text
stringlengths 1
314k
|
|---|
ernakulum, bhaaratadaesam, keralalooni Kochi nagaramlo pramukha vyapara kendra jalla prantham ledha Kochi nagaramlooni dountoun (central businesses districtu / sibidi ) dani perunu ernakulum jillaku pettaaru. Kerala unnanatha nyaayastaanam,Kochi nagarapalaka samshtha kaaryaalayam, cochin Harbour sahaa anek pradhaana samshthalu ikda unnayi.
charithra
saampradaya charithra
puraathana, madhyayuga kaalamlo Kerala, bayati prapamcham Madhya vaanijya sanbandhaalanu pempondinchadamlo yea prantham gananiyamaina patra pooshinchindi. ernakulum praarambha rajakeeya charithra Kerala, tamilhanaadulooni vistaaramaina bhagalanu paalinchina sangam kalaniki chendina chera raja vamsamthoo mudipadi Pali. cherula taruvaata yea pradeesam taruvaata cochin raajyam (perumpadapu swarupam)chee paalinchabadindi.
1814 aangloo-datch oppandam nundi british aadhipathyam (pratyekamgaa eest india kompany) kindha unnappatikee, cochin rajyaniki chendina ramavarma XII tana rajadhanini mattancry nundi tripunituraku sumaaru 1840loo marchadu phort cochin purapaalaka sangham 1865 madraas pattanha abhivruddhi chattam prakaaram 1866loo erpadindi. 1910loo ernakulum purapaalaka sanghamgaa marindi 1911 modati rashtra janaba lekkala prakaaram, ernakulum pattanhamloo 21,901 mandhi janaba unnare. vaariloo 11,197 mandhi hindus, 9,357 mandhi cristavulu, 935 mandhi muslimlu, 412 mandhi yudulu unnare .
bhaugoollika shaastram
ernakulum jalla bharathadesamlooni Madhya keralalo Pali. ernakulum oddha samudra mattaaniki sagatu etthulo Pali.
vaataavaranam
koppen vaataavarana vargikarana prakaaram,ernakulannagaram ushnamandala ruthupavana vaataavaranam kaligi umtumdi.yea praantamnairuti thira raashtramaina keralalo unnanduna, ushnamandala vaathaavaranamtho kaligi umtumdi.pagalu, ratri Madhya, alaage savatsaram podavunaa ushnogratalalo swalpa tedalu Bara untai. veasavikalam maarchinundi mee varku umtumdi. juun nundi septembaru varku nirutu ruthupavanaalu prabavam umtumdi. aktobaru, nevemberu rutupavanaala anantara tirogamana ruthupavanaalu untai. paschima kanumala nundi vachey gaalulakaaranamgaa decemberu nundi phibravari varku sheetaakaalam koddhi challagaa umtumdi. galulu veestaayi.
varshaakaalamlo kurustunna bhaaree varshaalato Kota tadisi muddavutondi. sagatu varshika varshapaatam aeam mi.mee (120 am.) nirutu ruthupavanaalu saadharanamga mee chivarivaaramlo prarambhamavuthayi. juulai tarwata varshapaatam taggutumdi. samvatsaranike sagatuna sumaaru 124 varshapu roojulu untai. vesavikaalamlo nagara garista sagatu ushnograta kanista ushnograta gaaa namodaindi. sheetaakaalam sagatuna garishtamgaa , kanishtamgaa sagatuna namoodhu chesthundu
aardika vyvasta
bhaaratadaesamloe 2012 nevemberu natiki, ernakulum 100% banku sadupayam kaligina modati jillaga avatarinchaalani lakshyangaa pettukindi. swachchanda minahayimpulu minahaa anni kutumbaalu banku khaataalanu kaligiundela chusukundi.
ernakulum central businesses district, Kochi, gta konni dasaabdaalugaa adhika pattaneekarananu chusindi. tadwara idi nagara aardika kendramga marindi. 1972loo ravipuram, kacherippadini kalipa em.z. roddu praarambhinchina tarwata deeni roopaantaram modati jaadalu kanipinchai. 70va dasakam chivarilo cochin mahanagara abhivruddhi samshtha em.z. roedku paschimaana merine drovenu nirmimchina tarwata abhivruddhi kothha rupaanni santarinchukundi. aa vidhamgaa merine , em.z. roadlu Kochi aardika karyakalapalaku vennemukagaa maaraayi. aa tarwata Kota anni disalaloo vistarinchenduku sthavaranga panichesaayi. ernakulum pratuta vupa rahadari kottadigaa marindi.
ravaanhaa
troeva
ernakulum, naaluguvarusala jaateeya rahadari 66 , alaage jaateeya rahadari 544 dwara Uttar-dakshinha , turupu -paschima carridar jaateeya rahadari vyavasthaku anusandhaaninchina Kota. Thiruvananthapuram nundi praarambhamayye em.sea. roddu angamaalilo mugusthundi.jaateeya rahadari vividha praantaala nundi Kota gunda velluthundhi .Thrissur, Palakkad, Salem, coimbatore vento sameepa nagaralaku pravesaanni andistundi. jaateeya rahadari 66 Kochi nagaranaki upamaargamgaa panichestundi. ayithe Kochi Kota vaegavanthamaina vistaranakaaranamgaa upamaargam twaragaadaani madyalo unna nagara rahadhaarigaa marindi. tadwara bhartiya jaateeya rahadhaarula nirvaahana samshtha kottaupamaargam yerpatuku pratipaadinchavalasi vacchindi.
prabhutva yaajamaanyam loni Kerala rashtra roddu ravaanhaa samshtha (kao.yess.orr.ti.sea) antararashtra, antarajilla, nagara sevalanu andistundi. ekkuvaga ernakulum (kao.yess.orr.ti.sea) buses stand nundi kochilo vaitilla mobility apab tarwata, athantha raddeegaa umdae buses stand. Kerala rashtra roddu ravaanhaa samshtha Kochi nagaramlooni ernakulum praanthamlo "ernakulum jetty", "tevara dipo" aney marorendu buses steshionlanu nirvahisthondi.
railway
ernakulum railway steshion ernakulum mahathmaa ghandy roedloo unna nagara pradhaana shaping praantaaniki sameepamlo Pali. bhartia railvelu dakshinha railway mandili ernakulamlo pradhaana railu ravaanhaa vyavasthanu nirvahisthundhi.
ernakulum kuudali railway steshion prayaaneekulu, expresse junkshan raillu bayaludere steshion,daksina vaipu alappujha vaipu vellae raillaku idi aape sthaanam. Uttar, dakshana railway staeshanlu rendintini railway mantritwa saakha dwara vimaanaashrayaala tarahaalo unnanatha sthaayigaa maarchataaniki empikachesindi. ernakulum junkshan railway steshion punaraabhivruddhi iteevale prarambhamaindi.
gaalani
ernakulum nundi cochin antarjaateeya vimaanaashrayam (nedumbasseri, kochilo) 27 kilometres dooramlo Pali.
kochiloni paata pouravimaanaashrayam ernakulanku chaaala sameepamlo willingdon dveepam oddha Pali.dheenini ippudu adhikarikamgaa ai.ene.yess. garuda ani pilustharu.idi sadaran neval comaand hetchculo bhaagam.
2017 julai loo praarambhinchabadina Kochi metrotho ernakulum prantham Kochi nagaramlooni itara praanthaalatho kalapabadindi.modati dhasha prajectu pania anchana vyayamtho modaliendi. uttaraana aluwa nundi aagneyamloo tripunitura railway steshion varku ernakulum gunda 28 kilometerlaku paigaa vistarimchimdi. prasthutham aluwa nundi peta varku faze 1 kindha 25.6 kimi vistarana prajalaku andubatulo Pali. peta nundi tripunitura varku migilina 2.7 ki.mee. nirmaanamlo Pali. prasthutham faze 1Una nundi yess.ene. junkshan varku 70% paigaa nirmaanam vistarana puurtayimdi. yea vistarana sadupayam tvaralo praarambhinchavachchu ani bhavistunaaru.
neeti
ernakulamlo anek jettiilu unnayi. ferreelanundi prayaanikulu bayaludaeravachchu, alaage digavacchu. ferrie sevalu dwara 20 nimishaala vyavadhilo willingdun dveepam, mattancry, phort Kochi, mulavukaadu cherukovachhu. Kerala rashtra jala ravanasakha yea kindhi maargaalalo chowkagaa ferrie sevalanu andistundi.
media
mudrana
ernakulamlo malayaala manorama, mathrubhumi, janmbhoomi, maadhyamam, desabhimani, dheepika, Kerala kaumudi, tejus, metroe vaarta, siraz dily, vardhamaanam, janayugam, Kochi vaarta, veekshanam aney pradhaana malayaala varthapathrikalu prachuritamavutaayi
pramukha aamgla vaartaapatrikalaloo deccan chronicle, dhi themes af india, dhi hinduism, dhi nyuu eandian expresse unnayi. saayantra samayamlo Kota nundi anek anek stanika patrikalu prachurinchabadataayi. hiindi, qannada, tamilam, telegu vento itara praantiiyabhaashalalo varthapathrikalu peddha sankhyalo ammudavutaayi.
cochin stoke exchange sthaanamkaavadamtho, nagaramlo anek aardika prachuranalu veluvadataayi. veetilo dhi ekanamic themes, businesses Jalor, dhi businesses staendard, dhi financial expresse unnayi. satyadeepam,dhi weak vento pramukha patrikalu,itara mathaparamaina prachuranalu veluvadataayi.
prasara saadhanaalu
television
ernakulamloni television stationlalo asianet, asianet plous, asianet nyuss, g keralam,suryah tv, suryah movies, suryah music, suryah comedee channel, amritha tv, media vass, twantifore nyuss, jeevan tv, manorama nyuss, matrubhoominyus, janam tv, reporter tivi, dide phri dish, airtel digitally tv, dish tv, shone direct, tata sqy, independiente tv (india), videocon di2ech dwara dtch sevalu andubatulo unnayi.
rdi
al india rdi nagaramlo 102.3 oddha panichaesae remdu epf.emm staeshanlanu kaligi Pali.
chaduvu
vishvavidyaalayalu - cochin university af science und teknolgy, naeshanal university af advancesd legally stuudies, Kerala universiti af fisheries und oshan stuudies, shree sankaracharya university af samskrutam
kalashalalu — maharajas collge, sint therissa collge, sint alberts collge, sacred haart collge, tevara, cochin university af science und teknolgy, sint pauls collge, kalamaseri, rajgiri collge af social sciences, bhratha maathaa collge, schul af inginiiring, sea.yu.yess.Una.ti, govarment medically collge, ernakulum, govarment modal inginiiring collge, di pal institut af science und teknolgy, govarment laaw collge, ernakulum, union kristiyan collge, aluwa, vishwajyoti collge af inginiiring und teknolgy, muthoot institut af teknolgy, science, puthencruj, fedearl institute af science, angamali, naeshanal university af advancesd legally stuudies aney pramukha vidyaasamsthalu unnayi.
rajakeeyam
ernakulum saasanasabha niyojakavargam, ernakulum loksabha niyojakavargam loo bhaagamgaa Pali.
idi kood chuudu
aluwa
angamaali
ernakulum jalla
Kochi
kochukadavantra
ernakulamlo praardhanaa sthalaalu
nadirshah
prastaavanalu
velupali lankelu
ernakulum jalla
Kerala nagaraalu , pattanhaalu
bhartia nagaraalu pattanhaalu
Kerala
|
యోగము [ yōgamu ] yōgamu. సంస్కృతం n. Junction, meeting, union, కూడిక, కూర్పు. Fortune, అపూర్వ వస్తుప్రాప్తి. సద్యోగము a lucky conjuncture, good fortune, or luck. దుర్యోగము misfortune. దైవయోగము Divine Providence. దైవయోగము తప్పి unhappily, unfortunately. Accession of property, or wealth. ద్రవ్యము. A prescription, a recipe. ఔషధము, మహాబిల్వాది యోగము a prescription including Bilva roots.
యోగ శబ్దం ‘యుజ్ ’ అనే సంస్కృత ధాతువు నుండి పుట్టిందని అందరికి తెలిసినవిషయమే. ఆ ధాతువుకు కలిసికొనుట, ఏకమగుట, సమన్వయించుట మొదలైన అర్ధా లున్నాయి. జీవాత్మ పరమాత్మ లో సమ్యోగం చెందటమే
యోగ పరమార్ధం. ‘ నయమాత్మాబలహీనేన లభ్యతే ’ అని ముండకోపనిషతు చెపుతోంది. అంటె బలహీనులు ఆత్మను తెలుసుకోలేరు, పొందలేరు అని భావం కాబట్టి ఆత్మ జ్ఞానానికి శక్తిమంతమైన శరీరము , సమాహితమైన బుధ్ధి అత్య అవసర మన్నమాట. దీని వల్ల క్రమంగా శరీరరోగ్యం సమాహితమైన చిత్తం ఏర్పడి ఆత్మను పరమాత్మతో సమ్యోగం చెందింప జేసే శక్తి సాధకుని కేర్పడుతుంది.
యోగ విజ్ఞానాన్ని తెలుసుకోవడానికి తోడ్పడేవి ప్రధానంగా యోగానికి సంబంధించిన ఉపనిషత్తులు. వాటిలో యోగతత్వోపనిషతు, మండల బ్రాహ్మాణోపనిషతు, యోగకుండల్యోపనిషతు ప్రధానంగా పేర్కొన దగినవి. ఇవే గాక పాతంజలి యోగసూత్రాలు , భగవద్గీత , యోగ వాసిష్ఠం యోగజ్ఞానానికి ప్రమాణ గ్రంధాలు. పతంజలి యోగ సూత్రాలకు స్వామి వివేకానందులు ఆంగ్లంలో చేసిన అనువాదం అందరు చదువదగింది. పై గ్రంధాలన్నిట్లోనూ యోగం భారత దేశాంలో అత్యంత ప్రాచీన కాలం నుంచి అధ్యయన అభ్యాసాలలో ఉన్నట్లు చెప్పబడి ఉంది.
యోగోపనిషత్తులలో యోగం నాలుగు విధాలుగా చెప్పబడింది. అవి , హఠయోగం , లయయోగం , మంత్రయోగం , రాజయోగం. అయితే, ఇప్పుడు యోగమంటే హఠ రాజాయోగాల సమ్మేళనం గా భావింప బడుతున్నది. దీనికే ఆష్టాంగయోగమని ప్రసిధ్ధి. ఆష్టాంగ యోగమంటే ఎనమిది అంగాలతో కూడిన యోగమని అర్ధం. యమ, నియమ,ఆసన,ప్రాణాయామ,ప్రత్యాహార, ధారణ,ధ్యాన,సమాధులు అష్టాంగాలు.
1.యమ :- యమానికి పదిలక్షణా లున్నాయి. అవి,
1.అహింస - అపకారికి సైతం ప్రత్యపకారం చేయకపోవటం అహింస.
2. సత్యం -సర్వకాల సర్వావస్థలయందు నిజమేమాట్లాడటం సత్యం
3. అస్తేయం - దోంగతనం చేయక పోవటం అస్తేయం.
4. బ్రహ్మచర్యం- బ్రహ్మచర్యదీక్ష గాని, శాస్త్రోక్తవిధి ననుసరించి గార్హస్థ్య ధర్మ నిర్వహణంగాని బ్రహ్మచర్యం
5. క్షమ- సర్వావస్థల యందును ఓర్పు కలిగి ఉండటం క్షమ
6. ధృతి -దైర్యం
7. దయ - సర్వభూత దయ
8. అర్జవం - శత్రు మిత్రులయందు సమభావం కలిగి ఉండటం ఆర్జవం
9. మితాహారం - మితంగా భుజించటం మితహరం
10. శౌచం. -ఆంతర్భహి శ్శుధ్ధి శౌచం
యోగము అనే విషయానికి సంబంధీంచిన పేజీలు
యోగం (పంచాంగం) - పంచాంగంలోని 27 యోగాలు
యోగా - వ్యాయామ, ఆధ్యాత్మిక సాధనల గురించి. ఇది హిందూత్వ అధ్యాత్మిక సాధనలలో ఒక భాగం. మోక్షసాధనలో భాగమైన ధ్యానం అంతఃదృష్టి, పరమానంద ప్రాప్తి లాంటి అధ్యాత్మిక పరమైన సాధనలకు పునాది.
యోగాసనాలు - వివిధ యోగ భంగిమల గురించి
యోగి - అయోమయ నివృత్తి పేజీ
హఠయోగ ప్రదీపిక- పతంజలి రచన
|
అష్టభాషి బహిరీ గోపాలరావు మహబూబ్ నగర్ జిల్లా లోని ప్రసిద్ధక్షేత్రం శ్రీరంగాపూర్ నిర్మాత. సా.శ. 1676 ప్రాంతానికి చెందినవాడు. వనపర్తి సంస్థానంనకు పూర్వపు రాజధాని అయిన సూగూరు సంస్థానం స్థాపకులు వీర కృష్ణారెడ్డికి మునిమడు.ఇతని మేనల్లుడే బిజ్జుల తిమ్మభూపాలుడు. ఇతనికి మొదట సంతానం లేకపోవడం వలన బంధువుల బిడ్డ వెంకటరెడ్డిని దత్తత తీసుకున్నాడు. తదనంతరం ఇతనికి కుమార బహిరీ గోపాలరావు జన్మించినా, దత్త పుత్రుడు వెంకటరెడ్డినే తదనంతరం సూగూరు సంస్థానానికి వారసుడిగా ప్రకటించాడు. ఇతడు శత్రువులపైన బహిరీ పక్షి (Sparrowhawk) వలె పడి వారిని హతమొనర్చొచుండుట వలన ఇతనికి గోల్కొండ నవాబులులచే 'బహిరీ' అని కితాబు పొందాడు..బహిరీ అనగా పార్సీ భాషలో డేగజాతి పక్షి అని అర్ధము.
సాహిత్య కృషి
అష్టభాషి బహిరీ గోపాలరావుగా ప్రసిద్ధి చెందిన జనుంపల్లి గోపాలరావు గొప్ప పండితుడు. ఎనిమిది భాషలలో విద్వాంసుడు. కావుననే అష్టభాషల గోపాలరావుగా సుప్రసిద్ధుడు. తిరుపతి, కంచి, శ్రీరంగం మొదలగు క్షేత్రాలను దర్శించి, అక్కడి కవులను సత్కరించి సూగూరుకు తీసుకవచ్చాడు. స్వయంగా తానే రామచంద్రోదయం అను శ్లేష కావ్యాన్ని, శృంగార మంజరీ అను భాణాన్ని సంస్కృతంలో రచించాడు...ఈతని తండ్రి వెంకటరెడ్డి, ఆయనపేర నిర్మించిన వెంకటాపురం గ్రామములో కోదందరామస్వామి ఆలయం కట్టించి నాడు.ఆ దేవుని పేరనే గోపాలరావు 'రామచంద్రోదయః' అను యమక కావ్యము సంస్కృతమునందు అతి జటిలముగా వ్రాసి, అది అర్ధమగుటకు దానికి 'విజ్ఞేయార్ధ దర్పణము' అను వ్యాఖ్యానము కూడా వ్రాసెను.తనది జనుంపల్లి వంశమని రాంచంద్రోదయ యమక కావ్యము వ్రాసినానని, అది మిక్కిలి భవ్యకావ్యమని, దాని అర్ధము సులభముగా తెలియని మందాత్ములకు అనుగ్రహించుటకు తానే దానికి వ్యాఖ్య వ్రాసినాని తన పద్యములో విన్నవించుకున్నాడు. తన శృంగార మంజరీ భాణము ఇది దృశ్య కావ్యము.ఇది అతి సరళ శైలిలో లతిలలితముగా వ్రాయబడింది. ఆ భాణము తన కులదైవమైన శ్రీ రంగనాయక స్వామి వసంతోత్సవ వర్ణన వివరించబడింది. వీటిని సా.శ.1895 సంవత్సరములో అప్పటి వనపర్తి రాజు రెండవ రామేశ్వరరావు, వనపర్తిలో తాను స్థాపించిన 'బ్రహ్మ విద్యా విలాస ముద్రాక్షశాల'యందు ముద్రించి ప్రచురించెను.అప్పటి ఆస్థాన విద్వాంసులైన ఆచార్ల రంగాచార్లు-చేట్లూరు కంఠీవార్ల సంపాదకత్వములో ఈ రెండు సంస్కృతకృతులను ఆ రాజు ముద్రించెను. అవి శిథిలమైన తరువాత ఆ వమ్శపు మూడవ రామేశ్వరరావు గారు తెలుగు-సంస్కృతములో పునర్ముద్రణ చేయించారు.
మూలాలు
మహబూబ్ నగర్ జిల్లా కవులు
మహబూబ్ నగర్ జిల్లా ప్రాచీన కవులు
మహబూబ్ నగర్ జిల్లా సంస్థానాధీశులు
సంస్థానాధీశులు
|
జోగింపేట, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం, పార్వతీపురం మన్యం జిల్లా, సీతానగరం మండలంలోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన సీతానగరం నుండి 3 కి.మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన పార్వతీపురం నుండి 12 కి.మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 349 ఇళ్లతో, 1652 జనాభాతో 328 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 852, ఆడవారి సంఖ్య 800. షెడ్యూల్డ్ కులాల జనాభా 162 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల జనాభా 346. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 582254.పిన్ కోడ్: 535546.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు ఉన్నాయి.బాలబడి, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల, మాధ్యమిక పాఠశాలలు సీతానగరంలో ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల సీతానగరంలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల కోమటిపల్లిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల నెల్లిమర్లలోను, పాలీటెక్నిక్ కోమటిపల్లిలోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల పిరిడిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల సీతానగరంలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం పెదభోగిలలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల విజయనగరం లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్, ఆటో సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి.
రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి.
రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. శాసనసభ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 15 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
జోగింపేటలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
అడవి: 6 హెక్టార్లు
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 8 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 4 హెక్టార్లు
సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 21 హెక్టార్లు
బంజరు భూమి: 6 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 279 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 120 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 186 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
జోగింపేటలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
చెరువులు: 186 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
జోగింపేటలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
వరి
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు
|
జనవాహిని పుస్తకం ప్రతిష్ఠాత్మక జ్ఞానపీఠ్ పురస్కార గ్రహీత, అస్సామీ సాహిత్యవేత్త బీరేంద్ర కుమార్ భట్టాచార్య రచించిన నవలకు తెలుగు అనువాదం. మూలగ్రంథం యారుఇంగం అస్సామీ భాషలో వెలువడి సాహిత్య అకాడమీ పురస్కారాన్ని పొంది, భారతీయ సాహిత్యంలోని క్లాసిక్స్ లో ఒకటిగా గుర్తింపు సాధించిన విశిష్ట నవల.
రచన నేపథ్యం
బీరేంద్ర కుమార్ భట్టాచార్య రచించిన అస్సామీ నవల యారుఇంగం ఈ నవలకు మాతృక. యారుఇంగంను ప్రముఖ అస్సామీ సాహిత్యవేత్త బీరేంద్ర కుమార్ భట్టాచార్య 1960లో రచించారు. మణిపూర్ రాష్ట్రంలోని ఉఖ్రూల్ ప్రాంతంలో వెంచర్ క్రిస్టియన్ హైస్కూలులో బీరేంద్ర కుమార్ 1950-60 దశాబ్ది చివరి సంవత్సరాల్లో పనిచేశారు. ఆ సమయంలో ఉఖ్రూల్ ప్రాంతంలోని తంఖూల్ నాగజాతి తెగ ప్రజలను రచయిత దగ్గరగా పరిశీలించారు. వారి చిత్తవృత్తులు, సంప్రదాయ జీవన విధానం, 1940ల నుంచి వివిధ రాజకీయ కల్లోలాల వల్ల వారి జీవితంలో వచ్చిన బాధలు, రెండవ ప్రపంచ యుద్ధంలో వారి దెబ్బతిన్న మానసిక వృత్తులు వంటివి పరిశీలించి ఈ నవలను రచించారు.
యారుఇంగం నవలను అమరేంద్రగా ప్రఖ్యాతులైన చతుర్వేదుల నరసింహశాస్త్రి తెలుగులోకి జనవాహిని శీర్షికన అనువదించారు. ఈ గ్రంథాన్ని సాహిత్య అకాడమీ సంస్థ 1987 నుంచీ ప్రచురిస్తోంది.
రచయిత గురించి
ప్రధాన వ్యాసం: బీరేంద్ర కుమార్ భట్టాచార్య
బీరేంద్ర కుమార్ భట్టాచార్య అస్సామీ భాషలో సాహిత్యసృజన సాగించిన ప్రముఖ సాహిత్యవేత్త. అస్సామీ సాహిత్యరంగానికి తొలి జ్ఞానపీఠ్ పురస్కారం సంపాదించిపెట్టిన సాహిత్యవేత్తగా ఆయన చరిత్రకెక్కారు. సాహిత్య అకాడమీ పురస్కారం, జ్ఞానపీఠ్ పురస్కారం వంటి ప్రతిష్ఠాత్మక పురస్కారాలు కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ, అస్సాం సాహిత్య సభలకు అధ్యక్ష పదవి వంటి హోదాలు పొందారు. ఆయన రచించిన యారుఇంగం, మృత్యంజయ వంటి నవలలు అస్సామీ భాషలోనే కాక భారతీయ సాహిత్యంలో క్లాసిక్ గా గుర్తింపు పొంది, బహు భారతీయ భాషల్లోకి అనువాదమయ్యాయి.
ఇతివృత్తం
మణిపూర్ రాష్ట్రంలో ఉఖ్రూర్ ప్రాంతానికి చెందిన నాగజాతి వారి చరిత్రను హృదయం కదిలించే విధంగా ఈ నవల ఇతివృత్తంగా మలిచారు. రెండవ ప్రపంచయుద్ధంలో భాగంగా ఈశాన్యరాష్ట్రాల్లో జరిగిన జపాన్-బ్రిటన్ సేనల సంకుల సమరం, భారత స్వాతంత్ర్యానంతరం ఈశాన్యరాష్ట్రాల్లో విభజనవాదం రేకెత్తించిన ఫిజో ఉద్యమం వంటి వాటి ఫలితంగా ఆ ప్రాంత నాగాజాతివారి జీవితంలో ఏర్పడ్డ సంఘర్షణలను కథాంశంగా స్వీకరించి యారుఇంగం (జనవాహిని మూలరచన) రచించారు బీరేంద్ర.
ప్రాచుర్యం
జనవాహిని మూలరచన యారుఇంగం రచనకు గాను బీరేంద్ర కుమార్ భట్టాచార్య భారతీయ సాహిత్యంలో అత్యున్నత పురస్కారంగా పరిగణించే సాహిత్య అకాడమీ పురస్కారాన్ని పొందారు. యారుఇంగం 18భారతీయ భాషల్లోకి అనువాదమై భారతీయ సాహిత్యంలో మాస్టర్ పీస్ స్థాయిని పొందింది.
మూలాలు
సాహిత్య అకాడమీ పురస్కారం పొందిన పుస్తకాలు
అనువాద గ్రంథాలు
1987 పుస్తకాలు
|
లీలారాణి 1954లో సినీరంగ ప్రవేశం చేసింది. 1974లో మరణించింది. ఈమె తండ్రి బాపునాయుడు విజయనగరానికి చెందిన డ్రామా కాంట్రాక్టరు.
ఈమె నటించిన తెలుగు సినిమాలు
చింతామణి (1956) - చిత్ర
శ్రీకృష్ణ మాయ (1958)
ఇల్లు ఇల్లాలు (1972)
బడిపంతులు (1972)
భలే మోసగాడు (1972)
కనకదుర్గ పూజామహిమ (1973)
గీత (1973)
జీవన తరంగాలు (1973)
డబ్బుకు లోకం దాసోహం (1973)
తల్లీ కొడుకులు (1973)
వాడే వీడు (1973)
వింత కథ (1973)
స్నేహ బంధం (1974)
కలిసొచ్చిన కాలం (1974)
జీవితాశయం (1974)
మూలాలు
బయటి లింకులు
1974 మరణాలు
తెలుగు సినిమా నటీమణులు
జనన సంవత్సరం తప్పిపోయినవి
|
కోట సచ్చిదానంద శాస్త్రి ప్రసిద్ధ హరికథా విద్వాంసుడు. ఆదిభట్ల నారాయణ దాసు యొక్క ప్రశిష్యుడు. ఈయన హరికథా శైలి ప్రత్యేకం అని చెబుతారు. 1960లు చివరి భాగం,, 1980 లలో చాలా ప్రసిద్ధుడు. సచ్చిదానందశాస్త్రి గుంటూరు నివాసి. ఈయన హరికథలు, సినిమా చూస్తున్నట్లు ఉంటాయి అంటే అతిశయోక్తి లేదని చెప్పుకుంటారు. హరికథలో పాటలు, అప్పటి సినిమా హిట్ పాటలనుసరించి పాడేవారట. ఆంటే, ఆయన హరికథ చెప్తుంటే, అంత వినోదాత్మకంగా ఉంటుందన్నమాట. హరికథ చెప్తూ, ఆయన నృత్యం చేసేవారు, చక్కగా పాటలు పాడేవారు, హాస్యంగా జోక్స్ చెప్పేవారు. చెప్పే విషయం మీద అప్పటి తరం ప్రజలను ఆకట్టుకోవటానికి పూర్తి ప్రయత్నం చేసి సఫలీకృతులయ్యేవారు.
ఆంధ్రపదేశ్ లోను, ఇతర రాష్ట్రాలలోను 1500 పై చిలుకు ప్రదర్శనలు ఇచ్చి అనేకుల ప్రశంసలు, సన్మానాలు అందుకొన్నారు.
పండితులకే కాకుండా, సామాన్య ప్రజలకు కూడా అర్థమయ్యేటట్లు చెప్పి వారిని మంచి మార్గంలోకి మరలేటట్టు ప్రభావితం చేయడానికి చాలా కృషి చేశారు.
భారత ప్రభుత్వం 2023 సంవత్సరానికి పద్మశ్రీ పురస్కారాన్ని కోట వారికి ప్రకటించిన సందర్బాన ,ప్రముఖ హరికధా విద్వాంసులు శ్రీ కోట సచ్చిదానంద శాస్త్రిని గుంటూరులో వారి స్వగృహంలో కలసి మాజీ ఉపసభాపతి శ్రీమండలి బుద్ద ప్రసాద్అభినందించి సత్కరించారు. దివిసీమతో, శ్రీమండలి వెంకట కృష్ణారావు గారితో తనకుగల అనుబంధాన్ని శ్రీ శాస్త్రి గుర్తుచేసుకున్నారు.శ్రీనారదులవారు తొలి హరికధకులని, తెలుగునాట శ్రీమజ్జాడ ఆదిభట్ల నారాయణదాసు హరికధా పితామహుడని,తనకు వచ్చిన పద్మశ్రీ యావత్తు హరికథాలోకానికి ఇచ్చినట్లు భావిస్తున్నానని,మానవుని మాధవునిగా,జీవుడిని దేవుడిగా చేయగల మహత్తర శక్తి హరికధకుందని శ్రీ సచ్చిదానంద శాస్త్రి చెప్పారు.
హరికధ తెలుగుభాషలో ప్రాచుర్యం పొందినంత మరే భాషలో పొందలేదని,తొలిసారిగా హరికధకు పద్మా పురస్కారం రావడం అనందదాయకమని శ్రీబుద్ద ప్రసాద్ అన్నారు.ఆధునిక కాలానుగుణంగా హరికధకు జనరంజకత్వాన్ని సాదించినఘనత శ్రీ సచ్చిదానంద శాస్త్రిదని,తన చిన్నప్పడు ఎడ్లబళ్లమీద తండోప తండాలుగా శ్రీ శాస్త్రి గారి హరికధ వినడానికి ప్రజలు వచ్చేవారని శ్రీబుద్ద ప్రసాద్ అన్నారు.ఆలస్యంగానైన 89 ఏళ్ల వయస్సుగలప్రతిభామూర్తిని గుర్తించడమే కాకుండా,సర్వకళల సమాహారమైన హరికధ కళకు తగు గుర్తింపునిచ్చినందుకు భారత ప్రభుత్వానికి శ్రీ బుద్దప్రసాద్ కృతజ్ఞతలు తెలిపారు. భారత ప్రభుత్వం,రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు తగు చర్యలు తీసుకుని, హరికథ ప్రాచుర్యం ద్వారా ఇంకా ఏమి చేస్తే బాగుంటుందో అది చేయాలని శ్రీ శాస్త్రి గారు చెప్పారు. ఆయనకు భారత ప్రభుత్వం 2023లో పద్మ భూషణ్ అవార్డును ప్రకటించగా, ఆయన ఆ అవార్డును రాష్ట్రపతి ద్రౌపది ముర్ము చేతులమీదుగా 2023 మార్చి 22న అందుకున్నాడు.
మూలాలు
బయటి లింకులు
ఆయన హరికథలు
తెలుగు కళాకారులు
|
కొత్తపేట రౌడీ 1980, మార్చి 7న విడుదలైన తెలుగు చలనచిత్రం. సత్య చిత్ర పతాకంపై సత్యనారాయణ, సూర్యనారాయణ నిర్మాణ సారథ్యంలో పి.సాంబశివరావు దర్శకత్వం వహించిన ఈ చిత్రంలో కృష్ణ, జయప్రద, చిరంజీవి, మోహన్బాబు తదితరులు నటించగా, కె.వి.మహదేవన్ సంగీతం అందించాడు.
నటవర్గం
కృష్ణ
జయప్రద
చిరంజీవి
మోహన్బాబు
నూతన్ ప్రసాద్
సారథి
పండరీబాయి
సాంకేతికవర్గం
దర్శకత్వం: పి.సాంబశివరావు
నిర్మాత: సత్యనారాయణ, సూర్యనారాయణ
కథ, మాటలు: ముళ్ళపూడి వెంకటరమణ
సంగీతం: కె.వి.మహదేవన్
ఛాయాగ్రహణం: వి. ఎస్. ఆర్. స్వామి
నిర్మాణ సంస్థ: సత్య చిత్ర
పాటలు
ఈ చిత్రానికి కెవి మహదేవన్ సంగీతం అందించాడు.
కొత్తపేట రౌడీ
అయితే మొగుడ్ని
లొట్టి పిట్ట లొట్టి
పరువాల లోకం
పడ్డవాడు చెడ్డవాడు
మూలాలు
ఇతర లంకెలు
చిరంజీవి నటించిన సినిమాలు
1980 తెలుగు సినిమాలు
కె.వి.మహదేవన్ సంగీతం కూర్చిన సినిమాలు
ఘట్టమనేని కృష్ణ నటించిన సినిమాలు
జయప్రద నటించిన చిత్రాలు
మోహన్ బాబు నటించిన చిత్రాలు
నూతన్ ప్రసాద్ నటించిన చిత్రాలు
|
పోచారం, తెలంగాణ రాష్ట్రం, మెదక్ జిల్లా, రేగోడు మండలంలోని గ్రామం.
ఇది మండల కేంద్రమైన రేగోడు నుండి 3 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన మెదక్ నుండి 55 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2016 అక్టోబరు 11 న చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత మెదక్ జిల్లా లోని ఇదే మండలంలో ఉండేది.
గ్రామ జనాభా
2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 120 ఇళ్లతో, 495 జనాభాతో 176 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 265, ఆడవారి సంఖ్య 230. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 178 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 0. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 573240.పిన్ కోడ్: 502290.సముద్రమట్టానికి 600 మీ.ఎత్తు Time zone: IST (UTC+5:30)
సమీప గ్రామాలు
కౌతాల్ పల్లి, లింగంఫల్లి, సిందోల్ , ఆర్.ఇటిక్యాల్,దుదియాల్
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి ఉంది.బాలబడి, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల, మాధ్యమిక పాఠశాలలు రేగోడులో ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల నారాయణ్ఖేడ్లోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల సంగారెడ్డిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల సంగారెడ్డిలోను, పాలీటెక్నిక్ నారాయణ్ఖేడ్లోనూ ఉన్నాయి.సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల రేగోడులోను, అనియత విద్యా కేంద్రం సంగారెడ్డిలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల హైదరాబాదు లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. చెరువు ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్ ఉంది. పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. శాసనసభ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆశా కార్యకర్త గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 9 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
పోచారంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 8 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 6 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 7 హెక్టార్లు
సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 8 హెక్టార్లు
బంజరు భూమి: 60 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 85 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 118 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 35 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
పోచారంలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
బావులు/బోరు బావులు: 2 హెక్టార్లు* చెరువులు: 33 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
పోచారంలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
పెసర, ఉల్లి, వరి,, కంది, కాయధాన్యాలు
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు
|
gargeyapuram, Kurnool jalla, Kurnool mandalaaniki chendina gramam. idi Mandla kendramaina Kurnool nundi 12 ki. mee. dooramlo Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 1643 illatho, 7561 janaabhaatho 3158 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 3798, aadavari sanka 3763. scheduled kulala sanka 2034 Dum scheduled thegala sanka 34. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 593919.
vidyaa soukaryalu
gramamlo jalla parishattu unnanatha paatasaala, prabhutva praadhimika paatasaalalu aaru, prabhutva praathamikonnatha paatasaala okati, prabhutva maadhyamika paatasaala okati unnayi.
sameepa balabadi, sameepa juunior kalaasaala, prabhutva aarts/science degrey kalaasaala, inginiiring kalaasaala, sameepa vydya kalaasaala, maenejimentu kalaasaala, polytechnic, sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala, aniyata vidyaa kendram, divyangula pratyeka paatasaala kurnoolulo unnayi.
prabhutva vydya saukaryam
gaargeyapuramlo unna ooka praadhimika aaroogya vupa kendramlo daaktarlu laeru. iddharu paaraamedikal sibbandi unnare. ooka pashu vaidyasaalalo ooka doctoru, iddharu paaraamedikal sibbandi unnare. sameepa saamaajika aaroogya kendram, praadhimika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, samchaara vydya shaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
gramamloooka praivetu vydya saukaryam Pali. degrey laeni doctoru okaru unnare, maa gramamlo yam b b ios doctoru okaru unnare.
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
gaargeyapuramlo sab postaphysu saukaryam Pali. postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. praivetu baasu saukaryam, railway steshion modalainavi gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. rashtra rahadari, pradhaana jalla rahadari, jalla rahadari gramam gunda potunnayi. jaateeya rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu, mattirodloo unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo vaanijya banku, vyavasaya parapati sangham unnayi. gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram unnayi. atm, sahakara banku gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. assembli poling kendram, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 8 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
gaargeyapuramlo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
adivi: 457 hectares
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 219 hectares
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 44 hectares
vyavasaayam cheyadagga banjaru bhuumii: 182 hectares
saagulo laeni bhoomullo beedu bhoomulu kanivi: 61 hectares
banjaru bhuumii: 81 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 2114 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 2141 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 115 hectares
neetipaarudala soukaryalu
gaargeyapuramlo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
baavulu/boru baavulu: 115 hectares
pradhaana pantalu
mokkajonna, pogaaku, sanagalu, kandulu
ganankaalu
2001 va.savatsaram janaba lekkala prakaaram graama janaba 7,228. indhulo purushula sanka 3,714, mahilhala sanka 3,514, gramamlo nivaasa gruhaalu 1,350 unnayi.
moolaalu
|
1713 gregorion kaalenderu yokka mamulu samvathsaramu.
sanghatanalu
janavari 11: 9va moghul chakravartigaa furrucksiar rajyaadhikaaraanni chepattaadu.
marchi 27: greeat britton, speyin Madhya modati utrecht oppandam: phillippe V nu speyin rajuga britton, aastriyaalu angeekarinchaayi. speyin jibralter, menorkaanu britanku appaginchindi.
epril 11: greeat britton, phraansl Madhya kudhirina rendava utrecht oppandamtho spanish vaarasatva iddam mugisindhi . phraans newfoundland, akadia, hudson beey, sint kitts lanu greeat britanku appaginchindi.
epril 14: josep adisan yokka svaechchaavaada natakam cato, Una traajediini tolisari landonloo, pradharshinchaaru.
juun 23: akaadiyaaloni french nivaasitulaku greeat brittonku vidheyata prakatinchadaaniki ledha novaa scotianu vidichipetti podaniki ooka savatsaram samayam icchaaru.
juulai 13: portsmouth oppandamtho kueen annae yudhaaniki mugisindhi.
nevemberu: teevramgaa pooti jargina irish saarvatrika ennikala sandarbhamgaa dublinloo allarlu chelaregaayi.
tedee theliyadu: Kadapa nawabaina abdoul nabi khan madanapalleni tana aadheenamlo teeskunnadu.
tedee theliyadu: nijam vul mulknu dakakkanulo moghal samrajya subedaarugaa prakakatinchaaru.
jananaalu
janavari 5: gorge juwan vai santasilia, spanish geodesist (ma .1773 )
janavari 7: giovanni batista lokatelli, italian opera dirctor (ma .1755 )
janavari 13: charlotte chark, british natudu, rachayita (d. 1760 )
maranalu
phibravari 12: jahander shaw, moghul chakraverthy. (ja.1661)
phibravari 25: parsia raju frederick I (ja .1657 )
tedee theliyadu: bhay nand lall, percian, arabek, puunjabi bhaashallo kavi. (ja. 1633)
puraskaralu
moolaalu
1710lu
samvastaralu
|
golaconda vyaapaarulu telegu bramhanula vupa samoohamlo okkati. veeruu pradhaanamgaa Telangana,
AndhraPradesh mariyu Maharashtra praantaalaloo
kanipisthaaru. telanganalo varu graama karanamulugaa mariyu golaconda qutab shahilatho paatu Hyderabad nijaamula crinda itara unnataadhikaarulugaa panichesaaru. viiru vaishnava matham mariyu madhvacharyula vaari dwaitasiddhaantaanni anusaristaaru. veerini haidarabadi brahmin ani kudaa vyavaharisthaaru.
moolaalu
braahmanha shaakhalu
|
తెలంగాణ రాష్ట్ర రాజధాని హైదరాబాదులో ప్రధాన కార్యాలయాన్ని కలిగివున్న ప్రముఖ కంపెనీల పాక్షిక జాబితా.
కంపెనీలు
అమెజాన్ ఇండియా
అరబిందో ఫార్మా
భారత్ బయోటెక్
బ్రైట్కామ్ గ్రూప్
కాంప్రోటెక్ ఇంజనీరింగ్
కాంటినెంటల్ కాఫీ
సైయెంట్
దక్కన్ క్రానికల్
దివిస్ లాబొరేటరీస్
డొడ్ల డెయిరీ
డాక్టర్ రెడ్డీస్ లాబ్స్
ఎలక్ట్రానిక్స్ కార్పోరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా
ఈటివి నెట్వర్క్
ఫేస్ బుక్ ఇండియా (మొదటి భారతీయ క్యాంపస్)
గాయత్రి ప్రాజెక్ట్స్
గ్లాండ్ ఫార్మా
గూగుల్ హైదరాబాదు (అతిపెద్ద భారతీయ క్యాంపస్)
జివికె
హెచ్ బిఎల్ పవర్
హెరిటేజ్ ఫుడ్స్
ఐఎంఐ మోబైల్స్
ఇండియన్ డ్రగ్స్ అండ్ ఫార్మాస్యూటికల్స్ (ఐడిపిఎల్)
ఇండియన్ ఇమ్యునోలాజికల్స్ లిమిటెడ్
కృష్ణా ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మెడికల్ సైన్సెస్ (కిమ్స్)
సత్యం కంప్యూటర్ సర్వీసెస్ లిమిటెడ్
మైక్రోసాఫ్ట్ ఇండియా
ఎం.టి.ఏ.ఆర్. టెక్నాలజీస్
నాగార్జున నిర్మాణ సంస్థ
ఎన్.ఎం.డి.సి.
నవ భారత్ వెంచర్స్
నవయుగ గ్రూప్
న్యూక్లియర్ ఫ్యూయల్ కాంప్లెక్స్
పల్సస్ గ్రూప్
ప్రిజమ్ జాన్సన్ లిమిటెడ్
రాంకీ ఇన్ఫ్రాస్ట్రక్చర్
స్కైరూట్ ఏరోస్పేస్
తాజ్ జివికె హోటల్స్ అండ్ రిసార్ట్స్
టాటా బిజినెస్ సపోర్ట్ సర్వీసెస్
టాటా అడ్వాన్స్డ్ సిస్టమ్స్
ట్రూజెట్
విశాఖ ఇండస్ట్రీస్
విష్ వర్క్స్
విష్ణు కెమికల్స్
మూలాలు
హైదరాబాదు
హైదరాబాదు జిల్లా
|
ఖమ్మం రెవెన్యూ డివిజను, తెలంగాణ రాష్ట్రం, ఖమ్మం జిల్లాలోని ఒక పరిపాలనా విభాగం. ఖమ్మం జిల్లాలోవున్న రెండు రెవెన్యూ డివిజన్లలో ఇది ఒకటి. ఈ డివిజను పరిపాలనలో 15 మండలాలు ఉన్నాయి. ఈ డివిజను ప్రధాన కార్యాలయం ఖమ్మం పట్టణంలో ఉంది. 2016, అక్టోబరు 11న రాష్ట్రంలోని జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణ ఆధారంగా రెవెన్యూ డివిజను పరిధి సవరించబడింది. ఈ రెవిన్యూ డివిజను ఖమ్మం లోకసభ నియోజకవర్గం, ఖమ్మం శాసనసభ నియోజకవర్గం పరిధిలో భాగంగా ఉంది.
వివరాలు
ఐఏఎస్ క్యాడర్లో సబ్ కలెక్టర్ లేదా డిప్యూటి కలెక్టర్ హోదాలో ఉన్న రెవెన్యూ డివిజనల్ అధికారి ఈ రెవెన్యూ విభాగానికి ఆఫీసర్ గా ఉంటాడు. తహశీల్దార్ కేడర్లోని అడ్మినిస్ట్రేటివ్ ఆఫీసర్ పరిపాలనలో సహాయం చేస్తాడు. కలెక్టరేట్, మండల రెవెన్యూ విభాగాల మధ్య అనుసంధానంగా ఈ డివిజను పరిపాలనా వ్యవహారాలలో పనిచేస్తుంటుంది.
పరిపాలన
ఖమ్మం డివిజనులోని మండలాలు:
మూలాలు
ఖమ్మం జిల్లా
ఖమ్మం జిల్లా రెవెన్యూ డివిజన్లు
|
"gundavaram" Guntur jalla, chaebroolu mandalaaniki chendina revenyuyetara gramam.
graama charithra
aandhra Pradesh rajadhani praanta abhivruddhi pradhikara samshtha (crdae) paradhilooki vasthunna mandalaalu, graamaalanu prabhuthvam vidigaa gurtistuu uttarvulu jarichesindi. prasthutham gurtinchina vaatoloeni chaaala gramalu vgtm paridhiloo unnayi. gatamlo vgtm paridhiloo unna vaatitopaatugaa ippudu marinni konni gramalu cheeraayi. crdae paradhilooki vachey Guntur, krishna jillalloni mandalaalu, graamaalanu gurtistuu purapaalaka saakha mukhya kaaryadarsi uttarvulu jaarii chesar.
Guntur jalla paridhilooni mandalaalu
tadepalli, magalgiri, tulluru, duggiraala, tenale, tadikonda, Guntur mandalam, chaebroolu, medikonduru, pedakakani, vatticherukuru, Amravati, kollipara, vemuru, kollur, amritaluru, chunduru mandalaalatho paatu ayah mandalala pattanha prantham kudaa crdae paradhilooki osthundi.
graamamulooni vidyaa soukaryalu
Mandla parishattu praadhimika paatasaala.
gramaniki saguniti saukaryam
yea graama paridhiloo ooka ettipotala pathakam unnadi. deenidwara kottareddipalem, narakoduru, gundavaram graamaalalooni 600 ekaraalaku saguniru anduchunnadi.
graama panchyati
chinnamsetty poturaju, maajii sarpanch.
2013 julailo yea graama panchaayatiiki jargina ennikalallo daanabooyina venkateswararao, sarpanchigaa ennikainaadu.
yea graamamulo 15 lakshala rupayala anchana vyayamtho nuuthanamgaa nirminchanunna panchyati kaaryaala bhawananiki 2017,agustuu-27na sankusthaapana nirvahinchinaaru.
graamamlooni darsaneeya pradeeshamulu/devalayas
shivalayam
shree venkateswaraswamivara alayam
shree ganganamma talli alayam
yea aalaya 5va vaarshikotsavam, 2015,marchi-16va tedee soomavaaram nadu ghananga nirvahincharu. yea sandarbhamgaa aalayamloo ammavaariki pratyeekapoojalu nirvahincharu. vichesina bhakthulaku madyahnam annadanam nirvahincharu. saayantram ammavaariki rathotsavam nirvahincharu.
graama pramukhulu
gundavarapu laxminarayan
moolaalu
chaebroolu mandalam loni revinyuyetara gramalu
AndhraPradesh crdae gramalu
|
కుంతుపల్లి ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం, అల్లూరి సీతారామరాజు జిల్లా, గంగరాజు మాడుగుల మండలంలోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన గంగరాజు మాడుగుల నుండి 18 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన అనకాపల్లి నుండి 119 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 3 ఇళ్లతో, 21 జనాభాతో 0 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 11, ఆడవారి సంఖ్య 10. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 0 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 21. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 585116.పిన్ కోడ్: 531029.
2022 లో చేసిన జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం విశాఖపట్నం జిల్లాలో, ఇదే మండలంలో ఉండేది.
విద్యా సౌకర్యాలు
సమీప ప్రాథమిక పాఠశాల కజ్జాపల్లి లోను, బాలబడి, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల, మాధ్యమిక పాఠశాలలు గంగరాజు మాడుగులలోనూ ఉన్నాయి.
సమీప జూనియర్ కళాశాల గంగరాజు మాడుగులలోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల పాడేరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల విశాఖపట్నంలోను, పాలీటెక్నిక్ పాడేరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల అరకులోయలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం అనకాపల్లిలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల విశాఖపట్నం లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు.
సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. తాగునీటి కోసం చేతిపంపులు, బోరుబావులు, కాలువలు, చెరువులు వంటి సౌకర్యాలేమీ లేవు.
పారిశుధ్యం
గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సు సౌకర్యం, ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్, ఆటో సౌకర్యం, ట్రాక్టరు సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం ఉంది.
పౌర సరఫరాల వ్యవస్థ దుకాణం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.
ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు ఉంది. వార్తాపత్రిక గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఆశా కార్యకర్త, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది.
భూమి వినియోగం
కుంతుపల్లిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
మూలాలు
గంగరాజు మాడుగుల మండలంలోని గ్రామాలు
|
chelikaani annarao tirumal Tirupati devasthaanam kaaryanirvahanaadhikaari panichesaadu. eeyana 1908, septembaru 8 na Vizianagaram jillaaloni bobbili raajavamsamlo janminchaadu.
annarao 1930 loo madraasu presidencee kalaasaala nundi rasayana shaasthramlo pattabhadrudayyaadu. mumbailoni lakshmirangam kaapar mines lemited samsthaku, madraasu commersial corparetion ku directoruga panichesaadu. 1933 loo tirumal Tirupati devasthaanamlo adhikaarigaa cheeraadu. annarao ti.ti.di.loo peshkaarugaa, personel assistantu kameeshanarugaa padav baadhyatalu sweekarinchadu. swaamivaari darsanaaniki vachey yaatrikulaku visheeshamaina soukaryalu kalpinchadam eeyana thone aarambhamayindi. eeyana devasthaanamlo udyoegulaku prabhuthvodyogulatho samaanamaina gtalu, soukaryalanu kalpinchi, chakkani cramasikshana alavarchaadu. America, itara deeshalaloo srivenkateshwaraswam devalayala sthaapanaku aayana entho krushichaesaadu.
moolaalu
20va shataabdi telegu velugulu, potti sreeramulu telegu vishwavidyaalayam, haidarabadu, 2005.
1908 jananaalu
Vizianagaram jillaku chendina prabhutva vudyogulu
|
గాండే శాసనసభ నియోజకవర్గం జార్ఖండ్ రాష్ట్రంలోని నియోజకవర్గాలలో ఒకటి. ఈ నియోజకవర్గం గిరిడి జిల్లా, కోదర్మా లోక్సభ నియోజకవర్గం పరిధిలోని ఆరు శాసనసభ నియోజకవర్గాల్లో ఒకటి.
ఎన్నికైన సభ్యులు
1977: లక్ష్మణ్ స్వర్ణకర్, జనతా పార్టీ
1980: సర్ఫరాజ్ అహ్మద్, కాంగ్రెస్
1985: సల్ఖాన్ సోరెన్, జార్ఖండ్ ముక్తి మోర్చా
1990: సల్ఖాన్ సోరెన్, జార్ఖండ్ ముక్తి మోర్చా
1995: లక్ష్మణ్ స్వర్ణకర్, బీజేపీ
2000: సల్ఖాన్ సోరెన్, జార్ఖండ్ ముక్తి మోర్చా
2005: సల్ఖాన్ సోరెన్, జార్ఖండ్ ముక్తి మోర్చా
2009: సర్ఫరాజ్ అహ్మద్, కాంగ్రెస్
2014: జై ప్రకాష్ వర్మ, బీజేపీ
2019: సర్ఫరాజ్ అహ్మద్, జార్ఖండ్ ముక్తి మోర్చా
మూలాలు
జార్ఖండ్ శాసనసభ నియోజకవర్గాలు
|
veeravaram, alluuri siitaaraamaraaju jalla, gudem kottaveedhi mandalaaniki chendina gramam. idi Mandla kendramaina gudem kottaveedhi nundi 1 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina anakapalle nundi 120 ki. mee. dooramloonuu Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 49 illatho, 168 janaabhaatho 29 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 84, aadavari sanka 84. scheduled kulala sanka 0 Dum scheduled thegala sanka 162. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 585467.pinn kood: 531133.
2022 loo chosen jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam Visakhapatnam jillaaloo, idhey mandalamlo undedi.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaala okati Pali. balabadi, praathamikonnatha paatasaala, maadhyamika paatasaalalu chintapallilo unnayi.
sameepa juunior kalaasaala, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala chintapallilonu, inginiiring kalaasaala visaakhapatnamloonuu unnayi. sameepa vydya kalaasaala, maenejimentu kalaasaala visaakhapatnamloonu, polytechnic paaderuloonuu unnayi. sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala chintapallilonu, aniyata vidyaa kendram anakaapallilonu, divyangula pratyeka paatasaala Visakhapatnam lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
ooka samchaara vydya salaloo daaktarlu laeru. muguru paaraamedikal sibbandi unnare. sameepa saamaajika aaroogya kendram, praadhimika aaroogya kendram, praadhimika aaroogya vupa kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, pashu vaidyasaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
bavula neee gramamlo andubatulo Pali. borubavula dwara kudaa edaadi podugunaa neee andutundi. kaluva/vaagu/nadi dwara, cheruvu dwara kudaa gramaniki taguneeru labisthundhi.
paarisudhyam
gramamlo muruguneeti paarudala vyvasta ledhu. muruguneetini shuddi plantloki pampistunnaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
sab postaphysu saukaryam gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. mobile fone gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. prabhutva ravaanhaa samshtha baasu saukaryam gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. praivetu baasu saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. railway steshion, auto saukaryam, tractoru saukaryam modalainavi gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. jalla rahadari gramam gunda potondi. jaateeya rahadari, rashtra rahadari, pradhaana jalla rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
gramamlo kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam Pali. vyavasaya parapati sangham gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. pouura sarapharaala vyvasta duknam gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. vaaram vaaram Bazar gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. atm, vaanijya banku, sahakara banku gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. unnayi. granthaalayam, assembli poling steshion, janana maranala namoodhu kaaryaalayam gramam nundi 5 ki.mee.lopu dooramlo unnayi. aashaa karyakartha, aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. cinma halu, piblic reading ruum gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali.
bhuumii viniyogam
veeravaramlo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 10 hectares
vyavasaayam cheyadagga banjaru bhuumii: 18 hectares
utpatthi
veeravaramlo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
vari
moolaalu
|
పెన్నా నది, భారతదేశంలో ప్రముఖ నది.
పెన్నా తెలుగు వారిలో కొందరి ఇంటి పేరు.
పెన్నా శివరామకృష్ణ, రచయిత.
|
kambhala jogulu AndhraPradesh raashtraaniki chendina rajakeeya nayakan. aayana 2019loo jargina AndhraPradesh assembli ennikallo raajaam niyojakavargam nundi emmelyegaa gelichadu.
jananam, vidyabhasyam
kambhala jogulu 1968loo AndhraPradesh raashtram, Srikakulam jalla , raajaam mandalam, mangalapuram gramamlo aadamma, gavaraiah dampathulaku janminchaadu. aayana 10va tharagathi varakuu srikakulamloni yessemup paatasaalalo, Srikakulam prabhutva aarts degrey kalashalaloo inter, degrey porthi chessi, visaakhapatnamlooni alsciencu kristiyan laaw kalashalaloo bae, bl patta andukunnadu.
rajakeeya jeevitam
kambhala jogulu rajakeeya jeevitam 1995loo telugudesam parti thoo modhal pettadu. aayana 1999 ennikala samayamlone telugudesam parti nundi paalakonda aemalyae tikket choose prayatninchaadu, conei tikket dakkaledu. aayana eeka 2004loo tdp abhyarthiga pooti chessi congresses abhyardhi daa. Kalyan badu pai 11624 otla mejaaritiitoe gelichi tolisari assembli loki adgu pettadu.2009loo chrianjeevi sthaapinchina prajarajyam partylochery 2009 assembli ennikallo paalakonda nunchi pooti chessi odipoyadu. anantaram prajarajyam paartiini congressesloo vileenam cheeyadamtoo aayana 2012loo vai.yess. jaganmohan reddy sthaapinchina viessar congresses partylo cheeraadu. kambhala jogulu 2014 assembli ennikallo ycp nunchi raajaam assembli niyojakavargam nundi pooti chessi,tana sameepa pathyarthi telugudesam parti abhyardhi prathiba bharati pai 512 otla mejaaritiitoe gelichi rendosari asembleeloki adgu pettadu.aayana 2019 ennikallo ennikallo ycp nunchi raajaam assembli niyojakavargam nundi pooti chessi,tana sameepa pathyarthi telugudesam parti abhyardhi kondru murali mohun pai 16848 otla majority gelichi moodosari emmelyegaa ennikayyadu.
moolaalu
AndhraPradesh vyaktulu
1968 jananaalu
Srikakulam jalla nundi ennikaina saasana sabyulu
Srikakulam jalla rajakeeya naayakulu
Srikakulam jalla vyaktulu
|
నీటి మూలమున వ్వాపించు వ్యాధులలో కలరా, సన్ని పాత జ్వరము (typhoid), గ్రహిణి విరేచనములు (dysentery) ముఖ్యమైనవి. తరువాత చెప్పుకోదగ్గది నారి కురుపు. నారి కురుపుకి కారణమైన పురుగు పై వ్యాధులలోని సూక్ష్మ జీవుల వలె గాక (అనగా, అతి సూక్ష్మమై కంటికి కనపడనిదిగా గాక) మూడడుగులు పొడుగు కలిగి, పేక దారము వలె స్పష్టముగ తెలియుచు, లాగిన కొలదిని పుండు నుండి బయటకు వచ్చుచుండును. ఈ పురుగు కూడా ఒక రోగి నుండి అనేకులకు నీటి మూలమున ప్రవేశించుట చేత ఈ వ్వాధిని కూడా అంటు వ్యాధులలో చేర్చవచ్చు.
వ్యాపకము
అనాది నుండియు నారి కురుపు ఆసియా, ఆఫ్రికా, అమెరికా ఖండములలో నున్నట్లు నిదర్శనములు ఉన్నాయి. ఇది ఉష్ణ ప్రదేసములలో హెచ్చుగ నుండును. మిక్కిలి శీతల ప్రదేశములగు ఐరోపా మొదలగు ఖండము లందు ఈ పురుగు మిక్కిలి అరుదు. ఈ పురుగును, ఏలుగు పాము, నులి పురుగు, మొదలగు మరి కొన్ని పురుగులను ఒక్క జాతిలోనివే. ఈ జాతి పురుగులలో ఆడు దాని కంటే మొగది ఎప్పుడును చిన్నదిగా నుండును. స్త్రీ సంబంధమైన అంగములు ఆడు దాని శరీర మద్యమునను, పురుష సంబంధమైన అంగములు మగ దాని తోక సమీపమున వుండును. ఆడుదాని గర్భ కోశము సామాన్యముగా శరీరము పొడుగున నొక గొట్టముగా నుండి క్రిక్కిరిసి యుండు పిల్లలతో నిండి యుండును. ఇవి తమకు కావలసిన ఆహారమును తమ పోషకుల సంపాదించి పెట్టు కొనిన దాలో నుండి సంగ్రహించుకొనుచు తామేమియు శ్రమ పడక వారల శరీరములో బ్రతుకు చుండును. ఇట్టి ప్రాణులకు పరాన్న భుక్కులు ( ) అని పేరు. నారి పురుగు మానవ శరీరములో చర్మము క్రిందను, కండల మధ్యనుండు సందుల యందును నివసించును. గుర్రము మొదలగు ఇతర జంతువులలో కూడా కొందరు దీనిని కని పెట్టి యున్నారు. హిందూ దేశము లోని కొన్ని స్థలములలో ఈ పురుగు ప్రజలలో రమారమి సగము మంది శరీరములో నుండును. సామాన్యముగ ఒక్కొక్క రోగిని ఒకటే పురుగు ఆశ్రయించి యుండును గాని కొందరికి నాలుగు, అయుదు చోట్ల యుండును. అరుదుగ 30 లేక 40 చోట్ల యందు కూడా ఈ పురుగు కనబడి యున్నది. ఆడ పురుగు మానవ శరీరములో ప్రవేశించిన తరువాత ఒక అడుగు మొదలు ఆరు అడుగుల వరకు పెరుగును. ఇది కొంచెము పసిమి వర్ణముగల తెలుపు రంగు కలిగి తలనుండి కొన వరకు గుండ్రముగా నుండును. ఇది అంగుళములో రమారమి 20 వ వంతు లావుగ నుండి పేక దారము వలె కనబడు చుండును.
నారి పురుగు:
తల వద్ద నున్న భాగము కొంచెము సన్నగిలి తుండము (ముట్టె) వలే నేర్పదీని పొడుగు సగటున మూడడుగులుండును. తల వద్ద సన్నగిలి ముట్టెవలి తేలి యుండును. తోక వద్ద కొక్కెము వలె కొంచెము వంగి యుండును. పిల్లల పొడుగు అంగుళములో వెయ్యవ వంతుండును. ఈ తుండపు కొన యందు 21 పెద్దవియు 6 చిన్నవియు మొటిమ లుండును. శరీరము పొడుగునను సన్నని అడ్డు గీట్లుండును. ఈ పురుగు రబ్బరు వలె సాగు నట్టి స్వభావము గలదై వింటి నారి వలె నుండుట చే కాబోలు దీనికి నారి పురుగు అని పేరు వచ్చి యుండ వచ్చును. (నారి = విల్లునకు కట్టు త్రాడు). చర్మమునందు ఒక దాని మీద ఒకటి చొప్పున 6 పొరలు గలిగి సూక్ష్మ నిర్మాణమునందిది సామాన్యముగ ఏలుగు పామును బోలి యుండునని చెప్పవచ్చును. దీని తోక వద్ద నుండు భాగము తల వెంట్రుకంత సన్నముగ నుండి కొన యందు కొక్కెము వలె వంగి యుండును. దీని ఆహార కోశము నీటి నుండి తోక వరకు ఒకటే గొట్టముగ నుండును. గర్భ వతి అయినపుడు మిక్కిలి పెద్దది యై లోపల నుండి ఎత్తి కొని వచ్చు గర్భ కోశము చేత పురుగు చిన్నదిగ నుండునపుడు తెరచి యుండు ఆసన మార్గము మూసికొని పోవును. తల నుండి తోక వరకు వ్యాపించి యుండు దీని గర్భ కోశములో లక్షల కొలది పిల్లలు చుట్టలు చుట్టుకొని యుండును. ఈ పిల్లలు అంగుళములో 1000 వంతు పొడుగను, పొడుగులో రమారమి 20 వ వంతు లావును కలిగి కొంచెము బల్లపరుపుగ నుండును. ఈ పిల్లల తోకలు మిక్కిలి సన్నమై మొత్తము పొడుగులో సగము వరకు నుండును. ఇవి మిక్కిలి చురుకుగ ఈదుచు మురికి నీటిలో గాని తడి మట్టిలో గాని అనేక దినముల వరకు నివసింపగలవు. నారి కురుపు వ్యాపకముగల గ్రామములలో నుండు చెరువులలోను, నూతులలోను, ఈ పురుగు పిల్లలు సామాన్యముగ కాన వచ్చును. ఇవి పొడి నేలలో కూడా 6 గంటలు మొదలు 24 గంటల వరకు బ్రతుక గలవు. ఇవి మన శరీరములో ప్రవేశించినది మొదలు బయట కురుపుగా తేలు వరకు మూడు లేక ఆరు మాసములు పట్టును.
తల్లి నారి పురుగు యుక్త వస్సు వచ్చిన వెంటనే తలతో దారిని దొలుచు కొనుచు సామాన్యముగా క్రింది భాగమునకు అనగా పాదము లోనికి గాని చీల మండ లోనికి గాని కాలి లోనికి గాని దిగును. ఇక్కడ చర్మములో ఎక్కడ కైనను ఒక రంద్రమును లోపల నుండి తొలుచు కొనుచు వచ్చి మన శరీరముపై నుండు ఒక్క పలుచని పొరను మాత్రము చీల్చకుండ పై కప్పుగా బెట్టుకొనును. ఈ పొర లోపల నొక బొబ్బ ఏర్పడి అది కొద్ది దినములలో పగిలి పుండగును. ఈ పుండు యొక్క మధ్య భాగమున మిక్కిలి సన్నని రంధ్రమొక్కటి కనపట్టును. ఒకా నొకప్పుడు ఈ రంధ్రము గుండ చొరచు కొని నారి పురుగు యొక్క తల కూడా కొద్దిగ కనపడు చుండ వచ్చును. తల బయటకు కనపడు చుండినను, లేక పోయినను ఈ పుండు మీద కొంచెము చల్లని నీటిని పోసిన యెడల ఒక విధమైన తెల్లని ద్రవ పదార్థము చిన్న రంధ్రము గుండ ఊరునట్లు బయటకు పొంగును. ఒకానొకప్పుడు రమారమి అర అంగుళము పొడగు గల తెల్లని గొట్ట మొకటి ఈ రంధ్రము గుండ బయటకు వచ్చును. పిమ్మట ఈ చిన్న గొట్టము పగిలి దీనిలో నుండు పదార్థము పుండు మీద పడును. మనము చన్నీళ్లను పుండు మీద పోసినప్పుడు బయటకు వచ్చి చిన్న గొట్టము నారి పురుగు యొక్క గర్భతిత్తి యందలి భాగమే. ఇట్లు పుండులో నుండి బయట పడు ద్రవ పదార్థమును కొంచె మెత్తి సూక్ష్మ దర్శినితో పరీక్షించిన యెడల దీనియదార్థము తెలియగలదు. సూక్ష్మ దర్శినిలో నారి పురుగు పిల్లలు గిలగిల కొట్టుకొను కిక్కిరిసి యున్నవి కనబడును. ఈ ప్రకారము అప్పుడప్పుడు ఈ గ్రుడ్లు బయలు పడుచు 15 దినముల నాటికి గర్భ తిత్తిలో నుండు గ్రుడ్లన్నియు వెలుపలు వచ్చి వేయును. ఇంతట తల్లి నారి పురుగు తనంటట గానే ఒకానొకప్పుడు అకస్మాత్తుగను మరి యొకప్పుడు మెల్లమెల్లగను మానవ శరీరమును విడిచి వేయును. దినమునకు 5, 6 సార్లు కొంచెము కొంచెముగ మెల్ల మెల్లగ తెగి పోకుండ లాగుచు వచ్చిన యెడల కొన్ని పురుగులు ఒకటి రెండు దినములలోనే బయట పడును.
నారి పురుగునకు చల్లని నీటి యందు ఆశ మెండు. అందు చేతనే ఇది సాధారణముగా కాళ్ళలోనికి దిగును. ఏలయన నడుచు నప్పుడును, కాళ్ళు కడుగు కొను నప్పుడును అక్కడ నీళ్లు దొరుకునని దానికి తెలియును. నీటి సహాయము లేని యడల తమ గ్రుడ్లు బ్రతుక లేవని కూడా దానికి తెలియును. అందు చేతనే చన్నీళ్లు దొరికిన తోడనే ఇది గ్రుడ్లను విడిచి పెట్టుటకు సిద్ధముగా నుండును. నీళ్ల బిందెలను భుజముల మీద మోయు వార్ల శరీరములో ఒకానొకప్పుడీ నారి కురుపు భుజముల వద్ద పైకి తేల వచ్చును. కాని ఇతర స్థలములలో ఇది బయట పడుట మిక్కిలి అరుదు.
ఈ వ్యాధి పిల్లలను పెద్ద వారలను అన్ని జాతుల వారలను నారి పురుగున కనుకూలమగు స్థితి గతులేర్పడినప్పుడు సమానముగ నంటును. అనగా ఒక చెరువు లోని నీటి యందు ఈ వ్వాధి వ్వాపించుటకు తగిన కారణముండిన యెడల ఆనీటిని త్రాగు అన్ని జాతుల వారికిని భాగ్యవంతులకును, బీద వారలకును పెద్దలకును పిల్లలకును వాని కురుపు ఒకటే రీతిగ అంటును. ఈ పురుగు బయటికి రాక పూర్వము కొందరికి దద్దురులు, వాంతులు, దురదలు మొదలగు గుణములు కలుగ వచ్చును. పిమ్మట కొన్ని దినములకు శరీరములో ఎక్కడో ఒక్క చోట చర్మము క్రింద నొక్క త్రాడు ఉన్నట్లుగా తోచ వచ్చును. సామాన్యముగా చర్మము క్రిందికి ఈ పురుగు చేరు వరకును ఇది మన శరీరములో నున్నట్లు మనకు తెలియనే తెలియదు. ఇది సాధారణముగా కాళ్ల లోనికి దిగునని వైన చెప్పియుంటిమి కాని నడుము మీదను జననేంద్రియముల మీదను చేతుల మీదను నాలుక మీదను కను రెప్పల మీదను కూడా నీ పురుగు కాన వచ్చు చున్నది. ఒకా నొకప్పుడు ఒకటి గాని అనేకములు గాని కురుపులు పొడుగన ఈ పురుగున్నంత దూరము పుట్టుట గలదు. ఒక్కొకప్పుడు ఈ కురుపులలో చీము పట్టి ఆ యా భాగములు చచ్చి పోయి కాళ్లు చేతులు తెగ గొట్ట వలసి వచ్చును. ఒక్కొకప్పుడు ప్రాణ హాని కూడా కలుగ వచ్చును. ముఖ్యముగ అతి మూత్ర వ్యాధి కలవారలు ఈ పురుగు అంటిన ఎడల మిక్కిలి అపాయకర మగును. కాళ్లు చేతులు, క్రుళ్లి చచ్చి పోవును. బల వంతముగ లాగి నారిని త్రెంపిన యెడల పిల్లలన్నియు చెదరి పోయి జ్వరము, అధికమైన బాధ మొదలగు చిహ్నములతో పెద్ద కురుపేర్పడి హెచ్చుగ పీడింప వచ్చును. ఒకానొకప్పుడు పురుగు చర్మము పైకి తేలక మునుపే తనంతట కానే చచ్చి పోవచ్చును. అట్టి సమయములలో అది లోపల మిగిలి పోయినను అపాయము లేదు.
నారి కురుపు వచ్చిన వారలకు సాధారణముగా చికిత్స అక్కర లేకయే పురుగు బయట పడి మాని పోవచ్చును. కాని అప్పుడప్పుడు చన్నీళ్లతో తడిపిన పరిశుభ్రమైన మెత్తని గుడ్డను పుండు మీద వేసి దాని పైని లేత అరిటాకు గాని, మెత్తని ఎండు తామరాకును గాని వేసి కట్టు తడి గుడ్డ ఆరిపోకుండ మార్చు చుండుట మంచిది. ఇట్లు చేయుచు కొద్ది కొద్దిగ నారిని బయటకు లాగిన యెడల పురుగు అంతయు శీఘ్రముగ వెలువడ వచ్చును. లేదా అప్పుడప్పుడు పుండు మీద చన్నీళ్లు కొట్టు చుండిన చాలును. కొందరు చీపురు పుల్లను గాని వెదుర్ఫు పుల్లను గాని ఒక కొనయందు రెండుగా చీల్చి అచీలకలో నారి యొక్క నొనను దూర్చి నారినంతను పుల్ల చుట్టు మెల్లగ చుట్టి పెట్టుదురు. ప్రతిదినమును కొంచెము కొంచెముగా నీడ్చుచు పుల్లకు చిట్టి పెట్టుచు కొన్ని దినములలో పురుగు నంతను బయటకు లాగి వేయుదురు. కురుపు తేలక బాధ యెత్తు చున్నప్పుడు బోరిక్ పవుడర్ వేసి కాచిన నీళ్లతొ పిండిన వేడి వేడి గుడ్దతో అప్పుడప్పుడు వత్తు చుండ వచ్చును. లేదావేడి నీళ్లలోముంచి పిండిన బోరిక్ లింటును వెచ్చ వెచ్చగ వేసి కట్టవచ్చును. ఉమ్మెత్త ఆకులను వెచ్చ జేసి కట్టిన కూడా నొప్పి హరించును. నూరిన ఉమ్మెత్తాకులను సరికి సరిగావరి పిండియు కలిపి నీటితో ముద్దగా నుడికించి ఇది వేసి కట్టవచ్చును.
నివారించు పద్ధతులు:
నారి పురుగునకు సహజముగ నీటి యందభిలాష అధిమనియు నీటి యొక్క సంపర్కము కలిగినప్పుడు ఇది తన పిల్లలను వేగముగ బయటికి విడిచి వేయుననియు పైన చదివి యున్నాము. నీరు లేని చోట్ల అనగా పొడి నేలల యందు ఈ పురుగు పిల్లలు మిక్కిలి సులభముగా చచ్చి పోవును. సామాన్యముగా నారి పురుగు పిల్లలు నీటిలో పడిన వెంటనే ఆనీటి యందుండు మిక్కిలి సూక్ష్మములగు రొయ్య జాతి జంతువుల శరీరములోనికి చొచ్చుకొని పోయి వాని శరీరములో పెరుగును. ఈ జంతువులలో ప్రవేశించిన తరువాత నాలుగు వారములలో ఇవి రూప నిష్పత్తి చెంది అంగుళములో 20 వ వంతు పరిమాణము గలవి యగును. ఆ జంతువులు మనకు త్రాగు నీటితో పాటు మన కడుపులో పడి జీర్ణమై పోయినప్పుడు పురుగు పిల్లలు క్షయను పుట్టిచునవి, పొట్ట గోడ గుండ చొరుచుకొని ప్రయాణం చేసి మన శరీరములో చెమట వచ్చు రంద్రముల ద్వారా శరీరములోనికి ప్రవేశించు నని కొందరి అభిప్రాయము. ఒకానొక పరిశోధకుడు అరటి పండ్లలో నారి పురుగులను పెట్టి కొన్ని కోతులకు తీనిపించగా అందులో ఒక కోతికి తొడ మీద వాపును నొప్పియు ప్రారంభమయ్యెను. ఆకోతి అటు పిమ్మట తొమ్మిది మాసములలో చచ్చి పోయెను. ఆప్పుడు దాని తొడమీది కంతిని కోసి చూడగా సర్వ విధముల నారి పురుగును పోలి యుండిన పురుగు దానిలో కనపట్టి యుండెను. కాని దాని పొడుగు 16 అంగుళములు మాత్రమే యుండెను. ఈ నిదర్శనము వలన నారి పురుగు పిల్లలు మన ఆహార పదార్థముల మూలమున కూడా ప్రవేశింప వచ్చునని తోచు చున్నది. ఈ విషయమై ఇంకను శోధనుము చేయ వలసి యున్నది.
ఎట్లయినను నారి కురుపుల వ్యాపకము గల ప్రదేశములో నివసించు వారలందరును తాము త్రాగు నీళ్లను మరగ కాచు కొని త్రాగవలెను. ఇట్లు చేయుటచే నీళ్లలోనారి పురుగు పిల్లలున్న యెడల చచ్చి పోవను. స్నానము చేయు నీళ్ళను కూడా సాద్యమైనంత వరకు మరగ కాచి చల్లార్చుకొనుటయే మంచిది.
మూలాలు
అంటువ్యాధులు రచయిత ఆచంట లక్ష్మీపతి అను గ్రంథమునుండి గ్రహింప బడినది
వ్యాధులు
|
సాగర్ నగర్, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం విశాఖపట్నం నగర శివారు ప్రాంతం. ఇది బంగాళాఖాతం తీరంలో ఉంది. భీమునిపట్నం, విశాఖపట్నం బీచ్ రోడ్ లమధ్య ఈ సాగర్ నగర్ ప్రాంతం ఉంది.
భౌగోళికం
ఇది ఆక్షాంశరేఖాంశాల మధ్య ఉంది. సముద్ర మట్టానికి 17 మీటర్ల ఎత్తులో ఉంది.
సమీప ప్రాంతాలు
ఈ ప్రాంతానికి సమీపంలో ఎండాడ, జోడుగుళ్ళపాలెం, విశాలక్షి నగర్, ఆదర్శ్ నగర్, అపుఘర్ ఉన్నాయి.
రవాణా
ద్వారకా నగర్ కు సమీపంలో ఉన్న ఈ ప్రాంతం ద్వారకా బస్ స్టేషన్ తో కలుపబడి ఉంది. ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర రోడ్డు రవాణా సంస్థ ఆధ్వర్యంలో సాగర్ నగర్ మీదుగా ఆర్టీసీ కాంప్లెక్స్, కైలాసగిరి, కురమనపాలెం, తగరపువలస, ఓహ్పో, మిథిలాపురి కాలనీ మొదలైన ప్రాంతాలకు బస్సు సౌకర్యం ఉంది. ఇక్కడికి సమీపంలో విశాఖపట్నం రైల్వే స్టేషను, కొత్తపాలెం రైల్వే స్టేషను ఉన్నాయి.
ప్రార్థనా మందిరాలు
నూకలమమ్మ దేవాలయం
సుబ్రమణ్య స్వామి దేవాలయం
దుర్గాదేవి దేవాలయం
పిడిమాంబ దేవాలయం
మస్జిద్-ఇ-ముజ్జామిల్
మొహమ్మది మసీదు
మూలాలు
విశాఖపట్నం పరిసర ప్రాంతాలు
విశాఖపట్నంలోని ప్రాంతాలు
|
నకిరేకల్ పురపాలకసంఘం, తెలంగాణ రాష్ట్రం, నల్గొండ జిల్లాకు చెందిన ఒక పట్టణ స్థానిక స్వపరిపాలన సంస్థ. నకిరేకల్ పట్టణం దీని ప్రధాన పరిపాలన కేంద్రం. ఈ పురపాలక సంఘం భువనగిరి లోకసభ నియోజకవర్గం లోని నకిరేకల్ అసెంబ్లీ నియోజకవర్గం పరిధిలో ఉంది.
భౌగోళికం
నకిరేకల్ 18.26 చదరపు కిలోమీటర్ల విస్తీర్ణంలోఉంది. ఇది అక్షాంశరేఖాంశాల మధ్య ఉంది. రాష్ట్ర రాజధాని హైదరాబాదు నుండి 109 కిలోమీటర్ల దూరంలో, జిల్లా కేంద్రం నల్గొండ నుండి 27 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది.
పౌర పరిపాలన
పురపాలక సంఘం కౌన్సిల్ కు ప్రతి 5 సంవత్సరాలకు ఒకసారి ఎన్నిక జరుగుతుంది. పురపాలక సంఘం పరిధిలోని జనాభా ప్రాతిపదికననుసరించి స్థానిక సంస్థల ఎన్నికల ప్రకారం దీనిని 20 ఎన్నికల వార్డులుగా విభజింపబడింది. ప్రతి వార్డుకు వార్డు కౌన్సిలర్ ప్రాతినిధ్యం వహిస్తాడు. కౌన్సిల్ బోర్డుకు చైర్పర్సన్ నేతృత్వం వహిస్తారు. 2021, ఏప్రిల్ 30న జరిగిన పట్టణ స్థానిక సంస్థల ఎన్నికల ప్రకారం రాచకొండ శ్రీనివాస్ చైర్పర్సన్గా, మురారిశెట్టి ఉమారాణి వైస్ చైర్పర్సన్గా ఎన్నికైనారు. వీరు ఎన్నికైననాటినుండి నుండి ఐదు సంవత్సరాలు పదవిలో కొనసాగుతారు.
వార్డు కౌన్సిలర్లు
బిక్షం రెడ్డి
సునీల్
చింత స్వాతి త్రిమూర్తులు
గాజుల సుకన్య
వంటేపాక సోమలక్మి
మంగినిపల్లి ధనమ్మ
కొండ శ్రీను
పన్నాల పావని శ్రీనివాసరెడ్డి
చౌగోని రజిత
చౌగోని అఖిల
మురారిశెట్టి ఉమారాణి (వైస్ చైర్పర్సన్)
భానోతు వెంకన్న
పోతుల రవి
గడ్డం స్వామి
యసారపు లక్మి వెంకన్న
గర్షకోటి సైదులు
పల్లె విజయ్
దైద స్వప్న రవీందర్
రాచకొండ శ్రీనివాస్ (చైర్పర్సన్)
చెవుగోని రాములమ్మ
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు
నకిరేకల్ పురపాలక సంఘ అధికారిక వెబ్సైటు
నల్గొండ జిల్లా పురపాలక సంఘాలు
|
మూమిన్ (అరబ్బీ: مؤمن ) లేదా మోమిన్ ఒక అరబ్బీ పదం. దీనికి మూలం ఈమాన్. ఇస్లామీయ ధార్మికగ్రంథం ఖురాన్లో పలుమార్లు ఉపయోగించబడింది. దీనర్థం ఆస్తికుడు, విశ్వాసి, ముస్లింలను దృష్టిలో వుంచుకొని ప్రయోగించబడింది. విశ్వాసి అనగా తనను సంపూర్ణంగా అల్లాహ్ను అప్పగించువాడు. అల్లాహ్ యందు హృదయాంతరాళాలనుండి విశ్వాసభావనలు గల్గి అల్లాహ్ ఆజ్ఞలను పాటిస్తూ జీవించేవాడు.
ఖురాన్లో ఈవిధంగా వర్ణింపబడింది.
(ఖురాన్ 49:14) ''ఎడారిప్రాంతానికిచెందిన అరబ్బులారా ప్రకటించండి, "మేము విశ్వసిస్తున్నాము అనిగాదు మేము ఇస్లాంనుస్వీకరించామని: "మీహృదయాలలో విశ్వాసము ఇంకా ప్రవేశించలేదు. మీరు గనక అల్లాహ్ , అతని ప్రవక్తను గౌరవించి (విశ్వాసముతో అనుసరిస్తారో) అల్లాహ్ వారి (సత్)కార్యఫలాలలో లేమిగల్గించడు, నిశ్చయంగా అల్లాహ్ అమితదయాళువు , కరుణాశీలుడూను.
వీటినీ చూడండి
అల్-మూమినూన్
విశ్వాసుల మాత
అమీర్ అల్-మోమినీన్
బయటి లింకులు
http://www.inminds.co.uk/imam-cassiem-talk.html
అరబ్బీ పదజాలము
ఖురాన్
|
kethireddy kodandaramireddy, gaandheyavaadi, swatantrya samarayodhulu.
kethireddy suresh reddy, AndhraPradesh saasana sabhaapathi.
|
బీరం, అల్లూరి సీతారామరాజు జిల్లా, గంగరాజు మాడుగుల మండలానికి చెందిన గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన గంగరాజు మాడుగుల నుండి 12 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన అనకాపల్లి నుండి 121 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది.
జనాభా
2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 100 ఇళ్లతో, 314 జనాభాతో 130 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 153, ఆడవారి సంఖ్య 161. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 0 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 312. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 584884.పిన్ కోడ్: 531029.
2022 లో చేసిన జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం విశాఖపట్నం జిల్లాలో, ఇదే మండలంలో ఉండేది.
2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 291. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 138, మహిళల సంఖ్య 153, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 69 ఉన్నాయి.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి ఉంది. సమీప బాలబడి, మాధ్యమిక పాఠశాలలు గంగరాజు మాడుగులలోను, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల నుర్మతిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల గంగరాజు మాడుగులలోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల పాడేరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల విశాఖపట్నంలోను, పాలీటెక్నిక్ పాడేరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల అరకులోయలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం అనకాపల్లిలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల విశాఖపట్నం లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
తాగు నీరు
బావుల నీరు గ్రామంలో అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్, ఆటో సౌకర్యం, ట్రాక్టరు సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామంలో కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం ఉంది. పౌర సరఫరాల వ్యవస్థ దుకాణం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది.
ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్ ఉంది. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది.
భూమి వినియోగం
బీరంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 2 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 7 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 16 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 102 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 78 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 24 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
బీరంలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
ఇతర వనరుల ద్వారా: 24 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
బీరంలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
పసుపు, పిప్పలి
మూలాలు
|
పెదపల్లి, బాపట్ల జిల్లా, నగరం మండలానికి చెందిన గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన నగరం నుండి 16 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన పొన్నూరు నుండి 22 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1139 ఇళ్లతో, 3706 జనాభాతో 1475 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1816, ఆడవారి సంఖ్య 1890. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 544 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 113. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 590493.పిన్ కోడ్: 522329. ఎస్.టి.డి.కోడ్ = 08648.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఆరు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి.
సమీప బాలబడి నగరంలో ఉంది.
సమీప జూనియర్ కళాశాల నగరంలోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల ఖాజీపాలెంలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల గుంటూరులోను, పాలీటెక్నిక్ పొన్నూరులోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల బాపట్లలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల నగరంలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం పొన్నూరులోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల గుంటూరు లోనూ ఉన్నాయి.
జిల్లా పరిషత్తు ఉన్నత పాఠశాల
ఈ పాఠశాల బలోపేతానికి గ్రామస్థులు, ఉపాధ్యాయులు సమష్టి కృషి చేస్తున్నారు. వీరి కృషి వలన, ఈ పాఠశాల విద్యార్థులు, 10వ తరగతిలో ఉత్తమ ఫలితాలతో పాటు, జాతీయ ప్రతిభా ఉపకారవేతనాలకు అర్హత సంపాదించుచున్నారు. గ్రామస్థులు పేద విద్యార్థులకు ఉచిత దుస్తులు, వ్రాత పుస్తకాలు, వార్షిక బహుమతులు అందించుచున్నారు. దూరం నుండి వచ్చు విద్యార్థులకు సైకిళ్ళు అందించుచున్నారు.ఉపాధ్యాయులు, పాఠశాల వార్షికోత్సవంతోపాటు, ఉపాధ్యాయ దినోత్సవం, విద్యార్థిదినోత్సవాలను గూడా నిర్వహించుచున్నారు. వీరి కృషిని గుర్తించిన ప్రభుత్వం, పాఠశాలకు, రు. 30 లక్షలతో అధునాతన భవన సముదాయం నిర్మించి ఇచ్చింది.
పాఠశాలలలో నూతన సాంకేతిక పరిఙానం జోడించి (డిజిటల్ పద్ధతుల ద్వారా) విద్యాబోధనకు ప్రభుత్వం శ్రీకారం చుట్టనున్నది. ఈ మేరకు 4 జిల్లాల నుండి, ప్రభుత్వ పాఠశాలలలో పనిచేయుచున్న ఉపాధ్యాయులకు హైదరాబాదులో శిక్షణనిప్పించారు. యునెస్కో ఇచ్చిన ఈ శిక్షణకు, జిల్లా నుండి ఇద్దరు ఉపాధ్యాయులు ఎంపికకాగా, ఈ పాఠశాల నుండి శ్రీ గుర్రం మురళి ఒకరు.
పెదపల్లి గొల్లపాలెం జిల్లా పరిషత్తు ఉన్నత పాఠశాల ఆరవ వార్షికోత్సవ వేడుకలు, 2015,ఫిబ్రవరి-22వ తేదీ నాడు ఘనంగా నిర్వహించారు.
మండల పరిషత్తు ప్రాధమిక పాఠశాల
పెదపల్లి గొల్లపాలెంలోని ఈ పాఠశాల భవనం శిథిలమైపోగా, ఆరున్నర లక్షల రూపాయల వ్యయంతో నూతన భవనం నిర్మించారు.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
పెదపల్లిలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు.
సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. డిస్పెన్సరీ, సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
గ్రామంలో2 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఇద్దరు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు సరఫరా అవుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
పెదపల్లిలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉంది. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. వాణిజ్య బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. వారం వారం సంత గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉంది. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. గ్రంథాలయం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 21 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
పెదపల్లిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 164 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 2 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 1307 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 2 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 1305 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
పెదపల్లిలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
కాలువలు: 1299 హెక్టార్లు
ఇతర వనరుల ద్వారా: 5 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
పెదపల్లిలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
వరి, వేరుశనగ
గ్రామ పంచాయతీ
2013 జూలైలో ఈ గ్రామ పంచాయతీకి జరిగిన ఎన్నికలలో శ్రీమతి కర్రా జ్యోతిశ్రీ, సర్పంచిగా ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికైనారు.
గ్రామంలోని దర్శనీయ ప్రదేశములు/దేవాలయములు
శ్రీ పోలేరమ్మ తల్లి:- పెదపల్లి గ్రామంలో శ్రీ పోలేరమ్మ తల్లి విగ్రహప్రతిష్ఠ 2014,ఫిబ్రవరి-17 సోమవారంనాడు కన్నులపండువగా జరిగింది. మూడు రోజులనుండి ప్రత్యేక పూజలు చేశారు.
శ్రీ నాగేంద్రస్వావారి ఆలయం:- పెదపల్లి గ్రామశివారులో శ్రీ నాగేంద్రస్వావారి ఆలయం ఉంది.
శ్రీ రంగనాయకస్వామివారి ఆలయం:- పెద్దపల్లి అగ్రహారంలో గ్రామస్థులు సుమారు 400 సంవత్సరాల క్రితం, స్వామివారిని ప్రతిష్ఠించి, పూజలు నిర్వహిస్తున్నట్లు గ్రామస్థుల కథనం. తమిళనాడు రాష్ట్రంలోని శ్రీరంగపట్నం నుండి, స్వామివారి ప్రతిమను క్రింద తాకనివ్వక, కాలినడకన మోసుకుంటూ తీసికొనివచ్చినట్లు శిలాశాసనాలు చెబుచున్నవి. అప్పట్లో దేవస్థానం అభివృద్ధికి గ్రామస్థులు 150 ఎకరాల మాగాణి భూమిని విరాళంగా అందించారు. అప్పటినుండి ఇప్పటివరకూ, ప్రతి సంవత్సరం, ఫాల్గుణ మాసంలో ఐదురోజులపాటు స్వామివారి ఉత్సవాలు నిర్వహించుచున్నారు.
శ్రీ చెన్నకేశవస్వామివారి ఆలయం.
శ్రీ షిర్డీ సాయిబాబా ఆలయం:- ఈ ఆలయంలో శ్రీ షిర్డీ సాయిబాబా, గణపతి, దత్తాత్రేయస్వామి వారల విగ్రహ ప్రతిష్ఠా కార్యక్రమం, 2015,మార్చి-8వ తేదీ ఆదివారం ఉదయం 9 గంటలకు నిర్వహించెదరు. ఈ కార్యక్రమాన్ని పురస్కరించుకొని, 6వ తేదీ శుక్రవారం నుండి, ప్రత్యేకపూజలు నిర్వహించుచున్నారు. ప్రతి రోజూ మూలమంత్ర అభిషేకాలు, పంచగవ్య ఆరాధన, రుత్విగ్వరణ, దీక్షా ధారణ, అంకురారోపణ, నాందీ దేవతాహ్వన నిర్వహించుచున్నారు. విగ్రహ ప్రతిష్ఠ అనంతరం భక్తులకు అన్నప్రసాద వితరణ నిర్వహించెదరు.
గ్రామంలో ప్రధాన వృత్తులు
వ్యవసాయం, వ్య్వసాయాధారిత వృత్తులు
గణాంకాలు
2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 3860. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 1963, స్త్రీల సంఖ్య 1897,గ్రామంలో నివాస గృహాలు 1047 ఉన్నాయి.గ్రామ విస్తీర్ణం 1475 హెక్టారులు.
మూలాలు
|
నీటి స్వీయ-అయనీకరణం ( నీటి అయనీకరణ ) అనేది స్వచ్ఛమైన నీటిలో లేదా జల ద్రావణంలో అయనీకరణ చర్య. దీనిలో నీటి అణువు H 2 O ప్రోటాన్లను కోల్పోయి (దాని హైడ్రోజన్ పరంఆణువులో ఒక కేంద్రకాన్ని కోల్పోతుంది) ఒక హైడ్రాక్సైడ్ అయాన్ OH - ఏర్పడుతుంది. హైడ్రోజన్ కేంద్రకం H + వెంటనే మరొక నీటి అణువుకు ప్రోటాన్ను అందించి హైడ్రోనియం, H 3 O + ను ఏర్పరుస్తుంది. ఇది ఆటోప్రొటోలిసిస్కు ఉదాహరణ, నీటి యొక్క ద్విస్వభావయుత ధర్మానికి ఉదాహరణగా చెప్పుకోవచ్చు.
సమతౌల్య స్థిరాంకం
రసాయనికంగా స్వచ్ఛమైన నీటి విద్యుత్ వాహకత 0.055 µ S / cm ఉంటుంది.
స్వాంటె అర్హీనియస్ సిద్ధాంతాల ప్రకారం, ఇది అయాన్ల ఉనికి కారణంగా ఉండాలి. నీటి స్వీయ-అయనీకరణ ప్రతిచర్య ద్వారా అయాన్లు ఉత్పత్తి అవుతాయి.
H 2 O + H 2 O ⇌ H 3 O + + OH -
ఈ సమతుల్యత స్వచ్ఛమైన నీరు, ఏదైనా సజల ద్రావణానికి వర్తిస్తుంది.
గాఢతలకు బదులుగా రసాయన చర్యలతో వివరించడానికి నీటి అయనీకరణం కోసం ఉష్ణగతిక సమతౌల్య స్థిరాంకం:
ఇది సాంప్రదాయ ఉష్ణాగతిక సమతౌల్య స్థిరాంకానికి సంఖ్యాపరంగా సమానం:
ఒకే ఉష్ణోగ్రత, పీడనం వద్ద H +, H 3 O + యొక్క రసాయన సామర్థ్యాల మొత్తం సాధారణంగా H 2 O రసాయన సామర్థ్యానికి రెండు రెట్లు అవుతుందని భావిస్తున్నారు.
చాలా ఆమ్ల-క్షార ద్రావణాలు సాధారణంగా విలీనంగా ఉండటం వలన , నీటి చర్య సాధారణంగా ఒకటికి సమానమైనవిగా అంచనా వేయబడతాయి. ఇది నీటి అయానిక లబ్దన్ని వ్యక్తీకరించడానికి ఉపాయోగపడుతుంది:
విలీన జల ద్రావణాలలో, ద్రావిత కణాల చర్యలు వాటి గాఢతకు సుమారు సమానంగా ఉంటాయి. అందువలన్న అయనీకరన స్థిరాంకం, విఘటన స్థిరాంకం, స్వీయ-అయనీకరణ స్థిరాంకం, నీటి అయానిక లబ్ద స్థిరాంకం లేదా నీటి అయానిక లబ్దం లను Kw తో సూచిస్తారు.
ఇక్కడ [H 3 O + ] అనేది హైడ్రోజన్ లేదా హైడ్రోనియం అయాన్ గాఢత (≈ మోలార్ గాఢత) ఇక్కడ సమతాస్థితి స్థిరాంకం గాఢతల (చర్యలకు విరుద్ధంగా) లబ్దంగా రాస్తే విలువకు ఆయానిక సామర్థం, ఇతర కారకాల ఆధారంగా దిద్దిబాట్లు తప్పనిసరిగా చేయాలి. (క్రింద చూడండి).
25 ° C, శూన్య ఆయానిక సామర్థ్యం వద్ద K w విలువ కు సమానం. అన్ని సమతౌల్య స్థిరాంకాల మాదిరిగా, ఈ ఫలితం ప్రమాణం లేనిది అని గమనించండి. ఎందుకంటే వాస్తవానికి గాఢత అనేది సాపేక్షంగ ప్రామాణిక స్థితిలో ఉంటుంది. H +, OH - రెండూ 1 మోలాల్ (లేదా మోలార్) గా నిర్వచించబడతాయి.
చాలా ఆచరణాత్మక ప్రయోజనాల కోసం, పరిసర ఉష్ణోగ్రత, పీడనం వద్ద మోలాల్, మోలార్ గాఢతలు సమానంగా ఉంటాయి. మోలాల్ గాడత స్కేల్ దాని గాఢతా విలువలను తెలియజేస్తుంది. ఇది ఉష్ణోగ్రత లేదా పీడన మార్పులతో సాంద్రత మార్పులకు కారణమవుతుంది. అందువల్ల ఇది ఖచ్చితమైన లేదా పరిసరం కాని సందర్భాలలో ఉపయోగిస్తారు. ఉదా: సముద్రపు నీటి కోసం, లేదా థర్మల్ పవర్ ప్లాంట్లలో పెరిగిన ఉష్ణోగ్రతలలో ఉపయోగించే స్కేల్.
మనం p K w −log 10 K w (ఇది సుమారు 25 ° C వద్ద 14) గా కూడా నిర్వచించవచ్చు.
ఉష్ణోగ్రత, పీడనం, అయానిక సామర్థ్యం మీద ఆధారపడటం
ఉష్ణోగ్రత, పీడనంపై నీటి అయనీకరణం యొక్క ఆధారపడటం పూర్తిగా పరిశోధించబడింది. ఉష్ణోగ్రత పెరిగేకొద్దీ p K w విలువ తగ్గుతుంది. మంచు ద్రవీభవన స్థానం నుండి c వద్ద కనిష్టంగా 250 ° C వరకు తగ్గి తరువాత నీటి సందిగ్థ ఉష్ణోగ్రత 374 °C వరకు పెరుగుతుంది. ఇది పీడనం పెరిగితే తగ్గుతుంది.
విద్యుద్విశ్లేష్య ద్రావణాలతో, p K w యొక్క విలువ విద్యుద్విశ్లేష్యం అయానిక సామర్థ్యం మీద ఆధారపడి ఉంటుంది.
1: 1 విద్యుద్విశ్లేష్యానికి సోడియం క్లోరైడ్ విలువలు విలక్షణమైనవి. 1: 2 విద్యుద్విశ్లేష్యాలతో, MX 2, p K w పెరుగుతున్న అయానిక సామర్థ్యంతో తగ్గుతుంది.
మూలాలు
బాహ్య లింకులు
జనరల్ కెమిస్ట్రీ - నీటి ఆటోయోనైజేషన్
రసాయన శాస్త్రం
|
yammanuru subrahmanyasarma anantapuranjilla hindupur taaluukaa kondapuram gramamlo 1886, janavari 25ku sariyain paarthiva naama samvathsara maagha sudhad panchami nadu seshashaastri, venkamma dampathulaku janminchaadu. braahmanakulamlo mulakanadu saakhaku chendina sarma shounakasa gotrudu. ithadu chinnathanamlo palletuuri badipantula oddha vidyaabhyaasam chesudu. upanayanamaina taruvaata Chittoor jalla, madhanapalle taaluukaa chadumu gramamlo sankaraavadhaani oddha vedha vidya chaduvukunnadu. kundalaguriki venkatanarayanakavi intaniki chhando vyaakaranaalu neerpinchaadu.
rachanalu
shree pulivendala ranganaayakasatakamu
srirukmini kalyaanamu
vaamana charithamu
anasooya
saavitropaakhyaanamu
karnaabhyudayamu
shree bhaktajana manobhiramamu
birudamu
gorantla gramamlo jargina panditamandali mahasabhalo chilkuru narayanarao intaniki kavichandra aney birudunu pradanam chessi satkarinchadu.
rachanala nundi udaaharanalu
1.srikarnaabhyudayamu kaavyamulooni putrunikai kunthidevi vilapinche ghattam
haa!yanu;muddugulku tanayaa!yanu nirjitasundarasya cham
dra! yane daapadukkha rahita!yanu nindita sambarari roo
paa! yanu divyadhaama dinapa!yanu bandhura bharmavarma dhee
ptaa! yanegaaryaminka galadaa!yanudaanenaleni vantachen
tadanantaramba naludesalam barikinchi
putrenda!jitakanti mitruda! souvarna
gatreda!neekune satrunaiti
jutuna! ninninka netheerugaanaina
breeticheganulaara bhootalamuna
nandana! ninebasi yunduna mahiyandu
manduna! neninka gunduvadali
komaruda! napali yamaruda! maamuddu
komaruda! yanedagu komaruvaeda
chetularangacejiti paathakambu
neetidappiti naa puttra ghaatinaiti
bhootalambuna satkirti vondanaiti
veyu netiki neekune daayanaiti
2.shree baktha jana manobhiramamu kavya nundi
mokulam bigagatti mokarinchuchu laagi
veekathogekalu veyuvaaru,
govinda!govinda!govinda! yanuchunu
tereedchutaku mundhu deraluvaaru
teru chakkiyalandu jr baruludiri
buura gommulanudi ponaruvaaru
jaya venkataadreesa! jaya seshashailesha!
jayadeeva sarvesha! jayatu yanuchu
soridi karatalamuladatti tiruguvaaru
chelogi harinamakeertanal seyuvaaru
grakkunanu shourinatagaanchi mrokkuvaaru
motta modaluna mudupulu gattuvaaru
vetra hastula punkthi venkatesuni mrola
vraali munnidi baraabarulu salupa
bhoomisurottamul vemaruswaamiki
vinjaamarammulu veyuchunda
saadhveemanulu goodi saagu yaradamupai
malliyal mollalu jalluvaaru
velpu banisalella chalpuga niluchundi
natulonarchuchu nartanamulu salupa
vedha naadambuche dwijul villasilaga
tooryaninadambulamita santoshamosaga
haaratulanetti rahijendi yabalalalara
venkatesundu rathamuna veluguchunde
moolaalu
1886 jananaalu
telegu kavulu
royalaseema rachayitalu
Anantapur jalla kavulu
|
emily shenkel (aamglam: Emilie Schenkl) janavari 26, 1910loo austrialoni cathalic kutumbamlo janminchindhi. aama 23 ella praayamloo viennaa, austro(eurup)loo chikitsa pmdutunna subhsh chandrabose 'da eandian strugal' aney pustakam rayadamlo sahayakuraliga niyamituraalaindi. emily shenkel 1934 juun nunchi 34 ella subhsh chandrabose thoo kalisi pania cheeyadam praarambhinchindi.
vrutthi, kutunbam
emily shenkel - subhsh chandrabose bhaarya (sahachari). vaari kumarte, anita boses poff (jananam: 29 novemeber 1942). 1943 phibravari yuddha samayamlo varini subhsh chandrabose vadili agneyasiaku velli 1945loo maranhichadu. 1948loo, subhsh chandrabose sodharudu sharath chandrabose viyannaalo varini kalusukunnadu. yuddhaanantara samvatsaaraallo, kutumba poeshanha choose emily shenkel trunk exchangeloo panichaesimdi.
praarambha jeevitam
emily shenkel taatha shoo maker, thandri pasuvaidyudu. vidyanu abhyasinchadaaniki thandri vimukhata kaaranamgaa, praadhimika vidyanu tanu aalasyamgaa praarambhinchindi. emily shenkel maadhyamika paatasaala chaduvulo purogati patla aama thandri asantrupti chendhaadu. amenu nalaugu samvatsaraala paatu sanyaasinigaa marchadu. nyasiniga migilipokudadani nirnayinchukunna emily shenkel tirigi paatasaalaku vellhi, 20 ella vayasuloe chaduvunu porthi chesindi. airopaalo aardika sankshoebham kaaranamgaa konni samvatsaraala paatoo aama nirudyogigaa Pali.
aama viyannaalo nivasisthunna bhartia vaidyudu dr mathur dwara subhsh chandra boses daggara stenographer gaaa udyogamlo cherindhi. emily shenkel shortthanded teesukogaladu. english bhaasha, tiping naipunhyaalu bagunai. aama sahakaramtho subhsh chandra boses 'dhi eandian strugal' aney pusthakaanni puurticheesaadu. aayana aalochanalanni deesha swatantrayam meedhey nimagnamai unnaa emily shenkel thoo preemaloo paddadu. varu 1937loo ooka hinduism vaedukaloe rahasyamgaa vivaham cheskunnaru. conei purohitulu, saakshulu, yelanti recordu ledhu. subhsh chandra boses bharatadesaaniki tirigi velli 1941 epril -phibravari 1943 loo naji germanylo tirigi kanipichadu.
vivaaha jeevitam
vaari tommidhi samvatsaraala vivaaha jeevitamlo.. emily shenkel, subhsh chandra boses kalsi unnadi kevalam muudu samvatsaraale. idi emily shenkel pai ottidi thechindi. emily shenkel aama kumarte anita boses iddam nundi bayatapaddaaru. tanato paatoo talli, koothurunu pooshinchukoevadaaniki trunk exchangeloo panicheeseedi. subhsh chandra boses bandhuvulu, mukhyamgaa atani sodharudu sharath chandra boses austrialo aameni kalsi bhaaratadaesam swaagatinchinaa aama nirakarincharu. aama 1996loo maraninchindi.
moolaalu
|
రాగమక్కపల్లి ప్రకాశం జిల్లా, దొనకొండ మండలంలోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన దొనకొండ నుండి 7 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన మార్కాపురం నుండి 37 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 89 ఇళ్లతో, 446 జనాభాతో 1768 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 240, ఆడవారి సంఖ్య 206. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 445 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 0. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 590631.పిన్ కోడ్: 523305.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి ఉంది. సమీప బాలబడి, మాధ్యమిక పాఠశాలలు బాదాపురంలోను, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఇండ్లచెరువులోనూ ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల బాదాపురంలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల మార్కాపురంలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల గుంటూరులోను, పాలీటెక్నిక్ కంభంలోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల మార్కాపురంలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం మార్కాపురంలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల ఒంగోలు లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్, ఆటో సౌకర్యం, ట్రాక్టరు సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం ఉంది. పౌర సరఫరాల వ్యవస్థ దుకాణం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. ఉన్నాయి. అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఆశా కార్యకర్త గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రంథాలయం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 18 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
రాగమక్కపల్లిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 416 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 36 హెక్టార్లు
శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 380 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 422 హెక్టార్లు
సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 24 హెక్టార్లు
బంజరు భూమి: 5 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 482 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 501 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 11 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
రాగమక్కపల్లిలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
బావులు/బోరు బావులు: 3 హెక్టార్లు
చెరువులు: 8 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
రాగమక్కపల్లిలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
కంది, ప్రత్తి, మిరప
గణాంకాలు
2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 409. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 229, మహిళల సంఖ్య 180, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 83 ఉన్నాయి.
మూలాలు
|
నందిమెత్త,ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం, అల్లూరి సీతారామరాజు జిల్లా, ముంచంగిపుట్టు మండలానికి చెందిన గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన ముంచంగిపుట్టు నుండి 6 కి.మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన అనకాపల్లి నుండి 166 కి.మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 51 ఇళ్లతో, 171 జనాభాతో 83 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 87, ఆడవారి సంఖ్య 84. షెడ్యూల్డ్ కులాల జనాభా 0 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల జనాభా 170. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 583481.పిన్ కోడ్: 531040.
2022 లో చేసిన జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం విశాఖపట్నం జిల్లాలో, ఇదే మండలంలో ఉండేది.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి ఉంది.సమీప బాలబడి, మాధ్యమిక పాఠశాలలు ముంచంగిపుట్టులోను, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల కరిమికిపుట్టులోనూ ఉన్నాయి.సమీప జూనియర్ కళాశాల ముంచంగిపుట్టులోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల పాడేరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల విశాఖపట్నంలోను, పాలీటెక్నిక్ పాడేరులోనూ ఉన్నాయి.సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల అరకులోయలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం అనకాపల్లిలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల విశాఖపట్నం లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. పారామెడికల్ సిబ్బంది ముగ్గురు ఉన్నారు. సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
తాగు నీరు
బావుల నీరు గ్రామంలో అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సు సౌకర్యం, ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, ఆటో సౌకర్యం, ట్రాక్టరు సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం ఉంది. పౌర సరఫరాల వ్యవస్థ దుకాణం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. ఉన్నాయి. శాసనసభ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఆశా కార్యకర్త గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది.
భూమి వినియోగం
నందిమెట్టలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 10 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 73 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 73 హెక్టార్లు
మూలాలు
|
నౌగాంగ్ లోక్సభ నియోజకవర్గం అస్సాం రాష్ట్రంలోని 14 లోక్సభ నియోజకవర్గాలలో ఒకటి.
లోక్సభ నియోజకవర్గం పరిధిలో అసెంబ్లీ స్థానాలు
నౌగాంగ్ లోక్సభ నియోజకవర్గం పరిధిలో 9 అసెంబ్లీ స్థానాలు ఉన్నాయి.
ఎన్నికైన పార్లమెంటు సభ్యులు
మూలాలు
|
gedalabanda, alluuri siitaaraamaraaju jalla, gangaraaju maadugula mandalaaniki chendina gramam.idi Mandla kendramaina gangaraaju maadugula nundi 22 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina anakapalle nundi 120 ki. mee. dooramloonuu Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 17 illatho, 88 janaabhaatho 32 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 40, aadavari sanka 48. scheduled kulala sanka 0 Dum scheduled thegala sanka 86. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 584932.pinn kood: 531029.
2022 loo chosen jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam Visakhapatnam jillaaloo, idhey mandalamlo undedi.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaala okati Pali. balabadi gangaraaju maadugulalonu, praathamikonnatha paatasaala kimudupallilonu, maadhyamika paatasaala vennelakotalonu unnayi. sameepa juunior kalaasaala gangaraaju maadugulalonu, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala paaderuloonuu unnayi. sameepavaidya kalaasaala, maenejimentu kalaasaala visaakhapatnamloonu, polytechnic paaderuloonuu unnayi. sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala arakulooyaloonu, aniyata vidyaa kendram anakaapallilonu, divyangula pratyeka paatasaala Visakhapatnam lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
ooka samchaara vydya salaloo daaktarlu laeru. muguru paaraamedikal sibbandi unnare. sameepa saamaajika aaroogya kendram, praadhimika aaroogya kendram, praadhimika aaroogya vupa kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, pashu vaidyasaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
bavula neee gramamlo andubatulo Pali. taaguneeti choose chetipampulu, borubavulu, kaluvalu, cheruvulu vento soukaryalemi leavu.
paarisudhyam
gramamlo muruguneeti paarudala vyvasta ledhu. muruguneetini shuddi plantloki pampistunnaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
postaphysu saukaryam, sab postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. laand Jalor telephony gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. piblic fone aphisu, mobile fone, internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. prabhutva ravaanhaa samshtha baasu saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. praivetu baasu saukaryam, railway steshion, auto saukaryam, tractoru saukaryam modalainavi gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. jaateeya rahadari, rashtra rahadari, pradhaana jalla rahadari, jalla rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramamlo kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam Pali.
pouura sarapharaala vyvasta duknam gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali.
atm, vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. unnayi. aashaa karyakartha gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. assembli poling steshion, janana maranala namoodhu kaaryaalayam gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali.
bhuumii viniyogam
gedalabandalobhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
adivi: 2 hectares
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 1 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 27 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 25 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 2 hectares
neetipaarudala soukaryalu
gedalabandalo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
itara vanarula dwara: 2 hectares
utpatthi
gedalabandalo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
pasupu, pippali
moolaalu
|
చింతూరు (జెడ్) తెలంగాణ రాష్ట్రం, జయశంకర్ భూపాలపల్లి జిల్లా, వాజేడు మండలంలోని గ్రామం.
ఇది మండల కేంద్రమైన వాజేడు నుండి 10 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన మణుగూరు నుండి 143 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2016 అక్టోబరు 11 న చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత ఖమ్మం జిల్లాలో, ఇదే మండలంలో ఉండేది. పునర్వ్యవస్థీకరణలో దీన్ని కొత్తగా ఏర్పాటు చేసిన జయశంకర్ జిల్లా లోకి చేర్చారు. ఆ తరువాత 2019 లో, కొత్తగా ములుగు జిల్లాను ఏర్పాటు చేసినపుడు ఈ గ్రామం, మండలంతో పాటు కొత్త జిల్లాలో భాగమైంది.2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 167 ఇళ్లతో, 507 జనాభాతో 5 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 253, ఆడవారి సంఖ్య 254. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 174 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 63. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 578702.పిన్ కోడ్: 507136.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి ఉంది.
బాలబడి భువనపల్లిలోను, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల లక్ష్మీపురంలోను, మాధ్యమిక పాఠశాల ధర్మవరంలోనూ ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల వాజేడులోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల భద్రాచలంలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల ఖమ్మంలోను, పాలీటెక్నిక్ భద్రాచలంలోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల పాల్వంచలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల వాజేడులోను, అనియత విద్యా కేంద్రం పాల్వంచలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల ఖమ్మం లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. మొబైల్ ఫోన్ ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. వారం వారం సంత గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఆశా కార్యకర్త, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
చింతూరు (జెడ్)లో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 5 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
చింతూరు (జెడ్)లో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
ప్రత్తి, మిరప, వరి, అపరాలు, కాయగూరలు
గ్రామంలో ప్రధాన వృత్తులు
వ్యవసాయం, వ్యవసాయాధారిత వృత్తులు
గణాంకాలు
జనాభా (2011) - మొత్తం 507 - పురుషుల సంఖ్య 253 - స్త్రీల సంఖ్య 254 - గృహాల సంఖ్య 167
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు
|
ritwick kumar ghatak (aamglam: Ritwik Kumar Ghatak; 1925 nevemberu 4 - 1976 phibravari 6) pramukha bhartia chalanachitra dharshakudu, skreen raitar. alaage nataka rachayita. bengali pramukha chitranirmaatalu satyajit Rae, tapan sinha, mrunal seenlaku aayana samakaaleekudu. veerandari cinemalaku pradhaanamgaa saamaajika vaastavikata, streevaadam vento amsale itivruttaalu.
1974loo jukti takko orr gappo (Jukti Takko Aar Gappo) chitraanikigaanuu utthama kadhaku jaateeya chalanachitra awardee rajath kimmel awardee ritwick ghatak ku varinchimdi. titash ekti naadir nam (Titash Ekti Nadir Naam) chithraaniki bangladeshs sinii jarnalist associetion nundi utthama darsakuni avaardunu geluchukunnadu. bhartiya prabhuthvam 1970loo aayananu padamasiri puraskaramto satkarinchindi.
kutunbam
ritwick ghatak kumarudu ritaban ghatak kudaa cinma nirmaataa. ritwick memooriyal trustee nu stapinchadu. aayana ritwick ghatak bagalar bangaa darshan, rongar golamni punaruddharinchadu. asampuurtigaa unna ramyakinkar documentaryni porthi chesudu.
ritwick ghatak peddha koothuru samhita, nobo nagarik paerutoe ooka docufitir chesindi. ritwick ghatak chinna koothuru 2009loo maraninchindi.
puraskaralu
bhartiya prabhutvanche 1970loo kalalaku padamasiri
1957loo 5va jaateeya chalanachitra avaardulaloo mudava utthama chalanachitramgaa musafir ki gaand merrit certificate
madhumathi fillmfare utthama kathaa puraskaaraaniki empika
1974loo jukti takko orr gappo chithraaniki gaanuu jaateeya chalanachitra puraskara rajath kimmel utthama katha
13va jaateeya chalanachitra avaardulaloo subarnarekhaku bengaaleelo rendava utthama chalanachitramgaa merrit certificate
heerer prjapati 1970loo 16va jaateeya chalanachitra avaardulaloo utthama baalala chalanachitra awardee
chithramaalika
moolaalu
bhartia chalana chitra nirmaatalu
bengali cinma darshakulu
bhartia cinma natulu
bengali rachayitalu
|
కొండయ్యపాడు, అల్లూరి సీతారామరాజు జిల్లా, హుకుంపేట మండలానికి చెందిన గ్రామం ఇది మండల కేంద్రమైన హుకుంపేట నుండి 50 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన విశాఖపట్నం నుండి 135 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 19 ఇళ్లతో, 73 జనాభాతో 34 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 32, ఆడవారి సంఖ్య 41. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 0 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 73. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 584495.పిన్ కోడ్: 531149.
2022 లో చేసిన జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం విశాఖపట్నం జిల్లాలో, ఇదే మండలంలో ఉండేది.
విద్యా సౌకర్యాలు
సమీప బాలబడి, ప్రాథమిక పాఠశాల అరకులోయలోను, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల మజ్జివలసలోను, మాధ్యమిక పాఠశాల మజ్జివలసలోనూ ఉన్నాయి.సమీప జూనియర్ కళాశాల అరకులోయలోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల పాడేరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల విశాఖపట్నంలోను, పాలీటెక్నిక్ పాడేరులోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల సామర్లకోటలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల అరకులోయలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాలలు విశాఖపట్నంలోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
తాగు నీరు
బావుల నీరు గ్రామంలో అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్, ఆటో సౌకర్యం, ట్రాక్టరు సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం ఉంది. పౌర సరఫరాల వ్యవస్థ దుకాణం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. ఉన్నాయి. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఆశా కార్యకర్త, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 4 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 6 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
కొండయ్యపాడులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
నికరంగా విత్తిన భూమి: 33 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 31 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 2 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
కొండయ్యపాడులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
ఇతర వనరుల ద్వారా: 2 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
కొండయ్యపాడులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
వరి
మూలాలు
|
uama nehruu ( 1884 marchi 8 - 1963 augustu 28) Uttar Pradesh raashtraaniki chendina swatantrya samarayodhuraalu, rajakeeya nayakuralu, maajii parlament sabhyuralu.
jananam, vidyaabhyaasam
uama 1884, marchi 8na Uttar Pradesh loni aagraalo janminchindhi. hubleelooni sint marys conventloo chaduvukunnadi.
vyaktigata jeevitam
1901loo uama nehrooku jawarlall nehruu banduvu shayamlall nehruto vivaham jargindi. variki shayam kumari aney kumarte, anand kumar aney kumarudu unnare. anand kumar nehruu kumarudu arunh nehruu 1980lalo rajiva ghandy prabhutvamloo kendra mantrigaa panichesaaru.
patrikaarangam
20va sathabdam praarambhamlo 1909loo rameshwari nehruu sthaapinchina sthree darpan aney mahilhaa masa patrikalo rachayitagaa gurthimpu pondindi. tana rachanallo streevaada abhipraayaalanu vyaktham chesindi.
vudyamam, raajakeeyarangam
uppu satyaagraham, quit india vento udyamaalalo paalgoni, jailuku kudaa vellhindhi. swaatamtyram vacchina tarwata uttarapradeshloni Sitapur niyojakavargam nundi remdusaarlu loksabhaku ennikayindi. 1962 nundi aama maranhinche varku, raajyasabha sabhyuraliga koodaapanichesindi.
maranam
uama nehruu 1963, augustu 28na laknolo maraninchindi.
moolaalu
gramtha pattika
«ai primi paasi del femminismo indiano: rameshwari i uama nehruu nelly'india di inizio novesento | Storia delle Donne », 10 luglio 2020. https://oaj.fupress.net/index.php/sdd/article/view/2520/2520 .
1884 jananaalu
1963 maranalu
1va loksabha sabyulu
2va loksabha sabyulu
Uttar Pradesh mahilalu
Uttar Pradesh mahilhaa swatantrya samara yoodhulu
Uttar Pradesh raajakeeyanaayakulu
bhartiya jaateeya congresses naayakulu
Uttar Pradesh rachayitrulu
|
pamidipadu agrahara , palnadu jalla, narasaraavupeeta mandalaaniki chendina gramam
pamidipadu (korisapadu) , baptla jalla, korisapadu mandalamlooni gramam.
pamidipadu (atmakuru) , shree potti sreeramulu nelluuru jalla, atmakuru mandalam loni gramam.
pamidipadu (nuzendla), palnadu jalla, nuzendla mandalaaniki chendina gramam.
|
narasimhapuram, Eluru jalla , denduluru mandalaaniki chendina gramam.idi Mandla kendramaina denduluru nundi 13 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina Eluru nundi 20 ki. mee. dooramloonuu Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 192 illatho, 701 janaabhaatho 147 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 360, aadavari sanka 341. scheduled kulala sanka 574 Dum scheduled thegala sanka 0. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 588445.
yea gramam pashchimagoodhaavari jillaaloo chaaala aahlaadakaramaina, prashaantamaina pradaesamu. idi Eluru revenyuu divisionu, denduluru mandalam loni muppavaram panchaayitheelo Pali.yea uuru kandriga narasimhapuram gaanuu,agrahara gaanuu, kandriga gaanuu pilustharu. bheemadolununchi 7 ki.mee. dooramlo Pali. deeninicherataaniki 5--7 nimushalu paduthundi. yea ooruki 18 ki.mee. dooramlo jalla pradhaana kendram ayina Eluru Pali.yea ooriloo 3 manchi neeti noothulu unnayi. yea noothula dwara yea ooruki manchi neeti sarafara jarudutundhi. yea praanthamlo yea nitiki, tiyyagaa undatam valana, chaaala peruu Pali.conei kondaru akrama matti ravaanhaa kaaranamgaa avi kalushitham ayunavi. graamasthulu andaruu okarikokaru manchisambandhaalatho untaruu. suurappaguudemku yea voori polimera chaaala daggara.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaala okati Pali. sameepa balabadi, praathamikonnatha paatasaala, sameepa juunior kalaasaala, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala bheemadolulonu, sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala, aniyata vidyaa kendram dendulurulonu, maadhyamika paatasaala challachintalapoodiloonuu unnayi.inginiiring kalaasaala, sameepa vydya kalaasaala, maenejimentu kalaasaala, polytechnic, divyangula pratyeka paatasaala Eluru lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
ooka samchaara vydya salaloo daaktarlu laeru. muguru paaraamedikal sibbandi unnare. praadhimika aaroogya kendram, praadhimika aaroogya vupa kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, pashu vaidyasaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara shuddi cheyani neee sarafara avtondi. cheruvu dwara gramaniki taguneeru labisthundhi.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneeru bahiranganga, kaccha kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
sab postaphysu saukaryam gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. poest und telegraf aphisu gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. postaphysu saukaryam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. laand Jalor telephony, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. piblic fone aphisu, internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. railway steshion gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. praivetu baasu saukaryam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. pradhaana jalla rahadari, jalla rahadari gramam gunda potunnayi. jaateeya rahadari, rashtra rahadari gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram unnayi. atm, vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. assembli poling kendram, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 15 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
narasimhaapuramlo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 29 hectares
banjaru bhuumii: 1 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 116 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 13 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 104 hectares
neetipaarudala soukaryalu
narasimhaapuramlo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
baavulu/boru baavulu: 40 hectares
cheruvulu: 64 hectares
utpatthi
narasimhaapuramlo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
vari, cheraku
yea oorinunchi konni pattanaalaku dhooraalu krindhi vidhamgaa unnayi
Eluru 21 ki.mee.
bheemadolu 7 ki.mee.
tadepalli gudem 35 ki.mee.
Visakhapatnam 280 ki.mee.
haidarabadu 400 ki.mee.
Vijayawada 85 ki.mee.
Rajahmundry 80 ki.mee.
dwaarakaatirumala 18 ki.mee.
chirala 173 ki.mee.
surappagudem 3 ki. mee.
devalayas
raamaalayam
shree shree shree sadhguru shiridi saiee bhabha sevashramamu (ekkadi sthuupamu 116 adugula saiee bhabha vigraham nirmaanamlo Pali)
aanjaneyaswaami alayam
gangaala (na)myama alayam
sea.ios.ai. mishanu charchi
charithra
yea oorunu chola raajulu paalincharu. varu ikda neeti budaga kootanu nirminchaaru. kanni, adi ippudu purtiga sithilamainadi.yea ooruki modhata braahmanha.taruvaata kaapu (nayudu),kamma,yaadava,mangali,kamsali,maala,madiga modalayunavaaru vachcharu.
cheruvulu
gariki mukkalagunta
musalaya cheruvu
crotha cheruvu - 1 ; krottacheruvu - 2
balusula vaagu
vidyaa soukaryalu
Mandla parisht praadhimika unnanatha paatasaalasi.ios.ai. piblic paatha saalakalaasaala stayi chaduvukosam vidyaarthulu bheemadolu conei, Eluru conei vedataaru.
parisramalu
naaga hanumanji salvent oils,muppavaram
spinning mill,muppavaram
varalaksmi industries (ais)
ganankaalu
2001 va.savatsaram janaba lekkala prakaaram graama janaba 704. indhulo purushula sanka 352, mahila sanka 352, gramamlo nivaasa gruhaalu 183 unnayi.
moolaalu
|
లక్కొండ, అల్లూరి సీతారామరాజు జిల్లా, గంగవరం మండలానికి చెందిన గ్రామం.
ఇది మండల కేంద్రమైన గంగవరం నుండి 3 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన రాజమండ్రి నుండి 63 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 249 ఇళ్లతో, 842 జనాభాతో 1173 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 430, ఆడవారి సంఖ్య 412. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 24 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 781. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 587094. పిన్ కోడ్: 533284.
2022 లో చేసిన జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం తూర్పు గోదావరి జిల్లాలో, ఇదే మండలంలో ఉండేది.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు మూడు ఉన్నాయి.
బాలబడి, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల, మాధ్యమిక పాఠశాలలు గంగవరంలో ఉన్నాయి.
సమీప జూనియర్ కళాశాల అడ్డతీగలలోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల గంగవరంలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల రాజానగరంలోను, పాలీటెక్నిక్ బొమ్మూరులోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల రాజమండ్రిలోనూ ఉన్నాయి.
సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల రంపచోడవరంలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం అడ్డతీగలలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల రాజమండ్రి లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. నలుగురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు.
సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
తాగు నీరు
గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు.
చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
లక్కొండలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
మొబైల్ ఫోన్ ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సు సౌకర్యం, ఆటో సౌకర్యం, ట్రాక్టరు సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం ఉంది. వాణిజ్య బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పౌర సరఫరాల వ్యవస్థ దుకాణం, రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి.
ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 6 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 14 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
లక్కొండలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
అడవి: 203 హెక్టార్లు
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 475 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 202 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 292 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 281 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 10 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
లక్కొండలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
కాలువలు: 5 హెక్టార్లు
చెరువులు: 5 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
లక్కొండలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
వరి, జీడి
మూలాలు
|
Kakinada
Kakinada (grameena)
Kakinada (pattanha)
Kakinada grameena saasanasabha niyojakavargam
Kakinada loekasabha niyojakavargam
Kakinada city saasanasabha niyojakavargam
|
ఈక్వెడార్ (ఆంగ్లం : ఈక్వడార్), అధికారిక నామం ఈక్వెడార్ రిపబ్లిక్. ఇది దక్షిణ అమెరికా లోని ఒక గణతంత్ర దేశం. దీని ఉత్తరసరిహద్దులో కొలంబియా, తూర్పు, దక్షిణ సరిహద్దులలో పెరూ, పశ్చిమ సరిహద్దులో పసిఫిక్ మహాసముద్రం ఉన్నాయి. దీని రాజధాని క్విటో. దేశంలోని అతిపెద్ద నగరం గ్వాయాక్విల్.
వివిధ రకాల అమెరిండియన్ ప్రజలు నివసించిన ప్రస్తుత ఈక్వడార్ భూభాగం 15వ శతాబ్దంలో క్రమంగా ఇన్కా సామ్రాజ్యంగా ఏర్పడింది. ఈ భూభాగం 16 వ శతాబ్దంలో స్పెయిన్ వలస రాజ్యంగా మారింది. 1820 లో గ్రాన్ కొలంబియాలో భాగంగా ఈ భూభాగానికి స్వాతంత్ర్యం లభించింది. 1830 లో ఈక్వడార్ సార్వభౌమ రాజ్యంగా ఉద్భవించింది. రెండు సామ్రాజ్యాల ప్రభావం ఈక్వెడార్లో విభిన్న జాతులు, సాంప్రదాయక వైవిధ్యం ప్రతిబింబించడానికి కారణం అయింది. 16.4 మిలియన్ల ఈక్వడార్ జనాభాలో సింహభాగం మెస్టిజోలు ఉన్నారు. పెద్ద సంఖ్యలోని మైనారిటీల్లో యూరోపియన్లు, అమెరిండియన్లు, ఆఫ్రికన్లు ఉన్నారు.
ఈక్వడార్ అధికారిక భాష, అత్యధిక జనాభా మాట్లాడే భాష స్పానిష్.. దీనితో పాటు క్విచూవా, షూర్తో సహా 13 అమెరిండియన్ భాషలు కూడా గుర్తింపు కలిగి ఉన్నాయి. రాజధాని నగరం క్విటో. సాంస్కృతిక వారసత్వాన్ని ప్రతిబింబిస్తూ చారిత్రాత్మక కేంద్రంగా ఉన్న క్విటో నగరాన్ని 1978 లో యునెస్కో గొప్ప ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశంగా ప్రకటించింది.
అమెరికా ఖండాలలోని ప్రణాళిక ప్రకారం స్పానిష్-శైలి వలస రాజ్య నగరానికి అసాధారణ ఉదాహరణగా ఉన్న మూడవ అతిపెద్ద నగరం అయిన కున్కా (ఈక్వడార్) నగరం 1999 లో వరల్డ్ హెరిటేజ్ సైట్ (ప్రపంచవారసత్వ సంపదగా) ప్రకటించబడింది.
ఈక్వడార్ ఆర్థికరంగం అధికంగా పెట్రోలియం, వ్యవసాయ ఉత్పత్తులు మొదలైన నిత్యావసర వస్తువులపై ఆధారపడి ఉంది. దేశం మధ్యస్థ ఆదాయ కలిగిన దేశంగా వర్గీకరించబడింది. ఈక్వడార్ డొమెక్రటిక్ ప్రెసిడెన్షియల్ రిపబ్లిక్ గా వర్గీకరించబడి ఉంది. 2008 కొత్తగా రాజ్యాంగం పర్యావరణ పరిరక్షణ హక్కులను చట్టబద్ధంచేసి ప్రపంచదేశాలలో ఇలా చేసిన మొదటి దేశంగా గుర్తించబడింది. ఈక్వడార్ లోని గలాపాగోస్ ద్వీపాల సుసంపన్నమైన పర్యావరణ వనరులు అంతరించిపోతున్న పలు జంతుజాలానికి, వృక్షజాలానికి నిలయంగా ఉంది. ప్రపంచంలోని 17 మహావైవిధ్య పర్యావరణ వనరులు కలిగిన దేశాలలో ఈక్వడార్ ఒకటి.
చరిత్ర
ఇన్కాకు పూర్వ చరిత్ర
ఈక్వడార్ ప్రాంతంలో ఇన్కాలు రాకముందే. 16,500-13,000 సంవత్సరాల క్రితం సుమారు చివరి హిమనదీయ కాలం చివరిలో అమెరికాలో పాలియో-ఇండియన్స్ తొలిసారిగా మానవులు నిసించారని అని పురావస్తు ఆధారాలు సూచిస్తున్నాయి. ఈక్వెడార్కు చేరుకున్న మొట్టమొదటి ఇండియన్లు ఉత్తర, మధ్య అమెరికా నుండి లేదా పసిఫిక్ మహాసముద్ర తీరప్రాంత పడవలో ప్రయాణించి ఇక్కడకు చేరుకుని ఉండవచ్చని భావిస్తున్నారు. ఈక్వడార్కు చాలవరకు తరువాత వలసలు అమెజాన్ ఉపనదుల ద్వారా వచ్చారని భావిస్తున్నారు. ఇతరులు ఉత్తర దక్షిణ అమెరికా నుండి,దక్షిణ అమెరికా దక్షిణ భాగంలో ఉన్న అండీస్ గుండా ప్రయాణించీ ఇక్కడకు చేరుకున్నారు. ప్రత్యేకజాతి సమూహంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న సమయంలో వారు వివిధ భాషలను అభివృద్ధి చేశారు.
వారి భాషలకు ఒకదానితో ఒకటి సంబంధం లేనప్పటికీ ఈ సమూహాలు సాంస్కృతికంగా ఒకదానితో ఒకటి పోలిన సమూహాలను అభివృద్ధి చేశాయి. అవి ఈ ప్రాంతమంతటా వివిధ పరిసరాలలో ఉన్నాయి. తీరప్రాంత ప్రజలు చేపలు పట్టడం, వేటాడటం, సేకరించే సంస్కృతిని కలిగి ఉన్నారు. ఆండీస్ పర్వతప్రాంతాలలో ఈ ప్రజలు సెడెంటరీ వ్యవసాయ పద్ధతిని అభివృద్ధి చేశారు. అమెజాన్ ముఖద్వార ప్రజలు నోమాడిక్ సంచార వేట, ఆహార సేకరణ ఆధారంగా జీవనం సాగించే సంస్కృతిని అభివృద్ధి చేసారు.
ఆండీస్ పర్వతాలలో ఉన్న స్థిరజీవితం గడుపుతున్న హైలాండ్ ప్రజలు, గిరిజనుల సమూహాలు సహకార విధానంలో వ్యవసాయంచేసే గ్రామాలను ఏర్పరచారు. వ్యవసాయ వనరులపై ఆధారపడిన మొట్టమొదటి దేశాలు జంతువుల పెంపకాన్ని చేపట్టాయి.చివరికి వారి నాయకుల యుద్ధాలు, వివాహాల ద్వారా సమూహ దేశాలు సమాఖ్యలుగా ఏర్పడ్డాయి. ఒక ఆదిమవాసుల సమూహం షిరీస్ అని పిలువబడే ఒకే సమాఖ్యకా ఏర్పరిచారు. ఇది వివిధ ప్రాంతాల మధ్య వ్యవస్థీకృత వర్తకానికి, వస్తు మార్పిడికీ ఉపయోగపడింది. దాని రాజకీయ, సైనిక అధికారం డుచిసెల వంశం పాలనలోకి వచ్చింది.
ఇన్కా శకం
ఇన్కాస్ వచ్చినసమయంలో వారు ఈ సమాఖ్యలు ఇంతగా అభివృద్ధి చెందడం గమనించారు. ఇన్కా సామ్రాజ్యంలో వాటిని చేర్చడానికి వారికి రెండు వంశాల కాలం (తోపా ఇన్కా యుపాంకీ, హువానా కాపాక్ల ) అవసరం అయింది. ఇన్కాలు తమకు పలు సమస్యలు తెచ్చిన స్థానిక సమాఖ్యలను పెరూ, బొలీవియా, ఉత్తర అర్జెంటీనా వంటి సుదూర ప్రాంతాల్లోకి తరలించారు. అదేవిధంగా పెరూ, బొలివియాల నుండి విశ్వసనీయులైన ఇన్కా అనుయాయులను తిరుగుబాటును నిరోధించడానికి ఈక్వడార్కు తీసుకువచ్చారు. ఈ విధంగా హైలాండ్ ఈక్వెడార్ ప్రాంతం 1463 లో అదే భాషను మాట్లాడుతున్న ఇన్కా సామ్రాజ్యంలో భాగంగా మారింది.
ఇందుకు విరుద్దంగా ఇన్కాస్ ఈక్వెడార్ తీరప్రాంతంలోకి, ఈక్వెడార్ తూర్పు అమెజాన్ అడవులలోకీ ప్రవేశించినప్పుడు వారు నైసర్గిక ప్రతికూలతను, దేశీయ ప్రజల తీవ్రమైన శత్రుత్వాన్నీ ఎదుర్కొన్నారు. అంతేకాక ఇన్కాస్ వారిని ఓడించటానికి ప్రయత్నించినప్పుడు ఈ స్థానిక ప్రజలు అంతర్గత భాగానికి ప్రవేశించి ఇన్కాస్ను ఎదుర్కొనడానికి గెరిల్లా వ్యూహాలను ఆశ్రయించారు. దీని ఫలితంగా అమెజాన్ పరీవాహక ప్రాంతంలోకి, ఈక్వడార్ పసిఫిక్ తీరంలోకీ ఇన్కా విస్తరించడానికి విఘాతం కలిగింది. స్పానిష్ సైనికులు, మిషనరీలు వచ్చేవరకు అమెజాన్ అడవి ప్రాంతం, తీరప్రాంత ఈక్వడార్ల లోని స్వదేశీ ప్రజలు స్వతంత్రంగా ఉన్నారు. అమెజానియన్ ప్రజలు, తీర ఈక్వడార్లోని కాయపస్లు మాత్రమే ఇన్కాల, స్పానిష్ల ఆధిపత్యాన్ని నిరోధించి వారి భాష, సంస్కృతులను 21 వ శతాబ్దం వరకు రక్షించుకున్నారు.
స్పెయిన్ దేశస్థుల రాకకు ముందు ఇన్కా సామ్రాజ్యం పౌర యుద్ధంలో పాల్గొంది. ఈక్వడార్లో విస్తరించిన ఒక ఐరోపా సామ్రాజ్యానికి చెందిన వారసుడు నైనన్ కుచీ, చక్రవర్తి హుయనా కాపాక్ అకాల మరణం రెండు వర్గాల మధ్య ఒక అరాచకాన్ని సృష్టించింది. సామ్రాజ్యం ఎలా విభజించబడాలనే విషయం గురించి హుయన్నా కాపాక్ తన మరణానికి ముందు ఒక శాబ్దిక ఉత్తర్వు ఇచ్చారని ఆథహువల్పా నేతృత్వంలోని ఉత్తర విభాగం పేర్కొంది. అతను ప్రస్తుత కాలానికి చెందిన ఈక్వడార్, ఉత్తర పెరులను తన అభిమాన కుమారుడు అతహువల్పాకు భూభాగాలను ఇచ్చాడు. ఇతను క్యిటో నుండి పాలనలో సాగించాడు.ఆయన మిగిలిన హుస్కాకార్ ప్రాంతాన్ని అతహుల్పాకు ఇచ్చాడు. అయన తన హృదయము తన అభిమాన నగరం క్యిటోలో ఖననం చేయబడాలని మిగిలిన శరీరం కజ్కోలో తన పూర్వీకులతో సమాధి చేయబడాలని కోరుకున్నాడు.
ఇంక సంప్రదాయాలు పూర్వీకులు ఇంక పేరు పెట్టని కారణంగా హుస్కార్ను తన తండ్రి వీలునామాను గుర్తించలేదు. హులాకార్ కుసాకోలో వారి తండ్రి సమాధికి హాజరై నూతన ఇన్కా పాలకుడిగా తనను గౌరవించాలని ఆతహుల్పాను ఆదేశించాడు. అతహువల్పా అతడు పెద్ద సంఖ్యలో ఉన్న తన తండ్రి సైనికులను దృష్టిలో ఉంచి హుస్కాకార్ను విస్మరించాలని నిర్ణయించుకున్నాడు ఫలితంగా పౌర యుద్ధం ఏర్పడింది. చివరకు హుస్కాకార్ను స్వాధీనం చేసుకునే వరకు అనేక రక్తపాత యుద్ధాలు జరిగాయి. అతహువల్పా దళాలతో కస్కోకు దక్షిణప్రాంతంలో మకాము వేసి తన సోదరుడితో కలిసి రాజ కుటుంబాన్ని సామూహికంగా హత్య చేసారు.
ఫ్రాన్సిస్కో పిజారో నాయకత్వంలోని ఒక చిన్న స్పానియన్ బృందం తుమ్బేజ్లో మకాము వేసి అండీస్ పర్వతాల మీదుగా కజామర్కు చేరుకున్న తరువాత నూతన ఇన్కా ఆతహుఅల్పా వారితో ఒక ఇంటర్వ్యూను నిర్వహించడం ప్రారంభమైంది. పూజారి వాలెట్డే ఆథహువల్పాను కాథలిక్ చర్చ్ లో చేరాలని తాను స్పెయిన్కు చెందిన ఒక భూస్వామిని అని ప్రకటించాలని అతహుల్పాను ఒప్పించడానికి ప్రయత్నించాడు.ఆతహుల్పాను ఇది ఆగ్రహానికి గురిచేసింది ఆయన బైబిలును భూమికి విసిరి వేశాడు. ఈ సంఘటనతో స్పెయినియన్లు తీవ్రంగా ఆగ్రహానికి గురై వాల్వర్డే ఆదేశంతో ఇనాకా నిరాయుధ ఎస్కార్ట్లులను హతమార్చి అతహువల్పాను స్వాధీనం చేసుకున్నారు. పిజారో అతను బంగారుతో పూర్తిగా గది నింపితే అతహుల్పాను విడుదల చేస్తానని వాగ్దానం చేసి అపహాస్యం విచారణ తరువాత స్పానియార్డులు అతచెప్పాపాన్ని హతమార్చారు.
స్పెయిన్ పాలన
స్పానిష్ పాలన మొదటి దశాబ్దాల్లో యూరోపియన్లకి సంబంధించిన కొత్త అంటువ్యాధుల కారణంగా అమెరిన్డియన్ జనాభాలో అధిక మరణాలు సంభవించాయి. వారికి ఆవ్యాధులను ఎదుకొనడానికి అవసరమైన రోగనిరోధక శక్తి లేకపోవడం ఇందుకు ప్రధానకారణంగా ఉంది. అదే సమయంలో స్థానికులు స్పానిష్ కోసం నిర్భంధ కార్మిక వ్యవస్థలో పనిచేయవలసిన అగత్యం ఎదురైంది. 1563 లో క్యిటో స్పెయిన్ రియల్ అడియంసియా (పరిపాలనా జిల్లా), పెరూ వైస్రాయల్టీలో భాగగా ఉండి తరువాత న్యూ గ్రెనడా వైస్రాయల్టీగా మారింది.
సుమారు 300 సంవత్సరాల స్పానిష్ పాలన తర్వాత క్విటో ఇప్పటికీ 10,000 మంది నివాసితుల సంఖ్యను కలిగిన చిన్న నగరంగా ఉంది. 1809 ఆగస్టు 10 న నగరం లోని క్రియోల్ ప్రజలు స్పెయిన్ నుండి స్వాతంత్ర్యం కొరకు పిలుపునిచ్చారు. లాటిన్ అమెరికాదేశాలలో ఇది మొదటిది. వారికి జువాన్ పయో మోంటేఫర్ క్విరోగా, సాలినాస్,, బిషప్ కుయురో యా కాయిడో నాయకత్వం వహించారు. లూజ్ డి అమెరికా (లైట్ అఫ్ అమెరికా)గా వర్ణించబడిన క్యుటో స్వతంత్ర స్థానిక ప్రభుత్వాలను కాపాడటానికి ప్రయత్నించడంలో ప్రధాన పాత్రపై వహించింది. నూతన ప్రభుత్వం రెండు నెలల కన్నా ఎక్కువ కాలం గడపనప్పటికీ ఇది ముఖ్యమైన ప్రతిఘటనగా మిగిలిన స్పానిష్ అమెరికా స్వాతంత్ర్య ఉద్యమానికి ఒక ప్రేరణగా ఉందని చెప్పవచ్చు.
స్వతంత్రం
1820 అక్టోబరు 9 న స్పెయిన్ నుంచి స్వాతంత్ర్యం పొందేందుకు ప్రయత్నించిన మొదటి ఈక్వడార్ నగరంగా గుయాక్విల్ గుర్తించబడింది. స్వాతంత్ర్యం వచ్చినందుకు ప్రజలు చాలా ఆనందంగా ఉన్నారు. 1822 మే 24 న ప్రస్తుతం ఈక్వడార్ స్వాతంత్ర్య దినోత్సవం అధికారికంగా జరుపుకుంటున్నారు. పిచిన్చా యుద్ధంలో క్యిటో సమీపంలో ఆంటోనియో జోస్ డి సుక్రే స్పానిష్ రాజసైన్యాలను ఓడించిన తర్వాత మిగిలిన ఈక్వడార్కు స్వాతంత్ర్యం లభించింది. ఈ యుద్ధం తరువాత ఈక్వడార్ సైమన్ బొలీవర్ రిపబ్లిక్ అఫ్ గ్రాన్ కొలంబియాలో చేరింది.1830 లో ఈక్వడార్ కొలంబియా, వెనిజులా, పనామాలతో గ్రాన్ కొలంబియా నుండి విడిపోయి స్వతంత్ర రిపబ్లిక్ అయ్యింది.
19 వ శతాబ్దం వేగవంతంగా మారిన వారసుల పాలనలో ఈక్వడార్లో రాజకీయ అస్థిరత నెలకొన్నది. వెనిజులాలో జన్మించిన జువాన్ జోస్ ఫ్లోర్స్ ఈక్వడార్ మొదటి అధ్యక్షుడు చివరకు పదవి నుండి తొలగించబడ్డాడు. తరువాత విసెంటే రోకాఫెర్టే, జోస్ జోవాకిన్ ఓల్మెడో, జోస్ మారియా ఉర్బినా, డియెగో నోబోవా, పెడ్రో జోస్ డి అర్టెట్టా, మాన్యువల్ డి అస్కాసూబి, ఫ్లోరోస్ సొంత కొడుక ఆంటోనియో ఫ్లోర్స్ జిజోన్ మొదలైన నాయకులు పాలన సాగించారు. 1860 లలో రోమన్ క్యాథలిక్ చర్చి మద్దతుతో సాంప్రదాయిక గాబ్రియేల్ గార్సియా మోరెనో దేశమును ఏకం చేసాడు. 19 వ శతాబ్దం చివరలో కోకోకు ప్రపంచ వ్యాప్తంగా ఉన్న గిరాకి కారణంగా వ్యవసాయ ఉత్పత్తుల ఎగుమతులు హైనాండు నుండి ప్రజలు తీరప్రాంతానికి వలస వెళ్ళడానికి దారితీసింది.
ఈక్వెడార్ బానిసత్వాన్ని రద్దు చేసి 1851 లో నల్లజాతి బానిసలను విడిపించింది.
లిబరల్ తిరుగుబాటు
క్యుటో హిస్టారిక్ సెంటర్ లో ఓల్డ్ మిలిటరీ హాస్పిటల్ యొక్క ప్రాంగణంలో పురాతనమైన త్రవ్విన పడవలను త్రవ్విస్తుంది
1895 లో ఎల్యో అల్ఫారోలో జరిగిన లిబరల్ రివల్యూషన్ మతాధికారుల శక్తిని, సంప్రదాయవాద భూస్వాముల ప్రాముఖ్యతను తగ్గించింది. 1925 లో సైనిక తిరుగుబాటు ( జూలియన్ విప్లవం ) వరకు ఈ లిబరల్స్ అధికారాన్ని నిలుపుకుంది. 1930, 1940 లలో ఐదుసార్లు అధ్యక్షుడు జోస్ మారియా వేలాస్కో ఇబ్రారా వంటి జనాకర్షక రాజకీయ నాయకుల అస్థిరత్వం పాలన కొనసాగింది.
భూభాగాలను కోల్పోవడం 1830
భూభాగాల స్వాధీనం
1830 మే 13 న కొలంబియా నుండి ఈక్వడార్ వేరు చేయబడిన తరువాత మొదటి ప్రెసిడెంట్ జనరల్ జువాన్ జోస్ ఫ్లోర్స్, క్యిటో ప్రెసిడెసింషియా పిలవబడే క్యిటో రియల్ ఆడియెన్సీయా అని పిలవబడే భూభాగంపై దావా వేశాడు. స్పానిష్ రాయల్ డిక్రీ (రియల్ సెడాలస్ ) తో అయన వాదనలను సమర్ధించబడ్డాయి. ఇది స్పెయిన్ మాజీ విదేశీ కాలనీల సరిహద్దులను నిర్ణయించింది. ఈక్వెడార్ విషయంలో ఫ్లోరెస్కు చెందిన ఈక్వెడార్ డి జ్యూర్ కింది సెడ్యులా - 1563, 1739,, 1740 రి యల్ సియుడాలపై వాదనలు కొనసాగాయి. అమెజాన్ బేసిన్, అండీస్ పర్వతప్రాంతంలో ప్రవేశపెట్టిన గువాయాక్విల్ ఒప్పందం (1829) మీద పెరూ అయిష్టంగానే సంతకం చేసింది. ఆంటోనియో జోస్ డి సుక్రే నాయకత్వంలో అత్యధికసంఖ్యలో ఉన్న గ్రాన్ కొలంబియన్ సైన్యం అధ్యక్షుని ఓడించింది. తరువాత టార్క్వి యుద్ధంలో జనరల్ లా మార్స్ పెరువియన్ దండయాత్ర జరిగింది. అదనంగా అమెజాన్ బేసిన్లో బ్రెజిల్ పోర్చుగీస్ కాలనీతో ఈక్వెడార్ తూర్పు సరిహద్దును స్వాతంత్ర్య యుద్ధానికి ముందు స్పానిష్ సామ్రాజ్యం, పోర్చుగీసు సామ్రాజ్యం మధ్య శాన్ ఇల్డెఫోన్సో (1777) మొదటి ఒప్పందం ద్వారా మార్చబడింది. అంతేకాకుండా 1840 ఫిబ్రవరి 16 న ఫ్లోరిస్ స్పెయిన్తో ఒక ఒప్పందానికి సంతకం చేసాడు. ఫ్లోరెస్ ఈక్వడారియన్ స్వాతంత్ర్యాన్ని అధికారికంగా గుర్తించి స్పెయిన్ పూర్వ కాలనీల భూభాగంపై కలోనియల్ టైటిల్స్కు సంబంధించి హక్కులను స్పెయిన్కు, కైటో ప్రెసిడెన్సీ తెలిపింది.
ఈక్వడార్ దీర్ఘకాల పోరాటచరిత్రలో పలు భూభాగలను శక్తివంతమైన పొరుదుదేశాలు స్వాధీనం చేసుకున్నాయి.1832, 1916 లో కొలంబియా, 1904 లో బ్రెజిల్ (వరుస శాంతి ఒప్పందాల ద్వారా), చియుద్ధం తరువాత పెరూ ఈక్వడార్ భూభాగాలను వశపరచుకున్నాయి.
స్వతంత్ర పోరాటమం
పెరూ ఈక్వడార్ స్వతంత్రపోరాటానికి ముందు మాజీ వైస్ రాయల్టీ న్యూ గ్రనడా - గుయావాక్విల్ తుంబేస్, జాన్లోని కొన్ని ప్రాంతాలు స్పెయిన్ నుండి తమకుతాము స్వతంత్రంగా ప్రకటించుకున్నాయి. కొన్ని నెలల తరువాత శాన్ మార్టిన్ పెరూవియన్ లిబరల్ సైన్యంలో ఒక భాగం తుంబెజ్, జానే ప్రాంతాలను ఆక్రమించుకుని గుయావాక్విల్ నరంతో చేర్చాలని నిశ్చయించుకున్నాడు. మిగిలిన ఆడిఎన్సియా ప్రాంతం డి క్విటో (ఈక్వెడార్)తో చేర్చబడింది. దక్షిణాన ఉన్న లిబరల్ సైన్యం ఉన్నత అధికారులు వారి నాయకుడు శాన్ మార్టిన్ ప్రస్తుత ఈక్వెడార్ను విడుదల చేసి భవిష్యత్తు పెరూ భవిష్యత్ గణతంత్రానికి జోడించాలని కోరుకున్నాడు. ఎందుకంటే స్పెయిన్ దేశస్థులు స్వాధీనం చేసుకునే ముందు ఇది ఇన్కా సామ్రాజ్యంలో భాగంగా ఉంది.
ఏది ఏమయినప్పటికీ కొలంబియా,వెనిజులా, ఈక్వెడార్తో కూడిన స్వేచ్ఛాయుత స్పానిష్ భూభాగం న్యూ గ్రెనడా నుండి గ్రాన్ కొలంబియా అని పిలవబడే నూతన రిపబ్లిక్ను రూపొందించాలని బోలివర్ కోరుకున్నాడు. మార్షల్ ఆంటోనియో జోస్ డి సుక్రే, గ్రన్ కొలంబియన్ లిబరల్ పవర్ సహాయంతో బోలివర్ శాన్ మార్టిన్ ప్రణాళికలను అడ్డుకుని అండీస్ పర్వతాలుదాటి గ్వాయాక్విల్ను ఆక్రమించుకున్నాడు. వారు కొత్తగా విముక్తి పొందిన ఆడియన్సియా డి క్యుటోను రిపబ్లిక్ ఆఫ్ గ్రాన్ కొలంబియాకు చేర్చారు. శాన్ మార్టిన్ పెరువియన్ బలగాలు గుయాక్విల్ వద్దకు రావడానికి, ఆక్రమించుకొనే కొద్ది రోజుల ముందు ఇది జరిగింది.
బొలివర్ శాన్ మార్టిన్ను సాదరంగా ఆహ్వానించాడు.
పెరూ ఆక్రమణ
దక్షిణప్రాంతంలో ఈక్వడార్ ప్యూర్టో మహాసముద్రం పక్కన ఉన్న చిన్న భూభాగానికి పసిఫిక్ మహాసముద్రం, సుంబెలు నదుల మధ్య ఉన్న తాబేస్ అని పిలవబడిన చిన్న ప్రాంతం మీద న్యాయపరమైన ఆరోపణలు ఉన్నాయి. ఇరాక్దార్ దక్షిణ అండీస్ పర్వత ప్రాంతంలో మరాజన్ ఈక్వెడార్ జానే డి బ్రకామరోస్ అని పిలిచే ఒక ప్రాంతానికి న్యాయపరమైన ఆరోపణలను కలిగి ఉంది. ఈ ప్రాంతాలు 1819 డిసెంబరు 17 న అంగోస్ట్రరా కాంగ్రెస్ సమయంలో రిపబ్లిక్ ఆఫ్ గ్రాన్ కొలంబియా ఏర్పడిన సమయంలో ఈప్రాంతాలు గ్రాన్ కొలంబియా భూభాగంలో భాగంగా ఉన్నాయి. 1821 జనవరి 17 న తాబెస్ స్పెయిన్ నుండి తనకుతాను స్వతంత్రం ప్రకటించింది. 1821 జూన్ 17 న జెన్ డి బ్రకామరోస్ రివల్యూషన్ సైన్యాల నుండి ఎలాంటి సహాయం లేకుండా స్వతంత్రం ప్రకటించుకుంది. అదే సంవత్సరం 1821 ట్రుజిల్లో విప్లవంలో పాల్గొన్న పెరువియన్ దళాలు జాయెన్, టుంబాస్ రెండింటినీ ఆక్రమించాయి. కొంతమంది పెరువియన్ జనరల్స్ ఏ చట్టబద్దమైన శీర్షికలు లేకుండా ఇన్కా ఈక్వడార్తో ఇప్పటికీ గ్రాన్ కొలంబియా సమాఖ్యతో ఈక్వెడార్ పెరూ రిపబ్లిక్కు ఈక్వెడార్ను కలుపుకోవాలనే కోరికను కలిగి ఉన్నారు.ఈక్వడార్ ఒకసారి ఇకా సామ్రాజ్యంలో భాగం ఉండేది.
పెరువియన్ ఆక్రమణ శక్తి ట్రుజిల్లో విప్లవం ద్వారా లిబెరటేర్ శాన్ మార్టిన్, తంబీస్, జెన్ ద్వారా 1821 జూలై 28 న లిబరేటర్ శాన్ మార్టిన్ పెరువియన్ స్వాతంత్ర్యం ప్రకటించబడింది. పెరువియన్ మొత్తం ప్రాంతం స్పెయిన్ నుండి పూర్తిగా స్వతంత్రం పొందనప్పటికీ కొత్త పెరువియన్ జెండాకు విధేయత చూపుతూ భూభాగం మొత్తం పెరూలో విలీనం చేయబడింది. 1824 డిసెంబరు 9 న అయకుచో యుద్ధం తరువాత బోలివర్, ఆంటోనియో జోస్ డి సుక్రే నేతృత్వంలోని దేశభక్తి దళాలచే పెరూ పూర్తిగా స్పెయిన్ నుంచి విముక్తం చేసిన తరువాత కొంతమంది పెరువియన్లకు ఇన్కా సామ్రాజ్యాన్ని పునరుజ్జీవింపచేయడానికి బొలీవియా, ఈక్వెడార్లను చేర్చాలన్న బలమైన కోరిక ఉంది. బొలీవర్ పెరూ నియంతగా పదవీవిరమణ చేసిన తరువాత ఈక్వడార్లో జన్మించిన పెరువియన్ జనరల్స్ జోస్ డి లా మార్గా పెరూ అధ్యక్షులలో ఒకరిగా మారి కొలంబియా తిరిగి వచ్చారు. దాదాపు ఒక దశాబ్దం పాటు జెన్, టుంబాస్ తిరిగి రావడానికి గ్రాన్ కొలంబియా పూర్తిగా నిరసన తెలియ చేసింది. చివరకు బొలీవర్, జెన్, టుంబాస్,, మెయియాస్ తిరిగి వచ్చేటప్పటికి దీర్ఘకాలం కొనసాగిన చర్చలు నిష్ఫలమై యుద్ధం ప్రకటించబడింది. ఈక్వెడార్లో జన్మించిన ప్రెసిడెంట్, జనరల్ జోస్ డి లా మార్, పెరూకు ఈక్వెడార్ డిస్ట్రిక్ట్ను అనుసంధానించడానికి తనకు అవకాశం వచ్చిందని నమ్మాడు. 1821 నవంబరు 28 న వ్యక్తిగతంగా ఒక పెరువియన్ బలగాలతో గుయాక్విల్, దక్షిణ ఈక్వెడార్లోని లోజా ప్రాంతంలో కొన్ని నగరాలను ఆక్రమించారు.
1829 ఫిబ్రవరి 27 న ఆంటోనియో జోస్ డి సూకర్ నేతృత్వంలో డేస్క్విక్ యుద్ధంలో గ్రాన్ కొలంబియన్ సైన్యం అధ్యక్షుడు లా మార్చే నాయకత్వం వహించిన పెరువియన్ దండయాత్ర దళాన్ని ఓడించింది. ఈ ఓటమి 1829 సెప్టెంబరు 22న గ్యుయాక్విల్ ఒప్పందం మీద సంతకం చేయడానికి దారితీసింది. టుంబాస్, జాన్,, మేనాస్లపై గ్రామ కొలంబియన్ హక్కులను పెరూ కాంగ్ర్స్ గుర్తించింది. పెరూ, గ్రాన్ కొలంబియా ప్రతినిధుల మధ్య ఏర్పాటు చేయబడిన సమావేశాల ద్వారా పశ్చిమ సరిహద్దులో తమ్పేస్ నది, తూర్పున మార్నాన్, అమెజాన్ నదులు బ్రెజిల్ సహజ సరిహద్దులుగా నిర్ణయించబడ్డాయి. అయితే జెన్ ప్రాంతం చుట్టూ కొత్త సరిహద్దు చిన్చిప్ నది లేదా హున్కాబాంబ నదిని అనుసరిస్తుందా అన్నది పెండింగ్లో ఉంది. శాంతి చర్చల ప్రకారం పెరూ గుయాక్విల్, టంబెజ్, జీన్ తిరిగి ఇవ్వడానికి అంగీకరించింది; అయినప్పటికీ పెరూ గ్యుయాక్విల్కు తిరిగి ఇచ్చినప్పటికీ టుంబెజ్, జీన్ ఇవ్వడంలో విఫలం అయింది. గ్రాన్ కొలంబియా ఈక్వడార్, కొలంబియా, వెనిజులా - మూడు వేర్వేరు దేశాలలో విభజించబడింది.
గ్రాన్ కొలంబియా నిర్ణయం
గ్రాన్ కొలంబియా సమాఖ్య నుండి క్యుటోలో తన రాజధానితో
1830 మే 13న బొగొటా రాజధానిగా ఉన్న కొలంబియా లేదా గ్రెనడాలోని (ఆధునిక కొలంబియా) అని పిలువబడే గ్రాన్ కొలంబియా సెంట్రల్ డిస్ట్రిక్ట్ గ్రాన్ కొలంబియా దక్షిణ జిల్లా గాన్ కొలంబియా ఫెడరేషన్ నుండి విభజించబడడాన్ని గుర్తించలేదు. ఈక్వెడార్ విభజన తరువాత బొగోటా కేంద్ర ప్రభుత్వంలో అస్థిరత కారణంగా ఈక్వెడార్తో కలసిపోవాలని స్వతంత్రంగా నిర్ణయించుకుంది. 1830 డిసెంబరు 20 న ఈక్వెడారియన్ అధ్యక్షుడు జువాన్ జోస్ ఫ్లోర్స్ ఈక్వడార్ కాంగ్రెస్ అంగీకారంతో కౌకా డిపార్టుమెంటును స్వాధీనం చేసుకుని ఈక్వడార్తో విలీనం చేసాడు. కుకుయా ప్రాంతం సుదీర్ఘ చరిత్ర ఈక్వెడార్ ప్రజలతో చాలా బలమైన ఆర్థిక, సాంస్కృతిక సంబంధాలను కలిగి ఉంది అలాగే, పాస్టో, పొపాయన్, బునావెన్చురా నగరాలను కలిగి ఉన్న క్యూకా ప్రాంతం క్యిటో ప్రెసిడెన్సీ లేదా ఆడియెన్సియాపై ఆధారపడింది.
బోగోటా, క్విటో ప్రభుత్వాల మధ్య కొనసాగిన చర్చలు నిష్ఫలమయ్యయి. బొగోటా ప్రభుత్వం 1832 మేలో యుధ్ధం వరకు ఈక్వెడార్ లేదా గ్రాన కొలంబియా నుండి కాకా విభజనను గుర్తించలేదు. ఐదు నెలల కాలంలో న్యూ గ్రెనడా ఈక్వెడార్ను ఓడించింది ఈక్వెడారియన్ సాయుధ దళాల మెజారిటీ వెనిజులా, కొలంబియా నుండి తిరుగుబాటు చెల్లిపులు అందుకోని వీరులు వారిదేశస్థులకు వ్యతిరేకంగా పోరాడడానికి అంగీకరించలేదు. వారి అధికారులు తిరగబడి పక్షం మార్చుకున్నారు.అధ్యక్షునికి మార్గాంతరం కనిపించక న్యూ గ్రనడాతో శాంతి ఒప్పదం కుదుర్చుకున్నాడు.కుకుయా డిపార్టుమెంటులో 1832లో పాస్టో ఒప్పందం మీద సంతకం చేయబడింది.కుకుయా న్యూ గ్రనడాకు (ప్రస్తుత కొలంబియా) కు తిరిగి ఇవ్వబడింది.బొగొటా ప్రభుత్వం ఈక్వడార్ను స్వతంత్ర దేశంగా అంగీకరించింది.
అమెజాన్ బేసిన్ స్వాధీనం కొరకు పోరాటం
ఈక్వెడార్ గ్రాన్ కొలంబియా నుండి వెలుపలికి వచ్చినసమయంలో పెరూ 1829 నాటి గ్వాయాక్విల్ ఒడంబడికను లేదా ప్రోటోకాల్డ్ ఒప్పందాలను అనుసరించకూడదని నిర్ణయించుకున్నాడు. పెరూ 1802 లో కొత్తగా కనుగొన్న రియల్ సిడులాతో ఈక్వెడార్ వాదనలు పోటీచేసింది. స్పెయిన్ రాజు న్యూ గ్రెనడా వైస్రాయిల్టీ నుండి పెరూ వైస్రాయల్టీకి ఈ భూములను బదిలీ చేసిందని పేర్కొన్నాడు. వలస రాజ్య సమయాలలో పోర్చుగీస్ ఎప్పటికీ తమభూభాగాలలో విస్తరించకుండా అడ్డుకుంది.
అమెజాన్ బేసిన్లో వారి స్థావరాల నుండి జెస్యూట్ మిషనరీలను బహిష్కరించిన తరువాత వారు విడిచి వెళ్ళిన స్థావరాల కారణంగా ఖాళీగా మారి ఉన్నాయి.
పెరూ బ్రెజిల్కు అనుకూలంగా ఒక రహస్య 1851 శాంతి ఒప్పందంపై సంతకం చేసిన తరువాత ఇక్వడార్ వివాదాస్పద అమెజానియన్ భూభాగాల వాస్తవిక ఆక్రమణను ప్రారంభించింది. ఈ ఒప్పందం స్పానిష్ పౌరుల హక్కులను విస్మరించింది. ఇది వలసరాజ్యాల కాలంలో స్పానిష్-పోర్చుగీస్ ఒప్పందాన్ని అమెజాన్ మీద అక్రమంగా స్థిరపడిన పోర్చుగీస్ ప్రాంతాల సంబంధించిన భూభాగాలపై నిర్ధారించింది.
ఇకోటోస్ రాజధానికి లోరెటో పిలుపు ఇవ్వడం ప్రారంభించి పెరూ మేనాస్ లేదా మేనాస్ ప్రాంతంలో రక్షణలేని మిషినరీ గ్రామాలను ఆక్రమించడం ప్రారంభించింది. పెరూ 1802 లో రాయల్ సిడ్యూలా ఆధారంగా బ్రెజిల్తో చర్చలు జరిపినప్పుడు ఉత్తరంలో ఉన్న కాక్టిటా నది వరకు అమెజానియన్ బేసిన్ భూభాగాలు, అండీస్ పర్వత శ్రేణి వైపుగా ఈక్వాడార్, కొలంబియాలను అమెజాన్ బేసిన్ వాదనలన్నింటినీ కోల్పోయిందని పేర్కొంది. కొలంబియా దక్షిణాన నపో, అమెజాన్ నదుల వరకు తమభూగాలు విస్తరించి ఉన్నాయని పేర్కొంటూ నిరసన వ్యక్తం చేసింది. ఈక్వడార్ అది అమెజాన్ బేసిన్ కాకుటా నది, మారాన్-అమెజాన్ నది మధ్య ఉందని నిరసన వ్యక్తం చేసింది. పెరూ ఈ నిరసనలను నిర్లక్ష్యం చేసి 1853 లో ఇరుటోస్ రాజధానితో లోరెటో డిపార్ట్మెంటుని సృష్టించాడు. ఇటీవల పెరూ కొలంబియా, ఈక్వడార్ రెండుదేశాలు పేర్కొన్న అన్ని భూభాగాల్లోని నది వ్యవస్థలను ఉపయోగించుకొని ఆక్రమించటం ప్రారంభమైంది. ఈక్వెడార్ బ్రిటీష్ బాండ్ హోల్డర్లకు అభివృద్ధి కోసం వివాదాస్పదమైన భూమిని విక్రయిస్తున్నట్లు పెరూ అభిప్రాయం వెలిబుచ్చుతూ 1856 లో పెరూ తిరిగి క్వాయాక్విల్ను ఆక్రమించుకున్నది. అయితే కొన్ని నెలల తర్వాత గుయావాక్విల్ తిరిగి ఇచ్చింది. సరిహద్దు వివాదం తరువాత 1880 నుండి 1910 వరకు మధ్యవర్తిత్వం కొరకు స్పెయిన్ నివేద సమర్పించబడింది, కానీ ఉపయోగించుకోలేదు.
20 వ శతాబ్దం ప్రారంభ భాగంలో ఈక్వడార్ శాంతియుతంగా తూర్పు అమెజాన్ సరిహద్దులను పొరుగువారితో సంధి చేయుట ద్వారా ప్రయత్నించడానికి ప్రయత్నం చేసింది. 1851 అక్టోబరు 23 న బ్రెజిల్లో పెరూతో ఒప్పందం కుదుర్చుకున్న ఒక అమెజానియన్ దేశంగా ఈక్వెడార్ వాదనకు గుర్తింపుగా అమెజాన్ గురించిన బ్రెజిల్ వాదనలను ఆమోదించిన టోబర్-రియో బ్రాంకో ఒప్పందంపై ఈక్వడార్ 1907 లో సంతకం చేసింది. కొలంబియన్ ప్రభుత్వ ప్రతినిధులతో కొన్ని సమావేశాలు జరిగిన తరువాత 1916 న మునోజ్ వెర్నాజా-సువారెజ్ ఒప్పందంపై సంతకం చేశారు. పుట్టూయో నదికి కొలంబియన్ హక్కులు అలాగే ఈక్వెడార్ హక్కులు నాపో నది గుర్తించబడ్డాయి. కొత్త సరిహద్దు ఆ రెండు నదుల మధ్య మధ్యస్థంగా ఉంది. ఈ విధంగా కొలంబియాకు చెందిన కాక్వేటా నది, నాపో నది మధ్య అమెజాన్ భూభాగానికి చెందిన వాదనలను ఈక్వడార్ ఇవ్వడం ద్వారా బ్రెజిల్ నుంచి దూరమయింది. తరువాత పెరూకు చెందిన కాకుటా ప్రాంతానికి చెందిన పెరూ వాదనలపై కొలంబియా, పెరూ మధ్య మొదలైన కొద్దిపాటి యుద్ధం 1922 మార్చి 24 న సలోమోన్-లోజానో ఒప్పందంపై సంతకం చేయటంతో ముగిసింది. కొలంబియా ఈక్వడారియన్ భూమికి 1916 లో ఈక్వడార్ కొలంబియాకు ఇచ్చిన పెరు భూభాగాలు పెరూకు స్వాధీనం చేయబడ్డాయి.
1924 జూలై 21 న ఈక్వడార్, పెరు మధ్య పోన్స్-కాస్ట్రో ఓయాంగ్యూరెన్ దౌత్యపరమైన సంతకం చేయబడింది. ఇద్దరూ ప్రత్యక్ష చర్చలను నిర్వహించటానికి వివాదాన్ని ఒక సమానమైన పద్ధతిలో పరిష్కరించడానికి, మధ్యవర్తిత్వం కోసం యునైటెడ్ స్టేట్స్కు వివాదం గురించిన వేర్వేరు అంశాలను సమర్పించడానికి అంగీకరించాయి. 1835 సెప్టెంబరు 30 న వాషింగ్టన్లో ఈక్వడార్, పెరువియన్ ప్రతినిధుల మధ్య చర్చలు ప్రారంభమయ్యాయి. ఈ చర్చలు సుదీర్ఘమైనవి, ప్రయాసతో కూడినవిగా ఉండేవి. రెండు వైపులా తార్కికంగా వారి కేసులు సమర్పించారు. కానీ ఎవరూ వారి వాదనలు వదులుకోవడానికి సిద్ధంగా లేరు అని భావించ బడింది. 1937 ఫిబ్రవరి 6 ఫిబ్రవరి 6 న ఈక్వడార్ అందించిన లావాదేవీ మార్గాన్ని పెరూ మరుసటి రోజు తిరస్కరించింది. చర్చలు తదుపరి 7 నెలలలో తీవ్ర వాదనలుగా మారాయి, చివరికి 1937 సెప్టెంబరు 29 న ప్రత్యక్ష చర్చలు జరగలేదని కారణం చూపి పెరువియన్ ప్రతినిధులు వివాదానికి మధ్యవర్తిత్వ చర్చలు రద్దు చేయాలని నిర్ణయించుకున్నారు.
నాలుగు సంవత్సరాల తరువాత 1941 లో జరుమిల్లా నది చుట్టుపక్కల ఉన్న వివాదాస్పద ప్రాంతాలలో వేగంగా పెరుగుతున్న ఉద్రిక్తతల మధ్య పెరుతో యుద్ధం మొదలైంది. పెరు భూభాగంలో ఈక్వడార్ సైన్యం ఉనికిలో ఉన్నట్లు పెరూ ఆరోపించింది. ఈక్వడార్లో భాగంగా జరుమిల్ల నది చుట్టూ ఈక్వడార్ను పెరూ ఆక్రమించుకున్నదని ఈక్వడార్ స్పెయిన్ నుండి స్వాతంత్ర్యం వచ్చినప్పటి నుండి పెరూ తంబుజ్, జీన్, పుమామయో, మరానన్ నదుల మధ్య అమెజానియన్ బేసిన్లో ఉన్న వివాదాస్పదమైన భూభాగాలను క్రమబద్ధంగా ఆక్రమించిందని ఈక్వడార్ ఆరోపించింది. 1941 జూలైలో రెండు దేశాలలో దళాలు సమీకరించబడ్డాయి. పెరూకు 11,681 మంది సైనికులు ఉండగా పేరూ సైన్యంలో పేలవంగా సరఫరా చేయబడని, సరిపోని ఆయుధాలు కగిన ఈక్వెడారియన్ బలం 2,300 మంది ఉన్నారు. అందులో కేవలం 1,300 మంది దక్షిణ ప్రాంతాలలో నియమించబడ్డారు. 1941 జూలై 5 న పెరువియన్ దళాలు అనేక ప్రాంతాల్లో జరుమిల్లా నదిని దాటి ఈక్వడార్ సరిహద్దు దళాల బలం పరీక్షించి శత్రుత్వం విస్ఫోటనం అయ్యింది. 1941 జూలై 23 న పెరువియన్లు జరుమిల్లా నదిని దాటి ఈక్వెడార్ ప్రావిన్స్లోకి ప్రవేశించారు.
ఈక్వడార్-పెరువియన్ యుద్ధ కాలంలో పెరూ భూభాగంపై వివాదాస్పద భూభాగం, ఎల్ ఓరో ప్రావిన్సులోని కొంత భాగాన్ని, లూజా ప్రావిన్సులోని కొన్ని ప్రాంతాలపై స్వాధీనం చేసుకుని ఈక్వడారియన్ ప్రభుత్వం తన భూభాగ వాదనలను ఉపసంహరించాలని నిర్బంధం చేసింది. పెరువియన్ నేవీ గ్వాయాక్విల్ నౌకాశ్రయాన్ని అడ్డుకుని ఈక్వడార్ దళాలకు దాదాపు అన్ని సరఫరాలను కత్తిరించింది. కొన్ని వారాల యుద్ధం తరువాత యునైటెడ్ స్టేట్స్, అనేక లాటిన్ అమెరికన్ దేశాల ఒత్తిడి కారణంగా అన్ని పోరాటాలు ఆగిపోయాయి. ఈక్వడార్, పెరూ రియో అధికారికంగా ఒప్పందం కుదుర్చుకున్నాయి.1942 జనవరి 29 లో రెండవ ప్రపంచ యుధ్ధంలో ఆక్సిస్ పవర్స్ వ్యతిరేకంగా ఆదివాసీల ఐక్యతకు వ్యతిరేకంగా యుధ్ధం ముగిసిన సమయంలో వారు ఆక్రమించిన భూభాగంతో పెరూకు అనుకూలంగా వ్యవహరించారు.
1944 గ్లోరియస్ మే విప్లవం తరువాత ఆరంభమైన సైనిక-పౌర తిరుగుబాటు, పౌర సమ్మె వరుస సంఘటనల కారణంగా ఈక్వెడార్ ప్రభుత్వ నియంతగా ఉన్న కార్లోస్ అరోయో డెల్ రియో పదవి నుండి తొలగించబడ్డాడు. అయినప్పటికీ 1960 లో రెండవ ప్రపంచ యుద్ధానంతర మాంద్యం, అశాంతి పాపులిస్ట్ రాజకీయాలకు, దేశీయ సైనిక జోక్యానికి తిరిగి దారితీసింది. విదేశీ కంపెనీలు ఈక్వడార్ లోని అమెజాన్లో చమురు వనరులను అభివృద్ధి చేశాయి. 1972 లో ఆన్డియన్ పైపులైన్ నిర్మాణం పూర్తయింది. ఈ పైప్లైన్ ఆండీస్ తూర్పు వైపు నుండి సముద్రతీరానికి చమురును తీసుకువచ్చింది. ఈక్వెడార్ చమురు ఎగుమతిదారుగా దక్షిణ అమెరికాలో రెండవ స్థానంలో ఉంది. ఈక్వెడార్, పెరూ మధ్య ఉద్రిక్తతలను పరిష్కరించడానికి దక్షిణ ఈక్వెడార్లో పైప్లైన్ ఏదీ చేయలేదు.
రియో ప్రోటోకాల్ సరిగ్గా దక్షిణ ఈక్వెడార్లోని సుదూర కార్డిల్లెర డెల్ కొండోర్ ప్రాంతంలో కొద్దిగా నది వెంట సరిహద్దు వివాదం పరిష్కరించడంలో విఫలమైంది. ఇది ఈక్వెడార్, పెరూ మధ్య దీర్ఘకాలం ఉద్రిక్తమైన వివాదాలు కొనసాగడానికి దారి తీసింది. ఇది చివరకు రెండు దేశాల మధ్య పోరాటానికి దారితీసింది.1981 జనవరి-ఫిబ్రవరిలో పాకిష సంఘటనగా పిలువబడే మొదటి సరిహద్దు వాగ్వివాదం, చివరికి జనవరి 1995 లో పూర్తిస్థాయి యుద్ధం జరిగింది. అక్కడ ఈక్వడార్ సైనికులు పెరువియన్ ఎయిర్క్రాఫ్ట్, హెలికాప్టర్లు పడగొట్టారు. పెరూవియన్ పదాతి దళం దక్షిణ ఈక్వెడార్ లోకి ప్రవేశింది. ప్రతి దేశం ఘర్షణల ఆరంభం కోసం ఒకదానిని మరొకటి నిందించడాన్ని సెనెపా యుద్ధం అని పిలుస్తారు. ఈక్వెడార్ అధ్యక్షుడైన సిక్స్తో దరాన్ బలేన్, ఈక్వెడార్ సెంటీమీటర్ భూభాగం కూడా విడిచిపెట్టేది లేదని ప్రకటించాడు. ఈక్వెడార్లో జనరంజకమైన సెంటిమెంట్ పెరూకు వ్యతిరేకంగా బలంగా జాతీయంగా మారింది. 1988 అక్టోబరు 26 న ఈక్వడార్, పెరూ బ్రసిలియా ఒప్పందం మీద సంతకం చేసి పశ్చిమార్ధగోళంలో దీర్ఘకాలం కొనసాగిన భూవివాదం ముగిపుకు వచ్చింది.
రియో ప్రోటోకాల్ హామీలు (అర్జెంటీనా, బ్రెజిల్, చిలీ,, అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలు) అండర్ లైండ్ సరిహద్దు ప్రాంత సరిహద్దు కార్డిల్లెరే డెల్ కొన్డోర్ లైన్లో ఏర్పాటు చేయాలని నిర్ణయించింది. ఈక్వడార్ దశాబ్ధాలుగా సాగించిన కార్డిల్లెరా తూర్పు వాలుల, మొత్తం పశ్చిమ ప్రాంతంలోని సెనెపా హెడ్ వాటర్ల సంబధిత భూవివదాలకు ముగింపు పలికింది. ఈక్వెడార్కు సార్వభౌమాధికారం లేకుండా లీజులో ఇవ్వడానికి పెరూ బలవంతం అంగీకరించింది. ఈ ప్రాంతంలోని ఈక్వడోర్జియన్ బేస్ - ఎయిర్ బేస్ - పెరూవియన్ నేలలో ఉంది, ఈక్వెడారియన్ సైన్యం యుద్ధ సమయంలో దానిని స్వాధీనపచుకోవడం జరిగింది. 1999 మే 13 న తుది సరిహద్దును అమల్లోకి తెచ్చారు.
సైనిక ప్రభుత్వం (1972–79)
1972 లో ఒక విప్లవాత్మక, జాతీయవాద సైనిక తిరుగుబాటు ద్వారా వెలస్కొ ఇబ్రారా ప్రభుత్వం పడగొట్టబడింది. తిరుగుబాటుకు జనరల్ గుల్లెర్మో రోడ్రిగెజ్ నాయకత్వం వహించి నౌకాదళ కమాండర్ జార్జ్ క్యుఇరోరో జి. చేత నిర్వహించబడింది. కొత్త అధ్యక్షుడు జోస్ మారియా వెలాస్కోనిను బహిష్కరించి అర్జెంటీనాకు పంపాడు. కొత్త అధ్యక్షుడు 1976లో మరొక సైనిక ప్రభుత్వంచే తొలగించే వరకు అతను అధికారంలో ఉన్నాడు. తరువాత సైనిక ప్రభుత్వానికి అడ్మిరల్ అల్ఫ్రెడో పియెచా నాయకత్వం వహించాడు. ఆయనను సుప్రీం కౌన్సిల్ చైర్మన్గా ప్రకటించారు. సుప్రీం కౌన్సిల్లో ఇద్దరు ఇతర సభ్యులు ఉన్నారు: జనరల్ గులెర్మో డురాన్ అర్సెంటల్స్, జనరల్ లూయిస్ లియోరో ఫ్రాంకో. ప్రజాస్వామ్య ఎన్నికలకు జరగాలని పౌర సమాజం తిరిగి తిరిగి పిలుపునిచ్చింది.ప్రభుత్వ మంత్రి, కల్నల్ రిచెలీయు లెవోయెర్ సార్వత్రిక ఎన్నికల ద్వారా రాజ్యాంగ వ్యవస్థకు తిరిగి రావడానికి ఒక ప్రణాళికను ప్రతిపాదించి దానిని అమలు చేశాడు. ఈ ప్రణాళిక ప్రజాస్వామ్యయుతంగా ఎన్నికైన అధ్యక్షుడిని కార్యనిర్వాహక కార్యాలయం బాధ్యత వహించేలా చేసింది.
ప్రజాపాలన
1979 ఏప్రిల్ 29 న కొత్త రాజ్యాంగం ఎన్నికలు జరిగాయి. ఒక మిలియన్ ఓట్లను సంపాదించి జైమ్ రోల్డోస్ అగ్యిలేరా అధ్యక్షుడిగా ఎన్నికయ్యారు. ఈక్వెడారియన్ చరిత్రలో ఇది మొదటిసారిగా సంభవించింది. ఆయన దాదాపు పది సంవత్సరాల పౌర, సైనిక నియంతృత్వాలు తరువాత మొదటి రాజ్యాంగపరంగా అధ్యక్షుడిగా ఆగస్టు 10 న పదవీ బాధ్యతలు స్వీకరించారు. కాన్సెన్ట్రానియోన్ డి ఫుజెస్ పాపులర్స్ (పాపులర్ ఫోర్సెస్ కాన్సంట్రేషన్) నుండి ఉపసంహరించిన తరువాత 1980 లో ఆయన పార్సీడో ప్యూబ్లో కాంబియో యమ్ డెమొక్రాసియా (పీపుల్, చేంజ్ అండ్ డెమోక్రసీ పార్టీ) స్థాపించారు. 1981 మే 24 వరకు అతని భార్య, రక్షణ మంత్రి, మార్కో సుబై మార్టినెజ్తో కలిసి పెరువియన్ సరిహద్దు సమీపంలో తన ఎయిర్ ఫోర్స్ విమానం భారీ వర్షంలో పడిపోయినప్పుడు మరణించాడు.చాలామంది ప్రజలు అతను సి.ఐ.ఎ. చేత హతమార్చబడ్డారని నమ్ముతారు. అతను తన సంస్కరణవాద అజెండా కారణంగా అతనికి వ్యతిరేకంగా పలు మనుగడ బెదిరింపులు ఇచ్చారు. విచారణ సమయంలో వారు సాక్ష్యం చెప్పడానికి ముందు రెండు ప్రధాన సాక్షుల ఆటోమొబైల్ ప్రమాదాల మరణాలు, కొన్నిసార్లు వివాదాస్పద సంఘటనలు వెలుగులోకి వచ్చాయి.
రొలోడ్స్ తరువాత హుర్టోడో అధికార బాధ్యత చేపట్టాడు. ఆయన తరువాత 1984 లో సోషల్ క్రిస్టియన్ పార్టీకి చెందిన లియోన్ ఫెబెస్ కార్డెరొ అధికారబాధ్యత చేపట్టాడు. 1988 ఎన్నికలలో అబ్లాలా బుకరామ్ (జైమ్ రోల్డోస్ యొక్క సోదరుడు, ఈక్వెడారియన్ రాల్డోసిస్ట్ పార్టీ యొక్క స్థాపకుడు)ను ఓడించి డెమొక్రటిక్ లెఫ్ట్ (ఇక్క్యూరిడా డెమొక్రాటికా, లేదా ఐడి) పార్టీకి చెందిన రోడ్రిగో బోర్జా సెవాల్లోస్ అధ్యక్ష పదవిని గెలుచుకున్నారు. అతని ప్రభుత్వం మానవ హక్కుల రక్షణను మెరుగుపర్చడానికి కట్టుబడి ఉంటూ కొన్ని సంస్కరణలను చేపట్టింది. ముఖ్యంగా ఈక్వడార్ను విదేశీ వాణిజ్యానికి అనుకూలంగా మార్చడం. బోర్జా ప్రభుత్వం చిన్న ఉగ్రవాద సమూహాన్ని తొలగించటానికి దారితీసిన ఒక ఒప్పందాన్ని ముగించింది. అల్ఫారో వివ్, కారాజో (అల్ఫారో లివ్స్, డామిమిట్!) కు ఎలోయ్ అల్ఫారో గౌరవార్ధం ఆయన పేరు పెట్టారు. నిరంతర ఆర్థిక సమస్యలు ఐ.డి.కి తగ్గిన జనాదరణను అణగదొక్కాయి, ప్రతిపక్ష పార్టీలు 1999 లో కాంగ్రెస్ మీద నియంత్రణను సాధించాయి.
అమెరిండియన్ జనాభా ఆవిర్భావం ఇటీవలి సంవత్సరాల్లో దేశంలోని ప్రజాస్వామ్య అస్థిరతను అధికంచేసింది. భూ సంస్కరణ, నిరుద్యోగం, సాంఘిక సేవల కేటాయింపు లోపం, ఉన్నత వర్గాలు భూమిమీద ఆధిపత్యం కలిగి ఉండడం, భూస్వాముల చారిత్రాత్మక దోపిడీ, వాగ్దానాలపై వైఫల్యాలు ప్రజలను ప్రేరేపించాయి.వారి ఉద్యమం, ఉన్నత, వామపక్ష ఉద్యమాలు రెండింటినీ నిరంతరంగా అస్థిరపరిచే ప్రయత్నాలతో పాటు, కార్యనిర్వాహక కార్యాలయం యొక్క క్షీణతకు దారితీసింది. జనాభా, ఇతర ఉద్యమాల కారణంగా అధికరించిన అస్థిరత 2005లో అధ్యక్షుని పదవి నుండి తొగగించడానికి అనుమతించాయి.ఉపాధ్యక్షుడు అల్ఫ్రెడో పలాకొ అధికారబాధ్యత వహించాడు. 2006 ఎన్నికలలో రఫీల్ కొర్రియా అధ్యక్షపీఠం అధిరోహించాడు.
2008 డిసెంబరులో ఈక్వడార్ జాతీయ రుణం చట్టవిరుద్ధమైనదిగా ప్రకటించబడింది. ముందు ప్రభుత్వాల అవినీతి, నియంతృత్వ కారణంగా రుణం అని వాదించబడింది. 3 డాలర్ల బిలియన్ విలువైన బాండ్లపై దేశం డిఫాల్ట్గా ఉంటుందని ఆయన ప్రకటించారు. అతను అంతర్జాతీయ న్యాయస్థానాలలో రుణదాతలతో పోరాడటానికి ప్రతిజ్ఞ చేసాడు, అత్యుత్తమ బాండ్ల ధరను 60% కంటే ఎక్కువ తగ్గించడంలో విజయం సాధించాడు.
అతను 2009 జూన్లో అమెరికాస్కు బొలీవారియన్ కూటమిలో ఈక్వడార్ను చేర్చాడు. ఈ రోజు వరకు కొర్రియా పరిపాలన ఈక్వెడార్లో అధిక స్థాయి పేదరికం, నిరుద్యోగం తగ్గించడంలో విజయం సాధించింది.
భౌగోళికం
ఈక్వడార్ వైశాల్యం గాలపగోస్ దీవులతో సహా 2,83,561చ.కి.మీ ఇందులో 2,76,841 చ.కి.మీ (1,06,889 చ.మై) భూమి, 6,720 చ.కి.మీ. (2,595 చ.కి.మీ) జలభాగం. ఈక్వెడార్ ఉరుగ్వే, సురినామ్,గయానా, దక్షిణ అమెరికాలో ఫ్రెంచ్ గయానా కంటే పెద్దది.ఈక్వెడార్ 2 ° ఉ, 5 ° ద అక్షాంశాల మధ్య పసిఫిక్ మహాసముద్రం పశ్చిమసరిహద్దులో ఉంది. 2,337 కి.మీ. (1,452 మై) పొడవైన తీర ప్రాంతం ఉంది. ఇది 2,010 కిమీ (1,250 మైళ్ళు) భూభాగ సరిహద్దులను కలిగి ఉంది. ఉత్తరాన 590 కిలోమీటర్ల (367 మైళ్ళు) సరిహద్దులో కొలంబియా, తూర్పు, దక్షిణాన 1,420 కి.మీ. (882 మై) సరిహద్దులో పెరూ ఉన్నాయి. ఇది భూమధ్యరేఖపై ఉన్న పశ్చిమ దేశం.
దేశంలో నాలుగు ప్రధాన భౌగోళిక ప్రాంతాలు ఉన్నాయి:
లా కోస్టా లేదా తీరం: సముద్రతీర ప్రాంతం ఆండియన్ శ్రేణి పశ్చిమ ప్రాంతానికి చెందినది -ఇందులో ఎస్మెరాల్డాస్, గుయాస్, లాస్ రియోస్, మానబి, ఎల్ ఓరో, శాంటా ఎలెనా ప్రాంతాలు భాగంగా ఉన్నాయి. ఇది దేశం అత్యంత సారవంతమైన, ఉత్పాదక వ్యవసాయ అనుకూల క్షేత్రం. ఇది కంపెనీలు డోల్, చికిటా సంస్థల ఎగుమతులకు అవసరమైన అరటిని ఉత్పత్తి చేస్తున్న పెద్ద అరటి తోటల స్థానంగా ఉంది. ఈ ప్రాంతం ఈక్వడార్ బియ్యం పంటను కూడా ఉత్పత్తి చేస్తుంది. నిజంగా తీరప్రాంత రాష్ట్రాలు విస్తారమైన చేపలను కలిగి ఉన్నాయి. అతిపెద్ద తీర నగరంగా గుయావాక్విల్ ప్రాధాన్యత కలిగి ఉంది.
లా సియెర్రా, లేదా పర్వత ప్రాంతం : సియర్రా ఆండియన్, ఇంటర్డియన్ హైలాండ్ ప్రోవిన్సులను కలిగి ఉంది - అజువ, కనార్, కచీ, చింబోరాజో, ఇంబబూరా, లోజా, పిచిన్చా, తుంగురావు ఇందులో భాగంగా ఉంది. ఈ భూభాగంలో ఈక్వడార్ అగ్నిపర్వతాలు, మంచుతో కప్పబడిన శిఖరాలు ఉన్నాయి. వ్యవసాయం బంగాళాదుంప, మొక్కజొన్న, క్విన్యువా సంప్రదాయ పంటలపై కేంద్రీకృతమై ఉంది. ప్రధానంగా ఈప్రాంతంలో అమెరిన్డియన్, కిచువా ప్రజలు నివసిస్తున్నారు. ఈప్రాంతంలోని అతిపెద్ద నగరం సియర్రాన్ క్విటో.
ఎల్ ఒరిఎంటేగా పిలవబడే లా అమెజోనియ: అమెజాన్ అరణ్య ప్రాంతాలు - మోరోనా శాంటియాగో, నాపో, ఓరెల్లనా, పాస్టాజా, సుకుమ్బియాస్,, జామోరా-చిన్చిప్. అమెజాన్ అమెరిన్డియన్ గిరిజనులకు సాంప్రదాయకంగా జీవిస్తూ ఉండటానికి విస్తృతమైన విస్తీర్ణంలో ఉన్న విస్తృతమైన విస్తీర్ణం కలిగిన భారీ అమెజాన్ జాతీయ ఉద్యానవనాలు, అమెరిన్డియన్ వెలుపలి మనుష్యులు ప్రవేశించడానికి వీలుకాని మండలాలు ఈ ప్రాంతంలో ప్రధానంగా ఉన్నాయి. ఈక్వడార్లో అతిపెద్ద పెట్రోలియం రిజర్వులతో కూడిన ప్రాంతం కూడా ఉంది. ఇక్కడ ఎగువ అమెజాన్ భాగాలు పెట్రోలియం కంపెనీలచే విస్తృతంగా దోపిడీ చేయబడ్డాయి. అమెరిన్డియన్ షుర్, హుయోరాని, కిచువాలను జనాభా ప్రధానంగా మిశ్రమజాతికి చెందినది.అయినప్పటికీ లోతైన అడవిలో అనేక తెగలు ఉన్నాయి. ఒరియంటేలో అతిపెద్ద నగరం బహుశా సుకుంబియోస్లో లాగో అగ్రియో, మొరోనా శాంటియాగోలో మాకాస్ విస్తరించి ఉంది.
లా రెగియాన్ ఇన్సూలర్ ఈ ప్రాంతం పసిఫిక్ మహాసముద్రంలోని ప్రధాన భూభాగానికి పశ్చిమంలో 1,000 కిలోమీటర్ల (620 మైళ్ళు)దూరంలో గల గాలాపగోస్ ద్వీపాలను అంతర్భాగంగా కలిగి ఉంది.
ఈక్వడార్ రాజధాని క్యుటో, ఇది సియర్రా ప్రాంతంలో పిచిన్చా ప్రావింస్లో ఉంది. గుయయాస్ ప్రావిన్స్లో అతిపెద్ద నగరం గ్వాయాక్విల్ ఉంది. క్యిటో దక్షిణాన ఉన్న కోటాపాక్సి ప్రపంచంలో అత్యధిక చురుకైన అగ్నిపర్వతాలను కలిగి ఉంది. మౌంట్ చింబోరాజో (సముద్ర మట్టానికి 6,268 మీ, లేదా 20,560 అడుగుల ఎత్తు) భూమి ఉపరితలం నుండి భూమి ఉపరితలం అత్యంత సుదూర ప్రదేశంగా పరిగణించబడుతుంది.
వాతావరణం
ఈక్వడార్ వాతావరణంలో అత్యధిక వైవిధ్యం ఉంటుంది. అధికంగా ఎత్తును అనుసరించి వాతావరణస్థితి నిర్ణయించబడుతుంది. పర్వత లోయలలో తేలికపాటి సంవత్సరం పొడవునా, తీర ప్రాంతాలలో తేమతో కూడిన ఉపఉష్ణమండల వాతావరణం, లోతట్టు ప్రాంతాలలో వర్షారణ్యాలు ఉన్నాయి. పసిఫిక్ తీర ప్రాంతంలో ఉష్ణమండల వాతావరణం, తీవ్రమైన వర్షపాతం ఉంటుంది. ఆండియన్ పర్వతప్రాంతాలలో వాతావరణం సమశీతోష్ణ, పొడిగా ఉంటుంది. పర్వతాల తూర్పు వైపు ఉన్న అమెజాన్ నదీముఖద్వారం ఇతర వర్షాధార మండలాల వాతావరణాన్ని పంచుకుంటుంది.
భూమధ్యరేఖ సమీపప్రాంతంగా ఉన్న కారణంగా ఈక్వడార్ ఒక సంవత్సరం కాలంలో పగటిపూట కొద్దిపాటి వైవిధ్యాన్ని అనుభవిస్తుంది. సూర్యోదయం, సూర్యాస్తమయం ప్రతిరోజు రెండు ఆరు గంటల సమయంలో జరుగుతాయి.
Hydrology
అమెజాన్ పరీవాహక ప్రాంతం తూర్పు వైపున, పసిఫిక్ ఉత్తర-దక్షిణ నదులు మాటజే, శాంటియాగో, ఎస్మెరాల్డాస్, చోన్, గుయాస్, జూబొన్స్, పూయాగో-టుంపెస్లతో మద్య ఆండీస్ పర్వతశ్రేణి పరీవాహక విభాజకంగా ఉంది.
ఈక్వడార్లోని దాదాపు అన్ని నదులూ లా సియెర్రా ప్రాంతంలో ఏర్పడి పశ్చిమం వైపు పసిఫిక్ మహాసముద్రం వైపు, తూర్పు వైపు అమెజాన్ నది వైపు ప్రవహిస్తున్నాయి. మంచుతో కప్పబడిన శిఖరాల అంచుల వద్ద లేదా ఎత్తులో సమృద్ధమైన వర్షపాతం ఆధారంగా జలాలను సేకరించి ప్రవహిస్తున్నాయి. లా సియెర్రా ప్రాంతంలో ప్రవాహాలు, నదులు సన్నగా ఉంటాయి, వేగవంతమైన వాలులలో వేగంగా ప్రవహిస్తున్నాయి. ఇతర ప్రాంతాల దిగువ ఎత్తులో ఉన్న ఆండీస్ పర్వతశ్రేణి నుండి ప్రవహిస్తుండటం వలన అవి నెమ్మదిగా ప్రవహిస్తూ విస్తరిస్తున్నాయి. అయితే అవి మళ్లీ వేగంగా పెరుగుతాయి. కోస్టా, ఓరియంటే స్థాయి ప్రాంతాల్లోకి ప్రవేశించినప్పుడు ఉన్నత స్థాయి నదులు వెడల్పుగా విస్తరించాయి.
కోస్టాలో బాహ్య తీరం ఎక్కువగా అడపాదడపా ప్రవహించే నదులను కలిగి ఉంటాయి. ఇవి డిసెంబరు నుండి మే నెల వరకు నిరంతర వర్షాలు, పొడి సీజన్లో ఖాళీ నదీ ప్రదేశాలుగా మారతాయి. కొన్ని మినహాయింపులు పొడవైన, శాశ్వత నదులు, పసిఫిక్ మహాసముద్రంలో ఉన్న మార్గంలో అంతర్గత తీరం, లా సియెర్రా నుండి బాహ్య తీరం అంతటా ప్రవహిస్తున్నాయి. అంతర్గత తీరం విరుద్దంగా వర్షాకాలం సమయంలో వరదలు కొన్నిసార్లు చిత్తడినేలలు ఏర్పడే శాశ్వత నదులు మడుగులను ఏర్పరుస్తుంటాయి.
ఓరియంటేలో పాస్టాజా, నాపో, పుటుమయో నదులు ప్రవహిస్తున్నాయి. చంబో, పటేట్ నదుల సంగమం ద్వారా పాస్తాజా ఏర్పడుతుంది. రెండూ సియర్రాలో జన్మిస్తాయి. పాస్తాజాలో అగోయన్ జలపాతం ఏర్పరుస్తుంది. ఇది అరవై-మీటర్ల (200 అడుగుల) ఎత్తు నుండి ప్రవహిస్తూ ఈక్వడార్లో అత్యంత ఎత్తైన జలపాతంగా గుర్తించబడుతుంది. నాప మౌంట్ కోటాపాక్కి సమీపంలో జన్మిస్తుంది. తూర్పు లోతట్టు ప్రాంతాలలో రవాణా కోసం ఉపయోగించే ప్రధాన నదిగా గుర్తించబడుతుంది. నాపో నది 500 నుండి 1,800 మీ (1,600 to 5,900 అడుగులు) వరకు వెడల్పు ఉంటుంది. దాని ఎగువ భాగంలో నాపో వేగంగా ప్రవహిస్తుంది. సంగమప్రాంతానికి చేరేలోపు నాపో ప్రధాన ఉపనదులలో ఒకటైన కోకా నది వేగం తగ్గి, దిగువ స్థాయికి చేరుతుంది. పుటమాయో కొలంబియా సరిహద్దు భాగంగా ఉంది. ఈ నదులు అన్ని అమెజాన్ నదిలోకి ప్రవహిస్తున్నాయి. గాలపగోస్ దీవులకు ఎటువంటి ముఖ్యమైన నదులు లేవు. పసిఫిక్ మహాసముద్రంతో చుట్టుముట్టబడినప్పటికీ, పెద్ద ద్వీపాలలో చాలా మంచినీటి ఊటలు ఉన్నాయి.
Biodiversity
కన్జర్వేషన్ ఇంటర్నేషనల్ ఆధారంగా జీవవైద్యం ఉన్న 17 దేశాలలో ఈక్వడార్ ఒకటి.
చదరపు కిలోమీటరు నిష్పత్తిలో అత్యధిక జీవవైవిధ్యం కలిగివున్న దేశాలలో ఈక్వడార్ మొదటి స్థానంలో ఉంది. ఈక్వడార్లో 1,600 పక్షి జాతులు (15% ప్రపంచ ప్రసిద్ధి చెందిన పక్షి జాతులు) గాలాపాగోస్లో 38 స్థానిక జాతి పక్షులూ ఉన్నాయి. 16,000 కంటే అధికమైన మొక్కల జాతులు ఉన్నాయి. దేశంలో 106 స్థానిక సరీసృపాలు, 138 స్థానిక ఉభయచరాలు, 6,000 రకాల సీతాకోకచిలుకలు ఉన్నాయి. గాలపగోస్ ద్వీపాలు వైవిధ్యమైన జంతుజాలం ఉన్నప్రాంతంగా భావిస్తారు. ఇవి డార్విన్ పరిణామ సిద్ధాంతం, యునెస్కో ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశం జన్మ స్థలంగా ప్రత్యేకత కలిగి ఉంది.
ప్రకృతి హక్కులను గుర్తించే మొదటి రాజ్యాంగం ఈక్వడార్.
జాతీయ జీవవైవిధ్య సంపదను సంరక్షించడానికి ప్రాధాన్యత ఇస్తూ బ్యూన్ వివిర్ (మంచి జీవనము ఆబ్జెక్టివ్ 4) జాతీయ ప్రణాళిక రూపొందించబడింది.
వభావం యొక్క హక్కులను హామీ, పాలసీ 1: దాని భూమి, సముద్ర జీవవైవిధ్యంతో సహా, ఇది ఒక వ్యూహాత్మక రంగంగా పరిగణించబడుతుంది .ఈక్వడార్ భూభాగ, సముద్రభాగ జాతీయసంపదను సంరక్షణ, నిర్వహణ ప్రణాళికలో భాగంగా ఉన్నాయి.
ఈ ప్రణాళిక రచన 2008 నాటికి ఈక్వడార్ భూభాగంలో 19% రక్షిత ప్రాంతంలో ఉంది. దేశంలో జీవవైవిధ్యాన్ని కాపాడటానికి 32% భూమిని రక్షించాలని కూడా ప్రణాళిక పేర్కొంది. ప్రస్తుత రక్షిత ప్రాంతాలు 11 జాతీయ పార్కులు, 10 వన్యప్రాణి శరణాలయాలు, 9 పర్యావరణ నిల్వలు, ఇతర ప్రాంతాలు.ప్రైవేట్ భూస్వాములు లేదా కమ్యూనిటీ భూస్వాములు (అమెరిన్డియన్ తెగల వంటివి) వారి భూమిని స్థానిక అడవుల వంటి స్థానిక జీవావరణవ్యవస్థలుగా
కాపాడుకోవటానికి 2008 లో ప్రారంభమైన కార్యక్రమం సోషియోబొస్క్యూ మొత్తం భూభాగంలో 2.3% (6,295 చ.కి.మీ లేదా 629,500 హె) లేదా పశ్చిక భూములు ఎన్నికచేయబడ్డాయి. ఈప్రణాళిక ప్రైవేట్ వ్యవసాయదారులను, అమెరిండియన్ల వంటి కమ్యూనిటీ వ్యవసాయదారులకు పశ్చిక మైదానాలు, వన్యప్రాంతాలను సంరక్షించడానికి ధనరూపంగా చెల్లిస్తుంది. ఈ కార్యక్రమానికి అర్హత, సబ్సిడీ రేట్లు ఈ ప్రాంతంలో పేదరికం ఆధారంగా, హెక్టార్ల సంఖ్యను రక్షించడం, భూమి పర్యావరణ వ్యవస్థ ఇతర కారకాలతో పాటు నిర్ణయించడం జరుగుతుంది.
యునెస్కో జాబితాలో ఉన్నప్పటికీ గాలపగోస్ ఈ పరిసర పర్యావరణ వ్యవస్థ ఉనికికి ప్రతికూల పర్యావరణ ప్రభావాలను ఎదుర్కొంటున్నది. అదనంగా అమెజాన్ వర్షారణ్యం చమురు దోపిడీ పర్యావరణంలోకి ట్రీట్మెంటు చేయని వ్యర్ధాలు గ్యాస్, ముడి చమురు బిల్లియన్ల గాలన్ల విడుదలకు దారితీసింది, పర్యావరణ వ్యవస్థలను కలుషితం చేస్తుంది, అమెరిన్డియన్ ప్రజలకు హానికరమైన ఆరోగ్య ప్రభావాలకు దారితీస్తుంది.
ఆర్ధికరంగం
ఈక్వడార్ ఒక అభివృద్ధి చెందుతున్న ఆర్థిక వ్యవస్థను కలిగి ఉంది. ఆర్థికవ్యవస్థ అధికంగా పెట్రోలియం, వ్యవసాయ ఉత్పత్తులు మొదలైన అత్యావసర వస్తువులపై ఆధారపడి ఉంది.దేశం మధ్యస్థ ఆదాయ దేశంగా వర్గీకరించబడింది. ఈక్వడార్ ఆర్థిక వ్యవస్థ లాటిన్ అమెరికాలో దేశాలలో 8 వ స్థానంలో ఉంది. ఈక్వడార్ 2000, 2006 మధ్య సగటున 4.6% ఆర్థిక వృద్ధిని సాధించింది. లాటిన్ అమెరికా, కరేబియన్ (ఇ.సి.ఎల్.ఎ.సి.) ఐక్యరాజ్యసమితి ఆర్థిక కమిషన్ ప్రకారం 2007 నుండి 2012 వరకు ఈక్వడార్ సరాసరి వార్షిక జి.డి.పి 4.3%.లాటిన్ అమెరికా, కరేబియన్ సగటు 3.5% అభివృద్ధి చెందింది.
ఈక్వడార్ సంక్షోభ సమయంలో అధిక అభివృద్ధిని సాధించగలిగింది. జనవరి 2009 లో సెంట్రల్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఈక్వడార్ (బి.సి.ఇ.) 2010 వృద్ధి రేటును 6.88% అభివృద్ధి చెందింది.
2011 లో జి.డి.పి. 8% అభివృద్ధి చెందింది. ఆర్థికాభివృద్ధిలో ఈక్వడార్ లాటిన్ అమెరికా దేశాలలో 3 వ స్థానంలో ఉంది. మొదటి రెండు స్థానాలలో పనామా (1 వ స్థానం) అర్జెంటీనా (2 వ స్థానం)లో ఉన్నాయి. 1999, 2007 మధ్యకాలంలో, జి.డి.పి. రెట్టింపు అయింది. ఇది బి.సి.ఎ. ఆధారంగా $ 65,490 మిలియన్ల డాలర్లకు చేరుకుంది.
జనవరి 2008 లో ద్రవ్యోల్బణం శాతం 1.14% ఉండగా గత ఏడాది రికార్డు స్థాయిలో నమోదు అయినట్లు ప్రభుత్వం పేర్కొంది.
డిసెంబరు 2007 నుండి సెప్టెంబరు 2008 వరకు నెలవారీ నిరుద్యోగం 6%, 8% ఉంది. ఏదేమైనప్పటికీ అది అక్టోబరులో సుమారు 9% అధికరించి, నవంబరు 2008 లో 8% తగ్గింది. ప్రపంచ ఆర్థిక సంక్షోభం లాటిన్ అమెరికా ఆర్థిక వ్యవస్థలపై ప్రభావం చూపడంతో 2009 నాటికి ఈక్వడార్లో నిరుద్యోగం సగటున 8.5% ఉంది.తరువాత 2010 లో 7.6%, 2011 లో 6.0%, 2012 లో 4.8%. 1999, 2010 మధ్య తీవ్ర పేదరికం గణనీయంగా తగ్గింది.
2001 లో 40%గా అంచనా వేయబడిన తీవ్రపేదరికం 2011 నాటికి 17.4%కు తగ్గింది. యు.ఎస్. డాలర్లు స్వీకరించిన తర్వాత వలసలు, ఆర్థిక స్థిరత్వం సాధ్యమైంది. అయినప్పటికీ 2008 లో ఈక్వడార్ వలసదారులు పని చేసే దేశాలలో చెడు ఆర్థిక పరిస్థితులు మొదలైయ్యాయి. ప్రధానంగా సామాజిక వర్గాలు విద్య, ఆరోగ్యాల కొరకు చేస్తున్న వ్యయం అధికరించడం తీవ్రదారిద్యం తగ్గిందనడానికి నిదర్శనం అయింది.
చమురు నిల్వలు ఎగుమతిలో 40%, సానుకూల వాణిజ్య సంతులనాన్ని కొనసాగించడానికి దోహదం చేస్తాయి. 1960 ల చివర నుండి చమురు ఉత్పత్తిని పెంచడం, 2011 నాటికి 6.51 బిలియన్ బ్యారెల్స్ నిల్వలు సాధించడం అంచనా వేయబడ్డాయి. ఆగస్టు 2012 మొత్తం వాణిజ్య సంతులనం 2012 మొదటి ఆరు నెలలు దాదాపు $ 390 మిలియన్ మిగులు, 2007 తో పోలిస్తే భారీ సంఖ్య. ఇది కేవలం 2006 లో $ 5.7 మిలియన్ ఉండే మిగులు 2012 నాటికి సుమారు 425 మిలియన్ డాలర్లు పెరిగింది. చమురు వర్తక నిలువలు 2008 లో 3.295 మిలియన్ డాలర్ల ఆదాయాన్ని కలిగిఉండగా, నాన్-ఆయిల్ ఇందుకు ప్రతికూలంగా ఉంది. ఇది 2.842 మిలియన్ డాలర్లు. యునైటెడ్ స్టేట్స్, చిలీ, ఐరోపా సమాఖ్య, బొలీవియా, పెరూ, బ్రెజిల్, మెక్సికోతో వాణిజ్య సంతులనం అనుకూలమైనది. అర్జెంటీనా, కొలంబియా, ఆసియాతో వాణిజ్య సంతులనం ప్రతికూలంగా ఉంది.
వ్యవసాయ రంగంలో ఈక్వెడార్ ఎగుమతులలో అరటి (ఉత్పత్తి, ఎగుమతిలో ప్రపంచవ్యాప్తంగా మొట్టమొదటి స్థానం) పువ్వులు, కోకో ఉత్పత్తిలో ఏడవ స్థానంలో ఉంది. ఈక్వెడార్ తోటల యజమానులు కాఫీ, బియ్యం, బంగాళాదుంపలు, కాసావా (మనియోక్, టాపికోకా), చెరుకును ఉత్పత్తి చేస్తున్నారు.అదనంగా పశువులు, గొర్రెలు, పందులు, గొడ్డు మాంసం, పంది మాంసం, పాల ఉత్పత్తులు; చేపలు, రొయ్యలు;, బల్సా కలప ప్రధాన ఆధానవనరులుగా ఉన్నాయి. దేశంలో కలప,యూకలిఫ్టస్, మాన్గ్రోవ్స్ వంటి వనరులు దేశవ్యాప్తంగా విస్తారంగా ఉన్నాయి. పైన్స్, సెడార్లు లా సియెర్రా ప్రాంతంలో, గుయాస్ నది బేసిన్లో వాల్నట్, రోజ్మేరీ,, బాల్సా కలప పండిస్తారు. ఈ పరిశ్రమకు ప్రధానంగా గుయావాక్విల్ అతి పెద్ద పారిశ్రామిక కేంద్రంగా ఉంది.సమీపకాలంలో క్విటోలో కేంద్రంగా అభివృద్ధి చెందుతూ ఉంది. ఇటీవలి సంవత్సరాలలో పరిశ్రమ గణనీయంగా పెరిగింది. ఈ నగరం దేశంలోని అతిపెద్ద వ్యాపార కేంద్రంగా కూడా ఉంది. పారిశ్రామిక ఉత్పత్తి ప్రధానంగా దేశీయ మార్కెట్కు మార్గదర్శకం వహిస్తుంది. [Citation needed] అయినప్పటికీ ఉత్పత్తి చేయబడిన లేదా ప్రాసెస్ చేయబడ్డ పరిశ్రమల ఎగుమతి పరిమితంగా ఉంది. [ఆధారం కోరబడినది] వీటిలో తయారుగా ఉన్న ఆహారాలు, మద్యం, ఆభరణాలు, ఫర్నిచర్, మరిన్ని ఉన్నాయి. [ఆధారాన్ని కోరిన] కున్కాలో చిన్న పారిశ్రామిక కార్యకలాపాలు కూడా కేంద్రీకృతమై ఉన్నాయి. ఈక్వడార్లో వివిధ రకాల వాతావరణాలు, జీవవైవిధ్యం, ప్రభుత్వ ప్రయత్నాల కారణంగా పర్యాటక రంగం కారణంగా ఆదాయాలు గత సంవత్సరాల్లో పెరుగుతున్నాయి.
దేశాలు, నేషన్స్ ఆండెన్ కమ్యూనిటీ ఆఫ్ నేషస్ వంటి ఒప్పందాలకు ఈక్వడార్ మద్యవర్తిత్వం వహించింది, మెర్కోసర్ అసోసియేట్ సభ్యుడు.ఇది ఇంటర్-అమెరికన్ డెవలప్మెంట్ బ్యాంక్ (ఐ.డి.బి.), వరల్డ్ బ్యాంక్, ఇంటర్నేషనల్ మానిటరి ఫండ్ (ఐ.ఎం.ఎఫ్.), కార్పోసియోన్ అండైనా డి ఫోమోంటో (సి.ఎ.ఎఫ్.), ఇతర బహుపాద ఏజన్సీలతోపాటు, వరల్డ్ ట్రేడ్ ఆర్గనైజేషన్ (డబల్యూ.టి.ఒ.) పై పనిచేస్తుంది. ఏప్రిల్ 2007 లో ఈక్వడార్ ఐ.ఎం.ఎఫ్.కు తన రుణాన్ని చెల్లించింది. తద్వారా దేశంలోని ఏజెన్సీ మధ్యవర్తిత్వం యుగం ముగిసింది. [Ecclesiastical Settlement] ఈక్వెడార్ ప్రభుత్వ ఆర్థిక సెంట్రల్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఈక్వేడార్ (బి.సి.ఇ.), నేషనల్ డెవలప్మెంట్ బ్యాంక్ (బి.ఎన్.ఎఫ్.), స్టేట్ బ్యాంక్,ది నా
రవాణా
ఈక్వడారి రైల్రోడ్ పునరావాసం, పునఃప్రారంభించడం, పర్యాటక ఆకర్షణగా దీనిని ఉపయోగించడం అనేది రవాణా సంబంధిత ఇటీవలి పరిణామాలలో ఒకటి.
ఇటీవలి సంవత్సరాలలో ఈక్వడార్ రహదారులు అభివృద్ధి చేయబడ్డాయి.అభివృద్ధి చేయబడిన రహదారులలో పాన్ అమెరికన్ (రూముచాకా నుండి అంబోటో వరకు నాలుగు నుంచి ఆరు మార్గాల్లో విస్తరించడం, అంబాటో, రియోబాంబల విస్తరణలో రియోబాంబ నుండి లాజా వరకు 4 దారుల ముగింపు,) ప్రధాన మార్గాల ఉన్నాయి. లోజా, పెరూ సరిహద్దు మధ్య ఉన్న విభాగం లేనప్పుడు రూట్ ఎస్పెసోలిలస్, రుట డెల్ సోల్ (ఈక్వడారి తీరం వెంట ప్రయాణించేది), అమెజాన్ వెన్నెముక (ఈక్వడారియన్ అమెజాన్) చాలా ఎక్కువ నగరాల్లో లింక్ చేస్తూ ఉండేది.
ప్రధాన ప్రాజెక్ట్ రోడ్డును అభివృద్ధి చేస్తున్న మరొక ప్రాజెక్ట్ మంటా - తేన. రహదారి గుయావాక్విల్ - సాలినాస్ హైవే అలోయాగ్ శాంటో డొమింగో, రియోబాంబ - మాకాస్ (ఇది సంగయ్ నేషనల్ పార్క్ను దాటుతుంది).సమీపకాలంలో నూతరవాణానంగా గ్యుయాక్విల్లో నేషనల్ యూనిటీ బ్రిడ్జ్ కాంప్లెక్స్, ఫ్రాన్సిస్కో డి ఒరెల్లానాలోని నపో నదిపై వంతెన, నగరంలో ఎస్మెరాల్డాస్ నది వంతెన, బాహియా - శాన్ విన్సెంట్ బ్రిడ్జ్ (లాటిన్ అమెరికన్ పసిఫిక్ తీరంలో అతిపెద్దది) అభివృద్ధి చేయబడ్డాయి.
క్విటోలోని మారిసిస్ సుక్రే అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయము, గుయావాక్విలో ఉన్న జోస్ జోయాక్విన్ ఒల్మెడో ఇంటర్నేషనల్ ఎయిర్పోర్ట్ ప్రయాణీకుల రద్దీ అధికరించిన కారణంగా అధునికీకరణ చేయవలసిన అవసరం ఉంది. గ్వాయాక్విల్లో నూతన ఎయిర్ టెర్మినల్ను కలిగి ఉంది. ఒకప్పుడు దక్షిణ అమెరికాలో అత్యుత్తమమైనది, లాటిన్ అమెరికాలో ఉత్తమమైనదిగా గుర్తించబడింది.
క్విటోలో తబబెలాలో నిర్మించబడిన నూతన విమానాశ్రయం కెనడియన్ల సహాయంతో 2013 ఫిబ్రవరిలో ప్రారంభించబడింది. అయినప్పటికీ క్విటో సిటీ సెంటర్ నుండి నూతన విమానాశ్రయానికి చేరుకునే ప్రధాన రహదారి 2014 చివరిలో మాత్రమే పూర్తవుతుంది. విమానాశ్రయంలో నుండి డౌన్ టౌన్ చేరడానికి రద్దీ సమయంలో ప్రస్తుతం రెండు గంటలపాటు ప్రయాణించాలి. క్విటో పాత సిటీ సెంటర్ విమానాశ్రయం పార్క్ ల్యాండ్ గా, లైట్ తయారీ పరిశ్రమలకు ఉపయోగించబడింది.
మంచినీటి సరఫరా , పారిశుధ్యం
ఈక్వెడార్లో తాగునీటి సరఫరా, పారిశుద్ధ్యం అనేక విజయాలను, సవాళ్లను కలిగి ఉంటుంది. 1990 లో 82% పట్టణ ప్రాంతాలలో 2010 లో 96% శుద్ధీకరించిన మంచినీరు సరఫరా చేయబడుతుంది, మెరుగైన పారిశుభ్రత 1990 లో 77% పట్టణ ప్రాంతాలలో 2010 లో 96% రెండింటిలోనూ గణనీయమైన అభివృద్ధి చెందింది. పట్టణ ప్రాంతాల్లో కవరేజ్లో గణనీయమైన పెరుగుదలను ప్రభుత్వ సంస్థ ఎమాప్-క్యూ రాజధాని క్యుటోలో సేవలను అందించింది. దేశంలోని అతి పెద్ద నగరమైన గ్వాయాక్విల్లో ప్రైవేటు రాయితీ అభివృద్ధి సాధించింది. అయినప్పటికీ మునిసిపాలిటీలు కేంద్ర ప్రభుత్వ పెట్టుబడులపై ఆధారపడి ఉంటాయి. పట్టణ ప్రాంతాల్లో దాదాపు సగం అడపాదడపా నీటి సరఫరా ఆగిపోతూ ఉంటుంది. ప్రభావితం చేస్తుంది. అంతేకాకుండా మొత్తం సేకరించిన మురుగునీటిలో కేవలం 8% మాత్రమే శుద్ధి చేయబడుతుంది. ఆదాయంలేని నీటి స్థాయి 65%గా అంచనా వేయబడింది, ఇది లాటిన్ అమెరికాలో అత్యధికం.
గణాంకాలు
ఈక్వడార్ జనాభా జాతిపరంగా వైవిధ్యమైనది, ఐక్యరాజ్యసమితి అంచనాలు ఈక్వడార్ (2010 నాటికి) అమెరిన్డియన్ ప్రజలతో కలిసిన స్పానిష్ వలసవాదుల వారసులు అయిన మేస్టిజోస్ అతిపెద్ద జాతి సమూహంగా ఉండడమే కాక వీరు జనాభాలో 71% మంది ఉన్నారు. ఈక్వెడార్ జనాభాలో 6.1% మంది శ్వేతజాతి ఈక్వెడారియన్స్ (వైట్ లాటిన్ అమెరికన్), ఈక్వడార్ అంతటా ఉన్నా పట్టణ ప్రాంతాలలో అధికంగా ఉన్నారు. ఈక్వడార్ శ్వేతజాతీయుల వలసలు స్పెయిన్ నుండి ప్రధానంగా ఉండేవి. అయినప్పటికీ ఈక్వడార్ శ్వేతజాతి ప్రజలు యూరోపియన్ వలసదారుల మిశ్రమంగా ఉన్నారు. ప్రధానంగా స్పెయిన్ నుండి ఇటలీ, ఫ్రాన్స్, జర్మనీ, స్విట్జర్లాండ్ నుండి 20 వ శతాబ్దంలో స్థిరపడ్డారు. ఈక్వెడార్ కూడా మధ్య తూర్పు ప్రజలను కలిగి ఉంది. వీరు తెల్ల మైనారిటీలో కలిసి పోయారు. వీరిలో ఆర్థికంగా బాగా లెబనీస్, పాలస్తీనా సంతతికి చెందిన వలసదారులు ఉన్నారు. వీరు క్రిస్టియన్ లేదా ముస్లింలు (ఈక్వడార్లో ఇస్లాం). దీనికి అదనంగా ఒక చిన్న యూరోపియన్ యూదు (ఈక్వెడారియన్ యూదుల) జనాభా ఉంది. ఇది ప్రధానంగా క్విటోలో, క్వాయాక్విల్లో అతి తక్కువ స్థాయిలో ఉంది.
అమెరిన్డియన్లు ప్రస్తుత జనాభాలో 7% మంది ఉన్నారు. ఈక్వడార్ తీర ప్రాంతాల ఎక్కువగా గ్రామీణ ప్రాంతాలలో నివసిస్తున్న మాంట్యువియో జనాభా ప్రజలలో 7.4% ఉన్నారు.వీరిని పర్డో వర్గీకరించబడ్డారు. ఈక్వడార్లో ఉన్న ముస్లింలలో (7%) ముస్కోటీలు, జాంబోస్లు ఉన్నారు. వీరు అధికంగా ఎస్మెరాల్డాస్ ప్రావిన్స్లో, తీరప్రాంత ఈక్వడార్లోని మెస్టిజో ప్రావిన్స్లలోని - గుయాస్, మనాబిలలో చాలా తక్కువ స్థాయిలో ఉన్నారు. ఆండీస్ ఎగువ పర్వతప్రాంతాలలో
ప్రధానంగా మెస్టిజో, శ్వేతజాతీయులు, అమెరిన్డియన్ జనాభా ఉనికిలో ఉంది. ఆఫ్రికన్ ప్రజలు దాదాపుగా ఉనికిలో లేనప్పటికీ చోటా వ్యాలీ అని పిలువబడే ఇమ్బబురు రాష్ట్రాల్లో ఒక చిన్న వర్గంగా మాత్రమే ఉన్నారు.
మతం
" ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ స్టాటిస్టిక్స్ అండ్ సెన్సస్ " ఆధారంగా దేశం ప్రజలలో 91.95% మతవిశ్వాసం ఉంది. వీరిలో 7.94% నాస్తికులు, 0.11% అగోనిస్టులు ఉన్నారు. ప్రజలలో 80.44% రోమన్ కాథలిక్కులు లాటిన్ రైట్ (ఈక్వెడార్లో రోమన్ కాథలిక్ డియోసెస్ చూడండి) ప్రాంతాలలో ఉన్నారు. 11.30% ఎవాంజెలికల్ ప్రొటెస్టంట్లు, 1.29% యెహోవాసాక్షులు, 6.97% ఇతరులు (ప్రధానంగా యూదు, బౌద్ధులు, తరువాతి రోజు సెయింట్స్)ఉన్నారు.
ఈక్వడార్ గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో అమెరిన్డియన్ నమ్మకాలు, కాథలిసిజం కొన్నిసార్లు సమీకృతమవుతాయి. చాలా ఉత్సవాలు, వార్షిక పెరేడ్లు మతపరమైన ఉత్సవాలను ఆధారంగా నిర్వహించబడుతూ ఉంటాయి. వీటిలో చాలా ఆచారాలు, చిహ్నాల కలయికను కలిగి ఉంటాయి. [ఆధారం కోరబడినది]
స్వల్పసంఖ్యలో తూర్పు సంప్రదాయ క్రైస్తవులు, అమెరిన్డియన్ మతాలు, ముస్లింలు (ఈక్వడార్లో ఇస్లాం చూడండి), బౌద్ధులు, బహాయి ఉన్నారు. ప్రభుత్వ గణాంకాల ఆధారంగా ది చర్చ్ ఆఫ్ జీసస్ క్రైస్ట్ అఫ్ లాటర్-డే సెయింట్స్ జనాభాలో సుమారు 1.4% మంది లేదా 2012 చివరి నాటికి సంఖ్యాపరంగా 2,11,165 మంది ఉన్నారని భావిస్తున్నారు. ప్రభుత్వ గణాంకాల ఆధారంగా 2012 లో దేశంలో 77,323 మంది యెహోవాసాక్షులు ఉన్నారు. 16 వ, 17 వ శతాబ్దాలలో మొట్టమొదటి యూదులు ఈక్వడార్కు వచ్చారు. చాలామంది సెఫర్డిక్ ఆన్సిమ్ (క్రైప్టో-యూదువులు), ఇప్పటికీ జుడాయి-స్పానిష్ (లాడోనో) భాష మాట్లాడతారు.
ప్రస్తుత ఈక్వడార్ యూదు సమాజంలో (కమ్యునిడాడ్ జుడియ డెల్ ఈక్వేడార్) 200 సభ్యులు ఉన్నారు. అయినప్పటికీ ఈ సంఖ్య తగ్గుముఖం పడుతోంది. ఎందుకంటే యువకులు యునైటెడ్ స్టేట్స్ లేదా ఇజ్రాయెల్ పనిచేయడానికి యువత దేశాన్ని వదిలి వెళ్ళడమే ఇందుకు కారణం. సంఘానికి ఒక యూదు కేంద్రం
ఒక కంట్రీ క్లబ్, ఒక శ్మశానం కలిగి ఉంది. ఇది ఆల్బర్ట్ ఐన్స్టీన్ స్కూల్కు మద్దతు ఇస్తుంది. ఇక్కడ యూదు చరిత్ర, మతం,, హిబ్రూ తరగతులు అందించబడతాయి. క్యున్కాలో చాలా చిన్న వర్గాలు ఉన్నాయి. కమ్నిదాద్ డే కులో ఇజితితాట గుయావాక్విల్ యూదులను తిరిగి కలిపేసింది. ఈ సమాజం ఈక్వెడార్ యూదు సమాజం స్వతంత్రంగా పనిచేస్తుంది. ఈ సమాజంలో 30 మంది సభ్యులు మాత్రమే కలిగి ఉంది.
దేశాలు
ఈక్వడారియన్ రాజ్యాంగం వారి స్థానిక జాతి సమూహాలతో వారి అనుబంధాన్ని ప్లూరి-జాతీయతను గుర్తిస్తుంది. అందువల్ల, క్రియోలస్, మేస్టిజోస్, ఆఫ్రో-ఈక్వడారియన్లతో పాటుగా, కొందరు ప్రజలు తీరంలోని కొన్ని ప్రాంతాల్లో చెల్లాచెదురుగా ఉన్న అమెరిన్డియన్ దేశాలకు చెందినవారు ఉన్నారు.క్వెచువా, అమెజానియన్ అడవి ప్రాంతంలో చెదురుమదురుగా ఆండియన్ గ్రామాలు ఉన్నాయి.
జన్యు మూలాలు
జనాభా జన్యుశాస్త్రం మార్చు మూలపాఠస్తం సవరించు
2015 వ సంవత్సరపు జన్యుపరమైన డి.ఎన్.ఎ. శోధన ఆధారంగా ఈక్వెడారియన్ సగటు 52.96% స్థానిక అమెరికన్, 41.77% యూరోపియన్, 5.26% ఉప-సహారా ఆఫ్రికన్ సంతతికి చెందిన వారై ఉంటారని భావిస్తున్నారు.
జనసాంధ్రత
ఈక్వడార్లో ఎక్కువమంది సెంట్రల్ ప్రోవిన్సులలో ఆండీస్ పర్వతాలలో లేదా పసిఫిక్ తీరాన నివసిస్తున్నారు. పర్వతాల తూర్పున (ఎల్ ఓరిఎంటే) ఉష్ణమండల అరణ్య ప్రాంతంలో జనసంఖ్య తక్కువగా ఉంది, ఇక్కడ దేశజనాభాలో కేవలం 3% మాత్రమే ఉంటారు. ప్రతి మరణానికి పుట్టిన రేటు 2-1. సాధారణంగా తల్లిదండ్రుల అంగీకారంతో 14 సంవత్సరాల నుండి, అంతకంటే అధిక వయసులో వివాహాలు జరుగుతుంటాయి. జనాభాలో సుమారు 12.4% ప్రజలు 15-19 సంవత్సరాల వయసులో వివాహం చేసుకున్నారు. విడాకుల రేట్లు మితంగా ఉంటాయి.
Status According to the 2010 Census
స్వదేశీ వలసలు , విదేశీ వలసలు
ఈక్వడార్లో స్వల్పసంఖ్యలో (2,500) ఉన్న ఆసియన్ లాటినో సమాజానికి చెందిన ప్రజలు జపనీస్, చైనీస్ సంతతివారి పూర్వీకులు 19 వ శతాబ్దం చివరలో గని కూలీలు, వ్యవసాయదారులు, మత్స్యకారులుగా వచ్చారు.
రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం ప్రారంభ సంవత్సరాల్లో ఈక్వడార్ కొంతమంది వలసదారులను అంగీకరించింది, 1939 లో అనేక దక్షిణ అమెరికా దేశాలు, జర్మనీ నుండి 165 మంది కోయినిగ్స్టీన్ నౌకలో వచ్చిచేరిన యూదు శరణార్ధులను మిగిలిన దక్షిణ అమెరికన్ దేశాలు తిరస్కరించినప్పటికీ ఈక్వడార్ వారికి ప్రవేశ అనుమతిలను మంజూరు చేసింది.
ఇటీవలి సంవత్సరాల్లో, ఈక్వడార్ ఉత్తర అమెరికా బహిష్కృతులలో ప్రజాదరణ పొందింది.
వారు ప్రామాణిక సాంస్కృతిక అనుభవం, అందమైన సహజ పరిసరాలు వారిని ఇక్కడకు ఆకర్షితులై చేరుకుంటున్నారు.
అంతేకాకుండా ఈక్వడార్ నివాస అనుకూలత వారు నిరవధికంగా అక్కడ స్థిరపడాలని నిర్ణయించుకోడానికి ప్రేరణ కలిగిస్తుంది.
ఈక్వడార్కు అనేక నిర్వాసాలను తీసుకువచ్చే మరొక ఆకర్షణ తక్కువ జీవన వ్యయం. సహజవాయువు (గ్యాస్) నుండి కిరాణా సరుకులు ఉత్తర అమెరికాలో ఉన్నదానికంటే ఇక్కడ చాలా తక్కువ వ్యయం అవుతుంది కాబట్టి వారి పదవీ విరమణ బడ్జెట్ అధికరించడానికి ఇది ఒక ప్రముఖ ఎన్నికగా ఉంది.
ఈక్వడార్ రియల్ ఎస్టేట్ కూడా దాని ఉష్ణమండల సమకాలీన దేశాలకంటే చాలా తక్కువగా ఉంది. అయితే ఎక్కువ ఉత్తర అమెరికన్లు ఈక్వడార్ సామర్థ్యాన్ని తెలుసుకున్నందున, ఆస్తి ధరలు ఒక దశాబ్దం క్రితం నుండి అధికరిస్తున్నాయి. ముఖ్యంగా నిర్వాసితులు, పర్యాటకులలో కేంద్రీకరించి ఉన్న ప్రాంతాలలో.
సంస్కృతి
ఈక్వెడార్ ప్రధాన సంస్కృతి దాని హిస్పానిక్ మెస్టిజో ఆధారంగా నిర్వచించబడుతుంది., వారి పూర్వీకుల మాదిరిగా, ఇది సాంప్రదాయకంగా స్పానిష్ వారసత్వాన్ని కలిగి ఉంది. అమెరిన్డియన్ సంప్రదాయాలు, కొన్ని సందర్భాల్లో ఆఫ్రికన్ అంశాలచే వేర్వేరు స్థాయిల్లో ప్రభావితమై ఉంది. 1499 లో ఐరోపావాసులు రావడంతో ఈక్వడార్కు ఆధునిక వలసల మొదటి, అత్యంత గణనీయమైన తరంగంలో స్పానిష్ వలసవాదులు ఈప్రాంతంలో ప్రవేశించారు.
19 వ శతాబ్దం చివర్లో, ఇరవయ్యవ శతాబ్దాల్లో తక్కువ సంఖ్యలో ఇతర యూరోపియన్లు, నార్త్ అమెరికన్లు దేశంలోకి వలస వచ్చారు, చిన్న సంఖ్యలో, పోల్స్, లిథువేనియన్లు, ఇంగ్లీష్, ఐరిష్,, క్రోయాట్స్ రెండో ప్రపంచ యుద్ధం సమయంలో, తరువాత వలసగా ఇక్కడకు చేరుకున్నారు.
ఆఫ్రికన్ బానిసత్వం ఆండీస్ పర్వతప్రాంతంలో రద్దైన తరువాత స్పానిష్ కాలనీల ప్రభుత్వం అమెరిన్డియన్ ప్రజలను నుండి బలవంతంగా కులీలుగా మార్చుకున్నది. ఆఫ్రికన్ సంతతికి చెందిన మైనారిటీ జనాభా ఎక్కువగా తీరప్రాంత ఉత్తర ప్రాంతం ఎస్మెరాల్డాస్లో కనిపిస్తుంది. వీరు ఈక్వెడార్ ఉత్తర తీరంలో 17 వ శతాబ్దానికి చెందిన ఒక బానిస వాణిజ్యం నౌకమార్గంలో సంభవించిన నౌకాప్రమాదాలలో చిక్కుకుని ఇక్కడకు చేరుకున్నారు. కొంతమంది నల్ల ఆఫ్రికన్ ప్రజలు నౌకలు సముద్రంలో చిక్కుకున్నప్పుడు ప్రాణాలతో బయటపడిన వారు తీరానికి చేరి ఇక్కడ ఉన్న దట్టమైన అరణ్యాలలో వారి నాయకుని నాయకత్వంలో తిరుగుతుంటారు.
వారు తమ అసలు సంస్కృతిని కాపాడుకునే స్వేచ్ఛా మానవులుగా మిగిలిపోయారు. ఇతర సముద్ర తీరం లేదా ఆండియన్ ప్రాంతం సంస్కృతి వీరిని ప్రభావితం చేయలేదు. కొద్దిరోజుల తర్వాత కొలంబియా నుండి పారిపోయిన బానిసలు సిమర్రోన్స్ అని పిలువబడే ఆఫ్రికన్ బానిసలు వీరితో కలిసారు. ఇంపాబురా రాష్ట్రంలోని చిన్న చోటా లోయ ప్రావిన్స్లో మెస్టిజోప్రజలు ఆధిక్యత కలిగిన ప్రాంతంలో ఆఫ్రికన్ల చిన్న కమ్యూనిటీ ఉంది. ఈ నల్లజాతీయులను జెస్యూట్లు తమ చెరకు తోటలలో పనిచేయడానికి ఆఫ్రికా నుండి కొలంబియాకు తీసుకువచ్చిన ఆఫ్రికన్ల వారసులు. సాధారణ నియమంగా, జాంబోస్, ములాటాలు అంశాలు లాగో, జరుమా, జామోరాల్లో బంగారు మైనర్లుగా గుయాక్విల్ నగరం చుట్టూ నౌకానిర్మాతలుగా, తోటల పెంపకందారులుగా చరిత్ర మొత్తం తీరప్రాంత ఈక్వడార్లో అధిక సంఖ్యలో జనాభాతో కలిసి ఉన్నారు. నేడు మీరు లోజా మేస్టిజో ప్రజలు సంఖ్యాపరంగా ఆధిక్యత కలిగిన కాటామాయో లోయలో చిన్న ఆఫ్రికన్ కమ్యూనిటీని కలిపిస్తుంది.
ఈక్వడార్ అమెరిన్డియన్ సమాజాలు ప్రధాన స్రవంతి సంస్కృతిలో వివిధ స్థాయిలలో విలీనం చేయబడ్డాయి కానీ కొందరు తమ సొంత స్థానిక సంస్కృతులు ప్రత్యేకంగా అమెజాన్ నదీ ముఖద్వారంలో ఎక్కువమంది సుదూర అమెరిండియన్ సమూహాలను సంప్రదాయాన్ని పాటిస్తారు. జనాభాలో 90% కంటే ఎక్కువ మంది మొదటి భాషగా స్పానిష్ మాట్లాడతారు, 98% కంటే ఎక్కువ మొదటి లేదా రెండవ భాషగా మాట్లాడతారు. ఈక్వడార్ జనాభాలో భాగంగా అమెరిన్డియన్ భాషలను మాట్లాడుతుంటారు. కొన్ని సందర్భాల్లో రెండవ భాషగా ఉంటుంది. జనాభాలో 2% మంది ప్రజలు అమెరిడియన్ భాషలను మాత్రమే మాట్లాడుతారు.
Language
చాలామంది ఈక్వడార్సియన్లు స్పానిష్ మాట్లాడతారు. అయితే పలువురు అమెరిన్డియన్ భాష మాట్లాడతారు. ఉదాహరణకు కిచ్వా (క్విచూవా అని కూడా పిలుస్తారు), ఇది క్యుచూయు భాషలలో ఒకటి, ఈక్వెడార్, బొలీవియా, కొలంబియా, పెరులో సుమారు 2.5 మిలియన్ల మంది ప్రజలు మాట్లాడతారు.
ఈక్వడార్లో మాట్లాడే ఇతర అమెరిన్డియన్ భాషలు అవాక్షిత్ (అవా చేత మాట్లాడేవారు), ఏ'ఇంగే (కోఫన్ మాట్లాడేవారు), షుర్ర్ చిచం (షుర్ మాట్లాడేవారు), అచూవార్-శియుయార్ (అచార్, షియాజార్ మాట్లాడేవారు), చల్లాలాచి (చాచీచే మాట్లాడతారు), సకికి (సిచీలాచే మాట్లాడతారు), పికోకా (సియోనా, సెకోయా మాట్లాడేవారు), వవో తెడెడియో (వారాయి మాట్లాడతారు) ప్రజలు ఉన్నారు. ఈక్వడారియన్ స్పానిష్ అధిక లక్షణాలు స్పానిష్-మాట్లాడే ప్రపంచానికి సమానంగా ఉన్నప్పటికీ వీరిలో కొన్ని భేదాలు ఉన్నాయి.
సంగీతం
ఈక్వడార్ సంగీతం సుదీర్ఘ చరిత్ర కలిగి ఉంది. పసిల్లో అనేది స్వదేశ లాటిన్ సంగీతం శైలి. ఈక్వడార్లో ఇది జాతీయ శైలి సంగీతం .సుదీర్ఘమైన దేశచరిత్రలో అనేక సంస్కృతులు ప్రభావితం చేసిన కారణంగా కొత్త రకాల సంగీతాన్ని సృష్టించాయి. ఆల్బాజో, పాసకల్లె, ఫాక్స్ ఇన్కాకో, టొనాడ, కాపిష్కా, బాంబా (ఆఫ్రో-ఈక్వెడారియన్ సమాజాలలో అత్యధికంగా స్థాపించబడ్డాయి) వంటి సాంప్రదాయిక సంగీతం కూడా వివిధ రకాలుగా ఉన్నాయి. టెకనోకంబియా, రోకోలా విదేశీ సంస్కృతుల ప్రభావానికి సాక్ష్యంగా ఉన్నాయి. ఈక్వడార్లో అత్యంత ప్రాముఖ్యత చెందిన సాంప్రదాయ నృత్యరూపాలలో ఒకటి సాన్జయానిటో. ఇది వాస్తవానికి ఉత్తర ఈక్వడార్ (ఒతావాలో- ఇంబబురా) నుండి. సంజనిటో అనేది మేస్టిజో, అమెరిన్డియన్ సమాజాల సంబరాలలో ఆడిన ఒక నృత్య సంగీతం. ఈక్వడారియన్ సంగీత విద్వాంసుడు సెగుండా లూయిస్ మోర్నో ఆధారంగా శాన్ జువానిటో శాన్ జువాన్ బటిస్టా పుట్టినరోజు సందర్భంగా అమెరిండియన్ ప్రజలచే నృత్యం ప్రదర్శించబడింది. ఈ ముఖ్యమైన తేదీ జూన్ 24 న స్పెయిన్ దేశస్థులచే స్థాపించబడింది. అదేసమయంలో అమెరిన్డియన్ ప్రజలు ఇంతి రాయ్మి వారి ఆచారాలను జరుపుకుంటారు.
Cuisine
ఈక్వడార్ వంటకాలు విభిన్నంగా ఉంటాయి. భూభాగం ఎత్తు, సంబంధిత వ్యవసాయ ఉత్పత్తులు ఆహారవిధానంలో వైవిధ్యం ఏర్పడడానికి ప్రధానకారణంగా ఉన్నాయి. ఈక్వడార్లో అనేక ప్రాంతాలు సూప్ సాంప్రదాయిక భోజనం, బియ్యం, ప్రోటీన్, డెజర్ట్, కాఫీ భాగంగా ఉంటాయి. భోజనం సాధారణంగా తేలికైనది, కొన్నిసార్లు కాఫీ లేదా మూలికా టీ బ్రెడ్ భాగంగా ఉంటాయి. [ఆధారాన్ని కోరిన]
పర్వత ప్రాంతంలో పంది మాంసం, గొడ్డు మాంసం, కోడి మాంసం, కుయ్యి (గినియా పంది) ప్రజాదరణ పొంది ఉన్నాయి. పలు రకాల ధాన్యాలు (ముఖ్యంగా బియ్యం, మొక్కజొన్న) లేదా బంగాళాదుంపలతో వడ్డిస్తారు. [ఆధారం కోరబడినది]
తీర ప్రాంతంలో, చేపలు, రొయ్యలు, సెవిచే ఆహారం కీలకమైన భాగాలుగా చాలా ప్రాచుర్యం పొందింది. సాధారణంగా సెవిచెస్ వేయించిన అరటితో వడ్డిస్తారు. (చిఫ్లెస్ వై పటాకొనెస్), పాప్ కార్న్, లేదా టోస్టడో. అరటి-, వేరుశెనగ ఆధారిత వంటకాలు చాలా తీరప్రాంత భోజనాల భాగంగా ఉంటాయి. ఎన్కోకాడోలు (ఒక కొబ్బరి సాస్ను కలిగి ఉన్న వంటకాలు) కూడా బాగా ప్రాచుర్యం పొందాయి. చుర్రాస్కో తీర ప్రాంతం ప్రధాన ఆహారంగా ఉంది. ప్రత్యేకంగా గుయావాక్విల్. ఆర్రోజ్ కాన్ మెనెస్ట్రర్ వై కార్నే ఆసాడ (బీన్స్, కాల్చిన గొడ్డు మాంసంతో బియ్యం) అనేది గుయాక్విల్ సాంప్రదాయ వంటలలో ఒకటి. దీనిని తరచూ వడ్డిస్తారు.
ఈ ప్రాంతం అరటి, కోకో బీన్స్ (చాక్లెట్ను తయారు చేయడం), రొయ్యలు, టిలాపియా, మామిడి,, పాషన్ పండు వంటి ఇతర ఉత్పత్తులలో ఒక ప్రముఖ్యత కలిగి ఉన్నాయి. [ఆధారం కోరబడినది]అమెజాన్ ప్రాంతంలో ప్రధాన ఆహారం యుకా, కస్సావా అంటారు.ఈప్రాంతంలో అరటి ట్రీ గ్రేప్స్, పీచ్ పాల్మ్స్ విస్తారంగా లభిస్తాయి.
సాహిత్యం
స్పానిష్ ఈక్వడార్లో ప్రారంభ సాహిత్యం,మిగిలిన స్పానిష్ అమెరికాలో ఉన్నట్లు స్పానిష్ స్వర్ణ యుగం ప్రభావితమైంది. నేటి ఇబ్రారాలోని ఉత్తర గ్రామంలోని అమెరిన్డియన్ ప్రధాన అధికారి జసింటో కొల్లాహుజో 1600 ల చివరిలో జన్మించిన ప్రారంభ ఉదాహరణలలో ఒకటి. స్పెయిన్లో స్థానిక ప్రజల ప్రారంభ అణచివేత, వివక్షత ఉన్నప్పటికీ కొల్లాహుజో క్యాస్టిలియన్లో చదవటానికి, వ్రాయడానికి నేర్చుకున్నాడు. కాని అతని రచన క్వెచువాలో వ్రాయబడింది. క్విపును భాషను స్పెయిన్
నిషేధించింది, వారి పనిని కాపాడటానికి అనేకమంది ఇన్కా కవులు తమ స్థానిక క్వెచువా భాషలో వ్రాయడానికి లాటిన్ వర్ణమాల ఉపయోగించుకోవలసి వచ్చింది. అమెరికాలో అమెరిడియన్ భాషలలో ఇన్కా చరిత్ర నాటకం ఒలాంటే ఉనికిలో ఉన్న అతిపురానమైన సాహిత్యంగా భావించబడుతుంది.
ఉనికిలో ఉన్న అతి పురాతనమైన సాహిత్య రచన ఓలాంటే వెనుక చరిత్ర కొల్లాహుజో సాహిత్యానికి కొన్ని పోలికలను కలిగి ఉంది. కొల్లాహుజో ఖైదు చేయబడ్డాడు, అతని మొత్తం పనిని తగులబెట్టారు. అనేక శతాబ్దాల తర్వాత వెలుగులోకి వచ్చేందుకు ఆయన సాహిత్య రచన ఉనికిలోకి వచ్చింది. క్విటోలో ఒక కలోనియల్ చర్చి గోడలను పునరుద్ధరించే సమయంలో దాచిన మాన్యుస్క్రిప్ట్ లభించింది . కాపాగాజో చే వ్రాయబడిన ఒక పద్యం ఎలెజి టొ ది డెడ్ ఆఫ్ అతాహుయాల్పా
ఎకేజీ టు ది డెడ్ ఆఫ్ అతహువల్పా క్వెచువా నుండి స్పానిష్ అనువాదం చేయబడింది. ఇది వారి రాజు అటాహువల్పాని కోల్పోయిన ఇన్కా ప్రజల దుఃఖం, అశక్తి వివరిస్తుంది.ఇతర ఈక్వడార్ రచయితలలో 1725 లో దౌలేలో జన్మించిన జెస్యూట్స్ జువాన్ బటిస్టా అగైరెర్, 1727 లో రియోబాంబలో జన్మించిన ఫాదర్ జువాన్ డి వెలస్కో ఉన్నారు. డి వెలస్కో, క్యిటో సామ్రాజ్యంలో (నేడు ఈక్వడార్) సామ్రాజ్యానికి చెందిన దేశాలు, ప్రధానోపాధ్యాయులు గురించి రాశారు. స్పానిష్ రాక. అతని చారిత్రక వృత్తాంతాలు జాతీయవాదం, పూర్వ కాల చరిత్ర శృంగార దృక్పధాన్ని కలిగి ఉన్నాయి.
వలసరాజ్యం, ప్రారంభ గణతంత్ర కాలం నుండి ప్రముఖ రచయితలు యుగెనియో ఎస్సెజో, ఈక్వెడార్ వలసరాజ్యాల కాలంలో మొదటి వార్తాపత్రిక ప్రింటర్, ప్రధాన రచయిత; జోస్ జోయాక్విన్ డి ఓల్మెడో (గుయావాక్విలో జన్మించాడు), విక్టోరియా డి జునిన్ పేరుతో సిమోన్ బోలివర్కు అతని మేధాశక్తికి ప్రసిద్ధిచెందాడు. ప్రముఖ వ్యాసకర్త, నవలా రచయిత అయిన జువాన్ మోంటల్వో. జువాన్ లియోన్ మేరా, తన పని కుమాండా లేదా సావేజెస్లో ట్రాజెడీ, ఈక్వెడారియన్ నేషనల్ గీతం; జువాన్ ఎ. మార్టినెజ్ ఎ లా లా కోస్టా; డోలోర్స్ వీంటిమిల్లా, ఇతరులు ఉన్నారు.సమకాలీన ఈక్వెడారియన్ రచయితలు నవలారచయిత జార్జ్ ఎన్రిక్ అడోమ్; కవి జార్జ్ కారెరా ఆండ్రేడ్; వ్యాసకర్త బెంజమిన్ కారియోన్; కవర్లు మెడార్డో ఏంజిల్ సిల్వా, జార్జ్ క్రేరే ఆండ్రెడ్,, లూయిస్ అల్బెర్టో కోస్టలేస్; నవలా రచయిత్రి ఎన్రిక్ గిల్ గిల్బర్ట్; నవలారచయిత జార్జ్ ఇకాజా (నవల హుసిప్పుంకా రచయిత, చాలా భాషలకు అనువదించబడింది); చిన్న కథా రచయిత పాబ్లో పాలసియో;, నవలా రచయిత అలిసియా యానేజ్ కోసియో ప్రాధాన్యత వహిస్తున్నారు.
ఈక్వడార్ సాహిత్యం గణనీయమైన మర్మంగా ఉన్నప్పటికీ సమకాలీన పాశ్చాత్య సాహిత్యంలో ఇది చాలా అరుదుగా కనిపిస్తుంది. ఒక మినహాయింపు ది ఈక్వడారియన్ డిసెప్షన్, అమెరికన్ బేర్ మిల్స్ రచించిన హత్య మిస్టరీ థ్రిల్లర్. దీనిలో, జార్జి డి హౌట్, యునైటెడ్ స్టేట్స్ నుండి ఒక వెబ్ సైట్ డిజైనర్ గుయాక్విల్కు తప్పుడు సమాచారంతో ఆకర్షించబడతాడు. అవినీతిపరుడైన అమెరికన్ పురావస్తు శాస్త్రవేత్త ప్లాట్లు వెనుక ఉంది డీ హౌట్ బుకానీర్ పూర్వీకుడు దాచిన నిధిని గుర్తించడానికి తాళాలను కలిగి ఉంటాడని నమ్మాడు. కథ 16 వ శతాబ్దంలో గ్వాయాక్విల్ను భయపెట్టిన జార్జ్ డి హౌట్ పేరుతో ఒక నిజమైన పైరేట్ ఆధారంగా రూపొందించబడింది.
కళ
ఈక్వడార్ నుండి వచ్చిన ఉత్తమమైన కళ శైలులు 16 వ శతాబ్దం నుండి 18 వ శతాబ్దాల వరకు అభివృద్ధి చెందిన ఎస్కులేవా క్వటినాకు చెందినవి. వాటిలో క్విటోలోని వివిధ పాత చర్చిలలో ప్రదర్శంచబడ్డాయి. ఈక్వడారియన్ చిత్రకారులలో ఇడియార్డో కింగ్మాన్, ఓస్వాల్డో గుయాసమిన్, ఇండిజీనిస్ట్ మూవ్మెంట్ నుండి కేమిలో ఎగాస్ ఉన్నారు. మాన్యువల్ రెన్డన్, జైమ్ జాపాటా, ఎన్రిక్ తబారా, ఐయల్బల్ విలాసిస్, థియో కాన్స్టాంటె, లూయిస్ మోలినారి, అరాసిలీ గిల్బెర్ట్, జుడిత్ గుటైరెజ్, ఫెలిక్స్ అరౌజ్,, ఇన్ఫార్మాలిస్ట్ మూవ్మెంట్ నుండి ఎస్తేర్డో మాల్డోనాడో; వ్యక్తీకరణవాదం, అలంకారిక శైలి, లూయిస్ బుర్గోస్ ఫ్లోర్ నుండి అతని అభ్యుదయ శైలితో టెడ్డీ కాబాన్న. టిగువా, ఈక్వెడార్లోని అమెరిండియన్ ప్రజలు కూడా వారి సాంప్రదాయ చిత్రాలకు ప్రపంచ ప్రఖ్యాతి చెందారు [ఆధారాన్ని కోరారు].
క్రీడలు
చాలా దక్షిణ అమెరికా దేశాల్లో వలె ఈక్వడార్లో అత్యంత ప్రజాదరణ పొందిన క్రీడ ఫుట్ బాల్. దీని ప్రసిద్ధ ప్రొఫెషనల్ జట్లలో క్విటో నుండి లిగా డి క్యిటో; గ్వాయాక్విల్ నుండి ఎమెలెక్; క్విటో నుండి డిపోరివో క్యుటో, ఎల్ నేషినల్; రియోబాంబ నుండి ఓల్డెడో;, డెన్పోరివో కుయెంకా నుండి కున్కా ప్రధానమైనవి. ప్రస్తుతం ఈక్వడార్లో అత్యంత విజయవంతమైన ఫుట్ బాల్ జట్టు ఎల్.డి.యు.క్యుటో, ఇది కోకా లిబెర్టాడోర్స్, కోప్ సుడమేరికానా, రికోపా సుడమేరికానాలను గెలుచుకున్న ఈక్వడారియన్ జట్టు మాత్రమే; వారు 2008 ఎఫ్.ఐ.ఎఫ్.ఎ క్లబ్ వరల్డ్ కప్లో రన్నర్స్-అప్గా ఉన్నారు. దేశంలో అత్యధికంగా వీక్షించిన క్రీడా కార్యక్రమాలు ఈక్వడారియన్ జాతీయ జట్టు మ్యాచులు . [ఆధారం కోరబడినది] ఈక్వెడార్ 2002, 2006, & 2014 ఎఫ్.ఐ.ఎఫ్.ఎ. వరల్డ్ కప్ ఆఖరి రౌండులకు అర్హత సాధించింది. 2002 ఎఫ్.ఐ.ఎఫ్.ఎ. ప్రపంచ కప్ క్వాలిఫైయింగ్ ప్రచారం దేశంలో, దాని నివాసులకు భారీ విజయాన్ని సాధించింది. క్యుటోలోని హోం స్టేడియం అసాధారణంగా అధిక ఎత్తును సందర్శించడం జట్ల పనితీరును ప్రభావితం చేస్తుంది. ఈక్వెడార్ అర్జెంటీనా వెనుక ఉన్న క్వాలిఫయర్స్లో 2 వ స్థానానికి చేరుకుంది, ప్రపంచ ఛాంపియన్స్, బ్రెజిల్గా అవతరించిన జట్టు పూర్తి చేసింది. 2006 ఎఫ్.ఐ.ఎఫ్.ఎ.వరల్డ్ కప్లో ఈక్వడార్ పోలాండ్, కోస్టా రికాల ముందు 2006 ప్రపంచ కప్లో గ్రూప్ ఎలో రెండవ స్థానంలో నిలిచింది. వారు రెండో రౌండ్లో ఇంగ్లాండ్ చేతిలో ఓడిపోయారు.ఈక్వడార్ ఒలంపిక్ క్రీడల్లో కేవలం రెండు పతకాలు మాత్రమే గెలుచుకుంది, రెండూ కూడా 20 కిలోమీటర్లు (12 మైళ్ళు) రాచెవాకర్ జెఫెర్సన్ పెరెజ్ సాధించాడు. పెరెజ్ 20-కి.మీ (12 మై) దూరం కోసం 1:17:21 2003 ప్రపంచ ఛాంపియన్షిప్లో ప్రపంచాన్ని ఉత్తమంగా ఉంచింది.
ఆరోగ్యం
ఈక్వెడారియన్ ప్రభుత్వ ఆరోగ్య సంరక్షణ వ్యవస్థ ప్రస్తుత నిర్మాణం 1967 నాటిది. పబ్లిక్ హెల్త్ పాలసీలు, ఆరోగ్య సంరక్షణ ప్రణాళికల నియంత్రణ, ఏర్పాటుకు ప్రజా ఆరోగ్య శాఖ సంస్థ (మంత్రిత్వ శాఖ డి సాలడ్ పబ్లికా డెల్ ఈక్వెడార్) బాధ్యత వహిస్తుంది. ప్రజా ఆరోగ్య మంత్రి రిపబ్లిక్ అధ్యక్షుడిని నేరుగా నియమిస్తారు. ప్రస్తుత మంత్రి, లేదా ఈక్వడారియన్ జనరల్ సర్జన్, మార్గరీట గువేరా. పబ్లిక్ హెల్త్ మంత్రిత్వశాఖ తత్వశాస్త్రం అనేది అత్యంత బలహీన జనాభాకు సామాజిక మద్దతు, సేవ, దాని ప్రధాన ప్రణాళిక చర్యలు సమాజ ఆరోగ్య, నివారణ ఔషధం లక్ష్యంగా చేసుకుని కార్యక్రమ ప్రణాళిక రూపుదిద్దబడింది.
పబ్లిక్ హెల్త్కేర్ సిస్టంలో బహిరంగ సాధారణ ఆసుపత్రులలో రోగులను ఔషధాల క్లినిక్లో (కన్సల్ట ఎక్స్టెర్నా) సాధారణ వ్యాయామాలు, నిపుణులచే అనుమతిస్తుంది. ఇది చిన్నారుల గైనకాలజీ, క్లినిక్ ఔషధం, శస్త్రచికిత్స నాలుగు ప్రాథమిక ప్రత్యేకతలు. దీర్ఘకాలిక వ్యాధులకు చికిత్స చేసే ప్రత్యేక ఆసుపత్రులు కూడా ఉన్నాయి. జనాభాలోని ఒక నిర్దిష్ట సమూహాన్ని లక్ష్యంగా పెట్టుకోవడం లేదా కొన్ని వైద్య ప్రత్యేకతలలో మెరుగైన చికిత్సను అందిస్తారు. ఈ సమూహంలో కొన్ని ఉదాహరణలు గైనెకోలాజికల్ హాస్పిటల్స్ లేదా మెటర్నిటీస్, చిల్డ్రన్ హాస్పిటల్స్, వృద్ధాప్యశాల ఆసుపత్రులు, ఆన్కోలజీ ఇన్స్టిట్యూట్స్.రాష్ట్రాలు ప్రధాన నగరాల్లో లేదా రాజధానిలో బాగా ఆధ్వర్యంలోని సాధారణ ఆసుపత్రులు ఉన్నప్పటికీ బాలల, గైనకాలజీ, క్లినికల్ మెడిసిన్, శస్త్రచికిత్సలో కుటుంబ సంరక్షణ సంప్రదింపులు, చికిత్సల కోసం చిన్న పట్టణాలు, కాన్టన్ నగరాల్లో ప్రాథమిక ఆస్పత్రులు ఉన్నాయి. గ్రామీణ ప్రాంతాలు. ఇవి రోజువారీ ఆసుపత్రులే. ఈ ఆసుపత్రిలో మహానగర ప్రాంతలలో 24 గంటలలోపు రోగులకు చికిత్స అందిస్తుంది. అమెరిన్డియన్ జనాభా గణనీయంగా ఉన్న గ్రామీణ ప్రాంతాలలోని వైద్యులు చిన్న క్లినిక్కులలో ఉంటూ వైద్యబాధ్యతలు నిర్వహిస్తున్నారు. ప్రధాన పట్టణాలలో రోజువారీ ఆసుపత్రులలో అదే పద్ధతిలో రోగుల చికిత్సకు వారి బాధ్యత కింద చిన్న క్లినిక్లు ఉన్నాయి. ఈ సందర్భంలో చికిత్స సంఘం సంస్కృతిని గౌరవిస్తుంది. ప్రజారోగ్య వ్యవస్థను ఈక్వడారియన్ సోషల్ సెక్యూరిటీ హెల్త్కేర్ సేవతోలా కాకుండా ఇది అధికారిక ఉద్యోగాలతో ఉన్న వ్యక్తులకు వైద్యసేవలు అందిస్తుంది. సాంప్రదాయ ఉద్యోగం లేని పౌరులు ఇప్పటికీ సాంఘిక భద్రతా వ్యవస్థకు స్వచ్ఛందంగా దోహదపడవచ్చు, సాంఘిక భద్రతా వ్యవస్థ ద్వారా అందించబడిన వైద్య సేవలు అందుకోవచ్చు. ఈక్వడారియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సోషల్ సెక్యూరిటీ (ఐఎస్ఎస్ఎస్) అనేక ప్రధాన ఆసుపత్రులను కలిగి ఉంది. ఈక్వడార్ ప్రస్తుతం 20 అత్యంత సమర్థవంతమైన ఆరోగ్య సంరక్షణ అందిస్తున్న దేశాలలో ఒకటిగా ఉంది. ఇది 2000 సంవత్సరంలో తిరిగి 111 వ స్థానంలో ఉంది. ఈక్వడార్లకు ఆయుఃపరిమితి 75.6.
శిశు మరణాల నిష్పత్తి 1000: 13. 1950 లో 140 శిశుమరణాలు ఉండగా 1980 ల నాటికి అది 76కి చేరుకుంది.
ఐదు సంవత్సరాలలోపు పిల్లలలో 23% మంది తీవ్ర పోషకాహార లోపంతో ఉన్నారు. కొన్ని గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో జనాభా త్రాగునీరు అందుబాటులో లేవు. సరఫరా నీటి ట్యాంకుల ద్వారా అందించబడుతుంది. 1,00,000 మందికి 686 మలేరియా కేసులు ఉన్నాయి. డాక్టర్ సందర్శనలు, ప్రాథమిక శస్త్రచికిత్సలు,, ప్రాథమిక ఔషధాలతో సహా ప్రాథమిక ఆరోగ్య సంరక్షణ 2008 నుండి ఉచితంగా ఇవ్వబడింది.
అయితే కొన్ని ప్రజా ఆసుపత్రులు పేలవమైన పరిస్థితిలో ఉన్నాయి.అధికసంఖ్యలో ఉన్న రోగుల అవసరానికి తగినన్ని ఆసుపత్రులు లేనప్పటికీ ప్రైవేటు ఆసుపత్రులు, క్లినిక్లు అత్యధిక ప్రజలకు బాగా ఖరీదైనవిగా ఉన్నాయి.
విద్య
ఈక్వడార్ రాజ్యాంగం ప్రకారం పిల్లలు ప్రాథమిక స్థాయి విద్యను సాధించే వరకు పిల్లలు అందరూ నిర్బంధంగా పాఠశాలకు హాజరు కావలసి ఉంటుంది. ఇది తొమ్మిది పాఠశాల సంవత్సరాలలో అంచనా వేయబడింది. 1996 లో నికర ప్రాథమిక నమోదు రేటు 96.9%, 71.8% మంది పిల్లలలో ఐదవ తరగతి వరకు పాఠశాలలో బస చేశి విద్యాభ్యాసం పూర్తి చేసారు. ప్రాథమిక, ఉన్నత విద్య ఖర్చు ప్రభుత్వం భరిస్తుంది. అయితే కుటుంబాలు తరచూ ఫీజులు, రవాణా ఖర్చులు వంటి అదనపు ఖర్చులను ఎదుర్కొంటున్నాయి. ప్రభుత్వ పాఠశాలల కేటాయింపు అవసరమైన స్థాయిల కంటే చాలా తక్కువగా ఉంటుంది. తరగతి పరిమాణాలు చాలా పెద్దవిగా ఉంటాయి, పరిమిత మార్గాల కుటుంబాలు తరచుగా విద్యకు చెల్లించాల్సిన అవసరాన్ని గుర్తించాయి. గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో కేవలం 10% మంది పిల్లలు ఉన్నత పాఠశాలలకు హాజరౌతూ ఉన్నారు. [ఆధారం కోరబడినది] విద్య మంత్రిత్వశాఖ పేర్కొన్న సార్థకాల సంఖ్య 6.7. [ఆధారం కోరబడినది]
ఈక్వడార్లో 61 విశ్వవిద్యాలయాలు ఉన్నాయి. వీటిలో చాలావరకు సంప్రదాయ స్పానిష్ విద్యా వ్యవస్థ ప్రకారం టెర్మినల్ డిగ్రీలను కలిగి ఉన్నాయి,
సుదీర్ఘ కాలంగా పురాతన విశ్వవిద్యాలయాలు కలిగి ఉన్న దేశంగా ఈక్వడార్ను అమెరికా ఖండాలు గౌరవిస్తున్నాయి. యూనివర్సిటీ ఆఫ్ శాన్ ఫుల్జెన్సియో అగస్టీన్లు 1586 లో స్థాపించబడింది. శాన్ గ్రెగోరియో మాగ్నో విశ్వవిద్యాలయం 1651 లో జెస్యూట్స్చేత స్థాపించబడింది. ఆక్వానో శాంటో టోమస్ విశ్వవిద్యాలయం 1681 లో డొమినికన్ ఆర్డర్ చేత స్థాపించబడింది.
సంప్రదాయబద్ధమైన టెర్మినల్ డిగ్రీల్లో డాక్టరేట్ కొరకు ఔషధం, లా స్కూల్స్ లేదా ఇంజనీరింగ్, ఫిజిక్స్, కెమిస్ట్రీ లేదా పాలిటెక్నిక్ లేదా టెక్నాలజీ ఇన్స్టిట్యూట్లకు గణిత శాస్త్రం కొరకు ఎంచుకోవచ్చు . ఇతర దేశాలలో పీహెచ్డి విషయంలో ఈ టెర్మినల్ డిగ్రీలు, ఒక ప్రొఫెసర్ లేదా పరిశోధకుడిగా అకాడెమియాలో ఒక వ్యక్తిని మార్గదర్శకుడుగా అంగీకరించే ప్రధాన అవసరంగా ఉంటుంది. వృత్తిపరమైన రంగంలో ఒక గుర్తింపు పొందిన సంస్థ మంజూరు చేసిన ఒక టెర్మినల్ డిగ్రీని విద్యార్థులకు వృత్తిపరమైన లైసెన్స్ను అందిస్తుంది.
అయినప్పటికీ 2004 లో నేషనల్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ హయ్యర్ ఎడ్యుకేషన్ (సి.ఒ.ఎన్.ఇ.ఎస్.యు.పి.) ప్రతిభావంతులైన విదేశీ వారిని జత చేయడానికి గుర్తింపు పొందిన విశ్వవిద్యాలయాల డిగ్రీ-ప్రదాన పథకాల పునర్వ్యవస్థీకరణను ప్రారంభించింది. కొంతమంది కెరీర్ల కొత్త నిర్మాణం, విషయాలను, క్రెడిట్లను లేదా గతంలో ఇచ్చిన డిప్లొమాలు పేరుని కూడా తొలగించాయి. గతంల జె.డి. జురిస్ డాక్టర్ (డాక్టర్ ఎన్ జురిస్ప్రూడెసియా) గా పిలవబడే చట్టాన్ని టెర్మినల్ డిగ్రీ భర్తీ చేసింది. ఇది అంగోగ్రాడో (అటార్నీ)లో అండర్గ్రాడ్యుయేట్ డిగ్రీకి సమానం చేయడానికి క్రెడిట్ల సంఖ్యను భర్తీ చేసింది. మెడికల్ పాఠశాల కోసం అదే పద్ధతిలో విద్య సమయం గరిష్ఠంగా తొమ్మిది సంవత్సరాలుగా (మెడిసిన్, సర్జరీలో ఎం.డి. శీర్షికను పొందటానికి అవసరమైన కనీస స్థాయి) గణనీయంగా తగ్గించింది. డిప్లొమా టెర్మినల్, ఇది మెడియోకో (వైద్యుడు) పేరుతో ఇవ్వబడుతుంది. అందువలన విదేశీ విశ్వవిద్యాలయాల్లో వలె పథకాలు, పాఠ్య ప్రణాళికలను మంజూరు చేయడానికి విశ్వవిద్యాలయాలు తగిన ఏర్పాట్లు చేసేవరకు మెడికోలు ఒక ఎం.డి. లేక పి.హె.డి. విదేశాలలో మాత్రమే పొందవచ్చు. అయినప్పటికీ, ఒక మెడికొ కుటుంబం వైద్యుడు లేదా సాధారణ వైద్య వైద్యుడుగా వృత్తిని ప్రారంభించవచ్చు.
ఈ కొత్త పునర్వ్యవస్థీకరణ చాలా ప్రతిష్ఠాత్మకమైనప్పటికీ దేశంలో పట్టభద్రులైన అత్యంత విద్యావంతులైన నిపుణుల కోసం లేదా విదేశీ సంస్థల్లో పట్టభద్రుల కోసం డిప్లొమాలు సమైక్యతకు సరైన మార్గం లేదు. ప్రస్తుత విద్వాంసులకు విదేశీ డిగ్రీలను సంపాదించడానికి విధించిన వివాదాస్పద పాయింట్లు ఒకటి. ఈనాటికి ఒక మాస్టర్స్ డిగ్రీ అనేది విద్యావిషయక హోదా, కనీసం ఒక విదేశీ పీహెచ్డి రెగ్టర్ (విశ్వవిద్యాలయ అధ్యక్షుడు) లేదా డెకానో (డీన్) హోదాను పొందేందుకు లేదా కొనసాగించడానికి అవసరం. ఈక్వడార్ పరిశోధకులు, దేశంలో శిక్షణ పొందిన అనేకమంది విద్యావేత్తలు కోసం ఈ నిబంధనలు వితరణ నిరాశపరచేవి, చట్టవిరుద్ధమైనవి అని స్పష్టం చేశాయి. ఎందుకంటే స్పెషలైజేషన్ లేదా విజ్ఞాన పురోగతి కంటే టైటిల్ పేరు వివాదాస్పదం కావడం ప్రశ్నర్ధకంగా కనిపించింది.
ఈ, ఇతర సంస్కరణలు, ముఖ్యంగా ప్రభుత్వం యొక్క హయ్యర్ ఎడ్యుకేషన్ సిస్టం నియంత్రణను మంజూరు చేసిన ఒక సంస్కరణను సవరించడానికి ఒక చర్చ 2010 ఆగస్టు 4 న బహు పక్షపాత జాతీయ శాసనసభ ద్వారా ఏకాభిప్రాయంతో ఆమోదించబడింది, కాని అధ్యక్షుడు రాఫెల్ కొరియాచే వీటితో రద్దు చేయబడింది తన రాజకీయ పార్టీ, SENPLADES (ప్రణాళికా, అభివృద్ధి జాతీయ కార్యదర్శి) చేత మొదట తొలగించినట్లు చట్టం కచ్చితంగా ఉంచుకోవాలి. ఈ మార్పు కారణంగా, చాలా మంది విద్యావంతులైన నిపుణులు, పాత నిర్మాణంలో ఉన్న విద్యావేత్తలు ఉన్నారు, అయితే ప్రభుత్వ విశ్వవిద్యాలయాలలో 87% అధ్యాపకులు కేవలం మాస్టర్ డిగ్రీని పొందినట్లు అంచనా వేశారు, 5% కంటే తక్కువ మంది PhD కలిగి ఉన్నారు (అయితే చాలామంది ఇప్పటికే ఈక్వడారియన్-మంజూరు డాక్టరేట్ డిగ్రీలు).
ప్రభుత్వంచే హయ్యర్ ఎడ్యుకేషన్ సిస్టమ్కు మంజూరు చేయబడిన నియంత్రణ 2010 ఆగస్టు 4న మల్టీ పార్టిసన్ నేషనల్ అసెంబ్లీ ఏకాభిప్రాయంతో ఆమోదించబడింది. అధ్యక్షుడు రాఫెల్ కొరియా అయితే దానిని చట్టబద్ధంగా ఉంచాలని కోరుకున్నాడు.ఈ మార్పు కారణంగా చాలా మంది విద్యావంతులైన నిపుణులు, పాత నిర్మాణంలో ఉన్న విద్యావేత్తలు ఉన్నారు. అయితే ప్రభుత్వ విశ్వవిద్యాలయాలలో 87% అధ్యాపకులు కేవలం మాస్టర్ డిగ్రీని పొందినట్లు అంచనా వేశారు. 5% కంటే తక్కువ మంది మాత్రమే పి.హెచ్.డి. కలిగి ఉన్నారు. (అయితే చాలామంది ఇప్పటికే ఈక్వడారియన్-మంజూరు డాక్టరేట్ డిగ్రీలు).
సుమారు 300 ఇన్స్టిట్యూట్స్ పోస్ట్-సెకండరీ ఒకేషనల్ లేదా టెక్నికల్ శిక్షణను అందిస్తాయి.
వెలుపలి లింకులు
మూలాలు
బయటి లింకులు
Global Integrity Report: Ecuador has analysis of corruption and anti-corruption in Ecuador.
President of Ecuador
ఒపెక్ సభ్య దేశాలు
దక్షిణ అమెరికా
|
రాజ్గిర్ శాసనసభ నియోజకవర్గం బీహార్ రాష్ట్రంలోని నియోజకవర్గాలలో ఒకటి. ఈ నియోజకవర్గం నలంద జిల్లా, నలంద లోక్సభ నియోజకవర్గం పరిధిలోని ఏడు శాసనసభ నియోజకవర్గాల్లో ఒకటి.
ఈ అసెంబ్లీ నియోజకవర్గం పరిధిలో రాజ్గిర్ కమ్యూనిటీ డెవలప్మెంట్ బ్లాక్ గిరియాక్, రాజ్గిర్ కమ్యూనిటీ డెవలప్మెంట్ బ్లాక్కు చెందిన గ్రామ పంచాయతీలు నాయి పోఖర్ & రాజ్గిర్, సిలావో కమ్యూనిటీ డెవలప్మెంట్ బ్లాక్లోని గోరావాన్, మహూరి, కుల్ ఫతేపూర్, సబైత్, ధర్హరా, నానంద్, కరియాన్న, ఘోస్తవాన్, బరాకర్, పవాడిహ్, గోర్మా & సిలావో గ్రామ పంచాయతీలు, బీహార్ కమ్యూనిటీ డెవలప్మెంట్ బ్లాక్కు చెందిన సక్రాల్, కొరై, తుంగి, మురౌరా, మహమద్పూర్ నకత్పురా, తియూరి, ఛబిలాపూర్, పావా, హర్గవాన్, సింథు, పలాత్పురా, టెట్రావాన్, పరోహా & సర్బహాడి గ్రామ పంచాయతీలు ఉన్నాయి.
ఎన్నికైన సభ్యులు
మూలాలు
బీహార్ శాసనసభ నియోజకవర్గాలు
|
aratala aandhra Pradesh raashtram, Chittoor jalla, Chittoor mandalamlooni gramam. idi Mandla kendramaina Chittoor nundi 15 ki.mee. dooramlo Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 202 illatho, 827 janaabhaatho 668 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 421, aadavari sanka 406. scheduled kulala janaba 19 Dum scheduled thegala janaba 0. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 596700.pinn kood: 517001.
graama janaba
2001 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea graama janaba - motham 702 - purushulu 354 - strilu 348 - gruhaala sanka 152
vidyaa soukaryalu
yea gramamlo 2 prabhutva praadhimika paatasaalalu, unnayi. sameepa balabadi, sameepa maadhyamika paatasaala (bakara narasinga rayani peta loo), sameepa maadhyamika paatasaala, sameepa seniior maadhyamika paatasaala, sameepa polytechnic (bakara narasinga rayani peta loo) gramaniki 5 ki.mee. lopuna unnayi. sameepa aarts, science, commersu degrey kalaasaala (chittoorulo ), sameepa inginiiring kalashalalu (, sameepa vydya kalaasaala (Tirupati loo), sameepa aniyata vidyaa kendram, sameepa divyangula pratyeka paatasaala (Chittoor loo) gramaniki 10 kilometres kanna dooramlo unnayi. sameepa management samsthaloo, sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala (murakam battu loo) unnayi.
prabhutva vydya saukaryam
gramamlo 1 samchaara vydya saalundi. sameepa praadhimika aaroogya kendram, sameepa praadhimika aaroogya vupa kendram, gramaniki 5 nunchi 10 kilometres paridhiloounnaayi. sameepa saamaajika aaroogya kendram, sameepa maathaa sisu samrakshanaa kendram, sameepa ti.b vaidyasaala, sameepa alopati asupatri, sameepa pratyaamnaaya aushadha asupatri, sameepa asupatri, sameepa pashu vaidyasaala, sameepa kutumba sankshaema kendram, gramaniki 10 kilometerlaku minchi dooramlo unnayi.
thaagu neee
shuddi cheyani kulaayi gramamlo Pali . gramamlo manchineeti avasaraalaku chetipampula neee/ gottapu baavulu / boru bavula nunchi neetini viniyogistunnaaru.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneeru bahiranganga, kaccha kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
sab postaphysu saukaryam gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. laand Jalor telephony, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. piblic fone aphisu gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. praivetu korier gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. internet kefe / common seva kendram gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
gramaniki sameepa praantaala nundipraivetu buses thiruguthunnai. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. prabhutva ravaanhaa samshtha baasu saukaryam, auto saukaryam modalainavi gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. railway steshion gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
pradhaana jalla rahadari, jalla rahadari gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. jaateeya rahadari, rashtra rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram unnayi. vaanijya banku gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. atm, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo itara poshakaahaara kendralu Pali. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. saasanasabha poling kendram, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. angan vaadii kendram, aashaa karyakartha gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 18 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
aratalalo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 115 hectares
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 64 hectares
thotalu modalainavi saagavutunna bhuumii: 89 hectares
vyavasaayam cheyadagga banjaru bhuumii: 121 hectares
saagulo laeni bhoomullo beedu bhoomulu kanivi: 5 hectares
banjaru bhuumii: 34 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 236 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 221 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 55 hectares
neetipaarudala soukaryalu
aratalalo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
baavulu/boru baavulu: 55 hectares
utpatthi
aratalalo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
cheraku
paarishraamika utpattulu
bellam
moolaalu
velupali lankelu
vikee graama vyaasaala prajectu
|
వెలికట్టె, తెలంగాణ రాష్ట్రం, మహబూబాబాదు జిల్లా, తొర్రూరు మండలంలోని గ్రామం.
ఇది మండల కేంద్రమైన తొర్రూరు నుండి 3 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన వరంగల్ నుండి 53 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2016 అక్టోబరు 11 న చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత వరంగల్ జిల్లా లోని ఇదే మండలంలో ఉండేది.
గణాంకాలు
2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1204 ఇళ్లతో, 4985 జనాభాతో 1381 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 2543, ఆడవారి సంఖ్య 2442. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 801 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 1919. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 578526.పిన్ కోడ్: 506163.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో 8ప్రైవేటు బాలబడులు ఉన్నాయి. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఆరు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి , ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి.సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల తొర్రూరులోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల బొల్లికుంటలోనూ ఉన్నాయి. సమీప మేనేజిమెంటు కళాశాల బొల్లికుంటలోను, వైద్య కళాశాల, పాలీటెక్నిక్లు వరంగల్లోనూ ఉన్నాయి.సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం తొర్రూరులోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల వరంగల్ లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
వెలికత్తిలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు.సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉంది.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
గ్రామంలో6 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఆరుగురు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు కూడా సరఫరా అవుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
వెలికత్తిలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
రాష్ట్ర రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో సినిమా హాలు ఉంది. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
వెలికత్తిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 93 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 71 హెక్టార్లు
శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 155 హెక్టార్లు
సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 136 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 924 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 844 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 217 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
వెలికత్తిలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
బావులు/బోరు బావులు: 193 హెక్టార్లు* చెరువులు: 23 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
వెలికత్తిలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
వరి, ప్రత్తి, మొక్కజొన్న
గ్రామ విశేషాలు
వెలికట్ట గ్రామ శివారులోని ఈదులకుంటతండాకు చెందిన శ్రీమతి గుగులోతు ద్వాలీ, కాలువలో కొట్టుకుపోతున్న ఇద్దరు యువకులకు తన ఒంటిపై ఉన్న చీరను అందించి, ఇద్దరినీ రక్షించినది. ఈ సంఘటన నాంచారమడూర్ గ్రామసమీపంలో, శ్రీరాంసాగర్ కాలువ దగ్గర, అక్టోబరు 16, 2013న జరిగినది. ఈమె రాష్ట్రపతి సాహస పురస్కారానికి అర్హురాలని భావించి, కేంద్ర, రాష్ట్రస్థాయిలో అధికారులు సిఫార్సు చేశారు.[1]
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు
[1] ఈనాడు వరంగల్లు,డిసెంబరు-20,2013.1&15పేజీలు.
|
anni srujanathmakathka krutulu swechchagaa vaadukogalataanni aa krutulu prajakshetram (piblic domain, prajopayoga paridhi) loo vunnatlu. saadharanamga anni srujanathmakathka krutulaku meedhoo sampatthi hakkuluvuntaayi. aa hakkula gaduvu mugisina, japthu cheyabadina, spashtangaa maaphee cheyabadina leka vartinchakapoyina avi prajaakshetramloki vachinatlu.
udaharanaku, viliam shakespeare, loodwig wan beethoven georges melius rachanalu kaapeerait unikiki mundhey srushtinchabadinanduna ledha vaari kaapeerait gaduvu mugisinanduna prajakshetramlo unnayi. konni rachanalu deesha kaapeerait chattala paridhiloo leavu anevalla avi prajakshetramlo unnayi; udaharanaku, americaaloo kaapeerait nundi minahaayinchabadina vatilo newtonian bhautika shaastram sutralu, vamtakaala rachanalu, emage prosessing saftware bomma krithi srushtikarta avashesha hakkulanu kaligi unna paristhitulaloo piblic domain aney padm saadharanamga varthinchadhu. yea sandarbhamlo aa krutini vupayoginchadanni "licenses kindha" ledha "anumatitoe" aney padabandhaalato suchistaru.
desam adhikaara paridhi prakaaram hakkulu maaruthuu untai kabaadi, ooka pania ooka desamlo hakkulaku lobadi vumdavacchu maroka desamlo prajakshetramlo vumdavacchu. konni hakkulu deeshaala vaareega registrationlapy aadhaarapadi untai. konni deeshalaloo reegistration lekapovadam valana , aa desamlo piblic-domain hodhaku daariteestundi. piblic domain aney padhaniki badhulu "meedhoo commence" "inparmeeshan commence" vento bhaavanalatho sahaa piblic golam ledha commence vento itara aspashtamaina ledha nirvachinchabadani padalanu upayoeginchavachchu.
bhartiya chattala prakaaram grandhaalaku, rachayita jeevitakaalam taruvaata 60 samvastaralu nakaluhakkulu amaluloo vuntaayi. taruvaata prajaakshetramloki cheratayi. antey vaatine e anumati avasaramlekunda e avasaraanikainaa vaadukoevachchu. antey 2021 samvatsaramlo pariseelinchinatlayitee 1961 mundhu maranhinchina rachayitala krutulu prajaakshetramloki cheratayi.
charithra
domain aney padm 18 va sathabdam madhyakalam varku vaadukaloeki ranappatiki, yea Bodh puraathana romman chattaniki chendinadi, "aasti hakku vyavasthaloo cherivunnadigaa pariganhinchabadindhi." rowmanlu peddha yajamanya hakkula vyavasthanu kaligi unnare. akada varu "praivetu yaajamaanyamloo laeni anek vishayalanu" resh nallius, resh communs, resh pablike, resh universiti ani nirvachincharu. resh nallius aney padaanni enka ketayinchani vishayaluga nirvachincharu. resh communs aney padaanni "gaalani, sooryarasmi, samudram vento manavali saadharanamga aanandinche vishayalu" ani nirvachincharu. resh piblic aney padm pourulandaroo panchukunna vishayalanu suchisthundi. resh universiti aney padm rome purapalakasanghala yaajamaanyamloni vishayalanu suchisthundi. chaarithraka konam nundi choosinappudu, praarambha romman chattamlo resh kamyoonlu, resh pablike,, resh universiti aney bhavanala nundi "piblic domain" aaloochana nirmaanam molakettindani cheppavacchu. 1710 loo mottamodati kaapeerait chattam britanlo statute af annetho sthaapinchabadinappudu, piblic domain ledhu. yedemaina, 18 va sataabdamloo british, french nyaayavaadulu ilanti bhaavanalanu abhivruddhi chesar. "piblic domain" ku badhuluga, varu kaapeerait chattam paradhilooki raani rachanalanu vivarinchadaaniki publisi juris ledha proprity piblic vento padalanu upayoginchaaru.
kaapeerait gaduvu mugimpunu vivarinchadaaniki "piblic domainlo jaaripadadam" aney padabandhaanni 19 va sathabdam madyalo vaadinatlu gurtinchavacchu. french kavi alfred di vigni kaapeerait gaduvutiiradaanni "piblic domain oobi loki padatam" thoo samaanam chesar. kaapeerait, petentlu, trademarquelu vento meedhoo sampatthi hakkulu gaduvu mugisinappudu ledha vadiliveyabadinappudu migilinadigaane piblic domain meedhoo sampatthi nyaayavaadulu gurtistaaru . yea chaarithraka sandarbhamlo, pal torremans kaapeeraitnu "piblic domain samudranni taakutunna chinna pagadapu dhibba" gaaa abhivarnincharu. kaapeerait chattam deeshaanni batti maarutundi. amarican nyaaya vidvaamsudu pamela samulesna piblic domainnu "vividha deeshalaloo vaervaeru samayaalloe vaervaeru parimaanaalu" gaaa abhivarnincharu.
nirvachanam
kaapeerait ledha meedhoo sampattiki sambandhinchi piblic domain yokka sarihaddula nirvachanalu saadharanamga, piblic domainnu pratikula pradaesamgaa bhaavistaayi; anagaa, idi kaapeerait padamlo laeni ledha kaapeerait chattam dwara yeppudu rakshinchabadani rachanalanu kaligi umtumdi. james bhayia prakaaram, piblic domain aney padm sadarana vadakanni nillaki chebutundi, piblic domainnu piblic propertytho samaanam chesthundu, kaapeeraitvunna krutulu privete aastigaa samaanam chesthundu. piblic domain aney padm upyogam marinta sunnithamgaa umtumdi. udaharanaku kaapeerait minahaayimpula dwara anumatinchabadina kaapeeraitgala rachanala vupayogalu. ituvante nirvachanam kaapeeraitkrutulanu privete aastigaa pariganistuunee samuchitamaina viniyoga hakkulu, yaajamaanyampai parimithulu teluputundi. ooka sambhaavita nirvachanam lange nundi vacchindi. athanu piblic domain elaa vundali anedaanipai drhushti pettadu: "idi vyaktigata srujanathmakathka vyakteekaranaku abhayaaranyamlaa vundali, atuvanti vyakteekarananu bedirinche privete samuparjana saktulaku vyatirekamga vundaali". patterson, lindburg piblic domainnu "bhoobhaagam" gaaa kakunda ooka bhavanaga abhivarnincharu: "ikda konni padaarthaalu - manam peelche gaalani, sooryarasmi, Barasat, sdhalam, jeevitam, creeations, aalochanlu, bhavalu, aalochanlu, padealu, sankhyalu - privete yajamanyaniki lobadi undavu. mana samskruthika vaarasatvamlo bhagamaina padaarthaalu, jiva manugadaku avasaramaina padaardhaala laage jiivinche vaarandarikee uchitam. " piblic domain aney padaanni "manasika commence", "meedhoo commence", "inparmeeshan commence" vento bhaavanalatho sahaa piblic golam ledha commence vento itara aspashtamaina ledha nirvachinchabadani padaalatoe kudaa parsparam upayoeginchavachchu.
prajopayoga paridhi - maadhyamam paranga
pusthakaalu
piblic-domain pustakam antey kaapeerait laeni leka licenses lekunda srushtimchabadina leka kaapeeraitl gaduvu mugisina, leka nakaluhakkulu japthu cheyabadina pustakam.
chaaala deeshalaloo, kaapeerait rakshana rachayita maranhinchina 70 samvatsaraala taruvaata janavari modati rojutho mugusthundi. juulai 1928 mxico chattam prakaaram, prapanchamloo athyadhika kaapeerait gaduvu hakkudaarula jeevitakaalam taruvaata 100 samvastaralu.
americaaloo 1926 ki mundhu prachurinchabadina prathi pustakam, katha prajakshetramlo vundhi. kaapeerait sarigaa namoodhu cheyabadi, nirvahinchabadite 1925 - 1978 Madhya prachurinchabadina pusthakaalaku kaapeeraitlu 95 samvastaralu untai.
udaharanaku: jen austen, luis caroll, machado di assis, olavo bilac, edgar alan poe yokka rachanalu prapanchavyaapthamgaa prajakshetramlo unnayi, endhukante veerantha 100 samvatsaraala kritam maranhicharu.
projekt gutenburg vaela koladhi piblic domain pusthakaalanu eebukluga andubatulo unchuthundi.
chithraalu
piblic-domain chitram antey kaapeerait laeni leka licenses lekunda srushtimchabadina leka kaapeeraitl gaduvu mugisina chitram. bharatadesa chattala prakaaram kaapeerait gala chithraalu mudhrinchina taruvaata samvatsaramnundi 60 samvatsaraala taruvaata piblic domain loo chaerutaayi. gugle sodhanayantram dwara ituvante chithraalanu vetakavacchu.
sangeetam
prajalu sahasrabdaluga sangeethaanni srushtistunnaaru. 4,000 samvatsaraala kritam mottamodati sangeeta sangnaamaanam, music af mesopotaamia vyvasta srushtinchabadindi. guido af aragjo 10 va sataabdamloo laitin sangeeta sangnaamaanaanni praveshapettaaru. idi piblic domainloo prapanchavyaapthamgaa sangeeta parirakshanaku punaadi vesindhi. idi 17 va sataabdamloo kaapeerait vyavasthalatho paatu adhikaarikamaindi. sangeetakaarulu sangeeta sangnaamaanam prachuranalanu sahithya rachanaluga kaapeerait chesar. kaapeerait chosen bhagalanu pradarsimchadam, utpanna rachanalanu srushtinchadam kaapeerait chattala dwara parimitam kaledhu. chattaniki anugunamga qaapi cheeyadam vistrutamgaa jargindi. sahithya rachanalaku prayojanam chekuurchadaaniki, vaanijyaparamgaa sangeetam punarutpattiki pratispandinchadaaniki uddeeshinchina chattala vistarana kathinamaina niyamaalaku dhaaritheesindhi. edvala, sangeetam qaapi cheeyadam abhilashaneeyam kadhani, ola cheytam somaritanamane Dumka vruttipara sangeethakaarulalo praacuryam pondindi.
America kaapeerait chattaalu sangeeta kuurpu(composition), dhvanimudranala(Sound recording) Madhya thaedaanu gurtinchaayi. sangeeta kuurpu sheet musicthoo sahaa swarakarta, / ledha gayou rachayita srustinchina sraavyata, sangnaamaanam, / ledha saahithyaanni suchisthundi. dhvanimudrana ooka kalakarudu pradarshinchina recordingnu( CD, LP ledha digitally souund fail)suchisthundi. sangeeta kuurpulu itara rachanala maadirigaane, 1925 ki mundhu prachurinchabadithe piblic domaingaaa pariganhinchabadataayi. maroovaipu, dhvanimudranalu spashtangaa vidudhala cheyakapothe, pracurana yokka tedee, sthaanaanni battiververu nibaddhanalaku lobadi, 2021–2067 varku piblic domain hodhaku arhulu kaavu.
musopen projekt sangeethaanni adhika-nanyatha dhwani akrutilo sadarana prajalaku andhubatu chesthundu. aanJalor musically aarkyvlu musopen rikard chosen shaastreeya sangeetam sekaranalanu bhadraparachi vatini praja sevagaa dhigumathi koraku / pampinhii choose andistunnaayi.
chalanachitra
ooka piblic domain chalanachitra antey kaapeerait kindha yeppudu laenidi, krutikarta piblic domain loo vidudhala cheesinadi ledha dani kaapeerait gaduvu mugisinadi. , sangeeta, prema, bhayankaramaina, noir, paaschaatya teerulavi, kadile rekhaa chithraalu 2 velaku paigaa piblic domainloo unnayi.
ivi chudandi
bharatadesa nakalu hakkula chattam
wekepedia:kaapeehakkulu
moolaalu
nakalu hakkulu
chattaalu
bharathadesapu chattaalu
|
జార్ఖండ్ రాష్ట్రం లోని జిల్లాల్లో గొడ్డా జిల్లా (హిందీ : गोड्डा जिला) ఒకటి. ఈ జిల్లా రాష్ట్రం ఈశాన్య భూభాగంలో ఉంది. గొడ్డా మునుపటి శాంతల్ పరగణాలు జిల్లాలో భాగంగా ఉండేది.
జిల్లాకు గొడ్డా పట్టణం కేంద్రంగా ఉంది. జిల్లావైశాల్యం 2,110 చ.కి.మీ, జనసంఖ్య 861,000. జిల్లాలో రైలు మార్గం లేదు. జిల్లాకు సమీపంలో ఉన్న రైల్వే స్టేషను బరాహత్ . జిల్లాకు వ్యవసాయం ప్రధానమైన ఆర్థిక వనరుగా ఉంది. జిల్లాలో వరి, గోధుమ, మొక్కజొన్న ప్రధాన పంటలుగా ఉన్నాయి.
గొడ్డా ప్రధానంగా గిరిజన భూమి అయినా ప్రస్తుతం ఇక్కడ గిరిజనేతర ప్రజలు కూడా నివసిస్తున్నారు.
ఆర్ధికం
లామహల్లో ఉన్న రాజ్మహల్ బొగ్గుగనులకు గొడ్డా ప్రఖ్యాతి చెందింది. ఇది కొండలకు, చిన్న అరణ్యాలకు పసిద్ధిచెందింది. ఇక్కడ ఉన్న ఇ.సి.ఎల్ బొగ్గు గనులు ఆసియాలోనే పెద్దదని భావిస్తున్నారు.
గనులు , పరిశ్రమలు
1980 వరకు గొడ్డా పూర్తిగా అరణ్యాలతో నిండి ఉంది. సైన్సు, టెక్నాలజీకి ఇది దూరంగా ఉంది. అంతేకాక జార్ఖండ్ రాష్ట్రంలో ఈ ప్రాంతం చాలాకాలం అంధకారంలోనే ఉండిపోయింది.
" జియోగ్రాఫికల్ సర్వే ఆఫ్ ఇండియా " రాజ్మహల్ కొండల పాదాల వద్ద విస్తారమైన బొగ్గు నిల్వలు ఉన్నాయని తెలియజేసేదాకా అది వెలుపలి ప్రపంచానికి అపరిచితంగానే ఉంది. తరువాత " సెంట్రల్ ప్లానింగ్ అండ్ డిజైనింగ్ ఇంస్టిట్యూట్ లిమిటెడ్ " సవివరమైన సర్వే చేసింది. " ది రాజ్మహల్ ఓపెన్కాస్ట్ కోయల్ మైన్ ప్రాజెక్ట్ " 1980లో స్థాపించబడింది. ఇది ఆరంభకాలంలో
" ఫరక్కా సూపర్ థర్మల్ పవర్ ప్రాజెక్ట్ ఆఫ్ ఎన్.టి.పి.సి "కు బొగ్గు సరఫరా చేసింది. ఆరంభకాల వార్షిక ఉత్పత్తి 5 మిలియన్ టన్నులు. తరువాత ఇది 10.5 మిలియన్ టన్నులకు అభివృద్ధి చేయబడింది. 1989లో " కెనెడియన్ కమర్షియల్ కార్పొరేషన్ " , " కోయిల్ ఇండియా " నడుమ ఒప్పందం కుదిరింది. ఎం.ఇ.టి - కెమికల్స్ కెనడా ఐ.ఎన్.సి " కెనెడియన్ ఎగ్జిక్యూటివ్ బృందం ప్రాజెక్ట్ రూపకల్పన జరుగింది. 1994లో ఈ ప్రాజెక్ట్ పని పూర్తి అయింది. ప్రస్తుతం ఇది " ఈస్టర్న్ కోయిల్ ఫీల్డ్ లిమిటెడ్ " నిర్వహణలో పనిచేస్తుంది. ఇది వార్షికంగా 11.5 టన్నుల బొగ్గును ఉత్పత్తి వేస్తుంది.
2006 గణాంకాల ప్రకారం పచాయితీ రాజ్ మంత్రిత్వశాఖ భారతదేశ జిల్లాలు (640) లో వెనుకబడిన 250 జిల్లాలలో గొడ్డా జిల్లా ఒకటి అని గుర్తించింది. బ్యాక్వర్డ్ రీజన్ గ్రాంటు ఫండు నుండి నిధులను అందుకుంటున్న జార్ఖండ్ రాష్ట్ర 21 జిల్లాలలో ఈ జిల్లా ఒకటి.
విద్య
జవహర్ నవోదయ విద్యాలయ Lalmatia, DAV పబ్లిక్ స్కూల్ ఊర్జా నగర్, సెయింట్ థామస్ స్కూల్లో Godda, హై స్కూల్ Godda godda జిల్లాలో ప్రసిద్ధ, ఉత్తమ పాఠశాల ఉన్నాయి.
విభాగాలు
గొడ్డా జిల్లాలో ఒకేఒక ఉపవిభాగం ఉంది: గొడ్డా. ఇది అదనంగా 9 బ్లాకులుగా విభజించబడ్డాయి : బోయరిజోర్, గొడ్డా, మహాగమా, మెహరమ, పథర్గమ, పొరైయహత్, సునదర్పహరి, థాకూర్గంటి, బసంతరి ( సరికొత్తగా ఏర్పాటు చేయబడింది).
జిల్లాలో 3 అసెంబ్లీ నియోజకవర్గాలు ఉన్నాయి: పొరెయహత్, గొడ్డా, మహాగమా. ఇవన్నీ గొడ్డా పార్లమెంటరీ నియోజకవర్గంలో భాగంగా ఉన్నాయి.
2001 లో గణాంకాలు
మూలాలు
వెలుపలి లింకులు
Official district government website
List of places in Godda
జార్ఖండ్ జిల్లాలు
|
atack 2016, epril 1na vidudalaina telegu chalanachitra. sea. Kalyan nirmaana saarathyamlo ramya gopaul varma darsakatvam vahimchina yea chitramlo manchu manoej kumar, jagapatibabu, surabhi, prakash raj, vadde navin
taditarulu natinchagaa, ravisankar sangeetam amdimchaadu.
kathaa saransham
guru raj (prakasa raj) tanu cheestunna dandaalu maanesi manchiga bratakaalanukoni, gataanni vadili kothha jeevithanni praarambhistaadu. guru muguru kodukullu kaali (jagpathi badu), gopi (vadde navin), radha (manchu manoej) evarki vaarugaa bratikestuntaaru. adae samayamlo paata kakshyala nepathyamlo guru daaruna hathyaku gurautaadu. thandri hathya venuka unna vyaktulu kanukkune kramamlo kaali kudaa hathya cheyabadutaadu. yea hathyalaku gala kaaranaalu enti, sattuu (abhimanyusingh) ku guruki unna sambandam enti, yea hathya mistariinu radha elaa kanukkunnadu anede migta katha.
natavargam
manchu manoej kumar (raadhaakrhushnha "radha")
jagapatibabu (colley)
surabhi (valli)
prakash raj (guru raj)
vadde navin (bhupi)
abhimanyu sidhu (sattu)
poonam cour (sakhi)
manju bhargavi (guru raj bhaarya)
chalapatirao (mastan)
narsingh yadav (bhadri)
saanketikavargam
rachana, skreen play, darsakatvam: ramya gopaul varma
nirmaataa: sea. Kalyan
katha: shammer chandra
sangeetam: ravi shekar
chayagrahanam: anji
kuurpu: anver ali
nirmaana samshtha: sea.kao. entertainments
pampinhiidaaru: shubha shweta fillms
paatalu
yea chitramlooni patalanu sirashree rayagaa, ravi shekar sangeetam amdimchaadu. lahri majik dwara paatalu vidudalayyaayi.
nirmaanam
chithreekarana
yea chitram 2015, phibravari 20na adhikarikamgaa praarambhinchabadindhi. marusati roeju nundi regular shuuting prarambhamaindi. yea chitramlooni konni mukhyamaina sanniveeshaalanu haidarabaduloni ooka orr.ti.oa. kaaryalayamlo chitrikarincharu.
nateenatulu empika
1993loo vacchina gaayam cinma tarwata ramya gopaul varmatho jagpathi badu cheestunna rendava cinma idi. manoej ku varmatho idi tolichitram Dum, jagpathi babuto cuurrent theega taruvaata idi rendava cinma. vadde navin yea chitramlo keelakamaina patra poeshimchaadu. beeruva cinemalo natinchina surabhi yea chitramlo pradhaanapaatralo natinchindi.
vidudhala
2015, mee 30na yea chitra modati moshan poostar vidudalayindi. 2015, mee 31na theatrically triler vidudalayindi. 2016, epril 1na yea chitram vidudalayindi.
moolaalu
itara lankelu
2016 telegu cinemalu
jagpathi badu natinchina chithraalu
prakash raj natinchina chithraalu
chalapati raao natinchina chithraalu
|
mulakalapalle Chittoor jalla, kuppam mandalam loni gramam. idi Mandla kendramaina kuppam nundi 5 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina punganuru nundi 60 ki. mee. dooramloonuu Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 202 illatho, 859 janaabhaatho 111 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 478, aadavari sanka 381. scheduled kulala sanka 0 Dum scheduled thegala sanka 0. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 596958.pinn kood: 517425.
graama ganankaalu
2001 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea graama janaba- motham 676 - purushula sanka 351 - streela sanka 325 - gruhaala sanka 113
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaala okati Pali. balabadi, praathamikonnatha paatasaala, maadhyamika paatasaalalu, sameepa juunior kalaasaala, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala, inginiiring kalaasaala, sameepa vydya kalaasaala, maenejimentu kalaasaala, polytechnic, sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala, aniyata vidyaa kendram kuppamlonu, divyangula pratyeka paatasaala gudupalle lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
sameepa saamaajika aaroogya kendram, praadhimika aaroogya kendram, praadhimika aaroogya vupa kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, pashu vaidyasaala, samchaara vydya shaala gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. maathaa sisu samrakshana kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo Pali. kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo Pali.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi. borubavula dwara kudaa edaadi podugunaa neee andutundi. cheruvu dwara gramaniki taguneeru labisthundhi.
paarisudhyam
gramamlo bhugarbha muruguneeti vyvasta Pali. muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara kudaa pravahistundi. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
postaphysu saukaryam, sab postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
mobile fone Pali. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. praivetu baasu saukaryam, railway steshion, tractoru saukaryam modalainavi gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
rashtra rahadari, jalla rahadari gramam gunda potunnayi. pradhaana jalla rahadari gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. jaateeya rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram unnayi. atm, vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. assembli poling kendram gramam nundi 5 ki.mee.lopu dooramlo Pali. sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, aatala maidanam gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 18 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
mulakalapallelo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
saagulo laeni bhoomullo beedu bhoomulu kanivi: 14 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 97 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 90 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 21 hectares
neetipaarudala soukaryalu
mulakalapallelo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
baavulu/boru baavulu: 21 hectares
utpatthi
mulakalapallelo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
raagulu, verusanaga, vari
moolaalu
|
డా: బాలిరాం 15వ లోక్సభలో బహుజన సమాజ్ పార్టీ తరుపున పార్ల మెంటు ఉత్తర ప్రదేశ్ లోని లాల్ గంజ్ (ఎస్.సి) పార్లమెంటు సభ్యునిగా ఎన్నికయ్యాడు.
బాల్యము
బాలిరాం బాయ్ జీ నాథ్, గుజ్రతి దేవి దంపతులకు 14, జూనె4 1954 జన్మించాడు.
చదువు
ఇతడు బెనారస్ హిందూ విశ్వవిద్యాలయం నుండి ఎం.ఎ. ఎం.ఇడి . పి.హెచ్.డి చేశాడు. కొంతకాలము ఉపాద్యాయునిగాను, సామాజిక కార్యకర్తగాను పనిచేశాడు.
కుటుంబము
ఇతడు 15 మే, 1980 లో కమలాదేవిని వివాహ మాడాడు. వీరికి ఒక కుమారుడు, ముగ్గురు కుమార్తెలు కలరు.
రాజకీయ ప్రస్తానము
బాలిరాం 1996 లో జరిగిన 11 వ లోక్ సభకు జరిగిన ఎన్నికలలో బి.ఎస్.పి. పార్టీ తరుపున పోటి చేసి గెలిచాడు. 1999 లో రెండవ సారి కూడా గెలుపొందాడు. 2009 లో జరిగిన ఎనికల్లో 3వ సారి లోక్ సభకు ఎన్నికైనాడు.
మూలాలు
https://web.archive.org/web/20100821021816/http://164.100.47.132/LssNew/Members/Biography.aspx?mpsno=36
15వ లోక్సభ సభ్యులు
1954 జననాలు
11వ లోక్సభ సభ్యులు
12వ లోక్సభ సభ్యులు
జీవిస్తున్న ప్రజలు
ఉత్తర ప్రదేశ్ రాజకీయనాయకులు
|
సింగరాయపాలెం,తెలంగాణ రాష్ట్రం, ఖమ్మం జిల్లా, కొణిజర్ల మండలానికి చెందిన గ్రామం.
ఇది మండల కేంద్రమైన కొణిజెర్ల నుండి 6 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన ఖమ్మం నుండి 27 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2016 లో చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత ఖమ్మం జిల్లా లోని ఇదే మండలంలో ఉండేది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1079 ఇళ్లతో, 3905 జనాభాతో 950 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1952, ఆడవారి సంఖ్య 1953. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 689 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 433. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 579751.పిన్ కోడ్: 507165.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి , ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి , ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. ఒక ప్రైవేటు అనియత విద్యా కేంద్రం ఉంది.సమీప బాలబడి పల్లిపాడులో ఉంది.సమీప జూనియర్ కళాశాల వైరాలోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాలలు ఖమ్మంలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్ ఖమ్మంలో ఉన్నాయి.సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల కొణిజెర్లలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల ఖమ్మం లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
సింగరాయిపాలెంలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు.పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. డిస్పెన్సరీ, సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
గ్రామంలో3 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ముగ్గురు ఉన్నారు. ఒక మందుల దుకాణం ఉంది.
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ ఉంది.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
సింగరాయిపాలెంలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆశా కార్యకర్త గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 14 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
సింగరాయిపాలెంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 158 హెక్టార్లు
శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 24 హెక్టార్లు
బంజరు భూమి: 5 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 763 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 282 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 486 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
సింగరాయిపాలెంలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
కాలువలు: 406 హెక్టార్లు
బావులు/బోరు బావులు: 50 హెక్టార్లు
చెరువులు: 22 హెక్టార్లు
ఇతర వనరుల ద్వారా: 8 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
సింగరాయిపాలెంలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
వరి, ప్రత్తి, మిరప
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు
|
bharatadesa kaaryaalayam (india offices) anede 1858loo landonloo sthapinchabadina britishu prabhutva vibhaagam. bharatadesa vaisrai, praavinsula adhikaarula dwara deesha paripaalananu paryaveekshinchadaaniki dinni erpaatu chesaru. yea bhubhagallo bhartiya upakhandamloni neti kalapu deshaalatho paatu yemen, hinduism mahasamudram chuttuu unna itara bhoobhaagaalu kudaa kalisi unnayi. yea vibhaganiki naeta, bharatadesa vyavaharaala manthri. ithanu britishu manthrivarga sabhyudu. consul af india, yea adhikariki adhikarika salahadaru.
1947loo bharatadesaaniki swatantrayam vacchina tarwata, bharatadesa kaaryaalayaanni moosivesaaru. kothha deshamtho uunited kingdum sanbandhaala badyatha kaamanvelt sanbandhaala karyalayaniki (gatamlo dominions kaaryaalayam ) badilee chesaru.
bharatadesa kaaryaalayam yokka moolaalu (1600–1858)
eest india companieni 1600loo aamgla vyaapaarula jaint-stoke companyni stapincharu. varu "indiis "thoo aamgla vaanijyaaniki pratyeka hakkulanu pondhaaru. kep af gd hoopku majillan jalasandhikee Madhya unna bhuubhaalanu vaallu indiis ani annatu. "bhaaratadaesam" aney padm simdhu nadi peruu nundi udbhavinchindi. yea nadi, yea praanthamlo vaanijyaaniki, naagarikatakuu sudeergha kaalamgaa mukhyamgaa untu vacchindi. twaralone kompany, aasiyaaloni dakshinha, turupu indiis antataa "factoryla " nettvareynu erpaatu chesindi. 250 samvatsaraala kaalamlo kompany maulika patra loanu, dani vidhulloonuu anek gananiyamaina marpulaku lonaindi.
1698 tarwata paata, kothha companyla Madhya pooti kaalam falithamgaa 1709loo uunited kompany af marchants treading tu eest indiis erpadindi. yea 'kothha' eestindia kompany, pradhaanamgaa aasiyaalo akkadakkadaa vyapara prayojanaalunna vaanijya samshtha stayi nundi 18va shataabdapu dwitiyaardhaanikallaa dakshinaasiyaalo pradhaana praadaesika shakthigaa roopaantaram chendhindhi. dani pradhaana kaaryaalayam bengaallo undedi. yea abhivruddhi yokka rajakeeya paryavasanala kaaranamgaa 1784loo britishu prabhuthvam, kompany avalambinche bhartia vidhaanaalapie paryavekshan choose landonloo standing commissionarlanu (bord af control) erpaatu chesindi.
kompany hodhalo vacchina yea maarpu, itara amsaalatoe kalisi, 1813 - 1833 Madhya kaalamlo britishu paarlamentu konni chattaalu cheyadanki dhaaritheesindhi. daamtoe eest indiisthoo vaanijyaaniki britishu prabhuthvam anni samsthalakuu thalupulu terichindi. dani falithamgaa kompany tana vaanijya vidhula nundi purtiga vaidoligindi. 1858 punarvyavastheekarana varakuu, boardu paryavekshan lonae kompany britishu india prabhutva badhyatanu konasaginchindi.
yea marpulu inni jarigina, landon nagaramlo eest india houseloo unna kompany praadhimika nirmaanamlo mathram pedaga marpulemy jargaledu. indhulo peddha sankhyalo yajamaanulu ledha vaataadaarulu, ennikaina korat af directorlu undevaaru. borduku chariman, dipyooti chariman naayakatvam vahinchaevaaru. kompany roejuvaarii vyavaharalaku saswata adhikaarulu badyatha vahinchaevaaru. bord af control mathram, vestministerloni prabhutva bhawanalaku sameepamlo tana pratyeka kaaryaalayaanni nirvahinchukunedi.
bhartiya prabhutva chattam 1858thoo, landonloo eest india companyla kompany, bord af control l sthaanamloo bharatadesa kaaryaalayam (india offices) aney oche kothha departmentunu nelakolpaaru. idi bharatadesa vyavaharaala manthri kindha undedi. videshanga kaaryaalayam, colonial kaaryaalayam, hom offices, vaaa officesthoo paatu uunited kingdum prabhutva kaaryaalayamgaa idi panicheeseedi.
vivaram, vidhulu
bharatadesa sekrataree af stateku chattabaddhamaina salahaadaarula sangham, consul af india sahayam chesedhi. sekrataree af state kindha adhikaarula brundam undedi. yea adhikaarulalo ekkuvaga eest india kompany, bord af control laku chendina sivil surventla sibbandi undevaaru. wyatthaaa loni kothha bharatadesa kaaryaalaya bhavananlo viiru kuurchunaevaaru. sekrataree af state, kompany gatamlo nirvahimchina anni kaaryanirvaahaka vidhulanu nirvahinchevaaru. gatamlo bord af control dakshinaasiyaalooni britishu provincial administrationpai nirvahimchina 'paryavekshan, disanirdesam, niyanthrana' adhikaralanu ithanu vaarasatvamgaa pondadu. bhoomipaina, samudramloonuu vaesina telegraf kebullu (1868-70), suiz kenaal (1869) praarambhotsavam modalaina vaati valana dakshinhaasiyaato samaachara sambandhaalu merugavadamtho yea niyanthrananu saadhyamaindi. viceroi, provincial governorla dwara asiya, aafrikaalooni peddha pranthalu, madhyaprachyam lapai yea niyanthrananu amalu cheeyagaligindi. pantommidava sathabdam chivari paadamlo idi marinta prabhavavamtamgaa undedi. modati prapancha iddam samayamlo modalaina raajyaamga samskaranalaku 1919 - 1935 bhartiya chattaalatho marinta oopu vachinapudu Bara britishu india prabhutvampai bharatadesa karyalayapu pattu bagaa sadalindi. daamtoe dakshinaasiyaapai dani pattu sadalainatlaindi. saasana sabhalaku, stanika prabhutvaalakuu kramamga adhikaara vikeendreekaranha jargindi. aa paripalana samskaranale 1937loo barmaanu migilina dakshinasiya nundi vary cheyadaanikii, landonloo barma kaaryaalayam erpaatukuu dhaaritheeshaayi. state sekrataree mathram okkare undevaaru. kaaryaalayam kudaa adae bhavananlo undedi. 1947loo pratuta bhaaratadaesam, pakistanlaku 1948loo neti mayanmarkuu swatantrayam ivvadamtoo, bharatadesa kaaryaalayam, barma kaaryaalayam rentinee adhikarikamgaa raddhu chesaru.
1947ki mundhu african, asiya, madhyapraachya deshaalatho sambandhaalu, rakshana vidhaanamlo visthrutamaina prameeyam falithamgaa, vividha samayaalloe nirdishta porugu ledha anusandhaanita praantaala vishayamlo bharatadesa kaaryaalayam kudaa badyatha teesukundi. veetilo mukyamainavi:
bengal (1616–1857);
srilanka apatlo silon anevaru (c. 1750–1802);
sint helena (1834 varku);
kep af gd hoop (1836 varku);
zanjibar, somali, idhiyoepiyaa (pradhaanamgaa pantommidava sathabdam);
erra samudram, arabian dvepakalpam, pertian gulf rastralu, iraq, iranian (c. 1600–1947);
aafghanisthaan, rashyaa, chainaa, Madhya asiya, teebet, nepaul, bhootan, Sikkim (paddenimidava sathabdam chivari nundi 1947 varku);
malaya, agneyasia (c. 1867 varku);
indonesan (sea. 1825 varku);
chainaa (padihedava sathabdam prarambham nundi 1947 varku); jjapan (padihedava sathabdam).
westindies, dakshinha, turupu aafrikaalu, fijeeki valasa vacchina bharathiyula sthithipai bharatadesa kaaryaalaya aasakti kaaranamgaa kudaa akada yea kaaryaalaya prameeyam undedi
wyatthaaaloni farrin und kaamanvelt offices main bildimgloo bharatadesa kaaryaalayam dani kaaryaalayaalanu undevi.
kalakramam
1600 – landon marchants guvernor und kompany eest indiisthoo vyaapaaram chestunnayi . landonloo sthapinchabadindhi
1709 - britishu eest india kompany inglaand uniongaaa udbhavinchindi. skotland janminchindhi.
1757 - plassey iddam tarwata eest india kompany bhartiya bhuubhaagaanni jayinchadam praarambhinchindi.
1765 - moghul chakraverthy eestindia companyki bhu aadaayaanni sekarinche hakkunu manjuru chesudu.
1773 - bengal modati guvernorgaaa varen hastings niyamitulayyaaru.
1784 - britishu prabhuthvam landonloo bhaaratadaesam choose bord af controlnu erpaatu chesindi.
1813 – 1813 charter chattamto britishu indiyaatho vaanijyampai eestindia kompany guthadipathyam mugisindhi.
1833 – chainato vaanijyampai eestindia kompany guttadhipatya hakkula muginpu
1857 - 1857 aati bhartia tirugubatu britishu vaari stanika abhipraayaanni marchindhi.
1858 - bhartiya prabhutva chattam 1858 loo eest india kompany, bord af control sthaanamloo india offices, consul af india unnayi.
1937 – britishu india nundi barmaanu vary cheeyadam, barma kaaryaalaya erpaatu.
1947 - bhartiya dominian, pakistan dominian remdu dheshaalakuu dominian hoda manjuraindi. kaamanveltloo undaalani bhaaratadaesam korukundi. bharatadesa kaaryaalayam raddhu.
1948 - barma swatantrayam, barma kaaryaalayam raddhu
1971 - turupu bengalnu pakistan nundi vary cheeyadam pratuta bangladeshsnu srushtinchadam.
india offices records
india offices records anede eest india kompany (1600–1858), bord af control ledha bord af commissioners far dhi affaires af britishu india (1784–1858), bharatadesa kaaryaalayam (1858–1947) barma offices (1937–1948) laku, adhikarikamgaa nalaugu pradhaana samsthalalo okati ledha itara vaatitoe anusandhaaninchabadina britishu agenseelakuu chendina aarkyvl khajana. india offices records drhushti Madhya asiya, madhyaprachyam, african, dakshinasiya, agneyasia praantaala piena, 1947ki mundhu vaati paripalana painaa kendrikarinchi umtumdi. india offices records vaari adhikarika aarkaivullo bharathadesamlooni britishu anubhavaniki sambandhinchi 300 l paichiluku sekaranalu, 3,000 ku paibadina privete paiperlu kudaa unnayi
gatamlo india offices laibrariiloe unna india offices records ippudu uunited kingdum piblic recordsloo bhaagamgaa landonloni britishu liibrary vaari asiya, pasifik, african collectionsloo bhaagamgaa unnayi. prajalaku andubatulo unnayi. 70,000 valumel adhikarika prachuranalu, 1,05,000 raata prathulu, printed maplato paatu 14 kilometres shelfulu unnayi.
ivi kudaa chudandi
bhartiya guvernor genaral
bharatadesa charithra
gamanikalu
bharatadesa charithra
bhaaratadaesamloe britishu paalana
|
tenkayachippa shathakam, aandhravaalmeeki gaaa peruu ganna vaavilikolanu subbaaraavu rachinchadu.
nepathyam
ontimittalooni kodanda ramalayanni punaruddharinchadaaniki ooka kobbari chippanu biksha paathragaa viraalhaalanu poogu chesar. yea sandarbhamgaa yea satakaanni athanu rachinchadu. yea satakaanni 1925 epril 6na ontimitta kodandaramaswamy eduta chadhivi sriraamachandruniki arpinchaadu. indhulo 155 padyaalunnaayi. veetilo adhika bhaagam thetageeti padyaalu, migilinavi kanda padyaalu. okka utpalamaala padyam kuurchabadinadi.
tenkaya chippanu chetito dharinchi vururaa tirigi bicchametti vacchina dhanamtho athanu alayanni punaruddharinchadu. entha dhanam thanalo padinaa edhee unchukonaka ramunakicchi chivaraku khaalii ayina tenkaya chippanu chuuchi "ny janma danyamu kade tenkaya chippa" anatu danimida yea satakaanni cheppina mahakavi vaavikolanu subbaaraavu.
satakamloni padyam
aandhravaalmeeki hastambunandu nilichi
roopyamulu venaveluga broguchesi
dammadainanu vaanilo daechukonaka
dharanijaapati karpinchi dhanyavaiti
kalade neekante goppa tenkayachippa
moolaalu
baahya lankelu
http://sahitinandanam.blogspot.com/2020/01/blog-post_4.html
satakaalu
telegu pusthakaalu
|
vaalmeeki samskrutha saahityamlo perennikagala kavi. raamaayanaanni vraasaadu. eeyanni samskrutabhaashaku aadikavigaa gurtistaaru. ithadee shlokamane prakriyanu kanugonnaadu. prachetasuni putrudu kabaadi atadu praachaetasudu ani kudaa prasidham
jeevita visheshaalu
mehrishi vaalmeeki yavaru? valmeekamu (putta) nundi velupaliki vacchina varu kavuna vaalmeeki. ramarama ani tapassuchesina varu kavuna mehrishi, ramudi jeevitacharitranu ramayanamuga mahaakaavyarachana gaavinchi navaadigaa aadikavi ayadu.
ayithe vaalmeeki janmamu ettidi? aayana tallitandrulu yavaru? aney vishyamu pai anek tarjanabharjanalu, kattukadhalu praachuryamulo unnayi. e rachayata ayinava tana girinchi upodhgaatamu, parichayamu taditara amsamulanu telupukovatamu inati rachayatalu paatistunna vidhanamu. vaedavyaasudu thaanu matsyagandhi, paraasarula kumarudanani tana rachanalalone cheppukovadamuto vyasa evarannadi kacchitamugaa telisindhi. adevidhamugaa rachayatagaa thaanu evarannadi pratyekamugaa vaalmeeki vraayanappatikii sandarbhanusaaramugaa seethanu ramudiki appachebutunna samayamuloe uttarakanda (raamaayanamu)loo vaalmeeki ila raasadu “rama neenu praachetasudanu prachetasudi yedava (dasama) kumarudini. velasamvatsaralu thapassu chessi, e papamu cheyani, abaddamadani maharshini. sathe ninnu tappa manasa, wacha parapurushudini eragani mahapativrata. Mon maata nammu, seethanu eluko. Mon matalu thappu, abaddamu ayithe intakaalamu neenu chosen thapassu bhagnamu avugaka.” antad. (vaalmeeki raamaayanamu-telegu anuvaadamu,cree.shee.puripanda appalaswamy)
valmikiga pilavabadutunna mehrishi peruu praachetasudani ikda manamu gurtinchavachhunu.idi vaalmeeki tanuku thaanu tana girinchi cheppukunna vishyamu. aayana maatalalo aardhata, nijaayathee uttipadutunnaayi. ayithe prachetasudu yavaru? prachetasudu evari kumarudu? aayanadi e vamsamu? yea vishaya mulanu telusukovataaniki anek puraanhamulanu, charitralanu chadavavalasi umtumdi. prachetasula gurinchina prasthavana “shree matbhaagavatamu”loo Pali. shree matbhaagavatamu vedavyaasavirachitamu. vyasa rachinchina ashtadasa puraanhamulaloo shree matbhaagavatamu ooka goppa puraanhamu.bharatadesamuloni mahapurushula charitralu puraanamulugaa vrayabadi unnayi. bharathadesam pai modatagaa mahammadeeyulu daadi cheyatamutho bhartiya charitranu vraasina varu sthirathvamu, prothsaavamu laeni paristhitulaloo charitralanu vraasae sthithilo undakapovadam jargindi. aangleyula paalana modalaina taruvaata prashanth vaathaavaranamu erpadindi. (shre vemana padyasaaraamrutamu-sea.p.brown) charithra anagaa his=ataniyokka, storei=katha ani aangleyulu vacchina taruvaathe charithra aney padamu vaadu kaloki vachi charitralanu vraayatamu modhal pettaaru. antaku mundhu bharatadesa charitralanu puraanamula paerutoe telusukune varu.bhaaratadaesamuloe puraanhamulanu anagaa jarigipoyina vaasthavaalanu (charitralanu) kaalakshepaaniko, punhyaaniko chadavatamu, vinatamu alavaatugaa ostondi. puranamulante bharateeyulaku athantha vishwaasamu. puraanamulalooni vyaktula jeevitakathalanu, andulooni neethi, nijaayatheelanu, sanghatanalanu nijamane nammutharu. varini aadarsamugaa teesukontaaru. puraanaalalooni aachara vyavaharaalanu, vratamulanu, poojaadikaaryakramamulana, janmanundi maranamu varku saage barasala, annapraasana, aksharabhyasamu nundi pumsavanamu, srimantamu, vivahamu taruvaata appagintalu, maranamu taruvaata paartheevasareeraaniki chese kratuvulu anneepuraanaalalo vivarimchina vidhamugaane patistaaru. puraanha rachayatalanu bhagavathsamanuluga kolustaaru. bhagavanthude vaalmeekimaharshigaanu (braham), vaedavyaasudu (shree mahaavishnuvu) gaand janminchi puraanhamulanu rachinchinaarani, avi vishwamaanava soubhraatatvamunu chaatutaayani nammutharu. shree madhbhaabhaagavatamu, shree vyshnu puraanhamu annavi bhagavan vishnhuvu,aayana bhaktula kadhalu. evaraithe shree mahaa vishnhuvunu nammi koluchukunnaro, aayana varini kashtalabari nundi elaa rakshinchaado telipae kadhalu yea puraanaalaloo telupabaddaayi. shree madbhaagavatamu dwaadasaskandhamulugaa vraayabadindi. shree mathbhaagavatamu chaturtha skanda mulo trayodasodhyaayamulo vidura uvaacha:
ke thee prachetasonama kasyaapatyaani suvra
kasya nwavaaye prakhyaataa: kutra waa satraamaasata
ardhamu: goppa bhagavath bhakthini galigina acharya “prachetasulu cheyuchunna satrayaagamulo naaradulu gaanamu jesitirani cheppithiri gadaa. aa prachetasulu yavaru?vaarevari kuma rulu? evari vamsamandu prasiddhini pondiri.”ani vidura prasnistuu maitreyunitho enka ila annaadu.
swadharmashee lai:purushairbhagavan purushottama:
izyamano bhaktimata naradenerita:ki l
ardhamu:kshatriyulaina prachetasulu tamatama dharmamula moolakamuga shree harini yajna yagadulache poojinchuchundiri. acchatiki vacchina naaradulu, yagnamayudu, purusho ttamudaina vishnhuvunu girinchi upadesinchirani viniyunnamu.
ikda telisina vishyamu prachetasulu vishnubhaktulu. kshatriyulu. viiriki vishnhuvu, yagnayaagaadula girinchi naaradula varu upadesamu chesar. aa taruvaata kathaa kramamuloo dhruvudi thapassu, shrihari pratyakshamavatamu, varala anu grahamu, dhruva vamsavistarana, suuryavamsasthulu, boyalavansakramamu vatsarudu, pushpaarnudu, saayankaaludu, chakshudu, ulkakudu, angudu, venudu, prudhviiraaju, vijitashvudu, pavanudu, havirdhaanudu, prachetasudu, praachaetasulu (10mandhi) ani teliyabadataaru. viiri janmavruttaametamulu, angudi baadha, venudi dushcharyalu, prudhvi raju aunnatyamu, nishaadudu adavulaloki pampabadi kiratarajavvatamu, prachetasudiki 10 mandhi praachaetasulu jananamu vivarinchabaddaayi. aa 10mandhi praachetasulalo 7va (padhava) vaadu vaalmeeki mehrishi.
praachaetasudu kshatriyavamsamulo janminchaadu, naaradula upadesamutoonuu, thandri, taatala, muttaatala sukrutamu, sriharipai tharatharaala bakthi viswaasaalu vaalmeekini maharshiga roopondimpachesaayi. valmikimaharshi yokka nijakatha idi. yea vishayamulanu kappipuchchi anek kadhalu tarataraalugaa prachuryamu pondaayi.vaalmeeki mehrishi girinchi yevvaru parisoedhanalu gaavinchaka povadamutho kattukadhalu inta varku praachuryamulo unnayi. ramudu aney paathranu lokaaniki aadarsapurushudigaa chuupimchaalani aadikavi tapane gaani aapaatraku gunaganaalu roopondichatame tana dhrushti tappa tana girinchi tanevaro aney goppalu cheppalane aaloochana tana rachanallo kanipinchadu. vasthavanni kudaa cheppaka povadamutho evarki thochinadi varu oohaagaanaalu chesar. mahaanubhaavulu yeppudu itharula girinchi, vaari bagugurinchi alochistare tappa vaari girinchi varu tapincharu.
maharshivaalmeeki yeppudu, akkadaa thaanu tana jeevitacharitranu veli buchchaka povatamutho kondaru vaalmeeki peruu ratnakarudani aayana puurvaashramamuloo donga, dhaari dopideedaarudani vraasaaru. mari kondaru aayana braahmanudani,peruu agnisarma ani dongala mutaalo perigi donga ayinadani vraasaaru. yea kattu kathalaku akkadaa adharalu leavu (ilapavuluri pandurangarao,aachaarya sahadeva, justices bhalla).bhagavadhgeetalo kudaa anek marpulu, chaerpulu jarigayani, muula geetalo laeni anek shloka mulu cherchabaddaayani dr raadhaakrhushnhan, rudalf oto abhipraaya baddaru. (darsanamulu-matamulu-vijnana sarvasvamu, naalugava samputamu-aachaarya kothha sachidanandamurthy) valmikimaharshi girinchi kondaru orvaleka, asuyatho ledha donga kudaa thapassu chessi mehrishi kaavachhu anenduku udaharanaga chuupeendu koo allina kattu kadhalu.
bhartia sahithya nirmaatalu-vaalmeeki aney aanglapustakamulo ilapavuluri pandurangarao garu yea krindhi vidhamugaa valmikimaharshi pai vyaakhyaanimchaaru.
“vaalmeeki tana jeevitaarambha dhasaloo kiraathudani, saptarushulache rushigaa parivartana pondagaligaadani prachaaramulo unna katha vindaniki uthkanta bharitamugaa undavacchugaani danki tagina charthraathmaka adharalu leavu. jeevithanni goorchi sampuurnha avagaahana galigi, shaastreeya dhrukpathamutho rasagna saundaryaanni kavitaamayamugaa melavinchina vyaktini goorchi ola cheppadamu bhavyamu kadhu. vaalmeeki kirathudu aney katha bahulha prachaaramulo unnanduna aa dhrukpathamu thone chustunnaaru.”
vaalmeeki, kirathudu, ratnakarudu, agnisarma perla kadhanaalu, vimarsalu
“ kirathudu” aney padhaniki ardhamu turaayi anagaa nemali pinchamu ledha atuvanti aakaaramulo unna puvvulu, aakulanu, pakshula eekalanu tala mundhu bhagamulo kattukoni, talapagavale dharinchiunnavaadu. ”ki” anagaa kaligi ani, raatudu anagaa turayivadu ani ardhamu.antey gaani eenadu vaadukalo unnatlugaa kirathudu antey kasaivadu ledha kodi, jimka, gorre, barre, mice, taditara saadhu jeevula thalanu nishkarshaga narikevadu ani kadhu. aadimaanavakaalamulo adavulalo vaetakai velleppudu itara mamsahara jantuvula baari padakundaa undenduko,saradaaga untundano,alankaraniko turayini kattukune varu. kirathudu antey himsaatmudu aney ardhamu sphuristhe eerojulalo jeevaalanu (kollu, chepalu, royyalu, gorrelu,mekalu) pemchi, poeshimchi marketlo ammakamu cheeseevaaru, konevaru, tinevaaru andaruu kiraatule.
vaalmeeki shabdamu cheemalaputta aney ardhaaniki, kathoera dhyaanaaniki,nishchala tapomudraku prateeka. atti tapoh falitame vaalmeeki mahakavi. vaalmeekini mahonnatamugaa aaraadhinche kaalidasu meghasandesamuloni shlokabhaagamulo ila prasthuthinchaadu. (ilapavuluri pandurangarao)
“valmikagrat prabhavati dhanu: khandama khandalasya” ardhamu:suduuramuloo kanipistunnana aa puttanu chudandi! andhulo nundiindhradhanassu prabhavinchindi. deeniki bhashyamu chebuthoo ilapavuluri paandu rangarao antaruu-indhradhanassu aney upamaanamu vaalmeeki kavitaatmaku, prabandhouchityaaniki prateeka.vaalmeeki ramayanamuloni 7 kaandalu indhradhanassuloni saptavarnaalanu gurtuku testaayi.` kiraatulu kshatriyule, veerilo upanayanaadi karmalu lopinchayi antad manuvu (manusmriti).
kirathudu rushigaa parivartana chendaadani cheppadamu nijamu kaavachhu. antegaani aayana girinchi marokka maata duralochane. thapassu aayana pradhaanasadgunamu, nirantaraadhyayanamu, satpravartanala falitame maharushiga aavirbhavimpachesaayi. vaalmeeki peruu kaligina varu naluguraiduguru unnaran kondaru vignula (vyasa aniperu kaligina varu kudaa 10 mandhi unnaran) abhiprayamu. vaariloo ratnakarudu, agnisarma kudaa undi undavachhunu. viiru mehrishi, aadikavi vaalmeeki utdbodhanalaku preritulai thama paerlanu valmikiga marchukoni praachurya mu looniki vachi untaruu. aakataayi rachayatalu yevaro varini maharshini okkare ani porabadi undavachhunu.yea vishyamu nijame ani nammataniki Punjab, hariana vishwavidyaalayamu varu aachaarya, doctoru sahadeva aadhvaryamulo 3 samvatsaramula paatu nirvahimchina parisoedhanalu sahakaristunnaayi (mehrishi vaalmeeki was never e dakoit nar e roed seide rabar-justices bhalla, da themes af india,english dily, 2010 mee 22)Punjab, hariana haikort aadaesaala meraku Punjab, hariana,vishwavidhyaalayamu varu parisoedhanalu gaavinchaaru.doctoru sahadeva,chair person gaaa, vaalmeeki chair aney vibhaagamunu,erpaatu chessi yea parisoedhanalu,adhyaapakulache nirvahimpa baddaayi). cree.poo.nundi andubatulo unna vaedamulu, silaasaasanaalu, upanishattulu, puraanhamulu, itihaasamulu, charitralu kshunnamugaa pariseelinchagaa maharshivaalmeekini akkadaa, yeppudu dongaga,daaridopidiidaarugaa vrayabadi ledhu. yea parisoedhana phalithaala aadharamugaa judgmentnu justices bhalla icchaaru. yea judgment prakaramu vaalmeeki maharshini yevvaru donga, dhaari dopidiidaarudu anakudadu. aavidhamuga matladakudadu, natikalu,ti.v.serials, cinemalu teeyaraadu, vaalmeeki maharshini donga, daaridopidiidaarudu ani boyalanu, vaalmeekulanu kinchapariche vidhamugaa matldathe neramu, vaaripy chattaritya caryalu teesukovachhunu. mehrishi vaalmeeki girinchi konni puraanhamulaloo ( aadhyaatmikaraamaayanamu, skaandhapuraanamu,taditara) vraaya badinatlugaa chebutunna vatiki vastavalaku pontana ledani avi moolapuraanamulo laevani aa taruvaata cherchabadina avishwaasa kadhalani itihaasikulu, charithra parisodhakulu abhipraayapadutunnaaru.
vaalmeekimaharshini aadikavi, rukshakudu, bhargavudu, kavikokila, vaakyaavisaaradudu, mahaagnaani, bhagavan ani kudaa pilustharu. valmikimaharshi “om aie hreem clee shree” aney beejaaksharaalu sarasvathi, lekshmi,maaya kataakshaanni kalugachese mantraalanu lokaaniki parichayamu chesar. (devibhagavatamu, vedavyaasavirachitamu, telegu anuvaadamu)
valmikimaharshi jiivinchina kaalamupai anek parisoedhanalu jarigaay. vaalmeeki raamaayanamu cree.poo.1000 va samvathsara praarambhamuloo rachimpabadi vuntundani, vaalmeekipai visheshaparishodhanalu gaavinchina z.yess. altekar (1895-1987) nirdaarinchaaru (ilapavuluri pandurangarao). cree.poo.100 samvatsaramulaku chendina buddhacharitra rachayata aswaghoshudu vaalmeeki aadikaavyaanni goorchi prasamsistuu ila vraasaadu.
”vaalmeeki raade cha sasarjapadyam jagrandhannachyavano mehrishi”- yea sloka vaalmeeki creesthu sakaniki munduvaadani dhruva parustondi (ilapavuluri pandurangarao). buddhuniki puurvamu antey cree.poo.800sam.l aati vaadu vaalmeeki ani daa.hetch.jacobi abhiprayamu.
mehrishi vaalmeeki tanuku thaanu thaanu peruu, thandri peruu cheppi nadi ooka sandarbhamlo naa adae vastavam migilina perlu, kadhalu abaddhalu anuvaadaala dwara vraasi prachurinchina vaalmeeki janma vruttaantamu laku adharalu leavu.(aachaarya manju lasahadeva, vaalmeeki chair portion , Punjab und Haryana viswa vidyalayam.)
vaalmeeki mehrishi oddha sishyarikamu gaavinchina bharadwaajudu, lavudu, kushudu maharshini bhagavan ani sambodhinchevaaru. braham samaanudani, braham ramayanamunu vraayataaniki taanee vaalmeeki maharshiga avutarinchaadani nammevaarunnaaru. ”wipro valmikissu mahasaya”ani braham sarasvathi deevithoo cheppadani, amduvalana valmikimaharshi viprudu ani puraanha vyaakhyaatalu chebutunnaru. swagunadharmamutho boyavadiga puttinavaadu aadikavigaa, maharshiga, braahmanudigaa gurthincha baddarani aayana ganakeertini koniyaadaaru.
aadikavi vaalmeeki aa rojulaloonay “aksharalaksha” aney inati “ene cyclopedea britannica” vento vijnana sarvasvamu, sarvasaastrasanghrahamu veluvarinchina. (pedabaalasiksha- gaajula satyanarayna) eepustakamulo bhuugarbhasaastramu, rasaayanasaastramu, ganitasastramu, rekhaganitamu, beaja ganita mu,trikoenhamiti, 325 takala ganita prakreeyalu, gaalani, ushnamu, vidyut, jalayantra sastramu,khanijalu taditara anek ansaalu vivarinchabadi unnayi. yogavashishtamu aney yoogaa, dhyaanamula gurinchina sampuurnha vishayamulu gala mro pusthakamu mehrishi vaalmeeki vraasaaru.yea pusthakamu ramayanamuloni antarbhaagame.ramudu padi-pannendu samvatsaraala vayasuloe manasika asanthiki loonie, manasika dhourbhalyamunaku guri ayina ppudu vasistudi dwarayoga, dhyaanamulanu sriraamudiki bodhimchaaru vraasimdi. valmikimaharshi, palikindi, boodhinchindi vasistudu,andu valana “yogavashishtamu” aney peruu vacchindi. aditya hrudayamu anedi suuryastutini vraasinavaaru vaalmeeki maharishiye.kousalya suprajaa rama anedi suprabhaatamunu vraasina varu valmikiye. maharshivaalmeeki “vaalmeeki mathamu” aney dhaanini nelakolpaaru. tommidhi lakshanaalatoo jeevitamunu samskarinchukovalani, yea tommidhi gunamulu kaligina varini, paatistunnavaarini vaalmeeki matha stulugaa gurtincharu. aatavikajeevitamulo vyavasaayamuteliyadu. adavulalo dorikina aakulu, ala mulu, dumpalukaayalu, pandlu, saadhujeevula (kundelu, kodi, pandi, gorre, mekaluvantivi)nu patti, avi pattubadaka pothe vaatitoe poradi svantamu chesukovatame alvatu. thama oddha laeni itharula oddha unna vatini lagukovatamu, ivvakapothe vaarithoo poradi, chanpi ayinava sarae thama svantamu chesukovatamu aatavikatanamu, yea pooraatamu jaripee, dhairyasahasalu gala vaarine “kshatriyulu” ani antaarani bhishmudu mahabharathamulo kshatriyatvamu girinchi vivarana icchadu.yea aatavikatanamunu Dispur samska rinchatanike vaalmeeki tommidhi lakshanaalatoo jeevanamunu saaginchaalani bodhimchaaru.aatavikulalo samskaaramu nu kaluga cheyatanike vaalmeekimatamu praarambhinchabadindhi. cree.poo.600 samvatsaramulone atavikulu samskarinchabadatamu modaliendi ani cheppataaniki vaalmeeki vraasina modati shlokame goppa udaaharanha.atavika bhaasha samskrutamugaa roopondindi vaalmeeki valananee. ”maa nishaada” aney padamuthoo modalaina slokamuloni modati vyakti nishadude,athanuu boyawade.agnaanamutoo boyavadu chosen aada pakshini champatamu aney procedure valmikimaharshilo boyalanu, aatavikulanu samskarinchaalane aalochananu kaligimpa chessi ooka aadarsa maanavudini naayakudigaa chuupimchaalani “raamaayanamu” vrasela chesaayi.
raamaayana kartagaa vaalmeeki
valmika ramayanamga andharikii telisina vaalmeekamlo 23vaela slokaalu 7 kandaluga (uttarakanda sahaa)vibhajinchabadi unnayi. ramayanamlo 4 lakshala enabhai vaela padealu unnayi. idi mahabaratha kaavyamlo dhaadhaapugaa pavu vantu bhaagam. prasidha aamgla rachana iliadku idi nalaugu retlu paddadi. raamaayanam dhaadhaapugaa creepoo 500 loo rayabadindani paaschaatyulu nammutharu. ramayanamlo telupabadina vishayaalananusarinchi kanisam laksha samvatsaraala praacheenamavavacchani bhartiya daarsanikula namakam. itara itihaasaallaagaane raamaayanam kudaa anno marpulaku, kalupugorulaku, teesivetalaku guri ayindhi.
vaalmeeki ramayanamlo thaanu sriraamudiki samakaaleenudani perkonnaadu. sriramudu vaalmeekini aranyavaasamlo kalisinattu, seethanu vanavaasaaniki pampinapudu valmikashramamlone aavida unattu telustundhi. yea aashramamlone sathe lava-kushalanu kannattuu, veeriddari vidyaabhyaasam ikade vaalmeekiki shishyarikamlo jariginattu raamaayanam dwara telustundhi.
tholi sloka
vaalmeeki tapassampannata taruvaata aasramavaasam chaeyasaagaaru. asrama dharmaalalo bhaagamgaa gangaanadii theeraaniki sandhyaku raagaa. bharadwajudane shishyudu atani vasthraalanu testhadu. margamlo taamasa nadi vadaku cherukuntaaru. tamsa nadi nirmalatvaanni chusi aa nadilone snanam cheyalana nirnayinchukuntaadu. snaanaaniki nadhiloo digutuu ooka krowncha pakshi jantanu sangaminchadam choostadu. chusi paravasaaniki guri avthadu. adae samayamlo maga pakshi baanamtho chedimpabadi chanipothundi. bharta chavunu tattukoleka aada krowncha pakshi gattiga arustu chanipothundi. yea sanghatananu chusi vaalmeeki manasu karigi shokaniki lonavutadu. yea sanghatanaku kaaranam evara ani chuttuu choostadu. daggaralo ooka boyavadu dhanurbanalatho kanipistaadu. vaalmeekiki kopam osthundi. aa shokamtho koodukunna kopamlo aa boyavadini sapistuu yea matalu antad:
maa nishaada pratishtaam twamagam sashwatih samah॥katkrounchamidhunadekama kamamohitam॥
oa kiratuda! neevu saasvatamugaa apakeerthi paalaguduvu.
endhukante krowncha pakshulajantalo qama paravasamaiyunna ooka (maga) pakshini champitivi. yea vidhamgaa vaalmeeki nota aprayatnamgaa vachinade samskrutha saahityamlo vacchina modati sloka. ola modalayinadi raamaayana kavya saantam raasevarakuu saagimdi.
vaalmeeki valasa
atavi tegaku chendina vaalmeeki karuvula will bratuku teruvu choose Uttar bhaaratadaesam nundi valasa baata pattadu. arya tegaku chendina saptabushulache ghnaanoodayamaina tarwata, maharshiga maari dandakaaryanam (nallamala adavulu) goonda dakshinha bhaaratadaesam, aa tarwata srilankaku valasa velladu. maargamadhyamlo vividha pradeesaalloo basachestu, adivi aakulu, dhumpalu timtuu vishraanti samayamlo tana raamaayanam kavyanni devnagari lipilo vraastoo, tanu vellina pradeeshaalni kaavyamlo perkonnaadu. aandhra desamlo unna godawari naditeeramlo vishraminchi aa tarwata vruddhaapya dhasha vachey sariki TamilNadu rameshwaram samudra ghattu oddha nunna shole meedugaa srilanka praveshinchadu. shreelankalo tana raamaayanaanni yuddhakaandatho muginchadu. vaalmeeki tana jeevita kollanni srilankalone mungichaadani vishleshakula bhavava.
ivikuda chudandi
vaalmeeki cinma
boeya
aditya hrudayam
muulamulu
puraanha paatralu
hinduism rushulu
|
హసన్పర్తి మండలం, తెలంగాణ రాష్ట్రం, హన్మకొండ జిల్లా లోని మండలం. 2016 పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఇది వరంగల్ జిల్లాలో ఉండేది. పునర్వ్యవస్థీకరణలో వరంగల్ పట్టణ జిల్లాలో చేరిన ఈ మండలం, 2021 లో జిల్లా పేరును మార్చినపుడు హన్మకొండ జిల్లాలో భాగమైంది. ప్రస్తుతం ఈ మండలం హన్మకొండ రెవెన్యూ డివిజనులో భాగం. పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఇది వరంగల్ డివిజనులో ఉండేది.ఈ మండలంలో 18 రెవెన్యూ గ్రామాలు ఉన్నాయి. అందులో ఒకటి నిర్జన గ్రామం.నిర్జన గ్రామాలు లేవు
మండల జనాభా
2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం జనాభా - మొత్తం 81,707 - పురుషులు 41,107 - స్త్రీలు 40,600. 2016 లో జరిగిన పునర్వ్యవస్థీకరణ తరువాత, ఈ మండల గణాంకాల్లో మార్పేమీ జరగలేదు. మండల వైశాల్యం 162 చ.కి.మీ. కాగా, జనాభా 81,707. జనాభాలో పురుషులు 41,107 కాగా, స్త్రీల సంఖ్య 40,600. మండలంలో 20,700 గృహాలున్నాయి.
మండలం లోని గ్రామాలు
రెవెన్యూ గ్రామాలు
అనంతసాగర్
మాదిపల్లి
ఎల్లాపూర్
లక్నవరం (డి)
జైగిరి
దేవన్నపేట్
పెంబర్తి
ముచ్చెర్ల
నాగారం
సూదన్పల్లి
మల్లారెడ్డిపల్లి
అర్వపల్లి
సిద్ధాపూర్
వంగపహాడ్
హసన్పర్తి
పెగడపల్లి
చింతగట్టు
భీమారం
మూలాలు
బయటి లింకులు
|
rajagoutam kaneganti ooka bhartia chalanachitra natudu. pradhaanamgaa telegu chitra parisramaloe panicheystunnaadu. aayana prakyatha telegu haasya natudu, padamasiri brahmaandam kumarudu.
jananam, vidya
aayana 1988loo kaneganti brahmaandam, lekshmi dampathulaku Telangana rashtramloni haidarabadulo janminchaadu. ayanaku ooka thamudu siddartha. aayana haidarabaduloni sint marys callagy nanchi b.b.Una puurticheesaadu.
kereer
2004 savatsaram kao.suchithra chandrabose darsakatvam vahimchina pallakilo pellikuturu cinematho raza gautham arangetram Akola. aa tarwata 2011loo vacchina warewa cinma baxafis oddha parajayam paalaindhi. basanti (2014), chaaruseela (2016), manu (2018) lanty chitraalatho aayana gurthimpu pondadu. Dum 2022 savatsaram raza gautham lead rollloo natistunna brake avut chitram subbu cherkuri darsakatvamlo roopondutondi.
moolaalu
cinma natulu
telegu cinma natulu
|
అమ్మాపల్లి, తెలంగాణ రాష్ట్రం, మహబూబ్ నగర్ జిల్లా, జడ్చర్ల మండలంలోని గ్రామం.
ఇది మండల కేంద్రమైన జడ్చర్ల నుండి 9 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన మహబూబ్ నగర్ నుండి 26 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2016 అక్టోబరు 11 న చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత మహబూబ్ నగర్ జిల్లా లోని ఇదే మండలంలో ఉండేది.
వెలుపలి లింకులు
2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 117 ఇళ్లతో, 436 జనాభాతో 141 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 207, ఆడవారి సంఖ్య 229. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 0 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 0. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 575368.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి ఉంది.ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల నెక్కొండలోను, మాధ్యమిక పాఠశాల గంగాపూర్లోనూ ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల బడేపల్లిలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల ఏనుగొండలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల ఏనుగొండలోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్లు మహబూబ్ నగర్లోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల మహబూబ్ నగర్లో ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు కూడా సరఫరా అవుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. కాలువ/వాగు/నది ద్వారా, చెరువు ద్వారా కూడా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. మొబైల్ ఫోన్ ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సు సౌకర్యం, ఆటో సౌకర్యం, ట్రాక్టరు సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
రాష్ట్ర రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం ఉంది. పౌర సరఫరాల వ్యవస్థ దుకాణం, వారం వారం సంత గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు ఉంది. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఆశా కార్యకర్త గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్ గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉంది. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
అమ్మపల్లిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 6 హెక్టార్లు
శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 3 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 2 హెక్టార్లు
సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 28 హెక్టార్లు
బంజరు భూమి: 32 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 70 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 110 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 20 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
అమ్మపల్లిలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
బావులు/బోరు బావులు: 20 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
అమ్మపల్లిలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
ప్రత్తి, వరి, మొక్కజొన్న
మూలాలు
వెలుపలి లింకులు
|
నడిగడ్డ చిత్తూరు జిల్లా, సదుం మండలం లోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన సోదాం నుండి 3 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన పుంగనూరు నుండి 45 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 419 ఇళ్లతో, 1553 జనాభాతో 797 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 780, ఆడవారి సంఖ్య 773. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 273 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 15. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 596169.పిన్ కోడ్: 517123.
గ్రామ జనాభా
2001 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామ జనాభా- మొత్తం 1,552 - పురుషుల 760 - స్త్రీల 792 - గృహాల సంఖ్య 396
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఐదు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. బాలబడి, మాధ్యమిక పాఠశాలలు సోదాంలో ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాలసదుంలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల పీలేరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్, అనియత విద్యా కేంద్రం సోదాంలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల తిరుపతి లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
నడిగడ్డలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. అలోపతి ఆసుపత్రి, పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
నడిగడ్డలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. వారం వారం సంత గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 18 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
నడిగడ్డలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
అడవి: 217 హెక్టార్లు
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 167 హెక్టార్లు
శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 27 హెక్టార్లు
తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 24 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 9 హెక్టార్లు
బంజరు భూమి: 27 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 324 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 225 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 126 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
నడిగడ్డలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
బావులు/బోరు బావులు: 106 హెక్టార్లు
చెరువులు: 20 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
నడిగడ్డలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
చెరకు, వేరుశనగ, మామిడి
పారిశ్రామిక ఉత్పత్తులు
బెల్లం
మూలాలు
|
aswasaamarthyam ledha horspvr (Horsepower, hp) anede saamarthyam yokka ooka kolatha pramaanam. horspvr lalo anek vividha pramaanaalu, rakaalu unnayi. nedu upayogamlo remdu sadarana nirvachanalu unnayi: mechanically horspower (ledha imperially horspower), idi sumaaru 745.7 watts;, metrik horspower, idi sumaaru 735.5 watts.
yea "hors pvr" padamunu dukki gueramula yokka saamarthyamutho Buxar yantraala yokka avutput saripolchadaaniki scatish inhaniir james wet 18 va sataabdamloo avalambinchaadu. yea horspvr padm taruvaata pistan injanla yokka itara takala pvr avutput sahaa turbinlu, vidyut motorlu vento, itara yantraala yokka avutput saamardhyaanni soochinchutaku vistarinchabadindi.
ivi kudaa chudandi
vidyut saamarthyam
moolaalu
kolatha pramaanaalu
|
నరసంపేట,ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రం, విజయనగరం జిల్లా, లక్కవరపుకోట మండలానికి చెందిన గ్రామం.ఇది మండల కేంద్రమైన లక్కవరపుకోట నుండి 12 కి.మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన విశాఖపట్నం నుండి 48 కి.మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 338 ఇళ్లతో, 1317 జనాభాతో 91 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 668, ఆడవారి సంఖ్య 649. షెడ్యూల్డ్ కులాల జనాభా 0 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల జనాభా 8. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 583039.పిన్ కోడ్: 535161.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు ఉన్నాయి.సమీప బాలబడి, ప్రాథమిక పాఠశాల లక్కవరపుకోటలోను, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల చందులూరులోను, మాధ్యమిక పాఠశాల చందులూరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల లక్కవరపుకోటలోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల శృంగవరపుకోటలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల నెల్లిమర్లలోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్లు విశాఖపట్నంలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల శృంగవరపుకోటలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం లక్కవరపుకోటలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల విజయనగరం లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
తాగు నీరు
బావుల నీరు గ్రామంలో అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. చెరువు ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది.
పారిశుధ్యం
గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్, ఆటో సౌకర్యం, ట్రాక్టరు సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి.
ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. శాసనసభ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 15 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
నరసంపేటలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 22 హెక్టార్లు
సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 1 హెక్టార్లు
బంజరు భూమి: 1 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 67 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 20 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 49 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
నరసంపేటలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
బావులు/బోరు బావులు: 17 హెక్టార్లు* చెరువులు: 32 హెక్టార్లు
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు
|
పచ్చెవ ప్రకాశం జిల్లా, జరుగుమిల్లి మండలంలోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన జరుగుమిల్లి నుండి 20 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన కందుకూరు నుండి 39 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 597 ఇళ్లతో, 2721 జనాభాతో 1174 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1382, ఆడవారి సంఖ్య 1339. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1231 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 46. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 591372.పిన్ కోడ్: 523271.
గ్రామ విశేషాలు
సింగరాయకొండలో వెలసిన శ్రీ వరాహ లక్ష్మీ నరసింహస్వామివారి ఆలయానికి, పచ్చవ గ్రామంలో 56 ఎకరాల మాన్యం భూమి ఉంది. ఈ భూములకు 2014, జూలై-2, బుధవారం నాడు వేలం నిర్వహించగా రు.7,28,500-00 ఆదాయం వచ్చింది.
గణాంకాలు
2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 2,697. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 1,373, మహిళల సంఖ్య 1,324, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 562 ఉన్నాయి.గ్రామ విస్తీర్ణం 1,174 హెక్టారులు.
సమీప గ్రామాలు
వర్ధినేనిపాలెం 2.4 కి.మీ, రావులకొల్లు 3.4 కి.మీ, ఉప్పలదిన్నె 4.3 కి.మీ, చెన్నిపాడు 4.6 కి.మీ, తంగెల్ల6.4 కి.మీ.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి , ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి.సమీప బాలబడి కామేపల్లిలో ఉంది.సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల కొండపిలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల కందుకూరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల నెల్లూరులోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్లు కందుకూరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల కందుకూరులోను, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాలలు ఒంగోలులోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
పచ్చెవలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు.
ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
గ్రామంలో2 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఇద్దరు నాటు వైద్యులు ఉన్నారు. ఒక మందుల దుకాణం ఉంది.
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
పచ్చెవలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్, ట్రాక్టరు సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉంది. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. వాణిజ్య బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
పచ్చెవలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 166 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 81 హెక్టార్లు
శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 81 హెక్టార్లు
తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 201 హెక్టార్లు
బంజరు భూమి: 112 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 533 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 590 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 55 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
పచ్చెవలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
బావులు/బోరు బావులు: 55 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
పచ్చెవలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
వరి, పొగాకు, శనగ
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు
|
వైశాఖ బహుళ సప్తమి అనగా వైశాఖమాసములో కృష్ణ పక్షము నందు సప్తమి తిథి కలిగిన 22వ రోజు.
సంఘటనలు
జననాలు
2007
మరణాలు
శ్రీముఖ నామ సంవత్సర (16-05-1933) ఆదోని లక్ష్మమ్మ సమాధి చెందినది
పండుగలు, జాతీయ దినాలు
బయటి లింకులు
వైశాఖమాసము
|
ఎవరి ఇంటి నందు వారు స్వయంగా కూరగాయలు, ఆకుకూరలను పండించుకోవడాన్ని ఇంటిపంట అంటారు. పట్టణాలలోను, నగరాలలోను ఎవరికి కావాల్సిన కూరగాయలను, ఆకుకూరలను అవకాశమున్నంతవరకు వారి ఇంటి నందే పండించుకోవడం నేటి ధోరణి. పొలాల్లో పండించే ఆహారోత్పత్తి పరిమాణంతో పోల్చితే ఇంటిపంటల ఆహోరోత్పత్తి పరిమాణం కొంచెమే అయినా విష రసాయనాల అవశేషాల్లేని కూరగాయలు, ఆకుకూరల కోసం పేద, మధ్య, ఉన్నత వర్గాలకు చెందిన అందరూ వీలైనంతగా ఇంటిపంటలు పండిస్తున్నారు.
మన ఇంటికి పెరడు, నీటి వసతి ఉంటే పెరట్లో కూరగాయలు, పండ్ల మొక్కలను తోటలో లాగా పెంచడం వీలవుతుంది. పాలకూర, తోటకూర, బచ్చలికూర, అరటి, వంగ, బెండ, బీర, పొట్ల, దొండ, టమేటా వంటి కూరగాయలు, బొప్పాయి, జామ, అరటి, దానిమ్మ, సపోటా వంటి పండ్ల మొక్కలను పెరటి తోటలలో పెంచవచ్చును. ఇంట్లో వంటకి, స్నానానికి, బట్టలుతకడానికి వాడిన నీటిని బోదులు చేసి పెరటిలోని మొక్కలకు పెట్టవచ్చును. చెత్త చెదారం, పశువులుంటే వాటి పేడ దొడ్లో ఒక మూల గోతిలో రోజూ వేసి అది నిండాక మట్టితో కప్పితే దానినుండి మంచి ఎరువు తయారవుతుంది. ఈ ఎరువును పెరట్లో పెంచే మొక్కలకు వాడవచ్చును. పెరటి తోటలకు ఉపయోగించే భూమిని చదును చేసుకోవడం, శ్రేష్టమైన విత్తనాలు వాడడం, ఎరువులు, క్రిమిసంహారక మందుల వాడకం వంటి విషయాలలో శ్రద్ధవహించాలి.
పెరటి మొక్కలతో ప్రయోజనాలెన్నో
పెరటి తోటల వలన మంచి పోషకవిలువలు గల తాజా కూరలు, పండ్లు నిత్యం ఆహారంలో లభించి వారి ఆరోగ్యం, పిల్లల పెరుగుదల బాగుంటుంది.
ఇంటిలోని మురుగునీటిని, చెత్త చెదారాన్ని శాస్త్రీయంగాను, ప్రయోజనకరంగఅను పరష్కరించవచ్చును.
వ్యాయామం, మానసిక ఉల్లాసం కలుగుతాయి.
ఉసిరి : దీనిని సంస్కృత భాషలో అమ్లా అని ఆమ్లికా అని అంటారు. ఇంటింటా ఉసిర్ ఆరోగ్య సిరి. ఉసిరి చేసే మేలు అంతా ఇంతా కాదు. ఇందులోని " సి" విటమిన్ ఎంతో ఉపయుక్తమైనది. దీనిని షాంపూ లందు, త్రిఫల చూర్ణం తయారీ యందు ఆయుర్వేదం నందు దీనిని విరివిగా ఉపయోగిస్తారు.
తులసి : ఆకులు తింటే వ్యాధి నిరోధక శక్తి పెరుగుతుంది. 10 నుంచి 15 మి.మీ ఈ ఆకురసాన్ని తెనేతో కలిపి సేవిస్తే మలేరియా, జ్వరం జలుబు దగ్గువంటి రుగ్మతల నుంచి ఉపశమనం లభిస్తుంది. చర్మరోగ నివారణకు కూడా ఈరసాన్ని వాడవచ్చు.
కలబంద: కలబంద గుజ్జును బెల్లంతో కలిపి నెలసరికి ముందు ఒక వారం పాటు రోజుకు రెండు సార్లు తీసుకుంటే ఆ సమయంలో వచ్చే కడుపునొప్పి తగ్గుతుంది.
దానిమ్మ : రక్తవృద్ధి, శుద్ధి కోసం వాడుతారు. అతిసారం తగ్గిస్తుంది. పువ్వుల రసాన్ని ముఖానికి పట్టిస్తే మచ్చలు, మొటిమలు తగ్గి కాంతివంతంగా ఉంటుంది.
మందారం : మందార పువ్వులను మెత్తగా నూరి కొబ్బరి నూనెతో మరుగకాచి వడగట్టిన తైలాన్ని తలకు పట్టించిన రెండు గంటల తర్వాత శీకాయ చూర్ణంతో తలస్నానం చేస్తే తెల్ల వెంట్రుకల సమస్య పరిష్కారమవుతుంది.
పసుపు : వ్యాధినిరోదక శక్తిని పెంచుతుంది. చర్మవ్యాధులు, కామెర్లు తగ్గించడంలో ప్రధాన ఔషదంగా పనిచేస్తుంది. పది గ్రాములు పసుపు ముద్దను అరకప్పు ఆవుపెరుగుతో కలిపి పరిగడుపున తాగితే కామెర్లు తగ్గుతాయి.
గోరింటాకు : ఆకులను నమిలి మింగితే నోటి పూత తగ్గుతుంది. చెట్టు బెరడు పొడిని 1 నుంచి 2 గ్రాములు కొద్ది నీటితో కలిపి కషాయంగా చేసుకొని తాగితే చర్మ వ్యాధులు తగ్గుతాయి.
బొప్పాయి : కాయతో కూర చేసుకొని తింటే బాలింతల్లో పాలు వృద్ధి చెందుతాయి. పేను కొరుకుడు ఉన్నచోట దీని పువ్వును రుద్దితే తగ్గుముఖం పడుతుంది.
వేప : రోజూ సాయంత్రం వేపాకును మొత్తగా నూరి చర్మానికి రాసుకుంటే చర్మవ్యాధుల నుంచి ఉపశమనం కలుగుతుంది.
పుదీన : పచ్చి ఆకులను నలిపి వాసన చూస్తే తల తిరుగుడు తగ్గుతుంది. ఆకులు నమిలి మింగితే నోటి దుర్వాసన, చిగుళ్ల నొప్పులు తగ్గుతాయి.
ఆముదం , జిల్లేడుపువ్వు : ఆముదం ఆకును జిల్లెడు పువ్వును కలిపి దంచి గుళికలాగా చేసుకొని మింగాలి. పసిరికలు తగ్గుతాయి. కారణం: జిల్లెడు పువ్వులో మెర్కూరీ ఉంటుంది.ఈనాడు 17.8.2009
ప్రపంచ ఇంటిపంటల దినోత్సవం
ప్రపంచ ఇంటిపంటల దినోత్సవంను ప్రతి సంవత్సరం ఆగస్టు నెలలోని ఆఖరి ఆదివారం నాడు జరుపుకుంటారు.
మూలాలు
సాక్షి దినపత్రిక - 23-08-2014 - (..ఇప్పటి ట్రెండ్! ఇంటిపంట - ఈ నెల 24న "అంతర్జాతీయ ఇంటిపంటల దినోత్సవం" సందర్భంగా..)
ఉద్యానవనాలు
పంటలు
de:Permakultur#Waldgarten
|
'paala velluva ledha aapareshan flud', 1970llo naeshanal dairee davalapment boardu praarambhinchina prajectu, idi prapanchamlokella paadi parisrama abhivruddhilo athipedda karyakram aapareshan flud ledha palavelluvane swetaviplavamgaa pariganistunnaaru. idi bharatadesanni paala korathatho badhapadutunna sthiti nunchi prapanchamlokella athipedda paala utpattidaarugaa malachindi, yea kramamlo America, newzilaand vento paala utpattilo agragami dheshaalanu bharat daatukupoyindi. prajectu falithamgaa bharatadesa paala utpatthi 2010-11 natiki prapancha utpattilo 17 shaathaaniki cherukuni, 30 ella vyavadhilo prathi bhaaratiiyunikii paala labhyata rettinpu ayindhi. alaage pasuvula pampakam-paala utpatthi bhaaratadaesamloe swayam-samruddhi kala grameena upaadhi rangaallo atipeddadigaa nilabettindi. yea prajectu vyavasaayadaarulanu thama abhvruddhini taame maluchukogaligela, thaamu tayaruchese utpatthiki sambamdhinchina ansaalu taame niyantrinchukogaligele tayaaruchesenduku praarambhinchaaru.
ivi kudaa chudandi
shweta viplavam (iranian)
moolaalu
Gujarat
|
ఎస్.వి.రంగారావు నటించిన సినిమాలు
రమాప్రభ నటించిన చిత్రాలు
|
కిరణ్ శివ్ నాడార్ ఒక భారతీయ ఆర్ట్ కలెక్టర్, పరోపకారి. కిరణ్ హెచ్ సి ఎల్ టెక్నాలజీస్ వ్యవస్థాపకురాలు శివ నాడార్ భార్య, శివ్ నాడార్ ఫౌండేషన్ ధర్మకర్త, కిరణ్ నాడార్ మ్యూజియం ఆఫ్ ఆర్ట్ వ్యవస్థాపకురాలు.
వ్యక్తిగత జీవితం
కిరణ్ తన భర్త శివ్ నాడార్ను ఆమె పనిచేసిన ఒక అడ్వర్టైజింగ్ ఏజెన్సీలో కలిశారు. వారికి రోషిణి నాడార్ అనే కుమార్తె ఉంది. భారతదేశంలోని అగ్రగామి కాంట్రాక్ట్ బ్రిడ్జ్ ప్లేయర్లలో నాడార్ కూడా ఒకరు.
కెరీర్
నాడార్ ఎంసీఎం లో కమ్యూనికేషన్స్, బ్రాండ్స్ ప్రొఫెషనల్గా అడ్వర్టైజింగ్లో తన వృత్తిని ప్రారంభించారు. నాడార్ తర్వాత ఎన్ ఐ ఐ టి లో చేరారు, బ్రాండ్ను రూపొందించడంలో సహాయపడ్డారు.
ప్రస్తుతం, ఎస్ఎస్ఎన్ ట్రస్ట్, పబ్లిక్ హెల్త్ ఫౌండేషన్ ఆఫ్ ఇండియా (పి ఎఫ్ హెచ్ ఐ), రసజ ఫౌండేషన్, రాజీవ్ గాంధీ ఫౌండేషన్ నిర్వహణలో ఆమె పాత్రలు ఉత్తరప్రదేశ్లో ముస్లిం యువతుల విద్యకు మద్దతుగా ఉన్నాయి.
ఆర్ట్ సేకరణలు, మ్యూజియం
కళాకృతులను సేకరించడంలో నాడార్ ఆకర్షణ 1988లో ఆమె తన ఇంటి కోసం మొక్కలను కొనుగోలు చేస్తున్నప్పుడు ప్రారంభమైంది.
2005లో, నాడార్ తన విస్తారమైన కళల సేకరణ కోసం తన సొంత మ్యూజియాన్ని తెరవాలని నిర్ణయించుకుంది. "నేను నిజంగా ప్రపంచంతో పంచుకోవాలనుకున్నప్పుడు నా కళాఖండాలలో ఎక్కువ భాగం నిల్వలో ఉన్నాయని నాకు చిర్రెత్తుకొచ్చేది." అని నాడార్ వివరించారు. నేడు, నాడార్ మ్యూజియం ఆఫ్ ఆర్ట్ సంవత్సరానికి 100,000 మంది సందర్శకులను ఆకర్షిస్తుంది. సోథెబీస్ ఇండియా మేనేజింగ్ డైరెక్టర్ గౌరవ్ భాటియా ప్రకారం, నాడార్ మ్యూజియం "కొన్ని అద్భుతమైన కళాఖండాలను సాధారణ పౌరులకు అందుబాటులోకి తెచ్చింది". నాడార్ సేకరణ "ప్రవృత్తి, అధ్యయనం, ఉత్సాహం అద్భుతమైన మిశ్రమం" అని కూడా భాటియా ప్రశంసించారు.
అవార్డులు, ప్రశంసలు
2010లో, భారతదేశపు మొట్టమొదటి ప్రైవేట్ దాతృత్వ మ్యూజియం ప్రారంభించినందుకు కిరణ్ నాడార్ను ఫోర్బ్స్ ఏషియన్ మ్యాగజైన్ "హీరో ఆఫ్ ఫిలాంత్రోపి"గా గుర్తించింది.
నాడార్ 5,500, మరిన్ని ఆధునిక దక్షిణాసియా కళల సేకరణకు కృతజ్ఞతలు తెలుపుతూ భారతీయ కళా ప్రపంచంలోని మహారాణిగా పరిగణించబడ్డారు. ఆమె న్యూయార్క్లోని మ్యూజియం ఆఫ్ మోడరన్ ఆర్ట్ (ఎం ఓ ఎం ఏ) అంతర్జాతీయ కౌన్సిల్ సభ్యురాలు, భారతదేశంలోని అగ్ర కామన్వెల్త్ బ్రిడ్జ్ ప్లేయర్లలో ఒకరు. ఆమె "ఫోర్మిడబుల్"లో సభ్యురాలు, అనేక అవార్డులను తిరిగి తెచ్చింది. నాడార్ వివిధ అంతర్జాతీయ పోటీ బ్రిడ్జ్ ఈవెంట్లలో భారతదేశానికి ప్రాతినిధ్యం వహించింది, 12 సంవత్సరాల తర్వాత భారతదేశానికి బంగారు పతకాన్ని సాధించగలిగింది. కిరణ్ నాడార్ ఆసియా క్రీడల నుండి కాంస్యం గెలుచుకుంది, అయితే ఫిబ్రవరిలో, ఆమె ఆస్ట్రేలియాలోని గోల్డ్ కోస్ట్లో జరిగిన 5వ కామన్వెల్త్ నేషన్స్ బ్రిడ్జ్ ఛాంపియన్షిప్ నుండి భారతదేశానికి స్వర్ణాన్ని అందించింది.
మూలాలు
జీవించే ప్రజలు
భారతీయ ఆర్ట్ కలెక్టర్లు
భారతీయ పరోపకారి
1951 జననాలు
2018 ఆసియా క్రీడల్లో బ్రిడ్జ్ ప్లేయర్స్
|
చీడివలస-4, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం, అల్లూరి సీతారామరాజు జిల్లా, అనంతగిరి మండలంలోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన అనంతగిరి నుండి 90 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన విశాఖపట్నం నుండి 200 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 10 ఇళ్లతో, 45 జనాభాతో 0 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 27, ఆడవారి సంఖ్య 18. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 0 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 45. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 584336.పిన్ కోడ్: 531030.
2022 లో చేసిన జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం విశాఖపట్నం జిల్లాలో, ఇదే మండలంలో ఉండేది.
విద్యా సౌకర్యాలు
సమీప బాలబడి, ప్రాథమిక పాఠశాల దేవరాపల్లిలోను, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల పినకోటలోను, మాధ్యమిక పాఠశాల పినకోటలోనూ ఉన్నాయి.
సమీప జూనియర్ కళాశాల దేవరాపల్లిలోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల చోడవరంలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల విశాఖపట్నంలోను, పాలీటెక్నిక్ పాడేరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల కె.కొత్తపాడులోను, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాలలు విశాఖపట్నంలోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
తాగు నీరు
కాలువ/వాగు/నది ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది.
పారిశుధ్యం
గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. ఆటో సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సు సౌకర్యం, ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్, ట్రాక్టరు సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం ఉంది. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. పౌర సరఫరాల వ్యవస్థ దుకాణం, రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు ఉంది. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. ఉంది. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఆశా కార్యకర్త, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం, అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది.
భూమి వినియోగం
చీడివలసలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది
ఉత్పత్తి
చీడివలసలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
వరి
మూలాలు
అనంతగిరి మండలంలోని గ్రామాలు
|
alampur mandalam, Telangana raashtram, jogulamba gadwala jillaku chendina mandalam.
idi sameepa pattanhamaina Kurnool nundi 25 ki. mee. dooramlo Pali. 2016 loo jargina jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea mandalam mahabub Nagar jalla loo undedi. prasthutham yea mandalam gadwala revenyuu divisionulo bhaagam. punarvyavastheekaranaku mundhu kudaa idhey divisionulo undedi.yea mandalamlo 16 revenyuu gramalu unnayi. andhulo okati nirjana gramam.Mandla kendram alampur.
ganankaalu
2011 janaba lekkala prakaaram alampur mandalam motham janaba 44,882. veerilo 23,181 mandhi purushulu, 21,701 mandhi strilu. mandalamlo motham 10,364 kutumbaalu nivasistunnaayi.Mandla sagatu ling nishpatthi 936. Mandla janaba antha pattanha praantaallo nivasistunnaaru. pattanha praanthamlo sagatu aksharasyatha raetu 60.7%. Mandla ling nishpatthi 936. mandalamlo 0-6 samvatsaraala vayassu gala pellala janaba 5285, idi motham janaabhaalo 12%. 0-6 samvatsaraala Madhya 2749 mandhi maga pillalu, 2536 mandhi aada pillalu unnare. Mandla baalala ling nishpatthi 923, idi alampur Mandla sagatu ling nishpatthi (936) kante thakkuvaga Pali. motham aksharasyatha raetu 60.68%. alampur mandalamlo purushula aksharasyatha raetu 62.84%, streela aksharasyatha raetu 43.59%.
2016 loo jargina punarvyavastheekarana taruvaata, yea Mandla vaishaalyam 204 cha.ki.mee. Dum, janaba 35,021. janaabhaalo purushulu 18,122 Dum, streela sanka 16,899. mandalamlo 7,961 gruhalunnayi.
2001 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram Mandla janaba - motham 41,220 - purushula sanka 20,970 - streela sanka 20,250, aksharasyatha motham 51.61% - purushula sanka 64.40% - streela sanka 38.54%,
mandalam loni gramalu
revinue gramalu
alampur
bairampally
imampur
kashipur
bukkapur
koneru
singavaram
gondimalla
ootkur
bhimavaram
linganavaayi
catur
ryalampadu
sulthanpuur
jillellapadu
nirjana gramalu
koodavelli :yea gramam ippudu purtiga antardhaanamaipoyindi. okappudu krishna, tungabhadrala sangama praanta samipana yea gramam undedi. yea gramaniki sameepamlo gondimalla, uppalapaadu gramalu undevi.srirsailam prajectu nirmaanam valana yea gramam, dani shivaaru bhoomulu purtiga prajectu jalaallo munigipovadam valana gramam punarnirmaanhaaniki nochukoledu. yea gramaniki chendina prajalu sameepa praantaalaina alampur, gondimalla, bukkapur modhalagu praantaalaloo sthirapaddaaru.
uppalapaadu (alampur mandalam) :yea gramam ippudu purtiga antardhaanamaipoyindi.
moolaalu
velupali lankelu
|
muslimla pavithra sthalaalu islamiyah sampradaayaalalo anno pavithra sthalaalu unnayi. masjidh-all-haram (caba) indhulo paramapavitram. masjidh-Una-nabavi (madina), masjidh-Una-akhsa (jerusalem), , baitul-mukhaddas pavitrasthalaalu.
masjidh-all-haram, macca
masjidh-all-haram (المسجد الحرام "pavithramainadani maseedh"), makkaanagaramloni ooka peddha masjidh , islamiyah prapanchamlooni athipedda masjidh. yea masjidh caba griha chuttuu Pali. muslimlandaruu yea caba vaipu tirigi namaju chestaaru. muslimlaku paramapavitram, dheennee haram Sharif ani kudaa antaruu.
yea masjidh yokka vaishaalyam 3,56,800 chadarapu meters, , 8,20,000 mandhi namaji (namaz cheyuvaaru) laku namaju chese vasati galadu. hazz samayamlo vasati koratavalla veedhulaloonuu namajulu aacharistaaru. hazz koraku prathi savatsaram kanisam 25 lakshalamandi hazz yaatrikulu vastharu.
masjidh-Una-nabavi, madina
masjidh-Una-nabavi (pravaktagaari maseedh) (orabbi: المسجد النبوي ) madina nagaramlo galadu. dheenini rendava atipavitra sthalamgaa pariganistaaru.
idi mohhamed yokka nivasamu. macca nundi madeenaaku valasavellina taruvaata ichate sthiranivaasamu yerparachukonnaru. taruvaata ichate masjidh nirmimpabadindi. eenirmaanamlo swayangaa pravaktha paalgonnaru. yea masjidh nu saamaajikakendramgaanu, nyaayasthaanamgaanu, dhaarmikapaatasaalagaanu upayoginchaaru. ichate khurannu guda bodhinchevaaru. yea nirmaana vidhaanaanne prapanchavyaapthamgaa masjidh l nirmaanaalakoraku upayogistunnaru.
yea masjidh nu pravaktakaalamlone nirminchaaru. taruvaata vividha khalifala kaalaalalo dheenini vistarinchaaru. 1839 sam.loo yea masjidh yokka gumbad leka gumbaj (gummatam) nu pachchani rangutoo poothapooshaaru. yea gumbad naa premaabhaktito sabz gumbad ani gumbad-Una-khajra ani vyavaharisthaaru.
masjidh Una all akhsa, jerusalem
all-akhsa masjidh anunadhi puraathana islamiyah masjidh l samuhamu. yea samoohamulo praarthanalakoraku upayoginchu masjidh 'masjidh-all-akhsa, galadu. all-akhsa aney padm khurran loo udaharinchabaddadi.
all-akhsa masjidh nu prathma khiblaga vyavaharinchaevaru. daivaagna taruvaata kaabaanu khiblaga maarchukonnaaru. mahammadhu pravaktha isra , merajku ichatinunde payanamayyaru.
abuu all-darda ullekhanam prakaaram: mohhamed pravaktha pravachinchaaru, 'okkasari masjidh-all-haram loo namaju cheestee 1,00,000 namajula punhyam, masjidh-Una-nabavilo namaju cheestee 1,000 namajula punhyam , masjide akhsaalo namaju chaduvite 500 namaajulapunyam dakkutundi.' --sahi bukhari -2:21:288.
baitul mukhaddas
baitul-mukhaddas, baith-all-mukhaddas (orabbi: مسجد قبة الصخرة, masjidh khubbat us-sakhara (turqey : kubbetus-sahra) islam loni ooka punhyakshetram. idi jerusalem loni masjidh l samoohaalalo mukhyamaina masjidh. deeni nirmaanam 691 loo puurtayimdi. idi islam loni prapanchamloonee athantha puraathana kattadam. deeninay ingleeshuvaaru 'doom af rock' ani vyavaharisthaaru.
moolaalu
ivi chudandi
macca
madina
masjide axa
baitul-mukhaddas
jerusalem
muslimla pavithra sthalaalu
|
nujhat masih parween, madhyapradesh ku chendina bhartia cricqeter. wiket keepargaaa raanistunna nujhat, railves tharapuna mahilhala seniior oneday troophee, mahilhala seniior t20 trophilalo aadutundi. madhyapradesh undar-16 futbahl jattu maajii futbahl capten gaaa adina eeme, 2011loo singrauli jalla cricket jattulo cherindhi. 2016 navambarulovestindisthoo jargina twanty20 internationale siriisloo bhartiya jaateeya jattuloki arangetram chesindi.
jeevita visheshaalu
nujhat 1996, septembaru 5na maseh aalam - naseema baegam dampathulaku madhyapradesh loni singraulilo janminchindhi. aameku naluguru thobuttuvulu (annayya amer sohel, akka nemat parween, cheylleylu asiya parween, thamudu ayyaan ashraf sohel) unnare.
madhyapradesh, central zoan tharapuna tana dhesheeya cricket aadedi. ippudu railves tharapuna aadutondi.
nujhat chinnapati nunchi tana schulmatesthoo kalisi galle cricket aadedi. cricketloki rakamundu, futbahl nationalsloo madhyapradeshku praatinidhyam vahinchimdi. rashtra athletics (100 mee)loo bagare pathakaanni saadhinchindi. 2017 prapancha kuploo paalgonnadi.
futbahl anubhavam aameku wiket keepargaaa raaninchadaaniki, shakthini pempomdimchadaaniki upayogapadindi. 2012loo tornamentloo mithali rajnu kalusukundi, cricketloo palgonadaniki preranha pondindi.
cricket aaduthoone 12va taragatiloo 91.8% (commerce) markulu saadhinchindi. chaduvukune samvatsaaraallo, parweenku avasaramaina avakaasaalanu teesukuraavadaaniki kutunbam ooka prasidha privete paatasaalalo cheralani nirnayam teesukundi.
cricket rangam
nujhat futbahl aatalo undar-16 futbahl jattuku madhyapradesh captengaaa vyavaharinchindhi.
kevalam aidellalopu jaateeya jattuloki vacchina tholi bhartia kridaakaarinigaa nilichimdi.
cricketloo 2011loo syngroulylo anthar-jalla tornament choose mahilhala jattunu erpaatu cheeyadamtoo cricket loki vacchindi. thaginantha mandhi creedakaarulu lekapovadamtho jaateeya juunior futbahl aatalo unna nujhatnu jattuloki ahvanincharu. singrauli jattuku praatinidhyam vahisthu anthar-jalla cricket potilo wiket keepargaaa praarambhinchindi. tana aatatiiru will madhyapradesh undar-19 mahilhala cricket jattulo aameku pratyeka sthaanam labhinchindi.
2012–13loo, tana aatatiiru will central zoan undar-19 mahilhala cricket jattuku wise captengaaa empikaindi.
reevaa divijanal cricket associetion cooch aaril aanthoonee aadhvaryamloo coaching teesukundi. tana coochloo practies cheyadanki 3 nelallo 15-20 rojula paatu singrauli nundi reevaa varku bassuloe tommidhi gantalu roddu margamlo prayaninchedi.
Bhopal nunchi railulo syngrouliki tirigi prayaanistunnappuda jaateeya jattuku empikaina wasn nujatku telisindhi. deepthi sarma tarwata prapancha jattuloki vacchina athi pinna vayaskuraliga gurthimpu pondindi. jersey nambar edu.
2017, mee 15na 2017 dakshinaafrikaa quadrangular siriisloo irelaandpai mahilhala oneday antarjaateeya cricket loki arangetram chesindi.
2017 mahilhala cricket prapancha kuploo finallyku cherina bhartiya jattulo bhaagamayindi. andhulo bharat tommidhi parugula thaedaatho inglaand chetilo oodipooindi.
syngrouliki tirigi vacchinappudu, railu steshionloo aameku pillalu, dca singrauli sabyulu, media, aama kutumba sabhyulato sahaa peddha sankhyalo prajalu swagatam palikaaru.
moolaalu
bayati linkulu
mahilhaa cricket interviewlu nujhat parween
jeevisthunna prajalu
1996 jananaalu
wiket keeparlu
bhartia mahilhaa cricket creedakaarulu
bhartia oneday cricket creedakaarulu
bhartia cricket creedakaarulu
madhyapradesh cricket creedakaarulu
Madhya Pradesh mahilhaa creedakaarulu
madhyapradesh creedakaarulu
|
పాటలు
అన్న వదిన మాకోసం అమ్మా నాన్నగ నిలిచారు - కె.బి.కె.మోహన్ రాజు, ఎస్.జానకి - రచన: గోపి
ఎటు చూసినా ఒక బొమ్మే కనిపించింది - ఎస్.పి.బాలసుబ్రహ్మణ్యం, పి.సుశీల కోరస్ - రచన: గోపి
చందమామ కన్నాచక్కని చిన్నా వెన్నెల నిండెనురా - పి.సుశీల - రచన: దాశరథి
చేసుకుందామా లవ్ చేసుకుందామా నాలో నిన్ను - రమేష్, బి.వసంత - రచన: అప్పలాచార్య
తల్లిగా చెపుతాను మంచిమాట తెలివిగా దిద్దుకో - పి.సుశీల - రచన: గోపి
మూలాలు
బయటిలింకులు
ఘంటసాల గళామృతము బ్లాగు - కొల్లూరి భాస్కరరావు, ఘంటసాల సంగీత కళాశాల, హైదరాబాదు - (చల్లా సుబ్బారాయుడు సంకలనం ఆధారంగా)
జగ్గయ్య నటించిన సినిమాలు
రావు గోపాలరావు నటించిన చిత్రాలు
రావి కొండలరావు నటించిన చిత్రాలు
ప్రభ నటించిన సినిమాలు
చంద్రమోహన్ నటించిన సినిమాలు
|
juun (1852 - pradhamaandhra naatakakartha 6, 1897) kavi, samskruthaandhra pandithudu, jananam.
eeyana gopalkrishna shastry
veeramma dampathulaku, va samvatsaramlo Guntur loo janminchaaru 1852thandri gopalkrishna shastry telanganaloni vippula madaka agraharamloe konthakaalam unaadu. vidyaabhyaasam.
udyogam - taruvaata eeyana Guntur jalla karumuru gramamlo sthirapadadamtho subramanian shastry matriculation varku ikade chadivaaru
guntooruloni amarican evangelical lutheron mishan schoollo. varku 1884 govarment haiscoollo, varku telegu panditudigaa panichesaadu 1889 aa taruvaata madarasu vachayappa kalashalaloo pradhaanaadhropaadhyaayu panichesaaru. rachna prastanam.
loo guntoorulo telegu pandithuluga panichestunnakaalamlo dharwada vaari naatakaalu chusi tanu kudaa vachanamlone naatakaalu rachinchi pradarsimpajesaaru
1881aatmaanandamkosam Guntur hinduism nataka samajam stapincharu. yea samajam aandhradesamlo sthapinchabadda samajalalo remdavadi ani parisoedhakula Dumka. natakalalo natinchadam agouravamgaa unna rojulalo shastry tana vidyaarthulathoonee kaaka.
annana kumarudu gopalakrishnayyatho kudaa natakalalo natimpachesi itarulaku maargadarsakulayyaaru, eeyana rachinchina natakalevi achukaaledu. kramamga raatapratulu kudaa antarinchipooyaayi. eenadu naatakarangamloo prasiddhigaanchina naatakakathalalo chaalaabhaagam shastry aanade natakaluga rasi maargadarsakulayyaaru. eeyana natakalalo drowpadi vastraapaharanam tappa annii vachana natakale.
pradarsaneeyata. soulabhyaalanu dhrushtilo pettukone naatakaalu rachincharu, ooka drushyam nadustunte each drusya sajjeevakaranaku veeluga rangaalanu kuurchadam eeyana naatakaalaloni visaesham. drowpadi vastraapaharana natakam darmavaram ramakrishnamacharyala natakala banilo nadichindi.
padyaalu. paatale gaaka paatrala gunaganaalanu, nataka reetini telipae uttararangam, oche bhaavangala gadhya, padhya, gayou rachana, kothha kothha chandhassulu vadudam induku nidarsanalu, eeyana rachinchina.
natakalalo 31 naatakaalu Bara ippadu labhistunnaayi 13 veetilo gayopakhyanam. siriyaala charithra, vajra danshtropakhyanam, sukarambhasamvadam, sasirekha parinayam, shreeraama jananam, keechaka vadha, satyaharischandra, sugreevapattabhishekam, seetanveshanam, seethaapaharanam amudritaalu, droupadi vastraapaharanam. mudritam (1882) maranam.
naatakakartagaa
nataka samaja nirvaahakudugaa, darsakudiga peruu techukonna eeyana, juun 1897, va tedeena swargasthulayyaaru 6moolaalu.
telegu nataka rachayitalu
jananaalu
1852 maranalu
1897 Guntur jalla rachayitalu
nandoori vital rdi pramukhudu
|
షిమోగా రూరల్ శాసనసభ నియోజకవర్గం కర్ణాటక రాష్ట్రంలోని నియోజకవర్గాలలో ఒకటి. ఈ నియోజకవర్గం శివమొగ్గ జిల్లా, షిమోగా లోక్సభ నియోజకవర్గం పరిధిలోని ఎనిమిది శాసనసభ నియోజకవర్గాల్లో ఒకటి. షిమోగా రూరల్ నియోజకవర్గం నియోజకవర్గాల పునర్వ్యవస్థీకరణలో భాగంగా 2008లో నూతనంగా ఏర్పడింది.
ఎన్నికైన సభ్యులు
మూలాలు
కర్ణాటక శాసనసభ నియోజకవర్గాలు
|
లాంథనం (La) పరమాణు సంఖ్య 57 కలిగిన రసాయన మూలకం. ఇది మెత్తని, సాగే గుణం గల, వెండి-లాంటి తెలుపు రంగు లోహం. ఇది గాలికి గురైనప్పుడు నెమ్మదిగా మసకబారుతుంది. ఆవర్తన పట్టికలో లాంథనమ్ నుండి లుటీషియం వరకూ ఉన్న 15 సారూప్య మూలకాల గ్రూపును దీని పేరు మీదనే లాంథనైడ్ సీరీస్ అంటారు. వీటిలో లాంథనమ్ మొదటిది, ఈ గ్రూపుకు ప్రోటోటైపు కూడా. లాంథనమ్ను సాంప్రదాయకంగా భూమిపై లభించే మూలకాలలో అరుదైనదిగా పరిగణిస్తారు. ఇతర అరుదైన భూమి మూలకాల వలె, దీని సాధారణ ఆక్సీకరణ స్థితి +3. లాంథనమ్కు మానవులలో జీవసంబంధమైన పాత్రేమీ లేదు. కానీ కొన్ని బ్యాక్టీరియాలకు ఇది అవసరం. ఇది మానవులకు ప్రత్యేకించి విషపూరితం కాదు గానీ కొన్ని యాంటీమైక్రోబయల్ చర్యలు జరుపుతుంది.
లాంథనమ్ సాధారణంగా సీరియం తోటి, ఇతర అరుదైన భూమి మూలకాలతోటీ కలిసి ఏర్పడుతుంది. లాంథనమ్ను 1839లో స్వీడిష్ రసాయన శాస్త్రవేత్త కార్ల్ గుస్టాఫ్ మొసాండర్ సెరియం నైట్రేట్లో మాలిన్యంగా కనుగొన్నాడు. ప్రాచీన గ్రీకు లో లాంథనం అంటే 'దాచి ఉంచడం'. అందుకే దీనికి ఆ పేరు పెట్టారు. ఇది అరుదైన భు మూలకంగా వర్గీకరించబడినప్పటికీ, లాంథనమ్ భూమి పెంకులో 28వ అత్యంత సమృద్ధిగా ఉండే మూలకం. సీసం కంటే దాదాపు మూడు రెట్లు సమృద్ధిగా ఉంటుంది. మోనాజైట్, బాస్ట్నాసైట్ వంటి ఖనిజాలలో ఉండే లాంథనైడ్ కంటెంట్లో లాంథనమ్ నాలుగింట ఒక వంతు ఉంటుంది. ఆ ఖనిజాల నుండి లాంథనంను సంగ్రహించే ప్రక్రియ ఎంత క్లిష్టమైనదంటే, 1923 వరకు స్వచ్ఛమైన లాంథనమ్ లోహాన్ని వేరుచేయలేకనే పోయారు.
లాంథనమ్ సమ్మేళనాలను ఉత్ప్రేరకాలుగా, గాజులో సంకలనాలు, స్టూడియో లైట్లు, ప్రొజెక్టర్ల కోసం కార్బన్ ఆర్క్ ల్యాంప్లు, లైటర్లు, టార్చెస్లోని ఇగ్నిషన్ ఎలిమెంట్లుగా, ఎలక్ట్రాన్ కాథోడ్లు, సింటిలేటర్లు, గ్యాస్ టంగ్స్టన్ ఆర్క్ వెల్డింగ్ ఎలక్ట్రోడ్లు, తదితర వస్తువులుగా వాడతారు. మూత్రపిండ వైఫల్యం కారణంగా రక్తంలో అధిక స్థాయిలో ఫాస్ఫేట్ ఉన్నపుడు లాంథనమ్ కార్బోనేట్ను ఫాస్ఫేట్ బైండర్గా ఉపయోగిస్తారు.
లక్షణాలు
భౌతిక
లాంథనమ్ అనేది లాంథనైడ్ సిరీస్ లోని మొదటి మూలకం. ఆవర్తన పట్టికలో, ఇది క్షార మృత్తిక లోహం బేరియంకు కుడి వైపున, సీరియంకు ఎడమ వైపున కనిపిస్తుంది. దీని స్థానం వివాదాస్పదమైంది. అయితే 2021 IUPAC తాత్కాలిక నివేదికతో పాటు విషయాన్ని అధ్యయనం చేసే చాలా మంది ఎఫ్-బ్లాక్ మూలకాలలో మొదటి స్థానంలో లాంథనమ్ను ఉంచాలని భావిస్తారు. లాంథనమ్ పరమాణువు యొక్క 57 ఎలక్ట్రాన్లు కాన్ఫిగరేషన్ [Xe]5d16s2 లో నోబుల్ గ్యాస్ కోర్ వెలుపల మూడు వేలెన్స్ ఎలక్ట్రాన్లతో అమర్చబడి ఉంటాయి. రసాయన ప్రతిచర్యలలో, లాంథనమ్ దాదాపు ఎల్లప్పుడూ ఈ మూడు వాలెన్స్ ఎలక్ట్రాన్లను 5d, 6s సబ్షెల్ల నుండి వదిలివేసి +3 ఆక్సీకరణ స్థితిని ఏర్పరుస్తుంది. ఈ క్రమంలో ఇది దీనికి ముందరి నోబుల్ గ్యాస్ జినాన్ యొక్క స్థిరమైన ఆకృతీకరణను సాధిస్తుంది. కొన్ని లాంథనమ్(II) సమ్మేళనాలు చాలా తక్కువ స్థిరంగా ఉంటాయి.
లాంథనైడ్లలో, లాంథనమ్ అసాధారణమైనది. దాని తరువాత వచ్చే లాంథనైడ్ల లాగా బలమైన పారా అయస్కాంతం కాదు. ఎందుకంటే దీనికి ఒకే గ్యాస్-ఫేజ్ అణువుగా 4f ఎలక్ట్రాన్లు లేవు. అందువల్ల ఇది చాలా బలహీనమైన పారా అయస్కాంత లోహం. అయితే, లాంథనమ్ యొక్క 4f షెల్ రసాయన వాతావరణంలో పాక్షికంగా ఆక్రమించబడి రసాయన బంధంలో పాల్గొంటుంది. ఉదాహరణకు, ట్రైవాలెంట్ లాంథనైడ్ల ద్రవీభవన బిందువులు ( యూరోపియం, యెటర్బియం మినహా) 6s, 5d, 4f ఎలక్ట్రాన్ల సంకరీకరణ పరిధికి సంబంధించినవి (4f ప్రమేయంతో తగ్గడం). వాటిలో రెండవ అత్యల్ప ద్రవీభవన స్థానం 920 °C లాంథనందే. (యూరోపియం, యెట్టర్బియంలు తక్కువ ద్రవీభవన బిందువులను కలిగి ఉంటాయి, ఎందుకంటే అవి ప్రతి అణువుకు మూడు కాకుండా రెండే ఎలక్ట్రాన్లను డీలోకలైజ్ చేస్తాయి. ) ఎఫ్ ఆర్బిటాల్స్ యొక్క ఈ రసాయన లభ్యత లాంథనమ్ గ్రౌండ్-స్టేట్ కాన్ఫిగరేషన్ క్రమరహితంగా ఉన్నప్పటికీ ఎఫ్-బ్లాక్లో ఉంచడాన్ని సమర్థిస్తుంది.
రసాయన
ఆవర్తన ధోరణులను బట్టి ఊహించినట్లు గానే, లాంథనైడ్స్ లోకెల్లా అతిపెద్ద పరమాణు వ్యాసార్థం లాంథనమ్కు ఉంది. అందుచేత ఇది, వాటిలో అత్యంత రియాక్టివ్గా ఉంటుంది, గాలిలో చాలా వేగంగా మసకబారుతుంది, చాలా గంటల తర్వాత పూర్తిగా నల్లగా మారిపోతుంది. . కాల్షియం ఆక్సైడ్ వలె క్షారంగా ఉండే లాంథనమ్(III) ఆక్సైడ్, La2O3 ఏర్పడుతుంది. లాంథనమ్ యొక్క సెంటీమీటర్-పరిమాణ నమూనా ఒక సంవత్సరంలో పూర్తిగా క్షీణిస్తుంది. ఎందుకంటే దాని ఆక్సైడ్ అల్యూమినియం, స్కాండియం, యట్రియం, లుటీషియం లలో ఉన్నట్లు రక్షిత ఆక్సైడ్ పూత లాగా కాకుండా ఇనుప తుప్పు లాగా ఏర్పడుతుంది. లాంథనమ్ గది ఉష్ణోగ్రత వద్ద హాలోజన్లతో చర్య జరిపి ట్రైహలైడ్లను ఏర్పరుస్తుంది. వేడి చేసినపుడు అలోహాలు కాని నత్రజని, కార్బన్, సల్ఫర్, భాస్వరం, బోరాన్, సెలీనియం, సిలికాన్, ఆర్సెనిక్లతో కలిసి బైనరీ సమ్మేళనాలను ఏర్పరుస్తుంది. లాంథనం నీటితో నెమ్మదిగా చర్య జరిపి లాంథనమ్(III) హైడ్రాక్సైడ్, La(OH) 3 ని ఏర్పరుస్తుంది. పలుచనైన సల్ఫ్యూరిక్ యాసిడ్లో, లాంథనం తక్షణమే ఆక్వేటేడ్ ట్రిపోజిటివ్ అయాన్ను ఏర్పరుస్తుంది : La3+ లో d లేదా f ఎలక్ట్రాన్లు లేనందున ఇది సజల ద్రావణంలో రంగులేనిది. అరుదైన భూ మూలకాలలో లాంథనమ్ అత్యంత బలమైన, అత్యంత గట్టి క్షారం. ఇది వాటిలో అతిపెద్దది కావడం కూడా దీనికి కారణమే.
ఐసోటోపులు
సహజంగా లభించే లాంథనమ్ రెండు ఐసోటోప్లతో రూపొందించబడింది - స్థిరమైన 139La, ఆదిమ దీర్ఘ-కాల రేడియో ఐసోటోప్ 138La. 139La చాలా వరకు సమృద్ధిగా ఉంది, ఇది సహజ లాంథనమ్లో 99.910% ఉంటుంది: ఇది s- ప్రక్రియలో ఉత్పత్తి అవుతుంది (స్లో న్యూట్రాన్ క్యాప్చర్, ఇది తక్కువ నుండి మధ్యస్థ ద్రవ్యరాశి నక్షత్రాలలో సంభవిస్తుంది). r- ప్రక్రియ (కోర్-కోలాప్స్ సూపర్నోవాలో సంభవించే వేగవంతమైన న్యూట్రాన్ క్యాప్చర్). ఇది లాంథనమ్ యొక్క ఏకైక స్థిరమైన ఐసోటోప్. చాలా అరుదైన ఐసోటోప్ 138La అనేది 1.05×1011 సంవత్సరాల సుదీర్ఘ అర్ధ-జీవితం ఉన్న కొన్ని ఆదిమ బేసి-బేసి కేంద్రకాలలో ఒకటి. ఇది ప్రోటాన్-రిచ్ p-న్యూక్లియైలలో ఒకటి, దీన్ని s- లేదా r- ప్రక్రియలలో ఉత్పత్తి చేయలేరు. 138La, ఇంకా అరుదైన <sup id="mwtQ">180m</sup> Ta తో పాటు, ν- ప్రక్రియలో ఉత్పత్తి అవుతుంది. ఇక్కడ న్యూట్రినోలు స్థిరమైన కేంద్రకాలతో సంకర్షణ చెందుతాయి. అన్ని ఇతర లాంథనమ్ ఐసోటోప్లు సింథటిక్గా ఉంటాయి: 137La మినహా (అర్థ జీవితం 60,000 సంవత్సరాలు) వాటన్నిటికీ ఒక రోజు కంటే తక్కువ అర్ధ జీవితం ఉంటుంది. చాలా వాటికి ఒక నిమిషం కంటే తక్కువే ఉంటుంది. 139La, 140La ఐసోటోపులు యురేనియం యొక్క విచ్ఛిత్తి ఉత్పత్తులుగా ఏర్పడతాయి.
లభ్యత, ఉత్పత్తి
లాంథనమ్ లాంథనైడ్లన్నిటి లోకీ మూడవ అత్యంత సమృద్ధిగా ఉండే మూలకం. ఇది భూమి పెంకులో 39 mg/kg, నియోడైమియం 41.5 mg/kg, సిరియం 66.5 mg/kg ల తరువాత ఉంటుంది.. ఇది భూమి పెంకులో సీసం కంటే దాదాపు మూడు రెట్లు అధికంగా ఉంటుంది. "అరుదైన భూ లోహాలు" అని పిలవబడే వాటిలో ఉన్నప్పటికీ, లాంథనమ్ అంత అరుదైనదేమీ కాదు. కానీ దీనికి ఆ పేరు పెట్టటానికి కారణం ఇది సున్నం, మెగ్నీషియా వంటి "సాధారణ మూలకాల" కంటే అరుదైనదే. చారిత్రికంగా కొన్ని నిక్షేపాలు మాత్రమే తెలుసు. లాంథనమ్ను అరుదైన భూ లోహంగా పరిగణిస్తారు, ఎందుకంటే దానిని తవ్వే ప్రక్రియ కష్టం, సమయం తీసుకుంటుంది, ఖరీదైనది. లాంథనమ్ అరుదైన భూమి ఖనిజాలలో కనిపించే ఆధిపత్య లాంథనైడ్, వాటి రసాయన సూత్రాలలో సాధారణంగా సీరియం తరువాత ఉంటుంది. La-ఆధిపత్య ఖనిజాలకు అరుదైన ఉదాహరణలు మోనాజైట్-(La), లాంథనైట్-(La).
లాంథనమ్ లోహపు ఆక్సైడ్ను అమ్మోనియం క్లోరైడ్ లేదా ఫ్లోరైడ్, హైడ్రోఫ్లోరిక్ యాసిడ్ లతో కలిపి 300-400 °C వరకు వేడి చేయడం ద్వారా దాని క్లోరైడ్ లేదా ఫ్లోరైడ్ను ఉత్పత్తి చేస్తారు :
La2O3 + 6 NH4Cl → 2 LaCl3 + 6 NH3 + 3 H2O
ఆ తర్వాత శూన్యంలో లేదా ఆర్గాన్ వాతావరణంలో క్షార లేదా క్షార మృత్తిక లోహాలతో ఆ క్లోరైడును/ఫ్లోరైడును రిడక్షన్ చేస్తారు:
LaCl 3 + 3 Li → La + 3 LiCl
అలాగే, అధిక ఉష్ణోగ్రతల వద్ద అన్హైడ్రస్ LaCl3, NaCl లేదా KCl కరిగిన మిశ్రమాన్ని విద్యుద్విశ్లేషణ చేసి స్వచ్ఛమైన లాంథనమ్ను ఉత్పత్తి చేయవచ్చు.
ఉపయోగాలు
లాంథనంను మొదటగా గ్యాస్ లాంతరు మాంటిల్స్లో వాడారు. కార్ల్ ఆయర్ వాన్ వెల్స్బాచ్ లాంథనమ్ ఆక్సైడ్, జిర్కోనియం ఆక్సైడ్ మిశ్రమాన్ని ఉపయోగించాడు, దానిని అతను ఆక్టినోఫోర్ అని పిలిచాడు. 1886లో పేటెంట్ పొందాడు. ఒరిజినల్ మాంటిల్స్ ఆకుపచ్చ-లేతరంగు కాంతిని అందించాయి. అవి అంతగా విజయవంతం కాలేదు. 1887లో అట్జెర్స్డోర్ఫ్లో కర్మాగారాన్ని స్థాపించిన అతని మొదటి కంపెనీ 1889 లో విఫలమైంది.
లాంథనమ్ యొక్క ఆధునిక ఉపయోగాలు:
నికెల్-మెటల్ హైడ్రైడ్ బ్యాటరీల యానోడిక్ పదార్థం కోసం ఉపయోగించే ఒక పదార్థం . ఇతర లాంథనైడ్లను తీయడానికి అధిక వ్యయం కారణంగా, స్వచ్ఛమైన లాంథనమ్కు బదులుగా 50% కంటే ఎక్కువ లాంథనమ్తో కూడిన మిస్మెటల్ను ఉపయోగిస్తారు. ఈ సమ్మేళనం లాంటి ఇంటర్మెటాలిక్ రకం. NiMH బ్యాటరీలు USలో విక్రయించబడుతున్న అనేక టయోటా ప్రియస్ కారు మోడళ్లలో చూడవచ్చు. ఈ పెద్ద నికెల్-మెటల్ హైడ్రైడ్ బ్యాటరీల ఉత్పత్తికి భారీ మొత్తంలో లాంథనమ్ అవసరం. 2008 టయోటా ప్రియస్ NiMH బ్యాటరీకి లాంథనం అవసరం. ఇంజనీర్లు ఇంధన సామర్థ్యాన్ని పెంచడానికి సాంకేతికతను పుష్ చేస్తున్నందున, వాహనానికి రెండింతలు లాంథనమ్ అవసరమవుతుంది.
హైడ్రోజన్ స్పాంజ్ మిశ్రమాల్లో లాంథనమ్ను ఉంటుంది. ఈ మిశ్రమాలు రివర్సిబుల్ అధిశోషణ ప్రక్రియలో తమ సొంత పరిమాణానికి 400 రెట్లు హైడ్రోజన్ వాయువును నిల్వ చేయగలవు. అలా చేసిన ప్రతిసారీ ఉష్ణ శక్తి విడుదల అవుతుంది; అందువల్ల ఈ మిశ్రమాలు శక్తి పరిరక్షణ వ్యవస్థలలో అవకాశాలను కలిగి ఉంటాయి.
మిష్మెటల్, తేలికైన ఫ్లింట్లలో ఉపయోగించే పైరోఫోరిక్ మిశ్రమం. ఇందులో 25% నుండి 45% లాంథనమ్ ఉంటుంది.
లాంథనమ్ ఆక్సైడ్, బోరైడ్ ఎలక్ట్రానిక్ వాక్యూమ్ ట్యూబ్లలో ఎలక్ట్రాన్ల బలమైన ఉద్గారతతో వేడి కాథోడ్ పదార్థాలుగా ఉపయోగపడతాయి. స్ఫటికాలు ఎలక్ట్రాన్ మైక్రోస్కోప్లు, హాల్-ఎఫెక్ట్ థ్రస్టర్ల కోసం హై-బ్రైట్నెస్, ఎక్స్టెన్డెడ్-లైఫ్, థర్మియోనిక్ ఎలక్ట్రాన్ ఎమిషన్ సోర్స్లలో ఉపయోగిస్తారు.
లాంథనమ్ ట్రైఫ్లోరైడ్ ( </br> ) ZBLAN అనే భారీ ఫ్లోరైడ్ గాజులో ఒక ముఖ్యమైన భాగం. ఈ గ్లాస్ ఇన్ఫ్రారెడ్ శ్రేణిలో అత్యుత్తమ ప్రసారాన్ని కలిగి ఉంది. అందువల్ల ఫైబర్-ఆప్టికల్ కమ్యూనికేషన్ సిస్టమ్లలో దీన్ని వాడతారు.
సీరియం-డోప్డ్ లాంథనమ్ బ్రోమైడ్, లాంథనమ్ క్లోరైడ్ ఇటీవలి అకర్బన సింటిలేటర్లు. వీటికి అధిక కాంతి దిగుబడి, ఉత్తమ శక్తి స్పష్టత వేగవంతమైన ప్రతిస్పందన ఉంటాయి.
కార్బన్ ఆర్క్ దీపాల్లో కాంతి నాణ్యతను మెరుగుపరచడానికి అరుదైన భూ మూలకాల మిశ్రమాన్ని ఉపయోగిస్తారు. ముఖ్యంగా సినిమా రంగంలో స్టూడియో లైటింగు, సినిమా ప్రొజెక్షన్ కోసం కార్బన్ ఆర్క్ ల్యాంప్లను వాడే రోజుల్లో 25% వరకూ అరుదైన మూలకాలను వాడేవారు.
లాంథనం(III) ఆక్సైడ్ ( ) గ్లాస్ క్షార నిరోధకతను మెరుగుపరుస్తుంది.
ఉక్కుకు చిన్న మొత్తంలో లాంథనమ్ను చేర్చితే దాని సున్నితత్వం, దెబ్బలకు నిరోధకత, డక్టిలిటీలు మెరుగుపడతాయి. అయితే మాలిబ్డినమ్కు లాంథనమ్ను జోడిస్తే దాని కాఠిన్యం, ఉష్ణోగ్రతలో వచ్చే తేడాల పట్ల సున్నితత్వం తగ్గుతాయి.
ఆల్గేను పోషించే ఫాస్ఫేట్లను తొలగించడానికి అనేక పూల్ ఉత్పత్తులలో చిన్న మొత్తంలో లాంథనమ్ ఉంటుంది.
టంగ్స్టన్ ఆర్క్ వెల్డింగ్ ఎలక్ట్రోడ్లలో రేడియోధార్మిక థోరియంకు ప్రత్యామ్నాయంగా లాంథనమ్ ఆక్సైడ్ను ఉపయోగిస్తారు.
లాంథనమ్ యొక్క వివిధ సమ్మేళనాలు, ఇతర అరుదైన-భూ మూలకాలు (ఆక్సైడ్లు, క్లోరైడ్లు మొదలైనవి) వివిధ ఉత్ప్రేరకానికి సంబంధించిన భాగాలు.
లాంథనమ్-బేరియం రేడియోమెట్రిక్ డేటింగ్ రాళ్ళు, ఖనిజాల వయస్సును అంచనా వేయడానికి ఉపయోగిస్తారు.
చివరి దశ మూత్రపిండ వ్యాధిలో కనిపించే హైపర్ఫాస్ఫేటిమియా కేసుల్లో అదనపు ఫాస్ఫేట్ను శోషించడానికి లాంథనమ్ కార్బోనేట్ ఔషధంగా (ఫోస్రెనోల్, షైర్ ఫార్మాస్యూటికల్స్ ) ఆమోదం పొందింది.
లాంథనమ్ ఫ్లోరైడ్ను ఫాస్ఫార్ ల్యాంప్ కోటింగ్లలో ఉపయోగిస్తారు.
లాంథనమ్ను పరమాణు జీవశాస్త్రంలో ఎలక్ట్రాన్-డెన్స్ ట్రేసర్గా ఉపయోగిస్తారు.
లాంథనమ్-కలిపిన బెంటోనైట్ను (లేదా ఫాస్లాక్) సరస్సులలో నీటి నుండి ఫాస్ఫేట్లను తొలగించడానికి ఉపయోగిస్తారు.
లాంథనమ్ టెల్యురైడ్ (La3Te4) దాని గణనీయమైన మార్పిడి సామర్థ్యాల కారణంగా రేడియో ఐసోటోప్ పవర్ సిస్టమ్ (న్యూక్లియర్ పవర్ ప్లాంట్) రంగంలో వాడతారు.
జాగ్రత్తలు
Chembox container only
Chemical compound
Articles with short description
Short description is different from Wikidata
లాంథనమ్లో తక్కువ నుండి మితమైన స్థాయి విషం ఉంటుంది. దాన్ని జాగ్రత్తగా వాడాలి. లాంథనమ్ ద్రావణాలను ఇంజెక్షన్ చేస్తే హైపర్గ్లైసీమియా, తక్కువ రక్తపోటు, ప్లీహము క్షీణత, హెపాటిక్ మార్పులను ఉత్పత్తి చేస్తుంది. కార్బన్ ఆర్క్ లైట్లోని అప్లికేషన్ వల్ల ప్రజలు అరుదైన భూ మూలకాల ఆక్సైడ్లు, ఫ్లోరైడ్లకు గురికావడానికి దారితీసింది, ఇది కొన్నిసార్లు న్యుమోకోనియోసిస్కు దారితీసింది. La3+ అయాన్ పరిమాణంలో Ca2+ అయాన్తో సమానంగా ఉన్నందున, దీన్ని కొన్నిసార్లు వైద్య అధ్యయనాలలో Ca2+ కు ప్రత్యామ్నాయంగా ఉపయోగిస్తారు. లాంథనమ్, ఇతర లాంథనైడ్ల మాదిరిగానే, మానవ జీవక్రియను ప్రభావితం చేస్తుంది. కొలెస్ట్రాల్ స్థాయిలను తగ్గిస్తుంది, రక్తపోటు, ఆకలి, రక్తం గడ్డకట్టే ప్రమాదాన్ని తగ్గిస్తుంది. మెదడులోకి ఇంజెక్ట్ చేసినప్పుడు, ఇది మార్ఫిన్, ఇతర ఓపియేట్ల మాదిరిగానే పెయిన్కిల్లర్గా పనిచేస్తుంది. అయితే, దీని వెనుక ఉన్న విధానం ఇంకా తెలియదు.
మూలాలు
మూలకాలు
లాంథనాయిడ్లు
|
స్పెయిన్ (స్పానిష్ : España "ఎస్పఞ") లేదా స్పెయిన్ సామ్రాజ్యం (అధికార నామం రెయినో దే ఎస్పఞ) ఐరోపా ఖండపు నైరుతి భాగంలో ఉన్న ఒక దేశము. దీని భూభాగం అట్లాంటిక్ సముద్రం లోనూ, ఆఫ్రికా ఖండపు ఉత్తర భాగంలో కూడా విస్తరించి ఉంది. ఈ దేశపు ఖండాంతర ఐరోపా భూభాగం ఐబీరియన్ ద్వీపకల్పంలో ఉంది. దాని ద్వీప భూభాగంలో మధ్యధరా సముద్రంలోని బలేరిక్ దీవులు, అట్లాంటిక్ మహాసముద్రంలోని కానరీ దీవులు, 29వ సమాంతరానికి దక్షిణంగా మరియు అల్బోరాన్ సముద్రంలో అనేక చిన్న ద్వీపాలు ఉన్నాయి. ఈ దేశపు ప్రధాన భూభాగానికి దక్షిణంగా జిబ్రాల్టర్ జలసంధి, దక్షిణం, తూర్పుగా మధ్యధరా సముద్రం, ఉత్తరంగా ఫ్రాంసు, అండోరా, బే ఆఫ్ బిస్కే, పడమరగా పోర్చుగల్, అట్లాంటిక్ మహా సముద్రం ఉన్నాయి.
5,05,990 చ.కి.మీ (1,95,360 చ.మై) విస్తీర్ణంతో దక్షిణ ఐరోపాలో స్పెయిన్ అతి పెద్ద దేశం. పశ్చిమ ఐరోపా, ఐరోపా సమాఖ్యలో రెండవ అతిపెద్ద దేశం. ఐరోపా ఖండంలోని నాల్గవ అతిపెద్ద దేశంగా ఉంది. జనాభాలో యూరోప్ ఐరోపాలో ఐదవ అతిపెద్ద, ఐరోపా సమాఖ్యలో ఐదో స్థానంలో ఉంది. స్పెయిన్ రాజధాని, అతిపెద్ద నగరం మాడ్రిడ్. బార్సిలోనా, వాలెన్సియా, సెవిల్లె, బిల్బావు, మాలాగా వంటి ఇతర ప్రధాన పట్టణ ప్రాంతాలు ఉన్నాయి.
సుమారు 42,000 సంవత్సరాల క్రితం ఆధునిక మానవులు మొట్టమొదట ఐబెర్రి ద్వీపకల్పానికి వచ్చారు. ప్రాచీన ఫోనిషియన్ గ్రీకు, కార్తగినియన్ నివాసాలతో పాటు ఐబెరియన్ సంస్కృతులు ద్వీపకల్పంలో అభివృద్ధి చేయబడ్డాయి. ఇది సుమారు క్రీ.పూ 200 ప్రాంతంలో రోమన్ పరిపాలన కిందకు వచ్చింది. దీని తరువాత ఈ ప్రాంతం స్పెయిన్ (ఒక) లేదా స్పేనియా అనే పూర్వీకుల పేరు ఆధారంగా హిస్పానియ అని పిలువబడింది. పశ్చిమ రోమన్ సామ్రాజ్యం ముగింపులో సెంట్రల్ ఐరోపా నుండి వలసవచ్చిన జర్మనీ గిరిజన సమాఖ్యలు ఐబీరియన్ ద్వీపకల్పాన్ని ఆక్రమించాయి, సుయెవ్స్, అలన్స్, వాండల్తో సహా పశ్చిమ ప్రావిన్సుల్లో స్వతంత్ర ప్రాంతాల్లో తమను తాము స్థాపించుకున్నాయి. చివరికి విసిగోత్స్ ద్వీపకల్పంలోని అన్ని మిగిలిన స్వతంత్ర భూభాగాలను బలవంతంగా సమీకరించి టోలెడో సామ్రాజ్యంతో సహా బైజాంటైన్ ప్రావిన్సులను రాజకీయంగా, మతపరంగా, చట్టపరంగా అన్ని పూర్వపు రోమన్ రాజ్యాలు, వారసుల రాజ్యాలు హిస్పానియాలను స్వాధీనం చేసుకున్నారు.
మూర్లు విసిగోతిక్ సామ్రాజ్యం ఉత్తరప్రాంతం మినహా మిగిలిన ప్రాంతాన్ని ఆక్రమించుకున్నారు. అక్కడ కొద్దికాలం తర్వాత రికాక్కిస్టా అనే ప్రక్రియ ప్రారంభమైంది. ఎనిమిది శతాబ్దాల పొడవున పునర్నిర్వహణ పూర్తి చేసిన తరువాత కాథలిక్ మోనార్క్ల ఆధ్వర్యంలో 15 వ శతాబ్దంలో స్పెయిన్ ఒక ఏకీకృత దేశంగా అవతరించింది. ఆధునిక కాలం ప్రారంవ్గ చరిత్రలో మొదటి ప్రపంచ సామ్రాజ్యంలో ఒకటిగా స్పెయిన్ సామ్రాజ్యం నిలిచింది. ఇది విస్తారమైన సాంస్కృతిక, భాషా వారసత్వంగా 500 మిలియన్ల మంది హిస్పానోఫోంక్లకు పైగా కలిగి ఉంది. స్పానిష్ భాష ప్రపంచంలోనే రెండవ అతిపెద్ద మాట్లాడే స్థానిక భాషగా ఉంది. మొదటి భాష చైనీస్.
స్పెయిన్ లౌకిక పార్లమెంటరీ ప్రజాస్వామ్యం, రాచరిక రాజ్యాంగాన్ని కలిగి ఉంది.
6 వ ఫెలిప్ రాజు దేశాధిపతిగా ఉన్నాడు. ఇది నామమాత్ర జి.డి.పి. ప్రపంచ పంతొమ్మిదవ అతిపెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థతో, కొనుగోలు శక్తి సమానతతో పదహారవ అతిపెద్దదిగా ఇది ఒక అభివృద్ధి చెందిన దేశంగా ఉంది. ఇది ఐక్యరాజ్యసమితి, యూరోపియన్ యూనియన్, యూరోజోన్, కౌన్సిల్ ఆఫ్ ఐరోపా, ఐబెర్రా-అమెరికన్ స్టేట్స్ సంస్థ (ఒ.ఇ.ఐ), మధ్యధరా సమాఖ్య, నార్త్ అట్లాంటిక్ ఆర్గనైజేషన్ ఫర్ ఎకనామిక్ కో-ఆపరేషన్ అండ్ డెవలప్మెంట్ (ఒలిల్సిల్డి), ఒ.ఎస్.సి.ఇ, స్కెంజెన్ ప్రాంతం, వరల్డ్ ట్రేడ్ ఆర్గనైజేషన్, అనేక ఇతర అంతర్జాతీయ సంస్థలు. ఏడాదికోసారి జరిగే జి20 శిఖరాగ్ర సమావేశాల్లో స్పెయిన్ కు శాశ్వత ఆహ్వానం ఉంది.
పేరు వెనుక చరిత్ర
రోమన్ పేరు హిస్పానియా మూలాలు కలిగి ఉంది. వీటిలో ఆధునిక పేరు ఎస్పానా పుట్టుకొచ్చింది. తగినంత సాక్ష్యాలు లేనందున ఇది అనిశ్చితమైనదిగా ఉంది. అయినప్పటికీ ఫియోనిషియన్స్, కార్తగినియన్లు ఈ ప్రాంతాన్ని స్పేనియా అని సూచించారు. అందుచేత విస్తృతంగా అంగీకరించబడిన శబ్దవ్యుత్పత్తి అనేది సెమిటిక్- ఫోనీషియన్. శతాబ్దాలుగా అనేక కథనాలులు, పరికల్పనలు ఉన్నాయి:
హిస్పానియ అనే పదం ఐబెరియన్ పదం హిస్పాలిస్ నుండి "పాశ్చాత్య ప్రపంచ నగరం" నుండి ఉద్భవించిందని పునరుజ్జీవ పండితుడు ఆంటోనియో డి నెబ్రియజ ప్రతిపాదించారు.
జ్యూస్ లూయిస్ కుంన్సిల్లోస్ అనే పదము ఫినోషియన్ పదానికి గూఢచారి అని దీని అర్ధం "లోహాలను నకలు చేయటానికి". అందువలన i-స్పాన్ - యా అంటే "సంకీర్ణ లోహాలు ఉన్న భూమి". ఇది ఫియోనిషియన్ ఐ-షపనియా ఒక ఉత్పత్తి అర్ధం కావచ్చు. దీనర్థం "కుందేళ్ళ ద్వీపం". "కుందేళ్ళ భూమి" లేదా "అంచు" ఇది మధ్యదరా చివరలో స్పెయిన్ ప్రస్తావనకు సూచన. హడ్రియాన్ పాలనా కాలం నుండి రోమన్ నాణేలు హర్ ఫీట్ (ఆమె పాదాల)" సమయంలో ఒక కుందేలుతో స్త్రీ పాత్రను ప్రదర్శించాయి. , స్ట్రాబో దీనిని "కుందేళ్ళ భూమి"గా పేర్కొంది. హిస్పెరియా అనే పదం "పశ్చిమ భూభాగం" లేదా "అస్తమయ సూర్యుని భూమి" (గ్రీకులో హెస్పెరియా), స్పెయిన్ మరింత పశ్చిమంగా ఉండటం వంటి ఇటలీ గ్రీక్ అర్ధాలను ప్రతిబింబిస్తూ ఉంది.
"హిస్పానియా" అనేది బాస్క్యూ పదమైన ఎజ్పన్న నుండి "అంచు" లేదా "సరిహద్దు" అని ఉద్భవించింది. ఐబెరియన్ ద్వీపకల్పం ఐరోపా ఖండంలోని నైరుతి మూలలో ఉన్నట్లు మరొక వివరణ ఉంది.
15 వ శతాబ్దపు ఇద్దరు స్పానిష్ యూద పరిశోధకులు డాన్ ఐజాక్ అబ్రావనేల్, సోలమన్ ఇబ్న్ వెర్గా ఇప్పుడు జానపద కథగా భావించిన ఒక వివరణను ఇచ్చారు. ఇద్దరు రచయితలు రెండు వేర్వేరు ప్రచురణలలో వ్రాశారు. మొదటి యూదులు స్పెయిన్కు చేరుకున్నారు. వారిని ఫిరోస్ ఓడ ద్వారా తీసుకువచ్చి బబులోను రాజు యెరూషలేమును ముట్టడి చేసిన సమయంలో సమావేశం చేయబడ్డారు.గ్రీకు దేశస్థుడు అయిన ఫిరోస్కు కానీ స్పెయిన్లో ఒక రాజ్యం ఇవ్వబడింది. స్పెయిన్లో ఒక సామ్రాజ్యాన్ని పాలించిన హేరక్లేస్ మేనల్లుడు అయిన ఎస్పాన్తో వివాహం ద్వారా ఫిరోస్కు సంబంధం ఏర్పడింది. హేరక్లేస్ తన స్థానిక గ్రీస్కు ప్రాధాన్యతనిస్తూ తన సింహాసనాన్ని విడిచిపెట్టాడు. తన సామ్రాజ్యాన్ని తన సోదరుడు తన పేరును తీసుకున్న ఎస్పాన్కు (స్పెయిన్) వదిలి వెళ్ళాడు. వారి సాక్ష్యాలను బట్టి ఈ అపోహలు ఇప్పటికే స్పెయిన్లో క్రీ.పూ 350 లో జరిగింది.
చరిత్ర
ఐబెర్నియా వ్రాసిన రికార్డులలో ఇది ఇబెరియన్లు, బస్క్లు, సెల్ట్స్ ఎక్కువగా ఉన్న భూమిగా వర్ణించబడింది. ఫియోనియర్స్ పశ్చిమ తీరానికి చెందిన పురాతన నగరాలు కాడిజ్, మాలాగాను స్థాపించి ఈ తీరప్రాంతాలలో స్థిరపడ్డారు. ద్వీపకల్పంలో అధికభాగం భాగం ఫెనిషియన్ ప్రభావం విస్తరించి చివరికి కార్తగినియన్ సామ్రాజ్యంలో విలీనం చేయబడింది. ఇది విస్తరించే రోమన్ సామ్రాజ్యం మీద ప్యూనిక్ యుద్ధాల ప్రధాన యుద్ధరంగంగా మారింది. కఠినమైన విజయం తర్వాత ఆ ద్వీపకల్పం పూర్తిగా రోమన్ పాలనలోకి మారింది. ప్రారంభ మధ్య యుగాలలో ఇది జర్మనీ పాలనలోకి వచ్చింది. కాని తరువాత ఉత్తర ఆఫ్రికా నుండి మూరీష్ ఆక్రమణదారులు చాలామంది స్వాధీనం చేసుకున్నారు. శతాబ్దాలుగా చేపట్టిన ఒక ప్రక్రియలో ఉత్తరాన ఉన్న చిన్న క్రైస్తవ రాజ్యాలు క్రమంగా ద్వీపకల్పం నియంత్రణలోకి వచ్చాయి. చివరి మూరిష్ రాజ్యం అదే సంవత్సరంలో కొలంబస్ అమెరికాకు చేరుకుంది. ఐరోపాలో స్పెయిన్ అత్యంత శక్తివంతమైన రాజ్యం అయ్యింది. శతాబ్దం, ఒక సగం కంటే ప్రధాన ప్రపంచ శక్తి, మూడు శతాబ్ధాలకు అతిపెద్ద విదేశీ సామ్రాజ్యం అయింది.
తరువాతి యుద్ధాలు, ఇతర సమస్యలు చివరకు సామ్రాజ్యవైభవం తగ్గిపోయిన స్థితికి దారితీశాయి. స్పెయిన్ నెపోలియన్ దాడుల గందరగోళం దేశంలో ప్రకల్పనలను సృష్టించి సామ్రాజ్యం స్వతంత్రం ఉద్యమాలకు ప్రేరణ ఇచ్చి సామ్రాజ్యం విచ్ఛిన్నమై రాజకీయంగా అస్థిరత ఏర్పడింది. రెండవ ప్రపంచ యుద్ధానికి ముందు స్పెయిన్ ఒక విధ్వంసకర పౌర యుద్ధంతో బాధపడటంతో సర్వాధికార ప్రభుత్వాల పాలనలోకి వచ్చింది. అది కొంతకాలం స్థబ్ధత తరువాత ఆర్థిక వ్యవస్థ వృద్ధిలో పెరుగుదల సంభవించడానికి కారణం అయింది. చివరికి పార్లమెంటరీ రాచరికరాజ్యాంగ రూపంలో ప్రజాస్వామ్యం శాంతియుతంగా పునరుద్ధరించబడింది. 21 వ శతాబ్దం ప్రారంభం వరకు స్పెయిన్ ఐరోపా సమాఖ్యలో చేరింది. తరువాత ఒక సాంస్కృతిక పునరుజ్జీవనం, స్థిరమైన ఆర్థిక వృద్ధిని అనుభవించింది. అది ఆర్థిక, పర్యావరణ సవాళ్లతో కొత్త ప్రపంచీకరణ ప్రపంచాన్ని ప్రారంభించింది.
చరిత్ర పూర్వం , రోమన్ ప్రజలరాకకు ముందు
అటపుర్కాలో నిర్వహించబడిన పురావస్తు పరిశోధనల ఆధారంగా ఐబెరియన్ ద్వీపకల్పం 1.2 మిలియన్ సంవత్సరాల నుండి క్రితం మానవనివాసితంగా ఉంది. అటపుర్కాలో లభించిన శిలాజాలు ఐరోపాలో హోమో యాన్సెసెసర్లో మొట్టమొదటిగా తెలిసిన హోమినిలని గుర్తించాయి. ఆధునిక మానవులు మొట్టమొదట సుమారు 35,000 సంవత్సరాల క్రితం పాదయాత్రలో ఇబెరియా ప్రాంతానికి వచ్చారు. ఈ చరిత్ర పూర్వ మానవ నివాసాల ఉత్తమమైన కళాఖండాలకు క్రీ.పూ. 35,600 నుండి 13,500 BC వరకు క్రో మాగ్నోన్ రూపొందించిన ఉత్తర ఇబెరియాలోని కాంటాబ్రియాలోని అల్టామిరా గుహలో ప్రసిద్ధ చిత్రాలు సాక్ష్యంగా ఉన్నాయి. పురావస్తు, జన్యు సంబంధిత ఆధారాలు ఇబెరియన్ ద్వీపకల్పం గత మంచు యుగం ముగింపు తరువాత ఉత్తర ఐరోపాను పునఃప్రారంభించిన అనేక ప్రధాన శరణాలయాల్లో ఒకటిగా వ్యవహరించింది.
రోమన్ల విజయానికి ముందు ఐబెరియన్ ద్వీపకల్పంలో నివసించిన ఇబెరియన్స్, సెల్ట్స్ అతి పెద్ద సమూహాలుగా ఉన్నాయి. ఇబెరియన్లు ఈశాన్యం నుండి ఆగ్నేయ మద్య ద్వీపకల్పంలోని మధ్యధరా వైపు నివసించారు. సెల్ట్స్ వాయవ్య నుండి నైరుతి వరకూ ద్వీపకల్పంలోని లోపలి, అట్లాంటిక్ వైపులా నివసించారు. పైరెంసిస్ పర్వత శ్రేణి, పక్కనే ఉన్న ప్రాంతాల పశ్చిమ ప్రాంతంలో బాస్క్యూలు ఆక్రమించారు. ఫినోనియస్-ప్రభావిత టార్స్తేరియన్స్ సంస్కృతి నైరుతీలో వృద్ధి చెందింది, లూసిటానియన్లు, వెట్టోన్స్ పశ్చిమ ప్రాంతాలను ఆక్రమించారు. తీరప్రాంతాలలో అనేక మంది ఫెనిషియన్లు పలు నగరాలను స్థాపించారు. తూర్పున గ్రీకులు వర్తక స్థావరాలు, స్థావరాలను స్థాపించారు. చివరకు ఫోనీషియన్-కార్తగినియన్లు మెసెటా వైపుగా విస్తరించారు. అయితే కార్లిజినియన్లు ఇబెరియన్ ద్వీపకల్పంలోని తీరప్రాంతాల్లో స్థిరపడ్డారు.
రోమన్ సామ్రాజ్యం , గోథిక్ రాజ్యం
సెకండ్ పునిక్ యుద్ధం సమయంలో సుమారుగా క్రీ.పూ. 210, 205 మధ్యకాలంలో విస్తరించిన రోమన్ రిపబ్లిక్ మధ్యధరా తీరం వెంట కార్తగినియన్ వాణిజ్య కాలనీలను స్వాధీనం చేసుకుంది. ఇబెరియన్ ద్వీపకల్పాన్ని జయించటానికి రోమన్లు దాదాపు రెండు శతాబ్దాల కాలాన్ని తీసుకున్నప్పటికీ వారు ఆరు శతాబ్దాలపాటు దానిపై నియంత్రణను కొనసాగించారు. రోమన్ పాలన, చట్టం, భాష, రోమన్ రహదారి నిర్మాణాలకు కట్టుబడి ఉంది.
హిస్పానియా ప్రాంతాలలో వేర్వేరు శాతాలతో సెల్టిక్, ఇబెరియన్ జనాభా సంస్కృతులు నెమ్మదిగా రోమనైజేషన్ (లాటిన్కు) మార్పు చెందాయి. అవి స్థానిక హిస్పానియాల వారు నివసించే హిస్పానియాలలో భాగంగా ఉన్నాయి. స్థానిక నాయకులు రోమన్ కులీన వర్గాలలో చేరారు. రోమన్ విఫణికి, దాని నౌకాశ్రయాలు బంగారు, ఉన్ని, ఆలివ్ నూనె, వైన్లను ఎగుమతి చేసింది. నీటిపారుదల ప్రాజెక్టుల పరిచయంతో వ్యవసాయ ఉత్పత్తి పెరిగింది వీటిలో కొన్ని ఉపయోగంలో ఉన్నాయి. చక్రవర్తులు హాడ్రియన్, ట్రాజన్, మొదటి థియోడోసియస్, తత్వవేత్త సెనెకా హిస్పానియాలో జన్మించారు. సా.శ.1 వ శతాబ్దంలో హిస్పానియలో క్రైస్తవ మతం ప్రవేశపెట్టబడింది. ఇది సా.శ. 2 వ శతాబ్దంలో నగరాలలో ప్రసిద్ధి చెందింది. ఈ కాలం నుండి స్పెయిన్ ప్రాంతంలో ప్రస్తుతం ఉన్న భాషలు, మతం, దాని చట్టాల మూలాధారం చాలా వరకు ఉద్భవించాయి.
409 లో జర్మానిక్ స్యూబి, వాండల్స్ సర్మాటియన్ అలాన్స్తో కలిసి రోమన్ స్వాభిమాని ఆహ్వానంతో ద్వీపకల్పంలో ప్రవేశించడంతో హిస్పానియలో పాశ్చాత్య రోమన్ సామ్రాజ్యం అధికారం బలహీనపడడం ప్రారంభమైంది.407 ప్రారంభలో రైన్ దాటి ఈ తెగలు గాల్లో విధ్వంసం సృష్టించాయి. సుయెబి ప్రస్తుతం ఆధునిక గలిసియా, ఉత్తర పోర్చుగల్లో ఒక సామ్రాజ్యాన్ని స్థాపించారు. అయితే వాండల్స్ 420 నాటికి దక్షిణ స్పెయిన్లో తమను తాము స్థాపించారు. 429 లో ఉత్తర ఆఫ్రికాకు వెళ్లి 439 లో కార్తేజ్ తీసుకున్నారు. పశ్చిమ సామ్రాజ్యం విచ్ఛిన్నమై సామాజిక, ఆర్థిక పునాది చాలా సరళీకృతం చేయబడింది: కానీ చివరి మార్పు రూపంలో వారసత్వ పాలనలు క్రైస్తవ మతం, పరిణామం చెందుతున్న రోమన్ సంస్కృతి సమానత్వం వంటి చివరి సామ్రాజ్యం, చట్టాలను నిర్వహించాయి.
ఐబెర్రియా అంతటా రోమన్ పాలనను పునరుజ్జీవిస్తున్న ఉద్దేశంతో బైజాంటైన్స్ దక్షిణప్రాంతంలో స్పెయిన్లో ఒక యాదృచ్ఛిక ప్రావింస్ను స్థాపించింది. అయినప్పటికీ చివరికి హిస్పానియ విసిగోతిక్ పాలనలో తిరిగి చేరింది.
స్పానిష్-గోతిక్ విద్వాంసులు బ్రాలోయో ఆఫ్ సారాగోజా, సెసిల్లే ఇసిడోర్ వంటివి శాస్త్రీయ గ్రీకు, రోమన్ సంస్కృతిని నిలుపుకోవడంలో ముఖ్యమైన పాత్ర పోషించాయి.మధ్య యుగాలలో ఐరోపాలోని ఇసిడోర్ అత్యంత ప్రభావశీలమైన క్లెరిక్స్, తత్వవేత్తలలో ఒకడుగా గుర్తించబడ్డాడు. అతని సిద్ధాంతములు విలిగోతిక్ కింగ్డమ్ను ఏరియన్ డొమైన్ నుండి టోలెడో కౌన్సిల్లో ఒక క్యాథలిక్గా మార్చటానికి చాలా ముఖ్యపాత్ర వహించాయి. ఈ గోతిక్ రాజ్యం ఇబెరియన్ ద్వీపకల్పంలో మొట్టమొదటి స్వతంత్ర క్రైస్తవ రాజ్యంగా, రీకాన్క్విస్టాలో ముస్లిం పాలనకు వ్యతిరేకంగా వివిధ రాజ్యాలలో ఒకటి అయింది. ఇసిడోర్ సృష్టించిన మొట్టమొదటి పశ్చిమ ఎన్సైక్లోపీడియా మధ్య యుగంలో భారీ ప్రభావం చూపింది.
మద్య యుగం ముస్లిం యుగం , పునర్విజయం
8 వ శతాబ్దంలో ఉత్తర ఆఫ్రికా నుండి మూరిష్ ముస్లిం సైన్యాలు దాదాపుగా అన్ని ఐబీరియన్ ద్వీపకల్పాలను (711-718) స్వాధీనం చేసుకున్నాయి. ఈ విజయాలు ఉమయ్యద్ కాలిఫేట్ విస్తరణలో భాగంగా ఉన్నాయి. ద్వీపకల్పంలోని వాయవ్య పర్వతప్రాంత ప్రాంతంలో ఒక చిన్న ప్రాంతం మాత్రమే ప్రారంభ ఆక్రమణకు అడ్డుపడింది.
ఇస్లామీయ ధర్మశాస్త్రంలో క్రైస్తవులు, యూదులకు ధీమి అధీన హోదా ఇవ్వబడ్డారు. ఈ హోదా క్రైస్తవులు, యూదులు వారి మతాన్ని బుక్ ఆఫ్ పీపుల్గా అనుమతించింది కానీ వారు ప్రత్యేక పన్ను చెల్లించాల్సి వచ్చింది.ముస్లింలకి తక్కువగా చట్టబద్ధమైన, సాంఘిక హక్కులను కలిగి ఉండేవారు.
ఇస్లాం మతం మార్పిడిని అధికరిస్తూ వేగంతో ముందుకు సాగింది. 10 వ శతాబ్దం చివరినాటికి అల్-అండలస్ జనాభాలో చాలామంది ములాడీస్ (జాతి ఇబెరియన్ మూలానికి చెందిన ముస్లింలు) ఉన్నారు.
ఇబెరియన్ ద్వీపకల్పంలోని ముస్లిం సమాజం విభిన్నమైన సాంఘిక ఉద్రిక్తతలచే చుట్టుముట్టబడింది. ఉత్తర ఆఫ్రికా బెర్బెర్ ప్రజలు ఆక్రమించడానికి అవసరమైన ఆయుధాలు, సైన్యాలను విస్తారంగా అత్యధికంగా అందించారు. వీరు మధ్య ప్రాచ్యం నుండి అరబ్ నాయకత్వంతో గొడవపడ్డాకాలక్రమేణా ప్రధానంగా గుడాల్క్వివిర్ నది లోయలో వాలెన్సియా, ఎబ్రో నదీ లోయ, (ఈ కాలం చివరిలో) గ్రెనడా పర్వత ప్రాంతంలో ఉన్న తీరప్రాంత ప్రాంతంలో పెద్ద మూరిష్ జనాభా స్థాపించబడింది.
మూడవ అబ్దుర్రహ్మాన్ పాలనలో ఖలీఫా రాజధాని కార్డోబా పశ్చిమ ఐరోపాలో అతిపెద్ద ధనిక, అధునాతనమైన నగరం అయింది. మధ్యధరా వాణిజ్యం, సాంస్కృతిక మార్పిడి వృద్ధి చెందాయి. ముస్లింలు మధ్య ప్రాచ్యం, ఉత్తర ఆఫ్రికా నుండి గొప్ప మేధో సంప్రదాయాన్ని దిగుమతి చేసుకున్నారు. ఆ సమయంలో అవేరోస్ ఇబ్న్ అరబీ, మైమోనిడెస్ వంటి కొంతమంది ప్రముఖ తత్వవేత్తలుగా గుర్తించబడ్డారు. ఇబెరియన్ ద్వీపకల్పంలోని రోమన్ సంస్కృతులు ముస్లిం, యూదు సంస్కృతులతో సంక్లిష్ట మార్గాల్లో సంకర్షణ చెందాయి. ఈ ప్రాంతం ప్రత్యేకమైన సంస్కృతిని అందించింది.
ప్రజలు అధికంగా పట్టణాల వెలుపల నివసించారు. ముస్లిం నాయకులు అరుదుగా భూస్వాములను తొలగించటం కారణంగా కొత్త పంటలు, సాంకేతికతలను ప్రవేశపెట్టడం వలన రోమన్ కాలాల నుండి భూమి యాజమాన్యం వ్యవస్థ ఎక్కువగా చెక్కుచెదరకుండా ఉంది. రోమన్ సామ్రాజ్యం మాజీ భూభాగాలలో మొదట ఆసియా నుండి వచ్చిన కొత్త ఉత్పత్తిని పరిచయం చేసే వ్యవసాయ విస్తరణకు దారి తీసింది.
11 వ శతాబ్దంలో ముస్లిం హోల్డింగ్లు ప్రత్యర్థి తైఫా రాజ్యాలుగా చీలిపోయాయి. చిన్న క్రైస్తవరాజ్యాల వారి భూభాగాలను విస్తరించడానికి అవకాశం కల్పించబడింది. అల్మోరావిడ్స్, ఆల్మహోడ్స్లోని ఇస్లామిక్ పాలక విభాగాలు ఉత్తర ఆఫ్రికా నుండి వచ్చిన ముస్లిం హోల్డింగ్స్ ఐక్యత పునరుద్ధరించాయి. ఇది ఇస్లాం తక్కువ సహనంతో కూడిన అన్వయంతో ముస్లింల అదృష్టాన్ని పునరుద్ధరించింది. ఈ పునరుత్థాన ఇస్లామిక్ రాజ్యం పాక్షికంగా క్రైస్తవ ప్రయోజనాలకు వ్యతిరేకంగా శతాబ్దాల కంటే అధికమైన విజయాలను సాధించింది.
ఐబీరియన్ ద్వీపకల్పంపై క్రైస్తవ పాలన తిరిగి స్థాపించబడే వరకు రీకన్క్విస్టా (పునఃస్థాపన) శతాబ్దాలుగా కొనసాగింది. 722 లో డాన్ పెలయో విజయం సాధించిన కోవాడాంగ యుద్ధంతో మొదలైన రీకోకాస్టాను ఇబెరియన్ ద్వీపకల్పంపై ముస్లిం పాలన కాలం కొనసాగింది. ముస్లిం దళాలపై క్రైస్తవ సైన్యం విజయం వాయవ్య తీరప్రాంత పర్వతాల వెంట అస్టురియస్ యొక్క క్రిస్టియన్ రాజ్యం యొక్క సృష్టికి దారితీసింది. పాలన కొంతకాలం కొనసాగిన తర్వాత 739 లో గలీసియా నుండి ముస్లిం దళాలు నడుపబడ్డాయి. చివరకు మధ్యయుగ ఐరోపా అతి పవిత్రమైన ప్రదేశాలలో శాంటియాగో డి కాంపోస్ట్టాలో ఒకదానిని హోస్ట్ చేసి క్రొత్త క్రైస్తవ రాజ్యంలోకి చేర్చారు. శతాబ్దాలుగా లియోన్ రాజ్యం బలమైన క్రైస్తవ రాజ్యంగా కొనసాగింది. 1188 లో లియోన్లో (లియోన్ కార్టెస్) ఐరోపాలో మొట్టమొదటి ఆధునిక పార్లమెంటరీ సమావేశం నిర్వహించబడింది. లియోనేస్ భూభాగం నుంచి ఏర్పడిన కాస్టిలే రాజ్యం వారసునిగా బలమైన రాజ్యంగా ఉంది. రాజులు, ప్రభువులు ఈ కాలంలో శక్తి, ప్రభావం కొరకు పోరాడారు. రోమన్ చక్రవర్తుల ఉదాహరణ క్రౌన్ రాజకీయ లక్ష్యాన్ని ప్రభావితం చేసింది. అయితే పూర్వీకులు భూస్వామ్యవాదం నుండి లాభం పొందారు.
ముస్లిం సైన్యాలు పైరినీస్కు ఉత్తరంవైపుకు వెళ్ళి ఫ్రాంకియా యుద్ధంలో ఫ్రాంకిష్ దళాల చేత ఓడించబడ్డాయి. 760 వ ఫ్రాన్సులోని చాలా దక్షిణానప్రాంతానికి నెట్టివేయబడి సముద్రంలో తీరానికి చేరుకుంది. తరువాత ఫ్రాన్కిష్ దళాలు పైరరీల దక్షిణ భాగంలో క్రిస్టియన్ కౌంటీలను స్థాపించారు. తరువాత ఈ ప్రాంతాలు నవార్రే, ఆరగాన్ రాజ్యాలుగా విస్తరించింది. అనేక శతాబ్దాలుగా ఎబ్రో, డౌరో లోయలలో ఇబెరియా ముస్లిం, క్రైస్తవ నియంత్రిత ప్రాంతాల మధ్య నిలకడలేని సరిహద్దులు ఉండేవి.
{{double image|right|Ramon Llull.jpg|154|Ibn Arabi.jpg|140|ఫ్రాన్సిస్కాన్ రామోన్ లల్ల్, సుఫీ ఐబిన్ అరబీ, మార్మిక సిద్ధాంతకర్తలు]]
బార్సిలోనా కౌంటీ, ఆరగాన్ సామ్రాజ్యం ఒక వంశానుగత యూనియన్లో ప్రవేశించి మధ్యధరా ప్రాంతంలో భూభాగం, అధికారాన్ని పొందాయి. 1229 లో మజోర్కాను స్వాధీనం చేసుకున్నారు. కాబట్టి 1238 లో వాలెన్సియా.
అల్-అండలస్ పరాజయం పాలైన టైయిఫా రాజ్యాలలో దీర్ఘకాలం పోరు కొనసాగించిన ఐబీరియన్ క్రైస్తవ రాజ్యాలు స్థిరత్వం సంపాదించటానికి దోహదపడ్డాయి. 1085 లో వ్యూహాత్మకంగా కేంద్ర నగరం టోలెడోను సంగ్రహించడం క్రైస్తవ రాజ్యాలకు అనుకూలంగా అధికార నియంత్రణలో ముఖ్యమైన మార్పుగా గుర్తించబడింది. 12 వ శతాబ్దంలో ఒక గొప్ప ముస్లిం పురోగమనం తరువాత దక్షిణాన ఉన్న గొప్ప మూరిష్ కోటలు 13 వ శతాబ్దంలో క్రిస్టియన్ స్పెయిన్లో - 1236 లో కార్డోబా, 1248 లో సెవిల్లెలకు పతనం అయ్యాయి. 13 వ, 14 వ శతాబ్దాలలో మొరాకో రాజవంశం ముట్టడించి దక్షిణ తీరంలోని ఎన్క్లేవ్స్ కానీ ఐబెర్రియాలో నార్తరన్ ఆఫ్రికన్ పాలనను పునఃస్థాపించడానికి తమ ప్రయత్నంలో విఫలమయ్యాయి. స్పెయిన్లో 800 సంవత్సరాల ముస్లిం ఉనికిని పొందిన తరువాత గ్రెనడా చివరి నస్రిద్ సుల్తానేట్ 1492 లో కాథలిక్ చక్రవర్తులు కాస్టిలే క్వీన్ ఇసాబెల్లాకు లొంగిపోయాడు. ఆరగాన్ రాజు రెండవ ఫెర్డినాండ్కు అప్పగించబడుతుంది.
13 వ శతాబ్దం మధ్యలో రోమన్, గోథిక్ సంప్రదాయాల్లో ఆధారపడిన ద్వీపకల్ప క్రైస్తవ రాజ్యాలలో సాహిత్యం, తత్వశాస్త్రం మళ్లీ వృద్ధి చెందాయి. ఈ సమయంలో నుండి ఒక ప్రముఖ తత్వవేత్త రామన్ లాల్. అబ్రహం క్రెస్క్యూస్ ఒక ప్రముఖ యూదు కార్ట్రాగ్రాఫర్. రోమన్ చట్టం, దాని సంస్థలు శాసనసభ్యులకు నమూనా. ఈ రోమన్, గోతిక్ గతాన్ని బలోపేతం చేయడంపై కాస్టిలే రాజు అల్ఫోన్సో, ఐబెరియన్ క్రిస్టియన్ రాజ్యాలన్ని మధ్యయుగ ఐరోపా క్రైస్తవ మతంతో కలిపాడు. అల్ఫోన్సో పవిత్ర రోమన్ సామ్రాజ్యం ఎన్నుకోబడిన వ్యక్తిగా పనిచేసి సైట్ పార్టిడాస్ కోడ్ను ప్రచురించాడు. అనేది సాధారణంగా 12 వ, 13 వ శతాబ్దాలలో టోలెడో నగరంలో కలిసి పనిచేసిన పండితుల సమూహాన్ని టోలెడో స్కూల్ ఆఫ్ ట్రాంస్లేటర్స్ వర్ణిస్తుంది. ఇది సాంప్రదాయ క్లాసిక్ ఇస్లామిక్ ప్రసారం మధ్యయుగ ఐరోపాకు ప్రధాన ఇస్లామిక్ రచనలు అరబిక్, పురాతన గ్రీకు, ప్రాచీన హీబ్రూ నుండి అనేక తత్వ, శాస్త్రీయ రచనలను అనువదించడానికి ఉపయోగపడింది. స్పెయిన్లోని ఇతర రొమన్స్ భాషలను కాటలాన్, అస్టెరిషియన్, గెలీలియన్ లాంటి స్పెషల్ ఇతర రోమన్స్ లాంగ్వేజ్ నుండి స్పెయిన్ జాతీయ భాష, లియుగ్యు ఫ్రాంకాగా మారిన తర్వాత కాస్టిలియన్ భాష -ఇది సాధారణంగా "స్పెయిన్"గా పిలవబడుతుంది (ముఖ్యంగా చరిత్రలో, ప్రస్తుతం), అలాగే లాటిన్ ఐరోపాలో ఇతర రొమన్స్ భాషలు. బాస్క్ (స్పెయిన్లో ఉన్న మాత్రమే రోమన్ భాష కాని ఒకేఒక భాష )ఆరంభకాల బాస్క్ నుంచి మధ్యయుగ వరకు కొనసాగాయి. సాన్ మిలన్ డి లా కొగోల్ల ఆరామాలలో స్థాపించబడిన గ్లోసాస్ ఎమిలియన్స్ బాస్క్యూ, స్పానిష్ రెండింటిలో మొదటి వ్రాసిన పదాలను కలిగి ఉంది, మొదటిసారిగా లాటిన్ ఒక పరిణామంగా రెండవ స్థాపనలో ప్రభావాన్ని కలిగి ఉంటుంది.
కేంద్రీకృతమై ఆరగాన్ సింహాసనాధికారానికి సాక్ష్యంగా ఉంది. మధ్యధరా సముద్రం సిసిలీ, ఏథెన్సులకు కూడా ఇది విస్తరించింది.
ఈ సమయానికి పాలెలియాస్ (1212/1263), సాలమన్కా (1218/1254) విశ్వవిద్యాలయాలు స్థాపించబడ్డాయి. 1348, 1349 నాటి బ్లాక్ డెత్ స్పెయిన్ నాశనం చేసింది.
స్పెయి సాంరాజ్యం
1469 లో కాస్టిలే, ఆరగాన్ క్రిస్టియన్ రాజ్యాలకు కిరీటాలు చిహ్నంగా ఉన్న మొదటి ఇసాబెల్లా, ఆరగాన్ రెండవ ఫెర్డినాండ్ వివాహం ద్వారా సమైక్యం చేయబడ్డాయి. 1478 లో కానరీ ద్వీపాల విజయం పూర్తి అయ్యింది, 1492 లో కాస్టైల్, ఆగాగాన్ మిలిటరీ దళాలు దాని ఆఖరి పాలకుడు 12 వ ముహమ్మద్ నుండి గ్రెనడా ఎమిరేట్ను స్వాధీనం చేసుకున్నాయి. దీంతో ఇబెరియాలో ఇస్లామిక్ పాలన 781 సంవత్సరాల ఉనికిని చివరగా కోల్పోయింది. అదే సంవత్సరం స్పెయిన్ యూదులకు స్పానిష్ ఇన్క్విసిషన్ సమయంలో స్పానిష్ భూభాగాల్లో కాథలిక్కులు లేదా బహిష్కరణలను ఎదుర్కోవలసిందిగా ఆదేశించారు. గ్రెనడా ఒడంబడిక ముస్లింల పట్ల మతపరమైన సహనం మంజూరు చేసారు. కొన్ని సంవత్సరాలుగా కాస్టిలే రాజ్యంలో 1502 లో, 1527 లో ఆరగాన్ రాజ్యంలో చట్టవిరుద్ధం చేయబడటానికి ముందే స్పెయిన్ ముస్లిం జనాభా నామమాత్రంగా క్రిస్టియన్ మొరిస్కోస్ అయ్యింది. గ్రెనడాకు చెందిన మొర్కోస్కో తిరుగుబాటు ఆల్ఫుజ్రాస్ యుద్ధం అని పిలిచే కొన్ని దశాబ్దాల తరువాత స్పెయిన్ పూర్వ-ముస్లిం జనాభా గణనీయమైన సంఖ్యలో బహిష్కరించబడింది. ప్రధానంగా ఉత్తర ఆఫ్రికాలో స్థిరపడింది.
1492 లో ఇసాబెల్లా నిధుల సహాయంతో న్యూ వరల్డ్ లో క్రిస్టోఫర్ కొలంబస్ ప్రవేశం ఒక మైలురాయిగా గుర్తించబడింది. కొలంబస్ మొదటి సముద్రయానం అట్లాంటిక్ను అధిగమించి, కరేబియన్ ద్వీపాలకు చేరుకుంది, ఇది యూరోపియన్ అన్వేషణకు, అమెరికాల విజయంతో ప్రారంభమైంది, అయినప్పటికీ కొలంబస్ అతను ఓరియంట్ చేరుకున్నాడని అంగీకరింపజేసాడు. హెర్నాన్ కోర్టేస్, ఫ్రాన్సిస్కో పిజారో వంటి సాహసయాత్రికులతో అమెరికాల వలసరాజ్యం ప్రారంభమైంది. స్థానిక, స్పానిష్ సంస్కృతులు, వ్యక్తుల మధ్య మిశ్రమజాతుల ఉదయం అనేది నియమంగా మారింది.
పునరుజ్జీవనం న్యూ మోనార్క్ ఇసాబెల్లా, ఫెర్డినాండ్లకు స్థానిక ప్రభువు వ్యయంతో రాయల్ శక్తిని కేంద్రీకరించారు. ఎస్ప్యాన అనే పదం పురాతన మూలమైన హిస్పానియ ఇది రెండు రాజ్యాలను పూర్తిగా గుర్తించడానికి ఉపయోగించబడింది.
వారి విస్తారమైన రాజకీయ, చట్టపరమైన, మత, సైనిక సంస్కరణలతో, స్పెయిన్ మొదటి ప్రపంచ శక్తిగా ఉద్భవించింది.
స్పెయిన్ ప్రతి రాజ్యం సామాజిక, రాజకీయ, చట్టాలు, కరెన్సీ, భాషలలో స్పెయిన్ ప్రతి రాజ్యం ఒక ప్రత్యేక దేశంగా మిగిలి ఉన్నప్పటికీ వారి సార్వభౌమాధికారాల వివాహం ద్వారా ఆరగాన్, కాస్టిలే కిరీటాన్ని సమైక్యం చేయడం ఆధునిక స్పెయిన్, స్పానిష్ సామ్రాజ్యానికి ఆధారంగా ఉంది.
నూతన నిరంకుశవాద శైలి హబ్స్బర్గ్ చక్రవర్తి మీద రెండు తిరుగుబాట్లు : కాస్టిల్లో కామినెరోస్ తిరుగుబాటు, మాజోర్కా, వాలెన్సియాలో బ్రదర్హుడ్ల తిరుగుబాటు జరిగాయి. పోరాటాల తర్వాత, కమినెరోస్ జువాన్ లోపెజ్ డి పాడిల్లా, జువాన్ బ్రేవో, ఫ్రాన్సిస్కో మాల్డోనాడోలను ఉరితీశారు, మారియా పచేకో ప్రవాసంలోకి వెళ్ళాడు. జర్మనీ డి ఫోయిక్స్ కూడా మధ్యధరాలో తిరుగుబాటుతో ముగిసింది.
స్పెయిన్ 16 వ శతాబ్దం అంతటా, 17 వ శతాబ్దం అంతటా ఐరోపా ప్రధాన శక్తిగా ఉంది. వలసల ఆస్తుల నుండి వాణిజ్యం, సంపద బలోపేతం అయ్యింది. ఇది ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద సముద్రపు శక్తిగా మారింది. ఇది మొదటి రెండు స్పానిష్ హాబ్స్బర్గ్స్ మొదటి చార్లెస్ (1516-1556), రెండవ ఫిలిప్ (1556-1598) పాలనాకాలంలో దాని అపోజీని చేరుకుంది. ఈ కాలంలో ఇటాలియన్ వార్స్, రివాల్ట్ ఆఫ్ ది కమినెరోస్, డచ్ రివాల్ట్, మోరిస్కో తిరుగుబాటు, ఒట్టోమన్లు, ఆంగ్లో-స్పానిష్ యుద్ధం, ఫ్రాన్స్తో యుద్ధాలు జరిగాయి.
అన్వేషణ, విజయం లేదా రాజ వివాహం పొత్తులు, వారసత్వం ద్వారా, స్పానిష్ సామ్రాజ్యం అమెరికాలు, ఆసియా-పసిఫిక్ ప్రాంతంలోని ద్వీపాలు, ఇటలీ ప్రాంతాలు, ఉత్తర ఆఫ్రికాలోని నగరాలు, ప్రస్తుతం ఫ్రాన్స్, జర్మనీ, బెల్జియం, లక్సెంబర్గ్, నెదర్లాండ్స్ భూభాగాలను స్వాధీనం చేసుకుంది. ప్రపంచంలోని మొట్టమొదటి 1519-1521లో సూర్యుడు ఎప్పుడూ అస్తమించని దేశంగా చెప్పబడిన మొదటి సామ్రాజ్యం అయింది. ఇది సముద్రం, భూమి ద్వారా సాహసోపేత అన్వేషణలతో, డిస్కవరీ యుగం, మహాసముద్రాలు, విజయాలు, యూరోపియన్ వలసవాదం ప్రారంభాల మధ్య నూతన వాణిజ్య మార్గాలు ప్రారంభించబడ్డాయి. స్పానిష్ అన్వేషకులు విలువైన లోహాలను, సుగంధ ద్రవ్యాలు, విలాసలు, గతంలో తెలియని మొక్కలు తిరిగి తీసుకువచ్చారు. ప్రపంచవ్యాప్తంగా యూరోపియన్ అవగాహనను మార్చడంలో ప్రముఖ పాత్ర పోషించారు. ఈ కాలంలో సాక్ష్యంగా ఉన్న సాంస్కృతిక ఉద్భవిష్యత్వం ఇప్పుడు స్పానిష్ స్వర్ణ యుగంగా పేర్కొనబడింది. సామ్రాజ్య విస్తరణ సమాజాల, సామ్రాజ్యాలు కూలిపోవటం, ఐరోపా నుండి కొత్త వ్యాధులు అమెరికా దేశీయ ప్రజలను నాశనమవడం వలన అమెరికాలో అపారమైన తిరుగుబాటు ఏర్పడింది. మానవతావాదం, కౌంటర్-రిఫార్మేషన్, కొత్త భౌగోళిక ఆవిష్కరణలు, విజయాలు ఇప్పుడు అంతర్జాతీయ ఉద్యమం, మానవ హక్కులు అని పిలువబడే మొదటి ఆధునిక సిద్ధాంతాలను అభివృద్ధి చేసిన సలామన్కా స్కూల్ ఆఫ్ అని పిలువబడే మేధో ఉద్యమం ద్వారా ప్రస్తావించబడింది. జువాన్ లూయిస్ వివేవ్ ఈ కాలంలో మరొక ప్రముఖ మానవతావాదిగా గుర్తించబడ్డాడు.
16 వ శతాబ్దం చివరలో, 17 వ శతాబ్దం మొదటి అర్ధభాగంలో స్పెయిన్ అన్ని వైపుల నుండి కష్టతరమైన సవాళ్లను ఎదుర్కుంది. వేగంగా పెరుగుతున్న ఒట్టోమన్ సామ్రాజ్యం ఆధ్వర్యంలో బార్బరీ సముద్రపు దొంగలు అనేక తీర ప్రాంతాల్లో తమ బానిసల దాడుల ద్వారా, ఒక ఇస్లామిక్ ముట్టడి ముప్పు ద్వారా ప్రజాజీవితంలో కల్లోలితమై ఉంది. స్పెయిన్, ఫ్రాన్స్ మద్య తరాచూ యుద్ధాలు జరిగినప్పుడు ఇది సంభవించింది.
ప్రొటెస్టెంట్ సంస్కరణ సామ్రాజ్యం మతపరమైన యుద్ధాలలో మరింతగా లోతుగా లాగబడింది. దీని ఫలితంగా దేశానికి ఐరోపా అంతటా, మధ్యధరా ప్రాంతాల్లో బలవంతంగా ఎప్పుడూ సైనిక విస్తరణ ప్రయత్నాలను చేపట్టవలసిన అవసరం ఏర్పడింది.
17 వ శతాబ్దపు మధ్యకాలంలో మధ్య దశాబ్దాల ఐరోపా యుద్ధాలు - ప్లేగు వ్యాధి వ్యాప్తి, స్పానిష్ హాబ్స్బర్గర్లు ఖండం అంతటా -విస్తృత మత-రాజకీయ విభేదాల్లో దేశాన్ని చుట్టుముట్టాయి. ఈ సంఘర్షణలు దాని వనరులను ఖాళీ చేశాయి, సాధారణంగా ఆర్థిక వ్యవస్థను నిర్లక్ష్యం చేశాయి. స్కాట్లాండ్లోని హాబ్స్బర్గ్ సామ్రాజ్యం చాలా భాగం వరకు స్పెయిన్ పట్టుకుని, పవిత్ర రోమన్ సామ్రాజ్యం సామ్రాజ్యవాద శక్తులు ప్రొటెస్టంట్ దళాల అభివృద్ధిలో పెద్ద భాగాన్ని వెనుకకు తెచ్చాయి. అయితే చివరికి పోర్చుగల్ విభజనను గుర్తించవలసి వచ్చింది. 1580 నుండి 1640 వరకు కిరీటం వ్యక్తిగత యూనియన్లో ఐక్యమై ఉంది., నెదర్లాండ్స్, చివరికి తీవ్ర వినాశనం సృష్టించిన యూరోప్ వ్యాప్తంగా ముప్పై సంవత్సరాలు కొనసాగిన యుద్ధం తరువాతి దశల్లో ఫ్రాన్స్ కొన్ని తీవ్రమైన సైనిక తిరోగమనాలను ఎదుర్కొంది.
17 వ శతాబ్దం చివరి భాగంలో స్పెయిన్ నెమ్మదిగా క్షీణించింది. ఈ సమయంలో ఫ్రాన్స్, నెదర్లాండ్స్కు అనేక చిన్న భూభాగాలు అప్పగించబడ్డాయి. ఏది ఏమైనప్పటికీ ఇది 19 వ శతాబ్దం ప్రారంభం వరకు కొనసాగిన విస్తారమైన విదేశాల సామ్రాజ్యాన్ని విస్తరించింది.
ఈ తిరోగమనం సింహాసనానికి వారసత్వంగా వివాదానికి దారితీసింది. ఇది 18 వ శతాబ్దం మొదటి సంవత్సరాన్ని ఉపయోగించింది. స్పానిష్ వారసత్వ యుద్ధం అనేది ఒక పౌర యుద్ధంతో కలిపి విస్తృతమైన అంతర్జాతీయ వివాదం, సామ్రాజ్యం దాని యూరోపియన్ ఆస్తులను ఖండించటం, ఖండంలోని ప్రముఖ అధికారాలలో ఒకటిగా దాని స్థానం క్షీణతకు దారితీసాయి. ఈ యుద్ధ సమయంలో ఫ్రాన్సులో పుట్టిన ఒక నూతన రాజవంశంగా బోర్బన్స్ స్థాపించబడింది. మొట్టమొదటి బోర్బన్ రాజు 5 వ ఫిలిప్ క్యాస్టైల్, ఆరగాన్ కిరీటాన్ని ఒకే రాజ్యంగా మార్చడంతో పాత ప్రాంతీయ అధికారాలను, చట్టాలను రద్దుచేసినప్పుడు ఒక నిజమైన స్పానిష్ రాష్ట్రం స్థాపించబడింది.
18 వ శతాబ్దం నెమ్మదిగా పునరుద్ధరణ, సామ్రాజ్యం ద్వారా సంపద పెరుగుదల చూసింది. నూతన బోర్బన్ రాచరికం పరిపాలన, ఆర్థిక వ్యవస్థను ఆధునికీకరించే ఫ్రెంచ్ వ్యవస్థపై దృష్టి పెట్టింది. జ్ఞానోదయం ఆలోచనలు సామ్రాజ్యం మేధావులు, రాచరికం కొన్ని మధ్య వేదిక పొందడం ప్రారంభమైంది. స్వాతంత్ర్య అమెరికన్ యుద్ధంలో తిరుగుబాటు చేసే బ్రిటిష్ కాలనీలకు సైనిక సహాయం రాజ్యంలో అంతర్జాతీయ స్థాయిలో మెరుగుపడింది.
స్వేచ్ఛావిధానం, శ్రామిక ఉద్యమం , జాతీయ విధానం
1793 లో స్పెయిన్ మొదటి కూటమిలో సభ్యదేశంగా కొత్త రివల్యూషనరీ " ఫ్రెంచ్ రిపబ్లిక్ మీద " స్పెయిన్ యుద్ధానికి వెళ్ళింది.పైరినీస్ యుద్ధం తరువాతి దేశానికి గాలీకైజ్డ్ ఉన్నతవర్గాలపై ప్రతిచర్యలో ఓటమి తరువాత ఫ్రాన్స్లో 1795 లో బేసెల్ వద్ద శాతి ఒప్పందం చేశారు. దీనిలో స్పెయిన్ హిస్పానియో ద్వీపంలో మూడింట రెండు వంతుల ఆధిపత్యం కోల్పోయింది. 1805 లో ట్రఫాల్గార్ యుద్ధంలో బ్రిటీష్ విజయంతో ముగిసిన మూడో కూటమి సంక్షిప్త యుద్ధంలో స్పెయిన్కు ఫ్రాన్స్తొ అనుబంధం ఉందని ప్రధానమంత్రి మన్యుయల్ గొడోయ్ నిర్ధారించాడు. 1807 లో నెపోలియన్, అప్రసిద్దమైన ప్రధాన మంత్రి మధ్య రహస్య ఒప్పందం బ్రిటన్, పోర్చుగల్లకు వ్యతిరేకంగా యుద్ధం ప్రకటించటానికి దారి తీసింది. నెపోలియన్ దళాలు దేశంలో ప్రవేశించి పోర్చుగల్ను ఆక్రమించాయి కానీ స్పెయిన్ ప్రధాన కోటలను ఆక్రమించాయి. పరిహాసాస్పద స్పానిష్ రాజు నెపోలియన్ సోదరుడు జోసెఫ్ బొనపార్టేకు విడిచిపెట్టాడు.
జోసెఫ్ బొనపార్టే ఒక తోలుబొమ్మ చక్రవర్తిగా కనిపించారు, స్పానిష్ చేత అపహాస్యం చెందారు. బోనపార్టిస్ట్ పాలనకు వ్యతిరేకంగా 1808 మే 2 న దేశం అంతటా చేసిన తిరుగుబాటు అనేక జాతీయవాద తిరుగుబాట్లలో ఒకటి. ఈ తిరుగుబాటుదారులు నెపోలియన్ పాలనకు వ్యతిరేకంగా స్వాతంత్ర్య యుధ్ధం చేశాయి. నెపోలియన్ వ్యక్తిగతంగా జోక్యం చేసుకుని అనేక స్పానిష్ సైన్యాలను ఓడించి బ్రిటీష్ సైన్యాన్ని తిరోగమనం చేయాలని బలవంతం చేశాడు. అయితే స్పానిష్ సైన్యాలు గెరిల్లాలు, వెల్లింగ్టన్ బ్రిటీష్-పోర్చుగీస్ దళాల చేత అధికమైన సైనిక చర్య నెపోలియన్ రష్యా దెబ్బతినడంతో వంటి పరిణామాలు కలిపి 1814 లో స్పెయిన్ నుంచి ఫ్రెంచ్ సామ్రాజ్యవాద సైన్యం తొలగింపుకు దారితీసింది. కింగ్ 7 వ ఫెర్డినాండ్ తిరిగి పాలనా బాధ్యతలు స్వీకరించాడు.
యుద్ధం సమయంలో 1810 లో ఒక విప్లవాత్మక సంస్థ కార్డిస్ ఆఫ్ కాడిజ్ బోనాపర్టి పాలనకు వ్యతిరేక ప్రయత్నం సమన్వయం చేయటానికి, ఒక రాజ్యాంగాన్ని సిద్ధం చేయడానికి సమావేశమైంది. దాని సభ్యులు మొత్తం స్పానిష్ సామ్రాజ్యానికి చెందిన వారే.
1812 లో రాచరికరాజ్యాంగా విశ్వజనీన ప్రాతినిధ్య రాజ్యాంగం ప్రకటించబడింది. కాని బొనాపార్టిస్ట్ పాలన పతనమైన తర్వాత 7 వ ఫోర్డినాండ్ కోర్టెస్ జనరెల్స్ను తొలగించి ఒక సంపూర్ణ రాజుగా పరిపాలించాలని నిర్ణయించారు. ఈ సంఘటనలు 19 వ, 20 వ శతాబ్ది ప్రారంభంలో సంప్రదాయవాదులు, ఉదారవాదుల మధ్య సంఘర్షణకు దారితీసింది.
ఫ్రాన్సు స్పెయిన్ మీద విజయం ఇంపీరియల్ స్పానిష్ ప్రభుత్వ విధానాలను వ్యతిరేకించిన లాటి - అమెరికన్, సార్వభౌమత్వాన్ని ప్రజలకు తిరిగి పునరుద్ధరించాలని డిమాండ్ చేశారు. ప్రారంభించి 1809 లో స్పెయిన్ యొక్క అమెరికన్ కాలనీలు వ్యతిరేక వాదులు (స్పానిష్లో పుట్టిన పెనింసులర్లు), క్రియోల్స్ అనేక వరుస విప్లవాలను ప్రారంభించాయి, స్వాతంత్ర్యాన్ని ప్రకటించాయి, ఇది స్పానిష్ అమెరికన్ స్వాతంత్ర్య యుద్ధాలకు దారితీసింది. అమెరికాలో దాని ప్రధాన భూభాగ కాలనీలపై స్పానిష్ నియంత్రణ ముగిసింది. కింగ్స్ మూడవ ఫెర్డినాండ్ పునరుజ్జీవ ప్రయత్నం వ్యర్థమైంది. ఎందుకంటే వ్యతిరేకతలను కాలనీలలో మాత్రమే కాకుండా లిబరల్ అధికారులు నాయకత్వంలో స్పెయిన్, సైన్యం తిరుగుబాటులు కూడా కొనసాగాయి. 1826 చివరి నాటికి స్పెయిన్లో నిర్వహించిన ఏకైక అమెరికన్ కాలనీలు క్యూబా, ప్యూర్టో రికోలు.
నెపోలియన్ యుద్ధంలో స్పెయిన్ ఆర్థికసక్షోభం సంభవించింది. లోతుగా విభజించబడి, రాజకీయంగా అస్థిరంగా ఉంది. 1830, 1840 లలో కార్లిస్ట్స్ అని పిలిచే యాంటీ-లిబరల్ దళాలు కార్లిస్ట్ వార్స్లో ఉదారవాదులకు మద్య జరిగిన పోరాటంలో లిబరల్ దళాలు గెలుపొందాయి. కానీ ప్రగతిశీల, సాంప్రదాయిక ఉదారవాదుల మధ్య వివాదం క్రమంగా బలహీనపడి ముగింపుకు వచ్చింది. 1868 నాటి గ్లోరియస్ రివల్యూషన్, స్వల్పకాలిక మొదటి స్పానిష్ గణతంత్రం తరువాత మరింత స్థిరమైన చక్రవర్తి పాలన స్థాపించబడింది. ఇది స్పానిష్ ప్రభుత్వంలో ప్రగతిశీల, సాంప్రదాయిక ఉదారవాదుల మధ్య ప్రభుత్వ నియంత్రణ భ్రమణ లక్షణాలను కలిగి ఉంది.
19 వ శతాబ్దం చివరలో జాతీయవాద ఉద్యమాలు ఫిలిప్పీన్స్, క్యూబాలో పుట్టుకొచ్చాయి. 1895, 1896 లలో క్యూబా యుద్ధం స్వాతంత్ర్యం, ఫిలిప్పీన్ విప్లవం మొదలయ్యాయి. చివరికి యునైటెడ్ స్టేట్స్ ప్రమేయం చేసుకుంది. స్పానిష్ అమెరికన్ యుద్ధం 1898 వసంతంకాలంలో జరిగింది. స్పెయిన్ ఉత్తర ఆఫ్రికా వెలుపల ఒకప్పుడు విస్తృతంగా కాలనీల సామ్రాజ్యంలో చివరిసారిగా ఓడిపోయింది. ఎల్ డెస్స్టేర్ (ది డిజాస్టర్)గా స్పెయిన్లో యుద్ధం ప్రసిద్ధి చెంది దేశంలోని విశ్లేషణను నిర్వహించడానికి '98 జనరేషన్ 'కు ప్రేరణ కలిగించింది.
20 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో కాలం అభివృద్ధి చెందుతున్న సంపదలో ఒకటిగా మారింది. 20 వ శతాబ్దం కొద్దిగా శాంతి తీసుకువచ్చింది. పశ్చిమ సహారా, స్పానిష్ మొరాకో, ఈక్వెటోరియల్ గినియా వలసరాజ్యాలతో ఆఫ్రికా పెనుగులాటలో స్పెయిన్ ఒక చిన్న పాత్ర పోషించింది. ఇది మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం సమయంలో తటస్థంగా ఉంది (మొదటి ప్రపంచ యుద్ధంలో స్పెయిన్ చూడండి). మొరాకోలో జరిపిన రిఫ్ యుద్ధం సందర్భంగా సంభవించిన భారీ నష్టాలు ప్రభుత్వానికి అవమానకరంగా మారి రాచరికాన్ని బలహీనపరిచింది.
జనరల్ " మైఖేల్ ప్రిమొ డీ రివేరా " (1923-1931)రెండవ స్పానిష్ రిపబ్లిక్ స్థాపనతో ముగింపుకు వచ్చాయి.రిపబ్లిక్ భాషాప్రయుక్తంగా విభజించబడిన ప్రాంతాలకు (బాస్క్యూ, గాల్సియా) స్వయం ప్రతిపత్తి కలిగించడానికి అంగీకరించింది.స్త్రీలకు ఓటుహక్కు కల్పించబడింది.ఈ సమయంలో ఆస్ట్రియన్ సమ్మె 1934 సంభవించింది.
స్పానిష్ పౌర యుద్ధం, ఫ్రాంకో యుగం
1936 లో స్పానిష్ పౌర యుద్ధం మొదలయ్యింది. మూడు సంవత్సరాలపాటు జనరల్ ఫ్రాన్సిస్కో ఫ్రాంకో నేతృత్వంలోని జాతీయవాద దళాలు నాజీ జర్మనీ, ఫాసిస్ట్ ఇటలీ మద్దతుతో సోవియట్ యూనియన్, మెక్సికో, ఇంటర్నేషనల్ బ్రిగేడ్లు మద్దతు ఇచ్చిన రిపబ్లికన్ పక్షాన పోరాడాయి. కానీ బ్రిటీష్ నేతృత్వంలోని నాన్-ఇంటర్వెన్షన్ పాలసీ కారణంగా పాశ్చాత్య శక్తుల దీనికి మద్దతు లేదు. పౌర యుద్ధంలో తీవ్రంగా పోరాడారు, అన్ని వైపులా చేసిన అనేక అనైతిక చర్యలు చోటు చేసుకున్నాయి. ఈ యుద్ధంలో 5,00,000 మంది ప్రజల ప్రాణాలను కోల్పోయినట్లు పేర్కొన్నారు. దేశం నుండి అర్ధ మిలియన్ పౌరులు వెలుపలకు పోయారు. 1939 లో జనరల్ ఫ్రాంకో విజయం సాధించి, నియంత అయ్యాడు.
ఫ్రాంకో క్రింద స్థాపించబడిన రాష్ట్రం రెండవ ప్రపంచ యుద్ధంలో నామమాత్రంగా తటస్థంగా ఉంది. అయితే యాక్సిస్కు సానుభూతిగా ఉంది. 1937 లో ఏర్పడిన ఫాలెంజ్ ఎస్పనోలా ట్రెరినిషినెస్టా డి డి లాస్ జోన్స్ ఫ్రాన్కో పౌర యుద్ధం తరువాత పాలనలో ఉన్న చట్టపరమైన పార్టీగా ఉంది. పార్టీ ఫలాంగిజం, కమ్యూనిస్ట్-వ్యతిరేకత, జాతీయత, రోమన్ కాథలిక్కులకు నొక్కిచెప్పిన ఫాసిజం రూపాన్ని నొక్కిచెప్పింది. రాజకీయ పార్టీలకు పోటీగా ఉన్న ఫ్రాంకో వ్యతిరేకత కారణంగా 1949 లో ఈ పార్టీని జాతీయ ఉద్యమంగా (మోవిమియానో నాసోనల్) మార్చారు.
రెండో ప్రపంచ యుద్ధం తరువాత స్పెయిన్ రాజకీయంగా, ఆర్థికంగా క్షీణించి ఐక్యరాజ్యసమితి నుండి తొలగించబడింది. ఇది 1955 లో ప్రచ్ఛన్న యుద్ధం సమయంలో, సోవియట్ యూనియన్ మధ్యధరా సముద్రంలో ఏ విధమైన కదలికకు ఎదురుదాడిగా యుబెరియన్ ద్వీపకల్పంపై ఒక సైనిక ఉనికిని స్థాపించడానికి యు.ఎస్.వ్యూహాత్మకంగా ప్రాముఖ్యమై కేంద్రంగా మారింది. 1960 వ దశకంలో స్పెయిన్ పారిశ్రామికీకరణ ద్వారా అసాధారణంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న ఆర్థిక వృద్ధి రేటును నమోదు చేసింది. ఇది గ్రామీణ ప్రాంతాల నుండి మాడ్రిడ్, బార్సిలోనా, బాస్క్యూ కంట్రీకి సామూహిక అంతర్గత వలసలు, ఒక సామూహిక పర్యాటక పరిశ్రమను సృష్టించింది. ఫ్రాంకో నియమం నిరంకుశత్వం, ఒక ఏకజాతీయ జాతీయ గుర్తింపును ప్రోత్సహించడం, జాతీయ కాథలిసిస్ అని పిలవబడే రోమన్ కాథలిసిజం చాలా సంప్రదాయవాద రూపం, వివక్షాపూరిత భాషా విధానాలకు మద్దతు ఇచ్చింది.
ప్రజాస్వామ్య పునఃస్థాపన
1962 లో దేశ బహిష్కరణ ఉన్న రాజకీయ నాయకులు ఫ్రాంకో పాలనకు వ్యతిరేకంగా మ్యూనిచ్లోని యురోపియన్ ఉద్యమ సమావేశంలో పాల్గొన్నారు. అక్కడ వారు ప్రజాస్వామ్యానికి అనుకూలంగా తీర్మానం చేశారు.
1975 నవంబరులో ఫ్రాంకో మరణంతో జువాన్ కార్లోస్ ఫ్రాంక్విస్ట్ చట్టానికి అనుగుణంగా స్పెయిన్ రాజు, రాష్ట్ర అధిపతి పదవిని పొందాడు. కొత్త స్పానిష్ రాజ్యాంగం ఆమోదంతో 1978, ప్రజాస్వామ్యం పునరుద్ధరణ చేసి దేశానికి ప్రాంతాల మీద విశేషాధికారం అధికారం పరిమితం చేసి స్వయంప్రతిపత్తి కలిగిన ఇంటర్నల్ ఆర్గనైజేషన్ రూపొందించింది. " స్పానిష్ 1977 ఆమ్నెస్టీ లా " ఫ్రాంకో పాలన హింసాత్మకచర్యలలో పాల్గొన్న ప్రజలను శిక్షించకుండా వదిలింది. నిరంకుశ పాలన నుండి ప్రజాపాలనకు మారుతున్న సమయంలో 1976 మార్చి 3 లో విటోరియాలో, 1977 లో అటోచా ఊచకోత వంటి నేరాలకు పాల్పడినవారిని కూడా వదిలివేసింది. స్పెయిన్లోని పీపుల్స్ పార్టీలో ప్రస్తుత ప్రముఖ రాజకీయ పార్టీ వ్యవస్థాపక చైర్మన్ ఫ్రాంకో ప్రభుత్వంలో మంత్రిగా పనిచేసిన మాన్యువల్ ఫ్రగా 2012 లో తన మరణానికి కొంతకాలం వరకు తన రాజకీయ జీవితాన్ని కొనసాగించారు.
ఫ్రాంకో పాలనా కాలంలో రూపొందించబడిన ఈ బృందం ప్రజాపాలన, ప్రాంతీయ స్వయంప్రతిపత్తి ఆరంభించిన తరువాత కూడా హింసాత్మక చర్యలు కొనసాగించారు.
1981 ఫిబ్రవరి 23 న భద్రతా దళాల మధ్య తిరుగుబాటుదారులు సైనిక ప్రభుత్వాన్ని విధించే ప్రయత్నంలో కోర్టీన్ను స్వాధీనం చేసుకున్నారు. కింగ్ జువాన్ కార్లోస్ సైనిక దళం ఆదేశం తీసుకున్నాడు, జాతీయ టెలివిజన్ ద్వారా తిరుగుబాటుదారులను లొంగిపోవాలని ఆదేశించాడు.
1980 లలో ప్రజాస్వామ్య పునరుద్ధరణ సాధ్యమయ్యే పెరుగుతున్న బహిరంగ సమాజం సాధించింది. స్వేచ్ఛపై ఆధారపడిన నూతన సాంస్కృతిక ఉద్యమాలు " లా మోవిడ మాడ్రిలెనా ", " గ్రెగోరియో పీసెస్-బార్బా " మానవ హక్కుల సంస్కృతిని ప్రారంభించింది. 1982 మే 30 న స్పెయిన్ బలమైన నాటో వ్యతిరేకత తరువాత ప్రజాభిప్రాయ సేకరణ తరువాత నాటోలో చేరింది. ఆ సంవత్సరం స్పానిష్ సోషలిస్ట్ వర్కర్స్ పార్టీ (PSOE) 43 సంవత్సరాలలో మొదటి వామపక్ష ప్రభుత్వం అధికారంలోకి వచ్చింది. 1986 లో స్పెయిన్ యూరోపియన్ ఎకనామిక్ కమ్యూనిటీలో చేరింది. అది తరువాత యూరోపియన్ యూనియన్గా మారింది. ఇ.టి.ఎ.కు వ్యతిరేకంగా డర్టీ యుద్ధంలో ఫెలిపే గొంజాలెజ్ ప్రభుత్వం పాల్గొనడంతో 1996 లో పార్సీడో పాపుల్ (పి.పి.) ప్రభుత్వం పోస్ స్థానంలో వచ్చింది. ఆ సమయంలో PSOE కార్యాలయంలో దాదాపు 14 సంవత్సరాలు కొనసాగింది.
2002 జనవరి 1 న స్పెయిన్ పూర్తిగా యూరోను స్వీకరించింది, స్పెయిన్ 2000 ల ప్రారంభంలో బాగా EU ఆర్థిక సగటు కంటే బలమైన ఆర్థిక వృద్ధిని సాధించింది. ఏది ఏమయినప్పటికీ, బూమ్ శిఖరాగ్రంలో చాలామంది ఆర్థిక వ్యాఖ్యాతలు జారీ చేసిన బాగా ఆందోళన అసాధారణ ఆస్తి ధరలు, అధిక విదేశీ వాణిజ్య లోటు ఒక బాధాకరమైన ఆర్థిక పతనానికి దారి తీస్తుందని హెచ్చరించింది.
2002 లో స్పెయిన్ అట్లాంటిక్ తీరప్రాంతంలో పెద్ద పర్యావరణ పరిణామాలతో " ప్రెస్టీజ్ ఆయిల్ స్పిల్ " జరిగింది. 2003 లో జోస్ మారియా అజ్నార్ ఇరాక్ యుద్ధంలో యు.ఎస్ అధ్యక్షుడు జార్జి డబ్ల్యు బుష్కు మద్దతు ఇచ్చాడు. అయినప్పటికీ స్పానిష్ సమాజంలో యుద్ధానికి వ్యతిరేకంగా ఒక బలమైన ఉద్యమం అధికరించింది. 2004 మార్చి 11 న అల్-ఖైదాచే ప్రేరేపించబడిన స్థానిక ఇస్లామిస్ట్ తీవ్రవాద బృందం స్పానిష్ చరిత్రలో అతిపెద్ద తీవ్రవాద దాడిని నిర్వహించింది. వారు 191 మందిని చంపి మాడ్రిడ్లో ప్రయాణికుల రైళ్లు మీద బాంబులు వేయడం ద్వారా ద్వారా 1,800 మందికి పైగా గాయపడ్డారు. ప్రారంభ అనుమానాలు బాస్క్ తీవ్రవాద గ్రూపు ఇ.టి.ఎ. పై దృష్టి సారించాయి అయితే. ఇస్లామిస్ట్ ప్రమేయమును సూచించే సాక్ష్యాలు త్వరలో వెలుగులోకి వచ్చాయి. 2004 ఎన్నికల సామీప్యత కారణంగా సంస్కరణ బాధ్యత త్వరగా ఒక రాజకీయ వివాదం అయ్యింది. ప్రధాన పోటీదారులైన పార్టీ పి.పి., పి.ఎస్.ఒ.ఇ. ఈ సంఘటన నిర్వహణపై ఆరోపణలను చేసింది.
మార్చి 14 న జోస్ లూయిస్ రోడ్రిగ్యూస్ జపటొరో నేతృత్వంలో పి.ఎస్.ఒ.ఇ. ఎన్నికలలో గెలుపొందాయి.
2000 ల ఆరంభంలో ఆర్థికరంగం విప్లవాత్మక అభివృద్ధి చెందిన సమయంలో స్పెయిన్ విదేశాలలో జన్మించిన ప్రజల సంఖ్య గణనీయమైన వేగంగా అధికరించింది. కానీ తరువాత సంభవించిన ఆర్థిక సంక్షోభం కారణంగా ఇది బాగా క్షీణించింది. 2005 లో స్పానిష్ ప్రభుత్వం స్వలింగ వివాహం చట్టబద్ధం చేసింది. రాజ్యాంగ న్యాయస్థానం, సాంప్రదాయిక ప్రతిపక్షాల ప్రతిఘటనల మద్య అధికారీకరణకు మద్దతు లభించింది. అలాగే లింగ రాజకీయాలపై కోటాలు లేదా లింగ హింసకు వ్యతిరేకంగా చట్టం చేసింది. ఇ.టి.ఎ.తో ప్రభుత్వం చర్చలు జరిపింది. 2010 లో హింసాకాండను శాశ్వతంగా రద్దు చేసింది.
2008 లో స్పానిష్ ఆస్తులు బుడగలా పగిలిపోవడం 2008-16 నాటి స్పానిష్ ఆర్థిక సంక్షోభం, అధిక నిరుద్యోగం, రాయల్ ఫ్యామిలీలో అవినీతి, పీపుల్స్ పార్టీ ప్రభుత్వ వ్యయం తగ్గించడం, అవినీతి, 2011-12 పీపుల్స్ పార్టీ నేపథ్యంలో స్పానిష్ నిరసనలు వంటి సఘటనలకు దారితీసాయి. కాటలాన్ స్వతంత్రేచ్ఛ కూడా పెరిగింది. 2011 లో మారియానో రజోయ్ సంప్రదాయవాద పీపుల్స్ పార్టీ 44.6% ఓట్లతో ఎన్నికను విజయం సాధించింది. 2004 నుండి 2011 వరకు ప్రతిపక్ష నాయకుడిగా ఉన్న తరువాత రాజోయ్ స్పానిష్ ప్రధానమంత్రిగా బాధ్యతలు స్వీకరించి ఇ.యు. స్థిరత్వం సాధించడానికి అవసరమైన కాఠిన చర్యలను కొనసాగించాడు 2014 జూన్ 19 జూన్ 19 న చక్రవర్తి జువాన్ కార్లోస్ తన కుమారుడికి అధికారం స్వాధీనం చేసి తాను ఉపసంహరించుకున్నాడు. అతను 6 వ ఫెలిపే అయ్యాడు.
2017 అక్టోబరు 1 న ఒక కాటలాన్ స్వాతంత్ర్య ప్రజాభిప్రాయ సేకరణ జరిగింది. అక్టోబరు 27 న కాటలాన్ పార్లమెంటు స్పెయిన్ నుంచి ఏకపక్షంగా స్వతంత్రాన్ని ప్రకటించింది. కాటలాన్ రిపబ్లిక్ను స్పానిష్ ప్రధానమంత్రి నేతృత్వంలో స్పానిష్ సెనేట్ ప్రత్యక్ష పాలన ఆమోదించబడింది. ఆ రోజు తరువాత సెనేట్ ప్రత్యక్ష పాలనను విధించేందుకు అధికారాన్ని ఇచ్చింది. మిస్టర్ రజో కాటలాన్ పార్లమెంట్ను రద్దు చేసి కొత్త ఎన్నికలకు పిలుపునిచ్చాడు. ఏ దేశం కాటలోనియాను ప్రత్యేక దేశంగా గుర్తించలేదు.
చరిత్ర
యూరొపియన్ దేశాల్లో స్పెయిన్ ఒకటి. నేడు దానికి ఒక ప్రత్యేకత అంటూ ఏమీ లేదు. కనీసం ఇటలీ, ఫ్రాన్స్, జర్మనీ, ఇంగ్లాండ్ దేశాల్లాంటి గుర్తింపు కూడా దానికి లేదు. ఐరోపాలోని ఇతర అనేక చిన్నాచితక దేశాల్లాగే అదో దేశం. కాని దాని గత చరిత్ర ఎంతో ఘనమైనది. విశిష్టత కలిగింది. సా.శ. 9,10 శతాబ్దంలో అది యూరొప్ అంతటిలో ప్రఖ్యాతి గాంచింది. తలమానికంగా నిలిచింది. సభ్యతా సంస్కృతు ల్లోనైతేనేమి, కట్టడాల్లో శిల్పకళా ఖండాల్లోనైతేనేమి, విద్యా విజ్ఞానాల రీత్యా చూసిన, సుస్థిరత సుపరి పాలనరీత్యా చూసినా, అప్పుడది తనకు తానే సాటిగా నిలిచింది.
అరబ్బుల పాలన
సా.శ. 9వశతాబ్దంలో స్పెయిన్లో అరబ్బుల ప్రభుత్వం ఏర్పడిరది. ఈ అరబ్బులు ప్రారంభంలో మొరాకో నుంచి వచ్చారు. కనుక యూరొపియన్ చరిత్రకారులు కొందరు ఈ అరబ్బుల్ని ‘మొర్స్’ అని కూడా పేర్కొన్నారు. ఇలా స్పెయిన్లో ప్రవేశించిన ఈ అరబ్బులు ఈ దేశాన్ని దాదాపు ఎనిమిది వందల సంవత్సరాల వరకు పరి పాలించారు. వారి పరిపాలనా విధానాన్ని ముస్లిం చరిత్రకారులే కాదు, క్రైస్తవ చరిత్రకారులు కూడా కొనియాడారు. గ్రంథ రచయిత విలియం డ్రీపర్ను అనుసరించి వారు (అరబ్బులు) మానసికంగాను, బుద్ధివివేకాల ద్వారాను ఐరోపాను ప్రగతి పథంలో నడిపించ డానికి అత్యధికంగా తోడ్పడ్డారు. వీరి సభ్యతా సంస్కృతులు, పరిపాలనా తీరుతో సిసిలీ మొత్తం సస్యశ్యామలంగా మారి పోయింది. అప్పుడక్కడ ఐదు విభిన్న జాతులు నివసిస్తుండేవి. వారు ఫ్రెంచ్, గ్రీక్, లాంగోబార్, యూదులు, అరబ్బులు. అయితే పరిపాలకులయిన అరబ్బులు తమ పాలనలో చూపిన ఓర్పు, సహన త్వాల కారణంగా ఈ విభిన్నజాతులు తమ స్వంత చట్టాలనే అనుసరిస్తుండేవి. గ్రీక్ వారు ‘జస్టినేన్’ చట్టాన్ని అనుసరించేవారు. లాంగోబార్ వారిదో ప్రత్యేక చట్టముండేది. నార్మన్లు ఫ్రెంచి చట్టాన్ని అనుసరించేవారు. అరబ్బులు ఖుర్ఆన్ ప్రకారం నడుచుకునే వారు. ఈ వివిధ జాతుల్ని ఒకే ప్రభుత్వ పాలనలో ఉంచడానికి మహోన్నతమైన, సిసలైన న్యాయం, అసామాన్యమైన ఓర్పు, సహనాలు అవసరమై ఉండేవి. ఈ విష యాన్ని అరబ్బులు బాగా గుర్తించారు. నాణేలపై ఉండే వ్రాతలు సగభాగం అరబ్బీలోనూ, సగభాగం లాటిన్ భాషలో ఉండేవి. కొన్ని నాణేలపై శిలువ గుర్తులు, కొన్నింటిపై ఇస్లామీయ చిహ్నాలు, ఇంకొన్నింటిపై రెండురకాల చిహ్నాలుండేవి.
సిసిలీని అరబ్బులు తీర్చిదిద్దిన తీరును ఇలా వర్ణించాడు :‘దీని రాజ ధాని నగరమైన ‘పిల్రమో’కు ఇతర అన్ని నగరాలపై ఆధిక్యత ఉండేది. ఇది అత్యంత ఐశ్వర్యవంతం, సౌభాగ్య వంతమైన నగరంగా ప్రఖ్యాతిగాంచింది. ఇక్కడి ప్రజలు అత్యంత సఖ్యత గల వారు, అత్యధిక తెలివితేటలు గలవారై ఉండేవారు. ఇక్కడ ఐదు వందల మస్జిదు లుండేవి. ఇక్కడి ప్రధాన మస్జిద్ అయిన ‘జామె మస్జిద్’లో ఏకకాలంలో ఏడువేల మంది అవలీలగా నమాజు చేసుకునే అవకాశముండేది… ముస్లింలు సైన్స్ను అభివృద్ధి పరచడానికి అత్యధికంగా తోడ్పడ్డారు. భూగోళం, రసాయనిక శాస్త్రం, వైద్యశాస్త్రాల్లో వారికి అభిరుచి మెండు……. అరబ్బు భౌతిక శాస్త్రవేత్తలు ‘పిల్రమో’ మస్జిద్ గోపురాలపై కూర్చుండి (దూర దర్శినిల సహాయంతో) గ్రహాల చలనం, సూర్యచంద్ర గ్రహణాల సమయాలు, విలీనాకాశంలో నక్షత్రాల వ్యాప్తి, వాటి స్థానాల గురించి అధ్యయనం చేసేవారు. ముస్లింలు తమ ధార్మిక స్థలాల గోపురా లను సైంటిఫిక్ పరిశోధనల కోసం వాడు కుంటున్నప్పుడు, చర్చీల పాదరీలు ఇటు వంటి విషయాల్ని అత్యంత అసంతృప్తి కరమైన, ఆగ్రహ దృష్టితో చూసేవారు. సిసిలోని అరబ్బు వైద్యులు, తమ స్పెయిన్ సోదరులలాగే ఐరోపా అంతటిలో అత్యంత నిపుణులుగా గుర్తించబడేవారు. వీరికి వైద్యం, సర్జరీలో పరిపూర్ణ సామర్థ్య ముండేది……… ‘బతలిమోస్’ రచించిన వ్యాకరణ శాస్త్రం, భౌగోళిక శాస్త్రం, కాంతి, ధ్వనికి సంబంధించిన శాస్త్రాలు కేవలం ముస్లింల వల్లనే కాపాడబడ్డాయి. వీటిని నాశనం చేయాలని (క్రైస్తవ) పాదరీలు ఎంతో ప్రయత్నం చేసేవారు. (స్పెయిన్ పత్రిక` ఎస్.బి. స్కాట్, అనువాదం ఎం. ఖలీలుర్రహ్మాన్. వా.2, పేజి 67`75)
స్పెయిన్ను పరిపాలించిన వారిలో అబ్దుర్ర హ్మాన్ అద్దాఖిల్ మొదటివాడు. అతను మొదటిసారిగా స్పెయిన్ తీరంపై అడుగిడ గానే అతనికి ‘సారా’ సమర్పించ బడిరది. బుద్ధీజ్ఞానాల్ని పెంపొందించే వస్తువు కావాలిగాని వాటిని హరించే వస్తువు అవసరం లేదంటూ’ దాన్ని త్రోసిపుచ్చాడు. ఇదేవిధంగా అత్యంత సౌందర్యవతి అయిన ఒక బానిసగత్తె అతనికోసారి సమర్పించబడిరది. ఈమెను నా కళ్ళలో దాచుకుంటే నా నిజలక్ష్యాన్ని నేను మరిచి పోతాను. నా లక్ష్యసాధనలో నేను నిమ గ్నమై ఉంటే ఈ అమ్మాయిపై దౌర్జన్యం చేసినట్లవుతుంద’ని చెప్పి పంపించివేశాడు. ఇలాంటి ఉన్నత శీలం, అపూర్వ గుణగణా లతో అతను ఎలాంటి ప్రభుత్వాన్ని స్థాపిం చాడంటే, యూరొపియన్ చరిత్రకారుల్ని అనుసరించి దీనికి సామెత యూరప్ చరిత్రలోనే దొరకదు. ప్రజల కొరకు అబ్దు ర్రహ్మాన్ ద్వారాలు సదా తెరిచి ఉండేవి. అంతేకాక అతను స్వయంగా తన రాజ్యంలో పర్యటించి అధికారుల చర్యల్ని నిశితంగా పరిశీలించేవాడు. ప్రజల అవస రాలను ఎప్పటికప్పుడు తెలుసుకునేవాడు. విద్యా కళల్ని, పరిశ్రమల్ని, వాణిజ్యాన్ని పురోగమింపజేయడానికి అహర్నిశలు పాటుపడేవాడు. ‘కర్తబ’ నగరాన్ని భవనా లతో, ఉద్యాన వనాలతో ఎలా తీర్చిదిద్దా డంటే వాటిని చూసి తనే గర్వపడేవాడు. అతను తన కుమారుడు, కాబోయే రాజును సంబోధిస్తూ చేసిన హితోప దేశాలు సువర్ణాక్షరాలతో వ్రాయదగినవి. ‘కుమారా! న్యాయ విచారణలో ధనిక, పేద అనే భేదభావాన్ని దరిచేరనీయకు. నీకు లోబడి ఉన్నవారి పట్ల అత్యంత దయ, కనికరాలతో వ్యవహరించు. ఈ ప్రజలంతా దైవ సృష్టితాలే. నగరాల్ని, రాష్ట్రాల్ని విశ్వాసపాత్రులు, అనుభవజ్ఞులు అయిన వారికే అప్పగించాలి. ప్రజల్ని పీడిరచే అధికారుల్ని నిర్దయతో శిక్షించు. నీ సైనికుల పట్ల మధ్యస్థ మార్గాన్ని అవలంభించు. వారికి ఆయుధాలు దేశ రక్షణ కోసమేకాని, దేశాన్ని ధ్వంసం చేయ డానికి ఇవ్వబడవనే విషయాన్ని గుర్తు చెయ్యి. నీ దేశ ప్రజలు నీపట్ల భయంతో విద్వేషంతో కాక ప్రేమతో ఉండేటట్లు వ్యవహరించు. ప్రజలు నీతో భయపడిపోతే చివరికి వారు అపాయ కారులుగా మారి పోతారు. విద్వేషంతో ఉంటే నిన్ను నాశనం చేయ ప్రయత్నిస్తారు. రైతుల్ని సంపూర్ణంగా రక్షించు. వారే మనకు ఆహారాన్ని సమ కూరుస్తారు.
అరబ్ ముస్లింలు స్పెయిన్లో ఎంతటి సహనత్వం, ఓర్పు, మేలిమితో రాజ్య మేలారో యూరొపియన్ చరిత్రకారులూ అంగీకరిస్తారు.ఈ విషయంగా మోసియోలీ బాన్ ఇలా వ్రాశాడు:
‘అరబ్బులు సిరియా, ఈజిప్ట్లో వ్యవహ రించిన రీతిలోనే స్పెయిన్ పౌరులతో వ్యవహరించారు. వారి ఆస్తులు, వారి కోటలు, వారి చట్టాలు వారి స్వజాతి అధికారుల పరిధిలోనే ఉండే హక్కుని చ్చారు. కొన్ని షరతులతో సంవత్సరానికి ఒక నిర్ణీత జిజియాను (టాక్సును) విధించారు. ఇది సామాన్యంగా ధనికులపై ఒక దీనారము, పేదలపై అర దీనారము నిర్ణయించబడేది. ఈ షరతులు ఎంత తేలికగా ఉండేవంటే ప్రజలు ఎలాంటి వివాదం లేకుండానే వాటిని అంగీకరిం చారు. ఫలితంగా అరబ్బులుపెద్దపెద్ద జాగీర్దార్లతో ఘర్షణపడే అవకాశం లేకుండా పోయింది.
‘అరబ్బుల ద్వారా అక్కడ ఏదైతే విప్లవం సంభవించిందో దాని ఫలితంగా ధనికుల కివ్వబడ్డ సర్వ రాయితీలు తొలగించ బడ్డాయి. చర్చీ ఆధిపత్యం తగ్గిపోయింది. పెద్దపెద్ద సుంకాలు తీసివేయబడ్డాయి. ఫలితంగా పరిశ్రమలు అభివృద్ధి చెంద సాగాయి. ధార్మిక హింస, అసహనత్వాల కాలం చెల్లిపోయింది. యూదులు తమ ధార్మిక విషయాల్లో స్వతంత్రులయ్యారు. క్రైస్తవులకు సైతం ఎలాంటి (ధార్మిక) అవరోధాలు లేవు. వారి చట్టాలను అనుస రించే న్యాయ నిర్ణయం కోసం వారి న్యాయ మూర్తులు నియమించబడ్డారు. ఉద్యోగాల్లో ఎలాంటి బేధభావం పాటించ బడేది కాదు. ముస్లింల లాగే యూదులు, క్రైస్తవులు ప్రభుత్వ ఉద్యోగాల్లో చేర్చుకో బడేవారు. అంతకు క్రితం నుండే సాగు చేస్తున్న భూముల్ని (సాగు చేసే) ఆ బానిస లకే ఇవ్వటం జరిగింది. క్రైస్తవ ప్రభువుల అధీనంలో ఉన్న బానిసలు తమ యజమా నుల్ని విడిచి, ఇస్లాంను ఆశ్రయించ సాగారు.(నఱర్శీతీవ శీట ూaతీంaఎఱవం- ూaస్త్రవ 112- 114)
అరబ్బు ముస్లింలు స్పెయిన్ను ఏవిధంగా పురోగమింపజేశారో, తీర్చిదిద్దారో వర్ణిస్తూ స్టీన్ లే లీన్పోల్ ఇలా వ్రాశాడు:
‘ముస్లింలు ‘కర్తబ’లో ఎంతటి అద్భుతమైన సామ్రాజ్యాన్ని స్థాపించారంటే, మధ్యయుగంలో ఇదొక విచిత్రమైన విషయంగా కనబడసాగింది. ఈ కాలంలో ఐరోపా మొత్తం అనాగరికమైన అజ్ఞానాంధకారంలో, అంతర్యుద్ధాల్లో మునిగి ఉండేది. కేవలం ముస్లింల (పరిపాలనలో ఉన్న) స్పెయిన్ దేశమొక్కటే విద్యావిజ్ఞానాల దేదీప్యమాన దివిటీగా పాశ్చాత్య లోకంలో వెలుగొందేది. అరబ్బులకు పూర్వం స్పెయిన్లో ప్రవేశించిన అనాగరిక విజేతల్లాగా మనం అరబ్బులను చూడలేము. దీనికి బదులు అరబ్బులు ఎంతటి స్వచ్ఛమైన, న్యాయ ప్రియమైన, విశాల దృష్టి గల ప్రభుత్వాన్ని అందించారంటే, ఇలాంటి ప్రభుత్వం అంతకుపూర్వం అక్కడ ఏర్పడి ఉండలేదు….. దేశ ప్రజలందరూ అరబ్బులతో సంతుష్టులు, సంతృప్తులై ఉండేవారు…. స్పెయిన్లో క్రైస్తవులు, అగ్నిని ఆరాధించేవారు సమంగా ఉండేవారు. కాన్సిటంటైన్ వారిని క్రైస్తవులుగానైతే మార్చాడు. కాని ఈ ధర్మం వారిపై కొద్ది ప్రభావం మాత్రమే వేయగలిగింది. వారు కేవలం బాహ్యంగానే రోమనులుగా కనబడేవారు. వారు ధర్మాన్ని కోరి ఉండలేదు. శాంతిసుఖాలతో జీవితం గడిపే అవకాశం కల్పించే ఒక శక్తి సహాయం కావాలని మాత్రమే వారు ఆకాంక్షించారు. ఈ వరాన్ని వారి అరబ్బు ప్రభువులు వారికి సమకూర్చారు.
ఆర్ధికం
స్పెయిన్ పెట్టుబడిదారీ మిశ్రమ ఆర్థిక వ్యవస్థ ప్రపంచవ్యాప్తంగా 14 వ స్థానంలో, ఐరోపా సమాఖ్యలో 5 వ స్థానంలో, అలాగే యూరోజోన్ 4 వ స్థానంలో ఉంది.
మాజీ ప్రధాని జోస్ మారియా అజ్నార్ కేంద్ర ప్రభుత్వం 1999 లో దేశాల సమూహం యురోను విజయవంతంగా ప్రవేశపెట్టడంలో కృషిచేసాడు. నిరుద్యోగం 2006 అక్టోబరులో 7.6% వద్ద నిలిచింది. అనేక ఇతర ఐరోపా దేశాల కంటే తక్కువగా ఉంది, స్పెయిన్ ప్రారంభ 1990 ల్లో 20% పైగా నిరుద్యోగం రేటు. స్పెయిన్ ఆర్థికవ్యవస్థలో శాశ్వత బలహీనమైన అంశాలు పెద్దయెత్తున అనధికారిక ఆర్థిక వ్యవస్థ ప్రధానాంశంగా ఉంది. అభివృద్ధి చెందిన దేశాల పేద ప్రజలలో ఒ.ఇ.సి.డి. నివేదికలు సంయుక్త రాష్ట్రాలు, యు.కె.తో కలిసి ఉన్న ఒక విద్యా వ్యవస్థ.
1990 ల మధ్య నాటికి ఆర్థిక వ్యవస్థ 1990 ల ప్రారంభంలో ప్రపంచ మాంద్యం వలన భంగం చెందుతున్న వృద్ధిని పునర్నిర్మించింది. బలమైన ఆర్థిక వృద్ధి ప్రభుత్వం జి.డి.పి.లో శాతంగా ప్రభుత్వ రుణాన్ని తగ్గించటానికి సహాయపడింది, స్పెయిన్ అధిక నిరుద్యోగ రేటు క్రమంగా క్షీణించడం ప్రారంభమైంది. బ్యాలెన్స్, ద్రవ్యోల్బణం నియంత్రణలో ఉన్న ప్రభుత్వ బడ్జెట్తో స్పెయిన్ 1999 లో యూరోజోన్లో చేరింది. ఈ ప్రారంభ ప్రపంచ విస్తరణ దాని పోటీదారులైన యూరోపియన్ పొరుగువారిపై పోటీగా ప్రయోజనకరమైన ఫలితం సాధించింది. ఈ ప్రారంభ విస్తరణకు కారణం ఆసియా, ఆఫ్రికాలో స్పానిష్ భాష, సంస్కృతి ఆసియాలో ఆసక్తిని అభివృద్ధి అయేలా చేసింది. మార్కెట్లలో కష్టనష్టాలను భరించడానికి అవసరమైన ఒక కార్పొరేట్ సంస్కృతి అభివృద్ధి చేసింది.
స్పానిష్ కంపెనీలు ఇబర్డోలా వంటి పునరుత్పాదక విద్యుదుత్పత్తి సంస్థలలో పెట్టుబడి పెట్టింది.) టెలెఫోనికా, అబెన్గోగో, మండ్రగాన్ కార్పోరేషన్, మోవిస్టార్, హిస్సేసట్, ఇంద్రా వంటి సాంకేతిక సంస్థలు, సి.ఎ.ఎఫ్, టాల్గో వంటి రైలు తయారీదారులు, వస్త్రాల తయారీ సంస్థ ఇండీటెక్స్ వంటి ప్రపంచ సంస్థల వంటి రంగాల్లో పెట్టుబడి పెట్టే పునరుత్పాదక ఇంధన వాణిజ్యీకరణ ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద పునరుత్పాదక ఇంధన ఆపరేటర్లు పెట్రోలియం, ఆసియోనా, ఎసిఎస్, ఓహెచ్ఎల్, ఎఫ్.సి.సి. లాంటి స్పానిష్ దేశము రవాణాకు ప్రత్యేకమైన పది అతిపెద్ద అంతర్జాతీయ నిర్మాణ సంస్థలలో ఆరు, రిఫ్రెల్స్ వంటి పెట్రోలియం కంపెనీలు.
2005 లో, ఎకనామిస్ట్ ఇంటలిజెన్స్ యూనిట్ యొక్క జీవిత నాణ్యత సర్వే ప్రపంచంలోని 10 అగ్ర స్థానాల్లో స్పెయిన్ను ఉంచింది. 2013 లో అదే సర్వే (ఇప్పుడు "ఎక్కడ నుండి ఎక్కించబోయే ఇండెక్స్" అని పిలుస్తారు) ప్రపంచంలో స్పెయిన్ 28 వ స్థానాన్ని పొందింది.
2010 లో బిల్బావో బాస్క్ నగరం లీ కౌన్ యూ వరల్డ్ సిటీ ప్రైజ్ అందుకుంది., మేయర్ ఇనాకి అజ్కునా 2012 లో ప్రపంచ మేయర్ బహుమతి ప్రదానం చేయబడ్డాయి. బాస్కాక్ రాజధాని విటోరియా-గస్టీజ్ 2012 లో యూరోపియన్ గ్రీన్ కాపిటల్ అవార్డును అందుకుంది.
వ్యవసాయం
పంట ప్రాంతాల్లో రెండు అత్యంత వైవిధ్యమైన విధానాలతో సాగుచేయబడ్డాయి. నీటిపారుదల రహితంగా (సెకనో) కేవలం వర్షపాతంపై ఆధారపడి మొత్తం 85% ప్రాంతంలో పంటలు పండించబడుతున్నాయి. ఇది అధికంగా ఉత్తర, వాయవ్య ప్రాంతాలలోని తేమతో కూడిన ప్రాంతాలలో సాగుతుంది. సాగునీరు లేని విస్తారమైన శుష్క మండలాలను కూడా కలిగి ఉన్నారు. 1986 లో సాగునీటి సాగు (రిగాడియో) కు కేటాయించిన ప్రాంతాలు మిలియన్ హెక్టార్లు ఉంది. ఈ ప్రాంతం చివరికి 1950 నుండి రెట్టింపు చేయబడింది.
ప్రత్యేకంగా నీటిపారుదల లేని అత్యంత శుష్క ప్రాంతాలైన అల్మెర్యా స్పెయిన్లో ఐరోపాకు ఎగుమతి కోసం వివిధ పండ్లు, కూరగాయల శీతాకాల పంటలు పండించబడుతున్నాయి.
స్పెయిన్ సాగు భూమిలో కేవలం 17% మాత్రమే సాగునీటి వసతి చేయబడినప్పటికీ పంట ఉత్పత్తి స్థూల విలువలో 40-45%, వ్యవసాయ ఎగుమతుల్లో 50% మధ్య ఉంటుందని అంచనా. మొక్కజొన్న, పండ్ల చెట్లు, కూరగాయలను పండించడానికి సగం కంటే ఎక్కువ సాగునీటిని ఉపయోగిస్తున్నారు. ద్రాక్ష, పత్తి, చక్కెర దుంపలు, బంగాళాదుంపలు, చిక్కుళ్ళు, ఆలివ్ చెట్లు, మాంగోలు, స్ట్రాబెర్రీలు, టమోటాలు, పశుగ్రాసపు గడ్డి వంటి ఇతర వ్యవసాయ ఉత్పత్తులలో నీటిపారుదల ఉపకరిస్తుంది. పంట స్వభావం మీద ఆధారపడి అదే సంవత్సరంలో రెండు వరుస పంటలను పండించటం సాధ్యపడింది. ఇది దేశం సాగునీటి భూమిలో సుమారు 10% ఉంది.
సిట్రస్ పండ్లు 12%, కూరగాయలు 12%, తృణధాన్యాలు 8%, ఆలివ్ నూనె 6%, వైన్-స్పెయిన్ 4% సాంప్రదాయిక వ్యవసాయ ఉత్పత్తులు-1980 లలో ముఖ్యమైనవి. 1983 లో దేశం వ్యవసాయ ఉత్పత్తిలో ప్రాతినిధ్యం వహించాయి. పెరుగుతున్న సంపన్న జనాభా మార్చబడిన ఆహారం కారణంగా పశువుల, పౌల్ట్రీ, పాల ఉత్పత్తుల వినియోగంలో గణనీయమైన పెరుగుదల ఉంది. గృహ వినియోగం కోసం మాంసం ఉత్పత్తి 1983 లో అన్ని వ్యవసాయ సంబంధిత ఉత్పత్తిలో 30% వాటా కలిగివుంది. ఇది చాలా ముఖ్యమైన వ్యవసాయ కార్యకలాపాలుగా మారింది. పశువుల పెంపకం మీద అధికంగా కేంద్రీకరించిన కారణంగా స్పెయిన్ ధాన్యం దిగుమతిదారు దేశంగా మారింది. ఐడియల్ పెరుగుతున్న పరిస్థితులు ముఖ్యమైన ఉత్తర ఐరోపా మార్కెట్లకు దగ్గరగా ఉన్నాయి. స్పెయిన్ ప్రధాన ఎగుమతి సిట్రస్ పండ్లు తయారు. ఐరోపా సమాజంలోని మధ్యధరా దేశాలలో అధిక ఖరీదైన ఆలివ్ నూనెలతో పోటీ పడటానికి ఉత్పత్తి చేయబడిన పొద్దుతిరుగుడు విత్తుల నూనె వలె ఇంటెన్సివ్ నీటిపారుదల వ్యవసాయం ద్వారా తయారు చేయబడిన తాజా కూరగాయలు, పండ్లు కూడా ముఖ్యమైన ఎగుమతి వస్తువులగా మారాయి.
పర్యాటకం
2017 లో స్పెయిన్ ప్రపంచంలోనే అత్యధికంగా సందర్శించబడుతున్న దేశంగా ఉంది. వరుసగా ఐదవవ సంవత్సరం 82 మిలియన్ల మంది పర్యాటకులు స్పెయిన్ సందర్శించినట్లు నమోదు చేశారు.
స్పెయిన్ వాతావరణం, దాని భౌగోళిక ప్రదేశం, ప్రముఖ తీరప్రాంతాలు, విభిన్న ప్రకృతి దృశ్యాలు, చారిత్రాత్మక వారసత్వం, శక్తివంతమైన సంస్కృతి, అద్భుతమైన మౌలిక సదుపాయాలు, ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద నగరాలు స్పెయిన్ను అంతర్జాతీయ పర్యాటక పరిశ్రమ కేంద్రంగా చేసింది. గత ఐదు దశాబ్దాల్లో స్పెయిన్లో అంతర్జాతీయ పర్యాటక రంగం 2006 లో సుమారు 40 బిలియన్ యూరోలు లేదా జి.డి.పిలో 5% విలువతో ప్రపంచంలోని రెండవ అతిపెద్ద నగరంగా మారింది.
కాస్టిల్, లియోన్ దాని పర్యావరణ, నిర్మాణ వారసత్వంతో గ్రామీణ పర్యాటకంలో స్పానిష్ నాయకత్వ పర్యాటకప్రాంతాంగా ఉంది.
విద్యుత్తు
పునరుత్పాదక శక్తి అభివృద్ధి, ఉత్పత్తిలో స్పెయిన్ ప్రపంచంలోని ప్రముఖ దేశాలలో ఒకటి. 2010 లో అల్వారాడో, బాడాజోజ్ సమీపంలో లా ఫ్లోరిడా అనే అతిపెద్ద విద్యుత్ స్టేషన్తో యునైటెడ్ స్టేట్స్ను అధిగమించిన తరువాత స్పెయిన్ సోలార్ పవర్ వరల్డ్ నేతగా మారింది. స్పెయిన్ కూడా యూరోప్ ప్రధాన పవన శక్తి నిర్మాత . 2010 లో గాలి టర్బైన్లు 42,976 గిగావాట్ల ఉత్పత్తి చేశాయి. స్పెయిన్లో ఉత్పత్తి చేయబడిన మొత్తం విద్యుత్ శక్తిలో ఇది 16.4%గా ఉంది. 2010 నవంబరు 9 న పవన శక్తి 53% ప్రధాన విద్యుత్ అవసరాన్ని భర్తీ చేస్తుంది. స్పెయిన్ 14 అణు రియాక్టర్లకు సమానం అయిన శక్తిని ఉత్పత్తి చేసే ఒక తక్షణ చారిత్రక శిఖరాన్ని చేరుకుంది. స్పెయిన్లో ఉపయోగించే ఇతర పునరుత్పాదక శక్తులలో జలవిద్యుత్, బయోమాస్, సముద్ర (నిర్మాణంలో ఉన్న రెండు విద్యుత్ ప్లాంట్లు)ప్రాధాన్యత వహిస్తున్నాయి.
స్పెయిన్లో ఉపయోగించే పునరుత్పాదక శక్తి వనరులు అణు (8 ఆపరేటివ్ రియాక్టర్లు), గ్యాస్, బొగ్గు, నూనె నుండి 2009 లో స్పెయిన్ విద్యుత్తులో 58% ఉత్పత్తి చేయబడుతుంది శిలీంధ్ర ఇంధనాలు 61% (ఒ.ఇ.సి.డి) కంటే తక్కువగా ఉన్నాయి. అణు విద్యుత్ మరొక 19% ఉత్పత్తి, గాలి, జలవనరులు ఒక్కొక్కటి 12% చేస్తుంది.
రవాణా
స్పానిష్ రహదారి వ్యవస్థ ప్రధానంగా మాడ్జిలో మాస్కోను కలిపే ఆరు రహదారులు, కాటలోనియా, వాలెన్సియా, వెస్ట్ ఆండలూషియా, ఎక్స్ట్రామేరారా, గలీసియా కేంద్రీకృతమై ఉంది. అదనంగా అట్లాంటిక్ (ఫెరోల్ నుండి విగో), కాంటాబ్రియన్ (ఓవియోడో నుండి శాన్ సెబాస్టియన్), మధ్యధరా (జిరోనా నుండి కాడిజ్) తీరాలు ఉన్నాయి. శక్తిని కాపాడటానికి, ఇంధన సామర్థ్యాన్ని పెంచటానికి ప్రభుత్వ ప్రణాళికలో భాగంగా 2014 నాటికి స్పెయిన్ ఒక మిలియన్ ఎలక్ట్రిక్ కార్లను రోడ్డు మీద ఉంచాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. ఇండస్ట్రీ మాజీ మంత్రి మిగుల్ సెబాస్టియన్ మాట్లాడుతూ, "ఎలక్ట్రిక్ వాహనం భవిష్యత్ , పారిశ్రామిక విప్లవం ఇంజన్."
ఐరోపాలో స్పెయిన్ అత్యంత విస్తృతమైన అధిక-వేగ రైలు నెట్వర్కును కలిగి ఉంది. చైనా తర్వాత ప్రపంచంలో అత్యంత విస్తృతమైనదిగా ఉంది. 2010 అక్టోబరు నాటికి స్పెయిన్లో 300 కి.మీ / గం (190 mph) వేగంతో ప్రయాణిస్తున్న రైళ్లు, మాలాగా, సెవిల్లె, మాడ్రిడ్, బార్సిలోనా, వాలెన్సియా, వల్లాడొలిడాలతో కలిపి 3,500 కి.మీ (2,174.80 మై) అధిక వేగపు ట్రాక్స్ కలిగి ఉన్నాయి. సగటున స్పానిష్ స్పీడ్ రైలు ప్రపంచంలో అత్యంత వేగవంతమైనది. తర్వాత జపాన్ బుల్లెట్ ట్రైన్, ఫ్రెంచ్ టీ.జి.వి. ఉన్నాయి. సమయపాలన విషయంలో జపాన్ షింకాన్సేన్ (99%) తర్వాత ప్రపంచంలో రెండవ స్థానంలో (98.54%).
2020 నాటికి స్పెయిన్ ప్రతిష్ఠాత్మక ఎ.వి.ఇ. కార్యక్రమం (స్పెయిన్ స్పీడ్ రైలు రైళ్లు) లక్ష్యాలను చేరుకోవాలి. స్పెయిన్లో దాదాపు నాలుగు గంటలలోపు మాడ్రిడ్కు దాదాపు అన్ని ప్రావిన్షియల్ నగరాలు, బార్సిలోనాకు 7,000 కిమీ (4,300 మైళ్ళు)చేరుకోవాలి.
స్పెయిన్లో 47 ప్రభుత్వ విమానాశ్రయాలు ఉన్నాయి. అత్యంత రద్దీగా ఉన్న మాడ్రిడ్ (బారాజాస్) విమానాశ్రయం 2011 లో 50 మిలియన్ ప్రయాణీకులతో ప్రపంచంలోనే 15 వ రద్దీగా ఉండే విమానాశ్రయంగా ఉంది. అలాగే యూరోపియన్ యూనియన్ నాలుగో రద్దీ కలిగిన విమానాశ్రయంగా ఉంది. బార్సిలోనా విమానాశ్రయం (ఎల్ పార్ట్) కూడా ముఖ్యమైనది. 2011 లో 35 మిలియన్ల మంది ప్రయాణికులతో ప్రపంచ 31 వ-అత్యంత రద్దీ కలిగిన విమానాశ్రయం ఉంది. లాస్ పాల్మాస్ (గ్రాన్ కానరియా) (11 మిలియన్ ప్రయాణికులు) అలికేంటే (10 మిలియన్ ప్రయాణికులు) చిన్నది 4 మిలియన్ల నుండి 10 మిలియన్ల ప్రయాణీకుల సంఖ్యతో పాటు ఇతర ప్రధాన విమానాశ్రయాలు మెజోర్కా (23 మిలియన్ ప్రయాణీకులు), మాలాగా (13 మిలియన్ ప్రయాణికులు), లాస్ పాల్మాస్ ఉదాహరణకు, టెనెరిఫే (రెండు విమానాశ్రయాలు), వాలెన్సియా, సెవిల్లె, బిల్బావు, ఇబిజా, లంజారోట్, ఫ్యుర్తేవెంచుర వంటి 30 విమానాశ్రయాలు 4 మిలియన్ ప్రయాణీకులకు ప్రయాణవసతి కల్పిస్తున్నాయి.
వైజ్ఞానిక, సాంకేతిక రంగాలు
19 వ, 20 వ శతాబ్దాలలో తీవ్రమైన రాజకీయ అస్థిరత్వం, తదనుగుణంగా ఆర్థిక అభివృద్ధి కుంటుపడిన కారణంగా స్పెయిన్లో సైన్స్ తీవ్రమైన సంక్షోభానికి గురైంది. వ్యతిరేక పరిస్థితులు ఉన్నప్పటికీ మిగ్వెల్ సర్వేట్, శాంటియాగో రామోన్ య కాజల్, నార్సిస్ మాంటూరియోల్, సెలెడోనియో కాలటాయుడ్, జువాన్ డి లా సిర్వా, లియోనార్డో టొరెస్ య క్యువెడో, మార్గరీటా సలాస్, సెవెరో ఓచోవా వంటి కొంతమంది ముఖ్యమైన శాస్త్రవేత్తలు, ఇంజనీర్లు ఉద్భవించారు.
2006 నుండి మొబైల్ వరల్డ్ కాంగ్రెస్ బార్సిలోనాలో జరుగుతూ ఉంది.
నీటి సరఫరా , పారిసుద్ధత
స్పెయిన్లో నీటి సరఫరా, పారిశుద్ధ్యం సేవలు సాధారణంగా మంచి సేవా నాణ్యత కలిగి ఉంటుంది. అదే సమయంలో యు.యూలో సుంకాలు తక్కువగా ఉన్న దేశాలలో స్పెయిన్ ఒకటి. జనాభాలో దాదాపు సగం మంది ప్రైవేటు లేదా మిశ్రమ ప్రైవేట్-పబ్లిక్ జలసరఫరా కంపెనీలు సేవలను అందిస్తున్నాయి. ఇవి పురపాలక సంఘాలతో రాయితీ ఒప్పందాలు నిర్వహిస్తాయి. ప్రైవేట్ మినహాయింపులలో దాదాపు 50% మార్కెట్ వాటాతో ప్రైవేట్ వాటర్ కంపెనీలలో అతిపెద్దది అక్వా డీ బార్సిలోనా (అక్వాబార్). అయితే పెద్ద నగరాలు బార్సిలోనా, వలెన్సియా కాకుండా పబ్లిక్ కంపెనీలు నీటిసరఫరా అందిస్తున్నాయి. అతిపెద్ద ప్రజా సంస్థ కెనాల్ డి ఇసాబెల్ II, ఇది మాడ్రిడ్ మెట్రోపాలిటన్ ప్రాంతాలకు సేవలు అందిస్తుంది.
దక్షిణ స్పెయిన్లో కరువులు నీటి సరఫరాను ప్రభావితం చేస్తాయి. ఇవి నీటి అవసరాలకు అనుగుణంగా సముద్రజలం డీశాలినేషన్ వైపుగా మారుతున్నాయి.
గణాంకాలు
2008 లో పురపాలక (స్పెయిన్ మునిసిపల్ రిజిస్టర్) చేత నమోదు చేయబడిన విధంగా స్పెయిన్ జనాభా 46 మిలియన్లకు చేరింది. స్పెయిన్ జనసాంద్రత,చ.కి.కి 91 (చ.మై. 235) ఉంది. ఇది చాలా పాశ్చాత్య యూరోపియన్ దేశాల కంటే తక్కువగా ఉంది. దేశవ్యాప్తంగా దాని పంపిణీ చాలా అసమానతలు ఉన్నాయి. అత్యధిక జనాభా ఉన్న ప్రాంతాలు రాజధాని మాడ్రిడ్ చుట్టుపక్కల ప్రాంతం మినహా తీరప్రాంతం చుట్టూ ఉన్నాయి. స్పెయిన్ జనాభా 1900 నుండి రెట్టింపు అయింది. ఇది 18.6 మిలియన్లు ఉండగా 1960 - 1970 మద్య కాలంలం ప్రారంభంలో అద్భుతమైన జనాభా పెరుగుదల జరిగింది.
స్పెయిన్లోని మొత్తం జనాభాలో స్థానిక స్పెయిన్ దేశస్థులు 88% ఉన్నారు. 1980 వ దశకంలో జనన రేటు తగ్గిపోయిన తరువాత స్పెయిన్ జనాభా వృద్ధి శాతం పతనం అయింది. 1970 వ దశకంలో ఇతర యూరోపియన్ దేశకు వలవెళ్ళిన అనేక మంది స్పెయిన్ దేశస్థులు ప్రారంభంలో తిరిగి స్పెయిన్ చేరిన తరువత జనసంఖ్య మళ్లీ అభివృద్ధి మొదలైంది. ఈ మధ్యకాలంలో వలసదారులు జనాభాలో 12% మంది ఉన్నారు. వలసదారులు ప్రధానంగా లాటిన్ అమెరికా (39%), ఉత్తర ఆఫ్రికా (16%), తూర్పు ఐరోపా (15%), సబ్-సహారా ఆఫ్రికా (4%) లకు చెందిన వారు ఉన్నారు. 2005 లో స్పెయిన్ ఒక మూడు-నెలల అమ్నెస్టీ కార్యక్రమాన్ని ప్రారంభించింది. దీని ద్వారా కొంతవరకు నమోదుకాని విదేశీయులు చట్టబద్ధమైన నివాసాన్ని పొందారు.
2008 లో స్పెయిన్ 84,170 మంది పౌరులకు పౌరసత్వం ఇచ్చింది. వీరిలో ఎక్కువగా ఈక్వెడార్, కొలంబియా, మొరాకోకు చెందిన ప్రజలు ఉన్నారు. స్పెయిన్లోని విదేశీ నివాసితుల గణనీయమైన భాగం ఇతర పాశ్చాత్య, సెంట్రల్ యూరోపియన్ దేశాల నుండి కూడా వస్తుంది. వీరిలో ఎక్కువగా బ్రిటీష్, ఫ్రెంచ్, జర్మన్, డచ్, నార్వేజియన్ ప్రజలు ఉన్నారు. వారు ప్రధానంగా మధ్యధరా తీరం, బాలెరిక్ ద్వీపాలలో నివసిస్తారు. ఇక్కడ అనేకమంది తమ పదవీ విరమణ లేదా టెలికమ్యుట్ విధానంలో నివసించటానికి ఎంచుకున్నారు.
స్పానిష్ వలసవాదుల నుండి వచ్చిన ప్రముఖ వ్యక్తులు, వలసదారులు ప్రపంచంలోని ఇతర ప్రాంతాలలో ఉన్నారు. ముఖ్యంగా లాటిన్ అమెరికాలో. 15 వ శతాబ్దం చివరలో ప్రారంభించి పెద్ద సంఖ్యలో ఇబెరియన్ వలసవాదులు లాటిన్ అమెరికన్లుగా మారారు. ప్రస్తుతం చాలా లాటిన్ అమెరికన్లకు (లాటిన్ అమెరికా జనాభాలో మూడింట ఒక వంతు మంది ఉన్నారు) స్పానిష్ లేదా పోర్చుగీసు మూలాలు ఉన్నాయి. 16 వ శతాబ్దంలో సుమారుగా 2,40,000 మంది స్పెయిన్ దేశస్థులు వలసవచ్చారు. ఎక్కువగా పెరూ, మెక్సికోలలో స్థిరపడ్డారు. 17 వ శతాబ్దంలో మరో 4,50,000 మంది ఇక్కడకు చేరారు. 1846 - 1932 మధ్య దాదాపుగా 5 మిలియన్ మంది స్పెయిన్ దేశస్థులు అమెరికాకు వలసవెళ్లారు. ప్రత్యేకించి అర్జెంటీనా, బ్రెజిల్కు. సుమారు రెండు మిలియన్ల మంది స్పెయిన్ దేశస్థులు 1960 - 1975 ల మధ్య ఇతర పశ్చిమ ఐరోపా దేశాలకు వలస వెళ్ళారు. అదే కాలంలో బహుశా 3,00,000 మంది లాటిన్ అమెరికాకు వెళ్లారు.
నగరీకరణ
నగరీకరణ ప్రాంతం + 50 రవాణా, పబ్లిక్ వర్క్ మంత్రిత్వశాఖ (2013):
|- style="background: #efefef;"
!rowspan="2"| ర్యాంకు
!rowspan="2"| మహానగర ప్రాంతం
!rowspan="2"| స్వయంప్రతిపత్తి జాతి
!colspan="2"| జనసంఖ్య
|- style="background: #efefef;"
!ప్రభుత్వ డేటా
!ఇతర అంచనాలు
|- style="text-align:right;"
| 1 || మాడ్రిడ్ || మాడ్రిడ్ || 6,052,247 || style="text-align:left;"| 5.4 – 6.5 m
|- style="text-align:right;"
| 2 || బార్సిలోనా || కాటలోనియా || 5,030,679 || style="text-align:left;"|
|- style="text-align:right;"
| 3 || వలేనికా || వలేనికా || 1,551,585 || style="text-align:left;"| 1.5 – 2.3 m
|- style="text-align:right;"
| 4 || సెవిల్లె || అండలూసియా || 1,294,867 || style="text-align:left;"| 1.2 – 1.3 m
|- style="text-align:right;"
| 5 || మలాగా || అండలూసియా || 953,251 || style="background:silver;"|
|- style="text-align:right;"
| 6 || బిల్బాయొ || బస్క్యూ కౌంటీ || 910,578 || style="background:silver;"|
|- style="text-align:right;"
| 7 || ఒవీడో –గిజాన్ –అవిలెస్ || ఆస్ట్రియాస్ || 835,053 || style="background:silver;"|
|- style="text-align:right;"
| 8 || జరగోజా || అరగాన్ || 746,152 || style="background:silver;"|
|- style="text-align:right;"
| 9 || అలికంటే –ఎల్చే || వలెంసియా || 698,662 || style="background:silver;"|
|- style="text-align:right;"
| 10 || ముర్సియా || ముర్సియా || 643,854 || style="background:silver;"|
|}
ప్రజలు
1978 లో స్పానిష్ రాజ్యాంగం దాని రెండవ వ్యాసంలో స్పానిష్ దేశం సందర్భంలో అనేక సమకాలీన సంస్థలు-జాతీయతలు-
ప్రాంతాలను గుర్తించింది.
స్పెయిన్ వాస్తవానికి బహుముఖ సంప్రదాయ ప్రజల దేశంగా ఉంది.
ఏకైక స్పానిష్ గుర్తింపు కంటే వేర్వేరు ప్రాదేశిక, సంప్రదాయ జాతి గుర్తింపులు వమ్శపారంపర్యంగా స్పెయిన్లో అతివ్యాప్తి చెందుతున్నాయి. కొన్ని సందర్భాల్లో ప్రాదేశిక గుర్తింపులు కొన్ని ప్రబలమైన స్పానిష్ సంస్కృతితో విభేదించవచ్చు. స్పెయిన్లో ప్రత్యేకమైన సాంప్రదాయ గుర్తింపులు కలిగిన వారిలో బాసిక్లు, కటలాన్లు, గలిసియన్లు, అండలూసియన్లు, వాలెన్సియన్లు ఉన్నారు. కొంతవరకు 17 స్వయంప్రతిపత్త సంఘాలు విభిన్న స్థానిక గుర్తింపును కలిగి ఉండవచ్చు.
ఇది స్థానిక స్వయంప్రతిపత్త సంఘం స్పెయిన్ సంక్లిష్టంగా గుర్తించదగిన ప్రశ్నగా ఉంది.
అల్పసంఖ్యాక బృందాలు
స్పెయిన్ మాజీ కాలనీలలో ముఖ్యంగా లాటిన్ అమెరికా, ఉత్తర ఆఫ్రికా నుండి వచ్చిన అనేక మంది వారసులు ఉన్నారు. అనేక సబ్-సహారా దేశాలకు చెందిన కొద్దిమంది వలసదారులు ఇటీవల స్పెయిన్లో స్థిరపడ్డారు. చాలామంది ఆసియా వలసదారులు ఉన్నారు. వీరిలో ఎక్కువమందికి మధ్య తూర్పు, దక్షిణ ఆసియా, చైనీస్ మూలాలు ఉన్నాయి. వలసదారుల ఏకైక అతిపెద్ద సమూహం యూరోపియన్; పెద్ద సంఖ్యలో రోమేనియా, బ్రిటన్లు, జర్మన్లు, ఫ్రెంచ్, ఇతరులు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తారు.
16 వ శతాబ్దంలో గిటానోస్, రోమానీ ప్రజలు వలస ప్రారంభించారు; స్పానిష్ రోమ జనాభా 7,50,000 నుండి ఒక మిలియన్ల వరకూ ఉన్నాయి. మర్చెరోస్ (క్విన్క్విస్)లో గతంలో సంచార మైనారిటీ సమూహం కూడా ఉన్నాయి. వారి మూలం అస్పష్టంగా ఉంది.
చారిత్రాత్మకంగా సెపార్డి యూదులు, మొరిస్కోలు ప్రధాన మైనారిటీ సమూహాలు సహాయంతో స్పెయిన్లో స్పానిష్ సంస్కృతి ప్రారంభమైంది.
స్పానిష్ ప్రభుత్వం సేఫర్ది యూదులకు స్పానిష్ జాతీయతను అందిస్తోంది.
వలసలు
స్పానిష్ ప్రభుత్వ గణాంకాల ఆధారంగా స్పెయిన్లో 5.7 మిలియన్ మంది విదేశీయులు నివసిస్తున్నారు. మొత్తం జనాభాలో వీరు 12% మంది ఉన్నారు. 2011 నాటికి నివాస అనుమతి డేటా ఆధారంగా 8,60,000 మంది రోమేనియన్, 770,000 మంది మొరాకో, దాదాపు 3,90,000 మంది బ్రిటీష్ వారు, 3,60,000 మంది ఈక్వెడారియన్లు ఉన్నారు. కొలంబియన్, బొలీవియన్, జర్మన్, ఇటాలియన్, బల్గేరియన్, చైనీయులు ఇతర విదేశీ సమాజాలకు చెందిన ప్రజలు గణనీయమైన సంఖ్యలో ఉన్నారు. ప్రధానంగా సెనెగలీలు, నైజీరియన్లు నివసిస్తున్న ఉప-సహారా ఆఫ్రికా నుండి వచ్చిన వలసదారులు 2,00,000 కంటే అధికంగా ఉన్నారు.
2000 నుండి స్పెయిన్ వలసలు అధికరించిన ఫలితంగా అధిక సంఖ్యలో జనాభా పెరుగుదలను ఎదుర్కొంది. జననాలశాతం సగం భర్తీ స్థాయిలో ఉంది. ఈ ఆకస్మిక ప్రవాసులు (ప్రత్యేకంగా సముద్రమార్గంలో చట్టవిరుద్ధంగా వచ్చిన వారు) గుర్తించదగిన సామాజిక ఉద్రిక్తతకు కారణమయ్యారు.
ఐరోపాసమాఖ్యలో అత్యధికశాతం వలసప్రజలు నివసిస్తున్న దేశాలలో స్పెయిన్ ద్వితీయ స్థానంలో ఉంది. మొదటి స్థానంలో సైప్రస్ ఉంది. 2008 వరకు స్పెయిన్ అత్యధిక సంఖ్యలో ఉంది. స్పెయిన్లో వలస వచ్చినవారి సంఖ్య 1996 లో 5,00,000 మంది ఉండగా, 2008 లో (46.2 మిలియన్ జనాభాలో) 5.2 మిలియన్లకు అధికరించింది.
2005 లో క్రమబద్ధీకరణ కార్యక్రమం తరువాత చట్టపరమైన వలస ప్రజల సంఖ్య 7,00,000 మందికి అధికరించింది. లాటిన్ అమెరికాతో స్పెయిన్ సాంస్కృతిక సంబంధాలు, దాని భౌగోళిక స్థానం, దాని సరిహద్దులు, పెద్ద పరిమాణంలో ఉన్న చట్టవిరుద్ధమైన ఆర్థిక వ్యవస్థ, వ్యవసాయం, నిర్మాణ రంగాలలో తక్కువ వ్యయంతో పనిచేసే శ్రామికుల ఆవశ్యకత మొదలైన అనేక అంశాలు వలసలు అధికరించడానికి కారణాలు ఉన్నాయి.
ఐరోపాసమాఖ్య ప్రజలు అధికసంఖ్యలో తమ పదవీ విరమణకాలం తరువాత జీవితాన్ని స్పెయిన్ సముద్రతీర ప్రాంతాలలో గడపడానికి ఇష్టపడి నివాసాలు ఏర్పరచుకుని జీవించడం జనసంఖ్య గణాంకాలు అధికరించడానికి మరొక ప్రధాన కారణంగా ఉంది. స్పెయిన్లో ఐరోపాలో 2002 నుంచి 2007 వరకు వలసదారుల అత్యధికంగా ఉన్నందున వలస జనాభా 2.5 మిలియన్ల కంటే రెట్టింపు అయింది.
2008 లో ఆర్థిక సంక్షోభం ప్రారంభమయ్యే ముందు ఫైనాన్షియల్ టైమ్స్ నివేదిక ఆధారంగా పశ్చిమ యూరోపియన్లు తమ స్వంత దేశం నుండి కదలి ఐరోపాసమాఖ్యలో ఎక్కడైనా ఉద్యోగాలు వెతుకుతున్న సమయంలో వారికి స్పెయిన్ అత్యంత ఇష్టమైన గమ్యస్థానంగా మారింది.
2008 లో ప్రభుత్వం ఐరోపాసమాఖ్య వెలుపల ఉన్న నిరుద్యోగులైన వలసదారులను తమ స్వదేశీ దేశాలకు తిరిగి రావడానికి, వారి నిరుద్యోగ ప్రయోజనాలను అందుకోవడానికి, స్పానిష్ సోషల్ సెక్యూరిటీ చేసిన దానికంటే అనేక ప్రోత్సాహకాలను అందుకునేందుకు "స్వచ్ఛంద రిటర్న్ ప్రణాళిక" రూపొందించింది. అయినప్పటికీ ఈ కార్యక్రమం తక్కువ ప్రభావం చూపింది. మొదటి రెండు మాసాలలో కేవలం 1,400 మంది వలసదారులు ఈ ప్రతిపాదనను స్వీకరించారు. పథకం వేయడంలో విఫలమైనది ఏమిటంటే 2010 నుండి 2011 వరకు తీవ్రమైన దీర్ఘకాలిక ఆర్థిక సంక్షోభం జరిగింది. వేలాదిమంది వలసదారులు ఉద్యోగాల లేకపోవటం వలన దేశం విడిచిపెట్టారు. 2011 లో కేవలం సగం మిలియన్ కంటే అధికంగా ప్రజలు స్పెయిన్ను వదిలి వెళ్ళారు.
దశాబ్దాలుగా తొలిసారిగా నికర వలసశాతం ప్రతికూలంగా ఉంటుందని భావించారు. 10 మంది వలసదారుల్లో తొమ్మిది మంది విదేశీయులు ఉన్నారు.
భాషలు
స్పెయిన్ చట్టబద్దంగా బహుభాషా దేశంగా ఉంది. దేశంలోని ప్రజలందరికి "మానవ హక్కులు, వారి సంస్కృతులు, సంప్రదాయాలు, భాషలు " కాపాడబడుతాయని స్పెయిన్ రాజ్యాంగం పేర్కొంది.
స్పానిష్ (స్పానిష్) - కాస్టిలియన్ (కాస్టెలనో) గా రాజ్యాంగంలో గుర్తించబడింది. ఇది దేశం అధికారిక భాషగా అంగీకరించబడింది. ప్రతి పౌరుడు స్పెయిన్ భాష నేర్చుకోవాలన్న నిర్బంధం ఉంది. రాజ్యాంగం "అన్ని ఇతర స్పానిష్ భాషల"కు వారి సమూహాలలో ఉపయోగించుకోవడానికి అధికారికంగా గుర్తింపు ఇచ్చింది. స్పెయిన్లోని అన్ని ఇతర భాషలు-వారి శాసనాలు, వాటి ప్రాంతీయ చట్టాలకు అనుగుణంగా వారి స్వతంత్ర వర్గాలలో అధికారికంగా ఉపయోగించడానికి వీలు ఉంటుంది. "ప్రత్యేకమైన భాషా విలువల గొప్పతనాన్ని స్పెయిన్ విధివిధానాలు ప్రత్యేక గౌరవం ఇచ్చి రక్షణ కల్పిస్తుంది.
స్పెయిన్లోని ఇతర భాషలు స్పానిష్ భాషతో సహ-అధికారిగా కలిగి ఉన్నాయి:
బాస్క్ కంట్రీ, నవార్రేలో బాస్క్ (ఇస్కారా);
కాటలోనియా, బాలెరిక్ దీవులలో వాలెన్సియన్ సమాజంలో (కాటలాన్), విలక్షణమైన ఈ భాషను అధికారికంగా వాలెన్షియన్ (వాలెన్సియా) అని పిలుస్తారు.
గలీసియాలో గెలీగో (గలేగో)
సాధారణ జనాభాలో 1% బాస్క్ మాట్లాడతారు 2%, కాటలిదాడ్, వాలెన్సియానాలో కాటలినాడ్లో 19%, కామెడిడాడ్ వాలెన్సియాన్తో కాటలాన్) మాట్లాడతారు. దీనిని (23% అర్థం చేసుకుంటారు. మాతృభాషగా 9%, వాడుక భాషగా 13% ), గలేషియన్ స్పానిష్లలో 5% వాడుకలో ఉంది.
కాటలోనియాలో ఆరన్సియా భాష ( స్థానిక వైవిధ్యమైన అరాన్సెస్ (ఆరాన్స్)) వాడుకలో ఉంది. 2006 నుండి కాటలాన్, స్పానిష్ భాషలతో సహ-అధికారిగా ప్రకటించబడింది. వోల్ డీ అరాన్ కొమార్కాలో సుమారు 6,700 మంది పౌరులకు ఇది వాడుక భాషగా ఉంది. ఇతర అనధికారిక అల్పసంఖ్యాక భాషలలో అస్థిరియో ఒకటి. ఆస్ట్రియాలోని లియోనేస్ గ్రూప్ దీనిని అస్టీరియస్ - ఆస్ట్రియుయ్యూ, బైపుల్ అని పిలుస్తారు. లియోనెసెస్ ( కాస్టిలే అండ్ లియోన్), అర్గోన్ (అరాగానేస్) వంటి ఇతర అల్పసంఖ్యాక భాషలకు ప్రత్యేక గుర్తింపు లేదు.
స్వయంప్రతిపత్తి కలిగిన ఉత్తర ఆఫ్రికా స్పానిష్ నగరం మెలిల్లాలో రిఫ్ బర్బర్ భాష గుర్తించ తగినంత మందికి వాడుక భాషగా ఉంది. మద్యధరా సముద్రతీరంలో ఉన్న ద్వీపాలు, పర్యాటక ప్రాంతాలంతటా పర్యాటకులు, విదేశీ నివాసులు, పర్యాటక సిబ్బంధి ఇంగ్లీష్, జర్మన్ మాట్లాడుతుంటారు.
విద్య
స్పెయిన్లో ప్రభుత్వ విద్య ఆరు నుంచి పదహారుల వయస్సు వరకు తప్పనిసరి. ప్రస్తుత విద్యావ్యవస్థను 2006 విద్యా చట్టం, LOE (లే ఓర్గానికా డి ఎడ్యుకేషియన్) లేదా విద్య ప్రాథమిక చట్టం నియంత్రిస్తుంది. 2014 లో కొత్త వివాదాస్పద LOMCE చట్టం (లే ఓర్గానికా పారా లా మెజోరా డి లా కాలిడాడ్ ఎడ్యుకేటివే) లేదా విద్యా వ్యవస్థ అభివృద్ధికి ప్రాథమిక సూత్రం ద్వారా LOE చివరికి పాక్షికంగా సవరించబడింది. దీనిని సాధారణంగా లే లెర్ట్ (wert law) అని పిలుస్తారు. 1970 - 2014 వరకు స్పెయిన్లో ఏడు వేర్వేరు విద్యా చట్టాలు ఉన్నాయి (LGE, LOECE, LODE, LOGSE, LOPEG, LOE, LOMCE).
" ఇన్స్టిట్యూసియాన్ లిబెర్ డి ఎన్సెనాన్జా " స్పెయిన్లో సుమారు 1876-1936 మధ్యకాలంలో ఫ్రాన్సిస్కో గైనర్ డి లాస్ రియోస్, గమ్సింస్డో డి అస్కాటేట్ చేత ఒక విద్యా ప్రణాళిక అభివృద్ధి చేయబడింది. ఈ సంస్థను క్రూసిజం తత్వశాస్త్రం ప్రేరేపించింది. స్త్రీవాదం ఉద్యమంలో కాన్సెప్సియన్ అరేనాల్, న్యూరోసైన్స్ లో శాంటియాగో రామోన్ y కాజల్ ఉన్నారు.
ఆరోగ్యం
స్పెయిన్ ఆరోగ్య సంరక్షణ వ్యవస్థ (స్పానిష్ నేషనల్ హెల్త్ సిస్టం) ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థచే విశదీకరించబడిన ర్యాంకింగ్లో 7 వ స్థానంలో ప్రపంచంలో ఉత్తమమైనదిగా పరిగణించబడుతుంది. ఆరోగ్య సంరక్షణ స్పెయిన్ చట్టపరమైన పౌరులకు ప్రభుత్వ, సార్వత్రిక, ఉచితమైనది. మొత్తం ఆరోగ్య వ్యయం జి.డి.పిలో 9.4%, ఒ.ఇ.సి.డి. సగటున 9.3% కంటే కొద్దిగా ఎక్కువ.
మతం
అధికారిక హోదా కలిగి లేనప్పటికీ రోమన్ కాథలిక్కు మతం స్పెయిన్ ప్రధాన మతంగా ఉంది. స్పెయిన్లోని అన్ని ప్రభుత్వ పాఠశాలలలో విద్యార్థులు ఒక మతం లేదా నైతిక తరగతిని ఎంచుకోవాలి. సాధారణంగా పాఠశాలలలో అత్యధికంగా కాథలిజం బోధించబడుతున్నప్పటికీ, బోధించబడుతున్న ఇతర మతాలలో ఇస్లాం, జుడాయిజం,, ఎవాంజ్కల్ క్రిస్టియానిటీ మతం బోధన కూడా చట్టంలో గుర్తించబడుతుంది. 2016 జూన్ నాటికి స్పానిష్ సెంటర్ ఫర్ సోషియోలాజికల్ రీసెర్చ్ అధ్యయనం ప్రకారం 70% స్పానియార్డ్స్ స్వీయ-గుర్తింపుగా కాథలిక్కును ఎంచుకున్నారు, 2% ఇతర విశ్వాసం, దాదాపు 25% ఏ మతాన్ని గుర్తించలేదు. చాలామంది స్పెయిన్ దేశస్థులు మతపరమైన సేవల్లో క్రమంగా పాల్గొనరు. 59% అరుదుగా వెళ్ళడం లేదా చర్చికి వెళ్ళరు, 16% చర్చికి సంవత్సరంలో కొన్ని సార్లు వెళుతుంటారు, 9% నెలకు కొన్నిసార్లు, 15% ప్రతి ఆదివారం లేదా అనేక సార్లు వెళుతుంటారు.. ఇటీవలి పోల్స్, సర్వేలు నాస్తికులు, అజ్ఞేయవాదులు స్పానిష్ జనాభాలో 20% నుంచి 27% వరకు ఉన్నారని తెలియజేస్తున్నాయి.
జనాభాలో సుమారు 9% మంది మతపరమైన సేవలకు నెలకు కనీసం ఒక్కసారి హాజరవుతారు. ఇటీవలి సమాజాలలో స్పానిష్ సమాజం గణనీయంగా మరింత లౌకికంగా మారింది. బలమైన కాథలిక్ అభ్యాసకులుగా ఉన్న లాటిన్ అమెరికన్ వలసదారుల ప్రవాహం కాథలిక్ చర్చి తిరిగి కోలుకోవడానికి సహాయం చేసింది. స్పానిష్ రాజ్యాంగం పాలనలో లౌకికవాదం అలాగే మతం స్వేచ్ఛ వంటివాటిని అనుమతించింది. ఏ మతానికైనా ఒక "రాజనీతి" ఉండాలని దేశంలో మత సమూహాలతో "సహకరించడానికి" అనుమతించడం జరుగుతుంది. ఏదేమైనా, విశిష్ట క్రమరాహిత్యాలు ఇప్పటికీ శాసనంపై దైవదూషణ చట్టం దృష్టిలో నేరాలుగా పరిగణించబడుతుంటాయి. ఇది సిద్ధాంతపరంగా మతాన్ని విమర్శించడాన్ని నేరంగా పరిగణించదు. 2012 నాటికి స్పెయిన్లో దైవదూషణ విచారణ జరిగింది.
స్పెయిన్లో స్పానిష్ నలుగురు స్పానిష్ పోపులు ఉన్నారు. మొదటి డమాసస్, మూడవ కాలిక్యుస్, ఆరవ అలెగ్జాండర్, పదమూడవ బెనెడిక్ట్. ప్రొటెస్టెంటిజానికి వ్యతిరేకంగా స్పానిష్ మార్మిక సిద్ధాంతం ఒక ముఖ్యమైన మేధో పోరాటంగా ఉంది. ఇది అరేలా తెరెసా, సంస్కరణవాద సన్యాసినితో ముందుకు సాగింది. లాయోల ఇగ్నేషియస్, ఫ్రాన్సిస్కో జేవియర్ యేసు సొసైటీని స్థాపించారు. 1960 వ దశకంలో థియాలజీ ఉద్యమంలో జెస్యూట్స్ పెడ్రో అరోపె, ఇగ్నాసియో ఎల్లాకురియా లిబరేషన్ ఉన్నారు.
ప్రొటెస్టంట్ చర్చిలలో 12,00,000 మంది సభ్యులు ఉన్నారు. యెహోవాసాక్షులు దాదాపు 1,05,000 ఉన్నారు. దేశంలోని అన్ని ప్రాంతాలలో ఉన్న 133 సమ్మేళనాలలో " ది చర్చి ఆఫ్ జీసెస్ క్రైస్ట్ ఆఫ్ లేటర్ డే సెయింట్స్ " సభ్యులు సుమారు 46,000 మంది ఉన్నారు. మాడ్రిడ్లోని మొరటలాజ్ జిల్లాలో ఒక ఆలయం ఉంది.
స్పెయిన్లోని ఇస్లామిక్ కమ్యూనిటిస్ యూనియన్ చేసిన అధ్యయనంలో స్పెయిన్లో నివసిస్తున్న ముస్లిం నేపథ్యం కలిగిన ప్రజలు సుమారుగా 1,700,000 మంది మొత్తం జనాభాలో 3-4% మంది ఉన్నారు. మొరాకో, ఇతర ఆఫ్రికన్ దేశాల నుండి వచ్చిన వలసదారుల వారసులు చాలామంది ఉన్నారు. వీరిలో 5,14,000 మంది (30%) స్పానిష్ జాతీయత కలిగి ఉన్నారు.
ఇమ్మిగ్రేషన్ ఇటీవల తరంగాలు హిందువులు, బౌద్ధులు, సిక్కులు, ముస్లింల సంఖ్యను పెంచాయి. 1492 లో పునర్నిర్వహణ తరువాత, ముస్లింలు శతాబ్దాలుగా స్పెయిన్లో నివసిస్తున్న వారు కాదు. వాయవ్య ఆఫ్రికాలో 19 వ శతాబ్దలో ఈశాన్య ఆఫ్రికాలో కాలనీ విస్తరణ కారణంగా స్పానిష్ మొరాకో, పశ్చిమ సహారా ప్రాంత ప్రజలను పూర్తి పౌరసత్వంతో అనేకమంది నివాసితులు చేరారు. ఇటీవలి వలసలచే వారి ర్యాంకులను ( అప్పటి మొరాకో, అల్జీరియా) మరింత బలపడ్డాయి.
స్పెయిన్లో 1492 నుండి 19 వ శతాబ్దం వరకు జుడాయిజం బహిష్కరించబడింది. తరువాత యూదులు మళ్ళీ దేశంలో ప్రవేశించడానికి అనుమతించారు. ప్రస్తుతం స్పెయిన్లో సుమారు 62,000 యూదులు ఉన్నారు. వీరు మొత్తం జనాభాలో 0.14% మంది ఉన్నారు. గత శతాబ్దంలో చాలామంది వచ్చారు. కొంతమంది పూర్వం స్పానిష్ యూదుల వారసులు ఉన్నారు. బహిష్కరణకు ముందు దాదాపు 80,000 యూదులు తాము స్పెయిన్లో నివసించినట్లు భావిస్తున్నారు. అయితే జ్యూయిష్ ఎన్సైక్లోపెడియా నివేదిక ప్రకారం గరిష్ఠంగా 8,00,000 కంటే అధికం కనిష్ఠంగా 235,000 ల సంఖ్య ఉండవచ్చని సూచిస్తుంది. 1,65,000 మందికి బహిష్కరించబడ్డారని లేదా 2,00,000 కంటే తక్కువగా బహిష్కరించబడినట్లు సూచిస్తున్నారు. 1391 పోగ్రామ్స్ తరువాత తక్కువ సంఖ్యలో మినహాయింపులు ఇవ్వబడ్డాయి. ఇతర వనరులు సుమారుగా 2,00,000 మంది 1391 తరువాత 1,00,000 మందిని బహిష్కరించినట్లు సూచిస్తున్నాయి.
సంస్కృతి
సాంస్కృతికంగా స్పెయిన్ను ఒక పాశ్చాత్య దేశంగా భావించవచ్చు. స్పానిష్ జీవితం దాదాపు ప్రతి అంశాన్ని రోమన్ వారసత్వంతో విస్తరించింది. ఇది ఐరోపా ప్రధాన దేశాలలో స్పెయిన్ను ఒకటిగా చేసింది. స్పానిష్ సంస్కృతిలో కాథలిక్కులతో బలమైన చారిత్రక సంబంధాలు ఉన్నాయి. ఇది దేశం రూపకల్పన తదుపరి గుర్తింపులో కీలక పాత్ర పోషించింది. స్పానిష్ కళలు, నిర్మాణకాళ, వంటకాలు, సంగీతాలను విదేశీ ఆక్రమణదారుల తరువాతి తరంగాలు రూపకల్పన చేసాయి. అలాగే దేశంలోని మధ్యధరా వాతావరణం, భౌగోళికం కూడా రూపకల్పనలో భాగస్వామ్యం వహించాయి. శతాబ్దాలుగా ఉన్న కాలనీల శకంలో స్పానిష్ ప్రపంచ భాష, సంస్కృతి ప్రపంచం అంతటా విస్తరించింది. స్పెయిన్ సామ్రాజ్యం విస్తరణ కారణంగా తన సామ్రాజ్యంలోని దేశాల నుండి సాంస్కృతిక, వాణిజ్య ఉత్పత్తులను స్వీకరించింది.
ప్రపంచ వారసత్వ సంపద
ఇటలీ (53), చైనా (52) తరువాత ప్రపంచంలో అత్యంత అధికంగా ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశాలు ఉన్న దేశం స్పెయిన్ (మూడవ స్థానంలో ఉంది). ప్రస్తుతం ఇది 46 గుర్తించబడిన సైట్లను కలిగి ఉంది. ఫ్రాన్స్తో భాగస్వామ్యం చేయబడిన పైరేనాస్లోని మోంటే పెర్డిడో ప్రకృతి దృశ్యంతో సహా, పోర్చుగల్తో పోర్చుగల్ భాగస్వామ్యం వహిస్తున్న కోయ వ్యాలీ, సీగ వెర్డే చరిత్రపూర్వ రాక్ ఆర్ట్ సైట్లు, కాయో వాలీ, గార్డె, స్లోవేనియాతో భాగస్వామ్యం వహిస్తున్న మెర్క్యురీ వారసత్వం ప్రాంతం, ఐరోపాతో భాగస్వామ్యం వహిస్తున్న ప్రాచీన ప్రిమెవెల్ బీచీ
ఉన్నాయి. అదనంగా స్పెయిన్లో అంతర్భాగమైన 14 సాంస్కృతిక వారసత్వం లేదా "హ్యూమన్ ట్రెజర్స్" ఉన్నాయి. క్రొయేషియాతో కలిసి " యునెస్కో ఐటంగోబుల్ కల్చరల్ హెరిటేజ్ లిస్ట్ " ఆధారంగా స్పెయిన్ ఐరోపాలో మొదటి స్థానంలో ఐరోపాలో ఉంది.
1984 - అల్హాంబ్రా, జనరలైఫ్, అల్బాజిన్ (గ్రెనడా, అండలుసియా).
1984 - బర్రోస్ కేథడ్రల్ (బర్రోస్, కాస్టిలే-లియోన్).
1984 - కొర్డోబా చారిత్రక కేంద్రం (కొర్డోబా, అండలూసియా).
1984 - ఎల్ ఎస్కోరియల్ మొనాస్టరీ, రాయల్ సైట్ (మాడ్రిడ్).
1984 - అంటోని గాడి నిర్మాణాలు (బార్సిలోనా, కాటలోనియా).
1985 - అల్టమిరా గుహ, ఉత్తర స్పెయిన్ పాలేయోలిథిక్ కేవ్ ఆర్ట్ (అస్టురియస్, బాస్క్యూ కంట్రీ, కాంటాబ్రియా ప్రాంతాలు).
1985 - ఒవియోడో, అస్టురియస్ రాజ్యం స్మారక చిహ్నాలు (అస్టురియస్).
1985 - ఎక్స్ట్రా-మూరోస్ చర్చిలతో ఓల్డ్ టౌన్ ఎవిలా (ఎవిలా, కాస్టిలే-లియోన్).
1985 -ఓల్డ్ టౌన్ సెగోవియా, కందకం (సెగోవియా, కాస్టిలే-లియోన్).
1985 - శాంటియాగో డి కొమ్పోస్టేలా (ఓల్డ్ టౌన్) (ఎ కొరునా, గలీసియా).
1986 - గరజోనే నేషనల్ పార్క్ (లా గోమేరా, శాంటా క్రుజ్ డి టెనెరిఫే, కానరీ దీవులు).
1986 - చారిత్రాత్మక నగరం టోలెడో (టోలెడో, కాస్టైల్-లా మంచా).
1986 - ఆరగాన్ ముడెజార్ ఆర్కిటెక్చర్ (ఆరగాన్లోని టెర్యూల్, జారాగోజా ప్రావిన్స్).
1986 - ఓల్డ్ టౌన్ కాసియెస్ (కాసేస్, ఎక్స్ట్రామడ్యూర).
1987 - సెవిల్లెలోని కేథడ్రల్, అల్కాజార్, ఆర్కివో డి ఇండియాస్ (సెవిల్లె, అండలూసియా).
1988 - పురాతన నగరం సాలమంకా (సాలమంకా, కాస్టిలే-లియోన్).
1991 - పోబ్లెట్ మొనాస్టరీ (టర్రగోనా, కాటలోనియా).
1993 - మెరిడాలోని పురావస్తు ప్రాంతం (బాడాజోజ్, ఎక్స్ట్రీమడురా).
1993 - శాంటియాగో డి కాంపోస్తెల ( బుర్గోస్, లియోన్, పాలెన్సియా ఇన్ కాస్టిలే-లియోన్ ప్రాంతాలు; కొరన, లూసియాలో గలిసియా, లా రియోజ, నవార్రే, హుస్కా ప్రాంతాలు ఆరగాన్).
1993 - రాయల్ మొనాస్టరీ ఆఫ్ శాంటా మారియా డి గ్వాడాలూపే (కాసియెస్, ఎక్స్ట్రమదురా).
1994 - డొనానా నేషనల్ పార్క్ (కాడిజ్, హ్యూలెవా సెల్వెల్ ప్రాంతాలు; ఆండలూసియా).
1996 -చారిత్రాత్మక క్యున్కా వాల్డ్ టౌన్ (కున్కా, కాస్టిలే-లా మంచా).
1996 - వాలెన్సియా సిల్క్ ఎక్స్ఛేంజ్ (వాలెన్సియా).
1997 - లాస్ మెడులాస్ (లియోన్, కాస్టైల్-లియోన్).
1997 - బార్సిలోనాలోని పాలవు డి లా మక్సికా కటలానా, హాస్పిటల్ డే సంత్ పావ్ (బార్సిలోనా, కాటలోనియా).
1997 - పిరినోస్ - మోంటే పెర్డిడో (హుస్కా, ఆరగాన్ - స్పానిష్ భాగంలో ఉన్నాయి. మిడి-పైర్నెనెస్, ఆక్విటైన్ - ఫ్రెంచ్ భాగం). (ఫ్రాన్స్తో భాగస్వామ్యం చేయబడింది).
1997 - సాన్ మిల్లన్ యుసో, సుసో మొనాస్టరీస్ (లా రియోజా).
1998 (2010) - కాయో లోయలో చరిత్రకు పూర్వం సృష్టించిన రాతి కళాఖండాల ప్రాంతం (గార్డ, నార్ట రీజియన్ - పోర్చుగీసు భాగం), సీగ వెర్డే (సలామంకా, కాస్టిలే-లియోన్ - స్పానిష్ భాగం). (పోర్చుగల్తో భాగస్వామ్యం చేయబడింది).
1998 - ఇబెరియన్ ద్వీపకల్పంపై ఐబేరియన్ మెడిటేరియన్ బేసిన్; రాతి కళాఖండాల ప్రాంతాలు (ఆండలూషియా, ఆరగాన్, కాస్టైల్-లా మంచా, కాటలోనియా, ముర్సియా, వాలెన్సియా ప్రాంతాలు).
1998 - యూనివర్సిటీ అండ్ హిస్టారిక్ ప్రిన్సిక్ట్ ఆఫ్ అల్కాలా డే హెనారెస్ (మాడ్రిడ్).
1999 - ఐబిజా, జీవవైవిధ్యం సంస్కృతి (ఇబిజా, బాలెరిక్ దీవులు).
1999 - శాన్ క్రిస్టోబల్ డి లా లగున (టెనెరిఫే, శాంటా క్రుజ్ డి టెనెరిఫే, కానరీ దీవులు).
2000 - తారాకోకో పురావస్తు ప్రదేశం (తారాగానో, కాటలోనియా).
2000 - అటపుర్కా; పురావస్తు ప్రాంతం (బర్రోస్, కాస్టిలే-లియోన్).
2000 - వల్ డి బోయి; కాటలాన్ రోమనెస్క్ చర్చ్స్ (లలిడా, కాటలోనియా).
2000 - ఎల్చే పాల్మెరల్ (అలికేంటే, వాలెన్సియా).
2000 - లుగో లోని రోమన్ గోడలు (లుగో, గలీసియా).
2001 - అరన్యూజ్ సాంస్కృతిక ప్రాంతం (మాడ్రిడ్).
2003 - రెబెడా, యు బెయిజా (జానే, అండలుసియా) పునరుజ్జీవనోద్యమ స్మారకసమావేశాలు.
2006 - విజ్కాయ బ్రిడ్జ్ (బిస్కే, బాస్క్ కంట్రీ).
2007 - టెయిడ్ నేషనల్ పార్క్ (టెనెరిఫే, శాంటా క్రుజ్ డి టెనెరిఫే, కానరీ దీవులు).
2009 - హెర్క్యులస్ టవర్ (ఎ కొరునా, గలీసియా).
2011 - ప్రకృతి దృశ్యం సెరా డి ట్రాముట్టన (మజోర్కా, బాలెరిక్ దీవులు).
2012 - మెర్క్యురీ వారసత్వం. అల్మడెన్ (సియుడాడ్ రియల్, కాస్టిలే-లా మంచా - స్పానిష్ భాగం), ఇడ్రియా (స్లొవేనే లిటోరాల్ - స్లోవేనియన్ భాగం). (స్లొవేనియాతో భాగస్వామ్యం చేయబడింది).
2016 - ఆంటెక్వెరా డోల్మెన్స్ సైట్ (ఆంటెక్వెరా, అండలూసియా).
2017 - పురాతన, ప్రధానాభివృద్ధి బీచ్ అడవులు (6 సైట్లు: నవార్రె, కాస్టేల్-లా మంచా, మాడ్రిడ్, కాస్టిలే అండ్ లియోన్ కమ్యూనిటీ) (ఐరోపాలోని ఇతర దేశాలతో కూడా భాగస్వామ్యం చేయబడింది).
2018 - మదీనా అజాహారా; కాలిఫేట్ సిటీ (కొర్డోబా, అండలూసియా).
సాహిత్యం
స్పెయిన్లో ముస్లిం, యూదు, క్రైస్తవ సంస్కృతుల కలయిక సుసంపన్నంగా ఉంటుంది. అదే సమయంలో స్థానిక భాషల శృంగార ఆధారిత సాహిత్యం అదేసమయంలో దీనిలో మైమోనిడెస్, అవర్రోస్, ఇతరులు పనిచేశారు. ఖార్జాస్ (జర్చాస్).
రీకాన్క్విస్టా సమయంలో ఇతిహాస పద్యం కాంటర్ డి మియో సిడ్ నిజమైన వ్యక్తి గురించి- యుద్ధాలు, విజయాల గురించి, రోజువారీ జీవితాల గురించి వ్రాశారు. టిరెంట్ లా బ్లాన్చ్ వాలెన్సియన్లో వాలెన్సియన్ చైర్విక్రిక్ శృంగార నవలను రాసినది.
మధ్యయుగ కాలం నుండి వచ్చిన ఇతర ప్రధాన నాటకాలలో మోస్టెర్ డి జగ్లరియ, మాసెటర్ డి క్లీరెసియా, కాప్లాస్ పో లా మురే డి సు పడ్రే లేదా ఎల్ లిబ్రో డి బీన్ అమోర్ (ది బుక్ అఫ్ గుడ్ లవ్).
పునరుజ్జీవనోద్యమంలో లా సిలెస్టినా, ఎల్ లాజరిల్లో డే టోర్మేస్ ప్రధాన నాటకాలు ప్రదర్శించబడ్డాయి. లూయిస్ డి లియోన్, సాన్ జువాన్ డి లా క్రజ్, శాంటా తెరిసా డి జీసస్ వంటి వారు కవిలతో అత్యధికంగా మత సాహిత్యం సృష్టించబడింది.
స్పానిష్ సంస్కృతికి బారోక్యూ అత్యంత ముఖ్యమైన కాలంగా ఉంది. ఈ సమయంలో మిగెల్ డే సెర్వంటెస్ చేత ప్రసిద్ధి చెందిన డాన్ క్విజోటో డి లా మంచా వ్రాయబడింది. కాలంలో ఇతర రచయితలు: ఫ్రాన్సిస్కో డి క్యూవేడో, లోప్ డి వేగా, కాల్డెరాన్ డి లా బార్కా లేక తిర్సో డి మోలినా.
ఎన్లైట్మెంటు యుగంలో లియాండ్రో ఫెర్నాండెజ్ డి మొరటిన్, బెనిటో జెరోనిమో ఫెజూ, గాస్పర్ మెల్కోర్ డి జోవెల్లనోస్ (లియాండ్రో ఫెర్నాండెజ్ డి మొరటిన్) మొదలైన పేర్లను కనుగొన్నారు.
రొమాంటిసిజమ్ సందర్భంగా, జోస్ జోర్రిల్లా యూరోపియన్ సాహిత్యంలో సృష్టించిన " డాన్ జువాన్ టెనోరిలోని " పాత్ర
ఐరోపియన్ సాహిత్యంలో చిరస్థాయిగా నిలిచింది. ఈ కాలం తరువాత వచ్చిన ఇతర రచయితలలో గుస్తావో అడాల్ఫో బెకేర్, జోస్ డి ఎస్ప్రొన్సెసిడా, రోసాలియా డి కాస్ట్రో ( మారియానో జోస్ డి లార్రా) ప్రాధాన్యత వహించారు.
రియలిజంలో బెనిటో పెరెజ్ గాల్డోస్, ఎమీలియా పార్డో బజాన్, లియోపోల్డో అలస్ (క్లారిన్), కొన్సెప్సియాన్ ఎరీనాల్, విసెంటే బ్లోస్కో ఇబినెజ్, మెనేన్డెజ్ పెలయో మొదలైన పేర్లను కనుగొన్నారు. వాస్తవికత సమకాలీన జీవితం, సమాజం 'వర్ణనలు' గా ఇచ్చింది. సాధారణ "వాస్తవికత" ఆత్మలో, వాస్తవిక రచయితలు రొమాంటిక్, ఊహాజనిత రచనలు కాకుండా రోజువారీ సామాన్యుల జీవనశైలి అనుభవాలను చిత్రీకరించారు.
" 1898 జనరేషన్ "గా పిలువబడిన సమూహం 1898 లో యు.ఎస్. తుపాకుల ద్వారా క్యూబాలో స్పెయిన్ విమానాల నాశనానికి చిహ్నంగా గుర్తించబడింది. ఇది స్పెయిన్లో ఒక సాంస్కృతిక సంక్షోభాన్ని ప్రేరేపించింది. 1898 లో జరిగిన "విపత్తు" రచయితలు రెగెనెరియోనిసోమో సాహిత్య శీర్షికలో ఆచరణాత్మక రాజకీయ, ఆర్థిక, సామాజిక పరిష్కారాలు శోధించేదిశగా వ్యాసపరంపర వెలువడడానికి దారితీసింది. యువ రచయితల బృందంలోని మిగ్యుఎల్ డి యునామనో, పియో బరోజ, జోస్ మార్టినెజ్ రూయిజ్ (అజోరిన్) వంటి రచయితలను విపత్తు, దాని సాంస్కృతిక ప్రతిఘటనలు, రూపాన్ని, కంటెంటును ప్రభావితం చేస్తూ లోతైన మరింత రాడికల్ సాహిత్య మార్పును ప్రేరేపించాయి. ఈ రచయితలు రామోన్ డెల్ వల్లే-ఇన్లన్, ఆంటోనియో మాచాడో, రమిరో డి మేజటు, ఏంజెల్ గనివెట్ వంటి వారిని " జనరేషన్ ఆఫ్ 98 " గుర్తించారు.
ది జనరేషన్ ఆఫ్ 1914 (నొవెసెంటిస్మొ '98) తర్వాతి కాలంలో స్పానిష్ రచయితల "తరం" అప్పటికే ప్రశ్నార్థకంగా ఉన్న అటువంటి పదజాలం విలువను ప్రశ్నిస్తుంది. 1914 నాటికి మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం సంభవించిన తరువాత తరం మొదటి ప్రధాన కథనం ప్రచురణ జోస్ ఒట్టెగా య గాసేట్ - తరువాత కొంతమంది యువ రచయితలు స్పానిష్ సాంస్కృతిక సాహిత్యంలో తమ స్థానం పదిలపరచుకున్నారు.
రచనారంగంలో కవి జుయాన్ రామోన్ జెమెనెజ్, విద్యావేత్తలు, వ్యాసరచయితలు రామోన్ మెనెండెజ్ పిడల్, గ్రెగోరియో మరానాన్, మాన్యువల్ అజానా, మరియా జాంబ్రానో, యుగెనీ డి'ఓర్స్, క్లారా కాంపోమోమర్, ఒర్టెగా వై గసేట్ నవలా రచయితలు గాబ్రియెల్ మిరో, రామోన్ పెరెజ్ డి అయల, కవి జావా రామోన్ జిమేనేజ్, రామోన్ గోమెజ్ డి లా సెర్న ఆధిక్యత వహిస్తున్నారు.
సాల్వడార్ డి మాడరియాగా మరొక ప్రముఖ మేధాసంపన్నత కలిగిన రచయిత, కాలేజ్ ఆఫ్ యూరోప్ వ్యవస్థాపకులలో ఒకరుగా ఉన్నారు.
1927 తరంలో కవులు పెడ్రో సాలినాస్, జార్జ్ గుల్లిన్, ఫెడెరికో గార్సియా లోర్కా, విసెంటే అలీక్సాండ్రే, డామాసో అలోన్సో ప్రాధాన్యత వహించారు. అందరూ వారి జాతీయ సాహిత్య వారసత్వం విద్వాంసులుగా ఉన్నారు.
20 వ శతాబ్ద రెండవ అర్ధ భాగంలో ( '36 తరానికి చెందిన ) కేమిలో జోసే సెలా,మిగ్యూల్ డెలిబెస్లో అనే ఇద్దరు ప్రధాన రచయితలు సాహిత్యంలో నోబెల్ పురస్కారం అందుకున్నారు. అనేకమంది నోబుల్ గ్రహీతలు ఉన్న దేశాలలో స్పెయిన్ ఒకటి. లాటిన్ అమెరికన్ గ్రహీతలలో ఒకరు స్పానిష్ భాషా సాహిత్యంలో రచన చేసాడు. స్పానిష్ రచయితలు: జోస్ ఎకేగరే, జాసినో బెనవెంటె, జువాన్ రామోన్ జిమెనెజ్, విన్సెంట్ అలీక్సాండ్రే, కేమిలో జోసే సెలా. పోర్చుగీసు రచయిత జోస్ సరామాగో కూడా బహుమతిని అందుకున్నాడు. స్పెయిన్లో అనేక సంవత్సరాలు నివసించిన అతను పోర్చుగీసు, స్పానిష్ భాషలను మాట్లాడగలడు. సారామాగో తన ఇబెరిస్టు ఆలోచనలచేత బాగా పేరు పొందింది.
'50 జనరేషన్ కూడా పౌర యుద్ధం పిల్లలుగా పిలువబడ్డారు. వీరిలో జొయా గిల్ డి బైడ్మా, జువాన్ గోయ్టిసలో, కార్మెన్ మార్టిన్ గాట్, అనా మారియా మటుట్, జువాన్ మార్సే, బ్లస్ డి ఒట్టెరో, గాబ్రియేల్ సెలయా, ఆంటోనియో గమోనానా, రాఫెల్ సాంచెజ్ ఫెర్సిసోయో లేదా ఇగ్నాసియో అల్ల్డోకో మొదలైన రచయితలు ప్రాధాన్యత వహిస్తున్నారు.
ప్రీమియమ్ ప్లానెట్ డి నెవెలా, మిగ్యుఎల్ డే సెర్వంటెస్ పురస్కారం స్పానిష్ సాహిత్యంలో ప్రస్తుతం రెండు ప్రధాన పురస్కారాలుగా ఉన్నాయి
ఫిలాసఫీ
రోమన్ సామ్రాజ్యం సమయంలో సెనెకా తాత్వికవేత్తగా ప్రఖ్యాతి గడించాడు.
అల్-అండాలస్ సమయంలో ముస్లిం, యూదు, క్రైస్తవ తత్వవేత్తలు అభివృద్ధి చెందారు. ఇబ్న్ అరబీ, ఎవెరోరోస్, మైమోనిడెస్ ఇదే.
మధ్య యుగాలలో రామన్ లల్ల్ ను మేము కనుగొన్నారు.
పునరుజ్జీవన సమయంలో మానవతావాది లూయిస్ వైవ్స్. అలాగే ఫ్రాన్సిస్కో డి విటోరియా, బార్టోలోమ్ డి లాస్ కాసాస్ తత్వవేత్తలుగా గుర్తించబడ్డారు.
తరువాత స్పెయిన్లో ఎన్లైట్మెంటు యుగం ప్రవేశించింది. ఇతర ఐరోపా దేశాల్లో ఇది బలహీనంగా ఉంది. కానీ 19వ శతాబ్దంలో ఉదారవాదం ఆలోచనలు స్పానిష్ సమాజంలోకి ప్రవేశించాయి. శతాబ్దం చివరలో ఫ్రాన్సిస్కో పై ఐ మార్గల్, రికార్డో మెల్ల, ఫ్రాన్సిస్కో ఫెర్రర్ గార్డియా వంటి ఆలోచనాపరులు సోషలిస్టు, లిబర్టేరియన్ ఆలోచనలు మేధావంతంగా బలంగా ఉన్నాయి.
20వ శతాబ్దం మొదటి అర్ధభాగంలో ప్రముఖ తత్వవేత్తలు మరియా జాంబ్రానో, జోస్ ఒట్టెగా య గసేట్ వంటి తత్వవేత్తలుగా గుర్తించబడ్డారు.
సమకాలీన తత్వవేత్తలు ఫెర్నాండో సావెటర్, అడేలా కోర్టినా అపోరోఫాబియా సృష్టికర్తలుగా గుర్తింపు పొందారు.
కళలు
స్పెయిన్ కళాకారులు వివిధ యూరోపియన్, అమెరికన్ కళాత్మక ఉద్యమాల అభివృద్ధిలో చాలా ప్రభావవంచూపారు. చారిత్రక, భౌగోళిక, తరాల వైవిధ్యం స్పానిష్ కళ మీద అత్యంత గొప్ప ప్రభావం చూపింది. మధ్యధరా వారసత్వంతో గ్రెకో-రోమన్, కొంతమంది మూరిష్ కళాకారులు స్పెయిన్లో (ముఖ్యంగా అండలూసియాలో) ఇప్పటికీ ప్రభావం చూపుతోంది. పునరుజ్జీవనం బరోక్, నియోక్లాసికల్ కాలాల్లో యూరోపియన్ కళలు (ఇటలీ, జర్మనీ, ఫ్రాన్స్) స్పెయిన్ కళలను ప్రభావితం చేసాయి. ఉన్నాయి. ప్రీ-రోమనెస్క్ ఆర్టు, ఆర్కిటెక్చర్, హేర్రేరియన్ ఆర్కిటెక్చర్, ఇసాబెల్లైన్ గోతిక్ వంటి అనేక ఇతర ఆటోచ్టోనస్ కళాశైలులు ఉనికిలో ఉన్నాయి.
గోల్డెన్ ఏజ్ సమయంలో ఎల్ గ్రెకో, జోస్ డి రిబెరా, బార్టోలోమే ఎస్టేబాన్ మురిల్లో, ఫ్రాన్సిస్కో జర్బరాన్ వంటి చిత్రకారులు గుర్తించబడ్డారు. బారోక్ కాలంలో కూడా డిగో వెలాజ్క్వెజ్ లాస్ మెనినాస్, లాస్ హాలిడేడాస్ వంటి అత్యంత ప్రసిద్ధ స్పానిష్ చిత్రాలను సృష్టించాడు.
సమకాలీన చారిత్రాత్మక కాలంలో ఫ్రాన్సిస్కో గోయా స్పానిష్ స్వాతంత్ర్య యుద్ధం, ఉదారవాదులు నిరంకుశవాదుల మధ్య పోరాటాలు చిత్రీకరించబడ్డాయి.
జోక్విన్ సొరోల్ల ఒక ప్రసిద్ధ ఇంప్రెషనిస్ట్ చిత్రకారుడుగా పేరుపొందాడు. ఆధునికవాద కళా ఉద్యమానికి చెందిన వారిలో పాబ్లో పికాస్సో, సాల్వడార్ డాలీ, జువాన్ గ్రిస్, జోన్ మిరోతో మొదలైన అనేక మంది ప్రముఖ స్పానిష్ చిత్రకారులు ఉన్నారు.
శిల్పకళ
ప్లాట్రెస్క్యూ శైలి 16 వ శతాబ్దం ప్రారంభం నుండి శతాబ్దం చివరి మూడవ భాగం వరకు విస్తరించింది. ఈ శైలిప్రభావం గొప్ప స్పానిష్ కళాకారుల రచనలలో విస్తరించింది. అలోన్సో బెరూగుటే (వల్లాడొలిడ్ స్కూల్) ను "ప్రిన్స్ ఆఫ్ స్పానిష్ స్కల్ప్చర్" అని అంటారు. అతని ప్రధాన కళాఖండాలలో టోలెడో కేథడ్రల్, కాథెడ్రల్ లోని కార్డినల్ తవేర సమాధి, శాంటా ఉర్సుల చర్చిలోని బలిపీఠం, బలిపీఠం ఎగువ దుకాణాలు ఉన్నాయి. ఇతర శిల్పులు బార్టోలోమీ ఓర్డోనిజ్, డియెగో డి సిలో, జువాన్ డి జూని, డామియన్ ఫర్మెంట్ ప్రాముఖ్యత వహిస్తున్నారు.
ప్రత్యేకమైన నైపుణ్యం ఉన్న రెండు పాఠశాలలు:జువాన్ మార్టినెజ్ మోంటానాస్కు చెందిన సెవిల్లే పాఠశాల ఉంది. అత్యంత ప్రసిద్ధిచెందిన కళాఖండాలలో క్రుసిఫిక్స్, కేథడ్రాల్ ఆఫ్ సెవిల్లె, వేర్గారాలో సెయింట్ జాన్; గ్రెనడా స్కూల్, అలోన్సో కానో చెందినది. ఎవరికి ఒక ఇమ్మాక్యులేట్ కాన్సెప్షన్, వర్జిన్ ఆఫ్ రోజరీ ఆపాదించబడ్డాయి.
ఇతర ప్రఖ్యాత శిల్పులలో పెడ్రో డి మేన, పెడ్రో రోల్డాన్, అతని కుమార్తె లూయిసా రోల్డాన్, జువాన్ డి మెసా, పెడ్రో డ్యూక్ కార్నెజోలు ఇతర ప్రసిద్ధ అండలుసియన్ బరోక్ మొదలైన శిల్పులు ప్రాధాన్యత వహిస్తున్నారు. 20 వ శతాబ్దంలో అత్యంత ముఖ్యమైన స్పానిష్ శిల్పులు జూలియా గొంజాలెజ్, పాబ్లో గర్గాల్లో, ఎడ్వర్డో చిల్దాడా, పాబ్లో సెరానో ప్రాధాన్యత వహిస్తున్నారు.
చలనచిత్రాలు
స్పానిష్ చిత్రరంగం పాన్స్ లాబిరింత్, వోల్వర్ వంటి ఇటీవల చిత్రాలకు ఆస్కార్లతో సహా ప్రధాన అంతర్జాతీయ పురస్కారాలను స్వీకరించి విజయాన్ని సాధించింది. స్పానిష్ సినిమా సుదీర్ఘ చరిత్రలో గొప్ప చిత్రనిర్మాత లూయిస్ బున్యుఎల్ ప్రపంచ గుర్తింపు సాధించిన మొట్టమొదటి వ్యక్తిగా గుర్తింపు పొందాడు. 1980లలో పెడ్రో అల్మోడోవర్ (లా మొవిడా మాడ్రిలెనా). " కరో జిమేనేజ్లో "లో మారియో కాముస్, పిలార్ మిరో కలిసి పనిచేశారు. స్పానిష్ చిత్రరంగంలో సెగుండో డి చోమోన్, ఫ్లోరియన్ రే, లూయిస్ గార్సియా బెర్లాంగా, కార్లోస్ సౌరా, జూలియో మెడెమ్, ఇసాబెల్ కోయిలెత్, అలెజాండ్రో అమ్నాబార్, ఇసియర్ బొల్లిన్, బ్రదర్స్ డేవిడ్ ట్రూబా, ఫెర్నాండో ట్రూబా వంటి దర్శకులతో చిత్రరంగ అంతర్జాతీయ విజయాన్ని సాధించింది. నటీమణులు సారా మాంటియేల్, పెనెలోప్ క్రజ్ అలాగే ఆంటొనియో బాండెరాస్ హాలీవుడ్ నటులు అయిన వారిలో ఉన్నారు. స్పెయిన్లో వల్లాడొలిల్డ్, శాన్ సెబాస్టియన్ ఇంటర్నేషనల్ ఫిల్మ్ ఫెస్టివల్స్ అత్యంత పురాతనమైనవి.
సినిమాలు: టాక్ టు హర్
నిర్మాణకళ
దాని చారిత్రక, భౌగోళిక వైవిధ్యాలు స్పానిష్ నిర్మాణశైలిని ప్రభావితం చేసింది. రోమన్లచే స్థాపించబడిన ముఖ్యమైన ప్రావిన్షియల్ నగరం, విస్తృతమైన రోమన్ యుగ స్థాపనతో కోర్డోబా సాంస్కృతిక రాజధానిగా మారింది. ఇస్లామిక్ ఉమయ్యాద్ రాజవంశం సమయంలో ఉత్తమ అరబిక్ శైలి నిర్మాణాలు నిర్మించబడ్డాయి. తరువాతి ఇస్లామిక్ వంశీయులు అరబ్ శైలి నిర్మాణాలను వరుసగా అభివృద్ధి చేసారు. ఇది నాస్రిడ్తో ముగిసింది. ఇది గ్రెనడాలోని ప్రసిద్ధ ప్యాలెస్ భవనసముదాయాన్ని నిర్మించింది.
అదే సమయంలో క్రైస్తవ రాజ్యాలు క్రమంగా వారి సొంత శైలులను ఆవిర్భవించాయి; సమకాలీన ప్రధాన స్రవంతి యురోపియన్ శిల్పకళాత్మక ప్రభావాల నుండి మధ్యయుగ యుగాలలో కొంతకాలం వేరుచేయబడినప్పుడు ముందుగా రోమనెస్క్ శైలిని అభివృద్ధి చేసారు. తరువాత రోమనెస్క్, గోతిక్ స్ట్రీం లను విలీనం చేశారు. అప్పటికి గోతిక్ శైలి అసాధారణ అభివృద్ధి అయింది. మొత్తం భూభాగం అంతటా ఇది అనేక సందర్భాల్లో నిర్మించబడింది. 12 వ శతాబ్దం నుండి 17 వ శతాబ్దం వరకు ముడెజార్ శైలి, అరబ్ శైలి మూలాంశాలు, నమూనాల అంశాలను యూరోపియన్ వాస్తుశిల్పాలలో విలీనం చేసి అభివృద్ధి చేయబడింది.
అకాడెమిక్ ఆవరణలో ఆధునికశైలి 20 వ శతాబ్దం నిర్మాణరంగంలో ప్రవేశించింది. బార్సిలోనాలో ఆధునికశైలి అని పిలువబడే ఒక ప్రభావవంతమైన శైలి అనేక ముఖ్యమైన వాస్తుశిల్పులను ఉత్పత్తి చేసింది. వీరిలో గౌడి ఒకరు. అంతర్జాతీయ శైలి గాటెపాక్ వంటి సమూహాలచే నిర్వహించబడింది. స్పెయిన్ ప్రస్తుతం సమకాలీన నిర్మాణంలో ఒక విప్లవాన్ని ఎదుర్కొంటోంది. రాఫెల్ మోనియో, శాంటియాగో కలాట్రావ, రికార్డో బోఫిల్ వంటి అనేక మంది స్పానిష్ వాస్తుశిల్పులతో అనేక మంది ఇతరులు ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్రసిద్ధి చెందారు.
సంగీతం , నృత్యం
విదేశాలలో తరచుగా స్పానిష్ సంగీతం ఫ్లామెంకొ సంగీతానికి పోలినట్లు భావించబడుతుంది. ఇది ప్రజాదరణ పొందిన విశ్వాసానికి విరుద్ధంగా వెస్ట్ అన్డలూసియన్ సంగీత శైలిని సూచిస్తూ వివాదాస్పదంగా పరిగణించబడుతుంది కనుక ఆ ప్రాంతం వెలుపల విస్తృతంగా వ్యాపించదు. ఆరగాన్, కాటలోనియా, వాలెన్సియా, కాస్టిల్, బాస్క్యూ కంట్రీ, గలిసియా, కాన్టబ్రియా, అస్టురియస్లలో వైద్యమైన ప్రాంతీయ జానపద సంగీతశైలులు వాడుకలో ఉన్నాయి. పాప్, రాక్, హిప్ హాప్, హెవీ మెటల్ కూడా ప్రజాదరణ పొందాయి.
సాంప్రదాయిక సంగీత రంగంలో స్పెయిన్లో సంగీత దర్శకులైన ఐజాక్ అల్బెనిజ్, మాన్యువల్ డే ఫాల్లా, ఎన్రిక్ గ్రానాడోస వంటి సంగీత పలువురు సంగీత దర్శకులు ఉన్నారు. ప్లాటిడో డొమింగో, జోస్ కరేరాస్, మోంట్సెరాట్ కాబల్లె, అలిసియా డి లారోచా, అల్ఫ్రెడో క్రౌస్, పాబ్లో కాసల్స్, రికార్డో విన్స్, జోస్ ఇతర్బి, పాబ్లో డి సరాసటే, జోర్డి సవాల్, తెరెసా బెర్గాన్జా వంటి గాయకులు ఉన్నారు. స్పెయిన్లో ఆర్కెస్ట్రా సింఫొనికా డి బార్సిలోనా, ఆర్కెస్ట్రా నాసినల్ డి ఎస్పనా, ఆర్కెస్ట్రా సిన్ఫోనికా డి మాడ్రిడ్లతో సహా నలభై వృత్తిపరమైన ఆర్కెస్ట్రాలు ఉన్నాయి. ప్రధానంగా ఒపేరా హౌసెస్ల్లో టీట్రో రియల్, గ్రాన్ టీట్రే డెల్ లిసెయు, టీట్రో అరియగా, ఎల్ పలా డి ఆర్ ఆర్య రెనా సోఫియా ఉన్నాయి.
అంతర్జాతీయంగా గుర్తించబడిన వేసవి సంగీత ఉత్సవం " సన్సార్ " కొరకు ప్రతి సంవత్సరం స్పెయినుకు వేల సంఖ్యలో పర్యాటకులు వెళుతుంటారు. ఇది తరచూ అభివృద్ధి చెందుతున్న పాప్, టెక్నో చర్యలను కలిగి ఉంటుంది. బెనిససిం ఉత్సవంలో ప్రత్యామ్నాయ రాక్, నృత్య ప్రదర్శనలు ఉంటాయి. రెండు ఉత్సవాలు స్పెయిన్ ఉనికిని అంతర్జాతీయ సంగీత ప్రంపంచంలో గుర్తింపు తీసుకుని వస్తున్నాయి. ఇవి దేశంలోని యువకుల అభిరుచులను ప్రతిబింబిస్తాయి.
జాజ్ పండుగ శైలిలో " విటోరియా-గస్తీజ్ " ప్రధానమైనది.
అత్యంత ప్రజాదరణ పొందిన సాంప్రదాయ సంగీత వాయిద్యం గిటార్ స్పెయిన్లో ప్రారంభమైంది. ఉత్తర ప్రాంతాలైన ఆశ్ట్రియాస్, గలీషియాలలో సాంప్రదాయక బ్యాగ్ పైపెర్స్ (గేయిట్) ప్రత్యేకమైనవిగా ఉన్నాయి.
ఫ్యాషన్
సిబెలెస్ మాడ్రిడ్ ఫ్యాషన్ వీక్ యూరోప్లో అత్యంత ముఖ్యమైన ఫ్యాషన్ వారాలలో ఒకటి.
జరా ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద ప్రెట్-ఎ-పోర్టర్ ఫ్యాషన్ కంపెనీలలో ఒకటి.
20 వ శతాబ్దంలో క్రిస్టోబల్ బాలెసియాగా వంటి ఫ్యాషన్ డిజైనర్లు అత్యంత ప్రభావవంతంగా ఉన్నారు.
ఆహారసంస్కృతి
స్పానిష్ ఆహారాలలో భౌగోళికం, సంస్కృతి వాతావరణంలోని విభేదాల నుండి ఉత్పన్నమైన పలు రకాల వంటకాలు ఉంటాయి. స్పెయిన్ ఆహారాలు దేశం చుట్టూ ఉన్న జలాల కారణంగా సముద్ర ఆహారాలతో ప్రభావితమై ఉంటాయి. స్పెయిన్ ఆహారసంస్కృతిలో లోతైన మధ్యధరా మూలాలు ప్రతిబింబిస్తుంటాయి. అనేక సాంస్కృతిక ప్రభావాలతో విస్తృతమైన స్పెయిన్ ఆహారచరిత్ర పలు ప్రత్యేకమైన వంటకాలకి దారి తీసింది. ముఖ్యంగా ఇవి మూడు ప్రధాన విభాగాలుగా సులభంగా గుర్తించబడతాయి:
మధ్యధరా స్పెయిన్ - కాటలోనియా నుండి అండలూసియా వరకు అటువంటి తీర ప్రాంతాలు - సముద్రపుప్రాధాన్యపు ఆహారాల భారీ ఉపయోగంలో పేస్కియో ఫ్రైటో (వేయించిన చేప) వంటివి; గజ్పాచో వంటి పలు రకాల సూపులు; (వాలెన్సియా) కాటలోనియా నుండి ఆర్రోస్ నెగ్రే (బ్లాక్ బియ్యం) నుండి పాలేలా వంటి పలు బియ్యం ఆధారిత వంటకాలు.
ఇన్నర్ స్పెయిన్ - కాస్టిలే - రొట్టె, వెల్లుల్లి-ఆధారిత కాస్టిలియన్ సూప్ వంటి వేడివేడి, చిక్కటి సూప్స్ కోసిడో మాడ్రిలోనో వంటి స్ట్యూతో పాటు వడ్డిస్తారు. స్పెయిన్ ఆహారాలను సాంప్రదాయకంగా స్పానిష్ హామ్ లాగా ఉప్పు, ఆలివ్ నూనెలో ముంచిన ఆహారాన్ని సంప్రదాయబద్ధంగా పరిరక్షిస్తుంది.
అట్లాంటిక్ స్పెయిన్ - మొత్తం ఉత్తర తీరంలో ఆస్టిన్, బాస్క్, కాంటాబ్రియన్, గెలీసియన్ వంటకాలు ప్రాధాన్యత వహిస్తుంటాయి. కూరగాయలు, చేపలు ఆధారిత కాలోడా గెల్లెగో, మర్మిటకో వంటి ఆహారాలు అఫ్హికంగా ఉంటాయి. తేలికగా తయారుచేసే లాకాన్ హాం. ఉత్తర దేశాలలో బాగా తెలిసిన వంటకాలు తరచూ సముద్రపు ఆహారాల మీద ఆధారపడతాయి. బాస్క్-స్టైల్ వ్యర్థం, ఆల్కాకోర్ లేదా అకోవీ లేదా గాలక్సీ ఆక్టోపస్ ఆధారిత పోల్బో ఫెరా, షెల్ల్ఫిష్ వంటకాలు వంటివి ఉంటాయి.
క్రీడలు
స్పెయిన్లో 20 వ శతాబ్దం ప్రారంభం నుంచి క్రీడలు ఆధిపత్యం చేస్తున్నాయి. స్పెయిన్లో ఉన్న రియల్ మాడ్రిడ్ సి.ఎఫ్, ఎఫ్.సి. బార్సిలోనా ప్రపంచంలో అత్యంత విజయవంతమైన ఫుట్బాల్ క్లబ్బులుగా గుర్తించబడుతున్నాయి. స్పెయిన్ జాతీయ ఫుట్బాల్ జట్టు 1964, 2008 - 2012 సంవత్సరాల్లో యు.ఇ.ఎఫ్.ఎ. యురోపియన్ ఫుట్ బాల్ చాంపియన్షిప్, 2010 లో ఎఫ్.ఐ.ఎఫ్.ఎ. వరల్డ్ కప్పులలో విజయం సాధించింది. ఇది తిరిగి-తిరిగి ప్రధాన అంతర్జాతీయ టోర్నమెంట్లను మూడు మార్లు గెలుచుకున్న మొట్టమొదటి జట్టుగా గుర్తించబడుతుంది.
బాస్కెట్బాల్, టెన్నీస్, సైక్లింగ్, హ్యాండ్బాల్, ఫుట్సల్, మోటార్ సైకిలింగ్, ఇటీవల, ఫార్ములా వన్ విభాగాల్లో స్పానిష్ ఛాంపియన్లు తమ ఉనికిని చాటుతున్నారు. నేడు, స్పెయిన్ ఒక ప్రధాన వరల్డ్ స్పోర్ట్స్ పవర్హౌసుగా ప్రత్యేకించి 1992 వేసవి ఒలింపిక్స్ క్రీడలకు బార్సిలోనాలో ఆతిథ్యమిచ్చింది. ఇది దేశంలో క్రీడల పట్ల ప్రజలకు చాలా ఆసక్తిని ప్రేరేపించింది. అదనంగా పర్యాటక రంగం, స్పోర్ట్స్ మౌలిక సదుపాయాల మెరుగుదలకు దారితీసింది. ముఖ్యంగా వాటర్ స్పోర్ట్స్, గోల్ఫ్, స్కీయింగ్.
అత్యంత అత్యుత్తమ అథ్లెటిల్స్ రఫెల్: రాఫెల్ నాథల్ ప్రముఖ స్పానిష్ టెన్నిస్ ఆటగాడు, పదహారు గ్రాండ్ స్లామ్ టైటిల్సును గెలుచుకున్నాడు (అధికంగా రెండవ స్థానంలో). అత్యధిక సంఖ్యలో ఎ.టి.పి. వరల్డ్ టూర్ మాస్టర్స్ 1000 సింగిల్స్ టైటిల్స్తో రికార్డు సృష్టించాడు. మార్క్ మార్క్వెజ్ ప్రముఖ స్పానిష్ గ్రాండ్ ప్రిక్స్ మోటారుసైకిల్ రోడ్ రేసర్గా ఉంది. ఇక్కడ నాలుగు సార్లు మోటీజిపి ప్రపంచ ఛాంపియన్షిప్ జరిగాయి. కేరోలిన మారిన్ ఒక బ్యాడుమింటన్ క్రీడాకారిణిగా స్పానిష్ ఒలింపిక్ ఛాంపియన్ సాధించింది. రెండుసార్లు ప్రపంచ ఛాంపియన్, నాలుగు సార్లు యూరోపియన్ ఛాంపియన్గా నిలిచారు. ప్రముఖ స్పానిష్ సైక్లిస్ట్ మిగ్యుఎల్ ఇండూర్యిన్ ఐదు టూర్ డి ఫ్రాన్స్ టైటిల్స్, ఒక-టైమ్ ఒలింపిక్ చాంపియన్తో సహా పలు టైటిల్స్ గెలుచుకున్నాడు. పావ్ గాసోల్ ప్రముఖ బాస్కెట్ బాల్ ఆటగాడు. రెండు ఎన్.బి.ఎ. ఛాంపియన్షిప్లను గెలుచుకున్నాడు. అతను ఆరుసార్లు ఎన్.బి.ఎ. ఆల్-స్టార్, నాలుగు-సార్లు ఆల్-ఎన్బిఏ ఎంపిక అయ్యాడు.
వారి సంబంధిత ప్రాంతాలలో బాస్క్ పెలోటా, వాలెన్సియన్ పిలోటా ఆటలు జనాదరణ పొందాయి.
ప్రభుత్వ శలవులు , పండుగలు
స్పెయిన్లో జరుపుకున్న పబ్లిక్ సెలవులు మతపరమైనవి (రోమన్ కాథలిక్), జాతీయ, ప్రాంతీయ ఆచారాలు మిశ్రితమై ఉంటాయి. ప్రతి పురపాలక సంఘం సంవత్సరానికి గరిష్ఠంగా 14 పబ్లిక్ సెలవులు ప్రకటించటానికి అనుమతించబడుతుంది; వీటిలో తొమ్మిది వరకు జాతీయ ప్రభుత్వం చేత ఎంపిక చేయబడతాయి. కనీసం రెండు శలవులు స్థానికంగా ఎంపిక చేయబడతాయి. స్పెయిన్ జాతీయ దినోత్సవం (ఫియస్టా నేషనల్ డే డి స్పీనా) అక్టోబరు 12, ది డిస్కవరీ ఆఫ్ అమెరికా వార్షికోత్సవం, పిరాన్ విందు, అవర్ లేడీ,పేట్రొనెస్ ఆఫ్ ఆరగాన్ స్పెయిన్ అంతటా ఉంది.
స్పెయిన్లో అనేక పండుగలు, ఉత్సవాలు ఉన్నాయి. వాటిలో కొన్ని ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్రసిద్ధి చెందాయి. ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్రతి సంవత్సరం మిలియన్ల మంది ప్రజలు ఈ ఉత్సవాల్లో ఒకదాన్ని చూసి ఆనందించడానికి స్పెయిన్ వెళతారు. పాంప్లోనాలో శాన్ ఫెర్మిన్ అత్యంత ప్రసిద్ధమైనది. దాని అత్యంత ప్రసిద్ధ సంఘటన ఎంజియెర్రో (ఎద్దుల పందాలు) ఇది జూలై 7 నుండి 14 వరకు ఉదయం 8:00 గంటలకు జరుగుతుంది. వారం రోజుల వేడుకలో అనేక ఇతర సంప్రదాయ, జానపద సంఘటనలు ఉంటాయి. దాని సంఘటనలకు ఎర్నెస్ట్ హెమింగ్వే సృషించిన ది సన్ ఆల్సో రైజస్ప్ కథనం కేంద్రంగా ఉండేవి. ఇవి ఆంగ్ల భాష మాట్లాడే ప్రజలను ఆకర్షించాయి. దాని ఫలితంగా స్పెయిన్లో అంతర్జాతీయంగా ప్రసిద్ధి చెందిన ఫియస్టాల్లో ఇది ఒకటిగా మారింది. దీనికి ప్రతి సంవత్సరం 10,00,000 మందికి హాజరయ్యారు.
ఇతర ఉత్సవాల్లో: బనాల్, వాలెన్సియా, కానరీ ద్వీపాలలో వేటాడే లా టొమాటినా టమోటా పండుగ, అండలూసియా, కాస్టైల్, లియోన్లో వాలెన్సియాలో (పవిత్ర వారం) ఫాలీస్.
మూలాలు
బయటి లంకెలు
స్పెయిన్
|
thomas pine americaaku chendina pramukha tatvavaetta, rajakeeya udyama kartha, raajaneethi siddhaantakarta. America deesha vyavasthaapaka naayakulalo okaru. thomas payne America deesha swatantrya udyama samayamlo rachinchina remdu pramukha sampuutaalu "comon sensu, dhi aj af reasen" athanikentho keerthini tecchinavi. atani rachanalu America deeshaaniki britton nundi swatantrayam pondetanduku poraadina viplakaarulaku entho sphoortinichindi. chivariki 1776 loo aa spoorthe America deeshaaniki swaatantryaanni saadhimpajesindi. thomas payne yokka aalochanlu samskruthika punarujjeevanaanni pratibimbimpajeseviga vundevi. . thomas payne nu pravvrhutthi reetya vaidyunigaanu, vrutthi reetya paatrikeyunigaanu, samaakamloe erpade maarpula dwara viplava prachar kartagaanuu palurakaala paatralanu pooshinchaadani medhaavula Dumka.
praarambha jeevitam vidya
thomas pine inglandu deeshaaniki chendina thetford loo janminchaadu. ithadu prakyatha shaastraveettha, paathrikeeyudu, rajakeeya nayakudaina "benzamin franklyn dwara 1774loo apati britush kaalaneeluga piluvabadee americaaku payanamayyadu. athanu americaaloo praveshinchina samayamlo America deeshaaniki swatantrayam choose viplavamathmaka sangharshanalu jarugutunnai. aa samayamlo payne "comon sensu" paerutoe 1776loo karapatraalanu America vyaaptangaa pampinhii Akola. adi viplava naayakulaku entho sphoortinichindi. aa tharuvaathi kaalamlo America deesha swatantrayam choose" dhi amarican crisis" aney mro karapatrika rachinchadu. Common Sense rachana girinchi America deesha vyavasthaapakulalookaarainannn jannauns "comon sen ss rachayita kalam yokka prabavam ganaku lekapote gorge washington yokka khadga prabavam nishfalamai vundedi."
thomas pine1790va dasakamlo fraansuloo nivasinchaadu. appudu jarugutunna phrenchi viplavamlo purtiga nimagnamayyadu. 1791loo "raits af Una man" aney karapatrikanu phrenchi viplavam patla sumukamgaa laeni vimarsakulanu vuddesistuu yea rachananu Akola. thomas payne phrenchi viplavaaniki porthi maddatu prakatinchaadu. phrenchi bhaasha rakapoina payne fraansu jaateeya kanveshanku ennikayyadu. phrenchi viplavamlo remdu varshaalalo okataina jiraandistulu thomas paennu thama mitrunigaa bhaavinchevaaru. maroka vargamaina jacobin vargha nayakudaina rabispier paennu thama satruvugaa bhaavinchevaaru.
dhi aj af reasen
1793loo thomas pine nu bandhinchi luxembergue karagaramlo khaidu chesaru. jail jeevitamlo tana bruhatgrantham "dhi aj af reasen" (1793-94) rachanaloo nimagnamaiyyaadu. thomas paennu fraansu desamlo bandhinchaarane wasn America deesha vyaaptamga prakampanalu srushtinchindi. americaaku appatiki kaboye bhaavi adhyakshudu "james manroe" tana palukubadini upayoginchi dautya sanbandhaala dwara thaman paennu vidudhala cheyinchaadu. appatike tana rachana "dhi aj af reasen" dwara matha chhandasavadula nunchi yenni vyatiraekatalu edurainaa dhairyamga edurkonnadu. tana grandhamlo "deeyisam" aney vaadananu samardhinchaadu. yea vadam aemitante bhagavantudu yea srustini tayyaru chessi dani kantuu konni niyamaalu erparachaadu. aa taruvaata aa niyamaala anusaram yea srusti nadustunde tappa bhagavanthuni jokyam indhulo vundadu. yea siddhaantam apatlo anno alajadulanu srushtinchindi. matha chhandasavadulanunchi vimarsalanu edurkondi. yea siddhaamtaanni apati medhaavulaina "volter" "benzamin franklyn" "thomas jeffer shone" vento varu anusarinchaaru. thomas payne tana 72va eta 1809 juun 8va tedeena vruddhaapyamlo americaloni tana swantha grhamlo thudhi swaasa vidichaadu. apati kraistava matha adhikarulaku bhayapadi payne yokka amtima yaatraku kevalam 6guru Bara hajarayyaru.
nots
moolaalu
raajakeeyavettalu
tatvavettalu
|
ఆడంతే అదోటైపు 2003, ఆగస్టు 30న విడుదలైన తెలుగు చలనచిత్రం. ఇవివి సత్యనారాయణ దర్శకత్వం వహించిన ఈ చిత్రంలో ఆర్యన్ రాజేష్, శివాజీ, భూమిక, నటషా, బ్రహ్మానందం, కృష్ణ భగవాన్, అలీ, చంద్రమోహన్ ముఖ్యపాత్రలలో నటించగా, యువన్ శంకర్ రాజా సంగీతం అందించారు.
నటవర్గం
ఆర్యన్ రాజేష్ (సూర్య)
శివాజీ (కృష్ణ)
నటాషా (బృంద)
భూమిక (అతిథి పాత్ర)
సింధు మేనన్
అంబికా కృష్ణ
బ్రహ్మానందం
కృష్ణ భగవాన్
ఆలీ
చంద్రమోహన్ (కృష్ణ తండ్రి)
చలపతిరావు (బృంద తండ్రి)
మల్లికార్జునరావు
ఎమ్.ఎస్.నారాయణ
ఎల్. బి. శ్రీరామ్
గిరిబాబు
బెనర్జీ
ఆహుతి ప్రసాద్
నర్రా వెంకటేశ్వర రావు
గణేష్ సనా
పద్మ జయంతి
సాంకేతికవర్గం
దర్శకత్వం: ఇవివి సత్యనారాయణ
నిర్మాత: అంబికా కృష్ణ
చిత్రానువాదం: ఇవివి సత్యనారాయణ, జనార్ధన మహర్షి
కథ: అమీర్ సుల్తాన్
సంగీతం: యువన్ శంకర్ రాజా
ఛాయాగ్రహణం: వి. శ్రీనివాసరెడ్డి
కూర్పు: వి. నాగిరెడ్డి
నిర్మాణ సంస్థ: అంబికా ఆర్ట్ ప్రొడక్షన్
మూలాలు
ఇ.వి.వి.సత్యనారాయణ దర్శకత్వం వహించిన చిత్రాలు
శివాజీ నటించిన చిత్రాలు
భూమిక నటించిన సినిమాలు
బ్రహ్మానందం నటించిన సినిమాలు
కృష్ణ భగవాన్ నటించిన చిత్రాలు
ఆలీ నటించిన సినిమాలు
చంద్రమోహన్ నటించిన సినిమాలు
చలపతి రావు నటించిన చిత్రాలు
మల్లికార్జునరావు నటించిన చిత్రాలు
ఎం.ఎస్.నారాయణ నటించిన సినిమాలు
ఎల్. బి. శ్రీరాం నటించిన చిత్రాలు
గిరిబాబు నటించిన చిత్రాలు
ఆహుతి ప్రసాద్ నటించిన చిత్రాలు
2003 తెలుగు సినిమాలు
|
Hardo Rattan (391) (37652)
భౌగోళికం, జనాభా
Hardo Rattan (391) గ్రామం అమృత్సర్ జిల్లాకు చెందిన అమృత్సర్- II తాలూకాలోని గ్రామం, ఇది 2011 జనగణన ప్రకారం 160 ఇళ్లతో మొత్తం 871 జనాభాతో 240 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. సమీప పట్టణమైన అమృత్సర్ అన్నది 23 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 448, ఆడవారి సంఖ్య 423గా ఉంది. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 276 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 0. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 37652.
అక్షరాస్యత
మొత్తం అక్షరాస్య జనాభా: 460 (52.81%)
అక్షరాస్యులైన మగవారి జనాభా: 239 (53.35%)
అక్షరాస్యులైన స్త్రీల జనాభా: 221 (52.25%)
విద్యా సౌకర్యాలు
సమీప బాలబడులు (Attari) గ్రామానికి 5 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది.
గ్రామంలో 1 ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఉంది.
సమీప మాధ్యమిక పాఠశాలలు (Attari) గ్రామానికి 5 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది.
సమీప మాధ్యమిక పాఠశాల (Attari) గ్రామానికి 5 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది.
సమీప సీనియర్ మాధ్యమిక పాఠశాలలు (Attari) గ్రామానికి 5 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది.
సమీప "ఆర్ట్స్, సైన్స్, కామర్సు డిగ్రీ కళాశాలలు" (Attari) గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది.
సమీప ఇంజనీరింగ్ కళాశాలలు (Attari) గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది.
సమీప వైద్య కళాశాలలు (Attari) గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది.
సమీప వృత్తివిద్యా శిక్షణ పాఠశాలలు (Attari) గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది.
సమీప దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల (Attari) గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది.
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యాలు
సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రంగ్రామానికి 5 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది.
సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రాలుగ్రామానికి 5 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది.
సమీప టి.బి వైద్యశాలలుగ్రామానికి 5 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది. గ్రామంలో 1 సంచార వైద్య శాల ఉంది.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలు
తాగు నీరు
శుద్ధిచేసిన కుళాయి నీరు లేదు
శుద్ధి చేయని కుళాయి నీరు లేదు
చేతిపంపుల నీరు ఉంది.
గొట్టపు బావులు / బోరు బావుల నీరు లేదు
నది / కాలువ నీరు లేదు
చెరువు/కొలను/సరస్సు నీరు ఉంది.
పారిశుధ్యం
డ్రైనేజీ సౌకర్యం ఉంది.
డ్రెయినేజీ నీరు నేరుగా నీటి వనరుల్లోకి వదిలివేయబడుతోంది .
పూర్తి పారిశుధ్య పథకం కిందకు ఈ ప్రాంతం రావట్లేదు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
పోస్టాఫీసు లేదు.
పబ్లిక్ బస్సు సర్వీసు లేదు.
రైల్వే స్టేషన్ లేదు. సమీప రైల్వే స్టేషను గ్రామానికి 5 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది.
గ్రామం జాతీయ రహదారితో అనుసంధానం కాలేదు. సమీప జాతీయ రహదారి గ్రామానికి 5 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది.
గ్రామం రాష్ట్ర హైవేతో అనుసంధానం కాలేదు. సమీప రాష్ట్ర హైవేగ్రామానికి 5 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది.
గ్రామం ప్రధాన జిల్లా రోడ్డుతో అనుసంధానం కాలేదు. సమీప ప్రధాన జిల్లా రోడ్డుగ్రామానికి 5 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
సమీప ఏటియంగ్రామానికి 5 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది.
బ్యాంకు సౌకర్యం లేదు.
సహకార బ్యాంకు లేదు. సమీప సహకార బ్యాంకుగ్రామానికి 5 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది.
పౌర సరఫరాల శాఖ దుకాణం లేదు. సమీప పౌర సరఫరాల శాఖ దుకాణంగ్రామానికి 5 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది.
వారం వారీ సంత లేదు.
* వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ లేదు. సమీప వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీగ్రామానికి 5 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
ఏకీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం (పోషకాహార కేంద్రం) లేదు.
అంగన్ వాడీ కేంద్రం (పోషకాహార కేంద్రం) ఉంది.
ఆశా (గుర్తింపు పొందిన సామాజిక ఆరోగ్య కార్యకర్త) ఉంది.
సినిమా / వీడియో హాల్ లేదు. సమీప సినిమా / వీడియో హాల్ గ్రామానికి 10 కిలోమీటర్ల కన్నా దూరంలో ఉంది.
గ్రంథాలయం లేదు. సమీప గ్రంథాలయం గ్రామానికి 5 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది.
పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం లేదు. సమీప పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామానికి 5 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది.
జనన & మరణ రిజిస్ట్రేషన్ కార్యాలయం లేదు. సమీప జనన & మరణ రిజిస్ట్రేషన్ కార్యాలయంగ్రామానికి 5 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో విద్యుత్ సౌకర్యం ఉంది. 16 గంటల పాటు (రోజుకు) వ్యవసాయావసరాల నిమిత్తం వేసవి (ఏప్రిల్-సెప్టెంబరు) లో విద్యుత్ సరఫరా ఉంది.
భూమి వినియోగం
Hardo Rattan (391) ఈ కింది భూమి వినియోగం ఏ ప్రకారం ఉందో చూపిస్తుంది (హెక్టార్లలో) :
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 34
"శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూములు": 3
నికరంగా విత్తిన భూ క్షేత్రం: 203
నీటి వనరుల నుండి నీటి పారుదల భూ క్షేత్రం: 203
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
నీటి పారుదల వనరులు ఇలా ఉన్నాయి (హెక్టార్లలో) :
కాలువలు: 148
బావి / గొట్టపు బావి: 55
తయారీ వస్తువులు, పరిశ్రమలు, ఉత్పత్తులు
Hardo Rattan (391) గ్రామంలో ఉత్పత్తి అవుతున్న పంటలు...... (ప్రాధాన్యతా క్రమంలో పై నుంచి కిందికి తగ్గుతూ) : గోధుమలు, బియ్యం, మొక్కజొన్న
మూలాలు
అమృత్సర్
అమృత్ సర్ -2 తాలూకా గ్రామాలు
|
gundluru, annamaiah jalla, rajampet mandalaaniki chendina gramam.
idi Mandla kendramaina rajampet nundi 8 ki. mee. dooramlo Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 544 illatho, 2149 janaabhaatho 697 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 1046, aadavari sanka 1103. scheduled kulala sanka 675 Dum scheduled thegala sanka 127. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 593649.pinn kood: 516150.
2022 loo chosen jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam visorr jillaaloo, idhey mandalamlo undedi.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaalalu aaru, prabhutva praathamikonnatha paatasaala okati, prabhutva maadhyamika paatasaala okati unnayi. sameepa balabadi sameepa juunior kalaasaala nandaluru loanu, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala, inginiiring kalaasaalalu boyanapalle lonoo unnayi. maenejimentu kalaasaala, polytechniclu, sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala, aniyata vidyaa kendram rajampet loanu, divyangula pratyeka paatasaala, sameepa vydya kalaasaala, Kadapa lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
gundlurulo unna ooka praadhimika aaroogya vupa kendramlo daaktarlu laeru. iddharu paaraamedikal sibbandi unnare. ooka pashu vaidyasaalalo ooka doctoru, okaru paaraamedikal sibbandi unnare. sameepa saamaajika aaroogya kendram, praadhimika aaroogya kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, samchaara vydya shaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi. kaluva/vaagu/nadi dwara gramaniki taguneeru labisthundhi.
paarisudhyam
gramamlo muruguneeti paarudala vyvasta ledhu. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
gundlurulo postaphysu saukaryam, sab postaphysu saukaryam unnayi. poest und telegraf aphisu gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali.
laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. praivetu baasu saukaryam, railway steshion modalainavi gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. rashtra rahadari, jalla rahadari gramam gunda potunnayi. pradhaana jalla rahadari gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. jaateeya rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu, mattirodloo unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram, vaaram vaaram Bazar unnayi.
atm, vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. assembli poling kendram, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, aatala maidanam gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 10 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
gundlurulo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 45 hectares
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 316 hectares
saswata pachika pranthalu, itara metha bhuumii: 13 hectares
thotalu modalainavi saagavutunna bhuumii: 4 hectares
vyavasaayam cheyadagga banjaru bhuumii: 62 hectares
saagulo laeni bhoomullo beedu bhoomulu kanivi: 6 hectares
banjaru bhuumii: 1 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 246 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 10 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 243 hectares
neetipaarudala soukaryalu
gundlurulo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
baavulu/boru baavulu: 243 hectares
utpatthi
gundlurulo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
vari, mamidi, arati
darsaneeya pradheeshaalu/devalayas
shree agasteshwaraswamivara alayam
yea puraathana alayam gramamlo cheyyeru nadhii tiiraana Pali. yea alayam nirminchinappati nundi, prathi savatsaram kaarteekamaasamlo aedo ooka roejuna, ganges jalam uppongi, agasteshwaraswamivara muula viraattuni abhishekinchuchunnadi. yea ganges jlam ekkadinundi vachuchunnado evariki anthubattadam ledhu. kaarteekamaasamlo bugga (oota) putti, muula viraattuni abhishekinchadam ekkadi vishishtatagaa sdhaanikulu cheppukuntaru. gta savatsaram prakkanae unna cheyyeru nadhiloo neerunnaagaanii aalayamloo bugga putta ledhu. yea savatsaram 2016, nevemberu-26vatedii, kaarteekamaasam, shanivaaram madyahnam, jalam udbhavinchadamtho bhakthulu swaamivaarini darsinchukunu pujalu nirvahincharu. shivudi muula viraattuni abhishekinchina ganges jalaanni, pujaralu saekarinchi bhakthulaku pampinhii chesaru.
shree sharda saibabawari alayam
yea aalayamloo, 2014, juulai-12 shanivaaram nadu, gurupournami vaedukalu ghananga nirvahincharu. tholutha bhabha vigrahaniki saastroktamgaa abhishekaalu nirvahincharu. anantaram vividha takala pushpalatho babanu alamkarinchi, bhakthulaku darsana bhagyam kalpincharu. yea karyakramaniki tellavaarujaamu nundiyae rajampet chuttuprakkala gramala nundi bhakthulu bhaareegaa taralivacchi, aalayamloo nirvahimchina pratyekapoojalalo paalgonnaru. aa taruvaata madyahnam bhakthulaku annaprasaada vitarana jaripinaaru. saayantram swaamivaariki pallakiseva nirvahincharu. yea sandarbhamgaa aalaya praamganamloo nirvahimchina palu samskruthika kaaryakramaalu bhakthulanu akattukunnavi.
moolaalu
velupali linkulu
|
maayaa machchindra 1945loo vidudalaina telegu chalanachitra. starr cumbines pathakama sea. pulayya darsakatvamlo ramya nirmimchaadu. yea chithraaniki matalu, paatalu vootukuru satyanarayna samakuurchagaa, bheemavarapu narasimharaavu sangeetaannandinchaadu. jandyala gowrii nath shastry, addamki sriramamurthy lu pradhaana taaraaganamgaa natinchina yea cinimaaku subbaaraavu chayagrahanam Akola.
taaraaganam
jandyala gaurinathasastri,
addamki sriramamurthy,
mukkamala krishnamoorthy,
v.sivaram,
kao. gouripati shastry,
kao.v.subbaaraavu,
v.vishwanatham,
gadikota,
kannaanba,
maalati,
mangalam,
joshiy,
kalyani,
kamala,
anjanibai,
bebe vasundhara,
bebe sharath
kathaa sangraham
jagatthu premamayam ani, sthree purushulu iruvuruu samanule ani, okari prema abhimaanam marokariki dakkithene anandha haethuvu avtundani vivarimchae chitram mayamachchindra. mohinee avataaram ettina mahaavishnuvu deevadaanavulaku amrutam panchadam girinchi telisaaka sivudu aa vishayanni nammakapovadamto malli moehini kaanadam, sivudu sapinchi, tana vallaney shaapa vimochana jaruguthundani cheppadam, vishnhuvu machcheendrudugaa bhuuloekamloe cheeradam jarudutundhi. machchindrudu chese maayalatho odipoina raanee tilottamato vivaham jarudutundhi. machcheendruni shishyudu gorakhnath guruvu choose vetukuchuu hanumanthuni dwara wasn thelusukununi, rajanartaki sahayamtho raajyamloki pravaesinchi machcheendruni teesukelle prayatnamlo machcheendruni kumarunni pamu kaatuku guri chessi maranimpa cheeyadam, machchindrudu tana saktitoe prayathninchina kumarudu batakakapovadamto gorakhnath sharatulaku taloggutaadu. gorakhnath kudaa machcheendruni kumaruduni batikinchaleka, avamaanamtho agniki aahuthi ayithe hanumandhara aa shavaanne bayataku techhaaka machchindrudu gorakhnaathuduki praanam poestaadu. bahikina gorakhnath malli prayathninchi machcheendruni kumaaruni batikistaadu. ola shivuniki, lakshmeedeviki mahaavishnuvu prema thathvani vivaristaadu yea chitram dwara.
paatalu
aaha ! prakruthi anandamegaa mila mila kuluke aa selayeru - maalati, v. sivaram
yea viyoga jwaala , hridayani kegabrake edha kalchi - maalati
oa maalathie ny swamy sayanamuna paravasamondi kanu musedava - kannaanba
girija priya sambho bhava taranaa shitha bharana - maalati, v. sivaram
gn gn gn kamarupa deshaarchitaraanii ! jaya samrajya visala - brundam
tanuve amritha kalasamura traagumu yavvana jevana sudha - brundam
dhanyambayyenu janmamu dhevaa ! ny pada sevanu - kannaanba
maelukoe maelukoe telavaari pagadaala teralu digeno kola kola vihamgaalu - kannaanba
vinavoyee hrudayaalaapana vinavoyee - orr. baalasaraswathi divi
haayiga paadedanu hrudayesa haayiga paadedanu - kannaanba
kalakaalambuga rajyabharamu bhujaskandhambu (padyam) - addamki sriramamurthy
kalahamble vidanadi , saatravabhujaa garvambu bokarchi - (padyam) - addamki sriramamurthy
chakkani chukka ! atukonna prema naa natale neeloona - kao.gouripati shastry,sundaramma
nanu parihasamu seyaga nela oa kaluvareda - kannaanba
harahara ! pramadhaganaadhipa ! dhevaa ! bhavahara sankara - brundam
moolaalu
p.pulayya darsakatvam vahimchina cinemalu
mukkamala natinchina cinemalu
kannaanba natinchina cinemalu
|
వెనిగండ్ల పేరుతో చాలా వ్యాసాలు ఉన్నాయి. ఆ వ్యాసాల జాబితా:
వెనిగండ్ల (నిడమానూరు) - నల్గొండ జిల్లాలోని నిడమానూరు మండలానికి చెందిన గ్రామం
వెనిగండ్ల (పెదకాకాని) - గుంటూరు జిల్లాలోని పెదకాకాని మండలానికి చెందిన గ్రామం
|
అనిల్ వసంతరావు దేశ్ముఖ్ (జననం 9 మే 1950) మహారాష్ట్రకు చెందిన రాజకీయ నాయకుడు. ఆయన ఐదుసార్లు మహారాష్ట్ర శాసనసభకు ఎన్నికై, 30 డిసెంబర్ 2019 నుండి 5 ఏప్రిల్ 2021 వరకు ఉద్ధవ్ ఠాక్రే మంత్రివర్గంలో హోంశాఖ మంత్రిగా భాద్యతలు నిర్వహించాడు.
జననం, విద్యాభాస్యం
అనిల్ దేశ్ముఖ్ మహారాష్ట్ర రాష్ట్రం, నాగ్పూర్ జిల్లాలోని కటోల్ సమీపంలోని వాడ్ విహిరా గ్రామంలో జన్మించాడు. ఆయన కటోల్ లో ఉన్నత విద్య పూర్తి చేసి ఆ తరువాత నాగ్పూర్లోని కాలేజ్ ఆఫ్ అగ్రికల్చర్, డాక్టర్ పంజాబ్రావ్ దేశ్ముఖ్ కృషి విద్యాపీఠ్ లో అగ్రికల్చర్లో మాస్టర్ ఆఫ్ సైన్స్ డిగ్రీని పూర్తి చేశాడు.
రాజకీయ జీవితం
అనిల్ దేశ్ముఖ్నా నాగ్పూర్ జిల్లా పరిషత్ ఛైర్మన్గా తన రాజకీయ జీవితం ప్రారంభించి 1995లో జరిగిన అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో కటోల్ నియోజకవర్గం నుండి స్వతంత్ర అభ్యర్థిగా పోటీ చేసి తొలిసారి ఎమ్మెల్యేగా అసెంబ్లీకి ఎన్నికయ్యాడు. ఆయన 1995లో బీజేపీ - శివసేన సంకీర్ణ ప్రభుత్వంలో విద్య & సంస్కృతి శాఖ మంత్రిగా పని చేసి 1999లో నేషనలిస్ట్ కాంగ్రెస్ పార్టీలో చేరాడు. అనిల్ 1999లో మహారాష్ట్రలో ఎన్సీపీ - కాంగ్రెస్ సంకీర్ణ ప్రభుత్వంలో పాఠశాల విద్య, సమాచార & ప్రజా సంబంధాలు, క్రీడలు & యువజన సంక్షేమ శాఖ రాష్ట్ర మంత్రిగా పని చేశాడు.
ఇన్ఛార్జ్ మంత్రి
ఎక్సైజ్, ఫుడ్ & డ్రగ్స్ (2001 నుండి మార్చి 2004)
పబ్లిక్ వర్క్స్ (పబ్లిక్ అండర్టేకింగ్స్) (2004 నుండి 2008)
ఆహారం, పౌర సరఫరాలు & వినియోగదారుల రక్షణ (2009 -2014)
మూలాలు
మహారాష్ట్ర వ్యక్తులు
మహారాష్ట్ర రాజకీయ నాయకులు
1950 జననాలు
|
శోభ పేరుతో చాలా వ్యాసాలు ఉన్నాయి. ఆ వ్యాసాల జాబితా:
శోభ (1958 సినిమా) - 1958లో విడుదలైన ఒక తెలుగు సినిమా
శోభ (పాతపట్నం) - శ్రీకాకుళం జిల్లా, పాతపట్నం మండలానికి చెందిన గ్రామం
శోభ (నటి) - మలయాళ, తమిళ చిత్రాలలో నటించి ప్రసిద్ధి చెందిన 1960, 70ల భారతీయ నటి.
|
Shimla, Himachal Pradesh rashtra rajadhani Kota. adae paerutoe unna jillaku mukhya pattanham. yea Kota apple thotalaku prassiddhi. idi aangleyulaku bharathadesapu veasavi rajadhaanigaa undedi. bhaaratadaesamloe peddha, abhivruddhi chendutunna nagaramga simlaku gurthimpu Pali. kalashalalu, parisoedhanaa samshthalaku idi nelavu. tudor bethan, neo-gotic nirmaanaalaloo valasaraajyaala kaalam aati anek bhavanaalakuu, anno devaalayaalakuu, charchilaku Shimla nelavu. yea kattadaalato paatu, Kota yokka sahaja vaataavaranam paryaatakulanu aakarshistaayi. shree hanumanji jaakhu (vigraham), jaakhu alayam, wisregal lodge, criest charchi, malls roed, dhi ridge enka annadel nagara kendra pradhaana aakarshanalu. yuneskoo prapancha vaarasatva pradaesamaina kalka-Shimla railway margam kudaa ooka pradhaana paryaataka aakarshanha. idi british kaalamlo nirminchabadindi. ettaina bhoobhaagam kaaranamgaa ikda parwatta biking resu (entibi himalya) jarudutundhi. 2005 loo praarambhamiena yea resunu dakshinha aasiyaalo yea rakamaina athipedda kaaryakramamgaa pariganistaaru.
sabdavyutpatti
kaali devatha nirbaya avatharamaina shyamala maata peruu nundi Shimla nagaranaki yea peruu vacchindi. kaali baari alayam dhi ridge sameepamlo unna bantoni kondapai Pali. maroka kathanam prakaaram, neeli palaka ani ardam vachey shyamalaya aney padm nundi simlaku yea peruu vacchindi. conei saadharanamga, chaaala mandhi modati kathanaanni marinta nammadagina, aamodayogyamaina, sababaina kathanamgaa pariganistaaru. edvala rashtra prabhuthvam nagara perunu Shimla nundi syaamalagaa maarchaalanukuntundani varthalu vinipinchaayi. conei prajala, sdhaanikila pratikula spandananu chusi rashtra prabhuthvam yea pranhaalhikanu tosipuchindi.
charithra
18 va sataabdamloo pratuta Shimla nagaraprantam chaaala dattamaina adivi prantham. apatlo akada unnavi jaakhu alayam, enka konni chellaachedurugaa unna illu. pratuta Shimla prantham 1806 loo nepaulku chendina bheemsen thapa chetha aakraminchabadindi. aangloo-neepaalii iddam (1814-16) taruvaata sugauli oppandam prakaaram british eest india kompany yea bhuubhaagaanni thama aadheenamloki teesukundi. mee 1815 loo davide ocherloni naayakatvamlo malan kotapai daadi chessi goorkha nayakulanu anachivesaaru. 1817 augustu 30 aati dairee entriiloo, yea praantaanni sarve chosen grard sodharulu, simlanu "prayaanhikulaku neee ivvadaniki fakkir unna moestaaru gramam" ani varnincharu.
1819 loo, hill stetes rajakeeya agentu lephtinemt raas, siimlaalloe ooka chekka kuteeraanni erpaatu chesudu. muudu samvatsaraala taruvaata, atani varasudu mariyu scatish pouura seevakudu charless praat kennadi, 1822 loo kennadi cottage aney praanthamlo annadel sameepamlo mottamodati pucca intini nirmimchaadu. dinni ippudu sea.p.dablyu.di (CPWD) kaaryaalayamgaa upayogistunnaru. vesavulalo ekkadi britton taraha vaataavaranam gurinchina kadhalu anek british adhikaarulanu yea praantaaniki aakarshinchadam praarambhinchaayi. 1826 natiki, kondaru adhikaarulu thama motham selavulanu siimlaalloe gadapadam praarambhinchaaru. 1827 loo, bengal guvernor genaral viliam amherst simlanu sandharshinchi kennadi houseloo basa chesar. ooka savatsaram taruvaata, bharathadesamlooni british dhaalaala comander-in-chieph stapleton cotton adae nivasamlone unnare. aayana basa chosen samayamlo, jaakhuu sameepamlo muudu mailla rahadari, vanthenanu nirminchaaru. 1830 loo, briteesh varu kiyontal, Patiala adhipatula nundi parisara bhumini tisukuni pratigaa ravin paraganaanu enka bharauli paraganaalo ooka bhaganni vaarikichchaaru. aa tarwata yea chootu, 1830 loo 30 illa nundi 1881 loo 1,141 illa dhaaka, vaegamgaa vistarimchimdi.
1903 loo praarambhamiena kalka-Shimla railway margam Shimla praapyata, prajaadaranaku todpadindi. 806 ki paigaa vantenalu mariyu 103 soramgaalato kalka nundi simlaku railway margam inginiiring saahasamgaa paerkonabadi, "british jewel af dhi orient" annana paerutoe praacuryam pondindi. 2008 loo idi yuneskoo prapancha vaarasatva pradeesamloo bhaagamaindi. adanamga, Shimla 1871 loo avibhakta raashtramaina Punjab rajadhaanigaa undedi, kothha Kota Chandigarh (bharathadesapu Punjab, Haryana rastrala pratuta rajadhani) nirmaanam varku alaage Pali. 1971 loo Himachal Pradesh raashtram yerpadina taruvaata, simlanu dani rajadhani chesar.
swatantrayam taruvaata, paschima himalya yokka guttalalo 28 chinna racharika rashtralanu (bhuswamya yuvarajulu mariyu jaildaarlato sahaa) yekikrutam chosen falithamgaa 1948 epril 15 na chieph commisioner praavins unikiloki vacchindi, yea porthi praantaanni Shimla hills stetes mariyu nalaugu Punjab dakshinha konda rashtraalugaa pilustharu. idi Himachal Pradesh (paripalana) aurdar, 1948, adanapu provincial jurisdiction aect, 1947 loni sekshanlu 3 mariyu 4 kindha jargindi (taruvaata videsi adhikaara paridhi chattam, 1947 wied AO 1950 gaaa marchabadindhi). bhartiya rajyangam amalutho Himachal 26 janavari 1950 na part sea (part C) rashtramgaa marindi alaage lephtinemt guvernor neyaminchabaddaaru. saasanasabha ennika 1952 loo jargindi. Himachal Pradesh 1 novemeber 1956 na kendrapalika praantamgaa marindi. apati Punjab bhagamaina Shimla, Kangra, kullu, lahul, spithi jillaalu, Ambala jalla nalagar tahaseel, lohara, amb - unaa kanungo circles, santokh garh kanungo sarkilloni kontha prantham, inkonni pranthalu; Punjab punarvyavastheekarana chattam kindha, 1966 novemeber 1 na Himachal Pradeshloo vileenam cheyabaddaayi. 18 dissember 1970 na, Himachal Pradesh chattaanni parlament aamodinchadamtho, kothha raashtram 25 janavari 1971 na amalloki vacchindi. aa vidhamgaa bhartiya deeshapu paddenimidava rashtramgaa Himachal avatharinchindhi.
Shimla oppanda odambadikapai pakistan adhyakshudu zulfikar ollie bhutto, bhartiya pradhani endira ghandy siimlaalloe santhakam chesar. yea oppandam bangladeshsnu pakistan doutyaparamgaa gurthinchadaaniki maargaanni sugamam chesindi. adhikarika patraalapai 2 juulai 1972 gaaa namodayina, nijaniki patrampai juulai 3 ratri 0040 gantalaku santhakam cheyabadindhi. [5]
bhougolikam
Shimla himalayas nirutu shrenulalo na Pali. sagatu samudra mattaaniki piena deeni sagatu etthu . yea Kota edu kondalu venta vistarimchi Pali. nagara vistiirnham turupu nundi padamara varku dadapu .
yea Kota bharathadesapu bhookampa pramaada vargikarana prakaaram zoan IV (adhika nashtam jarigee pramaadangala zoan - high damage risky zoan) vargamloeki osthundi. balaheenamaina nirmaana padhathulu, perugutunna janaba will, ippatike bhookampaalu sambhavinchee pramaadam unna yea praantaaniki, tiivramaina muppu ponchi Pali. pradhaana nagaranaki sameepamlo neeti vanarulu leavu mariyu sameepa nadi sutlej sumaaru
dooramlo Pali. giri mariyu pabbar nadulu (yamunaa yokka remdu upanadulu) kuuda Shimla jalla gunda pravahistayi, conei ivi Kota nundi marinta dooramlo unnayi.
Shimla edu kondalu piena nirminchabadindi: inveram konda, abjarvetary konda, prospect konda, suummer konda, bantoni konda, elisium konda, jaakhu konda. simlaalooni ettaina pradeesam jaakhu konda, deeni etthu . itivali kaalamlo, Kota yea edu kondalanu daati vyaapti chendhindhi.
janaba
2011 janaba lekkala prakaaram, Shimla Kota 35.34 chadarapu ki.meela visteernamlo vyaapimchi Pali. janaba 169,578. 93,152 mandhi purushulu, 76,426 mandhi mahilalu unnare. Kota yokka samardhavanthamaina aksharasyatha raetu 93.63 saatam.
bhaasha
hiindi ekkadi vaadika bhaasha, idi nagaramlo pradhaanamgaa matlade bhaasha mariyu adhikarika payojanaala choose saadharanamga upayoegimchae bhaasha. gananiyamaina janaba english kudaa matladutaru, idi Kota yokka rendava adhikarika bhaasha. hiindi kakunda, pahari bhashalanu ekkadi pahari jaati prajalu matladutaru, viiru nagara janaabhaalo pradhaana bhaagam. nagaramlooni puunjabi valasa janaabhaalo puunjabi bhaasha prabalangaa Pali, veerilo ekuva mandhi paschima Punjab nundi vacchina saranaarthulu,1947 loo bhartiya vibhajana taruvaata nagaramlo sthirapaddaaru.
matham
2011 janaba lekkala prakaaram, nagaramlo atyadhikamgaa hinduism matanni 93.5% mandhi aacharistunnaaru, taruvaata islam (2.29%), sikku matham (1.95%), bouddhamatam (1.33%), kraistava matham (0.62%), jaina matham ( 0.10%).
vaataavaranam
siimlaalloe koppen vaataavarana vargikarana crinda upaushnamandala highland climate (sidablyubi) Pali. simlaalooni vaataavaranam sheethaakaalamlo pradhaanamgaa challagaa umtumdi, veysavilo madhyastamgaa umtumdi. veysavilo sagatu ushnograta , sheethaakaalamlo sagatu . nelavaaree avapaatam novemberlo 15 mee.mee. (0.59 am.) nundi augustulo 434 mee.mee. (17.1 am.) Madhya maaruthuu umtumdi. sagatu motham varshika avapaatam 1,575 mee.mee.(65 am.), idi itara parwatta praanthaalatho polisthe takuva conei maidaana praantaala kanna chaaala ekuva. chaaritraatmakamgaa dissember nelaloe chootucheesukunee himapatam, edvala (gta padihenellugaa) prathi savatsaram janavarilo ledha phibravari modatlo chotuchesukuntundi.
aardika vyvasta
upaadhi ekkuvaga prabhutva, paryaataka rangaalachae nadustudi. migilina udyogaalu vidyaa, udhyaana utpattula prosessing rangaala kindiki ostayi. udyogaardhulu, yajamaanula Madhya antaraanni tagginchadaaniki edvala ooka modal kereer senternu erpaatu chesar. nagaranaki pradhaana aadaaya utpatthi vanarulalo hottal parisrama okati. 5 nakshatraala hotallatho sahaa siimlaalloe 6500 hotels unnayi, athantha praacuryam pondinavi oberay sisil, pieterhaaph, wyldflover haaa, hottal holiday hom. athyadhika ryaanku kaligina hotallunna bhartia nagarala jaabitaalo Shimla agrasthaanamlo Pali.
unnanatha vidyaa paathasaalalatho paatu, Himachal Pradesh vishwavidyaalayam, eandian institut af advaansd stady (aiees) vento anek samshthalu kudaa unnayi. ummadi pooti parikshala (sivil services examination ) dwara mariyu sabardinate keder nundi padoonnathi dwara aiees ku neyaamakam jarudutundhi. aiees ku niyaminchabadina taruvaata, neerugaa neyaminchina adhikarulaku pradhaanamgaa naeshanal akaadami af audit und acounts, siimlaalloe sikshnha istaaru. Shimla aahlaada vaataavaranam, hill stationla raanee annana khyati kaaranamgaa bhaaratadaesam amtati vidyaarthulu ikda chaduvukovadaniki aasakti kanabarustaaru. vidyaa vyavasthalu jillaatho paatu rashtra aardika vyavasthaku todpadutunnayi.
samskruthi
siimlaalloe vividha praantaala prajalu nivasistaaru, rakarakaala pandugalanu jarupukumtaaru. prathi savatsaram paryatakulu garishtamgaa umdae kaalamlo (mee-juun nelallo), 3-4 rojula paatu Shimla veasavi panduga jaruputharu. desavyaaptamgaa unna endaro pramukha gaayakulu yea pandugaloo alaristaaru. 2015 nundi, 95.0 big epf.em, Himachal paryaataka saakha samyukthamgaa edu rojula sudeergha sheetaakaalapu sambaraalanu ridgeloo chrismas nundi nuuthana savatsaram varku nirvahistunnaayi.
yea praantamlooni kalakhandalanu, aabharanalu, vastraala sekarananu rashtra sangrahaalayamlo chudavachu. dheenini 1974 loo nirminchaaru. ridge nundi vistarimchi unna lakkar bajaarlo chekkatho chosen smruthi chihnalanu vikrayistaaru. pradhaana nagaranaki 55 kilometres (34.2 millu) unna vaedi salpar springs ku tatta paanii ani peruu. satluj nadi odduna unna ekkadi nitiki aushadha viluvalu unnayani prajalu nammutharu. Shimla dakshinha asiya yokka ekaika sahaja ais skiing rinkku nilayam. yea vedhika oddha tarachugaa rashtra, jaateeya stayi poteelu jaruguthai. rinknu nirvahinche Shimla ais skiing club, prathi savatsaram janavarilo cornewall nirvahisthundhi. indhulo fancy dhustula pooti, figure skiing kaaryakramaalu nirvahistaaru. Shimla enka parisaraallo global warming, perugutunna pattanha abhivruddhi prabhaavaala kaaranamgaa, prathi sheethaakaalamlo manchu medha kaaryakramaala sanka gta konni samvatsaraalugaa taggutondi.
ravaanhaa
vividha pradeshaala nundi simlaku unna dhooraalu:
kalka - 90 ki.mee
patiyaala - 172 ki.mee
chandighad - 119 ki.mee
Ambala - 166 ki.mee
Delhi - 380 ki.mee
Agra - 568 ki.mee
amruthsar - 342 ki.mee
zammu (patankota margam) - 482 ki.mee
chaupaul (Himachal Pradesh) - 110 ki.mee
Srinagar - 787 ki.mee
Jaipur - 629 ki.mee
Dharmshala (Himachal Pradesh) ( mandi (Himachal Pradesh) margam) - 290 ki.mee
Dharmshala (Himachal Pradesh) ( hamirpuur (Himachal Pradesh)) - 235 ki.mee
dullhousey - 345 ki.mee
Chamba (Himachal Pradesh) - 401 ki.mee
kullu - 235 ki.mee
manali (Himachal Pradesh) - 280 ki.mee
mandee (Himachal Pradesh) - 153 ki.mee
palampur - 270 ki.mee
rohru - 129 ki.mee
dehraduun - 275 ki.mee
teyag - 28 ki.mee
Rampur (Himachal Pradesh) - 132 ki.mee
idi kood chuudu
3 juulai 1972 na bharat pakistan l Madhya Shimla oppandam
Shimla acord (1914) siimlaalloe jargina ooka samavesam mugimpulo britton, teebet Madhya 1914 loo santhakam cheyabadina ooka oppandam. dani chattaparamyna sthiti vivaadaaspadamainappatika, idi prasthutham chainaa, bharat l Madhya samardhavanthamaina sarihaddu.
moolaalu
velupali lankelu
|
భవనం తెలుగువారిలో కొందరి ఇంటి పేరు.
ప్రముఖ వ్యక్తులు
భవనం వెంకట్రామ్, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ మాజీ ముఖ్యమంత్రి. : (జూలై 18, 1931 - ఏప్రిల్ 7, 2002) అని అందరూ పిలిచే భవనం వెంకట్రామిరెడ్డి ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్ర 9వ ముఖ్యమంత్రి. ఇతను 1982 ఫిబ్రవరి 24 నుండి సెప్టెంబరు 20 వరకు ఏడు నెలల పాటు రాష్ట్రానికి ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్నాడు.
భవనం జయప్రద, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ శాసనసభ్యురాలు. : ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రానికి చెందిన రాజకీయ నాయకురాలు. ఆమె వినుకొండ నియోజకవర్గం నుండి రెండుసార్లు ఎమ్మెల్యేగా గెలిచి మంత్రిగా పని చేసింది
ఇంటిపేర్లు
|
వినోద్ దువా (11 మార్చి 1954 - 4 డిసెంబర్ 2021) దూరదర్శన్ మరియు ఎన్ డి టీవి ఇండియాలో పనిచేసిన భారతీయ పాత్రికేయుడు.1996లో, రామ్నాథ్ గోయెంకా ఎక్సలెన్స్ ఇన్ జర్నలిజం అవార్డును అందుకున్న మొదటి ఎలక్ట్రానిక్ మీడియా జర్నలిస్ట్ అయ్యాడు.2008 లో భారత ప్రభుత్వంచే జర్నలిజం లో చేసిన కృషికి గాను పద్మశ్రీ పురస్కారం పొందారు . జూన్ 2017లో, జర్నలిజం రంగంలో అతని జీవితకాల విజయానికి, ముంబై ప్రెస్ క్లబ్ అతనికి రెడ్ఇంక్ అవార్డును ప్రదానం చేసింది, దీనిని మహారాష్ట్ర మాజీ ముఖ్యమంత్రి దేవేంద్ర ఫడ్నవిస్ వినోద్ దువాకు అందించారు .
ప్రారంభ జీవితం
వినోద్ దువా చిన్నతనంలో ఢిల్లీలోని శరణార్థుల కాలనీలో నివాసం ఉన్నాడు.అతని తల్లితండ్రులు సారైకీ హిందువులు నుండి వలస డేరా ఇస్మాయిల్ ఖాన్ , ఖైబర్ పఖ్తున్ఖ్వ తర్వాత, భారతదేశం విభజన 1947 తన పాఠశాల , కళాశాల రోజుల్లో లో, వినోద్ దువా గానం, డిబేట్ లాంటి అనేక కార్యక్రమాల్లో పాల్గొన్నారు, అతను కూడా 1980 ల మధ్యకాలం వరకు థియేటర్ ఆర్టిస్ట్ గా చేశాడు .శ్రీరామ్ సెంటర్ ఫర్ ఆర్ట్ అండ్ కల్చర్ సూత్రధార్ పప్పెట్ చిన్నారుల కోసం దువా రచించిన రెండు నాటకాలను ప్రదర్శించారు.అతను వరకట్నం వంటి సామాజిక సమస్యలకు వ్యతిరేకంగా నాటకాలు సృష్టించి ప్రదర్శించే వీధి థియేటర్ గ్రూప్, థియేటర్ యూనియన్లో సభ్యుడు .
అతను హన్స్ రాజ్ కళాశాల నుండి ఆంగ్ల సాహిత్యంలో పట్టభద్రుడయ్యాడు ఢిల్లీ విశ్వవిద్యాలయం నుండి సాహిత్యంలో మాస్టర్స్ డిగ్రీని పొందాడు . నవంబర్ 1974లో, దువా తన మొదటి టెలివిజన్ ప్రదర్శనను యువ మంచ్ అనే హిందీ-భాషా యువజన కార్యక్రమం దూరదర్శన్ (గతంలో ఢిల్లీ టెలివిజన్ అని పిలిచేవారు) లో ప్రసారం చేసారు .అతను యువత కోసం జవాన్ తరంగ్ అనే కార్యక్రమాన్ని ప్రసారం చేయడం ప్రారంభించాడు. కొత్తగా ప్రారంభించబడిన అమృత్సర్ టీవి లో 1980 వరకు తన ఉద్యోగాన్ని కొనసాగించాడు.
1981లో, అతను ఆదివారం ఉదయం కుటుంబ పత్రిక అయిన ఆప్ కే లియే యాంకరింగ్ చేయడం ప్రారంభించాడు , దానిని 1984 వరకు చేస్తూనే ఉన్నాడు. దువా, ప్రణయ్ రాయ్తో కలిసి 1984లో దూరదర్శన్లో ఎన్నికల విశ్లేషణకు సహ-యాంకర్గా పనిచేశారు . ఇది అతని కెరీర్కు ఊపునిచ్చింది. అనేక ఇతర టెలివిజన్ ఛానెల్లకు ఎన్నికల విశ్లేషణ కార్యక్రమానికి యాంకర్గా అవకాశం కల్పించింది.
అతను 2000 నుండి 2003 వరకు సహారా టీవీకి లింక్ చేయబడ్డాడు , దాని కోసం అతను ప్రతిదిన్కి యాంకర్గా ఉన్నాడు. దువా ఎన్ డి టీవి ఇండియా ప్రోగ్రాం, జైకా ఇండియా కాను హోస్ట్ చేసేవారు , దీని కోసం అతను నగరాల్లో పర్యటించాడు; హైవేలు, అతను ది వైర్ హిందీ కోసం జన్ గన్ మన్ కీ బాత్కు కూడా వ్యాఖ్యాతగా వ్యవహరించాడు .
వివాదం
అక్టోబర్ 2017లో, కామెడీ షో, ది గ్రేట్ ఇండియన్ లాఫ్టర్ ఛాలెంజ్ ఎపిసోడ్ షూట్ సందర్భంగా నటుడు అక్షయ్ కుమార్ తన కుమార్తె మల్లికా దువా పట్ల సెక్సియేస్ట్ వ్యాఖ్యలను ఉపయోగించినందుకు దువా విరుచుకుపడ్డాడు.
హిమాచల్ ప్రదేశ్కు చెందిన బిజెపి అధికార ప్రతినిధి నవీన్ కుమార్ 5 జూన్ 2020న "ప్రజా దుష్ప్రవర్తనకు దారితీసే ప్రకటనలు" చేసినందుకు ఎఫ్ఐఆర్ నమోదు చేశారు. క్రైమ్ బ్రాంచ్కి ఇచ్చిన ఫిర్యాదులో, యూట్యూబ్లో "ది వినోద్ దువా షో" ద్వారా దువా "నకిలీ వార్తలను వ్యాప్తి చేశారని" కుమార్ ఆరోపించారు. ఢిల్లీ మత హింసపై కుమార్ "తప్పుగా నివేదించారు" "కేంద్ర ప్రభుత్వం హింసను ఆపడానికి ఏమీ చేయలేదు" అని కూడా దువా ఆరోపించారు.
మరణం
కోవిడ్ -19 ప్రారంభం లో 2021 లో అనేకమార్లు ఆసుపత్రిలో చేరారు. మిగిలిన సంవత్సరంలో అతని పరిస్థితి మరింత దిగజారింది. అతను దీర్ఘకాలిక కాలేయ వ్యాధితో బాధపడుతూ 4 డిసెంబర్ 2021న తన 67వ ఏట న్యూఢిల్లీలో మరణించాడు.
అవార్డులు
1996 లో గౌరవనీయులైన రామ్నాథ్ గోయెంకా ఎక్సలెన్స్ ఇన్ జర్నలిజం అవార్డును మొదటిసారి అందుకున్న ఎలక్ట్రానిక్ మీడియా జర్నలిస్ట్ .
2008 లో పద్మశ్రీ పురస్కారం లభించింది.
2016లో, ఐ టి ఎం యూనివర్సిటీ, గ్వాలియర్ అతనికి గౌరవ డాక్టరేట్ ని ప్రదానం చేసింది . "హానోరిస్ కాసా"
2017లో, జర్నలిజం రంగంలో అతని జీవితకాల విజయానికి, ముంబై ప్రెస్ క్లబ్ అతనికి రెడ్ఇంక్ అవార్డును ప్రదానం చేసింది, దీనిని మహారాష్ట్ర మాజీ ముఖ్యమంత్రి దేవేంద్ర ఫడ్నవిస్ అందించారు .
మూలాలు
బాహ్య లింకులు
Duspecial.in - వినోద్ దువా, NDTV
వినోద్ దువా 'జన్ కీ బాత్', ది వైర్
జి సంపత్ ది హిందూలో వినోద్ దువా ఇంటర్వ్యూ చేశారు
TheWire.inలో వినోద్ దువా ఆర్కైవ్స్
1954 జననాలు
2021 మరణాలు
భారతీయ టెలివిజన్ వ్యాఖ్యాతలు
ఢిల్లీ యూనివర్సిటీ పూర్వ విద్యార్థులు
సాహిత్యం & విద్యలో పద్మశ్రీ గ్రహీతలు
భారతీయ పురుష టెలివిజన్ జర్నలిస్టులు
NDTV గ్రూప్
|
tokada, turupu godawari jalla, rajanagaram mandalaaniki chendina gramam..
idi Mandla kendramaina rajanagaram nundi 9 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina rajahmahendravaram nundi 20 ki. mee. dooramloonuu Pali.
ganankaalu
2001 va.savatsaram janaba lekkala prakaaram graama janaba 4,934. indhulo purushula sanka 2,551, mahilhala sanka 2,383, gramamlo nivaasa gruhaalu 1,256 unnayi.
2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 1527 illatho, 5725 janaabhaatho 1886 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 2922, aadavari sanka 2803. scheduled kulala sanka 1291 Dum scheduled thegala sanka 9. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 587418. pinn kood: 533296.
vidyaa soukaryalu
gramamlo rendupraivetu baalabadulu unnayi. prabhutva praadhimika paatasaalalu nalaugu, praivetu praadhimika paatasaalalu remdu, prabhutva praathamikonnatha paatasaala okati, praivetu praathamikonnatha paatasaala okati, prabhutva maadhyamika paatasaala okati, praivetu maadhyamika paatasaala okati unnayi.ooka prabhutva juunior kalaasaala, ooka praivetu juunior kalaasaala ooka prabhutva aarts / science degrey kalaasaala unnayi.sameepa inginiiring kalaasaala paalacharlalo Pali. sameepa vydya kalaasaala rajanagaramlonu, maenejimentu kalaasaala, polytechniclu rajamandrilonu unnayi.sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala rajanagaramlonu, aniyata vidyaa kendram, divyangula pratyeka paatasaalalu rajamahendravaramlonu unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
thokaadalo unna ooka praadhimika aaroogya vupa kendramlo daaktarlu laeru. okaru paaraamedikal sibbandi unnare.praadhimika aaroogya kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. pashu vaidyasaala, samchaara vydya shaala gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
gramamlo ooka praivetu vydya saukaryam Pali. degrey laeni doctoru okaru unnare.
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi.borubavula dwara kudaa edaadi podugunaa neee andutundi.cheruvu dwara gramaniki taguneeru labisthundhi.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneeru bahiranganga, kaccha kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu.chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
thokaadalo postaphysu saukaryam Pali. sab postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone, internet kefe / common seva kendram modalaina soukaryalu unnayi. praivetu korier gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha bassulupraivetu buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi.railway steshion gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.pradhaana jalla rahadari, jalla rahadari gramam gunda potunnayi. jaateeya rahadari, rashtra rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu, mattirodloo unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo vaanijya banku Pali. gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram unnayi.atm, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo aatala maidanam, piblic reading ruum unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. assembli poling kendram, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. granthaalayam gramam nundi 5 ki.mee.lopu dooramlo Pali. sameekruta baalala abhivruddhi pathakam gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. cinma halu gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 14 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
thokaadalo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 151 hectares
saswata pachika pranthalu, itara metha bhuumii: 106 hectares
vyavasaayam cheyadagga banjaru bhuumii: 154 hectares
saagulo laeni bhoomullo beedu bhoomulu kanivi: 99 hectares
banjaru bhuumii: 62 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 1311 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 1396 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 77 hectares
neetipaarudala soukaryalu
thokaadalo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
baavulu/boru baavulu: 65 hectares
cheruvulu: 11 hectares
utpatthi
thokaadalo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
vari
moolaalu
velupali lankelu
|
gorge marian (jananam 23 marchi 1963) bharatadesaaniki chendina sinii natudu. aayana tamila cinemalo pania cheyadanki mundhu thiatreloo tana kereernu praarambhinchi, darshakulu e.emle vijay, sheva, em. manikandan, lokesh kanagraj, tangar bacchan, sundar.sea, priyadarshan cinemalalo ekkuvaga natinchaadu.
jeevita visheshaalu
gorge marian 1963loo marchi 23na chennailoo janminchaadu. aayana 1989loo thiatreloo natudigaa tana kereer nu praarambhinchi 2002 varku naatakaalloo natinchaadu. aa tarwata 2002loo tamila cinma alagi cinematho sineerangamloki adugupettadu.
cinemalu
alagi (2002)
saamuraai (2002)
solla maranda kadhai (2002)
j j (2003)
sandakoji (2005) nyayavadiga
poeyi solla porom (2008)
jayankondan (2008)
kanchivaram (2008)
kadhalagi (2010)
madrasapattinam (2010)
sankarancovill (2011)
daiva thirumagal (2011)
velayudham (2011)
mouna guru (2011) conistaeble pachai perumaalh
kalakalappu (2012)
teeya velai seyyanum kumaru (2013)
brumman (2014)
rajaga shaivam (2014)
kadhu (2014)
appuchi gramam (2014)
kavya talaivan (2014)
ambala (2015) santhaanam assistent conistaeble
sandamaarutam (2015)
ivanuku tannila gandam (2015)
agatinai (2015)
komban (2015)
sakalakala vallavan (2015)
payum puli (2015)
oru oorla remdu raza (2015)
pasanga 2 (2015)
aaratu sinam (2016)
jitin 2 (2016)
saravanan irukka bayamen (2016)
kutrame tandaanai (2016)
andavan kattalai (2016)
ammani (2016)
virumandikum sivanandikim (2016)
kanavu vaariyam (2017)
oru kidayin karunai manu (2017)
spider (2017)
nimir (2018)
kalakalappu 2 (2018)
lekshmi (2018)
viswaasam (2019)
taadam (2019)
sindhubad (2019)
meyi (2019)
bigil (2019)
kaitee (2019) -napolean
pijhai (2020)
thoonga kangal (2020)
mandela (2021)
anabel sethupathu (2021)
naduvan (2021)
annatte \ pedhanna (2021)
enimi (2021)
teerpugal virkapadu (2021)
naayi sekhar (2022)
veerame vaagai suudum (2022)
sebastin PC 524 (2022; telegu)
accham medam naanam payirppu (2022)
visithiran (2022)
dawn (2022) - gorge maathyoos
ayyangaran (2022)
veetla visesham (2022) - dr
kichi kichi (2022)
gulu gulu (2022)
byaatari (2022)
kooman (2022)
DSP (2022)
gurumurthy (2022)
ruun baby ruun (2023)
rudran (2023)
erumbu (2023)
lio (2023)- napolean
bharitiyudu 2 (2023)
webb siriis
avaardulu & nominations
moolaalu
bayati linkulu
1963 jananaalu
tamila cinma natulu
|
aarani satyanarayna (arani satyanarayna) (1898 nevemberu 11 – 1969 juulai 2) telegu cinma, rangastala natudu. telegu cinma praarambha kaalamlo konni cinemalalo natinchaadu.
jeevita visheshaalu
athanu 1898loo Guntur jalla sangadi gunta gramamlo janminchaadu. athanu 1912loo tana 14va yaeta gayopakhyanam naatakamlo sathyabhaama paathralo natinchaadu.
mooki cinemala kaalamlo telegu cinma rangamloki praveshinchadu. atanini 1921loo orr.yess.prakash chitrasiimaku parichayam Akola. taruvaata athanu ghantasaala balaramaiah nirmimchina ramdasu (1933) (‘devdas’loo dharmanna paatradhaari) cinemalo natinchaadu. athanu 1936loo sarasvathi talkies nundi vacchina droupadi vastraapaharanam cinemalo natinchina viduruni paathraku gurthimpu pondadu.
athanu kanakatara, baalayogini, dharmangada, ratnamala, lyla majnu chithraalalo vividha paathralaloo natinchaadu.
athanu vinoda pikchars loo accountent gaaa cheeraadu. vinoda pikchars sinimaalaina devdas, shanthi cinemalalo natinchaadu.
cinemalu
ramdasu (1933) .... tanisha
baalayogini (1936/I)
droupadi vastraapaharanam (1936) ... vidura
kanakatara (1937)
chandrika (1940)
ratnamala (1947)
dharmangada(1949)
lyla majnu(1949)
shanthi (1952)
devdas (1953) .... dharmanna
moolaalu
baahya lankelu
Satyanarayana Aarani page at IMDb.
Arani Satyanarayana page at IMDb.
1933 telugu movie.
1898 jananaalu
1969 maranalu
telegu cinma natulu
Guntur jalla vyaktulu
|
రంగాపురం ఖండ్రిక, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని ఏలూరు జిల్లా, చింతలపూడి మండలానికి చెందిన మెట్ట ప్రాంత గ్రామం. ఈ గ్రామం చింతలపూడి పట్టణానికి, తెలంగాణా రాష్ట్రంలోని ఖమ్మం జిల్లాలో సత్తుపల్లి పట్టణానికి మధ్య ఉంది. ఈ గ్రామానికి మరోపేరు 'అగ్రహారం' లేక 'రెడ్డి సీమ'. తూర్పు కనుమల్లో శివారు భాగాలైన తేలికపాటి అడవుల మధ్య ఈ గ్రామం ఉంది.
గ్రామ చరిత్ర
సుమారు 1950 వ సంవత్సరంలో భీమవరం సమీపంలో ఉండి మండలం మహాదేవపట్నానికి చెందిన కొన్ని క్షత్రియ కుటుంబాలు వలస వచ్చారు. ఈ ప్రదేశాన్ని పూర్వం ఒక (తూర్పుచాళుక్య) మహారాజు బ్రాహ్మణుడికి అగ్రహారంగా ఇచ్చాడని కథనం ఉంది. ఒకప్పుడు పులులు, ఎలుగుబంట్లు, నక్కలు, కుందేళ్ళు, అడవిపందులు, జింకలు సంచరించిన ఈ అటవీ ప్రదేశాన్ని వ్యవసాయ భూములుగా మార్చి గ్రామంగా విస్తరించుకున్నారు. ఈ గ్రామానికి స్వర్గీయ శ్రీ గాదిరాజు రామరాజు (చిట్టిబాబు) మున్సబుగా చేశారు. తరువాత ఈ గ్రామం సీతానగరం పంచాయితీలో చేర్చబడింది.
గ్రామ భౌగోళికం
సమీప గ్రామాలు
సీతానగరం, మేడిశెట్టివారిపాలెం, అల్లిపల్లి, తెలంగాణా రాష్ట్రంలోని ఖమ్మం జిల్లాకు చెందిన బేతుపల్లి-గంగారం, దమ్మపేట, మందలపల్లి
విద్యా సౌకర్యాలు
ఈ గ్రామంలో ప్రభుత్వ పాఠశాల ఉంది. ఎ.వి పబ్లిక్ స్కూలు అనే ప్రయివేటు పాఠశాల కూడా ఉంది.
రవాణా సౌకర్యాలు
సత్తుపల్లి మండలానికి చెందిన బేతుపల్లి-గంగారం గ్రామ శివార్లనుండి సీతానగరం గ్రామానికి 7 కిలోమీటర్ల రోడ్డు ఉంది. సీతానగరం గ్రామం నుండి 3 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న ఈ గ్రామానికి A.P.S.R.T.C బస్సు సౌకర్యం లేకపోవుటవలన కేవలం ద్విచక్ర వాహనాల సాయంతో చేరుకోవచ్చును.
వైద్య సౌకర్యాలు
ఈ గ్రామ ప్రజలకు వైద్య సదుపాయం చాలా తక్కువ అని చెప్పవచ్చు. చిన్నపాటి ఆరోగ్య సమస్యలకు 15 కిలోమీటర్ల సమీపంలో ఉన్న సత్తుపల్లి గ్రామానికి, 70 కిలోమీటర్ల సమీపంలో ఉన్న ఏలూరుకు, ఇతర ఆరోగ్య సమస్యలకు 150 కిలోమీటర్ల సమీపంలో ఉన్న విజయవాడకు వెళ్ళాల్సివుంటుంది.
మౌలిక వసతులు
ఈ గ్రామం వారు అవసరానికి సీతానగరం రావాల్సివుంటుంది.
ప్రధాన పంటలు
ఆయిల్ పామ్, మామిడి, జీడి మామిడి, వేరుశనగ, జొన్న, పసుపు, కోకోవా, కొబ్బరి, బత్తాయి, నిమ్మ, అరటి మొదలైనవి.
ప్రధాన వృత్తులు
వ్యవసాయం, అపరాలు, కాయగూరలు మూగజీవాల పెంపకం ఈ గ్రామంలో ప్రధాన వృత్తులు.
నేలలు
రాళ్ళు కలిగిన ఇసుక నేలలు, కొన్ని చోట్ల ఒండ్రు మట్టి
కులాలు
క్షత్రియ, రాజులు, కాపులు, కమ్మవారు, గొల్లలు
ఔషధ మొక్కలు
రావి, మర్రి, జువ్వి, చిత్రమూలం, దురదగొండి, అతబల, నేలవేము, బోడతరము, గుంటగలగర, వెంపలి, గరుడ ముక్కు, తిప్పతీగ, హోలరెనా, సఫేది ముస్లీ, అత్తిపత్తి, కసివింద, రేల, మద్ది, నల్ల పసుపు, కేవుకంద, అడవి తులసి, భూతులసి, వాండా, తెల్లగలిజేరు, సుగంధపాల, మరులమాతంగి, నల్ల వావిలి, శీకాయ, సముద్రపాల, అడవిద్రాక్ష, అడవి మల్లి మొదలైనవి.
గణాంకాలు
జనాభా (2011) - మొత్తం 471 - పురుషుల సంఖ్య 239 - స్త్రీల సంఖ్య 232 - గృహాల సంఖ్య 154
మూలాలు
|
విల్లా బేట్రిస్ బ్రౌన్ (1906 జనవరి 22 – జూలై 18, 1992) అమెరికాకు చెందిన పైలెట్, లాబిస్ట్ ఉపాధ్యాయురాలు, పౌర హక్కుల కార్యకర్త. అమెరికాలో పైలెట్ లైసెన్స్ పొందిన మొట్టమొదటి ఆఫ్రికా-అమెరికా జాతికి చెందిన మహిళ విల్లా బ్రౌన్. అంతే కాక యునైటెడ్ స్టేట్స్ కాంగ్రెస్ కు వెళ్ళిన మొదటి అఫ్రికా-అమెరికా మహిళ కూడా ఆమే. యు.ఎస్ సివిల్ ఎయిర్ పెట్రోల్ కు అధికారి అయిన మొదటి ఆఫ్రికా-అమెరికన్ మహిళ కూడా విల్లా అవడం విశేషం. పైలెట్ లైసెన్స్, మెకానిక్ లైసెన్స్ రెండూ కలిగిన మొట్టమొదటి అమెరికన్ మహిళ విల్లా. సైన్యంలోనూ, విమానాల్లోనూ లింగ, జాతి సమానత్వాల కోసం జీవితాంతం పోరాడారు ఆమె. విల్లా న్యాయవాద వృత్తిలో ఉంటూ జీవితమంతా ఈ వివక్షకు వ్యతిరేకంగా ఎన్నో కేసులు వాదించారు. యుఎస్ ఆర్మీ ఎయిర్ కార్ప్ ను అనుసంధించాలని ప్రభుత్వంతో లాబీ చేయడమే కాక, ఆఫ్రికన్ అమెరికన్స్ ను సివిలియన్ పైలెట్ ట్రైనింగ్ ప్రోగ్రామ్ (సిపిటిపి) లో చేరేందుకు అనుమతించాలని ఆమె కోరారు. కార్నెలియస్ కాఫీ స్కూల్ ఆఫ్ ఏరోనాటిక్స్ ను కార్నెలియస్ కాఫీతో కలసి స్థాపించారు ఆమె. ఈ సంస్థ అమెరికాలోని మొట్టమొదటి ప్రైవేట్ ఫ్లైట్ ట్రైనింగ్ అకాడమీ. ఈ సంస్థకు ఆఫ్రికన్ అమెరికన్స్ యజమానులు, వారే దాన్ని నడిపిస్తారు కూడా. ఈ సంస్థ ద్వారా ఆమె కొన్ని వందల మంది పైలెట్లకు ట్రైనింగ్ ఇచ్చారు. ఈ సంస్థలో టైన్ అయిన కొంతమంది పైలెట్లు రెండో ప్రపంచ యుద్ధంలో పాల్గొన్నారు. ప్రఖ్యాతులైన ఈ ఆఫ్రికన్ అమెరికన్ జాతి పైలెట్లను సుకేగీ ఎయిర్ మెన్ గా పిలుస్తారు.
ఇవి కూడా చూడండి
జీన్ బాటన్ (మహిళా పైలట్)
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు
1906 జననాలు
1992 మరణాలు
|
వెంకటాద్రిపురం, కృష్ణా జిల్లా, నూజివీడు మండలానికి చెందిన రెవెన్యూయేతర గ్రామం. ఇది నూజివీడు-తిరుఊరు మార్గంలో నూజివీడు నుండి సుమారు 5 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. గ్రామం జనాభా సుమారు 1000. వోట్ల సంఖ్య 520. ఇది వ్యవసాయ ప్రధానమైన ఊరు. ఇది అన్నవరం పంచాయితీలో ఉంది.
గ్రామంలో ప్రధాన పంటలు
వరి, అపరాలు, కాయగూరలు, పండ్లతోటలు
గ్రామంలో ప్రధాన వృత్తులు
వ్యవసాయం, వ్యవసాయాధారిత వృత్తులు
గ్రామం పేరు వెనుక చరిత్ర
ఈ గ్రామానికి సుమారు 100 సంవత్సరాల చరిత్ర ఉంది. 1922లో ఈ గ్రామం వ్వవస్థాపన జరిగింది. గ్రామం వ్యవస్థాపకుడైన చలసాని మల్లికార్జునుడు వుయ్యూరు మండలానికి (నెప్పల్?) చెందిన వ్యక్తి. అతను, మరికొంతమంది కలిసి ఈ గ్రామాన్ని స్థాపించినపుడు స్మారకచిహ్నంగా ఒక శంకుస్థాపన రాయిని పాతారు. వుయ్యూరు జమీందారు మేకా వెంకటాద్రి అప్పారావు వీరికి 50 ఎకరాల భూమిని కేటాయించాడు. ఇలా "వెంకటాద్రిపురం" అనే పేరు వచ్చింది.
పొనుకుమాడుకు చెందిన సుంకర రాజయ్య ఈ గ్రామానికి వలస వచ్చి ఒక ధర్మసత్రాన్ని కట్టించాడు. అలా ఈ వూరికి "సత్రపు అన్నవరం" లేదా "క్రొత్త అన్నవరం" అనే పేర్లు కూడా వచ్చాయి.
గ్రామానికి తూర్పు దిశలో "కావిళ్ళ చెరువు" అనే చెరువు ఉంది. పశ్చిమాన 150 ఎకరాల అడవి భూమి ఉంది. దీనిని 1985లో పేదవారికి పంచారు.
గ్రామానికి చెందిన కొందరు ప్రముఖులు
చలసాని వెంకటేశ్వరరావు 1931-33 కాలంలో భారత స్వాతంత్ర్య పోరాటంలో పాళ్గొన్నాడు.
బొబ్బా వెంకటేశ్వరరావు స్వాతంత్ర్ర్య పోరాఠంలోను, తెలంగాణా సాయుధ పోరాటంలోను పాల్గొన్నాడు.
పై ఇద్దరి పేర్లమీద ఇప్పుడొక స్మారక గ్రంథాలయం ఉంది.
వేములపల్లి కృష్ణమూర్తి
వీరంకి వసంతరాయుడు
చలసాని గోపాలకృష్ణమూర్తి
చలసాని జగన్నాధరావు - కమ్యూనిస్టు నాయకుడు
చలసాని వెంకటరామారావు - కమ్యూనిస్టు నాయకుడు
ఉత్సవాలు
ప్రతి సంవత్సరం వినాయకచవితి ఉత్సవాలు ఘనంగా జరుగుతాయి. 9 రోజుల ఉత్సవాల తరువాత "కావిడి చెరువు"లో విగ్రహాలను నిమజ్జనం చేస్తారు.
మూలాలు
నూజివీడు మండలంలోని రెవెన్యూయేతర గ్రామాలు
|
ramapuram, AndhraPradesh rastramulooni annamaiah jalla, ramapuram mandalam loni revenyuyetara gramam.idi ramapuram mandalaaniki paripalana kendram.idi rayachoty revenyuu deveesonloni ramapuram mandalamlo Pali. AndhraPradesh jillala punarvyastheekarana 2022ku mundhu yea gramam vaiesar jillaaloo idhey mandalamlo undedi. AndhraPradesh jillala punarvyastheekarana 2022loo yea gramam, ramapuram mandalamthopaatu vaiesar jalla, Chittoor jillala loni konni mandalaalu vidagottuta dwara yerpadina annamaiah jillaaloo cherindhi. idi Kadapa nagaranaki 44 ki.mee dooramlo Pali.
moolaalu
velupali lankelu
revenyuu gramalu kanni Mandla kendralu
|
పిలిభిత్ శాసనసభ నియోజకవర్గం ఉత్తరప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని నియోజకవర్గాలలో ఒకటి. ఈ నియోజకవర్గం పిలిభిత్ జిల్లా, పిలిభిత్ లోక్సభ నియోజకవర్గం పరిధిలోని ఐదు శాసనసభ నియోజకవర్గాల్లో ఒకటి.
ఎన్నికైన సభ్యులు
మూలాలు
ఉత్తరప్రదేశ్ శాసనసభ నియోజకవర్గాలు
|
19va sataabdamuloo aandhra praantamlooni prathi graamamunaku 12 mandhi graama sevakulu undevaaru. varini baarabalaavati anevaru.
reddy - revinue sunkamu sekarinchunu. dongathanamu vento chinna chinna neramulanu, taguvulanu teerchunu. saadhaaranamuga ooka shoodruni reddiga niyaminchedaru.
karanamu - graama lekkalu chusunu. saadhaaranamuga ooka niyoga braahmanuni karanamugaa niyaminchedaru
kattubadi - revinue seevakudu
talari - graama rakshaka bhatudu
shroff / saraphu - dhaanyamu koluchuvaadu
kamsali- bangaarapu aabharanalu chesuvaadu
vadrangi
mangali
chaakali
kummari
thoti - udiche vaadu
begari
AndhraPradesh charithra
|
మాయదారి కృష్ణుడు 1980, జూలై 19న విడుదలైన తెలుగు చలనచిత్రం. దేవర్ ఫిల్మ్స్ పతాకంపై సి. దండయుదపాణి నిర్మాణ సారథ్యంలో ఆర్. త్యాగరాజన్ దర్శకత్వం వహించిన ఈ చిత్రంలో రజనీకాంత్, సుజాత, రతి అగ్నిహోత్రి ప్రధాన పాత్రల్లో నటించగా, ఇళయరాజా సంగీతం అందించాడు. ఈ చిత్రం కొంతమంది నటీనటుల మార్పుతో తెలుగు, తమిళం భాషల్లో ఏకకాలంలో చిత్రీకరించబడింది.
కథా నేపథ్యం
శ్రీధర్ ఒక ఇన్స్పెక్టర్, రజినీ ఒక దొంగ. వీరిద్దరు బాల్యంలో విడిపోయిన సోదరులు. విచిత్రమైన పరిస్థితులలో వారిద్దరు కలిసినప్పుడు, శ్రీధర్ ను రైలు నుండి తోసి, రజిని ఇన్స్పెక్టర్గా ఒక గ్రామానికి వెళతాడు. అక్కడ ఎలాంటి సంఘటనలు జరిగాయన్నది మిగతా కథ. వీధిలో నృత్యం చేసే రతి, రజినీకి సహాయం చేస్తూ అతన్ని ప్రేమిస్తుంది.
నటవర్గం
రజనీకాంత్ (కృష్ణ)
సుజాత
రతి అగ్నిహోత్రి
శ్రీధర్ (కృష్ణ అన్న)
కైకాల సత్యనారాయణ (సర్వారాయుడు)
మోహన్ బాబు
అల్లు రామలింగయ్య
రమాప్రభ
కే.వి. చలం
కె.కె.శర్మ
బాబ్జీ
గిరిబాబు
జయమాలిని
అత్తిలి లక్ష్మి
బేబి లత
మస్టర్ సురేష్
జిఎన్ స్వామి
కన్నడ ప్రభాకర్
డబ్బింగ్ జానకి
సాంకేతికవర్గం
దర్శకత్వం: ఆర్. త్యాగరాజన్
నిర్మాత: సి. దండయుదపాణి
కథ: సయ్యద్ జ్వాలాముఖి
చిత్రానువాదం: తూయవన్
సంగీతం: ఇళయరాజా
ఛాయాగ్రహణం: వి. రామమూర్తి
కూర్పు: ఎంజి బాలురావు
నిర్మాణ సంస్థ: దేవర్ ఫిల్మ్స్
పాటలు
ఈ చిత్రానికి ఇళయరాజా సంగీతం అందించగా, ఆత్రేయ పాటలు రాశాడు.
మూలాలు
ఇతర లంకెలు
1980 తెలుగు సినిమాలు
తెలుగు కుటుంబకథా చిత్రాలు
ఇళయరాజా సంగీతం అందించిన చిత్రాలు
రజనీకాంత్ నటించిన చిత్రాలు
సత్యనారాయణ నటించిన చిత్రాలు
మోహన్ బాబు నటించిన చిత్రాలు
అల్లు రామలింగయ్య నటించిన చిత్రాలు
రమాప్రభ నటించిన చిత్రాలు
గిరిబాబు నటించిన చిత్రాలు
కె.వి.చలం నటించిన సినిమాలు
సుజాత నటించిన సినిమాలు
|
eshwararao, telegu cinma natudu.
setty eshwararao, paathrikeeyulu, rachayita.
|
జీనోమ్ వ్యాలీ, తెలంగాణ రాష్ట్ర రాజధాని హైదరాబాదులో ఉన్న భారతీయ హై-టెక్నాలజీ వ్యాపార కేంద్రం. ఇక్కడికి సమీపంలో తురకపల్లి, శామీర్పేట్, మేడ్చల్, ఉప్పల్, పటాన్చెరు, జీడిమెట్ల, గచ్చిబౌలి, కీసరలో ఉంది. జీనోమ్ వ్యాలీ బయోమెడికల్ పరిశోధన, శిక్షణ, తయారీ కోసం ఒక క్లస్టర్గా అభివృద్ధి చెందింది.
చరిత్ర
భారత్ బయోటెక్ ఇంటర్నేషనల్, షాపూర్జీ పల్లోంజీ గ్రూప్, ఐసిఐసిఐ బ్యాంక్ వంటి ప్రైవేట్ ఇన్ఫ్రాస్ట్రక్చర్ కంపెనీల భాగస్వామ్యంతో 1999లో ఎస్.పి. బయోటెక్ పార్క్గా జీనోమ్ వ్యాలీ ప్రారంభించాడు. 2022 ఏప్రిల్ 5న జీనోమ్ వ్యాలీలో ప్రముఖ ఫార్మా సంస్థ జాంప్ ఫార్మాస్యూటికల్స్ ప్రైవేట్ లిమిటెడ్ విభాగాన్ని తెలంగాణ రాష్ట్ర ఐటి, పరిశ్రమల, మున్సిపల్ శాఖామంత్రి కేటీఆర్ ప్రారంభించాడు. కెనడా తర్వాత జాంప్ హైదరాబాద్లోనే పెద్ద బ్రాంచ్ను ప్రారంభించింది. జాంప్ ఫార్మాకు కెనడా దేశం బయట ఇదే ఏకైక కర్మాగారం. 250 కోట్ల రూపాయలతో ఏర్పాటు చేసిన ఈ కంపెనీ ద్వారా 200 మందికి ఉపాధి లభించనున్నది. 28 రోజుల్లోనే జాంప్ ఫార్మాకు భూమిని కేటాయించారు.
తయారీ కంపనీలు
డుపాంట్ నాలెడ్జ్ సెంటర్
శాంత బయోటెక్నిక్స్, సనోఫీ కంపెనీ
డాక్టర్ రెడ్డీస్ లేబొరేటరీస్
భారత్ బయోటెక్ ఇంటర్నేషనల్
అరబిందో ఫార్మా
యునైటెడ్ స్టేట్స్ ఫార్మకోపియా
లోన్జా గ్రూప్
దివీస్ లేబొరేటరీస్
గ్లూకేమ్ బయోకేర్ ప్రైవేట్ లిమిటెడ్
గానుల్స్ ఇండియా లిమిటెడ్
బయోకాన్
భారత్ బయోటెక్
బయోలాజికల్ ఇ. లిమిటెడ్
జాన్సన్ & జాన్సన్ ఇండియా లిమిటెడ్
నోవార్టిస్ ఇండియా లిమిటెడ్
బేయర్ బయోసైన్సెస్
న్యూలాండ్ లాబొరేటరీస్
బయో సర్వ్ గ్లోబల్
ఇండియన్ డ్రగ్స్ అండ్ ఫార్మాస్యూటికల్స్ లిమిటెడ్
నూజివీడు సీడ్స్ ప్రైవేట్ లిమిటెడ్
అడ్వాంట ఇండియా
మోన్శాంటో
మెర్క్ కెజిఏ
మఖ్తేషిమ్ అగన్
రోచె డయాగ్నోస్టిక్స్
మైలాన్
మెడ్ట్రానిక్
మిల్లిపోర్
అల్బానీ మాలిక్యులర్ రీసెర్చ్
బయోజెనెక్స్ ఇంటర్నేషనల్
నెక్టార్ థెరప్యూటిక్స్
అవెస్తాగెన్
విర్చో బయోటెక్
ఫినోమెనెక్స్ (క్రోమాటోగ్రఫీ కంపెనీ)
మహానగరం
సెమీ-ఎరిడ్ ట్రాపిక్స్ కోసం అంతర్జాతీయ పంటల పరిశోధన సంస్థ
సెల్యులార్, మాలిక్యులర్ బయాలజీ కేంద్రం
ఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ కెమికల్ టెక్నాలజీ
డిఎన్ఏ ఫింగర్ప్రింటింగ్, డయాగ్నోస్టిక్స్ కోసం కేంద్రం
బిర్లా ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీ అండ్ సైన్స్, పిలానీ - హైదరాబాద్ క్యాంపస్
నేషనల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ న్యూట్రిషన్, హైదరాబాద్
బయోమెడికల్ పరిశోధన కోసం నేషనల్ యానిమల్ రిసోర్స్ ఫెసిలిటీ
నేషనల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ యానిమల్ బయోటెక్నాలజీ
ఇండియన్ ఇమ్యునోలాజికల్స్ లిమిటెడ్
నేషనల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఫార్మాస్యూటికల్ ఎడ్యుకేషన్ అండ్ రీసెర్చ్, హైదరాబాద్
సర్ రోనాల్డ్ రాస్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ పారాసిటాలజీ
వరి, నూనె గింజల పరిశోధన డైరెక్టరేట్
సెంట్రల్ ఫోరెన్సిక్ సైన్స్ లేబొరేటరీ, హైదరాబాద్
సెంట్రల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మెడిషనల్ అండ్ అరోమాటిక్ ప్లాంట్స్
ఎల్వీ ప్రసాద్ ఐ ఇన్స్టిట్యూట్
నేషనల్ అకాడమీ ఆఫ్ అగ్రికల్చరల్ రీసెర్చ్ మేనేజ్మెంట్
సెంటర్ ఫర్ కంప్యూటేషనల్ నేచురల్ సైన్సెస్ అండ్ బయోఇన్ఫర్మేటిక్స్, ఐఐఐటి హైదరాబాద్
టిసిఎస్ బయోఇన్ఫర్మేటిక్స్ ఇన్నోవేషన్ ల్యాబ్, హైదరాబాద్
డాక్టర్ రెడ్డీస్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ లైఫ్ సైన్సెస్
ఇండో అమెరికన్ క్యాన్సర్ హాస్పిటల్, రీసెర్చ్ ఇన్స్టిట్యూట్
సెంట్రల్ రీసెర్చ్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఫర్ డ్రై ల్యాండ్ అగ్రికల్చర్
సెంటర్ ఫర్ సస్టెయినబుల్ అగ్రికల్చర్, హైదరాబాద్
సెంట్రల్ ఫుడ్ టెక్నాలజీ రీసెర్చ్ ఇన్స్టిట్యూట్ - రిసోర్స్ సెంటర్
అపోలో సెల్, మాలిక్యులర్ బయాలజీ రీసెర్చ్ సెంటర్
అమెరికన్ ఆంకాలజీ ఇన్స్టిట్యూట్
ఏషియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ గ్యాస్ట్రోఎంటరాలజీ
ఒవైసీ సెంటర్ ఫర్ లివర్ రీసెర్చ్ అండ్ డయాగ్నస్టిక్స్
అలెంబిక్
భారత్ బయోటెక్
ఆర్.సి.సి. లేబొరేటరీస్
కాంట్రాక్ట్ రీసెర్చ్ ఆర్గనైజేషన్స్, హెల్త్కేర్
ఓసిమమ్ బయోసోల్యూషన్స్
రోడెంటా బయోసర్వ్
ఎక్సెల్రా
మాక్రో సంరక్షణ
సిరో-క్లిన్ఫార్మ్
సిప్రా ల్యాబ్స్
అల్వీయస్ ఫార్మాస్యూటికల్స్
సాండర్ ప్రోటీమిక్స్
లారస్ ల్యాబ్స్
బయో-యాక్సిస్
క్లిన్ ఆసియా
క్లింటెక్ ఇంటర్నేషనల్
ఆండ్రోనోవో ల్యాబ్స్
పిరమల్ క్లినికల్
డయాసెల్
విమతా ల్యాబ్స్
ఐజెంట్ థెరప్యూటిక్స్
ఇంకోజెన్ థెరప్యూటిక్స్
మెడ్-హిమాలయాలు
సాయి అడ్వంతుమ్
లక్షాయ్ అవంతి
మిత్రోస్ రసాయనాలు
ఇంప్టెక్ సైంటిఫిక్
ఇతర కంపనీలు
డిఎన్ఏ ల్యాబ్స్ ఇండియా
బయోమ్యాక్స్ లైఫ్ సైన్సెస్
సెంటర్ ఫర్ స్టెమ్ సెల్ సైన్స్, హైదరాబాద్
ట్రాన్-స్సెల్ బయోలాజిక్స్
ఆర్ఏఎస్ లైఫ్ సైన్సెస్
నాట్కో ఫార్మా
హెటెరో డ్రగ్స్
రెలిసిస్
సెలోన్ ల్యాబ్స్
రివిలేషన్స్ బయో
జెనెటెక్ ఇండియా
సుదర్శన్ బయో
ఆరిజీన్
వివిమెడ్ల్యాబ్స్
రాండ్స్టాడ్ ఇండియా
సామి ల్యాబ్స్ లిమిటెడ్
ఐదు ప్రాజెక్టుల ప్రారంభం
2022 అక్టోబరు 18న తెలంగాణ రాష్ట్ర ఐటీ, పరిశ్రమల శాఖామంత్రి కల్వకుంట్ల తారక రామారావు బి-హబ్ తోపాటు ఐదు కొత్త ప్రాజెక్టుల ప్రారంభోత్సవాలు, శంకుస్థాపనలు చేశాడు. తెలంగాణ లైఫ్ సైన్సెస్ ఎకోసిస్టమ్లో భాగం కాబోతున్న ఈ కొత్త ప్రాజెక్టులు రూ. ₹1,100 కోట్ల పెట్టుబడులను, దాదాపు 3,000 ఉద్యోగాలను అందించనున్నాయి. ఇందులో క్యూరేటెడ్ లైఫ్ సైన్సెస్ మౌలిక సదుపాయాల కల్పన ప్రాజెక్టు, ప్రాసెస్ డెవలప్మెంట్ ఫెసిలిటీ, బివి రీసెర్చ్ ప్లాట్ఫారమ్ మొదలైన ప్రాజెక్టులు ఉన్నాయి. ఈ కార్యక్రమంలో రాష్ట్ర పరిశ్రమల శాఖ ప్రిన్సిపల్ సెక్రటరీ జయేశ్ రంజన్, లైఫ్ సైన్సెస్ & ఫార్మా డైరెక్టర్ శక్తి నాగప్పన్, వివిధ ప్రభుత్వ శాఖల అధికారులు, అయా కంపెనీల ప్రతినిధులు పాల్గొన్నారు.
మూలాలు
జీవసాంకేతిక విజ్ఞానం
హైదరాబాదు
|
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.