chronbmm/vedic-reranking · Datasets at Hugging Face

sentence stringlengths 9 511	unsandhied stringclasses 2 values
dvābhyāṃ pavayati tribhiḥ pavayatīty uktam$dīkṣito' bhyañjanam ity abhyajyamāno japati	y
bhede mantrāvṛttiḥ sāṃnipātitvāt$aparān saṃdhīn pratiṣīvya dvāryāḥ pratiṣīvyati	y
uchrayasvety enam uchrayati$athāsyaiṣā kṛṣṇaviṣāṇā trivalir vā pañcavalir vā śāṇyā rajjvā paritṛṇṇā maṇḍacaravad vigrathitā	y
tāny apareṇa prabāhuk śukrāmanthinoḥ pātre sūryo devateti dakṣiṇaṃ bailvaṃ śukrasya candramā devatety uttaraṃ vaikaṅkataṃ manthinaḥ$dakṣiṇasya havirdhānasya paścādakṣaṃ satsaruṃ droṇakalaśaṃ tasminn avadadhāti pariplavāṃ srucam adaṇḍikāṃ daśāpavitre ca śuklānām ūrṇānām amātyote yajamānasyāratnimātraṃ pavitraṃ prādeśamātrī daśā	y
tanumiśreṇa pariśrayanti$avāntaradikṣu sraktayaḥ	y
paśuvan nirmanthyaḥ sāmidhenyaś ca$anādhṛṣṭam asy anādhṛṣyaṃ devānām ojo 'nabhiśasty abhiśastipāḥ anabhiśastenyam añjasā satyam upageṣaṃ suvite mā dhā iti sahiraṇyaṃ dhrauvam ājyaṃ pātrīsthaṃ barhiṣy āsannaṃ tānūnaptraṃ samavamṛśya	y
yavān praskandayati yavo 'si yavayāsmad dveṣo yavayārātīr iti$yūpavacchete	y
paurṇamāsīvikāraḥ$āpataye tvā gṛhṇāmi paripataye tvā gṛhṇāmi tanūnaptre tvā gṛhṇāmi śākvarāya tvā gṛhṇāmi śakmann ojiṣṭhāya tvā gṛhṇāmīti	y
athādhvaryuḥ pṛcchati yajamāna kim atreti$uduptān utkare pravidhyati	y
tasmint somaṃ nidadhāti varuṇasya ṛtasadanam āsīdeti$athaitām āsandīm agreṇāhavanīyaṃ paryāhṛtya dakṣiṇato nidadhati	y
tasmin saṃmukhān grāvṇaḥ kṛtvā dakṣiṇasya havirdhānasyāntareṇeṣe rājānam upāvaharati hṛde tvā manase tvā soma rājann ehy avaroheti dvābhyām$apāṃ kṣayā ṛtasya garbhā bhuvanasya gopāḥ śyenā atithayaḥ parvatānāṃ kakubhaḥ prayuto na pātāraḥ vagnunendraṃ hvayata ghoṣeṇāmīvāṃś cātayata yuktā stha vahata svargaṃ lokaṃ yajamānam abhivahateti sannān abhimantryāgnīṣomīyavat savanīyapātrāṇi prayunakti agnīṣomīyavad ājyāni gṛhṇāti	y
viṣāṇe viṣyeti sicyābadhnāti$astam ite vāgvisarjanād astaṃyate nama iti namaskṛtya nakṣatrāṇāṃ mā saṃkāśaś ca pratīkāśaś cāvatām iti nakṣatrāṇy upatiṣṭhate	y
evaṃ pratiprasthātāparasmin parivṛte patnīṃ tūṣṇīm$tūṣṇīṃ pravapati	y
keśaśmaśru yajamāno vāpayate$athainām ānīyāparayā dvārā śālāṃ prapādya prācīm udānayan vācayati praitu brahmaṇaspatnī vediṃ varṇena sīdatv athāham anukāminī sve loke viśā iheti	y
śaṃyvantā saṃsthāpyā vā$niṣkramya somakrayaṇīṃ prapādyamānāṃ divaṃ ca rohety anumantrayate	y
praśnānte praśnānte$api vā na gaveti brūyāt eṣeti nirdiśya japati tasyā ātmā tasyā rūpaṃ tasyāḥ prajā tasyāḥ payas tasyā bandhur iti	y
dakṣiṇajānunārohati śarmāsīti$uttareṇa nābhiṃ niṣṭarkyaṃ granthiṃ kṛtvā pradakṣiṇaṃ paryūhya dakṣiṇena nābhim avasthāpayati	y
tad ājyaṃ somakrayaṇīm īkṣamāṇo juhoti jūr asīti$udakumbhaś ca purastāt	y
usrāsīti gām$tvam agna ity āha kruddhvā	y
yayā prathamaṃ na tayā pañcamaṃ tayaivottamam$anyad vādhyāvapaśruteḥ	y
dakṣiṇahavirdhānasya vartmābhihomam idaṃ viṣṇur iti uttarasya trīṇi padeti$udgṛhṇanto 'varāvaram antarvedy avasthāpya ye dhurāv upāñjanti tayor vartmani vedisaṃdhau hiraṇyaṃ nidhāyābhijuhotīdaṃ viṣṇur vicakrama iti dakṣiṇasminn irāvatī dhenumatīty uttarasmin	y
krīṇīhīty āha somavikrayī$daśabhir dvādaśaśatadakṣiṇasya	y
anvahaṃ vā vrateṣv apinayati$dviś ca sthālyāḥ sruveṇa tanūnaptre śākvarāyeti śakvana ojiṣṭhāyeti	y
atha prāṅmukho jānvakno 'bhisarpati$patnīsaṃyājāntā	y
nāpitāya kṣuraṃ prayacchann āha nāpitoptopapakṣāṃ me nikṛttanakhāṃ prabrūtād iti$patnīsaṃyājāntā dīkṣaṇīyā saṃtiṣṭhate	y
abhryādi karoty avaṭavad ā parilekhanāt$pūrvayā dvārā havirdhānaṃ prapādya dakṣiṇasya havirdhānasya nīḍa etac carmotsādayati	y
sutrāmāṇam ity ārohañ japati imāṃ su nāvam āruham ity ārūḍhaḥ āhaṃ dīkṣām aruham ṛtasya patnīṃ gāyatreṇa chandasā brahmaṇā cartaṃ satye 'dhāyi satyam ṛte 'dhāyy ṛtaṃ ca me satyaṃ cābhūtāṃ jyotir abhūvaṃ suvar agamaṃ suvargaṃ lokaṃ nākasya pṛṣṭhaṃ bradhnasya viṣṭapam agamam iti ca$ucyarti granthiṃ karoti	y
snātvā prācīnamātṛkaṃ kṣaumaṃ patny āchādayate$audumbareṇa dato dhāvate lohitam anabhigamayan	y
prasūtaḥ srucāv ādāyātyākramyāśrāvyāha samidho yajeti$dhāyye atithimantau samidhāgniṃ duvasyatāpyāyasva sametu ta iti viṣṇur idaṃ viṣṇur vicakrame tad asya priyam abhi pātho aśyāṃ hotāraṃ citraratham adhvarasya pra prāyam agnir bharatasya śṛṇva iti saṃyājye saṃsthitāyām ājyaṃ tānūnaptraṃ kariṣyanto 'bhimṛśanti anādhṛṣṭam asy anādhṛṣyaṃ devānām ojo abhiśastipāḥ anabhiśasty añjasā satyam upageṣāṃ svite mā dhā iti	y
agner vo 'pannagṛhasya sadasi sādayāmīty apareṇa śālāmukhīyam upasādayati sumnāya sumninīḥ sumne mā dhatteti sarveṣu vasatīvarīṇāṃ sādaneṣu yajamāno japati agnīṣomīyasya paśupuroḍāśasya pātrasaṃsādanādi karma pratipadyate$ubhayābhāva ulkuṣīṃ hiraṇyaṃ voparyupari dhārayan haviṣmatīr iti	y
agnihotravat tūṣṇīm unnīyāpareṇāhavanīyaṃ vratam atyāhṛtya prayacchann āha vratya vrataya vratam upehīti$ye devā manujātā manoyuja iti vratayati	y
darbhapiñjūlais triḥ pāvayaty ekaviṃśatyā tredhā vibhajya citpatis tvety ūrdhvaṃ vācaspatis tvety avāñcaṃ devas tvā savitety ūrdhvam achidreṇa pavitreṇeti sarvatrānuṣajati$citpatir mā punātu vākpatir mā punātu devo mā savitā punātv iti pāvyamāno japati	y
aikṣavyau vidhṛtī$anādhṛṣṭam asyanādhṛṣyaṃ devānām ojo 'bhiśastipā anabhiśastiḥ anu me dīkṣāṃ dīkṣāpatir manyatām anu tapas tapaspatiḥ añjasā satyam upageṣaṃ svite mā dhā iti dīkṣāliṅgaṃ dīkṣitaḥ	y
athaināṃ barhiṣā bahulaṃ prācīnam stīrtvā prayuktapūrve śakaṭe naddhayuge pratihataśamye prakṣālya tayoḥ prathamagrathitān granthīn visrasya navān prajñātān kṛtvāgreṇa prāgvaṃśam abhitaḥ pṛṣṭhyām avyavanayan pariśrite sacchadiṣī avasthāpayati$idhmābarhir nidhāya saṃtatām ulaparājiṃ stṛṇāti pṛṣṭhyāśaṅkor adhy ottaravedeḥ	y
abhryādi karoty avaṭavad ā parilekhanāt$etat samādāyāhaihi yajamāneti	y
tad ahaḥ prāyaṇīyeṣṭiḥ$śaṃyvantā	y
etat samādāyāhaihi yajamāneti$bāhumātrān	y
dhrauvasya pūrṇāhutiṃ yasyoruṣv iti$caruniṣkāṣaṃ mekṣaṇam udayanīyāya nidadhāti	y
āpo devyo daivyā hotrāśaṃsinyas tā me hotrāśaṃsinyo hotrakā hotrakān vo vṛṇa iti hotrakān$tān vṛnīte caturaḥ sarvān vaikaikaśaḥ	y
dakṣiṇaṃ jānv ācyāste paścād enayoḥ$dvābhyāṃ samasya dīkṣetāntarmāṃsābhyāṃ bahirlomābhyām	y
dve bharjanārthe kapāle aṣṭau puroḍāśakapālāni ekādaśa mādhyaṃdine dvādaśa tṛtīyasavane$haribhyāṃ dhānāḥ	y
ardhavrate pradāyottarata āhavanīyasyedhmābarhir upasādayati$taṃ brahmādāyottaratas tiṣṭhati	y
athāgnaye somāyety ājyabhāgābhyāṃ carati$caturgṛhītāny ājyāni	y
audumbary āsandy aratnimātraśīrṣaṇyānūcyā nābhidaghnapādā mauñjavivānā tāṃ sarve 'dhvaryavo 'greṇa prāgvaṃśaṃ rājany ohyamāna udgṛhṇanti$athaitām āsandīm agreṇāhavanīyaṃ paryāhṛtya dakṣiṇato nidadhati	y
apa upaspṛśyādhvaryuṇokto rājānaṃ visrambhayet$tathā viparyasya	y
yavān praskandayati yavo 'si yavayāsmad dveṣo yavayārātīr iti$dyutāna iti minoti	y
audgrabhaṇāni juhoti sthālyāḥ sruveṇākūtyā iti pratimantram$ākūtyai prayuja iti sruveṇādhītayajūṃṣi juhoti āpo devīr iti srucā pañcamīm ṣaṣṭhīṃ dvādaśagṛhītāṃ pūrṇāhutiṃ viśvo devasya netur iti nigadya juhoti	y
atha dakṣiṇām īṣām anvārabhya saṃpraiṣam āha$triranūktāyāṃ subrahmaṇya subrahmaṇyām āhvayeti preṣyati	y
paristaraṇapātrasaṃsādanaprokṣaṇājyanirvapaṇāni kṛtvottaraparigrahādi karoti$ardhavrate pradāyottarata āhavanīyasyedhmābarhir upasādayati	y
yacchati brahmā vācam$vyuṣṭāyāṃ purā vācaḥ pravaditoḥ prātaranuvākam upākaroti	y
pūrvaḥ paretya mahad āhavanīye 'bhyādadhāti$lohas tūparo bhavati apy atūparaḥ kṛṣṇasāraṅgo lohitasāraṅgo vā	y
hiraṇyam asmin nidhāyābhijuhoty adityās tveti$vasvy asi rudrāsy aditir asy ādityāsi śukrāsi candrāsīti	y
caturgṛhītāny ājyāni$na samidhaṃ pariśinaṣṭi	y
gārhapatye dīkṣitasya vrataṃ śrapayati dakṣiṇāgnau patnyāḥ$atinīya sāyamaśanaṃ vrataṃ vratayaty upodayaṃ vātinīya prātaraśanam upāstamayaṃ vā	y
svadhā pitṛbhya iti dakṣiṇā nyacati$agne vratapate tvaṃ vratānāṃ vratapatir asīty āhavanīyam upatiṣṭhate etenaivāsmin samidham ādadhātīti vājasaneyakam	y
iḍāntā saṃtiṣṭhata iḍāntā saṃtiṣṭhate$pañca prayājān iṣṭvodaṅṅ atyākramya saṃsrāveṇa dhruvām abhighārya puroḍāśam abhighārayati nopabhṛtam	y
audumbary āsandy aratnimātraśīrṣaṇyānūcyā nābhidaghnapādā mauñjavivānā tāṃ sarve 'dhvaryavo 'greṇa prāgvaṃśaṃ rājany ohyamāna udgṛhṇanti$dhruvaṃ dhruveṇeti rājānaṃ rājavahanād āsandyāṃ nīyamānam anumantrayate	y
uddhanti$dhrauvaṃ vratapradāne gṛhṇāty āpataya iti	y
somasya tanūr asi tanuvaṃ me pāhi dīkṣāsi tanūr asi tāṃ tvāṃ śivāṃ syonāṃ pari dhiṣīyeti tat paridhāya somasya nīvir asīti nīvim anuparikalpayate$dakṣiṇaṃ godānaṃ vitāryonattīmā āpa iti	y
jaghanena gārhapatyaṃ patnī$subrahmaṇya subrahmaṇyām āhvayeti preṣyati pitāputrīyāṃ subrahmaṇyām āhvayatyāhvayati	y
sraktiṣv ārokān karoti$idaṃ dāsyāmīti nirdeśaḥ	y
dvāviṃśatidārur idhmaḥ$unmukto varuṇasya pāśa iti yoktram	y
samuddhṛtya padaṃ sthālyām āvapaty asme te bandhur iti$athaitasmin pade hiraṇyaṃ nidhāya saṃparistīryābhijuhoti pṛthivyās tvā mūrdhann ājigharmi devayajana iḍāyāḥ pade ghṛtavati svāheti	y
vasanasyātīkāśeṣu vācayati nakṣatrāṇāṃ mātīkāśāt pāhīti$kṛṣṇaviṣāṇāṃ trivaliṃ pañcavaliṃ vottānāṃ daśāyāṃ badhnīte	y
uñ śrayasva vanaspata ity ucchrayati$ud divaṃ stabhānānatarikṣaṃ pṛṇeti prācīnakarṇāṃ sahodgātrocchrayati ucchrayasva vanaspate sajūr devena barhiṣeti vā	y
tīrthenāvagāhya sāvakāsu hiraṇyavarṇāḥ śucayas iti sthāvarāsu snātvānūpamrakṣam ācamyod id ābhyaḥ śucir ā pūta emīty utkrāmati$vicitakeśaṃ prasāritadaśaṃ dīkṣātapasor iti	y
athopotthāya pṛcchati somavikrayin krayyas te somā3 iti$bhūya evety ataḥprabhṛti catur āvartayati	y
nityavad eke samāmananti$tasmiṃs tac ceṣṭanti yat te viduḥ	y
yady ekaṃ syād dakṣiṇaṃ kṛṣṇājinapādaṃ māṃsataḥ samasya pratiṣīvyet$atra patnī śirasi kumbakurīram adhyūhate	y
athāhavanīyam upatiṣṭhate suvar abhivikhyeṣaṃ vaiśvānaraṃ jyotir iti$somo jigāti gātuvid ity aparayā dvārā havirdhānaṃ rājānaṃ prapādayati pūrvayā gataśriyaḥ	y
athāgreṇa śālām aratnimātram abhita spandyāṃ sthāpayitvāthaine prokṣati vaiṣṇavī viṣṇave śundhethām iti$varṣīyo dakṣiṇam	y
adbhir udeti tūṣṇīm$paścād āhavanīyasya kṛṣṇājine māṃsataḥ samasya prāggrīve lomataḥ saṃstṛṇāti	y
atha somakrayaṇān anudiśati svāna bhrājāṅghāre bambhāre hasta suhasta kṛśāna ete vaḥ somakrayaṇās tān rakṣadhvaṃ mā vo dabhann iti$yaṃ dviṣyāt tasya kṛṣṇāṃ lohinīṃ ca pavitre kuryāt	y
anulomam ā pādābhyām$tasya te pavitrapate pavitreṇeti yajamāno japati	y
kṛṣṇājinādi ced daṇḍāntam$ādityasya mā saṃkāśaḥ udyate nama ity ādityam upatiṣṭhate	y
prajābhyas tveti bhūyāṃsam abhyūhati$athaitad rohitaṃ carmānaḍuham uttaralomāstīrya	y
pañcavidhaṃ barhi stīrtvā prastarapāṇiḥ prāṅ abhisṛpya kārṣmaryamayān paridhīn paridadhāti$vaiṣṇavaṃ viṣṇor nu kam iti	y
athāhaihi yajamāneti$rājānaṃ krīṇanti	y
pañcakṛtvo yajuṣā pañcakṛtvas tūṣṇīm$sarvābhiḥ prathamam	y
prācīnamātrāvāsasā patnīṃ dīkṣayati$mā mā hiṃsīr iti yajamānaḥ pratigṛhṇāti	y
prātarudita āditye visṛṣṭāyāṃ vācy agreṇa śālāṃ tiṣṭhan devayajanam adhyavasyati yadi purastād anadhyavasitaṃ bhavati$yathārthaṃ pātrāṇi prayunakti sthālīṃ kapālānāṃ sthāne	y
athainaddhiraṇyam antardhāya sruvāhutyābhijuhoti pitṛbhyaḥ svāheti$dyutāna iti minoti	y
anulomam aṅgāni svakto bhavati$na nīviṃ kurute	y
taṃ dakṣiṇata upadhatte$svāhā yajñaṃ manasa itiprabhṛtibhir aṅgulī dve dve nibhujan muṣṭī kurute vācaṃ yachati	y
caturgṛhītāny ājyāni$iḍāntaṃ bhavati	y
dakṣiṇe 'ṃse 'tyādhāya yathetaṃ gatvā pūrvayā dvāropanirhṛtyottareṇa vediṃ gatvottareṇāgnīdhrīyaṃ dhiṣṇiyaṃ parītyottarasyām uttaravediśroṇyāṃ sādayati mitrāvaruṇayor bhāgadheyī stheti$agner va iti nidadhāti śālādvāryam apareṇa	y
athaināṃ pradakṣiṇaṃ purīṣeṇa paryūhati brahmavaniṃ tvā kṣatravaniṃ suprajāvaniṃ rāyaspoṣavaniṃ paryūhāmīti$paryūhaṇaparidṛṃhaṇapariṣecanāni yūpavat	y
ātithyāyā dhrauvāt sruci camase vā tānūnaptraṃ samavadyati caturavattaṃ pañcāvattaṃ vā āpataye tvā gṛhṇāmīty etaiḥ pratimantram$tānūnaptraṃ gṛhṇāti kāṃsye camase vā	y
athāpa upaspṛśya yathāyatanam upaviśanti$agnīn madanty āpā ity adhvaryur āvedayati madanti devīr amṛtā ṛtāvṛdha ity āgnīdhraḥ tābhir ādravety adhvaryuḥ	y
aṅguṣṭhaprabhṛti caikotsargam$upamadhyamāyāṃ hiraṇyam ābadhyāsmāko 'sīti pariśritaṃ praviśanti	y
āgnīdhre yajñapātrāṇi vāsayati tasmin yajamāno jāgrad upavasati prāgvaṃśe patnī$idaṃ viṣṇur vicakrama iti havirdhānam agna āyūṃṣi pavasa iti srucaḥ ā vāyo bhūṣa śucipā iti vāyavyāni ā ghā ye agnim indhata iti sadaḥ	y
atha sviṣṭakṛtā carati$dakṣiṇenāgnim āsthāpita ātithyāyāṃ havir abhimṛśanti yajñena yajñam iti	y
prastare juhūm$dviś ca sthālyāḥ sruveṇa tanūnaptre śākvarāyeti śakvana ojiṣṭhāyeti	y
vṛto vṛto japati mahan me 'voco yaśo me 'voco bhago me 'voco bhargo me 'vocas tapo me 'voca stomaṃ me 'vocaḥ k.lptiṃ me 'voco bhuktiṃ me 'voco viśvaṃ me 'vocaḥ sarvaṃ me 'vocaḥ sarvaṃ me kalyāṇam avocas tan māvatu tan māviśatu tan mā jinvatu tena bhukṣiṣīya devo devam etu somaḥ somam etv iti$agniṣṭomaḥ prathamayajñaḥ	y
daikṣaṃ patnī tūṣṇīm$svasty uttarāṇy aśīyety uptāntaṃ pratyabhimṛśate	y
viṣāṇe viṣyaitaṃ granthiṃ yad asya gulphitaṃ hṛdi mano yad asya gulphitam ity aṅgāni$atra vā muṣṭikaraṇavāgyamane	y
lomataḥ kṛṣṇājinam āchādayeta yadi dve viṣūcī pratimucya$tayā kaṇḍūyanam	y
vānaspatyena śaṅkunā patnī kaṇḍūyeta$muṣṭī kuryāt	y
atinīya vā mānuṣaṃ kālam$payo brāhmaṇasya vrataṃ yavāgū rājanyasyāmikṣā vaiśyasyopasatsu payaḥ sarveṣām	y
vimukto 'nyo 'naḍvān bhavaty avimukto 'nyo 'thātithyaṃ gṛhṇāti yajñasya saṃtatyai patny anvārabhata iti brāhmaṇam$haviṣkṛtā vācaṃ visṛjyottaram anaḍvāhaṃ vimucya	y

dvābhyāṃ pavayati tribhiḥ pavayatīty uktam$dīkṣito' bhyañjanam ity abhyajyamāno japati

y

bhede mantrāvṛttiḥ sāṃnipātitvāt$aparān saṃdhīn pratiṣīvya dvāryāḥ pratiṣīvyati

y

uchrayasvety enam uchrayati$athāsyaiṣā kṛṣṇaviṣāṇā trivalir vā pañcavalir vā śāṇyā rajjvā paritṛṇṇā maṇḍacaravad vigrathitā

y

tāny apareṇa prabāhuk śukrāmanthinoḥ pātre sūryo devateti dakṣiṇaṃ bailvaṃ śukrasya candramā devatety uttaraṃ vaikaṅkataṃ manthinaḥ$dakṣiṇasya havirdhānasya paścādakṣaṃ satsaruṃ droṇakalaśaṃ tasminn avadadhāti pariplavāṃ srucam adaṇḍikāṃ daśāpavitre ca śuklānām ūrṇānām amātyote yajamānasyāratnimātraṃ pavitraṃ prādeśamātrī daśā

y

tanumiśreṇa pariśrayanti$avāntaradikṣu sraktayaḥ

y

paśuvan nirmanthyaḥ sāmidhenyaś ca$anādhṛṣṭam asy anādhṛṣyaṃ devānām ojo 'nabhiśasty abhiśastipāḥ anabhiśastenyam añjasā satyam upageṣaṃ suvite mā dhā iti sahiraṇyaṃ dhrauvam ājyaṃ pātrīsthaṃ barhiṣy āsannaṃ tānūnaptraṃ samavamṛśya

y

yavān praskandayati yavo 'si yavayāsmad dveṣo yavayārātīr iti$yūpavacchete

y

paurṇamāsīvikāraḥ$āpataye tvā gṛhṇāmi paripataye tvā gṛhṇāmi tanūnaptre tvā gṛhṇāmi śākvarāya tvā gṛhṇāmi śakmann ojiṣṭhāya tvā gṛhṇāmīti

y

athādhvaryuḥ pṛcchati yajamāna kim atreti$uduptān utkare pravidhyati

y

tasmint somaṃ nidadhāti varuṇasya ṛtasadanam āsīdeti$athaitām āsandīm agreṇāhavanīyaṃ paryāhṛtya dakṣiṇato nidadhati

y

tasmin saṃmukhān grāvṇaḥ kṛtvā dakṣiṇasya havirdhānasyāntareṇeṣe rājānam upāvaharati hṛde tvā manase tvā soma rājann ehy avaroheti dvābhyām$apāṃ kṣayā ṛtasya garbhā bhuvanasya gopāḥ śyenā atithayaḥ parvatānāṃ kakubhaḥ prayuto na pātāraḥ vagnunendraṃ hvayata ghoṣeṇāmīvāṃś cātayata yuktā stha vahata svargaṃ lokaṃ yajamānam abhivahateti sannān abhimantryāgnīṣomīyavat savanīyapātrāṇi prayunakti agnīṣomīyavad ājyāni gṛhṇāti

y

viṣāṇe viṣyeti sicyābadhnāti$astam ite vāgvisarjanād astaṃyate nama iti namaskṛtya nakṣatrāṇāṃ mā saṃkāśaś ca pratīkāśaś cāvatām iti nakṣatrāṇy upatiṣṭhate

y

evaṃ pratiprasthātāparasmin parivṛte patnīṃ tūṣṇīm$tūṣṇīṃ pravapati

y

keśaśmaśru yajamāno vāpayate$athainām ānīyāparayā dvārā śālāṃ prapādya prācīm udānayan vācayati praitu brahmaṇaspatnī vediṃ varṇena sīdatv athāham anukāminī sve loke viśā iheti

y

śaṃyvantā saṃsthāpyā vā$niṣkramya somakrayaṇīṃ prapādyamānāṃ divaṃ ca rohety anumantrayate

y

praśnānte praśnānte$api vā na gaveti brūyāt eṣeti nirdiśya japati tasyā ātmā tasyā rūpaṃ tasyāḥ prajā tasyāḥ payas tasyā bandhur iti

y

dakṣiṇajānunārohati śarmāsīti$uttareṇa nābhiṃ niṣṭarkyaṃ granthiṃ kṛtvā pradakṣiṇaṃ paryūhya dakṣiṇena nābhim avasthāpayati

y

tad ājyaṃ somakrayaṇīm īkṣamāṇo juhoti jūr asīti$udakumbhaś ca purastāt

y

usrāsīti gām$tvam agna ity āha kruddhvā

y

yayā prathamaṃ na tayā pañcamaṃ tayaivottamam$anyad vādhyāvapaśruteḥ

y

dakṣiṇahavirdhānasya vartmābhihomam idaṃ viṣṇur iti uttarasya trīṇi padeti$udgṛhṇanto 'varāvaram antarvedy avasthāpya ye dhurāv upāñjanti tayor vartmani vedisaṃdhau hiraṇyaṃ nidhāyābhijuhotīdaṃ viṣṇur vicakrama iti dakṣiṇasminn irāvatī dhenumatīty uttarasmin

y

krīṇīhīty āha somavikrayī$daśabhir dvādaśaśatadakṣiṇasya

y

anvahaṃ vā vrateṣv apinayati$dviś ca sthālyāḥ sruveṇa tanūnaptre śākvarāyeti śakvana ojiṣṭhāyeti

y

atha prāṅmukho jānvakno 'bhisarpati$patnīsaṃyājāntā

y

nāpitāya kṣuraṃ prayacchann āha nāpitoptopapakṣāṃ me nikṛttanakhāṃ prabrūtād iti$patnīsaṃyājāntā dīkṣaṇīyā saṃtiṣṭhate

y

abhryādi karoty avaṭavad ā parilekhanāt$pūrvayā dvārā havirdhānaṃ prapādya dakṣiṇasya havirdhānasya nīḍa etac carmotsādayati

y

sutrāmāṇam ity ārohañ japati imāṃ su nāvam āruham ity ārūḍhaḥ āhaṃ dīkṣām aruham ṛtasya patnīṃ gāyatreṇa chandasā brahmaṇā cartaṃ satye 'dhāyi satyam ṛte 'dhāyy ṛtaṃ ca me satyaṃ cābhūtāṃ jyotir abhūvaṃ suvar agamaṃ suvargaṃ lokaṃ nākasya pṛṣṭhaṃ bradhnasya viṣṭapam agamam iti ca$ucyarti granthiṃ karoti

y

snātvā prācīnamātṛkaṃ kṣaumaṃ patny āchādayate$audumbareṇa dato dhāvate lohitam anabhigamayan

y

prasūtaḥ srucāv ādāyātyākramyāśrāvyāha samidho yajeti$dhāyye atithimantau samidhāgniṃ duvasyatāpyāyasva sametu ta iti viṣṇur idaṃ viṣṇur vicakrame tad asya priyam abhi pātho aśyāṃ hotāraṃ citraratham adhvarasya pra prāyam agnir bharatasya śṛṇva iti saṃyājye saṃsthitāyām ājyaṃ tānūnaptraṃ kariṣyanto 'bhimṛśanti anādhṛṣṭam asy anādhṛṣyaṃ devānām ojo abhiśastipāḥ anabhiśasty añjasā satyam upageṣāṃ svite mā dhā iti

y

agner vo 'pannagṛhasya sadasi sādayāmīty apareṇa śālāmukhīyam upasādayati sumnāya sumninīḥ sumne mā dhatteti sarveṣu vasatīvarīṇāṃ sādaneṣu yajamāno japati agnīṣomīyasya paśupuroḍāśasya pātrasaṃsādanādi karma pratipadyate$ubhayābhāva ulkuṣīṃ hiraṇyaṃ voparyupari dhārayan haviṣmatīr iti

y

agnihotravat tūṣṇīm unnīyāpareṇāhavanīyaṃ vratam atyāhṛtya prayacchann āha vratya vrataya vratam upehīti$ye devā manujātā manoyuja iti vratayati

y

darbhapiñjūlais triḥ pāvayaty ekaviṃśatyā tredhā vibhajya citpatis tvety ūrdhvaṃ vācaspatis tvety avāñcaṃ devas tvā savitety ūrdhvam achidreṇa pavitreṇeti sarvatrānuṣajati$citpatir mā punātu vākpatir mā punātu devo mā savitā punātv iti pāvyamāno japati

y

aikṣavyau vidhṛtī$anādhṛṣṭam asyanādhṛṣyaṃ devānām ojo 'bhiśastipā anabhiśastiḥ anu me dīkṣāṃ dīkṣāpatir manyatām anu tapas tapaspatiḥ añjasā satyam upageṣaṃ svite mā dhā iti dīkṣāliṅgaṃ dīkṣitaḥ

y

athaināṃ barhiṣā bahulaṃ prācīnam stīrtvā prayuktapūrve śakaṭe naddhayuge pratihataśamye prakṣālya tayoḥ prathamagrathitān granthīn visrasya navān prajñātān kṛtvāgreṇa prāgvaṃśam abhitaḥ pṛṣṭhyām avyavanayan pariśrite sacchadiṣī avasthāpayati$idhmābarhir nidhāya saṃtatām ulaparājiṃ stṛṇāti pṛṣṭhyāśaṅkor adhy ottaravedeḥ

y

abhryādi karoty avaṭavad ā parilekhanāt$etat samādāyāhaihi yajamāneti

y

tad ahaḥ prāyaṇīyeṣṭiḥ$śaṃyvantā

y

etat samādāyāhaihi yajamāneti$bāhumātrān

y

dhrauvasya pūrṇāhutiṃ yasyoruṣv iti$caruniṣkāṣaṃ mekṣaṇam udayanīyāya nidadhāti

y

āpo devyo daivyā hotrāśaṃsinyas tā me hotrāśaṃsinyo hotrakā hotrakān vo vṛṇa iti hotrakān$tān vṛnīte caturaḥ sarvān vaikaikaśaḥ

y

dakṣiṇaṃ jānv ācyāste paścād enayoḥ$dvābhyāṃ samasya dīkṣetāntarmāṃsābhyāṃ bahirlomābhyām

y

dve bharjanārthe kapāle aṣṭau puroḍāśakapālāni ekādaśa mādhyaṃdine dvādaśa tṛtīyasavane$haribhyāṃ dhānāḥ

y

ardhavrate pradāyottarata āhavanīyasyedhmābarhir upasādayati$taṃ brahmādāyottaratas tiṣṭhati

y

athāgnaye somāyety ājyabhāgābhyāṃ carati$caturgṛhītāny ājyāni

y

audumbary āsandy aratnimātraśīrṣaṇyānūcyā nābhidaghnapādā mauñjavivānā tāṃ sarve 'dhvaryavo 'greṇa prāgvaṃśaṃ rājany ohyamāna udgṛhṇanti$athaitām āsandīm agreṇāhavanīyaṃ paryāhṛtya dakṣiṇato nidadhati

y

apa upaspṛśyādhvaryuṇokto rājānaṃ visrambhayet$tathā viparyasya

y

yavān praskandayati yavo 'si yavayāsmad dveṣo yavayārātīr iti$dyutāna iti minoti

y

audgrabhaṇāni juhoti sthālyāḥ sruveṇākūtyā iti pratimantram$ākūtyai prayuja iti sruveṇādhītayajūṃṣi juhoti āpo devīr iti srucā pañcamīm ṣaṣṭhīṃ dvādaśagṛhītāṃ pūrṇāhutiṃ viśvo devasya netur iti nigadya juhoti

y

atha dakṣiṇām īṣām anvārabhya saṃpraiṣam āha$triranūktāyāṃ subrahmaṇya subrahmaṇyām āhvayeti preṣyati

y

paristaraṇapātrasaṃsādanaprokṣaṇājyanirvapaṇāni kṛtvottaraparigrahādi karoti$ardhavrate pradāyottarata āhavanīyasyedhmābarhir upasādayati

y

yacchati brahmā vācam$vyuṣṭāyāṃ purā vācaḥ pravaditoḥ prātaranuvākam upākaroti

y

pūrvaḥ paretya mahad āhavanīye 'bhyādadhāti$lohas tūparo bhavati apy atūparaḥ kṛṣṇasāraṅgo lohitasāraṅgo vā

y

hiraṇyam asmin nidhāyābhijuhoty adityās tveti$vasvy asi rudrāsy aditir asy ādityāsi śukrāsi candrāsīti

y

caturgṛhītāny ājyāni$na samidhaṃ pariśinaṣṭi

y

gārhapatye dīkṣitasya vrataṃ śrapayati dakṣiṇāgnau patnyāḥ$atinīya sāyamaśanaṃ vrataṃ vratayaty upodayaṃ vātinīya prātaraśanam upāstamayaṃ vā

y

svadhā pitṛbhya iti dakṣiṇā nyacati$agne vratapate tvaṃ vratānāṃ vratapatir asīty āhavanīyam upatiṣṭhate etenaivāsmin samidham ādadhātīti vājasaneyakam

y

iḍāntā saṃtiṣṭhata iḍāntā saṃtiṣṭhate$pañca prayājān iṣṭvodaṅṅ atyākramya saṃsrāveṇa dhruvām abhighārya puroḍāśam abhighārayati nopabhṛtam

y

audumbary āsandy aratnimātraśīrṣaṇyānūcyā nābhidaghnapādā mauñjavivānā tāṃ sarve 'dhvaryavo 'greṇa prāgvaṃśaṃ rājany ohyamāna udgṛhṇanti$dhruvaṃ dhruveṇeti rājānaṃ rājavahanād āsandyāṃ nīyamānam anumantrayate

y

uddhanti$dhrauvaṃ vratapradāne gṛhṇāty āpataya iti

y

somasya tanūr asi tanuvaṃ me pāhi dīkṣāsi tanūr asi tāṃ tvāṃ śivāṃ syonāṃ pari dhiṣīyeti tat paridhāya somasya nīvir asīti nīvim anuparikalpayate$dakṣiṇaṃ godānaṃ vitāryonattīmā āpa iti

y

jaghanena gārhapatyaṃ patnī$subrahmaṇya subrahmaṇyām āhvayeti preṣyati pitāputrīyāṃ subrahmaṇyām āhvayatyāhvayati

y

sraktiṣv ārokān karoti$idaṃ dāsyāmīti nirdeśaḥ

y

dvāviṃśatidārur idhmaḥ$unmukto varuṇasya pāśa iti yoktram

y

samuddhṛtya padaṃ sthālyām āvapaty asme te bandhur iti$athaitasmin pade hiraṇyaṃ nidhāya saṃparistīryābhijuhoti pṛthivyās tvā mūrdhann ājigharmi devayajana iḍāyāḥ pade ghṛtavati svāheti

y

vasanasyātīkāśeṣu vācayati nakṣatrāṇāṃ mātīkāśāt pāhīti$kṛṣṇaviṣāṇāṃ trivaliṃ pañcavaliṃ vottānāṃ daśāyāṃ badhnīte

y

uñ śrayasva vanaspata ity ucchrayati$ud divaṃ stabhānānatarikṣaṃ pṛṇeti prācīnakarṇāṃ sahodgātrocchrayati ucchrayasva vanaspate sajūr devena barhiṣeti vā

y

tīrthenāvagāhya sāvakāsu hiraṇyavarṇāḥ śucayas iti sthāvarāsu snātvānūpamrakṣam ācamyod id ābhyaḥ śucir ā pūta emīty utkrāmati$vicitakeśaṃ prasāritadaśaṃ dīkṣātapasor iti

y

athopotthāya pṛcchati somavikrayin krayyas te somā3 iti$bhūya evety ataḥprabhṛti catur āvartayati

y

nityavad eke samāmananti$tasmiṃs tac ceṣṭanti yat te viduḥ

y

yady ekaṃ syād dakṣiṇaṃ kṛṣṇājinapādaṃ māṃsataḥ samasya pratiṣīvyet$atra patnī śirasi kumbakurīram adhyūhate

y

athāhavanīyam upatiṣṭhate suvar abhivikhyeṣaṃ vaiśvānaraṃ jyotir iti$somo jigāti gātuvid ity aparayā dvārā havirdhānaṃ rājānaṃ prapādayati pūrvayā gataśriyaḥ

y

athāgreṇa śālām aratnimātram abhita spandyāṃ sthāpayitvāthaine prokṣati vaiṣṇavī viṣṇave śundhethām iti$varṣīyo dakṣiṇam

y

adbhir udeti tūṣṇīm$paścād āhavanīyasya kṛṣṇājine māṃsataḥ samasya prāggrīve lomataḥ saṃstṛṇāti

y

atha somakrayaṇān anudiśati svāna bhrājāṅghāre bambhāre hasta suhasta kṛśāna ete vaḥ somakrayaṇās tān rakṣadhvaṃ mā vo dabhann iti$yaṃ dviṣyāt tasya kṛṣṇāṃ lohinīṃ ca pavitre kuryāt

y

anulomam ā pādābhyām$tasya te pavitrapate pavitreṇeti yajamāno japati

y

kṛṣṇājinādi ced daṇḍāntam$ādityasya mā saṃkāśaḥ udyate nama ity ādityam upatiṣṭhate

y

prajābhyas tveti bhūyāṃsam abhyūhati$athaitad rohitaṃ carmānaḍuham uttaralomāstīrya

y

pañcavidhaṃ barhi stīrtvā prastarapāṇiḥ prāṅ abhisṛpya kārṣmaryamayān paridhīn paridadhāti$vaiṣṇavaṃ viṣṇor nu kam iti

y

athāhaihi yajamāneti$rājānaṃ krīṇanti

y

pañcakṛtvo yajuṣā pañcakṛtvas tūṣṇīm$sarvābhiḥ prathamam

y

prācīnamātrāvāsasā patnīṃ dīkṣayati$mā mā hiṃsīr iti yajamānaḥ pratigṛhṇāti

y

prātarudita āditye visṛṣṭāyāṃ vācy agreṇa śālāṃ tiṣṭhan devayajanam adhyavasyati yadi purastād anadhyavasitaṃ bhavati$yathārthaṃ pātrāṇi prayunakti sthālīṃ kapālānāṃ sthāne

y

athainaddhiraṇyam antardhāya sruvāhutyābhijuhoti pitṛbhyaḥ svāheti$dyutāna iti minoti

y

anulomam aṅgāni svakto bhavati$na nīviṃ kurute

y

taṃ dakṣiṇata upadhatte$svāhā yajñaṃ manasa itiprabhṛtibhir aṅgulī dve dve nibhujan muṣṭī kurute vācaṃ yachati

y

caturgṛhītāny ājyāni$iḍāntaṃ bhavati

y

dakṣiṇe 'ṃse 'tyādhāya yathetaṃ gatvā pūrvayā dvāropanirhṛtyottareṇa vediṃ gatvottareṇāgnīdhrīyaṃ dhiṣṇiyaṃ parītyottarasyām uttaravediśroṇyāṃ sādayati mitrāvaruṇayor bhāgadheyī stheti$agner va iti nidadhāti śālādvāryam apareṇa

y

athaināṃ pradakṣiṇaṃ purīṣeṇa paryūhati brahmavaniṃ tvā kṣatravaniṃ suprajāvaniṃ rāyaspoṣavaniṃ paryūhāmīti$paryūhaṇaparidṛṃhaṇapariṣecanāni yūpavat

y

ātithyāyā dhrauvāt sruci camase vā tānūnaptraṃ samavadyati caturavattaṃ pañcāvattaṃ vā āpataye tvā gṛhṇāmīty etaiḥ pratimantram$tānūnaptraṃ gṛhṇāti kāṃsye camase vā

y

athāpa upaspṛśya yathāyatanam upaviśanti$agnīn madanty āpā ity adhvaryur āvedayati madanti devīr amṛtā ṛtāvṛdha ity āgnīdhraḥ tābhir ādravety adhvaryuḥ

y

aṅguṣṭhaprabhṛti caikotsargam$upamadhyamāyāṃ hiraṇyam ābadhyāsmāko 'sīti pariśritaṃ praviśanti

y

āgnīdhre yajñapātrāṇi vāsayati tasmin yajamāno jāgrad upavasati prāgvaṃśe patnī$idaṃ viṣṇur vicakrama iti havirdhānam agna āyūṃṣi pavasa iti srucaḥ ā vāyo bhūṣa śucipā iti vāyavyāni ā ghā ye agnim indhata iti sadaḥ

y

atha sviṣṭakṛtā carati$dakṣiṇenāgnim āsthāpita ātithyāyāṃ havir abhimṛśanti yajñena yajñam iti

y

prastare juhūm$dviś ca sthālyāḥ sruveṇa tanūnaptre śākvarāyeti śakvana ojiṣṭhāyeti

y

vṛto vṛto japati mahan me 'voco yaśo me 'voco bhago me 'voco bhargo me 'vocas tapo me 'voca stomaṃ me 'vocaḥ k.lptiṃ me 'voco bhuktiṃ me 'voco viśvaṃ me 'vocaḥ sarvaṃ me 'vocaḥ sarvaṃ me kalyāṇam avocas tan māvatu tan māviśatu tan mā jinvatu tena bhukṣiṣīya devo devam etu somaḥ somam etv iti$agniṣṭomaḥ prathamayajñaḥ

y

daikṣaṃ patnī tūṣṇīm$svasty uttarāṇy aśīyety uptāntaṃ pratyabhimṛśate

y

viṣāṇe viṣyaitaṃ granthiṃ yad asya gulphitaṃ hṛdi mano yad asya gulphitam ity aṅgāni$atra vā muṣṭikaraṇavāgyamane

y

lomataḥ kṛṣṇājinam āchādayeta yadi dve viṣūcī pratimucya$tayā kaṇḍūyanam

y

vānaspatyena śaṅkunā patnī kaṇḍūyeta$muṣṭī kuryāt

y

atinīya vā mānuṣaṃ kālam$payo brāhmaṇasya vrataṃ yavāgū rājanyasyāmikṣā vaiśyasyopasatsu payaḥ sarveṣām

y

vimukto 'nyo 'naḍvān bhavaty avimukto 'nyo 'thātithyaṃ gṛhṇāti yajñasya saṃtatyai patny anvārabhata iti brāhmaṇam$haviṣkṛtā vācaṃ visṛjyottaram anaḍvāhaṃ vimucya

y