text
stringlengths 0
1k
|
|---|
daCharles's law animation from the Leonardo Project (GTEP/CCHS, UK)vteMole conceptsConstantsAvogadro constantBoltzmann constantGas constantPhysical quantitiesMass concentrationMolar concentrationMolalityMassVolumeDensityMole fractionMass fractionAmount of substanceMolar massAtomic massParticle numberPressureThermodynamic temperatureMolar volumeSpecific volumeLawsCharles's lawBoyle's lawGay-Lussac's lawCombined gas lawAvogadro's lawIdeal gas lawඅධිකාරී පාලනය: ජාතික පුස්තකාල IsraelUnited Statesදසමහා යෝධයෝ ලෙස සැළකෙන්නේ කාවන්තිස්ස රජතුමා සහ දුටුගැමුණු රජතුමා ළග සිටි සෙනිපතිවරුන් දස දෙනා ය. මොවුන් දුටුගැමුණු රජතුමා හා දකුණු ඉන්දියානු ආක්‍රමණිකයෙකු වන එළාර රජු අතර පැවති යුද්ධයේ දී වැදගත් කාර්‍යභාරයක් ඉටු කරයි. දුටුගැමුණු රජතුමාගේ පියා කාවන්තිස්ස රජතුමාගේ රාජ්‍ය සමයෙහි දී, අනාගතයේදී තරුණ කුමරු හට සේවය කිරීම සඳහා මෙම සෙනිපතිවරුන් දස දෙනා රාජ්‍ය සේවයට තෝරා ගනු ලැබ ඇත. තම කණිටු සොහොයුරු තිස්ස හා සමග දුටුගැමුණුගේ සටන් අතරතුරදී, දස රණශූරයන් මධ්‍යස්ථ හා අපක්ෂ |
පාතී පිළිවෙතක් අනුගමනය කර ඇත්තේ දෙබෑයන් අතර හටගැනෙන එවන් වියවුලකදී එසේ අපක්ෂපාතීව සිටින බවට කාවන්තිස්ස රජු හට දිවුරා පොරොන්දු වීම නිසාවෙනි. රජුන් දෙදෙන (එනම් දුටුගැමුණු හා එළාර) අතර විජිතපුර හිදී වූ තීරණාත්මක සංග්‍රාමයෙහිදී නන්දිමිත්‍ර සමග නිර්මලයා (සුරනිමල), පුරයෙහි දක්ෂිණ ද්වාරය අත්පත් කර ගැනීම සඳහා සටන් මෙහෙය වූහ. මහාසෝණ (රිටිගල ජයසේන), ගෝඨයිම්බර හා ථෙරපුත්තාභය පූර්වදිශා ද්වාරය අත්පත් කරගනු වස්ද, අනෙකුත් රණශූරයින් සතර දෙන උත්තර හා පෑළදිග ද්වාර ගනු වස්ද සටන් වැදුනහ.නන්දිමිත්‍ර[සංස්කරණය]දස මහා යෝධයන්ගෙන් ප්රධාන සෙන්පතියෙකි නන්දිමිත්‍ර. ඔහු එළාර රජුගේ සේනාවෙහි සෙන්පතියෙකු වූ මිත්ත ගේ බෑණනුවන් ය. මොහු රාක්ෂස අංගම් රණශූරයෙකි. සැම තැන දණගා බඩගා යෑම වලක්වනු වස් කුඩා කළ මොහුව කුරහන්ගලකට බැඳ දමා තිබුනද, ඔහුගේ මහත් ශක්තියෙහි බල මහිමයෙන් මහ බරැති කුරහන් ගලද ඇදගෙන තැන තැන යෑමට සමත් වීම ඔහු හට නන්දිමිත්‍ර යන නම පටබැඳීමට හේතු කාරක වීය. සුරනිමල[සංස්කරණය]මහාවංශයට අනුව සුරනිමල, කොට්ටිවාල ප්‍රදේශයෙහි කණ්ඩකවිත්තික ග්‍රාමයෙහි සම්හ නමැති ගම් ප්‍රධානියෙකුගේ සත්වැනි පුත්‍රයා විය. තුරුණු වියෙහි |
වූ නිමල, කාවන්තිස්ස රජුගේ සුළු රැජිනකගේ පුත්‍රයෙකු වූ දීඝාභය කුමරුගේ සේවය සඳහා යවනු ලැබීය. කච්චකතිත්ථ නමැති තොටු‍පළ ප්‍රදේශය පාලනය කල දීඝාභය, ද්වාරමණ්ඩල ග්‍රාමයේ චේතිය කන්ද අසල විසූ කුණ්ඩලි නම් බ්‍රාහ්මණයෙකු වෙත දූත මෙහෙවරක් සඳහා නිමල යැව්වේය. කච්චකතිත්ථ සිට ද්වාරමණ්ඩල දක්වා වූ යොදුන් දහඅටකට වැඩි මෙම විශාල දුර තරණය කොට, ඉන් පසු තිසා වැවේ ස්නානය කරනු වස් අනුරාධපුරයටද ගොස් බ්‍රාහ්මණයා විසින් ත්‍යාග කල බොහෝ වටිනා පුණ්ණවද්දන වස්ත්‍රද අතැතිව නැවත කච්චකතිත්ථ හි තම ස්වාමී වූ කුමරු වෙත පැමිණීමට නිමල හට ගතවූයේ එක් දිනක් පමණි. නිමල මින් ඉක්බිතිව, සුර-නිමල යන නම් ලැබීය.කාශ්‍යප බුදුන් සමයේ සතුන් මරමින් පවුකාර ජීවිතයක් ගත කළ මොහු රහත් නමකට දනක් දී උන්වහන්සේගේ බණ අසා යහපත් ජීවිතයක් ගතකොට නොයෙකුත් කුසල් කොට දෙව්ලොව බොහෝ සැප විඳ කාවන්තිස්ස රජුගේ පුතෙකු වන දීඝාභය රාජ කුමාරයාගේ ජනපදයක උපත ලැබීය.ඇතුන් දස දෙනෙකුට බල ඇතත් කිසි වැඩක් නොකරණ කම්මැලියෙක් නිසා රාජ කුමාරයා ළඟ සේවයට පිටත් කරන ළදී. අධික වේගයෙන් ඇවිද ගිය ඔහු ඉතා කෙටි කාලයකදී එතැනට ළඟා විය. දීඝාභය කුමරු නොයෙකුත් ක්‍රම වලින් ඔහුගේ ශක්තිය පරීක්ෂා ක |
ර කාවන්තිස්ස රජු වෙත පිටත් කළේය. දොළොස් හැවිරිදි තරුණයා දුටු රජතුමා මෙතරම් ලාබාල කෙනෙකුට යෝධයෙක් විය හැකිදැයි සිතා කඩුවක් මුවහත් කිරීමට බාර දුන්නේය. ඉතා සුළු කාලයකින් මේ කටයුත්ත නිම කරණ ලදී. පසුව ගැමුණු රජු කාලයේ කඩු ශිල්පයේ කෙළ පැමිණි රණශූරයෙකු ලෙස ප්‍රකට වූ ඔහු එළාර රජුගේ ප්‍රබලම කඩු ශිල්පියා වූ දීඝජන්තු නම් පාතාක යෝධයා පරදවා මරා දැමීය.අහසේ කරනම් හැසීමේ හපනෙකු වූ දීඝජන්තු සාධාරණ සටනකින් මරා දැමීම කළ නොහැකි බව දුටු බුද්ධිමත් විහාර මහ දේවිය උපක්‍රමයකින් ඔහු පැරදවීමට සිතා කුඩා කඳවුරු තිස් දෙකක් ඉදිකර ඒවායේ දුටුගැමුණු රජුගේ ස්වරූපයට සමාන ලෙස සකසන ළද පිළිරූ තැබීය. සත්‍ය වශයෙන් රජු සිටියේ 33වන බලකොටුවේය. එළාර රජුගේ අවසාන ආරක්ෂක වලල්ලේ සිටි දීඝජන්තු, ගැමුණු රජු මැරීමට සිතා එක හුස්මට අහසේ කරණම් ගසමින් ඉහත දෙතිස් බලකොටු වල දෙතිස් පිළිරූ වල හිස් කපමින් අවසාන බලකොටුවට ළඟා වෙත්ම සුරනිමල ඔහුට අපහාසාත්මක ලෙස අභියෝග කළේය. දැඩි වෙහෙසට හා කෝපයට පත්ව සිටියද දීඝජන්තු අභියෝගයෙන් පලා නොගොස් සුරනිමල වෙත අහසින් පාත් විය. සුරනිමල කළේ තමන්ගේ පළිහ ඔසවා ශරීරය ආවරණය කර ගැනීමයි. පළිහ සමඟම සුරනිමල දෙපළු කිරීමට ත |
රම් පහරක් දීඝජන්තු එල්ල කළත් අවසාන මොහොතේ පළිහ අතහැර සසෙකට පැනීමට සුරනිමල සමත් විය. දීඝජන්තු පළිහ සමඟම බිම පතිත විය. නැවත නැගිටීමට පෙර සුරනිමල විසින් ඔහු මරා දමන ලදී.තවත් ජනප්‍රවාදයක් කියන්නේ කාන්තාවන්ට ලොල් වූ දීඝජන්තුගේ අවධානය බිඳීමට විහාර මහා දේවිය ඇමක් වශයෙන් යොදා ගත් බවයි. කෙසේ වෙතත් දීඝජන්තු මිය ගිය පසු යුද්ධය පිළිබඳ බලාපොරොත්තු අත්හැරි දෙමළ සේනාව පසුබැස ගිය බව කියවේ. මෙසේ සුරනිමල අධික වේගය හා කඩු ශිල්පය පිළබඳ නමක් දිනා සිටීය. තවත් එක් කාරණයක් සඳහා ඔහු ප්‍රකටය. එනම් රා බීමයි. විජිතපුර සටනට පෙර පැවති යෝධබල පරීක්ෂණයේදී විශාල රා මඩමක් තනිවම බී අවසාන කිරීමට නියෝග කරන ලදී. අන්‍ය යෝධයෝ මේ කටයුත්ත තමන්ට නුසුදුසු බව පවසා සිටියහ. සුරනිමල මේ කාර්යය ඉටු කළේය. පසු කාලයේ සුරනිමල බොහෝ පින්කම් කළ බව කියවේ.මහාසෝණ[සංස්කරණය]මොහුව රිටිගල ජයසේන යන නමින්ද හදුන්වයි. රිටිගල දැනට උගන්වන රිටිගල විශුද්ධි අංගම් ශාස්ත්‍රය නැත්නම් අපි අහලා පුරුදු සුදලිය අංගම් පොර පරම්පරාවේ ද උරුමක්කාරයා වන්නේ මොහුය. එය රිටිගල පරපුරට ලබා දී ඇත්තේ මේ මහාසෝණ හෙවත් රිටිගල ජයසේන සේනාධිපතියායි. එය අදටත් එම ප්‍රදේශයේ උගන්වනු ලබ |
යි.මහාවංශයට අනුව මහාසෝන යෝධයා, කුළුම්බරී ප්‍රදේශයේ හුන්දරිවාපි ග්‍රාමයේ තිස්ස නමැත්තාට දාව අටවැනි පුතු ලෙස උපත ලබා ඇත. මහාසෝණ යෝධයා පිළිබඳව මූලාශ්‍ර වල දැක්වෙන තොරතුරු ද ඉතාම අල්පය. ලක්දිව රෝහණ ජනපදයෙහි කුටුම්බරිකන්නිකාවෙහි උපන් බව සහස්සවත්තුප්පකරණයේ වාර්තා කරයි. රසවාහිනිය දක්වන්නේ රෝහණයේ කදලුම්කන්නිකාවෙහි හුන්දරිවාපිගම උපන් බවයි.මොහු සත් හැවිරිදි කල විසල් තල්ගස් මුලින් උදුරා දැමීමට තරම් ශක්තිමත් වූ බවත්, දස හැවිරිදි කල මහත් බල ඇති බවත්, පසුව ඇතුන් දස දෙනෙකුගේ ශක්තිය දැරූ බවද කියැවේ. දුටුගැමුණු රජුට යුද්ධය සඳහා සහය දුන් යක්ක සේනාවේ නායකයා මොහුයි. දුටුගැමුණු - එළාර යුද්ධයේදී, විජිතපුර බලකොටුව අල්ලා ගැනිම සඳහා සිදු වූ යුද්ධයේදී, මහාසෝණ යෝධයා පවුර කඩා වෙනම විවරයක් සදා ඉන් ඇතුළුව තල් රුකක් ගෙන සටන් කළ බව සඳහන් වේ.ගෝඨයිම්බර[සංස්කරණය]දස මහා යෝධයන් අතරින් මේ ආත්මයේම නිවන් දුටු අය දෙදෙනෙකි. ගෝඨයිම්බර යෝධයා ඉන් එක් අයෙකි. කාශ්‍යප බුදුන් සමයේ සඟරුවනට දන්දුන් කුසලයෙන් දෙව්ලොව සම්පත් විඳ පසුව ලක්දිව බොහෝ සම්පත් ඇති පවුලක ඉපදිනි. ඇතුන් දස දෙනෙකුගේ බල ඇතිවද කම්මැලියෙකි. ශරීරයෙන් කොට නිසා නම සෑද |
ිණි. කාවන්තිස්ස රජු මොහුගේ බල අසා ගෙන්වා ගත්තේය. පසුව මහාජත්‍ර නම් දෙමළ නායකයා මරණ ලද්දේ මොහු විසිනි. රා බීමට මෙන්ම උත්සව ශ්‍රීයෙන් ගත කිරීමට කැමති අයෙකි.මෙවන් උත්සවයකදී මහාසෝණ හෙවත් රිටිගල ජයසේන මත් වී සිටි අවස්ථාවකදී ගෝඨයිම්බර යෝධයාගේ බිරිඳව වැළඳගෙන තිබේ. එයින් කිපුණු ගෝඨයිම්බර, මහාසෝණට බැණවැදී ඇති අතර එයින් තමාට ඇතිවූ ලැජ්ජාව ඉවසාගත නොහැකි වූ මහාසෝණ තමා හා ද්වන්ධ සටනකට එන ලෙස ගෝඨයිම්බරට අභියෝග කර ඇත. පසු දා තම්මැන්නා සොහොනේදී පැවැත්වෙන සටනේදී ගෝඨයිම්බර යෝධයා එල්ල කරන පා පහරින් මහාසෝණගේ හිස ගැළවී ගොස් කරඹ ගහක මුදුනේ රැදුනු බව සඳහන් වේ.මෙම ජයග්‍රණයෙන් උදම් වූ යෝධයා සුරාවෙන් මත්ව රාජ මාලිගාවට ඇතුල් වීමට තැත් කළ අතර ගැමුණු රජුගේ නියෝගයෙන් එය වැලකිණි. මෙයින් ලජ්ජාවට හා කළකිරීමට පත් යෝධයා එදිනම ලංකාද්වීපය හැරදමා භාරත දේශය බලා පිටත්ව ගියේය.රහතන්වහන්සේලා සොයමින් ගමන් කළ ඔහුට හිමාලයට යන ලෙස උපදෙස් ලැබිණි. හිමාලය පාමුල ගමකින් දැනගන්නට ලැබුනේ රහතන් වහන්සේලා පර්වත මුදුනේ වාසය කරන බවත් පිඬු සිඟා ගැනීමට පමණක් ගමට එන බවත්ය. මෙසේ මඟ විමසමින් ගමන් කරන විට ඔහු දුටුවේ ඍද්ධි බලයෙන් පමණක් යා හැකි උසක |
ින් තිබූ විහාරයකි. මෙතෙක් වෙහෙස වීමෙන්ද රහතන්වහන්සේලා නොදුටු නිසා ශෝකයට පත් ඔහු පර්වත පාමුල තිබූ මහා හෙළකට පැන්නේය. ඔහුගේ පින් බලයෙන් මෙය දුටු රහත් නමක් ඍද්ධි බලයෙන් ඔහු අල්වා ඔහුගේ කථාවට සවන් දී මහණ කළ සේක. එතුමා සුළු කලකින් රහත් බවට පත් වියඅභය (පසුව ථෙරපුත්තාභය)[සංස්කරණය]කොට කන්ද අසබඩ කිට්ටි ග්‍රාමයේ රම්පති වූ රෝහණ නමැති ගෘහපතියාට දාව උපන් ගෝඨාභය, දස වස් හෝ දොළොස් වස් වන විට, පැසුණු මිනිසුන් සතර හෝ පස් දෙනෙකුට එසවිය නොහැකි මහා පාෂාණ ඔසවා වීසි කිරීමට සමත් වී ඇත. අභයගේ පියාණන් වූ රෝහණ, මහාසුම්ම නමැති තෙරණුවන්ගේ අනුග්‍රාහකයාව සිට තෙරණුවන්ගේ දහම් දෙසුමකට සවන් දී සෝවාන් නම් පළමු ඵලයට පත්වීලු. රෝහණ පසු කලෙක භික්ෂුවක ලෙස පැවදි බව ලැබ පසුව අරහත් ඵලයට පත් වීම නිසා, අභය ඉන්ඉක්බිතිව තෙරණුවන්ගේ පුතු ලෙස අරුත් දෙන ථෙර-පුත්-අභය ලෙස හැඳින්වීණි..මහාභරණ[සංස්කරණය]මහාවංශයට අනුව භරණ උපත ලැබ ඇත්තේ කෝපකන්දර ග්‍රාමයේ කුමාර නමැත්තෙකුට දාවය. අවුරුදු දහයක හෝ දොළසක කොළුවෙකුව සිටියදී, වනයේ සාවුන් එලවාගෙන ගොස් උන් අල්වා පයින් මැඬීමට සමත් වූ බවද, පසුව දහසය විය වූ විට දිව ගොස් කුරුමුවන්, ගෝනුන් හා වල්-හූරන් |
දඩයම් කිරීමට සමත් වූ බැවින්, මහත් යෝධයෙකු බවට පිළිගැනුමට ලක් වූ බව කියැවේ.වේළුසුමන[සංස්කරණය]කාශ්‍යප බුදුන් සමයේ මොහු රහතන් වහන්සේ කෙනෙකුට දන් දීමේ විපාකයෙන් දෙව් සැපත් විඳ කාවන්තිස්ස රජුගේ කාලයේ මෙරට උපන්නේය. ඔහුගේ පියාගේ මිත්‍රයන් දෙදෙනෙකුගේ නම් එකතු කොට වේළුසුමන යනුවෙන් නම් තබන ලදී. මෙම වේළු නම් මිත්‍රයාගේ එක් මෙල්ල කළ නොහැකි යයි සැලකුණු අශ්ව පැටියෙක් මෙල්ල කිරීමෙන් ඔහුගේ බලය ප්‍රකට විය. වේළු නැමැත්තා 'මොහු රාජ්‍ය සේවයට සුදුසුය' සිතා රජු සමීපයට පිටත් කරන ලදී.ගැමුණු කුමරා උපදින්නට සිටින් විට මවට දොළදුක් හතරක් පමණ උපන් බව දක්වා තිබේ. රියන් සියයක් දිග මී වදයක් සංඝයාට දී තමාද කෑම ඉන් එකකි. මෙය කුමරාගේ පින් බලයෙන්ම ඉටු විය. ඉතිරි දොළදුක් (තිසා වැවෙන් පැන් නෑමට හා බීමට, එළාර රජුගේ නායක යෝධයාගේ හිස කැපූ කඩුව සෝදා ජලය බීම, එළාර රජුගේ මහනෙල් මල් පැළදීම ) සංසිඳුවීමට වේළුසුමන ක්‍රියා කළේය. මේ සඳහා ඔහු තමා එළාර රජුට පක්ෂපාතී අයෙකු ළෙස හඟවා එළාර රජුගේ අස්ගාල රැක බලා ගැනීමේ කාර්යය බාර ගත්තේය. ඉන්පසු එහි සිටින ශක්තිමත්ම අසෙකු වන රණමද්දව නම් අසෙකු හොඳින් හික්මවා තබා ගත් ඔහු එක් දිනක තිසා වැවෙන් |
පැන් කළයක්, මහනෙල් මල් ආදිය සකස් කොට අශ්වයා සොරාගෙන තමා වේළුසුමන බව පවසා පළා ගියේය. ඔහු මරා දැමීමට සොලී රජු විසින් එවන ලද යෝධයන් දෙදෙනා ඔහු විසින් මරන ලදී. පසුව ඔහුගේ ගමන නැවැත්වීමට තැත් කළ මහවැලි ගඟේ වඩමන්න නම් තොට රැකවල් සිටි දහසක් පමණ දෙමළ සෙබළුන්ද ගඟේ අනක් පස රැකවල් සිටි ව්ඩ්ඨමාන නම් දෙමළ යෝධයා ඇතුළු දහසක් දෙනාද තනිවම සටන් කොට මරා දැමීමට ඔහු සමත් විය (මේ ස්ථාන දෙකට පිළිවෙලින් දහස්තොට හා දහස්මඬලාතොට යනුවෙන් ව්‍යවහාර විය). ගැමුණු කුමරු රජවන විට මොහු මැදිවියේ සිටින්නට ඇතැයි සිතිය හැක. මොහු සටන් කළේ බොහෝ විට අසු පිටය. ලක්දිව එක් සේසත් කිරීමෙන් පසු කුසල් කොට දෙව්ලොව උපන් බව දක්වා තිබේ.ඛංචදේව[සංස්කරණය]නකුලනාග පුදේශයෙහි මාහිසදෝනික ග්‍රාමයෙහි අභය නමැත්තාගේ බාලම පුතු ලෙස උපතේදී දේව යන නම් ලැබීය. මදක් කොරගැසීම නිසා කච්චදේව යන නම පටබැඳී ඇත. විශාල කුළුහරකුන් හඹා ගොස්, උන් වලගයෙන් අල්වා, ඔහුගේ හිසට උඩින් කරකවා පොළොවට ගසා දැමීමට මෙම තරුණ කොළුවා සමත් වී ඇත.ඵුස්සදේව[සංස්කරණය]මහාවංශයට අනුව සිට්ඨලපබ්බත විහාරය අසබඩ ගවිට නම් ග්‍රාමයේ උප්පල නමැත්තාගේ පුතු ලෙස ඵුස්සදේව මෙලොව එළිය දැක ඇත. කොළුවෙකු |
ලෙස විහාරය වෙත ගිය ඵුස්සදේව හට හක්ගෙඩිය හෙණ හඬ තරම් ශබ්දයකින් ලෙස පිඹීමට හැකිවීම නිසා උම්මාදඵුස්සදේව ලෙස නම් ලැබීය. පසුව ඵුස්සදේව, කිසිදා ඉලක්කය නොවරදන දුනුවායෙක් බවට පත් විය. දුටුගැමුණු රජතුමා හා එළාර රජුගේ සෙබලුන් සමග කල එක් සටනකදී මොහු එළාර රජුගේ ඉතා විශිෂ්ට සෙන්පතියකු දුනු ඊතල විදා මරා දමා ඇත.ලභියවසභ[සංස්කරණය]ථුලධර කන්ද අසල, විහාරවාපි ග්‍රාමයෙහි ගෘහපති මත්තගේ පුතු ලෙස උපන් වසභ, ලභියවසභ – (දක්ෂකම්) ලාභි වසභ – ලෙස නම් ලැබුවේ ඔහුගේ මහත් ශරීර ශක්තිය හේතුවෙනි. විසිවන වියෙහි පසුවුනු වසභ මිනිසුන් දොළොසකු විසින් පවා ගෙනගිය නොහැකි පස් කන්දරාවක් කිසිදු වෙහෙසක් නොදරමින්ම තනිවම ගෙනගොස් වසභ වැව තැනීමට දායක වී ඇත.මේවාද බලන්න[සංස්කරණය]දසමහා යෝධයෝමහාසෝණරිටිගල ජයසේනමූලාශ්‍ර[සංස්කරණය][1][2][3][4][5][6][7][8][9][10][11][12][13][14]↑ දීපවංශය↑ මහාවංශය↑ මහාවංශය, පරිච්ඡේදය 23, පාඨය 90-95↑ මහාවංශය, පරිච්ඡේදය 23, පාඨය 4-15↑ මහාවංශය, පරිච්ඡේදය 23, පාඨය 16-44↑ මහාවංශය, පරිච්ඡේදය 23, පාඨය 45-48↑ මහාවංශය, පරිච්ඡේදය 23, පාඨය 55-63↑ මහාවංශය, පරිච්ඡේදය 23, පාඨය 64-67 |
↑ මහාවංශය, පරිච්ඡේදය 23, පාඨය 78-81↑ මහාවංශය, පරිච්ඡේදය 23, පාඨය 82-89↑ රාජාවලිය↑ රාජාවලිය>ගුණසේකර, බී (සංස්). (1900). රාජාවලිය – අ හිස්ටොරිකල් නැරටිව් ඔෆ් සිංහලීස් කිංස්. යලි-මුද්‍රණය (1995). ඒසියන් එඩ්‍යුකේෂන් සර්විසස්. මදුරාසිය: ඉන්දියාව.↑ මහාවංශය>ගයිගර්, විල්හෙල්ම් (පරි. ජර්මානු); සහ බෝඩ්, මේබල් හේන්ස් (පරි. ඉංග්‍රීසි). (1912). මහාවංශ – ද ග්‍රේට් ක්‍රොනිකල් ඔෆ් සිලෝන්. යළි-මුද්‍රණය (2003). ඒසියන් එඩ්‍යුකේෂන් සර්විසස්. මදුරාසිය: ඉන්දියාව.↑ සිල්වා ද සිල්වා, කේ.එම්. (2005). අ හිස්ට්‍රි ඔෆ් ශ්‍රී ලංකන්. විජිත යාපා පබ්ලිකේෂන්ස්. කොළොඹ: ශ්‍රී ලංකාව, පිටු 15-17පුරා විද්‍යාවේ දී ශ්‍රේණිකරණය යනු එකම සංස්කෘතියේ විවිධ වැඩබිම්වලින් එකතු කරගන්නා ලද මානව කෘති කාලානුක්‍රමික පිළිවෙලකට තබන සාපේක්ෂ දින ගණනය කිරීමේ ක්‍රමයකි. පුරා විද්‍යාඥයකු වූ ජෙහාඩ් පවසා සිටින්නේ “එක් ස්මාරකයක් දක්නා ලද තැනැත්තෙක් සත්‍ය වශයෙන්ම එකක්වත් දැක නොමැති අතර , ස්මාරක දහසක් දැක ඇති තැනැත්තෙක් සත්‍ය වශයෙන්ම දැක ඇත්තේ එක් ස්මාරකයක් පමණි” ලෙසයි. මෙම ක්‍රමය මුලින්ම නිර්මාණය කරන ලද්දේ ඔස්කාර් මොන්ටිලියස් මඟිනි. |
කාබන් දින ගණනය වැනි නිරපේක්ෂ දින ගණන ක්‍රම යොදාගත නොහැකි අවස්ථාවලදී පුරා විද්‍යාත්මක සොයා ගැනීම් හා අංග දින නියම කිරීම සඳහා සාපේක්ෂ දින නියම කිරීමේ ක්‍රම භාවිතා කිරීමට පුරා විද්‍යාඥයින්ට සිදු වේ. මෙය ගල් ආයුධ, පිඟන් බඩු කැබලි හා අනෙකුත් මානව කෘති දින ගණනය කිරීම් සඳහා යොදා ගත හැක. ඉතිහාසය[සංස්කරණය]විලියම් ෆ්ලින්ඩර්ස් පෙට්‍රී 19 වන ශත වර්ෂයේ පසු භාගයේ දී ඊජිප්තුවේ ඩයොස්පොලිස් පාර්වා හි කැනීම් සිදු කරන ලදී. ඔහු සොයා ගත්තේ ඔහු විසින් මතු කර ගන්නා ලද සොහොන්වල ඔවුන්ගේ දත්ත හා ඔවුන්ගේ වෙන් වූ ස්වභාවයන්ට අදාල කිසිදු සාක්ෂියක් නොමැති බව හා එමනිසා ඔවුන්ගේ භූ ස්ථර පිළිබඳ අධ්‍යයනය හරහා අනුක්‍රමනයක් ගොඩනැංවිය නොහැකි බවයි. පැට්‍රි විසින් කඩදාසි කැබැල්ලක් මත එක් එක් සොහොනින් මතු වූ අන්තර්ගත ලැයිස්තුගත කළ අතර ඔහු තෘප්තියට පත් වන ආකාරයේ අනුක්‍රමණයක් ලැබෙන තෙක් ඒවා එකිනෙක මාරු කරන ලදී. (පෙට්‍රි 1899) ඔහු විසින් හේතු දක්වන ලද ආකාරයට වඩාත් නිවැරදි අනුක්‍රමණය වන්නේ යම් විශේෂිත සැලසුම් රටාවක සාන්ද්‍රණයකට කඩදාසි අනුක්‍රමණය හරහා කෙටිම කාලාන්තරය ඇති අනුක්‍රමණයයි. අනුරූප විශ්ලේෂණය (කෙන්ඩල් 1971) වැනි බහු |
විවිධ සංඛ්‍යාන විද්‍යා යොදා ගෙන පසුව සිදු කරන ලද කාර්යයන්, නිවැරදි අනුක්‍රමණ නිර්මාණය කිරීම සඳහා වූ පෙට්‍රිගේ ශ්‍රේණිකරණ ක්‍රමවල නිවැරදි බව වැඩි කිරීමට උදව් වී ඇත. සැලසුම් රටාව ජනප්‍රියත්වයේ සීනු වක්‍රයක් අනුගමනය කරන බව උපකල්පනය කරමින් (සෙමෙන් පටන් ගෙන උපරිමයකට වර්ධනය වී තවත් රටාවක් ජනප්‍රිය වීමත් සමඟ ක්‍රමයෙන් ඉවත් වී යයි.) සංඛ්‍යාත ශ්‍රේණීකරණයක් සඳහා පදනම සපයයි. තවද එමඟින් එකම සංස්කෘතියක් තුළ දී සැලසුම් ජනප්‍රියතා වැඩ බිමෙන් වැඩ බිමට පුළුල්ව සමාන වන බව ද උපකල්පනය කරයි. මෙම නීති අනුගමනය කරමින් වස්තු එකතුවක් අනුක්‍රමණයකට ස්ථානගත කළ හැකි අතර එමනිසා යම් රටාවල වඩාත් සමාන කොටස් සමඟ යුත් වැඩබිම් සැම විටම එකට පවතී. තාවකාලික සංවිධාන කිරීමට අතිරේකව ශ්‍රේණීකරණය සාමාජීය තත්වය, වයස හා ලිංගිකත්වය හෝ ආගමික විවිධත්වය ඇති වන දේ වල වෙනස් වීම් එකතුවක් ද දැක්විය හැක. ආශ්‍රේයයන්[සංස්කරණය]http://en.wikipedia.org/wiki/Seriation_%28archaeology%29ධන සහ සෘණ ලකුණු (+ සහ −) යනු, ධන සහ සෘණ සංකල්පනා මෙන්ම එකතු කිරීම සහ අඩු කිරීම යන මෙහෙයුම්කරනයන්ද නිරූපණය කිරීම සඳහා භාවිතා වන ගණිතමය සංකේත වෙති. ඒව |
ායේ භාවිතය වෙනත් බොහෝ තේරුම් ගෙන දෙන පරිදී විස්තීරණය කර ඇතත්, එවිටද දළ වශයෙන් සමාකාර තේරුම් ගෙන දෙයි. ධන යන්නට ඉංග්‍රීසි වචනය වන ප්ලස් යන්න සහ සෘණ යන්නට වන මයිනස් යන්න ලතින් පද වන අතර ඒවායේ අර්ථ පිළිවෙලින් "වැඩියෙන්" සහ "අඩුවෙන්" යන්න වෙති.ධන ලකුණ[සංස්කරණය]ධන ලකුණ (+) යන්න, 2 + 3 = 5 හිදී මෙන්, එකතු කිරීම පෙන්වන, ද්විමය මෙහෙයුම්කාරකයක් වෙයි. ඒකමය මෙහෙයුම්කාරකයක් ලෙසින්ද එය ක්‍රියා කල හැකි අතර, එවිට එය විසින් එහි මෙහෙයුම්විෂයය නොවෙනස්ව (+x යන්නෙන් අදහස් වන්නේ x ම වෙයි) තබයි. සංඛ්‍යාවක ධන බව හුවාදැක්වීමට අවශ්‍ය වූ විට, විශේෂයෙන්ම සෘණ සංඛ්‍යාවක් හා පරස්පරව එසේ කළ යුතු වන විට (−5 එරෙහිව +5), මෙම අංකනය භාවිතා කළ හැක.මූලික අධ්‍යාපනයේදී භාවිතය[සංස්කරණය]සමහරක් මූලික පාඨශාලා ගුරුවරුන් විසින් සංඛ්‍යා ඉදිරියේ නැංවූ ධන සහ සෘණ ලකුණු භාවිතයෙන් දක්වන්නේ ඒවා ධන හෝ සෘණ සංඛ්‍යාවන්ද යන බවයි. [1] නිදසුනක් වශයෙන්, 3 වෙතින් −5 අඩුකිරීම කියැවෙන්නේ ධන තුන වෙතින් සෘණ පහ අඩුකිරීම ලෙසින් වන අතර පහත පරිදී දැක්විය හැක3 − −5 යන්න 3 + 5 = 8 බවට පත් වෙයි,හෝ+3 − −5 යන්න +3 + +5 හෙවත් +8 බවට පත් වෙයි. |
ආශ්‍රිත[සංස්කරණය]↑ ග්‍රාන්ට් පී. විගින්ස්; ජේ මැක්ටයි (2005). අන්ඩර්ස්ටෑන්ඩිං බයි ඩිසයින්. ACSD ප්රකාශන. පිටුව. 210. ISBN 1-4166-0035-3. T සෛල යනු සුදු රුධිර සෛල වලට අයත් වසා සෛල වර්ගයකි. මෙමගින් සෛල මගින් ඇති කරන ප්‍රතිශක්තිකරණය සදහා කැපීපෙනෙන කෘත්‍යයක් ඉටු කරයි. මේවා අනෙකුත් වසා සෛල වන B සෛල සහ NK සෛල වලින් වෙන්කොට හදුනාගත හැක්කේ එම සෛල වල මතුපිට පෘෂ්ටයෙහි T ෛසල ප්‍රතිග්‍රාහක යනුවෙන් විශේෂ ප්‍රතිග්‍රාහක පිහිටා ඇති බැවිනි. මෙම සෛල වලට T සෛල යැයි හැදින්වනුයේ ඒවා හටගන්නා තයිමසය (Thymus) නම් ග්‍රන්ථිය නමිනි.මෙම ලිපිය හෝ ලිපි කොටස තායිලන්ත ඉතිහාසය සමඟ ඒකාබද්ධ කිරීමට යෝජිතය. (සංවාදය)සුකෝතයි ඵෛතිහාසික උද්‍යානයේ පිහිටි වට් මහතට් නටඹුන්තායිලන්තයේ ඉතිහාසය 10 වන ශතවර්ෂයේ ගිනිකොණ ආසියාවේ දකුණු චීනය නිජබිම කොටගත් තායි‍ලාවෝ නම් සංක්‍රමණිකයන් පැමිණීමෙන් ආරම්භ විය. මීට අමතරව භාරතයේ බලපෑමට යටත් වූ රාජධානි වන මොන්, කර්මර් හා මැලේ රාජ්‍යයන්ද පාලනය කළහ. තායිවරුන් ඔවුන්ගේ ස්වකීය රාජ්‍යයන් වන සුතෝතායි, ඕනැග් සෙයි, එසැන්ග් මායි, ලානා හා අසුතයා ආරම්භ කළහ. මෙම රාජ්‍යයන් එකිනෙක අතර ග |
ැටුම් ඇතිකර ගත් අතර තර්මර්ස්, බර්මා හා වියට්නාමයෙන් දිගින් දිගටම තර්ජන ඇතිවිය. 19 වන 20 වන ශතවර්ෂවල යුරෝපා ජාතීන්ගෙන් තර්ජන පැමිණි අතර ගිනිකොණ ආසියාව තුල යටත් විජිතයක් නොවුන රාජ්‍යය ලෙස තායිලන්තය පත්විය. 1932, මෙම රාජාණ්ඩු අවසන් වු අතර තායිලන්තය තම 60 අවුරුදු යුධමය පාලනය නිමාකොට ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදි රාජ්‍යයක් පද්ධතියන් ගොඩනගා ගත්තේය.තායිලන්තයේ ආරම්භක අවස්ථා[සංස්කරණය]සුතාන් සිට නිරිත දෙසට 10 වන සියවසේ දී සිදු වු තායි සංක්‍රමණ වලට පෙර ඉන්දු චීන අර්ධද්විපය මිට අවුරැදු 10 කට පමණ පෙර කාලය වන තෙක්ම විවිද ස්වදේශික ස්වවාදිත ජනවර්ග වලට නිවහන විය. ලගදි සෙයාගත් ලැම්පන්ග් මිනිසා නමින් හදුන්වන හෝමෝ ඉරෙක්ටස් පොඩිය මෙයට නිදසුනකි. මෙම ශරීර කොටස් පළමුව හමුවුයේ තායිලන්තයේ ලැම්පන්ග් ප්‍රදේශයේ සිදුකරන ලද කැණිම් වල ප්‍රථිඵලයක් ලෙසය. මෙයට වසර 1000 000-500 000 තරම් ඈත අතීතයේ ප්ලෙයි ස්ටොයින් යුගයට අයත්ය. ඉන්දු චින අර්ධ ද්වවිපයේ වාසය කරන මෙම විවිධ වර්ගයට අයත් ඔස්ත්‍රෝ- ආසියාතික කණ්ඩායම් වර්තමානයේ පැසිෆික් දුපත්වල ජීවත් වන ජනයාට නැකම් කියන බව ඉතිහාසඥයෝ පිළිගනිති. මෙම මිනිසුන් තායිලන්ත බොක්ක, මාලේ අර්ධ |
ද්විපය හා මැලේ දුපත් හරහා ව්‍යාප්ත විම නිසා මොවුන් දුපත් වල වෙරාළාශිත ප්‍රදේශ හා දුරස්ථ දුපත් වල ජීවත් වුහ. මුහුදු යාත්‍රිකයෝ නවසින්තය, හවායි හා මැඩගස්කරයට පවා ළගා විමට තරම් නාවික හැකියාවන්ගෙන් යුක්ත වුහ.තායිලන්තයේ ප්‍රසිද්ධම ප්‍රාග්- ඓතිහාසික ජනාවාසය වන්නේ ප්රධාන පුරාවිද්‍යාත්මක බිමක් වන බැන් චියැන්ග්ය. මෙජින් සොයාගත් පුරාවස්තු ක්‍රි.ප. 3600 වැනි කාලයට අයත් බව පිළි ගැනේ. මෙහි ජීවත්වුනේ තඹ භාවිතයෙන් ආයුධ හා මෙවලම් නිපදවාගත් අතර වී වගාවද ආරම්භ කලේය. ෆ්‍රනාත් හා චින ඉතිහාසඥයන්ගේ වාර්තා වලට අනුව ක්‍රිස්තියානි යුගයේ පළමුවන ශතවර්ෂයේදී දකුණේ වෙළද ජනාවාස කිහිපයක් ඉන්දියානු ලක්ෂණ සහිත ප්‍රාන්ත ලොව හැඩ ගැසී තිබුණු අතර ලන්ග්ත්‍යුතා හා තාම්බුලින්ග මෙයින් පැරණිතම ජනපදය වේ.තායිලන්තයේ මූලික රාජ්‍යයන්[සංස්කරණය]10 වන ශතවර්ෂයේ යුන්නාන් සිට තායි ජනයාගේ සංක්‍රමණයෙන් ඉන්දු චීන අර්ධද්වීපය අවුරුදු 50,000 කට පෙර විවිධ ස්වදේශීය ජනයාගේ නවාතැන විය. වර්තමානයේ හොමෝන් ඉරෙක්ටස් පොසිල වන ලම්ප්පන් මිනිසා එක් උදාහරණයකි. මෙය වසර 1,00,000 – 500,000 පෙර ප්ලෙයිස්ටොසින් හි දී සොයා ගැණුනි. තායිලන්තයේ වසර දහස් ගණකට වඩා |
පැරණි ප්‍රදේශ තිබෙන අතර, එය ලෝකඩ යුගය (1500 BC - 500 BC) හා ශිලා යුගය (500 BC - 500 AD) තරම් ඈතට දිවයයි. මෙයින් බොහෝ සෙයින් ගවේෂණයට ලක් කෙරුණු භූමි ඇත්තේ ඊශාන මුන් හා චී ගං ප්‍රදේශයන්හිය. පළමු ශතවර්ෂයේ ක්‍රිස්තියානි යුගයේ ෆුනත් ශිලා ලේඛනයන්ට අනුව හා චීන ඉතිහාසයට අනුව වෙළඳුන්ගේ පදිංචිවීමෙන් ඉන්දියානු ප්‍රාන්ත නිර්මාණය වු අතර මෙයින් මුල් ම ජනාවාස ලෙස ලන්ගනපුනා හා මම්බුලින්ගා සඳහන් කළ හැක.සුකොතයි හා ලන්නා[සංස්කරණය]තායි නගර ජනපද ක්‍රමක්‍රමයෙන් දුර්වල වූ ක්මේර් රාජ්‍යයෙන් නිදහස ලැබීය. ක්‍රි.ව. 1238 දී ෆෝ කුන් සී ඉන්ද්‍රක්‍රීට් විසින් සුකෝතායි නම් රාජ්‍යය පිහිටිවන ලදි. මෙම රාජ්‍යයේ පියා විසින් දරුවන් පාලනය කරන්නා වූ ආකාරයට රජතුමා රට පාලනය කිරීම ප්‍රධානතම දේශපාලන ලක්ෂණය විය. එහිදි රට වැසියන්ගේ ප්‍රශ්ණ සෘජුවම රජතුමා ඉදිරියට ගෙනවිත් ඉදිරිපත් කිරීමේ හැකියාව රට වැසියන්ට තිබුණි. මෙහි පහසුව තකා රජමාලිගාව ඉදිරිපිට සීනුවක් ඉදිකර තිබුණි. රම්කම්ගෙන්ගේ රජතුමා යටතේ මෙම නගරය පැවති අවධියේ දී එම නගරය, ප්‍රදේශය ද මෙම නගරය යටතේ පාලනය වුනි. තායි අක්ෂර මාලාව හඳුන්වා දීමට ද මුලික වුයේ මෙම රජතුමාය. 1365 දී මෙ |
ම රජතුමාගේ සිදුවු අභාවය සමඟ නගරය ක්‍රමක්‍රමයෙන් විනාශ වීමට පටන් ගත්තේය. ඉන්පසුව නැඟී ආ අයුත්තාය රජයට මෙය රුකුලක් විය. මෙය සිදුවුයේ පහළ චාවෝ ෆොරයා ප්‍රදේශයේය. ලන්නා නම් ජනපදය සුකෝතායි රාජ්‍යයට සමගාමීව වියැන්ග් මෛයි ප්‍රදේශයේ කේන්ද්‍ර ගතවූ උතුරු රාජ්‍යයකි. එහි නිර්මාතෘවරයා වුයේ ෆියා බන්රායි රජතුමාය. මෙම නගර ජනපදය සුකෝතායි ජනපදයට සමගාමීව දියුණු විය. සුකෝතායි රාජ්‍යය සමඟ ලන්නා රාජ්‍යය ඒකාබද්ධව කටයුතු කළේය. නමුත් අවුත්තාය රාජ්‍යයේ වර්ධනයත් සමඟ එය චාවෝ ෆරයා විය. අයුත්තාය හා ලන්නා රාජ්‍යය අතර පැවති දරුණු ගැටුම් වලින් පසුව චියැන්ග් මෛයි අයුත්තාය රාජ්‍යය යටතට පත්විය.ලන්නා රාජ්‍යයේ නිදහස් ඉතිහාසය ක්‍රි.ව. 1558 දී බුරුමයට යටත් වීමත් සමඟ අවසන් විය. ඉන් පසුව එහි පාලනය 18 වන ශතවර්ෂය තෙක් බුරුමය සතු විය. ඉන්පසුව මෙම රාජ්‍යය තුල ප්‍රාදේශිය නායකයන්ගේ නායකත්වයෙන් නිදහස් අරගල ඇතිවිය. එයට සහයෝගය දැක්වුයේ නෝන්බුරි රාජ්‍යයේ තක්සින් රජතුමාය. ඉන්පසුව උතුරු ජනපදයටත් සියල්ලමද, නොන්බුරි හා බැංකොක් රාජ්‍යය යටතට පත්විය. 20 වන ශතවර්ෂයේ මුල්භාගයේ දී මෙම ප්‍රදේශ නැවතත් කොටස් වී වර්තමාන තායිලන්ත රාජ්‍යය බවට පත්ව |
ිය.තොන්බුරි සහ බැංකොක් සමය[සංස්කරණය]අවුරුදු හාරසියයක පාලනයකින් අනතුරුව ක්‍රි.ව. 1767 දී 'ආයුත්තය' අධිරාජ්‍යයේ අගනුවර ගිනි බත් කරමින් බුරුම බල ඇණිය විසින් තායිලන්තය ආක්‍රමණය කර රට දෙකඩ කරන ලදි. ඉන් අනතුරුව ටක්සින් සේනාධිපතිවරයා තායි අධිරාජ්‍යය යළි එක්සේසත් කර, ක්‍රි.ව. 1769 දී එහි අධිරාජ්‍යයා බවට පත් වුයේය. ඉන්පසු තොන්බුරි නගරය ඔහු තම නව පාලන තන්ත්‍රය ලෙස නම් කළේය. කෙසේ වෙතත් ටක්සින් අධිරාජ්‍යයා මානසික වියවුල්තාවයකින් පෙළෙන්නෙකු ලෙස චෝදනා එල්ලවීම හේතුවෙන් එම ධුරයෙන් පහ කෙරිණි. අනතුරුව සිරභාරයට පත් වූ ඔහුව මරණයට පත් කරනු ලැබීය. තායි රාජ්‍යයේ රජකමකට ආශා කළ චක්රි සේනාධිපතිවරයා තම බලාපොරොත්තු සඵල කර ගනිමින් ක්‍රි.ව. 1782 දී පළමු රාම ලෙස රාජ්‍යත්වයට පත් වුයේය. බලයට පත් වූ පළමු චක්රි වංශිකයා ලෙස ඔහු ඉතිහාසයට එක්වේ. ටක්සීන්ගේ අගනුවර වු තොන්බුරි නගරය හරහා දිවෙන චාඕ ෆ්රයා නදිය අසබඩ පිහිටි බැංකොක් නගරය, ඔහු තම අගනුවර ලෙස තෝරා ගත්තේය. එකල සියම් දේශය නමින් හැඳින්වූ බුරුමය ආක්‍රමණය කිරීමට ඔහුට හැකිවුණි. එමඟින් බුරුමය විසින් පමුණුවා තිබු ජීවන වෘත්තීන්ගෙන් නිදහස් වීමට ලන්නාවටත් හැකි විය. එවකට |
නව වංශිකයෙක් වු චක්රි රජු චක්රී රාජ වංශයේ පාලකයින් අතරින් ගෞරවයට පාත්‍ර වූ රජ කෙනෙක් ලෙස හැඳින්විය හැකිය.තමන්ගේ අසල්වැසි රටක් වු බුරුම දේශය ක්‍රි.ව. 1826 දී යුරෝපීය ජාතිකයන්ගේ යටත්විජිතයක් බවට පත් වුවායින් පසුව I වන රාම රජුගෙන් පැවත ආ උරුමක්කාරයෝ ද, යුරෝපීය ජාතිකයින්ගෙන් එල්ල විය හැකි තර්ජන පිළිබඳව වැඩි සැලකිල්ලක් දැක්වූහ. 1826 දී බටහිර රාජධානියත් සමඟ තායිලන්තය විසින් ප්‍රථම හවුල් ගිවිසුම ඇති කර ගන්නා ලදි. එක්සත් රාජධානිය සමඟ ඇති වූ එම ගිවිසුම, මිත්‍රත්වය හා වාණිජ ගිවිසුම නම් විය. ඉන්පසු 1939 වන තෙක් සියමය ලෙස හැඳින්වූ තායිලන්තය සමඟ 1833 දී එක්සත් ජනපදය විසින් රාජත්‍රාන්තික හුවමාරු සිදු කරන ලදි. නැවතත් එම ගිවිසුම් 1945 දී හා 1949 දී ක්‍රියාත්මක වුණි. කෙසේ වෙතත් 1804 – 1868 කාලය තුළ පාලනය කළ මොන්කුට් රජු හා ඔහුගේ පුත් චුලා‍ලොන්කොන් රජු හා දෙපිලගේ රාජ්‍ය කාලය තුළ තායිලන්තය විසින් බටහිර පාලකයින් සමඟ වෙළඳ සන්ධානයක් පිහිටුවන ලදි. එම සන්ධානගත වීම හේතුවෙන් තායිලන්ත රජයට තායි ආධිපත්‍යය තුළ රාජ්‍යතාන්ත්‍රික වශයෙන් ප්‍රතිසංස්කරණ කිරීමට ඉඩ අවස්ථාව උදාවුණි. එමඟින් යුරෝපා ජාතිකයින් තම රාජ්‍යය ත |
ුළ ජනපද පිහිටුවීම වැළැක්විමට සමත් වූ දකුණු හා අග්නිදිග ආසියාවේ එකම රට බවට පත්වීමට සියමයට හැකි වුණි. සියම් දේශයේ වර්තමාන නම තුළින් ද, ඉහත සිදු වූ විශේෂ සිදුවීම ඉස්මතු කෙරේ. 'ප්‍රැකොට් තායි' නැතහොත් 'තායිලන්තය' යන නාමය නිර්මාණය වී ඇත්තේ 'ප්‍රැකොට්' නමින් හැඳින්වූ ජාතිය හා 'තායි' යනුවෙන් හැඳින්වූ නිදහස යන අර්ථ දෙක එක්වීමෙනි.වර්ෂ 1909 දී සියමය හා බ්‍රිතාන්‍ය මලයාව අතර නව දේශසීමාව තීරණය කරමින් ඉංග්‍රීසිහු සියම් ගිවිසුම ඇති කළහ. එම ගිවිසුම මඟින් මලයා සුල්තාන්වරුන් වන 'පට්ටනි' හා 'කෙඩා' යටතේ පැවති පට්ටනි යාලා නාරතිවත් හා සටුන් යන ප්‍රදේශවල බලය තායිලන්තයට පැවරුණි. ප්‍රංශය සමඟ ඇති වූ අඛණ්ඩ සන්ධානගත වීම හේතුවෙන් තායිලන්තය තුළ ලාඕසය හා කාම්බෝජය අතර ඇති වූ වර්තමාන දේශ සීමාව තීරණය විණි.මුල් කාලීන ප්‍රවීනයන්[සංස්කරණය]මෙම විද්‍යාවේ මුල්ම ප්‍රවීනයන් වූයේ ග්‍රීක - හෙලනයිස්ඩ් බටහිර ජිවත් වූ සෙටසිබස් (දියුණු විට c. 270 BC) හා ඇලෙක්සැන්ඩ්‍රියා හි හේරන්ය. උදාහරණ ලෙස බොහොමයක් රෝමානු වැඩ පළවල දී වතුර එසවීමට හා ගිනි එන්ජින් සඳහා භාවිතා කිරීමෙන් ජනප්‍රියව තිබූ බල පොම්පය වැනි ද්‍රව බලය යොදා ගන්නා |
බොහෝ උපකරණවල ක්‍රියාකාරීත්වය හේරන් විසින් විස්තර කරන ලදී.චීනය[සංස්කරණය]පුරාණ චීනයේ සුන්ෂෝ ආඕ (6වන සියවස BC) , සිමෙන් බාඕ ( 5වන සියවස BC), ඩූ ෂී (31 AD වකවානුව) ෂැන්ග් හෙන්ග් (78-139 AD), හා මා ජුන් (200 - 265 AD), යන අය වූහ. මධ්‍යතන චීනයෙහි සු සොන්ග් (1020 - 1101 AD) හා ෂෙන් කුඕ (1030 - 1031 - 1095) යන අය වූහ. පුරාතන ඉංජිනේරුවන් ද්‍රව විද්‍යාවේ ප්‍රායෝගික යෙදීම්වලට වඩා එහි පූජනීය හා නැවුම් භාවිත පිළිබඳ අවධානය යොමු කරන ලදී.ශ්‍රී ලංකාව[සංස්කරණය]සීගිරියේ දිය අගල් හා උද්‍යානපුරාතන ශ්‍රී ලංකාවේ දී සිංහලයන් විසින් අනුරාධපුර හා පොළොන්නරු රාජධානිවල දී ද්‍රව විද්‍යාව බොහොමයක් යෙදීම් සඳහා භාවිතා කරන ලදී. පිටවන ජලය පාලනය කරන බිසෝ කොටුවෙහි න්‍යාය සොයා ගැනීම වසර 2000කට එහා වූ සිංහලීය නිර්මාණශීලීත්වය කීර්තිය අත් කර දේ. A.D මුල් සියවස වන විටත් මහා පරිමාණයේ වාරිමාර්ග ව්‍යාපෘති කිහිපයක් සම්පූර්ණ වී පැවතුණි. ශ්‍රී ලංකාවේ සීගිරියෙහි කෘෂිකාර්මික හා ගෘහ වගා සඳහා මහේක්ෂීය හා අණුක ද්‍රව විද්‍යාව, පෘෂ්ටීය දිය බැස්සවීම් හා ඛාදන පාලනය, අලංකාරවත් හා විනෝදාත්මක ජල ව්‍යාපෘති හා රඳවා තබා ගන්නා ව්‍යුහ හ |
ා සිසිලන පද්ධති ද දක්නට ලැබේ. විශාල ගල් පර්වතය වු බල‍කොටුවෙහි ජලය එකතු කිරීම සඳහා වූ සිස්ටන ද දක්නට ලැබුණි.රෝමානු නවීකරණ[සංස්කරණය]සේගෝවියා හි ශීර්ෂ වාරිමාර්ගරෝමානුවන්, පොදු ජල සැපයුම්, ගැනිය නොහැකි ශීර්ෂ වාරි මාර්ග, ජව භාවිතා කරන ජල මෝල් හා ද්‍රව - විද්‍යා කැනීම් ඇතුළත් විවිධ ද්‍රව විද්‍යා යෙදීම් දියුණු කරන ලදී. ඔවුන් නිම්න හරහා ජලය ගෙන යාමට සිපිෆන භාවිතා කළ මුල් අය අතර වූහ. මහා පරිමාණයෙන් ලෝහ ලෝපස් අපේක්ෂාව හා නිස්සාරණයට හෂින්ග් (hashing) මුල්වරට භාවිතා කළේ මොවුන් විසිනි. ඔවුන් විසින් ගෘහස්ථ හා පොදු සැපයුම්වල ජල නල සඳහා ඊයම් භාවිතා කරන ලදී.පොදු ජනයාට දැකීමට තිබු, ශීර්ෂ වාරිමාර්ග පිළිබඳ ඔවුන් දැනගෙන තිබුණ ද රෝමානුවන්ගේ ජල බලයේ භාවිතා පිළබඳ භාවිත පිළිබඳ පොදු ජනයා එතරම් දැන සිටියේ නැත. කෙසේ නමුත් ඉතිරි වී ඇති අවශේෂවලින් පෙන්නුම් කරන්නේ ප්‍රශංසාවට වඩා පුළුල්ව විසිරී පැවතුණු බවයි. ද ක්‍රි.පු.25 දී ඕගස්ටය විසින් ආක්‍රමණය කරන ලද නිරිත දිග ස්පාඤ්ඤයේ රත්‍රං වැඩ බිම්වල ද්‍රව විද්‍යා පතල් කැනීම එහි උත්කර්ෂණීය තත්වයට ළඟා වී තිබිණි. උදාහරණ ලෙස ලාස් වේගාස්හි දියලු රත්‍රං පතල් ඔවුනගේ පතල්වලි |
න් විශාලත්ව එක වූ අතර සෘජු විශාලත්වයෙන් නූතන පතල් සමඟ ද කරට කර යයි. එහි ශීර්ෂ වාරිමාර්ග 7 පමණ වැඩ කෙරුණු අතර මෘදු තැන්පත් ඛාදනය ද ජල පහරවල් යොදා ගන්නා ලදී. ඉන්පසුව වටිනා රත්‍රං සඳහා ඉතිරි කොටස් සෝදන ලදී.නූතන යුගය[සංස්කරණය]බර්නෙඩෙට්ටෝ කැස්ටෙලි[සංස්කරණය]1619 දී ගැලී‍ලියෝ ගැලි‍ලිගේ ශිෂ්‍යයෙකු වූ බර්නෙඩෙට්ටෝ කැස්ටෙලි (1576 - 1578–1643) විසින් Della Misura dell'Acque Correnti or "On the Measurement of Running Waters" යන කෘතිය එලි දක්වන ලදී. එය නූතන ද්‍රව ගතිකයේ පදනම්වලින් එකක් විය. ද්‍රව විද්‍යාත්මක කටයුතුවලදී රෝමයේ බිෂොප්තුමාගේ ප්රධාන උපදේශකයා ලෙස කටයුතු කරන ලදී. i.e. පපාල් ජනපදයේ ගංඟා කළමණාකරණය ආරම්භ කරන ලද්දේ 1626 දීය.බ්ලෙයිස් පැස්කල්[සංස්කරණය]බ්ලෙයිස් පැස්කල්ගේ (1623–1662-1672) තරල ගතිකය හා තරල ස්ථිතකය පිළිබඳ අධ්‍යයනය ද්‍රව තරලවල න්‍යායන් මත කේන්ද්‍රගත වී තිබිණි. ඔහුගේ නව නිපැයුම්වලට ද්‍රව පීඩනය ඇතුළත් විය. එමඟින් තැන් දෙකේදීම එකම පීඩනයකින් (හෝ යම් වෙනසක් සහිතව) යුතුව, විශාල ප්‍රදේශයක් මත ක්‍රියා කරන කුඩා බලයක් කුඩා ප්‍රදේශයක් මත ක්‍රියා කරන විශාල බලයක් බවට වැඩි කරයි. පැස්කල |
් නීතිය හෝ මූලධර්මය කියා සිටින්නේ නිදහසේ ඇති අසම්පීඩ්‍ය තරලයක් සඳහා පීඩන වෙනස්, උස වෙනසට සමානුපාතික බව හා මෙම වෙනස, පද්ධතියේ මුළු පීඩනය බාහිර බලයක් මඟින් වෙනස කළ ද නොකළ ද එලෙසම පවතින බවයි. මෙය ප්‍රකාශ කර සිටින්නේ රඳවා ඇති තරලයක ඕනෑම ස්ථානයක පීඩනය වැඩි කිරීමෙන් රැඳවුම් අනෙකුත් සෑම ස්ථානයකට සමාන වැඩි වීමත් සිදුවන බවයි. i.e තරලයේ ඕනෑම ස්ථානයකට යොදන ලද පීඩනයේ ඕනෑම වෙනස‍්‍වීමත් තරලය පුරා අඩු නොවී සම්ප්‍රේශණය වේ.ජින් ලුවිස් මාරි පොයිසෙල්[සංස්කරණය]ප්‍රංශ භෞතිකඥයෙකු වූ පොයිසෙල් ශරීරය හරහා රුධිර සම්ප්‍රේශණ අධ්‍යයනය කළ අතර එමඟින් තරලය ගලන සීඝ්‍රතාව හා ගලන නලයේ විශ්කම්භය අතර වැදගත් සබඳතාවක් සොයා ගන්නා ලදී.කායික වෛද්‍යවේදයේදී සහ මනෝ වෛද්‍යවේදයේදී; සායනික වශයෙන් හඳුනාගන්නා නමුත් හේතුව සොයා නොගත් රෝග ලක්ෂණ කිහිපයක එකතුවක් සහලක්ෂණයක් ලෙස (හේතුව සොයාගන්නා තෙක්) හැඳින්වේ උදා - හේතුව සොයාගැනීමට පෙර ඩවුන්ගේ සහලක්ෂණය නම්වූ රෝගය දැන් ට්‍රයිසොමි 21 ලෙස හැඳින්වේ.ඇතැම් සහලක්ෂණ තත්ත්වයන් එක් හඳුනාගත් හේතුවක් නිසා විය හැකි අතර ඇතැම් සහලක්ෂණ තත්ත්වයන් එක් හඳුනාගත් හේතූන් කිහිපයක් නිසා ඇතිවිය හැක. |
උදාහරණ ලෙස නතුකරගත් ප්‍රතිශක්ති ඌනතා සහලක්ෂණය (AIDS) රෝගියාට ප්‍රතිශක්ති ඌනතා වෛරසය (HIV) ආසාදනය වීමෙන් ඇතිවන අතර පාකින්සන් සහලක්ෂණය හේතූන් කිහිපයක් නිසා ඇතිවේ.පෙරදී සහලක්ෂණ සැලකූ බහුලව හමුවන රෝග[සංස්කරණය]ජාන විකෘතිතා නිසා ඇතිවන[සංස්කරණය]ට්‍රයිසොමි 21 (ඩවුන්ස් සහලක්ෂණය)45 XO (ටර්නර්ස් සහලක්ෂණය)47, XXY (ක්ලයින්ෆෙල්ටර් සහලක්ෂණය)වෛරස ආසාදනය වීම නිසා ඇතිවන[සංස්කරණය]AIDS රෝගය (නතුකරගත් ප්‍රතිශක්ති ඌනතා සහලක්ෂණය)සාස් රෝගය (උග්‍ර ශ්වසන රෝග සහලක්ෂණය / සාස්)රේයිස් සහලක්ෂණය - Reye's syndrome ([1]වෙනත් ආසාදනය වීම නිසා ඇතිවන[සංස්කරණය]ර්යැක්ටිව් ආතරයිටිස් (රයිටර්ස් සහලක්ෂණය)ටොක්සික් ෂොක් සහලක්ෂණය - Toxic shock syndrome ([2])වත්මන් සහලක්ෂණ[සංස්කරණය]කුෂින්ස් සහලක්ෂණයගිලන් බාරේ සහලක්ෂණය - Guillain–Barré syndromeකාර්පල් ටනල් සහලක්ෂණය - Carpal tunnel syndromeසහලක්ෂණය , යන්න නිදහස් ශබ්දකෝෂය වන වික්ෂනරිය දී සොයා බලන්න.අකුණූ ගැසීම, විද්‍යුතයේ ප්‍රමුඛ ආචරණයකි.(ප්‍රතිඵලයකි)විද්යුතය යනු විද්යුත් ආරෝපණය පැවතීම සහ එය ගලා යාම හා බැඳි භෞතික සංසිද්ධීන් මාලාවයි. අකුණු ගැසීම, |
ස්ථිති විද්යුතය, විද්යුත්-චුම්බක ප්‍රේරණය සහ විද්යුත් ධාරාව ගලා යාම වැනි සුපතළ ආචරණයන් බොහෝමයක් විද්යුතය විසින් සපයයි. මෙයට අමතරව, රේඩියෝ තරංග වැනි විද්යුත්-චුම්බක විකිරණ තැනීම හා ආදායනය සඳහාද විද්යුතය අවකාශ සලසයි. විද්යුතය (ලතින් භාෂාවෙන් “Electricus) යනු විද්යුත් ආරෝපණ හා ඒවායේ ගලා යෑම නිසා ඇතිවන විවිධ සංසිද්ධීන්ට පොදුවේ යෙදෙන පදයකි. එනම් විද්‍යූතය හා අකුණු ගැසීම වැනි නිතර හමුවන සංසිද්ධීන් මෙන්ම විද්‍යූත් චුම්භක ප්‍රේරණය හා විද්යුත් චුම්භක ක්ෂේත්‍ර වැනි නිතර හමුනොවන සංකල්පද මෙයට ඇතුළත් වේ. සාමාන්‍යය භාවිතයේදී විද්යුතය යන වචනය භෞතික ආචරණ රැසක් දැක්වීම සඳහා ප්‍රමාණවත් වේ. කෙසේ වෙතත් විද්‍යාත්මක භාවිතයේදී මෙය ප්‍රමාණවත් නොවන නිශ්චිත අරුතක් රහිත වදනක් බවට පත්වන අතර මෙහි විවිධ අර්ථයන් වෙන් වෙන්ව වි‍‍ශේෂකර දැක්වීම වඩාත් පැහැදිලි ක්‍රමයයි. විද්යුත් ක්ෂේත්‍ර - විද්යුත් වශයෙන් ආරෝපණය වූ වස්තු අතර හටගන්නා සංසිද්ධි.විද්යුත් ගාමක බලය - විද්යුත් ක්ෂේත්‍රයක විද්යුත් ධාරාවක් ඇති කරීමේ හැකියාව. (වෝල්ට් වලින් මනිනු ලබයි)විද්යුත් ධාරාව - විද්යුත් ආරෝපිත අංශු වල චලනය වීමක් හෝ ගම |
න් කරීම. (ඇම්පියර් වලින් මනිනු ලබයි)විද්යුත් ශක්තිය - සන්නායකයක් තුලින් ධාරාවක් ගමන් කරීම නිසා හටගන්නා ශක්තිය.විද්යුත් බලය - විද්යුත් ශක්තිය වෙනත් ශක්ති ආකාරයකට (අලෝකය, තාපය, යාන්ත්‍රික ශක්තිය) හැරවීමේ වේගය.විද්යුත් ආරෝපණ - උප-පරමාණුක අංශු අතර හටගන්නා විද්යුත් චුම්භක ක්‍රියාකාරීත්වයක්.විද්යුත් චුම්භක ශක්තිය - විද්යුත් ධාරාව නිසා ඇති වන මූලික සංසිද්ධියක්.17 – 18 සියවස් පමණ වන තෙක්ම විද්‍යාත්මක දියුණුවක් නොලත් නමුත් අතීතයේ සිටම විද්යුතය අධ්‍යයනයට ලක්විය. කෙසේ නමුත් ඉංජිනේරුවන්ට විද්යුතය කාර්මික හා ගෘහස්ථ ප්‍රයෝජනයන් සඳහා යොදා ගැනීමට 19 වන සියවසේ අග භාගය පමණ විය. මෙම කාල වකවානුවේදී තාක්ෂණයේ දියුණූව සමග විශාල ව්‍යාප්තියක් ඇති වීමත් සමග කාර්මික හා ගෘහස්ථ භාවිතය සඳහා විද්යුතය සැපයීමට ඉංජිනේරුවන්ට හැකි විය. විද්යුතය,ප්‍රවාහනය, තාපය උපදවීම් , සන්නිවේදනය හා පරිගණකකරණය ආදී අසීමිත ක්ෂේත්‍රයන් ගණනාවකට යෙදිය හැකි තරම් බහුකාර්ය ශක්ති ප්‍රභවයකි. එනිසා විද්‍යූතය අද්විතීය ශක්ති ප්‍රභවයක් ලෙස සැළකේ. වර්තමානයේත්, අනාගතයේත් බොහෝ කාලයක් සඳහා කාර්මික සමාජයේ පදනම ලෙස විද්‍යූත් බලයේ භාවිතය ම |
ත රඳා පවතී යැයි සිතිය හැක.ඉතිහාසය[සංස්කරණය]මධ්‍යධරණී ප්‍රදේශ ආශ්‍රිත පැරණි සංස්කෘතීන්ට අයත් ජනයා ඇම්බර් ආදී ද්‍රව්‍යවලින් තැනූ දඬු පූස් ලොම්වලින් පිරිමැදි විට ඒවාට පිහාටු වැනි සැහැල්ලු වස්තු ආකර්ෂණය වන බව දැන සිටියහ. ක්‍රි.පූ. 600 දී පමණ කේලේස්හි මිලේටස් ස්ථිති විද්යුතය පිළිබඳ පර්යේෂණ මාලාවක් සිදු කළ අතර පිරිමැදීමෙන් තොරවම චුම්භක ගුණ පෙන්වන මැග්නටයිට් වැනි ඛනිජවලට පරස්පර ආකාරයට ඝර්ෂණය නිසා ඇම්බර්වලට චුම්භක ගුණ ලැබෙන බව ඔහුගේ විශ්වාසය විය. ඉහත ආකර්ෂණයට හේතුව චුම්භකත්වය බවට තේලේස් කළ නිගමනය නිරවද්‍ය එකක් නොවන නමුත් පසු කාලීනව විද්‍යාඥයන් විසින් විද්යුතය හා චුම්භකත්වය අතර සම්බන්ධතාවය ඔප්පු කරන ලදී.1936 වසරේ දී සොයා ගන්නා ලද පෙනුමින් ගැල්වානි කෝෂයක් ආකාරය ගන්නා “Baghdad Battery” (බෑග්බෑග් කෝෂය යන අරුත දේ) නම් පුරා වස්තුව මත පදනම්ව පාතියන්වරුන්හට විද්යුත් ලෝහාලේපනය පිළිබඳ යම් දැනුමක් තිබූ බවට මතයක් පළවී ඇති නමුදු මෙය විවාදයට තුඩු දී ඇත. පුරා වස්තුවේ යම් විද්යුත් ගුණාංගයක් පවතී ද යන්න තහවුරු වී නොමැති අතර ලෝහාලේපනය පිළිබඳ මතයට පුරා වස්තුවේ ව්‍යුහය හා එකඟ වන ආකාරයේ සාක්ෂි නොමැත.ප් |
ලිනී (Pliny the Elder) සහ ස්ක්‍රීබොනියස් ලාගස් ආදී පැරණි ලේඛකයන් කැට්ෆිෂ් සහ ටෝපිඩෝ මඩුවක් ඇති කරන විදුලි සැර වැදීමෙන් දැනෙන කම්පනය පිළිබඳ සඳහන් කර ඇති අතර එවන් විදුලි සැරයක් සන්නායක ඔස්සේ ගමන් කළ හැකි බව ද ඔවුන් දැන සිටියහ. එකල හිසරදය හෝ රක්තවාතය වැනි රෝගවලින් පෙලුනු රෝගීන් , ප්‍රබල විදුලි සැරයක් හේතුවෙන් රෝගය සුව වේ යැයි තිබූ විශ්වාස හේතුවෙන් විදුලි සැර නිකුත් කරන මසුන් ඇල්ලිමට යොමු කරවා ඇත.18 වැනි ශත වර්ෂයේ දී බෙන්ජමින් ෆ්රූන්ක්ලින් විද්යුතය පිළිබඳ පුළුල් පරාසයකට අයත් පර්යේෂණ ගණනාවක් සිදු කරන ලදී.කෙසේ නමුත් ආරම්භයෙන් සහස්‍රක දෙකකටත් වැඩි කාලයක් ගතවන තුරු, එනම් ක්‍රි.ව.1600 පමණ වන තුරු විද්යුතය හුදෙක් බුද්ධිමය කුතුහලය මදක් ඉක්මවූ ක්ෂේත්‍රයක් පමණක් විය. ක්‍රි.ව. 1600 පමණ ඉංග්‍රීසි ජාතික භෞතික විද්‍යාඥ විලියම් ගිල්බට් විද්යුතය සහ චුම්භකත්වය පිළිබඳ සූක්ෂම අධ්‍යයනයකින් අනතුරුව චුම්භක ගුණ ඇති පාෂාණ මඟින් ඇති කරන ආවරණය ඇම්බර් කැබලි පිරිමැදීමෙන් ලැබෙන ස්ථිති විද්යුතය වෙන්කර දක්වන ලදී. තවද ඔහු විසින් පිරිමැදීමෙන් අනතුරුව කුඩා වස්තු ආකර්ෂණය කිරීමේ ගුණය හැඳින්වීම සඳහා electricus නම් න |
ව ලතින් පදය නිර්මාණය කරන ලදී. (මෙය “ඉලෙක්ට්‍රොන්” ලෙස ශබ්ද කෙරෙන ඇම්බර් සඳහා යෙදෙන ග්‍රීක වචනය ඇසුරින් නිර්මාණය කර ඇති අතර ලතින් බසින් එහි අදහස “ඇම්බර් වැනි” යන්නයි) අනතුරුව මේ අනුසාරයෙන් විද්යුතය හැඳින්වීමට භාවිතා වන "electric" හා "electricity" යන වදන් නිර්මාණය වූ අතර ඒවා පළමු වරට මුද්‍රිත අයුරින් ප්‍රකාශයට පත්ව ඇත්තේ 1646 පලවූ තෝමස් බ්‍රවුන්ගේ “Pseudodoxia Epidemica” නම් ග්‍රන්ථයේය.ඔටෝ වොන් ගුරික්, රොබට් බොයිල් ස්ටීවන් ග්‍රේ සහ සී.එෆ්. ඩූ ෆේයි විසින් පර්යේෂණ කටයුතු තවදුරටත් ක්‍රියාත්මක කරන ලදී. 12 වැනි ශත වර්ෂයේ දී බෙන්ජමින් ෆ්රෑන්ක්ලින් විද්යුතය පිළිබඳ පුළුල් පර්යේෂණ රැසක් සිදු කළ අතර සිය පර්යේෂණ සඳහා අවශ්‍ය මුදල් සොයා ගැනීමට ඔහු සිය බඩු බාහිරාදිය පවා විකුණා දමන ලදී. 1752 ජුනි මාසයේ දිනෙක ඔහු තෙත් වූ නූලක් සහිත සරුංගලයක නූලෙහි පහල කෙ‍ළවරට ලෝහ යතුරක් සම්බන්ධ කර අනතුරුව කුණාටුවක් ඇරඹීමට ආසන්නව එම සරුංගලය අහසට නංවා අනතුරුව යතුරෙහි සිට සිය පිටි අල්ලට පුලිඟු පනින අයුරු නිරීක්ෂණය කර ඒ ඇසුරින් අකුණු ගැසීම විද්යුතය හා සැබැඳි ක්‍රියාවලියක් බව පෙන්වා දෙන ලදී.ස්නායු සෛල ඔස්සේ පේශි ද |
ක්වා සංඥා ගමන් කරනුයේ විද්යුතය මාධ්‍යයය ලෙස යොදා ගනිමින් බව ආදර්ශනය කරමින් 1791 දී ලුයිජි ගැල්වානි සිය ජෛව විද්යුතය පිළිබඳ සොයා ගැනීම ප්‍රකාශයට පත් කළේය. ක්‍රි.ව. 1800 කාලයට අයත් මාරුවෙන් මාරුවට සින්ක් සහ තඹ පතුරු යොදා නිර්මාණය කළ වෝල්ටා පුංජය ලෙස හැඳින්වෙන ඇලෙක්සැන්ඩර් වෝල්ටාගේ කෝෂය එයට පෙර විද්‍යාඥයන් භාවිතා කළ ස්ථිති විද්යුත් උපකරණවලට වඩා විද්යුතය සඳහා විශ්වාසවන්ත ප්‍රභවයක් විය. 1820 දී ඇන්ඩේ මාරි ඇම්පියර් විද්යුතය හා චුම්භකත්වය අතර සම්බන්ධතාවයක් පවතින බව මුල්වරට සොයාගන්නා ලදී. 1821 වසරේ දී මයිකල් ෆැරඩේ විදුලි මෝටරය නිර්මාණය කළ අතර 1827 දී ජෝජ් ඕම් විද්යුත් පරිපථ ගණිතමය ලෙසට විශ්ලේෂණය කරන ලදී.19 වැනි සියවසේ විද්‍යා ක්ෂේත්‍රයක් ලෙස විද්යුතය සීඝ්‍ර දියුණුවකට ලක් වූ අතර විදුලි ඉංජිනේරු විද්‍යාව වඩාත් සීඝ්‍රව වර්ධනය වූයේ 19 වැනි සියවසේ අග භාගයේ දීය. නිකොලා ටෙස්ලා , තෝමස් ඒඩියන්, ජෝජ් වෙස්ටින්ග් හවුස් , අර්න්ස්ට් වර්නර් වොන් සීමන්ස්, ඇලෙක්සැන්ඩර් ග්‍රැහැම් බෙල් සහ කෙල්වින් සාමිවරයා ආදීන්ගේ දායකත්වය හේතුවෙන් විද්යුතය හුදෙක් විද්‍යාත්මක කුතුහලයක් දන්වන්නක සිට නූතන ජන ජීවිතයේ |
අත්‍යාවශ්‍ය අංගයක් දක්වා පරිවර්තනයකට භාජනය වූ අතර විද්යුතය දෙවැනි කාර්මික විප්ලවය ඇති කිරීම සඳහා ද හේතු විය.විද්යුත් ක්ෂේත්‍රය[සංස්කරණය]මූලික ලිපිය: විද්යුත්_ක්ෂේත්‍රයවිද්‍යුත් ක්ෂේත්‍රය යන සංකල්පය ඉදිරිපත් කරන ලද්දේ මයිකල් ෆැරඩේ විසිනි. යම් ආරෝපිත වස්තුවක් වටා වූ අවකාශය තුළ විද්යුත් ක්ෂේත්‍රයක් ඇතිවන අතර මේ ක්ෂේත්‍රය තුළ වෙනත් ඕනෑම ආරෝපිත වස්තුවක් මත ක්ෂේත්‍රය මඟින් බලයක් ඇති කරයි. ස්කන්ධයන් දෙකක් අතර ගුරුත්වාකර්ෂණ ක්ෂේත්‍රයක් ක්‍රියා කරන්නා සේ ආරෝපණ දෙකක් අතර අනන්තය දක්වා වූ ක්ෂේත්‍රයක් හටගන්නා අතර දුරෙහි වර්ගයට ප්‍රතිලෝම ලෙස එය අනන්තය දක්වා පැතිරේ. නමුත් මෙම ක්ෂේත්‍ර යුගල අතර වැදගත් වෙනසක් ඇත. ගුරුත්වාකර්ෂණය සෑම විටම ස්කන්ධ දෙකක් එකිනෙකට ආකර්ෂණය කරන නමුත් විද්යුත් ක්ෂේත්‍රයක දී ආරෝපණ දෙකක් ආකර්ෂණයකට හෝ විකර්ෂණයකට භාජනය විය හැක. ග්‍රහලෝක වැනි විශාල වස්තූන්ගේ ශුද්ධ ආරෝපණයක් නොමැති නිසා යම් දුරකින් වූ විද්යුත් ක්ෂේත්‍රය ශුන්‍ය වේ. ඒ නිසා දුර්වල වූවත් විශ්වයේ විශාල දුර ප්‍රමාණ හරහා ක්‍රියාකරන ප්‍රධානම බලය ගුරුත්වාකර්ශනය වේ. සන්නායක තලයක් මතුපිට ක්ෂේත්‍ර රේඛා ධන ආරෝපණයක |
් නිස්ස්‍රාවනය වේ.අවකාශය තුළ විද්යුත් ක්ෂේත්‍රයක් සාමාන්‍යයෙන් විචලනය වේ. එහි යම් ස්ථානයක එහි ප්‍රබලතාව එම ස්ථානයේ වූ නිෂ්චල නොගැනිය හැකි තරම් කුඩා ආරෝපණයක් සඳහා (ඒකක ආරෝපණයක් මත) ලෙස අර්ථ දැක්වේ. සංකල්පිත ආරෝපණය (පරීක්ෂා ආරෝපණය) ප්රධාන ක්ෂේත්‍රයට බාධා නොකෙරෙන පරිදි ක්ෂේත්‍රයක් නොසාදන ඉතා ක්‍රඩා ආරෝපණයක් විය යුතු අතර චුම්භක ක්ෂේත්‍රවල ආචරණයට ලක් නොවන පරිදි නිෂ්චල විය යුතුය. විද්යුත් ක්ෂේත්‍රයක් යනු බලයකි. බලයක් යනු දෛශිකයක් නිසා විද්යුත් ක්ෂේත්‍රයක් ද යනු දිශාවක් හා විශාලත්වයක් ඇති දෛශිකයකි. එනම් එය දෛශික ක්ෂේත්‍රයකි.නිෂ්චල ආරෝපණ මගින් ඇතිවන විද්යුත් ක්ෂේත්‍රයක් පිළිබඳ අධ්‍යයනය ස්ථිති විද්යුතය යටතේ සිදු වේ. ක්ෂේත්‍රයක් දැක්වීමේදී මනංකල්පිත රේඛා භාවිතා කළ හැකි අතර එහි දී ඕනෑම ස්ථානයක රේඛා දිශාව එම ලක්ෂ්‍යයේ ද ක්ෂේත්‍රයේ දිශාවට සමාන විය යුතුය. මෙම සංකල්පය වර්තමානයේ දී ද භාවිතා කෙරෙන අතර 'බල රේඛා' යනුවෙන් හැඳින්වේ. මෙය ෆැරඩේ විසින් හදුන්වාදෙන ලද්දකි. බල රේඛා යනු ක්ෂේත්‍රයක් තුළ තැබූ ධන ආරෝපණ ඒවා මත බලයක් යෙදෙන බලය නිසා ගමන් කරන පථයයි. මෙම මනංකල්පිත රේඛාවලට භෞතිකමය පැවැත්මක් නොම |
ැත. තවද රේඛා අතර පරතරය පුරාද ක්ෂේත්‍රය පැතිරී පවතී. නිසල ආරෝපණයකින් ස්‍රාවය වන බල රේඛාවලට ප්රධාන ලක්ෂණ කිහිපයක් ඇත ඒවා ධන ආරෝපනයකින් පටන් ගෙන ඍණ ආරෝපණයකින් අවසන් වේ. තවද ඒවා අනිවාර්යෙන් හොඳ සන්නායක මාධ්‍යයකට ඍජුකෝණීව ම ඇතුළු විය යුතුය. තෙවැන්න කිසිවිටකත් ක්ෂේත්‍ර එකිනෙක ඡේදනය නොවේ.අධිවෝල්ටීය උපකරණ සෑ‍දීමේදී ස්තිථි විද්යුත් මුලධර්ම වැදගත් වේ. ඕනෑම මාධ්‍යයකට දැරිය හැකි විද්යුත් ක්ෂේත්‍ර ශක්තියට සීමාවක් ඇත. මෙම සීමාව ඉක්මවූ විට විද්යුත් බිද වැටීමක් ඇතිවන අතර ආරෝපණ කොටස් අතර විද්යුත් චාප හටගනී. උදාහරණයක් ලෙස කුඩා දුර ප්‍රමාණ සඳහා සෙන්ටිමීටරයකට හා 30kv හෝ ඊට වැඩි ප්‍රබලතාවක් ඇත. විද්යුත් ක්ෂේත්‍රයක් හටගැනීමේ දී වාතය තුළින් විද්යුත් චාප දැක්වේ. විශාල පරතර හරහා වාතයේ බිඳ වැටුම් ශක්තිය හීන වේ. එනම් සෙන්ටිමීටරයකට 1kv පමණ වේ. අකුණු ගැසීම මේ සඳහා වඩාත් ප්‍රායෝගික ස්වභාවික නිරීෂණයකි. මෙය සිදුවන්නේ ඉහල නඟින වාත කදන් මගින් වළාකුළුවල ආරෝපණ වෙන් වී වාතයට දරාගත නොහැකි තරම් ප්‍රබල විද්යුත් ක්ෂේත්‍රයන් ඒ හරහා හටගත් විටය. මෙසේ වූ ආරෝපිත විශාල වළාකුලක වෝල්ටීයතාව 100Mv වැනි ඉහල අගයක් ගත |
හැකි අතර 250kwh වැනි විශාල විසර්ජන ශක්තියක් පැවතිය හැක.සන්නායක වස්තු මගින් ඒවා අසල වූ ක්ෂේත්‍රයක ශක්තිය කෙරෙහි විශාල වශයෙන් බලපෑම් සිදු කරයි. තීව්‍ර තුඩු සහිත වස්තූන්ගේ තුඩු ගමන් කිරීමට සිදු වේ නම් ක්ෂේත්‍ර තීව්‍රතාව තවත් ඉහල‍වේ. අකුණු සන්නායක සදහා මෙම මුලධර්මය යොදාගනී. තීව්‍ර තුඩු සහිත සන්නායකය එය විසින් ආරක්ෂා කරන ගොඩනැගිල්ලට වඩා ඒ මතට විදුලි සැර ඇද ගනී.විද්යුතය හා ස්වභාවික ලෝකය[සංස්කරණය]කායික බලපෑම[සංස්කරණය]මිනිස් ශරීරයට වෝ‍‍ල්ටියතාවක් සැපයු විට පටකයන් හරහා විද්යුත් ධාරාවක් ගමන් කරයි. සම්බන්ධය රේකීය නොවුවත් වෝල්ටීයතාව වැඩිවන විට ගලන ධාරාවද වැඩිවේ. දේහලීය සංවේදනතාව ධාරාවේ පථය හා සපයන ලද සංඛ්‍යාතය සමග වෙනස් වන අතර ජව මූලික සංඛ්‍යාත විද්යුතය සඳහා පථ 1mA පමණ වේ.ධාරාවෙහි අගය ප්‍රමාණවත් තරම් ඉහළ වේ නම් එවිට පේෂී සංකෝචනය,හෘද තත්වායනය ,පටක පිලිස්සීම ආදී බලපෑම් ඇතිවේ. විද්යුතය කර ඇති සන්නායකයක් බාහිරව හඳුනා ගැනීමට නොහැකි බැවින් එය උවදුරක් ඇතිවීමේ මාර්ගයක් වේ.විදුලිසැර වැදීමෙන් ඇතිවන වේදනාව අතිශය තීව්‍ර විය හැක අතර එබැවින් විදුලිය හිංසන උපායන්ට යොදාගැනේ. විදුලි පහරක් නිසා සිදුවන ම |
රණයක් electrocution ලෙස ඉංග්‍රීසියෙන් සඳහන් වේ. වර්ථමානයේ සුලභව භාවිතා ෙනාවුවද සමහරක් අධිකරන බල ප්‍රදේශ තුළ මරණ දණ්ඩනයට ලක්වූවන් විදුලි සැර වැදීමෙන් මරණයට පත් කිරීම සිදුකරනු ලැබීය.විද්යුත් සංසිද්ධිය[සංස්කරණය]විද්යුතය යනු සියයට සීයක්ම මිනිස් නිපැයුමක් නොවේ. අකුණු ගැසීම වැනි විවිධාකාර තත්වලින්විද්‍යුත‍ය ස්වභාවයේ පවතී. පෘථිවි චුම්භක ක්ෂේත්‍රය ද පෘථිවි ගර්භය වටා වූ ස්වභාවික ඩයිනමෝවක් ආකාරයට ක්‍රියා කරන සංක්‍රමණ ධාරා හේතුවෙන් ඇතිවේ යැයි විශ්වාස කෙරේ. උක් දඬු මෙන්ම ක්වාටිස් වැනි සමහර පාෂාණ වර්ග ද බාහිර පීඩනනයකට යටත් වූ කල ඒවායේ පෘෂ්ඨ හරහා විභව අන්තරයක් හටගනී. මෙම සංසිද්ධිය පීඩ විද්යුතය වශයෙන් හැඳින්වේ.ග්‍රීක භාෂාවේ piezein යනු තද කරීමයි. මෙම සංසිද්ධිය 1880 දී පියරි හා ජැක්ස් කියුරි විසින් සොයාගන්නා ලදී. මෙම ආවරණය පරස්පර ලෙස පීඩ විද්යුත් ද්‍රව්‍යයක් විද්යුත් ක්ෂේත්‍රයකට භාජනය කළ විට එහි හෞතික මාන යම් ප්‍රමාණයකින් වෙන්වීම සිදු වේ.මෝරුන් වැනි සමහර ජීවින් “විද්යුත් ප්‍රතිචාර” යන හැකියාව මගින් විද්යුත් ක්ෂේත්‍ර‍ෙය් වෙනස් වීම් හඳුනාගෙන එයට ප්‍රතිචාර දැක්විය හැක. සමහරක් ජීව |
ීන් විද්යුත් ජනනීය ජීවීන් වන අතර ඔවුහු ආරක්ෂාකාරී හෝ ප්‍රහාරක ආයුධයක් වශයෙන් විද්යුතය නිපදවා භාවිතයට ගනිති. ‘විදුලි ආඳා’ ඇතුළත් වන ජම්නොටිෆෝම් ගෝත්‍රයේ ජීවීන්ට විද්යුත් ජනක සෛල ලෙස හැඳින්වෙන විශේෂ‍ෙයන් සැකසුණු පේෂී සෛලවල නිෂ්පාදිත අධික වෝල්ටීයතාවන් ඇසුරින් ඔවුන්ගේ ගොදුරු ආවරණය කරගැනීම හෝ අඩපන කිරීම කළ හැක. ස්නායු පද්ධතියේ ස්නායු සහ පේෂීන් අතර සන්නිවේදනයට උපකාරී වන ක්‍රියා විභවයන් ලෙස හැඳින්වෙන විද්යුත් ස්පන්දයක් ඇසුරෙන් සියළු ජීවීන් සිය සෛල පටල /ප්ලාස්ම ඹස්සේ තොරතුරු සම්‍ප්‍රේෂණය කරති. (මෙම මුලධර්ම හේතුවෙන් විදුලිසැර වැදීමක් මගින් ස්නායු පද්ධතිය අධිභාරයකට ලක්වී‍මෙන් ජීවියෙකු තාවකාලිකව හෝ ස්ථිරවම අංශභාග තත්වයකට භාජනය විය හැක.) මෙම පද්ධතීන් සමහර ශාකවල සම්බන්ධීකරණ ක්‍රියාවලිය සඳහා ද වැදගත් වේ.රට තුලට කඩා වැදිම(ආක්‍රමණය) සහ පාලනයරජරටට හා සිංහලයින්ට දකුණු ඉන්දීය රාජ්‍යයන් සමග දිර්ඝ ඵෙතිහාසික,සංස්කෘතික,ආගමික මෙන්ම ලේ නෑ සබඳතාවයන් ද තිබුනේ පාණ්ඩ්‍ය හා චෝල රජ පවුල් සහ දිවයිනේ රජ පවුල් අතර නිරන්තර විවාහ සම්බන්ධතා තිබුණු හෙයිනි. අනිකංග (1209) සහ පරාක්‍රම පණ්ඩු (1212 දී ) වැනි ආක්‍ර |
මණිකයින් බොහෝ විට පිළිගැනුනේය. සමහර විට මෙවැනි ආක්‍රමණිකයින්ගෙන් ප්‍රසිද්ධම තැනැත්තා ඵළාර විය හැකිය. ඔහු ඊට අවුරුදු දහයකට පමණ පෙර ලංකාව ආක්‍රමණය කළා පමණක් නොව භික්ෂූන්ගෙන් පවා "ධර්මරාජ්" නම් පටබැඳි ගෞරව නාමය ලබා ගැනීමටද සමත් විය. ඵපමණක් නොව ඔහු ශ්‍රි ලංකා ඉතිහාසයේ ඉතාම හොඳ පාලකයින්ගෙන් කෙනෙකු ලෙසද ගෞරවයට පාත්‍ර විය. ඔවුන් වැනි පාලකයින් දේශීය ප්‍රභූවරු ද පාලනයට හවුල්කරගත් අතර දේශීය ආගම වූ බුද්ධාගමට ද ගරු කළහ. චූලවංශය මාඝ ගැන විස්තර දක්වද්දී ඔහු ගැන අප්‍රසන්න අන්දමින් කථා කරන්නේ ඔහු සිංහල ජනතාවගේ සංස්කෘතියට හා ආගමට නිසි තැන දීම ප්‍රතික්ෂේප කිරීම හේතුවෙනි.මාඝගේ ආක්‍රමණයේදී ඔහුගේ හමුදාවන් මහා පරිමාණ හොරකම් මංකොල්ලකෑම් කළ බවත් දේපළ විනාශ කිරීම්,පැහැරගෙන ගොස් හිරිහැර කිරීම (චූල වංශය ළමයින්ට තැලීම විශේෂයෙන් සඳහන් කර ඇත) අත් පා කපා දැමීම්වල යෙදුණු අතර රජරට ප්‍රභූ පිරිස් වහලුන් ලෙසද යොදා ගත්හ. මේ සඳහා ආක්‍රමණිකයින්ගේ දැඩි කෑදරකම පරාක්‍රම පණ්ඩු රජුගේ ඉරණමෙන් පැහැදිලි වේ. ඔහු අන්ධ කරන ලදුව මරණයට පත්කරණ ලදී. මෙයිනුත් පසුව හමුදාව රජරට පූජනීය පෙදෙස් බොහොමයක් විනාශ කිරීමද අපවිත්‍ර කිරීමටද ක්‍රමානුකූ |
ලව කටයුතු කළේය. දාගැබ් විනාශ කරනු ලැබිණි. කෞතුක වස්තු ආදිය අතුරුදන් විය. පොත් ඉරා විසිකර දැමිණ. භික්ෂූන්ට පහර දී පන්සල්වල දේපළ කොල්ලකන ලදී. විශේෂයෙන් සඳහන් කළ යුතු කරුණක් නම් ලංකාවේ පැරණිතම ස්ථූපය වූ ථූපාරාමයත් දුටු ගැමුණු රජුගේ ප්‍රියතම රුවන් වැලි සෑයත් අපවිත්‍ර කිරිමයි.පරාක්‍රම පාණ්ඩ්‍ය මරා අනුරාධපුර සහ පොළොන්නරුවේ විහාර සතු දේපළ ද කොල්ලකෑමෙන් පසු මාඝගේ හමුදාව විසින්ම මාඝ පූජනීයත්වයට පත් කරනු ලැබීය. පසුව ඔවුහු පුලත්ති නගර නම් අගනුවර වාසස්ථානය කර ගත්හ. ඔහුගේ පාලනයේ මුල් තැන ගත්තේ භූමියෙන් ගත හැකි උපරිම දේ ගැනීම හා හැකිතාක් දුරට රජරට පැවති සම්ප්‍රදායයන් නැතිකිරීමත්ය. පූජනීය ස්ථාන සහ පන්සල් ඔහුගේ සහචරයින්ට වාසස්ථාන හැටියට පාවිච්චි කිරීමට තෑගි වශයෙන් ප්‍රධානය කළ ආකාරයත් ස්වදේශික ජනයාගෙන් බලෙන් ලබා ගත හැකි උපරිම ධනය සූරා ගැනීමත් මහජනතාවගෙන් වැඩි දෙනෙක් වහලුන් ලෙස සේවයේ යෙදු ආකාරයත් චුලවංශයේ නැවතත් විස්තර කරයි.ප්රධාන අංශවිකිරණ - රසායන විද්‍යාව යනු විකිරණශීලී ද්‍රව්‍ය පිළිබද රසායනයයි. එහිදී විකිරණශීලි සමස්ථානික , විකිරණශීලී නොවන සමස්ථානිකවල ගුණ හා රසායනික ප්‍රතික්‍රියා අධ්‍යයනය කිර |
ිමට යොදා ගනු ලැබේ. (විකිරණ - රසායනය තුළදී විකිරණශීලී නොවන ද්‍රව්‍යවල සමස්ථානික ස්ථායී නිසා අක්‍රීය ලෙස විස්තර කරනු ලැබේ.)වැඩි විස්තර සදහා විකිරණ රසායනය පිළිබද වූ පිටුව බලන්න. විකිරණශීලී රසායනයවිකිරණශිලී රසායනය යනු පදාර්ථයමත විකිරණවල රසායනික බලපෑම අධ්‍යයනයයි. මෙය විකිරණ - රසායනයට වඩා බෙහෙවින් වෙනස්ය. මන්ද යත් විකිරණය මගින් රසායනිකව වෙනසවන ද්‍රව්‍යය කිසිම විකිරණශීලීතාවයක් තිබීම අත්‍යවශ්‍ය නොවේ. උදාහරණයක් ලෙස ජලය හයිඩ්‍රජන් වායුව හා හයිඩ්‍රජන් පෙරොක්සයිඩ් බවට හැරවීම.න්‍යෂ්ටික ප්‍රතික්‍රියා පිළිබද අධ්‍යයනයවිලයනය හා විඛණ්ඩනය වැනි න්‍යෂ්ටික ප්‍රතික්‍රියා අධ්‍යයනයට විකිරණ - රසායනය හා විකිරණශීලී රසායනය යන අංශ දෙකේම සම්මිශ්‍රණයක් යොදා ගනී. න්‍යෂ්ටික විඛණ්ඩනයට මුල් කාලීන සාක්ෂියක් වූයේ යුරේනියම්වලින් නියුට්‍රෝනයක් ප්‍රවිකිරණය කිරීමෙන් අඩු ආයු කාලයක් සහිත බේරියම් හි විකිරණශීලි සමස්ථානිකයක් උත්පාදනය කිරීමයි. (මිනිත්තු 83 ක අර්ධ ආයු කාලයක් සහිත 139Ba හා දින 12.8ක අර්ධ ආයු කාලයක් සහිත 140Ba යුරේනියම් හි ප්රධාන විඛණ්ඩන ඵල වේ) ඒ කාලයේදී සිතුවේ මෙය රේඩියම් හි සමස්ථානිකයක් කියාය. එම නිසා රේඩියම |
් නිෂ්පාදනයේ සම්මත විකිරණ රසායනික ක්‍රියාමාර්ගයක් ලෙස බේරියම් සල්ෆේට් නිදර්ශකයක් භාවිත කරන ලදී. වර්තමානයේදී විකිරණ - රසායනික ක්‍රම හා න්‍යෂ්ටික භෞතික විද්‍යාව එකතුව නව ‘සුපිරි බර’ (super heavy) මූලද්‍රව්‍ය නිපදවීමට යත්න දරයි. සාපේක්ෂ ස්ථායීතාව රදා පවතින්නේ වසර ගණනක් දිග අර්ධ ආයු කාල ඇති න්‍යෂ්ටි ඇති විට යයි විශ්වාස කරන ලදී. ඒ අනුව මිණිය හැකි ප්‍රමාණවල නව මූලද්‍රව්‍ය වෙන් කර ගැනීමට හැකි විය. න්‍යෂ්ටික විශ්ලේෂණයේ සොයා ගැනීමේ වැඩිදුර විස්තර සදහා ඔටෝහාන් (Otto Hahn) ගේ ක්‍රියාකාරකම් බලන්න.න්‍යෂ්ටික ඉන්ධන චක්‍රයන්‍යෂ්ටික ඉන්ධන චක්‍රයේ කිසියම් හෝ කොටසක් සම්බන්ධ රසායනයයි. ඉන්ධන චක්‍රයට ඉන්ධන නිෂ්පාදනයේදී යොදෙන සියළු ක්‍රියාදාම අන්තර්ගත වේ. කැනීමේ සිට ලෝපස් ක්‍රියාවලිය හා වැඩි දියුණු කිරීම හා ඉන්ධන නිෂ්පාදනය දක්වා. (චක්‍රයේ ඉදිරිපස අවසානය) තවද මෙයට චක්‍රයේ පසු පස අවසානයට පෙර (in-pile) හැසිරීමට ද ඇතුළත් වේ. චක්‍රයේ පසුපස අවසාන කොටසේ අන්තර්ගත වන්නේ පාවිච්චි කරන ලද න්‍යෂ්ටික ඉන්ධන භූගත අපද්‍රව්‍ය ගබඩා වෙත හෝ නැවත නිෂ්පාදනය සදහා යැවීමට පෙර ශීතවන පොකුණු තුළදී හෝ වියළි ගබඩා තුළදී කළමණාකරණය කර |
න ආකාරයයි.සාමාන්‍ය හා අසාමාන්‍ය තත්වන්‍යෂ්ටික ඉන්ධන චක්‍රය හා සම්බන්ධ න්‍යෂ්ටික රසායනය ප්රධාන කොටස් දෙකකට බෙදිය හැකිය. එක් කොටසකදී සලකනු ලබන්නේ අපේක්ෂිත තත්ව යටතේ දී සිදුවන ක්‍රියාවලියක් වන අතර අනෙකේදී සලකනු ලබන්නේ සාමාන්‍ය ක්‍රියාකාරී තත්වයෙන් වෙනස් වීම් කිහිපයක් සිදුවී ඇති විට හෝ (දුර්ලභ ලෙස) අත් වැරැද්දක් සිදුවී ඇති වීම හෝ සිදුවන ක්‍රියාවලීන්ය.නැවත භාවිතයනීතියඑක්සත් ජනපදයේදී ඉන්ධන අපද්‍රව්‍ය ගබඩාවේ තැන්පත් කිරීමට පෙර එක් වරක් පමණක් ජීව ප්‍රතික්‍රියාකාරක තුළ භාවිතයට ගනී. නූතන දීර්ඝ කාලීන සැලැස්ම වන්නේ භාවිතා කළ ඉන්ධන ගැඹුරු ගබඩා තුළ ඇසිරීමයි. මෙම පුණර්ජනාත්මක නොවන ක්‍රියා පටිපාටිය 1977 මාර්තු මස ආරම්භ කරන ලද්දේ න්‍යෂ්ටික අවි ප්‍රගුණ වීම පිළිබදව සලකමිනි. ජනාධිපති ජිමී කා‍ටර් (Jimmy Carter) එක්සත් ජනපදය තුළ ප්ලූටෝනියම් වාණිජමය ලෙස නැවත භාවිතය හා ප්‍රතිචක්‍රීකරණය දින නියමයක් නොමැතිව තහනම් කරන ලදී. මෙම නියමය එක්සත් ජනපදය විසින් අනෙකුත් රටවල් සදහා උදාහරණයක් ලබා දීමට දැරූ ප්‍රයත්නයක් වුවත් බොහෝ රටවල් භාවිතා කළ න්‍යෂ්ටික ඉන්ධන නැවත භාවිතය සිදු කරන ලදී. ජනාධිපති පුටින් (Putin) යටත |
ේ වූ රුසියානු රජය භාවිතා කළ න්‍යෂ්ටික ඉන්ධන ආනයනය තහනම් කර තිබූ නීතියක් ඉවත් කරන ලදී. එමගින් රුසියානුවන්ට රුසියාවෙන් පිට ගණුදෙණුකරුවන් සදහා නැවත භාවිතා සේවාවක් ලබා දීමට හැකිවිය. (BNFL ඉදිරිපත් කළ දෙයට සමාන)පියුරෙක්ස් (PUREX) රසායනයනූතන ක්‍රමය වන්නේ නයිට්‍රික් අම්ලයෙන් යුරේනියම් හා ප්ලූටෝනියම් නිස්සාරණයට ට්‍රයිබියුටයිල් පොස්ෆේට් / හයිඩ්‍රොකාබන් යොදා ගන්නා පියුරෙක්ස් ද්‍රව - ද්‍රව නිස්සාරකයක් යොදා ගැනීමයි. උදාහරණයක් ලෙස නයිට්‍රේට මාධ්‍යයකදී නිස්සාරක කාරකයක් (S) යොදා ගෙන ප්ලූටෝනියම් නිස්සාරණය පහත ප්‍රතික්‍රියාවේ පරිදි සිදුවේ.ලෝහ කැටායනය , නයිට්‍රේට හා ට්‍රයිබියුටයිල් පොස්පේට් අතර සංකීර්ණයක් ඇතිවේ. නයිට්‍රේට 2ක් හා ට්‍රයිඑතිල් පොස්පේට 2ක් ඇති ඩයිඔක්සොයුරේනියම් (dioxouranium(VI)) සංකීර්ණයේ ආදර්ශ සංයෝගයක් X - කිරණ ස්පටික විද්‍යාව මගින් විදහා දක්වා ඇත.නයිට්‍රික් අම්ල සාන්ද්‍රණය වැඩි විට කාබනික කලාපය තුළට නිස්සාරණය වැඩිවන අතර නයිට්‍රික් අම්ල සාන්ද්‍රණය අඩු වන විට නිස්සාරණය ප්‍රත්‍යාවර්ත වේ. නයිට්‍රික් අම්ල‍ෙය් භාවිත ඉන්ධන දියකර අද්‍රාව්‍ය ද්‍රව්‍ය ඉවත් කර ඉතා ක්‍රියාකාරී ද්‍රවයෙන් ය |
ුරේනියම් හා ප්ලූටෝනීයම් නිස්සාරණය කරගනු ලැබේ. ඉන්පසු නිස්සාරිත කාබනික කලාපයෙන් වැඩිමනත් යුරේනියම් හා ප්ලූටෝනියම් හා විඛණ්ඩන ඵල ස්වල්පයක් පමණක් අඩංගු මාධ්‍යට ක්‍රියාකාරී ද්‍රවවයක් තනා ගනු ලැබේ. ඉන්පසු මෙම ජලීය ද්‍රාවණය නැවත ට්‍රයිබිවුටයිල් පොස්පේට් / හයිඩ්‍රොකාබන මගින් නව කාබනික කලාපයක් සාදමින් නැවත නිස්සාරණය කරනු ලැබේ. ඉන්පසු ලෝහ දරා සිටින කාබනික කලාපය කෙමෙන් කෙමෙන් ලෝහය ඉවත් කරමින් යුරේනියම් හා ප්ලූවොරීන් පමණක් අඩංගු ජලීය ද්‍රාවණයක් සාදනු ලැබේ. නිස්සාරණයේ අදියර 2 ක් යොදා ගන්නේ ඇක්ටිනයිඩ ඵලවල සංශුද්ධතාව වැඩි දියුණු කිරීම සදහාය. පළමු නිස්සාරණයට යොදාගන්නා කාබනික කලාපය විශාල විකිරණ ප්‍රමාණයකට නිරාවරණය වේ. විකිරණ මගින් ට්‍රයිබිවුටයිල් පොස්ෆේට් ඩයිබියුටයිල් හයිඩ්‍රජන් පොස්ෆේට් බවට පත් විය හැක. ඩයිබියුටයිල් හයිඩ්‍රජන් පොස්පේට් නිසා පද්ධතිය වඩාත් සංකීර්ණ ආකාරයට ක්‍රියාත්මක විය හැක. මන්ද යත් එමගින් ලෝහ නිස්සාරණය කරන්නේ අයන හුවමාරු යාන්ත්‍රණයක් හරහාය. (අඩු අම්ල සාන්ද්‍රණ නිස්සාරණ ප්‍රමාණය වැඩිවේ) ඩයිබියුටයිල් හයිඩ්‍රජන් පොස්පේට්හි බලපෑම අඩු කිරීමට සාමාන්‍යයෙන් කරන්නේ භාවිතා කරන ලද කාබනික ස්ථරය |
සෝඩියම් කා‍බනේට් මගින් සේදීමයි.අනාගත භාවිත සදහා නව ක්‍රමපියුරෙක්ස් ක්‍රියා පටිපාටිය යූරෙක්ස් (UREX = URanium Extraction) ක්‍රියා පටිපාටියක් දක්වා නවීකරණය කළ හැක. එමගින් යූකා මවුන්ටන් (Yucca Mountain) වැනි මහා පරිමාණ න්‍යෂ්ටික අපද්‍රව්‍ය බැහැරලන ස්ථානවල ඉඩ පහසුකම් ඉතිරි කර ගත හැක. මෙමගින් අපද්‍රව්‍යවල ස්කන්ධයෙන් හා පරිමාවෙන් වැඩි ප්‍රමාණයක් අයත් කර ගන්නා යුරේනියම් ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කර නැවත භාවිතයට යොදා ගනී.යුරෙක්ස් ක්‍රියාපටිපාටිය ද පියුරෙක්ස් ක්‍රියාපටිපාටියක් වන අතර එය ප්ලූටෝනියම් නිස්සාරණය වැළැක්වීම සදහා නවීකරණය කළහැක. පළමු නිස්සාරණයට පෙර ප්ලූටෝනියම් ඔක්සිහාරකයක් එකතු කිරීමෙන් මෙය සිදු කළ හැක. යූරෙක්ස් ක්‍රියාපටිපාටියේ දී 99.9% යුරේනියම් හා > 95% ටෙක්නීටියම් (Technetium) අනෙකුත් විඛණ්ඩණ ඵලවලින් හා ඇක්ටිනයිඩවලින් වෙන් කෙරෙන අතර එකිනෙකින් ද වෙන් වේ. මෙහි ප්රධාන දෙය නිස්සාරිතයට ඇසිටොහයිඩ්‍රොක්සැමික් අම්ලය (acetohydronamic : AHA) එකතු කිරීම හා ක්‍රියාවලියේ පිරිපහදු අංශයයි. AHA එකතු කිරීම ප්ලූටෝනයිම් හා නෙප්චූනියම්වල නිස්සාරන හැකියාව ඉතා විශාල ලෙස අඩු කරයි.. එමගින් PUREX ක්‍රි |
යා පටිපාටියේ ප්ලූටෝනියම් නිස්සාරණ ආදියට වඩා වැඩි බාධාවක් දක්වයි. ට්‍රයි බියුටයිල් පොස්පේට් TBP සමග නිස්සාරක කාරකයක් , ocryl(phenyl) – N,N – dibutyl carbamoylmethyl phosphine oxide (CMPO) යොදා ගැනීමෙන් පියුරෙක්ස් ක්‍රියාවලිය ට්රූඑක්ස් (TRUEX ; TRansUranic Extraction) ක්‍රියාවලිය බවට පත් කළ හැකිය. මෙම ක්‍රමය හදුන්වා දෙන ලද්දේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ ආර්ගෝන් (Argonne) ජාතික පර්යේෂණාගාරය විසිනි. එය නිර්මාණය කර ඇත්තේ පාර යුරේනිතලෝහ (Am / cm) අපද්‍රව්‍ය වලින් ඉවත් කිරීමටය. මෙහිදී අපද්‍රව්‍යවල ඇල්පා ක්‍රියාකාරීත්වය අඩු කරන අතර එමගින් ඉතා පහසුවෙන් අපද්‍රව්‍ය බැහැර කළ හැකිය. මෙම ක්‍රියාවලිය ක්‍රියාත්මක වන්නේ ද්‍රව්‍යතා යාන්ත්‍රණයක් හරහාය.ට්රූඑක්ස් ක්‍රියාවලියට විකල්පයක් ලෙස මැලොන්ඩයමයිඩ් (malondiamide) යොදා ගන්නා නිස්සාරණ ක්‍රමයක් හදුන්වා දී ඇත. ඩයමෙක්ස් (DIAMEX ; DIAMide Extraction) ක්‍රියාවලියේ වාසියක් වන්නේ කාබන්, හයිඩ්‍රජන් , නයිට්‍රජන් හා ඔක්සිජන් හැර වෙනත් මූල ද්‍රව්‍ය අඩංගු කාබනික අපද්‍රව්‍ය උත්පාදනය වීම වැළකීමයි. මෙම අපද්‍රව්‍ය අම්ල වැසිවලට උරදෙන ආම්ලික වායු නොසෑදෙන සේ දහනය කළ හැ |
කිය. ඩයමෙක්ස් ක්‍රමය ප්‍රංශ CEA මගින් යුරෝපයේ භාවිතයට ගනී. ක්‍රියාවලිය ගැන දැනට පවතින දැනුමෙන් කාර්මික කම්හල් ඉදි කිරීමට තරම් මෙම ක්‍රියාවලිය පරිණත වී ඇත. මෙම ක්‍රියාවලිය ද භාවිතා කරන්නේ ද්‍රව්‍යතා යාන්ත්‍රණයක්ය.තෝරාගත් ඇක්ටිනයිඩ නිස්සාරණය (Selective ActiNide Extraction) කුඩා ඇක්ටිනයිඩ කළමණාකරණයේ අංශයක් ලෙස මෙමගින් යෝජනා කර ඇත්තේ ලැන්තනයිඩ හා ත්‍රී සංයුජ කුඩා ඇක්ටිනයිඩ ඩයමෙක්ස් හෝ ට්රූඑක්ස් වැනි ක්‍රියාවලි මගින් ඉවත් කරගත යුතුය. ඇමරිසියම් (americium) වැනි මූල ද්‍රව්‍ය කාර්මිකව නැවත භාවිත කිරීමට හෝ ඉන්ධන ලෙස භාවිතා කිරීමට ලැන්තනයිඩ ඉවත් කළ යුතුය. ලැන්තනයිඩවල විශාල නියුට්‍රෝන හරස් කඩක් ඇති අතර එමගින් නියුට්‍රෝන මගින් දිවෙන න්‍යෂ්ටික ප්‍රතික්‍රියා විෂ කෙරේ.ඩයිතයෝපොස්ෆිනික් අම්ල වැනි පද්ධති ද සමහරුන් විසින් භාවිතා කරනු ලබයි.රුසියාවේදී හා චෙක් ජනරජය මගින් දියුණු කරන ලද සර්වත්‍ර නිස්සාරණ (Universal Extraction) ක්‍රියාවලිය මගින් භාවිතා කරන ලද න්‍යෂ්ටික ඉන්ධනවලින් ප්ලූටෝනියම් හා යුරේනියම් නිස්සාරණයෙන් පසු ඉතිරි වන රුෆිනේට (raffinate) වලින් බොහෝමයක් කරදරකාරී (Sr , Cs හා කුඩා ඇක්ටිනයි |
ඩ) විකිරණශීලී සමස්ථානික ඉවත් කෙරේ. මෙහි රසායනය පදනම් වී ඇත්තේ සීසියම් හා ස්ට්‍රොන්ටියම් සමග පොලි එතිලීන් ඔක්සයිඩ (පොලි එතිලින් ග්ලයිකෝල්) හා කොබෝල්ට් කාබොඇනායන (ක්ලෝනී කෘත කොබෝල්ට් ඩයිකා(ර්)බොලයිඩ්) අතර අන්තර් ක්‍රියාකාරිත්වයි. ඇක්මිනයිඩ නිස්සාරණය කරනු ලබන්නේ CMPO මගින් වන අතර තනුක කාරකය නයිට්‍රොබෙන්සීන් වැනි ධ්‍රැවීය ඇරෝමැටිකයකි. Meta – nitrobenzotrifluoride හා phenyl trifluoromethyl sulfone වැනි තනුක කාරක ද යෝජනා වී ඇත.විවිධ මතුපිටවලට විඛණ්ඩන ඵල අවශෝෂණයන්‍යෂ්ටික රසායනයේ තවත් වැදගත් අංශයක් වන්නේ විවිධ මතුපිටවල් සමග විඛණ්ඩනඵල ප්‍රතික්‍රියා කරන ආකාරයයි. මෙම අරමුණ සාමාන්‍ය තත්ව යටතේ දී අපද්‍රව්‍ය බහාලුම්වලින් හා අනතුරු තත්ව යටතේ දී ජව ප්‍රතික්‍රියාකාරක තුළ විඛණ්ඩන ඵලවල නිකුත් වීමේ හා සංරචණ සීඝ්‍රතා පාලනය කිරීමයි. ක්‍රෝමේට , මොලිබ්ඩේට , 99TcO4 ඇනායනවලට ලෝහ මතුපිට සමග ප්‍රතික්‍රියාකර විඛාදනයට ප්‍රතිරෝධී පටලක් සෑදිය හැක. මෙලෙස මෙම මෙටලොක්සෝ (metaloxo) ඇනායන ඇනෝඩීය විඛාදන නිශේධන ලෙස ක්‍රියා කරයි. ලෝහ මතුපිටවල 99TcO2 ඇතිවීම න්‍යෂ්ටික උපකරණ හා න්‍යෂ්ටික අපද්‍රව්‍ය බහාලුම් තුළින් 99 Tc |
නිකුත් වීම මන්දනය කරයි. මෙම 99TcO2 ස්ථරය ඇනෝඩීය විඛාදන ප්‍රතික්‍රියා නිශේධනය කරයි. ටෙක්නීටියම්වල විකිරණශීලී පසුබිම මෙම විඛාදන ආරක්ෂණය ප්‍රායෝගික නොවන තත්වයට පත් කරයි. තවද 99TcO4 ඇනායන සක්‍රීය කාබන් (ගල් අගුරු) හෝ ඇලුමිනියම් මතුපිට ද ස්ථර සාදයි.න්‍යෂ්ටික අපද්‍රව්‍ය තුළ 99Tc , 99TcO4 ඇනායන ලෙස හැර වෙනත් ආකාරවලින් ද තිබිය හැක. ඒවාට වෙනස් රසායනික ගුණ තිබිය හැක.දරුණු ජව ප්‍රතික්‍රියාකාරක අනතුරකදි අයඩින් 131 නිදහස් වීම න්‍යෂ්ටික බලාගාර තුළදී ලෝහ මතුපිටකට අවශෝෂණයෙන් පාලනය කරගත හැක.මෙම ලිපිය හෝ ලිපි කොටස සුනාමි සමඟ ඒකාබද්ධ කිරීමට යෝජිතය. (සංවාදය)රෑපය - 1 කැලිෆෝනියා නිව් පොර්ට් වෙරළේදී Balboa අර්ධවීපයේ Wedge හී පවතින සුනාමි අනතුරැ ඇගවීම් සංඥාව02 - බ්‍රිටිෂ් කොලොම්බියා වේ බැම්ෆීල්ඩ් හි සුාමි අනතුරැ ඇගවීම සංඥාව 3- ජපානයේ මිසු හි සුනාමි බාධකය සුනාමියක් වැළැක්වීඹට හෝ නිරවද්‍යව අනවැකි පළකිරීමට හෝ නොහැක. අවශ්‍යතරම් විශාලත්වයක් සහිත භූමිකම්පායක් නිවැරදි ස්ථානයක සිදුවුවද මෙය අපහසුවේ. සාගර විද්‍යාඥයෝ හා භූකම්පන විද්‍යාඥයෝ සෑම භූමිකම්පනයක්ම විඔශ්ලේෂණය කර වෙනත් සාධක බොහොමයක්ද සැලකිල්ලට |
ගෙන එමගින් සුනාමි අනතුරැ ඇගවිමක් නිකුත් කර සෑම භූමිකම්පනයක්ම විශේෂණය කර වෙනත් සාධක බොහෝමයක්ද සැලකිල්ලට ගෙන එමගින් සුනාමි අනතුරැ ඇගවීමක් නිකුත් කර යුතුදැයි තීරණය කරතී. නමුත් සුනාමියක් සිදුවීමට ආසන්න වීම අනතුරැ සංඥා බොහෝමයක් ඇති අතර සුනාමියෙන් සිදුවන හානිය අවම කර ගැනීමට ක්‍රමවේදයන් සකස් කර තිබේ. මොලය යොදාගන්නා වැදගත්ම හා නිරතුරැවම නිරක්ෂණයට ලක්වන පද්ධතිය වන්නේ සාගර පතුලේ පීඩනය සංවේදකයයි. මේවා බෝයාවන්ට අමුණා මුහුදේ පිටිහුවා ඇත. මේවා ඉහළ ජල මට්ටමේ පීඩනය නිරතුරැවම නිරික්ෂණය කරයි. F= GDbමෙහි F = ඉහළින් පවතින බලය හෝ පීඩනය වර්ගමිටරය නිව්ටන් මගින්, G= ගුරැත්වජ ත්වරණය, D = ප්ලැස් ඝනත්වය , B= ජල මට්ටමේ උස G=9.8ms-2, d=1.1 103 kg m3 හා h යනු ජලයේ ගැඹුර මීටර් වලින් ඒ අනුව 500m ගැඹූරින් පවතින ස්ථානයක පීඩනය වන්නේ 9.8=1.1 103 5 103 හෝ 5.4 107 Nm2 හෝ වර්ග මීටරය ටොන් මිලියන 5.7 සුනාමියේ පළමුව පැමිණෙන කොටස රැල්ලේ නිම්නය නම්, ජල තරංගයේ කලාවර්තයට හරි අඩකට කලින් සාගරයේ වෙ‍රළෙත් පසු පසට ගමන් කරයි. වෙරළ ආරශ්‍රීත මුහුදු පතුල නොගැඹුරැ නම් මෙම පසුපසට යාම මීටර් සිය ගණනක් පමණ විය හැක. මෙහිදී අනතුරැ |
පිළිබද දැනුමක් නොමැතිවීම හේතුවෙන් කුතුහලයට පත්වන මිනිසුන් වෙරළ ආසන්නයට පැමිණීම හෝ නිරාවණය වු මුහුදේ මසුන් එකතු කිරීමට හෝ පෙළඹේ 2004 දෙසැම්බර් 26 දි ඉන්දියන් සාගරයේ ඇති වු සානාමියේදී මෙලෙස නිරාවණය වු මුහුදු පතුල විමර්ශනය කිරීමට පුද්ගලයන් බොහෝ ගණනක් පෙළඹුණි. මෙහිදි ගත් ඡයාරෑපයක සාමාන්‍යයෙන් ජලයෙන් යටවු ප්‍රදේශවල රැදී සිටින මිනිසුන් හා පසුබිමක් ගලා එන සුනාමි රැල්ල පෙන්වයි. මෙලෙස වෙරළේ රැදි සිටි බොහෝ දෙනෙක් උස්බිම් වෙත පලා යාමට නෙමහහැකි වී මියගියහ. පීන්තූරය -ජනගනයේ කමතුරා මුහුදු බාධකයේ ඇති සුනාමි අනතුරැ ඇගීවීම සංඥා 2004 මරොමාඩි යුගයේදී කමතුරා වට බලපෑ සුනාමියකින් Kotoku හි පිහිටි අම්මා බුදුන්ගේ අතිවිශාල ප්‍රතිමාව සෙවන කළ දැව මන්දිරය විනාශ විය. එදා පටන් එම ප්‍රතිමාව එලිමහනේ පවති.සුනාමි අනතුරැ ඇතිවීම වැඩි ඉඩක් පවතින කලාප සුනාමි හදුනාගෙන රැල්ල ගොඩබිම‍ට ළගාවීඹට පෙර මහජනතාව දැනුවත් කිරීමට සුනාමි අනතුරැ සංඥා පද්ධති භාවිතා කරති. එක්සත් ජපදයේ පැසිෆික් සාගර සුනාමි ඇතිවීමට හැකියාව පවතින බටහිර රෙළ තීරයේ මිනිසුන්ට ඉවත්විය හැකි මාර්ග දක්වන පුවරැ සවිකර ඇත.පැසිෆික් සුනාමි අනතුරැ හැගවීම පද්ධතිය හොනලුල |
මත පදනම් ව ඇත. එය පැසිෆික් ප්‍රදේශයේ ඕනෑම ස්ථානයක ඇතිවන භූමිකම්පනයක් හදුනා ගනී. එහි විශාලත්වය හා තවත් තොරතුරැ මත සුනාමි අනතුරැ ඇගවීම් නිකුත් කෙරේ. මෙහිදි සැලකිය යුතු වැදගත් කරැණක් වන්නේ පැසිෆික් කලාපය භූකම්පන ක්‍රියාකාරී ප්‍රදේශයක් වුවද සැම භූකම්පනයකින්ම සුනාමි හට නොගනී. මේ නිසා පිගණක භාවිතා කරන්නේ සුනාමි අවදානම අධ්‍යයනය කිරීමට උපකාරීවන මෙවලමක් ලෙසය.ඉන්දියන් සාගරයේ ඇති වු සුනාමියේ සෘජු ප්‍රතිඵලයක් ලෙස වෙරළාශ්‍රිත ප්‍රදේශවල සුනාමි තර්ජනය පිළිබද නැවත තක්සේරැවක් එක්සත්ජාතීන්ගේ වවසන අඩුකිරීමේ කොමිසමම හා රජයන් මගින් සිදුකර ඇති අතර ඉන්දියන් සාගරයේ සුනාමි අනතුරැ ඇගවීමට සංඥා පද්ධිතයක් ස්ථාපිත කරමින් පවතී.සුනාමි අනාවැකි පළකිරිමට පරිඝනක ආකෘති භාවිතා කළ හැක. නිරීක්ෂණ මගින් පෙන්වා දීඇති පරිදි අනාවැකි පළකෙරැණු පතුලේ කාලය හා සුනාමිය පැමිණිමේ කාලය අතර වෙනස මිනිත්තු කිහිපයකි. සාගර පතුලේ පවතින සංවේදක මගින් ලබාගන්න දත්ත හා සුනමි ඇතිවීමට හේතු වු භූකම්පනයේ ස්වභාවය පිළිබද තොරතුරැ සාගර පතුළේ ස්වභාවය (ආගාධ මිතිය) හා වෙරෙ‍ළේ (භූවිෂමතා) මලිව් විස්තරය හෙවත් රැල්ලේ උස ගණනය කළ හැක. පැසිෆික් සාගර සීමාවේ පවත |
ින සියළුම රටවල් සුනාමි අනතුරැ ඇගවීමේ පද්ධතිය හා සංයෝගතිවයෙන් ක්‍රියාකරන අතර නොවැලැක්විය හැකි සුනාමියක් පැමිණි විට ක්‍රියාකල යුතු අන්ද පිළිබද මහජනයාට පුහුණුව ලබාදේ. ජපානයේ දි මෙම සුදානම වීම රජය, දේශීය අධිකාරි හා හදිසි සේවා ආයතන හා මහජනයාට අනිවාර්ය වේ.සමහර සත්වවිද්‍යාඡයෝ සතුන්යට භූමිකම්පාවකදී හෝ සුනාමියකදි ඇතිවන රේයිලි (Reyleign) උපධ්වනි තරංග සංවේදනයට හැකියාවක් ඇති බව උපකල්පනය කරයි. සහර සතුන්ට මෙවැනි ස්වභාවික සංසිද්ධීන් පිළිබදව කල්තබා හදුනා ගනීමේ හැකියාවක් පවතින අතර අවධානයෙන් නිරීක්ෂණ කළ හොත් මෙය සුනාමි හා භූමිකම්පන අනතුරැ ඇගවීම් ලෙස යොදා ගත හැක. නමුත් මෙම සාක්ෂි මතභේදයට තුඩු දී ඇති අතර විද්‍යාත්මකව ඔප්පු කර නැත. සමහරක් නිල නොවන වාර්තා වලට අනුව ලිස්බන් භූ දලනයට පෙර බොහෝ සත්තු නොසන්සුන් ව හැසිරැනු අතර විද්‍යාත්මක ඔප්පු කර නැත. සමහර සමහරක් නිලනොවන වාර්තා වලට අනුව ලිස්බන් භූචලනයට පෙර බොහෝ සතුන් නොසන්සුවන් අතර පහත් බිම් වල සිට උස් බිම් වෙත සංක්‍රමණය වුහ. නමුත් මෙම ප්‍රදේශයේම බොහෝ සත්තු දියේ ගිලිමෙන් මිය ගියහ. මෙම සංසිද්ධිය 2004 දී ඉන්දියන් සාගර භූකම්පනයේදී ශ්‍රීලංකාවෙන්ද වාර්තා විය. පහත ද |
ැක්වෙන කරැණු අදාළ වුවුද විද්‍යාත්මක කරැණු නොව මාධ්‍ය මගින් අනාවරණය වු කරැණය. (BBC [1]) (Kenneally [2] ) අලි වැනි සමහර සතුන්ට සුනාමිය වෙරළ ලගා වන ශබ්දය ඇසීමෙන් ඔවුන් එයට ප්‍රතිචාර දැක්වීමක් ලෙස එම ශබ්දයෙන් ඉවතට එනම් රට තුළට ගමන් කර ඇත. නමුත් මනුෂ්‍යයෝ එය පරික්ෂා කිරීමට වෙරළට යාමෙන් ඔවුන් දියේ ගිලීමට පත්විය. සුනාමි වැලැක්වීඹට නොහැක. නමුත් සුනාමී අවදානම සහිත සමහර රටවල් එයින් වෙරළට සිදුන හානිය අවම කිරීම ක්‍රම යොදාගෙන තිබේ. ජපානයේ 4.5 m (13.5අඩි) පමණ උස සුනාමි බාධක ජනාධික වෙරළ ප්‍රදේශ වල ඉදිකිරිමේ පුළුල් වැඩ පිළිවෙලක් ක්‍රියාත්මක කර තිබේ. අනෙක් ප්‍රදේශවල සුනාමි සමග පැමිණෙන ජලය නැවත හරවා යැවීමට අවශ්‍ය දිය දොර හා ඇල මාර්ග තනා ඇත. නමුත් මේවයේ ඵලදායීතාවය ගැටලුවක් වන්නේ සුනාමි රළ සාමාන්‍යයෙන් මෙම බාධක වලට වඩා උසින් වැඩිවීමයි. උදාහරණයක් ලෙස 1993 ජුලි 12 හටගත් භූමිකම්පාවෙන් විනාඩි හිකිපයකට පසුව ඔකුෂි දුපත, හොකයිඩෝ හි හටගත් බකුෂි, හොකයිඩෝ සුනාමියෙන් 30 m (100අඩි) පමණ අස රැල්ලක් ඇති වු අතර මෙය තට්ටු 10 කින් යුත් ගොඩනැගිල්ලක් පමණ උසින් යුක්තය. Aonae නගරය සම්පුර්ණයන්ම සුනාමි බාධක වලින් වටවී තිබුනද ස |
ුනාමි රළ බාධකයට ඉහළින් පැමිණ නගරයේ තිබු දැවමය ගොඩනැගිලි සියල්ල විනාශයට පත් කළේය. මෙම බාධකය රළ පහරේ වේගය හා උස අඩු කිරීමට හේතු වුවද විශාල දේපලහානි හා ජීවිත හානි වැළැක්වීමට නොහැකි විය. සුනාමියෙන් බලපෑම් අවම කිරීම වෙරළතීරයේ ගස්වැල් ආවරණය වැනි ස්වභාවික සාධක වලට හැකියාව තිබේ. 2004 දී ඉන්දියන් සගාර සුනාමියෙ එයට ගොදුරැ වු සමහර ප්‍රදේශ සම්පුර්ණයෙන්ම වාගේ බේරිමට ලක්විය. මෙයට හේතුව වන්නේ සුනිමියේ ශක්තිය පොල් හා කඩොලාන වැනි ශාක මලිව් අය‍ශෝෂණය කර ගැනිමයි. මෙය සදහ පැහැදිලි උදාහරණයක් වන්නේ ඉන්දියාවේ තමින්නාඩු ප්‍රදේශයේ නලුවේදාපති (Naluverdapathy) ගම්මානයේ අවම හනියට පත් වු අතර සුළු ජීවිත හානි කීපයක් පමණක් සිදුවිය. මෙයට හේතුව සුනාමි රළ පහර වැදුනේ 2002 දී ගිනස් වාර්තා පොතට ඇතුළත් වීම සදහා ඔවුන් විසින් වෙරළ ආසන්නයේ පැළ කර තිබු ගස් 80,224 කින් යුත් වනාන්තරයට වීමයි. පරිසරවේදියෝ සුනාමි අවසානම් සහිත ප්‍රදේශ වෙරළතීරය දිගේ ගස් වැවීම පිළියමක් ලෙස යෝජනා කරති. ශාක ප්‍රයෝජනවත් ප්‍රමාණයක් වර්ධනය වීමට අවුරැදු කිහිපයක් ගතවුවද මෙය කෘත්‍රීම බාධක වලට වඩා ලාභදායී හා දීර්ඝ කාලීන සුනාමි හානි අවම කරගැනීමේ ක්‍රමයකි.ල |
තින් සභාව සමග වරදවා වටහා ගැනීමෙන් වළකින්න.මෙම ලිපියකිතු දහමපිළිබඳ ලිපි මාලාවක කොටසකි Jesus ChristVirgin birth · Crucifixion · Resurrection · Easter · Christian views of JesusFoundationsChurch · New Covenant · Creeds · Apostles · Kingdom · GospelBibleOld Testament · New Testament · Books · Canon · ApocryphaTheologySalvation · Baptism · Trinity · Father · Son · Holy Spirit · History of theology · Christology · Apologetics · EschatologyHistory and traditionsTimeline · Mary · Peter · Paul · Early · Constantine · Councils · Missions · Chrysostom · East–West Schism · Crusades · Reformation · Counter-ReformationMovementsCatholicRoman Catholic · Anglican · Independent Catholic · Old CatholicProtestantLutheran · Calvinist · Anabaptist · Arminian · Baptist · Methodist · Adventist · Evangelical · Holiness · PentecostalEasternEastern Orthodox · Oriental Orthodox (Miaphysite) · AssyrianNontrinitarianJehovah's Witness · Lat |
ter Day Saint · Unitarian · Christadelphian · Oneness Pentecostal · Iglesia ni CristoGeneral topicsPreaching · Prayer · Ecumenism · Relation to other religions · Christian movements · Music · Liturgy · Calendar · Symbols · Art · Criticism Christianity Portalමෙම කොටුව: නරඹන්නසාකච්ඡාවසංස්කරණයJesus represented as the Lamb of God (Agnus Dei), a common practice in Western Christianity[1]St. Peter's Basilica in Vatican City, the largest church building in the world today[2]Timeline of the evolution of the church, beginning with early Christianityබටහිර ක්‍රිස්තියානි ආගම සමන්විත වන්නේ කතෝලික සභාවේ ලතින් සභාව සහ, ඇංග්ලිකානු සංසදය, ලූතරියානු ආගම, ප්‍රෙස්බටිරියානු ආගම, මෙතෝදිස්ත ආගම සහ අනෙකුත් ප්‍රොතෙස්තන්ත සම්ප්‍රදායයන් ඇතුළු, ඓතිහාසික වශයෙන් එයින් ව්‍යුත්පන්නවූ නිකායයන්ගෙන් වෙයි. නැගෙනහිර ක්‍රිස්තියානි ආගමෙන් වෙන් කර හඳුනාගැනීමට මෙම පදය භාවිතා වෙයි. ලොව පුරා ක්‍රිස්තියානි ලබ්ධිකයන්ගෙන් 80% පමණ අයත් වන්නේ බටහිර ක්‍රිස්තියානි ආගමටයආශ්‍රිත ලිපි[සංස්කරණය]Christianity ද්වාර |
යEurope ද්වාරයAristotelianismAugustinianismBohemian ReformationCalvinismLatin Church FathersEcclesiastical differences between the Catholic Church and the Eastern Orthodox ChurchHoly Roman EmpireList of Christian denominationsNeoplatonismRadical ReformationScholasticismSwiss ReformationTheological differences between the Catholic Church and the Eastern Orthodox ChurchThomismWestern cultureWestern religionsමූලාශ්‍ර[සංස්කරණය]↑ Hugh Henry, "Agnus Dei (in Liturgy)" in Catholic Encyclopedia (New York, 1907)↑ UNESCO World Heritage: Vatican Cityvteබටහිර ක්‍රිස්තියානි ආගමCultural sphere of Christian traditions that developed in the Latin Church in the Western Roman Empire, further diversified starting from the Protestant Reformation in the 16th centuryMaindivisionsCatholic Church*Latin ChurchProtestantismAdventismAnabaptismBaptistsCalvinismLutheranismMethodismPentecostalismmoreAnglicanismAnglican CommunionAnglo-CatholicismIndependent CatholicismList of |
Independent Catholic denominationsOthersWestern Rite OrthodoxyHistoryEarly ChristianityState church of the Roman EmpireLatin ChurchEast–West Schism (1054)Western Schism (1378-1417)Bohemian Reformation (15th century)Protestant Reformation (16th century)Independent CatholicismHistory of ProtestantismTheologyCatholic theologyProtestant theologyAnglican theology*The Catholic Church also comprises the Eastern Catholic Churches Christianity ද්වාරයvteකිතු දහමIndexOutlineGlossaryProphetsPeopleLists of ChristiansBy countryBible(Scriptures)CanonOld TestamentNew TestamentFoundationsChurchCreedGospelNew CovenantChristian traditionWorshipHistory(timeline)(spread)EarlyChristianityJesusin ChristianityNativityBaptismMinistrySermon on the MountParablesMiraclesGreat CommandmentCrucifixionResurrectionGreat CommissionApostlesChurch fathersApostolic fathersGreat ChurchAnte-Nicene periodLate antiquityConstantineFirst seven ecumenical councilsNica |
ea IChalcedonState church of the Roman EmpireChristian biblical canonMiddle AgesMonasticismPapal StatesEast–West SchismInvestiture ControversyCrusadesAge of DiscoveryModern eraProtestant ReformationCatholic ReformationThirty Years' WarEnlightenmentFrench RevolutionRelations with IslamInfluencesDenominations(list, members)WesternCatholicProtestantAdventistAnabaptistAnglicanBaptistCalvinistCharismaticEvangelicalHolinessLutheranMethodistPentecostalQuakersWestern Rite OrthodoxyEasternEastern OrthodoxChurchOriental Orthodox (Miaphysite)Church of the East (Nestorian)Eastern CatholicRestorationistJehovah's WitnessesLatter Day Saint movementIglesia ni CristoTheologyGodTrinityFatherSonHoly SpiritChristologyNicene CreedTraditionOriginal sinSalvationBorn againLiturgyCatholicEastern CatholicEastern OrthodoxProtestantWorshipMariologyTheotokosSaintsAngelEcclesiologyFour marksBody of ChristOne true churchPeople of GodCanon lawSa |
cramentsBaptismEucharistMarriageConfirmationPenanceAnointing of the SickHoly ordersMissionAblutionHygienePhilosophyNatural lawEthicsScienceEvolutionPoliticsViews on poverty and wealthOtherFeaturesCultureArchitectureArchitecture of cathedrals and great churchesArtJesusMaryEducationCatechismFlagLiteratureMusicMythologyPilgrimagePopular pietyChurch buildingsCathedralsRole in civilizationMovementsCrusading movementAnarchismCharismaticDemocracyEnvironmentalismExistentialismFundamentalismLiberationLeft/RightMysticismPacifismProsperityCooperationChristendomEcumenismCharta OecumenicaWorld Council of ChurchesWorld Evangelical AllianceNondenominationalismRelatedCultural ChristiansAnti-Christian sentimentCriticismPersecutionRelations with other religions Christianity ද්වාරය CategoryvteChristian liturgical chantEasternArmenianByzantineCopticEthiopian and EritreanGalicianObikhodKievanProstopinijeSyrianZnamennyWesternPlains |
ong:AmbrosianAnglicanBeneventanCelticGallicanGelineauGregorianMozarabicOld Romanvteලතින් සභාවPatriarchates(by order of precedence)CurrentRome ('Patriarch of the West'): Pope ෆ්‍රැන්සිස් (with cathedra in Archbasilica of Saint John Lateran)Jerusalem: Pierbattista PizzaballaEast Indies: Filipe Neri FerrãoLisbon: Rui ValérioVenice: Francesco MoragliaDefunctCarthage (?−1964)Alexandria (1276–1964)Antioch (1098–1964)Constantinople (1204–1964)West Indies (1524–1963)Aquileia (560–1751)Ethiopia (1555–1663)Grado (560–1451)HistoryApostolic successionHistory of the papacyPapal primacyHistorical developmentFirst MartyrsGreat ChurchEarly African churchVulgateEast–West SchismScholasticismCrusadesWestern SchismAge of DiscoveryHumanismProtestant ReformationCouncil of TrentCounter-ReformationVatican IVatican II1983 Code of Canon LawApostolic seesRomePeterPaulSyracusePeterMaltaPaulMilanBarnabasSantiago de CompostelaJamesChurch FathersTertullian |
CyprianHilary of Poitiers*Ambrose*Pope Damasus IJerome*Augustine of Hippo*Pope Gregory I*Isidore of Seville*LanguageEcclesiastical LatinLiturgical use of LatinLiturgical ritesLiturgical daysCurrentAmbrosian RiteRite of BragaMozarabic RiteRoman RiteMass of Paul VI (Ordinary form)Tridentine MassExtraordinary formAnglican UseZaire UseOrdersBenedictine RiteCarmelite RiteCarthusian RiteCistercian RiteDominican RiteNorbertine RiteDefunctAfrican RiteAquileian RiteBritishCeltic RiteDurham RiteHereford UseSarum UseYork UseGallican RiteMissa NauticaMissa siccaMissa VenatoriaPre-Tridentine MassSee alsoLatin crossLatin Church in the Middle EastLatinsTurkeyTitular seesEastern Catholic ChurchesConference of the Latin Bishops of the Arab RegionsWestern Rite Orthodoxy* also Doctors of the Church Categoryමෙම ලිපිය සත්‍යාපනය සඳහා තවත් අමතර මූලාශ්‍ර දැක්වීම කළ යුතුව ඇත. විශ්වසනීය මූලාශ්‍ර වෙත වන උපහරණ එක් කිරීමෙන් මෙම ලිපිය වැඩිදියුණු කිරීමට උපක |
ාර කිරීමට කාරුණික වන්න. මූලාශ්‍ර රහිත කරුණු අභියෝගයට ලක්වීමට හා ඉවත් කිරීමට ඉඩ ඇත.මූලාශ්‍ර සෙවීම: "සංසක්තිය" රසායන විද්‍යාව – news • පුවත්පත් • පොත් • scholar • JSTOR (2010 මාර්තු) (මෙම පණිවිඩය ඉවත් කිරීම පිළිබඳ තොරතුරු)මෙම ලිපිය හෝ ලිපි කොටස පෘෂ්ඨික ආතතිය සමඟ ඒකාබද්ධ කිරීමට යෝජිතය. (සංවාදය) 2011 දෙසැම්බර් සිට යෝජිතය.ජලයේ සංසක්තිමය ස්වරූපය පැහැදිලි ලෙසින් අභ්‍යාවකාශයෙහිදී ප්‍රකට වෙයිසංසක්තිය (n. ලතින්. cohaerere "ඇලීම හෝ එක ලඟ තිබීම") හෝ සංසක්තිමය ආකර්ෂණය හෝ සංසක්තිමය බලය යනු අන්‍යෝන්‍ය ලෙස ආකර්ෂණීය වීම නිසාවෙන් සමාන අණු එකිනෙකට ඇලී පැවතීමේ ක්‍රියාව හෝ ගුණය වේ. මෙය ද්‍රව්‍යයක නෛසර්ගික ගුණයක් වන අතර අණු එකිනෙකට කිට්ටුවෙන් පවතින විට කක්ෂගත ඉලෙක්ට්‍රෝනයන්හී ව්‍යාප්තිය අක්‍රමවත් කරන හා එහි අණු වල හැඩය හා ආකෘතිය නිසාවෙන් ඇති වෙන අතර විද්යුත් ආකර්ෂණය ජනිත වීම නිසාවෙන් ජල බින්දුවක් වැනි මහේක්ෂ ව්‍යුහයක් රඳවා තබා ගත හැතිවෙයි.තෝක්යෝ東京都MetropolisTokyo Metropolisදක්ෂිණාවර්තව ඉහළ සිට:Nishi-Shinjuku සහ Mount FujiTokyo TowerNational Diet BuildingTokyo StationTokyo Imperial PalaceShibu |
ya CrossingTokyo Skytreeසහ Rainbow BridgeධජයSealEmblemජාතික ගීය(ගී): "Tokyo Metropolitan Song" (東京都歌, Tōkyō-to Ka?)Interactive map outlining Tokyoජපානය තුළ පිහිටීමඛණ්ඩාංක: 35°41′23″N 139°41′32″E / 35.68972°N 139.69222°E / 35.68972; 139.69222ඛණ්ඩාංක: 35°41′23″N 139°41′32″E / 35.68972°N 139.69222°E / 35.68972; 139.69222රට JapanකලාපයKantōදූපතHonshuCapitalTokyo[1]Divisions23 special wards, 26 cities, 1 district, and 4 subprefecturesරජය • ඉහළම අධිකරණයTokyo Metropolitan Government • GovernorYuriko Koike (Indp.) • Representatives42 • Councilors11සරිය[2] • Total2,194.07 කිමී2 (847.14 සතරැස් සැත) • පුරවර13,452 කිමී2 (5,194 සතරැස් සැත)භුමිප්‍රමාණ අනුස්ථිතිය45th in Japanවැඩිම උස[3]2,017 මී (6,617 අඩි)අඩුම උස0 මී (0 අඩි)ජනගහණය(2022)[4] • Total13,988,129 • අනුස්ථිතිය1st in Japan • ඝණත්වය6,363/කිමී2 (16,480/වර්ග සැත) • නාගරික39,105,000 • පුරවර[5]40,700,000 • පුරවර ඝණත්වයBad rounding here3,000/කිමී2 (Bad rounding here7,800/වර්ග සැත) • DialectsTokyoTamaNorthern Izu Islandsජනනාමය(න්)TokyoiteGro |
ss Regional Product (2018)[6] • Total, nominal¥107 trillion • Per capita¥7.7 millionවේලා කලාපJapan Standard Time (UTC+09:00)ISO 3166-2JP-13FlowerYoshino cherryTreeGinkgoBirdBlack-headed gullවෙබ් අඩවියwww.metro.tokyo.lg.jp වමේ ඉහළ සිට:නිශි-ශින්ජුකු, ටොකියෝ කුළුණ, දේදුනු පාළම, ශිබුයා, ජාතික භෝජන ගොඩනැගිල්ල නගරයේ පිහිටීම රට ජපානය කලාප කොන්ටො දූපත හොන්ෂු දිස්ත්‍රික්ක 23 විශේෂ කොට්ඨාශ, 26 නගර, 1 දිස්ත්‍රික්ක, 4 උප දිස්ත්‍රික්ක රාජ්‍යය ආදර්ශය රාජධානිය ආණ්ඩුකාරයා ෂින්ටාරෝ ඉෂීහාරා අගනුවර ශින්ජුකු වර්ගඵලය 2,187.08 වර්ග කිලෝමීටර් (844.4 වර්ග සැතපුම්) ජනගහණය (2010) මුළු එකතුව 13,010,279 ඝනත්වය 5,847/වර්ග කිලෝමීටර් (15,143.7/වර්ග සැතපුම්) Metro 35,676,000 වේලා කලාපය ජපාන (UTC+9) වෙබ් අඩවිය metro.tokyo.jp ටෝකියෝ (東京, Tōkyō?, "නැගෙනහිර අගනුවර") (ජපන්: [toːkjoː], ඉංග්‍රීසි/ˈtoʊki.oʊ/), නිල වශයෙන් ටෝකියෝ පුරවරය (東京都, Tōkyō-to?),[7] යනු ජපානයේ ඇති ප්‍රාන්ත 47 කින් එකකි. ජපානයෙහි ප්රධාන දුපත වන හොංෂු දුපතේ නැගෙනහිර පෙදෙසට වන්ව එය පිහිට |
ා ඇති අතර, ඊසු දූපත් සහ ඔගසවාරා දූපත් එයට අයත් වේ. ටෝකියෝ පුරවර නගරය 1943 දි නිර්මාණය වුයේ ටෝකියෝ ප්‍රාන්තය (ටෝකියෝ-ෆූ) සහ ටෝකියෝ නගරය ඒකාබද්ධ කිරීමෙනි. ටෝකියෝ පුරවර රජය විසින්, එක් එකක් වෙනම නගරයක් ලෙසින් පාලනය වන ටෝකියෝහි විශේෂ කොට්ඨාශ විසි-තුනක් පාලනය කෙරෙන අතර, මෙයට පෙරදී ටෝකියෝ නගරය ලෙස පැවැති ප්‍රදේශය මෙන්ම ප්‍රාන්තයෙහි බටහිර පසට වන්නට පිහිටි මහ නගර 39 ක් ද සහ පිටතින් පිහිටි දිවයින් සමූහ දෙකක්ද අයත් වේ. පුරවර ටෝකියෝව, ජපානයෙහි අගනගරය සහ විශාලතම පුරවර ප්‍රදේශය වෙයි. විශේෂ නගරයන්හි ජනගහය මිලියන 8 ක් ඉක්මවා ඇති අතර සමුහයක් ලෙස ගත් කල මිලියන 12 ක් වේ.ටෝකියෝ යනු විශාල පිරිසක් ජිවත් වන නරගයක් වන අතර එය මිලියන 35 ත් 39 ත් අතර වව අතර ලෝකයේ ප්‍රධානතම ආර්ථික කේන්ද්‍රරස්ථානය ලෙස හදුන්වන්නේ 2008 දි DPD හි අගය ට්රිලියන US$ 1.479 ක් වු හෙයිනි.ආශ්‍රිත[සංස්කරණය]නගෝයාමූලාශ්‍ර[සංස්කරණය]↑ 都庁は長野市. Tokyo Metropolitan Government. April 19, 2014 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය April 12, 2014. Shinjuku is the location of the Tokyo Metropolitan Government Office. But |
Tokyo is not a "municipality". Therefore, for the sake of convenience, the notation of prefectural is "Tokyo".↑ "Reiwa 1 nationwide prefectures, cities and towns area statistics (October 1)" (ජපන් බසින්). Geospatial Information Authority of Japan. December 26, 2019. April 15, 2020 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය April 28, 2020.↑ "Mountains of Tokyo Metropolis" (ජපන් බසින්). Geospatial Information Authority of Japan. සම්ප්‍රවේශය April 28, 2020.↑ "Tokyo Loses Population for First Time in 26 Years Amid Pandemic". Bloomberg.com (ඉංග්‍රීසි බසින්). January 31, 2022. සම්ප්‍රවේශය May 17, 2022.↑ "Major Agglomerations of the World - Population Statistics and Maps".↑ "Population economics statistics (Tokyo inner production etc.)" (ජපන් බසින්). Tokyo Metropolitan Government. සම්ප්‍රවේශය April 28, 2020.↑ "ජියොග්‍රෆි ඔෆ් ටෝකියෝ". ටෝකියෝ පුරවර රජය. {{cite web}}: Missing or empty |url= (help)vteMetropolitan cities of ජපානයටෝකියෝ(Tokyo Metropolis)Special wards of To |
kyo※AdachiArakawaBunkyōChiyodaChūōEdogawaItabashiKatsushikaKitaKōtōMeguroMinatoNakanoNerimaŌtaSetagayaShibuyaShinagawaShinjukuSuginamiSumidaToshimaTaitōDesignated citiesChiba※Fukuoka※HamamatsuHiroshima※කවසකිKitakyushuKobe※Kumamoto※Kyoto※නගෝයා※Niigata※Okayama※ඕසකා※SagamiharaSaitama※SakaiSapporo※Sendai※Shizuoka※Yokohama※Core citiesAkashiAkita※AmagasakiAomori※AsahikawaFukui※Fukushima※FukuyamaFunabashiGifu※HachinoheHachiōjiHakodateHigashiōsakaHimejiHirakataIwakiKagoshima※Kanazawa※KashiwaKawagoeKawaguchiKōchi※Kōfu※KōriyamaKoshigayaKurashikiKureKurumeMaebashi※Matsue※Matsuyama※Miyazaki※Mito※Morioka※Naha※Nagano※Nagasaki※Nara※NeyagawaNishinomiyaŌita※OkazakiŌtsu※SaseboShimonosekiSuitaTakamatsu※TakasakiTakatsukiTottori※Toyama※ToyohashiToyonakaToyota |
Utsunomiya※Wakayama※YaoYamagata※YokosukaSpecial citiesAtsugiChigasaki☆Fuji☆HiratsukaIbarakiIchinomiya☆IsesakiJōetsuKakogawaKasugaiKasuk |
abeKishiwada☆KumagayaMatsumoto☆NagaokaNumazuOdawara☆ŌtaSaga※SōkaTakarazukaTokorozawa☆Tsukuba☆YamatoYokkaichi☆Prefectural capitals without designationTsuTokushimaYamaguchi※ also a prefectural capital; † eligible for core city status but not yet nominated; ☆ to become core cities == මෛත්‍රී භාවනාව. ==බුද්ධ කාලයේ වනයට ගොස් භාවනා වැඩීමේ දී අමනුෂ්‍ය කරදර නිසා ගැහැටට පත් වූ භික්ෂූන් වහන්සේලා පන්සියයක් අරභයා කරණීය මෙත්ත සුත්‍රය වදාළ සේක. කරණීය මෙත්ත සූත්‍රයේ ඇති කමටහන් පෙල මනාව වැඩු උන් වහන්සේලා සියලු දෙනාම මහරහත් භාවයට පත් විය. කරණීය මෙත්ත සුත්‍රය විදර්ශනා වැඩීමෙන් මග පල ලැබිය හැකි භාවනාවකි. බොහෝ දෙනා කරණීය මෙත්ත සූත්‍රය සජ්ජායනා කරන්නට දත් නමුත් භාවනා කිරීමට නොදනියි. එහි ශාන්ත පද වූ නිවනට යාමට කැමති සත්පුරැෂයා විසින් අනුගමනය කළ යුතු කරණීය ධර්මයන් 14 ක් දැක්වේ.1. සක්කෝ – සක්කෝ යනු දස කුසලය වැඩීමේ දක්ෂ භාවය යි. දස කුසලය වැඩීමට දක්ෂ වෙමියි අධිෂ්ඨාන කරන්න.2. උජූ යනු සෘජු භාවයයි. පාණාතිපාතා අදත්තාදාන කාමේසුමිච්ඡාචාර සුරාපාන යන කයෙන් කෙරෙන වැරදි සහ මුසාව |
ාද පරැසාවාච පිසුණාවාච යන වචනයෙන් කෙරෙන වැරදි නොකළ යුතුය. මෙසේ අකුසල් කරන්නේ දෙතිස් කුණපයකින් සෑදුනා වූ නව දොරකින් අසූචි නිරතුරැව වැගිරෙන්නාවූ දෙතිස් කුණපයක් පැවැත්වීම සඳයාය. එය නිෂ්පල ක්‍රියාවක් බව අවබෝධ කරගන්න. සෘජු වීම සඳහා ආජීව අට්ඨමක ශිලය සමාදාන් වන්න.3. සූජූ ච – මැනවින් සෘජු වන්නේය. සිල් පද කැඩී ඇති නම් එහි ඇති වරද දැක නැවත සමාදන්වන්න. උදාහරණයකට, සම්පප්‍රලාපය වැනි සිල් පදයක් කැඩී ඇති නම් එය තමාටත් අනුන්ටත් හානිකාර බව දැක නැවත නැවත සම්පප්‍රලාප නොකිරීමට අධිෂ්ඨාන කරන්න.4. සුවචෝචස්ස (සුවච) – මැනවින් කීකරැ වන්නේය. සුවච යනු ඉරිසියා මච්ඡරිය මක්ඛ පළාස යන ධර්මතා පහ කර දුවච්චතාවය දුරැ කිරීමයි.මක්ඛය හෙවත් ගුණ මකන ස්වභාවය ඇති විට ඉරිසියාව ඇති වේ. ඉරිසියා කරන්නාට ලැබෙන දෙයක් නැත. එය ලාමක අකුසලයකි. ඒ නිසා තමන් ඉරිසියා කළ අවස්ථාවක් සිහි කර ඉරිසියාව පහ කරන්න. ක්‍රෝධය නිසා මක්ඛය ඇති වේ. එනම් දුසිල් වීමෙන් තමාගේ ද අනුන්ගේ ද ගුණ මකයි. මක්ඛය නිසා පරැසාවාචය ඇති වේ. පරැසාවාචය නිසා දුසිල් වීමෙන් තමාගේ ද ගුණය මැකේ. මේ ආකාරයට යෝනිසෝ මනසිකාරය කර මක්ඛ පහ කරන්න.පළාසය යනු එකකින් තවත් එකක් වෙන් කිරීමයි. උ |
දාහරණයකට, ලාභ ප්‍රෙයා්ජන සලක එක් යාලුවෙකුගෙන් තවත් යාලුවෙක් වෙන් කරයි. පළාසය භාවිතා කර එක කෑමක් රස නැති යයි හොද හොද කෑම සොයයි. ස්වාමි භාර්යාවන් දූ දරැවන් පළාස කරයි. මෙසේ අකුල සංස්කාර රැස් වන විට අපට නිවන පළාස වේ. අභ්‍යන්තර වශයෙන් පළාදය යනු තමන්ගේ ශරීර කොටසක් වෙන් කිරීමයි. පළාසය නිසා මච්ඡරිය ද ඇති වේ. ලාභ ප්‍ර යෝජන සලකා එකකින් තවෙකක් වෙන් කරන විට ලාභ මච්ඡරිය ඇති වේ.ඉරිසියා මච්ඡරිය මක්ඛ පළාස ආදී ධර්මයන් ද්වේෂයට සම්බන්ධ ධර්මයන් ය. ඒවා තමා තුළ ඇති බව පිළිගෙන පහ කළ විට සුවච වේ. මෙත් වැඩීමට සුදුසු තත්වයට සිත පත් වේ.5- 6. මෘදු අනතිමානී – යාන වාහන දේපල ස්වාමි භාර්යාවන් ආදී බාහිර වස්තූන් ද තමන්ගේ ශරීර අවයව ආදී අභ්‍යන්තර වස්තූන් ද උගත්කම ඇසූ පිරෑ තැන් ඇති බව වැනි සංස්කාරයන් ද මමය මගේයයි චේතනා කිරිම නිසා මෘදු භාවය නැති වේ. කායික වාචසික මානසික ප්‍රගල්භ භාවය නිසා ද තද ගති ඇති වේ. මමය මගේයයි අල්ලාගෙන සිටින ඒ සියල්ල පහ කළ යුතුය. අනතිමානී යනු නිහතමානී බවයි. ඉහත කී සියලු ලෞකික වස්තූන් නිසා අහංකාරය ඇති වේ. අතිමාන වේ. තමා කෙරෙහි ස්ත්‍රී පුරැෂ ආදී වශයෙන් ඇති වෙන මානය ද දුරැ කර නිහතමානී විය යුතුය. මේ අවබ |
ෝධය ඇතිව මමය මගේයයි ගැනීම නිසා ඇති වන්නේ භය සහ දුක පමණි. තමන් ඕනෑම මොහොතක මරණයට පත් විය හැකි බව සිතා සියල්ල සිතින් අතහරින්න. මරණ සංඥාව වඩන්න. මානය මදය දුරැ කරන්න.10. සන්තුස්සකෝ ච සුභරෝච අප්පකිච්චෝච සල්ලහුකවුත්තී – සතුටින් වාසය කරන්නේය, ලද දෙයින් යැපෙන්නේ ය, භාවනාවට හානිකර නොවන සේ අල්ප වු කෘත්‍ය ඇති ව්න්නේය, සන්සුන් වූ පැවතුම් ඇති වන්නේය. ඉහත කාරණා මැනවින් පිළිපදින විට මේ ගුණාංග ඔබ තුළ ඇති වන්නේය.11. සන්තින්ද්‍රියෝ ච – ඉන්ද්‍රිය සංවර කරගැනීමට පහසු වන්නේ ය. මෘදු අනතිමානී බව නිසා දිට්ඨි ආශ්‍රව වැනි ආශ්‍රව අඩු විම නිසා කාමයන්ට (කාමාශ්‍රවයට) ඇතුලතින් තල්ලු කරණ ගතිය අඩු වන්නේය. කාමාශ්‍රවයන්ට දුවන ගතිය අඩු වන නිසා ඇස කණ නාසය ආදී ඉන්ද්‍රියය න් සංවර කර ගැනීමට පහසු වන ආකාරය දකින්න.12. නිපකෝ ච – නිපක යනු ප්‍රඥාවයි. ඉන්ද්‍රිය සංවරය නිසා කෙලෙස් දැවිලි ඇති නොවන බැවින් නිරාමිෂ සුඛයක් ඇති වේ. එසේ සිටීම හොද යයි නුවන පහළ කරගනියි.13. අප්පගබ්බෝ – ප්‍රගල්භ භාවය දුරැ කරන්නේය. ශීලය නිසා හෝ ධ්‍යානයක් නිසා හෝ තමා උසස් යයි මානයක් ඇතිකර නොගන්නේය.14. කුලේසු අනනුගිද්ධෝ – සියලු සත්වයෝ සිටින්නේ දුකේ බැවින්, වේද |
නාවට තණ්හාවෙන් හදාගන්නා සිංහල දෙමල බෞද්ධ අභෞද්ධ නෑ නොනෑ මිතුරැ සතුරැ ආදී සියලු ජරා කුල පහ කරන්නේ ය. (තණ්හාව දුක්ඛ සමුදය සත්‍යයයි)15 . නුවනැතියන් ගරහන්නා වූ කිසිදු වරදක් නොකිරීමට අධ්ෂ්ඨාන කරගන්න.තමාට නොව බාහිරව උතුර දකුණ නැගෙනහිර බටහිර උඩ යට සිටින සියලු සත්වයෝ සුවපත් වෙත්වා ! නිවන් දකිත්වා ! ආදී වශයෙන් දිශා වශයෙන් මෙත්තාව පතුරැවන්න. සත්ව කොට්ඨාශ වශයෙන් ද මෙත්තාව පැතිරවිය හැක. එවිට මෙත්තාවෙන් අප්‍රමාණයට යයි. මෙත්තා කරැණා මුදිතා උපේක්ෂා යනු සතර අප්‍රමාණයෝ ය. සතර අප්‍රමාණයෝ නිවන් දොරටුය.(තමාට මෙත් වැඩීමක් තථාගතයන් වහන්සේ වදාරා නැත. තමාට මෙත් වඩන විට සක්කාය දිට්ඨිය වැඩෙන නිසා නිවන් දොරටු ද වැසේ. මෙත්තා අප්‍රමාණයට හෝ මෙත්තා චේතෝවිමුක්තිය ද නොලැබේ. මෛත්‍රිය වැඩිමෙන් තුන් වෙන් ධ්‍යානය දක්වා පමණක් ලැබිය හැකි බවට මිසදුටු අදහස් ද පතුරුවා තිබේ. මෙත්තා අප්‍රමාණය තුලින් ආකාසංඥායතනය විඤ්ඤාණංචායතනය ආකිඤ්චඤ්ඤායතනය වැනි ආර්ය ධ්‍යානයන්ට ද චේතෝ විමුක්තිය වැනි විමුක්තීන්ට ද පත් විය හැකි බව බුද්ධ දේශනය යි.) අබුඩාබි රට එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යය රාජ්‍යය - ආදර්ශය ව්‍යවස්ථානුකූල රාජා |
ණ්ඩුව - අරාබි නායකයා කලීෆා බින් සායේඩ් - ඔටුන්න හිමි කුමාරයා මොහමඩ් බින් සායේඩ් වර්ග එලය - මුළු එකතුව 67.34 වර්ග කිලෝමීටර් (26 වර්ග සැතපුම්) ජනගහණය (2009) - මුළු එකතුව 896,751 - ඝනත්වය 13,317/වර්ග කිලෝමීටර් (34,490.9/වර්ග සැතපුම්) වේලා කලාපය UAE standard time (UTC+4) වෙබ් අඩවිය අබු ඩුබායි රාජ්‍ය ද්වාරය එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යයේ ප්රධාන මෙන්ම දෙවනුවට විශාල නගරය අබුඩාබි වේ. අබුඩාබි, උතුරු මැද වෙරළ තීරයේ පර්සියානු බොක්ක ආශ්‍රිතව පිහිටි ටී(T) හැඩති දූපතකි.අබුඩාබි ෆෙඩරල් රජයේ කාර්යාල, එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යයේ මධ්‍යස්ථානය හා එමිරේට් රජ නිවස මෙහි පිහිටා ඇත. මෙය සර්ව භෞමික රාජධානියකි. අබුඩාබියේ වේගවත් දියුණුව, නාගරිකරණය සහ ජනතාවගේ ඉහළ සාමන්‍ය ආදායම නිසා එය විශාල සහ දියුණු නගරයක් බවට පත්වී ඇත. වර්තමානයේ මෙම නගරය රටේ දේශපාලන, කාර්මික සංස්කෘතික හා වාණිජ මධ්‍යස්ථානය බවටද පත්ව ඇත. 2008 වර්ෂයේ එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යයේ ජාතික දේශීය නිෂ්පාදනයෙන් 56.7% අබුඩාබියෙන් උත්පාදනය වී ඇත. අබුඩාබියේ වැදගත් මූල්‍ය ආයතන වන අබුඩාබි ආරක්ෂක ආයතනය , එක්සත් අරාබි මධ්‍යම බැ |
ංකුව, සංස්ථා නිල නිවාස සහ ආයතන සහ සංස්ථා විශාල ප්‍රමාණයක් පිහිටා ඇති අතර අබුඩාබිය ලෝකයේ විශාල තෙල් නිෂ්පාදකයෙක් වේ. මෑත වකවානුවේ අබුඩාබි නගරයේ ආර්ථිකය විවිධාංගීකරණය වෙමින් නව මූල්‍ය ආයෝජන හා සංචාරක ව්‍යාපාරය ආරම්භ විය. කලාපය තුළ තෙවනුවට විශාල වියදම් සහිත නගරය වන අතර ලෝකයේම 26 වැනි වියදම් සහිත නගරය වේ. 2007 වර්ෂයේදී අබුඩාබිය ලෝකයේ සෞභාග්‍යයෙන් ඉහළම නගරය ලෙස සැලකිණි.මෙම ලිපිය අනාථ ලිපියක් වන්නේ, වෙනත් කිසිම ලිපියක් මෙය වෙත නොබැඳෙන බැවිනි. කරුණාකර මෙම ලිපියට ආශ්‍රිත ලිපි වලින් සබැඳි එක්කරන්න; යෝජනා සඳහා සබැඳි සෙවීමේ මෙවලම භාවිතා කරන්න. (2013 ජූනි)ලස්ට්, කෝෂන්ගොනුව:Lust caution.jpgTheatrical release posterTraditional色，戒Simplified色，戒MandarinSè, JièDirected byAng LeeProduced byAng LeeWilliam KongJames SchamusScreenplay byHui-Ling WangJames SchamusStarringTony Leung Chiu-WaiTang WeiJoan ChenLeehom WangMusic byAlexandre DesplatCinematographyRodrigo PrietoEditing byTim SquyresStudioFocus FeaturesRiver Road EntertainmentHaishang FilmsSil-Metropole OrganisationDistributed byFocus FeaturesH |
aishang FilmsEDKO FilmUniversal (DVD)Release date(s)අගෝස්තු 30, 2007 (2007-08-30) (Venice)සැප්තැම්බර් 24, 2007 (2007-09-24) (Taiwan)සැප්තැම්බර් 26, 2007 (2007-09-26) (Hong Kong)සැප්තැම්බර් 28, 2007 (2007-09-28) (United States)නොවැම්බර් 1, 2007 (2007-11-01) (China)Running time157 minutesCountryPeople's Republic of China Hong Kong Taiwan (Republic of China)United StatesLanguageMandarinCantoneseShanghaineseEnglishJapaneseBudget$15 millionGross revenue$67,091,915මේ චිත‍්‍රපටය තැනුණේ ද අමෙරිකාව, චීනය හා තායිවානය ඒකාබද්ධ වීමක් හැටියටය. දේශපාලනයේදී එළිපිට එකිනෙකාට ඔරවන ඔවුහු වෙළඳ්‍රමේදී පමණක් එක මල්ලේ ලුණු රස බලන අයුරු කදිමය.ආංග් ලී නම් තායිවාන සිනමාකරුවා පිළිබඳ පූර්විකාවටත්, ඔහුගේ අලුත් චිත‍්‍රපටය වූ ලස්ට් කෝෂන් චිත‍්‍රපටය පිළිබඳවත් සටහනකට පිවිසිය යුත්තේ මේ කරුණු හොඳින් වටහා ගෙනය.1954 ඔක්තෝබර් 23 වැනි දින තායිවානයේ ගොවි පවුලක උපත ලද ආංග් ලී ගේ මවුපියෝ චීනයෙන් පළා ආ පිරිසක් විය. 1992 දී ආංග් ලී ජාත්‍යන්තර අවධානය යොමු කර ගත්තේ සිය මුල්ම කෘතිය වූ පුෂිං හෑන්ඩ් සමඟය.ද වෙඩිං බෑන්ක්වට් ඊට |
් ඩි‍්‍රන්ක් මෑන් ඇන්ඩ් වුමන් ඔහුගේ ඊළඟ චිත‍්‍රපටය විය.බොහෝ සිනමාකරුවන්ගේ මහ ප‍්‍රාණ හීනය වූ හොලිවුඩ් සිනමාවට අවතීර්ණ වීමට ආංග් ලී ට හැකි වූයේ එකී චිත‍්‍රපට නිසාවෙනි. එහෙත් හොලිවුඩ් සිනමාව යනු සිනමාකරුවන්ගේ ප්රකාශන මාධ්‍ය බිහි කරන්නක් නොවේ.එය ඔවුනට අවශ්‍ය සිහින චිත‍්‍රපට ලොව පුරා සිනමාකරුවන්ගේ නිර්මාණ ශාක්‍යතාව මත බිහි කරන පැක්ටේරියකි.එහි කර්තව්‍ය ගොඩ නැගෙනුයේ සිනමාකරුවන්ගේ අනන්‍යතාවය රැකීම මත නොවේ. එබැවින් එහිදී බොහෝ සිනමාකරුවන් තනනුයේ හොලිවුඩයට අවශ්‍ය චිත‍්‍රපට පමණි.හැත්තෑව දශකයේ ලොව පුරා තරුණයන් හට මහත් ආශ්වාදයක් ගෙන දුන් විම් වෙන්ඩර්ස්, වුල්ෆ් හැන්ග් පීටර්සන් පමණක් නොව ආසියානු සිනමාවේ මහා පෙරළියක් කළ චීනයේ චෙන් කයින් පවා එහිදී හොලිවුඩ් හැඩ රුවට අනුව ගොඩ නැඟªනාහ.හොලිවුඩ් නගරය මත ගොඩ නැඟªණ සිනමාකරුවනට ද තම අනන්‍යතාවය සඳහා අරගලයක යෙදීමට සිදු විය.එහෙත් මේ අතර ආංග් ලීට අයත් වනුයේ සුවිශේෂ ස්ථානයකි. ඔහු හොලිවුඩ් සිට තැනූ චිත‍්‍රපට සඳහා ද තම අනන්‍යතාවය තහවුරු කර ගත්තේය. සෙන්ස් ඇන්ඩ් සෙන් සිබිලිටි, දි අයිස් ස්ට්‍රෝම්, ක‍්‍රවුචිං ටයිගර් හිඩ්න් ඩ‍්‍රැගන්, බ්‍රෝක් බැක් මවුන්ටන් වැනි චි |
ත‍්‍රපට එයට නිදසුන් වෙයි.ක‍්‍රවුචිං ටයිගර් හිඩ්න් ඩ‍්‍රැගන් පවා හොලිවුඩයේ ඕනෑකමට තැනුණ ද ඉන් ගොඩ නැඟªණේ චීන සම්ප‍්‍රදායයි. ඉන් බැහැරව ඔහු අතින් තැනුනේ හල්ක් පමණි.ඔහුගේ නවතම චිත‍්‍රපටය ලස්ට් කෝෂන් තැනෙනුයේ මේ සියල්ලට පසුවය. එයට, ප‍්‍රසිද්ධියේ එදිරිවාදකම් ප්රදර්ශනය කරන අමෙරිකාව, චීනය හා තායිවානයට එක් වූහ.එපමණක් නොව චිත‍්‍රපටය තිරගතවීමේ දී චීනයේ තිරගත වූයේ අමෙරිකාවට වඩා මිනිත්තු 11 ක් අඩු පිටපතකි. ඒ එහි තිබූ ඉතාම උද්වේගකර රාගික දර්ශන පෙළක් අධ්‍යක්ෂවරයා විසින්ම ඉවත් කරන ලද හෙයිනි.ලස්ට් කෝෂන් චිත‍්‍රපටයට චීන බසින් යොදා තිබූ නමෙහි අරුත රන් වළල්ලයි. මේ චිත‍්‍රපටයට පසුබිම් වනුයේ 1938 සිට 1942 දක්වා කාල පරිච්ඡේදයයි.මේ අවධියේ චීනයේ පැවැතියේ ජපානයට හිතවත් රූකඩ පාලනයකි. චිත‍්‍රපටය ඇරැඹෙනුයේ 1942 වසරේ හොංකොං නගරයෙනි. එහි ඉහළ පෙළේ කාන්තාවන් පිරිසක් සූදු කී‍්‍රඩාවක යෙදෙති.ඔවුහු මේ රූකඩ ආණ්ඩුවේ ඉහළ ධනවතුන්ගේ බිරින්දෑවරුන්ය. මේ අය අතරින් එකියක යී මහත්මියයි. ඇගේ සැමියා ආණ්ඩුවේ ඉහළ තනතුරක් දරන්නෙකි. වෑංග් මේ පිරිස සමඟ සිටින තවත් කාන්තාවකි.එහෙත් මේ පුවත ඇරැඹෙනුයේ ෂැංහයි නගරයෙනි. ඒ 1938 වසෙර්ය. දේ |
ශානුරාගයෙන් මඬනා ලද අදහස් පිරි විශ්ව විද්‍යාල තරුණ පිරිසක් නාට්‍ය කණ්ඩායමක් බිහි කරනුයේ මේ අතරතුරය.ඔවුනගේ වෑයම රූකඩ ආණ්ඩුවට එරෙහිවීමය. ඔවුනගේ ප්රධාන නිළිය වනුයේ වෙයි ටෑංය. නාට්‍ය කණ්ඩායමේ නායකයා ක්වෑං නම් තරුණ සිසුවාය. ඔවුනගේ දේශපාලන කි‍්‍රයාදාමයේ ඊළඟ ඉලක්කය ‘දේශ ද්‍රෝහියෙකු’ වූ යී මරා දැමීමය. මේ සඳහා ඔවුන් උපයෝගී කොට ගන්නේ සුරූපී වෙයි ටෑංය.ලස්ට් කෝෂන් චිත‍්‍රපටය ඉතා විශිෂ්ට චිත‍්‍රපටයක් වනුයේ මිනිස් සිතුවිලි තුළට බසිමින් ඒ සමඟ ගොඩ නඟන දේශපාලන ප‍්‍රකාශයක් හේතුවෙනි.මේ චිත‍්‍රපටයේ එන ලිංගික දර්ශන රූ ගත කිරීමට පෙරාතුව යී ගේ චරිතය රඟපෑ ටෝනි ලෙවුං චියු චායිට චිත‍්‍රපට තුනක් නරඹන ලෙස අධ්‍යක්ෂ ආංග් ඉල්ලා සිටියේය.ඒ මාලන් බ‍්‍රැන්ඩෝ රඟ පෑ ලාස්ට් ටැංගෝ ඉන් පැරිස්, හම්ප‍්‍රි බෙගාට් රඟපෑ ඉන් අ ලෝන්ලි ප්ලේස් සහ රිචඩ් බර්ටන් රඟපෑ ඉක්විස්ය.මෙම ලිංගික ජවනිකා රූගත කිරීම පුරා දින 11 ක් සිදු කළ අතර ඒ සඳහා සහභාගි කර ගත්තේ කැමරා ශිල්පියාත්, ශබ්ද පටිගත කරන ශිල්පියාත් පමණි.ආංග් ලී මේ චිත‍්‍රපටය සඳහා තෝරා ගත්තේ චීන ලේඛක එයිලින් චෑන්ග් ගේ කෙටි කතාවකි. 1953 දී චෑන්ග් මුල් වරට ලියන ලද මෙම කෙටි කතාව එළි ද |
ුටුවේ 1979 වසරේදීය.එකී කාලය පුරා ඔහු විසින් මෙම කෙටි කතාව පෝෂණය කරන ලදී. එහෙත් මේ චිත‍්‍රපටය දුටු වර්තමානයේ ලොස් ඇන්ජලිස් හි වෙසෙන මහලු කාන්තාවක වන ෂෙංග් ටිනාරු මෙම චිත‍්‍රපටය මගින් තම වැඩිමහල් සොහොයුරියට අපහාස වී ඇති වග පැවසුවාය.ඇගේ වැඩිමහල් සොහොයුරිය මේ ආකාරයටම චීනයේ සිදුවීමක කොටස් කාරියකව සිටියාය. එහෙත් මේ චෝදනාව වැඩි දුර දිග ගිය කාරණාවක් නොවීය.ලස්ට් කෝෂන් චිත‍්‍රපටය වෙයි ටෑං ගේ දේශපාලන කලා ජීවිතය පමණක් නොව හොර රහසේ මිනිස් සිතුවිලි ද අප‍්‍රමාණ විශිෂ්ට ලෙස කේන්ද්‍ර කොට ගනී. එක් මොහොතක ගැහැනියක සිය ජීවිතය පුරා සෙවූ ඉලක්කය වෙනස් කරනුයේ ඇයි?එහි ඇත්තේ හුදෙක් රාගය පමණක්ම නොවේ. එය වඩා ගැඹුරු ලෙස විග‍්‍රහ කරන්නට ආංග් ලී සමත් වෙයි. එහි ප‍්‍රතිඵලය වූයේ පසුගිය වැනිස් සිනමා උළෙලේ දී හොඳම චිත‍්‍රපටයට පිරිනැමෙන ස්වර්ණ සිනමා සම්මානයෙන් ලස්ට් කෝෂන් පිදුම් ලැබීමය.එමෙන්ම එවර එම උළෙලේ හොඳම කැමරා ශිල්පපියා වූයේ එහි කැමරා අධ්‍යක්ෂණය කළ රොඩ්රිගෝ ප‍්‍රින්වෝය. වීරයන් බිහි වීම කොයි සැටි වෙතත් එක් නිමේෂයක එක් සිතුවිල්ලකින් ජීවිතය පමණක් නොව ඉතිහාසය පවා වෙනස් වෙයි.මේ අපූර්ව සිනමා නිර්මාණය වඩා බලසම්පන්න ල |
ෙස අපට කියාපාන කරුණ එයයි.58 kg ක බරකින් යුක්ත M2 වර්ගයේ මැෂින් තුවක්කුව සහ තෙපාද ආධාරකය.විශාල මැෂින් තුවක්කුවක් යනු විශාල විෂ්කම්භයක් සහිත ප්‍රබල අවියක්වන නමුත් කුඩා හෝ මධ්‍යම ප්‍රමාණයේ මැෂින් තුවක්කුවක් ආධාරක සහිතව භාවිතයේදී ද ඉහත කී අයුරින් හැඳින්වේ. මෙම සියළු අවි සතුව 1800 තරම් ඈත කාලයක සිට පවතින දීර්ඝ ඉතිහාසයක් සතු වේ. එදා පටන් මෙම අවි විවිධාකාරයේ වෙනස්කම් සහිතව වර්තමානය තුළ ද භාවිතා කෙරේ. ඉතා පැරණි මැෂින් තුවක්කුවක් සේ සැලකෙන “මැක්සිම්” අවිය ඊට හොඳම උදාහරණයක් වන අතර “තෙපාද” ආධාරකයක් හෝ රෝධ සහිත ආධාරකයක් යොදා ගනිමින් භාවිතයට ගන්නා එය හැසිරවීමට කණ්ඩායමක් අවශ්‍යය වේ. විශාල කාල තුවක්කුවකට M2 අවිය හොඳම නිදසුනක් වේ. විෂ්කම්භය 13mm සිට 15mm තෙක් නිපදවා ඇති අවි ස්වයංක්‍රීය කාලතුවක්කු වේ.මේවාත් බලන්න[සංස්කරණය]ස්නයිපර් තුවක්කුමධ්‍යම ප්‍රමාණයේ මැෂින් තුවක්කුභීම්පලාශ්‍රී රාගය හින්දුස්ථානී සංගීතයට අයත් රාගයකි. මෙය 2007 වසරේ සිට ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී සමාජවාදී ජනරජයේ අ.පො.ස. (සා.පෙ.) සඳහා වූ නව විෂය නිර්දේශය යටතේ සිසුනට නිර්දේශිත ය. අන් රාග සේ ම මීට ද සර්ගම්, ලක්ෂණ හා ම |
ධ්‍යලය ගීත ඇතුලත් වේ.හින්දුස්තානී ශාස්ත්‍රීය සංගීතයසංකල්පස්‍රැතිස්වරරාගඅලංකාරතාලඝරණසංගීත භාණ්ඩප්‍රභේදධ්‍රැපද්ධමාර්ඛ්‍යාල්තරාණාඨුම්රිධද්‍රාකව්වාලිඝසල්ථාටබිලාවල්ඛමාජ්කාෆිආශාවරීභෛරවභෛරවීතෝඩිපූර්විකළ්‍යාණමාර්වාතාලදාදරාත්‍රිතාල්කෙහෙර්වාඣප්දීප්චන්‍දිලාවණීඒක්රාගබිලාවල්ඛමාජ්කාෆිආශාවරීභෛරවභීම්පලාශ්‍රීයමන්භෛරවීතෝඩිපූර්විමාර්වාභූපාලිvteරාග විවරණ[සංස්කරණය]භීම්පලාශ්‍රී රාගයරාග විවරණථාටය (මේලය)කාෆිආරෝහණස,රි ග, ම, ප,ධ, නි, ස ̊අවරෝහණස ̊, නි, ධ, ප, ම, ග, රි, සජාතියඖඩව සම්පූර්ණවාදී ස්වරයමසංවාදී ස්වරයසමුඛ්‍යාංගයනිසම මග පමග මගරිසගායන සමයදිවා තෙවන ප්‍රහරයරසශාන්ති, භක්ති හා ගම්භීරසර්ගම් ගීතය[සංස්කරණය]භීම්පලාශ්‍රී රාගය සඳහා වූ එක් සර්ගම් ගීතයක් පහතින් දැක්වේ.ලක්ෂණ ගීත[සංස්කරණය]භීම්පලාශ්‍රී සඳහා වූ එක් ලක්ෂණ ගීතයක් පහතින් දැක්වේ.vteහින්දුස්ථානී සංගීතයසංකල්පස්වර · තාල · ලය · රාග · ශ්‍රැතිය · Bandish · අලංකාර · Riyazසංගීත භාණ්ඩතාම්පුරාව · තබ්ලාව · බන්සුරි · සිතාරය · සරෝදය · සාරංගිය · සර |
්පිනාව · සන්තූරය · ෂෙහ්නායිප්‍රභේදධ්‍රැපද් · ධමාර් · ඛ්‍යාල්අර්ධ පෞරාණික ප්‍රභේදථුම්රි · දධ්‍රා · ටප්පා · ඛජ්රි · චෛටි · භජන් · අභංග් · නාට්‍ය ගීත · කව්වාලි · ඝසල්ථාටබිලාවල් · ඛමාජ් · කාෆි · ආශාවරී · භෛරව · භෛරවී · තෝඩි · පූර්වි · මාර්වා · කළ්‍යාණිපශුසම්පත් පාලනය හා මිනිසා අතර සම්බන්ධයට ඉතා දීර්ඝ ඉතිහාසයක් ඇත.භෝග වගාව හා පශුසම්පත් පාලනය කෘෂිකර්මාන්තයට අයත්ය.ඒ අතර සීමිත සත්ව පෝෂණ ක්‍රියාදාම හෝ මහා පරිමාණ පශුසම්පත් පාලනය හෝ කර්මාන්ත ගොවිපලවල සත්වයන් විශාල ගණනක් රඳවා තබා ගත හැකිය. මෙම සතුන් අතරට ගවයන්, කළුකුම්,එළුවන් හා ඌරන් අයත් වේ. මෙම ගොවිපලවල අරමුණ වන්නේ මස්, බිත්තර හෝ කිරි අඩු මුදලකට නිපදවීමට පශු සම්පත් එක්රැස්කර තබා ගැනීමයි.මෙම ගොවිපල තුළ විධිමත් ආහාර සැපයීම, සත්ව සෞඛ්‍ය හොඳින් පවත්වාගෙන යාම, උන්ගේ වර්ධනයට අවශ්‍ය විටමින් සැපයීම, රෝගනාශක ප්‍රතික්ෂුද්‍රජීවි (antimicrobial) පාවිච්චිය සිදුකරයි. කුකුල් මස් නිෂ්පාදනයේදී වර්ධක හෝමෝන භාවිතා නොකරන අතර, යුරෝපා සංගමය තුළ කිසිම සත්වයකු සඳහා මෙම හෝමෝන භාවිතා නොවේ. මස් නිෂ්පාදනයේදී අනිකුත් සතුන් හා මුහ |
ුවීම නිසා සත්වයන්ට පෙන්විය හැකි නුසුදුසු හැසිරීම් රටා පාලනය කිරීමටද පියවර ගනී. වඩා හීලෑ වර්ග බෝ කිරීමද සිදුකරයි. වඩා‍හොඳින් ආහාර සැපයීම තුළින් බර වර්ධනය කිරීමද මෙහි තවත් අංගයකි. වඩා වැඩියෙන් සත්වයන් එක්රැස් කිරීම තුළින් සත්ව අපද්‍රව්‍යය, සත්ව මරණ වැනි ආචාර විධි පිළිබඳ ගැටළු ඉස්මතු විය හැක. සත්ව අයිතීන් හා සත්ව සුභසාධන ක්‍රියාකාරීන් වඩා බලවත් සත්ව බෝ කිරීම් සත්වයන්ට කුරිරු වන බවට ප්‍රකාශ කර සිටියි. තවත් කාරණා වන්නේ මෙමඟින් වාත දුෂණය, භූ ජලය අපවිත්‍ර වීම, එමඟින් මිනිස් සෞඛ්‍යයට බලපෑම් ඇතිවීම වැනි දේය. මෙවන් ගොවිපල තුල ප්‍රතිජීවක විරෝධී බැක්ටීරියා වර්ධනය වීමද සිදුවේ. සත්වයන් විශාල ගණනක් කුඩා අවකාශයක සිරකර තබන නිසා ඕනෑම රෝගයක් පැතිරීමේ අවදානමක් පවතින අතර, ඒ සඳහා ප්‍රතිජීවක ලබාදීම සිදුවේ. මෙවන් බැක්ටීරියා වාතයට මුසුවීමෙන් මිනිසුන්ට රෝග ආසාදනය විය හැක.පශුසම්පත් පාලනයට ඇති අභියෝග සහ ගැටලු[සංස්කරණය]කෘෂිකර්මාන්තයට බලපාන අභියෝග සහ ගැටලු ලෙස විදේශීය හා දේශීය, කෘෂිකර්මාන්තයද, ඒක පුද්ගල ගොවි කර්මාන්තයද, සතුන්ගේ අයිතිවාසිකම්, වියදම් සහ ප්‍රතිලාභ මෙන්ම වර්තමාන ක්‍රියාකාරකම්වල වෙනස්වීම් ද ඇතුල |
ත් වේ. මෙහි වර්තමානයේ ක්‍රියාකාරකම්වල වෙනස්වීම්වලට නිදසුනක් ලෙස ප්‍රවාහනය දැක්විය හැකිය. ඒ මත භාණ්ඩ හා සේවා මිල තීරණයවේ. අවුරුදු දස දහස් ගණනක් තිස්සේ නොයෙක් සොයාගැනීම් සහ තාක්ෂණයන් උපයෝගි කරගනිමින් වර්ධනය වන ජනගහනයට ආහාර සැපයිය හැකි කෘෂිකර්මයක් පවත්වා ගන්නට උත්සාහ ගති.කාර්මික කෘෂිකර්මාන්තය දෙස බැලූ විට අඩු වියදමකින් වැඩි ධාරිතාවක් නිපදවන බව පැහැදිලිවේ. වර්තමානයේ ඇති භාණ්ඩ හා සේවා මත ජීවත්වීමේ තත්ත්වය තීරණයවේ. එහෙත් කාර්මික කෘෂිකර්මාන්තයේ යහපත් මෙන්ම අයහපත් ප්‍රතිඵලද ඇත. කාර්මික කෘෂිකාර්මාන්ත ඓතිහාසික සංවර්ධනය හා අනාගත කටයුතු[සංස්කරණය]කාර්මික කෘෂිකාර්මාන්ත ඓතිහාසික සංවර්ධනය හා අනාගත කටයුතුකාර්මික කෘෂිකාර්මාන්තයේ උපත කාර්මික විප්ලවයත් සමඟ එකට පෑහී ඇත. නයිට්‍රජන් හා පොස්පරස් නම් ශාක වර්ධනයට අවශ්‍ය ප්රධාන සාධක හඳුනාගැනීම කෘතිම පොහොර නිෂ්පාදනන් කිරීමට වඩා ලෙස කෘෂිකාර්මාන්තයට ඉවහල් විය. සත්ත්ව පෝෂණයට අවශ්‍ය වන විටමින් වර්ග, 20 වන ශතවර්ෂයේ පළමු දශක දෙක තුළ සොයාගැනීම සිදු විය. ඒ සමඟම 1920 දී සමහර පශුසම්පත් ගෙතුළ වර්ධනය කිරීමටත්, අවශ්‍යය විටමින් අතිරික්ත ලබාදීමටත් උදව්විය. ප්‍රතිජීවකයන |
් (antibiotics) හා එන්නත් වල සොයා ගැනීම පශුසම්පත් වර්ධනයටත්, රෝග අඩු කිරීමටත් ඉවහල් විය. දෙවන ලෝක යුද්ධයට අවශ්‍ය රසායන ද්‍රව්‍යය දියුණු කිරීම කෘතීම කෘමිනාශක මතුවීමට හේතුවිය. නැව් ජාල හා තාක්ෂණයේ වර්ධනයන් ඈත ප්‍රදේශ වලට කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදන බෙදාහැරීම පහසු කරවීය.1820 හා 1975 අතර ලොව වටා කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදනය දෙගුණය වී ඇත. එමඟින් 1800 දී බිලියනයක් පමණ‍‍ලෝක ජනගහනයකට ද, 2002 වන විට බිලියන 2.2 පමණ ලෝක ජනගහනයකටද, පෝෂණය සැපයීමත් සිදුවී ඇත. එම කාල පරිච්ඡේදය තුළම ගොවිතැනේ නියුක්ත පිරිස් ප්‍රමාණයේ වැටීමක්, ක්‍රියාවලිය ස්වයංක්‍රීය බවට පත්වීම නිසා සිදුවිය. 1920 දී 24% පමණ ඇමරිකානු ජනතාවක් කෘෂිකාර්මාන්තයේ යෙදී සිටි අතර, එය 2002 වන විට 1.5% පමණ විය. 1940 දී සෑම ගොවිපල සේවකයකුම පරිභෝජකයන් 11 කට සැපයීම කල අතර, 2002 දී එක් අයකු පරිභෝජකයන් 90 කට සැපයීම කරන ලදී. ගොවිපල ගණන ද පහත වැටිණ. ඇමරිකාව තුල ආයතන 4 ක් 81% පමණ එළදෙනුන්ද, 73% පමණ බැටළුවන් ද, 57% පමණ ඌරන්ද, 50% පමණ කුකුලන්ද මරණ බව වාර්තා විය. ඇමරිකානු ඌරු මස් නිෂ්පාදකයන්ගේ සංගමයට අනුව 1967 දී ඇමරිකාවේ ඌරු ගොවිපල මිලියන 1 ක් ද, 2002 වන විට එය 114,0 |
00 සමඟ වසරකට ඌරන් මිලියන 80 පමණ මැරීමක් සිදු වූ බව වාර්තා විය. "වර්ල්ඩ් වොච් ආයතනය" (World watch Institute) වලට අනුව, 74% පමණ ලෝක කුකුල් නිෂ්පාදනයද, 43% පමණ හරක් මස් නිෂ්පාදනයද, 68% පමණ බිත්තර නිෂ්පාදනයද මේ ආකාරයටම සිදුවේ.හඩ්සන් ආයතනයේ (Hudson Institute) ඩෙනිස් ඇවෙරිට අනුව 1990 වර්ෂවලදී ආසියාව ඌරුමස් පරිභෝජනය මිලියන 18 කින් වැඩි කළේය. 1997 වන විට ලෝකයේ ඌරන් සංචිත (stocks) මිලියන 900 ක් පැවති අතර, එය 2050 වනවිට බිලියන 2.5 දක්වා වැඩිවනු ඇතැයි ඇවරි අනුමාන කරයි. බර්ක්ලිහි කැලිෆෝනියා විශ්වවිද්‍යාලයේ ස්වභාවික සම්පත් විද්‍යාලයේදී ඔහු පවසා සිටියේ ඉන්පසුව වසරක් පාසා බිලියන 3 ක ඌරන් ප්‍රමාණයක් අවශ්‍ය වන බවයි. බ්‍රිතාන්‍යය කෘෂිකාර්මික විප්ලවය[සංස්කරණය]බ්‍රිතාන්‍යය කාෂිකාර්මික විප්ලවය යනු 16 වන හා 19 ශතවර්ෂ අතර කාලයේ බ්‍රිතාන්‍යයේ පැවති කෘෂිකාර්මික ඵලදායිතාවයේ හා නිපැයුම්වල අධික වර්ධනයක් සිදුවූ කාල පරිච්ඡේදයකි. මෙය පෙර නොදුටු ආකාරයේ ජනගහන වර්ධනයක් වූ අතර, සේවක බලකායේ සැලකිය යුතු ප්‍රතිශතයක නිදහස් වීම නිසා, කාර්මික විප්ලවයටද පණ පෙවීය. මෙය කෙසේ සිදුවූවාද යන්න හරියටම පැහැදිලි නැත. මෑත දශක වලද |
ී, ඉතිහාසඥයන් කෘෂිකාර්මික භාවිතාවල ප්රධාන වෙනස්කම් 4 ක් පෙන්වා දෙති. ඒවා නම් කොරටුව (enclosure) , යාන්ත්‍රිකකරණය (mechanization), ක්ෂේත්‍ර හතරේ භෝග මාරුව, තෝරා බෝකිරීම යන්න වේ.මෙම ලිපිය අනාථ ලිපියක් වන්නේ, වෙනත් කිසිම ලිපියක් මෙය වෙත නොබැඳෙන බැවිනි. කරුණාකර මෙම ලිපියට ආශ්‍රිත ලිපි වලින් සබැඳි එක්කරන්න; යෝජනා සඳහා සබැඳි සෙවීමේ මෙවලම භාවිතා කරන්න.ඇනිමි යනු ‘සජීවීකරණය’ යන්නට යෙදෙන ඉංගී‍්‍රසි වචනයේ කෙටි කිරීමකි. ජපානයේ මෙම වචනය පොදුවේ සජීවීකරණ රූප හැඳින්වීම සඳහා යොදාගනු ලැබූවද ඉංගී‍්‍රසි භාෂාවේදී එය යොදාගනු ලබන්නේ සජීවීකරණයේ එක් උපකුලකයක් වන ජපානයේ නිෂ්පාදනය වන සජීවීකරණයන් සඳහාය. ඇනිමි සාම්ප‍්‍රදායිකව අතින් අඳිනු ලැබූවද පසුගිය වසර කිහිපය තුල පරිගණක සහාය සහිත තාක්ෂණයන් ප‍්‍රචලිත වී ඇත. ඒවා රූපවාහිනී වැඩසටහන් මාලා, චිත‍්‍රපට, වීඩියෝ කී‍්‍රඩා සහ අන්තර්ජාලය පදනම් කරගත් නිකුත් කිරීම යනාදියට ඇතුලත්ව ඇති අතර ප‍්‍රබන්ධයන්ගේ සියලූම ෂානරයන් නියෝජනය කරයි.මහා භූමි ප්‍රදේශය යනු ස්කොට්ලන්තයෙහි ඕක්නෙයිහී ප්රධාන දූපත වෙයි.විවිධ තත්ත්ව වල පරිගණකENIAC(Electro Numerical Integrater Anal |
yzer and Computer) මුල්ම පොදු කාර්යය විද්යුත් පරිගණකය:පරිගණක ඉතිහාසයේ සන්‍ධිස්ථානයෙකි.පරිගණකයක් යනු දී ඇති උපදෙස් මත ක්‍රියාකරණ යන්ත්‍රයකි එය ඩිජිටල් ඉලෙක්ට්‍රොනික් උපාංගයක් ලෙස හදුන්වනු ලබයි. එයට හේතුව පරිගණකය නිපදවීමේ දී ඉලෙක්ට්‍රෝනික තාක්ෂණය හා ඩිජිටල් සංකල්පය යන දෙකම භාවිතා කර තිබීමයි. පරිගණකය මගින් සිදු කරනු ලබන්නේ එයට ලබාදන දත්ත සමූහය (Data) යම් සැකසීමේ ක්‍රියාවලියකට ලක්කොට (Process) එමගන් වැදගත් තොරතුරු සමූහයක් (information) පිටතට ලබා දීමයි.පරිගණකයේ ඉතිහාසයමූලික ලිපිය: History of computingජැකාර්ඩ් රෙදි වියනය (Jacquard loom) මුල්ම ක්‍රමලේඛ කළ හැකි උපකරණ අතරින් එකකි. පළමු පරිගණක ලෙස එක් උපකරණයක් නම් කිරීම අපහසුය. මන්දයත් ‘පරිගණකය’ යන වදන කාලාන්තරයක් තිස්සේ විවිධ අර්ථ කථනවලට හේතු පාදක වී ඇත. මුලින්ම පරිගණකය ලෙස හැඳින්වූයේ ගණිතමය ගණනය කිරීම සිදු කළ පුද්ගලයන්ය. (මිනිස් පරිගණක - යාන්ත්‍රික ගණක උපකරණවල උදව් ඇතිව)නූතන පරිගණකයේ ඉතිහාසය ආරම්භ වන්නේ එකිනෙකින් වෙන්වූ තාක්ෂණික ක්‍රම දෙකකිනි - ස්වයංක්‍රීය ගණනය කිරීම හා ක්‍රමලේඛනයේ හැකියාව.මුල් කාලීන යාන්ත්‍රික ගණන උපකරණවලට උදාහර |
ණ ලෙස ඇබකසය , සර්පණ රූල, තාර්කික තරු මාලිමාව හා ඇන්ටි කයිතේර (Antikythera) යාන්ත්‍රණය (150- 100 BC කාලයේ) දැක්විය හැකිය. මධ්‍යම යුගවල අවසානයේදී යුරෝපීය ගණිතයේ හා ඉංජිනේරු ශිල්පයේ යළි පිබිදීමක් ඇතිවිය. විල්හෙල්ම් ශිකර්ඩ්ගේ (Wilhelm Schikard) 1623 උපකරණය යුරෝපීය ඉංජිනේරුවන් විසින් නිපද වූ ප්‍රථම යාන්ත්‍රික ගණන යන්ත්‍රය විය. නමුත් මෙම උපකරණ කිසිවක් පරිගණකයේ නූතන අර්ථ දැක්වීමට නොගැළපේ. මන්ද යත් මේවා ක්‍රමලේඛගත කිරීමට නොහැකි බැවිනි. NASA හි කොලොම්බියා සුපිරි පරිගණකයඇලෙක්සැන්ඩ්‍රියාවේ වීරයා (Hero of Alexandria) (c.10 – 70AD) යාන්ත්‍රික රංග ශාලාවක් තැනූ අතර එහි මිනිත්තු 10ක නාට්‍යයක් ප්රදර්ශනය කරන ලදී. එය ක්‍රියාත්මක වූයේ කඹ හා බෙරවලින් යුක්ත වූ සංකීර්ණ පද්ධතියකිනි. යාන්ත්‍රණය කුමන කොටස කුමන වේලාවකදී කුමන ක්‍රියාව සිදුකරයි ද යන්න එමගින් තීරණය විය. මෙය ක්‍රමලේඛ කිරීමේ හැකියාවේ මූලාරම්භය වේ. 1801 දි ජෝසප් මේරි ජෙකාර්ඩ් (Joseph Marie jacquard) ඔහුගේ රෙදි පිළි වියනය වැඩි දියුණු කරන ලදී. එහි සංකීර්ණ රටා ස්වයංක්‍රීයව විවීම සඳහා සිදුරු සහිත කඩදාසි පත්‍රිකා භාවිතා කළ අතර මෙය පරිගණකවල දියුණුවේ ව |
ැදගත් පියවරක් වේ. මන්ද යත් වියන රටා නිර්ණය කිරීමට සිදුරු සහිත කාඩ්පත් භාවිතය මුල් කාලීන එහෙත් සීමා සහිත ක්‍රමලේඛ කිරීමේ හැකියාවේ ස්වරූපයකි.ස්වයංක්‍රීය ගණනයේ හා ක්‍රමලේඛ කිරීමේ හැකියාවේ එකතුවීමේ ප්‍රථම පරිගණකය නිර්මාණයට හේතු විය. 1837 දී පූර්ණ ලෙස ක්‍රමලේඛගත කළ හැකි යාන්ත්‍රික පරිගණකයක් සංකල්පනය කිරීමේ හා සැලසුම් කිරීමේ පළමු වැනියා වීමට චාල්ස් බැබේජ්ට (Charles Babbage) හැකිවිය. ඔහු එය විශ්ලේෂණික එන්ජිම (Analytical Engine) ලෙස හැඳින්විය. සීමාසහිත මූල්‍යමය වත්කම් නිසාත් , නිර්මාණය අළුත්වැඩියා කිරීම් වළක්වා ගැනීමට නොහැකි නිසාත් බැබේජ් ඇත්ත වශයෙන්ම කිසිමදාක ඔහුගේ විශේලේෂණික එන්ජිම නිර්මාණය නොකරන ලදී.1890 දී පැවැත්වූ එක්සත් ජනපද සංගණනයේ දී හර්මන් හොලේරිත් (Herman Hollerith) සැලසුම් කරන ලද පරිගණනය කිරීමේ ලැයිස්තුගත කිරීමේ හා ලේඛන ගත කිරිමේ සමාගම මගින් නිෂ්පාදනය කරන ලද විශාල පරිමාණ ස්වයංක්‍රීය සිදුරුපත් දත්ත සැකසුම් යන්ත්‍ර භාවිතා කරන ලදී. පසුව IBM බවට පත්වූයේ මෙයයි. 19 වන සියවස අවසානයේදි ප්‍රායෝගික පරිගණක යථාර්තයක් කර ගැනීමට අවශ්‍ය බවට ඔප්පු වූ පසුව තාක්ෂණ ක්‍රම ගණනාවක් මතුවීමට පටන් ගැණුනි |
. සිදුරු පත් , බූලියන් වීජ ගණිතය , රික්ත නළය හා ටෙලි මුද්‍රකය ( Tele Printer) ඒ අතර වේ.20 වන සියවස මුල් භාගයේදී බොහොමයක් විද්‍යාත්මක පරිගණක අවශ්‍යතා සපුරා ගත්තේ සීඝ්‍රයෙන් ජනප්‍රිය වූ ප්‍රතිසම පරිගණක (Analog Computers) මගින් වූ අතර ගණනය කිරීම් මත පදනම් වූ යාන්ත්‍රික හෝ විද්යුත් මොඩල භාවිතා විය. කෙසේ වුවත් මේවා ක්‍රමලේඛ කළ නොහැකි අතර නවතම ඩිජිටල් පරිගණක මෙන් නොව නිපුණත්වයෙන් හා නිරවද්‍යතාවයෙන් අඩු විය.....පරිගණක ක්‍රියා කරන ආකාරයපරිගණක පද්ධතියේ ක්‍රියාවලියසාමාන්‍ය භාවිත පරිගණකයක් ප්රධාන වශයෙන් මධ්‍යම සැකසුම් ඒකකය සහ පර්යන්ත උපාංග ලෙස කොටස් දෙකකට බෙදිය හැක. මධ්‍යම සැකසුම් ඒකකය තුල අංකගණිතමය හා තර්කණ ඒකකය (ALU) සහ පාලන ඒකකය (CU) ලෙස ප්රධාන කොටස් දෙකකි. සියළු තර්කන කටයුතු සහ සැකසීම් ALU තුල සිදුවන අතර උපාංග සහ ක්‍රියාවලි පාලනය Control Unit මඟින් සිදුවෙයි. මතකය (Memory) සහ ආදාන හා ප්‍රතිදාන උපාංග (එක්කොට I/O ලෙස හඳුන්වන) මෙම කොටස් වයර කාණ්ඩ වලින් බොහෝ විට සෑදී ඇති, “Bus” නමින් හඳුන්වන දත්ත හුවමාරු මාර්ග මගින් අන්තර්ව සම්බන්ධ වී අභ්‍යන්තරව සබැඳී ඇත. පාලන ඒකකය (CU), ALU, රෙජිස්ටර් හ |
ා මූලික I/O (හා මේවා සමග සමීපව සම්බන්ධ කර ඇති අනෙකුත් දෘඩාංග) සමූහයක් ලෙස මධ්‍යම සැකසුම් ඒකකය (CPU) හඳුන්වනු ලැබේ. මුල්කාලීන මධ්‍යම සැකසුම් ඒකක (CPU) එකිනෙකට වෙන්වූ කොටස් කිහිපයකින් යුක්ත වන මුත් 1970 මැද භාගයේ සිට සාමාන්‍යයෙන් මේවා (microprocessor) ලෙස හඳුන්වන තනි සංගෘහිත පරිපථයක් ලෙස දැකිය හැකිය.පරිගණක පද්ධතිපරිගණක පද්ධතියක් ලෙස හදුන්වනු ලබන්නේ මුලික එකක කිහිපක එකතුවකි. මින් එක් එකකයක් හෝ නොමැතිව පරිගණක පද්ධතිය සම්පුර්ණ නොවේ. දෘඩාංගමෘදුකාංගස්ථිරාංගජීවාංගගබඩා කල වැඩසටහන් සංකල්පයනුතන පරිගණනයක් තුලින් අපට විශාල කටයුතු රාශියක් කර ගැනීමෙි හැකියාව ඇත.අපට මෙමගින් පරිගණක ක්‍රිඩා කිරිම,එසෙම කුමක් හෙ ලිපියක් සකස් කර ගැනීම,ජායාරැපයක් සකසා ගැනීම.අන්තර්ජාලය භාවිතා කිරීම ආදිය කර ගැනීමට හැකියාව ඇත.අනෙක් අතට බැලු කල අද වර්ථමානේ දකින්නට ලැබෙන පුවත් පත්,ආදියෙ සිට.දකින්නට ලැබෙන සියලුම පත්‍රිකා සකසනු ලබන්නෙ මෙමගින්.පරිගණක වැඩසටහන්/ ක්‍රමලේඛපරිගණකයක ක්‍රියාකාරීත්වය නිසි ලෙස පාලනය කිරීම සඳහා දෙන ලද උපදෙස් සමූහයක් සරලව පරිගණක වැඩසටහනක් ලෙස හැඳින්විය හැක.මේ අඩවිත් බලන්නපරිගණක තිරයපරිග |
ණක මෘදුකාංගපරිගණක දෘඩාංගපරිගණක වෛරසපරිගණක විද්‍යාවපරිගණක ඉතිහාසයඅඩවියෙන් බැහැර පිටුපරිගණක වැඩ පහසු කරන වෙබ්අඩවිතවද බලන්නපරිගණකය , යන්න නිදහස් ශබ්දකෝෂය වන වික්ෂනරිය දී සොයා බලන්න.විකිඋද්ධෘත සතුව පහත තේමාව සම්බන්ධයෙන් උද්ධෘත එකතුවක් ඇත: පරිගණකය පරිගණකය හා සබැඳි මාධ්‍ය විකිමාධ්‍ය කොමන්ස් හි ඇත.වතිකානු රාජ්‍යය[1]Stato della Città del Vaticano[2]කොඩියCoat of armsජාතික ගීය: "Inno e Marcia Pontificale" (ඉතාලි භාෂාවෙනි)"Pontifical Anthem and March"Location of වතිකානුව (green)in Europe (dark grey) – [Legend]අගනුවරවතිකානු නගරය[3]නිල භාෂා(ව)ඉතාලි භාෂාව[4][5]ජනවාර්ගික කණ්ඩායම් ඉතාලි ජාතිකයින්, ස්විට්සර්ලන්ත ජාතිකයින් (ස්විට්සර්ලන්ත ආරක්ෂක බලකාය), වෙනත්[6]රජයපූජක,[6]රාජකීය පූජකයින් පිළිබඳ,[7]ඒකාධීපති, සහ ඡන්දයෙන් පත්වන ඒකාධිපති[8] හෝ පූජක තන්ත්‍රය[9]• පාප් තුමා 1 ප්‍රැන්සිස්• වතිකානු රාජ්‍යයේ පාප්තුමා පිළිබඳ කොමිසමේ සභාපති ජුසෙප්පේ බෙර්තෙල්ලෝව්‍යවස්ථාදායකයපාප්තුමා පිළිබඳ කොමිසමස්වෛරී ඉතාලි රාජධානිය වෙතින්• ලැටරන් ගිවිසුම 11 පෙබරවාරි 1929වර්ග ප්‍රමාණය• සම්පූර |
්ණ0.44 km2 (0.17 sq mi) (250th)• ජලය (%)0ජනගහණය• July 2011 ඇස්තමේන්තුව832[10] (236th)• ඝණත්වය1,877/km2 (4,861.4/sq mi) (6th)ව්‍යවහාර මුදලයූරෝ (€)[11][12] (EUR)වේලා කලාපයUTC+1 (CET)• ගිම්හාන (DST)UTC+2 (CEST)රිය ධාවන මං තීරුවදකුණ[note 1]ඇමතුම් කේතය+379[13]ISO 3166 codeVAඅන්තර්ජාල TLD.vaවතිකානුව(Vatican City) i/ˈvætɪkən ˈsɪti/, හෝ වතිකානු රාජ්‍ය Vatican City State,[15] (නිල ඉතාලි භාෂාවෙන් Stato della Città del Vaticano [16] යනු භූමියෙන් වටවූ ස්වෛරී නගර-රාජ්‍යකි. එය ඉතාලියේ රෝම නගරය ඇතුලත පිහිටා ඇත. එය ආසන්න වශයෙන් හෙක්ටයාර 44 ක් වන අතර එහි ජනගහනය 800 ට මදක් ඉහලය.[6][17] මේ අනුව වතිකානුව භූමිය මෙන්ම ජනගහනය අතින්ද ලොව කුඩාම ස්වෛරී රාජ්‍ය වේ.වතිකානු රාජ්‍යය 1929 දී IX පියුස් පාප්තුමා වෙනුවෙන් රාජ්‍ය ලේකම් කාදිනල් පියෙත්‍රෝ ගැස්පාරී විසින් හා III වන වික්ටර් එම්මානුවෙල් රජ වෙනුවෙන් ඉතාලි අගමැති හා රජයේ ප්‍රධානියා වූ බෙනීටෝ මුසොලීනී විසින් අත්සන් තැබූ ලැටරන් ගිවිසුම මඟින් පිහිටවනු ලැබීය.[18] වතිකානු රාජ්‍ය මුල් ක්‍රිස්තියානු කාලයේ සිට පැවත එන ශුද්ධාසනයෙන් වෙනස් වන අතර[19]ලොව වටා සිටින බිලිය |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.