไร? | สัญลักษณ์ประจำชาติสหรัฐ | thai | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} | รายชื่อสัญลักษณ์ประจำชาติอย่างเป็นทางการของสหรัฐอเมริกา (English: List of official United States national symbols)
ธงชาติสหรัฐอเมริกา
สัญลักษณ์ของสหรัฐอเมริกา
นกประจำชาติ อินทรีหัวขาว
เพลงชาติ เดอะสตาร์สแปงเกิลด์แบนเนอร์
ภาษิตประจำชาติ อินก็อดวีทรัสต์, E Pluribus Unum
บุคลาธิษฐานของชาติ ลุงแซม เทพีเสรีภาพ
เพลงปลุกใจ อเมริกาเดอะบิวติฟูล เวนจอห์นนีคัมส์แมร์ชิงโฮม เดอะวอชิงตันโพสต์
ดอกไม้ประจำชาติ กุหลาบ
กีฬา อเมริกันฟุตบอล บาสเกตบอล เบสบอล ฮอกกี้น้ำแข็ง ลาครอส
เพลงมาร์ชประจำชาติ เดอะสตาร์สแอนด์สไตรพ์สฟอร์เอเวอร์
ต้นไม้ประจำชาติ โอ๊ก
สมุดภาพ
นกอินทรีหัวขาว
อินก็อดวีทรัสต์
E Pluribus Unum
ลุงแซม
เทพีเสรีภาพ
อเมริกันฟุตบอล
กุหลาบ
โอ๊ก
หมวดหมู่:สัญลักษณ์ประจำชาติสหรัฐ | https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%93%E0%B9%8C%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%88%E0%B8%B3%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90 |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
501,
1516,
1823,
2036,
2621,
3366,
3598,
3967,
4251,
4704,
5300,
5713,
6235,
7581,
8033,
9219,
14783,
15131,
15349,
15789,
17902,
17953,
17972,
18048,
18076,
18120,
18136,
18737,
18877,
19076,
19142,
19421
],
"plaintext_end_byte": [
500,
1499,
1785,
2019,
2620,
3365,
3582,
3942,
4214,
4703,
5299,
5712,
6234,
7580,
8032,
9180,
14763,
15130,
15348,
15748,
17900,
17932,
17971,
18047,
18075,
18119,
18135,
18729,
18869,
19061,
19119,
19420,
19528
]
} | 심즈3를 유통한 회사는 어디인가? | SIM 카드 | korean | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
유심칩</b>이라고도 부르는 SIM 카드()는 가입자 식별 모듈(Subscriber Identification Module)을 구현한 IC 카드로, GSM 단말기의 필수 요소이다. 보통 단말기 뒤에 들어가는 슬롯이 있고, 이에 끼워넣는 작은 카드를 부르는 말이다. 최초의 SIM 카드는 1991년에 뮌헨의 스마트 카드 제조사 Giesecke & Devrient가 만들었고 첫 300 개의 SIM 카드를 무선 네트워크 통신사 Elisa Oyj (Radiolinja)에 판매하였다.
SIM 카드는 각자의 고유한 번호가 있다. 고정된 번호인 ICCID(SIM 카드 외부에 기록된 89로 시작하는 19자리 숫자)와 가입자 회선마다 달라지는 IMSI(450으로 시작하는 15자리 숫자)가 있으며, 가입자 정보를 가지고 있어서 이 카드만 꽂으면 자기 단말기처럼 쓸 수 있다. 어느 곳으로 여행을 갈 때 단말기가 아닌 이 작은, 지갑 속에도 들어가는, SIM 카드만 있으면 그 나라에서 전화기를 빌려 자기 것처럼 쓸 수 있고, 보안이 뛰어나서 전자상거래 등에서도 효용성이 높다. SIM 카드가 없으면 통화와 문자메시지 등 대부분의 서비스를 사용할 수 없지만, 응급 전화번호로는 전화할 수 있다.[1] SIM 카드가 장착되지 않은 단말기로 응급 전화번호로 전화하면 응급 전화 상황실에는 전화번호를 알 수 없어 신고자 신원 파악을 위해 단말기 고유 번호(IMEI)가 대신 표시된다.
카드 크기
카드에서 칩을 제외한 부분은 부피를 차지하는 역할만을 하기 때문에, 큰 SIM을 작은 SIM의 크기, 비율로 잘라내면 호환된다. 전용 도구도 존재하지만[2] 커터칼 등의 도구를 사용해 잘라써도 무방하다.[3][4]
범용 사용자 식별 모듈(USIM)
3세대 이동통신 단말기에서 사용하는 사용자 식별 모듈은 범용 사용자 식별 모듈(Universal Subscriber Identity Module, USIM)이다. GSM의 SIM이 확장된 표준이다.
USIM의 기능
가입자 식별 모듈(USIM)은 WCDMA 네트워크 접속 및 가입자 인증용 애플리케이션으로 통신용 스마트카드인 UICC(Universal Integrated Circuit Card)에 탑재되어 구동된다.
USIM 애플리케이션은 가입자 정보, 네트워크 정보, 인증 정보 등의 중요 정보와 텍스트 메시지, 이메일, 폰 북 등의 개인부가서비스 정보를 저장한다.
USIM 애플리케이션은 WCDMA 가입자인증을 위하여 인증센터(AuC:Authentication Center)와 비밀키(K)를 공유하여 아래와 같은 인증절차를 수행한다.
(가입자정보 판독)- 3G단말은 USIM카드로부터 가입자 정보(IMSI, ICCID)를 읽어 네트워크(HLR/AuC)로 전송한다.
(인증벡터 생성)- 네트워크(HLR/AuC)는 USIM카드와 공유하는 비밀키(K)로 인증벡터를 생성한 후 USIM카드로 전송한다.
(네트워크 인증)- USIM카드는 비밀키(K')를 이용하여 네트워크 인증센터로부터 수신한 인증벡터(AV)를 검증한다.
(인증 응답값 생성)- USIM카드는 인증 응답값(RES)를 생성하여 네트워크(HLR/AuC)로 전송한다.
(USIM카드 인증)- 네트워크(HLR/AuC)는 USIM카드로부터 수신한 인증 응답값(RES)과 자신이 생성한 인증 응답값(XRES)와 상호 비교하여 USIM카드를 인증한다.
위의 과정을 통하여 USIM카드와 네트워크는 세션 키(CK, IK)를 획득하고 이를 통하여 무선 네트워크 서비스의 기밀성(confidentiality)과 무결성(integrity)를 제공하게 된다.
UICC 서비스
UICC에는 통신 인증용 USIM 애플리케이션 외에도 자바를 이용한 뱅킹, 증권, 신용카드, 전자화폐 등의 다양한 응용서비스 애플리케이션을 탑재할 수 있다. 이들 서비스는 나라별로 서비스 방식이 제각각이었으나 최근에는 SWP를 이용한 NFC 규격으로 통합되고 있다.
국가별 사용 현황
SIM 카드는 GSM 통신 방식을 사용하는 국가에서 표준으로 널리 사용된다. CDMA 통신 방식을 사용하는 국가에서는 일반적으로 3세대 이동통신 서비스가 시작되면서 USIM 카드 형태로 도입된다.
대한민국에서의 이용 현황
대한민국에서 쓰이는 CDMA 방식에는 단말기 각자에 고유번호(IMEI와 ESD)를 가지고 있어서 단말기를 바꿀 수 없고 도입되지 않았다. 대한민국에서는 2002년 6월, SK텔레콤과 KTF가 WCDMA 시범서비스를 실시하면서 일부 도입되었으며[5] 2007년 3월 1일 KTF가, 2007년 3월 30일 SK텔레콤이 WCDMA HSDPA 전국망 서비스를 시작하며 본격적으로 보급되기 시작했다.[6]
대한민국의 방송통신위원회는 2008년 5월 22일 WCDMA 단말기의 잠금 설정(USIM Lock) 해제를 위한 관련 규정 제정을 의결하였다. 이 제도가 실제로 시행된 후 이동통신사업자를 바꾸더라도 USIM만 바꿔 꽂으면 이전 단말기를 그대로 사용할 수 있다. 하지만 2012년 5월 1일 이전에 출시한 단말기는 사업자간 시스템의 차이로 인해 음성통화와 SMS만 사용할 수 있다. 2012년 5월 이후 출시되는 단말기는 OMA-MMS를 탑재하여 사업자가 달라도 MMS를 문제없이 쓸 수 있다.
그리고 이동통신사업자가 유통을 하지 않고 사용을 허가하지 않은 단말기는 사용할 수 없도록 단말기 화이트리스트 제도를 운영하였고, 2012년 5월, 이동통신사에 등록되지 않은 단말기도 사용할 수 있게 단말기 자급제가 일부 시행되었다. 하지만 그 이후에도 단말기 고유 번호(IMEI)는 여전히 통신사 종속적이다.
USIM만 있으면 기술상 큰 문제가 없지만[7], 대한민국에서는 이동통신사업자의 단말기 통제시스템(EIR)을 화이트리스트 방식으로 운영하여 이동통신사가 허용한 단말기에서도 이동통신사업자가 허용한 서비스만 이용이 가능하다.[8], 단말기에서 해당 서비스 이용이 가능하다 하더라도 이동통신사업자가 해당 단말기를 전산 등록하지 않는 한 사용할 수 없도록 단말기 통제 시스템을 구축하였다.
그러다가 2012년 5월 1일 단말기 자급제</b>가 일부 시행되어 이동통신사업자에 등록되지 않은 단말기라도 (공식대리점 또는 고객센터를 방문하여)기기 등록·개통 과정을 거치지 않고 현재 사용 중인 USIM을 바로 꽂아 쓰는 것이 가능해졌다. 이 시정내용은 이동통신사업자가 유통하지 않은 자급제 단말기에 해당하는 내용으로, 이동통신사업자를 통해 유통하는 단말기(예를 들어, 대한민국에서 모델명이 숫자+S·K·L인 단말기)[9] 는 개통 과정이 진행되지 않은 경우 현재 사용 중인 USIM을 꽂아도 사용이 불가능하다. 즉, 경품·공장수리 등으로 지급받은 이동통신사업자 유통 단말기를 쓰려면 여전히 기존과 동일하게 개통 과정을 거쳐야 한다. 이들 이동통신사업자 유통 단말기는 개통 과정 이전에는 응급 전화번호로만 전화를 걸 수 있다. 예를 들어, 삼성 디지털플라자 매장에서 판매하는 자가유통용 삼성 갤럭시 시리즈는 자급제 단말기가 아니라 이동통신사업자 유통 단말기이므로 현재 사용 중인 USIM을 꽂는 것만으로는 응급 전화번호 이외에는 통화가 불가능하며, 개통 과정을 거쳐야 정상적으로 사용할 수 있다.
단말기 자급제가 일부 시행된 이후(LG유플러스는 2014년 7월 이후), 대한민국의 이동통신사업자 3사가 유통하지 않은 단말기, 즉 자급제 단말기에 각각의 이동통신사업자의 USIM을 꽂으면 아래 예시와 같이 해당 단말기는 "대한민국의 이동통신시업자 3사가 유통하지 않은 자급제 단말기"임을 알리는 안내 문자 메시지가 가입자에게 발송된다.
USIM을 이용해 이동통신 서비스를 제공할 경우 USIM의 고유 번호(IMSI와 ICCID)만으로 사용자를 식별하기 때문에 이동통신사업자의 약정·할부 프로그램으로 구입한 경우를 제외하고는[10] 단말기 고유 번호(IMEI)를 통제할 이유가 없어지지만, 대한민국의 형법 제 347조와 통신비밀보호법에서는 USIM의 고유 번호(IMSI, ICCID)가 아닌 단말기 고유 번호(IMEI)를 복제한 자를 처벌한다고 명시되어 있다.[11] 이동통신사업자가 단말기 고유 번호(IMEI)를 통제하는 데 법령이 일조하고 있는 셈이다. 또한 USIM의 가격이 뻥튀기되어 이동통신사업자가 부당 이득을 챙긴다는 논란이 제기되고 있다.[12] 2014년 국정감사에서는 대한민국의 이동통신사업자가 USIM 판매로 4천억원 이상의 수익을 올렸다는 것을 지적하였다.[13] 또한 ICT 소비자정책연구원은 대한민국의 이동통신사업자가 USIM 판매로 1173억원의 부당수익을 올렸다고 주장하였다.[14]
2018년 3월 31일부터는 유심가격이 1100원인하되었다.
대한민국의 USIM 이동성 연혁
KTF가 2007년 3월 1일, SK텔레콤이 2007년 3월 30일 WCDMA HSDPA 서비스를 시작하면서 [15] USIM과 이동통신단말기가 보급되기 시작하였으나, SK텔레콤과 KTF가 각자 유통한 단말기에 타 사업자의 USIM은 인식하지 않고 거부하도록 하였다.
2008년 7월 이후 출시되는 단말기는 해당 사업자의 USIM이 아닌 타 사업자의 USIM을 거부하지 않도록 시정되었다 (캐리어 락을 걸지 못하도록 시정).
이 시정내용으로 인해 대한민국의 WCDMA 이동통신사업자인 SK텔레콤과 KTF가 각자 유통한 단말기의 IMEI를 공유하도록 하였다[16]. 이는 2012년 5월, 단말기 자급제가 일부 시행된 이후에도 여전히 유효하다.
이 시정내용은 타 사업자의 USIM을 장착할 경우 음성통화와 영상통화, SMS를 문제없이 이용할 수 있게 하고 있다.
이 과정에서 사업자들이 '신청한 고객에 한하여' 타 사업자의 USIM을 쓸 수 있게 하여 과징금을 부과한바 있다.[17]
2010년 7월 이후 출시되는 단말기는 대한민국 사업자의 USIM이 아닌 해외의 USIM을 거부하지 않도록 시정되었다 (컨트리 락을 걸지 못하도록 시정).
2011년 7월, Lte 단말기의 영상통화 규격이 사업자별로 달라 Lte 단말기는 타 사업자의 USIM을 장착할 경우 Lte 영상통화를 사용할 수 없게 되었다. WCDMA 단말기는 여전히 타 사업자의 USIM을 장착해서 3G 영상통화를 사용할 수 있다.
LG유플러스가 유통하지 않은 단말기를 LG유플러스에서 음성통화를 사용할 수 없는 점을 참작하여, LG유플러스에서 유통한 Lte 단말기는 SK텔레콤과 KT의 USIM을 인식하지 않고 거부하도록 설정하여 출시하였다. (캐리어 락 일부 설정)
LG유플러스에서 유통한 Lte 단말기라도 SK텔레콤과 KT가 아닌 타 사업자의 USIM은 거부하지 않아, 해외 사업자의 USIM을 LG유플러스가 유통한 Lte 단말기에 장착할 경우 정상적으로 사용할 수 있다.
마찬가지로 SK텔레콤과 KT가 아닌 해외 사업자의 USIM을 장착할 경우, SK텔레콤 혹은 KT의 네트워크를 로밍으로 이용할 수 있다.
2012년 5월, 단말기 자급제가 일부 시행되어 대한민국의 WCDMA 이동통신사업자인 SK텔레콤과 KT가 유통하지 않은, 즉 해당 사업자에 등록되지 않은 단말기를 거부하지 않도록 시정되었다. 이 부분을 제외한 단말기 통제 시스템(White-List)은 여전히 유효하다. 더불어 단말기 외부에 IMEI를 표기하도록 의무화하였다.
대한민국의 이동통신사업자 3사가 참여하는 한국정보통신진흥협회에서 를 제공하게 되어 이 곳에서 IMEI를 조회하여 분실·도난 신고 여부를 확인할 수 있게 되었다.
2012년 5월 이후 출시되는 단말기는 해당 사업자의 고유 MMS가 아닌 OMA-MMS를 탑재하여, 타 사업자의 USIM을 장착해도 MMS를 정상적으로 이용할 수 있게 되었다.
①삼성 갤럭시 시리즈: 삼성 갤럭시 R 스타일 및 삼성 갤럭시 S III와 이후 출시모델, ②LG 옵티머스 시리즈: LG 옵티머스 LTE 태그 및 LG 옵티머스 뷰와 이후 출시모델, ③팬택 베가 시리즈: 베가 레이서 2 및 베가 S5와 이후 출시모델. ④그리고 kt테크의 테이크 HD·핏·LTE.
2013년 11월 20일 이후 출시되는 LG유플러스의 Lte 단말기는 SK텔레콤과 KT의 USIM을 거부하지 않도록 시정되었다.
①삼성 갤럭시 시리즈: 삼성 갤럭시 그랜드 2와 이후 출시모델, ②LG G 시리즈: LG Gx 및 LG G 프로 2와 이후 출시모델, ③팬택 베가 시리즈: 베가 시크릿 업·아이언 2·팝업노트.
2014년 7월 이후 출시되는 단말기는 타 사업자의 USIM을 장착해도 음성통화(WCDMA 단말기), Lte 음성통화(Lte 단말기), Lte 영상통화(Lte 단말기), SMS, MMS, Lte 네트워크(Lte 단말기)를 모두 정상적으로 이용할 수 있도록 시정되었다.
이 시정내용은 이동통신사업자가 유통한 단말기에만 해당하여[9], 이동통신사업자가 유통하지 않은, 즉 해당 사업자에 등록되지 않은 단말기는 여전히 Lte 음성통화를 쓸 수 없는 단말기도 유통되어 소니 엑스페리아 Z3, 소니 엑스페리아 C3 등이 Lte 음성통화를 지원하지 않음에도 정상적으로 출시·유통되었다.
그러나 이후 일간지 아시아경제가 "이동통신사업자가 유통하지 않는 레노버 PHAB Plus가 Lte 음성통화가 불가능한데도 출시·유통되고 있다"며 이점을 지적[18]한 이후, 이것이 시정되어 이동통신사업자가 유통하지 않는 단말기도 이 규정을 적용받게 되었다.
이 시정내용으로 인해 대한민국의 이동통신사업자 3사가 각자 유통한 단말기의 IMEI를 3사가 모두 공유하도록 하여[16], 결과적으로 '단말기 자급제'에 정면으로 배치되는, 즉 단말기 통제 시스템(White-List)이 더욱 견고해지게 되는 결과를 낳게 되었다. 이동통신사업자가 유통[9]하지 않는 단말기는 이러하지 않는다.
①애플 아이폰 시리즈: 아이폰 6·6 플러스와 이후 출시모델, ②LG G 시리즈: LG 아이스크림 스마트, LG 아카와 이후 출시모델, ③삼성 갤럭시 시리즈: 삼성 갤럭시 노트 4, 삼성 갤럭시 그랜드 맥스와 이후 출시모델.
USIM의 PIN 번호
대한민국에서 유통되고 있는 USIM은 PIN 번호가 초기값으로 0000으로 되어 있으며, PIN2 번호는 대한민국의 이동통신사업자 3사가 유통하는 단말기에서는 사용하지 않는다는 이유로 해당 기능을 쓰지 못하게 해 두었을 뿐만 아니라, PUK2 번호 또한 공개하지 않고 있다.
각각의 USIM에는 PUK 번호 (8자리로 고정되어 있다) 와 PUK2 번호 (8자리로 고정되어 있다) 가 할당되어 있다. PIN 번호는 사용자의 필요에 따라 4~8자리로 변경할 수 있다.
PIN 번호 혹은 PIN2 번호를 3회 연속 잘못 입력하면 잠기게 되며, PUK 번호 혹은 PUK2 번호를 입력하여 PIN 번호 혹은 PIN2 번호를 다시 설정할 수 있다. PUK 번호를 10회 연속 잘못 입력하면 폐기하고 다시 구매해야 하며, PUK2 번호를 10회 연속 잘못 입력하면 특정 번호로의 발신 제한 등 해당 기능이 잠기게 된다.
대한민국 통신사의 USIM 예시
x는 임의의 알파벳을 나타내며, 제조사를 구분하는 데 쓰인다. 각각 LG CNS(C), 젬알토(G·GE), 코나아이(K·KE), 유비벨록스(U), 솔라시아(S·SA) 등이다.
y는 임의의 숫자를 나타낸다.
KT는 위 표에서 알 수 있듯이, ①WCDMA 전용 USIM, ②WCDMA·LTE 겸용 USIM, ③WCDMA·와이브로 겸용 UICC로 각각 구분하여 제조·판매하고 있어 가입자의 혼란을 가중시키고 있다[23]. KT의 네트워크를 이용하는 알뜰폰(MVNO) 또한 동일하게 ①WCDMA 전용 USIM, ②WCDMA·LTE 겸용 USIM을 구분하여 판매하고 있다.
KT는 위 표에서 알 수 있듯이, WCDMA·LTE 겸용 USIM은 모두 NFC 모듈이 탑재되어 있다.
NFC 모듈이 탑재된 USIM에는 교통카드 애플릿, 모바일신용카드 애플릿과 뱅크월렛(유비터치) 애플릿을 최대 100개까지 탑재할 수 있다. 구글 안드로이드 단말기에서 이용할 수 있으며, 관련 앱【SK텔레콤은 '', KT는 '', LG유플러스는 ''】에서 주카드를 설정할 수 있다.
교통카드 애플릿이 선 탑재된 경우, 별도의 발급절차 없이 단말기에 장착하는 즉시 플라스틱카드와 동일하게 충전과 결제가 가능하다. (단말기의 NFC 카드모드 에뮬레이션 기능이 켜져 있어야 한다.) 티머니 로고가 단독으로 새겨진 USIM이 이에 해당하며, 교통카드 로고가 없거나, 여러 교통카드 로고가 새겨진 USIM은 별도의 발급절차를 거쳐야 한다.
엉뚱한 SIM 카드를 구입한 경우, 표준 크기용 어댑터(8982로 시작하는 ICCID 바코드가 있는 테두리 부분)를 동봉하여 구입 14일 이내에 공식대리점이 아닌 (SK텔레콤), (KT), (LG유플러스) 혹은 구입처에서 다른 SIM 카드로 무상 교체할 수 있다. 어댑터를 분실하였거나 14일 이후라면 교체가 불가능하며 새로 구입하여야 한다. 구입한 USIM이 불량이라면 1년 이내에 동일 모델로 교체가 가능하지만 번거로운 과정 탓에 관련 민원이 다수 제기되고 있다.[24]
LG유플러스 (45006, 898206)
U9700
K1200
K3200
KT (45008, 898230)
OT-B1400
GE-M1400
GE-Z1200(와이브로겸용)
KE-N1650
GE-N1670
KE-D1460
SK텔레콤 (45005, 898205)
CT-G04
COMBI-S05
NFC-S03
CTD-W01
NFCN-G03
알뜰폰(MVNO)
한국케이블텔레콤 티플러스 · 티브로드, 45011, 898211
케이디링크 에코모바일, 45011, 898211
인스코비 프리티, 45006, 898206
와이엘랜드 여유텔레콤, 45006, 898206
미디어로그 유모비, 45006, 898206
아이즈비전 아이즈모바일, 45005, 898205
SK텔링크 세븐모바일, 45005, 898205
유니컴즈 모빙, 45005, 898205
CJ헬로비전 헬로모바일, 45005, 898205
프리텔레콤 프리티, 45008, 898230
세종텔레콤 스노우맨, 45008, 898230
CJ헬로비전 헬로모바일, 45008, 898230
케이티엠모바일 Mmobile, 45008, 898230
중국
중국의 차이나텔레콤이 CDMA에 SIM 카드가 들어간 단말기를 선보이고 있다. GSM에는 모두 쓰이고 있다.
일본
일본의 PDC 역시 SIM을 표준화하였으나, 상업적으로 구현되지 않았다. 2001년 10월 NTT 도코모가 '포마(FOMA) 카드'란 브랜드로 USIM을 도입하였다.
같이 보기
스마트카드
W-SIM
R-UIM
ISIM
듀얼 SIM
각주
외부 링크
- Specification of the Subscriber Identity Module - Mobile Equipment (SIM - ME) interface.
- Specification of the SIM Application Toolkit for the Subscriber Identity Module - Mobile Equipment (SIM - ME) interface
- The International Telecommunication Charge Card. 2006 ITU-T.
분류:미국의 발명품
분류:암호 하드웨어
분류:스마트카드
분류:컴퓨터 접근 제어 | https://ko.wikipedia.org/wiki/SIM%20%EC%B9%B4%EB%93%9C |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
173,
518,
1039,
1443,
1620,
1931,
2086,
2930,
3790,
4207,
4619,
4705,
5113,
5538,
5622,
5939,
6208,
7022,
7552,
7713,
8042,
9183,
9513,
9966,
10225,
10598,
10976,
11144,
11455,
11618,
12033,
12576,
13084,
13677,
13976,
14228,
14515,
14738,
14987,
15372,
15596,
15796,
16017,
16550,
17066,
17351,
18069,
18532,
19123,
19316,
20330,
20882,
21587,
21661,
21961,
22259,
22741,
23349,
23900,
24378,
24647,
25348,
26064,
26397,
26809,
27082,
27425,
27861,
28110,
28433,
28995,
29485,
30058,
30730,
30962,
31278,
31638,
31940,
32287,
32681,
33061,
33433,
33580,
34331,
34532,
35179,
35428,
35934,
36318,
36733,
37486,
37714,
38012,
38362,
39013,
39534,
39807,
40053,
40448,
40646,
41531,
42256,
43521,
43899,
44511,
44841,
45391,
46391,
47367,
48250,
48805,
49549,
49789,
50428,
50625,
51027,
51616,
52464,
53151,
53937,
55030,
55431,
55549,
56282,
56601,
56695,
57067,
57379,
57855,
58280,
58856,
59238,
59628,
59885,
60276,
60433,
61182,
61740,
61967,
62261,
62540,
63037,
63217,
63474,
64057,
64176,
64506,
65615,
66881,
66951
],
"plaintext_end_byte": [
172,
517,
1038,
1442,
1619,
1930,
2064,
2929,
3789,
4206,
4618,
4693,
5112,
5537,
5621,
5931,
6207,
7007,
7551,
7712,
8030,
9160,
9512,
9965,
10224,
10577,
10975,
11143,
11454,
11617,
12032,
12575,
13083,
13676,
13975,
14227,
14507,
14737,
14986,
15371,
15595,
15795,
16016,
16549,
17065,
17350,
18068,
18515,
19122,
19315,
20329,
20866,
21586,
21660,
21960,
22243,
22740,
23348,
23888,
24366,
24646,
25341,
26023,
26396,
26808,
27081,
27424,
27860,
28109,
28432,
28994,
29468,
30057,
30729,
30949,
31277,
31637,
31939,
32251,
32680,
33060,
33432,
33571,
34303,
34531,
35178,
35427,
35933,
36305,
36732,
37485,
37713,
38011,
38361,
39012,
39533,
39806,
40052,
40447,
40636,
41482,
42255,
43511,
43898,
44510,
44840,
45390,
46348,
47366,
48249,
48804,
49548,
49788,
50427,
50624,
51019,
51615,
52439,
53150,
53907,
55012,
55430,
55548,
56248,
56600,
56694,
57066,
57378,
57821,
58279,
58845,
59237,
59627,
59884,
60255,
60432,
61181,
61739,
61966,
62260,
62539,
63036,
63216,
63443,
64056,
64175,
64496,
65589,
66863,
66949,
66990
]
} | Mistä kehrääjälinnut ovat saaneet nimensä? | Linnut | finnish | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
Linnut (Aves) ovat tasalämpöisiä, munivia ja höyhenpeitteisiä selkärankaisia, joiden siivet antavat useimmille niistä lentokyvyn. Lintuja tunnetaan yli 9000 lajia.
Linnut kehittyivät fossiiliaineiston perusteella jurakaudella dinosauruksista. Höyhenpeite ja sulat linnuille kehittyivät suomuista edesauttamaan lentopyrähdyksiä sekä eristämään ja haihduttamaan lämpöä. Ajan myötä ne alkoivat mahdollistaa myös lentämisen. Myös lentokyvyttömät linnut polveutuvat lentävistä kantamuodoista.
Lintulajit muistuttavat paljon toisiaan, ja kaikkien lajien perusrakenne on sama. Linnuilla on nokka mutta ei hampaita. Eturaajat ovat muuttuneet siiviksi, ja useimmat linnut osaavat lentää. Linnun verenkierto- ja hengityselimet ovat erittäin hyvin kehittyneet. Luut ovat onttoja ja kevyitä. Lintujen näkö on hyvin tarkka, näkökenttä laaja ja värinäkö erittäin kehittynyt. Joillakin lajeilla on magneettiaisti. Linnut ovat kokoonsa nähden melko pitkäikäisiä, ja jotkin lajit ovat erittäin älykkäitä.
Eri lintulajien ravinnon ja sen hankintamenetelmien kirjo on valtava, mutta lajit ovat yleensä rakenteellisesti erikoistuneet tietynlaiseen ruokaan ja ravinnonhankintatapaan. Linnut lisääntyvät munimalla. Jotkin lajit rakentavat munilleen pesän, mutta toiset munivat paljaalle maalle. Lintujen puolisonvalinnalle on tyypillistä, että koiraat kilpailevat naaraista laulullaan tai höyhenpuvullaan.
Monet varpuslinnut tunnetaan monipuolisesta laulustaan. Monet napa-alueilla kesänsä viettävät lajit ovat muuttolintuja, jotka lentävät talveksi lämpimämmille seuduille.
Ihminen kasvattaa lintuja ruoaksi ja munien vuoksi. Pehmeitä höyheniä eli untuvia käytetään täytteenä ja ulostetta lannoitteena. Linnut ovat hyödyllisiä myös siten, että ne levittävät siemeniä ja pölyttävät kasveja. Toisaalta linnut voivat aiheuttaa paljon vahinkoa esimerkiksi maataloudelle.
Lintuja voi harrastaa monin tavoin, esimerkiksi tarkkailemalla niitä, metsästämällä niitä, tai pitämällä niitä lemmikkinä.
Alkuperä ja kehitys
Ensimmäiset linnut kehittyivät matelijoista jurakaudella 213–144 miljoonaa vuotta sitten. Lintujen arvellaan kehittyneen liskonlantioisista hirmuliskoista (Saurischidia). Ensimmäisten lintujen lähimpiä sukulaisia olivat höyhenpeitteiset, melko pienikokoiset, takaraajoiltaan pystyasennossa liikkuneet petohirmuliskot, jotka kuuluivat ryhmään Theropoda. Jurakauden alusta ja keskivaiheilta on löydetty linnuista vain niin mitättömiä fossiilia jäännöksiä, että sukulaisuutta ei ole varmasti voitu osoittaa. Enemmän lintujen ja höyhenten kivettyneitä jäännöksiä alkaa ilmestyä kerrostumiin jurakauden lopulla 150 miljoonaa vuotta sitten. Tunnetuin varhainen lintu on liskolintu (Archaeopteryx litographica). Se ilmeisesti kuuluu kuitenkin sukupuuttoon kuolleeseen haaraan eikä siis ole nykyisten lintujen esi-isä.[1]
Höyhenten synnystä on esitetty useita teorioita. Erään luontevimman teorian mukaan höyhenet kehittyivät matelijoiden suomuista edesauttamaan lentopyrähdyksiä. Höyhenpeite kehittyi kevyeksi rakenteeksi, joka eristää hyvin lämpöä ja samalla haihduttaa ylimääräistä lämpöä tehokkaasti.[2] Vähitellen höyhenet muuttuivat pyrstö- ja siipisuliksi. Alkujaan seksuaalivalinnan seurauksena sulkapeite kehittyi mahtavammaksi. Mahtavampi sulkapeite houkutteli naaraita, mikä on yhä havaittavissa monien lintujen kosiskelussa. Sulkapeitteisille matelijoille kehittyi vasta myöhemmin lentotaito. Todennäköisesti ne alkujaan liisivät hallitusti korkeista puista toisiin, kunnes evoluution seurauksena niille kehittyi vähitellen yhä parempi lentotaito. Nykyisinkin sademetsissä elää joitain matelijalajeja, jotka liitävät puusta toiseen.
Liitukauden (144–65 miljoonaa vuotta sitten) alusta tunnetaan jo paljon muinaislintujen fossiileja. Osalla niistä oli vielä joitain dinosaurien ominaisuuksia, kuten terävät hampaat tai pitkä häntä. Niiden siivet olivat kuitenkin samanlaiset kuten nykyisillä linnuilla. Liitukauden lopussa kehittyivät ensimmäiset täysin nykyisten tyyppiset linnut. Samalla jotkin lintulajit menettivät lentokykynsä.[3]
Osa linnuista selvisi liitukauden lopun joukkosukupuutosta. Selviytyjien määrä saattoi olla pieni, sillä nykyiset linnut ovat suhteellisen samankaltaisia keskenään. Tertiäärikauden alku oli lintujen kehityksen kulta-aikaa, sillä niiden kilpailijat olivat hävinneet ilmasta. Eoseenikauden alkuvaiheista 50 miljoonaa vuotta sitten ovat peräisin ensimmäiset nykyisten lintulahkojen lajien fossiilit.[4]
Linnut ovat nisäkkäiden ohella kehittynein selkärankaisten luokista.[5]
Luokittelu
Linnut ovat melko helposti muista eläinryhmistä erotettava ryhmä, mitä kuvastaa se, että ihmisten kielissä yleensä on jo vanhassa, kansanomaisessa sanavarastossa lintua tarkoittava sana, eikä niille ole yleensä tarvinnut luoda oppitekoista yleisnimitystä toisin kuin esimerkiksi nisäkkäille ja matelijoille. Sen sijaan luokan sisäisen systematiikan määritteleminen on tuottanut vaikeuksia.[5]
Lintuja tunnetaan yli 9000 lajia eli enemmän kuin nisäkkäitä tai matelijoita.[6] Tutkijat arvioivat lintulajeja olevan yhdeksästä kymmeneen tuhatta, kun lajit määritellään keskinäisen pariutumiskyvyn mukaan. Yhdysvaltain luonnonhistoriallisen museon vuonna 2016 julkaiseman tutkimuksen mukaan lajeja voisi kuitenkin olla lähes kaksinkertainen määrä jos katsottaisiin lintupopulaatioiden kehityshistorioita.[7]
Suomessa on tavattu 477 luonnonvaraista lintulajia vuoden 2017 alkuun mennessä.[8]
Lintujen luokittelijoita eli auktoreita on satoja, ellei enemmän. Eniten lintulajeja ovat nimenneet Carl von Linné (714), Philip Lutley Sclater (429), Louis Jean Pierre Vieillot (295), John Gould (385), Johann Friedrich Gmelin (356), Coenraad Jacob Temminck (351) ja Frédéric de Lafresnaye (230 lajia).[9]
Lahkot
Linnut jaetaan nykyisin 27 tai 28 eri lahkoksi. Lajeista selvästi yli puolet kuuluu varpuslintujen lahkoon. Seuraavaksi eniten lajeja on rantalinnuissa, kyyhkylinnuissa, papukaijalinnuissa, tikkalinnuissa ja kiitäjälinnuissa, 320–430 lajia kussakin lahkossa.[10]
Strutsilinnut Struthioniformes
Tinamilinnut Tinamiformes
Sorsalinnut Anseriformes
Kanalinnut Galliformes
Pingviinilinnut Sphenisciformes
Kuikkalinnut Gaviiformes
Uikkulinnut Podicipediformes
Ulappalinnut Procellariiformes
Pelikaanilinnut Pelecaniformes
Haikaralinnut Ciconiiformes
Flamingolinnut Phoenicopteriformes
Päiväpetolinnut Accipitriformes
Jalohaukkalinnut Falconiformes
Pyyjuoksijalinnut Turniciformes
Kurkilinnut Gruiformes
Rantalinnut Charadriiformes
Hietakanalinnut Pteroclidiformes
Kyyhkylinnut Columbiformes
Papukaijalinnut Psittaciformes
Käkilinnut Cuculiformes
Pöllölinnut Strigiformes
Kehrääjälinnut Caprimulgiformes
Kiitäjälinnut Apodiformes
Hiirilinnut Coliiformes
Trogonilinnut Trogoniformes
Säihkylinnut Coraciiformes
Tikkalinnut Piciformes
Varpuslinnut Passeriformes
Levinneisyys
Suurin osa lintulajeista esiintyy ainoastaan yhdellä maapallon eläinmaantieteellisistä alueista, usein vain kyseisen alueen jossain osassa.[11] Tällaiset lajit ovat kehittyneet tietyn ympäristön vaatimusten mukaisiksi. Kosmopoliitteja eli koko maailmalle levinneitä lajeja on vain muutamia, kuten kalasääski, muuttohaukka, meriharakka, räyskä, liejukana, tornipöllö, mustajalkatylli ja riuttatiira.[12] Lentokyvyttömät lajit ovat tyypillisimpiä vain yhdellä eliömaantieteellisellä alueella eläviä lajeja.[13]
Pohjois-Amerikassa, Euroopassa ja Pohjois-Aasiassa on useita yhteisiä lajeja. Sen sijaan Etelä-Amerikan ja Australian lajistot poikkeavat niistä täysin.[14]
Ihmisen uusille asuinalueille levittämiä lajeja ovat esimerkiksi kottarainen ja varpunen Pohjois-Amerikassa sekä kanadanhanhi Euroopassa. Linnut voivat levitä uusille alueille myös voimakkaan myrskyn seurauksena, kuten lehmähaikara Uuteen maailmaan 1880-luvulla ja räkättirastas Grönlantiin 1930-luvulla.[15]
Sukupuutot
Ihminen on toiminnallaan viimeisten vuosisatojen aikana aiheuttanut useiden lintulajien sukupuuton. Sukupuuttojen syitä ovat olleet metsien raivauksen aiheuttama lintujen elinympäristön tuhoutuminen, metsästys ja vieraslajit. Herkimmin katoavat harvalukuiset, suppealla alueella elävät ja pitkälle erikoistuneet linnut. Koko maailmassa on vuoden 1500 jälkeen kuollut sukupuuttoon noin 140 lintulajia, joista 88 prosenttia saarilla. Erityisen pahoin ovat kärsineet Tyynenmeren saarten maalinnut, kuten lentokyvyttömät rantakanat, kyyhkyt, papukaijat ja varpuslinnut. Yksistään rantakanalajeja kuoli saarilla kokonaan sukupuuttoon ihmisten saavuttua vähintään tuhat, ehkä jopa kaksituhatta. Uudesta-Seelannista katosivat vuoden 1500 tienoilla jättiläiskokoiset moat ja niitä saalistaneet haastinkotkat. Jo ennen eurooppalaisten saapumista saarilta oli kuollut sukupuuttoon ihmisen vuoksi vähintään 38 lintulajia. Suurikokoinen mauritiuksendodo katosi 1600-luvulla. Pohjois-Amerikassa 1900-luvun alussa metsästyksen vuoksi kadonnut muuttokyyhky oli aikanaan maanosan runsaslukuisin lintulaji.[16]
Rakenne ja fysiologia
Kaikkien lintulajien perusrakenne on sama, ja linnut muistuttavat usein suuresti toisiaan pienimmissäkin yksityiskohdissa. Toisilleen mahdollisimman etäistäkin sukua olevilla lintulajeilla on verraten vähän eroa keskenään. Tämä tekee lintujen luokittelusta paljon vaikeampaa kuin muiden selkärankaisten luokittelun.[17]
Linnut ovat tasalämpöisiä eläimiä, joiden ruumista suojaa höyhenistä ja sulista muodostunut höyhenpuku. Yhdelläkään nykyisellä linnulla ei ole hampaita, joskin joillakin sukupuuttoon kuolleilla hampaat oli. Linnuilla on nokka, joka on eräänlainen sarveiskuori leuoissa. Lintujen eturaajat ovat muuttuneet siiviksi. Takaraajat kannattavat lintua sen ollessa maassa, eli kävelevät linnut ovat käytännössä kaksijalkaisia eläimiä.[17]
Linnun verenkierto- ja hengityselimet ovat erittäin hyvin kehittyneet, mikä mahdollistaa lintujen tasalämpöisyyden. Linnun sydämen oikea ja vasen puolisko ovat täysin eristyneet toisistaan, joten hapekas ja tympeä veri eivät pääse sekoittumaan.[17]
Lintujen anatomisessa rakenteessa ja alkionkehityksessä on huomattavia yhteyksiä matelijoiden kanssa.[17] Lintujen yhtäläisyyksiä matelijoihin ja eroja nisäkkäisiin ovat tumalliset punasolut, virtsahappo aineenvaihdunnan lopputuotteena, vilkkuluomi, muniminen, sikiön kuorihammas, joidenkin lajien nokkakynsi sekä yhteissuoli eli kloaakki.[18]
Iho ja höyhenpeite
Lintujen ihossa on kaksi alkuperältään erilaista osaa, orvaskesi ja verinahka, kuten nisäkkäilläkin. Ihossa ei ole juurikaan hikirauhasia, ja ihon pinnassa on vähemmän sarveisainetta kuin nisäkkäillä. Viimeisten pyrstönikamien paikkeilla sijaitsee rauhanen, josta lintu erittää öljymäistä nestettä tehdäkseen höyhenensä vettä läpäisemättömäksi.[19]
Höyhenet ja sulat ovat orvaskedestä syntyneitä ja verinahan höyhennystyjen ravitsemia sarveismuodostumia. Höyhenen tai sulan pudottua sen tilalle kasvaa uusi.[19]
Täysin kehittyneen sulan osat ovat kynä, ruoto ja höyty. Sulka on ihossa kiinni kynästä. Se jatkuu ruotona, ja sen kahden puolen erkanee höyty, joka on rakenteeltaan verrattain monimutkainen. Toisiinsa kiinnittyneet höydyt muodostavat yhtenäisen ja hyvin suuresti ilmanvirtausta vastustavan pinnan.[19]
Untuvat ovat erittäin joustavia, ja niillä on suuri merkitys linnun ruumiinlämmön säilyttäjinä. Ne myös pienentävät ruumiin pinnan epätasaisuuksia.[19]
Suurimmat ja jäykimmät höyhenet ovat sulkia, pienet peitinhöyheniä. Linnun lentäessä kantavan pinnan muodostavat siipisulat, joita ovat käsisulat ja kyynärsulat. Monilla linnuilla on peukalosulista muodostunut pikkusiipi, joka vähentää pyörteiden syntymistä ja lisää siiven kantokykyä varsinkin liidossa. Peräsimenä toimivat pyrstösulat, joita useimmilla lajeilla on kaksitoista kappaletta.[19]
Lintujen peitinhöyhenet ovat pingviinejä lukuun ottamatta kiinni ainoastaan tietyissä, enimmäkseen ruumiin pituussuuntaisissa höyhenaloissa, joita höyhenettömät alat erottavat toisistaan. Myös esimerkiksi aikuisilla strutseilla, kasuaareilla ja kiiveillä höyheniä on tasaisesti ympäri ruumista mutta nuorina vain tietyissä kohdissa.[19] Haudonnan aikana naaraan hormonitoiminta saa sen vatsaan muodostumaan paljaan hautomalaikun. Sen ansiosta linnun lämpöenergia johtuu ihon ja pintaverisuonten kautta tehokkaasti muniin.[20]
Pikkulinnuilla on tavallisesti noin 1000 – 3000 höyhentä, mutta esimerkiksi sinisorsalla 11000 – 12000. Monila lajeilla on korea kesäpuku ja talvella yksinkertainen talvipuku tai valkoinen suojapuku.[21] Koiraille voi soidinajaksi kasvaa erityisen komeat höyhenkoristeet. Lintujen höyhenpuku uusiutuu säännöllisesti sulkasadoissa, jolloin kaikki vanhat höyhenet putoavat vaiheittain ja uudet kasvavat tilalle. Sulkasato on yleensä syksyllä, mutta se voi tapahtua kolmekin kertaa vuodessa.[19]
Lintujen höyhenet voivat olla hyvin monenvärisiä. Musta, ruskea, punainen ja usein myös keltainen väri johtuvat pigmenteistä. Valkea ja joskus myös keltainen johtuvat valon heijastumisesta joko kokonaan tai osittain höyhenten huokoisesta, runsaasti ilmaa sisältävästä rakenneaineesta. Sininen, sinipunainen ja yleensä myös vihreä väri johtuvat ruskeasta pigmentistä heijastuvan valon taittumisesta höyhenten erikoisen pintakerroksen läpi. Kerros hajottaa valon ja aiheuttaa siten metallinhohtoiset ja muut värivivahteet, jotka vaihtavat sävyään linnun liikahtaessa.[19]
Höyhenistä paljaita ihon osia ovat pään alueet, joillakin lajeilla myös kaula sekä nilkka ja varpaat. Linnulla on varpaissaan sarveissuomut ja vesilinnuilla varpaiden välissä räpylät. Joillain linnuilla kuten uikuilla on räpylän asemesta kunkin varpaan sivulla erillinen uimaliuska.[19]
Joidenkin lintujen päässä on paljaita harjoja tai helttoja, jotka voivat olla hyvinkin kirkkaanvärisiä ja pystyyn nostettavia. Nämä muodostumat ovat sekundäärisiä sukupuolitunnusmerkkejä ja koirailla aina kehittyneemmät kuin naarailla.[19]
Lintujen jalkojen varpaissa on kynnet, jotka joillakin lajeilla ovat huomattavan suuret ja koukkumaiset saaliin repimistä varten. Joillakin linnuilla kuten kanalintujen kukoilla on kannuksessakin kynsi. Sitä vastoin siipien sormissa ei juuri millään linnulla ole kynsiä.[19]
Luusto
Lintujen luusto on mahdollisimman kevyt, koska linnut ovat lentämiseen erikoistuneita eläimiä. Etenkin pitkiä matkoja lentävillä lajeilla on luiden sisällä suurehkojakin ilmapusseja eikä paljonkaan luuhohkaa.[22]
Linnun aivokoppa on miltei pyöreä ja silmäkuopat poikkeuksellisen isot. Nokka on kiinni kallossa. Kallo liittyy selkärankaan yhden ainoan nivelnastan avulla, jonka nivelkuoppa on takaraivonluun pohjassa suuren takaraivonontelon etureunassa.[22]
Lintulajilla voi olla yhdeksästä kahteenkymmeneenviiteen kaulanikamaa. Ristiselässä linnuilla on nikamia yhdestä viiteen. Ne ovat luutuneet yhteen lantionikamien, viimeisen tai viimeisten selkänikamien sekä ensimmäisten pyrstönikamien kanssa. Koska lintujen rintakehän seutukaan ei jousta, lintujen selkäranka onkin erittäin jäykkä. Kaula sen sijaan on hyvin notkea.[22]
Nykyisten lintujen pyrstö on melko pieni ja kankea, toisin kuin muinaisilla linnuilla. Pyrstön runkona on kuusi surkastuneen näköistä nikamaa, joiden jatkeena on muutamasta nikamasta kehittynyt kiinteä pyrstöluu.[22]
Rintalasta on litteä. Sen keskiosan ulkonevassa harjassa ovat lentävillä lajeilla kiinni voimakkaat rintalihakset. Lentokyvyttömien sileälastaisten ryhmässä (Ratitae) rintalasta on sileä.[22]
Eturaajan tukiluihin kuuluvat pitkänomainen lapaluu, sen rintalastaan yhdistävä korppiluu sekä solisluut, jotka liittyvät yhteen rintalaistan etupään kohdalla ja muodostavat V-kirjainta muistuttavan hankaluun.[22]
Linnun siiven luut ovat keveitä, yleensä onttoja ja luupylväin vahvistettuja. Olkavarsi on lyhyt, ja siiven näkyvän tukirakenteen muodostavat kyynärvarsi ja kättä vastaavat luut. Siiven ulomman osan eli käsisiiven luusto muodostuu kahdesta ranneluusta ja kolmesta sormiluusta. Käden luut ovat sulautunut yhteen, ja ne poikkeavat selvästi maanisäkkäiden vastaavista luista. Toiseen sormiluuhun kiinnittyy pikkusiipi, ja kolmas ja neljäs muodostavat siiven kärjen. Kyynärsiivessä ovat kyynärluu ja värttinäluu.[23]
Nopeasti lentävien lintujen siivissä on usein terävä kärki ja leveä tyvi, kuten jalohaukoilla. Muilla petolinnuilla, jotka liidellessään hyödyntävät lämpiviä nousevia ilmavirtauksia, on pitkät mutta leveät ja pyöreäkärkiset siivet. Näitä ovat hiirihaukat ja kotkat. Albatrosseilla, myrskylinnuilla, ja liitäjillä on äärimmäisen pitkät ja tasakapeat liitosiivet. Joillain metsissä elävillä pöllöillä on lyhyemmät ja pyöreämmät siivet kuin avomailla oleskelevilla pöllöillä.[24]
Lantion muodostavat istuinluu, suoliluu ja häpyluu. Lantionluut eivät ole yhtyneet häpyliitoksen kohdalla kuten nisäkkäillä. Linnun lantio on tavallisesti vankkarakenteinen, koska siihen niveltyvät takaraajat, jotka kannattavat ruumiin koko painoa linnun liikkuessa maassa.[22]
Linnun takaraajojen rakenne on pääpiirteittäin samanlainen kuin nisäkkäillä. Reisiluuhun niveltyvät sääri- ja pohjeluu. Niitä seuraavat nilkka-, jalkapöydän- sekä varvasluut, jotka ovat osittain kasvaneet yhteen. Linnun reisiluun ylempi nivelkyhmy on varsinaiseen luuhun nähden suorassa kulmassa, minkä seurauksena linnun jalka pysyy aina pystyasennossa. Polvessa on polvilumpio. Sääriluun alapäähän ovat kasvaneet kiinni ylemmät nilkkaluut. Alemmat nilkkaluut ovat kasvaneet yhteen kolmen jalkapöydänluun kanssa. Niihin niveltyvät toisen, kolmannen ja neljännen varpaan varvasluut. Isollavarpaalla on vastaava erillinen jalkapöydänluu. Millään lintulajilla ei ole viidettä varvasta.[22]
Maassa elelevillä kanalinnuilla on hyvin kehittyneet juoksujalat ja lyhyet pyöreäkärkiset siivet. Sen sijaan tervapääskyn jalat ovat niin pienet, että se ei pysty kävelemään vaan maassa vaan ryömii eteenpäin.[25] Puissa elävillä lajeilla on tavallisesti kolme varvasta eteen ja yksi taakse. Strutsilla on vain kaksi varvasta. Vesilinnuilla on suurentuneet jalkapinnat, usein räpylät, jotta ne voivat meloa vedessä eteenpäin.[26]
Nokka ja kieli
Kaikilla nykyisin elävillä linnuilla on sarveisaineinen nokka. Nokka muodostuu leukaluista, joiden päällä on sarveistuppi. Monilla lajeilla sarveistuppi on kuollut, mutta toisilla siinä on verisuonitus ja hermotus. Joillain lajeilla nokan väri muuttuu kesästä talveen. Sorsalinnuilla nokan kärjessä on kova kärjen reunus eli nokkakynsi. Jalohaukoilla on ylänokan tyvessä paksunnos eli vahanokka. Joidenkin lajien poikasilla on ylänokan kärjessä valkoinen munahammas, jolla ne puhkaisevat munankuoren kuoriutuessaan.[27] Monen lajin sierainaukot peittää pehmeä kalvo.[28]
Linnut käyttävät nokkaansa ravinnon pyydystämiseen, siementen kuorimiseen ja rikkomiseen ja saaliseläinten palotteluun.[29] Helteellä linnut jäähdyttelevät itseään nokan kautta.[30]
Nokan muoto riippuu linnun käyttämän ravinnon laadusta. Nokkia on hyvin erilaisia: hentoja ja rotevia, pitkiä ja lyhyitä, putkimaisia ja kartiomaisia, suoria ja käyriä joko ylös- tai alaspäin, eri tavoin koukkumaisia, litteitä, sileäreunaisia ja hammasreunaisia.[28] Petolinnuilla on koukkumainen terävä nokka. Siemeniä syövien peippolintujen nokka on lyhyt ja kartiomainen. Kahlaajilla on pitkä, hento nokka, joka soveltuu pikkueläinten poimintaan liejusta ja mudasta. Sorsalintujen litteä sälönokka soveltuu erinomaisesti siivilöimään ravintoa vedestä. Tikka naputtelee voimakkaalla talttamaisella nokallaan hyönteisiä lahoista puunrungoista ja kaivertaa pesäkolonsa terveeseenkin puuhun. Joidenkin lintujen kuten lunnin nokka soveltuu hyvin myös kalojen kuljettamiseen. Nokan värillä on ratkaiseva merkitys monien lajien parinmuodostuksessa, ja harmaalokkien poikasille emon keltaisessa nokassa oleva punainen täplä on suuntamerkki, johon ne kurottelevat halutessaan ruokaa.[31]
Linnun kielen muoto riippuu ravinnosta kuten nokankin muoto.[28] Kieli on yleensä kova ja erikoistunut. Kielessä voi olla lajista riippuen sakaroita, nystyjä tai väkäsiä. Tikkojen kieli on erityisen pitkä, sillä tikka kaivaa kielellään hyönteistoukkia koloista. Kolibreilla on kaksihaarainen kieli, joka muodostaa putken meden tai veden imemiseksi. Joiltakin linnuilta kieli puuttuu tai se on surkastunut, kuten merimetsoilta, harjalinnuilta ja kehrääjiltä. Papukaijoilla on poikkeuksellisen paksu ja lihaksikas kieli.[29]
Sisäelimistö
Linnun suuhun avautuu rauhasia, joiden erite on erilaista kuin nisäkkäiden sylki. Linnun ruokatorvi on tavallisesti hyvin pitkä. Siinä on erityinen laajentuma, kupu, johon ravinto kerääntyy ja jossa ruoansulatus alkaa. Vatsan osat ovat rauhasmaha ja lihasmaha. Rauhasmaha on pieni ruokatorven laajentuma, jonka limakalvoissa on suuria ja lukuisia rauhasia, jotka erittävät ruoansulatusnesteitä. Lihasmahan seinämä on siemeniä syövillä linnuilla hyvin paksu ja luja, ja sisäpintaa peittävät suomumaiset sarveislevyt. Mahassa on linnun nielemiä kiviä, jotka hienontavat kovat siemenet. Lihansyöjälinnuilla lihasmahan seinämä on ohut ja sisäpinnan solukko tavallisen näköistä.[28]
Linnuilla on maksa ja haima, ja useimpien maksaan liittyy sappirakko.[28]
Lihasmahasta ruoansulatuskanava jatkuu ohutsuolena, joka on tavallisesti hyvin pitkä ja mutkikas. Sitä seuraa paksuluoli, joka on lyhyt ja jossa on kaksi umpisuolta selän puolella. Ruoansulatuskanava päättyy viemärisuoleen eli kloaakkiin, johon aukeavat myös virtsaputki ja munanjohtimet.[28]
Viemärisuolen yläosaan kiinnittyy linnun tärkein imuelin, rakkomainen Fabriciuksen bursa, joka osallistuu lintujen immuunipuolustukseen muokkaamalla veren valkosoluja vieraiden molekyylien tunnistajiksi ja erittää bursiini-hormonia, joka vaikuttaa valkosolujen kypsymiseen.[32]
Hengityselimet
Linnun kurkunpää ei toimi äänielimenä kuten muilla selkärankaisilla. Kurkunpäästä lähtee erittäin pitkä, luurenkaiden suojaama henkitorvi, joka haarautuu kahdeksi keuhkoputkeksi ja ne yhä useammiksi haaroiksi. Toisin kuin nisäkkäillä, nämä haarat päätyvät toisiinsa yhtyvien hiusputkien muodostamaan hienoon verkkoon. Lintujen keuhkot ovat pienet ja hohkaiset, ja ne ovat kiinni rintakehäontelon takaseinämässä. Linnut eivät voi laajentaa keuhkojaan.[33]
Lintujen hengityselinten erikoispiirre ovat ilmapussit, jotka ovat keuhkoputken kalvon laajentumia. Keuhkoputket jatkuvat keuhkojen takapäähän, jossa ne jakautuvat kahteen haaraan. Yksi haara johtaa suolistossa kiinni olevaan vatsanpohjan ilmapussiin. Toinen haara johtaa rintakehän takimmaiseen ilmapussiin, joka on kiinni ruumiin kyljessä ja sijaitsee osittain kehkojen takareunan alla. Keuhkon rajalla kumpikin keuhkoputki jakautuu kolmeen haaraan, jotka päättyvät rintakehän etumaiseen ilmapussiin, solispussiin ja niskapussiin. Eri ilmapussit ovat yhteydessä luiden ilmaonteloiden kanssa.[33]
Lintu pystyy hengittämään ilmapussiensa avulla, ja kaasujen vaihdunta sen keuhkoissa on tehokkaampaa ja täydellisempää kuin nisäkkäillä. Linnun lentäessä siipiä liikuttavien rintalihasten voimakkaan vuoroittaiset liikkeet aiheuttavat ilmapussien laajenemisen ja kokoon puristumisen niin että ilma vaihtuu keuhkoissa. Linnun levätessä se muuttaa vatsaontelonsa tilavuutta vatsanpohjan ja kylkiluiden välisillä lihaksilla, jolloin ilma vaihtuu keuhkoissa. Vain kiiveillä on muista linnuista poikkeava hengitysmekanismi.[33]
Äänielin
Linnun äänielin on siinä kohdassa, jossa ilmatorvi haarautuu keuhkoputkiksi. Äänielin muodostuu eräänlaisesta laajentumasta tai pienestä kammiosta. Sen sisällä on pieni, puolikuun muotoinen limakalvon poimu, jonka värähdellessä erityisten liikkeiden vaikutuksesta tuottaa linnun laulun. Lauluäänen vaihtelevuus aiheutuu lihasten erilaisista jännitystiloista. Musikaalisesti laulavien lintujen äänielimeen liittyy jopa seitsemän paria lihaksia.[33]
Lihaksisto
Linnulla on poikkijuovaisia ja sileitä lihaksia sekä sydänlihasta. Kanan rintalihakset ovat pääosin valkoisia poikkijuovaisia, mutta petolinnuilla ja muilla voimakkailla lentäjillä ne ovat punaisia, sillä punainen lihas on sopeutunut jatkuvaan rasitukseen.[34]
Linnun suuret lihakset ovat keskittyneet vartalon keskivaiheille, jotta tasapainopiste olisi mahdollisimman keskellä. Siivessä on 45 lihasta. Linnun suurin lihas on olkaluuhun kiinnittyvä iso rintalihas, joka vastaa siiven alaspäin suuntautuvasta liikkeestä. Siipeä kohottaa sen takana sijaitseva pieni rintalihas. Jalan lihakset vaihtelevat huomattavasti sen mukaan, miten lintu käyttää jalkojaan. Petolinnuilla on erityisen voimakkaat jalat. Jalkalihakset ovat suurimmaksi osaksi jalan tyvessä. Pyrstölihaksillaan lintu liikuttaa pyrstöä ja levittää pyrstösulat haralleen. Linnun nokkaa liikuttaa kahdeksan lihasta, joiden rakenne vaihtelee huomattavasti lajista riippuen.[35]
Aivot
Lintujen aivojen rakenne on monin tavoin samanlainen kuin muilla selkärankaisilla, ja läheisimmin ne muistuttavat krokotiilien ja eräiden liskojen aivoja. Lentoa ohjaavat pikkuaivot ovat linnuilla erityisen hyvin kehittyneet. Lintujen aivot ovat suhteellisen suuret, etenkin pienillä lajeilla. Pienten varpuslintujen aivot muodostavat noin 4,5 prosenttia ruumiinmassasta, mutta sorsalintujen aivot vain 1 prosenttia. Myös kanalintujen aivot ovat pienet. Suuret aivot on esimerkiksi papukaijoilla ja varislinnuilla, ja niitä pidetäänkin linnuista älykkäimpinä. Moni muukin lintulaji on todettu älykkääksi, ja linnuilla on yleisesti ottaen myös hyvä muisti.[36]
Aistielimet ja aistit
Silmät ja näkö
Lintujen silmä on suurikokoinen suhteessa päähän ja ruumiiseen, etenkin yöaktiivisilla linnuilla kuten pöllöillä. Myös lintujen silmän anatomia on hyvin monipuolinen. Linnun silmä on niin sanottu kamerasilmä kuten ihmisenkin. Rakenteeltaan se muistuttaa ihmisen silmää, mutta vielä enemmän matelijoiden silmää.[37]
Linnun silmässä voidaan erottaa kolme kerrosta: uloimpana vahva kovakalvo, sen alla suonikalvo, ja sisimpänä verkkokalvo. Lintujen verkkokalvo on huomattavasti paksumpi kuin nisäkkäillä, ja siinä on monia vain linnuille tyypillisiä erikoispiirteitä. Kotkien erittäin tarkka näkö johtuu siitä, että niiden verkkokalvon näkökuopassa on peräti miljoona näköreseptoria neliömillimetrillä.[37]
Nisäkkäistä poiketen linnut kykenevät säätelemään kummankin silmän pupillin kokoa erikseen. Lintujen iiris voi olla hyvin värikäs, mutta näön kannalta sen värillä ei liene merkitystä. Yölintujen mykiö on yleensä pallomainen, päivälintujen litteä.[37]
Linnun silmän erikoisuus on viuhkalisäke eli pekten, joka yhdistää näköhermon ja lasiaisen. Sen on arveltu toimivan eräänlaisena sekstanttina, jota käytetään hyväksi auringon korkeuskulman ja siten sijainnin määrityksessä. Todennäköisesti se toimii silmän sisäosia ravitsevana kudoksena, joka huolehtii hapen saannista.[37]
Linnuilla on näkösoluja ainakin kaksi kertaa niin paljon kuin nisäkkäillä. Suurin näkösolujen tiheys on hiirihaukalla, jonka verkkokalvossa on ihmiseen verrattuna kahdeksankertainen tappisolujen tiheys. Yölintujen kuten pöllöjen näkösoluista sauvasoluja on 90 prosenttia, mutta päivälinnuilla tappisoluja on 80 prosenttia. Sen seurauksena yölinnut näkevät hyvin hämärässä ja päivälinnut paremmin päivällä.[37]
Linnut käyttävät ala- ja yläluomeaan pääasiassa vain nukkuessaan. Valveilla ollessaan ne kosteuttavat silmiään ja puhdistavat sarveiskalvoaan räpyttelemällä vilkkuluomellaan. Se myös suojaa silmiä linnun lentäessä ja sukeltaessa.[38]
Näkö on lintujen tärkein aisti. Lintujen pitkälle erikoistuneet silmät näkevät yksityiskohdat ja värit paljon tarkemmin kuin nisäkkäiden silmät. Lintu pystyy aistimaan jopa 150 kuvaa sekunnissa kun ihminen erottaa vain alle 20 kuvaa samassa ajassa, minkä ansiosta lintu havaitsee alkavan liikkeen nopeasti.[37]
Lintujen näkökenttä on laaja, joillain lajeilla jopa 360 astetta. Laajan näkökentän ansiosta linnut kykenevät näkemään samanaikaisesti eteensä, sivuilleen ja yläpuolelleen, mikä on hyödyksi ruoan etsimisessä ja muiden lintujen varomisessa parvessa lennettäessä. Useimmat linnut näkevät tiettyihin osiin näkökentässään vain toisella silmällään. Kahdella silmällä ne näkevät aivan nokan ala- ja etupuolelle. Hyvä stereonäkö on haukoilla, kotkilla ja pöllöillä, sillä niiden silmät ovat suuntautuneet suoraan eteenpäin.[37]
Lintujen värinäkö on erittäin kehittynyt ja tarkka. Linnuilla on ainakin neljänlaista näköpigmenttiä, joten ne pystyvät erottamaan useampia värisävyjä kuin ihminen. Jo yli 30 lintulajin on todettu näkevän myös ultraviolettia väriä. Tätä kykyään ne saattavat käyttää viestinnässä, ravinnon etsimisessä sekä suunnistuksessa, sillä ultravioletin aallonpituudet ovat voimakkaasti polarisoituneet. Yölinnuilta värinäkö on yleensä hävinnyt.[37]
Korvat ja kuulo
Lintujen korvat sijaitsevat pään sivuilla. Ulkokorva on hyvin yksinkertainen, eikä korvalehtiä ole. Höyhenet yleensä peittävät korvakäytävän, paitsi isoilla lentokyvyttömillä linnuilla. Sukeltavat linnut voivat sulkea korvansa. Suurimmat korvat ja herkin kuulo on joillakin pöllölajeilla. Lintujen välikorvassa on vain yksi kuuloluu. Molempien korvien tärykalvot ovat yhteydessä toisiinsa ilman täyttämän ontelon avulla, mikä auttaa äänen lähteen paikantamisessa. Lintujen korvien värekarvat voivat osittain uudistua vaurioitumisen jälkeen.[39]
Lintujen kuuloaisti on monessa suhteessa hyvin samankaltainen kuin ihmisen. Ne erottavat eri äänentaajuksia samalla tavalla kuin ihminen. Jotkin lintulajit, kuten punatulkut, erottavat korkeampia ääniä kuin ihminen, mutta useimmat kuulevat korkeita taajuuksia ihmistä heikommin. Samoin jotkin lajit, kuten kirjekyyhkyt ja helmikanat, erottavat matalia infraääniä paremmin kuin ihminen. Linnut erottavat nopeat äänenkorkeuden ja äänenvoimakkuuden vaihtelut kymmenen kertaa herkemmin kuin ihmiset, ja ne voivat erottaa vain yksi prosenttia toisistaan eroavia taajuuksia. Kun ihminen kuulee yhden äänen, lintu voi kuulla jopa kymmenen erillistä ääntä.[39]
Linnut käyttävät kuuloaistiaan ennen kaikkea ympäristönsä tarkkailuun, sosiaaliseen viestintään, sekä saalistuksessa. Jotkin lajit voivat käyttää kuuloaistiaan kaikuluotauksessa lennellessään luolissa.[39]
Muut aistit
Lintujen hajuaistin on yleensä ajateltu olevan huono. Geenitutkimukset viittaavat kuitenkin siihen, että monella lintulajilla saattaa olla hyvä hajuaisti. Ne käyttävät hajuaistiaan suunnistamiseen, ruoanetsintään ja yksilöiden tunnistamiseen. Erityisen tarkka hajuaisti on öisin liikkuvlla kiiveillä.[40]
Lintujen makuaistista ei tiedetä paljoakaan. Makureseptorien sijainnista ja makunystyjen pienestä määrästä päätellen maulla ei ole linnuille kovin suurta merkitystä. Linnut aistivat samat neljä perusmakua kuin ihminenkin, mutta hyvin eri tavalla. Linnut voivat esimerkiksi syödä suuria määriä hyvinkin suolaista, tulista tai hapanta ruokaa.[41]
Monella linnulla on tuntoelin nokan kärjessä. Monilla kahlaajilla on nokan kärjessä ja tyvessä herkkiä tuntokeräsiä, joilla ne aistivat vedessä ja mudassa elävien pikkueliöiden liikkeet. Jalkojensa tuntoreseptoreilla linnut pystyvät erottamaan millaisella oksalla tai pinnalla ne ovat.[42]
Monella lintulajilla on havaittu olevan magneettinen aisti, joka auttaa niitä löytämään pesimis- ja talvehtimisalueensa. Se perustuu kolmeen erilaiseen reseptorijärjestelmään: magneettisiin kiteisiin, valon aallonpituudesta riippuvaan kompassiin ja käpylisäkkeen valosta riippuvaiseen mekanismiin.[43]
Lämmönsäätely ja energiatalous
Linnut ovat tasalämpöisiä, minkä ansiosta ne voivat elää ja pesiä olosuhteissa, joiden lämpötila voi olla 60 astetta pakkasta tai 50 asteen lämmintä. Jotkin lajit, kuten korppi, muuttohaukka, varpunen ja kesykyyhky, selviytyvät niin arktisilla alueilla kuin kuumilla aavikoillakin. Lintujen ruumiinlämpö on yleensä 40 ja 42 asteen välillä eli korkeampi kuin nisäkkäiden.[44]
Linnuilla on nopea perusaineenvaihdunta, hyvä lämmöneristys ja aktiivinen sisäinen lämmöntuotto, mikä pitää ne lämpimänä kylmälläkin ilmalla. Linnun lämmöneristys perustuu sen höyhenpukuun, joka on eristeenä parempi kuin samanpaksuinen karvapeite. Höyhenettömillä alueillaan, varsinkin koivissa, lintu säätelee lämmönhukkaa hidastamalla verenkiertoa.[45]
Linnut pysyttelevät lämpiminä myös käyttäytymällä tietyllä tavalla. Jotkin linnut paistattelevat auringossa nostaakseen ruumiinlämpöään. Jotkin asettuvat toistensa kanssa kylki kylkeen, kuten keisaripingviinin poikaset, jolloin lämmönhukka vähenee. Kanalinnut ja monet pikkulinnut yöpyvät lumikiepissä. Jotkin lajit pystyvät horrostamaan talvella.[46]
Hyvin kuumalla ilmalla lintu viilentää itseään lisäämällä haihtumista läähättämällä ja haihduttamalla vettä ihon läpi.[47]
Ravinto
Eri lintulajien ravinnon ja sen hankintamenetelmien kirjo on valtava. Lajit ovat yleensä rakenteellisesti erikoistuneet tietynlaiseen ruokaan ja ravinnonhankintatapaan, mikä näkyy esimerkiksi niiden erilaisissa nokissa ja koivissa. Lintujen suhteellinen energiantarve riippuu niiden koosta. Sinitiaisen, joka painaa 11 grammaa, on syötävä päivässä lähes oman painonsa verran hyönteisiä tyydyttääkseen energiantarpeensa. Suuremmat linnut tarvitsevat suhteellisesti vähemmän ruokaa: esimerkiksi 220-grammainen tuulihaukka tarvitsee vain 120 grammaa myyriä. Viileillä ja kylmillä seuduilla lintujen täytyy talvisin syödä normaalia enemmän, elleivät ne pysty vähentämään liikkumistaan selvästi.[48]
Käyttäytyminen
Ääntely
Linnut tuottavat monenlaisia ääniä. Ne ääntelevät äänielintensä, nokkansa, sulkiensa ja muiden ruumiinosiensa avulla, tai ”soittavat” apuvälineillä kuten puunrunkoja rummuttamalla.[49]
Nokan kalistelu toimii monissa linturyhmissä soidin- tai varoitusääntelynä. Muutama laji tuottaa soidinääniä siivillään tai yksittäisillä erikoistuneilla sulillaan. Kanalintujen lähtiessä liikkeelle niiden siivistä lähtee ääniä, joiden on arveltu hämäävän petoa hetkeksi. Lintujen siivillään tekemien äänten arvellaan olevan tarkoitettu yhteydenpitoon. Jotkin lajit läiskyttävät siipiään vastakkain, mikä liittyy usein reviirin puolustukseen tai soitimeen. Kyyhkyt läiskyttävät siipiään lähtömerkiksi. Joillain lajeilla osa siipi- tai pyrstösulista on muuntunut paremmin äänen tuottamiseen sopiviksi.[49]
Tikat rummuttavat erilaisia kaikupohjia kuten kuivia oksia tai keloja. Myös lyhtypylväiden suojusten rummuttaminen on yleistä. Palmukakadu pitää jalassaan oksanpätkästä muotoilemaansa rumpukalikkaa, jolla se rummuttaa onttoa puunrunkoa.[49]
Lintujen suulliset äänet syntyvät syrinx-äänielimessä. Linnunlaulu on niistä parhaiten tunnettu. Linnunlaulu koostuu tunnistettavana äänikuviona toisiaan seuraavista, sävelkorkeudeltaan vaihtelevista soinnillisista jaksoista. Laulu liittyy lintujen pesintään. Koiraat ilmoittavat laulullaan reviirinsä omistusoikeudesta, ja naaraat kuuntelevat koiraiden laulua etsiessään kelvollista pariutumiskumppania. Muodostuneet parit pitävät toisiinsa yhteyttä laulamalla, etenkin tropiikissa.[49]
Yhteys- ja kutsuäänillä lajitoverit tiedottavat toisilleen olinpaikkansa. Parvessa linnut päästelevät lentoääniä. Varoitusäänen päästää yksilö, joka on havainnut petolinnun tai maapedon. Linnut saattavat lähestyä petoa, joka ei ole saalistuspuuhissa, päästellen nokitteluääniä, jotka ovat varoitusääniä kiihkeämpiä ja taajempaan toistuvia.[49]
Lentäminen
Useimmat linnut osaavat lentää. Jotkin vesilinnut kuten pingviinit ovat kuitenkin menettäneet lentokykynsä ja sopeutuneet liikkumaan vedessä jalkojensa tai siipiensä avulla. Maalla elää pieniä ja suuria lentokyvyttömiä lintuja, kuten kiivit, strutsit, kasuaarit, nandut ja emut. Lajilta katoaa lentokyky helposti silloin, kun sillä ei ole vihollisia ja kun sillä on runsaasti ravintoa saatavilla.[50]
Lintujen rakenne ja elintoiminnot ovat sopeutuneet monin tavoin hyvin lentämiseen. Lintu lentää sulkien peittämillä siivillään vahvojen rintalihastensa voimin. Linnun kyynärsiiven poikkileikkaus on alapinnaltaan kovera ja yläpinnaltaan kupera. Kun ilmavirta osuu siiven koveraan alapintaan, sen nopeus laskee ja kohottaa ilmanpainetta siiven alla, jolloin siipi pyrkii nousemaan ylöspäin. Siiven yläpinnalle muodostuu alipaine, ja syntyy nostovoimaa. Monet linnut saavat myös siipiensä kärjillä aikaan nostovoimaa kehittävän pyörteen. Nostovoiman vähetessä tapahtuva sakkaaminen ei ole linnuille vaarallista kuten lentokoneille, vaan ne voivat hyödyntää syntyvää suurta ilmanvastusta esimerkiksi laskeutumisen yhteydessä.[51]
Lintujen liitosuhde vaihtelee kuudesta 26:een, eli se jää heikommaksi kuin hyvillä purjelentokoneilla. Liitosuhde on paras pitkäsiipisillä liitolentoon erikoistuneilla linnuilla, ja huono lyhyt- ja pyöreäsiipisillä.[52]
Metsissä elävät pikkulinnut pystyvät lentämään hitaasti, sillä niillä on pieni siipikuorma (nostovoimaa kehittävien siipien pinta-alan suhde linnun massaan). Lajit, joilla on suuri siipikuorma, joutuvat lentämään nopeasti, ja ne elävät siksi pääosin avoimessa ympäristössä.[53]
Pyrstön merkitys lennossa on vain vähäinen. Pyrstöstä on hyötyä lekuttelussa, lentoon lähdössä ja laskeutumisessa. Alula eli pikkusiipi osallistuu nostovoiman kehittämiseen pienillä lentonopeuksilla. Sen avulla lintu saa lisää siiven pinta-alaa, ja alula ohjaa ilmavirran kulkua käsisiiven yläpinnan siipiprofiilin myötäiseksi.[54]
Liitolento on energeettisesti edullinen tapa lentää, ja suuret linnut, kuten albatrossit ja kotkat, pyrkivätkin liitämään tilaisuuden tullen. Suurikokoisilla maalinnuilla liitäminen kuluttaa vain noin kymmeneksen siiveniskulennon vaatimasta energiasta. Myös pienet linnut osaavat liitää, mutta se ei niille ole erityisen edullista. Liitolennossa linnut käyttäytyvät hieman kuin purjelentokoneet. Lintu säätelee liitonopeuttaan muuttamalla painopistettään sekä siipiensä muotoa ja kallistuskulmaa. Linnut osaavat hyödyntää kohoavia ilmavirtauksia, jolloin niiden ei tarvitse iskeä siivillään säilyttääkseen korkeutensa.[55]
Siiveniskulennossa lintu lyö siivillään ja tuottaa näin sekä eteenpäin vievän työntövoiman että nostovoimaan tarvittavan ilmavirran siipiprofiilinsa kautta. Työntövoima syntyy suurimmaksi osaksi alaslyönnissä, joka suuntautuu myös vähän eteenpäin. Ylöslyönnin aikana lintu liikkuu eteenpäin ja kyynärsiipi tuottaa nostovoimaa samalla kun käsisiipi taittuu ilmanvastuksen vähentämiseksi. Siiveniskulentäminen kuluttaa hyvin paljon energiaa, joten linnut pyrkivät usein välttämään sitä.[56]
Lekuttelu on lentämistä, jossa maanopeus on nolla. Tällöin lintu tuottaa nostovoiman pelkästään siiveniskuilla. Kolibrit lekuttelevat imiessään mettä kukasta, jolloin niiden siiveniskutaajuus on tyypillisesti 24 iskua sekunnissa, ametistikolibrilla jopa 80.[57]
Lintu lentää usein yhdistelemällä siiveniskulentoa ja liitolentoa. Lentotavat ovat eri lajeille tyypillisiä. Pienet linnut lentävät usein voimakkaasti aaltoillen vaihdellen voimakkaita siiveniskusarjoja ja suljetuin siivin liukumista.[58]
Linnun lentoonlähtö on sitä helpompaa, mitä pienempi koko ja sitä kautta siipikuorma sillä on. Pienet linnut pystyvät hypähtämään lentoon suoraan ylöspäin, mutta suuret linnut voivat joutua juoksemaan veden tai maan pintaa tai hakeutumaan korkeille paikoille aloittaakseen lentonsa liitolennolla. Myös laskeutuminen on pikkulinnuille helppoa mutta suurille linnuille vaativaa.[59]
Linnut ohjaavat ja kontrolloivat lentämistä pääosin siipien ja pyrstön avulla sekä muuttamalla painopistettään. Pikkulinnut pystyvät hyvin nopeisiin suunnanmuutoksiin ilmassa.[60]
Reviirit
Linnulla on oma reviirinsä, jonka tarkoitus on suojata linnulle tärkeää resurssia kuten pesäpaikkaa, pariutumiskumppania, ravintoa tai suojapaikkaa. Koiras valtaa usein keväällä itselleen reviirin ja ryhtyy laulullaan ilmoittamaan sen omistuksesta toisille koiraille. Samalla se kertoo naaraille kelpoisuudestaan. Joillain lajeilla kuten mustavatsakukaaleilla reviiriä puolustaa naaras, joillain lajeilla sekä naaras että koiras. Linnut palaavat usein vuodesta toiseen samalle reviirille. Yhteissoitimella koiraat puolustavat omaa soidinreviiriään ja pyrkivät osoittamaan sillä kyvykkyyttään naaraille. Reviiriä pidetään ennen kaikkea pesimäkaudella, mutta jotkin lajit pitävät reviiriä ja puolustavatkin sitä myös talvella. Jos ruokaa on tarjolla yllin kyllin, linnun ei ole järkevää pitää reviiriä.[61]
Lisääntyminen
Puolisonvalinta ja pariutuminen
Linnuille on tavallista, että koiraat kilpailevat naaraista. Sukupuolivalinta kohdistuu koiraan sellaisiin ominaisuuksiin, joilla on vaikutusta parinmuodostusmahdollisuuteen ja jälkeläisten laatuun. Naaras valitsee koiraan, josta se uskoo olevan etua itselleen ja poikasilleen esimerkiksi poikasten ruokinnan tai elinpiirin puolustuskyvyn kannalta. Naaraan uroksessa arvostamia ominaisuuksia ovat suuri koko ja voimakkuus, monimutkaiset ja näyttävät soidinmenot sekä kirkkaanvärinen höyhenpuku ja monet koristeet. Eteläisten lajien koiraat ovat erityisen koristeellisia ja värikkäitä. Monipuolisen ja kuuluvan laulun, kirkkaan värin ja koristeellisuuden on havaittu korreloivan koiraan kyvykkyyden kanssa.[62]
Koiras ryhtyy usein vartioimaan tulevaa puolisoaan varmistaakseen, että juuri se hedelmöittää naaraan kaikki munat. Useilla lintulajeilla naaras voi paritella yhtä pesyettä kohti muidenkin koiraiden kuin puolisonsa kanssa. Parinsisäisten parittelujen määrä vaihtelee yhdestä useihin satoihin pesyettä kohti. Kerran parittelevia lajeja ovat kiuru ja teeri, useimmin parittelevia jotkin meri- ja petolinnut. Joillain lajeilla on pitkäaikainen, joskus elinikäinen parisidos, kuten joutsenilla, hanhilla, yhdyskunnassa pesivillä merilinnuilla ja suurilla petolinnuilla. Niin koiraat kuin naaraatkin voivat silti paritella toisinaan muidenkin kanssa. Vieraiden koiraiden poikasten osuus jopa yksiavioisina pidetyillä lajeilla on keskimäärin 15 prosenttia. Joidenkin lajien koirailla voi olla useita naaraita, etenkin jos koiraan ei tarvitse osallistua pesyeen hoitoon ja koiraalla on erityisen hyvä reviiri, joka tarjoaa poikasille paljon ruokaa ja suojaa. Moninaaraisuutta voi esiintyä myös yhteissoitimella, jonne koiraat kerääntyvät puolustamaan omia soidintonttejaan. Naaraat käyvät siellä parittelemassa ja valitsevat usein saman aktiivisen ja tappelunhaluisen kukon. Naaraiden monikoiraisuus on melko harvinaista linnuilla.[63]
Pesintä
Luonnonvalinta on ohjannut kunkin lintulajin pesinnän sellaiseen aikaan, jolloin se todennäköisimmin onnistuu. Joillakin lintulajeilla on keskittynyt ja aina samaan ajankohtaan ajoittuva pesintäaika, mutta toisilla lajeilla on kyky pesiä nopeasti, kun ravinto-olot paranevat ennustamattomasti esimerkiksi kuumilla ja kuivilla ilmastoalueilla sadekausien yhteydessä.[64]
Pesinnän alkamisajankohtaan vaikuttavat ennen kaikkea päivän valoisan jakson pituus, lämpötila, sateet ja ravintotilanne. Esimerkiksi varpusella valoisan jakson on oltava vähintään noin 10 tuntia. Lajin pesimäkausi on pitempi kuin yksilön pesintäaika, sillä yksilöt pesivät eri aikaan; esimerkiksi kirjosiepon pesintäkausi on 80–90 päivää ja kaksi pesyettä kesässä tekevän talitiaisen 110–120 päivää. Suomen linnuista kolmasosa pesii kahdesti kesässä ja viitisen prosenttia joskus kolmesti. Yksilön pesimäkauden takarajana on sen jälkeen tapahtuva sulkasato tai syysmuutto.[65]
Lintu rakentaa pesänsä paikkaan, jossa se on suojassa pedoilta. Siksi eristyneillä saarilla ja vaikeakulkuisilla kalliojyrkänteillä on suuria pesimäyhdyskuntia. Monet trooppiset lintulajit pesivät lähellä aggressiivisten ampiaisten tai muurahaisten pesiä. Jotkin linnut pesivät lähelle äkäisen pöllön pesää.[66]
Lintulajit tekevät hyvin erilaisia pesiä. Esimerkiksi keijutiiran pesänä toimii pelkkä syvennys oksalla. Keisaripingviini ei rakenna pesää lainkaan, vaan koiras hautoo munaa jalkojensa päällä. Sarvinokkanaaras taas muuraa puunkolossa sijaitsevan pesänsä miltei umpeen sisäpuolelta ja viettää siellä koko pesinnän ajan hautomassa ja kasvattamassa poikasia. Jotkin lintupariskunnat saattavat rakentaa pesää neljän kuukauden ajan. Isojen petolintujen ja haikaroiden pesät ovat monivuotisia ja kasvavat mahtaviksi risulinnoiksi.[67]
Pesän lämpö on poikasille tärkeää, sillä niillä ei syntyessään ole höyheniä. Pesän lämpöeristeinä toimivat höyhenet ja karvat. Eri lajit tekevät pesänsä eri menetelmin, esimerkiksi kaivertamalla puuhun tai hiekkatörmään, pinoamalla oksista, muuraamalla tai kutomalla. Yleisimpiä pesien rakennusmateriaaleja ovat oksat, kuivat heinät ja muut kasvimateriaalit. Hyönteisten tuottamalla seitillä sidotaan joskus muita materiaaleja yhteen. Viisi prosenttia lintulajeista käyttää yhtenä pesämateriaalinaan savea ja jotkin harvat pelkästään sitä. Pesän muuraamisessa jotkin linnut, kuten tervapääskyt, käyttävät myös omaa sylkeään. Koiras ja naaras osallistuvat yleensä kumpikin pesän rakentamiseen, mutta joillakin lajeilla toinen tekee pesän yksin. Pesänrakentaminen on joillekin lajeille huomattava rasitus: esimerkiksi kyläkutojakoiras saattaa lentää yli 300 kilometriä rakennusmateriaalia etsiessään.[68]
Muninta, hautominen ja poikasten kasvatus
Kaikki linnut lisääntyvät munimalla. Poikanen kehittyy varsin pitkälle munan kuorien suojassa, jossa sille on kaikki tarvittava ravinto. Munan kehitys alkaa pesimäkauden alussa, kun pieni osa naaraan munasolusta alkaa kypsyä. Ovulaatiossa munasolu lähtee etenemään munanjohtimessa, jonka alkupäässä siittiön perintöaines yhtyy munasolun perintöainekseen. Seuraavissa vaiheissa ruskuaisen ympärille muodostuvat valkuainen, kuorikalvot ja kalkkikuori sekä viimeiseksi pigmentit. Pienillä varpuslinnuilla munan matka ovulaatiosta pesän pohjalle kestää noin vuorokauden, ja ne munivat yhden munan päivässä. Joillain linnuilla naaraan hormonitoiminnan johdosta nuorimmat poikaset ovat vähemmän aggressiivisia ja kilpailukykyisiä kuin vanhimmat, ja ne saatetaan uhrata, jos ravintoa ei riitä kaikille poikasille. Naurulokeilla sen sijaan viimeisessä munassa on korkeimmat hormonipitoisuudet, mikä tasoittaa poikasten välistä kilpailutilannetta.[69]
Munien koko riippuu lajin koosta, mutta pienillä lajeilla on suhteellisesti isommat munat kuin suurilla. Strutsin munat painavat reilusti yli kilon, ja jotkin kolibrit munivat alle gramman painoisia munia. Kokoonsa nähden suurikokoisia munia munivat lajit, joiden poikaset kuoriutuvat untuvapeitteisinä. Tällaisia ovat esimerkiksi päiväpetolinnut ja pöllöt. Suhteellisesti suurimpia munia tekevät kiivit, joiden muna painaa neljäsosan linnun omasta painosta. Erityisen pieniä ovat käen ja muiden loisivien lajien munat, sillä niiden täytyy sopia usein pienempikokoisten isäntälajien munien joukkoon. Munat ovat yleensä soikeita, mutta pöllö ja kuningaskalastaja munivat pyöreitä munia. Linnunmunissa on hyvin laaja värien kirjo. Värit ja kuviot johtuvat esimerkiksi naamioitumisesta tai kuumenemisen estämisestä, mahdollisesti myös sukupuolivalinnasta.[70]
Pesyekoko liittyy lintulajien ja lajiryhmien evolutiiviseen historiaan. Sen lisäksi pitkäikäiset linnut munivat yleensä pienempiä pesyeitä kuin lyhytikäiset. Päiväntasaajan tuntumassa ja valtamerten saarilla pesyekoot on yleensä pienempiä kuin napa-alueiden lähellä. Putkisieraimiset merilinnut, kuten albatrossit ja myrskylinnut, munivat aina yhden munan, kolibrit ja kyyhkylinnut munivat kaksi munaa, lokit kolme ja kahlaajat yleisimmin neljä munaa. Tiaiset ja pyrstötiaiset voivat munia 17 munan pesyeitä ja peltopyy jopa 25 munaa.[71]
Useimmat linnut hautovat muniaan, jotta sikiö saa kehittyä lämpimässä. Monilla lajeilla hautovan emon vatsaan kehittyy paljas hautomalaikku. Jotkin lajit käyttävät lämmönlähteenä oman ruumiinlämpönsä sijaan esimerkiksi lahoavaa kasvimateriaalia tai auringon lämmittämää hiekkaa. Käen munia hautovat sen isäntälajit. Sukupuolten osallistuminen haudontaan vaihtelee lajeittain. Suurikokoisia munia haudotaan kauemmin kuin pieniä. Haudonta-aika on lajista riippuen noin 11 vuorokaudesta lähes kolmeen kuukauteen. Niin sanottujen pesäjättöisten lajien munat ovat suurempia, poikaset kuoriutuvat pitkälle kehittyneinä, ja haudonta-ajat ovat suhteellisesti pidempiä kuin niin sanoituilla pesäviipyisillä lajeilla.[72]
Poikanen kehittyy munassa ja käyttää ravintonaan ruskuaista. Muutaman viikon kuluttua poikanen kuoriutuu nokkimalla kuoreen reiän. Sen nokan kärjessä on erityinen terävä ja kova kärki, munahammas, jonka avulla se saa kuoren rikki.
Lintulajit voidaan karkeasti jakaa pesäpakoisiin ja pesäviipyisiin sen mukaan, miten ne ovat kehittyneitä kuoriutumisen hetkellä. Pesäviipyiset poikaset kuoriutuvat avuttomina ja tarvitsevat emoa ja pesää. Kehittyneimmät pesäpakoiset poikaset pystyvät sen sijaan liikkumaan ja ruokailemaan melkein heti. Pesäpakoiset poikaset lähtevät pesästä heti kun niiden untuvapeite on kuivunut. Pesäpakoisia tai puolipesäpakoisia ovat muun muassa sorsalintujen, kanalintujen, kahlaajien ja lokkien poikaset. Pesäviipyisiä tai puolipesäviipyisiä ovat muun muassa petolintujen, kyyhkyjen, tikkojen ja varpuslintujen poikaset.[73]
Suurikokoisimmalla poikasella on parhaat selviytymismahdollisuudet. Monilla petolinnuilla myöhään kuoriutuva poikanen saattaa joutua isompien poikasten ruoaksi, jos ravintotilanne on huono.[74]
Poikasten kuoriutumisen jälkeen ne alkavat kasvaa nopeasti pesässä, minne vanhemmat tuovat niille ruokaa joskus satakin kertaa vuorokaudessa. Samalla vanhemmat siivoavat pesää poikasten jätöksistä. Kymmenesosalla lajeista naaras vastaa poikasten ruokinnasta yksin. Joka kymmenennellä lajilla poikasten hoitoon osallistuu muitakin yksilöitä, kuten vanhempien aikaisempia poikasia.[75]
Muutto
Suuri osa linnuista joutuu muuttamaan, tavallisesti kahdesti vuodessa, jolloin ne ovat kesällä pesimäalueillaan huomattavasti kauempana päiväntasaajasta kuin talvella. Pääasiallisin muuton syy syksyllä on päivänvalon väheneminen, josta johtuvat muun muassa ravinnon väheneminen, lumen ja jään kehittyminen sekä lämmön väheneminen. Vastaavasti keväällä päivän piteneminen laukaisee paluumuuton alkamisen. Suomen linnuston pisimmät muuttomatkat tekevät lapintiirat, jotka talvehtivat Etelämantereella ja pesivät muun muassa pohjoisen napapiirin pohjoispuolella.
Miljoonien vuosien varrella linnuille on kehittynyt monenlaisia suunnistuskeinoja, joiden avulla ne vuosi toisensa jälkeen löytävät samoille talvehtimis- ja kotiseuduille. Joillakin linnuilla on elin, jolla ne osaavat hyödyntää maan magneettikenttää suunnistamisen apuna. Monilla linnuilla on tarkkanäköaisti, ja ne suunnistavatkin tähtitaivaan tai Auringon ja maamerkkien avulla. Useimmat linnut, esimerkiksi hanhet, joutsenet ja kurjet oppivat muuttoreitin ensimmäisen kerran seuraamalla emoaan. Matkoillaan linnut yleensä välttelevät suuria vesialueita (unohtaen vesilinnut), sillä meren yllä ne ovat säiden armoilla, eivätkä voi laskeutua veteen lepäämään. Monet muuttolinnut lentävät aurassa, sillä toisen linnun takana lentävää lintua auttaa edellisen linnun siipien synnyttämä noste.
Uhkat, loiset ja taudit
Elinympäristöjen tuhoutuminen tai niiden laadun huonontuminen on aiheuttanut monen lajin harvinaistumisen tai uhanalaistumisen. Maanviljelyksen alta raivataan lintujen asuttamia metsiä, ruohotasankoja ja kosteikkoja, ja tehoviljelyn seurauksena viljelysmaat ovat yksipuolistuneet. Kaupunkien ja teiden rakentaminen pirstoo lintujen elinalueita. Muita lintujen uhanalaisuutta aiheuttavia tekijöitä ovat ilmastonmuutos, metsästys, valtamerikalastus, vieraslajit ja saasteet.[76] Vahingollisimpia ympäristömyrkkyjä lintujen kannalta ovat olleet lyijy, elohopea, kupari- ja alumiiniyhdisteet sekä DDT. Myös öljyonnettomuudet aiheuttavat suuria vahinkoja vesilintukannoille.[77]
Lintujen yleisimpiä suolistoloisia ovat suolinkaiset, heisimadot, sukkulamadot ja väkäkärsämadot. Täit, kirput, luteet, väiveet, täikärpäset ja punkit imevät lintujen verta tai käyttävät ravinnokseen ihon osia. Ulkoloisten on todettu esimerkiksi heikentävän koiraiden puvun väritystä ja tekevän niistä naaraiden silmissä vähemmän haluttavia. Mikroloisista linnuilla tavallisimpia ovat Clostridium-suvun suolistobakteerit, jotka aiheuttavat vakavaa verenvuotoa ruuansulatusjärjestelmässä. Lintukolera on merkittävin vesilintujen sairaus. Lintujen virustaudeista laajimmalle levinneisiin kuuluu linturokko, joka aiheuttaa linnuille kasvaimia ja voi olla tappava. Lintuja vaivaavat myös monet hyttysten levittämät veriloiset.[78]
Elinikä ja ikäennätyksiä
Linnut ovat kokoonsa nähden hyvin pitkäikäisiä nisäkkäisiin verrattuna, vaikka linnuilla on 1,5–2,5 kertaa korkeampi perusaineenvaihdunnan taso. Lintujen pitkän iän salaisuutta ei vielä tiedetä. Suomen kymmenen pitkäikäisintä lajia ovat rantalinnut, joista eräs harmaalokki saavutti 32 vuoden iän. Euroopan ja maailman pitkäikäisimpiä lintuja ovat ulappalinnut. Pikkuliitäjä on saavuttanut Euroopassa 49 vuoden iän, ja uusiseelantilainen kuningasalbatrossi on saavuttanut luonnonvaraisten lintujen maailmanennätyksen 62 vuoden iällään. Lyhytikäisimpiä lintuja ovat pienimmät linnut. Suomessa rengastetuista linnuista pienin ikäennätys on hippiäisellä, 3 vuotta ja 8 kuukautta, ja Euroopassa saman lajin ennätys on 5 vuotta ja 1 kuukausi. Myös muut pienet varpuslinnut elävät lyhyen elämän. Kanalinnuista vain teeri on yltänyt 10 ikävuoteen. Vankeudessa linnut elävät pitempään kuin luonnossa. Korppi ja kultatöyhtökakadu ovat yltäneet varmasti 80 vuoden ikään, ja Intiassa celebesinkakadu on saavuttanut 101 vuoden iän.[79]
Kokoennätyksiä
Maailman pienin lintu on kimalaiskolibri, sen pituus on 5,7 senttimetriä ja paino 1,6 grammaa. Maailman pienin varpuslintu on töpökääpiötypäkkö, joka on noin 6,9 senttimetriä pitkä ja painaa 4,2grammaa. Maailman suurin nykyisin elävä lintu on strutsi, joka voi kasvaa 2,8metriä korkeaksi ja painaa 170kilogrammaa. Suurin siipien kärkiväli on jättiläisalbatrossilla, jopa 3,7 metriä.
Suomen painoltaan suurin lintulaji on kyhmyjoutsen ja pienin hippiäinen. Suurin siipien kärkiväli on merikotkalla.
Suurin koskaan elänyt lintu on nykytietojen mukaan 6–8 miljoonaa vuotta sitten elänyt Dromornis stirtoni, joka oli kolme metriä pitkä ja painoi 500kilogrammaa. Lähempänä nykyaikaa eli Madagaskarilla lähes yhtä suuri, strutsinsukuinen ja lentokyvytön Aepyornithidae-heimoon kuulunut norsulintulaji, joka oli noin kolme metriä korkea ja painoi arviolta 450 kilogrammaa. Tätäkin lajia korkeammaksi kasvoi Uudessa-Seelannissa elänyt isomoa, joka oli yli kolme metriä korkea ja painoi lähes 300kilogrammaa. Suurin lentokykyinen lintu on ollut Argentavis magnificens, joka eli 16–23 miljoonaa vuotta sitten. Sen siipien kärkiväli oli 5,7–8,3metriä ja se painoi noin 80kilogrammaa.
Linnut ja ihminen
Hyötykäyttö
Ihminen kasvattaa ja metsästää lintuja moneen tarkoitukseen. Kanoja, hanhia, ankkoja, kalkkunoita, kyyhkyjä ja strutseja kasvatetaan sekä munien takia että lihaksi, ja niistä käytetään yhteisnimitystä siipikarja. Jaavansalangaanien syljestään valmistamista pesistä tehdään pääskysenpesäkeittoa.[80]
Haukkoja ja kotkia käytetään metsästämiseen ja opetettuja merimetsoja kalastamiseen[81].
Hanhien ja sorsien untuvilla täytetään esimerkiksi tyynyjä, peitteitä, makuupusseja ja vaatteita. Sulkia ja höyheniä käytetään koristeiksi. Emun ja strutsin nahasta tehdään jalkineita ja vöitä. Joidenkin lajien ulostetta, kuten guanoa, käytetään lannoitteeksi. Linnuilla on ihmisen kannalta myös elämyksellistä arvoa esimerkiksi luontomatkailussa.[80]
Kolibrit, medestäjät ja mesikot ovat tärkeitä pölyttäjiä, hyönteissyöjälinnut vähentävät tuhohyönteisiä, ja hedelmiä syövät linnut kuljettavat siemeniä uusille kasvupaikoille. Raadonsyöjät ovat hyödyllisiä puhtaanapitäjiä ja ehkäisevät ihmiselle haitallisten tautien leviämistä.[80]
Linnut ovat antaneet alkuperäiskansoille enteitä tulevasta säästä. Kalastajat pystyvät paikantamaan kalaparvet seuraamalla merilintuja, ja Afrikassa hunajaoppaat vievät hunajankerääjät mehiläispesille. Kalkkunakondoreita on käytetty paikallistamaan vuotoja öljyputkissa pumppaamalla putkiin pahanhajuista kaasua, joka houkuttelee linnut vuotokohtaan. Petolintujen kautta voidaan seurata ympäristömyrkkyjen lisääntymistä.[80]
Harrastuskäyttö ja lemmikkinä
Lintubongarit yrittävät nähdä ja tunnistaa mahdollisimman monta eri lajista lintua. Lintulaudalla ruokitaan lintuja talvella, jolloin niitä on helppo tarkkailla pihapiirissä. Kukkotappelut ovat kiellettyjä monissa maissa, mutta niitä järjestetään silti. Haukkametsästyksessä käytetään haukkaa pienen riistan metsästämiseen. Kirjekyyhkyt veivät entisaikoina viestejä, ja harrastus on edelleen voimissaan.
Papukaijoja, undulaatteja, kanarialintuja ja monia muita lintulajeja pidetään häkissä lemmikkeinä. Erityisesti papukaija-, kyyhky- ja fasaanilajien kauppaa käydään sekä laillisesti että laittomasti. Joidenkin lajien kauppa on aiheuttanut uhanalaisuutta.[82] Vuonna 2017 luonnonvaraisia lintuja myydään vuosittain noin 130000 yksilöä, ja Latinalainen Amerikka on ohittanut Länsi-Afrikan suurimpana myyjänä. Luonnonvaraisten lintujen kauppa on pudonnut kymmenesosaan Euroopan unionin vuonna 2005 asettaman lintujen maahantuonnin kiellon jälkeen.[83]
Linnustus
Ihminen on metsästänyt lintuja ruoakseen ja saadakseen hyötytarvikkeita kuten höyheniä, sulkia ja nahkaa jo nykyihmistä edeltäneistä ajoista lähtien. Nykyisin linnustus on länsimaissa pelkkä harrastus, mutta pienille alkuperäiskansoille lintujen metsästäminen ravinnoksi on edelleen tärkeää.[84] Merkittävimmät riistalinnut kuuluvat kana- ja sorsalintuihin.[85]
Joistakin lajeista muodostui aikoijen myötä ravintokohteita, kun toisia lajeja ei syöty. Esimerkiksi viides Mooseksen kirja luettelee ”saastaiset” lintulajit, joita ei saa syödä; näitä olivat linnut, jotka söivät jätteitä ja haaskoja sekä saalistivat eläviä selkärankaisia. Tällaiset ruokatabut ovat perustuneet yhtäältä makuun, toisaalta tautien välttämiseen.[84]
Lintujen metsästys ampumalla yleistyi haulikon käyttöönoton myötä 1700-luvun loppupuolelta alkaen. Ampuma-aseiden lisäksi lintuja on pyydetty muun muassa ansalangoilla, ansapoluilla, ilmaan nostetuilla verkoilla sekä metsästyshaukkojen avulla.[84]
Lintuja on normaalia helpompi pyytää ja niiden munia kerätä soidin-, pesimä- tai sulkasatoaikaan. Sen vuoksi linnut ovat usein rauhoitettuja niinä aikoina. Säätelemätön linnustus on aiheuttanut joitain sukupuuttoja, kuten muuttokyyhkyn katoamisen Pohjois-Amerikasta. Nykyaikana onkin laillista metsästää paljon harvempia lajeja kuin vielä 1800-luvulla.[84]
Linnut kulttuurissa
Linnut ovat olleet kautta historian ajan kirjallisuuden, musiikin, kuvataiteen, korujen, käyttöesineiden ja rakennusten yksityiskohtien suosittu aihe.[86]
Varhaisissa kivikauden kalliopiirroksissa esiintyy usein lintuja. Muinaiset egyptiläiset palvoivat lintuhahmoisia jumalia kuten Thotia, Horusta ja Ra:ta, ja kuvasivat heitä paljon taiteessaan. Japanilaisten ja kiinalaisten taiteilijoiden suosikkilintu kurki symboloi pitkää ikää. Kiinan buddhalaisessa taiteessa esiintyvät myös esimerkiksi riikinkukko, kukko ja hanhi. Kiinassa lintu- ja kukkamaalaus oli kokonaan oma taiteenlajinsa. Länsimaissa taiteilijat olivat aikoinaan myös eturivin lintutieteilijöitä. Suomalaisista lintumaalareista tunnetuimpia ovat von Wrightin veljekset, joista Ferdinand von Wrightin Taistelevat metsot on Suomen ehkä kopioiduin maalaus. Akseli Gallen-Kallela kuvasi varista, joutsenta ja palokärkeä.[86]
Klassisessa musiikissa on usein jäljitelty linnunlaulua: esimerkiksi Ludwig van Beethovenin Pastoraalisinfoniassa kukkuu käki, ja Joseph Haydnin Luominen-oratoriossa livertää kiuru. Erityisesti Olivier Messaien käytti paljon lintujen laulua teoksissaan. Pjotr Tšaikovskin baletti Joutsenlampi kuvaa joutsenen hienostunutta liikettä. Muista lintujen nimikkoteoksista tunnetaan esimerkiksi Jean Sibeliuksen Tuonelan joutsen. Myös populaarimusiikista löytyy lukuisia menestyskappaleita, jotka kertovat linnuista tai käyttävät lintusymboliikkaa.[86]
Tunnetuimpia lintuaiheisia elokuvia on Alfred Hitchcockin kauhuklassikko Linnut (1963). Pingviinien matka on 2000-luvun menestyselokuva, joka yhdistää kerrontaa ja dokumenttia. Myös Harry Potterissa on linnuilla osansa.[86]
Monessa kansalliseepoksessa mainitaan linnut. Kalevalassa kerrotaan miten maailma sai alkunsa sotkan munasta. Iliaassa ja Odysseiassa linnut yhdistetään kreikkalaisiin jumaliin. Raamatussa lintu esiintyy esimerkiksi vedenpaisumuskertomuksessa, jossa kyyhky tuo Nooalle oliivipuun oksan.[86]
William Shakespeare ja moni muu näytelmäkirjailija ja runoilija on käyttänyt lintysymboliikkaa. Saduista tunnetaan esimerkiksi Peukaloisen retket. Myös Aisopoksen eläinsaduissa on usein pääosassa lintu. Sarjakuvan lintuhahmoisia klassikkoja on esimerkiksi Aku Ankka.[86]
Evankelista Johanneksen symboli on kotka. Kotka oli Rooman keisarin ja myöhemmin Bysantin keisarikunnan tunnus. Kaksipäinen kotka kuvataan Venäjän keisarikunnan vaakunassa. Persiaa hallittiin riikinkukkovaltaistuimelta. Adolf Hitlerin alppiasunnon nimi oli Kotkanpesä. Useat urheilujoukkueet ovat ottaneet nimensä linnuilta: esimerkiksi Anaheim Ducks, Portland Winterhawks, Atlanta Hawks, Jäähaukat ja Pelicans. Eagle (kotka) on niin automerkki, lentokone, avaruusalus kuin golftermikin.
Kyyhkynen on rauhan symboli. Japanissa kurki on onnen symboli. Linnun uskotaan voivan liikkua maan ja taivaan välillä. Siksi niitä näkee kuolinilmoituksissa ja hautakivissä.
Suomen noin 500 kunnallisvaakunasta 32:ssa on lintu. Lintulajeja esiintyy 22, metsosta riekkoon. Ne liittyvät kunnan tai sen mahtisuvun nimeen, kuvaavat pitäjän linturikkautta, rannikon tai erämaan tyypillisiä lajeja.[87]
Lintujen aiheuttamat ongelmat
Linnut voivat aiheuttaa mittavia ongelmia maataloudelle. Ne syövät satoja, repivät orasta juurineen ja tallovat peltoja. Suomessa satovahingot ovat vähäisiä, mutta muualla maailmassa syntyy merkittäviä satovahinkoja suurten parvien ilmaantuessa vielä puimattomille pelloille. Erityyppisiä haittalintuja ovat esimerkiksi ruusukakadu Australiassa, täpläkorvakyyhky Argentiinassa, hietakurki Pohjois-Amerikassa ja miljoonakutoja Afrikassa. Lintuja torjutaan pelloilta pelottelemalla, ampumalla tai ohjailemalla niitä suojelualueiden rantaniityille ja suojelupelloille.[88]
Jotkin linnut verottavat kalastajien kalansaaliita, kuten Suomessa merimetso. Maakotkat voivat napata poronvasoja.[88]
Linnut voivat aiheuttaa haittaa myös ulosteillaan, aggressiivisella käytöksellään poikasiaan puolustaessaan, tai levittämällä tauteja kuten salmonellaa. Sähköjohtimiin törmäilevät linnut aiheuttavat sähkökatkoksia, ja lentävät lintuparvet vaikeuttavat lentoliikennettä ja lentokenttien sijoittelua.[88]
Lähteet
Citation error, replace with{{cite book| author = Felix, Jiri| title = Koko perheen suuri lintukirja| publisher = Kirjalito| year = 1994 (englanninkielinen alkuteos 1977)| version = (suomenkielisen laitoksen kirjoittaneet ja toimittaneet Ismo Nuuja ja Risto Palokangas)| id = ISBN 951-28-1683-0}}
Citation error, replace with{{cite book| author = Pekkarinen, Antti & Vuolanto, Seppo & Taarna, Jorma (toim.)| title = Uusi suuri eläinkirja II| publisher = WSOY| year = 1974| version = (italialainen alkuteos Natura Viva)| id = ISBN 951-0-03732-X}}
Citation error, replace with{{cite book| author = Södersved, Jan (päätoim.)| title = Luonnossa: Linnut 1| publisher = Weilin+Göös| year = 2007| id = ISBN 978-951-0-31883-6}}
Citation error, replace with{{cite book| author = Södersved, Jan (päätoim.)| title = Luonnossa: Linnut 2| publisher = Weilin+Göös| year = 2007| id = ISBN 978-951-0-31884-3}}
Citation error, replace with{{cite book| author = Södersved, Jan (päätoim.)| title = Luonnossa: Linnut 3| publisher = Weilin+Göös| year = 2008| id = ISBN 978-951-0-31885-0}}
Viitteet
Kirjallisuutta
Purhonen, Laine & Koskimies, Pertti. Suomen luonto – Linnut 1–3 (kirjasarja). Weilin+Göös, 1992.
Attenborough, David & Suominen, Teuvo: Lintujen elämää. Otava, 1999.
Citation error, replace with{{cite book| author = Häkkinen, Kaisa| title = Linnun nimi| location = Helsinki| publisher = Teos| year = 2011| version = toim. Linnilä, Kai & Savikko, Sari| isbn = 978-951-851-434-6}}
Citation error, replace with{{cite book| author = Peiponen, Valto A.| title = Linnun silmin: Lintujen näköaisti, ulkonäkö ja sukupuolivalinta| location = Helsinki| publisher = Yliopistopaino| year = 2000| isbn = 951-570-466-9}}
Koskimies, Pertti & Varesvuo, Markus: Tiesitkö tämän linnuista? Tammi, 2012.
Koskimies, Pertti: Opas Suomen luontoon. Valitut palat, 2012.
Väisänen, Risto A.; Lammi, Esa & Koskimies, Pertti: Muuttuva pesimälinnusto. Otava, 1998.
Hintikka, Jukka: Suomen lintujen nimet – Merkitys ja alkuperä. Neirol 2008.
Laine, Lasse J.: Lintuharrastajan opas. Otava, 2004.
Ulfstrand, Staffan: Lintuekologia. Weilin+Göös, 1980.
Lehtonen, Leo & Raitasuo, Kalevi. Lintujen elämänpiiri. WSOY, 1953.
Bergman, Göran: Lintujen elämä. Otava, 1953.
von Haartman, Lars & Linkola, Pentti. Pohjolan linnut värikuvin I–II. Otava, 1963.
Aiheesta muualla
(kuvia, videoita ja ääninäytteitä maailman lintulajeista)
*
Luokka:Seulonnan keskeiset artikkelit
| https://fi.wikipedia.org/wiki/Linnut |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
1908,
3044,
4158,
4749,
5500,
5730,
7120,
7262,
8334,
8461,
10878,
11027,
12223,
12962,
13619,
15607,
17244,
17778,
18217,
18695,
18877,
19398,
19591,
20029,
20845,
21754,
22242,
22399,
22840,
23198,
23349,
23864,
24097,
25036,
25487,
25749,
25911,
26645,
26767,
27565,
27861,
28175,
28673,
29084,
29288,
29623,
29761,
29876,
30086,
30558,
30721,
31546,
32566,
32904,
32981,
34385,
35649,
36642,
36731,
37231,
37757,
37827,
39302,
40280,
40736,
41193,
41846,
42525,
42594
],
"plaintext_end_byte": [
1907,
2991,
4157,
4748,
5499,
5687,
7119,
7261,
8333,
8460,
10877,
11026,
12166,
12926,
13617,
15566,
17211,
17777,
18216,
18694,
18876,
19308,
19590,
20028,
20794,
21753,
22241,
22398,
22839,
23197,
23348,
23863,
24042,
25035,
25486,
25748,
25816,
26598,
26766,
27564,
27860,
28131,
28672,
28977,
29287,
29595,
29760,
29875,
30056,
30516,
30720,
31508,
32565,
32903,
32980,
34384,
35648,
36641,
36730,
37230,
37690,
37826,
39266,
40253,
40705,
41146,
41826,
42480,
42579,
42626
]
} | Сколько дней длится в среднем беременность у женщин? | Беременность человека | russian | {
"passage_answer_candidate_index": [
14
],
"minimal_answers_start_byte": [
13336
],
"minimal_answers_end_byte": [
13351
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
Бере́менность челове́ка (Latin: graviditas) — особое состояние организма женщины, при котором в её репродуктивных органах находится развивающийся эмбрион или плод. Беременность возникает в результате слияния женской и мужской половых клеток в маточной трубе, после чего происходит образование зиготы, содержащей 46 хромосом. Пол будущего ребёнка зависит от набора половых хромосом (XX или XY), при этом яйцеклетки всегда являются носителями X-хромосомы, а сперматозоиды X- или Y-хромосомы (в соотношении 1:1). Таким образом, пол будущего ребёнка определяется именно половой хромосомой, носителем которой является сперматозоид (в случае X-хромосомы — родится ребёнок женского пола, а в случае Y-хромосомы — мужского)[1]. В результате деления клеток образуется бластоциста, которая на седьмые сутки прикрепляется к стенке матки. В первые три месяца беременности (первый триместр) закладываются органы плода, к концу 12-й недели полностью оформляется плацента. Через неё плод получает питательные вещества и происходит удаление конечных продуктов обмена.
В акушерстве различают беременность физиологическую и патологическую. В норме любая беременность завершается родовым актом — на свет рождается ребёнок, а в случае многоплодной беременности — близнецы (гомозиготные — идентичные или гетерозиготные — разные). Длительность непатологической немногоплодной беременности человека составляет в среднем 38 недель, что соответствует 40 так называемым акушерским неделям (которые отсчитываются не от даты зачатия, а от даты последней менструации), однако даже в пределах нормального течения сроки могут заметно различаться от случая к случаю.
Планирование беременности
Плани́рование семьи́ (English: family planning) — один из основных способов решения глобальной демографической проблемы стабилизации численности населения Земли[2]. Наиболее часто используемые методы позволяют паре на регулярной основе вступать в половой контакт, получая удовлетворение, при этом надёжно уменьшая вероятность возникновения у женщины нежелательной беременности, по крайней мере, до тех пор, пока пара не решит, что она должна возникнуть. В связи с этим, планирование семьи включает методы, которые либо предотвращают оплодотворение, либо действуют после оплодотворения, мешая имплантации эмбриона.
В настоящее время существует эффективная возможность планирования беременности. Одним из самых эффективных естественных методов планирования семьи является симптотермальный метод, однако он уступает гормональной контрацепции в эффективности и не защищает от заболеваний, передающихся половым путём, как презерватив.
Планируя беременность важно определение дня овуляции. Ведь дело всё в том, что яйцеклетка (неоплодотворенная) спустя сутки после овуляции погибает, поэтому фертильный период в менструальном цикле наступает за 2-3 дня до овуляции (сперматозоиды активны до 3-х суток) и заканчивается через один два дня после наступления овуляции. А самые благоприятные для зачатия дни — это день перед овуляцией и день овуляции.
Итак, всплеск уровня лютеинизирующего гормона означает начало наиболее удачного времени для зачатия.
Признаки беременности
Раннее диагностирование беременности и определение её срока важно не только с точки зрения акушерства, но и из-за того, что анатомические, физиологические и гормональные изменения[3], которые наступают после зачатия, могут оказывать существенное влияние на течение экстрагенитальных заболеваний, которые имеются в анамнезе будущей роженицы. Все признаки, позволяющие диагностировать беременность, делят на предположительные (сомнительные), вероятные и достоверные. Они могут быть основаны на субъективных или объективных данных[4]. Однако, в настоящее время в связи с широким внедрением в акушерскую практику ультразвуковой диагностики (УЗИ) — признаки беременности, описанные в классических учебниках по гинекологии и акушерству, уже не столь значимы.
Сомнительные (предположительные) признаки (основаны на субъективных данных):
рвота или тошнота (особенно в утренние часы), изменение обоняния, аппетита или пищевых пристрастий;
возникшая непереносимость некоторых запахов;
нарушения функций нервной системы (сонливость, заторможенность, частые смены настроения, головокружение, недомогание, раздражительность);
учащенное мочеиспускание;
нагрубание молочных желез, их повышенная чувствительность;
изменение (усиление) пигментации кожи (потемнение) на лице, в области сосков, по белой линии живота;
появление рубцов (полос) беременности (стрий) на молочных железах, бёдрах, коже живота;
увеличение живота в объёме.
Вероятные признаки (объективные признаки, определяемые при осмотре):
ощущение шевеления плода (у первородящих женщин на 18-20 неделе, у повторнородящих — на 16-18 неделе);
аменорея (отсутствие менструаций);
увеличение молочных желез, появление молозива;
синюшность (цианоз) слизистой оболочки влагалища и шейки матки;
изменение формы, объёма, консистенции матки (при внутреннем акушерском исследовании);
увеличение матки с 5-6 недели гестации, сначала в переднезаднем размере, затем и в поперечном;
симптом Горвица-Гегара: размягчение матки, особенно в области перешейка. При двуручном исследовании пальцы соприкасаются в области перешейка без сопротивления. Характерен для 6-8 недели от последней менструации;
признак Снегирёва: изменчивость консистенции матки: при механическом раздражении или двуручном исследовании матка уплотняется и сокращается, затем вновь становится мягкой.
признак Пискачека: на ранних сроках наблюдается асимметрия матки, выпячивание одного из углов, где прошла имплантация. С возрастанием срока исчезает.
признак Губарева и Гаусса: в ранние сроки отмечается лёгкая подвижность шейки, что связано со значительным размягчением перешейка.
признак Гентера: в ранние сроки из-за размягчения перешейка отмечается перегиб матки спереди и гребневидное утолщение на передней поверхности матки по срединной линии (определяется не всегда);
Экспресс-тест на беременность.
Достоверные (несомненные) признаки (выявляются во второй половине беременности):
определяется сердцебиение плода (с помощью акушерского стетоскопа можно выслушать сердечные сокращения плода);
обнаружение и пальпация крупных (голова, таз) и мелких (руки, ноги) частей плода и/или его движений (начиная со второго триместра беременности) в ходе наружного акушерского исследования. При осуществлении пальпации живота приёмами Леопольда (наружные приёмы акушерского обследования) определяют положение, позицию, вид, предлежание плода и отношение предлежащей части к малому тазу;
на рентгенограмме и эхограмме определяется скелет плода;
определение плода и плаценты с помощью ультразвуковой диагностики.
Беременность физиологическая
Как и в случае любой беременности, возникновение связано с процессом оплодотворения (зачатия), то есть слияния зрелой мужской половой клетки (или гаметы), называемой сперматозоидом и яйцеклетки — женской половой клетки (или гаметы). Таким образом, образовавшаяся по завершении процесса оплодотворения или слияния двух гамет общая клетка (зигота) является началом нового организма[1].
Продолжительность
Средняя продолжительность беременности от оплодотворения до родов составляет 38 недель (эмбриональный срок). Средняя продолжительность беременности от начала последней менструации до родов составляет 40 недель (акушерский срок). Использование акушерского срока более распространено в медицине, так как дата оплодотворения, как правило, трудно определима.
Внутриутробное развитие человека принято разделять на периоды. Развитие эмбриона от оплодотворения яйцеклетки до начала имплантации (первая неделя развития) характеризуют как преимплантационный период (см. Зачатие у человека), последующее развитие относят к постимплантационному периоду. В преимплантационный период эмбрион не прикреплён к стенке матки матери, в течение первых 4 дней эмбрион движется от места оплодотворения (ампулярная часть маточной трубы) по фаллопиевой трубе в сторону матки, на 5-6 день развития эмбрион находится в матке женщины подготавливая себя к имплантации (см. Zona pellucida). Также принято выделять эмбриональный (первые 8 недель от оплодотворения) и фетальный (от 9 недели до родов) периоды развития. В течение эмбрионального периода происходит пространственная организация первичных структур (морфогенез), начальная дифференцировка клеток и закладка систем органов (органогенез). В течение фетального периода происходит развитие органов в рамках сформированных систем, в значительной степени происходит увеличение размеров плода.
Эмбриональный период
Эмбриональный период длится от момента оплодотворения до конца 8 недели эмбрионального срока (10 неделя акушерского срока). В течение эмбрионального периода происходит эмбриогенез человека, в частности, такие процессы, как оплодотворение, дробление (образование многоклеточности), имплантация (внедрение в матку), гаструляция (образование зародышевых листков), гистогенез (формирование тканей), органогенез (формирование органов), плацентация и прочие процессы. В течение эмбрионального периода зародыш увеличивается в размере с 0,1 мм (оплодотворённая яйцеклетка) до 3 см (без учёта плодных оболочек). Изначально зародыш не напоминает младенца и лишь постепенно он приобретает черты и строение, сходные с младенцем.
На последней неделе эмбрионального срока у эмбриона исчезают некоторые эмбриональные структуры (жаберные дуги и жаберные щели, хвост, уменьшается аллантоис).
Фетальный период
Фетальный период длится начиная с 11 недели акушерского срока до родов. К началу фетального периода у плода сформированы все системы органов (развитие происходит в рамках сформированных систем), внешне плод напоминает младенца, происходит интенсивный рост плода и изменение пропорций тела.
Чувствительность эмбриона и плода к негативным воздействиям тем выше, чем меньше срок беременности. В течение эмбрионального периода риск спонтанного прерывания беременности приблизительно в 10 раз выше, чем в течение фетального периода.
Беременность женщины принято разделять на так называемые «триместры» (периоды по три месяца). Соответственно говорят о первом, втором и третьем триместрах беременности. Каждый из триместров характеризуется определёнными акушерскими особенностями и рисками.
4 недели после зачатия[5]
8 недель после зачатия[6]
18 недель после зачатия[7]
38 недель после зачатия[8]
Относительный размер в 1-м месяце (упрощенное изображение)
Относительный размер в 3-ем месяце (упрощенное изображение)
Относительный размер в 5-м месяце (упрощенное изображение)
Относительный размер в 9-м месяце (упрощенное изображение)
Физиологические изменения системы мать — плод
С момента возникновения беременности формируются две весьма тесно взаимосвязанные между собой системы:
функциональная система материнского организма, которая обеспечивает создание всех необходимых для правильного развития плода условий и
функциональная система плода, ответственная в основном, за поддержание его нормального гомеостаза.
Главным связующим звеном между этими двумя функциональными системами на определённом этапе течения беременности становится плацента — таким образом, для защиты чужеродного (с точки зрения иммунной системы матери) плода формируется фето-плацентарный барьер. В связи с наличием тесной морфофункциональной связи между плодом и плацентой оба этих образования обычно описывают как единую фетоплацентарную систему[1].
Перинатальная диагностика
Перината́льная диагно́стика — дородовая диагностика патологий развития — проводится в несколько этапов. В период между 10-й и 13-й неделями проводятся перинатальный скрининг риска синдрома Дауна и синдрома Эдвардса по УЗИ и биохимическим маркерам. Период между 16-й и 18-й неделями считается оптимальными сроком для проведения, так называемого тройного биохимического скрининга синдрома Дауна, синдрома Эдвардса и дефектов нервной трубки. Тройной скрининг может проводиться с 14-й по 20-ю недели.
Первое ощущение шевелений плода обычно происходит на 18-й неделе у повторнородящих женщин и на 20-й неделе у первородящих женщин. Однако возможна сильная вариабельность в несколько недель. Худые женщины, как правило, начинают чувствовать шевеления раньше, чем полные.
На 20−24-й неделе проводится повторное УЗИ для определения состояния плода по органам.
На 24-й неделе по показаниям проводится допплерометрическое исследование кровотока плаценты для исключения риска развития плацентарной недостаточности, на 26-й неделе — глюкозотолерантный тест для исключения риска гестационного диабета.
На 28-й неделе при многоплодной беременности и на 30 неделе при одноплодной беременности назначается дородовой отпуск и выдаётся обменная карта, которую с этого дня необходимо брать с собой везде.
На 30−34-й неделе проводится третье УЗИ для определения состояния плода и плаценты.
После 37 недель беременность считается доношенной. В норме роды проходят на 40-й неделе, хотя по точно рассчитанному сроку рожают менее 5 % женщин и вариабельность в 2 недели в обе стороны считается нормой. Беременность продолжительностью более чем в 42 недели считается переношенной.
3D УЗИ - движение плода на 12-й неделе
75-мм плод (около 14 недель)
Плод на 17-й неделе
Плод на 20-й неделе
Беременность патологическая
Характер течения перинатального периода в немаловажной степени определяет особенности развития и состояние здоровья плода, а также в детском и зрелом возрасте. Значительное влияние на течение перинатального периода онтогенеза оказывают факторы, определяющие особенности развития эмбриона и плода до достижения 28-недельного срока, а также состояние половых клеток родителей (гамет), давших начало новой жизни. Современной науке известно, что аномалии развития и заболевания плода прежде всего обусловлены[1]:
хромосомными и генными нарушениями (мутациями);
влиянием неблагоприятных факторов окружающей среды;
генетическими нарушениями, способными реализоваться (проявляться) только в результате воздействия неблагоприятных факторов окружающей среды.
В связи с тем, что патологические факторы, влияющие на риск возникновения перинатальной патологии обладают неодинаковым эффектом, выделяют[1]:
гаметопатии;
эмбриопатии;
фетопатии.
Беременность на фоне экстрагенитальной патологии
В структуре экстрагенитальной патологии (экстрагенитальных заболеваний) у беременных первое место занимает патология (заболевания) сердечно-сосудистой системы (80 %), в том числе врождённые и приобретённые пороки сердца (среди которых и ревматические пороки сердца), состояния после оперативного вмешательства на сердце, артериальная гипертензия, гипертоническая болезнь.
Осложнения беременности
Не всегда беременность протекает гладко. К осложнениям относятся:
Тошнота и чрезмерная рвота беременных;
Замершая беременность;
Угроза прерывания беременности;
Варикоз нижних конечностей;
Варикозное расширение вен влагалища;
Поздние токсикозы: нефропатия беременных, преэклампсия и эклампсия;
Гипоксия плода;
Боль в пояснице;
Анемия (малокровие) у матери;
Иммунологические конфликты и Резус-конфликт матери и плода;
Фетоплацентарная недостаточность;
Фето-фетальный трансфузионный синдром;
Гестозы
Отдельным видом осложненной беременности является внематочная беременность. Развитие плода при этом невозможно, и она рано или поздно заканчивается выкидышем.
В большинстве случаев при своевременном обнаружении современная медицина способна предупредить и снизить нежелательные последствия до минимума.
Курение и беременность
По некоторым данным, курение матери увеличивает риск смерти новорожденного на 20-35 %[9]. По другим данным, курение увеличивает риск смерти ребёнка в первые четыре недели его жизни на 40 %[10]. У курящих женщин чаще, чем у некурящих, проявляется патология беременности и родов[11].
Пассивное курение также наносит вред беременной и плоду. Так, у некурящих жён курящих мужей чаще, чем у других, наблюдаются токсикозы ранней и поздней беременности[12].
Влияние курения на разных сроках беременности[13]
Гестозы
Гестозы — осложнения протекающей беременности, характеризующиеся расстройством органов и систем организма.
Считается, что в основе патогенеза лежит генерализованный спазм сосудов и последующие изменения, связанные с нарушением микроциркуляции, гипоперфузией, гиповолемией
Классификация
Ранние гестозы: рвота и неукротимая рвота (чрезмерная рвота), слюнотечение.
Поздние гестозы: водянка, нефропатия, преэклампсия, эклампсия.
Редкие формы гестозов: заболевания кожи, печени (желтуха беременных), нервной, костной и др. систем.
Также выделяют:
«чистые» гестозы — возникающие в отсутствие фоновых заболеваний, среди полного здоровья.
«комбинированные» гестозы, возникающие на основе предшествовавшего заболевания (гипертоническая болезнь, заболевания почек, эндокринопатии).
Этиология и патогенез
В настоящее время нет единого мнения об этиологии гестоза. Однако существует ряд теорий:
Кортико-висцеральная теория — в основе лежит представление о гестозе, как о своеобразном неврозе беременных, при котором нарушаются взаимоотношения между корой и подкорковыми структурами. Это приводит к рефлекторным изменениям в гемодинамике. Данная теория подтверждается частым возникновением гестоза у беременных на фоне нервно-психических стрессов. При ЭЭГ выявляются функциональные изменения в подкорковых структурах.
Эндокринная теория.
Иммунологическая теория — заключается в изменении механизмов, обеспечивающих трасплацентарный иммунитет. Суть теории в том, что в плаценте вырабатывается ряд веществ, блокирующих Т-клетки матери. Нарушается процесс распознавания Т-клетками антигенных различий между тканями матери и плода, что приводит к сенсибилизации матери плацентарными белками. Антигенная структура плаценты сходна с тканями почек и печени, что может явиться причиной повреждения этих органов при гестозе. Однако далеко не все учёные находили в крови матери иммунные комплексы.
Генетическая теория — установлено, что у дочерей женщин с преэклампсией гестоз возникал в 8 раз чаще, чем в нормальной популяции. Предположен аутосомно-рецессивный путь наследования.
Теория авитаминоза В и фолиевой кислоты. .
В третьем триместре потребность в витаминах группы В и фолиевой кислоте возрастает. Поступление этих витаминов с ежедневным рационом становится недостаточным. В результате в крови повышается концентрация гомоцистеина. [источник не указан 655 дней] Гомоцистеин крайне токсичен для эндотелия. Под его воздействием в эндотелии сосудов возникают поры, через которые в окружающие ткани уходит плазма. Возникают отеки. В ответ на снижение ОЦК гипофиз выделяет вазопрессин, который повышает давление в сосудах и снижает диурез. Эта теория подтверждается практикой, так как назначение женщинам с гестозом витаминов В и фолиевой кислоты в больших дозировках в течение суток приводит к исчезновению отёков, нормализации артериального давления и прекращению протеинурии. .
Плацентарная теория. Вероятно, у женщин, страдающих гестозом, нарушена миграция трофобласта в сосуды матки. Спиральные маточные артерии не меняют свою структуру, остаются в том же виде, что и у небеременных. Взаимоотношения в системе трофобласт — спиральные артерии нарушаются, происходит спазм, снижение межворсинчатого кровотока и гипоксия. Гипоксия в тканях маточно-плацентарного комплекса приводит к поражению эндотелия, нарушению его вазоактивных свойств, высвобождению медиаторов, направленных на вазоконстрикцию. Длительная продукция вазоконстрикторов вызывает нарушения в гемодинамике, ЦНС, гормональном статусе, обмене веществ и кислотно — основном равновесии организма.
В основе патогенеза лежит генерализованный спазм сосудов, что проявляется гипертензией. Спазм происходит из-за повреждения эндотелия. (Повреждение эндотелия подтверждается повышением в крови уровня фибронектина — гликопротеина субэндотелиального происхождения.) При повреждении происходит выброс в кровь эндотелина, что приводит к спазму сосудов, в том числе почечных артерий и активации системы ренин — ангиотензин — альдостерон, а также к выбросу адреналина и норадреналина и снижению порога чувствительности к данным медиаторам.
Одновременно снижается синтез вазодилататоров.
За счёт вазоспазма, гипоксии, уменьшения антикоагулянтных свойств крови развивается гиперкоагуляция и ДВС. Также нарушается микроциркуляция, увеличивается проницаемость микрососудистого русла, пропотевание плазмы в интерстиций (что приводит к отекам при снижении ОЦК).
Во многих органах происходят гипоксические (дистрофические) изменения: гестоз почти всегда сопровождается нарушением функции почек, нарушается функция печени, нервной системы, плаценты. Возникает синдром задержки роста плода, хроническая гипоксия.
Клиническая картина
Ранние гестозы
Рвота и неукротимая рвота беременных.
К гестозу относят рвоту беременных, которая бывает не только по утрам, но и повторяется несколько раз в день, даже после приёма пищи. Тошнота сопровождающаяся рвотой, аппетит обычно понижается, появляется склонность к острой и солёной пище. Несмотря на рвоту значительного понижения массы тела беременной не наблюдается. Беременные жалуются на слабость, раздражительность, сонливость, иногда на бессонницу. Общее состояние удовлетворительное, температура нормальная, пульс может быть до 90 уд. в мин. Рвота наблюдается в течение первых 2-3 месяцев беременности, легко поддается лечению или проходит самопроизвольно. Только у некоторых женщин рвота усиливается и приобретает характер неукротимой рвоты. Считается, что при вынашивании первого ребёнка ранний гестоз проявляется сильнее.
Неукротимая рвота.
Рвота повторяется 20 и более раз в сутки, она бывает днём и ночью. Масса тела женщины падает. Происходит резкое похудение, подкожно-жировой слой исчезает. Кожа становится дряблой и сухой, язык обложен, изо рта неприятный запах. Появляется отвращение к пище. Температура субфебрильная, пульс до 100—120 ударов в минуту, АД понижается, в моче появляется ацетон и белок. При особо тяжёлом течении наблюдается высокая температура, желтушное окрашивание кожи, резкое учащение пульса и аритмия, может развиться бредовое состояние.
Слюнотечение.
Нередко наблюдается при рвоте беременных, но может проявляться в виде самостоятельного гестоза. Количество выделяемой слюны может достигать 1 литра. Самочувствие беременной ухудшается, возникает бессонница, масса тела понижается.
Поздние гестозы
Поздние гестозы представляют собой этапы развития единого патологического процесса. Начальная форма — водянка, переходит в более тяжёлую форму — нефропатию, которая переходит последовательно в преэклампсию и эклампсию.
Витамины для беременных
Во время беременности изменяется обмен веществ, перестраивается работа гормональной системы. С наступлением беременности у женщины увеличивается потребность в витаминах и минералах. Например, кальция требуется в полтора раза больше, чем в обычное время; цинка, йода, витаминов В6 и В12 — в среднем на 30 %; а железа и фолиевой кислоты — в два раза.
См. также
2
Беременность у животных
Близнецы
Гестоз
Диабет беременных
Зачатие у человека
Контроль над рождаемостью
Иммунобиология беременности
Искусственный аборт
Многоплодная беременность
Отпуск по беременности и родам
Признаки беременности
Репродуктивное здоровье
Роды
Суперфетация
Схватки
Течение беременности у человека
Усыновление
Эмбриология
Примечания
Литература
CS1 maint: multiple names: authors list (link)
Ссылки
// ВОЗ
// ВОЗ
// ВОЗ
| https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C%20%D1%87%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%B0 |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
418,
849,
1164,
1561,
1811,
2449,
2926,
3369,
3460,
3644,
3736,
3906,
4731,
5303,
5476,
5682,
5963,
6381,
6856,
7237,
7949
],
"plaintext_end_byte": [
417,
848,
1146,
1560,
1810,
2448,
2925,
3368,
3459,
3643,
3735,
3848,
4716,
5294,
5458,
5680,
5962,
6338,
6855,
7236,
7925,
8011
]
} | 世界で一番深い場所は深海何ｍ？ | マリアナ海溝 | japanese | {
"passage_answer_candidate_index": [
1
],
"minimal_answers_start_byte": [
601
],
"minimal_answers_end_byte": [
608
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
マリアナ海溝（マリアナかいこう、Mariana Trench）は、北西太平洋のマリアナ諸島の東、北緯11度21分、東経142度12分に位置する、世界で最も深い海溝である。太平洋プレートはこのマリアナ海溝においてフィリピン海プレートの下にもぐりこんでいる。北西端は伊豆・小笠原海溝、南西端はヤップ海溝に連なる。
マリアナ海溝の最深部はチャレンジャー海淵と呼ばれている。その深さについてはいくつかの計測結果があるが、最新の計測では水面下10,911mとされ、地球上で最も深い海底凹地（海淵）である。これは海面を基準にエベレストをひっくり返しても山頂が底につかないほどの深さで、地球の中心からは6,366.4km地点にある。
マリアナ海溝の最深部分における水圧は実に108.6MPa（1cm²に1,086kgの重さがかかる）にのぼる。この環境に完全に適応した生物もおり、例えば細菌のMoritella yayanosii は50MPa以下の圧力では増殖できない絶対好圧性細菌である。
調査の歴史
マリアナ海溝の測深は、イギリスのチャレンジャー号探検航海 (1872 – 1876) の海洋調査によって初めて行われた。1875年、このときの測鉛線による測深記録は、8,184mであった。当時の最深を記録したこの地点は、現在のチャレンジャー海淵であった[1]。1899年、調査船USS Neroは、9,636mを記録した[2]。
日本によるマリアナ海溝の調査は、20世紀に入って行われた。1925年、日本の測量船「満州号」が重りのついたケーブルをおろして測定する方法（鋼索測深）により水深9,814mを記録した。
その後、マリアナ海溝の本格的な深度調査を行ったのはイギリス海軍の測量船「チャレンジャー8世号」である。1951年にチャレンジャーが測定に成功した最深部分はその名にちなんで「チャレンジャー海淵」と呼ばれることになった。このとき、チャレンジャーは反響した音波を測定する方法（音響測深）で北緯11度19分、東経142度15分において水深10,900mを記録した。その後、手動計測による誤差を除去したことにより、現在ではより厳密な10,863mという値に修正されている。
1957年、ソ連海軍艦艇「ヴィチャージ」が深度11,034mの計測に成功したと発表し、「ヴィチャージ（ビチアス）海淵」と名づけた。この記録は長らくマリアナ海溝の深度の公式記録とされていたが、その後何度調査を行ってもこれほどの深度は測定されなかったため、現在ではこの記録の正確性に疑問が持たれており、公式記録としては認められていない。
1960年1月23日、アメリカ海軍の協力のもとに開発された潜水艇「トリエステ号」がマリアナ海溝深部を目指した。到達した深度については諸説あり、確証が得られていない。二人は海溝の底に到達したといい、その時バチスカーフ内部の水深計が示していたのは37,800ft (11,521m)（後に35,800ft (10,912m)と修正）だったと主張している[3]。
1962年には調査船スペンサー・ベアード号が水深10,915mを記録した。
1984年に日本の調査船「拓洋」が最新式のナローマルチビーム測深機を用いて測定を行い、10,924m（厳密には10,920m±10m）という値を得た。
1995年5月に日本の無人探査機「かいこう」が水深10,911mを記録した。
2009年5月アメリカのウッズホール海洋研究所の無人探査機Nereusが10,902mに到達した。
マリアナ海溝に挑んだ潜水艇
トリエステ
スイスで設計され、イタリアで建造されたアメリカ海軍のバチスカーフの「トリエステ」はジャック・ピカール（父のオーギュスト・ピカールの設計助手でもある）とアメリカ海軍のドナルド・ウォルシュ中尉の操船により1960年1月23日、海底に降下した[4]。バチスカーフは鋼鉄の重りとガソリンの浮力装置を用いて深度を調整できるよう設計されていた。二人は人類の到達した最深記録を達成した。さらに二人は海溝の底でヒラメやエビなどの生物が生息しているのを発見して驚いたという。海底まで4時間48分かかり、20分間滞在して3時間17分かけて浮上した。彼等が測定した深度は10916mだった[4][3]。
かいこう
1995年、3月24日、日本の遠隔操作無人潜水機である「かいこう」がチャレンジャー海淵の最深部に到達した。日本の海洋開発機構 によって開発されたその装置は6000m以上潜水可能な数少ない無人潜水機である。潜水記録は音響探査によりそれまでチャレンジャー海淵の最も深い場所と信じられていた35,797ft (10,911m)だった[5]。「かいこう」は同様にマリアナ海溝で1995年から1998年にかけて3回の遠征で多くの潜水を行った。
ABISMO
かいこう</i>の後継機として製造されたABISMOが2008年6月3日にチャレンジャー海淵で最大潜航深度10,258mを達成した[6]。
ネーレウス
2009年5月31日、ハイブリッド式遠隔操作無人潜水機 (HROV) であるアメリカウッズホール海洋研究所の「ネーレウス」はチャレンジャー海淵に潜水した[7]。
計画主任で開発者のAndy Bowenは成果について「海洋探査の新しい時代が開幕した」と述べた[7]。「ネーレウス」は「かいこう」とは異なり、水上の母船からのケーブルによる電力供給や制御を必要としない[8]。
「ネーレウス」は10時間以上チャレンジャー海淵の海底に留まり深度10,902m (35,768ft) を測定してその間、母船であるRV Kilo Moanaに実時間映像とデータを送り、より詳しい化学分析のために海底でマニピュレータで採取された地質学上と生物学上の試料を海上に持ち帰った[9][7][10][11]。
ディープシーチャレンジャー
2012年3月26日（チャモロ標準時、以下注記のないものは同様）、映画監督のジェームズ・キャメロンは一人乗りの潜水艇「ディープシーチャレンジャー」（全長7m、重量約12トン）に搭乗し、約2時間をかけて深さ10,898mへの潜行に成功した[12][13][14][15][16]
。有人でのチャレンジャー海淵への潜行は「トリエステ」以来52年ぶりで、単独での潜行は初となる。
3月26日05:15頃（UTC3月25日19:15）に降下を開始した[17]。
07:52(UTC21:52)に<i data-parsoid='{"dsr":[8496,8509,2,2]}'>チャレンジャー海淵</i>の海底に到達した。降下時間は2時間36分で記録された水深は<i data-parsoid='{"dsr":[8538,8551,2,2]}'>チャレンジャー海淵</i>に着地した時の10,898.4 metres (35,756ft)だった[18]。
キャメロンはおよそ6時間近くを海底付近の調査に費やす予定だったが、わずか2時間34分後に海面への浮上を開始した[19]。海底での滞在を切り上げた理由はマニピュレータアームを制御する油圧配管から油が漏出した事で観測窓からの視界が遮られたからである。同様に潜水艇の右の推進器が失われた[20]。12:00（UTC3月26日02:00）頃にディープシーチャレンジャーのウェブサイトは90分かけて海面に浮上したと伝えたが[21]、ポール・アレンのツイートによると浮上の所要時間はわずかおよそ67分だったとされる[22]。
脚注
関連項目
伊豆・小笠原海溝
ヤップ海溝
フィリピン海溝
| https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%9E%E3%83%AA%E3%82%A2%E3%83%8A%E6%B5%B7%E6%BA%9D |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
279,
562,
1584,
2369,
2849,
3598,
4348,
5583,
6734,
7458,
7999,
8900,
9585,
10621,
11890,
12627,
12965,
14787,
15431,
15970,
17208,
17412,
18303,
19671,
21268,
21902,
23281,
24678,
25376,
25657,
26294,
26963,
27834,
28285,
28731,
29901,
30203,
30834,
31046,
31741,
32146,
32491,
32854,
33283,
33327,
33370,
33476,
33514,
33586,
33669,
33742,
33928,
34159,
34264,
34487,
34807,
35050,
36466,
36824,
37548,
38071,
39566,
40433,
41185,
41787,
42688,
43086,
43468,
43814,
43936,
44154,
44822,
45379,
45697,
45723,
45897,
45957,
46263,
46544,
46876,
47560,
48187,
48916,
49866,
50866,
51282,
51883,
52390,
52616,
53053,
53515,
54129,
55386,
55539,
56036,
56516,
56888,
57275,
58168,
59040,
59373,
59542,
59628,
60110,
60341,
60578,
61299,
61319,
61452,
61484,
61661,
61694,
62009,
62031,
62115,
62139,
62807,
63105,
63617,
63714,
63743,
63946,
63989,
64089,
64330,
64788,
65389,
65877,
66544,
67043,
67558,
67849,
69378,
69849,
71204,
72174,
72816,
73906,
74152,
74211,
74826,
75592,
76030,
76594,
77138,
77221,
77692,
78633,
78838
],
"plaintext_end_byte": [
278,
561,
1583,
2368,
2811,
3597,
4347,
5582,
6733,
7457,
7998,
8861,
9584,
10568,
11889,
12626,
12964,
14786,
15397,
15969,
17207,
17411,
18302,
19670,
21204,
21901,
23280,
24653,
25375,
25656,
26293,
26940,
27833,
28229,
28707,
29900,
30202,
30833,
31045,
31740,
32145,
32490,
32853,
33282,
33326,
33369,
33475,
33513,
33585,
33668,
33724,
33927,
34158,
34263,
34486,
34806,
34989,
36434,
36823,
37522,
38070,
39565,
40432,
41184,
41760,
42687,
43085,
43467,
43813,
43935,
44153,
44783,
45361,
45695,
45720,
45895,
45935,
46262,
46543,
46840,
47559,
48186,
48915,
49865,
50865,
51281,
51882,
52345,
52615,
53019,
53514,
54100,
55385,
55538,
55962,
56515,
56887,
57241,
58167,
59039,
59372,
59541,
59603,
60109,
60305,
60577,
61297,
61316,
61450,
61481,
61659,
61691,
62007,
62028,
62113,
62136,
62806,
63046,
63616,
63712,
63740,
63944,
63986,
64088,
64329,
64771,
65388,
65876,
66543,
67042,
67487,
67848,
69334,
69848,
71203,
72173,
72815,
73905,
74151,
74210,
74825,
75546,
76029,
76593,
77081,
77220,
77663,
78612,
78798,
79267
]
} | ما هو عدد الحديد الذري؟ | حديد | arabic | {
"passage_answer_candidate_index": [
0
],
"minimal_answers_start_byte": [
171
],
"minimal_answers_end_byte": [
173
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
الحديد عنصر كيميائي فلزي، وهو أحد أقدم المعادن اكتشافا. رمزه Fe (من اللاتينية:ferrum) وعدده الذري (26) يقع بالمجموعة الثامنة والدورة الرابعة من الجدول الدوري.
هو ضروري لحياة الإنسان والحيوان كونه يدخل في تركيب خضاب الدم، وكذلك لحياة النباتات كونه أحد العناصر الضرورية لتكوين الكلوروفيل[1]، ويدخل في كل شيء تقريبًا.
هو رابع العناصر تواجدًا في القشرة الأرضية، غالباً ما يتواجد في الطبيعة في صورة أكاسيد. في هيئته العنصرية هو فلز قابل للطرق والسحب. ويعتبر الحديد وسبائكه أكثر المواد المعدنية استخدامًا على الإطلاق. كما يُعتبر الحديد أكثر العناصر الكيميائية استقرارًا على الإطلاق بسبب توازن القوة الكهرومغناطيسية والقوة النووية القوية داخل نواة الذرة، فالعناصر الأخفّ وزنًا يمكنها من خلال الاندماج النووي - والعناصر الأثقل وزنًا من خلال الانشطار النووي - أن يصبحوا أقرب في صفاتهم للحديد. تحتوي النيازك الساقطة على الأرض على كميات من الحديد قد تصل إلى 90% من كتلة النيازك او الشهب.
الحديد في الأصل فضي اللون، إلا أنه يتأكسد في الهواء. ويعد الحديد أقوى الفلزات على الإطلاق وأكثرها أهمية للأغراض الهندسية شرط حمايته من الصدأ (أي التفاعل مع الأكسجين). وهناك عدة طرق لحماية الحديد من الصدأ وأبسطها على الإطلاق منع تماس الأكسجين أو الرطوبة عن الحديد وذلك بتغليف الحديد بمادة عازلة مثل استخدام الأصباغ أو عوازل PVC مثلاً. ومن أفضل الطرق المستخدمة لحمايته هي استخدام نظام الحماية الكاثودية لحماية الحديد من الصدأ والتآكل.
الحديد في حالته النقية أكثر ليونة من الألومنيوم، وتزداد صلادته بإضافة بعض العناصر السبائكية كالكربون بنسب معينة، فيتكون سبيكة الصلب، وهي أقوى ألف مرة من الحديد النقي. يتراوح تكافؤ الحديد بين (2-) و(6+)، إلا أنه في أشهر حالاته يكون تكافؤه (2+) أو (3+).
تاريخ
العصر الحديدي
حصل إنسان ما قبل التاريخ على الحديد من النيازك، ومن ثَمّ استخدمه في صناعة العُدَد والأسلحة ومكونات أخرى. وكلمة حديد تعني في العديد من اللغات القديمة فلز من السماء. ولقد استُخدم حديد النيازك في فترات قديمة جدًا يعتقد أنها تصل إلى أربعة آلاف عام قبل الميلاد. ولكن لا توجد أي أدلة مؤكدة تبين بداية استخدام الحديد المستخلص بالصهر والاختزال من الخامات الأرضية، أو تشير إلى المكان الذي بدأ استخلاص الحديد فيه لأول مرة.
ويُعتقد أن الحيثيين هم أول من عرف الحديد بكميات ضخمة. وقد عاشوا فيما يعرف الآن باسم تركيا. وفي ((عام 1400 ق.م.)) اكتشف الحيثيون كيفية تصنيع الحديد وأساليب تصليد العُدد والأسلحة الحديدية. وحول هذه الفترة نفسها تقريبًا طوّر سكان كل من الصين والهند طرقًا وأساليب لاستخلاص الحديد. وعندما وصل العالم إلى القرن العاشر قبل الميلاد كانت معظم الحضارات القديمة حينذاك قد توصلت إلى تقنيات تصنيع الحديد، وهكذا بدأ العصر الحديدي.
اتسمت أفران استخلاص الحديد الأولية بالضحالة وعدم العمق. وكانت مجمراتها تشبه الطبق، وكان يُسخّن خام الحديد مع الفحم النباتي في مجمرة الفرن. وبعد مرور عدة ساعات على بدء التسخين يفقد خام الحديد أكسجينه إلى الكربون الساخن المحيط به، ويتحول الخام إلى فلز الحديد في صورة لامعة. ولم يكن يُستخدم فلز الحديد الناتج مباشرة، ولكن يعاد تسخينه مرارًا وفي كل مرة يُطرق للتخلص من بقية الشوائب القصيفة الصلدة وعل الأخص الكربون الذي يجعل الحديد هشا. وتمكن صُنَّاع الحديد نحو عام 1200م من إعادة تسخين وتشكيل وتبريد الحديد المستخلص لإنتاج وتصنيع الحديد المطاوع. وقد كانت خواص الحديد المطاوع الناتج تشبه إلى حد بعيد خواص الفولاذ الكربوني المنتج في العصور الحديثة حيث يحتوي على كمية قليلة من الكربون.
وسرعان ما تعلم صناع الحديد أن نفث الهواء خلال قصبات أو ودنات إلى الفرن، ترفع إلى حد كبير درجة الحرارة، وكان لذلك الاكتشاف أثره الكبير في تحسين نوعية الحديد المنتج. وفيما بعد استخدم صنّاع الحديد أداة أو جهازًا أطلق عليه الكير يقوم بدفع الهواء خلال القصبات إلى الفرن. وتمكن صناع الحديد نحو عام (700م) في منطقة كتالونيا ـ وهي تقع الآن في شمال شرقي إسبانيا ـ من التوصل إلى أفضل صورة لمجمرة فرن استخلاص الحديد. وعرف ذلك الفرن عندئذ باسم كوركتلان، وكان الهواء يضغط عند قاعدة الفرن ويدفع إلى الداخل باستخدام الطاقة المائية. وبلغت طاقة إنتاج كوركتلان حوالي (160 كجم ) من الحديد المليف كل خمس ساعات. وهذا الإنتاج أكبر بكثير من إنتاج الأفران السابقة.
حضّر يعقوب بن إسحاق الكندي (ت 260هـ، 873م) أنواعًا من الحديد الفولاذ بأسلوب المزج والصهر، فقد مزج كمية من الحديد المطاوع، وكان يسمى الزماهن، وكمية أخرى من الحديد الصلب (الشبرقان) وصهرهما معًا ثم سخنهما إلى درجة حرارة معلومة بحيث نتج عن ذلك حديد يحتوي على نسبة من الكربون تتراوح بين (0,5 و 1,5%). وعندما تحدث ابن سينا (ت 428هـ، 1037م) عن النيازك قسمها إلى نوعين حجري، وحديدي وهو نفس التقسيم المتبع في الوقت الراهن.
أما في أوروبا لم تتطور طرق وأساليب تشكيل الحديد المنصهر في صورة منتجات استهلاكية مناسبة بصورة مرضية حتى حلول عام (1500م). وفي بداية القرن الثامن عشر الميلادي بدأ صناع الحديد البريطانيون في استخدام الكوك بدلاً من الفحم النباتي في الأفران العالية نظرًا لنقص الأخشاب، وهي المصدر الأساسي للفحم النباتي.
يُعد ابراهام داربي أول من تمكن من تكويك الفحم الحجري وإنتاج الكوك، ومن ثَمّ استخدم الكوك في إنتاج الحديد عام (1709م) في بلدة كولبروكديل في مقاطعة شروبشاير في إنجلترا. وفي أواخر القرن الثامن عشر تمكن كل من ابن أبراهام داربي وحفيده من تحسين أسلوب التكويك الذي بدأه رب الأسرة. وقد أدت أعمال هذه العائلة إلى قيام الثورة الصناعية التي بدأت في بريطانيا بإنتاج الحديد الزهر ومن ثم استخدامه في المباني والآلات. وقد نقل المهاجرون الأوروبيون هذه الصناعات ونشروها بعد ذلك في أرجاء العالم.
أول إنتاج من الفولاذ
أُنتجت أول كمية من الفولاذ في العصر الحديدي، ولو أن الكمية المنتجة كانت صغيرة. وعلى سبيل المثال فقد صنع مواطنو منطقة هيا التي تقع في شرق السودان الفولاذ في أفران أسطوانية خاصة. كما صنعت في الهند نحو (عام 300 قبل الميلاد) كتل ضخمة من الحديد الإسفنجي التي أعيد تشكيلها ثم تسخينـها لإنتـاج مايسـمى بفولاذ ووتز. ومع بداية القــرن الخامس الميلادي تمكن الصينيون أيضًا من إنتاج الفولاذ.
وفي العصور الوسطى أنتج الأوروبيون كميات صغيرة من الفولاذ، لكن الكميات كانت شحيحة بدرجة كبيرة إضافة إلى ارتفاع التكلفة. وفي ((عام 1740م)) تمكن صانع ساعات بريطاني يدعى بنجامين هنتسمان من اختراع أسلوب البوتقة لصناعة الفولاذ، وهي تشبه إلى حد بعيد الأسلوب الذي كان متبعًا في إنتاج فولاذ ووتز. وقام هونتسمان بإعادة صهر وتنقية قضبان من الحديد المطاوع عالية النوعية في بواتق (مراجل صهر). وكانت طريقة هنتسمان لإنتاج الفولاذ بطيئة، وتتطلب قدرًا كبيرًا من العمل الشاق، إضافة إلى أن أضخم البواتق لا يمكنها إنتاج أكثر من ( 45 كجم ) من الفولاذ في المرة الواحدة.
ميلاد صناعة الفولاذ الحديثة
لم تطبق أولى الطرق الحديثة لإنتاج الفولاذ بكميات كبيرة وبتكلفة مقبولة إلا في منتصف القرن التاسع عشر. وعرفت هذه الطريقة باسم طريقة بسمر، وذلك على اسم مخترعها ومطورها هنري بسمر، وهو صانع فولاذ بريطاني. ولقد تمكن صانع حديد أمريكي اسمه وليم كلي، في الفترة نفسها تقريبًا، من تطوير أسلوب مماثل لأسلوب بسمر في إنتاج الفولاذ دون علم بنتائج أبحاث بسمر. وعلى الرغم من نجاح كل من بسمر وكيلي في إنتاج الفولاذ، إلا أن جهودهما لم يكن ليكللها النجاح دون الاستفادة من اختراع روبرت موشيه الذي توصل إليه في عام 1857م. وموشيه عالم فلزات بريطاني، وجد أن إضافة سبيكة الحديد ـ الكربون ـ المنجنيز المعروفة باسم تماسيح الحديد المنجنيزي، أثناء عملية تنقية الحديد تساعد على إزالة الأكسجين وضبط نسبة الكربون في الفولاذ المنتج.
قامت طريقة بسمر لتصنيع الفولاذ على صب حديد التمساح المنصهر الناتج من الفرن العالي في وعاء كمثري الشكل يعرف باسم المحول، ثم حقن الهواء في الحديد المنصهر من خلال قصبات مثبتة في قاع المحول. وبمجرد تلامس الهواء المدفوع في المحول مع الحديد المنصهر، فإن أكسجين الهواء يتفاعل بسرعة مع شوائب الحديد. وتؤدي تفاعلات الأكسجين مع الشوائب، بالإضافة إلى مفعول تماسيح الحديد المنجنيزي إلى تحويل حديد التمساح إلى فولاذ.
وقد سُجلت براءة اختراع تصنيع الفولاذ بأسلوب «بسمر» باسم مخترعها في بريطانيا عام 1860م. وفي عام 1870م بدأ إنتاج الفولاذ فعليًا بهذه الطريقة في جميع أنحاء أوروبا والولايات المتحدة الأمريكية.
ظهرت طريقة فرن المجمرة المكشوفة لإنتاج وتصنيع الفولاذ بعد انتشار طريقة بسمر مباشرة. ففي عام 1856م تمكن اثنان من العلماء، ألمانيّا المولد ولكنهما نشآ وعاشا في بريطانيا، هما الأخوان وليم وفريدريك سيمنز، من اختراع فرن إعادة توليد الغاز. ويستخدم هذا الفرن المخلفات الغازية لتسخين كل من الوقود والهواء قبل دخولهما إلى الفرن. وفي عام 1864م تمكن أخوان فرنسيان هما بيير وأميل مارتن، من تصنيع وإنتاج الفولاذ في فرن بناه مهندسو شركة سيمنز، ولهذا يطلق على أسلوب إنتاج الفولاذ بهذه الكيفية طريقة سيمنز ـ مارتن لتصنيع الفولاذ، وهي الطريقة التي عرفت بعد ذلك باسم فرن المجمرة المكشوفة. وقد تميزت طريقة المجمرة المكشوفة لإنتاج الفولاذ عن طريقة بسمر لإنتاج الفولاذ، بعدد من السمات أهمها إمكانية استخدامها لإنتاج الفولاذ من الخردة، بالإضافة إلى إمكانية التحكم بدرجة كبيرة في التركيب الكيميائي للفولاذ الناتج. ونتيجة لمميزات طريقة فرن المجمرة المكشوفة لإنتاج الفولاذ، فقد بدأ عدد وحدات محولات بسمر في التناقص منذ عام 1910م وأصبحت محدودة العدد، وإن ظلت الوحدات التي أنشئت قديمًا في الإنتاج حتى الستينيات من القرن العشرين.
وفي عام 1878م أثبت وليم سيمنز إمكانية إنتاج الفولاذ في فرن القوس الكهربائي. ونظرًا لأن كمية الكهرباء المتوفرة في ذلك الوقت كانت محدودة كما أنها كانت باهظة التكلفة، فلم يُستخدم هذا الأسلوب لتصنيع الفولاذ بكميات تجارية في ذلك الوقت. وفي عام 1899م أنشأ بول هيرولت في فرنسا أول وحدة لإنتاج الفولاذ فعليًا بصورة تجارية من أفران القوس الكهربائي.
نمو صناعة الفولاذ
بعد ظهور طريقتي بسمر وفرن المجمرة المكشوفة لتصنيع وإنتاج الفولاذ، توسعت صناعة الفولاذ ونمت بسرعة كبيرة. ولأن بريطانيا كانت تمتلك ترسبات غنية من خام الحديد، فقد كانت أكبر دول العالم في صناعة الحديد والفولاذ، في منتصف القرن التاسع عشر، كما أنها كانت أكثر دول العالم في التقدم التقني في هذا المجال.
ومع بداية الثمانينيات من القرن التاسع عشر وحتى الآن، بدأت بعض الدول الأخرى في الظهور في مجال بناء صناعة الفولاذ، حيث اكتشف الجيولوجيون في منتصف القرن التاسع عشر الميلادي ترسبات غنية من خامات الحديد في منطقة البحيرات العظمى في الولايات المتحدة الأمريكية. وأدى ذلك الاكتشاف إلى تطور ضخم في صناعة الفولاذ في الولايات المتحدة. وقد أنشأ أندرو كارنيجي في عام 1873م أول مصنع ضخم لإنتاج الفولاذ في الولايات المتحدة الأمريكية، كما بدأت كل من فرنسا وألمانيا وروسيا وبعض الدول الأوروبية الأخرى في بناء مصانع كبيرة لإنتاج الفولاذ. وبحلول بدايات القرن العشرين كانت كل من الولايات المتحدة الأمريكية وألمانيا تتصدران دول العالم المنتجة للفولاذ، وكان إنتاج كل دولة منهما أكثر من إنتاج بريطانيا.
وبحلول عام 1901م ظهرت دول أخرى منتجة للفولاذ في كل من آسيا والأمريكتين كما بدأت أستراليا عام 1915م في إنتاج الفولاذ.
استخدم معظم الفولاذ المنتج في نهاية القرن التاسع عشر في صناعة قضبان السكك الحديدية. وفي بداية القرن العشرين زاد إنتاج الفولاذ كثيرًا لمقابلة الزيادة في الطلب عليه ونجاحه في صناعة السيارات التي نمت بسرعة كبيرة بالإضافة إلى حاجة الكثير من المنتجات الأخرى إلى الفولاذ. وصاحب زيادة إنتاج الفولاذ تطوير طرق حديثة لإنتاجه روعي فيها زيادة الإنتاجية. كما شمل التطور أيضًا التوصل إلى طرق جديدة لعمليات الدلفنة وتشكيل الفولاذ إضافة إلى استنباط العديد من سبائك الفولاذ الجديدة ذات الخواص المتفوقة.
وأثناء الحرب العالمية الثانية (1939-1945م)، دُمِّرت معظم مصانع الفولاذ في العالم فيما عدا مصانع الولايات المتحدة الأمريكية. ونتيجة لذلك احتكرت شركات الفولاذ الأمريكية إنتاج الفولاذ وأسواقه في العالم كله لفترة بعد انتهاء الحرب العالمية الثانية. وعلى الرغم من ذلك فقد أعادت اليابان وأيضًا الكثير من الدول الأوروبية بناء مصانعها لإنتاج الفولاذ في الخمسينيات من القرن العشرين. وتميزت وحدات الفولاذ حديثة الإنشاء باستخدام أحدث التقنيات لإنتاج الفولاذ بما فيها أسلوب الأكسجين القاعدي واستخدام طريقة صبات الجديلة. ونتيجة تحديث مصانع الفولاذ التي أنشئت حديثًا تفوقت المصانع اليابانية ومصانع دول وسط أوروبا في نوعية وكمية الإنتاج على مصانع الفولاذ في الولايات المتحدة الأمريكية وبريطانيا اللتين استمرتا في استخدام الأساليب القديمة والمعدات متدنية الكفاءة.
وتقلصت صناعة الفولاذ في بريطانيا بصورة كبيرة على الرغم من أنها كانت الدولة المطورة لأساليب إنتاج الفولاذ والمصنعة له بكميات كبيرة قبل أي دولة أخرى في العالم. وتتحكم الحكومة البريطانية في هيئة الفولاذ البريطانية، والأخيرة هي المالك الأساسي لصناعة الفولاذ في بريطانيا. وقد أغلقت الهيئة في بداية الثمانينيات من القرن العشرين عددًا كبيرًا من المصانع الضخمة لإنتاج الفولاذ. وفي الفترة نفسها تقريبًا، فقدت بريطانيا أيضًا أفضل ترسبات خامات الحديد بعد استنزافها. وعلى الرغم من المصاعب التي تواجه صناعة الفولاذ في بريطانيا، إلا أن هيئة الفولاذ البريطانية بدأت في فترة الثمانينيات من القرن العشرين تحديث أساليب واستخدام أفضل التقنيات لإنتاج الفولاذ تمهيدًا لنقل ملكية صناعة الفولاذ إلى القطاع الخاص تحت اسم الفولاذ البريطاني. وعلى الرغم من كل هذه المصاعب إلا أن الفولاذ لا يزال يؤدي دورًا بالغ الأهمية ويمثل جزءًا مهمًا من حجم التجارة البريطانية.
التطورات الحديثة في صناعة الفولاذ
انخفض معدل إنتاج الفولاذ في الدول المتقدمة بشدة في السبعينيات من القرن العشرين نتيجة الكساد الاقتصادي العالمي في هذه الفترة. ورغم المصاعب التي واجهت إنتاج الفولاذ في الدول المتقدمة، إلا أن الإنتاج العالمي من الفولاذ استمر في الزيادة، ويرجع ذلك أساسًا إلى توسع الدول النامية في إقامة مصانع الفولاذ والتوسع في إنتاجه في كل من أمريكا الجنوبية وآسيا.
وقبل منتصف الخمسينيات من القرن العشرين، كانت جميع الدول النامية في العالم تستورد جميع حاجاتها من الفولاذ من الولايات المتحدة الأمريكية ومن بعض الدول الصناعية الكبرى الأخرى. ولكن مع بداية خمسينيات القرن العشرين أنشأت كثير من الدول النامية مصانعها الخاصة لإنتاج ما تحتاجه من الفولاذ. ولقد أثر نمو صناعة الفولاذ بلا شك، على الدول النامية تأثيرًا كبيرًا، وبخاصة الدول التي تمتلك احتياطيًا كبيرًا من الغاز الطبيعي وخامات الحديد، ومن أمثلة ذلك المكسيك و فنزويلا ومصر. فقد أقامت الدول التي تمتلك احتياطيًا كبيرًا من الغاز الطبيعي وخامات الحديد الغنية مصانع لإنتاج الحديد بطرق الاختزال المباشر، ومن ثَمّ أنتجت الفولاذ من ذلك الحديد باستخدام أفران القوس الكهربائي. وحتى الدول الفقيرة التي لاتمتلك خامات حديد، ساهمت حكوماتها في إنشاء مصانع حديثة لإنتاج الفولاذ.
وتميزت مصانع الفولاذ التي أُنشئت في الثمانينيات من القرن العشرين بالآلية التامة كما أنها مجهزة بمعدات ذات إنتاجية عالية تتحكم في تشغيلها مختلف أنواع الحواسيب الآلية. وقد جاء تطوير المعدات الحديثة المتقدمة المستخدمة في مصانع الفولاذ نتيجة للتزاوج بين كفاءة علماء الفلزات والمهندسين والمتخصصين في الأجهزة، ومبرمجي الحاسوب. كما عمل الباحثون في صناعة الفولاذ على تطوير طرق جديدة واستنباط أساليب حديثة لتحويل الفحم الحجري إلى كوك. ويأمل الباحثون أيضًا أن تثمر جهودهم للتوصل إلى أساليب جديدة للاختزال المباشر وتطوير طرق تؤدي إلى استخدام الفحم الحجري في إنتاج غاز الاختزال حتى يصبح الفحم بديلاً عن الغاز الطبيعي. وبالإضافة إلى هذه الجهود ما زال العلماء والمهندسون مستمرين في جهودهم وأبحاثهم لتطوير طرق أفضل لصناعة الفولاذ واستنباط سبائك جديدة من الفولاذ.
معادن الحديد
مغنتيت أو مگنتيت (Magnetite )هو معدن حديدي المغناطيسية وصيغته الكيميائية (Fe3O4)، وهو أحد اكسيدات حديد متعددة وعضو في مجموعة spinel group. اسم ايوپاك له هو iron(II،III) oxide والاسم الكيميائي الشائع له هو اكسيد الحديدوز-حديديك. صيغة المگنتيت يمكن أيضاً كتابتها كالتالي FeO·Fe2O3، وهي جزء wüstite (FeO) والجزء الآخر هماتيت (FeO·Fe2O3). وهذا يشير إلى المراحل المختلفة من أكسدة الحديد في نفس البنية، ولا يعني أنه محلول صلب.
المگنتيت (FeO·Fe2O4)هو أحد الخامات التي يستخلص منهاالحديد. ويستخدم في صناعة المغنطيسات الدائمة وهناك خامات أخرى يستخلص منها الحديد مثل الهيماتيت والسيدرايت.
الهـماتيت معدن لونه أسود إلى صلبي (فضي-رمادي)، بني إلى بني محمرّ، أو أحمر. ويُستخرج بصفته الخام الرئيسي للحديد. أصنافه تتضمن خام الكِلـْية، مارْتيت (pseudomorphs اخذوا اسمهم من المگنتيت)، زهرة الحديد و specularite (specular hematite). وبينما تختلف صيغ الهماتيت، إلا أنهم جميعاً يشتركون في أن لديهم تعريق صدأ-أحمر. والهماتيت أشد صلادة من الحديد النقي، إلا أنه أشد انقصافاً.
وقد عـُثر على رواسب هائلة من الهماتيت في ( banded iron formations). الهماتيت الرمادي عادة ما يوجد في الأماكن التي بها مياه ساكنة أو ينابيع مياه دافئة معدنية، كما هو الحال في يلوستون. ويمكن للمعدن أن يترسب خارج الماء ويتجمع في طبقات في قاع بحيرة، نبع، أو أي مياه ساكنة أخرى. ويمكن للهماتيت أن يتواجد أيضاً بدون الماء، إلا أنه في تلك الحالة عادة ما يكون نتيجة نشاط بركاني.
كيفية تكونه
يتكوّن الحديد في داخل النجوم العملاقة عند نهاية دورة حياتها، في عملية تسمى بعملية احتراق السيليكون. تبدأ العملية عندما تندمج نواة ذرة كالسيوم مستقرة مع نواة ذرة هليوم، لتتكون ذرة تيتانيوم غير مستقرة. وقبل أن تتحلل ذرة التيتانيوم الغير مستقرة، تندمج مع ذرة هليوم أخرى، لتتكون ذرة كروم غير مستقرة. ثم قبل أن تتحلل ذرة الكروم الغير مستقرة، تتحد مع ذرة هليوم أخرى، لتكوين ذرة حديد غير مستقرة. وقبل أن تتحلل ذرة الحديد الغير مستقرة، تتحد مع ذرة هليوم أخرى، لتكوين ذرة نيكل غير مستقرة.
تتحلل ذرة النيكل الغير مستقرة إلى ذرة كوبالت غير مستقرة، والتي تتحلل أخيراً إلى ذرة حديد مستقرة 56Fe. وعندئذ لا تندمج ذرات الحديد المستقرة مع أي عنصر آخر، فتشكل بذلك قلب النجم، ويبدأ النجم عندئذ بالتجمد ويتجه للاستقرار.
الإنتاج الصناعي
سبائك حديدية:
السبائك الحديدية）Ferrous Alloys（هي عائلة السبائك التي تعتمد علي عنصر الحديد كالمكون الرئيسي لها أو العنصر الغالب فيها، وتضم هذه العائلة عدد كبير من السبائك ،وتنقسم الي مجموعتين رئيسيتين وهما سبائك الصلب (Steels) وسبائك الحديد الزهر (Cast Iron).
سبائك الصلب:
مقدمة
الصلب Steel هو سبيكة تصنع أساساً من الحديد بمحتوى كربون يتراوح بين 0.2 و 2.04% بالوزن (ك:1000–10,8.67حد), حسب الدرجة. والكربون هو أكثر العناصر السبائكية فاعلية من حيث التكلفة في سبائك الحديد, إلا أنه تُستعمل العديد من العناصر السابكة الأخرى مثل المنگنيز، الكروم، الڤناديوم، والتنگستن.[1] ويعمل الكربون والعناصر الأخرى كعوامل تصليد (تقسية), لمنع الانخلاعات في العقد البلوري لذرات الحديد من الانزلاق أمام بعضهم البعض. ويتحكم مقدار العناصر السابكة وشكل وجودهم في الصلب (solute elements, precipitated phase) في صفات مثل الصلادة, والمطيلية ومقاومة الشد للصلب الناتج. فالصلب ذو المحتوى المرتفع من الكربون يمكن أن يـُصنع ليكون أكثر صلادة وأقوى من الحديد، إلا أنه أكثر قصافة.
قابلية الذوبان العظمى للكربون في الحديد (في منطقة الأوستنتيت) هي 2.14% بالوزن, تحدث عند درجة حرارة 1149 °م; التركزات الأعلى من الكربون أو درجات الحرارة الأقل ستنتج سمنتيت.
السبائك ذات محتوى الكربون الأعلى من ذلك تـُعرف باسم حديد زهر بسبب درجة انصهارهم الأقل وقابليتهم للصب.[1] ويجب أيضاً تمييز الصلب عن الحديد المطاوع المحتوي فقط على كمية ضئيلة جداً من العناصر الأخرى, إلا أنه يحتوي على 1–3% بالوزن من خبث في صيغة حبيبات مستطالة في اتجاه واحد, مما يعطي الحديد «grain» مميزة. فهو أكثر مقاومة للصدأ من الصلب ويُمكن لحمه بسهولة.
ومن الشائع اليوم الحديث عن 'صناعة الحديد والصلب' كما لو كانت شيئاً واحداً, ولكنهما تاريخياً كانا منتجـَين منفصلـَين.
بالرغم من أن الصلب كان يـُنتـَج بالعديد من الطرق غير الفعالة قبل عصر النهضة بوقت طويل, فإن استعماله أصبح أكثر شيوعاً بعد تطوير طرق أكثر فاعلية لإنتاجه في القرن السابع عشر. وباختراع عملية بسمر في منتصف القرن التاسع عشر, أصبح الصلب سلعة تـُنتـَج بكميات كبيرة بتكلفة أرخص نسبياً. التحسينات اللاحقة على العملية, مثل basic oxygen steelmaking, خفضت تكلفة الإنتاج بدرجة أكبر بينما رفعت من جودة المعدن.
واليوم, الصلب هو أحد أكثر المواد شيوعاً في العالم وهو مكوِّن رئيسي في المباني والمعدات والسيارات, والأجهزة المنزلية الرئيسية. الصلب المعاصر يتم تمييزه عموماً حسب درجات الصلب المتعددة التي توصـِّفها هيئات التوصيف القياسى.
- تصنيف سبائك الصلب (يسمى أيضا الفولاذ):
يسمى الصلب أيضا الفولاذ ويفهم من بعض الكتابات العربية أن الفولاذ هو لفظ يطلق على الأصلاب السبائكية خلافاً وتمييزاً لها عن الأصلاب الكربونية العادية.
تعتبر سبائك الصلب (الأصلاب) أكثر المواد الفلزية انتشارا واستخداما نظرا لرخص تكلفة إنتاجها بالإضافة إلى إمكانية إنتاجها طبقا لمواصفات مختلفة وكذلك القدرة الكبيرة علي التحكم في تركيباتها الكيميائية.
وتنقسم الأصلاب عامة إلى عدة فئات تتباين في خو اصها الميكانيكية والوظيفية وقابليتها للتصنيع واللحام والمعالجة الحرارية ومقاومتها للتآكل تباينا كبيرا ملبية لطيف واسع من المتطلبات والاستخدامات التي لا تتوافر لغيرها من المواد الهندسية.
- أصلاب كربونية (Carbon Steels)
- أصلاب سبائكية (Alloy Steels)
- أصلاب منخفضة السبائكية عالية المقاومة (High-Strength Low-Alloy Steels)
- أصلاب العدد (Tool Steels)
- أصلاب تقسى بتعتيق المرتنزيت (Maraging Steels)
- أصلاب المنجنيز الأوستنيتية (Austenitic Manganese Steels)
- أصلاب مقاومة للصدأ (Stainless Steels)
حديد زهر:
الحديد الزهر يسمى أيضا حديد السبك أو حديد الصب (Cast Iron)، ويعرف بحسب مجمع اللغة العربية بالقاهرة كما يلى:
- الحديد الناتج من صهر الخام في الأفران العالية وهو حديد غير نقي سهل الكسر ولا يقبل التشكيل، يبدأ في الانصهار عند 1270 درجة مئوية.
- أشابة من الحديد معدة للصب، تشتمل على بعض العناصر الأخرى.
- الحديد الناتج من الأفران العالية وتبلغ كثافته 7.86 جم/سم3، ودرجة انصهاره ما بين 1275 إلى 1505ْم، وهو سهل الكسر ولا يقبل التشكيل.
- حديد يحتوي على نسبة كربون تفوق حد ذوبانه في طور الأوستنيت عند درجة حرارة اليوتكتي فينفصل الكربون في صورة قشور أو شبه كريات (حديد زهر رمادي) أو قد يكوّن سمنتيتاً (حديد زهر أبيض).
- نوع من الحديد غير النقى ينتج بصهر حديد الزهر مع الجير ثم صبه في قوالب، وهو قصيف ولكنه يتميز بصلادته.
خصائص الحديد
الخواص الميكانيكية
تُفيّم الخواص الميكانيكية للحديد وسبائكه باستخدام مجموعة متنوعة من الاختبارات، مثل اختبار برينل واختبار روكويل وكلاهما لقياس صلادة الحديد، واختبار قوة الشد وغيرها؛ نتائج هذه الاختبارات على الحديد دقيقة للغاية، بما يسمح باستخدام الحديد لمعايرة أو الربط بين نتائج الاختبارات المختلفة.[2][3] تعتمد نتائج تلك الاختبارات على درجة نقاء الحديد: فبللورات الحديد في صورته النقية أكثر ليونة من الألمونيوم، ومع إضافة بعض أجزاء من المليون من وزن سبيكة الحديد من عنصر الكربون، فإنها تضاعف من قوة الحديد.[4] تزداد صلادة الحديد بسرعة بزيادة محتوى الكربون في سبيكة الحديد حتى تصل نسبته إلى 0.2 ٪ من وزن السبيكة، وبعد ذلك يتزايد بمعدلات أقل ويصل إلى الذروة عندما يصل محتوى الكربون إلى 0.6 ٪ تقريبا من وزن السبيكة.[5] الحديد النقي المنتج صناعياً (حوالي 99.99 ٪) لديه صلادة تقدر بـ 20-30 HB.[6]
التآصل في الحديد
يمثل الحديد أفضل مثال لظاهرة التآصل في المعادن، فالحديد يتواجد في ثلاثة أطوار تآصلية وهي (α-Fe، γ-Fe، δ-Fe). يعد فهم ظاهرة التآصل في الحديد هو المفتاح لإنتاج سبائك صلب ذات خصائص محددة للأغراض المختلفة.
أولها تكوّناً عندما يتجمد الحديد من حالته السائلة عند 1538 درجة مئوية هو (δ-Fe)، يعد الفيريت (α-Fe) هو الطور الأكثر استقرارا للحديد في درجات الحرارة العادية.[7] أما 912 درجة مئوية وحتى 1400 درجة مئوية، يتحول الحديد تدريجياً من طور الفيريت إلى طور الأوستنيت (γ-Fe)، ويستخدم هذا الطور من الحديد في إنتاج الصلب الذي لا يصدأ، والذي يستخدم في صناعة أدوات المائدة والمستشفيات ومعدات الصناعات الغذائية.[8]
نظائر الحديد
يوجد الحديد في الطبيعة في هيئة أربعة نظائر مستقرة، تكون موزعة كالآتي 5.845% 54Fe و 91.754% 56Fe و
2.119% 57Fe و 0.282% 58Fe. من المتوقع أن يخضع النظير 54Fe لعملية تحلل بيتا المزدوج، لكن هذه العملية لم تلاحظ بالتجربة بالنسبة لهذه الجسيمات. وحده النظير 57Fe من بين النظائر المستقرة للحديد لديه لف مغزلي ومقداره (−1/2).
يعد نظير الحديد 56Fe أكثر نظائر الحديد وفرة وأكثرها ثباتاً. من غير الممكن إجراء عملية انشطار أو اندماج نووي لهذا النظير مع حدوث إصدار للطاقة. يتشكل هذا النظير من نظير النيكل 56Ni الذي يتشكل من نوى أخف من خلال عملية ألفا داخل المستعرات العظمى (اقرأ عملية احتراق السيليكون). يشكل النظير 56 للنيكل نهاية سلسلة تفاعل الاندماج النووي داخل النجوم العملاقة، لأن إضافة جسيم ألفا آخر سيشكل الزنك-60، والذي يتطلب تشكيله طاقة عالية جداً، لذلك فإن النيكل-56، والذي عمر النصف له 6 أيام، يوجد بكثرة في هذه النجوم. أثناء عملية اضمحلال المستعر الأعظم إلى بقايا، تحدث للنيكل-56 عمليتي إصدار بوزيتروني متلاحقتين، يتحول من خلالها أولاً إلى الكوبالت-56، ومن ثم إلى الحديد-56 المستقر، مما يفسر الوفرة الكبيرة للحديد في الكون مقارنة مع فلزات أخرى مقاربة في الكتلة الذرية. يوجد نظير الحديد-56 في قلب العملاق الأحمر وفي النيازك الحديدية وفي جوف الكرة الأرضية.
هنالك نظير مشع منقرض للحديد 60Fe له عمر نصف كبير يبلغ 2.6 مليون سنة.[9] إن أغلب الدراسات السابقة حول قياس نسبة نظائر الحديد كانت مركزة حول تحديد نسبة الاختلافات في النظير 60Fe، وذلك نتيجة للعمليات المرافقة لحدوث التخليق النووي وفي تشكل الخامات. ساعد التطور الكبير والمتسارع في تقنية مطيافية الكتلة على كشف وتحديد نسب النظائر المستقرة للحديد، وذلك نتيجة وجود العديد من الفروع العلمية المهتمة بهذا المجال، من بينها علوم الأرض وعلم الكواكب بالإضافة إلى التطبيقات الحيوية والصناعية.[10]
أظهرت الدراسات لبعض النيازك الحديدية أن العلاقة بين تركيز النيكل-60، والذي يمثل ناتج اضمحلال للحديد-60، ووفرة نظائر الحديد المستقرة يمكن أن تعطي دلالة على وجود الحديد-60 60Fe أثناء تشكل وتطور النظام الشمسي. من المحتمل أن تكون الطاقة المتحررة أثناء اضمحلال نظير الحديد-60، بالإضافة إلى الطاقة المتحررة عن نظير الألومنيوم المشع 26Al، قد ساهمت في حدوث إعادة انصهار وإعادة تشكيل وتمايز الكويكيبات قبل نشوئها من 4.6 مليار سنة.
تمتاز نوى نظائر الحديد بأن لها طاقة ارتباط عالية لكل نوية، ولا يفوقها بذلك إلا نظير النيكل 62Ni، والذي يتشكل في تفاعلات الاندماج النووي في النجوم. أما بالنسبة لتوزع عنصري الحديد والنيكل، فإن نسبة نظائر الحديد في الكرة الأرضية تفوق نظائر النيكل، ومن المتوقع أنها تفوقها أيضاً أثنائ تشكل العناصر في المستعرات العظمى.[11]
مركبات الحديد
تكافؤ مركبات الحديد غالباً ما يكون +2 أو +3، ويطلق على مركبات الحديد ثنائية التكافؤ (حديدوز) مثل أكسيد الحديدوز (FeO)، وعلى مركبات الحديد ثلاثية التكافؤ (حديديك) مثل أكسيد الحديديك (Fe2O3). قد يصبح تكافؤ مركبات الحديد سداسي التكافؤ كحالة رابع حديدات البوتاسيوم (K2FeO4). كما أن مركبات الحديد التي تشارك في تفاعلات الأكسدة البيوكيميائية، رباعية التكافؤ.[12][13] كما تتواجد مركبات عضوية معدنية للحديد ذات تكافؤ أحادي موجب أو أحادي سالب أو ثنائي سالب. بل ويتواجد الحديد أحياناً في حالته العنصرية داخل جسم الإنسان.
كما يتواجد مركبات للحديد يكون فيها الحديد ذا تكافؤ ثنائي وثلاثي في الوقت ذاته كأكسيد الحديد الأسود (الماغنتيت) ومركب أزرق بروسيا (Fe4(Fe[CN]6)3)،[13] والذي يستخدم بعض أنواع أوراق الطباعة التي تستخدم في بعض الرسومات الهندسية.[14]
الحديدوز 2+Fe (بالإنجليزية: Ferrous ) ، في علم الكيمياء ، تُشير إلى مركبات الحديد ثنائية التكافؤ (حالة الأكسدة +2) ، المغاير للحديديك (بالإنجليزية: Ferric ) ، والذي يُشير إلى مركبات الحديد ثلاثية التكافؤ (حالة الأكسدة +3).[15]
خارج نطاق علم الكيمياء ، الحديدوز صفة تستخدم للإشارة إلى وجود الحديد .[15] لفظة حديدوز مشتقة من كلمة لاتينية (باللاتينية: Ferrum ) " الحديد " .[16] تتضمن معادن الحديدوز الفولاذ و الحديد الخام ( مع نسبة
محتوى كربون ضئيلة ) و سبائك الحديد مع معادن أخرى ( مثل ستانلس ستيل ) .
يستخدم مصطلح اللا-حديدوز للإشارة إلى معادن أخرى باستثناء الحديد و السبائك والتي لا تحتوي على كميات ملموسة من الحديد .[17]
تعد كبريتات الحديدوز المائية (FeSO4•7H2O) وكلوريد الحديديك (FeCl3) من أكثر مركبات الحديد إنتاجاً صناعياً. وتعتبر كبريتات الحديدوز المائية من أكثر المصادر المتاحة للحصول على أكسيد الحديدوز (FeO)، لكنه أكثر عرضة للتأكسد في الهواء من ملح موهر ((NH4)2Fe(SO4)2•6H2O)، وبصفة عامة تميل مركبات الحديد ثنائية التكافؤ للتأكسد في الهواء لتصبح مركبات حديد ثلاثية التكافؤ.[13]
أكاسيده وكبريتيداته
يتفاعل الحديد مع الأكسجين في الهواء مكوناً أكاسيد الحديد وأشهرها: أكسيد الحديد الأسود (Fe3O4) وأكسيد الحديديك (Fe2O3) وأكسيد الحديدوز (FeO)، وإن كان غير مستقر في درجات الحرارة العادية. هذه الأكاسيد هي الخامات الأساسية لإنتاج الحديد. أما أشهر كبريتيدات الحديد فهو البيريت (FeS2) والذي يعرف بـ الذهب الكاذب.[13]
هاليداته
عرفت هاليدات الحديد الثنائية والثلاثية منذ القدم باستثناء يوديد الحديديك، وهي تنشأ عن طريق تفاعل معدن الحديد مع حامض هالوجيني لكي ينتج عن ذلك التفاعل أحد الأملاح المائية.[13]
Fe + 2 HX → FeX2 + H2
يتفاعل الحديد مع الفلور الكلور البروم وينتج عن ذلك هاليدات الحديديك، وأشهرها كلوريد الحديديك:
2 Fe + 3 X2 → 2 FeX3 (X = F, Cl, Br)
سيانيداته
يدخل الحديد في العديد من مركبات السيانيد. من أشهر مركبات السيانيد التي يدخل فيها الحديد مسحوق أزرق بروسيا (Fe4(Fe[CN]6)3)، وفيروسيانيد البوتاسيوم وفيريك-سيانيد البوتاسيوم.
كما يستخدم مسحوق أزرق بروسيا كترياق من سموم الثاليوم السيزيوم المشعة[18][19]، كما يستخدم كصبغة زرقاء لإزالة اصفرار الماء نتيجة وجود رواسب من أملاح الحديد.[20]
كبريتات الحديد الثنائي
كبريتيد الحديد الثنائي
ملح موهر
نترات الحديد الثلاثي
أكسيد الحديديك
كلوريد الحديد الثلاثي
كبريتات الحديد الثلاثي
فيروسيانيد البوتاسيوم
الحديد عبر التاريخ
يرجع استخدام الإنسان للحديد إلى ما قبل التاريخ. كما يرجع تاريخ أقدم المنتجات الحديدية، للألفية الخمسة قبل الميلاد في إيران والألفية الثانية قبل الميلاد في الصين، وكانت مصنوعة من النيازك.[21] ومن غير المعروف متى أو أين بدأ صهر الحديد من خاماته، ولكن هناك دلائل تشير إلى إنتاجه عن طريق صهر خاماته قرب نهاية الألفية الثانية قبل الميلاد في الهند وجنوب الصحراء الكبرى في أفريقيا.[22]
كما يرجع تاريخ أقدم الأدوات المصنوعة من الهيماتيت إلى حوالي عام 35,000 ق.م.[23] واستخدم السومريون والمصريون الحديد النيزكي لأغراض الزينة وكرؤوس للحراب،[24] وفي الطقوس الاحتفالية، وكان أثمن من الذهب. كما تشير الاكتشافات إلى أن الحثيين أنتجوا الحديد منذ حوالي عام 2,000 ق.م،[25] كما قايضوا الحديد مقابل الفضة مع الآشوريين في القرن الرابع عشر قبل الميلاد.[21]
اختلف انتقال بلدان العالم القديم للعصر الحديدي، فبلاد ما بين النهرين عام 900 ق.م كانت قد انتقلت كلياً للعصر الحديدي. وعلى الرغم من أن مصر كانت قد بدأت تنتج الحديد منذ وقت مبكر، إلا أن العصر البرونزي ظل مسيطراً عليها حتى الغزو الآشوري لها في عام 663 ق.م. وبدأ العصر الحديدي في وسط أوروبا حوالي عام 500 ق.م، وفي الهند والصين في وقت ما بين 1200 ق.م و 500 ق.م.[26] وحوالي عام 500 ق.م، أصبحت النوبة منتج ومصدر رئيسي للحديد.[27]
اكتشف الحيثيون[28] أنتاج الحديد قديماً في أفران تستخدم فيها منفاخ لضخ الهواء من خلال كومة من الحديد الخام والمدفون في الفحم. يختزل أول أكسيد الكربون الناتج من حرق الفحم خامة الحديد لينتج الحديد. لم تكن الحرارة الناتجة كافية لصهر الحديد، لذا فإن الجزء السفلي من المعدن الناتج يكون على شكل كتلة إسفنجية، تعج بالمسام الممتلئة بالرماد والخبث. يعاد تسخين الحديد الناتج لتليينه وصهر الخبث، ومن ثم يُطرق مراراً وتكراراً لإزالة الخبث المنصهر. ناتج هذه العملية الطويلة والشاقة هو الحديد المطاوع، وهو سبيكة مرنة ولكن ضعيفة نوعاً ما.
ومع الوقت، اكتشف الحدادون في الشرق الأوسط، أن الحديد المطاوع يمكن أن يتحول إلى منتج أقوى بكثير عن طريق تسخينه في وعاء يحتوي على الفحم النباتي لبعض الوقت، ومن ثم غمره في الماء أو الزيت حتى يخمد. نتج عن هذه الطريقة تكون طبقة خارجية للقطعة من الصلب، وهي سبيكة من الحديد وكربيد الحديد، والتي كانت أكثر صلادة وأقل هشاشة من البرونز وبدأت تحل محله. وقبل عام 200 ق.م، استطاع الهنود إنتاج صلب عالي الجودة في جنوب الهند بصهر الحديد الخام والفحم والزجاج في بواتق حتى ينصهر الحديد ويذيب الكربون.[29] انتقلت تلك الفكرة من الهند إلى الصين بحلول القرن الخامس الميلادي.[30]
في القرن الحادي عشر، صنع الصينيون الصلب بطريقة تشبه إلى حد ما طريقة بسمر، عن طريق إزالة الكربون جزئياً بطرق الحديد بصورة متكررة مع نفخ الهواء البارد.[31] مما استدعى إزالة مساحات كبيرة من الغابات لتفي بحاجة صناعة الحديد من الفحم.[32]
تقدمت صناعة الحديد أكثر وأكثر باختراعات المسلمين، خلال العصر الذهبي للإسلام. شمل ذلك إقامة مصانع لإنتاج المعادن. وبحلول القرن الحادي عشر، انتشرت تلك المصانع في كل الولايات الإسلامية من الأندلس وشمال أفريقيا غرباً إلى آسيا الوسطى شرقاً.[33] كما أن هناك دلائل تشير إلى استخدام ما يشبه الفرن العالي في عصر الدولة الأيوبية المماليك.[34]
اخترع المسلمون أحد أشهر أنواع الصلب في العصور الوسطى وهو الصلب الدمشقي، واستخدموة في صناعة السيوف، في الفترة من عام 900 إلى عام 1750. أنتج هذا الصلب باستخدام بواتق بطريقة تشبه الطريقة الهندية، ولكنه يحتوي على الكربيدات مما يجعل السيوف أكثر كفاءة في القطع.[35]
الحديد في القرآن الكريم
وردت كلمة حديد في عدة مواضع في القرآن الكريم، وهناك سورة في القرآن هي سورة الحديد ورد فيها نزول الحديد من السماء، قال تعالى:
يؤمن المسلمين، بموجب هذه الآية أن الحديد نزل من السماء، ويربطون ذلك بما ورد في النظريات العلمية الحديثة بأن الحديد لم يكن موجوداً على الأرض إطلاقا قبل ملايين السنين، بل وصل الأرض عبر النيازك وذلك خلال فترات تكوين الأرض.[36]
الحديد في الأحياء
يدخل الحديد كعنصر حيوي أساسي في تركيب العديد من المركبات العضوية والإنزيمات في الكائنات الحية جميعها، من أبسطها من الناحية التطورية (العتائق) وحتى البشر ويدخل في مجموعة المركبات العضوية الفلزية التي لها أدوار حيوية ضرورية. بعض مركباته العضوية الفلزية:
خضاب الدم الذي يتكون من سلسلة الهيم، والذي بدوره يحوي على حلقة عضوية في مركزها ذرة الحديد .
ميوغلوبين والذي يشبه في تركيبه تركيب الهيم، ولكنه يدخل في تركيب الألياف العضلية.
سيتوكروم أو خضاب الخلية، وهو يحوي الهيم ويدخل في التنفس الخلوي وفي عمليات الأكسدة العضوية.
نتروجيناز، إنزيم تستعمله بعض الكائنات في تثبيت النتروجين.
القبط والتخزين
يجري تنظيم دقيق للحديد داخل الخلايا، حيث لا يوجد حديد حر فيها. من أهم عناصر تنظيم الحديد البروتين ترانسفيرين الذي يربط الحديد الذي يُمتصّ في الإثني عشري ويحمله إلى الخلايا.[37] عند الحيوانات والنباتات والفطريات الحديد عادةً هو الأيون المضمّن في مركّب الهيم، والهيم مكوّنة أساسية لبروتينات السيتوكروم التي تتواسط في تفاعلات الأكسدة والاختزال، وكذلك للبروتينات الناقلة للأكسجين مثل الهيموغلوبين والميوغلوبين والليغيموغلوبين. يساهم الحديد اللاعضوي أيضاً في تفاعلات الأكسدة والاختزال في عناقيد الحديد والكبريت في الكثير من الأنزيمات، مثل النتروجيناز والهيدروجيناز. تشمل الأمثلة على البروتينات غير المعتمدة على الهيم مختزلة الريبونوكليوتيد (تحول الريبوز إلى ديوكسي ريبوز) وفسفتاز حمضية.
يخضع توزع الحديد في الثدييات إلى تنظيم صارم، ويعود ذلك جزئياً إلى سميته المحتملة[38].
يمكن أن يشكل الحصول على الحديد مشكلةً بالنسبة للكائنات الهوائية لأن الحديد ثلاثي التكافؤ ذوبانيته قليلة في الوسط المعتدل؛ وقد تطور لدى بعض البكتيريا والفطريات والنباتات عوامل احتجاز الحديد ذات ألفة عالية تسمى حاملات الحديد[39][40][41].
تأثيرات الحديد البيولوجية
مصادر الحديد
الحديد موجود في مواد كثيرة. تشمل أغنى مواد الغذاء بالحديد: اللحوم الحمراء وبالطبع الكبد ، والبقول كالعدس ، والحمص والفول، ولحوم الدواجن والسمك ، والخضار مثل السبانخ والباذنجان والخرشوف . ويكون امتصاص حديد اللحوم (حديد الهيم) أسهل مقارنةً مع الحديد من النباتات[42].
تشير دراسات عديدة أن الهيم أو الهيموغلوبين من اللحوم الحمراء قد يزيد اختطار سرطان القولون[43][44]، إلا أن هذا الأمر موضع لبعض الخلاف[45]، وتوحي بضعة دراسات أن البيّنات الموجودة غير كافية لإثبات هذا الادعاء[46].
وفي النباتات يؤدي عوز الحديد إلى اصفرار الأوراق لأن الحديد ضروري في عملية اصطناع الكلوروفيل، فهو يدخل في تركيب إنزيم يساهم في تركيب حمض أمينوليفولينيك، وهذا الحمض هو طليعة الكلوروفيل والهيم[47].
الحديد في الطبيعة
الحديد هو السادس من حيث وفرة من العناصر الكيميائية في الكون، وهو يتكون خلال الخطوة الأخيرة من عملية احتراق السيليكون في النجوم العملاقة. ونادراً ما يتواجد الحديد في حالته كعنصر (Fe) على سطح الأرض لأنه يميل إلى التأكسد، ولكن أكاسيده منتشرة وتمثل خاماته الأولية. بالرغم من أنه يمثل نحو 5 ٪ من القشرة الأرضية، إلا أنه يعتقد أن سبيكة من الحديد والنيكل في باطن الأرض تمثل 35 ٪ من كتلة الأرض ككل. لذا، فالحديد هو العنصر الأكثر وفرة على سطح الأرض، لكنه العنصر الرابع الأكثر وفرة في القشرة الأرضية.[48][49]
معظم الحديد في القشرة الأرضية متحد مع الأكسجين مكوناً أكاسيد الحديد والتي تمثل خامات الحديد في الطبيعة كالهيماتيت الماغنتيت. يتواجد الحديد بوفرة في بعض التكوينات الحجرية. هذه التكوينات الجيولوجية هي نوع من الصخور التي تتكون من طبقات رقيقة من أكاسيد الحديد، إما من الماغنيتيت (Fe3O4) أو الهيماتيت (Fe2O3)، بالتناوب مع طبقات فقيرة بالحديد من الحجارة والطمي. تشكلت هذه التكوينات منذ 3700 إلى 1800 مليون عام.[50][51] كما أن هناك صور أخرى لخامات الحديد مثل الليمونيت البيريت والإلمينيت والسيدريت.
نحو 1 من كل 20 حجر نيزكي تتكون من معادن غنية بالحديد والنيكل كالتاينيت (35–80% حديد)، والكاماسيت (90-95 % حديد). وبالرغم من ندرتها، إلا أن نيازك الحديد هي المصدر الرئيس للحديد على سطح الأرض.[52]
وقد ثبت باستخدام مطياف موس باوير، أن اللون الأحمر لسطح المريخ هو طبقة غنية بأكاسيد الحديد.[53]
البيريت (الذهب الكاذب)
الليمونيت
إنتاج الحديد
إنتاج الحديد أو الصلب هو عملية تتضمن مرحلتين أساسيتين، ما لم يكن المنتج المطلوب هو الحديد الزهر. المرحلة الأولى هي إنتاج الحديد الخام في الفرن العالي، أو بالاختزال المباشر، والمرحلة الثانية هي جعل إنتاج الحديد المطاوع أو الصلب من الحديد الغفل من خلال عمليات أخرى.
في بعض الأحيان مثل لإنتاج المغناطيس الكهربي، ويُنتج الحديد النقي بواسطة التحليل الكهربائي للزاج الأخضر.[20]
طريقة الفرن اللافح
صناعياً، ينتج الحديد في الفرن اللافح عن طريق اختزال خامات الحديد وخاصة الهيماتيت (Fe2O3) والماغنتيت (Fe3O4) بالكربون عند 2000 درجة مئوية.
في الفرن اللافح، تلقى خامات الحديد، والكربون في هيئة فحم كوك، والحجر الجيري (الذي يعمل كـ<b data-parsoid='{"dsr":[53177,53187,3,3]}'>مخبث ويستخدم لإزالة شوائب ثاني أكسيد السيليكون التي قد تتسبب في انسداد الفرن) من أعلى الفرن، وفي ذاته يتم الدفع بـ 4 أطنان هواء ساخن لكل طن من خامات الحديد من أسفل الفرن.[54]
يدخل تيار من الهواء الساخن عبر أنابيب النفخ الواقعة أسفله حيث يتفاعل الأكسجين مع الكوك مكونا أول أكسيد الكربون
2 C + O2 → 2 CO
يختزل أول أكسيد الكربون الهيماتيت لينتج حديد منصهر وثاني أكسيد الكربون:
Fe2O3 + 3 CO → 2 Fe + 3 CO2
ويختزل بعض الهيماتيت مباشرة بالكوك قرب قاعدة الفرن اللافح مستغلاً الحرارة العالية لهذه المنطقة
2 Fe2O3 + 3 C → 4 Fe + 3 CO2
يعمل المخبث (الحجر الجيري الدولوميت) على إزالة الشوائب المتمثلة في الرمل والسيليكات الأخرى. تتسبب حرارة الفرن في تحلل الحجر الجيري إلى أكسيد الكالسيوم وثاني أكسيد الكربون.
CaCO3 → CaO + CO2
ثم يتحد أكسيد الكالسيوم مع الرمل ليكون الخبث.
CaO + SiO2 → CaSiO3
يطفوا الخبث على سطح الحديد المنصهر، نظراً لأن كثافته أقل من كثافة الحديد. يزال بعد ذلك كل من الحديد والخبث من فتحات جانبية في الفرن. يسمى الحديد الناتج بالحديد الغفل والذي يستخدم كخام للحديد في مراحل تصنيع الحديد التالية، بينما يستخدم الخبث في رصف الطرق أو كمادة مخصبة لبعض التربات الفقيرة بالمعادن وفي صناعة الاسمنت.[54] ينتج عن الفرن اللافح غازات كثيفة بمعدل 4000 م3/طن.
طبقاً لإحدى الإحصائيات البريطانية، فإن الصين هي أكبر منتج لخامات الحديد (نحو ربع الإنتاج العالمي) تليها البرازيل وأستراليا والهند.
إنتاج الحديد بالاختزال المباشر
بسبب المخاوف البيئية، أصبح هناك اتجاهاً للحد من استخدام فحم الكوك. ظهرت أساليب بديلة لمعالجة الحديد، أحدها هو اختزال الحديد مباشر باستخدام الغاز الطبيعي.[54] تختزل خامة الحديد إلى مادة تشبه المسحوق تسمى الحديد الاسفنجي، التي تستخدم في صناعة الصلب. تتكون العملية من تفاعلين رئيسيين:
أولاً: أكسدة الغاز الطبيعي بمساعدة عامل محفز وحرارة.
2 CH4 + O2 → 2 CO + 4 H2
ثانياً: هذه الغازات تدفع إلى فرن مشحون بخامة الحديد، عند درجة حرارة بين 800-900 درجة مئوية، لينتج الحديد الإسفنجي.
Fe2O3 + CO + 2 H2 → 2 Fe + CO2 + 2 H2O
تزال السيليكا بإضافة مخبث كالحجر الجيري في خطوة تالية.
ومع نهاية ثمانينات القرن العشرين، وصل إنتاج حديد الاختزال المباشر إلى حوالي 50 مليون طن/سنة. تمتاز هذه الطريقة في إنتاج الحديد بأنها:
لا تحتاج إلى فحم الكوك غالي الثمن والغير متوافر.
تكلفة إنشائها أقل بكثير من تكلفة إنشاء الفرن اللافح.
تقنيته بسيطة ويسهل استخدامها.
الحديد الناتج من هذه العملية خال من الكربون بينما الحديد الغفل الناتج عن الفرن اللافح يحتوي تقريبا على 4% كربون.
طرق أخرى
من المعروف أن الحديد الغفل حديد غير نقي، حيث أنه يحتوي على 4-5 ٪ كربون مع كميات صغيرة من الشوائب الأخرى مثل الكبريت الماغنيسيوم الفوسفور المنغنيز، غير أنه هش لزيادة نسبة الكربون به. يصب هذا النوع من الحديد، والمعروف أيضا باسم الحديد الزهر، في المسابك لإنتاج الأنابيب والواقيات من المواد المشعة والقضبان وغيرها من المسبوكات الأخرى.
كما يمكن إنتاج الصلب أو الحديد المطاوع من الحديد الغفل. استخدمت لذلك عدة طرق منها أفران التسويط ومحولات بسمر وأفران المجمرة المكشوفة وفرن القوس الكهربي. تهدف هذه الطرق لأكسدة بعض أو كل الكربون وغيره من الشوائب، ومن ناحية أخرى، إضافة المعادن الأخرى لإنتاج سبائك الصلب.
وهناك طرق بديلة لإنتاج الحديد، وبعض هذه العمليات تنتج الصلب مباشرة في خطوة واحدة بدلاً من إنتاج الحديد ثم تنقيته لإنتاج الصلب. أهم هذه الطرق ما يعرف باسم الصهر، والاختلاف الأساسي بين الاختزال المباشر والصهر، أن الناتج في الحالة الثانية يكون سائلا، بينما في الأولى ينتج الحديد في صورة جامدة وتتم هذه العملية في فرن الصهر أو قد يكون الصهر والاختزال باستخدام البلازما.
فرن قوس البلازما يشبه إلى حد بعيد فرن القوس الكهربي، ولكن بدلا من أقطاب الجرافيت، يتم تثبيت شعلات البلازما. هذه الشعلات تبرد بالماء من خلال غلاف معدني يغلفها. يمر من خلال الغلاف أنابيب لتغذية الغاز المتأين (سواء النيتروجين أو الأرجون)، وقطب إسطواني قابل للذوبان من الجرافيت.
يتم الصهر على مرحلتين باستخدام البلازما الأولى: اختزال خام الحديد جزئيا بنسبة 50% إلى 60%، قبل أن يتم خلطها مع الفحم والحجر الجيري وفي الثانية: الاختزال النهائي والصهر وهو يشبه إلى حد كبير الاختزال في الفرن العالي والفارق الأساسي هو وجود البلازما.
المعالجات الحرارية للمنتجات الحديدية
تتوقف صلادة الصلب على محتوى الكربون فيها، فكلما ارتفعت نسبة الكربون، كلما ازدادت صلادته وقلت قابلية للتشكيل. رغم ذلك، هناك عدة طرق للتحكم في صلادة الصلب، منها:
التخمير: يتم بتسخين الصلب إلى 700-800 درجة مئوية لعدة ساعات، ومن ثم التبريد ببطء في الفرن. تؤدي هذه العملية إلى تقليل صلادة الصلب وجعله أكثر ليونة وعملي أكثر.
تشغيل الصلب على البارد: تتم هذه العملية بطرق الصلب وتشكيله في درجة حرارة منخفضة (أقل من 150 درجة مئوية). من أشكالها، الطرق على البارد والدرفلة على البارد والسحب على البارد.
التقسية: تتم بتسخين الصلب إلى الإحمرار ثم تبريده في الماء، فيصبح الصلب أكثر صلادة وأكثر هشاشة. ولمعالجة ذلك يعاد تسخين الصلب، ولكن لدرجة حرارة أقل ثم تركه ليبرد ببطء، وبذلك تقل هشاشة الصلب.[54]
التقسية السطحية: أحياناً يكون من المطلوب إنتاج صلب به خواص المتانة الصلادة، وعندئذ يسخن الصلب إلى حوالي 900 درجة مئوية في وسط من الفحم أو النيتروجين. ينتشر الكربون أو النيتروجين في سطح الصلب، مما يزيد من صلادة السطح. يبرد السطح بسرعة، بينما يبرد قلب الصلب ببطء، مما يجعل من السطح صلد والقلب مرن وذو متانة.
منتجات الحديد الرئيسية
نظراً لانخفاض تكلفة إنتاجه وقوته، أصبح استخدامه لا غنى عنه في التطبيقات الهندسية مثل أجسام الماكينات والسيارات وهياكل السفن والهياكل المعدنية للأبنية العملاقة. لا يستخدم الحديد الخالص نظراً لأنه لين جداً، لذا فهو غالباً ما تستخدم أشهر سبائكه وهي سبائك صلب.
يصنف الحديد تجارياً على أساس درجة نقائه ووفرة العناصر السبائكية به. يحتوي الحديد الغفل على 3.5-4.5 % كربون،[55] ويحتوي على كميات مختلفة من الشوائب، مثل الكبريت والسيليكون والفوسفور. الحديد الغفل ليس منتجاً نهائياً قابلاً للبيع، وإنما هو خطوة وسيطة في إنتاج الحديد الزهر والصلب من خامات الحديد. الحديد الزهر يحتوي على 2-4 ٪ كربون و 1-6 ٪ سيليكون وكميات صغيرة من المنغنيز. تؤثر الشوائب الموجودة في الحديد الغفل مثل الكبريت والفسفور سلباً على خصائص المنتج النهائي، لذا يتم تخفيضها إلى مستوى مقبول. لكلا العنصرين درجات انصهار بين 1150-1200 درجة مئوية، وهي أقل من أي من العنصرين الرئيسيين في سبائك الحديد (الحديد والكربون)، لذا فإنهما ينصهرا أولاً، ويسهل إزالة أغلبهما. تتأثر الخصائص الميكانيكية للسبائك الحديدية كثيراً، بالهيئة التي يتخذها الكربون في السبيكة.
يأخذ الكربون في "الحديد الزهر الأبيض" شكل سمنتيت أو كربيد الحديد (Fe3C). يتسبب هذا المركب الهش من الكربيدات في جعل الحديد الزهر الأبيض غير مقاوم للصدمات. أما في الحديد الزهر الرمادي فيتواجد الكربون حراً في شكل رقائق دقيقة من الجرافيت، مما يجعله أيضا هشاً لتركز الإجهادات عند الأطراف المدببة لرقائق الجرافيت. هناك نوع آخر من الحديد الزهر هو الحديد الزهر المرن، وهو أحد أشكال الحديد الزهر الرمادي المعالجة بإضافة كميات ضئيلة من الماغنيسيوم، لتحويل شكل الجرافيت من الشكل الرقائقي إلى أشباه كرات أو عقيدات، والتي تزيد من متانة وقوة للمادة.
يحتوي الحديد المطاوع على أقل من 0.25% كربون،[55] وهو متين ومرن، ولكنه أقل قابلية للانصهار من الحديد الغفل. يتميز الحديد المطاوع باحتوائه على بقايا خبث داخل المعدن، كما أنه أكثر مقاومة للصدأ من الصلب. قل استخدامه الآن وأصبح يستبدل بالصلب منخفض الكربون. بالرغم من أن الصلب منخفض الكربون أكثر عرضة للتآكل من الحديد المطاوع، إلا أن رخص ثمنه جعله أكثر استخداماً.
الصلب الكربوني هو الصلب الذي يحتوي على 2% كربون أو أقل[56] مع كميات قليلة من المنغنيز والكبريت والفوسفور والسيليكون. بينما الصلب السبائكي فيحتوي على نسب متفاوتة من الكربون، فضلا عن المعادن الأخرى، مثل الكروم والفاناديوم والموليبدنوم والنيكل والتنجستن وغيرها. يرفع محتوى العناصر السبائكية في هذا النوع من الصلب من ثمنه، لذا لا يستخدم إلا في أغراض خاصة. أشهر سبائك هذا النوع هي سبائك الصلب الذي لا يصدأ. أدخل علماء المعادن الحديدية الآن بعض التحسينات على الصلب السبائكي، فأنتجوا منه نوعاً جديداً يمتاز بالقوة رغم احتوائه على محتوى قليل من العناصر السبائكية، مما يزيد من متانة الصلب الناتج وبتكلفة أقل.
كما يستخدم الحديد أحياناً كمادة واقية من الإشعاعات المؤينة، لأنه أخف وأقوى بكثير ميكانيكيا من أشهر مادة في هذا المجال وهي عنصر الرصاص.
من أبرز استخدامات الحديد ما يلي:
استخدامات الحديد الزهر: يستخدم في صناعة الأدوات التي لا تتعرض للصدمات مثل: أنابيب المياه وأنابيب الغاز.
استخدامات الحديد المطاوع: ويستخدم في صنع المغناطيسيات الكهربائية المؤقتة المستخدمة في الأجهزة الكهربائية، كما يستخدم في قضبان التسليح المستخدمة في البناء.
استخدامات الصلب: يستخدم في صناعة السفن وقضبان سكك الحديد والجسور والسيارات.
يعيب سبائك الحديد والصلب تعرضها بشدة للصدأ، إذا لم تكن محمية بشكل أو بآخر. الطلاء والجلفنة والتخميل والغطاء البلاستيكي هي طرق تستخدم جميعها لحماية الحديد من الصدأ من خلال إبعاد الماء والأكسجين عن سطح المعدن، كما أن هناك طريقة أخرى تستخدم غالباً في حماية أجسام السفن الخارجية وحماية أنابيب نقل النفط وسخانات المياة، وهي باستخدام طريقة القطب المضحى به والذي يضحى به ليتآكل بدلاً من الجسم الأساسي.
استخدامات مركبات الحديد
مركبات الحديد منتشرة في الصناعة، وتستخدم في العديد من الاستخدامات المتخصصة. تستخدم مركبات الحديد عادة كعامل محفز في عملية هابر-بوش لإنتاج الأمونيا وعملية فيشر-تروبش لتحويل أول أكسيد الكربون إلى هيدروكربونات لإنتاج الوقود ومواد التشحيم.[57]
يستخدم كلوريد الحديد الثلاثي في تنقية المياه ومعالجة مياه الصرف الصحي، وفي صبغ القماش وكعامل لتلوين الطلاء، كما يضاف لأعلاف الحيوانات، ويستخدم أيضاً لتنظيف النحاس في صناعة لوحات الدوائر المطبوعة.[58] كما يتحلل في الكحول ليستخدم كصبغة.[20] أما الهاليدات فيتوقف استخدامها على بعض الاستخدامات المختبرية المحدودة.
يستخدم كبريتات الحديد الثنائي لاختزال أملاح الكرومات في صناعة الاسمنت، كما يستخدم لعلاج افتقار الدم لعنصر الحديد.
أما كبريتات الحديد الثلاثي فيستخدم في ترسيب الجسيمات الدقيقة في مياة الصهاريج. بينما يستخدم كلوريد الحديد الثنائي كعامل مختزل في بعض الصناعات العضوية.
الأعباء البيئية لصناعة الحديد
تلوث البيئة المحيطة بالمنطقة الصناعية نتيجة:
انبعاث غازات سامة من الافران إلى الجو الخارجي التي تؤدي إلى:
آثار ضارة على صحة العاملين.
التأثير القاتل على المحاصيل الزراعية.
ارتفاع درجة حرارة الجو.
تلوث مياه المجاري نتيجة المياه المنصرفة من المصانع.
تصاعد الأتربة من قمة الفرن عند صب الحديد.
الحد من التلوث
الاستفادة من الغازات الضارة المتصاعدة من قمم الافران بعملية استرجاع لها واعادة شحنها مرة ثانية.
معالجة مياه وحدات التصنيع حيث يمكن اعادة استعمالها أو صرفها.
تجميع الاتربة المتصاعدة.
إمكانية استرجاع المواد الجامدة ذات النفع وإعادة استخدامها في التصنيع..
الاستفادة من غاز ثاني أكسيد الكبريت في تصنيع حمض الكبريتيك، أو إنتاج عنصر الكبريت.
كثيرا ما تنطلق الغازات عند درجات حرارة عالية أي أنها تحمل طاقة مخزونة فيها، ومن المحبذ استرجاع الطاقة بدلا من فقدها.
تجميع أول أكسيد الكربون واستخدامه وقودا في المواقد.
انظر أيضاً
كبريتات الحديد الثنائي
ميلانترايت
الحديد السبائكي
حديد أرضي
حديد نيزكي
صخرة ذات درع حراري
مصادر
هوامش ومراجع
*
تصنيف:خصائص دوائية وأحيائية للعناصر الكيميائية
تصنيف:عناصر كيميائية
تصنيف:فلزات انتقالية
تصنيف:مركبات الحديد
تصنيف:معادن غذائية
تصنيف:معادن مكعبية
تصنيف:مواد بناء
تصنيف:مواد معدنية
تصنيف:مواد مغناطيسية حديدية
تصنيف:موصلات كهربائية
| https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AF%D9%8A%D8%AF |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
377,
1592,
2661,
5423,
6621,
8212,
8272,
9490,
10341,
11298,
11780,
13070,
13532,
14965,
15430,
16549,
17421,
17793,
19328,
21358,
22083,
23531,
24606,
25849,
27519,
27963,
30142,
30765,
30920,
30979
],
"plaintext_end_byte": [
376,
1591,
2599,
5384,
6588,
8134,
8271,
9414,
10340,
11297,
11667,
13030,
13481,
14892,
15416,
16523,
17333,
17792,
19283,
21343,
22082,
23529,
24605,
25825,
27505,
27962,
30042,
30680,
30841,
30977,
31077
]
} | Чем пейзаж отличается от натюрморта? | Натюрморт | russian | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
Натюрмо́рт (French: nature morte с итальян. natura morta — «мёртвая природа») — изображение неодушевлённых предметов в изобразительном искусстве, в отличие от портретной, жанровой, исторической и пейзажной тематики.
Исходную точку раннего натюрморта можно найти в XV—XVI веках, когда он рассматривался как часть исторической или жанровой композиции. Долгое время натюрморт сохранял связь с религиозной картиной, обрамляя цветочными гирляндами фигуры Богоматери и Христа, а также часто располагаясь на оборотной стороне алтарного образа (как в «Триптихе семейства Брак» Рогира ван дер Вейдена). Также в XVI веке была распространена традиция создания портретов с изображением черепа, например, портрет Жана Каронделя работы Яна Госсарта (см. vanitas). Ранние натюрморты часто выполняли утилитарную функцию, например, в качестве украшения створок шкафа или для маскировки стенной ниши.
Натюрморт окончательно оформляется в качестве самостоятельного жанра живописи в творчестве голландских и фламандских художников XVII в. Предметы в натюрмортной живописи этого периода часто содержат скрытую аллегорию — либо быстротечности всего земного и неизбежности смерти (Ванитас), либо — в более широком смысле Страстей Христовых и Воскресения. Это значение передаётся посредством использования предметов — в большинстве случаев знакомых и встречающихся в каждодневной жизни, которые наделяются дополнительным символическим значением.
Нидерландский натюрморт XVII века
Нидерландский натюрморт представлял собой уникальное культурное явление XVII века, оказавшее влияние на дальнейшее развитие всей европейской живописи. «Малые голландцы» отразили в своих работах мир предметов, живущих своей тихой, застывшей жизнью. Термин «застывшая жизнь» (голл. stilleven, нем. Stilleben, англ. still-life) стал употребляться для обозначения жанра в середине XVII века, поначалу в Нидерландах. До этого художники называли подобные картины, описывая сюжет: «Маленький завтрак», «Букет цветов», «Охотничий трофей», «Суета сует». Основной перевод указанного термина, встречающийся в литературе — «тихая, неподвижная жизнь».
мини|Виллем Клас Хеда. Пример натюрморта на аллегорическую тему.
Существовало несколько важных факторов, повлиявших на столь бурное развитие натюрмортной живописи. Во-первых, удивительный для небольшой страны уровень достижений в общественных науках, математике, физике и естествознании. Так, великолепные нидерландские географические карты и атласы славились во всей Европе, открытия учёного-зоолога Левенгука получили всемирную известность, нидерландские мореплаватели привозили из путешествий в экзотические страны разнообразные редкости, растения, посуду, интересные технологии изготовления вещей. Словно на витрине, расставлены перед зрителем кухонная утварь, цветы, фрукты, предметы быта — возможно, чтобы рассказать о благосостоянии родины, ведь эстетика натюрмортов была приятна и иностранцам, приобретавшим картины для украшения своего дома.
Цветочный натюрморт
Начиная с 40-х годов XVII века, натюрморт в нидерландской живописи получил широкое распространение как самостоятельный жанр. Одним из самых первых выделился цветочный натюрморт в произведениях таких художников, как Амброзиус Босхарт Старший и Бальтасар ван дер Аст, и далее продолжал своё развитие в роскошных натюрмортах Яна Давидса де Хема и его последователей уже во второй половине XVII столетия. Причины популярности цветочного натюрморта можно найти в особенностях быта нидерландского общества — традиции иметь сады, загородные виллы или комнатные растения — а также благоприятных природных условиях для развития цветоводства.
Учёный натюрморт
Зародившийся в университетском Лейдене жанр «учёного» натюрморта, получает название «суета сует» или «memento mori» и является наиболее интеллектуальным видом натюрморта, требующим от зрителя знания Библии и традиций религиозной символики (характерны картины Питера Стенвейка и Давида Байи). Часто в натюрмортах этого направления присутствуют иллюзионистские приемы, создающие искусный обман зрения. В свою очередь увлечение иллюзионистской передачей натуры привело к возникновению особого вида натюрморта — так называемых «обманок». Такие натюрморты были особенно распространены в середине XVII века и снискали невероятную популярность в стране и за её пределами. Влиянием нидерландского натюрморта отмечены первые подобные полотна во Франции, примером является загадочный «Натюрморт с шахматной доской» Любена Божена.
Виды и мастера нидерландского натюрморта
мини|Ванитас Яна Давидса де Хема
Ранний цветочный натюрморт: Якоб де Гейн Младший, Амбросиус Босхарт Старший, Амбросиус Босхарт Младший.
Натюрморты типа «Завтраки» и «Сервированные столы»: Флорис ван Дейк, Клара Петерс, Ханс ван Эссен, Адриан Корте.
Тональный натюрморт: Питер Клас, Виллем Клас Хеда, Ян Янс ден Эйл, Ян Янс Трек, Ян Янс ван де Велде, Паулус ван ден Бос.
Учёный натюрморт: Давид Байи, Питер Стенвейк, Мария ван Остервейк.
Иллюзионистический натюрморт: Самюэл ван Хогстратен, Корнелис Бризе.
Роскошный натюрморт: Ян Давидс де Хем, Виллем Кальф, Абрахам ван Бейерен, Абрахам Миньон.
Поздний натюрморт: Виллем ван Алст, Ян Баптист Веникс, Ян ван Хёйсум
Натюрморт в русской живописи XVIII-XX веков
Натюрморт как самостоятельный жанр живописи появился в России в начале XVIII века. Представление о нём первоначально было связано с изображением даров земли и моря, разнообразного мира вещей, окружающих человека. Вплоть до конца XIX века натюрморт, в отличие от портрета и исторической картины, рассматривался в качестве «низшего» жанра. Он существовал главным образом как учебная постановка и допускался лишь в ограниченном понимании как живопись цветов и фруктов.
Начало XX века ознаменовалось расцветом русской натюрмортной живописи, впервые обретшей равноправие среди прочих жанров. Стремление художников расширить возможности изобразительного языка сопровождалось активными поисками в области цвета, формы, композиции. Все это особенно ярко проявилось в натюрморте. Обогащенный новыми темами, образами и художественными приемами, русский натюрморт развивался необычайно стремительно: за полтора десятка лет он проходит путь от импрессионизма до абстрактного формотворчества.
В 1930-1940-е годы это развитие приостановилось, но уже с середины 1950-х годов натюрморт переживает в советской живописи новый подъём и с этого времени окончательно и твердо встает вровень с другими жанрами.
Российские и советские мастера реалистического натюрморта
2
Хруцкий Иван Фомич (1810—1885)
Коровин Константин Алексеевич (1861—1939)
Грабарь Игорь Эммануилович (1871—1960)
Кончаловский Пётр Петрович (1876—1956)
Петров-Водкин Кузьма Сергеевич (1878—1939)
Сарьян Мартирос Сергеевич (1880—1972)
Машков Илья Иванович (1881—1944)
Захаров Сергей Ефимович (1900—1993)
Котьянц Геворк Вартанович (1906—1996)
Скуинь Елена Петровна (1909—1986)
Альберти Петр Филиппович (1913—1994)
Осипов Сергей Иванович (1915—1985)
Антипова Евгения Петровна (1917—2009)
Тетерин Виктор Кузьмич (1922—1991)
Копытцева Майя Кузьминична (1924—2005)
Румянцева Капитолина Алексеевна (1925—2002)
Крестовский Ярослав Игоревич (1925—2003)
Стожаров Владимир Фёдорович (1926—1973)
Позднеев Николай Матвеевич (1930—1978)
Шаманов Борис Иванович (1931—2008)
Выставки натюрморта
Натюрморт. Выставка произведений ленинградских художников 1973 года. — Л: Художник РСФСР, 1973.
Натюрморт в живописи 1940—1990 годов. Ленинградская школа. Каталог выставки. — Санкт-Петербург: Мемориальный музей Н. А. Некрасова, 1996.
Литература к разделам 1. и 2.
Серов А. Этюды натюрморта // Художник. 1961, № 2. Стр. 43-47.
Виппер Б. Р. Очерки голландской живописи эпохи расцвета. М. 1962.
Натюрморт. Выставка произведений ленинградских художников 1973 года. — Л: Художник РСФСР, 1973.
Виппер Б. Р. Проблема развития натюрморта, Спб, 2005.
Геташвили Н. В. Художественные направления и стили. Малые голландцы. М. 2004
Доброклонский М. В., Никулин Н. Н. Искусство Голландии XVII века. История искусства зарубежных стран XVII—XVIII веков под ред. В. И. Раздольской, М. 1988
Натюрморт в живописи 1940—1990 годов. Ленинградская школа. Каталог выставки. СПб., Мемориальный музей Н. А. Некрасова, 1996.
Звездина Ю. Н. Эмблематика в мире старинного натюрморта. К проблеме прочтения символа. М., 1997.
Тарасов Ю. А. Голландский натюрморт XVII века, Спб, 2004 г.
Ссылки к разделу
Натюрморт XX—XXI веков
Взгляд на натюрморт, как на жанр, предоставляющий художнику обширное поле для экспериментов, утвердился после новаторских шагов, сделанных в этой области в конце XIX — в начале XX века Полем Сезанном, Одилоном Редоном, Полем Гогеном, Анри Матиссом.
Кубизм
Наиболее радикальный слом эстетической традиции в первые годы XX века был предпринят, наряду с фовистами и экспрессионистами, молодым Пабло Пикассо (1881—1973) в его смелых опытах по обобщению форм в до-кубистической «творческой кухне» (. Холст, масло 115 × 88 см; . Картон, масло. 66 × 50,5 см; . Холст, масло 55 × 46 см; . Холст, масло. 81 × 65 см; . Холст, масло. 91 × 72,5 см все — Государственный Эрмитаж); а уже через 3-5 лет — в серьёзном и убедительном рывке в направлении «неведомых континентов» — в Жоржа Брака (1882—1963) и того же Пикассо, особенно в серии изготовленных из картона и дерева трёхмерных формах[2][3].
Кубофутуризм
Почти мгновенно эстафету по выходу из живописной плоскости в трёхмерное пространство подхватывают русские кубофутуристы; например, Владимир Татлин использовавший фрагменты изготовленных промышленным способом реальных предметов: крышку стола, водосточные трубы, те же газетные заголовки. Ему, как и Казимиру Малевичу (. Дерево, масло 48,8 × 25.8 см. ГРМ) суждено было определять . Холст, масло 62 × 49.5 см.), в пути нового искусства.
Метафизическая живопись. Новая вещественность
В атмосфере духовного кризиса в годы, последовавшие за Первой мировой войной, искусство стояло на развилке. Ряд художников, ещё с военного
времени включившихся в бурный протест против безумия европейских правительств, решались на всё более радикальные разрывы с традицией (Дадаизм, Баухаус, Неопластицизм). Другие обратились к так называемой внутренней эмиграции, погружаясь в диалог с художниками прошлых эпох, ища защиты у древней, как мир, традиции. Вот перед нами причисляемого к магическим реалистам Александра Канольдта, 1881—1939. В метафизических натюрмортах Джорджо Моранди, 1890—1964 , словно стремясь сохранить тепло, страшась внешнего холода и агрессии.
В живописи бельгийского сюрреалиста Рене Магритта, 1898—1967 перед нами раскрываются тревожные инверсии предметного мира (. Холст, масло 73,3 × 50.5 см. Коллекция MoMA); движение времени обращается вспять в мастерски исполненных полотнах Сальвадора Дали, 1904—1989, таких как («Постоянство памяти», 1931).
Послевоенное искусство
В искусстве после 1945 года, происходит тотальное вытеснение иллюзий: представленный художником предмет (если речь идёт о репрезентативном искусстве), чаще всего есть то, что он есть, не более. Художник отбрасывает умозрительность пространства, переключая внимание зрителя от глубинного погружения в построенную художником «сценическую коробку» на осознание им своего собственного окружения (будь то городская улица или залы галереи). На подобном эффекте построено ставшее распространённым после Второй мирововой войны искусство инсталляции, объединившее в одно целое и скульптуру, и живопись, и архитектуру. Зритель, обозревая инсталляцию, становится участником своеобразного спектакля, участвуя телесно в событии искусства, и вынужден отбросить привычную пассивную позицию стороннего наблюдателя. Зритель, подобно Гулливеру в Бробдингнеге (Стране Великанов), не разгуливает по залам галереи, а перенесён сквозь воображаемую четвёртую стену, — или, скорее, стекло, — внутрь натюрмортной постановки, и волен обходить и разглядывать предъявленные ему «кувшины» и «драпировки» со всех сторон.
Поп-арт
Коммерческая реклама во второй половине XX века всячески поощряла у изголодавшейся публики алчное отношение к земным радостям, ненасытное потребление. Отсюда — фетишизация предмета. Этот сюжет нашёл бесконечные воплощения в пластических искусствах. Рассмотрим, как преобразуются элементы натюрмортного жанра под натиском массовой культуры в работах наиболее известных художников поп-арта.
Энди Уорхол (1928—1987) интересуется конвейером потребления; количественным ростом, выраженном в механическом тиражировании одного и того же предмета (, ).
Уэйн Тибо (р. 1920), оставаясь в парадигме апологетики «сладкой жизни», предложенной ещё Эдуаром Мане, 1832—1883 (см: Бар в «Фоли-Бержер», 1882), заостряет внимание зрителя на ‹See Tfd›(in English).
Рой Лихтенстайн (1923—1997) берёт за основу устоявшиеся эстетические штампы и с научной методичностью препарирует клише массовой культуры, даёт математически стерильные формулы страстей, очарования, роскоши (, ).
Джеймс Розенквист (р. 1933), в ранней молодости много работавший на покраске уличных билл-бордов, при обращении к бытовой предметной среде, анализирует назойливо-патетическую риторику рекламистов (. 214 × 234 см; Музей современного искусства, Стокгольм.)
В случае с Класом Олденбургом — в парадоксальной игре с увеличением неприметных бытовых вещей до гомерических масштабов: , , ) и в не менее парадоксальной смене контекста: тот же Филадельфии — художник не просто пародирует рекламные приёмы, но и предлагает новый взгляд на городскую среду, очеловечивает эту среду. Опыты работы Олденбурга в жанре натюрморта в начале 1960-х основывались на вполне традиционном подходее (См: . Мешковина и муслин, пропитанные гипсом, окрашенные эмалью, металлические и керамические тарелки, стекло в металлическом каркасе. 52,7 × 76,5 × 37.3 см. МоМА, Нью-Йорк).
Из интервью Класа Олденбурга (1964):Я имею дело с очень простыми вещами, из тех, что попадались мне в те дни, когда я ходил на работу. Это содержимое определённого рода витрин или реклама, которую я, естественно, видел каждый день, как неотъёмлимую часть городского пейзажа. «Витрина с кондитерскими изделиями» — именно такой эпизод повседневности. Десерты представлены прохожему, как призыв к наслаждению, как предложение попробовать реальные угощения. Но мне хотелось подчеркнуть различие между заманчивыми призывами купить эти аппетиные деликатесы и их очевидной искусственностью. <…> это своего рода напряжение неудовлетворённости, «разочарования в ожиданиях».
Фотореализм
Возвращение к предельной достоверности живописи в движении фотореализма, зародившемся в Европе и США в конце 1960-х, породило множество первоклассных, но анахронистских для эпохи культурной революции и молодёжного бунта вещей (не даром сами фотореалисты так часто вспоминают Золотой век голландской живописи). Единицы из гиперреалистов сохранили историческую ценность через 30-40 лет, и среди них одна из первых, заявивших о себе в этом новом течении, выпускница Йельского и Нью-Йоркского университетов, (См: (Vanitas)[7] 1977. 244 × 244 см). Достойны упоминания и такие художники-фотореалисты, как , в основном работающий над эффектами бесконечно сверкающих отражений в витринах магазинов (см: . Холст, акрил 102,8 × 103.5 см. Галерея Нэнси Хоффман, Нью-Йорк). Интересный взгляд на физическое устройство наружной рекламы, предстающей в лучах яркого солнца подобно каллиграфическому узору, даёт : (холст, масло 199,5 × 199.5 см).
Неопоп
Современный натюрморт, продолжающий, как и поп-арт, как и гиперреализм, взаимодействовать с актуальным состоянием цивилизации, представлен художниками направления неопоп, поставившими на промышленный поток бурлескные находки поп-артистов.
Джефф Кунс (род. 1955) содержит внушительный штат сотрудников для производства из новейших материалов по новейшим технологиям , вроде эфемерных надувных шаров или скорлупы от киндер-сюрпризов.
Британский художник Патрик Колфилд (1936—2005), применяя очищенные формы, свойственные художникам геометрической абстракции (, шелкография, 55.9 x 91.4 см Галерея Тейт), привносит в натюрморт сосредоточенную медитативность.
Атмосфера яркого галлюциногенного сна в скульптурах Такаси Мураками (род. 1962) демонстрирует оживших кукол из фантастических миров 3D мультипликации, или .
Дэмиен Хёрст (род. 1965), едва ли не самая влиятельная (во всяком случае, самая скандальная) фигура в искусстве на рубеже веков, громадную часть творческих усилий отдал тому, что буквально значит «Nature morte», начиная с его фотографии в морге . Долгие годы Хёрст выискивал, препарировал и помещал в аквариумы с формалином новые и новые тела коров, свиней и овец, но по-настоящему прославила его . Одна из последних выставок Хёрста, «Schizophrenogenesis» — это также один большой «натюрморт», и самих капсул и таблеток, равномерно распределённых в стерильно белых залах галереи Пола Столпера.
Мастера формалистического натюрморта (СССР, Россия)
2
Александр Куприн (1880—1960)
Давид Штеренберг (1881—1948)
Наталья Гончарова (1881—1962)
Александр Шевченко (1883—1948)
Роберт Фальк 1886—1958
Любовь Попова (1889—1924)
Натан Альтман (1889—1970)
Владимир Вейсберг (1924—1985)
Дмитрий Краснопевцев (1925—1995)
Владимир Немухин (1925—2016)
Оскар Рабин (р. 1928)
Тогрул Нариманбеков (1930—2013)
Литература к разделу 3. (Натюрморт XX—XXI веков)
Check date values in: |date= (help)
CS1 maint: Extra text (link)
Примечания
См. также
Vanitas
Ссылки к разделу
(Конференция «Грани культуры»)
Категория:Жанры живописи
Категория:Жанры фотографии | https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%82%D1%8E%D1%80%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%82 |
{
"plaintext_start_byte": [
2,
548,
932,
1183,
1462,
1586,
2424,
2617,
2939,
3173,
3405,
3856,
4319,
4824,
4998,
5407,
5620,
6068,
6495,
6961,
7388,
7972,
8191,
9620,
9697,
9814,
10740,
10865,
11496,
13598,
14323,
14723
],
"plaintext_end_byte": [
547,
931,
1182,
1461,
1577,
2423,
2616,
2938,
3172,
3404,
3855,
4318,
4823,
4983,
5406,
5619,
6067,
6494,
6960,
7387,
7971,
8118,
9619,
9696,
9813,
10739,
10864,
11495,
13536,
14309,
14706,
14790
]
} | berapakah luas Kerajaan Nan Sarunai? | Kesultanan Banjar | indonesian | {
"passage_answer_candidate_index": [
5
],
"minimal_answers_start_byte": [
1800
],
"minimal_answers_end_byte": [
1831
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
jmpl|200px|Profil Bangsawan Banjar sekitar tahun 1850 koleksi Museum Lambung Mangkurat.
jmpl|200px|Profil gadis Banjar sekitar tahun 1850 koleksi Museum Lambung Mangkurat.
Kesultanan Banjar atau Kesultanan Banjarmasin[11][12][13][14][15][16][17][18][19] (berdiri pada Tahun 1520, dihapuskan sepihak oleh Belanda pada 11 Juni 1860. Namun rakyat Banjar tetap mengakui ada pemerintahan darurat/pelarian yang baru berakhir pada 24 Januari 1905. Namun sejak 24 Juli 2010, Kesultanan Banjar hidup kembali dengan dilantiknya Sultan Khairul Saleh.[20]
Kerajaan Banjar adalah sebuah kesultanan wilayahnya saat ini termasuk ke dalam provinsi Kalimantan Selatan, Indonesia. Wilayah Banjar yang lebih luas terbentang dari Tanjung Sambar sampai Tanjung Aru. Kesultanan ini semula beribukota di Banjarmasin kemudian dipindahkan ke beberapa tempat dan terkahir diMartapura. Ketika beribukota di Martapura disebut juga Kerajaan Kayu Tangi.[21]
Wilayah terluas kerajaan ini pada masa kejayaannya disebut empire/kekaisaran Banjar membawahi beberapa negeri yang berbentuk kesultanan, kerajaan, kerajamudaan, kepengeranan, keadipatian dan daerah-daerah kecil yang dipimpin kepala-kepala suku Dayak.
Ketika ibukotanya masih di Banjarmasin, maka kesultanan ini disebut Kesultanan Banjarmasin. Kesultanan Banjar merupakan penerus dari Kerajaan Negara Daha yaitu kerajaan Hindu yang beribukota di kota Negara, sekarang merupakan ibukota kecamatan Daha Selatan, Hulu Sungai Selatan.
Bendera Negara Banjar berwarna kuning di atas hitam dalam bicolour horisontal. (John McMeekin , 15 Januari 2011).*
Sejarah
Menurut mitologi suku Maanyan (suku tertua di Kalimantan Selatan), kerajaan pertama di Kalimantan bagian selatan adalah Kerajaan Nan Sarunai yang diperkirakan wilayah kekuasaannya terbentang luas mulai dari daerah Tabalong hingga ke daerah Pasir. Keberadaan mitologi Maanyan yang menceritakan tentang masa-masa keemasan Kerajaan Nan Sarunai sebuah kerajaan purba yang dulunya mempersatukan etnis Maanyan di daerah ini dan telah melakukan hubungan dengan pulau Madagaskar. sehingga sebagian rakyatnya menyingkir ke pedalaman (wilayah suku Lawangan). Salah satu peninggalan arkeologis yang berasal dari zaman ini adalah Candi Agung yang terletak di kota Amuntai. Pada tahun 1996, telah dilakukan pengujian C-14 terhadap sampel arang Candi Agung yang menghasilkan angka tahun dengan kisaran 242-226 SM (Kusmartono dan Widianto, 1998:19-20).
Menilik dari angka tahun dimaksud maka Kerajaan Nan Sarunai/Kerajaan Tabalong/Kerajaan Tanjungpuri usianya lebih tua 600 tahun dibandingkan dengan Kerajaan Kutai Martapura di Kalimantan Timur.
Menurut Hikayat Sang Bima, wangsa yang menurunkan raja-raja Banjar adalah Sang Dewa bersaudara dengan wangsa yang menurunkan raja-raja Bima (Sang Bima), raja-raja Bali (Sang Kuala), raja-raja Dompu(Darmawangsa), raja-raja Gowa (Sang Rajuna) yang merupakan lima bersaudara putera-putera dari Maharaja Pandu Dewata.[22][23]
Sesuai Tutur Candi (Hikayat Banjar versi II), di Kalimantan telah berdiri suatu pemerintahan dari dinasti kerajaan (keraton) yang terus menerus berlanjut hingga daerah ini digabungkan ke dalam Hindia Belanda pada 11 Juni 1860, yaitu:
Keraton awal disebut Kerajaan Kuripan
Keraton I disebut Kerajaan Negara Dipa
Keraton II disebut Kerajaan Negara Daha
Keraton III disebut Kesultanan Banjar
Keraton IV disebut Kerajaan Martapura/Kayu Tangi
Keraton V disebut Pagustian
Maharaja Sukarama, Raja Negara Daha telah berwasiat agar penggantinya adalah cucunya Raden Samudera, anak dari putrinya Puteri Galuh Intan Sari. Ayah dari Raden Samudera adalah Raden Manteri Jaya, putra dari Raden Begawan, saudara Maharaja Sukarama. Wasiat tersebut menyebabkan Raden Samudera terancam keselamatannya karena para putra Maharaja Sukarama juga berambisi sebagai raja yaitu Pangeran Bagalung, Pangeran Mangkubumi dan Pangeran Tumenggung.
Dibantu oleh Arya Taranggana, Pangeran Samudra melarikan diri dengan sampan ke hilir sungai Barito. Sepeninggal Sukarama, Pangeran Mangkubumi menjadi Raja Negara Daha, selanjutnya digantikan Pangeran Tumenggung yang juga putra Sukarama. Pangeran Samudra yang menyamar menjadi nelayan di daerah Balandean dan Kuin, ditampung oleh Patih Masih di rumahnya. Oleh Patih Masih bersama Patih Muhur, Patih Balitung diangkat menjadi raja yang berkedudukan di Bandarmasih.
Pangeran Tumenggung melakukan penyerangan ke Bandarmasih. Pangeran Samudra dibantu Kerajaan Demak dengan kekuatan 40.000 prajurit dengan armada sebanyak 1.000 perahu yang masing-masing memuat 400 prajurit mampu menahan serangan tersebut.[24]) Akhirnya Pangeran Tumenggung bersedia menyerahkan kekuasaan Kerajaan Negara Daha kepada Pangeran Samudra. Kerajaan Negara Daha kemudian dilebur menjadi Kesultanan Banjar yang beristana di Bandarmasih. Sedangkan Pangeran Tumenggung diberi wilayah di Batang Alai.
Pangeran Samudra menjadi raja pertama Kerajaan banjar dengan gelar Sultan Suriansyah. Ia pun menjadi raja pertama yang masuk islam dibimbing oleh Khatib Dayan.
Masa kejayaan
Kesultanan Banjar mulai mengalami masa kejayaan pada dekade pertama abad ke-17 dengan lada sebagai komoditas dagang, secara praktis barat daya, tenggara dan timur pulau Kalimantan membayar upeti pada kerajaan Banjarmasin. Sebelumnya Kesultanan Banjar membayar upeti kepada Kesultanan Demak, tetapi pada masa Kesultanan Pajang penerus Kesultanan Demak, Kesultanan Banjar tidak lagi mengirim upeti ke Jawa.[25]
Supremasi Jawa terhadap Banjarmasin, dilakukan lagi oleh Tuban pada tahun 1615 untuk menaklukkan Banjarmasin dengan bantuan Madura (Arosbaya) dan Surabaya, tetapi gagal karena mendapat perlawanan yang sengit.[26]
Sultan Agung dari Mataram (1613–1646), mengembangkan kekuasaannya atas pulau Jawa dengan mengalahkan pelabuhan-pelabuhan pantai utara Jawa seperti Jepara dan Gresik (1610), Tuban (1619), Madura (1924) dan Surabaya (1625). Pada tahun 1622 Mataram kembali merencanakan program penjajahannya terhadap kerajaan sebelah selatan, barat daya dan tenggara pulau Kalimantan, dan Sultan Agung menegaskan kekuasaannya atas Kerajaan Sukadana tahun 1622.[27]
Seiring dengan hal itu, karena merasa telah memiliki kekuatan yang cukup dari aspek militer dan ekonomi untuk menghadapi serbuan dari kerajaan lain, Sultan Banjar mengklaim Sambas, Lawai, Sukadana, Kotawaringin, Pembuang, Sampit, Mendawai, Kahayan Hilir dan Kahayan Hulu, Kutai, Pasir, Pulau Laut, Satui, Asam Asam, Kintap dan Swarangan sebagai vazal dari kerajaan Banjarmasin, hal ini terjadi pada tahun 1636.[28][29][30][31]
Sejak tahun 1631 Banjarmasin bersiap-siap menghadapi serangan Kesultanan Mataram, tetapi karena kekurangan logistik, maka rencana serangan dari Kesultanan Mataram sudah tidak ada lagi. Sesudah tahun 1637 terjadi migrasi dari pulau Jawa secara besar-besaran sebagai akibat dari korban agresi politik Sultan Agung. Kedatangan imigran dari Jawa mempunyai pengaruh yang sangat besar sehingga pelabuhan-pelabuhan di pulau Kalimantan menjadi pusat difusi kebudayaan Jawa.
Disamping menghadapi rencana serbuan-serbuan dari Mataram, kesultanan Banjarmasin juga harus menghadapi kekuatan Belanda. Pada tahun 1637 Banjarmasin dan Mataram mengadakan perdamaian setelah hubungan yang tegang selama bertahun-tahun.[26] Perang Makassar (1660-1669) menyebabkan banyak pedagang pindah dari Somba Opu, pelabuhan kesultanan Gowa ke Banjarmasin.[32] Mata uang yang beredar di Kesultanan Banjar disebut doit.[33]
Sebelum dibagi menjadi beberapa daerah (kerajaan kecil), wilayah asal Kesultanan Banjar meliputi provinsi Kalimantan Selatan dan Kalimantan Tengah, sebelah barat berbatasan dengan Kerajaan Tanjungpura pada lokasi Tanjung Sambar (Ketapang) dan sebelah timur berbatasan dengan Kesultanan Pasir pada lokasi Tanjung Aru. Pada daerah-daerah pecahannya, rajanya bergelar Pangeran, hanya di Kesultanan Banjar yang berhak memakai gelar Sultan. Kesultanan-kesultanan lainnya mengirim upeti kepada Kesultanan Banjar, termasuk Kesultanan Pasir yang ditaklukan tahun 1636 dengan bantuan Belanda.
Kesultanan Banjarmasin merupakan kerajaan terkuat di pulau Kalimantan.[34] Sultan Banjar menggunakan perkakas kerajaan yang bergaya Hindu.[35][36]
Wilayah Kesultanan Banjar
Wilayah Kesultanan Banjar
Sistem Pemerintahan
Raja: bergelar Sultan/Panambahan/Ratu/Susuhunan
Putra Mahkota: bergelar Ratu Anum/Pangeran Ratu/Sultan Muda
Perdana Menteri: disebut Perdana Mantri/Mangkubumi/Wazir, di bawah Mangkubumi: Mantri Panganan, Mantri Pangiwa, Mantri Bumi dan 40 orang Mantri Sikap, setiap Mantri Sikap memiliki 40 orang pengawal.
Lalawangan: kepala distrik, kedudukannya sama seperti pada masa Hindia Belanda.
Sarawasa, Sarabumi dan Sarabraja: Kepala Urusan keraton
Mandung dan Raksayuda: Kepala Balai Longsari dan Bangsal dan Benteng
Mamagarsari: Pengapit raja duduk di Situluhur
Parimala: Kepala urusan dagang dan pekan (pasar). Dibantu Singataka dan Singapati.
Sarageni dan Saradipa: Kuasa dalam urusan senjata (tombak, ganjur), duhung, tameng, badik, parang, badil, meriam dll.
Puspawana: Kuasa dalam urusan tanaman, hutan, perikanan, ternak, dan berburu
Pamarakan dan Rasajiwa: Pengurus umum tentang keperluan pedalaman/istana
Kadang Aji: Ketua Balai petani dan Perumahan. Nanang sebagai Pembantu
Wargasari: Pengurus besar tentang persediaan bahan makanan dan lumbung padi, kesejahteraan
Anggarmarta: Juru Bandar, Kepala urusan pelabuhan
Astaprana: Juru tabuh-tabuhan, kesenian dan kesusasteraan.
Kaum Mangkumbara: Kepala urusan upacara
Wiramartas: Mantri Dagang, berkuasa mengadakan hubungan dagang dengan luar negeri, dengan persetujuan Sultan.
Bujangga: Kepala urusan bangunan rumah, agama dan rumah ibadah
Singabana: Kepala ketenteraman umum.
Jabatan-jabatan pada masa Panembahan Kacil (Sultan Mustain Billah), terdiri:
Mangkubumi
Mantri Pangiwa dan Mantri Panganan
Mantri Jaksa
Tuan Panghulu
Tuan Khalifah
Khatib
Para Dipati
Para Pryai
Masalah-masalah agama Islam dibicarakan dalam rapat/musyawarah oleh Penghulu yang memimpin pembicaraan, dengan anggota terdiri dari: Mangkubumi, Dipati, Jaksa, Khalifah dan Penghulu.
Masalah-masalah hukum sekuler dibicarakan oleh Jaksa yang memimpin pembicaraan dengan anggota terdiri dari Raja, Mangkubumi, Dipati dan Jaksa.
Masalah tata urusan kerajaan merupakan pembicaraan antara raja, Mangkubumi dan Dipati.
Dalam hierarki struktur negara, di bawah Mangkubumi adalah Panghulu, kemudian Jaksa. Urutan dalam suatu sidang negara adalah Raja, Mangkubumi, Panghulu, kemudian Jaksa. Urutan kalau Raja berjalan, diikuti Mangkubumi, kemudian Panghulu dan selanjutnya Jaksa. Kewenangan Panghulu lebih tinggi dari Jaksa, karena Panghulu mengurusi masalah keagamaan, sedangkan Jaksa mengurusi masalah keduniaan.
Para Dipati, terdiri dari para saudara raja, menemani dan membantu raja, tetapi mereka adalah kedua setelah Mangkubumi.
Sistem pemerintahan mengalami perubahan pada masa pemerintahan Sultan Adam Al-Watsiq Billah. Perubahan itu meliputi jabatan:
Mufti: hakim tertinggi, pengawas Pengadilan umum
Qadi: kepala urusan hukum agama Islam
Penghulu: hakim rendah
Lurah: langsung sebagai pembantu Lalawangan (Kepala Distrik) dan mengamati pekerjaan beberapa orang Pambakal (Kepala Kampung) dibantu oleh Khalifah, Bilal dan Kaum.
Pambakal: Kepala Kampung yang menguasai beberapa anak kampung.
Mantri: pangkat kehormatan untuk orang-orang terkemuka dan berjasa, di antaranya ada yang menjadi kepala desa dalam wilayah yang sama dengan Lalawangan.
Tatuha Kampung: orang yang terkemuka di kampung.
Panakawan: orang yang menjadi suruhan raja, dibebas dari segala macam pajak dan kewajiban.
Sebutan Kehormatan
Sultan, disebut: Tuan Yang Maha Mulia Paduka Seri Sultan
Gubernur Jenderal VOC: Tuan Yang Maha Bangsawan Gubernur Jenderal.
Permaisuri disebut Ratu jika keturunan bangsawan atau Nyai Ratu jika berasal dari kalangan biasa, sedangkan para selir disebut Nyai.
Anak laki-laki raja bergelar Gusti (= Raden/Raden Aria pada zaman Hindu & awal Islam), dan jika anak permaisuri akan mendapat gelar Pangeran dan jika menjabat Dipati mendapat gelar berganda menjadi Pangeran Dipati. Para Pangeran keturunan Sultan yang memerintah menurunkan gelar "Gusti" ini kepada keturunannya baik anak lelaki maupun wanita. Para Gusti (lelaki) yang sudah jauh garis keturunannya dengan Sultan yang memerintah hanya menurunkan gelar Gusti hanya kepada anak lelaki.
Anak perempuan raja bergelar Gusti (= Raden Galuh pada zaman Hindu), jika anak permaisuri akan mendapat gelar Putri dan setelah menikah mendapat gelar Ratu.
Andin, menurut Tutur Candi gelar tersebut untuk keturunan kerajaan Negara Daha yang telah dikalahkan oleh Sultan Suriansyah dan tidak diperkenankan lagi memakai gelar Pangeran.
Antung, gelar untuk putera/puteri dari wanita "Gusti" yang menikah dengan orang kalangan biasa. Antung setara dengan gelar Utin (wanita) di Kotawaringin.
Seorang lelaki dari kalangan biasa yang menikah dengan puteri Sultan, akan mendapat gelar Raden. Raden juga merupakan gelar bagi pejabat birokrasi dari golongan Nanang/Anang misalnya gelar Raden Tumenggung, yang selanjutnya meningkat menjadi Raden Dipati. Menurut Hikayat Banjar, gelar Nanang diberikan untuk kalangan keluarga Ampu Jatmika yang disebut Kadang Haji (haji= raja), sedangkan keluarga isteri Ampu Jatmika tidak mendapat gelar tersebut atau juga diberikan kepada lelaki dari kalangan biasa yang menikah dengan puteri Sultan misalnya Nanang Sarang (digunakan pada abad ke-17).
Seorang lelaki keturunan Arab yang menikah dengan puteri Sultan akan mendapat gelar Pangeran Serip (Syarif), sedangkan puteri Sultan tersebut menjadi isteri permaisuri disebut Ratu Serip (Ratu Syarif).[37]
Sultan Banjar
Sultan Banjarsultan sulaiman
Referensi
Rujukan
Paul Michel Munoz, Kerajaan-kerajaan Awal Kepulauan Indonesia dan Semenanjung Malaysia, Mitra Abadi, Maret 2009.
Hikayat Banjar
Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. Han Knapen, Forests of fortune?: the environmental history of Southeast Borneo, 1600-1880, Jilid 189 dari Verhandelingen van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde, KITLV Press, 2001, ISBN 90-6718-158-7, 9789067181587
Pangeran Shuria Rum. Martapura, 1986. Riwayat Perjuangan Pangeran Hidayatullah.
Pangeran Shuria Rum, Ranji/Silsilah Raja/Sultan Kerajaan Banjar Versi Pedatuan, Makalah pada Acara Sarasehan Sejarah Kerajaan Banjarmasin, Banjarmasin, 12 Mei 2003.
Pranala luar
(in Indonesian)
(in Indonesian)
(in Indonesian)
(in Indonesian)
(in Indonesian)
Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead.
(in Indonesian)
(in Indonesian)
(in Indonesian)
Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead.
(in Indonesian)
(in Indonesian)
(in Dutch)
Catatan kaki
Kategori:Suku Banjar
Banjar
Banjar
Kategori:Bekas negara di Borneo | https://id.wikipedia.org/wiki/Kesultanan%20Banjar |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
914,
1528,
2975,
3337,
3475
],
"plaintext_end_byte": [
913,
1527,
2974,
3300,
3447,
3953
]
} | ماهى المدينة ذات أقل نسبة جريمة في كارولاينا الشمالية ؟ | ناشفيل (تينيسي) | arabic | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
ناشفيل (بالإنجليزية: Nashville) هي عاصمة ولاية تينيسي الأمريكية. تأسست في سنة 1779 تقع على نهر كمبيرلاند في منتصف شمال الولاية. عدد سكانها 569891 (عام 2000)، وذلك يجعلها ثاني أكبر مدن الولاية سكاناً بعد ممفيس. مساحتها 1,362.5 كم2 تأسست ناشفيل على يد الجنرال جيمس روبرتسون, وتشكل الجزء الأكبر من مقاطقة دايفيدسون (بالاضاف إلى مناطق صغير مثل وانياك وغيرها) وبهذا تعبتر أكبر مدينة حضرية في الولاية.
وبسبب النشاط السياحي يوجد في المدينة العديدة من الفنادق الفخمه اهما فندق الهليتون وفندق الغراند أول اوبري الذي يفضله السياح
القطاع الصحي في المدينة يعد من القطاعات المتقدمة نسبة إلى الولايات الأخرى حيث هناك أكبر مختبرات البحث الطبي ومركز لعلاج للسرطان يعد من أكبر المراكز من هذا النوع في الولايات المتحدة. وتوجد أيضا عدد من المستشفيات التعليمية والتخصصية من أهمها مستشفى وجامعه فاندر بيلد للطب والتمريض التي تعبر من أكبر المراكز التتخصصيه في الولايات المتحدة
عدد سكانها 510000 نسمة تقريبا وسكان المنطقة والضواحي 990000 نسمة تقريبا. تسمى أثينا الجنوب لتعدد المؤسسات التعليمية فيها ومبانيها ذات الطابع اليوناني.وتسمى أيضا مدينة الموسيقى لأنها أصبحت مركز موسيقى الريف حيث يعمل بها أكثر من 180 شركة تسجل و 23 استديو تسجيل و 4 50 شركة لنشر الأغاني.[1]
تعبر مركز مدينة ناشفل مركز للمهاجريين من كافة أنحاء العالم وخصوصا الجالية العراقية والجالية الصومالية والجالية الفلسطينية ومهاجرين من كوريا والصين وبورما.
تمتاز ناشفل بطبيعتها الخلابة وجوها المعتدل بالإضافة إلى انخافض نسبة الجريمة بصورة كبيرة... تعتبر مدينة ناشفل مدينة غير مكلفة بسبب تعدد مواردها...
في ولاية تينسي ومدينة ناشفل على التحديد العديد من المحميات الطبيعة كما أن هناك عدد من الأماكن المخصصة للصيد وخاصة لصيد الغزلان والبحيرات لصيد السمك ينظمها عدد من القوانيين الصادرة من قسم البيئة والمحميات في الولاية
مدينة ناشفل مدينة مسيحية محافظة إلى جانب عدد من المساجد والمعابد اليهويه. وتتميز مدينة ناشفل وعلى الرغم من التعدد العرقي والديني فيها بعدم وجود اي تمييز عنصري أو اضطهاد للاقليات.
المصادر
انظر أيضاً
الموسوعة العربية العالمية
الولايات المتحدة الأمريكية
أثينا
وصلات خارجية
تصنيف:أماكن مأهولة أسست في 1779
تصنيف:تأسيسات سنة 1779 في كارولاينا الشمالية
تصنيف:مدن تينيسي
تصنيف:مدن جامعية في الولايات المتحدة
تصنيف:مدن في مقاطعة ديفيدسون، تينيسي
تصنيف:مقاطعات مدن موحدة في الولايات المتحدة
تصنيف:مقرات المقاطعات في تينيسي
تصنيف:ناشفيل، تينيسي
| https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B4%D9%81%D9%8A%D9%84%20%28%D8%AA%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%B3%D9%8A%29 |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
1204,
1391,
1674,
1925,
2178,
2447,
2722,
2976,
3212,
3451,
3693,
3938,
4180,
4422,
4667,
4897,
5428
],
"plaintext_end_byte": [
1203,
1390,
1622,
1879,
2123,
2386,
2661,
2936,
3169,
3408,
3647,
3892,
4137,
4376,
4621,
4866,
5407,
5581
]
} | చింతపల్లి మండలంలోని మొత్తం గ్రామాల సంఖ్య ఎంత ? | ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనసభా నియోజకవర్గాలు | telugu | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనసభా నియోజకవర్గాలు:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నుండి తెలంగాణ రాష్ట్ర విభజన జరగక ముందు ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనసభలో 294 నియోజకవర్గాలున్నాయి. శాసనసభలో మొత్తం 295 మంది శాసనసభ్యులు (ఎమ్.ఎల్.ఎ. లు) ఉండేవారు. అందులో ఒక సీటుకు ఒక ఆంగ్లో-ఇండీయన్ ని నామినేట్ చేస్తారు. ప్రతి నియోజక వర్గంనుండి ఓ ప్రతినిధి వుంటాడు. ఈ ప్రతినిధి నియోజక వర్గంలో గల ఓటర్లచే ఎన్నుకోబడుతాడు. 2014 లో ఆంధ్రప్రదేశ్ నుండి తెలంగాణ రాష్ట్ర విభజన జరిగిన తర్వాత ఆంధ్ర ప్రదేశ్ కు 175 స్థానాలు వచ్చినవి.
వరుస సంఖ్యల ఆధారంగా మరియు జిల్లాల వారీ జాబితా క్రింది విధంగానున్నది.
ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లోని మొత్తం జిల్లాలు: 13
ఆంధ్రప్రదేశ్ లోని మొత్తం శాసనసభ నియోజకవర్గాలు: 175
శ్రీకాకుళం జిల్లా
శ్రీకాకుళం జిల్లాలోని శాసనసభ నియోజకవర్గాల సంఖ్య: 10 (వరుస సంఖ్య 120 నుండి 129 వరకు)
విజయనగరం జిల్లా
విజయనగరం జిల్లాలోని శాసనసభ నియోజకవర్గాల సంఖ్య: 9 (వరుస సంఖ్య 130 నుండి 138 వరకు)
విశాఖపట్టణం జిల్లా
విశాఖపట్టణం జిల్లాలోని శాసనసభ నియోజకవర్గాల సంఖ్య: 15 (వరుస సంఖ్య 139 నుండి 153 వరకు)
తూర్పుగోదావరి జిల్లా
తూర్పుగోదావరి జిల్లాలోని శాసనసభ నియోజకవర్గాల సంఖ్య: 19 (వరుస సంఖ్య 154 నుండి 172 వరకు)
పశ్చిమగోదావరి జిల్లా
పశ్చిమగోదావరి జిల్లాలోని శాసనసభ నియోజకవర్గాల సంఖ్య: 15 (వరుస సంఖ్య 173 నుండి 187 వరకు)
కృష్ణా జిల్లా
కృష్ణా జిల్లాలోని శాసనసభ నియోజకవర్గాల సంఖ్య: 16 (వరుస సంఖ్య 188 నుండి 203 వరకు)
గుంటూరు జిల్లా
గుంటూరు జిల్లాలోని శాసనసభ నియోజకవర్గాల సంఖ్య: 17 (వరుస సంఖ్య 204 నుండి 220 వరకు)
ప్రకాశం జిల్లా
ప్రకాశం జిల్లాలోని శాసనసభ నియోజకవర్గాల సంఖ్య: 12 (వరుస సంఖ్య 221 నుండి 232 వరకు)
నెల్లూరు జిల్లా
నెల్లూరు జిల్లాలోని శాసనసభ నియోజకవర్గాల సంఖ్య: 10 (వరుస సంఖ్య 233 నుండి 242 వరకు)
వైఎస్ఆర్ జిల్లా
వైఎస్ఆర్ జిల్లాలోని శాసనసభ నియోజకవర్గాల సంఖ్య: 10 (వరుస సంఖ్య 243 నుండి 252 వరకు)
కర్నూలు జిల్లా
కర్నూలు జిల్లాలోని శాసనసభ నియోజకవర్గాల సంఖ్య: 15 (వరుస సంఖ్య 253 నుండి 266 వరకు)
అనంతపురం జిల్లా
అనంతపురం జిల్లాలోని శాసనసభ నియోజకవర్గాల సంఖ్య: 14 (వరుస సంఖ్య 267 నుండి 280 వరకు)
చిత్తూరు జిల్లా
చిత్తూరు జిల్లాలోని శాసనసభ నియోజకవర్గాల సంఖ్య: 14 (వరుస సంఖ్య 281 నుండి 294 వరకు)
ఇవీ చూడండి
శాసనసభ (అసెంబ్లీ)
ఆంధ్రప్రదేశ్లోని లోక్సభ నియోజకవర్గాలు
ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనమండలి నియోజకవర్గాలు
ఆంధ్రప్రదేశ్లోని రాజ్యసభ నియోజకవర్గాలు లేదా ఆంధ్రప్రదేశ్ నుండి రాజ్యసభ సభ్యుల ఎన్నికలు
మూలాలు
వర్గం:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ శాసనసభ నియోజకవర్గాలు
వర్గం:జాబితాలు | https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D%20%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B0%B8%E0%B0%AD%E0%B0%BE%20%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B1%8B%E0%B0%9C%E0%B0%95%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81 |
{
"plaintext_start_byte": [
1,
518,
849,
1505,
1980,
2372,
2602,
2920,
3444,
3923,
4659,
5314,
5769,
6940,
7559,
8115,
8678,
9481,
9935,
10301,
10426,
10887,
11490,
12005,
12210,
12294,
12645,
12934,
13736,
14392,
15062,
15253,
16077,
16500,
17019,
18141,
18687,
19347,
19628,
20237,
20436,
21158,
21899,
22596,
22920,
24019,
24703,
25279,
25836,
26233,
26451,
27153,
27298,
28570,
29456,
30143,
30685,
31139,
31356,
32869,
33696,
34863,
35358,
36178,
36676,
37032,
37498,
37998,
38761,
39290,
40765,
41525,
42750,
43509,
44221,
44468,
45124,
45653,
46485,
47271,
48189,
48624,
48962,
49222,
50127,
50612,
51353,
52327,
53091,
53372,
54289,
55242,
55669,
55932,
56609,
56878
],
"plaintext_end_byte": [
517,
832,
1504,
1979,
2271,
2586,
2919,
3409,
3922,
4658,
5313,
5720,
6939,
7558,
8114,
8677,
9480,
9877,
10300,
10425,
10886,
11421,
12004,
12186,
12293,
12644,
12933,
13735,
14357,
15061,
15252,
16076,
16488,
17018,
18140,
18686,
19346,
19627,
20206,
20435,
21157,
21898,
22595,
22919,
24018,
24678,
25278,
25835,
26232,
26450,
27152,
27283,
28569,
29455,
30142,
30684,
31095,
31312,
32868,
33695,
34862,
35329,
36177,
36675,
36994,
37497,
37997,
38760,
39289,
40764,
41524,
42727,
43508,
44220,
44467,
45123,
45617,
46484,
47270,
48188,
48623,
48927,
49221,
50126,
50611,
51352,
52326,
53049,
53371,
54288,
55241,
55668,
55931,
56587,
56862,
56904
]
} | Сколько морей омывают Китай? | География Китайской Народной Республики | russian | {
"passage_answer_candidate_index": [
3
],
"minimal_answers_start_byte": [
1724
],
"minimal_answers_end_byte": [
1861
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
Китайская Народная Республика расположена в Восточной Азии. С востока КНР омывается водами западных морей Тихого океана. Площадь территории Китая составляет 9,6 млн км². Китай является самой большой страной в Азии и третьей по площади страной в мире, уступая только России и Канаде.
Китай простирается с севера на юг от русла реки Хэйлунцзян () до островов Спратли (). С востока на запад территория Китая тянется от острова Большой Уссурийский () до Памира ()
Границы
Суммарная длина сухопутных границ Китая составляет 22 117 км с 14 странами (по часовой стрелке): Россия (40 км на северо-западе и 3 605 км на северо-востоке), Монголия (4 677 км), Северная Корея (1 416 км), Вьетнам (1 281 км), Лаос (423 км), Мьянма (2 185 км), Индия (3 903 км), Бутан (470 км), Непал (1 236 км), Пакистан (523 км) Афганистан (76 км), Таджикистан (414 км), Киргизия (858 км) и Казахстан (1 533 км).
Побережье Китая тянется от границы с Северной Кореей на севере до Вьетнама на юге и имеет длину 14 500 км. Китай омывается Восточно-Китайским морем, Корейским заливом, Жёлтым морем и Южно-Китайским морем. Остров Тайвань отделён от материка Тайваньским проливом.
Китай предъявляет требования на 12 морских миль (22 км) территориальных вод и 200 морских миль (370 км) исключительной экономической зоны и континентального шельфа.
Протяжённость границ отсутствует.
Спорные территории
Тайвань
Острова Сэнкаку
Острова Спратли и Парасельские острова
Аруначал-Прадеш
Долина Шаксгама
Аксай Чин
Уйгурстан
Рельеф
Топография Китая очень разнообразна, на его территории имеются высокие горы, плато, впадины, пустыни и обширные равнины. Обычно выделяют три крупных орографических региона:
Тибетское нагорье высотой более 2000 м над уровнем моря расположено на юго-западе страны
Пояс гор и высоких равнин имеет высоты 200—2000 м, находится в северной части
Низкие аккумулятивные равнины высотой ниже 200 м и невысокие горы на северо-востоке, востоке и юге страны
Тибетское нагорье
Тибетское нагорье — самое большое и высокое на земном шаре плато, средняя высота — 4877 м, площадь — 2,5 млн км². На территории нагорья находятся Тибетский автономный район, часть китайской провинции Цинхай, а также небольшая часть кашмирской провинции Ладакх.
С юга нагорье обрамлено Гималаями (с высочайшей вершиной мира горой Эверест, 8848 м), на западе — горами Каракорум и Памир, а на севере — величественными хребтами Куньлунь, Алтынтаг и Циляньшань (часть горной системы Наньшань), которые круто обрываются в северном направлении. Горные хребты, располагающиеся в западной части страны, вытянуты с запада на восток и включают в себя высочайшие вершины Азии.
На северо-востоке Тибетского нагорья, к югу от хребтов Алтынтаг и Циляньшань, на высотах 2700—3000 м находится впадина Цайдам — песчаная и болотистая область, в которой располагается множество солёных озёр. Открытие в этой котловине месторождений нефти, угля и железных руд, а также разработка богатых залежей соли способствовали развитию местной экономики.
Южные хребты гор Куньлунь являются водоразделом между реками Хуанхэ и Янцзы. Коридор Ганьсу, расположенный к западу от большого изгиба Хуанхэ традиционно являлся важным связующим звеном между Китаем и Центральной Азией.
Пояс гор и высоких равнин
К северу от гор Куньлунь находится крупный бессточный Таримский бассейн, в центральной части которого лежит пустыня Такла-Макан. Река Тарим и её притоки, стекающие с гор, либо теряются в песках этой пустыни, либо питают солёное озеро Лобнор — место проведения ядерных испытаний КНР. К северу от озера находится самая низкая поверхность суши в Восточной Азии — Турфанская впадина (−154 м), размеры которой составляют 100 км в длину и 50 км в ширину. Для района характерны большие температурные колебания — от 52 °C летом до −18 °C зимой. По периметру Таримской впадины образовалось кольцо оазисов, через которые пролегал Великий шёлковый путь.
Хребет Тянь-Шань, расположенный с севера Таримского бассейна, отделяет его от Джунгарской впадины. В западной части Джунгарии, около города Карамай, имеется крупное нефтяное месторождение, а на юге в районе Урумчи — месторождение каменного угля и железных руд. Впадина дренируется реками Или и Иртыш, которые текут в сторону Казахстана.
Провинция Внутренняя Монголия располагается на обширном Монгольском плато (средняя высота 1000 м), в западной и центральной частях которого находятся пустыни Алашань и Гоби. С юга и востока Внутренняя Монголия ограничена небольшими хребтами Циляньшань, Ланшань, Иньшань и Большой Хинган (высота 900—1800 м).
К югу от этих хребтов, на восточном берегу Хуанхэ, находится пустыня Ордос. Южнее пустыни, за Великой Китайской стеной, расположено Лёссовое плато, площадь которого составляет 600 тыс. км². Эти богатые лёссом земли находятся на территории провинций Шэньси, Ганьсу, Шаньси и Нинся-Хуэйского автономного района.
Невысокие горные системы к востоку от Тибетского нагорья и к югу от Внутренней Монголии ограничены сбросом высоты, который тянется вдоль хребта Большой Хинган на северо-востоке, через горы Тайханшань, расположенные перед Великой Китайской равниной, и до плато Юньнань-Гуйчжоу на юге страны. Все низкие области, где проживает большая часть населения Китая и возделывается большая часть земель, расположены к востоку от этой линии сброса.
В южной части выделяют несколько крупных районов, включая горы Циньлин, Сычуаньскую котловину, Юньнань-Гуйчжоуское нагорье, а также горы Наньлин и Уишань. Высота всего этого района находится в диапазоне от 200 до 2000 м.
Низкие аккумулятивные равнины
Восточные равнины Китая составляют всего около 10 % территории Китая, но при этом там живёт бóльшая часть населения страны. Каждая крупная низменная равнина сложена наносами одной или нескольких рек.
Среди низменных районов выделяют следующие области (с севера на юг):
Маньчжурская равнина — омывается Ляодунским заливом;
Великая Китайская равнина — обширная равнина в центре восточного побережья, омывается заливом Бохай и Жёлтым морем;
Бассейн среднего течения и дельта реки Янцзы;
Бассейн и дельта Жемчужной реки.
Великая Китайская равнина, долина реки Хуайхэ и дельта Янцзы объединяются около морского побережья, простираясь от Пекина на севере до Шанхая на юге. Бассейн Жемчужной реки (и её главного притока Сицзян) расположен в южной части Китая и отделён от бассейна реки Янцзы горами Наньлин и Уишань.
Тектоника и сейсмическая активность
Образование Гималаев и Тибетского нагорья вызвано тем, что Евразийская плита сталкиваясь с Индостанской плитой, подминает её под себя. Сейсмическая активность наблюдается лишь в регионах, которые расположены вдоль линий разломов. Крупнейшие землетрясения, произошедшие в Китае:
Землетрясение в Шэньси, 1556 год
Таншаньское землетрясение, 1976 год
Сычуаньское землетрясение, 2008 год
Гидрография
См. также Список рек Китая и Список озёр Китая
Истоки всех крупных рек Китая располагаются в горах. Тающий снег на восточной окраине Тибетского плато обеспечивает водой главные транспортные артерии страны: Янцзы, Хуанхэ, Меконг и Салуин.
Вдоль побережья располагается Великий канал Китая, связывающий устья рек Янцзы, Хуайхэ и Хуанхэ. Канал был построен в VII—XIII вв. и имеет суммарную длину 2470 км.
На северном склоне Гималаев берет начало река Брахмапутра (на территории Китая имеет название Мацанг, а затем Цзангбо) и на протяжении 970 км течёт на восток по территории Китая, а затем, пробиваясь сквозь горные хребты, поворачивает на юг и выходит на равнины северной Индии. Брахмапутра и её притоки протекают в глубоких защищённых долинах, что способствует концентрации оседлого населения в таких городах, как Лхаса, Гьянгдзе и Шигадзе.
Северные и западные районы Тибетского нагорья и котловина Цайдам представляют собой бассейны внутреннего стока. Здесь расположены сотни бессточных солёных озёр, в которые впадают небольшие реки. Таримский бассейн является крупнейшим бессточным бассейном в Китае, его размеры составляют до 1500 км с востока на запад и 600 км с севера на юг.
Природные ресурсы
Китай обладает большими запасами полезных ископаемых и является крупнейшим производителем сурьмы, графита, вольфрама и цинка. Среди других ресурсов — бокситы, уголь, нефть, алмазы, золото, железная руда, свинец, магнетит, марганец, ртуть, молибден, природный газ, фосфаты, олово, уран и ванадий. А также по запасам олова и вольфрама Китай занимает первое место в мире.
Благодаря обширным хребтам и горным рекам гидроэнергетический потенциал Китая — самый высокий в мире.
По оценкам 2005 года 14,86 % (около 1,4 млн. км²) общей территории страны пригодно для возделывания. Около 1,3 % (примерно 116 580 км²) отведено под постоянные культуры, остальное — под временные. Интенсивные сельскохозяйственные методы позволяют собирать достаточный урожай для прокорма крупнейшего по численности населения страны и для экспорта. По оценкам в 2004 года орошалось 544 784 км² земли, 42,9 % общей площади использовалось под пастбища и 17,5 % занимал лес.
Среднегодовые водные ресурсы Китая включают 2711,5 млрд. м³ стока рек и 828,8 млрд. м³, выкачанных из поверхностных водоносных слоёв. Поскольку выкачивание воды уменьшает сток рек, суммарные водные ресурсы составляют 2821,4 млрд. м³.
Почвы
Разнообразие природно-климатических условий в полной мере отражается и на почвенном покрове. Здесь встречается несколько десятков видов почв. Но многовековая сельскохозяйственная обработка привела к тому, что многие почвы, особенно на низменностях, сильно изменили свои свойства.
В Северо-Восточном Китае широко распространены тёмные луговые почвы, отличающиеся высоким естественным плодородием. Они содержат большое количество перегноя и минеральных элементов — азота, фосфора, калия. В среднем течении рек Сунгари и Нуньцзян залегают луговые чернозёмные почвы, пригодные для поливного и богарного земледелия. Лугово-болотные и глеево-луговые почвы в низовьях Сунгари и Уссури для освоения требуют проведения дренажных работ. В горных и холмистых районах залегают бурые лесные почвы; они располагаются, в основном, по крутым склонам, позволяющим использовать их только для лесопосадок.
Земли Северо-Западного Китая представлены серо-бурыми почвами пустынь, а также серозёмами, каштановыми и светлыми горно-степными и горно-луговыми почвами. Аридный климат этих районов не позволяет использовать их без искусственного орошения. На подгорных равнинах луговые почвы нередко засолены.
На побережье Бохайского залива и Жёлтого моря засоление земель связано уже не с аридностью, а с деятельностью моря. Аллювиальные почвы в дельте Хуанхэ становятся пригодными для земледелия лишь после длительных процессов естественного вымывания солей. Выше по течению препятствует земледелию эрозия почв, представленных преимущественно лёссовыми породами.
На равнинах господствуют краснозёмы с низким содержанием органического вещества и минеральных элементов, большой вязкостью и повышенной кислотностью.
Естественная эрозия почв, вызываемая в первую очередь строением пород и ливневым выпадением осадков, усугубляется и антропогенными факторами. Распашка крутых склонов, сведение лесов и чрезмерный выпас скота приводят к почти полному уничтожению природной растительности и значительному снижению плодородия почв.
Растительность
По характеру растительности и животного мира Китай достаточно чётко делится на восточную и западную части.
На современном растительном покрове востока страны сильно сказалось давнее и очень интенсивное хозяйственное использование территорий. Коренные леса сохранились, в основном, в горных районах; низменности же возделаны почти сплошь. Тем не менее, флора Восточного Китая достаточно богата: здесь насчитывается более 25 тысяч видов, среди которых много реликтов, оставшихся с третичного периода.
На протяжении с севера на юг друг друга сменяют несколько природных зон. На севере, в бассейне Амура, господствует тайга с дерново-подзолистыми почвами, с преобладанием лиственницы и корейского кедра; среди хвойных произрастают и широколиственные породы. Смешанные (хвойно-широколиственные) леса постепенно сменяют тайгу при движении на юг, и на склонах хребта Циньлин преобладают дуб, липа, клён и орех.
Южнее хребта Циньлин начинается пояс субтропических лесов, представленных несколькими видами лавровых, камелией, магнолией. Основную массу деловой древесины дают сосна Массона и куннингамия. В горных районах многочисленны листопадные виды. На крайнем юге, на краснозёмах и красно-жёлтых ферралитных почвах, произрастают тропические леса, а на западе Юньнани находятся саванны.
Западная же часть страны однообразна по составу растительности. Преобладают ксерофиты — многолетние засухоустойчивые кустарники и кустарнички; растительный покров изрежен.
Относительно более богато видами Западное Прихинганье. По направлению к западу (в связи с уменьшением количества осадков) злаковые высокотравные степи сменяются сухими степями, луково-полынными и полынно-тырсовыми полупустынями, и наконец, настоящими пустынями. В этой части Китая обширные пространства заняты подвижными песками и каменистыми пустынями, крайне бедными или совершенно лишёнными растительности. От пустыни Алашань до Джунгарской впадины лишь изредка, в понижениях и по долинам рек (в так называемых тугаях), встречаются небольшие рощицы из тополя разнолистного и вяза пустынного.
Тибетское нагорье представлено высокогорными холодными пустынями, где встречается очень небольшое число видов, приспособленных к экстрааридным условиям вкупе с сильными ветрами и повышенной солнечной радиацией. Только в восточной части нагорья, где климат становится более мягким и влажным, появляются горные луга, а пониже на склонах — даже хвойные леса.
Животный мир
Вырубка лесных массивов и промысел диких животных наносит существенный ущерб животному миру Китая. Млекопитающие, имеющие промысловое значение, сохранились лишь в труднодоступных горных районах. В Северо-Восточном Китае распространены крупные хищники (волки, енотовидная собака, куньи), а также беличьи и зайцы.
Северо-Западный Китай населяют животные пустынь и полупустынь. Здесь многочисленны грызуны (суслики, песчанки) и копытные (дзерен, джейран); эндемик этого района — лошадь Пржевальского. В Тибете обитают высокогорные животные (антилопа оронго, кианг, тибетский байбак, гималайский медведь, красный волк).
В лесах Юго-Западного Китая разнообразие фауны наиболее велико. Здесь можно встретить даже таких тропических животных, как лори, летучая собака, леопарды, тупайя. Эндемиками этого края являются большая и малая панды.
В заповедниках и на многочисленных озёрах обитают большое число птиц: журавли, утки, дрофы, белые и серые цапли, лебеди.
Моря, омывающие Китай, по температурным условиям благоприятны для развития многообразной морской фауны и флоры. За исключением Бохайского залива, замерзающего зимой, они круглый год свободны ото льда, а большое количество органики, выносимое реками, способствует интенсивному размножению фито- и зоопланктона. Вокруг островов донные животные и водоросли привлекают множество рыб.
Список видов муравьёв Китая
Список птиц Китайской Народной Республики
Климат
Климат Китая очень разнообразен — от субтропического на юго-востоке до резко-континентального (аридного) на северо-западе. На южном побережье погода определяется муссонами, которые возникают из-за различных поглощательных свойств суши и океана. Сезонные движения воздуха и сопутствующие ветра содержат большое количество влаги в летний период и довольно сухие зимой. Наступление и отход муссонов в большой степени определяют количество и распределение осадков по стране. Огромные разницы по широте, долготе и высоте на территории Китая порождают большое разнообразие температурных и метеорологических режимов, несмотря на то, что большая часть страны лежит в области умеренного климата.
Самая северная провинция Китая Хэйлунцзян находится в области умеренного климата, а южный остров Хайнань — в тропиках. Разница температур между этими регионами в зимние месяцы велика, но летом различие уменьшается. В северной части Хэйлунцзяна температура в январе может опускаться до −30 °C, средние температуры — около 0 °C. Средняя температура июля в этой области составляет 20 °C. В южных же частях провинции Гуандун средняя температура колеблется от 10 °C в январе до 28 °C в июле.
Количество осадков изменяется даже в большей степени, чем температура. На южных склонах гор Циньлин выпадают многочисленные дожди, максимум которых приходится на летние муссоны. При движении к северу и западу от гор вероятность дождей уменьшается. Северо-западные районы страны — самые сухие, в расположенных там пустынях (Такла-Макан, Гоби, Ордос) осадков практически нет.
Южные и восточные области Китая часто (около 5 раз в год) страдают от разрушительных тайфунов, а также от наводнений, муссонов, цунами и засух. Северные районы Китая каждую весну накрывают жёлтые пыльные бури, которые зарождаются в северных пустынях и переносятся ветрами в сторону Кореи и Японии.
Сильные, продолжительные снегопады в центральном и южном Китае случаются нечасто, но когда такое явление происходит, как это случилось в январе 2008 г, это может быть сопряжено со значительным ущербом для народного хозяйства.
Природные районы Китая
По совокупности природных условий территория Китая подразделяется на семь природных районов.
Северо-Восточный Китай
Северо-Восточный Китай объединяет равнину Сунляо и окаймляющие её горы — Большой Хинган, Малый Хинган (его южная часть) и Чанбайшань. Климат этих гор весьма различен. Если на севере Большого Хингана средние температуры зимних месяцев достигают −25 °C, а холода до −40 °C и −50 °C тоже нередки, то в Чанбайшане средние зимние температуры не опускаются ниже −14 °C. Чётко выделяются два сезона. Сухой сезон длится с октября по май, и за это время выпадает всего 20 % годового количества осадков. Дожди приходят с муссонами, но и при этом количество осадков в прибрежных районах (в бассейне реки Ялуцзян годовая сумма составляет 1 500 мм) в несколько раз превосходит внутренние склоны гор (Большой Хинган в течение года получает всего 250—500 мм осадков). В летний период в Сунляо часты половодья, вызванные как дождями, так и таянием снега.
Климатические различия обусловливают различие растительности. Север Большого Хингана покрыт хвойными лесами, состоящими преимущественно из даурской лиственницы, на месте которой после рубок появляются мелколистные породы — плосколистная и даурская берёзы и осина. Леса чередуются со сфагновыми торфяниками с обилием пушицы, осоки и клюквы. К югу и западу хвойные леса постепенно переходят в лесостепь, представленную зарослями камыша и вейника.
В отличие от однородной тайги Большого Хингана, Малый Хинган и хребет Чанбайшань покрыты хвойно-широколиственными лесами с большим разнообразием пород. Наряду с клёнами, липами и ясенем здесь растут дуб монгольский, лианы (актинидия, лимонник), а также эндемичные виды — бархат амурский, орех маньчжурский. К реликтам относится и женьшень, встречающийся в затенённых участках леса и редкий в других лесах Дальнего Востока. В горах с поднятием высоты широколиственные леса сменяются хвойными (здесь растут ели сибирская и саянская, а на более высоких плато — кедровый стланик и можжевельник), а ещё выше распространены альпийские луга.
В лесах обитают лось, пятнистый олень, косуля, колонок, изредка — длинношёрстный тигр и амурский леопард. Большой урон потерпела от охоты популяция соболя, но с 1953 года его добыча была запрещена. Также здесь водятся росомаха, белый хорь, бурундуки и белки.
Северный Китай
К Северному Китаю относятся обширные равнины от реки Ляохэ до устья Янцзы. Эта территория отличается относительной сухостью (по сравнению с другими районами востока страны): здесь выпадает от 400 (на западе) до 600—900 мм осадков в год, до ¾ которых приходится на сезон дождей (с конца июня по сентябрь). Летние паводки часто приводят к прорывам дамб; мутные воды насыщены взвесями, значительную часть которых дают лёссы в средних и верхних течениях рек.
Наносы откладываются в руслах, повышая их уровень относительно окружающей местности. Ими заполнена практически вся Великая Китайская равнина, и наличие переотложенного лёсса сильно сказывается на структуре и плодородии аллювиальных почв, сформированных на его основе.
Естественной растительности здесь почти нет; лишь вдоль морского побережья и в нижнем течении Хуанхэ на засолённых почвах произрастают галофиты — солянки, солеросы, сведы.
Юго-Восточный Китай
Территория к югу от хребта Циньлин и гор Хуайяньшань принадлежит к зоне муссонных субтропиков. Поверхность сильно расчленена; здесь есть и средневысотные горы, и низкогорья с многочисленными речными долинами, и аллювиальные равнины вдоль речных русел.
Основная особенность субтропиков Юго-Восточного Китая связана с холодным зимним муссоном, несущим массы сухого континентального воздуха из глубин материка. Летний период, наоборот, характеризуется избыточным увлажнением, и всего за год здесь выпадает 1100—2000 мм осадков.
Холодная сухая зима неблагоприятно влияет на растительность. Вегетационный период здесь длится не более 270 дней, а морозы до −15 °C не позволяют расти многим субтропическим видам. Поэтому здесь преобладают широколиственные, главным образом дубовые леса, в подлеске которых растут вечнозелёные лиственные породы (например, падуб и чай). На юго-восточных склонах гор можно встретить куннингамию, криптомерию, кипарис.
В долине Янцзы фактически не осталось неизменённых ландшафтов. Для неё характерна глубокая преобразованность всех компонентов экосистемы. Не менее 2/3 площади искусственно выровнено и занято под сельскохозяйственные культуры: летом на них высевается рис, зимой — пшеница, ячмень, овощи.
В пределах Юго-Восточного Китая есть ряд областей с более тёплым климатом, чем в соседних местностях. К таким относится, например, Сычуаньская котловина, окружённая со всех сторон горами, более высокими на севере и западе. Они выполняют роль экрана, одновременно защищающего от холодных ветров и сдерживающего влагу муссонов. Благодаря тёплому влажному климату (годовое количество осадков превышает 1000 мм, достигая на западе 1750 мм), Сычуань является одним из крупнейших центров сельского хозяйства в субтропическом поясе. Здесь выращиваются рис, масличные культуры, цитрусовые, а у подножий гор — чай и тунг. Субтропические леса сохранились в основном в горах и представлены вечнозелёным дубом, каштанником, шимой, буком. На высоте от 2200 м они переходят в смешанные, а выше 2500 м их сменяют пихтовые леса.
Тёплый субтропический климат характерен также для бассейна реки Чжуцзян. Он представляет собой общую дельту трёх рек — Сицзяна, Бэйцзяна и Дунцзяна, окаймлённую горами Наньлин. Здесь, среди невысоких гор и холмов, характеризующихся высокой расчленённостью строения, сухой период менее выражен, чем в более северных районах. Субтропическая растительность представлена здесь бамбуковыми рощами и горными лугами.
Климат острова Тайвань по сравнению с континентальной частью более тёплый и более ровный. Высокие горные хребты, протянувшиеся с севера на юг, создают барьер между западным и восточным побережьем, и восточная часть острова относится к тёплым влажным субтропикам (лишь на юге появляются признаки тропической растительности). В лесах преобладают деревья из семейств Лавровые и Чайные, выше 1500 м они сменяются хвойно-широколиственными лесами (здесь встречаются сосна тайваньская и куннингамия), которые, в свою очередь, на высоте 3500 м переходят в елово-пихтовые леса; верхний пояс гор представлен высокогорными лугами и зарослями кустарников (рододендрон).
Южный Китай
Охватывает не более 1 % территории страны — сюда относятся крайний юг провинции Юньнань, приморские зоны Гуанси-Чжуанского автономного района и провинции Гуандун, остров Хайнань и южная часть острова Тайвань. Температурный режим здесь более выровнен, и зимы более тёплые, чем в окружающих районах (в долинах рек даже в сильные похолодания температуры остаются положительными). Годовая сумма осадков — до 2 500 мм.
Влажные тропические леса характеризуются большим многообразием флоры: имбирные, древовидные бегонии, дикорастущий банан; деревья достигают высоты 40—50 м и опутаны лианами. С увеличением высоты они уступают место горным тропическим лесам, а высокие части склонов занимают мшистые субтропические леса, с обилием лиан, эпифитов и мхов. Вырубки заняты зарослями бамбука и высокими злаками.
В лесах богат и животный мир: здесь обитают крыланы, панголины, виверры, леопарды, тигры, гиббоны и даже (в бассейне Ланьцанцзяна) слоны.
Контрастен Юньнани по природным условиям остров Хайнань. Он, как и полуостров Лэйчжоу, зимой подвержен влиянию сибирского антициклона, который приносит кратковременные похолодания в феврале—марте и ноябре—декабре, когда температуры могут опускаться ниже нулевой отметки. На юго-востоке острова выпадает до 2 800 мм осадков в год, а на севере — всего 800—900.
Тропические леса на Хайнане почти полностью сведены, на их месте находятся саванны вторичного типа и труднопроходимые заросли кустарников и лиан. Полуостров Лэйчжоу также покрыт саваннами и сухой степью (лишь на его юго-востоке сохранились участки тропического леса).
Юго-Западный Китай
К нему относится большая часть провинции Юньнань, а именно Юньнаньское нагорье и горные хребты, примыкающие к нему с запада. Горы здесь имеют меридиональную направленность, и по речным долинам проникают теплые воздушные массы с Индийского океана. В то же время северо-западные высокие хребты прикрывают их от континентальных ветров. Здесь протекают крупные реки Юго-Восточной Азии: Янцзы, Салуин, Меконг, — а также зарождаются Сицзян и Хонгха (Красная).
Дождливый сезон длится с мая по октябрь, при этом наибольшее количество осадков выпадает на окраинных, возвышенных частях нагорья. Зимы очень тёплые, температура воздуха очень редко спускается ниже нуля (заморозки случаются, в основном, по ночам), а средняя температура самого тёплого месяца держится на уровне +22 °C. Муссонные дожди совпадают по времени со снеготаянием в горах, поэтому нередки паводки, удерживающиеся до осени.
В нижнем поясе гор Западной Юньнани растительность представлена субтропическими лавролистными лесами, с обилием лиан, мхов и эпифитов; здесь растут субтропические породы — кастанопсис, пазания, манглиеция, а также некоторые виды хвойных (тис, либоцедрус). На высоте от 2 000 до 2 500 м смешанные леса из вечнозелёных и листопадных пород сменяются сосновыми, выше которых поднимаются пихтовые. Вблизи наиболее высоких вершин распространены заросли рододендронов и альпийские луга со множеством примул.
Юньнаньское нагорье, где преобладают высоты от 1 500 до 2 000 м, отличается наиболее мягким в Китае климатом: средняя температура января (в Куньмине) +9,6 °C, июля +20,8 °C, сумма осадков только на северной окраине нагорья не достигает 1 000 мм в год.
В долинах преобладают культурные ландшафты, леса (вечнозелёные лавролистные, а также с преобладанием сосны юньнаньской) сохранились на менее доступных склонах гор.
Тибетское нагорье
Тибетское нагорье в физико-географическом отношении можно подразделить на две резко различающиеся части — северо-западную и юго-восточную.
Юго-восточная (или так называемая внешняя) часть нагорья расчленена высокими хребтами и глубокими ущельями, постепенно понижающимися в направлении с северо-запада (где вершины достигают 7 000 м) на юго-восток (система Хэндуаньшань). В Наньцзяне, в верхнем течении Янцзы, холодно и сухо; температура самого тёплого месяца +10 °C, и даже в августе бывают заморозки. Самая же тёплая и увлажнённая часть нагорья — долина реки Цангпо (Брахмапутры), где средняя температура января составляет всего −4,4 °C.
Леса, покрывающие склоны гор, разнятся в зависимости от экспозиции склона и от условий увлажнения. К более сухим участкам приурочена ель, к более влажным — пихта. В более засушливых районах на южных склонах преобладают сосновые леса, на северных — можжевельники.
Северо-восток и юг Тибетского нагорья на высоте от 3 000 до 5 000 м покрыты альпийскими лугами, более богатыми в области истоков великих рек. Здесь произрастает множество трав из семейств Злаки, Бобовые, Зонтичные, Розовые. К более засушливым каменистым участкам приурочены ксерофитные травы, на увлажнённых лугах к ним присоединяются заросли невысоких кустарников, среди которых нередки виды рододендрона.
Северо-западная часть (область бессточных плато) включает Северо-Тибетское плоскогорье (равнина Чангтан) с исключительно суровым климатом. Температура самого тёплого месяца редко поднимается выше 0 °C, а общее количество осадков не превышает 100 мм в год (оно чуть больше на юге и уменьшается к северу). Даже вершины хребтов выше линии вечных снегов бедны ледниками из-за сухости климата. С сентября по апрель здесь дуют сильные ветры, поднимающие пыль и песок. Немногочисленные реки имеют ледниковое питание и лишены внешнего стока.
Растительность присутствует только на равнинных участках. В основном, это мхи и лишайники. Встречаются также подушковидные формы травянистых многолетников (полынь, астрагал, термопсис), а также полукустарничками (терескен, хвойник). Древесные растения представлены исключительно стелющимися можжевельниками. По берегам озёр и рек произрастают солончаково-болотные растения: осоки, кобрезия.
Северо-Западный Китай
Обширная территория Северо-Западного Китая представлена цепью ландшафтов, сменяющих друг друга по мере возрастания сухости климата с востока на запад.
Западные склоны Большого Хингана, где выпадает до 500 мм осадков в год, покрыты высокотравными злаковыми степями, а по долинам рек рассеяны небольшие рощицы черёмухи и яблони. На плато, располагающемся к западу, где норма осадков уже от 200 до 400 в год, тырсовые степи (с преобладанием ковыля-волосатика и чия) постепенно заменяются на более ксерофитные сообщества с участием полыни и лука. Щебнистые поверхности плато заняты пустынными растительными сообществами — ковыльно-баглуровыми и баглуровыми.
Плато Ордос, лежащее дальше на запад, представляет собой нагорье с песчаными низменностями и каменистыми возвышениями. Осадки выпадают летом; их количество не превышает 150 мм в год. Даже река Хуанхэ, огибающая нагорье, не способствует увлажнению почвы. Растительность представлена типично пустынными сообществами: здесь растут полынь, карагана, саксаул, тамариск, каменистые поверхности населены падубом монгольским, видами дерезы и астрагала, а в солончаковых впадинах можно встретить поташники, солянки и тростник.
Схожа с ордосской и растительность плато Алашань, покрытого песчаными массивами и россыпями камней. Здесь на песчаных дюнах обитает джузгун, а в низких участках, с поднятием грунтовых вод, образует кустарниковые заросли селитрянка.
Западнее реки Эдзин-Гол, где сухость климата ещё более возрастает, простирается Бэйшань (Бэйшаньская Гоби) — безжизненная каменистая пустыня.
Растительность снова появляется в области межгорных впадин. Самую большую из них — Таримскую — занимает пустыня Такла-Макан, окружённая лёссовыми и каменистыми предгорьями. На этих подгорных равнинах произрастают тугайные рощи, а также ксерофитные кустарники и кустарнички; подвижные пески центральной части впадины растительности практически лишены.
Литература
Природа Китая // Страны и народы: в 20 тт. Зарубежная Азия. Восточная и Центральная Азия / Отв. ред. М. И. Сладковский. — М.: Мысль, 1982. — С. 69—88.
Ссылки
(in English)
(in English)
Coordinates:
| https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F%20%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9%20%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D0%B9%20%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8 |
{
"plaintext_start_byte": [
0,
643,
1073,
1176,
1760,
2203,
2407,
2551,
2789,
3262,
4046,
4484,
5328,
6078,
6697,
7187,
7489,
8223,
8625,
9045,
9816,
10194,
11323,
11815,
12131,
12383,
12589,
12952,
13560,
14944,
15855,
16023,
16913,
17642,
18400,
19008,
19407,
19629,
20009,
20675,
21260,
22583,
23097,
24131,
24452,
24551,
25111,
25478,
25877,
26977,
27829,
28924,
29292,
29399
],
"plaintext_end_byte": [
635,
1072,
1175,
1740,
2171,
2387,
2534,
2769,
3232,
4045,
4483,
5327,
6077,
6670,
7170,
7488,
8222,
8624,
9044,
9815,
10193,
11314,
11814,
12130,
12374,
12572,
12930,
13506,
14943,
15843,
16022,
16912,
17641,
18399,
19000,
19398,
19620,
20008,
20674,
21259,
22582,
23096,
24130,
24417,
24541,
25103,
25469,
25857,
26969,
27814,
28909,
29269,
29380,
29513
]
} | アラブ首長国連邦の通貨はなんですか？ | アラブ首長国連邦 | japanese | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} |
アラブ首長国連邦（アラブしゅちょうこくれんぽう、Arabic: الإمارات العربية المتحدة）、略称UAE（）は、西アジア・中東の国。アラビア半島のペルシア湾（アラビア語圏ではアラビア湾と呼ぶ）に面した地域に位置する7つの首長国からなる連邦国家である。首都はアブダビ。東部ではオマーンと、南部および西部ではサウジアラビアと隣接する。カタールとは国境を接していないが、カタールとの間のサウジアラビアの一部地域の領有権をめぐる論争がある。
国名
正式名称はアラビア語で、الإمارات العربية المتحدة （ラテン文字転写: al-Imārāt al-‘Arabīyatu al-Muttaḥidatu; アル＝イマーラート・ル＝アラビーヤトゥ・ル＝ムッタヒダ）。略称は إمارات （イマーラート）で、これはアラビア語で「首長国」を意味する、「إمارة（イマーラ）」という単語の複数形である。
公式の英語表記は、United Arab Emirates。略称は、UAE。国民・形容詞ともEmirati。
日本語の表記は、アラブ首長国連邦。日本語名称を<b data-parsoid='{"dsr":[2108,2122,3,3]}'>アラブ首長国連合</b>としている場合が見受けられるが、外務省では<b data-parsoid='{"dsr":[2147,2161,3,3]}'>アラブ首長国連邦</b>としている。行政機関では略称として<b data-parsoid='{"dsr":[2178,2187,3,3]}'>ア首連</b>を使用することが多いが、近年では英字略であるUAEの使用も見られる。また、サッカーなどスポーツ競技内ではUAEを使用することが多い。
歴史
マガン
現在のアラブ首長国連邦の領域で最古の人類居住遺跡は紀元前5500年ごろのものである。やがて紀元前2500年ごろにはアブダビ周辺に国家が成立した。メソポタミアの資料でマガンと呼ばれるこの国は、メソポタミア文明とインダス文明との海上交易の中継地点として栄えたが、紀元前2100年ごろに衰退した。
アケメネス朝ペルシア
紀元前6世紀ごろには対岸にある現在のイランに興ったアケメネス朝ペルシアの支配を受け、その後もペルシア文明の影響を受けていた。
イスラム帝国
7世紀にイスラム帝国の支配を受けイスラム教が広がる。その後オスマン帝国の支配を受ける。
ポルトガル
16世紀、ヴァスコ・ダ・ガマがインド航路を発見し、ポルトガルが来航、オスマン帝国との戦いに勝利し、その後150年間、ペルシア湾沿いの海岸地区を支配する。
オスマン帝国
その他の地域はオスマン帝国の直接統治を経験する。現在のアラブ首長国連邦の基礎となる首長国は17世紀から18世紀頃にアラビア半島南部から移住してきたアラブの部族によってそれぞれ形成され、北部のラアス・アル＝ハイマやシャルジャを支配するカワーシム家と、アブダビやドバイを支配するバニヤース族とに2分された。
トルーシャル首長国
18世紀から19世紀にかけてはペルシア湾を航行するヨーロッパ勢力の人々に対立する海上勢力『アラブ海賊』と呼ばれるようになり、その本拠地『』（English: Pirate Coast、現ラアス・アル＝ハイマ）として恐れられた。彼らは同じく海上勢力として競合関係にあったオマーン王国ならびにその同盟者であるイギリス東インド会社と激しく対立し、1809年にはイギリス艦船を拿捕して（Persian Gulf campaign）、海賊団の旗艦とするに至る。イギリスはインドへの航路を守るために1819年に海賊退治に乗り出し、ボンベイ艦隊により海賊艦隊を破り、拿捕されていたミネルヴァを奪回の上に焼却。
1820年、イギリスは、ペルシア湾に面するこの地域の海上勢力（この時以来トルーシャル首長国となった）と休戦協定を結び、トルーシャル・オマーン ([Trucial Oman]error: {{lang}}: text has italic markup (help):休戦オマーン) と呼ばれるようになる (トルーシャル・コースト ([Trucial Coast]error: {{lang}}: text has italic markup (help):休戦海岸とも) 。
1835年までイギリスは航海防衛を続け、1835年、イギリスと首長国は「永続的な航海上の休戦」に関する条約を結んだ。その結果、イギリスによる支配権がこの地域に確立されることとなった。この休戦条約によりトルーシャル・コースト諸国と（Arabic: مسقط وعمان）との休戦も成立し、陸上の領土拡張の道を断たれたオマーン帝国は東アフリカへの勢力拡大を行い、ザンジバルを中心に一大海上帝国を築くこととなる。一方トルーシャル・コースト諸国においては、沿岸の中継交易と真珠採集を中心とした細々とした経済が維持されていくこととなった。その後、1892年までに全ての首長国がイギリスの保護下に置かれた。
1950年代中盤になると、この地域でも石油探査が始まり、ドバイとアブダビにて石油が発見された。ドバイはすぐさまその資金をもとにクリークの浚渫を行い、交易国家としての基盤固めを開始した。一方アブダビにおいては、当時のシャフブート・ビン・スルターン・アール・ナヒヤーン首長が経済開発に消極的だったため、資金が死蔵されていたが、この状況に不満を持った弟のザーイド・ビン＝スルターン・アール＝ナヒヤーンが宮廷クーデターを起こし政権を握ると、一気に急速な開発路線をとるようになり、湾岸諸国中の有力国家へと成長した。
1968年にイギリスがスエズ以東撤退宣言を行うと、独立しての存続が困難な小規模の首長国を中心に、連邦国家結成の機運が高まった。連邦結成の中心人物はアブダビのザーイドであり、当初は北のカタールやバーレーンを合わせた9首長国からなる<b data-parsoid='{"dsr":[4659,4673,3,3]}'>アラブ首長国連邦 (Federation of Arab Emirates:FAE) の結成を目指していたが、カタールやバーレーンは単独独立を選び、一方アブダビとドバイは合意の締結に成功した。
アラブ首長国連邦
アブダビとドバイの合意により、残る首長国も連邦結成へと動いた。
1971年にアブダビ、ドバイ、シャールジャ、アジュマーン、ウンム・アル＝カイワイン、フジャイラの各首長国が集合して、連邦を建国。
翌1972年、イランとの領土問題で他首長国と関係がこじれていたラアス・アル＝ハイマが加入して、現在の7首長国による連邦の体制を確立した。
政治
内政
アラブ首長国連邦は、7つの首長国により構成される連邦国家である。各首長国は世襲の首長による絶対君主制に基づき統治されている。現行の連邦憲法は1971年発布の期限付き暫定憲法が、1996年に恒久化されたものである。
連邦の最高意思決定機関は連邦最高評議会（FSC、Federal Supreme Council）で、連邦を構成する7首長国の首長で構成される。議決にはアブダビ（首都アブダビ市がある）、ドバイ（最大の都市ドバイ市がある）を含む5首長国の賛成が必要になる。憲法規定によると、国家元首である大統領、および首相を兼任する副大統領はFSCにより選出されることとなっているが、実際には大統領はアブダビ首長のナヒヤーン家、副大統領はドバイ首長のマクトゥーム家が世襲により継ぐのが慣例化している。閣僚評議会（内閣相当）評議員は、大統領が任命する。
議会は一院制の連邦国民評議会で、定数は40。議員は連邦を構成する各首長国首長が任命する。議席数はアブダビとドバイが8議席、シャールジャとラアス・アル＝ハイマが6議席、アジュマーン、ウンム・アル＝カイワイン、フジャイラが4議席を持つ。連邦の最高司法機関は連邦最高裁判所である。
連邦予算は8割がアブダビ、1割がドバイ、残りの1割は連邦政府の税収によってまかなわれており、残りの5首長国の負担額はゼロである。事実上、アブダビが北部5首長国を支援する形になっていると言える。後述のように石油収入は油田を持つ首長国の国庫に入るため、連邦に直接石油収入が入るわけではない。
国名のとおり、7つの独立した首長国が連邦を組んでいる体制であるため、各首長国の権限が大きく、連邦政府の権限は比較的小さい。外交、軍事、通貨などについては連邦政府の権限であり、また連邦全体の大まかな制度は統一されているが、資源開発、教育、経済政策、治安維持（警察）、社会福祉、インフラ整備などは各首長国の権限である。そのため、アブダビでは石油資源開発系の省庁が大きく、ドバイでは自由貿易系の省庁が力を持っている。世界有数のソブリン・ウエルス・ファンドであるアブダビ投資庁（ADIA）も、連邦ではなくアブダビ首長国に属する。
一般国民には国政に関する選挙権が無いのが特徴だったが、2005年12月1日、連邦国民評議会の定数の半数に対する国民の参政権が認められた。しかし、その参政権の幅は極めて限定的なもので、有権者は各首長が選出した計2000人程度に留まる見通しである。政党は禁止されている。
とはいえ、アラブ首長国連邦は石油の富によって成り立つ、つまり国民の労働とその結果である税金に拠らずして国家財政を成立させうる典型的なレンティア国家であるため、国民の政治への発言力も発言意欲も非常に小さい。また、連邦成立以降の急速な経済発展と生活の向上は首長家をはじめとする指導層の運営よろしきを得たものと国民の大多数は考えており、実際にUAE国籍を持つ国民はゆりかごから墓場までの手厚い政府の保護を受けている。また首長が国民の声を直接聞く伝統的なマジュリスなどの制度も残っているため、民主化を求める動きは大きくない。UAE全住民に対する国民の割合が20%に過ぎないことも、民主化に消極的な原因の一つとなっている。2011年にアラブ世界全域に広がった民主化運動（アラブの春）においても、アラブ首長国連邦国内においては民主化要求デモなどの動きはまったく起きなかった[1]。
外交
外交は湾岸協力会議諸国などの近隣諸国との関係を重視する保守穏健路線で、特に隣接するサウジアラビアとの関係を重視している。ラアス・アル＝ハイマ領に属するアラビア湾のアブームーサー島・大トンブ島・小トンブ島にはイラン軍が駐留している。また、サウジアラビアとの国境問題は1974年に条約を締結し一時解決したかに思われたが、2006年に再燃した。
湾岸諸国の中では比較的欧米に寛容で、湾岸戦争時は米軍に基地使用を認め、イラク戦争でもその駐留を許可した。イギリスは旧宗主国であり、現在も関係が深いが、アメリカはじめそのほかの欧米諸国とも関係が深まってきている。
アラブ首長国連邦とインドとは季節風に乗れば非常に近いため帆船時代より関係が深く、現在でもアラブ首長国連邦にやってくる労働者のかなりの部分を南アジア出身者が占める。
軍事
アラブ首長国連邦軍は陸軍、海軍、空軍の三軍を有する。このほかに沿岸警備隊がある。湾岸戦争の際はクウェート奪還に戦力を提供した。
軍事協定先
湾岸協力理事会 - アラブ首長国連邦のほかサウジアラビア、バーレーン、オマーン、カタール、クウェート。
大韓民国 - 2009年、アラブ首長国連邦が戦争状態になった際に韓国が自動介入する秘密軍事協定が締結された（後に元国防相が協定を暴露）[2]。
地方行政区分
アラブ首長国連邦は以下の7首長国から構成されている。各首長国の国名はそれぞれの首都となる都市の名前に由来しており、最大の国であるアブダビ首長国の首都のアブダビが、連邦全体の首都として機能している。ただ近年は、外国資本の流入によるドバイの急激な発展によって、政治のアブダビ、経済のドバイ</b>と言われるようになってきている。アブダビとドバイ以外は国際社会ではあまり著名でない。
連邦を構成する7首長国
SSE:
地理
アラビア半島の南東部にあり、アラビア湾とオマーン湾に面している。国土の大部分は、平坦な砂漠地帯であり、南部には砂丘も見られる。東部はオマーンと接する山岳地帯であり、オアシスがある。南部はサウジアラビア領に広がるルブアルハリ砂漠の一部であり、リワなどのオアシスがある。ホルムズ海峡（海峡に臨むムサンダム半島はオマーン領）に近いということで、地政学上、原油輸送の戦略的立地にある。国民のほとんどは沿海地方に住む。また7首長国のうち、フジャイラを除く6国は西海岸（アラビア湾）に、フジャイラは東海岸（オマーン湾）に位置する。砂漠気候（BW）のため、年間通じて雨はほとんど降らないが、冬季に時折雷を伴って激しく降る事がある。アラビア湾に面し海岸線が長いことから気温の日較差は小さい。11～3月は冬季で、平均気温も20℃前後と大変過ごしやすく、観光シーズンとなっている。6～9月の夏季には気温が50℃近くまで上昇し、雨が降らないにもかかわらず、海岸に近いため湿度が80%前後と非常に高くなる。ドバイの平均気温は23.4℃（1月）、42.3℃（7月）で、年降水量は60mm。
アブダビ首長国に属し、内陸部の同国東部国境にあるアル・アインとオマーン領のブライミは隣接したオアシスであり国境線は複雑に入り組んでいるが、オマーンの入国管理局はブライミよりずっとオマーン寄りに設けられており、両都市間の移動に支障はない。南部の油田地帯を含むサウジアラビアとの国境は1974年の条約によって一時確定し、これによりアラブ首長国連邦はアル・アイン周辺の数村をサウジアラビアから譲り受ける代わりにカタールとアブダビとの間のアラビア湾に面した地域を割譲して、アラブ首長国連邦とカタールとは国境を接しなくなった。しかし2006年にアラブ首長国連邦政府はふたたび割譲した地域の領有権を主張し、紛争が再燃した。
国民
Historical populationYearPop.±%195070,000—196090,000+28.6%1970232,000+157.8%19801,016,000+337.9%19901,809,000+78.1%20003,033,000+67.7%20107,512,000+147.7%出展:[3]
住民は、在来のアラブ人からなるアラブ首長国連邦国籍の国民（英語でエミラティ Emiratis と呼ばれる）は全体の13%を占めるに過ぎない。その他は外国籍の住民であり、他のアラブ諸国から来た人々や、イラン人、南アジア系50%（インド人140万人、パキスタン人、バングラデシュ人、スリランカ人）、東南アジア系（フィリピン人）、欧米系、東アジア系の人々などがいる。これらの外国籍の多くは、石油収入によって豊かなアラブ首長国連邦に出稼ぎとしてやってきた人々である。しかし、単身が条件で家族を連れての居住は認められていない。長期在住者でも国籍取得は大変難しく、失業者は強制送還するなど、外国人へは厳格な管理体制がなされている。
外国人への厳しい管理体制と裏腹に、旧来のUAE国民とその子孫（UAEナショナルと呼ばれる）へは、手厚い支援体制がとられている。教育は無料で、所得税もなく、民間に比べて高給である公務員への登用が優先的になされる。このため、UAEナショナルの労働人口のかなりの部分が公務員によって占められている。国民同士が結婚すれば国営の結婚基金から祝い金が交付され、低所得者や寡婦などには住宅や給付金などの保障が手厚くなされる。これは国民への利益分配の面のほかに、全住民の8分の1に過ぎない連邦国民の増加策の面もある。
しかし政府はあくまでも現在のUAE国民とその子孫の増加を望んでいるため、UAE国民以外の国籍取得は大変難しい。一般の長期在住者がUAEの国籍を取得する資格を得るには、30年以上の継続した国内在住を要する。アラブ系国家出身であれば条件は緩和され、7年の継続居住で国籍取得申請ができ、兄弟国とも言えるカタール、バーレーン、オマーン出身者であれば3年の継続居住で国籍取得申請は可能である。また、帰化しても市民権にはいくつかの制約が設けられる。例えば、カタール、バーレーン、オマーン出身者を除く帰化市民には選挙権は与えられない。[4]
また、近年では若年層人口の増加により公務員の仕事をすべての希望する国民に割り振ることができなくなる可能性が指摘されており、政府は外国人によって占められている職場に自国民雇用義務を導入し、労働力の自国民化を目指している。しかし、厳しい競争に晒されてきた外国人に比べて、これまで保護されてきたUAEナショナルは高給だが能力に劣ることが多く、また国民も厳しい仕事を嫌って高福祉を頼り無職のままでいることも多い。
言語
言語はアラビア語が公用語である。日常会話は湾岸方言となる。ただし、イギリスの植民地であったことと、外国人労働者が大半を占めるために、共通語として英語もよく用いられるほか、ペルシャ語、ヒンディー語、ウルドゥー語、マラヤーラム語やタガログ語なども広く使われている。
宗教
イスラム教を国教とする。しかし、他の湾岸諸国と違って戒律規制は緩い。外国人労働者によって、ヒンドゥー教、キリスト教、仏教なども信仰されている。
経済
2015年のGDPは約3391億ドルであり[6]、九州よりやや小さい経済規模である[7]。一人当たりGDPは3万5392ドルである[5]。2016年のGDPは約3487億ドルであり[8]、大阪府よりやや大きい経済規模である[9]。同年の一人当たり国民総所得(GNI)は4万480ドルでベルギーに次ぐ世界第19位となっている[10]。
かつては沿岸部の真珠採集と、ドバイやシャールジャなどでおこなわれていたわずかな中継貿易、それに北部諸首長国でおこなわれた切手の発行（コレクター向けに発行されたもので、郵便には使用可能であったが、本来の郵便目的で発行されたものではなく、土侯国切手と称される）がわずかな収入源であった。その真珠採集も1920年代の日本の養殖真珠の成功により衰退し、ますます経済活動が縮小していたが、1960年代後半にアブダビでの石油産出が本格化して以降、経済構造が一変した。
GDPの約40%が石油と天然ガスで占められ、日本がその最大の輸出先である。原油確認埋蔵量は世界5位の約980億バレル。天然ガスの確認埋蔵量は6兆600億m3で、世界の3.5%を占める。一人当たりの国民所得は世界のトップクラスである。原油のほとんどはアブダビ首長国で採掘され、ドバイやシャールジャでの採掘量はわずかである。アブダビは石油の富を蓄積しており、石油を産しない国内の他首長国への支援も積極的におこなっている。
石油が圧倒的に主力であるアブダビ経済に対し、ドバイの経済の主力は貿易と工業、金融である。石油をほとんど産出しないドバイは、ビジネス環境や都市インフラを整備することで経済成長の礎を築いた。1983年にジュベル・アリ港が建設され、1985年にはその地域にジュベル・アリ・フリーゾーンが設立された。ジャベル・アリ・フリーゾーンには、外国企業への優遇制度があり、近年、日本や欧米企業の進出が急増して、物流拠点となっている。オイルショック後オイルマネーによって潤うようになった周辺アラブ諸国であるが、それら諸国には適当な投資先がなく、自国に距離的にも文化的にも近く積極的な開発のおこなわれているドバイに余剰資金が流入したのが、ドバイの爆発的発展の原動力となった。それ以外にアルミや繊維の輸出も好調である。アルミ工場は石油や電力の優遇措置を受けているためきわめて安価なコストでの生産が可能であり、主力輸出品のひとつとなっている。また、貿易、特にインド・イラク・イランに向けての中継貿易の拠点となっている。
数値的にはアラブ首長国連邦の石油依存度は低いように見えるが、連邦の非鉱業部門の中心であるドバイの商業開発や産業はアブダビや周辺諸国のオイルマネーが流れ込んだ結果であり、アルミ部門のように原料面などでの支援を受けているものも多く、石油無しで現在の状況を維持しきれるとは必ずしもいえない。本質的には未だ石油はこの国の経済の重要な部分を占めている。
なお近年は、ドバイのみならず国内全体において産業の多角化を進め、石油などの天然資源の掘削に対する経済依存度を低め、東南アジアにおける香港やシンガポールのような中東における金融と流通、観光の一大拠点となることを目標にしている。また、特にドバイにおいて近年は観光客を呼び寄せるためのリゾート施設の開発に力を入れており、世界一高いホテルであるブルジュ・アル・アラブの建設、「パーム・アイランド」と呼ばれる人工島群、2010年に完成した世界一高い建造物であるブルジュ・ハリーファなど、近年急速に開発が進んでおり、中東からだけでなく世界中から観光客を引き寄せることに成功している。この成功を見たアブダビやシャールジャなど他首長国も観光に力を入れはじめ、豪華なリゾートホテルや観光施設の建設が相次いでいる。
また、食糧安保のために農業にも多大な投資をおこなっている。デーツなどを栽培する在来のオアシス農業のほかに、海水を淡水化して大規模な灌漑農業をおこなっており、野菜類の自給率は80%に達している[11]。
アラブ首長国連邦の企業
エティハド航空
エミレーツ航空
ジュメイラ・インターナショナル
交通
ドバイやアブダビ、シャールジャなどが古くから中東における交通の要衝として発達しており、この3都市は第二次世界大戦後の航空網の発達に併せてその地位を高いものとしている。ドバイ国際空港は中東のハブ空港としての地位にある。また、近代的な高速道路がこれらの都市間を結んでいるほか、海運も盛んに行われている。ドバイでは2009年9月に日本企業による地下鉄であるドバイ・メトロが開通した。
空港
アブダビ
アブダビ国際空港
アルアイン国際空港
ドバイ
ドバイ国際空港
アール・マクトゥーム国際空港
シャールジャ
シャールジャ国際空港
アジュマーン
アジュマーン国際空港
フジャイラ
フジャイラ国際空港
ラアス・アル＝ハイマ
ラアス・アル＝ハイマ国際空港
文化
アラブ諸国の中では寛容な文化政策を採っており、特にドバイなどでは各所のショッピングモールなどで各国のポップカルチャーや食文化を楽しむことができる。一方で、国民が圧倒的に少数という現状から、政府は伝統的な文化の保存・保護や国民意識の形成に力を入れている。
食文化
教育
教育制度は小学校6年、中学校3年、高校3年、大学4年の6・3・3・4制である。識字率は90%（2007年）。義務教育は小学校6年間と中学校3年間のみであるが、ほとんどの生徒は高校へと進学する。近年では大学進学率も上昇を続けている。大学は1977年に国内初の大学としてUAE大学がアル・アインに創立され、以後国立大学数校が設立された。また、私立大学も多く設立され、欧米の大学のUAE校も多数進出してきている。欧米への留学生も多い。連邦政府は教育を最重要項目として重点的に予算を配分しており、連邦予算の25%が教育予算によって占められている。国公立学校においては小中高から大学まで授業料はすべて無料であり設備も充実している。一方、私立学校も多数設立されている。イスラム教国家であるため、小学校から大学にいたるまですべてが男女別学であるが、幼稚園のみは男女共学となっている。
宗教
宗教はイスラム教が国教であるが、外国人を中心にキリスト教やヒンドゥー教なども信仰されている。信教の自由は認められ、イスラム教以外の宗教を信仰することも宗教施設を建設することも可能である。一方、イスラム教の戒律に関しては、もっとも自由で開放的なドバイ首長国から、最も敬虔で厳格なシャールジャ首長国にいたるまで、各首長国によって態度に違いがある。たとえば、ドバイでは女性はアバーヤなどを着ずともよく、肌を露出させた服装を着るのも自由であり、酒類の販売も可能である。一方アブダビはやや保守的であり、シャールジャでは服装にも厳格で、酒類販売は原則的に禁止されている。
スポーツ
アラブ首長国連邦で最も人気のあるスポーツはサッカーであり、国内リーグとして12チームからなるUAEリーグがある。また、サッカーアラブ首長国連邦代表は1990年にFIFAワールドカップへの出場歴があり、現在でもアジア内では強豪として知られる。サッカーAFCアジアカップも、1996年大会を開催したことがあり、2019年大会の開催国にもなっている。また、競馬はドバイ首長家であるマクトゥーム家が特に力を入れており、ドバイのメイダン競馬場で3月下旬に開催されるドバイワールドカップは、1着賞金が世界最高金額の競馬競走として知られる。伝統的な競技として、ラクダのレースも人気がある。競技ではないが、鷹狩りも伝統的に人気のあるスポーツである。2005年にはドバイのショッピングモール内に屋内スキー場スキー・ドバイがオープンし、この国でもスキーを楽しむことが可能になった。
メディア
ドバイにはメディアのフリーゾーンである「ドバイ・メディア・シティ」（DMC）が建設されており、衛星テレビ局アル・アラビーヤの本部やBBCやCNNの支局などが開設されて、報道の一中心となっている。また、在来のドバイテレビやアブダビテレビもある。
脚注
関連項目
アラブ首長国連邦関係記事の一覧
アラブ首長国連邦海軍艦艇一覧
外部リンク
政府
(in Arabic)(in English)
日本政府
(in Japanese)
(in Japanese)
その他
(in Japanese)
(in Japanese)
| https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A9%E3%83%96%E9%A6%96%E9%95%B7%E5%9B%BD%E9%80%A3%E9%82%A6 |
{
"plaintext_start_byte": [
15,
330,
515,
606,
896,
978,
1079,
1190,
1486,
1817,
2159,
2245,
2485,
2559,
2693,
2983,
3183,
3294,
3653,
4058,
4437,
5028,
5353,
5433,
5811,
6241,
6578,
6719,
6790,
7217,
7426,
7569,
7793,
8061,
8325,
8645,
8909,
9188,
9297,
9739,
9831,
9985,
10318,
10471,
10489,
10585,
10613,
10763,
10954,
11271,
11345,
11579,
11740,
11776,
12389,
12517
],
"plaintext_end_byte": [
329,
514,
605,
895,
977,
1039,
1189,
1485,
1816,
2158,
2244,
2473,
2558,
2692,
2959,
3182,
3293,
3652,
4057,
4430,
4997,
5352,
5432,
5781,
6240,
6577,
6718,
6789,
7216,
7425,
7557,
7792,
8060,
8324,
8644,
8908,
9187,
9296,
9738,
9830,
9984,
10317,
10455,
10488,
10563,
10612,
10762,
10934,
11270,
11313,
11578,
11739,
11775,
12388,
12496,
13218
]
} | Pwani kubwa inapatikana nchi gani? | Jiografia ya Urusi | swahili | {
"passage_answer_candidate_index": [
-1
],
"minimal_answers_start_byte": [
-1
],
"minimal_answers_end_byte": [
-1
],
"yes_no_answer": [
"NONE"
]
} | Coordinates:
Jiografia ya Urusi inaeleza tabia za nchi ya Urusi inayotanda juu ya maeneo mapana ya Eurasia ya kaskazini na ambayo ni nchi yenye eneo kubwa duniani, ikiwa na kilomita za mraba milioni 17.[1]
Ina asilimia 11 za maeneo yote ya nchi kavu duniani ndani yake ambayo ni sawa na jumla ya maeneo ya Ulaya na Australia.
Kutokana na ukubwa huo kuna tofauti sana ndani ya Urusi kuhusu tabianchi, uoto na aina za udongo.[2] Aina zote za tabianchi za dunia zinapatikana hapa isipokuwa tabianchi za kitropiki.
Kutoka kaskazini kuelekea kusini kuna kanda zifuatazo zinazofuatana katika nchi kwa jumla:
tundra au maeneo baridi ambako ardhi imeganda mwaka wote, ikiyeyuka juujuu pekee wakati wa majirajoto; kwa hiyo hakuna miti
taiga ambayo ni kanda ya misitu
mbuga baridi yaani kanda ya ardhi inayobeba manyasi pekee na haina miti kutokana na uhaba wa mvua
nusu-jangwa upande wa kusini kabisa
Upande wa mashariki, yaani katika Siberia, kanda ya taiga (misitu) ni pana zaidi.
Urusi ina hifadhi ya biosferi 40 zilizokubaliwa na UNESCO.[3]
Mahali pa Urusi duniani na mipaka yake
Urusi yote iko kwenye nusutufe ya kaskazini ya dunia yetu na kwa jumla iko karibu zaidi na ncha ya kaskazini.
Kuanzia Kaliningrad upande wa magharibi hadi Kisiwa cha Ratmanov kwenye mlangobahari wa Bering upande wa mashariki kuna umbali wa kilomita 8,000.
Kutoka visiwa vya Aktiki vya Urusi kwenye kaskazini hadi Dagestan kwenye mwambao wa Bahari ya Kaspi upande wa kusini kuna umbali wa kilomiita 4500.
Mipaka ya Urusi huwa na urefu wa kilomita 57,792 na kilomita 20,139 ziko kwenye nchi kavu, nyingine ni mipaka ya baharini na pwani za nje. Kuna mipaka na nchi 14:
Norwei, Ufini, Estonia, Latvia, Lithuania, Poland (mpaka na Kaliningrad Oblast), Belarus, Ukraina, Georgia, Azerbaijan, Kazakhstan, Mongolia, China na Korea Kaskazini.
Sehemu kubwa ya mipaka ya nje iko kwenye maji. Pwani ndefu ni pwani ya kaskazini iliyopo ng'ambo ya Mzingo Aktiki; kwa hiyo pwani hiyo inafunikwa na barafu ya bahari kwa sehemu kubwa ya mwaka isipokuwa bandari ya Murmansk inayopokea maji fufutende kiasi kutoka mkondo wa ghuba. Bahari Aktiki, Atlantiki na Pasifiki zinagusana pwani za Urusi.
Ina mipaka iliyopo baharini na Marekani, jimbo la Alaska na Japani, mkoa wa Hokkaido.
Bahari mpakani urusi - Bahari Nyeusi, Bahari ya Azov, Bahari Nyeupe, Bahari ya Barents, Bahari ya Kara, Bahari ya Laptev, Bahari ya Mashariki ya Siberia, Bahari ya Chukchi, Bahari ya Bering, Bahari ya Ohotsk na Bahari ya Japani.
Topografia
Eneo kubwa la Urusi hugawiwa kwa macho ya ekolojia kwa kanda asilia tano:
kanda la tundra (ardhi iliyoganda);
kanda la taiga (misitu)
kanda la porinyasi au tambararere nusuyabisi
kanda yabisi
kanda la milima
Maeneo makubwa ni uwanda, hasa uwanda wa Ulaya ya Mashariki na uwanda wa Siberia ya Magharibi, halafu nyanda za chini za Siberia Kaskazini na Kolyma. Nyanda za juu za Siberia ya Kati na Lena halafu safu za milima kwenye kaskazini-mashariki na kwenye mpaka wa kusini.
Kanda za uoto
Tundra
Sehemu ya Aktiki ya Urusi zinaenea karibu kilomita 7000 kuanzia Karelia na Rasi ya Kola upande wa magharibi hadi Nenetsia, Ghuba ya Ob, Rasi ya Taymyr na Rasi ya Chukchi (Kolyma upande wa mashariki.
Visiwa muhimu katika Aktiki ya Urusi ni pamoja na Novaya Zemlya, Severnaya Zemlya na Visiwa vya Siberia Mpya.
Takriban asilimia 11 za maeneo za Urusi ni tundra yaani uwanda bila miti kutokana na udongo jalidi wa kudumu, inayojaa matope kipindi cha majirajoto. Hii ni kanda ya kaskazini ya Urusi kutoka mpaka na Ufifi hadi mlangobahari wa Bering. Jua halionekani kwa wiki kadhaa mfululizo wakati wa majirabaridi lakini katika wiki za mwezi wa Juni hakuna usiku kamili.
Miti haiwezi kustawi kwa sababu udongo umeganda na jalidi ya kudumu haitoki ardhini. Kama miti iko inatokea kwa umbo la vichaka vidogo tu. Ni ganda la juu pekee linalopoa wakati wa joto na kuruhusu uoto wa manyasi, kuvumwani, kuvu na vichaka vichache vidogo. Wakati joto linapanda barafu ya juu inayeyuka lakini maji haiwezi kutiririka chini katika ardhi kwa hiyo nchi inajaa matope na mabwawa madogo.
Kilimo hakiwezekani na hivyo wakazi ni wachache, junma ni asilimia moja ya wananahi wa Urusi pekee. Tasnia ya uvuvi na bandari kwenye rasi ya Kola na uzalishaji wa gesi asilia na mafuta ya petrol katika Siberia ya Kaskazini Magharibi ni ajira ya wengi wao. Bandari ya Murmansk na mji wa viwanda Norilsk (wakazi 180,000) ni miji miklubwa kiasi ya pekee hapo katika tundra.
Taiga
Taiga ni kanda inayoenea kutoka mipaka ya magharibi hadi Pasifiki upande wa mashariki na kuwa 60% za eneo la Urusi kwa jumla. Inafunikwa kwa theluji kwa miezi mingi ya mwaka. Miti yake ni hasa aina mbalimbali za misonobari. Kutokana na baridi kuna wanyama wengi wenye manyoya mazito kama vile dubu, fisi-maji, melesi, elki, vicheche, wolverini na wengine waliovindwa kwa sababu ngozi zao zilitafutwa sana kwa matumizi ya koti katika nchi zote zenye majirabaridi kali. Uwindaji huu ulikuwa muhimu kiuchumi na sababu muhimu kwa uenezaji wa Urusi katika Siberia.
Misitu mingine
Mbuga baridi
Mbuga baridi (kwa Kiingereza steppe) ni kanda ya nchi inayoenea kuanzia Ukraina kupitia Urusi ya kusini hadi Kazakhstan na Manchuria. Uoto wake ni manyasi bila miti; miti inaweza kutokea penye maji karibu na mito au maziwa. Lakini kwa jumla tabianchi ya kanda hii ni yabisi au nusuyabisi ni hasa ukame unaozuia uoto wa miti.
Ni eneo linalofaa kwa kilimo kutokana na rutba ya ardhi lakini maji ni tatizo.
Mbuga wa Urusi na Asia ya Kati ulikaliwa tangu miaka mielfu na wafugaji wahamiaji waliotembea hapa na makundi yao ya kondoo, mbuzi na farasi. Farasi walianza kufugwa hapo na kutumiwa kwa usafiri na vita. Mawimbi ya wahamiaji na wavamizi yalipita hapa katika historia na kuvamia nchi jirani, mashuhuri ni uenezaji wa milki ya Wamongolia na Waturuki.
Mito, maziwa, utiririshaji
Urusi ni nchi penye maji mengi. Kuna beseni za utiririshaji 20. Mito mikubwa ilikuwa njia za kwanza za usafiri na mawasiliano. Mto Volga ni mto mrefu wa Ulaya na njia muhimu ya usafiri. Miji minne mikubwa (kati ya miji 13 mikubwa zaidi nchini) iko kando la Volga: Nizhny Novgorod, Samara, Kazan na Volgograd. Mto Kama unaotoka milima ya Ural na kuelekea magharibi unapojiunga na Volga katika Jmahuri ya Tatarstan ni muhimu pia.
Kwa jumla kuna mito mielfu. Mingi iko sehemu ya beseni ya utiririshaji ya Aktiki ambako kuna watu wachache. Kwa hiyo sehemu kubwa ya maji haina matumizi kwa manufaa ya kibinadamu. Kinyume chake maeneo ya Urusi ya kusini penye vipindi vya joto na wakazi wengi yanaona vipindi vya uhaba wa maji kama vile beseni za mto Don na mto Kuban.
Upande wa mashariki ya Ural kuna mito 40 yenye urefu unaozidi kilomita 1,000. Ni hasa mito 3 inayobeba maji ya Siberia kwenda Bahari Aktiki:
Irtysh na mto Ob (jumla 5,380 km),
Yenisei (4,000 km)
Lena (3,630 km).
Mito hii mitatu humwaga kila sekunde 50,000 m³ kwenye Bahari Aktiki. Vyanzo vya maji viko kusini vikielekea kaskazini. Hii inasababisha kutokea kwa maeneo makubwa mno ya kinamasi kwa sababu theluji ya kusini inaanza kuyeyuka mapema na maji yanaongezeka kaskazini wakati huko ardhi bado imegandishwa kwa hiyo maji hayawezi kuingia ardhini na kufanya vianmasi vikubwa. Takriban asilimia 10 za uso wa ardhi ya Urusi ni kinamasi.
Kati ya maziwa makubwa kuna Ladoga, Onega karibu na Saint Petersburg, Ziwa Peipus kwenye mpaka wa Estonia na lambo la Rybinsk kaskazini ya Moscow. Ziwa la lambo la Bratsk ni kati ya malambo makubwa duniani.
Ziwa lenye kina kubwa duniani ni Ziwa Baikal inayoshika asilimia 85 ya maji matamu ya Urusi na asilimia 20 ya maji matamu duniani.
Tabianchi
Tabianchi ya Urusi ni hasa ya kibara kutokana na umbo la nchi na umbali wa sehemu nyingi na bahari. Maeneo mengi yana umbalio wa kilomita 400 na zaidi kutoka ufukoni, na kitovu cha nchi kipo kwa umbali wa 3840 na bahari.
Zaidi ya hayo Urusi ina safu za milima mirefu hasa upande wa kusini na upande mashariki inayozuia kufika rahisi upepo kutoka Bahari Hindi na Pasifiki mwenye uweyo wa kupoza halijoto. Kinyume chake upepo kutoka Bahari aktiki unaweza kuingia bila vizuizi vya aina hii.
Ilhali zaidi ya nusu ya nchi iko kaskazini ya latitudo ya 60° sehemu kubwa hufunikwa kwa theluji kwa muda miezi sita. Chini yake iko ardhi kwenye hali ya jalidi ya kudumu kwa kina cha mita mamia. Halijoto ya wastani ya sehemu kubwa ya Siberia iko chini ya 0°.
Sehemu kubwa za Urusi zinaona majira mawili tu ambayo ni majirajoto na majirabaridi yenye jeledi. Vipindi vya kati ni vifupi sana. Hii inaathiri pia njia za usafiri. Wakati wa majirabaridi ambako maji yote kwenye mito na maziwa yanaganda barabara zinafunguliwa juu ya barafu ya mito mikubwa au kupitia maziwa makubwa.
Kuna maeneo machache ambayo hayafuati maelezo haya, ni eneo la Kaliningrad Oblast kwenye pwani la Bahari Baltiki pamoja na sehemu zilizo karibu na Pasifiki katika Mashariki ya Mbali. Kanda nyembamba la pwani kwenye Bahari Nyeusi huwa na tabianchi nusutropiki.
Wakati wa Januari halijoto ni −6°C huko Saint Petersburg, −27 °C katika Siberia ya magharibi na −43 °C huko Yakutsk katika Siberia ya Kati. Wakati wa majirajoto halijota inapatikana kati ya wastani ya 4 °C kwenye visiwa vya aktiki na wastani ya 20 °C katika kusini.
Halijoto ya chini iliyopimwa ilikuwa −68 °C huko Siberia ya kaskazini na +45 °C katika kusdini ya nchi.
Ukali wa baridi ina athari kubwa juu ya maisha yote, jinsi gani watu wanaweza kufanya kazi na kama kilimo kinawezekana au la. Majengo yanapaswa kuwa na tabia za pekee hasa katika maeneo ya jalidi ya kudumu ambako ni lazima kuweka kila jengo juu ya nguzo zinazofikia kina cha jalidi kwa sababu uso wa ardhi inakuwa laini na matope wakati wa joto; mashine zinapaswa kutengenezwa kwa kutumia feleji inayovumilia tofauti kubwa za jalidi na joto.
Miezi ya jalidi ni pia kipindi cha giza kwa hiyo kuna mahitaji ya pekee ya nishati na nguo.
Usimbishaji katika sehemu nyingi za Urusi si mkubwa kwa sababu maeneo mengi yako mbali na pwani na hivyo hayapokei hewa yenye unyevunyevu kutoka bahari.
Sehemu zinazopokea mvua nyingi ziko karibu na pwani kama Sochi kwenye Bahari Nyeusi (1500 mm kwa mwaka) na visiwa vya Kurili (1000 - 1500 mm, hasa theluji). Pwani la Baltiki lapokea 600 mm, Moscow 525 mm kwa mwaka. Maeneo yaliyo karibu na Kazakhstan hupokea 20 mm kwa mwaka pekee, na kwenye sehemu za pwani za Aktiki ni 15 mm pekee.
Theluji hufunika uso wa ardhi kati ya siku 40 hadi 200 kwa mwaka katika Urusi ya magharibi, na siku 120 - 200 kila mwaka katika Siberia.
Eneo na mipaka
Eneo (bila Krim):
Jumla: 17,098,242km²
Nchi kavu: 17,021,900km²
Maeneo ya maji: 79,400km²
Urefu wa mipaka yote
Jumla (bila Krim): 19,917km
Kaliningrad ni sehemu ya magharibi kabisa tangu 1945; ni eneo la pekee iliyotengwa kijiografia na sehemu nyingine za Urusi, iko ng'ambo ya Lithuania.
Krim ni rasi kwenye Bahari Nyeusi inayotazamiwa kuwa sehemu ya Ukraina na jumuiya ya kimataifa lakini ilijitega katika uasi wa 2014 na kutekjwa na Urusi kwenye Machi 2014.
Nchi zinazopakana:
Urusi bila Kaliningrad Oblast na Krim — Azerbaijan; 284 km; Belarus: 959 km; China: 3645 km; Estonia: 294 km; Ufini: 1,313 km; Georgia: 723 km; Kazakhstan: 6,846 km; Latvia: 217 km; Mongolia: 3,441 km; Korea Kaskazini: 19 km; Norwei: 167 km; Ukraina: 1,576 km
Kaliningrad Oblast — Lithuania: 227km; Poland: 206km
Jumla ya pwani zote (bila Krim): 37,653km
Malighafi na matumizi ya ardhi
Urusi ina akiba kubwa za malighafi duniani katika ardhi yake kushinda nchi zote nyingine. Tatizo ni ziko mara nyingi katika maeneo penye tabianchi ngumu hasa baridi kali na tofauti kali za joto na baridi kwa hiyo ni vigumu kuzilima.
Urusi ina fueli za kisukuu tele, labda nusu ya makaa mawe yote duniani na pia mafuta ya petroli mengi. Akiba za gesi asilia ni asimila 40 za jumla ya duniani.
Matapo ya metali nyingi hupatikana:
chuma hasa upande wa kusini ya Moscow
milima ya Ural huwa na akiba za manganese. Nikeli, tungsten, kobalti, molibdeni na metali nyingine zinazohitajika kwa aloi za feleji.
Alumini iko katika eneo la Ural lakini si nyingi sana.
Shaba iko tele kwenye Ural, karibu na mdomo wa mto Yenisey katika Siberia na kwenye Rasi ya Kola. Akiba kubwa karibu na Ziwa Baikal ilianza kuchimbwa tangu kumalizika kwa reli ya Baikal-Amur Magistrale (BAM) tangu 1989.
Risasi na zinki zinapatikana kwenye Kaukazi na Siberia ya Kusini.
Urusi huwa na akiba kubwa ya dhahabu
Zebaki inapatikana kwenye Ural na katika kusini ya Siberia
Takriban asilimia 8 za ardhi hulimwa, asilimia 4 ina matumizi kama lishe ya ufugaji, asilimia 64 ni misitu.
Marejeo
Kujisomea
Blinnikov, Mikhail S. A geography of Russia and its neighbors (Guilford Press, 2011)
Catchpole, Brian. A map history of Russia (1983)
Chew, Allen F. An Atlas of Russian History: Eleven Centuries of Changing Borders (2nd ed. 1967)
Gilbert, Martin. Routledge Atlas of Russian History (4th ed. 2007)
Henry, Laura A. Red to green: environmental activism in post-Soviet Russia (2010)
Kaiser, Robert J. The Geography of Nationalism in Russia and the USSR (1994).
Medvedev, Andrei. Economic Geography of the Russian Federation by (2000)
Parker, William Henry. An historical geography of Russia (University of London Press, 1968)
Shaw, Denis J.B. Russia in the modern world: A new geography (Blackwell, 1998)
| https://sw.wikipedia.org/wiki/Jiografia%20ya%20Urusi |
Subsets and Splits