id
stringlengths 1
6
| url
stringlengths 32
143
| title
stringlengths 1
79
| text
stringlengths 7
183k
|
|---|---|---|---|
166829 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Langweid | Langweid | Langweid betekent
Langweid am Lech, Gemeen in’n Landkreis Augsburg, Bayern,
Langweid, Oort in de Gemeen Bidingen in’n Landkreis Ostallgäu, Bayern,
Langweid, Oort in de Marktgemeen Neubeuern in’n Landkreis Rosenheim, Bayern,
Langweid, Oort in de Gemeen Raubling in’n Landkreis Rosenheim, Bayern.
Kiek ok bi: Langwied. |
166864 | https://nds.wikipedia.org/wiki/The%20Carpenters | The Carpenters | The Carpenters weern en US-amerikaansch Popband, de ut Richard Carpenter (Gesang, Tasteninstrumente) un Karen Carpenter (Gesang, Perkussion) bestunn. Besünners bekannt weern se in de 1970er Johren.
Diskografie
Alben
Offering/Ticket to Ride (1969)
Close to You (1970)
Carpenters (1971)
A Song for You (1972)
Now & Then (1973)
Horizon (1975)
A Kind of Hush (1976)
Passage (1977)
Christmas Portrait (1978)
Made in America (1981)
Voice of the Heart (1983)
An Old-Fashioned Christmas (1984)
Lovelines (1989)
As Time Goes By (2004)
Singles
(They Long to Be) Close to You (1970)
We’ve Only Just Begun (1970)
For All We Know (1971)
Rainy Days and Mondays (1971)
Superstar (1971)
Hurting Each Other (1972)
Goodbye to Love (1972)
Sing (1973)
Yesterday Once More (1973)
Top of the World (1973)
I Won’t Last a Day Without You (1974)
Please Mr. Postman (1974)
Only Yesterday (1975)
There’s a Kind Of Hush (All Over the World) (1976)
Calling Occupants of Interplanetary Craft (1977)
Sweet, Sweet Smile (1978)
Beechwood 4-5789 (1982)
Weblenken
Websteed vun de Carpenters (engelsch)
USA
Musikgrupp
Pop-Musik |
166866 | https://nds.wikipedia.org/wiki/The%20Doors | The Doors | The Doors weern en US-amerikaansch Rockband, de ut Jim Morrison (Gesang), Ray Manzarek (Tasteninstrumente), Robby Krieger (Leadgitarr) un John Densmore (Perkussion) bestunn. De Grupp gellt as en vun de inflootriekskten Bands vun de 1960er Johren.
Diskografie
Alben
The Doors 1967)
Strange Days (1967)
Waiting for the Sun (1968)
The Soft Parade (1969)
Morrison Hotel (1970)
Absolutely Live (1970)
L.A. Woman (1971)
Other Voices (1971)
Full Circle (1972)
An American Prayer (1978)
Bright Midnight: Live In America (2002)
Singles
1967 Break on Through (To The Other Side) #106 US
1967 Light My Fire #1 US
1967 People Are Strange #12 US
1967 Love Me Two Times #25
1968 The Unknown Soldier #39 US
1968 Hello I Love You #1 US, #15 UK
1968 Touch Me #3 US
1969 Wishful Sinful #44 US
1969 Tell All the People #57 US
1969 Running Blue #64 US
1970 You Make Me Real #50 US
1970 Roadhouse Blues #50 US
1971 Love Her Madly #11 US
1971 Riders on the Storm #14 US
1971 Tightrope Ride #71 US
1972 Ships with Sails
1972 Get Up and Dance
1972 The Mosquito #85 US
1972 The Piano Bird
1983 Gloria #18 US
Weblenken
Websteed vun de Doors
USA
Musikgrupp
Rockmusik |
166870 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Ave%20Maria | Ave Maria | Ave Maria is de latiensche Beginn un liektiedig de gewahne Naam vun en Grundbeed vun de kathoolsche Kark, de sick op de Anropen vun Maria, de Moder vun Jesus, besinnt. De orthodoxsche Karken doot ok en sücket lieket Beed kennen.
Dat Beed besteiht ut twee Delen :
De eerste Deel besteiht ut den bibelschen Ansnacken an Maria vun den Erzengel Gabriel bi Ploogmarien (Lk 1, 28) ;
De tweede Deel is en Beed üm den Bistand in de Doodsstünn. |
166871 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Schlenke | Schlenke | Schlenke is de Familiennaam von
Hubertus Schlenke (* 1969), düütschen Kunstexperten,
Manfred Schlenke (1927–1997), düütschen Historiker,
Peter Schlenke (* 1965), düütschen Mediziner.
Kiek ok bi: Slenk. |
166889 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Jeremy%20Teela | Jeremy Teela | Jeremy Scott Teela (* 28. November 1976 in Seattle) is en ehmalger US-amerikaansch Biathlet.
Jeremy Teela fung 1993 mit den Biathlonsport an un hörr siet 1997 to dat US-Natschonalteam. He is Sportsuldat un leevt in Heber City. Bit 2009 weer he mit de Biathletin Denise Teela verheiraadt. Sien Debüt in‘ Biathlon-Weltcup geev he 1997 bi en Sprint in Ruhpolding. Hööchtpunkte vun sien Weltcup-Karriere weern en Platz 10 in‘ Sprint in de Saison 2002/03 in Chanty-Mansijsk un en Platz 9 in‘ Sprint in de Saison 2000/01 in Pokljuka. Beid Platzeeren reck he bi de to glieker Tiet utdragen Biathlon-Weltmeesterschapen. Bi Weltmeesterschapen weer he van 1997 bit 2009 immer dorbi. 2002 in Salt Lake City un 2006 in Turin is he bi Olympisch Winterspelen antreeden. Bi de Spelen in sien Heimatland is he in all veer Rennen antreeden un keem in dat Eenzel up en gooden 14. Platz. In Sprint und Verfolgung reck he de Platzen 20 bzw. 23.
Siet Midden vun de 2000er-Johren kunn Teela blots noch selten good Ergevnisse recken, Top-20-Resultate reck he lang Tiet nich mehr. In de Saison 2008/09 wunn he bit to de Weltmeesterschapen een mickrigen Punkt un wurr vun den Verband för den letzten Weltcup in Chanty-Mansijsk nich mehr nomineert. Teela reageer mit en Trotzreaktschoon un leep in da teerst Rennen nah de WM, en Eenzel in Vancouver-Whistler, achter den unverwachten Sieger Vincent Jay un Daniel Böhm up den darten Platz. Dormit reck he sien eerst Podiumsplatzeeren un sien dart Top-Ten-Resultat. In den Eenzel-Gesamtweltcup vun dat Johr reck dann dordör to Platz 27. Jeremy Teela nehm an de Olympisch Winterspelen 2010 deel. Sien best Resultat weer de 9. Platz in‘ Sprint. Mit de Staffel keem he up Rang 13.
In‘ Gesamtweltcup weer sien best Platzeeren an dat Enn‘ vun de Saison Platz 48 in de Saison 2002/03.
Weblenken
Jeremy Teela in de Datenbank vun de IBU (engelsch)
Jeremy Teela in de Datenbank vun Sportsreference.com (engelsch)
Mann
Börger von de USA
Boren 1976
Biathlet (USA)
Olympiadeelnehmer (USA) |
166893 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Futterer | Futterer | Futterer is de Familiennaam von
Antonia Frederick Futterer (1871–1951), US-amerikaanschen Bibelwetenschopper un Preddiger,
August Futterer (1865–1927), düütschen Teekner,
Carl Futterer (1873–1927), Swiezer Kumponist,
Josef Futterer (1871–1930), düütschen Teekner, Maler un Raderer,
Karl Futterer (1866–1906), düütschen Asienforscher un Geoloog,
Wolfgang Schmidt-Futterer (1927–1978), düütschen Jurist.
Kiek ok bi: Fütterer. |
166895 | https://nds.wikipedia.org/wiki/F%C3%BCtterer | Fütterer | Fütterer oder Fuetterer is de Familiennaam von
Christine Fütterer (* 1963), düütsche Footballspelerin,
Danny Fütterer (* 1975), düütschen Footballspeler,
Dieter K. Fütterer (* 1938), düütschen Geoloog un Polarforscher,
Heinz Fütterer (1931–2019), düütschen Sprinter,
Heribert Fütterer (1894–1963), düütschen Offzeer,
Werner Fuetterer (1907–1991), düütschen Schauspeler.
Kiek ok bi: Futterer. |
166907 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Pierenk%C3%A4mper | Pierenkämper | Pierenkämper is de Familiennaam von
Ulrich Pierenkämper (* 1936), düütschen Footballspeler.
Maria Pierenkämper (1910–2005), düütsche Schauspelerin. |
166919 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Geismar | Geismar | Geismar betekent
Geismar, Stadt in’n Landkreis Kassel, Hessen,
Geismar, Gemeen in’n Landkreis Eiksfeld, Döringen,
Geismar, Oort in de Stadt Frankenberg in’n Landkreis Waldegge-Frankenberg, Hessen,
Geismar, Oort in de Stadt Fritzlar in’n Schwalm-Eder-Kreis, Hessen,
Geismar, Oort in de Stadt Geisa in’n Wartburgkreis, Döringen,
Geismar, Oort in de Stadt Göttingen in’n Landkreis Göttingen, Neddersasssen,
Geismar, Oort in Louisiana, USA,
Geismar, westfäälsche Eddelfamilie.
Geismar is de Familiennaam von
Alain Geismar (* 1939), franzööschen Physiker, Schriever un Politiker,
Benedikt von Geismar (1680–1757), düütschen Benediktiner un Abt,
Caspar von Geismar (1783–1848), düütschen Offzeer,
Coelestin von Geismar († 1718), düütschen Benediktiner un Abt,
Eduard Geismar (1871–1939), däänschen Theoloog un Religionsphilosoof,
Hans von Geismar († 1502/1503), düütschen Maler,
Hans Dietrich von Geismar (1649–1702), düütschen Hoffbeamten,
Heinrich von Geismar († 1431), düütschen Theoloog,
Jårg Geismar (1958–2019), düütschen Künstler,
Johann Georg von Geismar (1682–1749), düütschen Hoffbeamten un Staatsmann.
Kiek ok bi: Geismer, Geissmar. |
166921 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Heusinger | Heusinger | Heusinger is de Familiennaam von
Adolf Heusinger (1897–1982), düütschen Generaal,
Bernd Heusinger (* 1964), düütschen Journalist,
Bruno Heusinger (1900–1987), düütschen Jurist,
Carl-Bernhard von Heusinger (* 1968), düütschen Jurist un Politiker,
Detlef Heusinger (* 1956), düütschen Musiker, Kumponist un Dirigent,
Eberhard von Heusinger (1925–2002), düütschen Jurist un Manager,
Edmund Heusinger von Waldegg (1817–1886), düütschen Inschenör,
Emil Heusinger von Waldegg (1880–1966), düütschen Admiraal,
Ernst Heusinger (1792–1884), düütschen Schriever un Sagensammler,
Fritz Heusinger, düütschen Architekt,
Hans-Joachim Heusinger (1925–2019), düütschen Politiker,
Helmut Heusinger (1930–2019), düütschen Chemiker,
Joachim Heusinger von Waldegg (* 1940), düütschen Kunsthistoriker,
,
Karl Friedrich Heusinger (1792–1883), düütschen Patholoog,
Klaus von Heusinger (* 1962), düütschen Spraakwetenschopper,
Konrad Heusinger (1752–1820), düütschen Klassischen Philoloog un Pädagoog,
Patrick Heusinger (* 1981), US-amerikaanschen Schauspeler,
Robert von Heusinger (* 1967), düütschen Journalist,
Sabine von Heusinger (* 1964), düütsche Historikerin,
Wolfgang von Heusinger (* 1928), düütschen Politiker.
Kiek ok bi: Häussinger. |
166922 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Johann%20Heusinger | Johann Heusinger | Johann Heusinger is de Naam von
* Johann Heusinger (1769–1846), düütschen Maler,
Johann Heinrich Gottlieb Heusinger (1766–1837), düütschen Schoolmeester un Philosoof,
Johann Michael Heusinger (1690–1751), düütschen Theoloog un Pädagoog. |
166948 | https://nds.wikipedia.org/wiki/UEC-Straaten-Europameesterschapen%20Mannl%C3%BC%C3%BCd%20%28Elite%29 | UEC-Straaten-Europameesterschapen Mannlüüd (Elite) | De UEC-Straaten-Europameesterschapen gifft dat siet 2016 för de Utwussen (Elite). För de U-23-Fohrer gifft dat de all siet 1995. Ok för de Fruen gifft dat disse Meesterschapen. Se wurrn an ünnerscheedlich Öörd in Europa utfohren.
Hier sünd de Fohrer uplist, de de Meesterschapen up de Straat wunnen hemm.
2016 Peter Sagan
2017 Alexander Kristoff
2018 Matteo Trentin
2019 Elia Viviani
2020 Giacomo Nizzolo
2021 Sonny Colbrelli
Radrennen |
166949 | https://nds.wikipedia.org/wiki/UEC-Straaten-Europameesterschapen%20Mannl%C3%BC%C3%BCd%20%28U-23%29 | UEC-Straaten-Europameesterschapen Mannlüüd (U-23) | De UEC-Straaten-Europameesterschapen Mannlüüd (U-23) gifft dat siet 1995. Sie de Tiet gifft dat Rennen ok för de Fruen un siet 2016 ok för de Utwussen (Elite). De Rennen wurrn an ünnerscheddlich Öörd in Europa utfohren.
De List wiest de bitherig Winner ut.
1995 Mirko Celestino
1996 Cândido Barbosa
1997 Salvatore Commesso
1998 Zoran Klemenčič
1999 Michele Gobbi
2000 Graziano Gasparre
2001 Giampaolo Caruso
2002 Michael Albasini
2003 Giovanni Visconti
2004 Kalvis Eisaks
2005 František Raboň
2006 Benoit Sinner
2007 Andrei Kljujew
2008 Cyril Gautier
2009 Kris Boeckmans
2010 Piotr Gawroński
2011 Julian Kern
2012 Jan Tratnik
2013 Sean De Bie
2014 Stefan Küng
2015 Erik Baška
2016 Aljaksandr Rabuschenka
2017 Casper Pedersen
2018 Marc Hirschi
2019 Alberto Dainese
2020 Jonas Hvideberg
2021 Thibau Nys
Radrennen |
166950 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Antonio%20Pesenti | Antonio Pesenti | Antonio Pesenti (* 17. Mai 1908 in Zogno; † 10. Juni 1968 in Bergamo) weer en italieensch Radrennfohrer.
He weer Profi-Rennfohrer van 1929 bit 1939. Sien gröttste Spood weer 1932 de Gewinn vun de Gesamtwertung vun den Giro d’Italia. Up de söbente Deelstreck vun Lanciano nah Foggia kunn he dat Rosa Trikot vun den Düütschen Hermann Buse erobern un bit to dat Enn’n vun den Giro verteidigen un wunn vör Jef Demuysere, Remo Bertoni, Learco Guerra, Kurt Stöpel, Michele Mara, Alfredo Binda un annern. Nahdem he in dat sülvig Johr noch den veerten Platz bi de Tour de France recken dee, kunn he aber in de Folgejohren kien groot Erfolge mehr verteeken.
Antonio Pesenti weer de Vader vun den Radrennfohrer Guglielmo Pesenti.
Palmares
1930
Een Deelstreck – Giro d’Italia
1931
Gesamtdart – Tour de France
1932
Gesamtsieger – Giro d’Italia
Gesamtveert un een Deelstreck Tour de France
Weblinks
Antonio Pesenti in de Datenbank vun de Tour de France
Antonio Pesenti in de Datenbank vun Radsportseiten.net
Enkeld Nahwiesen
Mann
Börger von Italien
Boren 1908
Storven 1968
Radrennfohrer (Italien) |
166952 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Vilks | Vilks | Vilks is de Familiennaam von
Arnis Vilks (* 1956), düütschen Weertschopswetenschopper un Philosoof,
Lars Vilks (1946–2021), sweedschen Künstler.
Kiek ok bi: Wilks. |
166953 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Wilks | Wilks | Wilks is de Familiennaam von
Allan R. Wilks (* 1954), US-amerikaanschen Mathematiker,
Eileen Wilks (* 1952), US-amerikaansche Schrieversche,
Ella Wilks (* 1985), neeseelandsche Schauspelerin,
Guy Wilks (* 1981), brietschen Rallyefohrer,
Ivor Wilks (1928–2014), brietschen Historiker,
Michael Wilks (* üm 1950), engelschen Badmintonspeler,
Mike Wilks (* 1947), engelschen Künstler, Illustrater un Schriever,
Norman Wilks (1885–1944), kanaadschen Pianist un Musikpädagoog,
Samuel Wilks (1824–1911), brietschen Mediziner un Biograaf,
Samuel Stanley Wilks (1906–1964), US-amerikaanschen Statistiker.
Kiek ok bi: Wilkes, Vilks. |
166955 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Tapaj%C3%B3s | Tapajós | Tapajós betekent
Rio Tapajós, Stroom in Brasilien, de in’n Amazonas münnt.
Tapajós is de Familiennaam von
Paulinho Tapajós († 2013), brasiliaanschen Kumponist un Sänger,
Sebastião Tapajós (1943–2021), brasiliaanschen Gitarrspeler un Kumponist. |
166956 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Kishida | Kishida | Kishida betekent
Kishida, japaansch Lehn.
Kishida is de Familiennaam von
Eriko Kishida (1929–2011), japaansche Schrieversche un Översetterin,
Fumio Kishida (* 1957), japaanschen Politiker,
Kishida Ginkō (1833–1905), japaanschen Journalist,
Hiroki Kishida (* 1981), japaanschen Footballspeler,
Kazuhito Kishida (* 1990), japaanschen Footballspeler,
Kishida Kunio (1890–1954), japaanschen Schriever, Literaturkritiker, Översetter un Theaterschriever,
Kyōko Kishida (1930–2006), japaansche Schauspelerin,
Kyūkichi Kishida (1888–1968), japaanschen Zooloog,
Masayuki Kishida (* 1985), japaanschen Swemmer,
Kishida Ryūsei (1891–1929), japaanschen Maler,
Shin Kishida (1939–1982), japaanschen Schauspeler,
Shōhei Kishida (* 1990), japaanschen Footballspeler,
Kishida Toshiko (1863–1901), japaansche Feministin un Schrieversche,
Yūsuke Kishida (* 1999), japaanschen Footballspeler. |
166958 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Marret | Marret | Marret is de Familiennaam von
Michel Marret (1909–1995), franzööschen Badmintonspeler.
Marret betekent
Marret, Daal op dat Pétrel-Eiland, Antarktika,
Marret-Gletscher, Gletscher in Adélieland, Antarktika. |
166959 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Wursthorn | Wursthorn | Wursthorn is de Familiennaam von
Albert Wursthorn (* 1954), düütschen Skispringer,
Ernst Wursthorn (* 1941), düütschen Skispringer,
Heinz Wursthorn, düütschen Skispringer,
Herbert Wursthorn (* 1957), düütschen Lichtathlet,
Theresa Wursthorn (* 1984), düütsche Skilanglöperin. |
166966 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Minetti | Minetti | Minetti is de Familiennaam von
Annalisa Minetti (* 1976), italieensche Sängerin, Songschrieverin, Sportlerin un Moderatorin,
Anne-Elise Minetti (* 1988), düütsche Schauspelerin,
Bernhard Minetti (1905–1998), düütschen Schauspeler,
Daniel Minetti (* 1958), düütschen Schauspeler,
Francesco Domenico Minetti, italieenschen Maler,
Hans Minetti (1898–1991), düütschen Inschenör,
Hans-Peter Minetti (1926–2006), düütschen Schauspeler,
Jennifer Minetti (1940–2011), düütsche Schauspelerin,
Nicole Minetti (* 1985), italieensche Tähnmedizinerin,
Tuula Minetti (* 1964), finnsche Squashspelerin.
Minetti betekent
Minetti, Theaterstück von Thomas Bernhard. |
166967 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Grahame | Grahame | Grahame is de Familiennaam von
Christine Grahame (* 1944), schottsche Politikerin,
David C. Grahame (1912–1958), US-amerikaanschen Physikochemiker,
Gloria Grahame (1923–1981), US-amerikaansche Schauspelerin,
John Grahame (* 1975), US-amerikaanschen Ieshockeyspeler,
Kenneth Grahame (1859–1932), brietschen Schriever,
Ron Grahame (* 1950), US-amerikaanschen Ieshockeyspeler.
Kiek ok bi: Graeme, Graham. |
166968 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Mount%20Graham | Mount Graham | Mount Graham betekent
Mount Graham, Barg in Arizona, USA,
Mount Graham, Barg in de Region West Coast, Neeseeland,
Mount Graham, Barg in Marie-Byrd-Land, Antarktika.
Kiek ok bi: Graham Peak. |
166969 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Kraham | Kraham | Kraham betekent
Kraham, Oort in de Stadt Dorfen in’n Landkreis Erding, Bayern,
Kraham, Oort in de Gemeen Johanniskirchen in’n Landkreis Rottal-Inn, Bayern,
Kraham, Oort in de Gemeen Tyrlaching in’n Landkreis Altötting, Bayern.
Kiek ok bi: Graham. |
166970 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Ashley%20Graham | Ashley Graham | Ashley Graham is de Naam von
* Ashley Graham (* 1984), austraalschen Rugbyspeler,
Ashley Graham (* 1987), US-amerikaansch Model. |
166971 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Bill%20Graham | Bill Graham | Bill Graham is de Naam von
* Bill Graham (1918–1975), US-amerikaanschen Musiker,
Bill Graham (1919–1995), austraalschen Politiker,
Bill Graham (1931–1991), US-amerikaanschen Kunzertveranstalter,
Bill Graham (* 1939), kanaadschen Politiker.
Kiek ok bi: Billy Graham, William Graham. |
166972 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Bob%20Graham | Bob Graham | Bob Graham is de Naam von
* Bob Graham (Daniel Robert Graham; * 1936), US-amerikaanschen Politiker,
Bob Graham (* 1942), austraalschen Schriever un Illustrater.
Kiek ok bi: Bobby Graham, Robert Graham. |
166973 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Frank%20Graham | Frank Graham | Frank Graham is de Naam von
* Frank Graham (1914–1950), US-amerikaanschen Synchroonspreker,
Frank L. Graham (* 20. Johrhunnert), kanaadschen Molekularbioloog,
Frank Porter Graham (1886–1972), US-amerikaanschen Politiker. |
166974 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Daniel%20Graham | Daniel Graham | Daniel Graham is de Naam von
* Daniel Graham (* 1978), US-amerikaanschen American-Football-Speler,
Daniel Robert Graham (* 1936), US-amerikaanschen Politiker,
Daniel W. Graham (* 1948), US-amerikaanschen Philosoof. |
166975 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Caroline%20Graham | Caroline Graham | Caroline Graham is de Naam von
* Caroline Graham (* 1931), engelsche Schrieversche,
Caroline Graham Hansen (* 1995), noorweegsche Footballspelerin.
Kiek ok bi: Carolyn Graham. |
166976 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Bruce%20Graham | Bruce Graham | Bruce Graham is de Naam von
* Bruce Graham (* 1985), kanaadschen Ieshockeyspeler,
Bruce Graham (* 20. Johrhunnert), US-amerikaanschen Dreihbookschriever,
Bruce J. Graham (1925–2010), US-amerikaanschen Architekt. |
166977 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Brian%20Graham | Brian Graham | Brian Graham is de Naam von
* Brian Graham (* vör 1955), austraalschen Rugbyspeler,
Brian Graham (* 1987), schottschen Footballspeler. |
166978 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Bobby%20Graham | Bobby Graham | Bobby Graham is de Naam von
* Bobby Graham (1909–1963), brietschen Löper,
Bobby Graham (1940–2009), brietschen Slagtüügspeler,
Bobby Graham (* 1944), schottschen Footballspeler.
Kiek ok bi: Bob Graham, Robert Graham. |
166985 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Franco%20Parisi | Franco Parisi | Franco Parisi is de Naam von
* Franco Parisi (* 1967), chileenschen Weertschopswetenschopper un Politiker,
Franco Parisi (* 1983), austraalschen Footballspeler. |
166986 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Parisi | Parisi | Parisi is de Familiennaam von
Alessandro Parisi (* 1977), italieenschen Footballspeler,
Alice Parisi (* 1990), italieensche Footballspelerin,
Angelo Parisi (* 1953), brietsch-franzööschen Judoka,
Arturo Parisi (* 1940), italieenschen Politiker,
Bruno Parisi (1884–1957), italieenschen Zooloog un Museumsbaas,
Franca Parisi (* 1933), italieensche Schauspelerin,
,
Giorgio Parisi (* 1948), italieenschen Physiker,
Giovanni Parisi (1967–2009), italieenschen Boxer,
Hugo Parisi (* 1984), brasiliaanschen Waterspringer,
Ico Parisi (Domenico Parisi; 1916–1996), italieenschen Architekt un Designer,
Luigi Parisi (* 1969), italieenschen Speelbaas.
Parisi betekent
Parisi, Gemeen in’n Bundsstaat São Paulo, Brasilien. |
166987 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Manabe | Manabe | Manabe betekent
(6193) Manabe, en Asteroid,
Manabe, japaansche Eddelfamilie.
Manabe is de Familiennaam von
Manabe Gijū (1891–1982), japaanschen Politiker,
Hikaru Manabe (* 1997), japaanschen Footballspeler,
Kazushito Manabe (* 1958), japaanschen Gewichthever,
Kazuyuki Manabe (* 1970), japaanschen Radrennfohrer,
Manabe Kureo (* 1920), japaanschen Schriever,
Masayoshi Manabe (* 1963), japaanschen Volleyballspeler,
Manabe Riichirō (* 1924), japaanschen Kumponist,
Manabe Sakari (1851–1918), japaanschen Generaal un Politiker,
Syukuro Manabe (* 1931), japaanschen Meteoroloog un Klimatoloog,
Takeki Manabe (* 1940), japaanschen Politiker. |
166989 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Fedtschenko | Fedtschenko | Fedtschenko () is de Familiennaam von
Alexei Pawlowitsch Fedtschenko (1844–1873), russ’schen Naturwetenschopper un Opdecker,
Boris Alexejewitsch Fedtschenko (1872–1947), russ’schen Botaniker,
Olga Alexandrowna Fedtschenko (1845–1921), russ’sche Botanikerin. |
166990 | https://nds.wikipedia.org/wiki/V%C3%A9rove | Vérove | Vérove is de Familiennaam von
François Vérove (1962–2021), franzööschen Möörder,
Jimmy Vérove (* 1970), franzööschen Basketballspeler,
Yves-Marie Vérove (* 1949), franzööschen Basketballspeler un -trainer. |
166991 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Richard%20Reinhardt | Richard Reinhardt | Richard Reinhardt is de Naam von
* Richard Reinhardt (1820–1898), düütschen Översetter,
Richard Reinhardt (1874–1967), düütschen Veterinärmediziner,
Richard Reinhardt (* 1957), US-amerikaanschen Slagtüügspeler. |
166992 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Henry%20B.%20Sloman | Henry B. Sloman | Henry B. Sloman is de Naam von
* Henry B. Sloman (Henry Brarens Sloman; 1812–1867), düütschen Avkaat un Schriever,
Henry B. Sloman (Henry Brarens Sloman; 1848–1931), brietsch-düütschen Ünnernehmer un Banker. |
167001 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Zajonc | Zajonc | Zajonc is de Familiennaam von
Miroslav Zajonc (* 1960), tschechoslowaakschen Rodler,
Robert Zajonc (1923–2008), US-amerikaanschen Psycholoog. |
167003 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Klaus%20Hasselmann | Klaus Hasselmann | Klaus Ferdinand Hasselmann (* 25. Oktober 1931 in Hamborg) is en düütsch Klimaforscher, Meteoroloog un Ozeanoloog. Van 1975 bit 1999 weer he Direkter an dat Max-Planck-Institut för Meteorologie in Hamborg. 2021 wurr Hasselmann gemeensam mit Syukuro Manabe un Giorgio Parisi de Nobelpries för Physik tospraaken.
Leven
Sien Vader weer de Publizist Erwin Hasselmann. De Familie is 1934 wiels de Tiet vun den Natschonalsozialismus in dat Vereenigte Königkriek utwannert un in’n August 1949 torüchkommen. Van 1950 bit 1955 hett he Physik un Mathematik an de Universität Hamborg studeert, sien Doktertitel van 1955 bit 1957 an dat Max-Planck-Institut für Strömungsforschung in Chöttingen mit de Dissertatschoon Über eine Methode zur Bestimmung der Reflexion und Brechung von Stoßfronten und von beliebigen Wellen kleiner Wellenlängen an der Trennungsfläche zweier Medien maakt un harr ansluutend bit 1964 mehrere Assistenzen. In‘n Februar 1963 habiliteer he an de Universität Hamborg.
Af 1966 weer he Perfesser un later Direkter vun dat Institut för Geophysik un Planetarische Physik an de Universität Hamborg as ok Perfesser an de Scripps Institution of Oceanography in La Jolla, Kalifornien. Van 1970 bit 1972 weer he Perfesser an de Woods Hole Oceanographic Institution in Massachusetts un ansluutend bit 1975 ordentlicher Perfesser för Theoretische Geophysik, later Direkter an dat Institut för Geophysik vun de Universität Hamborg. Van 1975 bit November 1999 weer he Direkter an dat Max-Planck-Institut för Meteorologie in Hamborg un van 1988 bit 1999 wetenschaplich Direkter an dat Düütsch Klimareekenzentrum in Hamborg. To sien Doktoranden hörr Mojib Latif.
He is siet 1957 mit de Mathematikerin Susanne Hasselmann-Barthe, ehmalige Wetenschaplerin an dat Max-Planck-Institut för Meteorologie, verheiraadt un hett dree Kinner.
Wark
Hasselmann hett in den 1960er Johren ok an stochastischen nichtlinearen Wesselwirkungen vun Ozeanwellen (un anner Wellenphänomene in de Geophysik) forscht, de he störungstheoretisch mit de Methood vun Feynman-Graphen behanneln dee. He hett 1976 en stochastisches Klimamodell (Hasselmann-Modell) entwickelt, in dat Tofallsfluktuatschonen ähnlich as in de Brownsche Bewegung (un jüst as dor mit de Langevin-Glieken oder deren Utwieden beschreeven) för de Variabilität vun dat Klima sörgen.
In dat Wetenschapsrebeet vun de globalen Erwärmung is he de Schriever, de vun 1991 bit August 2001 de meesten Referenzen pro Publikatschoon kreeg. Hasselmann hett völ bedüüdend wetenschaplich Bidrääg to de Klimaforschung bidragen. Ünner annern hett he wetenschaplich Methoden entwickelt, mit de de spezifischen Fingerafdrücke vun natürlich Phänomene un minschlich Aktivitäten up dat Klimasystem bestimmt wurnn können. Disse Methoden wurrn denn vun Klimaforschern bruukt, um de maatgevend dör anthropogene Kohlenstoffdioxidemissionen veroorsaakt globale Erwärmung to bewiesen. Sien Wark On the signal-to-noise problem in atmospheric response studies ut dat Johr 1979 wurrd rückblickend as en entscheeden Träe to’n Nahwies vun den minschlichen Infloot up de globale Erwärmung ansehn. De Klimaforscher Benjamin David Santer, de in de 1990er Johren in dat vun Hasselmann leit Max-Planck-Institut för Meteorologie arbeiten dee, hett verkloort, dat hör Arbeit "ihrer Zeit weit voraus" ween weer, so düchtig, dat he de to den Tietpunkt nich verstahn harr. Karnidee achter disse vun de Signalverarbeitung anreegt Arbeit weer, dat Klimaforscher as ok Nahrichteningenieure vör dat Problem stahn, ut dat Ruuschen in den Daten (bi de Klimaforschung veroorsaakt dör interne Variabilität) en Signal to detekteeren, also Inflooten up dat Klimasystem, de vun buten veroorsaakt wurrn, as bispeelswies dör de Sünn, vulkanische Aktivitäten oder eben minschenmaakt Treibhausgasemissionen. Sückse Methodento dat Trennen vun Signalen un Ruuschen weern woll all entwickelt wurrn, se weern aber de Klimaforschung tonächst wietgahnd unbekannt bleeven.
Hasselmann hett sück ok mit ökonomischen Modellen befaat. In den 1990er Johren hett he en vun sien Beschäftigung mit nichtlinearen Wellen anreegt Modell vun de Elementardeelken entwickelt, dat vun hüm „Metron“-Modell nöömt wurr, as Solitonen in Kaluza-Klein-Theorien, wobi de Quantenmechanik deterministisch as Theorie vun verborgen Variablen beschreeven wurrd.
Gemeensam mit Syukuro Manabe wurr hüm de Nobelpries för Physik för dat Johr 2021 „för bahnbreekend Bidrääg to dat Verständnis vun komplex physikalisch Systeme“ tospraaken, konkret „för dat physikalische Modelleeren vun dat Klima vun de Eer, de quantitative Analyse vun Variatschonen un de toverlässig Vörherseggen vun de Erderwärmung“. Se deelen sück den Pries mit Giorgio Parisi.
Utteknungen un Ehrungen
1964: James B. Macelwane Medal
1971: Sverdrup Gold Medal
1990: Körber-Pries för de Europääsch Wertschap
1998 kreeg sien Arbeitsgrupp den Umweltpries vun de Bundesstiftung Umwelt
1999: Karl-Küpfmüller-Ring
2000: Ehrendokter vun de University of East Anglia
2002: Vilhelm-Bjerknes-Medaille vun de Europääsch Geowetenschaplich Union
2005: Ehrenmedaille vun de spaansch Universität Alcalá
2009: BBVA Foundation Frontiers of Knowledge Award
2021: Nobelpries för Physik
Liddmaatschapen in Wetenschaplich Sellschoppen
Utwärtig Liddmaat vun de Königlich Sweedsch Akademie vun de Wetenschapen.
Ehrenliddmaat vun de European Geosciences Union
Liddmaat vun de Europääsche Akademie vun de Wetenschapen und Künste
Ehrenliddmaat vun de Royal Meteorological Society
Liddmaat (Fellow) vun de American Geophysical Union
Liddmaat vun de Düütsch Meteorologische Sellschopp
Liddmaat vun de Sellschap för Anwennd Mathematik un Mechanik
Liddmaat vun de Academia Europaea (1988)
Schriften (Utwahl)
Stochastic climate models, Part 1: Theory, Tellus. Band 28, 1976, S. 473–485
International Ad Hoc Detection and Attribution Group, Detecting and Attributing External Influences on the Climate System: A Review of Recent Advances. In: Journal of Climate, Band 18, 2008, S. 1291–1314
mit M. Weber, V. Barth: Multi-Actor Dynamic Assessment Model (MADIAM) of Induced Technological Change and Sustainable Economic Growth. In: Ecological Economics. In: Science, Band 54, 2005, S. 306–327
mit M. Latif, G. Hooss, C. Azar, O. Edenhofer, C.C. Jaeger, O.M. Johannessen, C. Kemfert, M. Welp, A. Wokaun: The Challenge of Long-term Climate Change. In: Science, Band 302, 2003, S. 1923–1925
Climate change: Linear and nonlinear signatures. In: Nature, Band 398, 1999, S. 755–756
Climate-change research after Kyoto. In: Nature, Band 390, 1997, S. 225–226
Are We Seeing Global Warming? In: Science, Band 276, 1997, S. 914–915
Weblinks
Homepage an dat MPI
Enkeld Nahwiesen
Mann
Börger von Düütschland
Boren 1931
Klimatoloog
Meteoroloog
Nobelpriesdräger (Physik)
Hamborg |
167004 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Schaberg | Schaberg | Schaberg betekent
Schaberg, Oort in de Stadt Solingen, Noordrhien-Westfalen.
Schaberg is de Familiennaam von
Heinrich Schaberg (1833–1914), düütschen Mediziner,
Inge Hansen-Schaberg (* 1954), düütsche Pädagogin,
Jane Schaberg (1938–2012), US-amerikaansche röömsch-kathoolsche Theologin,
Laura Schaberg (1860/1866–1935), düütsche Malerin.
Kiek ok bi: Schaberger. |
167008 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Babis | Babis | Babis oder Babiš is de Familiennaam von
Andrej Babiš (* 1954), tschechschen Ünnernehmer un Politiker,
Emil Babiš (1956–2020), tschechoslowaakschen Skispringer.
Babis betekent ok
Babis Spur, Felssporn in de Ross Dependency, Antarktika,
Babis vovos, Boünnernehmen ut Grekenland. |
167011 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Carnarvon | Carnarvon | Carnarvon betekent
Carnarvon, olen engelschen Naam von de Stadt Caernarfon in Wales,
Carnarvon, Stadt in Westaustralien, Australien,
Carnarvon, Stadt in Neeseeland,
Carnarvon, Stadt in de Provinz Noordkap, Süüdafrika,
HMS Carnarvon, brietschen Panzerkrüzer.
Kiek ok bi: Caernarfon, Earl of Carnarvon. |
167012 | https://nds.wikipedia.org/wiki/SMS%20Gneisenau | SMS Gneisenau | SMS Gneisenau betekent
* SMS Gneisenau, Fregatt von de düütsche Marien (1879),
SMS Gneisenau, Krüzer von de düütsche Marien (1906). |
167017 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Deedes | Deedes | Deedes is de Familiennaam von
Bill Deedes (William Francis Deedes, Baron Deedes; 1913–2007), brietschen Journalist un Politiker,
Wyndham Deedes (1883–1956), brietschen Brigaadgeneraal, Beamten, Översetter un Zionist.
Kiek ok bi: Deeds. |
167018 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Danzer | Danzer | Danzer betekent
Danzer, Person, de danst,
Danzer, Barg in de Karpaten, Ukraine,
Danzer, öösterrieksch Ünnernehmen.
Danzer is de Familiennaam von
Alphons Danzer (1842–1899), Schriever un Offzeer,
Cäcilie Danzer (1885–1963), öösterrieksche Bildhauerin,
Corinna Danzer (* 1962), düütsche Saxofoonspelerin,
Emmerich Danzer (* 1944), öösterriekschen Ieskunstlöper,
Gabriele Danzer (1942–2016), düütsche Emailkünstlerin,
Georg Danzer (1946–2007), öösterriekschen Ledermaker un Sänger,
George Danzer (* 1983), düütsch-brasiliaanschen Pokerspeler,
Gerhard Danzer (* 1956), düütschen Mediziner, Psycholoog un Schriever,
Hans Peter Danzer (15./16. Johrhunnert), düütschen Bildhauer,
Jakob Danzer (1743–1796), OSB (1743–1796), düütschen Moraaltheoloog un Opklärer,
Klaus Danzer (* 1936), düütschen Chemiker,
Paul Danzer (1879–20. Johrhunnert), düütschen Journalist un Schriever,
Robert Danzer (* 1951), öösterriekschen Warkstofftechniker,
Toni Danzer (1891–1951), düütschen Maler.
Kiek ok bi: Dänzer, Tanzer. |
167024 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Holzschuher | Holzschuher | Holzschuher betekent
Holzschuher von Harrlach, Patrizierfamilie ut Nürnbarg.
Holzschuher is de Familiennaam von
Berthold Holzschuher (1511–1582), düütschen Politiker un Techniker,
Christoph Siegmund von Holzschuher (1729–1779), düütschen Patrizier un Historiker,
Hanns Holzschuher (1874–1912), düütschen Schriever,
Heinrich Holzschuher (1798–1847), düütschen Soziaalarbeider un Karkenleeddichter,
Hieronymus Holzschuher (1469–1529), düütschen Koopmann,
Kurt Holzschuher (1873–1945), düütschen Fabrikant un Politiker,
Ralf Holzschuher (* 1963), düütschen Politiker,
Rudolf Sigmund von Holzschuher (1777–1861), düütschen Jurist,
Wilhelm von Holzschuher (1893–1965), düütschen Goodsbesitter un Regerungspräsident. |
167035 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Karl%20Nessler | Karl Nessler | Karl Nessler is de Naam von
* Karl Ludwig Nessler (1872–1951), düütschen Frisör un Utfinner,
Karl Wilhelm Nessler (1830–1904), düütschen Geistlichen un Politiker. |
167036 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Nessler | Nessler | Nessler oder Neßler is de Familiennaam von
Barbara Neßler (* 1991), öösterrieksche Politikerin,
Franz Xaver Nessler (1863–1953), düütschen Politiker,
Friedrich Neßler (J. B. Werner; 1806–1879), franzöösch-Swiezer Germanist un Schriever,
Henry Neßler (1851–1911), düütschen Oberst,
Julius Neßler (1827–1905), düütschen Chemiker,
,
Natalie Nessler (* 1976), düütsche Curlerin,
Nikolaus Alexander Nessler (* 1958), düütschen Künstler, Grafikdesigner, Schriever un Kurater,
Robert Nessler (1919–1996), öösterriekschen Dirigent un Kumponist,
Victor Ernst Nessler (1841–1890), düütschen Kumponist,
Volker Boehme-Neßler (* 1962), düütschen Rechtswetenschopper,
Walter Nessler (1912–2001), düütschen Maler. |
167039 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Muratow | Muratow | Muratow () is de Familiennaam von
Anatoli Muratov (* 1988), düütschen Boxer,
Dmitri Andrejewitsch Muratow (* 1961), russ’schen Journalist,
Jewgeni Minerafissowitsch Muratow (* 1981), russ’schen Ieshockeyspeler,
Pawel Pawlowitsch Muratow (1881–1950), russ’schen Schriever,
Radner Sinjatowitsch Muratow (1928–2004), russ’schen Schauspeler,
Walentin Iwanowitsch Muratow (1928–2006), russ’schen Turner,
Waleri Alexejewitsch Muratow (* 1946), russ’schen Iesflinklöper.
Kiek ok bi: Muradow, Muratowa. |
167042 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Ardem%20Patapoutian | Ardem Patapoutian | Ardem Patapoutian (armeensch: Արտեմ Փաթափութեան; * 2. Oktober 1967 in Beirut) is en libaneesch-US-amerikaansch Molekularbioloog un Neurowetenschapler an Scripps Research in La Jolla, Kalifornien. 2021 wurr hüm gemeensam mit David Jay Julius de Nobelpries för Physiologie oder Medizin tospraaken.
Leven
Patapoutian, de sien Öllern beid Armenier sünd, hett de American University of Beirut besöcht, bevör he 1986 in de USA utwannern dee un deren Staatsbörgerschap annehm. 1990 kreeg he bi Judy A. Lengyel an de University of California, Los Angeles, en Bachelor in Zell- un Entwicklungsbiologie, 1996 bi Barbara Wold an dat California Institute of Technology sien Doktertitel (Ph.D.) in Biologie. As Postdoktorand hett Patapoutian bi Louis French Reichardt an dat Scripps Research Institute arbeit, wo 2000 en Professur kreeg. Tüschen 2000 un 2014 harr he en tosätzliche Forschungstätigkeit för de Novartis Research Foundation, siet 2014 forscht Patapoutian tosätzlich för dat Howard Hughes Medical Institute (HHMI).
Ardem Patapoutian erforscht de Signaltransduktschoon vun de Sensorik. He kunn wesentliche Bidrääg to dat Rutfinnen vun neeoordig Ionenkanäle un Rezeptoren leisten, de dör Temperatur, mechanische Kräfte oder höhger Zellvolumen aktiviert wurrn. Patapoutian un Mitarbeiter kunnen wiesen, dat disse Ionenkanäle bi de Temperaturempfinnen, bi de Berührungsempfinnen, bi de Propriozeptschoon, bi de Pieneempfinnen un bi de Regulatschoon vun den Gefäßtonus en herutragend Rull spelen. Jüngere Arbeiten bruuken Techniken vun de funktschonellen Genomik, um mechanosensitive Ionenkanäle to identifizeeren un to charakteriseeren (Mechanotransduktschoon).
Patapoutian hett lutt Google Scholar en h-Index vun 74, luut de Datenbank Scopus en vun 70 (jewiels Stand Oktober 2021). He is siet 2016 Fellow vun de American Association for the Advancement of Science, siet 2017 Liddmaat vun de National Academy of Sciences un siet 2020 vun de American Academy of Arts and Sciences. 2017 kreeg Patapoutian den W. Alden Spencer Award, 2019 den Rosenstiel Award, 2020 den Kavli-Pries för Neurowetenschapen as ok den BBVA Foundation Frontiers of Knowledge Award in Biologie/Biomedizin.
För dast Opdecken vun Temperatur- un Tastsensoren wurr hüm 2021 gemeensam mit David Jay Julius de Nobelpries för Physiologie oder Medizin tospraaken.
Enkeld Nahwiesen
Weblinks
Ardem Patapoutian, PhD bi Scripps Research (scripps.edu)
The Patapoutian Lab (patapoutianlab.org)
Lebenslauf (PDF; 109 kB; Stand November 2019)
Ardem Patapoutian, PhD bi dat Howard Hughes Medical Institute (hhmi.org)
Ardem Patapoutian bei Academic Tree (neurotree.org)
Mann
Börger von den Libanon
Börger von de USA
Boren 1967
Bioloog
Nobelpriesdräger (Medizin) |
167047 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Wijnkoop | Wijnkoop | Wijnkoop is de Familiennaam von
David Wijnkoop (1876–1941), nedderlandschen Politiker,
Eddy Wijnkoop (1913–1942), nedderlandschen Wedderständler,
Joseph Wijnkoop (1842–1910), nedderlandschen Rabbiner,
Marianne van Wijnkoop (* 1945), nedderlandsche Schauspelerin. |
167053 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Pfaller | Pfaller | Pfaller is de Familiennaam von
Anton Pfaller (* 2002), öösterriekschen Footballspeler,
Jakob Pfaller, düütschen Architekt,
Josef Pfaller (1908–1968), öösterriekschen Politiker,
Karin Pfaller-Frank (* 1958), öösterrieksche Logopädin,
Max Pfaller (* 1937), düütschen Maler,
Robert Pfaller (* 1962), öösterriekschen Philosoof. |
167054 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Wriedt | Wriedt | Wriedt is de Familiennaam von
Elke Wriedt (* 1941), plattdüütsche Schrieversche,
Frank Wriedt (* 1964), düütschen Footballspeler,
Helmut Wriedt (* 1922), düütschen Handballspeler,
Ken Wriedt (1927–2010), austraalschen Politiker,
Klaus Wriedt (* 1935), düütschen Historiker,
Kwasi Okyere Wriedt (* 1994), Footballspeler ut Ghana,
Marco Wriedt (* 1984), düütschen Gitarrspeler un Songschriever,
Markus Wriedt (* 1958), düütschen evangeelschen Theoloog,
Steven Wriedt (* 1970), US-amerikaansch-düütschen Basketballspeler,
Verena Wriedt (* 1975), düütsche Journalistin un Moderatorin. |
167075 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Vaduz | Vaduz | Vaduz (utspraaken [] oder [], im Ortsdialekt ) is en Gemeend in dat Böverland as ok de Hööftoort un de Residenzoort van dat Fürstendom Liechtensteen. Vaduz is Sitt van de Staasregeeren un van dat Arzbisdom Vaduz. Besünners bekannt is Vaduz as en internatschonalen Finanzplatz. De Gemeend hett söss Exklaven un is somit en söbengedeelte Verwaltungseenheit.
Vaduz hett 5701 Inwahner (Stand: 30. Juni 2020) up en Flach van 17,284 km².
Herkunft van den Naam
Vaduz wurr 1175/1200 as de Faduzes eerstmals nöömt, twee Nennungen van 1021 sünd latere Fälschungen. De Naam is, as völ annern in dat Rhiendaal, van romaansch Oorsprung un geiht up olträtoromaansch auadutg «Waterschloot; Kanal för Möhlen un Saagereen; Möhlengerinne» torüch, dat wedderum van latiensch aquaeductus stammt.
Literatur
Pierre Raton: Liechtenstein Staat und Geschichte. Liechtenstein-Verlag, Vaduz 1969
Paul Vogt: Brücken zur Vergangenheit. Ein Text- und Arbeitsbuch zur liechtensteinischen Geschichte 17. bis 19. Jahrhundert. Amtlicher Lehrmittelverlag, Vaduz 1990
Adulf Peter Goop: Brauchtum Liechtenstein. Alte Bräuche und neue Sitten. Alpenland Verlag, Schaan 2005, ISBN 3-905437-09-0
Mario F. Broggi (Hrsg.): Alpenrheintal – eine Region im Umbau. Analysen und Perspektiven der räumlichen Entwicklung. Historisch-Heimatkundliche Vereinigung der Region Werdenberg, Fontnas 2006, ISBN 3-033-00977-8
Cornelia Herrmann: Die Kunstdenkmäler des Fürstentums Liechtenstein. Das Oberland. In: Gesellschaft für Schweizerische Kunstgeschichte GSK: Die Kunstdenkmäler der Schweiz. Bern 2007, ISBN 978-3-906131-85-6
Weblinks
Website van de Gemeend Vaduz
Enkeld Nahwiesen
Liechtensteen
Oort
Hööftstadt |
167096 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Paul%20Keres | Paul Keres | Paul Keres (* 7. Januar 1916 in Narva; † 5. Juni 1975 in Helsinki) weer en eestnisch un sowjeetsch Schachmeester un en vun de starksten Speler vun dat 20. Johrhunnert. He weer nie Weltmeester, hett aber dordör en Rekord upstellt, dat he Partien gegen negen ehmalge, amteeren oder tokünftig Weltmeesters vun José Raúl Capablanca bit Robert James Fischer wunnen hett.
Leven
Fröhe Johren
Paul Keres, de sien Familie in sien Kindheit nah Pärnu trecken dee, hett Schach as Veer- oder Fievjohrig lehrt. Anfangs weern de Vater un de öllere Bröer sien Gegner, aber bald reck dat nich mehr un he is den Schachklub vun Pärnu bitreden. As he twalf Johr olt weer, hett he den lateren Ehren-Grootmeester Vladas Mikėnas in en Simultanvörstellung besiegt. Dordör wurr he wat bekannter. Mikėnas wurr later sien Früend un ok Sekundant. Keres wurr to de Stadtmeesterschap vun Pärnu inlaaden, wo he in dat folgend Johr bi en routineert Deelnehmerfeld den tweeten Platz recken dee. Sien enorm Talent wies sück all fröh: 1930, 1931 un 1932 wurr he överleegen eestnisch Schölermeester. 1933 nehm he eerstmals an en eestnisch Landsmeesterschap deel un deel sück Platz 3 un 4 mit Leo Blumenoff. 1935, nah den Gewinn vun de Landsmeesterschap, wurr he ok internatschonal wohrnommen: Bi de Schacholympiade 1935 in Warschau speel he an dat eerste Brett för sien Land un sörg sowohl dör sien bannig goot Resultat an dat eerste Brett (12,5 ut 19), as ok dör en wiedere glänzenden Partie Upsehn. Dorbi droop he ok up den Weltmeester Alexander Alexandrowitsch Aljechin un hett mit de Gewinnpartie gegen den Engländer William Winter luut Erich Carl en Glanzpunkt vun de Olympiade sett.
Nah de Schacholympiade wurr he to de bedüüdenst Turnieren vun de Tiet inlaaden. 1936 wunn he gemeensam mit Aljechin in Bad Nauheim vör Carl Ahues, Ludwig Rellstab un Efim Bogoljubow. Bi dat Turnier in Semmering in Öösterriek 1937 wunn he vör Reuben Fine un Capablanca. Keres wunn de Turniere in Tallinn, Margate, Ostende, Prag un Wien. In Margate 1937 hett he Aljechin in 23 Tüüg slahn; dat bleev sien eenzige Gewinnpartie gegen den veerten Weltmeester.
Nah de Inlaaden to dat AVRO-Turnier 1938 speel Keres de Turniere in Hastings 1937/38 un Noordwijk 1938, wo he vör anner AVRO-Deelnehmer jewiels den 2. Platz recken dee. Sluutend wunn he 1938 dat AVRO-Turnier in de Nedderlannen tosommen mit Reuben Fine, den he in dat eerste direkt Upnannerdrapen besiegt harr, wiels dat tweete in de letzt Turnierrunn remis utgung. Dit Turnier, ünner Deelnahm vun Weltmeester Aljechin, sull den nächsten WM-Herutforderer ermitteln. To en Wettkamp tüschen Keres un Aljechin keem dat aber wegen den Tweeten Weltkrieg nich, tomal ok de Verhanneln vun Aljechin mit Keres un separat mit Botwinnik nicht to en Ergevnis führen dee.
Anfang 1939 nehm Keres nah repräsentativen Tätigkeiten in Eestland an en Inlaadensturnier in Russland deel, wo he aber blots weniger as 50 Perzent vun de Punkten halen dee. In'n Fröhjohr 1939 wunn he dat Turnier in Margate (vör Capablanca, Salo Flohr, George Alan Thomas un annern). Toletzt speel Keres vör den Tweeten Weltkrieg bi de Schacholympiade 1939 in Buenos Aires an dat eerst Brett, wo de eestnisch Mannschap Platz 3 recken dee. Trotz Utbröök vun den Tweeten Weltkrieg in Europa wiels dat Turnier is Keres ansluutend nah Eestland torüchkehrt. 1940 weer denn aber ok dor de Krieg ankommen un Eestland wurr vun de Sowjetunion annekteert.
In’n Tweeten Weltkrieg
Keres hett tüschen 1937 un 1941 Mathematik studeert un broch dat as stark Tennisspeler bit to de Deelnahm an de eestnisch Landsmeesterschapen. Nahdem Eestland besett wurrn weer, nehm he 1940 an de UdSSR-Meesterschap deel un keem up den 4. Platz, bi de Afsoluten Meesterschap vun de Sowjetunion 1941 keem he achter Michail Moissejewitsch Botwinnik up den tweeten Platz. Dorbi sörg sien Gewinnpartie gegen Wladimir Petrow 1940 för Upsehn.
Umstreeden is sien Rull as Schachspeler wiels de düütsch Besetten vun Eestland siet 1941. Keres hett sück an Turnieren in dat Düütsch Riek un in de besett Rebeeden bedeeligt (1942 Tallinn, Soltborg, München, 1943 Prag (Tweet achter Aljechin), Posen, Soltborg, Reval, Madrid, 1944 Lidköping). 1943 weer he Attraktschoon vun en Trainings- un Ünnerhollensveranstaltung för de Wehrmacht. Dorbi kunn he aber nich an de Vörkriegserfolge anknütten, blots 1943 wunn he twee Turniere in Soltborg (vör Aljechin un Paul Felix Schmidt) un Madrid (vör Juan Manuel Fuentes Gonzáles un Alfred Brinckmann). Nahdem Eestland 1944 weer vun sowjeetsch Truppen innommen wurrn weer, weer Keres, de Emigratschonsmögelkeiten mehrfack aflehnt harr, wegen sien Turnierreisen in dat Düütsch Riek nich mehr so good ansehn. 1944/45 wunn he in Riga (Oostsee-Turnier) un wunn de Landsmeesterschap vun Eestland in Tallinn 1945. As 1946 dat eerste wichtige internatschonale Nahkriegs-Schachturnier in Groningen stattfunn, drüff Keres nich deelnehmen.
Nahkriegstiet
Nah den Krieg harr Keres wiedere Erfolge: 1947 wunn he de UdSSR-Meesterschap in Leningrad mit 14 vun 19 Punkten vör Issaak Jefremowitsch Boleslawski, Igor Sacharowitsch Bondarewski, Wassili Wassiljewitsch Smyslow, Alexander Kasimirowitsch Tolusch, Dawid Ionowitsch Bronstein un annern un kunn dissen Erfolg bi en Turnier in Pärnu (vör Alexander Alexandrowitsch Kotow un Andor Lilienthal nochmal recken. Disse Leistung un mit dat Insettn vun Botwinnik för hüm bi höhgere administrativen sowjeetsch Stellen leeten de Dülligkeit tegenöver hüm afnehmen.
Nahdem he all bi en Turnier in dat Fröhjohr 1948 nich sien Bestform recken dee, wurr he 1948 as een vun dree Vertreder vun de Sowjetunion an dat Weltmeesterschapsturnier in Den Haag un Moskau blots deelt Dart achter Michail Botwinnik un den Newcomer Wassili Wassiljewitsch Smyslow. In dit Match-Turnier weer he Botwinnik mit 1:4 ünnerlegen. Dat wurrd seggt, dat he to disse Nedderlagen anstift wurrn weer, beleggt is dat aber nich. Wiedere Erfolge för Keres bleeven dornah ok eerstmal ut, so reck he bi de UdSSR-Meesterschapen 1949 den sössten un 1950 den achten Platz.
Keres as de „ewige Tweet“
Wiel nu de Schachweltmeesterschapen dör den Weltschachbund FIDE un nich mehr dör den amteeren Weltmeester organiseert wurrn, stunnen mehrere Turniere – Zonenturnier, Interzonenturnier un toletzt Kandidatenturnier – to de Qualifikatschoon as Herutforderer vun den Weltmeester an. Keres reck bi dat Kandidatenturnier 1950 den veerten Platz. Tüschen 1953 un 1962 belegg he bi veer wiedere Kandidatenturniere jewiels den tweeten Platz, en WM-Kamp kunn he somit nich bestrieden. 1965 is he in dat Veertelfinale vun de Kandidatenwettkämpe mit 4:6 (+2 =4 −4) an Boris Wassiljewitsch Spasski hangen bleeven.
1950 wunn he dat Gedenkturnier för den in’n Winter 1940 bi en Massenexekutschoon in‘n Natschonalpark Kampinos nich wiet vun Palmiry ümbrocht jöödschen Meester un Mäzen Dawid Przepiórka in Bad Salzbrunn (vör László Szabó, Gedeon Barcza, Mark Jewgenjewitsch Taimanow un annern). In dat sülvig Johr wunn he nah en slechten Start mit blots veer Punkten ut acht Partien dör en folgend Siegesserie de Landsmeesterschap vun de UdSSR. Dissen Erfolg hett he (noch vör Weltmeester Botwinnik) wedderhaalt.
Nah de Dood vun Géza Maróczy wurr 1952 in Budapest en Gedenkturnier veranstalt, an dat ok de fiev best Speler vun de Welt deelnehmen deen. Keres wunn dorbi mit en half Punkt Vörsprung vör Efim Petrowitsch Geller, Botwinnik, Smyslow, Gideon Ståhlberg un annern. Bi de russisch Landsmeesterschap keem he aber blots up den teihnten Platz.
Nah den scheefgahn Anloop up den Weltmeestertitel bi dat Kandidatenturnier 1953 mit den tweeten Platz reck Keres bi de Schacholympiade 1954 en Rekordergevnis vun 13,5 Punkten in 14 Partien. Dat Wiehnachtsturnier in Hastings 1954/1955 wunn Keres gemeensam mit Smyslow, ebenso dat Turnier in Pärnu vör de führend Sowjetspelern. Bi de russisch Landsmeesterschap keem he 1955 aber blots up den 7. Platz.
De WM-Qualifikatschoon 1956 leep för Keres tonächst spoodriek, bit he an dat Enn’n vun dat Kandidatenturnier en Gewinnstellung gegen Miroslav Filip dör en swooren Fehler instellen dee. He keem dordör blots up den tweeten Platz, de nich recken dee, wiels de eerstplatzeerte Smyslow bi de Schachweltmeisterschaft 1957 Botwinnik besiegen dee un sülvst Weltmeester wurr.
En Früendschapswettkampf mit Wolfgang Unzicker gung 1956 mit 6:2 för Keres to Enn‘. De Schacholympiade 1956 wurr för Keres, de dat beste Eenzelergevnis an dat dart Brett recken dee, ebenfalls en Erfolg. In dat Moskauer Aljechin-Gedenkturnier keem he dorgegen blots up den 7. Platz.
Da Johr 1957 fung för Keres an mit den deelten 2. Platz, den he punktgliek mit David Ionowitsch Bronstein bi de Landsmeesterschaft vun de UdSSR achter den Sieger Michail Tal recken dee. Mit Siegen in Mar del Plata, Santiago un bi dat Wiehnachtsturnier 1957/58 in Hastings gung dat för Keres mit de goot Resultaten wieder. Bi dat Kandidatenturnier 1959 hett Keres vörövergahn de Führung övernommen, wurr aber vun Tal överhaalt, de trotz en Bilanz vun 1:3 togunsten vun Keres eenenhalf Punkten vör Keres wunn. Dennoch gull dat Speel vun Keres ünner Experten as qualitativ beter in’n Vergliek to dat Speel vun Tal. De af un to as „Ewige Tweet“ betitelte Keres hett sück denn up dat folgend Kandidatenturnier 1962 vörbereit.
Nah dat Turnier in Stockholm 1959/60, wo he den darten Platz recken dee, wunn he 1961 in Zürich (vör Tigran Petrosjan un Svetozar Gligorić). In Bled keem he noch mal up den darten Platz, wiels he bi de 29. UdSSR-Meesterschap weer up den 8. Platz keem.
Bi dat Kandidatenturnier Curaçao 1962 leeg Keres twee Runne vör Sluss gemeensam mit Tigran Petrosjan weer vörn. En Nedderlaag gegen Pál Benkő as ok en utkämpt Remis gegen dat US-Talent Robert James Fischer hemm aber weer blots to’n tweeten Platz reckt, punktgliek mit Efim Geller. Vör den Weltmeesterschapskamp tüschen Botwinnik un Petrosjan geev dat aber Spekulatschonen, dat Botwinnik up en Titelverteedigen verzichten würr. Dorüm wurr eenenhalf Maand nah Curaçao 1962 en tweekamp tüschen Keres un Geller utdragen – de Gewinner vun dissen Tweekamp sull denn mit Petrosjan um den denn vakanten Titel kämpen. Dör en knappen Sieg vun 4,5:3,5 Punkten hett Keres de Chance up en Weltmeesterschapskamp gegen Petrosjan wohrt. Aber Botwinnik is denn doch to dat Verteedigen vun sien Weltmeestertitel antreeden, weshalb dat för Keres kien Weltmeesterschapskamp geev. In de Schachweltmeisterschaft 1963 hett Petrosjan den Titel gegen Botwinnik wunnen. Petrosjan hett sück later ütert, dat Keres ebenfalls Anspröök up en Titelkamp gegen Botwinnik harrt harr.
De laat Johren
Keres wunn, gemeensam mit den nee Weltmeester Petrosjan, dat Turnier in Los Angeles 1963 un nah en sössten Platz in dat Moskauer Turnier wiedere Turniere in‘n Hoogovens Beverwijk 1964 gemeensam mit Iivo Nei, weer mit Petrosjan in Buenos Aires 1964, allern in Hastings 1964/1965 as ok mit Vlastimil Hort in Mariánské Lázně (Marienbad) 1965. Dör sien Sieg in’n Tweekamp gegen Geller 1963 harr sück Keres dat Deelnahmerecht an den Kandidatenwettkämpen 1965 erwurben. Dat Kandidatenturnier 1965 wurr nämelk up Drängen vun Bobby Fischer als K.o.-Turnier utdragen, wobi Keres gegen den ehmalgen Jöögdweltmeester Boris Spasski all an’n Anfang mit 6:4 utscheeden dee. Dat bleev de letzte Deelnahm vun Keres an en Kandidatenturnier.
Dornah wunn Keres de Turniere in Stockholm 1966/67 un Bambarg 1968, dor mit Siegen gegen de düütsch Grootmeester Wolfgang Unzicker un Lothar Schmid as ok twee Punkten Vörsprung vör Schmid un Petrosjan. In Winnipeg 1967 reck he den darten Platz aber blots Platz 9. Tallinn 1969 un Luhačovice (Bad Luhatschowitz) 1969 hett he weer as Tweet afslooten; in dat Hochofenturnier, dat intüschen nah Wijk aan Zee ümtrucken weer, reck he 1969 den darten Platz.
Nah en Sieg in Budapest 1970 hett Keres de Sowjetunion iin dat eerste Duell vun UdSSR gegen den Rest der Welt vertreeden. Mit sien 3:1-Sieg gegen Borislav Ivkov droog Keres as spoodriekst Speler vun sien Mannschap to’n 20,5:19,5-Sieg vun de UdSSR entscheeden bi. Ansluutend wunn he mit fiev Punkten un fiev Partien de Europamannschapsmeesterschap in Kapfenberg ebenfalls as best Speler vun den Wettkampf. Bi sien Sieg in Tallinn 1971 gemeensam mit Tal leeg he noch vör den mehrfacken Sowjetunionsmester Leonid Stein. In Amsterdam un Pärnu 1971 reck Keres jewiels den tweeten Platz.
De letzt Johren
Nah den darten Platz in Sarajewo 1971, den fievten Platz in San Antonio 1972 un den darten Platz in Tallinn 1973 reck Keres bi de Internatschonale Düütsch Meesterschap 1973 in Düörpm blots den deelten sössten Platz. Sien letzt Anloop un den Weltmeestertitel weer all bi dat Interzonenturnier in Petropolis 1973 vörbi; ok bi de russisch Meesterschap in’n Oktober 1973 reck Keres blots noch den negenten Platz bi en Remisquote vun 83 Perzent. 1974 hett he an kien bedüüdend Turnier deelnommen. Dat wurr nu verwacht, dat de intüschen binah 60 Johr olt Keres sien Afscheed ut de Schachwelt bekannt geven würr. Vunwegen – 1975 in Tallinn wunn he dat Turnier noch vör Exweltmeester Spasski, Fridrik Olafsson, Bronstein, Hort, Aivars Gipslis, Mark Jewgenjewitsch Taimanow un annern.
In Vancouver wunn he in’n Mai 1975 ebenfalls en Open, an dat aber blots wenige Grootmeester deelnehmen deen. Up den Rückfloog vun dat Turnier föhl sück Keres bi en Tüschenstopp in Helsinki nich goot un keem dorüm in en Krankenhuus. Dor kreeg he denn en Hartanfall, an de he denn storven is. To sien Ehren hett de Sowjetrepubliek Eestland en Staatsbegrävnis utricht, at dat mehr as hundertduusend Minschen Afscheed vun Keres nehmen. He wurr up den Waldkarkhoff in Tallinn bisett. En Straat in Tallinn is nah hüm nöömt.
Wiedere Erfolge un Würdigungen
Keres speel bi insgesamt teihn Schacholympiaden: 1935 bit 1939 jewiels an Brett 1 för Eestland un van 1952 bit 1964 för de Sowjetunion. Dorbi hett he söben Goldmedaillen mit de Mannschap un fiev Goldmedaillen för sien Eenzelergevnisse wunnen. Insgesamt hett he 107 Punkte ut 141 Partien haalt (+85 =44 −12). Bi den Wettkamp UdSSR gegen den Rest der Welt 1970 in Belgrad speel Keres an Brett 10 un wunn dor gegen Borislav Ivkov mit 3:1 (+2 =2). Buterdem nehm Keres mit Eestland an de inoffiziellen Schacholympiade 1936 in München deel, wo he dat beste Ergevnis an dat eerst Brett recken dee un wunn mit de sowjeetsch Mannschap de Mannschapseuropameesterschapen 1957, 1961 un 1970, wobi he bi all dree Veranstaltungen ok noch jewiels dat best Eenzelergevnis an sien Brett recken dee.
To sien Turniersiegen tellen Pärnu 1960, Zürich 1961, Los Angeles 1963 (deelt mit Tigran Petrosjan), Bewerwijk 1964 (deelt mit Iivo Nei), Buenos Aires 1964 (deelt mit Petrosjan), Hastings 1965, Marienbad 1965 (deelt mit Vlastimil Hort), Stockholm 1967, Bamberg 1968, Budapest 1970, Tallinn 1971 (deelt mit Michail Tal) un 1975.
Nah de Unafhängigkeit vun Eestland vun de UdSSR wurr sien Porträt mit twee Schachfiguren up de Vördersiet vun de Fiev-Kronen-Banknote afbildt, up deren Rücksiet en düütsch Ordensburg an‘n Narva to sehn is. Ok up en 15-Kopeken-Breefmark vun de Sowjetunion weer he to sehn. 1991 wurr in Tallinn up de Pärnu-Chaussee en Büste vun Keres upstellt. 2016 hett Eestland den 100. Gebortsdag vun Keres mit en 2-Euro-Gedenkmünt würdigt.
Keres sien letzt Elo-Tall bedroog 2580, sien hööchste Elo-Tall weer 2615 in‘n Juli 1971. Sien beste historsch Elo-Tall vör de Inführen vun de Elo-Tallen weer 2786 (März 1947). All tosommen belegg he 52 Maand lang in den Tietruum van 1943 bit 1960 Platz twee vun de Weltranglist.
Wegen sien internatschonalen Erfolge kreeg he 1950 vun de FIDE den Titel Grootmeester.
Keres gull as Autorität up dat Rebeet vun de Schachanspelen un schreev över veertig Schachböker.
Nah hüm wurr de Keres-Verteidigung: 1. d2–d4 d7–d5 2. c2–c4 Lc8–f5) nöömt. Ebenso gifft dat en Keres-Angreep in de [[Siziliaansch Verteidigung (Scheveninger Variante) un en Keres-System bi de apen Verteidigung vun de Spaansch Partie.
Feernschach
An’n Anfang vun sien Loopbahn speel Keres ok spoodriek Feernschach. He speel nah eegen Angaven bit to 150 Partien gliektieidig un hett dorbi tallriek nee Anspeelvarianten utprobeert. 1935/36 wunn he de Bundsmeesterschap vun den Internatschonalen Feernschachbund IFSB. In‘n August 1936 nehm he in München up en Tagung bi den IFSB deel. Hier hett he den Vörslag ünnerstütt, ok in’n Fernschach en Weltmeesterschap to veranstalten.
Kompositschoon
Van 1933 bit 1948 weer Paul Keres en aktiv Schachkomponist, dornah komponeer he blots noch af un to.Vun hüm sünd etwa 200 Kompositschonen bekannt, meest kien anner Grootmeester hett woll so völ Schachupgaven as he komponeert. Bi de Bewertung vun sien Schachkompositschonen is to berücksichtigen, dat he en Autodidakt weer un de Mehrtall vun sien Warken in jung Johren entstunnen. He hett in eerst Lien dat Paradoxe söcht, dat in’n Gegensatz to de streng Logik vun de Schachpartie steiht.
In Studien kann man hüm mit Richard Réti und Pál Benkő verglieken. Woll hemm sück in latere Tiet de Grootmeester Luděk Pachman, Jan Timman un John Nunn mit Studien befaat, aber in bedüüdend minner Umfang. In dat 1951 herutbrocht Book Schachmaty za 1947–1949 gg. Keemen tosätzlich 26 theoretische Endspeelstellungen för dat Damenendspeel herut.
Utteknungen
Orden des Roten Banners der Arbeit 1957
Ehrenteeken vun de Sowjetunion 1966
Sportler vun dat Johr in Eestland 1959 un 1962
Privates
Keres weer siet 1941 mit en Mitstudentin vun de Universität Tartu verheiraadt un wurr in de folgend beid Johren Vader vun twee Kinner. In Tartu beleev het de Slacht vun Tartu 1941 in‘n Tweeten Weltkrieg. De Folgen bun disse Kriegshandlungen hemm dorför ssörgt, dat Keres mangels beroplich Alternativen as Schachschriever för verscheeden Zeitungen un Schachteitschriften schreev, um sien Familie nehren to können.
Literatur
Paul Keres: Ausgewählte Partien 1931 – 1958. 2. Uplaag. Vermande Schachverlag, Ijmuiden 1976. ISBN 90-6040-440-8.
Paul Keres: Photographs and games. Demerlen, Tallinn 1995. ISBN 9985-60-122-X.
Siep H. Postma: Paul Keres. Ausgewählte Partien 1958 – 1975. Smit, Hengelo 1982.
Suetin, Alexej: Das Schachgenie Paul Keres. Sportverlag, Berlin 1987. ISBN 3-328-00206-5.
Hildebrand, Alexander; Chlubna, Friedrich: Paul Keres der Komponist., Friedrich Chlubna, Wien 1999.
Erich Carl: Paul Keres. (Kleine Schachbücherei Band 17). Beyer Verlag, Hollfeld 1983. ISBN 3-88805-007-3.
Paul Keres: "Dreispringerspiel bis Königsgambit". Sportverlag, Berlin 1968.
Born
Helmut Wieteck: Ein Künstler am Schachbrett – zum 5. Todestag von Paul Keres. Schach-Echo 1980, Heft 11, Titelsiet.
Weblinks
DNB-Katalog
Partien vun Paul Keres up 365Chess.com (engelsch)
Indrag bi chessgames.com (engelsch)
Paul Keres up www.chessbase.de
Komposischionen vun Paul Keres up den PDB-Server
Enkeld Nahwiesen
Mann
Börger von de Sowjetunion
Börger von Eestland
Boren 1916
Storven 1975
Schachspeler
Schachkomponist
Schriever |
167097 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Bashkim%20Fino | Bashkim Fino | Bashkim Fino (* 12. Oktober 1962 in Tirana; † 29. März 2021) weer en albaansch Politiker. Sien Partei weer de PS. Tüschen den 9. März 1997 un den 29. Juni 1997 weer he de 5. Ministerpräsident vun Albanien un hett de Övergangsregeeren Regeeren vun de natschonale Versöhnung wiels den Lotterieupstand leit.
Leven
Bashkim Fino hett Ökonomie an de Universität Tirana un in den USA studeert. Nah sien Utbillen hett he in dit Rebeet ok arbeit. 1992 wurr he to’n Börgermeester vun Gjirokastra wählt.
Wiels den Lotterieupstand 1997 hett Fino en breet ünnerstütt Övergangsregeeren leit un hett de to dat Beruhigen vun de Laag ankünnigt Neewahlen vörbereit. An‘n 29. Juni wunn sien Partei en seker Mehrheit un Fino wurr vun den Parteivörsitter Fatos Nano as Premier aflööst. In völ nahfolgend Regeeren bit 2005 harr he Ministerämter. Tietwies weer he ok Vörstandsliddmaat vun de Sozialistisch Partei. Siet 1999 weer he ok Liddmaat vun dat Parlament.
Fino weer verheiraadt, Vader vun twee Kinner un leev in Tirana. Mit 58 Jahren is he an en COVID-19-Erkrankung storven.
Weblinks
Körtbiografie mit Bild up de Websteed vun Partia Socialiste, afropen an’n 4. April 2021
Körtbiografie up de Websteed vun dat Parlament, afropen an’n 4. April 2021
Enkeld Nahwiesen
Mann
Börger von Albanien
Boren 1962
Storven 2021
Politiker
Dood dör COVID-19 |
167101 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Thomas%20Gautschi | Thomas Gautschi | Thomas Gautschi is de Naam von
* Thomas Gautschi (* 1969), Swiezer Sozioloog,
Thomas Gautschi (* 1976), Swiezer Handballspeler. |
167102 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Gautschi | Gautschi | Gautschi is de Familiennaam von
Andreas Gautschi (* 1956), Swiezer Forstwetenschopper,
Daphne Gautschi (* 2000), Swiezer Handballspelerin,
Georges Gautschi (1904–1985), Swiezer Ieskunstlöper,
Heinrich Alfred Gautschi (1871–1955), Swiezer Industriellen,
Karl Gautschi (* 1939), Swiezer Satiriker,
Nadia Gautschi (* 1954), Swiezer Bagenschüttin,
Peter Gautschi (* 1959), Swiezer Geschichtsdidaktiker,
,
Walter Gautschi (* 1927), Swiezer Mathematiker,
Willi Gautschi (1920–2004), Swiezer Historiker. |
167113 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Salminger | Salminger | Salminger is de Familiennaam von
Josef Salminger (1903–1943), düütschen Offzeer,
Sigmund Salminger (1500–1554), düütschen Döper, Schriever un Karkenleeddichter. |
167114 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Kutschmann | Kutschmann | Kutschmann is de Familiennaam von
Max Kutschmann (1871–1943), düütschen Kunsthistoriker,
Walter Kutschmann (1914–1986), düütsch SS-Maat. |
167115 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Sandk%C3%BChler | Sandkühler | Sandkühler is de Familiennaam von
Hans Jörg Sandkühler (* 1940), düütschen Philosoof,
Stefan Sandkühler (1920–2004), düütschen Mediziner,
Thomas Sandkühler (* 1962), düütschen Historiker un Schriever. |
167125 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Ko%C5%82acz | Kołacz | Kołacz betekent
Kołacz, Oort in de Gemeen Mrozy, Powiat Miński, Woiwodschop Masowien, Polen,
Kołacz, Oort in de Gemeen Połczyn-Zdrój, Powiat Świdwiński, Woiwodschop Westpommern, Polen,
Kołacz, Backels ut Polen.
Kiek ok bi: Kollatz, Collatz. |
167129 | https://nds.wikipedia.org/wiki/David%20William%20Cross%20MacMillan | David William Cross MacMillan | David William Cross MacMillan (* 16. März 1968 in Bellshill, Schottland) is en britisch Chemiker (Orgaansche Chemie, Orgaansche Synthese, Katalyse). 2021 wurr hüm mit Benjamin List de Nobelpries för Chemie tospraaken för Arbeiten to de asymmetrischen Organokatalyse.
Leven un Wark
MacMillan studeer an de University of Glasgow mit den Bachelor-Afsluss 1991 un kreeg 1996 an de University of California, Irvine, bi Larry Eugene Overman sien Doktertitel. As Post-Doktorand weer he bi David Albert Evans an de Harvard University. Af 1998 weer he an de University of California, Berkeley un af 2000 an dat Caltech, an dat he he 2004 Perfesser wurr. Siet 2006 is he Perfesser an de Princeton University un dor Direkter vun dat Merck Center of Catalysis. He is siet 2010 James S. McDonnell Distinguished Professor.
He hett nee Methoden in de enantioselektiven (asymmetrischen) Organokatalyse entwickelt mit Anwennen up de Synthese vun en Reeg vun Naturprodukten. Asymmetrische Katalyse bedüüd, dat se sensitiv för de Chiralität vun de Moleküle is, wat bi bioaktiven Substanzen (as Medikamenten), de faken blots in en chiralen Variante wirken, vun utslaggevend Bedüüden is. De Organokatalyse bruukt organische Katalysatoren un kummt dormit ahn potentiell toxische un düür Metallverbindungen ut. In eenig Fällen kunnen ok natürlich vörkommen organische Substanzenbruukt wurrn. De um 2000 entwickelten MacMillan-Katalysatoren sünd nah hüm nöömt. He hett nee Iminiumionen-Katalysatoren opdeckt un hett över 50 nee Reaktschonsperzesse entwickelt. 2007 hett he de SOMO-Katalyse (Singly occupied molecular orbital Organocatalysis) un 2008 de organische Photoredox-Katalyse entwickelt.
Siet 2010 is he Herutgever vun Chemical Science.
Liddmaatschapen un Utteknungen
He is siet 2012 Fellow vun de Royal Society un kreeg 2004 de Corday-Morgan-Medaille vun de Royal Society of Chemistry. Doröver herut hörrt he siet 2012 de American Academy of Arts and Sciences an, siet 2018 de National Academy of Sciences un wurr 2007 Arthur-C.-Cope-Scholar. 2005 kreeg he den Tetrahedron Young Investigator Award, 2007 den Mukaiyama Award, 2014 den Harrison Howe Award un 2006 den Thieme-IUPAC Prize in Organic Synthesis. In dat 2002 weer he Sloan Research Fellow. 2011 kreeg he den ACS Award for Creative Work in Synthetic Organic Chemistry. 2015 wurr hüm de Ernst Schering Pries tospraaken, 2017 de Ryōji-Noyori-Pries un 2019 de Centenary Prize vun de Royal Society of Chemistry. 2021 wurr hüm „för de Entwicklung vun de asymmetrischen Organokatalyse“ gemeensam mit Benjamin List de Nobelpries för Chemie verleeht.
Weblinks
MacMillan Group, Princeton
Biografie to’n Anlaat vun den Thieme-IUPAC Award
Enkeld Nahwiesen
Mann
Börger von Grootbritannien
Boren 1968
Chemiker
Nobelpriesdräger (Chemie)
Schottland |
167136 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Maria%20Ressa | Maria Ressa | Maria Angelita Ressa (* 2. Oktober 1963 in Manila) is en philippiensch Journalistin un Schrieverin. Se is Mitbegrünnerin, Geschäftsführerin un Chefredakteurin vun dat Online-Nahrichtenportal Rappler un weer meest twee Johrteihnten lang as leiten Investigativreporterin för CNN International in Südostasien tätig. 2021 wurr hör de Freedensnobelpries tospraaken.
Leven
Maria Ressa wurr up de Philippinen boren un is Manila upwussen. As se negen Johr olt weer, trucken hör Öllern mit hör nah Toms River (New Jersey, USA), wo Ressa 1982 hör High-School-Afsluss maken dee.
Dornah studeer se Biologie un Engelsch Spraak an de Princeton-Universität (New Jersey, USA, wo sie cum laude mit en Bachelor in Engelsch afsluuten dee. In’n Ansluss doran kehr se mit en Fulbright-Stipendium för politisches Theater nah Manila torüch un hett en Masterstudium an de Universität vun den Philippinen Diliman maakt. In disse Tiet hett se sück all den Journalismus towennd.
Hör eerst Anstellung 1987 kreeg se bi de Nahrichtensenner CNN International. Van 1988 bit 1995 hett se dat CNN-Büro in Manila (Philippinen) leit un van 1995 bit 2005 dat CNN-Büro in Jakarta (Indonesien). As leidend Investigativreporterin vun CNN in Asien hett se sück up dat Ünnersöken vun terroristisch Nettwarken spezialiseert.
Van 2004 bit 2010 hett Ressa de Afdeelen Aktuelles vun de philippiensch TV- un Online-Networks ABS-CBN leit, hett aber wiederhen för CNN arbeit und The Wall Street Journal. In en apen Breef van’n 11. Oktober 2010 hett Ressa ankünnigt, hör Sössjohresverdrag mit ABS-CBN nich to verlängern. Se is denn to dat Internatschonale Forschungszentrum för Politische Gewalt un Terrorismus (ICPVTR) vun dat S. Rajaratnam Institut för Internatschonale Studien an de Nanyang Technological University in Singapur as Writer in Residence wesselt.
2012 hett Ressa gemeensam mit Kollegen dat Online-Nahrichtenportal Rappler grünnd, dat all 2011 as en Social-Media-Nahrichtenkanal up den Weg brocht wurrn weer.
Ressa hett twee Böker över den Upstieg vun den Terrorismus in Südostasien schreeven, 2003 Seeds of Terror: An Eyewitness Account of Al-Qaeda's Newest Center un 2013 From Bin Laden to Facebook 10 Days of Abduction, 10 Years of Terrorism blots in Engelsch.
Kamp um Pressefreeheit
Rappler un sien Geschäftsführerin Maria Ressa keemen wegen hör Berichterstattung över den philippienschen Präsidenten Rodrigo Duterte ünner Druck, insbesünnere, wiel se kritisch över den „Krieg gegen Drogen“ un Duterte sien Uproopto Sülvstjustiz dör Börgerwehren un Polizei bericht harrn.
An‘n 22. Januar 2018 muss Maria Ressa as Geschäftsführerin vun Rappler vör dat National Bureau of Investigation (NBI) antreeden, um de Vörladen wegen en Online-Verleumdungsklaag nahtokommen, de gegen Ressa, den ehmaligen Rappler-Reporter Reynaldo Santos un den Geschäftsmann Benjamin Bitanga richt wurrn weer. De Anzeig gegen Ressa un hör Mitstrieder weer vun den Geschäftsmann Wilfredo Keng beandragt wurrn, nahdem dat Webportal Rappler en Artikel över hüm schreeven harr.
In‘n November 2018 hemm de philippiensch Behörden ankünnigt, dat se Ressa un de Modersellschopp vun Rappler, de Rappler Holdings Corporation, wegen Achtertrecken vun Stüürn un Nichvörlaag vun Stüürerklärungen anklaagen würr. Sowohl Ressa as ok Rappler hemm Fehlverhollen oder Stüürnachtertrecken afstreeden.
„Dieses ist eine klare Form der anhaltenden Einschüchterung und Schikanierung gegen uns, und ein Versuch, Journalisten zum Schweigen zu bringen“, hett Rappler in en Erklärung seggt, nahdem de Regeeren Duterte de Vorwürfe Anfang November 2018 gegen dat Newsportal un sien Geschäftsführerin Ressa erhaben harr. An’n 15. Juni 2020 wurr Ressa de Verleumdung för schuldig befunnen, dat Straafmaat steiht noch ut. De Minschenrechtsorganisatschon Human Rights Watch hett dat Oordeel as „Frontalangriff auf die Pressefreiheit“ kritiseert.
Ehrungen un Utteknungen
För hör journalistisch Arbeit wurr Maria Ressa mit verscheeden Utteknungen ehrt; ünner annern mit den Overseas Press Club Award för de Beste Dokumentatschoon, dem National Headliner Award för Investigativjournalismus, en Emmy-Nomineeren för hervörragende Investigatschoon, den Asian Television Award TOWNS – Ten Outstanding Women in the Nation's Service (Philippinen) un TOYM.
2010 hett dat US-amerikaansch Männermagazin Esquire Ressa to de „sexiest Fru up den Philippinen“ mit de Begrünnen wählt: „Trotz hör Grött ahn Bang noog, um en Oogentüügenbericht över Al-Qaida to schrieven.“
2015 hett hör de Philippine Movie Press Club bi den 29. PMPC Star Awards for Television Maria Ressa de Utteknung Excellence in Broadcasting Lifetime Achievement verleeht.
2016 wurr se vun Kalibrr, en indoneesch Arbeitskräfteplattform, as „en vun de achte inflootrieksten un mächtigsten Fruen vun de Philippinen“ upführt.
In‘n November 2017 nehm Ressa al Geschäftsführerin vun de Nahrichtenorganisatschoon Rappler den Demokratiepries 2017 vun dat National Democratic Institute (NDI), en gemeennützig Organisatschoon to Ünnerstütten vun demokraatsch Deelhemm weltwiet, entgegen, de an dre Organisatschonen to dat Thema „Desinformatschoon vs. Demokratie: Kämpfen um Fakten“ vergeven wurr.
In‘n Juni 2018 kreeg Ressa ok den Golden Pen of Freedom Award vun den Weltverbandes vun de Zeitungen för hör Arbeit mit Rappler. 2018 wurr hör buterdem vun’n CPJ, dat Komitee to de Schuul vun Journalisten, de Gwen-Ifill-Pries för Pressefreeheit verleeht.
In‘n Dezember 2018 wurr se vun dat US-Magazin Time as Person vun dat Johr 2018 un Wächter in‘n „Krieg gegen de Wohrheit“ ehrt.
In‘n November 2020 wurr Ressa för hör Wedderstand gegen Beschränkungen vun dat free Woort vun de sweedsch Sektschoon vun P.E.N. mit den Tucholsky-Pries ehrt.
In‘n Oktober 2021 wurr Ressa gemeensam mit den russischen Journalisten Dmitri Muratow de Freedensnobelpries tospraaken. Beid kreegen de Utteknungen „för hör Bemöhen um de Wohren vun de Meenungsfreeheit, de en Vörutsetten för Demokratie un düersamen Freeden is“.
Böker
Seeds of Terror: An Eyewitness Account of Al-Qaeda’s Newest Center of Operations in Southeast Asia. The Free Press, New York 2003, 272 Sieden, ISBN 978-0-7432-5133-4.
From Bin Laden To Facebook: 10 Days Of Abduction, 10 Years Of Terrorism. Imperial College Press, London 2013, 308 Sieden, ISBN 978-1-908979-53-7.
Weblinks
Website vun Maria Ressa
Enkeld Nahwiesen
Fru
Börger von de Philippinen
Boren 1963
Journalist
Freedensnobelpries |
167179 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Gasche%20%28Mehrd%C3%BCdig%20Begreep%29 | Gasche (Mehrdüdig Begreep) | Gasche betekent
Gasche, Oort in de Stadt Essen, Noordrhien-Westfalen.
Gasche is de Familiennaam von
Erika Paroni-Gasche (1920–2016), Swiezer Skirennlöperin,
Urs Gasche (* 1955), Swiezer Politiker,
Urs P. Gasche (* 1945), Swiezer Journalist, Publizist un Moderator. |
167193 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Klaus%20Groth%20%28Mehrd%C3%BCdig%20Begreep%29 | Klaus Groth (Mehrdüdig Begreep) | Klaus Groth is de Naam von
* Klaus Groth (1819–1899), plattdüütschen Schriever,
Klaus Groth (1893–1979), düütschen Architekt,
Klaus Groth (* 1938), düütschen Ünnernehmer un Mäzen,
Klaus J. Groth (* 1941), düütschen Journalist,
Klaus-Martin Groth (* 1948), düütschen Beamten. |
167205 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Marcus%20Schmuck | Marcus Schmuck | Marcus Schmuck (* 18. April 1925 in Maria Alm am Steinernen Meer; † 21. August 2005 in Soltborg) weer en öösterrieksch Alpinist un Baas vun de öösterrieksch Karakorum-Expeditschoon, den an’n 9. Juni 1957 de Eerstbestiegen vun den 8051 Meter hooch Broad Peak in dat hüüdige Pakistan gelung.
Leven
Marcus Schmuck wurr dör tallriek Eerstbestiegen vun de hööchste Bargen up de Welt bekannt. He hett in 56 Jahren 74 Expeditschonen dörführt; sülvst in dat Öller vun 80 Johren weer he noch aktiver Alpinist.
De öösterrieksch Karakorum-Expeditschoon verdeent insbesünnere dorum Beachtung, wiel mit den Broad Peak en Achtduusender ahn Insatz vun Buddelssuerstoff un up „Belagerungsalpinismus“ eerstbesteegen wurr. All Deelnehmer, Fritz Wintersteller, Hermann Buhl, Kurt Diemberger un Expeditschonsbaas Marcus Schmuck hemm an den sülvigen Dag den Tipp reckt. Teihn Daag later hemm Schmuck un Wintersteller de Erstbestiegen vun den benahbert Skil Brum (7410 m) binnerhalv vun 53 Stünnen in’n reinen Alpinstil schafft.
1968 weer Marcus Schmuck in Soltborg un in dat Soltkamergoot Locationscout för den britisch-amerikaanschen Agenten-Kriegsfilm Agenten sterben einsam mit Richard Burton un Clint Eastwood.
Marcus Schmuck hett bit to sien Dood sien in en Wachkoma liggend Fru pleegt. He is in sien Huud an en Hartinfarkt storven.
Erstbegahn
Nördlicher Mandlkopf, SW Wand, V (1946)
Wildalmkirchl, Süd Verschneidung, V+ (1948)
Fleischbank, direkter Ostkamin ("Schmuck-Kamin"), VI (1949)
Sommerstein, Westwand, 1. Winterbegahn
Birnhorn, Südwand, 1. Winterbegahn (1953)
Snökuppelen, Nordwand, IV (1955)
Falkenstein, Südostgrat, III
Westbyfijell, Südwand, III und Südostgrat, II
Petit Dru, West Wand, 4. Begahn: Rekordtiet in 1,5 Daag (1956)
Bischofsmütze Direkte Nordwand, VI+
Broad Peak 8051 m an‘n 9. Juni (1957)
Skil Brum 7410 m an‘n 19. Juni (1957)
Hoggar Denachnet 2690 m, Ostgrat (1959)
Koh i Sayoz 6920 m (1963)
Koh i Shogordok 6855 m
Darban Zom 7220 m (1965)
Wildalmkirchl, Südverschneidung
Muztagata 7546 m, 3. Begahn, nee Route (1982)
Literatur
Weblinks
Österrieksch ÖAV Karakorum Expeditschoon 1957
Erstbestiegen vun den Broad Peak
Nahroop bi alpin.de
Mann
Börger von Öösterriek
Boren 1925
Storven 2005
Bargstieger |
167210 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Benjamin%20List | Benjamin List | Benjamin „Ben“ List (* 11. Januar 1968 in Frankfort an’n Main) is en düütsch Chemiker un Direkter vun de Afdeelen för homogene Katalyse an dat Max-Planck-Institut für Kohlenforschung in Mülheim an der Ruhr. 2021 wurr hüm un David William Cross MacMillan för hör unafhängig vunnanner dörführt Arbeiten to de asymmetrischen Organokatalyse de Nobelpries för Chemie tospraaken.
Familie
Benjamin List entstammt en grootbörgerlich Frankforter Familie.He is en Oorenkel vun den Nephroloog Franz Volhard un en Ooroorenkel vun den Chemiker Jacob Volhard. He is buterdem Neffe vun Christiane Nüsslein-Volhard, de 1995 den Nobelpries för Physiologie oder Medizin kreeg. Se is de Süster vun sien Moder.
Benjamin „Ben“ List is verheiraadt un hett twee Söhns. Mit sien Familie hett he den Tsunami van’n 26. Dezember 2004 in Khao Lak in Thailand överleeft.
Leven
Dat Studium vun de Chemie an de Free Universität Berlin hett List 1993 mit Diplom afslooten. Sien Dokterarbeit hett he 1997 an de Johann Wolfgang Goethe-Universität Frankfort an’n Main bi Johann Mulzer mit dat Thema Synthese eines Vitamin-B12-Semicorrins maakt. Up en Postdoc-Upenholt an dat Scripps Research Institute in La Jolla, USA, mit Arbeiten över katalytische Antikörper folg vun 1999 bit 2003 sien Beropen as Assistant Professor an dat Scripps Research Institute in La Jolla in dat Department för molekulare Biologie. 2003 wurr he tonächst Arbeitsgruppenleiter an dat Max-Planck-Institut für Kohlenforschung, an dat he in’n Juli 2005 Direkter wurr.
List weer 2005 Gastperfesser an de Gakushūin-Universität, Tokio, Japan, un 2008 an de Sungkyunkwan-Universität in de Republiek Korea. Siet 2004 is he Honorarperfesser an de Universität zu Köln (Institut für Organische Chemie).
Wirken
Lit gellt as en vun de Begrünner vun de asymmetrischen Organokatalyse, de ahn potentiell gesundheits- un umweltschädliche as ok düer Metallverbindungen utkummt. In‘n Gegensatz to de Enzymkatalyse wurrn dorbi lütt organische Moleküle insett. Insbesünnere hett he de Mögelkeit opdeckt, de Aminoüer Prolin, un dormit en natürlich vörkommend organische Substanz, as effizienten Katalysator för de Herstellung vun optisch aktiven Produkten bi Reaktschonen as de Aldolreaktschoon intosetten. He hett ok nee Methoden vun de textilorganischen Katalyse funnen, bi de lösliche organische Katalysatoren un Textilien bunnen wurrn (to’n Bispeel för de lokale Waterversörgen in afleegen Rebeeden), un vun de asymmetrischen Katalyse (speziell Asymmetric Counteranion-Directed Catalysis, ACDC). Asymmetrische Organokatalyse is besünners wichtig bi bioaktiv organischen Verbindungen, bi de de Chiralität vun de Moleküle entscheedend is, etwa bi de Medikamentenherstellung.
2005 bit 2014 weer List Spreker vun dat DFG-Swoorpunktprogramm 1179 Organokatalyse.
Siet 2015 is he Chefherutgever vun Synlett, bi de he all 2011 Herutgever weer. Siet 2005 is he buterdem en vun de Herutgever vun Synfacts.
Siet 2018 is List en vun 15 Forschungsleitenden vun dat Institute for Chemical Reaction Design and Discovery an de Hokkaido University in Sapporo, Japan.
Ehrungen un Utteknungen
List kreeg tallriek Pries un Utteknungen.
2003 Carl-Duisberg-Gedächtnispries vun de Gesellschaft Deutscher Chemiker (GDCh)
2004 Dozentenstipendium vun den Fonds der Chemischen Industrie
2012 [[Otto-Bayer-Pries]
2013 Ruhrpries für Kunst und Wissenschaft
2016 Gottfried-Wilhelm-Leibniz-Pries
2018 Liddmaat vun de Deutsche Akademie der Naturforscher Leopoldina
2019 Plenarvördrag up den GDCh-Wissenschaftsforum Chemie (Very Strong and Confined Chiral Acids: Universal Catalysts for Asymmetric Synthesis?)
2021 Nobelpries för Chemie (gemeensam mit David MacMillan) Benjamin List is dormit nah Karl Ziegler de tweet Nobelpriesdräger för Chemie an dat Max-Planck-Institut für Kohlenforschung in Mülheim an der Ruhr.
Schriften
Benjamin List, Keiji Maruoka (Hrsg.): Science of Synthesis : Asymmetric Organocatalysis 1-2, Thieme Medical Pub, Stuttgart 2012, ISBN 978-3-13-170591-4
Manfred T. Reetz, Benjamin List, Stefan Jaroch, Hilmar Weinmann (Hrsg.): Ernst Schering Research Foundation: Organocatalysis, Springer-Verlag, Berlin 2008, ISBN 978-3-540-73495-6
Benjamin List, Richard A. Lerner, Carlos F. Barbas: Proline-Catalyzed Direct Asymmetric Aldol Reactions. In: Journal of the American Chemical Society, 26. Februar 2000, Band 122, Nummer 10, S. 2395 f.
Sonja Mayer, Benjamin List: Asymmetric Counteranion-Directed Catalysis. In: Angewandte Chemie International Edition, 19. Juni 2006, Band 45, Nummer 25, S. 4193–4195.
Ilija Čorić, Benjamin List: Asymmetric spiroacetalization catalysed by confined Brønsted acids. In: Nature, März 2012, Ausgabe 483, Nummer 7389, S. 315–319.
Philip S. J. Kaib, Lucas Schreyer, Sunggi Lee, Roberta Properzi, Benjamin List: Extremely Active Organocatalysts Enable a Highly Enantioselective Addition of Allyltrimethylsilane to Aldehydes. In: Angewandte Chemie International Edition, 10. Oktober 2016, Band 55, Nummer 42, S. 13200–13203.
Nobuya Tsuji, Jennifer L. Kennemur, Thomas Buyck, Sunggi Lee, Sébastien Prévost, Philip S. J. Kaib, Dmytro Bykov, Christophe Farès, Benjamin List: Activation of olefins via asymmetric Brønsted acid catalysis. In: Science, 30. März 2018, Band 359, Nummer 6383, S. 1501–1505.
Gavin Chit Tsui, Luping Liu, Benjamin List: The organocatalytic asymmetric Prins cyclization. In: Angewandte Chemie International Edition Engelsch, 2015 Jun 22;54(26):7703-6,
Diana Yepes, Frank Neese, Benjamin List, Giovanni Bistoni: Unveiling the Delicate Balance of Steric and Dispersion Interactions in Organocatalysis Using High-Level Computational Methods. In: Journal of the American Chemical Society. 2020 Feb 19;142(7):3613-3625, PMID 31984734.
Literatur
Indrag to Benjamin List in Leopoldina Neugewählte Mitglieder 2018 Halle (Saale) 2019, S. 36 (PDF)
Weblinks
Liddmaatsindrag vun Benjamin List (mit Bild un Curriculum Vitae) bi de Natschonale Akademie vun de Wetenschapen Leopoldina
Homepage vun Benjamin List an dat Max-Planck-Institut für Kohlenforschung
Homepage vun Benjamin List an dat Institute for Chemical Reaction Design and Discovery vun de Hokkaido University
Indrag in de Baukemer Hooschoolbibliographie
Enkeld Nahwiesen
Mann
Börger von Düütschland
Boren 1968
Chemiker
Nobelpriesdräger (Chemie) |
167263 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Guido%20Imbens | Guido Imbens | Guido Wilhelmus Imbens (* 3. September 1963 in Geldrop) is en nedderlannsch-amerikaansch Wertschapswetenschapler un Hoochschoollehrer. 2021 wurr hüm tosommen mit David Edward Card un Joshua David Angrist de Nobelpries för Wertschapswetenschapen tospraaken.
Leven
1991 kreeg he sien Ph.D. an de Brown University. Ansluutend hett he an de Harvard University, University of California, Los Angeles (UCLA) un University of California, Berkeley lehrt. Siet 2012 is he Perfesser an de Stanford Graduate School of Business.
Guido Imbens forscht in de Berieken Ökonometrie un Statistik. Sien Forschungsswoorpunkt liggt up de Entwicklung vun statistisch Methoden to dat Identifizieeren vun kausale Inferenz middels Matching, Instrumentvariablenschätzung un Regressions-Diskontinuitäts-Analyse.
Imbens is Fellow vun de Econometric Society (2001) un siet Liddmaat vun de American Academy of Arts and Sciences. 2017 wurr he as utlännsch Liddmaat in de Königlich Nedderlannsch Akademie vun de Wetenschapen wählt. 2019 wurr Imbens för veer Johren to’n Herutgever vun de Tietschrift Econometrica nöömt. 2020 wurr he to’n Fellow vun de American Statistical Association wählt.
Gemeensam mit Joshua David Angrist wurr he 2021 mit den Nobelpries för Wertschapswetenschapen för hör Bidrääg to de Analyse vun kausal Tosommenhänge uttekent.
De beid deelen sück de Hälft vun den Pries, de anner Hälft gung an David Edward Card.
2002 hett he de Ökonomin Susan Athey heiraadt.
Publikatschonen
Monographie
GW Imbens, DB Rubin: Causal Inference for Statistics, Social, and Biomedical Sciences: An Introduction. Cambridge University Press, 2015, ISBN 9780521885881.
Artikel mit mehr as 3000 Zitatschonen bi Google Scholar
GW Imbens, JM Wooldridge: Recent developments in the econometrics of program evaluation. In: Journal of Economic Literature 47(1), S. 5–86, 2009
GW Imbens, T Lemieux: Regression discontinuity designs: A guide to practice. In: Journal of Econometrics 142(2), S. 615–635, 2008
GW Imbens: Nonparametric estimation of average treatment effects under exogeneity: A review. In: Review of Economics and Statistics 86(1), S. 4–29, 2004
JD Angrist, GW Imbens, DB Rubin: Identification of causal effects using instrumental variables. In: Journal of the American Statistical Association 91(434), S. 444–455, 1996.
JD Angrist, GW Imbens: Identification and estimation of local average treatment effects. In: National Bureau of Economic Research Working Paper Series, 1995
Weblinks
Website bi de Stanford University
Publikatschonslist bi RePEc
Enkeld Nahwiesen
Mann
Börger von de Nedderlannen
Börger von de USA
Boren 1963
Nobelpriesdräger (Wertschapswetenschapen) |
167279 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Graiwen | Graiwen | Graiwen (up Haugdüütsk Greven) is ne Stad in’t Landraodsamt Stemmert in Nuordrien-Westfaolen. Se lig in’n Nuorden van’t Mönsterland.
Geografi
Graiwen lig in’n Nuorden van de Stad Mönster. De Iäms flait düör de Stad. De Naobergemainden sint: Ollenbiärge, Nordwol, Detten, Saorbiëk, Ladbiärgen (alle in’t Landraodsamt Stemmert), Austbiäwern, Teegte (Landraodsamt Warnduorp) und de landraodsamtfrie Stad Mönster.
To de Stad häöert auk de Kiärspels Riäkenfeld, Gimte, Smiehusen und märe Buerschuppen.
De Luchthawen Mönster-Ossenbrügge lig in Graiwen. De Stad häw 'nen Baanhuow an de Isenbaan Mönster-Emden. Se lig an de Audobaan A1 un de Bunnestraoten B 219 un B 481. De Düörp’m-Iäms-Kanaol löp auk düör Graiwen.
Geschicht
Üm dat Jaor 900 wät de Naome „Grevaon“ dat iärste Maol schriwtlik näömet. Et hät so viël äs „bi de Griäwen“. Vanaf 1950 draw Graiwen sik Stad näömen.
Poltik
Stadraod
De Stadraod häw van 2020-2025 48 Sitte. De Büörgermester is Adens Dietrich van de CDU.
Sitte in dän Stadraod:
CDU: 18 Sitte
SPD: 11 Sitte
De Grönen: 9 Sitte
Usse Graiwen: 3 Sitte
FDP: 2 Sitte
De Linke: 2 Sitte
Freie Wähler: 1 Sit
Partnerstiäden
Montargis, Frankriek (siet 1968)
Weblinks
Riäkersiet van de Stad Graiwen (Haugdüütsk)
Oort
Kreis Stemmert
Mönsterland |
167285 | https://nds.wikipedia.org/wiki/The%20Beach%20Boys | The Beach Boys | The Beach Boys weern en US-amerikaansch Rockband, de ut Brian Wilson, Mike Love, Carl Wilson, Dennis Wilson, Alan Jardine, Bruce Johnston bestunn. Besünners bekannt weern se in de 1960er Johren. De Band is 1961 grünnd wurrn.
Diskografie
Alben
Surfin’ Safari (1962)
Surfin’ U.S.A. (1963)
Surfer Girl (1963)
Little Deuce Coupe (1963)
Shut Down Volume 2 (1964)
All Summer Long (1964)
The Beach Boys’ Christmas Album (1964)
The Beach Boys Today! (1965)
Summer Days (And Summer Nights!!) (1965)
Beach Boys’ Party! (1965)
Pet Sounds (1966)
Smiley Smile (1967)
Wild Honey (1967)
Friends (1968)
20/20 (1969)
Sunflower (1970)
Surf’s Up (1971)
Carl And The Passions: "So Tough" (1972)
Holland (1973)
15 Big Ones (1976)
The Beach Boys Love You (1977)
M.I.U. Album (1978)
L.A. (Light Album) (1979)
Keepin' The Summer Alive (1980)
The Beach Boys (1985)
Still Cruisin’ (1989)
Summer In Paradise (1992)
Stars And Stripes Vol. 1 (1996)
That’s Why God Made The Radio (2012)
Singles
Weblenken
Websteed vun de Beach Boys (engelsch)
USA
Musikgrupp
Pop-Musik
Rockmusik |
167336 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Hovawart | Hovawart | De Hovawart is en vun de Fédération Cynologique Internationale anerkannt düütsch Gebruukshundrass (FCI-Gr. 2, Sek. 2.2, Nr. 190).
Beschrieven
De Hovawart hett en middelgrooten, kraftvull streckten Körper un beweggt sück mit utgripend Gangwark. De Kopp is kräftig, mit breet, wulstig Stirn, bruun Oogen un dreeeckig hangend Ohren. Dat Upfällige Hoorkleed is lang un licht wellt, in dree ünnerscheedlich Farven: Swaartmarken (engelsch Black and Tan), Blond un Swaart. De Geschlechtsünnerscheeden sünd düütlich to sehn. De Rüde hett en Schuufthööcht vun 63 bit 70 cm gegenüber der Teev mit 58 bit 65 cm, deren Kopp ok schlanker is.
Bi richtig Pleeg is de Hovawart en robust un gesund Hund. En streng Tuchtutlese hett dorto bidragen, dat de Andeel vun de Hunnen mit Hüftgelenkdysplasie (HD) up en minn Perzentsatz torüchdrängt wurrn kunn.
Bi swaart Hovawart-Teeven kann dat wegen de schlank Form ok woll to en Verwesseln mit den Flat Coated Retriever kommen. Blond Hovawarte wurrn gelegentlich för Golden Retriever hollen.
Wesen
Vun sien Wesen her is de Hovawart en starke Persönlichkeit. Konsequenz in dat Optrecken un völ Tiet mooten dorum ween. He ist düchtig waaksam un anhänglich, aber sensibel un geselligkeitsbedürftig. De Energie, Intelligenz un hooch Lernbereitschap vun disse Hunnen sull fördert un mit Teel lenkt wurrn. De Hovawart as Gebruukshunnenrass will beschäftigt wurrn, an’n besten jeden Dag, sonst kann dt passeeren, dat he sück sien Upgaven sülvst söcht. De Hovawart gellt as Laatentwickler. Sien Wesensentwicklung is eerst mit 3 Johren wietgahnd afslooten.
Man kann hüm för meest all sportlichen Ünnernehmen insetten, egal of as Jogging- oder Rietbegleiter oder as Schuul-, Fährten- oder Rettungshund.
Gebruuk
Wiel de Hovawart to de anerkannten Deenst- un Gebruukshunnenrassen hörrt, is besünners de Rassetuchtvereen för Hovawart-Hunde (RZV) dorbi, en sportlichen Gebruukshund to tüchten; entspreekend wurrd grooten Wert up Nervenstärke, Gesundheit un up en utpräägt Beuteverhollen leggt.
De Hovawart-Zuchtgemeinschaft Deutschland (HZD) un de Hovawart-Club (HC) leggen dorgegen Wert up dat Tüchten vun den oorsprünglichen, kräftigeren un sülvständigen Hovawart, de weniger Beuteverhollen wiesen sall, wiel he den oorsprünglichen Wächter vun Huus un Hoff so dicht as mögelk kommen sall. All dree Vereens seecht hör Tucht- un Utbillensteel in’n nervenstarken (= hooch Reizschwelle) Familienhund, früendlich un verspeelt mit „seinen Menschen und Tieren, sein Territorium, seine Menschen beschützend, Fremdes verweisend“.
Herkunft un Historsches
Ruuch Buurnhunnen as „hovawart“/ „hovewart“ (Mddelhoochdüütsch: hova = de Hoff un wart = de Wächter, also de Hoffwächter) oder ok ünner de Benennungen Hovawarth, Hofwart oder Hofward, wurrn all in Schriften vun dat Middelöller as de Lex Baiuvariorum, den Sachsenspiegel oder den Schwabenspiegel nöömt, aber ahn Beschrieven vun dat Utsehn. As Hovawart wurrn bit to’n Anfang vun dat 19. Johrhunnert ok Hoffhunnen allgemeen betekent.
Eerst Enn’n vun dat 19. Johrhunnert wurrd as Hovawart en Huus- oder Hoffhund beschreeven, de in’t Utsehn den hüüdigen Rassestandard vun den Hovawart entspreckt. Dat Insatzrebeet vun disse Hunnen weer hööftsächlich dat Bewaaken vun den Hoff, he wurr aber ok as Tooghund bruukt.
As Anfang vun dat 20. Johrhunnert Kurt Friedrich König un sien Vader Bertram König nah „überlegsamen Hunden“, d. h. Hunden mit de Fähigkeit to situatschonsgerechtem Hanneln sööken deen, sünd se immer weer up disse Hunnen mit stark Knaken, lang- oer zottelin Hoor stött.
De nah den Eersten Weltkrieg upkommen Idee, Schuulhunnen dör Dressur un Schuuldeenst uttobillen, stunn in’n Gegensatz to de Erkenntnisse, die König mit sien Hunnen maakt harr, un so keem he 1922 up de Idee, ut disse Restbestände vun en örtlich vörhannen, vermeentlich ut dat Middelöller stammen typischen Buurnhund, den Hovawart, tonächst as Tuchtversöök un later in Reintucht as Rass to tüchten.
He hett Neufundländer, Leonberger, Düütsch Scheperhund un den Kuvasz mit inkrüüzt, um en Hund to kriegen, de vun dat Ütere langhoorig mit hangend Ohren sien Hunnen glieken dee un vun sien Wesen henn en natürlich Schuulhund is; dat he ok en Afrkaansch Windhund mit inkrüüzt hett, sall woll nich stimmen. De Hovawart wurr 1937 as eegenständige Rass un 1964 ls Gebruukshund anerkannt.
Tuchtvereene
Hüüd gifft dat in Düütschland dree vun den Verband für das Deutsche Hundewesen (VDH) anerkannt Tuchtvereene: Den Rassezuchtverein für Hovawart-Hunde (RZV), de Hovawart-Zuchtgemeinschaft Deutschland (HZD) as ok den Hovawart-Club Deutschland (HC). All dree Vereene un deren Tüchter hollen sück an streng Regeln, wat dat Verpaaren un de Uptucht vun Welpen bedraapt. Disse Vörschriften deenen dorto, dat de Nahtucht vun den Hovawart so gesund un wesensseker as mögelk wurrd.
So wurrd för de Tuchtdeerten bispeelswies de HD-Freeheit sekert, en Överprüfen up Katarakt (Grau Star) is luut RZV vörschreeven oder ok dat Ünnersöken vun de Schilddrüüs gemäß HZD. Dor wurr (as bither eenzig Vereen) de Test vun Tuchtdeerten up genetische Veränderungen, de in Verdacht stahn, mit Degenerativer Myelopathie in Tosommenhang to stahn, samt entspreekend Tuchtregime, belooten un in’n Harvst 2017 verplichtend inführt. All VDH-Vereene prüfen de Wesensveranlagung vun de to Tucht vörsehn Hovawarte, deren Utsehn un sörgen för de fachliche Qualifikatschoon vun hör Tüchter as ok de Ümsetten vun de bi de Tucht (Tüchterschulungen, Wurfstättenkontrollen, Wurfafnahm).
Ähnlich strenge Vörschriften hemm ok de Hovawarttuchtvereene in’t Utland, de de Fédération Cynologique Internationale (FCI) anhörrn. In de Swiez is dat de Schweizerische Hovawart-Club (SHC), de tuchtbookführende Vereen in de Swiezer Kynologische Sellschopp (SKG), in Öösterriek de Öösterrieksch Klub vun de Hovawartfrüenden in’n Öösterriekschen Kynologenverband (ÖKV), in Italien de Hovawart-Club Italia (HCI) in‘n ENCI.
Laag nah Gesett
De Hovawart steiht in den Swiezer Kanton Glarus up de Rassenlist; sien Hollen is dor bewilligungsplichtig.
Weblinks
[http://fci.be/Nomenclature/Standards/190g02-de.pdf FCI-Link to’n Hovawart
Enkeld Nahwiesen
Hunnenrass |
167337 | https://nds.wikipedia.org/wiki/David%20Jay%20Julius | David Jay Julius | David Jay Julius (* 4. November 1955 in Brighton Beach, Brooklyn, New York City) is en US-amerikaansch Sinnesphysioloog, Perfesser an de University of California, San Francisco (UCSF). Hüm wurr 2021, tosommen mit Ardem Patapoutian, de Nobelpries för Physiologie oder Medizin tospraaken.
Leven
Julius is as Enkel vun jöödsch Inwannerer ut Russland in Brighton Beach upwussen, wo völ russischspraakig jöödsch Inwannerer leven. Sien Grootöllern weern wegen Antisemitismus ut dat russisch Zarenriek flücht. Sien Vader weer Elektroingenieur, sien Moder Mester an en Grundschool. He kreeg 1977 en Bachelor in Life Sciences (Biowetenschapen) an dat Massachusetts Institute of Technology (MIT) in Cambridge, Massachusetts, wo he eerste Forschungserfohrungen in dat Labor vun Alexander Rich sammeln kunn. Sien Doktertitel (Ph.D.) in Biochemie kreeg he 1984 Jeremy Thorner un den lateren Nobelpriesdräger Randy Wayne Schekman an de University of California, Berkeley in Berkeley, Kalifornien. As Postdoktorand hett Julius bi den lateren Nobelpriesdräger Richard Axel an de Columbia University in New York City arbeit. 1990 wurr Julius Liddmaat vun den Lehrkörper vun de University of California, San Francisco (UCSF) in San Francisco, Kalifornien, wo he hüüd (Stand 2020) de Afdeelen för Physiologie leiten deiht.
Julius sien Fru, Holly Ingraham, is ebenfalls Perfessersche för Physiologie an de UCSF. Dat Paar hett een Söhn.
Wirken
Julius kunn grundleggend Erkenntnisse över de molekularen un funktschonellen Eegenschapen ionotroper Rezeptoren winnen, de up Serotonin un ATP reageeren, bzw. de för de Modalitäten vun de Pien-, Warmt- un Kolt-Rezeptoren verantwortlich sünd. Julius sien Opdecken sünd zentraal för dat Verständnis vun de molekularen Grundlagen vun dat Temperaturempfinnen, för dat Kolt- und Warmtempfinnen integreert wurrn.
Julius hett opdeckt, dat de TRPV1-Kanal en Capsaicin-Rezeptor is, de de Antwoort vun den Körper up ünnerscheedlich Reize as Temperatur, Sweer un anner Formen vun de Schädigung vun Geweef vermiddelt. Dat weer en wichtige Erkenntnis för de Behandlung vun dat chronisch Piensyndrom un anner Syndrome, de mit neurogen Sweer, Arthrose, Krebs oder Asthma tosommenhangen. Ebenso wur dat Verständnis vun de Allodynie un de Hyperalgesie fördert, en Pienempfinnen bi normalerwies nich-pienutlösen Reizen bzw. en överscheeten Pienempfinnen bi blots minn Pienreizen.
Julius is ünner annern Herutgever vun de anseggt Tietschrift Annual Review of Physiology.
Siet 2014 tell hüm Thomson Reuters wegen de Tall vun sien Zitatschonen to de Favoriten up en Nobelpries (Thomson Reuters Citation Laureates).
In‘n Oktober 2021 geev dat Nobelkomitee bekannt, dat Julius un Ardem Patapoutian gemeensam mit den Nobelpries för Physiologie oder Medizin uttekent wurrn.
Utteknungen (Utwahl)
2000 Perl-UNC Neuroscience Prize
2004 Liddmaat vun de National Academy of Sciences
2005 Liddmaat vun de American Academy of Arts and Sciences
2006 Zülch-Pries
2007 W. Alden Spencer Award
2010 Passano Award
2010 Shaw Prize
2010 Prinz-von-Asturien-Pries för weetenschapliche un technische Forschung
2010 Liddmaat in de Ungarsch Akademie vun de Weetenschapen
2013 Dr. Paul Janssen Award for Biomedical Research
2017 HFSP Nakasone Award
2017 Canada Gairdner International Award
2019 Rosenstiel Award
2020 Kavli-Pries för Neurowetenschapen
2020 Breakthrough Prize in Life Sciences
2020 BBVA Foundation Frontiers of Knowledge Award in Biologie/Biomedizin
2021 Nobelpries för Physiologie oder Medizin
Weblinks
Julius Lab und Profil bi de University of California, San Francisco (ucsf.edu)
Enkeld Nahwiesen
Mann
Börger von de USA
Boren 1955
Nobelpriesdräger (Medizin) |
167397 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Joachim%20K%C3%BCgler | Joachim Kügler | Joachim Kügler is de Naam von
* Joachim Kügler (1926–2012), düütschen Jurist,
Joachim Kügler (* 1958), düütschen röömsch-kathoolschen Theoloog.
Kiek ok bi: Joachim Kugler. |
167398 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Eric%20Adams | Eric Adams | Eric Adams is de Naam von
* Eric Adams (* 1954), US-amerikaanschen Musiker,
Eric Adams (* 1960), US-amerikaanschen Politiker. |
167406 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Hadrian%20IV. | Hadrian IV. | Hadrian IV. (ok Adrian IV., * as Nicholas Breakspear tüschen 1100 un 1120 in St Albans, Hertfordshire, England; † 1. September 1159 in Anagni) weer van 1154 bit to sien Tod de bitlang eenzige Paapst vun engelsch Herkunft in de Karkengeschichte.
Leven un Wirken
Breakspear kreeg en theologische Utbillen in Frankriek un wurr later (um 1145) Abt vun dat Chorherrenstift St. Rufus bi Avignon. Eugen III. hett hüm 1149 to’n Kardinalbischop vun Albano maakt. Van 1152 bit 1154 weer he päpstlicher Legat in Skandinavien, wo he dat Arzbisdom Nidaros (hüüd: Trondheim) uprichten dee. Up de Synode vun Linköping 1153 legg he as Legat de Grundlaag för en de röömsch nahestahn sweedsch Kark. An‘n 4. Dezember 1154 wurr he to’n Paapst wählt un den nächsten Dag inthroniseert.
As eerst Upgaav hett de Paapst över Rom en Interdikt verhangt, nahdem dat vun Arnold von Brescia un de Oppositschoon vun den stadtröömschen Adel all wiels dat Pontifikat vun Paapst Eugen III. 1146 to en Republiek nöömt wurrn weer. In Rom röök sück de Freeheitsdrang, den sück mit den Paapst un den düütschen König Friedrich I. Barbarossa en natschonal-absolutistisches Denken tomööt stellen dee. Hadrian IV. hett in’n Gegentoog för de Kaiserkrönung, as in’n Verdrag vun Konstanz in‘n März 1153 tüschen Paapst Eugen III. un Friedrich Barbarossa afspraaken, dat de Kaiser den Paapst gegen den upsternaatschen Röömschen Senat, byzantiensch un normannsche Besittanspröök in Italien verteidigen sull, verlangt. Ahn päpstliche Tostimmen sull de Kaiser kien Freeden mit Normannen un Römern sluuten un de päpstliche Herrschap över de rrömsch Kark weer herstellen.
Wegen dat Interdikt is Arnold von Brescia 1154 ut Rom in de Toskana flücht, wo he den düütschen König up den Weg to sien sien Kaiserkrönung in Rom in de Hannen full. As Teeken vun sien Goot Willen hett Friedrich Barbarossa den Grünner vun de röömsch Republiek den Paapst utleefert, de Arnold von Brescia as Ketzer veroordeelen un in’n Juni 1155 uphangen leet.
An‘n 18. Juni 1155 hett de Paapst König Friedrich Barbarossa in de Alt-St. Peter to’n Kaiser kröönt. Glieks nah de Krönung keem dat to en Upstand vun de stadtröömsch Bevölkerung, de den Paapst fangen setten wull. Kaiser un Paapst hemm sück in de Schuul vun dat kaiserlich Heer begeeven, dat sück up den Neronischen Wiesen an de Stadtmüür vun Rom lagern dee. Bit in de Nacht hemm kaiserlich un päpstlich Truppengegen de upsternatschen Römers kämpt. De kaiserlich Truppen behullen de Böverhand över de Römer, aber Friedrich Barbarossa gung, entgegen den Konstanzer Verdrag, nich gegen de Stadtbevölkerung vör uun hett ok nich de Herrschap vun den Paapst över de Stadt herstellt. Nahdem tüschen de italieensch Seemächten Genua un Pisa Striedereen utbraken weer, bleev de för en Feldtoog gegen den Normannen up Sizilien nödige Flottenünnerstütten ut. Wegen dat Wiegern vun de Fürsten, sück an en Krieg gegen Sizilien to bedeeligen, hett de Kaiser sien Heertoog gegen Sizilien instellt. Hadrian unn eerst in dat dart Johr vun sien Pontifikats nah Rom torüchkehren.
De Paapst führ en Krieg gegen den normannschen König Wilhelm I. von Sizilien, wiel he sien Herrschap över Rom un dat vun hüm beanspröökt Territorium vun den Karkenstaat, dat Patrimonium Petri, bedroht seech. Mit byzantiensch Hülp greep de apulische Upstand immer wieder um sück. De Normannen hemm sück spoodriek gegen de Byzantiner wehrt un hemm hör dat kört tovör erobert Brindisi weer afnommen. Dat entwickel sück somit weniger goot för den Paapst, de doruphen en dartigjohrigen Freeden tüschen Byzanz un Sizilien vermiddeln dee uns loot in’n Juni 1156 den Verdrag vun Benevent mit den Normannen, in den de Paapst Wilhelm endgültig as König anerkennen dee. As Gegenleistung hett de de Lehnshoheit vun den Paapst över sien Staat bestätigt. In de folgend Johren hemm sück de Normannen as weltliche Schuuulmacht för den Paapst bewährt, vör allen in’n Konflikt mit de Stadt Rom un hemm so de Positschoon vun de Kaiser in Fraag stellt. Dormit stell de Verdrag vun Benevent en wichtigen Träe in’n Lösungsperzess vun kaiserlich und päpstlich Herrschap vunnanner dor.
Sluutend keem Hadrian aber in Konflikt mit Kaiser Friedrich: Up den Rieksdag vun Besançon in‘n Oktober 1157 hett de päpstliche Kanzler un Legat Rolando Bandinelli tosommen mit Bernhard von San Clemente den Kaiser en Schrieven överbrocht, dat maatgeevend vun den päüstlichen Kanzler verfaat wurrn weer. In dit Schrieven wurr de kaiserliche Würde as päpstliches beneficium betekent, wat eegentlich „Wohltat“ bedüüd, vun Friedrich sien Kanzler, den lateren Kölner Arzbischop Rainald von Dassel, aber scharper as „Lehen“ översett wurr. De Kaiser weer doröver düchtig düll. He bestunn up de Prärogativen vun dat Riek. Aber ok de päpstlichen Legatenhemm de scharper Översetten nich verbetert, in’n Gegendeel: Rolando Bandinelli hett mit sien Ütern „Von wem hat der Kaiser sein Amt inne, wenn nicht vom Herren Papst?“ (A quo ergo habet, si a domno papa non habet imperium?) noch Ööl in’t Füür gaaten. So keem dat to’n Eklat un de anwesende Palzgraf Otto I. von Wittelsbach hett Bandinelli sogor mit en Schwert bedroht. Up Anwiesen vun Friedrich wurrn den Legaten aber free Geleit för de Fahrt nah Huus gewährt.
Friedrich Barbarossa hett den Machtanspröök vun den Paapst mit Ünnerstütten vun de düütsch Bischöp aflehnt. Bang vör en nee Investiturstriet un en Schisma muss de Paapst nahgeeven, indem he den Begreep beneficium as Wohltat (bonum factum) un nich as Lehen (feudum) beteken dee. Aber tüschen Kaiser un Paapst weer dat nu blots en Wappenstillstand, aber kien Freeden; dat Misstruen bleev. In’n November 1158 stell Kaiser Friedrich up den Roncalschen Feldern de dör de norditalieenschen Städer bedroht Vormachtsstellung vun Rieksitalien wedder her. Dordör seech de Paapst, de an de Spannungen bedeeligt weer, den Karkenstaat bedroht, vör allen wiel to glieker Tiet in’n Süden vun dat Normannenriek för den Karkenstaat Gefohr utgung. Hadrian weer in’n Begreep, den Kaiser to exkommunizeeren, as he in Anagni an‘n 1. September 1159 angevlich dör en Fleeg in sien Wien stickt is. Wohrschienlicher is aber vermootlich en Peritonsillarabszess, de to sien Dood führt hett.
1155 hett de Paapst in de Bulle Laudabiliter en för Irland entscheedend Erklärung verfaat. Aber de Echtheit vun disse Bulle is umstreeden. He hett dornah den engelschen König Heinrich II. upmuntert, dat Eiland to erobern. Sössteihn Johr later hett Heinrich dat denn ok schafft. Mit de Genehmigung hett de Paapst ok de Lehensanspröök vun Rom över Irland verbunnen.
1172 sall in en Schrieven vun den Nahfolger vun Hadrian Alexander III., de Herrschap vun Heinrich över Irland bestätigt wurrn ween.
Literatur
Brenda Bolton, Anne Duggan: Adrian IV, the English Pope, 1154-1159: Studies and Texts, Ashgate Publishing, 2003.
Rudolf Fischer-Wollpert: Lexikon der Päpste, Regensburg 1985.
Alfred Henry Tarleton: Nicholas Breakspear, London 1896, Kapitel IX, S. 153 (Bulle Adrians an König Heinrich/Echtheitsdiskussion) und Sp. 157 (Der lateinische Originaltext der echtheitsumstrittenen Bulle Adrians; Beginn am unteren Seitenende).
Barbara Zenker: Die Mitglieder des Kardinalkollegiums von 1130 bis 1159, Würzburg 1964, S. 36–38.
Weblinks
Hadrian IV: in de Germania Sacra|118719785
Enciclopedia dei Papi (italieensch)
Anmarken
Mann
Paapst
Breakspear, Nicholas
Börger von England
Storven 1159 |
167444 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Boeles | Boeles | Boeles is de Familiennaam von
Pieter Boeles (1795–1875), nedderlandschen Predikant un Spraakwetenschopper,
Willem Boeles (1832–1902), nedderlandschen Jurist.
Kiek ok bi: Boele. |
167463 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Martin%20Wilke | Martin Wilke | Martin Wilke is de Naam von
* Martin Wilke (1903–1993), düütschen Grafikdesigner,
Martin Wilke (1926–2021), düütschen Footballtrainer,
Martin Wilke (* 1956), düütschen Bildhauer,
Martin Wilke (* 1957), düütschen Politiker,
Martin Wilke, düütschen Dreihbookschriever. |
167464 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Ian%20Wallace | Ian Wallace | Ian Wallace is de Naam von
* Ian Wallace (John Wallace Pritchard; 1912–1998), US-amerikaanschen Psycholoog un Schriever,
Ian Wallace (Ian Bryce Wallace; 1919–2009), brietschen Sänger un Schauspeler,
Ian Wallace (1933–2021), brietschen Ornitholoog,
Ian Wallace (* 1943), kanaadschen Künstler, Fotograaf un Kunsthistoriker,
Ian Wallace (Ian Russell Wallace; 1946–2007), brietschen Slagtüügspeler,
Ian Wallace (Ian Andrew Wallace; * 1956), schottschen Footballspeler,
Ian A. Wallace, brietschen Schauspeler. |
167468 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Edelbauer | Edelbauer | Edelbauer is de Familiennaam von
Raphaela Edelbauer (* 1990), öösterrieksche Schrieversche,
Walter Edelbauer (1935–2011), öösterriekschen Schriever un Heimaatforscher,
Wolfgang Edelbauer († 1539), öösterriekschen Abt. |
167469 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Clavadetscher | Clavadetscher | Clavadetscher is de Familiennaam von
Andrea Clavadetscher (* 1960), Liechtensteiner Radrennfohrer,
Christian Clavadetscher (1897–1980), Swiezer Politiker,
Martina Clavadetscher (* 1979), Swiezer Schrieversche,
Otto P. Clavadetscher (1919–2015), Swiezer Historiker, Schoolmeester un Jurist,
Rageth Clavadetscher (* 1971), Swiezer Manager,
Silvia Clavadetscher (1948–2013), Swiezer Ooldphilologin un Lexikografin. |
167470 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Uhlik | Uhlik | Uhlik is de Familiennaam von
Josip Uhlik (1921–2021), jugoslaawschen Architekt un Stadtplaner,
Kurt Uhlik, öösterriekschen Ministeriaalbeamten,
Rade Uhlik (1899–1991), jugoslaawschen Spraakwetenschopper,
Vinko Uhlik (* 1933), jugoslaawschen-kroaatschen Architekt un Maler. |
167472 | https://nds.wikipedia.org/wiki/John%20List | John List | John List is de Naam von
* John List (1925–2008), US-amerikaanschen Möörder,
John List (* 1968), US-amerikaanschen Weertschopswetenschopper. |
167474 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Jan%20Werle | Jan Werle | Jan Werle (* 15. Januar 1984 in Warnsveld) is en nedderlannsch Schachmeester.
Loopbahn un Leven
Werle hett wunnen oder vördere Plätze in mehreren Turnieren beleggt: 2.–6. Platz bi dat Open in Dieren (2001), 2.–4. Platz bi dat Harmonie-Turnier in Grunneng (2002), 2.–3. Platz bi dat Corus-C-Turnier in Wijk aan Zee (2006) un 1.–2. Platz bi dat Essent Open in Hoogeveen (2006). 1. Platz in Oslo 2014 Sien gröttste Eenzelerfolg weer aber de Sieg bi dat Europääsch Individual Open 2008 in Liverpool för so bekannt Speler as Viktor Laznicka, Michael Adams, Nigel Short, Étienne Bacrot, Maxime Vachier-Lagrave, Sergey Tiviakov un annern.
Siet 2006 drocht he den Großmeester-Titel.
Werle is siet 2019 mit de WGM Iozefina Paulet verheiraadt.
Natschonalmannschap
För de nedderlannsch Natschonalmannschap hett he an de Schacholympiade 2008 deelnommen un ok an de Mannschapseuropameesterschap 2009.
Vereene
In de nedderlannsch Meesterklasse speel Werle to’n eersten Mal in de Saison 1999/2000 mit den Schaakclub Groningen. Ok in de Saison 2001/02 speel he mit Groningen in de Meesterklasse, dornah is he to ZZICT/De Variant Breda wesselr, mit de he 2003, 2004 un 2005 nedderlannsch Mannschapsmeester wurr. Siet 2005 speel he weer för den Schaakclub Groningen, mit den he 2007 de nedderlannsch Mannschapsmeesterschap wunnen hett.
In de düütsch 1. Bundsliga speel he van 2002 bit 2011 för de Schachgesellschaft Solingen, siet de Saison 2015/16 speelt he för den SV Werder Bremen. In de britisch Four Nations Chess League speel he in de Saisons 2004/05 un 2006/07 för Bristol, in de belgisch Interclubs in de Saison 2018/19 för den Koninklijke Brugse Schaakkring.
Sien hööchste Elo-Tall weer bitlang 2607, de he in’n Januar 2009 recken dee. He hett an de Universität Grunneng Recht studeert.
Weblinks
FIDE-Koort
Indrag bi chessgames.com (engelsch)
Enkeld Nahwiesen
Mann
Börger von de Nedderlannen
Boren 1984
Schachspeler |
167475 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Joshua%20David%20Angrist | Joshua David Angrist | Joshua David Angrist (* 18. September 1960 in Columbus, Ohio) is en israeelsch-US-amerikaansch Wertschapswetenschapler un Hoochschoollehrer. 2021 wurr hüm tosommen mit David Edward Card un Guido Imbens de Nobelpries för Wertschapswetenschapen tospraaken.
Werdegang, Forschung un Lehre
Angrist hett tonächst Wertschapswetenschapen an dat Oberlin College studeert, dat he 1982 as Bachelor of Arts afsluuten dee. Ansluutend hett he sien Wehrdeenst as Fallschermjäger bi de israeelsch Strietkräfte afleist. Later hett he an de Princeton University sien Studium fortsett, wo he tonächst in’n Mai 1987 sien Master of Arts kreeg un in’n 1989 sluutend sien Doktertitel Ph.D..
Tonächst hett Angrist as Assistant Professor an de Harvard University lehrt, bevör he 1991 as Senior Lecturer an de Hebrääsch Universität Jerusalem arbeiten dee. Dor steeg he 1995 to’n Associate Professor up. 1996 kehr he in de USA torüch un hett in glieker Funktschoon bi de wertschaptswetenschapliche Fakultät vun dat Massachusetts Institute of Technology lehrt, wo he all 1994/95 as Gastdozent lehrt un forscht harr. 1998 wurr he hier ordentlich Perfesser un 2008 hett he den Ford-Lehrstohl an de Hoochschool övernommen.
In dat Zentrum vun de Arbeit vun Angrist staht Arbeitsökonomik un de Utnannersetten mit ökonometrischen Methoden. He gellt as en vun de bedüüdensten Vertreder vun den Gebruuk vun Instrumentvariablen in de wertschapswetenschaplich Analyse. Up disse Grundlaag hett he Studien un Artikel ünner annern över dat Humankapital un de Inkommensverdeelen in den USA, Bildungschancen un Armut herutbrocht. He hett mit sien Arbeit to dat Sekern vun de in de Psychologie siet den 1960er Johren anwennd statistisch Methode vun de Regressions-Diskontinuitäts-Analyse in den Wertschapswetenschapen bidragen.
Angrist is Liddmaat vun de Econometric Society, he arbeit siet 1994 as Research Associate för dat National Bureau of Economic Research. 2007 kreeg he de Ehrendokterwürde vun de Universität St. Gallen, 2009 den John-von-Neumann-Pries vun dat Budapester Rajk László Szakkollégium. He is Mitbegrünner vun de an dat MIT to Huus ween School Effectiveness & Inequality Initiative. Siet Anfang vun de 2000er-Johren arbeit un publizeert he intensiv mit dat in Bonn ansässigen Institut zur Zukunft der Arbeit, wo he 2000 to’n Research Fellow wurr. Todem wurr he 2006 in de American Academy of Arts and Sciences wählt.
Gemeensam mit Guido Imbens wurr he 2021 mit den Nobelpries för Wertschapswetenschapen för hör Bidrääg to de Analyse vun kausal Tosommenhänge uttekent. De beid deelen sück de Hälft vun den Pries, de anner Hälft gung an David Edward Card.
Warken
Neben de hier upführt Böker hett Angrist tallriek Tietschriftenartikel un Arbeitspapeeren verfaat.
Joshua Angrist und Jörn-Steffen Pischke (2009). Mostly Harmless Econometrics: An Empiricist’s Companion. Princeton, NJ: Princeton University Press.
Joshua Angrist un Jörn-Steffen Pischke (2014). Mastering 'Metrics: The Path from Cause to Effect. Princeton, NJ: Princeton University Press.
Weblinks
Joshua Angrist an dat Massachusetts Institute of Technology
Joshua Angrist in de Datenbank vun IDEAS
DNB-Katalog
Enkeld Nahwiesen
Mann
Börger von Israel
Börger von de USA
Boren 1960
Nobelpriesdräger (Wertschapswetenschapen) |
167486 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Bernd%20W%C3%B6lbern | Bernd Wölbern | Bernd Wölbern (* 1966 in Zeven) is en düütsch Politiker (SPD). Siet 2021 is he Liddmaat vun den Landdag vun Neddersassen.
Bernd Wölbern is mit twee Bröers, dorünner de Schauspeler Werner Wölbern, in Woonst bi Bremervöör upwussen un hett Scholen in Lütt Meckels, Zittens un Zeven besöcht. He hett in Kaiserslautern un Bremen studeert. He weer bit to’n Intoog in den Landdag Lehrer an de Carl-Friedrich-Gauß-School Zeven, en IGS.
Wölbern is Liddmaat vun den Kreisdag un Bigeorneter vun den Landkreis Rodenborg (Wümm). Bi den Landdagswahlen 2008, 2013 un 2017 is he vör de SPD in den Wahlkreis Bremervöör antreeden, weer aber immer den jewieligen CDU-Kandidaten ünnerlegen. An‘n 11. November 2021 is he aber över de Landeslist för Bernd Lynack in den Landdag nahrückt, de to’n Landraat vun den Landkreis Hillmessen wählt wurrn weer.
Bernd Wölbern leevt in Woonst, is verheiraadt un hett fiev Kinner.
Enkeld Nahwiesen
Mann
Börger von Düütschland
Boren 1966
Politiker (Düütschland)
SPD
Landdagsafordneter (Neddersassen) |
167487 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Satchell | Satchell | Satchell is de Familiennaam von
Paige Satchell (* 1998), neeseelandsche Footballspelerin,
William Arthur Satchell (1861–1942), neeseelandschen Schriever, Verleger, Journalist un Ünnernehmer.
Kiek ok bi: Satchel. |
167504 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Samantha%20Jones | Samantha Jones | Samantha Jones is de Naam von
* Samantha Jones (* 1943), US-amerikaansch Model un Schauspelerin,
Samantha Jones (* 1943), brietsche Sängerin. |
167520 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Jos%C3%A9%20Ramos-Horta | José Ramos-Horta | José Manuel Ramos-Horta (* 26. Dezember 1949 in Dili, Portugiesisch-Timor) is en Politiker ut Oosttimor. För sien Bemöhen, en freedlich Lösung in den Oosttimorkonflikt to finnen, wurr he 1996 gemeensam mit Bischop Carlos Filipe Ximenes Belo mit den Freedensnobelpries uttekent. Van 2006 bit 2007 weer Ramos-Horta Premierminister vun Oosttimor un van’n 20. Mai 2007 bit to’n 20. Mai 2012 Präsident. Bi en Anslag an’n 11. Februar 2008 wurr he swoor besehrt.
Weblinks
DNB-Katalog
Website vun José Ramos-Horta (engelsch)
José Ramos-Horta up de Sieden vun den Nobelpries (engelsch)
Mann
Börger von Oosttimor
Boren 1949
Politiker (Oosttimor)
Freedensnobelpries |
167521 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Peter%20Charles%20Doherty | Peter Charles Doherty | Peter Charles Doherty AC (* 15. Oktober 1940 dicht bi Brisbane, Australien) is en austraalsch Deertenmediziner un Immunoloog.
Leven
Doherty kreeg 1962 den Bachelor un 1966 den Master in Veterinärmedizin an de University of Queensland. Sien Doktertitel PhD kreeg he 1970 vun de University of Edinburgh in Schottland. In de folgend Johren harr he verscheeden Forschungsstäen för Mikrobiologie, Immunologie un experimentelle Pathologie. To Tiet is he een vun de Leiter vun de Afdeelen för Immunologie an dat St. Jude Children’s Research Hospital in Memphis, Tennessee un is dree Maand in’t Johr in Memphis un de anner negen Maand an de Universität Melbourne tätig.
Tosommen mit den Swiezer Rolf Zinkernagel kreeg he 1996 den Nobelpries för Medizin för dat Opdecken, wu dat Immunsystem virusinfizeert Zellen erkennt, tospraaken. Virusbefallene Zellen wurrn vun dat Immunsystem dör Killer-T-Zellen erkannt un vernichtet. Doherty funn bi dat Ünnersöken vun mit Meningitis-Viren infizeert Müüs, dat disse Killer T-Zellen för dat Upfinnen vun virusbefallen Zellen nich blots en Virus-Antigen bruuken, sonnern ok de MHC-Komplexe, vun de man tovör all wuss, dat se bi dat Geweevafstööten bi Transplantatschonen en Rull spelen. Hör Rull in de Immunafwehr gegen Viren keem unverwacht.
1983 harr he all den Paul-Ehrlich-und-Ludwig-Darmstaedter-Pries kreegen, 1986 en Gairdner Foundation International Award, 1995 de Albert Lasker Award for Basic Medical Research. In Australien kreeg he 1997 den Titel Australian of the Year 1997. 1999 kreeg he de Leeuwenhoek-Medaille vun de Royal Society. 1998 wurr he Liddmaat vun de National Academy of Sciences, 2001 Fellow vun de American Association for the Advancement of Science. 2006 wurr he as utländsch Liddmaat in de Russische Akademie vun de Wetenschapen upnommen.
Weblinks
Indrag in de DNB
Peter C. Doherty up de Sieden vun den Nobelpries (engelsch)
Peter Doherty aan dat St. Jude Children’s Research Hospital
Enkeld Nahwiesen
Mann
Börger von Australien
Boren 1940
Nobelpriesdräger (Medizin) |
167530 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Gludovatz | Gludovatz | Gludovatz is de Familiennaam von
Karin Gludovatz (* 1970), öösterrieksche Kunsthistorikerin,
Paul Gludovatz (1946–2021), öösterriekschen Footballtrainer. |
167573 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Rogowski | Rogowski | Rogowski is de Familiennaam von
Franz Rogowski (* 1986), düütschen Schauspeler un Choreograaf,
Gerard Rogowski (* 1931), düütschen Ordensgeistlichen,
Michael Rogowski (1939–2021), düütschen Manager,
Przemysław Rogowski (* 1980), poolschen Lichtathlet,
Walter Rogowski (1881–1947), düütschen Elektrotechniker. |
167574 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Adnan | Adnan | Adnan betekent
Adnan, Vörnaam för Mannslüüd.
Adnan is de Familiennaam von
Ali Adnan (* 1993), irakschen Footballspeler,
Etel Adnan (1925–2021), libaneesche Malerin un Schrieversche,
Khadour Adnan (* 1971), syrischen Boxer,
Mohd Nafiizwan Adnan (* 1986), Squashspeler ut Malaysia,
Yassin Adnan (* 1970), marokkaanschen Journalist un Schriever. |
167576 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Fritz%20Zaun | Fritz Zaun | Fritz Zaun is de Naam von
* Fritz Zaun (1893–1966), düütschen Dirigent un Musikpädagoog,
Fritz Zaun (* 1946), öösterriekschen Politiker. |
167577 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Zaun | Zaun | Zaun betekent
Zaun, Oort in de Gemeen Argenbühl in’n Landkreis Ravensburg, Baden-Württemberg,
Zaun, Wohnplatz der Gemeen Chorin in’n Landkreis Barnim, Brannenborg,
Zaun, Oort in de Gemeen Dietersburg in’n Landkreis Rottal-Inn, Bayern,
Zaun, Oort in de Gemeen Halsbach in’n Landkreis Altötting, Bayern,
Zaun, Oort in de Gemeen Hebertsfelden in’n Landkreis Rottal-Inn, Bayern,
Zaun, Oort in de Gemeen Polling in’n Landkreis Mühldorf am Inn, Bayern,
Zaun, Oort in de Gemeen Postmünster in’n Landkreis Rottal-Inn, Bayern,
Zaun, Oort in de Marktgemeen Tann in’n Landkreis Rottal-Inn, Bayern,
Zaun, Oort in de Gemeen Wittibreut in’n Landkreis Rottal-Inn, Bayern,
Zaun, Oort in de Gemeen Eberstalzell, Bezirk Wels-Land, Oberösterreich, Öösterriek,
Zaun, Oort in de Gemeen Handenberg, Bezirk Braunau am Inn, Oberösterreich, Öösterriek,
Zaun, Oort in de Gemeen Manning, Bezirk Vöcklabruck, Oberösterreich, Öösterriek,
Zaun, Oort in de Gemeen Kleinzell in’n Mühlkreis, Bezirk Rohrbach, Oberösterreich, Öösterriek.
Zaun is de Familiennaam von
,
Harald Zaun (* 1962), düütschen Wetenschopsjournalist. |
167580 | https://nds.wikipedia.org/wiki/Stabel | Stabel | Stabel is de Familiennaam von
Anton von Stabel (1806–1880), düütschen Staatsmann, Politiker un Jurist,
Georg Friedrich Stabel (1687–1782), düütschen Chemiker,
Huub Stapel (* 1954), nedderlandschen Schauspeler,
Josef Stabel (* 1948), düütschen Footballspeler un -trainer,
Melanie Stabel (* 1999), düütsche Sportschüttin,
Otto Stabel (1898–1970), düütschen Politiker,
Ralf Stabel (* 1965), düütschen Theaterwetenschopper un Danshistoriker. |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.