text
stringlengths
0
1k
ist of supported appsChromeAppsChromiumDinosaur GameGreenBorderRemote Desktopversion historyWeb StoreClassroomCloud PrintCrowdsourceExpeditionsFamily LinkFind My DeviceFitGoogle FontsGboardGesture SearchImages and photographyCameraLensSnapseedNik SoftwarePanoramioPhotosPicasaWeb AlbumsPicnikImpermiumKnolLivelyLive TranscribeMyTracksNearby ShareNowOffersOpinion RewardsPerson FinderPlinkArtPolyQuestion HubRead AlongReaderSafe BrowsingSidewikiSlickLoginSocraticSound AmplifierSpeech ServicesStationStoreTalkBackTilt BrushURL ShortenerWaviiWeb LightWiFiWorkspaceMarketplaceHardwareSmartphonesAndroid Dev PhoneAndroid OneNexusNexus OneSGalaxy Nexus4565X6PComparisonPixelPixel233a44a55a6ComparisonPlay EditionProject AraLaptops and tabletsChromebookNexus7 (2012)7 (2013)109ComparisonPixelChromebook PixelPixelbookPixelbook GoCPixel SlateOthersChromebitChromeboxClipsDigital media playersChromecast
Nexus PlayerNexus QDropcamFitbitList of productsLiquid GalaxyNestSmart SpeakersThermostatWifiOnHubPixel BudsPixel Visual CoreSearch ApplianceSycamore processorTensor Processing UnitTitan Security KeyVirtual realityCardboardContact LensDaydreamGlassRelatedTerms and phrases"Don't be evil"GayglersGoogle (verb)Google bombing2004 U.S. presidential electionGoogle effectGooglefightGoogle hackingGoogleshareGoogle taxGooglewhackGooglization"Illegal flower tribute"RootingSearch engine manipulation effectSitelinkSite reliability engineeringYouTube PoopDocumentariesAlphaGoGoogle: Behind the ScreenGoogle CurrentGoogle Maps Road TripGoogle: The Thinking FactoryGoogle and the World BrainThe Creepy LineBooksGoogle HacksThe Google StoryGoogle Volume OneGoogled: The End of the World as We Know ItHow Google WorksI'm Feeling LuckyIn the PlexThe Google BookPopular cultureGoogle FeudGoogle Me (film)"Google Me" (song)Proceratium googleMatt Natha
nson: Live at GoogleThe Billion Dollar CodeThe InternshipWhere on Google Earth is Carmen Sandiego?OtherselgooGg.co.googlePimp My SearchPredictions of the endRelationship with WikipediaSensorvaultStanford Digital Library ProjectItalics indicate discontinued products or services. Category Commons Outline WikiProjectvteRich web applicationsBasic frameworksAdobe FlashApache FlexApache PivotCappuccinoCurlGoogle Web ToolkitJavaFXJVxLively KernelMoonlightSilverlightOpenLaszloQt QuickSproutCoreXULRunnerSite-specific browsersAIRCurlFluidGollumGoogle ChromeGearsMozilla Prism Category List of frameworksඅධිකාරී පාලනය සාමාන්‍යVIAFWorldCat (via VIAF)ජාතික පුස්තකාලGermanyIsraelUnited Statesවෙනත්FASTමෙම ලිපිය තවමත් අංකුර ලිපියකි. විකිපීඩියාවට උදවුවක් ලෙසින් ඔබ හට එය විහිදුවාලිය හැක.vteගොනුව:Srilanka flag.jpgහැදින්වීම[සංස්කරණය]1987 අංක 15 දරන ප්‍රාදේශිය සභා පනත යටතේ ප්‍රාදේශිය සභා ස්ථාපිත කරන ලද අතර එය පළාත්පාලනආයතනයක් /ප්‍රාදේශිය ආණ්ඬුවක
් ලෙස යම් කිසි නිශ්චිත නාගරික හෝ ග්‍රාමීය ප්‍රාදේශයක පරිපාලනය හා සංවර්ධනය අරමුණු පදනම් කොටගෙන ක්‍රියාත්මක වේ. මෙහි විශේෂත්වය වන්නේ ඒවා නිතිමය පද්ධතියක්තුළ ක්‍රියාත්මක වීමයි. මධ්‍යම රජයට හා පළාත් සභාවලට ප්‍රාදේශිය සභා ආයතනවල අධීක්ෂණ බලතල පවරා ඇතත් එම අධීක්ෂණ කටයුතු කළ හැකි වන්නේ නිතියෙන් පැවරි ඇති සීමාවන්ට පමණි. මෙහිදී ප්‍රාදේශිය සභාක්‍රියාවලිය ක්‍රියාත්මක වන්නේ රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්ති හා පළාත් පාලන ආයතනවලට අණ පණත් වලින් පැවරි ඇතිබලතල යටතේ නිතිමය ව්‍යුහවලට අනුකුලවය. ප්‍රාදේශිය සභා දැක්ම 1987 අංක 15 දරන පනත තුළ අන්තර්ගත වන්නේ පහත අයුරිනි "පරිපාලන සහ සංවර්ධන කටයුතුවලට අදාළව තිරණ ගැනිමේ ක්‍රියාවලියෙහි ජනතාව පළාත් මට්ටමින් ඵලදායි ලෙස සහභාගි විම සඳහා වැඩි අවස්ථා සලසා දිමේ අරමුණු ඇතිව ප්‍රාදේශිය සභා පිහිටු විම සඳහා ඳ එම සභාවල බලතල කාර්යයන් සහ කර්තව්‍යයන් නිශ්චය කිරිම සඳහාඳ පනතකි. ප්‍රාදේශිය සභා වෙත පැවරි ඇති සියලු කාර්යයන් හා වගකිම් හා බලතල අයත් වන්නේ සංවර්ධනවිෂය ක්ෂේත්‍රයටය. මෙම සංවර්ධන කාර්යය ප්‍රාදේශිය මට්ටමෙන් පොදු පරිපාලන, මහජන උපයෝගිතා සේවා,මහජන සෞඛ්‍ය සේවා භෞතික සැලසුම් , මංමාව
ත්, ඉඩම් හා ගොඩනැගිලි, ජල සේවා, සුභ සාධක සේවා පහසුකම් යන ක්ෂේත්‍ර ගණනාවකට විහිදි ඇත. මෙම පරිපාලන සහ සංවර්ධන කටයුතු සිදු කිරිම මධ්‍යම රජයේ ප්‍රතිපාදන, පළාත් සභා අරමුදල්, වරිපනම්, බඳු මුදල් හා දේශිය ණය සංවර්ධන අරමුදලින් ණය හා මීට අමතරව රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන වලින්ලැබෙන ආධාර යටතේ සිදු වේ. මෙහිදි ඒ ඒ ප්‍රාදේශිය සභා විසින් යෝග්‍ය වන්නේ යැයි අදහස් කරනු ලබන පරිදි තම බලතල විෂය ක්ෂේත්‍රය තුළ ක්‍රියාත්මක කිරිමට හැකියාව තිබේ. එසේ වුවත් මෙම ප්‍රාදේශිය සභා ස්වාභිමානය දෙයාකාරයකින් සීමා වි තිබේ. යම් සේවාවක් තමන් කැමති ආකාරයට ප්‍රවර්ධනය කිරිමට අවශ්‍ය සාමාන්‍ය බලතල ප්‍රාදේශිය සභා සතු නොවේ. ප්‍රාදේශිය සභාවට හිමිව තිබෙන්නේ නියමිත වුත් සිමිත වුත් ව්‍යවස්ථාපිත බලතල පමණි. තවද ඒවා මධ්‍යම හෝ දෙවැනි පෙළ ආණ්ඬු විසින් පාලනය කරනු ලැබේ. එසේ වුවත් රැකියා ප්‍රවර්ධන,ආදායම් ඉපැයිම හා ප්‍රාග්ධන ආයෝජනය යන කරැණු සලකා බලන විට ප්‍රාදේශිය සභාවලට වැඩි බලතල ප්‍රමාණයක් පවරා දී තිබෙන බව පෙනෙයි.ප්‍රාදේශිය සභා ස්ථාපිත කිරීම[සංස්කරණය] ප්‍රධාන ලිපිය - ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රාදේශිය සභා ලැයිස්තුව ප්‍රාදේශිය සභා ස්ථාපිත කිරිමට ප්
‍රථම ප්‍රාදේශිය සංවර්ධනය අරමුණු කොටගෙන විවිධ යාන්ත්‍රණ පැවතිනි. මෙහිදි රාජ්‍ය පාලන සමය තුළ ප්‍රාදේශිය සංවර්ධනය සඳහා ගම්සභා ක්‍රමය ක්‍රියාත්මක වු බවට මහාවංශය,සෙල්ලිපි, ලෙන් ලිපි, ටැම් ලිපි, රොබට් නොක්ස් වාර්තා සාක්ෂි සපයයි. පසුව යටත් විජිත අවධිය තුළ ඩොනමෝර් සහ සොල්බරි යෝජනා තුළ ප්‍රාදේශිය සංවර්ධනය අරමුණු කොටගෙන විවිධ ව්‍යාපෘති ක්‍රියාත්මක විය. අනතුරුව නිදහසින් පසු (1948 න් පසු) මෙරට ග්‍රාමීය හා නාගරික අංශ අතර පවතින දැඩි ආර්ථික අසමතුලිතතාවය තුරන් කිරීම සහ ග්‍රාමීය ප්‍රාදේශිය ඌණ සංවර්ධනයේ අසමානතාව අවම කිරීම සඳහා විවිධ සංවර්ධන ප්‍රතිපත්ති පදනම් කොටගත් උත්සාහයන් දරනු ලැබිය. නමුත් රජය විසින් සංවර්ධනය සඳහා මෙසේ සැලසුම් සකස් කළද සැලසුම් සම්පාදන ක්‍රියාවලිය හා ආර්ථික තිරණ ගැනිම අතර සබඳතාවයන් නොමැතිකම තුළ මෙම සංවර්ධන සැලසුම් අසාර්ථක විය. අනතුරුව පසුගාමී සංවර්ධනය සහ සංවර්ධන ප්‍රතිථල අසමාන ලෙස බෙදීයාම සිදුවන්නේ මධ්‍යගත පාලන සංවර්ධන තුළින් හා මෙම මධ්‍යගත ආර්ථික සැලසුම්කරණය හා රාජ්‍ය මැදිහත් වීම ජාතික සංවර්ධන දෘෂ්ටියකින් සිදුවන අතර එය ක්‍රියාත්මක වීමේදී නාගරිකත්වයට පක්ෂපාතිබවක් දක්වන බව පැහැදිලි
වු බැවින් ග්‍රාමීය මට්ටමේ සහභාගිත්වය ලබා ගැනීමේ හා සාර්ව ආර්ථික අසමතුලිතතාවයන් නැති කිරීම සඳහාවිමධ්‍යගතකරණ ලද සංවර්ධන වැඩසටහන් 1970 දශකයේදී රජය විසින් හදුන්වා දෙන ලදී. එවැනි වැඩසටහන් අතර ප්‍රාදේශිය සංවර්ධන මණ්ඩල, දිසා දේශපාලන අධිකාරී ක්‍රමය සහ විමධ්‍යගත අය වැය වැඩසටහන, ඒකාබද්ධ ග්‍රාමීය සංවර්ධන වැඩසටහන, දිස්ත්‍රික් අමාත්‍ය ක්‍රමය දිස්ත්‍රික් සංවර්ධන සභා වැඩසටහන් යනාදිය ප්‍රමුඛතාවක් ගනු ලැබේ. නමුත් මෙහිදී 1987 දී අංක 15 දරන ප්‍රාදේශිය පරිපාලන හා සංවර්ධන සම්බන්ධයෙන් ගත් වඩා ප්‍රමුඛතම වැඩසටහන ලෙස පෙන්වා දිය හැකිය. මෙහිදි ආණ්ඩුවේ බලතල වලින් සෑහෙන ප්‍රමාණයක් මධ්‍යයේ සිට පරිධිය දක්වා විතැන් වීමක් සිදුවිය. ප්‍රාදේශිය සභාව ඔස්සේ සිදුකරන සංවර්ධන කටයුතුප්‍රාදේශිය සභාවේ ආදායම් වර්ගීකරණය[සංස්කරණය]බදු[සංස්කරණය]වරිපනම් බදුඅක්කර බදුවිශේෂ බදුබලපත්‍ර ගාස්තු[සංස්කරණය]වාහන සඳහාවෙනත් (ව්‍යාපාර සඳහා)සේවා ගාස්තු[සංස්කරණය]ලියාපදිංචි කිරිමේ ගාස්තුඅය කර ගත හැකි ගාස්තුවරෙන්තු ගාස්තු හා දඩ[සංස්කරණය]පුස්තකාල දඩඋසාවි දඩවෙනත් ආදායම්[සංස්කරණය]පොළීවිකුණුම් (පුවත් පත්)ක්‍රියාත්මක ආදායම්(මුද්දර
ගාස්තු)ආදායම් ආධාර[සංස්කරණය]පරිපාලන ප්‍රතිපුර්ණයකුලී[සංස්කරණය]පදිංචි නිවාසවෙළඳ ස්ථාන (කඩ කුලී)බදු දීම (වැලි ව්‍යාපෘති)බදු දීම(ඉඩම්)කුලිය‍ට දීම(කාර්යාල ගොඩනැගිලි)විනෝද බදු[සංස්කරණය]ප්‍රාදේශි සභාවේ වියදම් වර්ගීකරණය[සංස්කරණය]වැටුප් හා දීමනා[සංස්කරණය]වැටුප් හා වේතනඅතිකාල හා නිවාඩු දිනනිල ඇදුම් හා දීමනාවියදම්[සංස්කරණය]පොදු පරිපාලන හා කාර්ය මණ්ඩල සේවාසෞඛ්‍ය සේවාජල සේවාමහජන උපයෝගිතා සේවාභෞතික සැලසුම්මංමාවත් ඉඩම් හා ගොඩනැගිලිසුභසාධන සේවා සඳහාසැපයුම් හා උපකරණ[සංස්කරණය]කාර්යාල උපකරණලිපි ද්‍රව්‍ය හා කාර්යාල උපකරණඉන්ධනරථවාහන නඩත්තු උපකරණමන්ත්‍රි ආහාර සඳහාවෙනත්(සබන්,විෂබබීජ නාෂක ආදී)වෙනත් ගබඩා භාණ්ඩ (රථ වාහන තහඩු, විල්බැරෝ)සෞඛ්‍ය උපකරණ (ඉදල්, කොසු)මදුරු මර්ධනය සඳහාසුනඛයින් ඇල්ලීම සඳහා අවශ්‍ය ද්‍රවයජලනල උපකරණනල ලිං අලුත්වැඩියාවාර්ග ඉදිකිරීම් හා නඩත්තු උපකරණළදරු පාසල් උපකරණපුස්තකාල ලී බඩු, පොත්ගොඩනැගිලි අලුත්වැඩියාවවෛද්‍ය උපකරණවිදුලි උපකරණරුක් රෝපණ කටයුතුපුවත්පත් සඟරා, වාර ප්‍රකාශනකාණු අලුත්වැඩියා කිරීම හා නඩත්තු කිරීමප්‍රාග්ධන වත්කම් හා අලුත්වැඩියා හා න
ඩත්තුව[සංස්කරණය]වාහන යන්ත්‍ර සුත්‍ර අලුත්වැඩියා හා නඩත්තුවගොඩනැගිලි පහසුකම් අලුත්වැඩියා හා නඩත්තුවප්‍රවාහන සම්බන්ධතා, අවශ්‍යක හා වෙනත් සේවා[සංස්කරණය]මුද්දර හා තැපැල් ගාස්තුදැන්විම් ගාස්තුරක්ෂණ ගාස්තුවිදුලි හා දුරකථන ගාස්තුවිගණන ගාස්තුතක්සේරු ගාස්තුනිතිඥ ගාස්තුබැංකු ගාස්තුඋත්සව කටයුතුමැණුම් කටයුතුපිළිගැනීම් හා සංග්‍රහ සඳහාවරිපනම්, පරිසර බලපත්‍ර හා ජල බිල්පත්විදුලි පුවත්සුනඛයින් විනාශ කිරීමේ ගාස්තුමහජන සෞඛ්‍ය කටයුතු වෙනුවෙන් ගෙවිම්සායක ගෙවිම්පොළී ගෙවීම්[සංස්කරණය]ආධාර මුදල්[සංස්කරණය]දායක මුදල්සහනාධාරසුභසාධන ගෙවීම්නිදහස් දුම්රිය බලපත්‍රප්‍රජා මණ්ඩල ආධාරවිශ්‍රාම වැටුප්[සංස්කරණය]වැන්දඹු හා අනත්දරුවිශ්‍රාම ප්‍රතිලාභපාරිතෝෂිකඅඩවියෙන් බැහැර පිටු[සංස්කරණය]local government[1]local government[2]ආශ්‍රිත ග්‍රන්ථ[සංස්කරණය]1) අ‍බේරත්න, උපුල්, 2003, පළාත් පාලන ආයතන, විකල්ප ප්‍රතිපත්ති කේන්ද්‍රය, කොළඹ. 2) දික්වැල්ල, රංජිත්, 2003, ශ්‍රි ලංකාවේ ප්‍රාදේශිය සංවර්ධන පරිපාලනය, ආරිය ප්‍රකාශන, ජයනි ප්‍රින්ට් ග්‍රැෆික්, බෞද්ධ විද්‍යාල මාවත, වරකාපොල.වාර්තා[සංස්ක
රණය] 1) පළාත් පාලන ආයතන සඳහා කාර්යය පරිපාටි සංග්‍රාහය, 2002, රජයේ මුද්‍රණ දෙපාර්තමේන්තුව, රජයේ ප්‍රකාශන කාර්යාලය, කොළඹ 01.නිව් යෝර්ක් සහ නිව් ජර්සි මෙහෙයුම්ඇමරිකානු විප්ලවීය යුද්ධයේ හි කොටසකි මෙහෙයුමේ සිතියමක්දිනය1776 ජූලි – 1777 මාර්තුපිහිටුමනිව්යෝර්ක් සහ නිව් ජර්සිප්‍රතිඵලයනිව්යෝර්ක්: බ්‍රිතාන්‍යයන් නිව්යෝර්ක් නගරය අල්ලා ගැනීම, බ්‍රිතාන්‍ය ජයනිව් ජර්සි: ඇමරිකන් පරාජය සහ යළි නිව් ජර්සි පාලනය අල්ලා ගැනීම, ඇමරිකන් ජයයුද්ධාවතීරයන් එක්සත් ජනපදය මහා බ්‍රිතාන්‍යයසැකිල්ල:රටේ දත්ත Hesse හෙස-කැසෙල් වැල්ඩෙක්-පිර්මොන්ට්ආඥාපතියන් සහ නායකයන් ජෝර්ජ් වොෂිංටන් ජනරාල් චාල්ස් ලී ජෝන් සලිවන් මහා බ්‍රිතාන්‍යය ජනරාල් විලියම් හව් මහා බ්‍රිතාන්‍යය චාල්ස් කොන්වලිස් මහා බ්‍රිතාන්‍යය ලෝර්ඩ් රිචඩ් හව්හමුදාමය ප්‍රබලතාවයසොල්දාදුවන් 20,000 සහ මිලීෂීයාව [1]සොල්දාදුවන් 25,000 [2]අපාතිකයන් සහ හානි මැරැණු හෝ තුවාල ලත් හෝ අල්ලා ගත් සංඛ්‍යාව 4,400[3]සැකිල්ල:Campaignbox American Revolutionary War: Northern 1775සැකිල්ල:Campaignbox American Revolutionary Warනිව්යෝර්ක් සටන ඇමෙරිකන් විප්ලවීය යුද්ධයේ දී
නිව් යෝර්ක් නගරය සහ නිව් ජර්සි ප්‍රාන්තය අල්ලා ගැනීම සඳහා පැවති මෙහෙයුම් රාශියකින් යුතු වූවකි. බ්‍රිතාන්‍ය හමුදාව පැවතියේ ජනරාල් සර් විලියම් හව් යටතේ ය. කොන්ටිනෙන්ටල් හමුදාව තිබියේ ජෝර්ජ් වොෂිංටන් යටතේ ය. එය 1776 අග භාගයේ පටන් ගෙන 1777 මුල් භාගය දක්වා පැතිර ගිය හේමන්ත ඍතුවේ වූ සටන් මාලාවකි.මූලාශ්‍ර[සංස්කරණය]↑ වැඩියෙන් ම ශක්තිය තිබුනේ 1776 සැප්තැම්බර් මුල දී (Fischer, p. 381)↑ වැඩියෙන් ම ශක්තිය තිබුනේ 1776 අගෝස්තු අග දී (Fischer, p. 383)↑ Fischer, p. 419බුද්ධනාත් ස්ථූප, කත්මන්ඩු,නේපාලයමහායාන දහම මත පදනම් වුවද ටිබෙට් (මොගෝලියානු බුදුදහම) හැඳින්වෙන්නේ වජ්‍රයානය හෙවත් දියමන්ති වාහනය යන නමිනි.(මන්ත්‍රයාන, තත්ත්‍රයාන, තන්ත්‍ර බුදුදහම හා අප්‍රකට බුදුදහම ලෙසද මෙය හැඳින්වේ) එය මහයානයේ සියලුම මුලික කරුණු පිළිගන්නා අතර බෞද්ධ පිළිවෙත් වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා වු අධ්‍යාත්මික හා භෞතික ක්‍රම ගණනාවක් එහි දක්නට ලැබේ. වජ්‍රයානයේ එක කොටසක් වන්නේ සිත එකග කර ගැනීම හා සිහි නුවණ පවත්වාගැනීමේ හැකියාව ශක්තිමත් කිරීම සදහා කායික - මානසික සන්නද්ධභාවය ඇති කර ගැනීමයි. මෙම ගැඹුරු තත්ත්වය බුද්ධත්වය ලබා
ගැනීම සඳහා ඵලදායි මාර්ගයක් ලෙස උපයෝගී කරගත හැකිය. මෙම ක්‍රමවේදයන් අනුගමනය කරන්නාට මෙම භවයේදීම බුදුබව ලබාගැනීමට හෝ අවුරුදු තුනක් වැනි කෙටි කාලයකින් බුද්ධත්වයට පත්විය හැකි බව පැවසේ. මාහායන ධර්ම ග්‍රන්ථ වලට අමතරව වජ්‍රයානයේ තන්ත්‍රය නමින් හඳුන්වන කොටසක් ඇති අතර මෙහි කොටස් චීන හා ජපන් බුද්ධ සාහිත්‍යයේ මෙන්ම පාලි දේශනාවලද ඇතුළත් වේ.සටහන්[සංස්කරණය]Tibetan_Buddhism| Tibetan_Buddhism|}(A3159)යකඩ කර්මාන්තය යනු ලංකාවේ අවුරුදු 40000කට වැඩි ඉතිහාසයක් සොයා ගත හැකි සාම්ප්‍රදායකි තාක්ෂණික ක්‍රම වේදයකි. මේ පිළිබඳ වැඩි විස්තර සඳහා පුරාණ අවිආයුධ ශාස්ත්‍රය පිටුව බලන්න.Cultivation of Riceකෘෂිකර්මයඉතිහාසයකාබනික ගොවිතැනෙහි ඉතිහාසයNeolithic RevolutionAgriculture in MesoamericaAustronesian ExpansionAncient Egyptian agricultureAgriculture in ancient GreeceAgriculture in ancient RomeArab Agricultural RevolutionBritish Agricultural RevolutionGreen RevolutionChinampaMonocultureOn landසත්ත්ව පාලනයcattlepigspoultrysheepDairyDrylandExtensiveFertilizerFree-rangeG
razingHobbyIntensiveanimalspigscropsNaturalOrchardOrganicPaddy fieldRanchingSharecroppingSlash-and-burnTerraceSteam sterilizationHydrocultureAquacultureAquaponicsHydroponicsAeroponicsආශ්‍රිතAgribusinessAgricultural engineeringAgricultural scienceAgroecologyAgroforestryAgronomyAnimal-freeCrop diversityEcologyLivestockMechanisationPermacultureSustainableUrbanලැයිස්තුGovernment ministriesUniversities and collegesප්‍රවර්ගකෘෂිකර්මයby countrycompaniesBiotechnologyLivestockMeat industryPoultry farming Agriculture and agronomy ද්වාරයvteකෘෂිකර්මය යනු ගොවිතැන හෝ වැවිලි මගින් ආහාර නිපදවීමයි. දේශීය වශයෙන් ආහාර නිෂ්පාදනය ඉන්දු නිම්නයේ විශාල ලෙස පැවති බව වර්ෂ 1980 හි පසුභාගයේ දී කරන ලද සමහර අද්ධ්‍යනයක් මගින් පෙන්වා දෙයි. මර්ගාර් (පැයරට්රය) හි ජනයා පරිසරයට හුරු කළ තිරිගු සහ බාර්ලි භාවිතා කළ බවත් වගා කරන ලද ප්‍රධාන ධාන්‍ය වර්ගය වුයේ තිරු දෙකෙහි බාර්ලිවලින් උපදවාගත් බෝගයක් වු වැස්මක් රහිත තිරු හයේ බාර්ලිවලින් වර්ගයක් බවත් ප්‍රකටය. (සාෆර් සහ ලි
ච්ස්ටෙන්ස්ටයින් 1995. 1997 මාර්ග භුමිය ‘‘ආහාර නිෂ්පාදනය දේශිය දකුණු ආසියානු ප්‍රපංචයක් බව පෙන්නුම් කරන බවත් ‘‘දකුණු ආසියාවේ ප්‍රාග් ඓතිහාසික නාගරිකරණය සහ සංකිර්ණ සමාජය සංවිධානය දේශිය. එහෙත් තනි නොවු සංස්කෘතික සංවර්ධනයක් මත පදනම් වු බවත්’‘ අරුත් දැක්වීමට පවත්නා දත්ත සහාය වන බව පුරාවිද්‍යාඥ ජිම්.ජි ෂ8ාර් 61999: 245) ලියයි. කෙසේ වුව ද සොරියන් ෆුලර් වැනි අනෙකුත් අය මැද පෙරදිග තිරිඟු ආසියානු තත්ත්වයට හුරුවිමට අවුරුදු 2000 ක පමණ කාලයක් ගත වු බව පවසයි.ඉන්දු නිම්න ශිෂ්ටාචාරයේ කෘෂිකර්මය ඉතාමත් ඵලදායි එකක් වුවා විය යුතුයි. මුලික වශයෙන් කෘෂිකර්මයේ නොයෙදුණු නාගරික වැසියන් දසදහස් ගණනක් නඩත්තු කිරිමට ප්‍රමාණවත් අතිරික්තයක් නිපදවීමට ඊට හැකිවිය. එය නගුල වැනි පුර්ව හරප්පානු සංස්කෘතියේ සැලකිය යුතු ශිල්පිය ජයග්‍රහනයක් මත රඳා පැවතිනි. එසේ වුව ද නගර නඩත්තු කළ ගොවියන් හෝ ඔවුන්ගේ කෘෂිකාර්මික විධික්‍රම පිළිබඳව දැනුවත්ව ඇත්තේ ඉතා අල්ප වශයෙනි. ඔවුන්ගෙන් සමහරෙක් නිසැකවම ගංගාවන්හි ජල ගැලිම් කාලයන්ගෙන් පසු ඉතිරිවන සාරවත් දියලූ පස ප්‍රයෝජනයට ගන්නට ඇත. නමුත් කෘෂිකර්මයේ මෙම සරල ක්‍රමය නගර නඩත්තු කිරිමට තරම් ඵලදායි
වුවායැයි නොසැලකේ. වාරිමාර්ග පිළිබදව සාක්ෂි නොමැති වුව ද එවැනි සාක්ෂි යළි යලිත් ඇත් වු විනාශකාරි ජලගැලිම්වලින් මැකි ගියා විය හැකිය.නාගරික සංස්කෘතියේ හා රාජ්‍යයේ ආරම්භය පිළිබඳව ජලමුලක ඒකාධිපතිත්වය උපකල්පිතය ඉන්දු ශිෂ්ටාචාරය මගින් ප්‍රතික්ෂේප වන බව පෙනේ. මෙම උපකල්පිතයට අනුව සියලූම පැරණි මහා පරිමාණ ශිෂ්ටාචාරයන් ඇති වුයේ විශාල කෘෂිකාර්මික අතිරික්තයන් නිපදවිමේ හැකියාව තිබු වාරි පද්ධතින්හි අතුරු ඵලයක් වශයෙනි.සුක්ෂම කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදනයක් සදහා අමුණු සහ ඇලවල් අවශ්‍ය බව බොහෝවිට පිළිගැනිණි. මෙම සිතාගැනිම පහසුවෙන් නිෂ්ප්‍රභා කරන ලදි. ආසියාව පුරා වි ගොවියන් හෙල්මලූ සහිත කඳුකර කුඹුරුවලින් සැලකිය යුතු කෘෂිකාර්මික අතිරික්තයක් නිපදවනු ලබති. එහි ප්‍රතිඵල ලබාගනුයේ වහල් මෙහෙයෙන් නොව පරම්පරා ගණනක ජනතාවගේ එකතු වු ශ්‍රමයෙනි. ඇල මාර්ග තැනිම වෙනුවට ඉන්දු නිම්න ශිෂ්ටාචාරයේ ජනයා පරම්පරා කිහිපයක සුළු පරිමාණ ශ්‍රම ආයෝජනයක් ලෙස විස්තර කළ හැකි හෙල්මළු සහිත කෘෂිකර්මය වැනි ජලය හැරවීමේ ක්‍රම ගොඩනැගුවා විය හැකිය. කෙසේ වුව ද එවැනි ඇලවේලි වයඹ දිග ඉන්දියාවෙන් ද (ෆ්‍රැන්ක්ෆෝට්) හමු වී ඇත. වර්ෂය තුළ පතිතවන වර්ෂාපතනයෙන් ව
ැඩි කොටසක් මාස හතරක් තුළ ලැබෙන දේශගුණික රටාවක් සහිත මෝසම් ආශ්‍රයෙන් තම ජිවිතය ගොඩනගා ගැනිමට හැකිවුයේ ඉන්දු ශිෂ්ටාචාරයේ ජනයා අතුරින් නැගෙනහිර දෙසින් විසු අයට පමණකි. අනෙකුත් අයට වඩා උස් භූමි ප්‍රදේශයන්හි සිදුවන හිම දියවිමේ ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් ගංගාවල ඇතිවන ඍතුමය ජලගැලිම් මත රඳා පැවැත්මට සිදුවිය.ඔවුහු ගවයින්, වලසුන්. වල් ඌරන්. බල්ලන්, මී හරකුන්, ආසියානු හස්තීන්, වඳුරන්, ඔටුවන්, කුකුලන්, එළුවන්, බළලූන් සහ බැටලූවන් වැනි සතුන් හීලෑ කර ගත්හ.ශ්‍රී ලංකාවේ කෘෂිකර්මය[සංස්කරණය]ශ්‍රි ලංකාව ගත් කළ අතීතයේ සිටම දියුණු කෘෂි ආර්ථිකයකට හිමිකම් කියන රටකි.ශ්‍රි ලංකාවේ අතීතයේ පැවතියේ යැපුම් කෘෂිකර්මාන්තයකි.නමුත් වර්තමානයේ වන විට කෘෂිකර්මය ප්‍රධාන වශයෙන් කොටස් දෙකකට බෙදිය හැකි ය.ඒ,යැපුම් කෘෂිකර්මාන්තයවාණිජ කෘෂිකර්මාන්තයඅතීතයේ පැවති ස්වයංපෝෂිත ගැමි ආර්ථිකය දැන් දැන් විනාශ මුඛයට යමින් පවතී.ශ්‍රී ලංකාවේ වාණිජ කෘෂිකර්මාන්තයශ්‍රී ලංකාවේ වාණිජ කෘෂිකර්මාන්තය විවිධ ක්ෂේත්‍ර ඔස්සේ පැතිර පවතී.-මිරිදිය හා කරදිය ධීවර කර්මාන්තය-ගොවිපොළ සත්ව පාලනය- බෝග වගාවඑම ක්ෂේත්‍ර අතර මුල් තැන ගනී.ශ්‍රී ලංකාව විශාල ප
රාසයක ව්‍යාප්තව පවත්නා විවිධාකාර වූ ‍‍බෝග වගා කිරීම සඳහා ‍යෝග්‍ය වූ පාරිසරික තත්වයන්ගෙන් සමන්විත ‍‍වෙයි. ශ්‍රී ලංකාවේ කෘෂිකර්මාන්තයේ හරය වන්නේ වී වගාවයි. ශ්‍රී ලංකා කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුව හා එහි ක්‍රියාකාරිත්වය සම්බන්ධව සමස්ත අදහසක් ගනු වස් ශ්‍රී ලංකා‍‍වේ කෘෂිකර්ම ‍‍දෙපාර්ත‍මේන්තුව (2007.04.25) වෙබ් අඩවිය නරඹන්න.මෙම වෙබ් අඩවිය රටේ ප්‍රධාන භාෂා තුන වන සිංහල, ඉංග්‍රීසි සහ දෙමළෙන් නැරඹිය හැක.මේ අඩවිත් බලන්න[සංස්කරණය]ශ්‍රව්‍ය දෘෂ්‍ය මධ්‍යස්ථානයකෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුව (Department of Agriculture)විකිගොවියා (WIKI Goviya) සංරක්ෂණය කළ පිටපත 2012-11-06 at the Wayback MachineReferences[සංස්කරණය]External links[සංස්කරණය]USA National Ag Day, March 20Agriculture and Rural development - World Food Bank agriculture portalIndex to the Manuscript Collections[permanent dead link] Special Collections, National Agricultural LibraryInternational Federation of Agricultural Producers (IFAP)NIOSH Agriculture Page - safety laws, tips, and guidelinesU.S. House Committee on Agriculture සංරක්ෂණය
කළ පිටපත 2012-04-20 at the Wayback Machine - Glossary of agricultural terms, programs and lawsUK Agriculture සංරක්ෂණය කළ පිටපත 2007-11-11 at the Wayback MachineAgricultural Products සංරක්ෂණය කළ පිටපත 2010-01-03 at the Wayback Machine - portal about agro products and agriculture industry.Guide to collections containing information on agriculture at the Eisenhower Presidential Libraryvteකෘෂිකර්මයGeneralAgribusinessAgricultural suppliesAgricultural scienceAgricultural engineeringAgroforestryAgronomyසත්ත්ව පාලනයAnimal-free agricultureContract farmingExtensive farmingFarmFree rangeIntensive farminganimalspigscropsMechanised agricultureOrganic farmingPermacultureSustainable agricultureUniversities and collegesUrban agricultureඉතිහාසයPrehistoricNeolithic RevolutionAgriculture in MesoamericaAustronesian expansionAncientAncient EgyptAncient GreeceAncient RomeMedievalArab Agricultural RevolutionModernBritish Agricultural RevolutionGreen RevolutionOrganic
Monocultureවර්ගAquacultureCattleDairy farmingGoat farmingGrazingHydroponicsLivestockPaddy fieldPig farmingOrchardsPoultry farmingSheep farmingTerraceප්‍රවර්ගAgriculture by countryAgriculture companiesBiotechnologyLivestockMeat industryPoultry farming ප්‍රවර්ගය Portal Wikiprojectමෙම ලිපිය අනාථ ලිපියක් වන්නේ, වෙනත් කිසිම ලිපියක් මෙය වෙත නොබැඳෙන බැවිනි. කරුණාකර මෙම ලිපියට ආශ්‍රිත ලිපි වලින් සබැඳි එක්කරන්න; යෝජනා සඳහා සබැඳි සෙවීමේ මෙවලම භාවිතා කරන්න. (2013 ජූනි)එච්.එම්. ජයවර්ධනඋපතසියඔලාණ්ඩුවවාද්‍ය භාණ්ඩබටනලාවහේරත් මුදියන්සේලාගේ ජයවර්ධන (එච්.එම්. ජයවර්ධන) යනු ශ්‍රීලාංකීයා ගායකයෙකි, තනු රචකයෙකි.මාලිනී බුලත්සිංහලගේ ස්වාමියාවූ හෙතෙම කසුන් කල්හාර ජයවර්ධනගේ පියාණන් ය.සියඹලාන්ඩුවේදී‍‍ උපතලද ඔහු පස්සර මධ්‍ය මහා විද්‍යාලයෙන්‍ අධ්‍යාපනය ලැබීය.ගැයූ ගීත[සංස්කරණය]එක යායේ එකට කකා (මංගල තෑග්ග)ගංගාව මමයිතනු රචක ගීත[සංස්කරණය]ඔබයි රම්‍ය සඳ කිරණ,මා හඬනා කඳුළු ගලා,කඩමණ්ඩියේ දොළ අයිනේ,පෙම් ලොව දී දුටු ඔහුම ද මේ,නෙලා ගන්න බෑ,පූජාසනයේ ඔබ හිඳුවා,නවාතැන් පොළ ඔබයි ඔබගේ
සිනාවයි,ප්‍රේමය නම් රාගයෙන් තොර,පිළිම නෙලා නැති විරුවන්,විලක් උනත් නිල් දිය පිරි,මේ ජීවන ගංඟා ධාරයේ,පහන් කන්ඳ මුල අඳුරුයිඉස්සර මං ගිය පාසල ඇරිලා,මිනිසෙකු පිට නැගි අසරුවෙකි,සීතල පිනි බිංඳු බිංඳු,සයුරක් නොදුටු ගඟුලක්,බණ කියන රටක්,හිමි සණරාමර ලෝක සිවංකර,සියක් ආයු ලැබ,නුඹේ සිතට පුන්සඳ පායලා වගේ,දෙවොලේ නිකැළැල්,දුරු කතර ගෙවාගෙන මම නොකියම ආවට,මාල ගිරවියේ,සඟවන්න එපා හසරැල්,මේ පුංචි රටේ,සඳ තරු නිහඬයි,ප්‍රේමයේ විල්තෙරේ,අහසින් තරුවක් කඩා වැටෙනවා,පුන්පෝදා සඳ ඔබ ගෙන ආවොත්,සැන්දෑ අහස වගේ සැරසී,මා එක්කලා අමනාපව,වසන් කරන්නට බෑ මගෙ සිත අද,කොහේ යන්නෙද කොහේ ඉන්නෙද,ඔබ ඈත සද වී පායාමළ පොතේ අකුරු,ඔබට මා ආදරය කළ බව මෙතරම්,සෙනෙහස ඉල්ලා ලිය තඹරා ළඟකන්ද කෙන්ද කරනු පිණිස,රත්තරන් නෙත් දෙකින්,බාලිකාවියන්,වී පැදුරෙන් ඉගිලී යන,සඳක් නම් බැස යන්න තිබුණා,ඇය යන්න ගියා මැකිලාවීණාවී,උර තලයේ රැඳෙන්නමේවාත් බලන්න: ආයුර්වේදයශ්‍රී ලංකාවේ දේශීය වෛද්‍ය ක්‍රමය සිංහල වෙදකම හෙවත් හෙළ වෙදකම නම්වේ. මෙය අපට වෙනත් කිසිඳු රටකින් හඳුන්වාදෙන ලද්දක් නොව අප රටෙහි සිටි ඉපැරණි යක්ඛ, නාග, රාක්ෂ, දේව
ආදී වංශිකයින් විසින් ආරම්භ කරන ලද්දකි.. ආයුර්වේදය හා හෙළ වෙදකම යනු පැහැදිලිවම දෙකකි. මෙය මහනුවර යුගයේ සිටම පටලවා වටහාගත් දෙයකි. හෙළ වෙදකම යනු ආයුර්වේදයට වඩා ප්‍රතිඵලදායී මෙන්ම දේශීය සම්භවයක් ඇති වෛද්‍ය ශාස්ත්‍රයකි. නමුත් වර්තමානයේ මේ දෙකෙහි සමානකම් ඇත. එයට ඓතිහාසික සිදුවීම් රාශියක් හේතුවේ. යන්ත්‍ර-මන්ත්‍ර ශාස්ත්‍රය භාවිතයෙන් ලෙඩ රෝග සුවකිරීම ආදී නොයෙකුත් විස්මිත ප්‍රතිකාර ක්‍රම රාශියක් මෙහි පවතී.සිංහල වෙදුන්[සංස්කරණය]ඓතිහාසික සිංහල වෙදවරු[සංස්කරණය]පුලස්ති ඉසිවරයාරාවණා රජබුද්ධදාස රජුමහා පරාක්‍රමබාහු රජුදෙවැනි පරාක්‍රමබාහු රජුවත්මන් සිංහල වෙදදුරන්[සංස්කරණය]සර්වාංග රෝග සඳහා ප්‍රතිකාර සිදු කරන ආයුර්වේද හා පාරම්පරික වෛද්‍ය චාන්දනී වික්‍රමාරච්චි මිය, නො.345, නගරසීමා මාවත, අතුරුගිරිය පාර, හෝමාගම.කිරිවාන වේද පරපුර නියූජනය කරමින් පාරම්පරික සර්වාංග වෙද එන යූ පී සුනිල්ලතා මහත්මිය , කිරිවාන වේද ගෙදර දැදුරුඔයගම, වැල්ලව දුරකථන අංක - 0728971161සිංහල වෙදකමේ අංග[සංස්කරණය]සර්වාංග වෙදකමසර්ප වෙදකමකැඩුම්-බිඳුම් වෙදකමගෙඩි-වණ-පිළිකා වෙදකමදැවුම් පිළිස්සුම් වෙදකමව්ඳුම් පිළිස්සුම් වෙද
කමකැපුම් තුවාල වෙදකමඇස් වෙදකමසෙම් රෝග හා පීනස් වෙදකමඋමතු රෝග වෙදකමචර්ම රෝග වෙදකමගර්භණී, ප්‍රසව සහ සූත්‍රිකා රෝග වෙදකමනිල වෙදකමසිංහල වෙදකමෙහි රෝග-රෝගී පරීක්ෂා ක්‍රම[සංස්කරණය]නාඩි ශාස්ත්‍රය මඟින් රෝග හඳුනා ගැනීමදේහ ලක්ෂණ ශාස්ත්‍රය මඟින් රෝග හඳුනා ගැනීමජෝතිෂ්‍ය ශාස්ත්‍රය මඟින් රෝග හඳුනා ගැනීමනිමිති ශාස්ත්‍රය මඟින් රෝග හඳුනා ගැනීමවාස්තු විද්‍යාව මඟින් රොග හඳුනා ගැනීමවිශේෂ මළ-මූත්‍රා පරීක්ෂාව මඟින් රෝග හඳුනා ගැනීමමීට අමතරව භාවනා ක්‍රම ඔස්සේ අධ්‍යාත්මික ශක්තීන් දියුණු කළ වෛද්‍යවරයෙකු හට ඒ ඔස්සේ ද ලෙඩ රෝග හඳුනාගැනීමේ හැකියාව පවතීමූලාශ්‍ර[සංස්කරණය]මහාචාර්ය දයානන්ද සෝමසුන්දර (2007). හෙළදිව්වාසීන් සහ ආදිවාසීන්. එස්. ගොඩගේ සහ සහෝදරයෝ. ISBN 978-955-30-0428-4.ආශ්‍රිත ලිපි[සංස්කරණය]ආයුර්වේදයvteසාම්ප්‍රදායික වෛද්‍යක්‍රමනැගෙනහිර ආසියානුචීනeජපන්කොරියානුMongolianTibetanදකුණු සහ අග්නිදිග ආසියානුආයුර්වේදයJamuසිද්ධායුර්වේදයසිංහල වෙදකමතායිVietnameseඅරාබි සහ මධ්‍යධරණීAncient EgyptianAncient GreekAncient IranianByzantineIraniRomanIslamicUnaniඅප්‍රිකානුIbogaMuti
NgangaHausaAfricanSouth AfricaYorùbáඅමෙරිකානුAztecCuranderoKallawayaMayaMedicine wheelBrazilianවෙනත්Australian BushWestern EuropeGeneralAlternative medicineHistoryEthnomedicineHealth careHerbalismHumorismMedicinal plant conservationNaturopathyPrehistoricShamanism ප්‍රවර්ගයමෙම ලිපිය උතුරු යුරෝපයෙහි පවත්නා රට පිලිබඳ වේ. වෙනත් භාවිතා සඳහා, ෆින්ලන්තය (බහුරුත්හරණය) බලන්න.Republic of FinlandSuomen tasavalta  (පින්ලන්ත)[Republiken Finland] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help)  සැකිල්ල:Sv iconකොඩියCoat of armsජාතික ගීය: [Maamme] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help)  (Finnish)[Vårt land] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help)  (Swedish)"Our Land"Location of  ෆින්ලන්තය  (dark green)– in Europe  (light green & dark grey)– in the යුරෝපියානු සංගමය  (light green)  –  [Legend]අගනුවරසහ විශාලතම නගරයහෙල්සින්කිනිල භාෂා(ව)Finnish, Swedishපිළිගත් ප්‍රාදේශීය භාෂාවන්Saamiආගම Lutheranජාති නාම(ය)Finns, FinnishරජයParliamentary republic[1]• ජ
නාධිපති Tarja Halonen• අග්‍රාමාත්‍ය Jyrki Katainenස්වාධීනත්වය රුසියානු අධිරාජ්‍යයෙන්• Autonomy March 29, 1809• Declared December 6, 1917• Recognized January 4, 1918වර්ග ප්‍රමාණය• සම්පූර්ණ338,424 km2 (130,666 sq mi) (64th)• ජලය (%)10ජනගහණය• 2010 ඇස්තමේන්තුව5,359,538[2] (111th)• 2000 ජන සංගණනය5,180,000• ඝණත්වය16/km2 (41.4/sq mi) (201st)දදේනි (ක්‍රශසා)2009 ඇස්තමේන්තුව• සම්පූර්ණ$179.598 billion[3]• ඒක පුද්ගල$33,556[3]දදේනි (නාමික)2009 ඇස්තමේන්තුව• සම්පූර්ණ$238.128 billion[3]• ඒක පුද්ගල$44,491[3]ගිනි (2000)26.9පහළමාසද (2007) 0.959[4]දෝෂය: අනීතික HDI අගය · 12thව්‍යවහාර මුදලEuro (€)¹ (EUR)වේලා කලාපයUTC+2 (EET)• ගිම්හාන (DST)UTC+3 (EEST)රිය ධාවන මං තීරුවrightඇමතුම් කේතය358අන්තර්ජාල TLD.fi, .ax ²Before 2002: Finnish markkaThe .eu domain is also used, as it is shared with other යුරෝපියානු සංගමය member states.ස්කැන්ඩිනේවියානු රටක් වන පින්ලන්තය වර්ග කිලෝමීටර 338 424ක් පමන විශාල රටකි.ෆින්ලන්තය උතුරු යුරෝපයේ පිහිටි නෝර්සික් රටකි. ෆින්ලන්තය බටහිරින් ස්වීඩනයටද, උතුරින් නෝර්වේ රාජ්‍යයටද, නැගෙනහිර
ින් රුසියාවටද, දකුණින් එස්කෝනියාවටද මායිම් වේ. අගනුවර වන්නේ හෙල්සින්තිය. ජනගහනය මිලියන 5.4 ක් වන අතර යුරෝපයේ වර්ගඵලයෙන් 8 වන විශාලම රටයි. එහි භාෂාව වන්නේ ෆිනිෂ්ය. දෙවන නිල භාෂාව වන්නේ ස්වීඩන්ය. තවත් උපභාෂා 342 ක් ඇත. මිලියනයක් පමණ ජනතාව හෙල්සින්කි වල ජීවත් වෙති. අනෙක් ප්‍රධාන නගර වන්නේ ටෙමිපේ, ටර්කු, ඕලු, ජ්වැස්ක්ලා කූපියෝ සහ ලාමිවල වේ.1955 යුරෝපානු සංගමය හා යුරෝ‍සෝන් සංගමය ආරම්භයේ සිට සාමාජිකත්වය දරයි. මෙහි කාර්මීකරණය මෑතක සිදුවූවකි. 1950 තෙක් කෘෂිකර්මය පැවතුණි. ඉන්පසු ආර්ථිකය වර්ධනය වූ අතර 1970 සිට 1990 කාලයේ සුභ සාධන රාජ්‍යයක් විය. සාර්ථක රජයන් විසින් මෙහි ආර්ථික පද්ධතිය පුද්ගලීකරණය සහ ආදායම් කැපීම සිදුකරන ලදී.ආශ්‍රිත[සංස්කරණය]Finland ද්වාරයEurope ද්වාරයList of Finland-related topicsOutline of Finlandසටහන්[සංස්කරණය]මූලාශ්‍ර[සංස්කරණය]↑ Formerly a semi-presidential republic, it's now a parliamentary republic according to David Arter, First Chair of Politics at Aberdeen University, who in his "Scandinavian Politics Today" (Manchester University Press, revised 2008), q
uotes Jaako Nousainen in "From semi-presidentialism to parliamentary government" in Scandinavian Political Studies 24 (2) p95-109 as follows: "There are hardly any grounds for the epithet 'semi-presidential'." Arter's own conclusions are only slightly more nuanced: "The adoption of a new constitution on 1 March 2000 meant that Finland was no longer a case of semi-presidential government other than in the minimalist sense of a situation where a popularly elected fixed-term president exists alongside a prime minister and cabinet who are responsible to parliament (Elgie 2004: 317)". According to the Finnish Constitution, the President has no possibility to rule the government without the ministerial approval, and substantially has not the power to disband the parliament under its own desire. Finland is actually represented by its Prime Minister, and not by its President, in the Council of the Heads of State and Government of the European Union.↑ "The current population of Finland". Popu
lation Register Center. සම්ප්‍රවේශය 2010-10-06.↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 "Finland". International Monetary Fund. සම්ප්‍රවේශය 2010-04-21.↑ Human Development Report 2009. The United Nations. Retrieved 5 October 2009.භාහිර සබැඳි[සංස්කරණය] Finland ගැන තවත් දේ විකිපිඩියා සහෝදර ව්‍යාපෘති හරහා සොයාගන්නවික්ෂනරිය වෙතින් අර්ථ දැක්වීම්කොමන්ස් වෙතින් ඡායාරූප හා මාධ්‍යවිකිසරසවිය වෙතින් ඉගෙනුම් මූලාශ්‍රවිකිපුවත් වෙතින් පුවත් කථාංගවිකිකියමන් වෙතින් උපුටා දැක්වීම්විකිප්‍රභව වෙතින් ප්‍රභව පෙළවිකිපොත් වෙතින් පෙළපොත්Finland at the Encyclopædia BritannicaFinland. The World Factbook. Central Intelligence Agency.Finland profile from the BBC NewsKey Development Forecasts for Finland from International Futuresෆින්ලන්තය at Curlieසිතියම්[සංස්කරණය] Geographic data related to ෆින්ලන්තය at OpenStreetMapWikimedia Atlas of Finlandvteෆින්ලන්තය පිළිබඳ ලිපිඉතිහාසයPrehistoryFinland under Swedish ruleCudgel WarGreat Northern WarThe Great WrathFinnish WarGrand DuchyGolden
Age of Finnish ArtIndependence of FinlandCivil WarFinland in World War IIWinter WarContinuation WarLapland WarFinlandizationHistory of independent FinlandMilitary historyJewish historyGeographyCities and townsExtreme pointsGeologyIslandsLakesMunicipalitiesNational parksProvincesRegionsÅlandRiversUrban areasHelsinkiTampereTurkuOuluJyväskyläWildlifeදේශපාලනයAdministrative divisionsConstitutionElectionsForeign relationsGovernmentHuman rightsLGBTJudiciaryLawLaw enforcementMilitaryNATOParliamentPolitical partiesPresidentPrime Ministerආර්ථිකයAgricultureCentral bankEnergyGovernment-owned companies IndustryNational income agreementShip-buildingStartupsStock exchangeTaxationTelecommunicationsTourismTransportසමාජයCrimeClimate changeDemographicsEducationFinnsHealthcareLanguagesFinnishSwedishReligionWelfare systemCultureAnthemArchitectureCinemaCoat of armsCuisineFlagFolkloreIndependence DayLiteratureThe KalevalaMedi
aMusicMythologyNational symbolsPublic holidaysSaunaSportWorld Heritage Sitesප්‍රවර්ගයද්වාරයආශ්‍රිත ලිපි වලට සබැඳිvteSovereign states and dependencies of EuropeSovereign statesAlbaniaAndorraArmenia2AustriaAzerbaijanBelarusBelgiumBosnia and HerzegovinaBulgariaCroatiaCyprus2Czech RepublicDenmarkEstoniaFinlandFranceGeorgiaGermanyGreeceHungaryIceland1IrelandItalyKazakhstanLatviaLiechtensteinLithuaniaLuxembourgMaltaMoldovaMonacoMontenegroNetherlandsNorth MacedoniaNorwayPolandPortugalRomaniaRussiaSan MarinoSerbiaSlovakiaSloveniaSpainSwedenSwitzerlandTurkeyUkraineUnited KingdomVatican CityStates with limitedrecognitionAbkhaziaArtsakh2KosovoNorthern Cyprus2South OssetiaTransnistriaDependenciesDenmarkFaroe Islands1autonomous country of the Kingdom of DenmarkUnited KingdomAkrotiri and Dhekelia2Sovereign Base AreasGibraltarBritish Overseas TerritoryGuernseyIsle of ManJerseyCrown dependenciesSpecial areas ofinternal
sovereigntyFinlandÅland Islandsautonomous region subject to the Åland Convention of 1921NorwaySvalbardunincorporated area subject to the Svalbard TreatyUnited KingdomNorthern Irelandcountry of the United Kingdom subject to the British-Irish Agreement1 Oceanic islands within the vicinity of Europe are usually grouped with the continent even though they are not situated on its continental shelf.2 Some countries completely outside the conventional geographical boundaries of Europe are commonly associated with the continent due to ethnological links.සැකිල්ල:Nordic countriesසැකිල්ල:Nordic CouncilvteMember states of the European UnionAustriaBelgiumBulgariaCroatiaCyprusCzech RepublicDenmarkEstoniaFinlandFranceGermanyGreeceHungaryIrelandItalyLatviaLithuaniaLuxembourgMaltaNetherlandsPolandPortugalRomaniaSlovakiaSloveniaSpainSwedenමේවාත් බලන්න: Future enlargement සහ Former membersසැකිල්ල:European Economic Area (EEA)සැකිල්ල:Countries bordering the Balti
c Seaඅධිකාරී පාලනය සාමාන්‍යISNIVIAF23WorldCat2ජාතික පුස්තකාලNorwaySpainFrance (data)France (data)France (data)ArgentinaGermany2IsraelFinlandUnited StatesJapanCzech RepublicAustraliaSwedenකලාගාර සහ කෞතුකාගාරTe Papa (New Zealand)විද්‍යාත්මක දත්ත සංචිතCiNiiවෙනත්FASTHistorical Dictionary of SwitzerlandMusicBrainz areaNARAREROIdRef2İslâm AnsiklopedisiTroveඛණ්ඩාංක: 64°N 26°E / 64°N 26°E / 64; 26මහා සමුද්‍ර පරිසර පද්ධති යනු ගංමෝය සහ ද්‍රෝණි සහිත වෙරළ බඩ ප්‍රදේශයෙන් ද මහාද්වීපික බෑවුම්වලින් ද වටවී ඇති පිටත සීමා ප්‍රධාන සාගර දියවැල් පද්ධති ද වන ලෝකයේ සාගරවලින් කොටසකි. මේවා සාපේක්ෂ වශයෙන් විශාල කලාප වන අතර වර්ග කිලෝ මීටර් 200 000 හෝ ඊට වඩා විශාල වේ. මෙම පද්ධති විශේෂ අංග ලක්ෂණයන් සහිත වන අතර ඒවා නම් අගාධ මිතිය, ජලගුණ විද්‍යාව, නිෂ්පාදණතාව සහ නිවර්තනීය යැපෙන්නන්ගේ ජනගහණය වේ.මෙම පද්ධති සංරක්ෂණය කිරී‍මේ අරමුණින් එක්සත් ජනපද සාගර සහ වායුගෝලීය සංවිධාන (NOAA) විසින් එම ප්‍රදේශ සාගරවල සංරක්ෂණය කළ යුතු ‍ප්‍රදේශ ලෙස හඳුන්වාදීමට සංවර්ධනය කර ඇත.නමුත් මහා සමුද
්‍ර පරිසර පද්ධති මගින් ආවරණය වන්නේ මහද්වීපික සීමාවන් පමණක් වන අතර ගැඹුරු සාගර සහ සමුද්‍රියික දූපත් ඒවාට අයත් නොවේ. ලෝකයේ වාර්ෂික මුහුදු මත්ස්‍යය අස්වැන්නේ ජෛව ස්කන්ධයෙන් 95% නිපදවන්නේ මෙම පද්ධති 64 මගිනි. බොහෝ ගෝලීය සාගර දුෂණ වීම්, පමණ ඉක්මවා ප්‍රයෝජන ගැනීම (සූරා කෑම) සහ වෙරළ බඩවාස භූමි වෙනස්වීම පවා මෙම පරිසර පද්ධති වල සිදු වේ.මෙම සමුද්‍ර පරිසර පද්ධතිවලින් 33 පමණ ජෛවස්කන්ධ අස්වැන්නේ වෙනස්වීම්වලට බලපාන මූලික හේතු NOAA මගින් මෙහෙය වන ලද අධ්‍යයනය නැවත සමාලෝචනය කර වෙළුම් 10 මගින් ප්‍රසිද්ධියට පත්කර ඇත.සෙවන් සමුරායිජපාන නිකුතු පෝස්ටරයඅධ්‍යක්ෂණය කලේඅකිරා කුරොසවානිෂ්පාදනය කලේසොජීරෝ මොටොකිලියන ලද්දේඅකිරා කුරොසවාෂිනෝබු හෂිමොටෝහිඩේයෝ ඕගුනීරඟ පාන්නේතකාෂි ෂිමුරාතොෂිරො මිෆුනේසංගීතය සැපයුවේෆුමියෝ හයසකාCinematographyඅසකාසු නකයිසංස්කරණය කලේඅකිරා කුරොසවාDistributed byතෝහෝ (ජපාන)කොලොම්බියා පික්චර්ස් (එජ)Release dateඅප්‍රේල් 26, 1954 (1954-04-26)Running timeව්නාඩි 207CountryජපානයLanguageජපානBudget$500,000සෙවන් සමුරායි (七人の侍, සිචිනින් නො සමුරායි?) යනු අකිරා කුරොසවා විසින් සම-රචනය, සංස්කරණය, සහ
අධ්‍යක්ෂණය සිදුකරන ලද 1954 ජපාන වික්‍රමාන්විත නාටක චිත්‍රපටයකි. මෙම චිත්‍රපටය දිගහැරෙන්නේ ජපානයේ ප්‍රාන්තාන්තර යුධ ගැටුම් පැවැති යුගයෙහිදී වර්ෂ 1587 දීය. අස්වැන්න නෙලීමෙන් පසුව තම බෝග සොරා ගැනුමට නිතිපතා පැමිණෙන දාමරිකයන් කණ්ඩායමක් හා සටන් වැදීමට ස්වාමීන් විරහිත සමුරායි වරුන් (රෝනින්) සත් දෙනෙකු කුලියට ගන්නා ගොවියන්ගේ ගමක් පිළිබඳ කතාවක් එයින් දැක්වෙයි.සෙවන් සමුරායි යන්න මෙතෙක් ගැනුනු විශිෂ්ටතම හා මහත් ආභාසාත්මක චිත්‍රපට අතුරින් එකක් බවද,[1] දිගු කාල පරිච්ඡේදයක් පුරාවට බටහිර ලෝකයේ ප්‍රචලිතව පවතින ජපන් චිත්‍රපට අතුරින් එකක් බවද සැලකෙයි. ජනප්‍රිය මෙන්ම විවේචනාත්මක පිළිගැනීම් වලට මෙය ලක්විය; සියළු කල් විශිෂ්ටතම චිත්‍රපට දැක්වුනු 1982 වසරේ සයිට් ඇන්ඩ් සවුන්ඩ් විවේචකයන්ගේ ලැයිස්තුවෙහි ඉහළම ස්ථාන තුන වෙත මෙය තේරුණු අතර, 1992 සහ 2002 දී අධ්‍යක්ෂක වරුන්ගේ ඉහළම චිත්‍රපට දහය අතරට තේරුණි.[2]කතා වස්තුව[සංස්කරණය]කොල්ලකෑමේ යෙදුනු දාමරිකයන් රැලක් කඳු පෙදෙසක පිහිටි ගොවි ගම්මානයක් වෙත පිවිසුනු මුත්, මෙම ගම්මානය මෑතදී කොල්ලකෑ බව ඔවුන්ගේ නායකයා හඳුනාගන්නා බැවින්, ඔහු තීරණය කරන්නේ තවද මාස කිහිපයකින්
පැමිණෙන අස්වනු නෙලීමෙන් පසු වන තුරු එය කොල්ලකෑමෙන් වැලකීම සුදුසු බවයි. මෙම සංවාදය ගම්වැසියෙකුගේ කණවැකෙයි. ගොවින් එකතුවී ගමේ වෘද්ධයා කරා යන අතර, ඔහු විසින් තීරණය කොට ප්‍රකාශ කරනුයේ, ගම ආරක්ෂා කිරීම සඳහා ඔවුන් විසින් සමුරායි වරුන් කුළියට ගත යුතු බවයි. පිරිනැමිය හැකි වෙනයම් වේතනයක් ඔවුන් වෙත නොමැති හෙයින්, වෘද්ධයා ඔවුන්ට පවසන්නේ "කුසගින්නෙහි සිටින සමුරායි වරුන් සොයන ලෙසයි."මිනිසුන් කිහිපදෙනෙකු නගරයට ගොස් වෘද්ධයාගේ උපදෙස් ප්‍රකාර ක්‍රියා කල මුත්, ඔවුන් කතාබහ කල සෑම සමුරායි වරයෙක්ම කාර්යය භාරගැනීම ප්‍රතික්ෂේප කරති. සොරකු විසින් ප්‍රාණ ඇපයට ගත් කුඩා පිරිමි දරුවකු, පළපුරුදු සමුරායිවරයෙකු වන කැම්බයි විසින් දක්ෂ ලෙසින් මුදා ගන්නා අයුරු ඔවුහූ දැක බලා ගනිති. කට්සුෂිරෝ නම් තරුණ සමුරායිවරයෙක් මෙයින් චිත්ත ප්‍රමෝදයට පත්ව ඔහුගේ අනුගාමිකයෙක් බවට පත්වීමට අවසර ඉල්ලා සිටියි.ආශ්‍රිත[සංස්කරණය]↑ ෆුජිවාරා, ක්‍රිස් (2002-08-29). "කැනන් ෆොඩර් - වට් ඉට් මීන්ස් ටු කෝල් සෙවන් සමුරායි අ ග්‍රේට් ෆිල්ම්". ද බොස්ටන් ෆීනික්ස්.↑ "ද සයිට් ඇන්ඩ් සවුන්ඩ් ටොප් ටෙන් පෝල් 2002". සම්ප්‍රවේශය 2010-12-28.මෙලෝ
ඩිකාව සුළග ආධාරයෙන් වාදනය කරනු ලබන (සුෂිර), රෙකෝඩියන් නම් වාද්‍ය භාණ්ඩ වලට සමාන වාද්‍ය භාණ්ඩයකි. එහි පිටත යුතුරු පුවරුවක් ඇති අතර පසෙකට සම්බන්ධ කරන ලද වාතය පිබිනු ලබන බටයක් ආධාරයෙන් සංගීතය වාදනය කරවනු ලබයි. යතුරු පුවරුවේ එක් යතුරක් තද කල විට වාතය ගලා යාහැකි සිදුරක් විවෘත වන අතර එහගින් නාදය උත්පාදනය කෙරෙයි. යතුරු පුවරුව ස්වර අෂ්ඨකය දෙනෙක් හෝ තුනක් දිගු විය හැකිය.හෙලෝඩිකාව සොයාගනු ලැබුවේ ජෝශප් ලෙඩර් ෂියින් විසිනි. නහුත් එය දරුවන් හට සංගීතයේ මුලික අභ්‍යාසය හුරු කිරිමක් වශයන් පමණක් මුලදි භාවිතා වු අතර ඊට වඩා පුළුල් සංගීත අභ්‍යාසය සදහා මෙලෝඩිකාව යොදා ගනු ලැබුවේ ෆිල් මුරේ විසින් යැයි සැලකේ. ඒ ඔහුගේ ඇට්ලන්ටික් රෙකෝඩිස් නමැති සංගීත නිර්මාණය සදහාය (1969) ඔගස්ටස් පැබ්ලෝ, හෙන්රි ස්ලෝටර් විසින් මෙලෝඩිකාව විශිෂ්ඨ ලෙස තම නිර්මාණය සදහා උපයෝගි කොට ගත් අතර මෙයින් දහෙන්සි සිලෝටර් විසින් වාදනය කරනු ලැබු "අයි විල් රිමේබර් යු" නම් සංගීත නිර්මාණය වඩාත් ප්‍රකටය නිර්මාණයක් සේ සැලකේ. මෙම වාදනය 1966, ජුනි 10 වන දින එල්විස් ප්‍රේස්ල් විසින් පටිගත කරවන ලද අතර ස්පින් අවුට් නම් ගිත අල්බමයේ එය අඩංගු කරවිය.සටහන්
[සංස්කරණය]| Melodica|}කුම්බකර්ණ යනු රාවණ රජු ගේ සොහොයුරෙකි. යුද්ධයට දක්ෂ මොහු ව මායා බලය මගින් නිදි ගන්වා රාම කුමරු සටනට පැමිණ ඇත .මරුවල්ලිය නමින් අදට භාවිතා වන මාරලිය නම් නුවර යුගයේ ඉපැරණි අංගම්පොර පරම්පරාවකි. දෙවන රාජසිංහ රජුගේ කාලයේදී ප්‍රසිද්ධියට පත් මරුවල්ලිය කුමාරිහාමි නොහොත් ගලගොඩ කුමාරිහාමී නොහොත් ගලගොඩ දිසාපතිනිය නම් සටන් කාරියකගේ වෘතාන්තයක් හා සම්බන්ධ වේ. ඇයු පිරිමි වේශයෙන් ගොස් රජු ඉදිරියේ ඌරා ළිඳේ සටනක් කොට සුදලිය පරම්පරාවට අයත් පනික්කිරාළ කෙනෙකු මැරූ බව ඉතිහාසයේ කියවේ. මෙම පරම්පරාවේ අන්තිම මූලාශ්‍රය හමුවන්නේ 1818 කැරැල්ලේදී හමුවන ගලගොඩ දිසාව නම් දක්ෂ කඩු සටන් කරුවෙකුගෙනි. දැනට සිටින හොඳම ගුරුවරයා වන ආරච්චිගේ වාගීෂ වික්‍රමවංශ බණ්ඩාර ගුරුතුමා ද මරුවල්ලි පරම්පරාවට අයත් අයෙක් වේමූලාශ්‍ර[සංස්කරණය]මස්කෙළිය නගරයේ දර්ශනයක්මස්කෙළියනගරයරට ශ්‍රී ලංකාවපළාතමධ්‍යම පළාතදිස්ත්‍රික්කයනුවර එළිය දිස්ත්‍රික්කයවේලා කලාපSri Lanka Standard Time (UTC+5:30)මස්කෙළිය යනු ශ්‍රී ලංකාවේ මධ්‍යම පළාතේ නුවර එළිය දිස්ත්‍රික්කයේ පිහිටි නගරයකි. වර්ෂ 1974 දි මාටින්එයා ගුවන් සේවයේ 138 ග
ුවන් යානය ගුවන් යානා අනතුර සිදුවුයේ මෙම ප්‍රදේශය ආශ්‍රිතවය. == ජනතාවට ආර්ථිකයට ==බුදු සරනයි..මීට ගුජුම්පියෝ...ආශ්‍රිත ලිපි[සංස්කරණය]ශ්‍රී ලංකාවේ නගර ලැයිස්තුවමූලාශ්‍ර[සංස්කරණය]Sri Lanka ද්වාරයඛණ්ඩාංක: 6°50′N 80°34′E / 6.833°N 80.567°E / 6.833; 80.567තාප භෞතික විද්‍යාවේ දී තාපය ගමන් කිරීම යනු තාප ශක්තිය උණුසුම් වස්තුවක සිට සිසිල් වස්තුවකට ගමන්කිරීමයි. භෞතික වස්තුවක් (උදා - වස්තුවක් හෝ තරලයක්) වෙනත් වස්තුවකට හෝ එහි වටපිටාවට වඩා වෙනස් උෂ්ණත්වයක ඇති විට වස්තුව හා වටපිටාව තාපජ සමතුලිතයකට එළඹෙන පරිදි තාප ගමන් කිරීමක් හෝ තාප හුවමාරුවක් සිදු වේ. තාපය ගමන් කිරීම සැමිවිටම සිදු වන්නේ, උණුසුම් වස්තුවක සිට සිසිල් වස්තුවකටය. මෙය තාප ගති විද්‍යාවේ දෙවන නියමයේ ප්‍රතිඵලයකි. සමීපයේ ඇති වස්තු දෙකක් අතර උෂ්ණත්ව වෙනසක් පවතින විට ඒවා අතර තාප හුවමාරුව වැළැක්විය නොහැකිය. වේගය අඩු කරලීම පමණක් කළ හැකිය.සමාලෝචනය[සංස්කරණය]මූලික තාපජ ශක්ති ගලා යාම සිදු වන්නේ සන්නයනය, සංවහනය, විකිරණය හෝ මේවායේ එකතුවකින් පමණි. යම් ද්‍රව්‍යයක කලාප වෙනස් වීම නිසා ඇතිවන තාපය සමඟ සම්බන්ධ වන තාප හුවමාරුව (නටන තාපය
රැගෙන යන හුමාල වැනි) සංවහන තාප හුවමාරුවේ වෙනස් ආකාර ලෙස සැලකිය හැකිය. එක් එක් අවස්ථාවේ දී තාප හුවමාරුව සඳහා එළවුම් බලය වන්නේ උෂ්ණත්ව අන්තරයයි. සන්නයනය, සංවහනය හා විකිරණය ලෙස හඳුන්වන තාප ගමන් කිරීමේ ක්‍රම 3ක් පවතී. තාපය ගමන් කිරීම තාප පරිවාරක තාප හුවමාරු හා අනෙකුත් උපාංගවල භාවිතයෙන් තාපය ගැලීම අවබෝධ කර ගැනීමට හා පාලනය කිරීමට යත්න දරන ඉංජිනේරුවන්ගේ වැදගත් අංගයකි. තාපය ගමන් කිරීම රසායනික විද්‍යුත් හා යාන්ත්‍රික ඉංජිනේරු විෂය මාලාවල දී උපාධි හා උපාධි අපේක්ෂක විෂයන් ලෙස උගන්වනු ලැබේ.තාපය : තාප ශක්තිය උණුසුම් පදාර්ථයක සිට සිසිල් පදාර්ථයකට ගමන් කිරීමක් (තාප ගමන් කිරීමක් මඟින් පදාර්ථයක අභ්‍යන්තර ශක්තිය වෙනස් කළ හැකිය.)අභ්‍යන්තර ශක්තිය  : අණු හා ඉලෙක්ට්‍රෝනවලින් යුත් සියලු පදාර්ථවල අඩංගු අභ්‍යන්තර කම්පන ශක්තියයි. (නිරපේක්ෂ ශූන්‍යයේ දී හැර)සන්නයනය  : ඉලෙක්ට්‍රෝන විඛණ්ඩනයෙන් හෝ ප්‍රෝටෝන කම්පනයෙන් තාපය ගලායාම (පහත බලන්න)සංවහනය  : තරල වැනි චලනය වන මාධ්‍යවල සන්නයනය මඟින් තාපය ගලා යාම. (පහත බලන්න)විකිරණය  : විද්‍යුත් චුම්භක විකිරණය හෝ ඊට සමානව ප්‍රෝටෝන මඟින් තාපය ගලා යාම. (පහත බලන්න)කලාප වෙනස්
වීම : ද්‍රව වීම, ඝන වීම හෝ මිදීම වැනි කලාප වෙනස් වීම් තාපය හා සමඟ සම්බන්ධ විභව ශක්තිය මඟින් තාපය ගලා යාම.තාපජ පරිපථ යොදා ගන්නා 1-D යෙදුම් : තාපජ පරිපථ සංකල්පය යොදාගන්නා තාප ගලා යාම විශේෂණ යෙදුමකි.නිකෝන් D2h කැමරාවෙහි වූ පැය 4 ක් දිග අනාවරණය මඟින් බහු ඡායාරූපගත කිරීම් අනාවරණය භාවිතා කිරීමට ඉඩ සලස්වා දී ඇත. (C.E.M.E.N.T. ඇල්ගොරිතම යොදා ගෙන)ඡායාරූපකරණයේ දී බහු අනාවරණය යනු ආලෝකයට වූ සංවේදී බව අඩු කර මුළු අනාවරණ කාලය තුළ එක් වරක් වත් එය නැවත වැඩි කරන අනාවරණයකි. 2004 දී හේවර්ඩ්, කැලිෆෝනියාවලට ඉහළින් ගත් චන්ද්‍ර කක්ෂවල බහු අනාවරණ සංයුක්ත ඡායාරූපයකි.සාම්ප්‍රදායික කැමරාවලට කාලයේ ශ්‍රිතයක් වන ආලෝකයට වූ සංවේදී බවක් ඇත. උදාරහණ ලෙස තත්පර 1ක අනාවරණයක් යනු කැමරා ඡායාරූපය, තත්පර 1ක අනාවරණ කාලය තුළ වූ ආලෝකයට සමානව අනුකූලතාවයක් දක්වන අනාවරණයකි. යමක් ද්විත්ව අනාවරණය යැයි තීරණය කිරීම සඳහා වූ ක්‍රියා පිළිවෙල වන්නේ සංවේදීතාව ඉහළ ගොස් නැවත පහළට ඒමයි. බහු අනාවරණයට සරලම උදාහරණයක් වන්නේ සැනෙලිවලින් තොර ද්විත්ව අනාවරණයයි. සම්පූර්ණ අනාවරණය තුළ දී කැමරා ඡායාරූපය ආලෝකයට දෙවරක් අනාකූලතාවය දක්වයි.“‍ෆ්ලෑෂ්
ඇන්ඩ් බ්ලර්” ආදි ඇතැම් ඒක අනාවරණවලදී ඉලෙක්ට්‍රොනික සැනෙලි හා හාත්පස පැතිරුණු අනාවරණයක සංයුතියක් යොදා ගනී. මෙම ආචරණය ඩයිරැක් ඩෙල්ටා මිනුම (සැනෙලි) හා නියත පරිමිත සෘජුකෝණාස්‍රාකාර කවුළුවක් සංයුක්තව යොදා ගැනීමෙන් සරල කළ හැකිය . උදාහරණ ලෙස ඩයිරැක් පනාවක් අඩංගු සෘජුකෝණාස්‍රාකාර ස්පන්ද සමඟ සම්බන්ධිත සංවේදී කවුළුවක් බහු අනාවරණයක් ලෙස සැලකේ. කෙසේ නමුත් අනාවරණය අතරතුර සංවේදීතාව කිසිවිටකත් ශුන්‍ය කරා නොඑළඹේ.ද්විත්ව නිරාවරණය[සංස්කරණය]Apollo 8 දියත් කිරීම. ඡායාරූපය ද්විත්ව නිරාවරණයවී ඇත. යානය දියත් කරන මොහොතේ හඳ දක්නට නොලැබුණි.ප්‍රතිසම[සංස්කරණය]ඡායාරූපකරණයේදි ද්විත්ව නිරාවරණය ලෙස හඳුන්වන්නේ සේයා පටලයේ කොටස් දෙවතාවකදී වස්තු දෙකකට නිරාවරණය කිරීමයි. එවිට ලැබෙන ඡායාරූපය පළවෙනි රූපය මත දෙවෙනි රූපය අනුපාතනය වීමෙන් ලැබේ. මෙම තාක්ෂණය හොල්මන් ඡායාරූප සෑදීමට හෝ සැබෑ ලෙස එම ස්ථානයේ නොසිටි පුද්ගලයෙක්ව ඡායාරූපයට අන්තර්ගත කිරීම සඳහා යොදා ගත හැකිය. ඡායාරූප මායාවන් වල මෙය බහුලව භාවිතවේ. ඇතැම් විට කලාත්මක අලංකරණයක් ලෙසද මෙය භාවිත කෙරේ.ද්විත්ව නිරාවරණය සඳහා සේයා පටලය අතින් පසුපසට ගැනිමට හැකි කැමරාවක් තිබීම වඩ
ා පහසු වේ. ස්වයංක්‍රීය කැමරාවකින් එක් රූපයක් රූපගත කළ විගස සේයා පටලය අනෙක් රාමුව කරා යොමු වේ. ඇතැම් දියුණු කැමරා වල ද්විත්ව නිරාවරණය සඳහා පහසුකම් සලසා ඇතත්, ඡායාරූප ගැනීමට ප්‍රථම එය සකස් කිරීම අවශ්‍ය ‍වේ. නමුත් අතින් ක්‍රියාකරවන කැමරාවල පළමු ඡායාරූපය ගැනීමෙන් පසුව වුවද ද්විත්ව නිරාවරණය භාවිතා කළ හැකිය.මෙහිදී සේයා පටලය කිහිප වරක්ම ආලෝකයට නිරාවරණ වන බැවින්, එය පමණ ඉක්මවා නිරාවරණය වීම වළක්වා ගත යුතුය. මධ්‍යම සහ අඩු ආලෝක තත්ත්ව ද්විත්ව නිරාවරණය සඳහා වඩා යෝග්‍ය වේ. එහෙත් අවස්ථා දෙකක් එකට සම්බන්ධ කරන අවස්ථාවක ත්‍රිපාදයක් භාවිතය අත්‍යාවශ්‍ය නොවේ. නමුත් චන්ද්‍රයා සිය වළයේ ගමන් කිරීම වැනි සිද්ධියක් එකම රූපයක් මත ඡායාරූප ගත කිරීම සඳහා ත්‍රිපාදයක් භාවිතා කිරීම අත්‍යාවශ්‍ය වේ.සංඛ්‍යාංක[සංස්කරණය]Adobe Photoshop වැනි මෘදුකාංගයක් භාවිතයෙන් සංඛ්‍යාංක ඡායාරූපයක් අනුපාත කිරීම සිදුකළ හැකිය. ඡායාරූප දෙකෙහි පාරාන්ධතාව මාරුකිරීමෙන් මෙය පහසුවෙන් සිදු කළ හැකිවේ.පළමුවෙනි රාජසිංහසීතාවක රජ රාජ්‍ය සමය1581–1593අභිෂේකය1581පූර්වප්‍රාප්තිකයාමායාදුන්නේඅනුප්‍රාප්තිකයාරාජසුරිය රජුඋපත1544 ශ්‍රී ලංකාවමරණය1593 ශ
්‍රී ලංකාවභූමදානයSri Lankaපියාමායාදුන්නේපළමුවන රාජසිංහ රජතුමා [1] සීතාවක රාජධානියේ රජතුමෙකි. එතුමාගේ මහත් එඩිතර බව හා දේශප්‍රේමීත්වය පිළිබඳව ඉතිහාසයේ සඳහන් වේ. සීතාවක රාජධානියේ මායාදුන්නේ රජතුමාට දාව ටිකිරි බණ්ඩාර නමින් උපත ලැබූ මෙතුමාට පෘතුගීසි හමුදා සමඟ සිදු කළ බිහිසුණු සටන් වලින් පසුව "රාජසිංහ" යන නාමය ලැබිණි. එහි සිංහයන්ගේ රජු හෝ රාජකීය සිංහයා යන තේරුම ඇත.සිහසුනට පත්වීම[සංස්කරණය]සාමාන්‍යයෙන් මෙතුමා 1433 සිට 1544 දක්වා රජකම් කළ බවට වාර්තා වේ. නමුත් ද ක්වේරෝස්ට අනුව මායාදුන්නේ රජතුමා විසින් 1578 දී තම රාජධානිය රාජසිංහ රජතුමාට පවරන ලදී. 1581 දී මායාදුන්නේ රජතුමා මරණයට පත් විය. ඉන් පසු රාජසිංහ රජතුමා සිංහාසනයට පත් විය.[2] තම පියා වන මායාදුන්නේ රජතුමාගේ මරණය සමඟ රාජසිංහ රජතුමාගේ සම්බන්ධයක් ඇති බවට එකිනෙකට පරස්පර තොරතුරු විවිධ මූලාශ්‍රවල ඇත. කීර්ති ශ්‍රී රාජසිංහ රාජ සමයේදී තිබ්බොටුවාවේ බුද්ධරක්ඛිත ස්ථවිරයන් වහන්සේ විසින් ලියන ලද මහාවංසයේ 4වන පරිච්ඡේදයේ දී රාජසිංහ රජු විසින් මායාදුන්නේ පියරජුව ඝාතනය කළ බව සඳහන් වෙයි. චූල රාජාවලිය ද රජුගේ පීතෘ ඝාතනය ආනන්තරීය පාප කර්මයක් ලෙස බෞද්ධ භික්ෂූ
න් වහන්සේලා විසින් සැලකීම නිසා රජු සහ භික්ෂූන් වහන්සේ අතර ගැටුම් හට ගත බවත් එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස රජු බෞද්ධ විරෝධී පිළිවෙතක් අනුගමනය කළ බවත් සඳහන් කරයි. කෙසේ නමුත් ඉතිහාස විචාරකයන් විශ්වාස කරන්නේ රාජාවලිය හා අලකේශ්වර යුද්ධය වැනි වැදගත් මූලාශ්‍රවල මෙම පීතෘ ඝාතන සිද්ධිය සඳහන් නො වීම නිසා රජු විසින් තම පියරජුව ඝාතනය කිරීම සැක සහිත සහ මතභේදාත්මක කරුණක් බවයි. රෙබෙයිරෝ පවා රජුගේ පීතෘ ඝාතනයක් ගැන වාර්තා කර නැත. සෙංකඩගල රාජධානියට පැමිණි ලන්දේසී දූතයකු වන ස්පිල්බර්ජන් විසින් කන්ද උඩරට රාජධානියේ පමණක් රාජසිංහ රජුගේ පීතෘ ඝාතනයක් පිළිබඳ කට කතාවක් පැතිර යමින් තිබූ බව වාර්තා කර ඇත. ක්වේරෝස් යනු සීතාවක රාජසිංහ රජු කෙරෙහි නුරුස්නා ගතියක් තිබූ අයෙකු බව බොහෝ ඉතිහාසඥයන් දන්නා කරුණකි. මේ අනුව රාජසිංහ රජු පීතෘ ඝාතනයක් කළේ නම් ක්වේරෝස් විසින් අනිවාර්යයෙන්ම එය වාර්තා කරනු ඇත. ක්වෙරෝස්ගේ දීර්ඝ විස්තරය අනුව මායාදුන්නේ පියරජු මරණයට පත් වී ඇත්තේ 85වැනි වියේදී ස්වභාවික හේතුවකින් ය. ක්වෙරෝස්ට අනුව රාජසිංහ රජතුමා තම පිය රජුගේ අභාවය දැනගත් විට චිරප්‍රසිද්ධ කොළඹ කොටුව වටලා සිටි අතර තුර ආපසු සීතාවක බලා පැමිණ ඇත.සංග්‍ර
ාම[සංස්කරණය]රජතුමාගේ මූලික යුද්ධය සිංහල රාජ්‍යත්වයේ ස්වෛරීබව ආරක්ෂා කිරීම උදෙසා පෘතුගීසීන්ට එරෙහිව සිදු කළ ද එතුමාට අනේක විධ ප්‍රාදේශීය නායකයන්ගේ අභ්‍යන්තර සේනා සමඟ සටන් කිරීමට ද සිදු විය. එම ප්‍රාදේශීය නායකයන්ට ඍජුව හෝ වක්‍රව පෘතුගීසි සේනාවල සහය ලැබිණි.ටිකිරි බණ්ඩාර කුමරුගේ එවැනි එක් වික්‍රමයක් වූයේ එතුමාගේ මස්සිනා වූ වීදියේ බණ්ඩාර කුමරු සමඟ ඇති වූ සංග්‍රාමයයි. මායාදුන්නේ රජු විසින් එම යුධ ව්‍යාපාරය වීදියේ බණ්ඩාර කුමරු විනාශ කිරීම සඳහා ආරම්භ කරන ලද්දේ (1) මායාදුන්නේ රජුගේ දියණිය වූ ටිකිරි කුමරියට ඇගේ සැමියා වූ වීදියේ බණ්ඩාර කුමරු විසින් සිදු කළ අවමානය සහ (2) සෙංකඩගල පාලකයාට එරෙහිව මායාදුන්නේ රජු විසින් ඇරඹි යුද්ධයට උපකාර නො කිරීම යන හේතු නිසාය. සීතාවක සහ පෘතුගීසි ඒකාබද්ධ හමුදා විසින් පැලන්දේ පිහිටි වීදියේ බණ්ඩාර කුමරුගේ බලකොටුවට පහර දුන් අතර කුමරුව දෙවුන්දර දක්වා පළවා හැරීමටත් ටිකිරි කුමරියව අල්වා ගැනීමටත් ඔවුන්ට හැකි විය. සීතාවක හමුදාව මෙහෙයවන ලද්දේ දොළොස් වන වියේ පසු වූ ටිකිරි බණ්ඩාර කුමරු විසිනි. වීදියේ බණ්ඩාර කුමරු තම ඉතිරි හමුදාව සෙංකඩගල හමුදාව සමඟ ඒකාබද්ධ කර සීතාවක හමුදාවන්ට ප
හර දීම උදෙසා සල්පිටි කෝරළයට ළඟා විය. එහිදී ටිකිරි බණ්ඩාර කුමරු විසින් වීදියේ බණ්ඩාර කුමරුව නැවතත් පරාජයට පත් කරන ලදී. වීදියේ බණ්ඩාර කුමරු කන්ද උඩරටට පලා ගිය අතර සෙංකඩගල හමුදා සමඟ නැවත අලුත් නුවරට පැමිණියේ ය. අලුත්නුවර දී බිහිසුණු සංග්‍රාමයකින් පසු ටිකිරි බණ්ඩාර කුමරු විසින් වීදියේ බණ්ඩාර කුමරුව තීරණාත්මකව පරාජය කරන ලදී. අලකේශ්වර යුද්ධය කෘතියට අනුව මෙම සංග්‍රාමය අති බිහිසුණු සහ ඓතිහාසික වූ අතර මෙම සංග්‍රාමයෙන් පසු ටිකිරි බණ්ඩාර කුමරුට "රාජසිංහ" යන නාමය යෙදිණි. රාජාවලිය සඳහන් කරන්නේ රජුන්ගේත් රජු වූ සිංහයා යන අරුත ඇති රාජසිංහ යන විරුද නාමය මෙම සුප්‍රසිද්ධ සංග්‍රාමයෙන් පසු ටිකිරි බණ්ඩාර කුමරුට ලැබුණු බව ය.රාජසිංහයන් විසින් පෘතුගීසින්ට එරෙහි තම යුද්ධය කරන අතර තුර දී කරලියද්දේ බණ්ඩාර රජු විසින් තම සෙංකඩගල රාජධානිය ආරක්ෂා කිරීම උදෙසා පෘතුගීසි හේවායන් යොදා ගන්නා ලදී. මෙම පෘතුගීසි ආක්‍රමණිකයන් සමඟ වූ සම්බන්ධතාවයෙන් කෝපාවිෂ්ට වූ රාජසිංහ රජතුමා පේරාදෙණියේ වීරසුන්දර මුදලිගේ උපකාර ඇතිව තම හමුදාව 1583 දී බලන කපොල්ල දක්වා මෙහෙයවා කරලියද්දේ බණ්ඩාරව පළවා හරින ලදී.පෘතුගීසීන් සමඟ වූ මුල්ලේරියාව සටන අද
දක්වාම ඇති අතිශය බිහිසුණුම සංග්‍රාමය වේ. සිංහල හමුදා විසින් මුළු පෘතුගීසි හමුදාවම පරාජය කරන ලදී. විස්තරයන්ට අනුව මුල්ලේරියාව වෙල් යාය පෘතුගීසි හේවායන්ගේ ලෙයින් රත් පැහැ ගැන් වී තිබී ඇත. යුරෝපීය හමුදාවක් ආසියා භූමියක දී ලැබූ දරුණුම පරාජය මෙය ලෙස සඳහන් වේ. ක්වෙරෝස්ට අනුව රජු විසින් කේරල හෙවත් මලබාර් හමුදාවන්ගේ සහය ඉල්ලා සිටිය ද රාජකීය නාවික හමුදාවක් නොමැති වීම නිසා සිංහල තොටුමුණු පෘතුගීසි ප්‍රහාරයන්ට නිරතුරුව ලක් විය. එනිසා කොළඹ කොටුවට 1581 දී හා 1587 දී එල්ල කළ වටලෑම් ප්‍රහාරයන් විශිෂ්ට ලෙස සිදු කළ ද තම අරමුණ වූ ආක්‍රමණිකයන් රටින් තුරන් කිරීම අත්හැර දැමීමට රජතුමාට සිදු විය.[3][4]සීතාවක රාජධානියේ බිඳ වැටීම[සංස්කරණය]රාජසිංහ රජු විසින් අරිට්ඨ කීවෙණ්ඩු නම් දකුණු ඉන්දීය සම්භවයක් ඇත්තෙකු තම අග්‍ර පුරෝහිත ලෙස පත් කළ අතර ඉන් අනතුරුව ඔහුගේ උපදෙස් අනුව කටයුතු කළේය. ඔහුට රජු විසින් මාන්නම්පෙරුම මොහට්ටාල නම් නම්බු නාමය ද ප්‍රදානය කරන ලදී. රජු විසින් තම යකඩ දෝලියේ උප බිසවකගේ දියණියක් මොහුට ආවාහ කර දීමට ද කටයුතු කරන ලදී. රජු හින්දු ආගම වැළඳ ගත බව ද සඳහන් වේ. රජු විසින් සීගිරිය, ශ්‍රී පාදස්ථානය ආද
ී වැදගත් බෞද්ධ සිද්ධස්ථාන ආශ්‍රිතව බ්‍රාහ්මණයන් පදිංචි කර වූ බවට ද වාර්තා වේ. එමෙන්ම මාන්නම්පෙරුම මොහට්ටාලගේ උපදෙස් පරිදි රජු බෞද්ධ සිද්ධස්ථාන ගණනාවක්ම විනාශ කළ බව ද සඳහන් වේ. සංඝනායක හිමිපාණන් වහන්සේලා සහ බෞද්ධ ජනයා අතර වූ අතෘප්තිය රාජධානියේ බිඳ වැටීමට බල පෑ ප්‍රධාන හේතුවක් විය. සෙංකඩගල රාජධානිය අත්පත් කර ගැනීම හා රාජකීයයන් විශාල ප්‍රමාණයක් මරා දැමීම ද රාජධානියේ පරිහානියට බල පෑ බව විශ්වාස කෙරේ. බුද්ධ ශාසනයට එරෙහිව රජුගේ කෲර ක්‍රියා නිසා සංඝනායක හිමිපාණන් වහන්සේලාගේ ද මැදිහත්වීමෙන් රාජ විරෝධී කැරලි පවා ඇති විය. මෙනිසා රජු සහ භික්ෂූන් වහන්සේලා අතර ගැටුම් ඇති විය. සත් කෝරලේ ප්‍රදේශයේ දී පොතුපල බණ්ඩාර කුමරු විසින් පෘතුගීසීන්ගේ ද සහය ඇතිව රජුට විරුද්ධව කැරැළි ගසන ලදී. මෙම කැරැල්ල මැඩපවත්වන ලද අතර කැරැල්ලට නායකත්වය දුන් සියල්ලන්ගේම හිස් ගසා දමන ලදී. මන්දාරම්පුර පුවත කෘතියට අනුව කොනප්පු බණ්ඩාර කුමරුවා සෙංකඩගල රජ කරවීම සඳහා භික්ෂූන් වහසේලා ද මැදිහත් වී ඇත. මෙම කුමන්ත්‍රණය එළිවීමෙන් පසු සිය ගණනක් භික්ෂූන් වහන්සේලා ඝාතනය කර ඇත. මන්දාරම්පුර පුවතට අනුව එක් අවස්තාවක දී භික්ෂූන් වහන්සේලා 121නමක් රා
ජසිංහ රජු විසින් ඝාතනය කර ඇත. ඒ අතර සීතාවක මහනායක ස්වාමීන් වහන්සේ ද සිටි බව එම කෘතිය සඳහන් කරයි. මායාදුන්නේ රජුට හා ටිකිරි බණ්ඩාර කුමරුට ලැබුණු ශක්තිමත් මහජන සහයට ප්‍රධාන හේතුවක් වූ මහා සංඝ රත්නයේ ආශීර්වාදය හා අනුශාසනාව මේ අනුව ඉතා ඉක්මනින් නැති විය.මන්නාරම සිට සෙංකඩගලට පැමිණි කොනප්පු බණ්ඩාර කුමරු විසින් එහිදී කැරැල්ලක් මෙහෙයවන ලදී. පළමුව කොනප්පු බණ්ඩාර විසින් අරිට්ඨ කීවෙණ්ඩු යටතේ එවන ලද සේනාංකය ද දෙවනුව රාජසිංහ රජු විසින්ම මෙහෙයවන ලද සේනාංකය ද පරාජයට පත් කරන ලදී. රාජාවලියට අනුව රාජසිංහ රජු විසින් එකොළොස්වන වියේ පටන් මෙලෙස වික්‍රමාන්විත ලෙස සටන් කළ කිසිදු රජෙක් නොමැති වූ බව සඳහන් කරමින් තම සේනා සමඟ පසු බසින ලදී. රජු තවදුරටත් ප්‍රකාශ කර ඇත්තේ මේ පුද්ගලයාට බොහෝ කුසලතා ඇතිමුත් දැන් මාගේ හැකියාවන් සියල්ල අහිමි වී ඇති බවය. බලන කපොල්ලේදී සිදු වූ පරාජයෙන් පසු පසු බසින් සිටි රජු 1592 මාර්තු මාසයේ දී මරණයට පත් විය. අභාවයට හේතුව වී ඇත්තේ ආපසු සීතාවක බලා එන විට පෙතන්ගොඩ දී උන කටුවක් ඇනීමෙන් ඇති වූ තුවාලයක් නිසා ය. රාජාවලිය තවදුරටත් වාර්තා කරන්නේ දොඩම්පේ ගණිතයා විසින් රජුට හූනියමක් ද කළ බව ය. අලක
ේශ්වර හටනට අනුව රජුගේ දේහය මහනුවර හෙවත් එවක අගනුවර වූ සීතාවක දී භූමිදානය කර ඇත.සීතාවක පරපුර[සංස්කරණය]පිය රජු වූ මායාදුන්නේ රජු විසින් සීතාවක රාජසිංහ රජුට උරුම කරවූ සීතාවක රාජධානිය පළමුවන රාජසිංහ රජුට පසු නිශ්චිත උරුම කරුවෙකු නොමැති කම නිසා ව්‍යකූල විය. රජුට යකඩ දෝලි කුමර කුමරියන් රාශියක් වුවද රාජසිංහ රජුට පසු වැඩිම කළක් බලය පිහිටවාගන සිටියේ ලදරු නිකපිටියේ බණ්ඩාර කුමරුය. පෘතුගීසි සහයෙන් ඈඳාගත් රයිගම කුඩා රයිගම බණ්ඩාර කුමරුගේ බිරිඳ වූ තම්මිට කුඩා බිසෝ (පසුව ධර්ම කුමරු(ධර්මසූරිය) ගේ බිරිඳ වූ අතර ධර්මසේන කුමරු ට උප්පත්තිය දුන්නේය) සීතාවක රාජ්‍යයේ පහළ කොටස් රයිගම වීදාගම වස්කඩුව ප්‍රදේශ පාලනය කළ බව මහාචාර්ය රිසිමන් අමරසිංහ මහතා ප්‍රකාශ කරයි. සීතාවක රාජ්‍යත්වය ගෙන ගිය රාජසූරිය කුමරු සහ ජයසූරිය කුමරුවන්ගේ පසු පෙළපත් අප්‍රකටයි. යකඩ දෝලි කුමරියක් මාන්නප්පෙරුම මුදලිට විවාහ කර දුන් අතර ඔවුනට ලැබුණේ ආබාධිත දරුවෙකු බව සඳහන් වේ.වර්ශකණ්ඩරාෂ්ටයට අනුව ධර්ම කුමරු ගේ (තම්මිට පෙරුමාල් බිසෝ බණ්ඩාර ගේ පුතු) පෙළපත රයිගම යකුන්දූවේ හිටිරාළලලාගේ නමින් තවමත් පැවතෙන බව කියැවේ. මඩුවන්වෙල විජයසුන්දර ඒකනායක මුදලි
විවාහ පත් කරගත්තේ එම පෙළපතේ කුමාරිහාමි කෙනෙක් බව මඩුවන්වෙල පුරාණයේ සඳහන් වේ. කෝට්ටේ රජුට බිසවුන් සැපයූ කළුතර තුඩුගල මුඩිත්ත තෙන්නකෝන් පරපුර සමඟ සබඳතා පැවැත්වූ ධර්මසේන රජ පෙළ පතක් පිළිබඳ තොරතුරු රැස්කල මහාචාර්ය රිසිමන් අමරසිංහ මහතා කළ සොයාබැලීම් වලට අනුව(සිතාවක රාජධානිය පුස්කොල පොත)ට අනුව ධරධර්මසූරිය කුමරුගේ පෙළපත උණම්බුවේ ,තුඩුගලගේ ,හිටිගේ,මැස්ටිය්ගේ,සුසෙව්හේවගේ ආදීනාමයන් ගෙන් තවමත් පැවතෙන බව කියැවේ.සීතාවක රාජසිංහ රජු අරබයා කෙරුණු කෘතීන්[සංස්කරණය]Song "kate kiri suwanda" in the film "Sandeshaya යූ ටියුබ් වෙතමේවාත් බලන්න[සංස්කරණය]මහාවංසයශ්‍රී ලංකාවේ රජවරුශ්‍රී ලංකාවේ ඉතිහාසයසීතාවක රාජධානියප්‍රභව[සංස්කරණය]ශ්‍රී ලංකාවේ රජුන් සහ පාලකයන්සීතාවක රාජධානියමායාදුන්නේ හා රාජසිංහ රජවරුආශ්‍රේය[සංස්කරණය]↑ the first up-country Sinhalese who ascended the throne The Observer - December 29, 2002↑ Fernão de Queyroz (1916). Conquista temporal e espiritual de Ceylaõ.↑ Karunathilake, Halaliye. "King Rajasinghe's battle of Colombo". Sri Lanka. Sunday times. සම්ප්‍රවේශය 4 November 2015.
↑ Fernão de Queyroz (1916). Conquista temporal e espiritual de Ceylaõ.මෙම ලිපිය හෝ ලිපි කොටස සාහිත්‍යය සමඟ ඒකාබද්ධ කිරීමට යෝජිතය. (සංවාදය)යම් සංගීතමය කෘතියක් හෝ නාමයක් යනු වසර ගණනාවක් මුළුල්ලේ පරිණාමය වු සම්භාව්‍යමය සංගීතමය අංගයකි. එය මූලික වශයෙන් චරිත අතර දෙබස් වලින් යුක්ත වන අතර නාට්‍යමය/ වේදිකාමය ස්වරූපයක් ඉලක්ක කර ගත්තකි. 18 වන සියවස හා 19 වන සියවස් වලදී ඔපෙරාව නාට්‍යමය, කාව්‍යමය හා සංගීතමය වශයෙන් දියුණු විය. මෑතක් වන තුරුම හාස්‍ය නාට්‍යය කාව්‍යමය ස්වරූපයක් ඉසිලීය. ශේක්ස්පියර්ගේ රෝමියෝ සහ ජුලියට් කෘතිය සම්භාව්‍යමය කෘතියක් වන අතර එය සාහිත්‍යමය අංගයක් ලෙස ද පිළිගනී.ග්‍රීක නාට්‍ය මුල්ම නාට්‍ය අංගයන්ට උදාහරණ වේ. සංතාපය නාට්‍යමය අංගයක් ලෙස. රඟ දැක්වීමත් මෙන්ම ආගම හා ජන උත්සවයන්ට යාම දියුණු වුයේ ප්‍රසිද්ධ ඓතිහාසික මිත්‍යාවන් වටා ගෙතෙමිනි. සංතාපයන් මූලිකවම සත්‍ය තේමාවන් මඟින් ඉදිරිපත් වේ. නව තාක්ෂණයේ ඇරඹුමත් සමඟම වේදිකාවමය නොවන කෘති සඳහා ලියවුණු පිටපත් මෙම අංගයන් සඳහා යොදා ගෙන ඇත. War of the worlds (රේඩියෝව) වැනි ගුවන් විදුලි වැඩසටහන් සඳහා රචිත සාහිත්‍යය, සහ තවත් නාට්‍යමය කෘති
සිනමාව හෝ රෑපවාහිනිය සඳහා යොදා ගෙන ඇත. ඒලෙසම රූපවාහිනී, සිනමා හා ගුවන් විදුලි කෘතීන් මුද්‍රිත මාධ්‍ය සඳහා ද යොදා ගෙන ඇත.සටහන්[සංස්කරණය]Literature DramaScience යන ඉංග්‍රීසි වචනයේ සිංහල පරිවර්තනය සඳහා, නවීන විද්‍යාව බලන්න වෙනත් භාවිතා සඳහා, විද්‍යාව (වක්‍රෝත්තිහරණය) බලන්න.ද්‍රව්‍ය පිළිබඳ ලද දැනුම හා අවබෝධයත්, ඒ ඇසුරින් නිර්මාණය කරගත් පරිකල්පිත දැනුමත් විද්‍යාව නම් වේ.මෙම වචනය බෞද්ධ දර්ශනය තුලින් සිංහලයට පරිනාමය වූ වචනයකි.බෞද්ධ දර්ශනයට අනුව මෙහි විද්‍යාව ලෙස අදහස් කරනුයේ නවීන බටහිර විද්‍යාව නොව ලෝකෝත්තර චතුරාර්ය සත්‍යය පිලිබඳ දැනීම නම්වූ විද්‍යාවයි. විද්‍යාව යනු[සංස්කරණය]සිතීමේ හැකියාව ඇති ජීවීන් කොටසක් මත විද්‍යාව තුලනය වෙමින් පවතී. විද්‍යාව සමබර නැත. එය 100% සත්‍ය නොවේ. එය මිනිසා විසින් අවසානයක් දක්වා තුලනය කිරීමට උත්සහ දරයි. නමුත් එය තුලනය කිරීමට කිසිදා නොහැකි වනු ඇත.උපතේදී අයකු ක්‍රියා කරන්නේ හැඟීම් හා උත්තේජයන් මතය. නමුත් උපතේ සිට ඹහු ඇස, කණ, දිව, නාසය, සම යන ඉන්ද්‍රීන් මගින් භාහිර ලෝකය ග්‍රහණය කරගනී. එම ඉන්ද්‍රීන් මගින් ග්‍රහනය කරගන්නා ලෝකය මොළය මගින් ප්‍රත්‍යක්ෂ
කර ගනී. ඒ ප්‍රත්‍යක්ෂයන් දැනුම නම් වේ. එම ප්‍රත්‍යක්ෂයන්ගේ නිරවද්‍යම යැයි සැලකිය හැකි ප්‍රත්‍යක්ෂයන් විද්‍යාව ලෙස හැදින්වේ. විද්‍යාවේ උපතත් විද්‍යාවේ මරණයත් මිනිස් ශිෂ්ඨාචාරයේ උපතත් මිනිස් ශිශ්ඨාචාරයේ මරණයත් වන්නේය.සමහරක් දෑ මිනිසාගේ ඉන්ද්‍රීය පද්ධතියට ගෝචර නොවේ. ඒවා ඉන්ද්‍රීන් මගින්ම වක්‍රා කාරයෙන් මිනිසා ගෝචර කරගැනීමට උත්සහ දරයි. 20 අඩු හා 20000 වැඩි තරංග අපේ ඉන්ද්‍රීන්ට ගෝචර නොවූවත් විවිද උපක්‍රම භාවිත කර පරිගණකය නම් උපකරණයකින් ඒවා මිනිස් සත්ත්වයා ගෝචර කර ගනී. (සැ.යු.- මනස ඉන්ද්‍රියක් නොව කල්පිතයක් බැවින් එයින් පරිසරය ගෝචර කරගත නොහැක. මෙසේ කළහැකි ලෙස අයකු දකින්නේ අධික භාවනාව නිසා මනස විකෘති වී හෝ මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතා කිරීමෙනි. මෙය මානසික විකෘතියක් මිස යතාර්තය නොවේ.) මෙලෙස විවිධ ක්‍රම මගින් අප ලෝකය ප්‍රත්‍යක්ෂ කරගනී. එම ප්‍රත්‍යක්ෂයන් විද්‍යාව තව තවත් සංවිධානාත්මක කරවයි. නමුත් සිහියේ තබාගතයුතු දෙයක් ඇත. විද්‍යවේදී ද දෙයක් සම්බන්දව මත කිහිපයක් තිබිය හැක. සමහර විට ඒ සියලු මත නිර්වද්‍ය නොවනු ඇත.සරලව පැවසුවොත් - "විද්‍යාව යනු ස්වාබදර්මයේ බලපැවැත්වෙන මූලධර්මයන් හදුනා ගැනිමත් ඒවා අර්ථ දක්
වා ගැනීමත් ය. ඒනම් විද්‍යව මිනිසා ගල්යුගයේ ආයුධ තැනු දා පටන් පැවත එන දැනුම අද්දැකිම් මුල් කොට ගත් ක්‍රියාවලියකි." භෞතික විද්‍යාව, තාරකා විද්‍යාව, විශ්ව විද්‍යාව, ගණිතය සහ දර්ශනය යන ක්ෂේත්‍ර සඳහා විශාල දායකත්වයක් ලබා දුන් ගැලීලියෝ ගැලීලි නවීන විද්‍යාවේ පියා ලෙස සැලකේ.වදන[සංස්කරණය]මෙම විද්‍යා හෝ විජ්ජා ලෙස යෙදෙන වදන බොහෝ දකුණු ආසියානු භාෂා වල යෙදෙන අතර මෙහි ඍජු පරිවර්ථනය ලෙස ගතහැකි තනි වදනක් ඉංග්‍රීසි ඇතුථ බොහෝ යුරෝපීය භාෂාවල නොමැත.හින්දු ආගම අනුව විද්‍යාව[සංස්කරණය]ප්‍රධාන ලිපිය: විද්‍යාව (හින්දු සංකල්පය)බුද්ධ ධර්මයට අනුව විද්‍යාව[සංස්කරණය]ප්‍රධාන ලිපිය: විද්‍යාව (බෞද්ධ සංකල්පය)ආශ්‍රිත ලිපි[සංස්කරණය]අවිද්‍යාවසරස්වතීදෙවිනුවර නගරය ලංකාවේ ඇති ඉතාමත් පෞරාණික නගර වලින් එකකි. එහි අතීතය ඉතාමත් ඈතට දිව යන අතර ක්‍රි.ව. 690 දෙවන දප්පුල රජුගේ රාජ්‍ය කාලය ආරම්භයද සමඟ සම්බන්ද වේ.මෙම නගරය පැරණි රජවරු 30ක ගේ පමන රජ්‍යයන්ට අදාල වෙයි. දෙවිනුවර නගරය මාතර දිස්ත්‍රික්කයේ වැල්ලබොඩපත්තුවේ ශ්‍රී ලංකාවේ දකුණු කෙළවරේ පිහිටා ඇති අතර වර්ග සැතපුම් 3ක් පමණ දක්වා විහිදේ.බුධ, සිකුරු, පෘථිවිය, සහ
අඟහරු, හා සෙරෙස් වාමන ග්‍රහලෝකය, යන්නාවූ අන්තහ් ග්‍රහලෝක, ඒවායේ ප්‍රමාණයන් පරිමාණයට අනුව දක්වමින්.භෞමික ග්‍රහලෝක, භූමිෂ්ඨ ග්‍රහලෝක, පෘථිවි-සදෘශ ග්‍රහලෝක හෝ පාෂාණී ග්‍රහලෝක යනු ප්‍රාථමික වශයෙන් සිලිකේට් පාෂාණයන්ගෙන් සමන්විත ග්‍රහලෝක වේ. සෞර ග්‍රහ මණ්ඩලය තුල, භූමිෂ්ඨ ග්‍රහලෝකයන් වන්නේ සූර්යයා ට කිට්ටුවෙන් පිහිටා ඇති අන්තහ් ග්‍රහලෝක වෙති. භූමිෂ්ඨ යන්නට වූ ටෙරෙස්ට්‍රියල් යන ඉංග්‍රීසි වදනද පෘථිවි-සදෘශ යන්නට වූ ටෙලියුරික් යන ඉංග්‍රීසි වදනද බිඳී ඇත්තේ පෘථිවිය සඳහා වූ ලතින් වචන (ටෙරා සහ ටෙලියුස්) වලින් වන අතර, විකල්ප අර්ථදැකුමක් ලෙසින් මෙම ග්‍රහලෝක සියල්ල, යම් සංගණ්‍ය ආකාරයකට, "පෘථිවි-සදිසි" බවක් දැක්විය හැක.භූමිෂ්ඨ ග්‍රහලෝක, බොහෝ විට ඝන පෘෂ්ඨයකට හිමි කමක් නොමැති විය හැකි හා විවිධ භෞතික කලාපයන් හි පැවැතිය හැකි හයිඩ්‍රජන්, හීලියම්, සහ ජලය යන්නෙහි කිසියම් සංයෝජනයක් ලෙසින් බොහෝ ලෙසින් පවතින වායුමය ග්‍රහලෝකයන් ගෙන් බෙහෙවින් වෙනස් වෙති.ව්‍යුහය[සංස්කරණය]සියලු භූමිෂ්ඨ ග්‍රහලෝක හිමි කම් කියන එකම දළ ව්‍යුහය: එය වටා පිහිටන සිලිකේට් ප්‍රාචාරයකින් සහ වැඩි වශයෙන්ම යකඩ වලින් සමන්විත, මධ්‍යගත ලෝහමය
මධ්‍යයකි. සඳ සමාකාර වුවද, යකඩ මධ්‍යයක් විරහිත වෙයි. භූමිෂ්ඨ ග්‍රහලෝක අගාධයන්, ආවාටයන්, කඳු, සහ යමහල් වලින් යුතු වෙති. භුමිෂ්ඨ ග්‍රහලෝක සතු වන්නේ ද්විතීයික වායුගෝල — අන්තහ් යමහල් විදාරණයන් හෝ ධූමකේතු ගැටුම් හේතුවෙන් ජනනය වූ වායුගෝලයන්— වන අතර, මීට හාත්පසින්ම ප්‍රතිවිරුද්ධ ලෙසින් වායුමය යෝධයන් සතුවන්නේ, ප්‍රාථමික වායුගෝලයන් — මුල් සෞර නීහාරිකාව වෙතින් සෘජුව ඩැහැ ගත් වායුගෝලයන් — වෙති.[1]සිලිකන් සංයෝගයන් ප්‍රමුඛත්වය ගන්නා එකක් සහ, අංගාරමය කොන්ඩ්‍රොයිට් ග්‍රහකයන් හි අයුරින් කාබන් සංයෝගයන් ප්‍රමුඛත්වය ගන්නා තවෙකක් වශයෙන්, භූමිෂ්ඨ හෝ පාෂෘණී ග්‍රහලෝක දෙවර්ගයක් සෛද්ධාන්තිකව පවතිති. මේවා පිළිවෙලින්, සිලිකේට් ග්‍රහලෝක සහ කාබන් ග්‍රහලෝක (නොහොත් "දියමන්ති ග්‍රහලෝක") වෙති. සෞර භූමිෂ්ඨ ග්‍රහලෝක[සංස්කරණය]සෞර ග්‍රහ මණ්ඩලයෙහි, සඳු ඇතුලු භූමිෂ්ඨ ග්‍රහලෝකයන්හී සාපේක්‍ෂ ස්කන්ධයන්පෘථිවියෙහි සෞර ග්‍රහ මණ්ඩලය සතු වන්නේ භූමිෂ්ඨ ග්‍රහලෝක සතරකි: බුධ, සිකුරු, පෘථිවිය, අඟහරු, සහ එක් භූමිෂ්ඨ වාමන ග්‍රහලෝකයක් වන, සෙරෙස්. ඝන පෘෂ්ඨයක් සතු වීම නිසාවෙන්, ප්ලූටෝ වැනි වස්තූන්, භූමිෂ්ඨ ග්‍රහලෝකයන්ට සමතාවයක් දක්වතත්,
ඒවා සමන්විත වන්නේ බොහෝ අයිස්මය ද්‍රව්‍යයන්ගෙනි (බලන්න අයිස් වාමනයා). සෞර ග්‍රහ මණ්ඩලය නිර්මාණය වීමේදී, සමහරවිට මීට වඩා බොහෝ (ග්‍රහපිණ්ඩ) පවතින්නට ඇති මුත්, සෞර නීහාරිකාවෙහි ඉතිරි ලෝක සතර හා සංයුක්ත වී හෝ ඒවා නිසා විනාශ වී හෝ යන්නට ඇත. භූමිෂ්ඨ ග්‍රහලෝක අතුරින් එකක් පමණක්, එනම් පෘථිවිය, සක්‍රීය ජලගෝලයකට හිමි කම් කියන බවට ප්‍රත්‍යක්‍ෂ වී ඇත.ඝනත්ව නැඹුරුතාවන්[සංස්කරණය]සෞර භූමිෂ්ඨ ග්‍රහලෝකයන්, සෙරස් සහ ක්ෂුද්‍රග්‍රහයන් අතුරින් විශාලතම ද්වයය යන සියල්ල සැලකූ කල්හී ඒවායේ අසම්පීඩිත ඝනත්වය සාමාන්‍ය ප්‍රවණතාවක් වශයෙන් සූර්යයා සිට දුර වැඩිවත්ම ඝනත්වය අඩුවීමක් කරා නැඹුරු වන බවක් පෙන්නුම් කරයි.වස්තුවමධ්‍යන්‍ය ඝනත්වයඅසම්පීඩිත ඝනත්වයඅර්ධ-මහා අක්ෂයබුධ5.4 ග්‍රෑම්/සෙමී³5.3 ග්‍රෑම්/සෙමී³0.39 නඒසිතුරු 5.2 ග්‍රෑම්/සෙමී³4.4 ග්‍රෑම්/සෙමී³0.72 නඒපෘථිවිය 5.5 ග්‍රෑම්/සෙමී³4.4 ග්‍රෑම්/සෙමී³1.0 නඒසඳ 3.3 ග්‍රෑම්/සෙමී³3.3 ග්‍රෑම්/සෙමී³1.0 නඒඅඟහරු 3.9 ග්‍රෑම්/සෙමී³3.8 ග්‍රෑම්/සෙමී³1.5 නඒවෙස්ටා 3.4 ග්‍රෑම්/සෙමී³3.4 ග්‍රෑම්/සෙමී³2.3 නඒපලාස් 2.8 ග්‍
රෑම්/සෙමී³2.8 ග්‍රෑම්/සෙමී³2.8 නඒසෙරස් 2.1 ග්‍රෑම්/සෙමී³2.1 ග්‍රෑම්/සෙමී³2.8 නඒමෙම රීතියට ප්‍රධාන ව්‍යතිරේකය වන්නේ ස‍ඳෙහි ඝනත්වය වන අතර, තම අඩු ඝනත්වයට එය හිමි කම් කියනුයේ එහි අසාමාන්‍ය සම්භවය නිසාවෙනි. බහිෂ්-සෞර භූමිෂ්ඨ ග්‍රහලෝකයන් ද මෙම නැඹුරුව අනුව යන්නේද යන වග ගැන අනාවැකි පල කෙරුමට සාධක ප්‍රමාණවත් නොවේ.බහිෂ්-සෞර භූමිෂ්ඨ ග්‍රහලෝක[සංස්කරණය]මෙයද බලන්න: සුපිරි-පෘථිවිය සහ ස්පන්ද ග්‍රහලෝකයමෙම සිත්තර ප්‍රවාචනය පෙන්නුම් කරන ආකාරයේ පෘථිවි-ප්‍රමාණ ග්‍රහලෝකයන් සොයාගැනුමට SIM ප්ලැනට්ක්වෙස්ට් නිසාවෙන් අවකාශ ලැබෙනු ඇත.ඒවායේ සත්කාරක තාරකාවන්හී විශාල වෙවුලුම් ඇතිකිරීමට සමත් බවක් නිරීක්ෂණය කෙරුම ඔස්සේ, අපගේ සෞර ග්‍රහ මණ්ඩලයෙන් පිටත ග්‍රහලෝකයන් බහුතරයක් වායුමය යෝධයන් බවට නිර්ණය කර ගෙන ඇත. කෙසේවෙතත්, බහිෂ්-සෞර ග්‍රහලෝකයන් ගෙන් කිහිපයක් හෝ භූමිෂ්ඨ බවට අනුමාන කෙරේ.1990 ගණන් වල මුල් භාගයෙහිදී, පෘථිවියෙහි මෙන් 0.02, 4.3, සහ 3.9 ගුණයක ස්කන්ධයන් සහිත වූ පළමු බහිෂ්-සෞර ග්‍රහලෝකයන් සො‍යා ගැනුනේ PSR B1257+12 ස්පන්ද තාරකාව වටා පරිභ්‍රමණය වෙමින් තිබියදීය. ඒවා සොයාගැනුනේ අහම්බෙනි: ඒවායේ සංක්
‍රාන්තිය නිසා‍වෙන් ස්පන්ද තාරකාවෙහි රේඩියෝ තරංග සම්ප්‍රේෂණයට බාධිත ඇති විය (ස්පන්ද තාරකාවක් වටා පරිභ්‍රමණය නොවන්නට, ඒවා කිසිදා සොයා නොගැනුමට ඉඩ තිබිණි).පළමු භෞමික ග්‍රහයා වන 51 Pegasib තාරකාවක් අවට දි සොයා ගැනුනු අතර එය ඉතා විශාල භෞමික ග්‍රහයකු බවට තාරකා විද්‍යාඥයින් ඇස්තමේන්තු කළේ 51 Pegasib තරම් තාරකාවකට ළඟින් වෙන කිසිඳු වායු යෝධයකුට සිටිය නොහැකි බව විශ්වාස කල බැවිනි. කෙසේ නමුත් HD 2094586 නම් එවැනිම භෞමික ග්‍රහයකුගේ විෂ්කම්භයන් මිනුම් කල විට පෙනී ගියේ මේවා ඇත්තෙන්ම වායු යෝධයින් බවයි.2005 වසරේ ජුනි මාසයේදී ‍‍ Fusing තරුවක් වටා හමුවුනු ප්‍රථම ග්‍රහයා Red dwarf star Gliese 876 වටා භ්‍රමණය වනු දක්නට ලැබුණි. එය පෘථිවි ස්කන්ධය මෙන් 5 සිට 7 ගුණයක් දක්වා වන අතර භ්‍රමණ කාලය පෘථිවි දින 2 කට සීමා වේ.වර්ගීකරණය[සංස්කරණය]කාබන් ග්‍රහලොවක සිත්තර ප්‍රවාචනයසිලිකේට් ග්‍රහලෝක (Silicate planet)යකඩ ග්‍රහලෝක (Iron planet)හර රහිත ග්‍රහලෝක (Core-less planet)කාබන් ග්‍රහලෝක (දියමන්ති ග්‍රහලෝක)(Carbon planet)සුපිරි පෘථිවි (Super-Earth)ආශ්‍රිත[සංස්කරණය]Chthonian planetEarth analogList of
potentially habitable exoplanetsPlanetary habitabilityVenus zoneList of gravitationally rounded objects of the Solar Systemමූලාශ්‍ර[සංස්කරණය]↑ ආචාර්යය. ජේම්ස් ස්කොම්බර්ට් (2004). "ප්‍රයිමරි ඇට්මොස්ෆියර්ස් (තාරකා විද්‍යාව 121: දේශනය 14 ටෙරෙස්ට්‍රියල් ප්ලැනට් ඇට්මොස්ෆියර්ස්)". භෞතික විද්‍යා අධ්‍යයනංශය ඔරිගන් විශ්වවිද්‍යාලයය. සම්ප්‍රවේශය 2009-12-22. {{cite web}}: External link in |author= (help)vteසෞරග්‍රහ මණ්ඩලයසූර්යයාබුධසිකුරුපෘථිවියඅඟහරුසෙරස්බ්‍රහස්පතිසෙනසුරුයු‍රේනස්නෙප්චූන්ප්ලූටෝහවුමේයාමාකේමාකේඑරිස්ග්‍රහලෝකභූමිෂ්ඨ ග්‍රහලෝකබුධසිකුරුපෘථිවියඅඟහරුයෝධ ග්‍රහලෝකබ්‍රහස්පතිසෙනසුරුයු‍රේනස්නෙප්චූන්වාමන ග්‍රහලෝකසෙරස්ප්ලූටෝහවුමේයාමාකේමාකේඑරිස්වළලුබ්‍රහස්පතිසෙනසුරු (රියා)චරික්ලෝකයිරන්යුරේනස්නෙප්චූන්හවුමේයානුචන්ද්‍රයෝභූමිෂ්ඨචන්ද්‍රයාවෙනත් පෘථිවි ආසන්න වස්තූන්අඟහරුගේෆෝබෝස්ඩෙයිමෝස්බ්‍රහස්පතිගේගැනිමේඩ්කැලිස්ටෝඅයෝයුරෝපාසියල්ල 79සෙනසුරුගේටයිටන්රියාඅයැපුටුස්ඩියෝන්ටෙතිස්එන්සිලේඩස්මීමාස්හයිපීරියන්ෆීබීසියල්ල 62යුරේනස්ගේටයිටේනියාඔබෙරන
්අම්බ්‍රියල්ඒරියල්මිරන්ඩාසියල්ල 27නෙප්චූන්ගේට්‍රයිටන්ප්‍රෝටියස්නේරෙයිඩ්සියල්ල 14ප්ලුටෝගේකෙරන් නික්ස්හයිඩ්‍රාකර්බරෝස්ස්ටික්ස්හවුමේයා ගේහීයාකානමාකාමාකේමාකේ ගේS/2015 (136472) 1එරිස් ගේඩිස්නොමියාExploration (outline)සොයාගැනීම්තාරකා විද්‍යාවකාලරේඛාවඅභ්‍යවකාශ ඒෂණියන්ලැයිස්තුවකාලරේඛාවමිනිසුන් සහිත අභ්‍යවකාශ ගමන්අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්තානයන්ලැයිස්තුවජනාවාසකරණයබුධසිකුරුචන්ද්‍රයාඅඟහරුසෙරස්ග්‍රහකකැනීම්ධූමකේතුබ්‍රහස්පතිසෙනසුරුයුරේනස්නෙප්චූන්ප්ලූටෝගැඹුරු අභ්‍යවකාශයSmall SolarSystem bodiesPlanetesimalMeteoroidsMinor planetsmoonsCometsDamocloidsMercury-crossersVenus-crossersVenus trojansNear-Earth objectsEarth-crossersEarth trojansMars-crossersMars trojansAsteroid beltග්‍රහකසෙරස්PallasJunoVestafirst 1000familiesexceptionalKirkwood gapMain-belt cometsJupiter trojansJupiter-crossersCentaursSaturn-crossersUranus trojansUranus-crossersNeptune trojansCis-Neptunian objectsTrans-Neptunian objectsNeptune-crossersPlutoidsKuiper
beltPlutinosCubewanosScattered discDetached objectsSednoidsHills cloudOort cloudHypotheticalobjectsVulcanVulcanoidsTheiaPhaetonPlanet VFifth giantPlanet XPlanet NineTycheNemesisSubsatellitesලැයිස්තුSolar System modelsSolar System objectsby sizeby discovery dateMinor planetsnamesGravitationally rounded objectsPossible dwarf planetsNatural satellitesCometsOutline of the Solar System ද්වාරසෞරග්‍රහ මණ්ඩලයතාරකා විද්‍යාවEarth sciencesMarsJupiterUranusCosmologyසෞරග්‍රහ මණ්ඩලය → Local Interstellar Cloud → Local Bubble → Gould Belt → Orion Arm → ක්ෂීර පථය → Milky Way subgroup → Local Group → Virgo Supercluster → Laniakea Supercluster → Observable universe → විශ්වයEach arrow (→) may be read as "within" or "part of".vteබහිෂ්-සෞර ග්‍රහලෝකවේදයග්‍රහලෝකDefinitionIAUPlanetary scienceප්‍රධාන මාතෘකාබහිෂ් ග්‍රහ ලෝකMethods of detecting exoplanetsPlanetary systemSizesand typesTerrestrialCarbon planetCoreless planetDesert planetDwarf planetIce plane
tIron planetLava planetMega-EarthOcean planetSub-EarthSuper-EarthGaseousChthonian planetEccentric JupiterGas dwarfHelium planetHot JupiterHot NeptuneIce giantMini-NeptuneSuper-NeptuneSuper-JupiterOther typesBrown dwarfCircumbinary planetDouble planetEyeball planetMesoplanetPlanemoPlanet/Brown dwarf boundaryPlanetesimalProtoplanetPulsar planetSub-brown dwarfUltra-cool dwarfUltra-short period planets (USP)Formationand evolutionAccretionMerging starsNebular hypothesisPlanetary migrationSystemsExocometExomoonInterstellar cometMean-motion resonancesRetrograde planetRogue planetTitius–Bode lawsTrojan planetHost starsABBinary starBrown dwarfsExtragalactic planetF/Yellow-white dwarfsG/Yellow dwarfsHerbig Ae/BeK/Orange dwarfsM/Red dwarfsPlanets in globular clustersPulsarRed giantSubdwarf BSubgiantT TauriWhite dwarfsYellow giantDetectionAstrometryDirect imaginglistMicrolensinglistPolarimetryPulsar timinglistRadial velocity
listTransit methodlistTransit-timing variationHabitabilityAstrobiologyCircumstellar habitable zoneEarth analogExtraterrestrial liquid waterHabitability of natural satellitesSuperhabitable planetCataloguesCatalog of Nearby Habitable SystemsExoplanet Data ExplorerExtrasolar Planets EncyclopaediaNASA Exoplanet ArchiveNASA Star and Exoplanet DatabaseListsExoplanetary systemsHost starsMultiplanetary systemsStars with proplydsExoplanetsLists of exoplanetsDiscoveriesExtremesFirstsNearestLargestMost massiveTerrestrial candidatesKeplerPotentially habitableDiscovered exoplanets by yearbefore 20002000–2009201020112012201320142015201620172018OtherCarl Sagan InstituteExoplanet phase curvesNexus for Exoplanet System SciencePlanets in science fictionSudarsky's gas giant classificationDiscoveries of exoplanetsSearch projectsvteපිටසක්වල ජීවයEvents and objectsShergotty meteorite (1865)Nakhla meteorite (1911)Murchison meteorite (1969)Viking land
er biological experiments (1976)Allan Hills 77005 (1977)Allan Hills 84001 (1984)Yamato 000593 (2000)CI1 fossils (2011)Signals of interestMisidentifiedCP 1919 (misidentified pulsar)CTA-102 (misidentified quasar)StarsKIC 8462852 (unusual light fluctuations)EPIC 204278916 (unusual light fluctuations)VVV-WIT-07 (unusual light fluctuations)HD 164595 signal (unknown origin)OtherSHGb02+14a (radio source)Wow! signal (inconclusive)Fast radio burst (unknown origin)BLC1 (radio signal)Life in the UniverseEarliest known life formsPlanetary habitability in the Solar SystemLife on VenusLife on MarsLife on TitanPlanetaryhabitabilityCatalog of Nearby Habitable SystemsCircumstellar habitable zoneEarth analogExtraterrestrial liquid waterGalactic habitable zoneHabitability of binary star systemsHabitability of natural satellitesHabitability of neutron star systemsHabitability of K-type main-sequence star systemsHabitability of red dwarf systemsHabitability of yellow dwar
f systemsHabitable exomoonHabitable exoplanetList of potentially habitable exoplanetsPlanetary habitabilitySuperhabitable planetTholinSpace missionsBeagle 2Biological Oxidant and Life DetectionBioSentinelCuriosity roverDarwinDragonflyEnceladus ExplorerEnceladus Life FinderEuropa ClipperExoMarsRosalind Franklin roverExoLanceEXPOSEFoton-M3Icebreaker LifeJourney to Enceladus and TitanLaplace-PLife Investigation For EnceladusLiving Interplanetary Flight ExperimentMars Geyser HopperMars sample-return missionMars 2020Northern LightOpportunity roverPerseverance roverSpaceX Red DragonSpirit roverTanpopoTitan Mare ExplorerVenus In Situ ExplorerViking 1Viking 2InterstellarcommunicationActive SETIAllen Telescope ArrayArecibo messageArecibo ObservatoryBerkeley SETI Research CenterBracewell probeBreakthrough InitiativesBreakthrough ListenBreakthrough MessageCommunication with extraterrestrial intelligenceGauss's Pythagorean right triangle proposal
AstrolinguisticsLincos languageNIROSETIPioneer plaqueProject CyclopsProject OzmaProject PhoenixSERENDIPSearch for extraterrestrial intelligenceSETI@homesetiQuestVoyager Golden RecordWater holeXenolinguisticsTypes of alleged extraterrestrial beingsEnergy beingsGrey aliensInsectoidsLittle green menNordic aliensReptilian humanoidsExhibitionsThe Science of AliensHypothesesCosmic pluralismDirected panspermiaDrake equationExtraterrestrial hypothesisFermi paradoxHypothetical types of biochemistryInterplanetary contaminationKardashev scaleMediocrity principlePanspermiaFermi paradox solutionsAestivation hypothesisBerserker hypothesisDark forest hypothesisFirstborn hypothesisGreat FilterHart–Tipler conjectureNeocatastrophismPlanetarium hypothesisRare Earth hypothesisZoo hypothesisRelated topicsAncient astronautsAstrobiologyAstroecologyBiosignatureBrookings ReportExotheologyExtraterrestrials in fictionExtremophileHemolithinMERMOZNexus for Ex
oplanet System ScienceNoogenesisPlanetary protectionPotential cultural impact of extraterrestrial contactPost-detection policySan Marino ScaleTechnosignatureUFO religionXenoarchaeologyද්වාර: තාරකා අභ්‍යවකාශ පියසැරි අභ්‍යවකාශය නවීන විද්‍යාව(Arabic) අරාබි අර්ධද්වීපය නිජබිම කරගත් සෙමිතික කුලයට අයත් ජනවර්ගයකි. මොවුන් මේ වන විට තම නිජබිමෙන් ඔබ්බට එනම් උතුරු අප්රිකාව හා නිරිතදිග ආසියාව යන ප්රදේශවලටද විශාල ලෙස ව්‍යාප්ත වී සිටිති. මොවුන්ගේ බස ද මෙනමින් හැඳින්වෙන අතර එය ලොව ප්රධාන බසකි. එම බස මෙම ජනවර්ගය ව්‍යාප්තව පවතින ප්රදේශවලට අමතරව ගිනිකොණදිග හා නැගෙනහිර ආසියාව හා නැගෙනහිර හා බටහිර අප්රිකාව යන පළාත්වලටද පැතිර ඇත්තේ ඉස්ලාම් බැතිමතුන්ගේ ශුද්ධ වූ කුරානයේ බස ලෙසිනි.ආශ්‍රිත ලිපි[සංස්කරණය]අරාබි ලොවඅරාබි අර්ධද‍්වීපයගොනුව:Deaths.jpgහැඳින්වීම[සංස්කරණය]වර්ග සංහාරයක් යනුවෙන් හැඳින්වෙන්නේ යම් රටක, ප්‍රදේශයක හෝ යම් ජාතියක‍‍‍‍‍‍‍, වාර්ගික කණ්ඩායමක හෝ ආගමික කණ්ඩායමක සාමාජිකයන් මරා දැමීම, ශාරීරික හෝ මානසික හානි සිදු කිරීම, එම කණ්ඩායම තුළ දරු උපත් නැති කිරීම මෙන්ම එම කණ්ඩායම තුළ සිට
ින ළමුන් වෙනත් කණ්ඩායම් වලට මාරු කිරීම ආදී වූ කරුණුය. අතීතයේ රුවන්ඩා, කාම්බෝජය, බොස්නියාව ආදී දේශයන්හි දරුණු සමූල ඝාතන දක්නට ලැබුණි.රුවන්ඩා සමූහ මිනිස් ඝාතනයේ 10 වැනි සමරුවේදී, මිනිස් කමට නිගා වන මිනිස් ඝාතන නැවත මිහිතලය මත සිදු නොවීමට වග බලා ගන්නා බවට ජාත්‍යන්තර ප්‍රජාව සපථ කරන ලදී. ඒ කෙසේ වුවද 21 වැනි සියවසේ අපකීර්තිමත්ම මනුෂ්‍ය සංහාරය හය වසරක් තිස්සේ සුඩානයේ ඩාෆූර් ප්‍රදෙශයේ සිදුවෙමින් පවතී.කොන් වූ දේශය[සංස්කරණය]ගොනුව:Darfur-map-282x300.gifඩාෆූර් දේශයභූමි ප්‍රමාණය අනුව අප්‍රිකාවේ විශාලම රාජ්‍යය වන්නේ සුඩානයයි. ඩාෆූර් සුඩානයට අයත් පෙදෙසක් වන අතර බටහිර දේශ සීමාවේ ඇත්තේ චැඩ් රාජ්‍යයයි. ප්‍රමාණයෙන් වර්ග කිලෝමීටර් 493,200 ක් වන ඩාෆූර් ප්‍රදේශයෙහි විවිධ ජන කණ්ඩායම් හා ගෝත්‍ර වාසය කරයි. ජනගහණය මිලියන 6.5 ක් වන මෙහි 52% ක් අප්‍රිකානු වාර්ගික ජනතාව වන අතර 39% ක් අරාබිවරුය. ඉතිරිය සුළු ජන වර්ග වලට අයත් විය. අතීතයේ බටහිර අධිරාජ්‍යවාදයට නතුව සිටි මොවුන් කාන්තාර ජීවිතයට හැඩගැසුණු එ‍ඬේරුන්ගෙන් හා ගොවින්ගෙන් සමන්විතය. 1917 දී ඩාෆූර් සුඩානයේ පළාතක් ලෙස ප්‍රකාශයට පත් වීමත් සමග එය නයිල් නිම්නය
ේ කාටුම් අගනුවරින් පාලනය විය. ආන්තික දේශයක් ලෙස සැලකූ මෙයට ආර්ථික සංවර්ධන ක්ෂේත්‍රයේදී ලැබෙන්නේ කුඩම්මාගේ සැලකිලිය. යටිතල පහසුකම් ලැබෙන්නේම නැත. ඉඩම් පරිභෝජනය පිළිබඳ ගැටලුවක් ඇති මෙහි ගොවීන්ට වගා බිම් ද, එ‍ඬේරුන්ට තණ බිම් ද අවශ්‍ය වන අතර එක් කණ්ඩායමක් වත් අනෙක් කණ්ඩායම ට සවන් දීමට අකමැතිය.බටහිර සුඩාන ප්‍රදේශයේ පවතින මෙම ගැටුමෙන් ප්‍රහාරයට ලක් වන්නේ,ෆර්මසාලිට්සගාවා යන සුළු වාර්ගික කොටස්ය. මෙම සන්නාහ සන්නද්ධ අරගලයේ එක් පාර්ශවයක් වන්නේ සුඩාන යුධ හමුදාව හා ඒ හමුදාවෙන් යැපෙන ජන්ජාවීඩ්' කණ්ඩායමයි.' ජන්ජාවීඩ් යනු අලුතෙන් යුධ පුහුණුව ලබා දී බඳවා ගත් උතුරු රීසෙග් පෙදෙසේ බගරා ගෝත්‍රිකයන්ය. කළු අරාබීන් යනු මොවුන්ය. අනෙක් පාර්ශවය වන්නේ රජයට එරෙහි සුඩාන විමුක්ති ව්‍යාපාරය සහ සාධාරණත්වය හා සමානාත්මතාවය වෙනුවෙන් කැප වූ කණ්ඩායමයි.(JEM) තවත් සන්නද්ධ පිරිස් 20ක් පමණ රජයට එරෙහිව ක්‍රියාත්මක වෙ. මූලිකව මොවුන් අරාබි නොවන ෆර්, මසාලිට් සහ සගාවා යන ගෝත්‍රයන්හි ගොවියන්ය. සුඩාන විමුක්ති හමුදාව කොටස් දෙකකට වෙන් වී එක් කොටසක් රජය සමග ද අනෙක් කොටස රජයට එරෙහිව ද ක්‍රියාත්මක වේ. දශක ගණනාවක් පවතින දැඩි නියඟය,
භූමිය කෙමෙන් වැලි කතරක් බවට පත් වීම සහ ජනගහණයේ වැඩි වීම මෙම අන්‍යොන්‍ය අභ්‍යන්තර ගැටුම නිර්මාණය වීමට හේතු විය. මෙහිදී බිහි වූ සන්නද්ධ කණ්ඩායම් වලින් එ‍ඬේරුන් පිරිසට රජයේ ද, ගොවියන් ට චැඩ් වැනි පිටස්තර දේශයන්ගෙන් ද ආධාර ලැබුණු නිසා ඔවුන් ශක්තිමත් විය. අතීත සිවිල් යුද්ධය සමනය කිරීමට 2003 දී ඇති කර ගත් සම්මුතිය තුළ ද ඩාෆූරයට තැනක් නොවීය. එය තව දුරටත් නොසලකා හරින ලද රාජ්‍යයක් විය. මේ අතර ඩාෆූර් කැරලි කරුවන් තම භූමියට රජයේ අවධානය යොමු කරවා ගැනීමට 2003 පෙබරවාරි මාසයේදී ඩාෆූර් එල් ෂෆාර් හි සුඩාන ගුවන් හමුදා කඳවුරට ප්‍රහාරයක් එල්ල කළේය. මේ නිසා සුඩාන රජය ඩාෆූර් වැසියන් කෙරේ වෛරයෙන් පසු විය. සිදු වෙමින් පවතින විනාශයට මුල පිරුවේ ඒ සිද්ධියයි.සංහාරය[සංස්කරණය]ගොනුව:SFHJ.jpgකැරලිකාරී ව්‍යාපාරයට එරෙහිව සුඩාන රජය කළේ එය මැඩ පැවැත්වීමට උත්සාහ කිරීම නොව, ඔවුන්ට එරෙහිව රාජ්‍ය ත්‍රස්තවාදය මුදා හැරීමයි. මෙහිදී රජයේ හමුදා පමණක් ප්‍රමාණවත් නොවුණු හෙයින් ඩාෆූර් හි සාගතයෙන් බැට කන අරාබි එ‍ඬේර කණ්ඩායම, තමාට කියා ආහාර ස්වල්පයක් ඇති අරාබි නොවන මිනිසුන්ට එරෙහිව උසිගැන්වීම ද සිදු විය. තව ද ෆර්, සගාවා හා මසාල
ිට් යන ගෝත්‍රිකයන් අතුරින් තෝරා ගත් පිරිස් ජන්ජාවීඩ් කණ්ඩායමට බඳවා ගත් රජය ඔවුන් ට මුදල් මෙන් ම යුධ පුහුණුවක් ද ලබා දුනි.මෙම පිරිස අරාබි නොවන ජනයා වෙසෙන ගම් වලට කඩා වැදී ගෙවල් ගිනි තැබීය. භව භෝග සම්පත් කොල්ල කෑවේය. අපරාධ කළේය. කාන්තාවන් හා ගැහැණු ළමුන් දූෂණය කළේය. සමූහ දූෂණ ද සිදු කරන ලදී. පිරිමින් මැරීය. මෙහිදී මරණයට පත් වූ පිරිස ලක්ෂ 4 කට අධිකය. අතුරුදහන් වූ අවුරුදු 12 - 18 ත් අතර ළමුන් සංඛ්‍යාව ගණන් හිලව් නොමැත.මේ අතර සුඩාන රජයේ හමුදාව බෝම්බ හෙලමින් සංහාරක ක්‍රියාවලිය ට ආධාර කරයි. මෙය බරපතල මානව අයිතිවාසිකම් කඩ කිරීමකි. මෙම යුද්ධය නිසා සිය රට තුලම අවතැන් වූ පිරිස දෙමිලියනයකට අධික ය. ලක්ෂ දෙක හමාරකට අධික පිරිසක් චැඩ් රාජ්‍යයට පලා ගොසිනි. ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා ඩාෆූර් වැසියන් පමණක් ම ඉලක්ක කර ගත් එකක් නො වූ අතර එයට එහි රඳවා ඇති සාම සාධක භටයන් ද ඉලක්ක විය.සරණාගතයින්[සංස්කරණය]මානුෂික ආධාර කණ්ඩායම් වලට ගුවන් තහනමක් පැනවීම හරහා ද පීඩාවට පත් වන්නේ සරණාගතයින් ය. සිය රටින් පලා ආ සරණාගතයින් වැඩි ප්‍රමාණයක් රැඳී සිටින්නේ චැඩ් රාජ්‍යයේ ය. ඩාෆූර් අභ්‍යන්තරයේ ඇති සරණාගත කඳවුරු නිරතුරුවම ජන්ජාවී
ඩ් කල්ලියේ ප්‍රහාර වලට ලක් වේ. මෙලෙස ප්‍රහාර එල්ල කිරීම ඇරඹුනේ බටහිර ඩාෆූර් හි ඇරෝ ෂැරෝ කඳවුර ට 2005 සැප්තැම්බර් 28 වැනි දා ප්‍රහාරයක් එල්ල කරමිනි. ඉන් පසුව දිගින් දිගට ම විවිධ ප්‍රදේශයන් හි වූ සරණාගත කඳවුරු ප්‍රහාරයට ලක් වන ලදී.මරණ හා අවතැන් වීම්[සංස්කරණය]ගොනුව:Nmb.jpg2004 ග්‍රීෂ්ම ඍතුවේදී මිනිසුන් 50,000 - 80,000 ත් පමණ මරා දමා ඇතැයි පැවසේ.මෙම මරණ පිළිබඳව විවිධ පුද්ගලයින් මෙන්ම විවිධ සංවිධාන ද එක් එක් කාල වකවානු වලදී සංඛ්‍යා දත්ත වාර්තා ඉදිරිපත් කරයි.ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයේ වාර්තා අනුව, 2004 සැප්තැම්බර් මාසය වන විට එනම් ගැටුම ඇති වී මාස 18 ක් තුළ මරණ 50,000 ක් පමණ සිදුව ඇත.මෙම මරණ වලට කුසගින්න නිසා සිදු වූ මරණ මෙන්ම ලෙඩ රෝග නිසා සිදු වූ මරණ ද ඇතුළත් ය. වෙනත් වාර්තාවක ට අනුව 2004 මාර්තු මාසයේ සිට ඔක්තෝබර් මාසය දක්වා මරණ 70,000 ක් පමණ ප්‍රමාණයක් සිදු වී ඇත.රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන ප්‍රකාශ කරන ආකාරය ට 2004 - 2007 දක්වා කාලයේ විපත් 200,000 සිට 500,000 අතර ප්‍රමාණයකි. එක්සත් ජාතීන් ට අනුව මසකට මරණ 10,000 ක් පමණ සිදු වේ යැයි ගණන් බලා ඇත. නමුත් මෙයට හිංසනය නිසා සිදු වන මරණ අන්තර්ගත නොවේ. 20
04 ග්‍රීෂ්ම ඍතුවේ මිලියනයක් පමණ මිනිසුන් ඔවුන්ගේ නිවාස වලින් පලවා හැර ඇත. එක්සත් ජාතීන්ගේ වාර්තා අනුව 2005 ජනවාරි මාසය වන විට ජනතාව මිලියන 1.6 ක් පමණ අභ්‍යන්තරික ව අවතැන් වී ඇත. එසේම 200,000 කට අධික පිරිසක් සරණාගතයින් ලෙස යාබද චැඩ් ප්‍රදේශයට ගොස් ඇත. 2006 ඔක්තෝබර් මාසය වන විට මිලියන 2.5 ක් පමණ අවතැන් වී ඇති බවට වාර්තා වේ.2004 සිට සාක්ෂිකරුවන් සිර කිරීමෙන් හා මරා දැමීමෙන් සාක්ෂි සැඟවීම පිළිබඳව ත්, සාක්ෂි වටිනාකම් විනාශ කිරීම පිළිබඳව ත් සුඩාන රජය ට චෝදනා එල්ල වේ.එහි පවතින සමූහ මිනී වලවල් මගින් ඒ බව ඔප්පු වේ.පවතින තත්වය අපැහැදිලි කිරීමට ත්, වසන් කිරීමට ත් වාර්තා කරුවන් ට හා මාධ්‍ය වේදීන් ට කරදර කිරීම මෙන්ම ඔවුන් අත්අඩංගුවට ගැනීම ද රජය විසින් සිදු කරයි.2006 මැයි මාසයේ දී සුඩාන විමුක්ති ව්‍යාපාරයේ එක් කොටසක් පමණක් සුඩාන රජය සමඟ සාමය සඳහා වූ ගිවිසුම ට එකඟ විය. නමුත් අනෙක් පාර්ශවය මෙයට එකඟ නොවීය. කෙසේ වුව ද මැයි 05 වන දින, එකඟ වූ පාර්ශවය සමඟ සුඩාන රජය මෙම ගිවිසුම අත්සන් කළේ ය. මේ අයුරින් වරින් වර විවිධ ගිවිසුම් වලට අත්සන් තබා ඇත.ජාත්‍යන්තර අවධානය[සංස්කරණය]සුඩාන ප්‍රදේශයේ පවතින මෙම වර්ග ස
ංහාරය පිළිබඳව ජාත්‍යන්තර අවධානය ලැබීම ආරම්භ වූයේ ක්ෂමා සංවිධානය ආදී පක්ෂ වාදී සංවිධාන වල වාර්තා වලින් පසුව ය. සුඩානය සඳහා පත් කළ එක්සත් ජාතීන්ගේ සාමාජිකයා වන මුකේෂ් කපිල විසින් 2004 මාසයේ දී ඩාෆූර් අර්බුදය යනු ලෝකයේ විශාලතම මනුෂ්‍යත්වයට එරෙහි අර්බුදය යැයි පවසන තෙක් ලෝකය පුරා මේ සම්බන්ධ ව විශාල මාධ්‍ය ප්‍රචාරණයක් සිදු නොවුනි.සුඩාන රජයේ මෙම සංහාරක ක්‍රියාවන් ට ලෝකයේ සියලුම රාජ්‍යයන් විරෝධය පළ කළ ද, සුඩානය ට චීනයෙන් මනා පිටු බලයක් ලැබේ. චීනය විසින්,සුඩාන් රජය ට අවි ආයුධ ලබා දෙයි.සුඩාන් හමුදා පුහුණු කරයි.සුඩානය ට මුදල් ලබා දෙයි.එක්සත් ජාතීන්ගේ මානුෂික මෙහෙයුම ට ඍණාත්මක බලපෑමක් කරයි.ඩාෆූර් වර්ග සංහාරය වැළැක්වීම ට වැදගත් ම කාර්ය භාරයක් ඉටු කරනුයේ එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයයි. වෙනත් සංවිධාන මෙය වර්ග සංහාරයක් ලෙස හැඳින්වුව ද, එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය මෙය වර්ග සංහාරයක් ලෙස විස්තර කිරීමෙන් වැළකුණි. 2005 එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේ වාර්තා අනුව සුඩාන රජය යුධ අපරාධ හා මනුෂ්‍යත්වයට එරෙහි අපරාධ වලට දායකත්වය සපයා ඇත.එසේම මානව අයිතිවාසිකම් විනාශ කිරීම හා ජාත්‍යන්තර නීතිය බරපතල ලෙස උල්ලංඝනය කරයි.එ
ක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය විසින් 2006 වර්ෂයේදී ඩාෆූර් හි සාමය අාරක්ෂා කිරීම සඳහා UNAMID (United Nations African Mission In Darfur) ආරම්භ කරන ලදී.එක්සත් ජාතීන්ගේ ලෝක ආහාර වැඩසටහන මගින් ඩාෆූර් හි සුඩාන ඉවුරේ සරණාගතයින් මිලියන 1.2 ක පමණ පිරිසකට ආහාර ලබා දෙන ලදී. 2008 ජුලි 14 වැනි දින සුඩාන ජනාධිපති ඕමාර් අල්-බෂීර් ට විරුද්ධ ව ජාත්‍යන්තර අපරාධ අධිකරණයේ පැමිණිලි කරුවන් විසින් චෝදනා 10 ක් ගොනු කරන ලදී.ඉන්3 ක් - වර්ග සංහාරය පිළිබඳ5 ක් - මනුෂ්‍යත්වය ට එරෙහි අපරාධ පිළිබඳ2 ක් - මිනී මැරුම් පිළිබඳ වූ චෝදනාවන් විය.ගොනුව:Rty.jpg මෙයට අමතරව ඇමරිකාවඅප්‍රිකානු සංගමයක්ෂමා සංවිධානයබ්‍රිතාන්‍යයකෙන්යාවදකුණු අප්‍රිකාවඩාෆූර් බේරා ගැනීමේ ඒකාබද්ධ සංවිධානයආදී විවිධ රාජ්‍යයන් හා සංවිධාන මෙම අර්බුදය සම්බන්ධයෙන් විවිධ කාර්යයන් ඉටු කර ඇති අතර යෝජනා රැසක් ඉදිරිපත් කර ඇත. දින 30 ක් ඇතුලත සුඩාන රජය ඩාෆූර් ප්‍රදේශයේ වෙසෙන කළු අප්‍රිකානුවන් ගේ ආරක්ෂාව සැලැස්වීම ට මෙන්ම ගේ දොර අතහැර දමා ගොස් සිටින ලක්ෂ 10 කට අධික ජනතාව ට නැවත තමන් පදිංචි වී සිටින ස්ථාන වලට පැමිණීම සඳහා සුදුසු වැඩ පිළිවෙලක් යෙදිය යු
තු වනු ඇත. සුඩාන රජය එසේ කිරීමට අසමත් වුව හොත් එක්සත් ජාතීන්ගේ ප්‍රඥප්තියේ 41 වැනි වගන්තිය යටතේ සම්බාධක පැනවීම ට කටයුතු කරනු ඇත.සමාලෝචනය[සංස්කරණය]බොහෝ විචාරකයන්ට අනුව ඇමරිකාව හා බ්‍රිතාන්‍යය ඩාෆූර් ප්‍රදේශයේ හට ගෙන ඇති තත්වය පිළිබඳ දැඩි උනන්දුවක් දැක්වීමට හේතු වන කරුණ ලෙස සුඩානයේ තෙල් සම්පත දක්වයි. සුඩානය සතු තෙල් සම්පත් ප්‍රමාණය සෞදි අරාබිය හා ඉරාකය යන දෙරටේම ඇති තෙල් සම්පත් වලට වඩා විශාල ය. ඔවුන් ට මෙයට ප්‍රවේශ වීමට ඇති හොඳම ක්‍රමය වන්නේ ඩාෆූර් අර්බුදය යි. එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේ සාම සාධක හමුදා යැවීමේ තීරණයට ද පාදක වන්නේ මෙම තෙල් සම්පත යි. නමුත් සුඩාන රජය එවන් සාම සාධක හමුදාවක් භාර ගැනීමට සූදානම් නැත.චීනය විසින් සුඩානයේ තෙල් සම්පත් සඳහා ගිවිසුමක් අත්සන් කර, ඒවාට සම්බන්ධ වී ඇති බැවින් චීනය විසින් සුඩානය ට විවිධ ආධාර සපයයි.සුඩානය ට එරෙහි ව පියවර ගැනීම ට චීනය විරුද්ධ වන්නේ ද මෙම තෙල් සම්පත හේතුවෙනි.රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන හා බටහිර ජනමාධ්‍ය වසර 6 ක් තිස්සේ ඩාෆූර් හි සිදු වන ඝාතන වැළැක්වීම ට, මිනිස් ජීවිත රැකීමට හා ඔවුන් ජීවත් කරවීමට ගෙන ගිය ව්‍යාපාරයෙන් කිසිවක් සිදු ව නොමැති බව පෙන්
විය හැක.පෞද්ගලික වෙබ් පිටුවක සදහන්, සුඩාන රජයට අවාසිදායක ලෙස ඉදිරිපත් කළ ප්‍රවෘත්තියක් නිසා එක්සත් ජාතීන්ගේ සුඩාන විශේෂ නියෝජිත පාන් ප්‍රොන්ක් ට පැය 72 ක් ඇතුලත එරටින් පිටවන්නැයි සුඩාන රජය නිවේදනය කළේය. නමුත් ඔවුන් එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය සමඟ දිගටම සහයෝගයෙන් කටයුතු කිරීම ට සූදානම් බව දැක්වීය. දකුණු සුඩානයේ රඳවා සිටින එක්සත් ජාතීන්ගේ සාම සාධක හමුදාව ට එරෙහි ව විශාල චෝදනා ප්‍රමාණයක් ඇත. එයින් බොහොමයක් ම කාන්තාවන් හා ගැහැණු ළමයින් ලිංගික අපයෝජනය ට ලක් කිරීම සම්බන්ධව ය. ඔවුන් සුඩානය ට පැමිණි පසු එරට ගණිකා වෘත්තිය ආරම්භ වූ බවට ද චෝදනා ඇත.එක්සත් ජාතීන්ගේ බ්‍රිතාන්‍ය තානාපති සර් එමීර් ජෝන්ස් සුඩානය ට උදව් කිරීමට ත්, සාම ගිවිසුම් අත්සන් කිරීමට ත් අරමුණු ලෙස සුඩානයේ තෙල් සම්පත් හා බලතල අන්තර් වාර රජය හා ප්‍රාදේශීය පාලන ව්‍යුහයන් සමඟ බෙදා ගැනීම දැක්විය හැක. සුඩානයේ මෙම මානව ඛේදවාචකය ට විසඳුම් ලබා ගැනීමේ දී ජාත්‍යන්තර ප්‍රජාව ප්‍රමාණවත් තරම් අවධානයක් යොමු නොකරන බවට ස්වේච්ඡා සංවිධාන චෝදනා කරයි.කුමන විසඳුම් ලබා දුන්නද ඩාෆූර් අර්බුදය තවමත් නොවිසඳී ඇති ගැටළුවකි. එම නිසා දැන් සුඩාන් නායකයා සහ ඩා
ෆූර් කැරලි කණ්ඩායම් අතර සාමකාමී විසඳුමක් ඇති කිරීමේදී බලපෑම් කිරීමෙන් ඔබ්බට යාමේ කාලය උදා වී ඇත. කාටුම් පාලනය දණ ගැස්සවීම සඳහා වඩාත් ප්‍රබල පියවර ගත යුතු ය. උදාහරණ ලෙස,ඩාෆූර් හි තහනම් ගුවන් කලාපය ක් ප්‍රකාශ කිරීම.ගොනුව:STOP GENOCIDE350.jpgසුඩානයේ වරායවල් අසුරා තැබීම.නේටෝ මැදිහත් වීම.එක්සත් ජාතීන්ගේ බලකායක් යැවීම.සම්බාධක පැනවීම.ආදී දේ දැක්විය හැකිය.පින්තූර ගැලරිය[සංස්කරණය]ගොනුව:1.jpgගොනුව:4.jpgආශ්‍රිතයන්[සංස්කරණය]පුවත්පත් හා සඟරාපෙඩරල් වාදය, 4 වැනි වෙළුම, 1 වැනි කලාපය, 2004 මාර්තුසාම විමර්ශි, 2006 මාර්තුරාවය පුවත්පත, 2008.05.25ලංකාදීප පුවත්පත, 2006.10.27වෙබ් පිටුWar in darfur[permanent dead link]සබැඳි පිටු[සංස්කරණය]වර්ග සංහාරයජාත්‍යන්තර අපරාධ අධිකරණයඅඩවියෙන් බැහැර පිටු[සංස්කරණය]Genocide in Darfur, SudanThe Genocide in Darfur - Briefing Paper සංරක්ෂණය කළ පිටපත 2007-05-14 at the Wayback MachineDarfur Is Dying සංරක්ෂණය කළ පිටපත 2006-08-03 at the Wayback Machineකාෆි රාගය හින්දුස්ථානී සංගීතයට අයත් තෘතීයික මට්ටමේ රාගයකි. රාගධාරී සංගීත ආධුනිකයන්
ට කෝමළ ස්වර උගැනුමට උපකාරී වේ. මෙය 2007 වසරේ සිට ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී සමාජවාදී ජනරජයේ අ.පො.ස. (සා.පෙ.) සඳහා වූ නව විෂය නිර්දේශය යටතේ සිසුනට ද නිර්දේශිත ය. අන් රාග සේ ම මීට ද සර්ගම්, ලක්‍ෂණ හා මධ්‍යලය ගීත ඇතුලත් වේ.මෙම රාගයේ රිප සංගති ප්‍රධාන වේ.ශෘංගාර රස වාහිතය.ථුම්රි ගීත බොහෝ සේ නිර්මාණය වන රාගයකිහින්දුස්තානී ශාස්ත්‍රීය සංගීතයසංකල්පස්‍රැතිස්වරරාගඅලංකාරතාලඝරණසංගීත භාණ්ඩප්‍රභේදධ්‍රැපද්ධමාර්ඛ්‍යාල්තරාණාඨුම්රිධද්‍රාකව්වාලිඝසල්ථාටබිලාවල්ඛමාජ්කාෆිආශාවරීභෛරවභෛරවීතෝඩිපූර්විකළ්‍යාණමාර්වාතාලදාදරාත්‍රිතාල්කෙහෙර්වාඣප්දීප්චන්‍දිලාවණීඒක්රාගබිලාවල්ඛමාජ්කාෆිආශාවරීභෛරවභීම්පලාශ්‍රීයමන්භෛරවීතෝඩිපූර්විමාර්වාභූපාලිvteරාග විවරණ[සංස්කරණය]කාෆි රාගයරාග විවරණථාටය (මේලය)කාෆිආරෝහණස, රි, ග, ම, ප, ධ, නි, සඅවරෝහණස, නි, ධ, ප, ම, ග, රි, සජාතියසම්පූර්ණ සම්පූර්ණවාදී ස්වරයපසංවාදී ස්වරයසමුඛ්‍යාංගයසස රිරි ගග මම පගායන සමයරාත්‍රි දෙවන යාමයරසශෘංගාරකාෆි රාගයේ සරල ගීත = සරැංගලේ වරල් සැලේසර්ගම් ගීතය[සංස්කරණය]කාෆි රාගය සඳ
හා වූ එක් සර්ගම් ගීතයක් පහතින් දැක්වේ.ලක්‍ෂණ ගීතය[සංස්කරණය]කාෆි රාගය සඳහා වූ එක් ලක්‍ෂණ ගීතයක් පහතින් දැක්වේ.vteහින්දුස්ථානී සංගීතයසංකල්පස්වර · තාල · ලය · රාග · ශ්‍රැතිය · Bandish · අලංකාර · Riyazසංගීත භාණ්ඩතාම්පුරාව · තබ්ලාව · බන්සුරි · සිතාරය · සරෝදය · සාරංගිය · සර්පිනාව · සන්තූරය · ෂෙහ්නායිප්‍රභේදධ්‍රැපද් · ධමාර් · ඛ්‍යාල්අර්ධ පෞරාණික ප්‍රභේදථුම්රි · දධ්‍රා · ටප්පා · ඛජ්රි · චෛටි · භජන් · අභංග් · නාට්‍ය ගීත · කව්වාලි · ඝසල්ථාටබිලාවල් · ඛමාජ් · කාෆි · ආශාවරී · භෛරව · භෛරවී · තෝඩි · පූර්වි · මාර්වා · කළ්‍යාණිමෙම ලිපිය හෝ ලිපි කොටස ග්‍රහක වෙතට ඒකාබද්ධ කෙරුමට යෝජිතය. (සංවාදය)අභ්‍යාවකාශ ගවේෂණ යුගයවන තෙක් ග්‍රාහක වළල්ලේ වස්තූන් අතිවිශාල දූරේක්ෂවලට පවා හරිහැටි දර්ශනය නොවූ අතර එහි හැඩය හෝ පැතිර පවතින ප්‍රදේශය අභිරහසක්ව පැවතුණි. පොළවේ ස්ථාපනය කරන ලද හොඳම දුරේක්ෂවලට හා පෘථිවි කක්ෂගත හබල් අභ්‍යාවකාශ දූරේක්ෂයට පවා අති විශාල ග්‍රාහකවල වුවද අනාවරණය කරගත හැකිවූයේ මතුපිට පෘෂ්ඨයේ සුළු දත්ත ප්‍රමාණයක් වූ අතර බොහෝ ඒවා අපැහැදිලි ඡායා මා
ත්‍රයක් පමණක් විය. ඒවායේ වර්ණාවලි දත්තවලින් හා ආලෝක වක්‍රවලින් (භ්‍රමණයත් සමග සිදුවන තීව්‍රතා වෙනස්වීම්) පවා අනුමාන කරගත හැකි වූයේ ඒවායේ හැඩය හා සංයුතිය පිළිබඳව සීමාසහිත කරුණු ප්‍රමාණයක් පමණි. රේඩාර් ඡායාරූපකරණය මගින් ග්‍රාහකවල හැඩය හා කක්ෂීය, භ්‍රමණ පරාමිතීන් පිළිබඳව නිවැරදි දත්ත ලබා ගත හැකි අතර පෘථිවියට වඩාත් සමීප ග්‍රාහකවල මෙය වඩාත් හොඳින් සිදුකළ හැක. ප්‍රථමයෙන් ග්‍රහක හැඩති වස්තූන්වල සමීප ජායාරූපයක් ගනු ලැබුයේ 1971 දී මැරිනර් 9 අඟහරුගේ කුඩා චන්ද්‍රයින් දෙදෙනාවන ෆෝබෝස් හා ඩීටෝස් ඡායාරූප කිරීමත් සමගවන අතර ඒවා බොහෝ දුරට අඟහරු විසින් ග්‍රහණය කර ගන්නා ලද ග්‍රාහක ලෙස සැලකේ. මෙම ඡායාරූප මගින් බොහෝ ග්‍රාහකවල අවිධිමත් හැඩයන් පෙන්ණුම් කෙරුණු අතර පසුව වොයෝජර් ගවේෂණවලින් ගන්නා ලද වායුගෝලයන්ගේ (gas giants) කුඩා චන්ද්‍රයින්ගේ ගන්නා ලද ඡායාරූප මගින් ද මෙය දැක්වුණි.ප්‍රථමයෙන් සමීප ඡායාරූපයක් ගන්නා ලද සත්‍ය ග්‍රාහකය වූ 951 ග්‍රැස්පාප්‍රථමයෙන් සමීප ඡායාරූපයක් ගන්නා ලද සත්‍ය ග්‍රාහකය වූයේ 951 ග්‍රැස්පා ය. ඒ 1991 දීය. පසුව 1993 දී 243 - අයිඩා හා චන්ද්‍රයා වූ ඩැක්ටිල්ගේද ඡායාරූප ගත් අතර මේ සියල්ල
බ්‍රහස්පතිට වූ ගැලීලියෝ ගවේෂණ ගමන් මගෙහි (Galileo probe en route) ඡායාරූප ගත කරන ලදී.ප්‍රථමයෙන්ම පිළිගත් ඇස්ටෝරයිඩයක් ලෙස ගවේෂණ කරණු ලැබුවේ නියර් ෂූමාකර්ය. එය ඡායාරූප ගත කරන ලද්දේ 253-මැතිල්ඩේ මගින් 1997 දී වූ අතර එය පසුව 433 - එරොස්හි කක්ෂයට ඇතුළු වී අවසානයේදී 2001 දී එය මතට ගොඩ බැස්වූයේය.9969 බ්‍රේසිලි (1999 දී ඩීප් ස්පේස් 1 මගින්) හා 5535 ඇනීෆ්‍රෑන්ක් (2002 දී ස්ටාර්ඩස්ට් මගින්) ඇතුළුව තවත් ඇස්ටොරයිඩ, වෙනත් ගමනාන්තයක් කරා යන අභ්‍යවකාශ යානා මගින් කෙටි අධ්‍යයනයන්ට ලක් කරන ලදී. 2005 සැත්තැම්බර්හිදී ජපන් අභ්‍යවකාශ යානයක් වන හයබුසා (Hayabusa) 25143-ඉටොකාවා අධ්‍යයනය කිරීම පටන් ගත් අතර ඉදිරි කාලයේදී එහි සාම්පල පෘථිවියට එවනු ඇත. නමුත් යානයෙහි පාලන රෝද 3 න් 2 ක හටගත් දෝෂ නිසා සූර්ය ශක්තිය ලබාගැනීම පිණිස නියම දිශානනියකට පැමිණීමට අපහසු වීමද ඇතුළු හිරිහැර රාශියකට පත්වීමට හයබුසාට සිදු විය. එය 2008 දී හා 2010 දී 2867-ස්ටෙයින්ස් අධ්‍යයනය කරනු ඇත. 2007 සැත්තැම්බර්හිදී නාසා ආයතනය ඩොවින් මෙහෙවර දියත් කළ අතර එය වාමන ග්‍රහලොවක් වන සිරස් හා 4 - වෙස්ටා ග්‍රාහක කක්ෂගත වී බොහෝ දුරට 2 පෙලාස් කරාද තම මෙ
හෙවර දීර්ඝ කරනු ඇත. පෘථිවියේ දුර්ලභ හෝ අවසාන වූ මූලද්‍රව්‍ය ලබාගැනීම හා අභ්‍යාවකාශ වාසස්ථාන තැනීම පිණිස අමුද්‍රව්‍ය ලබා ගැනීමේ ප්‍රභවයන් ලෙස අනාගතයේදී ග්‍රාහක භාවිතා කරණු ඇතැයි විශ්වාස කෙරේ. (ඇස්ටෝරයිඩ ජනපදකරණය බලන්න) පෘථිවියේ සිට ගෙනයාමට බර වැඩි‍ හෝ වියදම් වැඩි අමුද්‍රව්‍ය යම් දිනක ග්‍රාහක කැණීම් මගින් ලබාගනු ඇති අතර අභ්‍යාවකාශ මධ්‍යස්ථාන ආදිය ගොඩ නැගීමට ඒවා යොදා ගනු ඇත.http://en.wikipedia.org/wiki/Asteroid#Explorationබෙන්ජමින් ෆ්රුන්ක්ලින්බෙන්ජමින් ෆ්රුන්ක්ලින් (1706 ජනවාරි 17 සිට 1790 අප්‍රේල් 17) ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ නිර්මාතෘවරයන්ගෙන් කෙනෙකි. ඔහු බහුශ්‍රැත පුද්ගලයකු වූ අතර කතෘවරයකු, මුද්‍රණකරුවකු, උපහාස රචකයකු, දේශපාලනික න්‍යායවරයකු, දේශපාලඥයකු, විද්‍යාඥයකු, නිෂ්පාදකයකු, රාජ්‍යය තන්ත්‍රයකු, හා රාජ දූතයකු ලෙස කටයුතු කර තිබේ. විද්‍යාඥයකු ලෙස ඔහු විද්‍යුතය හා එහි න්‍යාය සොයා ගැනීමේ පුරෝගාමියකු විය. ඔහු අකුණු සන්නායක, ද්විනාභි කාච, ෆ්රැන්ක්ලින් උඳුන, ගැල ගන්ධමානය හා සංගීත උපකරණයක් සොයා ගැනීමට සමත්විය. ඔහු පළමු මහජන පුස්තකාලය ඇමරිකාවේ පිහිටවු අතර, පළමු ගිනි නිවන දෙපාර්තමේන්තුව ප
ෙන්සිල්වේනියාවේ පිහිටුවන ලදී. දේශපාලනික ලේඛකයකු හා ක්‍රියාකාරියකු ලෙස ඇමරිකානු විප්ලවය අතරතුර "ඇමරිකානු ජාතිය" නම් සංකල්පය ඔහු ගොඩනගන ලදී. නිදහසට උපකාරී වූ ප්‍රංශ සන්ධානය ආරක්ෂා කිරීමට ඔහු මුල්විය. බොස්ටන්, මැසචුසෙට්ස් හි උපත ලද ඔහු ඔහුගේ වැඩිමල් සහෝදරයාගෙන් මුද්‍රණ ශිල්පය උගත්තේය. පසුව පුවත්පත් සංස්කාරකයකු, මුද්‍රන ශිල්පියෙකු හා ෆිලඩෙල්පියාවේ වෙළෙන්දෙකු බවට පත්වු ඔහු එමඟින් ප්‍රසිද්ධියට හා ධනවත් බවට පත්වූ‍යේය. විද්‍යාව හා තාක්ෂණයට උනන්දුවක් දැක්වූ ඔහු, ඔහුගේ ප්‍රසිද්ධ පරීක්ෂණ වලින් අන්තර්ජාතික කීර්තියට පත්විය. පෙන්සිල්වේනියා විශ්වවිද්‍යාලය හා ‍ෆ්රැන්ක්ලින් මාෂල් විද්‍යාලය පිහිටවූ ඔහු, ඇමරිකානු දර්ශනවාදී සමිතියේ පළමු සභාපති ද විය. ඇමරිකානු පාර්ලිමේන්තුවේ අප්‍රසිද්ධ මුද්‍රා පනත (stamp act) අවලංගු කිරීමට ගත් උත්සාහය නිසා ඔහු ජාතික වීරවරයකු බවට පත්විය. රාජ දුතයකු ලෙස ඔහු ප්‍රංශ ජාතිකයන් අතර "පැරීසියේ ඇමරිකානු ඇමති" ලෙස ප්‍රසිද්ධ වූ අතර ප්‍රංශ - ඇමරිකානු සම්බන්ධතා වර්ධනයට කටයුතු කළේය. 1775 සිට 1776 දක්වා ෆ්රුන්ක්ලින් මහාද්වීපික සම්මේලනයේ ප්‍රධාන තැපැල් ස්ථානාධිපති ලෙසද, 1785 සිට 1788 ද
ක්වා පෙන්සිල්වේනියාවේ උත්තරීතර විධායක කමිටුවේ සභාපතිවරයා ලෙසද, කටයුතු කළේය. තම දිවිය අවසන් වන විට ඔහු ප්‍රධාන නීති අවලංගු කරන්නෙකු (abolitionists) බවට පත්ව සිටියේය. ඔහුගේ විශිෂ්ට සේවය හා කැපකිරීම් නිසා ඔහුගේ නාමය මුදල් වලට, යුද නැව් වලට, නගරවලට, අධ්‍යාපනික ආයතන වලට, ආයතන වලට එකතු කිරීම සිදුවිය. ඔහුගේ මරණයෙන් ශත වර්ෂ දෙකක් ගත වී ඇතත් තවමත් සංස්කෘතිමය සඳහන් කිරීම් සිදුවේ.මෙම ලිපිය හෝ අනුමාතෘකා කොටස යාවත්කාලීන නොවී තිබීමට ඉඩ ඇත. ඔබ නව තොරතුරු සොයන්නේ නම් වෙනස්වීමට ඉඩ ඇති තොරතුරු සහ දත්ත සඳහා, අදාල ඉංග්‍රීසි, ජ'මන් වැනි වැඩි ක්‍රියාකරී විකිපීඩියාවක ලිපිය හෝ මාතෘකාවට වඩාත් අදාලවන ප්‍රජාවේ බසින් ඇති ලිපිය කියවන්න. එය යාවත්කාලීන කර තිබීමට වැඩි සම්භාවිතාවක් ඇත. ඔබ මෙම විෂයය පිලිබඳ දැනුවත්නම් මෙය යාවත්කාලීන කිරීමට දායකවන්න.Республика Калмыкия (Russian)Хальмг Таңһч (Kalmyk)—  ජනරජය  —FlagCoat of armsAnthem: Khalmg Tanghchin chastr[1]Coordinates: 46°34′N 45°19′E / 46.567°N 45.317°E / 46.567; 45.317ඛණ්ඩාංක: 46°34′N 45°19′E / 46.567°N 45.317°E / 46.567; 45.317Political statusCountr
y රුසියාවFederal districtSouthern[2]Economic regionVolga[3]EstablishedJuly 29, 1958[4]අගනුවරElista[5]Government (as of July 2014) - ප්‍රධානී[7]Alexey Orlov[6] - LegislaturePeople's Khural (Parliament)[8]StatisticsArea (as of the 2002 Census)[9] - Total76,100 km2 (29,400 sq mi)Area rank41stPopulation (2010 Census)[10] - Total289,481 - Rank78th - Density[11]3.8/km2 (9.8/sq mi) - Urban44.1% - Rural55.9%Population (January 2014 est.) - Total282,021[12]Time zone(s)සැකිල්ල:RussiaTimeZoneISO 3166-2RU-KLLicense plates08Official languagesRussian;[13] Kalmyk[14]Official websiteකල්මීකියා ජනරජය යුරෝපා මහාද්වීපයේ පිහිටා ඇත.මෙය යුරෝපයේ ඇති එකම බෞද්ධ රාජ්‍යය වේ.කල්මීකියා ජනරජය රුසියානු ෆෙඩරේෂනයට අයත් අතර බෞද්ධ ජනාධිපති කෙනෙකු යටතේ පාලනය වේලෝකයේ බෝහෝ රටවල බෞද්ධයෝ සිටිති. ඔවුන් අතරින් බොහෝ දෙනා ආසියාතික බෞද්ධ රටවලින් සංක්‍රමණය වූවෝය. සෙසු පිරිස බුදුදහම ගැන පැහැදී ඒ අනුව ජීවත්වන අයයි. අතීතයේ දී යුරෝපය දක්‌වා බොහෝ රටවල පැතිර තිබුණ බුද්ධාගම හා බෞද්ධ ශිෂ්ටාචාරය ජනවාර්ගික ආක්‍රමණ හේතුවෙන් විනාශ විය. එම
නිසා වර්තමානයේ දී බුද්ධාගම සැලකෙන්නේ ආසියානු රටවලට සීමා වුණ ආගමක්‌ වශයෙනි. නමුත් බෞද්ධ ජනාධිපතිවරයකු විසින් පාලනය කරනු ලබන බෞද්ධ රාජ්‍යයක්‌ යුරෝපයේ තිබේ. එනම් කල්මිකියා ජනරජයයි. කිර්සාන් නිකොලයවිච් ඉලුම්සිනොව් ඒ රටෙහි ජනාධිපතිවරයා ය. කල්මිකියා ජාතික කොඩියේ තිබෙන්නේ කහ පසුබිමක අඳින ලද සුදු පියුමකි. එය යොදාගෙන ඇත්තේ බෞද්ධ සංකේතයක්‌ වන බැවිනි.ආගම[සංස්කරණය]Religion in Kalmykia (2012)[15][16]  බුද්ධාගම (37.6%)  Russian Orthodox (18%)  [ඉස්ලාම්]] (4%)  Tengrism and unorganised shamanism (3%)  Other Orthodox (1%)  Unaffiliated Christian (1%)  හින්දු (0.4%)  Spiritual but not religious (13%)  අදේවවාදී සහ නිර්ආගමික (13%)  Other and undeclared (9.0%)කල්මිකියාව බෞද්ධ රාජ්‍යයකි. එහි ජනගහණ තුන් ලක්‍ෂ පනස්‌ දහසක්‌ පමණ වෙයි. එයින් සියයට 45 ක්‌ පමණ බෞද්ධයෝය. ඇමෙරිකාවට සංක්‍රමණය වූ කල්මික්‌ පවුලකින් පැවත එන එර්ඩ්න් ඔම්බඩිකොව්තුමා කල්මිකියාවේ බෞද්ධ ආගමික නායකයාය. එතුමා කල්මිකියාවට ආවේ 1992 වසරේදීය. දෙමවුපියන් විසින් ළමාවියේ දීම ඉන්දියාවේ ධර්මශාලාවට යවන ලද එර්ඩ්න්
ඔම්බඩිකොව්තුමා බුදුදහම හැදැරුවේ දලයි ලාමා තුමා ඇසුරෙනි. ටිබෙට්‌ බෞද්ධ උතුමකු ව තිලෝපා ලමාතුමාගේ පුනර්ජන්මය යෑයි විශ්වාස කරන නිසා එතුමා හැඳින්වෙන්නේ තෙලෝ රින්පෝෂේ යන ගෞරව නාමයෙනි. කල්මිකියාවේ තිබෙන්නේ කහ හිස්‌වැසුම් පළඳින තිබ්බතයේ ගෙලුප්සා බෞද්ධ සම්ප්‍රදායයි. කල්මික්‌වරුන්ගේ පාරම්පරික විශ්වාසයන් ද බුද්ධාගමට සම්බන්ධ කර තිබේ. එයින් ප්‍රධාන තැනක්‌ ගනනේ විශ්වය ආරක්‍ෂා කරන දෙවියා වශයෙන් ඔවුන්ගේ මුතුන් මිත්තන් ඇදහූ වයස්‌ගත සුදු මිනිසාගේ පිළිරුවට බෞද්ධ දෙවියකු වශයෙන් සලකා පුදපූජා පැවැත්වීමයි. කල්මිග් බෞද්ධයෝ මැයි මාසයේ දී මහළු සුදු දෙවියා වෙනුවෙන් උත්සව පවත්වති.කල්මිකියාවේ ජනගහනයෙන් සියයට 45 ක්‌ බෞද්ධයෝ ය. ඒ අතරන් බුද්ධාගම පිළිපදින්නේ සියයට 40 ක්‌ පමණි. සියයට 60 ක්‌ සර්ව බලධාරි දෙවියන් වහන්සේගේ පණිවුඩය අසා නොමැත බෞද්ධයන් සියයට 38 ක්‌ එය අසා තිබුණත් කිතුදහම වැළඳගෙන නැත. කල්මිකියාවේ ක්‍රිස්‌තියානි ජනගහණය සියයට එකකි.භූ විශමතාවය[සංස්කරණය]විශාලත්වය: 76,100වර්ග කිලෝ මීටර්කල්මිකියාව නැගෙනහිර යුරෝපයේ වොල්ගා නදියේ පහළ මිටියාවතේ තිබෙන රටකි. කැස්‌පියන් මුහුදේ වයඹ දිග වෙරළ කල්මිකියාවේ එක්‌ සීමාවකි.
සම්මත වේලාව[සංස්කරණය]Kalmykia is located in the Moscow Time Zone (MSK/MSD). UTC offset is +0300 (MSK)/+0400 (MSD).ගංගා[සංස්කරණය]ප්‍රධාන ගංගා :වොල්ගා ගංගාව ( කල්මීකියාව අතරින්නැගෙනහිරින් ගලායන ඉතා කුඩා කොටස )කුමා ගංගාවමැන්ච් ගංගාවවිල්[සංස්කරණය]Kalmykia is located on the shores of the Caspian Sea. In general, there are very few lakes on the territory of the republic. The biggest lakes include:Manych-Gudilo LakeSarpinskoye LakeSostinskiye LakesTsagan-Khak Lakeස්වාභාවික සම්පත්[සංස්කරණය]වකල්මීකියාවේ අඩංගු ස්වාභාවික සම්පත් අල් අඟුරු, තෙල්, සහ ස්වාභාවික ගෑස්.ප්‍රසිද්ධ සාරංග මුව විශේෂය, කාගේද ජන්මභූමිය ස්වභාව රක්ෂිතය.කාලගුණය[සංස්කරණය]Kalmykia has a continental climate, with very hot and dry summers and cold winters with little snow.Average January temperature: -7 °CAverage July temperature: +24 °CAverage annual precipitation: 170 mm (eastern parts) to 400 mm (western parts)පාලන කණ්ඩායම[සංස්කරණය]මූලික ලිපිය: Administrative divisions of KalmykiaDemographics[
සංස්කරණය]Ethnic Map of Caucasus.Population: 292,410 (2002)Urban: 129,539 (44.3%)Rural: 162,871 (55.7%)Male: 140,097 (47.9%)Female: 152,313 (52.1%)Females per 1000 males: 1,087Average age: 33.0 yearsUrban: 32.0 yearsRural: 33.8 yearsMale: 31.2 yearsFemale: 34.7 yearsNumber of households: 90,464 (with 289,816 people)Urban: 40,885 (with 128,564 people)Rural: 49,579 (with 161,252 people)Average life expectancy:Male: 59.6 years (exceeding Russia's average of 59.0 years)Female: 72.4 years (exceeding Russia's average of 72.2 years)Vital statistics (2005)Births: 3,788 (birth rate 13.1)Deaths: 3,350 (death rate 11.6)ජනවාර්ගික කණ්ඩායමAccording to the 2002 Census, Kalmyks make up 53.3% of the republic's population. Other groups include Russians (33.6%), Dargins (7,295, or 2.5%), Chechens (5,979, or 2.0%), Kazakhs (5,011, or 1.7%), Turks (3,124, or 1.1%), Ukrainians (2,505, or 0.9%), Avars (2,305, or 0.8%), ethnic Germans (1,643, or 0.6%), and a host of smaller groups, each
accounting for less than 0.5% of the total population.census 1926census 1939census 1959census 1970census 1979census 1989census 2002Kalmyks107,026 (75.6%)107,315 (48.6%)64,882 (35.1%)110,264 (41.1%)122,167 (41.5%)146,316 (45.4%)155,938 (53.3%)Russians15,212 (10.7%)100,814 (45.7%)103,349 (55.9%)122,757 (45.8%)125,510 (42.6%)121,531 (37.7%)98,115 (33.6%)Others19,356 (13.7%)12,555 (5.7%)16,626 (9.0%)34,972 (13.0%)46,850 (15.9%)54,732 (17.0%)38,357 (13.1%)ඉතිහාසය[සංස්කරණය]Kalmykia mapකල්මීකියා ස්වයං පාලනය[සංස්කරණය]hjkhkjhddkjfkjfdkjsdkjfleදේශසීමා ව්‍යාප්ත කර ගැනීමට නිතරම වෙහෙසුන රුසියාවේ සාර් පාලනයෙන් කල්මිකියාවට වරින්වර තර්ජන එල්ල වුණි. ඒ අතර ජර්මානු ගෝත්‍රිකයන්ගේ ආක්‍රමණවලට මුහුණ දෙන්නට ද කල්මික්‌වරුන්ට සිදුවුණි. ඒ නිසා ඔවුහු ලක්‍ෂ ගණනක්‌ වාසභූමි අත්හැර මධ්‍ය ආසියාව දෙසට සංක්‍රමණය වූහ. ඒ අවස්‌ථාවල ඔවුන්ගෙන් බොහෝ පිරිසක්‌ සා පිපාසාවෙන් මරණයට පත්වුහ. තවත් පිරිසක්‌ කිර්ගීස්‌ සහ කෂාක්‌ ගෝත්‍රික කොල්ලකරුවන් විසින් මරා
දමන ලදහ. තම රටෙන් පැන නොගිය කල්මික්‌වරු රුසියානු පාලනය යටතේ ජීවත් වුහ. කල්මිකියාවේ වර්තමාන අගනුවර වන එලිස්‌ටා නගරය ඔවුන් විසින් 1856 දී සකස්‌ කරගන්නා ලද වාසභූමියකි.1917 රුසියානු විප්ලවයේ දී රුසියානු රජයේ හමුදාවට එක්‌වුණ කල්මික්‌වරු ජෙනරාල් ඩෙන්කින් සහ ව්‍රeන්ගල් යටතේ රතු හමුදාවට එරෙහිව යුද වැදුණහ. එහෙත් රතු හමුදාව ජය ලබමින් ඉදිරියට ඇදෙන විට රට අත්හැර පලා යැමට ඔවුන්ට සිදුවුණි. සරණාගතයන් බවට පත් ඔවුහු බෙල්ග්‍රේඩ්, ප්‍රාග්, පැරිසිය, ප්‍රංශයේ ලියොන්, බල්ගේරියාව වැනි යුරෝපයේ නොයෙකුත් පෙදෙස්‌වල කණ්‌ඩායම් වශයෙන් පදිංචි වූහ. රුසියානු පාලනය යටතේ සනාතන පල්ලිය විසින් කල්මික්‌වරුන් සීමිත පිරිසක්‌ කිතුදහමට හරවා ගනු ලැබූවත් බහුතර පිරිස බුද්ධාගම අත්හැරියේ නැත. සරණාගතයන් ලෙස යුරෝපයේ පදිංචි වූ කල්මික්‌වරු තම පාරම්පරික බෞද්ධ උරුමය රැකගත්හ. ඔවුන්ගෙන් පිරිසක්‌ 1929 දී බෙල්ග්‍රේඩ් නගරයේ පන්සලක්‌ තැනූහ. ඒ අනුව මධ්‍යම යුරෝපයේ මුල්වරට පන්සලක්‌ ඉදිකිරීමේ ගෞරවය කල්මික්‌ බෞද්ධයන්ට හිමිවෙය.s බෞද්ධ විහාර පාර නමින් බෙල්ග්‍රේඩ් නගරයේ වීදියක්‌ නම් කර තිබිණි.කල්මික්‌වරුන් රතු හමුදාවට බැඳුනොත් ස්‌වාධීනව ජීවත්වීම සඳහා
ප්‍රමාණවත් ප්‍රදේශයක්‌ ඔවුන්ට වෙන්කර දෙන බවට වී. ලෙනින් පොරොන්දු වී ඇත. ජාතින්ට ස්‌වයං නීර්ණ අයිතිය ලබාදීමේ ප්‍රතිපත්තිය අනුව රුසියානු මධ්‍යම කාරක සභාව විසින් 1920 නොවැම්බර් 04 වැනි දින කල්මිකියාව රුසියාවට අයත් ස්‌වාධීන පාලන ප්‍රදේශයක්‌ වශයෙන් පිළිගන්නා ලදී. එහෙත් දැඩි මතධාරී කොමියුනිස්‌ට්‌වාදීන් එයට කැමැත්ත දක්‌වා නොමැත. මොස්‌කව් බල අධිකාරියෙන් කල්මිකියාවේ පාලන බලය ගිලිහීම අහිතකර බව ඔවුන්ගේ අදහස විය. කල්මික්‌ පාසල් ගුරුවරයකු වූ දොර්ෂා අර්බකොව් ඔවුන්ගේ මතයට එරෙහිව සටන් කළ කෙනෙකි. බෞද්ධයන්ගේ සහ බෞද්ධ ලෝකයේ සිත් දිනා ගැනීමට සෝවියට්‌ බලධාරීන්ට අවශ්‍ය නම්, ලේ වැගිරීමකින් තොරව කල්මික්‌වරුන්ට ස්‌වයං තීරණ අයිතිය ලබාදිය යුතු යෑයි ඔහු පැවසීය. ඒ හේතුවෙන් කල්මික්‌ බෞද්ධයන් ජාතිවාදී, කොමියුනිස්‌ට්‌ විරෝධී පිරිසක්‌ යෑයි සලකා දේපොළ රාජ්‍ය සන්තක කොට ඔවුහු මරා දමන ලදහ. තවත් පිරිසක්‌ සයිබීරියාවේ කඳවුරුවලට නෙරපන ලදහ.කල්මික්‌ බෞද්ධයන් දැඩි ලෙස පීඩාවින්දේ සෝවියට්‌ දේශයේ ජෝශප් ස්‌ටාලින්ගේ පාලන සමයේදීය. විහාරස්‌ථාන සහ බෞද්ධ ග්‍රන්ථ විනාශ කරන ලෙස ඔහු 1931 වසරේදී අණ කළේය. එකල කල්මිකියාවේ විහාරස්‌ථාන සියයකට
අධික ප්‍රමාණයක්‌ තිබුණ අතර, එහි වැඩි සිටි භික්‍ෂු සංඛ්‍යාව අනුමාන වශයෙන් 3000 කි. ජෝශප් ස්‌ටාලින්ගේ නියෝගය අකුරටම ක්‍රිsයාත්මක කෙරුණ නිසා භික්‍ෂූන් සහ බෞද්ධ නායකයන් විශාල පිරිසකට කල්මිකියාවේ ජීවත්වීමේ අයිතිය අහිමිවුණි. සෝවියට්‌ හමුදාව කෘෂි අස්‌වැන්න හා බැටළු ගොවිපොළ වැනසීම හේතුවෙන් දරුණු සාගතයට මුහුණ දුන් කල්මික්‌වරු 60,000 ක්‌ පමණ මරණයට පත්වූහ.කල්මික්‌වරුන් ඒ නිදහස භුක්‌ති වින්දේ මාස කීපයකි. රතු හමුදාව විසින් නැවතත් කල්මිකියාව අත්පත් කරගනු ලැබිණි. කල්මික්‌වරුන් ජර්මන් හමුදාවට සහයෝගය දැක්‌වීම ෙද්‍ර`හී ක්‍රියාවක්‌ යෑයි තීරණය කළ රුසියානු බලධාරීහු 1943 දෙසැම්බර් 27 වැනිද දින ඔවුන් එම ප්‍රදේශයෙන් නෙරපා හැරීමට නියෝග කළහ. එයින් බියටපත් කල්මික්‌වරු දහස්‌ ගණනක්‌ දරු පවුල් රැගෙන ජර්මන් හමුදාව සමඟ පලා ගියහ. කරත්තවල පටවා රටින් පිටුවල් කළ තවත් පිරිසක්‌ සයිබීරියාවට යන ගමනේදී ආහාර පාන නොමැතිව අතර මගදී මියගියහ. කොමියුනිස්‌ට්‌ පාලන සමයේදී නොයෙකුත් පෙදෙස්‌වලට විසර ගිය කල්මික්‌වරුන්ට මවුබිමට පැමිණීමේ වාසනාව යළිත් උදාවුණේ නිකිතා කෘෂෙෆ් රුසියාවේ පාලකයා බවට පත්වීමෙන් පසුය. කල්මික්‌වරුන්ට මවුබිමට පැමිණීමට
ඔහු 1957 දී අවසර දුනි. කල්මිකියාව රුසියාවට අයත් ස්‌වතන්ත්‍ර ජනරජයක්‌ වශයෙයන් 1992 මාර්තු 31 වන දින ප්‍රකාශයට පත් කෙරුණි. 1993 අප්‍රේල් මස කල්මිකියාවේ ප්‍රථම ජනාධිපති ලෙස තේරී පත්වුණ කිර්සාන් නිකොලයාවිව් ඉලුම්ෂිනොව් තුන්වන වරටත් එම තනතුර උසුලයි.රුසියානු බලයට නතුවීම[සංස්කරණය]1942 අගෝස්‌තු 12 වැනි දින රුසියාව ආක්‍රමණය කළ ජර්මන් හමුදාව එලිස්‌ටා අගනුවර යටත් කරගත්තේය. එය දෙවන ලෝක සංග්‍රාමයට හේතු වුණත්, කල්මික්‌ බෞද්ධයන්ට ජීවිතය පිළිබඳ බලාපොරොත්තු ඇති කළ සිදුවීමකි. ඔවුන් ඒ වන විට ගතකළේ දුක්‌බර ජීවිතයකි. ඔවුන් සිටියේ කොමියුනිස්‌ට්‌ පාලනයෙන් මිඳෙන්නට මාර්ගයක්‌ සොයමිනි. තම හමුදාවට ආධාර කළොත් කල්මිකියාව නිදහස්‌ කරදෙන බව ජර්මන් හමුදාව කල්මික්‌වරුන්ට දැනුම්දුනි. ආක්‍රමණය ආශිර්වාදයක්‌ කරගන්නට සිතූ කල්මික්‌වරු සෝවියට්‌ පාලනයට එරෙහිව සටන් කිරීම සඳහා ජර්මන් හමුදාවට බැඳුණහ. ඔවුන් සේවය කළේ අශ්වාරෝහක හමුදා බළඇණියක්‌ වශයෙනි. එයට කෘතගුණ සැලකීමක්‌ ලෙස ජර්මන් හමුදාව කල්මික්‌වරුන්ගේ භූමි ප්‍රදේශය රුසියාවෙන් නිදහස්‌ කර දුන්හ. බියෙන් සැකයෙන් තොරව බෞද්ධ පුදසිරිත් පැවැත්වීමේ නිදහස ද ඒ සමඟම කල්මික්‌වරුන්ට ලැබිණ
ි.ජනාධිපති[සංස්කරණය]විවිධ දුක්‌ පීඩාවන්ට ගොදුරු වුණු කල්මිකියා රාජ්‍යය තුළ යළිත් බුදුදහමේ ආලෝකය පැතිරෙන්නට පටන්ගත්තේ ජනාධිපති කිර්සාන් නිකොලයවිච්ගේ දැඩි ඇපකැපවීම හේතුවෙනි. 1962 අප්‍රේල් 05 වැනි දින උපන් කිර්සාන් කල්මිකියානුවෙකි. මොස්‌කව් විශ්වවිද්‍යාලයෙන් ජපන් ඉතිහාසය, ව්‍යාපාර කළමනාකාරණය සහ ජාත්‍යන්තර සබඳතා යන විෂයයන් හදාරා ඇති ඔහු සතු මූල්‍ය සමාගම් සහ ව්‍යාපාර ගණන පණහකට අධිකය. ඔහුගේ වත්කම් ඩොලර් බිලියන ගණනකි. සුඛෝපභෝගී මෝටර් රථ හා පෞදගලික ගුවන් යානා ඔහු සතුය. 1990 දී කිර්සාන් දේශපාලනයට පිවිසියේ කල්මිකියා ජනරජය වෙනුවෙන් රුසියානු පාර්ලිමේන්තුවේ පෙනී සිටින නියෝජිතයා වශයෙනි. සියලුම ගොවියන්ට සෙලියුලර් දුරකථන ලබාදීම කිර්සාන්ගේ ජනාධිපතිවරණ ඡන්ද පොරොන්දුවකි. ඔහුගේ පාලනය යටතේ කල්මිකියාව විශාල දියුණුවක්‌ ලබා ඇත. ඔහු බලයට පත්ව කෙටි කලකින් සෑම නිවසකටම ගෑස්‌ පයිප්ප හා ජලය ලබාදීමටත්, මංමාවත් ඉදිකිරීමටත් පියවර ගත්තේය. ජනාධිපති කිර්සාන් තම මවුබිමේ සහ රටවැසියන්ගේ යහපත සඳහා ඩොලර් බිලියන ගණනක්‌ වැය කළේ තමන්ගේ පෞද්ගලික ධනයෙනි. ඔහු මුලින්ම ජනාධිපති වූ පසු පාසල් ගුරුවරුන්ට හා වෛද්‍යවරුන්ට වැටුප් ගෙවීමට
ඩොලර් මිලියන දෙකක්‌ වැය කළේය.ජනාධිපති කිර්සාන් ලෝක චෙස්‌ ක්‍රීඩා සංවිධානයේ සභාපතිවරයාය. චෙස්‌ ක්‍රීඩාව කල්මිකියාවේ ප්‍රධාන ආදායම් මාර්ගයක්‌ කර ගැනීමේ අරමුණ ඇතිව දැවැන්ත සැලැස්‌මක්‌ ක්‍රියාත්මක වෙයි. ඒ අනුව ලෝකයේ එකම චෙස්‌ ක්‍රීඩා නගරය එහි ඉදිකර තිබේ. ලොව බොහෝ රටවල චෙස්‌ ක්‍රීඩා ලෝලියෝ කල්මිකියාවට පැමිණෙති. චෙස්‌ ක්‍රීඩාව අනිවාර්ය පාසල් විෂයක පිට්‌ටනිවල විශාල චෙස්‌ ක්‍රීඩා ඵලක පිහිටුවා තිබේ. නිකරුණේ කල් ගෙවන්නට හා මත් ද්‍රව්‍යවලට පුරුදු වී සිටි තරුණ පිරිස්‌ චෙස්‌ ක්‍රීඩාව නිසා විනය ගරුකව හැසිරෙන්නටත්, තර්කානුකූලව හිතන්නටත්. දැන් හුරු වී සිටින බව ජනාධිපති කිර්සාන් පවසයි. ඒ නිසා රටෙහි අර්බුද හා නීති විරෝධී ක්‍රියාවන් අඩු වී ඇත. චෙස්‌ යනු සංස්‌කෘත භාෂාවේ චතුරංග යන්නෙන් සැදුන වචනයකි. දීර්ඝ ඉතිහාසයක්‌ ඇති එම ක්‍රීඩාව හොඳ සහ නරක අතර ගැටුමක්‌ ලෙස ද සැලකෙයි. අතීතයේදී චෙස්‌ ඉත්තන් ලෙස භාවිත කළ බෝසත්වරුන්ගේ රූප මොංගෝලියාවෙන් හමු වී ඇත. කිර්සාන් ජනාධිපති සිතන පරිදි චෙස්‌a ක්‍රීඩාව මිනිසුන් යහමගට යොමුකරන ආගමකට සමානය.කිර්සාන් ජනාධිපති තනතුරට පත්වන විට කල්මිකියාවේ එක්‌ පන්සලක්‌ හෝ නොතිබුණි. එහෙත්
දැන් එහි ඇති පන්සල් ගණන හතළිහකි. ඒ අතර තිබෙන ස්‌වර්ණ විහාරය යුරෝපයේ විශාලම පන්සලයි. එය විවෘත කළේ ස්‌ටාලින් බෞද්ධ විහාරස්‌ථාන වනසා කල්මික්‌වරුන් රටෙන් නෙරපීම සිහිකරමින් 2005 දෙසැම්බර් 27 වැනිදාය. කිර්සාන් ජනාධිපතිවරයා බුද්ධාගම කෙරෙහි නැඹුරු වූයේ ළමා වියේදීය. ඔහු 2007 ජුලි 16 වැනි දින අල් ජසීරා රූවාහිනියට ලබාදුන් සාකච්ඡාවකින් එය පැහැදිලි වෙයි. එය වෙබ් අඩවියෙන් නැරඹිය හැක. එම සාකච්ඡාවේ දී ඔහු මෙසේ පවසයි. "මා හත් හැවිරිදි වියේ සිටින විට මගේ අත්තම්මා නිවසේ දොර ජනෙල් වසාගෙන බුදුහාමුදුරුවන්ට වැඳුම් පිදුම් කරනවා මම දුටුවා. මම ඇයගෙන් ඇහුවා ඇයි මෙහෙම රහසින් බුදුන් වඳින්නේ කියලා. කේ. ජී. බී. එක ඉන්නවා. සද්ද කරන්න එපා. නිදහසේ බුදුන් වඳින්න බැහැ. ඔබ ලොකු කෙනකු වුණාම මිනිසුන්ට එළිමහනේ නිදහසේ වැඳුම් පිදුම් කරන්න පන්සල් ගොඩක්‌ හදන්න යෑයි අත්තම්මා මට කීවා. මම ඉටු කරන්නේ ඇයගේ උපදේශයයි. මම දැන් පන්සල් හතළිහක්‌ හදලා තිබෙනවා." කල්මිකියාවේ සම්ප්‍රදාය අනුව විශිෂ්ට පුරවැසියකුට පිරිනමන ඉහළම ගෞරවය වනනේ සුදු නෙළුම් ශ්‍රේණියට ඇතුළත් කර ගැනිමයි. ජනාධිපති කිර්සාන් තම ආධ්‍යාත්මික ගුරුවරයා ලෙස සලකන දලයි ලාමා තුමා සුද
ු නෙලුම් ශ්‍රේණියට පත්කර ගෙන තිබේ. ජනාධිපති කිර්සාන් කඩිසර මිනිසෙකි. බොක්‌සිං ශූරයකු වන ඔහුට දිගු වෙලාවක්‌ එක තැනක නිකරුණේ රැඳී සිටීම අමාරුය. "මම දිනකට පැය විස්‌සක්‌ වැඩ කරන කෙනෙකි. නමුත් මගේ ඇතැම් රටවැසියන් හිතන්නේ ජනාධිපති කිර්සාන් සියලු දේවල් අපට නොමිලේ ලබාදෙයි. අපට තිබෙන්නේ කෑම සහ නිදාගැනීම කියලයි. එසේ සිතීම වැරැදියි. අපේ රට දියුණු කරන්නට නම්, අප කවුරුත් තදින් වැඩ කළ යුතු යෑයි ජනාධිපති කිර්සාන් පවසයි.දේශපාලනය[සංස්කරණය]The head of the government in Kalmykia is called "The Head of the Republic". The President of the Russian Federation selects a candidate for the Head of the Republic position and presents it to the Parliament of Kalmyk Republic for approval. If a candidate is not approved, the President of the Russian Federation can dissolve the Parliament and set up new elections.As of 2006, the Head of the Republic is Kirsan Nikolayevich Ilyumzhinov, who is also the president of the world chess organization FIDE.In the late 1990s, there were allegations of misappropriations of