Index
int64 1
5.05k
| Unnamed: 0
int64 2
5.18k
| city
stringclasses 293
values | attraction
stringlengths 3
60
| address
stringlengths 2
189
| article
stringlengths 77
18.1k
|
|---|---|---|---|---|---|
3,701 | 3,823 | دامغان | مرکز خرید خندق | ایران، استان سمنان، دامغان، بلوار آزادی | مرکز خرید خندق از مقاصد خرید وجاذبه‌های گردشگری دامغاناست و از بزرگ‌ترین مراکز خرید در این شهر به شمار می‌رود. این مجموعه دارای دو طبقه است و اکثر صنف‌ها به‌ویژه پوشاک در آن فعالیت دارند. این مرکز خرید در بلوار آزادی دامغان واقع‌شده است. |
3,702 | 3,824 | گرمسار | غار نمکی گرمسار | ایران، استان سمنان، شهرستان گرمسار، روستای پاده | گرمسار که از شمال به دماوند، از غرب به ورامین، از شرق به آرادان و از جنوب به کویر مرکزی محدود می‌شود. تنوع و گوناگونی جاذبه‌های طبیعت‌گردی وجاهای دیدنی گرمساربسیار جالب‌توجه است. از تپه‌های مریخی گرفته تا تونل نمکی که این روزها به‌خصوص در فصل سرما گردشگران بسیاری را برای بازدید به این منطقه می‌کشاند. منطقه‌ی گرمسار که میزبان بزرگ‌ترین معادن و تونل‌های نمک در منطقه‌ی خاورمیانه است، در حال حاضر ۴۰ تونل نمک را در خود جای داده است و سهم عمده‌ای از استخراج نمک در کشورمان، در این منطقه صورت می‌گیرد. در بسیاری از کشورهای دنیا چون ایتالیا، آلمان، لهستان با ایجاد تسهیلات ویژه از تاثیرات مثبت نمک با عناوین انرژی‌درمانی یا نمک درمانی بهره می‌برند و اقدام به ساخت اتاقک‌ها و غارهای مصنوعی می‌کنند و به این شکل در رونق گردشگری و توریسم درمانی فعالیت می‌کنند. ایران نیز با دارا بودن معادن نمک فراوان می‌تواند از این جاذبه‌ی طبیعی شگفت‌انگیز برای گسترش گردشگری در فصول سرما استفاده کند. تونل نمکی گرمسار یکی از معدن‌های خارق‌العاده نمک در ایران است که تورهای طبیعت‌گردی بسیاری برای بازدید از آن برگزار می‌شود. تعداد زیادی گنبد نمکی در نواحی مختلف ایران وجود دارد که به‌صورت منابع منفرد و مجزا قرار دارند و باعث تخریب منابع طبیعی می‌شوند. نقاط عمده تجمع گنبدهای نمکی در بندر عباس، جنوب کازرون، شمال کرمان، شمال یزد و جنوب سمنان است. مطالعات زمین‌شناسی و کیفیت منابع آب منطقه حبله‌رود گرمسار در محدوده عروس ایران و شاهزاده حسین انجام‌شده است که گسترش گنبدهای نمکی در این منطقه را مورد بررسی قرار داده است. پاده، روستایی از توابع بخش آرادان شهرستان گرمسار در استان سمنان است و آنچه روستای پاده، را از بقیهجاذبه‌های گردشگری سمناندر این منطقه متمایز می‌کند، وجود تونل‌های بزرگ نمک است. معدن کوهدشت در جنوب شرقی گرمسار و در شرق تهران واقع و جز سازند قم است. این معدن محل بالا آمدن گنبد نمکی با پوشش گچ و نمک است. در داخل این‌گونه گنبدهای نمکی محل گیر افتادن نفت (تله‌های نفتی) است. حدود ده سال است که از معادن این شهرستان نمک استخراج می‌شود. یکی از این معادن به‌شکل کوه است و نحوه استخراج نمک از آن باعث شکل‌گیری غاری دستکن شده است. معمولا برای ساختن تونل در جاده‌ها از یک قالب خاص الگو برداری می‌شود، قالبی که استحکام، دوام و امنیت تونل را تضمین کند اما برای حفر دهانه و شکل‌گیری این غارنمکی تنها فاصله ارتفاع از سطح و عرض در نظر گرفته‌شده است، بدین معنی که به‌طور تقریبی ارتفاع دو برابر عرض و به‌شکل مستطیل است. در ورودی غار، دیواره‌ها تیره و طوسی رنگ و هرچه به عمق آن نزدیک‌تر شویم، روشن‌تر و براق‌تر دیده می‌شوند. نزدیک شدن به سطوح روشن‌تر گویای این مطلب است که زمان حفر آن نقطه از غار به حال نزدیک‌تر است. با قدم گذاشتن در مسیر این تونل‌ها، دیواره‌هایی از جنس نمک را می‌بینیم که در سراسر آن، قندیل‌های آویزان از یخ نمک جلوه‌ی زیبایی به این تونل‌ها داده است. تپه‌های مریخی و گنبدها و تونل‌های نمکی در منطقه‌ی نسبت بزرگی پراکنده شده‌اند. در حوالی گرمسار حدود ۲۷ معدن نمک وجود دارد؛ اما این جاذبه‌ها به‌طور خاص در حدود ۱۵ کیلومتری غرب گرمسار و ۹۰ کیلومتری تهران در جاده ایوانکی و گرمسار قرار دارند. با عبور از ایوانکی تعدادی از این تپه‌ها و مناظرشان رویت خواهند شد. ۵۰۰ متر قبل از خروجی آزادراه قم و گرمسار یک خروجی در سمت راست قرار دارد که برای رفتن به معدن بی‌نظیر کوهدشت کهن باید وارد آن شد. هشتاد و پنج در صد از نمک استخراج‌شده از این معدن مصرف خوراکی دارد وبه نقاط مختلف ارسال می‌شود. برای بازدید حتما باید چراغ قو مناسب به‌همراه داشت چراکه داخل غار تاریک است و به‌دلیل تردد بسیار میانه‌های مسیر به سوی انتهای غار لغزنده است و عبور از کناره‌ها امن‌تر خواهد بود. همچنینبرای بازدید از تونل‌های نمکی نیاز به دریافت مجوز از پلیس راهنمایی و رانندگی برای ورود به جاده‌های معدن نمک با اتوبوس دارید. بازدید از معدن فعال کوهدشت کهن نیز نیاز به انجام هماهنگی با مسئولان معدن دارد. عکس‌ها از مهدی کلهرنویسنده: بهاره غنچه |
3,703 | 3,825 | گرمسار | کویر ریگ جن | ایران، استان سمنان، شهر گرمسار، پارک ملی کویر، کویر ریگ جن | کویرنوردی از آن دسته ماجراجویی‌هایی است که انسان شجاع و قوی می‌طلبد؛ مخصوصا اگر مقصد، کویر خشن ریگ جن باشد. کویر ریگ جن از مناطق مرموز کویر مرکزی ایران وجاهای دیدنی گرمساراست که به‌دلیل شرایط خاص جغرافیایی، سال‌ها دور از دسترس و ناشناخته مانده بود. امروزه سفر به این منطقه رونق بیشتری گرفته و علاقه‌مندان را به سوی خود دعوت می‌کند. اگر شما نیز فردی هستید که به‌دنبال کشف ناشناخته‌ها، در سایه جسارت خود، به مناطق اسرارامیز سفر می‌کنید کویر ریگ جن را ازدست ندهید. سفر به ریگ جن با توجه به خطرات و ویژگی‌های آن برای هر طبیعت‌گردی تجربه‌ای خاص و منحصربهفرد خواهد بود. ریگ جن ازجاهای دیدنی سمنانبه شمار می‌رود. منبع عکس: تارگنینوآنچه می‌خواهید درباره کویر ریگ جن بدانید: کویر ریگ جن کجاست؟ مسیر دسترسی به کویر ریگ جننام ریگ جنشرایط اقلیمی ریگ جنافسانه‌های ریگ جنتفریحات رایج در سفر به ریگ جندر سفر به کویر ریگ جن کجا اقامت کنیم؟ بهترین زمان سفر به ریگ جننکات سفر به کویر ریگ جندیدنی‌های اطراف کویر ریگ جنکویر ریگ جن کجاست؟ منبع عکس: فرادیدکویر ریگ جن یکی از صعب‌البورترین مناطق دنیا، در جنوب غربی و غرب دشت کویر واقع‌شده و سالانه مقصد اکوتوریست‌های بسیاری است. ریگ جن در منطقه مرزی استانهای سمنان و اصفهان قرار دارد. این منطقه کویری با ۳ , ۸۰۰ کیلومتر مربع، از نظر وسعت سومین ریگزار ایران است و بیشتر به استان سمنان نسبت داده می‌شود. از کویر ریگ جن به‌عنوان یکی ازعجایب ایرانیاد می‌شود. کویر ریگ جن در محدوده جغرافیایی مرکز ایران قرار دارد. گسترش این منطقه از شمال غرب به جنوب شرق است. ریگ جن در میان کویرها به زیبایی هم معروف است و مناظر آن، گردشگران را شگفت‌زده می‌کنند. قسمت جنوب شرقی کویر ریگ جن را «دم ریگ» می‌نامند. منبع عکس: پی جوکویر ریگ جن روی یک دشت فرسایش‌یافته تشکیل‌شده است که رسوبات و مواد فرسایشی آن از دامنه‌های البرز نشئت گرفته‌اند. ریگ جن سرشار از تپه‌های برخان، تپه‌های ماسه‌ای هرمی و رسوبات و باتلاق‌های نمکی است که علامتی از حیات در آن‌ها دیده نمی‌شود. به‌دلیل نبود پوشش گیاهی در ریگ جن، شن‌ها تحت‌تاثیر باد دائما جابه‌جا می‌شوند و ظاهر کویر را تغییر میدهند. رسوبات و مواد فرسایشی کویر ریگ جن از دامنه‌های البرز نشئت گرفته‌اندکویر ریگ جن از شمال به جاده نظامی سمنان به معلمان، ارتفاعات کوه گوگرد و شهرستان گرمسار، از غرب به پارک ملی کویر، ارتفاعات نخجیر، کوه طلحه، شیطان کوه، کوه دم و تنگ ظلمات، از شرق به محور ارتباطی جندق به معلمان و از جنوب به انارک، چوپانان و کوه ملاهادی می‌رسد. ریگ جن از اسرارآمیزترین وترسناک‌ترین مناطق ایرانبه شمار می‌رود و در بیشتر نقشه‌های قدیمی حتی نامی از آن ذکر نشده است. در این منطقه باتلاق‌های شنی زیادی وجود دارند که به‌راحتی هر موجودی را به کام مرگ می‌کشانند. البته متاسفانه در سال‌های اخیر به‌دلیل خشکسالی‌های پی‌درپی و عدم بارندگی، مرداب‌ها در منطقه شکل نمی‌گیرند. منبع عکس: خبرگزاری برنادر کویر ریگ جن چشمه یا چاه آب وجود ندارد. رودخانه ورگی که از کوه گوگرد در شمال آن سرچشمه می‌گیرد، تنها رودی است که وارد ریگ جن می‌شود و آب آن شور است. در حاشیه شمال شرقی کویر ریگ جن، بزرگ‌ترین رودخانه‌های کویری ایران به نام حبله رود و رودسر دره قرار دارند که البته آب آن‌ها شور است. رودخانه‌های دیگری همچون رامه و زورمند در حاشیه این کویر بر زیبایی آن افزوده‌اند. تاریخچه سفر به ریگ جنمنبع عکس: خبرگزاری برناتا سال‌ها پیش برای اتفاقاتی که در کویر ریگ جن رخ می‌داد، هیچ توجیهی وجود نداشت و نمک‌زارهای آن محل دفن بسیاری از موجودات زنده و مسافران بودند. کسی جرئت سفر به این منطقه را نداشت و راز این کویر کشف نشده باقی‌مانده بود. فرو رفتن و غرق شدن در گل و لجن از مرگبارترین اتفاقاتی است که ممکن است هر مسافر نابلدی را در منطقه ریگ جن گرفتار کند. سال‌های سال از کویر ریگ جن تنها در سفرنامه‌های دو کویر شناس اروپایی یادشده بود. سون هدین در سال ۱۹۰۰ برای اولین بار به منقطه ریگ جن اشاره و آن را کشف کرد. پس از آن در سال ۱۹۳۰ آلفونز گابریل از نزدیک ریگ جن گذر کرد؛ اما هیچ‌کدام از این کویر عبور نکردند. منبع عکس‌ها: راسخون، ره بال آسمان، سفر ۷۲۴، شایا نیوزعبور از ریگ جن برای کویرنوردان مثل یک رویا بود. تا اینکه در سال ۱۹۹۷ علی پارسا، کویرشناس مقیم آمریکا و آقای میران زاده، رئیس وقت پارک ملی کویر، برای اولین بار با هواپیما بر فراز ریگ جن پرواز کردند. یک سال بعد علی پارسا با ماشین به دل ریگ جن زد و از آن سال به بعد کویرنوردان زیادی به این منطقه سفر کردند. مسیر دسترسی به کویر ریگ جنمسیر جندق به‌سمت ریگ جن برای پیمایش آن پیشنهاد می‌شود که در واقع مسیر مورد استفاده بسیاری از کویرنوردان است. در این مسیر ابتدا باید خود را به جندق رساند که ۱۷۰ کیلومتر با تهران فاصله دارد؛ سپس از طرف غرب جندق، به‌سمت ریگ جن حرکت کرد. در مسیر جندق، با عبور از این شهر و طی راهی پرپیچ‌وخم، یک رودخانه عریض دیده می‌شود. با عبور از رودخانه، کوه‌ها و تپه‌های ماسه‌ای خودنمایی می‌کنند. بخشی از این منطقه تقریبا مسطح است یا تپه‌های کوچک دارد که عبور از آن‌ها نسبتا آسان است. با گذر از این منطقه، بخش‌های باتلاقی ظاهر می‌شوند که تقریبا جنوب ریگ جن است. منبع عکس: ویکی لوک عکاس منصور مشرفتلاش برای عبور از مناطق باتلاقی نه‌تنها بی‌فایده است، بلکه بسیار خطرآفرین خواهد بود. برای عبور از بخش باتلاقی باید آن را دور زد و مسیر را به‌سمت شمال غربی ادامه داد. ادامه مسیر به بخش شمالی ریگ جن می‌رسد کهکوه دماوندهم از آنجا دیده می‌شود. با گذر از رودخانه خشک‌شده نخجیر، پاسگاه ملک‌آباد ورامین رخ نشان میدهند. این مسیر حدود ۱۰۰۰ کیلومتر طول دارد. امروزه جاده‌ای به طول ۷۰ کیلومتر در ریگ جن احداث و بهره‌برداری شده است که ورود به کویر ریگ جن را بسیار ساده‌تر کرده است. بهترین راه دسترسی به کویر ریگ جن از بخش شمال شرقی پارک ملی کویر است که البته عبور از آن نیاز به مجوز حفاظت محیط‌زیست دارد. برای این منظور باید از گرمسار به‌سمت پارک ملی کویر رفت و بعد وارد جاده سنگ‌فرش ملک‌آباد شد. پس از آن به‌سمت کویر ریگ جن حرکت کرد. منبع عکس: ویکی لوک عکاس: منصور مشرفبرای گذر از ریگ جن باید به این نکته توجه کرد که وجود باد غالب غرب به شرق در کویر ریگ جن، سبب شکل‌گیری شیب تند تپه‌ها در قسمت شرقی می‌شود. همین موضوع عبور از ریگ جن را در جهت شرق به غرب بسیار سخت کرده است. آدرس: استان سمنان، شهر گرمسار، پارک ملی کویر، کویر ریگ جن (مشاهده روی نقشه) نام ریگ جنمنبع عکس: مجله گردشگریکویر ریگ جن یا کویر دشت ارواح به‌دلیل شرایط سخت جغرافیایی، سال‌های بسیاری ناشناخته و پر رمز و راز مانده بود تا جایی‌که به آن لقب مثلث برمودای ایران دادند. ریگ در زبان محلی به شن‌های روان گفته می‌شود و کلمه جن هم به معنی پوشیده و پنهان است. جن در کلماتی همچون جنت و جنین هم وجود دارد و دلیل آن این است که از دید انسان‌ها پوشیده هستند. اسرار کشف نشده کویر ریگ جن دلیل دیگر این نامگذاری به‌ظاهر ترسناک هستند. نبود آب و وجود باتلاق‌های نمکی و تپه‌های مرتفع سبب شده بود این منطقه شگفت‌انگیز سال‌ها کشف نشده باقی بماند و نام ریگ جن بر آن نهاده شود. این کویر بسیار گرم است. گرمای طاقت‌فرسا و آتشین ریگ جن دلیل دیگری بر این نامگذاری است. در قرآن جنس جن را از آتش دانسته‌اند. منبع عکس: ویکی لوک عکاس: داوود فاضلیدر قسمت‌های جنوبی ریگ جن به‌دلیل وجود تپه‌های ماسه‌ای و صدای پیچش باد روی این تپه‌ها، آوایی به گوش می‌رسد که در نگاه اول ترسناک است. در کویر ریگ جن اختلاف زیاد دمای روز شب وجود دارد و همین امر سبب خرد شدن سنگ‌ها می‌شود. صدایی که این اتفاق ایجاد می‌کند به گریه سنگ معروف است. وقایع این چنینی که نظر افراد بومی به دست قدرت‌های متافیزیکی رخ میدهند دلیل این نامگذاری هستند. شرایط اقلیمی ریگ جنمنبع عکس: سفر مارکتکویر ریگ جن مانند دیگر مناطق کویری از تابش شدید نور خورشید بهره می‌برد و هوا در آن به‌شدت گرم است. اختلاف دمای شب و روز در کویر ریگ جن گاهی به بیش از ۵۰ درجه می‌رسد. هشت ماه سال این کویر دارای آب و هوای گرم و خشک است و در ماه‌های سرد، هوا کمی مرطوب می‌شود. افسانه‌های ریگ جنمنبع عکس: شبکه مستندهمان طور که از نام ریگ جن پیدا است، افسانه‌های مطرح‌شده درباره آن هم مربوط اجنه و ارواح می‌شود. اتفاقاتی که در این کویر رخ می‌داد و تا مدت‌ها توجیه نشده باقی‌مانده بود، سبب بیان این افسانه‌ها شد. کویر ریگ جن گرمسار به تپه‌های شنی و باتلاق‌های نمکی معروف است و همین ویژگی منشا بسیاری عقاید خرافی درباره آن است. مرداب‌های مرگ‌بار از مخوف‌ترین قسمت‌های کویر ریگ جن هستندکویر ریگ جن یا به زبان محلی «ریجن» بر اساس برخی اعتقادات و افسانه‌ها توسط جن‌ها ایجاد شده است. وجود مرداب‌های مرگ‌بار که از خطرناک‌ترین قسمت‌های صحرا هستند؛ این کویر را بیش از دیگر کویرها مخوف می‌کنند. وقتی قسمتی از شن نمکی خیس شود، خیلی ناگهانی فرو می‌ریزد. این اتفاق در کویر بعید نیست و اگر کسی به منطقه آشنا نباشد ممکن است یک‌دفعه زیر پایش خالی شود و این‌گونه به نظر می‌رسد که کسی دارد فرد را پایین می‌کشد. منبع عکس: مجله گردشگریساکنان حاشیه کویر ریگ جن معتقد هستند ارواح و اجنه تمام مسافران کویر را به قلب ریگ جن می‌برند. آن‌ها حتی ادعا می‌کنند شترها هم با رسیدن به منطقه ریگ جن می‌ایستند و دیگر حرکت نمی‌کنند. به عقیده محلی‌ها تغییر شکل مداوم تپه‌های ماسه‌ای و جابه‌جایی آن‌ها به‌دلیل وجود قدرت‌های شیطانی در منطقه است؛ ولی در واقع وزش باد است که به‌دلیل نبود پوشش گیاهی، این تپه‌ها را به‌راحتی جابه‌جا می‌کند. سون هدین کویر نورد سوئدی در کتاب «کویرهای ایران» افسانه‌ای در مورد ریگ جن را این‌گونه روایت کرد: در مرکز ریگ جن بهشت گمشده‌ای وجود دارد. در این بهشت دریاچه‌ای هست و در کنار آن جنگل‌های انبوه قرار دارند. شیاطین پشم شترها را در آنجا رها کرده‌اند و هر کس به این منطقه دست یابد، ثروتمند خواهد شد. در مرکز ریگ جن دریاچه یا جنگلی وجود ندارد و تنها می‌توان زمین‌های شور، خشک و بی‌آب و علف را دید. در افسانه‌های مردم محلی شوره‌زارهای ریگ جن را محل دفن موجوات زنده بسیاری دانسته‌اند. سر و صداهای عجیبی در این کویر به گوش می‌رسند که در افسانه‌ها از آن‌ها، به‌عنوان صحبت‌های اجنه با هم یاد شده است؛ اما دلیل علمی این صداها برخورد شن‌ها به هم، در اثر باد است. منبع عکس: ویرگولتمام افسانه‌های ریگ جن به مرگ و فرو رفتن در باتلاق ختم نمی‌شوند. در افسانه‌هایی بیان می‌کنند که اشباحی، جاماندگان از کاروان‌ها را با تقلید صدای دوستان آن‌ها به کام مرگ می‌کشانند؛ یا مارهای بزرگی که با روشن کردن آتش به سراغ مسافران کویر می‌روند. حدود ۳۰ کیلومتر پایین‌تر از مرکز کویر ریگ جن، بخشی وجود دارد که سنگ‌های سیاه رنگی در آن پراکنده هستند و این منظره بسیار توجه را جلب می‌کند. این سنگ‌ها در واقع سرباره (ناخالصی‌های موجود در سنگ فلزات به هنگام جداسازی فلز در کوره) ذوب فلزات هستند. البته این روش ذوب فلزات سال‌ها است که دیگر استفاده نمی‌شود. در این روش از درختچه‌ای به نام تاغ استفاده می‌شود که رنگ سیاه دارد. منبع عکس: راسخوندر بخشی از ریگ جن که سرباره‌ها وجود دارند تجمع تاغ‌ها بسیار کمتر است. پس می‌توان نتیجه گرفت در گذشته افرادی در دل کویر ریگ جن، جایی که هیچ آب و حیاتی ندارد، به ذوب فلزات مشغول بوده‌اند و نکته ترسناک این است که هیچ نام و نشانی از آن‌ها در تاریخ وجود ندارد. این رخداد نیز دلیلی برای اثبات حضور جنیان است. تفریحات رایج در سفر به ریگ جنمنبع عکس: ویکی لوک عکاس: منصور مشرفدر روز و شب‌های کویر می‌توان با تمام وجود، عظمت بی‌پایان پرودگار را نظاره کرد. شاید تمام سختی‌های گذر از کویر ریگ جن به لذت تماشای آسمان زیبا و پرستاره آن در شب می‌ارزد. خوابیدن روی شن‌های روان و تپه‌های بلند با چشمانی که به آسمان خیره شده‌اند، بسیار رویایی است. در این آسمان شهاب‌سنگ‌ها بیشتر خودنمایی می‌کنند و حتی با چشم غیرمسلح نیز می‌توان چند صورت فلکی را رصد کرد. سفر ریگ جن با تصور عموم درباره تفریحات کویرنوردی معمول، همچون ماشین‌سواری و شترسواری متفاوت است و این امکانات در منطقه وجود ندارد. این سفر بیشتر به افراد ماجراجو، طبیعت‌گردان و کویرنوردان حرفهای پیشنهاد می‌شود. منبع عکس‌ها: ویکی لوک عکاس عباس منصور مشرف، موسسه میزبان دانش، ایرانگرد، سفر ۷۲۴ سفر به ریگ جن باید با شناخت کامل، مجهز و حساب‌شده باشد. تنها در این صورت است که بیشترین بهره و لذت را به‌همراه دارد. علاوه بر قدم زدن روی شن‌های نرم و مخملی ریگ جن و غرق شدن در سکوت بی‌انتهای آن، در صورتی که تجهیزات لازم را به‌همراه داشته باشید، تفریحاتی چون موتورسواری در کویر و اسکیت‌سواری روی تپه‌های شنی نیز بسیار لذت‌بخش خواهد بود. در سفر به کویر ریگ جن کجا اقامت کنیم؟ منبع عکس: خبرگزاری برناشب قبل از ورود به کویر ریگ را می‌توان در روستاهای اطراف ریگ جن، همچون جندق و انارک ساکن شد. در این روستاها اقامتگاه‌های بومگردی و خانه‌هایی برای اجازه وجود داردند. هتل‌های گرمسار و سمنان هم گزینه‌های خوبی برای اقامت هستند. پیمایش کویر ریگ جن چند روز طول می‌کشد و شما باید ابزار و تجهیزات کمپینگ به همرا داشته باشید تا با چادر زدن و خوابیدن در زیر آسمان پرستاره کویر، زیبایی سفر خود را دو چندان کنید. بهترین زمان سفر به ریگ جنمنبع عکس: ویکی لوک عکاس: داوود فاضلیبه‌طور کلی سفر به بیابان‌ها و کویرها در نیمه دوم سال بیشتر پیشنهاد می‌شود. در میان فصل‌های سال، پاییز به‌ویژه مهر ماه بهترین زمان سفر به ریگ جن است. در زمستان هم‌سفر به کویر خوب است؛ اما با توجه به قابل پیش‌بینی نبودن هوا در این فصل، نیاز است تا هواشناسی دقیق چک شود. تابستان‌ها گرما در ریگ جن بیداد می‌کند. نکات سفر به کویر ریگ جنمنبع عکس: آموزش گردشگری ارسبارانکویر برخلاف ظاهر آرام خود در واقع بسیار پرخطر است و توجه به نکات فنی، ایمنی و مهارت و تجربه از ضروریات این سفر هستند. کویر ریگ جن قطعا انتخاب مناسبی برای اولین تجربه‌های کویرنوردی نیست و عبور از آن برای افراد کم‌تجربه خطرات بسیار زیادی دارد. حتی افراد حرفهای هم نباید تنها به این منطقه سفر کنند و حتما با تور، به‌صورت گروهی و با تجهیزات خوب باید به دل ریگ جن زد. تنها سفر کردن به کویر ریگ جن بسیار خطرناک استبا توجه به اینکه نقشه دقیقی از ریگ جن در دسترس نیست، به‌همراه داشتن جی‌پی‌اس و ثبت نقاط می‌توانند بسیار کمک‌دهنده باشند. حضور یک فرد بومی منطقه در گروه لازم است. در منطقه کویری ریگ جن با آن همه وسعت، تا کیلومترها شهر یا روستا وجود ندارد و باید تمام امکانات مورد نیاز را برای روزهای زیادی به‌همراه داشت. سفر به ریگ جن حداقل چهار روز زمان می‌برد و پیشنهاد می‌شود برای ۱۰ روز آذوقه به‌همراه ببرید. منبع عکس: ویکی لوک عکاس: داوود فاضلیبه‌همراه داشتن لباس کافی، راحت و گرم، کفش مناسب، کلاه نقاب‌دار، مسیریاب، قطب‌نما، چادر مسافرتی، ظروف برای پخت و گرم کردن غذا، اجاق مسافرتی، کیسه خواب، جعبه کمک‌های اولیه، کرم ضدآفتاب، عینک آفتابی، پاوربانک، چراغ‌قوه، فندک یا کبریت، آب، غذا و سوخت کافی از ملزومات سفر هستند. لباس رنگ روشن و آستین بلند شما را از گرما و نیش حشرات محفوظ نگه می‌داردلباس مناسب در کویرنوردی باید از جنس الیاف طبیعی، آستین بلند و رنگ روشن باشد تا بدن را از تابش مستقیم آفتاب و نیش حشرات محافظت کند. لباس بسیار گرم برای شب ضروری است. در شب‌های کویر، هنگام روشن کردن آتش احتمال جذب شدن عقرب‌ها وجود دارد. به‌همراه داشتن غذای خشک و سبک بسیار مفید است. تجهیزات لازم برای خارج کردن خودرو از باتلاق، مثل بیل و تخته‌های چوب در اتومبیل لازم است. جیپ‌های سبک، خودروهای دو دیفرانسیل و آفرود برای این سفر مناسب هستند. منبع عکس: وبلاک قاصدک ۲۴ آلوده نکردن محیط‌زیست کویر، پرهیز از ایجاد آلودگی صوتی و احترام به اصول و عقاید افراد محلی جزئی از اصول و فرهنگ این سفر هستند. دیدنی‌های اطراف کویر ریگ جنجاذبه‌های این سفر تنها به کویر ریگ جن ختم نمی‌شود. بازدید از آبادی‌های اطراف آن و آشنا شدن با سبک زندگی و معماری آن‌ها می‌تواند بسیار جالب باشد. در ادامه تعدادی از دیدنی‌های اطراف ریگ جن را معرفی می‌کنیم. قلعه انارکمنبع عکس: برترین‌هاشهر انارک در جنوب کویر ریگ جن و استان اصفهان قرار دارد. این شهر در زمان شاه‌عباس شکل‌گرفته است. قلعه تاریخی انارک به دستورامیرکبیربرای در امان ماندن از شر راهزنان ساخته شد. نمای شهر انارک از بالای این قلعه بسیار زیبا است. این شهر در زمان پهلوی به‌دلیل گرمای حدود ۵۰ درجه آن به‌عنوان تبعیدگاه مجرمان استفاده می‌شد. آبگرم روستای ورتونمنبع عکس: خبرگزاری ایسناروستای ورتون در ۷۰ کیلومتری مرکز اصفهان است. این روستا در دوران صفویه و از زمان شاه‌عباس به‌دلیل چشمه‌های آبگرم آن، مقصد تفریحی پادشاهان بود. بنای آبگرم ورتون معروف به «حوض مراد» از سنگ ساخته‌شده است. این بنا در ۱۰ کیلومتری روستا و در یک مجموعه گردشگری قرار دارد که از امکاناتی همچون چشمه‌های معدنی، حمام‌ها، حوضچه‌های آبگرم و کلبه‌های چوبی جهت اقامت برخوردار است. روستای عشینمنبع عکس: دانشنامه هنر معماری عکاس: مژگان باقریروستای دیدنی عشین در ۳۰ کیلومتری انارک و در مسیر جهانگردان کویری قرار گرفته است. این روستا روی یک تپه واقع‌شده و از مناطق بکر روستایی ایران است. اجزای روستای عشین، همچون خانه‌های کاه‌گلی، حمام و کاروانسرای تاریخی، بسیار تماشایی هستند. آلفونس گابریل در سال ۱۹۳۳ طی سفر به کویرهای ایران، در این روستا اقامت داشته و آن را در کتاب خود یعنی «عبور از صحاری ایران» توصیف کرده است. نویسنده: زیبا وکیلیپرسش‌های متداولکویر ریگ جن کجاست؟ کویر ریگ جن در جنوب غربی و غرب دشت کویر و در منطقه مرزی استانهای سمنان و اصفهان واقع‌شده است. علت رواج افسانه‌های مختلف در باره کویر ریگ جن چیست؟ وقوع اتفاقات به‌ظاهر ترسناک و عدم درک دلیل علمی این حوادث، در طول سال‌ها سبب شده افسانه‌های ترسناکی درباره حضور ارواح خبیث و اجنه در این کویر بر سر زبان‌ها بیفتد. بهترین زمان سفر به کویر ریگ جن کدام فصل است؟ نیمه دوم سال به‌ویژه فصل پاییز بهترین زمان سفر به کویر ریگ جن است. در ریگ جن چه تفریحاتی وجود دارد؟ عکاسی، قدم زدن روی شن‌های نرم و مخملی کویر، تماشای آسمان پرستاره شب، موتورسواری و اسکیت‌سواری روی تپه‌های شنی از جمله تفریحات در کویر ریگ جن هستند. |
3,704 | 3,826 | گرمسار | کاروانسرای قصر بهرام | ایران، استان سمنان، گرمسار، جنوب شهر گرمسار، پارک ملی کویر، جنوب شرقی شهر جوادآباد، شمال دریاچه نمک | در اوایل سال ۱۳۳۷ مطلبی در روزنامه‌های ایران تحت عنوان کشف قصر بهرام گور در نزدیکی دریاچه‌ی نمک کویر مرکزی منتشر شد. انتشار این خبر به مانند کشف بنایی ناشناخته و پیدا شدن بنایی دیگر از ساسانیان بازتاب یافت. اما راستش بنا تا آن‌موقع خیلی ناشناخته نبود و تعلق آن به دوره‌ی ساسانی نیز قطعی به نظر نمی‌رسید. اگر از همان سال ۱۳۳۷ به عقب برویم، خواهیم دید که ایران‌شناسان برجسته به آن توجه نشان داده‌اند. مرحوم منوچهر ستوده (۱۲۹۲ – ۱۳۹۵) آن‌چنان به منطقه اشراف داشت که راهنمای علاقه‌مندان می‌شد. مرحوم ایرج افشار (۱۳۰۴ - ۱۳۸۹) نیز در سال ۱۳۳۴ از این بنا عکس‌هایی برداشته بود. در سال ۱۳۱۲ آلفونس گابریل (Alfons Gabriel) اتریشی به‌همراه همسرش از آن دیدن کرده بود. بوهزه (F. A. Buhse)، گیاه‌شناس روسی، در سال ۱۸۴۹ (۱۲۲۸ خورشیدی) از آن عبور کرد. حتی این کاروانسرا در گزارش پیترو دلاواله (Pietro della Valle) و توماس هربرت (Thomas Herbert)، که هر دو در قرن هفدهم میلادی می‌زیستند، آمده است. کاروانسرای قصر بهرام که با نام‌های کاروانسرای شاه عباسی و رباط سیاهکوه نیز شناخته‌شده است، ازجاهای دیدنی گرمساربه شمار می‌رود و در استان سمنان، جنوب شهر گرمسار و در محدوده‌ای که اکنون پارک ملی کویر نامیده می‌شود، قرار دارد. موقعیت کاروانسرای قصر بهرام روی نقشهبه گفته‌ی ایرج افشار، این بنا از آن رو قصر بهرام گور نامیده شده که، به گفته‌ی شکارچیان و مسافران، بهرام پنجم ساسانی (۴۲۱ – ۴۳۸ میلادی) در همین نواحی شکار می‌کرد. روزی بهرام در باتلاق‌های نمکین اطراف سفیدآب و بیابان مخوفریگ جنفرو رفت و دیگر برنگشت. به گفته‌ی احمد مستوفی‌الممالک، که خاندانش در اینجا شکار می‌کردند، در این منطقه تا همین چند دهه‌ی پیش گورخرهای زیادی وجود داشت. اما از اوایل دهه‌ی ۱۳۶۰ هیچ گورخری در این منطقه مشاهده نشده است. از طرف دیگر نکته‌ای که باعث می‌شود این بنا را در آغاز کار نه کاروانسرا بلکه قصر یا ساختمان شکاری بدانیم فاصله‌ای است که بنا از نزدیک‌ترین چشمه‌ی آب شیرین دارد. چشمه‌ی آب شیرین، که به چشمه‌ی شاهی نامور است، در فاصله‌ی هفت کیلومتری بنا قرار دارد که با کانال‌های سنگی آبش به‌سمت سازه سرازیر می‌شده است. به نظر می‌رسد علت ساختن ساختمان در چنین فاصله‌ای از چشمه آن بوده که هیبت بنا و سر و صدای احتمالی برخاسته از فعالیت‌های آن موجب فراری دادن حیوانات نشود و همچنان گورخر و حیوانات دیگر برای نوشیدن به حوالی این چشمه بیایند. علاوه بر آن، استفاده از سنگ به‌جای آجر نشانه‌ی دیگری از قدیمی‌تر بودن آن نسبت بهکاروانسراهای ایرانبا معماری آجری در دوره‌ی صفوی است. استفاده از سنگ به‌جای آجر نشانه‌ی دیگری از قدیمی‌تر بودن بنا نسبت به کاروانسراهای آجری دوره‌ی صفوی استتمام این شواهد نشان میدهند که زمانی اینجا کاربری‌ای غیر از کاروانسرا داشته و کلنگش پیش از دوره‌ی صفوی خورده شده اما مدرک و استدلالی که ما را مجاب کند که آن را متعلق به دوره‌ی ساسانی و بهرام گور بدانیم وجود ندارد. در نوشته‌های جغرافی‌دانان اسلامی نیز هیچ کجا بحثی از سیاهکوه، که بنا در پای کوه‌های سیاهش قرار دارد، نشده است؛ زیرا در اوایل دوره‌ی اسلامی راه ارتباطی اصفهان به خراسان از سمت نائین، طبس، ترشیز و نیشابور می‌گذشته و اصلا اینجا در مسیرهای اصلی قرار نداشته است. به نظر می‌رسد در زمان صفویه توجه خاصی به راه سیاهکوه به‌عنوان معبر ارتباطی بین اصفهان و خراسان و ری شده باشد. کاروانسرای قصر بهرام در این زمان مهم‌ترین مرکز ارتباطی بین شرق و غرب حاشیه‌ی کویر شد؛ پایگاه ارتباطی و محل داد و ستد بازرگانان بود. بازرگانان با کاروان‌های خود از سمت اصفهان و آران و بیدگل می‌آمدند و با گذشتن از کاروانسرای مرنجاب، در قصر بهرام اتراق می‌کردند. در آنجا تصمیمات کلی برای مبادله‌ی کالا یا حمل کالا به شهرهای مورد نظر گرفته می‌شد. توجه و احیای این بنا در دوره‌ی صفوی از دو مأخذ دریافت می‌شود: یکی کتاب تاریخعالم آرای عباسینوشته‌ی اسکندر بیگ ترکمان و دیگری قدیمی‌ترین یادگاری‌ای که در بنا نوشته‌شده است. در کتاب تاریخعالم آرای عباسی، نوشته‌شده که شاه‌عباس بزرگ (۹۷۸ – ۱۰۳۸ قمری / ۱۵۷۱ – ۱۶۲۹ میلادی) با صرف هزینه‌ی ده هزار تومان رباط سیاهکوه و راه‌های اطرافش را ساخت. منظور از رباط سیاهکوه در واقع همین بنایی است که به قصر بهرام گور معروف شده است. روی قشر گچی اتاق‌ها یادگاری‌هایی نوشته‌شده که قدیمی‌ترینشان به سال ۱۰۰۱ قمری برمی‌گردد. نکته‌ی جالب آنکه روی سنگ‌های تراش نما و تخته‌سنگ‌های کانال سنگی، حروف لاتین Q, O, D, P, E, Y, W, M, S حک‌شده که ظاهرا علائم سنگ‌تراشان هستند. شاید از روی آن‌ها بتوان به این نتیجه رسید که احتمالا پیمانکار یا بنا یک فرد خارجی بوده است. در ساخت بنا از سنگ‌های روشن استفاده‌شده است؛ بنابراین می‌توان تصور کرد زمانی که کاروانسرا زنده بوده، در دل منطقه‌ای که سنگ کوه‌هایش همه سیاه بوده‌اند، چه جلوه‌ای داشته است. پلان بنا از نوع متقارن و مربع مستطیل به ابعاد ۷۴ در ۶۵ است. دو در دارد: یکی جنوبی و دیگری شمالی. دو سکو و دو اتاق هم در دو طرف دروازه‌ی ورودی وجود دارد. داخل آن حیاط بزرگی است که دورتادور آن را اتاق‌های کوچک فراگرفته است. در بدنه‌ی غربی حیاط یک تالار با شاه‌نشین و طاقچه‌هایی در اطراف و ایوانی در جلو ساخته‌شده و در زیر تالار زیرزمین بزرگی است. در پشت ساختمان‌های داخل حیاط هم طویله‌های سراسری با آخورهای متعدد و کنار هر آخور سکویی برای استراحت چهارپادار و اجاقی برای طبخ بوده است. در چهار گوشه و میان اضلاع شرقی و غربی نیز شش برج دفاعی که دارای تیرکش هستند تعبیه‌شده است. اگر به موقعیت جغرافیایی و راه‌ها نگاه کنیم دور نمی‌کند که کاروانسرا جایگاه مهمی را اتخاذ کند: کاروانسرا در محلی واقع‌شده که از آن یک مسیر از سمت کویر به گرمسار و فیروزکوه می‌رفت و از یک مسیر به ورامین و تهران. در واقع قبل از اینکه جاده‌ی تهران-قم راهاندازی شود، این مسیر کوتاه‌ترین راه بین تهران و کاشان بود و حکم شاه‌راه را داشت. قبل از اینکه جاده‌ی تهران-قم راهاندازی شود، کاروانسرا در مسیر اصلی تهران-کاشان قرار داشتهمان طور که اشاره شد، در دوره‌های زمانی مختلف اشاراتی از کاروانسرا و راهی که در آن قرار دارد در دست است. آنچه مسلم است آن است که از دوره‌ی پهلوی، و شاید قدری قبل از آن، این مسیر و کاروانسرا از رونق افتاد. ایرج افشار در سال ۳۷ می‌نویسد کاروانسرا چهل‌سالی است که متروک شده و گابریل نیز در گزارشش که در سال ۱۳۱۲ نوشته می‌گوید زمانی که او از جاده می‌گذشته، از کاروانسرا استفاده‌ای نمی‌شده است. این ساختمان اکنون به‌عنوان مهمانسرای پاسگاه شکاربانی در پارک ملی کویر مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. راه اصلی به منطقه‌ی پارک ملی کویر از تهران از طریق جاده‌ی آسفالته‌ی ورامین-پیشوا (امامزاده جعفر) است. جاده‌ی شوسه‌ی کنار راه‌آهن به مبارکیه می‌رسد. جاده از حاشیه‌ی منطقه‌ی مبارکیه ادامه پیدا می‌کند و بعد از آن وارد منطقه می‌شود. از کاشان هم باید به آران و بیدگل رفت و از آنجا بهمرنجاب. سپس از راه کویر کهک شهرستان گرمسار هم می‌شود وارد پارک ملی کویر شد. کاروانسرای قصر بهرام که ازجاهای دیدنی سمنانمحسوب می‌شود، در ۱۳ اردیبهشت ۱۳۵۴ با شماره ۱۰۵۴ به جمع آثار ملی پیوست و بهترین نقطه در پارک ملی کویر از منظر گسترش اکوتوریسم شناخته‌شده است. عکس‌های گالری از ایرنا (عکاس: سید عابد میرمعصومی) نویسنده: رضا اردو |
3,705 | 3,827 | گرمسار | پارک ملی کویر | ایران، استان سمنان، جنوب غربی استان، حد فاصل کویر مرکزی ایران و دریاچه نمک | پارک ملی کویر یکی از بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین مناطق حفاظت‌شده ایران است که بیشتر آن شهرستان گرمسار استان سمنان و بخش‌های کوچکی هم در استانهای تهران، قم و اصفهان قرار می‌گیرد. منطقه کویردر سطح کره زمین یکی از چند نقاطی است که به‌عنوان ذخیره‌گاه کره زمین باید مورد حفاظت قرار گیرد. منطقه کویر از سال ۱۳۴۳ «کانون شکار ایران» که بعدها به سازمان حفاظت محیط‌زیست تبدیل شد قرار گرفت و از سال ۱۳۵۵ به رده حفاظتی بالاتر پارک ملی ارتقا یافت. در سال ۱۳۵۷ با کاهش بخش‌هایی از شمال و افزایش بخش‌هایی در جنوب، مساحت آن به ۶۷۰ هزار کیلومتر مربع رسید و در سال ۶۱ با توجه‌به شرایط اقتصادی، اجتماعی و امکانات و توانایی‌های حفاظتی به دو قسمت پارک ملی به وسعت ۴۲۰ هزار هکتار شامل منطقه سیاه کوه، نخجیر، سفید آب و کلیه ارتفاعات و تپه ماهورها و دشت‌های مجاور آن و منطقه حفاظت‌شده کویر به مساحت ۲۵۰ هزار هکتار شامل دشت‌های مکوش، سیاه پرده، پرده زرد و ارتفاعات دوازده امام و نره خر کوه تقسیم شد و تحت مدیریت اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست استان سمنان قرار گرفت. موقعیت جغرافیاییپارک ملی کویر ازجاذبه‌های گردشگری سمناناست. موقعیت آن را می‌توانید در نقشه زیر ببینید: راه‌های دسترسیراه‌های ورودی به پارک ملی کویر عبارت‌اند از: مسیر اول: مناسب‌ترین راه ورودی منطقه از طریق راه آسفالته ورامین، پیشوا تا یک کیلومتری ایستگاه راه‌آهن ابردژ ادامه دارد و از مسیر جاده شنی قلعه بلند، عسگرآباد، حصار گلی به پاسگاه محیط‌بانی مبارکیه می‌رسد و وارد پارک ملی کویر می‌شود. مسیر دوم: از شهرستان گرمسار به‌سمت جنوب آغاز و پس از عبور از جاده سنگ‌فرش به محیط‌بانی سیاه کوه می‌رسد. مسیر سوم: از کاروانسرای مرنجاب در شمال بیابان بندریگ و جنوب دریاچه نمک آران و بیدگل آغاز و پس از طی مسافتی در حدود ۵۰ کیلومتر به محیط‌بانی سفیدآب می‌رسد. مسیر چهارم: از سمت جنوبی پارک کلی کویر از طریق کاشان، آران، مرنجاببه پاسگاه محیط‌بانی سفیدآب و نرسیده به بند علی‌خان را از طریق جاده ورامین، جواد آباد، چرمشهر به محیط‌بانی فصلی بندعلی خان می‌رسد. مسیرهای دیگر: راه‌های دیگری برای ورود به منطقه وجود دارد که عبور از آن‌ها بدون راهنما کاری بسیار خطرناک است. جهت جلوگیری از هرگونه پیشامد سوء و ناگوار احتمالی باید قبل از انجام برنامه سفر به کسب اطلاع و مجوز اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست استان سمنان و هماهنگی با واحدهای تابعه مستقر در منطقه اقدام شود. اقلیمپارک ملی کویر دارای اقلیم خشک و بیابانی است و بیشتر بارندگی آن در ماه‌های آبان تا اردیبهشت‌ماه صورت می‌گیرد. متوسط میزان سالانه باران در منطقه ۱۵۰ میلی‌متر است. معمولا گرمای شدید از اوایل خرداد تا پایان مهر در منطقه ادامه دارد. دریاچه نمک که تنها دریاچه‌ای است که در جوار پارک قرار دارد، یکی از بزرگ‌ترین شوره‌زارهای ایران است. این دریاچه حالت مثلثی دارد که رأس آن در شمال قرار گرفته و وسعت آبگیر دریاچه حدود ۲۵۰۰ کیلومتر مربع و مرز غربی پارک ملی کویر را تشکیل می‌دهد. آب این دریاچه بسیار شور است و در هنگام غروب از قله سیاه کوه منظره بسیار زیبایی دارد. دریاچه نمک حوزه آبگیر بسیاری از رودخانه‌های مرکزی ایران است و اطراف آن باتلاق‌های زیادی وجود دارد. هر چند هیچ نوع آبزی در آب این دریاچه وجود ندارد، زمستان‌ها تعداد قابل‌توجهی از پرندگان مهاجر آبزی به این دریاچه و رودهای اطراف آن روی می‌آورند. سال‌ها پیش، تابستان‌ها نیز تعدادی فلامینگو در نواحی جنوبی آن دیده می‌شد. پارک کویر دارای چشمه‌ها و نهرهایی است. از جمله آن‌ها می‌توان به چشمه سفیدآب در نزدیکی محیط‌بانی سفید آب، چشمه آبشار نمکی در نزدیکی ملک‌آباد و چشمه سیاه کوه در نزدیکی محیط‌بانی سیاه کوه اشاره کرد. هنگام سفر به این کویر آب به‌اندازه کافی، ماشین مناسب برای بیابان، یدکی اضافی و بنزین کافی و جعبه کمک‌های اولیه، کرم ضدآفتاب، کلاه و عینک دودی به‌همراه داشته باشید و همچنین پیشنهاد می‌شود برای رفتن به پارک ملی کویر از تورهایی که می‌گذارند برای این پارک استفاده کنید تا ازکاروانسراهای ایرانیپارک ملی کویر همچون کاروانسرای دیرگچین، قصر بهرام، تپه‌های مریخی و … سایر مکان‌ها و فضاهای پارک ملی کویر بهره‌مند شوید. ویژگی‌های پارکپارک ملی کویر، تنها پارک ملی در ایران است که به‌گفته سازمان محیط‌زیست در آن هیچ‌گونه سکونتگاه انسانی، معدنی و پروانه چرای دام وجود ندارد. این پارک در واقع نمایشگاهی طبیعی از وحوش کمیاب بیابانی و کویری از جمله کل و بز، قوچ و میش وحشی، گربه شنی، جبیر، یوزپلنگ ایرانی و جوامع گیاهی متنوع است. پارک ملی کویر شبه‌جزیره‌ای است که بین دریاچه نمک، کویر ریگ، کویر مرکزی و کویر گرمسار محصور شده و نمونه بارزی از بیابان‌ها و استپ‌های کم آب ایران به شمار می‌آید. حیات وحشگونه‌های جانوریحیات جانوری این منطقه در گذشته به‌قدری متنوع و پرشمار بود که به «آفریقای کوچک» و «سرنگتی ایران» شهرت داشت. امروزه نیز هر چند از غنای حیات وحش آن تا حد زیادی کاسته شده، هنوز هم تقریبا تمامی انواع حیوانات بیابان‌زی ایران را در خود جای داده و به همین دلیل به‌عنوان یکی از ۹ ذخیره‌گاه زیست‌کره در ایران است. درمجموع ۳۴ گونه پستاندار، ۱۵۵ گونه پرنده و ۳۴ گونه خزنده در این منطقه شناسایی شده‌اند. یوزپلنگ آسیایی، پلنگ ایرانی، گرگ، کفتار راه‌راه، گربه شنی، روباه قرمز، روباه شنی، جبیر، کل‌وبز، قوچ و میش، شغال، سیاه‌گوش از جمله پستانداران شاخص این منطقه هستند. پارک ملی کویر در گذشته یکی از بهترین زیستگاه‌های گورخر ایرانی بود، ولی اکنون نسل آن از میان رفته است. در سال‌های پایانی دهه ۱۳۵۰ تخمین زده می‌شد در پارک ملی کویر حدود ۸۰۰ راس گورخر زیست می‌کردند، اما بعد از گذشت سال‌ها هنوز باور کردنی نیست که جمعیت ۸۰۰ راسی گور پارک ملی کویر فقط در طول ۵ سال به‌طور کامل نابود شد! آخرین گورهای پارک ملی کویر یک گله ۱۷ راسی در منطقه چاه قرقره در شرق پارک بودند که آخرین بار در سال ۱۳۶۳ دیده شدند و پس از آن هرگز گزارشی از مشاهده گور در این منطقه به دست نیامد. آهوی گواتردار هم اگر منقرض نشده باشد در آستانه انقراض قرار دارد، اما جمعیت جبیر (نوعی غزال ظریف‌تر و کوچک‌تر از آهو) در این منطقه احتمالا بیشترین در تمام ایران است. شاخص‌ترین گونه جانوری پارک ملی و ذخیره‌گاه زیستگاه کویر یوزپلنگ آسیایی است. پارک ملی کویر دارای بالاترین میزان بارش سالانه در مقایسه با بخش قابل‌توجهی از زیستگاه‌های یوز در ایران است که همین امر، باعث زادآوری مناسب طعمه‌ها می‌شود. اما نسل آن در این منطقه با خطر جدی روبروست. در سال ۱۳۸۸ دوربین‌های تله‌ای پروژه حفاظت از یوز در دو نوبت ۸ قطعه عکس از ۳ یوز را در این منطقه ثبت کردند. این اولین مشاهده یوز در این منطقه پس از سال ۱۳۸۱ بود. همین دوربین‌ها تصاویری از پستاندارانی چون پلنگ، کفتار راه‌راه، کاراکال، گرگ، روباه، شغال، گوسفند وحشی و بز کوهی را نیز ثبت کردند. هرساله پرندگان مهاجری چون فلامینگو، آنقوت، سر سبز و خوتکا به آب بندهای این منطقه می‌آیند. پرندگان پارک هم شامل کبک، تیهو، زاغ بور، هوبره، انواع گنجشک، سهره، چکاوک و پرستو، انواع پرندگان شکاری از جمله عقاب طلایی، سنقر، سارگپه، شاهین، بحری و دلیجه، و پرندگان مهاجر مانند فلامینگو، آنقوت، خوتکا و انواع غاز و مرغابی هستند. پوشش گیاهیدرمجموع ۳۵۵ گونه گیاهی در این منطقه شناسایی‌شده که ۲۰ گونه آن بوم‌زادی هستند. گیاهان پارک از انواع خشکی‌پسند و شورپسند هستند که خود را با کمبود آب و شوری خاک سازگار کرده و داشتن برگ‌های کوچک منتهی به خار از ویژگی‌های ظاهری بسیاری از آن‌ها است. در نقاط هموار گیاه درمنه، در دره‌ها و کوهپایه‌های سنگی گیاه کاروان‌کش، در اطراف چشمه‌ها گز، گرگ‌تیغ و نی و در کوهپایه‌ها درختچه‌های بادام کوهی، شیر خشت و خنجک دیده می‌شوند. از آبشخورهای این منطقه می‌توان به چشمه سفیدآب در نزدیکی محیط‌بانی سفید آب، چشمه آبشار نمکی در نزدیکی ملک‌آباد و چشمه سیاه کوه در نزدیکی محیط‌بانی سیاه کوه اشاره کرد. جاذبه‌های گردشگریپارک ملی کویر دارای یکی از بالاترین پتانسیل‌های گردشگری در ایران است. نزدیکی به تهران، بکر بودن بخش‌های قابل‌توجهی از آن، تنوع بالای جانوری و … باعث شده تا طبیعت‌گردان زیادی هر سال برای بازدید به این منطقه بروند. جاذبه‌های گردشگری پارک ملی کویر به دو بخش جاذبه‌های طبیعی و تاریخی تقسیم می‌شود. جاده سنگ‌فرش به‌عنوان یکی از شگفت‌انگیزترین آثار تاریخی از جاذبه‌های این منطقه است، به‌طوری که این جاده امکان عبور کاروان‌ها را از میان اراضی باتلاقی و شوره‌زارهای حاشیه دشت کویر فراهم می‌کرده است. برخی دیگر ازجاهای دیدنی گرمساراز جمله بنای مشهور «قصر بهرام» که در واقع یک کاروانسرای شاه عباسی است و کاروانسرای «عین الرشید»، آبراه سنگی «سیه کوه» که آب مورد نیاز قصر بهرام را تأمین می‌کرده، به‌همراه بقایای «ساختمان حرمسرا»، کاروانسراهای «سفید آب» و «لکاب» و آب‌انبار «قیلوقه» از دیگر جاذبه‌های تاریخی این منطقه هستند. با اینکه نام این پارک را کویر گذاشته‌اند، لیکن بخش‌های وسیعی از آن حالت بیابانی دارد و دارای رستنی‌های فراوان است، در این پارک کوه‌های دوازده امام و سیاه کوه قرار دارند. تهدیدات منطقه- مهم‌ترین تهدید در قسمت منطقه حفاظت‌شده کویر اراضی تحت کنترل نیروهای نظامی است که با برگزاری مانورهای مختلف، ایجاد انفجار و غیره امنیت زیستگاه در بخش حفاظت‌شده را به خطر انداخته است. - خشکسالی به‌خصوص در حدود سال‌های ۱۳۹۳ الی ۱۳۹۵ آسیب جبران‌ناپذیری بر پیکر منطقه حفاظت‌شده و پارک ملی کویر وارد کرد، به‌نحوی که جمعیت عمده حیات وحش این منطقه برای دستیابی به آب و علوفه بهتر به‌سمت مناطق آزاد در استان اصفهان مهاجرت کردند و به‌دلیل عدم حفاظت مناسب در مناطق آزاد تقربیا اکثر آن‌ها به‌صورت غیرقانونی شکار شده و هرگز به پارک بازنگشتند. عکس‌های اول و چهارم گالری از خبرگزاری ایرنانویسنده: نرگس صالح نژاد |
3,706 | 3,828 | گرمسار | تنگه ظلمات | ایران، استان سمنان، گرمسار، جنوب شرقی پارک ملی کویر | پدیده‌های طبیعی در طول زمان و در نقاط مختلف کره زمین آثار خارق‌العاده‌ای پدید آورده‌اند که همواره مورد توجه انسان‌ها بوده است. تنگه ظلمات یکی از این مناطق ساخت طبیعت محسوب می‌شود که باشکوه و شگفتی در دل کویر قد علم کرده است و سخن از راز گذر زمان‌های طولانی دارد. تنگه ظلمات ازجاهای دیدنی گرمساردر نزدیکی شهر محسوب می‌شود که هنوز بکر و ناشناخته باقی‌مانده است. بازدید از این منطقه پر رمز و راز تجربه‌ای تکرار‌نشدنی در ذهن هر بیننده‌ای است. این مکان با ظاهری طبیعی و دور از هرگونه دست‌ورزی انسانی، حس خوشایند و در عین حال وهم‌انگیزی را در انسان بیدار می‌کند. در ادامه با ما همراه باشید تا با تنگه ظلمات بیشتر آشنا شویم. منبع عکس: اسمارتیزآنچه باید درباره تنگه ظلمات گرمسار بدانید: تنگه ظلمات گرمسار کجاست؟ مسیر دسترسی به تنگه ظلماتبهترین زمان سفر به تنگه ظلماتتاریخچه تنگه ظلمات گرمسارپوشش گیاهی و جانوری تنگه ظلمات گرمساردر سفر به تنگه ظلمات در کجا اقامت کنیمدیدنی‌های اطراف تنگه ظلمات گرمسارتنگه ظلمات گرمسار کجاست؟ منبع عکس: اسمارتیزتنگه ظلمات گرمسار که «تنگ ظلمات» نیز خوانده می‌شود، یکی از جاذبه‌های ساخته دست طبیعت است که در پارک ملی کویر، شهرستان اردستان و پشت کوه‌های خاور قرار دارد. این مکان جذاب به‌دلیل قرار گرفتن در کویر، نسبتا ناشناخته و بکر مانده است. تنگه ظلمات در استان سمنان، نزدیک به استان اصفهان و جنوب شهر گرمسار قرار دارد. تنگه ظلمات از نظر جغرافیایی میان شهرستان‌های اردستان، آران و بیدگل قرار دارد. فاصله تنگه تا مرکز شهرستان اردستان، حدود ۸۸ کیلومتر است و مسیر صعبالعبوری دارد. این تنگه، در غرب کویر مرکزی ایران و جنوب شرقی پارک ملی کویر واقع‌شده و موقعیت جغرافیایی تنگه ظلمات N ۵۲ ° ۴۱ ′ ۵۹ ٫ ۳۱ ″ و E ۳۴ ° ۲۴ ′ ۲۲ ٫ ۲۰ ″ است. تنگه ظلمات در جنوب شرقی پارک ملی کویر واقع‌شده استبرای رسیدن به تنگه ظلمات باید از شوره‌زارهای جنوب گرمسار گذر کنید. بعد از دو ساعت حرکت با خودرو، به کاروانسرای قصر بهرام خواهید رسید. این کاروانسرای قدیمی مربوط به دوران ساسانیان است که در عصر صفویه بازسازی‌شده و اکنون در لیست آثار ثبت‌شده ملی قرار دارد. کاروانسرای قصر بهرام تا تنگه مسیر پر پیچ‌و‌خمی در پیش است و حدود سه ساعت باید با ماشین طی مسیر کنید. این مسیر به «فسیل آباد» می‌رسد. همان طور که از نام آن پیدا است، این منطقه سنگی و صخره‌ای و مملو از سنگ‌واره‌های جانوری است و فسیل نرم‌تنان دریایی مانند صدف‌های دو کفه‌ای بزرگ در آن به‌وفور یافت می‌شود. دو کفه‌ای‌ها صدف‌های دو تکه‌ای متقارنی هستند که با رباط به هم وصل می‌شوند و از جاذبه‌های این مسیر به شمار می‌روند. بعد از فسیل آباد، تنگه ظلمات رخ نشان می‌دهد. مسیر دسترسی به تنگه ظلماتمحیط‌بانی ملک‌آباد منبع عکس: دواساز بلاگفابرای رسیدن به تنگه ظلمات باید از محیط‌بانی سفید آب به‌سمت محیط‌بانی ملک‌آباد حرکت کنید. محیط‌بانی سفید آب در ۵۰ کیلومتری شرق مرنجاب و محیط‌بانی ملک‌آباد در شرق محیط‌بانی سفید آب قرار دارد. در این مسیر باید قبل از فسیل آباد وارد جاده شط شوید که بعد از طی حدود ۱۰ کیلومتر به تنگه می‌رسید. برای رفتن به محیط‌بانی سفید آب سه مسیر پیش روی شما است. مسیر اول «ورامین، پیشوا، راه‌آهن قلعه بلند، سر محیط‌بانی مبارکیه، قصر بهرام و سفید آب»، مسیر دوم «کاشان، آران و بیدگل، مرنجاب، سفید آب» و مسیر سوم «کاشان، ابوزید آباد، قاسم‌آباد، قلعه کرشاهی، سفید آب» است. آدرس تنگ ظلمات: سمنان، گرمسار، جنوب شرقی پارک ملی کویر (مشاهده روی نقشه) بهترین زمان سفر به تنگه ظلماتمنبع عکس: اسمارتیزمحل قرارگیری تنگه ظلمات به‌گونه‌ای است که برای رسیدن به آن به یک فرد محلی و آشنا به منطقه و خودروی مناسب نیاز دارید. همچنین به‌دلیل وجود این اثر طبیعی در یکی از مناطق حساس حفاظتی پارک ملی کویر، برای بازدید از آن نیاز به مجوز از سازمان محیط‌زیست و پارک ملی کویر است. برای بازدید از تنگه ظلمات حتما نیاز به راهنما داریدطبیعت تنگه ظلمات، وهم‌آور، خیال‌انگیز و گاه ترسناک است. به همین دلیل لازم است برای گذر از تنگه راهنما داشته باشید. در تنگه هوا زود تاریک می‌شود و بهترین زمان پیمایش آن، ساعات اول روز یا چند ساعت پیش از غروب آفتاب است. همچنین به‌همراه داشتن لباس اضافی برای این پیمایش چند ساعت لازم به نظر می‌رسد. نزدیک‌ترین محل ماشین‌رو برای رسیدن به تنگه ظلمات، کویر مرنجابو پاسگاه سفید آب است. بقیه راه نیز که تقریبا ۶۰ کیلومتر است، باید به‌وسیله ماشین‌های جفت دیفرانسیل، شاسی‌بلند، مجهز، پر‌توان و مناسب کویرنوردی طی شود. منبع عکس: سیری در ایرانعلاوه بر زیبایی‌های کم‌نظیر تنگه ظلمات، عبور از این منطقه خطرات خاص خود را به‌همراه دارد. این تنگه می‌تواند خطرناک و حادثه‌خیز باشد. وجود حیوانات وحشی به‌خصوص در تاریکی هوا، احتمال سقوط سنگ و سقوط از ارتفاع از جمله خطرات این طبیعت‌گردی هستند و می‌توانند برای شما دردسر ایجاد کنند. پس سعی کنید خطرات را در نظر بگیرید و با احتیاط پیش بروید. حتما قبل از سفر از وضعیت جوی منطقه اطمینان حاصل کنید. فصل تابستان زمان خوبی برای سفر به تنگه نیست. هرگز تنها به تنگه سفر نکنید. همراه داشتن قطب‌نما و نقشه‌یاب ماهواره‌ای نیز بسیار می‌تواند کمک حال باشد. به‌همراه داشتن وسایلی همچون کلاه آفتابی، کرم ضدآفتاب، قمقمه، آب، لباس خنک برای روز و لباس گرم برای شب ضروری است. تاریخچه تنگه ظلمات گرمسارپارک ملی کویر منبع عکس: آسمونیپارک ملی کویر یکی از قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین پارک‌های ملی ایران است و ۶۷۰ هزار هکتار وسعت دارد. پارک ملی کویر به‌دلیل وجود گونه‌های جانوری فراوان، در گذشته به «آفریقای کوچک» معروف بود؛ البته امروزه از تعداد آن‌ها کاسته شده است. بیشتر مساحت پارک ملی کویر در استان سمنان قرار دارد و بخش کوچکی از آن در استانهای تهران، قم و اصفهان است. این پارک در سال ۱۳۴۳ به‌عنوان منطقه شکار ممنوع و در سال ۱۳۵۵ به‌عنوان پارک ملی کویر به ثبت رسید. تغییرات محیطی و طبیعی در کشور، تنگه‌های بسیاری را به وجود آورده‌اند؛ اما تنگه ظلمات به‌دلیل قرارگیری در دل کویر و شرایط محیطی خاص از دیدنی‌ترین تنگه‌های کشور به شمار می‌رود. طی این سفر خاطره‌انگیز، در دل کویر ناگهان به تنگه حیرت‌آور و عجیبی می‌رسید که بعضی از قسمت‌های آن بسیار تاریک است و دلیل نامگذاری این تنگه به «ظلمات» همین است. منبع عکس: اسمارتیزتنگه ظلمات در واقع در طول مسیلی قرار گرفته است که توسط جریان‌های آب ناشی از بارندگی‌های فصلی، از ارتفاعات پارک ملی کویر در بستر سنگ‌های نرم زمین‌های منطقه ایجاد شده است. مخققان شکل کنونی این تنگه را حاصل فرسایش ناشی از باد و طوفان می‌دانند. به بیانی دیگر این تنگه، شکافی آبرفتی در میان لایه‌های رسوبی قسمت‌های جنوب شرقی پارک ملی کویر است. تنگه ظلمات، شکافی آبرفتی در میان لایه‌های رسوبی خاک استتنگه ظلمات دو کیلومتر طول دارد و جهت آن شمالی به جنوبی است. دیواره‌های تنگه ظلمات در قسمت شمالی کوتاه‌تر هستند و هرچه به جنوب می‌رویم، بلندتر می‌شوند و در برخی قسمت‌ها به ۳۰ متر می‌رسند. این افزایش ارتفاع بر هیجان پیمایش می‌افزاید؛ زیرا تنگه بسیار عمیق‌تر و سایه‌ها بسیار گسترده‌تر می‌شوند. اثر جریان‌های سیلابی بر دیواره‌های تنگه ظلمات کاملا مشهود است. در این عارضه زمین‌شناسی فوق‌العاده، سنگ‌های رنگین و انواع خاک‌ها را می‌توان مشاهده کرد. به گفته بازدیدکنندگان، این تنگه به «گرند کانیون»، تنگ‌های عظیم در ایالت آریزونای آمریکا شباهت دارد؛ البته برخی این مکان را بیشتر شبیه به «آنتلوپ کانیون» در آریزونای آمریکا می‌دانند. زمین‌های منطقه تنگه ظلمات به‌دلیل وجود آب و نمک زیاد، پوک هستند و در زمان بارندگی حالت لجنی پیدا می‌کنند. همین امر سبب می‌شود که هر جسمی را به مرور در خود بکشند و هیچی جسمی روی زمین دیده نشود. رسیدن به تنگه ظلمات به گفته مسافران این منطقه بسیار ناگهانی و غافلگیر‌کننده است؛ زیرا در منطقه‌ای پست و کویری واقع‌شده است و دو دیواره تنگه با آن بلندی، به یک‌باره و بی‌هیچ نشان و علامتی قبل از آن، روبهروی انسان ظاهر می‌شوند. آنتلوپ کانیون منبع عکس: ویسگوندر ورودی تنگه ظلمات شاهد تخته‌سنگ عظیمی هستیم که از بالا به پایین سقوط کرده است؛ ولی در میانه مسیر مابین دیواره‌ها گیر افتاده و به‌صورت معلق باقی‌مانده است. یکی از زیبایی‌های مسیر اصلی تنگه سنگ‌هایی هستند که سر به هم داده‌اند و میان آن‌ها راهی شکل‌گرفته است. گفته می‌شود که احتمالا این مناظر در اثر یک زمین‌لرزه شدید شکل امروزی خود را به‌دست آورده باشند. ورودی تنگه ظلمات از بیرون تاریک به نظر می‌رسد؛ اما با وارد شدن به آن متوجه روزنه‌های تابش خورشید می‌شوید. داخل تنگ همواره خنک است و صدای پیچیدن باد در لابلای سنگ‌ها ممکن است کمی ترسناک به نظر برسد. با ورود به تنگه دو مسیر پیش روی شما قرار می‌گیرد که یکی فرعی و دیگری اصلی است. تنگه فرعی حدود ۲۰۰ متر است و بعد از آن می‌توانید به بالای تپه‌ای که در آنجا قرار دارد بروید و از آنجا منطقه را تماشا کنید و این خود، یکی از جذابیت‌های این سفر است. درون تنگه ظلمات هوا خنک و تاریک استدر مسیر اصلی تنگه ظلمات مسیر هیجان‌انگیزی پیش روی شما است. درون تنگه دیواره‌ها، فضا را به نسبت تاریک و خنک کرده‌اند و صدای پیچیدن باد در آن، نظرها را به خود جلب می‌کند. در مسیر، سنگ‌های رنگین و خاک‌های گوناگون دیده می‌شود؛ اما همان طور که درباره قدمت تاریخی و زمین‌شناسی تنگه هنوز تحقیقات خوبی صورت نگرفته است، درباره این خاک‌ها و سنگ‌ها نیز اطلاعات علمی موثقی در دست نیست. پوشش گیاهی و جانوری تنگه ظلمات گرمسارمنبع عکس: همشهری آنلایندر پارک ملی کویر علاوه بر این اثر طبیعی و خارق‌العاده، گونه‌های گیاهی و جانوری زیادی نیز یافت می‌شوند که توجه طبیعت‌دوستان را به خود جلب می‌کنند و اگر فرصت کافی داشته باشید می‌توانید از آن‌ها دیدن کنید. در پارک ملی کویر، جمعیت متنوع و مناسبی از جانوران وحشی شامل ۳۴ گونه پستاندار، ۱۵۵ گونه پرنده و ۳۴ گونه خزنده زندگی می‌کنند. یوزپلنگ آسیایی، پلنگ ایرانی، گرگ، کفتار راه‌راه، گربه شنی، روباه قرمز، روباه شنی، جبیر، کل‌وبز، قوچ ومیش، شغال و سیاه‌گوش، گونه‌های جانوری شاخص این منطقه هستند. بازدید از گونه‌های گیاهی و جانوری پارک ملی کویر بسیار خاطره‌انگیز استگونه‌های گیاهی شاخص پارک ملی کویر و منطقه اطراف تنگه ظلمات، درمنه، کاروان‌کش، گز، گرگ تیغ، نی، درختچه‌های بادام کوهی، شیر‌خشت و خنجک هستند. در سفر به تنگه ظلمات در کجا اقامت کنیم؟ تنگه ظلمات با توجه به قرار گرفتن در پارک ملی کویر، به‌صورت شبانه‌روزی قابل‌دسترسی است؛ البته بهتر است برای اینکه بتوانید صبح زود از تنگه دیدن کنید، شب را در اقامتگاه یا مهمانسرای پارک ملی بگذرانید و صبح زود به‌سمت تنگه حرکت کنید. به‌طور کلی هزینه اقامت و بازدید از تنگه چندان زیاد نیست. دیدنی‌های اطراف تنگه ظلمات گرمسارکویر ریگ جن منبع عکس: دلگرمتنگه ظلمات از دیدنی‌های کم‌نظیر کویر مرکزی ایران و محلی بکر و دنج برای کویرنوردی و عکاسی است. در اطراف تنگه ظلمات جاذبه‌هایی همچون «کوه دم» در شرق آن و «صحرایریگ جن» با تپه‌های ماسه‌ای، منطقه‌ای به نام «جزیره سرگردانی» با زمین‌های صاف و نمکی، «قلعه تاریخی کرشاهی»، «کویر مرنجاب»، «منطقه محافظت‌شده یخاب» و «کاروانسرای مرنجاب» وجود دارند. تماشای آسمان پر ستاره شب در دل کویر، می‌تواند یکی از زیبایی‌های این تجربه باشد؛ پس با اقامت شبانه در کویر، خود را به دیدن آسمان رویایی آن دعوت کنید. معدن نمک گرمسارمنبع عکس: بلاگ شبیکی دیگر ازجاذبه‌های گردشگری سمناندر منطقه، معادن نمک هستند. گرمسار از مهم‌ترین مناطق تامین‌کننده نمک کشور است. با وجود ۲۷ معدن نمک، این شهرستان ۸۰ درصد نمک کشور را تامین می‌کند. خلوص نمک‌های این معادن به حدود ۹۸ درصد می‌رسد. معادن اصلی نمک گرمسار «کوهدشت» و «سالار» هستند. این معدن‌ها به‌دلیل بافت سنگ متفاوت و قندیل‌های نمکی که دارند از سایر معادن تمیز داده می‌شوند. وجود غارهای نمکی با تونل‌های پیچ‌درپیچ، کریستال بلورهای نمک و شیارهای دیواره‌ها که با آب باران شسته شده‌اند از جمله زیباترین وجوه طبیعت در این معادن به شمار می‌روند. منبع عکس: بالاترینحوضچه‌های سبز رنگ نمکی که به‌دلیل زیبایی منحصربهفرد و خاصیت درمانی، گردشگران زیادی را به‌سمت خود جذب می‌کنند، از جمله مناطق دیدنی گرمسار به شمار می‌روند. بسیاری از سرمایه‌گذاران به‌دنبال این هستند که از بعد نمک درمانی در این منطقه، برای افزایش ظرفیت گردشگری استفاده کنند. شیوه‌های استخراج از معادن معمولا فرق می‌کند و هر معدن شکل خاص خود را دارد. این معادن در دل کوه به وجود آمده‌اند و به‌دلیل استخراج نمک شکل دست‌ساز پیدا کرده‌اند. داخل تونل‌ها چند ستون نمکی تعبیه‌شده است که مانع ریزش غار می‌شوند و خود زیبایی بصری دارند. تنوع رنگ در دیواره‌ها و سطوح معادن نمک به‌دلیل وجود ناخالصی در نمک استمعادن نمک، تنوع رنگی زیادی در دیواره‌ها و سطوح دارند؛ دلیل آن هم وجود ناخالصی در ترکیب نمک‌ها است. دیواره‌های ورودی تونل‌ها معمولا تیره رنگ و طوسی هستند و هر چقدر که به عمق این تونل‌ها نزدیک‌تر می‌شویم روشن‌تر و براق‌تر می‌شوند. برای بازدید از معادن نمک گرمسار، قبل از هر چیز نیاز به مجوز از پلیس راهنمایی و رانندگی برای ورود به جاده‌های معدن دارید؛ همچنین نیاز است با مسئولان معدن هماهنگ شوید تا خطری شما را در داخل معدن تهدید نکند. این معادن در فاصله ۱۵ کیلومتری غرب گرمسار و ۹۰ کیلومتری تهران، در جاده‌های ایوانکی قرار گرفته‌اند. منطقه‌ای که تونل نمکی گرمسار در آن قرار دارد، بیابانی است و شرایط آب و هوایی گرمی دارد؛ برای همین بهتر است فصل تابستان را برای بازدید انتخاب نکنید. نویسنده: زیبا وکیلیپرسش‌های متداولتنگه ظلمات کجاست؟ تنگه ظلمات گرمسار که «تنگ ظلمات» نیز خوانده می‌شود، یکی از جاهای دیدنی استان سمنان است که در پارک ملی کویر، شهرستان اردستان و پشت کوه‌های خاور قرار دارد. بهترین زمان سفر به تنگ ظلمات کدام فصل است؟ به‌جز فصل تابستان به‌دلیل گرمای هوا و نیز تاریکی شب در سایر مواقع می‌توان با کمک راهنما از تنگه ظلمات بازدید کرد. آیا امکان اقامت در تنگ ظلمات وجود دارد؟ برای اقامت می‌توان شب را در اقامتگاه یا مهمانسرای پارک ملی سپری کرد. چه دیدنی‌هایی اطراف تنگه ظلمات گرمسار وجود دارد؟ معادن نمک گرمسار از جمله مهم‌ترین جاهای دیدنی اطراف تنگه ظلمات محسوب می‌شوند |
3,707 | 3,829 | گرمسار | منطقه نمونه گردشگری بنه کوه | ایران، استان سمنان، ۵ کیلومتری شمال گرمسار | منطقه نمونه گردشگری بنه کوه به دلیل قرارگیری در مسیر باستانی گرمسار (خوار) به مازندران، از نظر تاریخی و نظامی دارای اهمیت ویژه‌ای بوده است. قلعه باستانی استوناوند، ریگ تپه و قلعه گبری ازجاذبه‌های گردشگری گرمساردر این منطقه محسوب می‌شوند. همچنین با توجه به موقعیت ناحیه در بخش انتهایی رودخانه حبله‌رود، گونه‌های متنوعی از پرندگان و ماهی‌ها در این محدوده وجود دارند. عکس‌ها از خبرگزاری ایرنا |
3,708 | 3,830 | گرمسار | کوه اژدها | ایران، استان سمنان، گرمسار، ۱۱ کیلومتری غرب مرکز شهرستان گرمسار | کوه اژدها با ۱۲۶۵ متر ارتفاع، از منحصر‌به‌فردترینجاهای دیدنی گرمساربه شمار می‌آید. این کوه یکی از کوه‌های جالب با چین‌خوردگی‌های عجیب است که بر اثر فعل و انفعالات زمین‌شناسی در طی سالیان دراز به‌وجود آمده‌اند. کوه شامل نوارهای قرمز، قهوه‌ای و سفید رنگ موج وار و درهم تنیده می‌شود که یک ساختار خاص را پدید می‌آورند. این چین‌خوردگی‌ها مرکب از لایه‌هایی با جنس‌های سنگ‌ماسه، شن و سنگ جوش هستند. |
3,709 | 3,831 | گرمسار | خانه تاریخی باقری‌ها (موزه اقوام) | ایران، استان سمنان، گرمسار، بلوار آیت‌الله کاشانی، خیابان سلمان فارسی | خانه تاریخی باقری‌ها از یادگار‌های به‌جامانده از دوره قاجار و بناها ومکان‌های دیدنی گرمساربه شمار می‌رود و در دو طبقه، با استفاده از خشت خام ساخته‌شده است. استفاده از آجرهای ختایی با بندکشی گچ و خاک بر زیبایی خانه افزوده‌اند. هر دو طبقه شبیه به یکدیگر ساخته شده‌اند. طبقه اول پس از ورود به سالن اصلی متشکل از دو اتاق در طرفین سالن است و بعد از گذر از سالن اول، برای دسترسی به طبقه دوم بایستی از دو راهرو منتهی به پله عبور کرد. در سال ۱۳۸۹، موزه اقوام در این خانه تاریخی برپا شد که پوشش و زندگی روزمره اقوام مختلف ساکن در شهر گرمسار را معرفی می‌کند. خانه تاریخی باقری‌ها در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است. |
3,710 | 3,832 | گرمسار | کاروانسرای شاه عباسی ده نمک | ایران، استان سمنان، گرمسار، ۴۰ کیلومتری شرقی گرمسار، روستای ده نمک | کاروانسرای شاه عباسی ده نمک با قدمتی که به دوره صفوی بازمی‌گردد، ازجاهای دیدنی گرمساراست و در روستای ده نمک قرار دارد. این بنا دارای سردر ورودی با چهار ایوان، ۲۴ حجره در طرفین و یک شاه‌نشین است. از دیگر قسمت‌های کاروانسرا می‌توان به شترخوان، برج‌های دیدبانی چهارگانه بیرون و بارانداز در چهار گوشه آن نام برد. این اثر در تاریخ ۴ شهریور ۱۳۵۳، با شماره ثبت ۹۷۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید و هم‌اکنون به‌عنوان مجتمع اقامتی، توریستی و گردشگری در حال فعالیت است. |
3,711 | 3,833 | گرمسار | کارخانه پنبه (باغ موزه علم و صنعت) | ایران، استان سمنان، گرمسار، ضلع غربی میدان معلم | کارخانه پنبه با قدمتی که به دوره پهلوی بازمی‌گردد، ازجاهای دیدنی گرمساردر استان سمنان است و در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۸۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. بنای کارخانه در دو طبقه و پلانی مستطیل شکل از خشت و گل ساخته‌شده است که برخی آن را به دلیل معماری ویژه‌اش، با کاروانسرا اشتباه می‌گیرند. در سال ۱۳۹۳، باغ موزه علم و صنعت در بخشی از کارخانه برپا شد و هم‌اکنون قسمتی دیگر از بنا به بازارچه صنایع‌دستی گرمسار اختصاص داده‌شده است. |
3,712 | 3,834 | گرمسار | منطقه گردشگری بهورد | ایران، سمنان، گرمسار، ۳۲ کیلومتری شمالغربی بخش ایوانکی | منطقه گردشگری بهورد از مقاصد تفریحی وجاهای دیدنی گرمساربه شمار می‌آید و در ۳۲ کیلومتری شمال غربی ایوانکی در شهرستان گرمسار حد فاصل دشت و کوهستان واقع‌شده است. این منطقه تحت پوشش اقلیم خشک و معتدل قرار دارد. از ویژگی‌های این منطقه تابستان گرم و زمستان معتدل است. برای دسترسی به این روستا باید در جاده ایوانکی به تهران حدود ۱۸ کیلومتر را طی کنید و سمت راست به سمت شمال وارد جاده‌ای خاکی شوید که به سمت روستای گندآب (چند آب) می‌رود. |
3,713 | 3,835 | گرمسار | جاده سنگ‌فرش سیاهکوه | ایران، استان سمنان، گرمسار، دشت کویر نمک، منطقه سیاهکوه | جاده سنگ‌فرش سیاهکوه یک جاده ۶۲ ٫ ۴ کیلومتری در دشت کویر نمک گرمسار است که از کاروانسرای مرنجاب و سیاه کوه عبور می‌کند. با قدمتی که به دوره صفوی بازمی‌گردد، این جاده از جملهجاهای دیدنی گرمسارمحسوب می‌شود. این جاده از میان لجنزارها و شورابه‌های لغزنده کویری با سنگ، زغال چوب و ساروج، به دستور شاه‌عباس ساخته شد. جاده سنگ‌فرش سیاهکوه در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۸۰ با شماره‌ی ثبت ۵۶۵۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. |
3,714 | 3,836 | گرمسار | آب‌انبار گرمسار | ایران، استان سمنان، گرمسار، مجاورت مسجد جامع، جنوب میدان امام، جوار بازارچه | آب‌انبار گرمسار از بناهای قاجاری ودیدنی‌های گرمساربه شمار می‌رود. این سازه دارای چهل پله و پاشیر بزرگ و عریض است که مخزنی استوانه‌ای شکل و بادگیری بر فراز آن قرار گرفته‌اند. منبع بزرگ و اصلی این آب‌انبار که به‌صورت گنبد پلهای مدور آجری است، در داخل کوچه قرار دارد و به صورت میدانگاهی درآمده است. آب‌انبار گرمسار در سال ۱۳۸۰ و به شماره ۳۷۸۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. |
3,715 | 3,837 | گرمسار | مجموعه تاریخی سیاهکوه | ایران، استان سمنان، گرمسار، پارک ملی کویر | مجموعه تاریخی سیاهکوه در دامنه شمالی ارتفاعات سیاه کوه در جنوب گرمسار، شمال شرقی دریاچه نمک و در مسیر باستانی اصفهان، کاشان، خوار و خراسان قرار دارد و از جملهجاذبه‌های گردشگری گرمساردر استان سمنان است. این مجموعه دارای بناهایی است که بومی‌ها به آن قصر می‌گویند. مجموعه این بناها شامل قصرهای عین الرشید، شاه‌عباس و حرمسرا می‌شود و نمایانگر اقتدار و عظمت گذشته و شکوه معماری ایران قدیم هستند. |
3,716 | 3,838 | گرمسار | امامزاده علی‌اکبر گرمسار | ایران، استان سمنان، گرمسار، بخش آرادان، شهر رادان، دهستان یاتری | امامزاده علی‌اکبر گرمسار یکی از آثار ملی ایران وجاهای دیدنی گرمساراست که در سال ۱۳۷۷ به ثبت رسید و قدمت آن به دوره ایلخانی و قاجار برمی‌گردد. با گنبدی دو پوششی و سفیدکاری شده، معماری بنای امامزاده به سبک سنتی و به شکل شش ضلعی با قسمت‌های تحتانی و فوقانی استوانه‌ای است. حرم امامزاده ابعادی معادل ۸ در ۹ متر دارد و ارتفاع دیوار سنگ‌کاری شده آن ۵۰ سانتیمتر است. بخشی از محوطه امامزاده نیز به‌صورت گورستان عمومی درآمده است و شهدا و مردگان را در آن دفن کرده‌اند. |
3,717 | 3,839 | گرمسار | قله کلرز | ایران، استان سمنان، گرمسار، ۱۸ کیلومتری شمال غرب گرمسار | قله کلرز با ارتفاع ۲۲۱۷ متر، از مقاصد کوهنوردی وجاذبه‌های گردشگری گرمساراست و در شمال غرب آن قرار دارد. در این منطقه گیاهانی مانند چشم و سالسولا، خارشتر، اشنان و درختچه‌های گز رویت می‌شود. برخی از گونه‌های جانوری حاضر در محدود نیز شامل گرگ، روباه، شغال، میش، قوچ و بز هستند. برای صعود از قله کلرز سه مسیر وجود دارد که متداول‌ترین آن‌ها، مسیر جنوبی است. عکس کاور از مازیار اتوکش |
3,718 | 3,840 | گرمسار | تپه‌های مریخی گرمسار | ایران، استان سمنان، چهار کیلومتری شرق شهرستان آرادان، حد فاصل گرمسار و ایوانکی، روستای پاده | در نزدیکی روستای نمونه گردشگری پاده با پدیده‌ای جذاب و تماشایی روبه‌رو خواهید شد که شباهت بسیاری به پستی و بلندی‌های سیاره مریخ دارد. این پدیده که به «تپه‌های مریخی» مشهور است، از جملهجاهای دیدنی سمنانبه شمار می‌آید و در شهرستان‌های دامغان و گرمسار دو نمونه از آن را می‌توان مشاهده کرد. تپه‌های مریخی گرمسار با رنگ‌های گرم و متنوع در حد فاصل شهرهای ایوانکی و گرمسار قرار گرفته‌اند و منظره چشم‌نوازی را به نمایش می‌گذارند. علاوه بر آن، تونل‌های نمکی و معادن نمک گرمسار نیز در این منطقه واقع شده‌اند و با گذر از تپه‌های مریخی، می‌توان از این جاذبه‌های طبیعی نیز دیدن کرد. در این مقاله با تپه‌های مریخی گرمسار و دیدنی‌های اطراف آن بیشتر آشنا خواهید شد. آنچه از تپه‌های مریخی گرمسار در این مقاله خواهید خواند: تپه‌های مریخی کجاست؟ درباره تپه‌های مریخیبهترین زمان بازدید از تپه‌های مریخیجاهای دیدنی اطراف تپه‌های مریخیتپه‌های مریخی کجاست؟ آدرس: استان سمنان، چهار کیلومتری شرق شهرستان آرادان، حد فاصل گرمسار و ایوانکی، روستای پاده (مشاهده روی نقشه) منبع عکس: ecarevan؛ نام عکاس: ناشناسحد فاصل شهرهای ایوانکی و گرمسار و جایی در نزدیکی روستای گردشگری «پاده» یکی از زیباترین پدیده‌های طبیعی کویر سمنان را شاهد خواهید بود؛ تپه‌هایی به رنگ‌های قهوه‌ای، زرد، سرخ و نارنجی که منظره اقلیم نیمه بیابانی را صورت جذابی بخشیده است؛ تصویری که اغلب از سیاره مریخ ثبت و پخش می‌شود و از این‌رو، نمونه‌های مشابه آن را روی زمین به همین نام می‌شناسند. تپه‌های مریخی گرمسار در منطقه‌ای آرام و بکر حدود ۲۰ کیلومتری غرب این شهر و در ارتفاع ۸۴۰ متری از سطح دریا قرار دارند. شاید در نگاه اول، جذابیت باشکوه و چشم‌انداز وسیع و رنگین این منطقه به‌صورت تمام و کمال خود را نشان ندهد. باید از تپه‌ها بالا بروید و تنها پس از صعود است که منظره‌ای رنگین و خیره‌کننده از تپه‌های مریخی پیش رویتان قرار خواهد گرفت. کوهپیمایی در این تپه‌ها حدود سه تا چهار ساعت به طول می‌انجامد و در انتهای این مسیر ماجراجویانه به معدن یا غار نمکی خواهید رسید که از زیباترین پدیده‌های نمکی طبیعت کویری سمنان محسوب می‌شود. مسیر دسترسی به تپه‌های مریخی گرمسارمنبع عکس: hipersia؛ نام عکاس: ناشناستپه‌های مریخی گرمسار در ۱۴۰ کیلومتری تهران (از جاده گرمسار)، پنج کیلومتری شرق آرادان و در روستای پاده قرار گرفته است. آرادان تا پیش از سال ۱۳۹۰ خورشیدی شهرستانی مستقل نبود و بخشی از شهرستان گرمسار به حساب می‌آمد؛ از این‌رو، تپه‌های مریخی را نیز که اکنون در این شهرستان قرار دارد، به نام گرمسار می‌شناسند. اگر از تهران و با خودروی شخصی قصد سفر به این منطقه را داشته باشید، باید وارد اتوبان خاوران و سپس بزرگراه امام رضا شوید و پس از عبور از پاکدشت، مسیر خود را به‌سمت ایوانکی و سپس گرمسار ادامه دهید. با عبور از ایوانکی و نزدیک شدن به گرمسار، تفاوت بافت طبیعی منطقه و رنگ خاک و تپه‌ها در دو طرف جاده، توجه شما را به خود جلب خواهد کرد. حدود ۲۰ کیلومتر پس از گرمسار و تقریبا یک کیلومتر بعد از خروجی آرادان، در مسیر خروجی سمت راست (علی‌آباد پایین) به روستای پاده خواهید رسید. چنانچه از استانهای قم یا اصفهان به‌سمت گرمسار و تپه‌های مریخی حرکت می‌کنید، آزادراه راه حرم تا حرم (قم – گرمسار) بهترین گزینه پیش رو است. این آزادراه در انتهای شمالی به بزرگراه امام رضا متصل می‌شود و در نهایت به استان سمنان و شهر گرمسار منتهی خواهد شد. درباره تپه‌های مریخیمنبع عکس: netbarg؛ نام عکاس: ناشناسوقتی سخن از تپه‌های مریخی به میان می‌آید، شایدتپه‌های مریخی دامغانیاکوه‌های مریخی چابهاراز اولین نقاط کشور باشد که به ذهن متبادر می‌شود؛ اما در استان سمنان و حوالی گرمسار، مکان مشابه دیگری با همین نام وجود دارد که کمتر شناخته‌شده است. این پدیده زیبای زمین‌شناسی در بسیاری دیگر از نقاط ایران نیز قابل‌مشاهده است که از معروف‌ترین آن‌ها می‌توان مناطق زیر را نام برد: منطقه حفاظت‌شده آق‌داغ: استان زنجان، شهرستان ماهنشان، جنوب جاده زنجان به تبریزکوه‌های آلاداغ‌لار: استان خراسان شمالی، غرب جاده بجنورد به اسفراینکوه‌های آلاداغ‌لار: استان آذربایجان شرقی، شمال غرب جاده تبریز به اهرکوه‌های رنگی قم: استان قم، ابتدای جاده قم به اراکپدیده تپه‌های مریخی معمولا در اقلیم نیمه‌خشک اتفاق می‌افتد و آن را در اصطلاح به‌عنوان بدلند (Badland) یا هزار دره می‌شناسنداین پدیده‌های زمین‌شناسی جذاب به‌طور کلی به‌عنوان «بدبوم»، «بدلند» (Badland) یا «هزار دره» شناخته می‌شوند. در تعریف کلی، هزار دره را زمین‌های اغلب کویری با خاک نرم و معمولا از جنس رس معرفی می‌کنند که تحت فرسایش شدید آب و خاک قرار می‌گیرند. رنگ این مناطق بکر و آرام نیز از سیاه و آبی تیره تا سرخ و زرد و نارنجی متغیر است. این پدیده طبیعی نه به‌طور انحصاری، اما معمولا در اقلیم نیمه‌خشک و مناطق فاقد پوشش گیاهی، به‌واسطه فرسایش‌های زمین به وجود می‌آید. علاوه بر نواحی خشک و نیمه‌خشک، مناطق مدیترانه‌ای، خشک و استوایی و نیز مناطقی با خشکسالی‌های فصلی، از دیگر مکان‌هایی است که هزار دره در آن‌ها شکل می‌گیرد. به‌طور کلی، پدیده بدلند اغلب در زمین‌های نرم‌سنگ و مرتفع ایجاد می‌شود و با فرسایش خاک ناشی از فرایندهای طبیعی یا فعالیت‌های انسانی گسترش می‌یابد. خشک و‌تر شدن یا انجماد و ذوب مکرر رسوبات سطحی، از جمله مهم‌ترین عوامل ایجاد هزار دره است. در اثر این شرایط، سطح زمین به‌تدریج متورم می‌شود و این پدیده با حضور نمک در رسوبات شدت می‌یابد. روی‌هم‌رفته، پستی بلندی‌های موجود در سطح زمین و وجود سنگ‌های قابل فرسایش چون سنگ‌های آهکی، رسی و سنگ لوح را برای تشکیل و گسترش بدبوم یا هزار دره لازم می‌دانند. بهترین زمان بازدید از تپه‌های مریخیمنبع عکس: ecarevan؛ نام عکاس: ناشناسچنانچه از نام گرمسار بر می‌آید، این شهر از آب وهوای گرم و خشکی برخوردار است؛ ازاین‌رو، سفر به آن در روزهای گرم سال توصیه نمی‌شود. بهترین زمان سفر به این منطقه گردشگری و تپه‌های مریخی گرمسار را نیمه اول بهار و نیز فصل پاییز معرفی می‌کنند. سفر به این منطقه در فصل زمستان، با توجه به سرد و خشک بودن هوای منطقه، توصیه نمی‌شود. روستای پاده و نواحی اطراف آن به‌ویژه در ماه‌های فروردین و اردیبهشت، هوای خنک و مطبوعی دارد و چون دیگر نواحی کویری کشور با فرا رسیدن فصل گرما، از تعداد مسافران آن کاسته می‌شود. از این جهت، بسیاری از افراد پاییز یا زمستان را فصل سفر‌های کویری می‌دانند. تنها باید به یاد داشته باشید که در زمان سفر، حتما لباس گرم و کاپشن بادگیر را همراه خود ببرید. جاهای دیدنی اطراف تپه‌های مریخیروستای پادهآدرس: استان سمنان، شهرستان آرادان، بخش کهن آباد (مشاهده روی نقشه) منبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: ناشناسروستای نمونه گردشگری پاده را از روستاهای تاریخی استان سمنان و شهرستان آرادان معرفی می‌کنند که روزگاری اهمیت بالایی داشت و در راه جاده ابریشم قرار گرفته بود. گنجینه‌های بسیاری از منابع طبیعی، آثار معماری و ابنیه تاریخی در این روستای قدیمی به چشم می‌خورد که همین امر، آن را به یکی از مقاصد متفاوت و تماشایی گردشگری تبدیل کرده است. امامزاده سلطان ابو سعید، قلعه تاریخی، حمام قدیمی، آب‌انبار و حوض آب از جمله آثار تاریخی این روستا به حساب می‌آیند. گفته می‌شود نام این روستا در ابتدا پاده نبوده و در گذر زمان به این نام تغییر کرده است. برخی معتقدند که این روستا در گذشته به دو قسمت حصار بالا و حصار پایین تقسیم می‌شده و مرکز روستا و محل اصلی سکونت به‌همراه حمام، آسیاب، مسجد و … در حصار پایین قرار داشت؛ از این جهت، به این روستا «حصار پایین» و سپس «پایین ده» می‌گفتند که در نهایت «پاده» نامیده شد. در نقل‌قول دیگری آمده است که زمین‌های حاصلخیز این روستا بهره فراوانی برای ساکنان داشت و بر این اساس، نام روستا را «بهره ده» گذاشته بودند که به‌تدریج به پاده تغییر نام یافت. محمدحسن خان اعتمادالسلطنه (صنیع‌الدوله) نویسنده نامدار عصر قاجار نیز درباره وجه تسمیه این روستا در «مرآت البلدان» نوشته است: اصل اسم این ده، پایین ده است؛ چون سمت مغرب از این ده که می‌گذرد، خاک خوار (گرمسار کنونی) است؛ ولی آبادی نیست جز ده نمک که آن هم جمع دیوانی ندارد. به‌علاوه جدید است؛ از این جهت اینجا را پایین ده نامیده‌اند. غار نمکی گرمسارآدرس: استان سمنان، شهرستان گرمسار، روستای پاده (مشاهده روی نقشه) فاصله از تپه‌های مریخی:۴۰ کیلومتر (حدود نیم ساعت رانندگی) منبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: ناشناسحدود ۲۷ معدن نمک در حوالی گرمسار وجود دارد؛ اما به‌طور خاص، گنبدها و تونل‌های نمکی در منطقه نسبتا بزرگی در ۱۵ کیلومتری غرب این شهر پراکنده شده‌اند. تونل نمکی گرمساررا بزرگ‌ترین معدن و تونل نمکی در منطقه خاورمیانه معرفی می‌کنند که در روستای پاده قرار گرفته است و شامل ۴۰ تونل نمک می‌شود. این تونل‌های نمکی را از معادن خارق‌العاده نمک در ایران می‌دانند که سهم بزرگی در استخراج نمک در کشور دارد. علاوه بر تولید نمک مصرفی کشور، معادن نمک گرمسار با منظره جذاب خود، توجه گردشگران بسیاری را به خود جلب می‌کنند. در بدو ورود به تونل نمکی گرمسار با دیواره‌های تیره و طوسی روبه‌رو خواهید شد که با نزدیک‌تر شدن به عمق غار، رنگ‌ها روشن‌تر و براق‌تر به نظر می‌رسد. قندیل‌های نمکی زیبا، کریستال‌های نمک با رنگ‌های متنوع و نیز برکه یا حوضچه‌هایی به رنگ سبز، جذابیت بصری این تونل‌ها و محیط اطراف آن را مضاعف ساخته است. منبع عکس: kite؛ نام عکاس: ناشناسمعدن نمک کوهدشت کهن در جنوب غربی گرمسار از قدیمی‌ترین این معادن و از مهم‌ترین و مشهورترین جاذبه‌های گردشگری این منطقه به شمار می‌رود؛ معدنی که نمای خارجی آن به‌شکل کوهی به نظر می‌رسد که با استخراج نمک، غاری دست‌کند در آن ایجاد شده است. از آن‌جایی که استخراج از این معدن همچنان ادامه دارد، رعایت نکات ایمنی و احتیاط در زمان ورود به غار را نباید فراموش کرد. علاوه بر آن، بازدید از تونل‌های نمکی گرمسار و معدن نمک کوهدشت نیاز به مجوز پلیس راهنمایی و رانندگی و هماهنگی با مسئولان مربوط دارد. کوه اژدهاآدرس: استان سمنان، شهرستان گرمسار، ۵ کیلومتری شمال شهر گرمسار، شمال بزرگراه امام رضا (ع) (مشاهده روی نقشه) فاصله از تپه‌های مریخی:۲۵ کیلومتر (حدود نیم ساعت رانندگی) منبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: ناشناسکوه اژدهارا نادرترین پدیده زمین‌شناسی گرمسار و از کم‌نظیرترین پدیده‌های زمین‌شناسی ایران معرفی می‌کنند. روی این کوه موج‌های منظمی به رنگ قهوه‌ای، قرمز و سفید به چشم می‌خورد که حاصل لایه‌های متعدد خاک و فعل و انفعال زمین‌شناختی در طول هزاران سال است؛ پدیده‌ای کم‌نظیر با اندازه و وسعت بسیار زیاد که از فاصله چند کیلومتری نیز قابل‌مشاهده خواهد بود. شباهت شکل ظاهری این نوع چین‌خوردگی به اژدها سبب شده تا مردم محلی این منطقه، نام کوه را «کوه اژدها» بگذارند. برخی معتقدند که درون این چین‌خوردگی، تصویری شبیه به اژدها دیده می‌شود که علت ایجاد آن می‌تواند عبور آب‌راهه‌ها از میان چین‌ها باشد؛ اما در داستان‌های عامیانه، اژدهای بزرگی چنگی بر این کوه انداخته است و از این جهت، چین‌های رنگی بر آن شکل گرفته‌اند. در افسانه دیگری نقل می‌کنند که این موج‌های رنگین به جنگ رستم و اژدها ارتباط دارد و در واقع، زمانی که رستم اژدها را به‌سمت کوه پرتاب کرد، چین‌هایی مواج از برخورد جسم این موجود با کوه پدید آمده است. کوه اژدها با ۱ ٬ ۲۶۵ متر ارتفاع از سطح دریا، در شمال شهر گرمسار قرار دارد. در هم تنیدگی لایه‌های خاک از جنس سنگ ماسه، شن و سنگ جوش، این پدیده زیبا و نادر زمین‌شناسی را رقم زده است. چین‌خوردگی‌های افقی خاک در اثر فشارهای چند جانبه از حالت طبیعی خود خارج شدند و در اصطلاح زمین‌شناسی به چین‌خوردگی مرکب تبدیل شده‌اند. تصویر این پدیده زیر نور خورشید بسیار جذاب و تماشایی است و از این جهت، توصیه می‌کنند صبح زود به این منطقه بروید و طلوع آفتاب را در کوه به تماشا بنشینید. آب‌انبار بزرگ گرمسارآدرس: استان سمنان، شهرستان گرمسار، ضلع شمالی مسجد جامع، مجاور بازارچه (مشاهده روی نقشه) فاصله از تپه‌های نمکی:۲۲ کیلومتر (حدود ۲۵ دقیقه رانندگی) منبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: ناشناسآب‌انبار گرمساربزرگ‌ترین آب‌انبار این شهرستان و از آثار ملی ثبت‌شده به شمار می‌آید که در دوره قاجاریه ساخته‌شده است؛ بنایی به‌شکل گنبد پلهای مدور و از جنس آجر که منبع اصلی آن داخل کوچه قرار دارد. سر در بزرگ و طاق گهواره‌ای آب‌انبار نیز که اکنون به‌طور کامل مسدود شده است، در سمت بازار واقع‌شده بود. آب‌انبار بزرگ گرمسار از زمین تا ابتدای بادگیر ۲۴ پله و تا عمق آبگیر آن حدود ۴۰ پله دارد؛ عمق آبگیر آن را حدود ۱۴ متر تخمین می‌زنند. هواکش کوچکی به‌شکل مکعب در قسمت فوقانی گنبد این آب‌انبار طراحی‌شده که کارایی آن را تهویه هوای داخل و خنک نگه‌داشتن آب داخل منبع ذکر می‌کنند. گفته می‌شود که این آب‌انبار آب آشامیدنی اهالی شهر و مردم حومه گرمسار را به‌مدت پنج ماه در سال تامین می‌کرد. آب‌انبار دیگری نیز در این شهر وجود دارد که در جنوب قلعه ناسار گرمسار واقع‌شده و بهآب‌انبار ناسارمشهور است. این آب‌انبار از نظر فیزیکی با سایر آب انبارهای شهر تفاوت دارد و توسط شخصی به نام «سیف‌الله معماریان سمنانی» ساخته‌شده است که نامش نیز بر سر در آب‌انبار به چشم می‌خورد. کاروانسرای قصر بهرامآدرس: استان سمنان، شهرستان گرمسار، جنوب شهر گرمسار، داخل محدوده پارک ملی کویر (مشاهده روی نقشه) فاصله از تپه‌های مریخی: حدود ۶۵ کیلومتر (بیش از یک ساعت با ماشین) منبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: ناشناسدر حوالی جنوب شهر گرمسار و در نزدیکی دریاچه نمک کویر مرکزی ایران (محدوده پارک ملی کویر) بقایای بنایی تاریخی به چشم می‌خورد که بهقصر بهرامشهرت دارد؛ یادگاری از معماری عصر ساسانی که گفته می‌شود به دست شاه بهرام ساسانی یا همان بهرام گور ساخته‌شده است. به گفته مرحوم «ایرج افشار» نام قصر بهرام از آنجا برمی‌آید که برخی معتقدند که بهرام پنجم ساسانی که در همین حوالی شکار می‌کرد، در باتلاق‌های نمکین اطراف سفیدآب و بیابان مخوفریگ جنفرو رفت و هرگز باز نگشت. قصر بهرام در عصر صفوی و به فرمان شاه‌عباس اول مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت و به کاروانسرا تغییر کاربری داد. در آن زمان کاروانسرای قصر بهرام یا رباط سیاهکوه به مهم‌ترین مرکز ارتباطی بین شرق و غرب حاشیه کویر و محل داد و ستد بازرگانان تبدیل‌شده بود. کاروانسرای قصر بهرام با استفاده از سنگ و به‌شکل مکعب مستطیل و متقارن ساخته‌شده است. حیاط بزرگی در مرکز بنا و اتاق‌های کوچکی دورتادور آن به چشم می‌خورد و دو درب ورودی با دو سکو و دو اتاق در دو قسمت شمالی و جنوبی دارد. یک تالار شاه‌نشین و ایوان در قسمت غربی حیاط طراحی‌شده و ۶ برج دفاعی دارای تیرکش نیز در چهار گوشه آن تعبیه کرده‌اند. کاروانسرای قصر بهرام در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۵۴ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. اکنون نیز از این بنا به‌عنوان مهمانسرای پاسگاه شکاربانی در پارک ملی کویر استفاده می‌شود. منبع عکس: zhiwaar؛ نام عکاس: ناشناسچنانچه شما نیز سفری به تپه‌های مریخی گرمسار و دیدنی‌های اطراف آن داشته‌اید، لطفا تجربه‌های و اطلاعات خود را با ما و سایر کاربرانکجاروبه اشتراک بگذارید. پرسش‌های متداولتپه‌های مریخی گرمسار کجاست؟ تپه‌های مریخی گرمسار از زیباترین پدیده‌های زمین‌شناسی استان سمنان است که در حوالی روستای پاده قرار داردکدام جاذبه گردشگری استان سمنان در نزدیکی تپه مریخی گرمسار قرار دارد؟ تونل‌های نمکی و معادن نمک گرمسارآیا تپه‌های مریخی دیگری نیز در ایران وجود دارند؟ تپه‌های مریخی دامغان و کوه‌های مریخی چابهاربهترین زمان بازدید از تپه مریخی گرمسار کدام فصل است؟ نیمه اول بهار و نیز فصل پاییزنویسنده: فاطمه حکمت‌شعار |
3,719 | 3,841 | گرمسار | امامزاده سلطان شاه نظر | ایران، استان سمنان، گرمسار، ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی گرمسار، آرادان | امامزاده سلطان شاه نظر از مقاصد مذهبی وجاهای دیدنی گرمساردر استان سمنان است. این بقعه با قدمتی که به دوره قاجار بازمی‌گردد، از نظر معماری جالب‌توجه است. بنای امامزاده دارای طاق‌های جناقی و گنبدی تقریبا مخروطی است. ارتفاع گنبد از داخل صحن حدود ۱۰ متر برآورد می‌شود و داخل آن گچبری‌هایی زببا به چشم می‌خورد. ورودی صحن از شبستانی می‌گذرد که ابعادی به طول هشت متر و عرض چهار متر دارد. با مساحت کلی ۲۲۰ متر مربع، بقعه دارای حرم تقریبا مستطیل شکل به ابعاد هشت در پنج متر است که در وسط آن ضریح چوبی به طول ۲ و عرض ۱ ٫ ۵ متر وجود دارد. با توجه به ارزش تاریخی و فرهنگی، امامزاده سلطان شاه نظر در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است. |
3,720 | 3,842 | گرمسار | دشت گرمسار | ایران، استان سمنان، گرمسار | دشت گرمسار از مناطق کویری وجاهای دیدنی گرمساردر استان سمنان به شمار می‌رود که طول شرق به غرب آن ۴۸ کیلومتر و شمال به جنوب آن ۲۷ کیلومتر است و چهار ایل بزرگ به نام‌های زندی، الیکایی، اصانلو و ایل پازوکی در آن جای گرفته‌اند. از نظر زمین‌شناسی می‌توان محدوده مورد مطالعه این دشت را به دو بخش تقسیم کرد. بخش اول حوزه آبریز حبله رود در بالادست است که سازندهای گوناگون زمین‌شناسی از دوران پرکامبرین تا کواترنر را در خود دارد. قسمت دوم نیز بادزن گرمسار است که شامل رسوبات کواترنری می‌شود و دقیقا در حوزه زمین ساخت ایران مرکزی واقع‌شده است. |
3,721 | 3,843 | گرمسار | قلعه استاناوند ناروهه | ایران، استان سمنان، گرمسار، روستای ناروهه | قلعه استاناوند ناروهه از جمله بناهای تاریخی ومکان‌های دیدنی گرمساردر استان سمنان به شمار می‌رود و قدمت آن به دوره اسماعیلیان بازمی‌گردد. از این قلعه اکنون تنها خرابه‌هایی در روستای ناروهه به‌جای مانده است. با توجه به اهمیت تاریخی، قلعه استاناوند در تاریخ ۲۵ خرداد ۱۳۸۱ با شماره‌ی ثبت ۵۸۰۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. |
3,722 | 3,844 | گرمسار | تپه‌های مریخی گرمسار | ایران، استان سمنان، چهار کیلومتری شرق شهرستان آرادان، حد فاصل گرمسار و ایوانکی، روستای پاده | در نزدیکی روستای نمونه گردشگری پاده با پدیده‌ای جذاب و تماشایی روبه‌رو خواهید شد که شباهت بسیاری به پستی و بلندی‌های سیاره مریخ دارد. این پدیده که به «تپه‌های مریخی» مشهور است، از جملهجاهای دیدنی سمنانبه شمار می‌آید و در شهرستان‌های دامغان و گرمسار دو نمونه از آن را می‌توان مشاهده کرد. تپه‌های مریخی گرمسار با رنگ‌های گرم و متنوع در حد فاصل شهرهای ایوانکی و گرمسار قرار گرفته‌اند و منظره چشم‌نوازی را به نمایش می‌گذارند. علاوه بر آن، تونل‌های نمکی و معادن نمک گرمسار نیز در این منطقه واقع شده‌اند و با گذر از تپه‌های مریخی، می‌توان از این جاذبه‌های طبیعی نیز دیدن کرد. در این مقاله با تپه‌های مریخی گرمسار و دیدنی‌های اطراف آن بیشتر آشنا خواهید شد. آنچه از تپه‌های مریخی گرمسار در این مقاله خواهید خواند: تپه‌های مریخی کجاست؟ درباره تپه‌های مریخیبهترین زمان بازدید از تپه‌های مریخیجاهای دیدنی اطراف تپه‌های مریخیتپه‌های مریخی کجاست؟ آدرس: استان سمنان، چهار کیلومتری شرق شهرستان آرادان، حد فاصل گرمسار و ایوانکی، روستای پاده (مشاهده روی نقشه) منبع عکس: ecarevan؛ نام عکاس: ناشناسحد فاصل شهرهای ایوانکی و گرمسار و جایی در نزدیکی روستای گردشگری «پاده» یکی از زیباترین پدیده‌های طبیعی کویر سمنان را شاهد خواهید بود؛ تپه‌هایی به رنگ‌های قهوه‌ای، زرد، سرخ و نارنجی که منظره اقلیم نیمه بیابانی را صورت جذابی بخشیده است؛ تصویری که اغلب از سیاره مریخ ثبت و پخش می‌شود و از این‌رو، نمونه‌های مشابه آن را روی زمین به همین نام می‌شناسند. تپه‌های مریخی گرمسار در منطقه‌ای آرام و بکر حدود ۲۰ کیلومتری غرب این شهر و در ارتفاع ۸۴۰ متری از سطح دریا قرار دارند. شاید در نگاه اول، جذابیت باشکوه و چشم‌انداز وسیع و رنگین این منطقه به‌صورت تمام و کمال خود را نشان ندهد. باید از تپه‌ها بالا بروید و تنها پس از صعود است که منظره‌ای رنگین و خیره‌کننده از تپه‌های مریخی پیش رویتان قرار خواهد گرفت. کوهپیمایی در این تپه‌ها حدود سه تا چهار ساعت به طول می‌انجامد و در انتهای این مسیر ماجراجویانه به معدن یا غار نمکی خواهید رسید که از زیباترین پدیده‌های نمکی طبیعت کویری سمنان محسوب می‌شود. مسیر دسترسی به تپه‌های مریخی گرمسارمنبع عکس: hipersia؛ نام عکاس: ناشناستپه‌های مریخی گرمسار در ۱۴۰ کیلومتری تهران (از جاده گرمسار)، پنج کیلومتری شرق آرادان و در روستای پاده قرار گرفته است. آرادان تا پیش از سال ۱۳۹۰ خورشیدی شهرستانی مستقل نبود و بخشی از شهرستان گرمسار به حساب می‌آمد؛ از این‌رو، تپه‌های مریخی را نیز که اکنون در این شهرستان قرار دارد، به نام گرمسار می‌شناسند. اگر از تهران و با خودروی شخصی قصد سفر به این منطقه را داشته باشید، باید وارد اتوبان خاوران و سپس بزرگراه امام رضا شوید و پس از عبور از پاکدشت، مسیر خود را به‌سمت ایوانکی و سپس گرمسار ادامه دهید. با عبور از ایوانکی و نزدیک شدن به گرمسار، تفاوت بافت طبیعی منطقه و رنگ خاک و تپه‌ها در دو طرف جاده، توجه شما را به خود جلب خواهد کرد. حدود ۲۰ کیلومتر پس از گرمسار و تقریبا یک کیلومتر بعد از خروجی آرادان، در مسیر خروجی سمت راست (علی‌آباد پایین) به روستای پاده خواهید رسید. چنانچه از استانهای قم یا اصفهان به‌سمت گرمسار و تپه‌های مریخی حرکت می‌کنید، آزادراه راه حرم تا حرم (قم – گرمسار) بهترین گزینه پیش رو است. این آزادراه در انتهای شمالی به بزرگراه امام رضا متصل می‌شود و در نهایت به استان سمنان و شهر گرمسار منتهی خواهد شد. درباره تپه‌های مریخیمنبع عکس: netbarg؛ نام عکاس: ناشناسوقتی سخن از تپه‌های مریخی به میان می‌آید، شایدتپه‌های مریخی دامغانیاکوه‌های مریخی چابهاراز اولین نقاط کشور باشد که به ذهن متبادر می‌شود؛ اما در استان سمنان و حوالی گرمسار، مکان مشابه دیگری با همین نام وجود دارد که کمتر شناخته‌شده است. این پدیده زیبای زمین‌شناسی در بسیاری دیگر از نقاط ایران نیز قابل‌مشاهده است که از معروف‌ترین آن‌ها می‌توان مناطق زیر را نام برد: منطقه حفاظت‌شده آق‌داغ: استان زنجان، شهرستان ماهنشان، جنوب جاده زنجان به تبریزکوه‌های آلاداغ‌لار: استان خراسان شمالی، غرب جاده بجنورد به اسفراینکوه‌های آلاداغ‌لار: استان آذربایجان شرقی، شمال غرب جاده تبریز به اهرکوه‌های رنگی قم: استان قم، ابتدای جاده قم به اراکپدیده تپه‌های مریخی معمولا در اقلیم نیمه‌خشک اتفاق می‌افتد و آن را در اصطلاح به‌عنوان بدلند (Badland) یا هزار دره می‌شناسنداین پدیده‌های زمین‌شناسی جذاب به‌طور کلی به‌عنوان «بدبوم»، «بدلند» (Badland) یا «هزار دره» شناخته می‌شوند. در تعریف کلی، هزار دره را زمین‌های اغلب کویری با خاک نرم و معمولا از جنس رس معرفی می‌کنند که تحت فرسایش شدید آب و خاک قرار می‌گیرند. رنگ این مناطق بکر و آرام نیز از سیاه و آبی تیره تا سرخ و زرد و نارنجی متغیر است. این پدیده طبیعی نه به‌طور انحصاری، اما معمولا در اقلیم نیمه‌خشک و مناطق فاقد پوشش گیاهی، به‌واسطه فرسایش‌های زمین به وجود می‌آید. علاوه بر نواحی خشک و نیمه‌خشک، مناطق مدیترانه‌ای، خشک و استوایی و نیز مناطقی با خشکسالی‌های فصلی، از دیگر مکان‌هایی است که هزار دره در آن‌ها شکل می‌گیرد. به‌طور کلی، پدیده بدلند اغلب در زمین‌های نرم‌سنگ و مرتفع ایجاد می‌شود و با فرسایش خاک ناشی از فرایندهای طبیعی یا فعالیت‌های انسانی گسترش می‌یابد. خشک و‌تر شدن یا انجماد و ذوب مکرر رسوبات سطحی، از جمله مهم‌ترین عوامل ایجاد هزار دره است. در اثر این شرایط، سطح زمین به‌تدریج متورم می‌شود و این پدیده با حضور نمک در رسوبات شدت می‌یابد. روی‌هم‌رفته، پستی بلندی‌های موجود در سطح زمین و وجود سنگ‌های قابل فرسایش چون سنگ‌های آهکی، رسی و سنگ لوح را برای تشکیل و گسترش بدبوم یا هزار دره لازم می‌دانند. بهترین زمان بازدید از تپه‌های مریخیمنبع عکس: ecarevan؛ نام عکاس: ناشناسچنانچه از نام گرمسار بر می‌آید، این شهر از آب وهوای گرم و خشکی برخوردار است؛ ازاین‌رو، سفر به آن در روزهای گرم سال توصیه نمی‌شود. بهترین زمان سفر به این منطقه گردشگری و تپه‌های مریخی گرمسار را نیمه اول بهار و نیز فصل پاییز معرفی می‌کنند. سفر به این منطقه در فصل زمستان، با توجه به سرد و خشک بودن هوای منطقه، توصیه نمی‌شود. روستای پاده و نواحی اطراف آن به‌ویژه در ماه‌های فروردین و اردیبهشت، هوای خنک و مطبوعی دارد و چون دیگر نواحی کویری کشور با فرا رسیدن فصل گرما، از تعداد مسافران آن کاسته می‌شود. از این جهت، بسیاری از افراد پاییز یا زمستان را فصل سفر‌های کویری می‌دانند. تنها باید به یاد داشته باشید که در زمان سفر، حتما لباس گرم و کاپشن بادگیر را همراه خود ببرید. جاهای دیدنی اطراف تپه‌های مریخیروستای پادهآدرس: استان سمنان، شهرستان آرادان، بخش کهن آباد (مشاهده روی نقشه) منبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: ناشناسروستای نمونه گردشگری پاده را از روستاهای تاریخی استان سمنان و شهرستان آرادان معرفی می‌کنند که روزگاری اهمیت بالایی داشت و در راه جاده ابریشم قرار گرفته بود. گنجینه‌های بسیاری از منابع طبیعی، آثار معماری و ابنیه تاریخی در این روستای قدیمی به چشم می‌خورد که همین امر، آن را به یکی از مقاصد متفاوت و تماشایی گردشگری تبدیل کرده است. امامزاده سلطان ابو سعید، قلعه تاریخی، حمام قدیمی، آب‌انبار و حوض آب از جمله آثار تاریخی این روستا به حساب می‌آیند. گفته می‌شود نام این روستا در ابتدا پاده نبوده و در گذر زمان به این نام تغییر کرده است. برخی معتقدند که این روستا در گذشته به دو قسمت حصار بالا و حصار پایین تقسیم می‌شده و مرکز روستا و محل اصلی سکونت به‌همراه حمام، آسیاب، مسجد و … در حصار پایین قرار داشت؛ از این جهت، به این روستا «حصار پایین» و سپس «پایین ده» می‌گفتند که در نهایت «پاده» نامیده شد. در نقل‌قول دیگری آمده است که زمین‌های حاصلخیز این روستا بهره فراوانی برای ساکنان داشت و بر این اساس، نام روستا را «بهره ده» گذاشته بودند که به‌تدریج به پاده تغییر نام یافت. محمدحسن خان اعتمادالسلطنه (صنیع‌الدوله) نویسنده نامدار عصر قاجار نیز درباره وجه تسمیه این روستا در «مرآت البلدان» نوشته است: اصل اسم این ده، پایین ده است؛ چون سمت مغرب از این ده که می‌گذرد، خاک خوار (گرمسار کنونی) است؛ ولی آبادی نیست جز ده نمک که آن هم جمع دیوانی ندارد. به‌علاوه جدید است؛ از این جهت اینجا را پایین ده نامیده‌اند. غار نمکی گرمسارآدرس: استان سمنان، شهرستان گرمسار، روستای پاده (مشاهده روی نقشه) فاصله از تپه‌های مریخی:۴۰ کیلومتر (حدود نیم ساعت رانندگی) منبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: ناشناسحدود ۲۷ معدن نمک در حوالی گرمسار وجود دارد؛ اما به‌طور خاص، گنبدها و تونل‌های نمکی در منطقه نسبتا بزرگی در ۱۵ کیلومتری غرب این شهر پراکنده شده‌اند. تونل نمکی گرمساررا بزرگ‌ترین معدن و تونل نمکی در منطقه خاورمیانه معرفی می‌کنند که در روستای پاده قرار گرفته است و شامل ۴۰ تونل نمک می‌شود. این تونل‌های نمکی را از معادن خارق‌العاده نمک در ایران می‌دانند که سهم بزرگی در استخراج نمک در کشور دارد. علاوه بر تولید نمک مصرفی کشور، معادن نمک گرمسار با منظره جذاب خود، توجه گردشگران بسیاری را به خود جلب می‌کنند. در بدو ورود به تونل نمکی گرمسار با دیواره‌های تیره و طوسی روبه‌رو خواهید شد که با نزدیک‌تر شدن به عمق غار، رنگ‌ها روشن‌تر و براق‌تر به نظر می‌رسد. قندیل‌های نمکی زیبا، کریستال‌های نمک با رنگ‌های متنوع و نیز برکه یا حوضچه‌هایی به رنگ سبز، جذابیت بصری این تونل‌ها و محیط اطراف آن را مضاعف ساخته است. منبع عکس: kite؛ نام عکاس: ناشناسمعدن نمک کوهدشت کهن در جنوب غربی گرمسار از قدیمی‌ترین این معادن و از مهم‌ترین و مشهورترین جاذبه‌های گردشگری این منطقه به شمار می‌رود؛ معدنی که نمای خارجی آن به‌شکل کوهی به نظر می‌رسد که با استخراج نمک، غاری دست‌کند در آن ایجاد شده است. از آن‌جایی که استخراج از این معدن همچنان ادامه دارد، رعایت نکات ایمنی و احتیاط در زمان ورود به غار را نباید فراموش کرد. علاوه بر آن، بازدید از تونل‌های نمکی گرمسار و معدن نمک کوهدشت نیاز به مجوز پلیس راهنمایی و رانندگی و هماهنگی با مسئولان مربوط دارد. کوه اژدهاآدرس: استان سمنان، شهرستان گرمسار، ۵ کیلومتری شمال شهر گرمسار، شمال بزرگراه امام رضا (ع) (مشاهده روی نقشه) فاصله از تپه‌های مریخی:۲۵ کیلومتر (حدود نیم ساعت رانندگی) منبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: ناشناسکوه اژدهارا نادرترین پدیده زمین‌شناسی گرمسار و از کم‌نظیرترین پدیده‌های زمین‌شناسی ایران معرفی می‌کنند. روی این کوه موج‌های منظمی به رنگ قهوه‌ای، قرمز و سفید به چشم می‌خورد که حاصل لایه‌های متعدد خاک و فعل و انفعال زمین‌شناختی در طول هزاران سال است؛ پدیده‌ای کم‌نظیر با اندازه و وسعت بسیار زیاد که از فاصله چند کیلومتری نیز قابل‌مشاهده خواهد بود. شباهت شکل ظاهری این نوع چین‌خوردگی به اژدها سبب شده تا مردم محلی این منطقه، نام کوه را «کوه اژدها» بگذارند. برخی معتقدند که درون این چین‌خوردگی، تصویری شبیه به اژدها دیده می‌شود که علت ایجاد آن می‌تواند عبور آب‌راهه‌ها از میان چین‌ها باشد؛ اما در داستان‌های عامیانه، اژدهای بزرگی چنگی بر این کوه انداخته است و از این جهت، چین‌های رنگی بر آن شکل گرفته‌اند. در افسانه دیگری نقل می‌کنند که این موج‌های رنگین به جنگ رستم و اژدها ارتباط دارد و در واقع، زمانی که رستم اژدها را به‌سمت کوه پرتاب کرد، چین‌هایی مواج از برخورد جسم این موجود با کوه پدید آمده است. کوه اژدها با ۱ ٬ ۲۶۵ متر ارتفاع از سطح دریا، در شمال شهر گرمسار قرار دارد. در هم تنیدگی لایه‌های خاک از جنس سنگ ماسه، شن و سنگ جوش، این پدیده زیبا و نادر زمین‌شناسی را رقم زده است. چین‌خوردگی‌های افقی خاک در اثر فشارهای چند جانبه از حالت طبیعی خود خارج شدند و در اصطلاح زمین‌شناسی به چین‌خوردگی مرکب تبدیل شده‌اند. تصویر این پدیده زیر نور خورشید بسیار جذاب و تماشایی است و از این جهت، توصیه می‌کنند صبح زود به این منطقه بروید و طلوع آفتاب را در کوه به تماشا بنشینید. آب‌انبار بزرگ گرمسارآدرس: استان سمنان، شهرستان گرمسار، ضلع شمالی مسجد جامع، مجاور بازارچه (مشاهده روی نقشه) فاصله از تپه‌های نمکی:۲۲ کیلومتر (حدود ۲۵ دقیقه رانندگی) منبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: ناشناسآب‌انبار گرمساربزرگ‌ترین آب‌انبار این شهرستان و از آثار ملی ثبت‌شده به شمار می‌آید که در دوره قاجاریه ساخته‌شده است؛ بنایی به‌شکل گنبد پلهای مدور و از جنس آجر که منبع اصلی آن داخل کوچه قرار دارد. سر در بزرگ و طاق گهواره‌ای آب‌انبار نیز که اکنون به‌طور کامل مسدود شده است، در سمت بازار واقع‌شده بود. آب‌انبار بزرگ گرمسار از زمین تا ابتدای بادگیر ۲۴ پله و تا عمق آبگیر آن حدود ۴۰ پله دارد؛ عمق آبگیر آن را حدود ۱۴ متر تخمین می‌زنند. هواکش کوچکی به‌شکل مکعب در قسمت فوقانی گنبد این آب‌انبار طراحی‌شده که کارایی آن را تهویه هوای داخل و خنک نگه‌داشتن آب داخل منبع ذکر می‌کنند. گفته می‌شود که این آب‌انبار آب آشامیدنی اهالی شهر و مردم حومه گرمسار را به‌مدت پنج ماه در سال تامین می‌کرد. آب‌انبار دیگری نیز در این شهر وجود دارد که در جنوب قلعه ناسار گرمسار واقع‌شده و بهآب‌انبار ناسارمشهور است. این آب‌انبار از نظر فیزیکی با سایر آب انبارهای شهر تفاوت دارد و توسط شخصی به نام «سیف‌الله معماریان سمنانی» ساخته‌شده است که نامش نیز بر سر در آب‌انبار به چشم می‌خورد. کاروانسرای قصر بهرامآدرس: استان سمنان، شهرستان گرمسار، جنوب شهر گرمسار، داخل محدوده پارک ملی کویر (مشاهده روی نقشه) فاصله از تپه‌های مریخی: حدود ۶۵ کیلومتر (بیش از یک ساعت با ماشین) منبع عکس: گوگل مپ؛ نام عکاس: ناشناسدر حوالی جنوب شهر گرمسار و در نزدیکی دریاچه نمک کویر مرکزی ایران (محدوده پارک ملی کویر) بقایای بنایی تاریخی به چشم می‌خورد که بهقصر بهرامشهرت دارد؛ یادگاری از معماری عصر ساسانی که گفته می‌شود به دست شاه بهرام ساسانی یا همان بهرام گور ساخته‌شده است. به گفته مرحوم «ایرج افشار» نام قصر بهرام از آنجا برمی‌آید که برخی معتقدند که بهرام پنجم ساسانی که در همین حوالی شکار می‌کرد، در باتلاق‌های نمکین اطراف سفیدآب و بیابان مخوفریگ جنفرو رفت و هرگز باز نگشت. قصر بهرام در عصر صفوی و به فرمان شاه‌عباس اول مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت و به کاروانسرا تغییر کاربری داد. در آن زمان کاروانسرای قصر بهرام یا رباط سیاهکوه به مهم‌ترین مرکز ارتباطی بین شرق و غرب حاشیه کویر و محل داد و ستد بازرگانان تبدیل‌شده بود. کاروانسرای قصر بهرام با استفاده از سنگ و به‌شکل مکعب مستطیل و متقارن ساخته‌شده است. حیاط بزرگی در مرکز بنا و اتاق‌های کوچکی دورتادور آن به چشم می‌خورد و دو درب ورودی با دو سکو و دو اتاق در دو قسمت شمالی و جنوبی دارد. یک تالار شاه‌نشین و ایوان در قسمت غربی حیاط طراحی‌شده و ۶ برج دفاعی دارای تیرکش نیز در چهار گوشه آن تعبیه کرده‌اند. کاروانسرای قصر بهرام در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۵۴ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. اکنون نیز از این بنا به‌عنوان مهمانسرای پاسگاه شکاربانی در پارک ملی کویر استفاده می‌شود. منبع عکس: zhiwaar؛ نام عکاس: ناشناسچنانچه شما نیز سفری به تپه‌های مریخی گرمسار و دیدنی‌های اطراف آن داشته‌اید، لطفا تجربه‌های و اطلاعات خود را با ما و سایر کاربرانکجاروبه اشتراک بگذارید. پرسش‌های متداولتپه‌های مریخی گرمسار کجاست؟ تپه‌های مریخی گرمسار از زیباترین پدیده‌های زمین‌شناسی استان سمنان است که در حوالی روستای پاده قرار داردکدام جاذبه گردشگری استان سمنان در نزدیکی تپه مریخی گرمسار قرار دارد؟ تونل‌های نمکی و معادن نمک گرمسارآیا تپه‌های مریخی دیگری نیز در ایران وجود دارند؟ تپه‌های مریخی دامغان و کوه‌های مریخی چابهاربهترین زمان بازدید از تپه مریخی گرمسار کدام فصل است؟ نیمه اول بهار و نیز فصل پاییزنویسنده: فاطمه حکمت‌شعار |
3,723 | 3,845 | گرمسار | دشت گرمسار | ایران، استان سمنان، گرمسار | دشت گرمسار از مناطق کویری وجاهای دیدنی گرمساردر استان سمنان به شمار می‌رود که طول شرق به غرب آن ۴۸ کیلومتر و شمال به جنوب آن ۲۷ کیلومتر است و چهار ایل بزرگ به نام‌های زندی، الیکایی، اصانلو و ایل پازوکی در آن جای گرفته‌اند. از نظر زمین‌شناسی می‌توان محدوده مورد مطالعه این دشت را به دو بخش تقسیم کرد. بخش اول حوزه آبریز حبله رود در بالادست است که سازندهای گوناگون زمین‌شناسی از دوران پرکامبرین تا کواترنر را در خود دارد. قسمت دوم نیز بادزن گرمسار است که شامل رسوبات کواترنری می‌شود و دقیقا در حوزه زمین ساخت ایران مرکزی واقع‌شده است. |
3,724 | 3,846 | گرمسار | کاروانسرای عین الرشید | ایران، استان سمنان، گرمسار، دو کیلومتری شمال کاروانسرای قصر بهرام | قصر عین الرشید که با نام کاروانسرای عین الرشید نیز شناخته می‌شود، بیانگر اصول معماری ایرانی در زمان صفویان است. این اثر تاریخی که ازدیدنی‌های گرمساردر استان سمنان به شمار می‌آید، در دو کیلومتری شمال کاروانسرای قصر بهرام، در قسمت میانی فاصله دریاچه نمک و کویر بزرگ قرار دارد. یک چشمه بزرگ و مملو از آب شیرین بین کاروانسرا و پست نگهبانی شکارگاه واقع‌شده که آب آن از طریق جوی آبی که همچنان آثار آن باقی است به باغ درون حصار کاخ می‌رفت تا درختان و گل‌ها را سیراب کند. خرابه‌های قصر و باغ امروز پوشیده از خارهای بیابانی است که به جای درختان و گیاهان زیبای گذشته روییده‌اند. بنای عین الرشید ۸۶ متر طول و حداکثر ۴۷ متر عرض دارد و مشتمل بر دو حیاط بزرگ است. معبر ورودی به حیاط اصلی را به شکل ایوانی به طول ۹ ٫ ۷ و عرض ۵ ٫ ۴ متر در جبهه جنوبی بنا کرده‌اند. در دو طرف ایوان ورودی دو تالار وجود دارد که هریک با پنج در به حیاط قصر وصل می‌شوند. در باریکه کناری هر دو تالار، دو اتاق مستطیل شکل قرار گرفته‌اند که به تالار‌ها راه ندارند و مخصوص خدمه بوده‌اند. نظیر این اتاق‌ها در جبهه جنوبی حیاط نیز واقع شده‌اند که به تالارهای جنوبی راه دارند. |
3,725 | 3,847 | گرمسار | قصر حرمسرا | ایران، استان سمنان، گرمسار، یک کیلومتری جنوب شرقی کاروانسرای قصر بهرام | قصر حرمسرا با قدمتی که به دوره صفوی بازمی‌گردد، ازجاهای دیدنی گرمساراست و در یک کیلومتری جنوب شرقی کارونسرای قصر بهرام قرار دارد. این بنا هنگام مسافرت خاندان سلطنتی حرمسرا و در باقی موارد محل سکونت شکارچیان سلطنتی بود. چشمه‌های موجود در دامنه سیاه کوه آب آشامیدنی قصر را با استفاده از یک کانال تامین می‌کردند. بخش شمالی بنا به‌طور کلی از بین رفته؛ اما از بخش جنوبی یک تالار، دو ایوان و دو اتاق به‌جای مانده است. |
3,726 | 3,848 | گرمسار | امامزاده اسماعیل (ع) و شمس‌الدین (ع) | ایران، استان سمنان، گرمسار، سه کیلومترس شمال غربی گرمسار، مجاورت روستای حسین‌آباد حاج تقی | امامزاده اسماعیل (ع) و شمس‌الدین (ع) از بناهای تاریخی دوره قاجار ودیدنی‌های گرمساراست و در وسط صحنی بزرگ به مساحت حدود ۱۰ هزار متر مربع قرار دارد. این دو امامزاده در یک مکان با دو حرم مجزا، در دو اطاق جداگانه و در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند و به‌وسیله یک درب این دو اتاق با هم در ارتباط هستند. هر یک از این امامزاده‌ها دارای یک گنبد مجزا است که سطح داخلی آن‌ها را گچکاری کرده‌اند. |
3,727 | 3,849 | مهدیشهر | ییلاق اوپرت | ایران، استان سمنان، شهرستان مهدیشهر، دهستان چاشم، نزدیک روستای اوپرت | اوپرت، منطقه ییلاقی و کوهستانی در مرز بین دو استان سمنان و مازندران است که با طبیعت بکر خود، از کویر و بیابان تا دشت‌های سرسبز، هر بیننده‌ای را متحیر می‌کند. کوه اوپرت که ارتفاع بسیار زیادی دارد، مانع از عبور ابرهای باران‌زا می‌شود و آن‌ها را در دامنه شمالی خود حبس می‌کند. این اتفاق باعث می‌شود که سمت شمالی کوه سرسبز و جنگلی و سمت جنوبی آن خشک و بیابانی باشد. علاوه بر این، اوپرت به‌خاطر اقیانوس ابر شهرت دارد که به‌دلیل ماندگاری بیشتر ابرها و تضاد دو چشم‌انداز جنگلی و کویری، مناظری دیدنی را پیش روی گردشگران می‌گذارد. در این مقاله، با اوپرت، یکی از دیدنی‌ترین مزرهای درون ایران و جذاب‌ترینجاهای دیدنی مهدی شهرآشنا خواهید شد. هرآنچه باید درباره اوپرت بدانید: اوپرت کجاست؟ درباره اوپرتجاهای دیدنی اوپرتتفریحات اوپرتبهترین زمان سفر به اوپرتدر سفر به اوپرت کجا اقامت کنیم؟ جاهای دیدنی اطراف ییلاق اوپرتاوپرت کجاست؟ آدرس: استان سمنان، شهرستان مهدیشهر، دهستان چاشم، نزدیک روستای اوپرت (مشاهده روی نقشه) اوپرت مرزی طبیعی است که بین دو استان سمنان و مازندران قرار دارد و تلاقی‌گاه کوهستان و جنگل است. این منطقه مرزی در فاصله ۵۵ کیلومتری شمال مهدیشهر و در شمالی‌ترین نقطه سمنان و جنوبی‌ترین نقطه مازندران قرار دارد. فاصله تهران تا اوپرت به ۲۵۰ کیلومتر (پنج ساعت با خودرو) و سمنان تا اوپرت به ۷۲ کیلومتر (دو ساعت با خودرو) می‌رسد. منبع عکس: اینستاگرام (miana. opert@) مسیر دسترسی به اوپرتسفر به منطقه اوپرت از چندین راه امکان‌پذیر است. برای تماشای اوپرت باید به مهدیشهر استان سمنان سفر کنید. مهدیشهر در نزدیکی سمنان و ۱۸ کیلومتری شمال آن قرار دارد. بعد از رسیدن به این شهر، جاده مهدیشهر به‌سمت ساری را در پیش بگیرید، پس از فاصله‌ای حدود ۳۰ کیلومتری در سمت چپ جاده با تابلوی اعلانی، مسیر خود را به‌سمت منطقه حفاظت‌شده پرور با طبیعتی بکر و طبیعت دست‌نخورده تغییر دهید. با گذر از روستاهای کولیم، کاور و ملاده به سرخده می‌رسید که خروجی سمت راست از این روستا شما را به اوپرت می‌رساند. اگر از سمت تهران به اوپرت می‌روید، در مسیر فیروزکوه حرکت کنید و از فیروزکوه به‌سمت ورسک، خطیر کوه و بعد به‌سمت اوپرت بروید. در طی مسیرتان نیز گردنه کدوک، راه‌آهن شمال، پل ورسک و غار اسپهبد خورشید قرار دارد که می‌توانید از آن‌ها دیدن کنید. درباره اوپرتاوپرت منطقه‌ای ییلاقی و خوش آب‌وهوا با طبیعت سرسبز و بکر، چشمه‌ها، دشت و روستاهای تماشایی است. خیلی از افراد برای تماشای ارتفاعات آن و به‌ویژه پدیده اقیانوس ابرهای اوپرت و برخی نیز برای لذت بردن از طبیعت سرسبز و ییلاقی اوپرت به این منطقه سفر می‌کنند. عکاس: پدرام سالمیاوپرت که اپرت هم نوشته می‌شود کوهی بین دو استان سمنان و مازندران و در واقع مرز بین این مناطق است. به‌دلیل بلندی و ارتفاع اوپرت ابرهای باران‌زای مناطق جنگلی و شمالی کشور نمی‌توانند از آن عبور کنند و خود را به مناطق کویری سمنان برسانند؛ همین امر باعث تجمع ابرها بر بالای آن شده و اقیانوسی از ابرها و یکی از مناظر دیدنی و بی‌نظیر در طبیعت را ایجاد می‌کند. جالب است بدانید که در جاهای دیگر نیز این دریاهای ابری وجود دارد؛ اما آنچه که اقیانوس ابری اوپرت را از بقیه تماشایی‌تر کرده است، ماندگاری بیشتر ابرها و تضاد و تفاوت دو چشم‌انداز جنگلی و کویری است. منطقه اوپرت به‌دلیل داشتن پوشش گیاهی متنوع به‌ویژه گیاهان دارویی، از مناطق مهم دارویی کشور نیز به شمار می‌رود. اورشمک، گوگ په، سیروک، زیره، اوک چو، صعلب، کولک، زولنگ، پاروک، مازش کو، الزی و اوجی از جمله این گیاهان هستند. این همه آنچه که در سفر به اوپرت تماشا می‌کنید نیست؛ بلکه ییلاق اوپرت و طبیعت وصف‌نشدنی آن نیز بی‌نظیر است که در کنار تماشای ابرها، روز کامل و تکرار نشدنی را برایتان رقم می‌زند. پیشنهاد می‌دهیم بعد از مرزگردی و گردش در ارتفاع اوپرت، سری هم به سایر دیدنی‌های آن بزنید. نکات مهم در سفر به اوپرتمنبع عکس: اینستاگرام (miana. opert@) اوپرت هیچ امکاناتی ندارد و منطقه‌ای بکر به دور از زندگی شهری است. در روستای اوپرت خبری از امکانات رفاهی نیست؛ پس بهتر است خودتان را برای تجربه زندگی در طبیعت آماده کنید. بهترین وسیله‌نقلیه برای رفتن به ارتفاعات خودروهای آفرود است؛ اما اگر خودروی سواری معمولی دارید، بهتر است اول وضعیت جاده اوپرت و آب‌وهوا را بررسی کنید و بعد راهی سفر شوید. مسیر اوپرت تا دوراهی ملاده سرخه آسفالت و مناسب است؛ اما بعد از دوراهی، جاده خاکی می‌شود. از آنجا که خاک جاده از جنس خاک رس است، در صورت بارندگی خودروهای معمولی نمی‌توانند بالا بروند. لباس راحت و کفش مخصوص پیاده‌روی بپوشید. کلاه و عینک آفتابی را فراموش نکنید. ضدآفتاب بزنید. آب، مواد خوراکی، چراغ‌قوه، کیسه‌های زباله، لباس و غیره به‌همراه داشته باشید. هنگام طبیعت‌گردی هیچ ردپایی از خود جا نگذارید. در ارتفاعات اوپرت خبری از پلیس و نیروی امداد نیست. در بعضی نقاط ممکن است که تلفن‌همراه آنتن ندهد. تنها به طبیعت‌گردی در ییلاق اوپرت نروید. جاهای دیدنی اوپرتمنبع عکس: اینستاگرام (picture ۳۷۴۴ @) جاذبه‌های طبیعی: اوپرت مملو از چشم‌اندازهای زیبا و و مناظر منحصر‌به‌فردی است که می‌شود ساعت‌ها به تماشای آن‌ها نشست. این منطقه همچنین داراری چشمه‌ها و آبشارهای متعددی است و در نزدیکی آن جاذبه‌های بکری قرار دارد که حتما از آن‌ها دیدن کنید. چشمه‌های قل‌قل چشمه، کنگل چشمه، پایین لوتی گرد چشمه، بالا لوتی گرد چشمه، کله چشمه و عمارت سرچشمه، عمارت ابراهیم خان ملاده، تنگه هیکو، راه گوگلی، جنگل بولا، چشمه فینسک، آبشار خزه بن، چشمه‌های رنگین باداب سورت و جنگل‌های بی‌نظیر راش و انجیلی. عشایر و ایل سنگسر: اگر در فصل تابستان به اوپرت سفر کنید سیاه چادرهای ایل سنگشر مهدیشهر را خواهید و این می‌تواند تجربه‌ای متفاوت و خاص برایتان باشد تا از نزدیک با آن‌ها آشنا شوید. همچنین از محصولات دامی و لبنی آن‌ها مثل شیر، پنیر، سرشیر و خامه خرید کنید. تفریحات اوپرتمنبع عکس: گوگل مپ، عکاس: امین عزتیکوه‌نوردی: ارتفاعات باشکوه اوپرت بهترین مکان برای کوهنوردی و لذت بردن از هیجان این ورزش مهیج است. دامنه گردی و گشت‌وگذار را نیز فراموش نکنید. پیاده‌روی: طبیعت دلنواز ییلاق اوپرت و دشت سرسبز و مملو از زیبایی آن، آدمی را به پیاده‌روی و لذت بردن از هوای مطبوع و دلپذیر وسوسه می‌کند. پس اگر جزو افراد علاقه‌مند به پیاده‌روی هستید همراه داشتن کفش مناسب در سفر به این منطقه را از یاد نبرید. روستاگردی: در مسیر رسیدن به اوپرت، روستاهای متعددی قرار دارد و روستای اوپرت که نام خود را نیز به این مرز هدیه بخشیده است از جمله آن‌ها است. روستاگردی نیز می‌تواند جزوی از برنامه‌ی سفر شما باشد و جذابیت‌های خاص خود را دارد. عکاسی: اگر عاشق عکاسی هستید، ییلاق اوپرت محلی عالی برای عکاسی از طبیعت است. ثبت اقیانوسی از ابر در ارتفاعات و مناظر سرسبز را از دست ندهید. بهترین زمان سفر به اوپرتمنبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: محمد بیکیبهترین زمان برای تماشای ابرهای اوپرت، فصل‌های بهار و تابستان است و تا قبل از مهر می‌توانید برای تماشای اقیانوس ابری، به این منطقه سفر کنید. در فصل پاییز دیدن طبیعت رنگین اوپرت نیز لطف خود را دارد؛ اما توجه کنید در زمان بارندگی و سرما مسیر رسیدن شاید سخت باشد؛ پس وسایل و تجهیزات لازم را به‌همراه داشته باشید. در سفر به اوپرت کجا اقامت کنیم؟ منبع عکس: اینستاگرام (miana. opert@) سفر به اوپرت در قالب یک گردش یک روزه امکان‌پذیر است؛ اما اگر طبیعت بی‌نظیر به‌همراه مناظر دلکش و چشم‌نواز و رقص ابرهای در آسمان آبی اوپرت شاید شما را وسوسه کند که شب را نیز در این منطقه ییلاقی سپری کنید و از دیدن آسمان پرستاره شب لذت ببرید. پس بساط کمپ و برپایی چادر را مهیا کنید و در هوای پاک و لطیف طبیعت نفس بکشید. علاوه بر این، اقامت در اقامتگاه‌های بومگردی منطقه (نظیر اقامتگاه‌های بومگردی شهمیرزاد) می‌تواند گزینه دیگر پیش روی شما باشد. جاهای دیدنی اطراف ییلاق اوپرتآبشار اوبنآدرس: استان مازندران، بخش دودانگه ساری، منطقه سنگده (مشاهده روی نقشه) فاصله از ییلاق اوپرت:۱۰ کیلومتر (۳۰ دقیقه با خودرو) آبشار اوبنیا بولا، در منطقه حفاظت‌شده بولا در استان مازندران قرار دارد. آبشار بولا جزو آبشارهای دائمی کشور است و از چندین آبشار تشکیل می‌شود. مسیر دسترسی به آنکه نسبتا شیب‌دار و جنگلی است، جذابیت‌های خاص خود را دارد؛ به‌خصوص که در طول راه می‌توانید از طبیعت منطقه و شنیدن صدای ریزش آب لذت ببرید. این منطقه در اکثر روزهای سال بارانی و مرطوب است؛ پس از حتما کفش طبیعت گردی بپوشید. شیب‌هایی که برای رسیدن به آبشار باید پشت سر بگذارید، اغلب اوقات لیز هستند؛ در نتیجه، بسیار احتیاط کنید. منبع عکس: گوگل مپ، عکاس: mohammad aliغار اسپهبدآدرس: استان مازندران، شهرستان سوادکوه، روستای دوآب، ۱ ٫ ۵ کیلومتری جاده سوادکوه به تهران (مشاهده روی نقشه) فاصله از ییلاق اوپرت:۳۸ کیلومتر (حدود ۳۵ دقیقه با خودرو) غار اسپهبد خورشید که با نام «کرکیل دژ» نیز شناخته می‌شود، در ارتفاعات کوهستان البرز و در منطقه سوادکوه قرار دارد. این غار با قطر دهانه حدود ۹۰ متر، بزرگ‌ترین طاق طبیعی در دنیا محسوب می‌شود و با شماره ۸۷۳۹ در فهرست آثار ملی ایران ثبت‌شده است. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: کوروش نوزاد تهرانیغار اسپهبددر متون تاریخی به نام «طاق عایشه گرگیلی دژ» و در زبان مردم منطقه سوادکوه به نام «لاپ کمر» شهرت دارد. مردم روستاهای اطراف آن را «دیوکالی» به معنی «لانه‌ی دیو» می‌نامند. در داخل غار اسپهبد قلعه، برج، آتشکده، آب‌انبار، حمام و تنور وجود دارد که به سبکی بسیار زیبا و با سنگ و ساروج ساخته شده‌اند و قدمت آن‌ها به دوره ساسانیان برمی‌گردد. از نکات باورنکردنی این غار ورودی آب به داخل آن است که از بالادست روستای «کمر پشت» مسیر سنگی را به‌صورت جوی آب در آورده بودند و آب را از داخل سنگ‌ها، پس از طی مسافت زیاد به داخل غار هدایت می‌کردند. اسپهبد خورشید یکی از سرداران طبرستان بود که در زمان حمله اعراب، زن و فرزندان خود را در این غار پنهان کرد و خود راهی جنگ شد. پل ورسکآدرس: استان مازندران، بخش مرکزی شهرستان سوادکوه، دهستان راستوپی، روستای ورسک (مشاهده روی نقشه) فاصله از ییلاق اوپرت:۸۱ کیلومتر (حدود ۲ ساعت و ۳۰ دقیقه با خودرو) پل ورسکدر جاده فیروزکوه و در نزدیکی روستایی به همین نام در بالای دره ورسک جای گرفته است و در مسیر خط آهن تهران-شمال قرار دارد. این پل از زیباترین و مشهورترین پلهای تاریخی ایران و از شاهکارهای مهندسی کشور محسوب می‌شود که هدف از ساخت آن تردد قطارها به‌سمت شمال کشور بود. منبع عکس: گوگل‌مپ؛ عکاس: میثم شفیعیپل ورسک در مدت‌زمان دو سال و به همت یک شرکت دانمارکی ساخته شد. این پل عظیم بعد از ساخت عنوان بزرگ‌ترین پل راه‌آهن شمال کشور را از آن خود کرد و سرانجام در سال ۱۳۵۶ به ثبت ملی رسید. ارتفاع پل ورسک از ته دره به ۱۱۰ متر می‌رسد و به‌دلیل همین ارتفاع در کتاب رکورد‌های گینس ثبت‌شده است. پل ورسک نقش مهمی در سرنوشتجنگ جهانی دومداشت و اگر این پل وجود نداشت، احتمالا نتیجه دیگری برای جنگ رقم می‌خورد. در جریان جنگ جهانی دوم قوای متفقین با توجه به موقعیت جغرافیایی خاص ایران و وجود خط راه‌آهن و چاه‌های نفت، این کشور را به‌عنوان گزینه‌ای عالی برای جابه‌جایی سریع اسلحه، آذوقه و مهمات به شوروی که در محاصره ارتش آلمان نازی بود انتخاب کردند. اگر تاکنون به منطقه اوپرت رفته و اقیانوس ابر آن را مشاهده کرده‌اید، حتما از تجربه‌ها و خاطرات خود برای همراهان ارزشمندکجاروبگویید. عکس کاور: اینستاگرام (miana. opert@) نویسنده: اکرم زمانی نوریپرسش‌های متداولاوپرت کجاست؟ اوپرت مرزی طبیعی بین دو استان سمنان و مازندران در نزدیکی روستای اوپرت است که در فاصله ۵۵ کیلومتری شمال مهدیشهر قرار دارد. فاصله تهران تا اوپرت به ۲۵۰ کیلومتر (پنج ساعت با خودرو) و سمنان تا اوپرت به ۷۲ کیلومتر (دو ساعت با خودرو) می‌رسد. آیا امکان اقامت در اوپرت وجود دارد؟ علاوه بر کمپ‌زدن در دل طبیعت می‌توانید با اجاره اتاق در اقامتگاه‌های بومگردی منطقه نظیر شهمیرزاد، تجربه‌ای به‌یادماندنی داشته باشید. |
3,728 | 3,850 | مهدیشهر | جنگل رودبارک | ایران، استان سمنان، شهرستان مهدیشهر، روستای رودبارک | جنگل رودبارک به‌واسطه پوشش گیاهی پهن‌برگ و آبوهوای خنک و مکان‌های دیدنی بسیاری نظیر آبشارها، غارها و چشمه‌ها به‌عنوان مقصدی پرطرفدار برای طبیعت گردی شناخته می‌شود. رودبارک یکی ازجاهای دیدنی سمنانو مناطق ملی گردشگری شهرستان مهدیشهر به شمار می‌رود که آخرین بخش‌هایجنگل‌های هیرکانیاستان سمنان را در خود جای داده است. نکته جالب اینجا است که در نزدیکی سمنان با آبوهوای خشک و کویری، منطقه‌ای جنگلی با آبوهوای نیمه‌مرطوب قرار دارد که علاوه بر پوشش جنگلی، با ایجاد رطوبت در دره‌ها و کوه‌های این منطقه منجر به‌شکل‌گیری ابر و مناظر بسیار بکر در اکثر ایام سال می‌شود. با کجارو همراه باشید تا شما را با این منطقه زیبا بیشتر آشنا کنیم. آنچه در این مقاله می‌خوانید: جنگل رودبارک کجاست؟ معرفی جنگل رودبارکبهترین زمان سفر به جنگل رودبارکپوشش گیاهی و جانوری جنگل رودبارکچطور به جنگل رودبارک برویم؟ در سفر به جنگل رودبارک کجا اقامت کنیم؟ جاذبه‌های نزدیک به جنگل رودبارکجنگل رودبارک کجاست؟ منبع عکس: خبرگزاری صدا و سیما (عکاس: بهناز نصرتی) جنگل رودبارک ازجاهای دیدنی مهدی شهراست و در ۸۰ کیلومتری شمال شرق استان سمنان و ۶۳ کیلومتری مهدیشهر، در مسیر جاده شهمیرزاد-کیاسر در دامنه جنوبی سلسله جبال البرز قرار دارد. معرفی جنگل رودبارکپارک جنگلی رودبارک مهدیشهر که به پارک جنگلی رودبارک شهمیرزاد نیز معروف است، وسعتی بیش از هشت هزار هکتار دارد که شامل ۳۰۰۰ هکتار مرتع و بیش از ۱۵۰۰ هکتار مزرعه کشاورزی و باغداری می‌شود. این جنگل از مناطق حفاظت‌شده و پارک‌های طبیعی کشور است که به‌لطف جاهای دیدنی نظیر آبشارهای آفینجیمه، سلیلم، سرمرو فاش فاشی، عیرت دره، خرلکته فاش فاشی، کلاج بور فاش فاشی، دین تپه دشتی از مهم‌ترین تپه‌های تاریخی و … سالانه گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند. منبع عکس: خبرگزاری صدا و سیما (عکاس: بهناز نصرتی) منطقه رودبارک از مناطق ملی گردشگری شهرستان مهدیشهر است که در منطقه حفاظت‌شده پرور قرار دارد. این منطقه در حال حاضر به‌عنوان دومین منطقه نمونه گردشگری (پس از پارک کویر) در استان سمنان محسوب می‌شود؛ منطقه‌ای کوهستانی پوشیده از جنگل‌های هیرکانی که در فصول سرد سال، اغلب مملو از برف است. منبع عکس: خبرگزاری صدا و سیما (عکاس: بهناز نصرتی)، بهروز تاج‌الدین، مرتضی برجستهعاشقان طبیعت‌گردی می‌توانند ساعت‌ها در جنگل‌های بکر و زیبای منطقه به گشت‌وگذار مشغول شوند و از دشت‌های وسیع و پرگل با چشم‌اندازی کم‌نظیر لذت ببرند؛ اما این همه ماجرا نیست و کوه‌ها و تپه‌های زیبایی همچون کوه‌های «لپی» و «تنگه» نیز در این جنگل وجود دارد که با پوشش گیاهی و جانوری منحصربهفرد خود، هوش از سر هر بیننده‌ای می‌برند. بهترین زمان سفر به جنگل رودبارکمنبع عکس: خبرگزاری صدا و سیما (عکاس: بهناز نصرتی) روستای رودبارک در شمال شرقی استان سمنان و حاشیه مازندران و در انتهای جنگل‌های شمال و ابتدا حوزه آبریز رودخانه تجن مازندران قرار دارد. این منطقه‌ی کوهستانی در بهار و تابستان، آبوهوای خنک و در پاییز با سرما و در زمستان با برف همراه می‌شود که گاهی اوقات ارتفاع برف به حدود ۱ ٫ ۵ متر می‌رسد. به این ترتیب، بهترین زمان سفر به جنگل رودبارک را می‌توان فصل بهار و تابستان دانست. پوشش گیاهی و جانوری جنگل رودبارکعکاس: مرتضی برجستهدرختان سربه‌فلک‌کشیده بلوط و راش و همین طور ولیک (زالزالک وحشی) و ازگیل از ویژگی‌های جنگل رودبارک به حساب می‌آیند. علاوه بر گونه‌های گیاهی متنوعی که در این منطقه رشد می‌کند؛ به‌دلیل قرارگیری در مجاورت منطقه حفاظت‌شده پرور، پوشش جانوری منحصر‌به‌فردی نیز دارد و حیواناتی مانند کل، خرس قهوه‌ای، بز و پرندگانی از جمله کبک، قرقی، عقاب و کرکس را می‌توان در آن دید. بندی‌یالون، ایزو، کینک سو، نی‌نی، زنبور زرد، زنبور عسل، لعلم باز، جیرجرائی، ملوچه پردار و … نیز حشرات این منطقه را تشکیل میدهند. در این منطقه از کوه‌های سنگی لپی و تنگه تا تپه‌های خاکی سنگی مانند برج تیغ و جلگه‌های وسیع مثل مناطق سرم، ترکچال، سرکوه، روپی و … به چشم می‌خورد که پوشش گیاهان متنوعی در اطراف آن‌ها وجود دارد. چطور به جنگل رودبارک برویم؟ منبع عکس: خبرگزاری صدا و سیما (عکاس: بهناز نصرتی) اگر قصد سفر به جنگل رودبارک را دارید، از دو مسیر می‌توانید خود را به این منطقه برسانید که هر دو راه از جاده شهمیرزاد به فولاد محله آغاز می‌شود. از خروجی این جاده و با گذر از گردنه «بشم» و «رسم» رودبار، با طی مسیری ۵۰ کیلومتری، به‌تدریج تابلوهایی را خواهید دید که مسیر روستای رودبارک را نشان میدهند. با عبور از مسیر روستا و سه کیلومتر آن‌طرف‌تر به رودبارک پایین خواهید رسید. در سفر به جنگل رودبارک کجا اقامت کنیم؟ عکاس: مرتضی برجستهاگر قصد سفر به جنگل رودبارک را دارید، می‌توانید از اقامتگاه بومگردی روستای فینسک در ۴۰ کیلومتری رودبارک استفاده کرده یا اقامتی خاطره‌انگیز را در اقامتگاه‌های بومگردی شهمیرزاد و مهدیشهر تجربه کنید. چادرزدن در دل طبیعت نیز از دیگر گزینه‌های پیش روی شما است که در صورت داشتن تجهیزات و امکانات مناسب می‌توانید اقامتی رویایی را برای خود رقم بزنید. یادمان باشد با احترام به طبیعت و حفاظت از آن، قدردان موهبتی باشیم که پروردگار به رایگان در اختیار ما قرار داده است. جاذبه‌های نزدیک به جنگل رودبارکعکاس: مرتضی برجستهجنگل رودبارک در مهدیشهر قرار دارد؛ شهرستانی که علاوه بر آبوهوای مطبوع و خنک که در روزهای گرم تابستان، با خیل عظیم گردشگران مواجه می‌شود، جاذبه‌های متعددی نظیر غار لعوم، قلعه پلی و … دارد که در کنار بازدید از جنگل رودبارک می‌توانید بازدیدی هم از آن‌ها داشته باشید. «برج دیوخانه رودبارک» در روستای رودبارک شهرستان مهدیشهر قرار دارد که به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و قدمت آن به دوران تاریخی پس از اسلام برمی‌گردد. «غار دیوخانه»، یکی دیگر از جاذبه‌های روستای رودبارک است که ۱۱ متر طول دارد و شامل یک تالار دایره‌ای با سقف گنبدی می‌شود. منبع عکس: anaktourism. ir «دربند» منطقه سرسبز کوچکی در حدفاصل مسیر مهدیشهر به شهمیرزاد است که آبوهوای مطبوع، طبیعت بکر و غار دربند، آن را گزینه‌ای مناسب برای گردشگری کرده است. جالب اینکه غار دربند با ۱۴۰ میلیون سال عمر، دومین غار آهکی بزرگ در ایران به شمار می‌رود که در دامنه‌های جنوبی بخش میانی رشته‌کوه البرز و دو کیلومتری شمال منطقه گردشگری دربند قرار دارد. «منطقه گردشگری چاشم مهدیشهر»، ناحیه‌ای کوهستانی است که در تابستان، آب‌وهوایی ییلاقی دارد. در این منطقه گورهایی کشف‌شده است که قدمت‌شان به ۷۵۰ تا ۸۰۰ سال پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد. «امامزاده قاسم زیارت» در شمال مهدیشهر در منطقه زیارت قرار دارد و بنای بقعه شامل چند اتاق و دالان تودرتو و گنبد و ایوان و صحن می‌شود. «شیر قلعه شهمیرزاد» در سه کیلومتری شمال غرب شهمیرزاد و در دره شیخ چشمه سر، بر فراز کوهی بلند و مرتفع قرار دارد که به نام قلعه شیخ چشمه معروف است. این اثر، جزو آثار ملی ایران به حساب می‌آید. پرسش‌های متداولجنگل رودبارک کجاست؟ جنگل رودبارک در ۶۳ کیلومتری مهدیشهر در استان سمنان قرار دارد. بهترین زمان سفر به جنگل رودبارک چه فصلی است؟ فصل بهار و تابستاندر سفر به جنگل رودبارک کجا اقامت کنیم؟ اقامتگاه بومگردی روستای فینسک، کمپینگ در طبیعتجاذبه‌های اطراف جنگل رودبارک کدامند؟ برج دیوخانه رودبارک، غار دیوخانه، دربند، منطقه گردشگری چاشم مهدیشهر، امامزاده قاسم زیارت، شیر قلعه شهمیرزادنویسنده: صدیقه شجاعی |
3,729 | 3,851 | مهدیشهر | چشمه‌های آبگرم سمنان | ایران، استان سمنان، ۲۱ کیلومتری شمال غرب سمنان، ۱۸ کیلومتری غرب مهدیشهر | چشمه آبگرم سمنان که با نام چشمه‌های آبگرم مهدیشهر نیز شناخته می‌شود، در ۲۱ کیلومتری شمال غرب سمنان و ۱۸ کیلومتری غرب مهدیشهر قرار دارند و از گذشته مورد توجه مردم بوده‌اند. این چشمه ازجاذبه‌های گردشگری مهدی شهرمحسوب می‌شود که با آبهای گوگردی، اهالی و گردشگران برای موارد درمانی و تفریحی به این چشمه‌ها می‌آیند و از استخرهای کم‌عمق و البته کم‌ظرفیت آن استفاده می‌کنند. آب این منطقه در ساختمان درونی زمین جای گرفته است و بر اثر حرارت مرکزی زمین، از شکاف‌ها و مجاری تا سطح زمین بالا می‌آید. عکس‌های گالری از علی‌اکبر بندری |
3,730 | 3,852 | مهدیشهر | منطقه حفاظت‌شده پرور | ایران، سمنان، ۳۵ کیلومتری شمال مهدیشهر | منطقه حفاظت‌شده پرور از مناطق حفاظت‌شده استان سمنان است و در فاصله ۳۵ کیلومتری شمال مهدیشهر (سنگسر) قرار دارد که شامل بخش وسیعی از جنگل‌های ارس وهیرکانیاست. این منطقه دارای رودخانه دائمی است که در خارج از منطقه از قله نیزوا سرچشمه گرفته است. منطقه حفاظت‌شده پرور که ازمکان‌های دیدنی مهدی شهربه شمار می‌رود، دارای سه منطقه آب وهوایی: جنگلی، کوهستانی، نیمه کویری (صیدوا) است. این منطقه دارای روستا، انواع گونه‌های جانوری و بناهای تاریخی است. |
3,731 | 3,853 | مهدیشهر | موزه عشایری سنگسر | ایران، استان سمنان، مهدیشهر، خیابان امام خمینی، بالاتر از میدان امام، ساختمان شورای شهر | موزه عشایری سنگسر به تاریخ و فرهنگ ایل سنگسر می‌پردازد و مجموعه آن حاصل تلاش آقای پاکزادیان و قطعات اهدایی از مردم و عشایر سنگسر است. مهدیشهر که در گذشته سنگسر نام داشت، خاستگاه یکی از ایل‌های کشور با همین نام است. ابزار و ادوات پشم‌چینی، مراحل تولید انواع نخ و پارچه‌های پشمی و ابریشمی، انواع دست‌افزار‌های زندگی روزمره، انواع ظروف، ابزار، جنگ‌افزار، صنایع‌دستی و آثار هنر سوزن‌دوزی، پوشاک، نمایه‌ای از زندگی شهرنشینی مردم ایل سنگسر در دهه‌های گذشته و سازه‌های عشایری مانند تنور، سازه اختصاصی تولید کره، انواع اجاق‌های اختصاصی تولید لبنیات و سیاه‌چادر سنگسری در دو قسمت سالن و فضای باز موزه به نمایش گذاشته شده‌اند. این موزه به‌عنوان یکی ازجاذبه‌های گردشگر مهدی شهرشناخته می‌شود که صبح‌ها از ۸:۳۰ الی ۱۲:۳۰ و عصرها از ۱۶:۳۰ الی ۲۰ می‌توانید از آن بازدید کنید. عکس‌ها از آفتاب‌نیوز |
3,732 | 3,854 | مهدیشهر | موزه سنگ و فسیل مهدیشهر | ایران، استان سمنان، مهدیشهر، منطقه دربند، ابتدای مسیر پیاده‌روی غار دربند | موزه سنگ و فسیل مهدیشهر در نزدیکی غار دربند مهدیشهر قرار دارد و گنجینه بی‌نظیر آن متشکل از سنگ‌ها و فسیل‌هایی است که به همت آقای پاکزادیان، از سال ۱۳۶۸ گردآوری شده‌اند. این مجموعه شامل نمونه‌هایی از منطقه‌ی البرز مرکزی، از شمال شهمیرزاد تا جنوب سمنان می‌شود. ۴۵۹ قطعه فسیل گیاهی و جانوری و ۲۰۰ قطعه سنگ زینتی در این موزه جای گرفته‌اند. این موزه به‌عنوان یکی ازمکان‌های دیدنی مهدی شهرشناخته می‌شود و مهم‌ترین قطعه موجود در آن، قدیمی‌ترین فسیل مجموعه است که به جلبکی با پیشینه ۶۲۰ میلیون سال تعلق دارد. عکس‌ها از امیر حسین کاشی‌منش |
3,733 | 3,855 | شهمیرزاد | غار دربند شهمیرزاد | ایران، استان سمنان، مهدیشهر، دو کیلومتری شمال منطقه دربند | غار دربند شهمیرزاد که به آن غار دربند مهدیشهر نیز گفته می‌شود، یکی از بزرگ‌ترین غارهای آهکی ایران است که در دامنه‌های جنوبی رشته‌کوه البرز قرار دارد. عمر این غار به‌صورت تقریبی به ۱۲۰ میلیون سال می‌رسد ودر آن، آثارتاریخی متعددی از جمله سکه، زیورآلات و … کشف‌شده که حاکی از زندگی بشر در این غار، در دوره‌هایی از تاریخ است. همه آنچه که باید درباره غار شهمیرزاد بدانید: غار دربند شهمیرزاد کجاست؟ تاریخچه غار دربند شهمیرزادمشخصات غار دربند شهمیرزادشرایط بازدید از غار شهمیرزادبهترین زمان بازدید از غار دربند شهمیرزادامکانات غار دربند شهمیرزاداقامت در اطراف غار دربند شهمیرزادجاهای دیدنی اطراف غار دربند شهمیرزادغار دربند شهمیرزاد کجاست؟ آدرس: استان سمنان، مهدیشهر، دو کیلومتری شمال منطقه دربند (مشاهده روی نقشه) منبع: ایسناغار دربند شهمیرزاد در فاصله ۲۰ کیلومتری از شمال سمنان و دو کیلومتری جاده مهدیشهر واقع‌شده است. این غار در بخش میانی رشته‌کوه‌های البرز و در دامنه جنوبی کوه «لهر» قرار دارد. بازدیدکنندگان باید حدود ۲۰ دقیقه، مسیر پله‌چین شده‌ای را بالا بروند تا به دهانه غار برسند. تاریخچه غار دربند شهمیرزادمنبع: iranwondersغار دربند شهمیرزاد قدمت ۱۲۰ میلیون ساله دارد که به دوره کرتاسه از دوران سوم زمین‌شناسی می‌رسد. این غار در گذشته به‌دلیل نزدیکی به مهدیشهر و قریه دربند، محل سکونت انسان‌ها بوده است. طبق روایات تاریخی، در دوره سلجوقیان، جنگ‌ها و لشکرکشی‌های حکمرانان اسپهبدان طبرستان با اسماعیلیه در نواحی سمنان، سبب پناهنده شدن عده‌ای از ترس جان خود به این غار شده است. استخوان‌های کشف‌شدهاز انسان و حیوانات بزرگی چون اسب، گاو و … توسط باستان‌شناسان، مهر تاییدی بر سکونت انسان در این منطقه است. غار دربند شهمیرزاد با تاریخچه‌ای ۱۲۰ ساله متعلق به دوره سوم زمین‌شناسی استغار دربند در بازه زمانی ۱۳۲۵ تا ۱۳۲۷ با تلاش گروهی چهار نفره از اعضای هیئت کوهنوردی ایران کشف شد. باستان‌شناسان در دهه اخیر، موفق به کشف آثار تاریخی همچون ظروف سفالی مربوط به هزاره اول و تعدادی سکه متعلق به سده پنجم هجری قمری شده‌اند که از قدیمی‌ترین آثار کشف‌شده در این غار هستند. همچنین سکه‌های طلایی به خط کوفی مربوط به دوره حکمرانی سلجوقیان و اوایل حمله مغول نیز در این غار کشف‌شده است. مشخصات غار دربند شهمیرزادمنبع: iranwondersغار دربند شهمیرزاد یکی از بزرگ‌ترین غارهای آهکی ایران است. این غار ۱۱۴ متر طول دارد و ارتفاع آن از سطح دریا، به ۲۰۰۰ متر و از پای کوه، بع ۳۵۰ متر می‌رسد. عرض این غار از ۲ ٫ ۲۰ تا ۳۰ ٫ ۵۸ متر متغیر است. عرض مدخل ورودی این غار در گذشته کوچک‌تر از امروزه بود؛ ولی در سال ۱۳۸۱ آن را عریض‌تر کردند تا ورود برای بازدیدکنندگان آسان‌تر شود. همچنین مسیر بالا رفتن از پای کوه تا دهانه غار برای دسترسی راحت‌تر بازدیدکنندگان پله‌چینی شده است. در جلوی دهانه غار آثاری سنگ‌چین شده وجود دارد که احتمالا برای پناه گرفتن در زمان جنگ ساخته شده‌اند. برای ورود به این غار، باید دالانی با ارتفاع ۱۴ متر را طی کنید تا به در ورودی برسید. با طی دیوارهای در سمت چپ به طول ۲۴ متر، مسیر را ادامه دهید و از حوضچه آب عبور کنید تا به محوطه بیضی‌شکل خشک و مسطح غار برسید. نیروهای زمین‌ساختی و پدیده انحلال به‌وسیله آبهای نفوذی از عوامل موثر در تشکیل این غار بوده‌اند. وجود تخته‌سنگ‌های پراکنده در این غار می‌تواند به‌دلیل زمین‌لرزه‌های شدیدی باشد که در گذشته رخ‌داده است. در این غار ستون‌های «استالاگمیت» یا «چکنده‌سنگ» دیده می‌شود. استالاگمیت به ستونی تشکیل‌شده از مواد معدنی می‌گویند که به‌صورت قندیل از سقف غار آویزان است. همچنین ستون‌های آهکی با دیواره‌های مواج در قسمت‌های مختلف غار، پراکنده شده‌اند. شرایط بازدید از غار شهمیرزادمنبع: iranwondersامکان بازدید از این غار زیبا از ساعت ۶ بامداد تا ۱۲ شب امکان‌پذیر است. قیمت بلیط در سال ۱۳۹۸، برای هر فرد ۴ , ۰۰۰ تومان بود. متاسفانه اطلاع دقیقی درباره قیمت فعلی بلیط در دسترس نیست. تنها راه رسیدن به غار، مسیر پله‌چین است؛ به همین دلیل امکان بازدید افراد ناتوان یا کم‌توان جسمی از این غار وجود ندارد. به‌دلیل شیب و فضای کوهستانی بهتر است از تجهیزاتی مانندکفش کوهنوردی، باتوم و … استفاده کنید؛ همچنین آب آشامیدنی همراه خود داشته باشید. بهترین زمان بازدید از غار دربند شهمیرزادبه‌دلیل پایین بودن دمای فضای داخلی غار، بهترین زمان سفر به‌منظور بازدید از این غار از ابتدای بهار تا پایان تابستان است. در فصل تابستان به‌دلیل گرمای هوا، بازدیدکنندگان می‌توانند از هوای خنک داخل غار لذت ببرند. امکانات غار دربند شهمیرزادمنبع: iranwondersبرای راحتی و رفاه گردشگران، در دامنه کوه نزدیک به غار دربند، سوییت‌های اقامتی، آلاچیق و سرویس‌بهداشتی تعبیه‌شده است. همچنین هتل‌ها و رستوران‌های متنوعی در اطراف منطقه نزدیک به این غار ساخته شده‌اند که امکانات رفاهی قابل‌توجهی را برای گردشگران فراهم می‌کنند. از دیگر امکانات غار، وجود پله‌هایی از دامنه کوه تا ورودی غار است که امکان بالا رفتن از کوه را برای بازدیدکنندگان راحت‌تر می‌کند. نورپردازی درون غار به‌گونه‌ای‌است که در روشنایی روز دید بهتری وجود دارد و با تاریکی هوا، نور محدود می‌شود. اقامت در اطراف غار دربند شهمیرزادمنبع: سایت شبعلاوه بر سوییت‌ها وآلاچیق‌های نزدیک به دامنه کوه لهر که برای رفاه گردشگران در این ناحیه تعبیه‌شده، در اطراف این منطقه زیبا، هتل‌ها و اقامتگاه‌های بومگردی متعددی وجود دارند. از میان هتل‌ها و اقامتگاه‌های در دسترس می‌توان به هتل دربند مهدیشهر، هتل سنتی خانه گل، اقامتگاه کلبه نمکی، اقامتگاه لرگا، اقامتگاه بومگردی شوکا، اقامتگاه عمارت فینسک و اقامتگاه بومگردی رمونگا اشاره کرد. این اقامتگاه‌های زیبا می‌توانند تجربه فوق‌العاده‌ای از سفر به این مکان را برای گردشگران فراهم آورند. فاصله آن‌ها با غار دربند بین ۱۲ تا ۵۵ دقیقه متغیر است. گردشگران می‌توانند با توجه به علاقه و امکانات مورد نیاز خود، هرکدام از این اقامتگاه‌ها را انتخاب کنند. جاهای دیدنی اطراف غار دربند شهمیرزادجنگل رودبارکآدرس: استان سمنان، کیلومتر ۴۰ جاده شهمیرزاد به فولادمحله، روستای رودبارک (مشاهده روی نقشه) منبع: ایران‌بکرجنگل رودبارکاز مناطق گردشگری مهدیشهر محسوب می‌شود که در «منطقه حفاظت‌شده پرور» قرار دارد. این پارک جنگلی که به آن پارگ جنگلی رودبارک شهمیرزاد هم گفته می‌شود، داری وسعتی بالای ۸ , ۰۰۰ هکتار است. بیش از ۱ , ۵۰۰ هکتار از جنگل رودبارک را مزارع و باغ‌ها تشکیل میدهند. این منطقه کوهستانی پوشیده ازجنگل‌های هیرکانی، منظره‌ای زیبا در دل آبوهوای خشک سمنان ایجاد کرده است و بهترین زمان بازدید از این پارک جنگلی فصل بهار و تابستان است. جنگل فینسکآدرس: استان سمنان، ۵۰ کیلومتری شمال شرق شهمیرزاد، روستای فینسک (مشاهده روی نقشه) منبع: ایران‌داناجنگل فینسک در نزدیکی روستایی به همین نام و بر فراز کوه قرار دارد. در این جنگل آثاری از رسوب‌گذاری‌های دوران پالئوزوییک مانند ماسه‌سنگ قرمز، آهک و کوارتزیت سفید مشاهده می‌شود. میوه‌هایی مثل زرشک وحشی، ازگیل، ولیک و … بخشی از پوشش گیاهی این منطقه را تشکیل می‌دهد. همچنین برخی از گیاهان دارویی ارزشمند نیز در این منطقه رشد می‌کنند. حیواناتی مانند روباه، گراز، خرس، پلنگ، گربه وحشی، خفاش، کبک و پرنده‌ای نادر به نام شاه‌بوف (بزرگ‌ترین جغد ایران که در حال انقراض است) در این جنگل دیده شده‌اند. مسیر این جنگل جاده‌ای آسفالت است که در زمستان به‌دلیل یخبندان اغلب مسدود می‌شود. در اطراف جنگل فینسک چند اقامتگاه گردشگری برای اقامت مسافران وجود دارد. بهترین زمان بازدید از این جنگل اواسط بهار و اوایل پاییز است. سیاه‌درهآدرس: استان سمنان، شهمیرزاد، کیلومتر ۲۰ جاده چاشم، روستای حمیدیه (مشاهده روی نقشه) منبع: خبرگزاری صداوسیماسیاه‌دره یا کرکوه، یکی از جاهای دیدنی اطراف مهدیشهر محسوب می‌شود که در شمال غرب این شهر واقع‌شده است. این منطقه کوه‌های مرتفعی دارد که فضای خوبی برای سنگ‌نوردی فراهم می‌کنند. از پوشش گیاهی این منطقه می‌توان به گیاهان ارس، گون، پسته وحشی، زرشک و بادام تلخ اشاره کرد. در زمان بارندگی آب زیادی وارد رودخانه می‌شود؛ اما با بارش شدید سیلاب‌های بزرگی در این دره ایجاد می‌شود که می‌تواند برای افراد نزدیک به این منطقه خطرناک باشد؛ پس بهتر است آبوهوای بارانی را برای بازدید از این دره انتخاب نکنید. درخت تاریخی کمان‌رستمآدرس: استان سمنان، مهدیشهر، بزرگراه شوکت‌پور، خیابان لهر، خیابان نوح‌نبی (مشاهده روی نقشه) منبع: ایرناشهمیرزاد یکی از شهرهای مهم پرورش درخت گردو در ایران است. یکی از بزرگ‌ترین و قدیمی‌تریندرختان گردوی جهان نیز در همین شهر قرار دارد. این درخت که به درخت کمان رستم معروف است عمری بالای ۱۳۰۰ سال دارد. این درخت تاریخی که طی مراحل رشد خود به‌شکل کمان درآمده است، با همکاری کارشناسان فضای سبز شهرداری، به‌منظور جلوگیری از شکستگی و آسیب، مقاوم‌سازی شده است. شما نیز تجربه‌های خود را از سفر به استان سمنان و بازدید از غار دربند شهمیرزاد باکجاروبه اشتراک بگذارید. پرسش‌های متداولغار دربند شهمیرزاد کجاست؟ غار دربند شهمیرزاد در فاصله ۲۰ کیلومتری از شمال سمنان و دو کیلومتری جاده مهدیشهر واقع‌شده است. قدمت غار دربند شهمیرزاد چقدر است؟ بیش از ۱۲۰ میلیون سالساختار غار دربند شهمیرزاد چگونه است؟ آهکیبهترین زمان بازدید از غار دربند شهمیرزاد کدام فصل است؟ از ابتدای بهار تا پایان تابستاننویسنده: شیرین رضازاده |
3,734 | 3,856 | شهمیرزاد | پیست اسکی شهمیرزاد | ایران، استان سمنان، شهمیرزاد، منطقه چاشم | پیست اسکی شهمیرزاد که در شمال شهر شهمیرزاد، در استان سمنان قرار دارد، پیستی مدرن و حرفهای نیست و فاقد امکاناتی نظیر تله‌سیژ و تله‌اسکی است؛ اما با توجه به کویری بودن شهر سمنان، به‌عنوان یکی ازجاهای دیدنی شهمیرزاد، در زمستان گردشگران زیادی را به سوی خود جذب می‌کند. نمی‌توان در این پیست سنتی با تخته و چوب اسکی کرد. عکس‌ها از ایرنا |
3,735 | 3,857 | شهمیرزاد | جنگل فینسک | ایران، استان سمنان، شهرستان مهدیشهر، بخش شهمیرزاد، دهستان پشتکوه، شمال غرب روستای فینسک | جنگل فینسک در ۵۰ کیلومتری شمال شرقی شهمیرزاد و در دامنه‌های جنوبی رشته کوه‌های البرز قرار دارد. این جنگل در واقع بخشی از منطقه حفاظت‌شده پرور است. جنگل فینسک به‌دلیل موقعیت جغرافیایی منحصربهفرد خود دارای چشم‌اندازهای بی‌بدیل و زیبایی است که هر بیننده‌ای را تحت‌تاثیر قرار خواهد داد. حیواناتی مثل خفاش، کبک، روباه، گراز، خرس، راسو، پلنگ، گربه و خوک وحشی و البته جانداران نادری مانند شاه‌بوف (بزرگ‌ترین گونه جغد ایران و از گونه‌های در حال انقراض) در جنگل فیسنک زندگی می‌کنند. انواع گرامینه، گون وارس، زرشک وحشی، راش، ممرز، ولیک، ازگیل و… نیز پوشش گیاهی منطقه را تشکیل داده‌اند. آب و هوای جنگل فینسک از نوع معتدل و مدیترانه‌ای است؛ بنابراین به شما پیشنهاد می‌کنیم که اواسط بهار و اوایل پاییز را برای سفر به این مکان انتخاب کنید. مسیر منتهی به روستا و جنگل فینسک از شهمیرزاد یک جاده آسفالته است. این جاده در فصل زمستان به‌دلیل یخبندان مسدود می‌شود و در اوایل بهار نیز به‌دلیل بارش‌های فراوان لغزنده است. در اطراف جنگل فیسنک علاوه بر روستای فینسک روستاهای دیگری همچون رودبارک، تلاجم و تم نیز به چشم می‌خورند که دارای چندین اقامتگاه بومگردی هستند. عکس‌های گالری از ویکی‌مدیا و گوگل مپ؛ عکاسان: Reza Basafa، محمد کاظمی، مازیار اتوکش |
3,736 | 3,858 | شهمیرزاد | روستای چاشم | ایران، استان سمنان، شهرستان مهدیشهر، بخش شهمیرزاد، دهستان چاشم، روستای چاشم | روستای چاشم از توابع شهمیرزاد در فاصله ۳۶ کیلومتری شمال شهر مهدیشهر و ۵۳ کیلومتری شمال شهر سمنان واقع‌شده است. این منطقه با مناظر زیبا، مزارع، باغ‌ها، چشمه‌ها و مراتع خود نفس شما را بند خواهد آورد. قله «نیزوا»، بلندترین قله منطقه، با ارتفاع ۳ , ۸۱۰ متر در حوالی این روستا قرار دارد. توجه داشته باشید که صعود به قله نیزوا نیازمند آمادگی جسمانی بالا است و هرکسی از عهده این کار بر نخواهد آمد. یک دریاچه فصلی زیبا نیز در کنار قله نیزوا قرار دارد که تماشای آن شما را شگفت‌زده خواهد کرد. «تنگ روزیه» از دیگر دیدنی‌های اطراف چاشم است که از دامنه شمالی کوه ارم آغاز می‌شود. پیمایش این دره (از مسیر شمال غرب به سمت جنوب) تنها به افرادی توصیه می‌شود که سنگ‌نورد حرفهای هستند؛ اما بازدید از دهانه شمال غربی تنگه برای همگان امکان‌پذیر است. داخل تنگ روزیه آبشارهای متعددی به چشم می‌خورند که بلندترین آن‌ها ۲۰ متر ارتفاع دارد و در میان دو کوه بلند فضایی سرسبز و باطراوت ایجاد کرده است. «چشمه تنگه روزیه» از دیگر جاذبه‌های روستای چاشم است که در شمالی‌ترین نقطه استان سمنان، مرز بین سمنان و مازندران، قرار دارد. میزان آبدهی این چشمه حدود ۷۰۰ لیتر در ثانیه است. آب چشمه پس از گذر از تنگه روزیه به‌صورت رودخانه جاری می‌شود و پس از عبور از منطقه «خطیرکوه» به استان مازندران می‌رسد. «برج چاشم» و «چنار دوقلوی» قدیمی نیز از بناهای تاریخی روستای چاشم هستند و هر دو در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌اند. عکس‌های گالری از ویکی‌مدیا و گوگل مپ؛ عکاسان: علی روزبه، Abtinb. منبع عکس کاور: گوگل مپ. عکاس: Mohammad Jafaripour |
3,737 | 3,859 | شهمیرزاد | هفت چشمه | ایران، استان سمنان، شهرستان مهدیشهر، شهمیرزاد، ابتدای خیابان ساحل | هفت چشمه یکی از جاذبه‌های جذاب و دیدنی شهمیرزاد است. آب این چشمه از دل زمین می‌جوشد و با آب «سرچشمه» یا «شیخ چشمه سر» که در نزدیکی آن قرار دارد، یکی می‌شود. سرچشمه در پای کوه شیر قلعه قرار دارد و آب آن از دل کوه به بیرون می‌ریزد. از امکانات اطراف هفت چشمه می‌توانیم به سکوهایی جهت استراحت گردشگران و یک قهوه‌خانه سنتی اشاره کنیم. از یکی شدن آب «هفت چشمه» و «سرچشمه» رودخانه‌ای ایجاد می‌شود که تا مرکز شهر امتداد می‌یابد و فضای سرسبز و مناسبی برای استراحت گردشگران و گشت‌وگذار اهالی شهر ایجاد کرده است. پیاده‌روی زیر درختان سربه‌فلک‌کشیده گردو، استفاده از وسایل ورزشی و دوچرخه‌سواری در مسیر جاده سلامت که کنار رودخانه قرار دارد و تا مرکز شهر امتداد پیدا می‌کند، همگی از تفریحاتی هستند که در سفر به شهمیرزاد نباید فراموش کنید. عکس‌های گالری از باشگاه خبرنگاران جوان و گوگل مپ؛ عکاسان: محمد محسنی، امین مطلق، نامشخص |
3,738 | 3,860 | شهمیرزاد | شهربازی و پارک کوهستان | ایران، استان سمنان، شهرستان مهدیشهر، بخش شهمیرزاد، خیابان دکتر بهشتی، خیابان قلعه | شهربازی و پارک کوهستان از پرطرفدارترین جاذبه‌های گرشگری شهمیرزاد است. در این مکان می‌توان هم از فضای سبز و طبیعت لذت برد و هم از امکانات شهربازی استفاده کرد. تله‌سیژ از بهترین تفریحاتی است که می‌توانید در این پارک از آن استفاده کنید و لذت ببرید. این تله‌سیژ ساخت شرکت «دوبل مایر اتریش» (از بزرگ‌ترین سازندگان دستگاه‌های بالابر) با قدرت موتور ۱۷۵ اسب بخار است و سرعت ۲ ٫ ۵ متر بر ثانیه دارد. این تله سیژ دارای ۴۷ صندلی دو نفره است. شهربازی و پارک کوهستان شهمیرزاد در خیابان دکتر شریعتی قرار دارد؛ به همین دلیل دسترسی به سایر نقاط شهر به‌سادگی امکان‌پذیر خواهد بود. بسیاری از مسافرانی که در فصل تابستان به شهمیرزاد سفر می‌کنند، این مکان را برای استراحت و گذراندن یک روز خنک تابستانی در نظر می‌گیرند. در فصل بهار صدای آواز بلبل‌ها نیز از گوشه و کنار پارک کوهستان به گوش می‌رسد. عکس‌های گالری از گوگل مپ؛ عکاسان: Martin Perrin، مهدی نخودچی، محمدرضا حیدریان |
3,739 | 3,861 | شهمیرزاد | شیر قلعه | ایران، استان سمنان، شهرستان مهدیشهر، شهمیرزاد، ابتدای مسیر روستای چاشم، جاده مرغک | شیر قلعه یا «قلعه شیخ چشمه» یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی شهمیرزاد است که بر فراز کوهی در ارتفاع ۲۵۰ متری از سطح زمین و در سه کیلومتری شمال شرقی شهر قرار دارد. قدمت این قلعه به دوره اشکانیان بازمی‌گردد؛ به‌طوری که آن‌ها شیر قلعه را برای حفاظت از جاده ابریشم ساخته بودند. این قلعه در گذشته توسط پیروان مذهب «اسماعیلیه» و همچنین به‌عنوان یکی از پناهگاه‌های مستحکم «اسپهبدان طبرستان» مورد استفاده قرار می‌گرفت و از آن‌ها در برابر دشمنان محفاظت می‌کرد. گفته می‌شود که تونلی زیرزمینی از قلعه تا «شیخ چشمه» (یکی از چشمه‌های منطقه) حفر شده بود تا افراد داخل قلعه بتوانند در امنیت کامل و بدون ترس از حمله دشمنان از آب چشمه استفاده کنند. از جمله مصالح به کار رفته در ساخت شیر قلعه می‌توان به سنگ و ساروج اشاره کرد. این قلعه دارای هفت برج دفاعی و تقویتی است که ابعاد منظمی ندارند و ارتفاع آن‌ها نیز به‌دلیل ناهمواری سطح کوه یکسان نیست. شیر قلعه در گذشته یک دروازه داشت که در ضلع جنوبی آن بود. به نظر می‌رسد که این قلعه در دوران اسلامی مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. فضاهای داخلی شیر قلعه شهمیرزاد زیر خاک مدفون شده‌اند؛ اما دیوارها و برج و باروها نسبتا سالم هستند. این قلعه در حال حاضر دارای آبشاری مصنوعی است که از بالای آن تا دامنه کوه امتداد دارد؛ به‌علاوه، وجود شیخ چشمه و یک قهوه‌خانه روباز در پایین‌دست، این جاذبه را بین گردشگران بسیار محبوب کرده است. شیر قلعه در آذر سال ۱۳۸۰ هجری شمسی با شماره ثبت ۴۴۲۷ به فهرست آثار ملی ایران افزوده شد. عکس‌های گالری از ویکی‌مدیا و گوگل مپ؛ عکاسان: مهدیه قاسمی، Adrin. scotland، امیر سلیمانی |
3,740 | 3,862 | میامی | آرامگاه شیخ حسن جوری | ایران، استان سمنان، میامی، روستای کلاته میرعلم فیروزآباد | آرامگاه شیخ حسن جوری که ازجاذبه‌های گردشگری میامیبه حساب می‌آید، در حوالی شهرستان میامی، استان سمنان قرار دارد و با گنبدی مدور، از خشت خام ساخته‌شده است. حسن جوری، معروف به شیخ حسن جوری، یکی از رهبران قیام سربداران در سده هفتم هجری و از شاگردان شیخ خلیفه مازندرانی بود. این آرامگاه در دوران معاصر، با پخش سریال تلویزیونی «سربداران» در سال ۱۳۶۳ مورد توجه قرار گرفت و در سال ۱۳۸۸، توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، بنای کنونی بر آرامگاه شیخ حسن جوری ساخته شد. پیش از مرمت و بازسازی، بقعه متشکل از یک اتاق سه درب در حال تخریب بود که از مصالح خشت خام و گل و بدون هرگونه پیرایه و تشریفات ظاهری بنا شده و قدمت آن به دوره تیموری می‌رسید. عکس‌ها از سروش مولانا |
3,741 | 3,863 | میامی | آرامگاه ابن یمین فرومدی | ایران، استان سمنان، روستای فرومد، ورودی بلوار روستا | ابن یمین فریومدی در سال ۶۸۵ هجری قمری در فریومد متولد شد. او پدری ترک ژاد داشت و در زمان سلطان محمد خدابنده می‌زیست. این یمین الفبا را از پدر آموخت و می‌توان جرقه شاعر شدن او را از تلاش‌های پدر دانست. پدر طغرانویسی و نگارش فرمان‌های پادشاهان را بر عهده داشت، به همین دلیل ابن یمین هم راه پدر را ادامه داد و در سال ۷۴۲ منصب طغرانویسی خواجه علاءالدین محمد فریومدی را بر عهده گرفت. سال‌های اولیه زندگی شاعر ایرانی، در خراسان گذشت و در دوران جوانی به تبریز کوچ کرد و به غیاث‌الدین حمد بن رشیدالدین فضل‌الله وزیر پیوست. امیران خراسان در طول تاریخ کشمکش‌های زیادی داشته‌اند و ابن یمین تقریبا در تمام طول دوران حکومت حاکمان مختلف خراسان حضور داشت و شاهد دوران سختی خراسان بوده است. در رویدادی که در سیزدهم صفر سال ۷۴۳ هجری میان ملک معزالدین حسین کرت با خواجه وجیه‌الدین مسعود سربداری در زاوه رخ داد و به شکست و فرار خواجه وجیه‌الدین مسعود انجامید؛ دیوان ابن‌یمین در ضمن غارت بنگاه امیر به یغما رفت و بنا به گفته خواند میر، خود شاعر نیز در این جنگ، به دست لشکر هرات گرفتار شد. زندگی ابن یمین ساده بود و اصولا انسانی گوشه‌گیر بود، پیشه این مرد صالح دهقانی بود و در سال ۷۶۹ هجری قمری فوت کرد. امروزه آرامگاه وی ازمکان‌های دیدنی سمنانبه شمار می‌آید. ابن یمین در طول عمر خود ۱۵ هزار بیت شعر سروده که این اشعار شامل قصیده، غزل، ترکیب‌بند، قطعه و رباعی می‌شود که در دیوان او جمع‌آوری شده است. سبک این یمین در سرودن اشعار خراسانی بود و نظمی ساده و بی‌تکلف داشت. یکی از محبوب‌ترین اشعار ابن یمین شعری است که بی‌شک همه ما یک‌بار آن را شنیده‌ایم، ولی غافل از اینکه نام شاعر گران‌قدر را بدانیم: آن‌کس که بداند و بداند که بدانداسب خرد از گنبد گردون بجهاندآن‌کس که بداند و نداند که بداندآگاه نمایید که بس خفته نماندآن‌کس که نداند و بداند که نداندلنگان خرک خویش به منزل برساندآن‌کس که نداند و نداند که ندانددر جهل مرکب ابدالدهر بمانداز زندگی‌نامه ابن یمین بگذریم، به آرامگاه او در خاک ایران می‌رسیم. آرامگاه ابن یمین ازجاهای دیدنی میامیاست و در ۱۰۵ کیلومتری شمال شرقی میامی و ۱۶۵ کیلومتری شهر شاهرود، در انتهای روستای فریومد قرار دارد. میامی شرقی‌ترین شهرستان استان سمنان است. روستای فریومد به دلیل قدمت تاریخی و ویژگی‌های طبیعی، جاذبه‌های گردشگری بسیاری را در خود جای‌داده است. این آرامگاه در ابتدا ساختمانی از خاک و خشت و در شرف ویرانی بود، اما بعدها در اثر پیگیری‌های عبدالرفیع حقیقت، ساختمانی قابل‌توجه و بسیار زیبا به شکل شش‌گوشه بنا شد. زوایای زیبای این بنا همانند گل بازشده‌ای است که قبر شش‌گوشه داخل آن مانند پرچم گل است. اطراف آرامگاه ابن‌یمین فضای سبزی است که توسط نرده‌های حفاظ اطراف محصور شده است. سنگ‌قبر دارای شش ضلع کوچک است و بر روی آن مطالبی در خصوص این شاعر بزرگ نوشته‌شده است. محیط داخلی آرامگاهکار مرمت این مجموعه تاریخی با احیای محوطه و فضای سبز مجموعه با کاشت بیش از ۳ هزار گل و درختچه تزئینی، استحکام‌بخشی مقبره، اجرای نورپردازی طبق الگوی اولیه طرح آرامگاه، بندکشی جداره‌ها، تعویض آجرهای فرسوده و احیای چاه آب انجام‌شده است. محیط داخلی آرامگاهاز مهم‌ترین جاذبه‌های مهم روستای فریومد می‌توان به مسجد جامع فریومد، آرامگاه ابن یمین فریومدی، آرامگاه شیخ حسن جوری، سد خاکی شیخ حسن جوری، زیارتگاه امامزاده سید احمد، کاروانسرای شاه‌عباسی، تپه‌ی شهرستان، چنارهای ۵۰۰ ساله، آسیاب قدیمی و حسینیه روستا اشاره کرد. مسجد جامع از آثار تاریخی روستای فریومد است که تاریخ بنای آن به قرن هشتم هجری قمری می‌رسد و ازنظر معماری واجد اهمیت هنری است. موقعیت آرامگاه ابن یمین بر روی نقشهعکس‌های گالری ازابوالقاسم تیمورینویسنده: فاطمه محمدی |
3,742 | 3,864 | میامی | مسجد جامع فرومد | ایران، استان سمنان، شهرستان میامی، روستای فرومد | فریومد که مرکز دهستان فریومد است، در ۱۸۰ کیلومتری شرق شاهرود در مسیر جاده شاهرود-سبزوار، شمال شرقی عباس‌آباد و شمال غربی مزینان در دامنه غربی کوه‌های جغتای (ارتفاعات میندر) جای گرفته است. نام فرومد یا چنانکه در کتب تاریخی اشاره‌شده است، فریومد برایمان آشنا است و یادآور سربداران، شیخ حسن جوری، قاضی‌القضات باشتین، ایلخانان مغول و … است و آنگاه تاریخ در برابر چشمان‌مان ظاهر می‌شود. فرومد، مرکز ناحیه جوین، مبدا حرکت آزادی‌خواهانه سربداران بوده است. موقعیت جغرافیاییفرومد در ناحیه شمال روستای کاهک (بین عباس‌آباد و داورزن) قرار گرفته است. از کاهک تا فرومد حدود بیست کیلومتر فاصله است. موقعیت قرارگیری و رسیدن به این بنا در جاده شاهرود به سبزوار و مشهد در روستای فرومد از توابع شهرستان میامی و ۱۰۰ کیلومتری شرق شهر میامی و ۱۶۵ کیلومتری شمال شرقی شاهرود واقع‌شده است. اطلاعات جغرافیای تاریخی مسجدمشکور در کتاب «ایران در عهد باستان» می‌نویسد: آنچه از نوشته نویسندگان قدیم برمی‌آید، پارت همان خراسان کنونی است؛ یعنی از دامغان فعلی شروع‌شده و به هریرود منتهی می‌شده و عبارت از ولایات دامغان، شاهرود، جوین، سبزوار و نیشابور بوده است. حسن پیرنیا نیز در کتاب خود سرزمین پارت را خراسان کنونی دانسته است و اضافه می‌کند: داریوش اول در کتیبه‌های بیستون و تخت جمشید ونقش رستمآنرا پرتو نامیده است. سرزمین پارت از جنوب شرقی دریای گرگان، صفحه باریکی به طرف شرق امتداد دارد و این منطقه از طرف شمال و جنوب بین کویرها و بیابان‌های لم‌یزرع واقع است. پارت قدیم شامل ولایات کنونی دامغان، شاهرود جوین، سبزوار، نیشابور و … است. بلنیتسکی، نویسنده کتاب «خراسان و ماوراءالنهر» نیز پارت را از ولایات تابع حکومت هخامنشیان به‌شمار آورده است. آب این منطقه غالبا از قنات تامین می‌شود و دارای آبی گوارا، شیرین و خنک است که هر رهگذری که از آنجا می‌گذرد هوس می‌کند زیر سایه درختان توت، انار یا گردوی آنجا بنشیند و از آب گوارای آن بنوشد. البته رودهایی در این منطقه مانند منیدر و کال شور وجود دارند. در کتاب «سه سفرنامه هرات، مرو، مشهد» آمده است: آب این ده که از منیدر است و بسیار فراوان است، تنها رود معروف این نواحی کال شور است که روی آن پل معروف ابریشم که سابقه تاریخی طولانی دارد، زده‌شده است. در ماه‌هایی که بارندگی خوب است این رود جاری است … بهترین انجیرها و موافق‌تر طبع مردم، انجیری بود که اوصاف آن در انجیر فریومد موجود است و آنجا کاریزهای بسیار است … با اینکه در قرون اخیر فتوری در آبادی فریومد دست داده اکنون در شهرک فریومد، کاریزهای حسین‌آباد، محمدآباد، نصرتیه، سعیدآباد، مظفر، برزین، باغ پایین، کوشک، عیش‌آباد و کلاته نور تماما دارای آب است و اراضی مزروعی مفصل و باغات تمام شهرک فریومد را آبیاری می‌کنند. این قدر قنات و آب در یک آبادی حاکی از عظمت سابق این شهرک است. قناتی هم به نام کاریز بازار داشته که مجرای آن از زیربنای مسجد جامع فریومد می‌گذشته و اکنون خرابه و بی‌آب است. از دلایل احتمالی تخریب مسجد می‌توان به وقوع زمین‌لرزه‌های شدید در منطقه یا عوامل انسانی نظیر جنگ و.. اشاره کرد و آن را به‌عنوان یکی از زیباترین محراب‌های موجود در مساجد ایران معرفی می‌کند. ویژگی معماری اثربنا در مساحتی حدود ۸۲۰ متر مربع با نقشه دو ایوانی ساخته‌شده و متشکل از دو ایوان شمالی و جنوبی، دو ایوانچه در طرفین ایوان‌ها، شبستانی در ضلع شرقی ایوان جنوبی و احتمالا شبستانی به قرینه آن در ضلع غربی، دو رشته رواق در طرفین صحن، اتاق گنبددار چهار گوش در ضلع غربی ایوان شمالی و سردری مزین است. شبستان غربی کاملا ویران‌شده و در بقایای ویرانه‌ها آثاری از تزیینات دیده می‌شود. مسجد جامع فرومد که ازجاهای دیدنی میامیبه شمار می‌رود، از معدود مسجدهایی است که گچبری، نقش‌ها و کاشی کاری‌های زیبای قرون چهارم تا هفتم هجری در بنای آن به‌کار رفته است و به همین دلیل در شمار آثار تاریخی مهم و کم‌نظیر ایران جای دارد. عکس: داوود اسدالله وشاین بنا که در فهرست آثار ملی نیز به ثبت رسیده، با وجود اینکه امروزه به‌صورت نیمه ویرانه درآمده است، یکی از آثار ارزشمند دوره خوارزمشاهیان در ایران به شمار می‌رود. اگرچه در پرونده ثبتی بنا، تاریخ ساخت آن به قرن هفتم نسبت داده‌شده است، اما بررسی کالبد معماری و تزیینات اولیه بنا که در زیر لایه‌ای از آجرکاری دوره متاخر ایلخانی قرار دارد، تاریخ بنا را به دوره سلجوقی نسبت می‌دهد. با یادآوری آنچه ابوالحسن بیهقی (متوفی سال ۵۶۰ ه. ق) در باب برگزاری نماز آدینه در فریومد بدان اشاره کرده است، و با ذکر این نکته که در هیچ سند دیگری، به وجود مسجد جامع دیگری در فرومد اشاره نشده است، می‌توان تصور کرد که بنا در اواسط قرن ششم (دوره سلجوقی) مورد استفاده قرار می‌گرفته است. از سوی دیگر ساختار یک‌پارچه زبره و نما که به تعبیر دکتر پیرنیا از مهم‌ترین ویژگی‌های معماری دوره سلجوقی است، این فرضیه را تقویت می‌کند که بنا به احتمال فراوان در دوره سلجوقی ساخته‌شده است. مشابه چنین نظری را می‌توان در آرا و افکار صاحب‌نظرانی چون آندره گدار و دونالد ویلبر نیز یافت. عکس: داوود اسدالله وشمسجد جامع فرومد به تبعیت از ساختار بخش عمده‌ای از آثار معماری ایران، بنایی درون‌گرا است. درون‌گرایی مسجد، سبب تعریف صحن میانی به‌عنوان عنصر اصلی فضاساز شده است، به‌گونه‌ای توده بنا با قرارگیری در پیرامون آن شکل‌گرفته و عناصر کالبدی اصلی بنا را تعریف کرده است. ورودی مسجد، در ضلع شمالی بنا قرار گرفته و مزین به تزیینات غنی و زیبای آجرکاری، گچبری و کتیبه‌هایی چند است. این سردر به‌صورت ایوانی با قوس شکسته است که در حاشیه داخلی آن، دو ستون نمای آجری اجرا شده است. این ستون‌ها در پایین، روی سکوی طرفین سردر قرار گرفته و در بالا به سرستون مکعب شکل پایان می‌پذیرد. عکس: داوود اسدالله وشزیبایی این مسجد در تزیینات بسیار زیبا و نغز آن است. در طرفین این ستون نماها نیز تزیینات آجرتراش به‌شکل هشت‌ضلعی منتظم است که در فضای خالی داخل شعاع‌های آن‌ها سفال مهری با نقش گیاهی قرار گرفته‌اند و گچبری‌هایی با نقوش هندسی وجود داشته که بخش اعظم آن فرو ریخته است. دیواره‌های داخلی سردر با تزیینات گچبری به‌شکل مربع‌های کوچک و پوشش طاقی سردر با گچبری و مقرنس تزیین شده است. عکس: داوود اسدالله وش (تزیینات مقرنس‌کاری زیر ایوان) عکس: داوود اسدلله وش (چهارلایه‌های تزیینات آجری پایه‌های ایوان) در پاکار طاق سردر، کتیبه‌ای سرتاسری به خط نسخ و در زمینه تزیینی گچبری شده است. مضمون این کتیبه آیات قرآنی است که به‌شدت آسیب‌دیده است. در انتهای سردر ورودی درگاه کوتاهی به ارتفاع ۱ ٫ ۵ متر قرار دارد. وضعیت درگاه نشان می‌دهد که در دوره‌های متأخرتر، آن را کوچک و کوتاه کرده‌اند. پس از سردر، دالانی به عرض حدود ۲ ٫ ۵ و طول ۶ متر قرار دارد که از طریق آن به صحن و شبستان جانبی می‌توان راه یافت. صحن مسجد به‌شکل مربع مستطیل، در جنوب و شمال با دو ایوان بزرگ و در غرب و شرق با بقایای رواق‌های جانبی محدود می‌شود. ایوان بزرگ و جنوبی مسجد به عرض ۶ ٫ ۶۲ و عمق ۱۱ ٫ ۲۵ متر، از ایوان مقابل بزرگ‌تر و مرتفع‌تر است. درون ایوان جنوبی، محراب قرار دارد، با گچکاری‌های منقوش به طرح‌های گوناگون که هنوز رنگ فیروزه‌ای و آبی لاجوردی آن چشم را نوازش می‌کند. سقف‌های ایوان‌ها مرمت شده، ولی هنوز مقرنس‌های آن‌ها بازسازی نشده است. عکس: داوود اسدالله وشدر شرق و غرب صحن بنا، بقایای رواق‌هایی را می‌بینیم که بازهم با نقوش گیاهی و اسلیمی تزیین شده‌اند و هرجای بنا که توانسته‌اند، نقش زده‌اند. در دو سمت ایوان‌های جنوبی و شمالی بر پیشانی ایوانچه‌ها و پایه‌های ایوان‌ها شکل‌های دوازده وجهی را می‌بینیم که به خورشید می‌مانند و گویا استادکار زبردست ما در میان آن‌ها کاشی فیروزه‌ای نشانده بوده که اکنون از آن‌ها نشانی نیست. عکس: داوود اسدالله وشدر ایوان جنوبی علاوه بر محرابی که در انتهای آن قرار داشت، در رواق دوم شرقی ایوان هم محرابی دیگر با نقش و نگارهای خاص خود وجود داشت! چرا دو محراب؟ احتمال می‌رود به‌دلیل آنکه ایوان در زمستان سرد بوده، محراب دوم برای استفاده در شرایط آب و هوایی سرد باشد تا جمعیت کمتری از نمازگزاران در داخل شبستان باشند نه ایوان. در داخل نیم گنبد محراب نقش اسلیمی با ویژگی‌های ایلخانی اجرا شده است. نقشی قرینه که در مرکز به سرترنج ختم شده است. ابعاد نقش مایه‌های داخل نیم گنبد به‌شکل واضحی با سایر موتیف‌ها متفاوت است و این تفاوت تاکیدی قابل‌توجه بر مرکزی‌ترین بخش مسجد، یعنی محراب دارد. این بنا دارای تزیینات معماری منحصربهفرد گچی و آجری با تلفیق کاشی فیروزه‌ای است. بنابر برخی روایت‌ها، این مسجد بر آثار یک آتشکده بنا شده است. بنای این مسجد که نخستین بنای تاریخی استان سمنان است، از عجایب هنری ایران بوده و در حدود نهصد سال قدمت دارد. دو ایوان بلند روبهروی هم در دو جهت شمالی و جنوبی ایستاده‌اند و بر دیوارها، طاق‌ها و سقف و پیشانی ایوان‌ها، نقوش اسلیمی، گیاهی و هندسی، آجرکاری‌ها، گچبری‌ها، مقرنس‌ها یا گوشواره‌ها و کتیبه‌های قرآنی چشمان هر بیننده‌ای را حیران می‌کند. عکس: داوود اسدالله وشعکس: داوود اسدالله وشعکس: داوود اسدالله وشاگرچه بروز زمین‌لرزه‌های متعدد سبب تخریب بخش‌هایی از این ساختار شده، اما می‌توان گفت نتیجه اقدامات صورت گرفته در دوره ایلخانی، شکل‌گیری جدید بنا بوده است که تا امروز در آن دیده می‌شود. ولی در دل بنایی ساده در مرکز روستا تزئیناتی همچون نگین با تراش‌های بسیار ظریف نهفته است که انسان را از هر گوشه‌ای به‌سمت خود می‌کشد. دقیقا در میانه روستا در امتداد خیابان اصلی که پیش می‌رویم، به‌یک‌باره بنایی یادمانی در برابر چشمان‌مان ظاهر می‌شود. بنایی با ویژگی‌های توامان از سنت و مدرنتیه که شاید تنها یادگار میراث معماری معاصر در منطقه باشد. بر اساس کتیبه‌ای که در میانه بنا روی سنگ نصب‌شده، بنا یادمانی است برای ابن یمین فرومدی؛ قطعه‌سرای نامدار قرن هشتم. این مزار در همسایگی مسجد جامع فریومد است و از دیگردیدنی‌های سمناندر این روستا محسوب می‌شود. منابع تصویر: آرشیو عکس شرکت مهندسین مشاور عمارت خورشیدهادی دهقانپورنویسنده: آزاده یوسف نژاد |
3,743 | 3,865 | میامی | کاروانسرای میاندشت | ایران، استان سمنان، شهرستان میامی، بزرگراه سبزوار-میامی (بزرگراه امام رضا (ع)) (محور شرق به غرب)، ۴۰ کیلومتری شرق شهر میامی | کاروانسرای میاندشت در استان سمنان یکی از بزرگ‌ترین کاروانسراهای ایران محسوب می‌شود که کاربری خود را دوباره بازیافته است. کاروانسراهای ایران شهرت جهانی دارند. آن‌ها به‌صورت شبکه‌ای در مسیرهای پررفت‌و‌آمد و برای استراحت مسافران تعبیه می‌شدند. در کاروانسراها، هم معاملات تجاری و هم تبادل اطلاعاتی انجام می‌شد. نام کاروانسرا با شاه‌راه‌های بازرگانی، به‌ویژه جاده ابریشم، عجین شده است. مجموعه کاروانسرای میاندشت یکی از بزرگ‌ترین کاروانسراها در مسیر جاده ابریشم سابق است که در این مقاله بیشتر با آن آشنا خواهیم شد. همه چیز درباره کاروانسرای میاندشت میامی: کاروانسرای میاندشت کجاست؟ درباره کاروانسرای میاندشتتاریخچه کاروانسرای میاندشتشرایط بازدید از کاروانسرای میاندشتمعماری و بخش‌های مختلف کاروانسرای میاندشتاقامتگاه کاروانسرای میاندشتدیدنی‌های اطراف کاروانسرای میاندشتکاروانسرای میاندشت کجاست؟ آدرس: استان سمنان، شهرستان میامی، بزرگراه سبزوار-میامی (بزرگراه امام رضا (ع)) (محور شرق به غرب)، ۴۰ کیلومتری شرق شهر میامی (مشاهده روی نقشه) کاروانسرای میاندشت در میانه جاده سبزوار-میامی، معروف به جاده امام رضا، قرار دارد. فاصله کاروانسرا از شاهرود ۱۰۵ کیلومتر (حدود یک ساعت و ۱۵ دقیقه) و از سبزوار ۱۵۰ کیلومتر (حدود یک ساعت و ۴۰ دقیقه) است. کاروانسرا در فاصله ۵۱۵ کیلومتری (حدود ۶ ساعت و ۳۵ دقیقه) از تهران قرار دارد. مسیر دسترسی به کاروانسرای میاندشتبرای دسترسی به کاروانسرای میاندشت با ماشین شخصی، باید خود را به محور شرقی-غربی جاده امام رضا (سبزوار-میامی) برسانید. از سبزوار به‌سمت میامی که می‌روید، کاروانسرا در کنار جاده در سمت راست قرار دارد. اگر از شاهرود به‌سمت سبزوار می‌روید، با یک دور برگردان می‌توانید خود را به کاروانسرا برسانید. نزدیک‌ترین فرودگاه به کاروانسرای میاندشت فرودگاه شاهرود است و نزدیک‌ترین ایستگاه‌های راه‌آهن هم ایستگاه‌های سمنان و شاهرود هستند که به‌ترتیب ۲۹۰ کیلومتر (سه ساعت) و ۱۰۵ کیلومتر (یک ساعت) تا کاروانسرا فاصله دارند؛ بنابراین با قطار، اتوبوس، هواپیما و خودروی شخصی می‌توان به کاروانسرای میاندشت دسترسی پیدا کرد. منبع عکس: گوگل مپ، عکاس: حمیدرضا مسکنیدرباره کاروانسرای میاندشتکاروانسرای میاندشت مجموعه‌ای است که قدمتش به حدود سال ۱۰۰۰ خورشیدی می‌رسد. این مجموعه با سه کاروانسرا بزرگ‌ترین مجموعه کاروانسرایی در میانکاروانسراهای ایرانمحسوب می‌شود. این اثر در تاریخ ۱۴ شهریور سال ۱۳۵۶ با شماره ثبت ۱۴۳۹ در فهرست آثار ملی ثبت شد. امروزه در مجموعه کاروانسرای میاندشت امکانات رفاهی فراهم‌شده و با ۱۵ اتاق دوتخته و ظرفیت حداکثر ۲۰۰ نفر پذیرای مسافران است. کاروانسرای میاندشت یک مرکز زیبا و جذاب گردشگری ایران به شمار می‌رود. کاروانسرا در جاده کویری، در محیطی آرام و تاریخی واقع‌شده است و کارکنان بسیار مهربان و خوبی دارد. منبع عکس: اورمزداد، عکاس: نامشخصتاریخچه کاروانسرای میاندشتدر زمان صفویان، ماهی دو بار دسته‌جات کوچک نظامی از شاهرود به‌سمت شرق و از مزینان، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان داورزن در استان خراسان رضوی، به‌سمت غرب اعزام می‌شدند و در میاندشت به هم می‌رسیدند؛ به همین دلیل، شاه‌عباس صفوی، در نقطه تلاقی، کاروانسرایی برپا کرد که با عنوان کاروانسرای شاه عباسی معروف شد. کاروانسرای شاه عباسی میاندشت را در زمینی به مساحت ۲ , ۱۰۰ متر مربع ساختند. برای امنیت کاروانسرا در برابر حملات راهزنان، دو قلعه، یک چاپارخانه، یک کبوترخانه و یک تلگراف‌خانه بنا شد. درعصر قاجار، کاروانسرای صفوی توسط «حاجی علی‌نقی کاشانی» مرمت شد و کتیبه‌ای بر سردر کاروانسرای غربی با تاریخ ۱۲۹۱ هجری قمری (۱۲۵۲ هجری خورشیدی) موید آن است. منبع عکس: Ride Asia، عکاس: نامشخصبه‌مرور زمان کاروانسرای عباسی برای مسافران کافی نبود؛ به‌علت افزایش رفت‌و‌آمد کاروان‌ها، کاروانسرای دیگری در زمینی به مساحت ۸ , ۸۰۰ متر مربع از آجر به‌شکل قلعه در شرق مجموعه ساخته شد که بانی آن «حسین‌خان نظام‌الدوله» بود. حسین‌خان یا محمدحسین‌خان مقدم مراغه‌ای ملقب به «شهاب‌الملک آجودان‌باشی»، «نظام‌الدوله» و «صاحب اختیار»، از رجال معروف دوره قاجاری و خواهرزاده «میرزا جعفرخان مشیرالدوله» بود. مجموعه کاروانسرای میاندشت در زمان قاجار ۱۰۰ برابر امروز ظرفیت داشته استحسین‌خان نظام‌الدوله در دورهفتحعلی‌شاه، محمدشاه و ناصرالدین‌شاه می‌زیست و در زمان سلطنت دو شاه نخستین به کارهای دولتی و ولایت خراسان مشغول بود. حیاط میان دو کاروانسرای صفوی و قجری بعدها به کاروانسرای سوم تبدیل شد. ناصرالدین‌شاه هنگام سفر به مشهد از مجموعه کاروانسرای میاندشت گذشت. «محمدحسن اعتمادالسلطنه»، از همراهان شاه، گزارش سفر را در کتاب «مطلع الشمس» نگاشت. در آن کتاب، او گزارش می‌دهد که در سه کاروانسرای میاندشت و بیرون از آن‌ها، ۲۰ , ۰۰۰ زائر می‌توانستند خانه کنند؛ یعنی این مجموعه در زمان قاجار ۱۰۰ برابر امروز ظرفیت داشته است. منبع عکس: کافه تاریخ، عکاس: نامشخصتاریخ بنای کاروانسرای دوم یا میانی میاندشت به سال ۱۲۹۰ هجری قمری (۱۲۵۲ هجری خورشیدی) را «ملک‌الشعرای صبوری»، پدر «محمدتقی ملک‌الشعرای بهار»، به نظم درآورد، بر سردر کاروانسرا به خط عبدالوهاب نگاشت و به این بنا عنوان «بنیاد جاویدان» داد: منت آن ذات مقدس را که از صنعش جهان / جاودان بر پا بهفت اورنگ و چار ارکان بودکاندرین فیروز عهد شهریار کامکار / ناصرالدین شه که فخر دو ده خاقان بودچاکر سلطان نظام‌الدوله شمس مملکت / میر نویان انکه فر دولت سلطان بودفیض یزدانی حسین‌خان کز سحاب جود او / ساحت ملک خراسان روضه رضوان بودخواست بهر زایرین روضه سلطان طوس / ملجائی سازد که چون حرمش قوی بنیان بودهمت والای او بنیاد فرمود این رباط / در میان دشتی که در وی عقل سر گردان بودبارک‌الله زان بنائی کاسمان نارد گمان / کاینچنین محکم بنا در ساحت امکان بوداندرین خدمت مر او را شهریار دین رضا / همچو عمرش دولتی بخشد که بی‌پایان بودالغرض چون شد تمام از همت والای او / این سرائی کاسمان از آن یکی ایوان بودزد رقم کلک صبوری از پی تاریخ سال / از نظام‌الدوله این «بنیاد جاویدان» بودمنبع عکس: گوگل مپ، عکاس: P T «هانری رنه دالمانی» (Henry Rene D’Allemagne)، سیاح فرانسوی در اواخر عصر قاجار، در سفرنامه‌اش از خراسان تا بختیاری، درباره مجموعه کاروانسرای میاندشت گفت: «کاروانسرای میاندشت بزرگ‌ترین مسافرخانه‌ای است که در راه مشهد به تهران دیده می‌شود و از سه حیاط تشکیل یافته است که به‌وسیله راهروهای باریکی به هم اتصال دارند. تمام حیاط‌ها دارای اتاق‌های متعدد بزرگی هستند که در هر یک از آن‌ها پنج تا ۶ نفر می‌توانند استراحت کنند و هم وسیله طبخ غذا را داشته باشند. این کاروانسرا مانند شهری است، دکان قصابی و نانوایی دارد و به‌محض اینکه جمعیت زیادی در آن وارد شد، قصاب یکی از گوسفندان را که در حیاط می‌گردند، گرفته و فورا سر می‌برد. چند نفر دلاک و پینه‌دوز هم برای تراشیدن سر زوار و تعمیر کردن پاپوش‌های آن‌ها در آنجا هستند. دکان سراجی هم برای مرمت کردن زین و یراق اسبان موجود است و خلاصه آنکه مسافر هرچه بخواهد می‌تواند در اینجا برای خود فراهم سازد. نرخ غذا و ارزاق در اینجا به‌طور محسوسی از سایر جاها گران‌تر است و پول زیادی از مسافران می‌گیرند و مثل این است که حساب‌سازی را در مهمان‌خانه‌های سوئیس تعلیم گرفته‌اند.» منبع عکس: radiofarhangسازمان میراث فرهنگی در سال ۱۳۷۴ خورشیدی مجموعه کاروانسرای میاندشت را مرمت کرد. در این مرمت، دیوارهای خارجی کاروانسرای غربی بازسازی و پشت‌بندهای آجری برایش ساخته شد. مرمت‌هایی نیز در قالب «طرح پردیسان» در سال ۱۳۸۴ توسط صندوق احیا در مجموعه صورت گرفت. طی فراخوانی برای واگذاری به بخش خصوصی، در سال ۱۳۹۹ شرکت «میزبان سرزمین پارس» عهده‌دار تکمیل مرمت و بهره‌برداری از مجموعه کاروانسرای میاندشت شد. در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ مجموعه کاروانسرای میاندشت به‌دلیل بیماری همه‌گیر کرونا بسته بود. به گزارش «تهران‌تایمز» در ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۲، مجموعه کاروانسرای میاندشت پس از مرمت‌های گسترده بازگشایی شد. امروزه مجموعه کاروانسرای میاندشت نه محل تلاقی دسته‌جات نظامی و نه محل استراحت زائران است؛ بلکه با امکانات رفاهی فراهم آمده در آنجا، به تفرجگاهی برای اقامت مسافران تبدیل‌شده است. منبع عکس: semnantourism، عکاس: elahehشرایط بازدید از کاروانسرای میاندشتکاروانسرای میاندشت همه‌روزه از ساعت هشت صبح تا ۶ عصر پذیرای مسافران است. مدت زمان بازدید، بسته به میزان کنجکاوی مسافران، می‌تواند بین یک تا سه ساعت متغیر باشد. بابت بازدید هزینه‌ای از بازدیدکنندگان گرفته نمی‌شود؛ اما برای اقامت هزینه‌ای دریافت می‌شود. با توجه به اینکه منطقه کویری است، کفش راحت، کلاه و کرم ضدآفتاب را فراموش نکنید. معماری کاروانسرای میاندشتمجموعه کاروانسرای میاندشت در مساحتی در حدود ۲۱ , ۶۷۰ متر مربع گسترش‌یافته و از چهار بخش اصلی تشکیل‌شده است: کاروانسرای صفوی (بخش غربی)، کاروانسرای قاجاری (بخش شرقی)، کاروانسرای میانی (بین دو کاروانسرای صفوی و قاجاری) و مجموعه خشتی در شمال غرب. سردر ورودی کاروانسرا از دیوار بیرونی آن جلوتر آمده است و ارتفاع بیشتری نسبت به اطراف دارد. ورودی کاروانسرا در میان واقع‌شده و در واقع ورودی کل مجموعه است. در وسط این کاروانسرا، باراندازی ساخته‌شده بود که برای نمایش، فروش کالا و تخلیه بار استفاده می‌شد. منبع عکس: گوگل مپ، عکاس: الیاس جوانکاروانسرای صفوی در بخش غربی مجموعه کاروانسرای میاندشت قرار دارد. پلان این کاروانسرا به‌شکل حیاط مرکزی و هشت‌ضلعی است. حیاط یا کاروانسرای میانی مجموعه کاروانسراهای صفوی و قاجاری را به هم وصل می‌کند. رواق، حجره و ایوان‌های متعدد در حیاط دیده می‌شود. سه کاروانسرای متصل به هم هر سه چهار ایوانی و از نوع میان دشتی هستند. مصالح به کار رفته در ساخت این سه کاروانسرا عمدتا آجر، سنگ و ملاط گچ نیم‌پخت است که تماما در محل و در یک کوره آجرپزی سنتی (که آثار آن در اطراف کاروانسرا وجود دارد) تهیه شده‌اند. در غرب کاروانسرای صفوی، بقایای خشتی یک چاپارخانه قدیمی وجود دارد. منبع عکس: ایرنا، عکاس: نامشخصسه آب‌انبار در مجموعه وجود دارد: یکی در خارج از مجموعه و نزدیک ورودی و دو آب‌انبار دیگر در حیاط میانی. آب شیرین و قابل شرب مجموعه را از قدیم همین آب‌انبارها تامین می‌کردند. آب‌انبار خارج از مجموعه در ضلع جنوبی کاروانسراهای سه‌گانه در کنار بقایای واحدهای مسکونی و قهوه‌خانه قرار دارد. آجرکاری متنوعی برای پوشش طاق‌ها به کار رفته است. اتاق‌هایی به نام شترخوان در پشت رواق‌ها قرار دارند و از شمال و جنوب حیاط می‌توان به آن‌ها دسترسی داشت. در ضلع شرقی مجموعه، کاروانسرای قاجاری با سردر ورودی و شاه‌نشین واقع‌شده است. منبع عکس: گوگل مپ، عکاس: الیاس جوانبخش شاه‌نشین به‌شکل هشت‌ضلعی ساخته‌شده است که از طریق دو راه‌پله در دو طرف دالان ورودی به داخل کاروانسرا راه پیدا می‌کند. کاروانسرای میاندشت چهار ایوان دارد. ایوان‌های بلند شرقی و غربی بالاتر از سطح حیاط هستند و حیاط کاروانسرا را محصور کرده‌اند. در دو طرف ایوان‌های شرقی و غربی، دو ایوانچه به‌شکل نیم‌هشت قرار دارد. قلعه تاریخی میاندشت در بخش شمال غربی حیاط مجموعه واقع‌شده است. قلعه هفت برج مدور داشت. این برج‌ها زمانی کاربری حفاظتی از مجموعه را داشتند. امروزه تنها بخش‌هایی از دیوارهای داخلی و برج‌ها باقی‌مانده است. منبع عکس: wikipedia، عکاس: شهزاد اسماعیلیاقامت در کاروانسرای میاندشتاقامتگاه کاروانسرای میاندشت متشکل از ۱۵ اتاق دوتخته است. مسافرانی که قصد اقامت در کاروانسرا را دارند می‌توانند کلید اتاق یا سوئیت مورد نظر خود را ساعت ۱۴ تحویل بگیرند. زمان تخلیه هم ساعت ۱۱ قبل از ظهر است. امکانات اقامتگاه کاروانسرای میاندشتاقامتگاه کاروانسرای میاندشت به امکاناتی فراتر از یک کاروانسرای معمولی مجهز است. اتاق‌های اقامتگاه علاوه بر تخت، سرویس کف‌خواب نیز برای سه نفر دارند. به‌منظور حفظ معماری سنتی کاروانسرا، سرویس بهداشتی در اتاق‌ها تعبیه نشده است؛ توالت و حمام به‌صورت عمومی و در زیر زمین مجموعه قرار دارد. آب آشامیدنی مجموعه از راه قنات تامین می‌شود. در تمامی اتاق‌ها، سیستم گرمایشی (بخاری برقی یا گازی و کرسی) و پنکه موجود است. مهمانان هم می‌توانند از آشپزخانه عمومی برای آشپزی استفاده کنند هم در رستوران و سفره‌خانه کاروانسرای میاندشت انواع دمنوش‌های گیاهی و غذاهای سنتی مثل قرمه‌سبزی، چلوگوشت، سبزی‌پلو با ماهی، جوجه‌کباب، کشک بادمجان و … را سفارش دهند. منبع عکس: گوگل مپ، عکاس: محسن کمالیپارکینگ غیرمسقف، راهنمای تور و اینترنت از دیگر امکانات کاروانسرا به شمار می‌آید. تفریحات اقامتگاه کاروانسرای میاندشتمجموعه کاروانسرای میاندشت دارای سازه‌های دیدنی تاریخی مثل هشتی‌ها، آب‌انبارها، چاپارخانه و تلگراف‌خانه است. مسافران کاروانسرا می‌توانند در صحرا پیاده‌روی در رمل‌ها را تجربه کنند. شترسواری، تماشای حیات وحش، بازدید و خرید از بازارچه صنایع‌دستی، بازدید از موزه سنگ و گوهر، دیدن اجرای نقالی و نمایش سیاه‌بازی، موسیقی زنده، رصد ستارگان در شب، ثبت خاطرات خوش‌سفر در عکاس‌خانه و تماشای گالری هنری کاروانسرا از دیگر تفریحات اقامتگاه کاروانسرای میاندشت است. منبع عکس: caffe_heshti، عکاس: deh_kade@رزرو کارونسرای میاندشتدر حال حاضر (تابستان ۱۴۰۲) کاروانسرای میاندشت رزرو فعال ندارد. دیدنی‌های اطراف کاروانسرای میاندشتکاروانسرای عباس‌آباد میامیآثار ملی ایرانآدرس: استان سمنان، شهرستان میامی، بخش مرکزی، ۷۵ کیلومتری شرق شهر میامی، روستای عباس‌آباد (مشاهده روی نقشه) فاصله از کاروانسرای میاندشت: ۳۵ کیلومتر (۲۵ دقیقه رانندگی) کاروانسرای عباس‌آباد میامی یا کاروانسرای شاه‌عباسی عباس‌آباد در مرکز روستای عباس‌آباد در ۷۵ کیلومتری شرق میامی قرار دارد. این کاروانسرا در زمان صفوی ساخته شد و در عصر قاجار مورد مرمت اساسی قرار گرفت. این اثر در ۱۴ تیر ۱۳۶۶ با شماره ۱۷۲۶ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید. کاروانسرای شاه‌عباسی در زمینی به مساحت ۸ , ۵۰۰ متر مربع با پلان مستطیلی و از نوع چهار ایوانی ساخته شد. کاروانسرا دو ورودی شرقی و غربی دارد که ورودی اصلی در ضلع شرقی است. در وسط حیاط، در گذشته باراندازی برای خریدوفروش و بارگیری کالاهای کاروان‌ها قرار داشت. در پیرامون حیاط نیز اتاق‌ها، ایوان‌ها، سکوها و در پشت اتاق‌ها، شترخان‌ها واقع شده‌اند. از طریق راه‌پله‌های دو طرف ایوان‌های شرقی و غربی می‌توان به پشت‌بام کاروانسرا دسترسی پیدا کرد. کادربندی‌های گچی رواق‌های دورتادور حیاط و نیز آجرکاری‌های سقف ایوان‌ها از جمله تزیینات کاروانسرای شاه‌عباسی هستند. کاروانسرای شاه‌عباسی عباس‌آباد به وسعت کاروانسرای میاندشت نیست؛ اما بافت خشتی روستای پیرامون کاروانسرای شاه‌عباسی باعث می‌شود تا مسافران حس حضور در دوران گذشته را بیشتر تجربه کنند. منبع عکس: iranwonders، عکاس: نامشخصمسجد جامع فرومدآثار ملی ایرانآدرس: استان سمنان، شهرستان میامی، بخش مرکزی، روستای فرومد، جاده ایستگاه جاجرم (مشاهده روی نقشه) تلفن: ۰۲۳۶۳۵۳۳۱۸ فاصله از کاروانسرای میاندشت: ۹۰ کیلومتر (یک ساعت رانندگی) فرومد مبدا جنبش سربداران بود و قدمت مسجد آن به عصر خوارزمشاهیان برمی‌گردد. مسجد فرومداز لحاظ معماری مهم است و یکی از زیباترین محراب‌ها در میان مساجد ایران را دارد. مسجد در مساحتی حدود ۸۲۰ متر مربع با نقشه دو ایوانی ساخته شد. مسجد جامع فرومد از معدود مسجدهایی است که گچبری، نقوش و کاشی‌کاری‌های زیبای سده‌های چهارم تا هفتم هجری قمری را دارد و از این لحاظ یکی از آثار تاریخی مهم و کم‌نظیر ایران به شمار می‌رود. مسجد جامع فرومد در تاریخ ۲۰ خرداد ۱۳۲۱ به شماره ثبت ۳۴۵ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. بررسی کالبد معماری و تزیینات اولیه مسجد جامع فرومد در زیر لایه‌ای از آجرکاری دوره متاخر ایلخانی، تاریخ بنا را حتی به دوره سلجوقی نیز می‌رساند. سرگذشت این مسجد در قالب مستندی به نام «نگینی بر خاک» ساخته‌شده است که مسجد را در حالت بازسازی‌شده‌اش نشان می‌دهد. منبع عکس: ایرنا، عکاس: Ali_Abakدشت آفتاب‌گردان و شقایق‌های کالپوشآدرس: استان سمنان، شهرستان میامی، جاده حسین‌آباد-گالیکش، دهستان رضوان، روستای حسین‌آباد کالپوش (مشاهده روی نقشه) فاصله از کاروانسرای میاندشت: ۱۴۰ کیلومتر (یک ساعت و نیم رانندگی) برای مسافران منطقه کویری میاندشت، بازدید از دشت تماما طلایی و سرخ آفتاب‌گردان و شقایق کالپوش تجربه بسیار دلچسب و به‌یادماندنی است. هرساله از اواسط اردیبهشت‌ماه تا اواسط خرداد میلیون‌ها گل شقایق دشت کالپوش را جلوه‌ای سرخ می‌بخشند. وجود آبشارها، چشمه‌ها و گونه‌های درختان جنگلی در پیراموندشت آفتاب‌گردان و شقایق کالپوشآن را از دیگر دشت‌ها متمایز ساخته است. در فصل بهار، دشت‌های مملو از شقایق و در شهریورماه، گل‌های آفتاب‌گردان رنگ و بوی متفاوتی به دشت میدهند. دشت آفتاب‌گردان و شقایق کالپوش در کنار پناهگاه حیات وحش خوش ییلاق وپارک ملی گلستانقرار دارد و در پاییز و زمستان هم مناظر زیبایی در آن دیده می‌شود. منبع عکس: باشگاه خبرنگاران جوان، عکاس: نامشخصغار ملحدوآدرس: استان سمنان، شهرستان شاهرود، بخش بیارجمند، روستای قلعه بالا (مشاهده روی نقشه) فاصله از کاروانسرای میاندشت: ۸۶ کیلومتر (کمتر از یک ساعت رانندگی) غار ملحدو در جوار روستای «قلعه بالا» قرار دارد. طبق گفته‌ها، عده‌ای از فرقه اسماعیلیه تحت امر «حسن صباح» به این منطقه گریختند و برای حفظ جان و ترس از دشمنانشان در غاری در حوالی ارتفاعات جنوبی این روستا پناه گرفتند. بعدها محل سکونت اسماعیلیان به غار ملاحدین معروف شد که مردم محلی آن را غار ملحدو نامیدند. امروز نیز آثاری از آن بر جای مانده است. این غار هیچ جانور یا خطری ندارد؛ فقط برای غارنوردی در آن تجهیزات نیاز است. دهانه غار ملحدو به‌صورت طاق شکل‌گرفته و مشرف به کل منطقه است؛ همچنین در داخل غار آب جریان دارد. غار ملحدو یکی از زیباترین غارهای ایران به شمار می‌رود که از لحاظ زمین‌شناسی نیز بسیار ارزشمند و مورد توجه است. منبع عکس: ایران‌بوم‌گردی، عکاس: نامشخصآرامگاه شیخ حسن جوریآدرس: استان سمنان، شهرستان میامی، بخش مرکزی، دهستان فرومد، روستای فیروزآباد پایین (مشاهده روی نقشه) فاصله از کاروانسرای میاندشت: ۱۰۰ کیلومتر (حدود یک ساعت رانندگی) حسن جوری رهبر معنوی قیام سربداران در برابر حکومت مغولان در قرن هشتم هجری قمری در خراسان بود که دعوت خود را در قالب تصوف انجام داد. شیخ حسن جوری برای تبلیغ به مناطق متعددی از جمله فرارود، بلخ، ترمذ، هرات، خواف و قهستان سفر کرد. او در سال ۷۴۳ هجری قمری (۷۲۱ هجری خورشیدی) به ضرب شمشیر خود سربداران به قتل رسید. منبع عکس: neshan، عکاس: نامشخصآرامگاه شیخ حسن جوری در سال ۱۳۶۳ خورشیدی با پخش سریال تلویزیونی «سربداران» مورد توجه قرار گرفت. در سال ۱۳۸۸، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بنای کنونی با گنبدی مدور از خشت خام را بر آرامگاه ساخت. پیش از آن، مقبره تنها از یک اتاق با سه در رو به تخریب تشکیل‌شده بود که قدمتش به دوره تیموری می‌رسید. مسافرانی که به تاریخ سربداران علاقه دارند، می‌توانند در کنار بازدید از مسجد جامع فرومد، از آرامگاه شیخ حسن جوری هم دیدن کنند. برای بازدید نیازی به تهیه بلیط نیست. فقط چون آرامگاه روی تپه قرار دارد، آماده باشید تا مقداری از مسیر را پیاده بروید. منبع عکس: yaldamedtour، عکاس: نامشخصاگر تجربه بازدید از کاروانسرای میاندشت، بزرگ‌ترین مجموعه در میان کاروانسراهای ایران، را دارید یا در آن اقامت داشته‌اید، نظر خود را با ما و دیگر کاربرانکجارودر میان بگذارید. پرسش‌های متداولکاروانسرای میاندشت کجاست؟ کاروانسرای میاندشت در استان سمنان، شهرستان میامی، بزرگراه سبزوار-میامی (بزرگراه امام رضا (ع)) (محور شرق به غرب)، ۴۰ کیلومتری شرق شهر میامی قرار دارد. امکان اقامت در کاروانسرای میاندشت وجود دارد؟ در حال حاضر (تابستان ۱۴۰۲) امکان اقامت در کاروانسرای میاندشت وجود ندارد. نویسنده: رضا اردوعکس‌های گالری از ویکی‌مدیا (عکاسان: شهزاد اسماعیلی و شرمین نصیری) |
3,744 | 3,866 | میامی | کاروانسرای عباس‌آباد میامی | ایران، استان سمنان، ۷۵ کیلومتری شرق میامی، روستای عباس‌آباد | کاروانسرای عباس‌آباد در ۷۵ کیلومتری شرق میامی و در مرکز روستای عباس‌آباد واقع‌شده است. با قدمتی که به دوره صفویه بازمی‌گردد، این بنا را در دوره قاجار مرمت اساسی کرده‌اند. فرم پلان کاروانسرا نظیر بسیاری دیگر ازکاروانسراهای ایران، مستطیل‌شکل و از نوع چهار ایوانی است و ۸۵۰۰ متر مربع مساحت دارد. کاروانسرای عباس‌آباد دارای دو ورودی شرقی و غربی است که ورودی اصلی آن در ضلع شرقی قرار دارد. این اثر که در تاریخ ۱۴ تیر ۱۳۶۶ با شماره ثبت ۱۷۲۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید، جزوجاهای دیدنی میامیبه شمار می‌رود. |
3,745 | 3,867 | میامی | قلعه میامی | ایران، استان سمنان، جنوب میامی | قلعه میامی یکی ازجاهای دیدنی میامیمحسوب می‌شود که در حال حاضر خرابه‌ای از آن باقی‌مانده است. این قلعه در جنوب میامی در استان سمنان قرار دارد. بر اساس گفته‌های مردم محلی، این قلعه در گذشته مرکز میامی به‌شمار می‌رفت و با حمله مغول ویران‌شده است. |
3,746 | 3,868 | میامی | موزه مردم‌شناسی میامی (کاروانسرای شاه عباسی) | ایران، استان سمنان، میامی | موزه مردم‌شناسی میامی در محل کاروانسرای شاه عباسی میامی دایر شده است، یکی ازجاذبه‌های گردشگری میامیبه شمار می‌رود. این بنا در مرکز شهر میامی قرار دارد و ازکاروانسراهای زیبای ایراندر عهد صفوی به شمار می‌رود. کاروانسرای شاه عباسی به فرم حیاط مرکزی و از نوع چهار ایوانی است که آن را با آجر ساخته‌اند. ورودی بنا به‌شکل هشتی است و در سردر ورودی کتیبه‌های سنگی حجاری‌شده به چشم می‌خورد. روی کتیبه‌ها تاریخ ساخت و نام بانی را می‌توان دید. عکس‌ها از خبرگزاری مهر |
3,747 | 3,869 | میامی | یخدان تاریخی میامی | ایران، استان سمنان، میامی | یخدان تاریخی میامی بیش از ۲۲۰ سال قدمت دارد و در بافت تاریخی میامی واقع‌شده است. این یخدان از جملهجاهای دیدنی میامیبه شمار می‌رود که از نظر بصری، ابعاد و اندازه، از آن به‌عنوان نمونه‌ای منحصربهفرد در نوع خود یاد می‌شود. |
3,748 | 3,870 | میامی | عمارت تاریخی آقایان | ایران، استان سمنان، میامی | عمارت تاریخی آقایان در نزدیکی کاروانسرای عباس‌آباد میامی قرار دارد. این بنای دو طبقه از نظر ساخت، طرح و نما همچون منازل مسکونی شهر، متشکل از سه اتاق با طاقچه‌های قوسی شکل است که به‌وسیله ایوانی یک و نیم متری به هم متصل شده‌اند. نمای کلی بنا رو به شمال است و شش ستون چوبی طبقه فوقانی بنا را محافظت می‌کنند. سقف بنا و ناودان‌های آن چوبی است و دورتادور آن را نرده‌های چوبی با ظرافت خاصی محصور کرده‌اند. این عمارت که ازجاذبه‌های گردشگری میامیبه شمار می‌رود، در نگاه اول از نظر معماری شبیه بهعمارت عالی قاپوبه‌نظر می‌رسد. در زیر عمارت، آب‌انبار تاریخی آقایان قرار دارد. |
3,749 | 3,871 | اراک | روستای تاریخی انجدان | ایران، استان مرکزی، ۳۷ کیلومتری شرق اراک | انجدان ازجاهای دیدنی اراکو از روستاهای دهستان مشک‌آباد بخش مرکزی شهرستان اراک در استان مرکزی ایران است. این روستا در منطقه‌ای کوهستانی قرار دارد که کوه چشمه و کوه برف شاه در اطراف آن است و غارهای کوچک و بزرگ فراوانی در نزدیکی آن وجود دارد. ارتفاع انجدان از سطح دریا دو هزار متر است. این روستا در ۶۴ کیلومتری شمال خمین، ۳۷ کیلومتری شرق اراک و با همین فاصله از غرب محلات قرار گرفته‌است. انجدان، از روستاهای قدیم اراک و مرکز تجدید حیات فرهنگی و تبلیغی و جایگاه امامان اسماعیلی نزاری پس از سقوط الموت بوده است و امروزه از مقاصد وجاذبه‌های گردشگری استان مرکزیبه شمار می‌آید. نام‌گذاریواژه «انجدان» معرب واژه «انگدان» است. در متون تاریخی از «انکوره» و «انغوزه» نیز نام‌برده شده است. نام این ده برگرفته از نامی گیاه انگدان است که صمغ آن در این روستا تولید می‌شود و برای صادرات به کشورهای دیگر نیز استفاده می‌شود. نام انجدان در منابع قدیمی به‌صورت‌های انکوان و انکدان نیز آمده است. چنانکه از منابع برمی‌آید، استفاده از واژه انجدان پس از اقامت امامان اسماعیلی در این محل رواج یافت. تاریخاز پیشینه کهن انجدان تا سده ۸ ق / ۱۴ م آگاهی دقیقی به‌جز سنگ قبرهای یافت شده و اطلاعات محلی در دست نیست. ناحیه‌ای که امروزه انجدان در آن قرار دارد، در سده‌های نخستین اسلامی (احتمالا) جزو کوره دوراخور قم بوده است، اما در هیچ‌یک از منابعی که از دوراخور نام برده‌اند، به انجدان یا نامی مشابه آن اشاره نشده است. از سده ۹ ق / ۱۵ م پس از استقرار پایگاه امامان اسماعیلی در انجدان بر اهمیت این محل افزوده شد و پیروان این مذهب از نقاط دور و نزدیک برای دیدار امامان و اعطای نذوراتشان به انجدان می‌آمدند. پس از سقوطقلعه الموتتوسط هلاکوخان (۶۵۴ ق / ۱۲۵۶ م) گروهی از اسماعیلیان در آذربایجان ساکن شدند و پایگاه امام نزاری به آذربایجان منتقل شد. پس از تقسیم نزاریان به دو شعبه محمدشاهی و قاسم شاهی، قاسم شاهیان تصمیم به تغییر محل سکنای امامشان از آذربایجان گرفتند، زیرا پایگاه آنان در آذربایجان که تحت فرمان حاکمان سنی مذهب قرار داشت، ایمن نبود. در هنگام امامت مستنصربالله دوم (۸۶۸ – ۸۸۵ ق / ۱۴۶۴ - ۱۴۸۰ م)، مشهور به شاه قلندر، سی و دومین رهبر نزاری، پایگاه امامان به انجدان انتقال یافت. انجدان بعد از جستجو و بررسی برای اقامت امامان نزاری انتخاب شد، زیرا دارای شرایط ویژه‌ای بود و به دو شهر کاشان و قم که دارالمومنین خوانده می‌شد و به‌طور سنتی از مراکز قدرت شیعیان به شمار می‌رفت، نزدیک بود. اسماعیلیان در انجدان دوباره نیرو گرفتند و سازمان جدیدی ایجاد کردند، فرستادن داعیان نیز برای تبلیغ به نقاط مختلف آغاز شد. در این دوره امامان نزاری انجدان دیدگاه‌های خود را تحت پوشش فرقه‌های صوفیه بیان می‌کردند. احیای انجدان، نوزایی دوباره اندیشه و فعالیت‌های تبلیغی اسماعیلیان بود. در دوره حکومت صفویه در ایران سیاست مذهبی بر پایه مرشد و مرید قرار داشت و رهبری مذهبی غیر از پادشاه صفوی مورد پذیرش نبود؛ بنابراین، نزاریان به سبب شناخته شدن شخصیت حقیقی امامان نزاری و فعالیت آشکارشان تحت فشار و آزار قرار گرفتند. در ۹۸۱ ق / ۱۵۷۳ م امیرخان موسی‌لو حاکم همدان به دستور شاه طهماسب به کاشان و انجدان هجوم برد و اسماعیلیان را قتل‌عام، و مرادمیرزا رهبر آنان را دستگیر کرد (قاضی احمد، ۱ / ۵۸۲ - ۵۸۴). صادق کیا به نقل از تاریخ الفی به اقامت گروهی از نقطویان در نواحی کاشان و انجدان اشاره می‌کند که هم‌زمان با سرکوب اسماعیلیان در دوره شاه طهماسب بود. نقطویان انجدان نیز سرکوب شدند. احتمالا بین این دو فرقه همکاری وجود داشت و گروهی از نقطویان در انجدان یا نواحی اطراف آن زندگی می‌کردند. در دوره شاه‌عباس (۹۹۸ - ۱۰۳۸ ق / ۱۵۹۰ - ۱۶۲۹ م)، اسماعیلیان نزاری بار دیگر طریق تقیه پیش گرفتند و روابط حسنه‌ای بین امامان نزاری انجدان و شاه‌عباس برقرار شد و خلیل‌الله سی و نهمین امام نزاری با یکی از خواهران شاه‌عباس ازدواج کرد و در فرمانی امامان انجدان از پرداخت مالیات معاف شدند. در زمان امامت شاه نزار، چهلمین امام نزاری پایگاه امامان به روستای کهک محلات در ۳۵ کیلومتری انجدان انتقال یافت. در دوره اشرف افغان انجدان محل برخورد سپاهیان اشرف و عثمانی‌ها بود و بعد از شکست سپاهیان عثمانی، به دستور اشرف انجدان ویران شد و قلعه نورآباد که در هنگام اقامت امامان نزاری در انجدان ارگ آنان بود، با خاک یکسان شد و گروه کثیری از ساکنانش کشته یا اسیر شدند. در دوره‌های بعد انجدان اعتبار گذشته را نداشت، چنانکه به قولی در دوره قاجار تنها به‌عنوان شکارگاهی مناسب مورد توجه بود. انجدان و نواحی اطراف آن در مدت اقامت امامان نزاری در سده‌های ۹ - ۱۱ ق / ۱۵ - ۱۷ م از مراکز اندیشه غیروابسته به حکومت مرکزی بود و نخستین رساله‌های اسماعیلیان نزاری پس از سقوط الموت در انجدان نگاشته شد. ملاصدرا حکیم برجسته دوره صفوی مدتی از زندگیش را در انزوا در کهک قم که در نزدیکی انجدان قرار داشت، گذراند و به نوشته ابراهیم دهگان با امام نزاری در ارتباط بود. انجدان خاستگاه نویسندگان و ادیبان برجسته پس از سده ۹ قمری / ۱۵ میلادی در ایران بود که از آن جمله‌اند: ملا داعی انجدانی و برادرش ملک طیفور، شاه طاهر دکنی و میرزا ابوتراب بیک فرقتی. امامان اسماعیلیه در دوره اقامتشان در انجدان آثار و بناهایی ایجاد کردند که امروزه اکثر آن‌ها ویران‌شده است، از جمله قلعه نورآباد، قلعه امیرخان، قلعه وزیر و کاروانسرای شاه عباسی. در انجدان سه مقبره (بقعه‌های شاه قلندر، شاه قریب و چهل دختران) وجود دارد که مزار شماری از امامان نزاری و خانواده‌هایشان بوده است. انجدان نسبت به جمعیت اندکش دارای مساجد و حسینیه‌های بسیاری است که طبق نوشته دهگان به ۱۷ یا ۱۸ باب می‌رسد و این نشان از اهمیت مذهبی و فرهنگی انجدان در گذشته دارد از جمله مسجد سرچشمه که مشهور به مسجد شاه خلیل‌الله بود و مسجد جامع که توسط شاه خلیل‌الله تعمیر شد و تاریخ بنای آن را به سده‌های نخستین اسلام نسبت میدهند. بنا به اقوال گوناگون این روستا در حمله مغول‌ها به ایران به‌شدت آسیب دید و مردم برای فرار از گزند مغول‌ها در زیر روستا نقب حفر کرده و در زیر زمین مشغول به زندگی شدند. لازم به ذکر است که قدمت این روستا بیش از هزار سال تخمین زده می‌شود. سنگ قبری نیز در یکی از قبرستان‌های این روستا به دست آمده که متعلق به نوه سلمان فارسی است. در این سنگ اشاره به انجدان اصفهان شده است. با توجه به اینکه شهر اراک قدمتی دویست ساله دارد و در گذشته این منطقه زیر نظر اصفهان اداره می‌شده و در منطقه روستای دیگری به این نام وجود ندارد. این احتمال وجود دارد که سلمان فارسی زاده این روستا بوده و از اهالی این روستا به شمار آید. این سنگ قبر هم‌اکنون در موزه حمام چهار فصل اراک نگهداری می‌شود. با در نظر گرفتن این واقعیت، احتمالا قدمت این روستا به قبل از اسلام نیز می‌رسد. نویسنده: زهرا صالح نژاد |
3,750 | 3,872 | اراک | پیست اسکی پاکل شازند | ایران، استان مرکزی، ۲۵ کیلومتری شهر شازند و ۵۵ کیلومتری اراک | یکی از بهترین مقاصد گردشگری زمستانه و انجام بازی‌ها و ورزش‌های این فصل، پیست اسکی شازند استان مرکزی است. پیست شهدای سربند (پاکل سابق)، در منطقه‌ای کوهستانی و خوش آب‌وهوا در کوهپایه‌های روستای چالمها قرار دارد و ازجاهای دیدنی اراکاست. هرآنچه باید درباره پیست اسکی پاکل شازند بدانید: پیست اسکی پاکل شازند کجاست؟ معرفی پیست اسکی پاکل شازندامکانات پیست اسکی پاکل شازندنکات بازدید از پیست اسکی پاکل شازندپیست اسکی پاکل شازند کجاست؟ آدرس: استان مرکزی، جنوب شهر شازند، روستای پاکل (نمایش روی نقشه) پیست اسکی پاکل شازند در جنوب شهر شازند در روستای پاکل قرار دارد. این پیست در کنار جاده آسفالته شازند-هندودر و در بخش سربند واقع است. پیست مزبور تا شهرستان شازند ۲۵ کیلومتر و تا شهرستان اراک ۴۵ کیلومتر فاصله دارد. معرفی پیست اسکی پاکل شازندمنبع عکس: eghtesadonlineپیست اسکی شهرستان شازند که به نام‌های شهدای سربند و پاکل سابق معروف است، ازجاذبه‌های گردشگری استان مرکزیو تنها پیست آن به شمار می‌رود که در سال ۱۳۷۰ به بهره‌برداری رسید و در ارتفاعات پلنگ در و نزدیکی روستای پاکل قرار دارد. این منطقه در فصل زمستان دارای آبوهوای سرد و بارش برف سنگین است. ارتفاع پیست معادل ۱ , ۲۰۰ متر، طول آن پنج کیلومتر و در ارتفاع ۲ , ۷۶۰ متری از سطح دریا قرار دارد. منبع عکس: eghtesadonlineامکانات پیست اسکی پاکل شازندمنبع عکس: eghtesadonlineدر پیست اسکی پاکل، همه نوع امکاناتی برای داشتن یک روز پرانرژی و شاد مهیا است و علاقه‌مندان می‌توانند در پیست اختصاصی خانواده، به بازی و تفریح بپردازند. در این پیست مربیان اسکی حضور دارند و کسانی که این ورزش را امتحان نکرده‌اند، می‌توانید تحت آموزش قرار بگیرند. سه دستگاه تله‌سیژ نیز در این محل وجود دارد که با سوارشدن بر آن، می‌توان به تماشای چشم‌انداز زیبای پیست و کوه‌های سفیدپوش اطراف نشست. تیوب‌سواری نیز از تفریح‌های پرهیجان این پیست است که با وجود خطرات آن، علاقه‌مندان زیادی دارد و جوانان به‌شدت از آن استقبال می‌کنند. برای این بازی می‌توانید با خود تیوب ببرید یا تیوب‌های پیست را اجاره کنید. یکی دیگر از امکانات پیست شهدای سربند، بالابر آموزشی است. علاوه بر این، پیست مذکور به‌تازگی مجهز به تله‌کابین شده؛ هرچند که هنوز افتتاح نشده است. به‌دلیل ارتفاع کم پیست، این محل برای فعالیت اسنوبرد مناسب نیست. منبع عکس: eghtesadonlineامکانات جانبیمنبع عکس: خبرگزاری برنا (مهران ساکی) بعد از بازی‌های مفرح و شاد می‌توانید غذا را در رستوران پیست میل کنید و شب را در سوئیت‌های آن اقامت داشته باشید. وسایل برف‌روبی و دستگاه پیست‌کوب برای آماده‌سازی پیست، از دیگر امکانات این مکان به شمار می‌رود. نکات بازدید از پیست اسکی پاکل شازندنکته‌ای که در مورد پیست شهدای سربند وجود دارد این است که گردشگران در محدوده‌ی تعیین شده‌ی پیست، بیمه هستند و خارج از این محدوده هیچ مسئولیت و پوشش بیمه‌ای به بازدیدکنندگان، تعلق نمی‌گیرد. گرچه تیوب‌سواری بسیار هیجان‌انگیز و ارزان است؛ اما در استفاده از آن کاملا مراقب باشید و سعی کنید کودکان را سوار این وسیله تفریحی نکنید. منبع عکس: eghtesadonlineزمان بازدید: پیست پاکل در دو فصل زمستان و بهار فعال است. ساعت بازدید: این پیست از صبح تا غروب باز است. هزینه ورودی: ورودی پیست پاکل به‌ازای هر فرد، ۸۰۰۰ تومان در سال ۱۴۰۱ است. منبع عکس کاور: خبرگزاری میراث آریا. عکاس: نامشخصپرسش‌های متداولپیست اسکی پاکل شازند کجاست؟ پیست اسکی پاکل شازند در جنوب شهر شازند در روستای پاکل قرار دارد. پیست اسکی پاکل شازند چه امکاناتی دارد؟ تله‌کابین، سه دستگاه تله‌سیژ، تیوب‌سواریپیست اسکی پاکل شازند در چه فصلی باز است؟ زمستان و بهارهزینه بازدید از پیست اسکی پاکل شازند چقدر است؟ ۸۰۰۰ تومان در سال ۱۴۰۱ نویسنده: اکرم زمانی نوری |
3,751 | 3,873 | اراک | تالاب میقان | ایران، استان مرکزی، ۱۵ کیلومتری شمال شرقی اراک، مجاورت روستاهای راهزان، ده نمک و طرمزد | تالاب کویری میقان یکی از ده تالاب مهم ایران است که حیات وحش متنوع و طبیعت کویری جلوه‌ای خاص بدان بخشیده است. در واقع، این تالاب به‌دلیل برخورداری از شرایط آب و هوایی مناسب یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های فصلی پرندگان مهاجر محسوب می‌شود. موقعیت جغرافیاییتالاب دیدنیمیقانکهدرگذشتهبهنمک‌زار فراهانمشهور بوده است، ازجاهای دیدنی اراکبه شمار می‌رود و در ۱۷ کیلومتری شمال شرقی اراک، جنوب غربی داودآباد و در دشت فراهان استان مرکزیواقع‌شدهاست. مساحت این تالاب در محدوده ۱۰۰ تا ۱۱۰ کیلومتر مربعمتغیر است و حدود ۱ , ۶۵۵ متر از سطح دریا ارتفاع دارد و آب دریاچه شور است. این تالاب دارایسهجزیره به نامکریستالینیکودودر وسط، قسمت کویری ودشت‌هایاطرافمی‌شود. شرایط اقلیمی تالابدریاچهاز لحاظآب و هوایی دارایزمستان‌هایمعتدل است؛ همین ویژگی سبب شده است که در پاییز و اوایل زمستان زیستگاه پرندگانبه ویژهپرندگان مهاجر از مناطق شمال ایران و مناطق سردسیری باشد. درسال‌هایبا بارندگی مناسب، تالاب دارای آبقابل توجهیاست و درسال‌هایکم آبیعموما سطح تالاب به حالتخشک‌و به حالت کویری وشوره‌زاردرمی‌آید. منابعتامینآب تالاب رابارش‌هایجوی، آبسهرودخانهقرهکهریز، فراهان وشهرابو پساب تصفیه فاضلاب اراک تشکیلمی‌دهند. قدمت تالاباز نظر دیرینه‌شناسی تالاب میقان متعلق به دوره پالئوسن است و در اثر حرکت صفحه‌های تکتونیکی اطراف به وجود آمده است. اقلیم تالابتالاب میقان دارایویژگی‌هایبوم‌شناسیویژه‌ای است، ازجملهآن که سالانه تعداد زیادی از پرندگان مهاجر را در خود جایمی‌دهدکه در میانآن‌هابعضی ازگونه‌هاینادر وحمایت‌شدهکم‌یاب دیدهمی‌شوند. به‌علت جمعیت بالای درنا در تالاب نسبت بهزیستگاه‌هایدیگر کشور، این تالاب اهمیت بیشتری نزد علاقه‌مندان به محیط زیستپیداکردهاست. در فصل بهار تالابمیقانبه عنوانیکی از زیستگاه‌های اصلی پرندگان مهاجری است که در پاییز با عبور از این منطقه از نواحی سردسیر سیبری به‌سمت مناطق گرمسیر جنوبی و آفریقاپرگشودهبودند و اینکدرراهبازگشت به موطن اصلی در این تالاب اسکان موقت دارند. بیش از ۶۰ درصد پرندگان استان و ۱۶ درصد پرندگان کشور در این تالاب کشوری زندگی می‌کنند و برخی ازگونه‌هایپرندگان مهاجر و بومی این منطقه نادر و ارزشمند بوده و حضورپرتعدادآن‌هادر فصل مهاجرت موجب می‌شود تاگروه‌هایگردشگری برایپرنده‌نگریبه این خطه سفر کنند. پوشش گیاهی و جانوری تالابوجود برخی حیوانات وحشی همچون گرگ، روباه، مار، پرندگانی چون عقاب و برخینمونه‌هاینادرلابه‌لایشاخ وبرگ‌هایسبزقره‌داغ وآترپلیکسجلوه‌ایدیدنی به نواحی کویری این تالاب داده است. درنا، مرغابی‌سانان، فلامینگوها، خروس کولی و انواع پرندگان دیگر با حضور خود در طبیعت بکر تالابمیقانانسان راشگفت‌زدهو به دیدن هرچه بیشتروامی‌دارد. این تالاب توسط اداره‌کل حفاظتمحیط‌زیستاستان مرکزی به منطقهشکارممنوعتبدیلشدهاست. مطابق با استانداردهای جهانی تالاب‌ها، هر تالاب که یک درصد از یک‌گونه پرنده را در خود پذیرا باشد، در مختصات جهانی و بین‌المللی قرار می‌گیرد. از این منظر، تالاب میقان اراک در کنار تالاب گاوخونی اصفهان تنها پذیرای پرندگان مهاجر در مرکز کشور به‌منظور زمستان گذرانی محسوب می‌شوند. همچنین، تالابمیقاناراک سالانه پذیرای بیش از ۱۲ هزارقطعه پرنده مهاجر از سیبری است. پوشش گیاهی منطقه بیشتر از نوع گیاهان شورپسند یا هالوفیت بوده که از این نظر نیز تالاب یکی از ذخیره‌گاه‌های مهم گیاهان شور کشور به شمار می‌رود. علاوه بر پرندگان، گونه‌های پستانداران، آرتمیا و انواع جلبک آب شور از دیگر جانداران تالاب و محیط اطراف آن هستند. اکوسیستم تالابدر تالاب میقان به‌علت شوری آب، گنبدها و طبقات نمکی شکل می‌گیرد. این طبقات و لایه‌های نمکی تمامی سطح دریاچه را پوشانده است و از فاصله دور سفید و برفی جلوه می‌کند. همچنین این تالاب دارای بزرگ‌ترین منبع سولفات سدیم در کشور است و شرکت املاح معدنی ایران حق برداشت از معادن این تالاب را اخذ کرده است. تالاب از نگاه گردشگری، یکی ازمقاصد پرنده نگری ایرانو همین طور طبیعت‌گردی محسوب می‌شود. روز ۱۵ آبان به‌دلیل تجمع درناها در تالاب میقان، «روز درنا» نامگذاری شده است. دریاچه تالاب میقان در قلب کویری واقع‌شده که طی سال‌های اخیر با تلاش‌های بی‌وقفه سازمان منابع طبیعی به تفرجگاهی سرسبز تبدیل‌شده است. هم‌اکنون با احداث برج مراقبت کویری در دل تالاب، شرایط مناسبی برای بازدید از این منطقه مهیا شده است. مسیر دسترسی به تالاب میقانتالاب میقان ازجاهای دیدنی استان مرکزیمحسوب می‌شود و در نزدیکی شهر اراک واقع‌شده است. برای دسترسی به این تالاب باید از سه‌راه خمین به‌سمت کمربندی شمالی حرکت کرد. پس از آن به میدان تره‌بار خواهیم رسید، همچنان باید مسیر را مستقیم در پی گرفت، حدود یک الی دو کیلومتر بعد از میدان تره‌بار به یک جاده فرعی در سمت راست جاده می‌رسیم. در ابتدای جاده تابلوی بزرگ قرمز رنگی وجود دارد، پس از وارد شدن به داخل این جاده فرعی و عبور از پل روگذر به کارخانه تولید سولفات‌سدیم می‌رسیم که در سمت راست جاده نمایان است. با ادامه این مسیر، پس از حدود سه الی چهار کیلومتر به انتهای تالاب میقان خواهیم رسید. بهترین زمان برای بازدید از تالاب میقانبهترین زمان برای برگزاری برنامه‌های پرنده‌نگری در این تالاب، فصل بهار و پاییز است. از این میان، فصل پاییز مامن این پرندگان برای گذران زندگی در آسمانی به دور از سرمای سیبری است و پرندگان اقامت بیشتری در تالاب می‌گزینند. عکس‌های گالری از خبرگزاری شبستان (عکاس: نفیسه آبباز) نویسنده: عماد جعفری |
3,752 | 3,874 | اراک | روستای هزاوه | استان مرکزی، شهرستان اراک، بخش مرکزی، دهستان امیریه، روستای هزاوه | روستای هزاوه اراک یکی از روستاهای شهرستان اراک در استان مرکزی ایران است. این روستا در ۱۸ کیلومتری غرب اراک و ۲۵ کیلومتری فرمهین قرار دارد. هزاوه از توابع بخش مرکزی شهرستان اراک است و دارای بافت روستایی کوهستانی و آب و هوای مناسب برای باغداری و دارای مزارع وسیع انگور است. روستای هزاوه زادگاه امیرکبیر، میرزا بزرگ قائم‌مقام و میرزا ابوالقاسم قائم‌مقام است. روستای هزاوه علاوه بر ویژگی‌های تاریخی، دارای ذخایر آب فراوان، آب و هوای کوهستانی و چشم‌اندازهای طبیعی و معماری است و به همین دلیل به‌عنوان یکی ازجاهای دیدنی اراکشناخته می‌شود. |
3,753 | 3,875 | اراک | حمام چهارفصل | ایران، استان مرکزی، اراک، ضلع شرقی خیابان دکتر بهشتی، حد فاصل میدان هفت‌تیر و میدان شهدا | بنای حمام چهار فصل اراک یکی از زیباترین آثار معماری و کاشی‌کاری ایران در قرون اخیر است و به‌واسطه تزیینات منحصربهفرد آن، یکی از نمونه‌های بی‌نظیر معماری ایرانی به شمار می‌رود. تاریخچهدر باب انگیزه ساخت حمام نقل‌شده است که به برکت آرامش نسبی دوره ناصری، سلطان‌آباد یا اراک از رونق اقتصادی خوبی برخوردار شده بود و حاکمان محلی، به‌خصوص برادر امیرکبیر (میرزا حسن‌خان)، مستوفی‌الممالک و نمایندگان او با رعایا و مردم خوش‌رفتاری می‌کردند. این مسئله سبب شده بود ۸۵ خانوار یهودی از سنجان و روستاهای اطراف به سلطان‌آباد (اراک) مهاجرت کنند. آن‌ها در شمال‌شرقی گذر سپهداری در ضلع شرقی خیابان محسنی ساکن شدند. این گروه، از تأسیسات و امکانات شهری برخوردار بودند، اما حمام نداشتند. بزرگان اقلیت‌ها به مراجع و علمای شهر رجوع کرده و خواستار حل این مشکل شدند. حاج محمدابراهیم خوانساری، از بزرگان آن روز شهر، برای حل این مشکل پیشقدم شد تا حمامی بسازد که همه مردم و اقلیت‌ها با رعایت مسائل شرعی به آسانی از آن استفاده کنند. وی دستور داد در مقابل قلعه شخصی وی حمامی بسازند. به این ترتیب ساختمان حمام پس از شکل‌گیری شهر اراک در حدود ۱۰۰ سال پیش و در زمان حکومت احمدشاه قاجار توسط محمد ابراهیم خوانساری بنا شد. این بنا در خلال سال‌های ۱۲۹۲ تا ۱۲۹۴ و طی حدود ۳۸ ماه احداث شد. این حمام تنها حمام کشور است که در آن، قسمتی مجزا برای اقلیت‌های مذهبی وجود دارد. این اثر ارزشمند به‌عنوان یکی ازجاهای دیدنی اراک، در سال ۱۳۵۶ به شماره ۱۳۳۹ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و در سال ۱۳۷۳ پس از اتمام عملیات مرمت و بازسازی، به‌عنوان موزه باستان‌شناسیو مردم‌شناسی اراک بازگشایی شد و هم‌اکنون پذیرای بسیاری از هنردوستان و گردشگران است. وجه تسمیهنام چهارفصل برگرفته از تابلوهای کاشی‌کاری شده در چهار جهت حمام در بخش سربینه مردانه است که بنا بر شرایط مختلف فصول سال (فصل‌های چهارگانه) به تصویر کشیده شده است. روی این کاشی‌های لعاب‌دار، نقوشی از مناظر طبیعی، شکارگاه و … دیده می‌شود. موقعیت موزهحمام چهارفصل که ازجاهای دیدنی استان مرکزیدر اراک است، در ضلع شرقی خیابان شهید دکتر بهشتی قرار دارد. این حمام درمجموع دارای چهار در است که دو راه از طریق خیابان اصلی شهید بهشتی و دو راه دیگر از طریق محله شهرداری در شمال و محله مسجد حاج محمدابراهیم در جنوب به این حمام دسترسی دارند. ویژگی‌های معماری بنااین حمام حدود ۱۶۰۰ متر مربع مساحت داشته و از چهار بخش مجزای مردانه، زنانه، حمام ویژه اقلیت‌های دینی و حمام خصوصی تشکیل‌شده است و بزرگ‌ترین حمام ایران شناخته می‌شود. آب مورد نیاز حمام از آب جاری قنات تامین می‌شده و به‌لحاظ تأمین آب و همچنین حفظ گرما و حرارت، کف حمام حدود ۳ تا ۳ / ۵ متر از کف خیابان پایین‌تر ساخته‌شده است که اختلاف سطح برای جلوگیری از تغییر دمای متعارف و متناسب در درون حمام و نیز ایجاد تعادل بین هوای برودتی و حرارتی به‌گونه‌ای که افراد هنگام ورود و خروج در معرض تغییر ناگهانی هوا قرار نگیرند، ایجاد شده است. حمام از بخش‌های دالان ورودی، سربینه مردانه، زنانه و اقلیت‌ها، گرمخانه خصوصی و عمومی، هشتی‌های ارتباطی، خزینه، تون، آب‌انبار و سایر بخش‌های مرتبط تشکیل‌شده است. بخش عمده تزیینات در این حمام را کاشی هفت رنگی، کاشی معرق و کاشی معقلی تشکیل می‌دهد که بسیار زیبا و هنرمندانه اجرا شده و دارای نقوش بسیار زیبای انسانی، حیوانی و گیاهی با کاشی‌های خشتی و قالبی و فتیله‌ای با نقوش گیاهی اسلیمی و ختایی و نقوش هندسی و گردان است. این نقوش شامل پیچک‌ها، گل و بوته و غنچه و برگ و برگچه است و نقوش انسانی مرکب از نقش سربازانی با پوشاک دوره قاجار است. رنگ‌های به کار رفته در کاشی‌ها بیشتر زرد، لاجوردی، فیروزه‌ای، سفید، سبز، خاکستری، قرمز و نارنجی است. کف حمام نیز با سنگ‌های سیاه، ملاط آهک و ساروج کف‌سازی شده است. حوضی صلیبی‌شکل در کف سربینه قرار گرفته که با سنگ سیاه ساخته‌شده و به‌منظور پاشویی افرادی که از حمام گرم بیرون می‌آیند مورد استفاده قرار می‌گرفت. سربینه دارای چهار سکو است که هرکدام از آن‌ها از یک‌طرف به گرمخانه و از طرف دیگر و با پله‌هایی قوس‌دار به خیابان می‌رسند. یک ورقه مسی به‌صورت یک‌پارچه کف خزینه اصلی آب گرم را فراگرفته و در زیر آن نیز گلخن حمام واقع‌شده است. گلخن با هیزم و بوته‌های «ورک» سوزانده می‌شد و آب گرم و سرد با توجه به قانون ظروف مرتبطه به‌وسیله تنبوشه‌های سفالی به تمام نقاط حمام می‌رسید. قرار گرفتن مخزن‌های بزرگ ذخیره آب، گلخن و انبارهای سوخت در وسط این بنا باعث شده که همه گرمابه‌ها به‌راحتی امکان استفاده از آن را داشته باشند. سربینه مردانهپلان سربینه حمام به‌شکل هشت‌ضلعی نامنظم است که چهار ضلع آن بزرگ و چهار ضلع دیگر کوچک‌تر است. پی بنا در عمق هفت‌و‌نیم متر با استفاده از مصالح سنگ سیاه و گل آهک ساخته‌شده و قطر دیوارهای اصلی آن از سطح زمین تا سقف بین ۵۰ تا ۸۰ سانتیمتر است. سربینه حمام به هشت رواق، صحن و رختکن به‌شکل قرینه تقسیم و تناسب طول و عرض و ارتفاع در آن رعایت شده است. این سربینه با کاشی‌های هفت رنگ و با طرح‌های متنوع تزیین و تمام سطوح داخلی آن نیز با کاشی و طرح‌های اسلیمی و ختایی مزین شده است. گنبد اصلی سربینه روی هشت ستون اصلی قرار دارد و این ستون‌ها نیز به‌شکل هنرمندانه‌ای کاشی‌کاری شده و دارای پیچک‌های بسیار زیبایی هستند. از دیگر ویژگی‌های معماری سربینه علاوه بر قرینه‌سازی و رسم‌بندی‌های آن، کاشی‌کاری‌های قالبی و پیچکی است و تمام سطح سربینه مردانه به‌وسیله همین کاشی‌ها تزیین شده است. طرح‌های اسلیمی نظیر گل و بوته، درختان سرو، صنوبر و انگور و نیز منظره‌های طبیعی مثل چشمه‌های آب، رودخانه و گیاهان وحشی که در میان آن‌ها پرندگانی مثل کبوتر و قرقاول در حالت نشسته یا در حال پرواز دیده می‌شوند از جمله نقوش زیبای کاشی‌کاری این حمام است. سربینه زنانهیکی از زیباترین بخش‌های این حمام، قسمت سربینه زنانه است که گنبد آن بدون بر پاداشتن ستون بنا شده است و این مسئله از نظر معماری با توجه به امکانات کم آن دوران قابل‌توجه است. حمام زنانه و بخش اقیلت‌های مذهبی یا خصوصی دارای یک سربینه زنانه است، اما گرمخانه آن دارای بخش خصوص و عمومی است که شاید بتوان گفت در نوع خود بی‌نظیر است. سقف تمامی بخش‌های حمام دارای سقف به طرح «گنبد طاقی» است که با آجر، ملاط، گچ و آهک ساخته‌شده است. موزه چهارفصلهم‌اکنون از مساحت حدود ۱۶ هزار متری بنا، حدود پنج هزار متر آن شامل سربینه مردانه و گرمخانه، رختکن و هشتی بین گرمخانه و رختکن به موزه اختصاص‌یافته است و اشیاء بسیار مهمی متعلق به دوره‌های مختلف قبل و بعد از اسلام در آن نگهداری می‌شود. انواع تنگ‌های سفالی، کاسه، خمره، قدح، پیمانه، انواع مجسمه، آفتابه و لگن، سنگ‌نوشته و ابزار آلات کشاورزی و دفاعی در این موزه نگهداری می‌شود. محراب تاریخی و با ارزش مسجد جامع ساوه که از آثار منحصربهفرد معماری و گچبری دوره سلجوقیان است در این محل نگهداری می‌شود. در حال حاضر اشیایی باستانی متفاوتی از دوران پیش از اسلام و پس از اسلام مانند سکه‌های دوره‌های مختلف تاریخی، عقدنامه‌های دوره قاجار، کتاب‌ها و نسخه‌های خطی، ظروف مسی و قلم‌زنی، خمره‌های سفالی، لوازم ریسندگی، اسباب قدیمی حمام، ده‌ها پیکره مربوط به مردم‌شناسی در این حمام نگهداری می‌شود. اشیای به دست آمده از کاوش‌های منطقه باستانی زلف‌آباد فراهان نیز در این موزه به نمایش درآمده‌اند. بخش‌های اصلی موزهبخش باستان‌شناسیدر این بخش که بیشتر در گرمخانه مردانه و تون و هشتی‌های ارتباطی ایجاد شده است، آثاری از قبیل ظروف سفالی، شیشه‌ای، آثار مفرغی هزاره اول ق. م، سکه‌های تاریخی و … به نمایش در آمده است. بخش مردم‌شناسیاین بخش بیشتر در سربینه‌های مردانه و زنانه تشکیل‌شده و در آن آداب و رسوم مربوط به مراسم مختلف، پوشش‌های سنتی به‌همراه لوازم مربوط به استحمام در دوره‌های گذشته نمایش داده‌شده است. نویسنده: حمیده کریمی |
3,754 | 3,876 | اراک | بازار اراک | ایران، استان مرکزی، اراک، خیابان امام | بازار اراک به‌عنوان آخرین اثر معماری ایرانی در مرکز شهر اراک قد برافراشته و از محل‌های تجاری پررونق شهر است. این بازار که به بازار سرپوشیده نیز معروف است، با کمتر از یک کیلومتر طول دارای طاق‌هایی بلند و دیوارهای مرتفع است. طول دیوارهای بازار اراک به حدود هفت متر می‌رسد و شامل انواع واحدهای تجاری متعدد است. با ورود به بازار می‌توان انواع مایحتاج از اجناس لوکس و زیورآلات گرفته تا سوغاتی‌های استان و لباس را تهیه کرد. بازارها در گذشته نه‌تنها دارای امکانات تجاری بودند، بلکه مجموعه امکاناتی چون مسجد، بارانداز، کاروانسرا، آب‌انبار، سقاخانه، حمام و … نیز در اختیار داشتند که بازار اراک نیز از این امر مستثنی نیست. با این حال، بسیاری از امکانات جانبی بازار اراک در گذشته، ویران و تخریب‌شده است و اکنون تنها مسجد، سقاخانه و بارانداز در بازار به چشم می‌خورد. بازار اراک یکی ازجاهای دیدنی اراکو از اولین بناهای ساخته‌شده در شهر است. اما بنای مجموعه فعلی بازار اراک شامل حمام، مسجد، مدرسه، آب‌انبارها، گذرها و کاروانسراها در زمان فتحعلی شاه قاجار و توسط یوسف خان گرجی در سال ۱۲۲۸ هجری قمری در بافت مرکزی سلطان‌آباد (نام قدیم اراک) بنیان گذاشته‌شده است. چهارسوقی در مرکز این بازار قرار گرفته و دارای دو مسیر شمالی جنوبی و شرقی غربی است که از چهار جهت به دروازه‌های قدیم شهر متصل می‌شده‌اند. تاریخچه ساختتاریخ شکل‌گیری و ساخت این بازار دیدنی به دوران ساخت شهر قدیم سلطان‌آباد باز می‌گردد، در واقع تاریخ ساخت بازار و شهر یکی است. طبق اطلاعات به دست آمده از اسناد و مدارک موجود، ساخت شهر احتمالا بیست سال طول کشیده است و این بازار و بخش‌های متفاوت آن از جمله راسته‌ها، سراها و دالان‌ها در همین مدت شکل گرفته‌اند. بنای اولیه‌ی این بازار را حاکم وقت اراک (سپهدار اعظم) در اوایل قرن سیزدهم گذاشته است که مسجد و مدرسه‌ای در بازار به نام وی وجود دارد. یکی از دلایل اصلی برای ساخت این بازار، رونق اقتصادی در حوالی سلطان‌آباد بود. محصولات کشاورزی مرغوب و شهرت جهانی فرش ساروق ایجاد مرکزی برای عرضه و فروش این محصولات شد. معماریمجموعه بازار اراک نقشهای از پیش طراحی‌شده دارد و برخلاف سایر بازارها، مسیر آن آزاد و منحنی نیست، بلکه مسیرها منظم و دارای تقارن هندسی هستند. راسته بازار و گذرهای متعددی که آن را قطع می‌کنند، پایه و اساس بافت شطرنجی شهر سلطان‌آباد را ایجاد کرده‌اند. این بازار دارای دو محور عمود بر هم است که یکی محور شمالی‌جنوبی به طول ۷۲۰ متر و دو ورودی یکی در شمال و یکی در جنوب و دیگری محور شرقی‌غربی به طول ۲۰۰ متر و دارای ۸ گذر و ورودی شرقی‌غربی است. گذرهای فرعی عمود بر دو گذر اصلی ساخته شده‌اند. به‌علت معماری خاص به کار رفته در ساخت بنای بازار، هوای داخل بازار در زمستان گرم و مطبوع و در تابستان به‌رغم سرپوشیده بودن، بسیار خنک است. این دو محور همدیگر را در محلی معروف به چهارسوق قطع می‌کنند که در این محل یک حوض سنگی نیز وجود دارد. مساحت کل مجموعه‌ی بازار بالغ بر ۱۴ هکتار است. در قدیم، در چهار طرف بازار ۴ دروازه به نام‌های دروازه قبله، راهزان، شهرجرد و حاج علی‌نقی وجود داشته که در گذر زمان از بین رفته‌اند. در ساخت این مجموعه، بیشتر از آجر استفاده‌شده و ملاط گچ و آهک و خاک رس نیز مکمل بنای بازار هستند و برای استحکام بنا از تیرچه چوبی استفاده‌شده است. در پای ستون‌ها نیز صفحات و ورق‌های منجمد مسی و سربی به کار رفته است. سقف بازار به‌صورت گنبدی است و در نمای پشت‌بام، گنبدها در دو محور شمالی‌جنوبی و شرقی‌غربی به‌صورت ممتد دیده می‌شوند که گنبد مربوط به چهارسوق یا همان محل تلاقی دو محور، بزرگ‌تر و متمایزتر از باقی گنبدها است. در مرکز هر گنبد، نور‌گیر چندضلعی تعبیه‌شده است که علاوه بر نقش نورگیری، کار تهویه را نیز بر عهده دارد. ویژگی‌های منحصربه‌فردبازار دارای دو مسیر شرقی غربی و شمالی جنوبی است که از چهار جهت به دروازه‌های قدیم شهر متصل می‌شد؛ بنابراین ورودی شهر از چهار سو از بازار آغاز می‌شده است. این مرکز تبادل اقتصادی به‌نحوی در شهر استقرار یافته که بر تمام شهر اشراف داشته است. راه‌های داخلی بازار به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که در هنگام حوادث و خصوصا آتش‌سوزی، دور شدن سریع جمعیت ممکن باشد. به این منظور کلیه سراها و تیمچه‌ها یک درب خروجی به خارج از بازار دارند و با یکدیگر در ارتباط هستند. مکان‌های موجود در بازاردر بازار، ۵۰۰ باب مغازه وجود دارد که همه در راسته‌ی بازار فعالیت می‌کنند و مکان‌های دیگر مانند بازارچه‌های اختصاصی و باراندازها و انبارها و کارگاه‌های تولیدی در ۲۰ سرا و تیمچه فعالیت دارند. تیمچه‌ها در طرفین بازار و به فاصله‌ی ۵۰ متر از یکدیگر ساخته شده‌اند که از آن جمله می‌توان به تیمچه‌ی کاشانی که به بازار فرش اختصاص‌یافته و تیمچه مهر که به صنایع‌دستی مختص شده یا سراهایی دیگر مثل نوروزی، گلشن، آقایی، کتاب‌فروشان، نوذری، اکبری، فراهانی‌ها و کرمانشاهی که هر یک به کالایی خاص اختصاص یافته‌اند مانند پوشاک و غیره اشاره کرد. سراها و تیمچه‌هادر مسیرهای طولی و عرضی بازار، سراها و تیمچه‌هایی وجود دارند که ساختمان آن‌ها معمولا دو طبقه هستند که در بعضی از آن‌ها تجار یا مسافرانی که از نقاط دور برای خرید به بازار می‌آمدند، شب را در طبقه دوم سپری می‌کردند. سراها علاوه بر ایفای نقش تجاری، به‌عنوان اقامتگاه موقت نیز استفاده می‌شدند. بازار دارای سراهای گوناگون است. برخی از این سراها به نام بنیان‌گذار آن یا نوع کالا و محصولاتی که در آنجا یافت می‌شود، شهرت یافته‌اند. زیباترین و مهم‌ترین سراس بازار که همچنان توانسته ساختار اولیه‌ی خود را حفظ کند، سرای کاشانی است که به بازار فرش اختصاص‌یافته است. حمام‌هابازار اراک دارای چهار حمام بوده است که بنا بر اقتضای زمان، برخی از آن‌ها تغییر کاربری داده‌اند. نام این حمام‌ها عبارت بود از حمام چهارسوق، حمام نو، حمام شیخ‌الاسلام و حمام فیروزه. کارکردهای بازاربازارها از ابتدای وجود در ایران، همیشه مرکز تصمیم‌گیری‌های مهم سیاسی و اقتصادی و همچنین مرکز امداد و کمک به درماندگان بوده‌اند، ضمن اینکه بهترین هنر معماری بر اساس مصالح موجود در محل و نوع آب و هوای حاکم بر منطقه در ساخت بازارها به کار گرفته می‌شد. کارکرد اقتصادیبازار وسیعی چون بازار اراک، امکانات و زیرساخت‌های لازم برای مبادلات کالا را در اختیار دارد. امکاناتی از جمله انبار، محل نگهداری و تخلیه‌ی کالا، مراکز فروش و سراها و تیمچه‌های متعدد؛ بنابراین، این محل توانسته عامل سازندهای برای جذب فروشندگان و خریداران باشد و موجب رونق اقتصادی منطقه شود. امروزه بازار اراک جایگاه خاصی در صادرات کالاهایی چون خشکبار و صنایع‌دستی، به‌خصوص فرش دستباف، دارد. کارکرد اجتماعیبازار مکانی است که طبقات مختلف اجتماعی، قومی، نژادی و فرهنگی در آن جمع شده و با هم ارتباط برقرار می‌کنند. بازار، محلی برای برخورد خریدار و فروشنده است که به‌شکل‌گیری نظام عرضه و تقاضا می‌انجامد. کارکرد سیاسیاز جمله کارکردهای دیگر بازار می‌توان به مکانی برای شورش‌ها و اعتصاب‌های سیاسی در طول تاریخ اشاره کرد. در دوران مشروطه، رقابت تاجران اراک با انحصارطلبی شرکت‌های خارجی که در آن زمان در زمینه‌ی تولید و تجارت فرش در بازار فعال بودند، باعث شد تا شهر اراک و به موازات آن بازار به یکی از کانون‌های عمده مبارزه با سرمایه‌داری خارجی تبدیل شود. بازاریان و وابستگان به اقتصاد بازار، تحت‌تاثیر جریان نهضت مشروطه قرار گرفتند و این مسئله موجب نشر افکار ضد استعماری و ترقی‌خواهانه در شهر شد. ثبت ملیبازار اراک در تاریخ ۱۰ آبان ۱۳۵۵ با شماره ثبت ۱۲۸۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در جنب بازار، مسجد و مدرسه‌ی سپهدار قرار دارد که یکی از زیباترینجاهای دیدنی استان مرکزیدر اراک است و پشت‌بام بازار کاملا بر حیاط مدرسه و مسجد سپهدار مشرف است. این مجموعه تاریخی‌اقتصادی با گذشت بیش از دو قرن، همچنان به‌عنوان قلب اقتصادی شهر اراک مطرح است، اگرچه در گذر زمان، دستخوش تغییراتی در شکل و ماهیت مشاغل و کاربری‌های آن شده، اما همچنان زنده و پویا است و در ابعاد مختلف اقتصادی و فرهنگی و گردشگری، حرفهای زیادی برای گفتن دارد. نویسنده: حمیده کریمی |
3,755 | 3,877 | اراک | چشمه چپقلی | استان مرکزی، ۲۸ کیلومتری اراک، رشته‌کوه سفیدخانی | چشمه چپقلی چشمه‌ای در نزدیکی شهر اراک واقع در استان مرکزی است. آب چشمه چپقلی از ردیف آبهای بی‌کربناته کلسیک و منیزین آهن دار، فاقد آلودگی میکروبی و از نوع آبهای سردو سبک است که آشامیدن آن اثرات درمانی زیادی دارد. این چشمه ازجاذبه‌های گردشگری اراکمحسوب می‌شود که ارزش بازدید دارد. |
3,756 | 3,878 | اراک | موزه مفاخر اراک | ایران، استان مرکزی، اراک، خیابان بهشتی | لقب استان مرکزی، استان آفتاب است و این لقب به واسطه وجود مفاخری است که از خطه استان مرکزی بلند شده و راه خدمت به کشور و حتی مردم جهان را در پیش گرفتند. بزرگان استان مرکزی موثرترین افراد در حوزه‌های مختلف علمی و دینی بودند. این استان از جمله استانهای نخبه‌پرور کشور است، تعداد مفاخر کشور بیش از ۴۵۰۰ نفر هستند که یک چهارم، یعنی معادل ۱۱۰۰ نفر، مربوط به استان مرکزی است و این امر نشانگر اهمیت خطه این استان در فرهیخته‌پروری است؛ از این رو به این استان لقب بهشت مفاخر، سرزمین آفتاب و پایتخت مفاخر و مشاهیر را داده‌اند؛ به‌طوری‌که بیشترین چهره‌های تاثیرگذار در تاریخ و نخبگان کشور حداقل در دو سده اخیر از استان مرکزی بوده‌اند. جالب است بدانید که شناسنامه یک سوم مفاخر در استان مرکزی تهیه و تدوین‌شده است. این شناسنامه برای حدود سه هزار نفر از مفاخر استان مرکزی تهیه‌شده و در فضای اینترنت برای استفاده علاقه‌مندان ارائه‌شده است. با توجه به چنین پیشینه‌ای از سرزمین آفتاب ایران، وجود موزه‌ای به نام مفاخر ایران‌زمین در این استان ضروری بوده است. تاریخچه احداث بناموزه مفاخر استان مرکزی، یکی از جاذبه‌های فرهنگی و گنجینه‌ای کوچک از بزرگان این استان است و ازجاهای دیدنی اراکبه شمار می‌رود. این موزه در عمارت حاج حسین خاکباز محسنی (اراکی) دایر شده است. این عمارت در اواخر دوره قاجاریه توسط سید حسین خاکباز یکی از فرزندان حاج آقا محسن اراکی ساخته‌شده است. احداث بنای موزه مفاخر استان مرکزی در اواخر دوره قاجاریه شروع و نقشه این ساختمان توسط یک مهندس روسی تهیه‌شده است؛ اجرای کار توسط استاد مراد چمنی اراکی انجام گرفت و ساخت آن ۴ سال طول کشید که در سال ۱۳۰۸ خورشیدی به اتمام رسید. ساختمان بنا توسط مرحوم حاج حسین خاکباز احداث شد. حاج حسین خاکباز کوچک‌ترین فرزند ذکور حاج آقا محسن در سال ۱۳۱۵ قمری معادل ۱۲۷۶ شمسی به دنیا آمد و در سال ۱۳۷۴ شمسی بدرود حیات گفت. موزه مفاخر ازجاهای دیدنی استان مرکزیدر شهر اراک است و در خیابان شهید بهشتی، نرسیده به میدان شریعتی قرار دارد که روزانه پذیرای مهمانان، مردم و گردشگران است و بابی به سوی فرهنگ، تمدن و هویت سرزمین آفتاب به روی مخاطبان و بازدیدکنندگان گشوده است. عکس از جعفر نژادویژگی‌های معماری بنانوع بنا کوشکی با تزیینات آجری خاص دوره قاجاریه است و دارای ۲ ایوان شرقی و غربی است؛ همچنین این ساختمان دارای ۱۱ اتاق، حمامی خزینه‌ای قدیمی که در گوشه حیاط ساخته‌شده و دو قنات، یکی در محوطه به نام قنات ده و دیگری در زیر آب‌انبار به نام قنات خان حاکم است. قنات ده موقوفه مرحوم حاج آقا محسن اراکی و قنات خان حاکم توسط میرزا علی‌اکبر خان تفرشی موسوم به دوام الدوله که حاکم عراق عجم یعنی اراک فعلی و توابع در زمان ناصرالدین‌شاه بود، احداث‌شده است. این بنا در سال ۱۳۷۹ توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان مرکزی به شماره ۳۳۳۸ در تاریخ ۲۵ اسفندماه ۱۳۷۹ ثبت آثار ملی شده است و در سال ۱۳۸۴ با همکاری استانداری استان مرکزی و سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، ورثه مرحوم خاکباز و تلاش و مساعدت شهروندان فرهنگ‌دوست استان خریداری و با هدف ایجاد موزه مرمت شد که عملیات مرمتی از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸ ادامه یافت و در بهمن‌ماه ۱۳۸۸ به عنوان موزه مفاخر استان مرکزی افتتاح شد. معرفی بزرگان و مفاخراین موزه به سبب نصب و نمایش سردیس و زندگی‌نامه بزرگان استان به عنوان یک منبع و مرجع مفید برای معرفی این بزرگان شناخته می‌شود؛ به طوری که در این موزه سردیس‌ها به همراه آثار چاپ‌شده و اسناد، عکس‌ها و گزارش‌های متعلق به بنیان‌گذار کبیر انقلاب اسلامی (ره)، امیرکبیر، قائم‌مقام فراهانی، پروین اعتصامی، کربلایی کاظم کریمی ساروقی، ملا مهدی نراقی، ملا احمد نراقی، میرزا حسن آشتیانی، سلمان ساوجی و پروفسور حسابی به نمایش درآمده است. دکتر محمد قریب، آیت‌الله حاج شیخ محمد علی اراکی، علی‌اکبرخان فراهانی، استاد فتحعلی واشقانی فراهانی، شهید مصطفی چمران، شهید محلاتی، میرزا عیسی فراهانی، آقا ضیاءالدین عراقی، استاد ابراهیم دهگان و فخرالدین عراقی از دیگر مفاخر و بزرگان استان مرکزی هستند که در این موزه می‌توان با زندگی و آثار آن‌ها آشنا شد. معرفی تالارهای موزه مفاخراین مجموعه موزه‌ای دارای بخش‌های مختلفی از جمله تالار امام خمینی، تالار مفاخر مذهبی و دینی، تالار مفاخر علمی و فرهنگی، تالار امیرکبیر، تالار قائم‌مقام فراهانی، تالار مفاخر در قید حیات، تالار سرداران شهید، مرکز اسناد و مفاخر، کارگاه مرمت و عکاسی، حمام قدیمی و خصوصی خانواده خاکباز، آب‌انبار و قنات، نگارخانه و فروشگاه عرضه محصولات فرهنگی و هنری و نگارخانه زنده‌یاد محمد مهدی هدایتی است. نویسنده: آزاده یوسف نژاد |
3,757 | 3,879 | اراک | قنات ابراهیم آباد | ایران، استان مرکزی، بخش مرکزی شهرستان اراک، روستای ابراهیم‌آباد | قنات‌ها یکی از مصادیق نبوغ ایرانی در مدیریت آب به‌ویژه در نواحی کم بارش و خشک است که وجود آن‌ها از قرن‌ها پیش بیانگر غنای فکری و فرهنگی و اصالت تمدن ایرانی است. قنات ابراهیم‌آباد، یکی از قدیمی‌ترین قنات‌های ایران و ازجاهای دیدنی اراکاست که سر راه قم به اراک قرار دارد. طول آن ۱۱ کیلومتر است و از کوه‌های هفتادقله سرچشمه گرفته و تا روستای ابراهیم آباد ادامه می‌یابد و در سال ۹۳ در فهرست آثار تاریخی ملی کشور به ثبت رسیده است. به‌طور معمول مقنی برای حفر چاه قنات کلنگش را که دسته‌اش نیم متر است، برمی‌دارد و دایره‌ای به شعاع یک متر می‌زند. بعد هم این دایره تا پایین ادامه پیدا می‌کند. اما این چاه، مخروطی شکل است؛ یعنی هرچه چاه به‌سمت پایین می‌رود، بازتر می‌شود. قطر دهانه میله آن حدود یک متر و قطر محل اتصال میله به کوره به حدود ۱۰ حلقه می‌رسد. میله‌های بعدی پس از مادر چاه که تعداد آن‌ها به ۴۰ حلقه می‌رسد هرکدام حدود ۱۰۰ متر عمق دارند و مادر چاه نیز دارای عمقی حدود ۱۱۰ ذرع است. آب قنات حدود ۹۶ هکتار زمین را به زیر کشت می‌برد. رفتن داخل این قنات، کار سختی است؛ آن‌ها که رفته‌اند از سال ۱۳۱۸ تا ۱۳۷۸ (به‌مدت ۶۰ سال) فقط دو نفر از محلی‌ها توانسته‌اند به درون مادر چاه این قنات بروند، یکی از آن‌ها یک مقنی و دیگری از مالکین روستا بوده است. می‌گویند دیواره‌های چاه، سنگ‌چین شده و سنگ‌ها را با ملاط کنار هم گذاشته‌اند. انتهای میله چاهها در سنگ حفر شده است و دیواره‌ها همه آبزا است و در مورد مادر چاه اظهار میدارند که دیواره‌ها آب‌ز‌است و با صدای عجیبی به قعر چاه ریزش می‌کند. ترس از این چاه به خاطر مخروطی شکل بودن آن است که مقنیان درون آن بدون دسترسی به دیواره‌ها فقط معلقاند و جز صداهای وحشتناک آب و تاریکی چیزی مشاهده نمی‌کنند. این قنات در دو بافت مارنی (شولاتی) و کنگلو (مرایی) یا به زبان محلی منطقه به‌صورت سر (ser) ایجاد شده و با شیب ملایمی از مبدا به مظهر قنات می‌رسد. اولین چاه قنات که به مادر چاه شهرت دارد در محلی به نام 'سرزا' Sere- za در منطقه هفتاد قله و در محل پشته قبرستان قرار گرفته است. قنات ابراهیم‌آباد شامل یک‌رشته اصلی و دو رشته فرعی است که رشته‌های فرعی آن در منطقه به نام‌های رونا و قوشد خوانده می‌شوند. در طول مسیر این قنات ۳۴۸ حلقه چاه برای هوادهی و جریان روان حرکت آب ایجاد شده که ۳۱۱ حلقه آن در شاخه اصلی، ۱۵ حلقه در رشته رونا و ۲۲ حلقه در رشته قوشد قرار دارد. قنات ابراهیم‌آباد که با دانش بومیان و شناخت آن‌ها از فناوری قنات ایرانی ایجاد شده، اکنون ازجاهای دیدنی استان مرکزیمحسوب می‌شود و از زمان شکل‌گیری تاکنون نقش مهمی در تأمین آب مورد نیاز کشاورزی و شرب اهالی روستای کهن ابراهیم‌آباد داشته است. این قنات به‌عنوان عنصری تاریخی با ارزش جاری، زنده است و به حیات خود ادامه می‌دهد. حدود ۱۰۰ هکتار از اراضی روستای ابراهیم‌آباد به‌صورت دوره‌ای از طریق این قنات سیر آب می‌شود. این اثر تاریخی، فرهنگی در سده‌های پنجم و ششم شکل‌گرفته است. منبع عکس کاور: خبرگزاری میراث آریا. عکاس: نامشخصنویسنده: زهرا صالح نژاد |
3,758 | 3,880 | اراک | منطقه حفاظت‌شده هفتاد قله | ایران، استان مرکزی، ۲۵ کیلومتری شمال شرقی اراک | منطقه حفاظت‌شده هفتاد قله، نام خود را از کوه «هفتاد قله» واقع در این منطقه گرفته است و یکی از مناطق برگزیده در میان نواحی حفاظت‌شده در ایران محسوب می‌شود. این منطقه دارای چشم‌اندازهای زیبا، تنوع و شگفتی گونه‌های گیاهی و مأمن انواع گوناگون پستانداران، پرندگان و خزندگان، به ویژه پستانداران بزرگ علف‌خوار نظیر کل، بز، قوچ و میش است و در واقع یک موزه و آزمایشگاه طبیعی برای علاقه‌مندان به طبیعت و دانش محسوب می‌شود. هر سال گروه‌ها و افراد زیادی از علاقه‌مندان، محققان و دانش‌پژوهان رشته‌های مختلف منابع طبیعی، محیط‌زیست، کشاورزی، علوم زمین و علوم جانوری از این منطقه بازدید و استفاده می‌کنند. به‌عنوان یکی ازجاهای دیدنی اراک، در فصول مختلف سال، به خصوص بهار و تابستان نیز چندین هزار نفر از اهالی شهرهای اطراف منطقه در گروه‌های دانشجویی، دانش‌آموزی، کوهنوردی، کارکنان ادارات و کارخانه‌ها و نیز خانواده‌های ساکن در شهرها و روستاهای اطراف، به این منطقه سفر می‌کنند و ساعاتی را در طبیعت زیبای آن سپری می‌کنند. شکار ورزشی نیز بخشی از اکوتوریسم و یکی از اهداف اولیه‌ی مدیریت منطقه حفاظت شده‌ی هفتاد قله به شمار می‌رود. در چند سال اخیر، بر اساس ضوابط و با صدور پروانه ویژه، شکار در این منطقه صورت می‌گیرد که در طی همین سال‌ها، ده‌ها شکارچی از کشورهای مختلف جهان از جمله اسپانیا، چک، قطر، ترکیه، برزیل، ایتالیا و … از طریق آژانس‌های توریستی از این منطقه بازدید کرده‌اند. منطقه هفتاد قله به دلیل شرایط خاص جغرافیایی و پوشش گیاهی انبوه و وفور جانوران وحشی قابل شکار، همواره یکی از تفریح‌گاه‌های تاریخی ایران بوده و از زمان قدیم مورد توجه قرار گرفته است. منطقه هفتادقله در دوران قاجار، یکی از شکارگاه‌های سلاطین بوده و سنگ‌نوشته‌های باقی‌مانده در دیوارهای صخره‌ای دره‌ی چکاب، بیانگر شکار صدها قوچ و میش دریک روز است. حدود ۶۲ کتیبه در کوه‌های هفتاد قله حک‌شده است که قدمت تعدادی از آن‌ها به ۴۰۰ سال قبل می‌رسد. این منطقه که طی سالیان متمادی مورد تاخت و تاز شکارچیان و سودجویان بوده، علی‌رغم اینکه بخش‌های وسیعی از آن به دلیل شکار بیش از حد و چرای بی‌رویه‌ی دام از لحاظ پوشش گیاهی و حیات وحش آسیب‌دیده است، در تاریخ ۱۷ آذر سال ۱۳۴۹، محدوده‌ای از آن شامل کوه‌های هفتاد قله، بره زرد و سیبک توسط سازمان شکاربانی و نظارت بر صید وقت، منطقه شکار ممنوع اعلام‌شده است. سپس در تاریخ ۲۳ مرداد ۱۳۵۳، با اضافه شدن نواحی و کوه‌های سله بهر، انجدان، لته در، سراب ازنا، برآفتاب کارچان توسط سازمان حفاظت محیط‌زیست، به عنوان منطقه حفاظت‌شده‌ی هفتاد قله تغییر نام یافت. این منطقه حدود ۲ / ۷ درصد مساحت استان مرکزی را تشکیل می‌دهد و محیط آن ۱۴۰ کیلومتر است. این منطقه از نظر مکانی در فاصله ۲۵ کیلومتری شرق اراک، ۳۰ کیلومتری شمال خمین و ۱۵ کیلومتری شمال غربی محلات و ۳۵ کیلومتری شمال غربی دلیجان واقع‌شده و از لحاظ تقسیمات کشوری تابع شهرستان‌های اراک و محلات است. منطقه هفتاد قله از نظر وضعیت طبیعی، از پیکره‌ای کوهستانی که در گستره‌ای از تپه ماهورها و دشت‌ها قرار گرفته تشکیل‌شده است. کوه هفتاد قله که بلندترین قله‌ی آن، ۲۶۸۶ متر ارتفاع و در جهت شمال غربی جنوب شرقی امتداد دارد، مهم‌ترین رشته‌کوه این منطقه است. قله‌ها و دره‌های این رشته‌کوه از باارزش‌ترین زیستگاه‌های حیات وحش منطقه هستند. از دیگر کوه‌های منطقه، کوه بر زرد، لته در، کوه قنقال با ارتفاع ۲۸۶۵ متر، سراب ازنا، برآفتاب کارچان و دم شیر و همچنین کوه برف شاه است. دره چکاب یکی از دیدنی‌ترین نواحی این منطقه است. در انتهای دره، چشمه‌ای دائمی وجود دارد که از زیر صخره‌های کوه می‌چکد و آب آن با جریان به سمت ابتدای دره، آب آبشخورهای حیات وحش را تأمین می‌کند. این منطقه دارای پوشش گیاهی غنی است و در انتهای دره نیز درختان کهنسال وجود دارد. در کوه‌های اطراف درختچه‌های بزرگ و کوچک وجود دارد که محیط‌زیست بخشی از حیات وحش منطقه را تشکل میدهند. دره سیبک که بین کوه‌های هفتاد قله و بر آفتاب آقایی قرار دارد مانند دره چکاب شرایطی مساعد برای حیات وحش دارد. دره‌ی لته در با چشم‌اندازهای بسیار زیبا و داشتن چشمه و آبشخور و آب و هوای مناسب از زیستگاه‌های ارزشمند هفتادقله است. از میان کوه‌های معروف منطقه می‌توان کوه سله بهر، قنقال، برف شاه، چنا، محمد باقر، دم شیر، لته در، کارچان، کوه پهنه، کوه سیبک، قادر، خواب مانده، تدارک، کوه برآفتاب آقایی، کوه برزرد و کوه هفتاد قله نام برد. دشت‌های این منطقه عبارت‌اند از دشت سرخاب، هموار چال قدیر و قوچک، هموار ابراهیم‌آباد و شانق و هموار کارچان که تا دهه‌ی قبل از زیستگاه‌های مهم آهو در کشور بوده است. پایین‌ترین نقطه‌ی منطقه، دشت شمالی منطقه است که ارتفاع آن ۱۶۷۷ متر برآورد شده است. بر اساس مطالعات اقلیمی، آب و هوای این منطقه از نوع نیمه‌خشک است و از خصوصیات عمده‌ی این آب و هوا، بارندگی مداوم در فصل زمستان، تابستان‌های گرم و کم‌باران و وجود دو فصل مجزا (خشک و مرطوب) در طول سال است. منابع تأمین آب حیات وحش منطقه هفتاد قله، عمدتا سنگاب‌ها و چشمه‌ها هستند که البته سنگاب‌ها در اثر آب حاصل از بارندگی برای مدت زمان کوتاهی در شکاف‌ها و گودال‌های کوچک سنگی به جا می‌مانند در نتیجه، عمر آن‌ها کوتاه است. ولی چشمه‌ها مهم‌ترین و پایدارترین منابع آب منطقه هستند که با راه یافتن طبیعی آبهای زیرزمینی منطقه به سطح زمین به وجود می‌آیند. منطقه حفاظت‌شده‌ی هفتاد قله ازجاهای دیدنی استان مرکزیبه شمار می‌آید و بین چهار شهر بزرگ اراک، خمین، محلات و دلیجان واقع‌شده است. نزدیکی این منطقه به مرکز استان و دیگر شهرها و همچنین قرار گرفتن در کنار بزرگراه اراک تهران، موقعیتی استثنایی برای این منطقه فراهم کرده است. در بررسی پوشش گیاهی منطقه هفتادقله، در سه دوره رویش کامل، ۲۰۵ گونه از گیاهان نهان‌دانه شناسایی شده‌اند. بیشترین تنوع گونه‌ای به ترتیب مربوط به خانواده‌های کاسنی، نعناع، شب‌بو، گندمیان، چتریان پروانه آسا، میخک، گاوزبان، لاله، میمون و آلاله است. گروهی از گونه‌های گیاهی منطقه حفاظت‌شده‌ی هفتاد قله، دارویی هستند؛ شیرین‌بیان، سوسن بر، کاکوتی، مریم نخودی، شریر، شاتره، ریواس، آلاله، بومادران، درمنه صخره، شکرتیغال، شنگ، خاکشی، منداب، ازمک، چشم خروس دانه ریز، خوشک، چترگندمی، بذرالبنج و … از جمله گیاهان دارویی و معطر شناخته‌شده این منطقه هستند. تنوع جانوری در این منطقه بسیار زیاد است مثل پستانداران، بی‌مهرگان، خزندگان و … قسمت اعظم بی‌مهرگان منطقه را بندپایان، به ویژه حشرات تشکیل میدهند. مهره‌داران این منطقه شامل ماهیان، دوزیستان، خزندگان، پرندگان و پستانداران است. دوزیستان منطقه را گونه‌هایی از قورباغه‌ها و وزغ تشکیل میدهند که عمدتا در آبهای راکد اطراف روستاها و چشمه‌های منطقه یافت می‌شوند. شرایط اقلیمی خشک و پوشش گیاهی بوته‌ای منطقه هفتاد قله محیط‌های مناسبی برای زیست انواع خزندگان هستند که از راسته‌ی لاک‌پشت‌ها یک‌گونه لاکپشت مهمیزدار در دشت‌ها و دامنه‌های این منطقه زندگی می‌کند. راسته‌ی سوسمارها شامل ۸ خانواده و ۱۱۲ گونه در ایران هستند و به جز لوس مار و بزمجه بقیه نام فارسی ندارند و آن‌ها را سوسمار یا مارمولک می‌نامند. راسته‌ی مارها در ایران از ۷ خانواده شامل ۶۳ گونه‌ی خشک‌زی و ۹ گونه‌ی دریایی، تشکیل‌شده است. در این منطقه تا کنون هیچ مطالعه‌ای در باره‌ی مارها انجام‌نشده اما برخی از مارهای شناسایی‌شده عبارتند ازمارهای قیطانی (غیر سمی)، شتری (غیر سمی)، گورخری (غیر سمی)، تیرک مار (غیر سمی)، افعی سوسن (نیمه سمی)، افعی پلنگی (نیمه سمی)، تیر مار (نیمه سمی)، مارجعفری (سمی)، گرزه مار یا افعی ایران (سمی). در ایران ۵۰۲ گونه پرنده شناسایی‌شده که ۷۱ گونه از ۲۶ خانواده‌ی آن در منطقه هفتاد قله شناسایی‌شده که از نظر تعداد گونه ۱۴ / ۵ درصد و از نظر خانواده ۳۴ / ۵ درصد پرندگان ایران را تشکیل میدهند. به طور کلی ۶۲ درصد از پرندگان هفتاد قله مهاجر و ۳۸ درصد از آن‌ها بومی هستند که ۱۴ / ۵ درصد از آن‌ها مهاجر عبوری هستند. بیشترین تنوع و تراکم پرندگان به ترتیب در نواحی دره‌ی لته در، دره‌ی چکاب و دره سیبک در منطقه هفتاد قله هستند. از بین پرندگان شکارگر در منطقه حفاظت‌شده، دلیجه، عقاب طلایی و سارگپه بومی منطقه بوده و شاهین، هما، رطیل، سنقر گندمی مهاجر هستند. جغد کوچک، گونه‌هایی از خانواده‌ی چکاوک و چلچله، سینه‌سرخ، بلبل، سهره، هدهد، دارکوب، گونه‌هایی از خانواده‌ی کلاغ‌ها، کبک، تیهو، بلدرچین و کبوتر جنگلی از سایر گونه‌هایی هستند که در این منطقه شناسایی شده‌اند. از میان برخی از گوشت‌خوارانی که در رأس هرم غذایی این منطقه هستند، می‌توان گرگ، شغال، روباه، کفتار، گربه‌ی وحشی، رودک و پلنگ را نام برد. همچنین پستانداران بزرگ علف‌خوار نیز از مهم‌ترین گونه‌های حیات وحش این منطقه به شمار می‌روند که حیواناتی از قبیل کل و بز (پازن)، قوچ و میش، آهو و گراز آسان‌تر از سایر پستانداران دیده می‌شوند. لازم به ذکر است در گذشته نه چندان دور، یوزپلنگ و کاراکال نیز در این منطقه می‌زیسته‌اند که متاسفانه به علت برخی عوامل مثل شکار بی‌رویه و … از بین رفته‌اند. متاسفانه عواملی از قبیل دام مازاد بر ظرفیت، جاده‌سازی، بوته‌کنی، تبدیل اراضی، خطوط انتقال نیرو، خطوط انتقال گاز، شکار غیر مجاز، چرای بی‌رویه دام، فعالیت‌های نظامی و استقرار واحدهای تولیدی غیر مجاز، این منطقه را تهدید می‌کنند. با وجود اینکه این منطقه تحت نظارت اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان مرکزی اداره می‌شود و با وجود اهمیت و ارزش‌های بی‌شمار، آن طور که شایسته آن است مدیریت نمی‌شود و ضروری است که هرچه سریع‌تر، طرح جامع مدیریت آن تهیه شود. به خصوص اینکه این منطقه با وسعت قابل‌توجه، توپوگرافی ویژه و وجود شهرها و روستاهای اطراف آن و همچنین عوامل متعدد تهدید، در حال حاضر تنها با سه پاسگاه محیط‌بانی و تعداد اندکی محیط‌بان تحت کنترل قرار دارد. نویسنده: حمیده کریمی |
3,759 | 3,881 | اراک | قلعه حاج وکیل (عمارت کلاه فرنگی) | ایران، استان مرکزی، اراک، بلوار دانشجو، ابتدای خیابان هاشمی نژاد | قلعه حاج وکیل که با نام عمارت کلاه فرنگی نیز شناخته می‌شود، یکی از بناهای تاریخی دوره قاجار وجاهای دیدنی اراکاست و در سال ۱۳۷۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. ساختمان بنا دارای ۹۰۰ متر مربع مساحت و کل محوطه دارای ۳۸۰۰ متر مربع مساحت است. این ساختمان قسمت کوچکی از کل مجموعه اولیه محسوب می‌شود و دارای حیاط، ایوان، شبستان، قسمت همکف و بالاخانه است. بنا در زمان ناصرالدین‌شاه و هم‌زمان با تاسیس کمپانی فرش زیگلر در اراک، برای این کمپانی ساخته شد. بعدها این قلعه را محمدحسن وکیل خریداری کرد و عمارت به نام وی معروف شد. از تزیینات قلعه وکیل می‌توان به کاشی‌های هفت رنگ قسمت بیرونی ساختمان و ستون‌های آن، آجرکاری، نقش‌اندازی‌های هندسی و … اشاره کرد. موزه صنایع‌دستی و هنرهای سنتی در سال ۱۳۹۸ در این مکان دایر شد و مجموعه آن شامل فرش دست‌بافت، گلیم، آثار قلم‌زنی، آثار چوبی، تابلو فرش، تابلو خطاطی از هنرمندان استان می‌شود. عکس دوم از امین صارمی |
3,760 | 3,882 | اراک | خانه حسن‌پور | ایران، استان مرکزی، اراک، بعد از چهارسوق بازار، اولین گذر سمت چپ، مقابل گذر مدرسه سپهداری | خانه حسن‌پور ازجاهای دیدنی اراکاست که در زمان حکومت احمد شاه قاجار بنا و در ابتدا شرکت فرش در آن راهاندازی شد. بعدها این خانه به مدرسه مجیدی تغییر کاربری داد. در نهایت این بنا به خانه مسکونی مرحوم جواد حسن‌پور و بعدها به موزه صنایع‌دستی و هنرهای سنتی تبدیل شد که از نمایشگاه‌های گوناگون تشکیل یافته است. تاریخچه بناخانه حسن‌پور از خانه‌های تاریخی اراک با صد سال قدمت است که در دوره احمد شاه قاجار بنا شده است. تحقیقات صورت گرفته حاکی از آن است که ساخت بنا در زمان یکی از تاجران و بازرگانان فرش در سلطان‌آباد (اراک امروزی) که حاج علی مشیری نام دارد، صورت گرفته است. این خانه تاریخی در ابتدا مکانی به عنوان شرکت فرش و بعدها به عنوان مدرسه‌ای که مدرسه مجیدی نام داشت، به تعلیم و تربیت پرداخته و نام آخرین مالک خانه مرحوم جواد حسن‌پور نام دارد که به‌عنوان خانه مسکونی مورد استفاده قرار داده است. اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در سال ۱۳۴۷ خانه را از وارثان آقای حسن‌پور خریداری کرده و به بازسازی و مرمت بنا پرداخته است. سرانجام در بیستم خرداد ماه سال ۱۳۸۲ به عنوان موزه صنایع‌دستی و هنرهای سنتی در مرکز استان به بهره‌برداری رسیده است. عکس: امید قادریخصوصیات بنااین بنا دو طبقه بوده و در زمینی به مساحت ۶۰۰ مترمربع ساخته‌شده است. طبقه همکف برای اتاق‌های زمستان‌نشین، مطبخ، انبار آذوقه و ورودی اصلی بنا و طبقه اول برای اتاق‌های شاه‌نشین و تابستان‌نشین در نظر گرفته‌شده است. مانند ساختمان‌های اولیه مسکونی شهر سلطان‌آباد (اراک فعلی) بنایی درون‌گرا است که شامل یک حیاط مرکزی بوده و در سه جهت شرق، غرب و شمال اتاق‌هایی دارد که رو به حیاط می‌شود. خشت سازه اصلی ساختمان را تشکیل داده است. عکس: امید قادریخانه به وسیله آجر نماکاری شده است و بیشتر تزئینات بنا را کاشی‌کاری و آجرکاری تشکیل می‌دهد. این خانه از سه طرف غرب، شرق و شمال شامل بخش شبستان و اعیان‌نشین می‌شود. اطاق‌های مسکونی، آشپزخانه، انبار، دستشویی و نانواخانه در سمت شبستان‌ها قرار دارد. مکان‌هایی مختص ذخیره انواع مواد غذایی در آشپزخانه و انبار به کار رفته است. سر تا سر بخش اعیان‌نشین به وسیله درها و گذرگاه‌ها به همدیگر مرتبط می‌شوند. حدود ۱ ٫ ۵ متر کف حیاط پایین‌تر از کف خیابان بوده و نور مورد نیاز اتاق‌ها از حیاط تامین می‌شود. سنگ آهک، آجر، خشت، گل و چوب مصالح این خانه را تشکیل می‌دهد. همه نمای بیرونی ساختمان با آجر، کاشی و شکل‌های اسلیمی آجری آراسته شده است. عکاس: امید جعفرنژاد متن مورد نظربخش‌های تشکیل‌دهنده خانه حسن پورنمایشگاه خط و خطاطی: این بخش شامل نمایش آثار خوش‌نویسی و تذهیب هنرمندان معاصر است. نمایشگاه سفال، شیشه و سرامیک: آثار گوناگونی از انواع ظروف سفالی، شیشه و سرامیک به نمایش گذاشته‌شده است. عکاس: فراهانینمایشگاه فرش و گلیم: یکی از مناطق معروف فرش‌بافی استان مرکزی فرش‌های منطقه ساروق است که به همراه گلیم نقش برجسته خمین و دیگر فرش‌ها در این بخش وجود دارد. نمایشگاه فلز و آثار حجمی: در این مجموعه آثار قلم‌زنی هنرمندان اراکی، ملیله‌کاری زنجان، ورشو و برنج بروجرد و دیگر آثار ساخته‌شده با فلز مشاهده می‌شود. این بخش نمایشگر هنر قلم‌زنی استادان بزرگی نظیر استاد باباخانی است، این هنر دشوار و ظریف که با قیر داغ و آب سرد سرو کار دارد، به زیبایی درخشش می‌کند. نمایشگاه اثرهای چوبی: آثار چوبی منبت و معرق تشکیل‌دهنده بیشترین آثار این قسمت است. نمایشگاه منسوجات: این قسمت شامل انواع لباس‌های سنتی است. همچنین نمایشگاه ترمه‌دوزی و نمایشگاه معرف لباس‌های اصیل ایرانی نظیر قشقایی و غیره دیده می‌شود که نمادی از طایفه‌های با غیرت ایرانی است. غزال‌های تراشیده شده بر روی چوب، مجسمه‌هایی که چگونگی کندن چاه در گذشته را به نمایش می‌گذارد، شغل پنبه‌زنی و قالی‌بافی سنتی توسط هنر دست و مجسمه‌سازی در این موزه معرفی می‌شود که فرصتی مناسب برای آشنایی نسل جدید با گذشته نه خیلی دور پدران و مادران است. موزه حسن‌پور ایجاد فرصتی مناسب در آدمی برای رفتن به گذشته و آشنایی با هویت خویش است که نتیجه این آشنایی، افتخار به ایرانی بودن است. این موزه همه‌روزه به جز روزهای دوشنبه از ساعت ۸ صبح الی ۲۰ شب در اختیار بازدیدکنندگان قرار می‌گیرد. مسیر دسترسیبرای رفتن به موزه حسن‌پور وارد بافت تاریخی اراک و مجموعه بازار درگذار سپهداری به فاصله ۵ متری از گذر اصلی مجموعه شوید. به گونه‌ای که از این موزه می‌توانید به کهن‌ترین مسجد و مدرسه شهر اراک یعنی مدرسه سپهداری و همچنین به حمام چهارسوق که حمام قدیمی شهر است و دیگر نقاط بازار مانند قدیمی‌ترین بانک که بانک ملی نام دارد، برسید. موقعیت موزه و خانه حسن‌پور اراک روی نقشهاین اثر به‌عنوان یکی ازجاهای دیدنی استان مرکزی، در ۱۶ فروردین سال ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۱۹۸۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. نویسنده: فرناز رهبران رنجبر |
3,761 | 3,883 | اراک | باغ‌وحش و پارک جنگلی شهید باهنر اراک | اراک، جنوب شرقی اراک | باغ‌وحش و پارک جنگلی شهید باهنر اراک در ابتدای جاده‌ی تهران واقع شده‌اند. این پارک جنگلی در سال ۱۳۶۲ احداث و عملیات جنگل‌کاری آن از سال احداث شروع و تا پایان سال ۱۳۷۲ ادامه داشت. پارک جنگلی شهید باهنر شهر اراک با ۱۸۳ هکتار مساحت، در زمره یکی از بزرگ‌ترین پارک‌های جنگلی دست کاشت در سطح کشور قرار دارد. هم‌اکنون ۲۱۲ هکتار فضای سبز این پارک جنگلی با گونه‌های مناسب و سازگار با شرایط اقلیمی این شهر ایجاد شده است. برای تامین آب مورد نیاز آن نیز دو حلقه چاه عمیق حفر شده است، به همراه شبکه انتقال آبی بطول حدود ۱۴ کیلومتر و استخر ذخیره آبی با گنجایش ۱۱۸۱ متر‌مکعب احداث‌شده است. مدیریت بهره‌وری این پارک جنگلی در سال ۱۳۸۴ به شهرداری اراک واگذار شده است. باغ‌وحش و پارک جنگلی شهید باهنر به‌عنوان یکی ازجاهای دیدنی اراکشناخته می‌شود که در طول هفته بخصوص ایام تعطیل جمعیت زیادی از دوست‌داران طبیعت جهت گذراندن اوقات‌فراغت خود به آن می‌روند. |
3,762 | 3,884 | اراک | کلیسای مسروپ مقدس اراک | Arak, Markazi Province, Iran | کلیسای مسروپ مقدس اراک یکی از بناهای تاریخی دوره قاجار در خیابان شهید چمران شهر اراک است. این بنای تاریخی که در سال ۱۳۷۹ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، جزوجاذبه‌های گردشگری اراکبه چشم می‌خورد. در سردر این کلیسا با زبان ارمنی نوشته‌شده است. این کلیسا با همکاری ارمنی‌های کزاز (شازند) در سال ۱۹۱۴ میلادی ساخته‌شده است. این بنا دارای چهار بخش مدرسه، منزل کشیش، تالار اجتماعاتو کلیسا است. ساختمان اصلی نیز دارای بخش مردم نشین محراب و دو اتاق کناری در نزدیکی محراب است. |
3,763 | 3,885 | اراک | مجتمع تجاری آسمان اراک | Markazi Province, Arak, Bolvare Qods, مجتمع آسمان، Iran | مجتمع تجاری آسمان یکی از زیباترین و لوکس‌ترین مراکز خرید وجاهای دیدنی اراکاست که مردم برای تهیه‌ی بسیاری از لوازم مورد نیاز خود به آن مراجعه می‌کنند. پوشاک، لوازم آرایشی و بهداشتی، انواع عطر، کیف و کفش، لوازم خانگی و … در این مرکز تجاری به فروش می‌رسد. |
3,764 | 3,886 | اراک | مجتمع تجاری اطلس اراک | مجتمع تجاری اطلس, Shahr-e-Sanati, اراک، Markazi Province, Iran | مجتمع تجاری اطلس یکی از زیباترین و بهترین مراکز خرید در اراک است. این مجتمع به‌عنوان یکی ازمکان‌های دیدنی اراکشناخته می‌شود که ارزش بازدید دارد. |
3,765 | 3,887 | اراک | مجتمع تجاری طلا اراک | Markazi Province, اراک، میدان شورا، پاساژ طلا، Iran | مجتمع تجاری طلا از دیگر مراکز خرید ومکان‌های دیدنی اراکاست که بورس انواع لوازم الکترونیکی و موبایل و خدمات کامپیوتری است از این پاساژ دیدن کنید. |
3,766 | 3,888 | اراک | مرکز خرید خاتم اراک | Markazi Province, اراک، Emam Khomeyni, مجتمع تجاری خاتم، Iran | مرکز خرید خاتم یکی دیگر از مراکز خرید بزرگ و لوکس شهرستان اراک است که در ۸ طبقه ساخته‌شده است. جالب است بدانید که تنها دو طبقه از این مجتمع بزرگ، تجاری است و ۶ طبقه‌ی دیگر آن به عنوان پارکینگ استفاده می‌شود. این مرکز خرید به‌عنوان یکی ازجاهای دیدنی اراکشناخته می‌شود که در آن می‌توان انواع لوازم مورد نیاز را با قیمتی مناسب خریداری کرد. |
3,767 | 3,889 | اراک | موزه تنوع زیستی اراک (موزه حیات وحش اراک) | ایران، استان مرکزی، اراک، تقاطع محیط‌زیست، خیابان بهشت، مرکز تحقیقات زیست‌محیطی اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان مرکزی | موزه تنوع زیستی اراک که با نام موزه حیات وحش اراک نیز شناخته می‌شود، در سال ۱۳۷۸ افتتاح شد. در این موزه سعی شده است زیستگاه‌های طبیعی و مناطق تحت حفاظت استان با پوشش گیاهی و جانوری آن، به شکل تاکسیدرمی بازسازی شود. بیش از ۳۶۰ گونه از پستانداران، پرندگان، خزندگان، دوزیستان و ماهی‌ها، ۸۲۷ نمونه از بی‌مهرگان، ۱۷ نمونه جمجمه و ۵۰ نمونه از سنگ‌ها و کانی‌ها در مجموعه موزه نگهداری می‌شود. این نمونه‌ها از تمامی سطح استان جمع‌آوری شده‌اند. غاز پیشانی سفید کوچک که در فهرست گونه‌های آسیب‌پذیر قرار دارد، خروس کولی سینه سیاه، مارهای سمی، پروانه‌ها و … از نمونه‌های متنوع این موزه هستند که در سه‌طبقه برای بازدیدگنندگان در معرض نمایش است. موزه تنوع زیستی ازجاذبه‌های گردشگری اراکبه حساب می‌آید و از ساعت ۹ صبح تا ۱۸ عصر امکان بازدید از آن وجود دارد. |
3,768 | 3,890 | اراک | منطقه نمونه گردشگری دره گردو | اراک، دهستان سده | دره گردو یک منطقه نمونه گردشگری است که با وسعت ۱۰۰ هکتار در جنوب شهر اراک قرار دارد و از آب و هوای مناسب، طبیعت بکر و مسیر دسترسی آسان برخوردار است. دلیل نامگذاری این منطقه وجود روستای گردو و همچنین درختان بسیار گردو در این دره است. این دره از جملهجاذبه‌های گردشگری اراکبه شمار می‌رود که روزانه و مخصوصا جمعه‌ها و روزهای تعطیل به‌عنوان محلی برای تفریح صدها ورزشکار و خانواده اراکی استفاده می‌شود. دره گردو در نزدیکی کوه سرخه قرار دارد و در سال ۱۳۸۵ خورشیدی توسط هیئت دولت به عنوان منطقه نمونه گردشگری تصویب شد. |
3,769 | 3,891 | اراک | پاساژ اسلامی اراک | Markazi Province, اراک، Beheshti Street, پاساژ اسلامی، Iran | پاساژ اسلامی یکی از معروف‌ترین و البته کهن‌ترین مراکز خرید در اراک است که در دو طبقه ساخته‌شده است. طبقه‌ی اول آن مربوط به پوشاک و طبقه‌ی دوم در کنار پوشاک، فروش انواع لوازم ورزشی انجام می‌شود. پاساژ اسلامی به‌عنوان یکی ازجاهای دیدنی اراکشناخته می‌شود که ارزش بازدید دارد. |
3,770 | 3,892 | اراک | چشمه کیخسرو | ایران، استان مرکزی، ۷ کیلومتری شمال غرب شازند | چشمه کیخسرو یا بلاغ حک، در هفت کیلومتری شمال غرب شازند، در دامنه جنوبی کوه راسبند، در کنار کوه بلاغ واقع‌شده است. میزان آبدهی این چشمه به طور متوسط نزدیک به ۳۰۰ لیتر در ثانیه ست. آب این چشمه زمین‌های کشاورزی روستاهای حک بالا – حک پایین و تحت محل رو مشروب می‌کند. میزان نوسان سالیانه این چشمه بسیار زیاد است، به طوری‌که میزان آبدهی فروردین‌ماه این چشمه نسبت به شهریور ماه کاملا متفاوت است؛ زیرا میزان ریزش جوی و ذوب برف‌ها در فروردین‌ماه به حداکثر خود می‌رسد و با توجه به شکاف‌های بزرگ و زیادکوه راسبند این اختلاف آبدهی چشمگیر است. این چشمه، از نوع کارستیکی محسوب می‌شود. از نظر کیفیت آب این چشمه نیز جزو آبهای مطلوب و مناسب است. چشمه بلاغ حک از مکان‌های اسطوره‌ای ایران وجاهای دیدنی اراکبه شمار می‌رود و همان داستان کیخسرو و غار کیخسرو رو با این چشمه ارتباط دارد. بنا به قولی کیخسرو قبل از اینکه به غار پناه ببرد، خود را در این چشمه شستشو داده و سپس به غار پناه برده است. |
3,771 | 3,893 | اراک | مجتمع تجاری گلستان اراک | مجتمع تجاری گلستان، اراک، Markazi Province, Iran | مجتمع تجاری گلستان یکی از مراکز خرید بزرگ وجاذبه‌های گردشگری اراکاست که در اوایل دهه‌ی نود خورشیدی احداث‌شده است. این مجتمع تجاری در ۶ طبقه ساخته‌شده است که دو طبقه آن به پارکینگ و ۴ طبقه‌ی دیگر به ۱۴۸ واحد تجاری اختصاص دارد. این ساختمان تجاری در زمینی به مساحت ۱۴۰۰ متر مربع بنا شده است. در واقع این مجتمع بزرگ تجاری در کنار عرضه‌ی لوازم مورد نیاز در بین مردم شناخته‌شده است. |
3,772 | 3,894 | اراک | باغ موزه دفاع مقدس استان مرکزی | ایران، استان مرکزی، اراک، خیابان قائم‌مقام، جنب استخر شهرداری | باغ موزه دفاع مقدس استان مرکزی در زمینی به مساحت ۳۰ هزار متر مربع احداث‌شده است و برخی از بخش‌های آن شامل فضای سبز، نگارخانه، سالن آمفی‌تئاتر و ۴۲ غرفه از اسناد و عکس‌های معرف نقش استان مرکزی در هشت سال دفاع مقدس می‌شود. کانال ارتباطی فکه و شلمچه، یادمان شهدا و ۲۵۰۰ متر سنگ‌فرش در این موزه طراحی‌شده است. ۱۰ قاب نقاشی سیاه‌قلم از شهداری مدافع حرم، ۳۳ قبضه اسلحه سبک، یک دستگاه موتور تریل اهدایی، یک کیوسک تلفن و اسناد و مدارک اسرای عراقی، از جمله اشیای به نمایش گذاشته‌شده در این باغ موزه هستند. باغ موزه دفاع مقدس به‌عنوان یکی ازمکان‌های دیدنی اراکشناخته می‌شود که برای بازدید از آن باید از ساعت ۹ الی ۱۸ مراجعه کنید. عکس کاور از می‌م. صادق نیک‌گسترعکس‌های دوم و سوم از سیده زهرا حسینی |
3,773 | 3,895 | اراک | غار سفید خانی | Arak, Markazi Province, Iran | غار سفید خانی یکی از غارهای زیبا در ۱۸ کیلومتری جنوب اراک در کوه سفیدخانی واقع‌شده است. در دهانه این غار یک برآمدگی که به نام دودکش وجود دارد که دارای طول ۳ متر، عرض ۲ , ۵ متر و ارتفاع ۸ متر است. داخل این غار دارای ستون‌های آهکی استالاکتیکی‌های زیبا است که در اثر ورود به این غار این سنگ‌های آهکی از بنی رفته‌اند. در داخل این غار نیز منبع آبی وجود دارد که دارای طول ۵ متر، عرض ۳ متر، و عمق ۷ متر است. این غار به‌عنوان یکی ازجاهای دیدنی اراکبه شمار می‌رود که باید در برنامه بازدید گردشگران و طبیعت‌دوستان قرار بگیرد. |
3,774 | 3,896 | اراک | پاساژ امیرکبیر اراک | Markazi Province, اراک، Rastqo, پاساژ امیرکبیر، Iran | پاساژ امیرکبیر از دیگر مراکز خرید ومکان‌های دیدنی اراکاست که مراجعه‌کنندگان می‌توانند خرید لذت‌بخشی از جمله تهیه‌ی انواع پوشاک و دیگر وسایل مورد نیاز را تجربه کنند. |
3,775 | 3,897 | اراک | مجتمع تجاری دیدار اراک | Markazi Province, اراک، Rajaei Street, پاساژ دیدار، Iran | مجتمع تجاری دیدار یکی از مراکز خرید شیک وجاهای دیدنی اراکاست. اگر به دنبال تهیه‌ی لباس‌های مجلسی شیک و زیبا آن هم در شهر اراک هستید، پیشنهاد می‌کنیم که حتما به مجتمع دیدار در این شهرستان بزنید. درواقع این ساختمان تجاری بورس انواع لباس‌های شیک مجلسی است که در کنار آن می‌توان وسایل دیگری همچون کیف و کفش، زیورآلات، لوازم بهداشتی و آرایشی و … را نیز تهیه و خریداری کرد. |
3,776 | 3,898 | اراک | مجتمع تجاری طبائیان اراک | عباس اباد، اراک، Markazi Province, Iran | مجتمع تجاری طبائیان یکی دیگر از مراکز خرید با قیمت‌های مناسب در اراک است که دارای انواع پوشاک است و در منطقه عباس‌آباد اراک واقع‌شده است. این مجتمع یکی ازجاهای دیدنی اراکبه حساب می‌آید که باید از آن بازدید کنید. |
3,777 | 3,899 | اراک | مدرسه سپهداری | ایران، استان مرکزی، بافت قدیمی اراک، جنب بازار اراک | مسجد و مدرسه سپهداری از بناهای تاریخی قاجاریه و ازجاهای دیدنی اراکاست. این ساختمان از بناهای چهار ایوانی است و به شیوه مدارس دوره صفویه ساخته‌شده است. مسجد سپهداری به دلیل استفاده زیاد مردم از اعتبار و ارزش مسجد جمعه برخوردار است و بزرگ‌ترین گنبد آجری در بافت قدیمی اراک است. مدرسه سپهداری ازدیدنی‌های استان مرکزیو بناهای تاریخی دوره قاجار است که به فرمان سپهدار اعظم، حاکم اراک یوسف خان سپهدار (داماد فتحعلی شاه قاجار) ساخته‌شده است. مرحوم آیت‌الله حاج آقا محسن عراقی سبب توسعه چشمگیر این بنا شده است. این بنا در بافت قدیمی شهر اراک و جنب بازار این شهر احداث‌شده است. مسجد سپهداری که از ابتدا به شکل حوزه علمیه اراک درآمده، برای تحصیل و تدریس مشاهیر و علمای استان مرکزی، مرکز مهمی محسوب می‌شده است. در سال ۱۳۳۳ هجری قمری این مسجد توسط آیت‌الله حائری یزدی به یکی از حوزه‌های علمیه بزرگ کشور تبدیل شد. این بنای تاریخی به نام مسجد جمعه (جامع) خوانده نمی‌شود، ولی در طول حیات خود به خصوص در زمان قاجار و پهلوی نمازگزاران به ویژه قشر بازاریان در روزهای جمعه و همچنین در مراسم عزاداری در این مسجد بسیار فعال بودند که به همین خاطر این بنا اعتبار و اهمیت مسجد جمعه را دارد. مدرسه سپهداری بزرگ‌ترین گنبد آجری در بافت قدیمی اراک به شمار می‌رود. سطوح خارجی گنبد ساده و از کاهگل پوشیده شده و سطوح داخلی و دیوارهای فضای مربع شکل توسط کاشی‌های خشتی و معرق و با نقشهای هندسی و کتیبه مزین شده است. مدرسه سپهداری بزرگ‌ترین گنبد آجری در بافت قدیمی اراک به شمار می‌رودمدارس دوره صفویه تاثیر مهمی در شیوه ساخت این بنا داشته که شامل مسجد، آب‌انبار و صحن و حوض سنگی است. دو درب ورودی و خروجی برای این ساختمان در نظر گرفته‌شده که یکی به بازار و دیگری مشرف به گذر سپهداری است. گنبد، ایوان، حجره‌های اطراف و کاشی‌کاری‌ها، دارای شیوه و نوع معماری دوره صفویه است. این بنا از جمله بناهای چهار ایوانی است که دو ایوان شمالی و جنوبی بلندتر و بزرگ‌تر از دو ایوان دیگر است. ۲۵ اتاق در اطراف حیاط مدرسه وجود دارد که برای هر اتاق یک ایوان کوچک در جلو و قسمت نشیمن در عقب در نظر گرفته‌شده است. کاشی‌های خشتی هفت رنگ سردر و لچکی این اتاق‌ها را آراسته کرده و دارای طرح‌های گیاهی و هندسی است. گنبد و مسجد تقریبا ۱۸ متر و ایوان ورودی حدود ۱۲ متر دارای بلندی هستند. از هر نقطه اراک، ایوان ورودی و گنبد آجری و کلاه خودی زیبای این ساختمان را می‌توان مشاهده کرد. عکس از امید جعفرنژادراهرویی باریک به عنوان رابط بین مدرسه و چهارسوی بازار در قسمت ضلع جنوبی مدرسه در نظر گرفته‌شده و ایوان و گنبدخانه و نیز دو نمازگاه در دو طرف آن وجود دارد که مختص اجرای مراسم مذهبی و نمازگزاران است. گنبدخانه دارای فضایی به شکل مربع و در ارتفاع حدود ۵ متر چهار گوشوار درست شده است. تنها این گوشواره‌ها برای دوره‌سازی گنبد کافی نیست، به همین علت معمار در چهار ضلع بین گوشواره‌ها چهار درگاهی (طاق کمکی) را درست کرده تا فضای مربع به دایره راحت‌تر تبدیل شود. سخن آخرهزاران طلاب و دانش‌آموخته در این مدرسه به کسب علوم دینی پرداختند که بعدها در گروه مراجع تقلید و رهبری قرار گرفتند که از جمله این شخصیت‌ها می‌توان به مرحوم آیات عظام حائری، آقا نورالدین عراقی، آیت‌الله خمینی، آیت‌الله گلپایگانی، سید احمد خوانساری، آیت‌الله اراکی و آیت‌الله کمره‌ای، مرحوم گواری و ذوالفنون اشاره کرد. موقعیت مسجد و مدرسه سپهداری روی نقشهنویسنده: فرناز رهبران رنجبر |
3,778 | 3,900 | اراک | کاروانسرای شاه عباسی اراک | Arak, Markazi Province, Iran | کاروانسرای شاه عباسی اراک یکی از بناهای تاریخی وجاذبه‌های گردشگری اراکبه شمار می‌رود که در کناره غربی رشته کوه‌های هفتادقله در ۳۵ کیلومتری شهر اراک واقع‌شده است. این بنا مربوط دوره صفویان است و یک بنای چهار ایوان است. این بنا در حال حاضر به دلیل بی‌توجهی مسئولین در حال تخریب است. |
3,779 | 3,901 | اراک | پاساژ کندی اراک | Markazi Province, اراک، Bazar, خیابان شیخ فضل اله نوری، Iran | پاساژ کندی از جمله مراکز بزرگ خرید وجاهای دیدنی اراکاست که دارای لوازم مورد نیاز مردم است و در خیابان شیخ فضل‌الله نوری، بین خیابان ارشاد و کوچه‌ی شهید رستگار مقدم واقع‌شده است. |
3,780 | 3,902 | اراک | مقبره شاه غریب (بقعه شاه قلندر) | ایران، استان مرکزی، اراک، روستای انجدان | مقبره شاه غریب که همان بقعه شاه قلندر (مستنصربالله) است یکی از بناهای تاریخی و مذهبی دوره صفوی در روستای انجدان شهرستان اراک است. این بنا که در تاریخ نوزدهم مهر ۱۳۷۸ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید، جزوجاهای دیدنی اراکبه شمار می‌رود. |
3,781 | 3,903 | اراک | موزه تاریخ طبیعی دانشگاه اراک | اراک، میدان بسیج، بلوار کربلا، دانشگاه اراک | موزه تاریخ طبیعی دانشگاه اراک که با نام موزه جانورشناسی دانشگاه اراک نیز شناخته می‌شود، در سال ۱۳۷۷ با همت دکتر عبدالکریم قریب، استاد زمین‌شناسی و همکاری دانشجویان تاسیس شد و زیر نظر گروه زیست‌شناسی دانشکده‌ی علوم پایه دانشگاه اراک اداره می‌شود. این موزه دارای غرفه‌های متعدد فیزیولوژی، سلولی ملکولی، تکامل و فسیل شناسی، آناتومی و اسکلت‌شناسی، ماهی‌شناسی، انگل‌شناسی، ژنتیک، اکولوژی و نقش انسان در طبیعت، قارچ‌شناسی، سنگ‌شناسی، لانه‌سازی جانوران، جنین‌شناسی و حشرات اجتماعی است. انواع پرندگان، پستانداران، دوزیستان، ماهیان، جانوران بی‌مهره، اسفنج‌ها، نرم‌تنان، بندپایان، مرجان‌ها و انواع تاکسیدرمی در معرض بازدید قرار دارند. این موزه ازجاذبه‌های گردشگری اراکبه شمار می‌رود و مدارس و سایر موسسه‌های پژوهشی و … می‌توانند با هماهنگی از آن دیدن کنند. |
3,782 | 3,904 | اراک | مجتمع تجاری صدف اراک | Markazi Province, اراک، خوانساریها, پاساژ صدف، Iran | مجتمع تجاری صدف از دیگر مراکز خرید وجاهای دیدنی اراکاست که مشتریان لذت خرید اجناسی از جمله تهیه‌ی انواع پوشاک و دیگر وسایل مورد نیاز را تجربه کنند. |
3,783 | 3,905 | اراک | فرودگاه اراک | اراک، بزرگراه شهیدان رجایی | فرودگاه اراکیکی از نخستین فرودگاه‌هایی است که در ایران تاسیس شد. این فرودگاه مجهز به ساختمان‌های اداری، ترمینال مسافربری، عملیات آتش‌نشانی و نجات، حفاظت هواپیمایی، نیروی انتظامی، سوخت‌گیری و انواع تجهیزات پیشرفته ناوبری است. |
3,784 | 3,906 | اراک | مرکز خرید پاسارگاد اراک | Markazi Province, اراک، میدان هفت تیر, Iran | مرکز خرید پاسارگاد یکی دیگر از مجتمع‌های تجاری وجاذبه‌های گردشگری اراکاست که معمولا بانوان این شهرستان برای خرید به آن سر می‌زنند؛ چرا که می‌توان این مرکز تجاری را بورس پوشاک زنانه معرفی کرد. |
3,785 | 3,907 | اراک | کاروانسرای مشهد میقان | مرکزی، اراک، روستای مشهد میقان | کاروانسرای مشهد میقان مربوط به دوره صفوی است و در شهرستان اراک، بخش مرکزی، روستای مشهد میقان واقع‌شده است. این اثر که در تاریخ ۲۳ مرداد ۱۳۷۸ با شماره‌ی ثبت ۲۳۸۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید، جزوجاذبه‌های گردشگری اراکقرار دارد. |
3,786 | 3,908 | اراک | مجتمع تجاری ساسان اراک | پاساژ ساسان، اراک، Markazi Province, Iran | مجتمع تجاری ساسان یکی از پاساژهای خوب ومکان‌های دیدنی اراکاست و دارای انواع فر. شگاه لباس، کیف و کفش و مایحتاج مردم است که در خیابان شهید بهشتی اراک واقع‌شده است |
3,787 | 3,909 | اراک | کلیسا امانوئیل (گورستان ارامنه) | ایران، استان مرکزی، اراک، گورستان ارامنه | کلیسا امانوئیل یکی از کلیساهای تاریخی مربوط به سال ۱۳۲۱ هجری شمسی است که در حدفافصل پل برق و پل فرنگی اراک واقع‌شده است. این کلیسا یک کلیسای پروتستانی است که مربوط به پیروان حضرت مسیح است. رئیس این کلیسا که ازجاهای دیدنی اراکبه شمار می‌رود، در حال حاضر کشیش رهچرا است و روزهای شنبه پذیرای برادران مسیحی است. |
3,788 | 3,910 | اراک | مجتمع تجاری بیژن اراک | پاساژ بیژن، Abbas Abad, اراک، Markazi Province, Iran | مجتمع تجاری بیژن یکی دیگر از مراکز خرید ومکان‌های دیدنی اراکاست که در منطقه عباس‌آباد نزدیک میدان هفتم تیر واقع‌شده است. |
3,789 | 3,911 | اراک | خانه آقا محسن عراقی | Arak, Markazi Province, Iran | خانه آقا محسن عراقی، یک بنای تاریخی مربوط به دوره قاجار است که منزل حاج آقا محسن سلطان آبادی عراقی (اراکی) فقیه و مجتهد قرن سیزده هجری بود. این خانه در خیابان محسنی اراک واقع‌شده است. این بنای تاریخی که در سال ۱۳۸۷ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید، در میانجاذبه‌های گردشگری اراکقرار دارد. |
3,790 | 3,912 | اراک | موزه سنگ و گوهر اراک | ایران، استان مرکزی، اراک، بلوار قدس، خیابان گلستان، نبش گلستان ۶ | موزه سنگ و گوهر اراک از موزه‌های خصوصی این شهر و اولین موزه در این زمینه به‌شمار می‌رود. این موزه دارای آزمایشگاه، کارگاه سنگ‌تراشی و مرکز آموزش است. کانی‌هایی مانند عقیق، کوارتز، پریت، آلوامارین، یاقوت سرخ، یاقوت کبود و نمونه‌هایی از سطح استان را در این موزه می‌توان دید. موزه سنگ و گوهر ازجاهای دیدنی اراکبه حساب می‌آید که برای بازدید از آن باید از ساعت ۸ تا ۱۳:۳۰ و ۱۵:۳۰ تا ۲۰ مراجعه کنید. |
3,791 | 3,913 | اراک | موزه سلطان‌آباد | Arak, Markazi Province, Iran | موزه سلطان‌آباد یکی از موزه‌های تاریخی وجاهای دیدنی اراکاست که نام قدیمی اراک را بر آن نهاده‌اند. این موزه چهارمین موزه شهر اراک است که در بیست خرداد ۱۳۸۵ افتتاح شد. این موزه در بازار اراک واقع شد است. موزه سلطان‌آباد دارای ۱۳۰ مترمربع مساحت و ۳ تالار است و دارای گنجیه‌ای از آثار صنایع‌دستی که از استانهای مختلف جمع‌آوری شده است که در زمینه خشنویسی و سوزن‌دوزی، لباس‌های قاجاری و فلزکاری در این موزه وجود دارد. |
3,792 | 3,914 | اراک | مجتمع تجاری مرکزی اراک | Markazi Province, اراک، Mokhaberat, پاساژ مرکزی، Iran | مجتمع تجاری مرکزی یکی دیگر از مراکز خرید ومکان‌های دیدنی اراکاست این پاساژ دارای انواع کفش فروشی است و در خیابان مخابرات اراک واقع‌شده است. |
3,793 | 3,915 | اراک | غار شغال دره انجدان | انجدان, استان مرکزی, ایران | غار شغال دره از غار گیوه‌کش به انجدان نزدیک‌تر است و وجه تسمیه آن از شغال‌های فراوانی است که در دامنه این غار و داخل آنبه سر می‌برند. بین دره آسیلی کوهی قرار دارد که به آن «کلوپ جهنم» می‌گویند (این کوه به خود برف نمی‌گیرد و بدین جهت لقب جهنم را به آن داده‌اند). این غار به‌عنوان یکی ازجاهای دیدنی اراکشناخته می‌شود که ارزش بازدید دارد. |
3,794 | 3,916 | اراک | غار آسیلی انجدان | انجدان, استان مرکزی, ایران | غار آسیلی انجدان در حدود ۵ کیلومتر با انجدان فاصله دارد و در طرف مغرب انجدان است دهانه غار مزبور رو به غرب قرار دارد و مدخل آن دو دریچه دایره شکل که ستونی به محیط یک متر دیواره وسط این دو دریچه را تشکیل می‌دهد. به تالار اولیه غار مربوط و رابط بین محیط داخل و خارج غار است. مسیر غار تا انتها به طول مایل یا شیب تندرو به پایین می‌رود و از مدخل دالان به طول ۱۲ متر در تنگنای کم‌عرض و مورب پایین رفته بن‌بست می‌شود و برای عبور به قسمت انتهای غار باید به شکم خوابید و خزیده از میان شکافی که در سمت راست روی حفره مسدود قرار دارد، گذشت. غار آسیلی انجدان از جملهجاذبه‌های گردشگری اراکبه شمار می‌رود که بازدید از آن خالی از لطف نیست. |
3,795 | 3,917 | اراک | ارگ حکومتی اراک | ایران، استان مرکزی، اراک | ارگ حکومتی اراک از جمله بناهای تاریخی سال ۱۲۳۱ هجری و قمری شهر اراک است. این محل در اصل مرکز حکومت شهر نهادها و محل سکونت حاکم شهر بود. ناصرالدین‌شاه در سال ۱۳۰۹ در سفر خود به عراق در این محل اقامت گزید. ارگ حکومتی یکی ازجاهای دیدنی اراکمحسوب می‌شود که امروزه از آن تنها منزل سپهدار چیز دیگری باقی نمانده است. این زمان در زمان احداث ساخت پایه‌های شهر اراک و مبارشت یوسف خان گرجی در زمان حکون فتحعلی شاه ساخته شد. |
3,796 | 3,918 | اراک | مجتمع تجاری تمدن اراک | Markazi Province, اراک، خیابان محسنی، Iran | مجتمع تجاری تمدن یکی از مراکز خوب و شیک وجاهای دیدنی اراکاست و دارای فروشگاه‌های مختلفی برای تامین نیازهای مردم است و در خیابان محسنی، روبهروی پل محسنی واقع‌شده است. |
3,797 | 3,919 | اراک | مجتمع تجاری سجاد اراک | موزه حمام چهار فصل, Abbas Abad, اراک، Markazi Province, Iran | مجتمع تجاری سجاد از بهترین مراکز خرید وجاهای دیدنی اراکاست که دارای تنوع پوشاک بسیاری است این مجتمع در خیابان شهید بهشتی، بعد از موزه‌ی چهار فصل واقع‌شده است. |
3,798 | 3,920 | اراک | مقبره آقا نورالدین عراقی | Arak, Markazi Province, Iran | مقبره آقا نورالدین عراقی یکی از بناهای مذهبی و تاریخی در صد متری شمال غرب مصلای شهر اراک واقع‌شده است که مربوط به سال ۱۳۴۱ خورشیدی است. این بنا که در سال ۱۳۷۹ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید، در میانجاهای دیدنی اراکقرار دارد. |
3,799 | 3,921 | اراک | غار گیوه کش انجدان | انجدان, استان مرکزی, ایران | غار گیوه کش انجدان که ازجاذبه‌های گردشگری اراکبه شمار می‌رود، غاری کوچک و به صورت قصاب‌خانه‌ای در آمده چون حیوانات درنده کوهستان طعمه‌های خود را در این غار برده و می‌خورند. وجه تسمیه آن از گیوه‌دوزی بوده که بنا به اظهار اهالی انجدان در زمان حمله افغان‌ها به این غار پناه برده و بعد هم از آن گریخته است. |
3,800 | 3,922 | اراک | امامزاده محمد عابد | مرکزی، ۱۲ کیلومتری شمال شهر اراک و در مجاورت روستای مشهدمیقان | مرقد شاهزاده محمد عابد یکی از بناهای مذهبی و مهم شهرستان اراک است که در ۱۲ کیلومتری شمال شهر اراک و در مجاورت روستای مشهدمیقان واقع‌شده است. این امامزاده که ازجاذبه‌های گردشگری اراکبه شمار می‌رود، مرقد شاهزاده محمدعابد فرزند موسی کاظم و از بناهای دوره صفویه است. |
Subsets and Splits
No saved queries yet
Save your SQL queries to embed, download, and access them later. Queries will appear here once saved.