Datasets:
alexantonov
/
chuvash_english_parallel

Dataset card Data Studio Files Community
chv
stringlengths
2
2.66k
en
stringlengths
2
4.49k
Ӑҫта курнӑ-ши?
But where?
Хӑҫан?
When?
Ун пеккине курасчӗ тесе ӗмӗтленнӗ ҫеҫ пулӗ тен?
Or had he only dreamed of someone like her?
Марийкӑна курсан, сасартӑк ҫавӑн пек шухӑшсем пырса кӗнипе Лозневой вӑтансах кайрӗ.
Loznevoi was even somewhat confused.
Марийкӑна куҫпа пӑхаймасӑр вӑл ӑшшӑн картус козырёкне аллипе тытрӗ.
Lowering his eyes, he put his fingers to his cap.
— Килӗрех, — пуҫне тайрӗ Алевтина Васильевна.
Andrei’s mother, Alevtina Lopukhova, bowed. “You are welcome.”
Марийки хӑнана вӑрт пӑхса илчӗ те хӑй тӗ пӗлмесӗр, темшӗн ӑна тӑрӑхласа, чӑрсӑррӑн ответлерӗ: — Мӗн мирӗ пултӑр?
But Maryika, taking in the guest with a quick glance, answered, not knowing why herself, mockingly and im¬ pertinently, “What peace?
Авӑ, вӑрҫӑ хапхаран пӑхать!
The war is knocking at our gates!
Пулнӑччӗ те мир — пӗтрӗ…
We had peace, but it’s gone....
Лайӑхрах вӑрҫас пулатчӗ! — терӗ.
You ought to fight better!”
Алевтина Васильевна хыпӑнса ӳкрӗ: — Ах, туршӑн та, Марийка!
“Really, Maryika!” her mother fluttered.
Килти ҫӑмӑл пушмак тӑхӑннӑ хурӑрах ӳтлӗ вӑрӑм урисен мускулӗсене ерипен пружинӑлатса, Марийка каялла ҫаврӑнса пӑхмасӑр, хуллен ҫеҫ крыльца ҫине хӑпарчӗ те ҫенӗк алӑкӗ умӗнче, сирсе те сирӗлми шухӑшне сирсе ярас тенӗ пек, сылтӑм хулпуҫҫийӗпе мӑнкӑмӑллӑ пуҫне силлентерсе илчӗ.
In front of the door she shrugged her right shoulder and tossed her proud head, as though casting off an annoying thought.
Вӑл ҫаплах, каялла ҫаврӑнса пӑхмасӑрах ҫенӗке кӗрсе ҫухалсан, Лозневой тата тепӗр хут, халӗ ӗнтӗ тем шухӑша кайнӑн:— Ҫапла, ҫивӗчскер!.. — терӗ. …Сарай хыҫӗнче, пахча кӗтессинче, талккӑшпех кӗрен тӗс ҫапнӑ лӑпсака пилеш айӗнче тин ҫеҫ алтнӑ шӑтӑк курӑнать, шӑтӑкпа юнашар — хура тӑпра купи.
“Yes, she is sharp!...” Loznevoi said when the girl disappeared in the passage without turning as he had wanted her to. But now there was a puzzled note in his voice. ... Beyond the shed, in a corner of the vegetable garden, under a spreading mountain ash whose leaves had turned an ominous reddish colour, was a pit, and next to it a heap of yellow earth.
Андрей тӳрех чухласа илчӗ: ашшӗн кӑмӑлӗ пӑсӑлнӑ иккен.
Andrei realized at once that his father was in a bad mood.
«Эх, ҫутӑ тинӗс, мӗн пирки ятлаҫнӑ-ха вӗсем?» шухӑшларӗ вӑл, хӑрса кайнӑ хӑяр йӑранӗсем урлӑ утнӑ хушӑра.
“What on earth have they been quarrelling about?” he wondered as he strode over the rows of withered cucumber plants.
Ҫывӑхрах ура сасси илтӗнсен, Андрей ашшӗ — Ерофей Кузьмич ӗҫлеме пӑрахрӗ, шӑтӑкра тӳрленсе тӑчӗ те килтисенчен тахӑшӗ пынине чухласа илсе хӑрасарах ыйтрӗ: — Кам унта?
At the sound of ap¬ proaching footsteps Erofei Lopukhov, Andrei’s father, stopped digging, looked up from the bottom of the hole and, realizing that one of the family was approaching, asked grumpily, “Who’s that out there?
Мӗн шавлаҫҫӗ унта, килкартишӗнче? — терӗ.
What’s going on in the yard?”
Андрей шӑтӑк патне утса пырса хирӗҫ чӗнчӗ: — Эпӗ кунта, — терӗ вӑл.
“It’s me,” said Andrei, coming up to the hole.
— Андрей-им, э?
“Andrei?
Килти ытти йышӗсем пекех, Ерофей Кузьмич та ывӑлӗ кӗтмен ҫӗртен килсе кӗнинчен тӗлӗнчӗ, хӗпӗртесе кайрӗ, анчах пурӗпӗр, тем ҫинчен хӗрсех шухӑшланӑ пирки ӗнтӗ, кӗреҫине алӑран пӑрахмарӗ, шӑтӑкран та тухмарӗ.
Like the other members of the household, Erofei was both surprised and overjoyed by his son’s unexpected arriv¬ al. But he was so taken up with some thought of his own that he neither released his spade, nor climbed out of the hole.
«Алтса пӗтеретӗп те — шухӑшларӗ вӑл, — вара тухатӑп».
“I’ll finish digging,” he said to himself, “and then I 11 climb out.
Сарлака хулпуҫҫиллӗ те патварскер, тарпа йӗпеннӗ шалпар кӑвак кӗпе тӑхӑнса янӑскер, вӑл пиҫиххисӗр, темшӗн тата ҫара уранах, сарлака сарӑ сухалне каҫӑртса (ун пек сухалпа халь сахал ҫӳреҫҫӗ!) шӑтӑкран пӑхса тӑрать, йӑрӑ та вичкӗн кӑвак куҫӗсене салхун хӗскелесе илет.
A robust, broad-shouldered man in a long, loose, unbelted blue blouse dark with perspiration at the back, he stood there in the pit, his broad, old-fashioned blond beard uplifted, looking up with quick, frowning grey eyes.
Куҫ хӑнӑхман ҫар тумтирӗ тӑхӑннӑ ывӑлӗ ҫине пӑхса илсен, ун ҫинчен хӑй ӑшӗнче темскер шухӑшласа илнӗ хыҫҫӑн пулас, вӑл кӗскен, йывӑррӑн сывласа илчӗ.
After inspecting his son in the unfamiliar army uniform and evidently reaching some secret conclusion about him, he heaved a brief, sad sigh.
— Вӑрҫса пӗтертӗн эппин?
“Well, so you’ve had enough fighting?”
Андрей шӑтӑк хӗррине ларчӗ.
Andrei squatted at the edge of the pit.
— Халлӗхе каялла чакатпӑр-ха.
“We’re with¬ drawing for the time being.”
— Унтан вара?
“And then?”
Андрей сивӗрех тӑпра муклашкине ывӑҫ тупанӗ ҫинче тыткаларӗ те, пӳрнисене хуллен хӗссе, ӑна лапчӑтса пӑрахрӗ.
Andrei held a lump of cool earth in his palm for a moment and then slowly crushed it.
Вӑл васкамасӑр, хуллентерех ответлерӗ: — Унтан каялла таврӑнатпӑр пулас.
Deliberately, in a rather flat voice, he said, “'Then I suppose we’ll come back.”
— Таврӑнатӑр?
“Come back?
Таврӑнасси пулӗ-ши?
How soon, though?”
Андрей, хирӗҫ чӗнмесӗр, пӗр хушӑ шухӑшласа, пилеш ҫинелле пӑхса ларчӗ; кӗренрех пилеш ҫулҫисемпе ҫупкисем ҫинче хӗвел ҫути выляса тӑрать.
Andrei made no reply. He gazed reflectively for a while at the mountain ash; the sunlight was playing on its reddish leaves and clusters of berries.
— Шӑтӑкне мӗн тума алтатӑн?
“What's the pit for?”
— Пурлӑх валли, — ирӗксӗртереххӗн ответлерӗ ашшӗ.
The answer came unwillingly. “For our belongings.”
— Хӑвӑр вара?
“And what about yourselves?”
— Мӗн хамӑр?
“Well?”
— Хӑҫан… тухса каяс тетӗр?
“When are you leaving?”
Ку хутӗнче Ерофей Кузьмич пӗр хушӑ чӗнмесӗр тӑчӗ; ҫавӑнпа та Андрее вӑл кӗреҫе ҫине тайӑнса, ҫиллине аран ҫеҫ шӑнарса шӑтӑкран пӑхкаласа тӑнӑн туйӑнчӗ.
This time it was Erofei who did not answer; and it seemed to Andrei that he was restraining his irrita¬ tion with difficulty as he leaned on his spade and looked up out of the pit.
Сывласса хӑй пӗтӗм кӑкӑрӗпе сывлать, сӑмса шӑтӑкӗсем вылянса сарӑла-сарӑла каяҫҫӗ.
He was breathing heavily through his nostrils.
— Ӑҫта каймалла вара? — сасартӑк, яланхи пекех хыттӑн каларӗ вӑл, хӑй ҫак тӗлпулура ывӑлӗпе капла калаҫас темен пулсан та.
“Where to?” he said suddenly with his habitual blus¬ ter, although he had not wanted to use that tone in talking to his son at such a time.
— Ну-ка, кала-ха хӑв: ӑҫта?
“Come on, you tell me. Where to?
Ҫӑва патне-и?
To the back of beyond?
Киле пӑрахса-и?
And leave the house?”
Андрейӑн пичӗ ҫинче тар пӗрчисем йӑлкӑшма пуҫларӗҫ.
Shining beads of perspiration broke out on Andrei’s forehead.
Питне пилоткӑпа шӑлса, вӑл йӗри-тавра пӑхса илчӗ. Пӑхасса вӑл такама шыранӑн, хам вырӑна аттепе малалла калаҫма кам та пулин ҫук-ши, тенӗн пӑхса илчӗ.
Wiping his face with his cap, he glanced round, as if looking for someone to take over this conversation with his father.
Пахча ҫумӗпе, тӑвайккинчен анаталла урапасем халтӑртаттарса анса кайрӗҫ, карта ҫумӗнченех хӗрарӑмсем кӑшкӑрса калаҫкаласа, умлӑ-хыҫлӑн утса иртрӗҫ.
Carts began to rattle down the hillside past the vegetable garden.
— Пурпӗрех, — терӗ Андрей хуллен, — тухса каймаллаччӗ.
“It’s me,” said Andrei, coming up to the hole.
Колхозниксем пурте каяҫҫӗ авӑ.
Look, all the collective-farm people are leaving.”
— Вӗрент!
“Well?”
Пурте вӗреннӗскерсем эсир! — хальхинче ашшӗ, тӳсеймесӗр, хӑй тарӑхне пӗтӗпех ирӗке кӑларса ячӗ: — Ав, санӑн мӑшӑру та пӗрмай ҫухӑрать, карташӗнчен тухса тар хӑть!
“What on earth have they been quarrelling about?” he wondered as he strode over the rows of withered cucumber plants.
Кил епле юлать?
Where to?
Пурлӑхӗ мӗнле?
Where to?
Хӑйӗн пуҫ мимийӗпе ҫавна тавҫӑрать-ши вӑл?
I know what that means!
— Пурпӗрех, — терӗ Андрей, ҫаплах ҫине тӑрса.
“It’s me,” said Andrei, coming up to the hole.
Ывӑлӗ ҫине сиввӗнрех пӑхса илсе, Ерофей Кузьмич кӗреҫине ҫӗклерӗ те, чунтан тарӑхса, хӑрах аллипех ҫӗре касса лартрӗ.
With a quick angry glance *at his son Erofei raised his spade in one hand and jabbed it viciously into the earth.
— Калаҫса пӗтертӗмӗр!
“Come on, you tell me.
Лозневой вырнаҫнӑ ҫӗре часах тыткӑна илнӗ нимӗҫ офицерне илсе пычӗҫ.
Before long the captured German pilot, in a tom flying suit with a shiny zip-fastener down the front, was led up to Loznevoi’s tent.
Вӑл ҫӳллӗскер те хӑмӑш пек хытканскер, анчах сӑн-питрен пӑхма паттӑр.
He was tall and as thin as a reed, but with an energetic face.
Хӑй ҫурӑлса кайнӑ комбинезонпа, кӑкӑрӗ умӗнче, пӗчӗк ҫӗлен пек тӳмелемеллийӗ йӑлкӑшать. Аллисене ҫурӑм хыҫнелле тытса, вӑл, юман патӗнче чарӑнса тӑчӗ те, пӗр васкамасӑр, лӑпкӑн ҫеҫ, сӗмсӗрленсе теме те пулать ӗнтӗ, йӗри-тавра пӑхкаласа илчӗ. Сапаланчӑк та сарӑ ҫӳҫ пайӑркисем унӑн ҫӳлелле ҫӗкленсе тӑраҫҫӗ.
Holding his hands behind his back, he stopped near the oak and looked about him calmly, even brazenly, tossing back his dishevelled forelock.
Хӑй тыткӑна лекнӗшӗн ним чухлӗ те пӑшӑрханмасть тейӗн ӑна.
He seemed not the least embarrassed at hav¬ ing been taken prisoner.
Хӑй умӗнче, юман патӗнче тӑраканнисене, ҫав тери кураймасть иккен вӑл, ҫавӑнпа пӗртте хӑрамасть.
Apparently, he held everyone he saw round the oak in such scorn that he had no fear of them.
Нимӗҫ сӗмсӗрри, хӑйне хӑй пӗр иккӗленмесӗрех шаннӑ пекле тыткалани Волошин кӑмӑлне самаях пусӑрӑнтарнӑ пек пулчӗ.
He was shocked by the man’s brazen §elf-assurance.
Мӗн апла пӑхатӑн?
What are you looking at us like that for? he shouted, his corpulent body quivering violently.
Нимӗҫ пӑртак пуҫне ҫӗклерӗ.
The German lifted his head a bit higher.
Унӑн тути йӗрӗннӗ пекле кӑшт ҫеҫ кулнӑ пек пулчӗ.
A scornful smile flitted across his lips.
Волошин сӑмси ҫине лартса янӑ куҫлӑхне туртса антарчӗ те, куҫӗсем вара унӑн, тӑмананни пек пысӑкскерсем, юнпа тата ҫилӗпе тулса, нимӗҫ ҫине пӑхрӗҫ.
Voloshin tore his glasses from his nose and looked at the German with big owlish eyes turning bloodshot with rage.
Урнӑ пек, пысӑк чышкисене чӑмӑртаса, вӑл кӑшкӑрса ячӗ: — Хушамату мӗнле?
“What’s your name?” he shouted, furiously clenching his big fists.
Кала, сволочь!
“Talk, you bastard!
Ну?
Well?”
Нимӗҫ полк командирӗ ҫине тата чӑрсӑртараххӑн пӑхса илчӗ.
The German looked at the Regiment Commander even more brazenly.
— Чӗнместӗн-и, выльӑх?
“You won’t talk, eh?
Чӗнместӗн-и?
So you won’t talk?”
Волошин майор, чышкисене чӑмӑртаса, тата тепӗр минут хушши пек нимӗҫ патнелле пычӗ, анчах кирек мӗн ыйтсан та, лешӗ, хирӗҫ чӗнес вырӑнне, йӗрӗннӗ пекле тутине ҫеҫ выляткаларӗ, е тата — хутран-ситрен сапаланчӑк ҫӳҫ пайӑркине силлентеркелерӗ.
Shaking his fists and advancing on the German, Major Voloshin tried for another minute or so to make him speak, but in reply to all his questions the latter only twisted his lips in a disdainful smile; now land then he brushed aside his dishevelled forelock.
Ним чухлӗ те хӑрамасть вӑл.
He was not the least afraid.
Волошинӑн питҫӑмартисем тӑрӑх тар патлатса анма пуҫларӗ.
Sweat began to trickle down Voloshin’s cheeks.
Кӗсйинчен тутӑр кӑларчӗ те вӑл, каялла ҫаврӑнса пӑхрӗ.
He pulled his handkerchief out of his pocket and turned away.
— Ирӗк парӑр мана! — терӗ Озеров.
Ozerov asked.
— Ах, чӑнах та-ҫке! — астуса илчӗ Волошин.
Voloshin suddenly recollected. “Why, that’s right!” he said.
Атя, яра пар!
Well, have a try!”
Ҫак самантра нимӗҫ хӑй кӗсйинчен пӗчӗкҫеҫ, ҫап ҫутӑ йӑлкӑшакан тутапа каламалли купӑс туртса кӑларма ӗлкӗрчӗ.
The German had meanwhile pulled a shiny little har¬ monica out of his pocket.
Купӑсне вӑл кӑшт ҫеҫ — каласа пӑхмашкӑн — тути ҫумне сӗрсе илчӗ: ҫемҫе, ачаш сасӑсем илтӗнсе кайрӗҫ.
He ran it tentatively along his lips; soft, melodious notes came out.
Таврари ҫынсене пӑхмасӑрах, нимӗҫ хайхи купӑса пӑхкаласа, чӗлӗхӗсене тӗрӗслеме тытӑнчӗ…
Disregarding the men around him, he began to play a tune.
Озеров хӑвӑрт ҫеҫ нимӗҫ ҫине пӑхса илчӗ те тӑруках тӗксӗмленсе кайрӗ, — сӑн-питӗнчи шатрисем те уҫҫӑнах палӑрчӗҫ.
Ozerov glanced at the German and his face went suddenly dark; the pock¬ marks stood out distinctly.
Озеров пӗр утӑм малалла ярса пусрӗ те, вӑйлӑ сассипе пӗтӗм сывлӑша чӗтретсе илчӗ:— Stillgestanden! — терӗ вӑл. Нимӗҫ пӗр самантлӑха пуҫне ҫӗклесе пӑхрӗ, анчах ҫав самантрах, каллех хӑй ӗҫне тытӑнчӗ.
He took a step forward and shouted in a voice that made the air tremble: “ StillgestandenV* The German raised his eyes for a second and then went on playing.
Озеров вара, татах тепӗр утӑм малалла ярса пусрӗ те, аллипе сулмасӑрах, анчах та пӗтӗм вӑйран нимӗҫе аякран чышрӗ.
At this Ozerov took another step forward and shot his fist out in a furious blow that caught the man under the ribs.
Нимӗҫ ахлатса илсе, аллисене саркаласа пӑрахса, ҫывӑхри шӗшкӗ тӗми айнелле сирпӗнчӗ, купӑсӗ вара — тата аяккарах вӑркӑнчӗ.
The German flung up his arms with a groan and hit the ground beside a hazel bush, his har¬ monica flew still farther.
— Aufstehen! — кӑшкӑрчӗ Озеров.
“ Aufstehenl ” Ozerov shouted.
Нимӗҫ вӑштах сиксе тӑчӗ, хӑранипе куҫне-пуҫне чарса пӑрахса, шӗшкӗ тӗми ҫумне яшт тӑсӑлса тӑчӗ.
The German sprang to attention beside the bush, his eyes round with fear.
— Ох, тӑрнаккай-й! — терӗҫ ҫывӑхри тӗмӗсем хушшинче.
“That shook him!” a voice exclaimed from a clump of bushes not far away.
— Курт Краузе, — кӑраклатса илчӗ нимӗҫ.
“Kurt Krause,” the German answered in a guttural voice.
— Эхе, эсир вырӑсла та ӑнланатӑр иккен, — терӗ Озеров.
“Aha, so you understand Russian,” Ozerov remarked.
— Куратӑр-и? — терӗ вӑл Волошин майор еннелле пӑхса. Паллах ӗнтӗ, ку сӑмахсене вӑл юриех тӗмӗсем хушшинчен пӑхкаласа тӑракан салтаксем те илтчӗр, тесе, хытӑрах каларӗ.
“Do you see?” he said, addressing Major Voloshin—but it was clear he wanted the soldiers peering through the bushes to hear him too.
— Нимӗҫсем вӗсем ӗлӗкренпех хӑйсене хӗнеттерме хӑнӑхнӑ. Хӗнеме тытӑн ҫеҫ вӗсене, мӗнпур мӑнаҫлӑхӗпе сӗмсӗрлӗхӗ вара, ҫавӑнтах, курланкӑ пек, шӑкӑлт ҫеҫ хӑйпӑнса ӳкет, тин вара хӑйсем чӑннипе мӗн иккенне куратӑн.
“When you start beating these nazis their haughtiness and arrogance fall off like a shell and they show themselves for what they really are.”
— Аллипе сывлӑша кастарса, вӑл тепӗр хут каларӗ: — Хӗнемелле вӗсене!
Chopping the air with his arm, he repeated, “We have to beat them!
Хӗнемелле!
Beat them!
Вара вӗсем тин хӑйсем кама хирӗҫ тӑнине ӑнланса илӗҫ!
Then they’ll understand who they are dealing with!”
— Лайӑх пачӗ вӑл ӑна!
“The German army is invincible!”
Озеров капитан нимӗҫ патнерех пычӗ.
Ozerov’s face had brightened.
Курт Краузе ним чӗнмесӗр ҫӳҫ пайӑркине ҫамки ҫинелле антарчӗ.
Kurt Krause lowered his head and did not reply.
— Эсир аслӑ ҫулсемпе каҫӑ патнелле пыракан колоннӑсене конвойласа килнӗ, — терӗ Озеров.
“You were covering the columns moving along the main roads to the bridge,” Ozerov said.