chronbmm/vedic-reranking · Datasets at Hugging Face

sentence stringlengths 9 511	unsandhied stringclasses 2 values
āyor iti śvabhreva dadhyāt$nitānas tvā māruto nihantv iti prākkarṇīm avadadhāti	y
pūrvayā dvārā praviśya vasatīvarīr gṛhṇāti$nedamādiṣu hṛdayaśūlam arvāg anūbandhyāyāḥ	y
ātithyā vaiṣṇavīṣṭiḥ$tānūnaptrapātre pañcakṛtvo 'vadyanty ājyam āpataye tvā gṛhṇāmi paripataye tvā tanūnaptre tvā śākvarāya tvā śakmana ojiṣṭhāya tveti	y
havirdhānāparāntam uttareṇāgnīdhram agnyagāradvāram antarvedyardhaṃ bhūyaḥ sarvaṃ vā$saṃhite purastād dvyaṅgulena paścād asaṃhite bhavataḥ	y
uddhatyāvokṣya cātvālāt pāṃsūn nivapati$etān evopasthānān vyāghāraṇāṃś caike samāmananti	y
hastyāny agre 'tha padyāni$śeṣeṇa patny abhyaṅkte	y
atha madantīr upaspṛśyopotthāya visrasya hiraṇyam avadhāya rājānam āpyāyayanty aṃśur aṃśus te deva somāpyāyatām indrāyaikadhanavida ā tubhyam indraḥ pyāyatām ā tvam indrāya pyāyasveti$na prathamayajñe pravargyaṃ kurvīta kāmam anūcānaḥ śrotriyaḥ	y
kuṇḍe hiraṇyam avadhāya tasmin snātīti vājasaneyakam$āpa undantu jīvase dīrghāyutvāya varcasa iti	y
athainam ekaviṃśatyā darbhapuñjīlaiḥ pavayati citpatis tvā punātu vākpatis tvā punātu devas tvā savitā punātv acchidreṇa pavitreṇa vasoḥ sūryasya raśmibhir iti$ud ābhyaḥ śucir āpūta emīty udgāhamāno japati apo 'śnāti	y
yadā yajamānas trir upāṃśv āhvayate 'thaiṣa subrahmaṇyo 'ntareṇeṣe tiṣṭhan palāśaśākhāṃ dhārayan subrahmaṇyām āhvayati subrahmaṇyoṃ subrahmaṇyom iti triḥ$āsandīm udgṛhṇāty ukhadaghnapādām aratnimātrāṃ muñjair vyutām audumbarīm	y
pravargyopasadāvataḥ$pravargyeṇa pracaryopasadā caranti etad vā viparītam	y
viṣāṇe viṣyeti sicyābadhnāti$brāhmaṇa ity eva vaiśyarājanyayor api śruteḥ	y
antarvedi tiṣṭhed yajamānaḥ patnī ca$athāgnīṣomīye paśāv uktā dharmāḥ etena paśavo vyākhyātāḥ	y
pañca prayājān iṣṭvodaṅṅ atyākramya saṃsrāveṇa dhruvām abhighārya puroḍāśam abhighārayati nopabhṛtam$samānayanavelāyām aupabhṛtaṃ juhvāṃ sarvam ānīya nopabhṛtaṃ pratyabhighārayati	y
varcodhā asīti tena parācīnaṃ trir abhyaṅkte mukham agre$devaśrud imān pravapa iti pravapate	y
yo 'nūcānaḥ śrotriyas tasya pravṛñjyād iti bahvṛcabrāhmaṇam$brahma jajñānaṃ prathamaṃ purastād vi sīmataḥ suruco vena āvaḥ sa budhnyā upamā asya viṣṭhāḥ sataś ca yonim asataś ca vi vaḥ	y
mahīnāṃ payo 'sīti darbhapuñjīlābhyāṃ navanītam udyauti$tāṃ tathā prāha	y
prapādyamāne rājany agreṇāno 'nusamvrajet$śālāṃ praveśayanti dīkṣitasaṃcareṇa	y
yataḥ padam apāttaṃ tasmin sahiraṇyau pāṇī prakṣālyonnambhaya pṛthivīm ity adbhir upaninīya padaṃ traidhaṃ vibhajya tṛtīyam uttarato gārhapatyasya śīte bhasmany upavapati tṛtīyam āhavanīyasya tṛtīyaṃ patnyai prayacchati$udīcīṃ nīyamānām anugachato vasvy asīti	y
upaspṛśyotsṛjyate$dīkṣitasaṃcareṇātihṛtya dakṣiṇata āhavanīyasya varuṇasya ṛtasadanam āsīdety āsandyāṃ rājānam āsādayati	y
ūrje tvety annam aśnāti sarpirmiśraṃ dadhi cābhyupasekam$uttarataḥ pṛṣṭhayādeśasya pariśrityāpo devīr ity abhyundati	y
samyag vā$dakṣiṇasya havirdhānasya paścād upastambhanasya dviprādeśaṃ caturasraṃ vidhāya	y
vediṃ prokṣati$barhiś ca	y
prakṣālayati vā carum$yathāsaṃpraiṣaṃ te kurvanti	y
paścārdhe patnī vratayati$madhyaṃdine madhyarātre ca vratayati	y
haribhyāṃ dhānāḥ$atra pratiprasthātā savanīyānāṃ pāṇiprakṣālanādi karma pratipadyate	y
bhadrād abhi śreya iti prayāṇaḥ$ādadhati yad ādheyaṃ bhavati nīḍe gārhapatyaṃ prauga āhavanīyam	y
devīr āpa ity apo 'tigāhate$bhadrād abhi śreyaḥ prehi bṛhaspatiḥ puraetā te astu	y
ekaṃ cet paścātpādadviguṇam$apratyutthāyikaḥ anabhivādukaḥ	y
api vā dvir dakṣiṇaṃ triḥ savyam tristrir vobhe$apy u pañca kṛtva āṅkta iti brāhmaṇam	y
apo 'śnātīti brāhmaṇam$catasṛbhir darbheṣīkābhiḥ śareṣīkābhir vā samuñjābhiḥ satūlābhir ity ekakaikayā traikakubhasyāñjanasya saṃniṣkṛṣya vṛtrasyāsi kanīniketi dakṣiṇam akṣi trir āṅkte 'nyayānyayāniṣevayan savyaṃ ca	y
śamye codvṛhati varuṇasya skambhasarjanī iti$athāgreṇa śālāṃ tiṣṭhann ohyamānaṃ rājānaṃ pratimantrayate namo mitrasya varuṇasya cakṣase maho devāya tad ṛtaṃ saparyata dūredṛśe devajātāya ketave divas putrāya sūryāya śaṃsateti	y
prajāpatau tvā manasi juhomi svāheti yajamānas trir avajighrati$dviś ca sthālyāḥ sruveṇa tanūnaptre śākvarāyeti śakvana ojiṣṭhāyeti	y
methyor upanihitayoḥ pari tvā girvaṇo gira iti paridadhyāt$evam uttarāṃ pratiprasthātā	y
salepaṃ caruṃ pramṛṣṭaṃ mekṣaṇam$yadi nāvā tared anyena vāchinnaṃ tantuṃ pṛthivyā anugeṣam ity ā pārālloṣṭaṃ mṛdnīyāt	y
anuvrajann uttarā antareṇaiva vartmanī$vaiṣṇavaṃ viṣṇor nu kam iti	y
ajakāvaṃ maitrāvaruṇam$pūrvārdhe kharasya dakṣiṇāśirasam upāṃśusavanaṃ nidadhāti dakṣiṇata upāṃśupātram uttarato 'ntaryāmapātram upasaṃspṛṣṭe	y
barhiś ca$kārṣmaryamayaiḥ paridhibhir āśvavālena prastareṇaikṣavībhyāṃ vidhṛtībhyāṃ tena śilpavat	y
śeṣeṇa patny abhyaṅkte$purastāt keśavapanād vāsaso vā paridhānād bhojanam eke samāmananti	y
śivāḥ pītā bhavateti nābhideśam ārabhya japati$viśve devā abhi mām āvavṛtrann iti prabudhya japati punar manaḥ punar āyur āgāt punaḥ prāṇaḥ punar ākūtam āgāt vaiśvānaro 'dabdhas tanūpā avabādhatāṃ duritāni viśveti ca	y
sahasreṇāśvamedhasya$savyenājāṃ prayachan mitro na iti dakṣiṇena somam	y
iḍāpathena gudajāghanī harati$patnīsaṃyājāntaḥ	y
praśnānte praśnānte$athainaṃ gavā paṇate gavā te krīṇānīti	y
athāhaihi yajamāneti$tasya te pavitrapate pavitreṇeti yajamāno japati	y
yena vrajeyus tenānusamiyāt$krīte kurīraṃ nirmuṣṇāti	y
anyad vādhyāvapaśruteḥ$śukras te graha iti sahiraṇyena pāṇinābhimṛśati	y
imāṃ dhiyaṃ śikṣamāṇasya vaneṣu vyantarikṣaṃ soma yās ta iti catasro 'nusaṃyann antareṇa vartmanī$usrāv etaṃ dhūrvāhau yujyethām anaśrū avīrahaṇau brahmacodanau yajñasyāyuḥ pratirantau svasti yajamānasya gṛhān gachatam iti dhuryāv upājate	y
agne vratapate tvaṃ vratānāṃ vratapatir asīty āhavanīyam upatiṣṭhate$aparāhṇe vratamiśraṃ dīkṣitāya prayachati	y
dakṣiṇaṃ chadirantam ārabhya somāya krītāya prohyamāṇāyānubrūhīty anuvācayati$sthūlaḥ pīvā śmaśruṇaḥ	y
hotāraṃ citrarathaṃ yas tvā svaśva iti sviṣṭakṛtaḥ$vaiṣṇavaṃ viṣṇor nu kam iti	y
mahīnāṃ payo 'sīti darbhapuñjīlābhyāṃ navanītam udyauti$pravapati devaśrūr etāni pravapa iti	y
idhmābarhir nidhāya saṃtatām ulaparājiṃ stṛṇāti pṛṣṭhyāśaṅkor adhy ottaravedeḥ$tayor dakṣiṇaṃ varṣīya uttaraṃ hrasīyaḥ	y
nityavad eke samāmananti$aparaṃ caturgṛhītaṃ gṛhītvāgnīdhra evāsanyāṃ juhoty āsanyān mā mantrāt pāhi kasyāś cid abhiśastyāḥ svāheti	y
kuṇḍe hiraṇyam avadhāya tasmin snātīti vājasaneyakam$na prāṇān atipāvayet	y
evāvandasva varuṇaṃ bṛhantaṃ namasyā dhīram amṛtasya gopām sa naḥ śarma trivarūthaṃ viyaṃsat pātaṃ mā dyāvāpṛthivī upastha ity etayā sarvatra rājānam āsīdet$athainam upatiṣṭhate varuṇo 'si dhṛtavrato vāruṇam asīti	y
paścād uttaravedes triṣu prakrameṣu matyā vā nabhyasthe abhimantrayate 'tra ramethām iti$athaināṃ spandyayā sūpanibaddhām upanibadhnāti viṣṇor nu kaṃ vīryāṇi pravocam iti	y
śaṃyvantā saṃtiṣṭhate$aparimitā dīkṣās tāsām apavarge prāyaṇīyeṣṭiḥ	y
athopasthaṃ kṛtvā pradakṣiṇaṃ mekhalāṃ paryasyaty ūrg asy āṅgirasy ūrṇamradā ūrjaṃ me yaccheti$athainaṃ trir upāṃśv āvedayati trir uccair adīkṣiṣṭāyaṃ brāhmaṇo 'sāv amuṣya putro 'muṣya pautro 'muṣya naptāmuṣyāḥ putro 'muṣyāḥ pautro 'muṣyā napteti	y
rājakrayaṇīṃ prekṣamāṇo jūr asīti juhoti$aparaṃ caturgṛhītaṃ gṛhītvā śukram asīti hiraṇyaṃ paścād uddhṛtya vaiśvadevaṃ havir ity ājyam avekṣya sūryasya cakṣur āruham ity ādityam upasthāya cid asi manāsīti somakrayaṇīm abhimantrayate	y
śaramayī mauñjī vā mekhalā trivṛt pṛthvy anyatarataḥpāśā tayā yajamānaṃ dīkṣayati yoktreṇa patnīm$kurīraṃ dhārayet	y
athaitasmin pade hiraṇyaṃ nidhāya saṃparistīryābhijuhoti pṛthivyās tvā mūrdhann ājigharmi devayajana iḍāyāḥ pade ghṛtavati svāheti$māhaṃ rāyaspoṣeṇa viyoṣam iti patnī padaṃ pradīyamānam anumantrayate	y
puro 'kṣam itarāṇi saṃsādayanti$auparavāṇāṃ pāṃsūnām agreṇopastambhanaṃ bāhumātraṃ caturasraṃ kharaṃ karoti	y
yady ekaṃ syād dakṣiṇaṃ pūrvapādaṃ pratiṣīvyet antān vā$śiraḥ prorṇute viṣṇoḥ śarmeti	y
atha yācati sphyam udapātraṃ cātvālātpurīṣaṃ sikatā iti$evaṃ dhiṣṇyān nivapati ṣaḍ antaḥsadasaḥ pṛṣṭhyādeśe hotrīyaṃ bāhumātre paścād dvārasya dakṣiṇaṃ maitrāvaruṇīyaṃ yathainayoḥ samayārdha audumbarī bhaviṣyaty udīca itarān bāhumātrāntarān brāhmaṇāchaṃsyaṃ potrīyaṃ neṣṭrīyam achāvakyam	y
adhvaryo devayajanaṃ me dehīty adhvaryum$api vā na devayajanaṃ yācet devatā evopatiṣṭheta sakṣedaṃ paśya vidhartar idaṃ paśya nākedaṃ paśya ramatiḥ paniṣṭhartaṃ varṣiṣṭham amṛtā yāny āhuḥ sūryo variṣṭho akṣabhir vibhāty anu dyāvāpṛthivī devaputre iti	y
sarvāsv aṅguṣṭham upanigṛhṇāti$athātiśiṣṭaṃ rājānaṃ prajābhyas tvety upasamūhati	y
uttareṇa bahiḥ prāgvaṃśaṃ pariśrite yajamānaḥ keśaśmaśru vāpayate$keśaśmaśru yajamāno vāpayate	y
evaṃ pratiprasthātāparasmin parivṛte patnīṃ tūṣṇīm$tūṣṇīṃ pravapati	y
upāṃśuhaviḥ$yathārthaṃ pātrāṇi prayunakti sthālīṃ kapālānāṃ sthāne	y
karaṇaṃ japati$vaiṣṇavaṃ viṣṇor nu kam iti	y
krīṇīhīty āha somavikrayī$athaināṃ pradakṣiṇam āvartyādbhir abhyukṣyodīcīm utsṛjati	y
ekaṃ cet paścātpādadviguṇam$tasya śuklakṛṣṇe saṃmṛśati śukle 'ṅguṣṭho bhavati kṛṣṇe 'ṅgulir ṛksāmayoḥ śilpe sthas te vām ārabhe te mā pātam āsya yajñasyodṛca iti	y
atra rājānam antareṣe grāvasūpāvaharati hṛde tvā soma rājann ity etābhyām$viśvās tvām iti visṛjyopatiṣṭhate	y
dakṣiṇasya havir dhānasyottaraṃ vartmottarasya ca dakṣiṇam antareṇa tiṣṭhan havirdhānābhyāṃ pravartyamānābhyām ity uktaḥ$havirdhānābhyāṃ pravartyamānābhyām anuvācayati	y
tasya te pavitrapate pavitreṇeti yajamāno japati$athainam ekaviṃśatyā darbhapuñjīlaiḥ pavayati citpatis tvā punātu vākpatis tvā punātu devas tvā savitā punātv acchidreṇa pavitreṇa vasoḥ sūryasya raśmibhir iti	y
etayaivāvṛtottaram upapakṣam adbhir unatti tūṣṇīm eva$ūrje tvety annam aśnāti sarpirmiśraṃ dadhi cābhyupasekam	y
athāsmai kaṃse vā camase vā niḥṣicya vrataṃ prayacchati$apaś ca pītvā japati	y
athāham anukāminīti patnī śālāmukhīyam upopaviśya suprajasas tvā vayam iti japati$na dhiṣṇyān vyaveyāt adhvaryuś cet pratyaṅ dhiṣṇyān atikrāmed aindrīṃ nigadet	y
dhārayanty ājyāni$atha dakṣiṇe vedyante barhirmuṣṭiṃ stṛṇāti devabarhir ūrṇāmradasaṃ tvā stṛṇāmi svāsasthaṃ devebhya iti	y
agnīṣomīyasya vapāmārjanānte vasatīvarigrahaṇaṃ syandamānānām anastamite$na svaruṃ juhoti na hṛdayaśūlam udvāsayati evaṃ savanīye	y
dvir uttaram$pratiprasthātā tūṣṇīṃ patnīṃ pāvayitvāparayā dvārā prapādya dakṣiṇataḥpaścād aparasya patnīlokam upasthāpyopaveśayati	y
uttarasyāṃ kharaśroṇyām ukthyasthālīṃ sopaśayām$tam apareṇa pratyañci dvidevatyapātrāṇi	y
ṣaṭ padāny atītya saptamaṃ paryupaviśanti$rudras tvāvartayatv iti pradakṣiṇam āvartayati prācīṃ prakramayati	y
samānayanavelāyām aupabhṛtaṃ juhvāṃ sarvam ānīya nopabhṛtaṃ pratyabhighārayati$gṛhṇāmīti sarvatra sākāṅkṣatvāt	y
patnyā vā hastena$pañcakṛtvo yajuṣā	y
viṣṇo śnyaptre stha iti ye abhito bhavataḥ$uttare ca	y
paśuvan nirmanthyaḥ sāmidhenyaś ca$anādhṛṣṭam asy anādhṛṣyaṃ devānām ojo 'nabhiśasty abhiśastipāḥ anabhiśastenyam añjasā satyam upageṣaṃ suvite mā dhā iti sahiraṇyaṃ dhrauvam ājyaṃ pātrīsthaṃ barhiṣy āsannaṃ tānūnaptraṃ samavamṛśya	y
nāpita upatiṣṭhati nakhāni nikṛntaty aṅguṣṭhyaprabhṛtīni dakṣiṇahastasya prathamam$tūṣṇīm abhyaṅkte	y
ūrje tveti nīvīṃ kurute$adbhir udeti tūṣṇīm	y
sadasaḥ prānteṣūccatvaṃ bhavati na nābhimātraniyamaḥ śākhāntarāt udagvaṃśam$tasya triśreṇigartān khānayati	y
dakṣiṇahavirdhānasya vartmābhihomam idaṃ viṣṇur iti uttarasya trīṇi padeti$yugapat tadvacanatvāt	y
atha sviṣṭakṛtā carati$dakṣiṇenāgnim āsthāpita ātithyāyāṃ havir abhimṛśanti yajñena yajñam iti	y
bhūyasā vā$krītaḥ soma ity āha somavikrayī vayāṃsi vyācakṣveti	y
paurṇamāsīvikāraḥ$āpataye tvā gṛhṇāmi paripataye tvā gṛhṇāmi tanūnaptre tvā gṛhṇāmi śākvarāya tvā gṛhṇāmi śakmann ojiṣṭhāya tvā gṛhṇāmīti	y
svasty uttaraṃ aśīyeti yajamāno japati$nāpita upatiṣṭhati nakhāni nikṛntaty aṅguṣṭhyaprabhṛtīni dakṣiṇahastasya prathamam	y
pūrvayā dvārā śālāṃ prapādya pṛṣṭhyāṃ stīrtvāpaḥ praṇīyātithyaṃ nirvapaty anvārabdhāyāṃ patnyām$āśvavālaḥ prastaraḥ aikṣavī vidhṛtī kārṣmaryamayāḥ paridhayaḥ vedaṃ kṛtvāgnīn paristīrya pāṇiprakṣālanādi karma pratipadyate	y
caturgṛhītāny ājyāni$barhiś ca	y
śeṣeṇa patny abhyaṅkte$tūṣṇīm ūrdhvāgraṃ barhir anūcchrayati	y
yajñe jāgṛteti sannā abhimantrayate$āhṛtya sthāne nidadhāti	y
ehy udehy agniṣ ṭe agraṃ nayatāṃ vāyuṣ ṭe madhyaṃ nayatāṃ rudrāvasṛṣṭā yuvā nāmāsi namas te astu mā mā hiṃsīr iti neṣṭā patnīm abhyudānayati pānnejanapāṇinīm$nakheṣūlūkhaladharmān musaladharmāṃś ca karoti	y

āyor iti śvabhreva dadhyāt$nitānas tvā māruto nihantv iti prākkarṇīm avadadhāti

y

pūrvayā dvārā praviśya vasatīvarīr gṛhṇāti$nedamādiṣu hṛdayaśūlam arvāg anūbandhyāyāḥ

y

ātithyā vaiṣṇavīṣṭiḥ$tānūnaptrapātre pañcakṛtvo 'vadyanty ājyam āpataye tvā gṛhṇāmi paripataye tvā tanūnaptre tvā śākvarāya tvā śakmana ojiṣṭhāya tveti

y

havirdhānāparāntam uttareṇāgnīdhram agnyagāradvāram antarvedyardhaṃ bhūyaḥ sarvaṃ vā$saṃhite purastād dvyaṅgulena paścād asaṃhite bhavataḥ

y

uddhatyāvokṣya cātvālāt pāṃsūn nivapati$etān evopasthānān vyāghāraṇāṃś caike samāmananti

y

hastyāny agre 'tha padyāni$śeṣeṇa patny abhyaṅkte

y

atha madantīr upaspṛśyopotthāya visrasya hiraṇyam avadhāya rājānam āpyāyayanty aṃśur aṃśus te deva somāpyāyatām indrāyaikadhanavida ā tubhyam indraḥ pyāyatām ā tvam indrāya pyāyasveti$na prathamayajñe pravargyaṃ kurvīta kāmam anūcānaḥ śrotriyaḥ

y

kuṇḍe hiraṇyam avadhāya tasmin snātīti vājasaneyakam$āpa undantu jīvase dīrghāyutvāya varcasa iti

y

athainam ekaviṃśatyā darbhapuñjīlaiḥ pavayati citpatis tvā punātu vākpatis tvā punātu devas tvā savitā punātv acchidreṇa pavitreṇa vasoḥ sūryasya raśmibhir iti$ud ābhyaḥ śucir āpūta emīty udgāhamāno japati apo 'śnāti

y

yadā yajamānas trir upāṃśv āhvayate 'thaiṣa subrahmaṇyo 'ntareṇeṣe tiṣṭhan palāśaśākhāṃ dhārayan subrahmaṇyām āhvayati subrahmaṇyoṃ subrahmaṇyom iti triḥ$āsandīm udgṛhṇāty ukhadaghnapādām aratnimātrāṃ muñjair vyutām audumbarīm

y

pravargyopasadāvataḥ$pravargyeṇa pracaryopasadā caranti etad vā viparītam

y

viṣāṇe viṣyeti sicyābadhnāti$brāhmaṇa ity eva vaiśyarājanyayor api śruteḥ

y

antarvedi tiṣṭhed yajamānaḥ patnī ca$athāgnīṣomīye paśāv uktā dharmāḥ etena paśavo vyākhyātāḥ

y

pañca prayājān iṣṭvodaṅṅ atyākramya saṃsrāveṇa dhruvām abhighārya puroḍāśam abhighārayati nopabhṛtam$samānayanavelāyām aupabhṛtaṃ juhvāṃ sarvam ānīya nopabhṛtaṃ pratyabhighārayati

y

varcodhā asīti tena parācīnaṃ trir abhyaṅkte mukham agre$devaśrud imān pravapa iti pravapate

y

yo 'nūcānaḥ śrotriyas tasya pravṛñjyād iti bahvṛcabrāhmaṇam$brahma jajñānaṃ prathamaṃ purastād vi sīmataḥ suruco vena āvaḥ sa budhnyā upamā asya viṣṭhāḥ sataś ca yonim asataś ca vi vaḥ

y

mahīnāṃ payo 'sīti darbhapuñjīlābhyāṃ navanītam udyauti$tāṃ tathā prāha

y

prapādyamāne rājany agreṇāno 'nusamvrajet$śālāṃ praveśayanti dīkṣitasaṃcareṇa

y

yataḥ padam apāttaṃ tasmin sahiraṇyau pāṇī prakṣālyonnambhaya pṛthivīm ity adbhir upaninīya padaṃ traidhaṃ vibhajya tṛtīyam uttarato gārhapatyasya śīte bhasmany upavapati tṛtīyam āhavanīyasya tṛtīyaṃ patnyai prayacchati$udīcīṃ nīyamānām anugachato vasvy asīti

y

upaspṛśyotsṛjyate$dīkṣitasaṃcareṇātihṛtya dakṣiṇata āhavanīyasya varuṇasya ṛtasadanam āsīdety āsandyāṃ rājānam āsādayati

y

ūrje tvety annam aśnāti sarpirmiśraṃ dadhi cābhyupasekam$uttarataḥ pṛṣṭhayādeśasya pariśrityāpo devīr ity abhyundati

y

samyag vā$dakṣiṇasya havirdhānasya paścād upastambhanasya dviprādeśaṃ caturasraṃ vidhāya

y

vediṃ prokṣati$barhiś ca

y

prakṣālayati vā carum$yathāsaṃpraiṣaṃ te kurvanti

y

paścārdhe patnī vratayati$madhyaṃdine madhyarātre ca vratayati

y

haribhyāṃ dhānāḥ$atra pratiprasthātā savanīyānāṃ pāṇiprakṣālanādi karma pratipadyate

y

bhadrād abhi śreya iti prayāṇaḥ$ādadhati yad ādheyaṃ bhavati nīḍe gārhapatyaṃ prauga āhavanīyam

y

devīr āpa ity apo 'tigāhate$bhadrād abhi śreyaḥ prehi bṛhaspatiḥ puraetā te astu

y

ekaṃ cet paścātpādadviguṇam$apratyutthāyikaḥ anabhivādukaḥ

y

api vā dvir dakṣiṇaṃ triḥ savyam tristrir vobhe$apy u pañca kṛtva āṅkta iti brāhmaṇam

y

apo 'śnātīti brāhmaṇam$catasṛbhir darbheṣīkābhiḥ śareṣīkābhir vā samuñjābhiḥ satūlābhir ity ekakaikayā traikakubhasyāñjanasya saṃniṣkṛṣya vṛtrasyāsi kanīniketi dakṣiṇam akṣi trir āṅkte 'nyayānyayāniṣevayan savyaṃ ca

y

śamye codvṛhati varuṇasya skambhasarjanī iti$athāgreṇa śālāṃ tiṣṭhann ohyamānaṃ rājānaṃ pratimantrayate namo mitrasya varuṇasya cakṣase maho devāya tad ṛtaṃ saparyata dūredṛśe devajātāya ketave divas putrāya sūryāya śaṃsateti

y

prajāpatau tvā manasi juhomi svāheti yajamānas trir avajighrati$dviś ca sthālyāḥ sruveṇa tanūnaptre śākvarāyeti śakvana ojiṣṭhāyeti

y

methyor upanihitayoḥ pari tvā girvaṇo gira iti paridadhyāt$evam uttarāṃ pratiprasthātā

y

salepaṃ caruṃ pramṛṣṭaṃ mekṣaṇam$yadi nāvā tared anyena vāchinnaṃ tantuṃ pṛthivyā anugeṣam ity ā pārālloṣṭaṃ mṛdnīyāt

y

anuvrajann uttarā antareṇaiva vartmanī$vaiṣṇavaṃ viṣṇor nu kam iti

y

ajakāvaṃ maitrāvaruṇam$pūrvārdhe kharasya dakṣiṇāśirasam upāṃśusavanaṃ nidadhāti dakṣiṇata upāṃśupātram uttarato 'ntaryāmapātram upasaṃspṛṣṭe

y

barhiś ca$kārṣmaryamayaiḥ paridhibhir āśvavālena prastareṇaikṣavībhyāṃ vidhṛtībhyāṃ tena śilpavat

y

śeṣeṇa patny abhyaṅkte$purastāt keśavapanād vāsaso vā paridhānād bhojanam eke samāmananti

y

śivāḥ pītā bhavateti nābhideśam ārabhya japati$viśve devā abhi mām āvavṛtrann iti prabudhya japati punar manaḥ punar āyur āgāt punaḥ prāṇaḥ punar ākūtam āgāt vaiśvānaro 'dabdhas tanūpā avabādhatāṃ duritāni viśveti ca

y

sahasreṇāśvamedhasya$savyenājāṃ prayachan mitro na iti dakṣiṇena somam

y

iḍāpathena gudajāghanī harati$patnīsaṃyājāntaḥ

y

praśnānte praśnānte$athainaṃ gavā paṇate gavā te krīṇānīti

y

athāhaihi yajamāneti$tasya te pavitrapate pavitreṇeti yajamāno japati

y

yena vrajeyus tenānusamiyāt$krīte kurīraṃ nirmuṣṇāti

y

anyad vādhyāvapaśruteḥ$śukras te graha iti sahiraṇyena pāṇinābhimṛśati

y

imāṃ dhiyaṃ śikṣamāṇasya vaneṣu vyantarikṣaṃ soma yās ta iti catasro 'nusaṃyann antareṇa vartmanī$usrāv etaṃ dhūrvāhau yujyethām anaśrū avīrahaṇau brahmacodanau yajñasyāyuḥ pratirantau svasti yajamānasya gṛhān gachatam iti dhuryāv upājate

y

agne vratapate tvaṃ vratānāṃ vratapatir asīty āhavanīyam upatiṣṭhate$aparāhṇe vratamiśraṃ dīkṣitāya prayachati

y

dakṣiṇaṃ chadirantam ārabhya somāya krītāya prohyamāṇāyānubrūhīty anuvācayati$sthūlaḥ pīvā śmaśruṇaḥ

y

hotāraṃ citrarathaṃ yas tvā svaśva iti sviṣṭakṛtaḥ$vaiṣṇavaṃ viṣṇor nu kam iti

y

mahīnāṃ payo 'sīti darbhapuñjīlābhyāṃ navanītam udyauti$pravapati devaśrūr etāni pravapa iti

y

idhmābarhir nidhāya saṃtatām ulaparājiṃ stṛṇāti pṛṣṭhyāśaṅkor adhy ottaravedeḥ$tayor dakṣiṇaṃ varṣīya uttaraṃ hrasīyaḥ

y

nityavad eke samāmananti$aparaṃ caturgṛhītaṃ gṛhītvāgnīdhra evāsanyāṃ juhoty āsanyān mā mantrāt pāhi kasyāś cid abhiśastyāḥ svāheti

y

kuṇḍe hiraṇyam avadhāya tasmin snātīti vājasaneyakam$na prāṇān atipāvayet

y

evāvandasva varuṇaṃ bṛhantaṃ namasyā dhīram amṛtasya gopām sa naḥ śarma trivarūthaṃ viyaṃsat pātaṃ mā dyāvāpṛthivī upastha ity etayā sarvatra rājānam āsīdet$athainam upatiṣṭhate varuṇo 'si dhṛtavrato vāruṇam asīti

y

paścād uttaravedes triṣu prakrameṣu matyā vā nabhyasthe abhimantrayate 'tra ramethām iti$athaināṃ spandyayā sūpanibaddhām upanibadhnāti viṣṇor nu kaṃ vīryāṇi pravocam iti

y

śaṃyvantā saṃtiṣṭhate$aparimitā dīkṣās tāsām apavarge prāyaṇīyeṣṭiḥ

y

athopasthaṃ kṛtvā pradakṣiṇaṃ mekhalāṃ paryasyaty ūrg asy āṅgirasy ūrṇamradā ūrjaṃ me yaccheti$athainaṃ trir upāṃśv āvedayati trir uccair adīkṣiṣṭāyaṃ brāhmaṇo 'sāv amuṣya putro 'muṣya pautro 'muṣya naptāmuṣyāḥ putro 'muṣyāḥ pautro 'muṣyā napteti

y

rājakrayaṇīṃ prekṣamāṇo jūr asīti juhoti$aparaṃ caturgṛhītaṃ gṛhītvā śukram asīti hiraṇyaṃ paścād uddhṛtya vaiśvadevaṃ havir ity ājyam avekṣya sūryasya cakṣur āruham ity ādityam upasthāya cid asi manāsīti somakrayaṇīm abhimantrayate

y

śaramayī mauñjī vā mekhalā trivṛt pṛthvy anyatarataḥpāśā tayā yajamānaṃ dīkṣayati yoktreṇa patnīm$kurīraṃ dhārayet

y

athaitasmin pade hiraṇyaṃ nidhāya saṃparistīryābhijuhoti pṛthivyās tvā mūrdhann ājigharmi devayajana iḍāyāḥ pade ghṛtavati svāheti$māhaṃ rāyaspoṣeṇa viyoṣam iti patnī padaṃ pradīyamānam anumantrayate

y

puro 'kṣam itarāṇi saṃsādayanti$auparavāṇāṃ pāṃsūnām agreṇopastambhanaṃ bāhumātraṃ caturasraṃ kharaṃ karoti

y

yady ekaṃ syād dakṣiṇaṃ pūrvapādaṃ pratiṣīvyet antān vā$śiraḥ prorṇute viṣṇoḥ śarmeti

y

atha yācati sphyam udapātraṃ cātvālātpurīṣaṃ sikatā iti$evaṃ dhiṣṇyān nivapati ṣaḍ antaḥsadasaḥ pṛṣṭhyādeśe hotrīyaṃ bāhumātre paścād dvārasya dakṣiṇaṃ maitrāvaruṇīyaṃ yathainayoḥ samayārdha audumbarī bhaviṣyaty udīca itarān bāhumātrāntarān brāhmaṇāchaṃsyaṃ potrīyaṃ neṣṭrīyam achāvakyam

y

adhvaryo devayajanaṃ me dehīty adhvaryum$api vā na devayajanaṃ yācet devatā evopatiṣṭheta sakṣedaṃ paśya vidhartar idaṃ paśya nākedaṃ paśya ramatiḥ paniṣṭhartaṃ varṣiṣṭham amṛtā yāny āhuḥ sūryo variṣṭho akṣabhir vibhāty anu dyāvāpṛthivī devaputre iti

y

sarvāsv aṅguṣṭham upanigṛhṇāti$athātiśiṣṭaṃ rājānaṃ prajābhyas tvety upasamūhati

y

uttareṇa bahiḥ prāgvaṃśaṃ pariśrite yajamānaḥ keśaśmaśru vāpayate$keśaśmaśru yajamāno vāpayate

y

evaṃ pratiprasthātāparasmin parivṛte patnīṃ tūṣṇīm$tūṣṇīṃ pravapati

y

upāṃśuhaviḥ$yathārthaṃ pātrāṇi prayunakti sthālīṃ kapālānāṃ sthāne

y

karaṇaṃ japati$vaiṣṇavaṃ viṣṇor nu kam iti

y

krīṇīhīty āha somavikrayī$athaināṃ pradakṣiṇam āvartyādbhir abhyukṣyodīcīm utsṛjati

y

ekaṃ cet paścātpādadviguṇam$tasya śuklakṛṣṇe saṃmṛśati śukle 'ṅguṣṭho bhavati kṛṣṇe 'ṅgulir ṛksāmayoḥ śilpe sthas te vām ārabhe te mā pātam āsya yajñasyodṛca iti

y

atra rājānam antareṣe grāvasūpāvaharati hṛde tvā soma rājann ity etābhyām$viśvās tvām iti visṛjyopatiṣṭhate

y

dakṣiṇasya havir dhānasyottaraṃ vartmottarasya ca dakṣiṇam antareṇa tiṣṭhan havirdhānābhyāṃ pravartyamānābhyām ity uktaḥ$havirdhānābhyāṃ pravartyamānābhyām anuvācayati

y

tasya te pavitrapate pavitreṇeti yajamāno japati$athainam ekaviṃśatyā darbhapuñjīlaiḥ pavayati citpatis tvā punātu vākpatis tvā punātu devas tvā savitā punātv acchidreṇa pavitreṇa vasoḥ sūryasya raśmibhir iti

y

etayaivāvṛtottaram upapakṣam adbhir unatti tūṣṇīm eva$ūrje tvety annam aśnāti sarpirmiśraṃ dadhi cābhyupasekam

y

athāsmai kaṃse vā camase vā niḥṣicya vrataṃ prayacchati$apaś ca pītvā japati

y

athāham anukāminīti patnī śālāmukhīyam upopaviśya suprajasas tvā vayam iti japati$na dhiṣṇyān vyaveyāt adhvaryuś cet pratyaṅ dhiṣṇyān atikrāmed aindrīṃ nigadet

y

dhārayanty ājyāni$atha dakṣiṇe vedyante barhirmuṣṭiṃ stṛṇāti devabarhir ūrṇāmradasaṃ tvā stṛṇāmi svāsasthaṃ devebhya iti

y

agnīṣomīyasya vapāmārjanānte vasatīvarigrahaṇaṃ syandamānānām anastamite$na svaruṃ juhoti na hṛdayaśūlam udvāsayati evaṃ savanīye

y

dvir uttaram$pratiprasthātā tūṣṇīṃ patnīṃ pāvayitvāparayā dvārā prapādya dakṣiṇataḥpaścād aparasya patnīlokam upasthāpyopaveśayati

y

uttarasyāṃ kharaśroṇyām ukthyasthālīṃ sopaśayām$tam apareṇa pratyañci dvidevatyapātrāṇi

y

ṣaṭ padāny atītya saptamaṃ paryupaviśanti$rudras tvāvartayatv iti pradakṣiṇam āvartayati prācīṃ prakramayati

y

samānayanavelāyām aupabhṛtaṃ juhvāṃ sarvam ānīya nopabhṛtaṃ pratyabhighārayati$gṛhṇāmīti sarvatra sākāṅkṣatvāt

y

patnyā vā hastena$pañcakṛtvo yajuṣā

y

viṣṇo śnyaptre stha iti ye abhito bhavataḥ$uttare ca

y

paśuvan nirmanthyaḥ sāmidhenyaś ca$anādhṛṣṭam asy anādhṛṣyaṃ devānām ojo 'nabhiśasty abhiśastipāḥ anabhiśastenyam añjasā satyam upageṣaṃ suvite mā dhā iti sahiraṇyaṃ dhrauvam ājyaṃ pātrīsthaṃ barhiṣy āsannaṃ tānūnaptraṃ samavamṛśya

y

nāpita upatiṣṭhati nakhāni nikṛntaty aṅguṣṭhyaprabhṛtīni dakṣiṇahastasya prathamam$tūṣṇīm abhyaṅkte

y

ūrje tveti nīvīṃ kurute$adbhir udeti tūṣṇīm

y

sadasaḥ prānteṣūccatvaṃ bhavati na nābhimātraniyamaḥ śākhāntarāt udagvaṃśam$tasya triśreṇigartān khānayati

y

dakṣiṇahavirdhānasya vartmābhihomam idaṃ viṣṇur iti uttarasya trīṇi padeti$yugapat tadvacanatvāt

y

atha sviṣṭakṛtā carati$dakṣiṇenāgnim āsthāpita ātithyāyāṃ havir abhimṛśanti yajñena yajñam iti

y

bhūyasā vā$krītaḥ soma ity āha somavikrayī vayāṃsi vyācakṣveti

y

paurṇamāsīvikāraḥ$āpataye tvā gṛhṇāmi paripataye tvā gṛhṇāmi tanūnaptre tvā gṛhṇāmi śākvarāya tvā gṛhṇāmi śakmann ojiṣṭhāya tvā gṛhṇāmīti

y

svasty uttaraṃ aśīyeti yajamāno japati$nāpita upatiṣṭhati nakhāni nikṛntaty aṅguṣṭhyaprabhṛtīni dakṣiṇahastasya prathamam

y

pūrvayā dvārā śālāṃ prapādya pṛṣṭhyāṃ stīrtvāpaḥ praṇīyātithyaṃ nirvapaty anvārabdhāyāṃ patnyām$āśvavālaḥ prastaraḥ aikṣavī vidhṛtī kārṣmaryamayāḥ paridhayaḥ vedaṃ kṛtvāgnīn paristīrya pāṇiprakṣālanādi karma pratipadyate

y

caturgṛhītāny ājyāni$barhiś ca

y

śeṣeṇa patny abhyaṅkte$tūṣṇīm ūrdhvāgraṃ barhir anūcchrayati

y

yajñe jāgṛteti sannā abhimantrayate$āhṛtya sthāne nidadhāti

y

ehy udehy agniṣ ṭe agraṃ nayatāṃ vāyuṣ ṭe madhyaṃ nayatāṃ rudrāvasṛṣṭā yuvā nāmāsi namas te astu mā mā hiṃsīr iti neṣṭā patnīm abhyudānayati pānnejanapāṇinīm$nakheṣūlūkhaladharmān musaladharmāṃś ca karoti

y