Search is not available for this dataset
text
stringlengths
0
31.2k
en
stringlengths
1
6.69k
id
stringlengths
1
36
dataset_id
stringclasses
4 values
source
null
filename
stringlengths
4
78
title
stringclasses
360 values
author
stringclasses
53 values
sparguntur, et sanctum corpus superponitur. Tandem resumpto spiritu, ubi esset quemdam fratrum suae senectutis bajulum, nomine Bernardum, requirit. Quo dicente, domine in cinere et cilicio, Deo gratias respondit. Deinde si infantes et conventus fratrum adessent sollicitus interrogat. Cui cum responsum esset omnes praesto adesse: tandem respiciens crucem astantem, visus oculorum in illam dirigit, et motu labiorum quaedam ultimae orationis verba sub silentio profert. Et ita sine ulla concussione corporis, et sine aliqua habitudine incompositae affectionis, clausis oculis in pace quievit. Corpus ejus a fratribus, quibus ipse jusserat et quemadmodum ordinaverat, lavatur, aromatizatur, componitur, in gestatorio sibi consueto collocatur; ante sanctum altare ad ecclesiam defertur, et per triduum propter fratres undecunque ad sepulturam concurrentes reservatur. Jam vero ad exsequias funeris ejus, non dico solum villa, sed pene tota provincia venit. Videres hinc alios dolere, hinc alios gaudere, et tamen omnes flere. Flebant alii prae gaudio tanto donati patrono; flebant alii prae dolore tanti Patris destituti solatio. Jam vero post triduum, expletis de more exsequiis, cum magno psallentium choro, discipulorum suorum manibus ad sepulcrum in eamdem ecclesiam defertur, et decenter in loculo novo de petra exciso, ut decebat, sepelitur. Decessit vero vir sanctus nocte Circumcisionis Domini nostri Jesu Christi, in prima vigilia noctis, quae etiam Dominica habebatur, aetatis suae anno octogesimo septimo, ordinationis vero quinquagesimo sexto, anno etiam Dominicae incarnationis millesimo quadragesimo nono. CAP. XV.-- #Commendatio animae.@# Nunc jam, Domine Jesu, illius animam tibi commendamus, quem defunctum tenere non possumus. Gaudemus quia tale munus ex te habuimus; dolemus quod tam cito amisimus. Absentiam ejus ferre non possumus, sed in hoc consolamur, quia esse tecum eum speramus. Cur enim, Domine, non tecum sit ibi qui hic nunquam voluit a te separari? Quis unquam illo magis te dilexit? quis illo magis te secundum suum velle et posse glorificavit? Pro te cum dolentibus dolens exstitit, pro te multos labores sustinuit, pro te pauperibus multa ministravit. Et quid dicam, Domine? Licet sanguinem pro te non fuderit, tamen martyrii fructu non carebit; quia hoc si necesse esset totis viribus ferret [ #ms.@# 1 vellet], et quia hoc esse non potuit, ipsi sui diuturni cruciatus et labores passionibus sanctorum tuorum reddentur aequales. Si quid, Domine, virtutis et gratiae in eo refulsit, totum de tuo et suo fuit, de tuo per gratiam, de suo per voluntariam obedientiam. Tua gratia praecessit, illius operis effectus successit. Jam animarum sanctarum susceptor, Fili Dei Jesu Christe, laborum illius sis perpetuus remunerator, et sis nostri in illo et per illum clementissimus consolator, qui vivis et regnas in saecula saeculorum, amen. CAP. XVI.-- #Qualiter sanctus vir apparuerit cuidam monacho.@# Eadem vero nocte qua vir sanctus discessit, quidam frater, Gregorius nomine, Ninivita natione, simplicis naturae et innocentissimae vitae, illo, sicut diximus, in ecclesiam deportato, lassitudine et infirmitate gravatus, ad proprium stratum in eamdem domum, in qua sanctus obierat, rediit, et se quieti dedit; qui necdum in somnum plene resolutus, eumdem Patrem sibi astare vidit. At ille praesumptibili voce: Quid agis, inquit, domine? Ipse vero: Bene, frater, et optime, respondit. Nam Dominus meus Jesus Christus per semetipsum dignatus est venire ad servum suum; sed in hora meae discessionis ibi in angulo, ostendebat autem quasi digito locum; vidi trucem et valde terribilem figuram, quae me sui horrore et ingenti deformitate terrere voluit; sed Domino mihi praesente, nocere non potuit. Haec dicens recessit. Frater vero inde surgens, quae audierat et viderat fratribus qui ibi tunc aderant, et nobis postmodum in veritate narravit. CAP. XVII. #De simili visione.@# Succedente vero Quadragesima, domnus Laurentius archiepiscopus, de quo supra diximus, Romae moritur. Aderat devotus in exsequiis ejus quidam clericus, Albero nomine, natione Teutonicus, genere nobilissimus, patri Odiloni dum viveret familiarissimus, qui cum domno papa Leone, sibi proximo parente, Romam advenerat ea tempestate. Is itaque, memorato archiepiscopo defuncto et ad ecclesiam deportato, lassitudine cogente
null
223cff61-75d4-4818-b711-37ad1e885892
latin_170m_raw
null
None
None
None
, se sopori dedit in quodam ejusdem ecclesiae angulo, cum subito adhuc pene vigilanti, Odilo vir beatus apparuit. Cui cum ille tremens et pavidus amicabili voce diceret: Domine, quando huc et cur advenisti? Ad exsequias, inquit, fratris nostri domni Laurentii archiepiscopi veni: quibus expletis, hinc recedens quin viderem te praeterire nolui. His dictis, visio disparuit. Ipse vero postmodum haec nobis et pluribus aliis in veritate narravit. Epitaphium jam terminetur, ne mentibus audientium longae orationis fastidium generetur. Verumtamen in calce sermonis compendiose dicatur, Odilonem ex multo tempore terminum vitae sibi optasse, sed secundum Apostolum, subditorum cogente necessitate, per Dei gratiam tam diu in carne mansisse. Erat certe praesens vita sibi taedium, et mori lucrum. Usque ad effusionem lacrymarum multoties dolebat coaetaneos et juniores suos praecessisse, et se dolorum videre miseriam superstitem remansisse. Videbatur sibi inter alios esse peregrinus, quia paucorum illi discretus et moderatus consentiebat affectionis habitus. Compungebatur saepius, quia de mundo pene recesserat totius honestatis decus, et ingenitae bonitatis virtus. Heu me! quia incolatus meus prolongatus est, cum David frequenter canebat, et secundum Apostolum dissolvi et cum Christo esse multo melius eligebat. Quia ergo jam recessit ut voluit, luctus funeris ejus cum sermone claudatur, et requies ejus in Jerusalem omnibus diebus iterum atque iterum imprecetur, et per omnia saecula saeculorum repetatur. Amen. Odilo cum Christo tu vivas semper in alto: Odilo perpetuam capias tu sancte coronam. Odilo virgineus temet praecedat et agnus: Currere post valeas, laetus vestigia tangas, Illius unguenti pleno perfusus odore, Quo recreat mentes [ #ms.@# 1, animas] diffuso nomine sanctas, Quo caput ipsa Dei perfudit odore Maria, Ex se peccatrix, divino munere felix. CAP. I.-- #Qualiter Deo militare coeperit in sua ipsius pueritia.@# Igitur Odilo vir beatissimus, nobilitatis stemmate procreatus, inter ipsa primordia tanquam alter Isaac Christo consecratus, et Brivate ( #Brioude@# ) apud sanctum Julianum gloriosum martyrem clericali sorte est donatus. Delectabatur in ipsa pueritia, humilitate, castitate, innocentia et puritate, et prout aetas admittebat, misericordiae operibus insistebat. Superabat coaetaneos sapientia et moribus, ita ut jam non puer, sed senex maturitate, non tempore, ab omnibus putaretur. Decursis itaque puerilibus annis, ubi robur juventutis succedere coepit, tacitus secum deliberat, ut Aegyptias ollas desereret, et per media mundi discrimina, terras repromissionis intraret. Jesu bone, quam suavis tua vocatio, quamque dulcis tui spiritus inspiratio! qui mox ut mentem pulsaverit, aestus fornacis Babyloniae in amorem transformas coelestis patriae. Ecce enim cor nostri juvenis, dum subito pulsas, mutas, et in veros amplexus Salomonis mirabiliter accendis. CAP. II.-- #Quomodo Maioli sancti se conjunxerit societati.@# Certe dum talia meditatur in animo, magnus ille Maiolus, per totum pene mundum famosus, Arvernorum fines ingreditur. Et divina dispositione is de quo loquimur, ante eum adducitur. Qui considerans in eo praestantem elegantiam corporis et nobilitatem generis, magnum quiddam et divinum oculis interioribus in eo praevidens, totus in ejus amorem illabitur, et vicissim inter eos ignis divinae charitatis magis magisque accenditur. Fit inter eos familiare colloquium, junior seniori suum prodit desiderium; senex ut praemeditata perficiat, modis quibus potuit junioris instruit animum. CAP. III.-- #Qualiter deseruit hujus saeculi pompam.@# His ita inter se dispositis, senex ad propria revertitur, sollicitudo juvenis ad ea perficienda quae coeperat, praeparatur. Non multis itaque interjectis spatiis, novus miles tanquam Benedictus Romuleas, deserit et iste Brivatenses seu Anicienses ( #le Puy@# ) arces. Despicit patrias opes, propinquos et fratres, et quasi antiquus Abraham de Ur Chaldaeorum egrediens, Cluniacum quasi quemdam terrae repromissionis requirit introitum, et veteri iterum deposita sarcina, monachicum suscipit indumentum. Jesu bone! quam jucundum erat tunc videre ovem mundano vellere detonsam, de lavacro baptismatis iterum ascendentem, cum gemellis fetibus dilectionis utriusque procedentem, nihil sterile secum portantem nihilque vanum meditantem! Jam sumpto habitu videres nostram ovem inter alias primam opere, extremam ordine, aeternae viriditatis pascua requirere, lucernarum ministeria concinnare, infantum custodiendorum excubias observare, pavimenta verrere et quaeque vilia officia humiliter peragere. Sed non diu latuit margarita
null
214a2c25-5a6a-402c-b2fd-a61e603a0c4c
latin_170m_raw
null
None
None
None
, non diu potuit occultari in privato loco fortis athleta. CAP. IV.-- #Qualiter sanctus Maiolus illum elegerit successorem sibi.@# Evolutis post haec fere quatuor annis, sanctus Maiolus post multos pro Christo desudatos labores de tenebris Aegypti egreditur, transitoque maris periculo Jerusalem ingreditur, atque in aeterna pace a Christo collocatur. Instante vero mortis articulo domnum Odilonem sibi successorem eligit atque proprias oves Domino et sibi reliquit. Qui reluctans, et ultra quam credi possit invitus, communi omnium voto, communi omnium sententia ad injunctum officium ordinatur, et tanquam alter Moyses Dei populo praeficitur. Quid agis Deo, dilecta anima? Quid reluctaris? Quid adhuc vis stare post parietem, et respicere per cancellos et fenestras? Egredere jam ad diffusam lucem, egredere. Loquitur tibi sponsus tanquam ad sponsam, in Canticis canticorum: #Surge, propera, amica mea, formosa mea, et veni (Cant. II, 10) @#, videlicet aperte dicens: Surge de stratu quietis, in quo tuimet solius curam agere quaeris, propera et veni, ad impendendam etiam proximis curam salutis, per studium sedulae praedicationis. Ostende mihi faciem tuam, sonet vox tua in auribus meis. Vox enim tua dulcis, et facies tua decora. Suscepto itaque regiminis officio, magis ac magis sanctorum conformabatur exemplo, et in omnibus coelesti adornabatur magisterio. Praelucebat in eo quoddam insigne documentum, quod subjectis imitandum esset et timendum; et qualis esset interius, relucens in eo gratia declarabat exterius. Habitus enim mentis, ut ante nos dictum est, in corporis statu cernitur. Et quia ita est, nunc de ipsius corporis positione, pauca dicamus. CAP. V.-- #De habitu corporis ejus, et quod nihil in eo fucatum vel affectatum fuit.@# Erat mediocris in eo statura. Vultus ipse plenus auctoritatis et gratiae; mansuetis hilaris et blandus, superbis vero et offensis, ut vix sufferri posset, terribilis. Macie validus, pallore ornatus, canitie decoratus. Oculi illius veluti quodam splendore fulgentes, intuentibus et terrori erant et admirationi, lacrymis assidui, quia saepius aderat virtus compunctionis. Renitebat etiam in ipsius motu, gestu, incessu, species auctoritatis, pondus gravitatis tranquillitatisque vestigium. Occursus illius quasi quidam gratissimae jucunditatis radius, et insolitae delectationis eventus. Vox illi virilis, et ita plena decoris, ut mentes audientium non mediocriter demulceret dulcedine modulationis. Sermo illius plenus suavitatis et gratiae, prout ratio causarum se habebat, medie temperatus; nec modum progrediens loquendi, nec minus pro tempore improvidus disserendi. Nihil in eo fucatum, nihil affectatum; sed natura mirabiliter reddebat eum corporis positione et ordine vitae quadratum. Et quamvis, secundum beatum Ambrosium, in pulchritudine corporis locum virtutis non ponamus, gratiam tamen non excludimus. His vero omissis, ad compositionem morum ejus, quibus per divinam gratiam adornatus exstitit, redeamus. CAP. VI.-- #Quod in eo quatuor virtutes principales refulserint.@# In quantum humana aestimatio se habet, quatuor in sancto viro principales non mediocriter relucebant virtutes, prudentia, justitia, fortitudo et temperantia. Prudentiam philosophi definiunt in veri investigatione consistere, et scientiae plenioris cupiditate. Quo genere virtutis ita enituit, ut non diebus neque noctibus a veri investigatione cessaret. Semper ei liber divinae contemplationis in manibus, semper ei sermo de Scripturis assiduus, et ad aedificationem cunctorum labor continuus. Ut Hieronymus Eustochium instruit, faciem dormientis interdum pagina sancta suscipiebat, evigilantem iterata lectio recreabat. Nihil ei in hac vita dulcius, nihil amabilius fuit. Lectioni oratio jugis succedebat. Qui gemitus, quae suspiria, vel affluentia lacrymarum, et praecipue in illo sancto sacrificio Agni immaculati erat, Spiritus sanctus auctor ipsius muneris et gratiae novit. Rem miram dicturus sum, et certe veram. Cum saepius illum psallentem in stratu somnus exciperet, tamen psalmus ab ore dormientis non recedebat, ut si nescires, vigilare eum putares. Evigilans vero ita psalmum cum festinatione arripiebat, quasi non intermisisset. Loquebatur credo tunc cum sponsa in Canticis canticorum: #Ego dormio et cor meum vigilat (Cant. V, 2) @#. In Scripturis quam fuerit eruditus, et in sermone facundus, quamque etiam in recta fide catholicus, testantur sermones ejus, et multiplices epistolae, quas, tanquam favos dulcedinis pinguissimae
null
2f2420e5-52fa-4a91-9dab-ff70799d5be8
latin_170m_raw
null
None
None
None
, videas redolere odore prudentis eloquentiae, decoreque suavitatis et gratiae. CAP. VII.-- #De justitia, vel quod a pontificibus, regibus, ducibus, vel imperatoribus maximo fuit amore dilectus.@# Justitia est, ut volunt philosophi, quae suum cuique tribuit, alienum non vindicat, utilitatem propriam negligit, ut communem aequitatem custodiat. Haec omnia in illo non mediocriter, sed profuse noveris reluxisse. Omnibus enim aetatibus, personis, et conditionibus, prout justitiae fuit, debitum honorem exhibuit; et omnibus ita se gratum praebuit, ut non aliter quam angelus, si ita dicendum est, imo quia ita dicendum est, cunctis charus exstiterit. Principibus et potestatibus Christianis secundum apostolicam sententiam in nullo restitit, sed ita amicabilem et officiosum se reddidit, ut tanquam alter Joseph ab omnibus amaretur et celebriter veneraretur. Concurrat in hunc amorem Rotbertus rex Francorum; accedat Adeleida mater Ottonum; veniat Henricus imperator Romanorum; intersint Conradus et Henricus, videlicet pater et filius, Caesares et ipsi nobiles invicti: quorum omnium amicitiis, officiis et imperialibus muneribus ita magnificatus est, ut sibi et illis cor unum et anima fuerit. Quid etiam Stephanus rex Hungrorum, sive Sancius rex Hesperidum populorum, qui quamvis eum praesentialiter non viderint, tamen ad famam sanctitatis ejus intercurrentibus legatis et reciprocis litteris, astrinxerunt illum sibi beneficiis et copiosis muneribus, commendantes se humiliter orationibus illius et suffragiis. Fuit etiam in remotis partibus occidentalium alter Sancius, Pampulanorum episcopus, qui ita sibi in amicitiis adhaesit et copiosis muneribus deservivit, ut ad eum etiam de tam longinquis regionibus veniret, et monachum se ab eo fieri decerneret. Quem intantum dulcis memoriae Odilo dilexit, ut etiam moriens de eo mentionem faceret, et post mortem suam ad eum visitandum, cum exuviis vestimentorum suorum duos fratres mitteret, qui illi finem vitae suae nuntiarent, et antiquam amicitiam sibi mortuo conciliarent, et rursum eamdem viventibus renovarent. Non praetereundi sunt etiam illi Domini sacerdotes et apostolici viri, Silvester, Benedictus, Joannes, et in ultimis piae memoriae Clemens, quorum gratiam ita promeruit, ut tanquam ex fratribus unus exstiterit. Quae enim persona undecunque locorum non cuperet habere Odilonem tanquam alterum Salomonem amicum et patrem, et pro se apud Deum intercessorem? Gaudebat Italia cum Odilonis aderat praesentia, et praecipue familiaris sibi Papia, cujus prece et industria, temporibus Henrici et Conradi imperatorum liberata est ab excidio gladii et periculo incendii. Laetabatur etiam urbs Roma, mundi domina, tanti viri conturbernio, frequentata saepius sanctorum apostolorum amore et desiderio. Officiales etiam et clerici, sive monachi, ita sibi applaudebant venienti, ut tanquam de suis charissimum fratrem haberent amore vehementi. Haec ideo in partes justitiae posuimus, ut aperte monstraremus illum proprium cuique tribuisse, et idcirco omnium gratiam et amorem promeruisse, et ut etiam omnibus declararetur, quia necesse erat ut quem Deus perfuderat gratia, ab omnibus amaretur. Bene itaque de eo omnes in commune senserunt, quia ubique cunctis et amori et honori fuit. Jam vero de inferioribus seniores honorabat ut patres, juniores ut fratres, anus ut matres, virgines ut sorores; omnes tamen aestimans sibi superiores, cunctis in commune praebebat familiare consortium et salutare colloquium. Nulli onerosus, nulli importunus, nullius honoris cupidus, alienum non vindicabat, imo magis quod suum erat hilariter alteri concedebat. Utilitatem propriam negligebat, ut communem aequitatem custodiret. Benevolentiam et liberalitatem, quae etiam et ipsae partes sunt beneficentiae, sive justitiae, ita retinebat, ut in eis nostris temporibus in suo ordine singulariter solus reluceret. Omnibus enim in commune volebat benefacere; sed quibus poterat liberaliter liberalis existebat. Plus gaudebat datis quam acceptis, sciens illud felicitatis, istud indigentiae esse, et secundum Dominicae Veritatis sententiam, beatius esse dare quam accipere. CAP. VIII.-- #Quod in pauperes munificus fuit.@# In pauperes ita munificus erat, ut aliquando non dispensatorem sed profusum largitorem videres. Etenim magis delectabatur in faciendis eleemosynis, quam aliquis gratulari possit in acquirendis pecuniis. Et quid dicam? Caecorum baculus, esurientium cibus, spes miserorum, solamen lugentium fuit. Et quid dicam? Misericordiae visceribus ultra quam dici possit affluebat, et, quantum in se erat, nullum a beneficio misericordiae excludebat. Et sicut in epitaphio Sabiniani papae legitur: Hic hominum
null
4879a826-95f2-4cf6-b770-fe2063f4c970
latin_170m_raw
null
None
None
None
vitia blando sermone removit: Nec culpis judex, sed medicina fuit. Erat certe in hac virtute intantum diffusus, ut ab imprudentibus in officio hujusce virtutis dijudicaretur nimius. Sed ille ad hoc objectum eleganter alludere solitus erat. « Ego, inquit, magis volo de misericordia misericorditer judicari, quam de crudelitate crudeliter damnari. » Ut enim ait Ambrosius: Bonus [ #Mss.,@# bonum] est misericors homo, qui dum aliis subvenit sibi consulit, et in alieno remedio vulnera sua curat. Agnoscit enim se esse hominem, qui novit ignoscere: et vias Christi sequitur, qui, carne suscepta, maluit in hunc mundum Redemptor venire quam judex. Unde et iste vir sanctus, ut praediximus, malebat esse culparum medicina quam judex. At hoc aliquoties quod offerebatur, libentissime accipiebat, ut haberet quod pauperibus distribueret. Implebatur semper in eo quod dicitur in Evangelio: #Omni habenti dabitur, et abundabit (Matth. XIII, 12) @#. Vidimus enim multoties marsupium illius ita exinanitum, ut quod daret fratribus non haberet, cum subito ex insperato veniebat sibi sufficiens benedictio, unde sedaretur pertentium vociferatio. Et ne generaliter haec prosequendo, ejus aliqua misericordiae opera specialiter ignorare videamur, quaedam hic sunt inserenda, satis memoratu digna, quae fidem praebeant etiam his quae nominatim non sunt ponenda. CAP. IX.-- #Qualiter binis pueris jam defunctis indumenta praestitit, vel sepulturae eos tradidit.@# Quodam tempore cum ad sanctum Dionysium Parisius pergeret, et per publicum iter incederet, offendit duos pueros famis et frigoris supplicio occubuisse, et sub oculis omnium, dictu miserabile! nudos et insepultos in media via jacere. Erat enim eo tempore fames valida, quae sui magnitudine pene totas Galliarum sive Aquitaniae oppresserat provincias. Compunctus itaque vir sanctus tali horrore, equo desilivit, substitit, pollinctores mercede quaesivit. Lanea veste, quam vulgo staminiam vocant, a dorso abstracta, illorum nuditatem propriis manibus cooperuit, sepelivit, debitum mortuis obsequium persolvit, sicque coeptum iter tenuit. Si Martinus per totum orbem celebratur in dimidia tunica pauperi divisa, cur non et iste secundum sui speciem celebris habeatur in tunica integra, non uni vivo, sed duobus mortuis data? Multa proferri possint similia, nisi succumberent nostrae parvitatis ingenia. Sed tamen ne silentio premantur omnia, tunc tali temporis, et deinceps per multos annos incumbente miseria, in usus pauperum confregit plurima vasa ecclesiastica et ornamenta insignia, inter quae etiam imperialem Henrici imperatoris coronam, indignum judicans talia denegare pauperibus Christi, pro quibus effusus est sanguis Christi. In thesauris Ecclesiae pauperibus datis divinis et humanis oraculis Laurentius praedicatur mirabilis; cui licet istum aequiparare non audeamus, tamen cunctis quos vidimus moderni temporis hominibus (quod sine praejudicio cujusquam dixerim) in suo ordine in hac virtute praeferimus. Consuluit quibus potuit, et quibus per se non valuit, alios ut misererentur rogavit. Cum enim non sufficeret tam acerbae famis praedictis temporibus omnium miseriis subvenire, vidimus eum vicos et ecclesias quas poterat circuire, ad eleemosynas faciendas principes, divites, mediocres suadere, dulcibus sermonibus ad misericordiam provocare, eisque inde plenissimam peccatorum remissionem libera voce de coelis repromittere. Ita vir sanctus quos non sufficiebat alere sumptibus, juvabat apud illos quos poterat sermonibus misericordiam suadentibus. Certe tali consultu multa millia pauperum cognovimus famis et mortis evasisse periculum. Nullius miseriam praeterivit, nullius necessitatem despexit, nullius infirmitatem exhorruit. CAP. X.-- #De clerico contagio leprae maculato.@# Denique quidam sanctae Dei Genitricis Aniciensis ecclesiae clericus, secundum carnem nobilissimus, leprae contagio maculatus, privatum sibi veluti tantae corruptioni necessarium juxta Ligerim fluvium quemdam elegerat locum monasteriolo quod dicitur Volta contiguum. Quo adveniens Dei famulus et hoc agnoscens, infirmo compatitur, solatiari illi in quibus necesse erat, fratribus imperat. Requirit vero ipse miserabilis sancti viri privatum colloquium, et ut ad se accedat humiliter rogat per internuntium. Quod sanctus facere non recusavit, recolens Dominicae humilitatis exemplum, qui etiam non rogatus venire voluit ad centurionis servum. Dum vero ad eum pervenitur, illius non exhorrescens miseriam, nobis qui videbamus valde mirantibus, in oscula ruit, amplexatur, et diu cum illo familiare colloquium participatur. O virum per omnia laude dignum! qui magis in homine naturae diligebat praerogativam, quam alicujus morbi expavescebat accidentem miseriam. CAP
null
5ddd8442-7222-4019-b5ab-abda7c8ebbd3
latin_170m_raw
null
None
None
None
. XI.-- #Quam hospes fuit, et quamplures diversae aetatis, diversi generis Christo acquisivit.@# In suscipiendis hospitibus festivus erat et jocundus. Nihil unquam sibi deesse liberalis confidebat animus, sed in abundantia benedictionis Christi omnibus largiter erat profusus. Munditiam integritatis ita inviolabilem custodivit, ut Spiritus sancti mereretur fieri domicilium et castissimae puritatis receptaculum. Humilitatis etiam tanta in eo fuit perfectio, ut ne ad modicum quidem notaretur in illo superbiae vestigium. Innocentia in illo non mediocriter reluxit. Ex suo affectu pensabat omnes; et sicut ille erat alienus a felle malitiae, ita etiam aestimabat alios nullius doli peste corrumpi posse. Honestatis decore ita pollebat, ut in omni sua actione hujus virtutis pulchritudine, tanquam cujusdam fulgoris resplenderet lumine. Nihil enim inhonestum, nihil indecorum illa sancta anima videre vel audire volebat. Veritatem corde retinebat, et ore proferebat; mendacium vero tanquam pestiferum morbum modis omnibus cavebat. Humanae etiam laudis favores non requirebat, neque gloriam suam in ore hominum ponebat. Si quando vero a confratribus vel episcopis more ecclesiastico officiosis obsequiis suscipiebatur vel honorabatur, testor Jesum advocatum animae ejus, quia talia parvipendebat, et veluti quoddam nullius momenti pretium computabat. Tamen quia hoc sine scandalo plurimorum declinare non poterat, exterius quidem fraternum obsequium suscipiebat, sed interius a proposito humilis rigoris non discedebat. Conventus fratrum fortiter tenuit, donec ad ipsa mortis extrema pervenit. O quam jocundus inter alios procedebat, quam festivus in illo sancto choro medius stabat, a dextris et a sinistris prospiciens coronam novellae plantationis, memor illius versiculi Davidici carminis: #Filii tui sicut novellae olivarum, in circuitu mensae tuae (Psal. CXXVII) @#. Et quanto magis augebatur numerus fratrum, tanto magis quibusdam signis et certis indiciis declarabat sui animi gaudium. Et quia multoties videbat quibusdam id oneri esse, solitus erat dicere: « Nolite, fratres, in augmentatione gregis contristari. Cujus enim nutu et vocatione congregantur, ejus providentia et miseratione gubernabuntur. » Multorum enim monachorum pater exstitit, quos de diversis conditionibus, diversis aetatibus et temporibus Domino acquisivit. Alios namque in pueritia, alios in juventute, alios in senectute accepit; et quamvis diversis ad eum venerint temporibus, tamen sub una moderatione discretionisque virtute, materna charitate, paterna sollicitudine fovit, nutrivit et ex multis partibus disparibusque moribus in unum corpus collegit. Quocunque exibat, quocunque procedebat, tanta sequebatur eum frequentia fratrum, ut jam non ducem et principem, sed revera putares eum esse archangelum monachorum. Hoc enim nomine censebat eum appellandum in suis sermonibus et epistolis Fulbertus ille sibi praecordialis amicus, Carnotensis episcopus, in sanctitate laudabilis, in sapientia mirabilis, in cujus morte studium philosophiae in Francia periit, et gloria sacerdotum pene cecidit. CAP. XII.-- #De fortitudine.@# Jam de fortitudine animi ejus, vel corporis pauca dicturi, etiam virtutis illius definitionem, juxta veterum aestimationem adhibere debemus. Fortitudo est animum supra periculi metum agere, nihilque nisi turpia timere, tolerare fortiter adversa, vel prospera. Hac itaque fretus virtute, quam fortis fuerit in repellendis inimicorum insidiis, quam patiens in tolerandis, dictu videtur difficile. Cerneres in illo hoc privilegium patientiae; quia his qui laeserant, tanquam alter David, majorem rependebat beneficii gratiam, et his qui oderant potiorem conservabat benevolentiam. Non valebant hunc adversa dejicere, nec prospera elevare. O quantas infestationes, et quam gravissimas insectationes a domesticis et extraneis ipsa sancta anima sustinuit; et praeter has, quam duras corporis poenas in jejuniis, in vigiliis, in orationibus ipse sibi adscivit, et, quod jam libere dicendum est post navigantis felicitatem, quibusdam vinculis et nexibus ferreis, solo Deo teste, membra sua ita damnaverat, ut vix humana caro hoc tolerare potuerit. Cilicium ei semper asperrimum interius adhaerebat, desuper vero mediocri et communi veste indutus apparebat. Multiplices etiam et diversos labores sustinuit pro pace Ecclesiarum, pro statu suorum locorum, pro utilitate proximorum et propriis periculis quaesivit tranquillitatem universorum. Scis et tu misericors et miserator hominum, Jesu Christe, ad comprobandam ejus patientiam quam gravissimos dolores et acerbos cruciatus dederis sibi in occulto: et tamen in his invictum tenuit animum, tanquam bona terra fructum reddens in patientia, dicens se majora mereri quam patiebatur supplicia. Animarum redemptor, Domine, qui
null
a9610baa-dcc1-4279-9740-f3a5df5243fe
latin_170m_raw
null
None
None
None
ad hoc percutis ut sanes, ad hoc mortificas ut vivifices, secundum multitudinem illius praeteritorum dolorum, succedant sibi consolationes tuarum sanitatum et laetitia coelestium gaudiorum. CAP. XIII.-- #De temperantia et renovatione suorum locorum.@# Temperantia, quae ultima in catalogo propositarum virtutum est, in sui definitione modum et ordinem servat eorum quae dicenda sunt, vel agenda. In quo virtutis officio tantum valuit, ut in omnibus actionibus et imperiis modum teneret, ordinem servaret, et discretus mirabiliter existeret. Jejunia in aurigae modum, secundum beatum Hieronymum, pro lassitudine et viribus corporis moderabatur; et sic apposita quaeque libabat, ut et superstitionem fugeret, et continentiam reservaret. Cultus ipse nec munditiis, nec sordibus notabilis erat. Gravitatem morum hilaritate frontis temperabat. In corrigendis vitiis pro modo et tempore severus, in remittendis gratiosus, et in utroque aequa lance libratus. Hae vero quas proposuimus in eo relucebant virtutes, et in has concurrebant caeterae omnes. Tota enim cerneres in illo exempla virtutum. Ita in singulis eminebat, quasi caeteras non haberet; ita omnes retinebat, ut nulla deesset; ita etiam affabilem se et benevolum subjectis exhibebat, ut magis vellet diligi quam timeri, magis prodesse quam praeesse. Quis unquam de hoc viro quod displiceret audivit? quis audivit ut crederet? quis credidit ut non magis se ipsum malignitatis et infamiae denotaret? Ipse enim sibi auctoritatem dabat, qui in omnibus suis actibus vel actionibus euformis et compositus coram Deo et hominibus apparebat. Et praeter haec interiora, fuerunt in eo extrinsecus gloriosa studia in aedificiis sanctorum locorum construendis, renovandis, et ornamentis undecunque acquirendis. Demonstrat hoc Cluniacus suus principalis locus, in cunctis aedificiis interius et exterius, praeter parietes ecclesiae, ab ipso studiose renovatus, et ornamentis multipliciter adornatus: ubi etiam in novissimis suis claustrum construxit, colomnis marmoreis ex ultimis partibus illius provinciae, ac per rapidissimos Durentiae Rhodanique cursus, non sine magno labore advectis mirabiliter decoratum: de quo solitus erat gloriari, ut jucundi erat habitus, invenisse se ligneum et relinquere marmoreum, ad exemplum Octaviani Caesaris, quem describunt historiae Romam invenisse lateritiam et reliquisse marmoream. Incoepit etiam ciborium super altare sancti Petri, cujus columnas vestivit ex argento cum nigello, pulchro opere decoratas. Jam vero de omnibus monasteriis suis quid Paterniacus ob Dei Genitricis amorem, sibi delectabilis locus? Romanum monasterium a fundo constructum, locus sancti Victoris Genevensis, praeter suam antiquam et nobilem ecclesiam ex toto etiam suo tempore constructus, Carus locus, Amberta valde celebris ecclesia, Rivis ex toto, Celsinanias, Silviniacus, translata Firmitas, monasterium sancti Saturnini, apud Papiam sancti Maioli nobilissimus locus, et praeter haec diversarum ecclesiarum multiplex numerus, haec omnia illius industria suo tempore in aedificiis, in possessionibus et ornamentis amplissime dilatata creverunt. Construxit etiam in ultimis vitae suae in praediolo genitorum suorum quoddam monasterium, Volta ( #la Voute@# ) a revolutione aquae circumcurrentis nuncupatum, studioso opere decoratum, quod de redditibus suorum amicorum antiquorum et parentum, prout potuit, ad serviendum Deo haereditavit, et competentibus libris vel ornamentis decenter adornavit. Si inimici subsanaverint, vel amici reprehenderint me haec superflue posuisse, noverint profecto, noverint haec omnia ad virtutes animi ejus spectare, et pro talibus patrocinia sanctorum feliciter promeruisse atque coronam beatae retributionis jam a Domino percepisse. Quid jam, agimus anima? cur tam prolixas circumlocutionis moras innectimus? sic differre volumus mortem, et vitam facere longiorem, quasi timeamus venire ad ultimum. Manet adhuc illa sententia primo homini data: #Terra es, et in terram ibis (Gen. III, 19) @#. Quotquot post hanc venerunt, omnes praeterierunt, et mortis legem persolverunt. Mortui sunt patriarchae, prophetae et apostoli, reges, imperatores, principes, majores et minores; quotquot habuerunt initium nascendi, habent conditionem moriendi; excepti sunt Elias et Enoch, et ipsi in suo ordine, temporibus Antichristi morituri. Moritur Filius Dei; aliter nos, aliter ille; ille potestate, nos conditione; ille voluntate, nos necessitate, quamvis et ipse necessitate, quia pro nostra liberatione. Nisi enim ille moreretur, nos non resurgeremus; moritur ille, ut nos post mortem vitam speraremus aeternam. CAP. XIV.-- #De transitu ejus. Quomodo terram ejus beatus
null
7cf3344b-13db-4bf7-a0ba-1d56615d7ec7
latin_170m_raw
null
None
None
None
spiritus deseruit coelosque petivit.@# In extremis itaque vitae suae felicis memoriae Odilo per quinquennium novis iterum et gravissimis cruciatibus coepit vehementer affligi. Qui cum jam mortem vicinam sentiret, sanctorum apostolorum limina adiit, eo voto, ea spe, ut ibi sub tantorum apostolorum protectione debitum mortis exsolveret, sicut semper in votis habuerat. Sed quia non est in hominis potestate via ejus, aliter se res habuit quam speravit. Mansit itaque ibi per quatuor menses, gravissima corporis detentus infirmitate. Aderat sibi dulcis memoriae Clementis papae, de quo supra memoravimus, desiderabilis collocutio, et apostolicae reverentiae benedictio: frequens etiam monachorum et clericorum grata visitatio, inter quos saepius revisebat domnus Laurentius archiepiscopus de Malfia, vir per omnia sanctissimus, in Scripturis utriusque linguae, Graecae videlicet et Latinae, facundissimus, istiusque nostri Patris familiarissimus: quorum uterque animus conglutinabatur individui amore spiritus. Postquam vero contra spem convaluit, fultus sanctorum apostolorum suffragiis, et munitus benedictionibus apostolicis ad propria rediit; Cluniacum venit, et ibi per totum fere annum semetipsum, in quantum infirmitas concessit, jejuniis, orationibus et vigiliis vehementer afflixit; fratres ibi manentes et supervenientes piis exhortationibus instruxit, et velocem sui corporis depositionem imminere praedixit. Decreverat post haec ut monasteria sua et cellas circuiret, fratres visitaret, paternis admonitionibus instruendo ad meliora provocaret, et sic demum quocunque secederet, ibi suam sollicitus vocationem exspectaret. Hoc opere incoepto, Silviniacum venitur, quo praedecessor suus sanctus Maiolus moritur et sepultus requiescit. Ibi itaque non paucis diebus commoratus, cum instaret jam adventus Dominicae Nativitatis, et ipse tanquam vox praecurrens, de die in diem populo tantae festivitatis gaudia in suo sermone publice denuntiaret, subito illi sui diuturni cruciatus, et antiquissimi dolores simul ad vitalia congregantur, et de ejus vita, heu, proh dolor, desperatur! Ut est ecclesiasticae consuetudinis, fratres cum psalmis ante eum veniunt, secundum apostolicam sententiam oratio fidei super eum celebratur, mysterium vivifici corporis et sanguinis sumitur, pax fratribus praebetur, et ad ultimum illa salutifera crux nostrae redemptionis, et imago crucifixi Domini nostri ad orandum praesentatur. O Domine Jesu! in illa hora quae suspiria, qui gemitus fuerunt! quae recordatio et confessio delictorum, quae glorificatio tuae majestatis, quae invocatio tui nominis, et quae memoria tuae passionis et nostrae redemptionis! Ita enim suspensis oculis, et lacrymarum imbribus plenis contemplabatur et compatiebatur tui vultus imaginem, quasi iterum te videret crucifigi et mori. Astabat tibi totus suspensus cum Maria matre, pertransiebatque animam illius acerrimae compunctionis gladius. Nescio corporeis an incorporeis oculis respiciebat e latere inimicum insidiatorem humani generis, qui nec ab ipso Domino conatus suae fraudis abstinuit, contra se stare. Videres illum, et libero clamore audires quibusdam terribilibus contradictionibus eum increpare, et ut a se longe recederet imperialibus verbis jubere. Et ut verbis ipsius loquar: « Tibi, inquit, humani generis inimice, interdico per virtutem Domini mei Jesu Christi et per vexillum sanctae crucis, averte a me machinas tuas, occultas et apertas insidias, quia crux Domini mei vita mihi, mors tibi. Crux Domini mei mecum est, quem semper adoro, semper benedico et nunc in manibus ejus spiritum meum commendo. His ita expletis, appropinquabat jam solemnitas Dominicae Nativitatis, in quibus diebus solemne sibi in vita sua fuerat, ut magis gratiosus et officiosus appareret. Vigilia vero adveniente, in capitulo cum fratribus procedit; nuntium coelestis oraculi et venturae festivitatis audit; genua flectit, adorat, orationem terminat. Post haec tam festive et luculenter, ut nunquam melius ante in vita sua fecerat, sermonem perorat, de sua morte dolentes fratres consolando relevat, de Dei misericordia sperare post mortem suam denuntiat, deinde cum illis gaudiis tantae festivitatis interesse sollicitus procurat. Sed quia jam pene exanimis in majori ecclesia sancti Petri, quo conventus fratrum conveniebat, interesse non poterat, in ecclesia Dei genitricis et virginis Mariae, aliquibus fratribus secum detentis, quasi quidam festivus praecentor, psalmos et antiphonas imponebat, benedictiones dabat, et quaeque officia tantae festivitati congruentia, oblitus corporeae infirmitatis, laetus persolvebat. Jucundus enim et festivus, festive, non jam per speculum et in aenigmate, sed facie ad faciem, Dominum venientem suscipere volebat, et ad hoc toto desiderio suspirabat. Erat certe sollicitus valde,
null
62b7f480-cc9f-4ce5-96d2-e7cc248dccc8
latin_170m_raw
null
None
None
None
ne minus imparatum se inveniret jam imminens divinae vocationis exitus. Viribus itaque corporis ex toto pene deficientibus, per totam solemnitatem bajulorum manibus per singulas horas dierum ac noctium, et celebrationes missarum ad ecclesiam defertur. vivificis semper mysteriis recreatur, et diem suae vocationis circa festivitatem Dominicae Circumcisionis imminere pro certo testatur; memorans illius perfectissimi viri domni Willelmi abbatis Divionensis in eadem sancta Circumcisione obitum, qui propterea eadem die coronam accepit divinae remunerationis, quia semper pie compatiebatur tenera vulnera Dominici cruoris, videlicet secundum Hieronymum, injuriam Circumcisionis. Simili modo et iste in humanitate Salvatoris, eamdem habebat qualitatem affectionis. Igitur utrique uno eodemque afficiebantur pietatis genere, simili quoque de hoc mundo vocantur solemnitatis tempore, non dispari etiam in coelis refulgent claritate. Fuerunt enim inter se, dum viverent, amici indissolubiles, in sancta professione aequales, et in omni morum honestate non dispares. Suspensus itaque tali exspectatione, totum illud tempus pene sine cibo et potu transigebat. Et mirum in modum rem privatam et communem, ac si nihil pateretur, disponebat, et de corporis sui compositione vel sepultura, laetus et alacer, quomodo fieret commendabat. Advenerat sancti Silvestri pontificis festivitas, et vigilia exspectatae Cicrcumcisionis, cum subito ante lucem magis ac magis urgeri coepit ad extrema mortis. Mysterium corporis et sanguinis Domini cum festinatione requirit, fideliter agnoscit, devotus sumit; iterum crux adoratur, iterum diabolus repellitur, et ne ad se funestus propinquare audeat, imperialibus verbis iteratis prohibetur. Succedente vero die, contra malignorum spirituum illusiones cogitationumque pessimarum incursiones, pro scuto fidei symbolum coram omnibus legitur; Augustinus exponens introducitur, intente auditur, in sermone etiam cum astantibus replicatur. In longum diem lectio prolongatur, atque in ultimo certamine positus animus, in virtute fidei solidatur, morsque inter haec paulatim claustra carnis irrumpens ingreditur. Fratres ante eum venientes denuo salutantur, paternis exhortationibus et benedictionibus instruuntur, muniuntur, et ut de vocatione sua solliciti sint admonentur. Consultus de successore: Hoc, inquit, in Dei dispositione et electione fratrum committo. Post haec ad vesperum dies trahitur, vespertina officia a fratribus persolvuntur, et ipse bajulorum manibus ante sanctum altare Dei genitricis Mariae cum lecto defertur. Rem miram! psalmos imponit, cum psallentibus moriens psallit; et sicut ad tale spectaculum doloris, cum a fratribus in tristitia mortis ejus positis aliqua psallendo negliguntur, ab illo emendantur, et quod ab illis obliviscitur ab illo recordatur. His expletis, ut fratres exirent innuit, et ipse aliquandiu in oratione mansit. Postmodum quando voluit, ad domum reportatur. Quidnam ageret conventus fratrum sollicitus requirit. Erat enim Sabbatum. Nox jam interveniebat, et ipse de mandato abluendorum pedum, ne hora prolongaretur a fratribus, sollicitus erat. Cum inter ista spiritus ejus in mortem resolvitur, subito pene exanimis redditur, inter manus tenetur; cilicium a fratribus festinanter in terra sternitur, cineres sparguntur, et sanctum corpus superponitur. Tandem resumpto spiritu, ubi esset quemdam fratrum suae senectutis bajulum, nomine Bernardum, requirit. Quo dicente, domine in cinere et cilicio, Deo gratias respondit. Deinde si infantes et conventus fratrum adessent sollicitus interrogat. Cui cum responsum esset omnes praesto adesse: tandem respiciens crucem astantem, visus oculorum in illam dirigit, et motu labiorum quaedam ultimae orationis verba sub silentio profert. Et ita sine ulla concussione corporis, et sine aliqua habitudine incompositae affectionis, clausis oculis in pace quievit. Corpus ejus a fratribus, quibus ipse jusserat et quemadmodum ordinaverat, lavatur, aromatizatur, componitur, in gestatorio sibi consueto collocatur; ante sanctum altare ad ecclesiam defertur, et per triduum propter fratres undecunque ad sepulturam concurrentes reservatur. Jam vero ad exsequias funeris ejus, non dico solum villa, sed pene tota provincia venit. Videres hinc alios dolere, hinc alios gaudere, et tamen omnes flere. Flebant alii prae gaudio tanto donati patrono; flebant alii prae dolore tanti Patris destituti solatio. Jam vero post triduum, expletis de more exsequiis, cum magno psallentium choro, discipulorum suorum manibus ad sepulcrum in eamdem ecclesiam defertur, et decenter in loculo novo de petra exciso, ut decebat, sepelitur. Decessit vero vir sanctus nocte Circumcisionis Domini nostri Jesu Christi, in prima vigilia noctis, quae etiam Dominica habebatur, aetatis suae anno octogesimo
null
22edcee7-3c19-47c5-bea1-2fb0eaf4411f
latin_170m_raw
null
None
None
None
septimo, ordinationis vero quinquagesimo sexto, anno etiam Dominicae incarnationis millesimo quadragesimo nono. CAP. XV.-- #Commendatio animae.@# Nunc jam, Domine Jesu, illius animam tibi commendamus, quem defunctum tenere non possumus. Gaudemus quia tale munus ex te habuimus; dolemus quod tam cito amisimus. Absentiam ejus ferre non possumus, sed in hoc consolamur, quia esse tecum eum speramus. Cur enim, Domine, non tecum sit ibi qui hic nunquam voluit a te separari? Quis unquam illo magis te dilexit? quis illo magis te secundum suum velle et posse glorificavit? Pro te cum dolentibus dolens exstitit, pro te multos labores sustinuit, pro te pauperibus multa ministravit. Et quid dicam, Domine? Licet sanguinem pro te non fuderit, tamen martyrii fructu non carebit; quia hoc si necesse esset totis viribus ferret [ #ms.@# 1 vellet], et quia hoc esse non potuit, ipsi sui diuturni cruciatus et labores passionibus sanctorum tuorum reddentur aequales. Si quid, Domine, virtutis et gratiae in eo refulsit, totum de tuo et suo fuit, de tuo per gratiam, de suo per voluntariam obedientiam. Tua gratia praecessit, illius operis effectus successit. Jam animarum sanctarum susceptor, Fili Dei Jesu Christe, laborum illius sis perpetuus remunerator, et sis nostri in illo et per illum clementissimus consolator, qui vivis et regnas in saecula saeculorum, amen. CAP. XVI.-- #Qualiter sanctus vir apparuerit cuidam monacho.@# Eadem vero nocte qua vir sanctus discessit, quidam frater, Gregorius nomine, Ninivita natione, simplicis naturae et innocentissimae vitae, illo, sicut diximus, in ecclesiam deportato, lassitudine et infirmitate gravatus, ad proprium stratum in eamdem domum, in qua sanctus obierat, rediit, et se quieti dedit; qui necdum in somnum plene resolutus, eumdem Patrem sibi astare vidit. At ille praesumptibili voce: Quid agis, inquit, domine? Ipse vero: Bene, frater, et optime, respondit. Nam Dominus meus Jesus Christus per semetipsum dignatus est venire ad servum suum; sed in hora meae discessionis ibi in angulo, ostendebat autem quasi digito locum; vidi trucem et valde terribilem figuram, quae me sui horrore et ingenti deformitate terrere voluit; sed Domino mihi praesente, nocere non potuit. Haec dicens recessit. Frater vero inde surgens, quae audierat et viderat fratribus qui ibi tunc aderant, et nobis postmodum in veritate narravit. CAP. XVII. #De simili visione.@# Succedente vero Quadragesima, domnus Laurentius archiepiscopus, de quo supra diximus, Romae moritur. Aderat devotus in exsequiis ejus quidam clericus, Albero nomine, natione Teutonicus, genere nobilissimus, patri Odiloni dum viveret familiarissimus, qui cum domno papa Leone, sibi proximo parente, Romam advenerat ea tempestate. Is itaque, memorato archiepiscopo defuncto et ad ecclesiam deportato, lassitudine cogente, se sopori dedit in quodam ejusdem ecclesiae angulo, cum subito adhuc pene vigilanti, Odilo vir beatus apparuit. Cui cum ille tremens et pavidus amicabili voce diceret: Domine, quando huc et cur advenisti? Ad exsequias, inquit, fratris nostri domni Laurentii archiepiscopi veni: quibus expletis, hinc recedens quin viderem te praeterire nolui. His dictis, visio disparuit. Ipse vero postmodum haec nobis et pluribus aliis in veritate narravit. Epitaphium jam terminetur, ne mentibus audientium longae orationis fastidium generetur. Verumtamen in calce sermonis compendiose dicatur, Odilonem ex multo tempore terminum vitae sibi optasse, sed secundum Apostolum, subditorum cogente necessitate, per Dei gratiam tam diu in carne mansisse. Erat certe praesens vita sibi taedium, et mori lucrum. Usque ad effusionem lacrymarum multoties dolebat coaetaneos et juniores suos praecessisse, et se dolorum videre miseriam superstitem remansisse. Videbatur sibi inter alios esse peregrinus, quia paucorum illi discretus et moderatus consentiebat affectionis habitus. Compungebatur saepius, quia de mundo pene recesserat totius honestatis decus, et ingenitae bonitatis virtus. Heu me! quia incolatus meus prolongatus est, cum David frequenter canebat, et secundum Apostolum dissolvi et cum Christo esse multo melius eligebat. Quia ergo jam recessit ut voluit, luctus funeris ejus cum sermone claudatur, et requies ejus in Jerusalem omnibus diebus iterum atque iterum imprecetur, et per omnia saecula saeculorum repetatur. Amen. Odilo
null
2801d67d-110f-4a04-a959-79bbe268a890
latin_170m_raw
null
None
None
None
cum Christo tu vivas semper in alto: Odilo perpetuam capias tu sancte coronam. Odilo virgineus temet praecedat et agnus: Currere post valeas, laetus vestigia tangas, Illius unguenti pleno perfusus odore, Quo recreat mentes [ #ms.@# 1, animas] diffuso nomine sanctas, Quo caput ipsa Dei perfudit odore Maria, Ex se peccatrix, divino munere felix. INCIPIT PROLOGUS IN LIBRO SECUNDO. In superiore libro, vel potius denominato epitaphio, de moribus patris Odilonis, et animi virtutibus, etsi non ad plenum, tamen secundum quod potuimus diximus. Signorum vero inquisitoribus, et meritum cujusque in miraculi novitate metientibus id dicendum est, quia divinae dilectionis praerogativa ponitur, non in ostensione signorum, sed in perfectione virtutum. Neque enim miracula vel signa nos Deo commendant, sed virtutes operum perfectos esse demonstrant. Cum et Judas simul cum apostolis signa fecerit, et reprobi in die judicii foris a regno exclusi, dicant: #Domine, nonne in nomine tuo prophetavimus, et in tuo nomine multa signa fecimus? (Matth. VI.) @# Et ipse Dominus in Evangelio sanctis apostolis a praedicatione redeuntibus dicat: #Nolite in hoc gaudere, quia daemonia subjecta sunt vobis; sed in hoc gaudete, quia nomina vestra scripta sunt in coelis (Luc. X, 20) @#. Cum ergo haec ita sint, vanum est pro magno ducere, quod constat reprobos aliquando cum electis habere. Tamen ne noster Odilo ab hac etiam gratia excludatur, dicenda sunt pauca de multis, quae Dominus noster ad laudem et gloriam suam, et ad illius meritum hominibus commendandum, ante mortem, et post mortem dignatus sit demonstrare. INCIPIT LIBER SECUNDUS. CAP. I.-- #Quomodo quondam puer liberatus sit divinitus a gravissima infirmitate.@# In exordio vero virtutum ejus, dicendum est quid illi contigerit cum adhuc puer esset, quod ne cui videatur incredibile, ab ipsis agnovi quibus ipse solitus erat narrare. Dum adhuc puerulus in domo patris nutriretur, antequam etiam scholis daretur, contigit ut membrorum omnium pene virtute privaretur, incedendique vel per se movendi ei possibilitas negaretur. Accidit vero quadam die familiam patris ejus de loco ad locum mutari, et infantem sub custodia nutricis servulorum ministerio bajulari. Cumque in medio itinere ad quamdam ecclesiam in honore Dei genitricis Mariae consecratam divertissent, deposuerunt puerulum cum sarcinulis ante ostium ejusdem ecclesiae. Erant autem domus adjacentes eidem basilicae, in quibus necesse erat illis quaedam victualia quaerere. Dum vero diutius in his implicarentur, videns se puer solum relictum, inspiratione divina attractus, coepit tentare si quo modo ad ostium posset accedere, et ecclesiam Dei Genitricis intrare. Itaque virtute qua poterat, manibus et pedibus reptando, ostium attigit, ecclesiam intravit, ad altare usque pervenit, pallam altaris manibus arripuit; deinde summo conamine brachiis in altum protensis surgere conabatur, sed nodis diu male ligatis retinebatur. Vicit tandem [ #al. cod.,@# tamen] divina virtus, redintegrans pueri languidos artus, atque mirabili modo Dei Genetricis interventu surgit, et stat super pedes sanus, et in circuitu altaris hac illacque discurrit. Clientes vero postmodum ad sarcinas redeuntes, et puerum non invenientes, mirati valde coeperunt illum ubique locorum requirere; et non invento, nimis inter se conturbati, tandem casu ecclesiam introeunt, vagantem et discurrentem per ecclesiam conspiciunt, divinae virtutis potentiam recognoscunt, puerum laetabundi in ulnis accipiunt, quo tendebant perveniunt atque parentibus incolumem et sanum cum magna laetitia reddunt. Ostendebat jam Dominus in puero, quam gratus et acceptus sibi deberet esse in futuro, quem necdum pene loquentem, vel aliqua discernentem, misericorditer liberavit a tantae contractionis vinculo. Erat autem praesagium Dei Genitricis ecclesia, quam ipse dum ad liberam scientiam et aetatem pervenit, omnibus votis dilexit, coluit atque pro viribus in omni vita sua glorificavit. Refertur etiam quod jam adultus aetate, in ecclesiam simili modo in honore Dei Genitricis consecratam intraverit, et nullo alio nisi Deo teste, semetipsum collo mancipatum eidem altari tradiderit dicens: O piissima virgo et mater Salvatoris omnium saeculorum, ab hodierna die et deinceps me in tuo servitio habeto, atque in omnibus meis causis, misericordissima advocatrix, mihi semper adesto. Post Deum enim a modo nihil tibi praepono, et ultroneus in aeternum meipsum, tanquam proprium
null
19afe76b-b762-448d-b96d-a2676a47c2d6
latin_170m_raw
null
None
None
None
servum, tuo mancipatui trado. Haec de pueritia ejus dicta sufficiant, nunc veniendum est ad illa quae, jam in perfectiori aetate positus et regimine abbatiae decoratus, Domino cooperante fecerit. Verum plurima quae in prima fronte dicturus sum ipse non vidi, sed duobus monachis ejus, Petro videlicet monasterii sancti Maioli, quod apud Papiam est praeposito, viro scilicet religioso et Syro cujusdam monasterii abbate, per adnotationem fratris Bosonis, mirae simplicitatis et innocentiae monachi, sicut rogaveram dum hoc opus inciperem, referentibus agnovi. Fuerunt enim praedicti fratres probabiles viri, patris Odilonis admodum familiarissimi, secretorum etiam illius in pluribus conscii, et itineris vel laboris per multa tempora socii. Quapropter ea quae ab illis referuntur, tanto credibilia sunt, quanto illos certissime constat narrare illa quae oculis viderunt, auribus audierunt, manibus etiam tractaverunt, atque ut certo tempore nobis et multis nota fierent, prudenti memoriae commendaverunt. Ideo vero hanc nostram relationem probabilium virorum testimoniis cingimus, ne ab aemulis gratia cujusquam falsae adulationis haec finxisse judicemur. Sicut enim Gallus in Sulpicii Severi et Posthumiani dialogo refert de Martino, non indiget ut mendaciis asseratur Odilo, quem Christus jam, ut pia fide credimus, glorificavit in coelo, atque diversis virtutum signis celebriter commendat in mundo. Absit enim me nisi visa et experta, et a fidelibus personis sive idoneis testibus relata, de tanto viro aliquid mendaciter fingere vel narrare. CAP. II.-- #De caeco illuminato.@# Exiens quodam tempore beatissimus pater Odilo a Cluniaco celeberrimo loco, devenit ad quemdam sui juris locum, non longe ab eodem monasterio situm, nomine Besorniacum [ #al.,@# Bersoniacum]. More sibi consueto ecclesiam petiit, ut Christo Domino persolveret vota orationum: inde se domum recepit, quae ipsi ecclesiae contigua videtur. Accenso autem igne, quia frigus erat, coepit sedendo gelidos artus calefacere. Postmodum vero oculorum orbes hac illacque volvens, conspicit eminus puerum, cujus faciei effigiem pulchra manus superni opificis decoram effecerat. Interrogat quis esset. Aiunt circumstantes: Servitutis vinculo in vestro, domine, servitio annexus tenetur. Et sanctus: Quomodo, inquit? Filius est, inquiunt, villici vestri, qui licet videatur decorus aspectu, caret tamen oculorum visu. Tacuit Deifer heros, et animum ad spem reformans, Altitonantis clementiam tacita prece invocat. Et advocans parvulum, damnatis caecitate oculis signum imprimens Dominicae crucis, quae natura minus dederat, virtutum Deo cooperante, illico accommodat. Moxque videntem remittit ad propria ovantem. Amabat enim pueros, non lasciviam sectans, sed aetatis innocentiam pie in illis amplexans . . . . . . . . . . . . . . #talium est enim regnum coelorum (Matth. XIX) @#. Quis loquetur magnalia Dei, fratres charissimi? Cernimus namque impleri veridicum dictum Christi: #Qui credit in me, opera quae ego facio et ipse faciet (Joan. V, 36) @#. Egit quidem simile opus potens Salvatoris dextera, commorans in carne humana: et nunc eodem insigni miraculo servum suum magnificare dignatus est in nostri temporis aevo, ut facile quis perdiscere queat, quanti aestimandus sit qui opere consimili, Domino saeculorum rege cooperante, meruit sublimari. CAP. III.-- #De aqua in vinum conversa.@# Degebat aliquando sanctus Odilo in quodam suo coenobio, quod nuncupatur Aurea vallis, loco scilicet religioso, et fratrum illic commanentium sanctitate famoso. Aderat ille primus dies jejuniorum, quae Domini Pascha praecedunt, in quo et cineris super capita impositio suscipitur, et arduae inceptio abstinentiae a fidelibus inchoatur. Dei itaque cultor consuetum morem explere cupiens, cum jam hora diei nona fratres, modico cibo percepto, lectioni vacarent, clam cinere impleto pugillo consedit ad mensam, et coepit secundum Psalmigraphi dictum, pane simul cum cinere fessum corpus reficere. Innuit vero cuidam fratri, ut sibi aquae potum deferret, quo imbecilles artus arido edulio sustentaret. Attulit ille quod jusserat. Ut vero applicuit labiis, ecce saporem odor aquae contulit vini, substitit ille, et quasi ignarus, iterum fratri ut aquam deferret, innuit manu. Qui miratus se aquam obtulisse significavit. Tandem evacuato vase, iterum idem aqua plenum detulit Patri. Attigit ille summotenus ore, denuo vinum pro aqua coepit redolere. Vir ergo beatus Dei pietatem erga se persentiscens
null
658ce396-69d8-4082-b31c-5d75b41006dd
latin_170m_raw
null
None
None
None
, humili devotione quod Deus miserat sumere non recusavit. Ecce . . . . . . . . . in Cana Galileae convivantibus de aqua vinum exhibuit. Nunc vero famulo suo sponte se atterere volenti, pallentem lympham in vini saporem convertit. Quali vero cordis jubilo, vel qua mentis fiducia aestimandus est tunc tripudiasse, cum ita de se Deum curare cognovisset? Potuit tunc Psalmistae verbis concinere: #Dominus sollicitus est mei,@# vel sicut alibi dicitur, #Dominus curam habet mei.@# CAP. IV.-- #De furto apud Papiam invento.@# Eo tempore quo Heinricus rex ad arcem Romani imperii festinabat, ut de regno ad imperium promoveretur, comitabatur cum eo beatissimus Odilo, et gloriosissimae Virginis adorandum partum utrique celebraverunt apud Papiam, ditissimum Italiae oppidum. Expletis itaque illius diei sacris hymnorum officiis, consedit senior cum fratribus ad mensam, ut sumptis ciborum dapibus, amissas revocarent vires. Erant autem discumbentes multi, atque obsequentes non pauci; inter quos quidam fraudis possessor se velle obsequi simulans, captabat oculis quomodo aliquid quiret furari. Cernens igitur mappam operosam super viri Dei mensam, illectus cupiditate lethifera anhelabat patrare, quod cupiverat iniqua mente. Postquam ergo exempta est fames epulis mensaeque sunt remotae, illis sua curantibus, ille malignus casu repertam mappam subito rapuit, et discessit festinato, gaudens de inventa praeda, et ignarus quanta sibi in proximo futura erant membrorum detrimenta. Altera vero die hora competenti apposita mensa, requiritur quod deerat. Orto inter clientes de amissa mappa querelarum murmure, dapsilis Pater hoc parvipendens: Afferte, inquit, aliam, et ne tale aliud ulterius accidat solliciti estote in posterum . . . . . . . . postmodum beato viro simul cum rege, malignus ille rem male sublatam detulit in forum venalium rerum; sed distrahi nullo modo potuit, quia hoc ille iniquus possidere non meruit. Semel, bis terque frustra conatus, tandem rubore frontis confusus casam repetit inanis: et ecce divina ultio scelestum facinus in injuriam sui servi perpetratum extemplo vindicat. Subito enim manibus pedibusque arefactis, miser et miserabilis simul cum furto sancti Maioli [ #supple@# ad ecclesiam] defertur, in terram ponitur, mappa vero sursum appenditur. Fit concursus populi, constipatur ecclesia multitudine innumerabili, meritum Odilonis quale sit agnoscitur, et beatus Maiolus ut opem misero ferat omnium votis exoratur. Tandem divina pietas inolitis miserationibus miserum erigit, brachia manusque nativo humore perfundit, bases ejus et plantas consolidat, isque cum omni populo Deum magnificans, ad propria remeat. CAP. V.-- #Item de alio simili furto.@# Alterius etiam furis effera mens simile direptionis damnum supradicto Patri inferre molita est. Morabatur namque jam fatus Pater in denominata Papia civitate, cum ecce in una noctium quidam fur ingressus stabulum equorum, abegit unum, quem prae caeteris perspexerat optimum, et cujus tergo vir beatus sedere solitus erat. Sed quia in eadem urbe non solum homo Dei, verum etiam quae sui juris erant nota videbantur, veritus ibidem morari, confugit ad Laudense oppidum, ut illic de venditione equi cupitum acquiereret pretium. Verum quia Deus semper suorum curam gerit, omnium cernentium corda ita obstrusa sunt, ut nullius ad emendum adhiberetur convenientia. Quod cernens ille malevolus, tactus poenitudine cordis et pervidens se nequiter egisse, confestim rediit ad locum suae fraudis conscium, et moerentibus famulis repraesentat equum fraude subductum. Nuntiatur hoc viro Dei. Agit ille grates summo rerum opifici, et ne quid molestiae inferatur latroni, imperiosa prece saevientium mitigat voluntates. Non enim erat avidus vindictae, sed nimia cordis benignitate, bona pro malis semper studebat recompensare. Secundum beati Pauli apostoli, qui vas electionis dicitur, admonitionem, nulli malum pro malo alicui volebat unquam reddere, sed omnibus in commune benefacere. CAP. VI.-- #De transmeatione profundissimae Ticinensis aquae, et accensione lucernae.@# Ea tempestate, qua regnum Italiae quidam nobilis Arduinus arripuerat, et ille magnus Henricus, inter caeteros clarissimus, regni monarchiam consentientibus Italiae principibus, jam in eodem solo Italico positus affectabat; supradictus Pater transiens per Italiam, devenit ad quamdam aquam, quae moenia Papiae praeterfluens, ab australi parte, mutuato a se nomine dat vocari Ticinum. Hanc ergo festinanter transire cupiebat; sed navigium deerat, quo tantae altitudinis flumen transvadari posset
null
ba1d5a17-06d1-401f-a318-b839349b9047
latin_170m_raw
null
None
None
None
. Confidens itaque de Deo, cui tota mente adhaerebat, vocat unum ex famulis, cui nomen Wolveno, et in nomine Domini jubet eum per alta fluminis haud dubie incedere. Mirum dictu! sed tamen omnia possibilia sunt credenti, obedivit illico famulus, et subsequitur post eum dominus, et ita cum omni comitatu absque subsidio cymbae, sine aliqua laesione, Christo ductore, ventum est ad ripam ulteriorem. Impleta est tunc prophetia sancti Habacuch dicentis: #Viam fecisti in mari equis tuis, in luto aquarum multarum (Habac. III, 15) @#. Quid vero mirabilius, vel laude dignius videtur? Quondam populus Israeliticus inter divisiones maris per siccum transivit; nunc vero beatus pater Odilo super ipsas undas aequoris viam sulcavit. Sed quia utrumque Dei munus est, de utroque a nobis Deus magnificandus est. Hoc cernentes qui ibi aderant, putaverunt consuetum aquae transitum, et ascensis equis id tentare conati sunt; sed priusquam prima vestigia sonipedum ripam tangerent, pene submergerentur, nisi confestim retroacti gradum pressissent. Viso tanto miraculo, unus ex circumstantibus accurrit ad genua sancti viri, orans ut hospitio suae domus uti dignaretur: cui vir beatus libenter assensum dedit, vergebatur enim jam dies ad occasum. Veniens itaque cum suis ad domum, et charitate illius hominis refectus, dormitum perrexit. In noctis vero medio, jam beato viro soporato, repente ventus aspirans per rimas domus quae patebant, suo flatu lucernam exstinxit. Expergefactus cubicularius qui ante eum cubitabat, nomine Deodatus, atque exterritus, doluit tenebras irrepsisse, ubi se lucem meminerat reliquisse. Exsilivit a lectulo, et nesciens quo lumen peteret, sumpta fidei audacia, coepit Deum orare, dicens: O lumen divinum, qui totum illustras mundum, audi me immeritum [ #al. cod.,@# miserum], et per Odilonem tuum depelle ab hac domo horrores tenebrarum. Nec mora, lux ab aethere fusa illum laetitia et securitate, et domum luminis perfudit claritate. Et ne cui ista incredibilia videantur, o viri fideles et Christiani fratres, Creatoris est miranda potentia, qui devotos ejus animos cernens, taliter illum glorificare voluit, ut lux meritorum ipsius per orbis climata diffunderetur. CAP. VII.-- #De simili miraculo.@# Memorialis dies divinae visitationis et humanae salutis, festivitas videlicet Dominicae Nativitatis appropinquabat, et sanctus Dei Odilo primos dies Adventus Dominici apud Paterniacum, delectabile sibi coenobium, celebraverat. Inde gressum movens, et per montana paulatim iter faciens, pervenit ad quemdam vicum, nomine Leodonium [ #Lons-le-Saunier@# ], ubi conficitur sal, humanorum ciborum condimentum. Festinabat enim pio desiderio beatae Virginis partum apud Cluniacum, virtutis et religionis habitaculum, celebrare. Advenerat autem domnus Petrus ab Italia, et in ejus obsequium gradiebatur, in cujus solatio valde pius Pater gratulabatur. Hospitati igitur in praedicto vico, praecepit senior suis, ut essent diluculo parati, et primo mane proficiscerentur, ut diurna itione [ #ms.,@# diurnatione] peracta, possent attingere ad monasterium sancti Marcelli. Imminebat namque ille dies quartae feriae, in qua et solemne jejunium, et electio Dei matris in Ecclesia praeconatur. Illic ergo cupiebat festivum coelestis oraculi legatum beatae Virgini directum audire pariter et celebrare. Facto itaque mane carpebant iter, cum jam coelum nubibus praetectum diffunderet terris immensitatem imbrium impelleretque incommoditates aurarum ; sed fortem viri Dei animum a statu sui desiderii haec aspera revocare nequiverunt. Quinimo confortabat socios ne animos frangerent, sed viam constanter explerent. Qui enim non patiebatur vinci a voluptate, invictum se praestabat a labore, quia manebat liber ab omni animi perturbatione. Laborioso igitur itinere cum plurimo spatio diei confecto, venerunt ad quoddam flumen, quod ita intumuerat, ut ultra littoris terminum protensum intransmeabile videretur. Comites vero circumcirca discurrentes, et plurima conantes, meabilem transitum minime reperiebant. Tunc Christi famulus spem in Deum ponens, vocat unum ex famulis, nomine Arbaldum. Videtur, inquit, mihi per hanc partem fluminis inesse cursum meandi. Ergo in Dei nomine securus ingredere, et experiendo disce utrum et nos queamus transire. Ille nihil moratus, agit imperata, transit flumen, et allabitur ad ripam ulteriorem, et emissa voce clamat se omnes sequi posse. Et senior: Non, inquit, sed te ad nos oportebit redire
null
60ab9a10-0cae-42c5-b039-c3304d87a6a1
latin_170m_raw
null
None
None
None
. Transvadavit ille iterum interventu Patris, aequoris evadens periculum. Praecede ergo, inquit, nos in nomine Domini. Ad lineam itaque cuncti ingredientes, transierunt gurgitem vastum, aquis usque ad partes femorum irrigati; viro autem Dei, sicut testati sunt qui adfuerunt, neque usque ad corrigiam calceamenti aqua potuit diffundi. Ex infusione itaque aquarum, nimioque algore constricti omnes socii, tandem profunda nocte venerunt ad locum diu flagitatum, eximii martyris Marcelli honore dicatum. Facta oratione petierunt domum, et sedentes circa ignem copiosum, alii se calefacere, pars coeperunt vestes mutare. Quorum gravem laborem cernens dulcissimus Pater incaluit cordis, et dictis amicis afflicta pectora mulcet. O quondam fortes per multa pericula fratres! Ne vestra vestris frangatis pectora rebus, Per varios casus per tot discrimina rerum Tendimus ad regnum coeli, sedesque beatas. Durate, et haec olim meminisse juvabit. Credite meae parvitati, beata Dei mater, ob cujus obsequium convenistis, hujus vestri laboris erit pia remuneratrix. Post haec cibo sumpto, fessos artus somni quiete refocillarunt. In crastinum autem completis officiis ecclesiasticis, omnipotentis Dei dono, cibo et laetitia corda fratrum implevit ac deinde Cluniacum pervenit. CAP. VIII.-- #De paucis pisciculis plurimis refectis.@# Lutetiae Parisiorum proximum est monasterium, sancti Dionysii martyris gloriosi corporis honore praeclarum, qui locus a Francorum regibus Hugone et Rotberto, viro Dei Odiloni fuerat commissus, ut monachali ordine et doctrina regularis vitae proveheretur in melius. In quo coenobio aliquando Dei famulus commanens, vitae pabulum et salutis haustum facundo ore suis auditoribus ministrabat. Quadragesimale tempus effluxerat, et dies mysticae coenae nec non et salutiferae passionis Christi desierant, cum lux laetitiae, triumphus videlicet Dominicae resurrectionis, mundo irradiaret. Esus vero piscium in tanta diei solemnitate patri fratribusque deerat. Gerebat tunc officium praepositurae senior Ivo, amicabilis homo, qui bene meritum Patris observare et colere studebat; quique valde moestum gestiens animum quod sterilitas aquarum sibi non praeberet affluentiam piscium: actitabat enim ut undecunque acquireret ejusmodi edulium, sed quaecunque agitabantur minime ad profectum proficiebant. Divina enim providentia id agebatur, ut in nova festivitate novus hospes gurgitis novo etiam homini, secundum Apostolum spiritu mentis suae de die in diem renovato, Dei munere mitteretur. Sub ipso itaque magnae diei crepusculo, completo a fratribus celebriter matutinali officio, praedictus Ivo fidem possidens in Deo, de meritis Patris praesumens, movit gressum ab ecclesia, et ad famulorum tendit habitacula. Piscandi gnaros vocat, multa cum eis conquaeritat, super capiendis piscibus multa inculcat, nunc pium Odilonem venisse, nunc diem Dominicae resurrectionis adesse, nunc fratres melodiarum cantu fatigatos fore. Imperat demum in Christi virtute, ut Sequanam fluvium retibus expetant. Ite, inquit, et meritum Odilonis interpellate nomenque Christi invocate: credo enim quia non frustrabitur spes vestra. Id sine mora fidissima clientum turba dant fluvio rete; fluvius ex improviso reddit piscem magnitudine enormem, vocabulo sturionem, in quo fluminis gurgite piscis vix unquam ferebatur a piscatoribus captus esse. Redeunt ergo onusti qui abierant vacui. Praesentatur novus piscis, quem non praedictus fluvius dare solebat, sed Christi largiflua manus suo servo direxerat. Quod videlicet inopinatum miraculum in tanta admiratione est a sancto Patre habitum, ut etiam infantes scholae, quibus erat invisus et incognitus tantae enormitatis piscis, ad videndum venire praeciperet, et ad glorificationem Dei omnipotentis super hoc beneficio seniores cum juvenibus et pueris magis ac magis accenderet. Agitur dies solemnis pro gloria Dominicae resurrectionis. Laetantur heroes novitate rei peractae meritis tanti viri. Est prope sanctum Dionysium monasteriolum in honore sancti Martini consecratum, et vulgariter ad Publicam Stratam dictum: in quo videlicet loco fratres, qui in praedicto sancti Dionysii monasterio causa infirmitatis vel fatigationis manere non possunt, aliquando secedunt. Quadam itaque die vir sanctus fatigatus adveniens, monasterium declinans, causa repausationis illuc divertit. Quod agnoscentes illius monasterii majoris procuratores, mittunt sibi quaeque necessaria, sed de piscibus, nusquam enim reperiri apud eos valebant, valde parva munuscula. Interea dum vir Domini privatam requiem se putat habere, ecce subito, sicut ad eum semper frequentia monachorum quocunque locorum veniebat, credo duo abbates cum pluribus monachis accedunt. Quos cum gaudio suscepit, et in longum cum eis sermonem protraxit, atque ad ultimum ut secum pranderent, invitavit. Accedens vero
null
d3ea19d9-ca81-4ad8-90d0-8e90c74d53af
latin_170m_raw
null
None
None
None
ad coquos et infertores ciborum, inquirit quid haberent unde suos quos invitaverat hospites reficere posset. At illi caetera quidem utcunque se habere, de piscibus vero pene nihil esse, quod tantae multitudini valeret sufficere. Pueri, inquit vir sanctus, illi vestram super hoc sollicitudinem committite, qui de quinque panibus et duobus piscibus quinque millia hominum valuit satiare, et ita nobis hospitibusque nostris plenissimam refectionem praeparate. Haec dicens abscessit; illi vero quod jussum fuerat, diligentius ut possunt procurarunt. Quid morer? Ventum est ad mensam, omnes ordinata sede recumbunt. Mira dicturus sum, sicut in veritate testantur qui praesentes fuerunt. Dum a coquis pisces ministrantur, et ab infertoribus ad mensam fratribus inferuntur, ita in manibus comedentium, sive ministrantium illa parvitas piscium vel aliorum ciborum coepit excrescere, ut abundanter et superabundanter omnes inde haberent, et multa servitoribus remanerent. Tandem finito convivio: Pueri, inquit vir sanctus, parva promisistis, et multa dedistis; famem timuistis, et superabundanter refecistis. Tantum videte ut de plenitudine nostrae refectionis vobis aliquid servetis. At illi nimia cordis laetitia exhilarati, respondent: Adhuc, domine, nobis multa supersunt, quae nobis et aliis si supervenerint, sufficere possunt. Et si deinceps vestra sanctitas aliqua suadere voluerit, ad credendum in cordibus nostris nulla difficultas erit. Ecce enim contra spem nostrae pusillanimitatis contigit, quod vestra de Deo praesumens fiducia repromisit [ #al. cod.,@# non diffidit]. Ad haec vir sanctus: Non haec, inquit, mea fides, sed vestra obedientia, et meritum hospitum nostrorum promeruit, ut quod sumpsimus pro charitate, divina operante benedictione, valeret nobis omnibus sufficere. Verumtamen nobis et vobis in illo spes est semper ponenda, apud quem omnia sunt possibilia quae hominibus sunt impossibilia. CAP. IX.-- #De exuberatione vini in parvo vasculo in monte Aventino.@# Huic etiam non dissimile miraculum alio tempore contigit evenisse. In Romulea urbe, quae sui magnitudine et formositate, nec non et apostolica dignitate arcem totius retinet orbis, reverendus senior Odilo uno in tempore morabatur. Habebat autem hospitium in monasterio sacrae puerperae Virginis, quod est situm in Aventino monte, qui prae caeteris illius urbis montibus aedes decoras habens, et suae positionis culmen in altum tollens, aestivos fervores aurarum algore tolerabiles reddit, et habilem in se habitationem facit. Ovibus autem spiritualibus intra septa ejusdem coenobii accubantibus ministrabat vitae pascua abbas quidam, Armo nomine, beato viro speciali annexus amore. Una igitur dierum veniens domnus Odilo ad mensam, interrogat an tale vinum in promptu haberet, quod suae imbecillitati accommodum foret. Intimant hi quibus cura erat commissa, minime hujusmodi habere, quod sibi utile valeret esse. Conversus autem homo Dei ad praefatum abbatem, qui suo lateri assidebat: O, inquit, bone vir, si habes quod possit esse utillimum, confer inde mihi charitativum subsidium. Ille hilari vultu placidoque animo jubet illico afferri quantum esset suae voluntati. Tunc Pater: Hoc nostrum vasculum licet videatur exiguum, modo deferatur plenum. Studebat enim in suis semper esse largus, in alienis vero parcus. Allatum est modicum vas mero plenum, prae se ponit et coepit more pincernae illud expendi sibi et abbati juxta recumbenti, et quandiu prandium moras habuit, uterque prout libuit hausit. Alii vero fratres, qui erant vegetiores viribus, alterius liquoris utebantur potu, cui tamen non inerat similis saporis gustus. Jam epulae defecerant, et a mensa surgendum erat, cum illud vas, velut inexhaustum, videbatur adhuc retinere meri pusillum. Tunc verae pietatis amator blande subridens: Non, inquit, fratres mei, integram charitatem erga vos modo habui. Accepto confestim parvo holovitreo infudit merum, et singulis pro benedictione largitur potum. Accidit tunc res stupenda. Cum enim essent fratres fere duodecim, haustis secundum numerum poculis, vinum illico ultra fluere desivit. Laetantibus vero inter se fratribus, et quod evenerat stupentibus, prudentissimus senior infit: Hospes iste noster uberibus eximiae dilectionis abundare fecit in exiguo vase vinum praestitae charitatis. Ita opus per se divinitus factum, alterius religione attestabatur actitatum. Excellebat enim in illo pura humilitas, per quam, sicut Apostolus dicit, omnes sibi superiores seque inferiorem arbitrabatur. CAP. X.-- #De quodam homine a febribus liberato.@# Inclyta
null
af3abbb9-66a6-47f7-91bb-09292529b9f6
latin_170m_raw
null
None
None
None
post haec Urbe relicta, incedens per aggerem publicum venit ad Taurinense ( #Turin@# ) oppidum, ubi quidam patiens ardores febrium per ablutionem manuum ejus orat sibi dari remedium. Occulte igitur a ministris obtentum recipit infirmus sine mora sanctitatis beneficium, collaudans aeterni Patris unicum Dominum Jesum Christum. Sed ne ad aures Patris perveniretur, alto silentio ab omnibus occultatur. CAP. XI.-- #De utribus in usus pauperum evacuatis, et iterum divinitus impletis.@# Inde ad Alpes Jovinas tendens, jamque arduum iter conscendens, obviat egenorum turba, quae tota simul strepebat, ut praeberet stipem necessariam. Illico munificentissimus Pater jussit exinaniri utres vino, et egentium dari desiderio; et statim hoc sine dilatione perficitur. Non multo post aderat competens hora, qua cibi perceptionem exigebat fragilis natura. Discumbunt itaque cuncti, et ecce utres vino vacui, reperiuntur salubri liquore pleni. Obstupescunt omnes, et pro tanto munere divinae majestati persolvunt solemnes gratiarum actiones. CAP. XII.-- #De vase vitreo confracto et solidato.@# Cum in Pannonia simul cum domno abbate Hugone essem, quadam die cum venerabili viro Richardo episcopo, patris Odilonis nutrito et monacho, coepi de virtutibus ejusdem Patris collocutionem habere, et ego illum, si qua nosset, ut mihi panderet, sollicitus eram inquirere. Fuit enim sibi ipse episcopus valde familiarissimus, et per multa tempora suorum secretorum conscius itinerisque vel laboris socius. Erat vero inter alia mentio de vase quodam confracto, et orationibus Patris, ut fertur, consolidato: unde ego adhuc incertus, ab illo rei veritatem inquirebam sollicitus. At ille: Recolis, inquit, frater, illam contentionem Alberici episcopi Cumani, quam habuit cum Odilone, senioris Odilonis nepote, de abbatia Bremetensi? Et ego: Recolo certe et bene reminiscor. Dum illa, inquit, contentio esset, quadam die ego et praedictus episcopus in via simul pergentes, et de multis ad invicem colloquentes, inter caetera coepi eum arguere, cur supradictam abbatiam injuste sibi praesumpsisset acquirere, cum sciret illam primum ab imperatore Conrado traditam esse praedicti Patris Odilonis ordinationi: et inter alia ei coepi opponere sanctitatem viri, et quia multum audiebantur ab illo laudabilia fieri, inter quae etiam fama erat de redintegratione cujusdam vasis vitrei confracti. Hoc, inquam, me, respondit Albericus, melius quam te scire fateor; et quia te ex hoc incertum video, ne deinceps sis dubius, audi veritatem apertius. Et ego: Libenter, inquam, audiam, et diligentius animo recondam. At ille: Quodam tempore, ille tuus senior, quem dicis, et abbas ad curiam Henrici imperatoris mei senioris venerat; et dum ibi maneret, accidit quadam die ut in mensa imperatoris vas pretiosissimum vitreum Alexandrini generis cum pigmentis tritis ante eum poneretur. Ille vero advocans me et Landulfum [ #ms.,@# Laudulfum], postea Taurinensem episcopum, praecepit ut ipsum vas cum pulvere pigmentorum ad mensam senioris Odilonis deferremus, et ei gratia corporeae salutis daremus. Nos vero, sicut imperator jusserat, vas detulimus, coram abbate ex parte Caesaris posuimus, et sicut decebat, humiliter inclinavimus. At ille humiliter recipiens, vase retento, praecepit nos redire, et tempore constituto iterum pro vasculo repetendo redire. Nobis vero redeuntibus, sicut humanae curiositatis est novas et inconsuetas res libenter velle inspicere, coeperunt inter se monachi vas manibus attrectare, alter alteri de manu ad manum tradere: cum ecce de manibus vas labitur, et, ut erat fragile, labendo confringitur. Quod agnoscens vir Deo amabilis, non leviter contristatus ait: Fratres, non bene fecistis, quia pro tali vestra negligentia, juvenibus clericis, sub quorum custodia vas a vobis confractum positum erat, gratiam imperatoris fortasse abstulistis; sed ne illis damnum eveniat qui immunes sunt a culpa, accedamus ad ecclesiam, et Domini super hoc imploremus misericordiam. Ad cujus imperium ad ecclesiam concurrunt, psalmis et orationibus incumbunt, et ne nobis inde innocentibus damnum eveniat, unusquisque pro nobis sollicitus exorat. Finita vero oratione, vir sanctus vas sibi confractum praesentari jubet, oculis inspicit, manibus attrectat: et ecce nihil rupturae vel confractionis recognoscit. Indignatus vero circa monachos: Quid, inquit, vobis, fratres, videbatur? credo, certe visus vester nescio qua caligine detinebatur. Fingebatis fallaciter fracturam
null
ab8a1664-5c0e-4bc7-9e02-8b897552aada
latin_170m_raw
null
None
None
None
vasculi, cum ecce inde nulla conspiciantur signa periculi. Fratres vero haec videntes, attoniti stupore miraculi, nihil inde audebant loqui. Post haec tempore constituto, ego cum socio pro vase repetendo venimus, et a bajulo illius requisivimus. Qui advocans me in partem vas reddidit, et ut imperatori pro magno munere redderem suasit. Quem percunctatus cur talia diceret, per ordinem cuncta quae acciderant narravit. Ego vero gratulabundus cum socio redii, imperatori quae agnoveram sub silentio retuli, et super hoc miraculo magno illum replevi admirationis gaudio et insolitae delectationis jubilo. Supra modum enim eum diligebat illiusque consiliis humiliter adhaerebat. De quo etiam talia agnoscens, magis ac magis omni veneratione dignum habebat. Haec ita mihi Albericus ecclesiae Cumanae episcopus in veritate narravit, quae etiam a pluribus aliis personis vera esse pro certo agnovi. CAP. XIII.-- #De quadam visione cujusdam eremitae.@# Retulit mihi etiam domnus Richardus episcopus quamdam visionem, quam et ego quondam audieram, sed tunc animo minime retinebam. Quodam tempore, inquit, vir quidam religiosus de pago Rotenensi ( #Rodez@# ) oriundus ab Jerosolymis revertebatur. Transiens autem mare, quod a Sicilia versus Thessalonicam protenditur, pertulit cum pluribus aliis gravissimum ventum in medio positus. Qui navim impellens, appulit ad quamdam insulam sive rupem, ubi quidam servus Dei reclusus manebat: ubi aliquandiu tranquillitatem maris exspectans praedictus vir commoratus, coepit cum illo servo Dei de multis collocutionem habere. Inquisitus vero a viro Dei unde genus duceret, Aquitanum se esse respondit. Tunc idem homo Dei sciscitatus est si quoddam monasterium quod nominaretur Cluniacum, et Odilonem ejusdem loci abbatem nosset. At ille respondit: Novi, et bene novi, et hoc quare percuncteris scire cupio. Dicam tibi, inquit, et ut animo recondas quae audieris admoneo. Vicina loca sunt nobis, ex semetipsis manifesto Dei judicio, gravissima eructantia ignis incendia, in quibus animae peccatorum ad tempus statutum diversa luunt supplicia. Sunt vero ad eorum semper renovanda tormenta multitudo daemonum deputata, qui eorum poenas de die in diem restaurantes, intolerabiles magis ac magis exaggerant dolores. Quos tamen saepius audivi lamentantes, et non parvam querimoniam facientes, quia orationibus religiosorum hominum, et eleemosynis pauperum, quae fiunt per diversa loca sanctorum, multoties per Dei misericordiam ab eorum poenis liberarentur animae damnatorum. Inter caetera vero mentionem et maximam querimoniam noveris illos praecipue fecisse de illa Cluniacensi congregatione, et ipsius abbate. Quapropter per Deum te admoneo, si ad tuos cum prosperitate habueris reditum, ut haec omnia quae a me audisti nota facias praedictae congregationi, et ex mea parte denunties, quatenus magis ac magis insistant orationibus, vigiliis et eleemosynis pro requie [ #Thuan.,@# redemptione] animarum in poenis positarum, ut per haec gaudium multiplicetur in coelo, et damnum sive luctus inferatur diabolo. Regressus itaque vir praedictus ad patriam, haec per ordinem sancto Patri et fratribus nuntiare studuit. Quod audientes, admirationem non parvam cum maxima cordis laetitia sumpserunt, Domino gratias egerunt, orationes orationibus addiderunt, eleemosynas eleemosynis apposuerunt, et pro requie defunctorum instanter laborare studuerunt. Hac igitur occasione sanctus Pater generale propositum per omnia monasteria sua constituit, ut sicut in capite Kalendarum Novembrium festivitas agitur Omnium Sanctorum, ita etiam insequenti die, memoria generaliter ageretur pro requie omnium fidelium animarum; privatim et publice missae cum psalmis et eleemosynis celebrarentur, omnibus supervenientibus pauperibus eleemosyna multipliciter daretur: quatenus per haec jacturam sibi provenire magis ac magis doleret adversarius, et e contrario gratularetur sub spe misericordiae in hoc laborans Christianus. CAP. XIV.-- #De revelatione domni Benedicti papae.@# Cum semper observare visiones et somnia vanissimum sit, tamen plerumque fides adhibenda est his quae eveniunt divina dispositione, aut manifestatione praeteritarum rerum, aut ostensione futurorum. De his habemus tam in veteribus, quam in novis tot exempla pene quot volumina. Quapropter huic nostro operi inserere dignum duximus, quamdam visionem memoratu dignam, multis adhuc viventibus luce clarius cognitam, per quam conjicere possumus, quantam apud Deum is de quo sermo est adhuc in mundo superstes promeruit gratiam. Praeerat quondam apostolicae sedi senior Benedictus, in Romana nobilitate praecipuus, prudenti ingenio solertissimus, et quantum ad mundanum culmen attinet, urbanis causis aptissimus. Qui beatum Odilonem clara affectione diligebat, et summo studio excolebat
null
83cd12f7-6eff-41bb-839e-20b04d9489d1
latin_170m_raw
null
None
None
None
; et quoties arcis Romanae moeniis sui praesentiam vir beatus intulisset, larga liberalitate necessitudinum juvamen exhibebat. Hic ergo mortalis vitae curriculo jam decurso, corpus terrae animam supernae remisit potestati. Regimen vero sedis apostolicae adeptus est Joannes, sibi affinis carnis germanitate. Multum tempus effluxerat cum praenominati praesulis anima, non adepta lucis aeternae consortium, luebat pro commissis poenale judicium: cum ecce clementis Dei miseratio ad significandum beati Odilonis meritum, manifestare voluit et poenam illius hominis, et donum suae immensae pietatis. Apparuit namque spiritus jam dicti praesulis in revelatione Joanni Portuensi episcopo, et aliis duobus, quorum nomina non recolo, indicans eis quae circa se gererentur; quia videlicet non splendore lucis, sed poenarum teneretur in umbris. Monet itaque ut eant ad fratrem, et ocius pio Odiloni legationem dirigat: ipsius enim suffragiis destinavit superna censura illum eripi a tormentis. Recedentibus ergo tenebris, hujus visionis conspectores papam adeunt, quae injuncta fuerant sibi edicunt. Talia praesul audiens et multum de fratre condolens, rumpit morulas omnes, et pugillarem chartam secundum tenorem visionis descriptam, per praedictum episcopum Joannem beato viro dirigit. Nec mora, fidus legator viam arripiens attigit Papiam, et pertaesus itineris labore, domno Petro cellae beati Maioli praeposito, quae revelata vel praecepta sibi fuerant aperit; eumque oppido exposcit, ut ipse hujus causae velox internuntius esse studeat. Ille impiger bullatam epistolam sanctissimo Patri transmittit, et contigit divino nutu, ut isdem Dei servus Cluniaco reperiretur. Delatam itaque epistolam perlegens, convocat nobilem monachorum senatum, et seriatim cuncta perorat. Aperit profunda sapientiae suae, multaque replicat, et ne talis legatio parvipendatur exorat. Dein praecipit ut libamina precum et dationes eleemosynarum pro generalis praesulis liberatione solemniter peragantur. Suscipiunt ergo seniores gratanter onus leve charitatis, publice et privatim aures pii Conditoris devotis precibus appellant. Nec tantum in eodem coenobio, sed ubicunque fratrum coetus manebat diffusus, praecepto Patris similis persolvitur famulatus. Jam praefixi termini spatium complebatur, cum tot preces et oblationes, atque eleemosynarum largitates aditum divinae benignitatis penetraverant. Unde et libuit supernae clementiae haud dubio relatu id propalare. Erat in praelibato coenobio quidam senior, nomine Eldebertus, nobilis carne, nobilior spiritu, ministrans egenis eleemosynae subsidium, cui talis visio per soporem revelata est. Videbat namque quamdam personam decore conspicuo cum multo agmine candidatorum intrare monasterii claustrum, et usque ad capitulum, ubi domnus Odilo cum sacro senatu residebat, pervenisse, et ad ejusdem Patris genua caput humiliter flexisse. Cumque frater ille requireret quaenam illa fulgida esset persona, didicit domnum Benedictum papam Romanum, primae sedis episcopum, referentem gratiarum actiones pro sua liberatione, quod domni Odilonis et fratrum interventu immane chaos evasisset, et ad supernam beatitudinem evolasset. His visis, expergiscens frater a somno, et tenaci memoria visa et audita retinens, die relucente cuncta per ordinem narrat. Tripudiat tunc sacer senatus, et cum pio Patre aeternae majestati personant vota jubilationis; palam constat omnibus quantum venerabilis Odilo de individuae Trinitatis gratia possit, per quem uterus mortis raptata praeda potuit evacuari. CAP. XV.-- #De quodam puero ab infirmitate qutturis sanato.@# Quodam tempore dum idem vir sanctus apud Paterniacum moraretur, erat ibi quidam puerulus monachus, nomine Rodulfus, quem illa satis horrenda infirmitas, quae in illis regionibus multis accidere solet in gutture, ita deturpaverat, ita dehonestaverat, ita etiam vocem pene intercluserat, ut in illa parte corporis, non jam species esse gutturis, sed quaedam videretur intumescere pestis. Misertus itaque vir Dei tantae calamitati, puerum ad se evocat, manibus locum tumoris attrectat, signum crucis superimprimit, salutaria quaedam verba simul dicit, et sic abire permittit. Mirum in modum ille tumor, sicut in aliis postquam semel affecerit in dies solet crescere, ita versa vice in isto ex tunc coepit evanescere, et in pristinam formam deturpatum guttur redire, et usque in praesentem diem optata fruitur sanitate. CAP. XVI.-- #De libris et aliis supellectilibus aqua infectis et minime laesis.@# In locis Jurensibus Nantoatis est monasterium, sancto Patri ad componendum regularis vitae statum a Gisleberto comite traditum. De hoc quadam die egressus, iter agens ad urbem Genevensem, hora jam diei tertia incumbente, transivit fluvium per eadem montana discurrentem. Mulus autem suarum rerum portitor, qui lectulum hominis
null
40aa8375-b291-4757-aade-626e5c98cb9c
latin_170m_raw
null
None
None
None
Dei ferebat simul cum libris absque ductore transiens, devians a publico vado, per profunda fluminis jam coeperat mergi. Concurrerunt omnes, levatis in altum vocibus, conantes opem ferre pereunti. Animal autem valido conatu ab aqua emersum, ad ripam pervenit, capite protenso. Currens vero unus ex famulis extendit manum, ut capistrum arriperet, sed nequidquam. Mutum namque animal nihil intelligens, iterum retroactum natando per profunda ad alteram ripam ejectum est, nihil de se dans videndum, praeter solum caput. Ecce autem magnanimus heros per plana incedens veniebat. Intuens vero quae gerebantur, nil mortale sonans, cygneum caput pileo operiens, antetulit gressum, coeptumque iter progreditur. Inter alios vero qui hujusmodi fluctuatione agebantur, praecipue senior Petrus anxie discurrebat, cui sollicitudo disponendarum rerum Patris commissa erat, hic exclamavit cuidam, ut captato ingenio proprius accederet, si quoquomodo animal capere posset. Qui nihil moratus, protensa manu capistrum arripiens, forti adnisu educit mulum ab aquis. Concurrunt cuncti, perniciter equis desiliunt, et exonerato saumario perscrutantur erutam ab aquis Patris supellectilem, lectulum scilicet ipsius atque libros. Quae omnia Deo teste et his qui interfuerunt, ita intacta ab aquis reperta sunt, ut nullum vestigium infusionis in eis appareret. Mirantur cuncti prae gaudio Deumque magnificant, et tanti viri merita laudibus extollunt. Onerato rursum mulo, ovantes subsequuntur seniorem, et domnus Petrus anticipans caeteros, Patri quod acciderat refert. Qui leviter indignans: Quid, inquit, dicis? num aliquid aquis immersum potest videri non madidum? Confecto itaque itinere, die jam decurso, receperunt se in cujusdam villulae hospitium. Tunc jussit sibi afferri libros, et caetera quae de aqua fuerant abstracta, mantilia scilicet ac manutergia: quae sicut semper ad utilitatem, ita et tunc sine damno aquis reperta sunt madida. Tunc vir benignissimus Deum collaudans, fratribus sic coepit loqui: O fratres dilecti, cernitis circa nos miram Dei nostri pietatem? Certe quae recuperare non possemus, si aquis intingerentur, ea conservavit illaesa; quae vero absque damni discrimine poterant intingi, ipsa passus est madida fieri. Ita nihil sibi, sed totum Deo qui in illo et per illum operabatur, fideli corde tribuebat. Excellens enim erat animus, et humana contemnens, nec desiderabat gloriam quasi mercedem rerum gestarum. CAP. XVII.-- #De quodam puerulo monacho a gravissima infirmitate liberato.@# Quia vero de Nantoacensi monasterio superius memoriam fecimus, dicendum est nobis etiam quid ibi aliquando contigerit evenire. Quodam tempore cum ibi sanctus Pater advenit, puerum nomine Gerardum reperit, quem illa detestanda infirmitas caducae passionis ita de die in diem vexabat, ut in eo nec vox, nec memoria, nec aliqua membrorum officia remanerent, et pene a mortuo jam nihil distaret. Tali calamitate vir Dei compunctus, fratribus ut pro eo Dominum precarentur rogavit; ipse ad sanctum altare missam celebraturus accedit, ut interesset infirmus praecepit, divinis mysteriis refecit, aquam sanctificatam, ut sibi moris erat, ex calice sancti Maioli bibere compulit. Nec mora, infirmitate fugata, salus optata succedit, et usque in diem praesentem in supradicto homine integra perseveravit. CAP. XVIII.-- #De libro et vasis repertis.@# Gradiebatur aliquando verus Dei amator Odilo per Alpes Jurenses: et subito equus multis oneratus sarcinis lapsus, per devexa montis usque ad profunda vallis inter asperrimos scopulos dilabitur. Ruunt praecipites Allobroges frustra nitentes, et ultra vires aliquid conantes. Tandem post multos animi conatus, reperto equo sano, et aliquanta de sarcinulis, cognoscunt deesse librum Sacramentorum aureis litteris scriptum, cum vitreis vasculis anaglypho opere formatis. Quae res non parum viri Dei moestificavit animum, verum cum his quae repererant coepto itinere gradiebantur. Advesperascente autem die, devenerunt ad quamdam cellam sancto Eugendo abbati jure subditam, ubi honorifice a fratribus illic manentibus suscepti, post exhibitam humanitatem quieverunt. Defluebat autem imber copiosus nivibus commistus. Vir autem Domini intimat fratribus quae sibi acciderant, summa exposcens prece, ne pigritarentur ad eadem loca scrutanda accedere, si forte auratum librum reperire valerent. Illi vero mente promptissima spondent se exsequi ejus mandata. Quis enim tanti viri precibus non acquiesceret, cui etiam Deus noster plerumque, ut ita dicam, obsequi videbatur. Aurora itaque apparens, missos dirigit, dies subsequens ad loca deducit, librum
null
d052be6d-d253-4e2e-b862-6228e140bf16
latin_170m_raw
null
None
None
None
perditum cum vasis requirunt; sed ipso suo labore diutius fatigati sine fructu ad propria redeunt. Erant montes et circumjacentes colles tanta densitate nivium cooperti, ut spes nulla superesse videretur ulterius praedictas res recuperandi. interjectis itaque fere duobus mensibus, cum jam hiemis asperitas praedictorum montium et collium evanescendo faciem denudaret, et de perditis rebus pene jam nulla memoria esset, quidam presbyter, nomine Ermendrannus, locum in quo praedictae res perierant casu adiit, oculorum orbes huc illucque deflexit, et ecce contra spem librum reperit, quem Christi protectio a nimbis et diuturnitate nivis intactum meritis patris Odilonis servavit. Vasa enim sana invenit, quae Dei nostri pietas ne frangerentur protexit. Tollens itaque ea quae invenerat, Gauzeranno abbati sancti Eugendi consignavit, et postmodum jussione ejusdem praedictus presbyter Odiloni patri, dum ad illas Jurensium partes rediret laetus et alacer reddidit: qui quanto gestierit gaudio, ex immensis Deo laudum fusis praeconiis qui vult dignoscere poterit. CAP. XIX.-- #De quodam potente a dolore oculi liberato.@# Aliquando dum transiret per pagum Genevensem et castrum Albiense, quidam senior, Siebodus nomine, dominus ejusdem castri, ampla persona, non parva potestas, ad cum accessit. Huic quadam die sub arbore jacenti fortuito casu particula corticis ceciderat in oculo: quae ita turbaverat, ita corruperat ejusdem membri officium, ut nec expelli, nec aliquod inde remedium inveniri posset. Fugerat somnus ab oculis, fastidiebatur cujuscunque generis cibus nullusque sospitatis inveniebatur locus. Cognoscens itaque vir sanctus causam tanti periculi, et condolens viro sibi satis familiari, seorsum illum accipiens, super locum doloris signum imprimit sanctae crucis cum insufflatione oris et virtute orationis, spondens se, dum veniret ad hospitium, pro illo sacrificium offerre salutiferae oblationis. Nec mora: sancto recedente, somnus diu negatus praedictum hominem dormire coegit evigilansque particulam corticis ab oculo cum quadam lanugine deductam invenit, et praeteriti doloris molestiam non sensit. Mox etiam cibum omnino fastiditum requirit, cum desiderio sumit, suaeque liberationis causam prae gaudio per internuntium viro Dei apud Silvigiacum ( #sic.@# ), quo jam pervenerat, innotescit, gratias agit et deinceps eum in magna veneratione habuit. CAP. XX.-- #De clerico a morbo brachii curato.@# Quodam etiam tempore dum a Roma reverteretur, et Lucas castro hospitaretur, cuidam sancti Martini Turonensis canonico, Archimbaldo nomine, lethale vulnus in brachio excreverat, quod sibi non jam languorem, sed ipsam mortem pene interminare videretur. Accedit itaque ad sanctum, et tantae necessitatis ostendit periculum. At ille quasi haec se videre dissimulans, latenter propria manu tangit brachium, sanctae crucis implorat praesidium, et super vulnus ejusdem crucis impressit signaculum: sicque a se dimittit, et ut caute praevideat praecipit. Mirum in modum dum recedit et locum vulneris videre vel tangere voluit, nulla signa praeteriti doloris nec invenit, nec sensit. Attonitus vero stupore miraculi ad hominem Dei regreditur, quae sibi contigerant palam facere voluit. Sed Dei servus ubi hoc praevidit, indignatus valde, illum nec quidquam passum fuisse, nec quid diceret scire, objurgavit. Ita enim timebat rumores hominum, tanquam lethale venenum, et quasi pestiferum malum sic fugiebat vanae laudis appetitum. Cum quodam tempore apud monasterium suum, quod Volta nominatur, moraretur, et murus ecclesiae adhuc imperfectus consummaretur, contigit ut quadam die dum ministri operis operi complendo insisterent, deambulatoria ubi stabant, retortis cum quibus ligata erant ex nimia vetustate ruptis, deorsum ruerent, cum quibus caementarii ex altitudine muri ad terram ceciderunt, et collisionis membrorum. . . . . CAP. XXI.-- #De quodam mente capto sive daemoniaco sanato.@# Alio tempore cum ex partibus Ultrajuranis Nantoatis, de quo supra diximus, cum eo advenissemus, quemdam juvenem militem, nomine Mainerium, mente captum, a propriis servulis ibi adductum invenimus. Qui rejecta militia, omnique cura privata vel publica postposita, huc illucque miser nudus nisi teneretur oberrabat, incognitas voces emittens, sine cibo perseverans, et, ut talibus consuetudo est, nusquam tutam sedem, nullam habebat requiem. Misertus itaque homo Dei tantae calamitati, et condolens gratissimae juventuti, cum fratribus in terram ante altare sancti Petri prosternitur, psalmis insistit, patrocinia sanctorum cum litaniis requirit: deinde surgens ad vexatum accedit, aqua sanctificationis aspergit, bibere cogit, et sic
null
69840ba6-01d6-40a5-96af-6057c84f12f7
latin_170m_raw
null
None
None
None
recedere permittit. Post haec sancto recedente, ipse jam non infirmus, sed sanus; non ligatus, sed liber; non coactus, sed voluntarius, Cluniacum usque prosequitur, gratias Deo et illi pro recuperata sanitate reddidit, voto charitatis munera piscium detulit, sicque ad propria rediit. Sequenti etiam anno eum ibidem requisivit, sed non invento, Silviniacum die qua sanctus obiit et ipse advenit; tristis et moerens ejus exsequiis interfuit, et quia vivo non potuit, defuncto pro sua liberatione iterum atque iterum gratias egit. CAP. XXII.-- #De quodam muto sanato.@# Abbas quidam religiosus de Brolio ( #Ebreuil@# ) monasterio, nomine Girbertus, quemdam nepotem habuit militem strenuum, nomine Gauzfredum, qui ex multo tempore officium linguae amiserat, audiendi tamen efficaciam et prudentis senis memoriam, quemadmodum de Zoe uxore Nicostrati legitur, non mediocriter retinebat. Hic per visionem admonetur ut ex aqua qua sanctus manus abluebat requireret, et eam bibendo deinceps effectum loquendi recuperaret. Qui mox familiares ministros advocat: utcunque sapit, utcunque valet, quae volebat manibus innuit, non sine magno tamen labore innotescit; et Silviniacum, quo sanctus tunc manebat, ad hoc obtinendum pro eo praedictus Girbertus dirigit, suasisque quibusdam viri Dei ministris, fidele furtum perpetratur, aqua latenter manibus ablutis subripitur, sub occasione etiam calice sancti Maioli ab ipso viro Dei signata altera aqua superadditur, et sic infirmo transmittitur. Quam accipiens mutatis prius vestibus in ecclesiam ingreditur, orationi incumbit: deinde cum summa veneratione aquam sumit, et sumendo pristinae vocis officium mox ad integrum recuperat; loquitur, atque non jam manibus innuit, sed ex ordine quae viderat verbis enarrat et Deo gratias pleno ore, plena voce laetus proclamat. CAP. XXIII.-- #De quodam parvulo vasculo a vino exinanito, et virtute sancti postmodum pleno reperto.@# Omnipotens Deus remunerator et glorificator fidelium suorum, se in hac mortali aerumnosaque vita pro scire et posse glorificantium per sibi fidelis dilectique famuli Patris Odilonis in hacce convalle lacrymarum coram hominibus confitentis et glorificantis merita, inter alia plura praeclara prorsus atinde eum proficiscentem frater Adraldus aliquantuque memoranda miraculorum signa, quoddam valde jucundum atque mirificum virtutis opus, hic etiam eum glorificando, operari est dignatus. De quo ne quisquam, quia illud scripto tradere succedentium memoriae suscepimus, dubitare queat, habemus et proferimus veracem fidelemque, quae hoc narrat, personam ad hoc astipulandum sic idoneam ut constet luce clarius, quia is qui hoc refert et hujus Deo dilecti Patris est monachus, et nomine proprio vocitatur Adraldus, atque ipse solus cum alio quodam laico homine hujus tunc rei gestae fuit conscius. Quodam siquidem tempore isdem vir Domini Odilo rediens a Francia, et Cluniacum totius religionis locum festinanter expetens, eidem jam dicto fratri apud quamdam ecclesiam, quae vocatur Tolonnis ( #Toulon@# ), cui obedientiae causa praeerat, estque juris monasterii quod vocatur Aurea vallis, commoranti, improvisus et insperatus supervenit. Quidam tamen ex fratribus beatum virum comitantibus, nomine Warnerius, ipsum Patrem comitesque parvo praecurrens spatio antecessit, et adveniens patrem Odilonem adesse nuntiavit. Qui jam fatus Adraldus miratus et obstupefactus, primo non credidit, post tristis et moerens, et quia susceptioni ejus non se praeparaverat, miserum se clamans expavit. Verumtamen confortatus in Domino resumpsit vires, et missis circumquaque pueris domus ad quaerendum necessaria, instabat, prout angustia temporis permittebat, praeparare quaeque erant tanti Patris susceptioni congrua. Inter haec dilectus Deo et hominibus pater Odilo adveniens, ab eodem ipso fratre gaudenter admodum et jocunde suscipitur, amabiliter et affectuose exosculatur et amplectitur; sed tamen humilis et submissa querela et objurgatio de suo adventu sic insperato minime perdonatur. Sed ad haec isdem dulcissimus Pater dulci et suavi, ut sibi moris erat, alloquio coepit et se excusare et ipsi satisfacere, occasione temporis et loci dicens hoc contigisse, seque illuc nequaquam sumptuosum apparatum quaerere. Et quia ipso anno sterilitas vinearum nimis charum reddiderat vinum, ejusque nisi locupletioribus subtraxerat usum, providus et moderatus Pater ne fratrem gravaret, emere se vinum dixit, sed protinus eidem ipse ob hoc non leviter indignatus contradixit. Qua, inquiens, fronte, hoc vos, domine, in domo vestra patiar agere? Ventum itaque ad prandium et cibis eidem Patri suisque omnibus largissime sufficienterque, prout discreto ordini eorum
null
2204133e-8c01-413d-8b10-3b6240864ac0
latin_170m_raw
null
None
None
None
congruebant, appositis, vinum etiam de parvo singularique et pleno emptu vasculo profertur. At discretissimus Pater monachis scyphos geminari, caeteris vero semel praecipit dari. Sed statuta mensura exceditur, et absque ulla aestimatione chari pretii potus large omnibus praebetur. Postquam autem sumptae epulae mensaeque sunt remotae, succedunt grates et laudes charitativae refectionis a dulcissimi patris Odilonis gratioso atque mellifluo ore. Succedit igitur nox diei, et Pater Odilo inibi laxabat membra quieti. Mane vero facto, lum prosequitur; sed ab illo redire jussus, mox ut domum suam subintravit vocato dispensatore, jussit eum citius quantum in vasculo remansisset vini diligenter considerare sibique renuntiare. Is itaque famulus et jussis obtemperans, curiosius vas aestimat offenditque contra spem, et (quod est dictu mirabile) plenum, quod credebat ex maxima parte exinanitum. Invadit formido hominem, et stupidus de hoc aliquandiu secum cogitationes versat, sed tamen reversus inventum indicat. Res fratri visa est auditu incredibilis, et hanc referens insanienti similis. Parvitas denique vasis, et numerositas multitudinis illud exhaurientis suadebat valde parum superesse in illo residui liquoris. Attamen itur, et oculorum fideliori ministerio res discutitur, et ita esse deprehenditur. Tunc geminatur stupor misto timore talia cernenti, quae nihil aliud prius illum dicere submonebant quam: #Mirabilis Deus in sanctis suis.@# Vere enim mirabilis, vere omnipotens, vere misericors Deus in sanctis suis, qui in illorum munda et sincera mente augustissimum sibi palatium statuens, ibi residet, ibi regnat, indeque disponit multa et magna, et ait mirifica prorsus et non imitanda. Multa similia si notarentur diligentius, de ejus possent describi virtutibus. Multum enim per Dei gratiam in talibus in occulto posuit, quae nunquam ad publicum venire voluit, et maxime in febricitantibus, quibus semper succurrebat calicis sancti Maioli signaculo, dicens talia non suis, sed ejusdem praedicti Patris fieri meritis, cum revera dubium non esset, discipulum in talibus cooperatorem esse magistri virtutibus. CAP. I.-- #Quomodo quondam puer liberatus sit divinitus a gravissima infirmitate.@# In exordio vero virtutum ejus, dicendum est quid illi contigerit cum adhuc puer esset, quod ne cui videatur incredibile, ab ipsis agnovi quibus ipse solitus erat narrare. Dum adhuc puerulus in domo patris nutriretur, antequam etiam scholis daretur, contigit ut membrorum omnium pene virtute privaretur, incedendique vel per se movendi ei possibilitas negaretur. Accidit vero quadam die familiam patris ejus de loco ad locum mutari, et infantem sub custodia nutricis servulorum ministerio bajulari. Cumque in medio itinere ad quamdam ecclesiam in honore Dei genitricis Mariae consecratam divertissent, deposuerunt puerulum cum sarcinulis ante ostium ejusdem ecclesiae. Erant autem domus adjacentes eidem basilicae, in quibus necesse erat illis quaedam victualia quaerere. Dum vero diutius in his implicarentur, videns se puer solum relictum, inspiratione divina attractus, coepit tentare si quo modo ad ostium posset accedere, et ecclesiam Dei Genitricis intrare. Itaque virtute qua poterat, manibus et pedibus reptando, ostium attigit, ecclesiam intravit, ad altare usque pervenit, pallam altaris manibus arripuit; deinde summo conamine brachiis in altum protensis surgere conabatur, sed nodis diu male ligatis retinebatur. Vicit tandem [ #al. cod.,@# tamen] divina virtus, redintegrans pueri languidos artus, atque mirabili modo Dei Genetricis interventu surgit, et stat super pedes sanus, et in circuitu altaris hac illacque discurrit. Clientes vero postmodum ad sarcinas redeuntes, et puerum non invenientes, mirati valde coeperunt illum ubique locorum requirere; et non invento, nimis inter se conturbati, tandem casu ecclesiam introeunt, vagantem et discurrentem per ecclesiam conspiciunt, divinae virtutis potentiam recognoscunt, puerum laetabundi in ulnis accipiunt, quo tendebant perveniunt atque parentibus incolumem et sanum cum magna laetitia reddunt. Ostendebat jam Dominus in puero, quam gratus et acceptus sibi deberet esse in futuro, quem necdum pene loquentem, vel aliqua discernentem, misericorditer liberavit a tantae contractionis vinculo. Erat autem praesagium Dei Genitricis ecclesia, quam ipse dum ad liberam scientiam et aetatem pervenit, omnibus votis dilexit, coluit atque pro viribus in omni vita sua glorificavit. Refertur etiam quod jam adultus aetate, in ecclesiam simili modo in honore Dei Genitricis consecratam intraverit, et nullo alio nisi Deo teste, semetipsum collo mancipatum eidem altari tradiderit dicens: O piissima virgo et mater
null
bb590ce4-6a8b-4eaf-b5a3-7e4998529dda
latin_170m_raw
null
None
None
None
Salvatoris omnium saeculorum, ab hodierna die et deinceps me in tuo servitio habeto, atque in omnibus meis causis, misericordissima advocatrix, mihi semper adesto. Post Deum enim a modo nihil tibi praepono, et ultroneus in aeternum meipsum, tanquam proprium servum, tuo mancipatui trado. Haec de pueritia ejus dicta sufficiant, nunc veniendum est ad illa quae, jam in perfectiori aetate positus et regimine abbatiae decoratus, Domino cooperante fecerit. Verum plurima quae in prima fronte dicturus sum ipse non vidi, sed duobus monachis ejus, Petro videlicet monasterii sancti Maioli, quod apud Papiam est praeposito, viro scilicet religioso et Syro cujusdam monasterii abbate, per adnotationem fratris Bosonis, mirae simplicitatis et innocentiae monachi, sicut rogaveram dum hoc opus inciperem, referentibus agnovi. Fuerunt enim praedicti fratres probabiles viri, patris Odilonis admodum familiarissimi, secretorum etiam illius in pluribus conscii, et itineris vel laboris per multa tempora socii. Quapropter ea quae ab illis referuntur, tanto credibilia sunt, quanto illos certissime constat narrare illa quae oculis viderunt, auribus audierunt, manibus etiam tractaverunt, atque ut certo tempore nobis et multis nota fierent, prudenti memoriae commendaverunt. Ideo vero hanc nostram relationem probabilium virorum testimoniis cingimus, ne ab aemulis gratia cujusquam falsae adulationis haec finxisse judicemur. Sicut enim Gallus in Sulpicii Severi et Posthumiani dialogo refert de Martino, non indiget ut mendaciis asseratur Odilo, quem Christus jam, ut pia fide credimus, glorificavit in coelo, atque diversis virtutum signis celebriter commendat in mundo. Absit enim me nisi visa et experta, et a fidelibus personis sive idoneis testibus relata, de tanto viro aliquid mendaciter fingere vel narrare. CAP. II.-- #De caeco illuminato.@# Exiens quodam tempore beatissimus pater Odilo a Cluniaco celeberrimo loco, devenit ad quemdam sui juris locum, non longe ab eodem monasterio situm, nomine Besorniacum [ #al.,@# Bersoniacum]. More sibi consueto ecclesiam petiit, ut Christo Domino persolveret vota orationum: inde se domum recepit, quae ipsi ecclesiae contigua videtur. Accenso autem igne, quia frigus erat, coepit sedendo gelidos artus calefacere. Postmodum vero oculorum orbes hac illacque volvens, conspicit eminus puerum, cujus faciei effigiem pulchra manus superni opificis decoram effecerat. Interrogat quis esset. Aiunt circumstantes: Servitutis vinculo in vestro, domine, servitio annexus tenetur. Et sanctus: Quomodo, inquit? Filius est, inquiunt, villici vestri, qui licet videatur decorus aspectu, caret tamen oculorum visu. Tacuit Deifer heros, et animum ad spem reformans, Altitonantis clementiam tacita prece invocat. Et advocans parvulum, damnatis caecitate oculis signum imprimens Dominicae crucis, quae natura minus dederat, virtutum Deo cooperante, illico accommodat. Moxque videntem remittit ad propria ovantem. Amabat enim pueros, non lasciviam sectans, sed aetatis innocentiam pie in illis amplexans . . . . . . . . . . . . . . #talium est enim regnum coelorum (Matth. XIX) @#. Quis loquetur magnalia Dei, fratres charissimi? Cernimus namque impleri veridicum dictum Christi: #Qui credit in me, opera quae ego facio et ipse faciet (Joan. V, 36) @#. Egit quidem simile opus potens Salvatoris dextera, commorans in carne humana: et nunc eodem insigni miraculo servum suum magnificare dignatus est in nostri temporis aevo, ut facile quis perdiscere queat, quanti aestimandus sit qui opere consimili, Domino saeculorum rege cooperante, meruit sublimari. CAP. III.-- #De aqua in vinum conversa.@# Degebat aliquando sanctus Odilo in quodam suo coenobio, quod nuncupatur Aurea vallis, loco scilicet religioso, et fratrum illic commanentium sanctitate famoso. Aderat ille primus dies jejuniorum, quae Domini Pascha praecedunt, in quo et cineris super capita impositio suscipitur, et arduae inceptio abstinentiae a fidelibus inchoatur. Dei itaque cultor consuetum morem explere cupiens, cum jam hora diei nona fratres, modico cibo percepto, lectioni vacarent, clam cinere impleto pugillo consedit ad mensam, et coepit secundum Psalmigraphi dictum, pane simul cum cinere fessum corpus reficere. Innuit vero cuidam fratri, ut sibi aquae potum deferret, quo imbecilles artus arido edulio sustentaret. Attulit ille quod jusserat. Ut vero applicuit labiis, ecce saporem odor aquae contulit vini, substitit ille, et quasi ignarus, iterum fratri
null
5917acf4-88ab-4afd-8a54-be8bced2cd30
latin_170m_raw
null
None
None
None
ut aquam deferret, innuit manu. Qui miratus se aquam obtulisse significavit. Tandem evacuato vase, iterum idem aqua plenum detulit Patri. Attigit ille summotenus ore, denuo vinum pro aqua coepit redolere. Vir ergo beatus Dei pietatem erga se persentiscens, humili devotione quod Deus miserat sumere non recusavit. Ecce . . . . . . . . . in Cana Galileae convivantibus de aqua vinum exhibuit. Nunc vero famulo suo sponte se atterere volenti, pallentem lympham in vini saporem convertit. Quali vero cordis jubilo, vel qua mentis fiducia aestimandus est tunc tripudiasse, cum ita de se Deum curare cognovisset? Potuit tunc Psalmistae verbis concinere: #Dominus sollicitus est mei,@# vel sicut alibi dicitur, #Dominus curam habet mei.@# CAP. IV.-- #De furto apud Papiam invento.@# Eo tempore quo Heinricus rex ad arcem Romani imperii festinabat, ut de regno ad imperium promoveretur, comitabatur cum eo beatissimus Odilo, et gloriosissimae Virginis adorandum partum utrique celebraverunt apud Papiam, ditissimum Italiae oppidum. Expletis itaque illius diei sacris hymnorum officiis, consedit senior cum fratribus ad mensam, ut sumptis ciborum dapibus, amissas revocarent vires. Erant autem discumbentes multi, atque obsequentes non pauci; inter quos quidam fraudis possessor se velle obsequi simulans, captabat oculis quomodo aliquid quiret furari. Cernens igitur mappam operosam super viri Dei mensam, illectus cupiditate lethifera anhelabat patrare, quod cupiverat iniqua mente. Postquam ergo exempta est fames epulis mensaeque sunt remotae, illis sua curantibus, ille malignus casu repertam mappam subito rapuit, et discessit festinato, gaudens de inventa praeda, et ignarus quanta sibi in proximo futura erant membrorum detrimenta. Altera vero die hora competenti apposita mensa, requiritur quod deerat. Orto inter clientes de amissa mappa querelarum murmure, dapsilis Pater hoc parvipendens: Afferte, inquit, aliam, et ne tale aliud ulterius accidat solliciti estote in posterum . . . . . . . . postmodum beato viro simul cum rege, malignus ille rem male sublatam detulit in forum venalium rerum; sed distrahi nullo modo potuit, quia hoc ille iniquus possidere non meruit. Semel, bis terque frustra conatus, tandem rubore frontis confusus casam repetit inanis: et ecce divina ultio scelestum facinus in injuriam sui servi perpetratum extemplo vindicat. Subito enim manibus pedibusque arefactis, miser et miserabilis simul cum furto sancti Maioli [ #supple@# ad ecclesiam] defertur, in terram ponitur, mappa vero sursum appenditur. Fit concursus populi, constipatur ecclesia multitudine innumerabili, meritum Odilonis quale sit agnoscitur, et beatus Maiolus ut opem misero ferat omnium votis exoratur. Tandem divina pietas inolitis miserationibus miserum erigit, brachia manusque nativo humore perfundit, bases ejus et plantas consolidat, isque cum omni populo Deum magnificans, ad propria remeat. CAP. V.-- #Item de alio simili furto.@# Alterius etiam furis effera mens simile direptionis damnum supradicto Patri inferre molita est. Morabatur namque jam fatus Pater in denominata Papia civitate, cum ecce in una noctium quidam fur ingressus stabulum equorum, abegit unum, quem prae caeteris perspexerat optimum, et cujus tergo vir beatus sedere solitus erat. Sed quia in eadem urbe non solum homo Dei, verum etiam quae sui juris erant nota videbantur, veritus ibidem morari, confugit ad Laudense oppidum, ut illic de venditione equi cupitum acquiereret pretium. Verum quia Deus semper suorum curam gerit, omnium cernentium corda ita obstrusa sunt, ut nullius ad emendum adhiberetur convenientia. Quod cernens ille malevolus, tactus poenitudine cordis et pervidens se nequiter egisse, confestim rediit ad locum suae fraudis conscium, et moerentibus famulis repraesentat equum fraude subductum. Nuntiatur hoc viro Dei. Agit ille grates summo rerum opifici, et ne quid molestiae inferatur latroni, imperiosa prece saevientium mitigat voluntates. Non enim erat avidus vindictae, sed nimia cordis benignitate, bona pro malis semper studebat recompensare. Secundum beati Pauli apostoli, qui vas electionis dicitur, admonitionem, nulli malum pro malo alicui volebat unquam reddere, sed omnibus in commune benefacere. CAP. VI.-- #De transmeatione profundissimae Ticinensis aquae, et accensione lucernae.@# Ea tempestate, qua regnum Italiae quidam nobilis Arduinus arripuerat, et ille magnus Henricus, inter caeteros clarissimus, regni monarchiam consentientibus Italiae principibus, jam in eodem solo Italico positus affectabat
null
8835c470-24e6-47ac-8efa-d940ef4ffeae
latin_170m_raw
null
None
None
None
; supradictus Pater transiens per Italiam, devenit ad quamdam aquam, quae moenia Papiae praeterfluens, ab australi parte, mutuato a se nomine dat vocari Ticinum. Hanc ergo festinanter transire cupiebat; sed navigium deerat, quo tantae altitudinis flumen transvadari posset. Confidens itaque de Deo, cui tota mente adhaerebat, vocat unum ex famulis, cui nomen Wolveno, et in nomine Domini jubet eum per alta fluminis haud dubie incedere. Mirum dictu! sed tamen omnia possibilia sunt credenti, obedivit illico famulus, et subsequitur post eum dominus, et ita cum omni comitatu absque subsidio cymbae, sine aliqua laesione, Christo ductore, ventum est ad ripam ulteriorem. Impleta est tunc prophetia sancti Habacuch dicentis: #Viam fecisti in mari equis tuis, in luto aquarum multarum (Habac. III, 15) @#. Quid vero mirabilius, vel laude dignius videtur? Quondam populus Israeliticus inter divisiones maris per siccum transivit; nunc vero beatus pater Odilo super ipsas undas aequoris viam sulcavit. Sed quia utrumque Dei munus est, de utroque a nobis Deus magnificandus est. Hoc cernentes qui ibi aderant, putaverunt consuetum aquae transitum, et ascensis equis id tentare conati sunt; sed priusquam prima vestigia sonipedum ripam tangerent, pene submergerentur, nisi confestim retroacti gradum pressissent. Viso tanto miraculo, unus ex circumstantibus accurrit ad genua sancti viri, orans ut hospitio suae domus uti dignaretur: cui vir beatus libenter assensum dedit, vergebatur enim jam dies ad occasum. Veniens itaque cum suis ad domum, et charitate illius hominis refectus, dormitum perrexit. In noctis vero medio, jam beato viro soporato, repente ventus aspirans per rimas domus quae patebant, suo flatu lucernam exstinxit. Expergefactus cubicularius qui ante eum cubitabat, nomine Deodatus, atque exterritus, doluit tenebras irrepsisse, ubi se lucem meminerat reliquisse. Exsilivit a lectulo, et nesciens quo lumen peteret, sumpta fidei audacia, coepit Deum orare, dicens: O lumen divinum, qui totum illustras mundum, audi me immeritum [ #al. cod.,@# miserum], et per Odilonem tuum depelle ab hac domo horrores tenebrarum. Nec mora, lux ab aethere fusa illum laetitia et securitate, et domum luminis perfudit claritate. Et ne cui ista incredibilia videantur, o viri fideles et Christiani fratres, Creatoris est miranda potentia, qui devotos ejus animos cernens, taliter illum glorificare voluit, ut lux meritorum ipsius per orbis climata diffunderetur. CAP. VII.-- #De simili miraculo.@# Memorialis dies divinae visitationis et humanae salutis, festivitas videlicet Dominicae Nativitatis appropinquabat, et sanctus Dei Odilo primos dies Adventus Dominici apud Paterniacum, delectabile sibi coenobium, celebraverat. Inde gressum movens, et per montana paulatim iter faciens, pervenit ad quemdam vicum, nomine Leodonium [ #Lons-le-Saunier@# ], ubi conficitur sal, humanorum ciborum condimentum. Festinabat enim pio desiderio beatae Virginis partum apud Cluniacum, virtutis et religionis habitaculum, celebrare. Advenerat autem domnus Petrus ab Italia, et in ejus obsequium gradiebatur, in cujus solatio valde pius Pater gratulabatur. Hospitati igitur in praedicto vico, praecepit senior suis, ut essent diluculo parati, et primo mane proficiscerentur, ut diurna itione [ #ms.,@# diurnatione] peracta, possent attingere ad monasterium sancti Marcelli. Imminebat namque ille dies quartae feriae, in qua et solemne jejunium, et electio Dei matris in Ecclesia praeconatur. Illic ergo cupiebat festivum coelestis oraculi legatum beatae Virgini directum audire pariter et celebrare. Facto itaque mane carpebant iter, cum jam coelum nubibus praetectum diffunderet terris immensitatem imbrium impelleretque incommoditates aurarum ; sed fortem viri Dei animum a statu sui desiderii haec aspera revocare nequiverunt. Quinimo confortabat socios ne animos frangerent, sed viam constanter explerent. Qui enim non patiebatur vinci a voluptate, invictum se praestabat a labore, quia manebat liber ab omni animi perturbatione. Laborioso igitur itinere cum plurimo spatio diei confecto, venerunt ad quoddam flumen, quod ita intumuerat, ut ultra littoris terminum protensum intransmeabile videretur. Comites vero circumcirca discurrentes, et plurima conantes, meabilem transitum minime reperiebant. Tunc Christi famulus spem in Deum ponens, vocat unum ex famulis, nomine Arbaldum. Videtur, inquit, mihi per hanc partem fluminis inesse cursum meandi. Ergo in Dei nomine securus ingredere, et experiendo
null
b245b0ce-871c-47aa-b486-1c8928888bff
latin_170m_raw
null
None
None
None
disce utrum et nos queamus transire. Ille nihil moratus, agit imperata, transit flumen, et allabitur ad ripam ulteriorem, et emissa voce clamat se omnes sequi posse. Et senior: Non, inquit, sed te ad nos oportebit redire. Transvadavit ille iterum interventu Patris, aequoris evadens periculum. Praecede ergo, inquit, nos in nomine Domini. Ad lineam itaque cuncti ingredientes, transierunt gurgitem vastum, aquis usque ad partes femorum irrigati; viro autem Dei, sicut testati sunt qui adfuerunt, neque usque ad corrigiam calceamenti aqua potuit diffundi. Ex infusione itaque aquarum, nimioque algore constricti omnes socii, tandem profunda nocte venerunt ad locum diu flagitatum, eximii martyris Marcelli honore dicatum. Facta oratione petierunt domum, et sedentes circa ignem copiosum, alii se calefacere, pars coeperunt vestes mutare. Quorum gravem laborem cernens dulcissimus Pater incaluit cordis, et dictis amicis afflicta pectora mulcet. O quondam fortes per multa pericula fratres! Ne vestra vestris frangatis pectora rebus, Per varios casus per tot discrimina rerum Tendimus ad regnum coeli, sedesque beatas. Durate, et haec olim meminisse juvabit. Credite meae parvitati, beata Dei mater, ob cujus obsequium convenistis, hujus vestri laboris erit pia remuneratrix. Post haec cibo sumpto, fessos artus somni quiete refocillarunt. In crastinum autem completis officiis ecclesiasticis, omnipotentis Dei dono, cibo et laetitia corda fratrum implevit ac deinde Cluniacum pervenit. CAP. VIII.-- #De paucis pisciculis plurimis refectis.@# Lutetiae Parisiorum proximum est monasterium, sancti Dionysii martyris gloriosi corporis honore praeclarum, qui locus a Francorum regibus Hugone et Rotberto, viro Dei Odiloni fuerat commissus, ut monachali ordine et doctrina regularis vitae proveheretur in melius. In quo coenobio aliquando Dei famulus commanens, vitae pabulum et salutis haustum facundo ore suis auditoribus ministrabat. Quadragesimale tempus effluxerat, et dies mysticae coenae nec non et salutiferae passionis Christi desierant, cum lux laetitiae, triumphus videlicet Dominicae resurrectionis, mundo irradiaret. Esus vero piscium in tanta diei solemnitate patri fratribusque deerat. Gerebat tunc officium praepositurae senior Ivo, amicabilis homo, qui bene meritum Patris observare et colere studebat; quique valde moestum gestiens animum quod sterilitas aquarum sibi non praeberet affluentiam piscium: actitabat enim ut undecunque acquireret ejusmodi edulium, sed quaecunque agitabantur minime ad profectum proficiebant. Divina enim providentia id agebatur, ut in nova festivitate novus hospes gurgitis novo etiam homini, secundum Apostolum spiritu mentis suae de die in diem renovato, Dei munere mitteretur. Sub ipso itaque magnae diei crepusculo, completo a fratribus celebriter matutinali officio, praedictus Ivo fidem possidens in Deo, de meritis Patris praesumens, movit gressum ab ecclesia, et ad famulorum tendit habitacula. Piscandi gnaros vocat, multa cum eis conquaeritat, super capiendis piscibus multa inculcat, nunc pium Odilonem venisse, nunc diem Dominicae resurrectionis adesse, nunc fratres melodiarum cantu fatigatos fore. Imperat demum in Christi virtute, ut Sequanam fluvium retibus expetant. Ite, inquit, et meritum Odilonis interpellate nomenque Christi invocate: credo enim quia non frustrabitur spes vestra. Id sine mora fidissima clientum turba dant fluvio rete; fluvius ex improviso reddit piscem magnitudine enormem, vocabulo sturionem, in quo fluminis gurgite piscis vix unquam ferebatur a piscatoribus captus esse. Redeunt ergo onusti qui abierant vacui. Praesentatur novus piscis, quem non praedictus fluvius dare solebat, sed Christi largiflua manus suo servo direxerat. Quod videlicet inopinatum miraculum in tanta admiratione est a sancto Patre habitum, ut etiam infantes scholae, quibus erat invisus et incognitus tantae enormitatis piscis, ad videndum venire praeciperet, et ad glorificationem Dei omnipotentis super hoc beneficio seniores cum juvenibus et pueris magis ac magis accenderet. Agitur dies solemnis pro gloria Dominicae resurrectionis. Laetantur heroes novitate rei peractae meritis tanti viri. Est prope sanctum Dionysium monasteriolum in honore sancti Martini consecratum, et vulgariter ad Publicam Stratam dictum: in quo videlicet loco fratres, qui in praedicto sancti Dionysii monasterio causa infirmitatis vel fatigationis manere non possunt, aliquando secedunt. Quadam itaque die vir sanctus fatigatus adveniens, monasterium declinans, causa repausationis illuc divertit. Quod agnoscentes illius monasterii majoris procuratores, mittunt sibi quaeque necessaria, sed de piscibus, nusquam enim reperiri apud eos valebant, valde parva munuscula. Interea dum vir Domini privatam requiem se putat habere,
null
bdfea3ac-0b2a-43f1-99d1-005bcef2fe9f
latin_170m_raw
null
None
None
None
ecce subito, sicut ad eum semper frequentia monachorum quocunque locorum veniebat, credo duo abbates cum pluribus monachis accedunt. Quos cum gaudio suscepit, et in longum cum eis sermonem protraxit, atque ad ultimum ut secum pranderent, invitavit. Accedens vero ad coquos et infertores ciborum, inquirit quid haberent unde suos quos invitaverat hospites reficere posset. At illi caetera quidem utcunque se habere, de piscibus vero pene nihil esse, quod tantae multitudini valeret sufficere. Pueri, inquit vir sanctus, illi vestram super hoc sollicitudinem committite, qui de quinque panibus et duobus piscibus quinque millia hominum valuit satiare, et ita nobis hospitibusque nostris plenissimam refectionem praeparate. Haec dicens abscessit; illi vero quod jussum fuerat, diligentius ut possunt procurarunt. Quid morer? Ventum est ad mensam, omnes ordinata sede recumbunt. Mira dicturus sum, sicut in veritate testantur qui praesentes fuerunt. Dum a coquis pisces ministrantur, et ab infertoribus ad mensam fratribus inferuntur, ita in manibus comedentium, sive ministrantium illa parvitas piscium vel aliorum ciborum coepit excrescere, ut abundanter et superabundanter omnes inde haberent, et multa servitoribus remanerent. Tandem finito convivio: Pueri, inquit vir sanctus, parva promisistis, et multa dedistis; famem timuistis, et superabundanter refecistis. Tantum videte ut de plenitudine nostrae refectionis vobis aliquid servetis. At illi nimia cordis laetitia exhilarati, respondent: Adhuc, domine, nobis multa supersunt, quae nobis et aliis si supervenerint, sufficere possunt. Et si deinceps vestra sanctitas aliqua suadere voluerit, ad credendum in cordibus nostris nulla difficultas erit. Ecce enim contra spem nostrae pusillanimitatis contigit, quod vestra de Deo praesumens fiducia repromisit [ #al. cod.,@# non diffidit]. Ad haec vir sanctus: Non haec, inquit, mea fides, sed vestra obedientia, et meritum hospitum nostrorum promeruit, ut quod sumpsimus pro charitate, divina operante benedictione, valeret nobis omnibus sufficere. Verumtamen nobis et vobis in illo spes est semper ponenda, apud quem omnia sunt possibilia quae hominibus sunt impossibilia. CAP. IX.-- #De exuberatione vini in parvo vasculo in monte Aventino.@# Huic etiam non dissimile miraculum alio tempore contigit evenisse. In Romulea urbe, quae sui magnitudine et formositate, nec non et apostolica dignitate arcem totius retinet orbis, reverendus senior Odilo uno in tempore morabatur. Habebat autem hospitium in monasterio sacrae puerperae Virginis, quod est situm in Aventino monte, qui prae caeteris illius urbis montibus aedes decoras habens, et suae positionis culmen in altum tollens, aestivos fervores aurarum algore tolerabiles reddit, et habilem in se habitationem facit. Ovibus autem spiritualibus intra septa ejusdem coenobii accubantibus ministrabat vitae pascua abbas quidam, Armo nomine, beato viro speciali annexus amore. Una igitur dierum veniens domnus Odilo ad mensam, interrogat an tale vinum in promptu haberet, quod suae imbecillitati accommodum foret. Intimant hi quibus cura erat commissa, minime hujusmodi habere, quod sibi utile valeret esse. Conversus autem homo Dei ad praefatum abbatem, qui suo lateri assidebat: O, inquit, bone vir, si habes quod possit esse utillimum, confer inde mihi charitativum subsidium. Ille hilari vultu placidoque animo jubet illico afferri quantum esset suae voluntati. Tunc Pater: Hoc nostrum vasculum licet videatur exiguum, modo deferatur plenum. Studebat enim in suis semper esse largus, in alienis vero parcus. Allatum est modicum vas mero plenum, prae se ponit et coepit more pincernae illud expendi sibi et abbati juxta recumbenti, et quandiu prandium moras habuit, uterque prout libuit hausit. Alii vero fratres, qui erant vegetiores viribus, alterius liquoris utebantur potu, cui tamen non inerat similis saporis gustus. Jam epulae defecerant, et a mensa surgendum erat, cum illud vas, velut inexhaustum, videbatur adhuc retinere meri pusillum. Tunc verae pietatis amator blande subridens: Non, inquit, fratres mei, integram charitatem erga vos modo habui. Accepto confestim parvo holovitreo infudit merum, et singulis pro benedictione largitur potum. Accidit tunc res stupenda. Cum enim essent fratres fere duodecim, haustis secundum numerum poculis, vinum illico ultra fluere desivit. Laetantibus vero inter se fratribus, et quod evenerat stupentibus, prudentissimus senior infit: Hospes iste noster uberibus eximiae dilectionis abundare fecit in exiguo vase vinum praestitae charitatis. Ita
null
146bda30-8245-4461-8efc-c4773de4c0ac
latin_170m_raw
null
None
None
None
opus per se divinitus factum, alterius religione attestabatur actitatum. Excellebat enim in illo pura humilitas, per quam, sicut Apostolus dicit, omnes sibi superiores seque inferiorem arbitrabatur. CAP. X.-- #De quodam homine a febribus liberato.@# Inclyta post haec Urbe relicta, incedens per aggerem publicum venit ad Taurinense ( #Turin@# ) oppidum, ubi quidam patiens ardores febrium per ablutionem manuum ejus orat sibi dari remedium. Occulte igitur a ministris obtentum recipit infirmus sine mora sanctitatis beneficium, collaudans aeterni Patris unicum Dominum Jesum Christum. Sed ne ad aures Patris perveniretur, alto silentio ab omnibus occultatur. CAP. XI.-- #De utribus in usus pauperum evacuatis, et iterum divinitus impletis.@# Inde ad Alpes Jovinas tendens, jamque arduum iter conscendens, obviat egenorum turba, quae tota simul strepebat, ut praeberet stipem necessariam. Illico munificentissimus Pater jussit exinaniri utres vino, et egentium dari desiderio; et statim hoc sine dilatione perficitur. Non multo post aderat competens hora, qua cibi perceptionem exigebat fragilis natura. Discumbunt itaque cuncti, et ecce utres vino vacui, reperiuntur salubri liquore pleni. Obstupescunt omnes, et pro tanto munere divinae majestati persolvunt solemnes gratiarum actiones. CAP. XII.-- #De vase vitreo confracto et solidato.@# Cum in Pannonia simul cum domno abbate Hugone essem, quadam die cum venerabili viro Richardo episcopo, patris Odilonis nutrito et monacho, coepi de virtutibus ejusdem Patris collocutionem habere, et ego illum, si qua nosset, ut mihi panderet, sollicitus eram inquirere. Fuit enim sibi ipse episcopus valde familiarissimus, et per multa tempora suorum secretorum conscius itinerisque vel laboris socius. Erat vero inter alia mentio de vase quodam confracto, et orationibus Patris, ut fertur, consolidato: unde ego adhuc incertus, ab illo rei veritatem inquirebam sollicitus. At ille: Recolis, inquit, frater, illam contentionem Alberici episcopi Cumani, quam habuit cum Odilone, senioris Odilonis nepote, de abbatia Bremetensi? Et ego: Recolo certe et bene reminiscor. Dum illa, inquit, contentio esset, quadam die ego et praedictus episcopus in via simul pergentes, et de multis ad invicem colloquentes, inter caetera coepi eum arguere, cur supradictam abbatiam injuste sibi praesumpsisset acquirere, cum sciret illam primum ab imperatore Conrado traditam esse praedicti Patris Odilonis ordinationi: et inter alia ei coepi opponere sanctitatem viri, et quia multum audiebantur ab illo laudabilia fieri, inter quae etiam fama erat de redintegratione cujusdam vasis vitrei confracti. Hoc, inquam, me, respondit Albericus, melius quam te scire fateor; et quia te ex hoc incertum video, ne deinceps sis dubius, audi veritatem apertius. Et ego: Libenter, inquam, audiam, et diligentius animo recondam. At ille: Quodam tempore, ille tuus senior, quem dicis, et abbas ad curiam Henrici imperatoris mei senioris venerat; et dum ibi maneret, accidit quadam die ut in mensa imperatoris vas pretiosissimum vitreum Alexandrini generis cum pigmentis tritis ante eum poneretur. Ille vero advocans me et Landulfum [ #ms.,@# Laudulfum], postea Taurinensem episcopum, praecepit ut ipsum vas cum pulvere pigmentorum ad mensam senioris Odilonis deferremus, et ei gratia corporeae salutis daremus. Nos vero, sicut imperator jusserat, vas detulimus, coram abbate ex parte Caesaris posuimus, et sicut decebat, humiliter inclinavimus. At ille humiliter recipiens, vase retento, praecepit nos redire, et tempore constituto iterum pro vasculo repetendo redire. Nobis vero redeuntibus, sicut humanae curiositatis est novas et inconsuetas res libenter velle inspicere, coeperunt inter se monachi vas manibus attrectare, alter alteri de manu ad manum tradere: cum ecce de manibus vas labitur, et, ut erat fragile, labendo confringitur. Quod agnoscens vir Deo amabilis, non leviter contristatus ait: Fratres, non bene fecistis, quia pro tali vestra negligentia, juvenibus clericis, sub quorum custodia vas a vobis confractum positum erat, gratiam imperatoris fortasse abstulistis; sed ne illis damnum eveniat qui immunes sunt a culpa, accedamus ad ecclesiam, et Domini super hoc imploremus misericordiam. Ad cujus imperium ad ecclesiam concurrunt, psalmis et orationibus incumbunt, et ne nobis inde innocentibus damnum eveniat, unusquisque pro nobis sollicitus exorat. Finita vero oratione, vir sanctus vas sibi confractum
null
df416a11-d630-4c72-9b9d-81c4b2043bf7
latin_170m_raw
null
None
None
None
praesentari jubet, oculis inspicit, manibus attrectat: et ecce nihil rupturae vel confractionis recognoscit. Indignatus vero circa monachos: Quid, inquit, vobis, fratres, videbatur? credo, certe visus vester nescio qua caligine detinebatur. Fingebatis fallaciter fracturam vasculi, cum ecce inde nulla conspiciantur signa periculi. Fratres vero haec videntes, attoniti stupore miraculi, nihil inde audebant loqui. Post haec tempore constituto, ego cum socio pro vase repetendo venimus, et a bajulo illius requisivimus. Qui advocans me in partem vas reddidit, et ut imperatori pro magno munere redderem suasit. Quem percunctatus cur talia diceret, per ordinem cuncta quae acciderant narravit. Ego vero gratulabundus cum socio redii, imperatori quae agnoveram sub silentio retuli, et super hoc miraculo magno illum replevi admirationis gaudio et insolitae delectationis jubilo. Supra modum enim eum diligebat illiusque consiliis humiliter adhaerebat. De quo etiam talia agnoscens, magis ac magis omni veneratione dignum habebat. Haec ita mihi Albericus ecclesiae Cumanae episcopus in veritate narravit, quae etiam a pluribus aliis personis vera esse pro certo agnovi. CAP. XIII.-- #De quadam visione cujusdam eremitae.@# Retulit mihi etiam domnus Richardus episcopus quamdam visionem, quam et ego quondam audieram, sed tunc animo minime retinebam. Quodam tempore, inquit, vir quidam religiosus de pago Rotenensi ( #Rodez@# ) oriundus ab Jerosolymis revertebatur. Transiens autem mare, quod a Sicilia versus Thessalonicam protenditur, pertulit cum pluribus aliis gravissimum ventum in medio positus. Qui navim impellens, appulit ad quamdam insulam sive rupem, ubi quidam servus Dei reclusus manebat: ubi aliquandiu tranquillitatem maris exspectans praedictus vir commoratus, coepit cum illo servo Dei de multis collocutionem habere. Inquisitus vero a viro Dei unde genus duceret, Aquitanum se esse respondit. Tunc idem homo Dei sciscitatus est si quoddam monasterium quod nominaretur Cluniacum, et Odilonem ejusdem loci abbatem nosset. At ille respondit: Novi, et bene novi, et hoc quare percuncteris scire cupio. Dicam tibi, inquit, et ut animo recondas quae audieris admoneo. Vicina loca sunt nobis, ex semetipsis manifesto Dei judicio, gravissima eructantia ignis incendia, in quibus animae peccatorum ad tempus statutum diversa luunt supplicia. Sunt vero ad eorum semper renovanda tormenta multitudo daemonum deputata, qui eorum poenas de die in diem restaurantes, intolerabiles magis ac magis exaggerant dolores. Quos tamen saepius audivi lamentantes, et non parvam querimoniam facientes, quia orationibus religiosorum hominum, et eleemosynis pauperum, quae fiunt per diversa loca sanctorum, multoties per Dei misericordiam ab eorum poenis liberarentur animae damnatorum. Inter caetera vero mentionem et maximam querimoniam noveris illos praecipue fecisse de illa Cluniacensi congregatione, et ipsius abbate. Quapropter per Deum te admoneo, si ad tuos cum prosperitate habueris reditum, ut haec omnia quae a me audisti nota facias praedictae congregationi, et ex mea parte denunties, quatenus magis ac magis insistant orationibus, vigiliis et eleemosynis pro requie [ #Thuan.,@# redemptione] animarum in poenis positarum, ut per haec gaudium multiplicetur in coelo, et damnum sive luctus inferatur diabolo. Regressus itaque vir praedictus ad patriam, haec per ordinem sancto Patri et fratribus nuntiare studuit. Quod audientes, admirationem non parvam cum maxima cordis laetitia sumpserunt, Domino gratias egerunt, orationes orationibus addiderunt, eleemosynas eleemosynis apposuerunt, et pro requie defunctorum instanter laborare studuerunt. Hac igitur occasione sanctus Pater generale propositum per omnia monasteria sua constituit, ut sicut in capite Kalendarum Novembrium festivitas agitur Omnium Sanctorum, ita etiam insequenti die, memoria generaliter ageretur pro requie omnium fidelium animarum; privatim et publice missae cum psalmis et eleemosynis celebrarentur, omnibus supervenientibus pauperibus eleemosyna multipliciter daretur: quatenus per haec jacturam sibi provenire magis ac magis doleret adversarius, et e contrario gratularetur sub spe misericordiae in hoc laborans Christianus. CAP. XIV.-- #De revelatione domni Benedicti papae.@# Cum semper observare visiones et somnia vanissimum sit, tamen plerumque fides adhibenda est his quae eveniunt divina dispositione, aut manifestatione praeteritarum rerum, aut ostensione futurorum. De his habemus tam in veteribus, quam in novis tot exempla pene quot volumina. Quapropter huic nostro operi inserere dignum duximus, quamdam visionem memoratu dignam, multis adhuc viventibus luce clarius cognitam, per quam conjicere possumus, quantam apud Deum is de quo sermo est
null
90bff527-e8f6-4113-871f-06422d7af549
latin_170m_raw
null
None
None
None
adhuc in mundo superstes promeruit gratiam. Praeerat quondam apostolicae sedi senior Benedictus, in Romana nobilitate praecipuus, prudenti ingenio solertissimus, et quantum ad mundanum culmen attinet, urbanis causis aptissimus. Qui beatum Odilonem clara affectione diligebat, et summo studio excolebat; et quoties arcis Romanae moeniis sui praesentiam vir beatus intulisset, larga liberalitate necessitudinum juvamen exhibebat. Hic ergo mortalis vitae curriculo jam decurso, corpus terrae animam supernae remisit potestati. Regimen vero sedis apostolicae adeptus est Joannes, sibi affinis carnis germanitate. Multum tempus effluxerat cum praenominati praesulis anima, non adepta lucis aeternae consortium, luebat pro commissis poenale judicium: cum ecce clementis Dei miseratio ad significandum beati Odilonis meritum, manifestare voluit et poenam illius hominis, et donum suae immensae pietatis. Apparuit namque spiritus jam dicti praesulis in revelatione Joanni Portuensi episcopo, et aliis duobus, quorum nomina non recolo, indicans eis quae circa se gererentur; quia videlicet non splendore lucis, sed poenarum teneretur in umbris. Monet itaque ut eant ad fratrem, et ocius pio Odiloni legationem dirigat: ipsius enim suffragiis destinavit superna censura illum eripi a tormentis. Recedentibus ergo tenebris, hujus visionis conspectores papam adeunt, quae injuncta fuerant sibi edicunt. Talia praesul audiens et multum de fratre condolens, rumpit morulas omnes, et pugillarem chartam secundum tenorem visionis descriptam, per praedictum episcopum Joannem beato viro dirigit. Nec mora, fidus legator viam arripiens attigit Papiam, et pertaesus itineris labore, domno Petro cellae beati Maioli praeposito, quae revelata vel praecepta sibi fuerant aperit; eumque oppido exposcit, ut ipse hujus causae velox internuntius esse studeat. Ille impiger bullatam epistolam sanctissimo Patri transmittit, et contigit divino nutu, ut isdem Dei servus Cluniaco reperiretur. Delatam itaque epistolam perlegens, convocat nobilem monachorum senatum, et seriatim cuncta perorat. Aperit profunda sapientiae suae, multaque replicat, et ne talis legatio parvipendatur exorat. Dein praecipit ut libamina precum et dationes eleemosynarum pro generalis praesulis liberatione solemniter peragantur. Suscipiunt ergo seniores gratanter onus leve charitatis, publice et privatim aures pii Conditoris devotis precibus appellant. Nec tantum in eodem coenobio, sed ubicunque fratrum coetus manebat diffusus, praecepto Patris similis persolvitur famulatus. Jam praefixi termini spatium complebatur, cum tot preces et oblationes, atque eleemosynarum largitates aditum divinae benignitatis penetraverant. Unde et libuit supernae clementiae haud dubio relatu id propalare. Erat in praelibato coenobio quidam senior, nomine Eldebertus, nobilis carne, nobilior spiritu, ministrans egenis eleemosynae subsidium, cui talis visio per soporem revelata est. Videbat namque quamdam personam decore conspicuo cum multo agmine candidatorum intrare monasterii claustrum, et usque ad capitulum, ubi domnus Odilo cum sacro senatu residebat, pervenisse, et ad ejusdem Patris genua caput humiliter flexisse. Cumque frater ille requireret quaenam illa fulgida esset persona, didicit domnum Benedictum papam Romanum, primae sedis episcopum, referentem gratiarum actiones pro sua liberatione, quod domni Odilonis et fratrum interventu immane chaos evasisset, et ad supernam beatitudinem evolasset. His visis, expergiscens frater a somno, et tenaci memoria visa et audita retinens, die relucente cuncta per ordinem narrat. Tripudiat tunc sacer senatus, et cum pio Patre aeternae majestati personant vota jubilationis; palam constat omnibus quantum venerabilis Odilo de individuae Trinitatis gratia possit, per quem uterus mortis raptata praeda potuit evacuari. CAP. XV.-- #De quodam puero ab infirmitate qutturis sanato.@# Quodam tempore dum idem vir sanctus apud Paterniacum moraretur, erat ibi quidam puerulus monachus, nomine Rodulfus, quem illa satis horrenda infirmitas, quae in illis regionibus multis accidere solet in gutture, ita deturpaverat, ita dehonestaverat, ita etiam vocem pene intercluserat, ut in illa parte corporis, non jam species esse gutturis, sed quaedam videretur intumescere pestis. Misertus itaque vir Dei tantae calamitati, puerum ad se evocat, manibus locum tumoris attrectat, signum crucis superimprimit, salutaria quaedam verba simul dicit, et sic abire permittit. Mirum in modum ille tumor, sicut in aliis postquam semel affecerit in dies solet crescere, ita versa vice in isto ex tunc coepit evanescere, et in pristinam formam deturpatum guttur redire, et usque in praesentem diem optata fruitur sanitate. CAP. XVI.-- #De libris et aliis supellectilibus aqua infectis et minime laesis.@# In locis Jurensibus Nantoatis est monasterium, sancto
null
96772430-6278-4ccb-ae0f-e38eec7745e1
latin_170m_raw
null
None
None
None
Patri ad componendum regularis vitae statum a Gisleberto comite traditum. De hoc quadam die egressus, iter agens ad urbem Genevensem, hora jam diei tertia incumbente, transivit fluvium per eadem montana discurrentem. Mulus autem suarum rerum portitor, qui lectulum hominis Dei ferebat simul cum libris absque ductore transiens, devians a publico vado, per profunda fluminis jam coeperat mergi. Concurrerunt omnes, levatis in altum vocibus, conantes opem ferre pereunti. Animal autem valido conatu ab aqua emersum, ad ripam pervenit, capite protenso. Currens vero unus ex famulis extendit manum, ut capistrum arriperet, sed nequidquam. Mutum namque animal nihil intelligens, iterum retroactum natando per profunda ad alteram ripam ejectum est, nihil de se dans videndum, praeter solum caput. Ecce autem magnanimus heros per plana incedens veniebat. Intuens vero quae gerebantur, nil mortale sonans, cygneum caput pileo operiens, antetulit gressum, coeptumque iter progreditur. Inter alios vero qui hujusmodi fluctuatione agebantur, praecipue senior Petrus anxie discurrebat, cui sollicitudo disponendarum rerum Patris commissa erat, hic exclamavit cuidam, ut captato ingenio proprius accederet, si quoquomodo animal capere posset. Qui nihil moratus, protensa manu capistrum arripiens, forti adnisu educit mulum ab aquis. Concurrunt cuncti, perniciter equis desiliunt, et exonerato saumario perscrutantur erutam ab aquis Patris supellectilem, lectulum scilicet ipsius atque libros. Quae omnia Deo teste et his qui interfuerunt, ita intacta ab aquis reperta sunt, ut nullum vestigium infusionis in eis appareret. Mirantur cuncti prae gaudio Deumque magnificant, et tanti viri merita laudibus extollunt. Onerato rursum mulo, ovantes subsequuntur seniorem, et domnus Petrus anticipans caeteros, Patri quod acciderat refert. Qui leviter indignans: Quid, inquit, dicis? num aliquid aquis immersum potest videri non madidum? Confecto itaque itinere, die jam decurso, receperunt se in cujusdam villulae hospitium. Tunc jussit sibi afferri libros, et caetera quae de aqua fuerant abstracta, mantilia scilicet ac manutergia: quae sicut semper ad utilitatem, ita et tunc sine damno aquis reperta sunt madida. Tunc vir benignissimus Deum collaudans, fratribus sic coepit loqui: O fratres dilecti, cernitis circa nos miram Dei nostri pietatem? Certe quae recuperare non possemus, si aquis intingerentur, ea conservavit illaesa; quae vero absque damni discrimine poterant intingi, ipsa passus est madida fieri. Ita nihil sibi, sed totum Deo qui in illo et per illum operabatur, fideli corde tribuebat. Excellens enim erat animus, et humana contemnens, nec desiderabat gloriam quasi mercedem rerum gestarum. CAP. XVII.-- #De quodam puerulo monacho a gravissima infirmitate liberato.@# Quia vero de Nantoacensi monasterio superius memoriam fecimus, dicendum est nobis etiam quid ibi aliquando contigerit evenire. Quodam tempore cum ibi sanctus Pater advenit, puerum nomine Gerardum reperit, quem illa detestanda infirmitas caducae passionis ita de die in diem vexabat, ut in eo nec vox, nec memoria, nec aliqua membrorum officia remanerent, et pene a mortuo jam nihil distaret. Tali calamitate vir Dei compunctus, fratribus ut pro eo Dominum precarentur rogavit; ipse ad sanctum altare missam celebraturus accedit, ut interesset infirmus praecepit, divinis mysteriis refecit, aquam sanctificatam, ut sibi moris erat, ex calice sancti Maioli bibere compulit. Nec mora, infirmitate fugata, salus optata succedit, et usque in diem praesentem in supradicto homine integra perseveravit. CAP. XVIII.-- #De libro et vasis repertis.@# Gradiebatur aliquando verus Dei amator Odilo per Alpes Jurenses: et subito equus multis oneratus sarcinis lapsus, per devexa montis usque ad profunda vallis inter asperrimos scopulos dilabitur. Ruunt praecipites Allobroges frustra nitentes, et ultra vires aliquid conantes. Tandem post multos animi conatus, reperto equo sano, et aliquanta de sarcinulis, cognoscunt deesse librum Sacramentorum aureis litteris scriptum, cum vitreis vasculis anaglypho opere formatis. Quae res non parum viri Dei moestificavit animum, verum cum his quae repererant coepto itinere gradiebantur. Advesperascente autem die, devenerunt ad quamdam cellam sancto Eugendo abbati jure subditam, ubi honorifice a fratribus illic manentibus suscepti, post exhibitam humanitatem quieverunt. Defluebat autem imber copiosus nivibus commistus. Vir autem Domini intimat fratribus quae sibi acciderant, summa exposcens prece, ne pigritarentur ad eadem loca scrutanda accedere, si forte auratum librum reperire valerent.
null
05c2dc7b-e06b-4a6e-acf5-6ba09929a0e4
latin_170m_raw
null
None
None
None
Illi vero mente promptissima spondent se exsequi ejus mandata. Quis enim tanti viri precibus non acquiesceret, cui etiam Deus noster plerumque, ut ita dicam, obsequi videbatur. Aurora itaque apparens, missos dirigit, dies subsequens ad loca deducit, librum perditum cum vasis requirunt; sed ipso suo labore diutius fatigati sine fructu ad propria redeunt. Erant montes et circumjacentes colles tanta densitate nivium cooperti, ut spes nulla superesse videretur ulterius praedictas res recuperandi. interjectis itaque fere duobus mensibus, cum jam hiemis asperitas praedictorum montium et collium evanescendo faciem denudaret, et de perditis rebus pene jam nulla memoria esset, quidam presbyter, nomine Ermendrannus, locum in quo praedictae res perierant casu adiit, oculorum orbes huc illucque deflexit, et ecce contra spem librum reperit, quem Christi protectio a nimbis et diuturnitate nivis intactum meritis patris Odilonis servavit. Vasa enim sana invenit, quae Dei nostri pietas ne frangerentur protexit. Tollens itaque ea quae invenerat, Gauzeranno abbati sancti Eugendi consignavit, et postmodum jussione ejusdem praedictus presbyter Odiloni patri, dum ad illas Jurensium partes rediret laetus et alacer reddidit: qui quanto gestierit gaudio, ex immensis Deo laudum fusis praeconiis qui vult dignoscere poterit. CAP. XIX.-- #De quodam potente a dolore oculi liberato.@# Aliquando dum transiret per pagum Genevensem et castrum Albiense, quidam senior, Siebodus nomine, dominus ejusdem castri, ampla persona, non parva potestas, ad cum accessit. Huic quadam die sub arbore jacenti fortuito casu particula corticis ceciderat in oculo: quae ita turbaverat, ita corruperat ejusdem membri officium, ut nec expelli, nec aliquod inde remedium inveniri posset. Fugerat somnus ab oculis, fastidiebatur cujuscunque generis cibus nullusque sospitatis inveniebatur locus. Cognoscens itaque vir sanctus causam tanti periculi, et condolens viro sibi satis familiari, seorsum illum accipiens, super locum doloris signum imprimit sanctae crucis cum insufflatione oris et virtute orationis, spondens se, dum veniret ad hospitium, pro illo sacrificium offerre salutiferae oblationis. Nec mora: sancto recedente, somnus diu negatus praedictum hominem dormire coegit evigilansque particulam corticis ab oculo cum quadam lanugine deductam invenit, et praeteriti doloris molestiam non sensit. Mox etiam cibum omnino fastiditum requirit, cum desiderio sumit, suaeque liberationis causam prae gaudio per internuntium viro Dei apud Silvigiacum ( #sic.@# ), quo jam pervenerat, innotescit, gratias agit et deinceps eum in magna veneratione habuit. CAP. XX.-- #De clerico a morbo brachii curato.@# Quodam etiam tempore dum a Roma reverteretur, et Lucas castro hospitaretur, cuidam sancti Martini Turonensis canonico, Archimbaldo nomine, lethale vulnus in brachio excreverat, quod sibi non jam languorem, sed ipsam mortem pene interminare videretur. Accedit itaque ad sanctum, et tantae necessitatis ostendit periculum. At ille quasi haec se videre dissimulans, latenter propria manu tangit brachium, sanctae crucis implorat praesidium, et super vulnus ejusdem crucis impressit signaculum: sicque a se dimittit, et ut caute praevideat praecipit. Mirum in modum dum recedit et locum vulneris videre vel tangere voluit, nulla signa praeteriti doloris nec invenit, nec sensit. Attonitus vero stupore miraculi ad hominem Dei regreditur, quae sibi contigerant palam facere voluit. Sed Dei servus ubi hoc praevidit, indignatus valde, illum nec quidquam passum fuisse, nec quid diceret scire, objurgavit. Ita enim timebat rumores hominum, tanquam lethale venenum, et quasi pestiferum malum sic fugiebat vanae laudis appetitum. Cum quodam tempore apud monasterium suum, quod Volta nominatur, moraretur, et murus ecclesiae adhuc imperfectus consummaretur, contigit ut quadam die dum ministri operis operi complendo insisterent, deambulatoria ubi stabant, retortis cum quibus ligata erant ex nimia vetustate ruptis, deorsum ruerent, cum quibus caementarii ex altitudine muri ad terram ceciderunt, et collisionis membrorum. . . . . CAP. XXI.-- #De quodam mente capto sive daemoniaco sanato.@# Alio tempore cum ex partibus Ultrajuranis Nantoatis, de quo supra diximus, cum eo advenissemus, quemdam juvenem militem, nomine Mainerium, mente captum, a propriis servulis ibi adductum invenimus. Qui rejecta militia, omnique cura privata vel publica postposita, huc illucque miser nudus nisi teneretur oberrabat, incognitas voces emittens, sine cibo perseverans, et, ut talibus consuetudo est, nusquam tutam sedem, nullam habebat requiem. Misertus
null
7c0e3007-1e9d-4fdf-a6eb-51f23ee85948
latin_170m_raw
null
None
None
None
itaque homo Dei tantae calamitati, et condolens gratissimae juventuti, cum fratribus in terram ante altare sancti Petri prosternitur, psalmis insistit, patrocinia sanctorum cum litaniis requirit: deinde surgens ad vexatum accedit, aqua sanctificationis aspergit, bibere cogit, et sic recedere permittit. Post haec sancto recedente, ipse jam non infirmus, sed sanus; non ligatus, sed liber; non coactus, sed voluntarius, Cluniacum usque prosequitur, gratias Deo et illi pro recuperata sanitate reddidit, voto charitatis munera piscium detulit, sicque ad propria rediit. Sequenti etiam anno eum ibidem requisivit, sed non invento, Silviniacum die qua sanctus obiit et ipse advenit; tristis et moerens ejus exsequiis interfuit, et quia vivo non potuit, defuncto pro sua liberatione iterum atque iterum gratias egit. CAP. XXII.-- #De quodam muto sanato.@# Abbas quidam religiosus de Brolio ( #Ebreuil@# ) monasterio, nomine Girbertus, quemdam nepotem habuit militem strenuum, nomine Gauzfredum, qui ex multo tempore officium linguae amiserat, audiendi tamen efficaciam et prudentis senis memoriam, quemadmodum de Zoe uxore Nicostrati legitur, non mediocriter retinebat. Hic per visionem admonetur ut ex aqua qua sanctus manus abluebat requireret, et eam bibendo deinceps effectum loquendi recuperaret. Qui mox familiares ministros advocat: utcunque sapit, utcunque valet, quae volebat manibus innuit, non sine magno tamen labore innotescit; et Silviniacum, quo sanctus tunc manebat, ad hoc obtinendum pro eo praedictus Girbertus dirigit, suasisque quibusdam viri Dei ministris, fidele furtum perpetratur, aqua latenter manibus ablutis subripitur, sub occasione etiam calice sancti Maioli ab ipso viro Dei signata altera aqua superadditur, et sic infirmo transmittitur. Quam accipiens mutatis prius vestibus in ecclesiam ingreditur, orationi incumbit: deinde cum summa veneratione aquam sumit, et sumendo pristinae vocis officium mox ad integrum recuperat; loquitur, atque non jam manibus innuit, sed ex ordine quae viderat verbis enarrat et Deo gratias pleno ore, plena voce laetus proclamat. CAP. XXIII.-- #De quodam parvulo vasculo a vino exinanito, et virtute sancti postmodum pleno reperto.@# Omnipotens Deus remunerator et glorificator fidelium suorum, se in hac mortali aerumnosaque vita pro scire et posse glorificantium per sibi fidelis dilectique famuli Patris Odilonis in hacce convalle lacrymarum coram hominibus confitentis et glorificantis merita, inter alia plura praeclara prorsus atinde eum proficiscentem frater Adraldus aliquantuque memoranda miraculorum signa, quoddam valde jucundum atque mirificum virtutis opus, hic etiam eum glorificando, operari est dignatus. De quo ne quisquam, quia illud scripto tradere succedentium memoriae suscepimus, dubitare queat, habemus et proferimus veracem fidelemque, quae hoc narrat, personam ad hoc astipulandum sic idoneam ut constet luce clarius, quia is qui hoc refert et hujus Deo dilecti Patris est monachus, et nomine proprio vocitatur Adraldus, atque ipse solus cum alio quodam laico homine hujus tunc rei gestae fuit conscius. Quodam siquidem tempore isdem vir Domini Odilo rediens a Francia, et Cluniacum totius religionis locum festinanter expetens, eidem jam dicto fratri apud quamdam ecclesiam, quae vocatur Tolonnis ( #Toulon@# ), cui obedientiae causa praeerat, estque juris monasterii quod vocatur Aurea vallis, commoranti, improvisus et insperatus supervenit. Quidam tamen ex fratribus beatum virum comitantibus, nomine Warnerius, ipsum Patrem comitesque parvo praecurrens spatio antecessit, et adveniens patrem Odilonem adesse nuntiavit. Qui jam fatus Adraldus miratus et obstupefactus, primo non credidit, post tristis et moerens, et quia susceptioni ejus non se praeparaverat, miserum se clamans expavit. Verumtamen confortatus in Domino resumpsit vires, et missis circumquaque pueris domus ad quaerendum necessaria, instabat, prout angustia temporis permittebat, praeparare quaeque erant tanti Patris susceptioni congrua. Inter haec dilectus Deo et hominibus pater Odilo adveniens, ab eodem ipso fratre gaudenter admodum et jocunde suscipitur, amabiliter et affectuose exosculatur et amplectitur; sed tamen humilis et submissa querela et objurgatio de suo adventu sic insperato minime perdonatur. Sed ad haec isdem dulcissimus Pater dulci et suavi, ut sibi moris erat, alloquio coepit et se excusare et ipsi satisfacere, occasione temporis et loci dicens hoc contigisse, seque illuc nequaquam sumptuosum apparatum quaerere. Et quia ipso anno sterilitas vinearum nimis charum reddiderat vinum, ejusque nisi locupletioribus subtraxerat usum, providus et moderatus Pater ne fratrem gravaret, emere se vinum dixit,
null
4ac86c79-a7fc-48d1-9a90-b907d47294ef
latin_170m_raw
null
None
None
None
sed protinus eidem ipse ob hoc non leviter indignatus contradixit. Qua, inquiens, fronte, hoc vos, domine, in domo vestra patiar agere? Ventum itaque ad prandium et cibis eidem Patri suisque omnibus largissime sufficienterque, prout discreto ordini eorum congruebant, appositis, vinum etiam de parvo singularique et pleno emptu vasculo profertur. At discretissimus Pater monachis scyphos geminari, caeteris vero semel praecipit dari. Sed statuta mensura exceditur, et absque ulla aestimatione chari pretii potus large omnibus praebetur. Postquam autem sumptae epulae mensaeque sunt remotae, succedunt grates et laudes charitativae refectionis a dulcissimi patris Odilonis gratioso atque mellifluo ore. Succedit igitur nox diei, et Pater Odilo inibi laxabat membra quieti. Mane vero facto, lum prosequitur; sed ab illo redire jussus, mox ut domum suam subintravit vocato dispensatore, jussit eum citius quantum in vasculo remansisset vini diligenter considerare sibique renuntiare. Is itaque famulus et jussis obtemperans, curiosius vas aestimat offenditque contra spem, et (quod est dictu mirabile) plenum, quod credebat ex maxima parte exinanitum. Invadit formido hominem, et stupidus de hoc aliquandiu secum cogitationes versat, sed tamen reversus inventum indicat. Res fratri visa est auditu incredibilis, et hanc referens insanienti similis. Parvitas denique vasis, et numerositas multitudinis illud exhaurientis suadebat valde parum superesse in illo residui liquoris. Attamen itur, et oculorum fideliori ministerio res discutitur, et ita esse deprehenditur. Tunc geminatur stupor misto timore talia cernenti, quae nihil aliud prius illum dicere submonebant quam: #Mirabilis Deus in sanctis suis.@# Vere enim mirabilis, vere omnipotens, vere misericors Deus in sanctis suis, qui in illorum munda et sincera mente augustissimum sibi palatium statuens, ibi residet, ibi regnat, indeque disponit multa et magna, et ait mirifica prorsus et non imitanda. Multa similia si notarentur diligentius, de ejus possent describi virtutibus. Multum enim per Dei gratiam in talibus in occulto posuit, quae nunquam ad publicum venire voluit, et maxime in febricitantibus, quibus semper succurrebat calicis sancti Maioli signaculo, dicens talia non suis, sed ejusdem praedicti Patris fieri meritis, cum revera dubium non esset, discipulum in talibus cooperatorem esse magistri virtutibus. INCIPIT LIBER TERTIUS. Itaque de his quae dum viveret gessit, pauca de multis diximus, sicut nos ipsi quaedam vidimus, et ab idoneis testibus alia etiam vera fuisse pro certo agnovimus: nunc de his quae post mortem per illum Dominus operatur, sicut veracium testium affirmatione comperimus, quae possumus, Domino annuente loquamur. CAP. I.-- #De quadam puella insana, surda et muta.@# In fundo Longovernis nominato, Silviniaco prope quatuor milliariis contiguo, erat quaedam miserabilis mater quae filiam habebat tribus passionibus obnoxiam, insanam videlicet, surdam et mutam. Haec tertio admonetur in somnis a quadam satis formosa et jucunda persona, ut Silviniacum pergat, filiam secum deducat, sepulcrum senis (se autem ipsum esse dicebat) noviter sepulti requirat, et inter eundum videbit quid sibi contingat. Ter itaque per tres consequentes noctes, sicut diximus, admonita, dat fidem verbis et illo cum filia pergere coepit. Inter eundum vero, antequam ad locum destinatum venirent, portentum visionis compleri coepit. Nam quamdam praetereuntes silvam praedicto loco, Silviniaco videlicet, satis contiguam, filia ex multis annis surda et muta: Mater, inquit, mater, hinc audio magnos sonitus tintinnabulorum. Dicebat autem de campanis monasterii quas audiebat. Hinc vero cerno simul et audio boves et sonitus collo pendentium cymbalorum. Mater, his auditis, signa visionis recognoscit, ad sepulcrum usque deducit, pro posse oblationem obtulit, gratias egit, deinde cum filia sana ad propria rediit. CAP. II.-- #De homine surdo et muto liberato.@# Succedit et huic aliud non dissimile miraculum. Nam de illis vastis Alpibus interioris Aquitaniae venerunt ad sepulcrum viri Dei duo juvenes, quorum alter erat surdus et mutus, sed ut curaretur ab altero fuerat adductus. Introgressis vero ad sepulcrum, qui sanus erat ex aqua qua beati Patris membra lota fuerant dari sibi petiit, et accepta in auribus socii infudit, bibere coegit, et sic ad hospitium (erat enim vesperum) uterque secedit. In crastinum vero, qui pridem surdus et mutus fuerat, audiens et loquens cum oblatione in manu
null
4dc08b59-e933-4e36-960d-4325264620f4
latin_170m_raw
null
None
None
None
ad sepulcrum rediit, pro sua liberatione gratias plena voce reddidit, et sic ad propria repedavit. CAP. III.-- #Item de alio muto.@# Sub eodem tempore ex pago Bituricensi, quidam mutus advenit, qui, ut postmodum referebat, a septem annis ex toto amiserat efficaciam vocis. Hic etiam ad sepulcrum de misericordia Dei praesumens accedit, ex multis annis, ut praediximus, perditam loquelam recepit, quid sibi contigisset omnibus enarravit et laetus recessit. Ad comprobandum vero utrum vera essent an non quae dixerat, cum illo quidam curiosi curiosum quemdam mittunt, qui diligenter haec a vicinis et veracibus testibus inquireret. Qui haec ita esse inveniens, se nobis obtulit assertorem veracem et idoneum testem. CAP. IV.-- #De quodam paralytico simul et muto curato.@# In pago Nevernensi, et in castro Dizetensi paralysis languor quemdam hominem ex una parte totum damnaverat, et sermonis loquelam penitus abstulerat. Vicinorum itaque amicorumque nutu et auxilio ad memoriam sancti Patris accessit, membrorum sanitatem ex integro recepit, linguam ad loquendum dissolutam promeruit, Deo gratias egit, et sic ad propria repedavit. Erat vero pluribus notus, qui haec ita se habere suis affirmant assertionibus. CAP. V.-- #De presbytero muto.@# Et pago etiam Bituricensi et de castro Briodorensi presbyter quidam mutus ad sepulcrum viri Dei accedit, reddi sibi quod perdiderat humiliter prostratus in oratione petiit; sed dum diutius preces suas differri vidit, domum regredi studuit. At ubi pervenit, mox quod diutius quaesierat accipere meruit; silentium in verba resolvit, et se haec promeruisse Domini virtute et patris Odilonis intercessione libera voce narravit. Hoc ita verum esse mercator quidam dives, nomine Salomon, et plures alii fatentur sua assertione. CAP. VI.-- #De caeco illuminato.@# Quidam senex ex toto privatus lumine, cum se deduci faceret a puero ad Patris sanctissimi urnam, antequam attingeret limen ostioli illius cryptae qua sanctus requiescit, lumen amissum recepit, ductoremque suum jam illuminatus et velox praecessit, atque in terram ante sanctum sepulcrum prostratus pro concesso sibi lumine gratias egit, et gaudens recessit. Erat vero tunc Sabbatum ante Ramis palmarum festum. CAP. VII.-- #Item de caeca sanata.@# Ex castello Lucii montis quaedam femina caeca ad limina sancti Patris est adducta. Quae diutius ibi persistens et in oratione perseverans, dum vidit quae petebat in longum sibi differri, jam desperata, ad propria cupiens regredi, ad sepulcrum iterum accedit et licentiam redeundi a sancto coepit cum lacrymis deprecari. Inter haec verba, profundaque moesti cordis suspiria, oculi male clausi aperiuntur, lumen ex insperato mox redditur, et ita domum propriorum, non aliorum oculorum intuitu revertitur. CAP. VIII.-- #Item de alio caeco illuminato.@# Alius etiam quidam veteranus Turonensis urbis indigena, oculorum privatus lumine, admonitus per visum, ductu cujusdam suae filiae sepulcrum sancti Patris studuit invisere. Qui veniens ex aqua, qua sancti fuerant membra abluta, quaesivit et accepit, oculis tenebrosis infundi fecit, ut sibi redderetur lumen oravit. Et quia jam nox instabat inde recedens, hospitium et subsidia victus (erat enim pauper) requisivit, et nusquam invenit. Sine cibo itaque et hospitio totam noctem pernoctavit. In crastinum vero ad sepulcrum festinus rediit, statimque visum recepit, et laetus Deo gratias magnis clamoribus inclamare coepit. Erat autem ecclesia plena hominibus, presbyteris et clericis missam celebrantibus. Ad tale spectaculum omnes cucurrerunt, rei veritatem agnoverunt, cuncti in commune Deum benedixerunt, atque pro tam evidenti manifestoque miraculo simul cum paupere gratias egerunt. CAP. IX.-- #De quodam insano ad mentem revocato.@# In burgo Silviniacensi, quo sanctus requiescit, erat quidam mercator, nomine Rainaldus, qui propter diuturnum et gravissimum languorem penitus memoriam et sensum amiserat. Hunc fratres et parentes ad sepulcrum tanti Patris coeperunt deducere; sed ut signo sanctae crucis se muniret, vel pectus tunderet, non potuerunt suadere. Venientes itaque ad sancti Patris memoriam, quoddam oblationis munus pro infirmo super sepulcrum offerunt, et censum denominatum omnibus annis vitae suae persolvere se promittunt. Hoc itaque pacto, quem adduxerant amentem et insanum jam memoria valentem et ex integro sanum ad domum reducunt. CAP. X.-- #De quodam paralytico.@# In burgo Antissiodorensis civitatis quidam ruricola nomine Rainaldus manebat.
null
1df2c195-309b-4ed9-8400-114ad9a0e06d
latin_170m_raw
null
None
None
None
Hic a renibus deorsum omnem vim membrorum amiserat. Auditis ergo virtutibus signorum quae fiebant ad sepulcrum tanti Patris, in plaustro se poni fecit, et ad limina sancta a fratribus et uxore duci praecepit. Qui veniens et ad sepulcrum sancti Patris accedens, ex aqua saepius dicta dari sibi petiit, languida membra lavit, et ut sibi sanitas redderetur devotus exoravit. Post haec paulatim dolor a membris abscessit, salus optata redit, et magis magisque de Dei praesumens bonitate et tanti Patris confidens intercessione ad propria se reportari fecit. Non multis interjectis diebus non jam vehiculo, sed firmis incedens vestigiis ad limina sancta regreditur, pro reddita sanitate gratias egit, vota obtulit, suae curationis indicia omnibus manifestavit, et sic ad propria recessit. CAP. XI.-- #De hydropico liberato.@# In comitatu Flandrensi, et in burgo venerandi patris Otmari, quidam juvenis clericus nomine Geraldus manebat, qui hydropico morbo ita affligebatur ut neque cibum, neque potum sine magno dolore sumere valeret: ita venter intumuerat ut cutis supra modum extensa pene rumpi videretur; stare vel sedere sine maximo periculo non valebat, incedere etiam vix poterat. Et quid dicam? omnium membrorum officiis ita carebat ut melius sibi mortem quam ipsam miserrimam vitam optaret. Hic ergo nutu divino Silviniacum cum magno labore advenit, ad sepulcrum sancti Patris se introduci petiit, ad orationem in terra procubuit, se de longe venisse fiebili voce conquestus, ut sanctus sibi misero opem ferret cum lacrymis rogavit. Nec mora, rivum concreti sanguinis ibidem, dum oraret, ab interioribus per os, videntibus cunctis, evomuit, et inde surgens, nutibus et verbis se sanum fore exclamavit. Ostendebat autem vestimento sursum collecto rugas cutis prius extensae, nunc vero inflatione recedente vacuas remansisse. His ita peractis, ad propria gaudens repedavit. CAP. XII.-- #Item de alio hydropico.@# Jampridem etiam quidam senex vulgaris, ibidem a simili liberatus fuerat morbo. CAP. XIII.-- #De quadam contracta sancta.@# In extremo confinio. Augustodunensi Molinis ( #Moulins@# ) est castrum super Aleris ( #l' Allier@# ) fluvium situm. Ibi quaedam juvencula jacebat sub solario Ermengardis nobilissimae matronae. Haec ex multis annis membrorum usum ita perdiderat ut nec incedere, nisi portaretur, uspiam valeret. Haec igitur in somnis monita ut ad memoriam sancti Patris pergeret, a vicario ejusdem matronae nimiis clamoribus et importunis precibus extorsit ut se vehiculo imponeret et Silviniacum deduci faceret. Nec mora, dum illo pervenit, et ad sepulcrum sancti accessit seseque in orationem dedit, membrorum officia redintegrantur, et quae contracta venerat erigitur, cum ipsa Deo laudes ab omnibus qui eam noverant redduntur. Post haec regredi illuc unde venerat coepit, sed nescio quo occulto judicio, antequam veniret ad extrema villae, iterum debilitatur. Iterum aliorum manibus ad sepulcrum reportatur, atque iterum Dei omnipotentis miseratione et patris Odilonis intercessione pristinae sanitati redditur; sed nequaquam ulterius extra villam egreditur, nec terminum suae debilitationis denuo transire conatur. CAP. XIV.-- #Item de alia simili modo sanata.@# Quidam mercator nomine Rainaldus ibidem apud Silviniacum degebat. Hic habebat filiam debilem cruribus, invalidam et ad supplementum doloris ex superiori parte corporis. Hanc itaque ad tumulum sancti Patris deferunt: at ubi delata est, mox se erigere et paulatim incedere coepit, et tandiu ibidem stetit donec ex integro effectum standi vel incedendi promeruit. CAP. XV.-- #De quadam paupercula simili modo curata.@# Altera mulier paupercula ibi tunc aderat, similiter ex multo tempore toto corpore debilis, quae et ipsa eadem die in conspectu multitudinis vigorem obtinuit integrae sanitatis. Sanctorum enim apostolorum Petri et Pauli festivitas tunc advenerat et multorum populorum ibidem turba confluxerat. Qui videntes uno eodemque tempore haec tria supra scripta miracula fieri, repleti sunt stupore vehementi. Fit itaque ingens laetitia, currit per aures cunctorum miraculorum volitans fama. Hominibus promiscui sexus ecclesia completur, diversis et immensis clamoribus concutitur. Psallebant monachi cum clericis in jubilo, ad coelum usque populi voces dabant prae gaudio tantae novitatis stupefacti miraculo. Christus in sanctis suis semper mirabilis ab omnibus praedicatur, et quantum servus sibi fidelissimus de ejus gratia possit, certis indiciis manifestisque signis declaratur et cunctorum ore celebratur. CAP. XVI.-- #De quodam captivo a vinculis liberato.@#
null
b86c66c1-8c52-4d79-97dd-e9b142337e73
latin_170m_raw
null
None
None
None
Quidam miserabilis a quodam perverso homine captus compedibus arctatur, et ut diligentius custodiretur arca recluditur, saxorum acervus desuper congeritur, seracula firmantur, et ita miser per longum tempus tenetur. Verum ille captivus in Deo spem retinens, de illis abditis tenebrarum Deum, cui obscura sunt manifesta, supplex exorat et patrem Odilonem intercessorem advocat ut se inde ejiciat et liberum ire concedat. Inter haec verba suae petitionis, sentit et audit quamdam personam ad arcam accedere, et se inde ut exeat inclamare. Mox virtute divina saxorum acervus huc illucque dispergitur, seracula resiliunt, compedes solvuntur: et ita incarceratus liber et absolutus de tenebris ad lucem procedit, gaudensque ad sepulcrum sancti Patris quantocius venit, et quae sibi contigerant certis indiciis omnibus enarravit. CAP. XVII.-- #De quodam mente capto sanato.@# Alius quidam sancti Maioli monachorumque proprius ruricola, nomine Rotbertus, habens uxorem et filios, in amentiam totus versus fuerat. Hunc totis viribus repugnantem filii et parentes violenter ad memoriam sancti Patris adducunt, oblationem pro eo offerunt, et mox mente et corpore salvatum domum reducunt. CAP. I.-- #De quadam puella insana, surda et muta.@# In fundo Longovernis nominato, Silviniaco prope quatuor milliariis contiguo, erat quaedam miserabilis mater quae filiam habebat tribus passionibus obnoxiam, insanam videlicet, surdam et mutam. Haec tertio admonetur in somnis a quadam satis formosa et jucunda persona, ut Silviniacum pergat, filiam secum deducat, sepulcrum senis (se autem ipsum esse dicebat) noviter sepulti requirat, et inter eundum videbit quid sibi contingat. Ter itaque per tres consequentes noctes, sicut diximus, admonita, dat fidem verbis et illo cum filia pergere coepit. Inter eundum vero, antequam ad locum destinatum venirent, portentum visionis compleri coepit. Nam quamdam praetereuntes silvam praedicto loco, Silviniaco videlicet, satis contiguam, filia ex multis annis surda et muta: Mater, inquit, mater, hinc audio magnos sonitus tintinnabulorum. Dicebat autem de campanis monasterii quas audiebat. Hinc vero cerno simul et audio boves et sonitus collo pendentium cymbalorum. Mater, his auditis, signa visionis recognoscit, ad sepulcrum usque deducit, pro posse oblationem obtulit, gratias egit, deinde cum filia sana ad propria rediit. CAP. II.-- #De homine surdo et muto liberato.@# Succedit et huic aliud non dissimile miraculum. Nam de illis vastis Alpibus interioris Aquitaniae venerunt ad sepulcrum viri Dei duo juvenes, quorum alter erat surdus et mutus, sed ut curaretur ab altero fuerat adductus. Introgressis vero ad sepulcrum, qui sanus erat ex aqua qua beati Patris membra lota fuerant dari sibi petiit, et accepta in auribus socii infudit, bibere coegit, et sic ad hospitium (erat enim vesperum) uterque secedit. In crastinum vero, qui pridem surdus et mutus fuerat, audiens et loquens cum oblatione in manu ad sepulcrum rediit, pro sua liberatione gratias plena voce reddidit, et sic ad propria repedavit. CAP. III.-- #Item de alio muto.@# Sub eodem tempore ex pago Bituricensi, quidam mutus advenit, qui, ut postmodum referebat, a septem annis ex toto amiserat efficaciam vocis. Hic etiam ad sepulcrum de misericordia Dei praesumens accedit, ex multis annis, ut praediximus, perditam loquelam recepit, quid sibi contigisset omnibus enarravit et laetus recessit. Ad comprobandum vero utrum vera essent an non quae dixerat, cum illo quidam curiosi curiosum quemdam mittunt, qui diligenter haec a vicinis et veracibus testibus inquireret. Qui haec ita esse inveniens, se nobis obtulit assertorem veracem et idoneum testem. CAP. IV.-- #De quodam paralytico simul et muto curato.@# In pago Nevernensi, et in castro Dizetensi paralysis languor quemdam hominem ex una parte totum damnaverat, et sermonis loquelam penitus abstulerat. Vicinorum itaque amicorumque nutu et auxilio ad memoriam sancti Patris accessit, membrorum sanitatem ex integro recepit, linguam ad loquendum dissolutam promeruit, Deo gratias egit, et sic ad propria repedavit. Erat vero pluribus notus, qui haec ita se habere suis affirmant assertionibus. CAP. V.-- #De presbytero muto.@# Et pago etiam Bituricensi et de castro Briodorensi presbyter quidam mutus ad sepulcrum viri Dei accedit, reddi sibi quod perdiderat humiliter prostratus in oratione petiit; sed dum diutius preces suas differri vidit,
null
cfda7e59-6b52-4f3f-ae3f-4a2590954458
latin_170m_raw
null
None
None
None
domum regredi studuit. At ubi pervenit, mox quod diutius quaesierat accipere meruit; silentium in verba resolvit, et se haec promeruisse Domini virtute et patris Odilonis intercessione libera voce narravit. Hoc ita verum esse mercator quidam dives, nomine Salomon, et plures alii fatentur sua assertione. CAP. VI.-- #De caeco illuminato.@# Quidam senex ex toto privatus lumine, cum se deduci faceret a puero ad Patris sanctissimi urnam, antequam attingeret limen ostioli illius cryptae qua sanctus requiescit, lumen amissum recepit, ductoremque suum jam illuminatus et velox praecessit, atque in terram ante sanctum sepulcrum prostratus pro concesso sibi lumine gratias egit, et gaudens recessit. Erat vero tunc Sabbatum ante Ramis palmarum festum. CAP. VII.-- #Item de caeca sanata.@# Ex castello Lucii montis quaedam femina caeca ad limina sancti Patris est adducta. Quae diutius ibi persistens et in oratione perseverans, dum vidit quae petebat in longum sibi differri, jam desperata, ad propria cupiens regredi, ad sepulcrum iterum accedit et licentiam redeundi a sancto coepit cum lacrymis deprecari. Inter haec verba, profundaque moesti cordis suspiria, oculi male clausi aperiuntur, lumen ex insperato mox redditur, et ita domum propriorum, non aliorum oculorum intuitu revertitur. CAP. VIII.-- #Item de alio caeco illuminato.@# Alius etiam quidam veteranus Turonensis urbis indigena, oculorum privatus lumine, admonitus per visum, ductu cujusdam suae filiae sepulcrum sancti Patris studuit invisere. Qui veniens ex aqua, qua sancti fuerant membra abluta, quaesivit et accepit, oculis tenebrosis infundi fecit, ut sibi redderetur lumen oravit. Et quia jam nox instabat inde recedens, hospitium et subsidia victus (erat enim pauper) requisivit, et nusquam invenit. Sine cibo itaque et hospitio totam noctem pernoctavit. In crastinum vero ad sepulcrum festinus rediit, statimque visum recepit, et laetus Deo gratias magnis clamoribus inclamare coepit. Erat autem ecclesia plena hominibus, presbyteris et clericis missam celebrantibus. Ad tale spectaculum omnes cucurrerunt, rei veritatem agnoverunt, cuncti in commune Deum benedixerunt, atque pro tam evidenti manifestoque miraculo simul cum paupere gratias egerunt. CAP. IX.-- #De quodam insano ad mentem revocato.@# In burgo Silviniacensi, quo sanctus requiescit, erat quidam mercator, nomine Rainaldus, qui propter diuturnum et gravissimum languorem penitus memoriam et sensum amiserat. Hunc fratres et parentes ad sepulcrum tanti Patris coeperunt deducere; sed ut signo sanctae crucis se muniret, vel pectus tunderet, non potuerunt suadere. Venientes itaque ad sancti Patris memoriam, quoddam oblationis munus pro infirmo super sepulcrum offerunt, et censum denominatum omnibus annis vitae suae persolvere se promittunt. Hoc itaque pacto, quem adduxerant amentem et insanum jam memoria valentem et ex integro sanum ad domum reducunt. CAP. X.-- #De quodam paralytico.@# In burgo Antissiodorensis civitatis quidam ruricola nomine Rainaldus manebat. Hic a renibus deorsum omnem vim membrorum amiserat. Auditis ergo virtutibus signorum quae fiebant ad sepulcrum tanti Patris, in plaustro se poni fecit, et ad limina sancta a fratribus et uxore duci praecepit. Qui veniens et ad sepulcrum sancti Patris accedens, ex aqua saepius dicta dari sibi petiit, languida membra lavit, et ut sibi sanitas redderetur devotus exoravit. Post haec paulatim dolor a membris abscessit, salus optata redit, et magis magisque de Dei praesumens bonitate et tanti Patris confidens intercessione ad propria se reportari fecit. Non multis interjectis diebus non jam vehiculo, sed firmis incedens vestigiis ad limina sancta regreditur, pro reddita sanitate gratias egit, vota obtulit, suae curationis indicia omnibus manifestavit, et sic ad propria recessit. CAP. XI.-- #De hydropico liberato.@# In comitatu Flandrensi, et in burgo venerandi patris Otmari, quidam juvenis clericus nomine Geraldus manebat, qui hydropico morbo ita affligebatur ut neque cibum, neque potum sine magno dolore sumere valeret: ita venter intumuerat ut cutis supra modum extensa pene rumpi videretur; stare vel sedere sine maximo periculo non valebat, incedere etiam vix poterat. Et quid dicam? omnium membrorum officiis ita carebat ut melius sibi mortem quam ipsam miserrimam vitam optaret. Hic ergo nutu divino Silviniacum cum magno labore advenit, ad sepulcrum sancti Patris se introduci petiit, ad orationem in terra procubuit, se de longe venisse fiebili voce conquestus, ut sanctus
null
52672858-e55b-49c5-9200-bbb459d0ed7d
latin_170m_raw
null
None
None
None
sibi misero opem ferret cum lacrymis rogavit. Nec mora, rivum concreti sanguinis ibidem, dum oraret, ab interioribus per os, videntibus cunctis, evomuit, et inde surgens, nutibus et verbis se sanum fore exclamavit. Ostendebat autem vestimento sursum collecto rugas cutis prius extensae, nunc vero inflatione recedente vacuas remansisse. His ita peractis, ad propria gaudens repedavit. CAP. XII.-- #Item de alio hydropico.@# Jampridem etiam quidam senex vulgaris, ibidem a simili liberatus fuerat morbo. CAP. XIII.-- #De quadam contracta sancta.@# In extremo confinio. Augustodunensi Molinis ( #Moulins@# ) est castrum super Aleris ( #l' Allier@# ) fluvium situm. Ibi quaedam juvencula jacebat sub solario Ermengardis nobilissimae matronae. Haec ex multis annis membrorum usum ita perdiderat ut nec incedere, nisi portaretur, uspiam valeret. Haec igitur in somnis monita ut ad memoriam sancti Patris pergeret, a vicario ejusdem matronae nimiis clamoribus et importunis precibus extorsit ut se vehiculo imponeret et Silviniacum deduci faceret. Nec mora, dum illo pervenit, et ad sepulcrum sancti accessit seseque in orationem dedit, membrorum officia redintegrantur, et quae contracta venerat erigitur, cum ipsa Deo laudes ab omnibus qui eam noverant redduntur. Post haec regredi illuc unde venerat coepit, sed nescio quo occulto judicio, antequam veniret ad extrema villae, iterum debilitatur. Iterum aliorum manibus ad sepulcrum reportatur, atque iterum Dei omnipotentis miseratione et patris Odilonis intercessione pristinae sanitati redditur; sed nequaquam ulterius extra villam egreditur, nec terminum suae debilitationis denuo transire conatur. CAP. XIV.-- #Item de alia simili modo sanata.@# Quidam mercator nomine Rainaldus ibidem apud Silviniacum degebat. Hic habebat filiam debilem cruribus, invalidam et ad supplementum doloris ex superiori parte corporis. Hanc itaque ad tumulum sancti Patris deferunt: at ubi delata est, mox se erigere et paulatim incedere coepit, et tandiu ibidem stetit donec ex integro effectum standi vel incedendi promeruit. CAP. XV.-- #De quadam paupercula simili modo curata.@# Altera mulier paupercula ibi tunc aderat, similiter ex multo tempore toto corpore debilis, quae et ipsa eadem die in conspectu multitudinis vigorem obtinuit integrae sanitatis. Sanctorum enim apostolorum Petri et Pauli festivitas tunc advenerat et multorum populorum ibidem turba confluxerat. Qui videntes uno eodemque tempore haec tria supra scripta miracula fieri, repleti sunt stupore vehementi. Fit itaque ingens laetitia, currit per aures cunctorum miraculorum volitans fama. Hominibus promiscui sexus ecclesia completur, diversis et immensis clamoribus concutitur. Psallebant monachi cum clericis in jubilo, ad coelum usque populi voces dabant prae gaudio tantae novitatis stupefacti miraculo. Christus in sanctis suis semper mirabilis ab omnibus praedicatur, et quantum servus sibi fidelissimus de ejus gratia possit, certis indiciis manifestisque signis declaratur et cunctorum ore celebratur. CAP. XVI.-- #De quodam captivo a vinculis liberato.@# Quidam miserabilis a quodam perverso homine captus compedibus arctatur, et ut diligentius custodiretur arca recluditur, saxorum acervus desuper congeritur, seracula firmantur, et ita miser per longum tempus tenetur. Verum ille captivus in Deo spem retinens, de illis abditis tenebrarum Deum, cui obscura sunt manifesta, supplex exorat et patrem Odilonem intercessorem advocat ut se inde ejiciat et liberum ire concedat. Inter haec verba suae petitionis, sentit et audit quamdam personam ad arcam accedere, et se inde ut exeat inclamare. Mox virtute divina saxorum acervus huc illucque dispergitur, seracula resiliunt, compedes solvuntur: et ita incarceratus liber et absolutus de tenebris ad lucem procedit, gaudensque ad sepulcrum sancti Patris quantocius venit, et quae sibi contigerant certis indiciis omnibus enarravit. CAP. XVII.-- #De quodam mente capto sanato.@# Alius quidam sancti Maioli monachorumque proprius ruricola, nomine Rotbertus, habens uxorem et filios, in amentiam totus versus fuerat. Hunc totis viribus repugnantem filii et parentes violenter ad memoriam sancti Patris adducunt, oblationem pro eo offerunt, et mox mente et corpore salvatum domum reducunt.
null
c9e3c3ef-488a-43ce-806c-b085674c02c6
latin_170m_raw
null
None
None
None
I. HYMNUS IN ASSUMPTIONE SANCTAE MARIAE. Adest dies laetitiae, Jucundus omni lumine, In quo Regina virginum Scandit iter astriferum, Angelorum praefulgidis Circumvallata cuneis, Quamque sanctarum virginum Sequitur agmen inclytum. Ut decet omnes credere, Coelesti diademate Clarus, occurrit obvius Christus, ex ea genitus. Ultra angelorum gloriam Torum delicti nescium Secum ad Patris solium Reportat pignus optimum. Coelestis regni civitas, Et ejus omnis dignitas, Parentem sui Principis Votis honorat congruis. Cum quibus nos laetissima Hujus diei gaudia Concelebremus alacres, Deum laudando, supplices. Hujus festi clarissima Prosequamur praeconia, Mentis affectu supplices, Effectu vocis alacres. #Reliqua desiderantur in ms.@# II. Oritur sidus inclytum Illustrans omne saeculum, Per quod dies et tempora Assumunt vitae lumina. #Reliqua non exstant in ms.@# III. AD CRUCEM ADORANDAM ORATIO. In cujus nomen omne genu flectitur, coelestium, terrestrium et infernorum, ei nunc mea curvo genua, sive confiteor culpam Patri luminum, possessori omnium spirituum, imperanti tam terrenis quam coelestibus: tibique, inimice humani generis, interdico, qui circuis quaerens quem devores, averte a me machinas tuas et occultas insidias; quia mecum est crux Domini quem semper adoro. Crux mihim refugium, crux mihi via et virtus, crux inexpugnabile signum, crux invincibile genus armorum. Crux repellit omne malum. Crux effugat tenebras. Per hanc crucem divinum aggrediar iter. Crux mihi vita est; mors, inimice, tibi. Crux Domini nostri sit sublimitas mea, sanguis ejus maneat in me redemptio vera. Resurrectio illius sit mihi de resurrectione justorum firma fides et spes certa; et illius ad coelos gloriosa ascensio sit mihi ad coeleste desiderium quotidiana provectio, et sancti Spiritus in cordibus nostris infusio sit omnium praeteritorum nostrorum remissio. Amen. I. HYMNUS IN ASSUMPTIONE SANCTAE MARIAE. Adest dies laetitiae, Jucundus omni lumine, In quo Regina virginum Scandit iter astriferum, Angelorum praefulgidis Circumvallata cuneis, Quamque sanctarum virginum Sequitur agmen inclytum. Ut decet omnes credere, Coelesti diademate Clarus, occurrit obvius Christus, ex ea genitus. Ultra angelorum gloriam Torum delicti nescium Secum ad Patris solium Reportat pignus optimum. Coelestis regni civitas, Et ejus omnis dignitas, Parentem sui Principis Votis honorat congruis. Cum quibus nos laetissima Hujus diei gaudia Concelebremus alacres, Deum laudando, supplices. Hujus festi clarissima Prosequamur praeconia, Mentis affectu supplices, Effectu vocis alacres. #Reliqua desiderantur in ms.@# II. Oritur sidus inclytum Illustrans omne saeculum, Per quod dies et tempora Assumunt vitae lumina. #Reliqua non exstant in ms.@# III. AD CRUCEM ADORANDAM ORATIO. In cujus nomen omne genu flectitur, coelestium, terrestrium et infernorum, ei nunc mea curvo genua, sive confiteor culpam Patri luminum, possessori omnium spirituum, imperanti tam terrenis quam coelestibus: tibique, inimice humani generis, interdico, qui circuis quaerens quem devores, averte a me machinas tuas et occultas insidias; quia mecum est crux Domini quem semper adoro. Crux mihim refugium, crux mihi via et virtus, crux inexpugnabile signum, crux invincibile genus armorum. Crux repellit omne malum. Crux effugat tenebras. Per hanc crucem divinum aggrediar iter. Crux mihi vita est; mors, inimice, tibi. Crux Domini nostri sit sublimitas mea, sanguis ejus maneat in me redemptio vera. Resurrectio illius sit mihi de resurrectione justorum firma fides et spes certa; et illius ad coelos gloriosa ascensio sit mihi ad coeleste desiderium quotidiana provectio, et sancti Spiritus in cordibus nostris infusio sit omnium praeteritorum nostrorum remissio. Amen.
null
b05df7e7-18cf-4c6d-a9c4-a00b9c56e255
latin_170m_raw
null
None
None
None
Credulitas Aeternam illam et incircumscriptam summae divinitatis unitatem, sicut sancti angeli et archangeli omnesque sancti adorant in coelis, adoro, laudo, glorifico et benedico. Credo et confiteor Patrem, et Filium, et Spiritum sanctum, trinum in personis, unum in Deitate et substantia, atque sicut sancti patriarchae et prophetae praedixerunt, angelus Gabriel de coelis ad Virginem missus enarravit, sancti apostoli denuntiaverunt, evangelistae evangelizaverunt, martyres praedicaverunt, confessores docuerunt et sanctae virgines confessae sunt. Credo et confiteor illud Verbum, quod in principio erat, et apud Deum erat, et Deus erat; pro mea et totius mundi liberatione et redemptione, ex sacratissima et intemerata virgine Maria, in veritate nostri corporis, sine humana concupiscentia temporaliter procreatum et natum, secundum legem Moysi octava die cum impositione nominis Jesu circumcisum, quadragesimo die in templo a matre cum hostiis et muneribus praesentatum, Magis manifestatum, a Joanne baptizatum, in desertis a diabolo tentatum nec superatum; post multa et innumerabilia miraculorum, sanitatum concessa beneficia, et praedicationem Evangelii, statuto et praeordinato tempore a discipulo proprio traditum, a Judaeis comprehensum, ligatum, flagellatum, colaphizatum, sputis illitum, spinis coronatum, aceto potatum, crucifixum, mortuum et sepultum; tertia die, devicto diabolo et spoliato inferno, a mortuis propria virtute resuscitatum; per quadraginta dies apostolis in carne qua crucifixus est manifestatum; quadragesimo die videntibus eisdem apostolis et multis aliis fidelibus super coelos exaltatum, inde venturum ad judicandum vivos et mortuos et saeculum per ignem. Credo etiam Spiritum sanctum, super eumdem Dominum nostrum in columbae specie et super sanctos apostolos in linguis igneis descendisse eisque omnium linguarum scientiam distribuisse, et invictam contra omnium persecutionem inimicorum constantiam dedisse. Credo sanctam, catholicam et apostolicam Ecclesiam. Confiteor unum baptisma in remissionem peccatorum, et exspecto resurrectionem mortuorum, et vitam futuri saeculi. Amen. Credulitas Aeternam illam et incircumscriptam summae divinitatis unitatem, sicut sancti angeli et archangeli omnesque sancti adorant in coelis, adoro, laudo, glorifico et benedico. Credo et confiteor Patrem, et Filium, et Spiritum sanctum, trinum in personis, unum in Deitate et substantia, atque sicut sancti patriarchae et prophetae praedixerunt, angelus Gabriel de coelis ad Virginem missus enarravit, sancti apostoli denuntiaverunt, evangelistae evangelizaverunt, martyres praedicaverunt, confessores docuerunt et sanctae virgines confessae sunt. Credo et confiteor illud Verbum, quod in principio erat, et apud Deum erat, et Deus erat; pro mea et totius mundi liberatione et redemptione, ex sacratissima et intemerata virgine Maria, in veritate nostri corporis, sine humana concupiscentia temporaliter procreatum et natum, secundum legem Moysi octava die cum impositione nominis Jesu circumcisum, quadragesimo die in templo a matre cum hostiis et muneribus praesentatum, Magis manifestatum, a Joanne baptizatum, in desertis a diabolo tentatum nec superatum; post multa et innumerabilia miraculorum, sanitatum concessa beneficia, et praedicationem Evangelii, statuto et praeordinato tempore a discipulo proprio traditum, a Judaeis comprehensum, ligatum, flagellatum, colaphizatum, sputis illitum, spinis coronatum, aceto potatum, crucifixum, mortuum et sepultum; tertia die, devicto diabolo et spoliato inferno, a mortuis propria virtute resuscitatum; per quadraginta dies apostolis in carne qua crucifixus est manifestatum; quadragesimo die videntibus eisdem apostolis et multis aliis fidelibus super coelos exaltatum, inde venturum ad judicandum vivos et mortuos et saeculum per ignem. Credo etiam Spiritum sanctum, super eumdem Dominum nostrum in columbae specie et super sanctos apostolos in linguis igneis descendisse eisque omnium linguarum scientiam distribuisse, et invictam contra omnium persecutionem inimicorum constantiam dedisse. Credo sanctam, catholicam et apostolicam Ecclesiam. Confiteor unum baptisma in remissionem peccatorum, et exspecto resurrectionem mortuorum, et vitam futuri saeculi. Amen.
null
d7339b7e-010f-4080-8cba-8fe5e9bf624a
latin_170m_raw
null
None
None
None
EPISTOLA PRIMA. AD FULBERTUM CARNOTENSEM EPISCOPUM.[ #Bibliotheca Cluniacensis,@# p. 349.] Domino et venerabili sanctoque charissimo fratri et compresbytero FULBERTO frater ODILO salutem in Domino. Dilectissime vir, quid sibi vult quaestio prolata nobis a quodam vestro fideli clerico, placuit, ut ipse fatetur, paternitati vestrae, me, licet indignum, judicem fieri vitae vestrae, mandando mihi ut litteratim describerem vobis quid mihi videtur de vestra, quantum dici fas est, irreprehensibili conversatione. Sed oculi caligine caecitatis obtecti non valent perspicue intueri splendorem firmamenti et globos stellarum coeli. Splendorem firmamenti voco et stellam; stellam etiam matutinam te vocabo, Danielis prophetae usus testimonio: #Qui docti fuerint,@# inquit, #fulgebunt sicut splendor firmamenti. Et qui ad justitiam erudiunt multos, sicut stellae in perpetuas aeternitates.@# Vos enim, qui talis ac tantus estis, quem nec quidem digne cogitare valeo, nostro debetis aestimari judicio? Nos enim, qui ignorantiae tenebris pressi, nosmetipsos non possumus dignoscere, justorum vitam nostro arbitrio nullomodo debemus aestimare. Vos omnis homo adeo laude dignum merito judicat, ut plus de vobis mirari libeat quam aliquid dicere liceat. Obrueretur intellectus nostrae parvitatis pondere vestrae quaestionis, nisi esset in promptu recordatio divini sermonis. Ut enim daret exemplum fidelibus auctor vitae et salutis, ut ipse melius scitis, utpote vir omnia evangelicus, veniens in partes Caesareae Philippi interrogabat discipulos suos: #Quem dicunt homines esse filium hominis?@# Et post pauca: #Vos autem quem me esse dicitis?@# Non idcirco interrogat, quem nemo novit et quem nihil latet, veluti qui nesciat, sed ut praelatis Ecclesiae exemplum de se interrogandi praebeat. Et ideo unusquisque praepositus Ecclesiae a subditis debet exquirere cujus famae, cujusve sit opinionis; et si aliquid de se audierit, Deo, a quo si quid boni est, habeat gratias et referat, ut de virtutibus in virtutem, ipso annuente, felici cursu perveniat, usquequo Dominum deorum in Sion videre queat; si vero sinistrum aliquid de se audierit, poeniteat, et de caetero sollicite emendare satagat. Sed et si vos movet exemplo doctorum de vobis interrogandi auctoritas, praedicanda a nobis est vestrae sapientiae claritas, vestrae fidei puritas, vestraeque industriae probitas: quippe quia caret omnino silentio veritas, sed ab homine idiota et sine litteris non potest praedicari Deo amabilis et in mundo odibilis. Haec de vobis nunc et alias, et in communi locutione, non aliqua fraude adulationis deceptus, non alicujus muneris, laudis, vel pecuniae cupidus retuli; sed, quod veraciter credo et quod ut fiat quam maxime opto, dicere etiam non recuso, nec recusabo. Si autem me adulatorem judicaveritis, audite Scripturam: #Fili mi, si te lactaverint peccatores, ne acquiescas illis.@# Non est tamen culpabile, si illos laudemus quos dignos laude credimus, dicente Scriptura: #Laudet te alienum, et non os tuum.@# Si autem aliquis velit opponere quod Scriptura dicit: #Ne laudes hominem in vita sua;@# et ego assentior, quia mortali vita vos mortuos existimo, qui ab Apostolo audistis: #Mortui enim estis, et vita vestra abscondita est cum Christo in Deo.@# Et cum ipso et verbis et operibus dicitis: #Si enim vivimus, Domino vivimus; si vero morimur, Domino morimur. Sive enim vivimus, sive morimur, Domini sumus.@# De caetero, charissime, ut quidam Sapiens ait: #Omnia fugere poterit homo praeter cor suum.@# Non enim potest a se quisquam recedere. Ubi cunque enim abierit, conscientia sua illum non derelinquit. Et apostolus Paulus: #Nemo scit quae sunt hominis, nisi spiritus hominis, qui in ipso est.@# Dicerem tamen aliquid exhortandi gratia, sed quomodo debet docere indoctus, quem unctio spiritualis docet de omnibus? Sed illud reticem evangelicum: #Adhuc unum tibi deest.@# Quid illud sit quamoptime nosti. Vale EPISTOLA II. AD PATERNUM ABBATEM.[Apud Acherium, #Spicilegii@# tom. III, p. 381.] Igne divini amoris fervido domno PATERNO, gregis Christi affectu paterno procuratori provido, frater ODILO cum domno episcopo Santio, omnisque Cluniacensium pauperum congregatio, monastici laboris bravium a Christo. Si cuncta circa vos sunt prospera et pacata, gaudemus et exsultamus, et ut semper
null
b92d8f9d-25ba-4a05-a5be-f2e3c7d90a58
latin_170m_raw
null
None
None
None
de bono proficiatis in melius votis omnibus praeoptamus. Pro statu quoque regni ut liberetur ab incursione paganorum et a persecutione falsorum Christianorum, omnipotenti Deo supplices et continuas preces omni devotione cordis assidue offerimus. Et ut firmissima pax inter filios divae memoriae domini nostri Santii regis defuncti a Deo reformetur, et continuis orationibus et indefessis die ac nocte precibus exoramus, praecipueque pro charissimo nostro et visceribus totius amoris ac dilectionis domino Redimiro, de cujus benignitate et probitate, morumque paternorum in cunctis repraesentatione, domnus episcopus, ipsi per omnia fidelissimus et devotissimus, tanta et talia ad nos veniens narravit, ut indissolubilibus vinculis charitatis ita nos ejus familiaritati et fidelitati colligaverit, quatenus nulla unquam oblivione ipsius memoria a nostris cordibus avelli possit in divinis obsequiis. Nam quotidie pro ejus pace et salute corporis et animae, post Matutinas recitamus omnes generaliter psalmum: #Domine, quid multiplicati sunt.@# Et per omnes alias horas: #Levavi oculos meos,@# ut Dominus eripiat animam et corpus ejus ab omni malo, custodiatque introitum et exitum illius, non solum in praesenti, sed et in saeculum saeculi. Rogamus praeterea ut hos missos, quos dominus Santius episcopus et nos mittimus, usque ad sanctum Joannem conducatis. Vult enim domnus episcopus sua omnia quae ibi dimisit, secum habere. Argentum, ut opus quod in nomine ipsius et in nomine regis defuncti super altare sancti Petri coepimus, ad perpetuum memoriale sui, et supra dicti regis perficiat. Ornamenta vero divinis officiis consecrata penes se quandiu vixerit vult esse. Nam de auro quod ad nos veniens secum detulit, duas listas tabulae majoris altaris, dexteram videlicet et sinistram, quae destructae erant, sicut scitis, jam perfecit. Subteriorem vero quae remanet, et de vaccis quas apud sanctum . . . . . EPISTOLA III. AD DOMNUM GARSEAM.[ #Ubi supra.@# ] Morum probitate regalia decenter sceptra regenti, domno GARSEAE religioni . . . . . . . ODILO cum grege Cluniacensium pauperum sibi commisso, firmam cum fratribus et amicis, omnibusque vobis jure subjectis pacem in Domino, ac de cunctis inimicis victoriam cum triumpho. Gaudemus, et omnipotenti Deo gratias referimus, quod vos sublimiter et gloriose tam in sui dilectione et notitia quam in saeculari semper audimus crescere et proficere potentia. Sumus itaque ex indissolubili familiaritate et societate qua olim patri vestro probamur copulati, ita in vestra fidelitate devoti, ut pro vestra vestrorumque salute et incolumitate, atque de cunctis inimicis vestris victoria Deum exoremus assiduis precibus, poscentes ejus clementissimam benignitatem, ut sic cuncta vestra secundum suam voluntatem nobiliter disponat, quod post praesentem gloriam et felicitatem, ad coelestia gaudia vos perducat. Praeterea, licet non sine rubore, pandere cogimur vestrae sublimitatis munificentiae nostrae inopiae necessitatem, qua jam per duos et eo amplius annos affligimur continue; nam generalis totius regni paupertas, famis quoque et inopiae nos opprimit calamitas, sicut et alios nostrae vicinitatis compatriotas: quod periculum ut evadere possimus, vestro adminiculo, si placet, perquam plurimum indigemus. Pacem et victoriam atque perpetuam vitam ut Dominus vobis concedat, tota nostra fraternitas et optat et orat. Vale. EPISTOLA IV. AD MATRONAM R . . .[ #Ubi supra.@# ] Nobilissimae matronae R. frater ODILO fideles orationes. Mirarer, domina, valde cur me ignotum et immeritum toties salutationibus tuis laetificas, muneribus amplificas, nisi illam maternam bonitatem agnoscerem et in te sentirem, quae omnibus tam notis quam Ignotis, promeritis et immeritis, communis et aequalis esse solebat. Unde non ad mirandum, sed ad gratias referendum totus convertor, scilicet de omnibus bonis quae tua charitas nobis et nostris semper solet impendere. Orationibus nostris fratrumque nostrorum per fratrem Luitfridum dignata es te commendare; in quibus scias devotissime te esse susceptam atque ascriptam, et non solum te, sed etiam charissimum amicum nostrum seniorem tuum A . . . . . . . . . ac dulcissimum fratrem ejus E . . . . . . . . de quibus semper bene audivi, et adhuc, Deo gratias, audio. Quos utrosque ut officiosissime ex nostra parte salutes, multum tuam rogo charitatem. Vale, et memor tui, nunquam immemor existas. EPISTOLA PRIMA. AD FULBERTUM CARNOTENSEM EPISCOPUM.[ #Bibliotheca Cluniacensis,@# p. 349.] Domino et venerabili
null
bac7a68a-5759-467b-997d-ab06fc18ce5f
latin_170m_raw
null
None
None
None
sanctoque charissimo fratri et compresbytero FULBERTO frater ODILO salutem in Domino. Dilectissime vir, quid sibi vult quaestio prolata nobis a quodam vestro fideli clerico, placuit, ut ipse fatetur, paternitati vestrae, me, licet indignum, judicem fieri vitae vestrae, mandando mihi ut litteratim describerem vobis quid mihi videtur de vestra, quantum dici fas est, irreprehensibili conversatione. Sed oculi caligine caecitatis obtecti non valent perspicue intueri splendorem firmamenti et globos stellarum coeli. Splendorem firmamenti voco et stellam; stellam etiam matutinam te vocabo, Danielis prophetae usus testimonio: #Qui docti fuerint,@# inquit, #fulgebunt sicut splendor firmamenti. Et qui ad justitiam erudiunt multos, sicut stellae in perpetuas aeternitates.@# Vos enim, qui talis ac tantus estis, quem nec quidem digne cogitare valeo, nostro debetis aestimari judicio? Nos enim, qui ignorantiae tenebris pressi, nosmetipsos non possumus dignoscere, justorum vitam nostro arbitrio nullomodo debemus aestimare. Vos omnis homo adeo laude dignum merito judicat, ut plus de vobis mirari libeat quam aliquid dicere liceat. Obrueretur intellectus nostrae parvitatis pondere vestrae quaestionis, nisi esset in promptu recordatio divini sermonis. Ut enim daret exemplum fidelibus auctor vitae et salutis, ut ipse melius scitis, utpote vir omnia evangelicus, veniens in partes Caesareae Philippi interrogabat discipulos suos: #Quem dicunt homines esse filium hominis?@# Et post pauca: #Vos autem quem me esse dicitis?@# Non idcirco interrogat, quem nemo novit et quem nihil latet, veluti qui nesciat, sed ut praelatis Ecclesiae exemplum de se interrogandi praebeat. Et ideo unusquisque praepositus Ecclesiae a subditis debet exquirere cujus famae, cujusve sit opinionis; et si aliquid de se audierit, Deo, a quo si quid boni est, habeat gratias et referat, ut de virtutibus in virtutem, ipso annuente, felici cursu perveniat, usquequo Dominum deorum in Sion videre queat; si vero sinistrum aliquid de se audierit, poeniteat, et de caetero sollicite emendare satagat. Sed et si vos movet exemplo doctorum de vobis interrogandi auctoritas, praedicanda a nobis est vestrae sapientiae claritas, vestrae fidei puritas, vestraeque industriae probitas: quippe quia caret omnino silentio veritas, sed ab homine idiota et sine litteris non potest praedicari Deo amabilis et in mundo odibilis. Haec de vobis nunc et alias, et in communi locutione, non aliqua fraude adulationis deceptus, non alicujus muneris, laudis, vel pecuniae cupidus retuli; sed, quod veraciter credo et quod ut fiat quam maxime opto, dicere etiam non recuso, nec recusabo. Si autem me adulatorem judicaveritis, audite Scripturam: #Fili mi, si te lactaverint peccatores, ne acquiescas illis.@# Non est tamen culpabile, si illos laudemus quos dignos laude credimus, dicente Scriptura: #Laudet te alienum, et non os tuum.@# Si autem aliquis velit opponere quod Scriptura dicit: #Ne laudes hominem in vita sua;@# et ego assentior, quia mortali vita vos mortuos existimo, qui ab Apostolo audistis: #Mortui enim estis, et vita vestra abscondita est cum Christo in Deo.@# Et cum ipso et verbis et operibus dicitis: #Si enim vivimus, Domino vivimus; si vero morimur, Domino morimur. Sive enim vivimus, sive morimur, Domini sumus.@# De caetero, charissime, ut quidam Sapiens ait: #Omnia fugere poterit homo praeter cor suum.@# Non enim potest a se quisquam recedere. Ubi cunque enim abierit, conscientia sua illum non derelinquit. Et apostolus Paulus: #Nemo scit quae sunt hominis, nisi spiritus hominis, qui in ipso est.@# Dicerem tamen aliquid exhortandi gratia, sed quomodo debet docere indoctus, quem unctio spiritualis docet de omnibus? Sed illud reticem evangelicum: #Adhuc unum tibi deest.@# Quid illud sit quamoptime nosti. Vale EPISTOLA II. AD PATERNUM ABBATEM.[Apud Acherium, #Spicilegii@# tom. III, p. 381.] Igne divini amoris fervido domno PATERNO, gregis Christi affectu paterno procuratori provido, frater ODILO cum domno episcopo Santio, omnisque Cluniacensium pauperum congregatio, monastici laboris bravium a Christo. Si cuncta circa vos sunt prospera et pacata, gaudemus et exsultamus, et ut semper de bono proficiatis in melius votis omnibus praeoptamus. Pro statu quoque regni ut liberetur ab incursione paganorum et
null
c8c51d7c-19df-4f5a-83af-b2ce4c8fa311
latin_170m_raw
null
None
None
None
a persecutione falsorum Christianorum, omnipotenti Deo supplices et continuas preces omni devotione cordis assidue offerimus. Et ut firmissima pax inter filios divae memoriae domini nostri Santii regis defuncti a Deo reformetur, et continuis orationibus et indefessis die ac nocte precibus exoramus, praecipueque pro charissimo nostro et visceribus totius amoris ac dilectionis domino Redimiro, de cujus benignitate et probitate, morumque paternorum in cunctis repraesentatione, domnus episcopus, ipsi per omnia fidelissimus et devotissimus, tanta et talia ad nos veniens narravit, ut indissolubilibus vinculis charitatis ita nos ejus familiaritati et fidelitati colligaverit, quatenus nulla unquam oblivione ipsius memoria a nostris cordibus avelli possit in divinis obsequiis. Nam quotidie pro ejus pace et salute corporis et animae, post Matutinas recitamus omnes generaliter psalmum: #Domine, quid multiplicati sunt.@# Et per omnes alias horas: #Levavi oculos meos,@# ut Dominus eripiat animam et corpus ejus ab omni malo, custodiatque introitum et exitum illius, non solum in praesenti, sed et in saeculum saeculi. Rogamus praeterea ut hos missos, quos dominus Santius episcopus et nos mittimus, usque ad sanctum Joannem conducatis. Vult enim domnus episcopus sua omnia quae ibi dimisit, secum habere. Argentum, ut opus quod in nomine ipsius et in nomine regis defuncti super altare sancti Petri coepimus, ad perpetuum memoriale sui, et supra dicti regis perficiat. Ornamenta vero divinis officiis consecrata penes se quandiu vixerit vult esse. Nam de auro quod ad nos veniens secum detulit, duas listas tabulae majoris altaris, dexteram videlicet et sinistram, quae destructae erant, sicut scitis, jam perfecit. Subteriorem vero quae remanet, et de vaccis quas apud sanctum . . . . . EPISTOLA III. AD DOMNUM GARSEAM.[ #Ubi supra.@# ] Morum probitate regalia decenter sceptra regenti, domno GARSEAE religioni . . . . . . . ODILO cum grege Cluniacensium pauperum sibi commisso, firmam cum fratribus et amicis, omnibusque vobis jure subjectis pacem in Domino, ac de cunctis inimicis victoriam cum triumpho. Gaudemus, et omnipotenti Deo gratias referimus, quod vos sublimiter et gloriose tam in sui dilectione et notitia quam in saeculari semper audimus crescere et proficere potentia. Sumus itaque ex indissolubili familiaritate et societate qua olim patri vestro probamur copulati, ita in vestra fidelitate devoti, ut pro vestra vestrorumque salute et incolumitate, atque de cunctis inimicis vestris victoria Deum exoremus assiduis precibus, poscentes ejus clementissimam benignitatem, ut sic cuncta vestra secundum suam voluntatem nobiliter disponat, quod post praesentem gloriam et felicitatem, ad coelestia gaudia vos perducat. Praeterea, licet non sine rubore, pandere cogimur vestrae sublimitatis munificentiae nostrae inopiae necessitatem, qua jam per duos et eo amplius annos affligimur continue; nam generalis totius regni paupertas, famis quoque et inopiae nos opprimit calamitas, sicut et alios nostrae vicinitatis compatriotas: quod periculum ut evadere possimus, vestro adminiculo, si placet, perquam plurimum indigemus. Pacem et victoriam atque perpetuam vitam ut Dominus vobis concedat, tota nostra fraternitas et optat et orat. Vale. EPISTOLA IV. AD MATRONAM R . . .[ #Ubi supra.@# ] Nobilissimae matronae R. frater ODILO fideles orationes. Mirarer, domina, valde cur me ignotum et immeritum toties salutationibus tuis laetificas, muneribus amplificas, nisi illam maternam bonitatem agnoscerem et in te sentirem, quae omnibus tam notis quam Ignotis, promeritis et immeritis, communis et aequalis esse solebat. Unde non ad mirandum, sed ad gratias referendum totus convertor, scilicet de omnibus bonis quae tua charitas nobis et nostris semper solet impendere. Orationibus nostris fratrumque nostrorum per fratrem Luitfridum dignata es te commendare; in quibus scias devotissime te esse susceptam atque ascriptam, et non solum te, sed etiam charissimum amicum nostrum seniorem tuum A . . . . . . . . . ac dulcissimum fratrem ejus E . . . . . . . . de quibus semper bene audivi, et adhuc, Deo gratias, audio. Quos utrosque ut officiosissime ex nostra parte salutes, multum tuam rogo charitatem. Vale, et memor tui, nunquam immemor existas.
null
8a64fa1e-dd4f-4978-823c-484f46c5d7d1
latin_170m_raw
null
None
None
None
MONITUM. S. Odilo, quintus Cluniacensium abbas, celeberrimus monasteriorum sui temporis reformator, Arvernis circa an. 962, natus, an. 995 Maiolo in regimine coenobii Cluniacensis successit, et plurimis memoria dignis peractis, an. 1049 obiit. Litteris sacris bene eruditus et assiduus librorum Hieronymi lector, Odilo ejus exemplo Adalheidi imperatrici, quacum ultimis vitae ejus annis intima charitate conjunctus fuerat, anno 999 defunctae, epitaphium conscripsit, quo beatam ejus vitam et praecipua facta succincte exposita oblivioni eximeret, et, ut ipse fatetur, alium rei exigendae aptiorem ad vitam imperatricis scribendam incitaret. Non igitur vitae historiam integram et accuratam exspectes; sunt praecipua tantum feminae egregiae fata strictim recensita, opera pia enumerata, et ultimus vitae annus, quo auctor Adalheidam comitatus esse videtur, fusius tractatus, sed a viro qui omnia ista aut ab Adalheida aut praesens comperisse censendus est. Liber defuncta imperatrice statim scriptus, ab Odilone Andreae abbati et congregationi Ticinensi, fortasse et reliquis coenobiis ab Adalheida fundatis, Paterniacensi et Saltzensi, transmissus est. Certe Saltzenses epitaphium noverant, cui saeculo XI medio librum alterum, miracula S. Adalheidis enarrantem adjecerunt. Et quare unum Paterniacum, ubi ipse cum imperatrice ultimo vitae ejus anno moratus fuerat, praetergrederetur? Accedit, quod codices epitaphii, quotquot reperiri potuerunt, textum trifarium praebent, quem ea ratione immutatum fuisse opinor, ut cum Odilo librum suum primo Ticinencibus obtulisset, eum secundis curis recognitum Paterniacum, et aliis parvi momenti correctis Saltziam mitteret. Ticinensis igitur codicis apographa exstant: 1) C. Oxoniensis inter Bodleianos n. 2690 #(817, Bodl. Sup. D. Art. 91,)@# signatus, membranaceus in folio saeculi XI, quo ipse anno 1827 usus sum. Complectitur Vitam Odonis abbatis Cluniacensis, credulitatem Odilonis, Odilonis Vitam Maioli, Petri Damiani Vitam Odilonis, Odilonis Vitam Adalheidis, cujus ultimae sententiae octo paginis excisis desiderantur, fragmentum Vitae S. Simeonis et sermones sex Odilonis. Textus in universum integer et bonus. Cui consentit. 2) C., olim S. Martini de Campis, quem Martinus Marrier, ejus coenobii monachus, tanta diligentia in Bibliotheca Cluniacensi Andreae Duchesnii nomen praeferente p. 353-362, expressit, ut ad instar codicis, qui hodie inter libros S. Martini de Campis bibliothocae regiae Parisiensi illatos desideratur, esse videatur. Epitaphium Ottonis I et Heinrici II subjicitur. Editioni isti Chesnius notas paucas aspersit. 3) C. olim Vallicellensis jam inter regios Bruxellenses n. 7460 insignis, et 3*) C. olim S. Salvatoris Aquicinensis, jam bibliothecae Duacensis n. 792,--uterque Bethmanno referente multas sanctorum Vitas complexus, membr. in fol. maximo saeculi XIII,--ex antiquiore quodam fluxerunt, scripto jubente Attala filia Roberti regis et Constantiae, Flandriae comitissa, quae, monasterio Watinensi prope S. Audomarum constructo et Romae ab Alexandro II viduae habitu suscepto, Messanae obiit. Versus enim in fine Vitae Adalheidis hi leguntur: Quo vixit more regina Adalaida Romae, Odilo quae vidit abbas, quae scripta notavit, Nobis haec Atala scribi jussit comitissa, Exemplum vita sibi quo captaret in ista, Nolle malum, sed velle bonum deducere seclum. Regnet cum Domino semper laudanda virago, Quae pravos vitat, justos imitarier optat. Librum Bruxellensem Bethmannus in usus nostros exscripsit. Hi quatuor codices, paucissimis exceptis, inter se consentiunt, et soli omnium litteras Odilonis ad Andream praebent; a quibus reliqui omnes certis locis recedunt. Propius tamen ad Ticinenses libros alii tres, quos Paterniacenses vocare liceat, accedunt: 4) C. bibl. regiae Parisiensis inter Supplementa Latina n. 854, mbr., in fol. longiori saeculi XI, Vitas SS. Amalbergae, Hildulfi Trevirorum archiepiscopi, Adalheidae, Odiliae, Liutwini Treverici archipraesulis, Willehaldi, aliaque manu Albani et Celsi complexus, a Waitzo in usus nostros anno praeterito conversus est. 5) C. bibl. universitatis Wirtzeburgensis inter Theologos in fol. n. 34, mbr., saeculi XI, olim #sancti Petri in Wissenburg,@# Vitae Adalheidae epitaphium Ottonis praemittit. Usus sum eo an. 1835. Ejusdem codicis lectiones docti Bollandiani saeculo XVII in schedas suas retulerunt, quas in cod. regio Bruxellensi n. 8978 hodieque haberi Bethmannus vidit. 6
null
ac447a36-f510-4035-8e67-11a9954ff684
latin_170m_raw
null
None
None
None
) C. bibl. Palatinae Vindobonensis inter historicos profanos n. 994, jam n. 622 signatus, mbr., saec. XI, paginis 1-3 epitaphium Ottonis, 3-26 epitaphium Adalheidae continet, locis aliquibus adrasum, quod in usus nostros converti fecit Chmelius noster. Ab his iterum lectionibus nonnullis et libro Miraculorum addito codices Saltzenses recedunt: 7) C. olim SS. Mauritii et Germani Spirensis, cujus apographum in usum doctorum Bollandianorum saec. XVII confectum Bethmannus in codice regio Bruxellensi n. 8976 reperit, et aeque ac proximum exscripsit. Ultima codicis inde a voce capitis 22 #fulgorem@# exciderunt. 8) C. olim Bodecensis in Westfalia apographum Bollandianum in bibl. regia Bruxellensi n. 8977 signatum, et 9) C. olim S. Magni Ratisponensis a Canisio in Lectionibus Antiquis tom. V, II, p. 395, et edit. alterius tom. III, I, p. 73, expressus, textum minus purum exhibet, quem Leibnitius in SS. Brunsv. I, 262 sqq. repetivit. Ultimo nominandus venit 10) C. Einsidlensis, mbr., saec. XV, ab Hartmanno Annalibus Eremi an. 1612 subjectus, qui cum Canisii textu plurimum consentit. Breve Vitae et Miraculorum excerptum sub titulo #Vitae sancte Adelhaydis@# 4 foll. in 8º Durlaci saeculo XV prodiit. Optimis his subsidiis ita usus sum ut, lectione codicum Ticinensium in textu expressa, lectiones Paterniacenses et Saltzenses, quae in omnibus septem exstant, singulis capitibus subjicerem, quae vero nonnisi in Saltzensibus aut uno alterove codice occurrunt lectionum varietati inseri facerem. Capitum divisionem in codice Vallicensi oblatam, rejecta Canisiana, retinui. EPITAPHIUM OTTONIS MAGNI IMPERATORIS. Hoc tegitur loculo divus et maximus Otto, Fortis in imperio, David ut tempore prisco, Clarus ut ipse sophus Salomon et pacis amicus; Obtat Ezechiae majori praeditus hic spe, Ut pax eveniat, verum per saecula crescat. Phase sat celebre fecisse scribitur, ecce, Atque suas ferias primus sub sole Josias; Illud non solum, sed mystica facta priorum, Regna prius moderans, legum sacra jura reformans, Ad lucem celebrat, mundum celebrando coronat. Quod habuit melius umquam Germania tellus, Felix Italia, tu cum muliere beata Coepisti. Tumidum studiose rinocerotem Et mitem reddit, qui plurima regna subegit, Sarmatas edomuit, Christo servire coegit, Pellere demonium, crucis insignire triumphum. Ungros debellans, victricia signa reportans, Eripuit fidei sacrae vocitamine dignos, Innumeros populos, diro discrimine pressos. Tu quondam domina felix et splendida Roma, Praestitit Otto tibi pariter cum conjuge sancta, Ut referas solito sceptrum mundi et diadema. Tripudiat cunctus tanto sub caesare mundus; Pax sublata perit, cum maximus Otto recessit. Dum repetit Maius lugubres ex ordine Nonas, Caesar ad aethereas rapitur pius Otto catervas, Mauricio ducente suo sociandus in alto Ipsi, cui cessit propriam, quam conspicis, aulam. Conjuge tu celebris, tu namque propagine felix, Laetatur mundus, cum nascitur Otto secundus. Tertius imperitat; coelum jubilando resultat. Sed nunc stemma tuum claro moderamine mundum Protegit, agustat, ditat, sublimat, honorat; Cui pater ille tuus, HEINRICUS nomine dictus, Cesserat hoc nomen, cui tu quoque cedis honorem. Dum stabit rutilus eous et ultima tellus, Pontus et astra poli, plangent te climata cosmi. EXPLICIT. INCIPIT PRAEFATIO IN VITA DOMNAE ADALHEIDAE. Domno ANDREAE venerando abbati, cunctisque fratribus sibi commissis, in suburbio Ticinensis urbis, Domino et Salvatori nostro devote famulantibus, frater ODILO, Cluniensium pauperum cunctorum peripsima , praesentis vitae prospera et sempiterna gaudia. Epitaphium domnae nostrae Adalheidae, imperatricis Augustae, descriptum stilo paupere vestrae fraternitati curavi transmittere, ratum fore dijudicans, ut apud vos ejus continua recolatur memoria, cujus industria atque prudentia vestri monasterii a fundamentis creverunt aedificia, cujusque sustentamini larga continuaque munificentia. Non enim ad hoc tam grandem materiem vili brevique sermone perstrinximus, ut ad laudem tantae virtutis atque nobilitatis oratio nostra sufficiat, sed ut aliquis inde vir adeo eruditus occasionem scribendi suscipiat, quatinus res eminens, eminentioribus enucleata sermonibus, imperatricum ac reginarum sonet in auribus, ut dum magna de magnis audierint, et eam de qua loquimur gressibus honestatis sequi studuerint, saltem per eas
null
148ddfef-ba8b-4fbb-8b2f-156f0a640476
latin_170m_raw
null
None
None
None
cura domestica vigeat, sicut per eam res publica longe lateque valebat. EXPLICIT PRAEFATIO. INCIPIT TEXTUS EJUSDEM LIBRI. 1. In hujus igitur aetatis nostrae temporibus cuncta disponens totiusque honoris et honestatis largitor Dominus, primo Ottone in sceptris feliciter agente, Romanae rei publicae in femineo sexu praestitit venerabile decus. Multorum etenim bonorum tunc accidentium atque virtutum, post Deum, auctrix divae celebrisque memoriae Adalheida extitit imperatrix. Quam cum memoriae succedentium scriptis commendare satagimus, timeo ne digne reprehendamur, ideo quia tantae nobilitatis atque virtutis materiem minus idonei paupere stilo explicare conamur. Quisquis nos reprehenderit, utpote reprehensionis dignos, sive propter incultum sermonem, seu propter rem noviter inceptam, et proter naturalis eloquii simplicitatem, sciat procul dubio, sciat quia non invitavit nos ad hoc humanae laudis appetitus, sed verae et sincerissimae caritatis affectus. Si abhorrere vis, ut quippe merito debes, lector, nostri ingenioli rusticitatem, attende ipsius, quam commendare coepimus, mentis et corporis nobilitatem. Si enim vis exspectare virum tanta eloquentia vel sapientia praeditum, qui hujus feminae possit convenienter describere vitam, necesse est aut Cicero rethor revocetur ab inferis, aut Ieronimus presbyter transmittatur e superis. Si enim ille sanctus et incomparabilis in divina et humana sapientia, sacer Ieronimus, fuisset istius augustae temporibus, si Paulam et Eustochiam, Marcellam quoque et Melaniam, Fabiolam quoque et Blesillam, Laetam, et Demetriadem septiesque percussam commendare curavit libris et epistolis, commendaret utique istam haud voluminibus paucis. Si enim deest talis ut Ieronimus, aut aliquis alius liberalibus disciplinis adeo eruditus, qui possit digne tantae feminae mores et vitam describere, aggrediamur nos indocti, Deo juvante, pro posse. 2. Haec, regio ac religioso stemate orta, cum adhuc esset juvencula et sextum decimum aetatis suae ageret annum, Deo donante adepta est regale matrimonium, juncta scilicet regi Lothario, Hugonis ditissimi regis Italici filio. Ex cujus contubernio filiam habuit, ex qua Lotharius, rex Francorum, Ludovicum regem genuit, qui sine liberis mortuus, regio more Compendio dinoscitur fuisse sepultus. Supradicto vero Lothario ante annum circiter tercium postquam domnam Adalheidam duxerat defuncto, remansit ipsa viduata viro, privata regno, destituta maritali solatio. Affuit ei persecutio mordax, quae solet purgare electos veluti aurum fornax. Affuit ei, ut vere fatear, nutu divino exterius corporalis afflictio, ne intus cremaret eam, utpote juvenculam, incentiva carnis libido. Voluit eam Dominus tot verberibus atteri, ne secundum sententiam apostoli Pauli esset vivens vidua in deliciis mortua (I Tim. V, 6). Voluit enim eam paterno affectu tot perpeti pericula, ne esset indigna illa filiatione, de qua loquitur Scriptura: #Castigat Dominus omnem filium quem recipit (Hebr. XII, 6) @#. Saepe enim inde gratias Deo referebat, et cum familiaribus fidelibus conferebat, quanta et qualia tunc temporis passa fuerit, et quam misericorditer eam Dominus de manibus inimicorum suorum liberaverit. Judicabat enim oportunius sibi fuisse, ut ad tempus temporalibus fuisset occupata anxietatibus, quam vivens in deliciis perpetuae mortis esset subdita legibus. 3. Postquam enim mortuus est Lotharius ( #an.@# 950), vir ejus, honorem regni Italici adeptus est quidam vir nomine Beringarius, qui habebat conjugem nomine Willam. A quibus indecenter innocens capta, diversis angustiata cruciatibus, capillis caesarie detractis, pugnis frequenter agitata et calcibus, una tantum comite famula ad ultimum tetris inclusa carceribus ( #an. 951, April.@# 20); liberata divinitus, postmodum ordinante Deo imperialibus est sublimata culminibus. In ipsa enim nocte qua educebatur de carcere, incidit in quandam paludem. Ubi per dies et noctes sine cibo et potu mansit perseverans, auxilium a Deo sibi subvenire deposcens. Tali cum esset detenta periculo, venit quidam subito piscator navigio, deferens in navicula piscem qui vocatur sturio ( #Aug.@# 20). Quas cum vidisset, interrogavit quae essent aut quid ibi agerent. Dederunt sibi responsum, secundum instantem necessitatem satis congruum: « Videsne quod hic humano consilio peregrinamur destitutae, et quod durius est, solitudine periclitamur et fame? Si potes, aliquid nobis victus impende; sin autem, solatium praebe. » Qui misericordia super eas motus, sicut ipse a quo mittebatur fuerat quondam super pauperes in deserto fame periclitantes Christus, dixit eis:
null
951b625f-7704-4294-baca-8f1bf6d10127
latin_170m_raw
null
None
None
None
« Nichil nobis adest ad victus necessaria nisi tantum piscis et aqua. » Habebat ignem secum, sicut solent illi qui piscationis exercent negocium. Accensus est ignis, praeparatus est piscis. Sumpsit cibum regina, servivit piscator et famula. 4. Dum haec agerentur, supervenit quidam clericus, qui ei fuerat captivitatis et fugae socius, nuncians adesse exercitum militum armatorum; qui eam cum gaudio accipientes, duxerunt secum ad quoddam inexpugnabile castrum. Postea enim consultu Italicorum principum, praeveniente gratia Dei, de solio regni ad arcem pervenit imperii ( #an. 962, Febr.@# 2). Haec enim Augustarum omnium Augustissima nominari et venerari est digna: Nemo ante illam Cervicosam Germaniam Has cum suis principibus Ottonem, regem nobilem, Ex quo genuit filium, Ita auxit rem publicam, Ac fecundam Italiam, Romanis subdidit arcibus. Romae praefecit caesarem, Imperio dignissimum. 5. De nobilitate carnis satis dicta sufficiant. Nobilitatem vero mentis quomodo vel qualiter exercuit, mortalium nemo dicere sufficit. Sed ut pro modulo compendiose loquar: Spe fideque certa, atque gemina pleniter caritate referta, Justa satis, fortis, prudens nimiumque modesta Extitit, et vixit felix, dum secula rexit, Auxilio Domini moderantis climata cosmi. Prolata tamen Salomonis sapientis famine, huic sanctissimae conveniunt feminae: #Manus suas,@# inquit, #aperuit inopi, et palmas suas extendit ad pauperem. Non timebit domui suae a frigoribus nivis, omnes enim domestici ejus vestiti sunt duplicibus. Stragulatam vestem fecit sibi, byssus et purpura indumentum ejus. Nobilis in portis vir ejus, quando sederit cum senatoribus terrae. Fortitudo et decor indumentum ejus et ridebit in die novissimo. Os suum aperuit sapientiae, et lex clementiae in lingua ejus@#. #Consideravit semitas domus suae, et panem otiosa non comedit. Surrexerunt filii ejus, et beatissimam praedicaverunt, et vir ejus laudavit eam. Multae filiae congregaverunt divitias, tu supergressa es universas (Prov. XXXI, 20-29) @#. Haec enim quae de ea dicimus, non modo auditu, sed et visu et experimento cognovimus. Multa ab ea salutis verba audivimus, plurima dona suscepimus. Saepe enim indigentes nummo, fecit esse divites auro; carentes enim aliquando cottidianis sumptibus, fecit esse claros honoribus. Haec ad decorem mundi, primi et maximi Ottonis, toto orbe famosissimi imperatoris, conjux, et ad multorum profectum imperatorum genitrix, illa meruit benedictione potiri, quam meruisse perfrui legimus Tobiam in ejusdem patris volumine, videlicet ut videret filios filiorum usque in terciam generationem. 6. Postquam enim augustissimus Otto universae carnis ingressus est viam ( #an.@# 973), augusta cum filio Romani imperii feliciter diu gubernavit monarchiam. Sed postquam divino nutu ipsius augustae meritis et industria solidatus fuerat Romani imperii principatus, non defuerunt viri iniqui, qui inter eos nisi sunt seminare discordiam. Quorum deceptus adulatione, recessit corde caesar a matre. Si commendaremus litteris, quanta et qualia passa fuerit tunc temporis, derogare videremur speciem tanti generis. Non enim debemus perstringere stilo, quod cito sedavit humilis satisfactio. Filium diligens, auctores discordiae ferre non valens, secundum Apostoli praeceptum dans ad modicum irae locum (Rom. XII, 19), paternum decrevit expetere regnum ( #an.@# 978). Ubi a fratre, rege scilicet Chuonrado, et nobilissima Mahtilde ejus conjuge benigne et honorabiliter est suscepta. Tristabatur de absentia ejus Germania, laetabatur in adventu ejus tota Burgundia exultabat Lugdunus philosophiae quondam mater et nutrix urbs inclita, necnon et Vienna nobilis sedes regia. 7. Postmodum vero Caesar Otto, ductus poenitentia, direxit legationem regi avunculo et sanctae recordationis patri Maiolo ( #an.@# 980), sub celerrima festinatione obnixius deprecans, ut gratiam matris, quam suis exigentibus culpis perdiderat, eorum interventibus promereri posset; orans iterum eos et obsecrans, ut quantocius possent una cum augusta matre Papiam ei studerent occurrere. Tantorum enim virorum usa consilio, apud Papiam tempore statuto occurrit mater filio ( #Dec.@# ). Quo cum mutuo se cernerent, flendo et lacrimando, toto corpore solo prostrati, humiliter se salutare coeperunt. Affuit in filio humilis poenitudo, erat in matre liberalis remissio; permansit in utrisque de caetero perpetuae pacis indivisa conexio. 8. Non post multum vero temporis ( #an.@# 983.)
null
99548147-0ccb-48af-a927-133a2f2d717c
latin_170m_raw
null
None
None
None
unico orbata filio, cui successit tercius ex Graeca genitus Otto. Igitur reciduis diu afflicta verberibus, non possumus enarrare per singula, quot et qualia post mortem filii sibi successerunt incommoda. Licet illa imperatrix Graeca sibi et aliis fuisset satis utilis et optima, socrui tamen Augustae fuit ex parte contraria. Ad postremum vero cujusdam Graeci aliorumque adulantium consilio fruens, minabatur ei quasi manu designando dicens: « Si integrum annum supervixero, non dominabitur Adalheida in toto mundo, quod non possit circumdari palmo uno. » Quam sentenciam inconsulte prolatam divina censura fecit esse veracem. Ante quattuor ebdomadas Graeca imperatrix ab hac luce discessit ( #an. 991, Jun.@# 15); Augusta Adalheida superstes felixque remansit. Perseverabat discrimina mundi lugens et deflens, curam tamen Romani imperii necessario gerens. Otto vero tercius, unici sui filius, a primatibus regni felicissime et honestissime educatus, nichil erga illam egit, nisi quod illam et illum decuit. Iccirco meritis aviae et industria primatum, Romanum adeptus est principatum ( #an. 996, Mai.@# 21). Ab ipsa enim aetate primaeva jam dicta imperatrix multa ab extraneis sive a domesticis fuerat perpessa, ut posset dicere cum Propheta: #Saepe expugnaverunt me a juventute mea (Psal. CXXVIII, 1) @# et caetera. Dicebat enim saepe illud Apostoli: #Existimo enim quod non sint condignae passiones hujus temporis ad superventuram gloriam, quae revelabitur in nobis (Rom. VIII, 18) @#. #Si compatimur, et conregnabimus (II Tim. II, 12) @#; et iterum: #Si fuerimus socii passionum@#, #erimus et consolationum (II Cor. I, 7) @#. Multis bonum pro malo reddidit, et secundum Domini praeceptum, peccantibus in se ante solis occasum dimisit (Ephes. IV, 26). Nichil ex objectis injuriis sibi reservabat, sed totum Domino committebat, sciens esse dictum a Domino per prophetam: #Michi vindictam@#, #ego retribuam (Rom. XII, 9) @#. Parcite, quaeso, quibus pepercit! Et dicamus pro tempore, quibus in adversitatibus quibusve studiis in prosperitatibus inservire contendit. Quot enim in primis cum caesare, deinde cum filio et filii filio, Ottonum videlicet augustorum et caesarum Deo annuente possederat regna, tot ex propriis sumptibus ad honorem Regis regum condidit monasteria. 9. In patris vero, Rodulfi videlicet nobilissimi regis, et domni Chuonradi fratris regno, loco videlicet Paterniaco, ubi matrem reginam vocabulo Bertham , Deo in omni humilitate devotam, sepulturae tradidit, in honorem Dei genitricis monasterium condidit, et sanctissimo patri Maiolo suisque successoribus sua munificentia et fratris sui Chuonradi regis praecepto ordinandum, perpetuo commisit . Postmodum ( #an.@# 981) in Italia juxta Ticinensem urbem monasterium a fundamentis incepit et ad honorem Salvatoris mundi honorifice imperiali auctoritate et sua largissima donatione perfecit, praediis et ornamentis amplissime ditavit, ac jam dicto patri Maiolo ordinandum regulariter tradidit. In Saxonia vero post discessum jam dicti rei publicae principis, cooperante unica sapientissima et prudentissima filia, sanctimonialium coenobiis plurima contulit dona. 10. Ante duodecimum circiter obitus sui annum ( #an.@# 987), in loco qui dicitur Salsa, urbem decrevit fieri sub libertate Romana, quem affectum postea ad perfectum perduxit effectum. In ipso etiam loco monasterium a fundamentis miro opere condidit, et ad honorem Dei et apostolorum principis, tertio imperante Ottone nepote suo in praesentiarum secum asstante, quarto decimo Kalendas Decembris augustissime et devotissime a Wideraldo Argentinae civitatis episcopo consecrari jussit ( #an. 996, Nov.@# 18). Et ut majori auctoritate per succedentia temporum esset ille sacer locus subnixus, cum praefato caesare est etiam episcoporum conventus a saepe dicta et saepe dicenda Adalheida augusta, ipsius caesaris avia, convocatus. In ipso vero monasterio claustrum monachis satis aptum praeparavit, et secundum regulam sancti Benedicti ordinare decrevit. Abbatem ibi praefecit nomine Eccemagnum , boni testimonii virum, humana scientia et divina sapientia doctum, quem in divinis litteris habere voluit assidue praeceptorem. Ipsum vero monasterium adeo ditavit et nobilitavit praediis, aedificiis, auro et gemmis, et vestibus preciosissimis, aliisque variis ornatuum supellectilibus, ut nichil deesset illo in loco Deo famulantibus. Quattuor quod supervixerat annos Creatori suo sua seque dando, pauperes Christi et servos sibi adquisivit amicos, ut
null
07556fb5-6a59-4e79-9ab3-89f3977d4865
latin_170m_raw
null
None
None
None
cum temporalia deficerent, in aeterna tabernacula eam reciperent. 11. Cum igitur summis rei publicae fascibus implicata teneretur, variis miserorum et inopum anxietatibus subsidia praebere non dedignabatur. Cumque mirificis, ut imperiali dignitati congruebat, valeret corpus decorare indumentis et preciosissimis caput redimire gemmis, talibus nolebat se gravare implicamentis; sed aut pauperibus largienda decernebat, aut dominicae crucis vexilla et Christi Evangelia exinde adornari parabat; sedula imitatrix sui existens Redemptoris, qui cum esset omnium altissimus, humanitatis abjecta perpeti non est dedignatus. Innumeris praeterea tam canonicorum quam etiam monachorum et sanctimonialium coenobiis, circumquaque per diversas orbis partes constitutis, plurima largiebatur beneficia, quatinus Deo famulantium agmina ejus munifica dapsilitate recreata, liberius sibi reique publicae divinitus conferenda implorarent suffragia. 12. In cunctis enim quae gessit justiciae formam tenuit, communem liberalitatem servavit; credens eum procul dubio judicem futurum, quem et occulta non fallant et indecora offendant et honesta delectent. Quapropter justicia cernebatur excelsa, liberalitate gratissima, beneficentiae opera locans super Christum, quem beatus apostolus ponit fundamentum; intelligens prudenter fidem esse fundamentum omnium virtutum. Usa est ergo perfecta liberalitate, ut silentio, quantum valeret, opus suum tegeret et necessitatibus singulorum cuperet subvenire; quatinus eam non labia sua, sed Christi pauperum laudarent ora, ut jam in ea impletum videretur, quod beati Job voce profertur: #Benedictio perituri in me veniebat (Job XXIX, 13)@#. Diligenti illud consideratione perpendere studebat juxta ipsius vatis assertionem, ut ab ejus tecto nunquam vacuo sinu pauper exiret (Eccli. XXIX, 12); ut talibus intenta commerciis adquirere valeret in terra viventium hereditatem supernae sortis. 13. Jam jamque ultimo aetatis suae anno ( #an.@# 999), cum non lateret eam, ut credo, exituram de seculo, pacis ut semper amica, pacis caritatisque causa paternum solum adiit, fidelibus nepotis sui Rodulfi regis inter se litigantibus, quibus potuit, pacis foedera contulit, quibus non potuit, more sibi solito Deo totum commisit. De caetero quam studiose, quam devotissime loca sanctorum curavit visitare, non est facultatis evolvere. In ipso quoque tempore monasterium Paterniacum adiit, quod ipsa ad honorem Dei genitricis, pro remedio animae suae matris ibi requiescentis, tam ex suis quam ex maternis rebus nobiliter condidit; et quod tunc temporis in temporali necessitate fratribus ibi Deo famulantibus defuit, ut semper erat solita, manu largissima sumministravit. 14. Accidit tunc aliquid novum, quod huic operi judicavimus inserendum. Fatigata ex itinere non potuit more solito manu propria elemosinam dare pauperibus, et vocavit unum de fratribus qui vice sua nummos daret pauperibus. Ejus jussu ventum est ad pauperes. Excessit numerus pauperum denariorum numerum. Timuit minister minus habere quam indigentibus posset sufficere. Quid multa? Affuit Augustae meritis virtus illius qui Quinque ex panibus saciavit milia plebis. Multiplicatis denariis recesserunt pauperes cum munere laeti. 15. Egressa inde, locum Agaunensium petiit, ubi rupes felicissima martyrum milia retinet corpora. Quanta cum devotione, quanta cum reverentia magni martyris Mauricii sociorumque ejus expostulavit suffragia? Quot gemitus ejus ibi fuerunt? Quot suspiria? Quot luctus? Quot lacrimarum flumina? Nunquam fuerunt, ut reor, ulla peccamina, quae tunc non mererentur aeterna remedia. Si enim respiceres augustae faciem, excedere diceres humanam effigiem; quam, si aliud aliquid labiis promeret, nichil aliud crederes, quam ut propheticum illud evolveret: #Effundo in conspectu ejus orationem meam@#; #tribulationem meam ante ipsum pronuntio (Psal. CXLI, 3) @#. Quae fuit maxima ejus tribulatio pro cunctis a lege Dei declinantibus caritativa compassio, ut posset dicere cum Propheta: #Defectio tenuit me pro peccatoribus (Psal. CXVIII, 53) @#, et cum Paulo: #Quis infirmatur, et ego non infirmor? (II Cor. XI, 29.) @# Ita deplorabat aliorum peccata, qualiter non possunt multi propria deplorare discrimina. Laetabatur in gravitate et profectibus praeteritorum; tristabatur cotidie in defectibus praesentium maximeque futurorum. Cum enim de futuris dico, prophetiae spiritum procul dubio eam habuisse denuncio. Adesset enim in sermone defectus, si non essem publico documento expertus. 16. Cum enim esset ab illo sacro loco egressura, et secum staret in angulo aecclesiae orationis gratia, quidam nuncius venit ad eam de Italia, Franconem Wangionensem episcopum
null
2a2f86c2-7fb3-455a-b5f6-86878309485e
latin_170m_raw
null
None
None
None
nuntiavit Romae fuisse defunctum. Et quia vir boni testimonii erat, domna augusta valde illum diligebat, sicut et omnes bonos diligere solita erat. Et statim ut ejus obitum audivit, ex familiaribus qui aderant unum vocavit, et ut pro eo Domino preces funderet humiliter rogavit, et quasi in excessu mentis ita exorsa est dicens: « Quid faciam, Domine, vel quid dicam de illo seniore nostro et nepote meo? Peribunt in Italia, ut credo, multi cum eo; peribit post ipsos, ut timeo, heu misera! augustae indolis Otto; remanebo omni humano destituta solacio. Absit, o domine rex seculorum, ut videam superstes tam lugubre dispendium! » Tunc videres augustam toto corpore solo prostratam, non minus crederes eam toto mentis adnisu coelo intentam et quasi jam martyris Mauricii vestigia invenisse ac lacrimoso ore perlingere. Post paululum vero ab oratione surrexit; munera martyribus, elemosinam dedit pauperibus. 17. Dehinc Genevensem adiit urbem, desiderans videre victoriosissimi Victoris martyris aulam. Inde Lausonam venit, ibique memoriam Dei genitricis devotissime adoravit. Quibus in locis a rege et ab episcopis, suis videlicet nepotibus, honorabiliter suscepta, devenit in vicum qui vocatur Urba. In ipso enim vico aliquandiu demorata, egenis supervenientibus et miseris quotquot potuit tribuit necessaria. Cum rege et principibus patriae pacis et honestatis conferens negocia; inde etiam sacris locis diversa et varia direxit donaria. Quae enim aecclesia, quae monachorum coenobia, sibi affinitate vel vicinitate conjuncta, quae non mererentur habere donaria vel exenia? Et ut pauca de multis dicam, in ipso tempore, quo instabat sibi dies supremus, beatissimum patrem Benedictum, licet exiguis, tamen propriis visitavit muneribus; necnon et beatae recordationis patrem Maiolum, coelesti gloria jam coronatum, quem, dum in hac mortali carne subsisteret, prae cunctis mortalibus in illo ordine diligebat. Non enim oblita Cluniacum, adeo sibi familiare coenobium. Ad restaurandum igitur beatissimi confessoris Christi Martini monasterium, quod non multo ante fuerat igne combustum, destinavit transmittere non modicum argentum, et ad honorem altaris partem unici filii sui Ottonis augusti clamidis. 18. Ut enim ad memoriam reducamus ejus dulcissima verba ad eum cujus mittebantur officio, ait inter caetera: « Obsecro, karissime, obsecro, ut ita alloquaris sanctissimum sacerdotem: » « Meo obsequio accipe, sacerdos Dei, parva munuscula, quae tibi delegavit Adalheida, servorum Dei ancilla, ex se peccatrix, dono Dei imperatrix. Accipe unici mei Ottonis Augusti clamidis partem, et ora pro eo ad ipsum, quem veste divisa vestisti in paupere, Christum. » In illo die, in quo de supradicto loco erat exitura, una eademque hora, nobis peccatoribus astantibus, et exemplum perfectae humilitatis reliquit, et prophetiae spiritum, non arroganter sed humiliter, se habere ostendit. 19. Erat quidam ibi in praesentia ipsius monachus qui, licet esset indignus abbas vocitari, ab ea tamen putabatur alicujus esse momenti. Quem cum illa respiceret, et ipse eam esset intuitus, coepit uterque flere uberius. Dicam eam plus fecisse, quam si dicerem eam multos infirmos sanasse. Vestem enim satis incultam, qua erat indutus, humiliter apprehendit, et sanctissimis oculis et serenissimae suae faciei osculando inpressit, eique humiliter et cum silentio dixit: « Memento mei, fili, in contemplativis, et scias me non amplius te visurum corporalibus oculis. Cum enim humanis rebus excessero, orationibus fratrum animam meam committo. » Inde per iter, quo venerat, pervenit ad locum, ubi ordinante Deo decreverat sibi parare sepulchrum. 20. In ipso igitur ultimo sui temporalis cursus itinere erigebat se, in quantum valuit, super se, ut divinae contemplationi, spreto secularium turbine, libere posset insistere. Familiaris rei negocium erat sibi etiam importunum. Transegerat jam strenue Liae et Marthae satis laudabilem actum; optabat appetere Rachelis et Mariae desiderabile otium. Itaque lectionibus intenta, assidua orationibus, respuebat terrena, inhians tota mente coelestibus. Et si aliquis eam de secularibus negociis interpellaret, non ad hoc responsum dabat, sed apostolicum illud lugens in corde volvebat: #Miser ego homo, quis me liberabit de corpore mortis hujus?@# Et secura de spe divinae retributionis aiebat: #Gratia Dei per Jesum Christum (Rom. VII, 24.) @# Deinde
null
193e1cc8-7780-4e00-ae80-53e17493493b
latin_170m_raw
null
None
None
None
edocta coelesti magisterio, devenit ad locum, ubi ultimum spiritum erat redditura Deo. Instabat enim dies, in qua devotio annua agebatur pro filii sui Ottonis augusti memoria. Confluxerat ad eam ex adjacentibus locis, ut semper faciebant, pauperum plebes. 21. Erat ei consuetudo talis, ut in amicorum et familiarium suorum anniversariis spiritale donativum suis spiritalibus erogaret militibus, elemosinam dico Christi pauperibus. Erat autem indigentium multitudo ordinatim constituta in loco. Ad quos ipsa venit, et exemplo Abrahae patriarchae Deum inter illos esse non dubitans, humiliter adoravit; et oblita infirmitatis suae, super vires temptavit aggredi; singulis manu propria tribuit, et quos miserabiliores vidit, vestimenta vel alia munuscula dedit. Finito isto spiritali negotio, a quodam venerabili archiepiscopo missas fecit celebrari pro filio. In ipsa enim nocte a febre corripitur, et per aliquot dies ingravescente mole infirmitatis, ad extremum usque perducitur. Adhuc autem pro posse intenta erat in oratione, et oculis desiderantibus Christum, nichil aliud dignabatur aspicere. Resumptis aliquantulum viribus corporis muniri se rogavit attentius mysteriis ecclesiasticis. Tum sacri olei unctione peruncta, sacramentum dominici corporis humiliter et devotissime adorando percepit, in quem semper speravit et credidit. Talibus deinde fulta praesidiis talique pasta convivio, dixit senioribus qui asstabant et clero, ut psalmos poenitentiales cantarent et nomina sanctorum ecclesiastico more recitarent. Quo facto, cum psallentibus psallebat, cum orantibus orabat, usque ad illum locum, ubi Deum sibi adesse precabatur propitium. Erat autem nesciens cum sorore Moysi tenere tympanum et chorum, cum David chordas et organum; sed assumptis bene sonantibus cymbalis cum sequentibus agnum, tota jam versabatur in jubilum. 22. Anno igitur instante ab incarnatione Domini millesimo, desiderans videre diem unum nescientem occasum in atriis Domini super milia, dicebat saepe cum Apostolo: #Cupio dissolvi et esse cum Christo (Philip. I, 23) @#. Praestolans etiam in praesentiarum cum spiritali laetitia ejusdem domini Jesu Christi nativitatis festum, cum sextum decimum diem solveret December felix, et ipsa, feliciter deposito carnis onere, evolavit ad purum purissimi aetheris fulgorem. Erat enim ei cum domesticis gravis jocunditas, cum extraneis honestissima gravitas, in pauperibus vero infatigabilis pietas, in honorandis aecclesiis Dei affluentissima largitas, erga bonos perseverans benignitas, contra improbos liberalis severitas, in appetendis timor, in appetitis vigor, in prosperitatibus vera humilitas, in adversitatibus patiens longanimitas, in victu cotidiano sobrietas, in vestitu etiam mediocritas, in lectionibus et orationibus, vigiliis et jejuniis assiduitas, in dandis elemosinis una eademque voluntas. De nobilitate carnis nulla eam praepediebat elatio, nulla de bonitate sibi a Deo concessa ad se trahi poterat humanae laudis cupido. Nulla de virtutibus a Deo sibi concessis praesumptio, nulla de excessibus propriis dominabatur ei suasa desperatio; nulla de honoribus, divitiis et deliciis mundi in ea principabatur ambitio; sed comitabatur eam in omnibus omnium virtutum mater discretio. Eratque ei in fide secura firmitas, in spe firma securitas, in dilectione Dei et proximi radix omnium bonorum principalisque causa virtutum caritas. Sed ut vere fatear, quanta et qualis fuerit ejus vita, clarescentibus ad sepulchrum ejus miraculorum prodigiis, virtus patefecit divina. Quae si describerentur ex ordine, proprio indigerent volumine; non enim possunt nostro explicari eloquio. Sed ne ex toto remaneant tecta silentio, prolixitatem loquendi vitando, brevi comprehendere placuit capitulo. 23. Ad sepulchrum ejus caeci amissa oculorum lumina recipiunt, paralitici valitudinem corporum. Febricitantes sanantur ibi. Ex diversis infirmitatibus multi reparantur infirmi, gratia et miseratione Domini nostri Jesu Christi. APPENDIX. LIBER MIRACULORUM. PROLOGUS IN LIBRUM SECUNDUM. Quia superiori stylo evidenter patet quanta sedulitate beatam Martham haec Dei ancilla imitaretur, oportet etiam aliqua supernae speculationis indicia proferre, quibus sororem ejus Mariam perfectius assecutam possimus conjicere. Insuper facili intelligentia capere valemus, qualiter ipsa corpus suum, juxta Apostoli praeceptum, castum et pudicum servando, templum Dei vivi promeruerit pleniter effici. Namque cum per omne vitae tempus regalibus divitiis et dignis suo generi facultatibus abundaret, carnem a primaevo viduitatis tempore cilicio edomans, atque mundanae gloriae culmen mentis despectu conculcans, Christo soli, videlicet justitiae, per coelestis contemplationis desiderium in tantum astare cognoscitur, ut cum suavi voce Psalmistae concordaret, qui bonum suum non regni deliciis frui, sed Deo inhaerere conclusit.
null
7c0a0bbd-ad45-4a41-838a-b8e009c33be1
latin_170m_raw
null
None
None
None
EXPLICIT PROLOGUS. MIRACULA EJUSDEM ADALHEIDIS REGINAE. 1. Quadam vero die ( #an.@# 994) cum ad refectionem corporis cum honorabili frequentia tam clericorum quam laicorum consideret, tamque purissimae epulae necessitati omnium satisfacerent, uti mos est sanctarum mentium, pro declinando favore alia foris ostendere et alia intus agere, ipsa simulata intentione edentis, cultrum manu diutius tenuit; sicque non ad suam voluptatem, sed ad aliorum voluntatem convivium protraxit, cum subito colore faciei cum mentis habitu permutato, ferrum de manu super mensam cecidit; atque in hoc non insolentiae notam accidisse, sed mira quaedam per divinam revelationem se sensisse, cum suspirio innotuit. Omni vero turba, quid hoc portenderet, admirante nec quaerere praesumente, illa ad evangelicae perfectionis decorem celavit multitudinem secreti dignitatem, solumque Augustensem episcopum, nomine Dudonem, sibi pro vitae meritis familiarem jugique obsequio inhaerentem, tali dignata est alloqui praefatione: « Nunc, Pater venerabilis, multa opus est consolatione, quia paries vestrae occidentalis matrinae ecclesiae lapsus est divina dispositione. Tanta vero jactura non magis vestrae prudentiae sollicitudinem ad restaurationem sui ingerit, quam pro vestra vexatione sive communi damno ecclesiae nostrae menti moeroris nebulam intulit. Sed simul consolari vos in divinitatis tranquillitate jubeo et persuadeo, quae sine mutabilitatis vicissitudine sola inaccessibile lumen inhabitans, omnia quodammodo moveri pro nostro reatu permittit, sed plura ad integritatis statum ineffabili sua clementia reducet. » Praesul vero tam praesagio quam rerum damno perturbatus, tempus praefatae ruinae diligenter notavit, nunciumque pro experienda ratione reique veritate Augustam festinanter direxit; cujus relatione, casum contigisse et horam convenisse juxta Dei famulae praefationem, cognovit. 2. Alio quoque tempore huic praesagio simile prodigium ab ipsa patuit, quod tanto magis admiratione extitit dignum, quanto et loco et tempore rei eventu fuerat diversum. Filius namque illius Romanae rei publicae princeps electus, dum uxorem Graecam in thalami consortium suscepisset, ejus pravo ingenio, deteriori consilio deceptus, regnum Graecorum conatus est adipisci. Igitur exercitu ex omni copia collecto, fines Italiae excessit ( #an.@# 982), atque ita regi Graecorum patrandi belli occasionem dedit, sibi vero suisque famae ac vitae contulit amissionem. Interim pia mater ejus die noctuque divinis cultibus insistens, felicis Annae devotionem procul dubio implevit, et juxta canonicam regulam omni diligentia exhibuit viduitatis obsequia. Quadam vero die devotionis studio pro unici filii salute totiusque regni statu obnixius intenta, dum se vivam hostiam more solito, stans ante crucifixum, Deo mactaret, rapta in extasi humanis visibus aestimabatur praemortua. Ad se autem post horam reversa, quid viderit memori mente tenebat, fatumque praefatae pugnae in spiritali visu sibi praemonstratum, non rem dicendo, sed bonorum caedem condolendo innotuit. Ex his quidem signis patenter potest colligi quali puritate animi fulgeret, immo quanta libertate spiritus Christo serviret occultius, cui cum prophetis futura Dominus revelavit, cum patriarchis fidem roboravit, cum apostolis evangelii perfectionem edocuit, cum matyribus tribulationum tolerantiam tribuit, cum sacerdotibus ecclesiae curam indidit, cum virginibus sacris sanctissimae mentis sinceritatem auxit, familiarem sui praesentiam cum monachis ostendit, cum apostolicis discipulabus, dico viduis a Petro et Paulo electis et religionis officio deputatis, in terris devotione praeditavit, in aeterna gloria sublimavit. Curationum vero in tantam gratiam per benevolentiae meruit operam, ut sicut egenorum inopiam elemosinarum largitate sublevavit, ita etiam infirmorum et debilium sospitatem potenti munere restauraret. Sed mirum in modum humanam cognitionem vitandae insolentiae causa fugiens, tanti muneris largitori secreto mentis placere gestiens, aut omnino furtiva celeritate signorum efficaciam rapuit, aut si qua suorum scientiam praeterire non potuit, edicto egit, ne usquam levi sermocinatione dilatarent, illam nimirum sententiam gentium doctoris vigili sub corde revolvens : #Gloria nostra haec est, testimonium conscientiae nostrae.@# Et quod ipse Dominus dextrae opus a sinistra celari praecepit, simplici prudentia in omni conversatione adimplevit. Tamen urbs super montem posita haud potuit esse omnibus occultata. Unius namque signi flagrantia ad nostram pervenit notitiam, cujus patrandi potentiam plurimarum virtutum docemur existere causam. 3. Quodam vero tempore cum coelesti meditatione occupata in conclavi resideret omnisque arbiter excepto claudo abesset, villicus nomine Hicemannus fide et taciturnitate illi acceptus, pulchrorum malorum attulit munus. Quod serenissimo vultu, ut hilaritatis amica erat, accipiens, unum ex multis excepit, caeteros servatori hujusmodi rerum praesentari praecepit. Sed casu
null
e5a1159f-99bf-4fe2-9cbd-3cfea6d0a96f
latin_170m_raw
null
None
None
None
accidente pomum a manu longius prolapsum est; quod statim claudus reportare jussus, obsequium renuebat, quia scabella, quibus gressum simulabat, domina retinebat. Illo vero reluctante rationemque debilitatis rationabiliter pro inobedientia reddente, tandem sanctorum domestica ante venerabiles reliquias, quas in conspectu suo jugiter positas habebat, caput reverenter inclinavit, suosque dominos secum velle, ut claudus ambularet, affirmavit. Mox citius dicto surrexit claudus ab imo; Parens obsequio, fit sanus corpore toto; Et jussus tanti retinere silentia signi, Gaudia prodebat; nec gratia tanta latebat. 4. Igitur eo tempore quo beata migravit a seculo, Herimannus dux Sueviae, qui fratris illius Chuonradi filiam in conjugium acceperat, hereditario jure res ancillae Dei ad monasterium pertinentes occupare volebat. Sed ipsa illi et cunctis in circuitu degentibus manifestis indiciis comprobat, quod nullum heredem praeter apostolos et eis servientes monachos relinquebat. Erat tunc temporis forte apud eundem ducem quidam recenter visu privatus, qui olim arte flebotomandi edoctus, et ea causa beatae reginae gratia largius est usus. Quia vero illius beneficentiae nimietatem sanctitatisque claritatem experimento didicerat, orandi studio ad sepulchrum ejus veniens, in adjutorium suum precibus et fletibus eam invitaverat. Cumque per omnem septimanam sacri corporis locum obsecrationis instantia frequentaret, una vice fessus et tristis super pavimentum residens, prae taedio languentis animae perfusus est somni humore. Tum illi sancta Adalheidis per somnium, admodum reverendo vultu ultra humanam speciem decora, manifesta apparuit; quare dominus ejus Herimannus privatas res apostolorum suae injustae ditioni usurparet, terribili voce quaesivit. Illa autem ignorantiam confitente, vel potius tyrannidem ducis adnectente: « Vide, inquit, ut, si nostris meritis sanitatem oculorum recipias, nostrae etiam legationis fidus interpres principem adeas, planoque sermone hujusmodi pravitatem omnino deponere cum signo edoceas. Sin autem, me meosque dominos bissenos apostolos, totius scilicet judices orbis, proprium jus persequi, sciat, ultionisque inevitabili ictu sese cum suis flagellandum praediscat. » His dictis, statim homo evigilans, visionis et allocutionis memoria laetificatus, pedes recedentis usque ad sepulchrum est prosecutus; ubi toto corpore prostratus, tamdiu orationi deditus jacuit, quousque chorus monachorum missae officia celebravit. Ut vero primum cantor introitum inchoavit, caecus lumen recepit atque gaudia sua cantantibus commiscuit. Confestim miraculo per sonitum campanarum intimato, ab omni populo concurritur, homo recognitus inde miratur, Dei famula veneratur, lucisque repertor, immo facturae confirmator, ab omni sexu et conditione conlaudatur. Post haec luminis adeptor testimonii legationisque injunctae non immemor, dominum suum gratulanti cursu revisit, quid in somno praemonitus foret explicuit, suique inluminationem testabatur divini examinis esse argumentum; si ipse aut aliquis potentum sive quaelibet persona ulterius in ecclesiastica beneficia gloriosae in Domino feminae praesumeret damnum inferre. Ita dux timore perculsus, quidquid injusto incepto contra Dei voluntatem in Dei famulae rebus desipuit, emendare curavit, addiditque praedicto monasterio praedium ad conficiendum sal utile, situm videlicet ad oppidum Marsile . 5. Dignum vero relatione nobis videtur, quomodo Heinricus rex, sancti Georgii martyris singularis cultor, hujus sanctissimae etiam viduae supplex fuerit adorator. Nam cum ad praefatum locum adepto imperio venisset, forte contigit ut ibi posito lecto pausaret, ubi sanctissima anima carnis ergastulo soluta est. Itaque imperator tantae infirmitatis mole perculsus est, ut lecto surgere non valens, suorum diversa ingenia conquireret, quid de tanti tamque subiti doloris casu sentirent. Omnes quidem in una voce dicebant illius sacri loci reverentiam talis incommodi causam. Haec ipse secum diu volutans, et si quo alio modo venerandam Augustam offenderet retractans, et poenitentia ductus, ad sepulchri sacellum se portari jussit. Et quia illius merita sine apostolici decreto clerique consensu celebrari non licuit, praedicto in loco beatae Mariae oratorium se constructurum promisit, atque abbatem illius coenobii, sicut ipsa constituit, ab imperatoria servitute absolvit. 6. Sub idem tempus ( #an.@# 1008) venit ad eundem locum quidam eques temerarius; qui dum pauperis cujusdam bene receptus hospitio esset, parvam ejus supellectilem diaboli instinctu male tractare aggressus est. Inter alias quidem injurias, quas hospiti suo ingessit, aves domesticas occidit, alienaque substantia fecit sibi praeparari cibaria. Magister vero domus in preces fletusque cum uxore profusus, rogavit in primis hominem parcere sibi per abbatem dominum suum; postremo per sanctae Adalheidis reverentiam imploravit deponere tantam proterviam.
null
a8ac484e-527c-4d7e-b780-fbd782baf4e0
latin_170m_raw
null
None
None
None
Ille procacitatis incepto perdurans, immo majora mala accumulans: #Ego,@# inquit, #vivus in hac nocte tui tuorumque dominor@#; #Adalheida vero mortua impotens est tibi praestare tutamina.@# Nec mora, pro tanta calumnia superne flagellatus, dum male partum cibum festinaret sumere, coepit etiam manus et caetera membra mandere. Statim pro sui impotentia et furoris noxa ligatus, per ejusdem noctis spatium mentis et corporis durum pertulit vinculum. Sed cum prima luce manibus trahentium ad sepulchrum Christi famulae invite adductus, sanitatem sensuum in fratrum praesentia recepit, quia illa piissima offensionem, quam vindicabat potenter, postmodum poenituro indulsit liberaliter. 7. Quaedam sanctimonialis femina vocabulo Frowessa, cum a prima aetate claudicaret utroque pede, in proximo anno memorabilis transitus augustae sera laetificata est salute. Et quia hujus virtutis opinio populares aures attigerat prima, totius plebis conventus effectus est admodum laetus, ac usque illius manibus crucem et cereum imponens, per diversas discurrendo ecclesias laudes celebravit deificas. 8. Nec hoc taciturnitate praetereundum esse videtur, quod ob illius dilatanda merita cuidam ignoto homini contigisse dinoscitur. Qui dum per sylvam iter haberet quae rustico vocabulo nuncupatur Biwalt, forte ab equo juxta pascente usque ad oppidum Salsense comitatus est. Quam ob rem apud quendam potentem nomine Heimonem furti accusatus est, qui eodem tempore cum praedicto imperatore Heinrico illuc venerat. Ille de incertis certam sententiam proferens, jussit hominem miseris modis flagellari, spoliari, excaecari. Mox advena caecatus, levans ad coelum mentem et manus: #Si ego,@# ait, #furti dolique innocens immerito tanta mala perpessus sum, tu sancta Adalheida, redde mihi tuis precibus et meritis visum!@# Post haec cujusdam viri nomine Bennonis domo et cura receptus, post paucos dies lenito dolore ad pretiosi thesauri thecam accessit, testificansque sui innocentiam, oculorum sanitatem recepit. Idem tamen medietate oculorum pupillae divisa, verae caecitatis postmodum ostendit vestigia. 9. Inter caetera vero donaria, quae sancto Petro contulit haec sanctorum domestica, existebat quaedam familia, pagi Nortgowe nuncupati accola. Quam dum quidam proterva praesumptione sibi suisque posteris mancipare temptaret, nulloque pacto repugnantem quis edomare sufficeret, unum istiusmodi generis Benzonem dictum incautius excaecavit apprehensum. Quem post aliquantes dies quiddam videre resciscens, denuo captivans, tandem altius omnem eruit visum. Nec mora, caecus cruento miserandoque vultu turpatus, adhuc crudo vulnere monachos adiit, dominae suae venerabile sepulchrum petiit, rituque rusticae simplicitatis exprobrare coepit illi causam tantae calamitatis. Ergo non ante a fletu et planctu eam incusando cessavit, quam integritatem pupillarum cum lucidissimo oculorum officio, quod non inusitatum sed potius rarum a sanctis scimus, recepit. 10. Venit etiam de territorio Mettensi aliqua femina ( #an.@# 1038), cui divino nutu caecitatis increvit calumnia. Haec cum per diversa loca adipiscendae salutis appetitu discurreret, istius sanctae quaerere subsidia per somnia admonita est ab ipsa. Dum autem solam oculorum appeteret salutem, gratiam adepta est duplicem. Nam eodem tempore contigit Chuonradum Romani imperii gloriosum principem cum thori regnique consorte Gisila advenisse. Cumque venerabilis regina mulierem illuminatam in praesentiarum cerneret, Deum bonorum auctorem dignis laudibus magnificans, sibique consanguineae augustae sanctitati congratulans, personam a beatitudine ejus lumine visitatam in suae liberalitatis suscepit curam. 11. Fuit etiam in partibus Galliae potens comitissa, muti filii mater tristis effecta. Pro hac ergo causa dum plura circuiret devote monasteria, tanta virtutum opinione audita, sacrum locum desiderabiliter petiit, trium dierum spatio inibi orationibus operam dedit. Post haec a dono curationis prolixitate temporis desperata, cum ad propria redire disponeret, semet ipsam cum puero ante altare prostravit, quod ad caput vivifici corporis consecratum est. Mater vero lacrimabili prece intenta, se solam indignam et expertem fatetur, spe laetam venisse, sed tristem redire narrat. Puer autem interim subita soporis quiete solutus est. Qui transacta hora sponte sua evigilans, laetus surrexit, matrem veste apprehendit, si hoc sepulchrum sanctae Adalheidae esset, prima voce quaesivit, quae sibi in somno apparens linguae vinculum resolverit. Eo modo matrona prae desperatione discessura, reliquum diei duxit illic in laetitia, et pro sospitate filii devota et grata, fratribus in sanctis suis Deum collaudantibus obtulit munuscula. 12. Quidam homo de Burgundia progenitus, ab utero matris ita exstitit claudus et curvus, ut plantae pedum ad nates,
null
73aa3a6f-03bd-4eba-9f29-2aa43c21aeb7
latin_170m_raw
null
None
None
None
manus vero ad genua conglutinatae viderentur. Qui dum ab hoc infirmitatis incommodo per sancti Sulpitii meritum liberaretur, idem alia calumnia divino nutu vexari permissus est, ut dum hujus piissimae atque sanctissimae feminae precibus curaretur, virtus praeclarissmi confessoris aequaretur. Contigit vero hujusmodi hominem apud praefati loci abbatem Gerbertum, piae memoriae virum, cum reliquorum egenorum turba degere, matutinisque laudibus in festivitate beati Petri apostoli vano auditu interesse. Namque malorum et bonorum immemor, etiam temporis et loci venerandi contemptor, coepit cum viris et feminis miscere verba turpitudinis, sicque cum stultorum conventiculis fecit impedimenta divinae laudis. Tum subito mira celeritate utraque brachia strictim in terga resilierunt, ambaeque manus ejus tanta vi in se reflexae sunt, ut disruptis digitorum nodulis, astantes maderent aspergine sanguinis. Nec tamen minori intus percussus est supplicio, utpote arreptus daemone pessimo, sicque duplici poena devinctus, miserabili spectaculo totius populi movit fletus et planctus. Sed dum chorus monachorum Dei laudes per missam celebraret, omnisque plebs moestis modis sanctae Adalheidae merita precibus provocaret, tandem nodis brachiorum solutis, adeptus est integritatem mentis et corporis. Ipse tamen post aliquantos dies mutus effectus, ad sepulchrum ejusdem beatissimae matris linguae recepit usus. 13. Temporibus vero tercii Heinrici imperatoris unius signi mirificus claruit eventus, per quem in sanctorum numero spiritalem potentiam illam verissima argumentatione agnovimus. Quidam vir nomine Burchardus, in ministerio Liudpoldi Magunciensis archiepiscopi fideliter degens, parentelae suae servili conditione cedit dominio venerabilis augustae. Cujus liberalissima benignitate donatum majoribus suis praedium hereditario jure absque ambigua lite possidebat, ideoque summa devotione donatricem dominam omnimodis venerari solebat. Accidit autem, ut dux Alamannorum Otto de Swinvorth, licet justitiae aliarumque virtutum quam plurima exempla sectaretur, tamen insaciatae cupiditatis facibus accensus, praedictum praediolum, suae latissimae possessioni contiguum forte, more Achab vel potius Jezabelis, propriae ditioni injuste vendicare est aggressus. Ergo homo talem jacturam agrorum violenter, non legaliter perpessus, dum humanum praesidium contra tantae potentiae culmen desperaret, recolens animo liberalis doni privilegium, ad donantis dominae fideliter accessit patrocinium, cartulam quoque in praefatam possessionem conscriptam miserabili cultu afferens, sacratae tumbae imposuit; commodo sonitu campanarum querulosaque adclamatione dominam suam sibi dormientem excitare se rustico more asseruit, fratrumque congregationem suum casum misereri ob solatium patronae piae incitavit. Igitur fraternae consolationis promissis delibutus, anchora spei in tantae adversitatis fluctuationibus domum rediit roboratus. Post haec vero praedicto duci gravissimae infirmitatis plaga percusso, beata Adalheida, tam severo quam honesto vultu, nocturno silentio apparens, horribiles minas infernalis incendii potenter indixit, nisi famulo suo injuste ablatum citius restitueret praedium. Princeps vero, tam sensatus quam venerabilis personae invectiva comminatione tremefactus, injuriam patientem calumniamque intolerabilem sustinentem festina legatione adduxit, eique amissae possessionis jus, exposita prius miranda visione et admodum tremenda minitatione subitae mortis et perennis supplicii, prompto animo redonavit. Extemplo homo tanta damna expertus et talia commoda consecutus, domino Deo et sanctae Adalheidae condignas grates referens, ad ejus monasterium gratulabundus festinavit, complura donativa ecclesiasticis ornamentis vel necessitatibus fratrum accommoda contulit, et relata causa vel modo restitutae rei, nunquam cessavit a laude sanctae Adalheidae et omnipotentis Dei. MONITUM. S. Odilo, quintus Cluniacensium abbas, celeberrimus monasteriorum sui temporis reformator, Arvernis circa an. 962, natus, an. 995 Maiolo in regimine coenobii Cluniacensis successit, et plurimis memoria dignis peractis, an. 1049 obiit. Litteris sacris bene eruditus et assiduus librorum Hieronymi lector, Odilo ejus exemplo Adalheidi imperatrici, quacum ultimis vitae ejus annis intima charitate conjunctus fuerat, anno 999 defunctae, epitaphium conscripsit, quo beatam ejus vitam et praecipua facta succincte exposita oblivioni eximeret, et, ut ipse fatetur, alium rei exigendae aptiorem ad vitam imperatricis scribendam incitaret. Non igitur vitae historiam integram et accuratam exspectes; sunt praecipua tantum feminae egregiae fata strictim recensita, opera pia enumerata, et ultimus vitae annus, quo auctor Adalheidam comitatus esse videtur, fusius tractatus, sed a viro qui omnia ista aut ab Adalheida aut praesens comperisse censendus est. Liber defuncta imperatrice statim scriptus, ab Odilone Andreae abbati et congregationi Ticinensi, fortasse et reliquis coenobiis ab Adalheida fundatis, Paterniacensi et Saltzensi, transmissus est. Certe Saltzenses epitaphium noverant, cui saeculo XI medio librum alterum, miracula S. Adalheidis enarrantem adjecerunt. Et quare unum Paterniacum, ubi ipse cum
null
e296d3d7-62e1-43b8-bb83-c7b9bb1ff9fd
latin_170m_raw
null
None
None
None
imperatrice ultimo vitae ejus anno moratus fuerat, praetergrederetur? Accedit, quod codices epitaphii, quotquot reperiri potuerunt, textum trifarium praebent, quem ea ratione immutatum fuisse opinor, ut cum Odilo librum suum primo Ticinencibus obtulisset, eum secundis curis recognitum Paterniacum, et aliis parvi momenti correctis Saltziam mitteret. Ticinensis igitur codicis apographa exstant: 1) C. Oxoniensis inter Bodleianos n. 2690 #(817, Bodl. Sup. D. Art. 91,)@# signatus, membranaceus in folio saeculi XI, quo ipse anno 1827 usus sum. Complectitur Vitam Odonis abbatis Cluniacensis, credulitatem Odilonis, Odilonis Vitam Maioli, Petri Damiani Vitam Odilonis, Odilonis Vitam Adalheidis, cujus ultimae sententiae octo paginis excisis desiderantur, fragmentum Vitae S. Simeonis et sermones sex Odilonis. Textus in universum integer et bonus. Cui consentit. 2) C., olim S. Martini de Campis, quem Martinus Marrier, ejus coenobii monachus, tanta diligentia in Bibliotheca Cluniacensi Andreae Duchesnii nomen praeferente p. 353-362, expressit, ut ad instar codicis, qui hodie inter libros S. Martini de Campis bibliothocae regiae Parisiensi illatos desideratur, esse videatur. Epitaphium Ottonis I et Heinrici II subjicitur. Editioni isti Chesnius notas paucas aspersit. 3) C. olim Vallicellensis jam inter regios Bruxellenses n. 7460 insignis, et 3*) C. olim S. Salvatoris Aquicinensis, jam bibliothecae Duacensis n. 792,--uterque Bethmanno referente multas sanctorum Vitas complexus, membr. in fol. maximo saeculi XIII,--ex antiquiore quodam fluxerunt, scripto jubente Attala filia Roberti regis et Constantiae, Flandriae comitissa, quae, monasterio Watinensi prope S. Audomarum constructo et Romae ab Alexandro II viduae habitu suscepto, Messanae obiit. Versus enim in fine Vitae Adalheidis hi leguntur: Quo vixit more regina Adalaida Romae, Odilo quae vidit abbas, quae scripta notavit, Nobis haec Atala scribi jussit comitissa, Exemplum vita sibi quo captaret in ista, Nolle malum, sed velle bonum deducere seclum. Regnet cum Domino semper laudanda virago, Quae pravos vitat, justos imitarier optat. Librum Bruxellensem Bethmannus in usus nostros exscripsit. Hi quatuor codices, paucissimis exceptis, inter se consentiunt, et soli omnium litteras Odilonis ad Andream praebent; a quibus reliqui omnes certis locis recedunt. Propius tamen ad Ticinenses libros alii tres, quos Paterniacenses vocare liceat, accedunt: 4) C. bibl. regiae Parisiensis inter Supplementa Latina n. 854, mbr., in fol. longiori saeculi XI, Vitas SS. Amalbergae, Hildulfi Trevirorum archiepiscopi, Adalheidae, Odiliae, Liutwini Treverici archipraesulis, Willehaldi, aliaque manu Albani et Celsi complexus, a Waitzo in usus nostros anno praeterito conversus est. 5) C. bibl. universitatis Wirtzeburgensis inter Theologos in fol. n. 34, mbr., saeculi XI, olim #sancti Petri in Wissenburg,@# Vitae Adalheidae epitaphium Ottonis praemittit. Usus sum eo an. 1835. Ejusdem codicis lectiones docti Bollandiani saeculo XVII in schedas suas retulerunt, quas in cod. regio Bruxellensi n. 8978 hodieque haberi Bethmannus vidit. 6) C. bibl. Palatinae Vindobonensis inter historicos profanos n. 994, jam n. 622 signatus, mbr., saec. XI, paginis 1-3 epitaphium Ottonis, 3-26 epitaphium Adalheidae continet, locis aliquibus adrasum, quod in usus nostros converti fecit Chmelius noster. Ab his iterum lectionibus nonnullis et libro Miraculorum addito codices Saltzenses recedunt: 7) C. olim SS. Mauritii et Germani Spirensis, cujus apographum in usum doctorum Bollandianorum saec. XVII confectum Bethmannus in codice regio Bruxellensi n. 8976 reperit, et aeque ac proximum exscripsit. Ultima codicis inde a voce capitis 22 #fulgorem@# exciderunt. 8) C. olim Bodecensis in Westfalia apographum Bollandianum in bibl. regia Bruxellensi n. 8977 signatum, et 9) C. olim S. Magni Ratisponensis a Canisio in Lectionibus Antiquis tom. V, II, p. 395, et edit. alterius tom. III, I, p. 73, expressus, textum minus purum exhibet, quem Leibnitius in SS. Brunsv. I, 262 sqq. repetivit. Ultimo nominandus venit 10) C. Einsidlensis, mbr., saec. XV, ab Hartmanno Annalibus
null
d9596083-12e9-4dfe-834e-9d66a03052d2
latin_170m_raw
null
None
None
None
Eremi an. 1612 subjectus, qui cum Canisii textu plurimum consentit. Breve Vitae et Miraculorum excerptum sub titulo #Vitae sancte Adelhaydis@# 4 foll. in 8º Durlaci saeculo XV prodiit. Optimis his subsidiis ita usus sum ut, lectione codicum Ticinensium in textu expressa, lectiones Paterniacenses et Saltzenses, quae in omnibus septem exstant, singulis capitibus subjicerem, quae vero nonnisi in Saltzensibus aut uno alterove codice occurrunt lectionum varietati inseri facerem. Capitum divisionem in codice Vallicensi oblatam, rejecta Canisiana, retinui. EPITAPHIUM OTTONIS MAGNI IMPERATORIS. Hoc tegitur loculo divus et maximus Otto, Fortis in imperio, David ut tempore prisco, Clarus ut ipse sophus Salomon et pacis amicus; Obtat Ezechiae majori praeditus hic spe, Ut pax eveniat, verum per saecula crescat. Phase sat celebre fecisse scribitur, ecce, Atque suas ferias primus sub sole Josias; Illud non solum, sed mystica facta priorum, Regna prius moderans, legum sacra jura reformans, Ad lucem celebrat, mundum celebrando coronat. Quod habuit melius umquam Germania tellus, Felix Italia, tu cum muliere beata Coepisti. Tumidum studiose rinocerotem Et mitem reddit, qui plurima regna subegit, Sarmatas edomuit, Christo servire coegit, Pellere demonium, crucis insignire triumphum. Ungros debellans, victricia signa reportans, Eripuit fidei sacrae vocitamine dignos, Innumeros populos, diro discrimine pressos. Tu quondam domina felix et splendida Roma, Praestitit Otto tibi pariter cum conjuge sancta, Ut referas solito sceptrum mundi et diadema. Tripudiat cunctus tanto sub caesare mundus; Pax sublata perit, cum maximus Otto recessit. Dum repetit Maius lugubres ex ordine Nonas, Caesar ad aethereas rapitur pius Otto catervas, Mauricio ducente suo sociandus in alto Ipsi, cui cessit propriam, quam conspicis, aulam. Conjuge tu celebris, tu namque propagine felix, Laetatur mundus, cum nascitur Otto secundus. Tertius imperitat; coelum jubilando resultat. Sed nunc stemma tuum claro moderamine mundum Protegit, agustat, ditat, sublimat, honorat; Cui pater ille tuus, HEINRICUS nomine dictus, Cesserat hoc nomen, cui tu quoque cedis honorem. Dum stabit rutilus eous et ultima tellus, Pontus et astra poli, plangent te climata cosmi. EXPLICIT. INCIPIT PRAEFATIO IN VITA DOMNAE ADALHEIDAE. Domno ANDREAE venerando abbati, cunctisque fratribus sibi commissis, in suburbio Ticinensis urbis, Domino et Salvatori nostro devote famulantibus, frater ODILO, Cluniensium pauperum cunctorum peripsima , praesentis vitae prospera et sempiterna gaudia. Epitaphium domnae nostrae Adalheidae, imperatricis Augustae, descriptum stilo paupere vestrae fraternitati curavi transmittere, ratum fore dijudicans, ut apud vos ejus continua recolatur memoria, cujus industria atque prudentia vestri monasterii a fundamentis creverunt aedificia, cujusque sustentamini larga continuaque munificentia. Non enim ad hoc tam grandem materiem vili brevique sermone perstrinximus, ut ad laudem tantae virtutis atque nobilitatis oratio nostra sufficiat, sed ut aliquis inde vir adeo eruditus occasionem scribendi suscipiat, quatinus res eminens, eminentioribus enucleata sermonibus, imperatricum ac reginarum sonet in auribus, ut dum magna de magnis audierint, et eam de qua loquimur gressibus honestatis sequi studuerint, saltem per eas cura domestica vigeat, sicut per eam res publica longe lateque valebat. EXPLICIT PRAEFATIO. INCIPIT TEXTUS EJUSDEM LIBRI. 1. In hujus igitur aetatis nostrae temporibus cuncta disponens totiusque honoris et honestatis largitor Dominus, primo Ottone in sceptris feliciter agente, Romanae rei publicae in femineo sexu praestitit venerabile decus. Multorum etenim bonorum tunc accidentium atque virtutum, post Deum, auctrix divae celebrisque memoriae Adalheida extitit imperatrix. Quam cum memoriae succedentium scriptis commendare satagimus, timeo ne digne reprehendamur, ideo quia tantae nobilitatis atque virtutis materiem minus idonei paupere stilo explicare conamur. Quisquis nos reprehenderit, utpote reprehensionis dignos, sive propter incultum sermonem, seu propter rem noviter inceptam, et proter naturalis eloquii simplicitatem, sciat procul dubio, sciat quia non invitavit nos ad hoc humanae laudis appetitus, sed verae et sincerissimae caritatis affectus. Si abhorrere vis, ut quippe merito debes, lector, nostri ingenioli rusticitatem, attende ipsius, quam commendare coepimus, mentis et corporis nobilitatem. Si enim vis exspectare virum tanta eloquentia vel sapientia praeditum, qui hujus feminae possit convenienter describere vitam, necesse est aut Cicero rethor revocetur ab inferis, aut Ieronimus presbyter transmittatur e superis. Si enim ille sanctus
null
dcf65421-4aa7-49e3-9be6-b912857656c4
latin_170m_raw
null
None
None
None
et incomparabilis in divina et humana sapientia, sacer Ieronimus, fuisset istius augustae temporibus, si Paulam et Eustochiam, Marcellam quoque et Melaniam, Fabiolam quoque et Blesillam, Laetam, et Demetriadem septiesque percussam commendare curavit libris et epistolis, commendaret utique istam haud voluminibus paucis. Si enim deest talis ut Ieronimus, aut aliquis alius liberalibus disciplinis adeo eruditus, qui possit digne tantae feminae mores et vitam describere, aggrediamur nos indocti, Deo juvante, pro posse. 2. Haec, regio ac religioso stemate orta, cum adhuc esset juvencula et sextum decimum aetatis suae ageret annum, Deo donante adepta est regale matrimonium, juncta scilicet regi Lothario, Hugonis ditissimi regis Italici filio. Ex cujus contubernio filiam habuit, ex qua Lotharius, rex Francorum, Ludovicum regem genuit, qui sine liberis mortuus, regio more Compendio dinoscitur fuisse sepultus. Supradicto vero Lothario ante annum circiter tercium postquam domnam Adalheidam duxerat defuncto, remansit ipsa viduata viro, privata regno, destituta maritali solatio. Affuit ei persecutio mordax, quae solet purgare electos veluti aurum fornax. Affuit ei, ut vere fatear, nutu divino exterius corporalis afflictio, ne intus cremaret eam, utpote juvenculam, incentiva carnis libido. Voluit eam Dominus tot verberibus atteri, ne secundum sententiam apostoli Pauli esset vivens vidua in deliciis mortua (I Tim. V, 6). Voluit enim eam paterno affectu tot perpeti pericula, ne esset indigna illa filiatione, de qua loquitur Scriptura: #Castigat Dominus omnem filium quem recipit (Hebr. XII, 6) @#. Saepe enim inde gratias Deo referebat, et cum familiaribus fidelibus conferebat, quanta et qualia tunc temporis passa fuerit, et quam misericorditer eam Dominus de manibus inimicorum suorum liberaverit. Judicabat enim oportunius sibi fuisse, ut ad tempus temporalibus fuisset occupata anxietatibus, quam vivens in deliciis perpetuae mortis esset subdita legibus. 3. Postquam enim mortuus est Lotharius ( #an.@# 950), vir ejus, honorem regni Italici adeptus est quidam vir nomine Beringarius, qui habebat conjugem nomine Willam. A quibus indecenter innocens capta, diversis angustiata cruciatibus, capillis caesarie detractis, pugnis frequenter agitata et calcibus, una tantum comite famula ad ultimum tetris inclusa carceribus ( #an. 951, April.@# 20); liberata divinitus, postmodum ordinante Deo imperialibus est sublimata culminibus. In ipsa enim nocte qua educebatur de carcere, incidit in quandam paludem. Ubi per dies et noctes sine cibo et potu mansit perseverans, auxilium a Deo sibi subvenire deposcens. Tali cum esset detenta periculo, venit quidam subito piscator navigio, deferens in navicula piscem qui vocatur sturio ( #Aug.@# 20). Quas cum vidisset, interrogavit quae essent aut quid ibi agerent. Dederunt sibi responsum, secundum instantem necessitatem satis congruum: « Videsne quod hic humano consilio peregrinamur destitutae, et quod durius est, solitudine periclitamur et fame? Si potes, aliquid nobis victus impende; sin autem, solatium praebe. » Qui misericordia super eas motus, sicut ipse a quo mittebatur fuerat quondam super pauperes in deserto fame periclitantes Christus, dixit eis: « Nichil nobis adest ad victus necessaria nisi tantum piscis et aqua. » Habebat ignem secum, sicut solent illi qui piscationis exercent negocium. Accensus est ignis, praeparatus est piscis. Sumpsit cibum regina, servivit piscator et famula. 4. Dum haec agerentur, supervenit quidam clericus, qui ei fuerat captivitatis et fugae socius, nuncians adesse exercitum militum armatorum; qui eam cum gaudio accipientes, duxerunt secum ad quoddam inexpugnabile castrum. Postea enim consultu Italicorum principum, praeveniente gratia Dei, de solio regni ad arcem pervenit imperii ( #an. 962, Febr.@# 2). Haec enim Augustarum omnium Augustissima nominari et venerari est digna: Nemo ante illam Cervicosam Germaniam Has cum suis principibus Ottonem, regem nobilem, Ex quo genuit filium, Ita auxit rem publicam, Ac fecundam Italiam, Romanis subdidit arcibus. Romae praefecit caesarem, Imperio dignissimum. 5. De nobilitate carnis satis dicta sufficiant. Nobilitatem vero mentis quomodo vel qualiter exercuit, mortalium nemo dicere sufficit. Sed ut pro modulo compendiose loquar: Spe fideque certa, atque gemina pleniter caritate referta, Justa satis, fortis, prudens nimiumque modesta Extitit, et vixit felix, dum secula rexit,
null
e4ba9c49-dfe7-4649-ac0b-227797cc7ed1
latin_170m_raw
null
None
None
None
Auxilio Domini moderantis climata cosmi. Prolata tamen Salomonis sapientis famine, huic sanctissimae conveniunt feminae: #Manus suas,@# inquit, #aperuit inopi, et palmas suas extendit ad pauperem. Non timebit domui suae a frigoribus nivis, omnes enim domestici ejus vestiti sunt duplicibus. Stragulatam vestem fecit sibi, byssus et purpura indumentum ejus. Nobilis in portis vir ejus, quando sederit cum senatoribus terrae. Fortitudo et decor indumentum ejus et ridebit in die novissimo. Os suum aperuit sapientiae, et lex clementiae in lingua ejus@#. #Consideravit semitas domus suae, et panem otiosa non comedit. Surrexerunt filii ejus, et beatissimam praedicaverunt, et vir ejus laudavit eam. Multae filiae congregaverunt divitias, tu supergressa es universas (Prov. XXXI, 20-29) @#. Haec enim quae de ea dicimus, non modo auditu, sed et visu et experimento cognovimus. Multa ab ea salutis verba audivimus, plurima dona suscepimus. Saepe enim indigentes nummo, fecit esse divites auro; carentes enim aliquando cottidianis sumptibus, fecit esse claros honoribus. Haec ad decorem mundi, primi et maximi Ottonis, toto orbe famosissimi imperatoris, conjux, et ad multorum profectum imperatorum genitrix, illa meruit benedictione potiri, quam meruisse perfrui legimus Tobiam in ejusdem patris volumine, videlicet ut videret filios filiorum usque in terciam generationem. 6. Postquam enim augustissimus Otto universae carnis ingressus est viam ( #an.@# 973), augusta cum filio Romani imperii feliciter diu gubernavit monarchiam. Sed postquam divino nutu ipsius augustae meritis et industria solidatus fuerat Romani imperii principatus, non defuerunt viri iniqui, qui inter eos nisi sunt seminare discordiam. Quorum deceptus adulatione, recessit corde caesar a matre. Si commendaremus litteris, quanta et qualia passa fuerit tunc temporis, derogare videremur speciem tanti generis. Non enim debemus perstringere stilo, quod cito sedavit humilis satisfactio. Filium diligens, auctores discordiae ferre non valens, secundum Apostoli praeceptum dans ad modicum irae locum (Rom. XII, 19), paternum decrevit expetere regnum ( #an.@# 978). Ubi a fratre, rege scilicet Chuonrado, et nobilissima Mahtilde ejus conjuge benigne et honorabiliter est suscepta. Tristabatur de absentia ejus Germania, laetabatur in adventu ejus tota Burgundia exultabat Lugdunus philosophiae quondam mater et nutrix urbs inclita, necnon et Vienna nobilis sedes regia. 7. Postmodum vero Caesar Otto, ductus poenitentia, direxit legationem regi avunculo et sanctae recordationis patri Maiolo ( #an.@# 980), sub celerrima festinatione obnixius deprecans, ut gratiam matris, quam suis exigentibus culpis perdiderat, eorum interventibus promereri posset; orans iterum eos et obsecrans, ut quantocius possent una cum augusta matre Papiam ei studerent occurrere. Tantorum enim virorum usa consilio, apud Papiam tempore statuto occurrit mater filio ( #Dec.@# ). Quo cum mutuo se cernerent, flendo et lacrimando, toto corpore solo prostrati, humiliter se salutare coeperunt. Affuit in filio humilis poenitudo, erat in matre liberalis remissio; permansit in utrisque de caetero perpetuae pacis indivisa conexio. 8. Non post multum vero temporis ( #an.@# 983.) unico orbata filio, cui successit tercius ex Graeca genitus Otto. Igitur reciduis diu afflicta verberibus, non possumus enarrare per singula, quot et qualia post mortem filii sibi successerunt incommoda. Licet illa imperatrix Graeca sibi et aliis fuisset satis utilis et optima, socrui tamen Augustae fuit ex parte contraria. Ad postremum vero cujusdam Graeci aliorumque adulantium consilio fruens, minabatur ei quasi manu designando dicens: « Si integrum annum supervixero, non dominabitur Adalheida in toto mundo, quod non possit circumdari palmo uno. » Quam sentenciam inconsulte prolatam divina censura fecit esse veracem. Ante quattuor ebdomadas Graeca imperatrix ab hac luce discessit ( #an. 991, Jun.@# 15); Augusta Adalheida superstes felixque remansit. Perseverabat discrimina mundi lugens et deflens, curam tamen Romani imperii necessario gerens. Otto vero tercius, unici sui filius, a primatibus regni felicissime et honestissime educatus, nichil erga illam egit, nisi quod illam et illum decuit. Iccirco meritis aviae et industria primatum, Romanum adeptus est principatum ( #an. 996, Mai.@# 21). Ab ipsa enim aetate primaeva jam dicta imperatrix multa ab extraneis sive a domesticis fuerat perpessa, ut posset dicere cum Propheta:
null
3340312b-f04a-4956-aedb-d4ad9cc690d6
latin_170m_raw
null
None
None
None
#Saepe expugnaverunt me a juventute mea (Psal. CXXVIII, 1) @# et caetera. Dicebat enim saepe illud Apostoli: #Existimo enim quod non sint condignae passiones hujus temporis ad superventuram gloriam, quae revelabitur in nobis (Rom. VIII, 18) @#. #Si compatimur, et conregnabimus (II Tim. II, 12) @#; et iterum: #Si fuerimus socii passionum@#, #erimus et consolationum (II Cor. I, 7) @#. Multis bonum pro malo reddidit, et secundum Domini praeceptum, peccantibus in se ante solis occasum dimisit (Ephes. IV, 26). Nichil ex objectis injuriis sibi reservabat, sed totum Domino committebat, sciens esse dictum a Domino per prophetam: #Michi vindictam@#, #ego retribuam (Rom. XII, 9) @#. Parcite, quaeso, quibus pepercit! Et dicamus pro tempore, quibus in adversitatibus quibusve studiis in prosperitatibus inservire contendit. Quot enim in primis cum caesare, deinde cum filio et filii filio, Ottonum videlicet augustorum et caesarum Deo annuente possederat regna, tot ex propriis sumptibus ad honorem Regis regum condidit monasteria. 9. In patris vero, Rodulfi videlicet nobilissimi regis, et domni Chuonradi fratris regno, loco videlicet Paterniaco, ubi matrem reginam vocabulo Bertham , Deo in omni humilitate devotam, sepulturae tradidit, in honorem Dei genitricis monasterium condidit, et sanctissimo patri Maiolo suisque successoribus sua munificentia et fratris sui Chuonradi regis praecepto ordinandum, perpetuo commisit . Postmodum ( #an.@# 981) in Italia juxta Ticinensem urbem monasterium a fundamentis incepit et ad honorem Salvatoris mundi honorifice imperiali auctoritate et sua largissima donatione perfecit, praediis et ornamentis amplissime ditavit, ac jam dicto patri Maiolo ordinandum regulariter tradidit. In Saxonia vero post discessum jam dicti rei publicae principis, cooperante unica sapientissima et prudentissima filia, sanctimonialium coenobiis plurima contulit dona. 10. Ante duodecimum circiter obitus sui annum ( #an.@# 987), in loco qui dicitur Salsa, urbem decrevit fieri sub libertate Romana, quem affectum postea ad perfectum perduxit effectum. In ipso etiam loco monasterium a fundamentis miro opere condidit, et ad honorem Dei et apostolorum principis, tertio imperante Ottone nepote suo in praesentiarum secum asstante, quarto decimo Kalendas Decembris augustissime et devotissime a Wideraldo Argentinae civitatis episcopo consecrari jussit ( #an. 996, Nov.@# 18). Et ut majori auctoritate per succedentia temporum esset ille sacer locus subnixus, cum praefato caesare est etiam episcoporum conventus a saepe dicta et saepe dicenda Adalheida augusta, ipsius caesaris avia, convocatus. In ipso vero monasterio claustrum monachis satis aptum praeparavit, et secundum regulam sancti Benedicti ordinare decrevit. Abbatem ibi praefecit nomine Eccemagnum , boni testimonii virum, humana scientia et divina sapientia doctum, quem in divinis litteris habere voluit assidue praeceptorem. Ipsum vero monasterium adeo ditavit et nobilitavit praediis, aedificiis, auro et gemmis, et vestibus preciosissimis, aliisque variis ornatuum supellectilibus, ut nichil deesset illo in loco Deo famulantibus. Quattuor quod supervixerat annos Creatori suo sua seque dando, pauperes Christi et servos sibi adquisivit amicos, ut cum temporalia deficerent, in aeterna tabernacula eam reciperent. 11. Cum igitur summis rei publicae fascibus implicata teneretur, variis miserorum et inopum anxietatibus subsidia praebere non dedignabatur. Cumque mirificis, ut imperiali dignitati congruebat, valeret corpus decorare indumentis et preciosissimis caput redimire gemmis, talibus nolebat se gravare implicamentis; sed aut pauperibus largienda decernebat, aut dominicae crucis vexilla et Christi Evangelia exinde adornari parabat; sedula imitatrix sui existens Redemptoris, qui cum esset omnium altissimus, humanitatis abjecta perpeti non est dedignatus. Innumeris praeterea tam canonicorum quam etiam monachorum et sanctimonialium coenobiis, circumquaque per diversas orbis partes constitutis, plurima largiebatur beneficia, quatinus Deo famulantium agmina ejus munifica dapsilitate recreata, liberius sibi reique publicae divinitus conferenda implorarent suffragia. 12. In cunctis enim quae gessit justiciae formam tenuit, communem liberalitatem servavit; credens eum procul dubio judicem futurum, quem et occulta non fallant et indecora offendant et honesta delectent. Quapropter justicia cernebatur excelsa, liberalitate gratissima, beneficentiae opera locans super Christum, quem beatus apostolus ponit fundamentum; intelligens prudenter fidem esse fundamentum omnium virtutum. Usa est ergo perfecta liberalitate, ut silentio, quantum valeret, opus suum tegeret et necessitatibus singulorum cuperet subvenire;
null
db115e81-92be-4eb5-9b76-2f005036f145
latin_170m_raw
null
None
None
None
quatinus eam non labia sua, sed Christi pauperum laudarent ora, ut jam in ea impletum videretur, quod beati Job voce profertur: #Benedictio perituri in me veniebat (Job XXIX, 13)@#. Diligenti illud consideratione perpendere studebat juxta ipsius vatis assertionem, ut ab ejus tecto nunquam vacuo sinu pauper exiret (Eccli. XXIX, 12); ut talibus intenta commerciis adquirere valeret in terra viventium hereditatem supernae sortis. 13. Jam jamque ultimo aetatis suae anno ( #an.@# 999), cum non lateret eam, ut credo, exituram de seculo, pacis ut semper amica, pacis caritatisque causa paternum solum adiit, fidelibus nepotis sui Rodulfi regis inter se litigantibus, quibus potuit, pacis foedera contulit, quibus non potuit, more sibi solito Deo totum commisit. De caetero quam studiose, quam devotissime loca sanctorum curavit visitare, non est facultatis evolvere. In ipso quoque tempore monasterium Paterniacum adiit, quod ipsa ad honorem Dei genitricis, pro remedio animae suae matris ibi requiescentis, tam ex suis quam ex maternis rebus nobiliter condidit; et quod tunc temporis in temporali necessitate fratribus ibi Deo famulantibus defuit, ut semper erat solita, manu largissima sumministravit. 14. Accidit tunc aliquid novum, quod huic operi judicavimus inserendum. Fatigata ex itinere non potuit more solito manu propria elemosinam dare pauperibus, et vocavit unum de fratribus qui vice sua nummos daret pauperibus. Ejus jussu ventum est ad pauperes. Excessit numerus pauperum denariorum numerum. Timuit minister minus habere quam indigentibus posset sufficere. Quid multa? Affuit Augustae meritis virtus illius qui Quinque ex panibus saciavit milia plebis. Multiplicatis denariis recesserunt pauperes cum munere laeti. 15. Egressa inde, locum Agaunensium petiit, ubi rupes felicissima martyrum milia retinet corpora. Quanta cum devotione, quanta cum reverentia magni martyris Mauricii sociorumque ejus expostulavit suffragia? Quot gemitus ejus ibi fuerunt? Quot suspiria? Quot luctus? Quot lacrimarum flumina? Nunquam fuerunt, ut reor, ulla peccamina, quae tunc non mererentur aeterna remedia. Si enim respiceres augustae faciem, excedere diceres humanam effigiem; quam, si aliud aliquid labiis promeret, nichil aliud crederes, quam ut propheticum illud evolveret: #Effundo in conspectu ejus orationem meam@#; #tribulationem meam ante ipsum pronuntio (Psal. CXLI, 3) @#. Quae fuit maxima ejus tribulatio pro cunctis a lege Dei declinantibus caritativa compassio, ut posset dicere cum Propheta: #Defectio tenuit me pro peccatoribus (Psal. CXVIII, 53) @#, et cum Paulo: #Quis infirmatur, et ego non infirmor? (II Cor. XI, 29.) @# Ita deplorabat aliorum peccata, qualiter non possunt multi propria deplorare discrimina. Laetabatur in gravitate et profectibus praeteritorum; tristabatur cotidie in defectibus praesentium maximeque futurorum. Cum enim de futuris dico, prophetiae spiritum procul dubio eam habuisse denuncio. Adesset enim in sermone defectus, si non essem publico documento expertus. 16. Cum enim esset ab illo sacro loco egressura, et secum staret in angulo aecclesiae orationis gratia, quidam nuncius venit ad eam de Italia, Franconem Wangionensem episcopum nuntiavit Romae fuisse defunctum. Et quia vir boni testimonii erat, domna augusta valde illum diligebat, sicut et omnes bonos diligere solita erat. Et statim ut ejus obitum audivit, ex familiaribus qui aderant unum vocavit, et ut pro eo Domino preces funderet humiliter rogavit, et quasi in excessu mentis ita exorsa est dicens: « Quid faciam, Domine, vel quid dicam de illo seniore nostro et nepote meo? Peribunt in Italia, ut credo, multi cum eo; peribit post ipsos, ut timeo, heu misera! augustae indolis Otto; remanebo omni humano destituta solacio. Absit, o domine rex seculorum, ut videam superstes tam lugubre dispendium! » Tunc videres augustam toto corpore solo prostratam, non minus crederes eam toto mentis adnisu coelo intentam et quasi jam martyris Mauricii vestigia invenisse ac lacrimoso ore perlingere. Post paululum vero ab oratione surrexit; munera martyribus, elemosinam dedit pauperibus. 17. Dehinc Genevensem adiit urbem, desiderans videre victoriosissimi Victoris martyris aulam. Inde Lausonam venit, ibique memoriam Dei genitricis devotissime adoravit. Quibus in locis a rege et ab episcopis, suis videlicet nepotibus, honorabiliter suscepta, devenit in vicum qui vocatur Urba.
null
8efdceb4-ac3b-4ff5-85d2-76f3b7581a35
latin_170m_raw
null
None
None
None
In ipso enim vico aliquandiu demorata, egenis supervenientibus et miseris quotquot potuit tribuit necessaria. Cum rege et principibus patriae pacis et honestatis conferens negocia; inde etiam sacris locis diversa et varia direxit donaria. Quae enim aecclesia, quae monachorum coenobia, sibi affinitate vel vicinitate conjuncta, quae non mererentur habere donaria vel exenia? Et ut pauca de multis dicam, in ipso tempore, quo instabat sibi dies supremus, beatissimum patrem Benedictum, licet exiguis, tamen propriis visitavit muneribus; necnon et beatae recordationis patrem Maiolum, coelesti gloria jam coronatum, quem, dum in hac mortali carne subsisteret, prae cunctis mortalibus in illo ordine diligebat. Non enim oblita Cluniacum, adeo sibi familiare coenobium. Ad restaurandum igitur beatissimi confessoris Christi Martini monasterium, quod non multo ante fuerat igne combustum, destinavit transmittere non modicum argentum, et ad honorem altaris partem unici filii sui Ottonis augusti clamidis. 18. Ut enim ad memoriam reducamus ejus dulcissima verba ad eum cujus mittebantur officio, ait inter caetera: « Obsecro, karissime, obsecro, ut ita alloquaris sanctissimum sacerdotem: » « Meo obsequio accipe, sacerdos Dei, parva munuscula, quae tibi delegavit Adalheida, servorum Dei ancilla, ex se peccatrix, dono Dei imperatrix. Accipe unici mei Ottonis Augusti clamidis partem, et ora pro eo ad ipsum, quem veste divisa vestisti in paupere, Christum. » In illo die, in quo de supradicto loco erat exitura, una eademque hora, nobis peccatoribus astantibus, et exemplum perfectae humilitatis reliquit, et prophetiae spiritum, non arroganter sed humiliter, se habere ostendit. 19. Erat quidam ibi in praesentia ipsius monachus qui, licet esset indignus abbas vocitari, ab ea tamen putabatur alicujus esse momenti. Quem cum illa respiceret, et ipse eam esset intuitus, coepit uterque flere uberius. Dicam eam plus fecisse, quam si dicerem eam multos infirmos sanasse. Vestem enim satis incultam, qua erat indutus, humiliter apprehendit, et sanctissimis oculis et serenissimae suae faciei osculando inpressit, eique humiliter et cum silentio dixit: « Memento mei, fili, in contemplativis, et scias me non amplius te visurum corporalibus oculis. Cum enim humanis rebus excessero, orationibus fratrum animam meam committo. » Inde per iter, quo venerat, pervenit ad locum, ubi ordinante Deo decreverat sibi parare sepulchrum. 20. In ipso igitur ultimo sui temporalis cursus itinere erigebat se, in quantum valuit, super se, ut divinae contemplationi, spreto secularium turbine, libere posset insistere. Familiaris rei negocium erat sibi etiam importunum. Transegerat jam strenue Liae et Marthae satis laudabilem actum; optabat appetere Rachelis et Mariae desiderabile otium. Itaque lectionibus intenta, assidua orationibus, respuebat terrena, inhians tota mente coelestibus. Et si aliquis eam de secularibus negociis interpellaret, non ad hoc responsum dabat, sed apostolicum illud lugens in corde volvebat: #Miser ego homo, quis me liberabit de corpore mortis hujus?@# Et secura de spe divinae retributionis aiebat: #Gratia Dei per Jesum Christum (Rom. VII, 24.) @# Deinde edocta coelesti magisterio, devenit ad locum, ubi ultimum spiritum erat redditura Deo. Instabat enim dies, in qua devotio annua agebatur pro filii sui Ottonis augusti memoria. Confluxerat ad eam ex adjacentibus locis, ut semper faciebant, pauperum plebes. 21. Erat ei consuetudo talis, ut in amicorum et familiarium suorum anniversariis spiritale donativum suis spiritalibus erogaret militibus, elemosinam dico Christi pauperibus. Erat autem indigentium multitudo ordinatim constituta in loco. Ad quos ipsa venit, et exemplo Abrahae patriarchae Deum inter illos esse non dubitans, humiliter adoravit; et oblita infirmitatis suae, super vires temptavit aggredi; singulis manu propria tribuit, et quos miserabiliores vidit, vestimenta vel alia munuscula dedit. Finito isto spiritali negotio, a quodam venerabili archiepiscopo missas fecit celebrari pro filio. In ipsa enim nocte a febre corripitur, et per aliquot dies ingravescente mole infirmitatis, ad extremum usque perducitur. Adhuc autem pro posse intenta erat in oratione, et oculis desiderantibus Christum, nichil aliud dignabatur aspicere. Resumptis aliquantulum viribus corporis muniri se rogavit attentius mysteriis ecclesiasticis. Tum sacri olei unctione peruncta, sacramentum dominici corporis humiliter et devotissime adorando percepit, in quem semper speravit et credidit. Talibus
null
9486ed5c-3b81-4420-8eb2-7d3a536b3a6c
latin_170m_raw
null
None
None
None
deinde fulta praesidiis talique pasta convivio, dixit senioribus qui asstabant et clero, ut psalmos poenitentiales cantarent et nomina sanctorum ecclesiastico more recitarent. Quo facto, cum psallentibus psallebat, cum orantibus orabat, usque ad illum locum, ubi Deum sibi adesse precabatur propitium. Erat autem nesciens cum sorore Moysi tenere tympanum et chorum, cum David chordas et organum; sed assumptis bene sonantibus cymbalis cum sequentibus agnum, tota jam versabatur in jubilum. 22. Anno igitur instante ab incarnatione Domini millesimo, desiderans videre diem unum nescientem occasum in atriis Domini super milia, dicebat saepe cum Apostolo: #Cupio dissolvi et esse cum Christo (Philip. I, 23) @#. Praestolans etiam in praesentiarum cum spiritali laetitia ejusdem domini Jesu Christi nativitatis festum, cum sextum decimum diem solveret December felix, et ipsa, feliciter deposito carnis onere, evolavit ad purum purissimi aetheris fulgorem. Erat enim ei cum domesticis gravis jocunditas, cum extraneis honestissima gravitas, in pauperibus vero infatigabilis pietas, in honorandis aecclesiis Dei affluentissima largitas, erga bonos perseverans benignitas, contra improbos liberalis severitas, in appetendis timor, in appetitis vigor, in prosperitatibus vera humilitas, in adversitatibus patiens longanimitas, in victu cotidiano sobrietas, in vestitu etiam mediocritas, in lectionibus et orationibus, vigiliis et jejuniis assiduitas, in dandis elemosinis una eademque voluntas. De nobilitate carnis nulla eam praepediebat elatio, nulla de bonitate sibi a Deo concessa ad se trahi poterat humanae laudis cupido. Nulla de virtutibus a Deo sibi concessis praesumptio, nulla de excessibus propriis dominabatur ei suasa desperatio; nulla de honoribus, divitiis et deliciis mundi in ea principabatur ambitio; sed comitabatur eam in omnibus omnium virtutum mater discretio. Eratque ei in fide secura firmitas, in spe firma securitas, in dilectione Dei et proximi radix omnium bonorum principalisque causa virtutum caritas. Sed ut vere fatear, quanta et qualis fuerit ejus vita, clarescentibus ad sepulchrum ejus miraculorum prodigiis, virtus patefecit divina. Quae si describerentur ex ordine, proprio indigerent volumine; non enim possunt nostro explicari eloquio. Sed ne ex toto remaneant tecta silentio, prolixitatem loquendi vitando, brevi comprehendere placuit capitulo. 23. Ad sepulchrum ejus caeci amissa oculorum lumina recipiunt, paralitici valitudinem corporum. Febricitantes sanantur ibi. Ex diversis infirmitatibus multi reparantur infirmi, gratia et miseratione Domini nostri Jesu Christi. 1. In hujus igitur aetatis nostrae temporibus cuncta disponens totiusque honoris et honestatis largitor Dominus, primo Ottone in sceptris feliciter agente, Romanae rei publicae in femineo sexu praestitit venerabile decus. Multorum etenim bonorum tunc accidentium atque virtutum, post Deum, auctrix divae celebrisque memoriae Adalheida extitit imperatrix. Quam cum memoriae succedentium scriptis commendare satagimus, timeo ne digne reprehendamur, ideo quia tantae nobilitatis atque virtutis materiem minus idonei paupere stilo explicare conamur. Quisquis nos reprehenderit, utpote reprehensionis dignos, sive propter incultum sermonem, seu propter rem noviter inceptam, et proter naturalis eloquii simplicitatem, sciat procul dubio, sciat quia non invitavit nos ad hoc humanae laudis appetitus, sed verae et sincerissimae caritatis affectus. Si abhorrere vis, ut quippe merito debes, lector, nostri ingenioli rusticitatem, attende ipsius, quam commendare coepimus, mentis et corporis nobilitatem. Si enim vis exspectare virum tanta eloquentia vel sapientia praeditum, qui hujus feminae possit convenienter describere vitam, necesse est aut Cicero rethor revocetur ab inferis, aut Ieronimus presbyter transmittatur e superis. Si enim ille sanctus et incomparabilis in divina et humana sapientia, sacer Ieronimus, fuisset istius augustae temporibus, si Paulam et Eustochiam, Marcellam quoque et Melaniam, Fabiolam quoque et Blesillam, Laetam, et Demetriadem septiesque percussam commendare curavit libris et epistolis, commendaret utique istam haud voluminibus paucis. Si enim deest talis ut Ieronimus, aut aliquis alius liberalibus disciplinis adeo eruditus, qui possit digne tantae feminae mores et vitam describere, aggrediamur nos indocti, Deo juvante, pro posse. 2. Haec, regio ac religioso stemate orta, cum adhuc esset juvencula et sextum decimum aetatis suae ageret annum, Deo donante adepta est regale matrimonium, juncta scilicet regi Lothario, Hugonis ditissimi regis Italici filio. Ex cujus contubernio filiam habuit, ex qua Lotharius, rex Francorum, Ludovicum regem genuit, qui sine liberis mortuus, regio more Compendio dinoscitur fuisse sepultus. Supradicto
null
c8c6283a-6928-4481-a345-07c4175ed8b8
latin_170m_raw
null
None
None
None
vero Lothario ante annum circiter tercium postquam domnam Adalheidam duxerat defuncto, remansit ipsa viduata viro, privata regno, destituta maritali solatio. Affuit ei persecutio mordax, quae solet purgare electos veluti aurum fornax. Affuit ei, ut vere fatear, nutu divino exterius corporalis afflictio, ne intus cremaret eam, utpote juvenculam, incentiva carnis libido. Voluit eam Dominus tot verberibus atteri, ne secundum sententiam apostoli Pauli esset vivens vidua in deliciis mortua (I Tim. V, 6). Voluit enim eam paterno affectu tot perpeti pericula, ne esset indigna illa filiatione, de qua loquitur Scriptura: #Castigat Dominus omnem filium quem recipit (Hebr. XII, 6) @#. Saepe enim inde gratias Deo referebat, et cum familiaribus fidelibus conferebat, quanta et qualia tunc temporis passa fuerit, et quam misericorditer eam Dominus de manibus inimicorum suorum liberaverit. Judicabat enim oportunius sibi fuisse, ut ad tempus temporalibus fuisset occupata anxietatibus, quam vivens in deliciis perpetuae mortis esset subdita legibus. 3. Postquam enim mortuus est Lotharius ( #an.@# 950), vir ejus, honorem regni Italici adeptus est quidam vir nomine Beringarius, qui habebat conjugem nomine Willam. A quibus indecenter innocens capta, diversis angustiata cruciatibus, capillis caesarie detractis, pugnis frequenter agitata et calcibus, una tantum comite famula ad ultimum tetris inclusa carceribus ( #an. 951, April.@# 20); liberata divinitus, postmodum ordinante Deo imperialibus est sublimata culminibus. In ipsa enim nocte qua educebatur de carcere, incidit in quandam paludem. Ubi per dies et noctes sine cibo et potu mansit perseverans, auxilium a Deo sibi subvenire deposcens. Tali cum esset detenta periculo, venit quidam subito piscator navigio, deferens in navicula piscem qui vocatur sturio ( #Aug.@# 20). Quas cum vidisset, interrogavit quae essent aut quid ibi agerent. Dederunt sibi responsum, secundum instantem necessitatem satis congruum: « Videsne quod hic humano consilio peregrinamur destitutae, et quod durius est, solitudine periclitamur et fame? Si potes, aliquid nobis victus impende; sin autem, solatium praebe. » Qui misericordia super eas motus, sicut ipse a quo mittebatur fuerat quondam super pauperes in deserto fame periclitantes Christus, dixit eis: « Nichil nobis adest ad victus necessaria nisi tantum piscis et aqua. » Habebat ignem secum, sicut solent illi qui piscationis exercent negocium. Accensus est ignis, praeparatus est piscis. Sumpsit cibum regina, servivit piscator et famula. 4. Dum haec agerentur, supervenit quidam clericus, qui ei fuerat captivitatis et fugae socius, nuncians adesse exercitum militum armatorum; qui eam cum gaudio accipientes, duxerunt secum ad quoddam inexpugnabile castrum. Postea enim consultu Italicorum principum, praeveniente gratia Dei, de solio regni ad arcem pervenit imperii ( #an. 962, Febr.@# 2). Haec enim Augustarum omnium Augustissima nominari et venerari est digna: Nemo ante illam Cervicosam Germaniam Has cum suis principibus Ottonem, regem nobilem, Ex quo genuit filium, Ita auxit rem publicam, Ac fecundam Italiam, Romanis subdidit arcibus. Romae praefecit caesarem, Imperio dignissimum. 5. De nobilitate carnis satis dicta sufficiant. Nobilitatem vero mentis quomodo vel qualiter exercuit, mortalium nemo dicere sufficit. Sed ut pro modulo compendiose loquar: Spe fideque certa, atque gemina pleniter caritate referta, Justa satis, fortis, prudens nimiumque modesta Extitit, et vixit felix, dum secula rexit, Auxilio Domini moderantis climata cosmi. Prolata tamen Salomonis sapientis famine, huic sanctissimae conveniunt feminae: #Manus suas,@# inquit, #aperuit inopi, et palmas suas extendit ad pauperem. Non timebit domui suae a frigoribus nivis, omnes enim domestici ejus vestiti sunt duplicibus. Stragulatam vestem fecit sibi, byssus et purpura indumentum ejus. Nobilis in portis vir ejus, quando sederit cum senatoribus terrae. Fortitudo et decor indumentum ejus et ridebit in die novissimo. Os suum aperuit sapientiae, et lex clementiae in lingua ejus@#. #Consideravit semitas domus suae, et panem otiosa non comedit. Surrexerunt filii ejus, et beatissimam praedicaverunt, et vir ejus laudavit eam. Multae filiae congregaverunt divitias, tu supergressa es universas (Prov. XXXI, 20-29) @#. Haec enim quae de ea dicimus, non modo auditu, sed et visu
null
b56e672d-39a3-4e29-802d-e7dea2370bf0
latin_170m_raw
null
None
None
None
et experimento cognovimus. Multa ab ea salutis verba audivimus, plurima dona suscepimus. Saepe enim indigentes nummo, fecit esse divites auro; carentes enim aliquando cottidianis sumptibus, fecit esse claros honoribus. Haec ad decorem mundi, primi et maximi Ottonis, toto orbe famosissimi imperatoris, conjux, et ad multorum profectum imperatorum genitrix, illa meruit benedictione potiri, quam meruisse perfrui legimus Tobiam in ejusdem patris volumine, videlicet ut videret filios filiorum usque in terciam generationem. 6. Postquam enim augustissimus Otto universae carnis ingressus est viam ( #an.@# 973), augusta cum filio Romani imperii feliciter diu gubernavit monarchiam. Sed postquam divino nutu ipsius augustae meritis et industria solidatus fuerat Romani imperii principatus, non defuerunt viri iniqui, qui inter eos nisi sunt seminare discordiam. Quorum deceptus adulatione, recessit corde caesar a matre. Si commendaremus litteris, quanta et qualia passa fuerit tunc temporis, derogare videremur speciem tanti generis. Non enim debemus perstringere stilo, quod cito sedavit humilis satisfactio. Filium diligens, auctores discordiae ferre non valens, secundum Apostoli praeceptum dans ad modicum irae locum (Rom. XII, 19), paternum decrevit expetere regnum ( #an.@# 978). Ubi a fratre, rege scilicet Chuonrado, et nobilissima Mahtilde ejus conjuge benigne et honorabiliter est suscepta. Tristabatur de absentia ejus Germania, laetabatur in adventu ejus tota Burgundia exultabat Lugdunus philosophiae quondam mater et nutrix urbs inclita, necnon et Vienna nobilis sedes regia. 7. Postmodum vero Caesar Otto, ductus poenitentia, direxit legationem regi avunculo et sanctae recordationis patri Maiolo ( #an.@# 980), sub celerrima festinatione obnixius deprecans, ut gratiam matris, quam suis exigentibus culpis perdiderat, eorum interventibus promereri posset; orans iterum eos et obsecrans, ut quantocius possent una cum augusta matre Papiam ei studerent occurrere. Tantorum enim virorum usa consilio, apud Papiam tempore statuto occurrit mater filio ( #Dec.@# ). Quo cum mutuo se cernerent, flendo et lacrimando, toto corpore solo prostrati, humiliter se salutare coeperunt. Affuit in filio humilis poenitudo, erat in matre liberalis remissio; permansit in utrisque de caetero perpetuae pacis indivisa conexio. 8. Non post multum vero temporis ( #an.@# 983.) unico orbata filio, cui successit tercius ex Graeca genitus Otto. Igitur reciduis diu afflicta verberibus, non possumus enarrare per singula, quot et qualia post mortem filii sibi successerunt incommoda. Licet illa imperatrix Graeca sibi et aliis fuisset satis utilis et optima, socrui tamen Augustae fuit ex parte contraria. Ad postremum vero cujusdam Graeci aliorumque adulantium consilio fruens, minabatur ei quasi manu designando dicens: « Si integrum annum supervixero, non dominabitur Adalheida in toto mundo, quod non possit circumdari palmo uno. » Quam sentenciam inconsulte prolatam divina censura fecit esse veracem. Ante quattuor ebdomadas Graeca imperatrix ab hac luce discessit ( #an. 991, Jun.@# 15); Augusta Adalheida superstes felixque remansit. Perseverabat discrimina mundi lugens et deflens, curam tamen Romani imperii necessario gerens. Otto vero tercius, unici sui filius, a primatibus regni felicissime et honestissime educatus, nichil erga illam egit, nisi quod illam et illum decuit. Iccirco meritis aviae et industria primatum, Romanum adeptus est principatum ( #an. 996, Mai.@# 21). Ab ipsa enim aetate primaeva jam dicta imperatrix multa ab extraneis sive a domesticis fuerat perpessa, ut posset dicere cum Propheta: #Saepe expugnaverunt me a juventute mea (Psal. CXXVIII, 1) @# et caetera. Dicebat enim saepe illud Apostoli: #Existimo enim quod non sint condignae passiones hujus temporis ad superventuram gloriam, quae revelabitur in nobis (Rom. VIII, 18) @#. #Si compatimur, et conregnabimus (II Tim. II, 12) @#; et iterum: #Si fuerimus socii passionum@#, #erimus et consolationum (II Cor. I, 7) @#. Multis bonum pro malo reddidit, et secundum Domini praeceptum, peccantibus in se ante solis occasum dimisit (Ephes. IV, 26). Nichil ex objectis injuriis sibi reservabat, sed totum Domino committebat, sciens esse dictum a Domino per prophetam: #Michi vindictam@#, #ego retribuam (Rom. XII, 9) @#. Parcite, quaeso, quibus pepercit! Et
null
227b38e8-b5fc-47e4-b65a-280a16d0fd20
latin_170m_raw
null
None
None
None
dicamus pro tempore, quibus in adversitatibus quibusve studiis in prosperitatibus inservire contendit. Quot enim in primis cum caesare, deinde cum filio et filii filio, Ottonum videlicet augustorum et caesarum Deo annuente possederat regna, tot ex propriis sumptibus ad honorem Regis regum condidit monasteria. 9. In patris vero, Rodulfi videlicet nobilissimi regis, et domni Chuonradi fratris regno, loco videlicet Paterniaco, ubi matrem reginam vocabulo Bertham , Deo in omni humilitate devotam, sepulturae tradidit, in honorem Dei genitricis monasterium condidit, et sanctissimo patri Maiolo suisque successoribus sua munificentia et fratris sui Chuonradi regis praecepto ordinandum, perpetuo commisit . Postmodum ( #an.@# 981) in Italia juxta Ticinensem urbem monasterium a fundamentis incepit et ad honorem Salvatoris mundi honorifice imperiali auctoritate et sua largissima donatione perfecit, praediis et ornamentis amplissime ditavit, ac jam dicto patri Maiolo ordinandum regulariter tradidit. In Saxonia vero post discessum jam dicti rei publicae principis, cooperante unica sapientissima et prudentissima filia, sanctimonialium coenobiis plurima contulit dona. 10. Ante duodecimum circiter obitus sui annum ( #an.@# 987), in loco qui dicitur Salsa, urbem decrevit fieri sub libertate Romana, quem affectum postea ad perfectum perduxit effectum. In ipso etiam loco monasterium a fundamentis miro opere condidit, et ad honorem Dei et apostolorum principis, tertio imperante Ottone nepote suo in praesentiarum secum asstante, quarto decimo Kalendas Decembris augustissime et devotissime a Wideraldo Argentinae civitatis episcopo consecrari jussit ( #an. 996, Nov.@# 18). Et ut majori auctoritate per succedentia temporum esset ille sacer locus subnixus, cum praefato caesare est etiam episcoporum conventus a saepe dicta et saepe dicenda Adalheida augusta, ipsius caesaris avia, convocatus. In ipso vero monasterio claustrum monachis satis aptum praeparavit, et secundum regulam sancti Benedicti ordinare decrevit. Abbatem ibi praefecit nomine Eccemagnum , boni testimonii virum, humana scientia et divina sapientia doctum, quem in divinis litteris habere voluit assidue praeceptorem. Ipsum vero monasterium adeo ditavit et nobilitavit praediis, aedificiis, auro et gemmis, et vestibus preciosissimis, aliisque variis ornatuum supellectilibus, ut nichil deesset illo in loco Deo famulantibus. Quattuor quod supervixerat annos Creatori suo sua seque dando, pauperes Christi et servos sibi adquisivit amicos, ut cum temporalia deficerent, in aeterna tabernacula eam reciperent. 11. Cum igitur summis rei publicae fascibus implicata teneretur, variis miserorum et inopum anxietatibus subsidia praebere non dedignabatur. Cumque mirificis, ut imperiali dignitati congruebat, valeret corpus decorare indumentis et preciosissimis caput redimire gemmis, talibus nolebat se gravare implicamentis; sed aut pauperibus largienda decernebat, aut dominicae crucis vexilla et Christi Evangelia exinde adornari parabat; sedula imitatrix sui existens Redemptoris, qui cum esset omnium altissimus, humanitatis abjecta perpeti non est dedignatus. Innumeris praeterea tam canonicorum quam etiam monachorum et sanctimonialium coenobiis, circumquaque per diversas orbis partes constitutis, plurima largiebatur beneficia, quatinus Deo famulantium agmina ejus munifica dapsilitate recreata, liberius sibi reique publicae divinitus conferenda implorarent suffragia. 12. In cunctis enim quae gessit justiciae formam tenuit, communem liberalitatem servavit; credens eum procul dubio judicem futurum, quem et occulta non fallant et indecora offendant et honesta delectent. Quapropter justicia cernebatur excelsa, liberalitate gratissima, beneficentiae opera locans super Christum, quem beatus apostolus ponit fundamentum; intelligens prudenter fidem esse fundamentum omnium virtutum. Usa est ergo perfecta liberalitate, ut silentio, quantum valeret, opus suum tegeret et necessitatibus singulorum cuperet subvenire; quatinus eam non labia sua, sed Christi pauperum laudarent ora, ut jam in ea impletum videretur, quod beati Job voce profertur: #Benedictio perituri in me veniebat (Job XXIX, 13)@#. Diligenti illud consideratione perpendere studebat juxta ipsius vatis assertionem, ut ab ejus tecto nunquam vacuo sinu pauper exiret (Eccli. XXIX, 12); ut talibus intenta commerciis adquirere valeret in terra viventium hereditatem supernae sortis. 13. Jam jamque ultimo aetatis suae anno ( #an.@# 999), cum non lateret eam, ut credo, exituram de seculo, pacis ut semper amica, pacis caritatisque causa paternum solum adiit, fidelibus nepotis sui Rodulfi regis inter se litigantibus, quibus potuit, pacis foedera contulit, quibus non potuit, more sibi solito Deo totum commisit. De caetero quam studiose, quam devotissime loca sanctorum curavit visitare, non est
null
d0fe9e89-24ba-4f1e-a98d-83a1ce330a00
latin_170m_raw
null
None
None
None
facultatis evolvere. In ipso quoque tempore monasterium Paterniacum adiit, quod ipsa ad honorem Dei genitricis, pro remedio animae suae matris ibi requiescentis, tam ex suis quam ex maternis rebus nobiliter condidit; et quod tunc temporis in temporali necessitate fratribus ibi Deo famulantibus defuit, ut semper erat solita, manu largissima sumministravit. 14. Accidit tunc aliquid novum, quod huic operi judicavimus inserendum. Fatigata ex itinere non potuit more solito manu propria elemosinam dare pauperibus, et vocavit unum de fratribus qui vice sua nummos daret pauperibus. Ejus jussu ventum est ad pauperes. Excessit numerus pauperum denariorum numerum. Timuit minister minus habere quam indigentibus posset sufficere. Quid multa? Affuit Augustae meritis virtus illius qui Quinque ex panibus saciavit milia plebis. Multiplicatis denariis recesserunt pauperes cum munere laeti. 15. Egressa inde, locum Agaunensium petiit, ubi rupes felicissima martyrum milia retinet corpora. Quanta cum devotione, quanta cum reverentia magni martyris Mauricii sociorumque ejus expostulavit suffragia? Quot gemitus ejus ibi fuerunt? Quot suspiria? Quot luctus? Quot lacrimarum flumina? Nunquam fuerunt, ut reor, ulla peccamina, quae tunc non mererentur aeterna remedia. Si enim respiceres augustae faciem, excedere diceres humanam effigiem; quam, si aliud aliquid labiis promeret, nichil aliud crederes, quam ut propheticum illud evolveret: #Effundo in conspectu ejus orationem meam@#; #tribulationem meam ante ipsum pronuntio (Psal. CXLI, 3) @#. Quae fuit maxima ejus tribulatio pro cunctis a lege Dei declinantibus caritativa compassio, ut posset dicere cum Propheta: #Defectio tenuit me pro peccatoribus (Psal. CXVIII, 53) @#, et cum Paulo: #Quis infirmatur, et ego non infirmor? (II Cor. XI, 29.) @# Ita deplorabat aliorum peccata, qualiter non possunt multi propria deplorare discrimina. Laetabatur in gravitate et profectibus praeteritorum; tristabatur cotidie in defectibus praesentium maximeque futurorum. Cum enim de futuris dico, prophetiae spiritum procul dubio eam habuisse denuncio. Adesset enim in sermone defectus, si non essem publico documento expertus. 16. Cum enim esset ab illo sacro loco egressura, et secum staret in angulo aecclesiae orationis gratia, quidam nuncius venit ad eam de Italia, Franconem Wangionensem episcopum nuntiavit Romae fuisse defunctum. Et quia vir boni testimonii erat, domna augusta valde illum diligebat, sicut et omnes bonos diligere solita erat. Et statim ut ejus obitum audivit, ex familiaribus qui aderant unum vocavit, et ut pro eo Domino preces funderet humiliter rogavit, et quasi in excessu mentis ita exorsa est dicens: « Quid faciam, Domine, vel quid dicam de illo seniore nostro et nepote meo? Peribunt in Italia, ut credo, multi cum eo; peribit post ipsos, ut timeo, heu misera! augustae indolis Otto; remanebo omni humano destituta solacio. Absit, o domine rex seculorum, ut videam superstes tam lugubre dispendium! » Tunc videres augustam toto corpore solo prostratam, non minus crederes eam toto mentis adnisu coelo intentam et quasi jam martyris Mauricii vestigia invenisse ac lacrimoso ore perlingere. Post paululum vero ab oratione surrexit; munera martyribus, elemosinam dedit pauperibus. 17. Dehinc Genevensem adiit urbem, desiderans videre victoriosissimi Victoris martyris aulam. Inde Lausonam venit, ibique memoriam Dei genitricis devotissime adoravit. Quibus in locis a rege et ab episcopis, suis videlicet nepotibus, honorabiliter suscepta, devenit in vicum qui vocatur Urba. In ipso enim vico aliquandiu demorata, egenis supervenientibus et miseris quotquot potuit tribuit necessaria. Cum rege et principibus patriae pacis et honestatis conferens negocia; inde etiam sacris locis diversa et varia direxit donaria. Quae enim aecclesia, quae monachorum coenobia, sibi affinitate vel vicinitate conjuncta, quae non mererentur habere donaria vel exenia? Et ut pauca de multis dicam, in ipso tempore, quo instabat sibi dies supremus, beatissimum patrem Benedictum, licet exiguis, tamen propriis visitavit muneribus; necnon et beatae recordationis patrem Maiolum, coelesti gloria jam coronatum, quem, dum in hac mortali carne subsisteret, prae cunctis mortalibus in illo ordine diligebat. Non enim oblita Cluniacum, adeo sibi familiare coenobium. Ad restaurandum igitur beatissimi confessoris Christi Martini monasterium, quod non multo ante fuerat igne combustum, destinavit transmittere non modicum argentum, et ad honorem altaris partem
null
a3824524-e82c-44ab-98b1-543ac87ce400
latin_170m_raw
null
None
None
None
unici filii sui Ottonis augusti clamidis. 18. Ut enim ad memoriam reducamus ejus dulcissima verba ad eum cujus mittebantur officio, ait inter caetera: « Obsecro, karissime, obsecro, ut ita alloquaris sanctissimum sacerdotem: » « Meo obsequio accipe, sacerdos Dei, parva munuscula, quae tibi delegavit Adalheida, servorum Dei ancilla, ex se peccatrix, dono Dei imperatrix. Accipe unici mei Ottonis Augusti clamidis partem, et ora pro eo ad ipsum, quem veste divisa vestisti in paupere, Christum. » In illo die, in quo de supradicto loco erat exitura, una eademque hora, nobis peccatoribus astantibus, et exemplum perfectae humilitatis reliquit, et prophetiae spiritum, non arroganter sed humiliter, se habere ostendit. 19. Erat quidam ibi in praesentia ipsius monachus qui, licet esset indignus abbas vocitari, ab ea tamen putabatur alicujus esse momenti. Quem cum illa respiceret, et ipse eam esset intuitus, coepit uterque flere uberius. Dicam eam plus fecisse, quam si dicerem eam multos infirmos sanasse. Vestem enim satis incultam, qua erat indutus, humiliter apprehendit, et sanctissimis oculis et serenissimae suae faciei osculando inpressit, eique humiliter et cum silentio dixit: « Memento mei, fili, in contemplativis, et scias me non amplius te visurum corporalibus oculis. Cum enim humanis rebus excessero, orationibus fratrum animam meam committo. » Inde per iter, quo venerat, pervenit ad locum, ubi ordinante Deo decreverat sibi parare sepulchrum. 20. In ipso igitur ultimo sui temporalis cursus itinere erigebat se, in quantum valuit, super se, ut divinae contemplationi, spreto secularium turbine, libere posset insistere. Familiaris rei negocium erat sibi etiam importunum. Transegerat jam strenue Liae et Marthae satis laudabilem actum; optabat appetere Rachelis et Mariae desiderabile otium. Itaque lectionibus intenta, assidua orationibus, respuebat terrena, inhians tota mente coelestibus. Et si aliquis eam de secularibus negociis interpellaret, non ad hoc responsum dabat, sed apostolicum illud lugens in corde volvebat: #Miser ego homo, quis me liberabit de corpore mortis hujus?@# Et secura de spe divinae retributionis aiebat: #Gratia Dei per Jesum Christum (Rom. VII, 24.) @# Deinde edocta coelesti magisterio, devenit ad locum, ubi ultimum spiritum erat redditura Deo. Instabat enim dies, in qua devotio annua agebatur pro filii sui Ottonis augusti memoria. Confluxerat ad eam ex adjacentibus locis, ut semper faciebant, pauperum plebes. 21. Erat ei consuetudo talis, ut in amicorum et familiarium suorum anniversariis spiritale donativum suis spiritalibus erogaret militibus, elemosinam dico Christi pauperibus. Erat autem indigentium multitudo ordinatim constituta in loco. Ad quos ipsa venit, et exemplo Abrahae patriarchae Deum inter illos esse non dubitans, humiliter adoravit; et oblita infirmitatis suae, super vires temptavit aggredi; singulis manu propria tribuit, et quos miserabiliores vidit, vestimenta vel alia munuscula dedit. Finito isto spiritali negotio, a quodam venerabili archiepiscopo missas fecit celebrari pro filio. In ipsa enim nocte a febre corripitur, et per aliquot dies ingravescente mole infirmitatis, ad extremum usque perducitur. Adhuc autem pro posse intenta erat in oratione, et oculis desiderantibus Christum, nichil aliud dignabatur aspicere. Resumptis aliquantulum viribus corporis muniri se rogavit attentius mysteriis ecclesiasticis. Tum sacri olei unctione peruncta, sacramentum dominici corporis humiliter et devotissime adorando percepit, in quem semper speravit et credidit. Talibus deinde fulta praesidiis talique pasta convivio, dixit senioribus qui asstabant et clero, ut psalmos poenitentiales cantarent et nomina sanctorum ecclesiastico more recitarent. Quo facto, cum psallentibus psallebat, cum orantibus orabat, usque ad illum locum, ubi Deum sibi adesse precabatur propitium. Erat autem nesciens cum sorore Moysi tenere tympanum et chorum, cum David chordas et organum; sed assumptis bene sonantibus cymbalis cum sequentibus agnum, tota jam versabatur in jubilum. 22. Anno igitur instante ab incarnatione Domini millesimo, desiderans videre diem unum nescientem occasum in atriis Domini super milia, dicebat saepe cum Apostolo: #Cupio dissolvi et esse cum Christo (Philip. I, 23) @#. Praestolans etiam in praesentiarum cum spiritali laetitia ejusdem domini Jesu Christi nativitatis festum, cum sextum decimum diem solveret December felix, et ipsa, feliciter deposito carnis onere, evolavit ad purum
null
55f2399a-f639-4a41-909f-69ada2f47648
latin_170m_raw
null
None
None
None
purissimi aetheris fulgorem. Erat enim ei cum domesticis gravis jocunditas, cum extraneis honestissima gravitas, in pauperibus vero infatigabilis pietas, in honorandis aecclesiis Dei affluentissima largitas, erga bonos perseverans benignitas, contra improbos liberalis severitas, in appetendis timor, in appetitis vigor, in prosperitatibus vera humilitas, in adversitatibus patiens longanimitas, in victu cotidiano sobrietas, in vestitu etiam mediocritas, in lectionibus et orationibus, vigiliis et jejuniis assiduitas, in dandis elemosinis una eademque voluntas. De nobilitate carnis nulla eam praepediebat elatio, nulla de bonitate sibi a Deo concessa ad se trahi poterat humanae laudis cupido. Nulla de virtutibus a Deo sibi concessis praesumptio, nulla de excessibus propriis dominabatur ei suasa desperatio; nulla de honoribus, divitiis et deliciis mundi in ea principabatur ambitio; sed comitabatur eam in omnibus omnium virtutum mater discretio. Eratque ei in fide secura firmitas, in spe firma securitas, in dilectione Dei et proximi radix omnium bonorum principalisque causa virtutum caritas. Sed ut vere fatear, quanta et qualis fuerit ejus vita, clarescentibus ad sepulchrum ejus miraculorum prodigiis, virtus patefecit divina. Quae si describerentur ex ordine, proprio indigerent volumine; non enim possunt nostro explicari eloquio. Sed ne ex toto remaneant tecta silentio, prolixitatem loquendi vitando, brevi comprehendere placuit capitulo. 23. Ad sepulchrum ejus caeci amissa oculorum lumina recipiunt, paralitici valitudinem corporum. Febricitantes sanantur ibi. Ex diversis infirmitatibus multi reparantur infirmi, gratia et miseratione Domini nostri Jesu Christi. APPENDIX. LIBER MIRACULORUM. PROLOGUS IN LIBRUM SECUNDUM. Quia superiori stylo evidenter patet quanta sedulitate beatam Martham haec Dei ancilla imitaretur, oportet etiam aliqua supernae speculationis indicia proferre, quibus sororem ejus Mariam perfectius assecutam possimus conjicere. Insuper facili intelligentia capere valemus, qualiter ipsa corpus suum, juxta Apostoli praeceptum, castum et pudicum servando, templum Dei vivi promeruerit pleniter effici. Namque cum per omne vitae tempus regalibus divitiis et dignis suo generi facultatibus abundaret, carnem a primaevo viduitatis tempore cilicio edomans, atque mundanae gloriae culmen mentis despectu conculcans, Christo soli, videlicet justitiae, per coelestis contemplationis desiderium in tantum astare cognoscitur, ut cum suavi voce Psalmistae concordaret, qui bonum suum non regni deliciis frui, sed Deo inhaerere conclusit. EXPLICIT PROLOGUS. MIRACULA EJUSDEM ADALHEIDIS REGINAE. 1. Quadam vero die ( #an.@# 994) cum ad refectionem corporis cum honorabili frequentia tam clericorum quam laicorum consideret, tamque purissimae epulae necessitati omnium satisfacerent, uti mos est sanctarum mentium, pro declinando favore alia foris ostendere et alia intus agere, ipsa simulata intentione edentis, cultrum manu diutius tenuit; sicque non ad suam voluptatem, sed ad aliorum voluntatem convivium protraxit, cum subito colore faciei cum mentis habitu permutato, ferrum de manu super mensam cecidit; atque in hoc non insolentiae notam accidisse, sed mira quaedam per divinam revelationem se sensisse, cum suspirio innotuit. Omni vero turba, quid hoc portenderet, admirante nec quaerere praesumente, illa ad evangelicae perfectionis decorem celavit multitudinem secreti dignitatem, solumque Augustensem episcopum, nomine Dudonem, sibi pro vitae meritis familiarem jugique obsequio inhaerentem, tali dignata est alloqui praefatione: « Nunc, Pater venerabilis, multa opus est consolatione, quia paries vestrae occidentalis matrinae ecclesiae lapsus est divina dispositione. Tanta vero jactura non magis vestrae prudentiae sollicitudinem ad restaurationem sui ingerit, quam pro vestra vexatione sive communi damno ecclesiae nostrae menti moeroris nebulam intulit. Sed simul consolari vos in divinitatis tranquillitate jubeo et persuadeo, quae sine mutabilitatis vicissitudine sola inaccessibile lumen inhabitans, omnia quodammodo moveri pro nostro reatu permittit, sed plura ad integritatis statum ineffabili sua clementia reducet. » Praesul vero tam praesagio quam rerum damno perturbatus, tempus praefatae ruinae diligenter notavit, nunciumque pro experienda ratione reique veritate Augustam festinanter direxit; cujus relatione, casum contigisse et horam convenisse juxta Dei famulae praefationem, cognovit. 2. Alio quoque tempore huic praesagio simile prodigium ab ipsa patuit, quod tanto magis admiratione extitit dignum, quanto et loco et tempore rei eventu fuerat diversum. Filius namque illius Romanae rei publicae princeps electus, dum uxorem Graecam in thalami consortium suscepisset, ejus pravo ingenio, deteriori consilio deceptus, regnum Graecorum conatus est adipisci. Igitur exercitu ex omni copia collecto, fines Italiae excessit ( #an.@# 982), atque ita regi
null
b15f29ef-7e41-4aa8-999f-3b4ec23c8d41
latin_170m_raw
null
None
None
None
Graecorum patrandi belli occasionem dedit, sibi vero suisque famae ac vitae contulit amissionem. Interim pia mater ejus die noctuque divinis cultibus insistens, felicis Annae devotionem procul dubio implevit, et juxta canonicam regulam omni diligentia exhibuit viduitatis obsequia. Quadam vero die devotionis studio pro unici filii salute totiusque regni statu obnixius intenta, dum se vivam hostiam more solito, stans ante crucifixum, Deo mactaret, rapta in extasi humanis visibus aestimabatur praemortua. Ad se autem post horam reversa, quid viderit memori mente tenebat, fatumque praefatae pugnae in spiritali visu sibi praemonstratum, non rem dicendo, sed bonorum caedem condolendo innotuit. Ex his quidem signis patenter potest colligi quali puritate animi fulgeret, immo quanta libertate spiritus Christo serviret occultius, cui cum prophetis futura Dominus revelavit, cum patriarchis fidem roboravit, cum apostolis evangelii perfectionem edocuit, cum matyribus tribulationum tolerantiam tribuit, cum sacerdotibus ecclesiae curam indidit, cum virginibus sacris sanctissimae mentis sinceritatem auxit, familiarem sui praesentiam cum monachis ostendit, cum apostolicis discipulabus, dico viduis a Petro et Paulo electis et religionis officio deputatis, in terris devotione praeditavit, in aeterna gloria sublimavit. Curationum vero in tantam gratiam per benevolentiae meruit operam, ut sicut egenorum inopiam elemosinarum largitate sublevavit, ita etiam infirmorum et debilium sospitatem potenti munere restauraret. Sed mirum in modum humanam cognitionem vitandae insolentiae causa fugiens, tanti muneris largitori secreto mentis placere gestiens, aut omnino furtiva celeritate signorum efficaciam rapuit, aut si qua suorum scientiam praeterire non potuit, edicto egit, ne usquam levi sermocinatione dilatarent, illam nimirum sententiam gentium doctoris vigili sub corde revolvens : #Gloria nostra haec est, testimonium conscientiae nostrae.@# Et quod ipse Dominus dextrae opus a sinistra celari praecepit, simplici prudentia in omni conversatione adimplevit. Tamen urbs super montem posita haud potuit esse omnibus occultata. Unius namque signi flagrantia ad nostram pervenit notitiam, cujus patrandi potentiam plurimarum virtutum docemur existere causam. 3. Quodam vero tempore cum coelesti meditatione occupata in conclavi resideret omnisque arbiter excepto claudo abesset, villicus nomine Hicemannus fide et taciturnitate illi acceptus, pulchrorum malorum attulit munus. Quod serenissimo vultu, ut hilaritatis amica erat, accipiens, unum ex multis excepit, caeteros servatori hujusmodi rerum praesentari praecepit. Sed casu accidente pomum a manu longius prolapsum est; quod statim claudus reportare jussus, obsequium renuebat, quia scabella, quibus gressum simulabat, domina retinebat. Illo vero reluctante rationemque debilitatis rationabiliter pro inobedientia reddente, tandem sanctorum domestica ante venerabiles reliquias, quas in conspectu suo jugiter positas habebat, caput reverenter inclinavit, suosque dominos secum velle, ut claudus ambularet, affirmavit. Mox citius dicto surrexit claudus ab imo; Parens obsequio, fit sanus corpore toto; Et jussus tanti retinere silentia signi, Gaudia prodebat; nec gratia tanta latebat. 4. Igitur eo tempore quo beata migravit a seculo, Herimannus dux Sueviae, qui fratris illius Chuonradi filiam in conjugium acceperat, hereditario jure res ancillae Dei ad monasterium pertinentes occupare volebat. Sed ipsa illi et cunctis in circuitu degentibus manifestis indiciis comprobat, quod nullum heredem praeter apostolos et eis servientes monachos relinquebat. Erat tunc temporis forte apud eundem ducem quidam recenter visu privatus, qui olim arte flebotomandi edoctus, et ea causa beatae reginae gratia largius est usus. Quia vero illius beneficentiae nimietatem sanctitatisque claritatem experimento didicerat, orandi studio ad sepulchrum ejus veniens, in adjutorium suum precibus et fletibus eam invitaverat. Cumque per omnem septimanam sacri corporis locum obsecrationis instantia frequentaret, una vice fessus et tristis super pavimentum residens, prae taedio languentis animae perfusus est somni humore. Tum illi sancta Adalheidis per somnium, admodum reverendo vultu ultra humanam speciem decora, manifesta apparuit; quare dominus ejus Herimannus privatas res apostolorum suae injustae ditioni usurparet, terribili voce quaesivit. Illa autem ignorantiam confitente, vel potius tyrannidem ducis adnectente: « Vide, inquit, ut, si nostris meritis sanitatem oculorum recipias, nostrae etiam legationis fidus interpres principem adeas, planoque sermone hujusmodi pravitatem omnino deponere cum signo edoceas. Sin autem, me meosque dominos bissenos apostolos, totius scilicet judices orbis, proprium jus persequi, sciat, ultionisque inevitabili ictu sese cum suis flagellandum praediscat. » His dictis, statim homo evigilans, visionis et allocutionis memoria laetificatus, pedes recedentis usque ad sepulchrum est prosecutus; ubi toto
null
69202fc8-14cb-47bc-97fb-8d9004d18368
latin_170m_raw
null
None
None
None
corpore prostratus, tamdiu orationi deditus jacuit, quousque chorus monachorum missae officia celebravit. Ut vero primum cantor introitum inchoavit, caecus lumen recepit atque gaudia sua cantantibus commiscuit. Confestim miraculo per sonitum campanarum intimato, ab omni populo concurritur, homo recognitus inde miratur, Dei famula veneratur, lucisque repertor, immo facturae confirmator, ab omni sexu et conditione conlaudatur. Post haec luminis adeptor testimonii legationisque injunctae non immemor, dominum suum gratulanti cursu revisit, quid in somno praemonitus foret explicuit, suique inluminationem testabatur divini examinis esse argumentum; si ipse aut aliquis potentum sive quaelibet persona ulterius in ecclesiastica beneficia gloriosae in Domino feminae praesumeret damnum inferre. Ita dux timore perculsus, quidquid injusto incepto contra Dei voluntatem in Dei famulae rebus desipuit, emendare curavit, addiditque praedicto monasterio praedium ad conficiendum sal utile, situm videlicet ad oppidum Marsile . 5. Dignum vero relatione nobis videtur, quomodo Heinricus rex, sancti Georgii martyris singularis cultor, hujus sanctissimae etiam viduae supplex fuerit adorator. Nam cum ad praefatum locum adepto imperio venisset, forte contigit ut ibi posito lecto pausaret, ubi sanctissima anima carnis ergastulo soluta est. Itaque imperator tantae infirmitatis mole perculsus est, ut lecto surgere non valens, suorum diversa ingenia conquireret, quid de tanti tamque subiti doloris casu sentirent. Omnes quidem in una voce dicebant illius sacri loci reverentiam talis incommodi causam. Haec ipse secum diu volutans, et si quo alio modo venerandam Augustam offenderet retractans, et poenitentia ductus, ad sepulchri sacellum se portari jussit. Et quia illius merita sine apostolici decreto clerique consensu celebrari non licuit, praedicto in loco beatae Mariae oratorium se constructurum promisit, atque abbatem illius coenobii, sicut ipsa constituit, ab imperatoria servitute absolvit. 6. Sub idem tempus ( #an.@# 1008) venit ad eundem locum quidam eques temerarius; qui dum pauperis cujusdam bene receptus hospitio esset, parvam ejus supellectilem diaboli instinctu male tractare aggressus est. Inter alias quidem injurias, quas hospiti suo ingessit, aves domesticas occidit, alienaque substantia fecit sibi praeparari cibaria. Magister vero domus in preces fletusque cum uxore profusus, rogavit in primis hominem parcere sibi per abbatem dominum suum; postremo per sanctae Adalheidis reverentiam imploravit deponere tantam proterviam. Ille procacitatis incepto perdurans, immo majora mala accumulans: #Ego,@# inquit, #vivus in hac nocte tui tuorumque dominor@#; #Adalheida vero mortua impotens est tibi praestare tutamina.@# Nec mora, pro tanta calumnia superne flagellatus, dum male partum cibum festinaret sumere, coepit etiam manus et caetera membra mandere. Statim pro sui impotentia et furoris noxa ligatus, per ejusdem noctis spatium mentis et corporis durum pertulit vinculum. Sed cum prima luce manibus trahentium ad sepulchrum Christi famulae invite adductus, sanitatem sensuum in fratrum praesentia recepit, quia illa piissima offensionem, quam vindicabat potenter, postmodum poenituro indulsit liberaliter. 7. Quaedam sanctimonialis femina vocabulo Frowessa, cum a prima aetate claudicaret utroque pede, in proximo anno memorabilis transitus augustae sera laetificata est salute. Et quia hujus virtutis opinio populares aures attigerat prima, totius plebis conventus effectus est admodum laetus, ac usque illius manibus crucem et cereum imponens, per diversas discurrendo ecclesias laudes celebravit deificas. 8. Nec hoc taciturnitate praetereundum esse videtur, quod ob illius dilatanda merita cuidam ignoto homini contigisse dinoscitur. Qui dum per sylvam iter haberet quae rustico vocabulo nuncupatur Biwalt, forte ab equo juxta pascente usque ad oppidum Salsense comitatus est. Quam ob rem apud quendam potentem nomine Heimonem furti accusatus est, qui eodem tempore cum praedicto imperatore Heinrico illuc venerat. Ille de incertis certam sententiam proferens, jussit hominem miseris modis flagellari, spoliari, excaecari. Mox advena caecatus, levans ad coelum mentem et manus: #Si ego,@# ait, #furti dolique innocens immerito tanta mala perpessus sum, tu sancta Adalheida, redde mihi tuis precibus et meritis visum!@# Post haec cujusdam viri nomine Bennonis domo et cura receptus, post paucos dies lenito dolore ad pretiosi thesauri thecam accessit, testificansque sui innocentiam, oculorum sanitatem recepit. Idem tamen medietate oculorum pupillae divisa, verae caecitatis postmodum ostendit vestigia. 9. Inter caetera vero donaria, quae sancto Petro contulit haec sanctorum domestica, existebat quaedam familia, pagi Nortgowe nuncupati accola. Quam dum quidam proterva praesumptione sibi
null
44164608-918e-45c2-8b8c-33c57c4736ae
latin_170m_raw
null
None
None
None
suisque posteris mancipare temptaret, nulloque pacto repugnantem quis edomare sufficeret, unum istiusmodi generis Benzonem dictum incautius excaecavit apprehensum. Quem post aliquantes dies quiddam videre resciscens, denuo captivans, tandem altius omnem eruit visum. Nec mora, caecus cruento miserandoque vultu turpatus, adhuc crudo vulnere monachos adiit, dominae suae venerabile sepulchrum petiit, rituque rusticae simplicitatis exprobrare coepit illi causam tantae calamitatis. Ergo non ante a fletu et planctu eam incusando cessavit, quam integritatem pupillarum cum lucidissimo oculorum officio, quod non inusitatum sed potius rarum a sanctis scimus, recepit. 10. Venit etiam de territorio Mettensi aliqua femina ( #an.@# 1038), cui divino nutu caecitatis increvit calumnia. Haec cum per diversa loca adipiscendae salutis appetitu discurreret, istius sanctae quaerere subsidia per somnia admonita est ab ipsa. Dum autem solam oculorum appeteret salutem, gratiam adepta est duplicem. Nam eodem tempore contigit Chuonradum Romani imperii gloriosum principem cum thori regnique consorte Gisila advenisse. Cumque venerabilis regina mulierem illuminatam in praesentiarum cerneret, Deum bonorum auctorem dignis laudibus magnificans, sibique consanguineae augustae sanctitati congratulans, personam a beatitudine ejus lumine visitatam in suae liberalitatis suscepit curam. 11. Fuit etiam in partibus Galliae potens comitissa, muti filii mater tristis effecta. Pro hac ergo causa dum plura circuiret devote monasteria, tanta virtutum opinione audita, sacrum locum desiderabiliter petiit, trium dierum spatio inibi orationibus operam dedit. Post haec a dono curationis prolixitate temporis desperata, cum ad propria redire disponeret, semet ipsam cum puero ante altare prostravit, quod ad caput vivifici corporis consecratum est. Mater vero lacrimabili prece intenta, se solam indignam et expertem fatetur, spe laetam venisse, sed tristem redire narrat. Puer autem interim subita soporis quiete solutus est. Qui transacta hora sponte sua evigilans, laetus surrexit, matrem veste apprehendit, si hoc sepulchrum sanctae Adalheidae esset, prima voce quaesivit, quae sibi in somno apparens linguae vinculum resolverit. Eo modo matrona prae desperatione discessura, reliquum diei duxit illic in laetitia, et pro sospitate filii devota et grata, fratribus in sanctis suis Deum collaudantibus obtulit munuscula. 12. Quidam homo de Burgundia progenitus, ab utero matris ita exstitit claudus et curvus, ut plantae pedum ad nates, manus vero ad genua conglutinatae viderentur. Qui dum ab hoc infirmitatis incommodo per sancti Sulpitii meritum liberaretur, idem alia calumnia divino nutu vexari permissus est, ut dum hujus piissimae atque sanctissimae feminae precibus curaretur, virtus praeclarissmi confessoris aequaretur. Contigit vero hujusmodi hominem apud praefati loci abbatem Gerbertum, piae memoriae virum, cum reliquorum egenorum turba degere, matutinisque laudibus in festivitate beati Petri apostoli vano auditu interesse. Namque malorum et bonorum immemor, etiam temporis et loci venerandi contemptor, coepit cum viris et feminis miscere verba turpitudinis, sicque cum stultorum conventiculis fecit impedimenta divinae laudis. Tum subito mira celeritate utraque brachia strictim in terga resilierunt, ambaeque manus ejus tanta vi in se reflexae sunt, ut disruptis digitorum nodulis, astantes maderent aspergine sanguinis. Nec tamen minori intus percussus est supplicio, utpote arreptus daemone pessimo, sicque duplici poena devinctus, miserabili spectaculo totius populi movit fletus et planctus. Sed dum chorus monachorum Dei laudes per missam celebraret, omnisque plebs moestis modis sanctae Adalheidae merita precibus provocaret, tandem nodis brachiorum solutis, adeptus est integritatem mentis et corporis. Ipse tamen post aliquantos dies mutus effectus, ad sepulchrum ejusdem beatissimae matris linguae recepit usus. 13. Temporibus vero tercii Heinrici imperatoris unius signi mirificus claruit eventus, per quem in sanctorum numero spiritalem potentiam illam verissima argumentatione agnovimus. Quidam vir nomine Burchardus, in ministerio Liudpoldi Magunciensis archiepiscopi fideliter degens, parentelae suae servili conditione cedit dominio venerabilis augustae. Cujus liberalissima benignitate donatum majoribus suis praedium hereditario jure absque ambigua lite possidebat, ideoque summa devotione donatricem dominam omnimodis venerari solebat. Accidit autem, ut dux Alamannorum Otto de Swinvorth, licet justitiae aliarumque virtutum quam plurima exempla sectaretur, tamen insaciatae cupiditatis facibus accensus, praedictum praediolum, suae latissimae possessioni contiguum forte, more Achab vel potius Jezabelis, propriae ditioni injuste vendicare est aggressus. Ergo homo talem jacturam agrorum violenter, non legaliter perpessus, dum humanum praesidium contra tantae potentiae culmen desperaret, recolens animo liberalis doni privilegium, ad donantis dominae fideliter accessit patrocinium, cartulam quoque in praefatam possessionem conscriptam miserabili
null
5567e047-dc61-4c03-938c-03b952b98d04
latin_170m_raw
null
None
None
None
cultu afferens, sacratae tumbae imposuit; commodo sonitu campanarum querulosaque adclamatione dominam suam sibi dormientem excitare se rustico more asseruit, fratrumque congregationem suum casum misereri ob solatium patronae piae incitavit. Igitur fraternae consolationis promissis delibutus, anchora spei in tantae adversitatis fluctuationibus domum rediit roboratus. Post haec vero praedicto duci gravissimae infirmitatis plaga percusso, beata Adalheida, tam severo quam honesto vultu, nocturno silentio apparens, horribiles minas infernalis incendii potenter indixit, nisi famulo suo injuste ablatum citius restitueret praedium. Princeps vero, tam sensatus quam venerabilis personae invectiva comminatione tremefactus, injuriam patientem calumniamque intolerabilem sustinentem festina legatione adduxit, eique amissae possessionis jus, exposita prius miranda visione et admodum tremenda minitatione subitae mortis et perennis supplicii, prompto animo redonavit. Extemplo homo tanta damna expertus et talia commoda consecutus, domino Deo et sanctae Adalheidae condignas grates referens, ad ejus monasterium gratulabundus festinavit, complura donativa ecclesiasticis ornamentis vel necessitatibus fratrum accommoda contulit, et relata causa vel modo restitutae rei, nunquam cessavit a laude sanctae Adalheidae et omnipotentis Dei. 1. Quadam vero die ( #an.@# 994) cum ad refectionem corporis cum honorabili frequentia tam clericorum quam laicorum consideret, tamque purissimae epulae necessitati omnium satisfacerent, uti mos est sanctarum mentium, pro declinando favore alia foris ostendere et alia intus agere, ipsa simulata intentione edentis, cultrum manu diutius tenuit; sicque non ad suam voluptatem, sed ad aliorum voluntatem convivium protraxit, cum subito colore faciei cum mentis habitu permutato, ferrum de manu super mensam cecidit; atque in hoc non insolentiae notam accidisse, sed mira quaedam per divinam revelationem se sensisse, cum suspirio innotuit. Omni vero turba, quid hoc portenderet, admirante nec quaerere praesumente, illa ad evangelicae perfectionis decorem celavit multitudinem secreti dignitatem, solumque Augustensem episcopum, nomine Dudonem, sibi pro vitae meritis familiarem jugique obsequio inhaerentem, tali dignata est alloqui praefatione: « Nunc, Pater venerabilis, multa opus est consolatione, quia paries vestrae occidentalis matrinae ecclesiae lapsus est divina dispositione. Tanta vero jactura non magis vestrae prudentiae sollicitudinem ad restaurationem sui ingerit, quam pro vestra vexatione sive communi damno ecclesiae nostrae menti moeroris nebulam intulit. Sed simul consolari vos in divinitatis tranquillitate jubeo et persuadeo, quae sine mutabilitatis vicissitudine sola inaccessibile lumen inhabitans, omnia quodammodo moveri pro nostro reatu permittit, sed plura ad integritatis statum ineffabili sua clementia reducet. » Praesul vero tam praesagio quam rerum damno perturbatus, tempus praefatae ruinae diligenter notavit, nunciumque pro experienda ratione reique veritate Augustam festinanter direxit; cujus relatione, casum contigisse et horam convenisse juxta Dei famulae praefationem, cognovit. 2. Alio quoque tempore huic praesagio simile prodigium ab ipsa patuit, quod tanto magis admiratione extitit dignum, quanto et loco et tempore rei eventu fuerat diversum. Filius namque illius Romanae rei publicae princeps electus, dum uxorem Graecam in thalami consortium suscepisset, ejus pravo ingenio, deteriori consilio deceptus, regnum Graecorum conatus est adipisci. Igitur exercitu ex omni copia collecto, fines Italiae excessit ( #an.@# 982), atque ita regi Graecorum patrandi belli occasionem dedit, sibi vero suisque famae ac vitae contulit amissionem. Interim pia mater ejus die noctuque divinis cultibus insistens, felicis Annae devotionem procul dubio implevit, et juxta canonicam regulam omni diligentia exhibuit viduitatis obsequia. Quadam vero die devotionis studio pro unici filii salute totiusque regni statu obnixius intenta, dum se vivam hostiam more solito, stans ante crucifixum, Deo mactaret, rapta in extasi humanis visibus aestimabatur praemortua. Ad se autem post horam reversa, quid viderit memori mente tenebat, fatumque praefatae pugnae in spiritali visu sibi praemonstratum, non rem dicendo, sed bonorum caedem condolendo innotuit. Ex his quidem signis patenter potest colligi quali puritate animi fulgeret, immo quanta libertate spiritus Christo serviret occultius, cui cum prophetis futura Dominus revelavit, cum patriarchis fidem roboravit, cum apostolis evangelii perfectionem edocuit, cum matyribus tribulationum tolerantiam tribuit, cum sacerdotibus ecclesiae curam indidit, cum virginibus sacris sanctissimae mentis sinceritatem auxit, familiarem sui praesentiam cum monachis ostendit, cum apostolicis discipulabus, dico viduis a Petro et Paulo electis et religionis officio deputatis, in terris devotione praeditavit, in aeterna gloria sublimavit. Curationum vero in tantam gratiam per benevolentiae meruit operam, ut sicut egenorum inopiam elemosinarum largitate sublevavit, ita etiam
null
c189d796-2257-4d54-8294-fbfc59e58137
latin_170m_raw
null
None
None
None
infirmorum et debilium sospitatem potenti munere restauraret. Sed mirum in modum humanam cognitionem vitandae insolentiae causa fugiens, tanti muneris largitori secreto mentis placere gestiens, aut omnino furtiva celeritate signorum efficaciam rapuit, aut si qua suorum scientiam praeterire non potuit, edicto egit, ne usquam levi sermocinatione dilatarent, illam nimirum sententiam gentium doctoris vigili sub corde revolvens : #Gloria nostra haec est, testimonium conscientiae nostrae.@# Et quod ipse Dominus dextrae opus a sinistra celari praecepit, simplici prudentia in omni conversatione adimplevit. Tamen urbs super montem posita haud potuit esse omnibus occultata. Unius namque signi flagrantia ad nostram pervenit notitiam, cujus patrandi potentiam plurimarum virtutum docemur existere causam. 3. Quodam vero tempore cum coelesti meditatione occupata in conclavi resideret omnisque arbiter excepto claudo abesset, villicus nomine Hicemannus fide et taciturnitate illi acceptus, pulchrorum malorum attulit munus. Quod serenissimo vultu, ut hilaritatis amica erat, accipiens, unum ex multis excepit, caeteros servatori hujusmodi rerum praesentari praecepit. Sed casu accidente pomum a manu longius prolapsum est; quod statim claudus reportare jussus, obsequium renuebat, quia scabella, quibus gressum simulabat, domina retinebat. Illo vero reluctante rationemque debilitatis rationabiliter pro inobedientia reddente, tandem sanctorum domestica ante venerabiles reliquias, quas in conspectu suo jugiter positas habebat, caput reverenter inclinavit, suosque dominos secum velle, ut claudus ambularet, affirmavit. Mox citius dicto surrexit claudus ab imo; Parens obsequio, fit sanus corpore toto; Et jussus tanti retinere silentia signi, Gaudia prodebat; nec gratia tanta latebat. 4. Igitur eo tempore quo beata migravit a seculo, Herimannus dux Sueviae, qui fratris illius Chuonradi filiam in conjugium acceperat, hereditario jure res ancillae Dei ad monasterium pertinentes occupare volebat. Sed ipsa illi et cunctis in circuitu degentibus manifestis indiciis comprobat, quod nullum heredem praeter apostolos et eis servientes monachos relinquebat. Erat tunc temporis forte apud eundem ducem quidam recenter visu privatus, qui olim arte flebotomandi edoctus, et ea causa beatae reginae gratia largius est usus. Quia vero illius beneficentiae nimietatem sanctitatisque claritatem experimento didicerat, orandi studio ad sepulchrum ejus veniens, in adjutorium suum precibus et fletibus eam invitaverat. Cumque per omnem septimanam sacri corporis locum obsecrationis instantia frequentaret, una vice fessus et tristis super pavimentum residens, prae taedio languentis animae perfusus est somni humore. Tum illi sancta Adalheidis per somnium, admodum reverendo vultu ultra humanam speciem decora, manifesta apparuit; quare dominus ejus Herimannus privatas res apostolorum suae injustae ditioni usurparet, terribili voce quaesivit. Illa autem ignorantiam confitente, vel potius tyrannidem ducis adnectente: « Vide, inquit, ut, si nostris meritis sanitatem oculorum recipias, nostrae etiam legationis fidus interpres principem adeas, planoque sermone hujusmodi pravitatem omnino deponere cum signo edoceas. Sin autem, me meosque dominos bissenos apostolos, totius scilicet judices orbis, proprium jus persequi, sciat, ultionisque inevitabili ictu sese cum suis flagellandum praediscat. » His dictis, statim homo evigilans, visionis et allocutionis memoria laetificatus, pedes recedentis usque ad sepulchrum est prosecutus; ubi toto corpore prostratus, tamdiu orationi deditus jacuit, quousque chorus monachorum missae officia celebravit. Ut vero primum cantor introitum inchoavit, caecus lumen recepit atque gaudia sua cantantibus commiscuit. Confestim miraculo per sonitum campanarum intimato, ab omni populo concurritur, homo recognitus inde miratur, Dei famula veneratur, lucisque repertor, immo facturae confirmator, ab omni sexu et conditione conlaudatur. Post haec luminis adeptor testimonii legationisque injunctae non immemor, dominum suum gratulanti cursu revisit, quid in somno praemonitus foret explicuit, suique inluminationem testabatur divini examinis esse argumentum; si ipse aut aliquis potentum sive quaelibet persona ulterius in ecclesiastica beneficia gloriosae in Domino feminae praesumeret damnum inferre. Ita dux timore perculsus, quidquid injusto incepto contra Dei voluntatem in Dei famulae rebus desipuit, emendare curavit, addiditque praedicto monasterio praedium ad conficiendum sal utile, situm videlicet ad oppidum Marsile . 5. Dignum vero relatione nobis videtur, quomodo Heinricus rex, sancti Georgii martyris singularis cultor, hujus sanctissimae etiam viduae supplex fuerit adorator. Nam cum ad praefatum locum adepto imperio venisset, forte contigit ut ibi posito lecto pausaret, ubi sanctissima anima carnis ergastulo soluta est. Itaque imperator tantae infirmitatis mole perculsus est, ut lecto surgere non valens, suorum diversa ingenia conquireret,
null
21bc8125-2a00-4876-85f3-f0d15e13d7af
latin_170m_raw
null
None
None
None
quid de tanti tamque subiti doloris casu sentirent. Omnes quidem in una voce dicebant illius sacri loci reverentiam talis incommodi causam. Haec ipse secum diu volutans, et si quo alio modo venerandam Augustam offenderet retractans, et poenitentia ductus, ad sepulchri sacellum se portari jussit. Et quia illius merita sine apostolici decreto clerique consensu celebrari non licuit, praedicto in loco beatae Mariae oratorium se constructurum promisit, atque abbatem illius coenobii, sicut ipsa constituit, ab imperatoria servitute absolvit. 6. Sub idem tempus ( #an.@# 1008) venit ad eundem locum quidam eques temerarius; qui dum pauperis cujusdam bene receptus hospitio esset, parvam ejus supellectilem diaboli instinctu male tractare aggressus est. Inter alias quidem injurias, quas hospiti suo ingessit, aves domesticas occidit, alienaque substantia fecit sibi praeparari cibaria. Magister vero domus in preces fletusque cum uxore profusus, rogavit in primis hominem parcere sibi per abbatem dominum suum; postremo per sanctae Adalheidis reverentiam imploravit deponere tantam proterviam. Ille procacitatis incepto perdurans, immo majora mala accumulans: #Ego,@# inquit, #vivus in hac nocte tui tuorumque dominor@#; #Adalheida vero mortua impotens est tibi praestare tutamina.@# Nec mora, pro tanta calumnia superne flagellatus, dum male partum cibum festinaret sumere, coepit etiam manus et caetera membra mandere. Statim pro sui impotentia et furoris noxa ligatus, per ejusdem noctis spatium mentis et corporis durum pertulit vinculum. Sed cum prima luce manibus trahentium ad sepulchrum Christi famulae invite adductus, sanitatem sensuum in fratrum praesentia recepit, quia illa piissima offensionem, quam vindicabat potenter, postmodum poenituro indulsit liberaliter. 7. Quaedam sanctimonialis femina vocabulo Frowessa, cum a prima aetate claudicaret utroque pede, in proximo anno memorabilis transitus augustae sera laetificata est salute. Et quia hujus virtutis opinio populares aures attigerat prima, totius plebis conventus effectus est admodum laetus, ac usque illius manibus crucem et cereum imponens, per diversas discurrendo ecclesias laudes celebravit deificas. 8. Nec hoc taciturnitate praetereundum esse videtur, quod ob illius dilatanda merita cuidam ignoto homini contigisse dinoscitur. Qui dum per sylvam iter haberet quae rustico vocabulo nuncupatur Biwalt, forte ab equo juxta pascente usque ad oppidum Salsense comitatus est. Quam ob rem apud quendam potentem nomine Heimonem furti accusatus est, qui eodem tempore cum praedicto imperatore Heinrico illuc venerat. Ille de incertis certam sententiam proferens, jussit hominem miseris modis flagellari, spoliari, excaecari. Mox advena caecatus, levans ad coelum mentem et manus: #Si ego,@# ait, #furti dolique innocens immerito tanta mala perpessus sum, tu sancta Adalheida, redde mihi tuis precibus et meritis visum!@# Post haec cujusdam viri nomine Bennonis domo et cura receptus, post paucos dies lenito dolore ad pretiosi thesauri thecam accessit, testificansque sui innocentiam, oculorum sanitatem recepit. Idem tamen medietate oculorum pupillae divisa, verae caecitatis postmodum ostendit vestigia. 9. Inter caetera vero donaria, quae sancto Petro contulit haec sanctorum domestica, existebat quaedam familia, pagi Nortgowe nuncupati accola. Quam dum quidam proterva praesumptione sibi suisque posteris mancipare temptaret, nulloque pacto repugnantem quis edomare sufficeret, unum istiusmodi generis Benzonem dictum incautius excaecavit apprehensum. Quem post aliquantes dies quiddam videre resciscens, denuo captivans, tandem altius omnem eruit visum. Nec mora, caecus cruento miserandoque vultu turpatus, adhuc crudo vulnere monachos adiit, dominae suae venerabile sepulchrum petiit, rituque rusticae simplicitatis exprobrare coepit illi causam tantae calamitatis. Ergo non ante a fletu et planctu eam incusando cessavit, quam integritatem pupillarum cum lucidissimo oculorum officio, quod non inusitatum sed potius rarum a sanctis scimus, recepit. 10. Venit etiam de territorio Mettensi aliqua femina ( #an.@# 1038), cui divino nutu caecitatis increvit calumnia. Haec cum per diversa loca adipiscendae salutis appetitu discurreret, istius sanctae quaerere subsidia per somnia admonita est ab ipsa. Dum autem solam oculorum appeteret salutem, gratiam adepta est duplicem. Nam eodem tempore contigit Chuonradum Romani imperii gloriosum principem cum thori regnique consorte Gisila advenisse. Cumque venerabilis regina mulierem illuminatam in praesentiarum cerneret, Deum bonorum auctorem dignis laudibus magnificans, sibique consanguineae augustae sanctitati congratulans, personam a beatitudine ejus lumine visitatam in suae liberalitatis suscepit curam. 11. Fuit etiam in partibus Galliae potens comitissa, muti filii mater tristis effecta. Pro
null
dffe4721-b422-4f7e-92ae-72670e1cd43e
latin_170m_raw
null
None
None
None
hac ergo causa dum plura circuiret devote monasteria, tanta virtutum opinione audita, sacrum locum desiderabiliter petiit, trium dierum spatio inibi orationibus operam dedit. Post haec a dono curationis prolixitate temporis desperata, cum ad propria redire disponeret, semet ipsam cum puero ante altare prostravit, quod ad caput vivifici corporis consecratum est. Mater vero lacrimabili prece intenta, se solam indignam et expertem fatetur, spe laetam venisse, sed tristem redire narrat. Puer autem interim subita soporis quiete solutus est. Qui transacta hora sponte sua evigilans, laetus surrexit, matrem veste apprehendit, si hoc sepulchrum sanctae Adalheidae esset, prima voce quaesivit, quae sibi in somno apparens linguae vinculum resolverit. Eo modo matrona prae desperatione discessura, reliquum diei duxit illic in laetitia, et pro sospitate filii devota et grata, fratribus in sanctis suis Deum collaudantibus obtulit munuscula. 12. Quidam homo de Burgundia progenitus, ab utero matris ita exstitit claudus et curvus, ut plantae pedum ad nates, manus vero ad genua conglutinatae viderentur. Qui dum ab hoc infirmitatis incommodo per sancti Sulpitii meritum liberaretur, idem alia calumnia divino nutu vexari permissus est, ut dum hujus piissimae atque sanctissimae feminae precibus curaretur, virtus praeclarissmi confessoris aequaretur. Contigit vero hujusmodi hominem apud praefati loci abbatem Gerbertum, piae memoriae virum, cum reliquorum egenorum turba degere, matutinisque laudibus in festivitate beati Petri apostoli vano auditu interesse. Namque malorum et bonorum immemor, etiam temporis et loci venerandi contemptor, coepit cum viris et feminis miscere verba turpitudinis, sicque cum stultorum conventiculis fecit impedimenta divinae laudis. Tum subito mira celeritate utraque brachia strictim in terga resilierunt, ambaeque manus ejus tanta vi in se reflexae sunt, ut disruptis digitorum nodulis, astantes maderent aspergine sanguinis. Nec tamen minori intus percussus est supplicio, utpote arreptus daemone pessimo, sicque duplici poena devinctus, miserabili spectaculo totius populi movit fletus et planctus. Sed dum chorus monachorum Dei laudes per missam celebraret, omnisque plebs moestis modis sanctae Adalheidae merita precibus provocaret, tandem nodis brachiorum solutis, adeptus est integritatem mentis et corporis. Ipse tamen post aliquantos dies mutus effectus, ad sepulchrum ejusdem beatissimae matris linguae recepit usus. 13. Temporibus vero tercii Heinrici imperatoris unius signi mirificus claruit eventus, per quem in sanctorum numero spiritalem potentiam illam verissima argumentatione agnovimus. Quidam vir nomine Burchardus, in ministerio Liudpoldi Magunciensis archiepiscopi fideliter degens, parentelae suae servili conditione cedit dominio venerabilis augustae. Cujus liberalissima benignitate donatum majoribus suis praedium hereditario jure absque ambigua lite possidebat, ideoque summa devotione donatricem dominam omnimodis venerari solebat. Accidit autem, ut dux Alamannorum Otto de Swinvorth, licet justitiae aliarumque virtutum quam plurima exempla sectaretur, tamen insaciatae cupiditatis facibus accensus, praedictum praediolum, suae latissimae possessioni contiguum forte, more Achab vel potius Jezabelis, propriae ditioni injuste vendicare est aggressus. Ergo homo talem jacturam agrorum violenter, non legaliter perpessus, dum humanum praesidium contra tantae potentiae culmen desperaret, recolens animo liberalis doni privilegium, ad donantis dominae fideliter accessit patrocinium, cartulam quoque in praefatam possessionem conscriptam miserabili cultu afferens, sacratae tumbae imposuit; commodo sonitu campanarum querulosaque adclamatione dominam suam sibi dormientem excitare se rustico more asseruit, fratrumque congregationem suum casum misereri ob solatium patronae piae incitavit. Igitur fraternae consolationis promissis delibutus, anchora spei in tantae adversitatis fluctuationibus domum rediit roboratus. Post haec vero praedicto duci gravissimae infirmitatis plaga percusso, beata Adalheida, tam severo quam honesto vultu, nocturno silentio apparens, horribiles minas infernalis incendii potenter indixit, nisi famulo suo injuste ablatum citius restitueret praedium. Princeps vero, tam sensatus quam venerabilis personae invectiva comminatione tremefactus, injuriam patientem calumniamque intolerabilem sustinentem festina legatione adduxit, eique amissae possessionis jus, exposita prius miranda visione et admodum tremenda minitatione subitae mortis et perennis supplicii, prompto animo redonavit. Extemplo homo tanta damna expertus et talia commoda consecutus, domino Deo et sanctae Adalheidae condignas grates referens, ad ejus monasterium gratulabundus festinavit, complura donativa ecclesiasticis ornamentis vel necessitatibus fratrum accommoda contulit, et relata causa vel modo restitutae rei, nunquam cessavit a laude sanctae Adalheidae et omnipotentis Dei.
null
06534cb6-37bd-4e03-82d7-5f9637f80fb1
latin_170m_raw
null
None
None
None
#IN VIGILIA B. MAIOLI@# #Hymnus ad Vesperas.@# Victoris Agni sanguine Dies sacratus hodie, Fusus supremo lumine, Gemina pollens lampade: Ecce paschale gaudium Fulget per omne saeculum; Magni Maioli transitum, Vitam simul et meritum Pangat clerus et populus, Maxime grex monasticus, Quo nil habuit dulcius, Dum esset terris positus. Praecedit Christus patiens, Maiolus illum confitens Sequitur recto tramite, Dei praeventus munere. Patriarcharum solidam Fidem opere coluit: Quod chorus vatum cecinit, Fideli fide credidit. Ordinis apostolici Sectando sacra dogmata Factus est pater inclytus Ipse vir apostolicus. Cujus clara confessio Coronatur martyrio Decertando legitime, Subacto mundi principe. Templum ipse virgineum Pectus sacravit proprium, Coelestis vitae nuntius Recte vocatur angelus. Quorum gaudet nominibus Pater noster egregius His nos jungat in aethera, Christi favente gratia. Cui sit laus et gloria Tollenti mundi crimina: Cum Patre et sancto Spiritu In sempiterna saecula. Amen. #Hymnus in Nocturnis.@# Christe, cunctorum via, lux sanctorum, Precibus sacris venerandi Patris Magni Maioli populo fideli Gaudia pacis Mitte de coelis, veniamque nostris Largire culpis. . . . . . . . . Adsit et nobis gratia perennis Spiritus almi. Cujus protecti munere potenti, Patrum exemplis meritisque celsis, Pariter arctum mereamur altum Scandere regnum. Gloria Patri, genitaeque Proli, Et tibi compar utriusque semper, Spiritus alme, Deus unus omni Tempore saecli. Amen. #In Laudibus. Hymnus.@# Maiole, consors procerum Regum Regi placentium Inter coelestes aulicos Divinitatis conscios, Honoris privilegio Coetu junctus monastico: Sed et choris angelicis Frueris aula luminis. Unde, Pater, nos respice Pressos peccati pondere; Depone gravem sarcinam Leviga conscientiam. Hic fascibus depositis, Mortis solutos vinculis, Junge nos tuos servulos Monachis praestantissimis Cum quibus nos perpetua Possideamus gaudia, Christi favente gratia, Per infinita saecula. Amen. #Ad secundas Vesperas. Hymnus.@# Christe, cunctorum pariter tuorum Palmitum vitis, Deus alme, nobis Praebe Maioli celebrare tanti Festa patroni. Quem tibi nostris placuit diebus Pluribus signis meritisque dignis Regibus coram hominumque turmis Glorificare. Annuas istisque sic interesse Gaudiis nos perpetuis et amplis Pro reis gestis merito carere Ut nequeamus. Quaesumus, Rector, pietatis auctor, Noster hic pastor tibi sit precator, Quo tua nobis pietate cunctis Crimina dones. Cujus in tanto pia vota festo Congruit nobis jugiter canendo Insuper Paschae tibi duplicatas Solvere laudes. Trinitas, Deus unus atque summus, Sit tibi, Rex, gloria sempiterna, Qui regis tanta bonitate cuncta Omne per aevum. Amen. #IN VIGILIA B. MAIOLI@# #Hymnus ad Vesperas.@# Victoris Agni sanguine Dies sacratus hodie, Fusus supremo lumine, Gemina pollens lampade: Ecce paschale gaudium Fulget per omne saeculum; Magni Maioli transitum, Vitam simul et meritum Pangat clerus et populus, Maxime grex monasticus, Quo nil habuit dulcius, Dum esset terris positus. Praecedit Christus patiens, Maiolus illum confitens Sequitur recto tramite, Dei praeventus munere. Patriarcharum solidam Fidem opere coluit: Quod chorus vatum cecinit, Fideli fide credidit. Ordinis apostolici Sectando sacra dogmata Factus est pater inclytus Ipse vir apostolicus. Cujus clara confessio Coronatur martyrio Decertando legitime, Subacto mundi principe. Templum ipse virgineum Pectus sacravit proprium, Coelestis vitae nuntius Recte vocatur angelus. Quorum gaudet nominibus Pater noster egregius His nos jungat in aethera, Christi favente gratia. Cui sit laus et gloria Tollenti mundi crimina: Cum Patre et sancto Spiritu In sempiterna saecula. Amen. #Hymnus in Nocturnis.@# Christe, cunctorum via, lux sanctorum, Precibus sacris venerandi Patris Magni Maioli populo fideli Gaudia pacis Mitte de coelis, veniamque nostris Largire culpis. . . . . . . . . Adsit et nobis gratia perennis Spiritus almi. Cujus protecti munere potenti, Patrum exemplis meritisque celsis, Pariter arctum mereamur altum Scandere regnum. Gloria Patri, genitaeque Proli, Et tibi compar utriusque semper, Spiritus alme, Deus unus omni Tempore saecli. Amen. #In Laudibus. Hymnus.@# Maiole, consors procerum Regum Regi placentium Inter coelestes aulicos Divinitatis conscios, Honoris privilegio Coetu junctus monastico: Sed et choris angelicis Frueris aula luminis. Unde, Pater, nos respice Pressos peccati pondere; Depone gravem sarcinam Leviga conscientiam. Hic fascibus depositis, Mortis solutos
null
85209383-1c91-4361-aeee-f927c1f4d5af
latin_170m_raw
null
None
None
None
vinculis, Junge nos tuos servulos Monachis praestantissimis Cum quibus nos perpetua Possideamus gaudia, Christi favente gratia, Per infinita saecula. Amen. #Ad secundas Vesperas. Hymnus.@# Christe, cunctorum pariter tuorum Palmitum vitis, Deus alme, nobis Praebe Maioli celebrare tanti Festa patroni. Quem tibi nostris placuit diebus Pluribus signis meritisque dignis Regibus coram hominumque turmis Glorificare. Annuas istisque sic interesse Gaudiis nos perpetuis et amplis Pro reis gestis merito carere Ut nequeamus. Quaesumus, Rector, pietatis auctor, Noster hic pastor tibi sit precator, Quo tua nobis pietate cunctis Crimina dones. Cujus in tanto pia vota festo Congruit nobis jugiter canendo Insuper Paschae tibi duplicatas Solvere laudes. Trinitas, Deus unus atque summus, Sit tibi, Rex, gloria sempiterna, Qui regis tanta bonitate cuncta Omne per aevum. Amen.
null
6e4ef9fd-3b07-492c-a15e-632b0b0c3fd1
latin_170m_raw
null
None
None
None
SERMO PRIMUS. DE NATIVITATE DOMINI SALVATORIS. Dominicae nativitatis sacratissimum diem celebrantes, oportet nos, dilectissimi fratres, ad illius divinam aeternitatem et aeternam divinitatem, et, ut ita dicam, ex Deo Patre inimitabilem et ineffabilem aciem mentis dirigere: in cujus temporali ortu, ea quae in coelis sunt et quae in terris necessario ac singulariter spirituali jubilatione constat exsultare. Non immerito ea quae in coelis et quae in terris sunt in adventu Conditoris sui exsultare diximus, quia duas ad intelligendum et laudandum se creaturas, angelicam videlicet et humanam, in primordio Deum fecisse cognoscimus. Eae vero creaturae auctori comparatae, licet nihil sint, multo tamen praestantius et felicius caeteris creaturis subsistunt, quia ut Creatorem suum laudarent et cognoscerent, ab ipso specialiter meruerunt. Caetera vero mundi machina, non per se, sed per nos Deum laudat, dum ipsam considerantes, vel ejus pulchritudinem, vel Artificis miramur sapientiam. Et dum cuncta quae creata sunt cernimus, in Creatoris admirationem sublevamur. Nos vero qui ad cognoscendum et collaudandum Deum, ipsius dono gratiae, angelis socii effecti sumus, nato Domino Christo, et cum angelis, #Gloria in excelsis Deo, et in terra pax hominibus bonae voluntatis,@# cantemus et cum Propheta dicamus: #Venite, exsultemus Domino, jubilemus Deo salutari nostro.@# Ad contemplandum quippe Creatorem suum homo conditus fuerat, ut ejus semper speciem quaerendo cerneret, et cernendo quaereret, atque in solemnitate illius amoris, sine defectu permaneret. Postquam enim humanae naturae conditio, suadente apostata angelo, in primo parente lucem invisibilium perdidit, et totam se in amorem visibilium fudit, tanto est ab interna speculatione caecata, quanto foris deformiter sparsa; et quae futura erat, si servare voluisset praeceptum Conditoris, carne spiritalis, deserendo Auctorem facta est mente carnalis. Unde fit ut nulla noverit nisi ea quae corporis oculis, ut ita dixerim, palpando cognoscit, et ea sola cogitet quae ad animum per imagines corporum trahit. In quibus, dum totam se dilatata mens prospicit, ab internae intelligentiae subtilitate grossescit. Et quia jam erigere ad summa se non valet, coelesti pulchritudine perdita, in his deformiter libenter jacet. Sed Deus omnipotens, qui hominem ad imaginem suam condidit, noluit illum in sua deformitate aeternaliter perire, misit Filium suum, qui etiam apparuit inter homines speciosus forma prae filiis hominum, ut hominem quem potestate suae divinitatis mirabiliter formaverat humanitatis suae praesentia misericorditer reformaret, et de informi forma formosam in formam transformaret. Suscepit Dominus formam servi, ut reconciliaret nos Deo Patri. In nostra carne visibilis voluit apparere, ut ad amorem invisibilium ipso duce possemus redire. O magnae pietatis indicium! o ineffabile divinae misericordiae sacramentum! Omnipotens Deus hominem decrevit redimere, et redimendo homini etiam se corporaliter ostendit, et ipse, ut ita dixerim, fugitivi sui vestigia subsequens, ad redimendum quem amiserat hominem locus venit. Si enim appellari locus nequaquam Conditor posset, Deum laudans nequaquam Psalmista dixisset: #Filii servorum tuorum habitabunt ibi.@# Ibi enim non dicimus, nisi cum specialiter locum designamus. Conditor etenim noster, cum sit omnium rerum locus, sed illocalis, veniens in mundum, non habuit proprium locum in terris, sicut ipse dixit: #Filius autem hominis non habet ubi caput reclinet.@# Et secundum Lucam evangelistam, #positus est in praesepio,@# quia non erat integerrimae genitrici ejus #locus in diversorio.@# Quis vidit unquam tale? Quis audivit huic simile? Tanta enim erat in assumpta humanitate humilitas, quanta in divina majestate sublimitas. Quam sublimis in suis, quam humilis in nostris, in praesepe jacebat, in coelo residebat. Jacens in sinu matris, sedens in dextera Patris. Cum esset Dei Patris ante tempora unicus, factus est Virginis in tempore filius. Non amittens quod erat, factus est quod non erat. Factus est particeps mortalitatis nostrae, ut nos vitae suae participes faceret. Hodie impletum est vaticinium illud Isaiae prophetae dicentis: #Egredietur virga de radice Jesse, et flos de radice ejus ascendet.@# Item ipse apertius: #Ecce virgo concipiet et pariet filium.@# Item idem ipse propheta: #Parvulus natus est nobis, filius datus est nobis.@# Nimis dulce quod natus est; nimium salubre quod datus est. Cum audis Christum tibi natum
null
ed083c6c-eec3-42b4-9d2c-14c4b8ad5558
latin_170m_raw
null
None
None
None
, gaude. Cum audis etiam tibi datum, multo magis laetare. Sed inter patrem et natum, et inter datorem et datum, secundum divinam naturam non contingat tibi ullam tibi credere differentiam. Unius enim substantiae sunt secundum deitatis essentiam pater et natus, dator et datus. Tantus est ille qui datus est quantus est ille a quo datus est. Et qualis est ille qui genitus est, talis est ille a quo genitus est. Non praecessit tempore genitor; non est genitore genitus inferior. Ejusdemque naturae, potentiae et majestatis creditur et praedicatur Spiritus sanctus, quo superveniente suscepit Verbum Dei sanctissimae et semper Virginis uterus, cujus singularem partum universus hodie recolit mundus. Tantae enim rei tamque divinissimi mysterii et ineffabilis sacramenti gratia, non solum in terris exsultant justi; sed etiam summae divinitatis in excelsis tripudiant ministri. Nos ergo licet propriis excessibus gravati, praeoccupemus faciem in confessione Domini, et in psalmis jubilemus ei. Assistamus ei humili devotione, ut ipse nobis adsit pia miseratione, ut fidenter dicamus. Adest utique nobis qui, ut dictum est, natus et datus est nobis. Aderit procul dubio nobis Dominus, idemque totus ubique secundum divinam naturam omnibus habetur in locis. Qui enim secundum incircumscriptam substantiam semper habet esse, non potest nobis famulantibus non adesse, sicut ipse discipulis suis dixit: #Ecce ego vobiscum sum, omnibus diebus usque ad consummationem saeculi.@# Si omnibus diebus, fidelibus suis se promisit adfuturum, quanto magis die sui natalis nobis erit praesentior, si nostri famulaminis servitus ei fuerit promptior! Qui per Salomonem loquitur: #Ego ex ore Altissimi prodivi, primogenita ante omnem creaturam;@# Et iterum: #Dominus possedit me initio viarum suarum, antequam quidquam faceret a principio, ante saecula, ordinata sum.@# Et qui per Isaiam dicit: #Coelum et terram ego impleo,@# mirabili suae dispositionis mysterio natus hodie ponitur in praesepio. Quem Salomon ostendit ante saecula aeternaliter exstitisse, Isaias affirmat nullo loco deesse. Ille qui semper est et ubique non potest nobis deesse. Audenter dixi: non potest. Potenter hoc non potest. Talis impotentia est omnipotentia. Ista impossibilitas est summa possibilitas. Quam sint vera et fidelia antiquorum vatum testimonia de aeternitate Christi ejusque divina et incircumscripta praesentia, ductilis illa coelestis magnivoce concrepat tuba. #Jesus Christus,@# inquit, #heri et hodie, ipse et in saecula.@# Et in alio loco Davidico usus testimonio. #Tu autem,@# inquit, #idem ipse es, et anni tui non deficient.@# Et ipse Salvator in Evangelio ad Judaeos. #Antequam Abraham fieret ego sum.@# Sed quia ante Abraham, et ut verius dicam, ante omnem creaturam semper cum Deo Patre esse aeternaliter habuit, de semine tamen Abrahae nasci temporaliter voluit. Abrahae namque a Deo Patre dictum est: #In semine tuo benedicentur omnes gentes terrae.@# Hujuscemodi etiam promissionis insigne privilegium beatus David patriarcha promeruit, cui Deus Pater, incerta et occulta sapientiae suae manifestando, dixit: #De fructu ventris tui ponam super sedem meam.@# Hoc ipsum Jeremias propheta asseruit ubi dicit: #Ecce dies veniunt,@# dicit Dominus, #et suscitabo David germen justum.@# Hujus enim nobilissimi germinis magnificentiam, et dulcissimi fructus sublimitatem et excellentiam, Isaias propheta considerans, Spiritu sancto praeventus praenuntiabat, dicens: #In die illa erit germen domus Domini in magnificentia et fructus terrae sublimis.@# Hi vero duo, qui prae caeteris patribus de adventu Salvatoris promissionem apertissime acceperunt, in descriptione Dominicae generationis, secundum evangelistam Matthaeum, primum et principalem locum digne promeruerunt, cujus exordium tale est: #Liber generationis Jesu Christi, filii David, filii Abraham.@# His sacris evangelistae verbis conveniunt et prophetarum oracula et apostolica verba. Quod Mediator Dei et hominum ex semine Abrahae secundum carnem natus sit, Isaias propheta manifestissime commendare studuit, ex persona Dei Patris dicens: #Et sic, Israel, serve meus, Jacob quem elegi, semen Abraham amici mei, in quo apprehendi te.@# Et egregius praedicator in Epistola ad Hebraeos ita scribit, dicens: #Nusquam angelos apprehendit, sed semen Abrahae apprehendit.@# Et quod de semine David natus sit, ipse doctor egregius ad Romanos scribens ita exorsus est, inquiens: #Paulus, servus Jesu Christi, vocatus
null
569f114d-5373-483c-b92c-eb6223614d2c
latin_170m_raw
null
None
None
None
apostolus, segregatus in Evangelium Dei, quod ante promiserat per prophetas suos in Scripturis sanctis de Filio suo, qui factus est ei ex semine David secundum carnem.@# Et ad Timotheum scribens ait: #Memor esto Dominum Jesum resurrexisse a mortuis ex semine David, secundum Evangelium meum.@# Quisquis ignorantiae tenebris liberatus et fidei lumine illustratus, in Evangelio Filium Dei filium David appellavit, non solum spirituale, sed etiam corporale lumen recipere meruit. Vult se Dominus Christus tali nomine vocari, quia scit non esse aliud nomen in quo possit mundus salvari. Nos ergo, dilectissimi fratres, ut ab ipso qui est Salvator mereamur salvari, dicamus omnes, dicamus singuli: Domine, fili David, miserere nostri. Amen. SERMO II. DE EPIPHANIA DOMINI. O fraterna charitas et Deo grata societas, scire nos oportet quia praesentis diei festivitas, quae de affectu Magorum devotionem jam declarabat gentilium, aliis est etiam decorata mysteriis, ac multiplicibus subnixa privilegiis, et ideo per totum orbem merito praedicatur celebris. Hodie namque ministerium virginei partus, et gaudium Dominici natalis declaratur aperte, signo novi et perspicui sideris. Claritas enim Dei, quae, sicut Evangelium loquitur, nato Christo pastores circumfulsit, de remotis terrae partibus ad praesepium illud hodie Magos adduxit, in quo Virgo puerpera Deum infantem posuit. Deus est qui tunc in homine nascebatur, homo est qui a Deo assumptus, hodie a Magis adoratur. Miraris forsitan dixisse me Deum in homine natum, vel hominem a Deo assumptum. Audi Apostolum dicentem, Vas electionis Deo plenum. #Deus erat in Christo, mundum reconcilians sibi.@# De hoc B. Augustinus ita sentit, et in suis litteris scriptum reliquit. Deus erat in Christo, mundum reconcilians sibi. Deus occultus ex Deo Patre; homo manifestus ex homine virgine. Quem cognoverunt pastores, angelo docente, adoraverunt Magi, stella nova ducente. Quod pastores angelos vident, Bethleem adeunt, infantem, ut eis dictum fuerat, in praesepio positum et pannis involutum inveniunt; admonet ut illi qui pastores sunt spiritualium ovium, per coelestis vitae contemplationem, semper Deo adhaereant, et de Pane illo qui in Bethleem natus est edant, et subditis ipsum panem vitae ministrent. Quod Magi novum sidus cernentes ab oriente veniunt, Regem natum quaerunt, quaerendo cum Maria matre ejus inveniunt et apertis thesauris suis munera offerunt, admonet ut fideles omnes per sanctae conversationis exhibitionem et activae vitae sanctam operationem semper Deo placere studeant. Succedunt, dilectissimi fratres, spiritualibus gaudiis spiritualia gaudia, sacris junguntur solemniis sacra solemnia. Inde cumulantur fidelibus, si bene considerant, virtutes et praemia. Doctissimus ille Gregorius, qui apud Graecos vocatur Theologus, sermonem faciens de hac solemnitate, ita inchoavit, dicens: Jesus meus, et iterum mysterium. Non ante multum temporis spatium celebravimus diem, in quo die homo factus exivit de virginali utero #tanquam sponsus procedens de thalamo suo.@# Hodie illum celebramus diem in quo seipsum manifeste innotuit mundo. In illo die cantibus angelorum est acclamatus; in isto die Magorum muneribus est honoratus. Sicut in illo die ab angelis hominibus bonae voluntatis, teste Evangelio, est pax annuntiata, ita hodie, Davidico asserente oraculo, #lux orta est justis et rectis corde laetitia.@# Si vero rectis corde et justis, pastoribus videlicet et Magis, Zachariae et Elizabeth, Simeoni et Annae, et multis aliis mundi salutem devote praestolantibus, adveniente Christo exorta est lux et laetitia; injustis et iniquis, Herodi scilicet, Scribis et Pharisaeis ipsius crudelitati consentientibus, advenit ingens moeror atque tristitia. Quale fuit gaudium, dilectissimi fratres, de adventu Christi justis, et exsultatio, si vultis ad plenum scire, beati Lucae evangelistae fidelissima et sincera praemonstrabit descriptio. Qualis e diverso accidit injustis et iniquis ira et indignatio, hodierna sancti Evangelii sacra manifestat lectio. Quam timida fuit de rege nato Herodis iniqui et anhela suspicio, testatur ad Magos ipsius nefandi subdola et formidolosa locutio. Dicebat eis: #Ite et interrogate diligenter de puero,@# etc. Promittit se Christum subdolus adorare, quem occulte moliebatur occidere, quaerebat impius interficere, per quem omnis justus desiderat vivere et sine quo nemo potest subsistere. Multos interimendo perdidit, sed unum quem quaerebat invenire non potuit, non intelligens, miser
null
ba73aad4-f352-4c15-ac58-c719538b12c6
latin_170m_raw
null
None
None
None
, contra se dictum: #Non est sapientia, non est prudentia, non est consilium contra Dominum.@# Et beatus papa Gregorius adeo concionator festivus, in homilia praesentis diei, ad exprobrandam calliditatem Herodis suorumque similium, ita affatus est, dicens: Qui Deum ficte quaerunt, invenire minime possunt. Quomodo ille illusus angelo monente, per aliam viam declarat Magorum reditus. Qualiter post illusionem iratus, parvulorum ac matrum manifestat luctus et gemitus. Quam tumide se extulit contra Dominum, declarat mors pretiosa sanctorum. Quantum sibi malus, quantum suis pessimus, sui suorumque, ut patrum dicta referam, infelicissimus demonstrat exitus. Testium Christi laetitiam, et piorum innocentum exsultationem et gaudium, Herodis etiam iniquorumque omnium poenas et interitum Isaias propheta praevidens, brevi sententia comprehendit, dicens. #Addent mites in Domino laetitiam, et pauperes homines in sancto Israel exsultabunt, quoniam defecit qui praevalebat. Confusus est illusor, et succisi sunt omnes qui vigilabant super iniquitatem.@# Quam felix vates qui prophetica auctoritate impios damnat, et divina promissione pios remunerat, et, ut ita dicam, utramque partem hominum bonorum et malorum condigno charactere notat. O propheta mirabilis, qui ut B. Hieronymus dicit, non tam propheta dicendus est quam evangelista, qui etiam omnia nostrae salutis mysteria ad liquidum pandit, alia adhuc futura vaticinando pronuntiat, alia quasi jam peracto evangelizando praedicat. Virginem parituram promittit, virgam de radice Jesse processuram introducit, parvulum nobis natum asserit, et filium nobis datum ostendit, et quod ipse sit Deus talia ei nomina inserendo perdocuit. #Et vocabitur,@# inquit, #nomen ejus Admirabilis, Consiliarius, Deus, Fortis, Pater futuri saeculi, Princeps pacis.@# Quod super solium David sedeat, et regnum ipsius in judicio et justitia, modo et in aeternum confirmet et corroboret, aperta voce declarat. Hierusalem hortatur ut surgat, lumen suum jam sibi venisse denuntiat; jubet ut oculos levet et videat, omnes in fide congregatos sibi jam venisse congaudeat; processuras gentes in lumine suo, et reges in splendore ortus sui clara voce pronuntiat, quod hodie totus mundus impletum concelebrat. David nempe rex, ex quo, ut Cyprianus victoriosissimus dicit, secundum carnem Christi nativitas oritur, et qui tantam gratiam meruit, sicut B. Ambrosius scribit, ut ex ejus familia Virgo eligeretur, quae nobis partu proprio Christum ederet; in psalmo qui recitatus est, sacratissimos Epiphaniarum dies devote celebrantibus favet, et quid unicuique festivitati prospiciat plenissime intonat. Dominicae incarnationis mysteria enarrare cupiens, ita exorsus est inquiens. #Descendet sicut pluvia in vellus,@# etc. Praevidens quoque tempore nativitatis cum justitia pacem mundo venturam dicit: #Orietur in diebus ejus justitia, et abundantia pacis.@# Sciebat enim quia per assumptam humanitatem decrevit Deus totum sibi subdere mundum, #et dominabitur a mari usque ad mare,@# etc. Et quia non solum Judaei, sed etiam gentiles ad fidem vocandi erant, et nigredine peccatorum tecti, ad lucem veritatis convertendi, subdidit, dicens: #Coram illo procident Aethiopes.@# Sacramentum praesentis diei considerans voce clara pronuntiat dicens: #Reges Tharsis et insulae munera offerent,@# etc. Adhuc etiam magnitudinem potestatis ejus admirans, ait: #Et adorabunt eum omnes reges, omnes gentes servient ei.@# In hujus enim pauperculae nostrae declamationis exordio, praefati sumus hujus diei festum multis divinorum mysteriorum privilegiis consecratum, et ut verum esse sciat vestra fraternitas, multifarie catholicae fidei commendat auctoritas. Hodie Christus mundo manifestus apparuit, hodie baptismatis sacramentum suscepit, et suscipiendo sua praesentia consecravit. Hodie, ut fides credentium credit, aquas ad nuptias in vinum convertit. Fit spiritualiter vinum ex aqua, quoniam cessante legis littera, fulget per Christum Evangelii gratia. Baptizatur Christus, renovatur mundus. Christus baptizatur, vetus homo exuitur, novus homo induitur. Expellitur ille primus homo de terra terrenus; secundus induitur de coelo coelestis. Quando Christus baptizatus est, mysterium sacri baptismatis consecratum est praesentia totius Trinitatis, vox Patris intonuit: #Hic est Filius meus dilectus, in quo mihi complacui;@# in specie columbae Spiritus sanctus apparuit, et sicut solus filius a beato Joanne baptizari voluit. De hac vero sententia beatus Hilarius tam pulchre scribit quam sane sentit. Et licet tota Trinitas incarnationem Verbi et mysterium baptismi operata
null
0cc936da-7b4e-4f7a-a285-59805cab3332
latin_170m_raw
null
None
None
None
sit, tamen solus filius baptizatus est a Joanne, sicut solus natus est de Virgine, et omnes assumptae mortalitatis passiones sine peccato transcurrit, et secundum divinitatis naturam semper impassibilis mansit. Sed ut ad priora redeamus. Est hic dies, ut saepe diximus, satis per se festivus, sed ideo nimis perspicuus, quoniam natali Dominico dignoscitur esse contiguus. Cum Deus in puero adoratur, virginei partus honor excolitur. Cum homini Deo munera deferuntur, divini puerperii dignitas adoratur. Dum Maria cum puero invenitur, vera Christi humanitas et Dei genitricis praedicatur integritas. Sic enim dicit evangelista: #Et intrantes domum invenerunt puerum cum Maria matre ejus, et procidentes adoraverunt eum et, apertis thesauris suis, obtulerunt ei munera, aurum, thus, et myrrham.@# Ea quae Magi offerunt munera, secreta de Christo produnt sacramenta. Dantes aurum, regem praedicant, thus offerentes, Deum adorant; myrrham ostendentes, mortalem agnoscunt. Nos ergo ita credamus Christum assumpsisse mortalitatem nostram ut per ejus simplam mortem duplam nostram cognoscamus abolitam. Quomodo Christus mortalis apparuit, et mortis debitum solvit, habes scriptum in Isaia: #Sicut ovis ad occisionem ductus est.@# Et sub persona Jeremiae de ipso a Judaeis dictum legimus: #Morte turpissima condemnemus eum.@# De morte turpissima, id est de morte crucis, Apostolus: #Factus obediens usque ad mortem, mortem autem crucis.@# Et in alio loco: #Christus resurgens ex mortuis, jam non moritur;@# et: #Quod mortuus est peccato, mortuus est semel;@# et: #Quia mortuus est propter delicta nostra.@# Et B. Petrus de passione ejus dicit: #Christus passus est pro nobis; qui cum pateretur, non comminabatur.@# Quomodo Christum regem esse credamus, divina auctoritate approbamus. Ipse enim de se dicit in psalmo: #Ego autem constitutus sum rex ab eo,@# id est a Deo Patre; et David patriarcha: #Deus, judicium tuum regi da.@# Et quod sit Rex regum, ipse dicit per Sapientiam: #Per me reges regnant, et principes legum jura decernunt.@# Et quod vere sit Christus Deus et Dominus, testatur per ipsum conditus totus undique mundus. Ipse enim dicit in Evangelio: #Data est mihi omnis potestas in coelo et in terra.@# Et Apostolus asserit ei a Deo Patre datum #nomen quod est super omne nomen, ut in nomine Jesu omne genu flectatur coelestium, terrestrium et infernorum.@# Et in alio loco Apostolus: #Quoniam per ipsum, et in ipso creata sunt omnia, et ipse ante omnes et omnia in ipso constant.@# Et beatus evangelista: #Omnia per ipsum facta sunt, et sine ipso factum est nihil.@# Si omnia per ipsum facta esse et in ipso constare noscuntur, consequens est ut adventum omnia cognovisse credantur. Quid de rationabili creatura, angelica videlicet et humana dicam? Quae quantum Creatori suo per cogitationem est vicinior, tantum de adventu ejus exstitit laetior. Et non solum illa quae rationabilis est, Deum in carne venisse cognovit, sed etiam irrationabilis quibusdam nutibus Auctorem suum ipsum esse declaravit, et ei servitutis obsequium quodammodo praebuit. Et, ut pauca de multis dicam, ut majorum tradit auctoritas, eo nascente, coelum novum sidus produxit. Pedibus ejus mare se calcabile praebuit, ventus, eo jubente, conticuit; eo moriente, terra contremuit. Sol radios lucis suae retraxit, saxa et monumenta patuerunt, mortui surrexerunt, multi qui tenebantur captivi ab inferis liberi exierunt. De his Joannes satis convenienter Chrysostomus. Omne quod est necessario famulatur ei a quo ut esset accepit originem. Idcirco, fratres, de divinitate Christi tanta diximus et adhuc dicere volumus ut, dum illum in praesepio positum, pannis involutum, humilem hominem inter omnia cernimus, Deum verum et Dominum super omnia esse non dubitemus. Illud vero singulare nomen deitatis quod est Deus, multoties in divinis litteris ad Patrem refertur, aliquoties ad Filium. Quoties ad Patrem referatur, nullo modo mens humana potest colligere, et quod aliquando ad Filium referatur, multis testimoniis edocemur. Unde est illud: #Deus, judex justus.@# Cum dicimus, #Deus, judex justus,@# de Filio dictum esse non dubitamus. Ipse enim dixit: #Pater non
null
028dc6c0-5cd1-4dcd-ad22-f2d6c6ed2e32
latin_170m_raw
null
None
None
None
judicat quemquam, sed omne judicium dedit Filio.@# Et in alio loco Psalmista, postquam dixit; #Domine,@# addidit: #Deus salutis meae.@# Jesus #Salvator@# sive #salutaris@# interpretatur. Item Scriptura clamitat: #Dominus ipse est Deus, Dominus ipse est Deus.@# Quam frequenter Christus Jesus Dominus vocetur, omnis pagina divina testatur: #Dominus conterens bella, Dominus nomen est illi,@# et Psalmista: #Dominus illuminatio mea et salus mea.@# Illuminatio nostra est, quia sicut evangelista dixit: #Ipse illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum.@# Et sicut B. Petrus apostolus ait: #Ipse eduxit nos de tenebris in admirabile lumen suum.@# Salus nostra est Christus, sicut idem ipse pastor Ecclesiae dicit, Isaiae usus testimonio: #Cujus livore sanati sumus.@# Et B. Petrus: #Domine, ad quem ibimus?@# Et ipse in alio loco: #Domine, bonum est nos hic esse.@# Et Thomas post resurrectionem ejus; #Dominus meus et Deus meus.@# Sicut saepissime Christus Jesus Dominus simul et Deus vocitatur, ita aliquando rex et Deus, aliquando vero Dominus et rex appellatur. Rex et Deus, in quinto psalmo: #Rex meus et Deus meus,@# Dominus et rex, sicut in vicesimo tertio: #Dominus virtutum ipse est rex gloriae.@# His ergo et aliis, fratres dilectissimi, Scripturae divinae testimoniis eruditi, si credimus Dominum nostrum Jesum Christum, mediatorem Dei et hominum, Deique et hominis filium in nostra fuisse carne mortalem, et praedicamus illum Regem regum, et adoramus illum Deum deorum, et Dominum dominorum, recte credendo et bene operando, vitiorum errores declinando, per justitiae vias incedendo, carnem nostram cum vitiis et concupiscentiis mortificando, visibilia contemnendo, invisibilia concupiscendo, cum illis tribus Magis tres supradictas species munerum, quotidie spiritualiter ad ejus portamus praesepium. Cui sit gloria et potestas, honor et imperium, cum Patre et Spiritu sancto per omnia saecula saeculorum. Amen SERMO III. DE PURIFICATIONE SANCTAE DEI GENITRICIS MARIAE. Omnipotentis Dei Patris omnipotens Sermo, a regalibus sedibus veniens, hominibus homo factus apparens, indutus amictu corporeo, Mosaicae legis voluit adimplere decretum, ut antiquae praevaricationis deleret chirographum. Sicut enim octava die sui ortus Dominus noster legaliter voluit a parentibus circumcidi, ita, quaterdeno numero dierum deducto, cum legalibus hostiis a matre Virgine voluit in templo praesentari. Circumcisio tunc temporis ab originali peccato circumcisos purgabat, et legalis oblatio pueris et matribus purificatione indigentibus et radice Adae pollutis purificationem praestabat. Sed nihil horum noster parvulus, nec ejus sanctissima et mundissima genitrix indigebat. Vere non indigebat Dei Filius legali circumcisione, qui non erat carnali admistione concretus, sed adventu Spiritus sancti et Altissimi virtute, angelo nuntiante, in utero virginali conceptus. Ipse enim est lapis, quem Daniel vidit praecisum de monte sine manibus, Christus videlicet natus de Judaeorum gente, nullo humano opere interveniente. Non indigebat etiam Dei genitrix purificatione carnali, quae concepit non operatione virili, sed virtute Altissimi, et illustratione Spiritus sancti. Sed ideo voluit se suamque genitricem decretis legalibus subdere, ne videretur esse legis contemptor, qui erat utriusque Testamenti largitor et conditor. Urgebat enim legis jussio, ut parvulus octava die circumcideretur, et quadragesimo die, ut dictum est, in templo praesentaretur, et parentes ejus pro eo par turturum aut duos pullos columbarum offerrent, si agnum invenire non possent. In utroque vero animali, praefulgebat gratia salutaris mysterii. Turtur, ut illi volunt qui de naturis animalium disputant, castissimum est animal; columba mansuetissimum et patientissimum. Bene pro Christo turtur sive columba offertur, quia ipse est patientiae et mansuetudinis auctor, ipse virginitatis custos et castitatis amator. Ipse ad nos veniens, ex Virgine verum corpus assumens, virginitatem in matre consecravit; pro nobis moriens patientiae nobis exemplum reliquit. Sistitur hodie, sicut Lucas refert, praesentia carnis puer Jesus Domino, qui nunquam per praesentiam divinitatis a paterno solio discessit. Dives in suo, pauper in nostro, recolitur hodie praesentatus in templo, quod olim sibi praeparaverat Davidis prudentia et Salomonis industria. Jure ab illis domum sibi condere decrevit, de quorum stirpe matrem eligere voluit. Convenienter ditissimorum, sapientissimorum et fortissimorum omnium regum propagine generatur Dei genitrix et
null
9e350494-8c23-4631-ab95-fe7eb9664919
latin_170m_raw
null
None
None
None
semper virgo, Maria, quia illum erat paritura, qui est Dei virtus, sicut apostolus Paulus intonat, et Dei sapientia, et ut ipse Paulus testatur: #In quo sunt omnes thesauri sapientiae et scientiae absconditi.@# Erat enim eadem nostra puerpera, pauper terrena possessione, sed plena coelesti benedictione. Erat progenita stemmate regali, sed pauper adeo stipendio temporali. Pauper rebus, referta divinis muneribus. In tantum pauper ut agnum, qui pro peccato offerebatur, non haberet; in tantum dives ut Agnum, peccata mundi tollentem, salva virginitate, generare posset. Una eademque res fuit, et quod de paupere matre, et quod de desponsata Virgine Christus nasci voluit, ut videlicet Virginis partu divinitas quae erat in homine, usque ad tempus praefinitum a Deo, diabolo et mundi principibus celaretur. #Si enim cognovissent, nunquam Dominum gloriae crucifixissent;@# quod pernecessarium erat. Si Christus non crucifigeretur, homo non liberaretur. Ipse enim Dei Filius paulominus minoratus ab angelis, pro nobis etiam egenus factus est, ut nos sua paupertate ditaret. O beata paupertas, quae nos divites reddidit! o felix inopia, quae nos locupletes effecit! Quanta et qualis est ista paupertas quae ab angelis nuntiatur, a pastoribus veneratur, a Magis officiosissime salutatur et adoratur, et cui omne genu flectitur! Quales et quantas divitias in illo puero grandaevus ille Simeon justus et timoratus intuitu mentis agnovit, quem postquam videre meruit, nihil praeter ipsum concupivit videre, nec etiam in hac vita desideravit vivere! Nisi cognosceret senex ille Simeon in Christo et per Christum posse consequi perpetuam vitam, non tam libenter eo cognito appeteret temporalem mortem. #Responsum acceperat,@# ut Lucas Evangelista testatur, #a Spiritu sancto non visurum se mortem, nisi videret Christum Domini.@# Postquam Christum Domini secundum promissionem Spiritus sancti Simeon ille senex vidit, et salutare lumen mundo venisse cognovit, benedixit Deum et dixit: #Nunc dimittis, Domine, servum tuum in pace, quia viderunt oculi mei salutare tuum.@# Nos ergo, dilectissimi fratres, hujus sanctissimi senis Simeonis exemplum sequentes, Dominum Christum in mundum venisse credamus, ulnis sincerissimae dilectionis adventus ejus memoriam fideliter amplectentes, ei utpote membra capiti conjungamur, ita ut non ab eo separemur, usque dum eum in templo gloriae suae videre mereamur. Vitam quoque istam fallacem et caducam fugientes, ad illam quae vera et permanens est, toto mentis desiderio tendamus, auxiliante Domino nostro Jesu Christo, qui est, ut ipse dicit, via, veritas et vita: via, videlicet recte gradientium; veritas, veritatem amantium; vita, bene viventium. Qui vivit et regnat cum Patre et Spiritu sancto per omnia saecula saeculorum. Amen. SERMO IV. DE INCARNATIONE DOMINICA. Dominicae incarnationis et nostrae reparationis, quod fides fidelium hodierna die recolit, sacramentum, licet granditate sui et excellentia humanum et angelicum excedat intellectum, tamen quidquid de eodem potuit vel debuit comprehendere et scire electorum devotio, totum per antiquos patres, Veteris videlicet Testamenti patriarchas et vates disposuit nuntiare, et per apostolos et evangelistas, idoneos novae legis ministros, dignata est enarrare divinae dignationis Majestas. Quanta enim et qualia praefulserunt in serie veteris Instrumenti testimonia, huic sacro mysterio adeo faventia et apertissime congruentia, non potest ad plenum colligere nostrae parvitatis ignorantia. Quidquid vero Evangelia, apostolorum Epistolae et Actus loquuntur, totum ad homines Christum per Virginem venisse fatetur. Ex dictis igitur majorum, catholicorum doctorum cognoscimus, utriusque Testamenti patres, licet essent locis et temporibus divisi, unanimiter tamen sensisse de gloria adventus Dominici. Et ut hoc sine dubio cognoscamus, beatus papa Gregorius, ad instar coelestis sideris, quod septem stellis non simul stantibus, sed simul micantibus, quas divina pagina Pleiades nominat, divinos auctores ad enarranda nostrae salutis mysteria, etsi discretos locis et temporibus, in una tamen fide et veritate refulsisse denuntiat. Hos non solum stellas, sed etiam coelos, Davidici sermonis vocat auctoritas, dicens: #Coeli enarrant gloriam Dei.@# Hi etenim coeli, hae stellae, caeteraque spiritualia et rationabilia astra verbo lucentia, amore ardentia, non a se, sed ab auctore suo habuerunt ut sermone lucerent, dilectione arderent, et ea quae de ipso senserunt, Spiritu sancto docente, narrarent. Quorum alii
null
76e86306-5fa5-4195-800b-14a778ba9c98
latin_170m_raw
null
None
None
None
diffusius, alii compendiosius, alii apertius, alii obscurius de divinis sibi revelatis mysteriis locuti sunt. Ex quibus sicut inter veteres patres ad praenuntianda divina beneficia, insigne quoddam nobilissimus prophetarum privilegium obtinuit Isaias, ita ad enarranda incarnati Verbi et virginei partus, arcana mysteria, principalem locum obtinere promeruit Lucas. Hic vir divinissimus et, ut omnis ejus descriptio patefecit, omni sapientia et scientia eruditissimus, non in primis ad ea de quibus magis dicturus erat, et ad quae ipsius tota tendebat devotio, ordinem narrationis incipere voluit, sed circumstantia miracula, generationem videlicet Dominici praecursoris et ortum, vitam ejus mirabilem, conversationem sanctam, et inauditam a saeculis in victu et vestitu abstinentiam, et in omni genere perseverantem constantiam et constantem perseverantiam, et ad reprehendenda vitia robustissimam liberalitatem. Parentum etiam ejus nobilissimam et sine omni querela justitiam ad liquidum describere voluit. Postquam vero de his sufficienter dixisse se credidit, ad disserenda ea quae in voto habebat, praeeunte lumine coelestis gratiae, se totum dedit, inquiens: #Missus est angelus Gabriel a Deo in civitatem Galilaeae, cui nomen Nazareth, ad virginem desponsatam viro, cui nomen erat Joseph de domo David, et nomen virginis, Maria.@# Audivimus, fratres, angelum a Deo Patre ad Virginem missum, audivimus Virginem novo salutationis famine salutatam, et in ipsa salutatione, ut Evangelium loquitur, fuisse turbatam. Audivimus Gabrielem archangelum verbis consolatoriis, ne timeret allocutum, eo quod invenisset gratiam apud Dominum, deinde generaturam et parituram asseruit filium, quem praecepit ut vocaret Jesum. Hunc esse magnum et filium Altissimi, sedem David, et domum Jacob, et regnum sempiternum sine fine secundum humanitatem adepturum praedixit. Quod semper secundum divinitatem cum Deo Patre et Spiritu sancto aeternaliter, antequam mundus fieret, in aeterna sua praescientia habuit et disposuit. Post consolationis officiosissima et jucundissima famina, Virgo sanctissima interrogando et potius in cunctando coepit inquirere quomodo fieri posset quod angelus insolitam et inauditam rem tanta auctoritate nuntiare praesumeret; hujus rei factum, quod natura non habuit, quod exemplo caruit, Spiritu sancto superveniente et virtute Altissimi obumbrante angelus fieri posse perdocuit. O inauditum et admirabile singularis humilitatis exemplum! Ea quae se Dominum et Creatorem suum concepisse gaudebat et de se nasciturum non dubitabat, cum posset se cognoscere sine dispendio suae sincerissimae humilitatis omnium fidelium dominam, non distulit se vocare Domini sui ancillam, dicens: #Ecce ancilla Domini, fiat mihi secundum verbum tuum.@# Videte, fratres, humilitatem Virginis Verbum Dei concipientis. Videte obedientiam Domini ad nos per Virginem venientis. Videte claritatem et dilectionem, circa humanum genus, Dei Patris angelum ad Virginem, nomine Mariam, mittentis. Hujus nobilissimi nominis praedulcis interpretatio claritudinem meritorum illius atque virtutum aperta ratione demonstrat. Interpretatur enim Maria #stella maris@# sive #domina.@# Merito vocatur Domina, quia Dominum totius creaturae, salva perpetua sua virginitate, hodierna die concipere et certo tempore gignere meruit. Cui Deus Pater, ut David patriarcha testatur in psalmo, dicens: #Data est mihi omnis potestas in coelo et in terra,@# etc. De quo idem Propheta: #Domini est terra et plenitudo ejus.@# Item in eodem psalmo: #Dominus fortis et potens, Dominus potens in praelio.@# Et ut illum fortem et potentem credamus, Gabriel archangelus qui #fortitudo Dei@# dicitur, nasciturum de Virgine evangelizare debuit, quem ad debellandum perditionis principem et mortis imperium destruendum, velut geminae gigantem substantiae omnipotens Pater unicum Filium suum transmisit. Consequens etenim est ut Dei genitrix et semper virgo Maria maris stella vocetur, quia sicut illi qui inter fluctus maris exercitatione navigii laborant, stellis sibi Deo auctore famulantibus, ad portum quietis venire desiderant; ita quisquis in hujus saeculi periculoso naufragio, fluctibus perniciosis irruentibus, sive de animae, sive de corporis vita periclitatur, necesse est ad contemplationem istius stellae aciem mentis dirigat, per cujus meritum et gratiam posse se ab omni periculo liberari non dubitat. Stellae enim, ut scitis, divino nutu ordinantur quod in nocte luceant et solem diei praecedant. Et haec nostra stella splendida et matutina, adhuc incumbentibus ignorantiae tenebris et jam jamque Deo propitio deficientibus, praeparabatur, ut per illam ad nos procederet sol justitiae Christus Deus noster, de quo scriptum est: #Ecce vir
null
1a3e66ab-7b56-4594-bdb0-055e1b23c22c
latin_170m_raw
null
None
None
None
Oriens nomen ejus.@# Hunc, Zacharia propheta testante, promittebat se Deus Pater missurum ad illuminationem fidelium, dicens: #Ecce ego mitto vobis Orientem servum meum.@# Quis audivit unquam tale? Aut quis vidit huic simile? Virgo, Dominum paritura, ancillam se Domini vocat; Deus Pater hominem nasciturum servum et Orientem appellat. In quantum homo, servus; in quantum Oriens, Filius coaeternus, consubstantialis et unicus. De quo Malachias propheta: #Vobis timentibus Deum, orietur sol justitiae.@# Et Zacharias in Evangelio: #Visitavit nos Oriens ex alto.@# O quanta qualisque stella Dei genitrix et semper virgo Maria exstitit! Ex qua illa claritas, illa lux illudque lumen, Verbum caro factum ad nos processit. Qui non solum, ut evangelista Joannes praedicat: #Omnem hominem venientem in mundum illuminat;@# sed etiam stellas, lunam et solem et omnem creaturam quam condidit, regit, disponit et ordinat. Qui vivit et regnat cum Deo Patre et Spiritu sancto Deus per omnia saecula saeculorum. Amen. SERMO V. DE RESURRECTIONE DOMINI Certissima fiducia est Christianorum divinitus promissa resurrectio mortuorum. Hanc enim Veritas repromisit; Veritas autem mentiri non potest. Vera est igitur de resurrectione corporum promissio veritatis, quia Veritas quae mentiri non novit, totum necesse est impleat quod promisit. Hanc autem resurrectionem corporum, ut futuram certissime noverimus, ipse Dominus nobis in suo corpore dignatus est demonstrare. Resurrexit Christus, ut resurrecturum se non dubitet Christianus. Quod enim praecessit in capite, sequitur in corpore. Nosse autem debemus, dilectissimi fratres, duas esse mortes et duas resurrectiones. Dicitur enim mors prima, dicitur et secunda. Porro primae mortis duae sunt partes: una qua peccatrix anima per culpam discedit a Creatore suo, altera qua, judicante Deo, excluditur per poenam de corpore suo. Mors autem secunda ipsa est mors corporis et animae punitio sempiterna. Per mortem ergo primam, anima boni et mali hominis ad tempus a suo corpore separatur. Per mortem vero secundam, anima solius mali hominis in aeternum cum suo corpore cruciatur. Utraque ergo mors omnem hominem tenebat obstrictum, quia naturae transgressio unumquemque peccati propagine tenebat obnoxium. Venit autem Dei Filius immortalis et justus, et ut moreretur pro nobis, carnem mortalem suscepit ex nobis. In qua carne, quia nullum potuit habere peccatum, sine reatu pertulit peccati supplicium. Secundam itaque primae mortis partem, id est solius corporis mortem, Dei Filius pro nobis accepit, per quam a nobis et dominationem peccati, et poenam aeternae punitionis abstersit. Hoc ergo Christus nunc in mundo misericorditer operatur, his quos ad bene vivendum hortatur, donans fidem ut recte credant, tribuens charitatem, ut bonis operibus libenter insistant. In novissimo vero die, ad hoc eos corpore resuscitare dignabitur, ut eis aeternam beatitudinem largiatur. Resuscitati ergo in anima per fidem, dilectissimi fratres, cum justitia vivamus, ut etiam corpore ad aeternam laetitiam resurgamus. Sentiemus primae resurrectionis munus quod nobis largitus est Christus, ut, cum resurrexerimus corpore, mereamur cum ipso Salvatore sine fine regnare, quando absorbebitur mors in victoriam et dabitur fidelibus vera vita veraque laetitia, cum idem omnipotens Deus pro meritis fidei atque bonorum operum dabit suis fidelibus regna coelorum. Qui cum Patre et Spiritu sancto vivit et regnat Deus per omnia saecula saeculorum. Amen. SERMO VI. DE EADEM RESURRECTIONE DOMINI Quamvis, fratres dilectissimi, ad hoc nostra esset intenta devotio, ut ex nostro ministerio procederet ad vos tenuis quidem vel exigua verbis simplicibus prolata declamatio, hujus tamen diei venerabile sacramentum, opportunum nobis et convenientius indicit silentium. Sed cum de tanta ac tali re loqui pertimescimus, dat ausum loquendi singularis jucunditas praesentis diei. Et quia id esse nostri judicatur officii, licet minus simus idonei, tamen huic sacro conventui omnino apparere non debemus ingrati. Invitat nos ad loquendum vestrae charitatis affectus, ad credendum promptus, ad audiendum devotus, ad operandum strenuus. Excitant nos ad extollenda hujus excellentissimi festi sacrosancta mysteria, circa sepulcrum Domini, terribilia nimis angelorum obsequia. Admonent idipsum sine defectu agere gestis suis et dictis ordinis utriusque sanctissimae personae. Invitant nos ad enarranda hujus diei magnalia sanctarum mulierum indefectiva studia. Sane dum Deum quaerimus, ut nostrum desiderium nullus possit mundialis perturbare defectus;
null
419e60fe-fe6d-4e76-8f53-9d12538b7d3a
latin_170m_raw
null
None
None
None
hortatur dignissimus discipulorum cursus, visu gratissimus, auditu dulcissimus, visu mirabilis, auditu delectabilis. Sic enim loquitur Evangelium: #Currebant duo simul, et ille alius discipulus praecucurrit citius Petro, et venit prior ad monumentum.@# Quis non desideret Christum in dexteram Patris sedentem quaerere, et, ut quaerendo possit invenire, spiritualiter currere, cum tantos apostolos ad sepulcrum ejus etiam gressu corporeo delectabiliter recolit cucurrisse? Sed ut ipse nostrum desiderium adjuvet, unusquisque nostrum illud de Canticis canticorum, #trahe me post te, curremus,@# desideranter proclamet, ut postea cum David et apostolo Paulo bene cucurrisse, legitime certasse, cursumque consummasse se gaudeat. Ad quem finem hujuscemodi cursus tendat, suprascripti versiculi lucide pars ultima notat. Postquam dixit: #Trahe me post te, curremus,@# addidit, #In odore unguentorum tuorum.@# In odore unguentorum est currere, virtutum sancto nos refectos odore, semper ad auctorem nostrum gressu mentis incedere. Isto vero laudabili cursu currebant hae devotissimae mulieres, quae, ut Evangelia narrant, a Galilaea Dominum secutae fuerant et ad tempus usque passionis ejus, discipulis etiam discedentibus, ei fideliter adhaerebant. In odore unguentorum eas et spiritualiter, et secundum litteram cucurrisse constat, quia, ut Dominici corporis ungerent membra, sicut Marcus testatur, emerunt aromata. Quam pervigil fuit de Dominico corpore sanctarum mulierum ac sedula inquisitio, manifeste denuntiat, licet sera, certa tamen inventio. Si vero laudabilis est ab exordio suae conversationis erga ipsum Dominum sincerissimae charitatis affectus, multo laudabilior est circa sepulturam ejus piissimi obsequii famulatus. Legimus in Evangelio secundum Lucam, Dominum Christum in quoddam castellum ab illis officiosissime susceptum. Et ut sanctus Evangelista narrat, pro resuscitatione fratris sui, Lazari videlicet, fiducialiter invitatum. Inde ad crucem, verum usque ad tumulum illae secutae sunt, ut amorem, quem viventi exhibuerant, jam mortuo, si liceret, studio humanitatis impenderent. Si dignum admiratione ducimus quod sanctae mulieres diligenti cura exsequias mortalitatis ejus celebrant, cujus doctrina de vitiis ad virtutes, de tenebris ad lucem reductae fuerant, cujusque mirabili potentia fratrem suum Lazarum ex mortuo vivum se recepisse gaudebant, qui sermo, quae facundia digne possit dicere quo vel quali quantoque affectu piissima ejusdem Dei et Domini genitrix, ut sanctus evangelista refert, ante crucem stabat, et piis oculis exspectans non pignoris mortem, sed mundi salutem? Non enim mens concipere, non spiritus ullus agnoscere potest quo amore, quo desiderio, huc illucque se vertens, Dominicae passionis et resurrectionis loca circumiens, quem toto mentis ardore quaerebat, videre desideraret. Sciebat illum non posse fieri legibus mortis obnoxium quem sanctus David praevidit inter mortuos liberum. Sciebat illum a morte nullo modo posse teneri, quem, nullo interveniente mortis contagio, salva sua virginitate pro restauratione mundi sciebat ex se ineffabiliter, et voluisse, et potuisse nasci. Quaerebat filium cum caeteris in sepulcro, sed multum dispari voto, et, ut ita dicam, quantum ejus professio a caeterarum proposito, et quanto fecunda virginitas a continentiae bono. Aliae quaerebant ut condirent defectum, illa credebat a Deo Patre jam de morte reductum. Ideo, fratres, constantissimum circa sepulturam Dominicam discipulorum discipularumque Christi famulatum paucis recitare curavimus, ut exemplis eorum nosmetipsos ad enarranda pro modulo Dominicae resurrectionis gaudia excitaremus. Valde enim indignum est, ut beatus Gregorius dicit, eo die laudes debitas taceat lingua carnis, quo videlicet die caro resurrexit Auctoris. Compellit nos etiam pro sui magnitudine aliquid dicere auctoris tanti gaudii praeclara resurrectio et de antiquo hoste triumphalis congressio. Ex hujus congressionis nobili mirabilique victoria, atrium suum custodiens, fortis ille armatus, fortiore superveniente, fortiter est superatus; arma et spolia in quibus confidebat, amisit, quia inter ipsa initia mundi, et periit primus, et perdidit. Ille, angelica majestate subnixus, postquam ad imaginem Dei factum conspexit, malivolo livore prorupit, non prius alterum dejiciens quam ipse dejectus, captivus antequam capiens, perditus antequam perdens, et dum homini gratiam datae immortalitatis eripit, ipse quoque id quod prius fuerat, amisit, et, dum vitam mordendo absorbere appetit, morsus suus mors ei perpetua fuit, sicut per prophetiam Oseae mortis destructor, vitae largitor et fortis bellator dixit: #De manu mortis liberabo eos, de morte redimam vos
null
c13268dd-e912-45d5-8b17-b263c0805846
latin_170m_raw
null
None
None
None
.@# Et iterum: #Ero mors tua, o mors; morsus tuus, inferne.@# Cum ipso igitur mortis auctore hodie mors subacta detruditur, hodie per Christum vita mortalibus redditur. Servitus hodie daemoniaca pellitur, libertas Dominica hodie Christianis conceditur. Hodie namque divinae propitiationis dignatio singulare remedium contulit mundo, cum homini perdito tenebris mortis circumfuso, resurgente Christo, lux vera refulsit ab alto. Humani etenim generis massa, quae in ipsa radice suae originis lividi serpentis astutia et primi hominis culpa miserabiliter fuerat corrupta, secundi hominis gratia hodie mirabiliter et misericorditer est restaurata. Superbiendo dejectus hominem mortis auctor prostravit, humiliando seipsum hominem hodie vitae largitor erexit. Mortales nos fecit priorum parentum male suasa praesumptio, vitae nos hodie reddidit dexterae coelestis mutatio. Apostata vero angelus ideo irremediabiliter periit, quia nullam in se peccandi materiam naturaliter habuit, sed propria sponte contra suum auctorem a seipso deceptus intumuit. Homini vero idcirco pietas divina condoluit, quem non proprio tantum, quam alieno instinctu cecidisse cognovit. Unde pulchre satis sanctus David in psalmo canit: #Cum ceciderit, non collidetur, quia Dominus supponit manum suam.@# Et haec est illa, quam supra diximus, dexterae coelestis mutatio. Vere, inquam, dexterae coelestis mutatio, quia inter culpam et gratiam diversus est ordo. Qui per naturam nos edidit, vitae nos exsules fecit. Qui per gratiam genuit, vitae consortes effecit. Audiamus quid primus homo, a paradiso ejectus, audivit: #Terra tua spinas et tribulos germinabit tibi.@# Audiamus quid David patriarcha, dandam per Christum gratiam praevidens, dixit: #Dominus dabit benignitatem, et terra nostra dabit fructum suum.@# Audiamus etiam quid Adam ille, mortalis effectus et auctori inobediens, audivit. Audiamus quid latro, in cruce pendens et vitam confitens, Christi pietate promeruit. Illi dictum est: #In sudore vultus tui vesceris pane tuo;@# isti dictum est: #Hodie mecum eris in paradiso.@# Timeamus quod, exigente peccato, in primo parente commeruimus: Terra es et in terram ibis. Diligamus quod, operante justitia, Deo Patri a capite nostro pro nobis dictum esse confidimus: #Pater, volo, ut ubi ego sum, et ipsi sint mecum.@# Et in alio loco: #Ubi ego sum, illic et minister meus erit.@# Et illud apostolicum: #Mortui enim estis, et vita vestra abscondita est cum Christo in Deo. Cum enim Christus apparuerit vita vestra, tunc et vos apparebitis cum ipso in gloria.@# Illa videlicet gloria, de qua Propheta dicit in psalmo: #Satiabor, cum apparuerit gloria tua.@# Et nos satiemur tot promissionum refecti dulcedine, qui quondam periclitabamur, tantarum minarum attriti formidine. Servilis absit timor, divinus adsit amor. Vetustae servitutis recedat trepidatio, novae libertatis accedat exsultatio. Illa, inquam, exsultatio, quam saepedictus Propheta venturam sibi decantabat in psalmo: #Anima autem mea exsultabit in Domino, et delectabitur super salutari suo.@# Et quod specialiter ad spem Dominicae nostraeque resurrectionis pertineat, praecedens sententia et subsequens aperte demonstrat. Antiquo etenim hosti superior versus praecipitium optat quod ipse humano generi per mortem Christi parabat. Subsequens vero sententia humani corporis ossa ad laudem Dei introducit clamantia: #Omnia ossa mea dicent: Domine, quis similis tui?@# Ac si dicant: Qui cum a morte surrexeris, spem nobis resurgendi donabis. #Eripiens inopem de manu fortiorum ejus, egenum simul ac pauperem a diripientibus eum.@# Propter quorum gemitus et miserias, in alio psalmo resurrecturum te esse promittebas. Promisit Dominus et implevit. Mortuus est et resurrexit. #Mortuus est propter peccata nostra, resurrexit propter justificationem nostram.@# Moriamur pro eo, ut resuscitemur ab eo. #Si compatimur,@# inquit Apostolus, #et conregnabimus.@# Credamus Dominum Jesum a Deo Patre resuscitatum de sepulcro, et gratiam et salutem inveniemus in auxilio opportuno, testante apostolo Paulo atque promittente. #Si confessus fueris et credideris in corde tuo quia Deus illum suscitavit a mortuis, salvus eris. In quem,@# sicut pastor ille Ecclesiae beatissimus Petrus dicit, #nunc quoque non videntes creditis, credentes autem exsultatis laetitia inenarrabili et glorificata, reportantes finem fidei vestrae, scientes quod non corruptibilibus argento vel auro redempti estis de vana vestra conversatione, paternae
null
a499c2ac-d1cc-44d2-b1c1-c949620aebe2
latin_170m_raw
null
None
None
None
traditionis, sed pretioso sanguine, quasi Agni incontaminati et immaculati, Christi, praecogniti quidem ante constitutionem mundi, manifestati autem novissimis temporibus propter vos, qui per ipsum fideles estis in Deum, qui suscitavit eum a mortuis, et dedit ei gloriam, ut fides vestra et spes esset in Domino.@# Nos igitur, tanti auctoris eruditi sententia, credentes in Christum exsultemus inenarrabili laetitia. Sed in hac praecipue paschali solemnitate, in qua sicut apostolorum princeps dicit: Redempti sumus de vana nostra conversatione incontaminati et immaculati Agni sacrosancto sanguine. In hoc etiam oportet nos plurimum gaudere, quia solutum est hodie jugum captivitatis nostrae, contritus est hodie malleus universae terrae. #Haec est dies quam fecit Dominus, exsultemus in ea et laetemur, quoniam laqueus contritus est et nos liberati sumus.@# Et, secundum Zachariae vaticinium, de lacu, in quo non erat aqua, in sanguine testamenti hodie educti sumus. Hoc ipsum praefigurabat Moyses aspergens tabernaculum et omnia vasa ministerii sanguine dicens: #Hic sanguis testamenti quod mandavit ad vos Deus. Omnia pene in sanguine mundantur secundum legem,@# et dicit quod #non fit remissio sine sanguinis effusione,@# aperte demonstrans quia non fieret peccati abolitio, nisi intercederet Domini nostri Jesu passio. Et nisi esset ipse pro peccatis oblatio, per quem nobis datur omnium peccatorum remissio. O quale sacramentum, quo veniente cessat omne peccatum! o quale sacrificium, quo redolente fugit omne delictum! o qualis sacerdos, qui semetipsum obtulit, ut ingratos servos a perpetua morte, sua morte faceret liberos! Factos etiam liberos fratres vocat et filios. Eia, fratres dilectissimi, studeamus toto mentis affectu esse pacifici, ut mereamur vocari et esse filii Dei. Faciamus, prout ipse donaverit, voluntatem Dei, ut potestate accepta possimus adoptivi fratres ejus fieri, qui secundum fidem et confessionem primi apostolorum, Petri, est naturalis et unicus Filius Dei vivi, cum quo vivit et regnat per infinita saecula Deus, in unitate Spiritus sancti, qui nos perpetua pace custodiat suumque Pascha digna veneratione continue celebrare concedat. Amen. SERMO VII. DE EADEM RESURRECTIONE. Hodie, dilectissimi fratres, Domino nostro Christo resurgente atque de subacto tenebrarum principe triumphum victoriae referente, spes immortalitatis mundo reddita est, et quod a saeculis difficile incredulis ac perfidis impossibile videbatur, ope atque divina miseratione in plenam securitatem conversum est. In laetitiam mentes redeant, quoniam tempestate exitialis pressurae ac nube discussa caecitatis antiquae, tranquillitas aeternae quietis et serenitas divini luminis effulserunt. Dandae Deo laudes, et beneficia ejus ac munera tam grandia, ut grandiora esse non possint, cum gratiarum actione celebranda sunt. Nos etenim, fratres, qui Deum corde toto, et anima et virtute diligere debemus, necesse est benedictiones ejus et laudes semper et ubique cum gloria praedicemus. Sed nunc magis ac magis fieri convenit quia exoptatus votis omnium fidelium dies advenit, et post longae noctis horribilem terraeque caliginem Domini luce radiatus mundus eluxit. Hujus enim luminis, perpetuae videlicet claritatis, adventum ipsiusque adventus sacrosancta mysteria, ab ipso mundi principio antiquorum Patrum actibus praesignata, ac multiplicibus vaticiniis perorata verisque attestationibus promissa eodemque lumine in homine apparente exhibita, sicut nos colimus et tenemus in re vera, ita et antiqui Patres colebant in spe certa. Ita enim in spe certa, ut etiam de his quae credebant et praedicabant, quaedam sicut erant ventura nuntiabant, quaedam jam percepisse sibique jam advenisse gaudebant. Nonne jam patriarcha David hujus diei laetitiam praesentem se habere credebat qui dicebat: #Haec est dies quam fecit Dominus, exsultemus et laetemur in ea?@# Unde illi aderat in exspectatione hujus die tanta laetitia talisque exsultatio? Sciebat enim se per hujus diei sacramentum, de valle lacrymarum et planctu antiquae plorationis transiturum ad aeternae beatitudinis gaudium. Sciebat praeterea se sine dubio in spe resurrectionis Christi, conscisso diuturnae poenitudinis sacco, vestibus mortalitatis et corruptionis exui, quas primi parentes de pellibus consuerant et foliis verecundiam suam texuerant, et stola immortalitatis et indumento laetitiae et jucunditatis indui, quae sibi eloquia divina promiserant. Dicebat etiam se post revelatam Dominicae resurrectionis gloriam, et resurgente Christo nobis in saeculi fine promissa non posse ad ullam tristitiam compungi, sed divinis cantibus et confessione coelestibus plena laudibus Domino Deo suo aeternaliter cum gloria famulari, et idcirco adjuncta personae
null
ba444bac-c26c-49bc-8574-c22b7c5472ef
latin_170m_raw
null
None
None
None
suae omnium fidelium massa exsultans, et cantans laudes, et gratias referendo Domino dicebat: #Convertisti planctum meum in gaudium mihi, concidisti saccum meum, et circumdedisti me laetitia. Ut cantet tibi gloria mea, et non compungar, Domine Deus meus, in aeternum confitebor tibi.@# Hoc igitur genus confessionis magis ad praedicandas pertinet misericordias Domini Salvatoris quam ad detegendas miserias hominis peccatoris, sicut idem Salvator in Evangelio ostendens dicit: #Confiteor tibi, Pater coeli et terrae,@# id est, laudo et glorifico te. Et sanctus in Psalmis: #Confitemini Domino, quoniam bonus.@# Hujus inaestimabilis bonitatis, Dominus Jesus Christus minister et testis, largitor et monstrator factus est. Minister nascendo, testis moriendo, largitor resurgendo, monstrator ascendendo. Est enim ipse summi et aeterni boni, quod idem ipse est, minister cum nascitur, testis dum patitur, largitor cum de morte reducitur, monstrator cum in dexteram Patris assumitur. Haec sunt quatuor specialia divini muneris beneficia, ex omnibus Dominicis beneficiis excepta, et per quatuor Evangeliorum libros, et quatuor evangelicos viros, per quatuor mundi spatia, fidelibus sunt reserata. Haec cum fideliter credimus et firmiter retinemus, et digna pro posse veneratione recolimus, quoniam ex his maxime Domini bonitatem cognoscimus, consequens est ut, sicut Davidicus sermo nos admonet, faciamus: #Confitemini Domino, quoniam bonus, quoniam in aeternum misericordia ejus.@# Mundus sanguine Christi Deo Patri reconciliatus, Ecclesia videlicet catholica per totum mundum diffusa, in saeculum misericordiam ejus praedicat, dum ab hujus saeculi miseriis ejusdem misericordiae munere se posse liberari non dubitat. Domini misericordiam in aeternum omnium plenitudo fidelium praedicat, dum per Christi resurrectionem, quam hodie singulari veneratione devotissime celebrat, ad gloriam venturae resurrectionis et gaudium aeternae beatitudinis pervenire sine dubio sperat, et facie ad faciem gloriam videre sui Redemptoris hodierna festivitate de morte resurgentis. Nos ergo confiteamur Domino quoniam bonus est, peccata nostra humiliter accusando, bonitatem illius sublimiter praedicando. Confiteamur quoniam misericors est, misericordias ejus sine fine laudando, ut in hoc saeculo sua nos bonitate custodiat, et in aeternum sua misericordia simul et praesentia perfrui concedat, et praestet ut, sicut in carne, quam assumpsit ex Virgine matre, intuitu fidei cernimus resurgentem, ita in divinitate quam habet ex Deo Patre, facie ad faciem videamus regnantem, cum eodem Deo Patre et consubstantiali sibi et coaeterno Spiritu sancto, per omnia saecula saeculorum. Amen. SERMO VIII. DE ASCENSIONE DOMINI SALVATORIS. Postquam Dominus et Salvator noster sacrosancto suae passionis mortisque triumpho, abolito peccati chirographo, contrito mortis aculeo, daemoniacae crudelitatis destruxit tyrannidem, humanum genus, quod tenebatur morte captivum, solus inter mortuos liber morte subacta reddidit liberum. Corpus vero quod sine peccati discrimine ex Virgine sumpsit quodque pro nobis assumptae mortalitatis, non necessitate, sed potestate legibus subdidit, ab inferis rediens, apostolorum conspectibus resurrectionis gloria clarificatum et, ut ita dicam, redivivum ostendit. Mulieri namque se devotissime requirenti, non absque admirabili ratione et rationabili admiratione primum apparere dignatus est. Decebat enim ut sexus, qui primum hominem, diabolo se fallente, fefellit eique mortis suggessit interitum, prior hominibus vitae renuntiaret remedium. Et ut ab excellentioribus argumentum assumam, consequens erat ut sexus, qui, Christo nascente sine peccati contagione, salvo suae virginitatis perpetuae signaculo exstitit praevius, resurgente Christo justificatus a peccatis perpetuae salutis fieret nuntius. Apostolorum principi Petro Dominum apparuisse non est dubium, sed apostolica relatione et evangelica descriptione creditur esse certissimum. Voluit ei Dominus prae caeteris apostolis singulariter apparere, ne desperaret ex negatione. Noluit illum diu remanere suspectum, ne desperaret se posse percipere apostolici culminis privilegium. Idcirco illum Dominus cadere permisit, sicut festivus concionator Gregorius dixit, ut ex collato sibi munere disceret qualiter aliis misereri debuisset. Discipulis vero duobus, discipulabusque duabus, ipso die quo surrexit a mortuis apparere voluit: Istis, festive salutando, #Avete,@# dixit; illis secum gradientibus, et de se dubitantibus sacramenta divinarum Scripturarum aperuit, et in fractione panis se vere resurrexisse perdocuit. Deinde quoties tam sacratissimum et excellentissimum exigebat officium, generaliter discipulis suis apparuit eisque pacem, quam per angelos in mundum veniens ventura praedixit, per semetipsum jam venisse manifestavit, dicens: #Pax vobis.@# Quibusdam vero discipulis de
null
ac657355-af08-46af-b256-22ce1f2399a9
latin_170m_raw
null
None
None
None
se dubitantibus, cicatrices vulnerum suorum ostendit, corpusque de morte resumptum palpabile praebuit et de cordibus eorum maculas dubietatis extersit. Septem quoque discipulis in piscatione frustra laborantibus Dominus apparere voluit, et quod erat eis difficile, ipse sua corporali praesentia et majestate divina fecit esse possibile, ita ut ad ejus nutum, designato numero caperent et multitudinem piscium. Quem numerum si videres arithmetica ratione dispositum, scires in eo non mediocriter refulsisse mysterium; quod si ad plenum scire te delectat, apud beatissimum Augustinum satis late patet. Ut enim in Christo Domino veritas patesceret resuscitati corporis, ac sine dubio gloria peractae resurrectionis accedit ad cumulum verae fidei ac sincerissimae credulitatis solemnitas dignissimae resurrectionis. Assum enim piscem et favum mellis comedit, ut in asso pisce ostenderet se passum, et in favo mellis a Deo Patre vera fide resuscitatum. Nos enim, fratres charissimi, per amaritudinem acerbissimae passionis, Dominum Jesum Christum pervenisse credimus ad gloriam resurrectionis. Hanc autem resurrectionem Dominici corporis, ut futuram in nobis certissime noverimus, ipse in corpore suo dignatus est demonstrare. Resurrexit Christus, ut resurrecturum se non dubitet Christianus. Processu vero temporis, peracto mysterio suae resurrectionis, Dominus Jesus Christus ad coelos ascendit, ut eo Christianus ascendere se posse confidat, ubi caput suum se praecessisse non dubitat. Hujus etenim ascensionis Dominicae nobilitatem et gloriam, Veteris Instrumenti multo ante multipliciter praenuntiavit auctoritas, et ipso ascendente exsultans angelica declaravit sublimitas, evangelicae etiam descriptionis atque apostolicae praedicationis per totum orbem narravit satis aperte majestas. Apostolica vero praedicatio, ut dictum est, mysteria supradicta vehementer enarrat, cum beatus Petrus apostolus, omnium de quibus loquitur, idoneum testem se esse declarat, et apostolica libertate subnixus, ut propositum est, liberalissimo sermone pronuntiat, dicens: #Obedire oportet Deo magis quam hominibus.@# Statim subintulit. Et his cum quibus tunc res ipsa gerebatur dixit: #Deus patrum nostrorum suscitavit Jesum, quem vos interemistis suspendentes in ligno. Hunc Deus, Principem ac Salvatorem, exaltavit dextera sua, ad dandam poenitentiam Israel et remissionem peccatorum. Et nos sumus testes horum verborum et Spiritus sanctus, quem dedit Deus hominibus obedientibus sibi.@# Et in alio loco idem pastor Ecclesiae, Davidico fruitus [fretus] vaticinio, David igitur, inquit: #Propheta cum esset et sciret quia jurejurando jurasset illi Deus de fructu lumbi ejus sedere super sedem ejus, providens locutus est de resurrectione Christi, quia neque derelictus est in inferno, neque caro ejus vidit corruptionem. Hunc Jesum suscitavit Deus, cui omnes nos testes sumus. Dextera igitur Dei exaltatus, et promissione Spiritus sancti accepta a Patre, effudit hoc donum quod vos videtis et auditis. Non enim David ascendit in coelos.@# Dicit autem ipse: #Dixit Dominus Domino meo: Sede a dextris meis.@# Paulus denique praedicator egregius, cum hoc nostrae salutis mysterium auditoribus suis commendare vellet, affectu optantis et voto orantis prudentissima et spiritali circumlocutione aggressus est eos, dicens: #Deus Domini nostri Jesu Christi, Pater gloriae, det vobis spiritum sapientiae et revelationis in agnitione ejus, illuminans oculos cordis vestri, ut sciatis quae sit spes vocationis ejus, et quae divitiae gloriae haereditatis ejus in sanctis, et quae sit supereminens magnitudo virtutis ejus in nos, qui credidimus secundum operationem potentiae virtutis ejus quam operatus est in Christo, suscitans illum a mortuis, et constituens ad dexteram suam in coelestibus, supra omnem principatum, et potestatem, et virtutem, et dominationem, et omne nomen quod nominatur non solum in hoc saeculo, sed et in futuro.@# Et: #Omnia subjecit sub pedibus ejus, et ipsum dedit caput supra omnem Ecclesiam quae est corpus ipsius.@# Et ut idem Apostolus ad Timotheum scribit: #Columna et firmamentum veritatis.@# Et manifeste: #Magnum est pietatis sacramentum, quod manifestatum est in carne, justificatum est in spiritu, apparuit angelis, praedicatum est ingentibus, creditum est in hoc mundo, assumptum est in gloria,@# sicut per Marcum et Lucam descriptio intonat evangelica. Lucas vero cum ad Theophilum scriberet, dicit se sermonem fecisse #de omnibus quae coepit Jesus facere et docere, usque in diem qua praecipiens apostolis per Spiritum sanctum quos elegit, assumptus est.@# Et Marcus in hodierna lectione, #Dominus,@# inquit, #Jesus
null
77226696-b01f-47ef-b0f0-a40f6bd60d2a
latin_170m_raw
null
None
None
None
, postquam locutus est discipulis suis, assumptus est in coelum, et sedet a dextris Dei.@# Quomodo vel qualiter praesentis solemnitatis gaudia, ascendente Domino, angelica declaravit sublimitas, non potest ore dicere, non corde concipere humana fragilitas. Sed tamen illud unum, ut Lucas narrat, testimonium admirabile atque jucundum, officiis ecclesiasticis adeo festive recitandum, huic declamatiunculae dignum duximus inserendum. #Cumque intuerentur apostoli Dominum euntem in coelum, ecce duo viri astiterunt juxta illos in vestibus albis, qui et dixerunt: Viri Galilaei, quid statis aspicientes in coelum? Hic Jesus qui assumptus est a vobis in coelum, sic veniet quemadmodum vidistis eum euntem in coelum.@# Ascendente Domino angeli apparuisse leguntur in vestibus albis, quia humanum genus, quod fuerat obtectum tenebris mortiferae caecitatis, per gratiam Christi meruit percipere indumentum aeternae jucunditatis, et consortium angelicae dignitatis. Instrumenti Veteris auctoritatem, ut proposuimus, multo ante multipliciter praenuntiasse manifestum est, illis videlicet qui Scripturam sanctam et studiose legunt et fideliter intelligunt. Quid per Enoch Scriptura divina clamat translatum, quid per Eliam igneo curru transvectum, nisi Dominum Christum hodierna festivitate in dextera paternae majestatis elevatum? Sicut ipse per Prophetam in psalmo dicit ad Patrem: #Tenuisti manum dexteram meam, et in voluntate tua deduxisti me, et cum gloria assumpsisti me.@# Ecce illud Domini Salvatoris iter astriferum, sanctus in psalmo vocari voluit cursum. Quod David cursum vocat, Salomon in Canticis saltus appellat. #Ecce iste venit saliens in montibus, transiliens colles.@# Et ille: #A summo coelo egressio ejus, et occursus ejus usque ad summum ejus.@# Hunc enim quem David currentem praecinuit, Salomon salientem praevidit. O prudentissimi vates, o tantae prolis felicissimi parentes, cujus meruistis prophetica denuntiatione fieri parentes et testes! De vestra namque radice Isaias propheta virgam cum flore processuram praedixit. De quo ipse alias dicit: #Erit in novissimis diebus praeparatus mons domus Domini in verticem montium, et elevabitur super colles.@# Et in alio loco: #Erit germen domus Domini in magnificentia, et fructus terrae sublimis.@# Quem, fratres, intelligere debemus per montem super verticem montium praeparatum, nisi mediatorem Dei et hominum, hominem Jesum Christum, niumm hominum naturam superantem et meritum? Quem per germen Domini magnificum et gloriosum, et fructum terrae sublimem, nisi eumdem Dei et hominis filium, hodierna die super coelos coelorum et dignitatem omnium angelorum in dextera Dei Patris assumptum? Ergo, dilectissimi fratres, omnium vitiorum phantasmata fugientes, cunctarum virtutum charismata diligentes, ipsum, de quo loquimur, toto cordis affectu quaeramus, toto mentis ardore diligamus, passibus dilectionis et fidei sequamur, ut per ipsum cum ipso ad eum possimus pervenire, qui per ipsum corruptam generis humani naturam voluit reparare, et reparatam in ipso, hodierna festivitate ad se dignatus est revocare. Qui cum eo vivit et regnat in unitate Spiritus sancti Deus per omnia saecula saeculorum. Amen. SERMO IX. IN DIE PENTECOSTES. Indicibilis et immensa praesentis diei majestas et gloria, verbo praesidente et linguis faventibus, vi propriae potestatis exigit ut dicamus pro posse quantum divina miseratio miseriis humanis consuluit. Scitis quoniam unumquodque negotium cum fuerit ad finem deductum, exercentes se quodammodo compellit in sese colligere simulque revolvere quid moeroris, quidve laetitiae in ipso actionis itinere contigit evenisse. Hoc vero permaxime ut fiat, ipsa eademque res congruum fore dijudicat quatenus ereptus liberatori gratias referat, et largitori laetitiae omnibus votis adhaereat, et cum Propheta clamet et dicat: #Mihi autem Deo adhaerere bonum est, ponere in Domino Deo spem meam.@# Si nostrae mortalitatis defectus, et quotidiana delicta, et dubiae vitae praecipites cursus, sollicita consideratione ad mentem reducere commonemur, multo magis opera misericordiae quae circa nostram salutem salutis auctor exercuit, summa cum veneratione nos recolere convenit. Videamus saltus quos pro nobis incarnata divinitas dedit, cogitemus quid Deus in homine gessit, quid homo a Deo assumptus temporalis apparens corporaliter pertulit. Quod enim omnia Dominici adventus mysteria Dei Patris sint voluntate peracta, nulli dubium quin firmissime teneat fides ecclesiastica. Quod et Spiritus sanctus Patri et Filio coaeternus sit cooperator, et auctor ejusdem Filii Dei assumptae humanitatis, tanti sacramenti exordium declarat. Christo namque misericorditer ad homines veniente, Spiritus sanctus in Virginem supervenit. Christo in Patris
null
b94007a0-3d93-4a47-9bf2-3c819ab50c24
latin_170m_raw
null
None
None
None
dextera magnifice residente, Spiritus sanctus super apostolos descendit, sicut universalis Ecclesia in eodem spiritu congregata summa cum veneratione hodie devotissime recolit. Cum enim Dominus ac Redemptor noster crucis esset addictus supplicio, potatus aceto #consummatum est,@# dixit. Quod duobus modis a nobis intelligi voluit, ac si diceret: #Consummatum est,@# videlicet Vetus Testamentum, et initiatum est Novum. Sive, consummatum est adventus mei mysterium usque ad hanc quam pro vobis sustineo mortem. In passione siquidem Domini plurima pietatis ejus opera fuerunt consummata, nonnulla postmodum etiam consummanda, sicut post triduum praeclara resurrectio: processu vero temporis mirabilis ascensio; et in igneis linguis super apostolos hodierna die toto mundo spectabilis spiritalis infusio. Hodie namque Spiritus sancti super apostolos venientis, manifestissima contestatione, per divinitatis potestatem completam esse cognoscimus assumptae humanitatis Christi dispensationem. Si enim, uti praefati sumus, uniuscujusque negotii causam necessario ad mentem reducimus, conferentes laeta cum tristibus, exsultantes nos incommoda evasisse, prospera adeptos fuisse, quid tam utile, quid tam consequens quam in hac die, in qua Christi corporalia finem suscipiunt, et in qua spiritalia charismata luce clara patescunt, omnia retro peracta, recapitulando quodammodo recitare pro modulo? Non enim nos putamus vel dicimus idoneos tantae rei ministros jactanter, sicut faciebat beatus Apostolus humiliter ac sapienter, sed ad confirmandam fidem nostram et ad excitandam devotionem vestram nostra parvitas dicere censuit quibus modis, ut supra dictum est, divina miseratio miseriis humanis consuluit. Natus est Christus ex incorrupta Virgine, ut humana corrupta nativitas in spiritalem transferretur originem. Legalem voluit suscipere circumcisionem, ut ejusdem legis se demonstraret auctorem, et nos, exemplo ejus spiritalibus gaudiis circumcisi, id est coelestibus disciplinis eruditi, ad fabricam coelestis aedificii inveniamur idonei. Deinde a magis adoratus, tres significativas suscepit species munerum, ut qui erat pro nobis mortalis effectus, Rex saeculorum crederetur et Dominus. Voluit etiam in templo praesentari, turturem et columbam pro se voluit offerri, dans nobis exemplum ut, cum ad altare accedimus, castitatis et innocentiae caeterarumque virtutum victimas immolemus. Duodennis in templo matre Virgine nesciente remansit, post paululum studio ferventi cursuque citato requiritur, et, ut Lucas refert, #in medio doctorum sedens,@# non docens, sed discens et audiens invenitur. Interrogante autem matre, cur se ignorante remansit, in domo Patris sui esse se respondit. Haec etenim puerilia gesta catholicae fidei sunt firmitate subnixa. Cum vero Jesus a matre requiritur, procul dubio verus homo cognoscitur. Dum esse se in domo Patris oportere testatur, a cunctis fidelibus verus unicus Dei Filius creditur. In medio doctorum sedens, audiens illos et interrogans, signat ut nullus nisi perfecta aetate praedicationis officium assumere praesumat. Sciendum praeterea quod de infantia Salvatoris non plus Ecclesiae pietas approbat quam quod divinus sermo pronuntiat. Infirmitates tamen assumptae mortalitatis, sicut fides fidelium credit, absque ullo contagio peccati percucurrit, sed Deus occultus in homine semper impassibilis mansit, et licet Dei Filius nullam haberet mundandi vel purificandi necessitudinem, certo tamen die determinato tempore, trigesimo videlicet aetatis suae anno, illud singulare ac singulariter salutare mysterium baptismatis suscepit, suscipiendo sanctificavit, sanctificando cunctis fidelibus ut per illud sanctificarentur, ac si coeleste donativum contradidit. Sed dum baptizandi possibilitatem ministris Ecclesiae concessit, potestatem baptizandi quasi quoddam insigne sibi vindicans reservavit, sicut divina vox B. Joanni homini magni meriti nuntiavit, quando Christus ad illum gratia baptizandi venire non distulit. #Super quem videris,@# inquit, #Spiritum descendentem et manentem super eum, ipse est qui baptizat.@# Ipse etenim amicus Sponsi, fidelis humilisque Praecursor, quo inter natos mulierum, teste Veritate, non surrexit major; baptizans et baptismum praedicans sicut sacer evangelicus sermo describit. Ait enim: #Ego quidem vos baptizo in aqua, qui autem post me venturus est, ipse vos baptizabit in Spiritu sancto et igni.@# Quomodo in Spiritu sancto et igni baptizat, hodierna festivitas satis aperte ac solemniter approbat. Beato Luca evangelista in Actibus apostolorum narrante, cognoscimus quia #apparuerunt apostolis dispertitae linguae tanquam ignis, seditque supra singulos eorum Spiritus sanctus.@# Idcirco, dilectissimi fratres, de sacramento baptismatis, hodie vel modicum dicere libuit, quoniam illud isto in tempore Christiana religio magis ac magis peragere consuevit. Baptizatur Christus, et non modo
null
c359c3c9-9daa-4e6b-9795-7764f01e9a5d
latin_170m_raw
null
None
None
None
jam patriarcharum prodigiis, non prophetarum oraculis, sed voce Patris dilectus Filius approbatur: #Hic est filius meus dilectus, in quo mihi complacuit.@# De quo Psalmista: #Rex dilecti, dilecti.@# Et de quo Salomon in Canticis: #Dilectus ex dilecto.@# Deinde, sancto ducente Spiritu, desertum petiit, exempto [exacto] quadragesimali jejunio, ut pote verus homo esuriit, diaboli tentamenta divina virtute superavit; deinde angelico, ut verus Dei Filius, usus ministerio, postmodum, ut Isaias propheta multo ante praecinuit, terram Zabulon et terram Nephtalim adiit; habitantibus in regione umbrae mortis et sedentibus in tenebris lumen veritatis ostendit, semetipsum videlicet qui dixit: #Ego sum lux mundi,@# et de quo sanctus Evangelista: #Erat lux vera quae illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum;@# vocatis discipulis, coelestis disciplinae perfectionem tradidit eis, octo beatitudinum species disserendo, fontem se totius beatitudinis esse declaravit. Aperta pronuntiavit in quibus aedificaremur, obscura proposuit in quibus excitaremur. Quibusdam vero assumptae carnis motibus, sed prorsus peccato carentibus hominis filium se esse demonstrans, insolitis miraculorum prodigiis divinitus adhibitis, Dei Filium se esse contestans, et sic humana divinis, divina humanis conjungendo, ex duabus substantiis in una persona praedicatur Christus, Deus verus et homo. Videamus quomodo divinitati famulabatur humanitas, vel quomodo humanitati favebat divinitas. Lazarum suscitans, quod est Dei; amicum flevit, quod est hominis, et sic de caeteris. Sed, ut de multis pauca referam, Infirmos curans, ingemuit; famelicos pascens, oculos ad coelum levavit; discipulos alloquens, in montem ascendit; languidos curans, in campestribus stetit, esuriens, superavit hostem; excitatus a somno, pontum jubet esse quietum; sitiens, Samaritanis propinavit salutem; cum capi voluit, inimicos retrorsum cadere fecit; moriens, mortem pertulit et in morte ejus omnis creatura congemuit. Morte etenim Christi tenebrescunt lumina coeli, scinduntur velamina templi. Captivos reddit inferus, rediviva cadavera tellus. In mortis discrimine hominem agnosce, in virtutis operatione Deum intellige. Cum enim a mortuis resurrexit, saeculo vitam reddidit, suis fidelibus spem resurgendi concessit. In divinitatis potentia clausis januis ad discipulos intravit, in resumpto corpore stigmata passionis palpabilia monstrat, ostendens quod in eadem carne sumus resurrecturi et ampliori gloria sine fine victuri. Et ut nemo diffideret de gloria resurrectionis, carnem quam Dei Filius ex nobis assumpsit, ad coelos ascendens collocavit in dexteram Patris, ut eo nos ascensuros credamus, quo caput nostrum nos praecessisse cognoscimus. Inde fidelibus hodie in Spiritu sancto Dei dilectio mittitur, quae per Apostolum charitas nominatur. #Charitas,@# inquit, #Dei diffusa est in cordibus nostris per Spiritum sanctum, qui datus est nobis.@# Spiritus etenim sanctus, Patri et Filio coaeternus et consubstantialis, non sicut minor et nolens transmittitur, sed sicut aequalis propria voluntate a Deo Patre et Filio mittitur, quia, sicut Veritas dicit, #Spiritus ubi vult spirat.@# Obmutescant qui in divinitate Spiritum sanctum minorem esse somniant, et qui inter creaturas creatum esse connumerant. Non potest esse minor qui totius operis divini legitur et creditur esse cooperator. Nec inter creaturas potest connumerari qui creator et renovator est totius machinae mundi. Si creatorem et renovatorem Spiritum sanctum praedico, desideranter propheticis verbis consentio: #Emitte,@# inquit, #Spiritum tuum et creabuntur, et renovabis faciem terrae.@# Si cooperantem totius divini operis esse pronuntio, ab auctoritate divinae Scripturae non dissentio. Quando Deus per Verbum fabricam mundi condidit, Spiritus sanctus super aquas ferebatur, sicut divina pagina divinis lectoribus innotescit. Postquam priore gratia invidia diaboli primis hominibus adempta, pietas divina ad agnitionem sui hominem pereuntem revocare voluit, Spiritus sanctus patriarchas edocuit, prophetas implevit, Dei Filium Virginem parituram angelo nuntiante obumbravit, super eumdem Christum baptizatum in specie columbae visibilis apparuit, idem in igneis linguis super apostolos hodierna festivitate descendit; et quos puros homines invenit, Deos, imo et Dei filios per gratiam adoptionis effecit. Pulchre Spiritus sanctus Deus ac Dominus, creator ac renovator dicitur, quia quos in baptismo divina regeneratione recreat, remittendo peccata a contagio veteris hominis renovat, et in secundi hominis speciem renovando commutat. De eodem spiritu per Psalmistam dicitur: #Verbo Domini coeli firmati sunt, et spiritu oris
null
493a0c78-07bc-462b-a8cb-7055b966cc89
latin_170m_raw
null
None
None
None
ejus omnis virtus eorum.@# Et Salomon de eo: #Omnium artifex docuit me sapientia.@# Quia sicut Apostolus dicit: #Nemo potest dicere Dominus Jesus, nisi in Spiritu sancto;@# et: #Nemo in spiritu Dei loquens, dicit anathema Jesu.@# O quantus est iste artifex, quam potens, quam efficax, qui sicut cum Patre et Filio omnia ex nihilo condidit, ita corrupta potuit reparare, cum voluit! In illis homiliis quas ad gloriam praesentis diei duo illi amplissimae auctoritatis describunt Gregorii, quaedam spiritus opera nitescunt principalia. Ideo principalia, quoniam a tantis auctoribus sunt festive prolata. Dicunt quoniam Spiritus sanctus David citharoedum puerum, multiplici sua gratia praeditum, provexit ad regni fastigium. Amos agrestem hominem vellicantem siccamina, mirabili potentia ditavit auctoritate prophetica. Petrum peritum piscium captione, pastorem fecit totius Ecclesiae, Matthaeum publicum exactorem evangelicum fecit esse scriptorem. Fecit ex Saulo Paulum, et ex lupo agnum, ex persecutore doctorem. Fratres, quantum est hominem de Deo loqui? Quid plus dicam? Dicam tamen quod sentio. Quidquid est, quidquid fuit, quidquid unquam esse bene poterit, hujus artificis munere non carebit. Nam quidquid ordinem servat justitiae, quidquid profectum praestat prudentiae, quidquid virtuti cedit victoriam, quidquid honestam facit temperantiam, quidquid rectum in fide, in spe certum, in charitate perfectum, totum ab illo initium et augmentum percipit, qui praesentem diem adventus sui praesentia mirabiliter consecravit. Cujus nos gratia gratificati, lumine illustrati, consolatione consolati, diligamus Dominum nostrum Jesum Christum, sermones ejus servando, ut digni mereamur fieri dilectione, adventu et hospitio Dei Patris et Filii, et ejusdem Spiritus paracleti, ita ut ad nos tota Trinitas veniat, et templum nos gloriae suae inhabitando perficiat Deus unus, vivus et verus, qui absque initio et sine fine per infinita saecula saeculorum vivit et regnat. Amen. SERMO X. DE ADMIRABILI PRAECURSORIS CHRISTI JOANNIS BAPTISTAE NATIVITATE. Ortum Dominici Praecursoris celebrantes, fratres charissimi, oportet nos fideli devotione perpendere quantas ob ejus memoriam cum gratiarum actione laudes Deo debemus persolvere. Ad repellendas igitur et effugandas densissimas ac tetras mortis et ignorantiae tenebras, quas tenebrarum auctor mundo infuderat, venturum erat lumen illuminans omnem mundum. Idcirco consequens erat ut illud ineffabile et aeternum temporalium et rationabilium numerositas praecederet lucernarum. Patres dico religionis antiquae, quorum virtutibus, exemplis et dictis fideles populi illuminati et docti, discussa perpetuae caecitatis caligine, eum illud superveniret, si non ex toto, vel ex parte possent agnoscere. Fuerunt itaque, ut diximus, lucernae, non a se, nec aliunde, sed ab illo supremo lumine illuminante, cultores videlicet coelestium praeceptorum, alii ante legem, alii sub lege, alii vero judicum, regum et prophetarum temporibus, Dominicae nativitatis, passionis, resurrectionis et ascensionis mysteria praeconantes. Post quos, Domini Praecursor, Joannes effulsit, qui omnium patriarcharum praeconia et vaticinia prophetarum luce perspicua deduxit ad publicum. Hic enim vir sanctus non solum justus, sed etiam ex parentibus justis exortus. Justus in praedicatione, justus in omni conversatione, justus in passione. Cujus nativitatem, justitiam et sanctitatem, et omnes sacratissimos actus Gabriel nuntiavit archangelus, stylus ad plenum descripsit evangelicus. Dignum valde erat ut puer, tanta praeditus dignitate, tali vocaretur nomine. Ut enim majorum nostrorum testatur auctoritas, sive prudentia, Joannes interpretatur #Dei gratia,@# sive #in quo est gratia.@# Quantae sanctitatis, quantaeque coelestis gratiae Domini Praecursor ditatus est munere, humanae scientiae sermo non potest dicere. Et quia de eo humanae scientiae sermo dicere non valet, quod de eo et ad eum dictum est silere non debet. Quid praestatur homini tanto, cum de illo tantillus loquitur homo? Quid valet ad haec exiguitas hominis, quoniam de illo summa et ineffabilis loquitur Trinitas? Loquitur de eo Deus Pater in psalmo, loquitur idem in Evangelio. In psalmo: #Paravi lucernam Christo meo.@# De quo sanctus evangelista: #Ille erat lucerna ardens et lucens.@# In Evangelio: #Super quem videris Spiritum descendentem et manentem, ipse est qui baptizat.@# Quaedam vero testimonia, quae Spiritus sanctus per Isaiam et Jeremiam in Domini Salvatoris persona specialiter intonat, ad Praecursorem ejus coeleste magisterium et sensus catholicus convenienter pertinere denuntiat. Multo etiam
null
19d6b47a-ac50-4fb3-b302-c085d372eb7a
latin_170m_raw
null
None
None
None
apertius ei Spiritus sanctus testimonium perhibuit, quo repletus ad adventum genitricis Domini clausus adhuc matris utero, ut Evangelium loquitur, non natura praestante, sed gratia annuente, mirabiliter exsultavit. Ipse enim Dominus Christus, cui testimonium ille perhibuit, dicens: #Ecce Agnus Dei, ecce qui tollit peccatum mundi;@# tempore suae praedicationis, de illo dixit: #Inter natos mulierum non surrexit major Joanne Baptista,@# et quem inter natos mulierum majorem fuisse dixit, levitatis vitio et voluptate deliciarum carere innotuit, prophetam et plusquam prophetam eum esse asseruit, et quem ipse potentia suae divinitatis tantarum virtutum et gratiarum privilegiis dedicavit, ut mortalium omnium merita excederet, Angelum a Deo vocatum, et ad praeparandum iter salutis ante se missum, prophetae Malachiae oraculo referente, perdocuit. Si enim angelus Graece, Latine dicitur nuntius, merito B. Joannes appellatur angelus, qui nascendo de sterili matre, nuntiabat nasciturum de Virgine matre, praedicando nuntiabat praedicaturum, baptizando baptizaturum, patiendo passurum, ejusque passione genus humanum redempturum. Qui vivit et regnat cum Deo Patre et Spiritu sancto per omnia saecula saeculorum. Amen. SERMO XI. IN VIGILIA APOSTOLORUM PETRI ET PAULI. In exordio vigiliarum apostolicae solemnitatis illum puerum citharoedum, David dico regem potentem et fortissimum Israeliticae plebis ducem, qui tanta Dei gratia et providentia praeditus est ut ex ejus propagine Virgo eligeretur, ex qua Dei Filius corpus nostrae redemptionis susciperet, istum tantum ac talem cantantem audistis, et cum eo laetis vocibus et piis affectibus cantastis: #Coeli enarrant gloriam Dei, et opera manuum ejus annuntiat firmamentum.@# Coelos audivimus, firmamentum vidimus. Coelos gloriam Dei enarrantes, firmamentum annuntians. Quaeramus et videamus qui sunt isti coeli, et quomodo enarrant gloriam Dei, et quod est firmamentum, et qualiter opera Dei annuntiat. Non enim introduceret sermo propheticus gloriam Dei enarrantes coelos, nec opera Dei annuntians firmamentum, nisi spiritualiter vellet intelligi apostolos et apostolicos viros super fundamentum et firmamentum fidei immobiliter constitutos. Si vero propheticum sermonem ad litteram intelligere volumus, dicamus quia tunc coeli gloriam Dei enarrant quando solem et lunam et stellas, in sese compositas, miro ordine suis temporibus repraesentant, et firmamentum opera Dei annuntiat, cum astra coeli in se et lucere et moveri praemonstrat. Non enim consequenter sic, sed magis intelligere spiritaliter debemus. Figuram vero magis coeli ac firmamentum spiritalium doctorum possunt retinere quam gloriam Dei et opera manuum ejus ad liquidum demonstrare. Sunt enim haec elementa muta et irrationabilia, sed coelesti virtute et divina sapientia rationabiliter et sapienter disposita. Et quia jam praenuntiati psalmi sensus noster ad litteram, quae occidit, dignosci non valet, necesse est Spiritus, qui vivificat, ut spiritaliter intelligamus nos spiritaliter doceat. Apertissime enim patet spiritales coelos sanctos fuisse et esse apostolos. Si enim coelos dicimus quos praestantissimos scimus, in ordine doctorum per diversa tempora contemporalium suorum, profecto isti sunt coeli coelorum, isti sunt doctores doctorum, principes populorum, filii excussorum, qui, ob meritum magnae fidei Abrahae, maximi patriarchae, effecti sunt filii, de quibus in psalmo Spiritus sanctus Ecclesiae loquitur dicens: #Pro patribus suis nati sunt tibi filii; constitues eos principes super omnem terram.@# Cum enim Petrum et Paulum coelos dicimus, non ab illo excelso nomine alios apostolos excludimus. Omnes ergo apostoli jure vocantur coeli, per quos mundus agnovit doctrinam verae fidei. Ergo Petrum et Paulum coelos dicimus et unumquemque illorum firmamentum fatemur. Primum videamus qua auctoritate divinarum Litterarum appellantur coeli, qua assertione Scripturae firmamentum dicantur; deinde quomodo vel qualiter gloriam Dei enarrent, quam alte et profunde opera Dei annuntient. Non enim immerito coeli vocantur apostoli, Domino dicente per Isaiam: #Coelum mihi sedes est,@# et iterum Scriptura: #Anima justi sedes est sapientiae.@# Et si anima justi sedes est sapientiae, et coelum sedes Dei est, anima Petri et anima Pauli sedes sunt Dei, et sedes sunt sapientiae, sicut ipse Paulus asserit Dominum Christum, Dei virtutem, Deique sapientiam esse, et si super humilem, et quietum et trementem verba sua Dominus requiescere se promittit, procul dubio in istis sedem suae divinitatis constituit, in quibus sedens et habitans mundum sibi sternit, et per eos fidelibus populis iter salutis ad [ac] viam verae humilitatis ostendit.
null
26f45dd5-c682-48d0-a3ad-1fa73b4d70ea
latin_170m_raw
null
None
None
None