text
stringlengths 1
314k
|
|---|
2008లో దాదాపు పది మంది పాకిస్తాన్ జీహాదీలు ముంబై నగరంలో కాల్పులు, బాంబు దాడులు చేశారు. 26 నవంబరు నుండి 29 నవంబరు వరకూ మూడు రోజుల పాటు దారుణ మారణకాండ కొనసాగింది. ఈ దాడిలో 173 మంది చనిపోగా 308 మంది వరకూ గాయపడ్డారు. ఎనిమిది దాడులు దక్షిణ ముంబైలో జరిగాయి. ఛత్రపతి శివాజీ టర్మినస్, ఒబెరాయ్ ట్రైడెంట్, తాజ్‌మహల్ ప్యాలెస్, టవర్, లియోపాల్డ్ కేఫ్, కామా హాస్పటల్, యూదు మతస్తుల ప్రార్థనా స్థలమైన నారిమన్ హోస్, మెట్రో సినిమా హాల్, టైమ్స్ ఆఫ్ ఇండియా భవనం వెనుక సందులో, సెయింట్ జేవియర్స్ కాలేజీల పై దాడులు జరిగాయి. ముంబై పోర్టు ఏరియాలోని మాజగావ్ లో, విలే పార్లేలో ఒక టాక్సీలో కూడా పేలుళ్ళు సంభవించాయి.
ఉగ్రవాద దాడుల సమయంలో ముంబై పోలీసు కమీషనర్ హసన్ గఫూర్ నాయకత్వం సరిగా లేదన్న ఆరోపణలతో రామ్ ప్రధాన్ కమీషన్ నివేదికలో అభియోగాలు మోపబడడంతో హసన్ గపూర్ ముంబై పోలీసు కమీషనర్ హోదా నుండి మహారాష్ట్ర పోలీస్ హౌసింగ్, వెల్ఫేర్ కార్పోరేషన్ మేనేజింగ్ డైరెక్టర్‌గా బదిలీ చేయబడ్డాడు.
ఇవి కూడా చూడండి
భారత్‌లో ఉగ్రవాద ఘటనల జాబితా
మూలాలు
భారతదేశంలో ఉగ్రవాదుల దాడులు
2008 సంఘటనలు |
డూ డూ బసవన్న
బసవన్నపాలెం |
sujith dikshit telegu natakaranga, tv, cinma nati, vyaakhyaata. palu teevi chhanallalonu, stageela medha vividha kaaryakramaalaku, vyakhyaatagaa vyavaharistunna sujith, v6 nyuss chhaanallo prasaaramavutunna teenmar varthalu kaaryakramamlo chandravva paatrato gurthimpu pondindi. 2023loo Telangana prabhuthvam nundi naatakarangamloo Telangana rashtra vishisht mahilhaa puraskara andhukundhi.
jananam - vidyabhyam
sujith juulai 10na sangaareddilo janminchindhi. thandri ramaswami sangareddi baalikala unnanatha paatasaalo sangeeta upaadhyaayadigaa panicheesi, padav viramanha pondadu. amma lakshmi gruhini. sujaataku muguru annalu, ooka akka. chinnapati nunde chaduvulo churugga unna sujith sikindraabaadulooni vesli baalikala unnanatha paatasaalo 10va tharagathi varku, taarnaakalooni railway juunior kalashalaloo inter varku chadivindi. prabhutva mahilhaa degrey kalashalaloo b.kalm degrey puurticheesi haidarabadu viswavidhyalayamloni nrutyashaakhalo, telegu viswavidhyalayamloni jarnalijamsaakha, telugusaakha, rangastala kalalasaakhalalo peejeelu chesindi. medhak jalla jaanapadha kalaruupalu aney amshampai pihech.di. parisoedhana kudaa chesindi.
vivaham
natudu, nata shikshakulalaina di.ios. deekhsitulu daggara natanalo sikshnha koraku vellinappudu dikshit koduku shridhar dikshit thoo jargina parichayam premagaa maari, pelli cheskunnaru. shridhar darshakatva shaakhalo panicheystunnaadu. viiriki ooka koduku srisree.
nrutya, sangeetarangam
naalugella vayasukoenae kuchipudi nruthyaanni nerchukovadamekakunda 1995loo telegu vishvavidyaalayanloo kuuchipuudiloo sikshnha teeskunna sujith raveendrabhaaratiloonuu, itara raashtraalaloonuu naatyapradarsanalu chesindi. jaateeya stayi potilaloo paalgoni palu avaardulu andhukundhi. jana vijnana samithi aadhvaryamloo aaksharakala yaatralo medhak jalla, Nizamabad jillallo viidhi naatakaalu, gollasuddula pradarsanalalo paalgonnadi. prasthutham autsaahikulaku kuchipudi nruthyaanni neerpistuu, Karnataka sangeethaanni neerchukuntoondi.
naatakarangam
telegu viswavidhyalayamloni rangastala kalalasakhalo em.p.e. chadivin sujith naatakaalu, naatikallo pradhaana paatrallo natinchindi.
bhratha vilaapam (sathe)
bhagyanagar (bhagamathi)
loka rakshakudu (mariah)
mahatma jyotirao poole (savitribhai poole)
prathaapa rudrama (machaldevi)
tiveerangam
chinnapati nunchi stagespai pradharshanalu chosen anubhavam umdadamtoe hamesha thamaashaa kaaryakramamlo dans chesindi. haidarabadu vishvavidyaalayanloo pg chesedappudu saampradaya dustulu vaesukoni stagespai ooka paata padindi. adi chusina ooka channel valluu just far yu kaaryakramamlo anchoring avaksam icchaaru. aa taruvaata anek kaaryakramaalu, social awareness programes, celebrityla intervio vento kaaryakramaalaku anchoring chesindi. dooradarshan yaadagiriloo aalaapana aney dily karyakram 340 episodes yankargaaa chessi miracles ‘world rikard’andukovadame kakunda palu chanals tarafuna yankargaaa edusaarlu avaardulu andhukundhi. vividha chhaanallu roopondistunna Telangana rashtra avatharanha, bathukamma,bonalu vento paatalalo natinchina sujith, prasthutham v6 nyuss loo prasaramavutunna teenmar varthalu kaaryakramamlo chandravva paathralo natistondi.
mee inti vamta (etv 2)
sakhi (etv 2)
telegu velugu (etv 2)
luckyi leedee lovley saree (etv 2)
bommali baxafis (etv 2)
sujith natinchina cinma poostar
brake phaast (dooradarshan yadgiri)
aalaapana (dooradarshan yadgiri)
dharm sandehalu (dooradarshan yadgiri)
janapadham dummurepu (hetch emm tivi)
daruvu
teenmar varthalu (v6)
sinimaarangam
baapu darsakatvamlo shree venkateswara vaibhavam seeriyalloo devaki paatrato natinchidi. aapada mokkulavaadu, janmasthanam vento chitralloo zindagii, muddugaare yasoda vento laghuchitraalalo natinchindi.
surapanam (2022)
puraskaralu
utthama yankar pratyeka bahumati (bullitera peddha panduga,raveendrabhaarati, 23.08.2018)
utthama yankar (shrutilaya aarts akaadami yankar puraskaralu-2018, raveendrabhaarati, haidarabadu, 18.04.2018)
singidi vishisht yuva puraskara (singidi samskruthika samshtha singidi vishisht yuva puraskaralu, telegu vishwavidyaalayam, 18.06.2018)
utthama yankar (madhapaurloni hetchicclo nirvaminchina hibiz tv media awaards loo manthri ktr nundi, 05.04.2022)
naatakarangamloo Telangana rashtra vishisht mahilhaa puraskara - Telangana prabhuthvam, 2023 marchi 8
moolaalu
bayati linkulu
television vyaakhyaatalu
television natimanulu
television puraskara vijethalu
sangareddi jalla mahilalu
telegu cinma natimanulu
kuchipudi nrutya kalaakaarulu
haidarabadu jalla aakaasavaani kalaakaarulu
haidarabadu jalla television vyaakhyaatalu
telegu rangastala natimanulu
telegu vishwavidyaalayam puurva vidyaarthulu |
అల్లరి బుల్లోడు 1978లో విడుదలైన తెలుగు సినిమా. మారుతీ కంబైన్స్ పతాకంపై ఎ. గోపాలకృష్ణ నిర్మించిన ఈ సినిమాకు జి.సి.శేఖర్ దర్శకత్వం వహించాడు. కృష్ణ, జయప్రద ప్రధాన తారాగణంగా నటించిన ఈ చిత్రానికి కె. చక్రవర్తి సంగీతాన్నందించాడు.
తారాగణం
ఘట్టమనేని కృష్ణ
జయప్రద
అంజలీదేవి
గుమ్మడి వెంకటేశ్వరరావు
రాజబాబు
జయమాలిని
సాంకేతిక వర్గం
పాటలు: ఆత్రేయ, వేటూరి సుందరరామమూర్తి
నేపథ్యగానం: ఎస్.పి.బాలసుబ్రహ్మణ్యం, పి.సుశీల, చక్రవర్తి
సంగీతం: కె.చక్రవర్తి
సమర్పణ: ఎ.లక్ష్మీకుమార్
నిర్మాత: ఎ.గోపాలకృష్ణ
దర్శకుడు: జి.సె.శేఖర్
బ్యానర్: మారుతీ కంబైన్స్
పాటలు
మూలాలు
బాహ్య లంకెలు
ఘట్టమనేని కృష్ణ నటించిన సినిమాలు
గుమ్మడి నటించిన చిత్రాలు
జయమాలిని నటించిన సినిమాలు |
కక్కనాడ్, భారతదేశం కేరళలోని కొచ్చి నగరంలో ఒక ప్రధాన పారిశ్రామిక, నివాస ప్రాంతం. ఇది నగరం తూర్పు భాగంలో ఉంది. కొచ్చిన్ ప్రత్వేక ఆర్థి మండలి, ఇన్ఫోపార్క్, స్మార్ట్ సిటీ, కేరళ పారిశ్రామిక మౌలికసదుపాయాలు అభివృద్ధి సంస్థ (కిన్ఫ్రా) ఎక్స్‌పోర్ట్ ప్రమోషన్ ఇండస్ట్రియల్ పార్క్ ఉన్నాయి. ఇది ఎర్నాకులం జిల్లా పరిపాలనా ప్రధాన కార్యాలయం. ప్రజాస్వామ్య స్థానికప్రభుత్వంలో కక్కనాడ్ త్రిక్కకర పురపాలకసంఘంలో ఒక భాగం. ఎర్నాకుల జిల్లాకలెక్టెరు కార్యాలయం, ఇతర ముఖ్య జిల్లా కార్యాలయాలు కక్కనాడ్‌లో ఉన్నాయి.
చరిత్ర
కక్కనాడ్ పురాణ రాజు మహాబలి రాజధాని త్రిక్కాకర సమీపంలో ఉంది. తమిళ వ్యాకరణంపై 13వ శతాబ్దపు పుస్తకం నంగుల్‌లోని 273వ శ్లోకంలో, శంకర నమశివాయర్ తమిళనాడులోని కొడుంతమిళ్ మాట్లాడే పన్నెండు జిల్లాలను తెన్‌పండి నాడు, కుట్ట నాడు, కుడనాడు, కర్క నాడు, పూజ్హి నాడు అని వర్ణించే వెంపానుపఠించారు. పాండ్రి నాడు, అరువ నాడు, అరువ వడతలై, సీతనాడు, మలైనాడు, పునల్ నాడు."కర్క నాడు" కాకనాడ్‌కు సూచనగా నమ్ముతారు. కాకనాడ్ పాత పేరు కర్కనాడ్-త్రికాకర.
పరిపాలన
ఎర్నాకుళం జిల్లా పరిపాలనా కేంద్రంగా, కక్కనాడ్ అనేక రాష్ట్ర, కేంద్ర ప్రభుత్వ కార్యాలయాలకు నిలయంగా ఉంది. జిల్లా కలెక్టర్ కార్యాలయం, ప్రాంతీయ రవాణా అధికారి కార్యాలయం, జిల్లా పంచాయతీ కార్యాలయం, ఎయిర్‌మ్యాన్ ఎంపిక బోర్డు, శిక్షా భవన్ (కేంద్ర మానవ వనరుల అభివృద్ధి మంత్రిత్వ శాఖ కార్యాలయం), కేంద్రీయ శ్రమ్ సదన్ (ప్రాంతీయ లేబర్ కమిషనర్ కార్యాలయం) మొదలైన ముఖ్య కార్యాలయాలు ఇక్కడ నుండి నిర్వహిస్తారు.
విద్యా సంస్థలు
జైన్ యూనివర్సిటీ
ఇంటర్నేషనల్ స్కూల్ ఆఫ్ క్రియేటివ్ ఆర్ట్స్, నాలెడ్జ్ పార్క్- ఇన్ఫోపార్క్
రాజగిరి కాలేజ్ ఆఫ్ మేనేజ్మెంట్ అండ్ అప్లైడ్ సైన్స్
జర్మన్ ఫ్రెంచ్ భాషల కోసం ట్రామ్ అకాడమీ
భవన్ వరుణ విద్యాలయం
భవన్ ఆదర్శ విద్యాలయ
మార్ అథనాసియస్ ఎచ్.ఎస్ (వృత్తాకార సూచన)
రాజగిరి క్రీస్తు జయంతి పబ్లిక్ స్కూల్
మార్ థోమా పబ్లిక్ స్కూల్
భరత మాత కళాశాల
రాజగిరి స్కూల్ ఆఫ్ ఇంజనీరింగ్ & టెక్నాలజీ
రాజగిరి కళాశాల
సెయింట్ మేరీస్ హయ్యర్ సెకండరీ స్కూల్, మోరక్కలా
ఇండియన్ పబ్లిక్ స్కూల్ (టిప్స్), ఎడిచిర
సెయింట్ చార్లెస్ బోరోమియో కాన్వెంట్ స్కూల్ (ఐ.సి.ఎస్. ఇ) తుతియూర్, కక్కనాడ్
మేరీ మాతా పబ్లిక్ స్కూల్, కక్కనాడ్
పరిశ్రమ
కొచ్చిలోని పారిశ్రామిక స్థావరంలో కొంత భాగానికి కక్కనాడ్ నిలయంగా ఉంది.ఇది కొచ్చిన్ ప్రత్వేక ఆర్థిక మండలి (సెజ్)కు నిలయం.కార్బోరండమ్ యూనివర్సల్ లిమిటెడ్ ఒక యూనిట్‌ను టెక్నోపోలిస్ సమీపంలో కలిగి ఉంది. కక్కనాడ్ భారతదేశంలో అతిపెద్ద ఐటి టౌన్‌షిప్, స్మార్ట్ సిటీ, కేరళలో రెండవ అతిపెద్ద , కొచ్చి ఇన్ఫోపార్క్‌కు నిలయం. కక్కనాడ్ సాఫ్ట్‌వేర్ ఎగుమతి ప్రమోషన్ జోన్ (ఎస్ఇపిజెడ్) కు కూడా నిలయం. కొచ్చిలో దిగిన అంతర్జాతీయ జలాంతర్గామి కేబుల్ వ్యవస్థలు కక్కనాడ్‌లో వాటి నోడ్‌లను ఏర్పాటు చేశాయి. సెజ్ లో కాగ్నిజెంట్ టెక్నాలజీ సొల్యూషన్స్, విలియమ్స్లియా, రెంచ్ సొల్యూషన్స్, సదర్లాండ్ గ్లోబల్ సొల్యూషన్స్ ఉన్నాయి.
కక్కనాడ్‌లో ఈ కింది ఐటి పార్కులు ఉన్నాయి:
స్మార్ట్ సిటీ
ఇన్ఫోపార్క్
ముత్తూట్ టెక్నోపోలిస్
కిన్ఫ్రా హైటెక్ పార్క్
పార్శ్వనాథ్ ఐటీ పార్క్
ట్రాన్స్-ఆసియా టెక్ టవర్
ఎచ్.డి.ఐ.ఎల్ సైబర్ సిటీ
ఎలక్ట్రానిక్స్ సిటీ, కొచ్చి
డబ్లు.టి.సి - వరల్డ్ ట్రేడ్ సెంటర్, కొచ్చి
ఇవన్నీ కలిసి కేరళ నుండి ఐటి ఎగుమతుల్లో 25% వాటాను కలిగి ఉన్నాయి.
కేరళ పుస్తక ప్రచురణ సంస్థకు చెందిన ముద్రణాలయం కక్కనాడ్‌లో ఉంది. ఇది కేరళ ప్రభుత్వ ముద్రణారంగలో అతిపెద్ద మల్టీకలర్ ఆఫ్‌సెట్ ప్రింటింగ్ యూనిట్.
ప్రసార మాధ్యమం
కక్కనాడ్ కొచ్చికి ప్రసార కేంద్రం కూడా. ఇది జాతీయ టెలివిజన్ బ్రాడ్‌కాస్టర్ దూరదర్శన్ టెరెస్ట్రియల్ రిలే స్టేషన్‌కు నిలయం. ప్రసార భారతి, ప్రజా ప్రసారాన్ని నియంత్రిస్తున్న కార్పొరేషన్, కక్కనాడ్‌లో మార్కెటింగ్ విభాగాన్ని కలిగి ఉంది. కక్కనాడ్ ప్రభుత్వ యాజమాన్యంలోని కొచ్చి యఫ్.ఎమ్ రేడియోను నిర్వహిస్తోంది. రెడ్ ఎఫ్ఎమ్ ప్రాంతీయ కార్యాలయం సీపోర్ట్ - ఎయిర్‌పోర్ట్ రోడ్‌లోని కక్కనాడ్‌లో, ఇన్ఫోపార్క్ ఎక్స్‌ప్రెస్ వేకి సమీపంలో ఉంది.
ఆరోగ్య సంరక్షణ
సన్‌రైజ్ హాస్పిటల్
కుసుమగిరి మానసిక ఆరోగ్య కేంద్రం
హృద్య మల్టీ స్పెషాలిటీ క్లినిక్
త్రిక్కాకర మున్సిపల్ కో-ఆపరేటివ్ హాస్పిటల్
ఇతరాలు
వండర్లా, రాష్ట్రంలోనే అతిపెద్ద థీమ్ పార్క్, కక్కనాడ్ సమీపంలో ఉంది.
ఇ.ఎం.ఎస్. కో-ఆపరేటివ్ లైబ్రరీ, 70,000 కంటే ఎక్కువ శీర్షికలు కక్కనాడ్‌లో ఉన్నాయి.
ట్రినిటీ వరల్డ్ టవర్ కక్కనాడ్‌లోని అతిపెద్ద అపార్ట్మెంట్ ప్రాజెక్ట్‌లలో ఒకటి. ట్రినిటీ వరల్డ్‌లో 4 టవర్లు ఉన్నాయి.
బెంగళూరుకు చెందిన ప్రెస్టీజ్ గ్రూప్ అభివృద్ధి చేసిన టౌన్‌షిప్ ప్రాజెక్ట్ లో భాగంగా కుసుమగిరి హాస్పిటల్ ఎదురుగా ప్రెస్టీజ్ ఫోరమ్ మాల్ ప్రతిపాదించబడింది.
తులసి గ్రీన్‌ఫీల్డ్ విల్లాస్ - ఇన్ఫోపార్క్ & స్మార్ట్‌సిటీ సమీపంలో అతిపెద్ద అనుకూలీకరించిన విల్లా ప్రాజెక్ట్. గేటెడ్ కమ్యూనిటీలో 86 విల్లాలు.
రీజనల్ కెమికల్ ఎగ్జామినర్స్ లాబొరేటరీ, ఎర్నాకులం-కేరళ ప్రభుత్వం కింద కెమికల్ ఎగ్జామినర్స్ లాబొరేటరీ విభాగానికి చెందిన మూడు ప్రయోగశాలలలో ఒకటి-కక్కనాడ్ వద్ద ఉంది. ఇది ఎర్నాకులం, ఇడుక్కి, త్రిస్సూర్ మరియు పాలక్కాడ్ జిల్లాల మధ్య నాలుగు జిల్లాలపై అధికార పరిధిని కలిగి ఉంది.
ఎబిఎడి బ్లూచిప్ అనేది కక్కనాడ్‌లోని ఇన్‌ఫోర్‌పార్క్, స్మార్ట్‌సిటీ కొచ్చికి సమీపంలో ఎబిఎడి బిల్డర్స్ ద్వారా రెసిడెన్షియల్ అపార్ట్మెంట్
యసోరామ్ బిల్డర్స్ ఎర్నాకులంలోని తమ్మనంలో అబోడ్ ప్రాజెక్టు
లగ్జరీ ఫర్నిచర్ దుకాణం, బెస్పోక్ ఫర్నిచర్, మరిన్ని కైపడముగల్, సీపోర్ట్-ఎయిర్‌పోర్ట్ రోడ్, కక్కనాడ్‌లో ఉన్నాయి
స్కైలైన్ స్పెక్ట్రా అనేది కక్కనాడ్‌లోని ఇన్ఫోపార్క్ సమీపంలోని స్కైలైన్ బిల్డర్స్ ద్వారా కక్కనాడ్‌లోని నివాస విలాసవంతమైన అపార్ట్మెంట్.
ఎస్.ఎం.ఎస్ బిల్డర్లు కక్కనాడ్‌కు సమీపంలో అనేక రెసిడెన్షియల్ అపార్ట్మెంట్ ప్రాజెక్ట్‌లను కలిగి ఉన్నారు.
కోడ్‌విల్స్ అనేది కక్కనాడ్‌లోని ఇన్ఫోపార్క్ లోపల కక్కనాడ్‌లోని వెబ్‌సైట్ అభివృద్ధి సంస్థ.
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు
Coordinates on Wikidata |
బొగ్గులవాగు ప్రాజెక్టు మానేరు నదికి ఉపనది యైన బొగ్గులవాగుపై నిర్మించిన మధ్య తరహా నీటిపారుదల ప్రాజెక్టు. దీన్ని జయశంకర్ భూపాలపల్లి జిల్లా, మల్హర‌రావు మండలం లోని రుద్రారం గ్రామం నుండి 6.5 కి.మీ. దూరాన నిర్మించారు. ఇది కరీంనగర్ నుండి 96 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. దీన్ని 1976-77లో ప్రారంభించి 1987లో పూర్తిచేశారు. దీనిద్వారా 5,150 ఎకరాలకు సాగునీరందుతుంది.
దీని జలాశయ నిల్వ సామర్థ్యం 0.365 టిఎమ్‌సి. జయశంకర్ భూపాలపల్లి జిల్లా లోని కాటారం, మల్హర్రావు మండలాల్లోని 5,150 ఎకరాలకు ఈ ప్రాజెక్టు నుండి నీరందుతుంది.
మూలాలు
తెలంగాణ జలాశయాలు |
గోద్రా శాసనసభ నియోజకవర్గం గుజరాత్ రాష్ట్రంలోని నియోజకవర్గాలలో ఒకటి. ఈ నియోజకవర్గం పంచ్‌మహల్ జిల్లా, పంచ్‌మహల్ లోక్‌సభ నియోజకవర్గం పరిధిలోని ఏడు శాసనసభ నియోజకవర్గాల్లో ఒకటి.
ఈ నియోజకవర్గం పరిధిలో గోద్రా మండలంలోని సంపా, బఖ్ఖర్, తర్వాడి, ఛవాద్, పిపాలియా, బోడిద్ర బుజార్గ్, ధోలి, వాన్సియా, ఖజురి సంపా, మోర్ దుంగరా, నాసిర్‌పూర్, ఛబన్‌పూర్, సామ్లి, పాధియార్, విన్జోల్, దారుణియ, ధనోల్ (జంగిల్), తంబ్లా, చంచోపా, కనజియా, ఓర్వాడా, కేవడియా, చంచెలవ్, ఎరండి, కొట్టా, జఫ్రాబాద్, భామయ్య, పాండ్వా, బేటియా, వావాడి ఖుర్ద్, వేగన్‌పూర్, తువా, గుసర్, గోలి, భీమా, గవాసి, హర్కుండి, అంబాలి, వావాడి బుజార్గ్, గఢ్, లాడ్‌పూర్, వదేలవ్, సంకలి, అంగలియా, బమ్రోలి ఖుర్ద్, గడుక్‌పూర్, దయాల్, లిలేసర, చిఖోద్ర, హమీర్‌పూర్, రూపన్‌పురా, నాని కంతాడి, రైసింగ్‌పురా, రాణిపురా, చాంచ్‌పూర్, రతన్‌పూర్ (రేలియా), కళ్యాణ, అసర్ది, భలోడియా, వెరా అన్కాద్ రెలియా,, వట్లావ్, తర్బోరాడి, ప్రతాప్పురా, రాంపూరా (జోడ్కా), ధనోల్, ఇస్రోదియా, మహేలోల్, భాన్‌పురా, కరణ్‌పురా, పోపత్‌పురా, వనక్‌పూర్, మహులియా, ఛరియా, కలియ కువా, రించియా, తాజ్‌పూర్, థానా గర్జన్, సారంగ్‌పూర్, జిత్‌పురా, భలనియా, భట్‌పురా, టోర్నా లదుపురా, అచ్చల, గోద్రా (ఎం) గ్రామాలు ఉన్నాయి.
ఎన్నికైన సభ్యులు
2022 గుజరాత్ శాసనసభ ఎన్నికలు:గోద్రా
2017 గుజరాత్ శాసనసభ ఎన్నికలు:గోద్రా
2012 గుజరాత్ శాసనసభ ఎన్నికలు:గోద్రా
మూలాలు
గుజరాత్ శాసనసభ నియోజకవర్గాలు |
భారతదేశంలోని మధ్య రాజ్యాలు క్రీస్తుపూర్వం 3 వ శతాబ్దం నుండి 13 వ శతాబ్దం వరకు భారతదేశంలో రాజకీయ సంస్థలుగా ఉన్నాయి. క్రీస్తుపూర్వం 230 నుండి మౌర్య సామ్రాజ్యం క్షీణించడం, శాతవాహన రాజవంశం అభివృద్ధి తరువాత ఈ కాలం ప్రారంభమవుతుంది.
"మధ్య" కాలం సుమారు 1500 సంవత్సరాలు కొనసాగి 13 వ శతాబ్దంలో ముగిసింది. 1206 లో స్థాపించబడిన ఢిల్లీ సుల్తానేటు అభివృద్ధి తరువాత చోళుల ముగింపు (క్రీ.పూ 1279 లో మరణించిన మూడవ రాజేంద్ర చోళుడు).
ఈ కాలం రెండు యుగాలను కలిగి ఉంది: క్లాసికలు ఇండియా, మౌర్య సామ్రాజ్యం నుండి సా.శ. 6 వ శతాబ్దంలో గుప్తసామ్రాజ్యం చివరి వరకు, సా.శ. 6 వ శతాబ్దం నుండి భారతదేశం మధ్యయుగ ప్రారంభం ఔతుంది. ఇది క్లాసికలు హిందూ మతం యుగంగా భావించబడింది. ఇది క్రీ.పూ 200 నుండి సా.శ. 1100 వరకు ఉంది. సా.శ. 1 - సా.శ. 1000 వరకు భారతదేశ ఆర్థిక వ్యవస్థ ప్రపంచంలోనే అతిపెద్దదిగా అంచనా వేయబడింది. ప్రపంచ సంపదలో మూడింట ఒక వంతు, పావు వంతు మధ్య ఉంది. ఇది 13 వ శతాబ్దం చివరి మధ్యయుగ కాలం తరువాత జరిగింది.
వాయవ్య భారతం
క్రీస్తుపూర్వం 2 వ శతాబ్దంలో మౌర్య సామ్రాజ్యం ప్రాంతీయ శక్తులను విలీనం చేసుకుంది. మొత్తం వాయవ్యభారతం క్రీ.పూ 200 - సా.శ. 300 మధ్య ఆక్రమణదారుల శ్రేణిని ఆకర్షించింది. పురాణాలు ఈ తెగలలో చాలా మందిని విదేశీయులు, అనాగరికులు (మెలెచాలు) అని వర్ణిస్తాయి. మొదట శాతవాహన రాజవం, తరువాత గుప్తసామ్రాజ్యం, మౌర్య సామ్రాజ్యం తరువాత వచ్చిన రెండు రాజ్యాలు, ఈ యుద్ధాల కారణంగా ఎదురయ్యే ఒత్తిడి కారణంగా చివరికి అంతర్గతంగా కుప్పకూలిపోయే ముందు వరుస విస్తరణలను కలిగి ఉండటానికి ప్రయత్నించాయి.
ఆక్రమణకు ప్రయత్నించిన గిరిజనులు బౌద్ధమతం ద్వారా ప్రభావితమయ్యారు. ఇది ఆక్రమణదారులు, శాతవాహనులు, గుప్తుల ప్రోత్సాహంతో అభివృద్ధి చెందుతూనే ఉంటూ రెండు సంస్కృతుల మధ్య సాంస్కృతిక వంతెనను అందిస్తుంది. కాలక్రమేణా ఆక్రమణదారులు గంగా మైదానాలలో సమాజం, తత్వశాస్త్రంపై ప్రభావం చూపినందున "భారతీయులు" అయి దీనికి విరుద్ధంగా ప్రభావితమయ్యారు. ఈ కాలం సాంస్కృతిక విస్తరణ, సమైక్యవాదం ద్వారా ప్రేరణ పొందిన మేధో, కళాత్మక విజయాలతో కొత్త రాజ్యాలు సిల్కు రోడ్డులోకి ప్రవేశిస్తాయి.
ఇండో - సిథియను శాకాలు
శాకాల శాఖగా భావించబడుతున్న ఇండో-సిథియన్లు దక్షిణ సైబీరియా నుండి బాక్ట్రియా, సోగ్డియా, అరాచోసియా, గాంధారా, కాశ్మీరు, పంజాబు, పశ్చిమ - మధ్య భారతదేశం, గుజరాతు, మహారాష్ట్ర, రాజస్థాన్లలోకి (2 వ శతాబ్దం మధ్య నుండి సి.ఇ. 4 వ శతాబ్దం వరకు) వలస వచ్చారు. భారతదేశంలో మొట్టమొదటి శాకా రాజు మాయూలు (మోగాలు) గాంధారాలో శాకా అధికారాన్ని స్థాపించారు. క్రమంగా వాయవ్య భారతదేశం మీద ఆధిపత్యాన్ని విస్తరించారు. భారతదేశంలో ఇండో-సిథియను పాలన సా.శ. 395 లో పాశ్చాత్య సాత్రపీలలో చివరిది మూడవ రుద్రసింహతో ముగిసింది.
మధ్య ఆసియాకు చెందిన సిథియను తెగలు భారతదేశం మీద దాడి చేయడాన్ని తరచుగా "ఇండో-సిథియన్ దండయాత్ర" అని అంటారు. ఇది భారతదేశ చరిత్రతో పాటు సమీప దేశాలలో ముఖ్యమైన పాత్ర పోషించింది. వాస్తవానికి, ఇండో-సిథియను యుద్ధం చైనా గిరిజనులతో వివాదంతో మద్య ఆసియన్ల సంచార జాతుల ప్రజలు ప్రేరేపించబడిన సంఘటనలలో ఒక అధ్యాయంగా ఉంది. ఇది బాక్ట్రియా, కాబూలు, పార్థియా, భారతదేశం మీద పశ్చిమాన రోం వరకు ప్రభావం చూపింది. భారతదేశం మీద దండెత్తి వివిధ రాజ్యాలను స్థాపించిన సిథియను సమూహాలలో, శకాలతో పాటు, మేడేలు వంటి ఇతర అనుబంధ తెగలు కూడా ఉన్నాయి, సిథియన్లు, మసాగెటే,గెటీ, పరమా కాంబోజా రాజ్యం, అవర్లు, బహ్లికులు, రిషికాలు, పరదా రాజ్యాలు ఉన్నాయి.
ఇండో - గ్రీకులు
క్రీస్తుపూర్వం రెండు శతాబ్దాలలో ఇండో-గ్రీకు రాజ్యం ఆధీనంలో వాయవ్య దక్షిణ ఆసియాలోని వివిధ ప్రాంతాలు ఉన్నాయి. వీటిని 30 మందికంటే అధికంగా హెలెనిస్టికు రాజులు పాలించారు. వీరు తరచూ ఒకరితో ఒకరు విభేదిస్తున్నారు.
ఇండో- గ్రీకు రాజ్యం క్రీస్తుపూర్వం 2 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో బాక్ట్రియాకు చెందిన మొదటి డెమెట్రియసు హిందూకుషు మీద దాడి చేసి స్థాపించబడు. భారతదేశంలోని గ్రీకులు చివరికి బాక్ట్రియాలో కేంద్రీకృతమై ఉన్న గ్రీకో-బాక్ట్రియను రాజ్యం నుండి విభజించబడ్డారు (ప్రస్తుత ఆఫ్ఘనిస్తాను, ఉజ్బెకిస్తాను మధ్య సరిహద్గాదు).
"ఇండో-గ్రీకు రాజ్యం" అనే వ్యక్తీకరణ అనేక రాజవంశ రాజకీయాలు ఉదారంగా ఉన్నారని వివరిస్తుంది. తక్షశిల పాకిస్తాను పంజాబు (పుష్కలవతి), సాగలా వంటి అనేక నగరాలు ఉన్నాయి. వారి కాలంలో ఈ నగరాలను అనేక రాజవంశాలు పాలించాయి. టోలెమి భౌగోళికం, తరువాతి సంచారసంస్కృతికి చెందిన రాజుల ఆధారంగా పాలకులు ఒక నిర్దిష్ట థియోఫిలా (రాజు) కూడా ఏదో ఒక సమయంలో సత్రపాలు (రాజ స్థానం)గా పేర్కొన్నారు.
పాలిబియసు అభిప్రాయం ఆధారంగా తరువాత వారు జత్యంతర వివాహాలు సంభవించాయి. మెగ్నీషియా గ్రీకు మొదటి యూతిడెమసు ఆయన కుమారుడు డెమెట్రియసు తండ్రిపరంగా గ్రీకు సంతతికి చెందినవాడు. పాక్షిక పర్షియా సంతతికి చెందిన మూడవ ఆంటియోకసు ది గ్రేట్ కుమార్తెతో డెమెట్రియసు వివాహ ఒప్పందం ఏర్పాటు చేయబడింది. తరువాతి ఇండో-గ్రీకు పాలకుల జాతి స్పష్టంగా లేదు. ఆర్టెమిడోరోసు అనికెటోసు (క్రీ.పూ. 80) ఇండో-సిథియను సంతతికి చెందినవారు కావచ్చు. బాక్ట్రియాకు చెందిన రోక్సానాను వివాహం చేసుకున్న అలెగ్జాండరు ది గ్రేట్, సల్యూకసు మొదటి నికేటరు సోగ్డియాకు చెందిన అపామాను వివాహం చేసుకున్నారు.
వారి పాలన సాగించిన రెండు శతాబ్దాల కాలంలో ఇండో-గ్రీకు రాజులు వారి నాణేల మీద చూసినట్లుగా గ్రీకు-భారతీయ భాషలను, చిహ్నాలను మిళితం చేశారు. అలాగే గ్రీకు - హిందూ, బౌద్ధ మత పద్ధతులను మిళితం చేశారు. వారి నగరాల పురావస్తు అవశేషాలలో బౌద్ధమతానికి వారు మద్దతు చేసిన సూచనలు, భారతీయ, హెలెనిస్టికు ప్రభావాల గొప్ప కలయికను సూచిస్తున్నాయి. ఇండో-గ్రీకు సంస్కృతి విస్తరణ పరిణామాలను కలిగి ఉంది. ముఖ్యంగా గ్రీకో-బౌద్ధ కళ ప్రభావం ద్వారా. చివరికి ఇండో-సిథియన్ల దండయాత్రల తరువాత ఇండో-గ్రీకులు సా.శ. 10 లో ఒక రాజకీయ సంస్థగా అదృశ్యమయ్యారు. అయినప్పటికీ అనేక శతాబ్దాలుగా గ్రీకు జనాభా నివాసిత భౌగోళికప్రాంతాలు ఇండో-పార్థియన్లు, కుషను సామ్రాజ్యం పాలనలో ఉండవచ్చు.
యవనులు
యవన (యోనా) ప్రజలు అక్షరాలా "అయోనియను" అంటే "పాశ్చాత్య విదేశీయుడు" అని అర్ధం. గాంధారను దాటి జీవిస్తున్నట్లు వర్ణించబడింది. యవనులు, శాకాలు పహ్లావులు, హునాలను (కొన్నిసార్లు వీరు మలేచాలు) "అనాగరికులు" అని వర్ణించారు. కాంబోజులు, మద్ర, కేకేయ రాజ్యం, సింధు నది ప్రాంతం, గాంధార నివాసులు కొన్నిసార్లు మ్లేచ్యులుగా వర్గీకరించబడ్డారు. కురు రాజ్యం, పంచాల సంస్కృతితో వారి సాంస్కృతిక భేదాలను సూచించడానికి ఈ పేరు ఉపయోగించబడింది.
ఇండో - పార్థియన్లు
క్రీస్తుపూర్వం 20 లో గోండోఫారెసు ఇండో-పార్థియను రాజ్యాన్ని స్థాపించాడు. 1 వ శతాబ్దం చివరలో కుషాను సామ్రాజ్యం ఆక్రమించే వరకు ఈ రాజ్యం కొద్దికాలం మాత్రమే కొనసాగింది. వీరిపాలనలో ఉదారచట్టాల కారణంగా చిన్న రాజవంశాలు తమ స్వాతంత్ర్యాన్ని కొనసాగించారు.
పహ్లవులు
పహ్లావులు గురించి పురాతన భారతీయ గ్రంథాలైన మనుస్మతి, వివిధ పురాణాలు, రామాయణం, మహాభారతం, బృహత్సంహిత వంటి హిందూ మతగ్రంధాలలో ప్రస్తావించబడింది. కొన్ని గ్రంథాలలో పహ్లవులు దక్షిణ భారతదేశంలోని పల్లవ రాజవంశానికి పర్యాయపదంగా పేర్క్నబడింది. వాయు పురాణం పహ్లవ, పహ్నవ మధ్య తేడాను కలిగి ఉండగా, వామన పురాణం, మత్స్య పురాణం రెండింటినీ పల్లవ అని సూచిస్తాయి. బ్రహ్మండ పురాణం, మార్కెండేయ పురాణం రెండింటినీ పహ్లావ లేదా పల్లవ అని పిలుస్తారు. మహాభారతం భీష్మపర్వం పహ్లావులకు, పల్లవులకు మధ్య తేడా లేదు. పహ్లావులు శాకా సమూహమైన పారసికాలని భావిస్తున్నారు. పి. కార్నెగీ అభిప్రాయంలో, పహ్లావా బహుశా పార్థి లేదా పార్థియను భాష అయిన పెహ్ల్వి మాట్లాడేవారుగా ఉన్నారని భావిస్తున్నారు. బుహ్లెరు అదేవిధంగా పహ్లావా పార్థవ ఇండికు రూపం "పార్థియను" అని సూచిస్తుంది. క్రీస్తుపూర్వం 4 వ శతాబ్దంలో కాటియానా వర్తికా సకా-పార్థవా గురించి ప్రస్తావించింది. ఇది శాకా-పార్థియన్ల (బహుశా వాణిజ్యం ద్వారా) గురించి అవగాహనను ప్రదర్శిస్తుంది.
పశ్చిమ సాత్రపీలు
పశ్చిమ సత్రాపీలు (సా.శ. 35-405) భారతదేశం పశ్చిమ, మధ్య భాగానికి సాకా పాలకులు (సౌరాష్ట్ర, మాల్వా: ఆధునిక గుజరాతు, దక్షిణ సింధు, మహారాష్ట్ర, రాజస్థాను, మధ్యప్రదేశు రాష్ట్రాలు). పెరిప్లసు (ఎరిథ్రేయను సముద్రం) అభిప్రాయం ఆధారంగా వారి రాజ్యం లేదా కొంత భూభాగాన్ని "అరియాకా" అని పిలుస్తారు. ఇండో-సిథియన్ల వారసులైన వారు భారత ఉపఖండంలోని ఉత్తర భాగాన్ని పరిపాలించిన కుషాను సామ్రాజ్యంతో సమకాలీనులుగా ఉన్నారు. బహుశా వారి అధిపతుల మధ్య భారతదేశంలో పాలించిన ఆంధ్ర శాతవాహన రాజవంశంగా ఉండవచ్చు. వారు తమ నాణేల మీద "సాత్రపీలు" అని ఉన్నప్పటికీ, వారు " పశ్చిమ సాత్రపీలు " ఆధునిక హోదాకు చేరుకోవడానికి దారితీసింది. టోలెమి భౌగోళిక శాస్త్రం ఇప్పటికీ వారిని "ఇండో-సిథియన్లు" అని అంటుంది. మొత్తంగా సుమారు 350 సంవత్సరాల కాలంలో 27 స్వతంత్ర పాశ్చాత్య సత్రాపీ పాలకులు ఉన్నారు.
కుషానులు
కుషాను సామ్రాజ్యం (సుమారు 1 వ -3 వ శతాబ్దాలు) మొదట బాక్ట్రియాలో అము దర్యా మధ్య ప్రవాహం ఇరువైపులా ఏర్పడింది. 1 వ శతాబ్దంలో (ప్రస్తుతం ఉత్తర ఆఫ్ఘనిస్తాను, తజికిస్తాను, ఉజ్బెకిస్తాను) కుషాను సామ్రాజ్యం తమ భూభాగాన్ని పంజాబు, గంగా పరీవాహక ప్రాంతాల వరకు విస్తరించింది. ఈ ప్రక్రియలో భారత ఉపఖండంలోని ఉత్తర భాగంలో అనేక రాజ్యాలను జయించారు. కుషాన్లు ప్రధాన " సిల్కు రోడ్డు " మధ్య భాగాన్ని స్వాధీనం చేసుకున్నారు. అందువలన తూర్పున భారతదేశం, చైనా మధ్య పశ్చిమ భూముల వాణిజ్యం పశ్చిమప్రాంతంలో రోమను సామ్రాజ్యం, పర్షియా వాణిజ్యం మీద నియంత్రణ కలిగి ఉంది.
కనిష్క చక్రవర్తి గొప్ప బౌద్ధమతం పోషకుడు; ఏది ఏమయినప్పటికీ కుషనులు భారత ఉపఖండం వైపు దక్షిణ దిశగా విస్తరించడంతో తరువాత నాణేలలో దేవతలు కొత్త హిందూ ఆధిక్యతను ప్రతిబింబించారు.
ఇండో - ససానియన్లు
సాసానియన్లు సింధు ప్రాంతంలో తమ ప్రభావాన్ని చూపుతూ కుషాన్లు సామ్రాజ్యం నుండి భూములను స్వాధీనం చేసుకుని సామ్రాజ్యం విస్తరించి సా.శ. 240 లో ఇండో-సాసానియన్లను స్థాపించారు. రషీదును కాలిఫేటు ససానియన్లను పడగొట్టబడే వరకు వారు ఈ ప్రాంతంలో తమ ప్రభావాన్ని కొనసాగించారు. వారు హెఫ్తాలైటు సామ్రాజ్యం దండయాత్రల ద్వారా సా.శ. 410 లో స్థానభ్రంశం చెందారు.
హెప్తాలైటు హ్యూనాలు
వాయవ్య భారతం మీద దాడి చేయడానికి వచ్చిన మరొక మధ్య ఆసియా సంచార సమూహం హెప్తాలైటు హ్యూనాలు. కుషాను సామ్రాజ్యాన్ని స్థాపించిన యుయెజీతో కూడా వారు చేతులు కలిపారు. బమ్యను (ప్రస్తుత ఆఫ్ఘనిస్తాను)ను వారి రాజధానిగా చేసుకుని వారు సింధు, ఉత్తర భారతదేశం అంతటా తమ పాలనను విస్తరించారు. తద్వారా గుప్త సామ్రాజ్యం పతనమైంది. చివరికి వారు టర్కీ ప్రజలతో అనుబంధంగా ఉన్న సాసానియను సామ్రాజ్యం చేతిలో ఓడిపోయారు.
రారు
క్రీ.పూ. 450 నుండి రారు రాజవంశం ప్రస్తుత సింధు, ఈశాన్య భారతదేశాన్ని పాలించింది. రోర్లు రోరి నుండి పరిపాలించారు.
రాయీలు
రాయి రాజవంశ పాలకులు (సింధు) బుద్ధిజాన్ని అనుసరించారు. అయినప్పటికీ వారు వారి రాజధాని " ఆరోరు " సమీపంలోని సుక్కూరులో శివాలయం నిర్మ్ంచారు.
గాంధారియను కాంభోజులు
గాంధార సాత్రపీలు ఆఫ్ఘనిస్థాను ప్రాంతంలో స్వతంత్ర పాలకులుగా పాలించారు. వీరు తంగు రాజవంశం, టిబెట్టు సామ్రాజ్యం, ఇస్లామికు కాల్ఫేటు, టర్కీ తెగలతో భూభాగాలను స్వాధీనం చేసుకోవడంలో పోటీపడ్డారు.
కర్కోటులు
సా.శ. 625 లో కార్కోటా సామ్రాజ్యం స్థాపించబడింది. 8 వ శతాబ్దంలో వారు కాశ్మీరు మీద తమ పాలనను పదిలం చేసుకున్నారు.
ఈ రాజవంశంలోని అత్యంత ప్రసిద్ధ పాలకుడు లలితాదిత్య ముక్తపిడా. కల్హణుడి " రాజతరంగిని " ఆధారంగా ఆయన టిబెటియన్లను, కన్యాకుబ్జాకు చెందిన యశోవర్మను ఓడించి తరువాత మగధకు తూర్పున ఉన్న కమరూప, గౌడ, కళింగ రాజ్యాలను జయించాడు. ఆయన మాల్వా, గుజరాతుల మీద తన ప్రభావాన్ని విస్తరించాడని, సింధు వద్ద అరబ్బులను ఓడించాడని కల్హణుడు పేర్కొన్నాడు. చరిత్రకారుల అభిప్రాయం ఆధారంగా లలితాదిత్య విజయాలను కల్హణుడు అతిశయోక్తిగా వర్ణించాడని భావించబడింది.
కాబూలు షాహీలు
3 వ శతాబ్దంలో కుషాను సామ్రాజ్యం క్షీణించినప్పటి నుండి 9 వ శతాబ్దం ఆరంభం వరకు కాబూలు షాహి రాజవంశాలు కాబూలు లోయ, గాంధార భూభాగాలను పరిపాలించాయి. సా.శ. 565 సా.శ.-670 నుండి ఈ రాజ్యం కాబూలు షాహీ రాట్బెల్షాహను అని పిలువబడింది. కపిసా, కాబూలులను రాజధానులుగా చేసుకుని పాలించింది. తరువాత ఉడాభండపుర (హుండు) కొత్త రాజధానిగా చేసుకుని పాలించింది. పురాతన కాలంలో షాహి అనే బిరుదు ఆఫ్ఘనిస్తాను, భారత ఉపఖండంలోని వాయవ్య ప్రాంతాలలో బాగా ప్రాచుర్యం పొందిన రాజ బిరుదుగా కనిపిస్తుంది. నియరు ఈస్టులో ముందుగానే వ్యత్యాసాన్ని ఉపయోగించారు. కానీ తరువాత శాకాలు, కుషాణులు, హ్యూనాలు, బాక్ట్రియన్లు, కపిసా (కాబూలు), గిల్గిటు పాలకులు ఉపయోగించారు. పర్షియను రూపంలో ఈ శీర్షిక క్షతియా - క్షథియా - క్షతియనం, కుషానుల షావో, మిహిరాకుల (హునా అధిపతి)లో సాహాగా కనిపిస్తుంది. కుషేన్లు అచెమెనిదులను అనుకరించడంలో షా-ఇన్-షాహి ("షావనో షావో") అనే బిరుదును స్వీకరించినట్లు పేర్కొన్నారు. షాహిలు సాధారణంగా రెండు యుగాలుగా విభజించబడ్డారు-బౌద్ధ షాహిలు, హిందూ షాహీలు. ఈ మార్పు సా.శ. 870 లో జరిగింది.
గంగా మైదానం, దక్కను
మౌర్య సామ్రాజ్యం పతనం తరువాత, వాయవ్యం నుండి మధ్య ఆసియా తెగల ప్రవాహాన్ని అడ్డుకుని పోరాడటానికి శాతవాహనులు బాధ్యతవహించి మౌర్యుల తరువాత సారాజ్యశక్తిగా ఎదిగారు. దక్కను పీఠభూమిలో ఉన్న శాతవాహనులు బౌద్ధమతం ప్రచారం ప్రవేశపెట్టారు. అలాగే ఉత్తర గంగా మైదానాలు, దక్షిణ ప్రాంతాల మధ్య సంబంధాన్ని (ఉపనిషత్తులు ప్రాధాన్యత పొందిన భూమిని) ప్రాంతాల అనుసంధానికి మార్గం వేసారు. చివరికి వాయవ్య ఆక్రమణదారులతో వివాదం, అంతర్గత కలహాలు బలహీనపడిన కారణంగా దక్కను మధ్య భారత ప్రాంతాలలో అనేక దేశాలకు పుట్టుకొచ్చాయి. ఇండో-గంగా మైదానంలో గుప్తా సామ్రాజ్యం ఉద్భవించి "స్వర్ణయుగం"గా పునరుద్భవించింది. సామ్రాజ్యం వికేంద్రీకృత స్థానిక పరిపాలనా విధానాలతో హునా దండయాత్రలతో పతనమయ్యే వరకు భారతీయ సంస్కృతిని వ్యాప్తి చేసింది. గుప్తా సామ్రాజ్యం పతనం తరువాత, గంగా ప్రాంతం అనేక రాజ్యాలుగా విడిపోయి, హర్షుని ఆధ్వర్యంలో తాత్కాలికంగా తిరిగి కలిసింది. తరువాత రాజపుత్ర రాజవంశాలు పుట్టుకొచ్చాయి. భారతదేశంలోని దక్షిణ ప్రాంతాలలో ఏర్పడిన కొత్త దేశాలకు ఇండో-గంగా మైదానం మద్య సుదీర్ఘకాలం కొనసాగిన సాంస్కృతి, సైనిక శక్తి వలసలకు దక్కనులో చాళుక్యుల భూభాగం ప్రధాన కేంద్రంగా అభివృద్ధి చెందింది.
శాతవాహన సామ్రాజ్యం
శాతవాహన రాజవంశం మౌర్య సామ్రాజ్యానికి భూస్వామ్యంగా ప్రారంభమైంది. మౌర్యసామ్రాజ్య రాజవంశం క్షీణతతో స్వాతంత్ర్యాన్ని ప్రకటించింది. వారు తమ పాలకుల చిత్రాలను చిత్రించిన నాణేలను జారీ చేసిన మొట్టమొదటి ఇండికు పాలకులుగా, బౌద్ధమతం ప్రోత్సాహానికి ప్రసిద్ధి చెందారు. ఫలితంగా ఎల్లోరా గుహల నుండి గుంటూరు జిల్లాలోని అమరావతి గ్రామం వరకు బౌద్ధ స్మారక చిహ్నాలు ఉన్నాయి. వారు ఒక సాంస్కృతిక వంతెనను ఏర్పరుచుకున్నారు. వాణిజ్యం, చింతనలు, సంస్కృతిని గంగా మైదానాల నుండి భారతదేశం దక్షిణ కొనకు బదిలీ చేయడంలో వీరు కీలక పాత్ర పోషించారు.
తమ పాలనను స్థాపించడానికి శాతవాహనులు శుంగా సామ్రాజ్యంతో, తరువాత మగధకు చెందిన కన్వా రాజవంశాలతో పోటీ పడవలసి వచ్చింది. తరువాత వారు సాకాలు, యోనాలు, పహ్లావుల చొరబాట్ల నుండి తమ భూభాగాలను రక్షించడంలో పోరాడవలసి వచ్చింది. ముఖ్యంగా పాశ్చాత్య సాత్రపీలతో వారు జరిపిన పోరాటాలు వారిని బలహీనపరిచడంతో సామ్రాజ్యం చిన్న రాజ్యాలుగా విడిపోయింది.
మహా మేఘవాహన రాజవంశం
(క్రీ.పూ. 250 లు క్రీ.పూ. 400) మౌర్య సామ్రాజ్యం క్షీణించిన తరువాత మహామేఘవాహనాలు పేరుతో కళింగ పురాతన పాలక రాజవంశంగా అభివృద్ధి చెందుతుంది. రాజవంశం మూడవ పాలకుడు ఖరబేలా ఉమ్మడి శకం (కామన్ ఎరా) ప్రారంభంలో వరుస పోరాటాలలో భారతదేశాన్ని చాలావరకు జయించాడు. ఖరబేలా కళింగ సైనిక శక్తిని తిరిగి స్థాపించారు: ఖరబేలా సైన్యాధ్యతలో కళింగ రాజ్యం అప్పటి సింహళ (శ్రీలంక), బర్మా (మయన్మారు), సియాం (థాయిలాండు), వియత్నాం, కాంభోజ (కంబోడియా) లతో అనుసంధానించే వాణిజ్య మార్గాలతో బలీయమైన సముద్ర ప్రాప్తిని కలిగి ఉంది. బోర్నియో, బాలి, సముద్రా (సుమత్రా), జబద్వీప (జావా). పాండ్య రాజవంశం (ఆధునిక ఆంధ్రప్రదేశ్) వంటి దక్షిణ భారత ప్రాంతాలు, మగధ, అంగ, శాతవాహనులకు వ్యతిరేకంగా ఖరాబా అనేక విజయవంతమైన పోరాటాలకు నాయకత్వం వహించి కళిగసామ్రాజ్యాన్ని గంగా - కావేరి మధ్యప్రాంతాలలో విస్తరించాడు.
ఖరవెల రాజ్యం శ్రీలంక, బర్మా, థాయిలాండు, వియత్నాం, కంబోడియా, బోర్నియో, బాలి, సుమత్రా, జావాతో అనుసంధానించే వాణిజ్య మార్గాలతో బలీయమైన సముద్ర సామ్రాజ్యాన్ని కలిగి ఉంది. కళింగకు చెందిన వలసవాదులు శ్రీలంక, బర్మా, అలాగే మాల్దీవులు, సముద్ర ఆగ్నేయాసియాలో స్థిరపడ్డారు. మలేషియాలో భారతీయులను కెలింగు అని పిలుస్తారు.
మతపరంగా సహనంతో ఉన్నప్పటికీ ఖరబేల జైన మతాన్ని పోషించాడు. భారత ఉపఖండంలో జైనమతం ప్రచారానికి బాధ్యత వహించాడు. కాని ఆయన ప్రాముఖ్యత భారతీయ చరిత్రలో పలుమార్లు నిర్లక్ష్యం చేయబడింది. ఒడిశాలోని భువనేశ్వరు సమీపంలోని ఉదయగిరి, ఖండగిరి గుహలలో ఆయన ప్రసిద్ధ పదిహేడు లైన్ రాక్-కట్ హతిగంఫే శాసనం ఖరాబేలా గురించి సమాచారం ప్రధాన వనరుగా ఉంది. హతిగుంఫా శాసనం ఆధారంగా ఆయన మగధలోని రాజగ్రిహ మీద దాడి చేశాడు. తద్వారా బామెట్రియాకు చెందిన ఇండో-గ్రీకు రాజు మొదటి డెమెట్రియసును మధురకు తిరిగి వెళ్ళమని ప్రేరేపించాడు.
భర్షివ రాజవంశం
గుప్తుల పెరుగుదలకు ముందు భార్షివ రాజులు ఇండో-గంగా మైదానాలను చాలావరకు పాలించారు. వారు గంగా నది ఒడ్డున పది అశ్వమేధ యాగాలు చేసారు. సముద్రగుప్తుడు తన అలహాబాదు స్తంభంలో నాగ పాలకులను పేర్కొన్నాడు.
గుప్తులు
క్లాసికలు యుగం గుప్తసామ్రాజ్యం (సి.ఎ. 320 సి.ఇ.-550 సి.ఇ.) క్రింద భారత ఉపఖండంలో ఎక్కువ భాగం తిరిగి సమఖ్యం చేయబడింది. ఈ కాలాన్ని భారత స్వర్ణయుగం అని పిలుస్తారు. సైన్సు, టెక్నాలజీ, ఇంజనీరింగు, కళలు, మాండలికం, సాహిత్యం, తర్కం, గణితం, ఖగోళ శాస్త్రం, మతం, తత్వశాస్త్రంలో విస్తారమైన సాధనలు గుర్తించబడ్డాయి. ఇవి సాధారణంగా హిందూ సంస్కృతి పిలువబడే అంశాలను స్పష్టీకరించాయి. ఈ కాలంలో సున్నా భావనతో సహా దశాంశ సంఖ్యా వ్యవస్థ భారతదేశంలో కనుగొనబడింది. అయినప్పటికీ గుప్తులు నాయకత్వంలో ఏర్పడిన శాంతి, శ్రేయస్సు భారతదేశంలో శాస్త్రీయ, కళాత్మక ప్రయత్నాలను కొనసాగించడానికి దోహదపడింది.
గుప్తుల పాలనలో శిఖరాగ్రానికి చేరిన సాంస్కృతిక సృజనాత్మకత అంశాలలో వాస్తుశిల్పం, శిల్పం, చిత్రలేఖనం ప్రాధాన్యత వహించాయి.
గుప్తుల కాలంలో కాళిదాసు, ఆర్యభట్ట, వరాహమిహిరా, విష్ణు శర్మ, వాత్సాయన, వంటి పండితులను ప్రాధాన్యత సంతరించుకున్నారు. వారు వివిధ విద్యా రంగాలలో పురోగతి సాధించారు. గుప్తయుగంలో సైన్సు, రాజకీయ నిర్వహణ అభివృద్ధి చెందింది. వాణిజ్య సంబంధాలు ఈ ప్రాంతాన్ని ఒక ముఖ్యమైన సాంస్కృతిక కేంద్రంగా మార్చాయి. ఈ ప్రాంతాలను బర్మా, శ్రీలంక, రెండింటిలోని సమీప రాజ్యాలు ప్రభావితం చేస్తూ ఈ ప్రాంతాన్ని ఏర్పాటు చేశాయి.
గుప్తులు తమ పాలనను చట్టబద్ధం చేయడానికి వేదకాలానికి చెందిన యాగాలు చేసారు. అయినప్పటికీ వారు బౌద్ధమతాన్ని కూడా పోషించారు. బ్రాహ్మణ సనాతన ధర్మానికి ప్రత్యామ్నాయాన్ని అందించడం కొనసాగించింది. మొదటి ముగ్గురు పాలకుల సైనిక దోపిడీలు - మొదటి చంద్రగుప్తుడు (సి.ఎ. 319–335), సముద్రగుప్తుడు (సి.ఎ. 335–376), రెండవ చంద్రగుప్తా (సి.ఎ. 376–415) - వారి నాయకత్వంలో భారతదేశంలోని అత్యధిక భూభాగాన్ని స్వాధీనం చేసుకున్నారు. 5 వ శతాబ్దం మొదటి సగం నాటికి ఆఫ్ఘనిస్తానులో హూణులు తమంతట తామే స్వతంత్రంగా స్థాపించుకునే వరకు వారు వాయవ్య రాజ్యాలను ప్రతిఘటించడంలో విజయం సాధించారు. వారి బమియాను రాజధానిగా చేసుకుని పాలించారు. ఏది ఏమయినప్పటికీ దక్కను దక్షిణ భారతదేశంలో అధికమైన ఉత్తరప్రాంత దాడుల కారణంగా ఎక్కువగా ప్రభావితం కాలేదు.
వకతకాలు
ఒకతకా సామ్రాజ్యం గుప్తసామ్రాజ్య సమకాలీనులు. శాతవాహనుల తరువాత పాలకులైన వారు ఉత్తర, దక్షిణ సరిహద్దులను ఏర్పరుచుకున్నారు.
3 వ - 5 వ శతాబ్దాలలో నేటి ఆధునిక రాష్ట్రాలైన మధ్యప్రదేశ్, మహారాష్ట్ర ప్రాంతాలను పరిపాలించారు. వకాతకా పాలకుల ఆధ్వర్యంలో అజంతా గుహలు (యునెస్కో ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశం) రాక్-కట్ బౌద్ధ విహారాలు, చైత్యాలు నిర్మించబడ్డాయి. చివరికి వాటి చాళుక్యులు ఆక్రమించారు.
హర్షవర్ధనుడు
గుప్తసామ్రాజ్యం పతనం తరువాత గంగా మైదానాలు అనేక చిన్న దేశాలుగా విరిగిపోయాయి. కన్నౌజు హర్షసామ్రాజ్య పాలకుడు హర్షవర్ధనుడు తన పాలనలో వాటిని కొంతకాలం నియంత్రించగలిగాడు. చాళుక్యుల (రెండవ పులకేసి) చేతిలో ఓటమి మాత్రమే అతని పాలనను నర్మదా నదికి దక్షిణంగా విస్తరించకుండా నిరోధించింది. ఆయన పాలన తరువాత ఈ ఐక్యత ఎక్కువ కాలం కొనసాగలేదు. సా.శ. 647 లో ఆయన మరణించిన వెంటనే ఆయన సామ్రాజ్యం విచ్ఛిన్నమైంది.
గుజరాలు
సా.శ. 550 - 1018 వరకు గుర్జార్లు ఉత్తర భారతదేశ చరిత్రలో దాదాపు 500 సంవత్సరాలు గొప్ప పాత్ర పోషించారు. గుర్జారులు ప్రస్తుత రాజస్థా ప్రాంతాన్ని శతాబ్దాలుగా పాలించారు. వారు భిల్మలు (భిన్మలు లేదా శ్రీమలు) సమీపంలో రాజధాని నిర్మించుకున్నారు. ఇది మౌంటు అబూకు వాయవ్య దిశలో దాదాపు 50 మైళ్ళ దూరంలో ఉంది. భిల్మలు గుర్జార్లు 9 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో కన్నూజును (గంగానదితీరంలో ఉంది) జయించి, వారి రాజధానిని కన్నూజ్కు బదిలీ చేసి ఒక సామ్రాజ్యాన్ని స్థాపించారు. అది శిఖరాగ్రస్థానానికి చేరుకున్న సమయంలో తూర్పున బీహారు, పశ్చిమాన " కోల్పోయిన నది" హక్రా, అరేబియా సముద్రం, ఉత్తరాన హిమాలయ - సుత్లాజు, దక్షిణాన జుమ్నా, నర్మదా సరిహద్దులుగా ఉన్నాయి. ఈ రాజ్యానికి చెందిన ప్రాంతమైన బ్రోచును నందిపురి (లేదా నాడోలు) గుర్జారాలు కూడా పాలించారు.
విష్ణుకుండినులు
విష్ణుకుండినసామ్రాజ్యం 5 వ - 6 వ శతాబ్దాలలో దక్కను, ఒడిశా, దక్షిణ భారతదేశంలోని కొన్ని ప్రాంతాలను పాలించిన ఒక భారతీయ రాజవంశం. తూర్పు దక్కను చాళుక్య, రెండవ పులకేషి స్వాధీనం చేసుకోవడంతో విష్ణుకుండినుల పాలన ముగింపుకు వచ్చింది. పులకేశి తాను స్వాధీనం చేసుకున్న భూభాగాలకు తన సోదరుడు కుబ్జా విష్ణువర్ధనను రాజప్రతినిధిగా నియమించారు. చివరికి విష్ణువర్ధన తన స్వాతంత్ర్యాన్ని ప్రకటించి తూర్పు చాళుక్య రాజవంశం ప్రారంభించాడు.
మైత్రకాలు
మైత్రకా సామ్రాజ్యం పశ్చిమ భారతదేశంలో గుజరాతును సా.శ. 475 నుండి సా.శ. 767 వరకు పాలించింది. గుప్తసామ్రాజ్యం ఆధ్వర్యంలో సౌరాష్ట్ర ద్వీపకల్పంలో సైన్యాధ్యక్షుడుగా పనిచేసిన సేనాపతి (జనరల్) భతర్కా 5 వ శతాబ్దం చివరి భాగంలో గుజరాతు స్వతంత్ర పాలకుడిగా తనను తాను స్వతంత్రం ప్రకటించుకుని సేనాపతి రాజవంశం స్థాపించాడు. మొదటి ఇద్దరు మైత్రాకా పాలకులైన భతార్కా, మొదటి ధరసేన సేనాపతి (జనరల్) బిరుదును మాత్రమే ఉపయోగించారు. మూడవ పాలకుడు ద్రోణసింహ తనను మహారాజుగా ప్రకటించుకున్నాడు. గుహసేన రాజు తన పూర్వీకుల మాదిరిగానే తన పేరుతో పరమభట్టారక పదానుధ్యత అనే పదాన్ని ఉపయోగించడం మానేశాడు. ఇది గుప్తా అధిపతులకు నామమాత్రపు విధేయతను ప్రదర్శించడం మానేసింది. ఆయన తరువాత ఆయన కుమారుడు రెండవ ధరసేన మహాధిరాజా బిరుదును ఉపయోగించాడు. ఆయన కుమారుడు తరువాతి పాలకుడు మొదటి సిలాదిత్య, ధర్మదిత్యను " హ్యూయెన్ త్సాంగ్ " గొప్ప పరిపాలనా సామర్థ్యం అరుదైన దయ, కరుణ కలిగిన చక్రవర్తి" గా అభివర్ణించాడు. మొదటి సిలాదిత్య తరువాత అతని తమ్ముడు మొదటి ఖరగ్రాహా వారసత్వపాలకుడిగా పాలించారు. " విర్ది కాపర్ ప్లేట్ గ్రాంట్ (సి.ఇ.616)" మొదటి ఖరగ్రాహా పాలించిన భూభాగాలలో ఉజ్జయిని ఉందని రుజువు చేస్తుంది.
గుజరా పార్థియన్లు
గుర్జారా ప్రతిహారా సామ్రాజ్యం (హిందీ: गुर्जर प्रतिहार) 6 వ నుండి 11 వ శతాబ్దాల వరకు ఉత్తర భారతదేశాన్ని పాలించి ఉత్తరభారతదేశాన్ని ఎక్కువ భాగం పరిపాలించిన భారతీయ రాజవంశంగా గుర్తించబడింది. శ్రేయస్సు, శక్తి శిఖరాగ్రం చేరుకున్న సమయంలో (సా.శ. 836-సా.శ.910) ఇది దాని భూభాగం మేరకు గుప్తా సామ్రాజ్యంతో పోటీ చేసింది.
భారతదేశ చరిత్రలో గుర్జారా ప్రతిహారా సామ్రాజ్యం ప్రాముఖ్యతను ఎత్తిచూపిన డాక్టరు ఆర్. సి. మజుందారు "దాదాపు ఒక శతాబ్దం పాటు పూర్తి కీర్తితో కొనసాగిన గుర్జారా ప్రతిహారా సామ్రాజ్యం, ముస్లింల ఆక్రమణకు ముందు ఉత్తర భారతదేశంలో చివరి గొప్ప సామ్రాజ్యం". చాలా మంది చరిత్రకారులు ఈ గౌరవం హర్ష సామ్రాజ్యానికి ఇచ్చారు. కాని నిజమైన సమర్థన లేదు. బహుశా ప్రతిహారా సామ్రాజ్యం పెద్దది, కచ్చితంగా తక్కువ స్థాయిలో గుప్తా సామ్రాజ్యానికి ప్రత్యర్థిగా నిలిచింది. జునైదు కాలంలో పశ్చిమ దేశాల నుండి వచ్చిన విదేశీ దండయాత్రలను విజయవంతంగా ప్రతిఘటించిన ఘనత సాధించింది. దీనిని అరబు రచయితలు స్వయంగా గుర్తించారు.
ఎలిఫిన్‌స్టోన్ కాలానికి చెందిన భారతదేశ చరిత్రకారులు ప్రపంచంలోని ఇతర ప్రాంతాలలో వేగంగా అభివృద్ధి చెందిన ముస్లిముల దండయాత్రలను భారతదేశంలో నెమ్మదిగా పురోగమించడం గురించి ఆశ్చర్యపోయారు. ఈ ప్రత్యేకమైన దృగ్విషయాన్ని వివరించడానికి సందేహాస్పదమైన చెల్లుబాటు వాదనలు తరచూ ముందుకు వస్తాయి. గుజరా ప్రతిహారా సైన్యశక్తి సింధు పరిమితికి మించి ముస్లింల పురోగతిని సమర్థవంతంగా అడ్డుకున్నది. దాదాపు మూడు వందల సంవత్సరాలుగా వారి మొదటి విజయం సాధ్యం అయింది. తరువాతి సంఘటనలలో ఇది "భారతదేశ చరిత్రకు గుర్జారా ప్రతిహారాల ముఖ్య సహకారం"గా పరిగణించబడుతుంది.
రాజపుత్రులు
రాజపుత్ర వంశం ఒక హిందూ రాజవంశం. వారు గంగా మైదానాల నుండి ఆఫ్ఘను పర్వతాల వరకు విస్తరించి ఉన్నారు. సస్సానిదు సామ్రాజ్యం, గుప్తా సామ్రాజ్యం పతనం నేపథ్యంలో ఈ ప్రాంతంలోని అనేక రాజ్యాల వివిధ రాజవంశాలు స్వతంత్ర రాజవంశాలుగా తమ ఉనికిని చాటుకున్నాయి. బౌద్ధ పాలక రాజవంశాలు హిందూ పాలక రాజవంశాలుగా మారడాన్ని సూచిస్తుంది.
కటోచు రాజవంశం
కటోచు చంద్రవంశీ వంశానికి చెందిన హిందూ రాజపుత్ర వంశం; ఇటీవలి పరిశోధనలతో కటోచు పురాతన రాజవంశంలో ఒకటి కావచ్చు అని భావిస్తున్నారు.
చౌహానులు
చౌహాను రాజవంశం సా.శ. 8 నుండి 12 వ శతాబ్దాల మద్యకాలంలో అభివృద్ధి చెందింది. ఆ యుగంలోని మూడు ప్రధాన రాజపుత్ర రాజవంశాలలో ఇది ఒకటి. మిగిలినవి ప్రతిహారులు, పరమరాలు. చౌహాను రాజవంశాలు ఉత్తర భారతదేశంలో, పశ్చిమ భారతదేశంలోని గుజరాతు రాష్ట్రంలో అనేక ప్రదేశాలలో స్థిరపడ్డాయి. వారు రాజపుతానా లోని నైరుతిలో సిరోహి నుండి తూర్పున బుండి, కోట వరకు వీరు ప్రముఖంగా ఉన్నారు. శాసనాలు వాటిని అంబరు (తరువాత జైపూరు) జిల్లాలోని ఉప్పు సరస్సు ప్రాంతమైన సంభారుతో అనుబంధిస్తాయి. (శాఖంబరి శాఖ సంభారు సరస్సు సమీపంలో ఉండి పాలక గుర్జారా-ప్రతిహారాలో వివాహం సంబంధం ఏర్పరుచుకుని ఉత్తర భారతదేశంలో ఒక సామ్రాజ్యాన్ని పాలించారు) చౌహాన్లు రాజకీయ విధానాన్ని అవలంబించారు. వారు ఎక్కువగా చాళుక్యులకు, ముస్లిం సమూహాలకు వ్యతిరేకంగా ప్రచారం చేస్తారు. 11 వ శతాబ్దంలో వారు తమ రాజ్యం దక్షిణ భాగంలో అజయమేరు (అజ్మీర్) నగరాన్ని స్థాపించారు. 12 వ శతాబ్దంలో చౌహన్లు తోమారాల నుండి ధిలికా (ఢిల్లీ పురాతన పేరు ) ను స్వాధీనం చేసుకున్నారు. వారి యమునా ప్రవాహక ప్రాంతంలో కొంత భూభాగాన్ని ఆక్రమించారు.
చౌహాను రాజ్యం ఉత్తర భారతదేశంలో మూడవ పృథ్వీరాజు (సా.శ. 1165–సా.శ. 1192) పాలనలో ప్రముఖ రాజ్యంగా అవతరించింది. ఆయనను పృథ్వీ రాజ్ చౌహాన్ (రాయ్ పిథోరా) అని కూడా అంటారు. 1191 లో జరిగిన మొదటి తారైను యుద్ధంలో ఘోరు మొహమ్మదు దండయాత్రను ప్రతిఘటించి తిప్పికొట్టిన ఢిల్లీ చౌహాను రాజుగా మూడవ పృథ్వీరాజు జానపద కథలు, చారిత్రక సాహిత్యాలలో ప్రసిద్ధి చెందాడు. మేవారు సహా ఇతర రాజపుత్ర రాజ్యాల నుండి సైన్యాలు ఆయనకు సహాయపడ్డాయి. 1192 లో రెండవ తారైను యుద్ధంలో పృథ్వీరాజు ఆయన సైన్యాలు ఘోరు మొహమ్మదు నుండి పారిపోయిన తరువాత చౌహాను రాజ్యం కూలిపోయింది.
కచవా
కచవా పూర్వ సామ్రాజ్య శక్తుల సామంతరాజ్యంగా ఉద్భవించింది. 8 వ -10 వ శతాబ్దంలో కన్నౌజు (ప్రాంతీయ స్థానం-శక్తి, హర్ష సామ్రాజ్యం విచ్ఛిన్నమైన తరువాత) పతనం తరువాత మాత్రమే చంబలు నది ప్రాంతంలో (ప్రస్తుత మద్యప్రదేశు) కచ్చపాఘాట రాజ్యం ప్రధాన శక్తిగా ఉద్భవించిందని కొంతమంది పండితులు అభిప్రాయపడుతున్నారు.
పరమారాలు
పరమారా రాజవంశం మధ్యయుగపు ప్రారంభ భారత రాజవంశం. ఆయన మధ్య భారతదేశంలోని మాల్వా ప్రాంతాన్ని పాలించాడు. ఈ రాజవంశాన్ని ఉపేంద్ర సి. సా.శ. 800 ఈ రాజవంశం అత్యంత ముఖ్యమైన పాలకుడు మొదటి భోజా తత్వవేత్త అయిన రాజు, బహుముఖ ప్రఙాశాలి. పరమరా రాజ్యం స్థానం ధారా నగరి (మధ్యప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోని ప్రస్తుత ధారు నగరం).
చాళుక్యులు
స్థానిక సాహిత్యంలో చాళుక్యులు (సోలంకీలు అని కూడా పిలుస్తారు) హిందువులు. గుజరాతులో అన్హిల్వారా (ఆధునిక సిద్ధపూరు పటాను)ను వారి రాజధానిగా చేసుకుని పాలించారు. గుజరాతు హిందూ మహాసముద్రం వాణిజ్యానికి ఒక ప్రధాన కేంద్రంగానూ, అన్హిల్వారా భారతదేశంలో అతిపెద్ద నగరాల్లో ఒకటిగానూ ప్రసిద్ధి చెందింది. జనాభా 1000 సంవత్సరంలో 1,00,000 గా అంచనా వేయబడింది. చాళుక్యులు కాతియవారు లోని సోమనాథు పటాను వద్ద ఉన్న గొప్ప సముద్రతీర ఆలయ శివుని పోషకులు; 1026 లో ఘజ్ని మహముదు చేత తొలగించబడిన తరువాత భీమ దేవు ఈ భవనాన్ని పునర్నిర్మించటానికి సహాయం చేశాడు. అతని కుమారుడు కర్ణుడు భిలు రాజు ఆశాపాలు (అశావలు)ను జయించి తరువాత సబర్మతి నది ఒడ్డున కర్ణావతి (ఆధునిక అహ్మదాబాదు) అనే నగరాన్ని స్థాపించారు.
ఢిల్లీ తోమరాలు
9 వ -12 వ శతాబ్దంలో ఢిల్లీలోని తోమారాలు ప్రస్తుత ఢిల్లీ, హర్యానాలోని కొన్ని ప్రాంతాలను పరిపాలించారు. చారిత్రక విలువ కలిగిన బార్డికు ఇతిహాసాల నుండి ఈ రాజవంశం గురించి చాలా తక్కువ సమాచారం లభించింది. వారి చరిత్ర పునర్నిర్మాణం చేయడం కష్టం. బార్డికు సంప్రదాయం ఆధారంగా రాజవంశ స్థాపకుడు అనంగపాలు తువారు (అనగా మొదటి తోమారా అనంగపాల) సా.శ. 736 లో ఢిల్లీని స్థాపించారు. అయితే ఈ సమాచారప్రామాణికత సందేహాస్పదంగా ఉంది. చివరి తోమారా రాజు (అనంగపాలు అని కూడా అంటారు) ఢిల్లీ సింహాసనాన్ని పృథ్వీరాజు చౌహానుకు వదిలాడని బార్డికు ఇతిహాసాలు చెబుతున్నాయి. ఈ వాదన కూడా సరికాదు: పృథ్వీరాజు తన తండ్రి సోమేశ్వర నుండి ఢిల్లీని వారసత్వంగా పొందారని చారిత్రక ఆధారాలు చూపిస్తున్నాయి. సోమేశ్వర బిజోలియా శాసనం ఆధారంగా ఆయన సోదరుడు నాలుగవ విగ్రహరాజ ధిలికా (ఢిల్లీ), ఆషిక (హన్సీ) లను స్వాధీనం చేసుకున్నాడు; ఆయన బహుశా తోమారా పాలకుడిని ఓడించాడు.
ప్రతిహారులు
ప్రతిహారులు మాండోరు (ప్రస్తుత జోధ్పూరు సమీపంలో) నుండి పాలించారు. గ్వాలియరు చిత్తోరు వారిని ఓడించడానికి ముందు వారు రాణా బిరుదును స్వీకరించారు.
పాలాలు
బౌద్ధ రాజవంశానికి చెందిన పాల సామ్రాజ్యపాలకులు భారత ఉపఖండంలోని ఈశాన్య ప్రాంతాన్ని పాలించారు. పాలా (అనే పేరు రక్షకుడు అని అర్ధం) పాలా అనే పేరును చక్రవర్తుల పేర్లకు ముగింపుగా ఉపయోగించబడింది. పాలాలు మహాయాన బౌద్ధమతం మహాయాన తాంత్రిక పాఠశాలల అనుచరులు. పాలాల మొదటి పాలకుడు గోపాలా. సా.శ. 750 లో గౌరు (పశ్చిన బెంగాలు)లో ప్రజాస్వామ్య ఎన్నిక ద్వారా ఆయన అధికారంలోకి వచ్చారు. ఈ సంఘటన మహా జనపదాల కాలం తరువాత దక్షిణ ఆసియాలో జరిగిన మొదటి ప్రజాస్వామ్య ఎన్నికలలో ఒకటిగా గుర్తించబడింది. ఆయన సా.శ. 750-సా.శ. 770 నుండి పరిపాలించాడు. బెంగాలు మొత్తం మీద తన నియంత్రణను విస్తరించడం ద్వారా తన స్థానాన్ని పదిలం చేసుకున్నాడు. బౌద్ధ రాజవంశం 4 శతాబ్దాలు (సా.శ. 750-1120) కొనసాగింది. బెంగాలులో స్థిరత్వం సుసంపన్నతకు దారితీసింది. వారు అనేక దేవాలయాలు, కళాకృతులను సృష్టించారు. అలాగే నలంద, విక్రమాశిల విశ్వవిద్యాలయాలకు మద్దతు ఇచ్చారు. ధర్మపాల నిర్మించిన సోమపురా మహావిహర భారత ఉపఖండంలోని గొప్ప బౌద్ధ విహారాగా గుర్తించబడింది.
ధర్మపాల, దేవపాల ఆధ్వర్యంలో ఈ సామ్రాజ్యం గరిష్ఠ స్థాయికి చేరుకుంది. ధర్మపాల సామ్రాజ్యాన్ని భారత ఉపఖండంలోని ఉత్తర భాగాలకు విస్తరించింది. ఇది ఉపఖండం నియంత్రణ కొరకు మరోసారి శక్తి పోరాటం చేయడానికి ప్రేరేపించింది. ధర్మపాల వారసుడు దేవపాల, దక్షిణ ఆసియాలో, అంతకు మించి సామ్రాజ్యాన్ని విస్తరించాడు. అతని సామ్రాజ్యం తూర్పున అస్సాం, ఉత్కాలా, వాయవ్యంలో కంబోజ (ఆధునిక ఆఫ్ఘనిస్తాను), దక్షిణాన దక్కను వరకు విస్తరించింది. పాల రాగిఫలకం శాసనం ఆధారంగా దేవపాలా ఉత్కాలాలను నిర్మూలించి ప్రాగ్యోతిషా (అస్సాం) ను జయించాడు. హునుల అహంకారాన్ని చెదరగొట్టారు. ప్రతిహారసు, గుర్జారా, ద్రవిడల ప్రభువులను అణగదొక్కారు.
దేవపాల మరణంతో పాల సామ్రాజ్యం ఆధిపత్య కాలం ముగిసింది. ఈ సమయంలో అనేక స్వతంత్ర రాజవంశాలు, సరికొత్త రాజ్యాలు ఉద్భవించాయి. అయితే మొదటి మహీపాల పాలా పాలనను పునరుజ్జీవింపజేశాడు. ఆయన బెంగాలు మొత్తం మీద నియంత్రణను తిరిగి పొంది సామ్రాజ్యాన్ని విస్తరించాడు. రాజేంద్ర చోళుడు చాళుక్యుల దండయాత్రల నుండి ఆయన బయటపడ్డాడు. మొదటి మహిపాల తరువాత పాల రాజవంశం మళ్ళీ క్షీణత మొదలైంది. రాజవంశం చివరి గొప్ప పాలకుడు రామపాల కొంతవరకు రాజవంశం స్థానాన్ని తిరిగి పొందగలిగాడు. ఆయన వరేంద్ర తిరుగుబాటును అణిచివేసి తన సామ్రాజ్యాన్ని కామరూప, ఒడిశా, ఉత్తర భారతదేశాలకు విస్తరించాడు.
పాల సామ్రాజ్యాన్ని బెంగాలు స్వర్ణ యుగంగా పరిగణించవచ్చు. టిబెటు, భూటాను, మయన్మారులలో మహాయాన బౌద్ధమతం ప్రవేశపెట్టడానికి పాలాలు బాధ్యత వహించారు. పాలాలు ఆగ్నేయ ఆసియాలో విస్తృతమైన వాణిజ్యం, ప్రభావాన్ని కలిగి ఉంది. సైలేంద్ర సామ్రాజ్యం (ప్రస్తుత మలయా, జావా, సుమత్రా), శిల్పాలు, నిర్మాణ శైలి ప్రాముఖ్యత వహించాయి.
చంద్రాలు
చంద్రా రాజవంశం బెంగాలు ప్రాంతాన్ని పాలించారు. వీరు పాలాల సమకాలీనులు.
తూర్పు గంగాలు
11 వ శతాబ్దం నుండి 15 వ శతాబ్దం ఆరంభం వరకు తూర్పు భారత గంగా రాజవంశం పాలకులు కళింగాలను అధిగమించి పాలించారు. వీరి పాలనలో ఆధునిక భారత రాష్ట్రాలైన ఒరిస్సా, పశ్చిమ బెంగాలు, జార్ఖండు, ఛత్తీసుఘరు, మధ్యప్రదేశు, ఆంధ్రప్రదేశ్ అంతర్భాగంగా ఉన్నాయి. వారి రాజధాని కళింగనగరు అని పిలువబడింది. ఇది ప్రస్తుత ఒడిశా సరిహద్దులో ఉన్న ఆంధ్రప్రదేశ్ లోని శ్రీకాకుళం జిల్లాలోని శ్రీముఖాలింగం. వీరు నిర్మించిన ఒడిశాలోని కోణార్క వద్ద ఉన్న కోణార్కు సూర్యదేవాలయం ప్రపంచ వారసత్వ సంపదగా గుర్తించబడింది. దీనిని రాజు మొదటి నరసింహదేవ (సా.శ. 1238– సా.శ. 1264) నిర్మించాడు. వారి పాలనలో (సా.శ.1078-1434) ఇండో-ఆర్యను ఆర్కిటెక్చరు అని పిలువబడే ఆలయ నిర్మాణం కొత్త శైలిని ఏర్పరచింది. రాజు అనంతవర్మ చోదగంగ దేవా (సా.శ. 1078–1147)లో ఈ రాజవంశాన్ని స్థాపించాడు. ఆయన మతానికి ప్రాముఖ్యత ఇచ్చాడు. అలాగే కళ, సాహిత్య పోషకుడుగా ఉన్నాడు. ఆయన ఒరిస్సాలోని ప్రసిద్ధ పూరి జగన్నాథ ఆలయాన్ని నిర్మించిన ఘనత పొందాడు.
అనంతవర్మను చోదగంగదేవ తరువాత మొదటి నరసింహదేవ (సా.శ. 1238–1264) వంటి సుప్రసిద్ధ పాలకులు వచ్చారు. తూర్పు గంగా రాజవంశ పాలకులు ఉత్తర, దక్షిణ భారతదేశం నుండి ముస్లిం పాలకుల నిరంతర దాడుల నుండి తమ రాజ్యాన్ని రక్షించడమే కాక, వారి ముస్లిం విరోధులను విజయవంతంగా జయించి వారి భూభాగాలను ఆక్రమించి ఓడించిన కొద్దిమంది సామ్రాజ్యాలలో ఒకరుగా గుర్తించబడ్డారు. తూర్పు గంగా రాజు నరసింహ మొదటి దేవా బెంగాలు రాజ్యం మీద దాడి చేసి సుల్తానుకు భారీ ఓటమిని ఇచ్చాడు. దాదాపు ఒక శతాబ్దం పాటు సుల్తానేటు గంగా చక్రవర్తుల భూభాగాలను ఆక్రమించలేదని ఇది నిర్ధారిస్తుంది. ఆయన సైనిక పోరాటాలను నేటికీ ఒడిశాలో జానపద కథలుగా మిగిలిపోయింది. ఈ రాజ్యం వాణిజ్యం ద్వారా అభివృద్ధి చెందింది. సంపద ఎక్కువగా దేవాలయాల నిర్మాణంలో ఉపయోగించబడింది. 15 వ శతాబ్దం ఆరంభంలో రాజవంశం పాలన నాలుగవ భానుదేవ (సా.శ. 1414–1434) పాలనతో ముగిసింది.
సేనాలు
12 వ శతాబ్దంలో ఈ రాజవంశంలోని రెండవ పాలకుడు విజయ సేన చివరి పాల చక్రవర్తి మదనాపాలాను ఓడించి తన పాలనను స్థాపించాడు. బల్లాల సేన బెంగాలులో కులీనా వ్యవస్థను ప్రవేశపెట్టాడు. విజయసేన నబాదువిపును రాజధానిగా చేసి పాలన సాగించాడు. ఈ రాజవంశం నాల్గవ రాజు లక్ష్మణ సేను బెంగాలు దాటి సామ్రాజ్యాన్ని బీహారు, అస్సాం, ఉత్తర ఒరిస్సా, బహుశా వారణాసి వరకు విస్తరించాడు. తరువాత లక్ష్మణ ముస్లింల చేతిలో ఓడిపోయి తూర్పు బెంగాలుకు పారిపోయి అక్కడ ఆయన మరికొన్ని సంవత్సరాలు పరిపాలించాడు. సేన రాజవంశం హిందూ మతాన్ని పునరుద్ధరణ తీసుకుని వచ్చి భారతదేశంలో సంస్కృత సాహిత్యాన్ని పండించింది.
వర్మనులు
వర్మను రాజవంశం (వర్మను రాజవంశం (కామపురా) కాదు) తూర్పు బెంగాలును పాలించారు. వీరు సేనాల సమకాలీనులు.
వాయవ్యం
కామపురా
350 నుండి 1140 వరకు ఉనికిలో ఉన్న కామపురా (ప్రాగ్జ్యోతిషపురం) దావకాతో పాటు అస్సాంలోని చరిత్రాత్మక రాజ్యాలలో ఒకటి. నేటి గౌహతి, ఉత్తర గౌహతి, తేజ్పూరులను వారి రాజధానుల చేసుకుని మూడు రాజవంశాలు పాలించాయి. దాని శిఖరాగ్రస్థితిలో ఇది మొత్తం బ్రహ్మపుత్ర లోయ, ఉత్తర బెంగాలు, భూటాను, బంగ్లాదేశులోని భాగాలను, కొన్ని సార్లు పశ్చిమ బెంగాలు, బీహారు ప్రాంతాలను కూడా పాలించింది.
వర్మను రాజవంశం
వర్మను సామ్రాజ్యాన్ని పుష్యవర్మను చేత స్థాపించాడు. ఆయన కామరూప చారిత్రక పాలకులు; సముద్రాగుప్తా సమకాలీనుడు. ఈ రాజవంశం గుప్తా సామ్రాజ్య సామంత రాజ్యంగా మారింది. కాని గుప్తుల శక్తి క్షీణించడంతో మహేంద్రవర్మను (CE 470-494) రెండు అశ్వమేధ యాగాలు చ్సాడు. మూడు కామరూప రాజవంశాలలో ఇది మొదటిది. వర్మన్లు తరువాత మ్లేచ్చ వారి తరువాత పాల రాజవంశాలు పాలించారు.
మ్లేచ్చ రాజవంశం
వర్మను రాజవంశం తరువాత వచ్చిన మ్లేచ్చ రాజులు 10 వ శతాబ్దం చివరి వరకు పాలించారు. వారు తమ రాజధాని నుండి హరుపేశ్వరా (తేజ్పూరు) పరిసరాలలో పాలించారు. నరకాసురుడి వంశీయులుగా భావించబడుతున్న ఈ పాలకులు ఆదిమవాసులు. చారిత్రక సాక్ష్యాల ఆధారంగా పది మంది మ్లేచ్ఛపాలకులు పాలించారని భావిస్తున్నారు.
పాలాలు
మ్లేచ్చ రాజవంశం తరువాత కామరూప పాల రాజవంశం దుర్జయ (ఉత్తర గౌహతి)ను రాజధానిగా చేసుకుని పాలించింది. 12 వ శతాబ్దం చివరి వరకు ఈ రాజవంశం పాలించింది.
కామరూప వ్యవస్థాపకుడు బ్రహ్మ పాల (సా.శ. 900-920) పాల రాజవంశం (సా.శ. 900–1100). రాజవంశం దుర్జయను రాజధాని (ఆధునిక ఉత్తర గౌహతి) రాజధానిగా చేసుకుని పాలించింది. పాల రాజులలో గొప్పవాడు ధర్మ పాలా కామరూప (ఉత్తర గౌహతి) తన రాజధానిగా చేసుకున్నాడు. ఈ శ్రేణిలో మరొక ముఖ్యమైన సార్వభౌముడు రత్న పాలా. బార్గావ సౌలకుచిలలో ఆయన భూమిని మంజూరు చేసిన రికార్డులు కనుగొనబడ్డాయి. ఇంద్ర పాల గురించిన అవశేషాన్ని గువహతి వద్ద కనుగొన్నారు. పాల రాజవంశం జయ పాల (సా.శ.1075-సా.శ.1100) తో ముగిసింది.
త్విప్రా
ప్రాంతంలో మేఘనా, సుర్మా నదులతో బ్రహ్మపుత్ర నది సంగమం ప్రాంతంలో రాజ్యం స్థాపించబడింది. రాజధానిని ఖోరోంగ్మా అని పిలుస్తారు. ఇది నేటి బంగ్లాదేశు సిల్హెటు డివిజన్లో మేఘనా నది వెంట ఉంది.
దక్కను పీఠభూమి, దక్షిణం
సహస్రాబ్ది మొదటి భాగంలో దక్షిణాది వివిధ చిన్న రాజ్యాలు స్వతంత్రం ప్రకటించుకున్నాయి. గంగా మైదానాలలోని గందరగోళానికి, బౌద్ధమతం, జైనమతం భారతదేశం దక్షిణ కొన వరకు వ్యాప్తి చెందాయి. గుప్తసామ్రాజ్యం పతనం తరువాత సహస్రాబ్ది రెండవ భాగంలో ఉత్తర రాజ్యాల సైనిక, సాంస్కృతిక శక్తితో దక్షిణాది రాజ్యాల పెరుగుదల సంభవించింది.
7 - 13 వ శతాబ్దం మధ్యకాలంలో భారత ఉపఖండంలో రాజవంశ చరిత్ర ప్రధాన రాజకీయ ఇతివృత్తం ప్రాంతీయవాదం అధికరించింది. సాధారణంగా ఈ కాలంలోని సామాజిక రాజకీయ వాస్తవాలను మూడు లక్షణాలుగా వర్గీకరిస్తాయి.
మొదటిది, బ్రాహ్మణీయ మతాల వ్యాప్తి స్థానిక ఆరాధనల సంస్కృతీకరణ, బ్రాహ్మణ సామాజిక క్రమం స్థానికీకరణ రెండు-మార్గం ప్రక్రియ.
రెండవది బ్రాహ్మణ అర్చక, భూస్వామ్య సమూహాల అధిరోహణ తరువాత ప్రాంతీయ సంస్థలు రాజకీయ పరిణామాలలో ఆధిపత్యం చెలాయించాయి.
మూడవది శాశ్వత సైనిక దాడులను తట్టుకోగల గొప్ప సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉన్న అనేక రాజవంశాలు తలెత్తడం వలన ప్రాంతీయ రాజ్యాలు తరచూ పరాజయాలు అరుదుగా మొత్తం వినాశనం ఎదుర్కొన్నాయి.
భారతద్వీపకల్పం 8 వ శతాబ్దపు త్రైపాక్షిక శక్తి పోరాటంలో చాళుక్యులు (క్రీ.పూ.556-క్రీ.పూ.757), కాంచీపురంలో పల్లవులు (క్రీ.పూ.300–క్రి.పూ.888), పాండ్యులు పాల్గొన్నారు. చాళుక్య పాలకులను వారి సామంతులు రాష్ట్రకూటులు (సా.శ. 753-సా.శ.973) పడగొట్టారు. పల్లవ, పాండ్య రాజ్యాలు రెండూ శత్రువులు అయినప్పటికీ, రాజకీయ ఆధిపత్యం కోసం నిజమైన పోరాటం పల్లవ, చాళుక్య రాజ్యాల మధ్య జరిగింది.
రాష్ట్రకూటుల ఆవిర్భావం దక్షిణ భారతదేశ చరిత్రలో ఒక కొత్త శకానికి నాంది పలికింది. పాన్-ఇండియన్ సామ్రాజ్యం ఇడియం దక్షిణం వైపుకు వెళ్లింది. ఇప్పటివరకు నర్మదా నది వరకు విస్తరించిన దక్షిణ భారత రాజ్యాలు తరువాత దక్షిణాన ఉన్న ప్రాంతాలను మాత్రమే పరిపాలించాయి. మొట్టమొదట గంగా మైదానాలకు ఉత్తరాన ప్రారంభం అయిన రాష్ట్రకూటులు బెంగాలు పాలాలు గుజరాతు రాజపుత్ర ప్రతిహరాల మీద విజయవంతంగా పోటీ చేసారు.
అంతర్గత సంఘర్షణలు ఉన్నప్పటికీ దక్షిణాదిలో చాలా ఎక్కువ కాలం వరకు స్థానిక స్వయంప్రతిపత్తి సంరక్షించబడింది. ఇక్కడ ఇది శతాబ్దాలుగా కొనసాగింది. అధిక కేంద్రీకృత ప్రభుత్వం లేకపోవడం గ్రామాలు, జిల్లాల పరిపాలన సంబంధిత స్థానిక స్వయంప్రతిపత్తి అధికరించింది. పశ్చిమ తీరంలో అరబ్బులతో, ఆగ్నేయాసియాతో విస్తృతమైన భూభాగ, సముద్ర వాణిజ్యం అభివృద్ధి చెందాయి. అలాగే ఆగ్నేయాసియాలో వాణిజ్యం సాంస్కృతిక విస్తరణకు దోహదపడింది. ఇక్కడ స్థానిక ఉన్నతవర్గాలు భారతీయ కళ, వాస్తుశిల్పం, సాహిత్యం, సామాజిక ఆచారాలను ఎంపిక చేసుకుంటాయి.
ఒకదానికొకటి భూభాగంలోకి పరస్పర వైరం, కాలానుగుణ దాడులు ఉన్నప్పటికీ దక్కను, దక్షిణ భారతదేశంలోని పాలకులు బౌద్ధమతం, హిందూ మతం, జైన మతం అనే మూడు మతాలను పోషించారు. మతాలు ఒకదానికొకటి రాజపోషణ కొరకు పోటీ పడ్డాయి. ఇది భూమి మంజూరులో వ్యక్తీకరించబడ్డాయి. ముఖ్యంగా స్మారక దేవాలయాల సృష్టిలో ఇవి నిర్మాణ అద్భుతాలుగా మిగిలిపోయాయి. ప్రాంతీయ పాలకులతో పోరాడుతూనే ఎలిఫాంటా ద్వీపం (ముంబై లేదా బొంబాయికి సమీపంలో), అజంతా, ఎల్లోరా (మహారాష్ట్రలో), పట్టాడకలు, ఐహోలు (కర్ణాటకలోని బాదామి), మహాబల్లిపురం, కాంచిపురం గుహ దేవాలయాలు (తమిళనాడు) శాశ్వతంగా ఉన్నాయి.
7 వ శతాబ్దం మధ్య నాటికి శివుడు, విష్ణువుల హిందూ భక్తి ఆరాధనలు ప్రజల మద్దతు కోసం తీవ్రంగా పోటీపడటంతో బౌద్ధమతం, జైన మతం క్షీణించడం ప్రారంభమైంది.
దక్షిణ భారతదేశంలో నేర్చుకునే వేదాంతశాస్త్రం భాష సంస్కృతం అయినప్పటికీ భక్తి (భక్తి) ఉద్యమాల పెరుగుదల ద్రవిడ భాషలలో స్థానిక సాహిత్యం స్ఫటికీకరణను అభివృద్ధి చేసింది: కన్నడ, తమిళం భాషలు తరచూ సంస్కృతం నుండి ఇతివృత్తాలు, పదజాలం తీసుకున్నాయి. అలాగే చాలా స్థానిక సాంస్కృతిక కథలను సంరక్షించారు. తమిళ సాహిత్యానికి ఉదాహరణలు రెండు ప్రధాన కవితలు, సిలప్పధికారం (ది జ్యువెల్డు అంక్లెటు), మణిమేకలై (ది జ్యువెల్డు బెల్టు); శైవ మతం, వైష్ణవిజం, భక్తి సాహిత్యం - హిందూ భక్తి కదలికలు; 12 వ శతాబ్దంలో కంబరామాయణం పునర్నిర్మాణం జరిగింది. దక్షిణాసియాలోని వివిధ ప్రాంతాలలో సాధారణ లక్షణాలతో దేశవ్యాప్త సాంస్కృతిక సంశ్లేషణ జరిగింది. అయితే సాంస్కృతిక ఇన్ఫ్యూషను, సమీకరణ ప్రక్రియ శతాబ్దాల భారతదేశ చరిత్రను రూపొందించి ప్రభావితం చేస్తుంది.
సంగకాల రాజ్యాలు
దక్షిణభారతదేశంలోని మూడు పురాతన తమిళ రాష్ట్రాలు: చేరా (పశ్చిమం), చోళ (తూర్పు), పాండ్య (దక్షిణం). ప్రాంతీయ ఆధిపత్యాన్ని కోరుతూ వారు అంతర్గతంగా ఒకరితో ఒకరు యుద్ధంలో పాల్గొన్నారు. గ్రీకు, అశోకను మూలాలలో వీటిని మౌర్య సామ్రాజ్యానికి మించిన ముఖ్యమైన భారతీయ రాజ్యాలుగా పేర్కొన్నారు. సంగం (అకాడమీ) రచనలు అని పిలువబడే పురాతన తమిళ సాహిత్యనిధి క్రీ.పూ 300 నుండి సా.శ. 200 వరకు ఈ రాజ్యాలలో జీవితం గురించి చాలా ఉపయోగకరమైన సమాచారాన్ని అందిస్తుంది.
తమిళ సామాజిక క్రమం ఆర్యను కులవ్యవస్థ నమూనా మీద కాకుండా విభిన్న పర్యావరణ ప్రాంతాల మీద ఆధారపడింది. అయినప్పటికీ ప్రారంభ దశలో బ్రాహ్మణులు ఉన్నత హోదాను కలిగి ఉన్నారు. సమాజంలోని విభాగాలు మాతృస్వామ్యం, మాతృక వారసత్వంతో వర్గీకరించబడ్డాయి-ఇవి 19 వ శతాబ్దంలో బాగా వెలుగులోకి వచ్చాయి. క్రాసు-కజిను వివాహం, బలమైన ప్రాంతీయ గుర్తింపు సాధించాయి. ప్రజలు మతానుచరణ నుండి వ్యవసాయ క్షేత్రాలకు తరలి రావడంతో గిరిజన ప్రజాప్రతినిధులు రాజులుగా ఉద్భవించారు. చిన్న తరహా నీటి చెరువులు (భారతదేశంలో మానవ నిర్మిత చెరువులను పిలుస్తారు), బావులు త్రవ్వించి వ్యవసాయాభివృద్ధికి తోడ్పడ్డారు. అలాగే రోం, ఆగ్నేయాసియాలతో సముద్ర వాణిజ్యం అభివృద్ధి చేసారు.
వివిధ ప్రాంతాలలో రోమను బంగారు నాణేల ఆవిష్కరణలు బాహ్య ప్రపంచంతో విస్తృతమైన దక్షిణ భారత సంబంధాలను ధ్రువీకరిస్తున్నాయి. ఈశాన్యంలో పాటలీపుత్ర, వాయవ్యంలో (ఆధునిక పాకిస్తాను) తక్షశిల మాదిరిగా, పాండ్య రాజ్యానికి రాజధాని మధురై నగరం (ఆధునిక తమిళనాడు)లో మదురై నగరం మేధో, సాహిత్య కార్యకలాపాల కేంద్రంగా ఉంది. కవులు, పండితులు రాజు ప్రోత్సాహంతో వరుస సమావేశాలలో కవితల సంకలనాలు, తమిళ వ్యాకరణం ప్రతిభ ప్రదర్శించారు. క్రీస్తుపూర్వం 1 వ శతాబ్దం చివరి నాటికి, దక్షిణ ఆసియా భూమార్గ వాణిజ్య మార్గాల రూపొందించబడ్డాయి. ఇది బౌద్ధ, జైన మతప్రచారకులు ఇతర ప్రయాణికుల కదలికలను సులభతరం చేసింది.
చేరరాజులు
పూర్వ-చారిత్రాత్మక కాలం నుండి చేరా, చోళ, పాండ్య, పల్లవుల నాలుగు తమిళ రాజ్యాలకు తమిళనాడు నిలయంగా ఉంది. క్రీస్తుపూర్వం 300 నుండి 600 మధ్య నాటి పురాతన సాహిత్యం రాజులు, యువరాజుల అతివ్యయం, వారిని స్తుతించిన కవుల గురించి ప్రస్తావించింది. తమిళ భాష మాట్లాడే చెరాలు పశ్చిమాన కరూరును రాజధానిగా చేసుకుని పాలించారు. వీరు పశ్చిమ ఆసియా రాజ్యాలతో విస్తృతంగా వర్తకం చేశారు.
4 వ - 7 వ శతాబ్దాల మధ్య మూడు తమిళ రాజ్యాల మీద కలాభ్రాలు అనే చరిత్రలో గుర్తించబడని రాజవంశం దాడి చేసి స్థానభ్రంశం చేసింది. దీనిని తమిళ చరిత్రలో చీకటి యుగం అని పిలుస్తారు. చివరికి వారిని పల్లవులు, పాండ్యులు బహిష్కరించారు.
కాలభరాలు
3 వ నుండి 6 వ శతాబ్దం వరకు సంగం యుగం రాజ్యాలను అధిగమించి భారతదేశం దక్షిణ తీరం మొత్తాన్ని వారు పరిపాలించారు. దాని మూలాలు లేదా వారు పరిపాలించిన సమయం గురించిన సమాచారం చాలా తక్కువగా లభిస్తుంది. జైనమతం, బౌద్ధమతం పోషకులుగా కనిపించే సమాచారం వారి గురించి ఏకైక సమాచార వనరుగా ఉంది. ఆ కాలంలోని అనేక బౌద్ధ, జైన సాహిత్యాలలో చెల్లాచెదురుగా ఉన్న ప్రస్తావనలలో వారు కదంబలు వారు పశ్చిమ గంగా రాజవంశానికి సమకాలీనులు. పల్లవుల అభివృద్ధి పాండ్య రాజ్యం పునరుద్ధరణ కారణంగా వారు అధిగమించబడ్డారు.
కదంబాలు
కదంబ రాజవంశం (క్రీస్తు: 345–525) కర్ణాటకకు చెందిన ఒక పురాతన రాజకుటుంబం. ఇది ప్రస్తుత ఉత్తర కన్నడ జిల్లాలోని బనవాసి నుండి పాలించింది. తరువాత ఈ రాజవంశం పెద్ద కన్నడ సామ్రాజ్యాలైన చాళుక్య, రాష్ట్రకూట సామ్రాజ్యాల భూస్వామ్యవ్యవస్థలుగా 500 సంవత్సరాలుగా పాలన కొనసాగించింది. ఈ సమయంలో వారు గోవా, హనగలుగా విడిపోయారు. కాకుష్తవర్మ రాజు ఆధ్వర్యంలో వారి శక్తి శిఖరాగ్రం చేరుకున్న సమయంలో వారు కర్ణాటకలోని అతిపెద్ద భూభాగాలను పరిపాలించారు. కదంబ పూర్వ కాలంలో కర్ణాటక ప్రాంతాన్ని మౌర్యులు, శాతవాహనులు, చ్యుతులు నియంత్రించిన పాలక కుటుంబాలు ఈ ప్రాంతానికి చెందినవి కావు. వాటి శక్తి కేంద్రకం ప్రస్తుత కర్ణాటక వెలుపల నివసించారు. పరిపాలనా స్థాయిలో స్థానిక భాష అయిన కన్నడను ఉపయోగించిన మొట్టమొదటి దేశీయ రాజవంశం కదంబలు. కర్ణాటక చరిత్రలో, ఈ యుగం శాశ్వత భౌగోళిక-రాజకీయ సంస్థగా కన్నడను ఒక ముఖ్యమైన ప్రాంతీయ భాషగా అభివృద్ధిచేసి అధ్యయనం చేయడంలో విస్తృత ఆధారిత చారిత్రక ప్రారంభ బిందువుగా పనిచేసింది.
345 లో ఈ రాజవంశాన్ని మయూరశర్మ స్థాపించాడు. ఇది కొన్ని సమయాలలో సామ్రాజ్యంగా అభివృద్ధి చెందగల సామర్థ్యాన్ని చూపించింది. దీనికి సూచన దాని పాలకులు బిరుదులు అందించబడింది. ఆయన వారసులలో ఒకరైన కాకుస్థవర్మ ఒక శక్తివంతమైన పాలకుడయ్యాడు. ఉత్తర భారతదేశపు సామ్రాజ్యం అయిన గుప్తరాజవంశం రాజులు కూడా ఆయన కుటుంబంతో వైవాహిక సంబంధాలను అభివృద్ధి చేసారు. వారి రాజ్యం సార్వభౌమ స్వభావానికి తగిన గౌరవం ఇచ్చారు. అంతులేని యుద్ధాలు, రక్తపాతంతో విసిగిపోయి తరువాతి వారసులలో ఒకరైన శివకోటి రాజు జైన మతాన్ని స్వీకరించాడు. కదంబలు తలాకాడు పశ్చిమ గంగా రాజవంశానికి సమకాలీనులు. వారిద్దరూ కలిసి భూమిని సంపూర్ణ స్వయంప్రతిపత్తితో పరిపాలించడానికి తొలి స్థానిక రాజ్యాలను ఏర్పాటు చేశారు.
పశ్చిమ గంగాలు
పశ్చిమ గంగా రాజవంశం (సా.శ. 350-1000) (భారతదేశం: పురాతన కర్ణాటక ఒక ముఖ్యమైన పాలక రాజవంశం. తూర్పు గంగ నుండి వేరు చేయడానికి వాటిని పశ్చిమ గంగా అని పిలుస్తారు. తరువాతి శతాబ్దాలలో ఆధునిక ఒరిస్సాను పాలించారు. దక్షిణ భారతదేశంలోని పల్లవ రాజవంశం బలహీనపడటం వలన పలు స్థానిక వంశాలు తమ స్వేచ్ఛను ప్రకటించిన సమయంలో పాశ్చాత్య గంగా వారి పాలనను ప్రారంభించినట్లు భావిస్తున్నారు. భౌగోళిక-రాజకీయ పరిస్థితులు సముద్రాగుప్తుడి దక్షిణ విజయాలకు కారణమైంది. పశ్చిమ గంగా సార్వభౌమాధికారం సా.శ. 350 నుండి 550 వరకు కొనసాగింది. మొదట్లో కోలారు రాజధానిగా చేసుకుని పాలించింది. తరువాత వారి రాజధానిని ఆధునిక మైసూరు జిల్లాలోని కావేరి ఒడ్డున తలకాడుకు తరలించింది.
బాదామి సామ్రాజ్య చాళుక్య రాజవంశం అభివృద్ధి చెందిన తరువాత గంగాలు చాళుక్య అధిపత్యాన్ని అంగీకరించారు. కాంచీపురంలోని పల్లవులకు వ్యతిరేకంగా తమ అధిపత్యం కొరకు పోరాడారు. క్రీస్తుపూర్వం 753 లో మన్యాఖేట నాయకత్వంలో రాష్ట్రకూటలు చాణుక్యలను జయించి దక్కనులో ఆధిపత్య శక్తిగా మారారు. స్వయంప్రతిపత్తి కోసం ఒక శతాబ్దం పోరాటం తరువాత పశ్చిమ గంగాలు చివరకు రాష్ట్రకూట అధిపత్యాన్ని అంగీకరించారు. వారి శత్రువుల తంజావూరులోని చోళ రాజవంశం మీద విజయవంతంగా పోరాడారు. 10 వ శతాబ్దం చివరలో తుంగభద్ర నదికి ఉత్తరాన రాష్ట్రకూటులను అభివృద్ధి చెందుతున్న పశ్చిమ చాళుక్య సామ్రాజ్యం భర్తీ చేసింది. చోళ రాజవంశం కావేరికి దక్షిణంగా పునరుద్ధరించబడింది. పశ్చిమ గంగాలను చోళులు సుమారు 1000 లో ఓడించడం వల్ల ఈ ప్రాంతంపై గంగా ప్రభావం ముగిసింది.
ప్రాదేశికంగా ఒక చిన్న రాజ్యం అయినప్పటికీ ఆధునిక దక్షిణ కర్ణాటక ప్రాంతం రాజకీయ, సంస్కృతి, సాహిత్యానికి పశ్చిమ గంగా సహకారం ముఖ్యమైనదిగా పరిగణించబడుతుంది. పశ్చిమ గంగా రాజులు అన్ని మతవిశ్వాసాల పట్ల దయతో సహనం చూపించారు. కాని జైనమతం పట్ల వారికున్న పోషకత్వానికి చాలా ప్రసిద్ధి చెందారు. ఫలితంగా శ్రావణబేలగొళ కంబదహళ్లి వంటి ప్రదేశాలలో స్మారక కట్టడాలు నిర్మించబడ్డాయి. ఈ రాజవంశ రాజులు లలిత కళలను ప్రోత్సహించారు. దీని కారణంగా కన్నడ, సంస్కృత భాషలలో సాహిత్యం వృద్ధి చెందింది. సా.శ. 978 నాటి చావుందరాయ రచన " చావుందరాయ పురాణం " కన్నడ గద్యంలో ఒక ముఖ్యమైన రచనగా గుర్తించబడుతుంది. మతపరమైన అంశాల నుండి ఏనుగుల నిర్వహణ వరకు అనేక సంప్రదాయ రచనలు వ్రాయబడ్డాయి.
బదామి చాళుక్యులు
బదామీ చాళుక్యులు కర్ణాటకలోని ఐహోలు, బాదామి ప్రాంతానికి చెందిన వీరు మొదట చాళుక్య సామ్రాజ్యంలో కదంబల భూస్వామ్య అధిపతులుగా ఉన్నారు.
వారు తమ పరిపాలనలో సంస్కృత భాషతో పాటు కన్నడభాషా వాడకాన్ని ప్రోత్సహించారు.. 6 వ శతాబ్దం మధ్యలో రెండవ పులకేసి బాదామిలోని కొండ కోటను తన శక్తి కేంద్రంగా మార్చినప్పుడు చాళుక్యులు తమ స్వంత ఆధిపత్యంలోకి వచ్చారు. రెండవ పులకేసి పాలనలో ఒక దక్షిణ భారత సామ్రాజ్యం మొదటిసారిగా తపతీనది, నర్మదా నది దాటి ఉత్తరప్రాంతానికి దండయాత్రలకు సైన్యాలు పంపబడ్డాయి. ఈ సైన్యాలు 634 లో ఉత్తర భారత రాజు (ఉత్తరాపాతేశ్వర) హర్షవర్ధనను విజయవంతంగా ధిక్కరించింది. నాటి శాస్త్రీయ సంస్కృత భాషలో, పాత కన్నడ లిపిలో వ్రాసిన రెండవ పులకేసి ఐహోలు శాసనం కదంబాలు, పశ్చిమ గంగా, అలుపాలు (దక్షిణ కెనరా), పూరి రాజ్యాలు, కోసల రాజ్యం, మాల్వా (దక్షిణ రాజస్థాను), లతా, గుర్జారాలు ఆయన విజయాలను తెలిపింది. రెండవ పులకేసితో జరిగిన యుద్ధంలో తన యుద్ధ ఏనుగులు పెద్ద సంఖ్యలో చనిపోవడాన్ని చూసి కన్నౌజు రాజు హర్ష తన హర్షాన్ని (ఆనందకరమైన వైఖరిని) ఎలా కోల్పోయాడో ఈ శాసనం వివరిస్తుంది.
ఈ విజయాలు అతనికి దక్షిణపథ పృథ్వీస్వామి (దక్షిణాది ప్రభువు) అనే బిరుదును సంపాదించాయి. రెండవ పులకేసి తూర్పున తన విజయాలను కొనసాగించి అక్కడ ఆయన తన మార్గంలో ఉన్న రాజ్యాలన్నింటినీ జయించాడు. ప్రస్తుత ఒడిశాలోని బంగాళాఖాతానికి చేరుకున్నాడు. గుజరాతు, వేంగీ (సముద్రతీర ఆంధ్ర) లో ఒక చాళుక్య రాజ్యప్రతినిధిని నియమించారు. వాటిని పాలించడానికి బాదామి కుటుంబానికి చెందిన యువరాజులను పంపించారు. కాంచీపురం పల్లవులను లొంగదీసుకున్న తరువాత ఆయన మదురై, చోళ రాజవంశం, కేరళ ప్రాంతంలోని చేరాలు, పాండ్యుల నుండి కప్పం స్వీకరించాడు. రెండవ పులకేసి నర్మదా నదికి దక్షిణంగా ఉన్న భారతదేశానికి అధిపతి అయ్యాడు. రెండవ పులకేసి భారత చరిత్రలో గొప్ప రాజులలో ఒకరిగా పరిగణించబడ్డాడు. చైనా యాత్రికుడు హ్యూయెన్-సియాంగు ఈ సమయంలో రెండవ పులకేసి రాజ్యసభను సందర్శించాడు. పర్షియా చక్రవర్తి రెండవ ఖోస్రావుతో పరస్పరం రాయబారులను మార్పిడి చేసుకున్నారు. ఏదేమైనా పల్లవులతో నిరంతర యుద్ధాలు జరిగాయి. 642 లో పల్లవ రాజు మొదటి నరసింహవర్మను తన తండ్రి ఓటమికి ప్రతీకారం తీర్చుకున్నప్పుడు యుద్ధంలో రెండవ పులకేసి మరణించిన తరువాత నరసింహను రాజధానిని స్వాధీనం చేసుకుని దోచుకున్నాడు. ఒక శతాబ్దం తరువాత చాళుక్య రెండవ విక్రమాదిత్య పల్లవ రాజధాని కాంచీపురంలోకి విజయవంతంగా ప్రవేశించి మూడు పర్యాయాలు దానిని ఆక్రమించాడు. మూడవసారి అతని కుమారుడు, వారసుడు యువరాజు రెండవ కీర్తివర్మను నాయకత్వంలో ఆక్రమణ నిర్వహించబడింది. ఈ విధంగా ఆయన గతంలో పల్లవులు చాళుక్యులను అవమానించినందుకు ప్రతీకారం తీర్చుకున్నాడు. కైలాసనాథ ఆలయంలో విజయ స్తంభం మీద కన్నడ శాసనాన్ని చెక్కాడు. ఆయన తరువాత కలాభ్రా పాలకుడిని లొంగదీసుకోవడంతో పాటు తమిళ దేశంలోని ఇతర సాంప్రదాయ రాజ్యాలైన పాండ్యులు, చోళులు, కేరళలను అధిగమించాడు.
త్రిపది (మూడు పంక్తులు) ఈ కాలం (సా.శ.700) " కప్పే అరభట్టా " రికార్డు కన్నడ కవిత్వంలో లభించిన తొలి రికార్డుగా పరిగణించబడుతుంది. చాళుక్య రాజవంశం వారు వదిలిపెట్టిన వాస్తుశిల్పం, కళ అత్యంత శాశ్వతమైన వారసత్వంగా ఉంది. కర్ణాటకలోని మలప్రభా బేసిన్లో 450 - 700 మధ్య నిర్మించిన వాటికి కారణమైన నూట యాభైకి పైగా స్మారక చిహ్నాలు ఉన్నాయి.-->
. ఈ నిర్మాణాలు చాళుక్యసామ్రాజ్యం లోని చిన్న ప్రాంతంలో కేంద్రీకృతమై ఉన్నాయి. పట్టడకల లోని దేవాలయాలు, యునెస్కో ప్రపంచ వారసత్వ సంపదగా గుర్తించబడింది. బాదామి గుహాలయాలు, మహాకూటలోని దేవాలయాలు, ఐహోలు వద్ద ఆలయ నిర్మాణంలో ప్రారంభ ప్రయోగాలు వారి అత్యంత ప్రసిద్ధ స్మారక చిహ్నాలుగా ఉన్నాయి. అజంతా గుహలలోని అత్యంత ప్రసిద్ధి చెందిన చిత్రలేఖనాలలో " ది టెంప్టేషను ఆఫ్ ది బుద్ధ ", " ది పర్షియను ఏంబసీ " వీరికి చెందినవని భావిస్తున్నారు.
అంతేకాకుండా గుజరాతు వెంగీ వంటి దూర ప్రాంతాలలో వాస్తుశిల్పాలను వారు ప్రభావితం చేశారు. ఇందుకు అలంపూరులోని నవ బ్రహ్మ దేవాలయాలు ఇందుకు ఉదాహరణగా ఉన్నాయి.
పల్లవులు
7 వ శతాబ్దం తమిళనాడు మొదటి మహేంద్రవర్మను, ఆయన కుమారుడు మామల్లా మొదటి నరసింహవర్మను ఆధ్వర్యంలో పల్లవుల అభివృద్ధిని చూసింది. పల్లవులు 2 వ శతాబ్దానికి ముందు గుర్తించబడిన రాజకీయ శక్తి కాదు. వారు మొదట శాతవాహన సామ్రాజ్యంలో పాలనా నిర్వహణకు బాధ్యత వహించారని విద్యావేత్తలు విస్తృతంగా అంగీకరించారు. శాతవాహనుల పతనం తరువాత వారు ఆంధ్ర, తమిళ దేశంలోని కొన్ని ప్రాంతాల మీద నియంత్రణ పొందడం ప్రారంభించారు. తరువాత వారు దక్కనును పరిపాలించిన విష్ణుకుండిన్లతో వైవాహిక సంబంధాలు పెట్టుకున్నారు. క్రీస్తుశకం 550 లోనే సింహవిష్ణు రాజు ఆధ్వర్యంలో పల్లవులు ప్రాచుర్యం పొందారు. వారు చోళులను లొంగదీసుకుని, కావేరి నది దక్షిణం వరకు పరిపాలించారు. పల్లవులు దక్షిణ భారతదేశంలో ఎక్కువ భాగాన్ని కాంచీపురాన్ని తమ రాజధానిగా చేసుకుని పరిపాలించారు. పల్లవ పాలనలో ద్రవిడ వాస్తుశిల్పం గరిష్ఠ స్థాయికి చేరుకుంది. రెండవ నారాసింహవర్మను యునెస్కో ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశమైన షోరు ఆలయాన్ని నిర్మించారు. చైనాలోని " జెన్ స్కూల్ ఆఫ్ బౌద్ధమతం" స్థాపకుడు బోధిధర్మను పల్లవ రాజవంశం యువరాజుగా అనేక వర్గాలు వర్ణించాయి.
తూర్పు చాళుక్యులు
తూర్పు చాళుక్యులు దక్షిణ భారతదేశ రాజవంశాలలో ఒకటి. వీరి రాజ్యం ప్రస్తుత ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో ఉంది. వారి వెంగీని రాజధానిగా చేసుకుని ఈ రాజవంశం 7 వ శతాబ్దం నుండి సా.శ.500 సా.శ. నుండి 1130 వరకు సుమారు 500 సంవత్సరాలు కొనసాగింది. వెంగీ రాజ్యం చోళ సామ్రాజ్యంలో విలీనం అయినప్పుడు. సా.శ. 1189 వరకు చోంగి సామ్రాజ్యం రక్షణలో వేంగీరాజ్యాన్ని తూర్పు చాళుక్య రాజులు పాలించారు. ఈ రాజ్యం హొయసలు, యాదవులకు లొంగిపోయింది. తరువాత పశ్చిమ గోదావరి జిల్లాలోని ఏలూరుకు సమీపంలో ఉన్న వేంగీ (పెడవేగి, చినవేగి, దందులూరు)నుండి వారి రాజధాని రాజమహేంద్రవరం (రాజమండ్రి) గా మార్చబడింది.
తూర్పు చాళుక్యులు వాతాపి (బాదామి) చాళుక్యులతో దగ్గరి సంబంధం కలిగి ఉన్నారు. వారి చరిత్ర అంతటా వ్యూహాత్మకంగా వెంగీ దేశం మీద నియంత్రణ కొరకు మరింత శక్తివంతమైన చోళులు, పశ్చిమ చాళుక్యుల మధ్య అనేక యుద్ధాలకు కారణం అయింది. వెంగి తూర్పు చాళుక్య పాలన ఐదు శతాబ్దాల కాలం ఈ ప్రాంతాన్నిమొత్తంగా ఏకీకృతం చేయడమే కాకుండా, వారి పాలన తరువాతి భాగంలో తెలుగు సంస్కృతి, సాహిత్యం, కవిత్వం, కళలను వృద్ధిని చూశాయి. ఇది ఆంధ్ర చరిత్రలో స్వర్ణ కాలం అని చెప్పవచ్చు.
పాండ్యులు
8 వ శతాబ్దంలో పల్లవుల స్థానాన్ని పాండ్యులు భర్తీ చేశారు. వారి రాజధాని మదురై సుదూర దక్షిణంగా ఉండి సముద్రతీరం నుండి దూరంగా ఉంటుంది. శ్రీవిజయ ఆగ్నేయాసియా సముద్ర సామ్రాజ్యాలతో, వారి వారసులతో వారికి విస్తృతమైన వాణిజ్య సంబంధాలు ఉన్నాయి. పరిచయాలు, దౌత్యవేత్తలు కూడా రోమను సామ్రాజ్యం వరకు చేరుకున్నారు. 13 వ శతాబ్దంలో క్రైస్తవ యుగంలో మార్కో పోలో దీనిని ఉనికిలో ఉన్న అత్యంత ధనిక సామ్రాజ్యం అని పేర్కొన్నాడు. మాదూరైలోని మీనాక్షి అమ్మను ఆలయం, తిరునెల్వేలిలోని నెల్లయ్యప్పరు ఆలయం వంటి ఆలయాలు పాండ్య ఆలయ నిర్మాణానికి ఉత్తమ ఉదాహరణలు. పాండ్యులు వాణిజ్యం, సాహిత్యం రెండింటిలోనూ రాణించారు. వారు దక్షిణ భారత తీరం వెంబడి, శ్రీలంక, భారతదేశం మధ్య ముత్యాల మత్స్య సంపదను నియంత్రించారు. ఇది ప్రాచీన ప్రపంచంలో అత్యుత్తమ ముత్యాలను ఉత్పత్తి చేసింది.
రాష్ట్రకూటులు
8 వ శతాబ్దం మధ్యలో చాళుక్య పాలనకు వారి సామంతరాజులైన బెరారు రాష్ట్రకూట కుటుంబ పాలకులు (ప్రస్తుత మహారాష్ట్రలోని అమరావతి జిల్లాలో) ముగింపు తీసుకుని వచ్చారు. చాళుక్య పాలనలో బలహీనమైన కాలాన్ని అవకాశంగా గ్రహించిన దంతిదుర్గ ప్రముఖ చాళుక్యపాలకుడైన "కర్ణాటబాల" (కర్ణాట శక్తి) ను ఇబ్బంది పెట్టాడు. చాళుక్యులను పడగొట్టిన తరువాత, రాష్ట్రకూటులు మన్యాఖేటను తమ రాజధానిగా చేసుకున్నారు (గుల్బర్గా జిల్లాలో ఆధునిక మల్ఖెడు). 6 - 7 వ శతాబ్దాలలో మధ్య భారతదేశంలోని ప్రారంభ రాజ్య పాలక కుటుంబాల దక్కను మూలాలు వివాదాస్పదమైనప్పటికీ 8 - 10 వ శతాబ్దాలలో వారు తమ పరిపాలనలో సంస్కృతంతో కలిసి కన్నడ భాష ప్రాముఖ్యతను నొక్కి చెప్పారు. రాష్ట్రకూట శాసనాలు కన్నడం, సంస్కృతంలో మాత్రమే ఉన్నాయి. వారు రెండు భాషలలో సాహిత్యాన్ని ప్రోత్సహించారు. అందువల్ల వారి పాలనలో సాహిత్యం పుష్పించింది.
రాష్ట్రకూటులు త్వరగా అత్యంత శక్తివంతమైన దక్కను సామ్రాజ్యశక్తిగా మారారు. ప్రారంభంలో ధ్రువ ధరవర్ష పాలనలో గంగా నది, జమునా నది దోయాబు ప్రాంతంలోకి విజయయాత్రా ప్రయత్నాలు చేసారు. ఆయన కుమారుడు మూడవ గోవింద పాలనలో బెంగాలు పాల రాజవంశం, వాయవ్య భారతదేశానికి చెందిన గుర్జారా ప్రతిహారా మీద రాష్ట్రకూట విజయాల కొత్త శకానికి సంకేతం ఇచ్చింది. తరువాత కన్నౌజు స్వాధీనం జరిగింది. ధనవంతులైన గంగా మైదానాల వనరుల కోసం త్రైపాక్షిక పోరాటంలో రాష్ట్రకూటలు కన్నౌజులను ఎదుర్కొన్నారు. మూడవ గోవింద విజయాల కారణంగా చరిత్రకారులు ఆయనను గ్రేటు అలెగ్జాండరు హిందూ ఇతిహాసం మహాభారతం పాండవ అర్జునుడితో పోల్చాడు. మూడవ గోవింద గుర్రాలు హిమాలయ ప్రవాహం మంచుతో కూడిన నీటిని తాగాయని, ఆయన యుద్ధ ఏనుగులు గంగా నది పవిత్ర జలాలను రుచి చూశాయని సంజను శాసనం పేర్కొంది. మూడవ గోవింద తరువాత ప్రపంచంలోని నలుగురు గొప్ప చక్రవర్తులలో ఒకరిగా సమకాలీన అరబ్బు యాత్రికుడు సులైమాను ప్రశంసించిన మొదటి అమోఘవర్ష, సింహాసనాన్ని అధిష్టించాడు. ఆయన పాలనలో కన్నడ, సంస్కృతంలో మైలురాయి అని పేర్కొనదగిన రచనలను రూపొందించబడ్డాయి. జైన మతం అభివృద్ధి అతని పాలన ముఖ్య లక్షణంగా భావించబడుతుంది. అతని మత స్వభావం, కళలు, సాహిత్యం పట్ల ఆయనకున్న ఆసక్తి, శాంతి-ప్రేమ స్వభావం కారణంగా
ఆయనను అశోక చక్రవర్తితో పోల్చారు. 10 వ శతాబ్దంలో మూడవ ఇంద్ర పాలనలో కన్నౌజును తిరిగి స్వాధీనం చేసుకుని రాజకూట స్థానాన్ని సామ్రాజ్య శక్తిగా అభివృద్ధి చేసారు. మూడవ ఇంద్రను అనుసరించి 939 లో మూడవ కృష్ణ సింహాసనం అధిష్టించాడు. కన్నడ సాహిత్యం పోషకుడు, శక్తివంతమైన యోధుడు, ఆయన పాలనలో పరమరా (ఉత్తరాన ఉజ్జయిని), దక్షిణాన చోళులను సామంతులను చేసుకున్నట్లు గుర్తించబడింది.
అరబికు రచన సిల్సిలాత్తుట్టవారిఖు (851) ప్రపంచంలోని నాలుగు ప్రధాన సామ్రాజ్యాలలో రాష్ట్రకూటులు ఒకరుగా పేర్కొన్నది. కితాబ్-ఉల్-మసాలిక్-ఉల్-ముమాలిక్ (912) వారిని "భారతదేశపు గొప్ప రాజులు" అని పేర్కొన్నది. అనేక సమకాలీన పుస్తకాలు వారిని ప్రశంశిస్తూ వ్రాయబడ్డాయి. రాష్ట్రకూట సామ్రాజ్యం దక్షిణాన కేప్ కొమొరిన్ నుండి ఉత్తరాన కన్నౌజు వరకు తూర్పున బనారసు నుండి పశ్చిమాన బ్రోచు (భరూచు) వరకు వ్యాపించింది. రాష్ట్రకూటాలు దక్కనులో చాలా చక్కని స్మారక కట్టడాలను నిర్మించగా, వారి నిర్మాణాలలో చాలా విస్తృతమైన, విలాసవంతమైనది ఎల్లోరాలోని ఏకశిలా కైలాసనాథ ఆలయం ఈ ఆలయం అద్భుతమైన ఘనత వహించింది. కర్ణాటకలో వారు నిర్మించిన దేవాలయాలు కాశివిశ్వనాథ ఆలయం అత్యంత ప్రసిద్ధమైనవిగా గుర్తించబడ్డాయి. పట్టడకలులో జైన నారాయణ ఆలయాలు ఉన్నాయి. అన్ని స్మారక చిహ్నాలు యునెస్కో ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశాలుగా గుర్తించబడ్డాయి.
పశ్చిమ చాళుక్యులు
10 వ శతాబ్దం చివరలో పశ్చిమ చాళుక్యులు, కళ్యాణి చాళుక్యులు 'తరువాత' చాళుక్యులు అని పిలువబడ్డారు. వారు రాష్ట్రకూటల వద్ధ భూస్వామ్య అధిపతులుగా పనిచేస్తూ చాళుక్యులను పడగొట్టడం ద్వారా అధికారంలోకి వచ్చారు. కళ్యాణి (ఆధునిక బసవకళ్యాణి) కు తరలించడానికి ముందు వారు మన్యాఖేటాను రాజధానిగా చేసుకుని పాలించారు. ఈ సామ్రాజ్య రాజులు వారి పేర్లతో చాళుక్య కుటుంబ శ్రేణికి చెందినవారైనా, బాదామి చాళుక్యులు ఇప్పటికీ చర్చనీయాంశమవుతున్నారు. పశ్చిమ చాళుక్య మూలాలు ఏమైనప్పటికీ, వారి పరిపాలనా భాషగా కన్నడం మిగిలిపోయింది. వారి కాలపు కన్నడ సంస్కృత సాహిత్యం అత్యధికంగా ఉన్నాయి. తార్దావాడి (ఆధునిక బీజాపూరు జిల్లా) నుండి భూస్వామ్య పాలకుడు రెండవ తైలాపా, రెండవ కర్కా పాలనలో రాష్ట్రకూటులను ఓడించి చాళుక్య పాలనను తిరిగి స్థాపించాడు. 973 లో రాష్ట్రాకుటాలు రాజధానిగా ఉన్న మధ్య భారతదేశంలోని పరమరా మీద దండెత్తి ఆయన తన తిరుగుబాటును ముగించాడు. ఈ యుగం వేంగీలోని గోదావరి నది-కృష్ణ నది దోయాబు ప్రాంతం వనరులను నియంత్రించడానికి తమిళ చోళ రాజవంశంతో సుదీర్ఘ యుద్ధాన్ని సృష్టించింది. కొంకణ, గుజరాతు, మాల్వా, కళింగ ప్రాంతాలలో తన భూస్వామ్య అధిపతుల మీద నియంత్రణను కొనసాగిస్తూ, కొన్ని ఓటములను ఎదుర్కొన్నప్పటికీ తుంగభద్ర నది ప్రాంతానికి దక్షిణాన చోళ సామ్రాజ్యం మీద ఆక్రమణను ధైర్యసాహసాలకు నెలవైన చాళుక్యుడు రాజు మొదటి సోమేశ్వర విజయవంతంగా తగ్గించాడు. సుమారు 100 సంవత్సరాల తరువాత 11 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో చోళుల దక్షిణ కర్ణాటక ప్రాంతం (గంగావాడి) ప్రాంతాలను ఆక్రమించారు.
సా.శ. 1076 లో ఈ చాళుక్య కుటుంబానికి చెందిన అత్యంత ప్రసిద్ధ రాజు ఆరవ విక్రమాదిత్య ఆరోహణ చాళుక్యులకు సమతుల్యమైన శక్తివంతమైనదిగా మారింది. ఆయన 50 సంవత్సరాల పాలన కర్ణాటక చరిత్రలో ఒక ముఖ్యమైన కాలంగా "చాళుక్య విక్రమా యుగం" అని పిలువబడింది. 11 వ శతాబ్దం చివరిలో, 12 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో చోళుల మీద ఆయన సాధించిన విజయాలు వెంగీ ప్రాంతంలో చోళుల ప్రభావాన్ని శాశ్వతంగా అంతం చేశాయి. చాళుక్య నియంత్రణలో ఉన్న దక్కను ప్రసిద్ధ సమకాలీన భూస్వామ్య కుటుంబాలలో హొయసలు, దేవగిరి, సీనా యాదవులు, కాకతీయ రాజవంశం, దక్షిణ కలచూరి ఉన్నాయి. వారి శిఖరాగ్రస్థాయి స్థితిలో పశ్చిమ చాళుక్యులు ఉత్తరాన ఉన్న నర్మదా నది నుండి దక్షిణాన కావేరి నది వరకు విస్తరించి ఉన్న విస్తారమైన సామ్రాజ్యాన్ని పరిపాలించారు. ఆరవ విక్రమాదిత్య భారత చరిత్రలో అత్యంత ప్రభావవంతమైన రాజులలో ఒకరిగా పరిగణించబడుతున్నాడు. ఈ చాళుక్యులచే ముఖ్యమైన నిర్మాణాలు సృష్టించబడ్డాయి. ముఖ్యంగా తుంగభద్ర నది లోయలో ప్రారంభ బాదామి చాళుక్యుల, తరువాత హొయసల భవన నిర్మాణాల మధ్య సంభావిత సంబంధంగా పనిచేసింది. 1126 లో ఆరవ విక్రమాదిత్య మరణం తరువాత దశాబ్దాలలో చాళుక్యులు బలహీనపడటంతో చాళుక్యుల భూస్వామ్యవాదులు తమ స్వాతంత్ర్యాన్ని ప్రకటించారు.
మధ్య భారతదేశం నుండి దక్షిణ దక్కనుకు వలస వచ్చిన కర్ణాటకకు చెందిన కలచురీలు, మంగళవాడ (మహారాష్ట్రలోని ఆధునిక మంగళవేధ) నుండి భూస్వామ్య అధిపతులుగా పాలించారు. ఈ రాజవంశం, అత్యంత శక్తివంతమైన పాలకుడు రెండవ బిజ్జల, చాళుక్య ఆరవ విక్రమాదిత్య పాలనలో మహామండలేశ్వరు. చాళుక్యుల క్షీణించిన శక్తిలో ఒక సందర్భాన్ని సానుకూలంగా మార్చుకుని రెండవ బిజ్జాలా 1157 లో స్వాతంత్ర్యం ప్రకటించి వారి రాజధాని కళ్యాణిని స్వాధీనం చేసుకున్నాడు. 1167 లో ఆయన హత్యతో ఆయన పాలన బలహీనమై సామ్రాజ్యంలో ఆయన కుమారులు సింహాసనం కొరకు పోరాడటం వలన సంభవించిన అంతర్యుద్ధంతో రాజవంశం ముగిసింది. చివరి చాళుక్య వంశీయుడు కల్యాణి మీద తిరిగి నియంత్రణ సాధించాడు. ఏదేమైనా ఈ విజయం స్వల్పకాలికం, ఎందుకంటే చాళుక్యులు చివరికి సీనా యాదవులచే తరిమివేయబడ్డారు.
యాదవులు
యాదవ రాజవంశం (సీనా, సేవున లేదా ) (మరాఠీ: देवगिरीचे క, సాహస:) (సి.క్రీ.పూ. 850–క్రీ.పూ.1334) ఒక భారతీయ రాజవంశం. ఇది తుంగభద్ర నుండి నర్మదా నదుల వరకు విస్తరించి ఉన్న రాజ్యాన్ని పరిపాలించింది. వీరు దేవగిరిని (మహారాష్ట్రలోని ప్రస్తుత దౌలతాబాదు)ను రాజధానిగా చేసుకుని మహారాష్ట్ర, ఉత్తర కర్ణాటక, మధ్యప్రదేశ్ భూభాగాలను పాలించారు. యాదవులు ప్రారంభంలో పశ్చిమ చాళుక్యుల భూస్వామ్యవాదులుగా పరిపాలించారు. 12 వ శతాబ్దం మధ్యలో వారు స్వాతంత్ర్యాన్ని ప్రకటించారు. రెండవ సింఘానా పాలనలో వీరు శిఖరాగ్రస్థాయికి చేరుకున్నారు. యాదవులు వారి పాలనలో మరాఠీ సంస్కృతికి పునాదులుగా ఉండి మహారాష్ట్ర సామాజిక జీవితం విశిష్టంగా అభివృద్ధి చేసారు.
కాకతీయులు
కాకతీయులు 1083 నుండి 1323 వరకు భారతదేశంలోని తెలంగాణలోని కొన్ని భాగాలను పరిపాలించారు. శతాబ్ధాలకాలం కొనసాగిన గొప్ప తెలుగు రాజ్యాలలో ఇది ఒకటిగా గుర్తించబడుతుంది.
కలాచురీలు
10 వ -12 వ శతాబ్దాల నుండి వరుసగా పాలన సాగించిన రెండు రాజవంశాలు కలాచురీలు అని పిలువబడ్డాయి. వీటిలో మధ్య భారతదేశంలోని (పశ్చిమ మధ్యప్రదేశు, రాజస్థాను) పాలన సాగించిన చేది, (హైహాయ,హేహేయ) (ఉత్తర శాఖ). రెండవది కర్నాటక లోని కొన్ని ప్రాంతాలలో పాలనసాగించిన దక్షిణ కలాచురీ. రాజవంశం పేరు, సాధారణ వంశపారంపర్య విశ్వాసంగా మాత్రమే ఉంది. వాటిని అనుసంధానించడానికి తగినంత మూలాలు చాలా తక్కువ ఉన్నాయి.
మొట్టమొదటి కాలచురి కుటుంబం (సా.శ. 550–620) ఉత్తర మహారాష్ట్ర, మాల్వా, పశ్చిమ దక్కన్లను పాలించింది. వారు నర్మదా నది లోయలో ఉన్న మహిస్మతిని రాజధానిగా చేసుకుని పాలించారు. ముగ్గురు ప్రముఖ పాలకులు ఉన్నారు; కృష్ణరాజు, శంకరగాన, బుద్ధరాజు. వారు ఈ ప్రాంతంలో నాణేలు, ఎపిగ్రాఫ్లను పంపిణీ చేశారు.
కల్యాణి కలచురీలు (దక్షిణ కాలచురీలు) (సా.శ. 1130–1184) దక్కనులోని కొన్ని ప్రాంతాలను నేటి ఉత్తర కర్ణాటక ప్రాంతాలు, మహారాష్ట్రలోని కొన్ని ప్రాంతాలను పాలించారు. ఈ రాజవంశం 1156 - 1181 మధ్య దక్కనులో అధికారంలోకి వచ్చింది. వారు తమ మూలాన్ని మధ్యప్రదేశులోని కలింజారు, దహాల జయించిన కృష్ణుడితో ఉన్నట్లు కనుగొన్నారు. ఈ రాజవంశానికి చెందిన రాజప్రతినిధి బిజ్జల కర్ణాటక మీద అధికారాన్ని స్థాపించారని భావిస్తున్నారు. ఆయన చాళుక్య రాజు మూడవ తైలా నుండి అధికారాన్ని చేజిక్కించుకున్నాడు. బిజ్జాలా తరువాత అతని కుమారులు సోమేశ్వర, సంగమ. కాని సా.శ. 1181 లో తరువాత చాళుక్యులు క్రమంగా ఈ భూభాగాన్ని తిరిగి పొందారు. వారి పాలన స్వల్పకాలం కొనసాగింది. పాలన అల్లకల్లోలంగా కొనసాగింది. సామాజిక-మత ఉద్యమ కోణంలో చాలా ముఖ్యమైనదిగా భావించబడుతుంది. ఈ కాలంలో లింగాయతు (విరశైవ శాఖ) అని పిలువబడే కొత్త విభాగం స్థాపించబడింది.
కన్నడ సాహిత్యం-కవిత్వం పూర్తిగా స్థానిక రూపంలో ఉండే వచనం అని కూడా భావిస్తున్నారు. వచన రచయితలను వచనకారులు (కవులు) అని పిలిచేవారు. విరూపాక్ష పండిత చెన్నబసవపురాణం, ధరణి పండిత బిజ్జలరాయచరితె, చంద్రసగర వర్ణి బిజ్జలరాయపురాణా వంటి అనేక ఇతర ముఖ్యమైన రచనలు కూడా వ్రాయబడ్డాయి.
త్రిపురి (చేది) కలచురీలు పురాతన నగరమైన త్రిపురి (తివారు) రాజధానిగా చేసుకుని మధ్య భారతదేశాన్ని పరిపాలించారు; ఇది 8 వ శతాబ్దంలో ఉద్భవించింది. ఇది 11 వ శతాబ్దంలో గణనీయంగా విస్తరించి 12 వ -13 వ శతాబ్దాలలో క్షీణించింది.
హొయశిలలు
11 వ శతాబ్దంలో బేలూరు నుండి చాళుక్యుల (దక్షిణ కర్ణాటక ప్రాంతంలో) భూస్వామ్యవాదిగా హొయసలు ఒక బలమైన శక్తిగా మారారు.
12 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో వారు దక్షిణాన చోళులతో విజయవంతంగా పోరాడారు. తలాకాడు యుద్ధంలో వారిని ఓడించి వారి రాజధానిని సమీపంలోని హలేబిడుకు తరలించారు. మలేపరోల్గాండా లేదా "లార్డ్ ఆఫ్ ది మేల్ (కొండలు) ముఖ్యులు" (మలేపాలు) అని పిలిచే అనేక శాసనాల ఆధారంగా చరిత్రకారులు రాజవంశం స్థాపకులను మాల్నాడుకు చెందిన కర్ణాటక స్థానికులుగా సూచిస్తారు. పశ్చిమ చాళుక్య శక్తి క్షీణించడంతో 12 వ శతాబ్దం చివరలో హొయసలు తమ స్వాతంత్ర్యాన్ని ప్రకటించారు.
హొయసల నియంత్రణ ఉన్న ఈ కాలంలో విలక్షణమైన కన్నడ సాహిత్య మైలురాళ్ళుగా భావించబడిన రాగలే (ఖాళీ పద్యం), సంగత్య (సంగీత వాయిద్యంతో పాటు పాడటానికి ఉద్దేశించబడింది), షట్పాడి (ఏడు పంక్తి) మొదలైనవి విస్తృతంగా ఆమోదించబడ్డాయి. హొయసలు చాళుక్యుల నుండి వచ్చిన వెసర నిర్మాణాన్ని విస్తరించారు. హోలసల నిర్మాణ శైలికి బేలూరులోని చెన్నకేశవ ఆలయం, హలేబిడులోని హొయసలేశ్వర ఆలయ నిర్మాణం ఉదాహరణగా ఉన్నాయి. ఈ రెండు దేవాలయాలు 1116 లో చోళుల మీద హొయసల విష్ణువర్ధన సాధించిన విజయాలకు జ్ఞాపకార్థం నిర్మించబడ్డాయి. శౌర్యవంతులైన పాండ్యులు చోళ రాజ్యం మీద దండెత్తినప్పుడు హొయసల పాలకులలో అత్యంత ప్రభావవంతమైన రెండవ వీర బల్లాలా వారిని ఓడించి "చోళ రాజ్యం స్థాపకుడు" (చోలరాజ్యప్రతిష్ఠాచార్య), "దక్షిణ చక్రవర్తి" (దక్షిణ చక్రవర్తి) "హొయసల చక్రవర్తి " (హొయసల చక్రవర్తి)అనే బిరుదులను స్వీకరించాడు. హొయసలు 1225 లో ప్రస్తుత తమిళనాడు అని పిలువబడే ప్రాంతాలలో తమ స్థావరాన్ని విస్తరించి శ్రీరంగం సమీపంలోని " కన్ననూరు కుప్పం " నగరాన్ని ప్రాంతీయ రాజధానిగా మార్చారు. ఇది దక్షిణ దక్కనులో ఆధిపత్యాన్ని ప్రారంభించిన హొయసిలలకు దక్షిణ భారత రాజకీయాల మీద వారికి నియంత్రణ ఇచ్చింది. 13 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో హొయసల శక్తి పరిమితంగా ఉండటంతో దక్షిణ భారతదేశంలోకి ముస్లిం దండయాత్రలు ప్రారంభమయ్యాయి. ఒక విదేశీ శక్తికి వ్యతిరేకంగా రెండు దశాబ్దాలుగా యుద్ధం చేసిన తరువాత ఆ సమయంలో హొయసల పాలకుడు మూడవ వీర బల్లాలా 1343 లో మదురై యుద్ధంలో మరణించాడు. తరువాత హొయసల సామ్రాజ్యం సార్వభౌమ భూభాగాలు ప్రస్తుత కర్ణాటకలోని తుంగభద్ర ప్రాంతంలో ఉన్న విజయనగర సామ్రాజ్యం వ్యవస్థాపకుడు మొదటి హరిహర పరిపాలించిన ప్రాంతాలతో విలీనం చేసాడు. కొత్త రాజ్యం మరో రెండు శతాబ్దాలుగా విజయనగర రాజధానిగా అభివృద్ధి చెందింది.
చోళులు
9 వ శతాబ్దం నాటికి రాజరాజ చోళుడు అతని కుమారుడు రాజేంద్ర చోళుడి ఆధ్వర్యంలో చోళులు దక్షిణ ఆసియాలో చెప్పుకోదగిన శక్తిగా ఎదిగారు. చోళ సామ్రాజ్యం బెంగాలు వరకు విస్తరించింది. దాని శిఖరాగ్రస్థాయిలో ఉన్న సమయంలో సామ్రాజ్యం దాదాపు 36,00,000 కిమీ 2 (1,389,968 చదరపు మైళ్ళు) విస్తరించింది. రాజరాజ చోళుడు దక్షిణ భారత ద్వీపకల్పం జయించిన తరువాత శ్రీలంకలోని కొన్ని ప్రాంతాలను జయించాడు. రాజేంద్ర చోళ నౌకాదళాలు మరింత ముందుకు వెళ్లి, బర్మా (ఇప్పుడు మయన్మారు) నుండి వియత్నాం, అండమాను - నికోబారు దీవులు, లక్షద్వీపు, సుమత్రా, జావా, మలయా (సౌత్ ఈస్ట్ ఆసియాలోని) పెగు దీవులను ఆక్రమించాడు. ఆయన బెంగాలు రాజు మహిపాలాను ఓడించాడు. ఆయన విజయానికి జ్ఞాపకార్థంగా ఆయన ఒక కొత్త రాజధానిని నిర్మించి దానికి గంగైకొండ చోళపురం అని పేరు పెట్టాడు.
అద్భుతమైన దేవాలయాలను నిర్మించడంలో చోళులు రాణించారు. తంజావూరులోని బృహదేశ్వర ఆలయం చోళ రాజ్యం అద్భుతమైన నిర్మాణానికి శాస్త్రీయ ఉదాహరణ. బృహదీశ్వర ఆలయం "గ్రేట్ లివింగ్ చోళ దేవాలయాలు" క్రింద యునెస్కో వారసత్వ ప్రదేశంగా గుర్తించబడింది. మరొక ఉదాహరణగా ఆలయ పట్టణం చిదంబరం నడిబొడ్డున ఉన్న చిదంబరం ఆలయం ఉంది.
ఇవి కూడా చూడండి
భారతదేశ చరిత్ర
హిందూమతం చరిత్ర
బెంగాలు చరిత్ర
బీహారు చరిత్ర
మద్యయుగ కర్నాటక రాజకీయచరిత్ర
మూలాలు |
tummala rangaareddi Nizamabad jillaku chendina swaatantryasamarayudhuda, bhartiya jaateeya congrsu paarteeki chendina rajakeeyanaayakudu.
rajakeeya jeevitam
athanu rangaareddi armur saasanasabha niyojakavargam nundi moodusaarlu gelavagaa, balkonda niyojakavargam nundi okasari, motham naalugusaarlu saasanasabha sabhyudigaa ennikalallo gelichadu. rangaareddi okasari ekagreevamgaa ennikaina ghanathanu kudaa saadhimchaadu.
1972 AndhraPradesh saasanasabha ennikalallo athanu bhartiya jaateeya congresses abhyarthiga balkonda saasanasabha niyojakavargam nundi pooti chessi sameepa p.di.epf abharthi rajagoud pai 12331 otla mejaaritiitoe vision saadhimchaadu. 1962 AndhraPradesh saasanasabha ennikalallo athanu bhartiya jaateeya congresses abhyarthiga armur saasanasabha niyojakavargam nundi ekagreevamgaa ennikayyadu. 1962 AndhraPradesh saasanasabha ennikalallo bhartiya jaateeya congresses abhyarthiga armur saasanasabha niyojakavargam nundi potichesi 25399 otlanu saadhimchaadu. yea ennikalallo sameepa swatanter abhyardhi z.yess.ravuku 15767 otlu labhinchayi. athanu 9632 otla mejaaritiitoe vision saadhimchaadu. 1972 AndhraPradesh saasanasabha ennikalallo athanu bhartiya jaateeya congresses abhyarthiga armur saasanasabha niyojakavargam nundi pooti chessi sameepa independiente abhyardhi sudarsanaraopai 18042 otla mejaaritiitoe vision saadhimchaadu.
moolaalu
theluguvaarilo swatantrya samara yoodhulu
Telangana swatantrya samarayodhulu
Nizamabad jalla rajakeeya naayakulu
Nizamabad jalla nundi ennikaina AndhraPradesh saasana sabyulu |
పార్వతి శాసనసభ నియోజకవర్గం మహారాష్ట్ర రాష్ట్రంలోని 288 నియోజకవర్గాలలో ఒకటి. ఈ నియోజకవర్గం పూణె జిల్లా, పూణే లోక్‌సభ నియోజకవర్గం పరిధిలోని ఆరు శాసనసభ నియోజకవర్గాల్లో ఒకటి.
ఎన్నికైన సభ్యులు
మూలాలు
మహారాష్ట్ర శాసనసభ నియోజకవర్గాలు |
amith shaw bhartia janathaa parti
maajii jaateeya adhyakshudu. Gujarat rashtra maajii griha manthri. 2014 saarvatrika ennikalallo bhaama.ja.paa tharupuna Uttar Pradesh rashtra incharges gaaa niyamitulai 80 lok sabha niyojakavargaalaku gaand 73 seetlanu bhaama.ja.paaku amdimchaadu. narendera modeeki nammina bantu. sohrabuddin encounter, palu neraaropanalu kaligi unaadu.
vyaktigata jeevitam
amith aneel chandra shaw 1964 aktobaru 22 na mumbailoo sthirapadina gujrati vyapara kutumbamlo janminchaaru. thandri aneel chandra shaw bombaayi stoke ekchenji brokering mariyu p.v.sea paipula vyaapaaramlo undevaaru.
amith shaw Ahmadabad loni sea.uu.shaw science kalashalaloo bayo chemistri loo bsc degrey porthi chessi vyapara rangamloki pravaesinchi stoke maarketlu mariyu thama kutumba paipulu vyaapaaramlo vijayavantamga raninchadam jargindi.
1987loo sonal shaw thoo vivaham jargindi, viiri kumarudu gn shaw prasthutham b.sea.sea.ai boardu kaaryadarsigaa vyavaharistunnaadu.
rajakeeya nepadhyamu
14 ella vayassuloe orr.yess.yess loo baala swayam sevak gaaa cherina shaw, taruvaata kaalamlo sangh sevak gaaa konasaagutuu vachcharu. vidyaarthigaa unnappudu sangh anubandha vidhyaardhi sangham abvp loo cry Gujarat vidhyaardhi rajakeeyaallo anchelanchalugaa edugutuu tana kantuu pratyeka gurthimpu techukunaru. 1987loo bgfa partylo cry parti yuva vibhaagam bijevai em loo keelakamaina nethagaa edugutuu Gujarat rashtra upadhyakshudu gaaa panichesaaru.
shaw rajakeeya jeevitamlo mukhya malupu 1991lok sabha ennikallo ghandy Nagar niyojakavargamlo pooti cheestunna bgfa agra nayakan emle.kao.adwani tharupuna ennikala vyavaharaalu chusthu aayana gelupunaku krushi cheeyadamtoo rashtra parti naayakatvam dhrushtilo paddaru. 1990 llo Gujarat rashtramlo bgfa paartiini vistarana chepattenduku apati rashtra parti kaaryadarsigaa unna narendera modie thoo kalisi rashtravyaaptamgaa palu yaatrala paerutoe paryatinchi kshetrasthaayilo paarteeki manchi poonaadulu vessaru.
1997loo sarkej vupa ennikallo vision sadhinchi assembli loo addupettaaru, conei raajakeeyamgaa mro malupu vacchindi mathram 1999loo desamlone athipedda sahakara byaankullo okataina Ahmadabad jalla sahakara banku adhyakshudu gaaa empikavvadamtho, nashtaallo unna Banki nu athi koddhi kaalamlone laabhaallo ki teesukuraavadamlo shaw tana samarthatanu niroopinchukunnaaru.
2001loo narendera moedii mukyamanthri avvadamtho Gujarat rashtra mantrivargamlo cry 2012 varku revenyuu, aardika, ravaanhaa, hom vento keelakamaina manthrithvashaakhalanu samardhavanthamgaa nirvahimchadam jargindi. Gujarat raashtram yokka abhivruddhi loo keelakapatra poshinchadam jargindi.
1998,2001, 2007, 2012 lalo Gujarat rashtra saasanasabha ki praatinidhyam vahinchadam jargindi.
2013loo bgfa jaateeya kaaryadarsi gaaa niyamitulaina taruvaata 2014 lok sabha ennikallo bgfa gelupe lakshyangaa pania chessi paartiini brahmaandamiena mejartitho vijayateeraalaku cherchadam jargindi, 2015loo bgfa jaateeya adhyakshudu gaaa ennikaina taruvaata paartiini turupu, eeshaanya , dakshinha bhartiya deshaallo vistaranaku visheshangaa krushi cheeyadam jargindi. 2017loo raajyasabha sabhyudigaa ennikavvadam jargindi.
2019 lok sabha ennikallo mro saree tana saayasaktulu vaddinchi bgfa ki mro saree brahmaandamiena mejaaritiitoe koodina vijayaanni kattabettadame kakunda taanee swayangaa ghandy Nagar lok sabha nundi pooti chessi manchi majority thoo vision saadhinchadam jargindi. 2019loo narendera modie mantrivargamlo kendra homsakha manthri gaaa bhaadyatalu chaepattadam jargindi. 2021loo jargina manthrivarga vistaranalo nuuthanamgaa erpaatu chosen sahakara saakha ku mantrigaa baadhyatalu chepattaaru.
moolaalu
bhartia janathaa parti rajakeeya naayakulu
1964 jananaalu
jeevisthunna prajalu
bhartiya prabhutva manthrulu |
epril 18, gregorian calander prakaramu samvatsaramulo 108va roeju (leepu samvatsaramulo 109va roeju ). samvatsaraamtamunaku enka 257 roojulu migilinavi.
sanghatanalu
1930 : bhartiya swaatantryodyamamu: 1930 epril 18 taareekuna suryah seen itara viplavakaarulato kalisi mamdugundu, aayudhaalanu swaadheenam cheesukuni prabhutva samaachara vvavasthanu vicchinnam chessi praamtiya prabhutwaanni erparuchutakai chittagang loni aayudhagaaraanni muttadinchaaru.
1923: alluuri siitaaraamaraaju netrutvamlo annvarapu plays steshionpai daadi jargindi.
jananaalu
1774: saway maadhava rao II narayan maraataa saamraajyamlo 14va peshwa (ma.1795).
1809: adhyapakudu, pandithudu, kavi henrii derozio jananam (ma.1831).
1880: tekumalla achyutaraavu, vimarsakulu, panditulu. (ma.1947)
1938: attili krishnarao, viidhi nataka rachayita. (ma.1998)
1958: malkam martial, vestindies cricket jattu maajii kridaakaarudu.
1973; soumyarao, neepadhya gaayani
1980: anup roobens,sangeeta dharshakudu.
2012: kandika varshit, nekkonda(gramam&mandalam), Warangal ruural, Telangana.
maranalu
1859: tantia thope, bhartiya swaatantryodyamakara. (ja. 1814)
1955: albert insteen, shaastraveettha. (ja. 1879)
1974: gadilinganna gauud, Kurnool niyojakavargapu bharatadesa paarlamentu sabhyudu. (ja. 1908)
2015: shree, sangeeta dharshakudu, gayakudu. (ja. 1966)
2016: damdi bhaskar sea p ai rashtra kaaryadarsi, vartha dhinapatrika jarnalist.
pandugalu , jaateeya dinaalu
prapancha samskruthika dinotsavam
antarjaateeya chaarithraka kattadaala dinotsavam (prapancha vaarasatva dinotsavam)
bayati linkulu
bbc: yea roejuna
t.ene.emle: yea roeju charithraloo
charithraloo yea roeju : epril 18 .
epril 17 - epril 19 - marchi 18 - mee 18 -- anni tedeelu
epril
tedeelu |
స్లాకర్ 1990లో విడుదలైన అమెరికన్ ఇండిపెండెంట్ సినిమా. రిచర్డ్ లింక్లేటర్ దర్శకత్వం వహించిన ఈ చిత్రం 1991లో జరిగిన సన్ డాన్స్ ఫిల్మ్ ఫెస్టివల్ లో గ్రాండ్ జ్యూరీ ప్రైజ్ - డ్రమాటిక్ విభాగంలో నామినేట్ అయ్యింది.
నటవర్గం
రిచర్డ్ లింక్లేట్
రూడీ బాస్జ్
మార్క్ జేమ్స్
బాబ్ బోయ్ద్
టెరెన్స్ కిర్క్
స్టెల్లా వీర్
తెరెసా టేలర్
మార్క్ హారిస్
ఫ్రాంక్ ఒర్రాల్
అబ్రా మూర్
లూయిస్ బ్లాక్
సారా హర్మాన్
జాన్ స్లేట్
లీ డేనియల్
లూయిస్ మాకే
స్కాట్ రోడ్స్
కిమ్ కిస్జన్
అథిన రాచెల్ త్వాన్గారి
కల్మన్ స్పెల్లేటిచ్
సాంకేతికవర్గం
రచన, నిర్మాత, దర్శకత్వం: రిచర్డ్ లింక్లేటర్
సంగీతం: జార్జెస్ డెలెరియు
ఛాయాగ్రహణం: లీ డేనియల్
కూర్పు: స్కాట్ రోడ్స్
పంపిణీదారు: ఓరియన్ క్లాస్సిక్స్
మూలాలు
ఇతర లంకెలు
అమెరికన్ చలనచిత్రాలు
సినిమాలు
ఆంగ్ల భాషా చలనచిత్రాలు |
అతను యెవరు? మలయాళం నుండి డబ్బింగ్ చేసిన తెలుగు చలన చిత్రం. ఇది 1955లో విడుదలైంది. నీలా ప్రొడక్షన్స్ పతాకంపై పి.సుబ్రహ్మణ్యణ్ నిర్మించిన ఈ చిత్రానికి ఆంటోనీ మిత్రదాస్ దర్శకత్వం వహించాడు. ప్రేమ్‌నజీర్, మిస్ కుమారి, పంకజవల్లి, ఎస్.పి.పిళ్ళై ప్రధాన తారాగణంగా రూపొందిన ఈ చిత్రానికి లక్ష్మణన్ సంగీతాన్నందించాడు. ఈ చిత్రం మలయాళం నుండి తమిళంలోకి కూడా డబ్బింగ్ చేయబడి 1954లో అవన్ యార్ అనే పేరుతో విడుదలైంది.
పాటలు
అహ ఎడపైన్ పోయెద జై గీతాన్ పాడి జయం నేడు
ఈ జీవికి సుఖప్రదమీ ప్రణయాలు చిరస్థాయిలై ప్రియా
తుళ్ళి తుళ్ళి ఆడవే ఉల్లం అదర ఆడవే గల్ గల్లా ఆడి యాడి
పున్నమి చంద్రుని కన్నాసొగసు పోకడ పోయేటి నిన్ను కనగానే
ప్రేయసీప్రియుల గాథ లేచాయి చూడ బాష్పనదులను
మనోహర మిదోహో .. సకలం మహా సుఖకరం మనసుకు నేడు
రావా దేవా దేవా.. రానా దేవీ దేవీ.. నువ్వు కోరిన మొహినినే
మూలాలు
బాహ్య లంకెలు
తెలుగు డబ్బింగ్ సినిమాలు |
yea vyaasamlooni jaabithaa, bhaaratadesaraashtraalaku chendina telamgaanaraashtramlooni janaganhana pattanaala vivaralanu teluputundi.bhartiya prabhutva homem vyavaharaala mantritwa saakha aadhvaryamloo, rejistrar genaral, janaganhana commisioner kaaryaalayam nirvahimchina 2011 sensus af india saekarinchina deetaa aadhaaramga yea ganankaalu unnayi.
janaganhana pattanham
janaganhana pattanham anede adhikarikamgaa pattanham ani prakatinchakundaa, pattanamlaagaa nirvahinchabadakunda, dani janaba prakaaram pattanha lakshanaalanu kaligi umtumdi. yea pattanhaalloo kaneesa janaba 5,000 undi, purusha sraamika janaabhaalo kanisam 75% vyaktulu vyavasaayarangaaniki velupala panicheestuntaaru. deeni kaneesa jana saandrata kimi2 ki 400 mandhi vyaktulu kaligi umtumdi.
jaabithaa
ivi kudaa chudandi
AndhraPradesh janaganhana pattanaala jaabithaa
janaganhana pattanham
moolaalu
velupali lankelu
janaganhana pattanhaalu
Telangana
bharatadesaaniki sambamdhinchina jaabitaalu
telamgaanhaku sambamdhinchina jaabitaalu |
soveit samakhya ledha soveit union , adhikarikamgaa soveit saamyavaada ganatantraalu samakhya , suukshma roopam yu.yess.yess.orr (aamglamu USSR nundi) inkanuu soveit union (rashyan loo Советский Союз ) ; (romaneekarana : Sovetsky Soyuz), raajyaangabaddhamgaa yerpataina socialistu raajyam. idi eurasialo 1922 nundi 1991 varku vilasillindi. 1991 loo imdu nundi deeni republik rastralu vidipoyayi.
erpaatu
1917loo rashyaa viplavam, 1918 - 1921 loo rashyan praja yuddhaala taruvaata, rashyan saamraajyam nundi soveit union udbhavinchindi. yea soveit union anek soveit republik l samuham. socialistu soviyatu ripablikula samithi. 1918loo rashyaaloo jargina viplavaphalitamugaa yerpadina samyuktaraashtramu. dheenilo 7 rashtramulu unnayi. deeni visteernamu 82,41,910 cha|| millu. jansankhya14 kotla 80 lakshalu. dheenini paripaalinchu raajyaamga samshthalu senate vento consul af nationalities, union central egjicutivu committe anabadu kendra kaaryanirvaahaka sanghamu; veerennukonu peepilsu comisoriat kavunsilu anabadu kaaryanirvaahaka upasanghamulu, kamijariyatu upasanghamulu, itaradesamulandali mantrivargamula vantivi. okkoka department okkoka kamijariyatu crinda nundunu. soniyatu kaangresu anabadu prajaapratinidhula saasanasabha yokati appudappudu samaves maguchundunu. soviyatu anagaa kavunsilu leka janasanghamu. graama soviyatu pattanha soviyatu sabhalaku rachayitalu, karmikulu bahirangamugaa prathinidhula nennukonduru. yea soviyatulu firca soviyatulakunu, avi soviyatu kaangresunakunu prathinidhula nennukonunu. soniyatu kaangrenu saastra prakaramu saasanasabhayainanu nijamugaa saasanamulu chaeyu samshtha centralu egjicutivu kendra kaaryanirvaahaka sanghame. yea saasanamulanu raajyaamga paddhatulanu suuchinchu samshtha yea rentikini bhinnamakna communistu parti anabadu raajakeeyapaksheeyula sabha. idi anudyogasamsthayainanu nijamugaa deeshamuloo goppapalukubadi kaligiyunnadi. yea samsthakumaatrame bahirangamuganu swechhchaganu samavesamagu hakku Pali. vaartaapatrikaladvaaraa abhipraaya prakatana swaatantryamu Pali. vairlesu, cinemala nupayoginchukoni prajaabhipraayamunu kaligimpagaladu. deeni yabhiprayamulanu centralu egjicutivu kavunsiluvaarunu kavunsilu af nationalities sabhavaarunu kudaa manninchuchunduru.
stallin yugam
stallin yugam soveit samakhya goppa mundadugu vesindhi. stallin naayakatvamlo vyavasaayaanni samishteekarinchadam jargindi, vaegavanthamaina paarisraamikiikarana kudaa jargindi. stallin yugamloo privete maarket nu purtiga raddhu chesar. vyavasaya samishteekaranani bhuuswamulu, Madhya tharagathi raithulu teevramgaa vyatirekinchaaru. pratighatinchina bhuuswamulu, raitulni arest cheyyadam ledha balavantamgaa pania cheyyinchadam jargindi. soveit samakhyalo vyavasaya samishteekarana taruvaata gananeeyamgaa aahaarotpatti pergindhi. conei rashyan jaillalo mathram khaideelaki saraina aahaaram, mamdulu andaka chanipoyaru. soveit samakhya nunchi itara dheshaalaku kudaa vyavasaya utpattulu egumati ayyevi. 1940 kaalamlo prapamcham mottamlooni 40% aahaaram soveit samakhyalone utpatthi ayyedhi. rendava prapancha yudha samayamlo naji geramny rashyan vyavasaya kshetraala pai bombulu veyyadam will vyavasaayaaniki bhaaree nashtam vacchindi. stallin chanipoyina taruvaata prapancha aahaara utpattilo soveit samakhya vaataa 40% nunchi 20%ki taggipoindi.
stallin anantara kaalam
stallin chanipoyina tharuvaathi kaalamlo rashyaaloo krishevay, bregnev vento revisionist naayakulu adhikaaramlooki vachcharu. viiru rashyaaloo privete pettubadulani punaruddharinchaaru. pettubadaarii bureaucratic prabhuthvam nadipaaru. 1991loo soveit samakhyani purtiga raddhu chesar.
ivi chudandi
soveit union charithra
rashyaa viplavam
nots
moolaalu
soveit samakhyalo pratighaata viplavam yokka vargha moolaalu
Armstrong, John A. The Politics of Totalitarianism: The Communist Party of the Soviet Union from 1934 to the Present. New York: Random House, 1961.
Brown, Archie, et al, eds.: The Cambridge Encyclopedia of Russia and the Soviet Union (Cambridge, UK: Cambridge University Press, 1982).
Gilbert, Martin: The Routledge Atlas of Russian History (London: Routledge, 2002).
Goldman, Minton: The Soviet Union and Eastern Europe (Connecticut: Global Studies, Dushkin Publishing Group, Inc., 1986).
Grant, Ted: Russia, from Revolution to Counter-Revolution, London, Well Red Publications,1997
Howe, G. Melvyn: The Soviet Union: A Geographical Survey 2nd. edn. (Estover, UK: MacDonald and Evans, 1983).
Katz, Zev, ed.: Handbook of Major Soviet Nationalities (New York: Free Press, 1975).
Moore, Jr., Barrington. Soviet politics: the dilemma of power. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1950.
Rayfield, Donald. Stalin and His Hangmen: The Tyrant and Those Who Killed for Him. New York: Random House, 2004 (hardcover, ISBN 0-375-50632-2) ; 2005 (paperback, ISBN 0-375-75771-6).
Rizzi, Bruno: "The bureaucratization of the world : the first English ed. of the underground Marxist classic that analyzed class exploitation in the USSR", New York, NY : Free Press, 1985.
Schapiro, Leonard B. The Origin of the Communist Autocracy: Political Opposition in the Soviet State, First Phase 1917–1922. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1955, 1966.
bayati linkulu
Bibliographic database of german publications on Russia and the Soviet Union (about 175 000 positions)
Images of the Soviet Union—a collection of photos showing everyday life in the Soviet Union
Impressions of Soviet Russia, by John Dewey
Soviet Agitation Posters
Documents and other forms of media from the Soviet Union: 1917-1991
Revival Program, Part of the Chechen Rebels.
Soviet Union
Soviet Calculators Collection — a big collection of Soviet technology goods: calculators, computers, electronic watches, etc
asiya
iropa
soveit union
rashyaa |
narsingapur, Telangana raashtram, mancherial jalla, Hajipur mandalamlooni gramam.
idi Mandla kendramaina mancherial nundi 15 ki. mee. dooramlo Pali. 2016 aktobaru 11 na chosen Telangana jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam paata adilabad jalla loni mancherial mandalamlo undedi. punarvyavastheekaranalo dinni kotthaga erpaatu chosen Hajipur mandalam loki chercharu.
gananka vivaralu
2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 413 illatho, 1487 janaabhaatho 426 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 740, aadavari sanka 747. scheduled kulala sanka 224 Dum scheduled thegala sanka 0. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 570606.pinn kood: 504208.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaala okati Pali.balabadi manchiryaalalonu, praathamikonnatha paatasaala naamnoorlonu, maadhyamika paatasaalapadtenpally lonuuunnaayi.
sameepa juunior kalaasaala, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala, inginiiring kalaasaala manchiryaalalo unnayi. sameepa vydya kalaasaala kareemnagarlonu, maenejimentu kalaasaala, polytechniclu manchiryaalaloonuu unnayi.
sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala, aniyata vidyaa kendram manchiryaalalonu, divyangula pratyeka paatasaala naspur lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
sameepa praadhimika aaroogya vupa kendram gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. praadhimika aaroogya kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. pashu vaidyasaala gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, samchaara vydya shaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi. bavula neee kudaa andubatulo Pali.
borubavula dwara kudaa edaadi podugunaa neee andutundi.
kaluva/vaagu/nadi dwara gramaniki taguneeru labisthundhi.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneeru bahiranganga, kaccha kaaluvala dwara kudaa pravahistundi. muruguneetini shuddi plantloki pampistunnaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu.
chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
sab postaphysu saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
laand Jalor telephony, piblic fone aphisu modalaina soukaryalu unnayi. mobile fone gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
sameepa gramala nundi auto saukaryam Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi.
prabhutva ravaanhaa samshtha baasu saukaryam, praivetu baasu saukaryam modalainavi gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. railway steshion gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
jaateeya rahadari, pradhaana jalla rahadari, jalla rahadari gramam gunda potunnayi. rashtra rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam Pali. vaaram vaaram Bazar gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali.
vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. pouura sarapharaala vyvasta duknam gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali.
atm gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. roejuvaarii maarket, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. assembli poling kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 5 gantala paatu vyavasaayaaniki, 10 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
narsingaapoorlo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 39 hectares
saswata pachika pranthalu, itara metha bhuumii: 1 hectares
vyavasaayam cheyadagga banjaru bhuumii: 32 hectares
saagulo laeni bhoomullo beedu bhoomulu kanivi: 20 hectares
banjaru bhuumii: 27 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 305 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 258 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 94 hectares
neetipaarudala soukaryalu
narsingaapoorlo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
baavulu/boru baavulu: 29 hectares
cheruvulu: 64 hectares
utpatthi
narsingaapoorlo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
vari
moolaalu
velupali lankelu |
రామకృష్ణాపురం రైల్వే స్టేషను, హైదరాబాద్, తెలంగాణ, భారతదేశంలో రైల్వే స్టేషను ఒకటి ఉంది. రామకృష్ణపురం వంటి ప్రాంతములలో ఈ స్టేషను నుండి అందుబాటులో ఉంది.
రైలు మార్గములు
మల్టీ మోడల్ ట్రాన్స్‌పోర్ట్ సిస్టమ్, హైదరాబాద్
బొల్లారం - సికింద్రాబాద్ (బిఎస్ లైన్)
పరీవాహక ప్రాంతాలు
బయటి లింకులు
MMTS Timings దక్షిణ మధ్య రైల్వే ప్రకారం
హైదరాబాద్ ఎంఎంటిఎస్ స్టేషన్లు
హైదరాబాద్ రైల్వే డివిజను స్టేషన్లు
దక్షిణ మధ్య రైల్వే జోన్
భారతదేశపు రైల్వే స్టేషన్లు |
nota 2018, oktober 5na vidudalaina telegu chalanachitra.anand shekar darsakatvam vahimchina yea chitramlo vijay devarkonda, mehreen pirzada, naajar taditarulu natinchaaru. yea chitranni vettattam aney navala aadhaaramga terakekkinchadam jargindi
katha
varun (vijay devarkonda) landonloo game developar. varun tana thandri seeyem vaasudhev (naajar) avineeti kesulo arest kaavadamthoo, vaasudhev nammee ooka swami maata prakaaram varun rashtra mukyamanthri padavini chepattalsi osthundi. rajakeeyaallo onamaalu kudaa theliyakunda seeyem padavi chepattina varun.. jarnalistu mahendhar(satyaraj) saayamtho prajalu mechhe naayakudavutaadu.aa tarwata tana tamdrini vyatirekinchaalsi osthundi. tana kodukune padavi nunchi dimpadaaniki thandri prayatnistaadu. tana thandri ettulaku paiettu vaysi tana padavini elaa kapadukonnadanedi yea chitra katha.
natavargam
vijay devarkonda (varun )
mehreen pirzada (swathi )
naajar (vaasudhev)
satyaraj (mahender)
yashika anand (shilpa)
sanchana natrajan (kalavati varadaraajulu)
priyadarshi pulikonda (wang)
yam. ios. bhaskar (bhay)
e. orr. muruga daas
moolaalu
bayati linkulu
2018 telegu cinemalu
naajar natinchina chithraalu |
lakhsmikanth jha ledha emle.kao.jha (novemeber 22, 1913 - janavari 16, 1988) (aamglam: L. K. Jha) bharathadesapu aardika veettha, bhartia rijarv baamk guvernor gaaa panichaesina 8 va vyakti. ithadu 1967 juulai 1 nunchi 1970 mee 3 varku rijarv Banki guvernor gaaa panichesaadu. yea padhaviki mundhu eandian sivil sarviis sabhyudaina emle.kao.jha pradhaanamantriki kaaryadarsigaa panichesaadu . rijarv Banki guvernor tarwata ithadu ikya raajya samithiloo bhartiya rayabariga vyavaharinchaadu. 1973 juulai 3 nunchi 1981 phibravari 22 varku ithadu zammu Kashmir guvernor gaaa panichesaadu. janavari 16, 1988 na chanipoye natiki raajyasabha sabhyunigaa unaadu. rijarvu banku eeyana smaarakaardham emle.kao.jha smaarakopanyaasaalanu praarambhinchindi.
jananam
lakhsmikanth jha 1913 novemeber 22 na Bihar rashtramloni Darbhanga jillaaloo janminchaadu. benares hinduism vishwavidyaalayam nundi patta pomdi unnatavidyaku triiniity kalaasaala, kembridjiki velladu. kembridjilo prakyatha aardhikavettalaina peejoo, keynes, raabartshone lu eeyanaku adhyaapakulu. 1936loo bhaaratadaesam tirigivacchi eandian sivil sarveesuloo cheeraadu. beeharloni anek jillaalloonuu, rashtra secrateriyatlonoo panichaesina tarwata 1942loo eeyana kendra prabhuthvaaniki badilee ayadu. pampinhii vibhaganlo deputy sekratareegaanu, egumatulu dhigumathula pradhaana niyantranaadhikaarigaanuu, vaanijya, paarishraamika mantritwa shaakhalo jaint sekratareegaanuu, bhaaree parisramala shaakhalo sekratareegaanuu anchelanchalugaa padavonnatalu pondutoo panichesaadu. 1957-58loo gaat oppandapu samaaveeshaalaku bhartiya pradhaana pratinidhigaanuu, dani chhyrman gaanuu panichesaadu. 1960loo vitta mantritwa saakhalooni aardika vyavaharaala sekrataree ayadu. 1964loo lall bahudur shastry pradhanamantrigaa undaga appudee kotthaga srushtinchibadina padaviloe pradhanamantri yokka pradhaana kaaryadarsigaa niyaminchabaddadu. aa taruvaata adae hodhalo indiraagandhi hayaamloo kudaa panichesaadu.
maranam
janavari 16, 1988loo maranhicharu.
moolaalu
bayati linkulu
jammookashmir rajbhavan webbcyte
bhartia aardika shaasthravetthalu
aardika shaasthravetthalu
jammookashmir governorlu
1913 jananaalu
1988 maranalu
raajyasabha maajii sabyulu
benares hinduism vishwavidyaalayam puurva vidyaarthulu |
surapur,Telangana raashtram, naagarkarnool jalla, lingal mandalamlooni gramam.
idi Mandla kendramaina lingal nundi 3 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina wanaparty nundi 63 ki. mee. dooramloonuu Pali. 2016 aktobaru 11 na chosen Telangana jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam paata mahabub Nagar jalla loni idhey mandalamlo undedi.
ganankaalu
2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 390 illatho, 1768 janaabhaatho 477 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 939, aadavari sanka 829. scheduled kulala sanka 227 Dum scheduled thegala sanka 520. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 576112.pinn kood: 509401.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaala okati Pali.sameepa balabadi, praadhimika paatasaala achampetalonu, praathamikonnatha paatasaala lingaalalonu, maadhyamika paatasaala lingaalaloonuu unnayi.sameepa juunior kalaasaala, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala kondanagulalonu, inginiiring kalaasaala mahabub nagarloonuu unnayi. sameepa vydya kalaasaala mahabub nagarloonu, polytechnic vanapartilonu, maenejimentu kalaasaala naagarkarnoolloonuu unnayi. sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala mannanoorlonu, aniyata vidyaa kendram, divyangula pratyeka paatasaalalu mahabub nagarloonuu unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
surapurlo unna ooka praadhimika aaroogya vupa kendramlo daaktarlu laeru. okaru paaraamedikal sibbandi unnare.sameepa praadhimika aaroogya kendram gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. pashu vaidyasaala gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, samchaara vydya shaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara shuddi cheyani neee sarafara avtondi. bavula neee kudaa andubatulo Pali.gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi. borubavula dwara kudaa edaadi podugunaa neee andutundi.cheruvu dwara gramaniki taguneeru labisthundhi.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneeru bahiranganga, kaccha kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu.chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
surapurlo sab postaphysu saukaryam Pali. postaphysu saukaryam gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi.
gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. praivetu baasu saukaryam gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. railway steshion gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
pradhaana jalla rahadari, jalla rahadari gramam gunda potunnayi. jaateeya rahadari, rashtra rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram, vaaram vaaram Bazar unnayi. atm, vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. assembli poling steshion, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 5 ki.mee.lopu dooramlo unnayi. aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. cinma halu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 10 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
surapurlo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
saagulo laeni bhoomullo beedu bhoomulu kanivi: 185 hectares
banjaru bhuumii: 10 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 282 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 435 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 42 hectares
neetipaarudala soukaryalu
surapurlo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
baavulu/boru baavulu: 30 hectares* cheruvulu: 12 hectares
utpatthi
surapurlo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
vari, jonna
paarishraamika utpattulu
kundalu
rajakiyalu
2013, juulai 31na jargina graamapanchaayati ennikalallo sarpanchigaa raju ennikainaadu.
moolaalu
velupali linkulu |
గౌరీపురం పేరుతో చాలా వ్యాసాలు ఉన్నాయి. ఆ వ్యాసాల జాబితాను ఇక్కడ ఇచ్చారు.
గౌరీపురం (జియ్యమ్మవలస) - విజయనగరం జిల్లాలోని జియ్యమ్మవలస మండలానికి చెందిన గ్రామం
గౌరీపురం (బాలాజీపేట) - విజయనగరం జిల్లాలోని బాలాజీపేట మండలానికి చెందిన గ్రామం |
gopala gopala venkateshs, povan Kalyan kalisi natinchina telegu chitram. yea cinma suresh prodakctions, north starr entertainments prevate lemited bannerla pai daggubaati suresh badu, sharath marar samyukthamgaa nirminchaaru. kishor kumar paarthaasaani (dolly) darsakudu. itara sahaayaka paatrallo shriya saranh, mithun chakraverthy, krishnudu, ashsish vidhyaardhi, muralii sarma, posani krishna murali natinchaaru. jayanan vincent cinimatography, gautam raju aditing nirvahincharu.anup roobens sangeethaanni andichaaru.
yea chitram 2012 loo vidudhala ayina hiindi chitram oh mai gaad! (OMG) ki reemake gaaa terakekkindi. yea cinma pradhaanamgaa haidarabadulo, konni bhaagaalu Visakhapatnam, varnasiloo chitrikarinchabaddayi. 2014 juun 9 na prarambhamaindi, sankraantiki vidudalagaa 2015 janavari 10 na prapanchavyaapthamgaa vidudalaindi. vimarsakula nundi saanukuula sameekshalanu pomdinadi.
katha
naastikudaina gopalrao (venkateshs) mosapurita matalu cheppi devudi vigrahalu ammukuni bhaktula nammakanni sommu chesukuntuntadu. okanoka sandarbhamlo devudi unikine prasnistuu ooka baktha kuutamini chedaragotti vaari bhakthini apahasyam chestad. adae roeju ratri sambhavimchina bhookampamlo tana duknam okkate nelamattamai enabhai lakshala apputho nadi veedhiki vachestaadu. beema motham cheyllinchadaaniki kudaa beema samshtha angikarinchadu. 'devudi carya' will jargina nashtam biimaalo cover avadani antey... tanaki jargina nastanni devude bhartee cheyalana kortuki velluthada. devudi mishanlu nadipee samsthalaki, devaalayaalaki, trastulaki annitikee samanlu pampistaadu. gopalrao vaadanalo nyayam undani atani kesuni kortu sweekaristundi. ayithe bhakthulu gopalraopai pagabatti atadini champaalani chustharu. appudu bhagavanthude humanity ruupamloe (povanKalyan) vachi gopalraoni kaapadi, atadiki dishaa nirdaesam chestad.
taaraaganam
venkateshs ..... gopaalaraavu
povan Kalyan ..... krishna
shriya saran ..... meenakashi
mithun chakraverthy ..... leeladhara swamy
posani krishna murali ..... siddeswar maharajs
dekshith pant ..... gopikaa maathaa
ashsish vidhyaardhi ..... shekar naryana
krishnudu ..... ottu
muralii sarma ..... akbar bhay
ranganaath ..... jadje
raghuu badu ..... beema samshtha adhikary
vennala kishor ..... beema samshtha adhikarika
madhu saalini ..... tv reporter
anisa ambris ..... ooka paathrikeeyudu
rallapalli ..... raao yokka daayaadi thandri
pridhviraj ..... nyaayavaadi
saanketikavargam
moolaalu
2015 telegu cinemalu |
పట్రాయని సంగీతరావు (1920 - 2 జూన్ 2021) ఆంధ్ర దేశానికి చెందిన సుప్రసిద్ధ సంగీత విద్వాంసుడు.
పట్రాయని సంగీతరావుకు తల్లిదండ్రులు పెట్టిన పేరు నరసింహమూర్తి, ఇది వారి తాత పేరే అయినా సంగీతరావుగానే ప్రసిద్ధుడు, పట్రాయనివారి సంగీత కుటుంబంలో మూడవతరానికి చెందినవాడు సంగీతరావు. తాత పట్రాయని నరసింహశాస్త్రి, తండ్రి పట్రాయని సీతారామశాస్త్రి - వీరిరువురి సంగీత వారసత్వాన్ని పుణికిపుచ్చుకున్నాడు.
బాల్యం
ఇతను నరసింహమూర్తిగా 1920 నవంబరు 2 తేదీన సీతారామశాస్త్రి, మంగమ్మలకు ప్రథమ సంతానంగా ఇప్పటి విజయనగరం జిల్లా, కిండాం అగ్రహారంలో జన్మించాడు. ఇతనికి ఆయపిళ్ళ లక్ష్మీనారాయణ, చెన్నమ్మ మాతామహులు. ఇతని ఇద్దరు సోదరులు పట్రాయని నారాయణమూర్తి, పట్రాయని ప్రభాకరరావులు.
తండ్రి సీతారామశాస్త్రి సంగీత శిక్షకుడిగా జీవనయానం చేస్తున్నప్పుడు విజయనగరం, శ్రీకాకుళం, సాలూరు మొదలయిన ప్రదేశాలలో సంగీతరావు బాల్యం గడిచింది. శ్రీకాకుళం జిల్లా నాగావళి ఒడ్డున పాఠశాలలో కొన్నాళ్ళు చదువుకున్నాడు. ఇతనికి ఎనిమిది సంవత్సరాల వయసులో ఉండగా తల్లి మంగమ్మ మరణించింది. ఆమె మరణం ఇటు సీతారామశాస్త్రికి, అటు పిల్లలకు జీవితంలో పెనువిషాదంగా పరిణమించింది. కొంతకాలం తల్లి పుట్టింట్లో పిల్లలు ముగ్గురూ పెరిగి, క్రమంగా ఒకరొకరిగా సాలూరులో స్థిరపడిన తండ్రి, తాతగార్ల దగ్గరకు చేరుకున్నారు.
పట్రాయని నరసింహశాస్త్రి సాలూరులో పెదగురువుగా, ఆయన కుమారుడు సీతారామశాస్త్రి చిన గురువుగా పిలువబడుతూ సాలూరు వాసుల ప్రేమాభిమానాలను పొంది ఉన్న రోజులు అవి. నరసింహశాస్త్రి సాలూరులో ఒక చిన్న ఇంట్లో వృద్ధురాలైన తల్లితో కలిసి నివసిస్తూ ఉండేవాడు. సీతారామశాస్త్రి సాలూరు, చుట్టుపక్కల గ్రామాలు, బరంపురం వంటి సంస్ధానాలలో సంగీత విద్యా ప్రదర్శనలు చేస్తూ ఇంచుమించు సంచార జీవనం చేసేవాడు.
బాల్యంలో తాత దగ్గర గడిపిన జీవితం సంగీతరావుని అతిచిన్న వయసులోనే సంగీతజ్ఞుడుగా రూపొందడానికి సహాయం చేసింది. గొప్ప సంగీత విద్వాంసుడిగా పేరు సంపాదించుకొని ఉన్న నరసింహశాస్త్రి, మనవలు సాలూరు చేరేనాటికి చాలా నిరాడంబరంగా, ఒక యోగిలాగ జీవితం సాగిస్తూ ఉన్నాడు. ఆరడుగుల ఎత్తు, బోడితల మీద జడకట్టిన చిన్న పిలక, చెవులకి ఒరిస్సాలో రూపొందిన కుండలాలు, మెడలో పెద్ద సైజు రుద్రాక్ష తావళం, కాషాయం రంగుదేరిన ధోవతి పంచెకట్టు, పైన శాలువా. ఇదీ అప్పటికి ఎనిమిదేళ్ళ వయసులో ఉన్న మనవడు సంగీతరావు మనస్సులో స్థిరపడ్డ తాత రూపం. ఉదయం లేస్తూనే తాతగారి వెంట తిరుగుతూ పూజా పునస్కారాలకి సహాయం చేస్తూ, భజనలో గొంతు కలుపుతూ ఉండేవాడు. ఆ రోజుల్లో సాలూరు, బొబ్బిలి ప్రాంతాలలో జరిగే ఏకాహాలు, సప్తాహాలు, దేవీ నవరాత్రులు, వసంత నవరాత్రులు, భజన కాలక్షేపాలు జరిగినప్పుడు తాతతో పాటు వెళ్ళి వారి ప్రోత్సాహంతో అతి చిన్న వయసులోనే స్వరకల్పనలు చేస్తూ సంగీతప్రదర్శన చేసేవాడు.
ఇతను బొబ్బిలిలో ప్రముఖ విద్వాంసుడు ఆకుండి నారాయణశాస్త్రి దగ్గర కొన్నాళ్లు శిష్యరికం చేసాడు. గురువుగారు బొబ్బిలి బాలికల పాఠశాలలో టీచర్ గా పనిచేసేవాడు. మహారాణి వద్ద ఆయన వీణాగానం చేసినప్పుడు శిష్యుడు సంగీతరావుతో పాటలు పాడించేవారుట నారాయణ శాస్త్రి. స్వర పల్లవులు, లక్షణగీతాలు, వర్ణాలు ఇలా ఎన్నో నేర్చుకున్నాడు ఆయన దగ్గర. బొబ్బిలి స్కూల్లో 4, 5 తరగతులు చదువుకున్నాడు. ప్రతిరోజు రాణీగారు పూజా మహల్ కి వచ్చి అర్చన చేస్తున్నప్పుడు నారాయణశాస్త్రి శిష్యుడు సంగీతరావుతో గాత్రం పాడిస్తూ వీణతో సహకరించేవారుట. బొబ్బిలి సంస్థానంలో జరిగిన పట్టాభిషేకం ఉత్సవంలో నారాయణశాస్త్రి తాను రచించిన నవరాగమాలికను సంగీతరావుతో పాడించాడు. ఆ రోజులలో కంటాభంజి రైల్వే వారి గణేశ ఉత్సవాలలో కచేరీ చేసి శ్రీరంగం గోపాలరత్నంతో పాటు బంగారు మెడల్ బహుమతిగా పొందాడు. ఆ రకంగా ఎంతో చిన్న వయసులోనే సంగీతరావు సంగీత కచేరీలు చేశారు.
చాలా చిన్న వయసులోనే అనగా సంగీతరావుకు తొమ్మిది సంవత్సరాల వయసులోనే వివాహం జరిగింది.
తాత నరసింహశాస్త్రి వైద్యం కోసం కుటుంబం కొన్నాళ్లు బొబ్బిలిలో ఉండి తిరిగి సాలూరు తిరిగివెళ్లిపోయాడు. 1931లో తాత నరసింహశాస్త్రి కన్నుమూసాడు. అప్పటికి సంగీతరావుకు పదిసంవత్సరాల వయసు. నరసింహశాస్త్రి మరణంతో అప్పటికి సంప్రదాయంపై తిరుగుబాటు ధోరణిలో ఉన్న సీతారామశాస్త్రి గారికి సంప్రదాయంపై అభిమానం ఏర్పడింది. 1919 లోనే సాలూరులో స్ధాపించిన సంగీత పాఠశాలను అభివృద్ధి చేయడానికి నడుంకట్టారు సీతారామ శాస్త్రి. పర్ణశాలలా కనిపించే శ్రీ శారదా గాన పాఠశాల 1936 కాలానికి భవనంగా రూపుదిద్దుకుంది.
సాలూరు మహారాజా వారికి నాటకాలంటే సరదా ఉండేది. అనేక నాటక సమాజాలవారు సాలూరుకు వచ్చేవారు. సంస్థానంలో జరిగే ఉత్సవాలలో, పర్వదినాలలో సాలూరు, జయపురంలో హరికథా కాలక్షేపాలు జరిగేవి. వీటికి సీతారామశాస్త్రి హార్మోనియం సహకారం అందించే వాడు. అందువల్ల ఆనాటి ఎందరో ప్రముఖ నటులు, సాహితీ వేత్తల ప్రభావం సంగీతరావు పై ప్రసరించింది.
బొబ్బిలి నాగరికంగా ఎంత అభివృద్ధి చెంది ఉన్నా, బొబ్బిలి జీవితం కన్నా సాలూరులో, తమ పాఠశాల విద్యార్థులతో గడిపిన జీవితమే ఆకర్షించింది సంగీతరావుని. సంగీతం నేర్చుకోవడానికి వచ్చిన శిష్యులు కొందరి గురించి, ఆనాటి వారి అమాయకమైన ప్రవర్తన, సంగీతం పైన వారు చూపిన అమితమైన శ్రద్ధాసక్తులు, తన జీవితంలో వారు ఏర్పరచిన ప్రభావం, ఆనాటి సాలూరు జీవితం గురించి సంగీతరావు తన ‘చింతాసక్తి’ పుస్తకంలో ఎంతో వివరంగా రాసాడు.
సీతారామశాస్త్రికి కుటుంబ పోషణతో పాటు పాఠశాల నిర్వహణ బాధ్యత కూడా క్రమంగా భారంగా మారిన దశలో ఆయనకు విజయనగరంలోని సంగీత కళాశాలలో గాత్రంలో ప్రొఫెసర్ గా ఉద్యోగావకాశం వచ్చింది. ఆ పరిస్థితులలో శిష్యులకి పాఠశాలను అప్పగించి వెళ్ళలేక వెళ్ళలేక విజయనగరానికి కుటుంబంతో సహా తరలి వెళ్ళారు సీతారామశాస్త్రి.
విజయనగర జీవితం
విజయనగరం విద్యల నగరంగా అప్పటికే సుప్రసిద్ధమై ఉంది. ప్రముఖ సంగీత విద్వాంసులు, సాహితీరంగంలో దిగ్గజాలెందరో విజయనగరంలో ఉండేవారు. సంగీతంలోనే కాక సీతారామశాస్త్రికి ఛందోబద్ధంగా పద్యాలు అల్లడం వంటి సాహిత్యాభిమానం కూడా ఉండడం చేత చాలామంది విద్వాంసులు, పండితులతో గాఢమయిన పరిచయం ఉండేది.
ప్రతిరోజు సాయంత్రం సీతారామశాస్త్రి ఇంటి వద్ద సంగీత సాహిత్యాలలో అభిరుచి కలిగిన కవి, పండితులు కలుసుకుని సాహిత్య చర్చలు చేసేవారు. కవితాగోష్ఠులు జరిగేవి. సీతారామశాస్త్రి మిత్రబృందం అంతా ఆనాటికే వివిధ రంగాలలో ప్రసిద్ధి చెందినవారు. ప్రతిరోజూ సాయంత్రం తండ్రి, మిత్రులతో జరిపే సంగీత, సాహిత్య గోష్టులు సంగీతరావుని విశేషంగా ఆకర్షించేవి. ఆనాటి సంగీత విద్వాంసుల, సాహితీవేత్తలతో కలిగిన పరిచయాలు సంగీతరావు సంగీత సాహిత్య జీవితాలపై విశేషమైన ప్రభావం చూపాయి.
విజయనగరంలో భారతీతీర్థ సంస్థ దసరా సభలలో 1939వ సంవత్సరంలో సీతారామశాస్త్రిని సంగీత భూషణ బిరుదుతో గౌరవించింది. 1952 సంవత్సరంలో సంగీతరావు విద్వత్తును గుర్తించి అదే సంస్థ వారికి కూడా ఆంధ్ర సంగీత భూషణ బిరుదును ప్రదానం చేసింది. తండ్రితో పాటు అదే గౌరవాన్ని అందుకోవడం సంగీతరావు ప్రతిభకి తార్కాణం.
ఆకుండి వెంకటశాస్త్రికి గురుపూజ జరిగిన సందర్భంలో సంగీత రావు 1943 లో కాకినాడ వెళ్ళారు. అప్పుడు దేవులపల్లి కృష్ణ శాస్త్రి, పాలగుమ్మి పద్మరాజు వంటి ప్రముఖులతో సంగీతరావుకి పరిచయం ఏర్పడింది. ఫ్రేజర్ పేట రినైసాన్స్ క్లబ్ లో సంగీతరావు కచేరీ చేసారు. అప్పుడు ప్రముఖుల నుండి లభించిన ప్రశంసలు ఆయనలో ఎంతో ఆత్మ విశ్వాసాన్ని నింపాయి.
పట్రాయని సీతారామశాస్త్రి గొప్ప హార్మోనిస్టు. భారతీయ సంగీతానికి హార్మోనియం పనికిరాదని దానిని విదేశీ ప్రభుత్వం నిషేధించింది. స్వాతంత్ర్యానంతరం కూడా హార్మోనియం పై రాజకీయ నిషేధం కొనసాగింది- నిన్న, మొన్నటిదాకా. సమకాలీన విద్వాసులు కూడా దానిని తమ కచేరీలలో ఉపయోగించేవారు కాదు. కానీ సీతారామశాస్త్రికి హార్మోనియం ప్రాణసమానం. చాలా సున్నితమైన స్వరాలను, గమకాలను కూడా హార్మోనియం మీద పలికించేవాడని ప్రతీతి. తండ్రిలాగే సంగీతరావు కూడా హార్మోనియంని ఎంతో అద్భుతంగా నేర్పుగా వినిపించడంలో ప్రావీణ్యం చూపేవాడు. ప్రత్యేకంగా ఏ విద్యాకేంద్రంలోను సంగీతాన్ని అభ్యసించడం గాని, వాయిద్యాలపై శిక్షణ గానీ పొందకుండానే హార్మోనియం, వీణ, వయోలిన్ వాయిద్యాల పై స్వయం ప్రతిభతో పట్టు సాధించాడు. ఉన్నత పాఠశాల వరకు సాలూరులోను, స్కూలు ఫైనల్ వరకు చదువును విజయనగరంలో పూర్తిచేసాడు.
తండ్రి సీతారామశాస్త్రి పనిచేసిన కాలేజీ, విజయనగరం మహారాజా ప్రభుత్వ సంగీత నృత్య కళాశాల. విద్యల నగరం విజయనగరంలో సంగీతం నేర్చుకొని తమలోని కళను సానపెట్టుకోవడానికి వచ్చే విద్యార్థులెందరో ఉండేవారు. అలా వచ్చిన వారిలో గురువుగారికి ఆనాడు అత్యంత ప్రీతి పాత్రుడు, నేటి మన గాన గంధర్వ ఘంటసాల వేంకటేశ్వరరావు. సంగీతం నేర్చుకోవడానికి వచ్చిన వారికి సింహాచలం దేవస్థానం వారి సత్రంలో భోజన సదుపాయాలు కల్పించబడేవి.
చలనచిత్ర సంగీతకారుడిగా తన విజయంలో గురువు సీతారామశాస్త్రివద్ద చేసిన శిష్యరికం పాత్రని ఘంటసాల తన జీవితంలో ఎప్పుడు మరిచిపోలేదు. ఎన్నో ఘట్టాలలో గురువుని అత్యంత భక్తిశ్రద్ధలతో తలుచుకున్నాడు. తాను చిత్రపరిశ్రమలో నిలదొక్కుకొని ఇల్లు కట్టుకొని 1950లో గృహప్రవేశం చేసిన సందర్భంగా గురువుని మద్రాసుకు పిలిచి ఎంతో ఆత్మీయంగా ఘనంగా సత్కరించాడు.
వివాహం చిన్న వయసులోనే జరగడం, కుటుంబ బాధ్యతలు పైబడడం వంటి కారణాలు సంగీతరావు జీవితానికి ఒక గమ్యాన్ని నిర్దేశించుకోవలసిన ఆవశ్యకతను కలిగించాయి. కొన్నాళ్ళు సాలూరులోనే ఉండి పాఠశాలను నిర్వహించే ఉద్దేశంతో సాలూరులో మకాం పెట్టాడు. తండ్రి ప్రారంభించిన సంగీత పాఠశాలను ఇంకా అభివృద్ధి లోకి తీసుకొని రావాలన్న ఆశ ఎంత ఉన్నా ఆర్థిక వనరులు అందుకు అనుమతించలేదు.
ఈ పరిస్థితిలో శ్రీకాకుళం జిల్లాలో నాగావళి నది ఒడ్డున ఉన్న కలివరం అనే కుగ్రామానికి చెందిన గంగుల అప్పలనాయుడు సంగీతరావుని తమ ఊరికి ఆహ్వానించారు. ఒక విధంగా ఆస్థాన గాయకుడి పదవిలాంటి ఉద్యోగం. అంతకుముందు మండా సూర్యనారాయణశాస్త్రి, వాసా కృష్ణమూర్తి అక్కడ కొంతకాలం ఉండి వెళ్ళారు. కలివరంలో సంగీతరావు కుటుంబంతో మూడు సంవత్సరాలున్నాడు.
మొదటిసారి సంగీతరావు 1942 లో మద్రాసు వచ్చాడు. అప్పటికి ఘంటసాల సినీ పరిశ్రమకు రాలేదు. నాగయ్యతో భక్త పోతన తీస్తున్న రోజులవి. జెమిని స్టూడియోలో పనిచేస్తున్న సీతారామశాస్త్రి మిత్రుడు, శిష్యుడు ఉరిమి జగన్నాధం సంగీతరావుని నాగయ్యకు పరిచయం చేసాడు. అప్పుడు సంగీతరావు సముద్రాల రాఘవాచార్యులు, నాగయ్య దగ్గర పాటలు పద్యాలు పాడాడు. కానీ అవి నగరాల మీద బాంబులు పడుతున్న యుద్ధపు రోజులు. తండ్రి ఒత్తిడి మేరకు తిరిగి విజయనగరం వెళ్లిపోయాడు సంగీతరావు.
1948 లో చిత్రసీమలో ప్రవేశించి స్థిరపడ్డాక గురువు సీతారామశాస్త్రిని చూడడం కోసం మారెళ్ళ రంగారావుతో కలిసి ఘంటసాల విజయనగరం వెళ్ళాడు. కానీ అప్పుడు గురువు - సీతారామశాస్త్రి పెద్దకుమారుడు సంగీతరావు దగ్గర కలివరంలో ఉన్నాడు. విజయనగరం నుండి కలివరం వెళ్ళి గురువుని కలిసాడు ఘంటసాల. తెలుగు చిత్రసీమలో అవకాశాలు చాలా ఉన్నాయని, తనతో మద్రాసు రమ్మని ఎంతగానో పిలిచాడు. కానీ సంగీతరావుకి అప్పుడు చలనచిత్ర పరిశ్రమ పట్ల ఆసక్తి లేక ఆయనతో వెళ్ళలేదు.
1952 లో తన మిత్రుడు ద్వివేదుల నరసింగరావు (రచయిత్రి ద్వివేదుల విశాలాక్షి భర్త) బలవంతం మీద, ఆర్థిక పరిస్థితులు సహకరించకపోవడంతో, జీవితంలో నిలదొక్కుకోవాలని విజయనగరం నుంచి మరొకసారి మద్రాసు వచ్చారు సంగీతరావు. చిన్ననాటి మిత్రుడిని కలవడానికి ఘంటసాల నివాసానికి వెళ్ళాడు. ఆ రోజులకి ఘంటసాల లక్ష్మమ్మ కథతో మంచి గాయకుడిగానే కాక మేటి సంగీత దర్శకునిగా కూడా స్థిరపడి ఉన్నాడు. స్వంతంగా పరోపకారం చిత్రం నిర్మిస్తున్నాడు. ఘంటసాల పల్లెటూరు, పరోపకారం చిత్రాలలో సంగీతరావుతో కొన్ని కోరస్ పాటలు కూడా పాడించాడు. కానీ సినీ రంగంలోని వ్యక్తులకు సంగీతజ్ఞులపై గల చిన్నచూపును, నిర్లక్ష్యాన్ని సహించలేకపోయాడు సంగీతరావు. సినిమా రంగానికి దూరంగా ఉండే ఉద్దేశంతో తిరిగి కలివరం వెళ్ళిపోయాడు.
మరికొంతకాలానికి 1954లో కలివరం నాయుడు కుటుంబంతో కలిసి సంగీతరావు కూడా తిరుపతి యాత్రకి బయలుదేరాడు. స్వామి దర్శనం అయ్యాక యాత్రలో భాగంగా మద్రాసు వచ్చాడు. చిన్ననాటి స్నేహితుడిని పలకరించి పోవడానికి వచ్చిన సంగీతరావుని ఘంటసాల తిరిగి వెనక్కి వెళ్ళనివ్వలేదు. గాయకుడిగానే కాక సంగీత దర్శకత్వం కూడా చేస్తూ ఉన్న ఘంటసాల తనకు చేతినిండా పని ఉందని, సహాయకుల అవసరం ఉందని, ఉండిపొమ్మని కోరి, స్టేషనుకి వెళ్లి కలివరం నాయుడుకి సంగీతరావు విజయనగరం రారని చెప్పేరుట.
1954 - అప్పుడు ఘంటసాల కన్యాశుల్కం, మాయాబజారు, మొదలయిన చిత్రాలకు సంగీత దర్శకత్వం చేస్తున్న రోజులు. ఘంటసాల సంగీతం సమకూర్చిన చిత్రాలలో ఘంటసాలకు సహాయకుడిగా ఉన్నాడు సంగీతరావు. ఘంటసాల స్వరపరుస్తూన్నప్పుడు వాటికి నోట్స్ రాసి ఇవ్వడం, ఆర్కెష్ట్రాకి సూచనలు ఇవ్వడం చేసేవాడు సంగీతరావు.
1955లో ఘంటసాల స్వంత ఆర్కెష్ట్రాని ప్రారంభించాడు. అప్పటినుండి ఘంటసాల సంగీత దర్శకత్వం వహించిన చిత్రాలు అన్నిటిలోనూ సంగీతరావు తనవంతు సహకారం అందించాడు. ఘంటసాల ప్రైవేటుగా ఇచ్చిన రికార్డులలో పాపాయి పద్యాలు మొదలైనవాటిలో సంగీతరావు హార్మోనియం మనం వినగలం. చిత్రంలో "లలిత భావనిలయా" పాటని స్వరపల్లవిగా కూర్చడంలో సంగీతరావు సహకారం ఉంది.
కంచి పరమాచార్యులవారికి జరిగిన ఉత్సవాలలో హైదరాబాద్లో ఘంటసాల తను స్వరపరచిన రహస్యం చలనచిత్రంలోని మల్లాది రామకృష్ణశాస్త్రి గిరిజా కల్యాణం రచనను గానం చేసిన సందర్భంలో సంగీతరావు ఘంటసాలతో పాటు స్వరం కలిపాడు. సంగీతాభిమానులను ఈ ప్రైవేటు రికార్డు అలరిస్తుంది. అలాగే శ్రీ ఘంటసాల గానంచేసి, ఆంధ్రదేశం యావత్తూ అత్యంత భక్తిశ్రద్ధలతో ఆలకించే శ్రీ వేంకటేశ్వర ప్రభాతప్రార్థన, భగవద్గీత రికార్డులో కూడా సంగీతరావు హార్మోనియం సహకారం మనకు వినిపిస్తుంది.
ఘంటసాల విద్యార్థి దశనుంచి ఆయన జీవితకాల పర్యంతం అనేక దశలలో సంగీతరావు ఆయన మిత్రుడిగా, సహచరుడిగా మెలిగాడు. సీతారామశాస్త్రి తన ఆఖరి కుమారుడు ప్రభాకరరావు విషయంలో ఘంటసాల సహాయం కోరినా, కాకతాళీయంగా సంగీతరావు, ఘంటసాల కోరిక మేరకు ఆయన సినీజీవిత స్వర సహచరుడయ్యాడు. అటువంటి తన గురుపుత్రుడుగా సంగీతరావుని ఘంటసాల తన జీవితాంతం కూడా ఎంతో ఆదరాభిమానాలు కనపరిచి గౌరవించాడు.
ఘంటసాల గారితో
ఘంటసాల స్వర సహాయకుడిగా 1974 వరకు సుమారు పాతిక సంవత్సరాల పాటు తెలుగు సినిమాతో సంగీతరావు జీవితం ముడిపడివుంది.
భావస్ఫోరకంగా, రసానుగుణ్యంగా సంగీత రచన చేసిన సందర్భాలలో, భగవద్గీతకి సంగీత రచన చేసిన సమయంలో తాను గురుపుత్రులుగా గౌరవించే సంగీతరావు అపారమైన శాస్త్రీయ సంగీత పరిజ్ఞానాన్ని, హిందుస్తానీ, కర్ణాటక సంగీతాలలో ఆయనకు గల ప్రామాణికతను ఘంటసాల సమయోచితంగా ఉపయోగించుకున్నాడు. భగవద్గీత ప్రైవేటు రికార్డులో ఘంటసాల ప్రయోగించిన రాగాలు, వాటి సార్థకత గురించి ఇటీవల సంగీతరావు తన వ్యాఖ్యానంతో భగవద్గీత రాగరసస్ఫూర్తి అనే చక్కని రికార్డు వెలువరించాడు. నూకల ప్రభాకర్ దీనిని రికార్డుచేయడంలో సహకరించాడు.
శ్రీ ఘంటసాల ఆర్కెష్ట్రా అనే పేరుతో ఘంటసాల తమ బృందంతో కలిసి అనేక కచేరీలు చేసాడు. అనేక సాంస్కృతిక కార్యక్రమాల్లో పాల్గొన్నాడు. సంగీతరావు హార్మోనియంతో సహకరించేవాడు. ఘంటసాల 1970-71 ప్రాంతాలలో అమెరికా, జర్మనీ దేశాలలో సాంస్కృతిక పర్యటన జరిపి అనేక దేశాలలో కచేరీలు చేసాడు. ఘంటసాల తొలి, ఆఖరి విదేశీ పర్యటన అదే. ఆ పర్యటన దిగ్విజయంగా జరిగింది ఈ కార్యక్రమాలలోనే కాదు ఘంటసాల జీవించి ఉన్నంత కాలం ఆయన జీవనయానంలో తోడునీడగా మసిలాడు సంగీతరావు.
1974 సంవత్సరానికి ఘంటసాలగారి అనారోగ్యం, చిత్రసీమలో సంగీత దర్శకుడిగా ఆయన చిత్రాల సంఖ్య తగ్గిపోవడం వలన సంగీతరావు కూడా ఆర్థికంగా కొంత ఇబ్బందికర పరిస్థితులను ఎదుర్కొన్నాడు. అప్పటికే చిత్రసీమలో వెంపటి చినసత్యంతో ఏర్పడిన పరిచయం సంగీతరావు జీవితాన్ని మలుపు తిప్పింది.
మద్రాసు కూచిపూడి అకాడెమి
వెంపటి చినసత్యం మద్రాసు నగరంలో స్ధాపించిన మద్రాసు కూచిపూడి అకాడెమీతో అనుబంధం ఏర్పడడం సంగీతరావు జీవితంలో మలి మజిలీ.
మద్రాసులో వెంపటి చిన సత్యం చలనచిత్రాలలో నృత్య దర్శకుడిగా ఉండేవాడు. అంతే కాక కూచిపూడి ఆర్ట్ అకాడెమీ అనే సంస్థను స్థాపించి అనేకమంది విద్యార్థులకు నృత్య శిక్షణ ఇస్తూ ఉన్నాడు. ఘంటసాలకు సహాయకుడిగా ఉన్న సంగీతరావుకి, సత్యంకి మొదటిసారిగా పరిచయం ఏర్పడి క్రమంగా అది స్నేహంగా మారింది.
సంగీతరావుని ఆర్థికంగా ఆదుకొనే ఉద్దేశంతో తమ సంస్థలో విద్యార్థులకు సంగీత శిక్షణ ఇవ్వవలసినదిగా ఆహ్వానించాడు సత్యం. సంగీతరావు అంగీకరించి కూచిపూడి అకాడెమీలో విద్యార్థులకు సంగీతం చెప్పేవాడు. అప్పుడే ఢిల్లీలో జరగనున్న తమ కార్యక్రమంలో సంగీతరావుని పాటలు పాడవలసినదిగా కోరాడు సత్యం. కచేరీలు చేసిన రోజులు దాటి ఘంటసాలకి సంగీత దర్శకత్వంలో సహాయకుడిగా మాత్రమే ఉంటూ ఉన్న సంగీతరావుకి మళ్ళీ గాయకుడిగా కొత్త అనుభవం కలిగింది. ఢిల్లీ కార్యక్రమంలో సంగీతరావు గానం విన్న సుబ్బుడు వంటి విమర్శకుడు ఆయనను ప్రశంసిస్తూ హిందూ పత్రికలో వ్రాసాడు. అలా అయిదారు సంవత్సరాలు కూచిపూడి అకాడెమీలో పాటలు పాడాడు సంగీతరావు.
కూచిపూడివారి పద్మావతీ శ్రీనివాసం నాటకానికి ద్వారం భావనారాయణ సంగీత దర్శకత్వం వహిస్తుండగా సంగీతరావు ఆయనకి అసిస్టెంట్ గా ఉన్నాడు. సంగీతరావు చేసిన సందర్భోచితమైన సంగీతం కూచిపూడివారికి నచ్చి మొత్తం నాటకానికి సంగీతరావే సంగీతం చేయాలని కోరాడు. అది మొదలుగా మద్రాసు కూచిపూడి నాటక అకాడెమీ సంగీతరావు జీవితంలో ప్రధాన భాగం అయింది. 1974 తర్వాత సుమారు ముఫ్ఫై సంవత్సర కాలంలో కూచిపూడి నాటక అకాడమీ ఆధ్వర్యంలో తయారైన దాదాపు 15 నృత్యనాటికలకు సంగీతరావు సంగీతం నిర్వహించాడు. భుజంగరాయ శర్మ సాహిత్యానికి సంగీరావు సంగీతం తోడై కూచిపూడి నాటకాలు అత్యంత జనాదరణ పొందాయి. ఈ నృత్య కార్యక్రమాలలో సంగీత దర్శకుడిగానే కాక ఆర్కెష్ట్రాలో ఉండి తన వీణా వాదనతో వాద్యసహకారాన్ని కూడా అందించాడు. వీరి కలయికలోని మొదటి నాటకం పద్మావతి శ్రీనివాసం. కూచిపూడివారి బృందంతో పాటు దేశవిదేశాలు ఖండాంతరాలు పర్యటించాడు సంగీతరావు. తన సంగీతానికి ప్రపంచవ్యాప్తంగా గుర్తింపు పొందాడు. 1974లో చేసిన పద్మావతి శ్రీనివాసం మొదలు శ్రీపద పారిజాతం, హరవిలాసం, కల్యాణ రుక్మిణి, శివధనుర్భంగం (రామాయణం), అర్థనారీశ్వరం, ఇటీవల 2000 సం. గోపీకృష్ణ వంటి కూచిపూడి నృత్యనాటకాల వరకు సంగీతరావు కూచిపూడి ఆర్ట్ అకాడెమీ రూపొందించిన నృత్య రూపకాలకు సంగీత దర్శకత్వం వహించి సంగీతాభిమానులకు వీనుల విందు చేసాడు.
కేవలం సంగీతరంగంలోనే కాదు, సాహితీ రంగంలోనూ ఎంతో ప్రతిభను కనపరిచాడు సంగీతరావు. సంగీత, సాహిత్యరంగాలలో ప్రముఖుల గురించి, వారి విద్వత్తును గురించి ఎంతో ప్రామాణికమైన వ్యాసాలు వ్రాసాడు. ఆంధ్రప్రభ పత్రికలో ఆయన వ్రాసిన వ్యాస పరంపర ప్రచురించబడింది. అంతేకాక మారుపేర్లతో ఎన్నో కథలను ప్రచురించాడు. ప్రముఖ రచయిత్రి మాలతీ చందూర్, ఆమె భర్త ఎన్నార్ చందూర్ ఆయనలోని రచయితను ప్రోత్సహించారు. తెలుగు స్వతంత్ర, ఆంధ్ర ప్రభ, ఆంధ్ర పత్రిక, జగతి, ఆంధ్ర మహిళ వంటి ప్రముఖ పత్రికలలో సంగీత రావు రచనలు ప్రచురించబడ్డాయి.
చలం, దేవులపల్లి వెంకట కృష్ణశాస్త్రి, దాశరథి, శ్రీశ్రీ వంటి ప్రముఖులతో సంగీతరావుకి చక్కని స్నేహం ఉంది. చలం అరుణాచలంలో ఉన్న చివరిదశలో సంగీతరావు ఆయనను చూసి వస్తుండేవాడు. ఆరుద్ర కూడా సంగీతరావుకి మంచి మిత్రుడు. సంగీత పరమైన అంశాలలో ఆరుద్ర సంగీతరావుతో చర్చిస్తూ ఉండేవాడు. తద్వారా పరస్పరం సందేహ నివృత్తి చేసుకునేవారు. ఆరుద్ర కోరగా అన్నమయ్య గీతాలను కొన్నింటిని సంగీతరావు స్వరపరిచాడు కూడా.
సంగీతరావు వ్రాసిన కొన్ని కథలు శ్రీరామశాస్త్రి పేరుతో ప్రచురించబడ్డాయి. సంగీతరావు గురించి శ్రీరామ శాస్త్రి పద్యాలు కూడా అల్లారు. ప్రముఖ కథ, నవలా రచయిత మంథా రమణారావుతో సంగీతరావుకి గాఢమైన స్నేహం ఉండేది.
సంగీతరావుకి ఆధ్యాత్మిక విషయాలపై కూడా ఆసక్తి మెండు. ఆధ్యాత్మికతకు సంబంధించిన అనేక గ్రంథాలను ఆయన చదవడంతో పాటు నిర్మాణాత్మకమైన చర్చలు కూడా సాగిస్తూ ఉంటాడు. సాహిత్య పఠనంతో పాటు వ్రాయడంలో కూడా ఎంతో ఆసక్తిని ప్రదర్శిస్తాడు సంగీతరావు. ఘంటసాల ఆర్కెష్ట్రాలో ఉండగాను, కూచిపూడి వారి ప్రదర్శనలో భాగం గాను తాను చేసిన విదేశీ యాత్రలను గ్రంథస్థం చేసాడు. కూచిపూడి నాట్యం గురించి, నాట్య ప్రక్రియల గురించి ఎన్నో వ్యాసాలు రచించాడు.
మద్రాసు ఆకాశవాణి కేంద్రం ద్వారా ఎన్నో విలువైన ప్రసంగాలను రికార్డు చేసాడు. కర్ణాటక, హిందుస్తానీ సంగీతాలలో తన పరిచయాన్ని, పాండిత్యాన్ని వినియోగించుకునేలా ఎందరో విద్యార్థులకు, పరిశోధకులకు మార్గదర్శకం చేసాడు.
మద్రాసు మ్యూజిక్ అకాడెమీలో హరికథల గురించి జరిగిన సెమినార్ లో ఆదిభట్ల నారాయణదాసు మొదలైన గొప్ప హరికథకులు చేసిన రాగాలను వాటి గొప్పతనాన్ని ప్రదర్శించే లెక్చర్ డిమాన్స్ట్రేషన్స్ ని తమ కుమార్తె పద్మావతితో కలిసి చేసి ప్రముఖ సంగీతజ్ఞుల మెప్పులు పొందాడు.
వాగ్గేయకారులచే అరుదుగా ప్రయోగింపబడి ప్రస్తుతం కచేరి సర్కిట్ లో లేని ఆందోళిక, శుద్ధబంగళా, మంగళకైశిక, సైంధవి, సుప్రదీపం, సూత్రధారి వంటి రాగాలతో భావరస స్ఫూర్తితో సందర్భోచితంగా ఈ నాటకాలకు ఆయన చేసిన సంగీత రచన శాస్త్రీయసంగీత విద్వాంసుల, రసికుల మన్ననలను పొందింది. రస నిర్ణయానికి స్వరం, రాగం ఇవే కాక నడక కూడా ప్రధానం. నడకకి తగినట్టుగా స్వర,రాగాలను కూర్చాలి. కూచిపూడి నాటకాలలో సాహిత్యానికి చాలా ముఖ్యమైన పాత్ర ఉంది.
నవరసాలకు సంబంధించి సంగీతం కూర్చవలసి వచ్చినప్పుడు ఏ భావానికి ఎటువంటి రాగం ప్రయోగించాలన్న విషయంలో కూచిపూడి నాటకాలకు సంబంధించి మనకు నమూనాలు లేవు. తనకు గల అపారమైన సంగీతానుభవంతో సంగీతరావు చేసిన నూతన ప్రయోగాలన్నీ కూచిపూడి నాటకాలకు అద్భుత విజయాలను అందించాయి.
ఘంటసాలతో స్వర సాహచర్యం చేసిన కాలం కన్నా, కర్నాటక సంగీతజ్ఞుడిగా తనలోని ప్రతిభను ప్రదర్శించే అవకాశం కలిగిన ముఫ్ఫై సంవత్సరాల కాలాన్ని, తన జీవితంలోని అత్యంత సంతృప్తికరమైనదిగా సంగీతరావు భావిస్తాడు. కూచిపూడివారికి సంగీతాన్ని అందించడంలోనే తన నిజమైన వ్యక్తిత్వం ఆవిష్కృతమైందని సంగీతరావు విశ్వాసం.
బిరుదులు - సత్కా రాలు
సంగీతరావు పదహారు సంవత్సరాల వయసులోనే శ్రీ భారతీ తీర్థ వారి ప్రతిష్ఠాత్మక సంగీత భూషణ బిరుదాన్నందుకున్నాడు.
1994 లో నృత్యనాటక సంగీతానికి ఆయన చేసిన విశేష కృషిని గుర్తించి తమిళనాడు ప్రభుత్వం కలైమామణి బిరుదునిచ్చి సత్కరించింది.
ఎస్.పి బాలసుబ్రహ్మణ్యం ఘంటసాల విగ్రహాన్ని హైదరాబాదులో ఆవిష్కరించిన సందర్భంగా సంగీతరావుని ఘంటసాల ఆత్మీయుడుగా సత్కరించారు.
మద్రాసు తెలుగు అకాడమీ వారు 2003 లో సమైక్య భారతి స్వర్ణ పురస్కారాన్ని లక్ష రూపాయల నగదు బహుమతిగా అందచేసారు.
2004 లోకూచిపూడి నాట్యానికి సంగీతరావు అందజేసిన విశిష్ట సేవలకుగాను వేదాంతం లక్ష్మీనారాయణ పేరిట నెలకొల్పిన జీవితకాల పురస్కారాన్ని అందుకున్నాడు.
2006 లో ఆంధ్రప్రదేశ్ సాంస్కృతిక సంస్ధ ఘంటసాల 84వ జన్మదిన సందర్భంగా అప్పటి ముఖ్యమంత్రి డా.రాజశేఖర రెడ్డి చేతుల మీదుగా అతి ఘనంగా సత్కరించింది.
2007 లో విశాఖపట్టణానికి చెందిన సనాతన ధర్మ ఛారిటి సంస్ధ శ్రీరామనవమి సందర్భంగా సంగీతరావుని ఘనంగా సత్కరించింది.
92 సంవత్సరాల వయసులో సంగీతరావుగారిలోని కళాతపస్వికి లభించబోతున్న మరొక గౌరవం" టాగూర్ పురస్కారం." కూచిపూడి అకాడెమీ రూపొందించిన పద్మావతీ శ్రీనివాసం, హరవిలాసం, రుక్మిణీ కల్యాణం, హరధనుర్భంగం (రామాయణం), శ్రీ పదపారిజాతం (అన్నమయ్య) మొదలైన దాదాపు పదిహేను నృత్యనాటకాలకు సంగీత సహకారాన్ని అందించిన పట్రాయని సంగీతరావుగారి విశిష్ట సేవలను గుర్తించి కేంద్ర సంగీత నాటక అకాడెమీ – “అకాడెమీ టాగూర్ పురస్కార్ 2011 “ అనే అవార్డుతో సత్కరించనున్నట్టు ప్రకటించింది
వ్యక్తిగత జీవితం
సంగీతరావుకు ఇద్దరు కుమారులు, ముగ్గురు కుమార్తెలు, ఎనిమిది మంది మనవలు, ఇద్దరు ముని మనవలు.
నిరంతరం మనసుని, వాతావరణాన్ని ఉల్లాసంగా ఉంచుకుంటూ, ఆహ్లాదభరితమైన చతుర సంభాషణలతో జీవితాన్ని ఉత్సాహంగా గడపడం ఆయనకి నాటికీ నేటికీ కొనసాగుతున్న అలవాటు. ఇంటికి వచ్చి పలకరించేవారినయినా, మద్రాసు నుంచి ఫోన్లు చేస్తూ సందేహాలు నివృత్తి చేసుకునేవారయినా అందరినీ ఆప్యాయంగా అమ్మా, బాబూ అంటూ నోరారా ఆత్మీయంగా సంభాషించడం ఆయన తత్వం. భగవంతుడిచ్చిన చెక్కుచెదరని జ్ఞాపకశక్తితో ఏకాలం నాటివో అయిన జ్ఞాపకాలను, వ్యక్తుల పేర్లను తలచుకుంటూ ఆయన చెప్పే విశేషాలు వినడం ఆయనతో సంభాషించిన వారికి ఒక మధురమైన ఆత్మీయ జ్ఞాపకం.
మూలాలు
సార్థకనామధేయుడు సంగీతరావు -ఈమాట వెబ్ పత్రికలో కొడవటిగంటి రోహిణీప్రసాద్ వ్యాసం
1920 జననాలు
సంగీతకారులు
తెలుగువారిలో సంగీతకారులు
హార్మోనియం విద్వాంసులు
వాయులీన విద్వాంసులు
సాహితీకారులు
గాయకులు
కర్ణాటక సంగీత విద్వాంసులు
తెలుగు రచయితలు
తెలుగు సినిమా సంగీత దర్శకులు
విజయనగరం జిల్లా సంగీత విద్వాంసులు
తెలుగువారిలో వైణికులు |
కామసముద్రం పేరుతో చాలా వ్యాసాలు ఉన్నాయి. ఆ వ్యాసాల జాబితా:
కామసముద్రం (లింగాల) - వైఎస్ఆర్ జిల్లా, లింగాల మండలానికి చెందిన గ్రామం
కామసముద్రం (అట్లూరు) - వైఎస్ఆర్ జిల్లా, అట్లూరు మండలానికి చెందిన గ్రామం
కామసముద్రం తెలుగు వారిలో కొందరి ఇంటి పేరు.
కామసముద్రం అప్పలాచార్యులు, సుప్రసిద్ధ కవి, సంగీతకారుడు. |
కుంటిపూడి, తిరుపతి జిల్లా, శ్రీకాళహస్తి మండలానికి చెందిన గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన శ్రీకాళహస్తి నుండి 25 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 101 ఇళ్లతో, 377 జనాభాతో 412 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 197, ఆడవారి సంఖ్య 180. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 72 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 22. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 595830.పిన్ కోడ్: 517 620.
గ్రామ జనాభా
2001 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామ జనాభా - మొత్తం 363 - పురుషుల సంఖ్య 191 - స్త్రీల సంఖ్య 172 - గృహాల సంఖ్య 97
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి ఉంది. బాలబడి, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం శ్రీకాళహస్తి లోను, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల రామానుజపల్లె లోను, మాధ్యమిక పాఠశాల బి.వి.పురం లోనూ ఉన్నాయి.సమీప జూనియర్ కళాశాల, ఉన్నాయి. సమీప మేనేజిమెంటు కళాశాల కాపుగున్నేరి లోను, వైద్య కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల తిరుపతి లోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల వెంకటగిరి లోను ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉంది.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం ఉంది. ఒక నాటు వైద్యుడు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు సరఫరా అవుతోంది.
గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం ఉంది. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సు సౌకర్యం, ట్రాక్టరు సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. ఉన్నాయి. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉంది. జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 18 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
కుంతిపూడిలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
అడవి: 101 హెక్టార్లు
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 56 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 35 హెక్టార్లు
శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 32 హెక్టార్లు
తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 52 హెక్టార్లు
సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 7 హెక్టార్లు
బంజరు భూమి: 41 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 84 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 48 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 84 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
కుంతిపూడిలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
బావులు/బోరు బావులు: 42 హెక్టార్లు
చెరువులు: 42 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
కుంతిపూడిలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
వరి, వేరుశనగ
మూలాలు |
gandredu Srikakulam jalla, pondhuuru mandalam loni gramam. idi Mandla kendramaina pondhuuru nundi 15 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina Srikakulam nundi 17 ki. mee. dooramloonuu Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 99 illatho, 340 janaabhaatho 84 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 165, aadavari sanka 175. scheduled kulala sanka 38 Dum scheduled thegala sanka 0. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 581557.pinn kood: 532484.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaala okati Pali.
sameepa balabadi, praadhimika paatasaala belamaamlonu, praathamikonnatha paatasaala taadivalasaloonu, maadhyamika paatasaala taadivalasaloonuu unnayi. sameepa juunior kalaasaala kintaliloonu, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala ponduuruloonuu unnayi. sameepa vydya kalaasaala, maenejimentu kalaasaala, polytechnic srikakulamlo unnayi.
sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala ponduuruloonu, aniyata vidyaa kendram, divyangula pratyeka paatasaalalu srikakulamlonu unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
ooka samchaara vydya salaloo daaktarlu laeru. muguru paaraamedikal sibbandi unnare. sameepa praadhimika aaroogya vupa kendram gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. dispensory gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. praadhimika aaroogya kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. pashu vaidyasaala gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
bavula neee gramamlo andubatulo Pali. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneeru bahiranganga, kaccha kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
sab postaphysu saukaryam gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. postaphysu saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
sameepa gramala nundi auto saukaryam Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. prabhutva ravaanhaa samshtha baasu saukaryam, praivetu baasu saukaryam modalainavi gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. railway steshion gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
jalla rahadari gramam gunda potondi. rashtra rahadari gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. jaateeya rahadari, pradhaana jalla rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramamlo kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram unnayi. roejuvaarii maarket gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. atm, vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. vaaram vaaram Bazar, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. assembli poling steshion, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. aatala maidanam gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. piblic reading ruum gramam nundi 5 ki.mee.lopu dooramlo Pali. cinma halu, granthaalayam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali.
bhuumii viniyogam
gandredulo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 5 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 77 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 4 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 73 hectares
neetipaarudala soukaryalu
gandredulo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
kaluvalu: 73 hectares
utpatthi
gandredulo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
vari, minumu, pesara
moolaalu |
parsaipalli, Telangana raashtram, suryapet jalla, jajireddigudem mandalamlooni gramam.
idi Mandla kendramaina jajireddigudem nundi 5 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina suryapet nundi 33 ki. mee. dooramloonuu Pali.
jillala punarvyavastheekaranalo
2016 aktobaru 11na chosen Telangana jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam paata nalgonda jillaaloni idhey mandalamlo undedi.
graama janaba
2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 507 illatho, 1931 janaabhaatho 692 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 948, aadavari sanka 983. scheduled kulala sanka 291 Dum scheduled thegala sanka 293. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 576647.pinn kood: 508279.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaalalu muudu, prabhutva praathamikonnatha paatasaala okati , prabhutva maadhyamika paatasaala okati unnayi.sameepa balabadi jajireddigudemlo Pali.sameepa juunior kalaasaala jajireddigudemlonu, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala, inginiiring kalaasaalalu suuryaapeetaloonuu unnayi. sameepa vydya kalaasaala narcut palliloonu, maenejimentu kalaasaala, polytechniclu suuryaapeetaloonuu unnayi. sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala, aniyata vidyaa kendram suuryaapeetaloonu, divyangula pratyeka paatasaala nalgonda lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
praadhimika aaroogya kendram, praadhimika aaroogya vupa kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. pashu vaidyasaala, samchaara vydya shaala gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
gramamloooka praivetu vydya saukaryam Pali. degrey laeni doctoru okaru unnare.
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi. bavula neee kudaa andubatulo Pali. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi. borubavula dwara kudaa edaadi podugunaa neee andutundi. cheruvu dwara gramaniki taguneeru labisthundhi.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneeru bahiranganga, kaccha kaaluvala dwara kudaa pravahistundi. muruguneetini shuddi plantloki pampistunnaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
parsaayipallilo sab postaphysu saukaryam Pali. postaphysu saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. laand Jalor telephony, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. piblic fone aphisu gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. praivetu baasu saukaryam, railway steshion modalainavi gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
rashtra rahadari, jalla rahadari gramam gunda potunnayi. pradhaana jalla rahadari gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. jaateeya rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo vaanijya banku, sahakara banku unnayi. gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram unnayi. vyavasaya parapati sangham gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. vaaram vaaram Bazar gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. atm gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. roejuvaarii maarket, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. saasanasabha poling kendram, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. aatala maidanam gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. piblic reading ruum gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. cinma halu, granthaalayam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 16 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
parsaayipallilo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 54 hectares
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 34 hectares
saswata pachika pranthalu, itara metha bhuumii: 96 hectares
thotalu modalainavi saagavutunna bhuumii: 4 hectares
vyavasaayam cheyadagga banjaru bhuumii: 11 hectares
saagulo laeni bhoomullo beedu bhoomulu kanivi: 34 hectares
banjaru bhuumii: 375 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 78 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 398 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 90 hectares
neetipaarudala soukaryalu
parsaayipallilo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
baavulu/boru baavulu: 90 hectares
utpatthi
parsaayipallilo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
vari, kandi, verusanaga
moolaalu
velupali lankelu |
కొర్లమడుగు ప్రకాశం జిల్లా, దర్శి మండలంలోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన దర్శి నుండి 17 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన ఒంగోలు నుండి 68 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 190 ఇళ్లతో, 770 జనాభాతో 1376 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 395, ఆడవారి సంఖ్య 375. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 188 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 8. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 590840.పిన్ కోడ్: 523247.
గణాంకాలు
2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 709. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 369, స్త్రీల సంఖ్య 340, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 152 ఉన్నాయి. గ్రామ విస్తీర్ణం 1, 376 హెక్టారులు.
సమీప గ్రామాలు
రాజంపల్లి 3 కి.మీ, తూర్పు చౌటపాలెం 6 కి.మీ, రామచంద్రాపురం 7 కి.మీ, తూర్పు వీరయపాలెం 8 కి.మీ, పాములపాడు 8 కి.మీ.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి ఉంది. బాలబడి పొతకమూరులోను, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల త్రిపురసుందరిపురంలోను, మాధ్యమిక పాఠశాల కొత్తపల్లిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల దర్శిలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల చీమకుర్తిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల గుంటూరులోను, పాలీటెక్నిక్ పొదిలిలోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల ఒంగోలులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం దర్శిలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల ఒంగోలు లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
గ్రామంలోఒక ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం ఉంది. డిగ్రీ లేని డాక్టరు ఒకరు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 15 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. '
భూమి వినియోగం
కొర్లమడుగులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 723 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 61 హెక్టార్లు
సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 125 హెక్టార్లు
బంజరు భూమి: 175 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 292 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 11 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 581 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
కొర్లమడుగులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
కాలువలు: 569 హెక్టార్లు
బావులు/బోరు బావులు: 12 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
కొర్లమడుగులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
వరి, ప్రత్తి, సజ్జలు
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు |
కథ
డాక్టర్ జయకృష్ణకు ప్రాణమిత్రుడు మోహనరావు.
తారాగణం
చంద్రమోహన్
జయసుధ
రంగనాథ్
ప్రభ
నూతన్‌ప్రాసాద్
రమాప్రభ
పి.ఎల్.నారాయణ
సాంకేతికవర్గం
దర్శకత్వం: పి.సాంబశివరావు
నిర్మాత: ఎన్.కృష్ణంరాజు
పాటలు
ఇంటింటి రామాయణం... వింతైన ప్రేమాయణం... కలిసుంటే సల్లాపము ... విడిపోతే కల్లోలము (ఆరుద్ర సాహిత్యాన్ని అందించారు)
మల్లెలు పూసే...వెన్నెల కాసే....ఈ రేయి హాయిగా.... (ఎస్.పి.బాలసుబ్రమణ్యం, పి.సుశీల గారు ఆలపించగా, వేటూరి గారు సాహిత్యాన్ని అందించారు)
వీణ వేణువైన సరిగమ విన్నావా.....తీగ రాగమైన మధురిమ కన్నావా... (ఎస్.పి.బాలసుబ్రమణ్యం, జానకి గారు ఆలపించగా, వేటూరి గారు సాహిత్యాన్ని అందించారు)
ఈ తరుణము ...వలపే శరణము... జగములే సగము గా.... (కొంపెల్ల శివరాం సాహిత్యాన్ని అందించారు)
శ్రీ రామ నామమ్ము సర్వస్వం అని ....... (హరికథ).. (ఎమ్.వి.ఎల్, కొంపెల్ల శివరాం సాహిత్యాన్ని అందించారు)
మూలాలు
నూతన్ ప్రసాద్ నటించిన చిత్రాలు
జయసుధ నటించిన సినిమాలు
ప్రభ నటించిన సినిమాలు
రమాప్రభ నటించిన చిత్రాలు
చంద్రమోహన్ నటించిన సినిమాలు |
పొద్దుటూరి గంగారెడ్డి (7 జూన్ 1933 - 03 జనవరి 2008) తెలంగాణ రాష్ట్రానికి చెందిన రాజకీయ నాయకుడు, భారత మాజీ పార్లమెంటు సభ్యుడు. భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ పార్టీ తరపున ఆదిలాబాదు లోకసభ నియోజకవర్గం నుండి నాలుగవ, ఐదవ లోక్‌సభల్లో ప్రాతినిధ్యం వహించాడు.
జననం, విద్య
గంగారెడ్డి 1933, జూన్ 7న రాజారెడ్డి దంపతులకు తెలంగాణ రాష్ట్రం, నిజామాబాద్ జిల్లా, తోరత్ గ్రామంలో జన్మించాడు. హైదరాబాదులోని ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయంలో బిఏ, ఎల్.ఎల్.బి. చదివాడు. కొంతకాలం వ్యవసాయదారుడిగా పనిచేశాడు.
వ్యక్తిగత జీవితం
గంగారెడ్డికి సుశీలాదేవితో వివాహం జరిగింది. వారికి ముగ్గురు కుమారులు, ఇద్దరు కుమార్తెలు.
రాజకీయ జీవితం
గంగారెడ్డి ఆదిలాబాద్ నియోజకవర్గం నుంచి వరుసగా రెండు పర్యాయాలు (1967-1970, 1971-1977) ఎంపీగా గెలుపొందాడు. ఆదిలాబాద్ జిల్లా జిల్లా పరిషత్ చైర్మన్‌గా కూడా పనిచేశాడు.
మరణం
గంగారెడ్డి 2008, జనవరి 3న మరణించాడు.
మూలాలు
1933 జననాలు
4వ లోక్‌సభ సభ్యులు
5వ లోక్‌సభ సభ్యులు
ఆదిలాబాదు జిల్లా రాజకీయ నాయకులు
ఆదిలాబాదు జిల్లా (సంయుక్త ఆంధ్రప్రదేశ్) నుండి ఎన్నికైన లోక్‌సభ సభ్యులు
2008 మరణాలు
భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ నాయకులు
ఆదిలాబాదు జిల్లా వ్యక్తులు |
బంకా శాసనసభ నియోజకవర్గం బీహార్ రాష్ట్రంలోని నియోజకవర్గాలలో ఒకటి. ఈ నియోజకవర్గం బంకా జిల్లా, బంకా లోక్‌సభ నియోజకవర్గం పరిధిలోని ఆరు శాసనసభ నియోజకవర్గాల్లో ఒకటి. ఈ అసెంబ్లీ నియోజకవర్గం పరిధిలో బరాహత్ & బంకా కమ్యూనిటీ డెవలప్‌మెంట్ బ్లాక్‌లు ఉన్నాయి.
ఎన్నికైన సభ్యులు
మూలాలు
బీహార్ శాసనసభ నియోజకవర్గాలు |
అజితనాథ దిగంబర జైన దేవాలయం ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని అనంతపురం జిల్లా, పెనుకొండ గ్రామంలో గలదు.
ఆలయ విశేషాలు
ఈ దేవాలయం పెనుకొండకు దక్షిణ ప్రాంతంలో నెలకొని ఉంది. ఈ దేవాలయం విజయనగర సామ్రాజ్య కాలంలో 14వ శతాబ్దంలో నిర్మితమైనది. ఇది 19వ శతాబ్దంలో పునర్నిర్మించి ఆధునీకరించబడింది. ఈ దేవాలయం 12వ శతాబ్దంలో జైన మతం ఆంధ్ర ప్రదేశ్లో ఉనికిలో ఉన్నదనడానికి చారిత్రాత్మక సాక్ష్యంగా నిలుస్తుంది.
ఈ దేవాలయం 19వ శతాబ్దంలో అమరపురానికి చెందిన గౌడనాకుంటే కుటుంబంచే ఆధునీకరించబడింది. తరువాత వారు అనంతపురంలోని అమరపురంలో ఆధినాథ దేవాలయాన్ని కూడాఅ నిర్మించిరి. ఈ దేవాలయం 30 సంవత్సరాలకు పైగా శ్రీ లక్ష్యసేన భట్టారక పీఠం అధీనంలో ఉండి అమరపుర జైన సమాజంచే నిర్వహింపబడుతుంది.
1966-67 లో గుదిబండే యొక్క పూజారి దిగంబర ముని దీక్షను తీసుకొని శ్రీ అజితకీర్తి మహరాజ్ గా నామకరణం గావింపబడి ఈ దేవాలయంలో గడిపారు. ఆయన సమాధి చెందిన తరువాత ఈ దేవాలయానికి సంరక్షణ కరువయింది. బంగారంతో చేయబడ్డవిగా భావిస్తున్న ఈ దేవాలయ విగ్రహాలు కూడా దొంగిలింపబడ్డాయి. జైన తీర్థంకరుని విగ్రహం యొక్క ఎడమ చేతిని విరిచిన తరువాత ఆ విగ్రహాలు బంగారంతో చేయలేదని భావించి వాటిని వదిలి వేసినారు. అప్పటి నుండి పూజాకార్యక్రమాలు జరుగుటలేదు.
ఈ దేవాలయం విశాలంగా ఉండి 12800 చదరపు అడుగుల విస్తీర్ణాన్ని కలిగి ఉంది. అజితనాథ విగ్రహాలలో ముఖ్యమైన ఆకర్షణలు శ్రుతదేవి (సరస్వతి) కుడివైపున 5 అడుగుల ఎత్తుగానూ, ఆమె రెండు దళాలు గల కమలంపై లలితాసనంలో కూర్చున్నట్లు ఉంది. అజితనాథ విగ్రహానికి ఎడమవైపు నీలమణి పార్శ్వనాథుని విగ్రహం 6 అడుగుల ఎత్తుగానూ ఉంది. ఈ రెండు విగ్రహాలు గర్భగృహ ప్రవేశద్వారానికి ఇరువైపుల ఉన్నాయి. ఆలయంలో గల శాసనాలను బట్టి ఈ ప్రవేశద్వారానికి ఇరువైపుల గల విగ్రహాలను శ్రీ మఘనంది సిద్ధాంత చక్రవర్తి యొక్క ఆరాధకులైన శ్రీ కరనాధికార ప్రతిష్ఠించారు.
ఈ దేవాలయం 2016, 2016లలో శ్రీ ధర్మస్థల మంజునాథేశ్వర ధర్మోతన ట్రస్టు, అజితనాథ దిగంబర జైన మత ఛారిటబుల్, ఎడ్యుకేషన్ ట్రస్టుల ద్వారా ఆధునీకరింపబడింది.
ఈదేవాలయములోని నేటి శిల్పము ఈ రకానికే చెందినది. ఇక్కడ జినుడు దిగంబరుడిగా కాయోత్సర్గ భంగిమలో (నిశ్చలముగా నిలబడిన) చెక్కబడినాడు. తక్కిన 23 జైనులు ఇతని చుట్టూ ఉన్నారు. ఆజైనుని పాదాలవద్ద ఇద్దరు చామరులు ధరించి ఉన్నారు. జైనుల మత సాంప్రదాయ చిహ్నమైన త్రిఛత్రము జైనుని తలపైన చెక్కబడింది. అడుగున సింహం మలచబడింది.
తీర్ధంకరుల చిత్రాలు శుద్ధంగా మానవుల్లాగే ఉండటం గమనించతగ్గ విషయము. వరాహమిహిరుడు బృహత్సంహిత ప్రకారం అర్హతులు (జైనులు) దేవతలు దిగంబరంగా ఉండాలి. యుక్తవయస్సు కలిగి సౌందర్యవంతులుగా కనబడాలి. ముఖం ప్రసన్నంగా కనబడాలి. అజానబాహువై ఉండాలి. వక్షస్థలం శ్రీవత్స గుర్తు కలిగి ఉండాలి. మరొకగ్రంధం ప్రతిష్ఠాపదలో తీర్ధంకరుడు ముసలివాడుగా కాని పసిపిల్లవానిగా కాక యువకుడిగా చిత్రించబడాలని పేర్కొన్నది. బౌద్ధ శిల్పంలో ఈ త్రిఛత్రము ఉండదు. తరువాత 24 తీర్ధంకరులకు 24 గుర్తులు, 24 యక్షులుగాని, యక్షిణులు కాని ఉంటారు. సామాన్యంగా ఈ గుర్తులు జైనశిల్పాల పాదాల దగ్గర చెక్కబడి ఉంటాయి.
ఈఅజితనాధ దేవాలయములోని శిల్పం సింహచిహ్నాన్ని కలిగి ఉన్నందువలన ఆశిల్పం సింహచిహ్నితుడైన మహావీరునిదని చెప్పవచ్చును. దీనికి సంబంధించి చిన్న శాసనం శిల్పానికి అడుగు భాగంలో ఉంది. శాసనం రెండు పంక్తులలో ఉన్న కన్నడం లిపిలో ఉంది.
జైనులు 24 తీర్ధంకరులు పద్మాసన, కాయోత్సర్గ భంగిమలలో ముక్తిపొందినట్లు నమ్ముతారు. కాబట్టి జైనశిల్పాలన్నీ ఈరెండు భంగిమలలోనే చెక్కబడినవి. అంతేకాక, 24 తీర్ధంకరులలో ఋషభ, నేమినాధ, మహావీరులు మాత్రమే తామరపుష్పం మీద కూర్చొని ముక్తిపొందినట్లు ఇతరులు కాయోత్సర్గ భంగిమలో ముక్తిపొందినట్లు కూడా జైనుల నమ్మకము. దీనికి వ్యతిరేకముగా ఈదేవాలయములో మహావీరుడు నిలబడి ఉన్నాడు. ఈ అసాధారణ చిత్రణయే ఈదేవాలయముకున్న విశిష్టత లేదా విలక్షణత.
మూలాలు
జైనమత చారిత్రక ప్రదేశాలు |
చిలుకూరు మండలం, తెలంగాణ రాష్ట్రం, సూర్యాపేట జిల్లాకు చెందిన మండలం. చిలుకూరు, ఈ మండలానికి కేంద్రం. ఇది సమీప పట్టణమైన జగ్గయ్యపేట నుండి 30 కి. మీ. దూరంలో, కోదాడ - హూజూర్‌నగర్ మార్గంలో ఉంది. 2016 లో జరిగిన జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ మండలం నల్గొండ జిల్లాలో ఉండేది. ప్రస్తుతం ఈ మండలం కోదాడ రెవెన్యూ డివిజనులో భాగం. పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఇది సూర్యాపేట డివిజనులో ఉండేది.ఈ మండలంలో 4 రెవెన్యూ గ్రామాలు ఉన్నాయి. నిర్జన గ్రామాలు లేవు
మండల జనాభా
2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం మండల పరిధిలోని జనాభా - మొత్తం 39,225 - పురుషులు 19,754 - స్త్రీలు 19,471. 2016 లో జరిగిన పునర్వ్యవస్థీకరణ తరువాత, ఈ మండల గణాంకాల్లో మార్పేమీ లేదు. మండల వైశాల్యం 108 చ.కి.మీ. కాగా, జనాభా 39,225. జనాభాలో పురుషులు 19,754 కాగా, స్త్రీల సంఖ్య 19,471. మండలంలో 10,682 గృహాలున్నాయి.
నల్గొండ జిల్లా నుండి మార్పు
లోగడ చిలుకూరు మండలం, నల్గొండ జిల్లా,సూర్యాపేట రెవెన్యూ డివిజను పరిధిలో ఉంది.2014 లో తెలంగాణా ప్రత్యేక రాష్ట్రంగా ఏర్పడిన తరువాత మొదటిసారిగా 2016 లో ప్రభుత్వం నూతన జిల్లాలు, రెవెన్యూ డివిజన్లు, మండలాల ఏర్పాటులో భాగంగా చిలుకూరు మండలాన్ని (1+03) నాలుగు గ్రామాలతో కొత్తగా ఏర్పడిన సూర్యాపేట జిల్లా,కోదాడ రెవెన్యూ డివిజను పరిధిలో చేర్చుతూ ది.11.10.2016 నుండి అమలులోకి తెస్తూ ప్రభుత్వం ఉత్తర్వు జారీచేసింది.
మండలంలోని రెవిన్యూ గ్రామాలు
బేతవోలు
కొండాపురం
చిలుకూరు
పాలె అన్నారం
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు |
gugguda, alluuri siitaaraamaraaju jalla, arakulooya mandalaaniki chendina gramam.
idi Mandla kendramaina arakulooya nundi 20 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina Visakhapatnam nundi 130 ki. mee. dooramloonuu Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 209 illatho, 938 janaabhaatho 363 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 447, aadavari sanka 491. scheduled kulala sanka 0 Dum scheduled thegala sanka 935. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 584044.pinn kood: 531149.
2022 loo chosen jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam Visakhapatnam jillaaloo, idhey mandalamlo undedi.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaala okati, prabhutva praathamikonnatha paatasaala okati Pali. balabadi, maadhyamika paatasaalalu arakuloyalo unnayi. sameepa juunior kalasalagugguda, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala arakulooyaloonu, inginiiring kalaasaala visaakhapatnamloonuu unnayi. sameepa vydya kalaasaala, maenejimentu kalaasaala visaakhapatnamloonu, polytechnic paaderuloonuu unnayi. sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala arakulooyaloonu, aniyata vidyaa kendram, divyangula pratyeka paatasaalalu visaakhapatnamloonuu unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
ooka samchaara vydya salaloo daaktarlu laeru. muguru paaraamedikal sibbandi unnare. sameepa praadhimika aaroogya vupa kendram gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. praadhimika aaroogya kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, pashu vaidyasaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi. bavula neee kudaa andubatulo Pali. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneeru bahiranganga, kaccha kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneetini shuddi plantloki pampistunnaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu.chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
sab postaphysu saukaryam gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone, internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. prabhutva ravaanhaa samshtha baasu saukaryam gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. auto saukaryam, tractoru saukaryam modalainavi gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. praivetu baasu saukaryam, railway steshion modalainavi gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. jaateeya rahadari, rashtra rahadari, pradhaana jalla rahadari, jalla rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo vaanijya banku Pali. gramamlo swayam sahaayaka brundam Pali. atm, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. pouura sarapharaala vyvasta duknam, roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. unnayi. aashaa karyakartha gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. janana maranala namoodhu kaaryaalayam gramam nundi 5 ki.mee.lopu dooramlo Pali. assembli poling steshion gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali.
bhuumii viniyogam
guggudalo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 20 hectares
saagulo laeni bhoomullo beedu bhoomulu kanivi: 38 hectares
banjaru bhuumii: 19 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 285 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 260 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 83 hectares
neetipaarudala soukaryalu
guggudalo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
itara vanarula dwara: 83 hectares
moolaalu
velupali lankelu |
జీవితాశయం 1974లో విడుదలైన సినిమా. కృష్ణంరాజు, విజయనిర్మల ఇందులో ప్రధాన పాత్రధారులు.
తారాగణం
సాంకేతికవర్గం
దర్శకత్వం: కమలాకర కామేశ్వరరావు
మాటలు: సముద్రాల రాఘవాచార్య
సంగీతం: సాలూరు రాజేశ్వరరావు
నిర్మాతలు:వై.నరసింహస్వామి, కె.చెన్నవీరప్ప
సంక్షిప్తకథ
జమీందారిణి రూపాదేవి పెళ్ళికి అన్ని ఏర్పాట్లు చేసి వైభవోపేతంగా జరపాలని అన్నీ సిద్ధం చేసిన తరుణంలో దురదృష్టవశాత్తూ ఆ పెళ్ళి తప్పిపోగా, రూపాదేవి అన్ని త్యజించి అభాగ్యులైన ఇద్దరు పిల్లలను చేరదీసి, వారిని పెంచి పెద్దచేసి, వారికి విద్యాబుద్ధులు నేర్పి, వాళ్ళను పైకి తీసుకురావడమే జీవితాశయంగా పెట్టుకున్న కథే ఈ జీవితాశయం సినిమా.
పాటలు
ఈ చిత్రంలోని పాటలకు ఎస్.రాజేశ్వరరావు బాణీలు కట్టాడు. ఆ పాటల వివరాలు:
ఆటకు చెలో చెలో సయ్యాటకు చెలో చేలో - ఎస్.పి.బాలసుబ్రహ్మణ్యం, పి.సుశీల బృందం
ఈ లోకమే ఒక తమాషా ఎందరెందరో పడుచువాళ్లకు - ఎల్.ఆర్.ఈశ్వరి
గొంతు పాడితే చాలునా గుండెలో రాగం ఉండాలి - పి.సుశీల
చెక్ చెక్ చెక్ ఓ చిలకమ్మా టక్ టక్ టక్ గోరింకయ్య - బి.వసంత బృందం
మాయలోకం మర్మమంతా తెలుసుకో కైపులోనే - ఎస్.పి.బాలసుబ్రహ్మణ్యం
మూలాలు
బయటి లంకెలు
కృష్ణంరాజు నటించిన సినిమాలు
విజయనిర్మల సినిమాలు
రావి కొండలరావు నటించిన చిత్రాలు
కె.వి.చలం నటించిన సినిమాలు
రావు గోపాలరావు నటించిన చిత్రాలు
పుష్పకుమారి నటించిన సినిమాలు
ఎస్.వి.రంగారావు నటించిన సినిమాలు |
aggibarata 1966loo b. vitalaachaarya sveeya nirmaana, darsakatvamlo vidudalaina jaanapadha chitram. indhulo ene. ti. ramarao, rajashree pradhaana paatralu poeshimchaaru.
katha
senaadhipati gajapti (ramdasu) tana sainyamtoe adavilo bamdipoetu dongalamutaa nayakudaina pulidandu rangarajunu bandhistaadu. ayithe, tanato chetullu kalipi maharajunu anthanchesi yuvaraanini, raajyaanni vasham cheesukommani bamdipoetu rangaraju salahaayistaadu. seenaani gajapti mathram tana namminabantu salahato rangarajunu antam chestad. atani paerutoe maaruveshamlo taanee doopideelu saagistaadu. maharaju amarasimhudu (mikkilineni) adavilo karchichulo maraninchaadani yuvarani vasavi (rajashree)ni nammistaadu. aa raajyamlo ramapuram gramaniki chendina raza (entaaa), aa edaadi jarigee utsavaallo veerula potilo gajapatini odinchi veerakhadgam chejikkinchukuntadu. yuvarani rajaku bahumanam isthu tholi choopulone atanni premistundhi. nagaramlo jargina viiruni ooregimpulo antahpura gavaksham nunchi atanipaiki poolabanti visurutundi. pakka gavaksham nunchi gajapti, rajapaiki kattini visuruthaadu. adi rakumare visirindani bhramapadina raza, aa ratri antahpuramloki pravaesinchi amenu kattulato bandhistaadu. aapiena aamenunchi aama thandri girinchi, senapathy girinchi telsukuntadu. amenu preemistaadu. viiruni girinchi, vaari pranayam girinchi thelusukunna gajapti, yuvaraanitoe balavantamgaa pelliki siddhapadataadu. raza tana snehitulato kalisi maaruveshamlo vachi yuvaraanini teesukeltaadu. gajapti, amenu tirigi bandhinchi raajaanu gaayaparustaadu. gaayapadina raza adavilo oa guhalo maharajunu, atani viplava sienyaanni kalusukuntadu. mahaaraajuku, yuvaraniki amdaga untaanani maata ichi tirigi velluthada. daarilo rangaraju paerutoe doopideelu chesthunnadhi gajapatenani raza grahisthaadu. kondabuchadu (mukkamala) saayamtho raza kotaloki raakunda gajapti kattadicheyagaa, galipatam saayamtho kotaloki egiri velli gajapatini antam chestad. maharaju amarasimhudu, raza yuvarani vaasavila vivaham jaripinchi rajyabharam appaginchatamtho chitram subhamgaa mugusthundi.
taaraaganam
ene.ti.ramarao
rajashree
padmanaabham
mikkilineni
ramdasu
mukkamala
balkrishna
vanishree
ramanaareddi
modukuri sathyam
kolla sathyam
vidyashree
saanketikavargam
katha: bivi aachaarya
rachana: z krishnamoorthy
caamera: varadarajan
kuurpu: govindaswamy
nruthyam: tiny, sampat
kala: nagarajan
stunts:
sangeetam: viajaya krishnamoorthy.
nirmaataa, dharshakudu: b vitalaachaarya
paatalu
adgu tonikenu adina pedavi onikenu - yess. janaki
yenduku kaligenu yenduku kaligenu - ghantasaala, sushila. rachana: sea. naryana reddy.
cheyli emaye emaye ema - sushila, emle.orr. eswari
chhamchham gueram chelaaki gueram -emle.orr.eswari, pitapuram, madhavapedhi
chirunavvuloni haayi chilikinche - ghantasaala, sushila .rachana: sea. naryana reddy.
churuku churuku ny chepu - emle.orr. eswari, madhavapedhi
yea palakave Mon ramachilaka palakave - sushila
mabbulu toligenule manasulu - ghantasaala, sushila . rachana: sea. naryana reddy.
mallelamma mallela - ghantasaala, madhavapedhi, swarnalatha brundam . rachana: kosaraazu.
vanarulu
ghantasaala galaamrutamu blaagu - sankalanakarta: kolluri bhaskararao (ghantasaala sangeeta kalaasaala, haidarabadu) - sankalanamlo sahakarinchinavaaru: chilla subbarayudu
bayati linkulu
yootyoobulo aggibarata cinma
moolaalu
entaaa cinemalu
jaanapadha chithraalu
mukkamala natinchina cinemalu
mikkilineni natinchina cinemalu |
దుర్గసముద్రం, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రం, చిత్తూరు జిల్లా, తిరుపతి గ్రామీణ మండలం లోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన తిరుపతి (గ్రామీణ) నుండి 8 కి.మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన తిరుపతి నుండి 10 కి.మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 809 ఇళ్లతో, 3160 జనాభాతో 1188 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1560, ఆడవారి సంఖ్య 1600. షెడ్యూల్డ్ కులాల జనాభా 736 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల జనాభా 80. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 595722.పిన్ కోడ్: 517563.
గ్రామ జనాభా
2001 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామ జనాభా - మొత్తం 2,906 - పురుషుల 1,442 - స్త్రీల 1,464 - గృహాల సంఖ్య 711
విద్యా సౌకర్యాలు
ఈగ్రామంలో 2 ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు, 1 ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల, 1 ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల, ఉన్నాయి. సమీప బాలబడి, సమీప సీనియర్ మాధ్యమిక పాఠశాల, సమీప ఆర్ట్స్, సైన్స్, కామర్సు డిగ్రీ కళాశాల, సమీప ఇంజనీరింగ్ కళాశాలలు, సమీప వైద్య కళాశాల, సమీప మేనేజ్మెంట్ సంస్థ, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, సమీప మేనేజ్మెంట్ సంస్థ, సమీప అనియత విద్యా కేంద్రం, ఈగ్రామానిమి 5 నుండి 10 కి.మీ దూరములో ఉన్నాయి. సమీప దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల (తిరుపతిలో) ఈ గ్రామానికి 10 కి.మీ కన్నా ఎక్కువ దూరములో వున్నవి
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
సమీప పశు వైద్యశాల, ఈగ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు ఉన్నాయి. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం, ఈగ్రామానిమి 5 నుండి 10 కి.మీ దూరములో ఉన్నాయి. సమీప టి.బి వైద్యశాల, సమీప మాతా శిశు సంరక్షణా కేంద్రం,సమీప అలోపతీ ఆసుపత్రి, సమీప కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం,, సమీప ఆసుపత్రి, సమీప సంచార వైద్య శాల, సమీప ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, ఈ గ్రామానికి 10 కి.మీ కన్నా ఎక్కువ దూరములో వున్నవి
తాగు నీరు
రక్షిత మంచినీటి సరఫరా గ్రామంలో ఉంది.లేదు. గ్రామంలో మంచినీటి అవసరాలకు చేతిపంపుల నీరు, గొట్టపు బావులు / బోరు బావుల నుంచి నీటిని వినియోగిస్తున్నారు.
పారిశుధ్యం
గ్రామంలో మూసిన డ్రైనేజీ వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీరు నేరుగా నీటి వనరుల్లోకి వదలబడుతోంది. ఈ ప్రాంతం పూర్తి పారిశుధ్యపథకం కిందికి వస్తుంది. సామాజిక మరుగుదొడ్ల సౌకర్యం ఈ గ్రామంలో లేదు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
ఈగ్రామంలో టెలిఫోన్ (లాండ్ లైన్) సౌకర్యం, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు సౌకర్యం,మొబైల్ ఫోన్ కవరేజి, పబ్లిక్ బస్సు సర్వీసు, ట్రాక్టరు, ఆటో సౌకర్యం, ఉన్నాయి. ఈగ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు వున్నవి సమీప పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సమీప ఇంటర్నెట్ కెఫెలు / సామాన్య సేవా కేంద్రాల సౌకర్యం, సమీప ప్రైవేటు కొరియర్ సౌకర్యం, సమీప ప్రైవేటు కొరియర్ సౌకర్యం, సమీప ప్రైవేట్ బస్సు సర్వీసు, సమీప రైల్వే స్టేషన్, సమీప టాక్సీ సౌకర్యం, ఈగ్రామానిమి 5 నుండి 10 కి.మీ దూరములో ఉన్నాయి.సమీప జాతీయ రహదారి గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపు ఉంది.సమీప రాష్ట్ర రహదారి గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపు ఉంది.. గ్రామంప్రధాన జిల్లా రోడ్డుతో అనుసంధానమై ఉంది. గ్రామంఇతర జిల్లా రోడ్డుతో అనుసంధానమై ఉంది.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
ఈగ్రామంలో సమీప ఏటియం, స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, ఉన్నాయి. సమీప వాణిజ్య బ్యాంకు, సమీప వాణిజ్య బ్యాంకు, సమీప సహకార బ్యాంకు,సమీప వ్యవసాయ ఋణ సంఘం, సమీప వారం వారీ సంత, ఈగ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ దూరములో ఉన్నాయి. సమీప వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ, ఈ గ్రామానికి 10 కి.మీ కన్నా ఎక్కువ దూరములో వున్నవి
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
ఈగ్రామంలో ఏకీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం (పోషకాహార కేంద్రం), అంగన్ వాడీ కేంద్రం (పోషకాహార కేంద్రం), ఇతర (పోషకాహార కేంద్రం), ఆశా కార్యకర్త (గుర్తింపు పొందిన సామాజిక ఆరోగ్య కార్యకర్త), వార్తాపత్రిక సరఫరా, అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సమీప ఆటల మైదానం, సమీప సినిమా / వీడియో హాల్, సమీప గ్రంథాలయం, సమీప పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం, ఈగ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ దూరములో ఉన్నాయి.
ఈ గ్రామానికి 10 కి.మీ కన్నా ఎక్కువ దూరములో వున్నవి
విద్యుత్తు
ఈ గ్రామంలో విద్యుత్తు ఉంది.
భూమి వినియోగం
గ్రామంలో భూమి వినియోగం ఇలా ఉంది (హెక్టార్లలో):
అడవి: 449
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 85
వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 105
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 34
సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 24
బంజరు భూమి: 305
నికరంగా విత్తిన భూ క్షేత్రం: 186
నీటి సౌకర్యం లేని భూ క్షేత్రం: 345
నీటి వనరుల నుండి నీటి పారుదల లభిస్తున్న భూ క్షేత్రం: 170
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
గ్రామంలో వ్యవసాయానికి నీటి పారుదల వనరులు ఇలా ఉన్నాయి (హెక్టార్లలో):
బావులు/గొట్టపు బావులు: 170
తయారీ
ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి చేస్తోంది:
వరి, వేరుశనగ, చెరకు
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు
వికీ గ్రామ వ్యాసాల ప్రాజెక్టు |
rajesh sarma (jananam 8 oktober 1971) bharatadesaaniki chendina cinma natudu.
natinchina cinemalu
webb siriis
moolaalu
1971 jananaalu |
పజవంగడి వినాయక దేవాలయం, కేరళ రాష్ట్రంలోని తిరువనంతపురం నగర నడిబొడ్డునున్న తూర్పుకోట సమీపంలోని వినాయక దేవాలయం. శ్రీ పద్మనాభస్వామి దేవాలయానికి సమీపంలో ఉన్న ఈ దేవాలయంలో వినాయకుడు, అయ్యప్ప, దుర్గాదేవి, నాగదేవత మొదలైన దేవుళ్ళు ఉన్నారు. దేవాలయ శిల్పాలలో 32 రూపాలలో వినాయక విగ్రహాలు ఉన్నాయి.
చరిత్ర
మొదట్లో పద్మనాభపురం వద్ద నాయర్ బ్రిగేడ్ చేత అసలు విగ్రహం ప్రతిష్టించబడింది. తిరువనంతపురంకి మార్చబడినప్పుడు విగ్రహాన్ని స్థాపించి, ప్రస్తుత దేవాలయం ఉనికిలోకి వచ్చింది. ట్రావెన్‌కోర్ సైన్యం భారత బలగాలతో విలీనం అయిన తర్వాత, ఈ దేవాలయాన్ని భారత సైన్యం నిర్వహిస్తోంది.
నైవేద్యాలు
ఈ దేవాలయంలో కొబ్బరికాయలు పగలగొట్టడం ప్రధాన నైవేద్యంగా ఉంది. గణపతి హోమం, అప్పం, మోదకం మొదలైన వినాయకుడికి సంబంధించిన ఇతర నైవేద్యాలను కూడా ఇక్కడ వినాయకుడికి సమర్పిస్తారు.
ప్రధాన పండుగలు
ఈ దేవాలయంలో వినాయక చవితి (గణేష్ జయంతి), విరాడ్ చతుర్థి, సంకష్టి చతుర్థి మొదలైన ప్రధాన పండుగలు జరుపబడుతాయి. తిరువోణం, దసరా, విషు మొదలైన వాటి సందర్భంగా ఈ దేవాలయంలో ప్రత్యేక పూజలు కూడా నిర్వహిస్తారు.
దుస్తుల కోడ్
కేరళలోని అనేక ప్రముఖ దేవాలయాల మాదిరిగానే, ఇక్కడి ప్రధాన దేవాలయ సముదాయంలోకి ప్రవేశించడానికి పురుషులు ముండు ధరించాలి, పైభాగంలో దుస్తులు ధరించకూడదు. స్త్రీలు చీర వంటి సంప్రదాయ దుస్తులు మాత్రమే ధరించాల్సివుంటుంది.
మూలాలు
బయటి లింకులు
శ్రీ పద్మనాభస్వామి ఆలయం (అధికారిక వెబ్‌సైట్)
హిందూ దేవాలయాలు
గణేశుని దేవాలయాలు
కేరళ దేవాలయాలు
కేరళ పుణ్యక్షేత్రాలు |
రేణు ఖన్నా - చోప్రా భారతీయ శాస్త్రవేత్త. ఢిల్లీలోని ఐసిఏఆర్ నేషనల్ ఫెలో స్ట్రెస్ ఫిజియాలజీ & బయోకెమిస్ట్రీ లాబొరేటరీ వాటర్ టెక్నాలజీ సెంటర్ ఇండియన్ అగ్రికల్చరల్ రీసెర్చ్ ఇన్సిట్యూట్‌లో ప్రిన్సిపల్ సైంటిస్ట్‌గా పనిచేస్తుంది.
జననం - విద్యాభ్యాసం
1949, సెప్టెంబరు 24న ఢిల్లీలో జన్మించింది. గ్వాలియర్ లోని జివాజి విశ్వవిద్యాలయం నుండి బిఎస్సీ (మెడికల్) పట్టా, ఇండియన్ అగ్రికల్చరల్ రీసెర్చ్ ఇన్సిట్యూట్ నుండి ఎంఎస్సీ, పిహెచ్.డి. డిగ్రీలను అందుకుంది. 1978లో అగ్రికల్చరల్ రీసెర్చ్ సర్వీస్‌లో నీరు టెక్నాలజీ సెంటర్ విభాగంలో చేరి, పంట ఉత్పాదకతకు సంబంధించిన విభాగంలో పనిచేసింది. ఆ తరువాత ఆస్ట్రేలియన్ నేషనల్ యూనివర్సిటీలో పనిచేసే ఆచార్య సిబి ఓస్మాండ్, డా. డిడబ్ల్యూ లాలెర్‌లతో కలిసి పనిచేసే అవకాశం వచ్చింది.
పరిశోధన
డాక్టర్ చోప్రా ప్రధానంగా కిరణజన్య సంయోగక్రియకు పంట మొక్కలకు మధ్యగల సంబంధం, కరువుకాలంలో మొక్క తట్టుకునే విధానంను, పంట ఉత్పాదకతపై పరిశోధన చేసింది. రిసెర్చ్ గేట్ అనే వెబ్సైటుకోసం 72 పరిశోధన వ్యాసాలు రాసింది.
అవార్డులు, గౌరవాలు
1965-74లో ఎన్.సి.ఈ.ఆర్.టి. (NCERT) సైన్స్ ఫెలోషిప్
1978లో ఐ.ఎన్.ఎస్.ఏ. (INSA) యంగ్ సైంటిస్ట్ అవార్డ్
1980-82లో హోమీ భాభా ఫెలోషిప్
1983లో ఆర్.డి. అసన ఎండోమెంట్ అవార్డు
1989-90లో బయోటెక్నాలజీ విదేశీ రీసెర్చ్ అసోసియేట్ షిప్
1995లో ఐసిఎఆర్ నేషనల్ ఫెలో
1998లో ఐ.ఎస్.సి.ఏ. (ISCA) ప్లాటినం జూబ్లీ లెక్చర్ అవార్డు
1995లో ఐసిఎఆర్ అత్యుత్తమ మహిళలు సైంటిస్ట్ అవార్డ్ (మొదటి గ్రహీత)
1986లో నేషనల్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్, అలహాబాద్, 1992లో అగ్రికల్చరల్ సైన్స్, న్యూఢిల్లీ నేషనల్ అకాడమీ ఆఫ్ ఫెలో
మూలాలు
వెలుపలి లింకులు
ఈ లింకులో ఆయా శాస్త్రవేత్తలు స్వయంగా వ్రాసిన వ్యాసాలు ఉన్నాయి. వాటి నుండి వికీపీడియాకు అనుకూలంగా.
భారతీయ మహిళా శాస్త్రవేత్తలు
1949 జననాలు
ఢిల్లీకి చెందిన పౌరులు |
రెడ్డప్పగారి పల్లి రమేష్ కుమార్ రెడ్డి ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రానికి చెందిన రాజకీయ నాయకుడు. ఆయన 1999లో జరిగిన అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో లక్కిరెడ్డిపల్లె శాసనసభ నియోజకవర్గం నుండి ఎమ్మెల్యేగా గెలిచాడు.
రాజకీయ జీవితం
ఆర్. రమేష్ రెడ్డి తన తండ్రి, మాజీ మంత్రి ఆర్. రాజగోపాల్‌రెడ్డి వారసుడిగా తెలుగుదేశం పార్టీ ద్వారా రాజకీయాల్లోకి వచ్చి పార్టీలో వివిధ హోదాల్లో పని చేసి 1999లో జరిగిన ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనసభ ఎన్నికల్లో లక్కిరెడ్డిపల్లె నియోజకవర్గం నుండి టీడీపీ అభ్యర్థిగా అభ్యర్థిగా పోటీ చేసి తన సమీప ప్రత్యర్థి కాంగ్రెస్ అభ్యర్థి గడికోట మోహన్ రెడ్డిపై 10145 ఓట్ల మెజారిటీతో గెలిచి తొలిసారి ఎమ్మెల్యేగా ఎన్నికయ్యాడు. ఆయన 2004లో జరిగిన ఎన్నికల్లో పోటీ చేసి కాంగ్రెస్ అభ్యర్థి గడికోట మోహన్ రెడ్డి చేతిలో 13052 ఓట్ల తేడాతో ఓడిపోయాడు.
ఆర్. రమేష్ రెడ్డి 2009లో నియోజకవర్గాల పునర్విభజన అనంతరం జరిగిన ఎన్నికల్లో రాజంపేట పార్లమెంటుకు టీడీపీ అభ్యర్థిగా పోటీ చేసి ఓడిపోయాడు. ఆయన 2014, 2019లో టీడీపీ తరపున రాయచోటి నియోజకవర్గం నుండి పోటీ చేసి ఓడిపోయాడు.
మూలాలు
ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసన సభ్యులు (1999)
తెలుగుదేశం పార్టీ రాజకీయ నాయకులు |
వేంపల్లి పేరుతో చాలా వ్యాసాలు ఉన్నాయి. ఆ వ్యాసాల జాబితా:
తెలంగాణ
వేంపల్లి (మంచిర్యాల) - మంచిర్యాల జిల్లాలోని హాజీపూర్ మండలానికి చెందిన గ్రామం
వేంపల్లి (సిర్పూర్ పట్టణం) - కొమరంభీం జిల్లాలోని సిర్పూర్ పట్టణ మండలానికి చెందిన గ్రామం
వేపల్లె (ముప్కాల్ మండలం) - నిజామాబాద్ జిల్లా,ముప్కాల్ మండలానికి చెందిన గ్రామం |
తిరువారూర్ భక్తవత్సలం ఒక మృదంగ విద్వాంసుడు.
విశేషాలు
ఇతడు తంజావూరుకు చెందిన సంప్రదాయ సంగీతవిద్వంసుల కుటుంబంలో 1956, నవంబరు 25వ తేదీన తిరువారూర్‌లో జన్మించాడు. ప్రస్తుతం ఇతడు చెన్నైలో నివసిస్తున్నాడు.
ఇతడు ప్రాథమిక సంగీత శిక్షణ తన మేనమామ తిరువారూర్ కృష్ణమూర్తి వద్ద తీసుకున్నాడు. తరువాత సంగీత విద్వాంసురాలైన ఇతని తల్లి టి.ఆర్.ఆనందవల్లివద్ద తన సంగీతానికి మెరుగులు దిద్దుకున్నాడు. కర్ణాటక, హిందుస్తానీ విద్వాంసులతో ఇతడు జుగల్‌బందీ కచేరీలు చేశాడు.
ఇతడు అమెరికా, బ్రిటన్, ఐరోపా, కెనడా, జపాన్, హాంగ్ కాంగ్, సింగపూరు, మలేసియా, ఫిలిప్పైన్స్, శ్రీలంక, అరబ్బు దేశాలు పలువురు సంగీతవిద్వాంసులతో కలిసి సందర్శించి అక్కడ అనేక కచేరీలు చేశాడు. ఇతడు విదేశాలలో జరిగే అనేక సంగీతోత్సవాలకు భారతదేశం తరఫున హాజరయ్యాడు. ఇతడు గత నాలుగు దశాబ్దాలుగా సంగీత కచేరీలు మూడు తరాలకు చెందిన కళాకారులతో కలిసి చేశాడు.
ఇతడు మృదంగ సహకారం అందించిన సంగీత విద్వాంసులలో ఎం.ఎల్.వసంతకుమారి, కె.జె.ఏసుదాసు, మదురై సోము, ఎన్.రమణి, వి.జి.జోగ్, భీమ్‌సేన్ జోషి, మహారాజపురం సంతానం, కె.వి.నారాయణస్వామి, టి.ఎన్.కృష్ణన్, టి.వి.శంకరనారాయణన్, మంగళంపల్లి బాలమురళీకృష్ణ, మైసూర్ మంజునాథ్, ఉప్పలపు శ్రీనివాస్ మొదలైనవారున్నారు.
లయమధుర మృదంగ యజ్ఞం
గణపతి సచ్చిదానంద స్వామి 68వ జన్మదినం సందర్భంగా 2010 మే నెలలో ఇతడు మైసూరులోని అవధూత దత్త పీఠంలో "లయమధుర మృదంగ యజ్ఞం" పేరుతో ఒక వినూత్న కార్యక్రమాన్ని చేపట్టాడు. ఈ యజ్ఞంలో 108 మంది మృదంగ వాద్య కళాకారులు నాలుగు గుంపులుగా ఏర్పడి స్వామీజీకి అంకితం చేసిన "సచ్చిదానంద" అనే క్రొత్త రాగం ఆధారంగా కచేరీ నిర్వహించారు.
ఇతడు ఇలాంటి యజ్ఞమే కంచి కామకోటి పీఠంలో 76 మృదంగ విద్వాంసులతో ఇటీవల నిర్వహించాడు.
లయ మధుర స్కూల్ ఆఫ్ మ్యూజిక్
ఇతడు 2000లో "లయ మధుర స్కూల్ ఆఫ్ మ్యూజిక్" అనే సంగీత శిక్షణా సంస్థను స్థాపించి దానికి డైరెక్టర్‌గా ఉన్నాడు. ఈ సంస్థ ప్రధాన కార్యాలయం చెన్నైలో ఉంది. దీని శాఖలు కోయంబత్తూరు, టొరాంటో, కెనడా లలో ఉన్నాయి. ఔత్సాహికులైన యువ కళాకారులకు మృదంగంలో శిక్షణ ఇచ్చి వారిని విద్వాంసులుగా తీర్చిదిద్దే ఆశయంతో ఈ సంస్థ ఆరంభించబడింది. ఈ సంస్థ ప్రతియేటా లయమధుర సంగీతోత్సవం నిర్వహిస్తుంది. ఈ ఉత్సవాల సందర్భంగా ఏటా ఒక అనుభవశాలి అయిన సంగీతవిద్వాంసుని సత్కరిస్తున్నది. ఈ ఉత్సవాలలో పేరుపొందిన కళాకారులచే సంగీత కచేరీలు నిర్వహిస్తారు.
పురస్కారాలు, బిరుదులు
మృదంగ వాద్యంలో ఇతడు చేసిన కృషికి ఇతడికి అనేక పురస్కారాలు లభించాయి.
వాటిలో కొన్ని:
సంగీత నాటక అకాడమీ అవార్డు
కళైమామణి పురస్కారం
విశ్వకళాభారతి
మృదంగ చూడరోలి
శాంతి ఆర్ట్స్ ఫౌండేషన్, చెన్నై వారిచే జీవిత సాఫల్య పురస్కారం.
ఇసై చెల్వం
మృదంగ వాద్యమణి
మృదంగ నాదమణి
మృదంగ కళాభారతి
లయవాద్య సామ్రాట్
మృదంగ చక్రవర్తి
తాళవిద్యాధర సుధ
కంచి కామకోటి పీఠం ఆస్థాన విద్వాంసుడు.
వ్యక్తిగత జీవితం
భక్తవత్సలం 1985 మార్చి 22వ తేదీన రాజంను పెళ్ళి చేసుకున్నాడు. ఇతని భార్య రాజం భరతనాట్య కళాకారుడు వళువూర్ రామయ్య పిళ్ళై మనుమరాలు. మరో భరతనాట్య విద్వాంసుడు వళువూర్ సామ్రాజ్ కుమార్తె. ఈ దంపతులకు హరిణి, మహాలక్ష్మి, లావణ్య అనే ముగ్గురు కుమార్తెలు ఉన్నారు. హరిణి, లావణ్య గాత్ర సంగీతం నేర్చుకుంటున్నారు. మహాలక్ష్మి దంతవైద్యురాలు. ఆమె భరతనాట్య కళాకారిణి కూడా.
మూలాలు
1956 జననాలు
జీవిస్తున్న ప్రజలు
కర్ణాటక సంగీత విద్వాంసులు
సంగీత నాటక అకాడమీ అవార్డు గ్రహీతలు
కళైమామణి పురస్కార గ్రహీతలు |
mayadari maridi 1985 agustuu 2na vidudalaina telegu cinma.
nateenatulu
suman - anandha gajapatiraju
mahaalakshmi
sujith - raanhee gaayathriideevi
kaikaala satyanarayna
giribabu
suthi velu
suthi veerabhadraraavu
shakshi rangarao
arunh kumar
samyukta
sreelakshmi
anooraadha
ranganaath
sudhakar
hemasunder
chalapatirao
saanketikavargam
matalu: satyanand
paatalu: veturi
sangeetam: chakraverthy
chayagrahanam: ti.koteswararaavu
kuurpu: adhuritha harinath
kala: thoota hemachander
nirmaataa: em.yess.subbiah
dharshakudu: b.emle.v.prasad
moolaalu
suman natinchina chithraalu
sujith natinchina cinemalu
satyanarayna natinchina chithraalu
giribabu natinchina chithraalu
suthi veerabhadraraavu natinchina cinemalu
suthi velu natinchina cinemalu
shakshi rangarao natinchina cinemalu
ranganaath natinchina chithraalu
sudhakar natinchina cinemalu
chalapati raao natinchina chithraalu |
khairatpuur,Telangana raashtram, yadadari buvanagiri jalla, chautuppal mandalamlooni gramam.
idi Mandla kendramaina chautuppal nundi 6 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina haidarabadu nundi 45 ki. mee. dooramloonuu Pali.
jillala punarvyavastheekaranalo
2016 aktobaru 11 na chosen Telangana jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam paata nalgonda jillaaloni idhey mandalamlo undedi.
graama janaba
2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 220 illatho, 832 janaabhaatho 263 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 436, aadavari sanka 396. scheduled kulala sanka 225 Dum scheduled thegala sanka 3. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 576830.pinn kood: 508252.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaala okati Pali.sameepa balabadi, praadhimika paatasaala choutuppallonu, praathamikonnatha paatasaala koyyalagudemlonu, maadhyamika paatasaala koyyalagudemlonu unnayi. sameepa juunior kalaasaala, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala choutuppallonu, inginiiring kalaasaala malkaapuurloonuu unnayi. sameepa vydya kalaasaala hyderabadulonu, polytechnic abdullapur mettuloonu, maenejimentu kalaasaala tupran paetloonuu unnayi. sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala lakkaaramloonu, aniyata vidyaa kendram, divyangula pratyeka paatasaalalu hyderabadulonu unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
ooka samchaara vydya salaloo daaktarlu laeru. muguru paaraamedikal sibbandi unnare. sameepa praadhimika aaroogya vupa kendram gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram, praadhimika aaroogya kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. alopathy asupatri, dispensory, pashu vaidyasaala gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. pratyaamnaaya aushadha asupatri, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneetini shuddi plantloki pampistunnaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
sab postaphysu saukaryam gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. postaphysu saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. praivetu baasu saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. railway steshion gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
jaateeya rahadari, jalla rahadari gramam gunda potunnayi. pradhaana jalla rahadari gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. rashtra rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram unnayi. atm, vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. saasanasabha poling kendram, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. aatala maidanam gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. cinma halu, piblic reading ruum gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. granthaalayam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 16 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
khairatpurlo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 13 hectares
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 32 hectares
saswata pachika pranthalu, itara metha bhuumii: 28 hectares
vyavasaayam cheyadagga banjaru bhuumii: 31 hectares
saagulo laeni bhoomullo beedu bhoomulu kanivi: 35 hectares
banjaru bhuumii: 89 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 35 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 119 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 40 hectares
neetipaarudala soukaryalu
khairatpurlo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
baavulu/boru baavulu: 40 hectares
utpatthi
khairatpurlo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
vari, kandi
moolaalu
velupali lankelu |
కొయ్యలగూడెం, అల్లూరి సీతారామరాజు జిల్లా, రంపచోడవరం మండలానికి చెందిన గ్రామం..
ఇది మండల కేంద్రమైన రంపచోడవరం నుండి 12 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన రాజమహేంద్రవరం నుండి 68 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 71 ఇళ్లతో, 230 జనాభాతో 16 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 122, ఆడవారి సంఖ్య 108. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 0 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 225. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 587131. పిన్ కోడ్: 533288.
2022 లో చేసిన జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం తూర్పు గోదావరి జిల్లాలో, ఇదే మండలంలో ఉండేది.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి ఉంది.బాలబడి రంపచోడవరంలోను, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల కింతుకూరులోను, మాధ్యమిక పాఠశాల కాకవాడలోనూ ఉన్నాయి.సమీప జూనియర్ కళాశాల పెదగెద్దాడలోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాలలు రంపచోడవరంలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల కాకినాడలోను, పాలీటెక్నిక్ ఈర్లపల్లిలోనూ ఉన్నాయి.సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల రంపచోడవరంలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం కాకినాడలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల రాజమహేంద్రవరం లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
తాగు నీరు
గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.కాలువ/వాగు/నది ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది.
పారిశుధ్యం
గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు.చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.మొబైల్ ఫోన్ ఉంది. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సు సౌకర్యం, ఆటో సౌకర్యం, ట్రాక్టరు సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.గ్రామంలో కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం ఉంది.ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. పౌర సరఫరాల వ్యవస్థ దుకాణం, రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు ఉంది. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. అంగన్ వాడీ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఆశా కార్యకర్త, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 6 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 14 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
కొయ్యలగూడెంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 5 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 2 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 8 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 8 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
కొయ్యలగూడెంలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
చింతపండు, సోంపు, శీకాయ
పారిశ్రామిక ఉత్పత్తులు
తేనె ఉత్పత్తులు, విస్తళ్ళు
చేతివృత్తులవారి ఉత్పత్తులు
చీపుళ్ళు
మూలాలు |
పాలనా వ్వవస్థ పరంగా భారతదేశం కొన్ని రాష్ట్రాల సముదాయం (Union of States) . ప్రతి రాష్ట్రాన్ని కొన్ని జిల్లాలుగా విభజించారు. (కొన్ని రాష్ట్రాలలో కొన్ని జిల్లాలను కలిపి ఒక రెవిన్యూ డివిజన్‌గా కూడా పరిగణిస్తారు.) ఒక్కొక్క జిల్లాను కొన్ని ఉప విభాగాలుగా చేశారు. ఇలాంటి ఉప విభాగాలను తాలూకా, తహసీలు, మండలం , పరగణా, మహాకుమా వంటి పేర్లతో పిలుస్తారు. అత్యధిక రాష్ట్రాలలో "తాలూకా", "తహసీలు", "మండల్" పేర్లు వాడుకలో ఉన్నాయి.
సాధారణంగా జిల్లాలో విభాగాలు ఇలా ఉంటాయి
పెద్ద నగరమైతే అది ఒక మునిసిపల్ కార్పొరేషన్ (మహానగర పాలిక) గా పరిగణింపబడుతుంది.
ఒకమాదిరి పట్టణమైతే అది ఒక మునిసిపాలిటీ (నగరపాలిక) గా పరిగణింపబడుతుంది.
పెద్ద గ్రామాన్ని "నగర పంచాయితీ"గా పరిగణించడం కొన్ని రాష్ట్రాలలో జరుగుతుంది.
తతిమ్మా వాటిలో కొన్ని కొన్ని గ్రామాల సముదాయాన్ని ఒక మండలం లేదా తహసీలు లేదా తాలూకాగా విభజించడం జరుగుతుంది.
కొన్ని గ్రామ పంచాయితీల సముదాయాన్ని "బ్లాక్" లేదా "సమితి" అనే విభాగం (తాలూకా కంటే చిన్నది, పంచాయితీ కంటే పెద్దది) కూడా కొన్ని రాష్ట్రాలలో ఉంది.
రాష్ట్రంలో తాలూకాలు
ఛత్తీస్ గఢ్ రాష్ట్రంలో జిల్లాల వారీగా తాలూకాలు క్రింద ఇవ్వబడ్డాయి.
Koriya *
Bharatpur
Baikunthpur
Sonhat
Manendragarh
Surguja
Pal
Wadrafnagar
Pratappur
Samari
Surajpur
Ambikapur
Rajpur
Lundra
Sitapur
Jashpur *
Bagicha
Jashpur
Kunkuri
Pathalgaon
Raigarh
Udaipur (Dharamjaigarh)
Lailunga
Gharghoda
Raigarh
Kharsia
Sarangarh
Korba *
Katghora
Pali
Korba
Kartala
Janjgir - Champa*
Janjgir
Nawagarh
Champa
Sakti
Pamgarh
Dabhara
Malkharoda
Jaijaipur
Bilaspur
Pendraroad
Lormi
Kota
Mungeli
Takhatpur
Bilaspur
Masturi
Bilha
Kawardha *
Kawardha
Pandariya
Rajnandgaon
Chhuikhadan
Khairagarh
Dongargarh
Rajnandgaon
Dongargaon
Mohla
Manpur
Ambagarh
Durg
Nawagarh
Bemetra
Saja
Berla
Dhamdha
Durg
Patan
Gunderdehi
Dondiluhara
Sanjari Balod
Gurur
Raipur
Simga
Bhatapara
Baloda Bazar
Palari
Kasdol
Bilaigarh
Arang
Abhanpur
Raipur
Rajim
Tilda
Bindranawagarh
Deobhog
Mahasamund *
Basna
Saraipali
Mahasamund
Dhamtari *
Kurud
Dhamtari
Nagri
Kanker *
Charama
Bhanupratappur
Kanker
Narharpur
Antagarh
Pakhanjur
Bastar
Keshkal
Narayanpur
Kondagaon
Jagdalpur
Dantewada*
Bhopalpattanam (Matdand)
Bijapur
Dantewada
Konta
ఇవి కూడా చూడండి
భారతదేశం జాబితాలు
ఆంధ్రప్రదేశ్ జాబితాలు
ప్రపంచ దేశాల జాబితాలు
దేశాల జాబితా
భారతదేశ జిల్లాల జాబితా
రాష్ట్రాలలోతాలూకాలు, మండలాళు, తహసీళ్ళు ...
ఆంధ్ర ప్రదేశ్ తాలూకాలు
అరుణాచల్ ప్రదేశ్ తాలూకాలు
అస్సాం తాలూకాలు
బీహార్ తాలూకాలు
చత్తీస్‌గఢ్ తాలూకాలు
గోవా తాలూకాలు
గుజరాత్ తాలూకాలు
హర్యానా తాలూకాలు
హిమాచల్ ప్రదేశ్ తాలూకాలు
జమ్మూ, కాశ్మీరు తాలూకాలు
జార్ఖండ్ తాలూకాలు
కర్ణాటక తాలూకాలు
కేరళ తాలూకాలు
మధ్య ప్రదేశ్ తాలూకాలు
మహారాష్ట్ర తాలూకాలు
మణిపూర్ తాలూకాలు
మేఘాలయ తాలూకాలు
మిజోరాం తాలూకాలు
నాగాలాండ్ తాలూకాలు
ఒడిషా తాలూకాలు
పంజాబ్ తాలూకాలు
రాజస్థాన్ తాలూకాలు
సిక్కిం తాలూకాలు
తమిళనాడు తాలూకాలు
త్రిపుర తాలూకాలు
ఉత్తరాంచల్ తాలూకాలు
ఉత్తర ప్రదేశ్ తాలూకాలు
పశ్చిమ బెంగాల్ తాలూకాలు
కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలలో తాలూకాలు, మండలాళు, తహసీళ్ళు ...
అండమాన్ నికోబార్ దీవులు తాలూకాలు
చండీగఢ్ తాలూకాలు
దాద్రా నాగర్ హవేలీ తాలూకాలు
డామన్ డయ్యు తాలూకాలు
ఢిల్లీ తాలూకాలు
లక్షద్వీపములు తాలూకాలు
పుదుచ్చేరి తాలూకాలు
మూలాలు, వనరులు
బయటి లింకులు
భారతదేశం లోని తాలూకాలు |
cheedavalasa - 1, alluuri siitaaraamaraaju jalla, anantagiri mandalaaniki chendina gramam.
idi Mandla kendramaina anantagiri nundi 23 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina Visakhapatnam nundi 82 ki. mee. dooramloonuu Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 174 illatho, 702 janaabhaatho 41 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 326, aadavari sanka 376. scheduled kulala sanka 138 Dum scheduled thegala sanka 387. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 584253.pinn kood: 535145.
2022 loo chosen jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam Visakhapatnam jillaaloo, idhey mandalamlo undedi.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaala okati Pali. balabadi shrungavarapukotalonu, praathamikonnatha paatasaala kaasheepatnamloonu, maadhyamika paatasaala sivalingaapuramloonuu unnayi. sameepa juunior kalaasaala, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala shrungavarapukotalonu, inginiiring kalaasaala visaakhapatnamloonuu unnayi. sameepa vydya kalaasaala, maenejimentu kalaasaala visaakhapatnamloonu, polytechnic paaderuloonuu unnayi. sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala shrungavarapukotalonu, aniyata vidyaa kendram, divyangula pratyeka paatasaalalu visaakhapatnamloonuu unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
ooka samchaara vydya salaloo daaktarlu laeru. muguru paaraamedikal sibbandi unnare. sameepa praadhimika aaroogya vupa kendram gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. pashu vaidyasaala gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram, praadhimika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
bavula neee gramamlo andubatulo Pali. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi.
paarisudhyam
gramamlo muruguneeti paarudala vyvasta ledhu. muruguneetini shuddi plantloki pampistunnaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu.
chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
postaphysu saukaryam, sab postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
mobile fone gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha bassulupraivetu buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. railway steshion gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. jalla rahadari gramam gunda potondi. rashtra rahadari, pradhaana jalla rahadari gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. jaateeya rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam Pali. pouura sarapharaala vyvasta duknam, vaaram vaaram Bazar gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. atm, vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. unnayi. granthaalayam, piblic reading ruum, saasanasabha poling kendram, janana maranala namoodhu kaaryaalayam gramam nundi 5 ki.mee.lopu dooramlo unnayi. sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. cinma halu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali.
bhuumii viniyogam
cheedivalasalo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 32 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 8 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 8 hectares
moolaalu |
మల్లం గుంట తిరుపతి జిల్లా, తిరుపతి గ్రామీణ మండలం లోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన తిరుపతి (గ్రా) నుండి 4 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన తిరుపతి నుండి 4 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 773 ఇళ్లతో, 3042 జనాభాతో 101 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1507, ఆడవారి సంఖ్య 1535. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1249 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 309. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 595727.పిన్ కోడ్: 517503.
గ్రామజనాభా
2001 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామ జనాభా - మొత్తం 1,774 - పురుషుల 882 - స్త్రీల 892 - గృహాల సంఖ్య 425
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల వేదాంతపురం లోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్/ సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాలలు, సమీప బాలబడి, సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల తిరుపతిలో ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
మల్లం గుంటలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు.
సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. అలోపతి ఆసుపత్రి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉంది.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు సరఫరా అవుతోంది.
తాగునీటి కోసం చేతిపంపులు, బోరుబావులు, కాలువలు, చెరువులు వంటి సౌకర్యాలేమీ లేవు.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి.
లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం ఉంది.
ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సు సౌకర్యం, ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్, ట్రాక్టరు సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. జాతీయ రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 18 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
మల్లం గుంటలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 29 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 34 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 2 హెక్టార్లు
సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 13 హెక్టార్లు
బంజరు భూమి: 3 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 20 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 13 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 23 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
మల్లం గుంటలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
బావులు/బోరు బావులు: 23 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
మల్లం గుంటలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
వేరుశనగ, వరి
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు |
pegadapalli, Telangana raashtram, Warangal pattanha jalla, Hassanparti mandalamlooni gramam. 2016 aktobaru 11 na chosen Telangana jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam paata Warangal jillaaloo, idhey mandalamlo undedi. punarvyavastheekaranalo dinni kotthaga erpaatu chosen Warangal pattanha jalla loki chercharu. aa taruvaata 2021 loo, Warangal pattanha jalla sthaanamloo hanamkonda jillaanu erpaatu cheesinapudu yea gramam, mandalamtho paatu kothha jillaaloo bhaagamaindi.
graama janaba
2011 bhartiya janaba ganamkala prakaaram janaba - motham 5,645 - purushula sanka 2,819 - streela sanka 2,826 - gruhaala sanka 1,435
moolaalu
velupali linkulu |
madanapullachaleruvu prakasm jalla, bestavaripeta mandalamlooni gramam. idi Mandla kendramaina bestavaripeta nundi 16 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina markapuram nundi 51 ki. mee. dooramloonuu Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 943 illatho, 3575 janaabhaatho 1462 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 1759, aadavari sanka 1816. scheduled kulala sanka 599 Dum scheduled thegala sanka 0. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 591162. pinn kood: 523346.
graama panchyati
2013 julailo yea graama panchaayatiiki jargina ennikalallo sujith, sarpanchigaa ennikainaaru.
graama visheshaalu
yea gramaniki chendina shree suuram ramanaareddi vishraanta sainikudu. 2017,julai-2na prakatinchina nta-2017 pravesa pariksha phalithaalalo, eeyana kumarudu suuram vishweshwarareddy, rashtra sthaayiloo 1822va rank pondinadu. ithadu padhava taragatiloo 9.2 z.p.yee., intarmediateloo 964 markulu saadhinchinaadu.
ganankaalu
2001 va.savatsaram janaba lekkala prakaaram graama janaba 3,716. indhulo purushula sanka 1,869, streela sanka 1,847, gramamlo nivaasa gruhaalu 827 unnayi. graama vistiirnham 1,462 hectarulu.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaalalu nalaugu , praivetu praathamikonnatha paatasaalalu remdu, prabhutva maadhyamika paatasaala okati, praivetu maadhyamika paatasaala okati unnayi. sameepa balabadi bestavaripetalo Pali.sameepa juunior kalaasaala, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala bestavaripetalonu, inginiiring kalaasaala markapuramlonu unnayi. sameepa vydya kalaasaala nelloorulonu, maenejimentu kalaasaala, polytechniclu kambhamloonuu unnayi. sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala bestavaripetalonu, aniyata vidyaa kendram maarkaapuramloonu, divyangula pratyeka paatasaala ongolu lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
madanapullachaleruvulo unna ooka praadhimika aaroogya vupa kendramlo daaktarlu laeru. iddharu paaraamedikal sibbandi unnare.sameepa praadhimika aaroogya kendram gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. pashu vaidyasaala gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. dispensory, samchaara vydya shaala gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
gramamloooka praivetu vydya saukaryam Pali. degrey laeni doctoru okaru unnare.
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
madanapullachaleruvulo sab postaphysu saukaryam Pali. postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. mobile fone Pali. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. praivetu baasu saukaryam, railway steshion modalainavi gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
pradhaana jalla rahadari, jalla rahadari gramam gunda potunnayi. rashtra rahadari gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. jaateeya rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu, mattirodloo unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram unnayi. vyavasaya parapati sangham gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. atm, vaanijya banku, sahakara banku gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. assembli poling steshion, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 5 gantala paatu vyavasaayaaniki, 10 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
madanapullachaleruvulo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 19 hectares
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 125 hectares
vyavasaayam cheyadagga banjaru bhuumii: 40 hectares
saagulo laeni bhoomullo beedu bhoomulu kanivi: 37 hectares
banjaru bhuumii: 528 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 712 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 837 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 440 hectares
neetipaarudala soukaryalu
madanapullachaleruvulo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
baavulu/boru baavulu: 440 hectares
utpatthi
madanapullachaleruvulo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
mirapa, pratthi, jonna
moolaalu
velupali lankelu |
నువ్వే 1967, ఫిబ్రవరి 25న విడుదలైన తెలుగు డబ్బింగ్ సినిమా.
పాటలు
అహహా అందగాడా చెలిని చూడవేరా జగమ్మే మరచినావు - ఎల్.ఆర్.ఈశ్వరి
ఆనందమె గాదా మధువులు జల్లులుగా ప్రేమలు - ఘంటసాల, పి.సుశీల
ఒకే నిషా ఒకే నిషా ఎంత వింత ఈ మైకం - ఎల్.ఆర్.ఈశ్వరి
వన్‌డె వన్‌వె వన్ గర్ల్ వన్ బాయ్ హనీమూన్ - పిఠాపురం, ఎల్.ఆర్.ఈశ్వరి బృందం
విన్నావా వినవే చెలీ ఒక నీతి వినవే చెలీ - ఎల్.ఆర్.ఈశ్వరి బృందం
శుక్రవారపు ఉదయం ముగ్గులు వెలుగును ద్వారములా - పి.సుశీల
మూలాలు
ఘంటసాల గళామృతము బ్లాగు - కొల్లూరి భాస్కరరావు, ఘంటసాల సంగీత కళాశాల, హైదరాబాద్ - (చల్లా సుబ్బారాయుడు సంకలనం ఆధారంగా)
డబ్బింగ్ సినిమాలు |
salipeta,aandhra Pradesh raashtram, Vizianagaram jalla, gajjapathinagaram mandalaaniki chendina gramam.idi Mandla kendramaina gajjapathinagaram nundi 9 ki.mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina Vizianagaram nundi 29 ki.mee. dooramloonuu Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 153 illatho, 649 janaabhaatho 260 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 316, aadavari sanka 333. scheduled kulala janaba 21 Dum scheduled thegala janaba 0. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 582735.pinn kood: 535270.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaala okati Pali.sameepa balabadi, praadhimika paatasaala gajapatinagaramlonu, praathamikonnatha paatasaala , maadhyamika paatasaala gangachollapentalonu unnayi. sameepa juunior kalaasaala, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala gajapatinagaramlonu, inginiiring kalaasaala vijaynagaramlonu unnayi. sameepa vydya kalaasaala nellimarlalonu, maenejimentu kalaasaala, polytechniclu vijaynagaramlonu unnayi. sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala, aniyata vidyaa kendram gajapatinagaramlonu, divyangula pratyeka paatasaala Vizianagaram lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
sameepa praadhimika aaroogya vupa kendram gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram, praadhimika aaroogya kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pashu vaidyasaala gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, samchaara vydya shaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
bavula neee gramamlo andubatulo Pali. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
postaphysu saukaryam, sab postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. laand Jalor telephony, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. piblic fone aphisu, internet kefe / common seva kendram gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. praivetu korier gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
prabhutva ravaanhaa samshtha baasu saukaryam, praivetu baasu saukaryam, auto saukaryam modalainavi gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. railway steshion, tractoru saukaryam modalainavi gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi.
jalla rahadari gramam gunda potondi. rashtra rahadari gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. jaateeya rahadari, pradhaana jalla rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram unnayi. atm, vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. saasanasabha poling kendram, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. sameekruta baalala abhivruddhi pathakam gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 15 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
salipeta (gajjapathinagaram)loo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 41 hectares
thotalu modalainavi saagavutunna bhuumii: 16 hectares
vyavasaayam cheyadagga banjaru bhuumii: 3 hectares
saagulo laeni bhoomullo beedu bhoomulu kanivi: 2 hectares
banjaru bhuumii: 44 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 152 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 97 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 102 hectares
neetipaarudala soukaryalu
salipeta (gajjapathinagaram)loo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
kaluvalu: 45 hectares* baavulu/boru baavulu: 2 hectares* cheruvulu: 55 hectares
utpatthi
salipeta (gajjapathinagaram)loo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
vari, mamidi
moolaalu
velupali lankelu |
గుంటూరు పశ్చిమ మండలం, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్టం, గుంటూరు జిల్లాకు చెందిన మండలం. ఇది గుంటూరు ఆదాయ విభాగం పరిపాలన క్రింద ఉంది. గతంలోఉన్నగుంటూరు మండలాన్ని గుంటూరు పశ్చిమ, గుంటూరు తూర్పు మండలాలుగా విభజించుట ద్వారా ఈ మండలం 2022 జిల్లాల పునర్ల్యస్థీకరణలో భాగంగా ఏర్పడింది.దీని ప్రధాన కార్యాలయం గుంటూరు నగరంలో ఉంది.
పరిపాలన
ఈ మండల పరిపాలన తహశీల్దార్ అజమాయిషీలో సాగుతుంది. ఇది ఆంధ్రప్రదేశ్ సీఆర్‌డీఏ అధికార పరిధిలో ఆంధ్రప్రదేశ్ రాజధానిప్రాంతంలో భాగంగా ఉంది. గుంటూరు పశ్చిమ శాసనసభ నియోజకవర్గం, గుంటూరు లోకసభ నియోజకవర్గంలో ఒక విభాగం.
మండలం లోని పట్టణ ప్రాంతాలు, గ్రామాలు
గుంటూరు పశ్చిమ మండలం గుంటూరు నగరపాలక సంస్థ పశ్చిమ భాగం, అంకిరెడ్డిపాలెం, చౌడవరం, నల్లపాడు, పెదపలకలూరు, పొత్తూరు, వంటి పట్టణ సమ్మేళనాలు ఉన్నాయి. చినపలకలూరు మినహా మిగిలిన అన్ని ప్రాంతాలు ఇప్పటికే డీ-నోటిఫై చేసి, 2012లో గుంటూరు మున్సిపల్ కార్పొరేషన్‌లో విలీనం చేసారు.
ఇవి కూడా చూడండి
గుంటూరు మండలం - ఇది చారిత్రిక మండలం. ఆంధ్రప్రదేశ్ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణ - 2022 లో ముందు ఈ మండలం ఉనికిలో ఉంది. పునర్వ్యవస్థీకరణ భాగంగా గుంటూరు జిల్లా పరిధిని సవరించి, దీని స్థానంలో గుంటూరు తూర్పు మండలం, గుంటూరు పశ్చిమ మండలం అనే రెండు మండలాలు ఏర్పడ్డాయి.
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు |
yassar und bijiannar degrey kalasalaga vaadukalo telisina Telangana raashtram, Khammam jalla kendramloni prabhutva digreekalaasaala, jillaaloo tholi degrey kalaasaala idi. kaakateeya vishwavidyaalayaaniki anubhandamgaa degrey postu graduyaet koorsulanu ikda andhisthunnaaru.
kalaasaala charithra
Khammam pattanhamloo motta modati prievate kalasalaga yess.orr.und.b.z.ene.orr kalaasaalanu stapincharu. nijam samsthaanam nunchi vimukthi pomdi, bhartiya desamlo vileenamaina Hyderabad rashtramlo, okappudu, okka Hyderabadloo tappa inkekada kalashalalu leavu. darimila, okanati Warangal jillaaloo antarbhaagamgaa vunna Khammam, oktober 1, 1953na kothha jillaga erpataindi. prabhuthvam. apati mukyamanthri swargeeya burgula ramakrishnarao, prathi jillaaloo kanisam okka kalasalanna vumdaalani ooka nirnayam teeskunnaru. apati Khammam jalla kollektor g vee bhatt, mukyamanthri aalochanalaku anugunamga, khammaniki chendina kondaru mukhyulatho ooka committe erpaatu chesar. swargeeyulu bommakanti satyanaaraayanaraavu, sarvadevabhatla narasimhamoorthi, parsa srinivaasaraavu, kavuturi krishnamoorthy, ravulapati janaki raamaaraavulato yerpataina aa committe, nidhula sekarana modhalayttaaru.
1956 loo Khammam jalla mottaniki pradhana graduation pradaesamgaa stapinchabadinadi. kalaasaala sthaapanaku bhusekaranaku nirmananiki nidhula korata vumdani prabhuthvam telipindi. jillaku chendina kondaru vidyaavantuluoka nirnayam kochhaaru.valluooslyushan kochhaaru.bhadraachalam raamaalayam loni bagare nagalu velam vaysi aasommuto degrey kalaasaala sthaapinchaalanukunnaar.aameraku pathrika loo bahiranga prakatana vessaru.dani saransham yemante jalla vidyaabhivruddhiki degrey kalaasaala avsaram,kanuka bhadraachalam loni siitamma vaari nagalu velam veeyutaku nirnayinchaamu annatu. conei Khammam pattanhamloo shree bommakanti satyanaaraayanaraavu adhyakshuduga, shree kavi rajamurthy aney paerugala sarvadevabhtla narsimha muurti (yess.yan.muurti) pradhaana kaaryadarsigaa yerpadina parents committe krushitho takkellapalli gramam jaggayyapetakrushna jillaku chendina shree gentala naryana raao, tana insta dhaivam paerutoe tana peruu kalipi Pusa sharatu medha tholutha guttalabajar daatina taruvaata grain maarket praanthamlo nelakolpaaru aa samayamlone peddalanta kalisi 600roopaayalaku ekaramchoppuna dadapu 70ekaraala bhumini khammamlo konugoluchesaru. kalaasaalanu aatarvaata wyra roed yellandu rahadari chuttuu unna Mon 200 ekaraala bhumini Khammam loo degrey callagy sthaapanaku laksharoopaayala nidulanu istanane pratipaadananu shree bommakanti satyanarayna raao parents kamitilo aamodinchina falithamgaa illandu crosse roed looniki S.R & B.G.N.R COLLEGE erpaatu ayinadani chebuthaaru. taruvaata yea bhuumii jalla kortu dani quarters, staediyam, university piji collge, medicinal park modalaina vaati nirmananiki upayoginchabadutundi. adae jillaaloo modati degrey callagy. aa samayamlo shree gentala variki tana svagramam gandrai lonunna tana bhumini kakirayi vyaapaaramku lige ku ivvatam will lakshala rupees aardhikamgaa kalsi vacchindi.
pradhaanachaaryula kaala pattika
prasthutham di venkateswar reddy
kreedaa praamganam
sardar patel staediyam nirmaanam choose kalaasaala campus mydaanaanni icchaaru.
yea maidanam pradhaana inter district inter state sports eeventlanu nirvahisthundhi.
kalaasaala jaateeya seva pathakam (eneyessyess) kindha vividha nayakatva karyakramalanu nirvahisthundhi.
open jim nirvahistunnaaru.
vividha kreedalalo sikshnha
eethakolanu nirvahanha
gymnasium
nagara vaahyaali kendram
kalaasaala kreedaamaidaanam athi peddadiga vundatamtho daanni nagaramlooni velaadi mandhi vudayam saayantram nadakalaku viniyogistaaru. waking klabbulanu kudaa erpaatu cheesukuni nirvahistunnaaru.
archialogy praamukhyata
Khammam jalla chuttupakkala unna pradhaana megalithic saitlatho paatu degrey kalaasaala aavaranalalo kudaa athantha arudaina megalidhical sist barials bayatapadinavi. viiti samrakshanhato paatu jalla motham saekarinchina anek archialogical vastuvulatoe ooka museums idhey aavaranaloo nirvahinchenduku anumatulalo jaapyam jargutondhi. megalithic kundalanu tavvataaniki parisoedhanaa brundaaniki Hyderabad vishwavidyaalayam professor kao.p.raao maarganirdesam chesar. kalashalaloo megalithical samadhulu vunna chootu rakshith kattadamgaa gurtimpa badinadi.
bahiranga vedikalaku sthaanam
helicopteru digendhuku anuvyna pradeesamtoo paatu nagarapu nadibodduna vundi visaalamaina vedikasthalam undatamtho anek mukhya rajakeeya raajakeeyeta bahiranga sabhalaku idi kendram ayyindi. vatilo machchuku konni
sankhya jaabithaa amsham
kalaasaala bhoomula vivaralu
khanapuram haveli paridhilooni viluvaina yea bhuumii 226 sarvenemberloo 5 ekaraalu, 223 sarvenemberloo 12 ekaraalu, 222loo 11 ekaraalu, 227loo 08 ekaraalu, 221loo 09 ekaraalu, 229loo08 ekaraalu, 228 loo 08 ekaraalu, 220loo 04 ekaraalu, 237loo 04ekaraalatoo paatu motham sumaaru 69.8 ekaraalu saekarinchaaru. digreekalaasaala nirmananiki gaand narayanarao sahakaramtho saekarinchina yea bhuumiloonee prasthutham 4ekaraallo kortu bhavanalu, sardarpatel stadianikigaanu sumaaru 10 ekaraalu, eneyessp bhavanam, stadianiki madyalo velugu kaaryaalayam, rautu bazaaru, 2 ekaraallo kada eneyessp bhavanam taditara nirmaanaalu chepattaaru. dheentho sumaaru 70 ekaraala bhuumii 38 ekaraalaku cherindhi.
vivaadaalu
vidyaabhivruddhiki ichina bhuumii aakramanaku guravutunna vainanni daatha dattaputrudu gentala venkataseshagiri srinivaasaraavu anek sarlu jalla unnataadhikaarulaku, kollektorku vinnavistuunee unaadu. adhikaarulu sakaalamloe spandinchakapovadamto appatike Uttar bhaagaana bipass roed nirmaanam jargindi. aa rahadaarikinda dadapu 6ekaraala athantha viluvaina bhuumii poindhi. dheendho daanamchesina bhumini anyaakraantam chestunnattu appaticalector, revenyuu adhikaarulanu sampradinchagaa kalaasaala chuttuu fencing erpaatucheyinchaaru. yea kramamlo bipassku avtala unna sthalaalu kabjaaku gurayyayi.
moolaalu
bayati lankelu
https://web.archive.org/web/20200627081757/https://ccets.cgg.gov.in/Uploads/files/buttonDetails/18823.pdf
https://web.archive.org/web/20191127043026/http://srbgnrcollege.org/
vidyaa samshthalu
kaakateeya vishwavidyaalayam
prabhutva vishvavidyaalayalu
privete vidyaasamsthalu |
braahmanha kulaalu vistaaramgaa remdu praamtiya samuhaluga vibhajinchavachhu:
karnaatakaascha tailamgaa dravida maharashtrakah। gurjarascheti panchaiva dravida vindhyadakshine॥saraswatah kanyakubja gauda utkalamaithilah।panchagouda ithi khyata vindhyasyottaravaasina॥
yea pai sloka dwara, Uttar bhaaratadaesam, Uttar vindhya parvataaluku chendina varini paancha gauda brahmin gaaa, dakshinha vindhya parvataalu chendina varini paancha draavida brahmin gaaa bhaavimchaaru. ayithe, yea sloka mathram kalhana loni raajataranginiki sambandichinadi, idi 11 va sathabdam CE loo rachinchina, koorchindi.
anuvaadham: Karnataka (qannada), tailanga/telenaga (telegu), draavida (tami, Kerala), Maharashtra, Gujarat anu iidu dakshinaadi (paancha draavida) lu unnare. alaage saraswata, kanyakubjamu, gavuda, utkal (odisha), mitli anu iidu uttaraadi (paancha gauda) lu unnare. yea vargikarana raajatarangini yokka kalhanalo ledha danki munduvi unna konni saasanaalalo jarudutundhi.
kaundinya mehrishi gauda kula moolapurushudu. koundinyula vaari vaarasulu goudulu. viiriki upanayana sanskars untai. gauda saraswata brahmin. viiru vedha paarangatulu dhairya saahasulai
kontakaalamu usa.sha.12va sataabdamu nundi chaalukya chakravartula aadheenamlo dakshinha bharathadesamlooni mukhya praantaalanu paalincharu. vaariloo cheppukoodagina varu sumaaru 1650 va samvatsaramulo sardar sarvai papanna gauud golkonda khillani paripalinchadu telangaanamukhya praantaalanu paalincharu, qannada deeshaanni paalinchina kempe gauda eeyana 1513-1569 Madhya kaalamlo jiivinchaadu. bhaaratadaesamloe pramukha nagaramina bengalooru (1537loo) eeyana sthaapinchinade. kempe gauda vamseekulu 18va sataabdamu varku Karnataka, AndhraPradesh mukhya praantaalanu paalinchaadu.
kaundinya vamsa charithra
koundinyudu ooka goppa vedha pandithudu. ithanu vasishtudi vamsamlo janminchinavaadu. intani peruu medha gotram puttindi. kaundinya gotrodbhavulu ippudu cheppabadutunna goudulu, viiru nijaniki vaidika brahmin viiriki upanayana sanskars undevi. ippayiki kudaa uttarabhaarataavanilo gauda saraswata braahmanulugaa piluvabadutaaru. viiru charithraloo gala konni anivaarya kaaranaala valana viiru dakshinaadiki valasa vellhi vaari braahmanatvaanni vidichi kondaru, viduvaka kondaru draavida braahmanulugaa unnare. braahmanatvaanni vidichina varu thelangaanaa, andhra praantaallo etha taati kallu (surapanam) teese panilo unnare. adi kudaa vaari charitre ani cheppaali. ksheera saagara mathanamlo bayalu vedalina amrutamae yea kallu (surapanam). ippudu kondaru upanayanamula gaavinchi pourohithyaanni aacharistunnaaru.
bhadrashwudanu maharshiki ghrutachi aney apsarasa ghrutachi, modati bhaarya aameki badra, shoodra, madra, salabha, malada, bala, hala, gochalapa, tamarasa, ratnakuuta aney padhimandhi kumartelu, prabhakarudu aney kumarudu janminchaaru.yukta vayasuki vacchina taruvaata bhadrashwudu yea padhimandhi kanyalanu navabrahmalalo mudava vaadaina atrimaharshikichi vivaham chesudu.atribhaaryalandaruu sundaraangulu, sadgunasobhitalu, pativratalai yunnaru.paivaarilo madra anu aameki “chandrudu” kumaruduga puttadu.aa sundarangudu ayina chandrudni chuuchi rahuuvu tanaki aahaaramu dorikenu ankuni mringadaaniki vacchindi.rahuvuni chuuchina madra bhayamtoe vanukuchu moorchapoyindi. idi chuuchina suryudu kudaa spruhatappi aakaasam nundi bhuumii meedaki paduchundagaa prapanchamantaa gaadaandakaaram aavarinchindi. idi chuuchina atrimaharshi tana saktitoe krindapaduchunna sooryuni madyalo aapuchu – “khara kiranaa ! neekusubhamugaaka ! ” anagane aa muni vaakya saktiki krindapadaboye suryudu munupati valanee swastudai, yadhaasthithini pomdi, atrimuni piena gouravam kaligi atrimuni gotrabrundaanni prasiddhulu ayyetlu cheya sankalpinchi aatmaguna bhavyulaina aatma janmulanu srushtinchaadu.varandaruu sarvaguna vardhita keertulu, brahmavaadulu, urveeramana prapuujitulu, vedavidulu, aaryadharma sambhara samagrulu, uttamulu, bhasuratejulu, yoganishtaagarishthulaina varishtulayyaaru. yea bhummida braham vamsodbhavudaina atrimaharshiki santamurthy, yasassaradindu chandrika parivruta digvadhuumakuta bhavyatalundu, akhilarthavedi, sundhara tanurajitudu, karunanidhi, punhya samudrudaina srikoundinyudu vudbavimchina cramamu ettidanina – eswarudu tripuraasuni samharinchadaaniki poorvam, rakshasulanta loka kantakulai devaatalanu e vidhamgaa ayinava jayinchi amritha paanamtho amaratvaanni pondaalanna korikato devalapai dandetti varini himsimchadam valana vaari dhatiki tattukoleni indrudu bhayapadi munulandaritho kalsi himaalayaalalo chalakalam vundipovadam valana dikpaalakulu thama panulanu sakramamgaa nirvahimpa lekapovadam valana bhuuloekamloe varshalu samayaaniki kuravaka caruvu kaatakaalato panta polaalannii beeduvaari neelu vachi manavulanta aakalitoo alamatistuu aahaakaaralu chesthunnaaru. appudu loka kalyanam aasinchina maharshulandaru kalsi brahmaina atrimaharshini darsinchi bhuloka vaasulanu rakshinchi akali badhala nundi nivaarana cheyudani praardhincharu. vaari prardhana manninchina atri mehrishi dayardhra hrudayudai tana aatma tejassuto “om gaudasya shsivaaya swaaha” aney divya mantrochaaranato aayudhaanni dharinchina ooka divya purushunni udbhavimpajesi aa maanasaputrunaku “koundinyu” dani naamakaranam chessi “kumara ! Mon tapah saktitoe niku anek divya saktulani anugrahinchitini bhuuloekamloe varshalu kuravakapovadam valana manaollu aahaara paaniiyaalu leka alladipotunnaru. kanuka neevu ventane bhoolokamloki velli ny divya mahimatho devaloka - bhuloka vaasulaku aahaara paaneeyalu kalpinchi rakshinchu” ani aajnaapinchaadu.
thandri agnanu sirasaavahinchina koundinyudu bhoolookaaniki vachi rogagrastulai padi vunna maanavula roogaalni pogottadaniki aarogyaanniche anek divya moolikalani, nayanaanandakaramulaina anekaneka lataapushpaadulanu srushtinchi, gauda manthra prabhaavamtho Mathura rasaliche kalpa vrukshaalanabade etha, taadi, kobbari modhalagu phala vrukshaalni kalpinchi vaati saayamtoonu, alaage dhaanyaadulanu srushtinchi devaloka bhuloka vasulaki aahaaraalanu samakurchi rakshinchadu. (muulam...braahmanha maartaandamu) usa.sha. 357 loo thaayilaandulo praantiiyamgaa vaadabadu samskrutha bashalo srikoundinya charithra vraayabadindi.
brahmagnaana sampannudu, sheva pooje durandharudu, satyavadi tapodhanudaina sumanthudanu vaniki “pradeeva” aney bhaaryayandu “mayakanya” ane kumarte puttindi. aa kanya kramamga streegaa maari puurna youvvanavati Dum sumantudu varuni anveeshana praarambhinchaalani ankunnadu. amtaloe koundinyudu tana thandri ayina atrimaharshi aagnanusaaram vivaham chesukovadam choose sumanthuni vadaku vachadu. sumantudu tana divya drushtitho koundinyuni vruttaamtam thelusukununi mikkili sanhooshinchi tana kanyanu choopinchi vivaham aadumani koraadu. samaana rupa lavanya vayassutoe sobhillutunna aa yuvatee yuvakulu parsparam darsinchukuni vivaahaniki angikarinchaaru. appudu sumantudu parmanand bharithudai tana bhandu vargaanni suvaasinulaina muni patnulani rappinchi mayakanyani koundinyuniki ichi mahaavaibhavamgaa vivaham chesudu. chirakalama anyonya dampatulu samsara sukhamulu anubhavinchagaa tejovantulu, divyagnaana sampannulaina koundilya, aayudharmudu, vamakshudu, devashrayudanu naluguru puthrulu janminchaaru. veerey kaundinya gotrodbhavulaina devagoudalu.
kaundinya putrula vivahamu
kumaarulu yukta vayaskulaina taruvaata koundilyunaki – satyapaandhuni puthrika ayina sphuradroopithoonuu, aayudharmunaku vimalaadevitoonu, vaamaakshunaku – nirmaladevi thonuu, devaasrayunaku – kusaladevi thonuu vivahalu jaripinchadu.taruvaata viiru naluguru nalaugu gothra naamamulatoe vyavaharimpabaddaaru. viiru kudaa amogha tapassakti sampannulai thama mahimalatho kalpavrukshamulaina taati, etha, kobbarichetla nundi amritha sidda rasamulani srushtinchi daeva maanavulakicchi vaari mannana landuchundedivaaru.
devagoudula – sivagoudula gotramulu
(1) atrigotramu (2) kaundinya gotramu (3) koundilya gotramu (4) aayudhaama gotramu (5) hoomaksha gotramu (6) devashraya gotramu. yea gotreekula varantha sivadeekshaaparaayanulu, sheva pooje durandharulai devagoudulani, sheva goudulani aakaalamuna piluvabadevaaru. viiru thama adbhuta tapahssakti thonu, gauda manthra prabavam thonuu, kalpa vrukshamula nundi amritha sidda rasamulanu kalpinchi devaloka vaasulayuna garuda, gamdharva, yaksha, sidda, naaga, kinnara, kimpurushaadulaku ichi vaari prasamsalaku paatrulu avtundevaru. deevathalu aa amritha sidda rasamulanu thagi vaati prabhavamutho brahmagnaana sampannulai vilasilliri.
koundinyunaku sankara sakshatkaramu
yea vidhamgaa koundinyudu tana bhaarya ayina mayakanyatho deerghakaalamu samsara sukhamulu anubhavinchi, tana kumarulandaru divyagnaana sampannulu, santhaanavanthulu ayunanduku enthagaano aanandapadutu etuvasanti chinta laenivaadai aanandamgaa tapassuku povadaniki nischayinchukuni tana jyeshtudaina koundilyuni pilichi – “nayana! Mon aasiirvaada balamtho ny samthathi varantha koundilya gotreekulai yea bhuumii unnantha kaalam vaari samthathi umtumdi ani deevinchi” migilina kumaarula oddha bhaarya oddha anumati pomdi shivuni goorchi thapassu cheyadanki himalayalaku vellipoyaadu. akkadoka divyasthalaanni encukuni eshwaruni choose gera thapassu cheeyadam aarambinchadu. yea vidhamgaa anek divya varshalu gadichaayi. appudu atani tapassuku mechhina parameshvara pratyakshamai – “nayana! kaundinya! ninnu bhuuloekamunaku pampina pania neraverindi. neevu Mon amsamuna janminchaavu kanuka ny keerti yea bhummida saswathamga vundela anugrahinchaanu. eeka nundi ny vansha yea lokamlo aa chandra tararkamu prakhtaati gaanchagaladu. ny tapassuku mecchi niku saswata brahmaloka soukhyam kaligela chesthunnanu” ani varamicchi sivudu antardhaanamayyaadu. parameswara saakshaatkaramtho pulakitudaina koundinyudu parameshwaruni-
kaundinya vamsakramamu
puurvamokappudu parameshvara kailasamlo pramatha ganamulato kuudi thruptigaa surapanamu chessi santoshamugaa vunna samayamlo sheva bhakulalo agraganyudaina nandiishwarudu shivunaku namaskarinchi – “mahadeva! divya purushudaina kaundinya vamseeyulagu devagoudula vamsakramaanni telumu” ani praarthinchaadu. danki angeekarimchina paramashivudu – “watsa! kaundinya kumarudai devagoududani prakhtaati gaavinchina koundilyunaku – sphuradroopi laku narayanagoudu anuvadu janminchaadu. vaniki tanvi aney bhaaryayandu – “uddaalaka” anuvaadunu, atanaki teja prabha anu aameki – “shounakarni” anuvaadunu, atanaki shrautha dhavyudunu, intaniki gouravagreevudunu, intaniki vaagai rajitudanuvaadunu, yii vaagai rajitunaku aahuthi ani kanyayandu aranyudanu vaadu, yitaniki vaamaradhyudunu, yitaniki gopanasyudanuvadu, yea gopanasyunaku kalyani aney dharmapatni yandu paramadharmaswarupudu, satyasandhudaina gopaludanu vaadu janminchaadu. ithadee gopala goududanu prasidha naamamtho vilasilli videha, koshala, kaasiiraajyaalanu paalinchaadu. viiru bhuuloekamloe gauda vamsaaniki chendina gotrakaarulayyaarani parameshvara nandeeswarunaku cheppaadu.
koundinyashrama sthala niruupana
“kadhiri” Anantapur jillaaloni kadhiri taalukaaku kadhiri mukhya pattanham. idi pakhal-darmavaram railway lainulo Pali. ikda prachina srinarasimhaswaami vaari deevaalayam Pali. yea staeshanuku sameepamlo “muktapuramu” aney graamamu Pali. ikkadaku okatinnara mylu dooramlo Pali.
saasanamu : tretayam prathma paadhe, devagoudasya naamah krama praptanam,
kanishtaanaam katama gaudashyah, mahisura praantanaam “muktapura graama
naamasya” pradesayam, kaundinya shramayam sthaapayitvaa bhavathi, shivlinga pratishtaanaam, sahasra satatrayah shishyobhavati, shree nija sadgurubhyonnamah |nithyam poojanam vadatih | mahabhago labhate saswata kaivalyangaschati ||
ani Pali. enka aksharaalu spashtangaa kanipimchani anek silaaphalakaanunnaayi. pai saasananni batti kaundinya vamsodbhavulaina devagoudulaloni anek mahaanubhaavulu vaari vamsaalanu kramamga tretayugamlo vudbhavinchaarani, varandaruu goppa tapah prabhaava sampannulani eeswara saakshaatkaaram pondaarani, vaarilooni akharivadu kaatamagoudani telustundhi. eekaatamagoudu mahabaratha yuddhaanantaram varku vunnadani, shivapuja durandhurudaina yii mahaneeyudu tana vamsacharitranu, tana vamsaaniki moolapurushudaina koundinyuni smaraka chihnaanni aa chandratarkam nilicheelaa bhuuloekamloe sthaapinchaalani sankalpinchi swayangaa tana tapobalamto kailasaniki velli sivaanugrahamto ooka sivalimgaanni techi muktapura gramamlo paddenimidi praakaaraalu gala ooka brahmaandamiena sivaalayaanni nirmimchi andhulo sivalimgaanni pratishtinchi aa pradesaaniki “koundinyashramam” ani naamakaaranam chesudu. yea katama Maheshwar tanuku gala muudu velamandi shishyulatho kalisi aa kailaasapatini nityabhishekamulato dhupa-dheepa-naivedyaadulato sevistuu pagalu ratri aney teedaa lekunda bhajanadi kaaryakramamulato tana yishtadaivamaina sivunni pujisthu bhuloka kailasamo anatlu pratidinamu bhakthulaku akhanda prasaada vitaranhatho paatu shivapuranamu, sheva leelaamahatyamu, sivageetaamulu, sivatattvasaaramu, modalaina grandhaalani chadhivi vinipistoo, antyamandu yea panchabhootalatho koodina dhehamu patanam ayina taruvaata saswata kaivalyanni pomduta valana ayana katama maheshwarudane prasidda naamamtho viraajillenani nandeeswaruniche cheppabadina sivapuraanamulo rayabadindi. yea shivaalayamlo gaudale archakuluga undi sivaaraadhana chesthu athantha shraddhaasaktulatoo shivunni sevinchi kadapata sheva saannidhyaanni pondaarani pai puranamlo cheppabadindi. kanuka apati nundi goudulandaru shaiva matastulani, ganapathy poojyulaniyu, shaaktheyulu shakthini (parvathy) ni poojinchuvaarani sivapuujaagraganyulu ani teliyuchunnadi. sivudu tana pramatha ganaadhipatulaina nandiishwara, bhrungiswara, chandiswara, ashwamukhaadulatho goodi surapanamu chessi parmanand bharitudainatlu sivapuraanaantargata shivlila mahatyamu, shivratri mahatyamu,, sivatattvasaaramane grandhaalalo varninchabadindi. surulandaru surapanamu chesinatlu bhrungeeswarastamane grandhamlo Pali. sheva geetamutho paatu gauda gtamulu, gauda geyamulu padabadevani teliyachunnavi. nannechodudu aney mahakavi tana “kumara sambhavamu” aney gramthamuloo shivuni pai aligina parvathy tamassu chaeyutaku adaviki poinapudu akkadunna yerukala strilu “jeeki kallu dravi mada sindhura gaaminu lanni kerial vaekuchu gauda gtamulu paaduchu bolpuga graliaduchun । ani varninchadu. ituvante gauda gtamulu anekamulunnattu yea gauda geetamulatho goudulu goureesankarulanu stutistuu parmanand bharitulai sukanga thama jeevita dharmanni nirvahinche vaarani “aadigouda dheepika” aney grandhamlo vraayabadindi.
bhartiya deesha vyaaptangaa prasthutham unna kaundinya vamsa gotraalu
1.atri gotramu (Uttar bhaaratam) 2.srikoundinya gotramu (Telangana, AndhraPradesh, tailand)3.bharadhvaaja gotramu, (Uttar bhaaratam) 4.kasyapa gotramu carnatic, jharkand) (Uttar bhaaratam) 5.vashishta gotramu. (Uttar bhaaratam)6.kaundiilya gotramu, (Telangana, AndhraPradesh, Uttar bhaaratam)7.zamagagni gotramu. (Uttar bhaaratam) (Maharashtra, konkan, Goa) 8.bhargav gotramu, (Uttar bhaaratam)9.srivatsa gotramu (AndhraPradesh, Telangana) 10.sheva gotramu, (TamilNadu)11.dattaatreeya gotramu (Uttar bhaaratam) 12.dhanajaya gotramu (Uttar bhaaratam) 13.surabandeshwara gotramu (AndhraPradesh, Telangana)14.tulya gotramu. (Uttar bhaaratam)15.shree kamtha maheswar gotramu (AndhraPradesh, Telangana) 16.vrudda gotramu. (Telangana, AndhraPradesh) 17.karunya gotramu. (AndhraPradesh, Telangana) 18.brugu gotramu. (Uttar bhaaratam)19.agasthya gotramu (Kerala)20. aayudhaama gotramu. (Uttar bhaaratam)21. hoomaksha gotramu. (Uttar bhaaratam)22. devashraya gotramu. (Uttar bhaaratam)
rashtralavariga kaundinya vamshasthulu
1.AndhraPradesh ( gauda, gauud, eediga, settibalija, yaata, srisayana, sahasrarjuna ) 2.Telangana ( gauda, gauud) 3.arunachal Pradesh ( jasiwal, behat, kalvaar) 4.Assam ( jasiwal, behat,, suri ) 5.Bihar ( behat, chaadurai, soundic, sondi, sondi, sundi, kalar, dadsena, jain ) 6.chhattis ghade ( dage saena, kalar, sinha, jasiwal, sundi, kosrae ) 7.Goa ( gauda saraswat, kalar, parpi, nandari, bhandari, patil, jadar, mistri ) 8.Gujarat ( bouta, randria, vadivaala, kuber, prahakar, kalal ) 9.hariyana ( ahluwalia, kalal, ) 10.himachal Pradesh ( ahluwalia, kalal) 11.Jammu kashmir ( gauda saraswat, ahluwalia, kalal) 12.Jharkhand ( jaisar, chaudhary, bhagath, sindic, jasiwal, sundi, behat, kalvaar, suri) 13.Karnataka ( eediga, gauda, gauda saraswat, bilwas, namadari, morasu, poojary, shindae) 14.Kerala ( ejuwa, tiyya, bilwa, villawars, jasiwal, ramya, chouks) 15.madhyapradesh ( mahaajan, choudhary, suryavanshi, sundi, malaviya, kalal, surdesh kalal, jain kalar, daharwal, jaharya, saahu, danger lall, ) 16.Maharashtra ( kalal, gauud kalal, bhandari, namadarya, billawa, jain kalar ) 17.Manipur ( jasiwal, behat, kalvaar ) 18.Meghalaya ( jasiwal, behat, kalvaar ) 19.Mizoram ( jasiwal, behat, kalvaar ) 20.Nagaland ( jasiwal, behat, kalvaar ) 21.orissa ( gauda, sundri, suniri, soundic, ahluwalia, kalal, vayilya ) 22.Punjab ( somavanshi, choudhary, curran wal, pareta, taac, mevra, ergia, suvalka ) 23.rajastan ( dhanetaval, jasiwal, patal, vegra ) 24. Sikkim ( jasiwal, behat, kalvaar ) 25. Tripura ( jasiwal, behat, kalvaar ) 26.uttarkhand ( kalal, jasiwal ) 27.uttarapradesh ( jasiwal, behat, kalvaar, choudhary ) 28.paschima bengal ( gauda, gaur, kalal, kalvaar, prasad, sundhi, sindir ) 29.TamilNadu (nader, shehanar, ivar, illath, pillamar, nathon ) 30.Delhi, diu, Daman, lakshdweep, pondichery, Yanam ( gauda, jasiwal ) 31.srilanka ( durve, nalvir ) 32.thaailand, sumitra, ( zava kundin, kundin).
moolaalu
itara linkulu
muula grandhaalu rugvedamu, sivanandishwara samvaadamu, sivatattvasaaramu, bodhayana sutram, matasya puranam, skanda puranam, bruhat samhita, hitopadesam, prabodha chandrodayam, moohurta cintamani, varaha saasanam, puraanha naama chandrika, mahaa bhaaratam, khalipuram tamrasasana, braahmanotpatti martandam, aadata gauda dheepika, manu dharamasastramu, sahithya darpanham, mandukyopanishattu, sanatkumara samhitam, kacha devyani katha, shounaka shukra samvaadamu. mallikarjuna siddayogi gauda puranam, gangavamsa charithra, vaalmeeki raamaayanam, sushrutha samhita, kalhana raajatarangini, satapatha braahmanam, kaaseeyogeeswarula varu moukhikamgaa cheppina braahmanha charithra.
puraanhaalu
puraanha paatralu |
usa.sha. 1979-1980loo vacchina telegu samvatsaranike siddhaarthi ani peruu.
sanghatanalu
jananaalu
aashvayuja sudhad ashtami: mudalaalvaarulu dwapara yugamuna 8,60,900va samvatsaramagu jayavaramu sravana nakshatramuna kaanchi nagaramulo thaamara pushpamuna avatarinchaadu.
1859 margashira sudhad trayodasi :rakamacherla vaenkata dhaasu thelangaanaa praantaaniki chendina vaaggeyakaarudu. (ja.1808)
1919 shravana bahulha dvadashi: pullaapantula venkataramasarma - royalaseema avadhaani, kavi, grandharachayitha. (ma.1975)
maranalu
pandugalu, jaateeya dinaalu
moolaalu
telegu samvastaralu |
చౌలూరు, శ్రీ సత్యసాయి జిల్లా, హిందూపురం మండలానికి చెందిన గ్రామం.
ఇది మండల కేంద్రమైన హిందూపురం నుండి 20 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1429 ఇళ్లతో, 6038 జనాభాతో 1109 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 3023, ఆడవారి సంఖ్య 3015. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 922 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 0. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 595565.పిన్ కోడ్: 515211.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఐదు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల కిరికేరళోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాలలు హిందూపురంలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల అనంతపురంలోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు హిందూపురంలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల హిందూపురంలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాలలు సేవామందిర్లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
చౌలూరులో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఒక డాక్టరు, ఏడుగురు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక డిస్పెన్సరీలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
గ్రామంలో 2 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టర్లు ఇద్దరు, డిగ్రీ లేని డాక్టరు ఒకరు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు సరఫరా అవుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామం సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం కిందకు రావట్లేదు. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
చౌలూరులో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉన్నాయి. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండిప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉంది. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 20 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
చౌలూరులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 380 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 52 హెక్టార్లు
సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 218 హెక్టార్లు
బంజరు భూమి: 290 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 167 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 605 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 70 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
చౌలూరులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
బావులు/బోరు బావులు: 70 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
చౌలూరులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
మొక్కజొన్న, వేరుశనగ, వరి
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు |
మరో ఆలాపన వి.ఏ.కే.రంగారావు వ్రాసిన వ్యాస సంకలనం. ఇది తెలుగు సినిమాలో ఉన్న అనేక కోణాలను వ్యాసరూపంలో అందించిన పుస్తకం. వార్త దినపత్రిక ఆదివారం సంచికలో వచ్చిన ఈ వ్యాసాలను ప్రగతి ద్వారా పుస్తకరూపంలో తీసుకువచ్చారు.
ఉపోద్ఘాతము
దీనికి డా.శసికళ, ఇంద్రగంటి శ్రీకాంతశర్మ గార్లు ఉపోధ్ఘాతము వ్రాసారు. దాంతో పాటుగా రచయిత తన జీవిత ప్రస్థానంలో ఎక్కువకాలం సినిమా ప్రపంచంలో ఎందరో వ్యక్తులతో కలసి తిరగటం వలన, రామినీడు ద్వారా సినీరంగానికి పరిచయమైన రచయిత తరువాత సినీ సంగీత దర్శకులను, దర్శకులను, గేయరచయితల పరిచయం ద్వారా వాటిపై వ్రాసిన విశ్లేషణల పుస్తకంగా రాసుకొన్నారు.
వ్యాస పరిచయం
125 వ్యాసాలు కలిగిన పుస్తకం. వీటిలో కొన్ని వ్యాసాలు పుస్తకాల గురించి, కొన్ని సంగీతం గురించి, కొన్ని సినిమాల గురించి మరికొన్ని వ్యక్తుల గురించి
2002 నుండి 2005 వరకూ వార్త ఆదివారం పుస్తకంలో వ్యాసాలుగా వచ్చాయి.
ఒక్క తెలుగు మాత్రమే కాక హిందీ, మలయాళం, తమిళ, కన్నడ చిత్ర సీమలలో అనేక వ్యక్తుల గురించి వివరాలు ఉన్నాయి
సంగీతంలో అనేకరాగాల గురించి ఎవరెవరు ఏ సినిమాలో ఏ సందర్భంలో వాడారో ఉదాహరణలతో కనిపిస్తాయి
ఇతర విశేషాలు
రచయిత బొబ్బిలివంశానికి చెందినవారు. పూర్తిపేరు వెంకట ఆనంద కుమార కృష్ణ రంగారావు.
ఈ వ్యాసాలు రాయడానికి ప్రోత్సహించిన వారు బాపు రమణలు
మూలాలు
తెలుగు గ్రంథాలయం
2012 పుస్తకాలు |
బాబాపూర్, తెలంగాణ రాష్ట్రం, కొమరంభీం జిల్లా, ఆసిఫాబాద్ మండలంలోని గ్రామం.
ఇది మండల కేంద్రమైన ఆసిఫాబాద్ నుండి 5 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన కాగజ్‌నగర్‌ నుండి 35 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2016 అక్టోబరు 11 న చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత ఆదిలాబాద్ జిల్లా లోని ఇదే మండలంలో ఉండేది.
గణాంక వివరాలు
2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 350 ఇళ్లతో, 1538 జనాభాతో 105 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 790, ఆడవారి సంఖ్య 748. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 473 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 186. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 569501.పిన్ కోడ్: 504293.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి.బాలబడి, మాధ్యమిక పాఠశాలలు ఆసిఫాబాద్లో ఉన్నాయి.సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల ఆసిఫాబాద్లోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల మంచిర్యాలలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల ఆదిలాబాద్లోను, పాలీటెక్నిక్ బెల్లంపల్లిలోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల మంచిర్యాలలోనూ ఉన్నాయి.
సమీప అనియత విద్యా కేంద్రం బెల్లంపల్లిలోను, వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాలలు కాగజ్‌నగర్‌ లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది.
గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
కాలువ/వాగు/నది ద్వారా, చెరువు ద్వారా కూడా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్‌లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
బాబాపూర్లో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
మొబైల్ ఫోన్ ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి.
ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి.
ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఆశా కార్యకర్త, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 5 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
బాబాపూర్లో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 2 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 103 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 98 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 5 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
బాబాపూర్లో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
బావులు/బోరు బావులు: 5 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
బాబాపూర్లో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
ప్రత్తి, కంది, జొన్న
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు |
రుద్రారం తెలంగాణ రాష్ట్రం, సిద్ధిపేట జిల్లా, అక్బర్‌పేట-భూంపల్లి మండలంలోని గ్రామం.
ఇది మీర్‌దొడ్డి నుండి 10 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన సిద్ధిపేట నుండి 37 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది.
జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణలో
2016 అక్టోబరు 11న చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత మెదక్ జిల్లాలోని ఇదే మండలంలో ఉండేది.
గ్రామ జనాభా
2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 814 ఇళ్లతో, 3412 జనాభాతో 1271 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1674, ఆడవారి సంఖ్య 1738. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 684 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 49. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 573093.పిన్ కోడ్: 502102.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి.సమీప బాలబడి వీరారెడ్డిపల్లి (మీర్‌దొడ్డి)లో ఉంది.సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల సిద్ధిపేటలో ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల హైదరాబాదులోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు సిద్ధిపేటలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం సిద్ధిపేటలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల హైదరాబాదు లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
రుద్రారంలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు.సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సంచార వైద్య శాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
గ్రామంలో2 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీ చదివిన డాక్టర్లు ఇద్దరు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు కూడా సరఫరా అవుతోంది. గ్రామంలో చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
రుద్రారంలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. శాసనసభ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
రుద్రారంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 195 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 35 హెక్టార్లు
శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 61 హెక్టార్లు
తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 17 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 5 హెక్టార్లు
సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 1 హెక్టార్లు
బంజరు భూమి: 1 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 953 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 709 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 246 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
రుద్రారంలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
బావులు/బోరు బావులు: 246 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
రుద్రారంలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
వరి, మొక్కజొన్న, ప్రత్తి
మూలాలు
అక్బర్‌పేట-భూంపల్లి మండలంలోని గ్రామాలు |
nahan Himachal Pradesh loni pattanham. sirmour jalla mukhya pattanham. idi puurva sirmoor samsthaanaaniki rajadhaanigaa undedi. nahan irdesaankaala oddha samudramattam nundi 932 meetarla ettuna Pali.
janaba vivaralu
2001 bhartiya janaganhana prakaaram, nahan tahaseel janaba 35,000. indhulo purushulu 54%, strilu 46%. aksharasyatha 85%. idi jaateeya sagatu 59.5% kante ekuva: purushula aksharasyatha 86%, streela aksharasyatha 79%. nahan janaabhaalo 11% mandhi aarella lopu vayassu galavaaru. 2011 bhartiya janaba lekkala prakaaram, nahan janaba 56,000. prathi Churu mandhi purushulaku 916 mandhi mahilalu unnare. aksharasyatha raetu 83.4%, purushula aksharasyatha 87.01%, sthree aksharasyatha 76.71%.
chudadagga pradheeshaalu
shree digambara jaina mandiram
shivalayam, saltevni
kalisthan alayam
jagganath alayam
raanee tal shivalayam
sheva parvathy alayam, kumhar gali (300 samvatsaraala naatidi)
gurdwara dashmesh asthan, nahan
shree krishna alayam, nahan kantonmentu.
miah caa mandir
lakshmi naryana alayam, eguva viidhi
shuddh dhar shivalayam
nainidhar shivalayam
bhagnari shivalayam
sanatan daram mandir
maathaa balasundari alayam, hospitaal round
shumsher ganj maseedh, plays Jalor
sheetoshnasthiti
ravaanhaa soukaryalu
sameepa vimaanaasrayaalu Shimla, Chandigarh lalo unnayi. yea rendoo 60 kilometres lopu undaga, dehraduun vimaanaashrayam 190 kilometres lopuna Pali.
sameepa railway staeshanlu barara, Ambala, Chandigarh, kalkaallo unnayi. baasu dwara yea staeshanlanu cherukovachhu. yamunanagar railu staeshanu kudaa pattanhaaniki daggara lonae Pali.
naeshanal highway 7, naeshanal highway 907 Una nahan gunda pothayi. viiti dwara Himachal, migta desam loni pradheeshaalanu cherukovachhu. rajban nundi baila dwara, dehra doon nundi pavonta saahib dwara; Chandigarh nundi panchakula-narinegath-kaalaa amb dwara, Haryana nundi yamunanagar-hatanikund dwara, Shimla nundi solan-kumarhatti dwara solan cherukovachhu. yea pattanaalaku solan nundi baasu sarveesulu nadustaayi.
moolaalu
Coordinates on Wikidata |
yea chitram loni paatala vivaralu
yea chitramlo ni anni paatalu veturi sundararammurthy garu raasaaru.
abba deeni soku sampangireku - (yess.p.baala subramanya, chitra)
eppudi eppudani - (yess.p.baala subramanya, chitra)
gundeloo thakita thakita - (yess.p.baala subramanya, chitra)
swaatichinuku sandevelalo - (yess.p.baala subramanya, yess.janaki)
thella cheeraku takathimi - (yess.p.baala subramanya, latha mangeshkar)
aakari poraatam, 1988loo vidudalaina ooka telegu cinma.
akkineeni nagarjuna cinemalu
navala aadhaaramga teesina cinemalu
illayaraja sangeetam amdimchina chithraalu
satyanarayna natinchina chithraalu
sreedevi natinchina chithraalu |
అమీనా హైదరీ (1878–1939) భారతీయ సామాజిక సేవకురాలు. 1908 మూసీ వరదల్లో ఆమె చేసిన కృషికిగానూ కైజర్-ఏ-హింద్ పతాకాన్ని పొందింది. ఈ పురస్కారాన్ని అందుకున్న తొలి మహిళ ఈమే. అమీనా, హైదరాబాదు రాజ్య మాజీ ప్రధానమంత్రి అక్బర్ హైదరీ భార్య. ఈమె 1929లో లేడీ హైద్రీ క్లబు ను ప్రారంభించింది. అంతేకాక రాష్ట్రంలో తొలి మహిళా పాఠశాల అయిన మహబూబియా బాలికల పాఠశాలను స్థాపించింది. ఈమె చిన్నాన్న ప్రముఖ న్యాయవాది, భారత జాతీయ కాంగ్రేసు నాయకుడు బద్రుద్దీన్ తయ్యబ్జీ.
మూలాలు
1878 జననాలు
1939 మరణాలు
హైదరాబాదు వ్యక్తులు |
balla sarasvathi, Telangana raashtraaniki chendina rachaitri, vishraanta upadhyayuralu. kalenetha paerutoe tana aatmakathanu pusthakamgaa teesukuvachindi. aatmakathalu raasina iddharu telegu mahilha rachayitallo sarasvathi okaru.
jananam, vidya
sarasvathi 1941 epril 4na paasikanti ramdasu - lakshmamma dampathulaku janagam jillaaloni laddunuru gramamlo janminchindhi. 1957loo old seventh pasai, 1958loo teachar trekking vellhindhi. 1967 hetch.yess.sea., aa taruvaata piyusi, secondery teachar trekking, b.e. degrey, 1984loo bid poortichesindi.
udyogam
1961loo upadhyayuraliga udyogamlo cry, 1999loo udyoga viramanha chesindi.
kutunbam
1958loo balla somayyatho sarasvathi vivaham jargindi. variki naluguru pillalu, eduguru manavallu manavaraallu, ooka munimanavaraalu.
rachanalu
kalenetha (aatma katha): edutarala thalapotha (03.04.2022)
moolaalu
1941 jananaalu
jeevisthunna prajalu
janagam jalla mahilalu
janagam jalla rachayitrulu
janagam jalla upaadhyaayulu
telegu rachayitrulu |
సామ్రాట్ మహపద్మనంద నంద రాజ్యం స్థాపకుడు, అఖిల భరతఖండాన్ని పాలించిన మొట్టమొదటి చక్రవర్తి. భారతదేశాంలో అప్పటి దాక ఉన్న క్షత్రియ పాలన అంతటినీ దాదాపుగా నాశనము చేసి నంద రాజ్యన్ని స్థాపించి అఖిల భరతఖండాన్ని పరిపాలించిన మొట్టమొదటి వాడు మహాపద్మ నంద.
నంద రాజులు భరత ఖండాన్ని 100 సంవత్సరములు పైగా పరిపాలించారు, కానీ ప్రఖ్యాత రచయిత“జయంతనుజ బంద్యోపాధ్యయ” రచించిన “CLASS AND RELIGION IN ANCIENT INDIA” అను గ్రంధములో నంద రాజులు భరతఖండముని 150 సంవత్సరములు పైగా పరిపాలించారు అని వ్రాసినారు.
మహాపద్మనంద మగధ దేశములో ఒక సామాన్య పౌరుడు. పురాణ రచయితలు మహాపద్మనందను ఒక క్షురకుడుగానే అభివర్ణించారు కానీ నిజానికి ఆయన ఒక వైద్యుడు, క్రీస్తుపూర్వం 5,4వ శతాబ్దాలలో క్షవరం వైద్యంలో భాగముగానే ఉండేది తప్ప దానికంటూ ఒక ప్రత్యేకమైన స్థానం లేదు. కీ.పూ.5-4వ శతాబ్ధానికి చేందిన మహాపద్మనంద అప్పటి మగధ సామ్రాజ్య శిశునాగ వంశపు రాజైన "కాకవర్ణ(లేక)కాలశోకుడు" వద్ద ఆస్థాన వైద్యుడు గా పని చేసేవాడు.
కాలశోకుడు శిశునాగ వంశానికి చేందినవాడు అతనికి 10 మంది కుమారులు. కాలశోకుడు అతని కుమారులు క్షవర వైద్యం చేసే సమయములో మహాపద్మనందుడిని అతి నీచంగా దూషించి అవమానించేవారు.
రోజులాగే ఆ రోజు కుడా మహాపద్మనంద క్షవర వైద్యం చేయడానికి మగధ సామ్రాజ్యనికి వెళ్తాడు. మహపద్మనంద క్షవర వైద్యం చేసే సమయములో ఆయనని దుర్భాషలాడుతున్న వారిని చూసి తట్టుకోలేక మహపద్మనందుడు క్షవరము చేసే కత్తితోనే కాలశోకుడిని అతని 10 మంది కుమారులని సంహరిస్తాడు. పూర్వపు రోజులలో వైద్యులు వాడే కత్తి అతి పడునైనది వెంట్రుకను సైతం చీల్చగలిగేటంత పదునైన కత్తులు వైద్యులు వాడేవారు.
శిశునాగ వంశం మొత్తాన్ని మహపద్మనంద తుదముట్టించిన తరువాత మగధ సామ్రాజ్యానికి తనకు తానే రాజుగా ప్రకటించుకుంటాడు, కాని అక్కడ ఉన్న కోంతమంది సైన్యం తిరుగుబాటు చేస్తారు క్షురకుడువి నువ్వు రాజు ఏమిటి అని. కాని మహాపద్మనందుడు ఆ తిరుగుబాటును అణిచివేస్తాడు విజయగర్వంతో మహపద్మ నందుడు భారతదేశంలో ఉన్న క్షత్రియ రాజ్యాలన్ని దాదాపుగా నాశనము చేసి “నంద రాజ్యం” స్థాపించాడు.
మహాపద్మనందుడిని "మహపద్మ పతి, ఉగ్రసేనుడు, మహాక్షాతప్ర, ఏకచత్రాధిపతి, మహక్షాత్రంతక " అని కుడా పిలిచేవారు. "మహక్షత్రాంతక" అనగా క్షత్రీయ రాజుల మొత్తాన్ని సంహరించినవాడు అని అర్ధం.
కోంతమంది పురాణ రచయితలు "నంద" అనగా అర్ధం ఈ విధముగా వివరించినారు. నంద రాజులు క్షౌరవైద్యుల కులానికి చెందిన శివ భక్తులు, శివుని వాహనం "నందీశ్వరుడు" కావున నంద రాజులు ఆ నందీశ్వరుడు వలే ఆ పరమ శివుని మీద వారికున్న భక్తిని చాటుటకు వారి పేరు ముందు "నంద" అనే పేరును వాడేవారు అని వివరించినారు ఈ కారాణం చేతనే మహపద్మనంద తన రాజ్యమును "నంద రాజ్యం" అని పేరుతో స్థాపించి ఉంటాడు అని రచయితలు అభిప్రాయ పడ్డారు.
మహాపద్మనందుడిని అపర పరశురాముడిగా అభివర్ణించేవారు, మహాపద్మనందుడు యుద్దానికి వస్తున్నాడు అని తెలియగానే అనేక రాజ్యాల వారు నందుడికి తమ రాజ్యముని అప్పగించి లోంగిపొయే వాళ్ళు ఈ విధముగానే మహపద్మనంద భారతఖండాన్ని పరిపాలించిన మొదటి చక్రవర్తి అయినాడు. చాలమందికి ఒక సందేహం ఒక సాధారణ క్షవర వైద్యుడు అఖీల భరతఖండాన్ని పాలించిన మొదటి రాజు ఏమిటి అని కానీ క్షౌర వైద్యులు "మర్మకళలలో" నిష్ణాతులు ఈ కారణము చేతనే మహపద్మనంద శిశునాగవంశాన్ని అంతమొందించి ఏకచత్రాధిపతిగా భరతఖండాన్ని పాలించాడు.
క్రీస్తు పూర్వం 5-4వ శతాబ్ది నాటి నంద వంశ పాలనకు శ్రీకారం చుట్టిన మహాపద్మనందుడు ఆయన నిధిని భూగర్భంలో నిక్షిప్తం చేసినట్టు ప్రసిద్ధమైన కథ ప్రచారంలో ఉంది. ఈ మహాపద్మనందుడు వారసుడే చంద్రగుప్త మౌర్యుడు. లక్ష కోట్ల సువర్ణ ముద్రికలను సేకరించిన నందరాజు ఆ నిధిని గంగానది అడుగున నిక్షిప్తం చేశాడట! ‘మహాపద్మము’ అనగా ఒక సంఖ్య దీని విలువ లక్ష కోట్లని ‘బ్రౌన్’ నిఘంటుకారుడు నిర్ణయించాడు! గంగానదికి ఆనకట్ట కట్టి నీటిని మళ్లించి ఇసుక తేలిన నదిలో తవ్వి ఈ లక్షకోట్ల తులాల బంగారాన్ని నందుడు పూడ్చి పెట్టించాడట! కోటి టన్నుల బంగారమన్న మాట ఇప్పటి లెక్కల్లో! ఆ తరువాత ఆయన నదిని మళ్లీ సువర్ణ నిధి నిక్షిప్త ప్రాంతం మీదకి మళ్లించాడట ఆ ఆనకట్టను తెంపి. ఈ చారిత్రక వాస్తవాన్ని కవిసమ్రాట్ విశ్వనాధ సత్యనారాయణ తన ‘చంద్రగుప్తుని స్వప్నం’ అన్న చారిత్రక రచనలో పేర్కోన్నారు. మహా పద్మనందుడన్న పేరు క్రీస్తునకు పూర్వం నాటి ఆ చక్రవర్తికి అందుకనే వచ్చిందట.
అపర పరశురాముడు గా ప్రజలతో కీర్తించబడిన మహాపద్మనంద తెలంగాణ ప్రాంతాన్నికుడా మగధ రాజ్యంలో విలీనం చేశాడు. కరీంనగర్ ‘రామడుగు’ వద్ద నందరాజుల కాలం నాటి విగ్రహమొకటి ఇటీవలే బయటపడిందట. ఇది మౌర్యులకు పూర్వమే మహాపద్మనందుడు తెలంగాణా దాకా తన రాజ్యవిస్తరణ చేసాడన్న విషయం బలపడుతున్నది. అంతేకాదు మహపద్మనందుడు ఆంధ్రప్రదేశ్ లోని చాలప్రాంతాలని కుడా తమ మగధ రాజ్యములో విలినము చేసేడాని పురాణ రచయితలు పేర్కోనారు.
రెండోవ పరశురాముడుగా మహపద్మనంద: పురాణాల ప్రకారము మాకన్న బలవంతులు లేరు అని విర్రవీగుతున్న క్షత్రీయులందరిని బ్రాహ్మణుడైన "పరశురాముడు" వధించాడు, ప్రాణబితితో పారిపోయిన మిగిలిన ధన్వంతరి వంశీకుడైన " మహాపద్మనందుడు" వధించాడని పురాణరచయితలు చాల గ్రంధలలో పెర్కోన్నారు. అందుకే మహపద్మనందుడిని రెండోవ పరశురాముడిగా అభివర్ణించేవాళ్ళు, మహపద్మనందుడు “ఏకవిరాట్” బిరుదాంకితుడు.
నవ నందులు: సామ్రాట్ మహాపద్మనందకు తోమ్మిదిమంది కుమారులు వారిని "నవ నందులు" అని సంభోధిస్తారు అనగా 9 మంది నంద రాజకుమారులు అని అర్ధము వీరు ఒక్కోక్క ప్రాంతములో రాజ్యపరిపాలన కొనసాగించేవాళ్ళు క్షత్రీయులకన్న మిన్నగా నంద రాజ వంశీయులు రాజ్య పరిపాలన చేయగలం అని నిరూపించారు.
నంద రాజకుమారులు
● పందుక నంద(PANDUKA NANDA)
● పందుగతి నంద(PANDUGATI NANDA)
● భుతపాల నంద(BHUTAPALA NANDA)
● రాస్త్రపాల నంద(RASHTRAPALA NANDA)
● గోవిష్ణక నంద(GOVISHANAKA NANDA)
● దశసిద్ధక నంద(DASHASIDDHAKA NANDA)
● కైవర్త నంద(KAIVARTA NANDA)
● మహేంద్ర నంద(MAHENDRA NANDA)
● ధననంద(DHANANANDA) నవ నందులలో ఆకరి వాడు. అఖీల భారతదేశాన్ని ఏకచత్రాధిపతిగా పాలించిన మహాపద్మనంద చనిపోయెనాటికి ఆయన వయస్సు 88 సంవత్సరములు.
ధననంద
మహాపద్మనంద అనంతరం ఆయన కుమారుడు నవ నందులలో ఆకరివాడు “ధననంద” రాజ్యపాలనని కోనసాగించాడు. ధననంద మహబలశాలి "నవ నందులలో" ఆకారి వాడు, చక్కటి అందగాడు. ధననంద ఎంతటి అందగాడో అంతకన్న ఎక్కువ బలశాలి.
క్రీ.పూ.326 లో విశ్వవిజేతగా పేరుగాంచిన అలెగ్జాండర్ భారతదేశం మీదకు దండయాత్ర చేయాలనుకున్నప్పుడు ఆ సమయములో భారతదేశాన్ని పాలిస్తున్న నంద రాజు అయిన ధననందుడి పరాక్రమముని తెలుసుకోని భయపడి యుద్ధం చేయకుండానే వెనుతిరిగేడు అని చారిత్రక ఆధారాలు చెప్తున్నాయి.
ధననంద వలన అవమానించబడిన చాణక్యుడు ధననందుడిని నాశనము చేసేవరకు నిద్రపోనని శపధం చేసి ఆయన శిశ్యుడైన చంద్రగుప్తుని సహయముతో ధననందను యుద్ధములో ఓడించి నంద సామ్రజ్యమును అంతమొందించి చంద్రగుప్తునిచే మౌర్య రాజ్యమును స్థాపింపచేశాడు, ధననంద మంత్రి "రాక్షస" చాల తెలివైనవాడు. ఇక్కడ తెలుసుకోవలసిన విషయం మరియొకటి ఉన్నది చంద్రగుప్త మౌర్య మరేవరోకాదు నంద రాజుల వారసుడే
నంద సైన్యం
అశ్వకదళం 80,000
సైనిక ధళం 200,000
రధాలు 8,000
ఎనుగుల ధాళాలు 6,000
చంద్రగుప్తమౌర్య
మౌర్య సామ్రాజ్యం స్థాపకుడు చంద్రగుప్త మౌర్య. చంద్రగుప్తుడు నంద రాజుకు, మురా అనే స్త్రీకు జన్మించినాడు. మౌర్య రాజ్యం భరతఖండాన్ని పాలించిన రెండోవ రాజ్యం. నంద రాజైన ధననంద చేతిలో అవమానం పోందిన చాణిక్యుడు చంద్రగుప్తుడిని రేచ్చకోట్టి తన చేతితోనే తన వంశస్తులని చంపేలాగా చేశాడని చరిత్ర చెప్తున్నది.
చంద్రగుప్త మౌర్య(నంద వారశుడు)
చంద్రగుప్త మౌర్యుడు "మౌర్య సామ్రాజ్య" స్థాపకుడు. తన తల్లి 'ముర' పేరు మీదుగా మౌర్య సామ్రాజ్యాన్ని స్థాపించాడు. భారత దేశం మొత్తం పరిపాలించడంలో సఫలీకృతుడైనాడు. కానీ ‘మౌర్య’ అనే కులానికి చంద్రగుప్తమౌర్యకు ఎటువంటి సంబంధం లేదు.
చంద్రగుప్తుని వంశ మూలాలు: చంద్రగుప్తుని పూర్వీకుల గురించి చాలామంది భారతీయ చరిత్రకారులు ఈ విధముగా వివరించినారు మగథ రాజ్యాన్ని పరిపాలించిన నందవంశానికి చెందిన ఒక రాజ కుమారునికీ, ముర అనే స్త్రీ కు పుట్టిన సంతానం చంద్రగుప్తుడు అని వివరించినారు.
(ఆధార గ్రంధాలు: ముధ్రరాక్షస, విష్ణుపురాణం, భారతదేశ చరిత్ర, ద నందాస్ - ద గ్రేట్ బార్బర్ రూలర్స్ ఆఫ్ ఇన్ ఇండియా).
ధననందుడి వలన తీవ్రముగా అవమానింపబడిన చాణక్యుడు ధననందుడిని నాశనము చేసే పనిలో ఆయనకు తగ్గ శిశ్యుడును వెతికే ప్రయత్నములో ఉండగా ఆయనకు ఒక బాలుడు కంటబడతాడు అతడే చంద్రగుప్తుడు. చాణక్యుడు ఆ బాలుడు యొక్క తెలివితేటలు చూసి ముచ్చటేసి ఆ బాలుడు ఎవరు అని ఆరతీయగా ఆ బాలుడు మరేవరో కాదు 'నంద' రాకుమారునికి, 'ముర' అనే స్త్రీకి జన్మించినవాడని కోన్ని పరిస్థితుల వలన నంద రాజ్యానికి ముర దేవి దూరంగా ఉంటుంది అని తెలుసుకున్న చాణిక్యుడు.
ఎలాగైన చంద్రగుప్తునిచెతనే తన వంశాన్ని నాశనం చేయించాలి అని పునుకోని, తన తల్లికి జరిగిన అన్యాయం గురించి చంద్రగుప్తునికి చెప్పి అతనిని నంద రాజులమీద పగసాధింపు విధముగా తయారుచెస్తాడు. చాణిక్యుడుని కౌటిల్యుడు అని కుడా పిలుస్తారు కౌటిల్యుడు అనగా కుటిలబుద్ధికలవాడు అని అర్ధం.
ఈ విధముగా నంద రాజుల మీద ద్వేషభావనని పెంచుకున్న చంద్రగుప్తుడు ఆకరి నంద రాజైన ధననంద మీదకు దండయాత్రచేసి ధననందుడుని రాజ్యభ్రష్టుడిని చేస్తాడు. నంద వారసుడైన చంద్రగుప్తుని చేతిలోనే తన వంశీయులను వధింపచేసిన చాణిక్యుడు తన తల్లి పేరుతో సామ్రాజ్యాన్ని స్థాపించమని ఆజ్ఞాపిస్తాడు. చంద్రగుప్తుడి తల్లి పేరు ‘ముర ’ ఆమె పేరు మీదే మౌర్య సామ్రాజ్యం ఏర్పడినది. చాణక్యుడి కుటిలత్వంతో నంద రాజ్యము పేరుని మార్పుచేయించి మౌర్య సామ్రాజ్యాన్ని స్థాపింపచేస్తాడు. చంద్రగుప్తుడిని “నందనవ్య” అని కుడా అంటారు. నందనవ్య అనగా నంద వంశము యొక్క వారసుడు అని అర్ధము. చంద్రగుప్తుడు 42వ యేట స్వర్గస్తులైన తర్వాత ఆయన కుమారుడు బిందుసారుడు రాజ్య పరిపాలన కోనసాగిస్తాడు.
మౌర్య సైన్యం
అశ్వకదళం 30,000
సైనిక ధళం 600,000
ఎనుగుల ధాళాలు 9,000
బిందుసారుడు
బిందుసారుడు రెండవ మౌర్య చక్రవర్తి. గ్రీకు వారు ఇతనిని 'అమిత్రోక్రేటిస్' లేదా 'అలిట్రోకేడిస్' అని పిలిచే వారు. ఇది సంస్కృత 'అమిత్రఘాత' ని గ్రీకులో కి మార్చారు. అమిత్రఘాతా అంటే శత్రువులను సంహరించేవాడు అని అర్థం. బిందుసారుడు ఆయన తండ్రిలాగానే మంచి పరిపాలకుడు కుడా.
చాణక్యుడి మరణం: చాణక్యుడు తెలివితేటలు, ఎత్తుగ‌డ‌ల‌తో చంద్రగుప్త మౌర్యుడు ఎన్నో యుద్ధాల్లో గెలిచాడు. అయితే అతని కుమారుడైన బిందుసారుడు ఎలా జ‌న్మించాడో తెలుసా?
చంద్రగుప్తుడు అనేక మంది రాజుల‌తో యుద్ధాలు చేసి గెలవ‌డంతో అతనికి మహా చక్రవర్తి అనే పేరు వచ్చింది. అదే కోవ‌లో అత‌న్ని చంపేందుకు కూడా శత్రువులు త‌యార‌య్యారు. బయటి నుంచి వచ్చే శత్రువుల కన్నా రాజు కోట‌లో ఉంటూ రాజుకు వెన్నుపోటు పొడిచే వారే ఎక్కువగా ఉండేవారు. ఈ విష‌యాన్ని ప‌సిగ‌ట్టిన చాణుక్యుడు ఓ ఆలోచ‌న చేశాడు.
చాణుక్యుడు రోజూ కొద్ది మొత్తంలో విషాన్ని చంద్రగుప్తుడు తినే ఆహారంలో క‌లిపేవాడు. దీంతో విషం తిన్నా ఏమీ కాకుండా ఉంటుంద‌ని చాణక్యుడి ఆలోచ‌న. అలా రోజూ చాణక్యుడు చేసే వాడు. ఈ విషయం చంద్రగుప్తునికి కూడా తెలియ‌దు. అయితే చంద్రగుప్తుడు ఒక రోజు తనకు ఇచ్చిన విషం క‌లిపిన ఆహారాన్ని తన రాణి దుర్ద‌కు తినిపిస్తాడు. దీంతో ఆ విష ప్రభావం వల్ల ఆమె మ‌ర‌ణిస్తుంది. అయితే అప్పటికే ఆమె నిండు గ‌ర్భిణీ. దీంతో విషయం తెలుసుకున్న చాణక్యుడు హుటాహుటిన ప‌రిగెత్తుకుని వచ్చి దుర్ద క‌డుపును చీల్చి అందులో ఉన్న బిడ్డ‌ను కాపాడుతాడు ఆ కాపాడిన బిడ్డే బిందుసారుడు.
బిందుసారుడు యువకుడైనాక తన తల్లి మరణానికి కారణం చాణక్యుడు అని తెలుసుకోని చాణక్యుడను ప్రాణాలను వదిలేయమని ఆజ్ఞపించినట్లు కోన్ని పురాణ కధలు చెప్తున్నాయి, అలాగే జైన రచయిత హేమచంద్ర రాసిన గ్రంధములో బిందుసారుడు మంత్రుల్లో ఒకడైన "సుబంధు" చాణిక్యుడి మీద కోపముతో హతమర్చాడు అని వ్రాసినారు.
అశోకుడు
బిందుసారుడి తర్వాత అతడి కుమారుడు అశోకుడు రాజ్యపరిపాలన కోనసాగించారు. మౌర్య సామ్రాజ్యమును పరిపాలించిన గొప్ప చక్రవర్తి అశోకుడు. అనేక సైనిక దండయాత్రల పర్యంతరము అశోకుడు పశ్చిమాన ప్రస్తుత ఆఫ్ఘనిస్తాన్, పర్షియా యొక్క పశ్చిమ ప్రాంతాల నుండి తూర్పున బెంగాల్, అస్సాంల వరకు, దక్షిణాన మైసూరు వరకు దాదాపు దక్షిణ ఆసియా మొత్తాన్ని పరిపాలించాడు. కళింగ యుద్ధం తరువాత శాంతి కారకుడై బౌద్ధ మతాన్ని అవలంబించడమే కాకుండా బౌద్ధ మత వ్యాప్తికి విశేష కృషి చేశాడు
కళింగ యుద్ధం: మౌర్య చక్రవర్తి అయిన అశోకుని కళింగ యుద్ధం భారతదేశ చరిత్రలో ఒక ప్రధాన ఘట్టము. కళింగ యుద్ధం అశోక చక్రవర్తి పాలనలోని 9వ సంవత్సరం నుండి మొదలయ్యింది. అంటే సుమారు క్రీ.పూ. 265 లేదా 264 లో అన్నమాట. అశోకుని తండ్రి అయిన బిందుసారుడు అంతకుముందు కళింగను జయించడానికి ప్రయత్నించి విఫలుడయినాడు. బిందుసారుని అనంతరం అశోకుడు కళింగను తన సామ్రాజ్యంలో విలీనం చేసుకోవడానికి ప్రయత్నించాడు. ఎంతో దారుణమైన యుద్ధం తరువాత మాత్రమే అశోకుడు సఫలుడయ్యాడు.
యావద్దేశం జయించాలి అనే అశోకుని సామ్రాజ్య కాంక్షకు తలవగ్గి దాసోహమనే సమయంలో స్వేచ్ఛ స్వతంత్ర అభిలాషతో ప్రాణాలొడ్డి ఎదిరించారు కళింగ ప్రజలు, కళింగ యుద్ధంలో లక్ష మంది పైగా కళింగ ప్రజలు వధింపబడ్డారు. శోకమే ఎరుగని అశోకుడు ఈ ప్రాణ నష్టం చూసి శోకుడయ్యాడు. శాంతి కోసం బీజం వేశారు, ధర్మం కోసం మార్గం వేశారు. కళింగ యుద్దమే లేని నాడు అశోకుని శాంతి సందేశం లేదు, ధర్మ చక్రము లేదు. అందుకే కళింగ ప్రజలు తాము చనిపోయి అశోకునికి స్పూర్తి కలిగించిన శాంతి ప్రదాతలు. అయితే ఆ యుద్ధం అశోకుని జీవన సరళినే మార్చేసింది, యుద్ధ పరిణామాలని కనులారా చూసిన అశోకుని మనసు చలించి పోయింది. ఇక యుద్ధం చేయబోనని ప్రతినబూనాడు. కళింగ యుద్ధంలో లక్ష మంది పైగా కళింగ ప్రజలు, పది వేలకు పైగా ఆశోకుని సైనికులు వధింపబడ్డారు. యుద్ధ భూమిని ఆనుకుని ప్రవహించిన నదిలో నీరుకు బదులు రక్తం ప్రవాహమై పారిందని ప్రతీతి. తరువాత అశోకుడు యుద్ధ మార్గాన్ని విడచి ధర్మాన్ని, శాంతిని ప్రధాన పాలన విధానాలుగా చేసుకున్నాడు.
అశోకుడు బౌద్ధ మతంలోకి చేరటం క్షున్నముగా పరిశీలిస్తే గౌతమ బుద్ధుడి మొదటి శిశ్యుడు, బౌద్ధులందరికి మొదటి నాయకత్వం వహించిన వాడు ఆచార్య ఊపాలి ‘ధన్వంతరికుల వైద్యుల' కులానికి చేందినవాడు ఈ కారణము చేతనే అశోకుడు బౌద్ధమతంలోకి వెల్లుటకు ఆసక్తి చూపినాడు. ఈయన పరిపాలనలో రాజ్యం చాలా సుభిక్షంగా ఉండేదనీ, ప్రజలు సుఖశాంతులతో వర్ధిల్లే వారనే చరిత్ర చెపుతోంది. అశోకుడు దాదాపు నలభై సంవత్సరాలు పరిపాలించినట్లుగా అంచనా వేస్తున్నారు. అశోకుడు మరణించిన తరువాత మౌర్య వంశం సుమారు యాభై సంవత్సరాల వరకు అలాగే ఉంది. అశోకుడికి చాలా మంది భార్యాపిల్లలు ఉండేవారు అయితే వారి సంఖ్య పేర్లు మొదలగునవి కాలగర్భంలో కలిసిపోయాయి. మహీంద్రడు, సంఘమిత్ర అనే కవలలు ఆయన నాలుగవ భార్యయైన దేవికి ఉజ్జయినీ నగరంలో జన్మించారు. వీరిని బౌద్ధమత వ్యాప్తికై అశోకుడే ప్రపంచ దేశాటనకు పంపించి వేశాడు. వీరు శ్రీలంక కు వెళ్ళి అక్కడి రాజును, రాణిని, ప్రజలను బౌద్ధమతంలోకి మార్చారు. కాబట్టి వీరు ఖచ్చితంగా అశోకుడు తర్వాత రాజ్యపాలన చేపట్టి ఉండకపోవచ్చు.
నాయీబ్రాహ్మణ కులములో పుట్టిన నంద రాజవంశీయులు
• సామ్రాట్ మహాపద్మ నంద - నంద రాజ్యం స్థాపకుడు, భరతఖండాన్ని పరిపాలించిన మొట్టమొదటి రాజు (క్రీ.పూ.424).
• సామ్రాట్ పంధుక నంద
• సామ్రాట్ పంఘుపతి నంద
• సామ్రాట్ భుతపలనంద
• సామ్రాట్ రస్త్రపలన నంద
• సామ్రాట్ గోవిష్ణక నంద
• సామ్రాట్ దషసిధక నంద
• సామ్రాట్ ఖైవర్త నంద
• సామ్రాట్ మహేంద్ర నంద
• సామ్రాట్ ధన నంద – (క్రీ.పూ.321) (‘నవనంద’ రాజులలో ఆకరివాడు)
• సామ్రాట్ చంద్రగుప్త మౌర్యుడు – (క్రీ.పూ. 322–298)
• సామ్రాట్ బిందుసారుడు - (క్రీ.పూ. 298 – 273 BC).
• సామ్రాట్ అశోకుడు - (క్రీ.పూ.273 – 232 BC).
• దశరథుడు - (క్రీ.పూ. 232 – 224 BC)
• సంప్రాతి - (క్రీ.పూ. 224 – 215 BC).
• శాలిసూక - (క్రీ.పూ. 215 – 202 BC).
• దేవవర్మన్ - (క్రీ.పూ. 202 – 195 BC).
• శతధన్వాన్ - (క్రీ.పూ. 195 – 187 BC)
• బృహద్రథుడు - (క్రీ.పూ. 187 – 184 BC)
గమనిక : ఇ మహాపద్మనంద చరిత్ర 'విశాకదత్తుడు రచించిన క్రీస్తూ పూర్వము 4 శతాబ్ధానికి చేందిన "ముద్రరాక్షస"గ్రంథము' లోనిది .
చంద్రగుప్తుడు నంద వారసుడు అని అనేక గ్రంధాలలో రాసినారు " విశ్వనాధ సత్యనారాయణ రచించి (నందో రాజా భవిష్యతి, చంద్రగుప్తుని స్వప్నము), డి.డి.కోశాంబి (భారతదేశ చరిత్ర), విష్ణు పురాణము, క్రీ.పూ.4వ శతాబ్దం విశాకదత్తుడు రచించిన “ముద్రరాక్షస” గ్రంథాలలో చంద్రగుప్తుడు నంద రాజుకి అయన భార్య "ముర దేవి"కి పుట్టిన కుమారుడు అని రాసినారు.
ఆధార గ్రంథాలు
నంద రాజ వంశీయుల ఆధారాలు :
చంద్రగుప్త మౌర్య నంద రాజ కుమారుడు ఆధారాలు :
1. క్రీ.పూ.4వ శతాబ్దం విశాఖదత్తుడు రచించిన “ముద్రరాక్షస” గ్రంథంలో క్లుప్తంగా వివరించారు " చంద్రగుప్త మౌర్య నంద వంశీయుల వారసుడే " అని వివరించారు. (Visakadattas 4th century BC “Mudrarakshasa” Book)
2. ఎజెస్ ఆఫ్ ద నందస్ యండ్ మౌర్యస్ - (రచించిన వారు కె.ఎ.నీలకంఠ శాస్త్రి). (Ages Of The Nandas and Mauryas – Written by K.A.Neelakanta Sastri).
3. ద నందస్ (బార్బర్ రూలర్స్ ఇన్ ఇండియ) - (రచించిన వారు ధనరాజ్ టి.యం). (The Nandas (Barber Rulers In India) - Written by Dhanaraju T.M).
4. భారతదేశ చరిత్ర డిడి.కోసాంబి - ప్రఖ్యతిగాంచిన బౌద్ధమత రచేయిత డిడి.కోసంబి, ఇతను రాసిన అనేక గ్రంథాలలో కుడా “చంద్రగుప్త మౌర్య నంద వారసుడే “ అని రచించాడు. (“DD Kosambi” buddhist Writer – India History)
5. History Of Ancient India - Radhey Shyam Chaurasia.
6. A History Of India – Romola Thapar.
7. సాక్షి దినపత్రికలో (తేది: 20-11-2011) ప్రచురించిన ఫ్యామిలీ పెజిలో వచ్చిన ఆర్టికల్ లో కుడా “ చంద్రగుప్త మౌర్య నంద వారసుడే అని వ్రాసినారు “.
ఇతర లింకులు
https://web.archive.org/web/20160307012555/http://telugutammudu.blogspot.in/2011/12/blog-post_13.html?m=1
మూలాలు |
సిమ్లా ఒప్పందం భారత పాకిస్తాన్ల మధ్య 1972 జూలై 2 న, హిమాచల్ ప్రదేశ్ రాజధాని సిమ్లాలో కుదిరింది. 1971 నాటి బంగ్లాదేశ్ యుద్ధంలో పాకిస్తాన్ భారత్ చేతిలో ఓడిన తరువాత ఈ సంధి కుదిరింది. ఈ యుద్ధంలో తూర్పు పాకిస్తాన్ గా పిలువబడే భూభాగం పాకిస్తాన్‌నుండి వేరుపడి బంగ్లాదేశ్‌గా ఏర్పడింది. తొలుత బంగ్లా విముక్తి యుద్ధంగా మొదలైన ఈ యుద్ధంలో భారత్ తూర్పు పాకిస్తాన్ కు బాసటగా దిగడంతో ఇది భారత పాకిస్తాన్ యుద్ధంగా మారింది. సిమ్లా ఒప్పందాన్ని ఇరు దేశాల పార్లమెంట్లూ అదే సంవత్సరం ఆమోదముద్ర వేసాయి.
తమ సంబంధాలను విషమం చేస్తున్న ఘర్షణలకు అంతం పలకాలనే రెండు దేశాల నిశ్చయానికి ఫలితంగా ఈ ఒప్పందం కుదిరింది. తమ పరస్పర సంబంధాలను మామూలు స్థాయికి తీసుకువెళ్ళడమే కాకుండా, భవిష్యత్తులో ఈ సంబంధాలను నిర్దేశించే సూత్రాలను కూడా ఈ ఒప్పందం నిర్వచించింది.
వివరాలు
భారత ప్రధాని ఇందిరా గాంధీ, పాకిస్తాన్ అధ్యక్షుడు జుల్ఫికర్ ఆలీ భుట్టో ల మధ్య ఈ ఒప్పందం కుదిరింది. భుట్టో కుమార్తె, తరువాతి కాలంలో పాకిస్తానుకు ప్రధాని అయిన బేనజీర్ భుట్టో కూడా తండ్రితో ఉంది. ఒప్పందం ద్వారా పాకిస్తాన్ బంగ్లాదేశ్ ఉనికిని గుర్తించింది.ఈ ఒప్పందం జూలై 3 న రాత్రి 12:40 కి సంతకాలైనప్పటికీ అధికార పత్రాలన్నీ 1972 జూలై 2 తేదీతోనే ఉన్నాయి. ఒప్పందం లోని ప్రధాన అంశాలు:
రెండు దేశాలు తమ వివాదాలను ద్వైపాక్షికంగానే పరిష్కరించుకుంటాయి. తరువాతి కాలంలో కాశ్మీరు సమస్యలో ఐక్యరాజ్యసమితి జోక్యాన్ని పాకిస్తాన్ ప్రతిపాదించినప్పటికీ, ఈ అంశం ఆధారంగానే భారత్ అంగీకరించలేదు.
1971 డిసెంబరు నాటి సంధిరేఖను నియంత్రణ రేఖగా ఇరు దేశాలూ గుర్తించాయి. "ఏ భిన్నాభిప్రాయాలున్నప్పటికీ, ఇద్దరిలో ఎవరూ కూడా ఏకపక్షంగా ఈ రేఖను మార్చేందుకు ప్రయత్నించకూడదు". ఈ రేఖను ఆంతర్జాతీయ సరిహద్దుగా మార్చాలని రెండు దేశాల అధిపతుల ఆంతరంగిక సమావేశంలో అప్రకటిత ఒప్పందం కుదిరిందని భారత అధికారులు అన్నప్పటికీ పాకిస్తాన్ అధికారులు దాన్ని ఖండించారు. ఈ రేఖను గుర్తించడంతో, భారత పాకిస్తాన్‌లలో ఐక్యరాజ్యసమితి సైనిక పరిశీలకుల బృందానికి (UNMOGIP) పాత్ర ఏమీ లేదని భారత్ చెప్పింది. 1949 లో జరిగిన కరాచీ ఒప్పందం ద్వారా ఏర్పడిన సంధిరేఖను ఈ బృందం పరిశీలిస్తూ ఉంటుంది. ఇప్పుడా రేఖయే లేదు కాబట్టి ఈ బృందం అవసరం లేదని భారత్ వాదన. అయితే, పాకిస్తాన్ వాదన ఇందుకు భిన్నంగా ఉంది. ఈ బృందం ఇప్పటికీ రెండు దేశాల్లోనూ ఉంది.
ఈ ఒప్పందానికి పాకిస్తాన్ జాతీయ అసెంబ్లీ 1972 జూలై 15 న ఆమోదముద్ర వెయ్యగా, భారత లోక్‌సభ 1972 ఆగస్టు 2 న, రాజ్యసభ ఆ మరుసటి రోజున ఆమోదించాయి. దాంతో ఈ ఒప్పందం 1972 ఆగస్టు 4 నుండి అమల్లోకి వచ్చింది.
ఈ ఒప్పందం రెండు దేశాల మధ్య సంబంధాలు క్షీణించి, ఘర్షణల దాకా పోకుండా నివారించలేకపోయింది. 1999 నాటి కార్గిల్ యుద్ధం ఇందుకో ఉదాహరణ. 1984 లో ఆపరేషన్ మేఘదూత్‌లో భారత్ సియాచెన్ గ్లేసియరును పూర్తిగా ఆక్రమించుకుంది. ఈ ప్రాంతంలో నియంత్రణ రేఖను సిమ్లా ఒప్పందంలో నిర్వచించలేదు. అయితే పాకిస్తాన్ దీన్ని సిమ్లా ఒప్పందపు అతిక్రమణగా భావించింది.
ఒప్పందం పూర్తి పాఠం
1972 జూలై 2 నాటి సిమ్లా ఒప్పందపు పూర్తి పాఠం ఇది:
ఢిల్లీ ఒడంబడిక
ఢిల్లీ ఒప్పందం భారత, బంగ్లాదేశ్, పాకిస్తాన్ విదేశాంగ శాఖ మంత్రుల మధ్య ఢిల్లీలో 1973 ఆగస్టు 28 న కుదిరింది. దీని ప్రకారం మూడు దేశాలు యుద్ధ ఖైదీలను, పౌర ఖైదీలనూ ఇచ్చి పుచ్చుకుంటాయి.
ఇవి కూడా చూడండి
సింధునదీ జలాల ఒప్పందం
మూలాలు
భారత పాకిస్తాన్ సంబంధాలు
భారత పాకిస్తాన్ సరిహద్దు సమస్య |
ములుగు రెవెన్యూ డివిజను, తెలంగాణ రాష్ట్రం, ములుగు జిల్లాలోని ఒక పరిపాలనా విభాగం. ములుగు జిల్లాలోవున్న ఒక రెవెన్యూ డివిజన్ ఇది. ఈ డివిజను పరిపాలనలో 9 మండలాలు ఉన్నాయి. ఈ డివిజను ప్రధాన కార్యాలయం ములుగు పట్టణంలో ఉంది. 2016, అక్టోబరు 11న రాష్ట్రంలోని జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణ ఆధారంగా రెవెన్యూ డివిజను పరిధి సవరించబడింది. ఈ రెవిన్యూ డివిజను మహబూబాబాద్ లోకసభ నియోజకవర్గం, ములుగు శాసనసభ నియోజకవర్గాల పరిధిలో భాగంగా ఉంది.
వివరాలు
ఐఏఎస్ క్యాడర్‌లో సబ్ కలెక్టర్ లేదా డిప్యూటి కలెక్టర్ హోదాలో ఉన్న రెవెన్యూ డివిజనల్ అధికారి ఈ రెవెన్యూ విభాగానికి ఆఫీసర్ గా ఉంటాడు. తహశీల్దార్ కేడర్‌లోని అడ్మినిస్ట్రేటివ్ ఆఫీసర్ పరిపాలనలో సహాయం చేస్తాడు. కలెక్టరేట్‌, మండల రెవెన్యూ విభాగాల మధ్య అనుసంధానంగా ఈ డివిజను పరిపాలనా వ్యవహారాలలో పనిచేస్తుంటుంది.
పరిపాలన
ములుగు డివిజనులోని మండలాలు:
మూలాలు
ములుగు జిల్లా
ములుగు జిల్లా రెవెన్యూ డివిజన్లు |
gadikota iddam: telegu vaari shourya prataapaalaku, desaabhimaanaaniki, hindudharma samrakshanaa tatparataku prateeka gadikota. vijayanagar saamraajyaaniki vennemukagaa nilachi, vijayanagar raajulaku vishwaasapaatrulai, palu yuddhamulalo turushkulanu odinchi, prassiddhi gaanchina pemmasani naayakulaku nelavu gadikota.
gadikota
gadikota aandhra Pradesh rashtramloni Kadapa jalla jammalamadugu taaluukaaloo paykana nadi odduna gala ooka durgam. erramala parwatta shraeniki, parwatta paadamlo pravahinchae paykana nadhiki Madhya yerpadina gandi muulangaa yea kootaku gadikota aney peruu vacchindi. yea iruku loyallo nadi vedalpu 300 adugulaku minchadu. dattamaina adavula Madhya entati balamaina shatruvu daadinainaa edurkonadaniki yea kota anuvuga Pali. chuttuu lothaina loyalatho, errati granite silalatoe yerpadina durbedhyamaina kondalatho, 300 adugula diguvana padamati, Uttar disalaloo pravahinchae paykana nadhitoo, kota lopaliki variki balamaina, sahajasiddhamaina rakshana kavachamulaantidi.
pemmasani chinatimmanayudu
vijayanagar samrajya sthaapakudu bukka raayalu cree. sha. 1356loo mikkilineni ramanayudanu yodhuni gandikotalo saamantunigaa neyaminchaadu. eetani alludu pemmasani timmanayudu. dharanikota samipamuna gala bellamkonda vaastavyudu. maga santaanamuleni kaaranamuna ramanayuni tadupari thimmaanaayuniki adhikaramu sankraminchindi. kaluburige (gulberga) yuddhamulo timmanayuni saahasaaniki santasinchi rendava proudha devaraayalu cree. sha. 1422loo yaadki paraganaa vraasi icchadu. timmanayudu kramamugaa tana raajyaanni gooty, tadipatri, jammalamadugu praantaalaku vistarimchaadu. eetani tadupari varusaga pemmasani raamalinga nayudu, pedatimma, balichinna, aratimma, naarasimha, bojjatimma modhalagu varu paalincharu. chivari paalakudu chinatimma naayuni kaalamulo gadikota muslimula vasamayyindi.
miir jumla
miir jumla paaraseeka (iranian) deeshaaniki chendina ooka taila vartakuni kumarudu. golakonda raajyamuto vajraala vyaapaaramu cheestunna ooka vartakuni oddha gumaastaagaa panicheesi, vajraala girinchi jnaanamu sampaadhinchi bharathadesam cheeraadu. svayamugaa vajralavyapariga maari, ganulu sampaadhinchi, anno oodalu samakuurchukoni goppa dhanavanthudayyadu. tadupari golakonda sultaanu abdallah qutab shaw prapakamu sampaadhinchi darbhaaruloo vajiiru sdhaanaaniki edigaadu. machilipattanamulo sthaavaramu erparachukoni telegu deeshamulooni vajrasampadapai guripettaadu.
vijayanagar saamraajyamlo vajraala ganulunna rayalaseemapai eetani kannu padindhi. vijayanagar raajulaku vishwaasapaathrulaina pemmasani naayakulu paalisthunna gadikota, jumla aashalaku peddha adduga nilachindi. golakonda darbhaaruloo mantrigaanunna podili linganna prodhbalanto usa.sha. 1650loo peddha sainyamtoe miir jumla gandikotapai dandettaadu. atanaki sahayamuga adhunika yuddhatantram telisina mylley anu french phirangula nipunudu unaadu.
iddam
anek dinaala bheekarayuddham taruvaata kudaa kota vasamu kaledhu. frenchivaari phirangula dhatiki kota godalu beetalu varai. gadikota appagiste gooty durgaaniki adipati chestanani jumla berasaaraalu chesudu. manthri chennamaraaju sandhi cheesukommani salahaa icchadu. kanni timma nayudu angeekarinchaledu. vijayamo veeraswargamo ranabhoomilone telagaladani naayuni Dumka. claude mylie athi kashtamumeeda muudu bhaaree phirangulanu konda meedhiki cherchaadu. yea phirangula dhatiki kota godalu baddalayyayi. iddam malupu thirigindi.
velaadi yoodhulu kootanu parirakshistuu french phirangula daadiloo maranhicharu. timmanayuni baavamaridi saayapaneni narsimha nayudu veerochitamugaa poraadutuu kota samrakshana gaavistuu asuvulu basadu. cheylleylu pemmasani govindamma sateesahagamanamu chaeyakumdaa, annana vaaristunnaa vinakunda kasegatti, aswaaruudayai turushka, french sainikulatho talapadindi. bharta maranaaniki kaarakudaina abdoul nabee anu vaanini vediki vetadi samharinchindi. adae samayamuloe nabee vaesina kaththi vetuku kuuli, veeramaranamu pondindi. kotaloo vandalaadi strilu agnipravesamu chesaru. endu mirapakaayalu pogulugaa poesi nippubetti aandulo dookaaru. hatashudaina chinatimma rayabaraniki taloggaka tappalaedu. gandikotaku badhuluga gooty kootanu appaginchuta oppandam kudhirindhi. kota bayataku vacchina naayuniki podili linganna kutantramuto visham ippistaadu. adae samayamuloe guttikotaku badhulu hanumanagutti anu chinna gramaniki adhipatinichestuu farmaanu ivvabadindi. mosamu thelusukunna chinatimma farmaanu chimpivesi baaludaina koduku pinnayyanu bandhuvula kappaginchi rajyamu daatistaadu. timmanayudu vishaprabhavamu will maranhichadu.
iddam mugisina yenimidhi roojulaku pramukha vajra viyabari tavernier gandikotalonunna miir jumlaanu kalisaadu. aa sandarbhamuna timmanayuni shouryaparaakramamu girinchi viny tana pustakamuloo vraasaadu.
patanam
miir jumla gandikotaloni madhavaswamy alayanni dvamsam chessi peddha maseedh nirmimchaadu. devaalayaaniki chendina vandalaadi goovulanu champinchaadu. kootanu phirangula tayaareeki sthavaranga marchadu. gandikotapai sadhinchina vijayamtho miir jumla machilipatnam nundi saanthom (chennapattanamu) varku adhikary ayadu. yea samayamulone prapancha prakhtaati gaanchina vajraala vartakudu tavernier gandikotanu sandarsinchaadu.
bandhuvula saayamutho mysuru rajyamu cherina pinnaya naayunni tamiladesaniki taralinchaaru. gandikotaloni aravayyaru intiperlu gala kamma vamsaalavaaru chellachedaraipoyi palu praantaalaloo sthirapaddaaru. vaariloo chaalaamandi gampalalo vastuvulu pettukoni adavuluu, kondalu daatutuu kavetirajapuram, Mathura, Guntur, tiruchinapalli modhalagu praantaalaku poyaru. veerike 'gampakammavaaru', 'gadikota kammavaru' aney perlu vacchai. Mathura cherina peda veerappa nayudu, naayakula aasthaanamulo padavulu pomdi tadupari simhala deesha yuddhamulalo vijayaalu sadhinchi pettadu. viiri vaarasulu Mathura sameepamuloni kurivikulam, naikarpatti modhalagu jameendaareelaku adhipatulayyaru.
muudu shataabdaalu vijayanagar raajulaku saamantulugaa palu yuddhamulalo turushkulapai vijayaalu sadhinchi, hindudharma rakshanhaku, dakshinabhaarata samrakshanaku aharnisalu sraminchi, raayalavaari aasthaanamulo paluprasamsalu pomdi, charithra putalaloonikekkina yodhanuyodhulu gadikota naayakulu.
moolaalu
AndhraPradesh charithra
AndhraPradesh yudhalu
vijayanagar samrajya yudhalu |
సీతా మాయి దేవాలయం ఉత్తర భారతదేశంలోని హర్యానాలోని కర్నాల్ జిల్లాలో ఉన్న సీతామాయి గ్రామంలో ఉన్న పురాతన కట్టడం. ఇది నీలోఖేరి నుండి 19 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. ఇది అయోధ్యలోని రాముడి భార్య అయిన హిందూ దేవత సీతకు మాత్రమే అంకితం చేయబడిన భారతదేశంలోని ఏకైక ఆలయం. ఈ ఆలయం రామనంది బైరాగిల పరిపాలనలో నిర్మించబడింది.
నిర్మాణం
ఈ ఆలయం ఇటుకలతో తయారు చేయబడింది. ఆలయాన్ని మొత్తం కప్పి ఉంచే విస్తారమైన అలంకారం అద్భుతమైన ఈ ఆలయ లక్షణం. ఇటుకలను కాల్చడానికి ముందు తయారు చేయబడినట్లుగా కనిపించే ఇటుకలలో లోతైన గీతల ద్వారా మందిరం నమూనా ఏర్పడుతుంది. దీనర్థం ఏమిటంటే, దేవాలయం మొదట రూపకల్పన చేయబడినప్పుడు వారు తీసుకోవలసిన రూపాలు ప్రతి ఇటుకకు విడిగా అమర్చబడి ఉన్నాయి.
ప్రాముఖ్యత
ఈ ఆలయం సీత పాపం చేయనందుకు రుజువుగా, ఆమె విజ్ఞప్తికి సమాధానంగా, ఆమె వక్షస్థలంలో విశ్రాంతి తీసుకోవడానికి భూమాత విడిపోయిన ప్రదేశంలో ఉంది.
మూలాలు
దేవాలయాలు
హర్యానా |
natavalli, Telangana raashtram, wanaparty jalla, kothakota mandalamlooni gramam.
idi Mandla kendramaina kothakota nundi 15 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina wanaparty nundi 21 ki. mee. dooramloonuu Pali. 2016 aktobaru 11 na chosen Telangana jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam paata mahabub Nagar jalla loni idhey mandalamlo undedi.
ganankaalu
2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 505 illatho, 2557 janaabhaatho 583 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 1334, aadavari sanka 1223. scheduled kulala sanka 354 Dum scheduled thegala sanka 1172. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 576022.pinn kood: 509381.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaalalu remdu, prabhutva praathamikonnatha paatasaala okati unnayi.balabadi kottakotalonu, maadhyamika paatasaala miraaspalliloonuu unnayi. sameepa juunior kalaasaala, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala kottakotalonu, inginiiring kalaasaala rajapetlonu unnayi. sameepa vydya kalaasaala, maenejimentu kalaasaala mahabub nagarloonu, polytechnic vanapartiloonuu unnayi.sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala, aniyata vidyaa kendram kottakotalonu, divyangula pratyeka paatasaala mahabub Nagar lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
sameepa praadhimika aaroogya vupa kendram gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. praadhimika aaroogya kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. pashu vaidyasaala gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, samchaara vydya shaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi. borubavula dwara kudaa edaadi podugunaa neee andutundi.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneeru bahiranganga, kaccha kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
naatavallilo sab postaphysu saukaryam Pali. postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha bassulupraivetu buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. railway steshion gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
jaateeya rahadari, jalla rahadari gramam gunda potunnayi. rashtra rahadari, pradhaana jalla rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram, vaaram vaaram Bazar unnayi.
atm, vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. assembli poling steshion, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. aatala maidanam gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 10 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
naatavallilo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 57 hectares
saagulo laeni bhoomullo beedu bhoomulu kanivi: 24 hectares
banjaru bhuumii: 329 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 172 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 482 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 42 hectares
neetipaarudala soukaryalu
naatavallilo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
baavulu/boru baavulu: 42 hectares
utpatthi
naatavallilo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
vari, jonna
rajakiyalu
2013, juulai 31na jargina graamapanchaayati ennikalallo graama sarpanchigaa balaiah ennikayyadu.
moolaalu
velupali linkulu |
mandakolatturu patajali shastry (1889, janavari 4 - 1963, marchi 16) bharatadesa rendava pradhaana nyaayamuurthi. 1951 nevemberu 7 nundi 1954 janavari 3 varku aa padaviloe panichesaadu.
jananam, vidya
patajali shastry 1889, janavari 4na TamilNadu raashtram, madraasu sameepamloni mandakolatturulo janminchaadu. intani thandri pundit krishna shastry, madraasulooni pachayyappa kalaasaala seniior samskrutha panditudigaa panichesaadu. patajali shastry madraasu vishwavidyaalayam nundi blo pattabhadrudayyaadu. 1910loo emle.emle.b puurticheesi, 1912loo nyayavadiga maaradu.
nyayavadiga
shastry 1914loo madraasu haikortulo nyayavadiga tana vrutthi jeevithanni praarambhinchi, konthakaalam practies chesudu. pannu chattamlo pratyekinchi chettiar clyantl oddha pratyeka naipunyam kaligina vyaktiga peruu pondadu. 1922loo aadaayapu pannu commisionerku standing councellgaaa niyaminchabaddadu. 1939 marchi 15na benchki edigaadu. yea samayamlo sar sidney wadsworththoo kalisi madraasu vyavasaayadaarula runa upasamana chattam aamodinchina tarwata sanklishtamaina caselanu vichaarinchaadu. fedearl korat af indiyaku niyaminchabadina tana sannihitha mitrudu sar srinivasaa varadachariyar sthaanamloo unaadu.
1947 decemberu 6na, madraasu haikortulo senioritylo appatiki mudava sthaanamloo, fedearl courtuku nyaayamuurtigaa niyaminchabaddadu, adi taruvaata supreenkortugaa marindi. 1951 nevemberu 6na supreemkortu pradhaana nyaayamuurthi, sar harilal kania, aakasmika maranhamtho, athantha seniior-asosiate justicesgaaa shastry pradhaana nyaayamuurtigaa niyamitudai, 1954 janavari 3na padav viramanha vayassu vachchaevaraku panichesaadu.
1953loo Delhi vishwavidyaalayam pro-chansalargaaa niyamitudai, 1956 varku aa hodhalo panichesaadu. padav viramanha samayamlo, shastry internationale laaw associetion Delhi shaakhalo churukugaa konasagadu. bhartiya vimanayana samsthala jaateeyeekarananu paryavekshinche airlinesas compensation commisisonku naayakatvam kudaa vahinchaadu. presse trustee af india directorla boardu sabhyunigaa kudaa panichesaadu. 1958 juulai nundi 1962 epril varku madraasu legisletiv consulloo panichesaadu. 1959 nundi kendra samskrutha borduku, tirupatiloni kendriiya samskrutha vidyaapeetaaniki adhyakshata vahinchaadu.
maranam
patajali shastry 1963, marchi 16na gundepotutho delhilooni tana alludu nivaasamloe maranhichadu. losses engleesloni kaliforniaa vishvavidyaalayanloo vishisht professor avanidhar subramanya, bengaluruloni vaidehi institute af medically sciences ancology vibhaagaadhipati dr mandakuluturu subramanian ganesh atani muni manavalu.
moolaalu
1889 jananaalu
bharatadesa pradhaana nyaayamoorthulu
madraasu vishvavidyaalaya puurvavidyaarthulu
1963 maranalu
TamilNadu vyaktulu
TamilNadu nyaayamoorthulu
tamilanaaduku chendina supreemkortu nyaayamoorthulu |
pashupati (jananam 5 september 1967) bharatadesaaniki chendina cinma natudu. aayana sahaayaka, viroodhi, haasya & pradhaana paathralaloo natinchaadu.
pashupati 2006loo yea cinemaloni natanakugaanu utthama sahaya natudigaa fillmfare avaardunu, utthama sahaya natudigaa TamilNadu rashtra chalanachitra avaardunu andukunnadu. aayana 2008loo ''kuselan'' paatrakugaanu ITFA utthama sahaya natudu avaardunu kudaa geluchukunnadu.
cinemalu
thiatre
webb siriis
moolaalu
tamila cinma natulu |
మర్రిగూడ, అల్లూరి సీతారామరాజు జిల్లా, వై.రామవరం మండలానికి చెందిన గ్రామం..
ఇది మండల కేంద్రమైన Y. రామవరం నుండి 92 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన పెద్దాపురం నుండి 124 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 57 ఇళ్లతో, 284 జనాభాతో 19 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 146, ఆడవారి సంఖ్య 138. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 0 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 282. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 586649. పిన్ కోడ్: 533483.
2022 లో చేసిన జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం తూర్పు గోదావరి జిల్లాలో, ఇదే మండలంలో ఉండేది.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి ఉంది. సమీప బాలబడి, మాధ్యమిక పాఠశాలలు డొంకరాయిలోను, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల మంగంపాడులోనూ ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల సీలేరులోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాలలు రంపచోడవరంలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల రాజమండ్రిలోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు రంపచోడవరంలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం రంపచోడవరంలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల రాజమండ్రి లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది.
గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు.
చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
మొబైల్ ఫోన్ ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది.
రైల్వే స్టేషన్, ట్రాక్టరు సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామంలో కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల వ్యవస్థ దుకాణం, రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి.
ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. ఉన్నాయి. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్ గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉంది. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 6 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 14 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
మర్రిగూడలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 11 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 3 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 4 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 4 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
మర్రిగూడలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
వరి
మూలాలు |
tangedupalle visorr jalla, veerapunayunipalle mandalam loni gramam. sameepa pattanhamaina pulivendala nundi 32 ki. mee. dooramloonuu Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 318 illatho, 1294 janaabhaatho 518 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 642, aadavari sanka 652. scheduled kulala sanka 500 Dum scheduled thegala sanka 49. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 593269.pinn kood: 516329.
deeniki sameepamlo athi daggara vempally pattanham Pali. vaiesar jalla loni mukhyamaina pattanaala nundi buses margamlo Kadapa nundi 41 kimi, produtturu nundi 42 kimi, rayachoty nundi 56 kimi, pulivendala nundi 40 kimi dooramlo Pali.chuttuu kondalu, pakkane paapaagni nadi pachchani polaalu chaaala andamgaa umtumdi. rayalasimalo unna chakkati grameena vaataavaranaanni kaligi unna graamaallo idi okati.1985 mundhu vaiesar jalla loni mathaa tagaadaalaku perumosina graamaallo idi okati. conei ippudu ooka aadarsa gramam. chakkati neeti vasati, anni pattanaalani kaluputuu roed margam viitannitikii thoodu manchi manasunna manshulu yea oori pratyekatalu.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaala okati Pali. balabadi, praathamikonnatha paatasaala, maadhyamika paatasaalalu,
sameepa juunior kalaasaala, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala vempalli loanu, inginiiring kalaasaala, maenejimentu kalaasaala, polytechniclu, sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala, aniyata vidyaa kendram pulivendala loanu, divyangula pratyeka paatasaala, sameepa vydya kalaasaala, Kadapa lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
tangedupallelo unna ooka praadhimika aaroogya vupa kendramlo daaktarlu laeru. iddharu paaraamedikal sibbandi unnare. praadhimika aaroogya kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. pashu vaidyasaala gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, samchaara vydya shaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
suprasiddhulu
rende paatralatho 'sho' cinematho utthama skreen play rachayitagaa jaateeya puraskara andukonna dharshakudu 'neelaketha' yea oori wade.
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi.
gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi.
kaluva/vaagu/nadi dwara gramaniki taguneeru labisthundhi.
paarisudhyam
gramamlo muruguneeti paarudala vyvasta ledhu. muruguneetini shuddi plantloki pampistunnaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
tangedupallelo sab postaphysu saukaryam Pali. postaphysu saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. praivetu baasu saukaryam, railway steshion modalainavi gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
jalla rahadari gramam gunda potondi. jaateeya rahadari, rashtra rahadari, pradhaana jalla rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram, vaaram vaaram Bazar unnayi. atm, vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. assembli poling kendram, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 10 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
tangedupallelo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 243 hectares
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 13 hectares
saagulo laeni bhoomullo beedu bhoomulu kanivi: 8 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 252 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 101 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 159 hectares
neetipaarudala soukaryalu
tangedupallelo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
baavulu/boru baavulu: 159 hectares
utpatthi
tangedupallelo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
verusanaga, vari, poddutirugudu
moolaalu |
aktobaru 1, gregorian calander prakaramu samvatsaramulo 274va roeju (leepu samvatsaramulo 275va roeju ). samvatsaraamtamunaku enka 91 roojulu migilinavi.
sanghatanalu
1854: bhaaratadaesamloe thapaalaa billala prasarana moodhalayyiimdi. billala pai raanee viktoriya gaari moham enka bhaaratadaesam chithraalu undevi. vaati apati vela sagam aana (roo. 1/32)
1864: kalakathaaloo roanu valana 70,000 mandhi maranhicharu
1880: shreelankalo bharathamdesamtho dravya marpidi moodhalayyiimdi.
1892: bhartiya remdu annah naanhem chelladu enka shreelankalo vendi naanhaelu pravesapettabaddaayi
1926: balkanji baari inistityuut pellala sankshaemam choose sthapinchabadindhi.
1932: eandian milliatary akaadami moodhalayina roeju(raisingde).
1932: bhartia bhagaswamya chattam, 1932 amaluloeki vacchindi.
1949:'maraatii rangabhoomi' aney nataka samshtha sthapinchabadindhi
1953: Kurnool rajadhaanigaa telegu matlade madraasu raajyam nunchi pratyeka aandhra raashtram avatharinchindhi.
1958: bhaaratadaesamloe metrik (dasaamsa) addhatini, baruvula kolatala choose pravesa pettaaru.
1959: gauravaneeya nyaayamuurthi Bhubaneshwar prasad sinha bhartiya pradhaana nyaayamuurthi ayaru.
1966: bhartiya paryaataka abhivruddhi samshtha sthapinchabadindhi.
1978: baalya vivaaha chattamlo, vivaahaniki kaneesa vayassu magavaariki 21 samvastaralu mariyu aadavaariki 18 samvastaralu penchabadindi
1981: eandian airlinesas vimaanaanni haizak chosen suuthradaari dal khalsa kaaryakarthalanu arrest chesar
1982: tholi CD player nu soni lanch chesindi.
1984: bajarang dal annana hinduism matha samshtha sdhaapana.
1990: Punjabloo rastrapathi palananu mro aaru nelalu podiginchadaaniki rajyangam yokka 75va savarna billu sadarana majority choose loksabhalo modati dhasaloo viphalamaindhi.
1990: justices ranganaath mishra supreemkortu pradhaana nyaayamuurtigaa niyamitulayyaaru.
1990: mandal commisison sifaarsula amalupai supreemkortu stay vidhinchindi.
1997: genaral v.p. mallik bhartiya deshamu naku seinika pradhanaadhikaarigaa neyaamakam.
2000: genaral yess.orr. padmanabhan bhartiya deshamu naku seinika pradhanaadhikaarigaa neyaamakam.
2001: Kashmir rashtra saasanasabha bhavanampai teevravaadulu chosen caaru bomb daadiloo 38 mandhi chanipoyaru.
2003: alipiri oddha chandrababau nayudupai naksalaitlu hatyahatnam.
2006: pondichery raashtram peruu puducherigaa marchabadindhi
jananaalu
1542: mariyam-uz-jamani, moghal chakravartaina akbar bhaaryalalo okaru
1842: subbier subramanian aiyer, bhartiya nyaayavaadi, nyaayanipunudu (ma. 1924)
1847: aney besent, homrool udyama naeta. (ma.1933)
1861: neal rattan sorcar , british bhartia vaidyudu mariyu vidyaavetta. ( ma. 1943 )
1862: raghupathy venkataratnam nayudu, vidyaavetta, sanghasamskarta. (ma.1939)
1887: pundit hridayanath ajudhianath kunjru, raajakeeyavetta mariyu saamaajika karyakartha
1890: ankitham venkatarama bhanojirao, visaakhapatnamlooni aandhra vishwavidyaalayam, king georgi aasupatrula nirmananiki bhumini danam chosen vitaranasheeli.
1894: sudhee ranjan daas, bharatadesa supreemkortu aidava pradhaana nyaayamuurthi (ma. 1977)
1895: liakhat ollie khan , bhartiya-paakisthaanii nyaayavaadi mariyu rajakeeya nayakan, pakistan 1va pradhanamantri (ma. 1951)
1901: prathap sidhu khairan, Punjab maajii mukyamanthri.
1904: Una. kao. gopalan , bhartia vidyaavetta mariyu raajakeeyavetta (ma. 1977)
1906: sachiin dev barman, bhartia swarakarta mariyu gayakudu (ma. 1975)
1906: nikunja seen , bhartiya swatantrya poraata viplavakaarudu, writers buildings campain vyavasthaapakudu. (ma. 1986 )
1908: gadilinganna gauud, Kurnool niyojakavargapu bharatadesa paarlamentu sabhyudu. (ma.1974)
1913: genaral harbaksh sidhu, padhma vibhushan mariyu viira chakra awardee pondina bhartia seinika adhikary.
1915: kaladhar, chitra kalaa dharshakudu. (ma.2013)
1918: govindappa venkateswami , bhartia netra vaidyudu (ma. 2006)
1919: majrooh sulthanpuri , bhartia kavi mariyu paatala rachayita (ma. 2000)
1921: tikkavarapu venkatarama ramanaareddi, haasya natudu. (ma.1974)
1922: aallu ramalingaiah, haasya natudu. (ma.2004)
1928:shivajee ganesan, tamila sinii natudu (ma. 2001 )
1934: bhuwan chandra khanduri, bhartia janathaa paarteeki chendina nayakan, pratuta Uttarakhand mukyamanthri.
1934: chekuri ramarao, telegu sahithya prapanchaniki vimarsakulu, basha shaastraveettha. (ma.2014)
1939: elkoti ellareddy, mahabubNagar jillaku chendina rajakeeya nayakan, maajii sasanasabhyudu, maajii manthri. (ma.2015)
1942: boeya jangaiah, rachayita. (ma.2016)
1945: ramya nath kovind , 14va bhartiya rastrapathi
1947: dalvir bhandari , bhartia nyaayavaadi mariyu nyaayamuurthi
1951: z.em.sea.baalayogi, aandhra Pradesh ku chendina parlament sabhyudu, tholi dhalitha loksabha speker. (ma.2002)
1961: nimmagadda prasad, phaarmaa matrices phaarmaa samshtha adipati, wanpick nirmaana kontraktor, vyaapaaravettha.matrices prasad antaruu
1969: maheshs thakur, bhartiya natudu
1984: vinith shreenivasan bhartiya gayakudu, natudu, dharshakudu, rachayita, nirmaataa
1990: anoushka ranjan, bhartiya neti, modal
1992: madonnaa sebastin , malayala , tamila,telegu , nati gaayani
1998: jehan daruwala, bhartiya phaarmulaa 2 racing drivar
maranalu
1939: vannelakanti subbaaraavu, aanglamlo tholi sweeyacharitra kartha. (ja.1784)
1946: gudavalli ramabrahman, cinma darshakulu, sampaadakulu. (ja.1902)
1975: adhuritha subbaaraavu, telegu cinma darshakulu, nirmaataa, rachayita. (ja.1912)
1979: p.v.rajamannar, nyaayavaadi, pandithudu, bhartiya rajakeeyanaayakudu. (ja.1901)
1986: weir chandra sidhu garhwali, bharatadesa viplavakaarudu.
1995: aditya vikram birlaa, pramukha paarisraamikavetta
1997: gul mohd, tanu unnappati kaalamlo dhruvikarinchabadina athantha potti humanity.
2022: thulasi taantii, bhartia vyaapaaravettha. (ja. 1958)
pandugalu , jaateeya dinaalu
prapancha saakhaahaara dinotsavam
prapancha vruddhula dinotsavam .
antarjaateeya coffey dinotsavam
jaateeya raktadaana dinotsavam.
cypress, naijiiriyaa, tuvaalu, palau swatantrya dinotsavam.
prapancha aavasa dinotsavam.
swachchanda raktadaana dinum.
antarjaateeya sangeeta dinum.
bayati linkulu
bbc: yea roejuna
t.ene.emle: yea roeju charithraloo
charithraloo yea roeju : oktober 1
chaarithraka sanghatanalu 366 roojulu: puttina roojulu: scope cyst.
yea roejuna charithraloo emi jargindi.
yea roejuna emi zarigindante.
charithraloo yea roejuna jargina sangatulu.
yea roju goppatanam.
canadalo yea roejuna jargina sangatulu
charitraloni roojulu
https://web.archive.org/web/20190128135613/http://www.satyambruyat.com/2018/10/history-of-1-october-in-india-and-world.html
https://frontline.thehindu.com/the-nation/article30219569.ece
september 30: oktober 2: september 1: novemeber 1:- anni tedeelu
oktober
tedeelu |
loyapally, palnadu jalla, veldurthy mandalaaniki chendina revenyuu gramam.
graama panchyati
2013 juulailoo yea graama panchaayatiiki jargina ennikalallo srinivaasaraavu, 9 otla mejaaritiitoe, sarpanchigaa ennikainaadu
graamamulooni darsaneeya pradeeshamulu/alayalu
shree veeraanjaneyaswaamivaari alayam
graamamulooni yea aalayamloo velasiyunna swaamivaaru, bhaktulapalita kalpataruvugaa, aaroogya pradaatagaa, santaana pradaatagaa, bhakthulu korina koorkelu teerchuchuu, tana mahimalatho bhaktula neeraajanaalu andukonuchunnaru. yea aalaya varshika thirunaalla mahotsavam, 2017,juun-14vatedii aadivaaramnaadu vaibhavamgaa nirvahinchedaru. yea sandarbhamgaa vichesina bhakthulaku, vudayam 11 gantala nundi saayantram edu gantala varku annana prasaada vitarana nirvahinchedaru.
moolaalu
veldurthy mandalam (palnadu jalla) revinyuyetara gramalu |
Bharhut shreenivasan bharatadesaaniki chendina cinma natudu.aayana 2003loo boys cinma dwara sineerangamloki adugupetti thamil, telegu, maalaayaalaam, hiindi bhaasha cinemallo natinchaadu.
natinchina cinemalu
television
webb siriis
moolaalu
1983 jananaalu |
mulund saasanasabha niyojakavargam Maharashtra rashtramloni 288 niyoojakavargaalaloo okati. yea niyojakavargam Mumbai suubuurban jalla, mumbai north eest loksabha niyojakavargam paridhilooni aaru saasanasabha niyojakavargaallo okati.
ennikaina sabyulu
moolaalu
Maharashtra saasanasabha niyojakavargaalu |
నాగమాంబాపురం ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రం, శ్రీ పొట్టి శ్రీరాములు నెల్లూరు జిల్లా, బుచ్చిరెడ్డిపాలెం మండలం లోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన బుచ్చిరెడ్డిపాలెం నుండి 4 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన నెల్లూరు నుండి 18 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 652 ఇళ్లతో, 2271 జనాభాతో 430 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1132, ఆడవారి సంఖ్య 1139. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 609 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 276. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 591916.పిన్ కోడ్: 524305.
సమీప గ్రామాలు
ఇసకపాలెం 3 కి.మీ, కొత్తవంగల్లు 3 కి.మీ, మునులపూడి 4 కి.మీ, చెల్లయపాలెం 6 కి.మీ, వవ్వేరు 6 కి.మీ
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. బాలబడి బుచ్చిరెడ్డిపాలెంలోను, మాధ్యమిక పాఠశాల రేబాల లోనూ ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల బుచ్చిరెడ్డిపాలెంలోను, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల ఇసకపాలెం లోనూ ఉన్నాయి. సమీప మేనేజిమెంటు కళాశాల గంగవరంలోను, వైద్య కళాశాల, పాలీటెక్నిక్‌లు నెల్లూరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల బుచ్చిరెడ్డిపాలెంలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాలలు నెల్లూరు లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
నాగమాంబాపురంలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
గ్రామంలో 5 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. ఎమ్బీబీయెస్ కాకుండా ఇతర డిగ్రీలు చదివిన డాక్టరు ఒకరు, డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఇద్దరు, ఇద్దరు నాటు వైద్యులు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు కూడా సరఫరా అవుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
నాగమాంబాపురంలో సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. వారం వారం సంత గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది.
రోజువారీ మార్కెట్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉంది. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
నాగమాంబాపురంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 84 హెక్టార్లు
శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 4 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 340 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 340 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
నాగమాంబాపురంలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
కాలువలు: 227 హెక్టార్లు
బావులు/బోరు బావులు: 113 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
నాగమాంబాపురంలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
వరి
మూలాలు |
chippalapalli paerutoe chaaala vyasalu unnayi. aa vyaasaala jaabitaanu ikda icchaaru.
Telangana
chippalapalli (mustabad) - rajanna sircilla jillaaloni mustabad mandalaaniki chendina gramam
chippalapalli (narketpally) - nalgonda jillaaloni narketpally mandalaaniki chendina gramam |
seetarampalle paerutoe chaaala vyasalu unnayi. aa vyaasaala jaabithaa:
Telangana
seetarampalle (domakonda) - kamareddi jillaaloni domakonda mandalaaniki chendina gramam
seetarampalle (bichkunda) - kamareddi jillaaloni bichkunda mandalaaniki chendina gramam |
pally Telangana raashtrammahabub Nagar jalla, mahammadabad mandalam loni gramam, idi Mandla kendramaina gandeed nundi. ki 10 mee. dooram loanu. sameepa pattanhamaina mahabub Nagar nundi, ki 24 mee. dooramloonuu Pali. yea gramam gatamlo gandeed.mandalamlo Pali aktobaru.2016 na chosen Telangana jillala punarvyavastheekaranaku 11 mundhu yea gramam rangaareddi jalla loni gandeed mandalamlo undedi punarvyavastheekaranalo idi. mandalamtho paatu mahabub Nagar jalla loki cherindhi, aa taruvaata. epril, 2021 loo dinni kotthaga erpaatu chosenmahammadabad mandalam loki chercharu ganankaalu.
bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam
2011 illatho 532 janaabhaatho, 2766 hectarlalo vistarimchi Pali 570 gramamlo magavari sanka. aadavari sanka 1433, scheduled kulala sanka 1333. Dum scheduled thegala sanka 231 gramam yokka janaganhana lokeshan kood 1621. pinn kood 574587.janaba lekkala prakaaram graama janaba: 509337.
2001 indhulo purushula sanka 2512. mahilalu 1260, esseela sanka 1252. esteela sanka 201, sameepa gramalu 1462.
mandalaalu/mukarlabad
ki 3 mee.nancherla, ki 4 mee.mahammadabad, ki 5 mee.puttapahad, ki 5 mee.gandeed,ki 7 mee dooramulo unnayi.graama bhougolikam.
yea gramaniki thuurpuna mahammadaabaadu
dakshinamuna mangam hospet, paschimaana nancherla gramalu, thuurpuna kulkacherla mandalam sarihaddulugaa unnayi, bhougolikamgaa yea gramam mandalamlo Uttar sarihaddulo kulakacherla mandalam sarihaddunu kaligivundhi.vupa gramalu.
kuchchameeditandaa
peddatanda, vidyaa soukaryalu.
gramamlo mandalaparishat vaari praathamikonnatha paatasaala Pali
prabhutva praadhimika paatasaalalu nalaugu. prabhutva praathamikonnatha paatasaala okati, unnayi balabadi.maadhyamika paatasaala, lu nancherlalo unnayisameepa juunior kalaasaala naancherlaloonu.prabhutva aarts, science degrey kalaasaala gandeedloonuu unnayi / sameepa vydya kalaasaala. maenejimentu kalaasaala, polytechnic mahabub nagarlo unnayi, sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala naancherlaloonu.aniyata vidyaa kendram, divyangula pratyeka paatasaala, lu mahabub nagarloonuu unnayivydya saukaryam.
prabhutva vydya saukaryam
ooka samchaara vydya salaloo daaktarlu laeru
muguru paaraamedikal sibbandi unnare. sameepa praadhimika aaroogya vupa kendram gramam nundi. ki 5 mee.lopu dooramlo Pali. pashu vaidyasaala gramam nundi. ki 5 mee.lopu dooramlo Pali. praadhimika aaroogya kendram gramam nundi. nundi 5 ki 10 mee.dooramlo Pali. pratyaamnaaya aushadha asupatri gramam nundi. nundi 5 ki 10 mee.dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram. maathaa sisu samrakshana kendram, ti, b vaidyasaala gramam nundi. ki 10 mee.kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri. dispensory, kutumba sankshaema kendram gramam nundi, ki 10 mee.kante ekuva dooramlo unnayi. praivetu vydya saukaryam.
gramamloooka praivetu vydya saukaryam Pali
degrey laeni doctoru okaru unnare. thaagu neee.
gramamlo kulaayila dwara shuddi cheyani neee sarafara avtondi
gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi. borubavula dwara kudaa edaadi podugunaa neee andutundi. paarisudhyam.
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi
muruguneeru bahiranganga. kaccha kaaluvala dwara kudaa pravahistundi, muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru. samaachara.
ravaanhaa soukaryalu, postaphysu saukaryam gramaniki
ki 5 mee.lopu dooramlo Pali. sab postaphysu saukaryam. poest und telegraf aphisu gramaniki, nundi 5 ki 10 mee.dooramlo unnayi. piblic fone aphisu. mobile fone modalaina soukaryalu unnayi, laand Jalor telephony gramaniki. nundi 5 ki 10 mee.dooramlo Pali. internet kefe. common seva kendram / praivetu korier gramam nundi, ki 10 mee.ki paibadina dooramlo unnayi.ikadiki.
ki 10 mee dhooramu lopu railu vasati ledhu.ikadiki daggari railway steshion mahabub Nagar. mahabub Nagar ku. itara praantaalaku roddu vasati vundi buses soukaryamunnadi, sameepa gramala nundi auto saukaryam Pali.
vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. prabhutva ravaanhaa samshtha baasu saukaryam gramaniki. ki 5 mee.lopu dooramlo Pali. praivetu baasu saukaryam. railway steshion modalainavi, gramam nundi ki 10 mee.ki paibadina dooramlo unnayi.pradhaana jalla rahadari.
jalla rahadari gramam nundi, ki 5 mee.lopu dooramlo unnayi. jaateeya rahadari. rashtra rahadari gramam nundi, ki 10 mee.ki paibadina dooramlo unnayi.gramamlo tharu roadlu. kankara roadlu, mattirodloo unnayi, marketingu.
byaankingu, gramamlo swayam sahaayaka brundam
pouura sarapharaala kendram unnayi, vaanijya banku. sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi, nundi 5 ki 10 mee.dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket. vaaram vaaram Bazar gramam nundi, nundi 5 ki 10 mee.dooramlo unnayi. atm gramam nundi. ki 10 mee.ki paibadina dooramlo Pali.vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi. ki 10 mee.ki paibadina dooramlo Pali.aaroogyam.
poeshanha, vinoda soukaryalu, gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam
angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu unnayi, gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. assembli poling steshion. janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi, aashaa karyakartha. aatala maidanam gramam nundi, nundi 5 ki 10 mee.dooramlo unnayi. granthaalayam. piblic reading ruum gramam nundi, nundi 5 ki 10 mee.dooramlo unnayi. cinma halu gramam nundi. ki 10 mee.ki paibadina dooramlo Pali.vidyuttu.
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali
rojuku. gantala paatu vyavasaayaaniki 5 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru, 14 bhuumii viniyogam.
choudhar
pallilo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Palivyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii:
hectares: 44 saswata pachika pranthalu
itara metha bhuumii, hectares: 46 saagulo laeni bhoomullo beedu bhoomulu kanivi
hectares: 70 banjaru bhuumii
hectares: 283 nikaramgaa vittina bhuumii
hectares: 125 neeti saukaryam laeni bhuumii
hectares: 407 vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii
hectares: 71 neetipaarudala soukaryalu
choudhar
pallilo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhibaavulu.
boru baavulu/hectares: 71 utpatthi
choudhar
pallilo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayipradhaana pantalu.
vari
verusanaga, kandi, moolaalu
velupali lankelu
choudhar |
sankarraopeta, Karimnagar jalla, gollapalli mandalaaniki chendina gramam
moolaalu
https://web.archive.org/web/20150924034224/http://www.censusindia.gov.in/PopulationFinder/Sub_Districts_Master.aspx?state_code=28&district_code=03
velupali lankelu |
kundaleswaram, dr b.orr. ambedkar konaseema jalla, katrenikona mandalaaniki chendina gramam.
idi Mandla kendramaina katrenikona nundi 3 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina amlapuram nundi 24 ki. mee. dooramloonuu Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 544 illatho, 1756 janaabhaatho 243 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 869, aadavari sanka 887. scheduled kulala sanka 688 Dum scheduled thegala sanka 12. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 587911. pinn kood: 533212.
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaalalu muudu unnayi.
sameepa balabadi, maadhyamika paatasaalalu katrenikonalonu, praathamikonnatha paatasaala nadavapallilonu unnayi. sameepa juunior kalaasaala, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala katrenikonalonu, inginiiring kalaasaala cheyyeruloonuu unnayi. sameepa vydya kalaasaala, maenejimentu kalaasaala, polytechnic amalapuramlo unnayi.
sameepa vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala, aniyata vidyaa kendram katrenikonalonu, divyangula pratyeka paatasaala amlapuram lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
kundaleshwaramlo unna ooka praadhimika aaroogya vupa kendramlo daaktarlu laeru. iddharu paaraamedikal sibbandi unnare.
ooka samchaara vydya salaloo daaktarlu laeru. muguru paaraamedikal sibbandi unnare.
sameepa praadhimika aaroogya kendram gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. dispensory, pashu vaidyasaala gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
gramamloooka praivetu vydya saukaryam Pali. degrey laeni doctoru okaru unnare.
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi. bavula neee kudaa andubatulo Pali.
gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi.
kaluva/vaagu/nadi dwara gramaniki taguneeru labisthundhi.
paarisudhyam
muruguneeru bahiranga kaaluvala dwara pravahistundi. muruguneeru bahiranganga, kaccha kaaluvala dwara kudaa pravahistundi. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu.
chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
postaphysu saukaryam, sab postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi.
laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. praivetu korier gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. internet kefe / common seva kendram gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. sameepa gramala nundi auto saukaryam kudaa Pali. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi.
praivetu baasu saukaryam gramaniki 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. railway steshion gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
jalla rahadari gramam gunda potondi. pradhaana jalla rahadari gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. jaateeya rahadari, rashtra rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo vyavasaya parapati sangham Pali. gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram unnayi. vaanijya banku, sahakara banku gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo unnayi.
atm gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu, aashaa karyakartha unnayi. gramamlo piblic reading ruum Pali. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. assembli poling kendram, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. granthaalayam gramam nundi 5 ki.mee.lopu dooramlo Pali. aatala maidanam gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. cinma halu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali. rojuku 7 gantala paatu vyavasaayaaniki, 14 gantala paatu vaanijya avsarala choose kudaa vidyut sarafara chesthunnaaru.
bhuumii viniyogam
kundaleshwaramlo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 19 hectares
vyavasaayam sagani, banjaru bhuumii: 24 hectares
vyavasaayam cheyadagga banjaru bhuumii: 4 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 196 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 59 hectares
vividha vanarula nundi saguniru labhistunna bhuumii: 137 hectares
neetipaarudala soukaryalu
kundaleshwaramlo vyavasaayaaniki neeti sarafara kindhi vanarula dwara jargutondhi.
kaluvalu: 137 hectares
utpatthi
kundaleshwaramlo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
vari, kobbari
ganankaalu
janaba (2011) - motham 1,756 - purushula sanka 869 - streela sanka 887 - gruhaala sanka 544
2001 va.savatsaram janaba lekkala prakaaram graama janaba 1,883. indhulo purushula sanka 931, mahilhala sanka 952, gramamlo nivaasagruhaalu 458 unnayi.
moolaalu |
kovvu (proteenlanu, kariginchadaaniki uddeeshinchina diet) chaartu idi yea aaryakramaanni americaloni .jeanne "hupkinsreesearch senter ruupomdimchimdi" prayogaatmakangaa niruupana chosen paddathi. idi amarican. phud und drugs administration epf (daaamodam pondindi) idi genaral motars vaariche samarpinchabadinadi. idi edurojula aahaara pranaalika . vaaramrojula paatu meeru teesukune aahaaram sareeraaniki yemathram adanapu kaalareelanu evakunda mee vantlo unna adanapu nilvalanu. kovvu (proteenlanu, kariginchadaaniki uddeeshinchina diet) chaartu idi nepadyam.
genaral motars
anu samshtha tana udyogulalo unna adhika baruvu tagginchi sthulakaayam nirmulinchadaaniki edu rojula aahaara niyamaalanu General Motors va samvatsaramlo ruupomdimchi vision saadhinchindi 1985apati nundi prapancha vyaaptangaa anek mandhi yea aahaara niyamaalanu patinchi sthuulakaayaanni niyantrinchukunnaaru. sadarana niyamaalu.
yea vaaram roojulu
nimishaalapaatu ooka ostaru vyayamam antey nadaka 20 saikling, erobics, swimming, lanty vatilo aedo okati cheyyaliroejuu.
glassulaku takuva kakunda neella taagali 10 diabitis.
unnavaallu doctoru salahaa teeskunna tarvate dinni patinchaali ledante pramaadam. yea edu roojulu meeru madyapaanaaniki dooramugaa vundali.
itara suchanalu.
kuuragayalu salade l ruupamloe kudaa teeskovacchu: aithe salade tayyaru cheyunappudu andhulo ooka t spoonu kante ekuva nuunenu vaadaraadu. wander suup loo meeku cabbagee istham lekapote. marea itara kuuragaayalanu vaadukovachhunu, modatiroeju.
aratipamdu tappa annirakala thaajaa pallhu
yea roeju mee aahaaram: meeku nacchina annirakala pandlanu tinochu. arati pandu mathram ledhu. pratyekinchi puchchakaayalu. kirinikaayalu, Kadapa dosakayalu (ekuva thinta manchidhi) parimithi aemee ledhu. mee avsaram meraku tinochu. pallanu aahaaramgaa teesukoovatam will raw boye aaru roojulaku mee sariiraanni. jeernha vyavasthanu siddham chestunnaranna maata, modati roeju puccha. karbooja vento, pandlu Bara tinnatlayithe mee baruvu bagaa taggadaaniki avaksam umtumdi (Melons) rendavaroju.
annirakala kuuragayalu
yea roeju mee aahaaram kevalam kuuragayalu Bara thinali : brake. phaastgaaa ooka peddha bangaala dumpanu udikinchi thinatam dwara yea rojunu praarambhinchanditaruvaata bangala dhumpa tinoddu. migta kuuragayalu pacchivi kanni. udikinchinavi kanni tinochu, uppu. kaaram mee istham, nune mathram vaadoddu. yea roeju kudaa parimithi anatu aemee ledhu. mee avsaram meraku tinochu. aalugaddalu tinadam will mee sareeraaniki carbohidradelu anduthaayi.moodavaroju
pallhu
kuuragayalu, pallalo arati pandu : kooragaayallo bangala dhumpa tappa migilina pallhu, kuuragayalu kalipi theesukookandi, yea roeju kudaa parimithi aemee ledhu. avsaram meraku tinochu. yea roeju nundi mee sariiramloe adanapu kovvu viluvalu karagatam praarambhistaayi. naalgava roeju.
aratipallu
8 muudu glaasula plu, nalgavaroju dadapu akali undadhu : rojantha haayiga gadachi povadam gamanistaaru. arati pallhu tinaalsina avsaram raaka povacchu. 8 tagginchagaligite tagginchandi. ooka glassu. (mi 200 lee.paalallo chakkera ekuva vumda kudadu.) enka avsaram anipiste. mi 100 lee.vegetable. suup thaagavachhu yea suupunu. ooka litre neetiloki aaru ulligaddalu remdu miriyapu ginjale, tamatolu, cabbagee vaesukuni udikinchini parimitha parimaanamlo teesukoovaali, aidava roeju.
ooka cappu annam
tamotalu, 6 meekidi vindhu roeju : madhyanam ooka cappu annam. dani loki kuuragayalu ledha aaku kuuratoe nune lekunda vandina kuuratoe Mangan, vudayam tiffin. gaaa remdu tamotalu theesukookandimigilinavi avsaram aynappudu Mangan. cappu annam tinochu kada emavutundani inkaasta laginche pania cheya vaddu. veelayithee cappu kanna kasta takkuvee Mangan. eeroju aahaaram sareeraaniki kaavalasina maamsakruttulu.andinchadaaniki uddeshinchabadindhi (proteins) arava roeju
ooka cappu annam
kuuragayalu, pallarasam, rendava roeju tinnatlu pacchivi ledha vandina kuuragayalu : bagaala dhumpa minahaa (theesukookandi) annamloki curry. va roeju cheppinatle 5kuuragaayalaku limit. ledhu ayinappatiki akali lekapovadam will rendava roeju tinnanta avsaram ledhu. yedava roeju.
ooka cappu annam
kuuragayalu, pallarasam, aaravarojulaage timtuu: adanamga kuuragaayalanu kasta tagginchi, pallhu rasam, chakkera lekunda (theesukookandi) madhyanam yathaa vidhigaa ooka cappu ledha antha kante takuva annam Mangan. eeka repati choose yeduru chudandi. phalitaalu.
yea paddathi kachitanga paatisthe
shareeram avsaram meraku thinta, nundi, 4 kejeela baruvu taggutaaru 5 vaaram rojula paatu yea addhatini patinchadam will aa taruvaata kudaa meeku pedaga akali undadhu. antey akali stayi taggutumdi. kabaadi eeka nundi mee aaharapu alavaatlanu pakkaga marchukuni parimitamgaa timtuu vunte mee baruvu adhupuloo umtumdi. baruvu peragadam anede humanity tiney pravarthanaku sambamdhinchina samasya. timdi vishayamlo mee pravartana marchukokunda baruvu taggalanukovadam jaragani pania. salahala choose mee kutumba doctorlanu ledha sambandhitha vydya nipunulanu sampradhinchandi. gm diet pania chesevidhanam.
modati roeju yea roeju mee shareeram yea ahaaniyamaalaku sarva sannaddam cheyabaduthundhi
yea roeju mee sareeraaniki kevalam pandla dwara labhinche poshaka viluvalu anduthaayi.rendava roeju yea roeju meeku kaavalasina sakta complexu carbohidradel chee andutundi.
migta remdu roojulu kaalareelu laeni poshaka viluvalu. faibaru unna kuuragayalu teesukuntaaru, mudava roeju yea roeju shareeram loni kovvu karagadam modalavutundi.
naalugava roeju gta muudu roojulugaa mee shareeram kolpoyina potaassium
sodianni bhartee chaeyutaku yea roeju plu, arati pandlu ivvabadataayi, teepi padaardaala patla korika sannagilladam meerae gamanistaaru. yea roeju entha aahladhakaramgaa gadustundo meerae gamanistaaru. aidava roeju eeroju meeku kaavalasina maamsakruttulu chikena dwara.
faibaru tomatola dwara anduthaayi, saakahaarulaku junnudwara. (adhika moetaaduloe neee traagadam will shareeram loni malinaalanni muuthram dwara bayataku visarjinchabadataayi). varna rahitamaina telleni muuthram osthundi. arava roeju eeroju aidava roeju valene umtumdi.
sareeraaniki kaavalasina proteins kodi mamsam dwara. vitamin kuuragaayala dwara anduthaayi, yea roeju nundi mee shareeram baruvu taggadaaniki alvatu paduthundi. modati roeju nundi ippayiki mee sariiramloe thaedaanu meeru spashtangaa gamanistaaru. yedava roeju malinaalanni nirmoolinchukunna shareeram swachchamgaa.
teelikagaa, aarogyavantamgaa umtumdi, muulamulu.
aaroogya chitkaalu
divi ledha dveepam |
భారత రెజ్లింగ్‌ సమాఖ్య (డబ్ల్యూఎఫ్‌ఐ) అధ్యక్షుడు బ్రిజ్ భూషణ్ శరణ్ సింగ్ మహిళా మల్లయోధులపై లైంగిక వేధింపులకు పాల్పడ్డాడనే ఆరోపణలపై ప్రముఖ భారతీయ రెజ్లర్ లు నిరసనలు కొనసాగిస్తున్నారు.
రెజ్లర్ల నిరసన జనవరి 2023లో న్యూఢిల్లీలోని జంతర్ మంతర్ వద్ద నిర్వహించారు. ఆరోపణలను పరిశీలించేందుకు కేంద్ర ప్రభుత్వం ఒక కమిటీని ఏర్పాటు చేస్తుందని హామీ ఇచ్చిన తర్వాత నిరసనలు విరమించబడ్డాయి. కమిటీ నివేదికను 2023 ఏప్రిల్ 5న సమర్పించారు. అయితే అందులోని విషయాలేవి బహిరంగపరచలేదు. దీంతో రెజ్లర్లు అధికారులు చర్య తీసుకోలేదని ఆరోపిస్తూ 2023 ఏప్రిల్ 23న తమ నిరసనను పునఃప్రారంభించారు.
సంఘటనలు
జనవరి 18:
భారత రెజ్లింగ్‌ సమాఖ్య అధ్యక్షుడు బ్రిజ్ భూషణ్ శరణ్ సింగ్‌కు వ్యతిరేకంగా బజ్‌రంగ్‌ పునియా, వినేశ్‌ ఫొగాట్‌, సాక్షి మలిక్‌, సరిత మోర్, సంగీత ఫొగాట్‌, సత్యవర్త్‌ మలిక్‌ సహా అనేక మంది మేటి రెజ్లర్లు న్యూఢిల్లీలోని జంతర్ మంతర్ వద్ద నిరసనకు దిగారు.
బ్రిజ్ భూషణ్ శరణ్ సింగ్ 2011 నుంచి పదవిలో కొనసాగుతుండగా ఫిబ్రవరి 2019లో మూడోసారి డబ్ల్యూఎఫ్‌ఐ అధ్యక్షుడిగా ఎన్నికయ్యాడు. తనపై వచ్చిన ఆరోపణలను ఆయన తిరస్కరించాడు. పదవి నుంచి దిగిపోవడానికి నిరాకరించాడు.
జనవరి 20:
డబ్ల్యూఎఫ్‌ఐ అధ్యక్షుడు బ్రిజ్ భూషణ్ శరణ్ సింగ్‌పై లైంగిక వేధింపుల ఆరోపణల నేపథ్యంలో విచారణకు భారత ఒలింపిక్‌ సంఘం (ఐఓఏ) స్టార్‌ బాక్సర్‌ మేరీకోమ్‌ సారథ్యంలో ఏడుగురు సభ్యులతో కమిటీ ఏర్పాటు చేసింది.
లైంగిక వేధింపుల ఆరోపణలపై విచారణకు ఐఓఏ కమిటీని నియమించడం, కేంద్ర క్రీడల మంత్రి అనురాగ్‌ ఠాకూర్‌తో రెజ్లర్ల సమస్యల పరిష్కారంపై స్పష్టమైన హామీలు రావడంతో నిరసన విరమించారు.
జనవరి 21:
రెజ్లర్ల ఆరోపణల నేపథ్యంలో క్రీడల మంత్రిత్వ శాఖ ఇచ్చిన నోటీసుకు డబ్ల్యూఎఫ్‌ఐ జవాబిచ్చింది. లైంగిక వేధింపులు సహా అధ్యక్షుడుపై వచ్చిన ఆరోపణలన్నింటినీ తోసిపుచ్చింది.
మే 28:
న్యూఢిల్లీలో నూతన పార్లమెంటు భవనం ప్రారంభోత్సవం సందర్భంగా రెజ్లర్లు అక్కడికి దూసుకెళ్లేందుకు ప్రయత్నించారు. వారిని పోలీసులు నిలువరించారు.
మే 29:
గత 38 రోజులుగా జంతర్ మంతర్ వద్ద ఆందోళన సాగిస్తున్న రెజ్లర్లను ఇకపై అనుమతించబోమని ఢిల్లీ పోలీసులు స్పష్టం చేశారు. వారు నగరంలోని మరో అనువైన ప్రదేశాన్ని దీక్ష కోసం ఎంచుకోవాలని సూచించారు.
మే 30:
తాము సాధించిన పతకాలను హరిద్వార్‌లోని గంగా నదిలో ఈ రోజు కలిపేస్తామని రెజ్లర్లు నిర్ణయించుకున్నారు. అనంతరం ఇండియా గేట్ వద్ద ఆమరణ నిరాహార దీక్షకు పూనుకున్నారు.
హరిద్వార్‌లో బైఠాయించిన రెజ్లర్లు స్థానిక ప్రజల అభ్యర్థన మేరకు ఈ నిర్ణయాన్ని విరమించుకున్నారు. బ్రిజ్ భూషణ్‌పై చర్యలు తీసుకునేందుకు 5 రోజుల గడువు విధించారు. లేనిపక్షంలో పోరాటాన్ని ఉద్ధృతం చేస్తామని హెచ్చరించారు.
మే 31:
మహిళా రెజ్లర్ల నిరసన కార్యక్రమాలు ఉద్ధృతమవుతున్న నేపథ్యంలో ఢిల్లీ పోలీసులు స్పందించారు. వారి ఆరోపణలపై దర్యాప్తు జరుగుతోందని తెలిపారు. తుది నివేదికను కోర్టుకు 15 రోజుల్లోగా సమర్పిస్తామన్నారు.
జూన్ 7:
బ్రిజ్ భూషణ్ శరణ్ సింగ్‌ను అరెస్టు చేయాలంటూ తలపెట్టిన ఉద్యమానికి రెజ్లర్లు ఈ రోజు తాత్కాలిక విరామం ప్రకటించారు. అతనిపై ఈ జూన్ 15 లోపు ఛార్జ్‌షీట్‌ దాఖలు చేస్తామని, జూన్ 30 లోపు డబ్ల్యూఎఫ్‌ఐకి ఎన్నికలు నిర్వహిస్తామని కేంద్రం ప్రకటించింది.
గ్యాలరీ
మూలాలు
రెజ్లింగ్‌
క్రీడలలో లైంగిక వేధింపులు |
bulfiting anede ooka saampradaayaka fiting drushyam, indhulo bulfighter ledha matador ani piluvabadee ooka human pradarsanakaarudu, ooka arenalo eddutoe kalisi aachaaralu mariyu vinyaasaala shrenilo palgontadu. bul fiting yokka lakshyam human pradarsanakaarudi yokka naipunyam mariyu dhairyasaahasaalanu pradarsinchadame kakunda eddhu yokka balm mariyu shakthini kudaa pradarsistundi.
eddula poru puraathana romman aatalalo dani moolaalanu kaligi Pali, ayithe idi kaalakremena pratyekamgaa spanish samskruthika sampradhayamgaa parinaamam chendhindhi. idi chaaala saadharanamga speyin, poorchugal mariyu konni laitin amarican deshaalatho mudipadi Pali, ikda idi ippatikee aacharanalo Pali.
bul phait saadharanamga muudu bhaagaalu ledha "tercios" kaligi umtumdi. modati terciolo, bulfighter, kaalinadakana ledha gurrampai, ooka peddha kep ledha kapotthoo eddutoe nimagnamai, reeng chuttuu unna vruttaalalo eddhunu nadipinchadam dwara daanni alasipoyela chestad. rendava terciolo, banderillers ani piluvabadee sahayakula brundam eddhu yokka bhujaalapai banderillas ani piluvabadee mulla karralanu unchi, eddhunu marinta balaheenaparustundi mariyu dhaanini marinta vidheyathatho chesthundu. chivari terciolo, bulfighter tana naipunyam mariyu dhairyaanni pradarsinche passesl srenini ledha eddhunu balaheenaparustuu "fenas"nu pradharshinchadaaniki chinna rudd kep ledha muletaanu upayogisthaadu.
ivi kudaa chudandi
eddhu (bul)
jantuvulatho aatalu |
మేనాగురి శాసనసభ నియోజకవర్గం పశ్చిమ బెంగాల్ రాష్ట్రంలోని శాసనసభ నియోజకవర్గాలలో ఒకటి. ఈ నియోజకవర్గం జల్పైగురి జిల్లా, జల్పైగురి లోక్‌సభ నియోజకవర్గం పరిధిలోని ఏడు శాసనసభ నియోజకవర్గాల్లో ఒకటి.
ఎన్నికైన సభ్యులు
మూలాలు
పశ్చిమ బెంగాల్ శాసనసభ నియోజకవర్గాలు |
b.di.jetti, bhartiya maajii vupa rastrapathi.
jetti eshwaribai, bhartia repuublican parti nayakuralu, ambedkaruvaadi, dhalitha sankshemakarta, samaja sevikuraalu.
jetti taayamma, prakyatha nrutya vidvaamsuraalu.
jetti viira raghavulu, pramukha sangeeta darshakulu.
jetti sheshareddy prajaavaidyulu.
cinemalu
jagath jettiilu, 1970 telegu cinma.
jetti (2022) |
నిడమానూరు ప్రకాశం జిల్లా, నాగులుప్పలపాడు మండలంలోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన నాగులుప్పలపాడు నుండి 8 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన ఒంగోలు నుండి 26 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1576 ఇళ్లతో, 5693 జనాభాతో 1430 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 2854, ఆడవారి సంఖ్య 2839. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 2471 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 53. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 591032.పిన్ కోడ్: 523183. ఈ గ్రామాన్ని "బి.నిడమానూరు" అని గూడా అంటారు.
సమీప గ్రామాలు
రాచవారిపాలెం 4 కి.మీ, చదలవాడ 4 కి.మీ, కొత్తకోట 5 కి.మీ, ఇనమనమెల్లూరు 5 కి.మీ, కండ్లగుంట 5 కి.మీ.
గ్రామ పంచాయతీ
2013 జూలైలో ఈ గ్రామ పంచాయతీకి నిర్వహించిన ఎన్నికలలో శ్రీమతి అన్నపూర్ణమ్మ సర్పంచిగా ఎన్నికైనారు. [3]
దర్శనీయ ప్రదేశాలు/దేవాలయాలు
శ్రీదేవీ భూదేవీ సమేత శ్రీ చెన్న కేశవస్వామి వారి ఆలయం
ఈ ఆలయంలో, 2014,జూన్-8, ఆదివారం నాడు, స్వామివారి ఆనంద కళ్యాణం వైభవంగా నిర్వహించారు. వేదపండితుల ఆధ్వర్యంలో త్రయావికంగా జరిగిన గర్భాలయ నూతన ప్రతిష్ఠా కార్యక్రమంలో భాగంగా స్వామివారి కళ్యాణం నిర్వహించారు. ఈ కల్యాణోత్సవాలలో భక్తులు అధికసంఖ్యలో పాల్గొని, ప్రత్యేక పూజా కార్యక్రమాలు నిర్వహించారు.
2014,జూన్-8, ఆదివారం నాడు, స్వామివారి ఆనంద కళ్యాణం వైభవంగా నిర్వహించారు. వేదపండితుల ఆధ్వర్యంలో త్రయావికంగా జరిగిన గర్భాలయ నూతన ప్రతిష్ఠా కార్యక్రమంలో భాగంగా స్వామివారి కళ్యాణం నిర్వహించారు. ఈ కల్యాణోత్సవాలలో భక్తులు అధికసంఖ్యలో పాల్గొని, ప్రత్యేక పూజా కార్యక్రమాలు నిర్వహించారు. [2]
గణాంకాలు
2001 వ.సంవత్సరం జనాభా లెక్కల ప్రకారం గ్రామ జనాభా 5,581. ఇందులో పురుషుల సంఖ్య 2,798, మహిళల సంఖ్య 2,783, గ్రామంలో నివాస గృహాలు 1,448 ఉన్నాయి.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు ఐదు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి , ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి.సమీప బాలబడి నాగులుప్పలపాడులో ఉంది.సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల మేదరమెట్లలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల ఏడుగుండ్లపాడులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల గుంటూరులోను, పాలీటెక్నిక్ ఒంగోలులోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల ఏడుగుండ్లపాడులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల మేదరమెట్లలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం వేటపాలెంలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల ఒంగోలు లోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
నిడమానూరులో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక పశు వైద్యశాలలో ఒక డాక్టరు, ఒకరు పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు.
డిస్పెన్సరీ గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
గ్రామంలో2 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఇద్దరు ఉన్నారు. ఒక మందుల దుకాణం ఉంది.
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు సరఫరా అవుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. కాలువ/వాగు/నది ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
నిడమానూరులో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం ఉంది. సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి.
ఏటీఎమ్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 20 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
నిడమానూరులో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 464 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 965 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 951 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 13 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
నిడమానూరులో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
ఇతర వనరుల ద్వారా: 13 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
నిడమానూరులో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
నువ్వులు, శనగ, పొగాకు
మూలాలు
వెలుపలి లంకెలు |
jarugula pedabayalu, alluuri siitaaraamaraaju jalla, pedabayalu mandalaaniki chendina gramam..
idi Mandla kendramaina pedabayalu nundi 45 ki. mee. dooram loanu, sameepa pattanhamaina anakapalle nundi 142 ki. mee. dooramloonuu Pali.
ganankaalu
2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 30 illatho, 102 janaabhaatho 104 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 46, aadavari sanka 56. scheduled kulala sanka 0 Dum scheduled thegala sanka 100. graama janaganhana lokeshan kood 583713. pinn kood: 531040.
2022 loo chosen jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam Visakhapatnam jillaaloo, idhey mandalamlo undedi.
2001 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram - motham 122 - purushula sanka 66 - streela sanka 56 - gruhaala sanka 27
vidyaa soukaryalu
gramamlo prabhutva praadhimika paatasaala okati Pali. balabadi pedabayalulonu, praathamikonnatha paatasaala gomangilonu, maadhyamika paatasaala bangaarumettaloonuu unnayi. sameepa juunior kalaasaala pedabayalulonu, prabhutva aarts / science degrey kalaasaala paaderuloonuu unnayi. sameepa vydya kalaasaala, maenejimentu kalaasaala visaakhapatnamloonu, polytechnic paaderuloonuu unnayi. sameepa aniyata vidyaa kendram anakaapallilonu, vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala, divyangula pratyeka paatasaalalu Visakhapatnam lonoo unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
ooka samchaara vydya salaloo daaktarlu laeru. muguru paaraamedikal sibbandi unnare. sameepa praadhimika aaroogya vupa kendram gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram, praadhimika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. alopathy asupatri, pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, pashu vaidyasaala, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
thaagu neee
taaguneeti choose chetipampulu, borubavulu, kaluvalu, cheruvulu vento soukaryalemi leavu.
paarisudhyam
gramamlo muruguneeti paarudala vyvasta ledhu. muruguneetini shuddi plantloki pampistunnaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
postaphysu saukaryam, sab postaphysu saukaryam, poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone, internet kefe / common seva kendram, praivetu korier gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. prabhutva ravaanhaa samshtha baasu saukaryam, praivetu baasu saukaryam, railway steshion, auto saukaryam, tractoru saukaryam modalainavi gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
jaateeya rahadari, rashtra rahadari, pradhaana jalla rahadari, jalla rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
gramamlo kankara roadlu unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo swayam sahaayaka brundam Pali. pouura sarapharaala vyvasta duknam gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. atm, vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. roejuvaarii maarket, vaaram vaaram Bazar, vyavasaya marcheting sociiety gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. unnayi. assembli poling kendram gramam nundi 5 ki.mee.lopu dooramlo Pali. aashaa karyakartha gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, aatala maidanam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi. cinma halu, granthaalayam, piblic reading ruum, janana maranala namoodhu kaaryaalayam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo unnayi.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali.
bhuumii viniyogam
jarupulapedabayalulo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 8 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 95 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 95 hectares
moolaalu
velupali lankelu |
దీపాంకర్ ఛటర్జీ (జననం: ఏప్రిల్ 21, 1951) ఈయన భారతీయ మాలిక్యులర్ బయాలజిస్ట్. ఈయన సైన్స్, ఇంజనీరింగ్ విభాగంలో చేసిన కృషికి గాను భారత ప్రభుత్వం 2016 లో పద్మశ్రీ పురస్కారంతో సత్కరించింది.
తొలినాళ్ళ జీవితం
ఈయన ఏప్రిల్ 21, 1951 న పశ్చిమ బెంగాల్ రాష్ట్రంలో జన్మించాడు. ఈయన కోల్‌కతాలోని జాదవ్‌పూర్ విశ్వవిద్యాలయంలో గ్రాడ్యుయేట్, మాస్టర్స్ డిగ్రీ విద్యను పూర్తిచేశాడు. 1973 లో ఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్ నుండి మాలిక్యులర్ బయాలజీలో పి.హెచ్.డి పట్టాను పొందాడు. 1978 లో హైదరాబాద్ విశ్వవిద్యాలయంలో స్కూల్ ఆఫ్ లైఫ్ సైన్సెస్ యొక్క ఫ్యాకల్టీ సభ్యుడిగా తన వృత్తిని ప్రారంభించాడు. ఈయన బ్యాక్టీరియా ట్రాన్స్క్రిప్షన్ మెకానిజం, జన్యు వ్యక్తీకరణకు సంబంధించి ఎస్చెరిచియా కోలి, మైకోబాక్టీరియం క్షయ, ఒమేగా కారకం వంటి బ్యాక్టీరియాపై పరిశోధన చేశాడు. కోల్‌కతాలోని ఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్ ఎడ్యుకేషన్ అండ్ రీసెర్చ్ లో అనుబంధ ప్రొఫెసర్ గా పనిచేశాడు. మాలిక్యులర్ బయోఫిజిక్స్ యూనిట్, ఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్, భారత ప్రభుత్వ సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ విభాగంలో మల్టీడిసిప్లినరీ రీసెర్చ్ ఇన్స్టిట్యూట్ లో గౌరవ ప్రొఫెసర్ గా పనిచేశాడు. ఈయన బ్యాక్టీరియా లిప్యంతరీకరణపై మార్గదర్శక పరిశోధనలను చేసాడు.
పురస్కారాలు, గుర్తింపులు
ఈయన ఇండియన్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్ (1994), ది వరల్డ్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్, ఇండియన్ నేషనల్ సైన్స్ అకాడమీ (1997), నేషనల్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్సెస్ ఇండియా ( 1989) లో ఫెల్లో గా పనిచేశాడు. 1992 లో కౌన్సిల్ ఆఫ్ సైంటిఫిక్ అండ్ ఇండస్ట్రియల్ రీసెర్చ్ నుండి సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ విభాగాలలో అత్యున్నత భారతీయ అవార్డు అయిన శాంతి స్వరూప్ భట్నాగర్ పురస్కారాన్ని అందుకున్నాడు. ఈయనకు మిలీనియం గోల్డ్ మెడల్ (2000), రాన్బాక్సీ రీసెర్చ్ పురస్కారం (2001) అందుకున్నాడు. 2016 లో భారత ప్రభుత్వం పద్మశ్రీ పురస్కారంతో సత్కరించింది..
మూలాలు
1951 జననాలు
జీవిస్తున్న ప్రజలు
పద్మశ్రీ పురస్కార గ్రహీతలు |
వేములపాలెం, కాకినాడ జిల్లా, ప్రత్తిపాడు మండలానికి చెందిన గ్రామం.
ఇది మండల కేంద్రమైన ప్రత్తిపాడు నుండి 27 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన పెద్దాపురం నుండి 35 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 291 ఇళ్లతో, 966 జనాభాతో 137 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 482, ఆడవారి సంఖ్య 484. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 15 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 33. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 587291.పిన్ కోడ్: 533430.
విద్యా సౌకర్యాలు
గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి.సమీప బాలబడి, మాధ్యమిక పాఠశాలలు లంపకలోవలోను, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల పెద్దిపాలెంలోనూ ఉన్నాయి.సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల ప్రత్తిపాడులోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల దివిలిలోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్ కాకినాడలో ఉన్నాయి.సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల ప్రత్తిపాడులోను, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాలలు కాకినాడలోనూ ఉన్నాయి.
వైద్య సౌకర్యం
ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం
డిస్పెన్సరీ గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.
ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం
గ్రామంలో 2 ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలున్నాయి. డిగ్రీ లేని డాక్టర్లు ఇద్దరు ఉన్నారు.
తాగు నీరు
గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా రక్షిత మంచినీటి సరఫరా జరుగుతోంది. బావుల నీరు కూడా అందుబాటులో ఉంది.గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.
పారిశుధ్యం
మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా కూడా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు.చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.
సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు
పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.మొబైల్ ఫోన్ ఉంది. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్ గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి.ఆటో సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం, రైల్వే స్టేషన్ మొదలైనవి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.
మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు
గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. వారం వారం సంత గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది.
వాణిజ్య బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి.ఏటీఎమ్, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు
గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆశా కార్యకర్త గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.
విద్యుత్తు
గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 6 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.
భూమి వినియోగం
వేములపాలెంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:
వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 5 హెక్టార్లు
శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 2 హెక్టార్లు
వ్యవసాయం చేయదగ్గ బంజరు భూమి: 8 హెక్టార్లు
బంజరు భూమి: 10 హెక్టార్లు
నికరంగా విత్తిన భూమి: 110 హెక్టార్లు
నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 38 హెక్టార్లు
వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 82 హెక్టార్లు
నీటిపారుదల సౌకర్యాలు
వేములపాలెంలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.
కాలువలు: 55 హెక్టార్లు
బావులు/బోరు బావులు: 27 హెక్టార్లు
ఉత్పత్తి
వేములపాలెంలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.
ప్రధాన పంటలు
వరి, అరటి
మూలాలు |
సోనేపూర్ శాసనసభ నియోజకవర్గం ఒడిశా రాష్ట్రంలోని 147 నియోజకవర్గాలలో ఒకటి. ఈ నియోజకవర్గం బోలంగీర్ లోక్‌సభ నియోజకవర్గం, సుబర్ణపూర్ జిల్లా పరిధిలో ఉంది. సోనేపూర్ నియోజకవర్గ పరిధిలో సోనేపూర్, తర్భా, సోనేపూర్ బ్లాక్, తర్భా బ్లాక్, డుంగురిపాలి బ్లాక్, బినికా బ్లాక్‌లోని రెండు గ్రామ పంచాయతీలు జులుండా, మహదా ఉన్నాయి.
ఎన్నికైన సభ్యులు
2019: (65) : నిరంజన్ పూజారి (బీజేడీ)
2014: (65) : నిరంజన్ పూజారి (బీజేడీ)
2009: (65) : నిరంజన్ పూజారి (బీజేడీ)
2004: (112) : బినోద్ పాత్ర (కాంగ్రెస్)
2000: (112) : కుందూరు కుశాల్ (బీజేడీ)
1995: (112) : కుందూరు కుశాల్ ( జనతా దళ్ )
1990: (112) : కుందూరు కుశాల్ (జనతా దళ్)
1985: (112) : అచ్యుత బిస్వాల్ (కాంగ్రెస్)
1980: (112) : ధనేశ్వర్ కుంభార్ (కాంగ్రెస్-I)
1977: (112) : దేబ్రాజ్ సేథ్ ( జనతా పార్టీ )
1974: (112) : దౌలత్ బాగ్ (స్వతంత్ర)
1971: (100) : నీలాంబర్ రాయగురు (స్వతంత్ర)
1967: (100) : నీలాంబర్ రాయగురు (స్వతంత్ర)
1961: (49) : దౌలత్ పాండా ( గణతంత్ర పరిషత్ )
1957: (34) : అనంతరామ్ నంద (గణతంత్ర పరిషత్)
1951: (25) : అనంతరామ్ నంద (గణతంత్ర పరిషత్)
మూలాలు
ఒడిశా శాసనసభ నియోజకవర్గాలు |
పసుపుమణిచెట్టు ఒక ఔషధ మొక్క. దీనిని కస్తూరి పసుపు, పసుపుచెట్టు అనికూడా పిలుస్తారు. సంస్కృతంలో దీనిని పీత-దారు; దారుహరిద్ర అంటారు. ఇది దాదాపు 2 నుంచి 3 మీటర్ల ఎత్తు పెరుగుతుంది. దీని శాస్త్రీయ నామం Berberis aristata.
వెలుపలి లింకులు
బెర్బెరిడేసి |
kunavaram, AndhraPradesh rastramulooni alluuri siitaaraamaraaju jalla, kunavaram mandalam loni chendina ooka mandalam. pinn kood: 507121. aandhra Pradesh pratyeka rashtramgaa yerpadina tarwata polvaram prajectu nirmaanam choose yea mandalam AndhraPradesh loni alluuri siitaaraamaraaju jillaaloo kalisindi. idi sameepa pattanhamaina paalvancha nundi 100 ki. mee. dooramlo Pali. 2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram yea gramam 1500 illatho, 4798 janaabhaatho 590 hectarlalo vistarimchi Pali. gramamlo magavari sanka 2252, aadavari sanka 2546. scheduled kulala sanka 1459 Dum scheduled thegala sanka 568. gramam yokka janaganhana lokeshan kood 579138.pinn kood: 507121.
graama charithra
2014 loo Telangana raashtram erpadinapudu, yea gramanni yea mandalamtho sahaa Khammam jalla nundi AndhraPradesh loni turupu godawari jillaaloo chercharu. aa taruvaata 2022 loo chosen jillala punarvyavastheekaranalo idi mandalamtho paatu alluuri siitaaraamaraaju jillaaloo kalisindi. rashtra punarvibhajana chattam prakaaram polvaram mumpu mandalaalatho paatu yea gramanni yea mandalamtho sahaa Khammam jalla nundi AndhraPradesh loni turupu godawari jillaaloo chercharu. aa taruvaata 2022 loo chosen jillala punarvyavastheekaranalo idi mandalamtho paatu alluuri siitaaraamaraaju jillaaloo kalisindi. rashtra vibhajana nepathyamlo polvaram prajectu will mumpunaku gurayye praantaalanu epiloki badalaayinchenduku punarvibhajana chattamloni section- 3loo paerkonnaaru. andukanugunamgaa turupu godawari jalla paridhilooni kukkunuru, vaelaerupaadu, bhadraachalam, kunavaram, chintur, vararamachandrapuram, mandalaalathopaatu aaru graamaalanu AndhraPradesh-loo vileenam chesaru. AndhraPradesh- jillala aavirbhava chattam prakaaram ayah graamaalanu rashtramlo kalupukuntunnatlu tagina pratipaadanalatoo koodina prakatananu juulai 31na gazettee-loo prachurincharu.
vidyaa soukaryalu
gramamlo ooka praivetu balabadi Pali. prabhutva praadhimika paatasaalalu iidu, praivetu praadhimika paatasaala okati, prabhutva praathamikonnatha paatasaalalu remdu, praivetu praathamikonnatha paatasaala okati, prabhutva maadhyamika paatasaalalu remdu unnayi. ooka prabhutva juunior kalasalaka praivetu aarts / science degrey kalaasaala unnayi. ooka praivetu vrutthi vidyaa sikshnha paatasaala Pali. sameepa inginiiring kalaasaala bhadraachalamlo Pali. sameepa vydya kalaasaala khammamloonu, maenejimentu kalaasaala, polytechniclu bhadraachalamloonuu unnayi. sameepa aniyata vidyaa kendram paalvanchaloonu, divyangula pratyeka paatasaala khammamloonuu unnayi.
vydya saukaryam
prabhutva vydya saukaryam
koonavaramlo unna remdu praadhimika aaroogya vupa kendrallo daaktarlu laeru. iddharu paaraamedikal sibbandi unnare. ooka alopathy aasupatrilo ooka doctoru, iddharu paaraamedikal sibbandi unnare. ooka pashu vaidyasaalalo ooka doctoru, muguru paaraamedikal sibbandi unnare. ooka samchaara vydya salaloo daaktarlu laeru. muguru paaraamedikal sibbandi unnare. praadhimika aaroogya kendram gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. sameepa saamaajika aaroogya kendram, maathaa sisu samrakshana kendram, ti. b vaidyasaala gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi. pratyaamnaaya aushadha asupatri, dispensory, kutumba sankshaema kendram gramam nundi 10 ki.mee. kante ekuva dooramlo unnayi.
praivetu vydya saukaryam
gramamlo9 praivetu vydya soukaryaalunnaayi. embibies daaktarlu iddharu, embibies kakunda itara degrees chadivin daaktarlu iddharu, degrey laeni doctoru okaru, naluguru naatu vaidyulu unnare.
thaagu neee
gramamlo kulaayila dwara rakshith manchineeti sarafara jargutondhi. gramamlo edaadi podugunaa chetipampula dwara neee andutundi.
paarisudhyam
gramamlo muruguneeti paarudala vyvasta ledhu. muruguneetini neerugaa jalavanarulloki vadulutunnaaru. gramamlo sampuurnha paarishudhya pathakam amalavutondi. saamaajika marugudoddi saukaryam ledhu. intintikii tirigi vyarthaalanu sekarinche vyvasta ledhu. saamaajika biogyas utpaadaka vyvasta ledhu. chettanu veedhula pakkane paarabostaaru.
samaachara, ravaanhaa soukaryalu
koonavaramlo postaphysu saukaryam Pali. sab postaphysu saukaryam gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. poest und telegraf aphisu gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. laand Jalor telephony, piblic fone aphisu, mobile fone modalaina soukaryalu unnayi. internet kefe / common seva kendram gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo Pali. praivetu korier gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
gramaniki sameepa praantaala nundi prabhutva ravaanhaa samshtha buses thiruguthunnai. vyavasaayam koraku vaadenduku gramamlo tracterlunnayi. praivetu baasu saukaryam, auto saukaryam modalainavi gramaniki 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. railway steshion gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
pradhaana jalla rahadari, jalla rahadari gramam gunda potunnayi. rashtra rahadari gramam nundi 5 ki.mee. lopu dooramlo Pali. jaateeya rahadari gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali. gramamlo tharu roadlu, kankara roadlu, mattirodloo unnayi.
marketingu, byaankingu
gramamlo atm, vaanijya banku, sahakara banku, vyavasaya parapati sangham unnayi. gramamlo swayam sahaayaka brundam, pouura sarapharaala kendram, vaaram vaaram Bazar, vyavasaya marcheting sociiety unnayi.
aaroogyam, poeshanha, vinoda soukaryalu
gramamlo sameekruta baalala abhivruddhi pathakam, angan vaadii kendram, itara poshakaahaara kendralu unnayi. gramamlo cinma halu, piblic reading ruum unnayi. gramamlo vaarthapathrika pampinhii jarudutundhi. assembli poling kendram, janana maranala namoodhu kaaryaalayam unnayi. aashaa karyakartha, aatala maidanam gramam nundi 5 nundi 10 ki.mee. dooramlo unnayi. granthaalayam gramam nundi 10 ki.mee.ki paibadina dooramlo Pali.
vidyuttu
gramamlo gruhaavasaraala nimitham vidyut sarafara vyvasta Pali.
bhuumii viniyogam
koonavaramlo bhu viniyogam kindhi vidhamgaa Pali:
vyavasaayetara viniyogamlo unna bhuumii: 65 hectares
vyavasaayam cheyadagga banjaru bhuumii: 2 hectares
nikaramgaa vittina bhuumii: 522 hectares
neeti saukaryam laeni bhuumii: 522 hectares
utpatthi
koonavaramlo yea kindhi vastuvulu utpatthi avtunnayi.
pradhaana pantalu
mokkajonna, shanaga, minumu
moolaalu |
gandhamvarigudem,Telangana raashtram, nalgonda jalla, nalgonda mandalamlooni gramam.
jillala punarvyavastheekaranalo
2016 aktobaru 11na chosen Telangana jillala punarvyavastheekaranaku mundhu yea gramam paata nalgonda jillaaloni idhey mandalamlo undedi.
ganankaalu
2011 bhartiya janaganhana ganamkala prakaaram graama janaba - motham 4,128 - purushula sanka 2,079 - streela sanka 2,049 - gruhaala sanka 1,004
moolaalu
velupali lankelu |
sahapuram paerutoe chaaala vyasalu unnayi. aa vyaasaala jaabithaa:
sahapuram (pedapudi) - turupu godawari jillaaloni pedapudi mandalaaniki chendina gramam
sahapuram (laveru) - Srikakulam jillaaloni laveru mandalaaniki chendina gramam |
Subsets and Splits
No saved queries yet
Save your SQL queries to embed, download, and access them later. Queries will appear here once saved.