Index
int64 1
5.05k
| Unnamed: 0
int64 2
5.18k
| city
stringclasses 293
values | attraction
stringlengths 3
60
| address
stringlengths 2
189
| article
stringlengths 77
18.1k
|
|---|---|---|---|---|---|
2,601 | 2,707 | شوش | موزه شوش | ایران، استان خوزستان، شوش، خیابان امام خمینی | موزه شوش در سال ۱۳۴۵، در جوارقلعه شوشو محوطه باستانی شوش آغاز به کار کرد. این موزه یکی از مهم‌ترین موزه‌های اشیای ایران باستان و از جملهمکان‌های دیدنی شوشبه شمار می‌رود و آثار باارزشی را از دوره‌های مختلف تاریخی در خود جای داده است. با قرارگیری بنا در میان باغی بزرگ، مجموعه موزه در ۶ تالار در معرض دید بازدیدکنندگان قرار دارد. آثار به‌نمایش درآمده در موزه شوش حاصل حفاری‌های منطقه شوش وچغازنبیلاست. |
2,602 | 2,708 | شوش | کاخ شاوور (کاخ اردشیر دوم) | ایران، استان خوزستان، شهر شوش بلوار امام خمینی، خیابان قیس ابن مشهر | کاخ اردشیر دوم یا کاخ شاوور، از آثار باستانی متعلق به دوره پادشاهی هخامنشیان، یکی ازجاهای دیدنی خوزستاندر نزدیکی محوطه باستانی شوش است؛ شهر باستانی شوش در سال ۲۰۱۵ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. خوزستان مهد تمدن ایران است و شهر شوش با یادگارهایی درخور توجه از دوران پیش از تاریخ، از مهم‌ترین مراکز گردشگری این استان به شمار می‌رود. گرچه از کاخ اردشیر دوم و بسیاری دیگر از جاذبه‌های باستانی شوش جز ویرانه‌هایی باقی نمانده است، بازدید از آن به‌خصوص برای علاقه‌مندان به تاریخ، لطف بسیار دارد. در این مقاله با ما همراه شوید تا با کاخ اردشیر دوم بیشتر آشنا شوید. آنچه می‌خواهید درباره کاخ شاوور بدانید: کاخ اردشیر دوم کجاست؟ تاریخچه کشف کاخ شاوورعلت نامگذاری کاخ شاوورمعماری و بخش‌های مختلف کاخ شاوورنقش‌برجسته و کتیبه کاخ اردشیر دومشرایط بازدید از کاخ اردشیر دومبهترین زمان بازدید از کاخ اردشیر دومجاهای دیدنی اطراف کاخ شاوورکاخ اردشیر دوم کجاست؟ آدرس: استان خوزستان، شهر شوش بلوار امام خمینی، خیابان قیس ابن مشهر (مشاهده روی نقشه) منبع عکس: صفحه اینستاگرام ایرانشهر، عکاس نامشخصکاخ اردشیر دوم یا کاخ شاوور از جاذبه‌های باستانی شوش در غرب رودخانه شاوور است. این بنای باستانی با قدمتی در حدود ۲ , ۴۰۰ سال، به دوره هخامنشیان تعلق دارد و به دستور اردشیر دوم، دهمین شاه هخامنشی ساخته شد. کاخ شاوور در فاصله تقریبی ۶۰۰ متری غرب کاخ آپادانا قرار دارد و باستان‌شناسان شباهت‌های زیادی بین این دو بنا پیدا کرده‌اند. قرارگیری کاخ اردشیر دوم در نزدیکی تپه‌های باستانی شوش و هم‌جواری این کاخ با آثار باستانی این ناحیه، اهمیت این بنا را دوچندان می‌کنند. در بازدید از کاخ اردشیر دوم می‌توانید با اندکی پیاده‌روی، از سایر آثار تاریخی و باستانی اطراف نیز بازدید کنید. مسیر دسترسی به کاخ شاووربرای بازدید از کاخ ارشیر دوم به شهر شوش در شمال غربی استان خوزستان بروید. کاخ شاوور در بخش غربی این شهر قرار دارد و فاصله آن تا بزرگراه اهواز-شوش در حدود دو کیلومتر است. برای دسترسی به مجموعه کاخ شاوور باید وارد بلوار امام خمینی (ره) شوش شوید. این بلوار از تلاقی بزرگراه‌های اندیمشک-شوش، اهواز-شوش و دزفول-شوش آغاز می‌شود و به محوطه باستانی شوش دسترسی دارد. در امتداد بلوار امام خمینی پس از عبور از میدان امام علی و رودخانه شاوور به محوطه کاخ شاوور خواهید رسید. تاریخچه کشف کاخ شاوورمنبع عکس: صفحه اینستاگرام wikitour، عکاس نامشخصدر سال ۱۹۶۸ میلادی، تعدادی از کشاورزان محلی خوزستان در حوالی رودخانه شاوور مشغول به هم‌سطح‌سازی زمینهای کشاورزی خود بودند که به ستون‌هایی سنگی برخوردند. بقایای کاخ شاوور در آن زمان در خاک مدفون بود و در نتیجه کار کشاورزان با ماشین‌های کشاورزی سنگین، بخش‌هایی از آن آشکار شد. پس از بررسی منطقه مورد نظر توسط باستان‌شناسان، تصمیم به کاوش منطقه‌ای وسیع در حوالی ستون‌های سنگی گرفته شد. در طول عملیات حفاری، مساحتی بالغ بر ۲ , ۱۰۰ متر مربع در زمینهای اطراف این ستون‌ها را کاوش کردند و به این ترتیب یکی از آثار باستانی مربوط به دوره هخامنشیان از خاک بیرون آمد. تحقیقات کارشناسی برای کشف اطلاعات درباره بقایای کاخ باستانی مدفون توسط گروهی مشترک از باستان‌شناسان ایرانی و فرانسوی انجام شد. محققان فرانسوی در این زمان درقلعه شوشسکونت داشتند و بر طبق قرارداد با دولت ایران مشغول کاوش در محوطه باستانی شوش بودند. سرپرستی باستان‌شناسان فرانسوی را «ژان پرو» (Jean Perrot) بر عهده داشت و کارشناسانی مانند «آدران لابروس» (Adran Labrus)، «رمی بوشارلا» (Remi Bucharlat) و «محمود کردوانی» در طول سال‌های ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۶ میلادی محوطه کاخ شاوور را کاوش کردند. در طول حفاری‌ها یک تالار ستون‌دار و قسمت‌های کوچکی از بخش‌های مختلف کاخ شاوور کشف شد. ستون‌ها و سایر بخش‌های این کاخ باستانی شباهت زیادی به کاخ آپادانا داشت؛ این موضوع توجه کارشناسان را به رابطه این دو بنای باستانی جلب کرد. با بررسی دقیق کاخ‌های شاوور و آپادانا، پیشتازی سبک معماری و شکوه کاخ آپادانا در مقایسه با کاخ شاوور نمایان شد؛ به همین دلیل برخی از کارشناسان، کاخ شاوور را محل اسکان موقت اردشیر دوم هخامنشی در طول زمان بازسازی کاخ آپادانا می‌دانند. برخی دیگر از محققان نیز کاخ شاوور را نمونه پیش ساخته‌ای از کاخ آپادانا برای الگوبرداری از آن در طول ساخت کاخ اصلی می‌پندارند. البته با کشف کتیبه باستانی از کاخ شاوور و خوانش آن توسط متخصصان، نظریه نخست اعتبار بیشتری میان کارشناسان به دست آورد. کاوش‌های باستانی فرانسویان در کاخ شاوور و دیگر بناهای منطقه باستانی شوش، منجر به انتقال ستون‌های سنگی این کاخ و برخی آثار باستانی این منطقه به فرانسه شد. اکنون تنها ته‌ستون‌های کاخ شاوور در شوش وجود دارند و ستون‌های آن به موزه لوور پاریس منتقل شدهاند. علت نامگذاری کاخ شاووررودخانه شاوور در بخش شرقی کاخ اردشیر دوم قرار دارد. این رودخانه در گذشته‌های دور از دلایل اصلی پیدایش شهرها در این منطقه بود. بنا بر نظر کارشناسان، وجود رودخانه شاوور تاثیر قابل‌توجهی بر ساخت کاخ‌های اطراف آن در دوره باستان داشته است. کاخ اردشیر دوم را نیز به سبب نزدیکی به این رودخانه با نام کاخ شاوور می‌شناسند. معماری و بخش‌های مختلف کاخ شاوورمنبع عکس: piniran، عکاس نامشخصدر ساخت بنای کاخ شاوور مانند بسیاری از بناهای دوره هخامنشیان از سنگ و خشت استفاده‌شده است. مهم‌ترین بخش معماری این کاخ را می‌توان ۶۴ ستون سنگی آن دانست. این ستون‌ها در گذشته پایه‌های تالار بزرگ کاخ اردشیر دوم بوده‌اند. ستون‌های کاخ شاوور به‌صورت قرینه در هشت ردیف هشت تایی قرار داشته‌اند؛ در حال حاضر تنها ته‌ستون‌های این تالار باشکوه باقی‌مانده است. بر اساس نظر کارشناسان ستون‌های کاخ اردشیر دوم، مانند کاخ آپادانا تنها پایه‌های سنگی دارند و بخش بالایی آنها از چوب و خشت بوده است. ایوان کاخ شاوور در بخش شمالی تالار اصلی قرار دارد و دو ردیف پنج‌تایی ستون در ایوان قرار داشته است. کل محوطه اصلی مشرف بر این کاخ در حدود ۲۲۰ متر طول و ۱۵۰ متر عرض دارد. ابعاد تالار اصلی کاخ شاوور نسبت به کاخ آپادانا در نزدیکی آن کوچک‌تر است و ابعاد آن به حدود ۳۷ × ۳۵ متر می‌رسد. کارشناسان ارتفاع ستون‌های تالار اصلی کاخ شاوور را در گذشته بیش از ۹ متر تخمین زده‌اند. ابعاد ایوان شمالی این کاخ نیز بنا بر شواهد موجود نزدیک به ۲۵ × ۹ متر است. اتاقی به ابعاد ۱۱ × ۷ متر فاصله بین تالار اصلی و ایوان کاخ شاوور قرار داشته و دو سمت تالار اصلی راهروهایی بلند قرار گرفته بودند. تالار اصلی، ورودی‌هایی در چهار جهت اصلی داشته است و این تالار را کاملا قرینه ساخته بودند. برخی از آجرهای کف کاخ شاوور منقش به طرح شیر و برخی دیگر لعاب‌دار هستند. کاخ شاوور شباهت‌های زیادی به بناهای هخامنشیان در تخت جمشید و سایر بناهای این دوره در محوطه باستانی شوش دارد. نقش‌برجسته و کتیبه کاخ اردشیر دوممنبع عکس: صفحه اینستاگرام ایرانشهر، عکاس نامشخصدر جریان حفاری‌های باستانی در کاخ شاوور، یک کتیبه و چند نقش‌برجسته به دست آمد. متن کتیبه کاخ شاوور به آتش‌سوزی کاخ آپادانای شوش در زمان خشایارشاه اشاره می‌کند. همچنین در این کتیبه به بازسازی کاخ آپادانا به دستور اردشیر دوم و سکونت او در طول بازسازی این کاخ در کاخ شاوور اشاره‌شده است. کتیبه کاخ شاوور توسط «ویلیام کنت لافتوس» (William Kennett Loftus)، باستان‌شناس مشهور بریتانیایی و معروف به «نخستین کاوشگر شوش» کشف شد. بر نقوش برجسته کاخ اردشیر دوم تصاویری از نگهبانان و خدمه‌ها به چشم می‌خورند که پوشش اقوام ماد و پارس را دارند. نگهبانان و خدمه در این تصاویر در حال حمل غذا هستند. در بقایای کاخ شاوور نشانه‌هایی از رنگ‌آمیزی و نقوش متنوع بر دیواره‌ها کشف شد که نشانگر رونق و شکوه این بنا در زمان باستان است؛ پوسته‌های سبز رنگ اطراف کاخ شاوور از جمله این تزیینات بودند. ته ستون‌های به جا مانده در کاخ شاوور نیز در گذشته لایه‌ای از گچ داشتند و روی پوسته بیرونی آنها رنگ‌آمیزی داشته است. شرایط بازدید از کاخ اردشیر دومساعت بازدید از مجموعه کاخ شاوور: نیمه اول سال از ساعت ۹ تا ۱۹؛ نیمه دوم سال از ساعت ۹ تا ۱۷ روزهای تعطیل: روزهای تاسوعا، عاشورا، رحلت پیامبر، ۲۱ رمضان، شهادت امام جعفر صادق (ع) و ۱۴ خردادبرای بازدید از مجموعه کاخ اردشیر دوم به زمانی بین یک تا دو ساعت نیاز خواهید داشت. به‌دلیل تعطیلی این مجموعه در بازه‌های زمانی متفاوت از زمان شیوع ویروس کرونا از زمستان سال ۱۳۹۸، در حال حاضر (زمستان ۱۴۰۱) اطلاعات به‌روزی درباره هزینه ورودی کاخ شاوور در دسترس نیست. بهترین زمان بازدید از کاخ اردشیر دوممنبع عکس: صفحه اینستاگرام ایرانشهر، عکاس نامشخصخوزستان از گرم‌ترین مناطق ایران است و تحمل آب و هوای شهرهای مختلف این استان در ۶ ماه نخست سال، به‌خصوص تابستان برای گردشگران بسیار سخت خواهد بود. در نخستین روزهای فصل پاییز نیز آفتاب همچنان در محوطه‌های باستانی شدت بالایی دارد و گرما آزاردهنده است. بهترین زمان برای بازدید از کاخ اردشیر دوم از اواسط پاییز تا واپسین روزهای زمستان است. به خاطر داشته باشید برای گشت‌وگذار در محوطه‌های باستانی شوش در زمستان، حتما وضعیت آب و هوا را از قبل استعلام کنید تا گرفتار باران‌های سیلابی نشوید. برای بازدید از کاخ شاوور و دیگر محوطه‌های باستانی شوش، کلاه آفتابگیر، عینک آفتابی و آب خنک همراه داشته باشید. جاهای دیدنی اطراف کاخ شاوورکاخ آپاداناآدرس: شوش، بلوار امام خمینی، قبل از میدان امام علی (ع) (مشاهده روی نقشه) فاصله از کاخ اردشیر دوم:۸۰۰ متری شرق کاخ شاوور (۱۲ دقیقه پیاده) منبع عکس: iranontour، عکاس نامشخصکاخ آپادانادر فاصله ۶۰۰ متری شرق کاخ اردشیر دوم در شوش قرار دارد که قدمت آن به زمان پادشاهی هخامنشیان می‌رسد. کاخ آپادانا در قرن ۶ پیش از میلاد به دستور داریوش هخامنشی ساخته شد و با عنوان کاخ زمستانی مورد استفاده درباریان قرار گرفت. به‌طور کلی در ایران باستان، «آپادانا» به‌گونه‌ای از تالارهای ستون دار گفته می‌شد که امروزه بهترین نمونه‌های آن در تخت جمشید و شوش به جا مانده‌اند. از کاخ آپادانای شوش، کتیبه‌ای سنگی کشف‌شده است که باستان‌شناسان زمان ساخت این بنا و چگونگی ساخت آن را از این کتیبه خوانش کرده‌اند. پس از مرگ داریوش، این کاخ دچار آتش‌سوزی شد و در زمان اردشیر دوم هخامنشی آن را مرمت کردند. اردشیر دوم هخامنشی در مدت زمان مرمت کاخ آپادانا، در کاخ شاوور اقامت داشت. نزدیک به دو هزاره بعد، در زمان حکومت قاجار، باستان‌شناسان فرانسوی با انعقاد قراردادی با دولت ایران اقدام به کاوش در بخش‌های مختل محوطه باستانی شوش از جمله کاخ آپادانا کردند. در طول این حفاری‌ها، بخش‌های زیادی از سر ستون‌های این کاخ به فرانسه منتقل شد و امروزه از این اشیای باستانی در موزه لوور نگهداری می‌شود. گرچه در حال حاضر جز خرابه‌هایی از کاخ آپادانا بر جا نمانده است؛ بازدید از این محوطه باستانی در سفر به شوش خالی از لطف نیست. قلعه شوشآدرس: شوش، بلوار امام خمینی، جنب موزه شوش (مشاهده روی نقشه) فاصله از کاخ اردشیر دوم:۷۰۰ متری جنوب شرقی کاخ شاوور (۹ دقیقه پیاده) منبع عکس: iran paradise، عکاس نامشخصقلعه شوش یکی از معروف‌ترین جاهای دیدنی خوزستان است که در بازدید از کاخ اردشیر می‌توانید با طی مسافتی کوتاه، به تماشای آن بروید. قلعه شوش در سال ۱۸۹۷ میلادی توسط باستان‌شناس فرانسوی «ژاک دمورگان» (Jacques de Morgan) و با نظارت معماران ایرانی ساخته شد. نقشه اصلی بنای این قلعه به دژهای دوران قرون‌وسطا در فرانسه شباهت دارد؛ اما به‌دلیل همکاری معماران ایرانی با گروه فرانسوی در طول ساخت آن، نشانه‌هایی از معماری ایرانی نیز در آن به چشم می‌خورد. در ساخت این بنا از آجر بناهای باستانی مناطق اطراف استفاده شد که به دوره‌های مختلف ایلامیان، هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان تعلق داشتند؛ به این دلیل، کارشناسان لقب «موزه آجر ایران» را به قلعه شوش داده‌اند. قدمت بنای قلعه شوش به دوره قاجار می‌رسد و متاسفانه به‌دلیل عدم رسیدگی و بازسازی مناسب، این قلعه در حال حاضر بسیار سست است. بازدید از بخش‌های مختلف قلعه شوش برای حفاظت از این بنا میسر نیست و تنها بخش‌هایی از حیاط این قلعه به روی گردشگران باز است. به‌دلیل ساخت قلعه شوش روی تپه باستانی آکروپل، برخی آن را با نام قلعه آکروپل نیز می‌شناسند. آرامگاه دانیال نبیآدرس: شوش، بلوار امام خمینی، خیابان آبان، جنب رودخانه شاوور (مشاهده روی نقشه) فاصله از کاخ اردشیر دوم:۶۰۰ متری جنوب شرقی کاخ شاوور (۸ دقیقه پیاده) منبع عکس: flickr، عکاس نامشخصمقبره دانیال نبی که معماری خاص آن توجه هر گردشگری را به خود جلب می‌کند، آرامگاه «دانیال»، از پیامبران قوم بنی‌اسرائیل است. گرچه تاریخ دقیقی از زمان تولد این پیامبر وجود ندارد، برخی تاریخ‌نگاران دوران زندگی و پیامبری او را در واپسین سال‌های پادشاهی کوروش هخامنشی برآورد کرده‌اند. دانیال نبی بیش از ۸۰ سال عمر کرد و نظریه‌های مختلفی درباره مدفن او وجود دارد؛ اما به‌دلیل مهاجرت دانیال نبی به شوش پس از فتح بابل توسط کوروش، مورخان محل دفن او را شوش می‌دانند. سازه امروزی این بنا پس از تخریب بنای قبلی بر اثر سیل، در سال ۱۲۴۹ خورشیدی ساخته شد. بنای آرامگاه دانیال نبی گنبدی شکل است و بدنه آن دو پوسته دارد. ارتفاع گنبد این آرامگاه به ۲۰ متر می‌رسد و قاعده آن در حدود پنج متر قطر دارد. کاشی‌کاری‌های اسلامی در غرب آرامگاه دانیال نبی و دو مناره ۱۰ متری در شرق آن از برجسته‌ترین ویژگی‌های معماری این بنا است. بنای آرامگاه دانیال نبی الهام‌بخش بسیاری از معماران، در طراحی و ساخت بناهای مذهبی در خوزستان بوده است. نام این بنا در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. زیگورات چغازنبیلآدرس:۳۵ کیلومتری جنوب شرقی شوش، روستای خماط، منطقه باستانی هفت‌تپه (مشاهده روی نقشه) فاصله تا کاخ اردشیر دوم:۴۰ کیلومتری جنوب شرقی کاخ شاوور (حدود ۴۰ دقیقه با ماشین) منبع عکس: encyclopedia britannica، عکاس نامشخصزیگورات چغازنبیلبا شهرتی جهانی، نخستین اثر باستانی ثبت‌شده از ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو است. این معبد باستانی در نزدیکی شوش قرار دارد و دسترسی به آن از بزرگراه شوش به اهواز صورت می‌پذیرد. معبد چغازنبیل در نیمه دوم هزاره دوم پیش از میلاد و در زمان یکی از قدرتمندترین پادشاهان ایلام ساخته شد. پس از غلبه آشوریان بر ایلامیان، «آشور بانیپال»، پادشاه آشوریان، دستور تخریب معبد چغازنبیل را داد و چگونگی آن را نیز در کتیبه‌ای ثبت کرد. زیگورات چغازنبیل بنایی چهارگوش با ساختاری هرمی است. ارتفاع این معبد باستانی در گذشته بیش از ۵۰ متر بود؛ هرچند امروزه تنها نیمی از آن باقی‌مانده است. بر اساس کاوش‌های صورت‌گرفته، زیگورات چغازنبیل در زمان ساخت پنج طبقه داشت که امروزه تنها دو طبقه آن پابرجا است. محوطه باستانی شوش، منبع عکس: آفتاب نیوز، عکاس نامشخصدر این مقاله به معرفی کاخ اردشیر دوم، معروف به کاخ شاوور در شهر شوش پرداختیم. در صورت تمایل می‌توانید تجربه‌های خود در بازدید از این کاخ باستانی را با ما و دیگر کاربرانکجاروبه اشتراک بگذارید. نویسنده: مینا بهزادی‌منشپرسش‌های متداولکاخ اردشیر دوم کجاست؟ کاخ اردشیر دوم در نزدیکی محوطه باستانی شوش و غرب تپه باستانی آکروپل، در بلوار امام خمینی‌شهر شوش قرار دارد. نام دیگر کاخ اردشیر دوم چیست؟ کاخ شاوورکاخ اردشیر دوم چقدر قدمت دارد؟ قدمت کاخ اردشیر دوم به حدود ۲ , ۴۰۰ سال پیش و دوره حکومت اردشیر دوم، دهمین پادشاه هخامنشی می‌رسد. بهترین زمان بازدید از کاخ اردشیر دوم کدام فصل است؟ از اواسط پاییز تا واپسین روزهای زمستان |
2,603 | 2,709 | شوش | رودخانه شاوور | ایران، استان خوزستان، شوش | رودخانه شاوور در ۱۸ کیلومتری شمال غرب شهر شوش، در ساحل شرقی روستای جریه سید احمد از به هم پیوستن چند چشمه به هم‌شکل می‌گیرد. این رودخانه زیبا از میان شهر عبور می‌کند و ازجاذبه‌های گردشگری شوشمحسوب می‌شود. طبق اسناد تاریخی، شاوور یکی از قدیمی‌ترین و باستانی‌ترین رودخانه‌های ایران است. شاوور یکی از منابع تغذیه‌کننده تالاب بامدژ محسوب می‌شود و دو سد شاوور و خیر آباد روی آن احداث شدهاند. |
2,604 | 2,710 | شوش | محوطه باستانی ایوان کرخه | ایران، استان خوزستان، شمال غربی شوش | محوطه باستانی ایوان کرخه که به‌طور خلاصه با نام ایوان کرخه نیز شناخته می‌شود، ازجاهای دیدنی شوشاست و به‌عنوان کامل‌ترین وبزرگ‌ترین شهر مدفون‌شده ساسانیان، شکوه، جلال و قدرت آن دوران را بازگو می‌کند. امروزه تنها بخش اندکی از این شهر باقی‌مانده است و از مشخصه‌های اصلی آن می‌توان به دیوارهای بلندی اشاره کرد که از لحاظ تاریخی و معماری اهمیت زیادی دارند. با تاسف این بنا در زمان جنگ ایران و عراق متحمل آسیب‌های فراوانی شد و هم‌اکنون نیز بدون حفاظت رها شده است. قدمت این منطقه که با الهام از سبک معماری رومی بنا شده بود، به دوره شاپور دوم بازمی‌گردد و در سال ۱۳۱۰، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. |
2,605 | 2,711 | شوش | تالاب بامدژ | ایران، استان خوزستان، در ۷۰ کیلومتری شوش و ۴۰ کیلومتری اهواز | تالاب بامدژ یکی از تالاب‌های پنج‌گانه و بزرگ استان خوزستان است که مساحتی برابر با چهار هزار هکتار دارد. این تالاب نه‌تنها ازجاهای دیدنی شوشمحسوب می‌شود، بلکه یکی از مقاصد گردشگران اکوتوریسم داخلی و خارجی نیز به شمار می‌رود؛ چراکه یکی از توقفگاه‌های پرندگان مهاجر از سیبری و شرق آفریقا است. در این منطقه ۱۴۳ گونه گیاهی و بیش از ۴۰ گونه جانوری از جمله پستانداران، خزندگان، دوزیستان و پرندگان حضور دارند. عکس دوم از اسپادانا بایک |
2,606 | 2,712 | شوش | منطقه حفاظت‌شده میش داغ | ایران، استان خوزستان، شهرستان شوش، ۴۵ کیلومتری شمال غرب سوسنگرد | منطقه حفاظت‌شده میش داغ ازجاهای دیدنی شوشمحسوب می‌شود و در غرب رودخانه کرخه، در ۴۵ کیلومتری شمال غرب سوسنگرد قرار دارد. با ۵۹۳۰۱ هکتار مساحت، این منطقهمابین شهرهای بستان و عبدالخان در غرب استان خوزستان واقع‌شده و زیستگاه انواع رده‌های جانوری از جمله پستانداران، پرندگان، خزندگان و دوزیستان است. برای بازدید از این منطقه، فصول پاییز و زمستان تا اواسط فرودین توصیه می‌شود. |
2,607 | 2,713 | شوش | پارک بادی شوش | استان خوزستان- شوش-شهید دانش | پارک بادی که با نام پارک میراث فرهنگی شوش نیز شناخته می‌شود، ازجاذبه‌های گردشگری شوشبه شمار می‌آید و محل اسکان رایگان مهمانان نوروزی است. همچنین ساکنین شهر برای گذارندن اوقات فراغت و انجام ورزش‌های دلخواه خود به این پارک می‌روند. این فضای سبز در وروردی شهر شوش از سمت جاده ترانزیت قرار دارد. |
2,608 | 2,714 | ایذه | دهکده زراس | ایران، استان خوزستان، شهرستان دزپارت، ۱۹ کیلومتری جنوب دهدز | زراس، منطقه‌ای بکر و دیدنی در نزدیکی سد کارون سه در استان خوزستان است و بهار، بهترین زمان سفر به این دهکده به شمار می‌رود. در صورت سفر به این منطقه می‌توانید با اجاره سوئیت در زراس یا اجاره ویلا، اقامتی به‌یادماندنی داشته باشید. از جاهای دیدنی دهکده زراس و اطراف آن می‌توان به دریاچه سد کارون سه، آبشار شیوند، منطقه حفاظت‌شده بلوط بلند، روستاها و باغ‌های مملو از درختان میوه و … اشاره کرد. هرآنچه می‌خواهید درباره دهکده زراس بدانید: دهکده زراس کجاست؟ معرفی دهکده زراسبهترین زمان سفر به دهکده زراساقامت در دهکده زراسجاهای دیدنی اطراف دهکده زراسدهکده زراس کجاست؟ آدرس: استان خوزستان، شهرستان دزپارت، ۱۹ کیلومتری جنوب دهدز (مشاهده روی نقشه) منطقه زراس ازجاهای دیدنی استان خوزستانبه شمار می‌رود و در ۲۵۰ کیلومتری شمال شرقی اهواز، ۱۹ کیلومتری جنوب شهر دهدز و ۵۰ کیلومتری سد کارون ۳ قرار دارد. با ۲۰۶ هکتار مساحت، این منطقه از شمال به ارتفاعات کوه گل و جاده ایذه - شهرکرد و از جنوب و غرب به حوزه آبریز سد کارون ۳ و روستای درب غریبی و از شرق به روستای زراس محدود می‌شود. مسیر دسترسی به دهکده زراساز طریق جاده دهدز-ایذه می‌توانید خود را به دهکده زراس برسانید. در مسیر کمربندی دهدز به‌سمت ایذه در اولین دور برگردان تغییر مسیر داده و برگردید. دقیقا در زیر پل هوایی عابرپیاده، جاده کوهستانی پرپیچوخم سادات حسینی و زراس شما را به‌سمت این منطقه زیبا هدایت می‌کند. از دهدز تا ورودی دهکده جاده خوبی با منظره‌های بسیار زیبا دارد؛ ولی بعد از ورودی دهکده، جاده خاکی می‌شود. معرفی دهکده زراسدهکده توریستی تفریحی زراس، دهکده‌ای کوهپایه‌ای در شمال شرق خوزستان است. وجود آبشار، جنگل، کوه‌های سر به فلک کشیده، رودخانه، دریاچه، حیوانات مختلف و… در این ناحیه سبب شده است تا مقصدی تمام‌عیار برای عاشقان طبیعت باشد. پوشش گیاهی و جانوری این منطقه از دیگر مولفه‌هایی هستند که جذابیت آن را بیشتر کرده‌اند. در این ناحیه درختان بلوط، انار، انجیر و گردو به‌وفور دیده می‌شود. گیاهانی نظیر نرگس، شقایق، کتیرا و … هم جلوه‌ای بی‌نظیر به طبیعت آن بخشیده‌اند. در این طبیعت، جانورانی همچون سنجاب ایرانی، کبک، روباه، شغال، گرگ، بز کوهی و … وجود دارد که هیجان بازدید از دهکده زراس را بیشتر می‌کنند. دهکده زراس که به نگین زاگرس معروف است، دارای چشم‌اندازی زیبا به دریاچه سد کارون سه، جنگل‌های بلوط و قله قارون است. از همین رو، دهکده مزبور همچون پوستر خاصی از طبیعت یا یک اثر نقاشی دیدنی به شمار می‌رود. دهکده توریستی تفریحی زراس با هدف نمایش این زیبایی بی‌نظیر و ایجاد فضایی امن، مجهز به امکانات تفریحی، خدماتی، اقامتی و ورزشی برای گردشگران است. در زراس خوزستان می‌توانید علاوه بر طبیعت بی‌نظیر منطقه از تفریحات مهیجی نظیر قایق‌سواری، پیست اسب‌سواری، محل دوچرخه‌سواری و … لذت ببرید و چند روزی را به دور از هیاهوی زندگی شهری در طبیعت بکر این محل بگذرانید. بهترین زمان سفر به دهکده زراسبهترین فصل برای بهره بردن از آب‌وهوای لطیف و طبیعت زیبای زراس بهار است. در بهار باید کفش‌ها را از پا درآورد، دستان را از هم گشود، در میان جاده پنهان در چمن‌هایش دوید و به آوای طبیعت گوش سپرد. زمستان‌ها، اما می‌شود دست نوازشگر سرما را بر سر طبیعت این سرزمین دنبال کرد و از ارتفاعات پوشیده از برف و دشت‌های سفید‌پوشش لذت برد و حتی تابستان‌ها نیز به دور از گرمای طاقت فرسای سایر نقاط خوزستان چند صباحی را در اینجا به استراحت گذراند. اقامت در دهکده زراسورود به دهکده تفریحی زراس خوزستان برای همه گردشگران آزاد است. علاوه بر اجاره ویلا در دهکده زراس می‌توانید به‌سراغ اجاره سوئیت در زراس بروید. شاید هم برپایی چادر در دل طبیعت را ترجیح می‌دهید. هتل پنج ستاره بلوط زراس نیز در منطقه مزبور در حال ساخت است که در آینده نزدیک امکان اقامت در آن وجود خواهد داشت. جاهای دیدنی اطراف دهکده زراساز جاذبه‌های اطراف دهکده زراس می‌توان به دریاچه سد کارون ۳، کوه‌های سربه‌فلک‌کشیده منگشت، پارک جنگلی بلوط بلند، باغات پوشیده از انواع درختان میوه، روستاهایی مانند روستای سادات، دره خراسان، روستای حاجی کمال، روستا و آبشار فالح، پل کابلی سه بلوطک و غیره اشاره کرد که بازدید از آنها خالی از لطف نیست. تنگه قاسمیآدرس: استان خوزستان، شهرستان ایذه، منطقه دهذر، جاده امامزاده عزیزاحمد (مشاهده روی نقشه) فاصله تا دهکده گردشگری زراس:۲۲ کیلومتر (یک ساعت و ۱۵ دقیقه با خودرو) تنگه قاسمییکی از دیدنی‌های اطراف دهکده زراس است که تا اسکله تفریحی زراس حدود ۲۰ دقیقه با قایق فاصله دارد. این تنگه که جاذبه‌ای طبیعی در شرق استان خوستان و میان کوه‌های «منگشت» است، شامل شکافی چند صد متری بین کوه‌های سربه‌فلک‌کشیده می‌شود که از یک سمت به آبشار و از سمت دیگر به دریاچه سد کارون سه می‌رسد. رودخانه‌نوردی در رود کارون و قایق‌سواری بخش جدانشدنی از سفر به تنگه قاسمی هستند. هیجان عبور از تنگه‌ای باریک با قایق موتوری هرگز از خاطره شما پاک نخواهد شد. صخره‌نوردی، تفریح دیگری است که علاقه‌مندان به این رشته ورزشی می‌توانند در تنگه قاسمی تجربه کنند. منبع عکس: گوگل مپ، عکاس: ناصر صرفیآبشار شیوندآدرس: استان خوزستان، شهرستان دزپارت، بخش قارون، روستای شیوند (مشاهده روی نقشه) فاصله تا دهکده گردشگری زراس:۱۶ کیلومتر (۵۰ دقیقه با خودرو) آبشار شیونددر جنوب شرقی شهرستان ایذه استان خوزستان، در شهرستان دزپارت و در روستایی به همین نام قرار دارد. آبشار شیوند از رشته‌کوه منگشت سرچشمه می‌گیرد و متشکل از چند آبشار کوچک و بزرگ در احاطه چشم‌اندازهایی سرسبز است. آخرین آبشار شیوند با ارتفاع تقریبی ۵۰ متر (در برخی منابع ۸۰ تا ۹۰ متر) پس از عبور از روستای شیوند به کارون در محل دریاچه پشت سد کارون سه می‌ریزد. این آبشار از مرتفع‌ترین آبشارهای استان خوزستان است و در منطقه حفاظت‌شده «منگشت و شالو» قرار دارد. بهترین زمان بازدید از آبشار شیوند، اوایل تا اواسط فصل بهار و اواسط تا اواخر فصل پاییز است. منبع عکس: گوگل مپ، عکاس: h taghvaeiکاروانسرای دهذرآدرس: استان خوزستان، شهرستان ایذه، بخش دهدز، شهر دهدز، خیابان شهید آبسته (مشاهده روی نقشه) فاصله تا دهکده گردشگری زراس:۲۰ کیلومتر (۳۵ دقیقه با خودرو) کاروانسرای دهذر از یکی بناهای تاریخی به جامانده از دوره هخامنشیان است که در بخش جنوبی این شهر قرار دارد. این کاروانسرا در زمینی به وسعت ۱ , ۸۰۰ متر مربع و با مصالحی چون سنگ، آجر و گچ ساخته‌شده است. این اثر تاریخی که در ۲۶ اسفند ۱۳۷۸ با شماره ۲۵۹۷۷ در فهرست آثار ملی ایران به رسید، معماری زیبایی دارد که گردشگران و علاقه‌مندان به آثار تاریخی را جذب خود می‌کند. منبع عکس: گوگل مپ، عکاس: حسین سلیمانیتاکنون به دهکده گردشگری زراس سفر کرده‌اید؟ دوست دارید که روزی این منطقه زیبا را از نزدیک ببینید؟ حتما دیدگاه و تجربه خود را با همراهانکجارودر میان بگذارید. نویسنده: سارا کراییپرسش‌های متداولدهکده زراس کجاست؟ زراس در استان خوزستان واقع‌شده است و در ۲۵۰ کیلومتری شمال شرقی اهواز، ۱۹ کیلومتری جنوب شهر دهدز و ۵۰ کیلومتری سد کارون ۳ قرار دارد. در دهکده زراس کجا اقامت کنیم؟ علاوه بر اجاره ویلا در دهکده زراس می‌توانید به‌سراغ اجاره سوئیت در زراس بروید. همچنین، برپایی چادر در دل طبیعت، گزینه دیگر پیش روی شما است. |
2,609 | 2,715 | ایذه | دشت سوسن | ایران، استان خوزستان، شهر ایذه، ۳۵ کیلومتری ایذه، بخش سوسن، دشت سوسن | ایذه یکی از بی‌نظیرترین شهرهای جنوبی ایران است که به‌دلیل داشتن جاذبه‌های طبیعی و تاریخی بی‌شمار به نگین گردشگری در استان خوزستان تبدیل‌شده است. آثار و سنگ‌نوشته‌های باستانی متعلق به ایلامی‌ها همچون «کول فرح»، «شهسوار»، «اشکفت سلمان»، «خونگ اژدر»، محوطه «شمی» از دوران اشکانی از دیدنی‌های تاریخی ایذه است. این شهر همچنین با داشتن مکان‌های بکر طبیعی، به پایتخت طبیعت خوزستان معروف شده است. تالاب‌های «بندون»، «میانگرن»، آبشارهای «توف اسپید»، «شیوند» و دشت سرسبز و زیبای «سوسن» از جمله مناطق بکر و طبیعی وجاهای دیدنی ایذههستند. در این مقاله از کجارو به معرفی دشت سوسن می‌پردازیم؛ پس در سفر به جنوب ایران و ایذه‌گردی همراه کجارو باشید. هرآنچه می‌خواهید درباره دشت سوسن بدانید: دشت سوسن کجاست؟ دشت سوسن، قطعه‌ای از بهشتتفریح در دشت سوسنبخش‌های دشت سوسنجاذبه‌های تاریخی دشت سوسندر دشت سوسن شب کجا بمانیم؟ چطوری به دشت سوسن برویم؟ دشت سوسن کجاست؟ عکاس: وحید اورکیدشت سوسن یکی از مقاصد وجاذبه‌های گردشگری استان خوزستاناست و در ۳۵ کیلومتری شمال غربی شهرستان ایذه در بخش سوسن قرار دارد. این بخش از دو دهستان سوسن شرقی با مرکزیت «جنگه» و سوسن غربی با مرکزیت «ترشک» تشکیل‌شده است. بخش سوسن در شرق استان خوزستان و در مجاورت استان چهارمحال و بختیاری قرار گرفته است. دشت سوسن، قطعه‌ای از بهشتمنبع عکس: خبرگزاری ایرنادر نوازش‌های باد، در گل لبخند دهقانان شاد، در سرود نرم رود، خون‌گرم زندگی جوشیده بود، نوشخند مهر آب، آبشار آفتاب، در صفای دشت من کوشیده بود، شبنم آن دشت از پاکیزگی، گوئیا خورشید را نوشیده بود … «فریدون مشیری» دشت تماشایی و سحرانگیز سوسن، از زیباترین مناطق طبیعی شهر ایذه است. جریانرود کارون، وجود چشمه‌های آب، تپه‌ها و ارتفاعات سرسبز، گونه‌های مختلف گیاهی از جمله درختان انار، بلوط، انجیر، بابونه، گل‌های نرگس و شقایق، جاذبه‌های تاریخی و روستاهای تماشایی دشت، سوسن را به نگین گردشگری ایذه تبدیل کرده است. در سوسن، رود خروشان کارون با عبور خود سرسبزی، پرآبی و حاصلخیزی را به این دشت هدیه بخشیده و آن را به دو بخش سوسن غربی و سوسن شرقی تقسیم کرده است که هر یک از آنها زیبایی و طبیعت بکر خود را دارد. در این دشت روستاهای پلکانی و با معماری سنتی وجود دارد که برای رسیدن به آنها باید از رود با قایق عبور کنید. مردمان روستاهای دشت سوسن بختیاری‌های مهربان و خون‌گرمی هستند که به دام‌پروری و کشاورزی مشغول هستند و محصولاتی چون برنج کشت می‌کنند. تفریح در دشت سوسنمنبع عکس: آژانس خبری ایزنا (عکاس: وحید اورکی) قایق‌سواری: قایق‌سواری در رود کارون می‌تواند لذت و تجربه‌ای فراموش‌نشدنی را برای‌تان رقم بزند. برای رفتن به برخی از روستاهای دشت نیز باید از رود عبور کنید. ماهیگیری: ماهیگیری می‌تواند یکی از بهترین تفریح‌ها در کنار رود باشد؛ پس در سفر به دشت سوسن قلاب ماهی‌گیری‌تان را فراموش نکنید. پیاده‌روی و تماشای طبیعت: طبیعت سرسبز و دل‌نواز دشت سوسن، گل‌های زیبای شقایق، ارتقاعات تماشایی و صدای گوش‌نواز رود کارون بهترین محیط برای پیاده‌روی و لذت بردن از آرامش و زیبایی طبیعت است. روستاگردی: دشت سوسن پر از روستاهای سنتی با مردمان مهمان‌نواز و مهربان است. رفتن به این روستاها و آشنا شدن با آداب و روسوم مردمان آنها خاطرات دلنشینی را برای‌تان به وجود خواهد آورد. عکاسی: مناظر و چشماندازهای دشت سوسن، سوژه‌های فراوانی برای عکاسی و ثبت لحظات شاد و مفرح است؛ پس دوربین عکاسی را فراموش نکنید. منبع عکس: آژانس خبری ایزنا (عکاس: وحید اورکی) بخش‌های دشت سوسندر ادامه با دو بخش دشت سوسن و زیبایی‌های آنها بیشتر آشنا می‌شوید. سوسن غربیروستای ترشک مرکز دهستان سوسن غربی است. این بخش از دشت سوسن به خاطر داشتن گل‌های نرگس معروف است. روستای پلکانی «مهرنان» در کنار روستای لولو، ده شیخ و ده ثریا از روستای این بخش است. روستای پلکانی ثریا که به‌واسطه ماسوله خوزستان شهره است از زیباترین نقطه سوسن غربی است. برای رسیدن به این روستا باید در ده شیخ قایق سوار شوید و به آن سوی رود کارون بروید. بعد از «ده ثریا» می‌توانید به روستاهای ده حوض، دانیال و ده کهنه بروید. سوسن شرقیروستای جنگه مرکز دهستان سوسن شرقی است. سوسن شرقی برای کسانی که عاشق طبیعت وحشی، بکر است، یک مقصد گردشگری ایدئال محسوب می‌شود، جنگل‌های بلوط نیز یکی از زیبایی‌های این مناطق است. این بخش شامل روستاهای سوسن شرقی شامل روستاهای جنگه موسوی، فالح، ممبین، آب‌بید و شیمن و چندین روستای دیگر است که طبیعتی بکر و دست‌نخورده دارند. روستای شیمن یکی ازروستاهای زیبای ایراناست که بدون شک از دیدن آن پشیمان نخواهید شد، آبشارهای زیبا، جنگل‌های بلوط و شالیزارهای برنج به‌همراه کوه‌های سربه‌فلک‌کشیده زیبایی‌های شیمن محسوب می‌شود. جاذبه‌های تاریخی دشت سوسنمنبع عکس: آژانس خبری ایزنا (عکاس: وحید اورکی) دشت سوسن علاوه بر طبیعت مسحور کننده و چشم‌نواز، از غنای فرهنگی و تاریخی بالایی نیز برخودرا است. وجود رود کارون و چشمه‌های آب فراوان، راه‌های ارتباطی و دسترسی راحت موجب شده است که این منطقه همواره مورد جوامع انسانی در طول تاریخ باشد. راه دز به پارت یکی از راه‌های باستانی است که از این منطقه عبور می‌کرد، این راه اصفهان و فلات مرکزی ایران را به شوش و بین‌النهرین متصل می‌کرده و در هر پنج فرسنگ آن، قلعه‌هایی برای رفاه کاروانیان در طول مسیر و برقراری امنیت ساخته شد و هنوز آثار این بناهای تاریخی وجود دارد. راه دز به پارت از اصفهان به دهدز و با گذر از پل شالو، به دو شاخه تقسیم می‌شد که یکی به ایذه منتهی و دیگری در امتداد رود کارون ادامه می‌یافت. آثار تاریخی همچون تپه‌های باستانی، پل و برد گوری‌ها، سنگ مزارهایی به‌شکل شیرهای سنگی که به‌عنوان نمادی از شجاعت و دلیری شخص متوفی روی مزارها نصب می‌شده است، از دیگر جاذبه‌های تاریخی و گردشگری دشت سوسن هستند. در دشت سوسن شب کجا بمانیم؟ منبع عکس: آژانس خبری ایزنا (عکاس: وحید اورکی) بعد از گشت‌وگذار در دشت سرسبز سوسن، اگر خواستید شب را در این مکان بمانید می‌توانید با برپایی چادر و کمپ زیبایی‌های دشت را در شب نیز تجربه کنید. مکان‌هایی که برای این منظور در نظر گرفته‌شده است با زمینهای کشاورزی روستاییان فاصله دارد و مزاحمتی برای آن‌های ایجاد نمی‌کند. لازم است بدانید در روستاهای دشت سوسن فروشگاه یا مغازه وجود ندارد. اقامت در خانه‌های بوم گردی نیز می‌تواند گزینه دیگر شما باشد. در دشت سوسن اقامتگاهی بوم‌گردی به نام «پایپلا» وجود دارد و امکان سپری کردن شب در معماری اصیل را برای شما فراهم آورده است. چطوری به دشت سوسن برویم؟ منبع عکس: آژانس خبری ایزنا (عکاس: وحید اورکی) از سه مسیر می‌توانید به دشت سوسن سوسن بروید: مسیر اول: برای رسیدن به دشت تماشایی سوسن، پس از عبور از جاده خروجی ایذه به‌سمت شمال و گذشتن از دهستانهای پیان و تاکوتر، به یک دوراهی می‌رسید که سمت راست به‌سمت سوسن و سمت چپ شما را به‌سمت منطقه گلزار و بارگاه امامزاده سلطان ابراهیم در جوار دریاچه سد شهید عباسپور یا سد کارون یک می‌رساند. با رهسپار شدن به‌سمت سوسن، از روستای کشگلی یا به گفته مردم محلی‌ها کفش گلی عبور کرده و پس از طی پنج کیلومتر، به دوراهی دیگری می‌رسید که هریک شما را به طرفین دشت سوسن راهنمایی می‌کند. مسیر دوم: سمت امامزاده سلطان ابراهیم و سد کارون ۳ بروید. در امامزاده می‌توانید ماشین خود را با خیال راحت در پارکینگ بگذارید و باقی مسیر را طی نیم ساعت با قایق و از روی رودخانه کارون سفر کنید. هر قایق ۱۰ نفر بدون بار را به‌راحتی جابه‌جا می‌کند. با قایق که بیایید نخست وارد منطقه سید احمد سوسن خواهید شد و تمیزی، زیبایی و طبیعت بکر شما را جادو خواهد کرد. مسیر سوم: اگر از شمال (اندکا) به‌سمت ایذه آمده باشید و از کنار سد کارون سه هم گذشته باشید (که همچنان امکان قایق‌سواری پیش رویتان خواهد بود) و نرسیده به ایذه دوراهی پیان و سوسن را خواهید دید که از آنجا می‌توانید به سوسن بروید. احترام به طبیعت و میراث گذشتگاندر گشت‌وگذار در طبیعت حواستان باشد ردپایی از خود در دامان مهربان آن باقی نگذارید و پاسدار میراث باقی‌مانده از نیاکان سرزمینمان باشید. منبع عکس: خبرگزاری ایرنا، راز شقایق …نسیمی در مسیرش می‌کشد ناز شقایق را / و با نرمی نوازش می‌کند ساز شقایق راسراسر ساقه‌ها در باد با هم باله می‌رقصند / و با هم جشن می‌گیرند آغاز شقایق راتمام دشت از شوق شقایق فرش قرمز شد / که بر پا کرده باشد فصل ابراز شقایق رااگر این صحنه در ذهنت بهاری را تجسم کرد / ببین این دفعه در پاییز اعجاز شقایق راولی وقتی‌که گل پر دارد و پرواز ممکن نیست / ببین در روح عاشق اوج پرواز شقایق رااگر احساس او در قاب گلدان جا نمی‌گیرد / چه بهتر بشنویم ازدشت آواز شقایق راعجب راز غریبی! اینکه چاه از کوه می‌نوشد / و در هر ریشه‌ای رگ می‌کند راز شقایق را «وحید رشیدی» پرسش‌های متداولدشت سوسن کجاست؟ دشت سوسن در استان خوزستان، ۳۵ کیلومتری شمال غربی شهرستان ایذه در بخش سوسن قرار دارد. چطوری به دشت سوسن برویم؟ برای رسیدن به دشت سوسن، پس از عبور از جاده خروجی ایذه به‌سمت شمال و گذشتن از دهستانهای پیان و تاکوتر، به یک دوراهی می‌رسید که سمت راست به‌سمت سوسن و سمت چپ شما را به‌سمت منطقه گلزار و بارگاه امامزاده سلطان ابراهیم در جوار دریاچه سد شهید عباسپور یا سد کارون یک می‌رساند. با رهسپار شدن به‌سمت سوسن، از روستای کشگلی یا به گفته مردم محلی‌ها کفش گلی عبور کرده و پس از طی پنج کیلومتر، به دوراهی دیگری می‌رسید که هریک شما را به طرفین دشت سوسن راهنمایی می‌کند. در دشت سوسن کجا اقامت کنیم؟ برای اقامت شبانه در دشت سوسن می‌توانید از اقامتگاه بوم‌گردی استفاده کنید یا در فضاهای معین‌شده، چادر بزنید. در دشت سوسن چه تفریحاتی وجود دارد؟ برخی از تفریحاتی که می‌توانید در دشت سوسن تجربه کنید شامل قایق‌سواری، ماهیگیری، پیاده‌روی، روستاگردی و عکاسی می‌شود. عکس کارو: وحید اورکینویسنده: اکرم زمانی نوری |
2,610 | 2,716 | ایذه | تنگه قاسمی | استان خوزستان، شهرستان ایذه، منطقه دهذر، جاده امامزاده عزیزاحمد | جاذبه‌های تاریخی و طبیعی متعددی در استان خوزستان و شهرستان ایذه وجود دارند؛ همین موضوع سالانه گردشگران زیادی را به این خطه می‌کشاند. تنگه قاسمی یکی از دیدنی‌های متفاوت غرب ایران است و در لیست زیباترین تنگه‌های ایران جای می‌گیرد. قرار گرفتن در کنار دریاچه سد کارون ۳ و امکان قایق‌سواری میان دره، لذت بازدید از آن را دو چندان می‌کند. تنگه قاسمی یکی ازجاهای دیدنی استان خوزستاناست. همه چیز درباره تنگه قاسمی ایذه: تنگه قاسمی کجاست؟ درباره تنگه قاسمی دهدزبهترین زمان بازدید از تنگه قاسمیتفریحات تنگه قاسمیبایدها و نبایدهای بازدید از تنگه قاسمیتجهیزات مورد نیاز برای بازدید از تنگه قاسمیدیدنی‌های اطراف تنگه قاسمیتنگه قاسمی کجاست؟ آدرس: استان خوزستان، شهرستان ایذه، منطقه دهذر، جاده امامزاده عزیزاحمد (مشاهده روی نقشه) استان خوزستان در جنوب غربی ایران، یکی از قدیمی‌ترین مناطق مسکونی فلات ایران محسوب می‌شود. این پیشینه تاریخی و هم‌جواری با خلیج‌فارس، کارون، کرخه و اروند رود سبب شکل‌گیری جاذبه‌های تاریخی، طبیعی و زمین‌شناسی متعدد در این استان شده است و یکی از مقاصد محبوب گردشگری طبیعی و تاریخی به شمار می‌رود. تنگه قاسمی جاذبه‌ای طبیعی در شرق استان خوستان و میان کوه‌های «منگشت» است. منگشت یکی از کوهستان‌های شهرستان‌های ایذه، باغملک و لردگان محسوب می‌شود که از شمال غرب دریاچه سد کارون سه و شرق «تالاب بندون» آغاز و تا حومه روستای «رودریش» در استان کهگیلویه و بویر احمد کشیده شده است. تنگه قاسمی که به نام‌های تنگه قاسمی ایذه و تنگه قاسمی شیوند نیز شناخته می‌شود، به‌جهت ساختار درهای، صخره‌ای و باریک، در دل کوه منگشت و دریاچه سد کارون سه ایجاد شده است. مسیر دسترسی به تنگه قاسمیمنبع عکس: گوگل مپ / عکاس: ستار شاکریتنگه قاسمی ایذه با اهواز (مرکز استان خوزستان) حدود ۲۴۰ کیلومتر و با ایذه حدود ۶۰ کیلومتر فاصله دارد. با احداث و آبگیری سد کارون ۳، دریاچه‌ای وسیع پشت سد ایجاد شد. با شکل‌گیری دریاچه، جاده ایذه و قسمتی از محور شهرکرد به ایذه زیر آب رفت. از آن زمان لندیکراف یا بارج‌های دولتی (به‌صورت رایگان) در ساعات مشخصی مسافران و وسایل نقلیه را از یک سوی دریاچه به سوی دیگر منتقل می‌کنند؛ همچنین قایق‌های موتوری محلی، برای جابه‌جایی مسافران در زمان‌های دیگر فعال هستند. برای دسترسی به تنگه قاسمی (حاشیه غربی دریاچه) باید در جاده دهذر به ایذه وارد خروجی روستای رکعت شوید و تا اسکله رکعت با خودرو پیش بروید. در این اسکله سوار قایق‌های موتوری تندرو شوید. مقصد نهایی این قایق‌ها در حالت عادی «اسکله بارج شیوند رکعت» در جنوب غربی دریاچه سد کارون ۳ است و شما برای بازدید از تنگه قاسمی باید از قبل با قایق‌ران هماهنگ کنید. منابع عکس‌ها: گوگل مپ / عکاس‌ها: به‌ترتیب از سمت راست سعید محمدی، صادق کیقبادی، حامد قاسمی، جعفر ابراهیمیقایق‌ها از طول دریاچه کارون ۳ گذر می‌کنند و در این میان مناظر بی‌نظیر اطراف، نظر شما را جلب خواهند کرد. قایق‌ران‌ها در سال ۱۴۰۱ برای رفتن به تنگه قاسمی و عبور از میان آن (با توجه به تعداد نفرات) حدود ۷۰۰ تا ۹۰۰ هزار تومان دریافت می‌کنند. معمولا ظرفیت هر قایق ۶ نفر است. از اسکله رکعت تا تنگه قاسمی حدود ۲۰ دقیقه قایق‌سواری پیش رو دارید. «اسکله زراس» در جنوب شرقی دریاچه سد کارون سه مبدا دیگری برای اجاره قایق و رفتن به تنگه قاسمی است. جاده سادات حسینی در جنوب دهذر و سپس جاده زراس به این اسکله ختم میشوند. درباره تنگه قاسمی خوزستانمنبع عکس گوگل مپ / عکاس: علی وطن خواهتنگه قاسمی عارضه‌ای طبیعی است که در طول سال‌های بسیار و با گذشت دوره‌های زمین‌شناسی مختلف با گذر رودخانه‌ای از ارتفاعات منگشت، به مرور و در اثر فرسایش آبی، شکل‌گرفته است. دیواره‌های سنگی بلند و عدم تابش نور فضای تنگه قاسمی را کمی وهم‌انگیر می‌کند. تنگه قاسمی شیوند با بافت سخت و سنگی، فاقد پوشش گیاهی است. سنگ‌های بزرگ صیقل‌خورده و آب روان از زیبایی‌های بصری تنگه قاسمی هستند. ابتدای تنگه باریک است و سهم زیادی از دریافت نور خورشید ندارد؛ همین موضوع فضای وهم‌نگیز و جذابی را پدید می‌آورد. با فاصله گرفتن از ورودی به میزان نورگیری تنگه افزوده می‌شود. منابع عکس‌ها: به‌ترتیب از سمت راست (گوگل مپ- عکاس: صادق کیقبادی)، وب‌سایت گردشگری کاسپین، بهار نیوز، (گوگل مپ - عکاس: امیرعلی هرندی) همان طور که با قایق از میان تنگه قاسمی عبور می‌کنید و محو تماشای شکوه و عظمت دیواره‌ها هستید، کم‌کم صدای ریزش آب بیشتر می‌شود و آب به‌صورت برخورد می‌کند. در همین هنگام آبشار زیبا و کوچک تنگه قاسمی پیش چشمان شما رخ نشان می‌دهد و بر زیبایی‌های تنگه می‌افزاید. لحظات ورود به تنگه و خروج از آن بسیار تماشایی و تکرارنشدنی هستند. بهترین زمان بازدید از تنگه قاسمیفصل بهار بهترین زمان برای بازدید از تنگه قاسمی است. فصل تابستان هوای خوزستان گرم و شرجی است و اغلب گردشگران این زمان را برای سفر به جنوب انتخاب نمی‌کنند. بیشتر سال‌ها در فصول پاییز و زمستان سطح آب دریاچه سد کارون ۳ پایین می‌آید، زمین تنگه قاسمی خشک می‌شود و بازدید از آن جذابیت فصل بهار را ندارد. ساعات اولیه روز بهترین زمان برای حضور در این تنگه است. تفریحات تنگه قاسمیمنبع عکس: گوگل مپ / عکاس: میلاد جاوید پوربازدید از تنگه قاسمی ایذه با تفریحات مختلفی عجین شده است. رودخانه نوردی دررود کارونو قایق‌سواری بخش جدانشدنی از این بازدید هستند. هیجان عبور از تنگه‌ای باریک با قایق موتوری هرگز از خاطره شما پاک نخواهد شد. صخره‌نوردی تفریح دیگری است که علاقه‌مندان به این رشته ورزشی در تنگه قاسمی تجربه می‌کنند. تنگه قاسمی همچنین از مقاصد پرطرفدار میان غواصان حرفهای است. آب‌بازی و شنا از تفریحاتی است که گردشگران در تنگه قاسمی تجربه می‌کنند. چنانچه شناگر ماهری هستید، به‌هیچ‌وجه لذت شیرچه در آب را از دست ندهید. تماشای آبشار را نیز به لیست تفریحات تنگه اضافه کنید. بایدها و نبایدهای بازدید از تنگه قاسمیمنبع عکس: گوگل مپ / عکاس: مجید سهیلی نیاپیش از سفر به تنگه قاسمی وضعیت آب‌وهوا را چک کنید و در صورت احتمال بارندگی زمان دیگری را به این بازدید اختصاص دهید. تنگه به‌قدری باریک است که برای عبور از آن حتما باید با قایق‌ران‌های حرفهای همراه شوید؛ در غیر این صورت، قایق به دیواره‌ها برخورد می‌کند و ممکن است خطرات جبران‌ناپذیری را به‌دنبال داشته باشد. نکات ایمنی را در قایق‌ها رعایت کنید و حتما جلیقه نجات به تن داشته باشید؛ زیرا اگر به هر دلیلی در بخش‌های باریک دره به آب بیفتید، احتمال غرق شدن در زیر قایق زیاد است. برای شریجه زدن در آب یا آب‌بازی محلهای امن را انتخاب کنید. احتمان برخورد با صخره‌ها از خطرات این تفریحات هستند. در همه حال مراقب گوشی تلفن همراه و دوربین عکاسی خود باشید. تجهیزات مورد نیاز برای بازدید از تنگه قاسمیدر سفر به تنگه قاسمی به تجهیزات مختلفی نیاز خواهید داشت. جلیقه نجات و لباس ضدآب مهم‌ترین مواردی هستند که باید به‌همراه داشته باشید. آب آشامیدنی و خوراکی، کلاه نقاب‌دار، کرم ضدآفتاب، لباس اضافه، کفش ساحلی یا رودخانه‌نوردی، دوربین عکاسی ضدآب و مونوپاد از دیگر تجهیزات مورد نیاز در سفر به تنگه قاسمی هستند. دیدنی‌های اطراف تنگه قاسمیآبشار شیوندآدرس: کیلومتر ۳۰ شهر ایذه، جنوب غربی دریاچه سد کارون سه، روستای شیوند (مشاهده روی نقشه) منبع عکس: سایت گردشگری کاسپینآبشار شیوندجاذبه‌ای طبیعی در جنوب غربی روستای شیوند است که روزانه از گردشگران بسیاری میزبانی می‌کند. این آبشار از کوه‌های منگشت جاری می‌شود، از میان باغات روستا عبور می‌کند و در نهایت به کارون می‌ریزد. آبشار شیوند حدود ۴۵ متر ارتفاع دارد. دو آبشار در نزدیکی روستای شیوند قرار دارندبرای بازدید از روستا و آبشار شیوند گردشگران با گذر از دریاچه (با قایق یا لندی گراف) در اسکله رکعت شیوند پیاده میشوند. در این اسکله نیسان‌های متعددی منتظر هستند تا گردشگران را به آبشار شیوند برسانند. البته ۱ , ۵۰۰ متر آخر مسیر را باید با پای پیاده طی کنید. این مسیر در بخشی از قسمت‌ها سنگ‌فرش‌شده و در بخشی دیگر دارای شیب‌های نسبتا تند است. آبشار دوم شیوند در فاصله کمی از آبشار اول قرار دارد. پیمایش این مسیر به‌ظاهر کوتاه چندان آسان نیست و اغلب گردشگران از رسیدن به آن صرف‌نظر می‌کنند. برای بازدید از آبشار دوم شیوند باید مهارت و توان بدنی بالایی داشته باشید و از منطقه‌ای صعب‌العبور گذر کنید. منبع عکس: سایت گردشگری کاسپینپیاده‌روی، عکاسی، کمپ، آبتنی، پرنده‌نگری و صخره‌نوردی از تفریحات سفر به آبشار شیوند هستند. خزه‌های رشدکرده بر دیواره‌های آبشار و درختان، زیبایی آن را دو چندان کرده‌اند. اقامتگاه و ویلا باغ شیوند در فاصله کمی از آبشار شیوند قرار دارد و گزینه مناسبی برای اقامت در منطقه محسوب می‌شود. دهکده گردشگری زراسآدرس: منطقه دهذر، جنوب شرقی دریاچه سد کارون سه (مشاهده روی نقشه) منبع عکس: جابه‌هازراس منطقه‌ای بکر و دیدنی در خوزستان و حاشیه دریاچه کارون ۳ است. جاده جنوبی دهذر (سادات حسینی) به این منطقه خوش‌آب‌وهوا می‌رسد. جاده سادات حسینی مناظر زیبا و چشم‌نوازی دارد. ترکیب کوه و تپه‌های سرسبز در کنار بستر آبی، زیبایی زراس را دو چندان کرده‌اند. بهترین زمان بازدید از این منطقه نوروز و فصل بهار است. کمپ در طبیعت، ماهیگیری، قایق‌سواری، اسب‌سواری، دوچرخه‌سواری، کوهنوردی و پیاده‌روی از تفریحات زراس هستند. در این منطقه کانکس‌ها و اتاق‌هایی برای اجاره وجود دارد؛ اما بیشتر گردشگران فرصت را غنیمت شمرده و چادر زدن در طبیعت را انتخاب می‌کنند. کاروانسرای دهذرآدرس: شهر دهذر، خیابان شهید بهشتی، خیابان شهید آبسته (مشاهده روی نقشه) منبع عکس: گوگل مپ / عکاس: حسین سلیمانیکاروانسرای دهذر از یکی بناهای تاریخی به جامانده از دوره هخامنشیان است که در بخش جنوبی این شهر قرار دارد. این کاروانسرا در زمینی به وسعت ۱ , ۸۰۰ متر مربع و با مصالحی چون سنگ، آجر و گچ ساخته‌شده است. معماری و نمای زیبا و فضای آرام و دلنشین این کاروانسرا، گردشگران و علاقه‌مندان به آثار تاریخی را جذب خود می‌کند. کاروانسرای دهذر در سال‌های اخیر مرمت شده است. این اثر تاریخی در ۲۶ اسفند ۱۳۷۸ با شماره ۲۵۹۷۷ در فهرست آثار ملی ایران به رسید. تالاب بندون ایذهآدرس: سه کیلومتری شرق شهر ایذه، روستای کهباد (مشاهده روی نقشه) منبع عکس: گوگل مپ / عکاس: لیان میرزاییتالاب بندون دریاچه‌ای فصلی و یکی از بسترهای آبی زیبا و چشم‌نواز استان خوزستان و شهر ایذه است. فصل بهار زیبایی این منطقه دوچندان می‌شود. امکان پیمایش دور تالاب با خودرو وجود دارد. این تالاب زیستگاه گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری است. پرنده‌نگری، پیاده‌روی و طبیعت‌گردی از تفریحات تالاب بندون هستند. برخی قسمت‌های اطراف تالاب حالت باتلاقی دارند و نزدیک شدن به آنها خطرناک است. امکان کمپ در بخش‌های امن وجود دارد. متاسفانه امروزه به‌دلایلی چون عدم تامین حقابه، حفر چاه‌های غیرمجاز و تصمیم‌های غلط مدیریتی، تالاب بندون، این پهنه‌آبی تاریخی و حیاتی با چالش خشکی و کم‌آبی روبهرو شده است. منبع عکس: گوگل مپ / عکاس: میلاد جاوید پوراگر تاکنون به خطه دیدنی خوزستان و تنگه قاسمی سفر کرده‌اید؛ لطفا تجربه و نظرات خود را با مخاطبانکجاروبه اشتراک بگذارید. نویسنده: زیبا وکیلیعکس‌های گالری از گوگلمپ (عکاسان: مجید سهیلی‌نیا، صادق کیقبادی، امیرعلی هرندی، امیر شوکتی) پرسش‌های متداولتنگه قاسمی کجاست؟ استان خوزستان، شهرستان ایذه، منطقه دهذرتنگه قاسمی به چه نام‌هایی شناخته می‌شود؟ تنگه قاسمی ایذه و تنگه قاسمی شیوندبهترین زمان بازدید از تنگه قاسمی کدام فصل است؟ فصل بهارمهم‌ترین نکات در بازدید از تنگه قاسمی چیست؟ حتما با قایق‌ران‌های ماهر راهی تنگه شوید و جلیقه نجات به تن کنید. |
2,611 | 2,717 | ایذه | آبشار شیوند | ایران، استان خوزستان، شهرستان دزپارت، بخش قارون، روستای شیوند | آبشار شیوند یکی از جاذبه‌های طبیعی و بکر شهرستان دزپارت (در گذشته بخشی از شهرستان ایذه بود) است؛ آبشاری که مسیر دسترسی به آن نیز مانند خود آن زیبا است و با قایق‌سواری در دریاچه سد کارون سه آغاز می‌شود، با نیسان‌سواری ادامه می‌یابد و در نهایت با پیاده‌روی در کوچه‌باغ‌های زیبای روستا به اتمام می‌رسد. آبشار شیوند ازجاهای دیدنی خوزستانبه شمار می‌رود و بسیاری آن را به‌عنوان قلب تپنده منطقه حفاظت‌شده «شالو و منگشت» می‌شناسند. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با این آبشار زیبا، مسیر دسترسی و جاذبه‌های اطراف آن آشنا کنیم. هرآنچه باید درباره آبشار شیوند بدانید: آبشار شیوند کجاست؟ درباره آبشار شیوندبهترین زمان بازدید از آبشار شیوندتجهیزات مورد نیاز برای بازدید از آبشار شیونداقامت در اطراف آبشار شیوندجاهای دیدنی نزدیک آبشار شیوندآبشار شیوند کجاست؟ آدرس: استان خوزستان، شهرستان دزپارت، بخش دهدز، دهستان دنباله رود شمالی، ساحل غربی دریاچه سد کارون سه، روستای شیوند (مشاهده روی نقشه) موقعیت جغرافیایی: E ۵۰۱۱۱۷ N ۳۱۳۶۲۸ منبع عکس: مجله پینورست. عکاس: نامشخصآبشار شیوند در جنوب شرقی شهرستان ایذه استان خوزستان، در شهرستان دزپارت و در روستایی به همین نام قرار دارد. فاصله این جاذبه طبیعی بکر تا شهر ایذه ۶۵ کیلومتر و تا شهر اهواز، ۲۵۰ کیلومتر است. آبشار شیوند با دهستان شیوند فاصله چندانی ندارد؛ دهستانی در منطقه حفاظت‌شده منگشت و شالو که در گذشته دارای سه روستا به نام‌های شیوند، نوشیوند و پشت آسیب به فاصله یک کیلومتر از یکدیگر بود؛ در حال حاضر هر سه روستا ادغام شدهاند و با نام نوشیوند شناخته میشوند. رودخانه شیوند نیز از میان آنها می‌گذرد. این رودخانه از دل کوه‌های این ناحیه سرچشمه می‌گیرد و در نهایت پس از عبور از کوچه باغ‌های این روستا، به دریاچه شیوند می‌ریزد. آدرس آبشار شیوند و مسیر دسترسیبرای دسترسی به آبشار شیوند در ابتدا باید به روستای شیوند بروید. دو مسیر برای رسیدن به روستای شیوند وجود دارد که یکی جاده و دیگری مسیری آبی است که از میان دریاچه سد کارون سه می‌گذرد. مسیر آبی روستای شیوند، مسیر بهتری برای دسترسی به روستا است. منبع عکس: مجله پینورست. عکاس: نامشخصمسیر جاده‌ایدو مسیر آبی و جاده‌ای برای دسترسی به روستای شیوند وجود دارداین مسیر مناسب کسانی است که با خودروی شخصی سفر می‌کنند. در این مسیر باید وارد جاده ایذه به لردگان شوید. در کیلومتر ۳۲ این جاده (کمی بعد از تاج سد کارون ۳) به ابتدای جاده خاکی منطقه شالو می‌رسید. این جاده پرپیچوخم، زیبا و ناهموار به طول ۳۵ کیلومتر تا روستای شیوند ادامه دارد؛ بخشی از آن روی دریاچه سد کارون سه و بخشی دیگر درست در کنار خط دریاچه قرار گرفته است. مسیر آبیمسیر دوم، مسیر آبی دسترسی به روستای شیوند است. برای این منظور خود را به روستای رکعت و اسکله آن در پنج کیلومتری تاج سد برسانید؛ این اسکله با ایذه ۴۰ کیلومتر (۵۰ دقیقه) فاصله دارد و از طریق جاده دهدز به ایذه قابل‌دسترسی است. برای رسیدن به روستای رکعت باید از پل‌های قوسی روی سد عبور کنید. بعد از این پل‌ها، یک مسیر فرعی وجود دارد که بعد از ۸۰۰ متر شما را به اسکله رکعت می‌رساند. از این بخش تا اسکله شیوند، ۱۴ کیلومتر مسیر آبی در پیش دارید. عکاس: علیرضا جوزیدر اسکله رکعت دو انتخاب برای دسترسی به روستای شیوند دارید؛ قایق‌های موتوری تندرو با هزینه ۷۰۰ هزار تومانی با ۶ نفر ظرفیت (در سال ۱۴۰۱) و باروج‌ها (با هزینه رایگان). باروج‌ها یا لندینگ کرافت‌ها، شناورهایی هستند که امکان حمل خودرو را تا روستا برای شما فراهم می‌کنند و شما را در عرض ۹۰ دقیقه به روستا می‌رسانند؛ البته گاهی در طول مسیر برای سوار یا پیاده کردن مسافران روستاها توقفی کوتاه نیز دارند. این شناورها ساعت‌های حرکت مخصوصی دارند و برخلاف قایق‌های موتوری بدون برنامه حرکت نمی‌کنند و هر دو ساعت یک‌بار روانه میشوند. قایق‌های تندرو این مسیر را ۴۰ دقیقه‌ای طی می‌کنند و امکان بازدید از دره قاسمی را نیز دارند؛ اما باروج‌ها در دره قاسمی توقف ندارند. منبع عکس: مجله هم‌اقلیم. عکاس: نامشخصتوصیه می‌کنیم که ماشین خود را در پارکینگ اسکله رکعت پارک کنید و بدون ماشین به روستا بروید؛ پارکینگ این اسکله امن و هزینه استفاده از آن بسیار اندک است؛ به‌علاوه، مسیر روستای شیوند تا آبشار برای ماشین‌های شخصی مناسب نیست و شما نیازی به ماشین در روستا ندارید. زمانی که در اسکله روستای شیوند پیاده شدید، نیسان‌هایی منتظر شما هستند که با هزینه ۳۰۰ هزار تومانی (در سال ۱۴۰۱) شما را به آبشار می‌برند و برمی‌گردانند. شما باید با نیسان حدود دو کیلومتر مسیر سنگلاخی را طی کنید تا به روستای شیوند و ۱ ٫ ۵ کیلومتری آبشار برسید. نهایتا حدود نیم ساعت پیاده‌روی دارید تا آبشار زیبای شیوند را از نزدیک ببینید. اسکله رکعت. منبع عکس: مجله پینورست. عکاس: نامشخصشما می‌توانید مسیر اسکله شیوند تا آبشار را پیاده نیز طی کنید. پیمایش مسیر از اسکله تا آبشار حدود یک ساعت زمان می‌برد و درجه سختی آن نیز کم است؛ بخش‌هایی از مسیر پاکوب و خاکی، بخش‌هایی به‌صورت سنگ‌فرش و قسمت انتهایی به‌صورت کوهپیمایی ساده است و بیشتر افراد به‌راحتی می‌توانند آن را بپیمایند. درباره آبشار شیوندمنبع عکس: مجله پینورست. عکاس: نامشخصآبشار شیوند ایذه یا آبشار شیوند دهدز در روستایی با طبیعت بکر و زیبا به همین نام واقع‌شده است. روستای شیوند میان کوه‌های زاگرس و سد کارون سه قرار دارد و وجود جنگل‌های بلوط، رودخانه‌ها، آبشارها و صخره‌ها آن را به جاذبه‌ای بی‌نظیر تبدیل کرده است. آبشار شیوند از مرتفع‌ترین آبشارهای استان خوزستان به شمار می‌رودآبشار شیوند از رشته‌کوه منگشت (Mongosht) سرچشمه می‌گیرد و متشکل از چند آبشار کوچک و بزرگ در احاطه چشم‌اندازهایی سرسبز است. آخرین آبشار شیوند با ارتفاع تقریبی ۵۰ متر (در برخی منابع ۸۰ تا ۹۰ متر) پس از عبور از روستای شیوند به کارون در محل دریاچه پشت سد کارون سه می‌ریزد. این آبشار از مرتفع‌ترین آبشارهای استان خوزستان است و در منطقه حفاظت‌شده «منگشت و شالو» قرار دارد. دورتادور آبشار درختان بلوط ایرانی، بنه، انار، انگور، گردو، کلخنگ، انجیر، کیکم، بن سرخ، گیاهان دارویی پونه و کتیرا و گل‌هایی همچون شقایق و نرگس دیده میشوند. جانورانی همچون خرگوش، گزار، پلنگ قهوه‌ای، کبک، سنجاب ایرانی، خرس قهوه‌ای، گرگ، شغال، قوچ، میش، بز کوهی، تیهو، کمرکولی، سنگ‌چشم، روباه، دارکوب و … نیز در این منطقه به چشم می‌خورند. بهترین زمان بازدید از آبشار شیوندمنبع عکس: مجله پینورست. عکاس: نامشخصبازدید از آبشار شیوند در تمام فصول سال امکان‌پذیر است. البته با توجه به تابستان‌های بسیار گرم و شرجی استان خوزستان پیشنهاد می‌کنیم که این فصل، اوایل پاییز و اواخر بهار را برای سفر به روستای شیوند انتخاب نکنید. بهترین زمان بازدید از آبشار شیوند، اوایل تا اواسط فصل بهار و اواسط تا اواخر فصل پاییز است. فصل بهار با طبیعتی سرسبز و شگرف در جاذبه طبیعی آبشار شیوند انتظار شما می‌کشد؛ در حالی که پاییز، فصل انار منطقه، با دنیایی از رنگ‌های زرد، قرمز و نارنجی از شما میزبانی می‌کند و تصویری حیرت‌انگیز از این استان جنوبی را پیش روی چشمان شما به تصویر می‌کشد. برخی گردشگران نیز فصل زمستان را برای بازدید از آبشار انتخاب می‌کنند؛ البته باید توجه داشته باشید که بارش‌های زمستانی مسیر پیاده دسترسی را لغزنده و دشوار می‌کنند؛ پس حتما قبل از سفر به این منطقه، آب و هوا را بررسی کنید. تجهیزات مورد نیاز برای بازدید از آبشار شیوندمنبع عکس: مجله پینورست. عکاس: نامشخصکوله‌پشتی، وسایل ضروری و شخصی، دارو، کارت شناسایی، فلاسک چای، آب و مواد غذایی، کفش مناسب، بادگیر، لباس اضافه، لباس گرم، کیسه زباله، عینک آفتابی، کرم ضدآفتاب، چراغ‌قوه، کلاه و دوربین عکاسی، زیرانداز و وسایل کمپینگ مانند کیسه خواب، چادر مسافرتی، ملحفه و پتوی مسافرتی از تجهیزات مورد نیاز برای بازدید از آبشار شیوند هستند. اقامت در اطراف آبشار شیوندمنبع عکس: مجله پینورست. عکاس: نامشخصدر اطراف آبشار شیوند، فضایی برای چادر زدن یا برپایی کمپ وجود ندارد. تنها گزینه‌های اقامتی در اطراف آبشار شیوند، اجاره اتاق یا خانه‌های محلیان روستای نوشیوند (با هزینه ۲۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومانی در سال ۱۴۰۱) یا کمپینگ در خود روستا است. برخی محلیان روستا باغ‌های خود را به‌طور مشترک به چند خانواده اجاره می‌دهند؛ باغ‌هایی که آب و سرویس بهداشتی دارند و برای چادر زدن مناسب هستند. نکات مهم بازدید از آبشار شیوندمنبع عکس: مجله پینورست. عکاس: نامشخصبرای اطلاع از ساعت دقیق حرکت بارج‌ها و قایق‌های اسکله رکعت، از افراد محلی سوال کنید. برای بازگشت خود برنامه‌ریزی کنید و تا قبل از حرکت آخرین بارج خود را به اسکله برسانید. توجه داشته باشید که اگر باروج را از دست دهید باید در روستا بمانید. آخرین باروج حدود ساعت ۱۹ از اسکله شیوند حرکت می‌کند. اگر با قایق موتوری به نوشیوند می‌روید، در طول مسیر از راننده قایق بخواهید تا شما را به دیدن تنگه قاسمی نیز ببرد. به‌دلیل ناهمواری مسیر روستا تا آبشار بهتر است خودروی خود را به نوشیوند نبرید. در زمان بازدید از آبشار شیوند مراقب محیط‌زیست باشید. فراموش نکنید که در زمان بازدید از جاذبه‌های طبیعی نباید چیزی به‌جز رد پا از خود باقی بگذارید. پس زباله‌های خود (اعم از زباله‌تر، ته‌سیگار، پلاستیک، بطری آب معدنی و غیره) را در طبیعت رها نکنید، در طبیعت اطراف آتش روشن نکنید و به درختان آسیبی نرسانید. منبع عکس: مجله پینورست. عکاس: نامشخصامکانات خاصی در آبشار شیوند وجود ندارد. شما می‌توانید برای خرید، صرف ناهار، سرویس بهداشتی و … از امکانات موجود در روستای شیوند استفاده کنید. مسیر پیاده دسترسی به آبشار شیوند برای عموم افراد مناسب است؛ البته بهتر است افراد با ناتوانی جسمی، توان‌یابان و سالمندان برای رسیدن به آبشار سوار نیسان‌ها شوند. پایین آبشار شیوند جایی برای نشستن وجود ندارد؛ بنابراین فقط می‌توانید از آن دیدن کنید و بازگردید. عسل و رب انار تازه، پنیر و کره محلی، روغن محلی، نان تازه، ترشی و لواشک خانگی، صنایع‌دستی مانند جاجیم، نمد، شال گردن، خورجین، گلیم و فرش دستبافت از جمله سوغاتی‌هایی هستند که با خرید آنها می‌توانید هم به اقتصاد مردم محلی روستای نوشیوند کمک کنید و هم هدیه‌هایی برای عزیزان خود ببرید. جاهای دیدنی نزدیک آبشار شیوندروستای شیوندآدرس: استان خوزستان، شهرستان دزپارت، بخش دهدز، دهستان دنباله رود شمالی، ساحل غربی دریاچه سد کارون سه (مشاهده روی نقشه) فاصله از آبشار شیوند: حدود دو کیلومترمنبع عکس: مجله هم‌اقلیم. عکاس: نامشخصروستای شیوند یا نوشیوند با ساکنان لر بختیاری از آن دسته مکان‌هایی است که با سفر به آن طعم آرامش را حس خواهید کرد. پوشش اهالی روستا به سبک قوم لر بختیاری است. زنان روستا شلوار گشاد، دامن چاکدار، نوعی جلیقه و چادر بلند می‌پوشند که در زیر گلو با سنجاق به هم وصل میشوند. پوشش مردان روستا نیز کلاهی سیاه و نمدی، شلوار گشاد، گیوه و چوخا است. رنگ لباس‌های دختران جوان روستای شیوند شاد است و زنان میان‌سال و مسن لباس‌هایی به رنگ سرمه‌ای یا آبی تیره به تن می‌کنند. در روستای شیوند مراسم و آیین‌های بسیاری برگزار میشوند؛ در این مراسم، موسیقی مخصوص بختیاری‌ها با نواختن ساز دهل و سرنا و خواندن آوازهای محلی جایگاه ویژهای دارند. پیاده‌روی در کوچه باغ‌های سرسبز روستا و بازدید از کاروانسرای دوره صفوی از بهترین فعالیت‌هایی است که می‌توان در روستای شیوند به آن پرداخت. تنگه قاسمیآدرس: استان خوزستان، شهرستان دزپارت، منطقه دهدز، مسیر اسکله رکعت به شیوند (مشاهده روی نقشه) فاصله از آبشار شیوند: هشت کیلومترمنبع عکس: خبرگزاری صدا و سیما. عکاس: نامشخصتنگه قاسمی در مسیر دسترسی به آبشار شیوند قرار داردتنگه قاسمی یا تنگه دهدز از زیباترین دره‌های ایران در استان خوزستان است. شما می‌توانید در مسیر دسترسی به آبشار شیوند از این جاذبه بکر و بی‌نظیر دیدن کنید؛ تنگه‌ای که دیواره‌های آن فاصه کمی از هم دارند و نور خورشید به‌سختی وارد آن می‌شود. فضای تنگه قاسمی وهم‌انگیز و حیرت‌آور و مکانی مناسب برای عکاسی است. در میانه راه، به‌تدریج نور خورشید به داخل تنگه را پیدا می‌کند، صدای آب شدت می‌یابد و قطرات آب به‌صورت شما برخورد می‌کنند؛ تجربه‌ای دلچسب که هیچ‌گاه از یاد نخواهید برد. در مسیر تنگه با آبشاری کوچک روبهرو خواهید شد که آبشار قاسمی نام دارد. تنگه قاسمیبه‌حدی باریک است که برای عبور از آن باید حتما یک قایق‌سوار حرفهای باشید؛ در غیر این صورت قایق شما با دیواره‌های تنگه برخورد خواهد کرد. بازدید از این تنگه بدون حضور راهنمای حرفهای و به‌صورت فردی به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود. دشت سوسن ایذهآدرس: استان خوزستان، شهرستان ایذه، بخش سوسن، روستای جوکار (مشاهده روی نقشه) فاصله از آبشار شیوند: حدود ۱۰۲ کیلومترمنبع عکس: gardeshgari ۷۲۴. com. عکاس: نامشخصدشت وسیع و تماشایی سوسن در شرق استان خوزستان و ۳۵ کیلومتری شمال غربی شهر ایذه قرار دارد که برای بازدید از آن به چند روز زمان نیاز دارید. رود کاروناز میان این دشت می‌گذرد و آن را به دو نیمه شرقی و غربی تقسیم می‌کند. بهترین زمان سفر به دشت سوسن، از اواسط بهمن تا اوایل خرداد است. تماشای رود خروشان کارون، پرآب‌ترین و بزرگترین رودخانه ایران، قایق‌سواری، ماهیگیری و رفتینگ در رود کارون، پیک‌نیک و عکاسی، کوهنوردی، کمپینگ، تماشای دشت گل‌های شقایق در فصل بهار، تماشای شالیزارها، تماشای آسمان پر ستاره شب، بازدید از جاذبه‌های تاریخی از جمله جاده باستانی، سنگ قبرهای تاریخی به‌شکل شیرهای سنگی با قدمتی از دوره عیلامیان و بقایای به جامانده از پل تاریخی پاپیلا و بازدید از روستاهای زیبای استان از جمله روستای ثریا، مشهور به ماسوله خوزستان، روستای ده حوض (نگین دشت سوسن ایذه)، ده شیخ، دانیال، ده کهنه، لولو و … از بهترین تفریحات دشت سوسن به شمار می‌آیند. روستای ثریا به ماسوله خوزستان شهرت دارد. منطقه حفاظت‌شده شالو و منگشتآدرس: استان خوزستان، ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی ایذه، شهرستان باغملک (مشاهده روی نقشه) منبع عکس: Irandeserts. com. عکاس: نامشخصمنطقه حفاظت‌شده شالو و منگشت با وسعت ۱۲ , ۹۹۱ هکتار در سال ۱۳۷۸ حفاظت‌شده اعلام شد؛ منطقه‌ای که از دیرباز قلمرو بختیاری‌ها بود و دسترسی به آن تنها از ضلع شرقی و غربی امکان‌پذیر است. قسمت عمده این منطقه، کوهستانی برف‌گیر و ارتفاع آن بین ۷۸۰ تا ۳ , ۶۱۸ متر از سطح دریا است و رودخانه پرآب کارون در شرق منطقه جریان دارد. کوهستان منگشت، مرکب از کوه‌های شناز، تنوش، ناشلیل، گره اسبید، مهولی، زردحلقه، نشا، گندمکار، سه‌پران، سرچاه، قوچه، بدرنگان، برآفتاب، کله، کلمه و دوزرد در شهرستان‌های لردگان، ایذه و باغملک قرار گرفته است. بلندترین قله این کوهستان ۳ , ۶۱۸ متر ارتفاع دارد و از مکان‌های محبوب کوهنوردان به شمار می‌رود. پوشش جنگلی در کوهستان تا ارتفاع ۲ , ۱۰۰ متری به چشم می‌خورد و پس از این ارتفاع تنها مراتع ییلاقی، خشک و سرد وجود دارند. رودخانه‌های بلواس، تنگ کرد، هلایجان، آب زردک، صیدون از دامنه‌های غربی، لیراب و سمه از دامنه جنوبی، خرسان و کارون از دامنه‌های شرقی کوهستان منگشت سرچشمه می‌گیرند و از جاهای دیدنی این منطقه محسوب میشوند؛ به‌علاوه دریاچه بندان و آبشار توف اسپید، یکی از زیباترین آبشارهای استان خوزستان، نیز در این منطقه قرار دارند. قلعه تلآدرس: استان خوزستان، جاده باغملک به ایذه، شهر قلعه تل (مشاهده روی نقشه) فاصله از آبشار شیوند:۹۵ کیلومترمنبع عکس: وب‌سایت جاذبه‌ها. عکاس: نامشخصبنای اولیه قلعه تل در سال ۱۷۹۰ میلادی ساخته‌شده استقلعه تل از آثار تاریخی و دیدنی استان خوزستان است؛ قلعه‌ای ساخته‌شده از گل و خشت که بنای اولیه آن حدود سال ۱۷۹۰ میلادی بنا شده است و ساخت آن را به محمد تقی‌خان چهارلنگ بختیاری نسبت داده‌اند. قلعه تل به‌دلیل قرار گرفتن در دشتی حاصلخیز و مجاورت با نواحی کوهستانی و راه‌های ارتباطی شوش، ایذه و شهرکرد و اصفهان، همواره از ارزش ویژهای برخوردار بوده است. قلعه تل با واقع‌شدن روی یک زیگورات عیلام دارای موقعیت ممتاز نظامی بوده و همواره مورد استفاده خان‌ها و جنگجویان محلی قرار گرفته است. این بنا با چهار برج مدور، به‌شکل دژهای نظامی قدیمی ساخته‌شده است و امروزه بیشتر بخش‌های آن سالم هستند. سنگ‌نگاره کول فرحآثار ملی ایرانآدرس: استان خوزستان، شهرستان ایذه، روستای کول فرح (مشاهده روی نقشه) فاصله از آبشار شیوند:۶۳ کیلومترمنبع عکس: گوگلمپ. عکاس: کوروش نوزاد تهرانیکول فرح، کول فره، کولفرح و کول فر، تنگه‌ای در نزدیکی ایذه است که ۶ نقش‌برجسته عیلامی را به نام سنگ‌نگاره‌ها یا نقوش برجسته کول فرح در دل خود جای داده است. در محوطه اطراف این سنگ‌نگاره‌ها، نشانه‌هایی از بقایای زندگی تمدن‌های پیشین در گذشته‌های دور به دیده می‌شود و آثاری مانند گورها، کانال‌های آب و بقایای ساختمانی و نقاط دیده‌بانی در آن مشاهده می‌شود. از سنگ‌نوشته‌های به جا مانده ازتنگه کول فرح، می‌توان فهمید که این محل عبادتگاه نارسینا، یکی از خدایان تمدن عیلام بوده است. متاسفانه سنگ‌نوشته‌های کول فرح در اثر بی‌مهری بازدیدکنندگان و عوامل طبیعی نظیر رویش گلسنگ‌ها متحمل آسیب‌های فراوانی شدهاند. مراسم قربانی توسط شاه هانی عیلامی با کتیبه‌ای ۲۴ سطری، مراسم قربانی دوم، حمل مجسمه خدای عیلامی با ارتفاع ۲ ٫ ۸۰ متر، هدیه دادن شاه عیلامی، اجرای مراسم مذهبی و حمل مجسمه خدای عیلامی، سنگ‌نگاره‌های این مجموعه هستند. نویسنده: نگین توکلیعکس‌های گالری از گوگلمپ (عکاسان: h taghvaei، سعید مویدی، محمد نجفی، مهشید حسینی) پرسش‌های متداولآبشار شیوند کجاست؟ آبشار شیوند از جاهای دیدنی خوزستان به شمار می‌رود و بسیاری آن را به‌عنوان قلب تپنده منطقه حفاظت‌شده «شالو و منگشت» می‌شناسند. بهترین زمان بازدید از آبشار شیوند کدام فصل است؟ اواسط پاییز تا اواسط بهاردر اطراف آبشار شیوند کجا اقامت کنیم؟ تنها گزینه‌های اقامتی در اطراف آبشار شیوند، اجاره اتاق یا خانه‌های محلیان روستای شیوند یا کمپینگ در خود روستا است. اطراف آبشار شیوند چه جاذبه‌هایی وجود دارند؟ تنگه قاسمی، دشت سوسن ایذه، سنگ‌نگاره کول فرح، قلعه تل، روستای شیوند، منطقه حفاظت‌شده شالو و منگشت |
2,612 | 2,718 | ایذه | قلعه تل | ایران، استان خوزستان، مسیر شاهی فارس و خوزستان، حد فاصل باغملک و ایذه | قلعه تل ازجاهای دیدنی استان خوزستاناست و بر فراز تپه‌ای قرار دارد که شهر پیرامون آن با همین نام شناخته می‌شود. بنای اولیه این قلعه حدود سال ۱۷۹۰ میلادی بنا شده است و ساخت آن را به محمد تقی‌خان چهارلنگ بختیاری نسبت داده‌اند. قلعه تل به علت قرار گرفتن در دشتی حاصلخیز و مجاورت با نواحی کوهستانی و راه‌های ارتباطی شوش، ایذه و شهرکرد و اصفهان، همواره مورد توجه بوده است. با واقع‌شدن روی یک زیگورات عیلام، این قلعه موقعیت ممتاز نظامی داشته و همواره مورد استفاده خان‌ها و جنگجویان محلی قرار گرفته است. در ساخت قلعه از خشت و گل استفاده کرده‌اند و آن را با چهار برج مدور، به شکل دژهای نظامی قدیم ساخته‌اند. آجرهای بنا قدمتی پیش از اوایل دوره قاجار یا زند ندارد و سنگ قلوه‌های به‌کار رفته در بنا، نشانی از معماری دوره زند است. |
2,613 | 2,719 | ایذه | سنگ‌نگاره کول فرح | ایران، استان خوزستان، ۷ کیلومتری شمال شرقی ایذه، منطقه تنگه کول فرح | جاهای دیدنی خوزستانگستره متنوعی را شامل می‌شود، ازسازه‌های آبی شوشترگرفته تا تشکوه. این استان جنوبی با مردمان خون‌گرمش همیشه یکی از مقاصد جذاب برای گردشگران محسوب شده است. جذابیت‌های طبیعی و آثار تاریخی در کنار فرهنگ دوست‌داشتنی این منطقه، بسیاری را به‌خصوص در ماه‌های خنک سال و ایام عید، راهی خوزستان می‌کند. در میان جاذبه‌های طبیعی و آثار تاریخی، سنگ‌نگاره‌های کول فرح جایگاه ممتازی دارند. این نقوش‌برجسته یادگاری از دوران عیلامیان هستند و گوشه‌ای از تاریخ باستانی ایران را به گردشگران نشان می‌دهند. آنچه در این کتیبه‌ها مشترکا دیده می‌شود، وجود مراسم‌های مذهبی است که نشان از نیایشگاه بودن کول فرح دارد. اگر به تاریخ باستانی ایران علاقه دارید، با کجارو همراه شوید و اطلاعات بیشتری درباره سنگ‌نگاره‌های کول فرح کسب کنید. هرآنچه می‌خواهید درباره سنگ‌نگاره‌های کول فرح بدانید: معرفی سنگ‌نگاره‌های کول فرحسنگ‌نگاره‌های کول فرح کجاست؟ دسترسی سنگ‌نگاره‌های کول فرحنقوش سنگ‌نگاره‌های کول فرحنکات بازدید از سنگ‌نگاره‌های کول فرحمعرفی سنگ‌نگاره‌های کول فرحکول فرح که با اسامی کول فره، کولفرح و کول فر نیز شناخته می‌شود، تنگه‌ای در نزدیکی ایذه است که ۶ نقش‌برجسته عیلامی را به نام سنگ‌نگاره‌ها یا نقوش برجسته کول فرح در دل خود جای می‌دهد. در محوطه اطراف این سنگ‌نگاره‌ها، نشانه‌هایی از بقایای زندگی تمدن‌های پیشین در گذشته‌های دور به چشم می‌خورد و آثاری مانند گورها، کانال‌های آب و بقایای ساختمانی و نقاط دیده‌بانی در آن مشاهده می‌شود. عکس از گوگلمپ (عکاس: کوروش نوزاد تهرانی) سنگ‌نگاره‌های کول فرح در تاریخ ۱۵ دی‌ماه ۱۳۱۰ با شماره ثبت ۱۳۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیدند. این سنگ‌نگاره‌ها مربوط به دوره عیلامیان هستند که برخی تا دوره ساسانیان نیز تداوم یافته‌اند. از سنگ‌نوشته‌های برجای‌مانده از تنگه کول فرح، می‌توان پی برد که این محل عبادتگاه نارسینا، یکی از خدایان تمدن عیلام بوده است. سنگ‌نوشته‌های کول فرح در اثر بی‌مهری بازدیدکنندگان و عوامل طبیعی نظیر رویش گلسنگ‌ها دچار آسیب‌دیدگی شدهاند. عکس‌های گالری از گوگلمپ (عکاسان: malek R، کوروش نوزاد تهرانی و الهام رضایی) سنگ‌نگاره‌های کول فرح کجاست؟ کول فرح یا کول فره ازجاهای دیدنی ایذهبه شمار می‌آید و در انتهای دشت ایذه قرار دارد. کول به‌معنای دره و فره به معنی شادی است. آدرس: استان خوزستان، شهرستان ایذه، روستای کول فرح (مشاهده روی نقشه) فاصله سنگ‌نگاره‌های کول فرح تا ایذه:۸ ٫ ۵ کیلومترفاصله سنگ‌نگاره‌های کول فرح تا اهواز:۱۸۹ کیلومترفاصله سنگ‌نگاره‌های کول فرح تا آبادان:۲۹۶ کیلومترفاصله سنگ‌نگاره‌های کول فرح تا خرمشهر: ۳۰۰ کیلومترعکس از گوگلمپ (عکاس: الهام رضایی) دسترسی سنگ‌نگاره‌های کول فرحبرای دسترسی از ایذه، از طریق بلوار جهاد و پس از عبور از میدان جهاد، وارد جاده ایذه-دهدز شوید. پس از طی حدودا ۲ ٫ ۵ کیلومتر به روستای کول فرح (روستای کولفرح) خواهید رسید. در قسمت انتهایی روستا، وارد فرعی دست راست شوید. پس از حدود دو کیلومتر، به سنگ‌نگاره‌های کول فرح می‌رسید. این سنگ‌نگاره‌ها با عنوان «مجموعه باستانی کولفرح» نیز شناخته می‌شود. نقوش سنگ‌نگاره‌های کول فرحدر تنگه کول فرح ۶ سنگ‌نگاره وجود دارد که به‌ترتیب به شرح موضوع هریک می‌پردازیم: مراسم قربانیموضوع سنگ‌نگاره اول، مراسم قربانی توسط شاه هانی عیلامی استموضوع اولین نقش‌برجسته از تنگه کول فرح، مراسم قربانی است. این سنگ‌نگاره در ارتفاع ۶ متری از دامنه کوه قرار دارد. پهنای صفحه آن در حدود ۱ متر و ۷۰ سانتی‌متر است. در این نقش‌برجسته، شاه هانی، یکی از حاکمان مستقل آیاپیر (همزمان با شوتروک ناهونته، دومین پادشاه عیلام در سال ۲۷۰۰ پیش از میلاد) در حال قربانی کردن نشان داده‌شده است. در این تصویرها شاه کلاه گردی بر سر دارد و دو نفر او را همراهی می‌کنند که یکی از آنها شوترورو، وزیر شاه است. جلوی نقش شاه، سه نوازنده با دو ساز چنگ و یک دف در حرکت هستند. در زیر نقش‌برجسته نوازندگان، تصویر یک شکارچی و یک بز کوهی قرار دارد. در زیر کنده‌کاری شکارچی، سه کاهن ایستاده‌اند و دو گاو نر و یک بز کوهی را هدایت می‌کنند. سه قوچ قربانی بدون سر در محل است که قربانی شدهاند. کتیبه‌ای ۲۴ سطری در این سنگ‌نگاره موجود است که با خط عیلامی نگارش شده و از افراد حاضر در سنگ‌نگاره نامبرده است. عکس از گوگلمپ (عکاس: کوروش نوزاد تهرانی) مراسم قربانی دومنقش‌برجسته دوم نیز صحنه مراسم قربانی را به نمایش می‌گذارد. در این نقش‌برجسته فردی در میانه صحنه وجود دارد که دستان خود را به حالت نیایش جلوی صورت خود گرفته است. لباس او برخلاف معمول عیلامی‌ها تا زانوی او می‌رسد. در جلوی صورت این شخص، صحنه قربانی با گاوی نر بر زمین حجاری‌شده است و چند قربانی دیگر روی زمین نیز دیده میشوند. در سمت چپ نقش‌برجسته، چهار مرد با احترام شخص وسط صحنه را مشایعت می‌کنند. عکس از ویکی‌پدیا (عکاس: Pentocelo) حمل مجسمه خدای عیلامیسومین نقش‌برجسته در کول فرح، روی تخته‌سنگی بزرگ و چهارگوش حجاری‌شده است. ارتفاع این سنگ در حدود ۲ متر و ۸۰ سانتی‌متر است. در این سنگ‌نگاره مجسمه یکی از خدایان عیلام بر دوش چهار مرد عیلامی حمل می‌شود و افراد زیادی آن را دنبال می‌کنند. در این نقش‌برجسته، خدای مورد نظر با دستانی به کمر زده، روی تختی ایستاده است و لباسی بلند بر تن دارد. در پشت مجسمه ۶۷ نفر در چهار صف واقع شدهاند که دو نفر اول از افراد دیگر مهم‌تر و قد بلندتر هستند. در قسمت غرب نقش‌برجسته، چهار صف دیگر وجود دارد که مردان بسیاری دنبال آن هستند. در قسمت شرق نقش‌برجسته، ۳۶ غزال و سه گاو بزرگ به‌سمت راست در حرکت‌اند. هفت مرد کوچک دیگر نیز در سنگ‌نگاره دیده میشوند که عریان هستند و به احتمال زیاد، اسیر جنگی بوده‌اند. در گوشه دیگر نیز ۹ نفر قرار دارند که به سوی شاه می‌روند. عکس از گوگلمپ (عکاس: آرش نقافی) هدیه دادن شاه عیلامیدر قدیمی‌ترین نقش‌برجسته کول فرح، شاه در حال هدیه دادن استاین نقش‌برجسته را می‌توان یکی از زیباترین نقش‌برجسته‌های موجود در کول فرح دانست. این سنگ‌نگاره زیبا از اصالت خاصی برخوردار است و از لحاظ قدمت هم بسیار سابقه دارد. به‌علت قدمت بسیار این نقش‌برجسته، آن را مادر نقوش درگاه‌های کاخ صد ستون و پلکان آپادانا دانسته‌اند. در بالای این نقش‌برجسته، شاه با ردای بلند بر تخت نشسته است و جلوی او میز هدایا قرار دارد. پشت سر او سه نفر ایستاده‌اند. پایین تصویر افرادی در چهار ردیف دیده میشوند که یک دست خود را به جلو دراز کرده‌اند و دست دیگر را برابر صورت خود، به نشانه احترام گرفته‌اند. در طرفین این نقش، افرادی در حال اهدای هدیه هستند. عکس از ویکی‌پدیا (عکاس: Pentocelo) اجرای مراسم مذهبیپنجمین سنگ‌نگاره کول فرح یک فرد عیلامی را در حال اجرای مراسم مذهبی نشان می‌دهد. این نقش از نظر طرز قرارگیری دست‌ها و فاصله پاها، همانند نقش شماره دو کول فرح است. جلوی فرد عیلامی یک آتشدان قرار دارد و در مقابل او، یک حیوان قربانی شده به‌شکل وارونه حجاری‌شده است. در این تصاویر شخص کاهن دیده نمی‌شود؛ چون در اثر گذشت زمان نقش او از بین رفته است. عکس از ویکی‌پدیا (عکاس: Pentocelo) حمل مجسمه خدای عیلامیآخرین نقش‌برجسته از تنگه کول فرح مربوط به حمل مجسمه خدایان است و شباهت بسیاری به سنگ‌نگاره شماره سه در همین مکان دارد. در این سنگ‌نگاره، چهار نفر مجسمه یکی از خدایان را به دوش دارند. این چهار نفر کلاه بر سر دارند و در حال بلند کردن مجسمه هستند. عکس از ویکی‌پدیا (عکاس: Pentocelo) نکات بازدید از سنگ‌نگاره‌های کول فرحبهتر است بازدید در ماه‌های خنک سال و در ساعات روشنایی روز صورت بگیرد. پیش از بازدید، سعی کنید درباره سنگ‌نگاره‌ها و نقوش آنها مطالعه داشته باشید. متاسفانه سنگ‌نگاره‌های کول فرح به کرات مورد بی‌مهری بازدیدکنندگان قرار گرفته‌اند. ارزش آثار تاریخی را بدانیم و از وارد آوردن هرگونه آسیب به آنها جدا خودداری کنیم. عکس‌های گالری از ویکی‌پدیا (عکاسان: درفش کاویانی، نوید افراسیابی وPentocelo) پرسش‌های متداولسنگ‌نگاره‌های کول فرح کجاست؟ سنگ‌نگاره‌های کول فرح در استان خوزستان، شهرستان ایذه، روستای کول فرح قرار دارد. چطور به سنگ‌نگاره‌های کول فرح برویم؟ برای دسترسی از ایذه، از طریق بلوار جهاد و پس از عبور از میدان جهاد، وارد جاده ایذه-دهدز شوید. پس از طی حدودا ۲ ٫ ۵ کیلومتر به روستای کول فرح (روستای کولفرح) خواهید رسید. در قسمت انتهایی روستا، وارد فرعی دست راست شوید. پس از حدود دو کیلومتر، به سنگ‌نگاره‌های کول فرح می‌رسید. قدمت سنگ‌نگاره‌های کول فرح به چه زمانی بازمی‌گردد؟ سنگ‌نگاره‌های کول فرح یادگاری از دوران عیلامیان هستند. آیا می‌توانیم از سنگ‌نگاره‌های کول فرح بازدید کنیم؟ بله. بهتر است بازدید در ماه‌های خنک سال و در ساعات روشنایی روز صورت بگیرد. نویسنده: زهرا آذرنیوش |
2,614 | 2,720 | ایذه | سد کارون ۳ | خوزستان، ایذه | سد کارون ۳ یکی از بزرگترین سدهای ایران است که رویرودخانه کاروندر شهرستان ایذه شهر دهدز در جنوب غربی ایران احداث‌شده است. نیروگاه این سد در حال حاضر با تولید سالانه ۴۱۷۲ میلیون کیلووات ساعت انرژی یکی از بزرگترین نیروگاه‌های برق آبی کشور است. هدف از احداث سد و نیروگاه کارون ۳، تامین بخشی از برق مورد نیاز کشور ایران و نیز کنترل سیلاب‌های مخرب است. با چشم‌انداز دیدنی، آلاچیق‌های تفریحی و نمایشگاه دائمی، مجموعه سد کارون ۳ به‌عنوان یکی ازجاهای دیدنی ایذهشناخته می‌شود و پذیرای گردشگران است. |
2,615 | 2,721 | ایذه | آبشار توف اسپید | ایران، خوزستان، ۳۴ کیلومتری جنوب‌شرقی ایذه | آبشار توف اسپید ازدیدنی‌های ایذهاست. این منطقه شامل دو آبشار بزرگ است که به آبشارهای اول و دوم توف اسپید شهرت دارند. این آبشارها در منطقه حفاظت‌شده «شالو و مونگشت» قرار دارند و از ارتفاعات این منطقه سرچشمه می‌گیرند. آبشارهای تف اسپید یا توف سفید در ۳۴ کیلومتری جنوب‌شرقی شهرستان ایذه در میان صخره‌هایی عظیم قرار گرفته‌اند. در فصل زمستان و با سرد شدن هوا، این آبشارها یخ‌زده و مناظر زیبایی ایجاد می‌کنند. این آبشارها از طریق شهرستان ایذه، مسیر صعود به قله مونگشت از دره «شناز و گردوسون» قابل‌دسترسی هستند. |
2,616 | 2,722 | ایذه | تالاب میانگران | ایران، خوزستان، ۱ ٫ ۵ کیلومتری ایذه | تالاب میانگران یکی از تالاب‌های مطرح کشور وجاهای دیدنی ایذهبه شمار می‌رود و با مساحتی متغیر (حدود ۲۴۰۰ هکتار) در جنوب غربی کوهپایه زاگرس و در فاصله ۱ ٫ ۵ کیلومتری شهر ایذه قرار دارد. در بهمن‌ماه سال ۱۳۸۹، این تالاب به‌عنوان پناهگاه حیات وحش میانگران به تایید سازمان محیط‌زیست کشور رسید. منبع تغذیه تالاب از هیچ رودخانه‌ای نیست و با نزولات جوی، آب‌های ناشی از آب شدن برف‌های ارتفاعات منطقه و حتی بخشی از فاضلاب‌های شهری پر می‌شود. پوشش گیاهی تالاب را نی، خارشتر، یونجه، شنبلیله، گیاهان محلی همچون شتی، پاوکده و گیاهان مرتعی تشکیل می‌دهند. از جانوران ساکن در منطقه نیز می‌توان به تنجه، آنقوت، اردک نوک‌پهن، سرسبز، خوتکا، اردک مرمری، اردک سرسفید، غازپیشانی سفید کوچک، فلامینگو، گاو چرانک، لک‌لک سفید، لک‌لک سیاه، باکلان و حواصیل خاکستری اشاره کرد. حضور جاذبه‌های تاریخی متعددی از دوران حکومت ایلامیان همچون کول فرح، راسوند، خنگ اژدر، اشکفت سلمان و قلعه کژدم نیز بر اهمیت منطقه افزوده است. |
2,617 | 2,723 | ایذه | تالاب بندون | Bondoun, Iran | تالاب بندون یکی دیگر از تالاب‌های زیبای استان خوزستان وجاهای دیدنی ایذهاست که در ۳ کیلومتری شمال شهر قرار دارد. این تالاب زیستگاهی مناسب برای پرندگان و جانوران است. متاسفانه تالاب بندون در حال حاضر به دلیل بارندگی‌های کم در خطر نابودی قرار دارد. |
2,618 | 2,724 | ایذه | بقعه امامزاده سلطان ابراهیم | ایران، خوزستان، ۴۲ کیلومتری شهرستان ایذه، روستای کارتا، دهستان سوسن | در دهستان سوسن، روستای کارتا و در ۴۲ کیلومتری شهرستان ایذه، یکی از مقاصد مذهبی وجاذبه‌های گردشگری ایذهقرار دارد که از آن به نام «بقعه‌ی امامزاده سلطان ابراهیم (ع)» یاد می‌شود. امامزاده ابراهیم در دامنه کوهی بزرگ که ۲۲۰۰ متر ارتفاع دارد و با نام ایشان است، مدفون است و دور تا دور این امامزاده و کوه‌های آن مملو از جنگل و مناظر زیبا و دل‌انگیز است همچنین چشمه‌ای از این کوه جاری است که معروف به چشمه امامزاده است و آب آن از دامنه جنوبی کوه به دره کارتا و در قسمت غربی به کارون منتهی می‌گردد. |
2,619 | 2,725 | ایذه | طاق طویله | ایران، خوزستان، ایذه، خیابان محمد رسول‌الله | طاق طویله یا تاق طویله که در شهر ایذه جای گرفته است، به دوره اتابکان لر و حدود قرن هفتم هجری قمری تعلق دارد. این مجموعه بقایای یک قلعه و کاروانسرای باستانی است که در ساخت آن از لاشه سنگ و ملاط ساروج استفاده کرده‌اند. کاشی‌کاری‌های معرق، ترکیب آجر و کاشی، گچ‌بری‌های رنگین و سازه‌های معماری پیچیده آنکه تاکنون کاربری‌شان مشخص نشده، سوالات بی‌شماری را پیش‌روی باستان قرار داده است. طاق طویله به‌عنوان یکی ازجاهای دیدنی ایذهدر استان خوزستان شناخته می‌شود و در تاریخ ۱۳ مهر ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۱۴۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. در کنار بازدید از طاق طویله می‌توانید ازآبشار شیوندنیز دیدن کنید که حدودا در ۷۰ کیلومتری آن قرار دارد. |
2,620 | 2,726 | ایذه | اشکفت سلمان | ایران، استان خوزستان، ۳ کیلومتری جنوب غربی ایذه | اشکفت سلمان که با نام نیایشگاه تاریشا نیز شناخته می‌شود، بزرگترین خط نوشته میخی ایلام نو را در خود جا داده است و از جملهجاهای دیدنی ایذهمحسوب می‌شود. در اشکفت سلمان چهار نقش برجسته وجود دارد که دو عدد از آنها داخل غار و دو عدد دیگر در خارج از غار دیده می‌شود. همچنین برای نخستین بار حضور مصور زن، دوشادوش مرد در نقش برجسته‌های این غار دیده‌شده است. موضوع اصلی هر چهار نقش برجسته نیایش است. |
2,621 | 2,727 | ایذه | محوطه باستانی شمی | ایران، خوزستان، شمال ایذه، دهستان سوسن، ۹ کیلومتری روستای شمی | محوطه باستانی شمی ازجاهای دیدنی ایذهدر نزدیکی شهر است و در آن تعدادی از آثار باستانی متعلق به دوره الیماییه (۱۵۰ سال قبل از میلاد) را کشف کرده‌اند. برخی از این آثار شامل مجسمه معروف سردار پارتی، سنگ‌های مرمری و گورستان باستانی می‌شود. مجسمه سردار پارتی ارتفاعی معادل ۲۸۵ و عرضی برابر با ۷۰ سانتی‌متر دارد و از برنز ساخته‌شده است. کشف این مجسمه منحصربه‌فرد، کمک شایانی به تحقیقات تاریخی دوره پارتی در سرزمین ایلامیان کرده است. مجسمه سردار پارتی را امروزه می‌توان در موزه ایران باستان مشاهده کرد. عکس کاور از حسن ظهوری |
2,622 | 2,728 | ایذه | پل شالو | ایران، استان خوزستان، ایذه، مسیر جاده دزپارت | پل تاریخی شالو از جمله آثار تاریخی ودیدنی‌های ایذهدر استان خوزستان است. این پل از دو ستون بلند و مستحکم و دو طناب ضخیم و محکم تشکیل‌شده است. در قدیم این پل چوبی و تلفیقی از چوب و طناب بود. بعدها با استفاده از کابل دو سر پل را به هم وصل کردند. |
2,623 | 2,729 | ایذه | نقش برجسته خونگ اژدر | خوزستان، ایذه | نقش برجسته خونگ اژدر یکی از آثار باستانی استان خوزستان وجاهای دیدنی ایذهاست که در ۱۵ کیلومتری ایذه، در منطقه طایفه نوروزی در شرق روستای خونگ اژدر قرار دارد. این سنگ‌نگاره دارای دو نقش برجسته است که یکی متعلق به دوره عیلامیان و دیگری به زمان اشکانیان تعلق دارد. نقش برجسته عیلامی متأسفانه تا حدود زیادی محو شده اما مشخص است که موضوع آن بارعام به حضور پادشاه است. در دومین نقش برجسته (سنگ‌نگاره اشکانی) تصویر یک مرد سوار بر اسب، یک مرد در وسط، سه مرد به صورت ایستاده و دو کبوتر دیده می‌شود. نقش برجسته خونگ اژدر که در سال ۱۹۶۱ میلادی توسط لویی واندنبرگ کشف شد، جایگزین شدن سبک چهره‌های روبرو و برافتادن چهره‌های نیم‌رخ در نقش برجسته‌های اشکانی را نشان می‌دهد. |
2,624 | 2,730 | ایذه | نقش برجسته خنگ کمالوند | ایران، خوزستان، ۷ کیلومتری شمال ایذه، روستای کمالوند | نقش‌برجسته خنگ کمالوند از آثار تاریخی وجاهای دیدنی ایذهدر استان خوزستان است و در روستای کمالوند قرار دارد. این اثر که در تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۸۷ با شماره ثبت ۲۵۹۷۳ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، حدودا در ۸۰ کیلومتریآبشار شیوندقرار دارد. این اثر ایران کهن، روی دیواره‌ی شرقی تنگه‌ای باریک که به بلندی‌های کوه رشید متصل می‌شود قرار گرفته که در اواسط قرن ۲۰ میلادی و در سال ۱۹۶۳ توسط «والتر هینز» کشف شد. این اثر که در سال ۱۳۸۷ به ثبت ملی ایران رسیده است، تصویر مردی سوار بر اسب و پیکر تمام‌رخ کاهنی ایستاده را نشان می‌دهد. مرد اسب‌سوار دارای لباسی تا زانو با آستین‌هایی بلند و تزیین شده و مرد کاهن نیز دامنی چین‌دار تا زانو را به تن کرده است. با توجه به لباس فاخر وی چنین استنباط می‌شود که شخصی والا مقام و دارای شان و منزلتی اجتماعی و احیانا حکومتی است. همچنین تیردانی که در پشت مرد سواره حک‌شده است، احتمال بزرگ‌زاده یا شاهزاده بودن او را قوی‌تر می‌سازد. بر فراز نقش برجسته می‌توان کتیبه‌ای حاوی نوشته‌ای به زبان الیمایی را که در یک سطر و به خط آرامی ثبت‌شده است، مشاهده کرد. |
2,625 | 2,731 | ایذه | نقش برجسته شاهسوار | خوزستان، ایذه | نگارکند شهسوار با قدمتی که به دوره عیلامیان بازمی‌گردد، ازجاهای دیدنی ایذهاست و در هشت کیلومتری جاده شرقی ایذه، دامنه شرقی کوهباد قرار دارد. این اثر در تاریخ ۲۷ بهمن ۱۳۷۸ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این نقش برجسته‌نمایی از مراسم بار عام یکی از خدایان یا شاهان ایلامی است. شخصی بر تخت نشسته است و ۵ نفر به دیدار او آمده‌اند. در پشت فردی که بر تخت نشسته نیز یک نفر ایستاده قرار دارد. |
2,626 | 2,732 | ایذه | قلعه کژدمک | خوزستان، ایذه | در ارتفاعات خونگ اژدر قلعه‌ای از لاشه سنگ و ساروج و خشت با طاق‌های هلالی و سنگی ساخته‌شده که به قلعه کژدمک معروف است. این قلعه ازجاهای دیدنی ایذهدر استان خوزستان به شمار می‌آید. |
2,627 | 2,733 | بهبهان | تنگ تکاب | ایران، استان خوزستان، ۱۷ کیلومتری بهبهان، روستای تنگ تکاب | بخش اعظمجاهای دیدنی استان خوزستانرا آثار تاریخی و جاذبه‌های طبیعی تشکیل می‌دهند و تنگه تکاب در نزدیکی بهبهان، تلفیقی از هردوی آنها است. تنگه تکاب که با نام تنگ تکاب نیز شناخته می‌شود، یک مسیر یا جاده تاریخی و طبیعی است که اتفاقات تاریخی بسیاری در آن رخ داده‌اند. به‌جز سابقه تاریخی، دلیل اصلی شهرت تنگه تکاب به آریوبرزن برمی‌گردد؛ این تنگه محل رویارویی سردار شجاع ایرانی در مقابل لشگر بزرگ اسکندر مقدونی بوده است. شاید کمتر مسیر ترددی در ایران بتوان پیدا کرد که به‌اندازه این تنگه مورد اشاره تاریخ‌نگاران و باستان‌شناس‌ها قرار گرفته باشد. با کجارو همراه باشید و بیشتر درباره تنگه تکاب بخوانید. با تنگه تکاب بیشتر آشنا شوید: تنگه تکاب کجاست؟ دسترسی به تنگه تکابتاریخچه تنگه تکابآریوبرزن و تنگه تکابجاهای دیدنی تنگه تکابنکات بازدید از تنگه تکابتنگه تکاب کجاست؟ تنگه تکاب راهی کوهستانی است که در گذشته در جاده قدیمی بین‌النهرین واقع و به شهر باستانی استخر و جاده باستانی خوزستان به فارس متصل می‌شد. طول تنگه در حدود پنج کیلومتر است و رودخانه مارون از میان آن می‌گذرد. تنگ تکاب دارای دو ورودی است. ورودی شرقی آن را در محل سد مارون قرار دارد که وجود سد عملا آن را مسدود کرده است و تنها می‌توان از ورودی غربی وارد تنگه شد. در سمت شمال تنگه ارتفاعات کوه بدیل و در سمت جنوب آن ارتفاعات کوه خائیز واقع شدهاند. عکس از وب‌سایت سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور (عکاس: نامشخص) بلندی‌های کوه خاویز ۹ تنگه دارد که از سمت شرق شروع می‌شود (اولین تنگه، تنگه تکاب) و به‌سمت غرب می‌رود (آخرین تنگه، تنگه خشک). هرکدام از این تنگه‌ها زیبایی‌های خاص خود را دارند و اسامی آنها به این ترتیب است؛ تنگه تکاب، تنگه سخت، تنگه گنجی، تنگه برکه اشکناده، تنگه چل (چهل) سر، تنگ سر فراخ،، تنگه مومیایی، تنگه خاویز و تنگه خشک. در قدیم هر کسی که قصد سفر از خوزستان به فارس را داشت، باید از همه آنها عبور می‌کرد. بیشتر نام‌های این تنگه‌ها به‌خاطر شکل ظاهری یا میزان سختی عبور از آنها انتخاب شدهاند. آدرس: استان خوزستان، ۱۷ کیلومتری بهبهان، روستای تنگ تکاب (مشاهده روی نقشه) دسترسی به تنگه تکابتنگه تکاب ازجاهای دیدنی بهبهانبه شمار می‌آید و برای دسترسی به آن باید از طریق جاده سیمان بهبهان خود را به میدان امام حسین برسانید. پس از عبور از میدان، جاده سد مارون را ادامه دهید. پس از حدود ۱۱ کیلومتر به یک دوراهی خواهید رسید. در این دوراهی مسیر سمت چپ را دنبال کنید. این مسیر در نهایت به سد مارون می‌رسد. پس از حدود ۱ ٫ ۳ کیلومتر به دوراهی دیگری می‌رسید. در این دوراهی به‌سمت راست بپیچید. این دوراهی به روستای تکاب می‌رسد. خودروی خود را در کنار مسجد پارک پارک کنید. ادامه مسیر را به‌صورت پیاده می‌توانید تا بالای کوه بروید که شامل دو کیلومتر راه‌پیمایی در مسیر پاکوب می‌شود. عکس از وب‌سایت wikiloc. com (عکاس: م. رئیس‌پور) تاریخچه تنگه تکابتنگه تکاب گذرگاهی بسیار مهمی تلقی می‌شد؛ چراکه بین دو استان باستانی ایران، یعنی فارس و اصفهان قرار داشت. در زمان‌های قدیم بدون اینکه لازم باشد کسی وارد آب رودخانه مارون شود، می‌توانست از ارجان به منطقه دهدشت در استان فارس برود و شاید به خاطر همین بوده است که یونانی‌ها به تنگ تکاب «دربند پارس» نیز می‌گفتند. اهمیت تاریخی این تنگه به‌قدری بالا است که ایران‌گردان، جهانگردان، دانشمندان و پژوهشگران بسیاری درباره تنگه تکاب مطلب نوشته‌اند. اما در بین همه این نوشته‌ها، نوشته جهانگرد مشهور ایرانی ناصرخسرو قبادیانی خاص‌تر از بقیه است. او درباره این تنگه می‌گوید: «ارجان (تنگه تکاب) شهری بزرگ است و در او بیست هزار مرد بود. بر جانب شرقی آن رودی آب است که از کوه درآید. و به جانب شمال آن رود، چهارجوی عظیم بریده‌اند و آب از میان شهر به در برده که خرج بسیار کرده‌اند و از شهر بگذرانیده و آخر شهر بر آن باغ‌ها و بستان‌ها ساخته و نخل و نارنج و ترنج و زیتون بسیار باشد. اول محرم از آنجا برفتیم و به راه کوهستان روی به اصفهان نهادیم. در راه به کوهی رسیدیم، درهای تنگ بود. عام گفتندی این کوه را بهرام گور به شمشیر بریده است و آن را شمشیر برید می‌گفتند و آن جا آبی عظیم دیدیم که از دست راست ما از سوراخ بیرون می‌آمد. عوام می‌گفتند این آب به تابستان مدام می‌آید و چون زمستان شود باز ایستد و یخ بندد. با گذر از این دره به لوردغان (لردگان) رسیدیم که از ارجان تا آن جا چهل فرسنگ فاصله داشت. عکس از وب‌سایت سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور (عکاس: نامشخص) نکته مهم یادداشت‌های ناصرخسرو اشاره وی به وجود ۲۰ ٫ ۰۰۰ نفر ساکن در این منطقه، در سال ۴۴۴ هجری قمری است که نشان از وجود یک شهر بزرگ دارد. ارزش این تنگه در حدی بوده است که به‌خاطر کو‌های بلند و رودخانه خروشان در کف آن منطقه‌ای خوب و امن برای ایجاد سنگ‌نوشته به شمار می‌رفت؛ به همین دلیل شاهان قاجار در این ناحیه چند سنگ‌نوشته ایجاد کرده‌اند. کوه خاویز یا خاییز محل قرارگیری این سنگ‌نوشته‌ها است. البته به‌جز سفرنامه‌نویسان ایرانی یا مسلمان، خارجی‌های بسیاری نیز درباره تنگه تکاب مطلب نوشته‌اند یا به آن اشاره کرده‌اند. اولین فرد خارجی که درباره این تنگه مطلبی نوشت «ژ. هاووس کنت» است. او بین سال‌های ۱۸۶۵ تا ۱۸۶۹ میلادی از کوه گیلویه و تنگه تکاب عبور کرد. بعد از آن «کیپرت رد» که گیاه‌شناس بود، به بررسی گیاهان این منطقه پرداخت و اولین نقشه این تنگه را ترسیم کرد. اما بدون شک بیشترین پژوهش‌ها به‌ویژه از لحاظ باستان‌شناسی در این منطقه توسط دو باستان‌شناس معروف با نام‌های «سر اورول اشتین» و «هانیس گاوبه» صورت گرفته است. عکس از گوگلمپ (عکاس: سیامک درخشنده) جالب است بدانید که ارزش تاریخی این تنگه به‌طور تصادفی و در سال‌های اخیر کشف شد. با ساخت سد مارون و شسته شدن لایه‌های خاک محوطه تاریخی ارجان و تنگه تکاب، به‌طور تصادفی اشیای بسیار ارزشمند قدیمی طلایی و نقره‌ای در سال ۱۳۶۱ به دست آمد. همین موضوع باعث شد تا سازمان میراث و فرهنگی کشور در همان سال این تنگه باستانی را به شماره ۴۴ به ثبت آثار تاریخی برساند. متاسفانه تنگه تکاب آن گونه که شایسته است مورد پژوهش و کاوش قرار نگرفته است. بدون شک این تنگه حرفهای بسیاری در طول تاریخ برای گفتن دارد. به‌طور مثال نشانه‌های آشکار از چند پله سنگی کوچک در دو سوی کوه‌های تنگه تکاب قابل‌مشاهده است که نشان از کاربری آن در قدیم دارد. همچنین یک پناهگاه سنگی با اسم غار توپو در این تنگه قرار دارد که متعلق به دوران پیش از تاریخ و مورد استفاده انسان‌های اولیه بوده است. عکس‌های گالری از وب‌سایت سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور (عکاس: نامشخص) و گوگلمپ (عکاسان: محمد رئیس پور، محسن مهیاری و ف. جهاندیده) آریوبرزن و تنگه تکابحتما نام سردار ایرانی آریوبرزن را شنیده‌اید؛ کسی که با تعدادی کمی سرباز مدت‌های جلوی ارتش بزرگ اسکندر مقدونی ایستادگی کرد. نبرد سپاه ایران به فرماندهی آریوبرزن و سپاه اسکندر مقدونی در این تنگه اتفاق افتاده است. این منطقه را آریوبرزن با ۲۵ هزار سرباز اشغال کرد و به دستور او در این تنگه، دیواری ساخته شد. زمانی که مقدونی‌ها به محل مورد نظر آریو رسیدند، سربازان ایرانی سنگ‌های بزرگی را از بالای کوه به داخل تنگه هل دادند. علاوه بر آن سربازهای ایرانی این گذرگاه را از هر طرف تیر‌باران و سنگ‌باران کردند و تعداد بسیاری از سربازهای اسکندر کشته شدند. این حمله باعث شکست اسکندر در آن روز و دستور عقب‌نشینی به نیروهایش شد. پس از این شکست، اسکندر سپاهیان آریو برزن را محاصره کرد و او را در نبردی دیگر در این منطقه کشت. آثار یک دخمه و مقبره هخامنشی در روستای «حسین‌آباد کوپن» در نزدیکی این تنگه قرار دارد که احتمال می‌رود آرامگاه آریوبرزن است. مجسمه آریوبرزن در یاسوج / عکس از وب‌سایت eneshat. com (عکاس: نامشخص) پیرنیادر کتاب ایران باستان خود به این رویداد تاریخی اشاره کرده: پس از مطیع کردن اوکسیان، اسکندر قشون خود را به دو قسمت تقسیم کرد، پارمن یون را از راه جلگه (یعنی از راه رامهرمز و بهبهان کنونی) به طرف پارس فرستاد و خود با سپاهیان سبک اسلحه، راه کوهستانی را که به درون پارس امتداد می‌یابد را پیش گرفت. آنها روز پنجم به دربند پارس (یا دروازه پارس نام باستانی تنگه تکاب) رسید. در این تنگه نبرد سختی بین او و آریو برزن سردار هخامنشی صورت گرفت که در نبرد اول به‌سختی شکست خورد. جاهای دیدنی تنگه تکابآثار تاریخیاز آثار تاریخی تنگه تکاب می‌توان به بقایای منطقه ارجان در اطراف روستای تنگ تکاب و سنگ‌نوشته‌های حاشیه رودخانه مارون اشاره کرد. به فاصله کمی از ورودی تنگه، دو کتیبه تاریخی به خط نستعلیق ساده روی سنگی حکاکی شدهاند. سه عدد از سنگ‌نوشته‌ها روی سنگ‌های آهکی از کوه خاویز قاب‌سازی و کنده شدهاند. قدیمی‌ترین آنها متعلق به سال ۱۲۴۶ هجری قمری، یعنی زمان فتحعلی شاه قاجار است که در قابی راست گوشه، به‌اندازه یک متر و ۷۷ سانتی‌متر در ۹۰ سانتی‌متر حکاکی شده است و در دل خود قصیده‌ای ۱۷ بیتی در مدح و ستایس فتحعلی شاه قاجار دارد.۵۰ سال بعد از نگارش این کتیبه، کتیه دیگری با نوشته نثر در کنار آن کنده شد. این کتیبه هم از نوع راست گوشه و به‌اندازه دو متر و ۶۰ سانتی‌متر در یک متر و هشت سانتی‌متر است. بخش بالایی آن با نیم دایره‌هایی در دو کنار و میانی، مانند محراب مساجد تزیین شده است. این کتیبه در سال ۱۲۹۶ هجری قمری در ۳۰ سطر به خط نستعلیق خوش و با برجستگی کم، درباره اهم فعالیت‌ها و دستورهای اویس میرزا نوشته‌شده است. جالب است بدانید پدر او، یعنی فرهاد میرزا حکمران فارس بود و در سال ۱۲۹۴ هجری قمری برای اولین‌بار در تاریخ اقدام به خاک‌برداری از تالار صد ستون تخت جمشید کرد تا با رویای دستیابی به گنجینه‌های آن ثروتمند شود. هیچ گزارشی در تاریخ از یافته‌های او ثبت‌نشده است. سنگ‌نوشته سوم نیز به کارهای فرهاد میرزا مربوط می‌شود. عکس از وب‌سایت فرمانداری بهبهان (عکاس: شمس پیرهادی) سنگ‌نوشته سوم دو سال بعد از سنگ‌نوشته دوم، با نثر روان روی کوه حکاکی شد. این سنگ‌نوشته درباره تسخیر قلعه‌ای است که تبدیل به محل اختفای راهزان‌ها شده بود. همچنین به کشتن سردسته راهزن‌ها، یعنی «فصل علی‌خان بهارلو» اشاره می‌کند. متن آن هم را هم می‌توانید در ادامه بخوانید: پس از تسخیر قلعه تبر و کشتن فضل علی‌خان بهارلو، در باغ ایاقی شیراز جشنی شایسته ترتیب یافت و بزرگان و اعیان و نام داران برای ستایش و تبریک خدمت فرهاد میرزا رسیدند. از آن جمله فرصت الدوله شیرازی صاحب کتاب آثار عجم و شاعر آن دوران که با دیدن سربریده فضل علی، یک رباعی را فی‌البداهه سرود. از سایر آثار تاریخی تنگه تکاب می‌توان به قلعه‌ای اشاره کرد که بالای کوهی سنگلاخی و در مرتفع‌ترین قسمت آن ساخته‌شده است. عکس از گوگلمپ (عکاس: صفا صفایی) جاذبه‌های طبیعیاین تنگه نه‌تنها ارزش تاریخی دارد، بلکه به‌عنوان یک جاذبه طبیعی نیز مورد توجه گردشگران است. در این کوهستان دو چشمه جوشان با آب روان وجود دارند؛ یکی چشمه بالتگستان و دیگری چشمه بدیل که باعث ایجاد مناظر زیبا و طبیعی جذابی شدهاند. وجود آب بسیار موجب شده است که تمام منطقه پوشیده از درخت‌های بادام کوهی و بن باشد. روستای پشکر در تنگ تکاب / عکس از ویکی‌پدیا (عکاس: Meincluded) در مسیر تنگه تکاب دو روستای «پشکر» و روستای «تنگه تکاب» قرار دارند. در روستای پشکر دو چشمه وجود دارد. دیگر نکته قابل‌توجه در این روستا رویش درخت‌های لیمو و نخل در کنار یکدیگر است که شاید در هیچ جای دیگر دیده نشود. روستای تنگه تکاب نیز نزدیک به ۱۸ چشمه دارد؛ به همین دلیل از آبادی و سرسبزی بیشتری برخوردار است. بیشتر درخت‌ها و باغ‌های سبز این روستا پوشیده از درخت‌های لیمو، نخل، نارنج، ترنج و انگور است و از همه مهم‌تر، بهترین میوه کان ایران در این روستا تولید می‌شود. کام یا کان میوه‌ای از خانواده مرکبات و شبیه پرتقال است و پوست نارنجی رنگ دارد. درون آن مانند سایر مرکبات لایه لایه، ولی اندازه و شکل آن مثل خرما است. این میوه معمولا با پوست خورده می‌شود و از آن مربا نیز تولید می‌کنند. نکات بازدید از تنگه تکاببهترین زمان بازدید از تنگه تکاب فصل بهار است. آب آشامیدنی و خوراکی‌های خشک همراه خود داشته باشید. در سفر به نواحی مختلف، به فرهنگ بومی منطقه احترام بگذارید. زباله‌های خود را در طبیعت رها نکنید و حتما کیسه‌ای برای جمع‌آوری آنها داشته باشید. از شکستن شاخه‌ها، نوشتن یادگاری روی درختان، شکار حیوانات و وارد آوردن هرگونه آسیب به طبیعت جدا بپرهیزید. با خرید محصولات بومی و اقامت در اقامتگاههای بوم‌گردی، در رونق اقتصادی منطقه تاثیری مثبت داشته باشید. عکس از گوگلمپ (عکاس: سیامک درخشنده) پرسش‌های متداولتنگه تکاب کجاست؟ تنگه تکاب در استان خوزستان، ۱۷ کیلومتری بهبهان، روستای تنگ تکاب قرار دارد. دلیل شهرت تنگه تکاب چیست؟ دلیل اصلی شهرت تنگه تکاب به آریوبرزن برمی‌گردد؛ این تنگه محل رویارویی سردار شجاع ایرانی در مقابل لشگر بزرگ اسکندر مقدونی بوده است. تنگه تکاب چه جاهای دیدنی دارد؟ برخی از جاهای دیدنی تنگه تکاب شامل سنگ‌نوشته‌های تاریخی، چشمه‌های آب و قلعه‌ای قدیمی می‌شود. بهترین زمان بازدید از تنگه تکاب چه وقتی است؟ بهترین زمان بازدید از تنگه تکاب فصل بهار است. نویسنده: سعید صالحی |
2,628 | 2,734 | بهبهان | دریاچه سد مارون | ایران، استان خوزستان، ۱۵ کیلومتری شهر بهبهان | جاهای دیدنی خوزستانگستره وسیعی را در بر می‌گیرد؛ ازسازه‌های آبی شوشترگرفته تا تالاب شادگان. گردشگران با هر سلیقه‌ای می‌توانند سفری پرخاطره را در خوزستان تجربه کنند. یکی از جاذبه‌های طبیعی این منطقه، دریاچه سد مارون است. این دریاچه در فاصله کمی از بهبان قرار دارد و با برخورداری از امکانات تفریحی و اقامتی مناسب، از مقاصد جالب گردشگری در جنوب شرقی استان است. در سفری به خوزستان با کجارو همراه باشید و با دریاچه سد مارون و امکانات آن آشنا شوید. دریاچه سد مارون را بیشتر بشناسید: معرفی دریاچه سد ماروندریاچه سد مارون کجاست؟ امکانات دریاچه سد ماروناقامت در سفر به دریاچه سد ماروننکات بازدید از دریاچه سد مارونمعرفی دریاچه سد ماروننام اصلی و قدیمی رودخانه مارون، تاب است. این رود از کوه‌های نیل و چشمه‌سارهای دامنه کوه‌های سادات، از زاگرس سرچشمه می‌گیرد و پس از طی مسافت ۱۲۰ کیلومتری به دریاچه سد مارون می‌رسد و از طریق تنگ تکاب، وارد دشت بهبهان می‌شود. آب مارون در شهرستان کهکیلویه، پس از آبیاری دشت بهبهان، از طریق سد انحرافی جایزان، دشت جایزان را نیز مشروب می‌کند و در محلی به نام قلعه شیخ، پس از ترکیب با رود اعلا در رامهرمز، نام رود جراحی به خود می‌گیرد و به هور شادگان می‌ریزد. عکس از خورنا (عکاس: نامشخص) رودخانه مارون در مواقع پرآبی، از طریق خور موسی وارد خلیج‌فارس می‌شود. آب رود مارون که در بالادست از کیفیت بسیار خوبی برخوردار است، در قسمت‌های پایین‌دست، به‌خصوص از عیدنک (در نزدیکی روستای لنده) به بعد و تا قبل از ورود به دشت بهبهان، به‌واسطه عبور از لایه‌های گچی و نمکی، دریافت شاخه‌های شور و پس از آن، به‌علت گرما و تبخیر زیاد، کیفیت نامطلوبی پیدا می‌کند. به‌رغم تفاوت در کیفیت آب، رود مارون نقشی اساسی در پیدایش حیات جوامع روستایی در حاشیه خود به عهده دارد و همچنین سبب به‌وجود آمدن شهرهای نسبتا بزرگی مانند بهبهان، رامشیر و شادگان در مسیر خود شده است. سد مخزنی مارون روی رود مارون، در شمال شرق بهبهان، با ارتفاع ۱۶۵ متر، طول تاج ۳۴۵ متر، عرض تاج ۱۵ متر و حجم کل مخزن حداکثر ۱۲۰۰ میلیون متر مکعب احداث‌شده است. این سد از نوع سنگ‌ریزه‌ای شنی، با هسته رسی است. رودخانه مارون در نزدیکی بهبهان، نزد اهالی خون‌گرم و صمیمی آنجا به نام رودخانه امام رضا (ع) نامیده می‌شود و از طریق جاده معروف به کارخانه سیمان به‌راحتی در دسترس است. عملیات احداث سد روی دریاچه در سال ۱۳۶۸ آغاز شد و در سال ۱۳۷۷ پایان یافت. سد تنظیمی کوچک‌تری به نام مارون ۲ نیز در پایین‌دست این رود طراحی‌شده است. عکس‌های گالری از گوگلمپ (عکاسان: رضا جهانگیرزاده، سجاد شجرات، سارا حائری و علی ربیعی) دریاچه سد مارون کجاست؟ دریاچه سد مارون دراستان خوزستان، ۱۵ کیلومتری شهر بهبهان قرار دارد. (مشاهده روی نقشه) فاصله دریاچه سد مارون تا اهواز:۲۲۰ کیلومترفاصله دریاچه سد مارون تا آبادان:۲۵۰ کیلومترعکس از گوگلمپ (عکاس: رضا زهرابی) امکانات دریاچه سد ماروندریاچه سد مارون یکی ازجاهای دیدنی بهباناست و گردشگران زیادی برای گذران روزی به‌دور از هیاهو به این دریاچه سفر می‌کنند. خوشبختانه در کنار دریاچه سد مارون امکانات تفریحی جذاب و فوق‌العاده‌ای برای گردشگران، تدارک دیده‌شده است. از جمله این امکانات می‌توان به مجموعه تفریحی ورزشی پلاژ سد مارون اشاره کرد. این مجموعه با وسعت حدود ۱۳ هکتار، جنب دریاچه سد مارون قرار گرفته و دارای فضای سبز زیبا با گونه‌های گیاهی متنوع است. برخی امکانات آن شامل موارد زیر می‌شود: جت اسکیقایق‌سواریماهی‌گیریاتوبوس دریاییپارک مخصوص بازی کودکانزمین مینی‌فوتبالزمین والیبال ساحلیزمین بدمینتونپیست دوچرخه‌سواریموتور چهارچرخچایخانهفروشگاه‌های متعددعکس‌های گالری از گوگلمپ (عکاسان: حسین خرسند، بهنام قدوس و محمد رئیس پور) اقامت در سفر به دریاچه سد مارونمجموعه پلاژ همچنین تعدادی ویلای اقامتی دارد. تعداد ویلاهای این مجموعه ۱۸ دستگاه است و شامل ۹ دستگاه سه‌خوابه و ۹ دستگاه تک‌خوابه می‌شود. مجموعه مذکور با تجهیزاتی کامل از قبیل سرویس خواب، مبلمان، میز ناهارخوری، سیستم خنک‌کننده و تهویه، شبکه‌های استانی و آشپزخانه آماده خدمت‌رسانی به گردشگران است. عکس از وب‌سایت marun. ir (عکاس: نامشخص) نکات بازدید از دریاچه سد مارونهنگام ماهیگیری مراقب امواج دریا باشید و جزر‌و‌مد دریاچه را در نظر بگیرید. وقتی آب در حالت جزر باشد، به‌راحتی می‌توانید با خودرو به کنار ساحل عریض و طویل آن بروید، اما زمانی که مد آب شروع شود، شرایط متفاوت است. در زمان شکل‌گیری مد در کناره دریاچه سد مارون، در عرض چند دقیقه آب چنان بالا می‌آید که اگر کسی از وسیله نقلیه خود غافل شود، در آن گیر می‌فاتد و خسارت شدیدی به او وارد می‌شود. در راستای جلوگیری از آلودگی آب دریاچه، در فاصله‌های مختلف، لایه‌روبی مناسب در دریاچه انجام می‌شود. با این حال در حفظ و پاسداشت دریاچه، کوشا باشید؛ زیرا حفظ پاکیزگی دریاچه و محیط اطراف آن نیازمند تلاش جمعی است. در سفر به نواحی مختلف و رویارویی با اهالی محلی، به فرهنگ و باورهای آنها احترام بگذارید. با خرید از محصولات محلی و صنایع‌دستی روستاها، در اقتصاد منطقه موثر باشید. عکس از گوگلمپ (عکاس: محمود صبوری) پرسش‌های متداولدریاچه سد مارون کجاست؟ دریاچه سد مارون در استان خوزستان، ۱۵ کیلومتری شهر بهبهان قرار دارد. دریاچه سد مارون چه امکاناتی دارد؟ در نزدیکی دریاچه، مجموعه گردشگری پلاژ مارون قرار دارد که دارای تفریحات آبی‌نظیر قایق‌سواری و جت اسکی، زمینهای ورزشی نظیر مینی فوتبال و والیبال ساحلی، چایخانه و فروشگاه است. در سفر به دریاچه سد مارون کجا اقامت کنیم؟ تعدادی ویلا در مجموعه تفریحی پلاژ مارون در نظر گرفته‌شده است که دارای امکانات مناسبی برای اقامت هستند. آیا می‌توانیم در دریاچه سد مارون ماهیگیری کنیم؟ بله. هنگام ماهیگیری مراقب امواج دریا باشید و جزر‌و‌مد دریاچه را در نظر بگیرید. نویسنده: زهرا آذرنیوش |
2,629 | 2,735 | بهبهان | بقعه بشیر و نذیر | بهبهان، بلوار بشیر ونذیر | بنای بشیر و نذیر با قدمتی که به دوره صفوی بازمی‌گردد، ازجاهای دیدنی بهبهانمحسوب می‌شود. این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این دو مقبره منتسب به پیامبر یا سردار یهودی در شهر بهبهان وجود دارد و مردم بهبهان در روزهای شنبه به زیارت آن می‌رفتند. این محل اکنون دیگر حالت زیارتگاه ندارد بلکه بصورت محلی تفریحی برای مردم بهبهان در آمده است. |
2,630 | 2,736 | بهبهان | راسته بازار بهبهان | بهبهان، خیابان عدالت، بین مراحل و جوانمردی | راسته بازار مربوط به دوره پهلوی دوم است و از آثار تاریخی وجاهای دیدنی بهبهانبه شمار می‌آید. این اثر در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۸۰ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این بازار قدیمی‌ترین بازار شهر بهبهان است که در زمان گذشته مرکز ثقل تجاری شهر بهبهان و حومه آن بوده، این مجموعه که متعلق به دوره‌ی قاجار است دارای چندین راسته بوده که حرفه‌های مختلف در راسته‌های مخصوص به خود فعالیت داشتند، در حال حاضر تنها یک راسته از آن باقی‌مانده، بر روی دیوار راسته باقی‌مانده دو کتیبه قرار دارد، مصالح به کار رفته در ساخت ابزار سنگ و گچ است و از ویژگی‌های آن می‌توان به سقف گنبدی حجره‌ها و کاربرد طاق و تویزه در پوشش سقف راسته اشاره کرد. |
2,631 | 2,737 | بهبهان | کوه خائیز | خوزستان، بهبهان | کوه خائیز ازجاهای دیدنی بهبهاناست و در شمال شرق آن قرار دارد. از جمله چشماندازهای جالب‌توجه این کوه منظره شهر بهبهان و اطراف آن، سد انحرافی «آریوبرزن» و دریاچه پشت آن و کوه‌های اطراف و از همه زیباتر دریاچه سد مارون است. |
2,632 | 2,738 | بهبهان | قلعه مدرسه | خوزستان - بهبهان روستای خیر آباد، ۷ کیلومتر جاده فرعی | بنای تاریخی قلعه مدرسه ازجاهای دیدنی بهبهاندر استان خوزستان است و در نزدیکی روستای قلعه مدرسه قرار دارد. بنای تاریخی خیرآباد (قلعه مدرسه) با چهار قرن قدمت در سال ۱۰۸۹ هجری قمری همزمان با سلطنت شاه سلیمان صفوی به دستور حسین‌علی خان زنگنه (حاکم ایالت بهبهان و کهگیلویه) ساخته شد. وسعت این بنا که از آجر پخته و گچ ساخته‌شده در ابتدا ۹ هزار ۹۴۳ مترمربع بوده و دارای قسمت‌های مختلف از جمله مسجد، حجره برای معلمان، آشپزخانه، حمام و بازارچه بود که هم‌اکنون تنها بنای اصلی مدرسه باقی‌مانده و آثار بقیه بناها از بین رفته است. |
2,633 | 2,739 | بهبهان | موزه بهبهان | خوزستان، بهبهان، فرهنگسرای بهبهانیان، طبقه دوم، موزه مردم‌شناسی و باستان‌شناسی | موزه بهبهان در سال ۱۳۸۴ در دو بخش باستان‌شناسی و مردم‌شناسی افتتاح شد. با یک تالار بزرگ و سه تالار کوچک، در موزه بهبهان آثار نفیسی نگهداری می‌شود که از برجسته‌ترین آنها می‌توان به حلقه قدرت ارجان اشاره کرد. در تالار بزرگ گوشه‌هایی از زندگی، آداب و رسوم مانند مراسم عروسی و حرفه‌های سنتی مانند کشاورزی و عبابافی به نمایش گذاشته‌شده است. در تالار دوم گوشه‌ای از یک خانه سنتی را می‌توان دید، تالار سوم به اشیای مردم‌شناسی و زیورآلات زنانه اختصاص دارد و آخرین تالار شامل نسخ خطی و سکه‌های مربوط به ادوار گوناگون و اشیایی از تمدن ایلام می‌شود. این موزه به‌عنوان یکی ازجاهای دیدنی بهبهان، در تمام طول سال میزبان گردشگران است. |
2,634 | 2,740 | بهبهان | مجموعه بکان | بهبهان ۱۰ کیلومتری بهبهان، منطقه ارجان | مجموعه بکان (پل، حمام) از جاذبه‌های تاریخی وجاهای دیدنی بهبهانبه شمار می‌آید. معماری حمام به صورت چهار ایوانی است که در حال حاضر به علت اینکه کف آن تا ارتفاع زیادی بر اثر ریزش سقف‌ها و سنگ‌های کناره دره پر شده است، پلان آن کاملا دیده نمی‌شود، یک قسمت مربع شکل مرکزی است که چهار ایوان در چهار جهت آن قرار داشته است. ایوان‌ها که در روی چهار ستون قرار داشته‌اند با طاق‌های جناقی به هم متصل شده و قسمت مرکزی سقف گنبدی شکل داشته که در حال حاضر ریخته است. پل بکان مربوط به دوره ساسانیان است که قسمت بیشتر این پل که در محل قدیمی شهر ارجان قرار دارد زیر آب رفته است و فقط قسمت کمی از آن مشخص است و متاسفانه در حال تخریب است. این پل که از جمله اولین آثاری است که در شهرستان بهبهان به ثبت رسیده در حال حاضر ستون‌هایی برجا مانده است. |
2,635 | 2,741 | بهبهان | مسجد جامع بکان | خوزستان - بهبهان کنار رودخانه تاب | مسجد جامع بکان ازجاهای دیدنی بهبهاندر استان خوزستان به شمار می‌آید. این مسجد در شمال شهرستان بهبهان، در کنار رودخانه تاب و شهر قدیم ارجان قرار دارد امروزه قدمگاه امام رضا (ع) خوانده می‌شود. بنای کنونی مسجد، ساده و کوچک مشتمل بر شبستان گنبدداری است که با استفاده از مصالح سنگ و گچ ساخته‌شده است. بنای اولیه مسجد، منسوب به قرون اولیه اسلامی است و در گذشته دارای کتیبه‌های تاریخی و قرآنی بوده است. |
2,636 | 2,742 | رامهرمز | تشکوه رامهرمز | ایران، استان خوزستان، جاده رامهرمز به سمت رود زرد و در مسیر خدیجه و ماماتین، بعد از روستای گنبد لران | از میان تعداد زیاد و گستره متنوعجاهای دیدنی استان خوزستان، تشکوه همیشه سوزان جذبه‌ای رمزآلود دارد. این کوه سوزان و آتشین از گذشته‌های دور تا به امروز در حال سوختن است و گردشگران بسیاری را، به‌خصوص هنگام شب به سوی خود جلب می‌کند. تپه‌های تشکوه صدها شعله رنگی آتش را در خود جای داده‌اند و چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کنند. این پدیده طبیعی فوق‌العاده که نمونه‌هایی دیگر از آن را در گوشه‌های دیگر جهان می‌توان دید، در فهرست آثار طبیعی ایران به ثبت رسیده است. با کجارو همراه باشید و با یکی از مهم‌ترینجاهای دیدنی رامهرمزآشنا شوید. هرآنچه می‌خواهید درباره تشکوه بدانید: معرفی تشکوهوجه تسمیه نام تشکوهتشکوه کجاست؟ چرا تشکوه می‌سوزد؟ کوه سوخته امیدیه؛ برادر تشکوهنکات بازدید از تشکوهمعرفی تشکوهتشکوه با آتش خاموشی‌ناپذیر خود، قرن‌ها است که می‌سوزد. این کوه که در منطقه زاگرس خوزستان قرار دارد، شب‌های زمستان گرمابخش محیط اطراف خود است. هنگام غروب و در دل سیاهی شب، شعله‌های رقصان تشکوه نگاه گردشگران را مجذوب خود می‌کنند. این پدیده اسرارآمیز در سال ۱۳۹۰، در فهرست آثار طبیعی ملی به ثبت رسید. عکس از danestaniihaa. artablog (عکاس: نامشخص) وجه تسمیه نام تشکوهتش در زبان محلی به‌معنای آتش است و به‌دلیل همین شعله‌های کوچک و بزرگ آن را تشکوه نامیده‌اند. روشنی آتش این کوه در تاریکی شب جلوه زیبایی به منطقه می‌دهد. تشکوه کجاست؟ تشکوه در امتداد روستای ماماتین، در جاده رامهرمز به‌سمترود زردقرار دارد و در مسیر خدیجه وماماتین، بعد از روستایگنبد لران واقع‌شده است. عکس از گوگلمپ (عکاس: Raha Dn) آدرس: استان خوزستان، شهرستان رامهرمز، ۳۵ کیلومتری جاده رامهرمز-ایذه، قبل از رود زرد، جاده رامهرمز-ابوالفارس، بعد از گنبد لران (مشاهده روی نقشه) فاصله تشکوه از اهواز:۱۳۰ کیلومترفاصله تشکوه از آبادان:۲۳۰ کیلومترفاصله تشکوه از خرمشهر:۲۴۰ کیلومترچرا تشکوه می‌سوزد؟ به گفته کارشناسان زمین‌شناسی دلیل شعله‌ور شدن تشکوه، گوگرد موجود در زمین و تصاعد گاز طبیعی از اعماق به سطح است. گازهای هیدروکربوری از لایه‌های مختلف زمین عبور و از هر درز و شکافی در سطح زمین به بیرون نشت می‌کنند و شعله‌ور میشوند؛ به‌طوری که هنگام شب، نور سوختن این گاز بیشتر دیده می‌شود. نکته جالب‌توجه این است که در مجاورت تشکوه به‌دلیل وجود گاز متصاعد شده در هوا نمی‌توان آتش دیگری روشن کرد. عکس از گوگلمپ (عکاس: Raha Dn) کوه سوخته امیدیه؛ برادر تشکوهغیر از تشکوه در نزدیکی شهر صنعتی امیدیه و منطقه آغاجاری نیز کوهی وجود دارد که مردم محلی آن را کوه سوخته می‌نامند. از لابه‌لای خاک و سنگ‌های کوه سوخته زبانه‌های آتش بیرون می‌آید و دود سیاهی روانه آسمان می‌شود. تیرگی این دود باعث می‌شود تا فضای اطراف چشمه‌های آتش این کوه نیز سیاه رنگ به نظر برسد. کوه سوخته کوچک‌تر از تشکوه است و رنگ سیاهش آن را از سلسله جبال اطراف مجزا کرده است. در قله کوه در اثر زمین لغزش یا رانش زمین شکاف عمیقی وجود دارد که دهانه اصلی خروج گاز بوده و آتش از درون آن شعله‌ور است. عکس از سایت سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور (عکاس: نامشخص) کوه سوخته امیدیه به‌دلیل شکل و شمایل ظاهری و آثار و شواهد هیدروکربوری در سطح زمین یک اثر ژئوتوریسمی ارزشمند و گرانبهای زمین‌شناسی محسوب می‌شود که نه‌تنها برای زمین‌شناسان، بلکه برای همه علاقه‌مندان به طبیعت جذاب و دیدنی است. نکات بازدید از تشکوهدر مسیر دسترسی به تشکوه، تابلوهای راهنمایی چندانی وجود ندارد. بنابراین توصیه می‌کنیم از افراد محلی کمک بگیرید. سعی کنید زمان زیادی را در کنار تشکوه نگذرانید. ۱۵ دقیقه می‌تواند زمان مناسبی باشد؛ چراکه گازهای متصاعدشده در هوا موجب سردرد و تهوع میشوند. بهترین زمان برای بازدید از تشکوه، فصول خنک سال است. در سفر به نواحی مختلف ایران، به فرهنگ و باورهای مردم بومی احترام بگذارید. طبیعت را قدر بدانید و از ریختن زباله (حتی موارد تجزیه‌پذیر و ته‌سیگار) و وارد آوردن هرگونه آسیب به آن جدا خودداری کنید. عکس‌های گالری از گوگلمپ (عکاس: Admin Parand) پرسش‌های متداولتشکوه کجاست؟ تشکوه در استان خوزستان، شهرستان رامهرمز، ۳۵ کیلومتری جاده رامهرمز-ایذه، قبل از رود زرد، جاده رامهرمز-ابوالفارس، بعد از گنبد لران قرار دارد. چرا تشکوه می‌سوزد؟ دلیل شعله‌ور شدن تشکوه، گوگرد موجود در زمین و تصاعد گاز طبیعی از اعماق به سطح است. آیا می‌توانیم از تشکوه بازدید کنیم؟ بله. سعی کنید زمان زیادی را در کنار تشکوه نگذرانید. ۱۵ دقیقه می‌تواند زمان مناسبی باشد؛ چراکه گازهای متصاعدشده در هوا موجب سردرد و تهوع میشوند. بهترین زمان برای بازدید از تشکوه چه وقتی است؟ بهترین زمان برای بازدید از تشکوه، فصول خنک سال است. نویسنده: نرگس صالح نژاد |
2,637 | 2,743 | رامهرمز | چشمه‌های قیر ماماتین | ایران، استان خوزستان، شهرستان رامهرمز، روستای ماماتین | شهر رامهرمز در ۱۱۶ کیلومتری شرق اهواز با قدمتی نزدیک به ۴۰۰۰ سال قرار گرفته است. در قدیم رامهرمز را به نام «سمنگان» می‌شناختند. پس از بیماری هرمز ساسانی، پادشاه وقت آن زمان، او را از «استخر»، پایتخت آن دوره، به سمنگان آوردند و چون او در این شهر شفا یافت، از آن پس نام سمنگان را رامهرمز نهادند. رامهرمز پس از شوش دومین شهر استان خوزستان است که پایتخت ایران بوده است. در حومه رامهرمز، در منطقه «ماماتین»، یکی از جذاب‌ترینجاهای دیدنی استان خوزستانقرار گرفته است، ثروتی سیاه و میراثی چند هزار ساله. چشمه‌های جوشان قیر طبیعی ماماتین که طلای سیاه از آنها به بیرون می‌جهد، افسانه‌ای جالب را در دل خود پنهان کرده‌اند. رد پای آنها را در تاریخ نیز می‌توان یافت، در لوح‌های تخت جمشید! پس در سفری به رامهرمز، با کجارو همراه باشید و درباره چشمه‌های قیر ماماتین بیشتر بدانید. چشمه‌های قیر ماماتین را بیشتر بشناسید: معرفی چشمه‌های قیر ماماتینچشمه‌های قیر ماماتین کجاست؟ افسانه چشمه‌های قیر ماماتینکاربردهای چشمه‌های قیر ماماتینمعرفی چشمه‌های قیر ماماتیندر منطقه ماماتین، ۱۰ چشمه قیر طبیعی به‌صورت تنورهای نانوایی وجود دارد که با مصالحی از قبیل قلوه‌سنگ و ملات ساروج، در دو طرف یک مسیل کم‌آب واقع شدهاند. هنگامی‌که این چشمه‌ها فوران می‌کنند، مواد آنها در بستر رودخانه قرار می‌گیرند. مواد سیاه رنگ چشمه‌ها با آب «رود زرد» ترکیب میشوند و در نهایت پس از کاهش غلظت نفت و قیر، به زمینهای کشاورزی می‌رسند. همچنین در برخی نقاط رودخانه که عمق به دو متر می‌رسد و غلظت نفت و قیر کمتر است، ماهی‌های زیادی در آب قیرآلود و نفت‌اندود رودخانه زندگی می‌کنند. عکس از وب‌سایت visitiran. ir (عکاس: نامشخص) این چشمه‌های جوشان سیاه رنگ قیر طبیعی که در جوار رودخانه چشم‌انداز بسیار زیبایی و بی‌نظیری را به وجود آورده‌اند، ازجاهای دیدنی رامهرمزهستند و در سال ۱۳۹۰ در فهرست آثار طبیعی ملی ثبت شدهاند. همچنین در نزدیکی چشمه‌های قیر ماماتین، کوره‌هایی وجود دارد که از دوران قدیم به‌جای مانده‌اند و هنوز کاملا سالم هستند. این کوره‌ها در دوران گذشته مخصوص تفکیک قیر از آب و املاح بوده‌اند. چشمه‌های قیر ماماتین کجاست؟ چشمه‌های قیر ماماتین دراستان خوزستان، شهرستان رامهرمز، روستای ماماتین قرار دارد. (مشاهده ماماتین روی نقشه) فاصله چشمه‌های قیر ماماتین تا رامهرمز:۲۸ کیلومترچشمه‌های قیر ماماتین تا اهواز:۱۵۰ کیلومترعکس از وب‌سایت سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور (عکاس: نامشخص) افسانه چشمه‌های قیر ماماتیندر باور مردمی و طبق تاریخ اساطیر ایران، اسفندیار، نماد رویین‌تنی میان ابرقهرمانان است؛ اما یک نقصان دارد. داستان اسفندیار در کتاب‌های اساطیری ایران و زرتشت‌نامه این‌گونه نقل‌شده است که گشتاسب، پدر اسفندیار به‌واسطه زرتشت، از اهورامزدا چهار چیز را آرزو می‌کند: دیدن جایگاه خود در جهان پس از مرگ؛ گشودن احوال جهان بر او؛ کارگر نشدن هیچ جنگ‌افزاری بر او؛ زندگی جاودان. عکس از وب‌سایت سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور (عکاس: نامشخص) زرتشت این چهار آرزوی گشتاسب را به شرطی برآورده می‌کرد که یکی را برای خود برگزیند و سه آرزوی دیگر را به دیگران ببخشد. گشتاسب اولین آرزو را برای خود، دومی را برای جاماسب، وزیر خود، سومی را به اسفندیار، پسر خود و آخرین را به پشوتن، پسر بزرگ خود بخشید. اسفندیار برای رویین‌تن شدن در آب مقدس شست‌و‌شو داده شد؛ ولی هنگامی تطهیر در آب مقدس، چشمان خود را بست. بدین‌ترتیب چشم‌هایش رویین نشدند. او بعد از رویین‌تن شدن در هر نبردی که می‌کرد، پیروز میدان می‌شد. اسفندیار در سفری پرماجرا عزم می‌کند تا خواهران خود هما و به آفرید را از کشوری بیگانه آزاد سازد. او در این سفر پرمخاطره هفت مرحله را پشت سر می‌گذارد که این هفت مرحله به «هفت خوان اسفندیار» معروف هستند. در خوان سوم، اسفندیار ناچار با اژدهایی روبهرو می‌شود. عکس از وب‌سایت سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور (عکاس: نامشخص) داستان بدین‌صورت است که اسفندیار در پی رهاسازی خواهران خود خبر اژدهایی مهیب و مخوف را می‌شنود که مانع حرکت سپاهش شدهاند. سپس او با تدبیر و چاره‌اندیشی نزدیک اژدها می‌شود و شکم آن را می‌درد. بدین‌گونه خونی سیاه از شکم اژدها سرازیر می‌شود. اما داستان نبرد اسفندیار و اژدها در این نقطه به پایان نمی‌رسد. اهالی رامهرمز بر این باور هستند که این اژدها باعث به‌وجود آمدن چشمه‌های قیر ماماتین شده است. کاربردهای چشمه‌های قیر ماماتیندر لوح‌های تخت جمشید نیز رد این چشمه‌ها دیده می‌شود. طبق نوشته‌های تاریخی به‌دست آمده از این لوح‌ها، مردمان آن زمان از قیر این چشمه‌ها برای ساخت ظروف استفاده می‌کردند. ظروفی که در «تپه چغامیش دزفول» کشف شدهاند و قدمت آن به هزاره چهارم پیش از میلاد مسیح می‌رسد، موید این موضوع است و نشان می‌دهد قیر در بعضی بناهای تاریخی عیلامی نیز کاربرد داشته است. در سال‌های بعد، قیر این چشمه‌ها در صنایع نظامی و روشن کردن خشاب‌ها استفاده می‌شد. اکنون تنها استفاده‌کنندگان از چشمه‌های قیر طبیعی خوزستان، اهالی روستای قالند بهبهان هستند که از آن برای اندود کردن ظروف بزرگ نگهداری نان خشک و همچنین درمان گرفتگی و شکسته‌بندی اعضای بدن استفاده می‌کنند. عکس از وب‌سایت سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور (عکاس: نامشخص) می‌توانید در اندیکای مسجد سلیمان و منطقه اوقیلک بهبهان نیز نمونه این چشمه‌های قیر طبیعی را مشاهده کنید؛ ولی شاید هیچ‌کدام از این چشمه‌ها به‌اندازه چشمه‌های قیر طبیعی ماماتین دیدنی و جذاب نباشند. پرسش‌های متداولچشمه‌های قیر ماماتین کجاست؟ چشمه‌های قیر ماماتین در استان خوزستان، شهرستان رامهرمز، روستای ماماتین قرار دارد. افسانه چشمه‌های قیر ماماتین چیست؟ محلی‌ها بر این باور هستند که چشمه‌های قیر ماماتین از خون سیاه اژدهایی به‌وجود آمده است که به دست اسفندیار کشته شد. از چشمه‌های قیر ماماتین چه استفاده‌هایی می‌شده است؟ از چشمه‌های قیر ماماتین برای ساخت ظروف، صنایع نظامی، اندود کردن ظروف و درمان گرفتگی و شکسته‌بندی اعضای بدن استفاده می‌شده است. آیا چشمه‌های قیر ماماتین ثبت ملی شدهاند؟ بله. چشمه‌های قیر ماماتین در سال ۱۳۹۰ در فهرست آثار طبیعی ملی ثبت شدهاند. نویسنده: شیدا خرمشاهی |
2,638 | 2,744 | رامهرمز | عمارت صمیمی | ایران، استان خوزستان، رامهرمز، خیابان امت | از شوشتر گرفته تا آبادان، جاهای دیدنی خوزستاندر سراسر این استان واقع شدهاند و هرکدام با جذابیت‌های خاص خود، گردشگران را به‌سوی خود می‌کشانند. در میان شهرهای متعدد خوزستان، رامهرمز نامی آشنا است. در مورد معنی نام شهر گفته‌اند که چون هرمز، پادشاه وقت ساسانی در این شهر شفا یافت، آن را «رام هرمز» نامیده‌اند. آثار باستانی فراوانی رامهرمز و اطراف آن، نشانگر قدمت بالای این شهر هستند. عمارت صمیمی یکی از بناهای تاریخی وجاهای دیدنی رامهرمزاست و قدمت آن به دوره قاجار بازمی‌گردد. علاوه بر بنای تاریخی، باغ آن نیز با درختان زیبا و حوض بزرگ، دوست‌داشتنی است. با کجارو همراه باشید و از عمارت صمیمی دیدن کنید. عمارت صمیمی را بیشتر بشناسید: معرفی عمارت صمیمیعمارت صمیمی کجاست؟ تاریخچه عمارت صمیمیمعماری عمارت صمیمیبازدید ازعمارت صمیمیمعرفی عمارت صمیمیعمارت و باغ تاریخی صمیمی که با عنوان «باغ امیر سپهدار» نیز شهرت دارد، از یادگارهای دوران قاجار در شهر رامهرمز محسوب می‌شود. این عمارت در واقع محل سکونت و همچنین حکومت حاکم شهر بوده است. در ساخت عمارت و باغ، از باغ‌های فرنگی آن زمان نیز الهام گرفته‌اند. عکس از ویکی‌پدیا (عکاس: علی ممبینی) عمارت صمیمی رامهرمز در سال ۱۳۸۰ به شماره ثبت ۹۹۵۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و هم‌اکنون مالکیت آن در اختیار سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان خوزستان است. عمارت صمیمی کجاست؟ عمارت صمیمی دراستان خوزستان، رامهرمز، خیابان امت قرار دارد. (مشاهده روی نقشه) فاصله عمارت صمیمی تا تشکوه:۳۶ ٫ ۸ کیلومترفاصله عمارت صمیمی تا چشمه‌های قیر ماماتین: حدود ۳۰ کیلومترفاصله عمارت صمیمی تا قلعه امیر مجاهد:۲۱ کیلومترتاریخچه عمارت صمیمیدر کتاب «تاریخ بختیاری» نوشته «ابوالفتح اوژن بختیاری» در مورد ساخت این بنا مطالبی ذکر شده است که در اینجا بخش‌هایی از آن را آورده‌ایم: پس از فوت اسفندیار خان سردار اسعد در سال ۱۳۲۱ هجری قمری، آقایان محمد حسین خان سپهدار و حاج علیقلی‌خان، ضمن مراجعت از اروپا رهسپار دارالخلافه تهران شدند و در آنجا لقب سردار مفخمی را از مظفرالدین شاه دریافت کردند. ایشان پس از مدت کوتاهی اقامت به زادگاه خویش مراجعت کردند و محمدحسین خان به‌سمت ایلخانی و نجف‌قلی خان برادر بزرگ‌تر وی به‌سمت ایلگری تعیین و مشغول به کار شدند و در همان زمان با توجه به اینکه جناب سپهدار علاقه مفرطی به رامهرمز داشت، باغی اعلا همراه با تجارت‌خانه‌های زیاد در قریه «کیمه» که یکی از قسمت‌های مهم رامهرمز بود، بنا گذارده و به اتمام نیز رسانده است و در سال قبل نیز دختر امیرزاده بیگ زنگنه را هم که یکی از روسای طایفه جانکی گرمسیر بود، در حیطه ازدواج درآورد و به‌دلیل تعلق خاطرش به وی شوق فراوانی داشت که در رامهرمز اقامت گزیند و بنابراین همه‌روزه با کمال اشتیاق از رفتن به آنجا صحبت می‌کرد. نامبرده قبل از اینکه بتواند در عمارتی که تاسیس کرده است، استقرار یابد به‌طرز مشکوکی از دنیا رفت. عکس از وب‌سایت (عکاس: mapio. net) معماری عمارت صمیمیباغ صمیمی یک عمارت اندرونی و یک فضای ورودی برای استقرار و سکونت نگهبانان و سایر خدمه و همچنین مهمانان باغ دارد. در اطراف باغ برج باروهایی برای حفاظت از این مجموعه ساخته شدهاند. عمارت اندرونی یا کوشک میانی، به‌صورت دو طبقه (شامل همکف و زیرزمین) ساخته‌شده است. این کوشک میانی در دوران پهلوی، محل زندگی صاحب وقت باغ بود. اگر وارد طبقه همکف شویم، سرسرا، چهار اتاق و یک سفره‌خانه با سقف‌های گنبدی به چشم می‌خورند. زیرزمین بنا نیز شامل دو اتاق و یک سرسرا می‌شود. همچنین این عمارت به بادگیر مجهز است. عکس از وب‌سایت (عکاس: mapio. net) باغ عمارت صمیمی زینت و شکوه زیادی به این مجموعه بخشیده است. در این باغ، درختان مختلفی مانند کنار، پرتقال، نارنج، انار، کاج، زیتون، انجیر، بید و نخل کاشته شدهاند. جالب‌ترین درخت موجود در این باغ، درختی است که مردم محلی به آن «درمان عقرب» می‌گویند. علت نامگذاری آن این است که اهالی اعتقاد دارند، این درخت گازهایی از خود منتشر می‌کند که عقرب‌ها از آن فرار می‌کنند. بازدید از عمارت صمیمیخوشبختانه امکان بازدید از عمارت صمیمی وجود دارد؛ ولی به‌دلیل مرمت ساعات دقیق بازدید مشخص نیست. بنابراین پیش از اقدام، به‌وسیله تماس با سازمان میراث فرهنگی رامهرمز، از باز بودن آن مطمئن شوید. عکس‌های گالری از ویکی‌مدیا (عکاسان: علی ممبینی) پرسش‌های متداولعمارت صمیمی کجاست؟ عمارت صمیمی در استان خوزستان، رامهرمز، خیابان امت قرار دارد. آیا عمارت صمیمی ثبت ملی شده است؟ بله. عمارت صمیمی رامهرمز در سال ۱۳۸۰ به شماره ثبت ۹۹۵۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. قدمت عمارت صمیمی به چه زمانی بازمی‌گردد؟ عمارت صمیمی از یادگارهای دوران قاجار است. آیا می‌توانیم از عمارت صمیمی بازدید کنیم؟ بله. البته به‌دلیل مرمت ساعات دقیق بازدید مشخص نیست. بنابراین پیش از اقدام، به‌وسیله تماس با سازمان میراث فرهنگی رامهرمز، از باز بودن آن مطمئن شوید. نویسنده: پویا جوانمرد |
2,639 | 2,745 | رامهرمز | قلعه دا و دختر | ایران، خوزستان، ۳ کیلومتری شمال رامهرمز | قلعه دا و دختر با قدمتی که به دوره ساسانیان بازمی‌گردد، ازجاهای دیدنی رامهرمزدر استان خوزستان است و معماری نزدیک به معماری رومی دارد. در ساخت قلعه از سنگ ملات و در قسمت‌هایی از قیر و آجر استفاده‌شده است. این قلعه را در ارتفاعات بنا کرده‌اند و به همین دلیل نیز معابر سختی دارد. |
2,640 | 2,746 | رامهرمز | قلعه امیر مجاهد | ایران، استان خوزستان، رامهرمز | قلعه امیر مجاهد که با نام‌های باغ امیر مجاهد و قلعه بهبهانی نیز شهرت دارد، یکی از بناهای تاریخی وجاهای دیدنی رامهرمزاست. این بنا توسط یکی از خوانین پرنفوذ ایل بختیاری به نام امیر مجاهد بختیاری در اواخر دوره قاجار احداث شد و به همین دلیل قلعه امیر مجاهد نامیده می‌شود. این بنا در شهریور ۱۳۲۰، توسط طاهر بهبهانی برای سکونت خریداری شد. با معماری منحصربه‌فرد، قلعه امیر مجاهد با باغی از انواع درختان مانند نخل و پرتقال و بوته‌های گل و گیاه احاطه می‌شود. قلعه امیر مجاهد در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. |
2,641 | 2,747 | رامهرمز | دژ گلی | ایران، خوزستان، ده کیلومتری رامهرمز | دژ گلی که با نام دزگیری نیز شناخته می‌شود، از دیدنی‌های طبیعی وجاذبه‌های گردشگری رامهرمزبه شمار می‌رود و بالای تپه‌های دوکوهک جای گرفته است. طبق گفته مردم محلی، کله قوچی پرابهت روی تپه‌ها قرار دارد که شبیه به مجسمه ابوالهول مصر است و گویی تمام منطقه را زیر نظر دارد. هرچند این ساختار طبیعی است؛ اما بزرگی و کمال آن نگاه هر بیننده‌ای را جلب می‌کند. |
2,642 | 2,748 | رامهرمز | موزه پزشکی رامهرمز | ایران، استان خوزستان، رامهرمز | موزه پزشکی رامهرمزدر خانه اهدایی پدری دکتر عبدالجلیل کلانتر هرمزی، فوق تخصص جراح پلاستیک و از پزشک‌های مشهور این شهر برپا شده است. در این موزه می‌توان وسایل و ابزار کار قدیمی پزشکان خوزستانی مانند مهر و تجهیزات جراحی و پزشکی را مشاهده کرد. به‌عنوان یکی ازدیدنی‌های رامهرمز، این موزه در تمام طول سال میزبان گردشگران است. |
2,643 | 2,749 | بندر امام خمینی | بندر امام خمینی | بندر امام خمینی، Khuzestan Province, Iran | بندر امام خمینی از جمله بنادر با ۳۸ اسکله فعال است. این بندر یکی از بزرگترین بنادر تجاری ایران و ازجاهای دیدنی بندر امام خمینیاست که کار حمل و نقل صادرات را برعهده دارد. |
2,644 | 2,750 | بندر امام خمینی | جزیره قبر ناخدا | جزیره قبر ناخدا, Iran | جزیره قبر ناخدا ازجاهای دیدنی استان خوزستانمحسوب می‌شود و زیستگاه گونه‌های جانوری متنوعی همچون پرستوی دریایی سفید، لاک‌پشت، سوسمار و … است. دلیل نامگذاری این جزیره به قبر ناخدا به این خاطر است که روزگاری دختر ناخدایی که به همراه خانواده خود در حال سفر در خلیج‌فارس بوده است، به علت بیماری مهلکی درگذشته و در این جزیره به خاک سپرده شده است؛ در واقع این جزیره مدفن دختر ناخدا است نه خود او! |
2,645 | 2,751 | لالی | آبشارهای آرپناه لالی | ایران، استان خوزستان، ۴۵ کیلومتری شمال شرقی شهرستان لالی و حدود ۲۱۲ کیلومتری شهر اهواز | «آبشارهای آرپناه» از مکان‌های گردشگری وجاهای دیدنی استان خوزستاندر شهرستان لالی است که حتی در فصل گرم سال نیز برای گردشگران جذابیت دارد. خوزستان جزو استان‌های گرمسیری ایران محسوب می‌شود؛ با این حال، مناطق خوش‌آب‌وهوایی چون آبشارهای آرپناه در آن خودنمایی می‌کنند که به‌لطف چشم‌اندازمنحصربه‌فرد، آب‌وهوای مطبوع و دسترسی آسان، محلی ایدئال برای اوقات فراغت گردشگران و مردم بومی به حساب می‌آیند. با کجارو همراه باشید تا جزئیات بیشتری از این آبشارهای زیبا را در اختیارتان قرار دهیم. از آبشارهای آرپناه بیشتر بدانید: آبشارهای آرپناه کجاست؟ معرفی آبشارهای آرپناهبهترین زمان بازدید از آبشارهای آرپناهامکانات آبشارهای آرپناهاقامت در آبشارهای آرپناهجاذبه‌های نزدیک به آبشارهای آرپناهمنبع عکس: خوز نیوز (عکاس: میلاد معصومی) آبشارهای آرپناه کجاست؟ آبشارهای آرپناه که به‌عنوان «آبشارهای کسد» نیز شناخته میشوند، در ۴۵ کیلومتری شمال شرقی شهرستان لالی و حدود ۲۱۲ کیلومتری شهر اهواز قرار دارند. دسترسی به آبشارهای آرپناهعکاس: Modaresiesmaeelآبشارهای آرپناه خارج از شهر و در دامنه‌ی کوه قرار دارند و از همین رو باید با خودروی شخصی یا تاکسی دربست راهی این منطقه شوید و منتظر جاده‌ای باریک، کوهستانی و پرپیچوخم باشید. از جاده لالی-پبده به‌سمت جاده کیروه-آرپناه حرکت کنید. در ادامه به‌سمت چپ بروید و جاده آبشار آرپناه را ادامه دهید تا به این آبشارهای زیبا برسید. معرفی آبشارهای آرپناهعکاس: Modaresiesmaeelآبشارهای آرپناه، از جاذبه‌های شهرستانی لالی است که سرچشمه‌ی آن از چشمه‌های نزدیک به آبشارها نشئت می‌گیرد و آب آن با طی مسیری طولانی، به آب چشمه تلوک (بی‌بی ترخان) و آب شور (سور) می‌پیوندد و در نهایت در پایین‌دست بهرود کارونمی‌ریزد. آب چشمه در چند نقطه به‌شکل آبشار درمی‌آید و چندین آبشار را تشکیل می‌دهد. بستر این آبشارها به حدی وسیع است که باعث خنک‌شدن محیط اطراف می‌شود. در طول مسیر آب، تعدادی آسیاب آبی‌نظیر آسیاب‌های پلنگ و نهنگ وجود دارد که هر یک از آنها می‌تواند برای گردشگران جذاب باشد. عکاس: Modaresiesmaeel، Ali Ispereh، وحید خلیلی-منبع عکس: IranDeserts. com، لالی نیوز (عکاس: اله یار خدری، احمد خراسانی) آبشارهای آرپناه بین کوه‌ها قرار گرفته‌اند و از همین رو حتی در تابستان‌ها نیز تاحدودی هوای خوبی دارد؛ ضمن اینکه نزدیکی چشمه با آبشار نیز باعث سردی آب شده است و چه چیزی بهتر از آبتنی در گرمای تابستان می‌تواند آدمی را سرحال آورد؛ اما این همه ماجرا نیست، باغ‌ها و درختان سرسبز این آبشار را احاطه کرده و محیطی زیبا و دیدنی به وجود آورده‌اند. در برخی نقاط، دیوارها با خزه و ریشه درختان آراسته شدهاند. منبع عکس: IranDeserts. comیکی از زیباترین منظره‌های آرپناه، تک درختانی هستند که در وسط جریان آب به چشم می‌خورند و آب با فشار از اطراف آنها به پایین می‌ریزد. بهترین زمان بازدید از آبشارهای آرپناهمنبع عکس: لالی نیوز (عکاس: احمد خراسانی) فصل بهار، به‌خصوص ماه‌های فروردین و اردیبهشت را می‌توان بهترین زمان بازدید از آبشارهای آرپناه دانست که هوای خنکی بر منطقه حاکم می‌شود و بسیاری از گردشگران و مردم خوزستان، اینجا را برای فرار از گرما و پیک‌نیک انتخاب می‌کنند. امکانات آبشارهای آرپناهمنبع عکس: لالی نیوز (عکاس: احمد خراسانی) در سال‌های اخیر تلاش‌هایی از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برای تجهیز و ایجاد زیرساخت‌ها انجام‌شده که منجر به احداث پل عابر پیاده برای تردد به آن‌سوی رودخانه آبشار، احداث نمازخانه، آلاچیق و سکوهایی برای مسافران، پارکینگ و همین طور سرویس بهداشتی بوده است. اقامت در آبشارهای آرپناهعکاس: مهدی خواجوییک سری آلاچیق و سکوی سیمانی برای کمپ زدن یا برپاکردن بساط پیک‌نیک در نزدیکی آبشارهای آرپناه در نظر گرفته‌شده است و بسیاری از گردشگرانی که برای بازدید از این آبشارها می‌روند، روی این سکوها چادر می‌زنند و شب را در این محیط بکر و زیبا سپری می‌کنند؛ به‌خصوص که زیر آسمان پرستاره و صدای ریزش دلنشین آب می‌توانند شبی به‌یادماندنی را تجربه کنند. جاذبه‌های نزدیک به آبشارهای آرپناهعکاس: محمد نجفیدر نزدیکی آبشارهای آرپناه، امامزاده سید حسن آرپناه قرار دارد که بین مردم محلی بسیار مورداحترام است. پایین بقعه امامزاده نیز گورستانی با شیرهای سنگی به چشم می‌خورد که دیدن آن خالی از لطف نیست. پل کابلی و معلق شهدای لالی، به‌عنوان طولانی‌ترین پل کابلی ایران روی رودخانه کارون و در نزدیکی شوشتر و مسجد سلیمان قرار دارد که ارزش دیدن دارد. در ضمن این پل ۴۶۰ متری، بزرگترین پل معلق کشور و ازجاهای دیدنی لالیبه شمار می‌رود. عکاس: سعید قیصرییکی از مهم‌ترین غارهای استان خوزستان را می‌توانید در شمال لالی پیدا کنید که آثار زندگی در آن به هزاران سال پیش برمی‌گردد. به اعتقاد پروفسور گریشمن، باستان‌شناس فرانسوی، ۱۵ هزار سال پیش مردمان ساکن در غار پبده، اجداد بختیاری‌ها بوده‌اند. در نتیجه می‌توان انتظار داشت که لالی در دوران‌های مختلف جزو کانون‌های زندگی در ایران بوده است. روستای تاریخی «بنه وار» در ۳۲ کیلومتری شرق شهر لالی و در جوار رودخانه تلوک و چشمه بی‌بی ترخون قرار دارد. قدمت این منطقه تاریخی به سده‌های میانی اسلام، دوره تیموری و صفوی می‌رسد و جاذبه‌های همچون زندانی زیرزمینی، سنگرهای دژبانی، آسیاب‌های آبی، بقایای دو مسجد، ساختمانی با ۱۸ در و … را در خود جای داده است. یادمان باشد که هنگام ترک این مکان، امانت‌داران شایسته‌ای باشیم و طبیعت را بدون به جا گذاشتن کوچک‌ترین آلودگی و خسارت، در اختیار بقیه گردشگران قرار دهیم. پرسش‌های متداولآبشارهای آرپناه کجاست؟ آبشارهای آرپناه در ۴۵ کیلومتری شمال شرقی شهرستان لالی و حدود ۲۱۲ کیلومتری شهر اهواز قرار دارند. چطور به آبشارهای آرپناه برویم؟ آبشارهای آرپناه خارج از شهر و در دامنه‌ی کوه قرار دارند و از همین رو باید با خودروی شخصی یا تاکسی دربست راهی این منطقه شوید و منتظر جاده‌ای باریک، کوهستانی و پرپیچوخم باشید. از جاده لالی-پبده به‌سمت جاده کیروه-آرپناه حرکت کنید. در ادامه به‌سمت چپ بروید و جاده آبشار آرپناه را ادامه دهید تا به این آبشارهای زیبا برسید. بهترین زمان بازدید از آبشارهای آرپناه چه وقتی است؟ فصل بهار، به‌خصوص ماه‌های فروردین و اردیبهشت را می‌توان بهترین زمان بازدید از آبشارهای آرپناه دانست. در سفر به آبشارهای آرپناه کجا اقامت کنیم؟ یک سری آلاچیق و سکوی سیمانی برای کمپ زدن یا برپاکردن بساط پیک‌نیک در نزدیکی آبشارهای آرپناه در نظر گرفته‌شده است و بسیاری از گردشگرانی که برای بازدید از این آبشارها می‌روند، روی این سکوها چادر می‌زنند و شب را در این محیط بکر و زیبا سپری می‌کنند. عکس کاور از خوزنیوز (عکاس: میلاد معصومی) نویسنده: صدیقه شجاعی |
2,646 | 2,752 | لالی | پل کابلی لالی | ایران، استان خوزستان، کیلومتر ۱۵ جاده مسجد سلیمان به لالی | رود کارونیکی از مشهورترین رودهای ایران محسوب می‌شود از لحاظ تامین آب آشامیدنی، کشاورزی، تولید برق و تفریحات آبی اهمیت بسیاری دارد. سدهای گوناگونی روی این رود ساخته شدهاند و بسیاری ازجاهای دیدنی خوزستان، ارتباطی با این رود همیشه جاری دارند. یکی از این جاذبه‌ها، پل کابلی لالی است که با نام پل شهدای لالی نیز شهرت دارد. این پل بزرگترین پل کابلی کشور محسوب می‌شود و چشماندازهای زیبای آن بسیاری از گردشگران را مجذوب پل می‌کنند. با کجارو همراه باشید و درباره پل کابلی لالی بیشتر بخوانید. پل کابلی لالی را بیشتر بشناسید: معرفی پل کابلی لالیپل کابلی لالی کجاست؟ ساخت پل کابلی لالیمشخصات پل کابلی لالیبازدید از پل کابلی لالیمعرفی پل کابلی لالیلالی بخشی از اولین حوزه شناخته‌شده نفت در ایران به شمار می‌آید و در دهه ۱۳۳۰ شمسی، یکی از حوزه‌های فعال استخراج نفت بود. هنگامی‌که در اطراف منطقه، حوزه‌های نفتی کشف شدند، فرایند صنعتی شدن لالی آغاز شد و همین امر به رونق آن انجامید. یکی از نشانه‌های این پیشرفت، احداث پل کابلی لالی است. عکس از گوگلمپ (عکاس: م. محمد حاج ملک) پل کابلی شهدای لالی از نمادهای توسعه و آبادانی در دولت نهم و دهم بوده است؛ سازه‌ای که امروزه یکی از جذاب‌ترین مناطق تفریحی وجاهای دیدنی لالیمحسوب می‌شود. همچنین پل کابلی لالی، بزرگترین پل معلق کشور است و در کنفرانس بین‌المللی پل در ۱۳۹۳، به‌عنوان پل برگزیده کشور، از میان ۶ منتخب دیگر، برگزیده شد. پل کابلی لالی کجاست؟ پل کابلی لالی دراستان خوزستان، کیلومتر ۱۵ جاده مسجد سلیمان به لالی قرار دارد. (مشاهده روی نقشه) فاصله پل کابلی لالی تا لالی:۱۰ کیلومترفاصله پل کابلی لالی تا مسجد سلیمان:۴۸ کیلومترفاصله پل کابلی لالی تا شوشتر:۷۳ کیلومترفاصله پل کابلی لالی تا گتوند:۴۴ کیلومترعکس از وب‌سایت hexa. ir (عکاس: نامشخص) ساخت پل کابلی لالیپل کابلی لالی از جمله پروژه‌های جانبی طرح سد و نیروگاه گتوند علیا بوده است. در واقع این پل جایگزینی برای پل دیگری بود که در مراحل تکمیل ساخت و هنگام آبگیری سد زیر آب رفت. پل مذکور حدود سه کیلومتری پل کابلی لالی واقع‌شده بود. هدف از احداث پل کابلی لالی، اتصال دو شهر لالی و مسجد سلیمان و همچنین برقراری ارتباط بین میدان‌های نفت و گاز در دو سوی دریاچه گتوند بوده است. پل کابلی لالی در مرداد ۱۳۹۰ به بهره‌برداری رسید. عکس از وب‌سایت hexa. ir (عکاس: نامشخص) مشخصات پل کابلی لالیطول پل کابلی شهدای لالی ۴۶۰ متر است و ارتفاع پایه‌های آن ۷۵ متر هستند. پهنای ماشین‌رو پل حدودا پنج متر و عرض آن برای عبور لوله‌های نفت و گاز، دو متر است. پل کابلی لالی عرشه فلزی دارد و با پایه‌ها و پایلون‌های بتنی و کابل‌های ترکهای در ارتفاع ۱۵۵ متری کف رودخانه کارون ساخته‌شده است. عکس از وب‌سایت hexa. ir (عکاس: نامشخص) بازدید از پل کابلی لالیبازدید از پل کابلی برای عموم مردم آزاد است. بهترین زمان بازدید از پل کابلی لالی، فصول خنک سال هستند. امکان کمپینگ در نزدیکی روخانه و پل وجود دارد. جذاب‌ترین تفریح در پل کابلی لالی، علاوه بر لذت از چشماندازهای گوناگون طبیعت و پل، عکاسی است. در سفر در دل طبیعت، پاسدار آن باشیم و از ریختن زباله (حتی موارد تجزیه‌پذیر و ته‌سیگار) خودداری کنیم. سازه‌های معماری با عشق و تلاش بسیاری از افراد ساخته شدهاند و سرمایه‌های کشور محسوب میشوند. از آسیب به آنها، به‌خصوص نوشتن یادگاری روی بخش‌های مختلف آن بپرهیزیم. عکس‌های گالری از وب‌سایت hexa. ir (عکاس: نامشخص) و گوگلمپ (عکاسان: پویا غلامی و Mr Afxoni) پرسش‌های متداولپل کابلی لالی کجاست؟ پل کابلی لالی در استان خوزستان، کیلومتر ۱۵ جاده مسجد سلیمان به لالی قرار دارد. چرا پل کابلی لالی مشهور است؟ پل کابلی لالی، بزرگترین پل معلق کشور است. دلیل ساخت پل کابلی لالی چه بوده است؟ هدف از احداث پل کابلی لالی، اتصال دو شهر لالی و مسجد سلیمان و همچنین برقراری ارتباط بین میدان‌های نفت و گاز در دو سوی دریاچه گتوند بوده است. آیا می‌توانیم از پل کابلی لالی بازدید کنیم؟ بله. بهترین زمان بازدید از پل کابلی لالی، فصول خنک سال هستند. نویسنده: بهاره غنچه |
2,647 | 2,753 | هویزه | تالاب هورالعظیم | ایران، استان خوزستان، منطقه مرزی دشت آزادگان | تالاب هورالعظیم در استان خوزستان، از تالاب‌های بزرگ ایران است که نقش بی‌بدیلی در کارکردهای اقتصادی و معیشت جوامع حاشیه تالاب دارد. این میکرواقلیم از نظر کنترل گرد و غبارها بسیار اهمیت دارد و بنابراین لزوم حفظ آن نیز غیرقابل‌انکار است. با این حال، مشکلاتی همچون هجوم گونه مهاجم تیلاپیا زیلی به تالاب هورالعظیم، صید بیش از حد ماهیان، خشک‌کردن بخش‌هایی از تالاب و عدم‌رعایت حقابه آن، این تالاب را با معضل زیست‌محیطی مهمی مواجه کرده است که ریشه اصلی آن را باید در نبود رویکرد مدیریت اکوسیستم‌محور جستجو کرد. برای آشنایی با این تالاب بزرگ، ادامه مقاله را از دست ندهید. همه‌چیز درباره تالاب هورالعظیم: درباره هورالعظیمنقش تغییر اقلیم در بحران تالاب هورالعظیمراه‌حل مشکل هورالعظیمهورالعظیم کجاست؟ معنی هورالعظیمنقشه هوایی هورالعظیمحقابه هورالعظیمهورالعظیم در جنگجانوران و گیاهان هورالعظیمدرباره هورالعظیمهورالعظیم، بزرگترین تالاب مرزی ایران در مرز ایران و عراق است که با مساحتی بالغ بر ۱۲۰ هزار هکتار در منطقه دشت آزادگان قرار دارد. منبع عکس: ایسنا (عکاس: امیر عبیداوی) ذخایر آب تالاب از رود کرخه و ۱۳ انشعاب آن تامین می‌شود که انشعاب اصلی آن را می‌توان انشعابات مخزن شماره یک دانست. آخرین تصویر ماهواره‌ای در هشت تیر ۱۴۰۰، میزان آب تالاب را ۷۵ درصد نشان می‌داد که این میزان در تصاویر ۱۱ تیر به ۷۲ درصد رسیده بود. عمق آب مخازن تالاب نیز مختلف است؛ به‌طوری که مخزن شماره یک در برخی نقاط خشک‌شده است و در برخی نقاط بین ۲۰ سانتی‌متر تا حدود سه متر آب دارد. تصاویر هوایی از تالاب هورالعظیم بی‌فایده است؛ چراکه با وجود مشاهده آب، نمی‌توان عمق آن را تشخیص داد که مسئله اصلی این تالاب است. در واقع با توجه به شرایط دمایی خوزستان، عمق آب تالاب باید زیاد باشد و هر عمقی پذیرفتنی نیست. منبع عکس: خبرگزاری مهر (عکاس: سید خلیل موسوی) ۱۲۰ هزار هکتار از مساحت تالاب هورالعظیم به پنج مخزن تبدیل‌شده است و در حال حاضر آبگیری مخازن شماره یک، دو و سه تالاب از آب شیرین رودخانه کرخه و آب مخازن چهار و پنج از زهاب‌های کشاورزی اراضی بالادست تامین می‌شود. بر مبنای پایش‌های تصاویر ماهواره‌ای، ۴۸ درصد از مخزن شماره یک خشک است؛ زیرا به‌خاطر شیب تالاب، بخش‌هایی از آن در هیچ مقطعی از سال آبگیری نمی‌شود و بخش‌هایی نیز به‌دلیل کم‌آبی اخیر اتفاق افتاده است. تداوم تنش آبی به مرگ گسترده ماهیان در هورالعظیم منجر خواهد شدمخازن شماره دو، سه و چهار بین ۸۰ تا ۸۳ درصد آبگیر هستند و مخزن شماره پنج نیز ۵۲ درصد آبگیر است. در مخازن دو، سه و چهار تالاب، برخی نقاط کم‌آب هستند و در برخی نقاط دیگر میزان آب تالاب بیشتر به چشم می‌خورد. با توجه به برداشت‌های غیرمجاز در طول مسیر، آب بسیار کمی به تالاب می‌رسد. با تداوم تنش آبی، مرگ‌ومیر گسترده ماهیان رخ خواهد داد؛ موضوعی که به‌واسطه عدم مدیریت آب و هم‌زمانی آن با کشت شلتوک، به مرگ آبزیان رودخانه در محدوده شمال شهرستان حمیدیه تا مدخل تالاب انجامید. در واقع، با افزایش گرمای هوا و تبخیر زیاد، غلظت آب افزایش می‌یابد و اکسیژن آب پایین می‌آید که به مرگ‌ومیر گسترده ماهی‌ها منتهی می‌شود. منبع عکس: خبرگزاری مهر (عکاس: سید خلیل موسوی) تالاب هورالعظیم این روزها با نیزارهای زرد و سوخته و کم‌آبی شدید دست‌وپنجه نرم می‌کند. دلایل مختلفی از جمله خشک‌کردن تالاب برای جاده‌سازی شرکت‌های نفتی، کاهش بارندگی‌ها و خشکسالی، وضعیت این تالاب را در شرایط وخیمی قرار داده‌اند. به‌عبارتی، تلفات گسترده ماهیان، آبتنی گاومیش‌ها در برکه‌های لجن، خشک‌شدن زمینهای کشاورزی و بروز گردوغبار و تولید ریزگرد، تنها گوشه‌ای از این فاجعه زیست‌محیطی هستند. ادامه مرگ گونه‌های گیاهی، آبزی و بی‌آبی رودخانه‌های منتهی به هورالعظیم، تهدیدی مرگ‌بار برای پرندگان و جانوران به حساب می‌آید، ضمن اینکه صیادان و کشاورزان منطقه را بیکار خواهد کرد. اهالی منطقه که روزگار خود را از راه دامداری و کشاورزی می‌گذرانند، از این موضوع گله دارند و نمی‌دانند بدون آب چطور زندگی کنند. گسترش پرورش ماهی در قفس در سد سیمره و کشت برنج به‌عنوان یک محصول آب‌بر نیز از سوءمدیریت در این منطقه حکایت دارد. منبع عکس: خبرگزاری مهر (عکاس: سید خلیل موسوی) تاسیسات نفتی به‌عنوان یک واقعیت در هورالعظیم وجود دارند و نمی‌توان تاثیر فعالیت‌های نفتی بر تالاب را انکار کرد. به‌عنوان مثال، ممکن است در اثر شکستن خطوط انتقال نفت، مشکلات و آلودگی‌های نفتی گسترده‌ای به وجود آید. در حال حاضر روزانه بیش از ۳۵۰ هزار بشکه نفت از مخازن مشترک استخراج می‌شود و از آنجا که این تاسیسات از گذشته وجود داشته‌اند، اثرات سوء آنها باید به حداقل برسند. علاوه بر این، جاده‌سازی‌های بی‌رویه، قطع ارتباط آبی بخش‌های مختلف تالاب، حفاری‌ها، ریختن پسماندها حفاری چاه‌ها در آن، آسیب‌های زیادی به این زیستگاه طبیعی وارد کرده است. سرچشمه آب تالاب هورالعظیم در بخش‌های پایین‌دست رودهای دجله و فرات، از خاک ترکیه است؛ به همین دلیل، سدسازی‌های بی‌رویه در ترکیه منجر به نابودی بسیاری از منابع طبیعی تالاب هورالعظیم شد و به‌تبع آن کمبود آب در مسیر رودخانه‌های منتهی به تالاب، آسیب‌های قابل‌توجهی به این زیستگاه وارد کرد. همچنین تداوم روند خشکی این تالاب، تعداد طوفان‌های ریزگرد را افزایش داده است. منبع عکس: خبرگزاری مهر (عکاس: سید خلیل موسوی) کشور عراق نیز از سال‌ها قبل با نصب حدود ۳۰ دریچه و سد، مانع از جریان اصلی آب به‌سمت بخش ایرانی تالاب هورالعظیم شده است. همچنین دولت وقت عراق در زمان جنگ ۱۹۹۱، برای اسکان پناهجویان و جنگ‌زدگان اقدام به خشک‌کردن این منطقه کرد. تا اینکه در سال ۲۰۰۳ نشستی با حضور کارشناسان محیط‌زیست در عراق برگزار و برنامه‌ای پنج‌ساله برای احیای تالاب تدوین شد. نقش تغییر اقلیم در بحران تالاب هورالعظیممنبع عکس: خبرگزاری مهر (عکاس: سید خلیل موسوی) تغییر اقلیم بر افزایش تبخیر و میزان بارندگی تاثیر داشته؛ اما نبود مدیریت جامع و درست، به تشدید مشکلات و بروز بحران‌های زیست‌محیطی دامن زده است. به‌خصوص که مسئولان هیچ برنامه‌ای برای متناسب‌سازی الگوی کشاورزی با ظرفیت‌های محیط و تغییرات اقلیمی ندارند. مرگ‌ومیر گسترده آبزیان و خشکی بخش‌های وسیعی از تالاب مطمئنا تاثیر ماندگاری بر اکوسیستم آن خواهد داشت و حتی در صورت رعایت حقابه زیست‌محیطی، بازگشت به شرایط طبیعی می‌تواند ده‌ها سال طول بکشد. راه‌حل مشکل هورالعظیممنبع عکس: خبرگزاری مهر (عکاس: سید خلیل موسوی) راه‌حل مشکل هورالعظیم در کوتاه‌مدت، رهاسازی حجم آب مناسب است تا به این ترتیب بخش‌های بیشتری از تالاب زنده بماند و خسارت‌های زیست‌محیطی کاهش یابد. راهکار درازمدت باید شامل رعایت حقابه زیست‌محیطی در بخش‌های مختلف رودخانه، بهبود کیفیت آب و اصلاح الگوی کشاورزی شود تا از این طریق، آب مناسب برای تالاب هورالعظیم تامین شود. از آنجا که مدیریت‌های گذشته و نگاه نادرست به اکوسیستم رودخانه و تالاب منجر به بروز بحران‌های فاجعه‌باری شده است، باید ساختار یا تشکیلات منسجمی برای ایجاد هماهنگی میان سازمان‌ها و وزارت‌خانه‌های مختلف وجود داشته باشد. همچنین تغییر نگاه، رویکرد و توجه به قوانین و مقررات می‌تواند تا حد زیادی به بقای این اکوسیستم‌های ارزشمند کمک کند. منبع عکس: خبرگزاری مهر (عکاس: سید خلیل موسوی) یکی از راهکارهای نجات تالاب شاید تغییر در کشاورزی معیشتی در منطقه باشد؛ اما آیا با این روش سهم آب هورالعظیم تامین می‌شود؟ پاسخی برای این سوال وجود ندارد. کشاورزان منطقه به‌طور متوسط از هر هکتار ۷۰۰ کیلو تا دو تن گندم برداشت می‌کنند که قابل‌توجه نیست؛ اما کشاورزان راه دیگری برای امرار معاش ندارند. طبق نظر یک فعال محیط‌زیست، برای رسیدن یا نزدیک‌شدن به شرایط مطلوب باید دایک‌ها برداشته شوند تا ارتباط بین بخش ایران و عراق برقرار شود. همچنین کشاورزی معیشتی باید به‌صورت کشاورزی صنعتی و تجاری درآید. مشاغل جایگزین نیز باید در مناطقی لحاظ شود که امکان کشاورزی در آنها وجود ندارد. هورالعظیم کجاست؟ منبع عکس: ایسنا (عکاس: امیر عبیداوی) هورالعظیم، تالابی مشترک بین ایران و عراق است که دو سوم مساحت آن در عراق قرار دارد. این تالاب در غرب استان خوزستان و انتهای رود کرخه در منطقه مرزی دشت آزادگان واقع‌شده است. جغرافیای آن نیز شامل بخشی از زمین هورهای بین‌النهرین در محل اتصال سه کشور عراق، ایران و کویت می‌شود. معنی هورالعظیمهورالعظیم واژه‌ای عربی به معنی تالاب بزرگ است؛ هرچند به این تالاب، هورالهویزه به‌معنای تالاب هویزه نیز گفته می‌شود. نقشه هوایی هورالعظیممنبع عکس: گوگل ارثحقابه هورالعظیمساخت سدهای متعدد روی شاخه‌های مختلف رودخانه کرخه و عدم‌رعایت حقابه تالاب و نبود الگوی مناسب کشاورزی، باعث شده است تا مشکلات حادی برای تالاب هورالعظیم رقم بخورد. همچنین میزان حقابه زیست‌محیطی برای شاخه‌های رودخانه کرخه مطابق با شرایط اکولوژیکی اکوسیستم رودخانه نبوده و مطالبه جدی برای رهاسازی حقابه از طرف سازمان‌های متولی مانند محیط‌زیست، انجام‌نشده است. جالب اینکه برنامه محیط‌زیست سازمان ملل متحد در سال ۲۰۰۱ نسبت به‌شکل‌گیری فاجعه زیست‌محیطی در جنوب غرب ایران هشدار داده بود. منبع عکس: خبرگزاری مهر (عکاس: سید خلیل موسوی) به گفته یک کنشگر محیط‌زیست، تا چند سال قبل حرفی از سهم آب برای تالاب نبود و قرار بود که این آب به‌صورت طبیعی تامین شود؛ نه اینکه از آب رهاشده، سهمی به تالاب تعلق بگیرد. در ادامه راهکارهایی برای حقابه هورالعظیم شکل گرفت که حدود یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون متر مکعب سهم آب تالاب در شرایط خشکسالی در نظر گرفته شد. شرایط موجود نشان می‌دهد که این مقدار کافی نبوده است. تداوم گرمای هوا، تبخیر آب و عدم‌رعایت حقابه، وضعیت تالاب هورالعظیم را بدتر می‌کندبی‌گمان در صورتی که گرمای هوا و متعاقبا تبخیر آب تداوم داشته باشد و همچنین حقابه تالاب تامین نشود، وضعیت آب هورالعظیم بدتر از گذشته خواهد شد. این تالاب برای اینکه به شرایط عادی برگردد، به ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیون مترمکعب آب در چهار ماه نیاز دارد. مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خوزستان معتقد است که بازه زمانی تامین حقابه تالاب باید منطبق با نیازهای آبی آن باشد. طبق مصوبه سازمان آب و برق خوزستان در اردیبهشت ۱۴۰۰ تعیین شد که حقابه خردادماه تا شهریور، ۲۴۹ میلیون مترمکعب آب برای رودخانه کرخه و تالاب هورالعظیم باشد که کمتر از یک‌ششم حقابه تالاب بود. هورالعظیم در جنگمنبع عکس: خبرگزاری مهر (عکاس: سید خلیل موسوی) مردم منطقه قبل از جنگ میان ایران و عراق به صید ماهی، کشاورزی، گاومیش‌داری، حصیربافی و … در اطراف تالاب اشتغال داشتند و از این راه امرار معاش می‌کردند. با شروع جنگ تحمیلی، این محل تبدیل به کانون عملیاتی دو کشور شد و مردم بومی امنیت و آرامش خود را از دست دادند. صدام حسین در سال‌های ۱۹۹۰ و ۱۹۹۲ میلادی به بهانه اختفای نیروهای مسلح در نیزارها تلاش کرد که این تالاب را خشک کند. بیشتر ساکنان این منطقه که عمدتا شیعیان بودند، پس از خشک‌شدن تالاب، به مناطق دیگر نقل‌مکان کردند. تا زمان سقوط صدام در سال ۲۰۰۳ میلادی بیش از ۹۰ درصد تالاب خشک‌شده بود؛ اما پس از آن، پای آب دوباره به این منطقه باز شد. علاوه بر این، عملیات نظامی در طول جنگ ایران و عراق تاثیر چشمگیری بر بحران خشکی این تالاب داشت. هورالعظیم تا پیش از جنگ تحمیلی حدود یک‌میلیون هکتار وسعت داشت که ۴۰۰ هزار هکتار در ایران و ۶۰۰ هزار هکتار در عراق قرار داشت و آب آن از سه رودخانه کرخه، دجله و فرات تامین می‌شد. منبع عکس: ایسنا (عکاس: امیر عبیداوی) پس از پایان جنگ، عراق یک دایک بلند (دژ مرزی) احداث کرد تا بخش ایرانی و عراقی از یکدیگر جدا شود. ایران نیز اقدام به ساخت یک دایک مرزی کرد تا ارتباط بخش ایرانی و عراقی به‌صورت کامل از بین برود. در ادامه ایران جاده‌هایی را در اتصال به دایک‌های مرزی ساخت که نتیجه آن تشکیل پنج حوضچه آبی بود. این حجم از تغییرات در طول زمان به قطع ارتباط بین حوضچه‌ها انجامید. در ادامه میدان نفتی آزادگان کشف شد و حفاری و استخراج نفت در محوطه تالاب به سرعت شروع شد. با این اوصاف می‌توان گفت، دخل‌وتصرف‌های انسانی که از زمان جنگ در تالاب هورالعظیم آغاز شد و تا امروز به فعالیت‌های نفتی رسیده، تغییرات اکولوژیکی فاحشی در آن به وجود آورده است. جانوران و گیاهان هورالعظیممنبع عکس: خبرگزاری مهر (عکاس: سید خلیل موسوی) گیاهانی مانند لوئی، جگن، نی و گل می‌مونی در تالاب هورالعظیم وجود دارند. از جانوران آن نیز می‌توان به لاک‌پشت، شنگ (سمور آبی)، گراز، سگ آبی و خفاش اشاره کرد. همچنین آبزیان مختلفی مانند کپور نقره‌ای، عنزه، گتان، حمری، آمور، شیربت، بنی، شلج و … در این تالاب زندگی می‌کنند. غاز خاکستری، چنگر و عروس غاز نیز از پرندگانی هستند که در طول فصل زمستان به این مکان مهاجرت می‌کنند. منبع عکس: خبرگزاری مهر (عکاس: سید خلیل موسوی) بخش‌های مختلف تالاب هورالعظیم، مکانی ایدئال برای زندگی گاومیش‌ها و دامداری هستند و از همین نظر به آب تالاب وابسته‌اند. به همین دلیل، تالاب مذکور در اقتصاد و زندگی جوامع محلی نقشی غیرقابل‌انکار دارد و لزوم حفظ آن بیش از پیش احساس می‌شود. در پایین این مقاله ازکجارومی‌توانید نظر خود را راجع به تالاب هورالعظیم و وضعیت کنونی آن بیان کنید. نویسنده: صدیقه شجاعیپرسش‌های متداولهورالعظیم کجاست؟ هورالعظیم، تالابی مشترک بین ایران و عراق است که دو سوم مساحت آن در عراق قرار دارد. این تالاب در غرب استان خوزستان و انتهای رود کرخه در منطقه مرزی دشت آزادگان واقع‌شده است. معنی هورالعظیم چیست؟ هورالعظیم واژه‌ای عربی به معنی تالاب بزرگ است؛ هرچند به این تالاب، هورالهویزه به‌معنای تالاب هویزه نیز گفته می‌شود. علت بحران کم آبی هورالعظیم چیست؟ دخل‌وتصرف‌های انسانی که از زمان جنگ در تالاب هورالعظیم آغاز شد و تا امروز به فعالیت‌های نفتی رسیده، تغییرات اکولوژیکی فاحشی در آن به وجود آورده است. ذخیره آبی هورالعظیم از کجا تامین می‌شود؟ ذخایر آب تالاب از رود کرخه و ۱۳ انشعاب آن تامین می‌شود. |
2,648 | 2,754 | هندیجان | شهر باستانی آسک | ایران، خوزستان، جنوب شرقی هندیجان | شهر باستان آسک ازجاهای دیدنی هندیجانبه شمار می‌رود و در جنوب شرقی هندیجان و کیان کوه قرار دارد. در حدودالعالم راجع به آسک گفته‌شده است که آسک در دامنه کوه قرار داشت و بالای آن کوه آتش‌فروزان بود. مورخان اعتقاد دارند که آسک ایوانی بلند داشت. همچنین آتشکده‌ها و دفینه‌های باستانی و گورهای قدیمی، تابوت‌ها و حجاری‌های کتیبه مانند در آسک وجود داشته و کتیبه‌هایی به خط پهلوی روی در غربی ایوان (معبد آتشکده) آسک در سنگ منقوش بوده است. در غرب آسک قلعه گنبدی قرار دارد که قبلا به‌عنوان برج دیده‌بانی از آن استفاده می‌شد. |
2,649 | 2,755 | یزد | باغ دولت‌آباد یزد | ایران، استان یزد، یزد، خیابان شهید رجایی، کوچه فردوسی | باغ دولت‌آباد یکی از جاهای دیدنی شهر یزد است که از میراث جهانی ایران نیز به شمار می‌رود و به‌عنوان یکی از ۹ باغ ایرانی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. این باغ زیبا که در محله چهار منار قرار گرفته است، یکی از قدیمی‌ترین باغ‌های شهر یزد محسوب می‌شود. در ادامه با کجارو همراه باشید تا بیشتر با این باغ و بخش‌های مختلف آن آشنا شویم. هرآنچه باید درباره باغ دولت‌آباد بدانید: باغ دولت‌آباد کجاست؟ قدمت باغ دولت آبادوسعت باغ دولت آبادقنات باغ دولت آبادمعماری باغ دولت آبادبناهای باغ دولت آبادساعت و روز بازدیدباغ دولت‌آباد کجاست؟ باغ دولت‌آباد یکی ازجاهای دیدنی یزدو از میراث جهانی یونسکو در ایران است که در خیابان شهید رجایی در محله چهار منار داخل کوچه فردوسی یا حسینیه فردوس قرار گرفته است و از بلوار دولت‌آباد نیز دسترسی دارد. این باغ در دوران قاجاریه متصل به دروازه چهار منار بود اما همچنان خارج شهر قرار می‌گرفت. اما با گذشت زمان، بافت شهری اطراف آن را پر کرد، به‌طوری که در دوران پهلوی ساخت‌وساز حومه شهری پیرامون آن را فراگرفت و به‌تدریج باغ در مرکز شهر یزد واقع شد. چگونه به باغ دولت‌آباد برویم؟ برای دیدن باغ دولت‌آباد رهسپار استان یزد و مسافر شهر یزد شوید. بعد از رسیدن به این شهر سراغ این باغ را در محله پامنار می‌توانید بگیرید. پس به بلوار دولت باد و سپس خیابان شهید رجایی بروید، در کوچه حسینیه یا فردوسی مکانی است که باغ دولت‌آباد را در خود جای داده است. قدمت باغ دولت آباددر کتاب یادگارهای یزد، نوشته ایرج افشار آمده است: مطالعه تاریخ قدیم یزد نشان می‌دهد که باغ‌های مهم و بزرگ و زیبا از قدیم‌ترین ایام در آنجا ساخته می‌شده و ذکر بسیاری از آنها در آن کتب موجود است. از جمله در تاریخ جدید یزد از سی باغ نامبرده شده است. ولی دیگر اثری از هیچ‌کدام از آنها اکنون بر جای نیست. باغ دولت‌آباد یزد از نمونه باغ‌های بزرگ ایران است که در سال ۱۱۶۰ هجری قمری در دوره زندیه بنا شده است. این باغ بزرگ یکی از بنیادها و آبادانی‌های محمدتقی خان مشهور به خان بزرگ، سرسلسله خاندان خوانین یزد و مرد مقتدر آن عهد و معاصر با شاهرخ میرزا و کریم‌خان زند بوده است. است. وی ابتدا قناتی با نام دولت‌آباد ایجاد کرد و سپس از آب آن قنات، باغ دولت‌آباد را به وجود آورد. وسعت باغ دولت آبادمنبع عکس: ویکی‌پدیا (عکاس: سعیده مومن) باغ دولت‌آباد یکی از زیباترین باغ‌های ایران به شمار می‌رود که در وسعتی در حدود ۶ / ۴ هکتار احداث‌شده است. در زمان محمدتقی‌خان، باغ از سمت شمال به خیابانی می‌رسید که درختان بسیاری داشت؛ به طوری‌که این درختان، مانع دید از خارج به داخل باغ می‌شدند. به این سبب این خیابان را هزار درخت نیز می‌گفتند که عرض چهار تا پنج متر و طولی بیش از ۲۰ کیلومتر داشت و به‌سمت رحیم آباد می‌رفت. در سمت شرق باغ نیز خیابانی به طول هشت کیلومتر قرار داشت و از سمت غرب باغ به مسیل رودخانه‌ی خشک محدود می‌شد. در این زمان باغ خارج از حصار شهر یزد قرار داشت. قنات باغ دولت آبادقنات تاریخی عظیم و مهم دولت‌آباد دارای قدمتی بیش از دویست سال است که از احداث پنج رشته قنات تشکیل‌شده است. این قنات نقشی اساسی در موجودیت بخشی به باغ دولت‌آباد دارد، به طول تقریبی ۶۰ کیلومتر یکی از مهم‌ترین و طولانی‌ترین قنات‌های شهر یزد است. قنات از ارتفاعات مهریز سرچشمه می‌گرفت و پس از مشروب کردن بخشی از اراضی مهریز و به کار انداختن چند آسیاب آبی به یزد می‌رسید و همه باغ دولت‌آباد را سیراب می‌کرد و پس از آن به طرف اراضی اطراف باغ جاری می‌شد و زمینهای کشاورزی را سیراب می‌کرد. معماری باغ دولت آبادبادگیر باغ، بلندترین بادگیر جهانمنبع عکس: خبرگزای ایسنا (عکاس: بهارک روشن بخش) بادگیر باغ دولت‌آباد، بلندترین بادگیر ایران و جهان استآنچه این باغ را در میان باغ‌های ایرانی شاخص نشان می‌دهد، بادگیر مرتفع آن است که با بیش از ۳۳ / ۸ متر بلندترین بادگیر جهان شناخته‌شده است. از دیگر خصوصیات این بادگیر، هشت‌ضلعی بودن آن است که باعث می‌شود باد در هر جهت بوزد و به‌راحتی و به‌سرعت به قسمت زیرین هدایت شود. از سوی دیگر در زیر این بادگیر حوضی قرار دارد به‌طوری که با وزیدن باد به سطح آب حوض، هوای خنکی را داخل بنا ایجاد می‌کند. دراین ساختمان با تلفیق باد و آب که درحوض‌های داخل ساختمان در جریان است، هوای خنک از زیر بادگیر به قسمت شاه‌نشین و تالارها انتقال پیدا می‌کند. به همین دلیل به این بنا، ساختمان تابستانه نیز گفته می‌شود. هندسه باغ دولت آبادمنبع عکس: خبرگزای ایسنا (عکاس: بهارک روشن بخش) هندسه باغ بسیار دقیق بوده و سطح باغ را به دو بخش مستطیلی شکل عمود بر هم (باغ بیرونی و باغ اندرونی) تفکیک کرده است. محور تقارن مستطیل بزرگ‌تر، محور اصلی باغ اندرونی است که آب‌نمای بزرگ باغ به ابعاد ۱۹۴ در ۱۲ متر بر این محور منطبق است. در واقع این محور، همان محوری است که عمارت سردر را به عمارت هشتی متصل می‌کند. معمار باغ با کاشت درخت در دو جانب محور اصلی، علاوه بر اینکه سبب تمرکز دید به سوی عمارت‌های اصلی باغ می‌شود، موجب عدم محدودیت دید از سوی هر یک از عمارات به‌سمت منظره باغ نیز هست و بر اتصال بصری بین دو عمارت تأکید می‌کند. وجود چشم‌انداز اصلی به‌شکل مستقیم و کشیده در محور طولی باغ روبهروی کوشک و کاشتن درختان بلند در دو طرف آن نقشی اساسی در ایجاد پرسپکتیوی دارد که باغ را طولانی‌تر نشان می‌دهد. آب‌نما که دقیقا بر محور تقارن باغ اندرونی منطبق است، سطح باغ را به دو کرت مستطیلی متقارن تقسیم می‌کند. در باغ اندرونی قسمت عمده باغ کرت‌بندی شده است. تناسبات کرت‌بندی‌ها از تناسبات دو باغ مستطیل شکل تبعیت می‌کنند. محور تقارن مستطیل کوچک‌تر که همان باغ بهشت‌آیین است بر محور اصلی باغ عمود است. مستطیل باغ بهشت آیین توسط یک حوض مستطیلی بزرگ که عمود بر محور تقارن مستطیل است به دو قسمت مربع شکل تقسیم می‌شود که در واقع کرت‌های اصلی باغ بهشت آیین همین مربع‌ها هستند. تقارن یکی از اصول معماری ایرانی به شمار می‌رود بطوریکه در معماری سنتی ایران در تمامی بناها به اشکال مختلف از آن استفاده‌شده است. در باغ ایرانی نیز از این اصل بسیار استفاده‌شده است. کوشک به‌عنوان اصلی‌ترین بنای باغ ایرانی روی محور تقارن باغ قرار می‌گیرد. اوج این تقارن را می‌توان در محور اصلی باغ دید یعنی جایی که حتی گل‌ها و درختان نیز قرینه کاشته میشوند. نکته قابل تأمل در هندسه باغ دولت‌آباد، عدم تطابق محور باغ اندرونی بر محور باغ بیرونی است بطوریکه امتداد محور طولی باغ اندرونی، نسبت به مرکز تقارن باغ بیرونی انحراف دارد. در بررسی علت این مسئله به نظر می‌رسد که با توجه به زمان شکل‌گیری دو باغ که بنا بر منابع تاریخی موجود، هر دو باغ در یک زمان یا با فاصله زمانی اندک از یکدیگر ساخته شدهاند، این عدم تطابق می‌تواند زمینهای برای گام‌های بعدی تحقیق در زمینه هندسه باغ دولت‌آباد باشد که مستلزم تحقیقات می‌دانی و جست‌و‌جو در منابع تاریخی مرتبط است. البته فرض مطرح‌شده با در نظر گرفتن پلان‌های قدیمی‌تر باغ مطرح می‌شود زیرا در دهه ۱۳۷۰ با ساخت خیابان بزرگی در شمال باغ، قسمت اعظمی از باغ بهشت آیین تخریب‌شده و از زمین آن برای ساخت بلوار استفاده شد. طرح باغ دولت آبادمنبع عکس: خبرگزای ایسنا (عکاس: بهارک روشن بخش) طرح باغ دولت‌آباد یکی از اصیل‌ترین و بدیع‌ترین طرح‌های باغ رسمی ایرانی است. سطح باغ به دو بخش با محیط مستطیلی با ابعاد ۱۱۶ در ۲۷۴ متر و ۱۰۴ در ۲۷۸ متر تقسیم می‌شود که به صورت عمود برهم قرارگرفته‌اند. محور تقارن مستطیل بزرگ‌تر -محور اصلی باغ- در راستای شمال غربی-جنوب غربی با زاویه ۳۰ درجه نسبت به محور غربی-شرقی قرار می‌گیرد. محیط مستطیل بزرگ‌تر (آنچه اکنون عموم به‌عنوان باغ دولت‌آباد می‌شناسند)، باغ اندرونی را شکل می‌داد که در واقع باغ خصوصی و اقامتگاه خانواده بوده است. محیط مستطیل کوچک‌تر که در سمت شمال قرار دارد، محدوده باغ بیرونی را مشخص می‌کند. این باغ که باغ «بهشت‌آیین» نامیده می‌شود، محل برگزاری تشریفات حکومتی و مراسم ورزشی بوده است. بناهای باغ دولت آبادمنبع عکس: خبرگزای ایسنا (عکاس: بهارک روشن بخش) پیدایش مجموعه عمارات باغ دولت‌آباد پس از احداث و احیای رشته‌های قناتی است که با همین نام شکل‌گرفته و پس از رونق باغ‌های پیرامون، بناهایی شامل: عمارت سردر، عمارت بهشت آیین، تالار آیینه، عمارت تهرانی، عمارت هشتی یا عمارت بادگیر، عمارت سردر شمالی (مربوط به باغ بهشت آیین)، تالار طنبی، برج دیده‌بانی و آب‌انبار احداث‌شده است. همچنین اصطبلی بزرگ با شترخانه و غلام‌خانه در غرب باغ و در کنار رودخانه خشک قرار دارد. فضای سبز باغ، درختان میوه مانند انگور و سرو و کاج داشته و همچنین گل‌های محمدی و سرخ نیز در باغ دیده میشوند. مجموعه ساختمان‌های دولت‌آباد هر یک دارای مشخصات معماری و جلوه‌های اصیلی از کاربرد فضاهای مورد نیاز در آن زمان است. در ادامه با سه بنای اصلی این باغ آشنا می‌شوید: عمارت هشتی: که در انتهای محور اصلی باغ و متصل به دیوار جنوبی است، در واقع کوشک اصلی باغ محسوب می‌شود و به سبب وجود بادگیر مرتفع آن شهرت خاصی دارد. عمارت هشتی دارای سه اتاق بزرگ و حوض‌خانه‌ای (با حوض یک‌پارچه مرمرین) در وسط است. طرح آن شبیه سایر کوشک‌های ایرانی است و طبقه فوقانی یک تالار و صفه و منظر دارد. عمارت طنبی: در سمت غرب عمارت هشتی، عمارت طنبی بزرگ و مجللی قرار دارد که دارای بادگیری مربع شکل و رو به باغ است. در دو طرف تالار طنبی، تالارها، صفه‌ها و شبستان‌هایی در یک طبقه جای دارند که در و روزن‌های آنها به طنبی باز می‌شود. در زیر طنبی، زیرزمینی ژرف کنده‌اند که با دو پله راست به باغ می‌پیوندد و از طرف جنوب با راهرویی به محوطه زیر بادگیر ارتباط دارد. عمارت سردر: بین باغ اندرونی و بیرونی، اصلی‌ترین عمارت باغ بهشت آیین به شمار می‌آید که دوطبقه است و زیر خان آن از یک سردر، هشتی و یک اتاق بزرگ (رو به شرق) و چند اتاق کوچک (رو به شمال و جنوب) و چند راهرو تشکیل‌شده است. علاوه بر این بناهای اصلی، ابنیه فرعی و خدماتی در ضلع شرقی باغ شامل آبدارخانه، شربت‌خانه، آشپزخانه و تأسیسات چاه و منبع آب با گاورو وجود دارد که در مواقع کم‌آبی برای پرکردن حوض‌های متعدد باغ از آن استفاده می‌شده است. گونه شناسی باغ دولت آبادمنبع عکس: خبرگزاری ایمنادولت آباد از دیدگاه گونه‌شناسی عملکردی، باغ سکونتگاهی- حکومتی است. به‌نحوی‌که باغ بیرونی محل انجام تشریفات حکومتی، مراسم ورزشی و اداره امور شهر بوده است و باغ اندرونی، بخش خصوصی و اقامتگاهی مجموعه به شمار می‌رفته است. در باغ‌های سکونتگاهی- حکومتی، عرصه اندرونی را از سایر عرصه‌ها کاملا متمایز می‌کردند و حتی دربان یا حاجبی را برای نظارت بر آن تعیین می‌کردند. از دیدگاه گونه‌شناسی کالبدی نیز، دولت‌آباد از نوع باغ-حیاط به شمار می‌رود زیرا ساختمان‌ها و عمارات آن مانند نارنجستان قوام و باغ هفت‌تنان در شیراز در اطراف باغ قرار می‌گیرند. نظام آبیاری باغ دولت آبادمنبع عکس: Yazd. irمنبع اصلی تأمین آب باغ، قنات دولت‌آباد است. علاوه بر قنات، برای مواقع خشکسالی و برای سیراب‌کردن باغ و پرکردن حوض‌های متعدد آن، یک چاه و منبع آب با گورو (آنچه امروز گاورو نامیده می‌شود) در ضلع شرقی باغ و در کنار ابنیه خدماتی احداث‌شده بود. همچنین در مواقع اضطراری از آب ذخیره‌شده در آب‌انبار باغ نیز استفاده می‌کردند. در باغ دولت‌آباد، آب به تمامی به نمایش گذاشته می‌شود. معمار با بازی وصف‌ناپذیری، بارها آب را به درون زمین برده و بیرون آورده است، بطوریکه آب در تمام سطح باغ حضور دارد. آب ابتدا در زیر بادگیر عمارت هشتی و در یک حوض یک‌پارچه مرمرین دیده می‌شود که در آن می‌جوشد و بالا می‌آید، سپس به حوضی در وسط این عمارت وارد می‌شود و از آن به سه حوض کشیده مستطیل شکل در سه شاه‌نشین سرازیر می‌شود. در مقابل ارسی اتاق‌ها، سه سینه کبکی وجود دارد که از سنگ مرمر است و آن را به شکلی تراشیده‌اند تا موج ایجاد کند و حجم آب را بیشتر از واقعیت نشان دهد. آب از هر سینه کبکی، وارد یک حوض کوچک می‌شود که حوض کلگی نام دارد و از آنجا در آب‌نمای بزرگ باغ جاری می‌شود. این آب‌نما دقیقا بر محور اصلی باغ قرار گرفته و ابعاد آن متناسب با ارتفاع بادگیر عمارت هشتی است بطوریکه تصویر این عمارت را به‌گونه‌ای کامل در آب منعکس می‌کند. بعد از آن آب از زیر عمارت سردر، وارد باغ بهشت‌آیین می‌شود و به یک استخر ۱۲ ضلعی بزرگ که در شمال عمارت قرار دارد، می‌ریزد و از آنجا به‌سمت سه استخر مستطیل شکل در سه جانب دیگر سرازیر می‌شود. سپس آب از این استخرها به‌سوی خیابان‌ها و آبادی‌ها جاری‌شده و به مصرف کشت و زرع می‌رسد. در واقع معمار تنها به عبور آب از لایه‌های زیرین زمین و سیراب کردن درختان قناعت نمی‌کرد، بلکه آب گوارا را به روی زمین می‌آورد و به نمایش می‌گذاشت تا روح ساکنان کویر را نیز سیراب کند. ساعت و روز بازدیدمنبع عکس: خبرگزاری ایمنابرای بازدید از باغ دولت‌آباد و لذت بردن از زیبایی‌ها و فضای دلنشین آن می‌توانید همه‌روزه از ساعت ۷:۰۰ صبح تا ۲۲:۳۰ (به‌جز روز عاشورا) به این مکان مراجعه کنید. هزینه بلیط گردشگران ایرانی ۵۰ , ۰۰۰ ریال و هزینه بلیط گردشگران خارجی ۲۰۰ , ۰۰۰ ریال است. عکس کاور: منبع عکس: خبرگزای ایسنا (عکاس: بهارک روشن بخش) پرسش‌های متداولباغ دولت‌آباد کجاست؟ باغ دولت‌آباد از جاهای دیدنی یزد است که در خیابان شهید رجایی در محله چهار منار داخل کوچه فردوسی یا حسینیه فردوس قرار دارد. مهم‌ترین ویژگی باغ دولت‌آباد چیست؟ بادگیر باغ است که به‌عنوان بلندترین بادگیر جهان شناخته می‌شود. بلیط بازدید از باغ دولت‌آباد چقدر است؟ هزینه بلیط گردشگران ایرانی در سال ۱۴۰۱ برابر با ۵۰ , ۰۰۰ ریال و هزینه بلیط گردشگران خارجی ۲۰۰ , ۰۰۰ ریال است. ساعت بازدید از باغ دولت‌آباد چه زمانی است؟ همه‌روزه از ساعت ۷:۰۰ تا ۲۲:۳۰ (به‌جز روز عاشورا) امکان بازدید از باغ دولت‌آباد وجود دارد. نویسنده: عماد جعفری / بازنویسی: اکرم زمانی نوری |
2,650 | 2,756 | یزد | آتشکده بهرام یزد | ایران، استان یزد، شهر یزد، بلوار شهید منتظر قائم، خیابان آیت‌الله کاشانی | آتشکده یزد محل نگهداری آتش مقدس زرتشتی در شهر یزد و نیایشگاه زرتشتیان ساکن در این شهر است. قدمت این آتشکدهبه دوران پهلوی می‌رسد؛ هرچند آتشی که در آن می‌سوزد، بیش از ۱۵۰۰ سال روشن مانده است. در واقع، آتش موجود در آتشکده زرتشتیان یزد، یکی از سه آتش باستانی و مقدس پیروان زرتشت از دوره ساسانیان بوده که همچنان روشن و شعله‌ور است. آتشکده یزد یکی از نمادهای شهر یزد و بخشی از میراث فرهنگی و تاریخی این شهر کهن و نمونه‌ای از همزیستی ادیان گوناگون در کنار یکدیگر محسوب می‌شود. این آتشکده درتاریخ ۲۲ شهریور ۱۳۷۸ هجری شمسی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و امکان بازدید از آن برای گردشگران وجود دارد. هرآنچه باید درباره آتشکده بهرام یزد بدانید: آتشکده بهرام یزد کجاست؟ معرفی آتشکده بهرام یزدساخت آتشکده بهرام یزدتاریخچه آتش آتشکده بهرام یزدمعماری آتشکده بهرام یزدسایر بخش‌های آتشکده بهرام یزدآداب ورود به آتشکده بهرام یزدنکات بازدید از آتشکده بهرام یزدآتشکده بهرام یزد کجاست؟ آتشکده زرتشتیان یزد ازجاهای دیدنی یزداست که در بلوار شهید منتظر قائم، خیابان آیت‌الله کاشانی قرار دارد. آدرس: استان یزد، شهر یزد، بلوار شهید منتظر قائم، خیابان آیت‌الله کاشانی (نمایش روی نقشه) معرفی آتشکده بهرام یزدمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Mohammadhossin ۷۴) آتشکده نمونه‌ای از نیایشگاه زرتشتیان است که در آن آتش، جایگاه ویژهای دارد و مهم‌ترین نیایش‌های دینی از جمله خواندن اوستا و گات‌ها در آن و در برابر آتش صورت می‌گیرد. آتشکده یزد یکی از این نیایشگاه‌ها است که ارزش بسیاری برای زرتشتیان دارد. این مکان با نام آتشکده ورهرام نیز شناخته می‌شود و آتش مقدس ورهرام در آن قرار دارد. مسئولان این بنای ارزشمند زرتشتی، وظیفه روشن نگه‌داشتن آتش آتشکده را به فردی مطمئن و مورد اعتماد واگذار کرده‌اند. منبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: R. shahi ۲۴) آتشکده بهرام یزد در تاریخ ۲۲ شهریور ۱۳۷۸ هجری شمسی با شماره ثبت ۲۴۳۱ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. گروهی از زرتشتیان با این موضوع چندان موافق نبودند؛ چراکه می‌گفتند ورود گردشگران به این مجموعه باعث سلب آرامش نیایشگران می‌شود و پاکیزگی این مکان از بین می‌رود که در دین زرتشتی از جایگاه والایی برخوردار است. در هر صورت به‌دلیل درخواست زیاد گردشگران برای بازدید از این مکان، بخشی از آن برای بازدیدکنندگان در نظر گرفته‌شده است و امروزه در زمره جاذبه‌های استان یزد قرار دارد. آتشکده یزد از نظر بار تاریخی و فرهنگی و همین طور از دید معماری، الهام‌بخش و زیبا است. ساخت آتشکده بهرام یزدمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: mohammadSajad beygirad) آتشکده یزد که آن را با نام‌های دیگری همچون آتشکده بهرام یزد و خانه زرتشتیان یزد نیز می‌شناسند، یکی از نیایشگاه‌های معروف زرتشتیان است که در دوران پهلوی اول در سال ۱۳۱۳ هجری شمسی ساخته شد. در آبان ماه همان سال یک زرتشتی پارسی به نام «همابائی» سرمایه‌ای را برای ساخت این آتشکده در نظر گرفت و قطعه زمینی به بزرگی ۶ , ۸۸۱ متر مربع را برای این‌کار انتخاب کرد که از سوی چند تن از زرتشتیان ایران از جمله برادران امانت به یاد فوت پدرشان «اردشیر مهربان رستم امانت» وقف شده بود. منبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Zenith ۲۱۰) مهندسان پارسی نقشه این بنا را کشیدند و ارباب جمشید امانت، یکی از برادران امانت، سرپرستی و نظارت بر ساخت آن را بر عهده گرفت. وی در خاطرات خود نوشته است که پنج بار به هند سفر کرده تا رضایت انجمن پارسیان هند، گروهی از زرتشتیان ایرانی‌تبار، را برای پرداخت هزینه ساختمان آتشکده ورهرام یزد جلب کند. این سفرها چهار بار با کشتی‌های بخار از طریق اقیانوس هند و یک‌بار با پای پیاده و شتر از ریگ‌زارهای بلوچستان ایران و پاکستان انجام شد. تاریخچه آتش آتشکده بهرام یزدمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Wojciech Kocot) طبق نوشته‌ها و نقل قول‌های تاریخی به نظر می‌رسد در زمان حکومت پادشاهان ساسانی، سه آتشکده به‌دلیل قدمتشان از شکوه و اهمیت بالایی برخوردار بودند: آتشکده آذر گشنسبیا آذرگشسب در شهرستان تکاب در تخت‌سلیمان، آتشکده آذر برزین‌مهر در روستای فشتنق خراسان رضوی و آتشکده کاریان یاآتشکده آذرفرنبغکاریان فارس در روستای کاریان از توابع جویم لارستان. آتش بهرام (ورهرام) یا آتشی که در آتشکده یزد نگهداری می‌شود، پیشینه‌ای نزدیک به ۱۵۰۰ سال دارد و آتش اصلی یکی از آتشکده‌های مهم دوران ساسانی یعنی آذرفرنبغ فارس است. متاسفانه مسئولان و محافظان این آتش در قرن دهم میلادی به‌دلیل حمله دشمنان به شهر یزد مجبور به انتقال آتش به آتشکده بزرگ شهر شدند؛ اما این آتشکده نیز تخریب شد و زرتشتیان را وادار به جابه‌جایی مجدد آتش مقدس خود کرد. آنها در غاری که در کوه اشکفت یزدان (بین عقدا و پارس‌بانو) رفتند و آتش ورهرام را به‌مدت ۳۰ سال از گزند بیگانگان حفظ کردند. به نظر می‌رسد پس از آن مجبور به انتقال مجدد آتش ورهرام شدند و به‌مدت دو قرن دیگر برای جلوگیری از تجاوز بیگانگان در روستاهای محل زندگی زرتشتیان یزد مورد حفاظت و پاسداری قرار گرفت. در سال ۷۵۰ هجری قمری، روستایی به نام ترک‌آباد در نزدیکی اردکان ساخته شد و اکثر زرتشتیان یزد به‌ویژه موبدان به آن منطقه نقل‌مکان کردند. آتش مقدس نیز به ترک‌آباد منتقل‌شده و به‌مدت ۳۰۰ سال در روستای ترک‌آباد نگهداری می‌شد. متاسفانه جامعه زرتشتیان ترک‌آباد به‌مرور زمان از یکدیگر گسیخته شد و آتش مقدس بار دیگر به شریف‌آباد منتقل و در سال ۱۱۸۹ هجری قمری مجددا به یزد بازگردانده شد. زرتشتیان مجبور شدند آتش مقدس را در محله دستوران یزد (کوی موبدان) در خانه کوچکی به‌صورت مخفیانه نگهداری کنند. منبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: AshkanSaeedeh) این مسئله ادامه داشت تا اینکه رضاشاه دستور احداث آتشکده یزد را صادر کرد. سرانجام زرتشتیان توانستند عبادتگاهی در شان و منزلت خود داشته باشند. آتش مذکور در ظرفی بزرگ از جنس برنز درون محفظه‌ای شیشه‌ای و مرتفع‌تر از سطح زمین در اتاقی بزرگ و تقریبا دور از نور خورشید نگهداری می‌شود. یک نفر مسئولیت روشن نگه‌داشتن آتش را بر عهده دارد که با عنوان «هیربد» شناخته می‌شود. وی روزانه در چند نوبت با افزودن قطعه‌ای چوب خشک و مقاوم‌تر از سایر چوب‌ها همچون چوب بادام و زردآلو، این آتش را حفظ می‌کند. خاکستر حاصل از سوخت فاقد ارزش است و به هنگام نیاز تخلیه می‌شود. بازدیدکننده‌ها می‌توانند این آتش را از پشت شیشه ببینند؛ چراکه نفس‌های آدمی نباید با آتش پاک تماس پیدا کند. معماری آتشکده بهرام یزدمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: M. salari ۴۵) با بررسی ساختمان‌هایی که به‌عنوان آتشکده استفاده می‌شدند، به این اصل می‌رسیم که از دوران باستان، آتشکده‌ها بدون هرگونه تجملات و زرق‌و‌برق و به‌صورت مکانی ساده و مقدس طراحی و ساخته شدهاند. آتشکده بهرام نیز همانند همتایان خود، از معماری و طراحی ساده و زیبایی برخوردار است. طراحی این مکان بر اساس سلسله‌مراتب و حوزه‌بندی فضایی آتشکده‌های پارسیان هند انجام شد؛ گرچه مشابه بناهای مناطق کویری ایران، الگوهای معماری معاصر یزد را دارد. این بنا در مرکز حیاط قرار گرفته است و درختان همیشه سبز، آن را محصور کرده‌اند. ارتفاع آن ۲۱ متر بالاتر از سطح زمین است و برای ورود به آن باید از هشت پله بالا رفت. منبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: R. shahi ۲۴) نگاره فروهر و سرستون‌های سنگی، ابهت و زیبایی خاصی برای ساختمان آتشکده بهرام به ارمغان آورده‌اند. این سرستون‌ها و سنگ‌های گلدار پایین دیوارها از هنرمندی استادکاران و هنرمندان استان اصفهان حکایت دارند که پس از تراشیدن سنگ‌ها در اصفهان، آنها را به شهر یزد منتقل کردند. ظاهرا کاشی‌کاری نگاره فروهر نیز توسط هنرمندان استان یزد انجام‌شده است. طراحان و استادکاران همچنین دیوارهای داخل ساختمان را با اشکالی از تصاویر زرتشت و جمله‌هایی برگرفته از کتاب مقدس اوستا، بسیار زیبا و هنرمندانه تزیین کرده‌اند. منبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: ناشناس) حوضی دایره‌ای و بزرگ در ابتدای ورودی عمارت آتشکده، زیبایی ویژهای به این بنای مقدس بخشیده که طبق آیین حوض‌های سراسر دنیا، کف آن توسط سکه‌های بازدیدکنندگان پر شده است. به نظر می‌رسد قرارگیری آتشکده در مقابل حوضی از آب، از خصوصیات این مکان‌ها محسوب می‌شود. آتش مقدس در اتاقی نگهداری می‌شود که معماران در مرکز ساختمان احداث کرده بودند تا به این ترتیب از تابش نور خورشید دور بماند. در اطراف آن نیز اتاق‌هایی برای انجام فریضه نماز و نیایش مخصوص زرتشتیان در نظر گرفته‌شده است. سایر بخش‌های آتشکده بهرام یزدتالار ورجاوندمنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: سهراب پورخلیلی) آقای جمشید امانت در سال ۱۳۱۸ هجری شمسی، تالار و آب‌انباری را به یاد همسر خود در مجموعه آتشکده یزد بنا کرد. ساختمان تالار در سال ۱۳۸۱ هجری شمسی به‌دلیل کهولت، تخریب و غیرقابل استفاده شد. مهندس پرویز ورجاوند این تالار را بازسازی کرد و عملیات مرمت ساختمان به سبک بناهای قدیمی را در سال ۱۳۸۷ هجری شمسی به پایان رساند. وی این کار را به یاد پدر و مادر خود، دکتر فریدون ورجاوند و دولت رستمی انجام داد و نام ورجاوند بر تالار ماند. منبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: rene boulay) در حال حاضر، تالار ورجاوند به نمایشگاهی تبدیل‌شده است که در آن می‌توانید بیشتر با زرتشتیان، سنت‌ها و آداب دینی آنها آشنا شوید. در اینجا ماکت‌هایی ساخته شدهاند که هرکدام لباس‌هایی خاص بر تن دارند. در یک‌گوشه چشمتان به سفره عقد و عروس و داماد می‌افتد و درباره‌اش می‌خوانید و در جایی دیگر از سفره نوروزی و مراسم پیروان این دین اطلاعات کسب می‌کنید. نماز زرتشتیان و آیین سدره‌پوشی را این تالار می‌شناسید و می‌توانید آداب دینی را درک کنید. آب‌انبار آتشکده یزدجمشید امانت آب‌انباری را نیز در آتشکده زرتشتیان بنا کرد. امروزه این آب‌انبار در طبقه زیرین تالار ورجاوند قابل بازدید است. در این فضا و پیش از ورود به آب‌انبار با فضایی نمایشگاهی مواجه می‌شوید و می‌توانید تصاویر عکاسان مختلف از موضوعات مرتبط با زرتشتیان را ببینید. در گوشه‌ای از سالن نمایشگاه باید از پله‌ها پایین بروید تا به آب‌انبار وارد شوید. انتهای این راه‌پله در گذشته مسدود بود و افراد با استفاده از شیری که در پایین مخزن آب تعبیه‌شده بود، از آب استفاده می‌کردند. حالا این شیر و دیوار حذف‌شده است تا گردشگران بتوانند وارد فضای آب‌انبار شوند. از دریچه بالای آب‌انبار، آب قنات به داخل می‌آمد تا مردم به آن دسترسی داشته باشند. تعدادی جای پا در دیواره آب‌انبار و حدفاصل دریچه بالا تا کف دیده می‌شود که برای ورود افراد در مواقع اضطراری بودند. آداب ورود به آتشکده بهرام یزدمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Narges Bgsei) آتشکده یزد مکانی مقدس است و آدابی برای ورود به آن وجود دارد: مردان و زنان باید هنگام ورود به این مکان پاکیزه باشند. قداست این مکان در میان زرتشتیان مانند مسجد برای مسلمانان است و بانوان در دوره‌های خاص نمی‌توانند به آن وارد شوند. مردان زرتشتی به هنگام ورود از کلاه سفید و زنان از روسری سفید به‌همراه لباس رنگ روشن استفاده می‌کنند و کفش‌های خود را درمی‌آورند. کسی نباید به آتش مقدس نزدیک شود؛ چراکه نفس انسان آن را آلوده می‌کند. نکات بازدید از آتشکده بهرام یزدمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Arteen Arakel Lalabekyan) برای استفاده از وسایل نقلیه عمومی، سوار بر اتوبوس‌هایی شوید که از خیابان آیت‌الله کاشانی عبور می‌کنند. ایستگاه اتوبوس در چند قدیمی در ورودی آتشکده قرار دارد. احترام به عقاید، باورها و رسوم را فراموش نکنید و حرمت این مکان مقدس را نگه دارید. بازدیدکنندگان این آتشکده می‌توانند این آتش همیشه فروزان را از پشت دیوار شیشه‌ای ببینند. از ساعت هشت تا ۱۲ و از ۱۷ تا ۲۰ می‌توانید برای بازدید به این مجموعه مراجعه کنید. آتشکده بهرام یزد همه‌روزه، به‌جز روزهای تعطیل، باز است. قیمت بلیط آتشکده در سال ۱۴۰۰ برابر با ۱۰ , ۰۰۰ تومان است. پرسش‌های متداولآتشکده بهرام یزد کجاست؟ آتشکده بهرام یزد در بلوار شهید منتظر قائم، خیابان آیت‌الله کاشانی، روبهروی جاده اکبر قرار دارد. آیا آتشکده بهرام یزد ثبت ملی شده است؟ بله. آتشکده بهرام یزد در تاریخ ۲۲ شهریور ۱۳۷۸ هجری شمسی با شماره ثبت ۲۴۳۱ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. قدمت آتش آتشکده بهرام یزد به چه زمانی می‌رسد؟ آتش موجود در آتشکده زرتشتیان یزد، یکی از سه آتش باستانی و مقدس پیروان زرتشت از دوره ساسانیان محسوب می‌شود که ۱۵۰۰ سال روشن مانده است. ورود به آتشکده بهرام یزد چه آدابی دارد؟ مردان و زنان باید هنگام ورود به این مکان پاکیزه باشند. قداست این مکان در میان زرتشتیان مانند مسجد برای مسلمانان است و بانوان در دوره‌های خاص نمی‌توانند به آن وارد شوند. نویسنده: محبوبه حسنی / بازنویسی: صدیقه شجاعی |
2,651 | 2,757 | یزد | میدان امیر چخماق | ایران، استان یزد، شهر یزد، خیابان امام خمینی (ره)، میدان امیر چخماق | میدان امیر چخماق یکی از معروف‌ترین جاهای گردشگری یزد و از میدان‌های تاریخی کشور به شمار می‌رود که در بافت قدیمی این شهر همچون نگینی می‌درخشد. این میدان که جاذبه‌های متعددی از بازار تا تکیه و مسجد را در خود جای داده است، گزینه‌ای عالی برای گردشگری محسوب می‌شود؛ به‌خصوص در طول شب که چشم‌انداز بسیار زیبایی را پیش روی شما قرار می‌دهد. جذاب‌ترین بخش این میدان، بنای سه‌طبقه تکیه آن است که پیش از هر جاذبه دیگری چشم گردشگران را به خود خیره می‌کند. برای آشنایی بیشتر با این میدان دیدنی با ما همراه شوید. هرآنچه باید درباره میدان امیر چخماق بدانید: درباره میدان امیر چخماقمیدان امیر چخماق کجاست؟ قدمت میدان امیر چخماقامیر چخماق کیست؟ دیدنی‌های میدان امیر چخماقدرباره میدان امیر چخماق یزدعکاس: ناشناسمیدان امیر چخماق یا امیر چقماق از شاخص‌ترینجاهای دیدنی یزدمحسوب می‌شود که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و از بخش‌های مختلفی از جمله بازار، تکیه، مسجد و آب‌انبار تشکیل‌شده است. کاروانسرای شعبان در ضلع شمالی میدان و حمام و کاروانسرای بافتی‌ها در غرب تکیه امیر چخماق از دیگر جاذبه‌های این مجموعه هستند. در مقابل تکیه نیز حوض بزرگی با فواره و چند مجسمه خودنمایی می‌کند که به نقش و اهمیت آب و فرهنگ سقایی اشاره دارد. عکاس: Muhan itripاین میدان که یزدی‌ها به آن میرچخماق می‌گویند، به‌عنوان یکی از میدان‌های اصلی شهر برای برگزاری برنامه‌ها و گردهمایی‌های مختلف استفاده می‌شود. یکی از پرطرفدارترین برنامه‌های مذهبی این میدان که گردشگران زیادی را به سوی خود می‌کشاند، مراسم نخل‌گردانی در ماه محرم است که هر سال باشکوه تمام برگزار می‌شود. عکاس: محمدرضا باقی پور، Wily Kaemena، مهدی صحراپور، Rene Guglاین میدان نماد شهر یزد است و در هر ساعت از شبانه‌روز می‌توانید از آن دیدن کنید؛ به‌خصوص در طول شب که نورپردازی خاص آن، جلوه‌ای متفاوت از این جاذبه را به نمایش می‌گذارد. میدان امیر چخماق کجاست؟ عکاس: ماریو سلیمیمیدان امیر چخماق در کنار چهارراه شهدا در خیابان امام خمینی (ره) و در امتداد خیابان سلمان فارسی واقع‌شده است. آدرس: استان یزد، شهر یزد، خیابان امام خمینی (ره)، میدان امیر چخماق (نمایش روی نقشه) قدمت میدان امیر چخماقمیدان امیر چخماق، اثری به‌جامانده از دوره تیموری در قرن نهم هجری است که توسط امیر جلال‌الدین چخماق، از سرداران شاهرخ تیموری ساخته شد. او پس از رسیدن به مقام حاکمیت یزد همراه با همسرش «ستی فاطمه» اقدام به ساخت مسجد جامع نو در ده «دهوک سفلی» کرد و روبهروی آن میدانگاه وسیعی ساخت. این مسجد و میدانگاه بعدها به مسجد امیر چخماق و میدان امیر چخماق شهرت یافتند. حاکم یزد همچنین در گرداگرد میدان، بناهای دیگری همچون آب‌انبار، قنادخانه، بازار، خانقاه، کاروانسرا، حمام، چاه آب سرد و … نیز احداث کرد. عکاس: افسانه عباسیمیدان جلوی مسجد و سردر بازار در اوایل قرن ۱۳ هجری شمسی به حسینیه تبدیل شد؛ گرچه در آن زمان کاربری حسینیه نداشت؛ زیرا ساخت چنین فضاهایی از دوره صفوی در ایران رواج یافت. این میدان در زمان شاه‌عباس صفوی دستخوش تغییرات و بازسازی‌هایی نظیر ساخت چهارسوقی روی کاروانسرا شد. شخصی به نام حاجی حسین عطار نیز در زمان فتحعلی شاه قاجار بانی مرمت بخش‌هایی از مسجد و گسترش شبستان آن شد. میدان مذکور مثل برخی از میدان‌های کشور تا پیش از دوره پهلوی به محل دفن مردگان تبدیل‌شده بود و عده‌ای از مردم به بهانه وجود حسینیه و خیروبرکت آن، جسد اموات خود را در اینجا به خاک می‌سپردند. هرچند با شروع دوره پهلوی، این رسم برچیده شد و پس از ویران‌کردن گورها، میدان امیر چخماق دوباره به وضعیت سابق خود برگشت. عکاس: محمد رضا باقی‌پوردر زمان رضا شاه پهلوی، تغییرات زیادی در میدان صورت گرفت که از آن جمله می‌توان به خیابان‌کشی‌ها اشاره کرد. این موضوع باعث تشکیل می‌دانی کوچک و ادغام مسجد با میدان مقابل حسینیه شد. تغییر و تحولات دیگری نیز به مرور زمان در این مجموعه رخ داد که در اثر آن فقط بدنه جنوب شرقی به‌عنوان تنها جداره میدان باقی ماند که بدنه اصلی تکیه امیر چخماق است. امیر چخماق کیست؟ امیر جلال‌الدین چخماق شامی از امیران و سرداران شاهرخ تیموری بود که در سال ۸۱۱ هجری شمسی به حکومت یزد منصوب شد. او با الهام از پادشاهی شاهرخ، اقدامات ارزنده‌ای در جهت عمران و آبادانی شهر یزد انجام داد که همسرش ستی فاطمه یا فاطمه خاتون نیز در این راه همراه او بود. عکاس: Arteen Arakel Lalabekyanساخت مسجد جامع نو، دو آب‌انبار و یک تکیه که در آن زمان خارج از شهر یزد بود و امروزه به مجموعه میدان امیر چخماق مشهور است، گوشه‌ای از فعالیت‌های خیرخواهانه او بود. حفر چاه در نزدیکی مسجد جامع نو و احیای آب محله دهوک، ساخت گرمابه روبهروی مسجد جامع کبیر یزد، ساخت منبر آجری با نقوش اسلامی در مسجد جامع، بهبود وضعیت باغ حکمرانان یزد و … از دیگر اقدامات امیر چخماق بوده‌اند. دیدنی‌های میدان امیر چخماقتکیه امیر چخماقعکاس: پرهام یزدیتکیه سه‌طبقه امیر چخماق که در سال ۱۳۳۰ هجری شمسی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، در سمت شرق میدان قرار دارد که روزگاری برای نشستن شاهان در قسمت شاه‌نشین و بانوان در سایر غرفه‌های آن استفاده می‌شد تا مراسم سوگواری و نخل‌برداری را تماشا کنند. این سازه شاخص به‌خاطر نمای خارجی با شاه‌نشین‌های قوسی‌شکل مشهور است. عکاس: Arteen Arakel Lalabekyanکتیبه‌ای در غرفه شاه‌نشین تکیه وجود دارد که تاریخ ۱۲۵۸ هجری قمری (۱۲۲۱ هجری شمسی) را نشان می‌دهد و از همین رو می‌توان قدمت آن را حدود ۱۸۰ سال تخمین زد. این سازه آجری دارای دو مناره بزرگ است که گفته می‌شود در دوره قاجار به آن اضافه شدهاند. بخشی از جداره اصلی تکیه امیر چخماق که باقی‌مانده است، غرفه‌هایی دارد که به‌صورت پلکانی روی‌هم قرار گرفته‌اند. این غرفه‌ها به‌شکل طاق نماهایی دو طبقه در هشت ردیف عمودی هستند که به‌صورت قرینه روبهروی هم ساخته شدهاند. علاوه بر این، غرفه‌هایی سه‌طبقه در دو ردیف عمودی و غرفه‌ای اصلی در یک ردیف عمودی در وسط آنها خودنمایی می‌کند. بخش میانی بنا مزین به تزیینات کاشی‌کاری است و ارتفاع بیشتری نسبت به سایر طاق نماها دارد. این‌طور به نظر می‌رسد که احتمالا این مکان برای استقرار بالاترین مقا‌م‌های دولتی در مرکز تکیه بوده است تا مراسم تعزیه را در محوطه میانی میدان تماشا کنند. عکاس: پرهام یزدیمناره‌های مرتفع این سازه که روی غرفه‌های میانی ساخته شدهاند، جلال و عظمت خاصی به آن داده‌اند؛ ضمن اینکه در گذشته از این مناره‌ها برای سردادن اذان و اعلام وقت نماز به مردم شهر استفاده می‌شد. مسجد امیر چخماق درست در کنار این بنا قرار دارد و از طریق یکی از غرفه‌های ضلع غربی تکیه می‌توان به آب‌انبار میدان دسترسی داشت. در وسط این بنا نیز ورودی بازار حاجی قنبر واقع‌شده است. مسجد امیر چخماقعکاس: نامشخصمسجد امیر چخماق که با نام مسجد دهوک و مسجد جامع نو نیز شناخته می‌شود، به‌لطف تزییناتی همچون کاشی‌کاری معرق و طاق‌های مقرنس، از نظر زیبایی، وسعت و اهمیت، بعد از مسجد جامع یزد قرار دارد. این مسجد که در سال ۱۳۴۱ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید، به همت امیر چخماق در مدت دو سال احداث شد و کار ساخت آن در سال ۸۴۱ پایان یافت. عکاس: Peter Wمسجد مذکور دو ورودی دارد که شامل ورودی شرقی (کوچه مسجد) و شمالی (میدان) می‌شود. در کریاس (ساختمان جلوی در ورودی) مسجد، سنگی به خط نسخ حاوی متن یک وقف‌نامه نصب‌شده است و در دو طرف راهروی شمالی منتهی به صحن مسجد، شبکه‌های ظریفی از کاشی معرق در پنجره‌ها به چشم می‌خورد. این مسجد دارای شبستان تابستانی و زمستانی است که بادگیرهای زیبای موجود در شبستان تابستانی آن باعث خنک‌شدن هوا در روزهای گرم تابستان میشوند. شبستان زمستانی مزین به سنگ مرمر است که در روزهای سرد زمستان بر اثر انعکاس نور خورشید، فضای آن را گرم‌تر می‌کند. عکاس: ناشناسروی کمربند گنبد مسجد عبارت «السلطان ضل الله» به خط کوفی بنایی نقش بسته است و در دو طرف صفه آن می‌توان دو گل کتیبه‌دار به خط کوفی را دید که یکی مزین به عبارت «ولی‌الله التوفیق» و دیگری عبارتی عربی است که تاکنون کسی موفق به خواندن آن نشده است. یکی دیگر از کتیبه‌های مسجد را می‌توان در سردر شرقی مشاهده کرده که به خط ثلث و با کاشی معرق است. گنبد ترک‌دار مسجد نیز از تزیین و کتیبه بی‌نصیب نمانده است و علاوه بر کاشی‌کاری سبزرنگ، اطراف آن کتیبه‌ای به خط کوفی قرار دارد. عکاس: حمزه توکلیمسجد امیر چخماق فاقد مناره است که طبق یک روایت، مساجدی که بانی آن بانوان بودند، مناره نداشته و طبق روایتی دیگر، برای اتحاد شیعه و سنی بوده است؛ زیرا مساجد شیعی دارای دو مناره و مساجد سنی دارای یک مناره بودند و در نتیجه آن را بدون مناره ساخته‌اند تا پیروان هر دو مذهب از آن استفاده کنند. آب انبارهای میدان امیر چخماقبه‌طور کلی، سه آب‌انبار در مجموعه میدان امیر چخماق وجود داشته است که یکی از آنها در ضلع جنوبی میدان قرار داشت؛ اما در زمان احداث خیابان تخریب شد. آب‌انبار ستی فاطمهعکاس: محسن نامجوآب‌انبار ستی فاطمه (پنج بادگیری) در ضلع شمالی میدان و جنب بازارچه حاجی قنبر قرار دارد که به دستور ستی فاطمه، همسر حاکم وقت یزد، برای استفاده مردم ساخته شد. این بنا علاوه بر گنبد و سردری آجری و زیبا، پنج بادگیر بلند هشت‌وجهی دارد که جزو معدود آب‌انبارهای پنج بادگیری یزد به حساب می‌آید. پس از بخش سرپوشیده ورودی، راه‌پله‌ای قرار دارد که شامل دو قسمت سرباز و سرپوشیده می‌شود. آب‌انبار امیر چخماق، سقف ضربی و قوسی از نوع جناغی و مخزنی با پلان مدور دارد و از دو در ورودی آن، یکی به میدان امیر چخماق و دیگری به کوچه محل آب‌انبار باز می‌شود. این سازه زیبا در سال ۱۳۸۵ به ثبت آثار ملی ایران رسید. عکاس: سعید سلطانیاناز آنجا که پیشرفت و تغییر سیستم آبرسانی منجر به متروکه‌شدن این آب‌انبار شده بود، در سال ۱۳۸۰ مخزن آب‌انبار به زورخانه صاحب‌الزمان یزد تغییر کاربری یافت که با همت پهلوان علی درهمی انجام شد. عکاس: Joanna Paluchاین زورخانه که بزرگترین زورخانه شهر یزد به حساب می‌آید، برای اجرای مراسم گلریزان، انجام کشتی و حرکات ورزشی باستانی و پهلوانی استفاده می‌شود. زورخانه صاحب‌الزمان بزرگترین زورخانه شهر یزد استنمایش ورزش زورخانه‌ای در سانس‌های ۴۰ دقیقه‌ای اجرا می‌شود و گردشگران می‌توانند علاوه بر تماشای این ورزش باستانی، از آب‌انبار قدیمی در زیرزمین زورخانه دیدن کرده و اثر خنک‌کنندگی بادگیرها را از نزدیک لمس کنند. آب‌انبار تکیه امیر چخماقآب‌انبار تکیه امیر چخماق که در زیر تکیه قرار دارد، تا ۴۰ سال قبل مورد استفاده بود و در حال حاضر به بخشی از موزه آب یزد تبدیل‌شده است. این آب‌انبار و همین طور بازارچه حاجی قنبر به دستور نظام‌الدین حاجی قنبر جهانشاهی در زمان امیر چخماق احداث شدهاند. عکاس: ایمان کاروانیانآب‌انبار مذکور یک ورودی دارد و از طریق ۵۰ پله می‌توان به پاشیر و محل برداشت آب رسید. خزینه آب‌انبار به قطر ۹ متر در عمق ۱۴ متری حفر شده و سقف آن همکف بازارچه است. این آب‌انبار چهار بادگیر چهاروجهی دارد که دو بادگیر آن از پشت‌بام بازارچه دیده می‌شود. تاکنون سه بادگیر آن به‌شکل اصلی خود بازسازی و مرمت شده است. عکاس: ایمان کاروانیانآب‌انبار تکیه دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی است؛ به‌طوری که تمام بدنه آن در زمین قرار دارد و حتی گنبد تهویه هوای آن نیز در دل زمین تعبیه‌شده و فقط تیزه گنبد در سطح زمین است. بادگیرهای آب‌انبار نیز تفاوت چشمگیری با بادگیر سایر آب‌انبارها دارد و در بدنه دیوار بازارچه حاجی قنبر قرار گرفته است. پلکان اکثر آب انبارها به وسط خزینه منتهی می‌شود؛ موضوعی که درباره آب‌انبار تکیه امیر چخماق صدق نمی‌کند و پلکان آن در مجاورت خزینه قرار دارد؛ زیرا احتمالا برای اتصال پلکان به وسط خزینه مجبور به خالی‌کردن زیر مناره‌ها می‌شدند که به کاهش استقامت مناره‌ها می‌انجامید. نخل امیر چخماقمنبع عکس: Omid ۳۶۰ Studioنخل به تابوت چوبی بزرگی گفته می‌شود که به‌صورت نمادین در یکی از مراسم سوگواری محرم با عنوان مراسم نخل‌گردانی استفاده می‌شود و یکی از نمونه‌های دیدنی آن موسوم به نخل حیدری‌ها در میدان امیر چخماق قرار دارد. گفته می‌شود که قدمت این نخل به سال ۱۲۲۹ هجری قمری (۱۱۹۳ هجری شمسی) در دوره صفوی برمی‌گردد؛ از همین رو برخی آن را قدیمی‌ترین نخل یزد می‌دانند. عکاس: آرش مرتضوی، ایساک محمدی، علیرضا احمدیاین نخل چوبی عظیم با ارتفاع ۸ ٫ ۵ متر که به‌شکل درخت سرو (نماد آزادگی) به نظر می‌رسد، از بزرگترین نخل‌های استان یزد به شمار می‌رود و از مجموعه مشبکی از گره‌چینی و تیرهای بزرگ تشکیل‌شده است. آرامگاه ستی فاطمهعکاس: امیر حسین مقتداییستی فاطمه یا بی‌بی فاطمه خاتون، همسر امیر جلال‌الدین چخماق شامی و از زنان بزرگوار روزگارش بود که به احسان و پاکدامنی شهرت داشت. او و همسرش، بناهای عام‌المنفعه زیادی ساختند که از آن جمله می‌توان به مسجد جامع امیر چخماق، گرمابه، خانقاه، رباط، کاروانسرا، حفر چندین حلقه چاه و غیره اشاره کرد. محل آرامگاه را نیز خود او ساخت که پس از مرگ در آنجا به خاک سپرده شد و این آرامگاه در کوچه‌ای در ضلع شمالی میدان امیر چخماق واقع‌شده است. در کتاب جامع مفیدی، کتابی درباره تاریخ و جغرافیای شهر یزد، آمده است: به قرب بازار محله میرچقماق در حوالی خانقاه امیر معظم‌الیه، گنبدی به جهت مدفن خود بنا فرمود و به کاشی الوان مزین کرد و مرحومه مذکوره در آنجا مدفون است. همچنین آسیابی را بر بقعه خود وقف فرمود و حاصل آن هرساله مقدار ۸۰۰ من به وزن شاه آرد گندم است که یک‌دهم صرف آرامگاه مذکور می‌شود. عکاس: امیر حسین مقتداییاین آرامگاه از اتاقی گنبددار و مزین به کاشی‌های سبزرنگ تشکیل‌شده؛ ضمن اینکه پوشش داخلی آن از گچ است و کاشی‌کاری‌های معرقی در مقرنس‌های آن به چشم می‌خورد. بازار حاجی قنبرعکاس: Amirsayyam Malekiبازار حاجی قنبر، بخشی از مجموعه امیر چخماق است که به فروش اقلامی همچون پارچه، شیرینی، طلا و فرش اختصاص دارد. این بازار سرپوشیده از قدیمی‌ترین بخش‌های شهر یزد محسوب می‌شود که علاوه بر معماری بی‌نظیرش، مزین به تزیینات کاشی‌کاری زیبایی است. عکاس: محمد رضا باقی‌پوربازار مذکور توسط نظام‌الدین حاجی قنبر جهانشاهی، حاکم یزد در دوره جهانشاه قره قویونلو ساخته شد و به همین دلیل به بازار حاجی قنبر معروف شده است. اگر تاکنون موفق به بازدید از مجموعه امیر چخماق شده‌اید، می‌توانید در پایین این مقاله ازکجارواز نظر و تجربه خود برای کاربران ما بگویید. نویسنده: صدیقه شجاعیپرسش‌های متداولمیدان امیر چخماق کجاست؟ میدان امیر چخماق در مرکز شهر یزد، خیابان امام خمینی (ره) شهر یزد قرار دارد. امیر چخماق کیست؟ امیر جلال‌الدین چخماق شامی از سرداران شاهرخ تیموری بود که به حکومت یزد منصوب شد و همراه با همسرش، اقدامات زیادی برای عمران و آبادانی شهر یزد انجام داد. قدمت میدان امیر چخماق چقدر است؟ میدان امیر چخماق بیش از ۵۰۰ سال قدمت دارد و در دوره تیموری در قرن نهم هجری قمری ساخته‌شده است. دیدنی‌های میدان امیر چخماق کدامند؟ جاذبه‌های متعددی در مجموعه امیر چخماق وجود دارد که از آن جمله می‌توان به مسجد، تکیه، بازار حاجی قنبر، آب‌انبار و زورخانه صاحب‌الزمان و آرامگاه ستی فاطمه اشاره کرد. |
2,652 | 2,758 | یزد | قنات زارچ | ایران، استان یزد، شهر یزد، خیابان سید گلسرخ، محله کوشک نو | قنات زارچ یا قنات باغ زارچ در استان یزد قرار دارد و با طول ۷۱ کیلومتر، تعداد ۲ , ۱۱۵ حلقه چاه و با سابقه بیشتر از ۱۰۰۰ سال، یکی از قدیمی‌ترین و طولانی‌ترین قنات‌ها در جهان محسوب می‌شود. قدمت قنات زارچ را به پیش از اسلام و دوره ساسانی نسبت می‌دهند. قنات مذکور نه‌تنها در میان آثار ملی ایران قرار دارد؛ بلکه در سال ۲۰۱۶ میلادی به ثبت جهانی یونسکو رسید. برای بازدید از این قنات باید به محله کوشک نو در شهر یزد بروید تا بتوانید گوشه‌ای از این سازه زیبا را به نظاره بنشینید. هرآنچه باید درباره قنات زارچ بدانید: قنات زارچ کجاست؟ قنات چیست؟ قنات‌های ایرانمعرفی قنات زارچتاریخچه قنات زارچسازه‌های وابسته به قنات زارچمسیر قنات زارچمدیریت آب قنات زارچوضعیت کنونی قنات زارچنکاتی درباره قنات زارچقنات زارچ کجاست؟ آدرس: استان یزد، شهر یزد، خیابان سید گلسرخ، محله کوشک نو (نمایش روی نقشه) قنات زارچ ازجاهای دیدنی یزدمحسوب می‌شود و یکی از ورودی‌های آن در خیابان سید گلسرخ و در محله کوشک نو به روی بازدیدکنندگان باز است. در واقع، با عبور از کوچه‌های پیچ‌درپیچ دربافت تاریخی یزدبه طولانی‌ترین قنات زارچ می‌رسید. قنات چیست؟ عکس ارسالی: زهره منتظرقنات تکنیکی زاییده شرایط اقلیمی و صدالبته هوشمندی نیاکان ما است. هزاران سال پیش، ایرانیان باستان با حفر کاریز به‌منظور کاوش آب در دل زمین و استفاده از آن در بخش‌های کویری، با ذهن خلاق خود موفق به ابداع شیوه‌های کارآمد و کم‌مصرف در انتقال آب به سطح زمین و آبیاری اراضی کشاورزی شدند. این روش‌ها در فلات مرکزی ایران منجر به آبادانی و احیای بخش وسیعی از سرزمین‌های خشک شد و پایه‌های تمدنی را بنیان نهاد که نه‌تنها از نظر اقتصادی، بلکه از منظر اجتماعی و فرهنگی نیز از دیگر تمدن‌ها پیشی گرفت. قنات‌های ایرانقنات‌ها در نقاط مختلف ایران و جهان گسترش یافته‌اند؛ اما هرچه به حوزه مرکزی ایران نزدیک‌تر می‌شویم، این فناوری پیچیدگی و عظمت بیشتری پیدا می‌کند و نقش آن در زندگی، فرهنگ و سنت‌های مردم آن نواحی نیز پررنگ‌تر می‌شود. ساکنان مناطقی چون یزد، کرمان، کاشان و … از دیرباز با مشکل کمبود آب مواجه بوده‌اند. در این مناطق، قنات فراتر از روش استفاده از آب‌های زیرزمینی است و به‌عنوان هویت ملی و بیانگر سیستمی منحصربه‌فرد و یک‌پارچه در مدیریت پایدار زمین، آب و تنوع زیستی در کشاورزی به حساب می‌آید. آنچه که اکنون «تمدن کاریزی» نامیده می‌شود، در اصل ویژگی‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و دانش نحوه زندگی در بیابان‌ها است. شناساندن قنات و همچنین اندیشه‌ها، هنرها و مهارت‌هایی که از آن به دست آمده است، قطعا می‌تواند در حفظ این شاهکار جهانی و انتقال آن به نسل‌های آینده موثر باشد؛ چراکه حفظ قنات به‌معنای حفظ آب و منابع آبی است و آب، آبادانی می‌آورد و ارمغان آبادانی، رونق اقتصادی، صنعتی و گردشگری خواهد بود. در سال ۲۰۱۶ میلادی مصادف با ۱۵ تیرماه سال ۱۳۹۵ هجری شمسی، ایران پرونده‌ای را با نام قنات‌های ایرانی به یونسکو ارسال کرد که با بررسی و تشخیص ارزیابان به ثبت رسید. این پرونده مشتمل بر ۱۱ قنات بود که هرکدام دارای ویژگی‌های خاص و منحصربه‌فرد هستند و عبارت‌اند از: قصبه گناباد: قنات قصبه دارای عمیق‌ترین مادر چاه است و در ده‌های اخیر با نقشه‌برداری‌ها، عمق آخرین چاه شناسایی‌شده، ۲۵۵ متر برآورد شد و هنوز مادر چاه شناسایی نشده است. قنات بلده فردوس: این قنات از ۱۵ رشته قنات و چهار چشمه تشکیل‌شده و به‌خاطر سیستم توزیع آب پیچیده‌اش مشهور است. گوهر ریز جوپار: قدمت این قنات به دوره صفوی می‌رسد و وجه تمایز آن با سایر قنات‌ها، تامین آب از گسل است. همچنین زیستگاه ماهی سفید کور نیز محسوب می‌شود. قنات‌های دوقلوی اکبرآباد و قاسم‌آباد بم: این قنات‌ها به‌علت دوقلو بودن و پرآبی هر دو قنات درفهرست یونسکوجای گرفتند. قنات مزدآباد اصفهان: قنات مزدآباد مانند قنات وزوان دارای سد زیرزمینی است. همچنین این قنات، دو رشته آب سرد و گرم دارد که پس از طی ۹ کیلومتر به یکدیگر می‌پیوندند. قنات مون در اردستان: این قنات تنها قنات دو طبقه ایران است که آب هیچ‌یک از طبقات به دیگری نفوذ نمی‌کند. قنات وزوان: قنات مذکور شاهکار معماری پیش از ساسانی به حساب می‌آید که دارای سد ذخیره آب زیرزمینی است و آب کشاورزی را در زمستان‌ها حدود چهار ماه ذخیره می‌کند. قنات ابراهیم آباد اراک: این قنات تنها قنات مخروطی ایران محسوب می‌شود. قنات حسن‌آباد مشیر: آب این قنات به‌واسطه دبی حداقل ۲۰۰ لیتر بر ثانیه در دوران پرآبی و ۱۱۰ لیتر بر ثانیه در زمان خشکسالی، شایان توجه است. قنات زارچ: این قنات با ۷۱ کیلومتر طول به‌عنوان طولانی‌ترین قنات ایران شناخته می‌شود. معرفی قنات زارچعکس ارسالی: زهره منتظرقنات زارچ بیش از ۱۰۰۰ سال قدمت دارد و حفر آن به پیش از اسلام می‌رسد. طول مسیر قنات زارچ یزد از کوه‌های فهرج تا زارچ است که حدود ۷۱ کیلومتر می‌شود و به همین دلیل آن را به‌عنوان طولانی‌ترین قنات دنیا می‌شناسند. بیش از ۲ , ۱۱۵ حلقه چاه در مسیر قنات زارچ یزد قرار دارد. این قنات، دارای سه شاخه یا تونل زیرزمینی مجزا است که «شور، شیرین و ابراهیم خویدکی» نام دارند. دو شاخه ابراهیم خویدکی و شیرین، شاخه‌های خشک‌شده این قنات قدیمی در زارچ هستند و فقط شاخه شور به طول ۷۱ کیلومتر امروزه آبدهی دارد که میزان آبدهی آن در بالادست قنات، ۶۰ لیتر در ثانیه و در مظهر قنات، ۲۸ لیتر در ثانیه است. منبع عکس گالری: ویکی مدیا (عکاس: Shirvanbeigi) شاخه شور قنات زارچ از پایاب مسجد جامع یزد می‌گذرد. این پایاب حدود ۶۰ پله دارد که دسترسی به آب قنات را میسر می‌کند. دلیل شوری آب این شاخه این است که مادرچاه در منطقه آب شور قرار دارد و آب آن نسبت به دو شاخه دیگر به‌اصطلاح محلی لب‌شور است. در بخش‌های مختلف قنات، نورگیرهایی وجود دارد که نقش مهمی در این سازه داشته‌اند. قنات زارچ در تاریخ ۱۶ تیر ۱۳۸۴ هجری شمسی در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید و در چهلمین اجلاس میراث جهانی یونسکو که در ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۶ در استانبول برگزار شد، قنات زارچ با عنوان طولانی‌ترین قنات ایران در فهرست جهانی یونسکو قرار گرفت. تاریخچه قنات زارچمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Shirvanbeigi) در مورد قدمت قنات زارچ، مانند دیگر قنوات ایرانی، مدرک مدونی وجود ندارد و برای تعیین قدمت این قنات باید به منابع تاریخی، حفاری‌های باستان‌شناسی و تاریخ‌گزاری سازه‌های وابسته به آن متوسل شد. یکی از شواهدی که می‌تواند بر طول عمر قنات زارچ دلالت کند، تعیین قدمت شهر زارچ است؛ جایی که مظهر این قنات وجود دارد. این امر نیازمند پیگیری‌های باستان‌شناسی از جانب اداره میراث فرهنگی است. در کتاب تاریخ آل مظفر نوشته محمود کتبی، تاریخ جدید یزد از احمد کاتب، یزدنامه ایرج افشار و تاریخ جعفری، نویسندگان بر این باورند که زارچ یکی از چندها روستایی است که به دست امیر مبارزالدین و نزدیکان او ساخته شد. به‌عنوان مثال، در یزدنامه آمده است: چنین برمی‌آید که روستای زارچ که نام کاریز زارچ از آن باشد، یکی از همان ده‌هایی است که محمدبن‌مظفر در سال ۷۴۰ هجری قمری ساخت. در تاریخ جعفری در تکمیل موضوع آمده است: به امر دختر محمد مظفر باروی قلعه زارچ کشیده شده است. با این حال، در جلد سوم جامع مفیدی تالیف مستوفی بافقی، به بنای زارچ در زمان زال زر اشاره دارد: قریه زارچ: اسم بانی از کتب تاریخی معلوم و محقق نیست. در افواه مردم مشهور است که از جمله مستحدثات زال زر است و العلم عنداللهعکس ارسالی: زهره منتظرعبدالحسین آینی نیز در کتاب آتشکده یزدان چنین می‌نویسد: از قراء مهم و معتبر در بلوک یزد، یکی زارچ است که بعد از میبد کهنگی و قدمتش مسلم است. وجه تسمیه آن به زارچ و بانی قنات و آبادی آن مجهول و زبان تاریخ در این باب ساکت. در بررسی بناهای ساخته‌شده روی این قنات، قدیمی‌ترین مدرک مربوط به زمان ساخت مسجد عتیق است که در دوره حکومت علاءالدوله، دومین امیر آل کاکویه بر یزد بنا شد. ارسلان خاتون همسر علاءالدوله ابتدا در مکان فعلی مسجد جامع، مسجدی می‌سازد و با توجه به کمبود آب و مشکل اساسی مردم یزد، دستور به حفر پایاب بر قنات زارچ در جلوس مسجد می‌دهد. پس اگر قدمت پایاب حدود ۱۰۰۰ سال باشد، قطعا قدمت قنات از آن بیشتر است. در کتاب تاریخ جدید یزد، تالیف احمد کاتب چنین آمده است: و علاءالدوله مسجد قدیم ساخت بر درده؛ آنجا که ارسلان خاتون مناره ساخته بود و بر سر گنبد، مناری ساخت و بر تحت مسجد نقبی بر سر آب زارچ بکند و مردم شهر از آن آب، پیوسته مستفیض میشوند. از ویژگی‌های قنات زارچ می‌توان به مقطع مربعی چاه‌های آن در مقایسه با همتایان دیگر اشاره کرد که مقطعی بیضوی یا دایره‌وار دارند. پیشینه حفر چنین چاه‌هایی به زمان زرتشتیان می‌رسد. سازه‌های وابسته به قنات زارچعکس ارسالی: زهره منتظرپایابپایاب، جو یا پاکنه، دالانی شیب‌دار است که در دل زمین حفر شده و به این شکل امکان استفاده مردم از آب جاری قنات فراهم می‌شود. این دالان برای جلوگیری از ریزش احتمالی گالری قنات، همواره عمود بر مسیر قنات ساخته می‌شد. در گذشته عموم پایاب‌ها دارای حوض بوده و محلی برای شست‌و‌شو، استحمام و تامین آب بودند. البته کاربرد پایاب صرفا تامین آب برای شست‌و‌شو و گاهی برای نوشیدن نبود؛ بلکه علاوه بر آن کارکردهای دیگری داشت که در ساختارهای اجتماعی شهر تنیده شده بودند و از آن جمله می‌توان به نمایش مرزبندی طبقات اجتماعی، ثروت و اقتدار، ایجاد پناهگاه یا سنگر موقت در هنگام ناامنی، تامین محلی برای دورهمی و تعاملات اجتمایی و تبادل اطلاعات و همین طور مکانی خنک برای گریز از روزهای گرم تابستان اشاره کرد. محیط داخلی پایاب به‌دلیل ویژگی ساختمان زیرزمینی و مجاورت با آب قنات، در تمامی فصول سال تقریبا دارای دمای ثابتی بین ۲۸ تا ۲۹ درجه سانتی‌گراد است. قنات‌ها حین عبور از زیر شهرها یا روستاهای بیابانی ممکن بود، مسیر پرپیچ‌وخمی پیدا کنند و دائم به چپ و راست منحرف شوند. به این ترتیب خانه‌های بیشتری، بخت داشتن پایاب و دسترسی به آب قنات را پیدا می‌کردند. ۳۸ پایاب روی قنات زارچ در شهر یزد کنده شده است و اولین آنها، پایاب گلکار واقع در بلوار شهید عاصی زاده است که حدود ۱۰۰ سال پیش توسط حاج محمدعلی گلکار مرمت شد و نام وی روی پایاب به یادگار باقی ماند. دومین پایاب، پایاب گودرز یا گودال شهریاری در مجاور بیمارستان گودرز است که ۱۵۰ سال پیش توسط ارباب مهربان مرمت شد. آخرین پایاب نیز پایاب کوشک نو در محله کوشک نو است که آب ورودی به آسیاب وزیر از این پایاب می‌گذرد. آسیابعکس ارسالی: زهره منتظردر یزد تقریبا تمام آسیاب‌ها با آب قنات کار می‌کنند و بدون بهره‌گیری از آنها در جایی که بهره‌گیری از انرژی محرکه دیگری چون باد یا رودخانه امکان‌پذیر نبود، مردم باید با آسیاب‌های دستی گندم را به آرد تبدیل می‌کردند. کار آسیاب بر اساس انرژی حاصل از آبی است که از قنات به درون چاهی به نام تنوره هدایت، در آنجا انباشته و سپس از انتهای تنوره از مجرای باریکی خارج می‌شود و با فشار زیاد پرههای آسیاب را میچرخاند. چرخش پرهها منجر به چرخش سنگ روی آسیاب شده و در نهایت دانههای غله مابین دو سنگ تبدیل به آرد میشوند. آسیاب وزیربه نقل از تاریخ شفاهی موجود، آسیاب وزیر در دوره آل مظفر به دستور حاکم وقت در داخل حصارهای شهر روی قنات زارچ ساخته شد. این آسیاب داخل حصار قرار گرفت تا اگر به‌خاطر درگیری و جنگ، حصارهای شهر بسته شد، مردم دچار مشکل نشوند. آسیاب وزیر تا ۶۵ سال پیش همچنان سرپا بود و آرد مورد نیاز مردم را تامین می‌کرد. با توجه به عرض پله‌ها که دو چهارپا می‌توانستند به‌راحتی از کنار هم عبور کنند، بزرگی فضای آسیاب و همچنین نزدیکی آن به حصار شهر، می‌توان به اهمیت استراتژیک این آسیاب پی برد. مسیر قنات زارچمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Shirvanbeigi) مبدا قنات در حوالیروستای فهرجاست که پس از طی روستاهایی مانند خویدک، دهنو و اکرمیه وارد شهر یزد می‌شود و از محله‌های مختلف شهر از جمله میدان امیر چقماق عبور می‌کند. آب قنات پس از گذر از مسجد جامع، از شهر یزد خارج می‌شود و به‌طرف زارچ حرکت می‌کند. مدیریت آب قنات زارچمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Shirvanbeigi) مدیریت، حفظ، نگهداری، تقسیم و توزیع آب قنات زارچ به عهده شورای قنات زارچ است که پنج نفر عضو دارد و از سوی کلیه مالکان و شاربین قنات انتخاب می‌شود. شورای قنات یک نفر را به‌عنوان نماینده تام‌الاختیار به‌مدت یک سال معرفی می‌کند تا از کلیه مالکان و شاربین قنات خود کمک بگیرد و همچنین رابط بین کشاورزان و ادارات مربوطه باشد. نماینده مذکور جهت حفاظت و نگهداری و حفر پیشکار، مقنی و کارگر قنات را به کار می‌گیرد تا به نحو احسن هرگونه عملیات مورد نیاز را به‌خوبی انجام دهد و دستمزد کارگران را پرداخت کند. از سوی شورای قنات دو نفر به‌عنوان میراب جهت توزیع و تقسیم آب قنات، یکی در محل سرچشمه و دیگری در محل توده زارچ به‌مدت یک سال انتخاب میشوند. میراب با مراجعه به دفاتر آب برنامه و حقابه میزان مالکیت هر فرد و بر حسب نوبت، آب را به کشاورزان تحویل می‌دهد. سرچشمه زارچ ۶ شبانه‌روز آب و محل توده زارچ ۹ شبانه‌روز آب دارد. همچنین دستمزد میراب که به نام «سد» معروف است، از روی سهم آب کشاورزی در هر ۱۵ روز یک‌بار به میزان یک جرعه آب (به‌مدت ۱۱ دقیقه) تحویل می‌شود. وضعیت کنونی قنات زارچمنبع عکس: سایت goingiran. comتا نیم‌قرن پیش آبدهی قنات زارچ بیش از ۱۵۰ لیتر در ثانیه بود؛ اما به‌دلیل حفر بی‌رویه چاه‌های عمیق و نیمه‌عمیق در حریم آبی قنات، آبدهی آن به‌شدت کاهش‌یافته است. توسعه شهر یزد طی چند قرن گذشته، ساختمان‌سازی در حریم قنات، ریزشی بودن سقف و دیواره مجرای قنات و میله چاه‌ها، نشست فاضلاب‌ها به درون قنات و قراردادن لوله‌های فاضلاب در برخی مناطق در دالان قنات، مشکلات بسیاری را برای این قنات کهن به وجود آورده است. حتی در حال حاضر ۳۰ کیلومتر از قنات زارچ از زیر شهر یزد عبور می‌کند و در دو نقطه بافت قدیم که فاقد فاضلاب هستند، برخی از منازل مسکونی فاضلاب خود را به داخل قنات هدایت کرده‌اند. با تمهیداتی این معضل به حداقل رسیده است؛ اما همچنان ادامه دارد. هدایت فاضلاب‌ها به قنات حتی سبب ایجاد گاز دی‌اکسید کربن در قنات شده که این امر لای‌روبی را برای مقنیان مشکل و خطرآفرین کرده است. کارشناسان بر این باور هستند که قنات زارچ با وجود خشکسالیها و تغییرات اقلیمی مقاومت کرده و هنوز خشک نشده است و با حفر پیشکار و لای‌روبی ورودی این قنات در خویدک و فهرج می‌توان آبدهی کنونی آن را افزایش داد. نکاتی درباره قنات زارچمنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Sina M) نورپردازی پایاب وزیر با لامپ ۱۲ ولت انجام‌شده است تا برای ورود گردشگران ایمن باشد. یکی از نکات قابل‌توجه این قنات، مسیرهایی است که با اختلاف ۱۰ متر ارتفاع به یکدیگر رسیده‌اند؛ در حالی که تراز این قنات صفر است و این شگفتی را برای بازدیدکنندگان به‌دنبال دارد که این اختلاف تراز چگونه مدیریت شده است. از بدو ورود به آسیاب وزیر تا انتها ۴۰۰ متر پیاده‌روی دارد و ۱۲۰ پله با شیب ملایم ۱۲ سانتیمتری را تا محل قنات طی می‌کند. برای بازسازی پله‌ها از تراورس راه‌آهن استفاده‌شده است. این قنات از سال ۱۳۴۰ هجری شمسی تاکنون ۲۰ کیلومتر جلوتر رفته و هرچه سفره زیرزمینی پایین‌تر رفته است، مقنی‌ها نیز در دل آب فرو رفته‌اند. در شهر یزد به‌تازگی گردشگری آب و قنات با محوریت قنات زارچ و آسیاب وزیر به محورهای گردشگری اضافه‌شده است که گردشگران می‌توانند برای هماهنگی بازدید از این محل با شماره ۰۹۱۶۲۱۴۴۸۶۲ تماس بگیرند. هزینه ورودی آسیاب وزیر طبق مصوبه سازمان میراث فرهنگی در سال ۱۴۰۱ هجری شمسی مبلغ ۸۰ هزار تومان است که این هزینه شامل بازدید از دو سازه وابسته به قنات (آسیاب وزیر و پایاب کوشکنو)، ارائه چکمه برای پیمایش در گالری قنات زارچ و بیمه می‌شود. پرسش‌های متداولقنات زارچ یزد کجاست؟ قنات زارچ از جاهای دیدنی شهر یزد محسوب می‌شود که در خیابان سید گلسرخ و در محله کوشک نو قرار دارد. قنات زارچ از کجا شروع می‌شود؟ قنات زارچ از حوالی فهرج آغاز شده و با عبور از چندین روستا وارد شهر یزد می‌شود و در نهایت به طرف زارچ ادامه مسیر می‌دهد. آیا قنات زارچ ثبت ملی شده است؟ بله. قنات زارچ نه‌تنها در فهرست آثار ملی، بلکه در فهرست میراث یونسکو به ثبت رسیده است. مهم‌ترین ویژگی قنات زارچ چیست؟ قنات زارچ با طول حدود ۷۱ کیلومتر و با سابقه بیش از ۱۰۰۰ سال، یکی از قدیمی‌ترین و طولانی‌ترین قنات‌ها در جهان محسوب می‌شود. نویسنده: زهرا صالح نژاد / بازنویسی: صدیقه شجاعیبا تشکر از متن ارسالی خانم زهره منتظر |
2,653 | 2,759 | یزد | مسجد جامع یزد | ایران، استان یزد، یزد، ضلع غربی خیابان امام خمینی، محله فهادان | تعداد زیادی ازجاهای دیدنی یزدرا آثار تاریخی تشکیل می‌دهند؛ آثاری با معماری بی‌نظیر ایرانی که هرکدام روایتی شنیدنی را از تاریخ این شهر بازگو می‌کنند. از معروف‌ترین این بناهای تاریخی که در مرکز شهر واقع‌شده است، می‌توان به مسجد جامع یزد اشاره کرد. مسجد جامع یزد به‌واقع ترکیبی است از سه مسجد که در دوره‌های تاریخی گوناگون شکل گرفته‌اند. بنای اولیه مسجد را نیز روی آتشکده‌ای ساسانی احداث کرده‌اند. این پیشینه غنی تاریخی و فرهنگی در کنار معماری دیدنی و تزیینات باشکوه مسجد، آن را به یکی زیباترین مساجد تاریخی در ایران بدل کرده‌اند. با کجارو همراه باشید و از مسجد جامع یزد بیشتر بخوانید. هرآنچه می‌خواهید درباره مسجد جامع یزد بدانید: معرفی مسجد جامع یزدمسجد جامع یزد کجاست؟ تاریخچه مسجد جامع یزدمعماری مسجد جامع یزدبخش‌های مسجد جامع یزدموزه گنجینه مسجد جامع یزدنکات بازدید از مسجد جامع یزدجاهای دیدنی نزدیک مسجد جامع یزدمعرفی مسجد جامع یزدمسجد جامع یزد با قدمتی ۹۰۰ ساله، از باشکوه‌ترین و زیباترین بناهای تاریخی و جاهای دیدنی استان یزد است که با مناره‌هایی رفیع در مرکز شهر قرار دارد. در دوران گذشته، مسجد در وسط شهر قدیم، در میان حصار واقع‌شده بود. مساحت زیربنای مسجد برابر با ۹۸۰۰ متر مربع است و ۵۰۰ متر مربع آن شامل کاشی‌ها و کتیبه‌ها می‌شود. طول مسجد جامع یزد برابر با ۱۰۴ متر و عرض آن ۹۹ متر است و هفت ورودی دارد. این هفت ورودی به چند کوچه و راه‌های خروجی متصل میشوند. عکس از ویکی‌مدیا (عکاس: Liana. yazd) مسجد جامع یزد قدیمی‌ترین نمونه معماری در قرن نهم هجری در معماری ناحیه مذهبی یزد است. بسیاری از اهالی یزد می‌گویند برای تهیه خاک کاشی‌ها و مصالح مسجد جامع از خاک کربلا و گلاب استفاده‌شده است. این اثر تاریخی در ۳۱ تیر ۱۳۱۳، با شماره ۲۰۶، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. مسجد جامع یزد کجاست؟ مسجد جامع یزد در ضلع غربی خیابان امام خمینی و در یکی از محله‌های قدیمی قرار دارد. چهارسوق و بازار شاهی یزد، از بناهای تاریخی قرن هشتمی، در انتهای خیابان مسجد جامع و در ضلع جنوب شرقی آن قرار دارند. انتهای سه بازارچه قدیمی شهر یزد، به چهارسوق متصل است. یکی از این بازارچه‌ها به مسجد جامع ختم می‌شود که با اتصال دو بازارچه دیگر به کوچه یهودی‌ها و محله دارالشفا، مجموعه‌ای تاریخی و حیرت‌انگیز را شکل می‌دهند. آدرس: استان یزد، یزد، ضلع غربی خیابان امام خمینی، محله فهادان (مشاهده روی نقشه) عکس از ویکی‌پدیا (عکاس: هربرت کریم مسیحی) تاریخچه مسجد جامع یزدساخت و تکمیل مسجد جامع یزد در طول یک قرن و در دوران‌های مختلف تاریخی انجام‌شده است که از مهم‌ترین آنها می‌توان به سلطنت ایلخانی، صفویان، حکومت تیموریان، فرمانروایی آل مظفر و قاجاریان اشاره کرد. در واقع هر قسمت از این بنای تاریخی به مرور زمان و توسط بانیان متعددی ساخت و مرمت شده است. پایه اصلی مسجد جامع یزد در عصر ساسانی، روی یک آتشکده بنا شد و بنای امروزی، از دوره قاجار به‌جای مانده است. در واقع در زمان سلطنت فتحعلی شاه قاجار، عملیات تخریب در سطح گسترده‌ای برای بازسازی و مرمت این بنای تاریخی صورت گرفت که باعث ایجاد ظاهری کاملا متفاوت از مسجد اولیه به‌صورت بنای امروزی آن شد. عکس از ویکی‌مدیا (عکاس: Mohammad. Tarem) مسجد جامع عتیقبر اساس مکتوبات تاریخی، بنای امروزی مسجد، در محل سه مسجدی قرار دارد که در سالیان گذشته در کنار یکدیگر بنا شده بودند. اولین آنها با نام مسجد جامع عتیق، در اواخر قرن سوم هجری قمری (زمان حکومت عمرو لیث صفاری) طراحی و ساخته شد. این بخش از بنا، در قرن پنجم هجری قمری تعمیر و مرمت شد و در کنار آن مناره‌ای را بنا کردند که تا قرن‌ها پس از احداث آن، همچنان حضور داشت. عکس از ویکی‌پدیا (عکاس: Ggia) مسجد جامع قدیمدر قرن پنجم هجری قمری علاالدوله، از امرای وقت یزد، به ساخت دومین مسجد به نام مسجد جامع قدیم پرداخت و با ساخت یک گنبدخانه و چند ایوان، بناهای بیشتری را به مسجد اولیه اضافه کرد. پس از وی، دختران فرامرز بن کاکوئی، موجبات ساخت قسمت‌های جدیدی، از جمله یک شبستان و مقبره را در کنار دومین مسجد فراهم کردند. مسجد جامع نوسومین مسجد با نام مسجد جامع نو، در اوایل قرن هشتم هجری قمری با صحنی کوچک، گنبدخانه و ایوانی بزرگ، بنا شد. مسجد جامع نو، توسط رکن‌الدین محمد بن قوام الدین محمد بن نظام حسینی یزدی قاضی و با تلاش‌ها و پیگیری‌های بی‌وقفه وی ساخته شد. البته عمر سید رکن‌الدین کفاف نداد و قبل از اتمام بنا فوت کرد. ساختمان گنبد و ایوان ناتمام ماندند و در سال ۷۳۲ هجری قمری به دست شرف‌الدین علی یزدی تکمیل شدند. عکس از گوگلمپ (عکاس: مرتضی قره گوزلو) در سال ۷۷۷ هجری قمری، در زمان امیر تیمور، گنبد و ایوان مسجد کاشی‌کاری شد. خواجه جلال‌الدین محمود خوارزمی، پسر امیر تیمور، کتیبه‌ای به خط نسخ در دور گنبد و به ایوان اضافه کرد. این کتیبه شامل سوره فتح می‌شد و به قلم بها الدین هزار اسب، از خوشنویسان مشهور عصر، نوشته شد. کتیبه در زمان محمود خوارزمی تکمیل نشد و در سال ۸۱۹ هجری قمری، در زمان شاهرخ میرزا، به دست نظام کرمانی اتمام یافت. در همین سال شاهرخ دستور داد تا اسامی دوازده امام و القاب شاهرخ در کتیبه‌ای نوشته و در محل سردر مدخل بزرگ نصب شود. معماری مسجد جامع یزدطرح مسجد جامع، طرحی مرکب از یک مقصوره گنبددار و یک شبستان مستطیلی طولانی است. پلان اصلی مسجد چهارگوش است که آن را تقلیدی از پلان کعبه می‌دانند. شیوه معماری مسجد جامع با نظریه مرحوم پیرنیا، شیوه آذری است. همچنین به این شیوه، سبک مغول یا ایرانی-مغول می‌گویند که نمونه‌هایی از آن را می‌توان در بناهایی در هرات و بخارا نیز مشاهده کرد. عکس از گوگلمپ (عکاس: سهراب پورخلیلی) روشنایی مسجد جامع به‌صورت غیرمستقیم به‌وسیله انعکاس نور از گچ سفید گنبد و دیوارها است. نمادهای شیعی بسیاری در سراسر مسجد جامع دیده می‌شود و بسیاری از تزیینات بنا را آنها تشکیل می‌دهند. از جمله این نقوش می‌توان به ستاره پنج پر (با مفاهیم پنج اصل دین، پنج تن آل عبا و پنج پیامبر اولوالعزم) اشاره کرد. شمسه ۷۲ پر و شمسه‌های ۱۲ پر از جمله نقوشی هستند که در بخش‌های زیادی از بنا دیده می‌شود. عکس‌های گالری از ویکی‌مدیا (عکاسان: مهرداد مسلمیان، علی کریم‌زاده، Nzn ۱۰۲۱ و Mdeljour) بخش‌های مسجد جامع یزدجلوخان سردر شرقیروبری سردر شرقی فضای جلوخان با حوضی هشت‌گوش قرار دارد. دو ستون مرمری نیز به چشم می‌خورد که سطح مقطع بالای آنها تا اندازه‌ای گود است و گویا پیشتر شمعدان بوده‌اند. روی بدنه ستون‌ها می‌توان نقش‌های حیوانی و گیاهی را دید که کنده‌کاری شدهاند. همچنین دو بیت شعر با خط نسخ روی آنها حک شدهاند که متاسفانه به‌دلیل خرابی قابل خواندن نیستند. سردر شرقییکی از چشمگیرترین بخش‌های مسجد جامع یزد، سردر رفیع آن است که ارتفاع آن تا ۲۴ متر می‌رسد. دو سوی سردر تعدادی طاق‌نما و دو مناره جای گرفته‌اند. روی سردر می‌توان القاب شاهرخ تیموری و میرزا جهانشاه را مشاهده کرد که با خط نسخ نوشته شدهاند. در هشتی ورودی شرقی نیز، کتیبه‌ای دیده می‌شود که متن وقف‌نامه مسجد در آن نوشته‌شده است. تاریخ کتیبه به ۷۶۵ هجری قمری تعلق دارد و قدیمی‌ترین کتیبه ثبت‌شده در بنا به شمار می‌رود. عکس از ویکی‌پدیا (عکاس: ardodel) دهلیزپس از سردر وارد فضایی چهارگوش می‌شویم که با نام‌های دهلیز و کریاس خوانده می‌شود. روی دیوارهای این بخش کتیبه‌هایی جای گرفته‌اند که حاکی از دستورات حکما در دوره‌های مختلف تاریخی می‌شود. سقف دهلیز به‌صورت گنبدی است و آن را با اشکال هندسی و رنگ‌های دیدنی آراسته‌اند. صحن داخلیصحن داخلی برای اقامه نماز مورد استفاده قرار می‌گیرد. محراب دیگری نیز در این صحن وجود دارد که با کاشی‌های آبی مزین به نام‌های الله، محمد، علی، حسن و حسین آراسته شده است. دو قنات پیشتر در این صحن وجود داشتند که امروزه خشک شدهاند. عکس از ویکی‌پدیا (عکاس: دیگو دلسو) ایوان اصلیایوان اصلی نیز به‌شکل مستطیل است. با ورود به ایوان اصلی، دو ستون بزرگ را در دو سو خواهید دید. این ستون‌ها مزین به خطاطی‌هایی با خطوط نسخ و کوفی هستند. همچنین سقف ایوان مزین به نام‌های خداوند با خط کوفی است. گنبدخانهگنبد مسجد از دو پوسته‌تشکیل شده است و چهار گوشه در اطراف آن واقع شدهاند. فضای داخل سقف با نقوش هندسی آراسته شده است. عکس از ویکی‌پدیا (عکاس: محمد رضا دومیری گنجی) شبستان شرقیقدمت شبستان شرقی به سال ۷۵۴ خورشیدی بازمی‌گردد و به دستور شاه یحیی مظفری ساخته‌شده است. محراب اصلی مسجد در این شبستان قرار دارد. محراباز دیدنی‌ترین بخش‌های مسجد جامع یزد، محراب آن است. در ساخت محراب از کاشی‌های معرق‌کاری استفاده کرده‌اند که طرح‌هایی نظیر گلوبوته را روی آنها می‌توان مشاهده کرد. در قسمت بالای محراب، گچ‌کاری و مقرنس دیده می‌شود. در دو سوی محراب نیز تاریخ پایان کار و نام معمار را ثبت کرده‌اند. عکس از ویکی‌پدیا (عکاس: حسام خندان) شبستان غربیشبستان غربی مستطیلی با ابعاد ۳۸ متر در ۹ متر است و با پنجره‌های مشبک و کاشی‌کاری آن را تزیین کرده‌اند. از آنجا که شبستان در زمان حکومت امیر غیاث ساخته‌شده است، آن را با نام غیاثیه نیز می‌شناختند. در حال حاضر در این بخش موزه مسجد جامع یزد قرار دارد. شبستان شاهزادهشبستان شاهزاده در غرب صحن شمالی قرار دارد و نام آن از شاهزاده محمد ولی میرزا، سازنده بنا، گرفته‌شده است. ۴۸ ستون با تزیین کاشی فیروزه‌ای در این شبستان جای گرفته‌اند. عکس از گوگلمپ (عکاس: A. H.) مناره‌هاباشکوه‌ترین بخش‌های مسجد را مناره‌های آن تشکیل می‌دهند. این مناره‌ها ۵۲ متر ارتفاع و هشت متر قطر دارند. کاشی‌کاری‌های دیدنی مناره‌ها مزین به اذکار خدا و معصومین هستند. یکی از مناره‌ها دارای یک راه‌پله است و دیگری دو راه‌پله دارد. مناره‌های سردر به دست آقا جمال‌الدین محمد، مشهور به مهتر جمال بنا شدهاند که وزیر عصر صفوی بود. این مناره‌ها در سال ۱۳۱۳ فروریختند و دوباره مرمت شدند. عکس از گوگلمپ (عکاس: سعید امینیان) موزه گنجینه مسجد جامع یزدموزه مسجد جامع یزد کار خود را از سال ۱۳۹۳ خورشیدی با هدف نمایش آثار تاریخی مرتبط با آیین و فرهنگ روزگار قدیم، به‌خصوص دوره اسلامی آغاز کرد. از دیگر اهداف موزه، معرفی تاریخچه مسجد و بررسی روند مرمت‌ها و بازسازی‌های آن بوده است. مجموعه موزه شامل ۳۵۰ قطعه می‌شود که به دوره ایلخانی تا دوره معاصر تعلق دارند. برخی از برجسته‌ترین این آثار شامل موارد زیر می‌شود: تصاویری از مسجد جامع از سال ۱۳۱۲ خورشیدی به بعدبرخی از قطعات به‌جای‌مانده از بازسازی‌هاکاشی‌هایی طلایی دوره ایلخانی با قدمت قرن هشتم خورشیدیکاشی‌های معرق دوره تیموری با قدمت قرن نهم خورشیدیکاشی‌های هفت‌رنگ دوره قاجارکاشی‌های معرق دوره پهلوی اولمنبر سنگی مرمری با قدمت دوره قاجارساعت چوبی مسجد، اهدایی حاج محمد علی وزیری در سال ۱۳۲۴ خورشیدیمجموعه‌ای از زیلوهاقطعه‌ای از پرده کعبه، اهدایی پادشاه عربستان در سال ۱۳۴۵ خورشیدیدر چوب گردو با تزیینات منبت‌کاری از دوره افشاریهعکس از ویکی‌مدیا (عکاس: محمد حسین رضایی‌زاده) نکات بازدید از مسجد جامع یزدبرای اتباع ایرانی بازدید از مسجد رایگان است و بهای بلیط موزه (در سال ۱۴۰۰) دو هزار تومان است. بهای بلیط مسجد جامع یزد (در سال ۱۴۰۰) برای اتباع خارجی ۲۰۰۰۰ تومان است. ساعات بازدید مسجد از ۸ تا ۱۹:۳۰ و ساعات بازدید از موزه در تابستان‌ها از ۹ تا ۱۴ و در زمستان‌ها از ۹ تا ۱۸ است. اگر قصد دارید تا ظرافت‌های مسجد را به‌دقت مشاهده کنید، توصیه می‌کنیم در ساعات روشنایی روز راهی مسجد شوید. هنگام تاریکی هوا بنای مسجد جامع با نورپردازی، جلوه‌ای دیگر می‌یابد. همچنین هوای خنک فضایی مطبوع‌تر را برای بازدید فراهم می‌آورد. مساجد از اماکن مذهبی هستند؛ بنابراین در بازدید از آنها پوشش متناسب با مقصد را در نظر داشته باشید. آثار تاریخی پس از قرن‌ها به عصر ما رسیده‌اند. آنها را پاس بداریم و در حفاظت آنها کوشا باشیم. عکس‌های گالری از ویکی‌مدیا (عکاسان: Devil architect، Narges. k ۲ n، علی امیری و Soheil Callage) جاهای دیدنی نزدیک مسجد جامع یزدبرخی از جاهای دیدنی یزد در نزدیکی مسجد جای گرفته‌اند که با برنامه‌ریزی می‌توانید از آنها نیز بازدید کنید: فاصله تا خانه لاری‌ها:۸۰۰ مترفاصله تا موزه وزیری:۲۵۰ مترفاصله تا میدان ساعت:۵۰۰ مترفاصله تا زندان اسکندر:۶۰۰ مترفاصله تا موزه سکه و مردم‌شناسی حیدرزاده:۶۰۰ مترفاصله تامجموعه میدان امیر چخماق:۱ ٫ ۳ کیلومترعکس از گوگلمپ (عکاس: پارسا عبداللهی) پرسش‌های متداولمسجد جامع یزد کجاست؟ مسجد جامع یزد در ضلع غربی خیابان امام خمینی، محله فهادان قرار دارد. قدمت مسجد جامع یزد به چه زمانی بازمی‌گردد؟ مسجد جامع یزد ترکیبی است از سه مسجد که در دوره‌های تاریخی گوناگون شکل گرفته‌اند؛ از جمله مهم‌ترین این دوره‌ها ایلخانی، صفویان، تیموریان، آل مظفر و قاجاری بوده‌اند. بنای اولیه مسجد را نیز روی آتشکده‌ای ساسانی احداث کرده‌اند. ساعات بازدید از مسجد جامع یزد چیست؟ ساعات بازدید مسجد از ۸ تا ۱۹:۳۰ و ساعات بازدید از موزه در تابستان‌ها از ۹ تا ۱۴ و در زمستان‌ها از ۹ تا ۱۸ است. بهای بلیط مسجد جامع یزد چقدر است؟ برای اتباع ایرانی بازدید از مسجد رایگان است و بهای بلیط موزه (در سال ۱۴۰۰) دو هزار تومان است. نویسندگان: محبوبه حسنی و فاطمه محمدی |
2,654 | 2,760 | یزد | خانه هنر یزد | ایران، استان یزد، یزد، خیابان امام، محله‌ی فهادان، حوالی زندان اسکندر، جنب مسجد چهل محراب | خانه هنر یزد در بافت تاریخی فهادان و در نزدیکی برخی از دیگرجاهای دیدنی یزدمانند مدرسه ضیائیه و خانه لاری‌ها قرار گرفته است و چهار نسل از خاندان ملک‌زاده در این خانه می‌زیستند. در کنار بازدید از این بنای تاریخی، می‌توان فعالیت‌های گوناگونی را تجربه کرد، از جمله نوشیدن دم‌نوش‌های سنتی در کافه خانه هنر، خرید صنایع‌دستی از فروشگاه صنایع‌دستی خانه هنر، قدم زدن در گالری و دیدن سرنماهایی که هنر هنرمندان یزد را به تصویر کشیده‌اند. دیدنبافت تاریخی یزداز پشت‌بام این خانه که به بام یزد شهرت دارد، از دیگر جاذبه‌های آن است. این اثر با نام خانه مهدی ملک‌زاده، در تاریخ ۲۸ دی ۱۳۷۹، با شماره‌ی ثبت ۲۹۵۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. |
2,655 | 2,761 | یزد | خانه لاری‌ها | ایران، استان یزد، یزد، خیابان امام خمینی (ره)، محله فهادان، مجاور عمارت کلاه فرنگی | خانه لاری‌ها از جمله بناهای تاریخی وجاهای دیدنی یزدمحسوب می‌شود که هر سال پذیرای گردشگران بسیاری از سراسر ایران و جهان است. خانه لاری‌ها شامل ۶ باب خانه با معماری ویژه خانه‌های کویری می‌شود که در محله فهادان قرار دارد و به شما فرصت گشت‌وگذار در کوچه‌های قدیمی شهر را می‌دهد. این عمارت که قدمت آن به دوره قاجار می‌رسد، با شماره ثبت ۱۷۸۳ در بهمن سال ۱۳۷۵ هجری شمسی به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. هرآنچه باید درباره خانه لاری‌ها یزد بدانید: خانه لاری‌ها کجاست؟ معرفی خانه لاری‌هاتاریخچه خانه لاری‌هامعماری خانه لاری‌هابخش‌های مختلف خانه لاری‌هاتزیینات خانه لاری‌هانکات بازدید از خانه لاری‌هاخانه لاری‌ها کجاست؟ خانه لاری‌ها در شهر زیبای یزد، خیابان امام خمینی (ره)، محله فهادان و در مجاورت بنای تاریخی کلاه‌فرنگی قرار دارد. آدرس: استان یزد، شهر یزد، خیابان امام خمینی (ره)، محله فهادان، مجاور عمارت کلاه‌فرنگی (نمایش روی نقشه) معرفی خانه لاری‌هامنبع عکس: ویکی پدیا (عکاس: Shbnmsrbni) خانه لاری‌ها یکی از خانه‌های معروف شهر یزد است که با قدم گذاشتن به درون آن، ویژگی‌های معماری یزدی از جمله حفظ حریم خانه از نگاه نامحرم، هم‌بستگی فضاهای مختلف، احترام به حریم خصوصی، چیدمان اصولی فضاها در کنار یکدیگر و غیره به چشم می‌خورند. در این میان عنصر مهم معماری یزد یعنی بادگیر نیز در این خانه وجود دارد که در کنار تزیینات آینه‌کاری و گچ‌بری، عمارتی لوکس به وجود آورده‌اند. شیشه‌های رنگی و پنجره‌های ارسی نیز ظاهری دلفریب به این خانه داده و دلنشینی فضا را دو چندان کرده‌اند. از همان بدو ورود به خانه محو تماشای درها، پنجره‌ها، ارسی‌ها و اتاق‌های آینه‌کاری و نقاشی‌شده آن می‌شوید. نقاشی‌های اتاق آینه؛ منبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Zeytoon ۹۹۲) این خانه مساحتی برابر ۱۷۰۰ متر و زیربنایی معادل ۱۲۰۰ متر دارد و مجموعه‌ای از سه حیاط و ۶ باب خانه به‌همراه ایوان‌ها، تالارها، اتاق‌ها و یک سردر و هشتی را در خود جای داده است. امروزه در سراسر خانه، اسناد تاریخی به نمایش درآمده و اینجا را تبدیل به موزه اسناد کرده‌اند تا سفر تاریخی شما را تکمیل کنند. خانه لاری‌ها در تاریخ ۲۴ بهمن‌ماه سال ۱۳۷۵ هجری شمسی با شماره ۱۸۳۷ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. تاریخچه خانه لاری‌هامنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: دیگو دلسو) ۲۷۰ سال پیش، جمعی از تجار شهر لار از استان فارس به یزد آمدند تا در این شهر، تجارت خود را سروسامان دهند و سکونت کنند. «حاج غلامحسین ملازینل» از نوادگان آن نسل در سال ۱۲۴۳ هجری شمسی در محله تاریخی فهادان، خانه‌ای را ساخت تا فرزندان وی نسل به نسل در آن زندگی کنند. پس از آن، «حاج محمد ابراهیم لاری» مالکیت خانه را در دست گرفت و آن را به «خانه لاری‌ها» مشهور ساخت. در گذشته از این عمارت به‌عنوان خانقاه نعمت‌اللهی استفاده می‌شد و تا اواخر دوره حکومت رضا شاه یکی از خانه‌های اعیان و اشراف به شمار می‌آمد. منبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Bita ۱۸۱۸) پس از گذشت سال‌های متمادی و به‌علت موروثی شدن، خانه لاری‌ها به عمارتی متروکه تبدیل شد و آسیب‌ها و خسارات جدی و فراوانی دید. در سال ۱۳۶۳ هجری شمسی با تلاش و پیگیری سازمان میراث فرهنگی کشور، این بنای تاریخی از صاحب وقت خود، آقای علی یزدی‌نژاد خریداری و بازسازی شد. از سال ۱۳۸۵ هجری شمسی نیز بخش‌هایی از خانه لاری‌های یزد برای تبدیل به موزه اسناد ملی و تاسیس یک شعبه اداری در آن، تحت اختیار سازمان اسناد و کتابخانه ملی قرار گرفت. معماری خانه لاری‌هامنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Shbnmsrbni) حفظ حریم اهل خانهدر سبک معماری یزد، حفظ حریم خانواده به‌عنوان اصلی مهم و ضروری در نظر گرفته می‌شود. معماران و سازندگان عمارت‌های اصیل و تاریخی در این استان کویری، آنها را به‌گونه‌ای بنا کرده‌اند که هیچ غریبه‌ای نتواند داخل آن را بدون اجازه صاحب‌خانه از نظر بگذراند. فضاهای گوناگون اطراف حیاط خانه‌ها به‌شکلی طراحی و ساخته شدهاند که درک عمیق و واقعی نسبت به‌معنای محرمیت در فضاهای ایرانی به چشم می‌خورد. منبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: فرید عطار) در تمام خانه‌های قدیمی یزد هم‌بستگی فضاهای بین دو ملک متفاوت و متمایز دیده می‌شود؛ اما نوع ساخت خانه‌ها به‌گونه‌ای است که خدشه‌ای به حرمت و حریم اهالی خانه وارد نکند و آسودگی و آرامش را برای اعضای خانواده به ارمغان آورد. هشتی، کریاس، دالان و دیوارهای بلند و همچنین چگونگی قرارگیری و چینش دیگر مکان‌های موجود در داخل خانه و حیاط به‌ترتیبی هستند که بر این موضوع صحه می‌گذارند. اندرونی، بیرونی و فضاهای فصلیمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: s ۱ ingshot) خانه لاری‌ها مانند هر خانه اعیانی دیگر دارای دو قسمت اندرونی و بیرونی، حیاط در مرکز و قسمت‌های اعیان‌نشین چهار فصل در دورتادور عمارت است. بر اساس زاویه تابش خورشید به قسمت‌های مختلف بنا، چهار سوی آن برای چهار فصل مختلف مناسب هستند. قسمت شمالی در فصل زمستان به کار می‌رفت و قست جنوبی که شامل تالار و بادگیر می‌شود، در فصل تابستان فضاهای مناسبی را برای اهالی خانه به وجود می‌آورد. قسمت شرقی نیز با در برگرفتن اتاق آینه، مطبخ، سرداب و سایر فضاها برای فصل پاییز مناسب بوده است. ضلع غربی نیز به فضای بهارخواب اختصاص دارد. خانه لاری‌ها از بخش اندرونی، بیرونی، حیاط و اعیان‌نشین چهار فصل تشکیل‌شده استاتاق مهمان‌خانه یکی از مکان‌های مهم عمارت است که به‌عنوان فضایی راحت و نماد احترام به مهمان محسوب می‌شود. افرادی که از نظر مالی در سطح خوبی قرار داشتند، خانه‌های خود را به‌گونه‌ای بنا می‌کردند که از حیاط اختصاصی و ویژهای برای مهمان برخوردار باشد. البته این مسئله در مورد صاحبخانه‌هایی نیز صدق می‌کند که به‌دلیل موقعیت شغلی نیاز به حیاط جداگانه برای رفت‌وآمد داشتند. بادگیرمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Amin-Sh) ساخت بادگیر و وجود بیشترین سایه و فضای خنک در تابستان‌ها یکی از ویژگی‌های مهم معماری شهرهای کویری و به‌ویژه یزد است که در خانه لاری‌ها نیز مشاهده می‌شود. بادگیر این خانه در کنار ایوان قد بر افراشته است و نقش تهویه مطبوع را به‌خوبی ایفا می‌کند. این بادگیر برخلاف معمول خانه‌های یزد بر محور اصلی حیاط نیست و در گوشه ایوان واقع‌شده است. جالب اینکه چوب‌های داخل بادگیر علاوه بر شکست باد و خنک کردن فضا، بر دوام ساختمان می‌افزایند. این بادگیر تنها بادگیر ساختمان نیست؛ چراکه در بخش‌های دیگر خانه بادگیرهایی برای تنظیم دمای اتاق‌ها به‌ویژه در فصول گرم سال تعبیه‌شده است که دارای ابعاد و ارتفاع کمتری هستند. فضاهای زیرزمینیسرداب‌های خانه که دسترسی به آب قنات را برای اهالی خانه ممکن می‌کنند، توسط پله‌هایی به سطح حیاط‌ها و راهروهای درون آنها متصل شدهاند. این فضاها در زیر زمین هستند و به‌عنوان طبقه‌ای مشخص از ساختمان بنا در نظر گرفته نمی‌شوند. فضاهای زیرزمینی در سراسر ساختمان وجود دارند و استفاده مفید از فضا را امکان‌پذیر می‌کنند. آشپزخانه یکی از این فضاها محسوب می‌شود که در سقف آن روزنه دایره‌ای شکل به قطر حدود نیم متر تعبیه‌شده و انبار عمارت در کنج غربی آن قرار گرفته است. بخش‌های مختلف خانه لاری‌هاخانه‌های قدیمی نظیر خانه لاری‌ها، فضاهای گوناگون و متفاوت با کارکردهای خاص داشته‌اند که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم. حیاط و ایوانمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: R. shahi ۲۴) خانه لاری‌ها سه حیاط دارد. حیاط بزرگ‌تر به‌عنوان حیاط اصلی محسوب می‌شود و حیاط دوم و سوم از نظر وسعت و اهمیت پس از آن قرار می‌گیرند. حیاط اصلی به‌شکل مستطیل است و به‌سمت شمال شرقی-جنوب غربی امتداد دارد. بخش جنوب غربی آن از دیگر قسمت‌ها مرتفع‌تر و از ارزش و اهمیت بیشتری برخوردار است. در این بخش ایوان بلند و مرتفعی نیز وجود دارد که باعث می‌شد ساکنان این خانه‌ها بتوانند در فصل تابستان در ایوانی بنشینند که در سایه قرار گرفته است و نور خورشید به‌صورت مستقیم به آن نمی‌تابد و از خنکی هوا لذت ببرند. دلیل دیگری که اهمیت و منزلت این ایوان را افزایش می‌دهد، اتاق‌ها و گوشوارهایی (اتاق‌هایی در چهار سوی ایوان) است که در اطراف آن و در دو طبقه شکل گرفته‌اند و درها و پنجره‌هایشان به ایوان گشوده می‌شود. در محل ارتباط دو حیاط اول، فضایی به نام هشتی برای انتظار و کسب اجازه مهمان برای ورود قرار گرفته و از دسترسی برابر به هر دو حیاط برخوردار است. برخی از فضاها همچون اصطبل، مطبخ و انبار که دائما با بیرون در ارتباط هستند، با دری جداگانه مستقیما به بیرون عمارت مرتبط میشوند. فضاهای شمال حیاط اصلیمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Farid Atar) در شمال‌شرقی حیاط به فضاهای بسته و ایوانی کوچک و کوتاه در کنار آنها برخورد می‌کنید. تضاد این قسمت با جنوب‌غربی حیاط با این فضاها و ایوان به‌خوبی به چشم می‌آید. در مرکز بخش شمال‌غربی حیاط نیز می‌توانید سه ایوان کوچک را ببینید. ایوان‌ها توسط دو اتاق سه دری از هم جدا شدهاند و دو راهرو نیز در دوسوی این بخش به چشم می‌خورد. فضاهای جنوب شرق حیاط اصلیدر مرکز بخش جنوب‌شرقی حیاط وضعیتی کاملا متفاوت به چشم می‌آید و فضاهای بسته خودنمایی می‌کنند. در مرکز این بخش یک اتاق پنج دری وجود دارد و در اطراف آن ایوان‌های کوچک و باریکی دیده می‌شود. هم‌ردیف با این قسمت‌ها، اتاق سه دری و ایوان کوچکی قرار گرفته‌اند. در حدفاصل فضاهای بسته، راهروهایی تعبیه شدهاند که به‌عنوان فضای نیمه‌باز شناخته میشوند. حیاط میانیساختار حیاط میانی شبیه به حیاط اصلی است. در بخش جنوب‌غربی این حیاط، ایوان رفیعی دیده می‌شود که دهانه‌ای وسیع و نمایی بلندتر از سایر فضاها دارد. یک پنج دری درست در مقابل این ایوان ساخته‌شده است و در شمال‌غربی حیاط، یک هفت دری با نمایی ساده وجود دارد. کمی آن‌طرف‌تر از هفت دری و در بخش شمال‌شرقی، اتاق‌های پنج دری و سه دری قرار گرفته‌اند. ترکیب این فضاها، مجموعه‌ای از طاق‌نماها را دورتادور حیاط به وجود آورده است. نوع طراحی و تقسیم‌بندی یکسان و متمادی در نمای سه بخش حیاط نشان می‌دهد که معماران قصد متمایزکردن ایوان جنوب‌غربی را داشته‌اند. حیاط سومدر بخش شمال‌شرقی عمارت، حیاط کوچکی با یک اتاق وجود دارد که یک طبقه بلندتر از حیاط میانی است و ارتباط کمی میان آن و بخش‌های دیگر خانه مشاهده می‌شود. این قسمت ورودی و خروجی کاملا جداگانه‌ای به بیرون عمارت دارد و می‌توان آن را بخشی کاملا مستقل از خانه در نظر گرفت که اهمیت کمتری نسبت به بخش‌های دیگر دارد. در زیر این حیاط، فضایی صلیبی‌شکل ساخته‌شده است که نور آن از نورگیر میان سقف در وسط حیاط تامین می‌شود. اتاق‌های خانهمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Mahmoodreza Mohajerani) اتاق‌های این عمارت با سه پله مزین به سنگ‌های مشبک‌کاری، از حیاط جدا شدهاند. اتاق‌های چهارضلعی دورتادور حیاط را در بر گرفته‌اند و در هر ضلع با درهای چوبی به یکدیگر راه دارند. هنر گچ‌بری و رنگ بنفش در داخل اتاق‌ها به زیبایی به کار رفته است. سقف مسطح اتاق‌ها را با تیرهای چوبی پوشانده و روی آنها توفال‌کاری (گچ‌کاری روی آهن توری) و سپس نقاشی گلوبوته انجام داده‌اند. هر یک از ۲۲ اتاق این مجموعه با نام خاصی مشخص‌شده و کاربرد مخصوص به خود را داشته‌اند. هر یک از ۲۲ اتاق خانه لاری‌ها کاربری ویژه مخصوصی داشته استاتاق سه دری برای بچه‌ها، اتاق پنج دری برای خانواده و اتاق ارسی با درب کشویی، همگی در این عمارت به چشم می‌خورند. در میان اتاق‌ها، اتاق آینه شهرت خاصی دارد و دارای تصاویری زیبا بر سقف و دیوار است که جلوه‌ای تازه از خانه‌های قدیمی ایران را پیش روی بازدیدکنندگان می‌گذارد. اتاق‌ها یکی از لایه‌های این قسمت از ساختمان هستند و مکان‌های خدماتی مانند اصطبل در لایه بعدی و پشت اتاق‌های رو به حیاط اصلی ایجاد شدهاند که نشان از هوش سازندگان این بنا دارد. فضاهای خدماتی به حیاط راهی ندارند و مستقیما به بیرون ارتباط پیدا می‌کنند. درهای متعددمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: s ۱ ingshot) خانه لاری‌ها از طریق دو در به بیرون راه دارد. در ضلع غربی که به‌وسیله دهلیز و هشتی به تالار و حیاط اندرونی منتهی می‌شود و در ضلع شمالی که به‌عنوان در فرعی عمارت به حیاط بیرونی و سپس به اتاق‌های ضلع غربی می‌رسد. هنگام ورود به این خانه با کوبه‌های متفاوتی روی در برخورد می‌کنید که برای زنان و مردان به‌صورت مجزا طراحی شدهاند و صدای خاص خود را ایجاد می‌کنند تا اهالی از محرم یا نامحرم‌بودن مهمان مطلع شوند. غروب‌نشینمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Fabienkhan) روی حوض لاجوردی حیاط، تختی قرار دارد که با سه پله از سطح حیاط جدا می‌شود و نیمی از فضای حوض را اشغال می‌کند. این تخت و فضای آن اصطلاحا غروب‌نشین یا سایه‌نشین نامیده می‌شود. سردابسرداب اصلی خانه با عمقی حدود ۶ متر، در سمت ایوان و بادگیر قرار گرفته است و ۳۸ پله دارد. سقف سرداب به‌صورت طاق تویزه (طاقی از گچ و نی) ساخته‌شده است و در داخل آن دو شمسه رنگین خودنمایی می‌کنند. سرداب دیگری نیز در ضلع غربی بنا واقع است و نقش بهارخواب را دارد. یکی دیگر از کاربردهای سرداب، نگهداری گوشت و حبوبات در اتاقک درون آن بوده است. تزیینات خانه لاری‌هامنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Ali Karimzadeh ۱۳۵۵) استفاده از سبک‌های ساختمانی مناسب، مصالح و مواد هماهنگ با اقلیم خاص شهر یزد، از خصوصیات و امتیازات خانه‌های مسکونی دوران گذشته در استان یزد هستند. خانه لاری‌های یزد نیز از این قاعده مستثنا نیست و از خشت، گل، آجر، کاه، گچ و ساروج در سازه بنا و دم‌گیری گچی، نماسازی و غیره استفاده‌شده است. در خانه‌های اعیانی وجود فضایی هنری با تزیینات آینه‌کاری و گچ‌بری امری عادی به شمار می‌آید و این زیبایی‌ها در خانه لاری‌ها نیز دیده می‌شود. تاب‌بندی و سیم گاکاری (کاربندی بالای درگاه‌ها)، ایجاد ستون‌ها و سرستون‌های رفیع در تالار و از همه بارزتر گره‌چینی در اتاق‌ها با شیشه‌های رنگی، تزیینات چشم‌نوازی است که این بنا را تماشایی کرده‌اند. نکات بازدید از خانه لاری‌هامنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Amin-Sh) بازدید از خانه لاری‌ها همه‌روزه به‌جز ۲۸ صفر، تاسوعا و عاشورا، شهادت امام علی (ع)، شهادت امام جعفر صادق (ع) و ۱۴ خرداد امکان‌پذیر است. برای بازدید می‌توانید از ساعت هشت تا ۲۰ به این اثر تاریخی مراجعه کنید. هزینه بلیط گردشگران ایرانی در سال ۱۴۰۰ برابر با ۳۰۰۰ تومان است. از جمله بناها و آثار تاریخی که در نزدیکی این عمارت ارزشمند قد برافراشته‌اند، می‌توان به مدرسه ضیاییه یا زندان اسکندر، بقعه دوازده امام ومیدان امیرچخماقاشاره کرد. پرسش‌های متداولخانه لاری‌ها کجاست؟ خانه لاری‌ها در شهر زیبای یزد، خیابان امام خمینی (ره)، محله فهادان و در مجاورت بنای تاریخی کلاه‌فرنگی قرار دارد. خانه لاری‌ها در چه زمانی ساخته شد؟ حاج غلامحسین ملازینل این خانه را در سال ۱۲۴۳ هجری شمسی در محله تاریخی فهادان ساخت که بعدها حاج محمد ابراهیم لاری مالکیت آن را در دست گرفت. آیا خانه لاری‌های یزد جزو آثار ملی است؟ بله. خانه لاری‌ها در تاریخ ۲۴ بهمن‌ماه سال ۱۳۷۵ هجری شمسی با شماره ۱۸۳۷ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. خانه لاری‌ها از چه بخش‌هایی تشکیل‌شده است؟ حیاط و ایوان، فضاهای شمال حیاط اصلی، اتاق‌ها، سرداب و … بخش‌های مختلف خانه لاری‌ها را تشکیل می‌دهند. نویسنده: محبوبه حسنی / بازنویسی: صدیقه شجاعی |
2,656 | 2,762 | یزد | مرکز فرهنگی موزه‌ای نور و روشنایی یزد | ایران، استان یزد، شهر یزد، خیابان آیت‌الله کاشانی، روبهروی پارک هفت‌تیر | موزه قصر آیینه که با نام‌های موزه آیینه و روشنایی و مرکز فرهنگی موزه‌ای نور و روشنایی یزد نیز شناخته می‌شود، یکی از جاذبه‌های دیدنی شهر یزد است که در سال ۱۳۷۷ به موزه تبدیل شد و یک سال بعد در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. هنرمندی هنرمندان در تمامی نقاط این بنا خودنمایی می‌کند. گچ‌بری‌های زیبا، آینه‌کاری‌های کم‌نظیر، نقش‌ونگارهای خیره‌کننده، درهای چوبی و مشبک‌کاری و … از زیباترین قسمت‌های این عمارت به‌حساب می‌آیند که خود همانند موزه‌ای جالب، هنر معماران را به نمایش گذاشته‌اند. علاوه بر این، در موزه آثاری مانند مجموعه خطی، اسلحه، سکه، تمبر، قفل و نمونه‌هایی از برنزهای لرستان و غیره وجود دارد. هرآنچه باید درباره موزه قصر آیینه یزد بدانید: موزه قصر آیینه کجاست؟ معرفی مرکز فرهنگی موزه‌ای نور و روشنایی یزدسازنده عمارت موزه قصر آیینه یزدمعماری و تزیینات موزه قصر آیینه یزدآثار مرکز فرهنگی موزه‌ای نور و روشنایی یزدنکات بازدید از مرکز فرهنگی موزه‌ای نور و روشنایی یزدجاذبه‌های گردشگری اطراف موزه قصر آیینه یزدموزه قصر آیینه کجاست؟ عمارت قصر آیینه که با نام موزه آیینه و روشنایی و مرکز فرهنگی موزه‌ای نور و روشنایی یزد شناخته می‌شود، در شهریزد، خیابان آیت‌الله کاشانی، روبهروی پارک هفت‌تیر واقع‌شده است. آدرس: استان یزد، شهر یزد، خیابان آیت‌الله کاشانی، روبهروی پارک هفت‌تیر (نمایش روی نقشه) معرفی مرکز فرهنگی موزه‌ای نور و روشنایی یزدمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Parastoo. Atrsaei) موزه قصر آیینه یکی از زیباترین آثار تاریخی وجاهای دیدنی یزداست که از جمله موزه‌های خاص شهر در دل بنایی منحصربه‌فرد محسوب می‌شود و تاریخ ساخت آن به دوران پهلوی اول می‌رسد. این بنا فارغ از داشتن اشیای باارزش، نمونه‌ای از هنر و زیبایی است که با زیربنای ۸۳۷ متر مربع در باغی مصفا به وسعت ۸ , ۱۷۴ متر مربع قرار دارد. در واقع، ساختمان موزه به‌صورت کوشکی در میان باغ است. حیاط وسیع با استخری در وسط، اتاق‌های گچ‌بری و آینه‌کاری رو به استخر، راهروهای تودرتو و حوضخانه، از جاذبه‌های چشم‌نواز این بنا هستند که در زمان پهلوی اول بنا شدهاند. در این مجموعه بی‌نظیر، نه‌تنها تزیینات و هنر معماری هنرمندان ایرانی صورت گرفته؛ بلکه اشیای به نمایش گذاشته در آن نیز هر فردی را مجذوب خود می‌کند. منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Omid ۳۶۰ Studio، Mr. Hamy kh، مهدی مهدی، Marek Kotlarski) بنای موزه پس از انقلاب مصادره و به بنیاد مستضعفان تحویل داده شد. سپس با تغییر کاربری به موزه، از سال ۱۳۷۷ هجری شمسی به‌عنوان یکی از جاذبه‌های یزد در فهرست گردشگری مسافران گنجانده شد. این موزه دیدنی در سال ۱۳۷۸ هجری شمسی در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت و در نهایت به مرکز فرهنگی موزه‌ای نور و روشنایی یزد تغییر نام داد. سازنده عمارت موزه قصر آیینه یزدمنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: سارا احمدی) عمارت موزه قصر آیینه در سال ۱۳۲۰ هجری شمسی به‌عنوان مهمانسرای خصوصی توسط صراف‌زاده ساخته شد. این بازرگان و وکیل مجلس که فرزند حاج علی صراف یزدی بود، در سال ۱۲۷۸ شمسی در یزد متولد شد و بعدها با افزایش ثروت و درستی و مساعدت به مردم، در زمره مردان طراز اول شهر قرار گرفت. معماری و تزیینات موزه قصر آیینه یزدمنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: مهدی اکبری) معماری موزه قصر آیینه ترکیبی سنتی و اروپایی دارد که از بخش‌های مختلفی همچون اتاق‌های رو به استخر یا نشیمن بهاری، اتاق‌خواب، شاه‌نشین و حوضخانه تشکیل‌شده است. تزیینات اتاق‌ها شامل گچ‌بری و نقاشی روی دیوار و آینه‌کاری می‌شود و حوضخانه بیشترین تزیینات را دارد. درها و پنجره‌ها چوبی و مشبک دارای شیشه‌های رنگی هستند و پنجره‌ها به‌وسیله لولای جداشونده به‌صورت ساده و رنگی در کنار هم قرار دارند. بی‌دلیل نیست که لقب آیینه و روشنایی را بر این موزه نهاده‌اند؛ زیرا دیوارها و سقف‌های آینه‌کاری آن، نور را در فضای درون موزه به دام می‌اندازند و به تمامی نقاط موزه روشنی می‌بخشند. منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: مصطفی صمدی) حوضخانه این مجموعه که بزرگترین اتاق و البته جذاب‌ترین مکان موزه به حساب می‌آید، از لحاظ معماری و زیبایی با دیگر نقاط این عمارت کاملا تفاوت دارد. این محیط زیبا و تاریخی در طول سال محل برگزاری نمایشگاه‌های مختلف از جمله نمایشگاه‌های عکس، خط و نقاشی است. تصاویر زیبای دیوارها و سقف این بنا، فضایی کاملا هنری و تاریخی را برای بازدیدکنندگان تداعی می‌کند. دلیل نامگذاری این اتاق بزرگ، حوض سنگی زیبایی در میان آن است. آثار مرکز فرهنگی موزه‌ای نور و روشنایی یزدمنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: مهدی اکبری) مرکز فرهنگی موزه‌ای نور و روشنایی یزد به نمایش آثار و اشیا تاریخی و فرهنگی با موضوعیت جنبه‌های بصری و معنوی نور می‌پردازد. بخش‌های موزه متشکل از رواق عتیق، رواق خمسه، رواق افرنگ، رواق نور، رواق مشکات، رواق مخمل، رواق منظر، رواق آینه و رواق آبگون است. علاوه بر نمایش آثار، در این مجموعه به خدمات فرهنگی و فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی نیز می‌پردازد. نکات بازدید از مرکز فرهنگی موزه‌ای نور و روشنایی یزدمنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: مهدی اکبری) ساعت بازدید از موزه آیینه و روشنایی همه‌روزه جز شنبه‌ها، از ساعت ۹ تا ۱۷:۳۰ است. قیمت بلیط در سال ۱۴۰۱ برای گردشگران ۲۵ هزار تومان در نظر گرفته‌شده است. اخیرا شرایط بازدید از مرکز فرهنگی موزه‌ای نور و روشنایی یزد برای نابینایان فراهم‌شده و از خط بریل برای توضیحات مربوط به موزه و اشیای موجود استفاده‌شده است. مرکز فرهنگی موزه‌ای نور و روشنایی یزد مقصد گردشگری خوبی برای آشنایی با ذوق و هنر مردمان گذشته ایران و اطلاع از تاریخچه ابزارآلات و اشیای روشنایی است. جاذبه‌های گردشگری اطراف قصر آیینه یزدموزه قصر آیینه یزد روبهروی پارک هفتم تیر قرار دارد کهیکی از پارک‌های زیبا و معروف یزدمحسوب می‌شود. علاوه بر این، در خیابان کاشانی جاذبه پربازدید دیگری به نام آتشکده زرتشتیان واقع‌شده که همواره پذیرای گردشگران فراوانی است. این آتشکده میزبان آتشی ۱۵۰۰ ساله است و معماری آن سبک معماری هخامنشیان را در ذهن تداعی می‌کند. پرسش‌های متداولموزه قصر آیینه کجاست؟ شهر یزد، خیابان آیت‌الله کاشانی، روبهروی پارک هفت تیرقدمت قصر آیینه یزد به چه زمانی بازمی‌گردد؟ سال ۱۳۲۰ هجری شمسیچه آثاری در مرکز فرهنگی موزه‌ای نور و روشنایی یزد نگهداری می‌شود؟ آثار و اشیا تاریخی و فرهنگی با موضوعیت جنبه‌های بصری و معنوی نورساعات بازدید از قصر آیینه یزد کدامند؟ همه‌روزه جز شنبه‌ها، از ساعت ۹ تا ۱۷:۳۰ نویسنده: آزاده یوسف‌نژاد / بازنویسی: صدیقه شجاعی |
2,657 | 2,763 | یزد | بافت تاریخی یزد | استان یزد، شهر تاریخی یزد | بافت تاریخی یزد جزو دست نخورده‌ترین بافت‌های مسکونی در تاریخ ایران است که وسعتی در حدود ۷۰۰ هکتار دارد. این بافت تاریخی به‌عنوان یکی از بهترینجاهای دیدنی یزدبه شمار می‌رود که ترکیبی متوازن از خانه‌ها، کوچه‌های قدیمی خشتی و ساباط‌ها است و آثار تاریخی زیادی در دل خود دارد. در این بافت تاریخی، تمامی امکانات زندگی اجتماعی و فردی فراهم‌شده است. بافت تاریخی یزد از سمت جنوب به خیابان کاشانی، از سمت شمال به خیابان دولت‌آباد، از شرق به محله فهادان و از مغرب به خیابان مطهری محدود می‌شود. در این بافت تاریخی بیش از ۱۷۰۰ بنای خشتی وجود دارد. آنچه باید درباره بافت تاریخی یزد بدانید: تاریخچه بافت تاریخی یزدجاهای دیدنی بافت تاریخی یزدنقشه بافت تاریخی یزدمعماری خانه‌های بافت تاریخی یزدمعماری کوچه‌های بافت تاریخی یزدمحله‌های بافت تاریخی یزدبهترین زمان سفر به یزداقامتگاه‌های بافت تاریخی یزدرستوران‌های بافت تاریخی یزدتاریخچه بافت تاریخی یزدمنبع عکس: go to yazdشهر یزد در تاریخ اساطیری ایران و عهد حکومت پیشدادیان به نام «یزدان» شهرت داشت. این شهر از عهد اساطیری ایران، شهری مقدس به شمار می‌رفت که جایگاه ایزدان و محل عبادت بود. شهر یزد در دوره ساسانیان متعلق به یزدگرد و در دوره‌هایی به یزدگردی نیز معروف بود. این شهر در دوره‌ای از تاریخ به نام «کثه» نیز شناخته می‌شد. سابقه بافت تاریخی یزد به قرن اول و دوم هجری قمری می‌رسدیزد ازشهرهای تاریخی و قدیمی ایرانمحسوب می‌شود و معماری آن میراث‌دار بخش‌هایی از معماری تاریخی و سنتی ایران در شهرهای کویری است. بافت تاریخی این شهر ریشه در تاریخ باستانی ایران دارد؛ اما آثار و بناهایی که در بافت تاریخی آن تا به امروز کشف شدهاند، قدمت شهر را به قرن اول و دوم هجری می‌رسانند. جاهای دیدنی بافت تاریخی یزدمنبع عکس: irnaبافت تاریخی شهر یزد، بافتی از جنس خشت و گل است. در این بافت تاریخی ۱۷۰۰ جاذبه دیدنی وجود دارد. گردشگران بسیاری از داخل و خارج از ایران برای دیدن بافت تاریخی یزد و جاهای دیدنی آن به یزد سفر می‌کنند. بافت تاریخی شهر، خشتی و قدیمی است؛ اما تمامی امکانات زندگی در آن وجود دارد. بادگیرها، آب‌انبارها، کوچه‌های آشتی‌کنان، به‌علاوه ۱۷۰۰ جاذبه گردشگری دیگر در بافت تاریخی یزد وجود دارددر بافت تاریخی شهر یزد، خانه‌ها با معماری خاص کویری ساخته شدهاند. شاخصه این نوع معماری، وجود گنبد، بادگیر و آب‌انبارها در خانه‌ها است. خانه‌ها دارای کاربری زمستانی و تابستانی هستند و پشت‌بام‌های خاص و جذاب آنها برای شب‌نشینی تابستان در نظر گرفته‌شده است. خانه‌ها از حیاط‌های منحصربه‌فرد و زیبا برخوردار هستند که گردشگران را جذب خود می‌کنند. کوچه‌های گلی و باریک آشتی‌کنان با معماری جذاب، رستوران‌های متعدد، اقامتگاه و هتل‌های گوناگون، مسجد جامع یزد، آب‌انبارهای کویری از جملهآب‌انبار شش بادگیر، بازار ومیدان امیرچخماق، نمونه‌هایی از دیدنی‌های بافت تاریخی یزد هستند که چشم‌انداز جذابی برای گردشگران دارند. خانه‌های ایلخانی بافت تاریخی یزد برای گردشگران جذابیت بسیاری دارد و هنوز هم قابل سکونت است. مسجد چهارمنار یا میرخضرشاه، بقعه شمس‌الدین، آب‌انبار کوچه‌بندان وباغ دولت‌آباداز دیگر بناهای تاریخی بافت قدیمی شهر یزد هستند. نقشه بافت تاریخی یزدبافت تاریخی یزد بخشی از شهر یزد را در بر می‌گیرد که از معماری با خشت و گل ساخته‌شده است و محله‌هایی خاص را شامل می‌شود. از ویژگی‌های بارز این بخش از یزد، گنبدها و بادگیرهای آن هستند که جلوه‌ای ویژه به شهر می‌بخشند. نقشه بافت تاریخی یزد در تصویر بالا قابل‌مشاهده است. معماری خانه‌های بافت تاریخی یزدمنبع عکس: miras aryaبافت تاریخی یزد، معماری منحصربه‌فردی دارد. معماری خانه‌های بافت تاریخی یزد برگرفته از خشت و گل است و شاخصه اصلی این نوع معماری به شمار می‌رود. در معماری خانه‌های بافت تاریخی یزد، جهت وزش باد و تابش خورشید در نظر گرفته‌شده است. هر یک از خانه‌های بافت تاریخی یزد، شامل بخش‌های مختلفی چون بخش بیرونی، اندرونی، تختگاه، تالار، هشتی، اتاق‌هایی جدا با کاربری‌های مختلف، بادگیر، سردر، آشپزخانه و آب‌انبار میشوند. بادگیرمنبع عکس: memarifaجذاب‌ترین بخش خانه‌های بافت تاریخی یزد، سیستم‌های تهویه طبیعی آنها است که به بادگیر نیز شهرت دارند. بادگیرها، ستون‌هایی هستند که به‌صورت چند ضلعی ساخته میشوند. این ستون‌ها به‌صورت چهار یا هشت‌ضلعی هستند که به قصد ورود باد به ساختمان‌ها ساخته میشوند. باد از دریچه بادگیرها به ستون وارد و به داخل بنا هدایت می‌شود. بادگیرها وظیفه کنترل دمای خانه‌ها را در فصل‌های گرم داشتندبادگیرها دمای خانه را کنترل می‌کنند. دریچه بادگیرها برای ورود باد تنظیم میشوند و به این وسیله، دمای هوا کنترل و خانه‌ها خنک میشوند. در فضای درون خانه، حوض آبگیر قرار دارد و باد در اثر برخورد با آب حوض، خنک می‌شود و فضای درون خانه را مطبوع می‌کند. در برخی از خانه‌های تاریخی یزد، یک تخت چوبی روی حوض می‌زنند و در تابستان از آن برای استراحت استفاده می‌کنند. آب‌انبارمنبع عکس: irnaآب انبارها از دیگر بخش‌های خاص و جذاب در معماری خانه‌های بافت تاریخی یزد محسوب میشوند. آب‌انبارها، حوضی‌هایی سرپوشیده هستند در بخش زیرزمین هر خانه ساخته شدهاند. آب‌انبارها در فصل‌های پرآب سال، از بارن پر می‌شدند و آب آنها در زمان‌هایی که بارش کم بود، مورد استفاده قرار می‌گرفت. سقف و گنبد آب‌انبارهای ساخته‌شده از خشت، برای گردشگران جذابیت بسیار دارد. معماری کوچه‌های بافت تاریخی یزدمنبع عکس: mehrnewsکوچه‌های بافت تاریخی یزد برای گردشگران جذابیت بسیاری دارد. معماری کوچه‌های بافت تاریخی یزد بر فلسفه ارتباطات نزدیک و صمیمانه بنا شدهاند. این کوچه‌های باریک و پیچ‌درپیچ خشتی که دیوارهایی بلند دارند به کوچه‌های آشتی کنان یزد مشهور هستند. کوچه‌های بافت تاریخی یزد آن‌قدر باریک هستند که دو نفر به‌سختی از آنها عبور می‌کنند. در این کوچه‌های دوستانه، امکان اینکه دو نفر با هم قهر باشند و بخواهند با هم از کنار یکدیگر رد بشوند؛ اما به هم نخورند، وجود ندارد. کوچه‌های آشتی‌کنان یزد بسیار باریک هستند و دیوارهایی بلند دارندخانه‌های بافت تاریخی یزد با دیوارهایی بلند ساخته شدهاند. بلندی دیوارها سبب سایه انداختن بر کوچه شده است. بخش‌هایی از کوچه‌ها که مسقف هستند را «ساباط» می‌گویند. ساباط‌ها برای سایه انداختن و استراحت اهالی کوچه ساخته شدهاند. در کوچه‌های یزد همسایه‌ها برای صحبت با هم جمع می‌شدند و برای اینکه در هنگام طولانی شدن صحبت، نور خورشید آنها را آزار ندهد به ساباط می‌رفتند. باریکی کوچه‌ها و وجود ساباط‌ها برای صحبت‌های طولانی مدت، سبب نامگذاری کوچه‌های یزد به آشتی‌کنان شده است. محله‌های بافت تاریخی یزدمنبع عکس: iribبافت تاریخی یزد، به‌صورت محله محله است. این بخش از شهر یزد، محلات مختلفی دارد که عبارت از محلات تاریخی فهادان، محله قلعه کهنه، محله مصلی، محله سرجمع، کوچه بیوک، خرمشاه، میرقطب، چهارمنار، ۶ بادگیر، محله یعقوبی، محله لب خندق و محله سر دو راه است. محله فهادان و چهارمنار، قدیمی‌ترین محله‌های بافت تاریخی شهر یزد هستند. بهترین زمان سفر به یزدمنبع عکس: wikipediaیزد جزو گرم‌ترین شهرهای ایران در فصل تابستان است. دمای هوا در گرم‌ترین روزهای سال در شهر یزد تا ۴۰ درجه نیز می‌رسد. بهترین زمان سفر به شهر یزد از لحاظ آب و هوا، ماه‌های اسفند و فروردین هستند. در این فصل‌ها هوا متعادل است و میانگین دما تا ۱۶ درجه سانتی‌گراد می‌رسد. دمای هوا در این ماهها از ۲۵ درجه سانتی‌گراد بیشتر نمی‌شود؛ اگر تحمل گرما را ندارید، در فصل پاییز و زمستان به یزد سفر کنید. دمای یزد در این ماهها از ۲۰ درجه بیشتر نمی‌شود. بهترین زمان سفر به یزد از لحاظ آب و هوا، ماه‌های اسفند و فروردین هستندیزد در هنگام نوروز شلوغ است و به‌دلیل قیمت بالای مراکز اقامتی و ازدحام و شلوغی، پیدا کردن محل اقامت آسان نیست و این دغدغه، آرامش مسافران را از آنها می‌گیرد. یزد تابستان‌های بسیار گرمی دارد؛ اما خلوت‌ترین زمان سفر هستند. اقامتگاههای بافت تاریخی یزدمنبع عکس: mozafarhotelبافت تاریخی یزد برای گردشگران داخلی و خارجی جذابیت بسیار دارد؛ ازاین‌رو، تمامی شرایط برای بازدید گردشگران در این بخش شهر، لحاظ شده و اقامتگاههای متنوعی برای استفاده گردشگران در نظر گرفته‌شده است. هتل سنتی مظفرآدرس: یزد، خیابان مطهری، کوچه شهید بکاحی، هتل سنتی مظفر یزد (مشاهده روی نقشه) تعداد اتاق: ۳۰ ستاره‌های هتل: سهرده قیمتی: متوسطمنبع عکس: mozafarhotelهتل سنتی مظفردر بافت تاریخی شهر یزد، هتلی سه ستاره و دو طبقه است و ۳۰ اتاق دارد. هتل سنتی مظفر در محله خلف باغ شهر یزد قرار دارد و دستور ساخت آن را فردی به نام مظفر، از تاجران معروف شهر یزد، صادر کرد. هتل مظفر در سال ۱۲۶۶ شمسی بنا و در سال ۱۳۸۸ شمسی بازسازی شد. هتل مظفر پنج‌دری، تالار زیبای متقارن و بادگیرهایی باشکوه و جذاب دارد. رستوران، کافی‌شاپ، پارکینگ، سفره‌خانه سنتی، زورخانه و خدمات پزشکی نمونه‌ای از امکانات هتل است. هتل فرهنگآدرس: یزد، میدان شهید بهشتی، ابتدای خیابان امام خمینی، کوچه فرهنگ (مشاهده روی نقشه) تلفن:۳۵۳۶۲۶۵۰۱۱ تعداد اتاق:۲۲ ستاره‌های هتل: دوتعداد طبقات: یک طبقه و مناسب سالمندانفاصله تا راه‌آهن و فرودگاه یزد:۱۵ کیلومترمنبع عکس: نامشخصهتل فرهنگ یک هتل دو ستاره در بافت تاریخی یزد است. این هتل یک طبقه و ۲۲ اتاق دارد. سابقه این هتل به دوره پهلوی می‌رسد. هتل فرهنگ در سال ۱۳۹۶ بازسازی شد تا به‌صورت نوساز در اختیار گردشگران قرار گیرد. هتل فرهنگ در حدود ۱۰ دقیقه با فرودگاه و راه‌آهن یزد فاصله دارد. نزدیکی به این دو مکان ضروری، مهم‌ترین امتیاز این هتل در شهر یزد است. دسترسی به اماکن تفریحی و تاریخی و نزدیکی به مراکز درمانی شهر، از دیگر امتیازات هتل محسوب می‌شود. هتل فهادانآدرس: یزد، خیابان امام خمینی، محله فهادان، هتل فهادان (مشاهده روی نقشه) تلفن: ۴۷۶۲۳۳۰۰ تعداد طبقات: دوطبقهتعداد اتاق:۳۰ رده قیمتی: گرانفاصله تا فرودگاه یزد: ۱۰ کیلومترمنبع عکس: fahadan_hotelyazdهتل فهادان یزدیک هتل سه ستاره است که نزدیک زندان اسکندر قرار دارد. این هتل جزو بناهای تاریخی به شمار می‌رود که از دوره قاجاریه به‌جای مانده است. این بنا در حدود ۲۵۰ سال قدمت دارد و تاجری به نام تهرانی مالک آن بوده است. این بنا به نام مالک آن به خانه تهرانی نیز شهرت یافته است. هتل سنتی فهادان در سال ۱۳۸۶ افتتاح شد. هتل سنتی فهادان یزد به خانه تهرانی نیز شهرت داردساختمان هتل سنتی فهادان یزد، بخش‌هایی تاریخی دارد که شامل سرداب، چاه‌خانه، حیاط نارنجستان و سه بادگیر است. هتل فهادان، ظاهری سنتی دارد؛ اما در آن، امکاناتی مدرن برای مهمانان نیز در نظر گرفته‌شده است. هتل‌موزه فهادان یکی از بخش‌های جذاب هتل است که زیرمجموعه هتل‌های زنجیره‌ای مهر محسوب می‌شود. منبع عکس: fahadan_hotelyazdپشت بام هتل فهادان، چشم‌اندازی جذاب و رویایی به شهر یزد دارد. تماشای آسمان پرستاره یزد در شب، جزو جذابیت‌هایی محسوب می‌شود که محبوب گردشگران است. اگر مسافر شهر یزد هستید و قصد دارید در هتل فهادان اقامت کنید، باید بدانید که اتاق‌های هتل فهادان به‌دلیل معماری سنتی که دارند، هرکدام از چندین پله برخوردار هستند. در هتل فهادان از اتاق‌های تک نفره تا اتاق‌های چهارتخته وجود دارند که همه آنها فاقد پنجره هستند. هتل ترنج یزدآدرس: یزد، خیابان امام، کوچه حسینیان، کوچه سلامی، پلاک ۳، هتل ترنج (مشاهده روی نقشه) تعداد طبقات: سه طبقهتعداد اتاق: ۱۳ رده قیمتی: گرانمنبع عکس: toranj_hotellهتل ترنجاز اقامتگاههای سنتی محسوب می‌شود که در بافت تاریخی یزد قرار دارد. سابقه این بنا به دوره قاجاریه می‌رسد. درب ورودی بنا یک در چوبی بزرگ است که در هنگام عبور از آن ابتدا باید از یک راهرو رد بشوید تا به حیاط برسید. حیاط هتل ترنج یکی از جذاب‌ترین بخش‌های هتل محسوب می‌شود. دیوارهای کاه‌گلی حیاط هتل ترنج با شیشه‌های رنگی که دارد، از منظر گردشگران، چشم‌اندازی رویایی را به نمایش می‌گذارند. هتل ترنج از امکاناتی چون سرویس بهداشتی ایرانی و فرنگی، اینترنت بی‌سیم و امکان تماشای آسمان پرستاره و زیبای یزد برخوردار است. از پشت‌بام هتل ترنج برای صرف قهوه و تماشای آسمان شب پرستاره یزد استفاده می‌شودساختمان بنای هتل ترنج در سال ۱۳۹۶ بازسازی‌شده است؛ اما ویژگی‌های اصلی و سنتی بنا حفظ شدهاند و تغییری در آنها ایجاد نشده است. در گوشه‌ای از حیاط بنا، رستوران ترنج قرار دارد که در آن، انواع غذاهای گیاهی و محلی سرو می‌شود. اگر علاقه دارید در این هتل فنجانی قهوه بنوشید، باید به پشت‌بام بروید. کافی‌شاپ هتل در محل پشت‌بام قرار دارد. در آنجا می‌توانید علاوه بر صرف قهوه از تماشای آسمانی پرستاره و زیبایی یزد لذت ببرید. اقامتگاه چهل‌پنجرهآدرس: یزد، خیابان فرخی، روبهروی اورژانس، اقامتگاه بوم‌گردی چهل پنجره (مشاهده نقشه) تعداد طبقات: دو طبقهتعداد اتاق: ۶ منبع عکس: go to yazdاقامتگاه چهل پنجره یزد که در دوره پهلوی ساخته‌شده است، در بافت تاریخی یزد قرار دارد. وارد حیاط اقامتگاه که می‌شوید، حوضی زیبا به چشم می‌خورد که اطراف آن گلکاری شده است. با نشستن در کنار حوض، حال و هوای خوبی به شما دست می‌دهد. در این مجموعه زیبا، ۶ اتاق برای اقامت مسافران در نظر گرفته‌شده است که روی‌هم‌رفته ظرفیت ۳۵ مسافر را دارند. اقامتگاه چهل پنجره اخیرا بازسازی‌شده است؛ اما المان‌های سنتی معماری ساختمان، حفظ‌شده است و تنها امکاناتی مدرن به آن افزوده‌اند. دیدنی‌های زیادی در اطراف این اقامتگاه بوم‌گردی قرار دارد که برای گردشگران به‌راحتی قابل‌دسترس هستند. اقامتگاه بوم‌گردی چهل پنجره رستوران و کافی‌شاپ ندارد. پارکینگ، لابی هتل، اینترنت، تاکسی و تهویه هوای مطبوع از امکانات اقامتگاه چهل‌پنجره محسوب میشوند. هتل ادیب الممالک یزدآدرس: یزد، انتهای کوچه لب خندق، پلاک ۸۳، هتل ادیب الممالک (مشاهده روی نقشه) تعداد طبقات: یک طبقه و مناسب سالمندانتعداد اتاق: ۱۷ منبع عکس: go to yazdهتل ادیب الممالک از اقامتگاههای سنتی بافت تاریخی یزد است و سابقه ساختمان آن به دوره قاجاریه می‌رسد. بنا در حدود ۲۰۰ سال سابقه دارد و بافت آن منطبق بر معماری مناطق کویری ایران است. هتل شامل شاه‌نشین، تالار، سه دری، دو دری و اتاق‌هایی در طبقات بالا می‌شود. در این بنا تقارن رعایت شده است و کاملا به چشم می‌آید. هتل ادیب‌الممالک از ساختمان‌های دوره قاجاریه است و ۲۰۰ سال قدمت داردسرداب و حمام سنتی از جذابیت‌های هتل ادیب‌الممالک است. برای تولید گرمای حمام قدیمی بنا، از ظروف مسی استفاده می‌شد. فضای حمام و رختکن بنا دست‌نخورده باقی‌مانده است و وارد شدن به آن شما را به دوره قاجار می‌برد. در زیر زمین خانه نیز سردابی قرار دارد که در تابستان خنک و در زمستان گرم است. قناتی نیز از زیر ساختمان سرداب رد می‌شود. هتل ادیب‌الممالک از امکاناتی چون اینترنت بی‌سیم، چایخانه، رستوران، لاندری و صندوق امانات برخوردار است. سرای سنتی نقرهآدرس: یزد، خیابان امام، محله فهادان، محوطه زندان اسکندر، سرای سنتی نقره (مشاهده روی نقشه) تلفن: ۰۳۵۱۶۲۲۹۳۲۴ تعداد اتاق: هشت>عکاس: میلاد رحیمیسرای سنتی نقره از اقامتگاههای سنتی یزد است که ۵۰ سال قدمت دارد. این بنا از سال ۱۳۹۶ تا اکنون، کاربری اقامتگاه را داشته است. بنا هشت اتاق برای مهمان‌ها دارد و کارمندان آن ماهرانه و با گرمی از شما استقبال می‌کنند. فضای سنتی هتل با استفاده از اشیای قدیمی، تزیین شده است. سرای نقره از امکاناتی چون پارکینگ، تهویه هوای مطبوع، تلویزیون، خشکشویی، اینترنت رایگان و سرویس بهداشتی حمام برخوردار است. اگر علاقه‌مند به گشت‌وگذار در بافت خشتی یزد هستید، می‌توانید از راهنمایان گردشگری هتل استفاده کنید تا اطلاعات جامع‌تری درباره دیدنی‌های یزد کسب کنید. رستوران‌های بافت تاریخی یزدبافت تاریخی یزد، برای بازدید گردشگران و مسافرانی که قصد بازدید از این منطقه را دارند، امکانات لازم رفاهی فراهم‌شده است. اگر قصد داشتید ناهار یا شام خود را در بافت تاریخی یزد صرف کنید، رستوران‌های زیادی در این منطقه برای استفاده شما وجود دارد. رستوران ترمه و ترنجآدرس: یزد، محله فهادان، بازارچه یوزداران، رستوران ترمه و ترنج (مشاهده نقشه) تلفن: ۰۳۵۳۶۳۰۱۸۰۰ ساعت کار: ساعت ۱۱ صبح تا ۲۳ عصرظرفیت:۲۵۰ نفر>منبع عکس: go to yazdرستوران ترمه و ترنج در سال ۱۳۹۰ در بافت تاریخی یزد و محله فهادان افتتاح شد. هتل فضایی سنتی دارد و در آن غذاهای ایرانی و سنتی به مهمانان ارائه می‌شود. فضای زیبا و دلنشین رستوران و غذاهای خوشمزه آن سبب جذب مشتریان و مراجعه‌کنندگان می‌شود. رستوران ترمه و ترنج، ظرفیت پذیرایی از ۲۵۰ نفر را دارد و برای مهمانی‌های بزرگ استفاده می‌شود. کافه رستوران فوکاآدرس: خیابان مسجد جامع، نرسیده به مسجد جامع، کافه رستوران فوکا (مشاهده روی نقشه) تلفن: ۰۳۵۳۶۲۰۸۵۲۰ ساعت کار: ساعت ۱۰:۳۰ دقیقه تا ۲۴ منبع عکس: go to yazdکافه رستوران فوکا در یزد یکی از مکان‌هایی است که به‌دلیل ارائه منوی غذای ایرانی و خارجی، کیک‌ها و دسرهای منحصربه‌فرد و لذیذ و ارائه نوشیدنی‌های سرد و گرم در نزد مشتریان محبوبیت فوق‌العاده‌ای دارد. کافه رستوران فوکا دکوراسیونی عالی و جذاب دارد و رستورانی نو محسوب می‌شود. این رستوران جایگاهی خاص را در بین رستوران‌ها و کافی‌شاپ‌های یزد به خود اختصاص داده است. کافه رستوران ایرانی قدیمی یزدآدرس: خیابان مسجد جامع، انتهای بازارچه صراف‌ها (مشاهده روی نقشه) تلفن: ۰۳۵۳۶۲۰۵۰۸۴ ساعت کار: ساعت ۱۱ صبح تا ۲۴ عکس از: میلاد رحیمیکافه‌رستوران ایرانی قدیمی یزد در میان بافت تاریخی آن واقع‌شده است. این کافه رستوران از رستوران‌های محبوب و قدیمی یزد محسوب می‌شود. در این رستوران، غذاهای سنتی چون دیزی و شولی برای مهمانان سرو می‌شود. اگر اهل دسر و نوشیدنی هستید، در این رستوران کیک‌ها و دسرهای خوشمزه و نوشیدنی‌هایی چون قهوه و دمنوش نیز طبق سلیقه مهمانان سرو می‌شود. کافه رستوران ایرانی قدیمی یزد، منوی‌های سنتی خوشمزه و محبوب ایرانی دارد؛ اما فست‌فودهایی چون پیتزا و پاستا نیز جزو منوهای آن است. در فضای پشت‌بام رستوران، میز و صندلی‌هایی برای استفاده گردشگران قرار داده‌شده است تا کسانی که قصد دارند شام خود را زیر آسمان پرستاره صرف کنند، به بام این رستوران بروند.. رستوران خانه ابراهیمیآدرس: یزد، خیابان مصلی، کوچه جنب نخل میرقطب، رستوران خانه ابراهیمی (مشاهده روی نقشه) تلفن: ۰۳۵۳۶۲۲۳۳۶۷ ساعت کار: ساعت ۱۲ ظهر تا ۲۴ ظرفیت: ۴۰۰ نفرعکاس: میلاد رحیمیرستوران خانه ابراهیمی یزد در بافت تاریخی یزد است. این رستوران که ظرفیت ۴۰۰ نفر را دارد، انتخابی مناسب برای برگزاری مهمانی‌های بزرگ است. رستوران خانه ابراهیمی حیاطی زیبا و سرسبز نیز دارد و هر مهمان مطابق سلیقه‌ای که دارد می‌تواند از فضای باز یا پوشیده آن برای صرف غذا استفاده کند. در این رستوران، منوهای سنتی ایرانی و فست‌فود به مهمانان ارائه می‌شود. بافت تاریخی یزد یکی از مناطق گردشگری یزد است که برای گردشگران جذابیت زیادی دارد. قدم زدن در کوچه‌های خشتی و کاه‌گلی این منطقه و بازدید از بناهای تاریخی خشتی و قدیمی شهر یزد، مسافران و گردشگران این شهر را به عمق تاریخ می‌برد. در بافت تاریخی یزد، تمام امکانات رفاهی از جمله هتل و رستوران برای استفاده گردشگران در نظر گرفته‌شده است. اگر تجربه بازدید از بافت تاریخی یزد را دارید، تجربه خود را با کاربرانکجاروبه اشتراک بگذارید. نویسنده: زهرا آذرنیوشعکس‌های گالری از ویکی‌مدیا (عکاسان: محمد حسینی، Bernard Gagnon، Diego Delso، Narges. k ۲ n، پرستو عطرسایی) پرسش‌های متداوللقب کوچه‌های بافت تاریخی یزد چیست؟ کوچه آشتی کنانقدمت بافت تاریخی یزد به کدام دوره می‌رسد؟ قرن اول و دوم هجری قمریبهترین زمان سفر به یزد کدام فصل است؟ بهترین زمان سفر به یزد از لحاظ آب و هوا، ماه اسفند و فروردین است. معماری خانه‌های بافت تاریخی یزد چگونه است؟ |
2,658 | 2,764 | یزد | موزه مارکار | ایران، استان یزد، یزد، میدان مارکار، کوچه فرش مشهد و یا بلوار منتظرقایم، کوچه میلاد | مجموعه مارکار یکی از تأثیرگذارترین اماکن در تاریخ معاصر یزد بوده و نقش بسزایی در آموزش‌وپرورش یزدی‌ها داشته است. این مجموعه تاریخی در نزدیکی میدان مارکار قرار دارد و از دهه ۱۳۹۰ خورشیدی میزبان موزه مارکار شده است. موزه مارکار که با نام موزه تاریخ و فرهنگ زرتشتیان نیز شناخته می‌شود، مکانی ایدئال برای آشنایی با پیشینه و آیین‌های زرتشتی است. این موزه در زیرزمین مجموعه مارکار با آثاری ارزشمند به پوشش‌های دینی و سنتی، جشن‌ها و مراسم‌ها، سبک زندگی زرتشتیان قدیم و همچنین زندگی پشوتن جی دوسابایی مارکار می‌پردازد. با کجارو همراه باشید و از موزه مارکار بیشتر بخوانید. عکس از گوگلمپ (عکاس: احسان رجبی) هرآنچه می‌خواهید درباره موزه مارکار بدانید: تاریخچه موزه مارکارموزه مارکار کجاست؟ جاهای دیدنی نزدیک موزه مارکارپشوتن جی دوسابایی مارکار که بود؟ معماری موزه مارکارآثار موزه مارکارنکات بازدید از موزه مارکارتاریخچه موزه مارکاردر سال ۱۳۱۲ خورشیدی، کار ساخت پرورشگاه مارکار با مهندسی برزو سهراب آقا و به دستور مارکار آغاز شد. یک سال پس از آن، مارکار برای دومین بار به ایران سفر کرد و مجموعه افتتاح شد. بخش‌های آن را دو دستگاه ساختمان تشکیل می‌دادند که ساختمان جلویی شامل ۱۸ اتاق و یک سالن بزرگ برای دبیرستان و دبستان پسرانه با ظرفیت ۸۰۰ دانش‌آموز می‌شد و ساختمان دیگر پرورشگاهی با سه سالن خواب، ۹ اتاق و زیرزمین بود. برخلاف دیدگاه عمومی، این مجموعه در واقع خوابگاه و مدرسه شبانه‌روزی برای دانش‌آموزان نیازمند ساکن در پیرامون شهر بود. همچنین امکانات مجموعه تنها به زرتشتیان اختصاص نداشت. عکس قدیمی خوابگاه شبانه‌روزی دانش‌آموزان دبستان و دبیرستان مارکار / عکس از ویکی‌پدیا (عکاس: نامشخص) در ۹ آبان ۱۳۷۷ خورشیدی، مجموعه تاریخی مارکار با شماره ثبت ۲۱۴۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. در نوروز سال ۱۳۹۴ خورشیدی، فاز اول موزه مارکار به سرپرستی اسفندیار اختیاری افتتاح شد. این موزه که در محل زیرزمین مجموعه قرار دارد، امروزه به‌عنوان یکی ازجاهای دیدنی یزد، در سراسر سال از گردشگران میزبانی می‌کند. موزه مارکار کجاست؟ موزه تاریخ و فرهنگ زرتشتیان در میدان مارکار، کوچه فرش مشهد قرار دارد. همچنین می‌توانید از طریق بلوار منتظر قایم، کوچه میلاد به آن دسترسی داشته باشید. (مشاهده روی نقشه) عکس از گوگلمپ (عکاس: امیر کامرانفر) جاهای دیدنی نزدیک موزه مارکارموزه مارکار در نزدیکی برخی دیگر از جاذبه‌های گردشگری یزد قرار دارد و می‌توانید با اندکی پیاده‌روی به آنها نیز دسترسی داشته باشید: فاصله موزه مارکار تا میدان مارکار:۳۰۰ مترفاصله موزه مارکار تا آتشکده یزد:۷۵۰ مترفاصله موزه مارکار تا آب‌انبار رستم گیو:۱ کیلومترفاصله موزه مارکار تا موزه دیرینه‌شناسی کامبرین:۷۵۰ مترفاصله موزه مارکار تا آب‌انبار شش بادگیر:۷۵۰ مترعکس‌های گالری از گوگلمپ (عکاس: محمد رسول‌زادهی، ستاره صالحی، Eh San و امیر کامرانفر) پشوتن جی دوسابایی مارکار که بود؟ پشوتن جی دوسابایی مارکار یکی از زرتشتیان نیک‌اندیش هندوستان بود که در راه پیشرفت جامعه ایرانیان؛ به‌ویژه زرتشتیان گام‌هایی موثر و ارزشمند برداشت. وی در ۱۸ آبان ۱۲۵۰ خورشیدی، در خانواده‌ای پارسی در بمبئی متولد شد. تحصیلات مقدماتی را در بمبئی فراگرفت و امور دفتری را در مکتب کارآموزی دینشاه سیلیستر آموخت. از آنجا که او به ایران علاقه داشت، زبان فارسی را یاد گرفت و گلستان سعدی و تعداد زیادی از اشعار شاهنامه را حفظ کرد. پس از تحصیلات، مارکار به کار بازرگانی پرداخت که نتیجه آن، ثروتی بسیار بود. ابتدا به‌عنوان سفیر انجمن زرتشتیان ایرانی بمبئی در ایران فعالیت داشت و در سال ۱۳۰۴ خورشیدی، به مقام نایب رییسی و در سال ۱۳۱۷ خورشیدی به ریاست انجمن رسید. وی در طول زندگی خود سه بار به ایران سفر کرد. این سفرها برای رسیدگی به امور خیریه و بررسی وضعیت زرتشتیان و ایرانیان انجام شد. در طی این سفرها وی سه نشان عالی از شاه کشور دریافت کرد. عکس از فیسبوک موزه مارکار (@markarmuseum / عکاس: نامشخص) از جمله نیک‌اندیشی‌های مارکار در ایران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: ساخت پرورشگاه برای کودکان بی‌سرپرست در یزد؛ ساخت هنرستان جهانگیری در یزد؛ ساخت دبستان و دبیرستان دخترانه مارکار در یزد؛ ساخت دبستان و دبیرستان پسرانه و پرورشگاه مارکار در یزد؛ ساخت برج گاهنمای فردوسی (میدان ساعت) در یزد؛ اهدای زمین پارک مارکار در یزد؛ ساخت همایشگاه مارکار در تهران. معماری موزه مارکارموزه مارکار به‌گونه‌ای طراحی‌شده است که بیشترین بهره را از نور خورشید ببرد و موجب می‌شود تا انرژی زیادی در آن بماند. مجموعه ماکار برای تامین آب مورد نیاز خود از آب‌انبار، گاو رو، پاکنه و راه قنات استفاده می‌کرد که تمامی آنها قابل بازدید است. همچنین حمام و سرویس‌های بهداشتی قدیمی در محوطه موزه تاریخ و فرهنگ زرتشتیان، بازدیدکنندگان را با سبک زندگی مردمان در ۸۰ سال پیش آشنا می‌کند. عکس از گوگلمپ (عکاس: فرهاد شجریان) آثار موزه مارکاربا ورود به زیرزمین شگفت‌انگیز مجموعه، در اتاق‌های گوناگون آثاری را با موضوعات زیر مشاهده خواهید کرد: مجموعه مارکار و روانشاد مارکار؛ تاریخ دین زرتشتی و گوشه‌ای از آموزه‌های اشوزرتشت اسپنتمان؛ آیین‌ها و جشن‌های زرتشتی؛ پوشش‌های دینی و سنتی، آتشکده، عبادت و موبدان؛ خانه‌های زرتشتیان، درگذشتگان؛ زیارتگاه‌های زرتشتی. عکس از گوگلمپ (عکاس: عماد پورسهراب) در آخرین بخش موزه تاریخ و فرهنگ زرتشتیان، آشپزخانه‌ای قدیمی با وسایل مربوطه به نمایش گذاشته‌شده است. هرکدام از بخش‌های موزه را توضیحات فارسی و انگلیسی همراهی می‌کند. همچنین راهنماهایی برای توضیح به گردشگران در موزه حضور دارند تا بخش‌های مختلف را به گردشگران معرفی کنند. پخش فیلم کوتاه از آیین‌های زرتشتی، پخش آهنگ‌های سنتی به زبان دری و ارائه اپلیکیشن موبایل رستار از دیگر امکاناتی است که برای بازدیدکنندگان موزه مارکار در نظر گرفته‌اند. عکس‌های گالری از گوگلمپ (عکاس: امیر کامرانفر، Onur GÜNGÖR و محمد رسولی‌زادهی) نکات بازدید از موزه مارکارموزه مارکار صبح‌ها از ساعت ۹ تا ۱۳ و عصرها در نیمه اول سال از ساعت ۱۶ تا ۲۰ و در نیمه دوم سال از ساعت ۱۵ تا ۱۹ باز است. به‌دلیل شیوع کرونا، موزه مارکار در حال حاضر (آبان ۱۴۰۰) فعالیت نداردبهای بلیط موزه مارکار (در سال ۱۴۰۰) پنج هزار تومان است. به‌دلیل شیوع کرونا، موزه مارکار در حال حاضر (آبان ۱۴۰۰) فعالیت ندارد. برای اطلاع از زمان دقیق بازگشایی، می‌توانید با موزه تاریخ و فرهنگ زرتشتیان تماس بگیرید و با دادن شماره همراه خود، در اولین فرصت بازگشایی به‌وسیله پیامک مطلع شوید. عکس از گوگلمپ (عکاس: Eh San) پرسش‌های متداولموزه مارکار کجاست؟ موزه مارکار در یزد، میدان مارکار، کوچه فرش مشهد قرار دارد. همچنین می‌توانید از طریق بلوار منتظر قایم، کوچه میلاد به آن دسترسی داشته باشید. موزه مارکار به چه موضوعاتی می‌پردازد؟ موزه مارکار که با نام موزه تاریخ و فرهنگ زرتشتیان نیز شناخته می‌شود، به پوشش‌های دینی و سنتی، جشن‌ها و مراسم‌ها، سبک زندگی زرتشتیان قدیم و همچنین زندگی پشوتن جی دوسابایی مارکار می‌پردازد. ساعات کار موزه مارکار چیست؟ موزه مارکار صبح‌ها از ساعت ۹ تا ۱۳ و عصرها در نیمه اول سال از ساعت ۱۶ تا ۲۰ و در نیمه دوم سال از ساعت ۱۵ تا ۱۹ باز است. بهای بلیط موزه مارکار چقدر است؟ بهای بلیط موزه مارکار (در سال ۱۴۰۰) پنج هزار تومان است. نویسنده: زلیخا رحمانیان |
2,659 | 2,765 | یزد | دخمه زرتشتیان یزد | ایران، استان یزد، شهر یزد، ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی یزد، حوالی منطقه صفائیه | دخمه زرتشتیان که با نام برج خاموشان و برج سکوت نیز شناخته می‌شود، در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی یزد روی کوه دخمه قرار دارد. این دخمه یکی از نشانه‌های آداب‌ورسوم کهن زرتشتیان است که به مراسم تدفین مردگان آنها مربوط می‌شود؛ رسمی که امروزه منسوخ‌شده؛ اما این یادگاری را از خود بر جای گذاشته است. این اثر تاریخی در زمره آثار ملی ایران به حساب می‌آید. هرآنچه باید درباره دخمه زرتشتیان بدانید: دخمه زرتشتیان کجاست؟ معرفی دخمه زرتشتیاندخمه چیست؟ معماری و ساختار دخمه‌هاسازه‌های اطراف دخمه زرتشتیاننکات بازدید از دخمه زرتشتیاندخمه زرتشتیان کجاست؟ منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Mustafa Buhur) دخمه زرتشتیان که ازجاهای دیدنی یزدمحسوب می‌شود، در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی یزد و در حوالی منطقه صفائیه، بر بلندای کوهی رسوبی و کم‌ارتفاع به نام کوه دخمه قرار دارد. آدرس: استان یزد، شهر یزد، منطقه صفائیه، انتهای بلوار شهیدان اشرف، کوه دخمه (نمایش روی نقشه) معرفی دخمه زرتشتیانمنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Meng Wai Aw) دخمه زرتشتیان یا برج خاموشان یکی از آثار دین زرتشت در جنوب شرق یزد است که سده‌ها پیش برای تدفین مردگان ساخته شد و امروزه یکی از آثار شاخص زرتشتیان در ایران به شمار می‌رود. اگرچه دخمه‌های زرتشتیان در تهران، کرمان، سیرجان، اصفهان، تفت، اشکذر، اردکان و دیگر شهرها وجود دارد؛ دخمه‌های شهر یزد به‌دلیل قرارگیری در پایتخت مذهبی زرتشتیان و نزدیکی به شهر و سایر بناهای تاریخی، از بازدیدکنندگان بیشتری برخوردار هستند. همین موقعیت ویژه باعث شده است تا این دخمه در سال ۱۳۸۴ هجری شمسی با شماره ۱۲۷۳۹ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شود. منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: کاظم میردهقان) یکی از مهم‌ترین اسنادی که از زمان فعالیت دخمه زرتشتیان در یزد وجود دارد، بخشی از مستند باد صبا است که در سال ۱۳۴۸ هجری شمسی توسط «آلبرت لاموریس» (Albert Lamorisse) ساخته شد. این فیلم روایتی جالب از سراسر ایران را به نمایش می‌گذارد که از نگاه و زبان «باد صبا» همچون داستانی شنیدنی روایت می‌شود. کارگردان در آغاز این سکانس، راهی را نشان می‌دهد که پیکر مرده از پای کوه تا دادگاه بر دوش نساسالاران یا نساکشان برده می‌شود و گویی سعی دارد دشواری راه آخرت را به تصویر بکشد. دخمه بزرگ مانکجی در سمت چپ و دخمه کوچک و تازه‌ساخت گلستان در سمت راست به وضوح دیده می‌شود. با اوج گرفتن دوربین، در سطح دخمه بیش از ۱۰ مرده به چشم می‌خورد و در استودان انبوهی از استخوان‌ها و یک چوب وجود دارد. پس از دیدن داخل دخمه، دوربین بالا و بالاتر می‌رود و سعی می‌کند پرواز روان و فروهر به عالم بالا را در ذهن بیننده تداعی کند. بنا بر باور زرتشتیان، آدمی از چهار پاره تشکیل‌شده است که عبارت‌اند از: تن، جان، روان و فروهر. تن و جان در هنگام مرگ نابود میشوند؛ ولی دو مورد دیگر تا ابد باقی می‌مانند. این محل دارای دو دخمه است که این دخمه‌ها از این قرار هستند: دخمه بزرگ مانکجیمنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: محمد محمدی) «دخمه مانکجی لیمجی هاتریا» (Maneckji Limji Hataria) یا به اختصار دخمه بزرگ مانکجی در سمت چپ قرار دارد. قطر این دخمه حدود ۱۵ متر است و به یاد سازنده‌اش چنین نامی را بر آن نهاده‌اند. مانکجی معروف به مانکجی صاحب در دوره حکومت ناصرالدین‌شاه قاجار از سوی پارسیان هند و به‌عنوان نماینده «انجمن بهبودسازی وضعیت زرتشتیان در ایران» راهی ایران شد تا نزد شاه شکایت ببرد و از فشارها بر زرتشتیان کم کند. مانکجی یکی از تاثیرگذارترین افراد جامعه زرتشتیان به شمار می‌رود و زرتشتیان هنوز موجودیت خود را مدیون زحمات وی می‌دانند. او در مدت حضورش در ایران مدرسه ساخت و هزینه تحصیل بسیاری از دانش‌آموزان را پرداخت. همچنین ساختمان‌های متعددی بنا کرد و یکی از مهم‌ترین اقداماتش حذف مالیات از دوش زرتشتیان بود. مانکجی در سال ۱۲۶۹ هجری شمسی در تهران از دنیا رفت و در دخمه‌ای آرام گرفت که خود ساخته بود. دخمه گلستانمنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: علیرضا هوشمند) در زمان قاجار دشواری عبورومرور در جاده کوه دخمه مانکجی مشکلاتی را برای جنازه‌بران در پی داشت. به همین دلیل دخمه گلستان در ابعادی کوچک‌تر ساخته شد و امروزه در ۱۵۰ متری غرب دخمه مانکجی دیده می‌شود. قطر این دخمه ۲۵ متر و ارتفاع دیوار آن از سطح تپه ۶ متر است. منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Hayk Ghazarian) امروزه با توجه به گسترش شهرها و پیشرفت آنها تا نزدیکی دخمه‌ها، زرتشتیان مردگان خود را به خاک می‌سپارند و آرامگاه‌های آنها در نزدیکی این دخمه‌ها قرار دارد. هر جا اثری از مراسم تاریخی و داستان‌هایش باشد، شایعه‌ها و افسانه‌ها قوت می‌گیرند و گاهی باعث دردسر میشوند. دخمه‌های زرتشتیان نیز از این قاعده مستثنا نبوده‌اند و روایاتی مبنی بر وجود گنج در آنها شنیده می‌شود. مردم بر این باورند که زرتشتیان وسایل مردگان را نیز به‌همراه آنها به دخمه می‌فرستادند. این داستان‌ها موجب شد که سه جوان به خیال یافتن گنج به‌سمت دخمه‌ها کشیده شوند؛ اما با ریزش دیوار به‌علت سستی خاک، زیر آوار گرفتار شدند و در نهایت چیزی جز مرگ نصیبشان نشد. دخمه چیست؟ منبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Ggia) نیاکان ما طبیعت را از چهار عنصر آب، آتش، خاک و هوا می‌دانستند. آنها پس از مرگ هر کس، پیکر او را به یکی از این چهار سرچشمه بازمی‌گرداندند، بی‌آنکه موجب آلودگی دیگر عناصر شوند. گروهی که در کنار دریاها می‌زیستند، مردگان خود را به آب می‌انداختند؛ جنگل‌نشینان، پیکر درگذشتگان را در آتش می‌سوزاندند؛ ساکنان دشت‌ها جسدها را به خاک می‌سپردند و آنها که در کوهستان‌های سرد و برف‌گیر می‌زیستند، پیکر مردگان را به بالای کوه‌ها می‌بردند و در دخمه‌ها می‌گذاشتند. به نظر می‌رسد که در دوران باستان، بنایی به‌عنوان دخمه وجود نداشته است و اجساد را فقط در مکان دوردستی قرار می‌دادند تا از بین بروند. استفاده از این واژه به زمانی مربوط می‌شود که اقوام آریایی، اجساد مردگان را می‌سوزاندند و به مکان‌های سوزاندن جسد، دخمه می‌گفتند. منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Luisa Barbieri، Mar Cambera)، ویکی پدیا (عکاس: Adam Jones، Taranis-iuppiter) با پیدایش دین زرتشت رسم سوزاندن جسد منسوخ شد؛ اما دخمه بر سر جای خود باقی ماند و به مفهوم محل قراردادن متوفی یا محل دفن مورد به کار رفت. در میان زرتشتیان به دخمه، دادگاه، دادگه یا دوزگه نیز می‌گویند که به‌معنای دادگاه الهی است و به پایان زندگی و آغاز محاسبه کردار اشاره دارد. به اعتقاد زرتشتیان، مرگ سلاح اصلی مبارزه با انگره مینو یا همان اهریمن محسوب می‌شود و اجساد باید در جایی قرار گیرند که اهریمن در آنها حضور موثر دارد. دخمه، برج خاموشان یا برج سکوت مکانی بر فراز بلندی است که اجساد در آنها قرار داده می‌شدند تا خوراک حیوانات و پرندگان شوند. این مکان‌ها جایی برای به خاکسپاری مردگان نبودند؛ بلکه محلی برای متلاشی شدن اجساد آنها به شمار می‌رفتند. گفته می‌شود که عمر این روش در یزد از دهه ۱۳۴۰ هجری شمسی به پایان رسید؛ اما بر اساس مستندات موجود، این کار در یزد تا سال ۱۳۵۰ هجری شمسی انجام می‌شد و تاریخ دقیق پایان آن مشخص نیست. معماری و ساختار دخمه‌هامنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Rene Gugl) دخمه محوطه‌ای مدور با محیط حدود ۱۰۰ متر در بالای کوه بلندی است که ده‌ها فرسنگ با روستاها و آبادی‌های اطراف فاصله دارد. دیوار اطراف دخمه را از سنگ و سیمان می‌ساختند و یک در کوچک آهنی برای ورود و خروج در آن تعبیه می‌کردند. دخمه‌ها مانند بسیاری از سازه‌های دیگر دارای بخش‌های خاصی بودند که هر یک کاربردی ویژهای داشتند. بخش‌های مختلف دخمه شامل جاده دخمه، در سنگی یا آهنی دادگاه، کتیبه دخمه، حلقه مردگان مرد، حلقه مردگان زن، حلقه مردگان کودک و استودان یا سراده بود. جاده دخمهمنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: ناشناس) از آنجا که دخمه در فاصله زیادی از آبادی‌ها قرار داشت و به‌نوعی به دور از تمدن بود، برای دسترسی به آن باید از جاده استفاده می‌کردند. بخشی از این جاده مورد استفاده عموم بود که جنازه را برای تحویل می‌آوردند؛ اما از پای دخمه تا در را تنها مسئولان دخمه حق عبورومرور داشتند. امروزه این جاده پله‌سازی شده است تا بازدیدکنندگان به‌راحتی به دخمه برسند؛ گرچه در گذشته تنها چند چاله کوچک در آن وجود داشت تا افراد خاص بتوانند از آن عبور کنند. در سنگی یا آهنی دخمههر جا که لاشه و جنازه‌ای باشد، جانداران درنده نیز وجود دارند. این خطر همیشه برای دخمه و اجساد درون آن وجود داشت و یکی از راه‌ها برای حفظ مردارها، استفاده از در آهنی یا سنگی بود. کتیبه دخمهکتیبه‌ای بالای در دخمه وجود داشت که اطلاعاتی روی آن دیده می‌شد. در بسیاری از بناهای گذشته، وجود کتیبه امری معمول بود و هم‌اکنون در اکثر آثار تاریخی مشاهده می‌شود. داخل دخمهسطح داخلی برج خاموشان شامل فضای مسطح و گردی است که تخته‌سنگ‌های بزرگی آن را پوشانده‌اند. این قسمت به‌صورت فرضی از سه نوار دایره‌ای تشکیل‌شده است که عبارت‌اند از: بخش مردانه یا حلقه مردگان مرد در نوار دایره انتهایی که بزرگ‌تر از سایر دایره‌ها و متصل به دیوار پیرامون دخمه است. بخش زنانه یا حلقه مردگان زن در نوار دایره میانی که بعد از قسمت مردها قرار دارد. بخش کودکان یا حلقه مردگان کودکان در نوار دایره داخلی که نزدیک‌ترین قسمت به مرکز دخمه محسوب می‌شود. استودانمنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: آرش ضحراب‌نیا) سطح داخلی دخمه از دیوار به طرف مرکز شیب دارد و در وسط دخمه به چاه عمیقی می‌رسد که سنگ متحرکی به نام «ارویس» در ته آن قرار دارد. این چاه عمیق به چهار چاه عمیق‌تر که در اطراف دخمه وجود داشتند، متصل شده و یک متر از عمق تمامی چاه‌ها با شن و ماسه پر می‌شد. چاه میانی دخمه پوشیده از سنگ و سیمان بود تا در زمان وجود استخوان‌ها در آن و پیش از پاکسازی چاه، میکروب و آلودگی به خارج سرایت نکند. این چاه «سراده»، «استه‌دان» یا «استودان» نام داشت که معنای استخوان‌دان یا جای استخوان می‌دهد و در میان هندی‌ها به استوپه معروف است. استودان در واقع همان جایی است که باقی‌مانده اجساد به درون آن ریخته می‌شد تا به خاک تبدیل شود. بر اساس عقاید دینی، دارا و فقیر در زمان مرگشان در این چاه به حالتی یکسان در می‌آمدند و این معنا را می‌رساندند که دارایی دنیا به هنگام مرگ به کار نمی‌آید. البته در برخی منابع به این موضوع اشاره می‌شود که استخوان بزرگان و توانمندان در جای دیگری به نام «اسدانه» ریخته می‌شد؛ اما این روایت خیلی با آموزه‌های دینی تناسب ندارد و حتی ساختار دخمه‌ها نیز وجود چاه‌های مخصوص را تایید نمی‌کند. سازه‌های اطراف دخمه زرتشتیانمنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: کوروش نوزاد تهرانی) در ۱۵۰ تا ۲۰۰ متری دخمه و در دامنه ضلع شمالی کوه دخمه، چند عمارت خشتی و گلی، آجری، سنگی یا ترکیبی از آنها به چشم می‌خورد که معمولا دو طبقه و چند اتاق دارند. این بناها از سازه‌های رفاهی گذشته به شمار می‌روند و قدیمی‌ترین آنها ساختمان‌هایی معروف به خیله هستند که در ضلع غربی قرار دارند و قدمتشان به دوره صفویه می‌رسد. خانه سالاریکی از این بناها متعلق به سالار یا مسئول دخمه بوده است. سالار به کسی گفته می‌شد که در میان زرتشتیان وظیفه انجام امور درگذشتگان را بر عهده داشت و در گذشته جسد مردگان را غسل می‌داد، به بالای برج می‌برد تا آن را به پرندگان بسپارد. مسئول دخمه فردی بود که در تمام عمرش باید در دخمه و نزدیکی آن می‌ماند و حق خارج‌شدن از محدوده آن را نداشت. در آن زمان بیشتر مرگ‌ومیرها به‌دلیل بیماری‌های واگیردار رخ می‌داد و از آنجا که سالارها مدام با مردگان در ارتباط بودند، ممکن بود که به بیماری مبتلا شوند. از همین رو، محل اسکان آنها جایی بیرون از آبادی بود و کمتر با مردم تماس داشتند. اتاق مخصوص آتش‌سوزییکی از سازه‌های این مجموعه متعلق به آتش‌سوزها بود. آنها معمولا دو نفر بودند و کارشان از روزی شروع می‌شد که جسد را به داخل دخمه می‌بردند. آنها به هنگام تاریکی هوا در اتاقی مخصوص آتش می‌افروختند و آن را تا صبح روشن نگه می‌داشتند. نور این آتش باید از پنجره اتاق به تمام دخمه می‌تابید و این‌کار تا سه شب ادامه داشت. روی دیوار دخمه، سوراخ پنجره‌مانند کوچکی وجود داشت که در امتداد پنجره اتاق آتش‌سوزی و شعله‌های آتش وسط اتاق بود و باعث می‌شد تا نور شعله‌های آتش از سر شب تا صبح به درون دخمه بتابد. بر اساس اعتقاد زرتشتیان، روان شخص متوفی تا سه شبانه‌روز در اطراف و بالای سر جسد پرواز می‌کند و سپس راهی آسمان می‌شود. این مراسم نیز از همین باور سرچشمه می‌گرفت تا متوفی در سه شب اول بعد از مرگ از تاریکی و تنهایی نهراسد. نکات بازدید از دخمه زرتشتیانمنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: شیوا) ساعت بازدید از این دخمه از هشت تا ۱۷:۳۰ است. هزینه بلیط گردشگران در سال ۱۴۰۰ برابر با ۵۰۰۰ تومان است. یکی از نکات مهم در زمان بازدید از دخمه‌ها رعایت احترام به این مکان مذهبی است. دخمه زرتشتیان، مکانی برای آرامش اجداد و نیاکان زرتشتیان بوده است و در نتیجه رفتارهایی همچون نوشتن یادگاری و ریختن زباله، این افراد را آزرده می‌کند. این مجموعه دارای پله‌های زیادی است و بازدید از آن برای ناتوانان حرکتی و سالمندان توصیه نمی‌شود. پرسش‌های متداولدخمه زرتشتیان کجاست؟ دخمه زرتشتیان در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی یزد و در حوالی منطقه صفائیه، بر بلندای کوهی رسوبی و کم‌ارتفاع به نام کوه دخمه قرار دارد. آیا دخمه زرتشتیان در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد؟ بله. این اثر تاریخی در سال ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. چند دخمه در دخمه زرتشتیان وجود دارد؟ دخمه بزرگ مانکجی و دخمه گلستان دو دخمه این محل تاریخی هستند. دخمه زرتشتیان از چه بخش‌هایی تشکیل‌شده است؟ بخش‌های مختلف دخمه شامل جاده دخمه، در سنگی یا آهنی دادگاه، کتیبه دخمه، حلقه مردگان مرد، حلقه مردگان زن، حلقه مردگان کودک و استودان می‌شود. نویسنده: عماد جعفری / بازنویسی: صدیقه شجاعی |
2,660 | 2,766 | یزد | حمام خان یزد | ایران، استان یزد، شهر یزد، خیابان قیام، میدان خان، جنب مسجد ملا اسماعیل | حمام خان یزد یکی از صدها حمام قدیمی ایرانی محسوب می‌شود که خوشبختانه از گزند حوادث طبیعی و تاریخی در امان مانده است. این حمام که ازجاهای دیدنی یزدبه حساب می‌آید، در مرداد ۱۳۷۸ هجری شمسی در فهرست میراث ملی ایران ثبت شد. این اثر تاریخی امروزه به سفره‌خانه حمام خان تغییر کاربری داده است و با انواع غذاهای ایرانی و غذاهای سنتی یزدی از گردشگران پذیرایی می‌کند. هرآنچه باید درباره حمام خان یزد بدانید: حمام خان یزد کجاست؟ مسیر دسترسی به حمام خان یزدمعرفی حمام خان یزدسازنده حمام خان یزدمعماری حمام خان یزدمصالح حمام خان یزدعلت نامگذاری حمام خان یزدکاربری امروزی حمام خان یزدنکات بازدید از حمام خان یزدحمام خان یزد کجاست؟ حمام خان که از جاهای دیدنی استان یزد است، در خیابان قیام شهر یزد، جنب مسجد ملا اسماعیل قرار دارد. آدرس: استان یزد، شهر یزد، خیابان قیام، میدان خان، جنب مسجد ملا اسماعیل (نمایش روی نقشه) مسیر دسترسی به حمام خانمسیر اول: اگر بخواهید از طریق میدان خان به حمام برسید، باید از تقاطع جنوبی خیابان امام خمینی (ره) وارد بازار مسگرها شوید و بعد از پشت سر گذاشتن بازار، به میدان خان بروید. در انتهای میدان به کوچه‌ای می‌رسید که حمام در سمت چپ آن قرار دارد. مسیر دوم: می‌توانید از سمت خیابان قیام وارد شوید و سراغ مسجد ملا اسماعیل را بگیرید که حمام در نزدیکی آن واقع‌شده است. مسیر سوم: ابتدا وارد میدان خان و سپس بازارچه کاشی‌گری شوید. بعد از آن می‌توانید قسمت‌های مسکونی اطراف حمام خان یزد را مشاهده کنید. معرفی حمام خان یزدمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Danyalvd) حمام خان معروف به گرمخانه یا گرمابه نور در سال ۱۲۱۲ هجری قمری در زمینی به مساحت ۱ , ۱۷۰ متر مربع و زیربنای ۹۰۰ متر مربع احداث شد. این بنا که یکی از زیباترین آثار معماری در شهر تاریخی یزد به حساب می‌آید، در سال ۱۲۲۴ هجری قمری بازسازی‌شده است. حمام خان نیز مثل سایر حمام‌های قدیمی، در گذشته تنها محل استحمام نبود و مردم برای اهدافی مثل گذران اوقات فراغت، گفت‌وگو و تبادل نظر، رفع خستگی، عبادت، دورهمی دوستان و حل‌و‌فصل مسائل زندگی به آن مراجعه می‌کردند. حمام مذکور در مرداد ۱۳۷۸ هجری شمسی با شماره ۲۴۰۶ در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسید. سازنده حمام خان یزدحمام خان به دستور محمدتقی خان بافقی، حاکم یزد، ساخته شد. محمدتقی خان سرسلسله خاندانی مشهور به خوانین یزد بود که در سال ۱۱۶۱ هجری قمری به حکمرانی رسید. معماری حمام خان یزدمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Mohammad. Tarem) با وجودی که بزرگان شهر از حمام خان استفاده می‌کردند، این سازه ساده و زیبا به‌نوعی ساخته‌شده بود که عموم مردم از جمله اقشار کم‌درآمد نیز بتوانند از آن بهره ببرند. بنای این حمام نیز مثل اکثر حمام‌های تاریخی مشتمل بر ورودی، دالان، سربینه، میان‌در، گرمخانه، قرینه، تون، گاورو، فضای پشتیبانی سرویس و طویله است. دالان فضایی است که سلسله‌مراتب ورود و خروج و سربینه را ایجاد می‌کند. سربینه از لحاظ مساحت و تزیینات نسبت به سایر بخش‌های حمام بارزتر بوده و دارای سکوهایی برای نشستن، رختکن و جاکفشی است. این مکان به‌منظور پوشیدن لباس و آماده‌شدن برای ورود به گرمخانه (محل شستشو و تطهیر بدن) به کار می‌رفت. سربینه حمام خان، نورگیر زیبایی دارد که در گنبد تعبیه‌شده و وظیفه تامین نور حمام در روز را داشته است. دیوارهای داخلی سربینه در گذشته با نقاشی‌های زیبایی منقوش شده بودند که امروزه متاسفانه بخش اندکی از آنها باقی‌مانده است. به فضای بین سربینه و گرمخانه «میان‌در» می‌گویند. منبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Zeytoon ۹۹۲، Omid Izanloo، S. Shirsalimian، سیده زینب صفوی) گرمخانه نیز فضایی مثل سربینه دارد و دارای چهار ستون در وسط، ستون‌هایی در کنار و دو سقف گنبدی شکل است. بعد از گرمخانه استخر قرار دارد که با فضایی سرپوشیده و نسبتا بزرگ، مکان اصلی استحمام است. شاه‌نشین، گرمخانه و استخر را به هم وصل می‌کند. روی دیوارهای شاه‌نشین، نقاشی‌هایی از داستان‌های شاهنامه دیده می‌شود که مربوط به دوره قاجار هستند و در بازسازی این بنا به آن اضافه شدهاند. خزینه که مملو از آب گرم است، گرمخانه و تون را به یکدیگر متصل می‌کند. در پایان نیز گاورو قرار دارد؛ فضای باریک، دراز و شیب‌دار که برای حرکت گاو و کشیدن آب از چاه استفاده می‌شد. گرمابه طوری ساخته‌شده است تا پایین‌تر از سطح زمین قرار بگیرد و این موضوع علاوه بر تسهیل دسترسی به آب سالم، باعث خنک‌شدن هوای حمام هم می‌شد؛ به‌گونه‌ای که در تابستان‌های بسیار داغ یزد، دمای آن به ۲۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسید. مصالح حمام خان یزدمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Zeytoon ۹۹۲) جنس دیوارهای حمام از سنگ یا آجر با اندود شفته آهک است. به‌طور کلی برای ساخت شالوده، کف‌سازی، قرنیزها، حوض‌ها و قرینه‌ها از سنگ استفاده‌شده است. همچنین ستون‌ها، دیوارسازی، جرزها و تیغه‌های سقف با آجر ساخته شدهاند. خشت نیز در ساخت دیوارها، سقف فضای پشتیبانی، گاورو و طویله به چشم می‌خورد. علت نامگذاری حمام خان یزدحمام خان مربوط به دوره ناصرالدین‌شاه قاجار است و به‌علت اینکه بیشتر بزرگان شهر از آن استفاده می‌کردند، به حمام خان مشهور شد. کاربری امروزی حمام خان یزدمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: ناشناس) رستوران سنتی حمام خان یزد در سال ۱۳۷۳ هجری شمسی پس از تغییر کاربری حمام خان آغاز به کار کرد. این رستوران همه‌روزه با ظرفیت ۱۲۰ نفر همراه با کارکنان مجرب و کارآزموده آماده پذیرایی از مهمانان است. گردشگرانی که برای بازدید از میدان و بازار خان می‌روند، حتما برای استراحت و صرف غذا به این بنای تاریخی زیبا سر می‌زنند که به سفره‌خانه تبدیل‌شده است. کاشی‌های لاجوردی که روزی زینت‌بخش حمام بودند، حالا فضایی آرام‌بخش برای غذا خوردن ایجاد کرده‌اند. راه‌پله دیروزی حمام که تاریک بود، امروزه چراغانی شده و با پاگردهای زیبا شما را به‌سمت چایخانه و رستوران هدایت می‌کند. امروزه روی همان سکوهایی می‌نشینید که روزگاری مردم یزد برای استراحت استفاده می‌کردند و می‌توانید به مخده‌های زیبای آن تکیه داده و نوشیدنی سفارش دهید. منبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: سیده زینب صفوی) رستوران خان که در هر سه وعده غذایی خدمات‌رسانی دارد، با منویی از غذاهای ایرانی و یزدی از مهمانانش پذیرایی می‌کند. مهم‌ترین غذاهای سنتی یزدی این رستوران شامل شولی، قیمه یزدی، دیزی یزدی، کشک بادمجان و آش سنتی و انواع غذاهای ایرانی نظیر کشک و بادمجان، دیزی، کوفته، چلو کباب، چلو ماهی و … می‌شود. علاوه بر این، اگر خواستید، بعد از غذا چای میل کنید که کنار آن شیرینی‌های یزدی برای شما می‌آورند. نکات بازدید از حمام خان یزدمنبع عکس: ویکی پدیا (عکاس: Mojtaba ۲۰۰۶) ساعت بازدید از رستوران حمام خان از ۹:۳۰ تا ۲۲:۳۰ است. از آنجا که این حمام تاریخی به رستوران تغییر کاربری داده است، امکان بازدید رایگان از آن وجود ندارد. امکان رزرو به‌صورت گروهی یا دربست، منوی انگلیسی، کارکنان مسلط به زبان انگلیسی و امکان طبخ غذای سفارشی، از جمله خدمات رستوران حمام خان هستند. پرسش‌های متداولحمام خان یزد کجاست؟ حمام خان یزد در شهر یزد، خیابان قیام، میدان خان، جنب مسجد ملا اسماعیل قرار دارد. سازنده حمام خان یزد چه کسی بود؟ حمام خان به دستور محمدتقی خان بافقی، حاکم یزد، ساخته شد. علت نامگذاری حمام خان یزد چه بود؟ حمام خان مربوط به دوره ناصرالدین‌شاه قاجار است و به‌علت اینکه بیشتر بزرگان شهر از آن استفاده می‌کردند، به حمام خان مشهور شد. کاربری امروزی حمام خان یزد چیست؟ حمام خان یزد در حال حاضر به‌عنوان رستوران سنتی فعالیت می‌کند. نویسنده: راضیه شاهوردی / بازنویسی: صدیقه شجاعی |
2,661 | 2,767 | یزد | آب‌انبار شش بادگیر | ایران، استان یزد، یزد، خیابان دهم فروردین، محله تل یزد، کوچه شش بادگیر | آب‌انبار شش بادگیر در محلهای به همین نام در شهر یزد واقع‌شده است. این آب‌انبار، ۶ بادگیر دارد که با توجه به شرایط اقلیمی و جهت باد در این منطقه به‌شکل هشت وجهی ساخته شدهاند. این اثر که قدمت آن به دوره قاجار می‌رسد، در تاریخ چهارم فروردین ۱۳۵۷ هجری شمسی با شماره ثبت ۱۶۰۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شد. هرآنچه باید درباره آب‌انبار شش بادگیر یزد بدانید: آب‌انبار شش بادگیر کجاست؟ معرفی آب‌انبار شش بادگیر یزدمعماری آب‌انبار شش بادگیر یزدبخش‌های مختلف آب‌انبار شش بادگیر یزدسازنده آب‌انبار شش بادگیر یزدنکات بازدید از آب‌انبار شش بادگیر یزدآب‌انبار شش بادگیر کجاست؟ آب‌انبار شش بادگیر از جمله جاذبه‌های شهر یزد است که در خیابان دهم فروردین، محله تل یزد قرار دارد. آدرس: استان یزد، شهر یزد، خیابان دهم فروردین، محله تل یزد، کوچه شش بادگیر (نمایش روی نقشه) معرفی آب‌انبار شش بادگیر یزدمنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: محمد محمدی) شهر یزد را می‌توان شهر آب‌انبارها قلمداد کرد. واضح است که اقلیم و شرایط آب‌وهوایی خشک و کویری یزد و متعاقبا باران کم و تدبیر برای جبران کم‌آبی باعث شکل‌گیری آب‌انبارها در این شهر شده است. آب‌انبار شش بادگیری یکی از این آب‌انبارها است که امروزه ازجاهای دیدنی یزدبه شمار می‌رود. این آب‌انبار متعلق به دوره قاجاریه است و در تاریخ چهارم فروردین ۱۳۵۷ هجری شمسی در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. آب‌انبار شش بادگیر تنها آب‌انبار شش بادگیری یزد به حساب می‌آید که شهرت خود را مدیون بادگیرهای رفیع، زیبا و هشت‌وجهی و نیز گنبد عظیم تخم‌مرغی خود است. منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: پیمان نادری) سازندگان برای بهره‌وری هرچه بهتر از بادهای وزان در یزد، بادگیرها را هشت‌وجهی ساخته‌اند. ارتفاع مخزن و بادگیرها، معماری زیبای بادگیر، سردرهای زیبا و تزیینات آجری با مقرنس‌کاری و کاربندی‌های چشم‌نواز از امتیازات آب‌انبار شش بادگیری یزد هستند. آب‌انبار تا چند دهه پیش هنوز رونق داشت و مردم از آن آب برمی‌داشتند؛ ولی امروزه تبدیل به یک جاذبه تاریخی مذهبی شده است. فضای بین در ورودی تا بادگیرها و گنبد آن برای برپایی چادر حسینیه استفاده می‌شود. معماری آب‌انبار شش بادگیر یزدورودی‌ها و گنبدمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: دیگو دلسو) آب‌انبار شش بادگیر یزد، دو ورودی شمالی و جنوبی با دو راه‌پله و دو پاشیر دارد که گویا ورودی جنوبی آن برای مسلمانان و ورودی شمالی در قرینه ورودی جنوبی برای زرتشتی‌ها بوده است؛ هرچند که در برخی منابع، این فرضیه رد شده است و دلیل آن را شلوغی جمعیت محله و استقرار آن در بافت شهری دانسته‌اند. در ورودی قسمت جنوبی بین پله‌های ۲۵ و ۲۶، یک هشتی با سنگ‌فرش آجری قرار دارد که طاق آب‌انبار بعد از هشتی شروع می‌شود. منبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Babak gorgin) جالب است بدانید که راه‌پله آب‌انبار از دو بخش تشکیل‌شده؛ به‌طوری که یک بخش آن روباز است و پله‌های ۵۵ تایی آن تا سردر آب‌انبار می‌رسد و بخش سرپوشیده در ادامه پله‌ها و بعد از سردر قرار دارد. گنبد آب‌انبار شکلی تخم‌مرغی دارد که زیبایی خاصی به معماری آن بخشیده است. ارتفاع مخزن آب ۱۲ ٫ ۶ متر و ارتفاع بادگیرها ۱۰ متر است. بادگیرهامنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: پیمان نادری) آب‌انبار شش بادگیر دارای ۶ عدد بادگیر است که سه بادگیر آن از ابتدا ساخته و سه بادگیر دیگر بعدها به آن الحاق شد. با کمی دقت در شکل بادگیرها تفاوت سه بادگیر قدیمی با دیگر بادگیرهای آن مشهود است. ۶ بادگیر آب‌انبار با توجه به شرایط اقلیمی در جهت باد و به‌شکل هشت وجهی ساخته شدهاند. ارتفاع هر ۶ بادگیر آب‌انبار ۱۰ متر است. بخش‌های مختلف آب‌انبار شش بادگیرمنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: پیمان نادری) اغلب آب‌انبارها در چهار عنصر مشترک بودند: خزینه، گنبد، پاشیر و بادگیر که هرکدام از این چهار عنصر در حفظ و نگهداری آب نقش داشتند. آب‌انبار شش بادگیر نیز دارای این چهار عنصر بود. خزینه‌ها را به‌خاطر تسلط آب و خنکی آن در دل زمین حفر می‌کردند. گنبد به‌شکل نیم‌کره روی فضای خزینه ساخته می‌شد تا از آلودگی آب جلوگیری کند. پاشیر شامل راهرویی پلکانی بود که برای برداشتن آب تعبیه می‌شد و بادگیرها برای خنک نگه‌داشتن و هدایت هوای خنک به داخل خزینه ساخته می‌شدند. سازنده آب‌انبار شش بادگیرمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: دیگو دلسو) آب‌انبار شش بادگیر که یکی زیباترین آب‌انبار یزد است، به‌همت حاجی محمدحسین خیر فرزند نورالله یزدی ساخته شد و تنها بنای شش بادگیری در ایران محسوب می‌شود. وقف‌نامه آب‌انبار موجود است و طبق آن، حاج محمدحسین از املاک و اموالی که در یزد و در تفت داشت، برای ساختن آب‌انبار استفاده کرده است. پس از وی فردی به نام بهشتیان به‌وسیله آب وقف‌آباد، مهم‌ترین آب جاری شهر یزد، آب‌انبار را پرآب می‌کرد. نکات بازدید از آب‌انبار شش بادگیرمنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: حسین یزدانی) بهترین زمان بازدید از آب‌انبار شش بادگیر فصل‌های بهار و پاییز است. اگر به یزد سفری داشتید و از جاذبه‌های آن دیدن کردید، بهتر است بدانید که آب‌انبارهای شش بادگیری نیز در مسیر آثار تاریخی یزد قرار دارند و دسترسی به آن دشوار نیست. هنگام بازدید از این اثر تاریخی روی آن یادگاری ننویسید و در حفاظت از آن بکوشید. پرسش‌های متداولآب‌انبار شش بادگیر کجاست؟ آب‌انبار شش بادگیر از جمله جاذبه‌های شهر یزد است که در خیابان دهم فروردین، محله تل یزد قرار دارد. شهرت آب‌انبار شش بادگیر یزد در چیست؟ این آب‌انبار شهرت خود را مدیون بادگیرهای رفیع و هشت‌وجهی و نیز گنبد عظیم تخم‌مرغی خود است. آب‌انبار شش بادگیر از چه بخش‌هایی تشکیل‌شده است؟ آب‌انبار شش بادگیر یزد شامل چهار بخش خزینه، گنبد، پاشیر و بادگیر می‌شود. آیا آب‌انبار شش بادگیر در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد؟ بله. این اثر در تاریخ چهارم فروردین ۱۳۵۷ هجری شمسی با شماره ثبت ۱۶۰۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. نویسنده: زهرا آذرنیوش / بازنویسی: صدیقه شجاعی |
2,662 | 2,768 | یزد | پارک کوهستان یزد | ایران، استان یزد، یزد، جاده یزد- تفت | پارک کوهستان یزد یکی ازجاذبه‌های گردشگری یزدو فضاهای شهری زیبا و مفرح برای خانواده‌ها به شمار می‌رود که در مسیر جاده تفت به یزد قرار دارد. این پارک دارای انواع امکانات از قبیل دریاچه مصنوعی، شهربازی، محل چادر زدن مسافرین، آلاچیق، چمن‌کاری و درخت‌کاری، پیست اسکیت، پیست موتورها و ماشین‌های کوچک، امکانات قایق‌سواری در دریاچه، آبشار مصنوعی و بوفه است. |
2,663 | 2,769 | یزد | بازار خان یزد | ایران، استان یزد، یزد، خیابان قیام | بازار خان یزد مربوط به دوره قاجار و ازجاهای دیدنی یزداست که در محله لب خندق، خیابان قیام قرار دارد. ساختار متفاوت و عرض متباین این بازار، حکایت از ساخت تدریجی‌اش دارد و با ۲۷۴ متر طول، ارتفاع آن بین ۴ تا ۶ متر متغیر است. بازار خان در حقیقت طویل‌ترین و همچنین پهناورترین بازار شهر یزد به حساب می‌آید که زیربنای آن در دوره قاجار گذاشته‌شده است. این بازار شامل دو بخش شمالی جنوبی و شرقی غربی می‌شود. بخش شمالی جنوبی ۷۸ متر طول دارد و دارای ۵۳ باب مغازه است. بخش شرقی غربی نیز ۱۸۰ متر طول دارد و ۱۰۰ حجره در آن جای گرفته‌اند. این اثر در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۸۲، با شماره ثبت ۸۵۴۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. عکس‌های گالری از ایسنا (عکاس: بهارک روشن بخش) |
2,664 | 2,770 | یزد | مدرسه ضیائیه (زندان اسکندر) | ایران، استان یزد، یزد، محله فهادان، کوچه رختشویخانه، کوچه حمام نو | مدرسه ضیائیه که به زندان اسکندر نیز معروف است، از آثار تاریخی وجاهای دیدنی یزدمحسوب می‌شود. مدرسه ضیائیه در تاریخ ۲۳ اسفند ۱۳۴۶ هجری شمسی با شماره ثبت ۷۷۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید و با توجه به قرارگیری آن در محله تاریخی فهادان می‌توانید به‌راحتی از سایر جاذبه‌های تاریخی یزد نیز دیدن کنید. هرآنچه باید درباره مدرسه ضیائیه بدانید: مدرسه ضیائیه کجاست؟ معرفی مدرسه ضیائیهتاریخچه مدرسه ضیائیهمعماری مدرسه ضیائیهبخش‌های مختلف مدرسه ضیائیهنکات بازدید از مدرسه ضیائیهمدرسه ضیائیه کجاست؟ مدرسه ضیائیه در خیابان امام و در محله قدیمی فهادان قرار دارد. برای رسیدن به این بنای شگفت‌انگیز باید راهی کوچه رختشویخانه شوید و سپس با ورود به کوچه حمام نو می‌توانید سازه رفیع و گنبد باشکوه بنا را مشاهده کنید. آدرس: استان یزد، شهر یزد، محله فهادان، کوچه رختشویخانه، کوچه حمام نو (نمایش روی نقشه) معرفی مدرسه ضیائیهمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Arteen Arakel Lalabekyan) زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه یکی از جاذبه‌های تاریخی شهر یزد به حساب می‌آید که به‌سبب تاریخ مبهم خود، از شهرت زیادی برخوردار است. در ورودی این بنا بسیار کوتاه است؛ اما پس از ورود به صحن مدرسه، عظمت و بزرگی این بنای تاریخی با معماری اسلامی دوره ایلخانی تحسین شما را به‌همراه خواهد داشت. یکی از نکات جالب در مورد مدرسه ضیائیه، شباهت زیاد گنبد این عمارت تاریخی به گنبد بقعه دوازده امام یزد است. این اثر در تاریخ ۲۳ اسفند ۱۳۴۶ هجری شمسی با شماره ثبت ۷۷۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایرانبه ثبت رسید و در حال حاضر، فروشگاه‌های صنایع‌دستی جذابی در این مکان فعالیت می‌کنند که می‌توانید شاهد روند تولید انواع آنها باشید. تاریخچه مدرسه ضیائیهمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Soheil ۴۶) در بین آثار تاریخی شهر یزد، مدرسه ضیائیه با قدمتی حدود هشت قرن همانند کوهی استوار از دل تاریخ بر جای مانده است. این بنا را بیشتر به نام زندان اسکندر می‌شناسند و گفته می‌شود اسکندر مقدونی در مسیر خود به ری، در مکانی که یزد کنونی بوده است، زندانی ساخت که آن را «کثه» می‌گفتند. بعدها در دوران ساسانیان به فرمان یزدگرد اول در این محل، شهری بنا شد که آن را «یزدان گرد» نام نهادند. هرچند در هیچ‌یک از اسناد تاریخی نوشته‌ای مبنی بر حضور یا عبور اسکندر از این مکان یا شهر باستانی یزد ثبت‌نشده است و تنها مورخان محلی یزد، آن را مطرح کرده‌اند. با این وجود، می‌توان از این شهر به‌عنوان موقعیت استراتژیکی مناسبی جهت استقرار نیروهای نظامی یونانیان نام برد که همین امر موجب تسهیل در تسخیر ایالات پارس و ماد توسط اسکندر شد. همچنین موسسات راهداری و ایستگاه‌های چاپار در مسیر راه پارس به خراسان و ری به کرمان، از یزد عبور می‌کرد. منبع عکس: ویکی پدیا (عکاس: Arteen Arakel Lalabekyan) بنابراین حضور مکانی برای مخالفان اسکندر در شهر یزد، چندان دور از تصور نخواهد بود. احتمالا نقل‌قول تاریخ‌نویسان محلی یزد به حمله اسکندر مقدونی به ایران، سیل تبعیدیان اسکندر به شهر یزد و همچنین نفرت و هراس مردم آن زمان از اسکندر مقدونی، از جمله دلایل وجود نامی چون زندان اسکندر در این مکان است. در سده ۹ هجری قمری، پژوهشگران تاریخ محلی یزد، از جمله جعفری در تاریخ یزد و کاتب در تاریخ جدید یزد، نام کثه را با روایت‌های زندان سکندر درآمیخته‌اند و کثه را نخستین بنای یزد پنداشته‌اند که به فرمان اسکندر مقدونی ساخته شد و آن را «زندان ذوالقرنین» خوانده‌اند. در بخشی از دیوان حافظ به بیتی برمی‌خوریم که در مورد زندان اسکندر است: دلم از وحشت زندان سکندر بگرفت رخت بر بندم و زی ملک سلیمان برومپس از آنکه این بنا به ویرانه‌ای تبدیل شد، گودالی در یکی از قسمت‌های آن به وجود آمد که همگان آن را سیاه‌چال می‌پنداشتند و تصور زندان بودن این بنا در میان مردم قوی‌تر از پیش شد. در جریان مرمت و بررسی کارشناسان مشخص شد که این فرورفتگی در اثر احداث شبکه آبرسانی در زیر زمین به وجود آمده است. این فرورفتگی‌ها به‌جای آنکه نشانی از زندان باشند، به‌عنوان گواهی درباره هوش و ذکاوت ایرانیان در مورد تلاش برای تامین آب در سرزمین کویری بودند. اکثر کارشناسان کاربری زندان را برای این بنا رد کرده‌اند و معتقدند زندانی با عنوان زندان اسکندر وجود نداشته یا اگر بوده، به‌صورت بنایی جدا از مدرسه ضیائیه ساخته‌شده است. در کتاب یادگارهای یزد، نوشته ایرج افشار و برخی منابع دیگر، به این بنا با عنوان مدرسه، مسجد و آرامگاه اشاره‌شده و از زندان حرفی به میان نیامده است. احتمال می‌رود که زندان اسکندر امروزی بقایای یکی از خانه‌های خاندان رضی و گنبد بنا، باقی‌مانده بقعه قبور آنها باشد. منبع عکس گالری: ویکی مدیا (عکاس: Mahmoud Arasteh Nasab، Ali Karimzadeh ۱۳۵۵، مظفریون)، ویکی پدیا (عکاس: Arteen Arakel Lalabekyan) معین‌الدین نطنزی، از مورخان قرن نهم هجری، در نوشته‌های خود سرزمین یزد را به‌عنوان زندان ضحاک معرفی کرده است. این شهر در دوره فرمانروایی آل مظفر از نظر فرهنگی و ایجاد مراکز تعلیم و تربیت به اوج شکوفایی رسید و در هیچ جای ایران به‌اندازه یزد، دارالتعلیم به وجود نیامد؛ به‌گونه‌ای که یزد به «دارالعلم» معروف شد. ازاین‌رو، مدارس در این شهر بیشترین تعداد را داشت و مدرسه ضیائیه نیز یکی از این مدارس بود. در واقع، کارشناسان بر این عقیده‌اند که این بنا به‌عنوان مدرسه در سال ۶۳۱ هجری قمری توسط ضیاءالدین حسین رضی، عارف معروف، بنیان نهاده شد و در سال ۷۰۵ هجری قمری، پسران وی به نام‌های مجدالدین حسن و شرف‌الدین علی آن را تکمیل کردند. مدرسه ضیائیه بیش از ۷۰۰ سال پیش محل تدریس بود و میزبانی مجالس بحث و بررسی بزرگان و علما را بر عهده داشت. بر اساس شواهد تاریخی خاندان رضی، در اطراف این بنا خانه‌های عالی و بادگیرهای بلند ساخته بودند. در آن زمان این ساختمان درگاه بلند، دو مناره رفیع و باغچه‌ای پر از درخت داشت و کتابخانه و حمام روبهروی بنا قرار گرفته بودند. معماری مدرسه ضیائیهمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: David Stanley) معماری مدرسه ضیائیه از ویژگی منحصربه‌فردی برخوردار است؛ چراکه در عین سادگی، زیبایی هنر آن دوران را به نمایش می‌گذارد. در ساخت این بنای عظیم تاریخی از هیچ نوع تزیینات کاشی‌کاری استفاده نشده است. به نظر می‌رسد تنها از خشت خام برای ساخت عمارت مدرسه بهره برده باشند که شاید همین امر بیان‌کننده دلیل استقامت و ماندگاری آن تا قرن معاصر باشد. منبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Ali Karimzadeh ۱۳۵۵) مدرسه ضیائیه بنایی با معماری آذری است؛ سبکی منسوب به آذربایجان که در معماری ایرانی پس از اسلام و در زمان حکومت ایلخانان بر ایران رواج یافت و با عنوان سبک مغول یا ایرانی-مغول نیز شناخته می‌شود. ساخت این بنا در دو مرحله صورت گرفته است: در مرحله اول، گنبدخانه قدیمی آن همزمان با حمله مغولان برای آرامگاه ساخته‌شده و مدرسه‌ای در کار نبوده است. در مرحله دوم و حدود ۲۰۰ سال بعد در اوایل قرن هشتم هجری قمری، نوه سازنده نخست گنبد در کنار آن مدرسه‌ای می‌سازد که در ادامه درگاهی از مدرسه به گنبدخانه باز می‌شود. بخش‌های مختلف مدرسه ضیائیهگنبدمنبع عکس: ویکی پدیا (عکاس: Mahmoud Arasteh Nasab) گنبد مدرسه ضیائیه با ۱۸ متر ارتفاع از خشت خام ساخته‌شده است و گچ‌بری‌های آنکه با نقاشی آبرنگ طلایی و لاجوردی تزیین شدهاند، زیبایی فوق‌العاده‌ای برای این عمارت رقم زده‌اند. متاسفانه پس از گذشت هشت قرن از قدمت این بنای باستانی تنها قسمتی از این نقاشی آبرنگ روی گچ سفید وجود دارد. به فضای زیر گنبد، گنبدخانه می‌گویند که آسیب‌های زیادی دیده و آثاری از کتیبه‌های آن بر جای نمانده است. در این محل موزه‌ای کوچک قرار دارد که کتیبه‌ها و سنگ قبرهایی در آن نگهداری می‌شود. حیاطمنبع عکس: ویکی پدیا (عکاس: Salehyar ۴) در اطراف صحن یا حیاط، رواق‌هایی به چشم می‌خورد که در ضلع غربی، بزرگ‌تر هستند و در کنار آنها محرابی از گچ وجود دارد. در حیاط علاوه بر ایوانچه‌های کوچک جلوی اتاق‌ها، چهار ایوان بلندتر نیز به چشم می‌خورد که بنا را به‌صورت چهار ایوانی درآورده‌اند. پایاب و چاهمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Ali Karimzadeh ۱۳۵۵) علاوه بر رواق‌ها، عنصر دیگری که در فضای صحن دیده می‌شود، پایابی با ۳۸ پله به عمق ۲ ٫ ۸ متر از سطح زمین است که دسترسی به آب قنات اله‌آباد را ممکن می‌سازد. چاه آبی نیز با قطر دهانه دو متر در وسط حیاط وجود دارد که به سردابی به عمق پج متر منتهی می‌شود. کف سرداب، حوضی قدیمی خودنمایی می‌کند که به‌عنوان یکی از آثار به‌جای مانده از بنای اولیه ساختمان به حساب می‌آید. ظاهرا سرداب و حوضچه برای تامین آب و استفاده ساکنان مدرسه به کار می‌رفتند. اتاق بادگیردر گوشه‌ای از حیاط، اتاقی موسوم به اتاق بادگیر دیده می‌شود که می‌توانید وارد آن شوید، دقیقا زیر بادگیر قرار بگیرید و از خنکای نسیم حتی در تابستان لذت ببرید. نکات بازدید از مدرسه ضیائیهمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Rasool abbasi ۱۷) ساعت بازدید از مدرسه ضیائیه از هشت تا ۱۹:۴۵ است. همه‌روزه به‌جز ۲۸ صفر، تاسوعا و عاشورا، شهادت امام علی (ع)، شهادت امام جعفر صادق (ع) و رحلت امام خمینی (ره) امکان بازدید از این اثر تاریخی وجود دارد. هزینه بلیط برای گردشگران ایرانی در سال ۱۴۰۰ برابر با ۴۰۰۰ تومان است. تعداد زیادی هتل و رستوران سنتی و مدرن در نزدیکی مدرسه ضیائیه یزد یافت می‌شود که فرصت یک اقامت دلنشین و صرف غذایی خوشمزه دربافت تاریخی یزدرا برای شما فراهم می‌کنند. از جمله مکان‌های تاریخی در نزدیکی این بنای عظیم می‌توان به بقعه دوازده امام، خانه لاری‌ها، موزه سکه و مردم‌شناسی حیدرزاده اشاره کرد. پرسش‌های متداولمدرسه ضیائیه کجاست؟ مدرسه ضیائیه در شهر یزد، محله فهادان، کوچه رختشویخانه، کوچه حمام نو قرار دارد. آیا مدرسه ضیائیه در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد؟ بله. این اثر در تاریخ ۲۳ اسفند ۱۳۴۶ هجری شمسی با شماره ثبت ۷۷۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. مدرسه ضیائیه از چه بخش‌هایی تشکیل‌شده است؟ گنبد، حیاط، پایاب، چاه و اتاق بادگیر بخش‌های مختلف این مدرسه هستند. مهم‌ترین ویژگی معماری مدرسه ضیائیه چیست؟ در ساخت این بنای عظیم از هیچ نوع تزیینات کاشی‌کاری استفاده نشده است و به نظر می‌رسد تنها از خشت خام برای ساخت عمارت مدرسه بهره برده باشند. نویسنده: محبوبه حسنی / بازنویسی: صدیقه شجاعی |
2,665 | 2,771 | یزد | مجموعه زیرزمینی تاریخی دروازه مهریز یزد | ایران، استان یزد، یزد، خیابان امام خمینی، انتهای بازار شاهزاده فاضل، جنب مسجد بیاق خان | مجموعه زیرزمینی تاریخی دروازه مهریز از بناهای تاریخی وجاهای دیدنی یزدبه شمار می‌آید و شامل قنات، مخزن آب‌انبار و استراحتگاه می‌شود. این مجموعه که به دوره صفویه تعلق دارد و قدمت آن به قرن یازدهم بازمی‌گردد، پیش از مرمت با نام آب‌انبار مهریز یزد شناخته می‌شد. ورودی آب‌انبار شامل راهرویی با ۶۳ پله می‌شود که به فضای اصلی بنا راه می‌برد. در سقف گنبدی بنا، نورگیری تعبیه‌شده است تا نور این سازه زیرزمینی را تامین کند. در ساخت بنا از آجر استفاده کرده‌اند و تزیینات محدودی در آن به‌کار برده‌اند. تنها در برخی قسمت‌ها، اسامی مذهبی به‌صورت آجرکاری‌شده دیده می‌شود. این بنای تاریخی تحت عنوان آب‌انبار دروازه مهریز، در ۹ اردیبهشت ۱۳۸۲ با شماره ۸۵۶۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. در بهار ۱۴۰۲ خورشیدی، مجموعه زیرزمینی تاریخی دروازه مهریز پس از مرمت کار خود را آغاز کرد. در این مجموعه یک شربت‌خانه نیز جای گرفته است. عکس‌های گالری از گوگلمپ (عکاسان: سوزان الوندی، فرهاد شجریان) |
2,666 | 2,772 | یزد | حمام ابوالمعالی یزد | ایران، استان یزد، یزد، خیابان امام، محله‌ی فهادان | حمام ابوالمعالی یزد در قلب بافت تاریخی شهر و در نزدیکی برخی ازدیدنی‌های یزدواقع شده است و روبروی بنای تاریخی زندان اسکندر، جنب بقعه هزار ساله دوازده امام و کنار مسجد چهل محراب قرار دارد. این بنا بر اساس معماری منطقی و حساب‌شده‌ای با آجر، ریگ، گچ و ساروج ساخته‌شده است و تزیینات به‌کار رفته در سقف آن زیبایی و اصالت خاصی دارند. این حمام که تا ۴۰ سال پیش فعال بود، شامل هشتی، راه‌پله ورودی، فضای ورودی و حوضچه‌های متعدد آب گرم و سرد، خزینه، اتاق استراحت، شاه‌نشین، گرمخانه و … می‌شود و نمونه کاملی از معماری دوره قاجاریه است. این اثر در تاریخ ۴ تیر ۱۳۷۷، با شماره ثبت ۲۰۴۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. |
2,667 | 2,773 | یزد | آب‌انبار امیرچخماق (فاطمه ستی) | ایران، استان یزد، یزد، خیابان امام خمینی، میدان امیرچخماق، جنب بازارچه حاجی قنبر | آب‌انبار امیرچخماق که با نام آب‌انبار فاطمه ستی نیز شناخته می‌شود، از آب‌انبارهای قدیمی شهر وجاهای دیدنی یزداست. با قدمتی که به دوره صفویه بازمی‌گردد، این آب‌انبار دو در ورودی دارد. یکی از این درها درمیدان امیر چخماقو دیگری در کوچه‌ای مجاور آن قرار گرفته است. از ویژگی‌های این آب‌انبار قدیمی می‌توان به پنج بادگیر خشتی هشت‌وجهی جهت خنک کردن و مخزنی بزرگ برای نگهداری آب با تهویه‌ای طبیعی اشاره کرد. گنبد تخم‌مرغی بنا نیز آجری است. در حال حاضر سقفی جدید در وسط مخزن آب‌انبار قرار دارد که گنبد آب‌انبار را از مخزن جدا می‌کند. این آب‌انبار در سال ۱۳۷۸ به زورخانه صاحب‌الزمان تغییر کاربری داد و امروزه می‌تواندر سانس‌های ۴۰ دقیقه‌ای تا یک ساعتی، در آن به تماشای ورزش‌های زورخانه‌ای پرداخت. این اثر در تاریخ ۱۴ اسفند ۱۳۸۵، با شماره‌ی ثبت ۱۷۸۹۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. |
2,668 | 2,774 | یزد | شیرکوه | ایران، استان یزد، جنوب شهر یزد | شیرکوه در جنوب شهرستان یزد، در نزدیکی قریه ده قرار دارد و یکی از ۱۵۱۵ قله بسیار برجسته جهان محسوب می‌شود. ارتفاع این کوه برابر با ۴۰۷۵ متر است و یک‌روزه می‌توان به قله آن صعود کرد. شیرکوه یکی ازمکان‌های دیدنی یزداست که برای صعود به آن مسیرهای متعددی وجود دارد و از جمله آنها می‌توان به دره سوسن، بیدکبکان، لایخچال و آبریز اشاره کرد. همچنین بر فراز شیرکوه، چشمه‌های آب گوارایی جای گرفته‌اند. |
2,669 | 2,775 | یزد | خانه لاری‌ها | ایران، استان یزد، یزد، خیابان امام خمینی (ره)، محله فهادان، مجاور عمارت کلاه فرنگی | خانه لاری‌ها از جمله بناهای تاریخی وجاهای دیدنی یزدمحسوب می‌شود که هر سال پذیرای گردشگران بسیاری از سراسر ایران و جهان است. خانه لاری‌ها شامل ۶ باب خانه با معماری ویژه خانه‌های کویری می‌شود که در محله فهادان قرار دارد و به شما فرصت گشت‌وگذار در کوچه‌های قدیمی شهر را می‌دهد. این عمارت که قدمت آن به دوره قاجار می‌رسد، با شماره ثبت ۱۷۸۳ در بهمن سال ۱۳۷۵ هجری شمسی به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. هرآنچه باید درباره خانه لاری‌ها یزد بدانید: خانه لاری‌ها کجاست؟ معرفی خانه لاری‌هاتاریخچه خانه لاری‌هامعماری خانه لاری‌هابخش‌های مختلف خانه لاری‌هاتزیینات خانه لاری‌هانکات بازدید از خانه لاری‌هاخانه لاری‌ها کجاست؟ خانه لاری‌ها در شهر زیبای یزد، خیابان امام خمینی (ره)، محله فهادان و در مجاورت بنای تاریخی کلاه‌فرنگی قرار دارد. آدرس: استان یزد، شهر یزد، خیابان امام خمینی (ره)، محله فهادان، مجاور عمارت کلاه‌فرنگی (نمایش روی نقشه) معرفی خانه لاری‌هامنبع عکس: ویکی پدیا (عکاس: Shbnmsrbni) خانه لاری‌ها یکی از خانه‌های معروف شهر یزد است که با قدم گذاشتن به درون آن، ویژگی‌های معماری یزدی از جمله حفظ حریم خانه از نگاه نامحرم، هم‌بستگی فضاهای مختلف، احترام به حریم خصوصی، چیدمان اصولی فضاها در کنار یکدیگر و غیره به چشم می‌خورند. در این میان عنصر مهم معماری یزد یعنی بادگیر نیز در این خانه وجود دارد که در کنار تزیینات آینه‌کاری و گچ‌بری، عمارتی لوکس به وجود آورده‌اند. شیشه‌های رنگی و پنجره‌های ارسی نیز ظاهری دلفریب به این خانه داده و دلنشینی فضا را دو چندان کرده‌اند. از همان بدو ورود به خانه محو تماشای درها، پنجره‌ها، ارسی‌ها و اتاق‌های آینه‌کاری و نقاشی‌شده آن می‌شوید. نقاشی‌های اتاق آینه؛ منبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Zeytoon ۹۹۲) این خانه مساحتی برابر ۱۷۰۰ متر و زیربنایی معادل ۱۲۰۰ متر دارد و مجموعه‌ای از سه حیاط و ۶ باب خانه به‌همراه ایوان‌ها، تالارها، اتاق‌ها و یک سردر و هشتی را در خود جای داده است. امروزه در سراسر خانه، اسناد تاریخی به نمایش درآمده و اینجا را تبدیل به موزه اسناد کرده‌اند تا سفر تاریخی شما را تکمیل کنند. خانه لاری‌ها در تاریخ ۲۴ بهمن‌ماه سال ۱۳۷۵ هجری شمسی با شماره ۱۸۳۷ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. تاریخچه خانه لاری‌هامنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: دیگو دلسو) ۲۷۰ سال پیش، جمعی از تجار شهر لار از استان فارس به یزد آمدند تا در این شهر، تجارت خود را سروسامان دهند و سکونت کنند. «حاج غلامحسین ملازینل» از نوادگان آن نسل در سال ۱۲۴۳ هجری شمسی در محله تاریخی فهادان، خانه‌ای را ساخت تا فرزندان وی نسل به نسل در آن زندگی کنند. پس از آن، «حاج محمد ابراهیم لاری» مالکیت خانه را در دست گرفت و آن را به «خانه لاری‌ها» مشهور ساخت. در گذشته از این عمارت به‌عنوان خانقاه نعمت‌اللهی استفاده می‌شد و تا اواخر دوره حکومت رضا شاه یکی از خانه‌های اعیان و اشراف به شمار می‌آمد. منبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Bita ۱۸۱۸) پس از گذشت سال‌های متمادی و به‌علت موروثی شدن، خانه لاری‌ها به عمارتی متروکه تبدیل شد و آسیب‌ها و خسارات جدی و فراوانی دید. در سال ۱۳۶۳ هجری شمسی با تلاش و پیگیری سازمان میراث فرهنگی کشور، این بنای تاریخی از صاحب وقت خود، آقای علی یزدی‌نژاد خریداری و بازسازی شد. از سال ۱۳۸۵ هجری شمسی نیز بخش‌هایی از خانه لاری‌های یزد برای تبدیل به موزه اسناد ملی و تاسیس یک شعبه اداری در آن، تحت اختیار سازمان اسناد و کتابخانه ملی قرار گرفت. معماری خانه لاری‌هامنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Shbnmsrbni) حفظ حریم اهل خانهدر سبک معماری یزد، حفظ حریم خانواده به‌عنوان اصلی مهم و ضروری در نظر گرفته می‌شود. معماران و سازندگان عمارت‌های اصیل و تاریخی در این استان کویری، آنها را به‌گونه‌ای بنا کرده‌اند که هیچ غریبه‌ای نتواند داخل آن را بدون اجازه صاحب‌خانه از نظر بگذراند. فضاهای گوناگون اطراف حیاط خانه‌ها به‌شکلی طراحی و ساخته شدهاند که درک عمیق و واقعی نسبت به‌معنای محرمیت در فضاهای ایرانی به چشم می‌خورد. منبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: فرید عطار) در تمام خانه‌های قدیمی یزد هم‌بستگی فضاهای بین دو ملک متفاوت و متمایز دیده می‌شود؛ اما نوع ساخت خانه‌ها به‌گونه‌ای است که خدشه‌ای به حرمت و حریم اهالی خانه وارد نکند و آسودگی و آرامش را برای اعضای خانواده به ارمغان آورد. هشتی، کریاس، دالان و دیوارهای بلند و همچنین چگونگی قرارگیری و چینش دیگر مکان‌های موجود در داخل خانه و حیاط به‌ترتیبی هستند که بر این موضوع صحه می‌گذارند. اندرونی، بیرونی و فضاهای فصلیمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: s ۱ ingshot) خانه لاری‌ها مانند هر خانه اعیانی دیگر دارای دو قسمت اندرونی و بیرونی، حیاط در مرکز و قسمت‌های اعیان‌نشین چهار فصل در دورتادور عمارت است. بر اساس زاویه تابش خورشید به قسمت‌های مختلف بنا، چهار سوی آن برای چهار فصل مختلف مناسب هستند. قسمت شمالی در فصل زمستان به کار می‌رفت و قست جنوبی که شامل تالار و بادگیر می‌شود، در فصل تابستان فضاهای مناسبی را برای اهالی خانه به وجود می‌آورد. قسمت شرقی نیز با در برگرفتن اتاق آینه، مطبخ، سرداب و سایر فضاها برای فصل پاییز مناسب بوده است. ضلع غربی نیز به فضای بهارخواب اختصاص دارد. خانه لاری‌ها از بخش اندرونی، بیرونی، حیاط و اعیان‌نشین چهار فصل تشکیل‌شده استاتاق مهمان‌خانه یکی از مکان‌های مهم عمارت است که به‌عنوان فضایی راحت و نماد احترام به مهمان محسوب می‌شود. افرادی که از نظر مالی در سطح خوبی قرار داشتند، خانه‌های خود را به‌گونه‌ای بنا می‌کردند که از حیاط اختصاصی و ویژهای برای مهمان برخوردار باشد. البته این مسئله در مورد صاحبخانه‌هایی نیز صدق می‌کند که به‌دلیل موقعیت شغلی نیاز به حیاط جداگانه برای رفت‌وآمد داشتند. بادگیرمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Amin-Sh) ساخت بادگیر و وجود بیشترین سایه و فضای خنک در تابستان‌ها یکی از ویژگی‌های مهم معماری شهرهای کویری و به‌ویژه یزد است که در خانه لاری‌ها نیز مشاهده می‌شود. بادگیر این خانه در کنار ایوان قد بر افراشته است و نقش تهویه مطبوع را به‌خوبی ایفا می‌کند. این بادگیر برخلاف معمول خانه‌های یزد بر محور اصلی حیاط نیست و در گوشه ایوان واقع‌شده است. جالب اینکه چوب‌های داخل بادگیر علاوه بر شکست باد و خنک کردن فضا، بر دوام ساختمان می‌افزایند. این بادگیر تنها بادگیر ساختمان نیست؛ چراکه در بخش‌های دیگر خانه بادگیرهایی برای تنظیم دمای اتاق‌ها به‌ویژه در فصول گرم سال تعبیه‌شده است که دارای ابعاد و ارتفاع کمتری هستند. فضاهای زیرزمینیسرداب‌های خانه که دسترسی به آب قنات را برای اهالی خانه ممکن می‌کنند، توسط پله‌هایی به سطح حیاط‌ها و راهروهای درون آنها متصل شدهاند. این فضاها در زیر زمین هستند و به‌عنوان طبقه‌ای مشخص از ساختمان بنا در نظر گرفته نمی‌شوند. فضاهای زیرزمینی در سراسر ساختمان وجود دارند و استفاده مفید از فضا را امکان‌پذیر می‌کنند. آشپزخانه یکی از این فضاها محسوب می‌شود که در سقف آن روزنه دایره‌ای شکل به قطر حدود نیم متر تعبیه‌شده و انبار عمارت در کنج غربی آن قرار گرفته است. بخش‌های مختلف خانه لاری‌هاخانه‌های قدیمی نظیر خانه لاری‌ها، فضاهای گوناگون و متفاوت با کارکردهای خاص داشته‌اند که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم. حیاط و ایوانمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: R. shahi ۲۴) خانه لاری‌ها سه حیاط دارد. حیاط بزرگ‌تر به‌عنوان حیاط اصلی محسوب می‌شود و حیاط دوم و سوم از نظر وسعت و اهمیت پس از آن قرار می‌گیرند. حیاط اصلی به‌شکل مستطیل است و به‌سمت شمال شرقی-جنوب غربی امتداد دارد. بخش جنوب غربی آن از دیگر قسمت‌ها مرتفع‌تر و از ارزش و اهمیت بیشتری برخوردار است. در این بخش ایوان بلند و مرتفعی نیز وجود دارد که باعث می‌شد ساکنان این خانه‌ها بتوانند در فصل تابستان در ایوانی بنشینند که در سایه قرار گرفته است و نور خورشید به‌صورت مستقیم به آن نمی‌تابد و از خنکی هوا لذت ببرند. دلیل دیگری که اهمیت و منزلت این ایوان را افزایش می‌دهد، اتاق‌ها و گوشوارهایی (اتاق‌هایی در چهار سوی ایوان) است که در اطراف آن و در دو طبقه شکل گرفته‌اند و درها و پنجره‌هایشان به ایوان گشوده می‌شود. در محل ارتباط دو حیاط اول، فضایی به نام هشتی برای انتظار و کسب اجازه مهمان برای ورود قرار گرفته و از دسترسی برابر به هر دو حیاط برخوردار است. برخی از فضاها همچون اصطبل، مطبخ و انبار که دائما با بیرون در ارتباط هستند، با دری جداگانه مستقیما به بیرون عمارت مرتبط میشوند. فضاهای شمال حیاط اصلیمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Farid Atar) در شمال‌شرقی حیاط به فضاهای بسته و ایوانی کوچک و کوتاه در کنار آنها برخورد می‌کنید. تضاد این قسمت با جنوب‌غربی حیاط با این فضاها و ایوان به‌خوبی به چشم می‌آید. در مرکز بخش شمال‌غربی حیاط نیز می‌توانید سه ایوان کوچک را ببینید. ایوان‌ها توسط دو اتاق سه دری از هم جدا شدهاند و دو راهرو نیز در دوسوی این بخش به چشم می‌خورد. فضاهای جنوب شرق حیاط اصلیدر مرکز بخش جنوب‌شرقی حیاط وضعیتی کاملا متفاوت به چشم می‌آید و فضاهای بسته خودنمایی می‌کنند. در مرکز این بخش یک اتاق پنج دری وجود دارد و در اطراف آن ایوان‌های کوچک و باریکی دیده می‌شود. هم‌ردیف با این قسمت‌ها، اتاق سه دری و ایوان کوچکی قرار گرفته‌اند. در حدفاصل فضاهای بسته، راهروهایی تعبیه شدهاند که به‌عنوان فضای نیمه‌باز شناخته میشوند. حیاط میانیساختار حیاط میانی شبیه به حیاط اصلی است. در بخش جنوب‌غربی این حیاط، ایوان رفیعی دیده می‌شود که دهانه‌ای وسیع و نمایی بلندتر از سایر فضاها دارد. یک پنج دری درست در مقابل این ایوان ساخته‌شده است و در شمال‌غربی حیاط، یک هفت دری با نمایی ساده وجود دارد. کمی آن‌طرف‌تر از هفت دری و در بخش شمال‌شرقی، اتاق‌های پنج دری و سه دری قرار گرفته‌اند. ترکیب این فضاها، مجموعه‌ای از طاق‌نماها را دورتادور حیاط به وجود آورده است. نوع طراحی و تقسیم‌بندی یکسان و متمادی در نمای سه بخش حیاط نشان می‌دهد که معماران قصد متمایزکردن ایوان جنوب‌غربی را داشته‌اند. حیاط سومدر بخش شمال‌شرقی عمارت، حیاط کوچکی با یک اتاق وجود دارد که یک طبقه بلندتر از حیاط میانی است و ارتباط کمی میان آن و بخش‌های دیگر خانه مشاهده می‌شود. این قسمت ورودی و خروجی کاملا جداگانه‌ای به بیرون عمارت دارد و می‌توان آن را بخشی کاملا مستقل از خانه در نظر گرفت که اهمیت کمتری نسبت به بخش‌های دیگر دارد. در زیر این حیاط، فضایی صلیبی‌شکل ساخته‌شده است که نور آن از نورگیر میان سقف در وسط حیاط تامین می‌شود. اتاق‌های خانهمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Mahmoodreza Mohajerani) اتاق‌های این عمارت با سه پله مزین به سنگ‌های مشبک‌کاری، از حیاط جدا شدهاند. اتاق‌های چهارضلعی دورتادور حیاط را در بر گرفته‌اند و در هر ضلع با درهای چوبی به یکدیگر راه دارند. هنر گچ‌بری و رنگ بنفش در داخل اتاق‌ها به زیبایی به کار رفته است. سقف مسطح اتاق‌ها را با تیرهای چوبی پوشانده و روی آنها توفال‌کاری (گچ‌کاری روی آهن توری) و سپس نقاشی گلوبوته انجام داده‌اند. هر یک از ۲۲ اتاق این مجموعه با نام خاصی مشخص‌شده و کاربرد مخصوص به خود را داشته‌اند. هر یک از ۲۲ اتاق خانه لاری‌ها کاربری ویژه مخصوصی داشته استاتاق سه دری برای بچه‌ها، اتاق پنج دری برای خانواده و اتاق ارسی با درب کشویی، همگی در این عمارت به چشم می‌خورند. در میان اتاق‌ها، اتاق آینه شهرت خاصی دارد و دارای تصاویری زیبا بر سقف و دیوار است که جلوه‌ای تازه از خانه‌های قدیمی ایران را پیش روی بازدیدکنندگان می‌گذارد. اتاق‌ها یکی از لایه‌های این قسمت از ساختمان هستند و مکان‌های خدماتی مانند اصطبل در لایه بعدی و پشت اتاق‌های رو به حیاط اصلی ایجاد شدهاند که نشان از هوش سازندگان این بنا دارد. فضاهای خدماتی به حیاط راهی ندارند و مستقیما به بیرون ارتباط پیدا می‌کنند. درهای متعددمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: s ۱ ingshot) خانه لاری‌ها از طریق دو در به بیرون راه دارد. در ضلع غربی که به‌وسیله دهلیز و هشتی به تالار و حیاط اندرونی منتهی می‌شود و در ضلع شمالی که به‌عنوان در فرعی عمارت به حیاط بیرونی و سپس به اتاق‌های ضلع غربی می‌رسد. هنگام ورود به این خانه با کوبه‌های متفاوتی روی در برخورد می‌کنید که برای زنان و مردان به‌صورت مجزا طراحی شدهاند و صدای خاص خود را ایجاد می‌کنند تا اهالی از محرم یا نامحرم‌بودن مهمان مطلع شوند. غروب‌نشینمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Fabienkhan) روی حوض لاجوردی حیاط، تختی قرار دارد که با سه پله از سطح حیاط جدا می‌شود و نیمی از فضای حوض را اشغال می‌کند. این تخت و فضای آن اصطلاحا غروب‌نشین یا سایه‌نشین نامیده می‌شود. سردابسرداب اصلی خانه با عمقی حدود ۶ متر، در سمت ایوان و بادگیر قرار گرفته است و ۳۸ پله دارد. سقف سرداب به‌صورت طاق تویزه (طاقی از گچ و نی) ساخته‌شده است و در داخل آن دو شمسه رنگین خودنمایی می‌کنند. سرداب دیگری نیز در ضلع غربی بنا واقع است و نقش بهارخواب را دارد. یکی دیگر از کاربردهای سرداب، نگهداری گوشت و حبوبات در اتاقک درون آن بوده است. تزیینات خانه لاری‌هامنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Ali Karimzadeh ۱۳۵۵) استفاده از سبک‌های ساختمانی مناسب، مصالح و مواد هماهنگ با اقلیم خاص شهر یزد، از خصوصیات و امتیازات خانه‌های مسکونی دوران گذشته در استان یزد هستند. خانه لاری‌های یزد نیز از این قاعده مستثنا نیست و از خشت، گل، آجر، کاه، گچ و ساروج در سازه بنا و دم‌گیری گچی، نماسازی و غیره استفاده‌شده است. در خانه‌های اعیانی وجود فضایی هنری با تزیینات آینه‌کاری و گچ‌بری امری عادی به شمار می‌آید و این زیبایی‌ها در خانه لاری‌ها نیز دیده می‌شود. تاب‌بندی و سیم گاکاری (کاربندی بالای درگاه‌ها)، ایجاد ستون‌ها و سرستون‌های رفیع در تالار و از همه بارزتر گره‌چینی در اتاق‌ها با شیشه‌های رنگی، تزیینات چشم‌نوازی است که این بنا را تماشایی کرده‌اند. نکات بازدید از خانه لاری‌هامنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Amin-Sh) بازدید از خانه لاری‌ها همه‌روزه به‌جز ۲۸ صفر، تاسوعا و عاشورا، شهادت امام علی (ع)، شهادت امام جعفر صادق (ع) و ۱۴ خرداد امکان‌پذیر است. برای بازدید می‌توانید از ساعت هشت تا ۲۰ به این اثر تاریخی مراجعه کنید. هزینه بلیط گردشگران ایرانی در سال ۱۴۰۰ برابر با ۳۰۰۰ تومان است. از جمله بناها و آثار تاریخی که در نزدیکی این عمارت ارزشمند قد برافراشته‌اند، می‌توان به مدرسه ضیاییه یا زندان اسکندر، بقعه دوازده امام ومیدان امیرچخماقاشاره کرد. پرسش‌های متداولخانه لاری‌ها کجاست؟ خانه لاری‌ها در شهر زیبای یزد، خیابان امام خمینی (ره)، محله فهادان و در مجاورت بنای تاریخی کلاه‌فرنگی قرار دارد. خانه لاری‌ها در چه زمانی ساخته شد؟ حاج غلامحسین ملازینل این خانه را در سال ۱۲۴۳ هجری شمسی در محله تاریخی فهادان ساخت که بعدها حاج محمد ابراهیم لاری مالکیت آن را در دست گرفت. آیا خانه لاری‌های یزد جزو آثار ملی است؟ بله. خانه لاری‌ها در تاریخ ۲۴ بهمن‌ماه سال ۱۳۷۵ هجری شمسی با شماره ۱۸۳۷ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. خانه لاری‌ها از چه بخش‌هایی تشکیل‌شده است؟ حیاط و ایوان، فضاهای شمال حیاط اصلی، اتاق‌ها، سرداب و … بخش‌های مختلف خانه لاری‌ها را تشکیل می‌دهند. نویسنده: محبوبه حسنی / بازنویسی: صدیقه شجاعی |
2,670 | 2,776 | یزد | مدرسه ضیائیه (زندان اسکندر) | ایران، استان یزد، یزد، محله فهادان، کوچه رختشویخانه، کوچه حمام نو | مدرسه ضیائیه که به زندان اسکندر نیز معروف است، از آثار تاریخی وجاهای دیدنی یزدمحسوب می‌شود. مدرسه ضیائیه در تاریخ ۲۳ اسفند ۱۳۴۶ هجری شمسی با شماره ثبت ۷۷۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید و با توجه به قرارگیری آن در محله تاریخی فهادان می‌توانید به‌راحتی از سایر جاذبه‌های تاریخی یزد نیز دیدن کنید. هرآنچه باید درباره مدرسه ضیائیه بدانید: مدرسه ضیائیه کجاست؟ معرفی مدرسه ضیائیهتاریخچه مدرسه ضیائیهمعماری مدرسه ضیائیهبخش‌های مختلف مدرسه ضیائیهنکات بازدید از مدرسه ضیائیهمدرسه ضیائیه کجاست؟ مدرسه ضیائیه در خیابان امام و در محله قدیمی فهادان قرار دارد. برای رسیدن به این بنای شگفت‌انگیز باید راهی کوچه رختشویخانه شوید و سپس با ورود به کوچه حمام نو می‌توانید سازه رفیع و گنبد باشکوه بنا را مشاهده کنید. آدرس: استان یزد، شهر یزد، محله فهادان، کوچه رختشویخانه، کوچه حمام نو (نمایش روی نقشه) معرفی مدرسه ضیائیهمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Arteen Arakel Lalabekyan) زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه یکی از جاذبه‌های تاریخی شهر یزد به حساب می‌آید که به‌سبب تاریخ مبهم خود، از شهرت زیادی برخوردار است. در ورودی این بنا بسیار کوتاه است؛ اما پس از ورود به صحن مدرسه، عظمت و بزرگی این بنای تاریخی با معماری اسلامی دوره ایلخانی تحسین شما را به‌همراه خواهد داشت. یکی از نکات جالب در مورد مدرسه ضیائیه، شباهت زیاد گنبد این عمارت تاریخی به گنبد بقعه دوازده امام یزد است. این اثر در تاریخ ۲۳ اسفند ۱۳۴۶ هجری شمسی با شماره ثبت ۷۷۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایرانبه ثبت رسید و در حال حاضر، فروشگاه‌های صنایع‌دستی جذابی در این مکان فعالیت می‌کنند که می‌توانید شاهد روند تولید انواع آنها باشید. تاریخچه مدرسه ضیائیهمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Soheil ۴۶) در بین آثار تاریخی شهر یزد، مدرسه ضیائیه با قدمتی حدود هشت قرن همانند کوهی استوار از دل تاریخ بر جای مانده است. این بنا را بیشتر به نام زندان اسکندر می‌شناسند و گفته می‌شود اسکندر مقدونی در مسیر خود به ری، در مکانی که یزد کنونی بوده است، زندانی ساخت که آن را «کثه» می‌گفتند. بعدها در دوران ساسانیان به فرمان یزدگرد اول در این محل، شهری بنا شد که آن را «یزدان گرد» نام نهادند. هرچند در هیچ‌یک از اسناد تاریخی نوشته‌ای مبنی بر حضور یا عبور اسکندر از این مکان یا شهر باستانی یزد ثبت‌نشده است و تنها مورخان محلی یزد، آن را مطرح کرده‌اند. با این وجود، می‌توان از این شهر به‌عنوان موقعیت استراتژیکی مناسبی جهت استقرار نیروهای نظامی یونانیان نام برد که همین امر موجب تسهیل در تسخیر ایالات پارس و ماد توسط اسکندر شد. همچنین موسسات راهداری و ایستگاه‌های چاپار در مسیر راه پارس به خراسان و ری به کرمان، از یزد عبور می‌کرد. منبع عکس: ویکی پدیا (عکاس: Arteen Arakel Lalabekyan) بنابراین حضور مکانی برای مخالفان اسکندر در شهر یزد، چندان دور از تصور نخواهد بود. احتمالا نقل‌قول تاریخ‌نویسان محلی یزد به حمله اسکندر مقدونی به ایران، سیل تبعیدیان اسکندر به شهر یزد و همچنین نفرت و هراس مردم آن زمان از اسکندر مقدونی، از جمله دلایل وجود نامی چون زندان اسکندر در این مکان است. در سده ۹ هجری قمری، پژوهشگران تاریخ محلی یزد، از جمله جعفری در تاریخ یزد و کاتب در تاریخ جدید یزد، نام کثه را با روایت‌های زندان سکندر درآمیخته‌اند و کثه را نخستین بنای یزد پنداشته‌اند که به فرمان اسکندر مقدونی ساخته شد و آن را «زندان ذوالقرنین» خوانده‌اند. در بخشی از دیوان حافظ به بیتی برمی‌خوریم که در مورد زندان اسکندر است: دلم از وحشت زندان سکندر بگرفت رخت بر بندم و زی ملک سلیمان برومپس از آنکه این بنا به ویرانه‌ای تبدیل شد، گودالی در یکی از قسمت‌های آن به وجود آمد که همگان آن را سیاه‌چال می‌پنداشتند و تصور زندان بودن این بنا در میان مردم قوی‌تر از پیش شد. در جریان مرمت و بررسی کارشناسان مشخص شد که این فرورفتگی در اثر احداث شبکه آبرسانی در زیر زمین به وجود آمده است. این فرورفتگی‌ها به‌جای آنکه نشانی از زندان باشند، به‌عنوان گواهی درباره هوش و ذکاوت ایرانیان در مورد تلاش برای تامین آب در سرزمین کویری بودند. اکثر کارشناسان کاربری زندان را برای این بنا رد کرده‌اند و معتقدند زندانی با عنوان زندان اسکندر وجود نداشته یا اگر بوده، به‌صورت بنایی جدا از مدرسه ضیائیه ساخته‌شده است. در کتاب یادگارهای یزد، نوشته ایرج افشار و برخی منابع دیگر، به این بنا با عنوان مدرسه، مسجد و آرامگاه اشاره‌شده و از زندان حرفی به میان نیامده است. احتمال می‌رود که زندان اسکندر امروزی بقایای یکی از خانه‌های خاندان رضی و گنبد بنا، باقی‌مانده بقعه قبور آنها باشد. منبع عکس گالری: ویکی مدیا (عکاس: Mahmoud Arasteh Nasab، Ali Karimzadeh ۱۳۵۵، مظفریون)، ویکی پدیا (عکاس: Arteen Arakel Lalabekyan) معین‌الدین نطنزی، از مورخان قرن نهم هجری، در نوشته‌های خود سرزمین یزد را به‌عنوان زندان ضحاک معرفی کرده است. این شهر در دوره فرمانروایی آل مظفر از نظر فرهنگی و ایجاد مراکز تعلیم و تربیت به اوج شکوفایی رسید و در هیچ جای ایران به‌اندازه یزد، دارالتعلیم به وجود نیامد؛ به‌گونه‌ای که یزد به «دارالعلم» معروف شد. ازاین‌رو، مدارس در این شهر بیشترین تعداد را داشت و مدرسه ضیائیه نیز یکی از این مدارس بود. در واقع، کارشناسان بر این عقیده‌اند که این بنا به‌عنوان مدرسه در سال ۶۳۱ هجری قمری توسط ضیاءالدین حسین رضی، عارف معروف، بنیان نهاده شد و در سال ۷۰۵ هجری قمری، پسران وی به نام‌های مجدالدین حسن و شرف‌الدین علی آن را تکمیل کردند. مدرسه ضیائیه بیش از ۷۰۰ سال پیش محل تدریس بود و میزبانی مجالس بحث و بررسی بزرگان و علما را بر عهده داشت. بر اساس شواهد تاریخی خاندان رضی، در اطراف این بنا خانه‌های عالی و بادگیرهای بلند ساخته بودند. در آن زمان این ساختمان درگاه بلند، دو مناره رفیع و باغچه‌ای پر از درخت داشت و کتابخانه و حمام روبهروی بنا قرار گرفته بودند. معماری مدرسه ضیائیهمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: David Stanley) معماری مدرسه ضیائیه از ویژگی منحصربه‌فردی برخوردار است؛ چراکه در عین سادگی، زیبایی هنر آن دوران را به نمایش می‌گذارد. در ساخت این بنای عظیم تاریخی از هیچ نوع تزیینات کاشی‌کاری استفاده نشده است. به نظر می‌رسد تنها از خشت خام برای ساخت عمارت مدرسه بهره برده باشند که شاید همین امر بیان‌کننده دلیل استقامت و ماندگاری آن تا قرن معاصر باشد. منبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Ali Karimzadeh ۱۳۵۵) مدرسه ضیائیه بنایی با معماری آذری است؛ سبکی منسوب به آذربایجان که در معماری ایرانی پس از اسلام و در زمان حکومت ایلخانان بر ایران رواج یافت و با عنوان سبک مغول یا ایرانی-مغول نیز شناخته می‌شود. ساخت این بنا در دو مرحله صورت گرفته است: در مرحله اول، گنبدخانه قدیمی آن همزمان با حمله مغولان برای آرامگاه ساخته‌شده و مدرسه‌ای در کار نبوده است. در مرحله دوم و حدود ۲۰۰ سال بعد در اوایل قرن هشتم هجری قمری، نوه سازنده نخست گنبد در کنار آن مدرسه‌ای می‌سازد که در ادامه درگاهی از مدرسه به گنبدخانه باز می‌شود. بخش‌های مختلف مدرسه ضیائیهگنبدمنبع عکس: ویکی پدیا (عکاس: Mahmoud Arasteh Nasab) گنبد مدرسه ضیائیه با ۱۸ متر ارتفاع از خشت خام ساخته‌شده است و گچ‌بری‌های آنکه با نقاشی آبرنگ طلایی و لاجوردی تزیین شدهاند، زیبایی فوق‌العاده‌ای برای این عمارت رقم زده‌اند. متاسفانه پس از گذشت هشت قرن از قدمت این بنای باستانی تنها قسمتی از این نقاشی آبرنگ روی گچ سفید وجود دارد. به فضای زیر گنبد، گنبدخانه می‌گویند که آسیب‌های زیادی دیده و آثاری از کتیبه‌های آن بر جای نمانده است. در این محل موزه‌ای کوچک قرار دارد که کتیبه‌ها و سنگ قبرهایی در آن نگهداری می‌شود. حیاطمنبع عکس: ویکی پدیا (عکاس: Salehyar ۴) در اطراف صحن یا حیاط، رواق‌هایی به چشم می‌خورد که در ضلع غربی، بزرگ‌تر هستند و در کنار آنها محرابی از گچ وجود دارد. در حیاط علاوه بر ایوانچه‌های کوچک جلوی اتاق‌ها، چهار ایوان بلندتر نیز به چشم می‌خورد که بنا را به‌صورت چهار ایوانی درآورده‌اند. پایاب و چاهمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Ali Karimzadeh ۱۳۵۵) علاوه بر رواق‌ها، عنصر دیگری که در فضای صحن دیده می‌شود، پایابی با ۳۸ پله به عمق ۲ ٫ ۸ متر از سطح زمین است که دسترسی به آب قنات اله‌آباد را ممکن می‌سازد. چاه آبی نیز با قطر دهانه دو متر در وسط حیاط وجود دارد که به سردابی به عمق پج متر منتهی می‌شود. کف سرداب، حوضی قدیمی خودنمایی می‌کند که به‌عنوان یکی از آثار به‌جای مانده از بنای اولیه ساختمان به حساب می‌آید. ظاهرا سرداب و حوضچه برای تامین آب و استفاده ساکنان مدرسه به کار می‌رفتند. اتاق بادگیردر گوشه‌ای از حیاط، اتاقی موسوم به اتاق بادگیر دیده می‌شود که می‌توانید وارد آن شوید، دقیقا زیر بادگیر قرار بگیرید و از خنکای نسیم حتی در تابستان لذت ببرید. نکات بازدید از مدرسه ضیائیهمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Rasool abbasi ۱۷) ساعت بازدید از مدرسه ضیائیه از هشت تا ۱۹:۴۵ است. همه‌روزه به‌جز ۲۸ صفر، تاسوعا و عاشورا، شهادت امام علی (ع)، شهادت امام جعفر صادق (ع) و رحلت امام خمینی (ره) امکان بازدید از این اثر تاریخی وجود دارد. هزینه بلیط برای گردشگران ایرانی در سال ۱۴۰۰ برابر با ۴۰۰۰ تومان است. تعداد زیادی هتل و رستوران سنتی و مدرن در نزدیکی مدرسه ضیائیه یزد یافت می‌شود که فرصت یک اقامت دلنشین و صرف غذایی خوشمزه دربافت تاریخی یزدرا برای شما فراهم می‌کنند. از جمله مکان‌های تاریخی در نزدیکی این بنای عظیم می‌توان به بقعه دوازده امام، خانه لاری‌ها، موزه سکه و مردم‌شناسی حیدرزاده اشاره کرد. پرسش‌های متداولمدرسه ضیائیه کجاست؟ مدرسه ضیائیه در شهر یزد، محله فهادان، کوچه رختشویخانه، کوچه حمام نو قرار دارد. آیا مدرسه ضیائیه در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد؟ بله. این اثر در تاریخ ۲۳ اسفند ۱۳۴۶ هجری شمسی با شماره ثبت ۷۷۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. مدرسه ضیائیه از چه بخش‌هایی تشکیل‌شده است؟ گنبد، حیاط، پایاب، چاه و اتاق بادگیر بخش‌های مختلف این مدرسه هستند. مهم‌ترین ویژگی معماری مدرسه ضیائیه چیست؟ در ساخت این بنای عظیم از هیچ نوع تزیینات کاشی‌کاری استفاده نشده است و به نظر می‌رسد تنها از خشت خام برای ساخت عمارت مدرسه بهره برده باشند. نویسنده: محبوبه حسنی / بازنویسی: صدیقه شجاعی |
2,671 | 2,777 | یزد | خانه رسولیان یزد | ایران، استان یزد، شهر یزد، خیابان امام خمینی (ره)، محله سهل بن علی، کوچه شهید صدوقی | خانه رسولیان یزد یکی از جاذبه‌های تاریخی این شهر کویری است که قدمت آن به دوره قاجار می‌رسد و در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۷۵ هجری شمسی با شماره ثبت ۱۸۳۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. این اثر تاریخی به‌همت حاج میرزا کاظم رسولیان و به‌دست استاد توانمند محمد حسن محمد رحیم در شهر یزد ساخته شد و اکنون به‌عنوان دانشکده هنر و معماری یزد به کار می‌رود. هرآنچه باید درباره خانه رسولیان یزد بدانید: خانه رسولیان یزد کجاست؟ معرفی خانه رسولیان یزدبخش‌های مختلف خانه رسولیان یزدخانه رسولیان یزد از زبان پژوهشگرانخانه رسولیان کجاست؟ منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Mahdi Alobs) خانه تاریخی رسولیان در محله سهل بن علی و کوچه شهید صدوقی یزد قرار دارد. این خانه نیز همچون تعدادی ازجاهای دیدنی یزددر بافت قدیمی شهر واقع‌شده است. آدرس: استان یزد، شهر یزد، خیابان امام خمینی (ره)، محله سهل بن علی، کوچه شهید صدوقی (نمایش روی نقشه) معرفی خانه رسولیان یزدمنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Mahdi Alobs) خانه رسولیان به‌همت مرحوم حاج میرزا کاظم رسولیان و به دست استاد محمد حسن محمد رحیم ساخته شد و تاریخ ساخت آن به سال ۱۲۸۳ هجری شمسی می‌رسد که با آخرین سال‌های حکومت سلسله قاجاریه مصادف است. این خانه ابتدا کاربری مسکونی داشت؛ ولی در سال ۱۳۶۸ هجری شمسی به‌صورت وقف در اختیار دانشگاه یزد قرار گرفت. پس از اینکه بازسازی‌هایی در آن انجام گرفت، تبدیل به بخشی از دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه یزد شد و هم‌اکنون نیز یک محیط علمی و آموزشی به شمار می‌رود. بخش‌های مختلف خانه رسولیان امروزه به فضاهای آموزشی تبدیل‌شده و در سال‌های اخیر میزبان سمینارهای مختلف علمی نیز بوده است. منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Mahdi Alobs) خانه تاریخی حاج کاظم رسولیان که علاوه بر جنبه هنری، امروزه جنبه آموزشی نیز به خود گرفته است، در تاریخ ۱۵ دی‌ماه سال ۱۳۷۵ هجری شمسی با شماره ثبت ۱۸۳۰ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. بخش‌های مختلف خانه رسولیان یزدمنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Mahdi Alobs) خانه رسولیان دارای دو بخش اندرونی و بیرونی است. قسمت بیرونی خانه شامل حوضخانه، تالار، زیرزمین، بادگیر و اتاق ارسی می‌شود. بخش اندرونی نیز که در واقع فضای خصوصی خانه به حساب می‌آید، از اتاق‌های سه دری، پنج دری، بادگیر، تالار، کلاه‌فرنگی، ارسی و حیاط مشجر تشکیل‌شده است. در میان بخش اندرونی و بیرونی نیز حمام خانه به چشم می‌خورد. منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Mahdi Alobs) حیاط بیرونی خانه تاریخی رسولیان در گذشته محل پذیرایی از مهمانان و همچنین برگزاری مراسم روضه‌خوانی برای امام حسین (ع) بود. در قسمت اندرونی خانه حیاطی وجود دارد که حیاط اندرونی نام دارد و حوض بزرگی در وسط و درختان زیبایی در اطرافش خودنمایی می‌کنند. تمام بخش‌های مختلف قسمت اندرونی در اطراف حیاط ساخته شدهاند. در خانه رسولیان از زیرزمینی برای نگهداری لوازم‌خانگی و مواد غذایی مختلف استفاده می‌شد. همان طور که پیشتر اشاره شد، این خانه تاریخی به‌عنوان دانشکده معماری به کار می‌رود و یکی از مواردی که در اینجا توجه شما را به خود جلب خواهد کرد، آرامگاه مربوط به مرحوم استاد محمد کریم پیرنیا است که به‌عنوان پدر معماری سنتی ایران شناخته می‌شود. ایشان در سال ۱۳۷۶ هجری شمسی از دنیا رفت و به درخواست خودشان در خانه رسولیان یزد به خاک سپرده شد. خانه رسولیان از زبان پژوهشگرانمنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Mahdi Alobs) عجیب نیست که علاقه‌مندان به هنر معماری، عاشق بازدید از چنین بناهایی و توصیف آنها و حتی انجام پژوهش‌هایی در موردشان باشند. در این بخش به گوشه‌ای از یک مقاله علمی اشاره‌شده که در آن به معرفی خانه رسولیان می‌پردازد: این خانه دستگاه ورودی کاملی دارد که از دو سوی این دستگاه به کوچه و حیاط اصلی راه دارد. حیاط اصلی خانه را فضاهایی یک طبقه احاطه کرده‌اند؛ ولی جبهه جنوب غربی آن مرتفع‌تر (معادل دو طبقه) از سه جبهه هم‌ارتفاع دیگر (معادل یک طبقه) است. ایوان فراخ و بزرگی در مرکز جنوب غرب باعث اعتبار بیشتر نمای این جبهه شده است. در مرکز جبهه شمال شرق ایوان کم‌عمقی به چشم می‌خورد که در پس آن اتاق ارسی با سایبانی برای آن قرار دارد. جبهه جنوب شرق حیاط به فضاهای نیم‌باز و کم‌عمق، جز یک سه دری در گوشه جنوبی، اختصاص‌یافته است. ضلع روبهروی آن یک پنج دری در میانه و دو اتاق در طرفین دارد و در بین پنج دری و هر یک از اتاق‌های کناری، راهروی ورودی دیده می‌شود. اتاق‌ها نیز از طریق راهروهایی با یکدیگر ارتباط دارند. این حیاط در قسمت شمال شرق مجموعه جای گرفته و در آن بادگیر بر فراز اتاقی در جنوب شرق ایوان واقع بوده که به حوضخانه معروف است. هرکدام از فضاهای مستقل پیرامون حیاط اندرونی (حیاط اصلی) بر حسب نحوه و میزان برخورداری از نور خورشید در فصول خاصی از سال بیشترین کارکرد را داشتندپرسش‌های متداولخانه رسولیان کجاست؟ خانه تاریخی رسولیان در محله سهل بن علی و کوچه شهید صدوقی در بافت قدیمی شهر یزد قرار دارد. خانه رسولیان یزد چه زمانی ساخته شد؟ تاریخ ساخت خانه رسولیان به سال ۱۲۸۳ هجری شمسی می‌رسد که با آخرین سال‌های حکومت سلسله قاجاریه مصادف بود. سازنده خانه رسولیان یزد چه کسی بود؟ خانه رسولیان به‌همت مرحوم حاج میرزا کاظم رسولیان و به دست استاد محمد حسن محمد رحیم ساخته شد. کاربری کنونی خانه رسولیان یزد چیست؟ این خانه در سال ۱۳۶۸ هجری شمسی به‌صورت وقف در اختیار دانشگاه یزد قرار گرفت و پس از بازسازی تبدیل به بخشی از دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه یزد شد. نویسنده: پویا جوانمرد / بازنویسی: صدیقه شجاعی |
2,672 | 2,778 | یزد | بازار زرگری یزد | ایران، استان یزد، یزد، بخش شمالی خیابان قیام، روبروی مجموعه امیرچخماق | بازار زرگری یزد که با نام بازار زرگرهای یزد نیز شناخته می‌شود، ازدیدنی‌های یزدو آثار ثبت‌شده در فهرست آثار ملی ایران است و قدمت آن به سده‌های ۱۲ و ۱۳ هجری و قمری بازمی‌گردد. با ۹۴ متر طول و سه متر عرض، این بازار سقفی با ارتفاع ۶ متر به‌صورت طاق و تویزه با قوس‌های هلالی دارد. نورگیرهایی نیز در سقف بازار تعبیه شدهاند. در این بازار می‌توانید انواع جواهرات را با طلای ۲۰ عیار تهیه کنید. |
2,673 | 2,779 | یزد | بقعه دوازده امام یزد | ایران، استان یزد، شهر یزد، ضلع غربی خیابان امام، محله فهادان | بقعه دوازده امام که در دوره سلجوقی ساخته شد، قدیمی‌ترین بنای شهر یزد ودومین گنبد تاریخ‌دار ایرانمحسوب می‌شود. اهمیت بقعه دوازده امام یزد، معماری و ساختمان گنبد آجری آن است که جزو شاهکارهای هنر سلجوقیان به شمار می‌رود. این اثر تاریخی در ۳۱ تیرماه سال ۱۳۱۳ هجری شمسی با شماره ۲۰۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. بقعه دوازده امام در مجاورت زندان اسکندر قرار گرفته است و امکان بازدید از بیرون آن وجود دارد. هرآنچه باید درباره بقعه دوازده امام یزد بدانید: بقعه دوازده امام یزد کجاست؟ معرفی بقعه دوازده امام یزدتاریخچه بقعه دوازده امام یزدمعماری بقعه دوازده امام یزدتزیینات و کتیبه‌های بقعه دوازده امام یزدنکات بازدید از بقعه دوازده امام یزدبقعه دوازده امام یزد کجاست؟ بقعه دوازده امام در شهر یزد، ضلع غربی خیابان امام و در نزدیکی حسینیه بزرگ محله فهادان قرار دارد. مدرسه ضیائیه که به زندان اسکندر نیز مشهور است، در مجاورت این بقعه به چشم می‌خورد. آدرس: استان یزد، شهر یزد، ضلع غربی خیابان امام، محله فهادان (نمایش روی نقشه) معرفی بقعه دوازده امام یزدمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Ali Karimzadeh ۱۳۵۵) در کوچه‌پس‌کوچه‌های قدیمی شهر یزد، آثار تاریخی بسیاری وجود دارد که شکوه معماری دوره‌های مختلف را به نمایش می‌گذارند و با زیبایی خود، هر بیننده‌ای را به وجد می‌آورند. در میان بناهای تاریخی یزد، سازه‌ای خودنمایی می‌کند که به‌عنوان قدیمی‌ترین یادگار معماری شهر یزد شناخته می‌شود. بقعه دوازده امام با قدمت بیش از ۱۰۰۰ سال، یکی ازجاهای دیدنی یزددر محله فهادان است. از ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن باید به قرارگیری گنبد بر پلانی مربعی اشاره کرد. متاسفانه نشست زمین زیر شالوده این بنای تاریخی باعث ایجاد ترکهای متعددی بر ساختمان آن شده است که همت مسئولان میراث فرهنگی را در حفظ و مرمت این اثر باستانی باارزش می‌طلبد. تاریخچه بقعه دوازده امام یزدزندان اسکندر (سمت چپ) و بقعه دوازده امام (سمت راست)؛ منبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Amin-Sh) قبه یا بقعه دوازده امام یزد از کهن‌ترین بناهای کتبیه‌دار به حساب می‌آید که در ۳۱ تیر سال ۱۳۱۳ هجری شمسی به شماره ۲۰۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. این بنای تاریخی که به‌دلیل سبک معماری و حضور کتیبه‌های ارزشمند موردتوجه پژوهشگران معماری قرار دارد، در سال ۴۱۶ هجری شمسی بر زمین آتشکده‌ای متعلق به دوره ساسانیان ساخته شد. ابو جعفر علاالدوله کاکویه دیلمی دستور ساخت آن را داد. گذشت قرن‌ها از زمان ساخت آن و بازسازی و مرمت بخش‌های آسیب‌دیده باعث تغییرات زیادی در ظاهر اولیه بقعه شده است. بنا بر نظرات برخی از ایران‌شناسان احتمالا پیکر ابو جعفر علاالدوله در این بنا قرار دارد که در سال ۴۲۰ هجری شمسی از دنیا رفت و در بخشی از ساختمان به خاک سپرده شد که قبل از فوت برای خود تهیه‌کرده بود. منبع عکس گالری: گوگل مپ (فرزاد هاشمی، احسان دادور، اسماعیل مصفا)، ویکی مدیا (عکاس: Ali Karimzadeh ۱۳۵۵) روی کتیبه آهنی دروازه حظیره و همچنین روی کتیبه قبه، نام دو تن از سازندگان آن به نام‌های ابو مسعود بهشتی و ابو یعقوب اسحاق قرار دارد که از برادرزاده‌های طغرل سلجوقی بودند و در سال ۴۲۲ هجری شمسی توسط دشمن وقت به اسارت درآمدند. بقعه تا قبل از دوره صفوی، نام دیگری داشت و بعد از آن، به نام دوازده امام شهرت یافته است. معماری بقعه دوازده امام یزدمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Wojciech Kocot) بدنه بقعه دوازده امام یزد به‌صورت چهارضلعی است که به هشت‌ضلعی تبدیل می‌شود و گنبد روی آن قرار می‌گیرد. در چهار ضلع عمارت، گوشواره‌هایی وجود دارد که در داخل هر یک، درگاهی مخصوصی تعبیه‌شده است. روشنایی این بنای تاریخی از طریق پنجره‌های هر چهار قسمت بقعه تامین می‌شود. کارشناسان معتقدند که در این بنا، مسجدی متعلق به سده‌های دوم و سوم هجری شمسی قرار داشته است و حضور محراب در آن را مصداق ادعای خویش می‌دانند. از ویژگی‌های ورودی بقعه می‌توان به قوس پیشانی سردر، قاب مستطیلی شکل و همچنین نوشته‌های اطراف در ورودی اشاره کرد. احتمالا تنها راه دسترسی به پشت‌بام استفاده از نردبان بوده؛ چراکه برای این بنای مهم تاریخی هیچ پلکانی به‌سمت پشت‌بام در نظر گرفته نشده است. گنبدمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: akhodadadi) بقعه دوازده امام یزد به‌دلیل نوع ساخت، پس از گذشت ۱۰۰۰ سال همچنان پابرجا است. گوشه‌سازی قبه در تبدیل پلان مربع به دایره در نوع خود بی‌نظیر بوده و به‌عنوان الگویی بی‌بدیل جهت ساخت بناهایی مشابه در معماری ایران مورد استفاده قرار گرفته است. در واقع، قرارگیری ۱۲ ردیف طاقچه روی‌هم که به‌تدریج به‌سمت جلو ساخته شدهاند، باعث تکمیل این گوشه‌سازی بی‌نظیر می‌شود. تزیینات و کتیبه‌های بقعه دوازده امام یزدمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Arteen Arakel Lalabekyan) بقعه دوازده امام یزد با مصالح آجری ساخته‌شده و تزیینات داخلی آن شامل گچ‌بری اسلیمی با طرحی ساده است که در قسمت جلویی محراب قرار دارد و شباهت بسیاری به گچ‌بری بناهای دوره ایلخانی دارد. در داخل محراب آن، سنگ مرمری به چشم می‌خورد که صلوات بر ۱۲ امام و در انتهای آن از یکی از مشاهیر یزد نامبرده شده است. در ناحیه اطراف محراب تا ارتفاعی حدود نیم متر، کاشی‌کاری معرق با طرح اسلیمی به چشم می‌خورد که احتمالا مربوط به قرون هشتم و نهم هجری شمسی است. منبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: akhodadadi) دیواره‌های قبه از نقاشی و کتیبه‌های رنگی خارق‌العاده‌ای به خط کوفی برخوردار هستند. یکی از نکات جالب درباره گنبد، حضور آیه شریفه آیه‌الکرسی به خط کوفی است که زیبایی گنبد را دوچندان می‌سازد. کتیبه‌ای در این بقعه وجود دارد که روی آن تاریخ دقیق ساخت بنا و همچنین اسم سازندگان بنا به خط کوفی و به‌صورت مورق حک‌شده است. به نظر می‌رسد جنس خطوط کوفی از طلا باشند. نوشته‌ای به رنگ مشکی در داخل یکی از اتاق‌نماهای آن قرار دارد که بر اساس مستندات تاریخی متعلق به ملا زین‌العابدین حیدر و از زمان حکومت محمد شاه قاجار بر جا مانده است. روی تعدادی از کتیبه‌های بقعه، نوشته‌هایی از آیات مختلف قرآن کریم و تزییناتی از معماری اسلامی ایرانی قرار دارد. به‌عنوان مثال، می‌توان به کتیبه کوفی در قسمت بالای در ورودی شمالی اشاره کرد که مزین به آیه ۱۶۳ سوره مبارکه بقره است. البته به‌دلیل قدمت ۱۰۰۰ ساله این بنا بخشی از این کتیبه تخریب‌شده است. همچنین روی کتیبه کوفی بالای درگاه قسمت شرقی، آیه ۶۵ سوره المومنون دیده می‌شود که فقط بخشی از آن باقی‌مانده است. نکات بازدید از بقعه دوازده امام یزدمنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: فرزاد هاشمی) معمولا گردشگران بازدید از این بنای تاریخی را همزمان با بازدید از خانه لاری‌ها و موزه سکه و مردم‌شناسی حیدرزاده در برنامه خود قرار می‌دهند. در حال حاضر (سال ۱۴۰۰) به نظر می‌رسد که بقعه دوازده امام در حال مرمت است و امکان بازدید از داخل آن وجود ندارد. پرسش‌های متداولبقعه دوازده امام یزد کجاست؟ بقعه دوازده امام در شهر یزد، ضلع غربی خیابان امام و در نزدیکی حسینیه بزرگ محله فهادان قرار دارد. بقعه دوازده امام چه ویژگی مهمی دارد؟ بقعه دوازده امام که در دوره سلجوقی ساخته شد، قدیمی‌ترین بنای شهر یزد و دومین گنبد تاریخ‌دار ایران محسوب می‌شود. آیا بقعه دوازده امام در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد؟ بله. این اثر تاریخی در ۳۱ تیرماه سال ۱۳۱۳ هجری شمسی با شماره ۲۰۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. مهم‌ترین ویژگی معماری بقعه دوازده امام چیست؟ از ویژگی‌های منحصربه‌فرد معماری آن باید به قرارگیری گنبد بر پلانی مربعی اشاره کرد. نویسنده: محبوبه حسنی / بازنویسی: صدیقه شجاعی |
2,674 | 2,780 | یزد | بقعه سید رکن‌الدین | ایران، استان یزد، یزد، خیابان مسجد جامع کبیر، کوچه وقت الساعت | بقعه سید رکن‌الدین که در قدیم مدرسه رکنیه نامیده می‌شد، مربوط به سده هشت هجری قمری است و در خیابان مسجد جامع کبیر شهر یزد قرار دارد. این بقعه محل دفن سید رکن‌الدین ابوالمکارم محمد قاضی حسینی یزدی، از سادات و بزرگان شهر یزد است. تزیینات متعددی نظیر آرایه‌های گچی برجسته، گچی قالبی، گچی فتیله‌ای، کتیبه‌های نقاشی، نقاشی‌های تزیینی، طلاکاری و کاشی‌کاری در این بنا به کار گرفته شدهاند که هر بیننده‌ای را مبهوت خود می‌کنند. این اثر زیبا در تاریخ ۱۵ آذر ۱۳۱۴ هجری شمسی با شماره ثبت ۲۴۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. هرآنچه باید درباره بقعه سید رکن‌الدین بدانید: بقعه سید رکن‌الدین کجاست؟ معرفی بقعه سید رکن‌الدینسید رکن‌الدین چه کسی بود؟ معماری بقعه سید رکن‌الدینتزیینات بقعه سید رکن‌الدیننکات بازدید از بقعه سید رکن‌الدینبقعه سید رکن‌الدین کجاست؟ بقعه سید رکن‌الدین ازجاهای دیدنی یزدبه شمار می‌رود که در خیابان مسجد جامع کبیر یزد و کوچه وقت الساعت قرار دارد. مسجد جامع یزد از جمله بناهای تاریخی در نزدیکی بقعه است. آدرس: استان یزد، شهر یزد، خیابان مسجد جامع کبیر، کوچه وقت الساعت (نمایش روی نقشه) معرفی بقعه سید رکن‌الدینمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Antoine Taveneaux) بقعه سید رکن‌الدین یزد در اصل مدرسه‌ای بود که در قرون هشتم هجری توسط سید رکن‌الدین ساخته شد. وی در راستای آبادانی شهر، مدرسه رکنیه را بنا کرد که از بخش‌هایی مثل رصدخانه، کتابخانه و … برخوردار بود. طبق رسم، پیکر فرد سازنده بنا را در همان جا به خاک می‌سپردند؛ پس از مرگ سید رکن‌الدین، این مدرسه به بقعه سید رکن‌الدین تغییر نام داد. منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Ali Karimzadeh ۱۳۵۵) آرامگاه کمی پایین‌تر از سطح خیابان قرار دارد و برای همین وقتی وارد بقعه می‌شوید، باید چند پله پایین بروید تا به بخش وروردی آرامگاه برسید. امروزه از آن مجموعه بزرگ فقط گنبد زیبا و فضای زیرین آن باقی‌مانده است. بقعه سه بخش میان‌سرا، ایوان و گنبدخانه دارد و در ساخت گنبد پوسته آن از کاشی‌های سفید، فیروزه‌ای و لاجوردی بهره برده‌اند. مردم یزد طبق یک باور و رسم قدیمی هر چهارشنبه به زیارت این بقعه می‌روند. این اثر در تاریخ ۱۵ آذر ۱۳۱۴ هجری شمسی با شماره ثبت ۲۴۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. سید رکن‌الدین چه کسی بود؟ منبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Bernard Gagnon) سید رکن‌الدین ابوالمکارم محمد قاضی حسینی یزدی، فرزند قوام‌الدین محمد بن نظام، از سادات شهر یزد به شمار می‌آمد. این عالم بزرگ در زمان حکومت ابوسعید بهادرخان زندگی کرد و از بزرگان و حاکمان آن دوره محسوب می‌شد. وی در طول عمر خود، ابتدا نقابت سادات شهرهایی همچون اصفهان، نائین و یزد را بر عهده داشت و سپس به‌عنوان قاضی‌القضات شهر یزد منصوب شد. معماری بقعه سید رکن‌الدینمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Ali Karimzadeh ۱۳۵۵) بقعه یا آرامگاه سید رکن‌الدین در کنار مسجد جامع کبیر یزد و پایین‌تر از سطح کوچه سید رکن‌الدین قرار دارد. نقشه عمارت بر جای مانده از بنای اولیه شامل مربعی به طول ضلع داخلی حدود ۸۶ متر و ۱۱ سانتی‌متر و ضلع خارجی ۶۰ متر و ۱۴ سانتی‌متر و ضخامتی برابر با ۴۰ متر و ۱۰ سانتی‌متر می‌شود. این بنا یک در ورودی دارد و بالای بقعه گنبدی زیبا و منحصربه‌فرد بر گردنی استوانه‌ای و بسیار بلند قرار گرفته که از میان‌سرا، ایوان و فضای زیر گنبد تشکیل‌شده است. منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: حسن فلاحی) معماران و طراحان سازنده این بنای تاریخی، درون میان‌سرا را بدون غرفه و هرگونه ساختارهای معماری بنا کرده‌اند. در واقع، می‌توان بیان کرد که داخل میان‌سرای این عمارت سادگی چشمگیر و ظریفی دارد. طرفین دیوارهای خارجی ایوان بقعه با تنوع جالبی از کاشی‌های مسدس مزین شده است که در سال‌های اخیر توسط مرمتگران و معماران کشور، مورد ترمیم قرار گرفته‌اند. همچنین این بنا دارای سقفی با طاق‌های گهواره‌ای است که نورگیری شبکه‌ای در مرکز آن به چشم می‌خورد و نقوشی با گچ‌بری‌های زیبا دارد. گنبد بقعه سید رکن‌الدینمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Antoine Taveneaux) گنبد بقعه از دو پوسته پیوسته و به‌شکل شبدری کند تشکیل‌شده که با تنوع جالبی از کاشی‌های معرق به رنگ لاجوردی، آبی فیروزه‌ای و رنگ سفید تزیین شده است. معماران در بخش زیر گنبد، پلانی چهارضلعی تعبیه کرده بودند. از نکات جالب و زیبای طراحی و معماری این اثر تاریخی می‌توان به گوشه‌سازی‌های متعددی اشاره کرد که آن را از هشت‌ضلعی به ۱۶ ضلعی تبدیل کرده است. در چهار قسمت کمر گنبد، نورگیرهایی به‌شکل مشبک از جنس آجر قرار گرفته‌اند که از دیگر نکات جالب معماری ایرانی به شمار می‌آید. تزیینات بقعه سید رکن‌الدینمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Antoine Taveneaux) بقعه سید رکن‌الدین از جمله بناهای دوره آل مظفر به حساب می‌آید که همانند تمامی بناهای آن دوره، ابتدا به‌صورت سفت‌کاری و پس از آن به‌وسیله تزیینات گچ و نقاشی، از نمایی زیبا و شگفت‌انگیز برخوردار شده است. آرایه‌های معماری بسیاری در این اثر باستانی ایرانی وجود دارد که به‌عنوان نمونه می‌توان به آرایه‌های گچی برجسته، گچی قالبی، گچی فتیله‌ای، طلاکاری، کاشی‌کاری، کتیبه‌های نقاشی و نقاشی‌های تزیینی اشاره کرد. کاشی‌کاری‌منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: محمدرضا یعقوبی) کاشی‌کاری یکی از عناصر تزیینی در معماری ایرانی محسوب می‌شود. بقعه سید رکن‌الدین یزد نیز مانند بسیاری از بناهای تاریخی از این قاعده مستثنا نبود و طراحان و معماران سازنده آن در چهار قسمت از این بنا از کاشی‌کاری استفاده کرده‌اند. گنبد بقعه از جمله بخش‌های مزین به کاشی‌کاری است که ظاهرا در قرون مختلف مورد مرمت قرار گرفته و احتمالا قسمت اصلی آن از بین رفته است. در ازاره ایوان قطعاتی از کاشی زرین‌فام وجود دارد که مسئولان باستان‌شناسی برای جلوگیری از تخریب بیشتر، پوششی بر آن تعبیه کرده‌اند. نمای بیرونی ایوان نیز که در چند دهه گذشته به این اثر کهن اضافه‌شده، دارای کاشی‌کاری زیبایی است. در قسمت‌های داخلی بقعه، در نقاطی از ازاره، کاشی‌کاری‌ها به‌صورت کاشی‌های تک‌رنگ به چشم می‌خورد. جنس کاشی‌های گنبد و ازاره، گلی و بدنه کاشی‌های زرین‌فام در ازاره ایوان، از سنگ است. طلاکاری‌منبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: Ali Karimzadeh ۱۳۵۵) در دوران گذشته برای پاسداشت مقام شخص یا ابراز بزرگی و عظمت جایگاه دینی و علمی فرد مورد نظر، در بقعه یا آرامگاه وی از طلاکاری استفاده می‌شد. در بقعه سید رکن‌الدین نیز تمامی کتبیه‌ها و تصاویری که با روش‌های خاص گچ‌بری فتیله‌ای و قالبی شدهاند، دارای طلاکاری هستند. متاسفانه به‌دلیل تخریب بر اثر گذشت زمان، امروزه بخش اندکی از طلاکاری‌ها باقی‌مانده است. در شمسه مرکزی سقف گنبد، تصاویر اسلیمی اطراف آن و همچنین داخل فیلپوشها، این تکنیک زیبا به چشم می‌خورد. طبق مطالعه کارشناسان، بخشی از قسمت‌ها دارای ورق قلع هستند که برای ایجاد جلوه طلایی به آن قسمت، از پوشش روغنی بر ورق قلع استفاده‌شده است. بخش‌های با سطوح صاف همچون شمسه‌ی مرکزی سقف گنبد، کتیبه گریو گنبد و داخل فیلپوشها از ورق طلا هستند. کارشناسان با آزمایش بخشی از نمونه طلا دریافتند که حدود ۸۸ درصد از آنطلا است. همچنین با بهره‌مندی از تصاویر میکروسکوپی لایه‌ای از تزیینات طلاکاری، اطلاعاتی در مورد روش چسباندن یا نصب ورق طلا به زمینه به دست آوردند که نشان می‌داد، این امر توسط روغنی انجام‌شده که با گل سرخ رنگی شده است. نقاشی‌های سقف گنبدنقاشی‌های تزیینی سقف گنبد از تصاویر هندسی و گیاهی (اسلیمی) تشکیل‌شده است. برای انجام نقاشی‌های تزیینی ابتدا با تقسیم‌بندی‌های اولیه به‌وسیله ایجاد خراشی بسیار ظریف، طرح اولیه را قلم‌گیری تک‌رنگ کرده و سپس آن را رنگ کرده بودند. پس از پایان مراحل رنگ‌گذاری، نقش‌ها مجددا قلم‌گیری نشده‌اند. در مرکز سقف، شمسه‌ای قرار دارد که به ۲۴ قسمت مساوی تقسیم‌شده و خطوط اصلی این شمسه با طلا و بین آن با ۶ رنگ با سه تونالیته مختلف کار شده است. رنگ‌های بخش مرکزی شمسه به بیرون به‌ترتیب از رنگ‌های آبی، قهوه‌ای تیره، سبز روشن، قهوه‌ای روشن، سبز تیره و قهوه‌ای تیره هستند که با سه رنگ مشکی، قهوه‌ای و قرمز قلم‌کاری شدهاند. در بخش پایانی شمسه، تزییناتی به‌شکل نیم‌دایره‌های به‌هم چسبیده و به سه رنگ، حاشیه‌کاری شده است که در قسمت‌هایی از آن، رنگ‌ها روی‌هم قرار گرفته‌اند. در این بخش، تصاویر اسلیمی ۱۲ مرتبه تکرار شدهاند. طراحان هنرمند بقعه سید رکن‌الدین، بند اسلیمی دیگری را به رنگ آبی تیره با قلم‌گیری مشکی کار کرده‌اند. قسمت مرکزی این نقوش اسلیمی مزین به طلا بوده که با خط قرمز قلم‌گیری شده است. کتیبه‌هامنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: R. shahi ۲۴) در کتیبه‌های بقعه سید رکن‌الدین می‌توان لایه‌های گاه‌گلی، گچی و پوشش صمغ گیاهی را مشاهده کرد و آثار خطاطی هنرمندان بزرگ را دید. برخی از این خطاطی‌ها به‌صورت مستقیم با قلم‌مو و برخی با تکنیک گرته‌زنی انجام شدهاند و در بیشتر آنها آیات قرآنی دیده می‌شود. به نظر می‌رسد که روش‌های اجرای کتیبه‌های نقاشی در بنای تاریخی سید رکن‌الدین، نمونه‌ای از نقاشی‌های تزیینی باشد؛ به‌گونه‌ای که پس از اتمام لایه گاه‌گلی آستر، لایه بستر گچی به‌صورت هنرمندانه انجام‌شده است. سپس به‌وسیله صمغ‌های گیاهی بوم‌سازی شده و با ایجاد خراش، تقسیم‌بندی‌ها انجام شدهاند. یکی دیگر از نکته‌های جالب، هنرمندی خطاطانی است که به نمایش و ارائه هنر و استادی خود پرداخته‌اند. آنها در برخی از قسمت‌ها بدون بهره‌گیری از پیش‌طرح، مستقیما با قلم‌مو و رنگ، کتیبه را بر سطح دیوار نوشته‌اند. هرچند در برخی از آنها، کتیبه ابتدا روی کاغذ نوشته‌شده و با استفاده از تکنیک گرته‌زنی روی سطح دیوار انتقال‌یافته است. در پایان با کمک قلم‌مو و رنگ مشکی، طرح و نقش مورد نظر قرص شده و پس از آن رنگ‌آمیزی صورت گرفته است. از دیگر ویژگی این کتیبه‌ها، آیات قرآنی است که در بیشتر آنها دیده می‌شود. در بعقه سید رکن‌الدین نیز در بخش‌هایی مانند سقف گنبد، ۱۲ ترنج لاجوردی در اطراف شمسه مرکزی کار شده و داخل آنها سوره التین به خط ثلث و سوره اخلاص به خط کوفی نوشته‌شده است. همچنین در گریو گنبد، سوره مبارکه الفتح تا پایان آیه پنجم به‌صورت خط کوفی وجود دارد. در ۱۶ مقرنس زیر گوشواره‌ها عباراتی مانند القدره الله، الحکمه الله، السلطان الله، الحمدالله، القضا الله، الکرم الله، المنیه الله، العزه الله، الشکر الله و الملک الله حک‌شده است که امروزه برخی از آنها قابل خواندن نیستند. آیه «فسیکفیکهم الله و هو السمیع العلیم» به خط کوفی در بخش‌هایی از این بنای تاریخی نوشته‌شده است که از آن جمله می‌توان به داخل چهار گوشواره و چهار طاق‌نمای محرابی شکل در بین چهار فیلپوش اشاره کرد. پایین گوشواره‌ها کتبیه‌ای قرار دارد که سوره یس تا پایان آیه ۱۳ و با خط ثلث خودنمایی می‌کند. همچنین در بخش بالایی این کتیبه، آیاتی از قرآن با خط کوفی مشاهده می‌شود که به‌دلیل ساییدگی و ریختگی امکان خواندن آنها وجود ندارد. علاوه بر این، در چهار ضلع بقعه عبارت‌هایی مانند سبحان‌الله، لا اله الا الله، الحمد الله و الله‌اکبر به خط کوفی و به‌صورت دو رویه حک شدهاند. آرایه‌های گچی قالبیمنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Mohammad Alsaffar) استادکاران سنتی این عمارت بیشتر از تکنیک گچی قالبی بهره برده‌اند و به کمک قالب، ملات گچ را به‌صورت دلخواه و بر اساس سلیقه خود، به سه روش شکل داده‌اند. در اولین روش، تکه‌های گچی قالبی را ساخته و پس از آن روی سطح دیوار به کمک چسب طبیعی نصب کرده‌اند. آنها حجم‌های گچی را در سه حالت و اندازه مختلف به‌شکل گل میخ تهیه و در بخش‌های مختلفی کار کرده‌اند. در دومین روش، آرایه‌های گچی قالبی به‌صورت نیم‌کره‌های گچی شبکه‌ای ساخته‌شده و پس از خشک شدن، توسط گچ تیز به دیوار نصب شدهاند. این قطعات گچی نیز در دو اندازه هستند که بیشتر در بخش محراب بقعه وجود دارند. در آخرین روش، هنرمندان بعد از ریختن گچ درون قالب و یکسان نمودن آن، قالب ملات گچ را روی سطح دیوار قرار می‌دادند و در این حالت، گچ تزیینی بر سطح مورد نظر منتقل می‌شد و در مکان جدید شروع به گرفتن می‌کرد. آرایه‌های گچی فتیله‌ایمنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: احسان باقری) تمامی دیوارهای بقعه سید رکن‌الدین یزد با انواع تصاویر مختلف هندسی و گیاهی و همچنین کتیبه‌های منقوش به خطوط ثلث و کوفی تزیین شدهاند. از دیگر سبک‌های استفاده‌شده در این بنا، سبک آرایه گچی فتیله‌ای نام دارد. در این سبک پس از آماده‌سازی لایه‌ی بستر و بوم‌سازی، طرح مورد نظر را روی سطح کار منتقل می‌کنند. معمولا این طرح‌ها متشکل از نقوش تزیینی یا کتیبه به رنگ قرمز هستند. نکته قابل‌توجه در این روش، استحکام آن نسبت به دیگر آرایه‌های گچی است. این آرایه را می‌توان به بخش بالایی هر محراب‌نما در بخش‌های جنوب غربی و شمال شرقی بقعه مشاهده کرد که داخل هرکدام، عبارت توکل علی خالقی، به‌صورت دو رویه به خط ثلث کار شده است. همچنین در اطراف محراب، کتیبه‌ای از آیات قرآن به سبک گچ‌بری فتیله‌ای و به خط ثلث به چشم می‌خورد. از این آیات قرآنی می‌توان به سوره الانسان اشاره کرد که تا پایان آیه ۱۸ نوشته‌شده است. کتبیه دیگری به نام کتبیه مادر و بچه در بالای نغول دیوارها با تکنیک نقاشی و گچ‌بری وجود دارد که هنرمندان این بنای زیبا و شگفت‌انگیز تاریخی، برای گچ‌بری آن از روش فتیله‌ای بهره برده‌اند. تصاویر یا نقوش تزیینی در داخل نغول‌های دیوارهای چهار سمت نیز خودنمایی می‌کنند که به‌صورت قرینه‌ای و با روش گچ‌بری قالبی و فتیله‌ای کار شدهاند. در بخش بالایی هرکدام از این قاب‌ها، اسامی الهی با گچ‌بری فتیله‌ای حک‌شده است. نکات بازدید از بقعه سید رکن‌الدینمنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: R. shahi ۲۴) بازدید از این بقعه همه‌روزه، به‌جز بعدازظهر جمعه‌ها، امکان‌پذیر است. به‌طور رایگان می‌توانید از این اثر تاریخی دیدن کنید. بقعه سید رکن‌الدین در روزهای چهارشنبه ویژه بانوان است. پرسش‌های متداولبقعه سید رکن‌الدین کجاست؟ بقعه سید رکن‌الدین در خیابان مسجد جامع کبیر یزد و کوچه سید وقت الساعت قرار دارد. سید رکن‌الدین که بود؟ سید رکن‌الدین ابوالمکارم محمد قاضی حسینی یزدی، از سادات شهر یزد و از بزرگان و حاکمان آن دوره محسوب می‌شد. چه تزییناتی در بقعه سید رکن‌الدین به کار رفته است؟ تزیینات متعددی نظیر آرایه‌های گچی برجسته، گچی قالبی، گچی فتیله‌ای، کتیبه‌های نقاشی، نقاشی‌های تزیینی، طلاکاری و کاشی‌کاری در این بنا به کار گرفته شدهاند. آیا بقعه سید رکن‌الدین ثبت ملی شده است؟ بله. این اثر زیبا در تاریخ ۱۵ آذر ۱۳۱۴ هجری شمسی با شماره ثبت ۲۴۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. نویسنده: محبوبه حسنی / بازنویسی: صدیقه شجاعی |
2,675 | 2,781 | یزد | برج و باروهای یزد | ایران، استان یزد، یزد | برج و باروهای یزد در سال ۴۳۲ هجری قمری، به سرپرستی چهار سرهنگ از اعضای حکومت امیر عضد الدین علا الدوله بنا شد. در این حصار تاریخی چهار دروازه با نام‌های قطمیان، کوشکنو، مهریجرد و دروازه کیا وجود دارد که دروازه کیا از درب‌های مشهور آن است. در سال ۶۷۳ هجری قمری، سیل عظیمی باعث خرابی بخش‌هایی از این حصار تاریخی شد که بعدها، در زمان سلطنت اتابک یوسف شاه بن طغان، آن را مرمت و بازسازی کردند. این اثر که ازمکان‌های دیدنی یزدبه شمار می‌رود، در تاریخ ۱۴ آذر ۱۳۵۲، با شماره ثبت ۹۵۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. |
2,676 | 2,782 | یزد | کنیسه ملا آقا بابا | ایران، استان یزد، یزد، خیابان مسجد جامع کبیر، محله چهار سوق | کنیسه ملا آقا بابا با قدمتی که به دوره حکومت قاجاریان بازمی‌گردد، از بناهای تاریخی ودیدنی‌های یزدبه شمار می‌رود و در خیابان مسجد جامع کبیر، محله چهار سوق قرار دارد. این کنیسه در حال حاضر فعال است و با توجه به اهمیت تاریخی، در ۲۵ اسفند ۱۳۷۹، با شماره ثبت ۳۶۱۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. |
2,677 | 2,783 | یزد | آرامگاه سید شمس‌الدین | ایران، استان یزد، یزد، محله‌ی چهار منار، جنب حوض ملتکیه | آرامگاه سید شمس‌الدین که ازجاهای دیدنی یزدبه شمار می‌رود، در محله‌ی چهار منار قرار دارد. با قدمتی که به دوره ایلخانی بازمی‌گردد، از خصوصیات جالب و قابل‌توجه این اثر تاریخی، تزیینات معماری انجام‌شده در بنا است که کارشناسان آن را یکی از شاهکارهای هنر معماری یزدی معرفی می‌کنند. این بنا توسط سید شمس‌الدین، فرزند سید رکن‌الدین، طراحی و به‌دستور او ساخته شد. پس از وفات وی نیز، او را زیر گنبد اصلی آن دفن کردند. این اثر در تاریخ ۳۱ تیر ۱۳۱۳، با شماره ثبت ۲۰۸ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. عکس‌ها از مجید دهقانی زاده |
2,678 | 2,784 | یزد | خانه سیگاری | ایران، استان یزد، یزد، خیابان امام خمینی، روبهروی امامزاده شاهزاده فاضل، کوچه بیست و یکم، پلاک ۴۴ | خانه سیگاری از بناهای تاریخی ومکان‌های دیدنی یزدبه شمار می‌آید و مشتمل بر پنج حیاط با مساحت ۱۴۰۰ متر مربع و مساحت کل بیش از دو هزار متر مربع است. قدمت این بنای تاریخی به اوایل دوره قاجار بازمی‌گردد. فضاهای متنوع خانه سیگاری را سرداب، پاکنه، انبار غله، مطبخ، طویله، سرداب و … تشکیل می‌دهند. این خانه تاریخی در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۵، با شماره ۱۸۴۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. امروزه می‌توانید از قسمت‌های مختلف خانه سیگاری بازدید کنید. این بازدید حدود یک ساعت طول می‌کشد و طی آن، راهنما توضیحات لازم را به بازدیدکنندگان ارائه می‌دهد. همچنین امکان اقامت شبانه در خانه وجود دارد. در بازدید خود، پشت‌بام را فراموش نکنید؛ از این نقطه چشم‌انداز زیبایی از بافت تاریخی شهر را می‌توانید ببینید. |
2,679 | 2,785 | یزد | بازار مسگرها | ایران، استان یزد، یزد، خیابان قیام | بازار مسگرها با قدمتی که به ۶۰۰ سال قبل بازمی‌گردد، ازجاهای دیدنی یزدبه شمار می‌رود و به صنف مسگران اختصاص داشته است. به‌دلیل رونق کار مسگری و ساخت ظروف مسی و همچنین اهمیتی که این صنعت در زمان‌های گذشته در جامعه داشت، این بازار به‌طور کامل در اختیار مسگران بود. امروزه علاوه بر فروشگاه‌ها مسگری، می‌توان مغازه‌های دیگری را با کالاهایی همچون پوشاک مشاهده کرد. عکس‌های سوم و چهارم از محمود یوسفی |
2,680 | 2,786 | یزد | بقعه سید گل سرخ | ایران، یزد، شهر یزد، بلوار امام هادی (ع)، محله سرچم، خیابان سید گل سرخ | بقعه سید گل سرخ یکی ازجاهای دیدنی یزدبه شمار می‌آید که در قرن نهم هجری قمری ساخته شد و در سال ۱۳۸۱ هجری شمسی با شماره ۷۶۶۰ به‌عنوان اثری ملی به ثبت رسید. بنای این بقعه از سالنی با سقف طاق و تویزه و فضای گنبدخانه تشکیل‌شده است که برای علاقه‌مندان به سازه‌های تاریخی جذابیت دارد. آرامگاه سید گل سرخ یزد، مزار «سید حسین گل سرخ» پسر امام موسی بن جعفر (ع) و یکی از اقطاب (پیشوای عرفا) است که کرامات بسیاری را به او نسبت داده‌اند. هرآنچه باید درباره بقعه گل سرخ یزد بدانید: بقعه سید گل سرخ کجاست؟ معرفی بقعه سید گل سرخبقعه سید گل سرخ مدفن چه کسی است؟ معماری و تزیینات بقعه سید گل سرخکتیبه‌های بقعه سید گل سرخمرمت بقعه سید گل سرخنکات بازدید از بقعه سید گل سرخبقعه سید گل سرخ کجاست؟ بقعه سید گل سرخ در خیابان سید گل سرخ، محله سرچم و بیرون از دروازه کوشک نو قرار دارد. آدرس: استان یزد، شهر یزد، بلوار امام هادی (ع)، محله سرچم، آرامگاه سید گل سرخ یزد (نمایش روی نقشه) معرفی بقعه سید گل سرخمنبع عکس: سایت شبستان (عکاس: مجید دهقانی‌زاده) بقعه سید گل سرخ یکی از مجموعه‌های ارزشمند تاریخی شهر یزد محسوب می‌شود که متشکل از قبرستان، آب‌انبار، بازارچه، خانه آقا، نمازخانه و حسینیه است. گفته می‌شود که این بقعه، مزار «سید حسین گل سرخ» از فرزندان امام موسی بن جعفر (ع) و یکی از اقطاب (پیشوای عرفا) است که کرامات بسیاری را به او نسبت داده‌اند. بقعه سید گل سرخ، مجموعه‌ای با معماری بی‌نظیر است که در تاریخ ۱۷ اسفند ماه سال ۱۳۸۱ هجری شمسی با شماره ۷۶۶۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. بقعه سید گل سرخ محل دفن چه کسی است؟ منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: مهدی طاهری) طبق نوشته‌های تاریخی، کارشناسان قدمت ساخت این مجموعه را متعلق به قرن نهم هجری قمری می‌دانند. در این محل تاریخی، شمایل قبری مشاهده می‌شود که بر اساس کتیبه آن، متعلق به سید معزالدین بن شرف‌الدین علی بن شمس‌الدین محمد بن تاج‌الدین است. احمد کاتب مشهور به سیدسرچم در مورد این بقعه نوشته است: در جنب آن مزار آسوده است و او مرد تارک مجذوب بود و آنچه بگفتی اکثر همان بودی و اکابر یزد او را منقاد بودند. چون در سال ست و خمسین و ثمانمائه (۸۵۶ هجری) وفات کرد، او را در این مقام دفن کردند و این مزار، عمارت کردند و مردم به زیارت روند و مراد یابند. جامع مفیدی نیز از آرامگاه سید حسین گل سرخ نامبرده و در وصف کرامات او سخنانی ثبت کرده و از وی به نام سید حسین یاد می‌کند. این در حالی است که هیچ اسمی از لقب و نسب ایشان برده نمی‌شود. اکثر مردم نیز او را به نام سید حسین پسر امام موسی بن جعفر (ع) می‌شناسند که احتمالا از دلایل ادای احترام و مقدس شمردن این مکان محسوب می‌شود. منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: مهدی طاهری) به نظر می‌رسد، حضور قبر پیر حسین بن استاد حسن (متوفی در سال ۹۷۹) در این محل از جمله دلایل نامگذاری بقعه به نام سید حسین است که امروزه سنگ قبر وی روی دیوار غربی بازارچه قرار دارد. مرحوم آیتی نیز علاوه بر معرفی آرامگاه سید گل سرخ به سنگ قبر ذکرشده اشاره کرده است و آن مزار را محل دفن شرف‌الدین علی وصی سید رکن‌الدین بیان می‌کند. در حالی که ایرج افشار توانست شجره‌نامه‌ای از افراد خاندان شرف‌الدین تهیه کند و با مقایسه و تطبیق شجره‌نامه و نام فرد فوت‌شده بر کتیبه بقعه، گفته‌های مرحوم آیتی را به چالش کشید و صحت آن را رد کرد. طبق نوشته ایرج افشار، مزار سید گل سرخ را همان سید سرچم معرفی می‌کند که در تاریخ جدید یزد شناخته‌شده؛ اما مولف جامع مفیدی، سید سرچم و سید گل سرخ را دو شخصیت جداگانه معرفی کرده است و این دو مزار را دو بقعه جداگانه در نظر می‌گیرد. معماری و تزیینات بقعه سید گل سرخمنبع عکس: ویکی مدیا (عکاس: H. saraj) با نگاهی به بقعه، بنایی خشت و گلی با ابعاد ۱۳ در ۱۱ متر دیده می‌شود که گنبد آن به ارتفاع حدود ۳ ٫ ۵ متر و قطر هشت متر با گچ‌بری و کاشی‌کاری‌های زیبا مزین شده و در ورودی اصلی آن در ضلع شمالی قرار گرفته است. در واقع، زیارتگاه سید گل سرخ از دو در تشکیل‌شده است که می‌توان به هر دو دسترسی داشت. یکی از طریق راهروی قدیمی که با طاق و تویزه مسقف شده و دیگری راهروی جدیدی است که به خیابان متصل می‌شود و طاق ضربی دارد. سازندگان این بنای تاریخی نقشه آن را به‌گونه‌ای طراحی کرده‌اند که می‌توان پس از پیمودن دهلیز یا راهرو به صحن نسبتا وسیع سید گل سرخ راه یافت. سقف آرامگاه به‌شکل طاق و تویزه با قد پای کوتاه و قوس جناقی طراحی و ساخته‌شده است. کف درون بقعه را نیز از سنگ پوشانده و زیبایی جالبی به آن بخشیده‌اند. پشت‌بام و نمای بیرونی بقعه از آجر تشکیل‌شده و قدمت ساخت آن امروزی است. ازاره داخل بقعه به ارتفاعی بالغ بر یک متر از سنگ پوشیده شده است و مابقی سطح داخل بقعه را به‌وسیله گچ اندود کرده‌اند. در بخش جنوبی، شمالی و غربی داخل بقعه، چندین صفه با قوس جناقی مشاهده می‌شود. در ضلع شرقی آن نیز سه صفه دوطبقه با طاقچه‌های قدیمی وجود دارد که داخل غرفه دوم، سه پنجره فلزی نصب‌شده است. در بخش گریو گنبد نیز طاق‌نماها و پنجره‌های فلزی به چشم می‌خورند که جالب و ستودنی است. گنبد از دو پوسته پیوسته با قوس شبدری کند تشکیل‌شده است که با تزیینات کاشی معرق و تصاویر اسلیمی و هندسی، چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کند. اطراف عمارت اصلی مزار و چسبیده به دیوارهای آن، آثار خرابه چندین حجره بر جای مانده است که بقایای آن به مدارس قدیمی شباهت بسیاری دارد و مردم یزد آنها را به خانه سید گل سرخ می‌شناسند. کتیبه‌های بقعه سید گل سرخمنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: مهدی طاهری) در داخل بقعه و کنار آن، چندین کتیبه وجود دارد که عبارت‌اند از: کتیبه‌ای از کاشی معرق به خط نسخ که بالای قبر نصب‌شده و اطرافش حاشیه‌ای مزین به نام ۱۲ امام قرار گرفته که به احتمال زیاد مربوط به قرن نهم هجری شمسی است. کتیبه دیگر، قطعه‌سنگ سیاه‌رنگی به خط نسخ است که بر دیوار غربی بازارچه و متصل به مزار دیده می‌شود و عبارات «الله، محمد و علی» روی آن نوشته‌شده است. داخل سردر ورودی مزار نیز قطعه‌سنگی به ابعاد ۳۰ در ۵۰ سانتی‌متر وجود دارد که مربوط به مسجدی با قدمت ۳۵۰ سال است و اشعاری به خط نستعلیق روی آن به چشم می‌خورد. مرمت بقعه سید گل سرخمنبع عکس: سایت شبستان (عکاس: مجید دهقانی‌زاده) مرمت و بهسازی بقعه گل سرخ در سال ۱۴۰۰ هجری شمسی صورت گرفت و اقدامات مرمتی این پروژه شامل استحکام‌بخشی بنا، بندکشی، آجرفرش و ازاره چینی بود که توسط نیروهای امانی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان یزد انجام‌شد. نکات بازدید از بقعه سید گل سرخمنبع عکس: گوگل مپ (عکاس: مهدی طاهری) برای بازدید از این بقعه باید آداب زیارتگاه را به جا آورید و پوشش مناسب داشته باشید. امکان بازدید از بقعه همه‌روزه وجود دارد. پرسش‌های متداولبقعه سید گل سرخ کجاست؟ بقعه سید گل سرخ در شهر یزد، خیابان سید گل سرخ، محله سرچم و بیرون از دروازه کوشک نو قرار دارد. بقعه سید گل سرخ از چه بخش‌هایی تشکیل‌شده است؟ بقعه سید گل سرخ متشکل از قبرستان، آب‌انبار، بازارچه، خانه آقا، نمازخانه و حسینیه است. بقعه سید گل سرخ محل دفن چه کسی است؟ آرامگاه سید گل سرخ یزد، مزار «سید حسین گل سرخ» پسر امام موسی بن جعفر (ع) و یکی از اقطاب (پیشوای عرفا) است که کرامات بسیاری را به او نسبت داده‌اند. آیا بقعه سید گل سرخ جزو آثار ملی ایران است؟ بله. این اثر تاریخی در سال ۱۳۸۱ هجری شمسی با شماره ۷۶۶۰ به‌عنوان اثری ملی به ثبت رسید. نویسنده: محبوبه حسنی / بازنویسی: صدیقه شجاعی |
2,681 | 2,787 | یزد | زیارتگاه ستی پیر (قلعه اسدان) | ایران، استان یزد، یزد، مریم آباد، خیابان امام خمینی، بلوار دهه فجر | زیارتگاه ستی پیر که با نام قلعه اسدان نیز شناخته می‌شود، از بناهای به یادگار مانده از دوره قاجار وجاذبه‌های گردشگری یزدبه شمار می‌رود و زیارتگاه پیروان زرتشتی است. در روز اشتاد از ماه خورداد (۲۴ خردادماه)، زرتشتیان در این مکان جمع میشوند. گاهنبارخوانی نیز از مراسم‌هایی است که در اسدان برگزار می‌شود. این اثر تاریخی و فرهنگی در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شماره ثبتی ۳۳۵۷ به‌عنوان یک اثر ملی ایران به ثبت رسیده است. |
2,682 | 2,788 | یزد | امامزاده سید جعفر | ایران، استان یزد، یزد، بلوار امامزاده جعفر | امامزاده سید جعفر بقعه‌ای تاریخی و عرفانی است که در مدخل شهر و نزدیکی یکی دیگر ازدیدنی‌های یزد، دروازه قرآن، قرار دارد و قدمت آن به قرن پنجم هجری بازمی‌گردد. این محل از گذشته تا به امروز محل عبادت و زیارت مردم یزد، به‌ویژه در ایام مذهبی بوده است. گردشگران نیز هنگام ورود به شهر یزد، برای عرض ارادت در این مکان حضور می‌یابند. |
2,683 | 2,789 | یزد | خانه نواب وکیل | ایران، استان یزد، یزد، خیابان امام خمینی، بوستان فهادان | خانه نواب وکیل از بناهای به یادگار مانده از دوره قاجار وجاهای دیدنی یزداست که در خیابان امام خمینی، بوستان فهادان قرار دارد. این خانه به میرزا سید محمد رضوی معروف به نواب وکیل تعلق داشته است. بنای خانه شامل دو قسمت اندرونی و بیرونی می‌شود که در داخل با یکدیگر ارتباط دارند. این اثر در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۸۱، با شماره ثبت ۷۷۶۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. |
2,684 | 2,790 | یزد | زیارتگاه پیر نارسون (نارسونه) | ایران، استان یزد، ۳۰ کیلومتری شرق یزد، ارتفاعات میان یزد و خرانق، دامنه بخشی از رشته‌کوه دربید | زیارتگاه پیر نارسون که با نام‌های زیارتگاه پیر نارسونه، زیارتگاه پیر نورسته و زیارتگاه پیر نارستانه نیز شناخته می‌شود، ازجاهای دیدنی یزدو اماکن مقدس و مورد احترام زرتشتیان است. زرتشتی‌ها در روز سپندارمزد تا روز آذر از ماه تیر (دو تا شش تیرماه) در این مکان گرد هم می‌آیند. با قدمتی که به دوره حکومت مظفرالدین شاه قاجار بازمی‌گردد، این مکان در کنار یک حوض بنا شده است و شامل یک تالار و صفه بزرگ برای بازدیدکنندگان می‌شود. زیارتگاه پیر نارسون در ۱۷ خرداد ۱۳۷۸، با شماره ثبت ۲۳۵۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. |
2,685 | 2,791 | یزد | خانه صادقیان | ایران، استان یزد، یزد، بلوار بسیج | خانه صادقیان از خانه‌های تاریخی وجاهای دیدنی یزدبه شمار می‌رود و قدمت آن، با توجه به نوع معماری به دوران قاجار بازمی‌گردد. این خانه شامل دو حیاط بیرونی و اندرونی می‌شود و فضای داخلی به‌صورت حیاط مرکزی و چهار جبهه ساخت، در دو طبقه زیرزمین و همکف است. با دو ورودی در ضلع شمالی، از در دوم خانه با توجه به اتصال به زیرزمین، برای ورود احشام استفاده می‌کردند. در هشتی ورودی خانه تزئینات کاربندی بسیار زیبایی را می‌توان مشاهده کرد. خانه صادقیان با توجه به ارزش معماری و تاریخی در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است. |
2,686 | 2,792 | یزد | خانه مبشر مقدم | ایران، استان یزد، یزد، محله دارالشفا | خانه مبشر مقدم که یکی ازمکان‌های دیدنی یزدبه شمار می‌رود، در محله دارالشفا قرار دارد و با شمار ۳۱۳۵۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این خانه را در پلانی چهار ضلعی و مانند اکثر خانه‌های منطقه کویری، به‌صورت حیاط مرکزی ساخته‌اند. مرکز حیاط حوض دایره‌ای و فضاهای مسکونی و غیره در جهات غرب، شمال و جنوب، در دو طبقه زیرزمین و همکف قرار گرفته‌اند. مصالح بنا شامل خشت و آجر با ملات گل و گچ می‌شود و از تزئینات گل‌بری در ساخت بنا استفاده کرده‌اند. |
2,687 | 2,793 | یزد | مسجد لرد آسیاب | ایران، استان یزد، یزد، بلوار بسیج، کوچه طهمورث، بازارچه محله لرد آسیاب | مسجد لرد آسیاب یکی از مساجد تاریخی دوره قاجار وجاهای دیدنی یزداست که زیر بازارچه‌ای با همین نام قرار دارد. این مسجد دارای حیاطی نسبتا بزرگ است و یکگرمخانه در آن قرار دارد. سقف گرمخانه به‌صورت ضربی، طاق و چشمه است و تزییناتی در آن مشاهده نمی‌شود. در ورودی مسجد نیز به صورت هلالی است و دو سکوی سنگی در دو سوی آن قرار گرفته‌اند. این اثر در تاریخ ۱۴ اسفند ۱۳۸۵، با شماره ثبت ۱۷۸۹۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. |
2,688 | 2,794 | یزد | خانه قجری اعلم | ایران، استان یزد، یزد، بلوار بسیج، کوچه مسجد الرحمن | خانه قجری اعلم از خانه‌های تاریخی ارزشمند وجاهای دیدنی یزددر بافت قدیمی شهر به شمار می‌رود و قدمت آن به دوران قاجار بازمی‌گردد. با پلانی نامنظم، این بنا مانند دیگر خانه‌های یزد شامل حیاط مرکزی و اتاق‌ها در اطراف آن می‌شود. مصالح کلی بنا خشت، گل و آجر هستند و در نمای حیاط و قسمت هشتی می‌توان تزیینات گل‌بری زیبایی را مشاهده کرد. خانه قجری اعلم در آبان سال ۱۳۹۴ با شماره ۳۱۳۵۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و در حال مرمت است. |
2,689 | 2,795 | یزد | خانه معین‌الدین حاج صدر | ایران، استان یزد، یزد، محله اهرستان | خانه معین‌الدین حاج صدر با قدمتی که به دوره پهلوی بازمی‌گردد، از خانه‌های تاریخی وجاهای دیدنی یزدبه شمار می‌رود و شامل دو قسمت می‌شود که یکی محل سکونت معین‌الدین حاج صدر و دیگری محل زندگی پسرش بوده است. بنا پلانی مستطیل شکل دارد و دارای دو ورودی است. به‌دلیل مجاورت بنا با مسجد جامع اهرستان و مالک متمول آن، خانه معین‌الدین حاج صدر شهرت زیادی دارد و در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است. هرچند این خانه برای استفاده مسکونی ساخته‌شده بود؛ اما امروزه با حفظ هویت بنا، به محلی برای روضه‌خوانی تبدیل‌شده است. |
2,690 | 2,796 | یزد | موزه خودروهای تاریخی و دست‌ساز یزد | ایران، استان یزد، یزد، میدان امیرچقماق، جنب پارکینگ علی چی | موزه خودروهای تاریخی و دست‌ساز یزد یکی از جالب‌ترین و متفاوت‌ترینجاهای دیدنی یزدبه شمار می‌رود و مقصدی جالب برای دوستداران اتومبیل در شهر بادگیرها است. به همت برداران اردانی، خودروهای دست‌ساز در کنار خودروهای شناسنامه‌دار تاریخی به شکلی خلاقانه در موزه به نمایش گذاشته شدهاند. در سال ۱۳۹۶ این موزه کار خود را آغاز کرد. امروزه تعداد ۳۰ دستگاه خودرو تاریخی در مجموعه جای گرفته‌اند که تعدادی از آنها تنها نمونه موجود در کشور هستند. همچنین پنج دستگاه خودرو دست‌ساز و ۲۰ دستگاه موتور سیکلت از دیگر دیدنی‌های موزه محسوب میشوند. موزه مساحتی برابر با ۱۸۰۰ متر مربع دارد و فضای سنتی آن با ۴۰ ستون، طاق‌های گنبدی و دو هزار ترمه یزدی تزیین شده است. شورای بین‌المللی موزه‌ها (ایکوم) این موزه را در سال ۱۳۹۷ به‌عنوان برترین مجموعه کشور و خلاق‌ترین و نوآورترین موزه ایران معرفی کرد. همه‌روزه از ساعت ۹ صبح تا ۹ شب می‌توانید از این موزه بازدید کنید. |
2,691 | 2,797 | یزد | موزه آب یزد | ایران، استان یزد، یزد، خیابان قیام | موزه آب یزد در خانه کلاهدوزهای یزد برپا شده است و در آن می‌توانید از لوازم مختلف حفر قنات، ابزار و ادوات اندازه‌گیری حجم آب، وسایل تامین روشنایی در قنات، اسناد و مدارک خریدوفروش آب و وقف‌نامه‌های قدیمی، کتابچه میراب‌ها و اسناد توزیع آب، ظروف نگهداری و حمل آب و بسیاری لوازم و اشیای ارزشمند مرتبط دیگر دیدن کنید. همچنین یک‌رشته کاریز صد ساله از میان این خانه عبور می‌کند و در پشت‌بام آن، چاه‌خانه‌ای قرار دارد که به‌وسیله چرخ چاه از آن آب می‌کشیدند و آب‌انبار خانه را که در طبقه همکف قرار داشت، پر می‌کردند. خانه کلاهدوز در زمینی به پهنه‌ی ۷۲۰ متر مربع و به فرمان مرحوم حاج سیدعلی اکبر کلاهدوز، یکی از بازرگانان روزگار قاجاریه در سال ۱۲۶۶ خورشیدی ساخته‌شده است و در شمال یکی از مهم‌ترینجاهای دیدنی یزد، میدان امیر چخماق، قرار دارد. |
2,692 | 2,798 | یزد | مجتمع خلیج‌فارس یزد | ایران، استان یزد، یزد، بلوار آزادگان، جنب میدان صنعت | مجتمع خلیج‌فارس یزد از مراکز خرید وجاذبه‌های گردشگری یزدبه شمار می‌آید و جنب میدان صنعت قرار دارد. این مجموعه که از سال ۱۳۹۸ هجری شمسی آغاز به کار کرد، دارای هفت‌طبقه است که طبقات منفی دو و سه آن به پارکینگ اختصاص دارد. فعالیت‌های این مجتمع بزرگ ۲۲۰ واحدی با صنعت گردشگری گره خورده‌اند؛ به همین دلیل مجتمع خلیج‌فارس یزد مجوز رسمی گردشگری نیز دارد. در طبقه منفی یک مجتمع خلیج‌فارس یزد هایپراستار واقع‌شده است. طبقات همکف، اول و دوم نیز شامل فروشگاه‌ها می‌شود. در طبقه سوم این مجموعه چهار سالن سینمایی در نظر گرفته‌شده است که از سال ۱۴۰۲ هجری شمسی کار خود را آغاز کردند. از دیگر امکانات تفریحی مجتمع خلیج‌فارس یزد می‌توان به شهربازی اشاره کرد که در طبقه سوم جای دارد. ساعت کاری بخش‌های مختلف مجتمع تفریحی، تجاری و اداری خلیج‌فارس یزد (در سال ۱۴۰۲) به شرح زیر است: هایپراستار: همه‌روزه از ۱۰:۰۰ تا ۲۳:۰۰ شهربازی: همه‌روزه از ۱۰:۳۰ تا ۱۳:۳۰ و از ۱۶:۳۰ تا ۲۳:۳۰ واحدهای تجاری: همه‌روزه از ۱۰:۰۰ تا ۱۳:۳۰ و از ۱۷:۰۰ تا ۲۳:۰۰ پردیس سینمایی: همه‌روزه از ۱۶:۰۰ تا ۲۳:۳۰ |
2,693 | 2,799 | یزد | موزه سکه و مردم‌شناسی حیدرزاده | ایران، استان یزد، یزد، خیابان امام، خیابان فهادان، خانه تاریخی عرب زاده | موزه سکه و مردم‌شناسی حیدرزاده در یکی از قدیمی‌ترین محله‌های شهر و در یکی از بناهای تاریخی وجاهای دیدنی یزد، خانه تاریخی عرب‌زاده، قرار دارد. این موزه شخصی با تلاش و پشتکار استاد حسین حیدرزاده، از اساتید برجسته علم سکه‌شناسی، جمع‌آوری شده است. گردآوری این کلکسیون ارزشمند از سال ۱۳۳۵ تا سال ۱۳۸۳ به طول انجامید. گنجینه موزه بالغ بر ۵۰۰۰ عدد سکه از دوره هخامنشیان تا عصر حاضر را شامل می‌شود. علاوه بر سکه، مجموعه ابزار جنگی، انگشتر عقیق و برنجی، مجموعه زنجیر، وسایل طبخ غذا، وسایل روشنایی، مجموعه تسبیح در انواع نقره‌کوب، ساده، عقیق، کهربا و اقلام زینتی دیگر نیز در این موزه جای گرفته‌اند. |
2,694 | 2,800 | یزد | پارک کوهستان یزد | ایران، استان یزد، یزد، جاده یزد- تفت | پارک کوهستان یزد یکی ازجاذبه‌های گردشگری یزدو فضاهای شهری زیبا و مفرح برای خانواده‌ها به شمار می‌رود که در مسیر جاده تفت به یزد قرار دارد. این پارک دارای انواع امکانات از قبیل دریاچه مصنوعی، شهربازی، محل چادر زدن مسافرین، آلاچیق، چمن‌کاری و درخت‌کاری، پیست اسکیت، پیست موتورها و ماشین‌های کوچک، امکانات قایق‌سواری در دریاچه، آبشار مصنوعی و بوفه است. |
2,695 | 2,801 | یزد | شیرکوه | ایران، استان یزد، جنوب شهر یزد | شیرکوه در جنوب شهرستان یزد، در نزدیکی قریه ده قرار دارد و یکی از ۱۵۱۵ قله بسیار برجسته جهان محسوب می‌شود. ارتفاع این کوه برابر با ۴۰۷۵ متر است و یک‌روزه می‌توان به قله آن صعود کرد. شیرکوه یکی ازمکان‌های دیدنی یزداست که برای صعود به آن مسیرهای متعددی وجود دارد و از جمله آنها می‌توان به دره سوسن، بیدکبکان، لایخچال و آبریز اشاره کرد. همچنین بر فراز شیرکوه، چشمه‌های آب گوارایی جای گرفته‌اند. |
2,696 | 2,803 | یزد | پارک هفت‌تیر | ایران، استان یزد، یزد، خیابان کاشانی، جنب کوچه حبیب گل | پارک هفت‌تیر که با نام پارک هفتم تیر نیز شناخته می‌شود، با ۵ ٫ ۵ هکتار مساحت، یکی ازجاهای دیدنی یزداست و از قدیمی‌ترین پارک‌های شهر به شمار می‌رود. بیشتر درختان پارک را نارون و کاج تشکیل می‌دهند. این پارک در ابتدا باغی بزرگ و پرمیوه بود که بعدها با اضافه شدن درختان به‌صورت امروزی درآمد. از جمله امکانات پارک می‌توان به زمین بازی کودکان، آب‌نما، آبخوری، سرویس بهداشتی و تجهیزات ورزشی اشاره کرد. عکس‌ها از امید ممیزی |
2,697 | 2,804 | یزد | کوچه مازاری‌ها | ایران، استان یزد، یزد، خیابان آیت‌الله کاشانی | کوچه مازاری‌ها در خیابان آیت‌الله کاشانی یزد قرار دارد و لقبنخستین گذر فرهنگ و هنر کشور را به خود اختصاص داده است. مازاری‌ها در حقیقت آسیاب‌هایی هستند که در آنها انواع مواد را می‌سابند و مازاری‌های یزد عمدتا به حناسابی اختصاص داشتند. این کوچه یکی از جالب‌ترینجاهای دیدنی یزداست که همچنان حال‌و‌هوای سنتی خود را دارد و تعدادی از واحدهای فعال آن، همچنان هویت کوچه را حفظ کرده‌اند. به‌عنوان گذر فرهنگ و هنر، در این کوچه برنامه‌هایی مانند تئاتر خیابانی، نمایشگاه هنرهای تجسمی، کتابفروشی، مسابقات ورزشی و … برگزار می‌شود. عکس‌های گالری از نیک صالحی، احترام درهمی و امید ممیزی |
2,698 | 2,805 | یزد | کمپ کویری هفت‌سنگ | ایران، استان یزد، یزد، دروازه قرآن، کیلومتر ۱۲ بلوارنصر | کمپ کویری هفت‌سنگ که با نام پارک طبیعت‌گردی و صحرا‌نوردی هفت‌سنگ نیز شناخته می‌شود، یکی از هیجان‌انگیزترینجاهای دیدنی یزداست و در شمال شرق شهر قرار دارد. با افتتاح در سال ۱۳۹۶، این مجموعه اولین کمپ در استان یزد به شمار می‌رود. از جمله خدمات تفریحی هفت‌سنگ می‌توان بهسافاری، زیپ لاین، موتور چهار چرخ، والیبال ساحلی و پاراگلایدر اشاره کرد. از دیگر امکانات این کمپ واحدهای اقامتی، رستوران و کافی‌شاپ هستند. |
2,699 | 2,806 | یزد | موزه علوم طبیعی یزد | ایران، استان یزد، یزد، میدان شهید بهشتی، خیابان شهید رجایی، جنب دبیرستان ایرانشهر | موزه علوم طبیعی یزدبا همکاری آموزش و پرورش و فرهنگیان یزد برپا شده است. این موزه که یکی ازجاذبه‌های گردشگری یزدبرای دوستداران علم و طبیعت به شمار می‌رود، شامل تمام نمونه‌های مرتبط با حوزه‌های علوم طبیعی مانند شیمی، فیزیک و زیست گیاهی و جانوری می‌شود و از بخش‌های گیاه‌شناسی، زمین‌شناسی، جانورشناسی و آناتومی انسان و جانوران تشکیل‌شده است. بخش جانورشناسی موزه ۱۵۰ نمونه و بخش گیاه‌شناسی آن ۲۵۰ نمونه را در خود جای می‌دهند. همچنین در بخش آناتومی، نمونه‌هایی از مراحل مختلف تشکیل جنین را در معرض نمایش قرار داده‌اند. عکس‌ها از مسعود میرجلیلی |
2,700 | 2,807 | یزد | موزه دیرینه شناسی کامبرین | ایران، استان یزد، یزد، میدان شهید بهشتی، خیابان دهم فروردین، کوچه‌ی دروازه قصاب‌ها، جنب آب‌انبار شش بادگیری، کوچه سوم شهید زینی، پلاک ۲۰ | موزه دیرینه‌شناسی کامبرینتنها موزه دیرینه‌شناسی در استان یزد به شمار می‌رود و از ارزشمندتریندیدنی‌های یزدبرای علاقمندان به زمین‌شناسی است. در این موزه می‌توان فسیل‌های متعلق به سه دوره‌ی زمین‌شناسی را مشاهده کرد که شامل نمونه‌های فسیلی از انواع بی‌مهرگان از قبیل خانواده سرپایان، خارپوستان، تریلوبیت، شکم‌پایان، بازوپایان، آمونیت‌ها، دوکفه‌ای‌ها، آمونیت‌های هترومورف و ناتیلوئیدها می‌شود. نمونه‌های این موزه به‌طور کاملا علمی رسوب‌برداری و به مدل‌های آموزشی و موزه‌ای تبدیل شدهاند. به دلیل منحصربه‌فرد بودن نمونه‌ها، از موزه دیرینه‌شناسی کامبرین یزد می‌توان به‌عنوان مرکز و مرجع تبادل اطلاعات، تحقیق و پژوهش در مورد ماکروفسیل‌های ایران استفاده کرد. همه‌روزه از ساعت ۹ تا ۱۴ و ۱۸ تا ۲۱ امکان بازدید از موزه وجود دارد. عکس‌ها از علی طاهری |
Subsets and Splits
No saved queries yet
Save your SQL queries to embed, download, and access them later. Queries will appear here once saved.