text
stringlengths 1
314k
|
|---|
prapancha rangastala dinotsavam prathi eta marchi 27na prapanchavyaapthamgaa rangastala kalaakaarulache jarupabadutunna utsavam. idi 1961loo internationale thiatre inistityuut vaariche praarambhinchabadindhi.
charithra
natakam sarvajananeeyam, sarvakaaleenam. praamukhyata kaligina prachina kalallo nataka kala okati. ooka desam prerana, prameeyam lekunda yea nataka kala vividha deshaallo vidividiga edigindi. dhaadhaapugaa oche kaalamlo paaschaatya deshaalloonuu, bhaaratadaesamloonuu nataka procedure moodhalayyiimdi. kollanni battii, pradeeshaanni battii, samskruthini battii natakam roopam maarutundegaanii antarleenamgaa dani muula sutram mathram andharikii okkate umtumdi. anduvalle natakam bahulaadarana pondina rangastala prakriyagaavirasillu. prastutamunna natakam kaalakremena roopam marchukunta viswajananeeyamayyindi. dani gurthugaane prapancha rangastala dinotsavam puttindi.
1961loo viyannaalo internationale thiatre inistityuut varu nirvahimchina 9va prapancha congressesloo aaaat adhyakshudu 'arvikivia' prapancha rangastala dinotsava pratipaadana chesudu. sabhyulandaruu pratipaadananu angikarinchaaru. aa taruvaata edaadi parisloo jargina rangastala samakhyalo porthi sthaayiloo moodhalayyiimdi.
rangastala dinotsavam prapanchamantaa vistarimchi ikyarajya samithi, yuneskoo lachae praadhaanyata pondindi. yea vedukalalo bhaagamgaa anni deshaallo jarugutunna naatakaalu, pradharshanalu, prakriyala pramaanaalapai pariseelakulu, nataka priyulu vachi sameekshinchukuntaaru. prathi savatsaram naatakarangamloo nishnaatulaina okarini samanvayakartagaa enchukoni, pramukhula mataga vaari manogata saaraanni aa samvathsarapu sandesamgaa rangastala prapanchaniki andistaaru. 1962loo modati prapancha rangastala dinotsava sandesaanni zean kakte (phraans) amdimchaadu.
lakshyaalu
prapanchavyaapthamgaa anek rupees naatakaanni protsahinchadam
prajalaku natakam yokka praamukhyathapai avagaahana kalipinchadam
visthrutha sthaayiloo nataka samshthalaku prothsahinchadamlo prabhutvaalu, prajaapratinidhulaku avagaahana kalipinchi vaari dwara naatakaramgaanni abhivruddhi cheeyadam
manasika ullasamkosam naatakaanni aaswaadimpajeyadam
natakam dwara pmdutunna manasika ullaasaanni itarulato panchukovadam
moolaalu
antarjaateeya dhinamulu
telegu naatakarangam
utsavaalu
dinotsavaalu
|
devadasi antey gidi loni devudi utsavaalalo natya seva chesthu jeevithaantham avivaahita gaane umdae sthree. sathi, balyavivahalu, ganachari, lanty sanghika duracharam. bhaaratadaesamloe pradhaana sanghika duracharamga unna yea vyvasta Telangana samaakamloe kudaa kanapadutundi. devadasi vyvasta dakshinha bhaaratadaesamloe okka keralalo tappa anni raashtraalalo vibhinna roopalloo konasaagutunnadi. narabaliki badhuluga deevaalayaalaku ammaayilanu samarpinche duracharame devadasi vyvasta. gramamlo anni arishtalu, anarthaalaku muula kaaranam graama deevathalaku agraham kalagadame ani nammi graama devatalanu saantimpachaeyadaaniki ammaayilanu devullaku arpinchadam jarigedhi. matham musugulo unnanatha kulastthulu aadheena vargamlooni streelanu doopidii chese procedure idi. swaamulu vivaahetara laingikavaanchalanu teerchadam choose puujaarulaku laingika santrupthi chekurchadam choose yerpadda saamaajika duracharame yea devadasi vyvasta.
chaarithraka nepathyam
matha sambandhitha vyabicharam bharatadesamtopatu prapanchamlooni anek deshaallo kanapadutundi. dakshinha iropa, eshia minoor, eejiptu, mesapatomialo yea duracharam Pali. greesu charitrakaarudu heridotus babylonialoni mylitta deevaalayamloo streela sheelaanni arpinchaarani tana rachanallo teliparu. lucien aney romman rachayita phonialo ituvante aachaaram unnatlu raashaadu. ponicia, cannon, payphus, cypress modalaina deshaallo maatrudevataaraadana pradhaanamgaa amalloo Pali. yea devatanu estart, agharet, estrate vento paerlato piluchukontaaru. arabialo allot, al-uzzah vento saamaajika duraachaaraalu matha sambandhitha vyavahaaraalato mudipadi unnayani taani penjar perkonnaadu. paschimaaphrikaalooni anek deshaallo mathaparamaina vyabicharam unnatlu heridotus tana rachanallo perkonnaadu.
bhaaratadaesamloe
bharatadesa charithraloo jogini, devadasi vyavasthala nepathyam vibhinna konaallo, dasalloo kanapadutundi. jogini, devadasi vyavasthalu vaishnava sampradayamlo kanapadataayi. kaalidasu keertanalo maatangi antey dhalitha sthree ani ardham. maatangi rupaanni mahadivya sarasvatigaa abhivarnincharu. usa.sha. 3va sataabdaaniki chendina jogi maranasasana jogini vyvasta girinchi vivaristundi. vaatsaayanudi kaamasuutraallo viiru vividha kalallo naipunhyangalavaarani, ganika, vilasavati paerlato yea sampradaayanni konasaginchevarani paerkonnaaru.
devadasi aney padaanni aaryulu viniyoginchina vaidika dharmacharana nunchi teesukonnaaru.nadu anaaryulanu, avarnulanu dasyulu ani pilichevaaru.devalayallo parichaarikalugaa umdae veerini devadasi ani pilichevaaru.devadasi vyvasta bharatadesamantata undani hyuantsang paerkonnaaru. charitranu nishithamgaa parisheelistae streelanu deevathalu, jogini, saktimaata, daakini, shakini, joginigaa pilichevaarani thelusthunnadi. yogam, yagna, yajna kaligina streelanu yoginulugaa aaraadhinchaevaaru. bhartia sampradaayamlooni 64 kalallo natyam vilakshana samskruthika jevana vidhanamga gurthimpu pondindi. raajulu thama raajamandiraallo madyam taagutuu naatyagattela natyanni aasvaadistuu vindhulu, vinodaalu jarupukonevaaru.devalayallo pandugalu, utsavaalu jarigetappudu naatyaalaku adhika praadhaanyamichevaaru. kaalidasu tana meghaduta kaavyamlo ujjatini mahankali deevaalayamloo baalikalanu chinna vayasukoenae deevathalu, devullaku samarpinche sampradaayam undani paerkonnaaru. usa.sha. 10va sataabdamloo travenkorr, Thanjavur samsthaanaallo 400 mandikipaigaa devadasilu undevarini, devalayallo poojaarula tarwata sthaanam devadasi ledha joginulade ani anek adhyayanaallo velladayyindi.
telanganalo
saamaajika duraachaaraalaina jogini, devadasi vyavasthalu Telangana samaakamloe naetikii kanapadatam badhaakaramaina wasn. telamgaanhanu charitrakangaa parisheelistae bhougolikamgaa thuurpuna bangaalaakhaatam nunchi paschimaana arabian mahasamudram varku vistarimchi undedi. dheentho yea duraachaaraalu aa kaalamlo chola raajyamlo sarvasadhaaranamgaa kanapadevi. jogini, devadaaseelanu devar adigalar ani pilichevaaru. yea paeruku ardham deevathalaku banisa.
jagganath deevaalayamloo veerini mahari ani pilichevaaru. deeniki ardham moehana naari. antey sammohanaaniki manmatha kridalaku ishtapadina, prerepimche sthree devadasiga maarutundi. french matha guruvu abudubay (1792-1823) rachinchina hinduism manars, kastams und sermanese grandhamlo saivamataanni aacharinchina kaakateeya, reddy raajulu, velamaraajula kaalamlo jogini vyvasta unnatlugaa perkonnaadu.
devadasi - kathina jeevanam
manjulavagvilasam mahender neeladyuti komalangim matangakanyam manasa smarami ani kaalidasu keertinchina maatangi mahaavidhya sarasvathi avataaram. atuvanti devadaseela unnanatha sthaanam kramakramamgaa digajaarindi. yea sampradaayam prakaaram ooka vamsamlooni streelaloo taraanikokkari choppuna gudiloni devudiki "pelli" cheeseevaaru. aa sthree jeevithaantham avivaahitagaa undi, deevaalayam nirvahanha chusthu, bharathanatyam pradharshisthoo gadapali. joginulu prathi sukravaaram, mangalavaaram snanam chessi yellamma devatha gidi kadagali. pujalu cheyale. aa remdu roojulu okkapute bhojanam cheyale. maamsam muttukoraadu. varamloo aarendu rojule urlo yachinchi, varamantha gadapali. basvinulu soomavaaram, shanivaaram puuja cheyale.vikalangulu, atyaachaaraaniki guraina varini joginulugaa maarustunnaaru.
ooka kutumbamlo jogini chanipothe shavaniki mro joginito pelli chestaaru. appudu okaru puunakam nindi, aa kutumba vaarasatvaanni nilabettenduku yavaru joginigaa konasagalo peruu chebuthaaru. maranhinchina joginee talli ayithe aama peddakodalu ledha chinna kodalu nagnamgaa sareeramanthaa vepaaku kattukoni, yellamma alayam chuttuu tiragaali. akkade kothha tellacheera kattukoni joginigaa konasaagaali.joginula pillalu thandri peruu vishayamlo samasyanu edurkontunnaru. e devudi peruno thandri paerugaa chebutunnaru. thandri peruu ledani paatasaalalo cherchukokapovadamto chaduvu maanesina pillalunnaru.
devadasiki undalsina lakshanhaalu
devadasiki undalsina lakshanhaalu pujaralu nirnayinchevaaru.
devadasiga maarna tarwata vivaham chesukoradu.
mangala, shukra vaaraallo upavaasam cheyale.
yea remdu roojulloo 5 illallo yachinchali.
evaremanna yeduru cheppakudadu.
devatanu puujinchina tarvaatane bhojanam cheyale.
abadham aadaraadu.
needa laeni variki needa kalpinchaali.
aavulu modalaina janthuvulanu karunatho chudaali.
joginula vyvasta nirmulana
joginula vyvasta nirmalanaku 'aashray ' samshtha, AndhraPradesh joginee vyvasta vyatireka sangatana (apigevisie) krushi chestunnayi.vaati aasayaalu:
joginilu chaduvubata pattali.
ammayilaku yevaro kattina taalini teeseyinchaali.joginulaku andarila pelli cheyale.vaarikantuu ooka kutumbaanni erpaatu cheyale.
joginila sankshaemam choose vaari anaaroogya samasyalu parishkarinchaali.variki pinchanu ivvaali
thandri peruu teliyanu chinnarulaku gurthimpu dakkela chudaali.
oori peddalanu badhyuluga chesthu chattaniki savaranalu teesukuraavaali.
devadasi vyvasta nirmulana
devadasi vyvasta nirmalanaku sambandhinchi british valasa kaalam nunchi anek chattaalu roopondaayi.
mukhyamaina chattaalu/prabhutva caryalu
bombaayi devadasi chattam - 1934
madraas devadasi chattam - 1940
mysur devadasi chattam - 1940
devadasi nishaedha chattam - 1947
subbaraman krishnaiah yaamini puurnatilakam, nagaratnamma vento sanghasamskartala sahakaramtho mutthu lakshmireddy devadasi vyavasthaku vyatirekamga dasaabdaala poraatam falithamgaa 1947loo aati madraas rashtramlo devadasi nishaedha chattam ruupomdimchimdi.
1988loo yea chattaanni aati AndhraPradesh raashrtaaniki vartinche vidhamgaa savaranalu chesar.
yea chattam prakaaram devadasi vyvasta purtiga nishaedham. avaraina yea vyavasthanu prothsahiste variki 3 endla jail, roo. 3 vaela jarimaanaa vidhistaaru.
ekasabhya commisison
rashtramlo joginee, maatangi, devadasi, basavi mahilhalaku janminchina pellala samasyalapai adhyayanam chessi tagina sifaarsulu cheyadanki rashtraprabhuthvam justices v.raghunaatharaavutho ekasabhya commisison niyaminchindi. commisison kaaryaalaya chirunaamaa: 'damodaram sanjivaiah sankshaema bhavanam, aido anthastu, roomnem-529, 530, 532, masabtanks, Hyderabad.sanghika sankshemashaakha commisioner b.udayalakshmi.
narayanswamy aney sangha samskartha saamaajika duraachaaraala nirmulana vishayamlo prabhuthvam paathraku sambandhinchi supreemkortulo praja priyojana vyaajyam vesinanduna yea commisisonnu eerpaatucheeshaaru.
hinduism vaarasatva chattam 1956 jogini, devadaasilaku thandri aastipai samaana hakku kalpinchindhi.
paryavasanalu
jogini, devadasi vyvasta matham musugulo konasaguthunna vaesyaavruttulu ayinandhuna adhunika prapanchaanni bhayabhraantulaku gurichestunna, samaja unikine prasnistunna eds vento vyaadhulanu vaegamgaa vyaapimpachaestunnaaya.
yea streelanu ekkuvamandhi purushulu laingikamgaa himsimchadam, garbha vichchittulatho shareeram ksheeninchi anek vyaadhula baarina padutunnaru.
viiri santaanaaniki saamaajika gurthimpu ledhu.
samaakamloe yea streelaku sthaanam ledhu.
itara vyasanalaku alvatu padutunnaru.
aakaasamloo nivaasaanni erpaatuchesukone saankethika parignaanamunna neti adhunika samaakamloe jogini, devadasi vyavasthala ruupamloe strini neethi baahyamaina, athi dheenamaina jugupsakara vaesyaavruttiloo konasaginchadam samajaniki avamanakaram. kabaadi yea vyavasthalanu purtiga nishedhinchaalsina takshana avsaram enthaina Pali.
jogini vyvasta
jogini vyvasta bhuswamya vidhaana avasheshamgaa, matham, aachaaram paerutoe nimna vargaalaku chendina streelanu saamaajika vyabicharam paerutoe dimpevaarani saamaajika shaasthravetthalu paerkonnaaru. 75 saatam joginulu scheduled kulaalaku chendinavare undevaaru. pedarikam, niraksharaasyata, amaayakatvam varini bhuswamiki daaseelugaa chesthundu. idhey vyvasta varini joginulugaa marusthundhi. sampradaayam, matham paerutoe saamaajika anumatitoe joginulanu vyabhichaara vruttiloki dimpevaaru. okasari devataku arpitamaina joginulu jeevithaantham dhurbhara jeevithanni gadapalsinde. joginula sampradaayam moodanammakaala visha valayamloo chikkukunnadi.
mokkubadi paerutoe dhalitha streelanu deevathalaku samarpinchadam anantaram jeevithaantham samajam sottugaa, andarki aanandanni panchuthuu thaanu vishaadamloo jeevithanni gadapatam jogini vyavasthaloo vishaadha amsham. joginigaa marchadaniki kutumbankaanii, gramamlokani yerpadda arishtame pradhaana kaaranam. gramamlo antuvyaadhulu, prakruthi vaipariityaalu sambhavinchinappudu bhavishyathulo aedo pramaadam ponchi undani bhaavimchi dinni edurkodaniki gramamlo nimna kulaniki chendina kanyaku devullatho vivaham jaripevaaru. veerine joginulugaa pilichevaaru.
jogupattam
gramaniki arishtam vacchinappudu gramadevataku mokkubadi cheyllinchadaaniki vivaham conei aadapillanu gramaniki dattata ivvadam aney sampradaayam nunchi jogini vyvasta prarambhamaindi. saadharanamga oche kutumbaaniki chendina streelanu joginulugaa maarustaaru. ammaini joginigaa maarchae aaryakramaanni jogupattam antaruu. ammaini yellamma, pochamma devaalayaaniki teesukeltaaru. brahmanetara poojaaraina potaraju (gramadevatala tammudigaa bhaawistaaru) mangala suutradhaaranee kakunda gavupattu aney aaryakramaanni kudaa nirvahisthadu. yea samayamlo potaraju mice, gorre, kodini conei pantitho koriki mondem nunchi thalanu vary chestad.
yea tanthu mugisinappati nunchi jogini nityasumangaligaa maarutundi. viiriki vydhavyam undadhu. jogini aa graamamlooni andari yuvakula sottugaa (umpudugatte) maaripotundi. jogupattamlo ammaini pasupu neellaloo munchi, pasupu chiira katti, talaninda puulu, errati bottupetti nuuthana vadhuvuga alankaristaaru. gramapedda, bhuuswaamulugaani modatagaa aametho samsara prakreeyalo palgontaru. deeninay kannerikam ani vyavaharisthaaru. dheenikigaanu aameku kaanukalu labhistayi. idi nirantharam konasaagutuune umtumdi.
(Karimnagar jalla vemulavada rajarajeswari deevaalayamloo joginulanu sivasattulu antaruu)
jogini vyvasta - vishaadha jeevitam
sabhya samajam taladinchukonela konasaguthunna jogini vyvasta saamaajika dopideeki saamaajika vikruta kreedaku prathibimbam. indhulo nimna kulaalaku chendina sthree jeevitam dhurbhara sthithilo samajaniki ankitham cheeyadam vishaadham.
jogini jeevitam vishaadham kaavadaniki adharalu
jeevithanni gramaniki, gramadevatalaku arpinchadam
graamamlooni bhuuswamulu, gramapeddato sahaa yuvakulandarikee umpudagattegaa maaradam
bhuuswamulu maraninchinappudu shavayaatra mundhu nruthyaalu cheeyadam
varamloo remdu roojulu yachaka vrutthi chaepattadam
remdu rojulakosari aahaaram tiisukoevadam
mamsaharam nishaedham
jeevithaantham yevarini premincharaadu, vivaham chesukoradu. mangala, sukravaaram gramadevatala gudini kadigi pujalu cheyale.
jogini maraniste aama mrutadehamto mro joginiki vivaham jaripisthaaru.
maraninchindi talli ayithe vaari koothullu, kodallu joginulugaa marali. ila maare kramamlo Dhar lekunda sareeramanthaa vepaakulu kattukoni pasupu raasukoni deevaalayam chuttuu pradakshinalu cheyale. tarwata jeevithaantham tellacheera Bara dharinchali.
mahabubNagar jalla narayanpet praanthamlo jarigee lingampalli jaataralo yellamma devatha bhakturaalaina jogini
(saayamma) notiki taalam vestaaru. idhey praanthamlo jarigee janumpally jaataralo jogini sareeramanthaa pasupu rasi, vepaakulu katti amenu ooka stambhaaniki kattivestaaru. (dheenini cd antaruu)
jogini vyvasta nirmulana disaga caryalu:
1929loo british prabhuthvam nayika baalikala rakshana chattaanni ruupomdimchimdi.
1946loo aati trainy kollektor anandkumar telanganalo joginulapai parisoedhana chessi prabhuthvam drushtiki techhaadu.
1882loo desamlo modhatisaarigaa baalikalanu deevuniki samarpinche vidhanaaniki vyatirekamga vudyamam prarambhamaindi.
1922loo Hyderabadloo jargina akhila bhartiya aadata hinduism sanghika sadassulo ysjaganmitra mandili (bhagyareddy varma) dhalitha baalikalanu deevathalaku samarpinche jogini vyvasta nishedhaaniki thirmaanam chesindi.
1956loo ikyarajya samithi sadarana mandili adhikaranam 1 (d) prakaaram banisatwam e ruupamloonainaa (laingika, seva, vetti) neeram.
Vijayawada kendramga 1974loo sthaapinchina samskar aney swachchanda samshthanu jogini vyavasthapai poraadaalani aati AndhraPradesh guvernor kumudben joshiy koraru. yea samshtha adhyakshulu lavanam, kaaryadarsi hemalata lavanam.
naeshanal inistityuut af social action (NISA) paerutoe kumudben joshiy jogini vyavasthaku vyatirekamga prcharam chesar.
NISA aadhvaryamloo 1987loo nyoodhilleelo jogini sankshemampai jaateeya sadhassu jargindi.
1984loo nijamabad jalla kollektor aasaamuurti jillaaloo jogini vyavasthanu roopumaapadaaniki, joginulanu samskarinchadaaniki vaari punaraavaasam choose binola aasaapuram coloney, edavalli oddha ashanagarlanu eerpaatucheeshaaru.
1987loo nizamabad jalla varni gramamlo jogini vyvasta nirmalanaku naastika mitramandali sabhyudaina maalini ramakrishnarao sahakaramtho chelli nilayam stapincharu. appativaraku joginulanu jogidana, osey ani asabhya padajaalamto pilichevaaru. yea samshtha erpaatutho joginulanu chelli (soodari) ani pilavadam modaliendi.
chelli nilayamlo At home with Family aney karyakram dwara joginulatho kalisi sahapankti bhojanaalu cheeseevaaru.
orr.kao.muurti chelli nilayaniki bhumini viraalamgaa icchadu. chelli nilayam joginulaku chetivruttulu, vyavasaya panullo sikshnha andinchadamtho paatu state ett hom paerutoe aksharaasyataa kaaryakramaalu nirvahinchi vaarilooni naipunhyaalanu, pratibhanu veliki teeyadaaniki prayatninchindhi.
hemalata lavanam krushi falithamgaa 1988loo aati AndhraPradesh prabhuthvam jogini vyvasta nirmulana chattaanni pravesapettindi.
AndhraPradesh jogini vyvasta vyatireka sangthan, aashray samshthalu joginula uddaranaku chepattina kaaryakramaalu.
joginulaku vidya nerpadam
joginulaku migta streela maadhirigaa vivaham jaripinchadam.
joginulaku pinchanlu ivvadam.
joginulaku puttina santaanaaniki saamaajika gurtimpuvvadam.
jogini duraachaaraaniki graamapeddalanu baadhyulni chesthu chattaalanu savarinchadam.
grays niramla adyakshathana mahabubNagarloo AndhraPradesh jogini vyvasta vyatireka sangthan erpaatu cheeyadam.
yea samshtha jogini samarpananu, sidini vyatirekindam.
rangaareddi jalla dhoma jaataralo sidini maanpinchinandukugaanu yea samsthaku swashakti puraskara labhinchindi.
yea samshtha joginulaku vivahalu jaripinchindi.
joginula hakkula choose chaitan kaaryakramaalu nirvahimchimdi.
yea samshtha narayanpet Mandla konvenor hajamma dakshinaafrikaalooni derbanloo jargina antarjaateeya sadassuku hajaray telanganaloni joginula dhurbhara jeevitaala girinchi prapanchaniki telipindi.
haajammaku utthama kreyaaseela awardee labhinchindi.
ivi kudaa chudandi
devadasi nruthyaalu - ooka jaanapadha kalarupam
moolaalu
kulaalu
|
ఇది 1969, జనవరి 10వ తేదీన విడుదలైన తెలుగు చిత్రం. ఎన్.టి.ఆర్ సొంత బానర్ పై తీయబడింది. దురాచారమైన వరకట్నం ప్రధాన విషయంగా సాగుతుంది. పల్లెటూరి మొండిపట్టుదలలు, అక్కడి మనుషుల మధ్య అనుబంధాలు, పట్టింపులు చిత్రితమయ్యాయి. ఎన్.టి.ఆర్ ఆహార్యం, పంచకట్టు అప్పటికి అధునాతనం. విలన్ గా నటించిన రాజనాల పై చక్కటి పాట 'సైసై జోడెడ్ల బండి' చిత్రీకరించడం విశేషం. చిత్రంలో కళ ద్వారా కృష్ణాజిల్లా పరిసరప్రాంతాల సంప్రదాయాలు, ఇంటి అలంకరణ తదితర విషయాలు చూపబడ్డాయి.
కథ
ఇది రెండు గ్రామాలకు చెందిన కథ. మీసాల సుబ్బయ్య ఓ గ్రామానికి మోతుబరి రైతు (నాగభూషణం). కొడుకు దేవసింహ (ఎన్టి రామారావు), భార్య కాంతమ్మ (హేమలత). పక్క గ్రామానికి చెందిన మరో మోతుబరి భద్రయ్య (మిక్కిలినేని). అతని కొడుకు బలరామయ్య (సత్యనారాయణ), కోడలు సుభద్ర (సావిత్రి), కుమార్తె సుజాత (కృష్ణకుమారి). సుబ్బయ్య కుమారునికి భద్రయ్య కుమార్తెకు వివాహం నిశ్చయమవుతుంది. పెళ్లిలో సుబ్బయ్య గ్రామానికి చెందిన పేచీకోరు అచ్చయ్య (అల్లు రామలింగయ్య) తెచ్చిన మాట పట్టింపుతో దేవసింహ సుజాతకు తాళి కట్టకుండా వదిలి వెళ్లిపోవాల్సి వస్తుంది. అదే గ్రామంలో శ్రీరాములు (పెరుమాళ్లు) సాధారణ రైతు. అతని కూతురు లక్ష్మి (చంద్రకళ). చుక్కమ్మ- రంగయ్య (రేలంగి)ల కుమారుడు దేవయ్య (పద్మనాభం). దేవయ్య -లక్ష్మి పెళ్లిలోనూ కట్నం కారణంగా గొడవలు తలెత్తుతాయి. అయినా లక్ష్మికి దేవయ్య తాళికట్టడంలో, అత్తింటివారు ఆమెను తమతో తీసుకెళ్తారు. కట్నం పేచీ నేపథ్యంలో కొడుకు దేవయ్యను లక్ష్మి కలవకుండా చుక్కమ్మ వేధింపులకు గురి చేస్తుంటుంది. కట్నం కోసం ఆమెపైన, ఆమె తండ్రిపైన నిందలు వేయటంతో లక్ష్మి, శ్రీరాములు ఇబ్బందులు పడుతుంటారు. లక్ష్మి అన్న సుబ్బన్న (ప్రభాకర్రెడ్డి) వేలుకు దెబ్బ తగలడం వలన చెల్లెలి కోసం ఆరాట పడుతుంటాడు. ఈ క్రమంలో తండ్రి ఆంక్షలు పెట్టినా దేవసింహ మాత్రం సుజాతే తన భార్య అని నిశ్చయించుకుంటాడు. తల్లి దీవెన తీసుకుని, సుజాతను ఆమె వదిన సుభద్ర సాయంతో కలుసుకుంటాడు. ఆమెకు తాళికట్టి భార్యగా స్వీకరిస్తాడు. బలరామయ్య తన మిత్రుడు మల్లయ్యదొర (రాజనాల)తో తిరిగి, సుజాతకు పెళ్లిచేయ నిశ్చయించటం, దేవసింహ మల్లయ్యదొర గొడవ పడటం, బలరామయ్య వలన దేవసింహ గాయపడటం, మనసు చెదిరిన సుజాత ఆత్మహత్య ప్రయత్నం చేసి మామగారింటికి చేరటం, వారంతా తిరిగి సుజాత ఇంటికి వచ్చి భద్రయ్య, బలరామయ్యతో కలిసి దేవసింహ, సుజాతలను ఆశీర్వదించటం, దేవయ్య తన తల్లితో నాటకమాడి బుద్ధివచ్చేట్టుచేసి, లక్ష్మిని, తండ్రిని కలపటం, ఈ రెండు జంటలు ఒకచోట ఆనందంగా నిలవటంతో చిత్రం సుఖాంతమవుతుంది.
నటీనటులు
నాగభూషణం -
హేమలత -
ఎన్.టి.రామారావు -
మిక్కిలినేని
సత్యనారాయణ
సావిత్రి
కృష్ణకుమారి
పెరుమాళ్లు
చంద్రకళ
రేలంగి
పద్మనాభం
ప్రభాకరరెడ్డి
రాజనాల
రావి కొండలరావు
సాంకేతికవర్గం
కథ, స్క్రీన్ప్లే, దర్శకత్వం: ఎన్టి రామారావు
సంగీతం: టివి రాజు
నృత్యం: వెంపటి సత్యం
కూర్పు: జిడి జోషి
స్టంట్స్: సాంబశివరావు
కళ: ఎస్ కృష్ణారావు
కెమెరా: రవికాంత్ నగాయిచ్
మాటలు: మద్దిపట్ల సూరి, సముద్రాల జూనియర్
నిర్మాత: టి త్రివిక్రమరావు
పాటలు
అడుగు అడుగులో మదమరాళములు తడబడి - ఘంటసాల,సుశీల - రచన: డా॥ సినారె
ఇదేనా మన సంప్రదాయమిదేనా - ఘంటసాల - రచన: డా॥ సినారె
ఎన్నాళ్ళకు నా నోము పండింది ఇన్నాళ్ళకు - ఘంటసాల,సుశీల - రచన: డా॥ సినారె
ఎవరు చేసిన ఖర్మ వారనుభవించక ఎప్పుడైన తప్పదన్నా - మాధవపెద్ది
గిలకల మంచం ఉంది చిలకల పందిరి పొందు - కె. జమునారాణి, పిఠాపురం
మరదల మరదల తమ్ముని పెళ్ళామా ఏమమ్మా - సుశీల,జిక్కి
మల్లెపూల పందిట్లోన చందమామ వెన్నెట్లోన చల్లగాలికి - బి.గోపాలం,కె. జమునారాణి
సైసై జోడెడ్లబండి బండి హో షోకైన దొరలబండి - ఘంటసాల, మాధవపెద్ది - రచన: కొసరాజు
పురస్కారాలు
16వ జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు (1968) - భారత జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాలు - ఉత్తమ తెలుగు సినిమా
బయటి లింకులు
మూలాలు
ఘంటసాల గళామృతము బ్లాగు - కొల్లూరి భాస్కరరావు, ఘంటసాల సంగీత కళాశాల, హైదరాబాద్ - (చల్లా సుబ్బారాయుడు సంకలనం ఆధారంగా)
ఎన్టీఆర్ సినిమాలు
సావిత్రి నటించిన సినిమాలు
రావి కొండలరావు నటించిన చిత్రాలు
రాజనాల నటించిన చిత్రాలు
మిక్కిలినేని నటించిన సినిమాలు
నాగభూషణం నటించిన సినిమాలు
చంద్రకళ నటించిన సినిమాలు
|
snehabhishekam 1983 loo vidudalaina telegu dabbing cinma. raghavendar art movies pathakama kao.satyanarayna nirmimchina eesinimaaku v.shreenivasan darsakatvam vahinchaadu. kamalahasan, sripriya pradhaana taaraaganamgaa roopondina yea cinimaaku em.yess. visvanathan sangeetaannandinchaadu.
taaraaganam
kimmel hassan - gopu
yess.v.sekhar - badu
sripriya - mahaalakshmi
tengai shreenivasan - mahaalakshmi thandri
venniradai muurti - sabha kaaryadarsi
manorama - rojadevi
shanthi krishna - uma, badu soodari
vai.z.mahendran - vaasu
vanita - srisree
Delhi ganesh - sundaram
kamala - kamesh badu talli
pushpalata - gopu talli
sivachandran - donga
v.gopalakrishnan - bhaskar thandri
kathaadi ramamoorthy - gurbani
hanmanthu -Shimla tamila sangam wise president
icery velan - rikshaw drivar
gundu kalyanam
saankethika vargham
darsakatvam: v.shreenivasan
nirmaataa: kao.satyanarayna
sangeetam: em.yess.visvanathan
vidudhala tedee: 1983 phibravari 18
samarpana: kao.v.v.satyanarayna
moolaalu
bayati linkulu
telegu dabbing cinemalu
kimmel hassan natinchina chithraalu
|
శ్రీరంగరాజపురం, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని చిత్తూరు జిల్లా, శ్రీరంగరాజపురం మండలం లోని గ్రామం. ఇది సమీప పట్టణమైన చిత్తూరు నుండి 32 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 586 ఇళ్లతో, 2335 జనాభాతో 517 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1147, ఆడవారి సంఖ్య 1188. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 878 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 23.గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 596631.పిన్ కోడ్: 517167.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాలలు రెండు ఉన్నాయి.ఒక ప్రభుత్వ అనియత విద్యా కేంద్రం ఉంది. సమీప జూనియర్ కళాశాల కొత్తపల్లె లోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాలలు, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్లు, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల చిత్తూరులో ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల తిరుపతిలోను ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
శ్రీరంగరాజాపురంలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, 8 మంది పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు.
ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు.
సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
రెండు మందుల దుకాణాలు ఉన్నాయి.
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు సరఫరా అవుతోంది.
గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
శ్రీరంగరాజాపురంలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది.
ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 18 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
శ్రీరంగరాజాపురంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 76 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 93 హెక్టార్లు
శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 4 హెక్టార్లు
తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 8 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 52 హెక్టార్లు
సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 13 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 269 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 58 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 224 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
శ్రీరంగరాజాపురంలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
బావులు/బోరు బావులు: 224 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
శ్రీరంగరాజాపురంలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
చెరకు, వేరుశనగ
పారిశ్రామిక ఉత్పత్తులు
బెల్లం
మూలాలు
|
అమీర్పేట్ మండలం, తెలంగాణ రాష్ట్రం, హైదరాబాద్ జిల్లాకు చెందిన మండలం. 2011 భారత జనగణన ప్రకారం, అమీర్పేట మండల విస్తీర్ణం 3.54 చ.కి.మీ., జనాభా 59070.
ఈ మండలంలో 3 రెవెన్యూ గ్రామాలు ఉన్నాయి.ఈ మండలం మొత్తం ప్రాంతం హైదరాబాద్ మహానగర పాలక సంస్థ పరిధిలోకి వస్తుంది.ఇది సికింద్రాబాదు రెవెన్యూ డివిజను పరిధిలో ఉంది.
గణాంక వివరాలు
2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం, అమీర్పేట్ మండల్ మొత్తం జనాభా 59,070. ఇది హైదరాబాద్ జిల్లాలో అతి తక్కువ జనాభా కలిగిన మండలం.మొత్తం జనాభాలో 29,776 మంది పురుషులు, 29,294 మంది స్త్రీలు ఉన్నారు.
మండలంలోని రెవెన్యూ గ్రామాలు
అమీర్పేట
సోమాజీగూడ
బహలాల్ ఖాన్గూడ
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు
హైదరాబాదులోని ప్రాంతాలు
హైదరాబాదు జిల్లా
హైదరాబాదు
|
ప్రపంచ ఎయిడ్స్ దినోత్సవం ప్రతి సంవత్సరం డిసెంబర్ 1 వ తేదీన నిర్వహిస్తారు.ఎయిడ్స్ వ్యాధి పట్ల అవగాహన పెంచడం, ఎయిడ్స్ వ్యాధితో మరణించినవారిని స్మరించుకోవడం, ఎయిడ్స్ వ్యాధి కారక హెచ్ ఐ.వీ.కి వ్యతిరేకంగా పోరాడడం కోసం ఈరోజును జరుపుతారు.
చరిత్ర
ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ మొదటి సారిగా 1988 లో ఎయిడ్స్ దినోత్సవం నిర్వహించాలని నిర్ణయించింది.
కార్యక్రమాలు
2015: ఎయిడ్స్ ను త్వరగా అంతం చేయడానికి వడి వడిగా నడుద్దాం.
2014: హెచ్ ఐ వి రహిత సమాజం.
2013: ఎయిడ్స్ ఉన్నవారి పట్ల వివక్షత వద్దు.
2012: మనం అందరం కలిసి సమిష్టిగా ఎయిడ్స్ ని నియంత్రిద్దాం.
2011: ఎయిడ్స్ ని సంపూర్ణంగా నాశనం చేద్దాం.
2010: యూనివర్సల్ యాక్సెస్, మానవ హక్కులు.
2009: యూనివర్సల్ యాక్సెస్, మానవ హక్కులు.
2008: ఎయిడ్స్ ని అరికడతామని వాగ్ధానాన్ని నిలబెట్టుకోవడానికి ఉపాధి కల్పించి కాపాడుదాం.
2007: ఎయిడ్స్ ని అరికడతామని వాగ్ధానాన్ని నిలబెట్టుకుందాం - నాయకత్వం లో ముద్దు బిడ్డలుగా నడుద్దాం.
2006: ఎయిడ్స్ ని అరికడదాం - భాద్యతగా నడుచుకుందాం.
2005: ఎయిడ్స్ ని అరికడతామని వాగ్ధానాన్ని నిలబెట్టుకోవడం.
2004: మహిళలు, బాలికలు- హెచ్ ఐ వి,
2003: హెచ్ ఐ వి రోగుల పట్ల వివక్షత వద్దు .
2002: హెచ్ ఐ వి రోగుల పట్ల వివక్షత వద్దు .
2001: ఎయిడ్స్ రాకుండా నేను జాగ్రత్త తీసుకుంటాను? మరి మీరు?
మూలాలు
|
podalada, paschima godawari jalla, iragavaram mandalaaniki chendina gramam.idi Mandla kendramaina iragavaram nundi 10 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina tanuku nundi 18 ki. mee. dooramloonuu Pali.
ganankaalu
2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 265 illatho, 891 janaabhaatho 86 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 431, aadavari sanka 460. scheduled kulala sanka 229 Dum scheduled thegala sanka 0. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 588671.pinn kood: 534126.
2001 va.savatsaram janaba lekkala prakaaram graama janaba 819. indhulo purushula sanka 409, mahilhala sanka 410, gramamlo nivaasa gruhaalu 212 unnayi.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaala okati Pali. sameepa balabadi, praadhimika paatasaala, aniyata vidyaa kendram, iragavaramlonu, praathamikonnatha paatasaala, maadhyamika paatasaala juttigaloonuu unnayi. sameepa juunior kalaasaala penugondalonu, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala, inginiiring kalaasaalalu, maenejimentu kalaasaala, polytechniclu, sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala tanuku loanu, divyangula pratyeka paatasaala, sameepa vydya kalaasaala, Eluru lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
ooka samchaara vydya salaloo daaktarlu laeru. muguru paaraamedikal sibbandi unnare. sameepa praadhimika aaroogya vupa kendram gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. praadhimika aaroogya kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. pashu vaidyasaala gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi. bavula neee kudaa andubatulo Pali. borubavula dwara kudaa edaadi podugunaa neee andutundi.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneeru bahiranganga, kaccha kaaluvala dwara kudaa pravahistundi. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
postaphysu saukaryam, sab postaphysu saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. praivetu korier gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. internet kefe / common seva kendram gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. praivetu baasu saukaryam gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. railway steshion gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. jalla rahadari gramam gunda potondi. pradhaana jalla rahadari gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. jaateeya rahadari, rashtra rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram unnayi. vyavasaya parapati sangham gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali.
atm, vaanijya banku gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. sahakara banku gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo piblic reading ruum Pali. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. assembli poling kendram, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. cinma halu, granthaalayam gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 17 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
podalaadalo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 8 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 77 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 77 hectares
neetipaarudala soukaryalu
podalaadalo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
kaluvalu: 77 hectares
utpatthi
podalaadalo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
vari
moolaalu
|
nivaarana (Prevention) ooka vyaadhi, pramaadam modalaina abadhalu kalugakunta Sambhal vahinchadam.
vyaadhi nivaaranalo konni Morbi raakunda mundhuga teakaalu teesukuntamu. antuvyaadhulu vyaapinchakundaa vyaadhigrastulni vaerugaa aasupatrulalo unchi vydyam cheesthaamu. chetullu shubram chesukovadam vyaadhi nivaaranalo mukhya patra vahistundi.
praadhimika nivaarana : vyaadhi purtiga raakunda Sambhal tiisukoevadam. udaaharanha: aaroogya parirakshanha vidhaanaalu
dviteeya nivaarana : vyaadhulni praadhimika dhasaloo gurtimchadam, andumoolamgaa vaati thivratha peragakunda Sambhal vahinchavachchunu.
truteeya nivaarana : nirdhaarinchabadina vyaadhulanundi twaraga kolukone vidhaanaalu, itara kashtalu kalugukunda Sambhal vahinchadam>
rahadari pramadalu jarugakundaa rahadari nibandhanalu patinchadam, helmait, seat beltu dhirinchadam pradhaanamienavi. agni pramadalaloo mantalu vyaapinchadaanni niroodhinchadam athi kilakamainadi.
neeraalu jarugakundaa nivaarimchae padhathulu patinchi manalni rakshinchukovacchunu.
konni parikaraalu ekkuvakaalam panicheeyadaaniki vatiki nirneetha kaala vyavadhilo nivaarana caryalu theesukoovalasi vuntundi.
Morbi
vyaadhi nirodhaka caryalu
|
chilukuri santamma, Visakhapatnam chendina mahilhaa professor. prasthutham aama vayassu (2022) natiki 93 samvastaralu.aa vayassuloonuu aama Visakhapatnam nundi rojuku 60 ki.mee prayaaninchi Vizianagaram loni ooka kalashalaloo vidyaarthulaku thanakunna makkuvathoo bhautika saastrampai paataalu cheputundi.
jananam, vidyaabhyaasam
chilukuri santamma krishnazilla machilipatnamlo 1929 marchi 8na janminchindhi. tallidamdrulu sitaramaya, vanajakshamma.thandri nyaaya vyavasthaloo panichesadu. santamma chinnathanamlo thandri maranhicharu. eeme Rajahmundry, madanapalle praantaallo paatasaala vidyaabhyaasam gadichindi. Visakhapatnam madraasu rashtramlo bhaagamgaa unnappudu avn kalashalaloo intarmediate porthi chesindi. saantammaku fysics antey chaaala makkuva. maharaja vikram dev varma nundi bhautikasaastramlo bagare pathakaanni andhukundhi. andhra universiti nundi mikrowave spectroscopy pihechdiki samaanamaina dsc porthi chesindi.
vrutthi
1956loo andhra universityloni collge af scienceloo fysics lecturargaaa panichaesimdi. aa taruvaata lecturar nundi professor, investigator, reader varakuu anek baadhyatalu nirvartinchindi.1989loo padav viramanha chesar. vidyaarthulaku enka paataalu cheppalanipinchindi. malli andhra universitylo gourava adhyapakuraliga cheraanu. akkade aarellu paatu panichesaaru. consul af scientiphic und industrial reesearch, university grants commisison, department af science und teknolgy vento vividha kendra prabhutva vibhaagaalalo parisoedhanaatmaka inchhargegaaa kudaa panichesaaru.
moolaalu
|
సంవృత సునీల్ (జననం 31 అక్టోబర్ 1986) భారతీయ సినిమా నటి. ఆమె 2004లో లాల్ జోస్ దర్శకత్వం వహించిన రసికన్ సినిమా ద్వారా సినీరంగంలోకి అడుగుపెట్టింది. ఆమె 'అయల్ కదా ఎజుతుకాయను'' సినిమాలో జూనియర్ ఆర్టిస్ట్గా నటించింది.
సంవృత అరబిక్కత (2007), చాక్లెట్ (2007), తిరక్కత (2008), బూమి మలయాళం (2009), కాక్టెయిల్ (2010), మాణిక్యక్కల్లు (2011), స్వప్న సంచారి (2011), అరికే (2012), డైమండ్ నెక్లెస్ (2007) లాంటి హిట్ సినిమాలలో నటించింది.
వ్యక్తిగత జీవితం
సంవృత ఉత్తర కేరళలోని కన్నూర్లోని చలాద్లో జన్మించింది. ఆమెకు ఒక చెల్లెలు సంజుక్త సునీల్ ఉంది, ఆమె స్పానిష్ మసాలా చిత్రానికి సౌండ్ రికార్డింగ్ చేసింది.
సంవృత తన పాఠశాల విద్యను కన్నూర్లోని సెయింట్ థెరిసా ఆంగ్లో ఇండియన్ హయ్యర్ సెకండరీ స్కూల్లో పూర్తి చేసి, ఎరనాకులంలోని సెయింట్ థెరిసా కళాశాల నుండి కమ్యూనికేటివ్ ఇంగ్లీష్లో పట్టభద్రురాలై, అన్నామలై విశ్వవిద్యాలయం నుండి అడ్వర్టైజింగ్లో మాస్టర్స్ డిగ్రీ పూర్తి చేసింది. సంవృత 1 నవంబర్ 2012న కన్నూర్లోని వాసవ క్లిఫ్హౌస్లో అమెరికాలోని కాలిఫోర్నియాలో వాల్ట్ డిస్నీలో సాఫ్ట్వేర్ ఇంజనీర్ అయిన అఖిల్ జయరాజ్ని వివాహం చేసుకుంది. ఆమెకు 2 కుమారులు అగస్త్య, రుద్ర ఉన్నారు.
సినిమాలు
టెలివిజన్
మూలాలు
బయటి లింకులు
భారతీయ సినిమా నటీమణులు
|
timmayipalli, Telangana raashtram, medhak jalla, havelighanpuur mandalamlooni gramam.
idi Mandla kendramaina havelighanpuur nundi 7 ki. mee. dooramlo Pali. 2016 aktobaru 11 na chosen Telangana jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam paata medhak jalla loni medhak mandalamlo undedi. punarvyavastheekaranalo dinni kotthaga erpaatu chosen havelighanpuur mandalam loki chercharu.
graama janaba
2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 368 illatho, 1577 janaabhaatho 560 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 763, aadavari sanka 814. scheduled kulala sanka 284 Dum scheduled thegala sanka 2. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 572894.pinn kood: 502113.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaala okati, prabhutva praathamikonnatha paatasaala okati Pali.balabadi, maadhyamika paatasaalalu medaklo unnayi.sameepa juunior kalaasaala, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala medaklonu, inginiiring kalaasaala havelighanpuurloonuu unnayi. sameepa vydya kalaasaala, maenejimentu kalaasaala sangaareddilonu, polytechnic medakloonuu unnayi.sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala medaklonu, aniyata vidyaa kendram sangaareddilonu, divyangula pratyeka paatasaala haidarabadu lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
timmayipalli (papannapeta)loo unna ooka praadhimika aaroogya vupa kendramlo daaktarlu laeru. iddharu paaraamedikal sibbandi unnare.sameepa saamaajika aaroogya kendram, praadhimika aaroogya kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, pashu vaidyasaala, samchaara vydya shaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
gramamlo2 praivetu vydya soukaryaalunnaayi. degrey laeni daaktarlu iddharu unnare.
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi. borubavula dwara kudaa edaadi podugunaa neee andutundi. cheruvu dwara gramaniki taguneeru labisthundhi.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneeru bahiranganga, kaccha kaaluvala dwara kudaa pravahistundi. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
timmayipalli (papannapeta)loo sab postaphysu saukaryam Pali. postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. praivetu baasu saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. railway steshion gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
jalla rahadari gramam gunda potondi. rashtra rahadari, pradhaana jalla rahadari gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. jaateeya rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram unnayi. atm, vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. saasanasabha poling kendram, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, aatala maidanam gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 10 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
timmayipalli (papannapeta)loo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
adivi: 231 hectares
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 80 hectares
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 21 hectares
saswata pachika pranthalu, itara metha bhuumii: 4 hectares
vyavasaayam cheyadagga banjaru bhuumii: 34 hectares
saagulo laeni bhoomullo beedu bhoomulu kanivi: 66 hectares
banjaru bhuumii: 95 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 26 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 184 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 4 hectares
neetipaarudala soukaryalu
timmayipalli (papannapeta)loo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
baavulu/boru baavulu: 4 hectares
utpatthi
timmayipalli (papannapeta)loo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
vari, mokkajonna, cheraku
moolaalu
velupali lankelu
|
లేఖిని తెలుగు అక్షరములు వ్రాయుటకు ఉపయోగించు ఒక సులువైన సాధనము. వీవెన్గా పేరుపొందిన వీరపనేని వీర వెంకట చౌదరి, లేఖినిని రూపొందించాడు . కంప్యూటర్లో తెలుగు వాడకం తొలినాళ్లలో అంగ్ల అక్షరములు తెలుగులోకి మార్చేదిగా ఇది రూపు దిద్దుకుంది, బాగా వాడుకలోకి వచ్చింది. దీని తరువాత దాదాపు ఇదే పద్ధతిలో నేరుగా ఉపకరణాలలో రాసే ఇతర ఉపకరణాలు అందుబాటులోకి వచ్చాయి. అయినప్పటికీ తాజాపరిచిన యూనీకోడ్ తో సరిపోయే కొత్త రూపం విడుదలవుతున్నది.
దీనిలో ఇంగ్లీషు అక్షరాలు టైపు చేసే పెట్టె పైన దానిని తర్జుమా చేసి తెలుగులో చూపించి పెట్ట క్రింది విభాగంలో వుంటుంది. తెలుగు అక్షరాల కొరకు ఇంగ్లీషు అక్షరాల జతచేసే పట్టి కుడి ప్రక్క వుంటాయి. అక్షరఅక్షరానికి లేక పదం పూర్తయి ఖాళీ ప్రవేశపెట్టినతరువాత తెలుగులోకి మార్చేటట్లు ఎంపికచేసుకోవచ్చు.
లేఖిని ఇన్స్క్రిప్ట్
లేఖిని ఇన్స్క్రిప్ట్ ద్వారా ఇన్స్క్రిప్ట్ నమూనాలో నేరుగా తెలుగు అక్షరాలు ప్రవేశపెట్టవచ్చు. తెరపై నమూనాకనబడుతుంది.దానికితగ్గట్టుకీ బోర్డు నొక్కాలి.
ఇవీ చూడండి
కీ బోర్డు
వనరులు
బయటి లింకులు
లేఖిని యొక్క అలెక్సా ర్యాంకింగ్
కీ బోర్డు
అంతర్జాలంలో తెలుగు
తెలుగు బ్లాగులు
|
punyastri 1986 loo vidudalaina telegu cinma. dheenini pramodha art fillms pathakama kao. benarjee nirmimchaadu. raviraja pinishetty darsakatvam vahinchaadu. indhulo rajendra prasad, caarthik, bhavya pradhaana paatrallo natinchaaru. chakraverthy sangeetam samakuurchadu. idi awal sumangalitan (1985) aney tamila chithraaniki reemake.
katha
ooka aalayaniki kaapalaadaaru baburavu (gollapudi maruthirao). athanu paedavaadu ayinappatikee, bhaarya parvathy (unpurna), kumarte lekshmi (bhavya), kumarudu baaloo (ollie) lato santoshakaramaina jeevithanni gaduputuuntaadu. kraistava kutunbam pieter (rajendra prasad), atani soodari stella (samyukta) thoo kalisi nivasinche sivil injaneeru bhaskar (caarthik) thoo lakshmiki sambandam matladatadu, babuu raao. bhaskar lakshmini vivaham cheskuntadu. varandaruu chaaala santoshamgaa jeevinchadam praarambhistaaru.
bhaskar tana attagaari kutumbaanni tana sonta kutumbamgaa chusukuntadu. aakasmaattugaa ooka shocking sangatana; bhaskar tanuku brain cancer unnatlu telsukuntadu. lekshmi kudaa bhaskarthoo paatu chanipothundi.
nateenatulu
pietergaaa rajendra prasad
bhaskar paathralo *caarthik
lakshmiga bhavya
gollapoodi maruthirao badu ravuga natinchaaru
dr sarma murtiga pije sarma
baalu paathralo ollie
paarvatigaa unpurna
stellaga samyuuta
paatalu
paatalu veturi sundararamamurthy rayagaa chakraverthy baaneelu kattaadu. koneru audeo kompany sangeethaanni vidudhala chesindi.
moolaalu
rajendra prasad natinchina cinemalu
|
సెర్బియా (సెర్బియన్|Србија / స్రబిజా/స్ర్బియా), అధికారిక నామం రిపబ్లిక్ ఆఫ్ సెర్బియా ) మధ్య , ఆగ్నేయ యూరప్లో ఉన్న భూపరివేష్టిత దేశం. ఇది సదరన్ పనానియన్ మైదానం బాల్కన్ ద్వీపకల్పంలో ఉంది. ఈదేశానికి బెల్ గ్రేడ్ రాజధానిగా ఉంది. దేశానికి ఉత్తర సరిహద్దులో హంగరీ, తూర్పు సరిహద్దులో రొమేనియా , బల్గేరియా దక్షిణ సరిహద్దులో ఉత్తర మేసిడోనియా, క్రొయేషియా, బోస్నియా, మాంటెనెగ్రో , పశ్చిమసరిహద్దులో కొసావో , అల్బేనియాకు చెందిన వివాదాస్పద భూభాగం ఉంది. సెర్బియాలో సుమారుగా 7 మిలియన్ల మంది పౌరులు నివసిస్తున్నారు. దీని రాజధాని బెల్గ్రేడ్, పురాతనమైన
, ఆగ్నేయ ఐరోపాలో అతిపెద్ద నగరాల్లో ఒకటిగా ఉంది.
6 వ శతాబ్దానికి చెందిన బాల్కంన్స్కు స్లావిక్ వలసల తరువాత మధ్య యుగప్రారంభంలో సెర్బ్స్ అనేక రాజ్యాలను స్థాపించారు. సెర్బియా కింగ్డమ్ 1217 లో రోమ్ , బైజాంటైన్ సామ్రాజ్యాల గుర్తింపు పొందింది. ఇది 1346 లో స్వల్ప-కాలిక సెర్బియన్ సామ్రాజ్యంగా ఉంది. 16 వ శతాబ్దం మధ్యకాలం నాటికి మొత్తం ఆధునిక సెర్బియా ఒట్టోమన్లచే విలీనం చేయబడింది. కొన్నిసార్లు హబ్స్బర్గ్ సామ్రాజ్యం అంతరాయం కలిగించింది. ఇది 17 వ శతాబ్దం చివరి నుండి సెంట్రల్ సెర్బియా (ఆధునిక వొజ్వోడినాలో) వైపు విస్తరించడం ప్రారంభమైంది . 19 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో సెర్బియన్ విప్లవం " ప్రింసిపాలిటీ ఆఫ్ సెర్బియా " మొట్టమొదటి రాజ్యాంగబద్ధ రాజరికం స్థాపించిన తరువాత దాని భూభాగాన్ని విస్తరించింది. 1990 లలో మొదటి ప్రపంచ యుద్ధంలో సంభవించిన ఘోరమైన మరణాల తరువాత , సెర్బియాతో వోజ్వోడినా (, ఇతర భూభాగాలు) మాజీ హాబ్స్బర్గ్ సింహాసన అనంతర ఐక్యీకరణ యుగోస్లేవ్ వార్స్ వరకు వివిధ రాజకీయ నిర్మాణాలలో ఉనికిలో ఉన్న ఇతర దక్షిణ స్లావిక్ ప్రజలతో యుగోస్లేవియాకు సహ-దేశంగా స్థాపించబడింది. యుగోస్లేవియా విభజనలో సెర్బియా మోంటెనెగ్రోతో ఒక యూనియన్ ఏర్పడింది. 2006 లో సెర్బియా తిరిగి స్వాతంత్ర్యం ప్రారంభించిన సమయంలో యూనియన్ శాంతియుతంగా రద్దు చేయబడింది. 2008 లో కొసావో ప్రావిన్స్ పార్లమెంట్ ఏకపక్షంగా ప్రకటించిన స్వాతంత్ర్యం ప్రకటనకు అంతర్జాతీయ సమాజం నుండి మిశ్రమ ప్రతిస్పందనలు లభించాయి.
సెర్బియా యునైటెడ్ నేషంస్, కౌంసిల్ ఆఫ్ యూరప్, ఆర్గనైజేషన్ ఫర్ సెక్యూరిటీ అండ్ కోపరేషన్ ఇన్ యూరప్, పార్టనర్ షిప్ ఫర్ పీస్, ఆర్గనైజేషన్ ఆఫ్ ది బ్లాక్ సీ ఎకనమిక్ కార్పొరేషన్ , సెంట్రల్ యురేపియన్ ఫ్రీ ట్రేడ్ అగ్రిమెంటు సంస్థలలో సభ్యదేశంగా ఉంది. సెర్బియా 2014 జనవరి నుండి యురేపియన్ యూనియన్ ప్రవేశంపై చర్చలు నిర్వహిస్తోంది. దేశం డబల్యూ,టి.ఒ, ఒక సైనిక తటస్థ రాజ్యంగా ఉంది. సెర్బియా ఒక ఉన్నత-మధ్యతరగతి ఆదాయం దేశ ఆర్థికరంగంలో సేవా రంగం ఆధిపత్యం అలాగే పారిశ్రామిక రంగం , వ్యవసాయం ప్రాధాన్యత వహిస్తున్నాయి. మానవ అభివృద్ధి సూచికలో అంతర్జాతీయంగా 66 వ స్థానం సోషల్ ప్రోగ్రెస్ ఇండెక్స్లో 45 వ స్థానంలో ఉంది. అలాగే గ్లోబల్ పీస్ ఇండెక్స్లో 56 వ స్థానంలో ఉంది.
పేరువెనుక చరిత్ర
"సెర్బియా" పేరు మూలం అస్పష్టంగా ఉంది.పేరుకు సెర్బ్స్, సుర్బిబి, సెర్బ్లోయ్, సెర్రియుని, సోరబి, సర్బేన్, సర్బీ, సెర్బియా, సెర్యిరి, సెర్బియా, సిర్బీ, సుర్బెన్
మొదలైనవిచారిత్రిక (లేదా ప్రస్తుత) ఉనికిని వివాదాస్పదంగా లేని (ముఖ్యంగా బాల్కాన్స్ , లూసటియాలో) ప్రాంతాల్లో సెర్బ్స్ , సోర్బ్సను సూచించడానికి రచయితలు ఈ పేర్లు ఉపయోగించారు. ప్రపంచంలోని ఇతర ప్రాంతాలలో (ముఖ్యంగా కాకసస్లోని ఆసియాటిక్ సార్మాటియాలో) ఒకే లేదా సారూప్య పేర్లను సూచించే మూలాలు ఉన్నాయి.సిద్ధాంతపరంగా రూట్ సిల్బౌ వివిధ రకాల రష్యన్ పాసర్ (పాసెర్, "స్టిసన్"), ఉక్రేనియన్ ప్రెరిబిటిస్య (ప్రిసెర్బిటిస్, "చేర్చు"), ఓల్డ్ ఇండిక్ సార్బ్ ("ఫైట్, కట్, కిల్"), లాటిన్ సెరో (" తయారుచెయ్యి "), , గ్రీక్ సిరో (ειρω," పునరావృతం ") మూలంగా ఉన్నాయి.
ఏది ఏమయినప్పటికీ పోలిష్ భాషావేత్త అయిన స్టానిస్లావ్ రోస్పోండ్ (1906-1982) శర్బతి శ్లోకం నుండి (cf. సోర్బో, శోషోబో) నుండి తీసుకున్నారు.
(cf. sorbo, absorbo). సెర్బియా పరిశోధకుడు హెచ్. షుస్టెర్-షెవెక్ ప్రోటో-స్లావిక్ క్రియతో సర్బ్-తో సంబంధం ఉన్నట్లు సూచించాడు. సెర్బేట్ (రష్యన్, ఉక్రేనియన్), సెర్బెటిస్ (బెలారసియన్), సబతి (స్లోవక్), సార్బమ్ (బల్గేరియన్) , సెరబేటి (ఓల్డ్ రష్యన్)పదాలను సూచిద్తున్నాయి. 1945 నుండి 1963 వరకు సెర్బియాకు అధికారిక నామం " సెర్బియా పీపుల్స్ రిపబ్లిక్ " ఇది 1963 నుండి 1990 వరకు సెర్బియా సోషలిస్ట్ రిపబ్లిక్గా మారింది. 1990 నుండి దేశం అధికారిక నామం "సెర్బియా రిపబ్లిక్" అయింది.
చరిత్ర
చరిత్రకు పూర్వం
ప్రస్తుత సెర్బియా భూభాగంలో పాలియోలిథిక్ నివాసాల గురించిన పురావస్తు ఆధారాలు కొంచెం తక్కువగా ఉన్నాయి. సిసెవో (మాలా బాలనికా) లో మానవ దవడ భాగం ఒకటి కనుగొనబడింది. ఇది 5,25,000-397,000 సంవత్సరాల మద్య కాలానికి చెందినదని విశ్వసించబడింది.
సుమారు క్రీ.పూ 6,500 సంవత్సరాల నియోలిథిక్ కాలంలో ఆగ్నేయ ఐరోపా , ఆసియా మైనర్లో ఉన్న ప్రస్తుత బెల్గ్రేడ్ ప్రాంతంలో స్టార్కేవో , విన్కా సంస్కృతులు ఆధిపత్యంలో ఉన్నాయి.ఆధునిక-రోజు బెల్గ్రేడ్లో లేదా సమీపంలో ఉండి, ఆగ్నేయ ఐరోపాలో (అలాగే మధ్య ఐరోపా , ఆసియా మైనర్ యొక్క భాగాలు) ఆధిపత్యంలో ఉన్నాయి. ఈ శకంలోని రెండు ముఖ్యమైన స్థానిక పురావస్తు ప్రాంతాలు లెపెన్స్కీ వీర్ , విన్కా-బెలో బ్రిడో ప్రాంతాలలో ఇప్పటికీ డానుబే నది ఒడ్డున ఉన్నాయి.
పురాతన చరిత్ర
ఐరన్ ఏజ్ సమయంలో థ్రేసియన్లు డేసియన్లు , ఇల్య్రియన్లు క్రీస్తుపూర్వం 4 వ శతాబ్దంలో ఆధునిక సెర్బియాకు దక్షిణంలో విస్తరణ సమయంలో పురాతన గ్రీకులను ఎదుర్కొన్నారు. అలెగ్జాండర్ ది గ్రేట్ సామ్రాజ్యం వాయవ్య దిశగా కలే-క్రిస్వికా పట్టణం ఉంది. స్కార్డిస్కి సెల్టిక్ తెగ క్రీస్తుపూర్వం 3 వ శతాబ్దంలో ఈ ప్రాంతం అంతటా స్థిరపడి గిరిజన రాజ్యాన్ని ఏర్పరచి పలు కోటలు నిర్మించారు. సిండిదునమ్ (ప్రస్తుతం బెల్గ్రేడ్) , నైస్సోస్ (ప్రస్తుతం నిస్) ఉన్నాయి.
రోమన్లు క్రీ.పూ 2 వ శతాబ్దంలో భూభాగాన్ని ఎక్కువగా జయించారు.క్రీ.పూ 167 లో రోమన్ ప్రావిన్స్ ఇలిలరియం స్థాపించబడింది. మిసిసి సుపీరియో రోమన్ ప్రావిన్సును ఏర్పరుచుకుంటూ క్రీ.పూ 75 మిగిలిన ప్రాంతాన్ని జయించి మొసియా సుపీరియర్ ప్రొవింస్ స్థాపించారు. క్రీ.పూ. 9 లో ఆధునిక స్రెమ్ ప్రాంతం స్వాధీనం చేసుకుంది. డాసియన్ యుద్ధాల తరువాత సా.శ. 106 లో బాక్ , బనాట్ స్థాపించబడ్డాయి. ఫలితంగా సమకాలీన సెర్బియా అనేక మాజీ రోమన్ భూభాగాల్లో పూర్తిగా లేదా పాక్షికంగా విస్తరించింది. వీటిలో మోస్సియా, పన్నోనియా, ప్రావాలిటినా, డాల్మాటియా, డేసియా , మాసిడోనియా ఉన్నాయి.ఎగువ మాస్సియా ముఖ్య పట్టణాలు: సింగిదుంమ్ (బెల్గ్రేడ్), విమినసియం (ప్రస్తుతం ఓల్డ్ కోస్టోలాక్), రెమేసియానా (ప్రస్తుతం బెలా పాలాంకా), నైస్సోస్ (నిస్) , సిరియం (ప్రస్తుతం స్మేమ్కా మిత్రోవికా) వీటిలో తరువాతి టెట్రార్చీ సమయంలో రోమన్ రాజధాని అయింది.
17 రోమన్ చక్రవర్తులు ఆధునిక సెర్బియాలో జన్మించారు.
వీటిలో అత్యంత ప్రసిద్ధమైనది కాన్స్టాన్టైన్ ది గ్రేట్, మొట్టమొదటి క్రైస్తవ చక్రవర్తి, సామ్రాజ్యం అంతటా మతపరమైన సహనం ఆర్డర్ చేసే శాసనాన్ని జారీ చేసింది.
రోమన్ సామ్రాజ్యం 395 లో విభజించబడినప్పుడు అత్యధిక సెర్బియా భూభాగం తూర్పు రోమన్ సామ్రాజ్యంలో ఉంది.అదే సమయంలో వాయవ్య భాగాలను పశ్చిమప్రాంత రోమన్ సామ్రాజ్యంలో చేర్చారు. 6 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో దక్షిణ స్లావ్లు పెద్ద సంఖ్యలో బైజాంటైన్ సామ్రాజ్యంలో ఉన్నారు.
మద్య యుగం
సెర్బ్స్ 6 వ లేదా 7 వ శతాబ్ద ప్రారంభంలో బాల్కన్ ప్రాంతంలో స్థిరపడిన ఒక స్లావిక్ జాతి, 8 వ శతాబ్దం నాటికి సెర్బియా ప్రిన్సిపాలిటీని స్థాపించింది. 822 లో సెర్బ్స్ రోమన్ డాల్మాటియా ప్రాంతంలో అధిక భాగంలో నివసించారని చెప్పబడింది. వారి భూభాగం నేడు దక్షిణ నైరుతి సెర్బియా , పొరుగు దేశాలలోని భాగాల వరకు విస్తరించింది. అదేసమయంలో బైజాంటైన్ సామ్రాజ్యం , బల్గేరియన్ సామ్రాజ్యం భూభాగం ఇతర భాగాలను పాలించాయి. సా.శ. 870
సెర్బియన్ పాలకులు క్రైస్తవ మతాన్ని స్వీకరించారు. 870 , 10 వ శతాబ్దం మధ్యకాలం నాటికి సెర్బియా రాజ్యం అడ్రియాటిక్ సముద్రాన్ని నరేట్వా, సావా, మోరావ , స్కదార్ ప్రాంతాల వరకు విస్తరించింది. 1166 , 1371 మధ్య సెర్బియా నెమాంజిక్ వంశీయులచే పాలించబడింది (ఈ వారసత్వం ప్రత్యేకంగా విలువైనది), వీరి రాజ్యం (, క్లుప్తంగా ఒక సామ్రాజ్యం) , సెర్బియా బిషోప్రిక్ స్వయంప్రతిపత్తి కలిగిన ఆర్చ్బిషోప్రిక్ (శావా సెయింట్). నెమంజిద్ కాలం స్మారకభవనాలు చాలా ఆర్ధడాక్స్ చర్చీలు అనేకం ప్రపంచ వారసత్వ సంపదగా గుర్తించబడుతున్నాయి. కోటలు మనుగడలో ఉన్నాయి. ఈ శతాబ్దాల్లో సెర్బియన్ రాజ్యం (, ప్రభావం) గణనీయంగా విస్తరించింది. ఉత్తర భాగం, వోజువోడినా, హంగేరి రాజ్యం పాలించబడుతుంది.ఒట్టోమన్ సామ్రాజ్యంతో జరిగిన కొస్సోవో యుద్ధంలో (1389) చివరికి డచీలుగా విభజించబడడం సెర్బియా సామ్రాజ్యం పతనకాలంగా భావించబడుతుంది. తరువాత సెర్బియన్ 1459 లో ఒట్టోమన్లు విజయం సాధించారు. ఒట్టోమన్ ముప్పు , చివరకు విజయం పశ్చిమ , ఉత్తరాన సెర్బ్స్ భారీ వలసలు జరిగాయి.
ఓట్టమన్ , హద్స్బర్గ్ పాలన
హంగేరీ , ఓట్టమన్ పాలనలో స్వతంత్రం కోల్పోయిన తరువాత 16 వ శతాబ్దంలో జోవన్ నేనాద్ నాయకత్వంలో సెర్బియా తిరిగి సార్వభౌమత్వాన్ని పొందింది. మూడు హబ్స్బర్గ్ దండయాత్రలు , అనేక తిరుగుబాట్లు నిరంతరం ఒట్టోమన్ పాలనను సవాలు చేశాయి. 1595 లో బనాట్ తిరుగుబాటు ఒట్టోమన్లు , హబ్స్బర్గ్ల మధ్య దీర్ఘ కాల యుద్ధంగా మారింది. ఆధునిక వొవోవోడినా ప్రాంతం కార్లోవిట్జ్ ఒప్పందం కింద 17 వ శతాబ్దం చివరలో హబ్స్బర్గ్ సామ్రాజ్యంలోకి రాకముందే ఒక శతాబ్ది-కాలం ఒట్టోమన్ ఆక్రమణను చవిచూసింది.
డానుబే , సావ నదులు దక్షిణప్రాంతంలో ఉన్న అన్ని సెర్బ్ భూభాగాలను ఉన్నతవర్గం తొలగించబడి, ఒట్టోమన్ యజమాన్లకు రైతులకు అనువుగా వ్యవహరించారు. అయితే మతాచార్యులు చాలా మంది పారిపోవడం లేదా ఒంటరి మఠాలకు పరిమితమై ఉండేవారు. ఒట్టోమన్ వ్యవస్థలో క్రైస్తవులుగా, సెర్బ్స్, ఒక తక్కువస్థాయి ప్రజలుగా పరిగణించబడ్డారు. భారీ పన్నులు విధించారు.అలాగే సెర్బియన్ ప్రజలలో ఒక చిన్న భాగం ఇస్లామీకరణకు దారితీసింది. పెత్క్ (1463) సెర్బియన్ పట్రియార్చేట్ను ఒట్టోమన్లు రద్దు చేశారు. కానీ 1557 లో ఇది పునఃస్థాపించబడింది. ఇది సామ్రాజ్యంలోని సెర్బియన్ సంప్రదాయాల పరిమిత కొనసాగింపుకు దారితీసింది.
గ్రేట్ సెర్బ్ మైగ్రేషన్స్ దక్షిణ సెర్బియాలో అధికభాగం ఆక్రమించటంతో సెర్బ్స్ ఉత్తర ప్రాంతంలోని వోజువోడైనాలో డానుబే నదికి , పశ్చిమాన మిలిటరీ సరిహద్దుకు ఆశ్రయం పొందారు. అక్కడ వారు 1630 నాటి స్టాచుటా వాలక్రోం వంటి చర్యల ద్వారా ఆస్ట్రియన్ కిరీటం ద్వారా హక్కులను మంజూరు చేసారు. సెర్బ్స్ మతపరమైన కేంద్రం కూడా ఉత్తరాదికి తరలించబడింది. సెర్మిస్కి కార్లోవిచ్ మెట్రోపాలిటన్కు సెర్బియన్ పట్రిచ్కేట్ 1766లో మరొకసారి రద్దు చేయబడింది.
అనేక అభ్యర్ధనల తరువాత పవిత్ర రోమన్ చక్రవర్తి మొదటి లియోపోల్డ్ అధికారికంగా సెర్బ్స్కు స్వయంప్రతిపత్తి కలిగిన కిరీటం హక్కును విడిచిపెట్టాలని భావించాడు.
1718-39 లో హబ్స్బర్గ్ రాచరికం సెంట్రల్ సెర్బియాను ఆక్రమించి "సెర్బియా రాజ్యం"ను స్థాపించింది. హొబ్బర్గ్ సామ్రాజ్యంలో విజ్వాడినా , ఉత్తర బెల్గ్రేడ్ కాకుండా సెంట్రల్ సెర్బియా 1688-91లో , 1788-92లో తిరిగి హాబ్స్బర్గ్లచే ఆక్రమించబడింది.
తిరుగుబాటు , స్వతంత్రం
ఒట్టోమన్ సామ్రాజ్యం నుంచి స్వాతంత్ర్యం పొందడానికి సెర్బియన్ చేపట్టిన విప్లవం 1804 నుండి 1815 వరకు పదకొండు సంవత్సరాలు కొనసాగింది.
ఈ విప్లవం ద్వారా సెర్బియన్లు ముందుగా ఒట్టోమన్ సామ్రాజ్యం నుండి స్వయంప్రతిపత్తి పొంది చివరికి పూర్తి స్వాతంత్ర్యం (1835-1867) కు పొందారు.
డ్యూక్ కారొడొడె పెట్రోవిక్ నేతృత్వంలో మొట్టమొదటి సెర్బియా తిరుగుబాటు సమయంలో ఒట్టోమన్ సైన్యం దేశాన్ని తిరిగి స్వాధీనం చేసుకునే వరకు దాదాపు ఒక దశాబ్దం పాటు సెర్బియా స్వతంత్రంగా ఉంది. కొంతకాలం తర్వాత రెండవ సెర్బియా తిరుగుబాటు ప్రారంభమైంది.తిరుగుబాటుకు మిలౌస్ ఒబ్రినోవిక్చే నాయకత్వం వహించాడు. సెర్బియా విప్లవకారులు , ఒట్టోమన్ అధికారుల మధ్య రాజీతో 1815 లో తిరుగుబాటు ముగింపుకు వచ్చింది. అదే విధంగా బాల్కన్లో ఫ్యూడలిజాన్ని రద్దు చేసిన మొదటి దేశాలలో సెర్బియా ఒకటి. 1826 లో అక్మెర్మాన్ కన్వెన్షన్ 1829 లో అడ్రినిపోల ఒప్పందం , చివరకు హట్-ఐ షరీఫ్, సెర్బియా సౌజన్యాన్ని గుర్తించారు. మొట్టమొదటి సెర్బియన్ రాజ్యాంగం 1835 ఫిబ్రవరి 15న స్వీకరించబడింది. ఒట్టోమన్ సైన్యం , 1862 లో బెల్గ్రేడ్లోని సెర్బ్స్ , గ్రేట్ పవర్స్ ఒత్తిడి కారణంగా 1822 నాటికి చివరి టర్కిష్ సైనికులు ప్రిన్సిపాలిటీని విడిచిపెట్టి, దేశాన్ని వాస్తవంగా స్వతంత్రంగా చేసుకున్నారు. పోర్టితో సంప్రదించకుండా ఒక కొత్త రాజ్యాంగం అమలు చేయడం ద్వారా సెర్బియన్ దౌత్యవేత్తలు దేశ వాస్తవిక స్వాతంత్ర్యాన్ని ధ్రువీకరించారు. 1876 లో సెర్బియా ఒట్టోమన్ సామ్రాజ్యంపై యుద్ధం ప్రకటించింది. బోస్నియాతో ఏకీకరణను ప్రకటించింది.1878 లో" బెర్లిన్ కాంగ్రెస్ " సమావేశాలలో దేశస్వాతంత్ర్యం అంతర్జాతీయంగా అధికారిక గుర్తింపు పొందింది. ఇది అధికారికంగా రష్యా-టర్కిష్ యుద్ధాన్ని ముగించింది. ఈ ఒప్పందం నోవి పజర్ సంజక్ ఆక్రమణతో పాటు ఆస్ట్రియా-హంగేరియన్ ఆక్రమణలో బోస్నియాను ఉంచడం ద్వారా బోస్నియాతో ఏకం చేయకుండా సెర్బియాను నిషేధించింది.
1815 నుండి 1903 వరకు సెర్బియా ప్రిన్సిపాలిటీ " హౌస్ ఆఫ్ ఒబ్రేనోవిక్చే " చేత పరిపాలించబడింది. 1842 , 1858 మధ్యకాలంలో ప్రిన్స్ అలెగ్జాండర్ కారొడొడెవిక్ పాలన కోసం సంరక్షించబడింది. 1882 లో సెర్బియా ఒక రాజ్యంగా మారింది ఇది కింగ్ మిలన్ చేత పాలించబడింది. ది హౌస్ ఆఫ్ కరడోర్డివివిక్, వారసులు విప్లవాత్మక నాయకుడు కారడోడ్ పెట్రోవిక్ 1903 మేలో ప్రభుత్వాన్ని పడత్రోసి అధికారాన్ని పొందారు. ఉత్తరప్రాంతంలో ఆస్ట్రియాలోని 1848 విప్లవం సెర్బియన్ వైవొడిషిప్ స్వయంప్రతిపత్త భూభాగం స్థాపనకు దారితీసింది. 1849 నాటికి ఈ ప్రాంతం సెర్బియా వేవ్వోడ్షిప్ , తేమస్వావర్ బనాట్గా రూపాంతరం చెందింది.
బాల్కన్ యుద్ధాలు, మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం , మొదటి యుగస్లేవియా
1912 లో మొదటి బాల్కన్ యుద్ధం సమయంలో బాల్కన్ లీగ్ ఒట్టోమన్ సామ్రాజ్యాన్ని ఓడించి యూరోపియన్ భూభాగాలను స్వాధీనం చేసుకుంది. ఇది రాస్కా , కొసావోలో ప్రాదేశిక విస్తరణకు దోహదపడింది. బల్గేరియా తన మాజీ మిత్రరాజ్యాల వైపు దృష్టిసారించిన తరువాత త్వరలోనే రెండో బాల్కాన్ యుద్ధం ఆరంభం అయింది. కానీ ఓడిపోయింది. దీని ఫలితంగా బుకారెస్ట్ ఒప్పందం జరిగింది. రెండు సంవత్సరాల్లో సెర్బియా దాని భూభాగాన్ని 80% , జనసంఖ్యను 50% ద్వారా విస్తరించింది. మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం సందర్భంగా 20,000 మంది చనిపోవడంతో అధిక ప్రాణనష్టం సంభవించింది.
ఆస్ట్రియా-హంగేరీ సరిహద్దుల మీద పెరుగుతున్న ప్రాంతీయ శక్తుల వత్తిడిని జాగ్రత్తగా గమనించి అన్ని సౌత్ స్లావ్ల ఏకీకరణకు ఒక అనుసంధానకర్తగా మారడానికి ప్రయత్నించడం రెండు దేశాల మధ్య సంబంధాలు గందరగోళంగా మారాయి.
1914 జూన్ 28 న సారాజెవోలో గ్రివ్లొ ప్రింసిప్ ఆస్ట్రియా ఆర్చ్డ్యూక్క్ ఫ్రాంజ్ ఫెర్డినాండ్ను హత్య చేసిన తరువాత యవ్ బోస్నియా సంస్థ సభ్యుడు ఆస్ట్రియా-హంగరీ సెర్బియాపై యుద్ధాన్ని ప్రకటించారు. సెర్బియాను కాపాడుకుంటూ తన అధికారాన్ని ఒక గొప్ప శక్తిగా కొనసాగించేందుకు రష్యా దళాలను సమీకరించింది. ఫలితంగా ఆస్ట్రియా-హంగరీ సంకీర్ణం జర్మనీలు రష్యాపై యుద్ధం ప్రకటించింది.
సెర్బియా మొదటి ప్రపంచ యుద్ధంలో భాగంగా సెంట్రల్ పవర్స్కు వ్యతిరేకంగా సెర్బొ యుద్ధం , బాటిల్ ఆఫ్ కొలుబరా యుద్ధాలలో సాధించిన యుద్ధం మొట్టమొదటి సారిగా మిత్రరాజ్యాలు విజయంగా అభివర్ణించబడింది.
ప్రారంభ విజయం ఉన్నప్పటికీ అది చివరికి 1915 లో సెంట్రల్ పవర్స్ ద్వారా అధికం అయింది. సైన్యం , కొంతమంది ప్రజలు అల్బేనియా గుండా గ్రీస్ , కార్ఫులకు పారిపోయి మార్గంలో అపారమైన నష్టాలు చవిచూశారు. సెర్బియాను సెంట్రల్ పవర్స్ ఆక్రమించింది. ఇతర సరిహద్దుల మీద సెంట్రల్ పవర్స్ సైనిక పరిస్థితి తీవ్రతరం అయిన తరువాత మిగిలిన సెర్బ్ సైన్యం తిరిగి తూర్పు ప్రాంతానికి చేరుకుని 1918 సెప్టెంబరు 15 న సెర్బియాను విడిచిపెట్టి, ఆస్ట్రో-హంగేరియన్ సామ్రాజ్యం , బల్గేరియాను ఓడించి, శత్రు శ్రేణుల మీద చివరి విజయం సాధించాయి. సెర్బియా ప్రచారంతో అతిపెద్ద బాల్కన్ ఎంటెంట్ పవర్గా మారింది. ఇది 1918 నవంబరులో బాల్కన్లో మిత్రరాజ్యాల విజయానికి గణనీయంగా దోహదపడింది. ప్రత్యేకించి ఫ్రాన్సు ఫోర్స్కు బల్గేరియా లొంగిపోవడానికి సహాయం చేసింది. సెర్బియా చిన్న ఎంటెంట్ శక్తిగా వర్గీకరించబడింది. సెర్బియాలో సంభవించిన మొత్తం మరణాలు మొత్తం ఎంటెంట్ సైనిక మరణాలలో 8% ఉన్నాయి. యుద్ధంలో సెర్బియన్ సైన్యం 58% (2,43,600) సైనికులు మరణించారు. మొత్తం మరణాల సంఖ్య 7,00,000. సెర్బియా పూర్వ పరిమాణంలో 16% కంటే ఎక్కువగా ఉంది. , మొత్తం పురుష జనాభాలో మెజారిటీ (57%). ఆస్ట్రో-హంగేరియన్ సామ్రాజ్యం కూలిపోవడంతో 1918 నవంబరు 24 న సిర్మియాతో కలిపి, బనాట్, బాక్కా , బరన్జా తరువాత మొత్తం వోజ్ వోడ్నాను సెర్బ్ రాజ్యంలోకి తీసుకువచ్చింది. 1918 నవంబరు 26 న పోడ్జొరికా శాసనసభ సెర్బియాతో కలిపి హౌస్ ఆఫ్ పెట్రోవిక్-న్జేగోస్ , యునైటెడ్ మోంటెనెగ్రో లను తొలగించింది.
1918 డిసెంబరు 1 న టెరజిజెలోని క్రిస్మోవియోక్ హౌస్ వద్ద సెర్బియా సెర్బియన్ ప్రిన్స్ రీజెంట్ అలెగ్జాండర్ సెర్బ్స్, క్రోయాట్స్ , స్లోవేనేల సామ్రాజ్యాన్ని ప్రకటించారు.
సెర్బియా రాజు మొదటి పీటర్ 1 పాలనలో 1921 ఆగస్టులోలో అతని కుమారుడు అలెగ్జాండర్ రాజు పీటర్ పాలనాధికారం చేపట్టాడు. పార్లమెంటులో సెర్బ్ సెంట్రలిస్టులు , క్రోట్ స్వయంప్రతిపత్తి వాదులు గొడవపడ్డారు.తరువాత అధికారం చేపట్టిన పలు ప్రభుత్వాలు బలహీనంగా , స్వల్పకాలికంగా ఉన్నాయి. సంప్రదాయవాద ప్రధాన మంత్ నికోలా పాసిక్ అతని మరణం వరకు పలు ప్రభుత్వాలకు నాయకత్వం వహించాం ఆధిపత్యం వహించడం జరిగింది. కింగ్ అలెగ్జాండర్ దేశం పేరును యుగోస్లేవియాగా మార్చాడు. 33 విభాగాలను తొమ్మిది నూతన విభాగాలు (బనోవినాలు) అంతర్గత విభాగాలను మార్చాడు. అలెగ్జాండర్ నియంతృత్వపు ప్రభావము సెర్బ్స్ కాని వారిని సమైక్యపరచకుండా దూరం చేయడమే లక్ష్యంగా సాగింది.
అలెగ్జాండర్ 1934 లో ఐ.ఎం.ఆర్.ఒ. సభ్యుడైన వ్లాడో చెర్నోజెంసిక్ అధికారిక పర్యటన సందర్భంగా మార్సెయిల్లో హత్య చేయబడ్డాడు. అలెగ్జాండర్ పదకొండు ఏళ్ళ కుమారుడు రెండవ పీటర్ అధికారపీఠం అధిష్టించాడు.ప్రభుత్వానికి ప్రతినిధి కౌన్సిల్ తన బంధువు ప్రిన్స్ పాల్ నాయకత్వం వహించాడు. 1939 ఆగస్టులో బానేట్ ఆఫ్ క్రొయేషియన్ ఆందోళనలకు పరిష్కారంగా "క్రెత్కోవిక్-మచెక్ ఒప్పందప్ స్థాపించబడింది.
రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం , రెండవ యుగస్లేవియా
1941 లో యుగోస్లావ్ యుద్ధంలో తటస్థంగా ఉన్నప్పటికీ యాక్సిస్ శక్తులు యుగోస్లేవియాను ఆక్రమించాయి. ఆధునిక సెర్బియా భూభాగం హంగరీ, బల్గేరియా ఇండిపెండెంట్ ఆఫ్ క్రొయేషియా (ఎన్.డి.హెచ్) , ఇటలీ (అల్బేనియా , మాంటెనెగ్రో) మధ్య విభజించబడింది. సెర్బియా మిగిలిన భాగం జర్మన్ మిలటరీ నియంత్రణలో బొమ్మలవలె వ్యవహరించే మిలన్ అకిమోవిక్ , మిలన్ నేడిక్ పాలనలో ఉంచబడింది. ఆక్రమిత భూభాగం డ్రాజి మిహియోలోవిక్ , జోసిప్ బ్రోజ్ టిటో నాయకత్వం వహించిన కమ్యూనిస్ట్ పర్షియన్ల ఆధ్వర్యంలో రాజ్యవాద చేట్నిక్స్ మధ్య పౌర యుద్ధం ఆరంభం అయింది. ఈ దళాలకు సెర్బియా వాలంటీర్ కార్ప్స్ , సెర్బియన్ స్టేట్ గార్డ్ యాక్సిస్ సహాయక విభాగాలను ఏర్పాటు చేశారు. 1941 లో పశ్చిమ సెర్బియాలో 2,950 గ్రామస్తుల డ్రానినాక్ , లోజ్నికా ఊచకోత జర్మనీలు ఆక్రమించిన సెర్బియాలో పౌరులను మొదటి సారిగా పెద్దసంఖ్యలో ఉరితీశారు. హంగేరియన్ ఫాసిస్టుల ద్వారా యూదుల , సెర్బ్స్కు చెందిన క్రుగ్జివ్వాక్ ఊచకోత , నోవి సాడ్ రైడ్ , 3,000 మందికి పైగా బాధితులు కేసు.
ఒక సంవత్సరపు ఆక్రమణ తరువాత సుమారుగా 16,000 మంది సెర్బియన్ యూదులు ఈ ప్రాంతంలో హత్య చేయబడ్డారు. పూర్వ-యూదు జనాభాలో 90% మంది ఉన్నారు. ఈ ప్రాంతంలో అనేక నిర్బంధ శిబిరాలు ఏర్పడ్డాయి. బంజియా కాన్సంట్రేషన్ శిబిరం అతిపెద్ద కాన్సంట్రేషన్ శిబిరం, ప్రాథమిక బాధితులు సెర్బియన్ యూదులు, రోమ, , సెర్బ్ రాజకీయ ఖైదీల శిబిరాలు ప్రధానమైనవి.
ఈ సమయంలో ఉటాసి పాలనలో పెద్ద ఎత్తున హింసల నుండి తప్పించుకోవడానికి సెర్బ్లు, యూదులు , రోమన్లు వందల వేల మంది సెర్బ్స్ స్వతంత్ర రాజ్యం అని పిలిచే బొమ్మలా వ్యవహరించే క్రొయేషియా , సెర్బియాలో శరణు కోరుతూ పారిపోయారు. రెండవ ప్రపంచ యుద్ధంలో ఐరోపాలో మొట్టమొదటి స్వేచ్ఛాయుత భూభాగంగా యుగస్లేవియా పర్షియన్లు స్వల్పకాలిక స్వేచ్ఛా భూభాగం యుజిస్ రిపబ్లిక్ పార్టిసిన్స్ ఏర్పాటుచేసారు. ఇది 1941లో శరదృతువులో ఆక్రమిత సెర్బియా పశ్చిమంలో ఉండే సైనిక మిని రాష్ట్రంగా నిర్వహించబడింది. 1944 చివరినాటికి బెల్గ్రేడ్ అంతర్యుద్ధంలో పర్టిసన్లకు ఇది అనుకూలంగా మారింది. యుగోస్లేవియా ఆధిక్యత తరువాత పార్టిసంస్ లవారు గెలిచారు. బెల్గ్రేడ్ యుద్ధం తరువాత సిర్మియన్ ఫ్రంట్ సెర్బియాలో రెండో ప్రపంచ యుద్ధం చివరి ప్రధాన సైనిక చర్య సాగించింది.కమ్యూనిస్ట్ పార్టిసిన్స్ విజయం రాచరికం , తరువాత రాజ్యాంగ ప్రజాభిప్రాయ సేకరణను రద్దు చేసింది. యుగోస్లేవియా లీగ్ ఆఫ్ యుగోస్లేవియా ద్వారా యుగోస్లేవియాలో ఒక-పార్టీ రాష్ట్రం స్థాపించబడింది. కమ్యూనిస్ట్ స్వాధీనం సమయంలో సెర్జియాలో 60,000 , 70,000 మంది మృతి చెందారు.
వ్యతిరేకత అంతా అణిచివేయబడింది , సోషలిజానికి వ్యతిరేకత లేదా ప్రచారాన్ని ప్రోత్సహిస్తున్నట్లు భావించడిన ప్రజలు నిర్భంధించి ఖైదు చేయబడ్డారు.
సెర్బియా సోషలిస్ట్ రిపబ్లిక్ ఆఫ్ సెర్బియా అని పిలవబడే ఎస్.ఆర్.ఐ.ఆర్.ఐలో ఒక రాజ్యాంగ రిపబ్లిక్గా మారింది. ఫెడరల్ కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ ఆఫ్ రిపబ్లిక్-శాఖ కమ్యునిస్ట్స్ ఆఫ్ సెర్బియా లీగ్ కలిగి ఉంది.
టిటో-యుగ యుగోస్లేవియాలో సెర్బియా అత్యంత శక్తివంతమైన , ప్రభావవంతమైన రాజకీయవేత్త టిటో, ఎడ్వర్డ్ కర్డెల్జ్ , మిలోవన్ డిలాస్లతో పాటు నాలుగురు ప్రముఖ యుగోస్లేవ్ నాయకులలో అలెక్సాండార్ రాంకోవిక్ ఒకడు. కొసావో నామినెక్చుటరా , సెర్బియా ఐక్యత గురించి విభేదాల కారణంగా రాంకోవిక్ తరువాత కార్యాలయం నుండి తొలగించబడింది. రాంబోవిక్ తొలగింపు సెర్బ్లు అత్యంత ప్రజాదరణ పొందలేదు. యుగోస్లేవియాలో ప్రో-వికేంద్రీకరణ సంస్కరణలు 1960 ల చివరలో అధికారాలు గణనీయమైన వికేంద్రీకరణ కొసావో , వోజ్వోడైనాలో గణనీయమైన స్వతంత్రతను సృష్టించాయి. యుగోస్లావ్ ముస్లిం జాతీయత గుర్తించబడింది. ఈ సంస్కరణల ఫలితంగా కొసావో నామెంకులటూరా , పోలీసుల భారీ పరిణామం ఉంది. సెర్బియాను పెద్ద సంఖ్యలో సెర్బియాలను కాల్పులు చేయడం ద్వారా అల్బేనియన్-ఆధిపత్యం కలిగిన సార్వభౌమ్య దేశంగా మార్చడంలో ఈ పోలీస్ ప్రముఖపాత్ర వహించింది. ప్రిస్కినా విశ్వవిద్యాలయాన్ని అల్బేనియన్ భాషా సంస్థగా సృష్టించడంతో సహా అశాంతికి ప్రతిస్పందనగా కొసావో అల్బేనియన్లకు మరింత రాయితీలు ఇవ్వబడ్డాయి. ఈ మార్పులు రెండో తరగతి పౌరులుగా వ్యవహరించే సెర్బులను విస్తృతంగా భయపెట్టాయి.
యుగస్లేయియా విచ్ఛిన్నం , రాజకీయ మార్పిడి
1989 లో స్లోబోడాన్ మిలోసోవిక్ సెర్బియాలో అధికారంలోకి వచ్చారు.యాంటీ-బ్యూరోక్రటిక్ విప్లవం సమయంలో మిత్రపక్షాలకు అధికారంలోకి తీసుకున్న కొసావో , వోజ్వోడైనా స్వయంప్రతిపత్త రాష్ట్రాల అధికారాలను తగ్గిస్తానని మిలోసోవిక్ మాట ఇచ్చాడు. ఇది ఇతర కమ్యూనిస్ట్ నాయకత్వంలో ఉన్న రిపబ్లిక్ల మధ్య ఉద్రిక్తతకు దారితీసి , దేశవ్యాప్తంగా దేశవ్యాప్తంగా జాతీయవాదాన్ని లేవదీయింది. ఫలితంగా స్లోవేనియా, క్రొయేషియా,బోస్నియా , హెర్జెగోవినా, మాసిడోనియా , కొసావోల స్వాతంత్ర్యం ప్రకటించింది.
సెర్బియా , మోంటెనెగ్రో యూగోస్లావియా ఫెడరల్ రిపబ్లిక్గా (ఎఫ్.ఆర్.వై) కలిసిపోయింది.
జాతి ఉద్రిక్తతల వల్ల నింపబడిన యుగోస్లావ్ యుద్ధాలు క్రొయేషియా , బోస్నియాలో జరుగుతున్న అత్యంత తీవ్రమైన ఘర్షణలతో యుగస్లావియా నుండి స్వాతంత్ర్యాన్ని వ్యతిరేకించిన పెద్ద జాతి సెర్బ్ సమాజాలతో విస్ఫోటనం చెందాయి. ఎఫ్.ఆర్.వై యుద్ధానికి వెలుపల ఉన్నప్పటికీ యుద్ధాల్లో సెర్బ్ దళాలకు లాజిస్టిక్ సైనిక , ఆర్థిక సహాయం అందించింది. ప్రతిస్పందనగా యు.ఎన్. సెర్బియాపై ఆంక్షలు విధించింది. అది రాజకీయ వేర్పాటుకు దారితీసింది , ఆర్థిక వ్యవస్థ పతనం (జి.డి.పి. 1990 లో 24 బిలియన్ల అమెరికన్ డాలర్లు 1993 లో 10 బిలియన్ల అమెరికన్ డాలర్లకు చేరుకుంది)అయింది.
1990 లో అధికారికంగా ఒకే-పార్టీ వ్యవస్థను తొలగించి బహుళ పార్టీ ప్రజాస్వామ్యం సెర్బియాలో ప్రవేశపెట్టబడింది. మిలోసోవిక్ విమర్శకులు ప్రభుత్వం రాజ్యాంగ మార్పులను ఎదుర్కొంటున్నప్పటికీ అధికారాన్ని కొనసాగిస్తుందని పేర్కొన్నారు. ఎందుకంటే మిలోసోవిక్ రాష్ట్ర మీడియా , భద్రతా ఉపకరణాలపై బలమైన రాజకీయ ప్రభావాన్ని కొనసాగించారు.
1996 లో పురపాలక ఎన్నికలలో ఓటమిని అంగీకరించడానికి సెర్బియా అధికార సోషలిస్టు పార్టీ తిరస్కరించినప్పుడు, సెర్బియా ప్రభుత్వం పెద్ద ఎత్తున నిరసనలు వ్యక్తం చేసింది.
1998 లో కొసావోలో పరిస్థితి దిగజారి అశాంతి నెలకొన్న సమయంలో " అల్బేనియన్ గెరిల్లా కొసావో లిబరేషన్ ఆర్మీ " , " యుగోస్లావ్ భద్రతా దళాల " మధ్య నిరంతర ఘర్షణలతో పరిస్థితి మరింత తీవ్రతరం అయ్యింది. ఈ ఘర్షణలు చిన్న స్థాయి కొసావో యుద్ధం (1998-99) దారితీశాయి. ఇందులో నాటో జోక్యం చేసుకుంది. ఇది సెర్బియా దళాల ఉపసంహరణకు దారితీసింది , రాజ్యంలో యు.ఎన్. పరిపాలన స్థాపనకు దారితీసింది. 2000 సెప్టెంబరులో అధ్యక్ష ఎన్నికల తరువాత ప్రతిపక్ష పార్టీలు ఎన్నికల మోసానికి మాలెసేవిక్ను నిందించాయి. పౌర ప్రతిఘటన ప్రచారం తరువాత డెమోక్రటిక్ ప్రతిపక్ష సెర్బియా (డి.ఒ.ఎస్.) నాయకత్వంలో మిలోసోవిక్ వ్యతిరేక పార్టీల విస్తృత సంకీర్ణం రూపొందింది. ఇది అక్టోబరు 5 న బెల్గ్రేడ్లో 5 లక్షలమంది ప్రజలు సమావేశమయ్యారు. ఓటమిని అంగీకరించడానికి మిలెసేవివిక్ బలవంతం చేసారు.
మిలోసోవిక్ పతనం యుగోస్లేవియా అంతర్జాతీయ ఒంటరిగా మిగిల్చడంతో ముగిసింది. మిలోస్వివిక్ మాజీ యుగోస్లేవియా కోసం ఇంటర్నేషనల్ క్రిమినల్ ట్రిబ్యునల్కు పంపబడ్డాడు. ఎఫ్.ఆర్. యుగోస్లేవియా యురోపియన్ యూనియన్లో చేరాలని డిఓఎస్ ప్రకటించింది. 2003 లో ఫెడరల్ రిపబ్లిక్ ఆఫ్ యుగోస్లేవియాను సెర్బియా , మోంటెనెగ్రొ మార్చారు. స్థిరీకరణ , అసోసియేషన్ ఒప్పందం కోసం యురేపియన్ యూనియన్ దేశాలతో చర్చలు ప్రారంభించాయి. సెర్బియా రాజకీయ వాతావరణం చాలాకాలం ఉద్రిక్తతగా ఉండిపోయింది. 2003 లో ప్రధాన మంత్రి జోరాన్ డిండిక్ వ్యవస్థీకృత నేరాలు , పూర్వ భద్రతా అధికారుల కుట్ర ఫలితంగా హత్య చేయబడింది.
2006 మే 21 న మోంటెనెగ్రో సెర్బియాతో తన సంబంధాన్ని ముగించాలో లేదో నిర్ణయించడానికి ప్రజాభిప్రాయ సేకరణ జరిపింది. స్వతంత్రానికి అనుకూలంగా 55.4% మంది ఓటర్లు ప్రతిస్పందించారు. ఇది కేవలం ప్రజాభిప్రాయానికి అవసరమైన 55% కంటే ఎక్కువ. 2006 జూన్ 5 న సెర్బియా జాతీయ శాసనసభ మాజీ రాష్ట్ర యూనియన్కు చట్టపరమైన వారసత్వదేశంగా సెర్బియాను ప్రకటించింది. కొసావో శాసనసభ 2008 ఫిబ్రవరి 17 లో సెర్బియా నుండి స్వతంత్రంగా ప్రకటించింది. సెర్బియా వెంటనే ప్రకటనను ఖండించింది , కొసావోకు దేశం హోదాను తిరస్కరించింది. ఈ ప్రకటనకు అంతర్జాతీయ సమాజం నుండి వేర్వేరు స్పందనలను వెలువడ్డాయి. కొందరు దీనిని స్వాగతించారు ఇతరులు ఏకపక్ష కదలికను ఖండించారు. సెర్బియా , కొసావో-అల్బేనియన్ అధికారుల మధ్య స్థితి-తటస్థ చర్చలు బ్రస్సెల్స్లో జరుగుతాయి. ఇందుకు యురేపియన్ యూనియన్ మధ్యవర్తిత్వం వహిస్తుంది.
2008 ఏప్రిల్ లో సెర్బియా కొసావోపై కూటమితో దౌత్య వివాదం ఉన్నప్పటికీ నాటోతో ఇంటెన్సిఫైడ్ డైలాగ్ ప్రోగ్రామ్లో చేరడానికి ఆహ్వానించింది. సెర్బియా 2009 డిసెంబరు 22 న యూరోపియన్ యూనియన్లో సభ్యత్వానికి అధికారికంగా దరఖాస్తు చేసింది 2011 డిసెంబరులో ఆలస్యం అనంతరం 2012 మార్చి 1 న అభ్యర్థి హోదా పొందింది. 2013 జూన్ లో యూరోపియన్ కమిషన్ , ఐరోపా కౌన్సిల్ సానుకూల సిఫార్సును అనుసరించి ఇ.యు.లో చేరడానికి చర్చలు 2014 జనవరిలో ప్రారంభమయ్యాయి.
భౌగోళికం
పలుదేశాల కూడలి స్థానంలో, దక్షిణ ఐరోపా మధ్య కూడలి వద్ద ఉన్నందున సెర్బియా బాల్కన్ ద్వీపకల్పంలో , పన్నోనియన్ మైదానంలో ఉపస్థితమై ఉంది. సెర్బియా అక్షాంశాల 41 ° నుండి 47 ° ఉత్తర అక్షాంశం , 18 ° నుండి 23 ° ల రేఖాంశం మధ్య ఉంటుంది. దేశం మొత్తం వైశాల్యం 88,361 కిలోమీటర్ల (కొసావోతో సహా) ఉంది. వైశాల్యపరంగా ఇది ప్రపంచంలోని 113 వ స్థానంలో ఉంది; కొసావో మినహాయించి మొత్తం ప్రాంతం వైశాల్యం 77,474 చ.కి.మీ. ఇది 117 వ అవుతుంది. దీని మొత్తం సరిహద్దు పొడవు 2,027 కి.మీ (అల్బేనియా 115 కి.మీ బోస్నియా , హెర్జెగోవినా 302 కిమీ, బల్గేరియా 318 కిమీ, క్రొయేషియా 241 కిమీ, హంగేరి 151 కిమీ, ఉత్తర మేసిడోనియా 221 కిమీ, మాంటెనెగ్రో 203 కిమీ , రొమేనియా 476 కిమీ).
అన్నీ కొసావోతో అల్బేనియా (115 కి.మీ.), ఉత్తర మేసిడోనియా (159 కిమీ) , మాంటెనెగ్రో (79 కిమీ) పంచుకుంటుంది. ఇవి కొసావో సరిహద్దులు కొసావో సరిహద్దు పోలీస్ నియంత్రణలో ఉన్నాయి. సెర్బియా , క్రొయేషియా మిగిలిన ప్రాంతాల మధ్య 352 కి.మీ పొడవున్న సరిహద్దు సెర్బియా "పరిపాలక రేఖగా" వ్యవహరిస్తుంది; ఇది కొసావో సరిహద్దు పోలీస్ , సెర్బియా పోలీసు దళాల భాగస్వామ్యంపై నియంత్రణలో ఉంది , ఇక్కడ 11 క్రాసింగ్ పాయింట్లు ఉన్నాయి.
దేశంలోని ఉత్తరప్రాంతంలో ఉన్న వంతు పన్నోనియన్ మైదానం దేశం మొత్తం భూభాగంలో మూడవ వంతు విస్తరించి ఉంది. ఇది వొజ్వోడినా , మావ్వాలను )
కలుపుతుంది. అదే సమయంలో సెర్బియా తూర్పు ప్రాంతం వాలాచియన్ మైదానం విస్తరించింది. ఉపగ్రహము, సుమదిజ ప్రాంతము దేశంలోని కేంద్ర భాగంలో ఉంది.ఇక్కడ ముఖ్యముగా నదులు ప్రవహించే కొండలు ఉన్నాయి. సెర్బియా దక్షిణప్రాంతంలో పర్వతాలు విస్తరించి ఉన్నాయి. పశ్చిమం , నైరుతీ ప్రాంతంలో దినరిక్ ఆల్ప్స్ విస్తరించి ఉన్నాయి.ఇక్కడ నదులు డ్రినా , ఇబర్ల ప్రవహిస్తున్నాయి.
కార్పతియన్ పర్వతాలు , బాల్కన్ పర్వతాలు తూర్పు సెర్బియాలో ఉత్తర-దక్షిణ దిశలో విస్తరించాయి.
దేశంలోని ఆగ్నేయ మూలలో రిలో-రోడోప్ పర్వత వ్యవస్థకు చెందిన పురాతన పర్వతాలు ఉన్నాయి. ప్రహోవొ వద్ద డానుబే నదికి సమీపంలో కేవలం 17 మీటర్ల (56 అడుగులు) అత్యల్ప స్థానానికి 2,169 మీటర్లు (7,116 అడుగులు) (సెర్బియాలో అత్యధిక శిఖరం, కొసావో మినహాయించి) వద్ద బాల్కన్ పర్వతాల మిడ్జోర్ శిఖరం అత్యున్నత స్థానానంగా గుర్తించబడుతుంది. అతిపెద్ద సరస్సు డర్డ్రాప్ సరస్సు (163 చదరపు కిలోమీటర్లు లేదా 63 చదరపు మైళ్ళు) , సెర్బియాలో ఉన్న పొడవైన నది డానుబే (587.35 కిలోమీటర్లు లేదా 364.96 మైళ్ళు).
వాతావరణం
సెర్బియా వాతావరణం యురేషియా , అట్లాంటిక్ మహాసముద్రం , మధ్యధరా సముద్రం భూభాగం ప్రభావితమై ఉంది. సగటున జనవరి ఉష్ణోగ్రతలు 0 ° సె (32 ° ఫా) నుండి 22 ° సె (72 ° ఫా) జూలై ఉష్ణోగ్రతలు వెచ్చని తేమతో కూడిన ఖండాంతర లేదా తేమతో కూడిన ఉపఉష్ణమండల వాతావరణంగా వర్గీకరించిన ఉష్ణోగ్రత ఉంటుంది. ఉత్తరప్రాంతంలో శీతోష్ణస్థితి చల్లటి శీతాకాలాలు , వేడి తేమతో కూడిన వేసవికాలాలు బాగా పంపిణీ చేయబడిన వర్షపాతాన్ని కలిగి ఉంటాయి. దక్షిణాన, వేసవులు , శరదృతువులు పొడిగా ఉంటాయి , చలికాలాలు భారీగా ఉంటాయి, పర్వతాలలో భారీ లోతట్టు మంచు పడతాయి.
ఎత్తులో తేడాలు, అడ్రియాటిక్ సముద్రం , పెద్ద నదీ పరీవాహ ప్రాంతాలకు దగ్గరగా ఉండటం, అలాగే వాతావరణ మార్పులతో వీచే గాలుల సంబంధించి వాతావరణ వ్యత్యాసాలు ఉంటాయి. దక్షిణ సెర్బియా వాతావరణం మధ్యధరా ప్రభావితమై ఉంటుంది. డినారిక్ ఆల్ప్స్ , ఇతర పర్వత శ్రేణులు చాలా వెచ్చని గాలి ద్రవ్యరాశి శీతలీకరణకు దోహదం చేస్తాయి. చుట్టుపక్కల పర్వతమయమైన ప్రాంతాలు ఉన్న కారణంగా పెస్టెర్ పీఠభూమిలో శీతాకాలాలు చాలా చురుకుగా ఉంటాయి. ఎందుకంటే. సెర్బియా శీతోష్ణస్థితి కోసావా లక్షణాలు కలిగి ఇది కార్పతియన్ పర్వతాలలో మొదలయ్యే ఒక చల్లని , చాలా చురుకుగా ఉండే ఆగ్నేయ పవనం , ఐరన్ గేట్ ద్వారా డానుబే వాయవ్యాన్ని అనుసరిస్తుంది. అక్కడ అది జెట్ ప్రభావాన్ని పొందుతుంది.ఇది బెల్గ్రేడ్ వరకు కొనసాగుతుంది , నైస్ .
సుమారు 300 మీ (984 అ) ఎత్తు ఉన్న ప్రాంతం 1961-1990 మధ్య కాలపు సగటు వార్షిక ఉష్ణోగ్రత 10.9 ° సె (51.6 ° ఫా). 300 నుండి 500 మీటర్ల (984 నుండి 1,640 అడుగులు) ఎత్తులో ఉన్న ప్రాంతాల సగటు వార్షిక ఉష్ణోగ్రత 10.0 ° సె (50.0 ° ఫా) , 1,000 మీ (3,281 అ) 6.0 ° సె (42.8 ° ఫా ). 1985 జనవరి 13న సెర్బియాలో కరజుకికా బనారీలో పీస్టర్లో అత్యల్ప ఉష్ణోగ్రత నమోదుచేయబడింది.2007 జూలై 24న స్మెడెరెస్కా పలంకా వద్ద అత్యధికంగా 44.9 ° సె లేదా 112.8 ° ఫా నమోదు చేయబడింది.
సహజమైన ప్రమాదాలు (భూకంపాలు, తుఫానులు, వరదలు, కరువులు) చాలా అధికంగా ఉన్న కొన్ని యూరోపియన్ దేశాల్లో సెర్బియా ఒకటి.
ముఖ్యంగా సెంట్రల్ సెర్బియా ప్రాంతాలలో సంభవించే వరదలు 500 పెద్ద స్థావరాలు , 16,000 చదరపు కిలోమీటర్ల విస్తీర్ణప్రాంతానికి బెదిరింపు అని అంచనా వేయబడింది. 2014 మేలో వరదలు 57 మంది మరణించగా 1.5 బిలియన్ యూరోల నష్టాన్ని కలిగించి అత్యంత ప్రమాదకరమైనవి భావించబడుతున్నాయి.
జలవిద్యుత్తు
సెర్బియాలోని నదులు డానుబేనదితో సహా దాదాపు అన్ని నల్ల సముద్రంలో సంగమిస్తుంటాయి. రెండవ అతిపెద్ద యూరోపియన్ నది అయిన డానుబే 588 కిలోమీటర్ల (మొత్తం పొడవులో 21%) తో సెర్బియా గుండా ప్రవహిస్తుంది. ఇది తాజా నీటి వనరుని సూచిస్తుంది.దేశంలోని అతిపెద్ద ఉపనదులు గ్రేట్ మొరావా (పూర్తిగా పొడవైన నది సెర్బియాలో 493 కి.మీ పొడవు), సావా , టిస్జా నదులు డానుబే నదిలో సంగమిస్తాయి.
ఏజీన్లోకి ప్రవహించే ప్సింజా ఇదుకు ఒక ముఖ్యమైన మినహాయింపు. డ్రినా నది బోస్నియా , హెర్జెగోవినా , సెర్బియా మధ్య సహజ సరిహద్దును ఏర్పరుస్తుంది. రెండు దేశాలలో ప్రధాన కయాకింగ్ , రాఫ్టింగ్ ఆకర్షణను కలిగిస్తుంది.
భూభాగం ఆకృతీకరణ కారణంగా సహజ సరస్సులు చిన్నవి అరుదుగా కనిపిస్తుంటాయి. వాటిలో ఎక్కువ భాగం వొవోవోడినా లోతట్టు ప్రాంతాలలో ఉన్నాయి. ఏయోలియన్ సరస్సు పాలిక్ , నది ప్రవహంతో ఏర్పడిన అనేక ఆక్సివ్ సరస్సులు (జసవికా , కార్కా బారా వంటివి) వంటివి ఉన్నాయి. ఏదేమైనా జలవిద్యుత్ ఆనకట్టల నిర్మాణం కారణంగా ఏర్పడిన చాలా కృత్రిమ సరస్సులు డానుబేలో అతిపెద్ద ఐరన్ గేట్స్, సెర్బియన్ వైపు (253 చ.కి.మీ మొత్తం వైశాల్యం రోమానియాతో పంచుకుంది) అలాగే లోతైన (163 చ.కి.మీ) గరిష్ఠ లోతు 92 మీ); డ్రినా , వ్లసినా పరుకాక్ ఉంది. అతిపెద్ద జలపాతం జెలోవర్నిక్, కోపావోనిక్లో ఉంది. ఇది 71 మీటర్ల ఎత్తు.
సాపేక్షంగా కలుషితరహితంగా ఉపరితల జలాల్లో , అధిక భూగర్భ సహజ , ఖనిజ నీటి వనరులను అధిక నీటి నాణ్యతను సమృద్ధిగా ఎగుమతి అవకాశాలను కలిగిస్తూ , ఆర్థిక మెరుగుదల కొరకు సహకరిస్తుంది. విస్తృతమైన అతివినియోగం , సీసా నీరు ఉత్పత్తి ఇటీవలే ప్రారంభమయ్యాయి.
పర్యావరణం
అటవీప్రాంతం 29.1% భూభాగంతో సెర్బియా ఒక మధ్య-అడవులతో ఉన్న దేశంగా పరిగణించబడుతుంది. ఇది ప్రపంచ అటవీ పరిరక్షణకు ప్రపంచవ్యాప్తంగా 30% , యూరోపియన్ సగటు 35%తో పోలిస్తే సరిపోతుంది. సెర్బియాలో మొత్తం అటవీ ప్రాంతం 22,52,000 హెక్టార్లు (1,194,000 హెక్ లేదా 53% ప్రభుత్వ-యాజమాన్యం, , 1,058,387 హెక్ లేదా 47% ప్రైవేటు యాజమాన్యం కలిగినవి) లేదా నివాసితులలో సరాసరి 0.3 హెక్టార్లు ఉంటుంది. అత్యంత సాధారణ చెట్లు ఓక్, బీచ్, పైన్స్ , ఫిర్స్.
సెర్బియా రిచ్ ఎకోసిస్టమ్ , జాతి వైవిధ్యం ఒక దేశం - మొత్తం యూరోపియన్ భూభాగంలో 1.9% మాత్రమే ఉన్న సెర్బియన్ అరణ్యాలలో యూరోపియన్ వాస్కులర్ ఫ్లోరాలో 39%, యూరోపియన్ చేప జంతుజాలం యొక్క 51%, యూరోపియన్ సరీసృపం , ఉభయచర జంతువులలో 40%, యూరోపియన్ పక్షి జంతుజాలం 74%, యూరోపియన్ క్షీరద జంతుజాలం 67% ఉన్నాయి.
విస్తారమైన పర్వతాలు , నదులు వివిధ రకాల జంతువులకు ఒక అనుకూల పర్యావరణాన్ని కలిగి ఉన్నాయి. వీటిలో చాలా వాటిలో తోడేళ్ళు, లింక్స్, ఎలుగుబంట్లు, నక్కలు , స్టాంగ్లు ఉన్నాయి. దేశవ్యాప్తంగా నివసిస్తున్న 17 పాము జాతులు ఉన్నాయి. వాటిలో 8 విషపూరిత ఉన్నాయి.
సెర్బియా బాగా రక్షిత గుడ్లగూబ జాతులకు నిలయం. వొజివోడినా మైదానం ఉత్తర భాగంలో కికిన్డ నగరంలో అంతరించిపోతున్న 145 దీర్ఘ చెవుల గుడ్లగూబలు గుర్తించబడ్డాయి. ఈ పట్టణం ఈ జాతికి ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద స్థావరాన్ని ఏర్పరుస్తుంది. సెర్బియా గబ్బిలాలు , సీతాకోకచిలుకలు బెదిరింపుకు గురౌతున్న జాతులుగా గణనీయంగా గుర్తించబటున్నాయి.
పాశ్చాత్య సెర్బియాలో తారా పర్వతం ఐరోపాలో చివరి ప్రాంతాల్లో ఒకటి. ఇక్కడ ఎలుగుబంట్లు ఇప్పటికీ పూర్తిగా స్వేచ్ఛగా ఉంటాయి. సెర్బియా సుమారు 380 పక్షి జాతికి చెందినది. కార్స్కా బారాలో కేవలం కొన్ని చదరపు కిలోమీటర్ల వైశాల్యంలో 300 కంటే ఎక్కువ పక్షి జాతులు ఉన్నాయి. యువాక్ జార్జ్ ఐరోపాలో గ్రిఫ్ఫోన్ రాబందు చివరి నివాస ప్రాంతాలలో సెర్బియా ఒకటిగా పరిగణించబడుతుంది.
సెర్బియాలో 377 రక్షిత ప్రాంతాలు ఉన్నాయి. ఇవి 4,947 చదరపు కిలోమీటర్లు లేదా దేశంలో 6.4% ఉన్నాయి.2021 నాటికి "సెర్బియా రిపబ్లిక్ స్పేషియల్ ప్లాన్" మొత్తం రక్షిత ప్రాంతం 12%కి పెంచాలని పేర్కొంది. ఈ రక్షిత ప్రాంతాలు 5 జాతీయ ఉద్యానవనాలు (ెర్ర్డాప్, తారా, కోపయోనిక్, ఫ్రుస్కా గోర , సర్ పర్వతం) 15 ప్రకృతి పార్కులు, 15 "అత్యుత్తమ లక్షణాల ప్రకృతి దృశ్యాలు", 61 ప్రకృతి నిల్వలు , 281 సహజ ప్రకృతిసహజ స్మారక చిహ్నాలు ఉన్నాయి.
పెద్ద కాపర్ మైనింగ్ , స్మెల్టింగ్ కాంప్లెక్స్ పని చమురు , పెట్రోకెమికల్ పరిశ్రమ ఆధారంగా ఏర్పడిన పాన్సేవో కారణంగా బోర్ ప్రాంతంలో వాయు కాలుష్యం ముఖ్యమైన సమస్యగా ఉంది. కొన్ని నగరాలు నీటి సరఫరా సమస్యల కారణంగా గతంలో నిర్లక్ష్యం , తక్కువ పెట్టుబడులు, అలాగే నీటి కాలుష్యం (ట్రెపికా జింక్-ప్రధాన మిశ్రమం నుండి ఇబరు నది కాలుష్యం వంటివి క్రాల్జెవొ నగరాన్ని ప్రభావితం చేయడం లేదా సహజ జ్రెంజనిన్లో భూగర్భజలాలలో ఆర్సెనిక్ కాలుష్యసమస్య ఎదురైంది.
సెర్బియాలో అత్యంత ముఖ్యమైన పర్యావరణ సమస్యలలో బలహీనమైన వ్యర్థ పదార్థాల నిర్వహణ ఒకటిగా గుర్తించబడింది. ఇందుకు రీసైక్లింగ్ విధానం అధ్వానస్థితిలో ఉండడం ఒక కారణంగా చెప్పవచ్చు. దాని వ్యర్ధాలలో 15% తిరిగి ఉపయోగించడం కోసం వెనుదిరిగిపోతుంది. 1999 నాటో బాంబు పర్యావరణానికి తీవ్రమైన నష్టాన్ని కలిగించింది. కర్మాగారాల్లో , శుద్ధి కర్మాగారాల్లో అనేక వేల టన్నుల విష రసాయనాలు నిలువచేయడం లక్ష్యంగా పనిచేసి వ్యర్ధాలను మట్టిలో , జలవనరుల్లోకి విడుదల చేయబడ్డాయి.
ఆర్ధికం
సెర్బియా ఎగువ-మధ్యతరహా ఆదాయం శ్రేణిలో అభివృద్ధి చెందుతున్న మార్కెట్ ఆర్థిక వ్యవస్థను కలిగి ఉంది. ఐ.ఎం.ఎఫ్. ప్రకారం 2017 లో సెర్బియా నామమాత్రపు జి.డి.పి. అధికారికంగా $ 39.366 బిలియన్ అ.డా లేదా $ 5,599 అ.డా తలసరి విలువైనదిగా అంచనా వేయగా కొనుగోలు శక్తి శాతాన్ని జి.డి.పి. $ 106.602 అ.డా బిలియన్లు లేదా తలసరి $ 15,163 అ.డాగా అంచనా వేసింది. జి.డి.పి.లో 60.8% వాటా సేవారంగం ఆధిపత్యం వహిస్తుంది. జి.డి.పి.లో 31.3%తో పరిశ్రమ , 7.9% వ్యవసాయాన్ని భాగస్వామ్యం వహిస్తున్నాయి.
సెర్బియా అధికారిక ద్రవ్యం సెర్బియా దినార్ (ఐ.ఎస్.ఒ కోడ్:ఆర్.ఎస్.డి ) , కేంద్ర బ్యాంకుగా నేషనల్ బ్యాంక్ ఆఫ్ సెర్బియా ఉంది. బెల్గ్రేడ్ స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్ దేశంలో ఏకైక స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్, మార్కెట్ క్యాపిటలైజేషన్ $ 8.65 బిలియన్ అ.డా , BELEX15 లు ప్రధాన 15 అత్యధిక విలువైన స్టాక్లను సూచిస్తాయి. ప్రపంచ ఆర్థిక సంక్షోభం ఆర్థిక వ్యవస్థను ప్రభావితం చేసింది. దశాబ్దం తర్వాత బలమైన ఆర్థిక వృద్ధి (సంవత్సరానికి సగటున 4.45%)సాధ్యం అయింది. సెర్బియా 2009 లో -1% , -1.8%తో 2012 , 2014 లో మళ్లీ -3% , వరుసగా ప్రతికూల వృద్ధిని నమోదు చేసింది. ప్రభుత్వం సంక్షోభం ప్రభావాలను ఎదుర్కొంటున్నప్పుడు ప్రజా రుణం రెట్టింపు అయింది: సంక్షోభానికి పూర్వ సంక్షోభం నుండి జి.డి.పిలో దాదాపు 30% -70% వరకు ఉండి సమీపకాలంలో సుమారుగా 60% తక్కువగా ఉంది. కార్మిక శక్తి 3.1 మిలియన్లు ఉంది. వీరిలో 56.2% సేవలు సేవా రంగంలో పనిచేస్తున్నారు, వ్యవసాయ రంగంలో 24.4% మంది పనిచేస్తున్నారు , పరిశ్రమలో 19.4% మంది పనిచేస్తున్నారు. 2017 నవంబరులో సగటు నెలవారీ నికర జీతం 47,575దీనార్స్ లేదా $ 480 ల వద్ద ఉంది. 2017 నాటికి నిరుద్యోగం తీవ్ర సమస్యగా 13% రేటుతో ఉంది.
2000 నుండి సెర్బియా విదేశీ ప్రత్యక్ష పెట్టుబడులలో (ఎఫ్డిఐ) 25 బిలియన్ డాలర్లను ఆకర్షించింది. పెట్టుబడులు పెట్టే బ్లూ-చిప్ కార్పొరేషన్లు: ఫియట్ క్రిస్లర్ ఆటోమొబైల్స్, సిమెన్స్, బోష్, ఫిలిప్ మోరిస్, మిచెలిన్, కోకా-కోలా, కార్ల్స్బెర్గ్ , ఇతరాలు ఉన్నాయి. శక్తి రంగంలో, రష్యన్ శక్తి జెయింట్స్, గాజ్ప్రోమ్ , లుకోయిల్ పెద్ద పెట్టుబడులు పెట్టాయి.
సెర్బియా అననుకూల వాణిజ్య సమతుల్యత కలిగి ఉంది: దిగుమతులు ఎగుమతులను 23% పెంచాయి. అయితే సెర్బియా ఎగుమతులు 2017 లో $ 17 బిలియన్లకు చేరుకున్నాయి. గత రెండు సంవత్సరాలలో స్థిరమైన వృద్ధిని నమోదు చేసింది. ఈ దేశం ఇ.ఎఫ్.టి.ఎ. , సి.ఇ.ఎఫ్.టి.ఎ. లతో స్వేచ్ఛాయుత వర్తక ఒప్పందాలు కలిగి ఉంది. ఐరోపా సమాఖ్యతో ఉన్న ఒక ప్రత్యేక వాణిజ్య పాలన సంయుక్త రాష్ట్రాలతో ఉన్న సాధారణీకరించిన వ్యవస్థల , రష్యా, బెలారస్, కజాఖస్తాన్ , టర్కితో పరస్పర స్వేచ్ఛా వాణిజ్య ఒప్పందాలు ఉన్నాయి.
వ్యవసాయం
విభిన్న వ్యవసాయ ఉత్పత్తికి సెర్బియా చాలా అనుకూలమైన సహజ పరిస్థితులు (భూమి , వాతావరణం) కలిగి ఉంది. ఇది 50,56,000 హెక్టార్ వ్యవసాయ భూమిని కలిగి ఉంది (తలసరి 0.7 హెక్టార్లు), వీటిలో 32,94,000 హెక్టారు వ్యవసాయ భూమి (తలసరి 0.45 హెక్టార్లు)వ్యవసాయ అనుకూల మాగాణి భూమిగా ఉన్నాయి. 2016 లో సెర్బియా 3.2 బిలియన్ల విలువైన వ్యవసాయ , ఆహార ఉత్పత్తులను ఎగుమతి చేసింది. ఎగుమతి-దిగుమతి నిష్పత్తి 178%గా ఉంది. ప్రపంచ ఎగుమతులపై సెర్బియా అమ్మకాలలో వ్యవసాయ ఎగుమతులు ప్రపంచ మార్కెట్లలో 5 వ వంతు ఉంది. సెర్బియా యు.యూకు శీతలీకరించిన పండ్ల అతిపెద్ద ఎగుమతిదారుగా ఉంది (ఫ్రెంచ్ విపణికి పెద్దది, , జర్మన్ విఫణికి రెండో అతిపెద్దది). సారవంతమైన పన్నోనియన్ మైదానంలో వోజ్వోదినాలో వ్యవసాయ ఉత్పత్తి అత్యంత ప్రముఖమైనది. ఇతర వ్యవసాయ ప్రాంతాలలో మావ్వా, పోమోరవ్జే, టాంనావా, రసినా , జాబ్లనికా ఉన్నాయి. వ్యవసాయ ఉత్పత్తి నిర్మాణంలో 70% పంట క్షేత్ర ఉత్పత్తి 30% పశుసంపద ఉత్పత్తి కొరకు ఉపయోగించబడుతుంది.
సెర్బియా ప్రపంచంలోని రెండవ అతిపెద్ద పండ్ల ఉత్పత్తిదారు (582,485 టన్నులు, చైనా తరువాత), రాస్ప్బెర్రీస్ రెండవ అతిపెద్దది ఉత్పత్తిదారు (89,602 టన్నులు, పోలాండ్కు తరువాత), మొక్కజొన్న (6.48 మిలియన్ టన్నులు, ప్రపంచంలో 32 వ స్థానంలో ఉంది) , గోధుమ (2.07 మిలియన్ టన్నులు, ప్రపంచంలోని 35 వ స్థానం).
ఇతర ముఖ్యమైన వ్యవసాయ ఉత్పత్తులు: పొద్దుతిరుగుడు, చక్కెర దుంప, సోయాబీన్, బంగాళాదుంప, ఆపిల్, పంది మాంసం, గొడ్డు మాంసం, పౌల్ట్రీ , పాల ప్రధానమైనవి.
సెర్బియాలో 56,000 హెక్టార్ల ద్రాక్ష తోటలు ఉన్నాయి. వార్షికంగా 230 మిలియన్ లీటర్ల వైన్ ఉత్పత్తి చేస్తుంది. విటికల్చర్కు వొజ్వోడినా , స్ముడిజాలలో అత్యంత ప్రసిద్ధి చెందినవి.
పరిశ్రమలు
పరిశ్రమ రంగం ఇది 1990 లలో యు.ఎన్. ఆంక్షలు , వాణిజ్య ఆంక్షలు , నౌకా బాంబు , 2000 లలో మార్కెట్ ఆర్థిక వ్యవస్థకు బదిలీ చేయడం ద్వారా తీవ్రంగా దెబ్బతింది. పారిశ్రామిక ఉత్పత్తి నాటకీయ తగ్గుదలను చూసింది: 2013 లో ఇది 1989 లో కేవలం సగం మాత్రమే ఉంటుందని భావించారు. ప్రధాన పారిశ్రామిక రంగాలు: ఆటోమోటివ్, మైనింగ్, ఫెర్రస్ లోహాలు, ఆహార ప్రాసెసింగ్, ఎలక్ట్రానిక్స్, ఫార్మాస్యూటికల్స్, బట్టలు.
ఆటోమోటివ్ పరిశ్రమ (ఫియట్ క్రిస్లర్ ఆటోబబైల్స్తో ముందస్తుగా వ్యవహరిస్తుంది) క్రగుగ్వివాక్ పరిసరాల్లో ఉన్న క్లస్టర్ ఆధిపత్యం చేస్తుంది. ఇది సుమారు $ 2 బిలియన్ల ఎగుమతికి దోహదపడుతుంది. సెర్బియా మైనింగ్ పరిశ్రమ బలంగా ఉంది: సెర్బియా కొలబారా , కోస్టోలాక్ హరివాన్లలో అతిపెద్ద నిక్షేపాలను సేకరించి 18 వ అతిపెద్ద బొగ్గు ఉత్పత్తిదారుగా (యూరోప్లో 7 వ స్థానంలో ఉంది) ఉంది. అది రాబర్ట్ నిర్మాతగా ప్రపంచంలోనే 23 వ స్థానంలో (ఐరోపాలో 3 వ స్థానంలో ఉంది) ఉంది. ఇది ఒక భారీ దేశీయ రాగి త్రవ్వకాల సంస్థ ఆర్.టి.బి. బోర్చే ఉంది; ముఖ్యమైన గోల్డ్ వెలికితీత మజ్దాంపెక్ ప్రాంతంలో అభివృద్ధి చేయబడింది. సెర్బియా ముఖ్యంగా టెస్లా స్మార్ట్ఫోన్లు అనే ఇంటెల్ స్మార్ట్ఫోన్లను తయారు చేస్తుంది.
ఆహార పరిశ్రమ రంగం , అంతర్జాతీయంగా బాగా ప్రసిద్ధి చెందింది , ఇది ఆర్థిక వ్యవస్థ బలమైన అంశాల్లో ఒకటిగా ఉంది.
సెర్బియాలో కొన్ని అంతర్జాతీయ బ్రాండ్-పేర్లను ఉత్పత్తి చేసింది: పెప్సికో , నెస్లే ఆహార-ప్రాసెసింగ్ రంగాలలో; పానీయ పరిశ్రమలో కోకా-కోలా (బెల్గ్రేడ్), హీనెకెన్ (నోవి సాడ్) , కార్ల్స్బర్గ్ (బాక్కా పాలంకా); చక్కెర పరిశ్రమలో నార్డ్జకర్.
సెర్బియా ఎలెక్ట్రానిక్స్ పరిశ్రమ 1980 లలో దాని శిఖరాగ్రాన్ని చేరింది. పరిశ్రమ ఈనాడు దానిలో మూడో వంతు మాత్రమే ఉంది. కానీ గత దశాబ్దంలో సుబోటికా, పానాసోనిక్ (సివిల్) లో సిమెన్స్ (విండ్ టర్బైన్లు) లైటింగ్ పరికరాలు) , వాల్జెవోలో గోరెంజే (విద్యుత్ గృహోపకరణాలు) వంటి పరిశ్రమలు ఉత్పత్తులు అందించాయి. సెర్బియాలో ఔషధ పరిశ్రమ ఒక డజను జెనరిక్ ఔషధాల తయారీదారులను చేస్తుంది. వీటిలో బెల్గ్రేడ్లోని విస్కాక్ , గలేనికాలోని హేమోఫారమ్ ఉత్పత్తి వాల్యూమ్లో 80% వాటా ఉంది. దేశీయ ఉత్పత్తి స్థానిక గిరాకీలో 60% పైగా ఉంటుంది.
విద్యుత్తు
దేశం ఆర్థిక వ్యవస్థకు ఇంధన రంగం అతిపెద్ద , అతి ముఖ్యమైన విభాగాల్లో ఒకటి. సెర్బియా విద్యుత్ ఎగుమతి చేస్తూ , కీలక ఇంధనాల దిగుమతి (చమురు , వాయువు వంటివి)చేసుకుంటుంది.
సెర్బియాలో సమృద్ధిగా బొగ్గు నిలువలు ఉన్నాయి. చమురు , వాయువు ముఖ్యమైన నిల్వలు.సెర్బియాలో 5.5 బిలియన్ టన్నుల బొగ్గు లిగ్నైట్ నిల్వలు ఉన్నాయి. బొగ్గు నిలువలలో సెర్బియా ప్రపంచంలో 5 వ స్థానంలో (ఐరోపాలో జర్మనీ తరువాత) ఉంది. బొగ్గు రెండు అతిపెద్ద నిక్షేపాలు ఉన్న ప్రాంతాలు: కొలుబరా (4 బిలియన్ టన్నుల నిల్వలు) , కోస్టోలాక్ (1.5 బిలియన్ టన్నులు). సెర్బియా చమురు , గ్యాస్ వనరులు (వరుసగా 77.4 మిలియన్ టన్నుల చమురు , 48.1 బిలియన్ క్యూబిక్ మీటర్లు) ఉన్నాయి. ఎందుకంటే ఇవి మాజీ యుగోస్లేవియా , బాల్కన్ల ప్రాంతంలో అధికంగా ఉన్నాయి రొమేనియా). బనాటులో దాదాపు 90% కనుగొన్న చమురు , వాయువు నిలువలు ఉన్నాయి. చమురు , గ్యాస్ క్షేత్రాలు పన్నోనియన్ ప్రాంతంలో ఉన్నాయి. కానీ ఇవి సగటు యూరోపియన్ స్థాయిలో ఉంటాయి.
2015 లో సెర్బియాలో విద్యుత్ ఉత్పత్తి 36.5 బిలియన్ కిలోవాట్-గంటలు (కె.డబల్యూ.హెచ్.) చివరి విద్యుత్ వినియోగం 35.5 బిలియన్ కిలోవాట్-గంటలు (కె.బి.హెచ్.) కు చేరింది. ఉత్పన్నమైన విద్యుత్ ఉత్పత్తిలో థర్మల్-పవర్ ప్లాంట్లు (అన్ని విద్యుత్తులో 72.7%) , జలవిద్యుత్-విద్యుత్ ప్లాంట్లు (27.3%) అయధికస్థాయి నుండి తక్కువ స్థాయి వరకు ఉంటాయి. 6 లిగ్నైట్-ఆపరేటెడ్ థర్మల్ పవర్ ప్లాంట్లు 3,936 మెగావాట్ల శక్తిని కలిగి ఉన్నాయి; వీటిలో అతిపెద్దవి 1,502 మెగావాట్లు - నికోలాటెస్లా 1 , 1,160 మెగావాట్ల - నికోలా టెస్లా 2, రెండూ అద్రెనొవాక్లో ఉన్నాయి. 9 జలవిద్యుత్-విద్యుత్ ప్లాంట్ల మొత్తం శక్తిని 2,831 మెగావాట్లు ఉంది. వీటిలో అతిపెద్దది 1,026 మెగావాట్లు సామర్థ్యం కలిగిన డ్ర్డాప్. దీనితో పాటుగా 355 మెగావాట్లు శక్తిని కలిగి ఉన్న మజిట్ , గ్యాస్-ఆధారిత థర్మల్-పవర్ ప్లాంట్లు ఉన్నాయి.
ఎలెక్ట్రాప్రివ్రెడ్డ స్ర్బిజే (ఇ.పి.ఎస్.), పబ్లిక్ ఎలెక్ట్రిక్-యుటిలిటీ పవర్ కంపెనిలో విద్యుత్తు మొత్తం ఉత్పత్తి కేంద్రీకృతమై ఉంది.
సెర్బియాలో ప్రస్తుత చమురు ఉత్పత్తి 1.1 మిలియన్ టన్నుల చమురు నిలువలు ఉన్నాయి. , 43% దేశం అవసరాలకు తగిన విద్యుత్తు దేశంలో ఉత్పత్తి ఔతుంది. మిగిలినది దిగుమతి అవుతాయి.
నేషనల్ పెట్రోల్ కంపెనీ, నఫ్ఫ్నా ఇండస్ట్రియా శ్రీబ్జీ (ఎన్.ఐ.ఎస్.) 2008 లో గజ్ప్రోమ్ నీఫ్ట్ చేత కొనుగోలు చేయబడింది. కంపెనీ 700 మిలియన్ డాలర్లతో పెన్సెవోలో (4.8 మిలియన్ టన్నుల సామర్థ్యం) చమురు శుద్ధి కర్మాగారాన్ని ఆధునీకరించింది. ప్రస్తుతం నోవి సాడ్లో నూనె రిఫైనరీలో కందెనలు మాత్రమే రిఫైనరీలో శుద్ధి చేయబడుతున్నాయి. ఇది సెర్బియాలో 334 ఫిల్లింగ్ స్టేషన్లు (దేశీయ మార్కెట్లో 74%) , బోస్నియా , హెర్జెగోవినాలో అదనపు 36 స్టేషన్లు, బల్గేరియాలో 31 , రోమానియాలో 28 ఉన్నాయి. పన్సేవో , నోవి సాడ్ రిఫైనరీలను ట్రాన్స్-నేషనల్ అడ్రియా చమురు పైప్ లైన్లో భాగంగా 155 కిలోమీటర్ల ముడి చమురు పైప్లైన్స్ ఉన్నాయి. సెర్బియా సహజవాయువు విదేశీ వనరులపై ఎక్కువగా ఆధారపడింది. దేశీయ ఉత్పత్తి (2012 లో మొత్తం 491 మిలియన్ క్యూబిక్ మీటర్లు) నుండి 17% మాత్రమే ఉంది. మిగిలినవి ప్రధానంగా రష్యా నుండి (ఉక్రెయిన్ , హంగరీ ద్వారా నడిచే గ్యాస్ పైప్లైన్ల ద్వారా) దిగుమతి అయ్యాయి. శ్రీవిజగాస్, ప్రభుత్వ వాయువు సంస్థ, 3,177 కిలోమీటర్ల ట్రంక్ , ప్రాంతీయ సహజ వాయువు పైప్లైన్స్ , బానట్స్కి డ్వోర్లో 450 మిలియన్ క్యూబిక్ మీటర్ భూగర్భ గ్యాస్ నిల్వ సదుపాయం కలిగిన సహజ వాయువు రవాణా వ్యవస్థను నిర్వహిస్తుంది.
రవాణా
సెర్బియా దేశం వెన్నెముకా ఉన్న మొరవా లోయ నుండి ఖండాంతర ఐరోపా, ఆసియా మైనర్ , నియర్ ఈస్ట్ మీదుగా సులభమైన భూమార్గం ఉంది.
సెర్బియా రహదారి నెట్వర్క్ దేశంలో అత్యధిక ట్రాఫిక్ను కలిగి ఉంది. రహదారి మొత్తం పొడవు 45,419 కిలోమీటర్లు. దీనిలో 782 కిమీలు "క్లాస్-యే రాష్ట్ర రహదారులు" (అంటే మోటారు మార్గాలు); 4,481 కి.మీ.లు "తరగతి-ఇ.పి రాష్ట్ర రహదారులు" (జాతీయ రహదారులు); 10,941 కిలోమీటర్లు "క్లాస్ -2 స్టేట్ రోడ్లు" (ప్రాంతీయ రహదారులు) , 23,780 కిమీ "పురపాలక రోడ్లు". గత 20 సంవత్సరాల్లో వాటి నిర్వహణకు ఆర్థిక వనరులు లేనందున తరగతి-రహ రహదారులు మినహా, రహదారి నెట్వర్క్ పాశ్చాత్య యూరోపియన్ ప్రమాణాలకు తక్కువ నాణ్యత కలిగి ఉంది.
ప్రస్తుతం 124 కిలోమీటర్ల రహదారి నిర్మాణంలో ఉన్నాయి: A1 మోటర్ వే 34 కిలోమీటర్ల పొడవు (లెస్కోవక్ నుండి భుజానోవాక్కు దక్షిణం నుంచి), A2 (బెల్గ్రేడ్ , లిజ్గ్ మధ్య) 67 కిలోమీటర్ల పొడవు, , A4 (23 కిలోమీటర్లు) బల్క్ సరిహద్దుకు నిస్కి తూర్పున).
కోచ్ రవాణా చాలా విస్తృతమైనది: దేశంలోని దాదాపు ప్రతి ప్రాంతీయ బస్సులు అతిపెద్ద నగరాల నుండి గ్రామానికి అనుసంధానించబడి ఉంది; అదనంగా అంతర్జాతీయ మార్గాలు ఉన్నాయి (ప్రధానంగా పశ్చిమ ఐరోపా దేశాలైన పెద్ద సెర్బ్ డియాస్పోరా). దేశీయ , అంతర్జాతీయ మార్గాలలో 100 కంటే ఎక్కువ బస్ కంపెనీలు ప్రయాణసేవలు అందిస్తున్నాయి. వీటిలో అతిపెద్దవి లాస్టా , నిస్-ఎక్క్స్ప్రెస్. 2015 నాటికి. 18,33,215 నమోదైన ప్రయాణీకుల కార్లు లేదా 3.8 నివాసితులకు ఒక ప్రయాణీకుల కారు ఉన్నాయి.
సెర్బియా 3,819 కిలోమీటర్ల రైల్వే ట్రాక్లను కలిగి ఉంది, వీటిలో 1,279 విద్యుత్ , 283 కిలోమీటర్లు డబుల్ ట్రాక్ రైల్రోడ్.
బెల్గ్రేడ్-బార్ (మోంటెనెగ్రో), బెల్గ్రేడ్ -సిడ్-జాగ్రెబ్ (క్రొయేషియా) / బెల్గ్రేడ్-నిస్-సోఫియా (బల్గేరియా) (పాన్లో భాగం) -యూరోపియన్ కారిడార్ X), బెల్గ్రేడ్-సుబోటికా-బుడాపెస్ట్ (హంగేరి) , నిస్-థెస్సలోనీకి (గ్రీస్). రవాణా ప్రధాన రీతిలో ఉన్నప్పటికీ, రైలుమార్గాలు మౌలిక సదుపాయాల నిర్వహణ , వేగాన్ని తగ్గించడంతో సమస్యలను ఎదుర్కొంటున్నాయి. అన్ని రైలు సేవలను ప్రభుత్వ రైల్వే కంపెనీ, సెర్బియన్ రైల్వేస్ నిర్వహిస్తుంది. రెగ్యులర్ ప్రయాణీకుల రద్దీ ఉన్న రెండు విమానాశ్రయాలు మాత్రమే ఉన్నాయి: బెల్గ్రేడ్ నికోలా టెస్లా ఎయిర్పోర్ట్ 2016 లో దాదాపు 5 మిలియన్ ప్రయాణీకులకు సేవలను అందిస్తుంది. ప్రధాన క్యారియర్ ఎయిర్ సెర్బియా కేంద్రంగా ఉంది. ఇది 2016 లో 2.6 మిలియన్ ప్రయాణీకులను నిర్వహించింది. నిస్ కాన్స్టాన్టైన్ ది గ్రేట్ ఎయిర్పోర్ట్ ప్రధానంగా తక్కువ ఖర్చుతో కూడిన ఎయిర్లైన్ సేవలను అందిస్తోంది. 1,716 కిలోమీటర్ల నౌకాయాన జలాంతర్గాములు (1,043 కిలోమీటర్ల నౌకాయాన నదులు , 673 కిమీ నౌకాయాన కాలువల) ఉన్నాయి. ఇవి దాదాపుగా దేశంలోని ఉత్తర భాగంలో ఉన్నాయి. ముఖ్యమైన జలమార్గ మార్గం డానుబే (పాన్-యూరోపియన్ కారిడార్ VII భాగం). తూర్పు యూరప్కు టిస్జా, బెగేజ్ , డానుబే నల్ల సముద్ర మార్గాల ద్వారా రైన్-మెయిన్-డానుబే కెనాల్ , నార్త్ సీ మార్గం ద్వారా ఉత్తర , పశ్చిమ ఐరోపాతో సెర్బియాను అనుసంధానించే సావా, టిస్జా, బెజ్జ్ , టిమిస్ నదిలతో పాటు ఇతర నౌకాయాన నదులలో సావా నది ద్వారా దక్షిణ ఐరోపా వరకు రవాణా వసతి ఉంది. 2016 లో సెర్బియా నదులు , కాలువలలో 2 మిలియన్ టన్నుల కార్గో రవాణా చేయబడుతుంది. అతిపెద్ద నౌకాశ్రయాలు: నోవి సాడ్, బెల్గ్రేడ్, పాన్సేవో, సామెరెరెవో, ప్రహోవోవో , సబాక్.
సమాచార రంగం
స్థిర టెలిఫోన్ లైన్లు సెర్బియాలో 81% కుటుంబాలను , 9.1 మిలియన్ల వినియోగదారులతో సెల్ ఫోన్ల సంఖ్య 28% మొత్తం జనాభాకు సేవలు అందిస్తున్నాయి. అతిపెద్ద మొబైల్ ఆపరేటర్ టెలికామ్ శ్రీబిజా 4.2 మిలియన్ల మంది చందాదారులు, టెలినార్ 2.8 మిలియన్ల వినియోగదారులు , విప్ మొబైల్ 2 మిలియన్ల మంది ఉన్నారు. 58% కుటుంబాలకు స్థిర-లైన్ (మొబైల్-కాని) బ్రాడ్బ్యాండ్ ఇంటర్నెట్ కనెక్షన్ ఉండగా, 67% పే టెలివిజన్ సేవలతో (అంటే 38% కేబుల్ టెలివిజన్, 17% IPTV , 10% ఉపగ్రహాలతో) అందించబడుతున్నాయి.
డిజిటల్ టెలివిజన్ పరివర్తనం 2015 లో సిగ్నల్ ట్రాన్స్మిషన్ కోసం DVB-T2 ప్రమాణంతో పూర్తయింది.
పర్యాటకరంగం
సెర్బియా సామూహిక-పర్యాటక గమ్యస్థానంగా కానప్పటికీ విభిన్న రకాల పర్యాటక ఉత్పత్తులను కలిగి ఉంది. 2017 లో వసతి గృహాల్లో 3 మిలియన్ల మంది పర్యాటకులు నమోదు చేయబడ్డారు. అందులో 1.5 మిలియన్ల విదేశీయులు ఉన్నారు. పర్యాటక రంగం నుంచి విదేశీ మారకం ఆదాయాలు $ 1.44 బిలియన్ల వద్ద ఉంటున్నాయి. పర్యాటకం ప్రధానంగా దేశంలోని పర్వతమయమైన ప్రాంతాలలో కేంద్రీకృతమై ఉంది. అధికంగా దేశీయ పర్యాటకులు వీటిని సందర్శిస్తున్నారు. అలాగే బెల్గ్రేడ్ , తక్కువ డిగ్రీ, నోవి సాడ్, విదేశీ యాత్రికుల ఇష్టపడే ఎంపికలలో (దేశంలోని దాదాపు మూడింట రెండు వంతులు విదేశీసందర్శకులు ఈ రెండు నగరాలకు సందర్శనలు అధికంగా చేస్తున్నారు) ప్రాధాన్యతవహిస్తున్నాయి. అత్యంత ప్రసిద్ధి చెందిన పర్వత రిసార్ట్లు కోపయోనిక్, స్టార్ ప్లానినా , జ్లాటిబోర్ ప్రాధాన్యత వహిస్తున్నాయి. సెర్బియాలో అనేక స్పాలు కూడా ఉన్నాయి. వీటిలో అతిపెద్దవి వ్రింజకా బంజా సోకో బంజా , బాజా కోవిల్జికా. సిటీ-బ్రేక్ , కాన్ఫరెన్స్ పర్యాటకం బెల్గ్రేడ్ , నోవి సాడ్లో పర్యాటకం అభివృద్ధి చేయబడింది. సెర్బియా అందించే ఇతర పర్యాటక ప్రాధాన్యతలలో డవోల్జా వరోస్. దేశవ్యాప్తంగా అనేక సాంప్రదాయిక మఠాలకు క్రైస్తవ యాత్రలు కొనసాగుతుంటాయి. డానుబే నదిపై నడిపే క్రూసీయాత్ర. సెర్బియాలో అనేక అంతర్జాతీయంగా ప్రసిద్ధ సంగీత ఉత్సవాలు నిర్వహించబడుతున్నాయి. ఉదాహరణకు ఎగ్జిట్ (60 విభిన్న దేశాల నుంచి 25-30,000 విదేశీ సందర్శకులు) , గుకా ట్రంపెట్ ఫెస్టివల్ వంటి ఉత్సవాలు నిర్వహించబడుతున్నాయి.
గణాంకాలు
2011 నాటికి జనాభా గణన అనుసరించి సెర్బియా (కొసావో మినహాయించి) మొత్తం జనాభా 71,86,862 ఉంది. మొత్తం జన సాంద్రత చదరపు కిలోమీటరుకు 92.8 నివాసితులు ఉన్నారు. జనాభా లెక్కలు కొసావోలో నిర్వహించబడలేదు. కొసావో నిర్వహించిన జనాభా గణాంకాలలో వారి మొత్తం జనసంఖ్య 17,39,825. గణామాకాలలో సెర్బులు అధికంగా నివసించే ఉత్తర కొసావో మినహాయించ బడ్డాయి. ఆ ప్రాంతాల నుండి సెర్బులు (దాదాపు 50,000 మంది) జనాభా లెక్కలను బహిష్కరించారు.
1990 ల ప్రారంభం నుండి సెర్బియా ఒక జనాభా సంక్షోభాన్ని ఎదుర్కొంటోంది. మరణాల రేటు దాని జననాల రేటును నిరంతరంగా మించిపోయింది. సరాసరి ఒక మహిళకు 1.43 మంది పిల్లల సంతానోత్పత్తి రేటు ఉంది. ఇది ప్రపంచంలో అతి తక్కువగా ఉన్న ఒక సంతానోత్పత్తి రేటు.
సెర్బియాలోని సెర్బియా సంప్రదాయ ప్రజల 42.9 సంవత్సరాల సగటు ఆయుర్ధాయం కలిగి ఉన్నారు. సంప్రదాయ సెర్బియన్లు కలిగిన ప్రపంచంలో పురాతన జనాభాలో ఒకటిగా ఉంది. దాని జనాభా ప్రపంచంలోని అత్యంత వేగవంతమైన శాతంలో క్షీణిస్తూ ఉంది. కుటుంబాలు అన్నింటిలో ఐదో వంతు కుటుంబంలో ఒకే వ్యక్తిని కలిగి ఉంటారు. నాలుగవ భాగం కుటుంబాలలో మాత్రమే నలుగురు అంతకంటే అధికం ఉంటారు. పుట్టినప్పుడు సెర్బియాలో సగటు జీవితకాలం 74.8 సంవత్సరాలు.
1990 లలో సెర్బియా ఐరోపాలో అతిపెద్ద శరణార్థ జనాభాను కలిగి ఉంది. సెర్బియాలో శరణార్ధులకు, అంతర్గత వలస ప్రజలు (జనాభాలో 7% - 7.5% ఉన్నారు. 5 లక్షల మంది శరణార్థులు యుగోస్లేవ్ వరస యుద్ధాలను కారణంగా దేశంలో శరణార్ధులుగా ప్రవేశించారు. ప్రధానంగా క్రొయేషియా నుండి (, కొంత వరకు బోస్నియా , హెర్జెగోవినా నుండి) , కొసావో నుండి వచ్చిన ప్రజలు ఉన్నారు.
1990 లలో 3,00,000 మంది సెర్బియాను విడిచిపెట్టి వెళ్ళారు. వారిలో 20% మంది ఉన్నత విద్యను కలిగి ఉన్నారు.
సెర్బియాలో సంఖ్యాపరంగా 59,88,150 ఉన్న సెర్బులు మొత్తం జనాభాలో 83% (కొసావో మినహాయించి) ఉన్నారు.
2,53,899 జనాభాతో హంగరీలు సెర్బియాలో అతిపెద్ద అల్పసఖ్యాక జాతిగా ఉన్నారు. వీరు ఉత్తర వొజ్వోడినాలో ప్రధానంగా కేంద్రీకరించి ఉన్నారు.వీరు దేశ జనాభాలో 3.5% (వోజ్ వోదినాలో 13%) ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్నాయి. 2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం రోమన్ జనాభా 1,47,604 ఉన్నారు.కానీ అనధికారిక అంచనాలు వారి వాస్తవ సంఖ్య 4,00,000 - 500,000 మధ్య ఉన్నరని భావిస్తున్నారు. 1,45,278 తో బోస్సియక్స్ నైరుతీలో రాస్కా (సాండ్జాక్) లో కేంద్రీకృతమై ఉన్నారు. ఇతర మైనారిటీ వర్గాల్లో క్రోయాట్స్, స్లోవాక్లు, అల్బేనియన్లు, మోంటెనెగ్రిన్స్, విలాచ్లు, రొమేనియాలు, మాసిడోనియన్లు, బల్గేరియన్లు ఉన్నారు. సుమారుగా 15,000 మందిని అంచనా వేసిన చైనా ఏకైక గణనీయమైన అల్పసంఖ్యాక. వలస ప్రజలుగా ఉన్నారు.
జనాభాలో ఎక్కువమంది లేదా 59.4% పట్టణ ప్రాంతాలలో నివసిస్తున్నారు ప్రధానంగా బెల్గ్రేడ్లో 16.1% మాత్రమే ఉన్నారు. ఒక మిలియన్ కంటే ఎక్కువ మంది నివాసితులు ఉన్న బెల్గ్రేడ్ నగరం 1,00,000 మందికి పైగా నాలుగురు కంటే అధిక సభ్యులు ఉన్న కుటుంబాలు ఉన్నాయి.
మతం
సెర్బియా రాజ్యాంగం మత స్వేచ్ఛతో హామీనిచ్చిన లౌకిక దేశంగా ఉంది. ఆర్థడాక్స్ క్రిస్టియన్లు 60,79,396 తో దేశ జనాభాలో 84.5% ఉన్నారు. సెర్బియా ఆర్థోడాక్స్ చర్చి దేశం అతిపెద్ద సాంప్రదాయ చర్చిగా ఉంది. సెర్బియాలో ఉన్న ఇతర ఆర్థోడాక్స్ క్రిస్టియన్ కమ్యూనిటీలు మోంటెనెగ్రిన్స్, రొమేనియా, విలాస్, మాసిడోనియన్లు, బల్గేరియన్లు ఉన్నారు.
సెర్బియాలో రోమన్ కాథలిక్కుల సంఖ్య 3,56,957. మొత్తం ప్రజలలో దాదాపు 6%ఉంది. ఎక్కువగా వొజ్వోడిన (ముఖ్యంగా ఉత్తర భాగం) లో ఇది హంగేరియన్, క్రోయాట్స్, బున్జేవిసి, అలాగే కొంతమంది స్లోవాస్ , చెక్లు వంటి అల్పసంఖ్యాక సంప్రదాయ సమూహాలకు నిలయంగా ఉంది.
దేశ జనాభాలో సుమారు 1% మంది ప్రోటెస్టానిజం ఉంది. వాజోడొడినాలోని స్లోవాక్ ప్రజలలో లూథరనిజం సంస్కరించబడిన హంగరియన్ ప్రజలలో కాల్వినిజం ఉన్నాయి. గ్రీకు కాథలిక్ చర్చిలో సుమారు 25,000 మంది పౌరులు (జనాభాలో 0.37%) సభ్యులుగా ఉన్నారు. వొవోవోడినాలో ఎక్కువగా రైస్యన్లు ఉన్నారు.
ముస్లింలు మొత్తం జనాభాలో జనాభాలో 2,22,282 (3%) సంఖ్యతో మూడవ అతిపెద్ద మత సమూహంగా ఉన్నారు. సెర్బియాలోని దక్షిణ ప్రాంతాలలో ప్రధానంగా దక్షిణ రాస్కాలో ప్రజలు చారిత్రాత్మకంగా బలంగా ఇస్లాం మతాన్ని అనుసరిస్తున్నారు. సెర్బియాలో అతిపెద్ద ఇస్లామిక్ సమాజం బోస్నియకులు. దేశంలోని రోమ ప్రజలలో మూడవ వంతు మంది ముస్లింలు ఉన్నారు.
సెర్బియాలో 578 యూదు విశ్వాసులు మాత్రమే ఉన్నారు. నాస్తికులు సంఖ్య 80,053 ( 1.1% ) ఉన్నారు. వీరిలో 4,070 మంది తమను అగోనిస్టులుగా ప్రకటించారు.
భాషలు
అధికారిక భాష సెర్బియా. ఇది జనాభాలో 88% మందికి స్థానిక భాషగా ఉంది. సిరిలిక్ , లాటిన్ అక్షరాలను ఉపయోగించడం ద్వారా క్రియాశీల డిగ్రఫియాతో ఉన్న ఏకైక యూరోపియన్ భాష సెర్బియా. సెర్బియన్ సిరిలిక్ రాజ్యాంగంలో "అధికారిక లిపి"గా ఉంది. 1814 లో సెర్బియా ఫిలాలోజిస్ట్ విక్ కరాజిజిక్ దానిని ధ్వని సూత్రాల మీద ఆధారపడి ఉందని వాదించాడు. లాటిన్ అక్షరమాలకు "అధికారిక ఉపయోగ లిపి " రాజ్యాంగం ఆమోదించింది. 2014 నాటి సర్వే ప్రకారం సెర్బియాకు చెందిన 47% మంది లాటిన్ అక్షరాలకు అనుకూలంగా ఉన్నారు. 36% సిరిల్లిక్ లిపికి అనుకూలంగా ఉన్నారు. 17% మందికి ప్రాధాన్యత లేదు.
గుర్తించబడిన అల్పసంఖ్యాక భాషలలో హంగేరియన్, బోస్నియన్, స్లోవాక్, క్రొయేషియన్, అల్బేనియన్, రొమేనియన్, బల్గేరియన్, రసైన్ భాషలు ఉన్నాయి. మున్సిపాలిటీలు లేదా పట్టణాలలో సంప్రదాయ అల్పసంఖ్యాక ప్రజలు మొత్తం జనాభాలో 15% మంది మించి ఉన్నారు.పురపాలకాలు ఈ భాషలు అధికారిక భాషలుగా ఉన్నాయి. వొజ్వోడినాలో ప్రాంతీయ పాలనా యంత్రాంగం సెర్బియా, ఐదు ఇతర భాషలు (హంగేరియన్, స్లోవాక్, క్రొయేషియన్, రోమేనియన్ , ర్యూసినోలు)అధికారికంగా వాడుకలో ఉన్నాయి.
విద్య , సైంస్
2011 జనాభా లెక్కల ఆధారంగా సెర్బియా ప్రజల అక్షరాస్యత 98% ఉంది. కంప్యూటర్ సమర్ధత 49% ఉంది. (పూర్తి కంప్యూటర్ పూర్తి నైపుణ్యం 34.2%). ఉన్నత విద్యను పూర్తిచేసిన ప్రజలు 16.2% మంది ఉన్నారు (10.6% మంది బాచిలర్స్ లేదా మాస్టర్ డిగ్రీలు, 5.6% మందికి అసోసియేట్ డిగ్రీ ఉన్నారు). 49% మంది మాధ్యమిక విద్యను పూర్తి చేసారు. 20.7% ప్రాథమిక విద్యార్హత కలిగి ఉన్నారు. 13.7% ప్రాథమిక విద్యను పూర్తి చేయలేదు.
సెర్బియాలో విద్యా విధానాన్ని సైన్స్ , విద్యా మంత్రిత్వశాఖ నియంత్రిస్తుంది. విద్యావిధానం ప్రీస్కూల్స్ ప్రాథమిక పాఠశాలలలో మొదలవుతుంది. ఏడు సంవత్సరాల వయస్సులో ప్రాథమిక పాఠశాలల్లో పిల్లలను నమోదు చేసుకుంటారు. ప్రాథమిక పాఠశాలలో ఎనిమిది సంవత్సరాల వరకు నిర్బంధ విద్యావిధానం ఉంటుంది. తరువాత 4 సంవత్సరాల వరకు విద్యార్థులు జిమ్నాసిజం, ఒకేషనల్ విద్యను కొనసాగించడం లేదా 2 - 3 సంవత్సరాలు వృత్తి శిక్షణలో పాల్గొనడానికి అవకాశం ఉంది. జిమ్నాసిజం, ఒకేషనల్ విద్య
పూర్తయిన తరువాత విద్యార్థులు విశ్వవిద్యాలయానికి హాజరు కావడానికి అవకాశం ఉంది. సెర్బియాలో గుర్తించబడిన అల్పసంఖ్యాక ప్రజల భాషలలో ప్రాథమిక, మాధ్యమిక విద్య అందుబాటులో ఉన్నాయి. ఇక్కడ హంగేరియన్, స్లోవాక్, అల్బేనియన్, రొమేనియన్, రషీన్, బల్గేరియన్, బోస్నియన్, క్రొయేషియన్ భాషలలో తరగతులు నిర్వహించబడతాయి.
సెర్బియాలో 17 విశ్వవిద్యాలయాలు (మొత్తం 85 విభాగాలతో 8 ప్రభుత్వ విశ్వవిద్యాలయాలు , 51 విభాగాలతో తొమ్మిది ప్రైవేటు విశ్వవిద్యాలయాలు ఉన్నాయి). 2010-2011 విద్యాసంవత్సరంలో 17 విశ్వవిద్యాలయాలలో 1,81,362 మంది విద్యార్థులు (1,48,248 మంది విద్యార్థులు ప్రభుత్వ విశ్వవిద్యాలయాలలో, 33,114 ప్రైవేటు విశ్వవిద్యాలయాలలో) హాజరు కాగా 47,169 మంది 81 "ఉన్నత పాఠశాలలకు" హాజరయ్యారు. సెర్బియాలో ప్రజా విశ్వవిద్యాలయాలు: బెల్గ్రేడ్ విశ్వవిద్యాలయం (పురాతనమైనది, 1808 లో స్థాపించబడింది, 89,827 అండర్ గ్రాడ్యువేట్లు, గ్రాడ్యుయేట్లు తో అతిపెద్ద విశ్వవిద్యాలయం), నోవి సాడ్ విశ్వవిద్యాలయం (1960 లో స్థాపించబడింది. ఇందులో 47,826 విద్యార్థులు ఉన్నారు)),
విశ్వవిద్యాలయం (1965 లో స్థాపించబడింది 27,000 విద్యార్థులు), క్రగుజెవాక్ విశ్వవిద్యాలయం (1976 లో స్థాపించబడింది; 14,000 విద్యార్థులు), ప్రిస్టినియా విశ్వవిద్యాలయం - (కోస్. మిట్రోవోకా), నోవి పసర్ పబ్లిక్ యూనివర్శిటీ ఉన్నాయి. యూనివర్శిటీ ఆఫ్ ఆర్ట్స్, యూనివర్శిటీ ఆఫ్ డిఫెన్స్ అనే మరొక రెండు ప్రత్యేక విశ్వవిద్యాలయాలు ఉన్నాయి. అతిపెద్ద ప్రైవేట్ విశ్వవిద్యాలయాలలో జాన్ నైస్బిట్ యూనివర్సిటీ, సింగిద్దం విశ్వవిద్యాలయం (రెండూ బెల్గ్రేడులో ఉన్నాయి), ఎడ్యుకేషన్స్ విశ్వవిద్యాలయం (నోనీసాడు) ఉన్నాయి. ప్రభుత్వ విశ్వవిద్యాలయాలు మెరుగైన నాణ్యత కలిగి ఉంటాయి. అందుచేత ప్రైవేటు విశ్వవిద్యాల కంటే అవి ఎక్కువ ప్రసిద్ధి చెందాయి. బెల్గ్రేడ్ విశ్వవిద్యాలయం, యూనివర్శిటీ ఆఫ్ నోవి సాడ్ సాధారణంగా ఉత్తమ విద్యాసంస్థలుగా పరిగణించబడుతున్నాయి.
2012 లో సెర్బియా శాస్త్రీయ పరిశోధనలో జి.డి.పి. 0.64% గడిపింది. ఇది ఐరోపాలో అత్యల్ప ఆర్ & డి బడ్జెట్లలో ఒకటి. 1990 లలో ఆర్థిక ఆంక్షల కారణంగా శాత్రీయ నిపుణులు సెర్బియాను వదిలి వెళ్ళినప్పటికీ సెర్బియా గణితం, కంప్యూటర్, విజ్ఞాన శాస్త్రాలలో నైపుణ్యత సాధించింది. అయినప్పటికీ సెర్బియా సమాచార సాంకేతిక రంగంలో అభివృద్ధి చెందుతూనే ఉంది. ఇందులో సాఫ్ట్వేర్ డెవలప్మెంట్, అవుట్సోర్సింగ్ భాగంగా ఉన్నాయి. ఇది 2011 లో ఎగుమతులు $ 200 మిలియన్లు ఉన్నాయి. అంతర్జాతీయ పెట్టుబడిదారుల నుండి గణనీయమైన సంఖ్యలో దేశీయసంస్థల నుండి ఉత్పత్తి చేయబడ్డాయి. 2005 లో ప్రపంచ సాంకేతిక దిగ్గజం మైక్రోసాఫ్ట్, మైక్రోసాఫ్ట్ డెవలప్మెంట్ సెంటర్ను స్థాపించింది. ఇది ప్రపంచంలో నాలుగో కేంద్రంగా ఉంది. సెర్బియాలో పనిచేస్తున్న శాస్త్రీయ సంస్థలలో మిగ్జోలో పిప్పి ఇన్స్టిట్యూట్ , బెల్క్రేడ్లో విన్సికా న్యూక్లికల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఉన్నాయి. 1841 లో ప్రారంభం అయిన సైబర్స్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్ అండ్ ఆర్ట్స్ వైజ్ఞానిక, కళలను ప్రోత్సహిస్తుంది. శాస్త్రీయ సాంకేతికంగా శక్తివంతంగా ఉన్న సెర్బియా సైన్స్, టెక్నాలజీ రంగంలో ప్రఖ్యాత శాస్త్రవేత్తలను అందించింది.
సంస్కృతి
శతాబ్ధాల కాలం సెర్బియా భూభాగం రోమన్ సామ్రాజ్యం తూర్పు, పశ్చిమ భాగాల మధ్య విభజించబడింది. ఆకాలంలో బైజాంటియమ్, హంగేరి రాజ్యం మధ్య. ఆధునిక కాలంలో ప్రారంభంలో ఒట్టోమన్ సామ్రాజ్యం, హబ్స్బర్గ్ సామ్రాజ్యం మధ్య. ఈ ప్రభావాలు సెర్బియా అంతటా సాంస్కృతికంగా ప్రభావం చూపాయి. దక్షిణంలో బాల్కన్, మధ్యధరా ప్రాంతాలకి కూడా ఇది ఉత్తర ఐరోపా భూభాగానికి మద్దతు ఇస్తుంది. సెర్బియాపై బైజాంటైన్ ప్రభావం, మధ్యయుగంలో తూర్పు క్రైస్తవ మతం (సంప్రదాయపదార్ధం) చాలా లోతైనది. సెర్బియాలో " సెర్బియా ఆర్థోడాక్స్ చర్చి " స్థిరమైన స్థితిని కలిగి ఉంది. సెర్బియాలో మధ్య యుగం మిగిల్చిన అత్యంత విలువైన సాంస్కృతిక స్మారక చిహ్నాలతో చాలా సెర్బియన్ మఠాలు ఉన్నాయి. సెర్బియా వెనిస్ రిపబ్లిక్ ప్రభావాలను చూసింది. ప్రధానంగా వాణిజ్యం, సాహిత్యం, రోమన్ శైలి నిర్మాణం ప్రాభావం అధికంగా ఉంది.
యునెస్కో ప్రపంచ వారసత్వ జాబితాలో సెర్బియా ఐదు సాంస్కృతిక స్మారక చిహ్నాలను కలిగి ఉంది. అవి వరుసగా ప్రారంభ మధ్యయుగ రాజధాని స్టేరి రస్, 13 వ శతాబ్దపు మొనాస్టరీ సోపెకనీ, 12 వ శతాబ్దపు స్టూడెనికా మొనాస్టరీ, గాంజిగ్రాడ్-ఫెలిక్స్ రోములియానా (రోమన్ కాంప్లెక్స్) మధ్యయుగ సమాధిరాళ్ళు " స్టేక్సి " చివరిగా కొసావోలో అంతరించిపోతున్న మధ్యయుగ స్మారకాలు (విసోకి డెకాని మఠాలు, లేజెవిస్ అవర్ లేడీ, గ్రాకానికా, పీచ్ పాట్రియార్కల్ మొనాస్టరీ) ఉన్నాయి.
యునెస్కో ప్రపంచ స్మారక చిహ్నాల చరిత్రలో రెండు సాహిత్య స్మారక చిహ్నాలు ఉన్నాయి. 12 వ శతాబ్దపు మిరోస్లావ్ సువార్త, శాస్త్రవేత్త నికోలా టెస్లా విలువైన ఆర్కైవ్. స్లావా (పోట్రోన్ సెయింట్ పూజలు) యునెస్కో ప్రపంచ వారసత్వ సంపద జాబితాలో పొందుపరచబడింది. దేశం సాంస్కృతిక వారసత్వాన్ని కాపాడటం, దాని అభివృద్ధి బాధ్యతలను సాంస్కృతిక, సమాచార మంత్రిత్వశాఖ పర్యవేక్షిస్తున్నది. స్థానిక ప్రభుత్వం సాంస్కృతిక అభివృద్ధికి మరింత సహాయపడతాయి.
కళలు , నిర్మాణకళ
సెర్బియా, ఫెలిక్స్ రోములాలియా, జస్సిననానా ప్రిమా వంటివి సెర్బియాలోని అనేక నగరాలలోని రాజప్రాసాదాల్లో రోమన్, బైజాంటైన్ సామ్రాజ్యం ప్రారంభ వంశపారంపర్య వారసత్వం కనుగొనబడింది.
సెర్బియన్ మధ్యయుగ కళకు సెర్బియా ఆరామాలు పరాకాష్ఠగా ఉంది. ప్రారంభంలో వారు బైజాంటైన్ కళా ప్రభావంలో ఉన్నారు. ఇది 1204 లో కాన్స్టాంటినోపుల్ పతనం తరువాత ప్రత్యేకించి చాలా మంది బైజాంటైన్ కళాకారులు సెర్బియాకు పారిపోయారు. ప్రస్తుతం ఈ మఠాలలో స్టడెనిక (1190 చుట్టూ నిర్మించబడింది) ప్రఖ్యాత మైనదిగా ఉంది. తరువాత నిర్మించిన మైల్సెవే, సొపొకనీ, జికా, గ్రాకానికా, విసోకి డెకాని వంటి ఆరామాలుకు ఇది మార్గదర్శక నమూనాగా ఉంది. 14 వ - 15 వ శతాబ్దాల చివరలో మోరావ శైలి అని పిలవబడే ఆటోకోటొనన్ నిర్మాణ శైలి మొరావా వాలీ చుట్టుప్రక్కల పరిణామం చెందింది. ఈ శైలి ఫ్రంటల్ చర్చి గోడల సుసంపన్న అలంకరణలో ప్రతిఫలిస్తుంది. మనాసిజా, రావనిక, కలేనిక్ ఆరామాలు దీనికి ఉదాహరణలు ఉన్నాయి.
చిహ్నాలు, ఫ్రెస్కో పెయింటింగ్స్ తరచుగా సెర్బియన్ కళ శిఖరాగ్ర స్థాయిని సూచిస్తాయి. అత్యంత ప్రసిద్ధ ఫ్రెస్కోలలో వైట్ ఏంజెల్ (మైల్సేవా మొనాస్టరీ), క్రుసిఫిక్షన్ (స్టూడెనికా మొనాస్టరీ), వర్జిన్ డోర్మిషన్ (సోపెకోనీ) ప్రత్యేకమైనవి.
దేశంలో చాలా బాగా సంరక్షించబడిన మధ్యయుగ కోటలలో స్మెడర్వొ కోట (యూరోపులో అతిపెద్ద లోతట్టు కోట),గొలుబాక్, మాగ్లిక్, సొకొ గ్రాడ్, ఒస్ట్ర్వికా, రామ్ వంటి కోటలు ఉన్నాయి.
హబ్బర్స్బర్గ్ రాచరికం పాలించిన భూభాగాల్లో నివసించిన పలువురు సెర్బియన్ కళాకారులు మినహా ఒట్టోమన్ ఆక్రమణ సమయంలో సెర్బియా కళ వాస్తవంగా ఉనికిలో లేదు. నికోలా నెస్కోవిక్, టీడోర్ క్రాక్యున్, జహరిజ్ ఓర్ఫలిన్, జకోవ్ ఓర్ఫెలిన్ రచనలలో చూపించిన విధంగా 18 వ శతాబ్దం చివరిలో సాంప్రదాయ సెర్బియన్ కళ మీద బారోక్ కళ ప్రభావాలను చూపించింది.
19 వ శతాబ్దంలో సెర్బియన్ చిత్రలేఖనంలో బడ్ర్మీఎర్, నియోక్లాసిసిజం, రొమాంటిసిజం ప్రభావం చూపించింది. 20 వ శతాబ్దం మొదటి అర్ధభాగంలోని అతి ముఖ్యమైన సెర్బియా చిత్రకారులలో పాజా జోవనోవిక్, యిరోస్ ప్రిడిక్ (రియలిజం), క్యూబిస్ట్ సావా సుమనొవిక్, మిలెనా పావ్లోవిక్-బరిలీ, నడెజ్డా పెట్రోవిక్ (ఇంప్రెషనిజం), ఎక్స్ప్రెషనిస్ట్ మిలన్ కోన్జోవిక్ ప్రఖ్యాతి వహించారు. 20 వ శతాబ్దం రెండవ అర్ధ భాగంలో గుర్తించబడిన చిత్రకారులలో మార్కో చిలెబోనోవిక్, పీటర్ లబర్దా, మీలో మలునోవిచ్, వ్లాదిమిర్ వెలిక్కోవిక్ ప్రాధాన్యత వహించారు.
అనాస్టాస్ జోవనోవిచ్ ప్రపంచంలోని మొట్టమొదటి ఛాయాచిత్రాల్లో ఒకటిగా ఉంది. మెరీనా అబ్రమోవిచ్ ప్రపంచం ప్రముఖ నటులలో ఒకరుగా ఖ్యాతి గడించాడు. సెర్బియాలో అత్యంత ముఖ్యమైన సాంప్రదాయ హస్తకళాల్లో ఒకటిగా " పైరేట్ కార్పెట్ " పేరు పొందింది.
సెర్బియాలో సుమారు 100 కళా సంగ్రహాలయాలు ఉన్నాయి. వీటిలో ఒకటైన 1844 లో స్థాపించబడిన సెర్బియా నేషనల్ మ్యూజియం; ఇది 4,00,000 కళాఖండాలు, 5,600 పెయింటింగ్స్, 8,400 డ్రాయింగ్ ప్రింట్లు అనేక విదేశీ కళాఖండాలతో సహా బాల్కన్లో అతిపెద్ద కళా సేకరణలలో ఒకటిగా ఉంది. ఇతర కళా సంగ్రహాలయాలు: బెల్జియాడ్లోని " మ్యూజియం ఆఫ్ కాంటెంపోరరీ ఆర్ట్ ", " నోవి సాడ్లో " వొజ్వోడినా మ్యూజియం " ఉన్నాయి.
సాహిత్యం
బల్గేరియన్ భాషలో సిరిల్, మెథోడియసు సోదరుల కార్యకలాపాలతో సెర్బియన్ అక్షరాస్యత ప్రారంభమైంది. 11 వ శతాబ్దంలో సెర్బియా స్మారకాలలో గ్లాగోలిటిక్ భాషలో వ్రాతలు సెర్బియన్ అక్షరాశ్యతకు మొదటి ఆధారాలుగా భావిస్తున్నారు. 12 వ శతాబ్దంలో సిరిల్లిక్లో భాషలో పుస్తకాలు వ్రాయబడం ప్రారంభం అయింది. ఈ యుగం నుండి పురాతన సెర్బియన్ సిరిల్లిక్ పుస్తకాలలో 1186 నుండి మిరోస్లావ్ సువార్తలు ఉన్నాయి. మిరోస్లావ్ సువార్తలు సెర్బియన్ మధ్యయుగానికి సంబంధించిన పురాతన చరిత్రగా పరిగణించబడుతున్నాయి. తరువాత ఇవి యునెస్కో ప్రపంచ జ్ఞాపకాల నమోదులో ప్రవేశించింది. మధ్యయుగ రచయితలలో సెయింట్ సావా, జెఫ్మిజా, స్టీఫన్ లాజరేవిక్, కాన్స్టాంటైన్ ఆఫ్ కోస్టెనేట్స్ ఇతరులు ప్రాముఖ్యత సంతరించుకున్నారు. ఒట్టోమన్ ఆక్రమణ కారణంగా అధికారిక అక్షరాస్యత అంశాన్నింటిని నిలిపివేసిన సమయంలో సెర్బియా పాశ్చాత్య సంస్కృతి పునరుజ్జీవన ప్రవాహం నుండి మినహాయించబడింది. ఏది ఏమయినప్పటికీ ఒకరి నుండి ఒకరికి కథనాల రూపంలో సంప్రదాయ ప్రవాహం కొనసాగింది. ఇదే సమయంలో కొసావో యుద్ధం, స్లావిక్ పురాణంలో లోతుగా పాతుకుపోయిన జానపద కధల ద్వారా స్ఫూర్తి పొందిన ఇతిహాస కవిత్వం ద్వారా సాహిత్యం రూపొందించబడింది. ఆ కాలంలో సెర్బియన్ ఇతిహాస కవిత్వం జాతీయ గుర్తింపును కాపాడుకోవడంలో అత్యంత ప్రభావవంతమైన మార్గంగా పరిగణించబడింది. పూర్తిగా కాల్పనిక కవితలు పురాతననమైనవిగా భావించబడుతున్నాయి. చారిత్రక చక్రంలో చేరని వాటిలో; ఒక విధానం కొసొవో యుద్ధం సమయంలో, తరువాత సంఘటనలచే ప్రేరేపించబడిన పద్యాలను అనుసరించాయి. ప్రత్యేక చక్రంలో సెర్బియన్ పురాణ నాయకుడు మార్కో క్రెల్జివిచ్, తరువాత హజ్దుక్స్, ఇస్కాక్స్, చివరిగా 19 వ శతాబ్దం లో సెర్బియా విముక్తికి అంకితం చేయబడ్డాయి. జ్యూవోవిక్ ఫ్యామిలీ " డెత్ ఆఫ్ ది మదర్ ఆఫ్ ది అగాన్ వైఫ్, ది మార్నింగ్ సాంగ్ ఆఫ్ ది నోబుల్ వైఫ్ ఆఫ్ ది జుగోవిక్ ఫ్యామిలీ (1646) " వంటి జానపద సాహిత్యాన్ని గోథె, వాల్టర్ స్కాట్, పుష్కిన్, మెరీమీలు యూరోపియన్ భాషలలోకి అనువదించారు. సెర్బియన్ జానపద సాహిత్యం నుండి వచ్చిన అత్యంత ప్రసిద్ధ కథ ది నైన్ పీహెన్స్ అండ్ గోల్డెన్ యాపిల్స్ ప్రధానమైనవి.
17 వ శతాబ్దం చివరిలో సెర్బియా సాహిత్యంలో బారోక్ పోకడలు ఆరంభం అయ్యాయి. ఈ సమయంలో బారోక్-ప్రభావిత రచయితలలో గావిల్ల్ స్టెఫానోవిక్ వెన్క్లోవిక్, జోవన్ రాజిక్, జహరిజ్ ఆర్ఫలిన్, అండ్రిజా జమాజవిక్, ఇతరులు ప్రాముఖ్యత వహించారు. డోసిట్జ్ ఒబ్రాడోవిచ్ ఎన్లైట్మెంటు యుగంలో అత్యంత ప్రాచుర్యం పొందిన వ్యక్తిగా ఉండేవాడు. అయితే అత్యంత ప్రసిద్ధ సంప్రదాయ రచయిత జోవన్ స్టెరిజ పోపోవిక్ రచనలలో రొమాంటిసిజం మూలాలు ఉన్నాయి. 19 వ శతాబ్దం మొదటి అర్ధభాగంలో జాతీయ పునర్నిర్మాణ యుగంలో వోక్ స్టెఫానోవిక్ కరాజిజిక్ సెర్బియన్ జానపద సాహిత్యంను సేకరించి సెర్బియా భాష, స్పెల్లింగ్ సంస్కరణ చేసాడు. సెర్బియన్ రొమాంటిసిజంకు మార్గం సుగమం చేశాడు. 19 వ శతాబ్దం మొదటి సగభాగంలో బ్రాంకో రేడిసెవిక్, డురా జాక్సిక్, జోవన్ జోవనోవిచ్ జిమాజ్, లాజో కోస్టిక్ అత్యంత ప్రాచుర్యం పొందిన సాహిత్యానికి ప్రాతినిథ్యం వహించారు. శతాబ్దపు రెండవ సగంలో మిలవన్ గ్లిషిక్, లాజా లాజరేవిచ్ , సిమో మాటువాల్జ్, స్టీవెన్ స్రెమాక్, వొజిస్లావ్ ఇలియక్, బ్రానిస్లావ్ న్యుసిక్, రాడోయ్ డొమనోవిక్, బోరిస్వా స్టాంకోవిక్ సహజత్వం ఉట్టిపడే సాహిత్యానికి ప్రాతినిథ్యం వహించారు.
20 వ శతాబ్దం వచన రచయితలలో మెసాసెలిమొవిక్, (డెత్ అండ్ ది డర్వీష్), మిలోస్ క్రజ్జన్స్కి (మైగ్రేషన్స్), ఇసిడోరా సేకులిక్ (ది క్రానికల్ ఆఫ్ ఎ స్మాల్ టౌన్ స్మశానం), బ్రాంకో కొపిక్ (ఈగల్స్ ఫ్లై ఎర్లీ), బోరిస్లావ్ పెకిక్ డానిలో కిస్ (డెడ్ ఎన్సైక్లోపీడియా), డోబ్రికా డుసిక్ (ది రూట్స్), అలెక్సాండర్ టిస్మా, మిలోరాడ్ పవిక్, ఇతరులు గుర్తింపు పొందారు. 21 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో పవిక్ " డిక్షనరీ ఆఫ్ ది ఖజారస్ " 24 భాషల్లోకి అనువదించబడింది. ఆమె అత్యంత ప్రసిద్ధ ప్రఖ్యాత సెర్బియా రచయిత్రిగా గుర్తించబడింది. ప్రముఖ కవులలో మిలన్ రకిక్, జోవన్ దుసియాక్, వ్లాడిస్లావ్ పెట్కోవిక్ డిస్, రస్తాకో పెట్రోవిక్, స్టానిస్లవ్ వినావేర్, దుస్సాన్ మతిక్, బ్రాంకో మిల్కజ్కోవిక్, వాస్కో పొప, ఆస్కార్ డేవికో, మియోడ్రాగ్ పావ్లోవిక్, స్టీవాన్ రయక్కోవిక్ ఉన్నారు. ప్రముఖ సమకాలీన రచయితలలో డేవిడ్ అల్బాహరి, స్వెతిస్లావ్ బసార, గోరాన్ పెట్రోవిచ్, గోర్డానా కుయిక్, వక్ డ్రాస్కోవిక్, వ్లాడిస్లావ్ బజాక్ ఉన్నారు.
ఇవో ఆండ్రిక్ (ది బ్రిడ్జ్ ఆన్ ది డ్రినా) బహుశా అత్యంత ప్రసిద్ధ సెర్బియా రచయిత 1961 లో సాహిత్యంలో నోబెల్ బహుమతిని పొందాడు. సెర్బియా సాహిత్యం అత్యంత ప్రియమైన రచయిత్రిగా దెసంకా మాక్సిమొవిక్ యుగోస్లావ్ కవిత్వం ప్రధాన మహిళగా ఏడు దశాబ్దాలుగా ప్రజారణ చూరగొంటూ ఉంది. ఆమె విగ్రహాలతో, తపాలా స్టాంపులతో గౌరవించబడింది. వీధులకు ఆమె పేరు పెట్టారు.
సెర్బియాలో 551 అతి పెద్ద ప్రజా గ్రంథాలయాలు ఉన్నాయి: బెల్జియాలోని నేషనల్ లైబ్రరీ ఆఫ్ సెర్బియా సుమారు 5 మిలియన్ల పుస్తకాలు ఉన్నాయి. నోటి సాడ్ గ్రంధాలయంలో దాదాపు 18 మిలియన్ల పుస్తకాలు ఉన్నాయి. మాటిటా స్రప్స్కా (పురాతన సెర్బియన్ సాంస్కృతిక సంస్థ, 1826 లో స్థాపించబడింది). 2010 లో 10,989 పుస్తకాలు, బ్రోచర్లు ప్రచురించబడ్డాయి.
ఈ పుస్తక ప్రచురణకర్తలు లాగాన, వల్కాన్ వారి స్వంత పుస్తకవిక్రయశాలలను నిర్వహిస్తుంది. వార్షిక పుస్తకప్రదర్శన " బెల్గ్రేడ్ బుక్ ఫెయిర్ " అత్యధికంగా సందర్శించబడుతున్న సాంస్కృతిక కార్యక్రమంగా గుర్తించబడుతుంది. 2013 లో ఈ పుస్తకప్రదర్శన 1,58,128 మంది సందర్శకులను ఆకర్షించింది. 1954 నుండి ప్రతి సంవత్సరం జనవరిలో సెర్బియా భాషలో నూతనంగా ప్రచురితమైన ఉత్తమ నవలకు (యురోస్లావియా కాలంలో, సెర్రో-క్రొయేషియన్ భాషలో) ఎన్.ఐ.ఎన్. బహుమతిని ప్రదానం చేసింది.
సంగీతం
సంగీత దర్శకుడు, సంగీత శాస్త్రవేత్త స్టీవన్ స్టోజనోవిచ్ మొక్రాంజాక్ ఆధునిక సెర్బియన్ సంగీతం స్థాపకుడుగా గుర్తించబడుతున్నాడు.
మొట్టమొదటి తరం పీటర్ కొన్జోవిక్, స్టీవాన్ హర్రిక్ మిలోజ్ మిలోజెవిక్ వంటి సెర్బియన్ స్వరకర్తలు జాతీయంగా గుర్తింపు పొందారు. కాల్పనికవాదాన్ని ఆధునీకరించారు. ఇతర ప్రసిద్ధ సెర్బియన్ సంప్రదాయ సంగీత స్వరకర్తల ఇసిడోర్ బాజీక్, స్టానిస్లవ్ బినికీ, జోసిఫ్ మారిన్కోవిక్లు ప్రఖ్యాతి గడించారు. సెర్బియాలో మూడు ఒపేరా గృహాలు ఉన్నాయి: నేషనల్ థియేటర్, మాడెలైన్యమ్ ఒపేరా రెండూ బెల్గ్రేడ్లో ఉన్నాయి. నోవి సాడ్లో సెర్బియన్ నేషనల్ థియేటర్ ఒపేరా ఉంది. దేశంలో నాలుగు సింఫొనీ ఆర్కెస్ట్రా పనిచేస్తాయి; బెల్జియం ఫిల్హార్మోనిక్ ఆర్కెస్ట్రా, నిస్ సింఫనీ ఆర్కెస్ట్రా, రేడియో టెలివిజన్ ఆఫ్ సెర్బియా, నోవి సాడ్ ఫిల్హార్మోనిక్ ఆర్కెస్ట్రా వంటి సింఫొనీ ఆర్కెస్ట్రా. సెర్బియా రేడియో టెలివిజన్ ఆఫ్ కోయిర్ దేశంలో ప్రముఖ స్వర సమ్మేళన మాధ్యమాలుగా ఉన్నాయి. ఆగ్నేయ ఐరోపాలో బెల్గ్రేడ్ మ్యూజిక్ ఫెస్టివల్ ప్రముఖ శాస్త్రీయ సంగీత ఉత్సవాలలో ఒకటిగా ప్రత్యేకత సంతరించుకుంది.
సాంప్రదాయ సెర్బియా సంగీతం ప్రపంచంలో వివిధ రకాల బ్యాగ్పైప్స్, వేణువులు, కొమ్ములు, బాకాలు, ల్యూటులు, సిలాల్టరీస్, డ్రమ్ములు, తాళాలు ఉన్నాయి. సాంప్రదాయ సామూహిక జానపద నృత్యం కలో ఇది ప్రాంతాలవారీగా వైవిధ్యంగా ప్రదర్శించబడుతుంది. ఉజీస్, మొర్వా ప్రాంతాలలో ఇది బాగా ప్రాచుర్యం పొందింది. సన్ ఇతిహాసం కవిత్వంలో శతాబ్దాలుగా సెర్బియన్, బాల్కన్ సంగీతం అంతర్భాగంగా ఉంది. సెర్బియా పర్వతప్రాంతాల్లో పొడవైన పద్యాలతో సాధారణంగా " గుస్లే " పిలువబడే ఒకేతీగ కలిగిన ఫిడేలు సంగీతంతో జతకలిపి అందించబడుతుంది. దీనికి చరిత్ర, పురాణాల నుండి ఇతివృత్తాలు ఎన్నుకొనబడుతూ ఉంటాయి. 13 వ శతాబ్దపు రాజు స్టీఫన్ నెమ్యాన్జిక్ సభలో వినిపించినట్లు రికార్డులు ఉన్నాయి.
పాప్ సంగీతం సెర్బియన్ ప్రధాన స్రవంతిగా ఉంది. జెల్జ్కొ జొక్స్మొవిక్ 2004 యూరోవిజన్ సాంగ్ పోటీలో రెండవ స్థానంలో నిలిచాడు. 2007 లో మరిజా స్రిఫొవిక్ "మోలిట్వా" పాటతో యూరోవిజన్ పాటల పోటీలో విజేతగా నిలిచింది. సెర్బియా 2008 ఎడిషన్ హోస్టు పోటీకి ఆతిథ్యం ఇచ్చింది. పాప్ గాయకులు డోర్డే బాలాసెవిక్, గొక ట్రాజన్, జ్డ్రావ్కొ కొలిక్, అలెక్సాండ్రా రాడోవిక్, వాల్డో జార్జియా, జెలెనా టోమాషెవిక్, నాట్సా బెవాలాక్ అత్యంత ప్రజాదరణ పొందారు.
1960, 1970, 1980 లలో యుగస్లేవియా రాక్ సంగీతంలో భాగంగా సెర్బియన్ రాక్ బాగా అభివృద్ధి చెంది వివిధ రాక్ శైలులను కలిగి ఉంది. అనేక పత్రికలు రేడియో, టీవీ కార్యక్రమాలలో అందించబడుతూ ఉంది. 1990 - 2000 లలో సెర్బియాలో రాక్ సంగీతం ప్రజాదరణ క్షీణించింది. అయినప్పటికీ ప్రధాన సంగీతస్రవంతిలో అనేక సంగీత కార్యక్రమాలను అందిస్తూ జనాదరణను కొనసాగించగలిగాయి. స్వతంత్ర సంగీతం అభివృద్ధి చెందింది. 2000 వ దశకంలో ప్రధాన స్రవంతిలో పునరుజ్జీవింపబడింది. సెర్బియన్ రాక్ కార్యక్రమాలు బాజగా ఐ ఇన్టెర్క్తోరి, డిసిలెలిన కీసే, ఏకతారినా వెలికా, ఎలెక్ట్రిస్ని ఆర్గజమ్, ఎవా బ్రాన్, కెర్బెర్, నెవెర్నే బెబే, పార్టిబ్రేజర్స్, రిటమ్ నేరేడా, ఆర్థోడాక్స్ సెల్ట్స్, రాంబో అమాడస్, రిబ్జా కోర్బా, సార్స్, స్మాక్, వాన్ గోగ్, యు గ్రూపా, ఇతరుల వంటి సంగీత కారులు రాక్ సంగీతంలో ప్రాధాన్యత వహించారు.
మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం తరువాత జానపద సంగీతం ఒక ప్రధాన సంగీత శైలిగా మొట్టమొదటిసారిగా సోఫోకా నికోలిక్ విజయవంతమైంది. ఈ సంగీతాన్ని తరువాత డానికా ఓబ్రేనిక్, అన్జలిజా మిలిక్, నాడా మాముల అభివృద్ధి చేసారు. 60 - 70 కాలంలో సిల్వానా అర్మేనియులిక్, టోమా జద్రవ్కోవిక్, లేపా లూకిక్, వాసిలిజ రేడోజిక్, విడా పావ్లోవిక్, గోర్డానా స్టోజీజేవిక్ వంటివారు కూడా ఈ సంగీతానికి ప్రోత్సాహం అందించారు.
1980 ల చివర్లో - 1990 ల ప్రారంభంలో సెర్బియాలో టర్బో-జానపద సంగీతం అభివృద్ధి చెందింది. తరువాత డ్రాగానా మిర్కోవిక్, జోరికా బ్రున్క్లిక్, సబాన్ సౌలిక్, అనా బెటుకా, సినాన్ సాకిక్, వెస్నా జమ్జానాక్, మైలే కిటిక్, స్నీజానా డురిశిక్, సెల్జా సుల్జాకొవిక్, నాడా టొప్కాజిక్ పాప్, నృత్య అంశాలతో జానపద సంగీతం మిశ్రం చేసి అందించడం జానపద సంగీతం పట్టణీకరణగా భావించవచ్చు. ఇటీవల కాలంలో టర్బో-జానపద సంగీతం మరింతగా పాప్ మ్యూజిక్ అంశాలను కలిగి ఉంది. కొంతమంది ప్రదర్శకులు పాప్-జానపదంగా గుర్తించారు. వారిలో సెకా (తరచుగా సెర్బియా అతిపెద్ద సంగీత నటుడిగా పరిగణించబడుతున్నాయి), జెలెనా కర్లెసా, అకా లుకాస్, సేకా అలెక్సిక్, దారా బుబమరా, ఇందిరా రేడిక్, సాసా మతిక్, వికీ మిల్కోకోవిక్, స్టోజా, లేపా బ్రెండా మాజీ యుగోస్లేవియాలో ప్రజాదరణ సాధించారు.
బాల్కన్ బ్రాస్ (ట్రూబా ("ట్రంపెట్")) ఒక ప్రముఖ శైలిగా ముఖ్యంగా సెంట్రల్, దక్షిణ సెర్బియాలో ఉద్భవించింది. మొదటి సెర్బియా తిరుగుబాటు నుండి బాల్కన్ బ్రాస్ సంప్రదాయం కొనసాగుతూ ఉంది. సైనికులను మేల్కొలపడానికి, సమీకరించి యుద్ధాలు ప్రకటించేందుకు ఒక సైనిక పరికరంగా ట్రంపెటు ఉపయోగించబడింది. పనిచేసే సమయంలో ట్రంపెటు వినోదం అందించడంలో ప్రధాన పాత్రను పోషించింది. ఎందుకంటే సైనికులు దానిని జనాదరణ పొందిన జానపద గీతాలను వినిపించడానికి సహాయకారిగా ఉపయోగించారు. యుద్ధం ముగిసి సైనికులు గ్రామీణ జీవితానికి తిరిగి వచ్చిన తరువాత సంగీతం పౌర జీవితంలోకి ప్రవేశించింది. చివరకు జననాలు, బాప్టిజంలు, వివాహాలు, అంత్యక్రియలకు వెంబడించే సంగీత శైలిగా మారింది. ఈ కళా ప్రక్రియలో రెండు ప్రధాన విధానాలు ఉన్నాయి. పశ్చిమ సెర్బియా, మరొకటి దక్షిణ సెర్బియాలకు చెందినవి. సెర్బియా ప్రఖ్యాత బ్రాస్ సంగీతకారుడు బాబ్న్ మార్కోవిక్, ఆధునిక బ్రాస్ బ్యాండ్ లీడర్ల ప్రపంచంలో అత్యంత ప్రముఖులలో ఒకడుగా పేరుగడించాడు.
అత్యంత ప్రజాదరణ పొందిన సంగీత ఉత్సవం గ్వాచా ట్రంపెట్ ఫెస్టివలుకు వార్షికంగా 3,00,000 సందర్శకులు ఉన్నారు. యూరోప్లో 40 అతిపెద్ద ఉత్సవాలలో యూరోపియన్ అసోసియేషన్ (యురోపియన్ ఫెస్టివల్ అవార్డులు , యురోప్ 2007 లో "ఉత్తమ యూరోపియన్ ఫెస్టివల్") ఒకటిగా గుర్తించబడింది. 2013 లో ఈ ఉత్సవానికి 2,00,000 మంది సందర్శకులు హాజరయ్యారు. ఇతర ఉత్సవాల్లో జెస్సీర్లోని నిస్, గిటరిజడ రాక్ పండుగలోని నిస్విల్లే జాజ్ ఫెస్టివల్ ప్రాధాన్యత వహిస్తూ ఉన్నాయి.
నాటకరంగం , చలనచిత్ర రంగం
జోకిమ్ వుజిక్ ఆధునిక సెర్బియా థియేటర్ స్థాపించి రంగస్థల సంప్రదాయాన్ని అభివృద్ధి చేసాడు. సెర్బియాలో 38 ప్రొఫెషనల్ థియేటర్లు ఉన్నాయి. వాటిలో అతి ముఖ్యమైనవి బెల్గ్రేడ్, సెర్బియా నేషనల్ థియేటర్ (నోవి సాడ్), సుబాటికాలోని నేషనల్ థియేటర్, నేషనల్ థియేటర్ (నీస్), క్న్జాజేవ్వాక్ (1835 లో సెర్బియాలో స్థాపించబడిన పురాతన థియేటర్). 1967 లో బెల్గ్రేడ్ ఇంటర్నేషనల్ థియేటర్ ఫెస్టివల్ -ప్రారంభించబడింది. ఇది ప్రపంచంలోని పురాతన థియేటర్ పండుగలలో ఒకటిగానూ అతిపెద్ద ఐదు యూరోపియన్ ఉత్సవాల్లో ఒకటిగా మారింది. మరొక వైపు స్టెరిజినొ పొజొర్జే జాతీయ డ్రామా నాటకాలు ప్రదర్శించే పండుగగా ఉంది. సెర్బియన్ నాటక రచయితలు జోవన్ స్టెరిజా పోపోవిక్, బ్రాన్స్వావ్ న్యుసిక్ పరిగణించబడుతున్నారు. ప్రస్తుతతం దుషాన్ కొవాస్వివిక్, బిల్జనా స్ర్బ్జ్నోవిక్ ప్రఖ్యాతిగడించారు.
యూరోపియన్ సినీమాటోగ్రఫీలలో సెర్బియన్ సినిమా చాలా డైనమిక్ సినిమాటోగ్రఫీలలో ఒకటి. ఫిల్మ్ సెంటర్ ఆమోదించిన గ్రాంట్ల ద్వారా సెర్బియా చిత్ర పరిశ్రమకు ప్రభుత్వం సబ్సిడీ అందిస్తూ ఉంది. 2011 లో 17 దేశీయ చలనచిత్రాలు నిర్మించబడ్డాయి. దేశంలో 22 ఆపరేటింగ్ సినిమాస్ ఉన్నాయి. వాటిలో 12 మల్టిప్లెక్సు ఉన్నాయి. వీటికి హాజరు 2.6 మిలియన్లు మించి హాజరౌతూ ఉన్నారు. మొత్తం దేశీయ చిత్రాలలో విక్రయించిన టికెట్లలో 32.3% శాతం ఉంది. సిమనొవ్సిలో ఉన్న ఆధునిక పి.ఎఫ్.ఐ స్టూడియోస్ ప్రస్తుతం సెర్బియా ఏకైక చలనచిత్ర స్టూడియో సముదాయం కొనసాగిస్తూ ఉంది. ఇది 9 స్టేట్ ఆఫ్ ది ఆర్ట్ సౌండ్ స్టేజ్ లను కలిగి ఉంది. ఇక్కడ ముఖ్యంగా అంతర్జాతీయ నిర్మాణాలు జరుగుతున్నాయి. ప్రధానంగా అమెరికన్, పశ్చిమ ఐరోపా చిత్రాలు నిర్మించబడుతున్నాయి. యుగోస్లేవియా ఫిల్మ్ ఆర్కైవ్ మాజీ యుగోస్లేవియా, ప్రస్తుతం సెర్బియా నేషనల్ ఫిల్మ్ ఖజానాగా ఉంది. ఇందులో 95 వేల చిత్ర ప్రింట్లు కలిగి ఉన్నాయి. ఇది ప్రపంచంలోని ఐదు అతిపెద్ద చలనచిత్ర ఖజానాలలో ఒకటి.
పురాతన సెర్బియా విప్లవ నాయకుడు కారడోడ్డే జీవితచరిత్ర ఆధారంగా 1896 లో ఆఫ్ ది ఇమ్మోర్టల్ వోజడ్ కరొడోర్డ్, చిత్రం సెర్బియాలో విడుదలైంది.
అత్యంత ప్రసిద్ధ సెర్బియన్ చిత్ర నిర్మాత ఎమిర్ కుస్టూరికా (లైఫ్ ఈజ్ ఎ మిరాకిల్ సినిమా దర్శకుడు), కేన్స్ ఫిల్మ్ ఫెస్టివల్ లో ఉత్తమ చిత్రంగా రెండు గోల్డెన్ పామ్స్ లను గెలుచుకున్నాడు. 1985 లో ఫాదర్ అవే ఫామ్ లో అవే ఒకటి, మరొకటి 1995 లో అండర్గ్రౌండ్ కొరకు. ఇతర ప్రఖ్యాత దర్శకులలో గోరన్ పాస్కల్జేవిక్, దుషాన్ మకవేజ్వ్, జలీమిర్ జిలింక్, గోరన్ మార్కోవిక్, స్ర్దన్ డ్రాగోజీవిక్, స్ర్దన్ గోలుబోవిచ్లు ఉన్నారు. స్టీవ్ టెసిచ్, సెర్బియా-అమెరికన్ స్క్రీన్ రైటర్ 1979 లో బ్రేకింగ్ అవే చిత్రానికి ఉత్తమ ఒరిజినల్ స్క్రీన్ ప్లే కొరకు అకాడమీ అవార్డు గెలుచుకున్నాడు.
సెర్బియాలో ప్రముఖమైన కొన్ని ప్రముఖ తారలు యుగోస్లేవియ సినిమాటోగ్రఫీ వారసత్వం వదిలారు. వీరిలో జోరాన్ రాడిమోలోవిక్, పావ్లే వుయిసిక్, రాడిమిలా సావిక్విక్, ఒలివేరా మార్కోవిక్, మిజా అలేక్సిక్, మియోడ్రాగ్ పెట్రోవిక్ కెకెల్జా, రుజికా సోకిక్, వెలిమిర్ బాటా జివొజినొవిక్, డానిలో బాటా స్టోజ్కోవిక్, సేకా సబ్లిక్, ఒలివర్ కాతరినా, డ్రాగన్ నికోలిక్, మీరా స్టుపికా, నికోలా సిమిక్, బోరా టోడోరోవిచ్ , ఇతరులు ఉన్నారు. మిలెనా ద్రావిక్ సెర్బియా సినిమాటోగ్రఫీలో అత్యంత ప్రసిద్ధి చెందిన నటి. 1980లో కేన్స్ ఫిలిం ఫెస్టివల్లో ఉత్తమ నటి పురస్కారం గెలుచుకుంది.
మాధ్యం
సెర్బియా రాజ్యాంగం ప్రజలకు ప్రెస్ స్వేచ్ఛ, వాక్ స్వాతంత్ర్యం కల్పిస్తుంది. " రిపోర్టర్స్ వితౌట్ బోర్డర్స్ " నివేదిక ఆధారంగా 2014 ప్రెస్ ఫ్రీడమ్ ఇండెక్స్ నివేదికలో సెర్బియా 180 దేశాలలో 54 వ స్థానం ఉంది. రెండు నివేదికలు మీడియా సంస్థలు, పాత్రికేయులు, సంపాదకీయ విధానాలు ప్రభుత్వ ఒత్తిడిని ఎదుర్కొంటున్నట్లు గుర్తించారు. ప్రస్తుతం మీడియా ఆర్థికంగా మనుగడ కోసం ప్రకటనల ఒప్పందాలు, ప్రభుత్వ సబ్సిడీలపై ఎక్కువగా ఆధారపడింది.
2009 లో ఎ.జి.బి. నీల్సన్ పరిశోధన ఆధారంగా సెర్బులు రోజువారీ సగటున ఐదు గంటలు టెలివిజన్ చూస్తున్నారని భావిస్తున్నారు. ఐరోపాలో ఇది అత్యధిక సగటుగా భావించబడుతుంది. పబ్లిక్ బ్రాడ్కాస్టర్ రేడియో టెలివిజన్ ఆఫ్ సెర్బియా, మూడు (ఆర్.టి.ఎస్.1, ఆర్.టి.ఎస్.2, ఆర్.టి.సి.3)
ఆపరేటింగ్, మిగిలిన నాలుగు ప్రైవేట్ ప్రసార సంస్థలు: పింక్, హ్యాపీ టి.వి, పి.వి.ఎ, O2. టి.వి. ఈ ఛానళ్లను 2016 లో వీటిని వీక్షిస్తున్న శాతం: ఆర్.టి.ఎస్.ఐ 20.2%, పింక్ 14.1%, హ్యాపీ టి.వి. 9.4%, ప్రావా 9.0%, O2.టి.వి. 4.7%, ఆర్.టి.ఎస్.2 2.5%.
సెర్బియాలో 28 ప్రాంతీయ టెలివిజన్ ఛానళ్ళు, 74 స్థానిక టెలివిజన్ ఛానళ్ళు ఉన్నాయి. ప్రాంతీయ చానెళ్ళతో పాటు డజన్ల సంఖ్యలో సెర్బియన్ టెలివిజన్ ఛానళ్లు కేబుల్, ఉపగ్రహ ప్రసారాలుగా అందుబాటులో ఉన్నాయి.సెర్బియాలో
247 రేడియో స్టేషన్లు ఉన్నాయి. వీటిలో 6 జాతీయ ప్రసార రేడియో స్టేషన్లు ఉన్నాయి. సెర్బియా రేడియో టెలివిజన్, రేడియో టెలివిజన్ (రేడియో బెల్గ్రేడ్ 1, రేడియో బెల్గ్రేడ్ 2, రేడియో బెల్గ్రేడ్ 3), నాలుగు ప్రైవేట్ (రేడియో ఎస్ 1, రేడియో ఎస్ 2, ప్లే రేడియో, రేడియో హిట్ ఎఫ్.ఎం). అలాగే 34 ప్రాంతీయ స్టేషన్లు 207 స్థానిక స్టేషన్లు ఉన్నాయి.
సెర్బియాలో 305 వార్తాపత్రికలు ప్రచురించబడుతూ ఉన్నాయి. వీటిలో దినసరి వార్తాపత్రికలు 12 ఉన్నాయి. డైలీలు పోలిటికా, దానస్ వంటి సెర్బియా పత్రికలు 1904 లో బాల్కన్లో స్థాపించబడిన అత్యంత పురాతన వార్తాపత్రికలుగా ప్రత్యేకత సంతరించుకున్నాయి. అత్యధిక ప్రసరణ వార్తాపత్రికలలో వీక్నెర్జే నోవోస్టి, బ్లిక్, కుర్ర్ర్, ఇన్ఫార్మర్ వంటి పత్రికలు 1,00,000 కంటే ఎక్కువ కాపీలు విక్రయించబడ్డాయి. స్పోర్ట్స్కీ జర్నల్,ప్రివ్రెబ్ని ప్రెగ్లెడ్ అనే వ్యాపార పత్రిక, రెండు ప్రాంతీయ వార్తాపత్రికలు (డ్నెవిక్ (నోవి సాడ్), నారోడ్నే నొవిన్ (నిస్)), ఒక అల్పసంఖ్యాక దినసరి ( హంగేరియన్ భాషలో ప్రచురించబడుతున్న " మాగ్యర్ స్జొ " అనే పత్రిక) ఉన్నాయి.
దేశంలో 1,351 పత్రికలు ప్రచురించబడుతున్నాయి. వీటిలో వీక్లీ న్యూస్ మేగజైన్లు ఎన్.ఐ.ఎ, వ్రెమే అండ్ నెడెల్ జ్నిక్, పొలితికిన్ జబవ్నిక్, ప్రసిద్ధ సైన్స్ మ్యాగజైన్, మహిళల లెపోటా & జ్ద్రవ్ల్జె, ఆటో మాగజైన్ సాట్ రివిజ, ఐటి పత్రిక స్వెత్ కాంప్జ్యూటెరా. అదనంగా కాస్మోపాలిటన్, ఎల్లే, గ్రాజియా, మెన్స్ హెల్త్, నేషనల్ జియోగ్రాఫిక్, లే మొండెం డిప్లొమాటిక్, ప్లేబాయ్, హలో, ఇతర పత్రికలు వంటి అంతర్జాతీయ పత్రికా ఎడిషన్లు సెర్బియాలో విస్తారంగా అందుబాటులో ఉన్నాయి.
బీటా, ఫోనెట్ వంటి రెండు ప్రధాన వార్తా సంస్థలు ఉన్నాయి.
2017 నాటికి 432 వెబ్-పోర్టల్స్ (ప్రధానంగా ది.ఆర్ఎస్ డొమైన్లో) లో ఎక్కువగా సందర్శించబడుతున్నాయి. బ్లిక్, కుర్ర్ర్, న్యూస్ వెబ్ పోర్టల్ బి 92, ప్రకటనలు కుపుజేంప్రొడజాజ్ ముద్రిత డైలీల ఆన్లైన్ సంచికలు ఉన్నాయి.
ఆహార సంస్కృతి
బల్గేరియన్లు (ముఖ్యంగా మాజీ యుగోస్లేవియా), మధ్యధరా (ముఖ్యంగా గ్రీక్), టర్కిషు సెంట్రల్ యూరోపియన్ (ముఖ్యంగా ఆస్ట్రియన్, హంగేరియన్ వంటకాలు) వంటకాలతో విలక్షణంగా వైవిధ్యపూరితమైనవిగా ఉంటాయి. సెర్బియన్ సామాజిక జీవితంలో ముఖ్యంగా క్రిస్మస్, ఈస్టరు , విందు రోజులు అంటే స్లావా వంటి మతపరమైన సెలవు దినాలలో ఆహారం చాలా ముఖ్యమైనది.
ప్రధాన ఆహారంలో రొట్టె, మాంసం, పండ్లు, కూరగాయలు, పాల ఉత్పత్తులు ఉంటాయి. సెర్బియా భోజనాలకు రొట్టె ఆధారంగా ఉంటుంది. ఇది సెర్బియన్ వంటలలో ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తుంది. మతపరమైన ఆచారాలలో ఇది ఉంటుంది. అతిథులకు రొట్టె, ఉప్పును అందించడం సెర్బియన్ సంప్రదాయంగా ఉంటుంది. ఆహారంలో మాంసం అధికంగా వినియోగించబడుతుంది. అలాగే చేపలు కూడా ఉంటాయి. సెర్బియన్ ప్రత్యేక ఆహారాలలో సెవప్సిసి (నలుగకొట్టిన మాంసంతో చీజ్ రహిత సాసేజులను చేర్చి గ్రిల్ మీద మసాలాలను చేర్చి తయారు చేయబడేది), ప్లాజెస్కావికా, శర్మ, కజ్మాక్ (క్లాల్డ్ క్రీడ్ మాదిరిగానే పాల ఉత్పత్తి), గిబానికా (చీజ్, కాజ్ మాక్ పై), అజ్వార్ (కాల్చిన ఎరుపు మిరియాలు స్ప్రెడ్ ), ప్రోజా (మొక్కజొన్న బ్రెడ్), కాకామక్ (మొక్కజొన్న పిండి గంజి).
సెర్బియన్లు తమ దేశంలో రాకియా (రకిజా) అనే ఆహారం మొదలైందని గట్టిగా వాదిస్తుంటారు. ఇది ప్రధానంగా పండు నుండి తయారు చేయబడే మద్యపాన పానీయం. వివిధ రూపాల్లో బాల్కన్ అంతటా రాకియా విక్రయించబడుతుంది. ముఖ్యంగా బల్గేరియా, క్రొయేషియా, స్లోవేనియా, మోంటెనెగ్రో, హంగేరి, టర్కీ. స్లిజివోవికా, ప్లం బ్రాందీ, రాకియా రకానికి చెందినవిగా ఉన్నాయి. ఇది సెర్బియా జాతీయ పానీయంగా పరిగణించబడుతుంది.
క్రీడలు
సెర్బియాలో క్రీడలు ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తున్నాయి. దేశానికి బలమైన క్రీడా చరిత్ర ఉంది. సెర్బియాలో అత్యంత ప్రజాదరణ పొందిన క్రీడలలో ఫుట్బాల్, బాస్కెట్బాల్, టెన్నిస్, వాలీబాల్, వాటర్ పోలో, హ్యాండ్బాల్ ప్రాధాన్యత వహిస్తున్నాయి.
సెర్బియాలో వృత్తి క్రీడలు, క్రీడా సమాఖ్యలు లీగ్లు (జట్టు క్రీడలుగా) నిర్వహించబడుతుంటాయి. ప్రొఫెషనల్ క్రీడలకు చెందిన బహుళ-క్రీడా క్లబ్బులు ("స్పోర్ట్స్ సొసైటీస్" అని పిలుస్తారు)నిర్వహించడం సెర్బియా ప్రత్యేకతగా ఉంది. వీటిలో అతిపెద్దవైన రెడ్ స్టార్, పార్టిజాన్, బియోగ్రాడ్ (బెగోగ్రేడులో) , వోజ్వోడిన (నోవి సాడులో), రాడినిక్కి (క్రగుజెవాక్), స్పార్టక్ (సుబోటికాలో) మొదలైన క్రీడా క్లబ్బులు విజయవంతంగా నిర్వహించబడుతున్నాయి.
సెర్బియాలో ఫుట్ బాల్ అత్యంత ప్రజాదరణ పొందిన క్రీడగా ఉంది. 1,46,845 క్రీడాకారులను నమోదు చేసుకుని సెర్బియా ఫుట్బాల్ అసోసియేషన్ దేశంలో అతిపెద్ద క్రీడా సంఘంగా ఉంది. డ్రాగన్ డ్జాజిక్ను సెర్బియా ఫుట్బాల్ అసోసియేషన్ అధికారికంగా ఉత్తమ సెర్బియన్ క్రీడాకారుడుగా గుర్తించింది. ఇటీవల నెమాంజా విడిక్, డెజాన్ స్టాంకోవిక్, బ్రానిస్లావ్ ఇవనోవిచ్ వంటి ప్రముఖ క్రీడాకారులు ఐరోపాలోని ప్రముఖ క్రీడా క్లబ్బుల తరఫున ఫుట్ బాల్ క్రీడలలో పాల్గొని దేశకీర్తిని ఇనుమడింప చేసారు.
గత నాలుగు ఎఫ్.ఐ.ఎఫ్.ఎ. ప్రపంచ కప్పులలో అర్హత సాధించినప్పటికీ సెర్బియా జాతీయ ఫుట్బాల్ జట్టు తగినంత విజయం సాధించ లేదు. సెర్బియా జాతీయ యువ ఫుట్బాల్ జట్లు 2013 యు-19 యూరోపియన్ ఛాంపియన్షిప్పు, 2015 యు-20 ప్రపంచ కప్పును గెలుచుకున్నాయి. సెర్బియాలో రెండు ప్రధాన ఫుట్బాల్ క్లబ్బులు రెడ్ స్టార్ (1991 యూరోపియన్ కప్ విజేత) (బెల్గ్రేడు), పార్టిసన్ (1966 యూరోపియన్ కప్ ఫైనలిస్ట్) ఉన్నాయి. ఈ రెండు క్లబ్బుల మధ్య పోటీ "ఎటర్నల్ డెర్బీ"గా పిలువబడుతుంది. ఇది తరచుగా ప్రపంచంలో అత్యంత అద్భుతమైన క్రీడా పోటీలలో ఒకటిగా చెప్పబడుతుంది.
సెర్బియా పురుషుల జాతీయ బాస్కెట్బాల్ జట్టు రెండు ప్రపంచ ఛాంపియన్షిప్పులను (1998 - 2002 లో), మూడు యూరోపియన్ ఛాంపియన్షిప్పులను (1995, 1997, 2001), రెండు ఒలింపిక్ రజత పతకాలు (1996 - 2016 లో) సాధించింది. 2015 లో మహిళల జాతీయ బాస్కెట్బాల్ జట్టు 2015 యూరోపియన్ ఛాంపియన్షిప్ అలాగే 2016 లో ఒలింపిక్ కాంస్య పతకాన్ని గెలుచుకుంది. గత రెండు దశాబ్దాల్లో 31 మంది సెర్బియన్ క్రీడాకారులు పోడ్రేగ్ "పెజ" స్టోజాకోవిక్ (ఎన్.బి.ఎ. ఆల్-స్టార్ 3 మార్లు ), వ్లాడ్ డివాక్ (2001 ఎన్.బి.ఎ. అల్-స్టార్, ఎఫ్.ఐ.బి.ఎ. హాల్ ఆఫ్ ఫేమర్) తమ ప్రతిభ నిరూపించుకున్నారు. ప్రఖ్యాత "సెర్బియన్ కోచింగ్ స్కూల్" అత్యంత విజయవంతమైన యూరోపియన్ బాస్కెట్ బాల్ శిక్షకులను సృష్టించింది. జెల్జో ఒబ్రాడోవిచ్ శిక్షకుడుగా 9 యూరోలీయా టైటిళ్ళను గెలుచుకున్నాడు. కె.కె. పార్టిసన్ బాస్కెట్బాల్ క్లబ్ 1992 యూరోపియన్ ఛాంపియన్గా ఉంది.
సెర్బియా టెన్నిస్ క్రీడాకారుల ఇటీవలి విజయం దేశంలో టెన్నిస్ ప్రాచుర్యం అత్యున్నతంగా అభివృద్ధి చెందడానికి దారి తీసింది. నోవాక్ డోకోవిక్, పన్నెండు-సారి గ్రాండ్ స్లామ్ విజయం సాధించి 2011, 2012, 2014, 2015 లో ప్రపంచ నంబరు 1 గా నిలిచాడు.
ప్రపంచ టెన్నిస్ అకాడమీ ర్యాంకింగులో అనా ఇవనోవిక్ (2008 ఫ్రెంచ్ ఓపెన్ విజేత), జెలెనా జాంకోవిక్ ఇద్దరూ మొదటి స్థానంలో నిలిచారు. నెనద్ జిమోన్జిక్ (మూడు సార్లు పురుషుల డబుల్, నాలుగు సార్లు మిశ్రమ డబుల్ గ్రాండ్ స్లామ్ విజేత), స్లబోడాన్ జివొజినొవిక్ పురుషుల డబల్సు క్రీడాకారులుగా మొదటి స్థానంలో ఉన్నారు. సెర్బియా పురుషుల టెన్నిసు జాతీయ జట్టు 2010 డేవిస్ కప్పును గెలుచుకుంది. సెర్బియా మహిళల టెన్నిస్ జాతీయ జట్టు 2012 ఫెడరప్ కప్పులో ఫైనలుకు చేరుకుంది.
ప్రపంచంలోని ప్రముఖ వాలీబాల్ దేశాలలో సెర్బియా ఒకటి. సెర్బియా పురుషుల జాతీయ జట్టు 2000 ఒలింపిక్సులో బంగారు పతకాన్ని గెలుచుకుంది. రెండుసార్లు యూరోపియన్ ఛాంపియన్షిప్పును గెలుచుకుంది. మహిళల జాతీయ వాలీబాల్ జట్టు యూరోపియన్ ఛాంపియన్షిప్పును రెండు సార్లు అలాగే 2016 లో ఒలింపిక్ వెండి పతకాన్ని గెలుచుకుంది.
సెర్బియా పురుషుల నేషనల్ వాటర్ పోలో ఒలింపిక్ స్వర్ణ పతకాన్ని మూడు ప్రపంచ ఛాంపియన్షిప్పులు (2005, 2009, 2015), 2001, 2003, 2006, 2012, 2014, 2016 లలో 6 యూరోపియన్ ఛాంపియన్షిప్పులను గెలుచుకుని హంగరీ తరువాత స్థానంలో నిలిచి విజయవంతమైన జాతీయ జట్టుగా పేరు గాంచింది.
వి.కె. పార్టిసన్ ఒక ఉమ్మడి రికార్డును ఏడు యూరోపియన్ ఛాంపియన్ టైటిల్స్ గెలుచుకుంది.
ప్రసిద్ధ సెర్బియా అథ్లెటిక్స్లో: స్విమ్మర్స్ మిలోరాడ్ చెవిక్ (2009లో 100 మీటర్ల బటర్ఫ్లై, 50 మీటర్ల బటర్ఫ్లై క్రీడలలో వెండి పతక విజేతగా నిలిచాడు. 2008 లో ప్రపంచ ఛాంపియన్గా అమెరికన్ స్విమ్మర్ మైఖేల్ ఫెల్ప్స్తో 100 మీటర్ల బటర్ఫ్లై క్రీడలో ఒలింపిక్ రజత పతక విజేతగా నిలిచాడు). నద హిగ్ల్ (2009 వరల్డ్ 200 మీటర్ల బ్రీస్టు స్ట్రోక్లో ఛాంపియన్ - ప్రపంచ ఛాంపియన్గా నిలిచిన మొట్టమొదటి సెర్బియన్ మహిళ); ట్రాక్ అండ్ ఫీల్డ్ అథ్లెట్ ఇవానా స్పానొవిక్ (లాంగ్ జంపర్; 2016 ఒలింపిక్స్లో యూరోపియన్ ఛాంపియన్, కాంస్య పతక విజేతగా నిలిచాడు); రెజ్లర్ డివార్డ్ స్తన్ఫాన్క్ (2016 ఒలింపిక్ బంగారు పతక విజేత), టైక్వాండోయిస్ట్ మాలికా మాండిక్ (2012 ఒలింపిక్ బంగారు పతక విజేత).
యూరోపియన్ బాస్కెట్బాల్ చాంపియన్షిప్ 2005 పురుషుల యూరోపియన్ వాలీబాల్ చాంపియన్షిప్, 2005 పురుషుల యురేపియన్ బాస్కెటు బాల్ చాంపియన్షిప్ 2006,2016 పురుషుల యూరోపియన్ వాటర్ పోలో ఛాంపియన్షిప్స్, 2009 సమ్మర్ యూనివర్సియేడ్, 2012 యూరోపియన్ పురుషుల హ్యాండ్ బాల్ చాంపియన్షిప్, 2013 ప్రపంచ మహిళల హ్యాండ్బాల్ చాంపియన్షిప్ క్రీడలకు ఆతిథ్యం ఇచ్చింది. సెర్బియా వార్షికంగా అనేక ప్రధాన క్రీడా పోటీలను నిర్వహిస్తుంది. దేశంలో బెల్గ్రేడ్ మారథాన్, టూర్ డీ సెర్బియా సైకిల్రేసు వంటి వార్షిక క్రీడా కార్యక్రమాలు నిర్వహించబడుతుంటాయి.
ఇవీ చూడండి
కొసావో
మూలాలు
బయటి లింకులు
Serbian Government
Doing Business in Serbia
e-Government Portal of Serbia
President of the Republic of Serbia
National Assembly of Serbia
Ministry of Foreign Affairs of Serbia
The EU Integration Office
National Tourist Organization of Serbia
National Bank of Serbia
Serbia Investment and Export Promotion Agency
Statistical Office of Serbia
Serbia Business Country Gateway
Serbia: CIA World FactBook 2008
యూరపు
రిపబ్లిక్కులు
స్లేవిక్ దేశాలు
ఈ వారం వ్యాసాలు
భూపరివేష్టిత దేశాలు
|
veerabhadrapeta,aandhra Pradesh raashtram, Vizianagaram jalla, lakkavarapukota mandalaaniki chendina gramam. idi Mandla kendramaina lakkavarapukota nundi 6 ki.mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina Vizianagaram nundi 29 ki.mee. dooramloonuu Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 398 illatho, 1520 janaabhaatho 361 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 738, aadavari sanka 782. scheduled kulala janaba 109 Dum scheduled thegala janaba 1. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 583030.pinn kood: 535161.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaala okati, praivetu praadhimika paatasaala okati unnayi.balabadi, praathamikonnatha paatasaala, maadhyamika paatasaalalu lakkavarapukotalo unnayi. sameepa juunior kalaasaala lakkavarapukotalonu, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala shrungavarapukotalonu unnayi. sameepa vydya kalaasaala nellimarlalonu, maenejimentu kalaasaala, polytechniclu vijaynagaramlonu unnayi. sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala shrungavarapukotalonu, aniyata vidyaa kendram lakkavarapukotalonu, divyangula pratyeka paatasaala Vizianagaram lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
praadhimika aaroogya kendram, praadhimika aaroogya vupa kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. pashu vaidyasaala gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, samchaara vydya shaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi. bavula neee kudaa andubatulo Pali. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi. borubavula dwara kudaa edaadi podugunaa neee andutundi. cheruvu dwara gramaniki taguneeru labisthundhi.
paarisudhyam
gramamlo muruguneeti paarudala vyvasta ledhu. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
veerabhadrapeta (lakkavarapukota)loo sab postaphysu saukaryam Pali. postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. praivetu korier gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. internet kefe / common seva kendram gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
sameepa gramala nundi auto saukaryam Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. prabhutva ravaanhaa samshtha baasu saukaryam, praivetu baasu saukaryam modalainavi gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. railway steshion gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali.
jalla rahadari gramam gunda potondi. jaateeya rahadari, rashtra rahadari, pradhaana jalla rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram unnayi.
atm, vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. vaaram vaaram Bazar, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. saasanasabha poling kendram, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 15 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
veerabhadrapeta (lakkavarapukota)loo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 84 hectares
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 2 hectares
saswata pachika pranthalu, itara metha bhuumii: 9 hectares
thotalu modalainavi saagavutunna bhuumii: 7 hectares
saagulo laeni bhoomullo beedu bhoomulu kanivi: 2 hectares
banjaru bhuumii: 4 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 253 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 67 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 192 hectares
neetipaarudala soukaryalu
veerabhadrapeta (lakkavarapukota)loo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
cheruvulu: 192 hectares
moolaalu
velupali lankelu
|
రాచన్నగూడెం, ఏలూరు జిల్లా, జీలుగుమిల్లి మండలానికి చెందిన గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన జీలుగుమిల్లి నుండి 15 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన కొవ్వూరు నుండి 32 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 316 ఇళ్లతో, 1071 జనాభాతో 469 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 534, ఆడవారి సంఖ్య 537. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 224 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 175. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 588005.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి ఉంది.బాలబడి అశ్వారావుపేటలోను, మాధ్యమిక పాఠశాల అంకన్నగూడెంలోనూ ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల అశ్వారావుపేటలోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాలలు జంగారెడ్డిగూడెంలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల ఏలూరులోను, పాలీటెక్నిక్ జంగారెడ్డిగూడెంలోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల వేగవరంలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల జంగారెడ్డిగూడెంలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం జీలుగుమిల్లిలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల ఏలూరు లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
రాచన్నగూడెంలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు.సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
గ్రామంలోఒక ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం ఉంది. డిగ్రీ లేని డాక్టరు ఒకరు ఉన్నారు. ఒక మందుల దుకాణం ఉంది.
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. చెరువు ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది.
పారిశుధ్యం
గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
రాచన్నగూడెంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 37 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 80 హెక్టార్లు
సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 53 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 299 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 131 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 221 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
రాచన్నగూడెంలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
బావులు/బోరు బావులు: 221 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
రాచన్నగూడెంలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
వరి, మొక్కజొన్న, ప్రత్తి
గణాంకాలు
2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 1071. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 534, మహిళల సంఖ్య 537, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 274 ఉన్నాయి.
మూలాలు
|
రాచపల్లి, కాకినాడ జిల్లా, ప్రత్తిపాడు మండలానికి చెందిన గ్రామం.. ఈ గ్రామం. జాతీయ రహదారి 45 కి 3 కిలోమీటర్ల దూరంలోను, రాజమండ్రికి 57 కిలోమీటర్ల దూరంలోను ఉంది. ఈ గ్రామంలో ముఖ్యంగా రాజుల కులస్తులు వర్గం ఎక్కువగా ఉంటారు.ఇది మండల కేంద్రమైన ప్రత్తిపాడు నుండి 12 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన పెద్దాపురం నుండి 25 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1446 ఇళ్లతో, 5542 జనాభాతో 821 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 2775, ఆడవారి సంఖ్య 2767. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 916 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 37. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 587312. పిన్ కోడ్: 533430.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి.ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల వొమ్మంగిలోను, మాధ్యమిక పాఠశాల ధర్మవరంలోనూ ఉన్నాయి.సమీప జూనియర్ కళాశాల కిర్లంపూడి లోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల పెద్దాపురంలో ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్ కాకినాడలో ఉన్నాయి.సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల ప్రత్తిపాడులోను, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాలలు కాకినాడలోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
రాచపల్లిలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ఏడుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు.ఒక కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రంలో ఒక డాక్టరు, ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు.
సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం ఉంది. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టరు ఒకరు ఉన్నారు. ఒక మందుల దుకాణం ఉంది.
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది.గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు.చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
రాచపల్లిలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
ండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి.ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.జాతీయ రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి.ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. వారం వారం సంత గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 6 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
రాచపల్లిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 65 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 45 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 710 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 315 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 394 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
రాచపల్లిలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
బావులు/బోరు బావులు: 130 హెక్టార్లు
చెరువులు: 247 హెక్టార్లు
ఇతర వనరుల ద్వారా: 16 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
రాచపల్లిలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
వరి, చెరకు
ప్రదేశాలు
శ్రీరమణ సేవాశ్రమం.
శ్రీఅపీతకుచాంబ సమేత అరుణాచలేశ్వర స్వామి వారి దేవాలయం
ప్రముఖులు
రాళ్ళపల్లి నరసింహారావు
మూలాలు
|
malchelma, Telangana raashtram, sangareddi jalla, huzurabad mandalamlooni gramam.
idi Mandla kendramaina huzurabad nundi 12 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina huzurabad nundi 12 ki. mee. dooramloonuu Pali.
jillala punarvyavastheekaranalo
2016 aktobaru 11na chosen Telangana jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam paata medhak jillaaloni idhey mandalamlo undedi.
graama janaba
2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 722 illatho, 3983 janaabhaatho 1226 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 2072, aadavari sanka 1911. scheduled kulala sanka 526 Dum scheduled thegala sanka 436. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 573372.pinn kood: 502220.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaalalu remdu, prabhutva praathamikonnatha paatasaalalu remdu, prabhutva maadhyamika paatasaala okati unnayi.sameepa balabadi mogdampallilo Pali.sameepa juunior kalaasaala, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala jaheeraabaadloonu, inginiiring kalaasaala sangaareddiloonuu unnayi. sameepa vydya kalaasaala sangaareddilonu, polytechnic ranjolelonu, maenejimentu kalaasaala hyderabadulonu unnayi. sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala ranjolelonu, aniyata vidyaa kendram sangaareddilonu, divyangula pratyeka paatasaala haidarabadu lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
malchelmalo unna okapraathamika aaroogya kendramlo iddharu daaktarlu, aaruguru paaraamedikal sibbandi unnare. ooka praadhimika aaroogya vupa kendramlo daaktarlu laeru. iddharu paaraamedikal sibbandi unnare. ooka pashu vaidyasaalalo ooka doctoru, okaru paaraamedikal sibbandi unnare.
sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, samchaara vydya shaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
gramamlo2 praivetu vydya soukaryaalunnaayi. ooka embibies doctoru, degrey laeni doctoru okaru unnare.
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi. bavula neee kudaa andubatulo Pali. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi. borubavula dwara kudaa edaadi podugunaa neee andutundi. cheruvu dwara gramaniki taguneeru labisthundhi.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
malchelmalo postaphysu saukaryam, sab postaphysu saukaryam unnayi. poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. praivetu baasu saukaryam, railway steshion modalainavi gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
jalla rahadari gramam gunda potondi. jaateeya rahadari, rashtra rahadari, pradhaana jalla rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu, mattirodloo unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo vaanijya banku, vyavasaya parapati sangham unnayi. gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram unnayi. vaaram vaaram Bazar gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. atm, sahakara banku gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. saasanasabha poling kendram, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 10 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
malchelmalo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
adivi: 305 hectares
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 152 hectares
saagulo laeni bhoomullo beedu bhoomulu kanivi: 44 hectares
banjaru bhuumii: 28 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 696 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 651 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 117 hectares
neetipaarudala soukaryalu
malchelmalo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
baavulu/boru baavulu: 117 hectares
utpatthi
malchelmalo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
cheraku, kandi, soyabeen
moolaalu
velupali lankelu
|
పంచ కేదార్ ఐదు హిందూ దేవాలయాలు లేదా శివునికి అంకితం చేయబడిన శివైం పవిత్ర స్థలాలను సూచిస్తుంది. అవి భారతదేశం ఉత్తరాఖండ్లోని గర్వాల్ హిమాలయ ప్రాంతంలో ఉన్నాయి. హిందూ ఇతిహాసమైన మహాభారతంలోని పాండవులతో వారి సృష్టిని నేరుగా అనుసంధానించే అనేక పురాణాలకు సంబంధించిన అంశాలు ఇవి.
తీర్థయాత్ర ,ఆరాధన కోసం అనుసరించాల్సిన కఠినమైన పెకింగ్ క్రమంలో నియమించబడిన ఐదు దేవాలయాలు కేదార్నాథ్ ఆలయం ( ఎత్తులో, తుంగనాథ్ ఆలయం, ( ), రుద్రనాథ్ ఆలయం (రుద్రనాథ) ( ), మధ్యమహేశ్వర దేవాలయం, లేదా మద్మహేశ్వర్ () , కల్పేశ్వర దేవాలయం, ( ). వీటిలో కేదార్నాథ్ ప్రధాన ఆలయం, ఇది నాలుగు చోటా చార్ ధామ్లలో లేదా గర్వాల్ హిమాలయాల తీర్థయాత్ర కేంద్రాలలో భాగం. మిగిలిన మూడు ధామ్లు బద్రీనాథ్, యమునోత్రి, గంగోత్రి.అంతేగాదు కేదార్నాథ్ పన్నెండు జ్యోతిర్లింగాలలో ఒకటి.
గర్హ్వాల్ ప్రాంతాన్ని కేదార్ తర్వాత కేదార్-ఖండ అని కూడా పిలుస్తారు. ఇది శివుడు స్థానిక పేరు.ఈ ప్రాంతం వైష్ణవ శాఖ కంటే చాలా ఎక్కువగా శివుని శైవ శాఖ చిహ్నాలు , ప్రతిరూప రూపాలలో పుష్కలంగా ఉన్నాయి.కేదార్-క్షేత్ర లేదా కేదార్ మండల అని పిలవబడే చమోలి జిల్లాలో సగభాగాన్ని కలిగి ఉన్న ఈ ప్రాంత పశ్చిమ భాగం, పంచ కేదార్ను కలిగి ఉన్న మొత్తం ఐదు దేవాలయాలను దాని పరిధిలో కలిగి ఉంది.
పంచ కేదార్ ఆలయాలలో మొదటిది అయిన కేదార్నాథ్ పుణ్యక్షేత్రానికి అందుబాటులో ఉన్న ఆధారాల ప్రకారం 2007లో సందర్శకుల సంఖ్య 5,57,923గా ఉంది.దానికి ముందు 20 సంవత్సరాల క్రితం (1987) సందర్శకుల సంఖ్య 87,629.
చరిత్ర
పంచ కేదార్ యాత్ర (తీర్థయాత్ర) నేరుగా నేపాల్లోని గోరఖ్నాథ్ సంప్రదాయానికి (వారి యాత్రికుల సంప్రదాయాలకు గుర్తింపు) సంబంధించిందని చెప్పబడింది. దీనికి నిదర్శనంగా, నేపాల్లోని పశుపతినాథ్ ఆలయంలో తీర్థయాత్రకు పరాకాష్ట అని పేర్కొనబడింది, ఇక్కడ శివుని తల పూజించబడుతుంది.మూపురం పూజించబడే కేదార్నాథ్ వద్ద కాదు. కేదార్నాథ్ ఆలయ గోపురంలో ఉపయోగించిన చిహ్నం ఖాట్మండులోని పశుపతినాథ్ ఆలయ గోపురంలో ప్రదర్శించబడినట్లుగానే ఉందని ఈ విషయంలో మద్దతుగా ప్రస్తావించబడిన మరో వాస్తవం.
పురాణ కథనాలు
గర్వాల్ ప్రాంతం,శివుడు , పంచ కేదార్ ఆలయాల సృష్టికి సంబంధించిన అనేక జానపద పురాణాలు వివరించబడ్డాయి.
పంచ కేదార్ గురించిన ఒక జానపద పురాణం హిందూ ఇతిహాసం మహాభారతంలోని, పాండవులకు సంబంధించింది. పురాణ కథనం ప్రకారం కురుక్షేత్ర యుద్ధంలో పాండవులు తమ దాయాదులైన కౌరవులను ఓడించి చంపారు. వారు యుద్ధ సమయంలో చేసిన సోదరలహత్య (గోత్ర హత్య ) , బ్రాహ్మణహత్య (బ్రాహ్మణులను చంపడం - పూజారి వర్గం) తో సమానమని, ఇది మహాపాపంగా పరిగణించి ఆ పాప పరిహారం నిమిత్తం ప్రాయశ్చిత్తంగా ఎదో ఒకటి చేసుకోవాలని భావించారు.దానిలో భాగంగా కృష్ణుడి సలహా మేరకు, వారు తమ రాజ్యాధికారాన్ని తమ బంధువులకు అప్పగించి, శివుడిని వెతుకుతూ అతని ఆశీర్వాదం కోసం బయలుదేరారు. మొదట వారు పవిత్ర నగరమైన వారణాసి (కాశీ)కి వెళ్లారు.ఇది శివునికి అత్యంత ఇష్టమైన క్షేత్రం.ఈ నగరం శివాలయానికి ప్రసిద్ధి చెందింది. కానీ, కురుక్షేత్ర యుద్ధంలో మరణం, మోసం కారణంగా శివుడు తీవ్రంగా కోపగించుకున్నాడు. పాండవుల ప్రార్థనల పట్ల సున్నితత్వంతో వాటిని నివారించాలని కోరుకున్నాడు. అందువల్ల అతను ఎద్దు (నంది) రూపాన్ని ధరించి, గర్వాల్ ప్రాంతంలో దాక్కున్నాడు.
వారణాసిలో శివుడు కనిపించకపోవడంతో పాండవులు గర్వాల్ హిమాలయాలకు వెళ్లారు. ఐదుగురు పాండవ సోదరులలో రెండవవాడైన భీముడు, రెండు పర్వతాల వద్ద నిలబడి శివుని కోసం వెతకడం ప్రారంభించాడు.అతను గుప్తకాశి ("దాచిన కాశీ" - శివుని దాక్కున్న చర్య నుండి వచ్చిన పేరు) సమీపంలో ఒక ఎద్దు మేస్తున్నట్లు చూశాడు. భీముడు వెంటనే ఆ ఎద్దును శివుడని గుర్తించాడు. భీముడు ఎద్దును దాని తోక , వెనుక కాళ్ళతో పట్టుకున్నాడు. కానీ ఎద్దు రూపంలో ఉన్న శివుడు భూమిలోకి అదృశ్యమయ్యాడు. కేదార్నాథ్లో మూపురం పెరగడం, తుంగనాథ్లో చేతులు కనిపించడం, రుద్రనాథ్లో ముఖం, నాభి, మధ్యమహేశ్వర్లో పొత్తికడుపు, వెంట్రుకలు కనిపిస్తాయి. కల్పేశ్వర్ లో. శివుని కంఠం కేదారకంఠ పర్వతంపై పడిందని ప్రతీతి. ఐదు వేర్వేరు రూపాల్లో శివుడు తిరిగి కనిపించడంతో పాండవులు సంతోషించారు. శివుడిని పూజించడం కోసం ఈ ఐదు ప్రదేశాలలో దేవాలయాలను నిర్మించారు. ఆ విధంగా పాండవులు తమ పాపాల నుండి విముక్తులయ్యారు.
కథ రూపాంతరం భీముడు ఎద్దును పట్టుకోవడమే కాదు, అది అదృశ్యం కాకుండా ఆపింది. పర్యవసానంగా ఎద్దు ఐదు భాగాలుగా నలిగిపోయి హిమాలయాలలోని గర్వాల్ ప్రాంతంలోని కేదార్ ఖండ్లోని ఐదు ప్రదేశాలలో కనిపించింది. పంచ కేదార్ దేవాలయాలను నిర్మించిన తరువాత, పాండవులు మోక్షం కోసం కేదార్నాథ్లో ధ్యానం చేసి,యజ్ఞం (అగ్ని త్యాగం) చేసి, ఆపై మహాపంత్ (స్వర్గరోహిణి అని కూడా పిలుస్తారు) అనే స్వర్గ మార్గం ద్వారా స్వర్గం లేదా మోక్షాన్ని పొందారు.పంచ కేదార్ ఆలయాలు ఉత్తర-భారత హిమాలయ ఆలయ నిర్మాణంలో కేదార్నాథ్, తుంగనాథ్, మధ్యమహేశ్వర్ ఆలయాలు ఇదే పద్ధతిలో నిర్మించబడ్డాయి.
పంచ కేదార్ ఆలయాల వద్ద శివ దర్శన తీర్థయాత్రను పూర్తి చేసిన తర్వాత, బద్రీనాథ్ ఆలయంలో విష్ణువును సందర్శించడం ఒక అలిఖిత మతపరమైన ఆచారం.అతను శివుని ఆశీర్వాదం కోరినట్లు భక్తుడు చివరి ధృవీకరణ రుజువుగా చెప్పవచ్చు.
పూజా హక్కులు
పంచ కేదార్ దేవాలయాలలో పూజించే పూజారులు, పండితులు తుంగనాథ్ మినహా దక్షిణ భారతదేశానికి చెందినవారు. పంచాచార్యులు స్థాపించిన వీరశైవ లింగాయత్లైన జంగమలు కేదార్నాథ్ , మధ్యమహేశ్వరాలయంలో ప్రధాన అర్చకులుగా ఉన్నారు. కేదార్నాథ్ ప్రధాన పూజారిని రావల్ జగద్గురు అని పిలుస్తారు. ఆదిశంకరాచార్య స్థాపించిన దాస్నామి గోసైన్లు రుద్రనాథ్ , కల్పేశ్వరాలయాలలో ప్రధాన అర్చకులుగా ఉన్నారు. తుంగనాథ్ ఆలయానికి ఖాశీ బ్రాహ్మణులు సేవలందిస్తున్నారు. తుంగనాథ్ విషయానికొస్తే, మొకుమఠానికి చెందిన స్థానిక బ్రాహ్మణులు పూజారులుగా వ్యవహరిస్తన్నారు.
భౌగోళిక శాస్త్రం
ఐదు దేవాలయాలు ఎగువ హిమాలయాల ప్రాంతంలో నందా దేవి, చౌకంబ, కేదార్నాథ్, నీలకంఠ శిఖరాల ఎత్తైన, మంచుతో కప్పబడిన కొండ శ్రేణులతో కప్పబడి ఉన్నాయి. కేదార్నాథ్ మందాకిని నది లోయలో ఉంది.ఇతర పుణ్యక్షేత్రాలు మందాకిని లోయ, అలకానంద కొండగట్టు మధ్య ఎత్తైన ప్రదేశాలలో ఉన్నాయి.అవి చాలా రిమోట్లో ఉన్నాయి. కల్పేశ్వర్ మినహా మిగిలిన నాలుగు మోటారు వాహనాల ద్వారా దర్శించటానికి ఇప్పటికీ రహదారుల సరయైన అందుబాటులో లేవు, అయితే ఏప్రిల్ చివరి లేదా మే ప్రారంభం నుండి అక్టోబర్ ప్రారంభం వరకు కఠినమైన ట్రెక్కింగ్ ద్వారా చేరుకోవచ్చు. మిగిలిన సంవత్సరం (శీతాకాలం), భారీ హిమపాతం కారణంగా పుణ్యక్షేత్రాలు మూసివేయబడతాయి. కల్పేశ్వర్కు ఏడాది పొడవునా సమీప రహదారి ప్రధాన ప్రాంతం నుండి దూరం ప్రయాణించి చేరుకోవచ్చు.
కేదార్నాథ్ గ్రామం గర్హ్వాల్ హిమాలయాల ఉత్తర భాగంలో కేదార్నాథ్ పర్వతాల అంచున ఉంది. కేదార్నాథ్ శ్రేణులు మందాకిని నదిలోకి ప్రవహిస్తాయి.ఇది చురాబ్రే హిమానీనదం స్థిరమైన అంచు నుండి ఉద్భవించింది. సుందరమైన మందాకిని లోయను ఏర్పరుస్తుంది. దూద్గంగ, మధుగంగ, స్వర్గదూరి, సరస్వతి అనేవి కేదార్నాథ్ ఆలయం వెనుక లోయలో ప్రవహించే ప్రవాహాలు.ఆలయానికి సమీపంలో రెటా, ఉదక్, రుద్ర, రిషి అనే నాలుగు పవిత్ర చెరువులు అన్నాయి. తుంగనాథ్లో పంచుల్లి, నందా దేవి, దునగిరి, కేదార్నాథ్, బందర్ పూంచ్ శిఖరాల ఆకట్టుకునే నేపథ్యం ఉంది.రుద్రనాథ్ దగ్గర వైతరణి ప్రవాహం ప్రవహిస్తుంది. దట్టమైన అటవీ ప్రాంతంలో ఉర్గాం లోయలో కల్పేశ్వర్ ఉంది.అలకనంద ఉపనది కల్ప్ గంగా నది లోయ గుండా ప్రవహిస్తుంది.
ట్రెక్కింగ్ ద్వారా
పంచ కేదార్ ఆలయాలు సమీప రహదారి ప్రధాన ప్రాంతం నుండి మాత్రమే అందుబాటులో ఉంటాయి, కానీ వివిధ దిశలలో, పొడవులు,ఏటవాలు, మంచు పొరలు ఉన్నందున కష్టాల స్థాయి కఠినంగాఉంటుంది.గర్హ్వాల్ ప్రాంతంలో ఉన్న ట్రెక్ మార్గాలు నందా దేవి త్రిశూల్ ( ), చౌఖంబ ( ) ఇవి బాగా ఎత్తైన మంచు శిఖరాల దృశ్యం అద్భుతమైన, మంత్రముగ్ధమైన అనుభూతిని అందిస్తాయి.గర్హ్వాల్ ప్రాంతంలో అత్యధికంగా పూజించబడే గంగా నది,దాని అనేక ఉపనదులు పంచ కేదార్ ఆలయాల గౌరవాన్ని పెంచుతాయి.
పంచ కేదార్లోని ఐదు ఆలయాలను దర్శించాలంటే మొత్తం ట్రెక్ పొడవు సుమారు (గౌరీకుండ్ వరకు రహదారి ప్రయాణంతో సహా), 16 రోజులు సమయం పట్టింది. హిమాలయ పర్వత శ్రేణుల దృశ్యాలను కలిగి ఉన్న గౌరీ కుండ్ నుండి ట్రెక్ ప్రారంభమవుతుంది. ట్రెక్కింగ్ రెండు సీజన్లలో జరుగుతుంది; వేసవిలో మూడు నెలలు, వర్షాకాలం తర్వాత రెండు నెలలు. మిగిలిన కాలంలో,కల్పేశ్వర్ మినహా, మిగిలిన నాలుగు పంచ కేదార్ ఆలయాలు మంచు కవచం కారణంగా ప్రవేశించలేరు.
ఉత్తరాఖండ్ మైదానాల నుండి గర్వాల్కి రిషికేశ్ నుండి రహదారి మొదటి ప్రవేశ ద్వారం. ఢిల్లీ నుండి రోడ్డు మార్గంలో రిషికేశ్ చేరుకోవచ్చు . రుద్రప్రయాగ్ - కేదార్నాథ్ రహదారిలో రిషికేశ్ నుండి గౌరీఖుండ్కు దారి తీస్తుంది, ఇక్కడ నుండి ట్రెక్కింగ్ కేదార్నాథ్ ఆలయానికి ప్రారంభమవుతుంది. కేదార్నాథ్ యాత్ర , ప్రతి మార్గం. కేదార్నాథ్ తర్వాత, గుప్తకాశీకి, తరువాత జగసుకు రోడ్డు ప్రయాణం దూరం ఉంటుంది . జగసు నుండి, గౌంధర్ మీదుగా మాధైమహేశ్వర్ ఆలయానికి ట్రెక్కింగ్ కంటే ఎక్కువ దూరం ఉంటుంది . ఈ ట్రెక్ చౌఖంబ, కేదార్నాథ్, నీలకంఠ శిఖరాల వీక్షణలను అందిస్తుంది. మధ్యమహేశ్వర్ నుండి తిరిగి జగసు మీదుగా చోప్టాకు వెళ్లే రహదారి . చోప్తా నుండి, దూరంలో ఉన్న తుంగనాథ్ ఆలయానికి ట్రెక్కింగ్ ఉంది . తుంగనాథ్ ట్రెక్ తర్వాత, రోడ్డు మీదుగా మండల్ వరకు (భారీ వర్షపాతం కారణంగా గర్వాల్లోని చిరపుంజి అని పిలుస్తారు) దూరం వరకు డ్రైవ్ చేయాలి. . మండలం నుండి, రుద్రనాథ్ ఆలయానికి ట్రెక్ . రుద్రనాథ్ ఆలయాన్ని సందర్శించిన తర్వాత తిరుగుప్రయాణం మండల్, రోడ్డు మార్గంలో హెలాంగ్కు వెళ్లాలి. హెలాంగ్ నుండి, కల్పేశ్వర్ ఆలయానికి ట్రెక్కింగ్ ఉర్గాం గ్రామం మీదుగా, మార్గం యొక్క ఏటవాలు కారణంగా ఇది చాలా శ్రమతో కూడుకున్నదిగా పరిగణించబడుతుంది. పంచ కేదార్ దేవాలయాలలో చివరిదైన కల్పేశ్వర్ ఆలయ తీర్థయాత్రను పూర్తి చేసిన తర్వాత, హెలాంగ్ నుండి రిషికేష్కు పిపాల్కోతి మీదుగా తిరుగు ప్రయాణంలో దూరం ఉంటుంది. .
సమీప విమానాశ్రయం జాలీ గ్రాంట్, డెహ్రాడూన్ (). సమీప రైల్వే స్టేషన్ రిషికేశ్ ().
చలికాలంలో పూజలు
హిమపాతం కారణంగా దేవాలయాలు ప్రవేశించలేని శీతాకాలంలో, ఉఖిమత్లోని ఓంకారేశ్వర్ ఆలయంలో కేదార్నాథ్ పవిత్రమైన ప్రతీకాత్మక శివ విగ్రహాన్ని పూజిస్తారు, తుంగనాథ్ ప్రాతినిధ్య విగ్రహాన్ని మక్కుమత్లో పూజిస్తారు, రుద్రనాథ్ సింబాలిక్ చిత్రాన్ని చమోలి గోపేశ్వర్ కు తీసుకు వస్తారు. ఉఖిమఠ్లో మధ్యమహేశ్వర్ ప్రతీకాత్మక విగ్రహం ప్రతిష్టించిపూజలు జరుపుతారు.
ఏడాది పొడవునా తెరిచి ఉండే పవిత్ర పంచ కేదార్ ఆలయం కల్పేశ్వర్ మాత్రమే.
ప్రస్తావనలు
వెలుపలి లంకెలు
పంచ్ కేదార్
ఉత్తరాఖండ్
ఉత్తరాఖండ్ పర్యాటక ప్రదేశాలు
ఉత్తరాఖండ్ పుణ్యక్షేత్రాలు
శివాలయాలు
|
baadhrapada bahulha panchami anagaa baadhrapadamaasamulo krishna pakshamu nandhu panchami thidhi kaligina roeju.
sanghatanalu
jananaalu
2007
maranalu
2007
pandugalu, jaateeya dinaalu
bayati linkulu
bhaadrapadamaasamu
|
snow leka manchugallu anagaa sphatikakara neeti manchu pecchula roopamloni avapaatam, idi meghala nundi paduthundi. snow chinna manchu renuvulanu kaligi gallugallugaa poditanamtho vuntundi kabaadi idi ooka gallu padaartham. amduvalana idi baahya ottidi guri thappinchi mruduvugaa, tellagaa, metthati nirmaanaanni kaligi umtumdi. manchugallapellala parimaanaalu, aakaralu vividha rakaluga ostayi. banti ruupamloe pade ledha kurise manchugalla rakalaloo karige, gaddakatte kaaranaalanu batti vitini vadagallu, ais pellets ledha snow grains vento palu paerlato pilustharu.
chithramaalika
snow
|
ఈల అనగా నోటితో చేసే ఒక విధమైన శబ్దము. మానవులు, కొన్ని జంతువులు మాత్రమే ఈల వేయగలవు.
ఈల ఎలా వేస్తారు
పెదాలు మాత్రమే ఉపయోగించి వేసే ఈలకన్నా, నోట్లో చేతి వేళ్లను ఉంచి వేసే ఈల వల్ల ఉత్పన్నమయ్యే శబ్ద తీవ్రత చాలా ఎక్కువగా, స్పష్టంగానూ ఉంటుంది. ఈలవేసే ఈ రెండు పద్ధతులలోనూ ఉండే సూత్రం ఒకటే. ఒక వాయురంధ్రం (air cavity) గుండా వేగంగా పయనించే గాలి, దాని ద్వారం దగ్గర గోడలను తాకడంతో అల్లకల్లోలమైన శబ్ద కంపనాలు ఏర్పడడం. వేళ్లు నోటిలో పెట్టి వూదడం ద్వారా వెలువడే గాలి కావలసిన పౌనఃపున్యంతో కంపిస్తుంది. ఈలకు కావలసిన వాయురంధ్రం ఈలవేసే వ్యక్తి నోటి రూపంలో లభిస్తుంది. దాని ద్వారా పయనించే గాలి శబ్ద కంపనాలు చేయడం వల్ల తీక్షణమైన శబ్దం వెలువడుతుంది. ఈల వేయడంలో అనుభవమున్న వ్యక్తులు ఒక వేలితోకూడా నోటిలోని నాలుకను తగు విధంగా మడతబెట్టి శక్తిమంతమైన శబ్దాన్నిచ్చే 'ఈల'ను వేయగలరు.
బయటి లంకెలు
Kahn, Ric. "Finally, whistling is cool again", Boston Globe, August 27, 2007
International Whistlers Convention Main Louisburg Website
International Whistlers Convention 2008 in Japan Website
Northern Nightingale site with whistling lessons and links to other whistlers' sites
Lesson on how to do Palate Whistling
Whistling in Antiquity (PDF) by A V van Stekelenburg (University of Stellenbosch)
Indian Whistlers Association (IWA) Website
Biography page of whistling performer Robert Stemmons with links to other whistlers sites
YouTube page of professional whistler Dave Santucci featuring whistling performance videos and whistling tutorial videos
Lecture on the History of Musical Whistling given by Linda Parker Hamilton at the 2012 International Whistlers Convention
|
v6 nyuss channel telanganaloni vartha channel. indhulo 24 gantalupaatu varthalu prasaaram avtuntaayi. bhaaratadaesam, itara deeshalaloo 120 mallan telegu prajalanu cherukovadame eechanal lakshyam.
charithra
2012, marchi 1na v.ai.emle. prai.li aney samshtha dwara yea channel praarambhinchabadindhi. deeniki paathrikeeyudu amkam ravi sea.yea.oa.gaaa deeni karyakalapalalo paerondhina paathrikeeyulu kudaa unnare.
kaaryakramaalu
indhulo teenmar varthalu, matakari mangli, sinma talkies, janapadam, spotu lyt, deth secrets vento kaaryakramaalu untai.
teenmar varthalu: teenmar varthalu vyamga vaarthala karyakram, idi prathiroju ratri gam 9.30 laku prasaaram avuthundi. gatamlo teenmar varthalu kaaryakramamlolo raccha ramulamma,teenmar mallanna, teenmar lachavva,teenmar sawithri, bittiri sattilu vento vaarta paatralu undevi. athi takuva samayamlone teenmar vaarthala karyakram chaaala praacuryam pondindi. idi pradhaanamgaa rajakeeya, pouura samasyalapai drhushti saaristundi. dheenilo sadarana Telangana yaasanu upayoginchi ooka haasya pradhaanamgaa undi, rajakeeya, itara pramukhulapai karyakramalanu chesthundu. antekakundaa prapanchavyaapthamgaa jarugutunna saahasopeta, aasaktikaramaina vishayalu kudaa chupistundi.
spotu lyt: samakaaleena paristhitulapai drhushti saaristuu eppatikappudu lothaina, clistamaina vislaeshnhalu andhinchay karyakram idi. jaateeya, rashtra stayi rajakeeyaala gurinchina charchaloo untai.
stuudio discussion: idi vudayam saayantram prasaaramayyae rajakeeya charcha. indhulo rajakeeya parti neethalu, vishleshakula Madhya charchaloo jaruguthai.
Telangana herolu: Telangana raashtraaniki chendina veluguloki raani pramukhula jeevitam charitranu, vaari tyaagaala girinchi cheppe karyakram.
hamara Hyderabad: Hyderabad nagaranaki sambamdhinchina ooka stanika varthalu, sanghatanala karyakram.
pampinhii
v6 nyuss channel Telangana, aandhra Pradesh raashtraalalo vividha pampinhii maadhyamaala dwara prasaaram avuthundi. analogue, digitally kebul, mobile, Yupp tv vento anni pradhaana digitally maadhyamaalalo v6 nyuss channel nu chudavachu.
moolaalu
itara lankelu
adhikarika webb cyte
telegu tv chhaanallu
television chaanellu
bhartia television chaanellu
|
Maharashtra loo mumbayiki 108 kilometres dooramlo sahyadri parvatasrenullo unna kalushya rahita hill staeshanu matheran. ekkadi prajalu e vidhamina motaaru vaahanaalaku pyki anumatincharu. kaabatte yea pradeesam kalushya rahitangaa undatame kakunda ranagona dhvanulaku kudaa ateetangaa utundi. paryatakulu velladaaniki okka taaytrain nu Bara anumathistharu. gurralu, rikshaalu ikda saadhaaraname. taaytrain nu gta vandha samvatsaraala nunchi naduputunnaru. 2007 loo idi vandha sam.lu porthi chesukundi. dinni yuneskoo vaarasatvajaabitaalo cherchadaanki sanahalu jargutunnaayi. ekkadi parvataalu, kondalu, loeyalu, vampulu, jalapaataalu modhalagunavi tanivitiiraa chudadaaniki desavidesala nunchi paryatakulu anekam vasthuntaru. ekkadi kalushya rahita vaataavaranaaniki kendra paryavarana, atavi saakha kudaa gurthinchi dinni eeco sensitive zoan gaaa prakatinchindhi.
bharathadesamlooni hillstaeshanlu
Maharashtra paryaataka pradheeshaalu
|
సా.శ. 1895-1896, 1955-1956, 2015-2016 లలో వచ్చిన తెలుగు సంవత్సరానికి మన్మథ అని పేరు.
సంఘటనలు
సా.శ. 1895 : భాద్రపద, ఆశ్వయుజ మాసములలో తిరుపతి వేంకట కవులు విజయనగరములో అవధానములు జరిపారు. పుష్యమాసము క్రొత్తపల్లెలో శ్రీ రావు జగ్గారాయనింగారు వీరిచేత శతావధానము చేయించారు.
సా.శ. 1896: తిరిగి వీరిచే ఫాల్గుణమాసము న గద్వాల సంస్థానములో శతావధానము జరిగింది.
సా.శ. 1955 : కార్తీక బహుళ ద్వాదశి - నాగార్జున సాగర్ ప్రాజెక్టు శంకుస్థాపన జరిగింది.
సా.శ. 2015 : గోదావరి నది పుష్కరము
జననాలు
సా.శ.1775 ఫాల్గుణమాసము : కర్ణాటక సంగీత చక్రవర్తి ముత్తుస్వామి దీక్షితార్ జననం.
సా.శ.1895 భాద్రపద బహుళ షష్ఠి : విశ్వనాథ సత్యనారాయణ, తెలుగు సాహిత్యవేత్త.
సా.శ.1956 పుష్య బహుళ పాడ్యమి: ఒద్దిరాజు సీతారామచంద్రరావు - ఒద్దిరాజు సోదరులలో పెద్దవాడు (జ.1887, సర్వజిత్తు).
సా.శ.1956 మాఘ శుద్ధ సప్తమి : వేదాటి రఘుపతి - అష్టావధాని, రచయిత, పరిశోధకుడు.
సా.శ.1956 ఫాల్గుణ బహుళ పంచమి: బెజగామ రామమూర్తి - అష్టావధాని, తెలుగు విశ్వవిద్యాలయం పురస్కార గ్రహీత.
మరణాలు
క్రీ. శ. 1895 : ఫాల్గుణ బహుళ తదియ : మాడభూషి వేంకటాచార్యులు - ప్రముఖ తెలుగు కవి.
పండుగలు, జాతీయ దినాలు
మూలాలు
తెలుగు సంవత్సరాలు
|
ravipalem, anakapalle jalla, maadugula mandalaaniki chendina gramam.
idi Mandla kendramaina maadugula nundi 25 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina anakapalle nundi 60 ki. mee. dooramloonuu Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 105 illatho, 312 janaabhaatho 67 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 151, aadavari sanka 161. scheduled kulala sanka 2 Dum scheduled thegala sanka 274. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 585870.pinn kood: 531027.
2022 loo chosen jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam Visakhapatnam jillaaloo, idhey mandalamlo undedi.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaala okati Pali. balabadi maadugulalonu, praathamikonnatha paatasaala jammadevipetalonu, maadhyamika paatasaala lova ponnavolulonu unnayi. sameepa juunior kalaasaala, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala maadugulalonu, inginiiring kalaasaala visaakhapatnamloonuu unnayi. sameepa vydya kalaasaala, maenejimentu kalaasaala, polytechnic visakhapatnamlo unnayi. sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala vaddaadiloonu, aniyata vidyaa kendram anakaapallilonu, divyangula pratyeka paatasaala Visakhapatnam lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
ooka samchaara vydya salaloo daaktarlu laeru. muguru paaraamedikal sibbandi unnare. sameepa saamaajika aaroogya kendram, praadhimika aaroogya kendram, praadhimika aaroogya vupa kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, pashu vaidyasaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi. borubavula dwara kudaa edaadi podugunaa neee andutundi.
kaluva/vaagu/nadi dwara gramaniki taguneeru labisthundhi.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneeru bahiranganga, kaccha kaaluvala dwara kudaa pravahistundi. muruguneetini shuddi plantloki pampistunnaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
sab postaphysu saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. praivetu baasu saukaryam, railway steshion modalainavi gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. jalla rahadari gramam gunda potondi. jaateeya rahadari, rashtra rahadari, pradhaana jalla rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramamlo kankara roadlu, mattirodloo unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam Pali. pouura sarapharaala vyvasta duknam, roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. atm, vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. unnayi. assembli poling steshion gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum, janana maranala namoodhu kaaryaalayam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 18 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
ravipalemlo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 3 hectares
vyavasaayam cheyadagga banjaru bhuumii: 36 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 26 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 22 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 4 hectares
neetipaarudala soukaryalu
ravipalemlo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
kaluvalu: 4 hectares
utpatthi
ravipalemlo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
vari, cheraku
graama janaba
janaba (2011) - motham 312 - purushula sanka 151 - streela sanka 161 - gruhaala sanka 105
moolaalu
|
yugapurushudu 1978 loo kao. bapaiah darsakatvamlo vidudalaina cinma. vaijayantee movies pathakama ene.ti.orr., kao. bapaiah, aswanidat l combination loo vacchina modati chitram ‘edhuruleni humanity’
taruvaata adae combination loo vacchina rendava chitram yugapurushudu. 1978, juulai 14na vidudalaina yea chitramlo ene.ti.orr., jayapradala Madhya srungara sanniveeshaalu kothha tarahaalo undadamtopaatu yuvataraanni aakarshinche anek ansaalu undadam yea chitram pratyekata. prabhaakar reddy, satyanarayna, raao gopaalaraavu, aallu ramalingaiah taditarulu itara mukhya paathralaloo natinchina yea chithraaniki kao.v.mahadeevan sangeetaannandinchaadu.
katha
karate fighter rajesh (ene.ti.orr) atani thandri maruthirao (kaikaala satyanarayna) korikapie jamindaru (prabhaakar reddy) manuvadu Kalyan gaaa natinchadaaniki oppakuntaadu. rajesh nu praeminchina latha (jayaprada) atanini apaartham cheskuntundi. jamindaarunu kaapaadataanike vachanani chebuthaadu. tana chinnanna jaggu (jaggaya) dwara taanee aasalaina Kalyan ani thelusukununi vaalla aata kattinchi tana thallini, taatanu ooka dhaggaraku cherustaadu. tana maradalu lathanu pellichesukuntadu.
taaraaganam
rajesh,Kalyan gaaa nandmuri taaraka ramarao
latagaa jayaprada
jamindaarugaa prabhaakar reddy
maarutigaa kaikaala satyanarayna
balaranga raao gopaalaraavu
divaanugaa aallu ramalingaiah
jaggugaa kongra jaggaya
eshwararao
narra venkateswar raao
roseegaa jayalakshmi
pushpalata
maadhavi
komilla virk
dhulipala siitaaraamasaastri
rajanala
chandhramohan
kantarao
venkannababu
chandraraja
hansa
sayed waris basha
himabindu
parvathy
jayasaila
chalapatirao
bhimaraju
veerabhadraraavu
satyanarayna
nandoori subbaaraavu
pemmasani ramkrishna
krishnarao
sheshagirirao
saankethika vargham
darsakatvam: kao.bapaiah
nirmaataa: sea. ashwiny dutt
rachana: balamurugan (katha), jandhyaala (matalu)
chayagrahanam: oa. prabhaakar
kuurpu. Una. sanjeevi
sangeetam: kao.v.mahadeevan
paatalu: atrya, veturi sundararammurthy
gaayakulu: yess.p. balasubramanian, p. sushila
nirmaana samshtha: vyjayanti movies
stuudio: unpurna stuudio
pampineeraadulu: lakshmi philims (aandhra), yess.ene.Una.p (naizam), ajantaa movies (mysur)
vidudhala tedi: juulai 14, 1978
nidivi: 148 nimushalu
sahaya darsakatvam: vai. nageshwararao, yu. mallibabu
asosiate darsakatvam: kao. muralimohanarao
paatalu
idigidigo magasiri vastaadu - 3.30 ni.
gaalani mallindi neepaina - 4.06 ni.
entha vintha letha vayasu - 4.15 ni.
okka ratri vachipora - 4.10 ni.
aba abbabba bobbarlanka chinnadi - 5.28ni
moolaalu
bayati linkulu
yootyoobulo yugapurushudu cinma
entaaa cinemalu
jaggaya natinchina cinemalu
1978 telegu cinemalu
telegu kutumbakatha chithraalu
jayaprada natinchina chithraalu
prabhaakar reddy natinchina chithraalu
satyanarayna natinchina chithraalu
raao gopaalaraavu natinchina chithraalu
aallu ramalingaiah natinchina chithraalu
rajanala natinchina chithraalu
dhulipala natinchina chithraalu
|
podduturi gangareddy (7 juun 1933 - 03 janavari 2008) Telangana raashtraaniki chendina rajakeeya nayakan, bhartiya maajii paarlamentu sabhyudu. bhartiya jaateeya congresses parti tharapuna aadhilaabaadu loekasabha niyojakavargam nundi naalugava, aidava loksabhalloo praatinidhyam vahinchaadu.
jananam, vidya
gangareddy 1933, juun 7na rajareddy dampathulaku Telangana raashtram, nizamabad jalla, thorat gramamlo janminchaadu. haidarabaduloni osmania vishvavidyaalayanloo ba, emle.emle.b. chadivaadu. konthakaalam vyavasayadaarudigaa panichesaadu.
vyaktigata jeevitam
gangaareddiki susheelaadevitoe vivaham jargindi. variki muguru kumaarulu, iddharu kumartelu.
rajakeeya jeevitam
gangareddy adilabad niyojakavargam nunchi varusaga remdu paryayalu (1967-1970, 1971-1977) empeegaa gelupondaadu. adilabad jalla jalla parisht charimangaaa kudaa panichesaadu.
maranam
gangareddy 2008, janavari 3na maranhichadu.
moolaalu
1933 jananaalu
4va loksabha sabyulu
5va loksabha sabyulu
aadhilaabaadu jalla rajakeeya naayakulu
aadhilaabaadu jalla (samyukta AndhraPradesh) nundi ennikaina loksabha sabyulu
2008 maranalu
bhartiya jaateeya congresses naayakulu
aadhilaabaadu jalla vyaktulu
|
parvatam anagaa bhumipai athi ettugaa pyki chochuka vacchina bhoobhaagam ani sthuulamgaa cheppavacchu. ettaina dani sikharame parwatta shikaram. ivi vaati parimaanaanni batti aakaaraanni batti chinna pedda tedaaluntaayi. athi paddadi parwatta maithe, dani tarvaatadi konda, aatarvaata gutta. chinna dhaanini tippa ani antaruu. e desamloonainaa yea parvataalu, kondalu kalsi aadesapu ekuva bhuubhaagaanni aakraminchi vuntaayi. yea parvataalu jeevanadulaku puttillu, vanamoolikalaku nilayalu, aranyalaku aavaasaalu, khnija sampadaku moolaalu. puraanha kaalamnundi yea parvathaalatho raajulaku, raajakiyaalaku, mataalaku, aadyaatmikataku, nagarikataku avinaabhaava sambandam Pali. ivi prakruthi maanavaaliki prasaadhinchina vihaara kendralu. ilanti parwatta sikharaalu bhartiya desamlo anekam unnayi. pradhaana mynah parwatta sikharaalu vaati ettunu batti varusaga:................
parwatta shikaram...................... etthu meetarlaloo
K2 (gadwin austin)............... 8611
kaanchana ganga......................... 8598
nanada prabhat......................... 8128
gasher bram ........................... 8068
braad shikaram.......................... 8047
distmephilil Siuri.................... 7885
masher bram (E)...................... 7821
nandadevi............................. 7817
masher bram (W)..................... 7806
rock poshee............................... 7788
comet................................ 7756
saser kangri............................ 7672
skaang kangri........................... 7544
sia kangri.......................... 7422
badri nath shikaram (chukamba)..... 7338
trishool (paschimam).................... 7138
sunkun................................ 7135
pouhunri................................ 7128
congto................................... 7090
doonagiri................................ 7066
moolaalu
velupali lankelu
bharatadesa bhougolikam
jaabitaalu
|
ఆత్మ బంధువులు 1987 లో విడుదలైన తెలుగు- భాషా నాటక చిత్రం, తారకా ప్రభు ఫిల్మ్స్ బ్యానర్లో దాసరి నారాయణరావు నిర్మించి దర్శకత్వం వహించాడు. ఇందులో అక్కినేని నాగేశ్వరరావు, జయసుధ ప్రధాన పాత్రలలో నటించగా, చంద్ర శేఖర్ సంగీతం అందించాడు. ఈ చిత్రం హిందీ చిత్రం అమృత్ (1986) యొక్క రీమేక్. ఈ చిత్రానికి అక్కినేని నాగేశ్వరరావు ఉత్తమ నటుడు - తెలుగు ఫిలింఫేర్ అవార్డును గెలుచుకున్నారు.
కథ
ఈ కథ వేర్వేరు కుటుంబాలకు చెందిన ఇద్దరు వృద్ధ వితంతువులైన ఆనంద రావు (అక్కినేని నాగేశ్వరరావు), కల్యాణి (జయసుధ) ల చుట్టూ తిరుగుతుంది, అతను ఆమెతో సంబంధాలకు మించిన బంధాన్ని పంచుకుంటాడు. వారిద్దరినీ తమ పిల్లలు సరిగా చూసుకోరు. వారి మనవరాళ్ళు రాజేష్ & అలేఖ్య మాత్రమే వారిని ప్రేమిస్తారు. వారి స్వార్థపూరిత పిల్లలు వారి సంబంధాన్ని అనుమానించడంతో వారు పట్టణాన్ని విడిచిపెట్టి సామాజిక అంగీకారంతో సంబంధం లేకుండా జీవితాంతం కలిసి గడపాలని నిర్ణయించుకుంటారు. 20 సంవత్సరాల తరువాత రాజేష్ (రాజేష్) & అలేఖ్య (పూర్ణిమ) వివాహం చేసుకుని వారి తల్లిదండ్రులను అదే విధంగా చూస్తారు. చివరగా ఈ చిత్రం రాజేష్ & అలైక్య వారి తాతా, మామ్మలను చేరిన సంతోషకరమైన సన్నివేశంతో ముగుస్తుంది.
తారాగణం
ఆనంద రావుగా అక్కినేని నాగేశ్వరరావు
కల్యాణిగా జయసుధ
దాసరి నారాయణరావు
మురళి మోహన్
సుధాకర్
ప్రసాద్ బాబు
రాజేష్ రాజేష్
రాధిక
సూర్యకాంతం
రాజ్యలక్ష్మి
ప్రభ
అలెక్యగా పూర్ణిమ
అనురాధ
సాంకేతిక వర్గం
సంభాషణలు: దాసరి నారాయణరావు
నేపథ్యగానం: ఎస్.పి.బాలసుబ్రహ్మణ్యం, పి.సుశీల
సంగీతం: కె.ఎస్. చంద్రశేఖర్
దర్శకత్వం: దాసరి నారాయణరావు
మూలాలు
జయసుధ నటించిన సినిమాలు
ప్రభ నటించిన సినిమాలు
దాసరి నారాయణరావు నటించిన సినిమాలు
దాసరి నారాయణరావు దర్శకత్వం వహించిన సినిమాలు
|
సీస పద్యం చాలా ప్రాచీనమైనది. మొదటగా ఈ పద్యాన్ని గుణగ విజయాదిత్యుని కందుకూరు శాశనం (సా.శ.850 సం) లో చూశారు. అంతకు ముందే ఎన్నో సవంత్సరాలనుంచీ ఉండి ఉండవచ్చు. ఈ పద్యం చాల వరకూ శిథిలమైందని చరిత్ర కారులు చెప్పారు. అయితే ఉన్నంతవరకూ కొమర్రాజు లక్ష్మణరావు గారు ఇచ్చారు.
సీస పద్యం వరుస
"శ్రీ నిరవద్యుండు చిత్తజాత సముండు
శివ పద వర రాజ్య సేవితుండ
ఖిలుడు ననృతరిపు బలుడు నాహవరావ
దండమోద్య సిఘాసనుండగణిత
దానమాన్యుండు దయా నిలయుండును
భండన నండన పండరంగు
...................................కొలది లేని
కొట్టము ల్వోడిచి గుణక నల్ల
తాని పక్ష పాతి................
....................విభవ గౌరవేంద్ర..
ఈ పద్యంలో ఒక విశేషం ఏమిటంటే.. కొలది లేని అనే మాట వచ్చేదాకా అన్నీ తత్సమ పదాలే కావడం విశేషమే! ఈ పద్యం ఏ పాదానికి ఆ పాదం విడిపోకుండా వుండే "గునుగు సీసం" కావడం మరొక విశేషమని పెద్దలు చెప్తున్నారు. నాహవరావ దండమోద్య సిఘాసనుండగణిత దానమాన్యుండు అనే పెద్ద పెద్ద సమాసాలు అప్పుడే మొదలైన విశేషం గమనించారు గదా. కొమర్రాజు లక్ష్మణరావు నన్నయ యుగానికి చెందిన ద్రాక్షారామంలోని సీసపద్యశాసనాన్ని ప్రకటించారు. గిడుగు రామమూర్తి పంతులు ప్రకటించిన దీర్ఘసీసపద్యశాసనం మరొకటి నన్నయ కాలం నాటిదే అయివున్నది.
ఉదాహరణ 1:
కలుగడే నాపాలి కలిమి సందేహింప
గలిమిలేములు లేక కలుగువాడు;
నా కడ్డపడ రాడె నలి న సాధువులచే
బడిన సాధుల కడ్డపడెడువాడు
చూడడే నా పాటు జూపుల జూడక
చూచువారల గృపజూచువాడు;
లీలతో నా మొఱాలింపడే మొఱగుల
మొఱ లెఱుంగుచు దన్ను మొఱగువాడు;
లక్షణములు
క.
నల నగ సల భ ర త ల లో
పల నాఱిటి మీఁద రెండుఁ బద్మాప్త గణం
బులఁ దగి నాలుగు పదములఁ
జెలువగు నొక గీతి తోడ సీసము కృష్ణా !
పాదముల సంఖ్య = 4
ఈ పద్యం లో, నాలుగు పెద్ద పాదాలు ఉంటాయి. ఆ నాలుగు పెద్ద పాదాలనూ..మళ్ళీ నాలుగు పెద్ద పాదాలుగా, నాలుగు చిన్న పదాలుగా విడగొట్టి రాస్తారు.
ప్రతి పాదంలోనూ 6 ఇంద్ర గణాలు, + 2 సూర్య గణాలు కలిపి మొత్తం ఎనిమిది గణాలు ఉంటాయి.
ఈ పద్యాలు పెద్దవి కావడం చేత ప్రతి పాదాన్నీ రెండు భాగాలుగా చూపుతారు.
ఈ నాలుగు పాదాలకూ చివర ఆటవెలది కానీ, తేటగీతి గానీ ఉండవలెను, ఇది తప్పనిసరి.
ఒకటో పాదం .... ఇంద్ర - ఇంద్ర - ఇంద్ర - ఇంద్ర - పెద్ద పాదం.
రెండో పాదం.. ఇంద్ర - ఇంద్ర - సూర్య - సూర్య- చిన్న పాదం.
మూడు నాలుగూ... ఐదూ ఆరు... ఏడు ఎనిమిది.. పదాలు వరుసగా ఉంటాయి. ఇలాగే..
ప్రతి చిన్న పాదం లోని మొదటి గణం మొదటి అక్షరానికీ.. మూడవ గణం మొదటి అక్షరానికీ యతి చెల్లాలి. ప్రాస యతి కూడా చెల్లుతుంది. ఈ పద్యానికి ప్రాస నియమము లేదు.
యతి
యతి
1వ గణంలో మొదటి అక్షరానికి 3వ గణంలో మొదటి అక్షరంతోనూ,
5వ గణంలో మొదటి అక్షరానికి 7వ గణంలో మొదటి అక్షరంతోనూ మైత్రి కుదరాలి.
ఉదా: లోకాల చీకట్లు పోకార్ప రవిచంద్ర దీపాలు గగనాన త్రిప్పలేక
ప్రాసయతి ఉండ వచ్చు.
అంటే పై సూత్రంలో చెప్పిన గణాలలో మొదటి అక్షరాలకు యతి మైత్రి బదులు రెండో అక్షరాలు ప్రాస నియమం పాటిస్తే చాలు - అంటే ఒకే అక్షరం అయి ఉండాలి (ఏ గుణింతమైనా సరే).
ఉదా: లోకాల చీకట్లు పోకార్ప రవిచంద్ర దీపాలు గగనాన త్రిప్పలేక
ప్రాస
ప్రాస నియమం లేదు.
ఉదాహరణ 2:
వరధర్మకామార్థ వర్జితకాములై
విబుధు లెవ్వాని సేవించి యిష్ట
గతి బోందుదురు? చేరి కాంక్షించువారి క
వ్యయ దేహ మిచ్చు నెవ్వాడు కరుణ?
ముక్తాత్ము లెవ్వని మునుకొని చింతింతు?
రానందవార్ది మగ్నాంతరంగు
లేకాంతు లెవ్వని నేమియు గోరక
భద్రచరిత్రంబు బాడుచుందు?
ఉదాహరణ 3:
సీసపద్యం ఎట్లా ఉండాలనేది ఒక ఆటవెలది పద్యంలో ఈ విధంగా చెప్పబడింది.
ఇంద్రగణములారు ఇనగణంబులు రెండు
పాదపాదమందు పల్కుచుండు
ఆటవెలదినైన తేటగీతియు నైన
చెప్పవలయు మీద సీసమునకు
సీస పద్యాన్ని ఒకేలాగా ఉండే నాలుగు పెద్ద పాదాలుగా కాని (1,1,1,1), ఈ ఒక్కో పెద్ద పాదాన్ని రెండు చిన్న పాదాలుగా (1,2,1,2,1,2,1,2) - మొత్తం ఎనిమిది పాదాలుగా - గాని వివరించవచ్చు. సీస పద్యంలో భాగం కాకపోయినా, సీస పద్యం తరువాత ఒక గీత పద్యం ("ఆటవెలది" లేదా "తేటగీతి") వస్తుంది.
ఒక పెద్ద పాదంలో వరుసగా 6 ఇంద్ర గణాలు, 2 సూర్య గణాలు వస్తాయి.
ప్రాస నియమం లేదు.
యతి: 1వ గణంలో మొదటి అక్షరానికి 3వ గణంలో మొదటి అక్షరంతోను, 5వ గణంలో మొదటి అక్షరానికి 7వ గణంలో మొదటి అక్షరంతోను మైత్రి కుదరాలి.
ప్రాసయతి ఉండ వచ్చు. అంటే పై సూత్రంలో చెప్పిన గణాలలో మొదటి అక్షరాలకు యతి మైత్రి బదులు రెండో జత అక్షరాలు ప్రాసలో ఉండవచ్చు. ఒకే అక్షరం అయి ఉండాలి (ఏ గుణింతమైనా సరే)
ఈ అచ్చ తెనుగు పద్యరీతులలో కచ్చితమైన గణాలు చెప్పకపోవటం వల్ల అన్ని పద్యాలు (అంతెందుకు ఒక పద్యంలోని అన్ని పాదాలు) ఒకే లయలో ఉండనవసరం లేదు. కాని వీటి లయను గుర్తించడం అంత కష్టం కాదు. పద్యాలు పైకి చదువుతుంటే లయ దానంతటదే అవగతం అవుతుంది.
ఉదాహరణ
సీసము
తిలకమేటికి లేదు తిలకినీ తిలకమా? పువ్వులు దురుమవా పువ్వుఁ బోడి
కస్తూరి యలదవా కస్తూరికా గంధి? తొడవులు దొడువవా తొడవుతొడవ?
కలహంస బెంపుదే కలహంస గామిని? కీరముఁ జదివింతె కీరవాణి?
లతలఁ బోషింతువా లతికా లలితదేహ? సరసి నోలాడుదే సరసిజాక్షి?
ఆటవెలది
మృగికి మేతలిడుదె మృగశాబలోచన? గురులనాదరింతె గురువివేక?
బంధుజనుల బ్రోతె బంధుచింతామణి? యనుచు సతుల నడిగె నచ్యుతుండు
సర్వలఘు సీసము
నవవికచసరసిరుహనయన నిజయుగచరణ గగనచరనదిజనిత నిగమవినుత ఙలధిసుతకుశకలశ లలితమృగమదరుచిర
మూలాలు
పద్యము
|
శృంగేరి శారదా పీఠం లోని ప్రాచీనకాలం నుండి గురు పరంపర కొనసాగుతుంది. వీరిలో 32వ జగద్గురుగా 8వ నృసింహ భారతీ స్వామిని పేర్కొంటారు. వీరు భారతదేశమంతటా సంచరించి, శిష్యులకు ఉపదేశాలు చేసి సనాతన ధర్మ ప్రచారం చేశారు.
వీరు 1798లో జన్మించారు. చిన్నతనంలోనే కాలినడకన కాశీకి వెళ్ళి అచ్చటి పండితుల వద్ద శాస్త్రాల్ని అధ్యయనం చేశారు. శారదా పీఠం యొక్క ఆధిపత్యం పొందిన నాటిని వీరు వయస్సు 19 సంవత్సరాలు. పీఠాన్ని అలంకరించిన పిమ్మట బహుశాస్త్ర పారంగతులై నిత్యం యోగాభ్యాసంతో ఆహారం, నిద్రలను జయించారు. నిత్యం నృసింహుని ఉపాసనం వలన దివ్యతేజస్సు పొందారు. గురువులు తెలుగు, కన్నడం, తమిళం, మరాఠీ, హిందూస్తానీ, సంస్కృత భాషలలో అనర్గళంగా ఉపన్యసించేవారు.
జగద్గురువులు బెంగుళూరులో మకాం ఉన్నప్పుడు వీరిని గురించి వినిన కమీషనరు బౌరింగు ఒకనాటి నడిరాత్రి మారువేషములో గురువులను పరిశీలించుటకు వచ్చెను. తదేక ధ్యానంలో నిశ్చలంగా చంద్రమౌళీశ్వరుని పుష్పార్చన చేయుచున్న గురువులను చూచి, విస్మయం చెంది వారిపై విశేషమైన గౌరవ ప్రపత్తులు కలిగినవారైరి.
గురువులు ఉత్తరదేశ యాత్రలో నాగపూరులో ఉన్నప్పుడు, భోగ లాలసుడైన భోంస్లే రాజు వీరిని గౌరవించక అష్టకష్టాలు పడి చివరకు తన తప్పును తెలుసుకొని గురువుల అనుగ్రహం పొందాడు.
ఒకసారి రామేశ్వరం యాత్రలో వారి పరిచారికులు ఆలయ ప్రాంగణంలోని కోటి తీర్థం అనే బావిలో గురువుగారి స్నానానికి నీరు తోడుచుండగా దేవాలయ పాలకులు వద్దని వారించారు. తెలిసిన జగద్గురువులు సర్వ తీర్థం అనే బావిలో స్నానం చేసి, రామేశ్వర యాత్ర సర్వ తీర్థంలో స్నానంతోనే పూర్తవుతుందని ప్రకటించారు. జనమంతా గురువుగార్ని అనుసరించారు. దీనివలన కోటితీర్థం పాలకులు వృత్తిని కోల్పోయి గురువుల పాదాలపై పడ్డారు. వారు కరుణించి కోటితీర్థం బావిని పుణ్యోదకాలతో ప్రోక్షించి పునీతం చేసి మరళ జనాదరణ పొందినట్లుగా చేశారు.
రెండవసారి మధుర వెళ్ళినప్పుడు మీనాక్షి దేవాలయ అర్చకులు వారిని గర్భాలయంలోకి వెళ్ళనీయకపోగా, గురువులు రెండు టెంకాయలను తెప్పించి మీనాక్షి సుందరేశ్వరులను అందున ఆవాహనం చేసి గుమ్మం వద్దనే పూజించారు. ఆనాటి నుండి యాత్రికులు కూడా ఆలయం లోనికి వెళ్ళకుండా ఆ టెంకాయలకే అర్చన చేయసాగారు. పూజారులు పశ్చాత్తాపపడగా మూలవిరాట్టులకు శక్తిపాతం కల్పించారు.
ఒకసారి జగద్గురువులు మహారాష్ట్ర దేశంలో సంచారం చేస్తుంటే అటవికులు గురువుల వసతిలోని ద్రవ్యాన్ని దోచుకోడానికి వచ్చి, గురువుల ముఖం చూడగానే వారి మనస్సు మారి, గురువులకు మ్రొక్కి, శిష్యులై, అంగరక్షకులై వెంట ఉండి గురువులను అడవి దాటించారు.
సా.శ. 1831లో మైసూరు రాజ్యాన్ని లార్డు బెంటింగు బ్రిటిష్ పాలన క్రిందిని తెచ్చాడు. కాని శృంగేరి పీఠం పై భక్తిశ్రద్ధలు కలిగి సంస్థానికున్న హక్కులు అనగా పన్నులు లేకుండుట, శాంతి భద్రతలు కాపాడుకొనుట, ఆస్తి తగాదాలు పరిష్కరించుకొనుట వంటివి పీఠాధిపతులకే నిరాటంకంగా అమలుచేసుకునే హక్కు కలదని ప్రకటించాడు.
గురువులు ఉత్తరదేశ యాత్రలో కలక్టరు అలగ్జాండరు నిస్బెట్ గురువుల ప్రయాణానికి కావలసిన సదుపాయాలు కల్పించాడు. వీరు ద్వారక, కురుక్షేత్రం, కాశీ, బదరికాశ్రమము, పూరి జగన్నాథములలో సంచరించారు.
జగద్గురువులు నైజాం రాష్ట్రంలో మూడు సంవత్సరాలు సంచారం చేశారు. అప్పుడు హైదరాబాదు ప్రధానమంత్రి గోల్కొండ సుభాలోనున్న జాగీరుదార్లకు దేశముఖులకు, దేశపాండేలకు, పటేలులకు తాఖీదులు పంపి ఇతర మఠాధిపతులెవ్వరు శృంగేరి జగద్గురువుల వలె మహాబిరుదాలను ధరించరాదని, వీరి శిష్యుల నుండి కానుకలు వసూలు చేయరాదని ఉత్తరువులు జారీ చేశారు. సా.శ. 1843-45 సంవత్సరాలలో ఈ ఆదేశాలు పర్షియన్ భాషలో జారీ అయినాయి. హైదరాబాదు నవాబు జగద్గురువులకు నవరత్నములు పొదిగిన బంగారు కిరీటమును సమర్పించి తన ప్రగాఢ భక్తిని చాటుకున్నాడు.
మూలాలు
జగద్గురు 8వ నృసింహభారతీస్వాములవారు, తంగిరాల ఆంజనేయశాస్త్రి, 150 వసంతాల వావిళ్ల వైజయంతి, పేజీలు: 480-82.
బయటి లింకులు
వృద్ధ నృసింహ భారతి జీవిత సంగ్రహం శృంగేరి శంకర పీఠం వెబ్ సైటులో.
1798 జననాలు
హిందూ గురువులు
|
halim : ranjaan nelaloe darsanamicche vantakam halim. upavasalunde muslimlatoe paatu hindus kudaa ishtamgaa konukkuni tintaaru. dheenini intloo tayyaru chesukovadam komchem kastame. rojantha upavaasa deekshalo undi shakthini kolpoyina varu haleem dwara sariiramloe kontha meraku shakthini pondagalugutaaru. haidarabadi halim bhaugoollika chihnam (geographically indicetor) ni sontham chesukondi.
thayaarii vidhaanam
gooddhuma ravva, neyyi, mutton (boenleese), putnala pappu (tiney shenaga pappu),
garam masaalaa, ullipaayalu, kothieera, pudina, thoo tayyaru chestaaru. letha pottelu maamsam ayithe ruchi bagaa umtumdi. mamsanni peddha mandapati paathralo iidu gantala paatu udikistaaru. gooddhuma ravva, putnala podi, garam masala vaysi bagaa kalipi mro nalaugu gantala paatu sannati sgapi (adgu antakundaa) udikistaaru.
bagaa metthagaa udikina tarwata yea mishramaaniki neyyi kalipi metthagaa kalisipoye varakuu guutaa karralatoo rubbutaaru. saakaahaara halim kudaa krameynaa praachuryamloki ostondi.
Hyderabad loo halim
Hyderabad nagaramlo halim tayaareeloo ‘pistahouse’ antarjaateeyamgaa perugaanchindi. ‘paradis’, ‘caf 555’, ‘Hyderabadhouse’ vento samshthalu kudaa halim tayaaruchestaayi.
malaysian, simgapuur, soudi arabian vento dheshaalaku postal, vimanala dwara haleemnu pampistunnaru. haleemnu aan Jalor dwara aardaricchina ventane halim intiki cheravesela erpaatlu chesar. aardarandina ventane pratyeka brumdaalu vaedi vaedi halim dabbaalanu aardaricchina variki cheravestaru.
ivi chudandi
haidarabadi halim
khichra
haries
moolaalu
muslimla pandugalu
muslimla saampradaayaalu
vamtakaalu
haidarabadi vantakam
|
gurrampally, Telangana raashtram, rangaareddi jalla, choudhargudem mandalamlooni gramam. idi panchyati kendram.
idi Mandla kendramaina kondurg nundi 14 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina mahabub Nagar nundi 37 ki. mee. dooramloonuu Pali.
jillala punarvyavastheekaranalo
2016 aktobaru 11na chosen Telangana jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam paata mahabub Nagar jillaaloni kondurg mandalamlo undedi. punarvyavastheekaranalo dinni kotthaga erpaatuchesina choudhargudem mandalamloki chercharu.
ganankaalu
2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 310 illatho, 1383 janaabhaatho 491 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 681, aadavari sanka 702. scheduled kulala sanka 400 Dum scheduled thegala sanka 7. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 575164.
rajakiyalu
2013, juulai 27na jargina graamapanchaayati ennikalallo graama sarpanchigaa bundy niramla ennikayindi.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaala okati, prabhutva praathamikonnatha paatasaala okati Pali.balabadi choudurlonu, maadhyamika paatasaala indraanagarloonuu unnayi.sameepa juunior kalaasaala kondurglonu, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala, inginiiring kalaasaalalu shaad nagarloonuu unnayi. sameepa maenejimentu kalaasaala shaad nagarloonu, vydya kalaasaala, polytechniclu mahabub nagarloonuu unnayi.sameepa aniyata vidyaa kendram shaad nagarloonu, vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala, divyangula pratyeka paatasaalalu mahabub Nagar lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
sameepa praadhimika aaroogya vupa kendram gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram, praadhimika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, pashu vaidyasaala, samchaara vydya shaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi. kulaayila dwara shuddi cheyani neee kudaa sarafara avtondi.
gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi.
borubavula dwara kudaa edaadi podugunaa neee andutundi.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneetini shuddi plantloki pampistunnaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu.
chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
sab postaphysu saukaryam gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi.
praivetu baasu saukaryam, auto saukaryam modalainavi gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. railway steshion gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
rashtra rahadari gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. jaateeya rahadari, pradhaana jalla rahadari, jalla rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram, vaaram vaaram Bazar unnayi. roejuvaarii maarket, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi.
atm, vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. assembli poling steshion, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. aatala maidanam gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 10 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
gurrampallilo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 6 hectares
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 38 hectares
saswata pachika pranthalu, itara metha bhuumii: 9 hectares
banjaru bhuumii: 182 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 253 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 359 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 76 hectares
neetipaarudala soukaryalu
gurrampallilo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
baavulu/boru baavulu: 40 hectares* cheruvulu: 36 hectares
utpatthi
gurrampallilo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
vari, mokkajonna, pratthi
moolaalu
velupali linkulu
|
prathapgath loksabha niyojakavargam bharathadesamlooni 543 paarlamemtarii niyoojakavargaalaloo, uttarapradesh rashtramloni 80 paarlamemtarii niyoojakavargaalaloo okati. yea niyojakavargam paridhiloo iidu assembli sdhaanaalu unnayi.
loksabha niyojakavargam paridhiloo assembli sdhaanaalu
ennikaina paarlamentu sabyulu
moolaalu
uttarapradesh loksabha niyojakavargaalu
|
saripalle paerutoe chaaala vyasalu unnayi. aa vyaasaala jaabithaa:
saripalle (ganapavaram) - paschima godawari jillaaloni ganapavaram mandalaaniki chendina gramam
saripalle (koyyalagudem) - paschima godawari jillaaloni koyyalagudem mandalaaniki chendina gramam
|
కవిటిభద్ర,ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం, పార్వతీపురం మన్యం జిల్లా, పార్వతీపురం మండలానికి చెందిన గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన పార్వతీపురం నుండి 9 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 111 ఇళ్లతో, 421 జనాభాతో 241 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 204, ఆడవారి సంఖ్య 217. షెడ్యూల్డ్ కులాల జనాభా 18 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల జనాభా 27. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 582152.పిన్ కోడ్: 535522.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు ఉన్నాయి.బాలబడి ఎమ్ ఆర్ నగరంలోను, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల కోరెలోను, మాధ్యమిక పాఠశాల ఎన్ ములగలోనూ ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల పార్వతీపురంలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల కోమటిపల్లిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల నెల్లిమర్లలోను, పాలీటెక్నిక్ పార్వతీపురంలోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల పిరిడిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం పార్వతీపురంలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల విజయనగరం లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉంది.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
తాగు నీరు
బావుల నీరు గ్రామంలో అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. చెరువు ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
కవిటిభద్రలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, ఆటో సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.
జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్ గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. శాసనసభ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 15 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
కవిటిభద్రలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 30 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 6 హెక్టార్లు
సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 16 హెక్టార్లు
బంజరు భూమి: 40 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 149 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 105 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 100 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
కవిటిభద్రలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
చెరువులు: 100 హెక్టార్లు
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు
|
davajipalli, Telangana raashtram, wanaparty jalla,pangal mandalamlooni gramam.
idi Mandla kendramaina panagal nundi 5 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina wanaparty nundi 10 ki. mee. dooramloonuu Pali. 2016 aktobaru 11 na chosen Telangana jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam paata mahabub Nagar jalla loni idhey mandalamlo undedi.
ganankaalu
2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 343 illatho, 1681 janaabhaatho 745 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 877, aadavari sanka 804. scheduled kulala sanka 99 Dum scheduled thegala sanka 199. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 576169.pinn kood: 509120.pinn kood: 509120. idi panchyati kendram.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaalalu remdu unnayi.balabadi, praathamikonnatha paatasaala, maadhyamika paatasaalalu paanagallo unnayi. sameepa juunior kalaasaala paanagallonu, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala, inginiiring kalaasaalalu vanapartiloonuu unnayi. sameepa vydya kalaasaala mahabub nagarloonu, polytechnic vanapartilonu, maenejimentu kalaasaala konderlonu unnayi. sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala pebberulonu, aniyata vidyaa kendram, divyangula pratyeka paatasaalalu mahabub nagarloonuu unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
pashu vaidyasaala gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. praadhimika aaroogya kendram, praadhimika aaroogya vupa kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, samchaara vydya shaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo Pali.
praivetu vydya saukaryam
gramamloooka praivetu vydya saukaryam Pali. degrey laeni doctoru okaru unnare.
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara shuddi cheyani neee sarafara avtondi. borubavula dwara kudaa edaadi podugunaa neee andutundi.
paarisudhyam
gramamlo muruguneeti paarudala vyvasta ledhu. muruguneetini shuddi plantloki pampistunnaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
daavaajipallilo sab postaphysu saukaryam Pali. postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. praivetu baasu saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. railway steshion gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
jalla rahadari gramam gunda potondi. pradhaana jalla rahadari gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. jaateeya rahadari, rashtra rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram, vaaram vaaram Bazar unnayi. atm, vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. assembli poling steshion, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. aatala maidanam gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 10 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
daavaajipallilo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 37 hectares
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 103 hectares
saagulo laeni bhoomullo beedu bhoomulu kanivi: 125 hectares
banjaru bhuumii: 143 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 334 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 510 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 93 hectares
neetipaarudala soukaryalu
daavaajipallilo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
baavulu/boru baavulu: 93 hectares
utpatthi
daavaajipallilo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
vari, jonna
rajakiyalu
2013, juulai 31na jargina graamapanchaayati ennikalallo graama sarpanchigaa thaaguur nayak ennikayyadu.
moolaalu
velupali linkulu
|
పూర్ణిమ పేరుకు సంబంధించిన వ్యాసాలు
పౌర్ణమి - మాసంలో పూర్ణ చంద్రుడు ఉండే రోజు.
పౌర్ణమి (సినిమా) - 2006లో వచ్చిన ఒక తెలుగు సినిమా
పూర్ణిమ (నటి)
ఆవేటి పూర్ణిమ - రంగస్థల కళాకారిణి, తెలుగు సినిమా నటి
|
thirumalapur, Telangana raashtram, vikarabadu jalla, kulkacherla mandalamlooni gramam.
idi Mandla kendramaina kulkacherla nundi 5 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina mahabub Nagar nundi 43 ki. mee. dooramloonuu Pali. 2016 loo chosen Telangana jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam paata rangaareddi jalla loni idhey mandalamlo undedi.
ganankaalu
2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 570 illatho, 2445 janaabhaatho 1735 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 1242, aadavari sanka 1203. scheduled kulala sanka 180 Dum scheduled thegala sanka 886. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 574606.pinn kood: 509335.
2001bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram janaba motham. 2658, purushulu 1342 strilu 1316 gruhaalu 428, visteernamu 1735 hectares. bhaasha. telegu.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaalalu aaru, prabhutva praathamikonnatha paatasaala okati , prabhutva maadhyamika paatasaala okati unnayi.sameepa balabadi kulkacherlalo Pali.sameepa juunior kalaasaala, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala kulkacharlalonu, inginiiring kalaasaala mahabub nagarloonuu unnayi. sameepa vydya kalaasaala, maenejimentu kalaasaala, polytechnic mahabub nagarlo unnayi.sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala, aniyata vidyaa kendram, divyangula pratyeka paatasaala mahabub nagarlo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
tirumalapurlo unna ooka praadhimika aaroogya vupa kendramlo daaktarlu laeru. okaru paaraamedikal sibbandi unnare.praadhimika aaroogya kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. pashu vaidyasaala gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, samchaara vydya shaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
gramamloooka praivetu vydya saukaryam Pali. ooka naatu vaidyudu unnare.
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi. kulaayila dwara shuddi cheyani neee kudaa sarafara avtondi. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi. cheruvu dwara gramaniki taguneeru labisthundhi.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneeru bahiranganga, kaccha kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
tirumalapurlo sab postaphysu saukaryam Pali. postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. internet kefe / common seva kendram gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. praivetu korier gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. praivetu baasu saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. railway steshion gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
pradhaana jalla rahadari, jalla rahadari gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. jaateeya rahadari, rashtra rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram unnayi. vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. atm gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo granthaalayam Pali. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. assembli poling steshion, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. cinma halu, piblic reading ruum gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 5 gantala paatu vyavasaayaaniki, 10 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
tirumalapurlo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
adivi: 400 hectares
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 300 hectares
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 50 hectares
vyavasaayam cheyadagga banjaru bhuumii: 474 hectares
saagulo laeni bhoomullo beedu bhoomulu kanivi: 150 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 361 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 391 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 120 hectares
neetipaarudala soukaryalu
tirumalapurlo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
baavulu/boru baavulu: 80 hectares* cheruvulu: 40 hectares
utpatthi
tirumalapurlo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
vari, jonna, mokkajonna
gramaniki chendina vyaktulu
b. manohor reddy
moolaalu
velupali lankelu
|
snehamera jeevitam.. snehamera saasvatam..!madhubabu merampudhii
Kalaburagi adbhutamaindi. nijamaina mitrulaku minchina aasti ledhu. snehaaniki eallalu leavu. adi sara
hrudayapu thalupunu okkasari tadithe.. andulooni madhuryamantha prathi hrudilo gubalistundi. prathifalaanni aasinchani aa bandham moggala praarambhamie.. mahavrukshamgaa edigi jeevithaantham todunistundi... iddharu vyaktulaku, iruvuri manasulaku sambamdhinchina yea 'Kalaburagi' tarataraalaku teepini panchuthondi.. kaalaalakateetamgaa mytri madhurimanu penchutondi...kannavaaritho, kattukunnavaaritho, thodabuttina vaarithoo cheppukoleni vishayalanu mitrulatho cheppukoovadam mitratvam goppadanam. kashtasukhaallo amdaga undevaaru.. niswaarthamgaa saayam andinchevaaru nijamaina mitrulu.
Kalaburagi oa madhuramaina anubhuuti. deeniki vayasutoe nimitham ledhu. aatapatalade balyam nunchi vruddhaapyam varku andarilo snaeha bhawam umtumdi. atuvanti snehani anubhavisthene telustundhi. srushtiloo Mon anevaru, bandhuvulu laeni vaaraina untareme gaani snehitulu laeni vaarundaru. intloo cheppaleni samasyalu, abadhalu saitam veeritho etuvanti daaparikam lekunda cheppukoni oodhaarpu pomdutaam. adae Kalaburagi. 'Kalaburagi prakruthi vantidhi. adi aahlaadamtoo paatu entho haayinistundi'. 'jeevanayaanamlo Kalaburagi swaasa vantidhi'. Kalaburagi entho tiyyanaindi. amma prema, Kalaburagi yea rende jeevitamlo mukhyam. snehitulato kalisi vunte kaliga anandam cheppalenidi. pravitramaina Kalaburagi vundali. atuvanti snehamlo entho anandam umtumdi.
pratiyaetaa augustu nelaloe vachey modati aadhivaram roejuna prapanchamantaa 'friendship dee ' nu ghananga nirvahinchukuntaaru.
Kalaburagi paatabadina koddi baguntundhi.- chingchou
sathruvu okkadaina ekkuvae. mitrulu vandha ayinava takkuvee - vivekanandudu
viswaasam lekunda Kalaburagi undadhu - gouthamabuddhudu
manishiki avasaramlo aadukunna mitrudikanna priyamainadi edhee undadhu - gurunanak
kashtakaalamlone mitrudevaro telustundhi - ghandy
ahankari ki mitrulundaru - ascarwyld
icchindi marichipovadam, puchukunnadi gnaapakam unchukovadame Kalaburagi - ghandy
evarithonainaa Kalaburagi cheeyadam sulabhame, conei ekuva kaalam nilupukogalagadame kastham -cardinalneumann
chedda mithrula kanna mitrudu leka poovadamee nayam - martian lutherking
ny tappunu, ny thelivi takuva panulanu ny mundunchuvade nijamaina ny snehithudu - benjiman fracklin
manishini batte atani snehithudu untaruu - chandan
matalake parimitamayye mitrudepudu ny mitrudugaa undaledu - leotalstoy
mitrunni minchina addam ledhu mitrudu lekunda e humanity sarvasampoornudu kaaledu - sint bernard (eenadu 3.8.2008)
Kalaburagi kanna goppadhi yea lokamlo ledhu - revanth chovdari fuck friend
moolaalu
idikudachudandii
nestam
human pravartana
manavudu
padajaalam
|
bharathadesamlooni kendram conei, rastralu, kendrapalika pranthalu conei adhikarika bhashaluga gurtinchani mukhyamaina bhashala jaabithaa idi. bharat loni vividha praantaala prajalu anek bhashalu matladutaru. kanisam 800 bhashalu, 2000 varku yasalu gurtimchabaddaayi. aithe veetilo hiindi, inglishu kendra prabhutva adhikarika bhaashalugaanuu, mro 22 bhashalu rajyangapu enimidava shedule dwara gurthimpu pondinavi gaanuu undaga, marikonni bhashalu kevalam rastralu, kendrapalika praantaala sthaayiloo adhikarikamgaa gurtinchabadivunnaayi. ivi kaaka mukhyamaina bhashalu marenno unnayi. vatilo konni:
50 lakshala mandiki paigaa matladutunna bhashalu
50 lakshalaku paigaa prajalu matladutunnappatika adhikaara hoda laeni bhashalu ivi. vitini hiindi loni vividha rakaluga sdhaanikulu bhaawistaaru.
beehari bhashalu
kindhi muudu beehari bhashalaku 50 lakshala mandhi kante ekuva matlade varu unnappatikee adhikaara hoda ledhu. okappudu vitini hiindi yokka veruveru mandalikaluga bhaavimchaaru. conei bengali, assamy, orea lagane ivi kudaa indic bhashala nundi vachinavenani edvala telisindhi.
aangika — beeharu loni Uttar, dakshinha pranthalu, Jharkhand, paschima bengal loni maldah jillaaloo matladutaru.
bhojapuri — Bihar
magadhi — dakshinha Bihar loo matladutaru
rajasthaanii
Rajasthan rashtramlo 50 lakshala mandiki paigaa rajasthaanii matladutaru. prantham nundi praantaaniki rajasthaanii yaasa maaruthuu unnappatikee, prajalu yea bashalo sambhaashincha galugutaaru. chaaala mandhi hiindi kudaa matladagalaru. rajasthaanii, hiindi rendoo okathe ani chaaala mandhi ankuntaru. raajasthaaneelooni pradhaana rakalivi:
marwari — marwar (jodhpuur, Nagaur, Bikaner) praanthapu bhaasha.
mewari — mewar (Udaipur, Chittoor, kota-bundee)praanthapu bhaasha.
shekhavati — shekhawati (seeker, churu, Jhunjhunu) praanthapu bhaasha
itara bhashalu
haryanavi - haryaanaaku chendina hiindi mandalikam
bhili (bhillu tegavaaru)
gondi (gondu tegavaaru)
kodava, Karnataka loni kodaggu jillaaloo matladutaru
kacchi — Gujarat loni kach praanthamlo matladutaru
tulu — Karnataka, Kerala loni tulu prajalu matladutaru.
sanketi — Karnataka, Kerala, TamilNadu lalooni sanketi prajalu matladutaru.
bhartiya rajyangam 18 praamtiya bhashala jaabitaanu gurtinchindi.
alpasankhyaaka bhashalu
padi lakshala kante takuva mandhi matlade bhashalu ivi:
malls — minicoy dheevula bhaasha
moolaalu
Ethnologue report
Central Institute of Indian Languages
bhartia bhashalu
|
aruba ( ) anede venijula theeraaniki uttaramgaa 27 kilometres dooramlo dakshinha carribean samudramulogala lesser antilles loni 33 kilometres-podavu umdae ooka dvepamu. idi bonairi , korakolatho kalsi leeward antilles yokka Una.b.sea. dweepaalu aney ooka dweepa samooha samaharam, idi lesser antilles dweepahaaramlo bhaagamgaa Pali.
aruba nedarlaands rajyamloni nalaugu deeshalaloo okati. migilina moodudeshaalu nedarlandss , korako, , sint martian. indhulo palana vibhagalu leavu. aruban pourulu datch passes Port nu kaligi untaruu. itara carribean praantaala vale kakunda, aruba podi vaataavaranamunu , nirjala praamthamu kaligi nagajemudu parachinattu umdae bhuupraantamunu kaligi umtumdi. yea vaathaavaranamu vecchani suuryakaanti korakai vachey paryaatakulanu aakarshistuu paryaatakaramgaaniki sahaayapadutuu Pali. 2010 ganamkala aadhaaramga aruba vaishaalyam179cha.ki.mee, jansankhya 102,384 mandhi , janasaandhrata 69.1cha.ki.mee.idi huurricane praantamunaku dooramugaa Pali.
charithra
aruba yokka puurveekulu, caribs daadulanunchi thamanu kaapaadukovadaaniki venezula nunchi valasa vacchina arawak tegaku chendina cockweatius amerinds ani bhaavimchadam jargutondhi. puraathana shithilaala prakaaram 1000 Una.di.ki puurvamae indiyanlu ikda unnaran thelusthondi. samudra pravahalu saadhaaranapadavalo itara carribean dveepaalulaku prayaanaanni durlabham chesay, anduchetha kakweetio samskruthi dakshinha americaaloo pradhamamgaa nilichi Pali.
eurapeanlu
amerigo ways pukki , alonso di ojedalu 1499 augustulo anukookundaa aruba medha drhushti kendrikarinchadamto aruba girinchi yuropiyanlu modhatisaarigaa telusukonnaaru. ways pukki, tana nalaugu uttaraalalo okataina lorenzo di pier francisco di' medisi, loo venezula theeram vembadi samudraprayaanam chesthu aa dveepaalaku chaerukunna wasn aalekhalo varninchadu. aalekhalo chaaala vrukshaalu brajil kalapaku kaligi unna ooka dveepam girinchi athanu raasadu, alaage yea dveepam nunchi ooka padi leegulu (muudu millu) vellina tarwata venis nirmaana style nirmimchina nivaasagruhaalanu chuusaadu. ooka chinna dvipamlo peddha sankhyalo zanaavaasaalu unnayi saahasa yaatra alochanalo mathram nivaasaalu laevani maroka Surat vivarimchimdi.
speyin daadi
aruba speyin valasaga dadapu ooka sathabdam paatu Pali. arubaaloni dhi kasikwi ledha eandian chieph ayina simas, arubaloki modhatisaarigaa matha pravaktalanu ahvaninchi vaarinundi chekka siluvanu bahumatigaa pondadu. 1508loo "nuwa andalusia"loo oppandhamlo bhaagamgaa, aruba modati speyin guvernor gaaa alonso di ojeda niyamimpabadinaadu.
speyin chee niyamimpabadina maroka guvernor juyan martinage di ampiase. novemeber 1525 loni ooka "sedula reall" decree aadhaaramga ampiaseku factor af espano dveepaalanu icchindi, idi espanoku janaba thakkuvaga unna aruba, karako , bonairi dveepaalalo janaba pemchae hakku icchindi.
1528loo "house af velser" pratinidhiche ampias tolaginchabaddaadu. 1636 nundi aruba datch nirvahanaloo Pali, praarambhamlo pieter stuevacent paripaalanalo Pali. stuevacent, arubaalo nevemberu , decemberu 1642loo ooka pratyeka pranaalika amalu chesudu. 1648 nundi 1664 varku "nyuu nedarlaands , kurako" datch dabalyu.ai.sea. nirvahanaloo Pali, , 1629 aati datch prabhutva niyantranalu kudaa arubaku vartinchevi. 1667loo datch palana yantrangam ooka irish pourudini arubaalo "commandier"gaaa niyaminchindi.
augustu 1806loo genaral francisco di miranda , 200 mandhi swatanter samarayodhulu thama vimanayanamlo bhaagamgaa speyin nunchi svaechchaayutamaina venijulaaku vellesamayamlo arubaalo konni vaaraala paatu unnare.
1933loo aruba prabhuthvam aruba pratyeka hoda choose , swayam prathipathhi kosamu modatisari raaniki abhyardhanani pampindhi.
rendava prapanchayuddham
2 va prapancha yuddha samayanlo, kurakotho kalisi, rendava tharagathi chamuru shuddi karmagarala egumatidaarulu, allies shuddi cheyabadina vasthuvula sarafaradaruluga unnare. aruba 1940 nundi 1942 varku british , 1942 nundi 1945 varku yu.yess.samrakshanhalo Pali. phibravari 16, 1942loo dani yokka chamuru shuddi karmagaramu comander werner hartancetin aadheenamulo unna jarman sab marain (U-156 ) daadiki gurainadi, conei adi viphalamainadi. yu-156 tarwata (8 marchi 1943) na sibbandi shone baaa chestunnappudu US vimaanamuche naashanamu kaabadinadi. marchi 1944loo elenor roosevalt arubaalo unna amarican pataalaalanu sandarsinchataaniki enchukondi. hajaraina varu: gowravaneeyulaina dr.p. kastil, kurako guvernor, , atani sahaayakudu, lephtinemt ivan lunsberg; venuka umdae dalaadhipati ti.i. chandler , atani sahaayakudu, lephtinemt dabalyu.emle. edgington; captine . boril atani sahaayakudu, lephtinemt i.o. holmberg; , nedarlandss sahaayakudu roosevalt, lephtinemt comander v.di. schutty alivir. unnare.
aardhika vanaru
dvepamu yokka aardika vyvasta iidu mukhyamaina parisramala adhinamlo Pali: goald mining, fasphate mining (dhi aruba fasphat matschappis), kalabandha egumati, petrolium shuddi karmagaralu (dhi lago oily & trance Port kompany , dhi aurand petrolium matschappis shale koo.), , paryaataka rangamu.
rajakiyalu
nedarland raajyamulo gala ennikaadhikaaram gala desamugaa, aruba yokka rajakiyalu 21-sabhyula parlament , yenimidhi mandhi sabhyula kaabinet kuurpunu kaligi Pali. aruba yokka guvernor aaru samvatsaraala padav kalaniki monark chee ennukoobadataadu, , pradhani , upapradhaanulu nalaugu samvatsaraala padav kalaniki stayton (ledha "parliamento") chee ennukoobadataaru. stayton anede nalaugu samvatsaraala padav kalaniki popuular otuto pratyakshamgaa ennukonabade 21 mandhi sabhyulato umtumdi.
nedarlandsto paatu, aruba, kurako , sint morten deshalu nedarland rajyamunu yerparustunnayi. datch pourasatvamunu panchukonna vidhamugaane avi nedarland rajyamu yokka passes Port vale datch passes Port nu yea nalugu deshalu panchukunnayi. aruba vale kurako , sint morten koddhi janabhanu Bara kaligi unnayi, yea muudu deshalu takuva valasalanu kaligi unnayi. vaari janabhanu kaapaadukoovataaniki nedarlaands nunchi vachey prajalaku anumatini niyantrinchee hakkunu avi kaligi unnayi. nedarlandsnedarla nundi anumatimchae , vedalagotte prajalapai akada paryavekshan umtumdi , vidaeseeyulanu anumatinchatam vedalagottadam sambandhinchi ooka sadarana nibandhanalu unnayi. aruba adhikarikamgaa yuroopiyan unionlo ooka bhaagamu kadhu.
rajyamloni deeshaala samaanatvaanni girinchi, charter yokka pravesikalo spashtangaa vraayabadindi. adi eevidhangaa teluputundi "yea nedarlaands raajyamlo ooka pratyekamaina rajyaanga chattaanni amaluparachukovalane vaari swechhaapuurita uddeshya aadhaaramga, varu thama amtargata abhiruchulanu aprayatnamgaa, sadarana abhiruchulanu samaanatva praatipadikapai , parsparam viloema sahaayaalanu ubhayula abhipraayaalapai tagginchukovalani suuchinchinappatikii, amaluloo mathram niyamaadhikaaram gala yea deshalu annintilo nedarland ke gamaninchadagina ekuva aadikaaraalu unnavi.
swatantrayam vaipu adugulu
agustuu 1947loo aruba modati "stat shreglement" (rajyangam) ni pravesapettindi, nedarlaands yokka raajyamulo ooka pratiparti gala rashtramuga aruba yokka "states aparte" Pali. 1955 navambaruloe aruba yokka PPA rajakeeya parti loni J. iruskwin, uunited naeshans trustee committe mundhu maatlaadaadu. atadu upanyaasam mugistuu, bhavishyathulo chaaala marpulu vastaayani annaadu.
1972loo surinam, loo jargina betico cros (MEP) "sui-janeris" aruba, nedarlaands, surinam , nedarlaands antilles lu thama sonta jaateeyata kaligi undaetatlu nalaugu deeshaala datch kaamanvelt nu pratipaadinchindi. AVP rajakeeya paarteeki chendina ooka parlament sabhyudu Mr. C. yarjagaray, aruba yokka pratyeka prathipathhi ledha "states aparty" anagaa adae makutam crinda porthi swayam prathipathhi gala rashtramuga undavalenani nirnayinchutaku aruba prajalaku referandam nirvahinchavlenani pratipaadinchaadu. "aruba etty paristhitulaloonu samakhyaga , rendava tharagathi jaateeyathatho undataniki oppukodu" ani prakatinchaadu.
betico korr, aruba prajalaku swatantrayam girinchi teliya cheppadam , tayaarucheeyatam koraku arubaalo panichaesimdi. aruba yokka saarvabhoumaadhikaaram , swaatantryamlaku gurthugaa jaateeya jandaanu , jaateeya geetaanni croys chee niyamimpabadina ooka committe 1976loo pravesapettindi, , athanu 1981 kallaa arubaku swatantrayam ravalani kudaa athanu ooka lakshyanni petukunadu. uunited naeshans sahakaramtho, sveeya nirdharana choose 1977 maarchilo modati referendam erpaatu cheyabadindhi , paalgonna vaariloo 82% mandhi swatantrayam koraku votu vessaru.
aruba dweepa prabhuthvam aruba yokka swaatantryampai parisoedhana cheyataniki, heg loni institut af social stuudies thoo ooka oppandam kudhurchukundhi, adi "aruba ene onafncalizked, achtarg rondane, modalititane ene mogelijakheden; een rapport in eerst anlage" paerutoe 1978loo mudritamaindi. 1981loo dhi heg loo jargina samaaveeshamuloo aruba yokka swatantrayam 1991loo ivvataniki nirnayinchaaru.
1983 maarchilo aruba chivariki aruba yokka swatantrayam koraku nedarland raajyamuto adhikarikamgaa ooka oppandam chesukondi, indhulo swayam prathipathhi pempudalaku various caryalu thisukuntarani Pali. 1985 augustulo aruba rajyangaanni rachinchindi, adi ekagreevamgaa aamoedimchabadimdi. aruba yokka modati parlament ennikala tarwata 1986 janavari 1 na aruba nedarlaands antilles nundi vidipoyindi , adhikarikamgaa nedarlaands raajyamulo ooka desamugaa ayindhi. porthi swatantrayam 1996loo labhinchindi.
peddadaina yea vision betico cror , itara deshalu USA, paanaama, venijula , anek eurpoean deeshaala rajakeeya sahakara falitame. 1986loo atani maranantaram "libertador dhi aruba"gaaa croys prakatinchaadu. 1990 loo aruba yokka pradhani, nelson O. oduber abhyardhana meraku swatantrayam koraku cheyuchunna udyamaanni vaayidaa vessaru. aruba yokka sampuurnha swaatantryamunaku sambamdhinchina yea aartikalu 1995loo raddhu parachabadinappatiki, referendam tarwata tirigi yea caryalu praarambhinchabadinavi.
chattam
aruba yokka nyaaya vyvasta datch namuna pai aadhaarapadi Pali. arubaalo dharmasana ledha visthrutha dharmasanalaku badhuluga nyayaadhikaara paridhi arubaaloni gerecht in eerst anlage (korat af phast instance) gameen schuppalizk haaph wan justitii woor di nedarlaands antillen ene aruba (nedarlaands antillen , aruba l comon kortu af justices) , haug rodd der nedar landen (nedarlaands supriim kortu af justices ) lanu kaligi umtumdi. corpus polity aruba (aruba pooliisu forsu) anede yea dvepamu yokka chattaanni amaluparache vyvasta , aranjestade, noord, san nicolaas, , shantha cruj lalooni jalla sarihaddulaloo gala mukhya sthaanaala nundi panichestundi.
vidya
aruba yokka vidyaa vyvasta datch vyvasta maadirigaane undi, anni sthaayilaku andubatulo Pali. swantamgaa nidhulu samakuurchukonee internationale schul af aruba (ISA) lanty praivetu paatasaalalaku tappa, prabhuthvam jaateeya vidyaa vyavasthaku nidhulu samakuurustundi. vidyaku ketaayinchu dravya saatamu carribean/laitin America praanthapu deeshaala sagatu kanna chaaala ekuva.
arubanlu patishthamaina paatasaala vidya dwara prayojanam pondutunnaaru. vibhajinchabadina maadhyamika paatasaala karyakram vrutthi vidyaa sikshnha (VMBO), praathipadhika vidya (MAVO), kaalaeji prape (HAVO) , mundustu niyaamakaalanu (VWO) kaligi Pali.
unnanatha vidyaa lakshyaalu vrutthi vidyaa kaaryakramaala (EPI), dwara amalu jarigeevi, dhi teechars collegeto (IPA) paatu aruba vishwavidyaalayamulu (UA), nyaaya, aardika , dravya , hospitality , paryaataka nirvahanalalo snaataka, snaatakottara degreelanu andistunnaayi. unnanatha vidyaavakaasaalu yea dvipamlo parimitamaguta valana, chaalaamandi vidyaarthulu thama chadhuvula koraku nedarland ni empika chesukontunnaru, ledha Uttar America, dakshinha americalatopatu itara iropa deeshalaloo chaduvuthunnaru.
akada praadhimika vidya koraku 68 paatasaalalu, maadhyamika vidyakoraku 12 paatasaalalu , 5 viswa vidyaalayaalu unnayi. 2007loo akada 22, 930 mandhi porthi stayi vidyaarthulu namoodhu kaabadinaaru.
arubaalo remdu prevetu vydya kalashalalu unnayi. al saints universiti af medicin, aruba , javier universiti schul af medicin, aruba. anni korsulu english lonae untai. paatasaala paatya pranaalika, samyukta rastrala vydya kalaasaalala namoonaa aadhaaramga umtumdi , idi Uttar americaaloo gurthimpu unna dr af medicin degrey saadhinchutaku upyoga paduthundi.
bhaugoollika sthiti
aruba ooka ballaparupugaa umdae lesser antilles dweepa ompuloni leeward antilles loni nadulu laeni ooka dvepamu. aruba dveepamulooni paschima , dakshinha thira praantmulooni telleni isuka beaches laku prassiddhi chendinadi, krooramaina samudra pravaahaalanu nivaarimpachesina yea dvipamlo paryaataka abhivruddhi chaaala ekkuvaga jargindi. Uttar , turupu bhaga tiiraalaku yea rakshana lekapovadamvalana, gamanincha thaginanthagaa samudrapu mumpuku gurikavadam valana, manushula taakidiki chaaala dooramgaa unnayi. dveepam yokka venukapu bhaagam konni gundrani kondalanu kaligi Pali, andhulo mukhyamainaviga pilavabadevi houiberg , dveepam lonae samudra mattam kanna ekuva ettaina mount jamanota unnayi. mukhya pattanham, aranjestade, akkadane Pali.
arubaku thuurpuna gala remdu dweepaalu bonaire , korakolu okappudu nedarland antilles nirutu bhagamlo erpadinavi; yea dweepa samuuhaalanu konnisarlu ABC dweepaalu ani pilustharu.
sheetoshnasthiti
aruba yokka isothermal vushogratalu, prashaantamaina ushna Mandla samudra sanbandha vaataavaranam savatsaram podavunaa paryaatakulanu aakarshistondi. atlantic samudram nunchi veechae sthiramaina vyapara pavanamula valana, vushogratalu komchem nunchi ooka maadhirigaa maaruthuu untai. samvathsara varshapaatam botabotiga undi, ekkuvaga sharath ruthuvu tarwata kurustundi.
aardhikavyavastha
aruba athyunnatha jevana pramaanaalatoe, takuva nirudyooga retutho alararutunna, carribean praantamlooni ooka desam. aruba yokka motham jaateeya utpattilo nalginta moodonthulu paryaataka rangam ledha sambandhitha rangaala nunde osthundi. paryaatakulalo ekkuvamandhi venijula , samyukta rastrala nundi vastharu (ekuva bhaagam turupu , dakshinha rastrala nundi) . "pratyeka pratiparti" (rajyamu loopale porthi swayam pratiparti gala pratyeka deshamu/rastram) rakamundu paryaataka rangamu vistarinchinappatikii, chamuru shuddi parisrama mukhyamainadigaa undedi. prasthutham chamuru shuddi parisrama vyapara prabhavamu atyalpamu. vyavasaya , thayaari rangamu parimaanaalu kudaa swalpamugaane unnayi.
2007loo aruba yokka GDP talasari $23, 831 gaaa lekkinchabadinadi; carribean , amarican deshaalatho polisthe idi chaaala ekuva. deeni mukhya vyapara bhaagaswaamulu venijula, samyukta rastralu , nedarlandss.
aruba charithraloo lotu vyayamu ooka mukhya vyapara suuthramu, , sumaarugaa ekuva dravyolbanamu kudaa kaligi Pali. dravya paalaseelo prasthuthamu kattadi chosen marpulu dheenini niyantrinchaayi , aruba modhatisaarigaa 2009loo santulita budgett nu pravesapettindi. 2009 varku aruba datch prabhuthvamu nundi kontha abhivruddhi nidhini pondutoo undedi, oppandhamlo bhaagamgaa ("aruba yokka aardhika swatantramu"gaaa santhakamu cheyabadina) nedarlaands tana aardhika sahayanni prathi samvathsaramu komchem komchem taggistuu vastunnadi. samyukta rastrala daalar thoo aruba fluorine marakamu viluva 1 U.S. daalar ku 1.77 fluorine gaaa Pali. aranjestad oddha gala anek dukanalalo maarakapu viluva prathi 1 U.S daalar ku 1.75 fluorine gaaa Pali.
loetuu tagginchukonutaku aruban prabhuthvamu 2006loo pannu chattaalalo marpulu chesindi. IMF pratipaadanala valana prathyaksha pannulanu paroksha pannulugaa maarpu chesaru. ammakaalapai , sevalapai 3% pannunu vidhincharu, , aadaayapu pannunu tagginchaaru , vaanijyampai gala revinue pannunu 20%ki tagginchaaru. 2007loo dravyolbanam valana B.B.O. prabhaavaaniki prabhuthvamu sraamikulaku 3.1% pariharamga chellinchindi. 2007loo aruba yokka dravyolbanam 8.7%.
janaba ganankaalu
carribean dheevula dakshinha bhagamlo aruba unnadi. dhaadhaapugaa varshapaatamu lekapovatamto, aruba mokkalu naate kaaryakramamu , banisa vyapara aardhika paristhithula dwara rakshimpabadinadi.
aruba yokka janaabhaalo 80% mastizo , 20% itara swajaatulu untaarani anchanaaveeyabadindi. vaari puurveekulu hyspaniolio nerchukoni undatamtho aravaklu "brocken spanish" maatlaadutundevaaru. spanish vaari aadhipathyam nunchi 135 samvatsaraala tarwata datch varu niyantranalooniki teeskunnaru, pasusantatini penchataaniki aravaakulu vadilaaru, , yea dvepanni carribean loni itara datch prajalaku maamsamu labhyamayyee praantamgaa upayoginchaaru. arawak samskruthi itara carribean deevulaloo kanna arubaalo drudamugaa Pali. aboriginals rakta sambandeekulu lekapoyinappatiki, dveepavaasula genyu lakshanhaalu arawak samskruthi lakshanaalanu kaligi unnayi. janaabhaalo ekuva bhaagamu ekkuvaga arawak vaarasulu ayithe koddhi bhaagam spanish, italian, datch , koddimandi african puurvikulu.
ekkuvaga chellistunna vethanaalatho aakarshinchabadi edvala kaalamlo poruguna unna America , carribean deeshaala nundi yea dveepam looniki valasalu gamaninchadaginantagaa perugutunnayi. janaba perugudalanu nintrinchadaaniki videsi panivaru yea dvipamlo muudu samvatsaraalakannaa ekuva kaalam nivasinchakundaa kothha valasa chattaalanu 2007loo pravesa pettaaru.
janaba saralilo arubapai sameepa kurako , bonairi l kanna, venezula saameepyata prabavam adhikamugaa padindhi. aruba yokka chaaala kutumbaalu prasthuthamu venijula nundi vacchinavi , venijulaloni prajala rendava vididigaa perugudala rutusambandhamgaa umtumdi.
jyuish samaajamu
prasthutham arubaaloni jyuish samthathi dadapu 35 zuice luga Pali. mosses solmon halevi maduro, atani bhaarya , aaruguru kodukullu yea dvipamlo nivasinchataaniki datch rajuche anumati svikarinchina 1754 taruvaata adhikarikamgaa vaari uniki kanugonabadindi. maduro, maduro & sons paerutho mukhyamaina shipping kompany stapinchadu. jyuish shmashana vaatikanu jyuish samthathi varu khananalaki kramamga upayoginchadam 1837 nundi prarambhamaindi, 1563 kante mundhu gala yenimidhi samadhi rallu 18va sathabdam naatike dvipamlo gala jyuish samthathi unikini theliyajesthunnaayi.
yea dweepa deesha pratuta pradhaana manthri maike eman, ooka jyuish.
nagaraalu , pattanhaalu
yea dvipamlo nivaasula sanka 100, 000 kanna komchem ekuva, etuvanti peddha nagaraalu leavu.
aranjestade (2006loo 33, 000)
paradera
san nicolaas
noord
santakraj
savaneeta
samskruthi
marchi 18na aruba tana jaatiiyadinaanni jarupukuntundi. 1976loo aruba prabhuthvam jaateeya gitam (aruba dooshi theraa) , jemdaanu roopakalpanachesindi.
janaba moolaalu , dvepamu unna prantham aadhaaramga arubaki ooka misrama pratyeka samskruthini thechhipettaayi. decemberu 5 , 6 lalo jarigee "cinter klaas" vento utsavaalalo , epril 30 vento jaateeya salavu dinaalaloo, aruba , nedarlaands loni migilina raajya bhagamlo jarigee raanee puttinaroju ledha "dia di l ryna" (koninginnedag) utsavaalalo ippatikee datch prabhavamu kanupadutune umtumdi.
chrismas
chrismas , nuuthana samvathsara utsavaalu pratyeka sangeetam , chrismas nadu gaitas paatalu nuuthana savatsaram nadu daandetho jarupukumtaaru , "ayaka", "ponche krema" , "ham", , itara pratyeka vamtakaalu , paaneeyaalatoo jarupukumtaaru. nuuthana samvathsarapu ardharaatri mallan dollars viluvagala banasancha kaalustaaru.
janavari 25na betico cros yokka janmadinaanni jarupukumtaaru.
cornival
cornewall panduga salavu kudaa arubaalo mukhyamainade, mardy graass vento laitin America deshalu , chaaala carribean deeshalaloo idi vaaraalapaatu konasaagutundi. chamuru shuddi karmagaralalo panikosam vacchina sameepa dweepa nivaasula (venijula, sent vincent, trinidad, barbados, sent morten , angulia) prabhavamu valana yea utsavaala nirvahanha arubaalo dadapu 1950 praanthamlo praarambhamainadi. samvastaralu gadichekoddii karnawal utsavaalalo chaaala marpulu vacchai , prasthutham avi janavari modatlo praarambhamie, utsavaala chivari aadhivaram nadu (eestar mundari budhavaaraaniki mundari aadhivaram) jarigee athi peddha kavaatu taruvaata eestar mundari budhavaram varku jarugutunnai.
juun loo "dera guy" paatato "dia di san juun" utsavaalu jaruguthai.
amarican pandugala prabavam
navambaruloe jarigee " halloveen " , " thanks giving dee " vento utsavaalaku vachey America samyukta rastrala paryatakula valana yea dvipamlo prasthuthamu amarican samskruthi yokka prabhavamu periginatlugaa kanabadutunnadi.
matham kudaa tana prabhavanni chupistondi; punaruddhaanamu , gd fraidaelu kudaa yea dvipamlo salavu dinaalu.
beuro burje lijke stand ene bevol knight registar (BBSB), prakaaram 2005 natiki akada vividha dheshaalaku chendina 92 jaathulu yea dvipamlo nivasistunnaaru.
bhaasha
dweepa samskrutilo bhaasha kudaa ooka mukhyamaina bhaagamgaa arubaalo chudabadutondi. adhikaara bhashalu datch , 2003 nunchi – papiyamento. arubaalo papiyamento pradhaana bhaasha. aruba, bonaire, , kurakayolo crayole bhaasha maatlaadataaru, portugeesu, vest african bhashalu, datch, spanish vento itara bhaashalalooni padalanu kaligi umtumdi. yea praantamlooni chaaala dveepaala vale, spanish kudaa tarachugaa maatlaadutuntaaru. aanglabhaashaku kudaa chaarithraka sambandhamu (british saamraajyam thoo) kaladu , chaalaamandiki kudaa thelusu; paryaatakam valana aamgla bhaasha vaadakam kudaa peruguthuu Pali. samaajamu yokka parimaanaanni batti saadharanamga vaadukalo unna itara bhashalu portugeesu, chaineesu, jarman , french. aakari bhaasha unnanatha pathasalalalo , kalaasaalalalo bodhistunnaru, endhukante ekuva mandhi arubanlu thama chaduvulanu airopaalo konasaginchuta valana.
papiamento
itivali samvatsaraalalo aruba prabhuthvamu thama sonta bhaasha yokka chaarithraka , samskruthika praamukhyatanu kaapaadukoovataaniki ekuva utsaaham chuuputoemdi. papiamento matlade dveepaalalo papiamento bhaasha maatladatam oche ruupamloe umtumdi, conei likhinchadamlo mathram chaaala tedalu untai. prathi deeviki enka cheppalantey prathi samuuhaaniki varnakramamlo (aksharamaala) teedaa umtumdi. konni portugeesu moolaala aadhaaram vaipu payanistuu , aa aksharakramaalane kaligi undaga (u.daama: "j"ku badhuluga "y"), migilinavi datch muulaalapai aadhaarapadi unnayi.
spanish
1678loo modatisari prachurinchabadina ooka pustakam dhi bakanirs af americaaloo prathyaksha sakshula prakaaram aruba loni bharatiyulu "spanish" matladevarani thelusthondi. prachina prabhutva uttarvulu 1803 nunchi papiamentolo vrayabadi unnayi.
maadhyamam
arubaalo papiamentolo prachurinchina nalaugu vartha patrikalu undevi: avi dirio, bahn dia, soeloe di publo , awai mainta , remdu aanglamuloonivi : avi aruba tudey , dhi nyuss . amigoy anede datch loo prachurinchabadina ooka vaarthapathrika.
arubaalo 18 rdi staeshanlu (2 AM , 16 FM) , stanika television staeshanlu (teli-aruba, aruba braad caaste kompany , channel 22) kudaa unnayi.
maulika sadupayalu
vimaanamaargam
aruba yokka kueen biatrics antarjaateeya vimaanaashrayam arangeestad daggaralo Pali. yea vimaanaashrayam nundi prathiroju samyukta rashtralaloni vividha nagaralaku, san juaan, puerto rko, miami, phloorida, chicago, illinois, filadelphia , pitts burg, pensilvaeniyaa, haston, texas, atlanta, giorgia, charlot, Uttar karolina, washington DC, nuyaark siti , boestan, maassaachusetts laku vimana sarveesulunnaayi. idi arubaanu torrento, antario, , dakshinha americato, roejuvaarii vimana sarveesulatoo, antarjaateeya vimaanaasrayaalu venezula, columbia, peru, brajil, geramny, praans, speyin, UK, , iropa loni chaaala praantaalanu nedarlaands loni chifal vimaanaashrayam dwara kaluputundi. italii nunchi neerugaa vimana sarveesulu 2008 nevemberu nunchi praarambhinchabadinavi.
aruba air Port atharity vaari prakaaram dadapu 1.7 millionla prayaanikulu yea vimaanaasrayaanni 2005loo upayoginchaaru, vaariloo 61% amerikanlu.
samyukta rastrala prabhutva sahakaramtho, , samyukta rashtralaku vachey prayanikula soukaryaardham, samyukta rastrala department af homeland sekyuuritii (DHS), U.S. kastams und boarder protection (CBP) lu mundastu anumati soukaryaanni arubaalo kalpinchaayi, idi 2001 phibravari 1 nundi amaluloo Pali, kueen biatrics air Port vistarana taruvaata samyukta rastralu , aruba ooka oppandaanni 1986loo USDA , kastams poest loo praarambhinchaayi, 2008 taruvaata praivetu vimana sarveesulaku kudaa anumati gala ekaika dvepamu idhey. 1999 loo U.S. department af defences forward opeerating lokeshan (FOL) nu vimaanaasrayamunandu erpaatu chesindi.
naukaamaargam
arubaalo barkadera , playa aney remdu revulu unnayi. ivi aranjestade daggaralo unnayi, playa odarevuku royale carribean, cornewall cruize linesas, NCL, holland America Jalor, disnii cruize ships , marikonni prayanikula oodalu vastuntaayani; samvatsaranike dadapu ooka mallan paryatakulu yea repu dwara vastaarani anchanaaveeyabadindi, aruban prabhutvamuche nirvahimchabadutunna sontadaina aruban ports authorityki yea revula pai ajamaayishi Pali.
basusarveesulu
aruba yokka praja baasu ravaanhaa sarveesulu aruubassu yokka aadheenamloonivi, yea prabhutva aadhaaritha kompany samvatsaramlo 365 roojulu vudayam 3:30 nundi ratri 12:30 varku sarveesulanu naduputundi. hottal are, san nicolaas, shantha cruj , noord lanty pradeeshaalaloo chinna praivetu vyaanulu ravaanhaa sarveesulanu andistunnaayi.
tely comunication
arubaalo remdu telecommunication vyavasthalu kudaa unnayi. sethar anede prabhutva aadhaaritha kompany , degisel aney irish kompany king stun, jamaika nunchi sarveesulu andistundi. sethar anede internet, veedo conferences, GSM tamti rahita saanketikata , land linesas , itara naveena telecom sevalanu amdisthomdi, degisel sethar ku pradhaana potidaarugaa undi GSM aadhaaritha tamti rahita saanketikatanu kaligi Pali.
aa dveepamlooni prayojanalu
WEB tana prapanchamlooni mudava athi peddha lavana nirmulana plant dwara traagutaku arhamaina, paarishraamika jalaalanu utpatthi chestondi. 2005 loo saraasari rojuvaari viniyogamu dhaadhaapugaa 37, 043 metrik tannulu.
prasidha pranthalu
* 2005 septembaru 2na nelamattamaindi
prasidha arubanlu
estonia tharapuna 2001 eurovision paatala potilo paalgonna sangeetakaarudu dave benton
juyan chabaya lampe, aruba yokka jaateeya gitaniki sangeethaanni samakuurchadu
betico cros, rajakeeya nayakan
radhams dijkhophf, modati em.emle.b. vaadyakaarudu
babi furrale, sangeetakaarudu (bony em. . samuhamu)
paerchi iruskwin, fyaashan desiner
jim jones, amarican hip-haap kalakarudu
jine kingsale, modati em.emle.b. vaadyakaarudu
caalvin maduro, modati em.emle.b. vaadyakaarudu
pete philli, datch hip-haap kalakarudu
sidney pomson, modati em.emle.b. vaadyakaarudu prasthuthamu ooka swatanter prathinidhi.
suchanalu
baahya linkulu
genaral inparmeeshan
govarment
Central Bureau of Statistics aruba
Chief of State and Cabinet Members
Department of Economic Affairs, Commerce and Industry of aruba
Government of aruba
prayanam
aruba Airport Authority
aruba Ports Authority
aruba.com- Official Tourism site of aruba
aruba
carribean deshalu
Uttar America loni aadhaaritha bhuubhaagamu
nedarlandss yokka rajyamu
lesser antilles
nedarlandss antilles yokka dweepaalu
yuroopiyan union yokka pratyeka bhuubhaagamu
datch matlade deshalu
1821loo yerpadina rastralu , praadaesika pranthalu
dweepa deshalu
modati datch sthavaralu
raddhu ayina taruvaata nedarlandss antilles articles yokka saricheyabadinavi
|
lumbinee nepaulloni lumbini praantamlooni roopandehi jillaaloo unna buddhist yatra sdhalam. idi buddhist sampradaayam prakaaram usa.sha. 563loo raanee mahamayadevi siddarth gouthamudiki janmanichhina pradeesam.usa.sha.poorvam 528loo kontha samayam varku gnaanoodayam pondina goutamudu, buddhuduga maari bouddhamataanni stapinchadu. buddhuni jiivitaaniki sambandhinchi vudbavimchina anek keelakamaina teerthayaatra pradeeshaalaloo lumbinee ooka pradhaana aakarshanha pradeesam. lumbiniloo mayadevi aalayamtho sahaa anek puraathana alayalu unnayi.vividha deeshaala nundi vacchina buddhist samsthalachae nidhulu samakuurchabadina anek kothha devalayas puurtayyaayi. anek smaraka chihnalu, mathaalu, museums, lumbinee antarjaateeya parisoedhana samshtha lumbini pavithra sthalamlo unnayi. alaage, pushkarani ledha pavithra cheruvu kudaa Pali. ikda buddhuni talli atani puttukaku mundhu karma snanam chessi, atani tana modati snanam cheyinchindi. lumbini sameepamloni itara pradeeshaalaloo, puurvapu boudhdhulu sampradaayam prakaaram janminchaaru, aapai amtima gnaanoodayam sadhinchi, chivaraku vaari bhusambandhamaina roopaalanu vidichipettaaru.
1997loo yuneskoo lumbinini prapancha vaarasatva pradaesamgaa gurtinchindi. buddhuni kaalamlo, lumbini kapilavastuku thuurpuna oligarchich republik ayina saakyaku nirutu dikkuna devadahalo Pali. buddhist sampradaayam prakaaram buddhudu akkade janminchaadu. 1896loo roopandehi oddha kanugonabadina ooka sthambham asoekudu lumbineeni sandarsinchina pradeeshaanni suuchistumdani nammutharu. sthambham kanugonabadaka mundhu yea pradeesam lumbinee ani piluvaledu. saasanam anuvaadham ila Pali: "devanampriya priyadarshini raju iravai samvastaralu abhishekinchabadinappudu, athanu swayangaa vachi (yea pradeeshaanni) poojinchaadu endhukante buuddha sakyamuni ikda janminchaadu. (atadu) iddaruu gurranni (?) mose raayigaa marcharu. ooka raati stambhaanni erpaatu chesar, (chuupadaaniki) blessed ikda janminchaadu. (athanu) lummini gramanni pannulu lekunda Akola. (kevalam) enimidho vaataa (utpattilo) chellinchaadu." yea udyaanavanaanni gatamlo roopandehi ani pilichevaaru. idi bhagavanpuraaku uttaraana 2 maillu (3.2 ki.mee) dooramlo Pali. sutta nipaata (verses 683) buddhudu lumbineyya janapadamloni saakyanla gramamlo janminchaadani perkondi. buddhudu devadaha sandarsana samayamlo lumbineevanamlo undi akada devadaha suutraanni boodhinchaadu.
ashoka sthambham
1896loo, genaral khadga sansher rana, alois antone furer usa.sha 7va sataabdamloo puraathana chinas sannyasi-yaatrikudu juwanzhang, maroka puraathana chinas sannyasi-yaatrikudu usa.sha. 5va sathabdam praarambhamlo faxian chosen keelakamaina chaarithraka recordula prakaaram, roopandehi oddha ooka goppa raati stambhaanni kanugonnaru.usa.sha.poo. 3va sataabdamloo maurya samrajya chakraverthy asoekudu yea pradeeshaanni sandharshinchi buddhuni janmasthalamgaa gurtinchinatlu stambhampai unna brahmi saasanam rajuvu chesthundu. shaasananni paranavitana anuvadinchaaru:
sthambham paibhaagamloo, raju ripumalla (13-14va sathabdam usa.sha.) rendava saasanam Pali, ithanu nigali Sagar sthambham oddha unna saasanam nundi gurtincharu. lumbiniki vaayuvyamgaa ashokuni rendava sthambham nigali Sagar sthambham (saasanamtho) 22 kilometres dooramlo Pali.moodavadhi gotihava sthambham (saasanam lekunda) paschimaana 24 kilometres Pali.
2013loo mayadevi aalayamloo tavvakam
abn coninghaam prakaaram, lumbineelooni mayadevi aalayamloo ippatike unna ituka nirmaanaala crinda travvakaalu ashokan sakam (usa.sha.3va sathabdam) samayamlo nirmimchina ituka buddhist mandiram godala crinda paata kalapa nirmananiki adharala unnayi. ashokan mandiram leout munupati kalapa nirmaanaanni daggaraka anusaristhundhi. idi aa pradeesam oddha aaradhana konasaagimpunu suchisthundi. mouryula puurvapu kalapa nirmaanam puraathana vrukshaalato gudila kanipistundhi. chekka poestholes nundi boggu, radiocarbon dating, mattilooni muulakaala opticallygaaa stimulated luminisense dating lumbineelo sumaaru usa.sha. 1000loo human karyakalapalu praarambhamainatlu suchisthunnayi. yea pradeesam saasa. 6va shataabdapu aati buddhist smaraka chihnamai undavachani coninghaam perkondi. itara panditulu yea thravvakaalalo bouddhamataaniki sambamdhinchindi edhee velladikaaledani, aa pradeesam buddhuni kante mundundani Bara nirdhaaristaaru.
eeroju
lumbini podavu, vedalpu visteernamlo Pali.idi lumbinee pavithra sthalamgaa ooka peddha sanyaasula kshethram sarihaddugaa Pali. dheenilo mathaalu Bara nirminchabadataayi.dukaanaalu, hotels ledha restaurants leavu. idi turupu, paschima sanyaasula kshetraalugaa unnayi.thuurpuna theravadin mathaalu, paschimaana mahaayaana, vajrayana mathaalu unnayi. paschima, turupu mandalaalanu veruchese podavaina neetithoo nindina kaluva Pali. podavunaa remdu vaipulaa kalipa various ituka vampu vantenalu unnayi. sandarsakuluku Surat vaipuna unna sadarana hautebord motaaru padavalu dwara kaaluvapai sevalandistundi.
lumbinee pavithra sthalamlo puraathana mathaala sidhilaalu, pavithramainadani bodhi vruksham, puraathana snanapu cheruvu, ashoka sthambham, mayadevi alayam unnayi. idi saampradaayakamgaa buddhuni janmasthalamgaa pariganhinchabadutundi. tellavarujamu nundi saayantram varku, vividha deeshaala nundi yaatrikulu yea pradeesamloo mantrochchaarana, dhyaanam chestaaru.
samruddhi fouundation paerutoe ooka prabhutwetara seva samshtha 2013loo praarambhinchabadindhi, mukhyamgaa paedha pillalu chadive praantamlooni prabhutva paatasaalallo vidya, aaroogya rangamloo vistrutamgaa pania chestondi.uunified communist parti af nepaul (mavoist) chariman, apati chainaa pradhani prachanda "uunited naeshans industrial" aney yu.ene. groupe maddatuto " asiya pasifik exchange und koo-aapareshan fouundation " (Una.p.i.sea.p) aney prabhutwetara samshtha developement aarganyjeshan" (yu.ene.ai.di.o) $3 biliyanla viluvaina nidhulatho lumbinini "pratyeka abhivruddhi prantham"gaaa abhivruddhi cheyadanki ooka oppandhampai santhakam chesindi. yea venture chainaa-yu.ene. ummadi projekt. pushpa kimmel dahal naayakatvamlo 2011 aktobaru 17na visthrutha 'lumbini development naeshanal dirctor committe' okati erpadindi aaruguru sabhyula kamitilo communist parti af nepaul (uunified maarksist-leninist) nayakan mangal siddhi manandar, neepaalii congresses nayakan minendra rizal, atavi manthri mohd vakil mussalman, itara naayakulu unnare. kamiteeki "lumbinini saantiyuta, paryaataka praantamgaa abhivruddhi cheyadanki mister plannu roopondhinchadaaniki, pratipaadananu samarpinchadaaniki" danki antarjaateeya maddathunu sekarinchataaniki aa kamitikee badyatha ivvabadindi.
nipponzan mayohoji 2001loo udyaanavanamlo shanthi pagodanu nirmimchaadu.dheenini pratiroju anek samskrutuluku, mataaluku chendinavaaru pa sandarsistaayi.kontamandi hindus buddhudini vishnhuvu avataaramgaa bhaawistaaru kabaadi, velaadi mandhi hindus neepaalii masam baisakh (epril-mee) purnima sandarbhamgaa raanee mayadevini lumbinee talli roopa deevigaa aaraadhinchadaaniki teerthayaatraku ikkadaku vastharu.lumbini 1997loo yuneskoche prapancha vaarasatva hoda pondindi
neepaalii roopaayipai
nepaul central Banki, gauthama buddhuni janmasthalamaina lumbinini kaligi unna 100 rupees neepaalii notunu pravesapettindi. septembaru-aktobaru samayamlo nepaul pradhaana panduga ayina dusshera samayamlo Bara kothha notu andubatulo untundani nepaul rashtra Banki telipindi. aa rupayi notu mundhu bhagamlo vendi metallicloo gauthama buddhuni talli mayadevi chitrapatam umtumdi.nootloo nallati chukkanu unchaaru.idi andhulu rupayi nootnu gurtinchadamlo sahaayapadutundi. usa.sha. , bikram yugam rendintilonu mudhrinchina teedeethoo patuga laitin lipilo central Banki peruu nootpai mudrinchiundi.
ravaanhaa
khatmandu nundi lumbini vellataaniki sumaaru 10 gantala samayam, bhairahava nundi 30 nimishaala samayam pattindhi. sameepa vimaanaashrayam bhairahava oddha unna gauthama buuddha vimaanaashrayam, khatmandu nundi vimaanaalu unnayi. maharajganj jillaaloni bharatadesa sarihaddu pattanham sonouly nundi lumbini cherukovataaniki ooka Haora samayamlo motaaru vaahanaala dwaracherukovachhu.lumbini nundi sameepa peddha Kota gorakhpuur dadapu 100 ki.mee.dooramlo Pali.dheenini cherukovataaniki motaaru vaahanaala dwara lumbini nundi 4 gantala samayam pattindhi.
lumbiniloo chuudadagina pradheeshaalu
maayaa divi alayam
prapancha shanthi pagoda
mayanmar golden tempul
ashoka sthambham
lumbinee crane abhiyaaranyam
sandarsakulu vivaralu (2012-2014)
soodari nagaraalu
bodh gaya, bhaaratadaesam
Cáceres, Spain
bodh gaya
saranath
khushinagar
maayaa divi alayam, lumbini
lumbinee stambha saasanam
ashokuni stambhaalu
ramagrama sthuupam
kindho bahaa
pranidhipurna mahavihar
rajgir
prapancha shanthi pagoda
moolaalu
velupali lankelu
nepaul
|
Tripura rajakiran darsakatvamlo naani, colours swathi, navin chandra pradhaana taaraaganamgaa Una.chinnababu, em.raajasheekhar nirmimchina 2015 aati telegu chalana chitram.
katha
varahapatnam aney gramam. andhulo sivannarayana dampatula (sivannarayana, rajitha) peddammaayi Tripura aaliaas chitty (swathi). maradalu tripurakuu, intlovallaki istham lekapoyinna aamene pellaadaalani trige menamama sannyasiraju (saptagiri). pelliidukochinaa vacchina sambandhaalannii tappipotunna tripuraku ooka chitramyna lakshanam. aa ammayaki evari gurinchainaa, edaina kalalo oste - adi nijamavutuntundi. uuru oorantaa aa ammay nidhra levagaane - aama kalallo thama girinchi, thama vaalla girinchi emochindo telusukovadaniki quelu kadutuntaaru.
kalalapai treatment choose tripuranu Hyderabadloo professor rameshs (raao rameshs) dhaggaraku teesukuvelataaru. akada dr navin (‘anadala rakshasi’ fame navin chandra) aameku treatment cheeyadam modalupedathaadu. apati dhaaka yevarini choosinava pelliki vaddanae haroine theeraa okka anukoni mudduke sadharu drnu ishtapadutundi. aa marunade atani bekaikki oorantaa tirugutundi. athanuu aanandamgaa tipputaadu. pelliki oppukoni tallitandrulni vadilesi, lechipodamani haroine antundhi. chivaraku drthoo haroine pellavutundi.
pellayi Hyderabad vacchina haroineku rakarakaala anubhavalu. ooruki dhoova adigina vyakti maranistaadu. kalalo vachinatle broker taataaraavuku accident avuthundi. imtaloe tana bharthanu taanee kattito podichinatlu kala. akada interval. maropakka dr navinthoo chaaala sannihitamgaa meligina colleague dr eesha (pooje ramachandaran) nelarojulugaa kanipinchadu. dr navinku friendsa groupeloo okadaina circle inspector thilak (qannada natudu thilak) daryaptu cheshuntadu. kanipinchakundaa poeyina aa ammaini champindevaru? heero ammeddamanukuntunna formhouseloo unna dayyam kathemiti? dayyam paga emti? entaki hantakudevarannadi migta fillm.
natavargam
preity nigam
sriman
moolaalu
|
ఇందుర్తి, తెలంగాణ రాష్ట్రం, నల్గొండ జిల్లా, మర్రిగూడ మండలంలోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన మర్రిగూడ నుండి 9 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన నల్గొండ నుండి 59 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది.
జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణలో
2016 అక్టోబరు 11న చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత నల్గొండ జిల్లాలోని ఇదే మండలంలో ఉండేది.
గ్రామ జనాభా
2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1457 ఇళ్లతో, 6105 జనాభాతో 3248 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 3071, ఆడవారి సంఖ్య 3034. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1224 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 89. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 577154.పిన్ కోడ్: 508245.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి , ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి.సమీప బాలబడి మర్రిగూడలో ఉంది.సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల మర్రిగూడలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల నల్గొండలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల నార్కట్ పల్లిలోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్లు నల్గొండలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల నల్గొండలో ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
ఇందుర్తిలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు.ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు కూడా సరఫరా అవుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
ఇందుర్తిలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. శాసనసభ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
ఇందుర్తిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 432 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 24 హెక్టార్లు
శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 13 హెక్టార్లు
తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 8 హెక్టార్లు
సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 11 హెక్టార్లు
బంజరు భూమి: 67 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 2693 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 2727 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 43 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
ఇందుర్తిలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
కాలువలు: 20 హెక్టార్లు* బావులు/బోరు బావులు: 23 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
ఇందుర్తిలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
వరి, ప్రత్తి, కంది
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు
|
turkapalli, Telangana raashtram, medchel jalla, alwal mandalanku chendina pattanha prantham.
bhougolikam
ikadiki sameepamlo railway employees coloney, railway employees coloney faze I, maa santoshi coloney faze 1, maathaa santoshi coloney modalaina pranthalu unnayi.
ravaanhaa vyvasta
Telangana rashtra roddu ravaanhaa samshtha turkapalli meedugaa nagaramlooni vividha praantaalaku bassulanu naduputundi. ikadiki sameepamlo bollaram railway staeshanu Pali.
praardhanaa mandiraalu
shree venkateswar swamy deevaalayam trustee
hanumanji deevaalayam
pochamma deevaalayam
turkapalli maseedh
maseedh i meharaj
vidyaasamsthalu
dayalbaugh vidyaa samshtha
jyotishmati collge af inginiiring und teknolgy
kendriiya vidyalayam
sint pauls haiskool
kotwal haiskool
moolaalu
velupali lankelu
haidarabaduloni pranthalu
|
కొల్లూరు పేరుతో ఈ క్రింది ఊళ్ళు ఉన్నాయి.
ఆంధ్రప్రదేశ్ మండలాలు
కొల్లూరు మండలం (బాపట్ల జిల్లా)
ఆంధ్రప్రదేశ్ గ్రామాలు
కొల్లూరు (కంచిలి మండలం), శ్రీకాకుళం జిల్లా
కొల్లూరు (బాపట్ల జిల్లా)
కొల్లూరు (వరరామచంద్రపురం)
తెలంగాణ గ్రామాలు
కొల్లూరు (ఆలేరు) - యాదాద్రి భువనగిరి జిల్లా
కొల్లూరు (చిన్నంబావి మండలం) - వనపర్తి జిల్లా
కొల్లూరు (ఊట్కూరు మండలం) -నారాయణపేట జిల్లా
కొల్లూరు (నవాబ్ పేట మండలం) - మహబూబ్ నగర్ జిల్లా
ఇంటి పేరు
కొల్లూరు కామశాస్త్రి - సంస్కృతాంధ్ర పండితులు.
కొల్లూరు సత్యనారాయణ శాస్త్రి - (కె.ఎస్.శాస్త్రి) భారత స్వాతంత్ర్యసమరయోధుడు
కొల్లూరు వెంకట్రాయుడు - సుప్రసిద్ధ వైద్య నిపుణులు.
కొల్లూరి కోటేశ్వరరావు - ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనమండలి సభ్యుడు, తెలుగు విద్యార్థి పత్రికా సంపాదకులు.
|
మైనాకుడు లేదా మైనాకము అనేది రామాయణంలో ఒక పర్వతము. ఇతడు మేనక, హిమవంతుల కుమారుడు. ఇంద్రుడు పర్వతముల రెక్కలు కత్తిరిస్తున్నందుకు భయపడి ఇతడు దక్షిణ సముద్రములో దాగెను. హనుమంతుడు సముద్రమును దాటునపుడు మైనాకుడు పైకి వచ్చి తనపై కొంతసేపు విశ్రాంతి తీసుకొమ్మని కోరెను.
హిమవంతునికిని మేరుపుత్రి అయిన మేనకకును పుట్టిన సుతుఁడు. పూర్వము కృతయుగమున పర్వతములకు అన్నింటికి ఱెక్కలు కలిగి ఉండెను. అప్పుడు అవి ఎల్లయెడల అతిరయముతో తిరుగుచు ఉండినందున ప్రాణులకు మిక్కిలి భయము కలుగుచు ఉండెను. అది నిలుపుటకై ఇంద్రుఁడు తన వజ్రాయుధముచే పర్వతముల ఱెక్కలు తెగకొట్టసాగెను. ఆసమయమున వాయుదేవుని సాహాయ్యకమువలన మైనాకుఁడు తప్పించుకొని పోయి సాగరములో చొచ్చి డాఁగి ఉండెను. ఆకృతజ్ఞతనుబట్టియే మైనాకుఁడు, వాయుపుత్రుఁడు అగు హనుమంతుఁడు సీతను వెదక లంకకు పోవుచు సముద్రమును దాఁటు నవసరమున, తనపై కొంతసేపు నిలిచి పొమ్ము అని సముద్రము వెలువడి వచ్చి హనుమంతుని ప్రార్థించెను. అది తనకు ప్రియము అయిన కార్యము అగుటచే ఇంద్రుఁడు మైనాకునితో స్నేహము చేసి అభయము ఇచ్చి పంపెను. [పురాణనామచంద్రిక (యెనమండ్రం వెంకటరామయ్య)]
రామాయణంలోని పాత్రలు
పర్వతాలు
|
ఇంద్రకీలాద్రి పర్వతం విజయవాడ నగరంలో ఉంది. ఈ పర్వతం మీద అర్జునుడు శివుని కొరకు తపస్సు చేసి పాశుపతాస్త్రాన్ని సంపాదించాడని ప్రతీతి. ఇక్కడే అర్జునుడు శివపార్వతులతో యుధ్దం చేసాడని నమ్మకం. ఆ స్థలం లోనే కనకదుర్గ ఆలయం వెలసిందని నమ్మకం. స్ధానికంగా వాడుకలో ఉన్న కథనం ప్రకారం, అసలు ఆలయం కొండ మీద ఉందని, సామాన్య మానవులకు కనిపించదని, ఇప్పుడు వున్న ఆలయం మానవుల కోసం నిర్మించబడిందని అంటారు. ఇంద్రకీలాద్రి కొండ అప్పట్లో మంగళగిరి లక్ష్మీనరసింహస్వామి ఆలయం వరకూ విస్తరించి ఉండేదనీ, చుట్టుపక్కల సుమారు పది కిలోమీటర్ల మేర దట్టమైన అడవి ఉండేదనీ ఓ కథనం. మధ్యలోకి కృష్ణానది ప్రవాహం రావడంతో...కొండ మధ్యలో బెజ్జం ఏర్పడిందనీ, ఆ తర్వాత రూపుదాల్చిన పీఠభూమిలోనే విజయవాడ నగరం వెలసిందనీ చరిత్రకారులు చెబుతారు. అందుకే, బెజవాడను మొదట్లో 'బెజ్జంవాడ' అని పిలిచేవారట. ఆరోజుల్లో, ఇంద్రకీలాద్రికి వెళ్లడానికి కనీసం నడకదారి కూడా ఉండేది కాదట 1906 నాటికి ఇక్కడో చిన్నగుడి ఉన్నట్టు తెలుస్తోంది. అభిషేకాలూ అర్చనలూ లేవు కానీ, దీపం మాత్రం వెలిగించేవారు. క్రూరమృగాల బారిన పడతామేమో అన్న భయంతో అర్చకులు బిక్కుబిక్కుమంటూ ఇంద్రకీలాద్రికి వచ్చేవారట. 1992 ప్రాంతంలో కొండపైకి రహదారి ఏర్పాటైంది. ఆలయం చుట్టూ రాతికట్టడం నిర్మించారు. 2002లో ఆలయ గోపురానికి బంగారు కవచం తొడిగారు. గతంతో పోలిస్తే, 1990 నుంచీ దసరా ఉత్సవాలు అంగరంగ వైభవంగా జరుగుతున్నాయి.
భావనలు
కిరాతార్జునీయం అనే సంస్కృత కావ్యంలో ఇంద్రకీల పర్వతంపై అర్జునుడికి, కిరాతుడి అవతారంలో ఉన్న శివుడికి మధ్య యుద్ధం జరిగింది. అయితే ఇంద్రకీల పర్వతం గురించి దేశవ్యాప్తంగా ప్రజల్లో అనేక అభిప్రాయాలున్నవి. కిరాతార్జునీయాన్ని వ్రాసిన భారవి ఉత్తరభారత దేశానికి చెందినవాడు కనుక, తన ప్రకారం ఇంద్రకీల అనగా హిమాలయాల్లో భగీరధ నది (గంగా నది) ఒడ్డున ఉన్న పర్వతమని, పూర్వం కవులు సర్వసాధారణంగా తమ కావ్యాల్లో స్థానికంగా లేక చేరువలో ఉన్న భౌగోళిక ప్రదేశాలను మాత్రమే పేర్కొనేవారని పలువురి అభిప్రాయం. కిరాతార్జునీయాన్ని శ్రీనాధుడు తెలుగులోకి అనువదించి విజయవాడ నగరంలో కృష్ణానది ఒడ్డున ఉన్న కొండని ఇంద్రకీలాద్రిగా భావించి, శివుడిని బోయవాడి అవతారంలో పరిచయం చేయడం వలన తెలుగువారు కిరాతార్జునీయం కథ విజయవాడ ఇంద్రకీలాద్రిపై జరిగిందని నేటికీ భావిస్తున్నారు. అలాగే కిరాతార్జునీయాన్ని కన్నడ భాషలోకి అనువదించటాన కర్నాటక రాష్ట్రంలో కొప్పల్ జిల్లాలో పల్కిగుండు అనే కొండ ప్రదేశం ఈ పేరున ఉంది. బౌద్ధ మతం, హిందూ ధర్మం విరాజిల్లుతున్న ఇండొనేషియా దేశంలోని హిందువులు అక్కడ ఉన్న ఒక పర్వతాన్ని ఇంద్రకీల పర్వతంగా భావిస్తున్నారు.
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు
|
sarvaipate paerutoe chaaala vyasalu unnayi. aa vyaasaala jaabithaa:
sarvaipate (kotapalli) - adilabadu jillaaloni kotapalli mandalaaniki chendina gramam
sarvaipate (mahadevpur) - Karimnagar jillaaloni mahadevpur mandalaaniki chendina gramam
|
paata ramapuram, visorr jalla, kalasapadu mandalaaniki chendina gramam.
idi Mandla kendramaina kalasapadu nundi 4 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina badvel nundi 55 ki. mee. dooramloonuu Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 99 illatho, 381 janaabhaatho 414 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 207, aadavari sanka 174. scheduled kulala sanka 0 Dum scheduled thegala sanka 0. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 592987.pinn kood: 516217.
vidyaa soukaryalu
gramamlo ooka praivetu balabadi Pali. prabhutva praadhimika paatasaala okati, prabhutva praathamikonnatha paatasaala okati , prabhutva maadhyamika paatasaala okati unnayi. sameepa juunior kalaasaala kalasapadu loanu, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala porumamilla lonoo unnayi. maenejimentu kalaasaala, polytechniclu sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala, aniyata vidyaa kendram badvel loanu, divyangula pratyeka paatasaala, sameepa vydya kalaasaala , Kadapa lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
sameepa praadhimika aaroogya kendram gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. pashu vaidyasaala, samchaara vydya shaala gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. praadhimika aaroogya vupa kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi. bavula neee kudaa andubatulo Pali. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi. borubavula dwara kudaa edaadi podugunaa neee andutundi.
paarisudhyam
gramamlo muruguneeti paarudala vyvasta ledhu. muruguneetini shuddi plantloki pampistunnaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
poest und telegraf aphisu gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. sab postaphysu saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. postaphysu saukaryam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. praivetu baasu saukaryam gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. railway steshion gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. jalla rahadari gramam gunda potondi. pradhaana jalla rahadari gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. jaateeya rahadari, rashtra rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.gramamlo kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam Pali. atm, vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. pouura sarapharaala vyvasta duknam, roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. unnayi. aatala maidanam gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum, assembli poling steshion, janana maranala namoodhu kaaryaalayam gramam nundi 5 ki.mee.lopu dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 10 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
paata ramapuramlo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 69 hectares
vyavasaayam cheyadagga banjaru bhuumii: 24 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 321 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 145 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 176 hectares
neetipaarudala soukaryalu
paata ramapuramlo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
kaluvalu: 40 hectares
baavulu/boru baavulu: 136 hectares
utpatthi
paata ramapuramlo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
pratthi, poddutirugudu
moolaalu
velupali lankelu
|
కొల్లికొదురు వీరారెడ్డి తెలంగాణ రాష్ట్రానికి చెందిన రాజకీయ నాయకుడు. ఆయన అమరచింత నియోజకవర్గం ( ప్రస్తుతం దేవరకద్ర నియోజకవర్గం) నుండి రెండుసార్లు ఎమ్మెల్యేగా గెలిచాడు.
జననం
కె.వీరారెడ్డి 1947లో తెలంగాణ రాష్ట్రం , నారాయణపేట జిల్లా , మరికల్ మండలం , తీలేరు గ్రామం లో జన్మించాడు.
రాజకీయ జీవితం
కె.వీరారెడ్డి కాంగ్రెస్ పార్టీ ద్వారా రాజకీయాల్లోకి వచ్చి తీలేరు సర్పంచ్గా, అమరచింత నియోజకవర్గానికి రెండుసార్లు ఎమ్మెల్యేగా, ప్రభుత్వ విప్గా, సంగమేశ్వర గ్రామీణ బ్యాంక్ డైరక్టర్గా, జిల్లా యూత్ కాంగ్రెస్ అధ్యక్షుడిగా, మహబూబ్నగర్ జిల్లా డీసీసీ అధ్యక్షుడిగా, డిసిసిబి చైర్మన్గా, అప్కాబ్ చైర్మన్గా రాష్ట్ర స్థాయిలో వివిధ హోదాల్లో పని చేశాడు.
ఆయన 1978లో జరిగిన ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనసభ ఎన్నికల్లో అమరచింత నియోజకవర్గం నుండి పోటీ చేసి తన సమీప ప్రత్యర్థి జనతా పార్టీ అభ్యర్థి సొం భూపాల్ పై 5318 ఓట్ల మెజారిటీతో గెలిచి ఎమ్మెల్యేగా తొలిసారి అసెంబ్లీకి ఎన్నికయ్యాడు. ఆయన తరువాత 1983, 1985లో జరిగిన ఎన్నికల్లో ఓటమి పాలయ్యాడు. వీరారెడ్డి 1989లో జరిగిన ఎన్నికల్లో పోటీ చేసి తన సమీప ప్రత్యర్థి తెలుగుదేశం పార్టీ అభ్యర్థి కొత్తకోట దయాకర్ రెడ్డి పై 6751 ఓట్ల మెజారిటీతో గెలిచి ఎమ్మెల్యేగా రెండోసారి అసెంబ్లీకి ఎన్నికై ప్రభుత్వ విప్గా పని చేశాడు. ఆయన తరువాత 1994, 1999లో జరిగిన అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో ఓటమి పాలయ్యాడు.
మరణం
కె.వీరారెడ్డి అనారోగ్యంతో బాధపడుతూ హైదరాబాద్, జూబ్లీహిల్స్లోని అపోలో ఆస్పత్రిలో చికిత్స పొందుతూ గుండెపోటు రావడంతో 7 మార్చి 2021న మరణించాడు. ఆయన ఇద్దరు కూతుళ్లు, కుమారుడు ఉన్నారు.
మూలాలు
మహబూబ్ నగర్ జిల్లా నుండి ఎన్నికైన శాసన సభ్యులు
మహబూబ్ నగర్ జిల్లా నుండి ఎన్నికైన ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసన సభ్యులు
మహబూబ్ నగర్ జిల్లా వ్యక్తులు
మహబూబ్ నగర్ జిల్లా రాజకీయ నాయకులు
ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనసభ సభ్యుల జాబితా (1989)
|
naginenigunta aandhra Pradesh raashtram, shree potti sreeramulu nelluuru jalla, marripadu mandalam loni gramam. idi Mandla kendramaina marripadu nundi 30 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina badvel nundi 23 ki. mee. dooramloonuu Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 362 illatho, 1407 janaabhaatho 914 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 721, aadavari sanka 686. scheduled kulala sanka 756 Dum scheduled thegala sanka 0. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 591799.pinn kood: 524312.
sameepa gramalu
chabolu 5 ki.mee, kampasamudram 8 ki.mee, padamatinayudupalle 8 ki.mee, chunchuluru 11 ki.mee, irlapadu 11 ki.mee
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaalalu muudu unnayi. sameepa balabadi, praadhimika paatasaala badvelulonu, praathamikonnatha paatasaala, maadhyamika paatasaala ti.ene.paetaloonuu unnayi. sameepa juunior kalaasaala krushnaapuramlonu, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala, inginiiring kalaasaalalu udayagiriloonuu unnayi. sameepa vydya kalaasaala, maenejimentu kalaasaala nelloorulonu, polytechnic badveluloonuu unnayi. sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala, aniyata vidyaa kendram badvelulonu, divyangula pratyeka paatasaala nelluuru lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
ooka samchaara vydya salaloo daaktarlu laeru. muguru paaraamedikal sibbandi unnare. praadhimika aaroogya vupa kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. pashu vaidyasaala gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram, praadhimika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi. borubavula dwara kudaa edaadi podugunaa neee andutundi.
paarisudhyam
gramamlo muruguneeti paarudala vyvasta ledhu. muruguneetini shuddi plantloki pampistunnaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
sab postaphysu saukaryam gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. praivetu baasu saukaryam, railway steshion modalainavi gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. rashtra rahadari, jalla rahadari gramam gunda potunnayi. jaateeya rahadari, pradhaana jalla rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram unnayi. vaanijya banku gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. vaaram vaaram Bazar gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. atm, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. assembli poling steshion, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 10 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
nagineniguntalo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 208 hectares
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 216 hectares
saswata pachika pranthalu, itara metha bhuumii: 228 hectares
thotalu modalainavi saagavutunna bhuumii: 59 hectares
vyavasaayam cheyadagga banjaru bhuumii: 35 hectares
saagulo laeni bhoomullo beedu bhoomulu kanivi: 66 hectares
banjaru bhuumii: 47 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 50 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 155 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 10 hectares
neetipaarudala soukaryalu
nagineniguntalo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
baavulu/boru baavulu: 10 hectares
utpatthi
nagineniguntalo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
pogaaku, pratthi, mirapa
moolaalu
|
రుక్మిణి పేరుతో అనేక వ్యాసాలున్నాయి. అవి
రుక్మిణి - కృష్ణుని భార్య
రుక్మిణీ కళ్యాణము - శ్రీకృష్ణుడు, రుక్మిణి ల కళ్యాణము.
రుక్మిణి (సినిమా) - 1997లో విడుదలైన తెలుగు సినిమా
వై.రుక్మిణి - తెలుగు సినిమా నటి
రుక్మిణీదేవి అరండేల్ - భరతనాట్య కళాకారిణి రుక్మిణీదేవి అరుండేల్
|
vyshnu sahasranamma stotramuloni veyi naamaalalo 601 nundi 700 varku naamamulaku kluptamgaa ardhalu ikda ivvadamainadi.
vyshnu sahasranamalanu girinchi pekkubhaashyaalu veluvadinayi. 8va sataabdamloo aadata sankaraachaaryalu rachinchina bhashyamu veetilo pradhamamu. adwaita siddhaantamu nanusarinche yea bhaashyamlo bhagavanthuni parabrahma tatvamunaku, shadgunaishwaryamunaku ekuva praadaanyatanichi vyaakhyaanimchaaru. 12va sataabdamloo paraashara bhattu rachinchina bhashyamu bhagavadguna darpanamu aney gramtham vishishtaadvaitam siddhaantaalaku anugunamga saagutuu, bhaktula patla bhagavanuni soulabhyaannee, sousheelyaannii, karunanuu marinthagaa vipuleekarinchinadi. taruvaata anekulu rachinchina vyaakhyalaku yea remdu bhashyale maargadarshakaalu.
vividha bhaashyakartalu vyaakhyaaninchina naamamula jaabithaa pariseelinchinatlayitee varu paerkonna namamulalo swalpa bhedaalu kanipistaayi. yea vyasam chivarilo chepina vanarulu aadhaaramga vividha bhaashyakaarula bhaashyaalanu sankshiptamgaa cheppe vividha bhaavaalanu ichey prayathnam jargindi.
konni naamaalaku pratyeka vyasalu kudaa unnayi.
vishnhuvu veyi namamulu-601-700
601) srivatsavaksha - shree vatsamanedi chihnamunu vakshasthalamuna dharinchinavaadu.
602) shree vaasa: - vakshasthalamuna lakshmeedeviki vasamainavadu.
603) sripathy: - lakshmeedeviki bhartayainavaadu.
604) srimatamvara: - srimantulaina vaariloo shreshtudu.
605) shree da: - bhakthulaku sirini grahinchuvaadu.
606) shree sha: - shree deeviki naathudainavaadu.
607) srinivasaa: - aadyatmika aishwaryavanthulainavaari hrudayamula yandu vasinchuvaadu.
608) shree niddhi: - aisshwarya niddhi.
609) shree vibhaavana: - sirulanu panchuvaadu.
610) shree dara: - sridevini vakshasthalamuna dharinchinavaadu.
611) shree kara: - subhamula nosaguvaadu.
612) shriya: - moksha swaroopudu.
613) sriman - sarva vidhamulaina aishwaryamulu galavaadu.
614) lokatrayasraya: - mullokamulaku aasrayamainavaadu.
615) swaksha: - chakkani kannulu kalavaadu.
616) swanga: - chakkani angamulu kalavaadu.
617) satananda: - asankhyaakamaina upaadhula dwara aanandinchuvaadu.
618) nandy: - parmanand swaroopudu.
619) jyotirganeshwara: - jyotirganamulaku Morena.
620) vijitaatma - manassunu jayinchuvaadu.
621) vidheyaatmaa - sadhaa bhakthulaku vidheyudu.
622) satkirti: - satyamaina yasassu galavaadu.
623) chinnasamsaya: - samsayamulu laenivaadu.
624) udeerna: - sarva jeevula kantenu utkrashtudu.
625) sarvataschakshu: - antatanu netramulu galavaadu.
626) aneesha: - tanuku Morena gaani, niyamakudu gaani laenivaadu.
627) saashwathasthira: - saswatudu sthirudu.
628) bhusaya: - bhumipai sayaninchuvaadu.
629) bhushana: - taanee aabharanamu, alankaaramu ayinavadu.
630) bhuti: - sarva aishwaryamulaku nilayamainavadu.
631) visoka: - shokamu laenivaadu.
632) sokanasana: - bhaktula sokamulanu nasimpacheyuvaadu.
633) archishman - tejoroopudu.
634) archita: - samasta lokamulache poojimpabaduvaadu.
635) kumbh: - sarvamu tanayandunduvaadu.
636) visuddhaatmaa - parishuddamaina aatma swaroopudu.
637) visodhanah - tananu smarinchu vaari papamulanu nasimpacheyuvaadu
638) aniruddhah - satruvulache addagimpabadanivadu.
639) apratiratha: - tana nedurkonu pratipakshamu laeni paraakramavamtudu.
640) pradyumn: - vishesha dhanamu kalavaadu.
641) amita vikrama: - vishesha parakramamu galavaadu.
642) kalaneminiha - kaalanemi yanu rakshasuni vadhinchinavaadu.
643) viira: - veeratvamu galavaadu.
644) shourie: - shoorudanu vaadi vamsamuna puttinavaadu.
645) shoorajaneswara: - shoorulalo shreshtudu.
646) trilokatma - trilokamulaku aatmayainavaadu.
647) trilokesha: - muudu lokamulaku Morena.
648) kesava: - podavaina keshamulu galavaadu.
649) keshiha: - keshi yanudi rakshasuni champinavadu.
650) harry: - sghaana janitha samsara du:khamunu samuulamugaa antamondinchuvaadu.
651) kamadeva: - chaturvidha purushaarthamulanu koruvariche poojimpabaduvaadu.
652) kaamapaala: - bhakthulu tananundi pondina purushaarthamulanu chakkaga upayogapadunatlu chuuchuvaadu.
653) commie - sakala koorikalu siddhinchinavaadu.
654) kaanta: - ramaneya roopadhaariyaina vaadu.
655) krutaagama: - shruthi, struti ityaadi saastramulu rachinchinavadu.
656) anirdesyavapu: - nirdesinchi, nirvachinchutaku veelukaanivaadu.
657) vyshnu: - bhuumyaakaasaalanu vyaapinchinavaadu.
658) viira: - vee dhatuvuche suuchinchu karmalache nindiyunnavaadu.
659) ananath: - sarvatra, sarvakaalamulandu unduvaadu.
660) dhanajaya: - dhanamunu jainchinavaadu.
661) brahmanya: - brahmanu abhimaaninchuvaadu.
662) brahmakrit - thapassu modalainavigaa teliyajeyubadina brahmaku taanee kartha ayinavadu.
663) brahma - brahmadevuni rupamuna taanee srusti cheyuvaadu.
664) braham - braham anagaa peddadani ardhamu.
665) brahmavivarthana: - thapassu modalainavaanini vruddhi nondinchuvaadu.
666) brahmavit - brahmamunu chakkaga telisinavadu.
667) braahmanha: - vaedagnaanamunu prabodhamu cheyuvaadu.
668) bramhi - tapasyaadi brahmamu tanuku angamulai bhasinchuvadu.
669) brahmagna: - vedamule tana swaroopamani telisikonina vaadu.
670) brahmanapriya: - brahmagnaanulaina varini preminchuvaadu.
671) mahakrama: - goppa paddathi galavaadu.
672) mahakarma - goppa karmanu aacharinchuvaadu.
673) mahateja: - goppa tejassu galavaadu.
674) mahoraga: - goppa sarpa swaroopudu.
675) mahaakratu: - goppa yajna swaroopudu.
676) mahayajwa - viswa sreyamunakai anek yagnamulu nirvahinchinavaadu.
677) mahaayagna: - goppa yajna swaroopudu.
678) mahahavi: - yagnamunandali homasaadhanamulu, homadravyamulu anniti swaroopudu.
679) stavya: - sarvulache stutinchabaduvaadu.
680) stavapriya: - stotramulayandu preity kalavaadu.
681) stothra - stoothramu kudaa taanee ayinavadu.
682) stuti: - stavanakriya kudaa taanee ayinavadu.
683) stota - stutinchu praani kudaa taanee ayinavadu.
684) ranapriya: - yuddamunandu preity kalavaadu.
685) puurna: - sarvamu tanayande galavaadu.
686) puurayitaa - tana naasrayinchina bhakthulanu subhamulatho nimpuvaadu.
687) punhya: - punhya swaroopudu.
688) punyakeerti: - pavithramainadani keerti galavaadu.
689) anamaya: - yevidhamaina bhautika, manasika Morbi daricheranivaadu.
690) manojava: - manasu vale amita vegamu kalavaadu.
691) teerthakara: - sakala vidyalanu rachinchinavadu.
692) vasureta: - bangaramu vento viiryamu galavaadu.
693) vasuprada: - dhanamunu ichchuvaadu.
694) vasuprada: - mokshapradaata
695) vaasudeva: - vaasudevunaku kumarudu.
696) vasu: - sarvulaku saranyamainavaadu.
697) vasumana: - sarvatra samamagu manassu galavaadu.
698) havi: - taanee haviswaroopudainavaadu.
699) sadgathi: - sajjanulaku paramagatiyaina vaadu.
700) satkruti: - jagatkalyaanamaina utthama karyamu.
|
జోహన్నిస్ కెప్లర్ సా.శ. 1619 వ సంవత్సరంలో సూర్య కేంద్రక సిద్ధాంతానికీ కచ్చితంగా సరిపోయే విధంగా గ్రహాల చలనాలకు సంబంధించిన కొన్ని భావనలు చేసిన 60 సంవత్సరముల తరువాత సర్ ఐజాక్ న్యూటన్ భూమి చుట్టూ తిరిగే చంద్రుని చలనాన్ని పరిశీలించాడు.
చంద్రుడు, భూమి చుట్టూ ఒకసారి తిరిగి రావడానికి 27.3 రోజులు పడుతుంది. భూమికి, చంద్రునికి మధ్య గల దూరం సుమారుగా : కి.మీ.లు ఉంటుంది. ఈ విలువలననుసరించి న్యూటన్ భూమి దిశగా చంద్రునికి ఉండే త్వరణాన్ని లెక్కించి, అది :గా ఉంటుందని కనుగొన్నాడు. అయితే మరి ఇంత త్వరణానికి కారణమయిన బలం ఏమయి ఉంటుందన ప్రశ్నకు సమాధానం అతని ప్రఖ్యాతి నొందిన చెట్టుపై నుండి పడుతున్న ఆపిల్ పండు పరిశీలన నుండే వెల్లడయింది. దాని ప్రకారం భూమి తనపై నున్న ప్రతీ దానిని తన కేంద్రం వైపుగా ఆకర్షించుతుంటుంది. ఈ ఆకర్షణ సిద్ధాంతం ఒక్క భూమికే గాక అన్ని ఖగోళ రాశులకూ వర్తిస్తుందని కూడా నిర్ధారించాడు. అంటే భూమి పైకి ఆపిల్ పండు పడటానికి ఏది కారణమయిందో, అదే చంద్రుని భూమి వైపుగా ఉంచడానికి పనిచేస్తున్నది. న్యూటన్ తాను చేసిన యోచన పర్యవసానంగా ఒక సార్వత్రిక సూత్రాన్ని వివరించారు. దీని ప్రకారం ఒక భూమి మాత్రమే కాక విశ్వంలోని అన్ని వస్తువులు ఇతర వస్తువులను పరస్పరం ఆకర్షించుకుంటున్నాయి. ఆ బలాన్ని గురుత్వబలం లేదా గురుత్వాకర్షణ బలం అంటారు. ఈ సూత్రాన్ని విశ్వ గురుత్వాకర్షణ నియమం అంటారు.
ఈ నియమం ప్రకారం విశ్వంలో ఏ రెండు వస్తువుల మధ్య గురుత్వాకర్షణ బలం () వాటి ద్రవ్యరాశుల () లబ్ధానికి అనులోమానుపాతంలోనూ, వాటి మధ్య దూరపు వర్గానికి () విలోమానుపాతంలోనూ ఉంటుంది. అనగా,
................................................(1)...........................................(2) (1),(2) నుండి ను సార్వత్రిక గురుత్వాకర్షణ స్థిరాంకం అంటారు.దీని సంఖ్యాత్మక విలువ
రెండు వస్తువుల ద్రవ్యరాశులు వరుసగా 'm1, m2, వాటి మధ్య గల దూరం r, అయితే వాటి మధ్య పని చేసే ఆకర్షణ బలం (F) నిఈ విధంగా సూచించవచ్చు.
{| style="padding:5px;"
|-
|
|-
|valign="top"|
,
ఇక్కడ:
F అంటే ద్రవ్యరాశుల మధ్య ఆకర్షణ బలం
G అంటే గురుత్వాకర్షణ స్థిరాంకం
m1 అంటే మొదటి ద్రవ్యరాశి
m2 అంటే రెండవ ద్రవ్యరాశి,,
r'' అంటే ద్రవ్యరాశుల యొక్క కేంద్రాల మధ్య దూరం.
|valign="top"|
|}
ఇవి కూడా చూడండి
గురుత్వత్వరణం
బయటి లింకులు
భౌతిక శాస్త్రం
గురుత్వాకర్షణ
|
ముజాహిద్పురం,తెలంగాణ రాష్ట్రం, ఖమ్మం జిల్లా, తిరుమలాయపాలెం మండలానికి చెందిన గ్రామం.
ఇది మండల కేంద్రమైన తిరుమలాయపాలెం నుండి 28 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన ఖమ్మం నుండి 46 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది.2016 లో చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత ఖమ్మం జిల్లా లోని ఇదే మండలంలో ఉండేది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 190 ఇళ్లతో, 734 జనాభాతో 389 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 355, ఆడవారి సంఖ్య 379. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 169 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 428. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 579606.పిన్ కోడ్: 507161.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి.బాలబడి, మాధ్యమిక పాఠశాలలు కాకరవాయిలో ఉన్నాయి.సమీప జూనియర్ కళాశాల పిండిప్రోలులోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల ఖమ్మంలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్ ఖమ్మంలో ఉన్నాయి.సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల తిరుమలాయపాలెంలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాలలు ఖమ్మంలోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
గ్రామంలోఒక ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం ఉంది. డిగ్రీ లేని డాక్టరు ఒకరు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. కాలువ/వాగు/నది ద్వారా, చెరువు ద్వారా కూడా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం ఉంది. పౌర సరఫరాల వ్యవస్థ దుకాణం, వారం వారం సంత గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు ఉంది. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. శాసనసభ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఆశా కార్యకర్త, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 14 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
ముజాహిద్ పురంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 38 హెక్టార్లు
శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 15 హెక్టార్లు
సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 20 హెక్టార్లు
బంజరు భూమి: 124 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 192 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 293 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 43 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
ముజాహిద్ పురంలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
బావులు/బోరు బావులు: 18 హెక్టార్లు
చెరువులు: 25 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
ముజాహిద్ పురంలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
ప్రత్తి, మిరప, వరి
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు
|
yess.narmada bharatanatya kalaakaarini, natya guruvu.
visheshaalu
eeme 1942, septembaru 22na bengalurulo janminchindhi. eeme v.yess.kaushik oddha modhata natyanni abhyasinchindi. taruvaata kao.p.kittappa pillay oddha 18 samvastaralu Thanjavur banilo bharatanaatyaanni abhyasinchindi. eeme desavidesalalo tana kala girinchi anek pradarsanaapuurvaka prasamgaalanu chesindi.
anek daakyumentariilaloonu, sinimaalalonu bhaagaswaamyam vahinchimdi.
eeme 1978loo bengalurulo tana talli peruu medha shakunthala nrutyaalaya aney daawns schoolunu praarambhinchindi. eeme anek mandiki bharathanaatyamlo sikshanhanu icchindi. eeme oddha bharathanatyam nerchukunna vaariloo manju bhargavi, lakshmi gopalswamy, satyanarayanaraju, nirupama rajendra, maalathie ayangar, praveena, anooraadha vikrant modalaina vaarunnaru.
avaardulu
sangeeta nataka akaadami awardee (2006)
saantala awardee - Karnataka prabhuthvam
Karnataka sangeeta nrutya akaadami awardee (1998)
rajyothsava prasasthi (1996) - Karnataka prabhuthvam
breast teachar awardee (1992) - madraasu sangeeta akaadami
besto award - Karnataka culturally associetion, kaliforniaa
maranam
eeme 2007, marchi 30va tedeena tana 65 yolla vayasuloe gundepotutho bengalurulo maraninchindi.
moolaalu
1942 jananaalu
bharatanatya kalaakaarulu
naatyaguruvulu
sangeeta nataka akaadami awardee graheethalu
2007 maranalu
|
naeshanal insuyurens kompany lemited (National Insurance Company Limited (NICL) 1906 samvatsaramlo qohl kataalo resisterd afisuto sthapinchabadindhi. 1972 samvatsaramlo genaral insuyurens businesses nationalization aect aamoodhinchabadina taruvaata, Uttar, turupu bhaaratadaesamloe peddha maarket kaligi unna bhaaratadaesamloe rendava athipedda naane life insurer gaaa gurthimpu pondindi. fire, merine, itara beema , sadarana beema vyaapaaraanni nirvahisthundhi.
charithra
naeshanal insuyurens kompany lemited anede bharathadesapu puraathana genaral insuyurens kompany. 1906 decemberu 5 na paschima bengal loni qohl kataalo stapinchabadinadi. 66 samvatsaraala taruvaata, 1972 loo genaral insuyurens businesses nationalization aect aamodinchina taruvaata, 21 videsi, 11 bhartia companylatho kalisi naeshanal insuyurens kompany lemited nu erpaatu chesindi, idi genaral insuyurens corparetion af india nalaugu subsidarylalo okati, purtiga bhartiya prabhutva aadheenamlo Pali. yea chattam loni nibandhanala prakaaram, beema vyaapaaram niyanthrana koraku ippatike unna bhartia sadarana beema companyla sherlu, itara beema samsthala loni undar taking lu jaisiki badilee cheyabaddaayi. augustu 7, 2002na, jaateeya beema dani hooldimg kompany ayina gic nundi vidadeeyabadi, ooka swatanter beema companyni erpadindi.naeshanal insuyurens ku bhaaratadaesam antataa kaaryaalayaalu, nepaul loo ooka videsi kaaryaalayam unnayi. kompany desavyaaptamgaa 1730 aafiisulu, 13000 mandiki paigaa naipunyam kaligina vudyogulu, 50,000 mandiki paigaa agentlatho naeshanal insurance kompany unnadi.
sevalu
naeshanal insuyurens kompany viniyogadaarulaku sumaaru sumaaru 300 takala (product lato) vistrruta shraeniki beema sevalanu andistundi.
personel insuyurens polici: indhulo health insuyurens, motaar insuyurens, property insurance untai.
grameena beema: dheenilo prakruthi vaipareetyaala nundi vyavasaayam, grameena vyaapaaraalanu rakshistundi
industrial insuyurens: parisramala vasthuvulaku jarigee dongatanam,parisramalalo agni pramadalu modalainavi indhulo untai.
vaanijya beema: yea bheemaalo viniyogadaarulaku ravaanhaa samayamlo aasti nashtam jarigee vatiki pariharam andachestaaru.
naeshanal insuyurens kompany byanking, telecom, aviation, shipping, inparmeeshan teknolgy, pvr, oily und energy, agronomy, plantations, farrin trade, health kear, t, automobiles, education, environ ment, spaces reesearch modalaina sevalanu andhinchay thama viniyoga daarulaku beema sevalanu andistundi.
avaardulu
naeshanal insuyurens kompany viniyogadaarulaku andachesina sevalaku, kompany pragatilo sadhinchina avaardulu yea vidhamgaa unnayi.
breast healthkear insurance sarviis provaidar.
dhi ekanamic themes breast brands awardee.
ekanamic themes -b epf yess ai (BFSI) breast brands 2016 - genaral insurance ketagiriiloo al round exalens.
samudra manthan breast insurer af dhi iar award 2016.
scoach financial inclusion awaards 2016.
iconic barand awardee (insurance sectar) 2016.
ellets 2015 aardika cherikalo awardee
lerning und developement dwara businesses exalens choose b em emle munjal awaards 2015
dalal street investment journal 7va piblic sectar undar taking (PSU) awaards 2015 .
moolaalu
1906 sthaapithaalu
swatantrya puurva samshthalu
paschima bengal samshthalu
insurance samshthalu
|
పూరీ జగన్నాథ దేవాలయం భారతదేశం లోని ఒడిషా రాష్ట్రంలో బంగాళాఖాతం తీరాన ఉన్న పూరీ పట్టణంలో గల ఒక ప్రాచీన, ప్రముఖమైన హిందూ దేవాలయము.
కృష్ణ భక్తులకు లేదా విష్ణు భక్తులకు ఈ దేవాలయం ఎంతో ప్రియమైంది. ఆలయ విగ్రహాలు చెక్కతో తయారు చేసి ఉండటం ఇక్కడి ప్రత్యేకత. ఆలయంలో శ్రీకృష్ణుడు, సుభద్ర, బలరామ సమేతంగా దర్శనమిస్తాడు. జగన్నాథుడు (విశ్వానికి ప్రభువు) పేరుతో ఆలయ దైవం ఉంటుంది. సంస్కృత భాషలో జగత్ (విశ్వం), నాథ్ (ప్రభువు) అని అర్థం.హిందూ ఆచారాల ప్రకారం, భక్తులకు ముఖ్యంగా విష్ణువు, కృష్ణుడిని ఆరాధించు వాళ్లకు ఈ గుడి ప్రముఖమైన పుణ్యక్షేత్రం. ప్రతి హిందువు తన జీవితకాలంలో తప్పక దర్శించవలసిన "ఛార్ థాం" పుణ్యక్షేత్రాలలో ఈ దేవాలయం కూడా ఉంది.
ఈ దేవాలయం ప్రతి ఏటా నిర్వహించే రథయాత్ర లేక రథ ఉత్సవానికి ప్రసిద్ధి చెందింది. ఇందులో మూడు ప్రధాన విగ్రహాలను ఎంతో గొప్పగా, అందంగా అలంకరించిన రథాలపైన ఊరేగిస్తారు. మధ్య కాలంనుంచి ఈ ఉత్సవం అధిక మత తీవ్రతతో ముడిపడి ఉంది. వైష్ణవ సంప్రదాయాలకు, ఈ ఆలయంతో దగ్గర సంబంధమున్న రామానంద స్వామి వారికి ఈ గుడి ఎంతో పవిత్రమైనది. గౌడియ వైష్ణవ మతస్థులకు కూడా ఈ ఆలయం ప్రాముఖ్యమైంది. ఈ మత వ్యవస్థాపకుడైన చైతన్య మహాప్రభు ఆలయంలోని జగన్నాథ విగ్రహానికి ఆకర్షింపబడి చాన్నాళ్ళు పూరిలోనే నివసించాడు.
దేవాలయ మూలాలు
ఈ మధ్యనే కనుగొన్నగంగా రాజవంశానికి చెందిన రాగి శాసనాల ప్రకారం, ప్రస్తుతమున్న జగన్నాథ ఆలయ నిర్మాణాన్ని కళింగ పరిపాలకుడైన అనంతవర్మన చోడగంగాదేవ ప్రారంభించాడు. ఈ ఆలయంలోని జగన్మోహన, విమన భాగాలు అతని హయాం (సా.శ.1078 - 1148) లోనే నిర్మింపబడ్డాయి. కాని సా.శ. 1174 లో ఒడిషా పాలకుడైన అనంగ భీమదేవ దీన్ని పునఃనిర్మించి ఈ ఆలయానికి ప్రస్తుతమున్న రూపునిచ్చాడు.
1558లో ఒడిషాపై ఆఫ్ఘన్ సేనాధిపతి కాలాపహాడ్ దాడి చేయక ముందు వరకు ఆలయంలో జగన్నాథున్ని కొలవటం కొనసాగింది. తర్వాత కాలంలో రామ చంద్ర దేవ, ఖుర్దా అనే స్వతంత్ర రాజ్యాన్ని ఒడిషాలో ఏర్పరిచినప్పుడు ఈ ఆలయాన్ని పవిత్రం చేసి, విగ్రహాన్ని పునఃప్రతిష్ఠించాడు.
ఐతిహ్యం
ప్రస్తుతం ఉన్న ఆలయ నిర్మాణాన్ని పన్నెండో శతాబ్దంలో రాజా అనంతవర్మ చోడగంగదేవ్ మొదలుపెట్టాడు. ఆయన మనుమడు రాజా అనంగభీమదేవ్ పాలనలో పూర్తయింది. అంతకు ముందు అక్కడున్న ఆలయాన్ని ఇంద్రద్యుమ్న మహారాజు కట్టించాడని అంటారు. దీని వెనకో కథ ఉంది. జగన్నాథుడు గిరిజనుల దేవుడనీ, నీలమాధవుడనే పేరుతో పూజలందుకున్నాడనీ స్థలపురాణం. అడవిలోని ఓ రహస్య ప్రదేశంలో ఉన్న జగన్నాథుణ్ని గిరిజనుల రాజైన విశ్వావసుడు పూజించేవాడట. విషయం తెలుసుకున్న ఇంద్రద్యుమ్న మహారాజు, ఆ రహస్యాన్ని కనిపెట్టడానికి విద్యాపతి అనే బ్రాహ్మణ యువకుణ్ని అడవికి పంపుతాడు. విశ్వావసుడి కూతురు లలితను విద్యాపతి ప్రేమించి మనువాడతాడు. విగ్రహాన్ని చూపించమని పదేపదే ప్రాధేయపడుతున్న అల్లుడి విన్నపాన్ని కాదనలేని ఆ సవర రాజు, అతని కళ్లకు గంతలు కట్టి గుడి దగ్గరికి తీసుకువెళతాడు. విద్యాపతి తెలివిగా దారిపొడుగునా ఆవాలు జారవిడుస్తాడు. కొన్నాళ్లకు అవి మొలకెత్తి దారి స్పష్టంగా తెలుస్తుంది. దీంతో వెంటనే ఇంద్రద్యుమ్న మహారాజుకు కబురు పెడతాడు. రాజు అడవికి చేరుకునే లోగానే విగ్రహాలు మాయమవుతాయి. దీంతో ఇంద్రద్యుమ్నుడు నిరాశతో నిరాహారదీక్ష మొదలుపెట్టి, అశ్వమేథయాగం చేస్తాడు. నీలాచలం మీద ఓ ఆలయాన్ని నిర్మించి నరసింహస్వామి విగ్రహాన్ని ప్రతిష్ఠిస్తాడు. ఒకనాడు ఆయన అక్కడే నిద్రిస్తుండగా, జగన్నాథుడు కలలో కనిపించి సముద్రతీరంలో చాంకీనది ముఖద్వారానికి వేప కొయ్యలు కొట్టుకొస్తాయనీ వాటితో విగ్రహాలు చేయించమనీ ఆదేశిస్తాడు. కొయ్యలైతే కొట్టుకొచ్చాయి కానీ, విగ్రహ నిర్మాణానికి ఎవరూ ముందుకు రాలేదు. ఏం చేయాలా అని రాజు ఆలోచిస్తున్న సమయంలో దేవశిల్పి విశ్వకర్మ వికలాంగుడి రూపంలో వస్తాడు. తానొక్కడినే రహస్యంగా ఓ గదిలో విగ్రహాలకు రూపకల్పన చేస్తాననీ, ఆ సమయంలో పచ్చి మంచినీళ్లు కూడా ముట్టుకోననీ, ఆ 21 రోజులూ అటువైపు ఎవరూ రాకూడదనీ, తన పనికి ఆటంకం కలగకూడదనీ షరతు విధిస్తాడు. రాజు అంగీకరిస్తాడు. రోజులు గడుస్తున్నా గదిలోంచి ఎలాంటి శబ్దమూ రాదు. దీంతో రాణి గుండిచాదేవి తొందర పెట్టడంతో గడువు పూర్తికాకుండానే రాజు తలుపులు తెరిపిస్తాడు. శిల్పి కనిపించడు. చేతులూ కాళ్లూ లేని, సగం చెక్కిన విగ్రహాలు మాత్రం దర్శనమిస్తాయి. పశ్చాత్తాపంతో రాజు బ్రహ్మదేవుడిని ప్రార్థిస్తాడు. చతుర్ముఖుడు ప్రత్యక్షమై ఇకమీదట అదేరూపంలో విగ్రహాలు పూజలందుకుంటాయని ఆనతిస్తాడు. తానే స్వయంగా వాటికి ప్రాణప్రతిష్ఠ చేస్తాడు. పూరీ ఆలయంలోని విగ్రహాలకు అభయహస్తం, వరదహస్తం కనిపించనిదీ అందుకేనంటారు. చతుర్దశ భువనాలనూ వీక్షించడానికా అన్నట్టు ఇంతింత కళ్లు మాత్రం ఉంటాయి.
దేవాలయ మూలాలకు సంభందించిన కథ
ఈ ఆలయ మూలాలకు సంబంధించిన సంప్రదాయ గాథల ప్రకారం, క్రిత యుగం చివరలో అసలు రూపంలో జగన్నాథుడు (విష్ణువు విగ్రహరూపం), పూరి సముద్రతీర సమీపంలోని మర్రి చెట్టు దగ్గర ఇంద్రనీల లేదా ఒక నీలి ఆభరణంగా అవతరించాడు. అది ఎంత ప్రకాశావంతమైనదంటే దాన్ని చూసినవారికి తక్షణ మోక్షం లభిస్తుంది. కనుక ధర్మదేవుడు లేక యముడు దాన్ని భూమిలో దాచిపెట్టాలనుకున్నాడు. అందులో విజయం కూడా సాధించాడు.ద్వాపర యుగంలో మాల్వాకి చెందిన ఇంద్రద్యుమ్న అనే రాజు అంతుపట్టని ఆ రూపం గురించి తెలుసుకోవాలని సంకల్పించి తన లక్ష్యం కోసం ఘోరమైన తపస్సు చేయసాగాడు. అప్పుడు విష్ణువు ప్రత్యక్షమయ్యి, పూరి సముద్ర తీరానికి వెళ్లి అక్కడ తేలే చెట్టు దుంగను కనుక్కొని దాని కాండంలో నుంచి తనకు కావలసిన రూపును తయారు చేసుకొమ్మని అతన్ని ఆజ్ఞాపించాడు. ఆ రాజు చెక్క దుంగను కనుక్కొన్నాడు.తర్వాత అతను అద్భుతమైన యజ్ఞాన్ని నిర్వహించాడు. దానికి యజ్ఞనరసింహరాజు ప్రత్యక్షమై నారాయణున్ని నాలుగు అక్షలలో విశదీకరించి నిర్మించమని ఆజ్ఞాపించాడు. అవి పరమాత్ముణ్ణి వాసుదేవుని లాగా, వ్యూహని సంకర్షణ వలె, యోగమయని సుభద్ర లాగా, విభవున్ని సుదర్శన వలె నిర్మించామన్నాడు. రాజు ముందు విశ్వకర్మ చిత్రకారుని రూపంలో ప్రత్యక్షమై చెట్టునుంచి జగన్నాథ, బలభద్ర, సుభద్రల రూపాలను తయారు చేశాడు.
పురుషోత్తమ క్షేత్ర నామము , దాని విహిష్టత
స్కంద పురాణ లిపి ప్రకారం జగన్నాథుడే పురుషోత్తముడు .మానవులకు సాధ్గునాలతో జీవితాన్ని ఎలా గడపాలో తెలియచెప్పడానికి ఆయన దారుబ్రాహ్మణ అవతారం ఎత్తాడు.తన తోబుట్టువులైన బలభద్ర, సుభద్ర దేవిలలో అతనే ఉత్తముడు.శ్రీ దేవికి అతను ఉత్తమ భర్త.అన్నింటికన్నా గుర్తించదగినది మార్గాశిర్శ నెలలో అమావాస్య తర్వాత వెంటవెంటనే వచ్చు మూడు రోజులూ తన తల్లిదండ్రులు (కశ్యపుడు-అదితి, దశరథుడు- కౌశల్య, వాసుదేవుడు-దేవిక, నందుడు-యశోద) లకు ఇంద్రద్యుమ్న, రాణి గుండిచలతో కలిసి శ్రద్ధ నిర్వహిస్తాడు.కాని ఒక పాలకుడు కింద అతను రోజూ అలాగే పండుగలలో దొరికే సుఖాలను అనుభవిస్తూ ఉంటాడు.తన అనుచరులు, తన ముందు లోంగిపోయినవారి పట్ల అమితమైన జాగ్రత్త తీసుకుంటాడు.
బౌద్ధ మూలాలు
కొంతమంది పురావస్తు శాస్త్రవేత్తల సిద్ధాంతాల ప్రకారం, ప్రస్తుత ఆలయ PURI JAGANNATH TEMPLEస్థలంనందు క్రితంలో బుద్ధుని దంతాల అవశేషాలు కలిగిన ఒక బౌద్ధ స్థూపం ఉండేదని అంటుంటారు. అది తర్వాత కాలంలో శ్రీలంకలోని క్యాండికి తరలింపబడింది. ఆ సమయంలోనే వైష్ణవ మతంలోకి బౌద్ధ మతాన్ని కలగలిపారు. దీంతోటి జగన్నాథున్ని కొలవటం ప్రాముఖ్యమైంది. ఇదంతా పదవ శతాబ్దానికి ముందు అంటే ఒడిషాకి చెందిన సోమవంశి రాజుల హయాంలో జరిగింది.
మహారాజ రంజిత్ సింగ్ అనే ఒక గొప్ప సిక్కు చక్రవర్తి ఈ ఆలయానికి అధిక మొత్తంలో బంగారాన్ని విరాళంగా ఇచ్చాడు. (ఇది అమృత్సర్ లోని బంగారు ఆలయానికి అతనిచ్చిన దాని కన్నా ఎక్కువ). ప్రపంచంలోనే అత్యంత గొప్పదైన, విలువైన వజ్రం కోహినూరును కూడా ఈ ఆలయానికే విరాళంగా ఇవ్వమని అతను తన చివరి కోరికగా ఆజ్ఞాపించాడు. కాని ఆ వజ్రం ఈ ఆలయానికి చేరుకోలేకపోయింది. కారణం అప్పటికే బ్రిటీషు వారు పంజాబ్ రాష్ట్ర సర్వ హక్కులను తెగ తెంపి, దాని జమీందారీ ఆస్తులను జప్తు చేశారు.
సంస్కృతుల మేలుకలయిక
పూరి జగన్నాథ్ లోని శ్రీక్షేత్రగా పిలవబడే స్థలం భారతీయ సంస్కృతులకు పూర్తిగా అద్దం పడుతుందని నమ్మకంగా చెప్పవచ్చు. ఈ సంస్కృతుల గురించి తెలుసుకోవాలంటే ఎవరైనా దీని స్థల పురాణం గురించి తెలుసుకోవాలి. కాని ఇది ప్రపంచంలోని మిగతా దేశాలకు భిన్నంగా వుంటుంది. భారతీయ చరిత్రలోనే ఆ దేశం ఎక్కడా ఇతర దేశాల మీద దండెత్తడం కాని సరిహద్దు రాగద్వేషాలతో వాటిని ఆక్రమించుకోవటంగాని చేసిన దాఖలాలు లేవు.
చరిత్ర ప్రకారం జగన్నాథున్నే తీసుకుంటే శబరాలు అనే ఆదివాసీలు ఆయన్ను నారాయణుని మారు రూపంగా పూజిస్తారు. ఇంకొక నేపథ్యం ప్రకారం ప్రాచీన కాలంనుంచి అక్కడే నివసిస్తున్న ప్రజలు ఆయన్ను నీలిరాయితో తయారుచేసిన నారాయణుని ప్రతిరూపమైన నీలమాధవగా కొలుస్తారు. ఆయన్ను నీలగిరి (నీల పర్వతం) లేక నీలాచలకి తీసుకువచ్చి బలరామ (బలభద్ర), సుభద్ర సమేతంగా జగన్నాథునిగా నెలకొల్పారు. ఈ చెక్క విగ్రహాలు, ప్రాచీన కాలంనుంచి వస్తున్న చెక్క స్తంభాలను కొలవటం అనే ఆచారంతో ముడిపడివున్నాయి. వీటన్నిటికన్నా ఒడిషాకే చెందిన ఆదివాసీల వంశస్థులుగా చెప్పుకొనే ధైతపతులు ఇప్పటికీ ఆలయంలో జరిగే పూజాకార్యకలాపాలలో అధిక శాతంలో పాల్గొంటూ వుంటారు. వీటన్నిటిబట్టి మొదట్నుంచి శ్రీక్షేత్ర సాంస్కృతిక చరిత్ర హిందూ, ఆదివాసీల సంస్కృతుల కలయికతో ఏర్పడిందని దృఢంగా చెప్పవచ్చు. ఇది గర్వించదగ్గ మన జాతి ఔన్నత్యంలో ఒక భాగమయ్యింది. ఈ మూడు విగ్రహాలు త్రిరథ (జైన ఆచారాలు) గా పిలవబడే సమ్యక్ దర్శన్, సమ్యక్ జ్ఞానంద్, సమ్యక్ చరితలకు ప్రతీకగా ప్రాచుర్యమయ్యాయి.ఇవి మోక్షం లేక శిఖరాగ్రమైన ఆనందానికి మార్గంగా పిలవబడుతున్నాయి.
స్వామి జగన్నాథుడు విష్ణువు లేదా నారాయణ లేదా కృష్ణుడిగా, బలభద్రుడు శేషునిగా పూజలు అందుకుంటున్నారు. అదే సమయంలో ఈ ఆలయంలో నెలకొల్పబడిన విగ్రహాలను భైరవ (శివ, అజేయుడు), విమల (భైరవి, శివుని భార్య) గా కూడా చూస్తుంటారు. కాబట్టి పూరి జగన్నాథ్ లో ఉన్న శ్రీక్షేత్ర సంస్కృతీ సంప్రదాయాలు, హిందూ మతానికి చెందిన శైవతత్వం, శక్తితత్వం, వైష్ణవతత్వం వల్ల, అలాగే జైనమతం, బౌద్ధమతంలోని కొంత భాగాలు మేలుకలయికతో ఏర్పడి, ఎప్పటినుంచో అలాగే కలగలిపి ఉన్నాయని మనం గుర్తించవచ్చు.
ఆచార్యులు , జగన్నాథ పూరి
మాధవాచార్యులు తప్ప ఈ క్షేత్రాన్ని అందరు ఆచార్యులు దర్శించారు.ఆదిశంకరాచార్యులు ఇక్కడ గోవర్ధన మఠాన్ని స్థాపించారు.దీంతో పాటు రామానుజాచార్య, నింబర్కాచార్య, గుడియ వైష్ణవ మతానికి చెందిన అనేక మఠాలను ఇక్కడ చూడవచ్చు.శ్రీపాద వల్లభాచార్య కూడా పూరి సందర్శించినప్పుడు ఇక్కడ తన భైఠకాన్ని ఏర్పరుచుకున్నారు.గురునానక్, కబీర్, తులసీదాస్ లు కూడా ఈ స్థలాన్ని దర్శించినట్లు ఆధారాలు ఉన్నాయి.
నిర్మాణం
ఈ భారీ ఆలయ భవనం కన్నా ఎక్కువ వైశాల్యంతో ప్రహరీగా చుట్టూ ఎత్తైన కోటగోడలను కలిగి ఉంది. ఇందులో కనీసం 120 గుళ్ళూ, పూజా స్థలాలు ఉన్నాయి. ఒడిషా శైలి నిర్మాణ గుణాలను, అమోఘమైన శిల్ప సంపదను కలిగిన ఈ ఆలయం, భారత అద్భుత కట్టడాలలో ఒకటి.
ప్రధాన ఆలయం కిందనుంచి పైకి కొంచెం వంపులు తిరిగి ఉండి దానిపైన విష్ణువుకు చెందిన శ్రీచక్ర (ఎనిమిది ఆకుల చక్రం) వుంటుంది. "నీలచక్ర"గా కూడా పిలవబడి, అష్టదాతుతో తయారైన ఈ చక్రం ఎంతో పవిత్రమైనది. ఈ ఆలయ ధ్వజస్తంభం ఎత్తైన ఒక రాతి దిమ్మపై నిర్మింపబడింది. ఇది విగ్రహాలు వున్న గర్భగుడి కన్నా ఎత్తులో ఉంది చుట్టు పక్కల పరిసరాలలో పెద్దదిగా కనిపిస్తుంది. చుట్టూ ఉన్న గుళ్ళు, మండపాల న్యూచగస్తూప రూపంలోని గోపురాలు ధ్వజస్తంభం చుట్టూ మెట్లుగా ఉండి పర్వతశ్రేణిని తలపిస్తాయి.
ప్రధాన పూజాస్థలం ఎత్తైన గోడతో చుట్టబడి ఉంటుంది. ఇంకొక గోడ ప్రధాన ఆలయాన్ని చుట్టి ఉంటుంది.
సింహద్వారం
సంస్కృతంలో సింగద్వారం గా పిలవబడే సింహ ప్రవేశం ఆలయంలోని నాలుగు ద్వారాలలో ఒకటి, ఆలయం లోపలికి వెళ్ళటానికి ప్రధాన ప్రవేశద్వారం. దీనికి ఆ పేరు రావటానికి కారణం ఆ ద్వారం రెండు ప్రక్కల ఉన్న గాండ్రించే సింహాల పెద్ద రాతి శిలలు. ఈ ద్వారం తూర్పు ముఖంగా ఉండి బడా దందా లేదా పెద్ద రోడ్డుకు దారి చూపుతుంది .బైసీ పహచ లేదా ఇరవై రెండు మెట్ల వరుస ఆలయ భవనంలోకి దారి చూపిస్తుంది. సంస్కృతంలో పతిత పావన గా పిలిచే జగన్నాథుని శిల్పం ప్రవేశంలో కుడివైపున చెక్కివుంటుంది. పతిత పావన అంటే అణగారిన, దిగజారిన వారి బాంధవుడు అని అర్థం. ప్రాచీన కాలంలో ఆలయంలోకి అంటరానివారు కు ప్రవేశం వుండేది కాదు కనుక వాళ్ళు ఈ పతిత పావనున్ని పూజించేవాళ్ళు. జయ, విజయ అనే ఇద్దరు ద్వారపాలకుల ద్వారానికి రెండు వైపులా నుంచుని వుంటారు. రథయాత్ర మొదలయ్యే ముందు జగన్నాథ్, బలభద్ర, సుభద్రల విగ్రహాలను ఈ దారిలోనే తీసుకెళ్తారు.వాటిని గుండీచ మందిరం నుంచి తీసుకు వచ్చేటప్పుడు తనను నిర్లక్ష్యం చేసి తమతో పాటు యాత్రకు తీసుకు వెళ్లనందుకు అలిగిన మహాలక్ష్మిని జాతర రూపంలో శాంత పరుస్తారు. అప్పుడే విగ్రహరూపంలో ఈ ద్వారా తలుపులపైన ఉన్న మహాలక్ష్మి వారిని ఆలయంలోకి రావడానికి అనుమతిని ఇస్తుంది. ప్రధాన ద్వారం ముందు అద్భుతమైన పదహారు ముఖ ఏకశిలా స్తంభామైన అరుణ స్తంభం కూడా ఉంది. దీని పైభాగంలో సూర్య భగవానుడి రథసారథి అయిన అరుణుడి విగ్రహం వుంటుంది.అసలు ఈ స్తంభం కోణార్క్ లోని సూర్య ఆలయంలో ఉంటే, ఖుర్దా రాజు ఇక్కడికి మార్పిడి చేయించాడు.
మిగతా ప్రవేశాలు
ప్రధాన ప్రవేశమైన సింహ ద్వారం కాకుండా ఉత్తర, దక్షిణ, పడమటి దిక్కుల ముఖాలలో ఇంకా మూడు ప్రవేశాలున్నాయి. వాటిని రక్షించే జంతువుల శిలల ప్రకారం వాటి పేర్లు ఉంటాయి. అవి హాథిద్వార లేదా ఏనుగు ద్వారం వ్యాఘ్రద్వార లేదా పులి ద్వారం, అశ్వద్వార లేదా గుర్రం ద్వారం.
సింహ ద్వారం
ఆలయానికి మొత్తం నాలుగు ద్వారాలున్నాయి. సింహ ద్వారానికి ఇరు వైపులా రెండు భారీ సింహాల విగ్రహాలు దర్శనమిస్తాయి. ఇది తూర్పు వైపుకు తెరుచుకుని ఉంటుంది.
విగ్రహాలు
గర్భగుడిలో త్రిమూర్తులుగా పిలిచే జగన్నాథ్, బలభద్ర, సుభద్రల మూల విరాట్టులు రాత్నవేది అనే ఆభరణాలతో అలంకరించిన దిమ్మెపై కొలువు తీరి ఉంటారు. వీటితో పాటే సుదర్శన చక్ర, మదనమోహన, శ్రీదేవి, విశ్వధాత్రిల విగ్రహాలు కూడా రాత్నవేదిపై ఉంటాయి. జగన్నాథ్, బలభద్ర, సుభద్ర, సుదర్శన చక్రాల విగ్రహాలు దారు బ్రహ్మగా పిలిచే పవిత్రమైన వేప కాండాల నుంచి తయారయ్యాయి.కాలాలను బట్టి ప్రతిమల నగలు, దుస్తులను మార్పు చేస్తుంటారు. వీటిని కొలవటం ఆలయ నిర్మాణం ముందు నుంచే అంటే ప్రాచీన ఆదివాసుల కాలం నుంచే ఉండేది.
చిన్న ఆలయాలు
ఈ ఆలయ భవనంలోనే ఉన్న అనేకమైన చిన్న గుళ్ళు పూజా స్థలాలలో రోజూ పూజలు జరుగుతున్నాయి. మహాలక్ష్మి ఆలయానికి ప్రధాన ఆలయ పూజా కార్యక్రమాలలో ముఖ్య పాత్ర ఉంది.జగన్నాథునికి పెట్టె నైవేద్యాన్ని మహాలక్ష్మి పర్యవేక్షిస్తుందని చెబుతారు. కంచి గణేష్ ఆలయాన్ని విఘ్నేశ్వరుడికి అంకితం చేశారు. సంప్రదాయాల ప్రకారం ప్రాచీన కాలంలో గజపతి పురుషోత్తమదేవ కంచి యువరాణి పద్మావతిని వివాహమాడినప్పుడు కంచీపురం రాజు ఈ గణపతి విగ్రహాన్ని బహుకరించాడట.వీటితో పాటు ముక్తిమండపం, సూర్య, విమల, నరసింహ, రామచంద్ర, హనుమ, ఈశానేశ్వారుల పూజా స్థలాలు కూడా ఉన్నాయి.
మండపాలు
ఈ ఆలయంలో సాంస్కృతిక ఉత్సవాల కోసం అనేక మండపాలు, ఎత్తైన దిమ్మెలపై ఉన్న స్తంభ కూటములు ఉన్నాయి. వీటిలో ప్రసిద్ధి చెందినది పవిత్ర బ్రాహ్మనులైన సేవాయతుల సమావేశాల కోసం చేయబడిన ముక్తి మండపం . ఇక్కడ రోజూవారీ పూజలు, పండుగలకు సంబంధించిన ముఖ్యమైన నిర్ణయాలు తీసుకుంటూ ఉంటారు. ఇక్కడ ఉన్న డోల మండపం లో గుర్తించదగినది రాతితో అందంగా చెక్కిన శిలా తోరణం. ప్రతి ఏటా జరిగే డోల యాత్ర పండుగలో ఈ తోరణాన్ని ఉయ్యాల కట్టడానికి ఉపయోగిస్తారు. ఈ సమయంలో డోలగోవిందుని ప్రతిమ ఈ ఉయ్యాల పై ఉంచుతారు. అలాగే ఇక్కడ ఉన్న స్నాన బేడి అనే దీర్ఘ చతురస్రాకార రాతి దిమ్మేలో జరిగే వార్షిక స్నాన యాత్రా సమయంలో జగన్నాథ్, బలభద్ర, సుభద్రల విగ్రహాలకు వేడుకగా స్నానం చేయిస్తారు.
ఆలయ వంటశాల , మహాప్రసాదం
జగన్నాథ ఆలయ వంటశాల భారతదేశంలోనే అతి పెద్ద వంటశాల. సంప్రదాయాల ప్రకారం ఇక్కడ వండిన వాటిని శ్రీమందిర రాణి అయిన మహాలక్ష్మి దేవి పర్యవేక్షిస్తుందని అంటారు. ఒకవేళ అక్కడ తయారైన వంటలలో ఏదైనా లోపం వుంటే వంటశాల దగ్గర కుక్క నీడ కనిపిస్తుందని చెబుతుంటారు.మహాసురులుగా పిలిచే వంటవాళ్ళు దీన్ని మహాలక్ష్మిదేవి కలతకు ప్రతీకగా భావించి ఆ వంటను సమాధి చేసి మళ్ళీ కొత్తగా వంట మొదలు పెడతారు. ఇక్కడ మొత్తం వంటంతా హిందూ ఆచారాల ప్రకారం జరుగుతుంది. వంటకు మట్టి కుండలను మాత్రమే ఉపయోగిస్తారు. వంట కోసం వంటశాల దగ్గర వున్నా గంగ, యమునా అనే రెండు పవిత్ర బావుల నుంచి తోడిన నీటిని మాత్రమే ఉపయోగిస్తారు.ఇక్కడ ఐదు ప్రత్యేక ముహుర్తా లలో రత్నవేది, భోగ మండపాలలో ఉన్న ప్రతిమలకు పెట్టడానికి 56 రకాల నైవేద్యాలు ఉన్నాయి.ఆలయ వైదిక కర్మల ప్రకారం మధ్యాహ్నం 1 గంటలకు పెట్టె కోతోభోగ లేదా అబద అనే ప్రసాదం కోసం అందరూ ఎదురు చూస్తుంటారు. జగన్నాథునికి సమర్పించిన తర్వాత ఈ భోజనాన్ని తగినంత మొత్తంలో మహా ప్రసాదంగా ఆలయంలోని సింహద్వారానికి ఈశాన్యంలో ఉన్న ఆనంద బజారులో పంచుతారు. అక్కడి భక్తులు దీన్ని ఎంతో పవిత్రంగా భావిస్తారు.
పండుగలు
రోజూవారి ఆరాధనా సేవలు వివరంగా ఉన్నాయి. ప్రతీ సంవత్సరం ఇక్కడ వేలాదిగా భక్తులు తరలివచ్చే పండుగలు అనేకం జరుగుతుంటాయి. అన్నిటికన్నా ముఖ్యమయినది జూన్ లో జరిగే రథయాత్రగా పిలిచే రథాల ఉత్సవం పండుగ. ఈ బ్రహ్మాండమైన పండుగలో జగన్నాథుడు, బలరాముడు, సుభద్రల విగ్రహాలు ఉన్న మూడు పెద్ద రథాలను ఊరేగిస్తారు.ఈ ఊరేగింపు బడా దందా గా పిలిచే పూరిలోనే అతిపెద్ద మార్గంనుంచి చివరి గమ్యస్థలమైన గుండీచ ఆలయం వరకు జరుగుతుంది.
ప్రతి పన్నెండు నుంచి పందొమ్మిది ఏళ్ళకొకసారి ఏ ఎడాదిలోనైతే ఆషాఢ మాసం రెండుసార్లు వస్తుందో అప్పుడు నబకలేవర ఉత్సవం పేరుతో చెక్క విగ్రహాలను కొత్త వాటితో మారుస్తారు. ప్రతి ఏటా అక్షయ తృతీయ రోజున జరిగే చందనయాత్ర పండుగ రథోత్సవం కోసం రథాల నిర్మాణం ప్రారంభాన్ని సూచిస్తుంది. ప్రతి సంవత్సరం స్నానయాత్ర పేరుతో జ్యేష్ట మాసంలోని పౌర్ణమి రోజున అన్ని ప్రతిమలకు వేడుకగా స్నానం చేయించి అలంకరిస్తారు. అలాగే వసంతకాలంలో డోలయాత్ర, వర్షాకాలంలో ఝులన్ యాత్ర లాంటి పండుగలను ప్రతిఏటా నిర్వహిస్తారు. పంజిక లేదా పంచాంగం ప్రకారం పవిత్రోత్సవం, దమనక ఉత్సవాన్ని జరుపుతారు. అలాగే కార్తీక, పుష్య మాసాలలో ప్రత్యేక వేడుకలను నిర్వహిస్తుంటారు.
అలాగే విమలాదేవి కోసం ఆశ్వీజ మాసం మహాలయ ప్రారంభానికి 8 రోజుల ముందు అలాగే విజయదశమి ముగింపునకు సూచకంగా జరిగే షోడశ దినాత్మక అనే 16 రోజుల పూజకు ఎక్కువ ప్రాధాన్యం ఉంటుంది. ఇందులో మదనమోహన, విమల ఉత్సవ మూర్తులు పాలు పంచుకుంటాయి.
బ్రహ్మపరివర్తన వేడుక
పూరీ జగన్నాథ క్షేత్రంలో ఆలయంలోని జగన్నాథుడి మూలవిరాట్టులో ఉండే బ్రహ్మ పదార్థాన్ని.. కొత్తగా రూపొందించిన దారుశిల్పంలోకి మార్చే ఉత్సవాన్ని బ్రహ్మపరివర్తన వేడుక అంటారు. ఇది జ్యేష్ఠ మాసపు కృష్ణ చతుర్దశి నాడు అర్ధరాత్రి 'బ్రహ్మం' మార్పిడి అత్యంత గోప్యంగా జరుగుతుంది, ఈ బ్రహ్మపదార్థం మార్పిడి పూర్తయితే కొత్త దారు విగ్రహాలకు జీవం వచ్చినట్టే భావిస్తారు. ఆ విగ్రహాలకు పట్టువస్త్రాలు ధరింపజేసి బంగారు ఆభరణాలతో అలంకరిస్తారు.
అనావాసర లేదా అనాసర
వాడుక భాషలో విహార యాత్ర అని అర్థం.ప్రతీ ఏటా జ్యేష్ఠ పౌర్ణమి రోజున జరిగే పవిత్ర స్నాన యాత్ర తర్వాత జగన్నాధ, బలభద్ర, సుభద్ర, సుదర్శన విగ్రహాలు అనవాసర ఘర్గా పిలిచే రహస్య మందిరానికి వెళ్లి అక్కడే తర్వాత కృష్ణ పక్షం వరకు ఉంటాయి.కాబట్టి అప్పుడు వాటిని భక్తులు చూడడానికి వీలు పడదు.బదులుగా భక్తులు బ్రహ్మగిరి అనే సమీప ఊరిలో విష్ణు స్వరూపమైన అల్వర్నాథ్ అనే నాలుగు చేతుల రూపాన్ని కొలుస్తారు.భక్తులకు కేవలం రథయాత్ర ముందు రోజు మాత్రమే మొదటి చూపు దక్కుతుంది. దీనిని నవయవ్వన అని అంటారు. అధిక స్నానం తర్వాత దేవుళ్ళకు జ్వరం చేసిందని అందుకే పదిహేను రోజులపాటు రాజ వైద్యునితోటి చికిత్స చేయిస్తారు.
ప్రస్తుత ఆలయం
ఇప్పటి నవీన సమయాలలో కూడా ఈ ఆలయం రద్దీగా ఉంటూ పనిచేస్తుంది.ఆలయ ప్రవేశానికి ఎవరిని అనుమతించాలో ఎన్నుకుంటుంది. హిందువులు కాని వారిని అలాగే భారతీయులు కాని హిందువులను ఈ ఆలయ పరిసరాల్లోకి రానివ్వరు.ప్రవేశానికి అర్హులు కాని వారు దగ్గరలోని రఘురామ పుస్తకాలయం మిద్దె పైనుంచి ఆలయ కార్యకలాపాలను వీక్షించవచ్చు. ఆగంతకులు ఆలయం, దాని పరిసరాల్లోకి చొరబడినప్పుడు దొరికిన ఆధారాల వల్ల ఈ రక్షణ అమలులోకి వచ్చింది. బౌద్ధ, జైన మతస్తులు తమ భారత వంశ సంతతిని నిరూపించుకున్న తర్వాతనే వారికి ప్రవేశం కల్పిస్తారు. ఒకసారి 3 బాలి హిందువులకు ఆలయంలోకి ప్రవేశం కల్పించలేదు. కాని బాలి వాళ్ళు 90% హిందూ కాబట్టి ఈ సంఘటన తర్వాత నుంచి ఆలయంలోకి భారతీయులు కాని హిందువులకు కూడా ప్రవేశం కల్పిస్తున్నారు.
జగన్నాథ రథయాత్ర
ఆలయ ఆధ్వర్యంలో జరిగే ఉత్సవాలన్నింటికల్లా ముఖ్యమైనది జగన్నాథ రథయాత్ర. భారతదేశంలో అత్యంత ప్రసిద్ధి గాంచినది పూరీ జగన్నాథ రథయాత్ర. ఈ ఉత్సవం ప్రతీ సంవత్సరం జూన్ లేదా జూలై నెలల్లో నిర్వహిస్తారు. ఈ రథయాత్రలో శ్రీకృష్ణుడు, బలరాముడు, సుభద్ర విగ్రహాలను పూరీ వీధుల్లో ఊరేగిస్తారు. రథం సుమారు 45 అడుగుల ఎత్తు, 35 చదరపు అడుగుల వైశాల్యం కలిగి ఉంటుంది. దీనికి ఏడు అడుగుల వ్యాసం కలిగిన 16 చక్రాలు ఉంటాయి. దాదాపు నాలుగు వేల మంది భక్తులు కలిసి ఈ రథాన్ని లాగుతారు. ఈ ఉత్సవాన్ని తిలకించడానికి భారతదేశం నలుమూలల నుంచి భక్తులు విశేషంగా తరలి వస్తారు. ప్రతి యేటా కొత్త రథాన్ని తయారు చేయడం ఇక్కడి ప్రత్యేకత. ఈ యాత్ర పూరీ నుండి గుండిచా దేవాలయం వరకు సాగుతుంది.
ప్రపంచంలో ఏ హిందూ ఆలయంలోనైనా సరే, వూరేగింపు నిమిత్తం మూలవిరాట్టును కదిలించరు. అందుకు ఉత్సవ విగ్రహాలుంటాయి. వూరేగింపు సేవలో ఏటా ఒకే రథాన్ని వినియోగించడం అన్ని చోట్లా చూసేదే. ఈ సంప్రదాయాలన్నింటికీ మినహాయింపు ఒడిశాలోని పూరీ జగన్నాథాలయం. బలభద్ర, సుభద్రలతో సహా ఈ ఆలయంలో కొలువైన జగన్నాథుడిని ఏడాదికొకసారి గుడిలోంచి బయటికి తీసుకువచ్చి భక్తులకు కనువిందు చేస్తారు. వూరేగించేందుకు ఏటా కొత్తరథాలను నిర్మిస్తారు. అందుకే... జగన్నాథుడి రథయాత్రను అత్యంత అపురూపంగా భావిస్తారు భక్తులు.
ఆషాఢ శుద్ధవిదియ... పూరీ క్షేత్రంలో పండుగ ఆ రోజు. భక్తిభావం వెల్లువై పొంగులెత్తుతుంటుంది. జగన్నాథ జయజయధ్వానాలతో పూరీ నగరవీధులన్నీ మారుమోగుతుంటాయి. అంతరాలయంలో రత్నపీఠికపై ఏడాదిగా కొలువున్న జగన్నాథుడు బయటికి వచ్చే సమయం కోసం వేచి చూస్తుంటారు భక్తులు. స్వామి దర్శనం కాగానే ఆనందంతో పులకించి పోతారు. భక్తిపారవశ్యంతో మైమరచిపోతారు. ఆ క్షణం అపురూపం. స్వరం జగన్నాథం.
జగన్నాథ రథయాత్ర నేపథ్యం
రథయాత్ర నేపథ్యం గురించి రకరకాల కథనాలు ప్రచారంలో ఉన్నాయి. ద్వాపర యుగంలో కంసుడిని వధించడానికి బలరామకృష్ణులు బయలుదేరిన ఘట్టాన్ని పురస్కరించుకుని ఈ యాత్ర జరుపుతారని ఒక కథనం. ద్వారకకు వెళ్లాలన్న సుభద్రాదేవి కోరిక తీర్చే ముచ్చటే ఈ రథయాత్ర అని మరొకొందరు చెబుతారు. ఇక గుండీచాదేవి మందిరం విషయానికొస్తే... పూరీ జగన్నాథ ఆలయాన్ని నిర్మించిన ఇంద్రద్యుమ్న మహారాజు భార్య గుండీచా. ఆవిడ కూడా జగన్నాథబలభద్రుల కోసం ప్రధానాలయానికి మూడు కి.మీ. దూరంలో ఒక మందిరం నిర్మించింది. అదే గుండీచా ఆలయం. రథయాత్రలో భాగంగా అక్కడికి తీసుకువెళ్లిన మూడు విగ్రహాలనూ ఈ గుడిలోని రత్నసింహాసనంపై కూర్చుండబెట్టి గుండీచాదేవి పేరిట ఆతిథ్యం ఇస్తారు. ఒకరకంగా చెప్పాలంటే గుండీచామందిరం జగన్నాథుడి అతిథిగృహం అన్నమాట!
రథయాత్రకి ఏర్పాట్లు
జగన్నాథ రథయాత్ర జరిగేది ఆషాఢ శుద్ధ విదియనాడే అయినా అందుకు రెండు నెలల ముందు నుంచే ఏర్పాట్లు మొదలవుతాయి. వైశాఖ బహుళ విదియనాడు రథనిర్మాణానికి కావలసిన ఏర్పాట్లు చేయమని ఆదేశిస్తాడు పూరీ రాజు. అందుకు అవసరమైన వృక్షాలను 1072 ముక్కలుగా ఖండించి పూరీకి తరలిస్తారు. ప్రధాన పూజారి, తొమ్మిది మంది ముఖ్య శిల్పులు, వారి సహాయకులు మరో 125 మంది కలిసి అక్షయతృతీయనాడు రథ నిర్మాణం మొదలుపెడతారు. 1072 వృక్ష భాగాలనూ నిర్మాణానికి అనువుగా 2188 ముక్కలుగా ఖండిస్తారు. వాటిలో 832 ముక్కల్ని జగన్నాథుడి రథం తయారీకీ, 763 కాండాలను బలరాముడి రథనిర్మాణానికీ, 593 భాగాలను సుభద్రాదేవి రథానికీ వినియోగిస్తారు.
ఆషాఢ శుద్ధ పాడ్యమినాటికి రథనిర్మాణాలు పూర్తయి యాత్రకు సిద్ధమవుతాయి. జగన్నాథుడి రథాన్ని నందిఘోష అంటారు. 45 అడుగుల ఎత్తున ఈ రథం పదహారు చక్రాలతో మిగతా రెండిటికన్నా పెద్దదిగా ఉంటుంది. ఎర్రటిచారలున్న పసుపువస్త్రంతో ‘నందిఘోష’ను అలంకరిస్తారు. బలభద్రుడి రథాన్ని తాళధ్వజం అంటారు. దీని ఎత్తు 44 అడుగులు. పద్నాలుగు చక్రాలుంటాయి. ఎర్రటి చారలున్న నీలివస్త్రంతో ఈ రథాన్ని కప్పుతారు. సుభద్రాదేవి రథం పద్మధ్వజం. ఎత్తు 43 అడుగులు. పన్నెండు చక్రాలుంటాయి. ఎర్రటి చారలున్న నలుపు వస్త్రంతో పద్మధ్వజాన్ని అలంకరిస్తారు. ప్రతిరథానికీ 250 అడుగుల పొడవూ ఎనిమిది అంగుళాల మందం ఉండే తాళ్లను కడతారు. ఆలయ తూర్పుభాగంలో ఉండే సింహద్వారానికి ఎదురుగా ఉత్తరముఖంగా నిలబెడతారు.
రథయాత్ర సంబరం
మేళతాళాలతో గర్భగుడిలోకి వెళ్లిన పండాలు (పూజరులు) ఉదయకాల పూజాదికాలు నిర్వహిస్తారు. శుభముహూర్తం ఆసన్నమవగానే ‘మనిమా(జగన్నాథా)’ అని పెద్దపెట్టున అరుస్తూ రత్నపీఠం మీద నుంచి విగ్రహాలను కదిలిస్తారు. ఆలయ ప్రాంగణంలోని ఆనందబజారు, అరుణస్తంభం మీదుగా వాటిని వూరేగిస్తూ బయటికి తీసుకువస్తారు. ఈ క్రమంలో ముందుగా... దాదాపు ఐదున్నర అడుగుల ఎత్తుండే బలరాముడి విగ్రహాన్ని తీసుకువస్తారు. బలభద్రుడ్ని చూడగానే జై బలరామా, జైజై బలదేవా అంటూ భక్తులు చేసే జయజయధ్వానాలతో బోడోదండా మారుమోగిపోతుంది. బలరాముడి విగ్రహాన్ని ఆయన రథమైన తాళధ్వజంపై ప్రతిష్ఠింపజేస్తారు. అనంతరం ఆ స్వామి విగ్రహానికి అలంకరించిన తలపాగా ఇతర అలంకరణలను తీసి భక్తులకు పంచిపెడతారు. వాటి కోసం భక్తులు ఎగబడతారు. అనంతరం ఇదే పద్ధతిలో సుభద్రాదేవి విగ్రహాన్ని కూడా బయటికి తీసుకువచ్చి పద్మధ్వజం అనే రథం మీద ప్రతిష్ఠిస్తారు. ఇక ఆ జగన్నాథుడిని దర్శించుకునే క్షణం ఎప్పుడెప్పుడా అని తహతహలాడిపోతుంటారు భక్తులు. దాదాపు ఐదడుగుల ఏడంగుళాల ఎత్తుండే జగన్నాథుడి విగ్రహాన్ని ఆలయ ప్రాంగణంలో నుంచి బయటికి తీసుకువస్తుండగానే జయహో జగన్నాథా అంటూ భక్తిపారవశ్యంతో జయజయధ్వానాలు చేస్తారు. ఇలా మూడు విగ్రహాలనూ రథాలపై కూర్చుండబెట్టే వేడుకను పహాండీ అంటారు. ఈ దశలో కులమత భేదాలు లేకుండా అందరూ జగన్నాథుడి విగ్రహాన్ని తాకవచ్చు. ఈ మూడు విగ్రహాలనూ తీసుకువచ్చేవారిని దైత్యులు అంటారు. వీరు... ఇంద్రద్యుమ్న మహారాజుకన్నా ముందే ఆ జగన్నాథుడిని నీలమాధవుడి రూపంలో అర్చించిన సవరతెగ రాజు విశ్వావసు వారసులు. ఆలయ సంప్రదాయాల ప్రకారం... వూరేగింపు నిమిత్తం మూలవిరాట్టులను అంతరాలయం నుంచి బయటికి తీసుకువచ్చి రథాల మీద ప్రతిష్ఠింపచేసే అర్హత వీరికి మాత్రమే ఉంటుంది.
సుభద్ర, జగన్నాథ, బలభద్రులు రథారూఢులై యాత్రకు సిద్ధంగా ఉండగా... పూరీ సంస్థానాధీశులు అక్కడికి చేరుకుంటాడు. జగన్నాథుడికి నమస్కరించి రథం మీదికి ఎక్కి స్వామి ముంగిట బంగారు చీపురుతో శుభ్రం చేస్తాడు. ఈ వేడుకను చెరా పహారా అంటారు. అనంతరం స్వామిపై గంధం నీళ్లు చిలకరించి కిందికి దిగి రథం చుట్టూ మూడుసార్లు ప్రదక్షిణం చేస్తాడు. ఇదే తరహాలో బలరాముడినీ, సుభద్రాదేవినీ అర్చించి వారి రథాల చుట్టూ కూడా ప్రదక్షిణ చేస్తాడు. అనంతరం రథాలకు తాత్కాలికంగా అమర్చిన తాటిమెట్లను తొలగిస్తారు. ఇక యాత్ర మొదలవడమే తరువాయి.జగన్నాథుడి రథం మీదుండే ప్రధాన పండా నుంచి సూచన రాగానే కస్తూరి కళ్లాపి చల్లి హారతిచ్చి... జై జగన్నాథా అని పెద్దపెట్టున అరుస్తూ తాళ్లను పట్టుకుని రథాన్ని లాగడం మొదలుపెడతారు. విశాలమైన బోడోదండ (ప్రధానమార్గం) గుండా యాత్ర మందగమనంతో సాగుతుంది. లక్షలాది భక్తజనం నడుమ జగన్నాథుడి రథం అంగుళం అంగుళం చొప్పున చాలా నెమ్మదిగా కదులుతుంది. దీన్నే ఘోషయాత్ర అంటారు.భక్తుల తొక్కిసలాటలో చక్రాలకింద ఎవరైనా పడినా, దారిలో ఏ దుకాణమో అడ్డువచ్చినా రథం వెనకడుగు వేసే ప్రసక్తే ఉండదు. అడ్డొచ్చిన దుకాణాలను కూలగొట్టైనా సరే ముందుకే నడిపిస్తారు. ఈ యాత్ర ఎంత నెమ్మదిగా సాగుతుందంటే... జగన్నాథుడి గుడి నుంచి కేవలం మూడు మైళ్ల దూరంలో ఉండే గుండీచా గుడికి చేరుకోవడానికి దాదాపు పన్నెండుగంటల సమయం పడుతుంది. గుండీచా ఆలయానికి చేరుకున్నాక ఆ రాత్రి బయటే రథాల్లోనే మూలవిరాట్లకు విశ్రాంతినిస్తారు. మర్నాడు ఉదయం మేళతాళాలతో గుడిలోకి తీసుకువెళతారు. వారం రోజులపాటు గుండీచాదేవి ఆతిథ్యం స్వీకరించిన అనంతరం దశమినాడు తిరుగు ప్రయాణం మొదలవుతుంది. దీన్ని బహుదాయాత్ర అంటారు. ఆ రోజు మధ్యాహ్నానికి మూడు రథాలూ జగన్నాథ ఆలయానికి చేరుకుని గుడిబయటే ఉండిపోతాయి. మర్నాడు ఏకాదశినాడు స్వామివార్లను బంగారు ఆభరణాలతో అలంకరిస్తారు. సునావేషగా వ్యవహారించే ఈ వేడుకను చూసేందుకు బారులు తీరుతారు భక్తులు. ద్వాదశినాడు విగ్రహాలను మళ్లీ గర్భగుడిలోని రత్నసింహాసనంపై అలంకరించడంతో యాత్ర పూర్తయినట్లే. యాత్రపేరిట పదిరోజులుగా స్వామి లేని ఆలయం నూతన జవజీవాలు పుంజుకుని కొత్తకళ సంతరించుకుంటుంది.
ప్రయాణ మార్గాలు
ఒడిశాలోని పూరి క్షేత్రానికి దేశంలోని అన్ని ప్రాంతాలతో రవాణా సదుపాయం ఉంది.
భువనేశ్వర్లోని బిజూపట్నాయక్ విమానాశ్రయం పూరికి 60 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.
దేశంలోని ప్రధాన నగరాల నుంచి పూరీకి రైలు సర్వీసులు నడుస్తున్నాయి.
కోల్కతా-చెన్నై ప్రధాన రైలుమార్గంలోని ఖుర్ధారోడ్ రైల్వేస్టేషన్ ఇక్కడ నుంచి 44 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.
భువనేశ్వర్, కోల్కతా, విశాఖపట్నం నుంచి బస్సు సౌకర్యముంది.
ఇవి కూడా చూడండి
జగన్నాథ దేవాలయం, గుణుపూర్
స్నాన యాత్ర (జగన్నాథ దేవాలయం)
ఉచ్ఛిష్ట గణపతి
రోసాఘరా
మూలాలు
బాహ్య లింకులు
జగన్నాథ ఆలయం
ఒడిషా లోని ఆలయాలు
పూరి జగన్నాథ ధామం (అధికారిక వెబ్సైటు)
జగన్నాథ రథ-యాత్ర , జగన్నాథుని కథ (వేద ఎన్సైక్లోపీడియా)
ఒడిస్సీ శ్రీ జగన్నాథ (ఒడిస్సీ.కాం)
పూరిలోని జగన్నాథ ఆలయం
జగన్నాథ ఆలయం (ఇండ్హిస్టరీ.కాం)
ఒడిషా శిల్పశాస్త్రము (sscnet.ucla.edu)
శ్రీ జగన్నాథ ఆలయం-జగన్నాథ ధర్మ
శ్రీ జగన్నాథ స్వామి రథ యాత్ర వీడియో
ఒడిశా పుణ్యక్షేత్రాలు
ఒడిశా పర్యాటక ప్రదేశాలు
విష్ణు దేవాలయాలు
చార్ ధామ్ దేవాలయాలు
హిందూ దేవాలయాలు
దేవాలయాలు
వైష్ణవ దివ్యక్షేత్రాలు
జగన్నాథస్వామి దేవాలయాలు
ఈ వారం వ్యాసాలు
|
తొడ (thigh) మన శరీరపు కాలు లోని భాగము. ఇది కటి ప్రాంతానికి మోకాలుకు మధ్య భాగం.
తొడలోపల ఉండే ఒకే ఒక ఎముక తొడ ఎముక (femur). ఇది మన శరీరంలోని అతి బలమైన ఎముక. ఇది కటి ప్రాంతంతోను క్రింది ముంగాలు తోను గట్టిగా కీళ్లతో సంధించబడి యుంటుంది.
నిర్మాణము
తొడ భాగం మూడు కంపార్ట్మెంట్లుగా విభజించబడి వాటి మధ్య బలమైన స్థితిస్తాపక పొరతో వేరుచేయబడి ఉంటాయి. ఒక్కొక్క విభాగానికి వేరువేరుగా రక్తము, నరాల అమరిక ఉంటుంది. వీనిలో బలమైన కండరాలు ఉంటాయి.
Medial fascial compartment of thigh, adductor
Posterior fascial compartment of thigh, flexor, hamstring
Anterior fascial compartment of thigh, extensor
విశేషాలు
చిన్న పిల్లలకు పాఠశాలలో విధించే ఒక విధమైన శిక్ష (Punishment) తొడ పాశం.
కొంతమంది చేతితో తొడమీద కొట్టి మీసం మెలివేస్తారు. ఇదొక సవాల్ (Challenge) చేయడానికి ఉపయోగించే సంజ్ఞ.
స్థూలకాయం (Obesity) ఉన్నవారికి ముఖ్యంగా స్త్రీలకి తొడ పైభాగంలో ఎక్కువగా కొవ్వు చేరుతుంది.
మూలాలు
శరీర నిర్మాణ శాస్త్రము
|
గీసద (పాముల),ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం, పార్వతీపురం మన్యం జిల్లా, గుమ్మలక్ష్మీపురం మండలానికి చెందిన గ్రామం.ఇది మండల కేంద్రమైన గుమ్మలక్ష్మీపురం నుండి 46 కి.మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన పార్వతీపురం నుండి 35 కి.మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 50 ఇళ్లతో, 221 జనాభాతో 35 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 97, ఆడవారి సంఖ్య 124. షెడ్యూల్డ్ కులాల జనాభా 0 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల జనాభా 220. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 581927.పిన్ కోడ్: 535524.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి ఉంది.బాలబడి కురుపాంలోను, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల రేగిడిలోను, మాధ్యమిక పాఠశాల రేగిడిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల కురుపాంలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల పిరిడిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల నెల్లిమర్లలోను, పాలీటెక్నిక్ పార్వతీపురంలోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల బొబ్బిలిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం గుమ్మలక్ష్మీపురంలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల విజయనగరం లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
గ్రామంలోఒక ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం ఉంది. డిగ్రీ లేని డాక్టరు ఒకరు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్ గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. మొబైల్ ఫోన్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్, ఆటో సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం ఉంది. పౌర సరఫరాల వ్యవస్థ దుకాణం, వారం వారం సంత గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు ఉంది. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. ఉంది. అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఆశా కార్యకర్త గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. శాసనసభ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 15 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
గీసద (పాముల)లో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 18 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 2 హెక్టార్లు
శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 1 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 2 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 11 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 11 హెక్టార్లు
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు
|
డి.కె.అరుణ, తెలంగాణ రాష్ట్రానికి చెందిన రాజకీయ నాయకురాలు, రాష్ట్ర మాజీ మంత్రి. గద్వాల అసెంబ్లీ నియోజకవర్గం నుంచి 2004 నుండి 2018 వరకు ఎమ్మెల్యేగా ప్రాతినిధ్యం వహించింది. 2009 శాసనసభ ఎన్నికల నంతరం వై.ఎస్.రాజశేఖరరెడ్డి మంత్రివర్గంలో స్థానం పొంది జిల్లా తరఫున రాష్ట్ర మంత్రివర్గంలో చోటుపొందిన తొలి మహిళానేతగా పేరు సంపాదించింది. పుట్టినిల్లు, మెట్టినిల్లు రెండూ రాజకీయాలలో పేరుపొందినవే. తండ్రి, సోదరుడు ఇదివరకు మక్తల్ అసెంబ్లీ నియోజకవర్గం నుంచి గెలుపొందగా, మామ, భర్త గద్వాల నుంచి ఎన్నికైనారు. మహబూబ్ నగర్ లోక్సభ స్థానం నుంచి ఒకసారి, గద్వాల అసెంబ్లీకి రెండు సార్లు ఓడిపోయిననూ 2004లో తొలిసారి గెలుపొంది శాసనసభలో అడుగుపెట్టగా మళ్ళీ 2009లో రెండో సారి విజయం సాధించి రాష్ట్ర మంత్రివర్గంలో చిన్నతరహా పరిశ్రమల శాఖామంత్రిగా నియమించబడింది.
బాల్యం, కుటుంబం
డి.కె.అరుణ 1960, మే 4న నారాయణపేట జిల్లా ధన్వాడలో జన్మించింది. తండ్రి చిట్టెం నర్సిరెడ్డి మక్తల్ శాసనసభ్యుడిగా ఉంటూ స్వాతంత్ర్య దినోత్సవం నాడు నారాయణపేటలో నక్సలైట్ల కాల్పులకు గురై మరణించాడు. సోదరుడు చిట్టెం రామ్మోహన్ రెడ్డి కూడా చిట్టెం నర్సిరెడ్డి మరణానంతరం జరిగిన ఉప ఎన్నికలలో గెలుపొంది శాసనసభలో ప్రవేశించాడు. భర్త డి. కె. భరతసింహారెడ్డి, మామ డి. కె. సత్యారెడ్డిలు కూడా పేరుపొందిన రాజకీయనేతలు. వీరిరువురూ గతంలో గద్వాల నుంచే శాసనసభ్యులుగా ఎన్నికయ్యారు.
రాజకీయ జీవితం
డి.కె.అరుణ 1996లో మహబూబ్నగర్ లోక్సభ నియోజకవర్గం నుంచి తెలుగుదేశం పార్టీ తరఫున పోటీచేసి కాంగ్రెస్ అభ్యర్థి మల్లికార్జున్ చేతిలో 3700 ఓట్ల తేడాతో ఓడిపోయింది. 1998లో కాంగ్రెస్ తరఫున అదే స్థానంలో పోటీచేసి మళ్ళీ పరాజయం పొందింది. ఆ అనంతరం 1999లో గద్వాల శాసనసభ స్థానంలో పోటీచేసి టిడిపీ అభ్యర్థి గట్టు భీముడు చేతిలో ఓడిపోయింది. 2004లో కాంగ్రెస్ టికెట్టు లభించకపోవడంతో కాంగ్రెస్ తిరుగుబాటు అభ్యర్థిగా సమాజ్వాదీ పార్టీ తరఫున పోటీచేసి విజయం పొంది తొలిసారిగా శాసనసభలో ప్రవేశించింది. 2004లో అరుణకు జిల్లాలోనే అత్యధిక మెజారిటీ లభించడం విశేషం. సమాజ్వాదీ పార్టీ తరఫున గెలిచిననూ కాంగ్రెస్ పార్టీ అనుబంధ సభ్యురాలిగా కొనసాగింది. దీనితో ఫిబ్రవరి 2007లో సామాజ్వాదీ పార్టీ నుంచి బహిష్కరణకు గురైంది. 2009లో కాంగ్రెస్ తరఫున పోటీచేసి సమీప ప్రత్యర్థి, తెలుగుదేశం అభ్యర్థి అయిన కృష్ణమోహన్ రెడ్డిపై 10331 ఓట్ల ఆధిక్యతతో విజయం పొందినది. గద్వాల మండల అధ్యక్షుడిగా ఉన్న కృష్ణమోహన్ రెడ్డి ఈమెకు వరుసకు అల్లుడు కావడం గమనార్హం. 2009 ఎన్నికల అనంతరం రాష్ట్ర మంత్రివర్గంలో జిల్లా తరఫున ఇద్దరికి స్థానం లభించగా డి.కె.అరుణకు చిన్నతరహా పరిశ్రమలు, చక్కెర, ఖాదీ, గ్రామీణ పరిశ్రమలశాఖా మంత్రిపదవి లభించింది.ఆమె 2014లో గద్వాలలో ఎమ్మెల్యేగా హ్యాట్రిక్ విజయం సాధించిన 2019 అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో కాంగ్రెస్ పార్టీ తరఫున పోటీ చేసి ఓటమి పాలైంది.
డికె అరుణ 2019 మార్చి 19న ఢిల్లీలో బీజేపీ జాతీయ అధ్యక్షుడు అమిత్ షా సమక్షంలో భారతీయ జనతా పార్టీ లో చేరింది. ఆమె 2019లో జరిగిన పార్లమెంట్ ఎన్నికల్లో మహబూబ్నగర్ లోక్సభ స్థానం నుంచి బీజేపీ అభ్యర్థిగా పోటీ చేసి ఓడిపోయింది. డీకే అరుణ భారతీయ జనతా పార్టీ జాతీయ కార్యవర్గంలో, పార్టీ జాతీయ ఉపాధ్యక్షురాలిగా 2020 సెప్టెంబర్ 27న నియమితురాలైంది.
వివాదం
2018లో జరిగిన అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో బీఆర్ఎస్ తరపున గెలిచిన కృష్ణమోహన్రెడ్డి తప్పుడు అఫిడవిట్ సమర్పించారంటూ డీకే అరుణ హైకోర్టులో కేసు వేసింది. దీనిపై విచారణ జరపిన హైకోర్టు 2023 ఆగస్ట్ 24న తప్పుడు సమాచారం ఇచ్చిన కృష్ణ మోహన్ ఎన్నిక చెల్లదని ప్రకటించింది. ప్రజాప్రాతినిధ్య చట్టం ప్రకారం కృష్ణమోహన్రెడ్డికి రూ.2.5 లక్షల జరిమానా విధించి, పిటిషనర్ డీకే అరుణకు పిటిషన్ ఖర్చుల కింద రూ.50వేలు చెల్లించాలని హైకోర్టు ఆదేశించింది.
మూలాలు
బయటి లింకులు
1960 జననాలు
జీవిస్తున్న ప్రజలు
నారాయణపేట జిల్లా మహిళా రాజకీయ నాయకులు
పార్టీలు ఫిరాయించిన రాజకీయ నాయకులు
జోగులాంబ గద్వాల జిల్లా నుండి ఎన్నికైన మహిళా శాసన సభ్యులు
జోగులాంబ గద్వాల జిల్లా నుండి ఎన్నికైన ఆంధ్రప్రదేశ్ మహిళా శాసన సభ్యులు
జోగులాంబ గద్వాల జిల్లాకు చెందిన ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర మహిళా మంత్రులు
ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసన సభ్యులు (2009)
తెలంగాణ శాసన సభ్యులు (2014)
జోగులాంబ గద్వాల జిల్లా రాజకీయ నాయకులు
|
sivalika oberay (jananam 24 juulai 1995) bharatadesaaniki chendina cinma nati. aama yee saali aashiki (2019) cinma dwara natigaa sineerangamloki adgu petti khuda haffies (2020) natanaku manchi gurtimpunandukundi
natinchina cinemalu
music veediyolu
moolaalu
bayati linkulu
1995 jananaalu
bhartia cinma natimanulu
jeevisthunna prajalu
|
tekur, Telangana raashtram, sangareddi jalla, nyalkal mandalamlooni gramam.
idi Mandla kendramaina nyalkal nundi 8 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina Bidar (Karnataka) nundi 25 ki. mee. dooramloonuu Pali.
jillala punarvyavastheekaranalo
2016 aktobaru 11na chosen Telangana jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam paata medhak jillaaloni idhey mandalamlo undedi.
graama janaba
2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 263 illatho, 1165 janaabhaatho 432 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 576, aadavari sanka 589. scheduled kulala sanka 303 Dum scheduled thegala sanka 0. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 573326.pinn kood: 502256.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaala okati Pali.sameepa balabadi, praadhimika paatasaala atnoorlonu, praathamikonnatha paatasaala nyaalkalloonu, maadhyamika paatasaala nyaalkalloonuu unnayi. sameepa juunior kalaasaala, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala jaheeraabaadloonu, inginiiring kalaasaala sangaareddiloonuu unnayi. sameepa vydya kalaasaala, maenejimentu kalaasaala sangaareddilonu, polytechnic ranjoleloonuu unnayi.sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala nyaalkalloonu, aniyata vidyaa kendram, divyangula pratyeka paatasaalalu beedarloonuu unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
tekurlo unna ooka praadhimika aaroogya vupa kendramlo daaktarlu laeru. iddharu paaraamedikal sibbandi unnare.praadhimika aaroogya kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. dispensory, pashu vaidyasaala, samchaara vydya shaala gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi. bavula neee kudaa andubatulo Pali. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi. cheruvu dwara gramaniki taguneeru labisthundhi.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneeru bahiranganga, kaccha kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
postaphysu saukaryam gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. sab postaphysu saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. mobile fone Pali. laand Jalor telephony gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. piblic fone aphisu gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. praivetu baasu saukaryam, tractoru saukaryam modalainavi gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. railway steshion gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
pradhaana jalla rahadari, jalla rahadari gramam gunda potunnayi. jaateeya rahadari, rashtra rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam Pali. vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. atm gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. pouura sarapharaala vyvasta duknam, vaaram vaaram Bazar gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. saasanasabha poling kendram, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. aashaa karyakartha gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 6 gantala paatu vyavasaayaaniki, 6 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
tekurlo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
banjaru bhuumii: 100 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 332 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 409 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 22 hectares
neetipaarudala soukaryalu
tekurlo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
baavulu/boru baavulu: 22 hectares
utpatthi
tekurlo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
jonna, kandi, mokkajonna
moolaalu
velupali lankelu
|
సుమంగళి 1965 లో ఆదుర్తి సుబ్బారావు దర్శకత్వంలో విడుదలైన కుటుంబ కథాచిత్రం. ఇందులో అక్కినేని నాగేశ్వరరావు, సావిత్రి ముఖ్యపాత్రల్లో నటించారు.
తారాగణం
విశ్వంగా అక్కినేని నాగేశ్వరరావు
శారదగా సావిత్రి
శేఖర్ గా జగ్గయ్య
రావుగా గుమ్మడి
వెంకటరత్నంగా చిత్తూరు నాగయ్య
రేలంగి
పద్మనాభం
జి.వరలక్ష్మి
సంధ్య
గిరిజ
వాసంతి
పాటలు
ఆనాటి మానవుడు ఏమి చేశాడు, ఘంటసాల,సుశీల, రచన: ఆత్రేయ
మూలాలు
సి.హెచ్.రామారావు: ఘంటసాల 'పాట'శాల అనే పాటల సంకలనం నుంచి.
శోభన్ బాబు నటించిన సినిమాలు
అక్కినేని నాగేశ్వరరావు నటించిన సినిమాలు
జగ్గయ్య నటించిన సినిమాలు
ఆదుర్తి సుబ్బారావు దర్శత్వం వహించిన సినిమాలు
కె.వి.మహదేవన్ సంగీతం కూర్చిన సినిమాలు
సావిత్రి నటించిన సినిమాలు
రేలంగి నటించిన సినిమాలు
నాగయ్య నటించిన సినిమాలు
గుమ్మడి నటించిన చిత్రాలు
|
shree remya ooka bhartia chalanachitra nati.aama telegu, tamila chithraalalo natinchindi. eeme yamuna aney tamila chitramlo mukhyapaatra poshinchindi .eeme 2008loo 1940 loo ooka gramam chitramlo natanakugaanu nandy puraskara andhukundhi. eeme nati sreedivyaki akka avuthundi.
natinchina chithraalu
1940 loo ooka gramam
viroodhi
yamuna
aaliaas janaki
moolaalu
jeevisthunna prajalu
Indian film actresses
tamila cinma natimanulu
telegu cinma natimanulu
21st-century Indian actresses
Actresses from Hyderabad, India
|
తలుపులపల్లె చిత్తూరు జిల్లా, పూతలపట్టు మండలం లోని గ్రామం. ఈగ్రామం చాల పురాతనమైంది. ఇక్కడ వున్న పురాతనమైన చిన్న ఆలయమే దీనికి సాక్ష్యం. ఈ గ్రామం కడప - చిత్తూరు రహదారి పైనే ఉంది. మండల కేంద్రమైన పూతలపట్టు నుండి 5 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన చిత్తూరు నుండి 21 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 468 ఇళ్లతో, 1762 జనాభాతో 623 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 881, ఆడవారి సంఖ్య 881. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 161 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 122. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 596460.పిన్ కోడ్: 517124.
గణాంకాలు
2001 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామ జనాభా - మొత్తం 1,597 - పురుషుల 809 - స్త్రీల 788 - గృహాల సంఖ్య 364
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు మూడు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల, సమీప అనియత విద్యా కేంద్రం పూతలపట్టులోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్/ సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల చిత్తూరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప మేనేజిమెంటు కళాశాల ముత్తిరేవుల లోను, వైద్య కళాశాల, పాలీటెక్నిక్లు తిరుపతిలోనూ ఉన్నాయి. వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాలలు చిత్తూరు లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
తలుపులపల్లెలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఒక డాక్టరు, 10 మంది పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు.
ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు.
పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
గ్రామంలో2 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఇద్దరు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు కూడా సరఫరా అవుతోంది.
గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది.
చెరువు ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
తలుపులపల్లెలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది.
ట్రాక్టరు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.
గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది.
ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. రోజువారీ మార్కెట్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉంది. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామ ప్రముఖులు
కరణం బాలసుబ్రహ్మణ్యం పిళ్ళె - ప్రముఖ పండితుడు, సంస్కృతాంధ్ర కవి
డా. పి. కేశవరెడ్డి- ప్రసిద్ధ నవలా రచయిత, వైద్యుడు.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 18 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
తలుపులపల్లెలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 80 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 76 హెక్టార్లు
శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 12 హెక్టార్లు
తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 50 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 10 హెక్టార్లు
సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 36 హెక్టార్లు
బంజరు భూమి: 138 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 217 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 308 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 84 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
తలుపులపల్లెలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
బావులు/బోరు బావులు: 84 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
తలుపులపల్లెలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
బెల్లం, వేరుశనగ, మిరప
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు
|
లింగరాజ్పల్లి, తెలంగాణ రాష్ట్రం, సిద్ధిపేట జిల్లా, దౌలతాబాద్ మండలంలోని గ్రామం.
ఇది మండల కేంద్రమైన దౌలతాబాద్ నుండి 45 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన సిద్ధిపేట నుండి 30 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది.
జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణలో
2016 అక్టోబరు 11న చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత మెదక్ జిల్లాలోని ఇదే మండలంలో ఉండేది.
గణాంక వివరాలు
2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 141 ఇళ్లతో, 549 జనాభాతో 365 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 266, ఆడవారి సంఖ్య 283. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 0 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 0. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 573099.పిన్ కోడ్: 502247.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి ఉంది.సమీప బాలబడి, ప్రాథమిక పాఠశాల సీతారాంపల్లిలోను, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల దౌలతాబాద్ (మెదక్)లోను, మాధ్యమిక పాఠశాల దౌలతాబాద్ (మెదక్)లోనూ ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల చేగుంటలోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల గజ్వేల్లోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల హైదరాబాదులోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్లు సిద్ధిపేటలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం సిద్ధిపేటలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల హైదరాబాదు లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
గ్రామంలోఒక ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం ఉంది. డిగ్రీ లేని డాక్టరు ఒకరు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
లింగరాజ్పల్లిలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. మొబైల్ ఫోన్ ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ఆటో సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి.
ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. రోజువారీ మార్కెట్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. శాసనసభ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. గ్రంథాలయం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉంది. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 8 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
లింగరాజ్పల్లిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
అడవి: 29 హెక్టార్లు
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 2 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 33 హెక్టార్లు
తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 1 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 6 హెక్టార్లు
సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 2 హెక్టార్లు
బంజరు భూమి: 33 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 259 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 268 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 25 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
లింగరాజ్పల్లిలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
బావులు/బోరు బావులు: 25 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
లింగరాజ్పల్లిలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
మొక్కజొన్న, ప్రత్తి, వరి
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు
|
ontipaaka, alluuri siitaaraamaraaju jalla, hukumpeeta mandalaaniki chendina gramam.
idi Mandla kendramaina hukumpeeta nundi 20 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina anakapalle nundi 135 ki. mee. dooramloonuu Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 85 illatho, 285 janaabhaatho 184 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 144, aadavari sanka 141. scheduled kulala sanka 0 Dum scheduled thegala sanka 280. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 584427.pinn kood: 531077.
2022 loo chosen jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam Visakhapatnam jillaaloo, idhey mandalamlo undedi.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaala okati, praivetu praadhimika paatasaala okati unnayi. sameepa balabadi, praadhimika paatasaala hukumpetalonu, praathamikonnatha paatasaala pedagaruvulonu, maadhyamika paatasaala pedagaruvuloonuu unnayi. sameepa juunior kalaasaala hukumpetalonu, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala paaderuloonuu unnayi. sameepa vydya kalaasaala visaakhapatnamloonu, maenejimentu kalaasaala, polytechniclu paaderuloonuu unnayi. sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala arakulooyaloonu, aniyata vidyaa kendram anakaapallilonu, divyangula pratyeka paatasaala Visakhapatnam lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
ooka samchaara vydya salaloo daaktarlu laeru. muguru paaraamedikal sibbandi unnare. praadhimika aaroogya kendram, praadhimika aaroogya vupa kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. pashu vaidyasaala gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara shuddi cheyani neee sarafara avtondi. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi.
paarisudhyam
gramamlo muruguneeti paarudala vyvasta ledhu. muruguneetini shuddi plantloki pampistunnaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
sab postaphysu saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. mobile fone Pali. laand Jalor telephony, praivetu korier gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. piblic fone aphisu, internet kefe / common seva kendram gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. prabhutva ravaanhaa samshtha baasu saukaryam, praivetu baasu saukaryam modalainavi gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. auto saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. railway steshion, tractoru saukaryam modalainavi gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. jalla rahadari gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. jaateeya rahadari, rashtra rahadari, pradhaana jalla rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramamlo kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam Pali. pouura sarapharaala vyvasta duknam gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. sahakara banku gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. atm, vaanijya banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. unnayi. granthaalayam, assembli poling steshion gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. cinma halu, piblic reading ruum, janana maranala namoodhu kaaryaalayam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 2 gantala paatu vyavasaayaaniki, 2 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
ontipaakalo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 3 hectares
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 46 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 135 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 49 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 86 hectares
neetipaarudala soukaryalu
ontipaakalo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
baavulu/boru baavulu: 2 hectares* itara vanarula dwara: 84 hectares
moolaalu
velupali lankelu
|
Samastipur Bihar raashtram, samastipuroo jalla loni pattanham, yea jillaku mukhyapattanam. idi Darbhanga deveeson paradhilooki osthundi. budhi gandak nadi pattanham gunda pravahistundi. pattanha paripaalananu purapaalaka sangham nirvahisthundhi. Hajipur kendramga unna turupu Madhya railwayku chendina iidu railway divisionlalo Samastipur divisionu okati. Patna, katihar taruvaata Uttar Biharloo athantha raddeegaa umdae stationlalo Samastipur junkshan okati.
janaba vivaralu
2011 bhartiya janaba lekkala prakaaram, Samastipur janaba 62,935, veerilo 33,025 mandhi purushulu, 29,910 mandhi mahilalu unnare. aarella lopu pellala sanka 8,252. Samastipurloo aksharaasyula sanka 46,416, idi janaabhaalo 73.8%, purushula aksharasyatha 77.2%, streela aksharasyatha 69.9%. pattanhamloo edellaku paibadinavaarilo aksharasyatha 84.9%. indhulo purushula aksharasyatha 88.9%, streela aksharasyatha 80.4%. scheduled kulala janaba 9,219, scheduled thegala janaba 249. 2011 natiki Samastipurloo 12,062 gruhaalu unnayi.
ravaanhaa
roadlu
Bihar state roed trancePort corparetion (bsorrtisi) pattanham nundi porugu raashtraalaina Jharkhand, paschima bengal, Uttar Pradesh laku bassulanu naduputondi.
railu
Samastipur junkshan railway steshion bhartiya railvela turupu Madhya railway zoanloo bhaagamgaa Pali. ekkadi nundi bharathadesamlooni chaaala praantaalaku raillu nadustunnaayi.
moolaalu
Coordinates on Wikidata
Bihar nagaraalu pattanhaalu
|
ais creem (aamglam: Ice Cream) ledha himagulmam anagaa plu, aisu (manchu), chakkera modalaina padaarthaalatho tayyaru chosen ooka norurinche tinubandaaram.
ais creem prapancha vyaaptangaa chaalaamandiki ishtamaina aahaaram. mukhyamgaa veasavi kaalamlo ais creem dukaanaala vaipu mogguchuupadam saadharanamga jaruguthuntundhi. tiivramaina endala prabavam will kaligina alasatanundi vimukthi pomdadaaniki janam aashrayinche yea himagulmaalu nedu sarvakaala sarvaavasthalayandu maanavudi aahaara antarbhaagaalalo okati kaavadam vichithramaina parinaamam.
charithra
ais creem
I love chocolate and ice cream facebook page
itara vantalalaagaa, itara tinubandaaraalaagaa himagulmam okari chetha tayaarucheeyabadindi kadhu. deeni srushtikarta pratyekamaina vantagademi kadhu. idi tanuku thaanugaa erpadindi. prachina kaalamlo raajulu, jameendaarulu, dhanikulu, itara sampanna vargaalavaaru saadharanamga whine lanty matthu paaniiyaalu sevinchevaaru. whine gaanii, sara gaanii challabadinappudu, itara naajuuku padaardhaalanu aisthoo challabarachinappudu parinaamaatmakamgaa idi erpadindi. usa.sha. 62loo romman chakraverthy neero tana vainu gadhini challabaruchukovadaaniki himamu choose tana sevakulanu apinin parvataalaku pampinchadu. himamu choose suduura praantaalaku vyaya prayaalaku orchadam aa kaalamlo undedi. himamu naku aa kaalamlone antha praadhaanyata undedi.
13va sataabdamloo dhoora praachya dhisha nundi markopolo vacchinappudu anek amoolya vastuvulatopaatu aanadu aasiyaalo bahulha prachaaramlo unna paala ais chese vidhanaanni kudaa teesukuvachhaadu. yea ruchikara padaartham italyloo anathi kaalam lonae prcharam pondindi. aa desamlo bhaagyavantulaku gelato bhogya vasthuvu ayyindi. 14 samvastaralu vayasugala katherin di medisi 1533loo rendava vivaham chesukundi. aameku pelli kaanukagaa amoolyamaina italian shrbath thayaarii rahasyam ivvabadindi. aama kumarudu mudava henrii yea ais sharbattunu tragutundevadu.
rashtra prabhuthvapu indhulo moodhatisaarigaa englandu raju 1va charless tana phrenchi vantavaadu chosen ais creem vaddinchinapudu andaruu dani ruchiki entho ascharyam pondhaaru. 1va charless modatisari ais creem teesukunnappudu entho sanhooshinchi ais creem rahasyanni evariki cheppavaddani vantavaani oddha vagdanam tisukuni samvatsaranike 500 poundlu pension istundevadu. 1649loo charless maraninchinappudu athadi vantavaadu aa ais creem rahasyanni dabbuku aasapadi velladi chesudu.
americaaloo yea ais creem thayaarii rahasyanni eurpoean valasagaallu praveshapettaaru. 1774 natiki yu.ios.loni nuyaark vaartaapatrikalaloo ais kreenki prakatanalu prakatinchabaddaayi. manchi ruchulaku mojupade president gorge washingtun mountnernasloo yeppudu remdu ais creem kundalanu siddhangaa unchukunevadu. philadelphiyaaloni sinsinnati sociiety meatingku ais kreentayaareeki ais creem mishannu kanugonnaadu. americaaloo rashtra prabhuthvapu vindulo ais creem vaddinchina mottamodati vyakti yu.ios. presidenth thomas geferson. naalgava yu.ios. president satheemani dally madison tarachugaa wyatt house atidhulaku ais creem vaddinchedi.
1846loo nyuu jerseeki chendina mahilha nanci johnson sulabha paddhatilo ais creamy tayaarucheyadaaniki chethi mishannu kanipettindi. idi sulabhamgaa andharikii andubaatuloki vacchindi. 1851loo baltimoreku chendina jacob funsal ais creamy shapuni praarambhinchaadu. aa desamlo athadokkade bhaaree etthu ais creamy viyabari. moottamoodhata ais creamy 1904loo missoriilooni sent looyesloo jargina louisiana purchases expositionloo cohnloo ivvadaniki praaranchinchaadu. 1903loo demascus nunchi vacchina siriyaa deshasthudu ernest e. haamni ais kreemulanu konulalo ammadam praarambhinchaadu. 1920loo steam pvr, electricity will ais creamy thayaarii abhivruddhi pondindi. 1925loo howerd johnson massachusetsloni voltasanloo ais creem storunu terichaadu. yendakalamlo okanadu ithadu 14.000 ais creamy konulu ammadu.
rendava prapancha yuddha samayamlo dakshinha pasifik naukaasaakhaku chendina burton buch baskin tana jeepunu ammagaa vacchina dabbutoo ooka ais creem freesernu koni mottamodatisari 31 takala ais kreemulanu tayaarucheesaadu. irvine robins 1945loo ithaditho cheeraadu. ippudu prapanchamantataa baskin-robins ais creem storulunnayi. prapanchamloo mottamodatisari chocolates, vanilla, stra bery iscreemulu praaranchinchinavaaru veerey.
eenadu ais kreemunu viniyoginchani desame ledhu. dhruva praanta deshaallo kudaa viiti viniyogam unnadante yea phud patla manavudu entagaa prabhaavitudu ayyado ardam chesukovachu. americaaloo 98 saatam prajalu ais creem tintaaru. alaage austrelia prapancha ais creamy utpattiloonuu, viniyogamlonu dviteeya sthaanamloo Pali. pooti pedte ais creamy viniyogamlo prathi desam paalgontundanadamlo atisayokti ledhu.
ais creem - aaroogyam
ruchilo itara phaast fudsthoo pooti padutu mundundadaanike prayathninche ais creamy dinni ishtamgaa tinevaariki sthuulakaayaanni kudaa antey vaegamgaa prasaadistundanedi jagamerigina sathyam. deeni medha entha mojunna aarogyampatla Sambhal avsaram kabaadi deeniki dooramgaa umdadamae sreyaskaram antunaru vydya ranga pramukhulu. mukhyamgaa athiga ais kreemulanu teesukovadamvalana oobakaayamtopaatu raktamlo collesterol kudaa perigee pramaadamundadamtho vaidyulu dinni nivaarinchandi ani prcharam chesthunnaaru.
pelli bhojanaalalo taambuulaanni andhinchay roojulu poeyi ais kreemulu andhinchay roojulu vacheyadamtho vitini niyanthrinchadam kashtasaadhyame anipisthundhi.
chithramaalika
moolaalu
I love chocolate and ice cream facebook page
itara linkulu
I love chocolate and ice cream facebook page
How It’s Made: UConn Dairy Bar Ice Cream
Selected Internet Resources --Ice Cream / Science Reference Section, Library of Congress
History of Ice Cream
Another History of Iced Beverages and Ice Cream
Ice Cream sculptures
Ice Cream Reviews
The Complete Guide To Ice Cream
Ice cream history and "who really invented the ice cream cone?"
Cooking with Chemistry, Liquid Nitrogen Ice Cream
HowStuffWorks's How Ice-Cream Works.
Popular culture, Laurel & Hardy Sketch
The Structure of Ice Cream
Ice cream. Principles of ice cream mix calculation
Start your own ice cream business
tinubandaaraalu
yea vaaram vyasalu
|
గుడిపల్లె మండలం, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోని చిత్తూరు జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలం. ఇది కుప్పం నియోజకవర్గంలో ఉంది. ఈ మండలంలోని సెట్టిపల్లె, గ్రామంలో చెవిటి, మూగ వారికి ప్రత్యేకమైన పాఠశాల విక్టరీ ఇండియా ఛారిటబుల్ టెంట్ ఆఫ్ రెస్క్యూ యాచ్ వారి ఆధ్వర్యంలో నడపబడుచూ, నియోజకవర్గంలోని వికలాంగుల సంక్షేమంలో పాలుపంచుకుంటుంది.
మండల జనాభా
2001 భారత జనాభా లెక్కలు ప్రకారం మండలం లోని జనాభా మొత్తం 38480.అందులో పురుషులు 19207 మందికాగా, స్త్రీలు 19273 మంది ఉన్నారు, గృహాలు 7325.
మండలం లోని గ్రామాలు
రెవెన్యూ గ్రామాలు
బిసనతం
అత్తినతం
ఆవులతిమ్మనపల్లె
పొగురుపల్లె
లింగాపురం దిన్నె
దాసిమానిపల్లె
అంగనమలకొత్తూరు
కుప్పిగానిపల్లె
కోటచెంబగిరి
ఒంటిపల్లె
పెద్దగొల్లపల్లె
చిన్నగొల్లపల్లె
సిరిగిరిపల్లె
గూడుపల్లె
అగరం
యమగానిపల్లె
నలగాంపల్లె
బెగ్గిలిపల్లె
గోకర్లపల్లె
శెట్టిపల్లి-1
శెట్టిపల్లి-2
కణామనపల్లె
గుండ్లసగరం
నక్కనపల్లె
కోటపల్లె
కాకినాయనిచిగుర్ల పల్లె
అనగర్లపల్లె
చీకటిపల్లె
బిజిగానిపల్లె
వెంగేపల్లె
ఇరిసిగానిపల్లె
మాలవానికొత్తూరు
కోడిగానిపల్లె
బూరుగులపల్లె
సంగనపల్లె
బోయనపల్లె
చిన్నపర్తికుంట
పెద్దపర్తికుంట
తాళై అగ్రహారం
కోటమాకనెపల్లె
ఒన్నపనాయని కొత్తూరు
అలుగుమనిపల్లె
సొన్నరసానపల్లె
సోదిగానిపల్లె
తిమ్మనాయనిపల్లె
దిన్నెపల్లె
మల్దెపల్లె
రెవెన్యూయేతర గ్రామాలు
కొడతనపల్లె
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు
|
renivatla,Telangana raashtram, narayanpet jalla, madduru mandalamlooni gramam. idi panchyati kendram.
idi Mandla kendramaina madduru nundi 6 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina narayanpet nundi 20 ki. mee. dooramloonuu Pali. 2016 aktobaru 11 na chosen Telangana jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam paata mahabub Nagar jillaaloo, idhey mandalamlo undedi. 2016 aktobaru 11 na punarvyavastheekarinchi mahabub Nagar jillaaloo cherina yea gramam, 2019 phibravari 17 na narayanpet jillaanu erpaatu cheesinapudu, mandalamtho paatu kothha jillaaloo bhaagamaindi.
ganankaalu
2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 1251 illatho, 6472 janaabhaatho 2184 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 3282, aadavari sanka 3190. scheduled kulala sanka 1027 Dum scheduled thegala sanka 629. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 575038.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaalalu edu, prabhutva praathamikonnatha paatasaala okati unnayi.balabadi, maadhyamika paatasaalalu maddoorulo unnayi.sameepa juunior kalaasaala maddoorulonu, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala narayanapetalonu unnayi. sameepa vydya kalaasaala, maenejimentu kalaasaala, polytechnic mahabub nagarlo unnayi.sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala narayanapetalonu, aniyata vidyaa kendram, divyangula pratyeka paatasaalalu mahabub nagarloonuu unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
renvatlalo unna ooka praadhimika aaroogya vupa kendramlo daaktarlu laeru. iddharu paaraamedikal sibbandi unnare.praadhimika aaroogya kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. pashu vaidyasaala gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, samchaara vydya shaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
gramamlo2 praivetu vydya soukaryaalunnaayi. degrey laeni daaktarlu iddharu unnare.
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara shuddi cheyani neee sarafara avtondi.
gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi.
borubavula dwara kudaa edaadi podugunaa neee andutundi.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu.
chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
renvatlalo sab postaphysu saukaryam Pali. postaphysu saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi.
praivetu baasu saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. railway steshion gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
jalla rahadari gramam gunda potondi. pradhaana jalla rahadari gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. jaateeya rahadari, rashtra rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu, mattirodloo unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram, vaaram vaaram Bazar unnayi.
atm, vaanijya banku, sahakara banku gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali.
vyavasaya parapati sangham gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo aatala maidanam Pali. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. assembli poling kendram, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. sameekruta baalala abhivruddhi pathakam gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. cinma halu, granthaalayam gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. piblic reading ruum gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 10 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
renvatlalo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 295 hectares
vyavasaayam cheyadagga banjaru bhuumii: 3 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 1886 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 1550 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 335 hectares
neetipaarudala soukaryalu
renvatlalo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
baavulu/boru baavulu: 287 hectares* cheruvulu: 48 hectares
utpatthi
renvatlalo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
vari, jonna, kandi
rajakiyalu
2013, juulai 23na jargina graamapanchaayati ennikalallo graama sarpanchigaa bacchula govindu ennikainaadu.
moolaalu
velupali linkulu
|
ramkrishna matam, californialooni trabuco canyonloni rooling hillsloo unna matam.
charithra
1939loo aamgla rachayita, tatvavaetta jerald heard, jiivitaaniki sambamdhinchina aalochanaathmaka adhyayananiki, abhyaasaaniki ankitamaina ooka mathaparamaina samshthanu sthaapinchaalane aalochananu ruupomdimchaadu. vaedaanta sosaiteeki ooka matam avasaramani thelusukunna heard 300 ekaraala bhumini vaedaanta sosaiteeki icchadu. 1949, septembaru 7na swamy prabhavaananda chetulameedugaa 40 ekaraala sthalamlo pratishtinchabadindi. yea matam vaedaanta sociiety af sadaran californiaaloo bhaagamgaa, ramkrishna aurdar af indiyaku paschima saakhagaa Pali. ramkrishna pramahamsa paerumeedugaa yea ramkrishna matam erpatucheyabadindi.
itara vivaralu
vudayam 6 gantalaku marning bel moginchadamtho ekkadi dhinacharya praarambhamavutundi. vudayam 6:30 nundi 7:30 varku dhyaanam umtumdi. alpaahaaram, madhyanam aaradhana, mdhyahna bhojanam untai. kaasepu vishraanti taruvaata 5:30laku marala pania dhinacharya konasaagutundi. saayantram laibrariiloe sriramakrishna suvartha patanam umtumdi.
septembaru Madhya nundi juun varku prathi aadhivaram vudayam 11 gantalaku matam pradhaana refectorylo jaruguthai. juulai naalgava tedeena swamy vivekaanandha gouravaardham ooka pratyeka vaedukanu nirvahistaaru. prathi savatsaram yea vedukaku anek vandala mandhi sandarsakulu vastharu.
moolaalu
bayati linkulu
ramkrishna monastery, trabuco canyon - vivaralu
californialooni hinduism devalayas
1949 sthaapithaalu
|
గోగినేని తెలుగువారిలో కొందరి ఇంటిపేరు.
గోగినేని భారతీదేవి
గోగినేని రంగనాయకులు
బాబు గోగినేని
|
పెదగంట్యాడ మండలం, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని విశాఖపట్నం జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలం.
గణాంకాలు
2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం మండల జనాభా మొత్తం 95,291 వారిలో పురుషులు 48,797 మంది కాగా స్త్రీలు 46,494 మంది ఉన్నారు.
2001 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం మండల జనాభా మొత్తం 12,741 వారిలో పురుషులు 6,605 మందికాగా స్త్రీలు 6,136 మంది ఉన్నారు.
మండలం లోని గ్రామాలు
రెవెన్యూ గ్రామాలు
నడుపూరు (పాక్షిక) (గ్రామీణ)
దేవాడ
అప్పికొండ (పాక్షిక) (గ్రామీణ)
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు
|
hilsa saasanasabha niyojakavargam Bihar rashtramloni niyoojakavargaalaloo okati. yea niyojakavargam nalanda jalla, nalanda loksabha niyojakavargam paridhilooni edu saasanasabha niyojakavargaallo okati. yea assembli niyojakavargam paridhiloo hilsa, karai parsuray, tharthari & parbalpuur blacklu unnayi.
ennikaina sabyulu
moolaalu
Bihar saasanasabha niyojakavargaalu
|
sugandha gurg (aamglam: Sugandha Garg; jananam 1982 mee 13) ooka bhartia nati, gaayani. television hoost kudaa ayina aama webb siriis gilty mindsloo natinchindi.
kereer
uttarapradeshloni Meerutloo puttina aama haidarabadulo pergindhi. munia gurg, sekhar gurg aama tallidamdrulu. Delhi viswavidhyalayamloni maitreyi kalashalaloo sugandha gurg degrey chaduvukundi. paddenimidella vayasukoenae bbc chanelloo udyogam vacchindi. hoostgaaa hath see hath mila sho ni aama nirvahimchimdi. photographylonu sikshnha pondindi. jaane tuu yaa jaane Mon cinematho arangetram chesindi. tarwata lets daawns, mai nem izz khan vento sinimaaluu chesindi.
tere bin lauden thoo manchi gurthimpu raavadamtho adae cinma seakwellonu avaksam vacchindi. dhi kait – patang, coffey blum vento chitraalatho aama antarjaateeya prekshakulakuu daggarayindi. santoshs Siwan darsakatvamlo vacchina silon tamila chitramtoo dakshinaadi chithraseemalonu merisindi.
vyaktigata jeevatam
2006loo aama television nirmaataa, em tv reaality sho hoost raghuu ramyani vivaham cheesukunnadi. aa taruvaata varu 2018 janavari 30na adhikarikamgaa vidaakulu teeskunnaru.
filmography
cinemalu
webb siriis
moolaalu
hiindi natimanulu
bhartiya chalanachitra natimanulu
haidarabadu natimanulu
21va shataabdapu bhartia natimanulu
Delhi vishvavidyaalaya puurva vidyaarthulu
|
chaya moghul bhartia santatiki chendina cricket kreedaakaarini. aama 1986 juun 20 na bhartiya desamlo janminchindhi. uunited arrab emirates jaateeya cricket jattu tharapuna aadutundi. aama pratuta jaateeya jattu capten.
moghul Jammu Kashmirloo pergindhi. aama vrutthi reetya kindar garden paatasaala upadhyayuralu, 2009loo UAEki vellindhi. janavari 2022 natiki aama dubaayiloni ambasider schulloo bodhinchutuundi. conei aatanu vadala ledhu.
uiai mahilhaa cricket jattu girinchi vinna ventane, sharza vellhi akada mohd hydar daggara sikshnha teesukundi. 2015loo, aama UAE jattulo cherindhi. UAE koraku T20Iloo 'chamanee seneviratna' thoo kalisi ummadi athyadhika wiketlu (28 wiketlu) teesukundi.
cricket kereer
aama al rounder. Kandla chethi bats vuman, kudicheti meediyam bowling. uiiki velladaaniki mundhu, moghul bhartiya desavali cricketloo Jammu Kashmir raashtraaniki praatinidhyam vahinchimdi. juulai 2018loo, aama 2018 ICC mahilhala prapancha twanty20 qualifier tornament aadadam choose UAE jattulo empikaindi. aama 7 juulai 2018na tana modati WT20I aata aadidi.
chaya moghul 2021 ICC mahilhala T20 prapancha kup asiya qualifierloo UAEki naayakatvam vahinchimdi. aama jattu 2022 ICC mahilhala T20 prapancha kup qualifierku ajeyamgaa dhaari teesindi. septembaru 2022loo UAE aatidhyamichchina qualifierku aama keptenseeni konasaginchindi. oktober 2022loo, aama mahilhala twanty20 asiya kuploo UAE jattuku naayakatvam vahinchimdi.
prastaavanalu
marinta chadavadanike
baahya linkulu
bhartia mahilhaa cricket creedakaarulu
bhartia cricket creedakaarulu
jeevisthunna prajalu
1986 jananaalu
|
రంగాపూర్, తెలంగాణ రాష్ట్రం, జనగామ జిల్లా, కొడకండ్ల మండలంలోని గ్రామం.
ఇది మండల కేంద్రమైన కొడకండ్ల నుండి 3 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన జనగామ నుండి 60 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2016 అక్టోబరు 11 న చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత వరంగల్ జిల్లా లోని ఇదే మండలంలో ఉండేది.
గణాంకాలు
2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 365 ఇళ్లతో, 1539 జనాభాతో 575 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 777, ఆడవారి సంఖ్య 762. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 590 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 13. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 578276.పిన్ కోడ్: 506318.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి ఉంది.బాలబడి, మాధ్యమిక పాఠశాలలు కొడకండ్లలో ఉన్నాయి.సమీప జూనియర్ కళాశాల కొడకండ్లలోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల తొర్రూరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్ వరంగల్లో ఉన్నాయి.సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల తిరుమలగిరిలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాలలు వరంగల్లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
గ్రామంలో2 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఇద్దరు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు సరఫరా అవుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. చెరువు ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
రంగాపూర్లో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి.
ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
రంగాపూర్లో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 9 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 8 హెక్టార్లు
శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 33 హెక్టార్లు
తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 4 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 12 హెక్టార్లు
సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 8 హెక్టార్లు
బంజరు భూమి: 129 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 372 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 99 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 410 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
రంగాపూర్లో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
బావులు/బోరు బావులు: 375 హెక్టార్లు* చెరువులు: 35 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
రంగాపూర్లో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
వరి, ప్రత్తి
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు
|
స్థానికీకరణ అనగా ఇతర భాషలలోని పదాలను, చిహ్నాలను, లక్ష్య భాషకు అనువుగా అనువాదం లేక మార్చటం. ఇది కంప్యూటర్ రంగంలో వాడుతారు. దీనికి దగ్గర పదం, స్థానికత అనగా, కంప్యూటర్ ప్రోగ్రామ్ ను వాడుకరి ఇష్టానికి తగ్గట్టుగా మలచుకోవడం. భారతదేశంలో సంఖ్యలు రాయడానికి, అమెరికాలో సంఖ్యలు రాయడానికి ఎక్కడ కామాలు పెట్టాలో తేడా వుంటుంది. అలాగే అప్రమేయ భాషలు, క్యాలెండరు ఎలా చూపాలి అన్న విషయాలు.స్థానికీకరణ కొరకు లక్ష్య భాషలో నైపుణ్యం, అనువాద పటిమ, కంప్యూటర్ అనువర్తనాల వాడుక అనుభవం, లేక మూల భాష పదాల వాడుక సందర్భం అర్థం చేసుకోగల నేపుణ్యం కావాలి.
ప్రధాన లక్ష్యం
సాధారణ ప్రజలందరు తమ అవసరాలకి కంప్యూటర్లనూ, మొబైళ్ళనూ, అంతర్జాలాన్నీ స్థానిక భాషలో వాడుకోగలగాలి. సాంకేతిక పరిజ్ఞానం సామాన్యులకి చేరాలి అనే ధ్యేయంతో మనం కృషి చేయాలి. పై లక్ష్యసాధనను ఈ క్రింది అంచెలలో సాధించాలి.
పరిచయం: కంప్యూటర్లలో స్థానిక భాషను చూడవచ్చు, వ్రాయవచ్చని ప్రజలు తెలుసుకోవడం.
ఆదరణ: అంతర్జాల అనుసంధానమున్న సామాన్య ప్రజలందరూ తమ ఉత్తరప్రత్యుత్తరాలను స్థానిక భాషలోనే జరుపుకోవడం.
వ్యాప్తి: సాధారణంగా ఉపయోగించే వెబ్సైట్లు, కంప్యూటర్ ఉపకరణాలు స్థానిక భాషలో అందుబాటులోకి రావడం
స్థిరత: రోజువారీగా వాడే సాఫ్టువేరు సాంకేతిక పదాలకు (అందరూ వాడుతుండడం వల్ల) ఓ స్థాయి ప్రామాణికత రావడం
విజృంభణ: సగటు ఒకే భాష మాట్లాడేవాళ్ళకి అవసరమైన కంప్యూటర్ సంభాషణ అంతా స్థానిక భాషలోనే జరుగుతుంది. అన్ని రకాల వెబ్సైట్లూ, ఉపకరణాలూ స్థానిక భాషలో కూడా లభిస్తాయి.
ఉపకరణాలు
తోడ్పాటు జాలగూళ్లు
తెలుగుపదం చర్చాగుంపు
తెలుగుపదం.ఆర్గ్
ప్లైలీగాట్
ఓపెన్ ట్రాన్
ట్రాన్సలేట్ వికీ
లాంచ్పాడ్ :ఉబుంటుకి అనుబంధంగా స్థానికీకరణకు తోడ్పడేది
లోకలైజ్
లోకలైజ్ (Localize) KDE సముదాయం వుత్పాదకత, నాణ్యత లక్ష్యంగా అభివృద్ధి పరచిన కంప్యూటర్ సహాయ అనువాద వ్యవస్థ. ఇంతకుముందు కెబేబెల్ (Kbabel) అని పిలిచేవారు. దీనిలో అనువాద మెమరీ, పదకోశం, అనువాదాలు కలుపు (synchronization) శక్తి. సాఫ్ట్వేర్ స్థానికీకరణ లక్ష్యంగా రూపొందినా, బయటు పరివర్తిత వుపకరణాలతో సమాకలన వ్యవస్థ వున్నందున కార్యాలయ పత్రాలు అనువాదానికి కూడా వాడవచ్చు.
ఒమేగాటి
కంప్యూటర్ సహాయ అనువాద వుపకరణాలలో ఒమేగాటి (OmegaT) ఒకటి. స్థానికీకరణ ఫైళ్లే కాక, ఓపెన్ డాక్యుమెంట్ పత్రాలు, మైక్రోసాఫ్ట్ వర్డ్ పత్రాలు, ఓపెన్ ఎక్స్ఎమ్ఎల్ (OpenXML, డాక్బుక్ (DocBook) లేక సాధారణ పాఠ ఫైళ్లకు తోడ్పాటు యిస్తుంది. ఇది జావా ఆధారితం కనుక అన్ని కంప్యూటర్ నిర్వహణ వ్యవస్థలలో పనిచేస్తుంది. అనువాదాలకు సహకారం కలిగివున్నది. దీనితో అనువాద కోశ అదానప్రదాన (TMX - Translation Memory Exchange) ఆకృతీకరణను వాడవచ్చు.వాక్య విడదీయటంలో సౌలభ్యం, పథకం, ఉల్లేఖన అనువాదకోశాలలో వెతకటం, ఉజ్జాయింపు పోలిక, తెలివైన పథకాల ఫైళ్ల నిర్వర్తింపు, శాస్త్ర పదకోశం సౌలభ్యాలను కలిగివుంది. దీనిని వాడటానికి సులభమైన మార్గదర్శకాలు ఉన్నాయి.
ఇతరములు
పొఎడిట్ (poedit)
ఫర్టాల్
ట్రాన్స్లేట్ టూల్కిట్, పూటిల్ (translate toolkit & Pootle) స్థానికీకరణ వుపకరణాలు చాలా వుపయుక్తమైనవి. లోకలైజ్ లాంటి మిగతా వుపకరణాలలో కూడా వీటిని వాడుతారు.
పదకోశ వుపకరణాలు
ఎన్ట్రాన్స్
ఎన్ట్రాన్స్ స్థానికీకరణ వుపకరణం.
టర్మ్స్లేటర్
టర్మ్స్లేటర్ పారిభాషిక పదకోశం, 22 భారతీయ భాషలలో 27 లిపిలలో స్వేచ్ఛా మూల అనువర్తనాలలో వున్న అనువాదాలు చూపుతుంది. దీనిని ఆర్కెవిఎస్ రామన్ తయారుచేశాడు.
ఇది వాడేఅనువర్తనాల పేర్లు
ఓపెన్ ఆఫీస్
ఫైర్ఫాక్స్
థండర్బర్డ్
సన్బర్డ్
గనోమ్
పిడ్జిన్
స్క్రైబస్
మైక్రోసాఫ్ట్ లాంగ్వేజి కలెక్షన్
మైక్రోసాఫ్ట్ లాంగ్వేజి కలెక్షన్
ఇవీచూడండి
వికీపీడియా:స్థానికీకరణ
నిఘంటువు
అనువాదం
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు
గణక ప్రక్రియ
నిఘంటువులు
స్వేచ్ఛా సాఫ్టువేరు
|
ఆధునిక తెలుగు సాహిత్యంలో 26-4-2018 న వడిచర్ల సత్యం ప్రవేశపెట్టిన కొత్త కవితా రూపం మణిపూసలు
మణిపూసల నియమాలు
1)మణిపూసలో నాలుగు పాదాలుంటాయి.
2)1,2,4 పాదాల్లో అంత్యానుప్రాస10,11,12 మాత్రల నుండి ఏదైనా ఒకే సంఖ్యను ఉపయోగించాలి.అనగా1 పాదంలో ఎన్ని మాత్రలు వస్తే 2,4 పాదాల్లో కూడా అన్నే మాత్రలు రావాలి.
3)3వ పాదానికి అంత్యానుప్రాస లేకుండా 10 నుండి 12 వరకు ఎన్నిమాత్రలైనా ఉండవచ్చును.
4)3,4 పాదాల్లో కవితా మెరుపు ఉండాలి.[లఘువు(I)ను ఒక మాత్రగా,గురువు(U)ను రెండు మాత్రలుగా లెక్కిస్తారు]
లక్షణాలు
సారల్యము,క్లుప్తత, మాత్రల కొలత,అంత్య ప్రాసలాకర్షన,కవితా మెరుపు,సూటిదనము,పరిమిత పదాల కూర్పు,శిల్ప సౌందర్యము,గానయోగ్యమైన లయ,ముక్తక స్వభావము,తక్షణ భావస్పురణ, లఘురూపము,అనేవి మణిపూసల జీవలక్షణాలు.
ఉదాహరణలు
1.
ప్రేమను పంచని సతి
U I I U I I I I =10
బాధ్యత మొయ్యని పతి
U I I U I I I I =10
ఉన్న లాభ మేమిటయ్య
U I U I U I U I = 12
ఇడుములు బాపని మతి
I I I I U I I I I = 10
2.
మంచి తనం పంచుదాం
U I I U U I U = 11
మలిన గుణం తుంచుదాం
I I I I U U I U = 11
మనిషికొక్క మొక్కనాటి
I I I U I U I U I = 12
మరువకుండ పెంచుదాం
I I I U I U I U = 11
3.
మణిపూసల కవులకంత
I I U I I I I I U I = 12
చదువుచున్న జనులకంత
I I I U I I I I U I = 12
వందనాలు వందనాలు
U I U I U I U I = 12
ప్రోత్సహించు ఘనులకంత
U I U i i i i U I = 12
మణిపూసలు సాధించిన గుర్తింపు
50 రోజుల్లో 100 మందికి పైగా కవులు మణిపూసలను రాయడం వలన వండర్ బుక్ ఆఫ్ రికార్ద్స్ అవార్డు
తెలంగాణ బుక్ ఆఫ్ రికార్ద్స్
తెలుగు బుక్ ఆఫ్ రికార్డ్స్ సాధించిన ప్రక్రియ
మణిపూసల పై ప్రముఖుల అభిప్రాయాలు
వర్తమాన కవులకు రాబోవు కవులకు మణిపూసలు ఒక చక్కని వేదికగా మారడం హర్షించదగ్గ శుభపరిణామం. సాంప్రదాయిక పునాదులపై రూపుదిద్దుకున్న ఈ అపూర్వ ప్రక్రియ నవతరం కవులకు ఒక వరం లాంటిది.మాత్రా నియమాలు అంత్యానుప్రాసలు, కవితా మెరుపులు వంటి లక్షణాలతో సృష్టించబడిన మణిపూసలు సాహిత్యలోకంలో అడుగుపెట్టడం కవితా ప్రక్రియకు లాభదాయకమని ప్రసిద్ద కవి దొరవేటిచెన్నయ్య అభిప్రాయం.
”మణిపూసలు తెలుగు సాహిత్యానికి వెన్నుపూసలు” అని శతావధాని మలుగ అంజయ్య చమత్కరించారు.
”కొత్తగా కవిత్వం రాస్తున్న కవులనే కాకుండా, పరిష్ఠులను కూడా మణిపూసలు ఆకర్షిస్తాయనడంలో అతిశయోక్తి లేదు” అమ్మంగి వేణుగొపాల్
”తక్కువ మాత్రల్లో కవిత చెప్పడమే మణిపుసలకున్న ప్రత్యేకత” ఆచార్య కసిరెడ్డి వెంకటరెడ్డి
”పద్యం రాయలేని వారికి మణిపూసలు ప్రక్రియ పరమాన్నం వంటిది” శ్రీనాటి శ్రీనాద్
”పద్యానికి తమ్ముడు వచన కవితకు అన్నవంటిది మనిపూసలు” ఏనుగు నరసింహా రెడ్డి
”మణిపూసలు పెద్దల్నే కాకుండా,చిన్న పిల్లల్ని ఆకర్షించడం విశేషం” పత్తిపాక మోహన్
మణిపూసల అనువాదం
వడిచర్ల సత్యం మణిపూసలను కె.పాండురంగ విఠల్ హిందిలోకి,డి.హనుమంతరావు ఆంగ్లంలోకి,సయ్యద్ యూసుఫ్ఉర్దూలోకి,వి.జలంధర్ మరాఠీలోకి అనువదించారు.
మూలాలు
తెలుగు సాహిత్యం
ప్రక్రియలు
|
pedakamanapudi, Eluru jalla, mudinepally mandalaaniki chendina gramam. idi Mandla kendramaina mudinepally nundi 5 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina gudivaada nundi 18 ki. mee. dooramloonuu Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 227 illatho, 766 janaabhaatho 326 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 391, aadavari sanka 375. scheduled kulala sanka 156 Dum scheduled thegala sanka 6. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 589424.mudinepally, singarayapalem nundi rodduravana saukaryam Pali. railvestation: Vijayawada 60 ki.mee.dooramlo Pali.idi samudramattamumeeda 8 mee.etthulo Pali.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaalalu remdu unnayi. balabadi mudinepallilonu, praathamikonnatha paatasaala chinakamanapudilonu, maadhyamika paatasaala vadali lonoo unnayi. sameepa juunior kalaasaala mudinepallilonu, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala, inginiiring kalaasaalalu gudivaadaloonuu unnayi. sameepa vydya kalaasaala vijayavaadalonu, polytechnic mudinepallilonu, maenejimentu kalaasaala gudivaadaloonuu unnayi. sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala, aniyata vidyaa kendram gudivadalonu, divyangula pratyeka paatasaala Vijayawada lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
ooka samchaara vydya salaloo daaktarlu laeru. muguru paaraamedikal sibbandi unnare. sameepa praadhimika aaroogya vupa kendram gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. praadhimika aaroogya kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. pashu vaidyasaala gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi. bavula neee kudaa andubatulo Pali. taaguneeti choose chetipampulu, borubavulu, kaluvalu, cheruvulu vento soukaryalemi leavu.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneeru bahiranganga, kaccha kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
peda kamanapudilo sab postaphysu saukaryam Pali. postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. laand Jalor telephony, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. piblic fone aphisu, internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. praivetu baasu saukaryam gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. railway steshion, tractoru saukaryam modalainavi gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
rashtra rahadari, jalla rahadari gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. jaateeya rahadari, pradhaana jalla rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam Pali. vyavasaya parapati sangham gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. pouura sarapharaala vyvasta duknam gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. atm, vaanijya banku, sahakara banku gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. assembli poling steshion, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 15 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
peda kamanapudilo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 56 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 269 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 2 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 266 hectares
neetipaarudala soukaryalu
peda kamanapudilo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
kaluvalu: 266 hectares
utpatthi
peda kamanapudilo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
vari
ganankaalu
2001 va.savatsaram janaba lekkala prakaaram graama janaba 887. indhulo purushula sanka 448, streela sanka 439, gramamlo nivaasa gruhaalu 204 unnayi.
moolaalu
|
genaral sherman chettu (General Sherman tree - genaral sherman trey) anede americaaloo californialooni seekwoya naeshanal park yokka jaimt forest loo unna ooka peddha chettu. parimaanam dwara, idi bhumipai oche kaandamunu kaligi bratikiunna athipedda vruksham. yea genaral sherman chettu prasthutham bratikivunna athipedda chettu ayinappatiki, idi chaaritraatmakamgaa rikard sadhinchina athipedda chettu kadhu.
kolatalu
moolaalu
chetlu
|
అగ్గిరవ్వలు 1997లో విడుదలైన తెలుగు డబ్బింగ్ సినిమా. జాతీయ ఫిలిం పురస్కారాలను పొందిన హిందీ సినిమా మాచిస్ దీనికి మూలం. విశాల్ భరద్వాజ్ సంగీతం సమకూర్చిన ఈ సినిమాను పాన్ పిక్చర్స్ నిర్మించింది. ఆపరేషన్ బ్లూస్టార్, ఇందిరాగాంధీ హత్యానంతరం పంజాబ్లో జరిగిన ఊచకోత నాటి రాజకీయ పరిస్థితులు ఈ సినిమాలో చిత్రించబడ్డాయి.
నటీనటులు
టబు
చంద్రచూడ్ సింగ్
ఓంపురి
కుల్ భూషణ్ ఖర్బందా
కన్వల్ జీత్ సింగ్
జిమ్మీ షేర్గిల్
సాంకేతికవర్గం
కథ, దర్శకత్వం: గుల్జార్
పాటలు: వెన్నెలకంటి
సంగీతం: విశాల్ భరద్వాజ్
ఛాయాగ్రహణం: మన్మోహన్ సింగ్
కూర్పు: ఎం.రవి, సదానంద్ శెట్టి
పాటలు
మూలాలు
డబ్బింగ్ సినిమాలు
1997 సినిమాలు
|
మలయాళంలో మాలిక్ పేరుతోనే 2021లో విడుదలై.. అదే పేరుతో తెలుగులోకి డబ్బింగ్ చేసి విడుదలైన సినిమా. ఫహద్ ఫాజిల్, నిమిషా సజయన్, వినయ్ ఫోర్ట్, జోజీ జార్జ్ ప్రధాన పాత్రల్లో నటించిన ఈ సినిమాకు మహేష్ నారాయణన్ దర్శకత్వం వహించగా 15 జులై 2021న అమెజాన్ ప్రైమ్ ఓటిటీలో విడుదలైంది.
కథ
కేరళలోని రందాన్పల్లి అనే ప్రాంతంలో సులేమాన్ (ఫహద్ ఫాజిల్) ఓ గ్యాంగ్స్టర్. ఆయన హజ్ యాత్రకు బయలుదేరుతాడు, ఎయిర్పోర్ట్లోనే సులైమాన్ను పోలీసులు అరెస్ట్ చేస్తారు. కొంతమంది రాజకీయ నాయకులు అతన్ని చంపాలని ప్లాన్ చేస్తారు? అతన్ని చంపుతారా? అసలు సులేమాన్ వెనుకున్న కథ ఏమిటి అనేదే మిగతా సినిమా కధ.
నటీనటులు
ఫహాద్ ఫాజిల్
నిమిషా సజయన్
వినయ్ ఫోర్ట్
జోజీ జార్జ్
దిలీష్ పోథన్
ఇంద్రాన్స్
పార్వతి కృష్ణ
సనల్ అమన్
దేవకీ రాజేంద్రన్
సూది కొప్ప
మీనాక్షి రవీంద్రన్
అమల్ రాజదేవ్
దేవి
దివ్య ప్రభ
అప్పని శరత్
జోలీ చిరయత్
చందూనాథ్
నిస్తర్ సైత్
సాంకేతిక నిపుణులు
బ్యానర్: ఆంటో జోసెఫ్ ఫిల్మ్ కంపెనీ
నిర్మాత: ఆంటో జోసెఫ్
కథ, స్క్రీన్ ప్లే, దర్శకత్వం: మహేష్ నారాయణన్
సంగీతం: సుషిన్ శ్యామ్
సినిమాటోగ్రఫీ: సాను జాన్ వర్గీస్
ఎడిటింగ్: మహేశ్ నారాయణన్
మూలాలు
2021 సినిమాలు
డబ్బింగ్ సినిమాలు
|
దోర్నాల తెలంగాణ రాష్ట్రం, జోగులాంబ గద్వాల జిల్లా, ధరూర్ మండలంలోని గ్రామం.
ఇది మండల కేంద్రమైన ధరూర్ నుండి 5 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన గద్వాల నుండి 15 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2016 అక్టోబరు 11 న చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత మహబూబ్ నగర్ జిల్లా లోని ఇదే మండలంలో ఉండేది.
గణాంకాలు
2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 128 ఇళ్లతో, 591 జనాభాతో 977 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 296, ఆడవారి సంఖ్య 295. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 410 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 0. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 575949.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు ఉన్నాయి.బాలబడి, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల, మాధ్యమిక పాఠశాలలు ధరూర్లో ఉన్నాయి.
సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల గద్వాలలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల కోడేరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల మహబూబ్ నగర్లోను, పాలీటెక్నిక్ గద్వాలలోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల కొండేర్లోనూ ఉన్నాయి.
సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం గద్వాలలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల మహబూబ్ నగర్ లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు సరఫరా అవుతోంది.
గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు.
చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది.
ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, ట్రాక్టరు సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం ఉంది. పౌర సరఫరాల వ్యవస్థ దుకాణం, వారం వారం సంత గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి.
ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. ఉన్నాయి. అంగన్ వాడీ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ఆశా కార్యకర్త, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం, అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
దోర్నాలలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 4 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 16 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 3 హెక్టార్లు
సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 175 హెక్టార్లు
బంజరు భూమి: 261 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 515 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 887 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 65 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
దోర్నాలలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
బావులు/బోరు బావులు: 65 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
దోర్నాలలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
జొన్న, వరి
మూలాలు
వెలుపలి లింకులు
|
raamachandhraapuram, krishna jalla avanigadda mandalaaniki chendina revenyuyetara gramam.
graama bhougolikam
samudramattaaniki 6 mee.etthu
sameepa gramalu
raepalle, machilipatnam, tenale, pedana
sameepa mandalaalu
mopidaevi, nagayalanka, raepalle, challapalli
gramaniki ravaanhaa saukaryam
avanigadda, nagayalanka nundi rodduravana saukaryam Pali. railvestation: Guntur 66 ki.mee
gramamlo vidyaa soukaryalu
diviseema paaliteknik
yea kalashalaloo modati savatsaram chaduvuchunna attaluri reshma anu vidhyaardhini, karatelo ginnes recordu ghanata saadhinchindi. [4]
yea kalaasaala vidhyaardhi singothu udayakumar, jatiyasthayi 20-20 cricket potilaloo palgonadaniki arhata saadhimchaadu. ithadu 2012-15 vidyaa samvatsaramlo yea kalashalaloo computers injaneeringulo diplama chadhivi raashtrasthaayi rank saadhimchaadu. [7]
Mandla parishattu praadhamikonnata paatasaala
graamamulo maulika vasatulu
yea gramamlo, graama panchyati palakavargam, gramabhivruddhe dhyeyamgaa taapatrayapaduchunnadi. yea gramamlo ru. nalaugu lakshalatho palu abhivruddhipanulu chaepatti poorthichesaaru. yea kramamlo graamasthulaku palu soukaryalu samakuurinavi.
traaguneeti saukaryam
nalandapalemlo 17 lakshala roopaayalatho uparithal neeti tyaanku nirminchaaru. deeniki kaavalasina muudu sentla bhumini, gramaniki chendina shree waka koteswararaavu, tana thandri shree waka eshwararao mariyoo tana maama shree addamki lakshmayyala paerita viraalamgaa andajesinaru. deeniki anugunamga muudu lakshala roopaayalatho paipulainulu guda erpatuchesi graamamlooni marumula praantaalaku guda traaguneeru andinchuchunnaaru.
rahadhaarulu
sardakodu yess.sea.colonylo ru.20.50 lakshalatho remdu simemtu rahadhaarulu nirminchaaru. ramachandrapuramlo iidu lakshala roopaayalatho simemtu rahadaarulanu nirminchatalapettinaara. nalandapalemlo ru. 50,000 thoo amtargata rahadari mariyoo ru. 40,000 thoo ooka ryampu nirminchaaru. enka shmashanavatika abhivruddhi, sea.emle.epf. viidhi dheepaala erpaatu modhalagu abhivruddhi panlu chesaru. [2]
praadhamika vyavasaya sahakara sangham
avanigadda mandalamlooni aswaraopaletem, modumudi, vekanuru, raamachandhraapuram gramalaku chendina praadhimika vyavasaya sahakara parapati sanghaalanu, sumaaru 8 samvatsaraala kritam, avanigadda sangamlo vileenam chesaru. [8]
gramaniki saguniti saukaryam
yea graamamulo daatha shree bachhu prabhakararao sahakaramtho 100 ekaraala bhoomiki kotthaga nirantara saguniti vasati erpadinadi. murugu kaaluvalooniki vachey neetini nalaugu lakshala rupees vyayamtho, pantacheelaloo bodelu travvinchi, thoomulanu erpatuchesi, aa neetini ayakattu chivari bhoomulaku aayilu injanula dwara pampinchi aa bhoomulaku saguniti saukaryam kalginchuchunnaaru. [6]
graama panchyati
yea gramaniki 2013 juulailoo jargina panchyati ennikalallo shreemathi jinnaabattuni annamma sarpanchigaa gelupondhaaru. shreemathi kotturu sawithri upasarpanchigaa ennikainaaru. shreemathi sawithri padaviloe undagaane, 2016,nevemberu-8na, 37 samvatsraala vayassuloe anaaroogyamtoo paramapadinchaaru. [1]&[9]
yea graama panchyati, 2001-02 aardika savatsaram nundi 2016-17 aardika savatsaram varku, varusaga 17 samvastaralu, 100% pannu vasuluchesi rikaardulakekkinadi. [11]
graamamlooni darsaneeya pradeeshamulu/devalayas
shree balatripurasundari sameta shree balakoteswaraswamiva alayam
yea aalaya praamganamloo navagrahala mandapam, veeraanjaneyaswaami alayam nirminchuchunnaaru. devaadaayashaakha adhinamlo unna alayam sithilaavasthaku cheradamtho, graamasthulu munduku vachi, abhivruddhi chesthunnaaru. [3]
yea aalayamloo 2017,epril-8vatedii sanivaaramnundi 10vatedii somavaaramvaraku dhvajastambha pratishtaa mahotsavalu vaibhavamgaa nirvahincharu. 8na ankuraarpana, 9na dhanyadhivasam, 10na vudayam 9-45 ki, saantikalyaanam, dhvajastambha prathista anantaram annasamaaraadhana nirvahincharu. [10]
yea aalayaniki modumudi graamamulo 7.82 ekaraala maanyam bhuumii unnadi. [12]
shree abhayaanjaneyaswaamivaari alayam
yea alayanni, graamasthula sahakaramtho, shree balakoteswaraswamiva aalaya praamganamloo, nuuthanamgaa nirminchaaru. yea aalayamloo, 2015,juun-4va tedee guruvaaramnaadu, modhata santihomam nirvahinchi, anantaram, puurnaahuti karyakram nirvahincharu. anantaram, vudayam 8-53 gantalaku, shree abhayaanjaneyaswaami, navagrahala vigraha pratishtaa mahotsavam, aagamapanditula vedamantraala naduma vaibhavamgaa nirvahincharu. yea karyakramaniki taralivacchina bhaktulatho, gramam kitakitalaadinadi. anantaram aalaya aavaranaloo bhaareegaa annasantarpana nirvahincharu. [5]
gramamlo pradhaana vruttulu
vyavasaayam
moolaalu
velupali lankelu
[1] eenadu krishna/avanigadda; 2013,augustu-6; 1vpagay.
[2] eenadu krishna/avanigadda; 2014,septembaru-29; 1vpagay.
[3] eenadu krishna/avanigadda; 2014,aktobaru-18; 1vpagay.
[4] eenadu krishna/avanigadda; 2015,epril-18; 2vpagay.
[5] eenadu krishna/avanigadda; 2015,juun-5; 2vpagay.
[6] eenadu krishna/avanigadda; 2015,julai-22; 1vpagay.
[7] eenadu krishna/avanigadda; 2015,septembaru-10; 3vpagay.
[8] eenadu Amravati; 2015,nevemberu-7; 44vpagay.
[9] eenadu Amravati/avanigadda; 2016,nevemberu-9; 1vpagay.
[10] eenadu Amravati/avanigadda; 2017,epril-11; 2vpagay.
[11] eenadu Amravati/avanigadda; 2017,mee-23; 3vpagay.
[12] eenadu Amravati/avanigadda; 2017,juun-21; 3vpagay.
|
gumma @ digagumma AndhraPradesh raashtram, alluuri siitaaraamaraaju jalla, munchamgapputtu mandalamlooni gramam.
idi Mandla kendramaina munchingiputtu nundi 39 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina jaipuru (orissa) nundi 87 ki. mee. dooramloonuu Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 59 illatho, 259 janaabhaatho 64 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 129, aadavari sanka 130. scheduled kulala sanka 0 Dum scheduled thegala sanka 59. graama janaganhana lokeshan kood 583293.pinn kood: 531040.
2022 loo chosen jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam Visakhapatnam jillaaloo, idhey mandalamlo undedi.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaala okati Pali. sameepa balabadi, praadhimika paatasaala, sameepa juunior kalaasaala munchingiputtulonu, praathamikonnatha paatasaala,maadhyamika paatasaala labbooruloonuu unnayi. prabhutva aarts / science degrey kalaasaala, polytechnic paaderuloonuu paaderuloonuu unnayi. sameepa vydya kalaasaala, maenejimentu kalaasaala. divyangula pratyeka paatasaalalu, vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala, Visakhapatnam lonoo unnayi. sameepa aniyata vidyaa kendram anakaapallilonu, unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
ooka samchaara vydya salaloo daaktarlu laeru. muguru paaraamedikal sibbandi unnare. sameepa saamaajika aaroogya kendram, praadhimika aaroogya kendram, praadhimika aaroogya vupa kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, pashu vaidyasaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
taaguneeti choose chetipampulu, borubavulu, kaluvalu, cheruvulu vento soukaryalemi leavu.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneeru bahiranganga, kaccha kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneetini shuddi plantloki pampistunnaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
postaphysu saukaryam, sab postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone, internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. prabhutva ravaanhaa samshtha baasu saukaryam, praivetu baasu saukaryam modalainavi gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. railway steshion, autosoukaryam, tractoru saukaryam modalainavi gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. jaateeya rahadari, rashtra rahadari, pradhaana jalla rahadari, jalla rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramamlo kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam Pali. atm, vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. pouura sarapharaala vyvasta duknam, roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. unnayi. assembli poling kendram, janana maranala namoodhu kaaryaalayam gramam nundi 5 ki.mee.lopu dooramlo unnayi. sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 9 gantala paatu vyavasaayaaniki, 9 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
gumma @ digagummalo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 12 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 51 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 51 hectarlapa
moolaalu
|
ankaleshwar saasanasabha niyojakavargam Gujarat rashtramloni niyoojakavargaalaloo okati. yea niyojakavargam Bharuch jalla, baruch loksabha niyojakavargam paridhilooni edu saasanasabha niyojakavargaallo okati.
yea niyojakavargam paridhiloo hansot mandalam, ankleshwar mandalamlooni sengpuur, jitaali, dadhal, dhanturia, tariya, matiad, haripura, sakkarpor, sarfuddin, borbhata, borbhata bette, surwadi, divi, diva, pungam, sajod, kanwa, nangal, boidara, gadkhol, amboli, adol, hajat, sarthan, motwan, telwa, piludara, umarwada, kapodara, bhadkodara, kosamadi, bakrol, safipura, alonz, pardy idris, karmali, panoli, sanjali, kharod, bhaadi, raveedra, adaadara, sisodara, utiya, ankaleshwar (M), ankaleshwar (INA) gramalu unnayi.
ennikaina sabyulu
2007 - eshwarasimha patel, bhartia janathaa parti
2012 - eshwarasimha patel, bhartia janathaa parti
2017 - eshwarasimha patel, bhartia janathaa parti
2022 - eshwarasimha patel, bhartia janathaa parti
2022 Gujarat saasanasabha ennikalu:ankaleshwar
2017 Gujarat saasanasabha ennikalu:ankaleshwar
moolaalu
Gujarat saasanasabha niyojakavargaalu
|
జనమంచి శేషాద్రి శర్మ (Janamanchi Seshadri Sarma) ( జూలై 4, 1882 - జూలై, 1950) సుప్రసిద్ధ తెలుగు కవి, పండితుడు.
జీవిత సంగ్రహం
వీరు 1882 సంవత్సరంలో జూలై 4వ తేదీన వైదిక బ్రాహ్మణ కుటుంబంలో సుబ్రహ్మణ్యావధాని, కామాక్షమ్మ దంపతులకు జన్మించారు. వీరి ప్రపితామహులు సూర్యనారాయణ సోమయాజి, పితామహులు వేంకటావధాని. వీరి పెద్దల నివాసస్థానం వైఎస్ఆర్ జిల్లా బద్వేలు తాలూకా వెంకటరాయపురం అగ్రహారం.శర్మగారికి బాల్యంలోనే మాతృ వియోగం కలిగింది.తండ్రి సుబ్రహ్మణ్య శర్మగారు మనోవైక్లయముతో కాశీ నగరమునకు వెళ్ళిపోయారు.బావగారైన గౌరిపెద్ది రామయ్యగారు శేషాద్రి శర్మ గారిని చేరదీసి చదువు చెప్పించారు.రెండేళ్ళ తరువాత శర్మగారి తండ్రి కాశినుండి తిరిగివచ్చి తమ కుమారిని తిరిగి చేరదీసిరి.అప్పటికే అవధాన విద్యానిధులై ప్రశస్తినార్జించి యుండిరి.కాని కందుకూరి వీరేశలింగం పంతులుగారి సూచన మేరకు అవధాన వుద్యమమునుండి తొలగి కావ్య రచనకు ఉపక్రమించినారు. కడపలో కొంతకాలం ఉద్యోగం చేసి తరువాతి కాలంలో కాశీ కాలినడకన వెళ్ళి అక్కడ నాలుగు సంవత్సరాలు విద్యా వ్యాసంగం చేశారు. తరువాత విజయనగరంలోను, కసింకోట మొదలైన ప్రాంతాలలో విద్యా తపస్విగా నివసించారు. వీరు చాలా శాస్త్రాలను పఠించారు. వీరు మొదట సి.ఎస్.బి. హైస్కూలులో తెలుగు పండితునిగా పనిచేసి, అక్కడ నుండి కర్నూలు కోల్స్ మెమోరియల్ హైస్కూలులో పనిచేసి, చివరిగా మునిసిపల్ ఉన్నత పాఠశాల, కడపలో 1901 నుండి దీర్ఘకాలం ప్రధానాంధ్ర పండితునిగా పనిచేసి 1937లో గజోత్సవంతో పదవీ విరమణ చేశారు.
శర్మగారి జీవిత విధానమత్యంత క్రమబద్ధమైనది.బ్రాహ్మీముహూర్తమున లేచి స్నాన సంధ్యాది అనుష్టానములను పూర్తి చేసుకొని, కావ్యరచన, తర్వాత అధ్యాపకత్వము, కొంతకాలము సాంసారిక కృత్యములు, మరల పురాణ పరిశోధనము సాయంకాలమున సద్గోష్ఠి ఇవి వారి నిత్య కృత్యములు.ప్రతి లేఖకు స్వయముగా వెంటనే బదులు ఇచ్చేవారు. ఎనిమిది గంటలపాటు పాఠశాలలో ఉద్యోగము, నాలుగు గంటల పాటు విశ్రాంతి తప్ప తక్కిన కాలమంతటిని కావ్యరచనకై వినియోగించిన మేధావులు శర్మగారు.
వీరి పదిహేనవ ఏటనే కవిత్వాన్ని ప్రేమించి అవధానాలు చేయడం ప్రారంభించారు. శతావధానాలు కూడా చేశారు. కందుకూరి వీరేశలింగం పంతులు వంటి వ్యక్తుల ఉపదేశాల వలన కావ్య రచనా కార్యక్రమానికి దీక్ష వహించి జీవితాంతం విద్యార్థిగా కృషిచేశారు. గురుకులావాసంతో, స్వయంకృషితో వీరు నాటకాంత సాహిత్యం, అలంకార శాస్త్రం, వ్యాకరణం, స్కంధత్రయ జ్యోతిషం, యోగ, మంత్ర శాస్త్రం, ధర్మ శాస్త్రం మొదలైన వాటిలో పరిశ్రమ చేసి మంచి ప్రావీణ్యం సంపాదించారు. ఆయుర్వేదంలో చక్కని నాడీజ్ఞానం పొందారు. వీరికి సాహిత్య గురువు రఘుపతి శాస్త్రి, వ్యాకరణ గురువు దాసాచార్యులు, జోతిశ్శాస్త్ర గురువు తోపల్లి చయనులు. వీరు విద్యా తపోనిధిగా ఎంతో మంది శిష్యులకు అక్షరదానం చేసిన విద్యాదాత వీరు.
శర్మగారి గ్రంధములన్నింటిని వావిళ్ళవారు ప్రచురించి మహోపకారమొనరించిరి.శర్మగారి షష్ఠిపూర్తి సందర్భముగా సన్మానోత్సవ ప్రత్యేక సంచికను వెలువరించి గౌరవించారు కూడా. వీరికి 'బాలసరస్వతి', 'అభనవ ఆంధ్ర వాల్మీకి','అభినవ నన్నయభట్టు', 'ఆంధ్ర వ్యాస', 'కావ్యస్మృతితీర్థ', 'కళాప్రపూర్ణ', 'మహాకవి', 'సంస్కృతసూరి', 'కైజర్ హింద్' మొదలైన బిరుదులు ఉన్నాయి. వీరు చాలా సన్మానాలు పొందారు.
పోతనామాత్యులవలె సహజ పండితులైన శర్మగారు భాగవత దశమస్కందమును మాత్రమే 610 పుటలు 5200 పద్యములలో రచించిరి.మహాపండితులైన నాగపూడి కుప్పుస్వామయ్య, వేదం వేంకటరాయ శాస్త్రి, శ్రీపాద కృష్ణమూర్తిశాస్త్రి మున్నగు వారలు శర్మగారినెంతగానో కొనియాడేవారు.కట్టమంచి రామలింగారెడ్డి గారు శర్మగారిని గురుంచి ప్రసంగిస్తూ వీరికవిత్వమునకు వీరి వినయాతిశయము శోభన కలిగించుచున్నది కవిత్వ పాండిత్యములకును, సౌజన్యమునకును నిత్యసంధి లేదనుట మనము ఎరింగిన విషయమే. వీరెవ్వరిని అధిక్షేపించినట్లు, ఎవ్వరితో గాని వాదమునకు పూనినట్లు కానరాదు. సౌజన్యము వీరి అలంకారము.ప్రఖ్యాతికై ప్రాకులాడువారు కారు. పండిత ప్రకాండులై, నిత్యసాహిత్యపరులై, పరోపకార పరాయణ చిత్తులై, పరదేవీ పదారవింద ధ్యానా సక్తులై మహాకావ్యములనెన్నింటినో రచించిన శ్రీ శేషాద్రిశర్మగారు 1950 జులైలో దివంగతులైనారు.
రచనలు
అనువాదాలు
శేషాద్రి శర్మ ఈ క్రింది సంస్కృత కావ్యాలను తెలుగు లోకి అనువదించారు.
హలాస్య మహాత్మ్యం
బ్రహ్మాండ పురాణం
బ్రహ్మ పురాణం
వాల్మీకి రామాయణం (ఆంధ్ర శ్రీమద్రామాయణం)
శ్రీమద్భాగవతంలోని 10 వ అధ్యాయం (తాండవకృష్ణ భాగవతం)
స్కంద పురాణం నుండి కౌమారికా ఖండం, అరుణాచల ఖండం.
పాండవాజ్ఞాతవాసం
స్వతంత్ర రచనలు
శ్రీమదాంధ్ర లలితోపాఖ్యానము
హనుమద్విజయము
సర్వమంగళా పరిణయం
ధర్మసార రామాయణం
కలివిలాసం
సత్ప్రవర్తనము
శ్రీ రామావతార తత్త్వము
శ్రీ కృష్ణావతార తత్త్వము
శ్రీకృష్ణ రాయబార చరిత్రము
శ్రీ శంకరాచార్య చరిత్రము
తండ్లత
వనజాక్షి
హృదయానందం
దుష్ ప్రభుత్వము
నవరత్ర హారము
నీటుకత్తె
గిరీశవిజయము
విచిత్ర పాదుకాపట్టాభిషేకం
నీతిసింధువు
నీతిరత్నాకరము
మనుచరిత్ర పరిశోధనము
భగవద్గీత (వచనము)
ఉత్తమమార్గము
విచిత్రరామాయణము
ఉదయగిరిముట్టడి
కడపమండలచరిత్ర
శ్రీరామవనవాసము
విహంగవిజయము
స్వప్నయాత్ర
నీతికథావళి
మూలాలు
1882 జననాలు
1950 మరణాలు
కళాప్రపూర్ణ గ్రహీతలు
తెలుగు కవులు
నెల్లూరు జిల్లా కవులు
|
పెద్దపోతులపాడు, తెలంగాణ రాష్ట్రం, జోగులాంబ గద్వాల జిల్లా, మానవపాడ్ మండలంలోని గ్రామం.
ఇది మండల కేంద్రమైన మానోపాడ్ నుండి 5 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన కర్నూలు నుండి 18 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది.ఇది పంచాయతి కేంద్రం. 2016 అక్టోబరు 11 న చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత మహబూబ్ నగర్ జిల్లా లోని ఇదే మండలంలో ఉండేది.
గణాంకాలు
2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 379 ఇళ్లతో, 1573 జనాభాతో 578 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 782, ఆడవారి సంఖ్య 791. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 194 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 7. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 576413.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి ఉంది.సమీప బాలబడి, ప్రాథమిక పాఠశాల మానోపాడ్లోను, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల చిన్నిపాడులోను, మాధ్యమిక పాఠశాల చిన్నిపాడులోనూ ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల మానోపాడ్లోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాలలు కర్నూలులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్ కర్నూలులో ఉన్నాయి.సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల కర్నూలులో ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
పెద్దపోతులపాడులో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు.ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
గ్రామంలోఒక ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం ఉంది. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీ చదివిన డాక్టరు ఒకరు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు సరఫరా అవుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
పెద్దపోతులపాడులో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
పెద్దపోతులపాడులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 44 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 23 హెక్టార్లు
సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 40 హెక్టార్లు
బంజరు భూమి: 128 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 341 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 342 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 167 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
పెద్దపోతులపాడులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
బావులు/బోరు బావులు: 167 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
పెద్దపోతులపాడులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
వరి, జొన్న
రాజకీయాలు
2013, జూలై 23న జరిగిన గ్రామపంచాయతి ఎన్నికలలో గ్రామ సర్పంచిగా తిక్కమ్మ ఎన్నికయింది.
మూలాలు
వెలుపలి లింకులు
|
timmarajupeta, anakapalle jalla, munagapaaka mandalaaniki chendina gramam.. graama janaba sumaaru nalaugu velu undunu. anakapalle nundi 9 kilometres dooram Pali.
idi Mandla kendramaina munagapaaka nundi 3 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina anakapalle nundi 9 ki. mee. dooramloonuu Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 577 illatho, 2157 janaabhaatho 181 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 1073, aadavari sanka 1084. scheduled kulala sanka 164 Dum scheduled thegala sanka 0. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 586370. pinn kood: 531033.
2022 loo chosen jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam Visakhapatnam jillaaloo, idhey mandalamlo undedi.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaalalu remdu, prabhutva praathamikonnatha paatasaala okati, prabhutva maadhyamika paatasaala okati unnayi. sameepa balabadi munagapaakalo Pali.sameepa juunior kalaasaala, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala munagapaakalonu, inginiiring kalaasaala anakaapallilonuu unnayi. sameepa vydya kalaasaala visaakhapatnamloonu, maenejimentu kalaasaala, polytechniclu anakaapallilonuu unnayi. sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala, aniyata vidyaa kendram anakaapallilonu, divyangula pratyeka paatasaala Visakhapatnam lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
timmarajupetalo unna okapraathamika aaroogya kendramlo ooka doctoru, iddharu paaraamedikal sibbandi unnare. ooka praadhimika aaroogya vupa kendramlo daaktarlu laeru. okaru paaraamedikal sibbandi unnare. samchaara vydya shaala gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, pashu vaidyasaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
gramamlo3 praivetu vydya soukaryaalunnaayi. degrey laeni daaktarlu iddharu, ooka naatu vaidyudu unnare.
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi. borubavula dwara kudaa edaadi podugunaa neee andutundi.
paarisudhyam
gramamlo bhugarbha muruguneeti vyvasta Pali. muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara kudaa pravahistundi. muruguneeru bahiranganga, kaccha kaaluvala dwara kudaa pravahistundi. muruguneetini shuddi plantloki pampistunnaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
postaphysu saukaryam, sab postaphysu saukaryam gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. poest und telegraf aphisu gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha bassulupraivetu buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. railway steshion gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. pradhaana jalla rahadari, jalla rahadari gramam gunda potunnayi. jaateeya rahadari, rashtra rahadari gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo vyavasaya parapati sangham Pali. gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram unnayi. vaanijya banku gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi.
atm, sahakara banku gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo piblic reading ruum Pali. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. assembli poling kendram, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. aatala maidanam gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. cinma halu, granthaalayam gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
timmarajupetalo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 17 hectares
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 5 hectares
banjaru bhuumii: 46 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 111 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 7 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 151 hectares
neetipaarudala soukaryalu
timmarajupetalo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
kaluvalu: 151 hectares
utpatthi
timmarajupetalo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
paarishraamika utpattulu
bellam
visheshaalu
ooriloo kala graama devatha maridimamba ammavaru jathara utsavaalu ghananga jaruguthai. ooriloo unnanatha paatasaala, cooperative Banki modhalagu soukaryalu unnayi.
moolaalu
|
shree krishna leelalu 1985 phibravari 1na vidudalaina telegu cinma. suresh prodakctions baner pai di.ramanayudu nirmimchina yea cinimaaku paruchuuri sodharulu darsakatvam vahinchaaru. chandhramohan, thulasi shivamani pradhaana taaraaganamgaa natinchina yea cinimaaku kao.chakraverthy sangeetaannandinchaadu.
taaraaganam
chandhramohan
thulasi shivamani
paruchuuri gopalkrishna
paruchuuri venkateswararao
niramla
chalapati raao
gollapudi maaruthi raao
noothanprasad
p.emle.naryana
rallapalli
nageesh badu
suryakantam
harshith
saankethika vargham
darsakatvam: paruchuri bradars
stuudio: suresh prodakctions
nirmaataa: di.ramanayidu;
swarakarta: chakraverthy
moolaalu
baahya lankelu
1985 telegu cinemalu
chandhramohan natinchina cinemalu
|
Madhya prachyam, afro-eurasialoni ooka khandantara prantham. paschima asiya (trancekakesia minahaa), eejiptu motham (ekuva bhaagam Uttar aafrikaalo Pali), turqey (kontha bhaagam aaganeya airopaalo Pali) indhulo bhaagam. yea padm 20 va sathabdam praarambhamlo sameepa prachyam (nier eest) aney padhaniki badhuluga vistrutamgaa vaadukaloeki vacchindi. "grater midle eest" (madhyaprachyam, Uttar african, aafghanisthaan, pakistan lanu kalupukuni. dheennee "menap" antaruu) aney marinta visthrutamaina bhaugoollika bhaavanalo magreb, sudan, djibouti, somali, comoros (evanni Uttar african deshalu), aafghanisthaan, pakistan lu kalisi untai. konnisarlu trancekakasia, Madhya aasiyaalu kudaa veetilo kalipi chebuthaaru. vividha nirvachanaala kaaranamgaa "Madhya prachyam" aney padm kontha gandaragolaaniki dhaaritheesindhi.
chaaala madhyapraachya deshalu (motham 18 loo 13 deshalu) arabbu prapanchamloo bhaagam. eejiptu, iranian, turkeylu yea praanthamlo athyadhika janaba kaligina deshalu. soudi arabian, visteernamlo yea prantham loni athipedda desam. madhyapraachya charithra puraathana kaalam naatidi. yea prantham yokka bhaugoollika rajakeeya praamukhyata sahasrabdaluga gurthinchabadindi. oodumatam, kraistavam, islaamto vento anek pradhaana mataalaku muulam madhyaprachyame. yea praanthamlo arabbulu majority jaati samuhamga unnare. taruvaata tarkulu, parsiyanlu, kurdulu, azeris, copts, yudulu, assyrianlu, iraaqi turkmenlu, greeq saipriyaatlu unnare.
Madhya praachyamlo saadharanamga vaedi, shushka sheetoshnasthiti umtumdi. eejiptulooni nailu delta, mesopotaamia (iraq, kuvait, turupu siriyaa) loni tigris, euphrates vaatarshedla vento parimitha praantaalaloo vyavasaayaaniki thodpadataaniki anek pradhaana nadulu neetisoukaryaanni andistunnaayi. yea praantaalanu saravantamaina nelavanka ani pilustharu. percian sindhushakha sarihaddulo unna chaaala deeshalaloo mudi chamuru nilvalu unnayi. arabian dveepakalpamloni raajulu petrolium egumathula dwara aardhikamgaa laabhapadutunnaaru. shushka vaataavaranam valana, silaaja endhanna parisramapai adhikanga aadharapadatam valana, madhyaprachyam vaataavarana marpulaku bhaareegaa kaaranamoutondi. dani pratikula prabavam kudaa yea praantampai teevramgaa padanundani bhavistunaaru.
moolaalu
asiya deshalu
arabian
|
శైలేష్ కొలను భారతదేశానికి చెందిన సినిమా దర్శకుడు. ఆయన 2020లో హిట్ సినిమా ద్వారా సినీరంగంలోకి దర్శకుడిగా అడుగుపెట్టాడు.
దర్శకత్వం వహించిన సినిమాలు
మూలాలు
బయటి లింకులు
తెలుగు సినిమా దర్శకులు
తెలుగు సినిమా రచయితలు
|
ఇవి ముఖ్యముగా తలుపు దగ్గర ముఖా ముఖి జరిగిన సంవాదాలు పాటల రూపంలో ఉంటాయి. అందుకే వీటిని తలుపుదగ్గర పాటలు అంటారు. కొన్ని పద్యాలలో ఉన్నా గణవిభాజనకి లొంగవు కనుక వీటిని పాటలనే అంటారు.
సత్యభామ వాకిట శ్రీకృష్ణుడు నిలిచి తలుపు తీయమంటాడు. ఆమె ఖండిత నాయిక అయి చక్కని దేహము నలిపెక్కినదేమోయి అనీ చిక్కని గోరులు కొనలు వంగెనేమొయి అనీ నిలవదీస్తుంది. ఏవో కొంటి సమాధానలు చెబుతాడు స్వామి.
ఇంకో పాటలో సీతారాములకు తలుపు దగ్గర సంవాదము. అయితే సీత ఖండితనాయిక కాదు. ఆఅమ్మకు ఆఅయ్య సంగతంతా బాగా తెలుసును. కనక ఏదో వినోదానికి మాత్రమే అడ్డు ప్రశ్నలు వేస్తుంది. ఈ పాటలో చివ్వర ధరణిలో శ్రీహరి దాసుల బ్రోచితే అని కనబడుతుంది.
ఇంకో తలుపుదగ్గర పాట బాలకృష్ణ భామలకు సంవాదము. ఇందులోని భామ ప్రశ్నలలో గడుసుదనము పదునెక్కుతుంది. చీరలు రవికలు చిత్రపటంబులు కొనితెచ్చితివే భామా అని స్వామి అంటే, చీరలు కలిగితే చెలియలవలువలు చేగోని పోదువటోయీ అని అడుగుతుంది. పాముపై పవళించెడి వారికి పరుపులెక్కడివి అనీ, అక్షయముగ గజ అశ్వములుంటే పక్షినెక్కుటనేమోయీ అనీ విప్రుని ధోవతికొంగున యటుకులు విప్పితివటే యేమోయీ అనీ అల్లరి పెడుతతుంది.
ఇంకో తలుపుల పాట పార్వతి పరమేశ్వరుడు ల సంవాదము. వరనవమణి కనకోజ్వల కనకకవాటము దియ్యవెగౌరీ అని మహాఠీవిగా అడుగులు వేస్తూ ప్రారంభించింది. ఇది ఎవడొ ప్రౌఢకవి రచించి ఉంటాడు. "శఖిలోచనము, కలపము, చిలుకవజీరు" వంటి పదాలు కూడా ఇందులో ఉన్నాయి.
ఇంకో తలుపుల పాట శ్రీ వెంకటేశ్వరుడుకి అలమేలుమంగకూ సంవాదము. తన వంటిమీది చిన్నెలన్నింటికీ ఏదో సమాధానాలు చెప్పి, "భామరొనేనే మెరుగననుచు బల్ పామునైన బట్టెనే" అనీ "అతివల నెవ్వరి కలయలేదని అగ్ని నైన మింగినే" అనీ అంటాడు స్వామి. " వాటికంటె ప్రబుద్ధుడవు నీకు వాటివల్ల భయమేమి" అని అడ్డు సవాళ్ళు వేస్తుంది.
మనకింత వరకు లభించిన యక్షగానం లలో కందుకూరి రుద్రకవి (సా.శ. 1580-1620) సుగ్రీవవిజయము ప్రాచీనమైనది. కాని ఇందులో తలుపుదగ్గర పాటలు లేవు. కాని మిగతా యక్షగానంలలో గరుడాచల నాటకము, వల్లాపుర ఉషాపరిణయము, గౌరీశంకరవిలాసము, ఆండాళ్ చరిత్రము మొదలైన వాటిలలో ఈ పాటలు ఉన్నాయి.
తమిళములో యక్షగానములు లేవంటారు. తలుపుతెరిచేపాట ఈ తెలుగురచనలలో ప్రవేశించి చాలా మార్పులు చెందింది. ఈనాడు తెలుగులో తలుపుదగ్గరపాటలు చాలానే ఉన్నాయి. మొదట వీటిని ప్రచురించినవారు శ్రీ నందిరాజు చలపతిరావు గారు. వారు 1921లో ప్రచురించిన స్త్రీల పాటలు ఇవి ఉన్నాయి.
దేవాలయాలలో ఉత్సవ సమయాలలో వీటిని పాడుట పరిపాటి. ఈపాటలు చాలా మట్టుకు పున్నాగ రాగంలో ఉన్నాయి చాలా మట్టుకు. కొన్ని నాథనామక్రియలో ఉన్నాయి. ఈ రెంటికి మూర్ఛన ఒకటే గాని స్వరాలు తేడా ఉంటాయి. కాలక్రమాన ఈ పాటలలో దేవీ దేవరా అదృశ్యులై అన్నా చెల్లిళ్ళు, ముక్తికాంతా జీవులు, తారా చంద్రులు, ఉషా అనిరుద్ధులు, రతీదేవి, మన్మధుడు ప్రవేశించారు.
మూలము
1954 భారతి మాస పత్రిక ఎడిషన్ 7.
జానపద సాహిత్యం
|
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.